Bakteriyel Hastalk Etmenleri

Bakteriyel Kanser Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis

Etmenin genel zellikleri : Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis =Corynebacterium michiganense pv.michiganense (S.) Jen.bakterisi tohum zerinde ve ierisinde tanr. nfekteli bitki materyalleri, yabancotlar ve alet-ekipman zerinde uzun sre canl kalabilir. Hastalk etmeni olan bakteri fide ileme ve sulama srasnda tohum yataklarnda yaylabilir. Yetitirme alanlarnda ise bulak aletleri ve sulama suyu ile salkl bitkilere tanr, bitkiler her dnemde hastalk etmeni ile bulaabilir. Domateste Belirtileri: Yaprak: Hastaln ilk dnemlerinde, yaprakck solgunluu, yaprak kenarlar yukar doru kvrlr ve zamanla kahverengiye dnd grlr. Yapraklarn ana damardan itibaren bir taraf normal olarak grlrken, dier yarsnn solgunluk gstermesi en bariz bir belirtidir. Daha sonra ise etkilenmi yapraklar kahverengiye dner, solar ve lrler.

Meyve: Meyveler infektelendiinde, kahverengi merkezli ve beyaz haleli lekelere sahiptir. Gvde: Etkilenmi gvdelerde uzunlamasna izgi eklinde bir renk rengi bozulmas ya da kanserlere sahip olabilir. Gvde ve yaprak saplarnda iletim dokular genellikle sar renk ile krmz kahverengi karm eklinde renk alr. Bu renkleneme ounlukla gvde ve yaprak sapnn birleme yerinde ortaya kmaktadr. Gvde krldnda, genellikle z ksm iletim dokularnn bozulmas nedeniyle dar karllabilir. nfekteli tohumlardan yetien bitkiler hzla solar ve lrler ya da meyve oluturmazlar. artma esnasnda ise budanan fideler tarla ya da seraya artlncaya kadar simptom gstermeyebilir.

Mcadelesi: Kltrel Mcadele: 1. Hastalktan ari tohum ve fide kullanmal 2. Fideliklerde ve artma esnasnda hastalktan ari toprak kullanmal. 3. Budama srasnda bir bitkiden dierine geerken budama aletlerinizi steril edin. Aletler scak suda ya da buhar kullanlarak steril edilmeli veya sodyum hipoklorid (amar suyu %30) kullanlarak aletlerimiