Professional Documents
Culture Documents
05-11-2007
14:04
arxikes
05-11-2007
14:04
, K
, ,
, ,
, ,
, ,
,
,
( )
, ,
, ,
,
. ,
,
. & ...., &
.
.
.
.
..
75% 25% .
arxikes
05-11-2007
14:04
, , ,
,
arxikes
05-11-2007
14:04
arxikes
05-11-2007
14:04
....................................................................................................................
1
1.
........................................
11
1.1. ..................................................................
11
1.2. ..........................................................................................
12
1.3. ......................................
15
1.4. ..........................................
16
1.5. ..........................................................................................
22
1.6. ............................................................................................
24
2.
..............................................
35
2.1. ..........................................................................................
35
2.2. ............................................................................................
39
2.3. ..............................................................................................
43
2.4. ........
48
2.5.
52
3.
................................................................
65
3.1. ........................................
65
3.2. ..........................................
72
3.3. ....................................
73
3.4. ....................................................................
76
3.5. ......................................
78
3.6. ................................................
79
4.
................................................................................................
89
4.1. ........................................................................................................
89
4.2. ..................................................
91
4.3. ....................................................................................
92
5.
arxikes
05-11-2007
14:04
..............................................................................................
98
5.1. ................................................................................................
98
3
6.
: ............................................................
115
128
155
10.
: ................................................
167
arxikes
05-11-2007
14:04
. , ,
.
.
,
,
,
.
,
.
,
.
,
.
.
,
.
:
-
-
-
-
arxikes
05-11-2007
14:04
: , , , .
1:
2:
3:
:
4:
5:
:
6:
7:
8:
9:
2 :
10:
11:
.
. ,
.
.
Purdue ,
.
.
.
,
6 .., ()
, , ,
, ( 1.1). .
.
1.1
.
16 (William Gilbert),
( 1.2), . . .
1.1
;
. .
, .
, , ,
, . .
;
, . .
( ) .
-
1.2
(15401643)
. , , ,
.
11
( 1.3). ,
.
. . .
;
1.3
.
.
, .
, , (
1.4).
, .
;
. ;
1.4
-
. .
. , ( 1.5).
( 1.5).
,
( 1.5).
1.5
(, ), ,
().
1.1
( 1.1).
1.2
; , ;
,
: .
, .
q Q.
12
, , ,
. , , ( 1.5). .
( ) ,
( ). , ,
( ).
: )
(
) ) (
). . ( 1.6)
.
( 1.7).
1.6
;
(17061790)
, . . .
.
E 1.7
,
.
. . . ,
. .
.
;
( ).
.
.
1.8
.
.
13
( )
.
,
,
( , ).
1.9
o C (1 C=10-6 C).
, , 1 C (1 nC=10-9 C).
, .
(S.I.) (Coulomb), . C.
1 C .
1 C ,
109 (
)!! 1 C:
1 C ( ) 1 C=10-6 C
1 nC ( ) 1 nC=10-9 C.
, nC ( 1.9).
. ,
q 3 nC, : q=+3 nC.
. q 3 nC, : q=3 nC.
;
( 1.10, 1.10). .
( 1.10).
, .
. q1=+4 nC q2=3 nC,
:
q=q1+q2=(+4 nC)+(-3 nC)=1 nC
.
1.10
(, )
().
14
, .
1.3
19 . .
19 20
,
. 20
(Ernest Rutherford)
(Niels Bohr)
( 1.11), :
1.
( 1.12).
: , .
, .
2. .
.
3. ( 1.12). . .
, ,
. .
.
1.11
. .
.
. .
.
4. :
+1,6x10-19 C, 1,6x10-19 C.
.
5. . .
. , ,
.
.
;
,
. .
. , -
1.12
.
15
( 1.13).
, ,
( 1.13).
.
.
1.13
.
.
. .
, ( 1.13).
, , ..
( ), ( ).
.
. .
, ,
,
.
.
, , .
. .
( ).
.
.
1.14
.
, .
q=20 nC. ; , ;
.
1 C
6,241018 , ( ).
16
1.4
( 1.15).
, . ,
. , .
1
.
, .
,
, .
;
. ,
.
.
.
, ( 1.16).
. ;
;
1.15
,
.
.
, .
, .
1.2
.
,
, , .
1.2
.
1.16
, .
.
. .
17
( 1.16).
, ( 1.17, 1.18).
;
, , ,
. ,
, .
1.17
.
, , .
. . .
.
.
.
, .
. .
:
( 1.19, 1.20).
1.18
(). ().
1.19
. : q=q+q
1.20
. 1.20.
;
18
.
( 1.21).
.
. ( 1.21).
.
,
.
. , , , , .
.
;
,
.
. ,
, . . ,
,
.
. ( 1.22).
1.21
() . . ()
. .
,
. ,
.
, , , , , ,
. ,
. .
;
. .
,
. ,
,
1.22
.
19
: ,
.
;
,
, .
,
,
. , .
, .
.
Tolman
Stewart 1916.
.
. .
(1), (2)
(3) ( 1.23).
1.23
() : 1. . 2. . 3. .
. ;
() . .
, .
,
.
.
.
( 1.23).
, :
.
1.24
.
20
.
.
( 1.24).
,
. -
1
. .
.
. , .
;
.
,
. . , . ,
: ( 1.25). .
1.25
. , .
,
.
,
.
.
.
( 1.26).
. ( 1.27) , ..
;
1.26
.
.
; .
, : .
,
. ,
, ,
.
.
.
( 1.28).
1.27
.
21
1.28
() . . ) .
.
;
;
( )
( 1.28).
,
.
1.27 .
1.5
1.29
(Coulomb, 1736-1806)
.
.
.
, ,
, .
(Charles Coulomb) ( 1.29)
:
;
, , .
. .
1.30
F, 2
F/4=F/22 3 F/9=F/32.
22
, , , , . ,
... ( 1.30).
.
.
.
,
.
.
( 1.31).
, , .
, ...
.
.
.
. :
(F) (q1 q2)
(r).
1.31
, .
:
F=K
q1 u q2
r2
.
.
:
K = 9 u 10 9
N u m2
C2
.
-, ,
( 1.32).
1 C 1 m 9 N.
. C
. -
1.32
:
.
.
( ) ( ) .
23
,
.
,
,
.
,
.
( 1.33).
1.33
,
.
.
.
( 1.34), .
,
.
,
.
1.6
1.34
.
.
.
.
( 1.35), ,
.
.
. ,
(
) Van der Graaft .
1.35
(Faraday, 1791-1867)
.
19 . , .
, ( 1.36).
1.36
() .
()
.
24
1
. :
.
( 1.37).
,
.
.
. .
.
.
. .
.
1.37
.
.
( ) ;
, ). ,
( 1.37).
;
. .
.
.
1.38
.
.
.
.
.
. , .
,
. .
1 C
( 1.38).
.
.
25
1.3
1 C, N/C
310-6
1 C, N/C
103
10-2
()
104
-1
10
10
30 cm
15
30 cm
90
10
()
150
30 cm
250
2106
3106
5106
107
61011
1014
21021
1.38
. (Faraday)
, ,
.
, ,
( 1.39).
,
.
, .
, , .
. , ,
( ).
,
( 1.39, ).
1.39
() () .
. () .
26
1.40 .
.
, . .
.
1.40
() . ()
.
1.41 .
, .
.
.
1.41
.
( ):
() .
() .
() .
K
. .
, , , .
1.41.
.
;
27
Wimshurst
( )
()
, . ( 1.42). .
;
Wimshurst
. . . .
.
,
.
1.42
Wimshurst.
.
;
, . .
;
, , .
. ,
, .
( 1.43).
1.43
, F1 F2 . () F1 . ()
,
.
28
. ,
.
,
. . , , .
.
;
.
:
1.
: , , , .
2.
3.
:
. .. .. .
.. . .
. , . . .
, .. .
4.
:
.
.
.
.
. .
:
. (C)
. (C)
. (C)
. (C)
5.
6.
;
.
7.
:
. ........
......... ........
, ........ .
. ........,
.........
.........., .......... ..........
, .......... .
8.
:
. . :
.
.
.
. .
29
. 2 C 3 C . , .
:
. 2 C 2 C, . 1 C 4 C, . 5 C 1 C, . 3 C 3 C.
9.
: ; .
10.
: ;
.
11.
.
. .
. .
.
.
.
.
.
12.
.
.
. .
.
, .
, .
, .
. , .
.
, .
13.
.
. : ) , ) ) .
14.
15.
; ;
:
1.
; ;
2.
;
;
30
1
3.
;
;
4.
1.5. ;
5.
6.
; ;
7.
; ;
8.
. ;
9.
S.I.; ;
10.
11.
, , . , ,
. , .
12.
;
.
13.
.
.
.
14.
.
;
15.
1.2 17
) ) ; .
16.
. .
;
;
17.
. +10 C .
. )
; ) .
18.
.
; ;
19.
, , .
. . ; .
20.
. ; ) ; ) ; .
;
21.
.
.
31
22.
.
, .
.
23.
:
410-19 C. ;
24.
) ) ;
25.
26.
27.
.
;
28.
Wimshurst
( 1.42). .
; .
. .
. .
. ( ).
.
.
1.
1 C +4 C .
2 m. ( )
. ;
2.
24 cm. 0,036 .
0,004 ;
3.
+3,2 C.
6,4 .
3,2 ;
32
.
. : . ,
.
.
. . , .
.
: , , . .
.
.
.
, . .
.
33
, , , ,
, , ,
,
: , ( 2.1).
;
.
. :
.
.
2.1
2.1
,
.
.
.
2.2
: .
,
.
( 2.2).
. ( 2.3).
;
. -
2.3
: .
35
.
. .
, ,
. .
.
2.4
.
, , , .
.
( 2.4). .
, ,
. .
2.5
.
;
.
, .
.
. (
2.5).
.
;
. , .
2.6
)
.
. ) ,
.
36
.
,
.
.
, ( 2.6). .
.
, .
. .
;
, .
. ;
,
. ( )
,
( 2.7).
(I) (q) (t)
.
2.7
. t q.
:
I=
q
t
(2.1)
.
,
, ..
,
.
1 Ampere (1 A) ().
37
1
1 C (1) :
1 Coulomb=1 Ampere 1 second 1 C=1 A 1 s
Coulomb 1 Ampere.
2.8
.
(1 mA=10-3 A) (1 =10-6 ). ,
.. (1 k=103 ).
( 2.8).
.
, ,
( 2.9). .
.
, .
2.9
()
.
0 ( 2.9).
. . ,
. .
. ;
. ,
. .
2.10
.
38
, ,
. ,
,
.
( 2.10).
. .
: .
, , .
:
. ,
, .
, , , ..
,
,
, () ..
: , .
, , , , , ..
, ,
.
300 .
:
( ) ( ).
2.2
, .
2.11
, .
, ,
, () ( 2.11).
( 2.12),
.
.
. -
2.12
.
39
2.13
(), (), () . () .
.
.
2.14
.
.
, ( 2.13, ).
. ,
. . .
( 2.13, ).
,
( 2.13).
,
. .
, , -
. ,
,
() ( 2.14).
2.15
.
.
. .
. .
;
.
2.16
.
40
.
. .
.
2
( )
( ) , ( 2.15, 2.16). . ( 2.17)
,
.
, , ..
. ,
. 1,5 V 4,5 V 9 V
.
() 220 V.
2.17
.
;
, ( 2.18).
() .
. ,
.
(V) (E)
(q)
q :
V
E
=
2.18
,
.
(2.2)
:
=(V)
( ) (S.I.) Volt (1 V)
:
1 Volt =
1 Joule
1J
1V =
1 Coulomb
1C
,
1,5 V ( 2.18) 4,5 V,
( 2.19).
;
, 2.19,
. -
2.19.
,
.
41
,
, .
,
. ,
, .
2.20
(Volta) (17451827)
, .
.
. Volt .
;
.
(V)
q
q
:
E
V=
(2.3)
q
, .. , , .., .
. ( 2.21). .
2.21, ,
. .
.
, . , .
,
4,5 V. :
2.21
. ( ).
.
.
. .
.
.
42
2
.
.
,
. ,
, .
2.22
.
.
.
. 2.18,
.
.
. , ...,
. .
.
, ( 2.21) ( 2.13). ,
. 2.22.
,
2.23.
. , ,
.
2.3
2.23
() . () .
() .
(, , ..) () .
( 2.24). V, . V,
.
. , -
2.24
: () ()
.
43
2.25
, . ()
, . () ,
.
2.25
( 2.25) ( 2.25).
.
() (V),
( R).
(V)
() :
R=
V
I
(2.4)
(1 Ohm). 2.4:
1 Ohm =
1 Volt
1V
11=
1 Ampere
1A
: - (1 =103 ) -
(1 =106 ). ( 2.26).
.
2.26
.
, , ..,
.
44
.
, R
,
2
. .
, .
() ,
.
;
;
,
.
.
( 2.27).
2.1.
,
.
2.1 ()
V
( 2.28).
() (V) . , .
2.1, (V/I).
. R
,
, .
2.27
, .
2.1
V/I
V
I
(Volt)
(mA)
Volt = 1
A
0
1,5
3,0
4,5
6,5
7,5
9,0
0
7,5
15,0
22,5
30,0
37,5
45,0
200
200
200
200
200
200
R=
(Ohm)
:
(I)
(V)
.
,
.
2.28
()
()
.
45
2.4 :
1
u V V = IuR
R
:
l=
(2.5)
1/R.
2.29
(1787-1854)
.
.
, 2.28.
;
2.27,
( ). ,
( 2.30)
, ,
, ..
,
( 2.31).
,
, .
.
( 2.25).
2.30
(1), (2),
(3) (LED) (4)
.
2.31
() () ,
.
.
, , .
. ( 2.32).
2.32
() . () . ()
.
: -
46
2
.
.
,
,
;
,
()
.
.
( 2.33).
:
.
2.33
.
V ().
() , .
.
.
.
;
.
2.1
. ,
.
,
.
.
.
. , , ( 2.34).
2.34
. , .
.
47
.
.
.
.
, , 1,5 V
4,5 V, .
.
.
.
.
;
;
2.4
; .
.
, ,
,
.
.
,
.
.
2.35
.
48
2.35
, .
.
.
.
. .
( 2.36).
.
.
.
.
2.36
() .
.
2.37.
.
. .
:
(),
() ,
.
2.37
.
:
l
(2.6)
R = u
A
R , .
.
2.6, ,
m m2,
m.
, .
, , 20C
.
.
.
.
.
;
49
2.2
m
1,47x10-8
1,72x10-8
2,63x10-8
20x10-8
100x10-8
3,5x10-5
2.300
PVC
2x105
1081011
10101014
1014
. .
.
( 2.37). (
100C )
:
=0(1+)
(2.7)
0 0 C .
.
1/273C.
, ( ), .
,
.
.
,
R=R0(1+),
(2.8)
R0 0C R
.
;
2.38
.
.
, .
( 2.38)
, ,
.
.
2.39
) () . ) .
50
( 2.39).
.
.
;
. ,
. , , ( 2.39).
;
2.40
( 2.40).
.
, .
,
, .
:
I=
V
R
,
R
( 2.40).
(
2.40). .
2.40
() . () . ()
.
,
.
2.41 .
( )
.
.
, ,
( 2.41).
RA ( 2.41).
V RA:
V = IRA
(2.9)
,
.
2.41
() , . ()
.
51
2.5
()
(), ( )
( 2.42). .
,
. ,
.
,
.
2.42
.
.
. .
. .
, .
.
, . . ,
.
2.43 2.43
(). .
:
I = I1 = I2
(2.10)
;
2.43
()
. ()
.
52
. ,
. -
2
,
, .
.
( 2.44)
.
VA
VA V ( 2.44)
:
V = VA + V
(2.11)
4,5 Volt
2,5 Volt.
To
. .
;
.
.
;
: .
.
( 2.44), .
VA.
, . :
= +
(2.12)
.
, . .
2.45
. .
.
. , ,
.
.
,
.
2.44
()
,
. ()
.
2.45
.
53
( 2.46). :
. (VA).
. (I)
(I1
I2)
1 2 (
2.46). :
2.46
2.45 .
I = I1 + I2
(2.13)
;
.
. . (I)
(I1 I2)
.
.
R1 R2,
: ( 2.47) ( 2.47).
2.47
() : . () : .
( 2.48).
()
. ( )
( 2.48).
V,
I. R ,
V, I ( 2.48). R
().
, :
R=
2.48
()
.
54
V
I
(2.14)
V
I
2
( 2.48).
.
:
.
2.49.
I,
. :
VAB = VA + VB
(2.15)
R1 R2
:
VA = IR1
(2.16)
VB = IR2
(2.17)
(R)
I, VAB ( 2.49). , , :
VA=IR
2.49
() . () .
(2.18)
VAB, VA VB (2.15)
(2.16), (2.17) (2.18), :
I R = I R1 + I R2
R = R1 + R2
(2.19)
(2.19)
.
.
2.50.
, (V). , 1 2 :
= 1 + 2
(2.20)
2.50
() . () .
55
4,5 Volt
3,6 Volt. .
;
.
.
, (R) :
I1 =
VAB
,
R1
I2 =
VAB
,
R2
I=
VAB
R
(2.21)
(2.21)
.
(2.20) (2.21), :
VAB VAB VAB
=
+
R
R1
R2
(7 )
1
1
1
=
+
R R1 R2
(2.22)
(2.22) ,
, .
.
2.1
1 2 .
K ,
0,2 . 20
40 , :
) V1 V2 V ;
) ;
1: R1=20
T 1: V1
2: R2=40
2: V2
: =0,2
: V
V = I R
V=V1 + V2
: R
1: ( ).
2: - (, ) ( ).
3: . R1 R2
.
=0,2 .
:
1
: V1=4 V
: V2=8 V
56
4: ( ).
R1 R2 .
:
R=R1+R2
: R=60 .
:
(V) :
1. : (V)
V V:
V=V + V
V=(4 V) + (8 V)
()
V=12 V.
2. : :
V=IR
V=(0,2 )(60 )
V=12 V.
2.2
1 2 . K , V 12 V. 20
40 , :
) I1, I2 I ;
) ;
1: R1=20
1: 1
2: R2=60
2: 2
I=
: V=12 V
: R
I = I1+I2
V
R
1: ( ).
2: - , ( ).
3: . R1 R2 .
,
(V).
:
1
V
I1 =
,
R1
I2 =
12 V
I1 =
20 1
: 1=0,6
V
,
R2
I2 =
12 V
60 1
: 2=0,2
=1 + 2 =0,6 + 0,2 .
=0,8
()
57
4: ( ).
R1 R2 . :
1
1
1
=
+
R R1 R2
1
1
1
=
+
R 20 1 60 1
1
60 1 + 20 1
=
R (20 1) u (60 1)
R=15 .
: -
()
R=
VAB
I
R=
12 V
0,8
R=15 .
:
1.
:
. ........................ ........................ ................. .
. ............... (I)
............... (q) .................. ............... ............... (t) ...............
................
I =
........
........
H ...............
58
2.
:
. ............... (R) ............... ............... (V)
............ () ............... ...............
: R =
........
. ......... (1 .....).
........
. ...............
............... .
. (I) ............... (V) ........ .
........
:
. VA .................
VA V . .............................
.......................
. (I) .................. ............... (I1 I2) .................... . ............... ................. ....................
:
4.
. . , , , , .
5.
, , , , .
, ,
. .
59
6.
.
, ;
.
. .
. .
.
.
. .
.
.
7.
.
:
. , .
. ,
.
. , .
.
.
. .
. .
.
8.
. ; .
9.
.
. ;
10.
.
.
.
. R1 R2 .
. R2 R3 .
. R3 R4 .
. R2 R3 R4.
. R1 R2, R3 R4.
60
2
. R1 R2.
. R2 R3 R4.
. R3 R4 .
. R1
R2 R3.
. (, ) R1 R2.
.
11.
, R1 R2, . .
()
. ;
.
12.
R1 R2, . .
()
; ; ; .
1.
320 . ; e=1,6x10-19 C.
2.
, ,
. 9 V.
=1,5 .
. ;
. ;
. ;
3.
.. 12 V,
. 4 kC 30 kC, .
4.
50 . .
. 5 V.
. .
.
61
5.
6.
7.
- . . ()
. 1.
;
.
1
(Volt)
(m)
30
40
35
47
47,1 m 2 mm.
2.2 50.
4
10
61
15 m
.
0,25 . , 2.2 50.
8.
. 1 mA . , .
;
9.
, , ,
R1=40 R2=60 ,
. .
V=
6 V. :
.
. R1
. R2
. V1 V2.
10.
, ,
R1=60 R2=30 . .
=0,3 .
.
;
. .
. ;
62
. , .
.
, (, ,
..).
(.. ).
( ) (q) .
.
, ,
. .
:
.
, ,
.
.
.
.
.
.
63
, ,
.
,
.
.
.
,
() (), .
.
( 3.1).
()
, , ,
, .
, , ,
, ..
.
3.1
3.1
.
.
.
, . ,
,
( 3.2).
3.2
,
.
65
3.3
, .
, ,
.
(Joule), .
.
, ()
( 3.3). () , . . ,
.
;
, .
.
.
.
3.4
(Joule, 1818-1889)
, .
.
.
.
m. R
( 3.5).
, .
.
,
.
.
;
(Q)
(t)
(m)
().
:
Q=c m
3.5
.
66
c = 4.200
J
( ), m
kg uC
3
kg
(C).
.
:
.
;
t R
() ( 3.1).
( 3.6). :
(2 ),
(4 Q=22 Q).
(3 I), (9 Q=32 Q) ...
(Q)
.
3.6
.
.
,
;
.
,
;
( 3.7, 3.8).
( 3.1
3.1).
:
3.7
, , .
,
( 3.7, 3.1).
( 3.8, 3.1).
3.8
, .
67
3.1
3.1
R, t
3.1
I, t
3.1
I, R
2I
2R
2 t
,
:
R, I Q
t :
. I ,
. R ,
. t
.
: (Q),
(I), (R) (t);
.
2.3
:
E = V q
(3.1)
, Q=E,
3.1 :
Q=(I R ) ( I t ) Q = I 2 R t
(3.2)
S.I.,
Q J (), I ,
R t s. 3.9
.
3.9
() , ()
() .
68
;
-
3
;
,
:
( )
( ) ( 3.10).
.
.
, .
.
, .
.
,
. , ,
.
3.10
.
.
.
,
. , , , () .
. . .
.
3.5 .
.
:
1.
,
.
3.11
.
69
. , , .
3.12
.
.
( 2.000C)
. , .
, ,
. , ( 3.11).
2.
( 3.12, 3.13).
, .
3.
,
, .
3.13
. . , .
. ,
V
I =
(R) ,
R
(I)
.
( ).
.
3.14
.
, .
70
, .
.
:
.
,
.
( 3.14).
3
.
,
.
.
4,5 V .
;
3.1
.
, m=0,2 kg.
R=8,4 . : =2 .
t=0, 18C. t=2 min;
: c = 4.200
J
kg uC
: m=0,2 kg
: R=8,4 .
: 2
: =2 .
Q=c m
Joule:
Q= 2 R t
: t=2 min
J
E : c = 4.200
kg uC
: 1=18C
1: :
: = 21.
2: :
Joule: Q=I2 R t
Q=4.032 J
Q
4032
C = 4, 8 C, 6 = 4, 8 C
, 6 =
: Q=c m , 6 =
c um
4200 u 0, 2
: 2=1 + 2=18C + 4,8C 2=22,8C
71
3.2
, , .
.
3.15
() . ()
() .
.
. .
. . . , ( 3.15).
,
. .
3.16
.
.
, ( 3.16).
.
. ( ). ,
( 3.17).
.
,
.
. 3.15
.
.
, ,
,
.
3.17
.
72
,
.
3
,
( 3.18). .
.
; .
,
,
. .
3.18
. . .
. . , 1886 !
3.3
, , ..
.
.
.
. ,
.
- ( 3.19).
1820 .
( 3.20) ,
, :
.
.
( 3.26) . .
3.19
.
73
, .
: , , , ..
3.20
(Oersted, 1777-1851)
.
, ( 3.21).
, . , , .
.
3.21
,
( -).
, .
;
, ,
. .
.
3.22
.
3.23
.
. .
74
,
, .
( 3.22).
. ,
.
,
. ,
,
,
( 3.23).
:
. ' .
-
3
. ,
, ( 3.23 3.24).
, .
' ,
.
3.24
.
, 3.25,
,
. ,
. :
( 3.25).
, .
;
( 3.25). ( 3.25).
3.25
() .
() : .
75
.
. , ,
. .
3.26
(1775-1836)
.
, .
.
, ,
.
( 3.26) ,
, . , .
( 3.27).
.
.
.
:
, .
3.4
3.27
. .
. . , ,
.
,
.
. .
( 3.28).
3.28
. (Hg) . . .
76
,
. .
1821. , . ,
, ( 3.28).
.
3
, .
, , , ,
( 3.29).
. ,
;
19 . . . ().
. .
3.29
.
3.30
() . . ()
().
1831 ,
,
( 3.30,
). .
( 3.31). .
3.31
.
. .
77
(Faraday) 1856
. ( ).
,
.
. .
, . .
3.5
.
. (). 1,1 V.
.
: , .
.
.
.
;
.
220 Volt.
( ) ;
78
. 0,1
. 0,02
. ,
,
. .
0,1
( 3.2).
. . , (-, -, - ..) 1,5 k
100 k . 20 k
3
220 V
0,011 11 mA. ,
10 V .
.
220 V . ,
. 40 V
.
. , ,
, . 0,1 V.
. ,
, .
.
. , .
.
.
3.2
0-1
mA
1-8
mA
8-15
mA
1020
mA
.
.
2050
mA
50100
mA
3.6
. , , 3.32, , -
3.32
.
.
79
.
.
;
( 2.3)
=q V .
, :
=V ( I t ) E=V I t
(3.3)
(V) () , (I)
(t).
.
.
:
:
(V)
(I)
(m)
(t)
.
;
.
. .
.
.
;
3.3
. , , , ..
, , (S.I.) (1 J).
3.3 V=1 V, I=1 A t=1 s
/
1
1 V:
=(1 V)(1 A)(1 s)=1 J
1
1 J 1 s
1 V.
,
,
.
(P)
() (, )
(, , ) () (t). :
P=
80
E
t
3
,
E
t
. -
3.3 P =
V u I u t/
,
t/
P = V u I
(3.4)
/
.
P =
, ,
V=1 Volt
=1 ,
3.3 :
P=(1 V)(1 )=1 W
1
1 V 1 W.
100 g 1 m .
. ;
. .
3.33.
.
.
, :
E= t
3.33
. 1.000 J;
;
;
W s,
J.
.
(: 1 kW h).
1 kW (1000 W) .
100 W 10 1 kWh. .
81
: .
.
.
.
( ).
h
(
600
1.500
2.500
500
150
3.500
.
, .
:
1.
:
. ............................. ............., ................ ............................. .
......................... , (.......................) . ............................. .
. ................... R, .................
..................... (I) ............................. Q t ............................. i) .................
.................. .................. (I) , ii) ...........................
(R) iii) .................. (t) ................. .
. ................
................ .
................. ................
.......................... . ................ . , ................
. .
, .
2.
:
. ................ ................ ................ .
................ ................
82
. ................ . ...........................
........................... .
........................... , ........................... .
. ................ ...................... . ................ ..................
........................... .......................
. .................. ......................
3.
:
......................
....................... ...................... (V) () , ....................... (I) .................... .......................... ......................
........................... (t). ........................... .
:
4.
.
i. .
,
.
1 ,
20C 22C
.
.
20C 28C.
.
2 ,
20C
24C.
.
1 ,
20C 24C.
. 0,5
, 20C 24C.
ii. , ,
:
. .
. .
. .
.
.
83
5.
.
30 J. , ;
6.
7.
.
5 V, 0,1 . :
. 0,5 W.
. 0,5 W.
. .
. 0,5 J
.
. 30 J.
8.
9.
1 5 .
10.
; .
: c = 4.200
J
.
kg uC
12 V, 30 W.
; 12 V, ;
2.
3.
6 V 6
. . . . ; .
; . ; .
, ; . , ;
84
4.
R=12 , V=6 V,
, 0,1 kg 18C.
. .
. .
. 15C 25C;
5.
6.
R1=20 R2=40 . , 12 V. .
; .
. . . . . . .
7.
, . . .
. .
. =0,5 ,
.
. 6 V,
.
. ,
1 kg 15 m; (g=10 m/s2)
8.
12 V, 2 . 1.000 J.
. .
.
.
.
.
. .
9.
120 V 600 W,
. 80% . , :
85
. .
. .
. .
. .
.
.
.
.
10. 100 , ,
4 W.
. .
. .
;
. 10 V, ; ; ;
().
, .
.
,
, : ,
. .
.
.
.
. . .
.
, , .
.
86
.
, , ,
. ,
( ).
. ( 4.1).
- ,
.
,
. ,
( 4.2).
;
-
;
4.1
- .
4.1
, .
. - .
.
.
, '
, , , , , ' .
;
4.2
, .
89
4.3
. . . , .
. , ,
' . .
.
, .
4.3
() : F1 W. ()
: F2 W.
;
,
.
,
(
4.3).
( 4.4).
.
,
.
4.4
.
,
, . H
. (
4.5). ,
.
()
4.5
.
90
4.2
: ,
.
4.6
.
( ),
.
, ,
, ().
( 4.7)
,
() . 4.8
30 . 30
.
15 .
15 . (f) () t .
.
=
f=
N
6t
(4.1)
4.6
.
4.7
,
.
, (4.1) t=T, N=1 :
1
f=
T
.
(Hertz). 1
=1 Hz
s
1 .
4.6
. , .
. .
4.8
.
91
' . ,
. ,
.
(W) (, ) ( 4.9). ,
,
, .
;
4.9
W2
.
.
:
.
,
( 10 ) ( 4.9).
.
.
(
).
. ' .
.
, ( 4.10).
2,5 .
4.10
, ' ,
.
-
.
,
.
;
; ;
10
.
92
1 m.
. 30 . .
4.3
, ,
. ,
, , .
;
4.11 . (1)
. (2) -
4
. , . (2)
, .
(3) .
(4) . , ,
.
, ,
;
,
,
, .
,
.
.
(
) .
4.11
1: .
. 2: , . 3:
, . 4:
4, .
; ;
'
, ,
, .
,
.
.
, , .
.
.
, : .
.
.
. , 1821 .
93
. , , 17 . , , .
.
.
:
1.
:
. .......................
. .......................
. ....................... .
. O ....................... ....................... ().
....................... () t
....................... (f).
. .......................
....................... .................. ................... .
94
2.
4.7 91 .
, . .
) ,
) ,
) ,
) ,
) .
3.
.
. .
. .
. .
. , .
:
4.
.
: )
; ) ;
.
;
5.
. , ,
1 1 s.
.
) , )
, ) , ) .
, .
6.
;
' ;
7.
: ) ; ) ; ) ;
8.
'
.
9.
4.9 92 :
. ;
. ;
. ;
. ;
95
1.
60 2 .
.
2.
, , 225 z.
1 s .
.
.
().
(f) () t .
.
.
, ,
, .
.
96
surfing () . ,
, ,
( 5.1).
.
5.1
.
;
; , , , ;
'
.
5.1
,
. ( 5.2). .
, , ( 5.2). .
.
5.2
() .
() .
5.3
( ).
98
, ,
;
.
, , , , ..,
.
,
,
. ,
, ,
. -
5
. .
:
. .
. .
;
.
, , /
( 5.3).
.
, .
. ( 5.4).
5.4
( ) .
,
.
.
.
.
:
,
( 5.5).
5.6
, .
,
( ).
.
'
. . . ,
, .
5.5
. , .
5.6.
.
,
,
. .
99
: .
5.7
.
,
. ,
, .
.
: ( )
( ) ( S) ( ).
, , ,
.
.
5.2
; '
;
.
( ).
5.8. .
. , ,
. . ' , . .
5.8
.
100
. . .
.
5
.
.
. . .
.
.
5.3
: , ,
, .
5.9 .
(),
,
.
. .
f .
, ( 5.9).
.
.
' .
.
. () ()
().
( 5.10).
1 :
.
.
,
.
.
;
.
2 :
30 cm.
.
(). .
.
.
5.9
( ) =.
. .
() .
.
. .
. -
5.10
.
.
101
' , ( 5.11).
;
( 5.9 5.10).
=
t=, x=, : =
x
,
t
. T = ,
f
T
f , :
5.11
(2) (1).
= f
:
'
.
:
.
.
, .
4 5 . .
, ,
. ;
.
. .
5.1
27 1964 8,4
().
150 km
540 km/h.
: =150 km
: =540 km/h
f Hz
= f
1: S.I.:
m
km
= 15 10 4 m
2: :
= f f =
102
m
/
s
f=
f = 10 3 Hz
15 14 4 m
/
150
= 540
1.000 m
km
m
= 540
= 150
3.600 s
h
s
:
, , ;
( )
.
.
.
( 5.12).
,
, . 5.12 ( ),
(
).
(
) ( 5.12). !
.
.
( 5.12).
5.12
() . ()
. ()
. . .
. ( 5.13).
.
.
.
,
( 5.13).
, .
= f . ,
. ' , ( 5.13).
.
5.13
() . ()
, .
.
103
.
( ).
5.4
; ;
; ;
;
'
.
.
, . 3.000 .
5.14
: .
.
, . .
.
. ;
.
;
104
. ,
,
()
.
.
, ,
( 5.14).
.
.
' ,
.
.
,
.
,
5
( 5.15).
.
.
, .
20 z
20.000 z . 20 z ,
20.000 z .
5.15
() . ()
.
: , , .
( ) ( ).
= f.
;
.
.
.
: , , . .
'
, , .
. 5.1 .
5.1
m/s
(20C)
344
(20C)
999
(20C)
1.330
(269C)
211
(20C)
1.451
(0C)
1.402
(20C)
1.482
(100C)
1.543
3.445
3.480
pyrex
5.170
5.790
105
5.16
()
. ()
().
.
.
.
.
.
.
5.2
f=2,5 105 Hz
: =1,533 m/s
U= f
m
1.530
, =
s
= f =
5
2, 5 10 Hz
f
=0,0612 m 61,2 mm
5.5
5.17
.
.
.
.
.
( 5.17).
.
,
.
.
. .
5.18
, 7.000-100.000 z, ,
.
106
. , ' ,
5
. ,
5.2.
5.2
1620.000 z
1550.000 z
6065.000 z
10015.000 z
150150.000 z
100120.000 z
( 5.19) , . .
,
.. ,
.
.
.
( 1.000 Hz)
' , .
(decibel, dB) ,
.
, 120 dB .
10 dB
10 , 20 dB 100=102
30 dB 1000=103 . 10 dB
.
5.19
, .
5.3
10 dB
30 dB
50 dB
70 dB
90 dB
120 dB
107
, ,
.
.
;
,
( 5.20).
.
5.20
:
() . () .
:
, ,
1.
:
. ........................... ........................... .......
........................... . ..................... . ................. : ) .................... .................. ) .................... .....................
. .................... .................... : ) .................... .................... .................... .................... .
.................... .................... .......................... )
.................... .................... ....................
................ . ...................., .................... ....................
.................... ....................
. ................ ................ . .................... ....................
.................... ....................
. ' ................. ................ .................
................. ................. ................. .................. -
108
................. . ................. .
................. ................. , .
2.
3 m.
.
.
3.
4.
.
. .
. .
. .
. .
. , .
5.
:
. ............. ...............
................
............... 20 z ............... 20.000 z ............... ................ 20 z ..............., 20.000 z ....................
. ..............., ............... ................... ...................
6.
.
. :
. , .
. , .
.
.
. ,
.
. .
7.
1.200 z.
.
. :
) ,
) ,
) .
109
.
, ,
8.
5.2 .
( ).
;
9.
. ,
, ;
10.
5.9 80 cm
;
11.
. , :
) ; ) ;
12.
; '
. ;
13.
. . , : ) , ) , ) , ) , ) ,
) , ) , ) .
14.
.
.
15
. 30
.
.
. ;
15.
16.
.
.
= 5.1,
; .
17.
.
; ;
110
18.
19.
5.4
;
.
.
5.4
.
.
.
i. : ) , ) , ) .
ii. : ) , ) , ) .
iii. : ) , ) , ) .
iv. T : ) , ) , ) .
20.
, ,
1.
5.9 80 cm,
5 Hz.
.
2.
2
.
10 cm.
.
3.
24 .
20 m 10 s .
.
4.
5 km/s
9 km/s. 400 km
. ; ;
5.
.
2,5 m/s 7,5 m, o
1 min;
6.
10 s .
340 m/s,
;
7.
15 kHz
. 1,5 km/s
( ), ;
111
8.
8 . ,
1.020 m . ; )
5.1 . )
200 Hz.
9.
. .
2 s 2 s .
340 m/s, ;
, .
, , , , .
. ,
.
.
() (t)
1
: f =
.
T
.
: , , . .
20 Hz 20.000 Hz
. 20 Hz , 20.000 Hz .
. .
.
112
:
.
, .
,
, ..
6.1
6.1
1 :
.
. ;
;
; ;
.
,
.
( 6.1).
, . ,
( ) ( 6.2).
6.2
2 :
.
11 .. . , ,
115
6.3
.
.
,
.
;
,
. . ,
.
, , ( 6.4),
( 6.3).
( 6.4).
.
.
6.4
.
() : . ()
: . ()
.
.
,
.
.
.
. .
;
, ,
. . .
, ( 6.5).
.
6.5
. .
116
.
;
.
.
( ).
( ).
. ,
.
6.6
.
.
.
. .
.
. .
.
.
. . .
.
.
( 6.7). .
.
.
.
. ,
,
, ( , , ) .
,
.
. ,
. .
6.7
.
.
.
117
6.8
: () , () , () , ()
(laser). . .
.
. , . ,
. ,
,
( 6.8).
6.2
6.9
.
( 6.9).
,
( 6.10).
( 6.11).
( 6.11). .
.
.
6.10
.
118
( , ..)
.
.
.
,
.
.
.
(
6.12).
( 6.12). , .. , .
( 6.12).
6.11
.
E 6.12
() :
. ()
: . ()
: .
;
, . .
;
. ,
.
.
,
. .
, .
() ( 6.13).
6.13
.
, ,
.
;
.
6.14
.
119
, .
. . ,
.
6.15
.
A
O
=
. A v v O v
.
, .
(.. )
, ( 6.15).
.
.
,
.
,
,
( 6.16).
, .
.
6.16
.
.
6.17
.
120
( 6.17).
.
6
. ( 6.18). .
. , .
.
( 6.19).
: ( 3).
,
: ( 1). ,
29,5 ( ) ( 6.20).
( 6.19).
,
1 3 ( ), ,
.
-
.
(
6.21).
6.18
11/8/1999 .
6.19
.
-,
( 6.17).
6.20
.
6.21
.
121
,
.
. , .
. , , .
300.000
km/s.
;
1.000.000 . 170 km/h - 100 .
8 . - 1 . .
( 6.22).
200.000 km/s. 6.22
.
.
.
.
6.22
. .
.
,
A ( ). ,
,
.
.
122
(super nova) .
.
.
.
.
1604
1987.
. 169.000 .
.
t=170.000
t = 169.000 u
350 24 h/ 3.600 s
u
u
h/
t 5 5, 33 u 1012 s
8
: 6x = c u t = 3 u 10
m
u 5, 33 u 1012 s 5 1, 6 u 1021 m
s
: )
; ) ;
;
;
1650 (Fermat) (16011665) .
:
.
. , (. 6.23). , ,
.
,
.
.
, .. .
.
6.23
,
, .
123
:
1.
:
. . .
. .. .
.
.
. .. .................. . .. .
. . . ... , ...
2.
; : ) , )
, ) .
3.
.
. .
. .
. .
. , , .
4.
: ) , ) , ) , )
, )
.
5.
: ) , ) , ) ( ), ) (), ) .
6.
, , : , , , , , , , , .
7.
8.
; .
9.
-. .
10.
.
. .
. .
124
. .
. , .
:
11.
; .
12.
13.
;
.
14.
15.
. ;
16.
; ;
17.
18.
,
.
1.
:
;
2.
.
15 cm
20 cm.
50 cm .
3.
: 1/3 ,
18
m;
;
4.
1.500.000.000
km.
5.
.
5,5 . -
125
.
;
6.
. 4,5 . )
. )
; : 3 . 108 m/s.
7.
23 1987
.
. ;
.
169.000
; -
, .
, ,
, , .
.
. . . .
.
.
. 300.000
. .
.
.
.
, .
.
, ,
126
7.1
,
. , .
(
7.1).
. (3000 ..)
.
. ( ) (3000-1000 ..) ( 7.2). .
7.1
6
.
:
( ), .
, .
7.2
()
. () 2.500 ..
128
( 7.3) ,
, .
.
;
.
, , ( 7.4).
()
. . 19 o , .
.
7.3
.
;
7.5
, , .
,
, ^). (
^).
(
:
7.4
.
1. ,
( )
( 7.5).
^) (
^)
2. (
( 7.5):
^)=(
^)
(
(1) (2)
.
, .
.
( 7.6).
. ,
7.5
: , : , :
, : .
129
. , . .
.
;
( 7.6).
. ,
.
.
7.6
() .
() .
.
. .
. ,
. , . .
;
.
1 2
.
.
.
:
() + .
: 1 . 1 , 1 .
.
: =1 +=+1 +=1. 1 . 1
. : 1+1>1.
1=11 1+1=1+11, 1+1>1,
+ , ,
^ =^
^ =
^ =
^ ,
^.
.
=
: .
130
7.2
.
.
() .
,
;
. .
,
( 7.7).
. .
7.7
.
;
( 7.8).
.
.
. o
.
A. . .
7.8
.
;
, . . ( 7.8)
.
^
^.
( 7.8). = =. , ,
.
.
7.9
!
, .
131
.
, ..
.
, , .
,
, ( 7.10).
. .
, .
( 7.11).
7.10
: () , () .
;
(
),
, ( 7.12).
, .
,
, . ( 7.12).
.
7.11
.
R.
.
.
f.
: R=2f.
;
7.12
, , , , .
132
( )
.
( 7.12).
.
7.13
.
7.14
.
,
, , ( 7.13).
, , , ..
.
, ,
. ,
,
. ( 7.14).
, , . ,
,
. , ( 7.15).
7.15
.
133
(CD)
( ,
compact disc, CD)
.
: ,
. . .
0 1.
.
1
0.
.
,
.
7.3
;
, :
1. ,
,
( 7.16,).
2. ,
, ( 7.16,).
.
3. .
.
7.16
() () .
134
R , -
7
. ,
, .
.
() ( 7.17).
( 7.17).
1, 2 3. . . .
. .
. :
1. , ( 7.17).
7.17
()
R. ()
.
7.18
() . () .
.
, ,
( 7.18).
. .
, ' ( 7.19).
.
. ( 7.19).
7.19
() f. () . :
.
135
,
( 7.20,).
;
7.21, 7.22 PQ PQ . p p PQ
PQ f
.
7.20
() .
() .
( 7.21, 7.22).
, . 7.1
.
, .
7.1
7.21
.
p, p
:
1 1 1
+
=
p pv f
(7.1)
p p
f .
,
.
7.22
.
136
m (PQ)
7
( P vQ v )
.
(PQ)
:
(PQ): m =
m=
pv
( P vQ v )
=<
p
(PQ)
(7.2)
(7.2)
. ,
p p
( ). p p (
7.7). 1,
.
.
;
;
.
;
.
(7.1) (7.2) , ,
.
7.1
1 2 cm 7.17 30 cm . 20 cm. )
. ) .
1 ( )= +2 cm
p ( )
p ( )= +30 cm
1 ( )
( A vA 1v )
1 1 1
pv
+
= , m=
=<
p pv f
AA 1
p
R ( = +20 cm
) 1:
R
+20 cm
f=
f=+10 cm.
2
2
:
f R=2 f f =
1
1
1
1 1 1
1
1
1
1
2
+
=
+
=
=
<
=+
p=+15 cm.
( +30 cm ) p v ( +10 cm )
p v 10 cm 30 cm
pv
p pv f
30 cm
2:
p , 15 cm
.
pv
+15 cm
) 1: m =
m=
+30 cm
p
A
A
v 1v
1
( A vA 1v )
1
=
m=< . m=
1 = 1
2 +2cm
AA 1
2
2:
, . .
137
:
1.
:
. ,
. ,
. , ..
..
. .. .
.
, .
. .
. .
. . .. .
.. .
. , ,
. , , . ..
.
. .
.
:
2.
;
3. To .
;
4. ;
; ;
5.
6.
. . . . , ;
138
1.
45 : )
; )
;
2.
150 cm.
;
3.
3 cm . 24 mm 12 cm
: ) ; )
. ) .
4.
40 mm . 16 mm ,
;
, .
, . , .
: ) ,
( ) . ) ^=
^.
:
(). ,
.
.
, . , .
.
.
139
8.1
.
(. 8.1).
;
, .
:
,
( 8.2).
.
, ..
.
(, ) .
, ,
.
. 5
. .
8.1
.
^), ,
(
^)
(
( 8.2).
:
. ,
(
8.2).
8.2
() .
() . () .
141
.
( ),
^) (
^) ( 8.2).
(
,
, ,
( 8.3).
8.3
( )
( ). .
( )
.
,
, . ,
( 8.3).
.
.
.
8.4
, .
,
,
.
.
, ( 8.4).
.
( Snell)
. ( 8.5).
;
8.5
.
142
1621 (Snell) ^) (
^) .
(
( ) :
)
( )
) =
( )
( )
, -
(n) ,
:
)
( )
) = n.
( )
1678 ( 8.6)
c ( )
. :
)
)
c ( )
c
( )
)
n= =
) =n= 0
(8.1)
( )
c
( )
8.1
1.
, .
.
8.1 ,
.
1
2 :
)
( ) n2
(8.2)
) =
( ) n1
( 1) ( 2) 8.2 :
)
( ) 1
(8.3)
) = .
( ) n
8.1
.
, (
) ( 8.7).
,
. H
, .
.
8.6
(Huygens) (1629-1695)
,
, 1655 1681
.
.
.
.
.
.
8.1
.
8.7
, .
143
8.1
^=60 (
,
^ .
8.7).
8.1.
^
=60
^
:
( 8.1): n=1,33
)
d(/)
) =n
d(b)
)
)
d(/)
d60
) =n
) = 1, 33 d(b) = d60 = 0, 866 = 0, 65
1, 33
1, 33
d(b)
d(b)
^
^=40,6, (
^=60).
.
8.2
( 8.9)
8.8
.
.
,
.
, ( 8.8).
.
.
( 8.8).
,
,
( 8.9).
.
8.9.
.
144
.
.
;
:
8.10 . , -. .
:
.
8.10
.
)
)
( ) 1
( ) 1
1
) =
=
c =
90 n
n
( ) n
(8.4)
. ( ). ( 8.11).
8.11 . ^. ^<
:
. ( ). ^c, 90
^c). ^
=
(
(=90). 8.3 :
8.11
.
)
1
d/c = n .
.
, .
, ,
.
. ( 8.12). .
;
. , , .
.
. ,
( 8.13).
, ,
;
8.12
.
145
8.13
,
.
;
. ,
. 8.14
. ,
, .
8.14
,
.
8.1 (n=1,52) (8.4)
c=41, c=49. ()
45
: )
90, )
)
( 8.15).
8.15
.
8.16
() ,
() 8.15 . .
146
8.3
, , ,
( 8.17) ..
.
.
;
8.17
.
8.18 .
.
. .
;
.
, .
.
8.18
.
, ;
.
() .
8.19
o
.
.
1662 20
.
, . ( 8.19).
: .
( 8.20).
8.20
.
147
8.21
,
.
.
, ,
( 8.21).
.
( 8.22).
: , , (), , , ,
. .
8.22
, .
.
.
8.23
.
.
,
( 8.23).
.
. .
.
( 8.24).
.
.
8.4
.
.
.
8.24
.
148
;
,
8
(
8.25). .
, .
.
10
.
( 8.26).
.
,
.
.
8.25
.
;
.
( 8.26).
( 8.26).
, .
, . ( 8.27).
8.26
, .
.
.
, ,
( 8.28). . . - .
8.27
.
;
, ( 8.29).
8.28
.
149
8.29
. :
() () .
,
,
( 8.29).
;
, .
,
.
.
( 8.28).
8.30
.
.
,
. ,
.
.
,
,
.
, ( 8.31).
.
8.31
.
150
, .
. .
, . .
.
:
1.
:
. ,
, .
...
. .. .
.
. , .
.
. (
^) .. (
^). ), (
,
, . .
,
.
. , ..
. :
1
.
........
. .
0 =
. ,
.
, ...
.
2.
3.
4.
.
. .
5.
. .
151
:
6.
. ;
.
7.
. 8.1
.
8.
9.
. ;
10.
8.1
.
; .
11.
.
, ;
; ;
12.
. , ; ;
13.
. ;
14.
, .
;
;
15.
.
;
16.
. ;
17.
; , ;
18.
19.
, .
. . ;
20.
.
i. , ,
.
: ) , ) , ) , ) , ) .
ii. .
:
) , ) , ) , ) , ) .
152
1.
60, 35.
, .
.
,
. ;
2.
30 45.
, .
:
) ,
.
) )
( )
:
) = ( )
( )
n=( )/ ) n=c/
, . .
. . , .
, , .
, .
153
:
,
, ( ).
( 9.1).
. 1825.
17 ( 9.2).
. : , ,
, ..
9.1
9.1
: (423 ..).
9.2
()
.
()
, . , .
;
,
155
.
:
, .
( 9.3). . , ( 9.3). .
1
.
9.4
.
9.3
() . () .
9.4
() . ()
.
12
.
.
.
.
(1, 2).
.
,
( 9.5).
, ;
9.5
: ()
. () .
156
.
. 8 , -
9
,
( 9.6). ,
.
( 9.7). ,
.
9.2
9.6
.
, .. ,
( 9.9).
.
. .
. . ( 9.10).
9.7
.
,
;
, .
( ,
),
( ).
,
. , , .
.
, ,
. (
) ( 9.11).
9.8
.
9.9
.
157
:
1.
,
. ,
.
9.10
, .
2.
.
3.
.
.
.
9.11
.
, , .
, .
9.11
.
.
.
( 9.12).
9.12
.
(
9.10); .
,
( 9.13). .
, ,
( 9.13).
.
9.13
.
158
,
( 9.14, 9.15).
9
.
,
( 9.16). .
9.14
.
9.15
.
9.3
.
.
, ( 9.17).
.
.
.
. , ,
.
.
9.16
.
9.17
.
:
( )
(
) ( 9.18).
. ( 9.18).
9.18
.
159
9.19
.
.
.
.
, ( 9.19).
9.20
.
.
, .
9.21
:
().
( 9.20). .
,
. .
( 9.21).
9.22
.
160
. ,
, .
9
.
, , .
.
.
.
. ,
( 9.22).
9.23
.
, ,
,
.
,
25
( ).
.
( 9.23).
-
, ,
. ;
. .
.
,
( 9.24).
, .
9.24
. . .
, .
161
,
. ;
,
,
.
, . ,
( 9.25).
9.25
.
. .
:
1.
:
. ..
. .
.
. . ... .
2.
. .
3.
. .
:
4.
5.
; , ;
6.
. ;
7.
2 m. .
; .
8.
162
1.
.
1,5 m , ;
: .
.
.
.
, .
, , . , .
163
10
:
19 : ;
( 10.1).
.
10.1
1911 (Rutherford)
.
: ) , 10.000 ) )
.
. . ,
. , , .
( ). 2.000
.
10.1
.
. ,
, ( 10.2).
.
(), .
=6 6 ,
=8 8 .
6 12 .
,
. 1932 -
10.2
.
167
(Chadwick), ,
,
( 10.2). ,
.
10.3
1
2
: () 1, () 1
3
() 1.
. ( 10.2). 20 .
, .
( )
( ) .
10.4
(Yukawa deki, 1907-1981)
22 .
, . 1949.
, . ( 10.3),
35
37
17Cl 17Cl,
238
92U. 83
, 20
.
. ,
2.500.
.
, ,
.
, ,
, ..
.
;
. .
; ;
10.5
: () (), () (). 1015 m .
168
1935 ( 10.4) ,
. ,
( 10.5). . ,
10
-15
10 m ( 10.6, 10.7).
. ,
-, -
-. .
;
. .
, -
( 10.7)
.
, . .
10.6
().
10.7
:
. .
. . .
10.2
1896 (Bekerel)
, , .
(Curie) ( 10.8)
,
.
;
. . .
( 82) .
10.8
.
169
;
. (
10.9),
. .
10.9
.
10.10
, ,
. , , .
, ,
, .
( 10.10).
10.11
T .
4
2He,
.
, ( 10.11).
, ,
( 10.12).
. .
10.12
.
.
. .
.
.
,
.
.
10.13
-
238
92U 234
90Th.
170
()
() . .
, . () ,
() ( 10.13).
10
.
( 10.14).
,
;
( 10.15). () , () ( 10.14).
10.14
-
234
90Th 234
91Pa.
E 10.15
.
.
.
;
()
.
( 10.16).
10.16
( ).
,
. .
.
,
.
.
(Geiger) ( 10.17).
10.17
.
171
10.3
10.18
5 1945
()
. ()
.
10.19
.
10.1
1,01,5
35
10
20
20
,
.
172
(, ,
), ( ),
.
. , ,
.
.
.
,
( )
.
, .
.
, .
, , ( 10.18). , . . ( 10.1).
. , , , , (
10.20).
10
226
88Rn,
226
88Ra.
.
, , . , ,
.
.
10.20
.
.
,
.
rem.
0,2 rem .
0,02 rem.
500 rem.
5 , 40 .
6 .
( 10.20).
.
.
,
.
.
.
;
; .
6 mm
5 cm.
;
;
173
:
1.
:
10.000 ......................, ...................... ...................... .
...................... .................. ....................
...................... ......, ......................
....... ......................
2.
:
i. : ) , ) , )
, ) , ) .
ii. : ) , )
, ) , ) ,
) .
3.
4.
1.
2.
3.
.
.
.
:
5.
: i) , ii) , iii) ;
6.
.
;
7.
, . ;
8.
. . .
; : i) , ii) , iii) . .
9.
.
;
174
10
235
92
238
92
1.
2.
1.
0, 1 2 .
3.
4.
U. ;
109
47
Ag;
214
82
Pb Bi .
.
.
. .
.
.
, .
. . :
( ). :
( ). :
( ).
o .
, ,
175
11
:
;
,
.
1930 ,
, , .
10 1945,
. , 60
, .
11.1
.
.
.
( 11.1). .
;
(m) (E) : E=mc2, c .
, .
11.1
.
,
. ,
. -
177
. , , .
.
.
11.2
11.2
(Fermi)
,
1942. .
1930. 1939
(Hahn) (Strassman)
.
11.3
235
.
.
, .
(Fermi) ( 11.3) .
.
56
92.
(Meitner) ( 11.4)
(Frisch) :
. .
11.4
(Otto Hann) (Lize Meitner)
.
E 11.5
.
178
.
. 235
92U
141
92
56Ba 36Kr, ( 11.3).
.
, ..
, , (
11.5).
,
, U-235,
.
11
;
U-235
0,7%. U-238 .
.
( 11.6).
,
. ,
,
.
11.6
, .
.
.
235
235 ( 92U)
.
235.
, .
,
. . , 235
.
.
U-235 0,7%
3%. 200
( 11.7).
.
,
( 11.8).
11.7
.
,
. , . 11.9
.
.
11.8
.
179
11.9
.
11.3
11.10
.
. .
. . (), , . ,
,
4
2He. ( 11.10). , , .
. .
, . 5 .
,
.
, , .
,
. .
11.11
-
1954.
.
180
( 11.11).
.
11
. ,
,
:
, .
11.1
(%)
15
20
20
, .
30
30
, .
45
80
50
:
1.
:
: ) , ) , ) , ) , ) .
2.
:
. , .
. .
. .
.
.
. .
:
4.
; .
5.
6.
.
. . .
.
.
.
181
,
. ,
.
7
1129 15/21 1946 ( 1946, 108, ).
, (copyright), , .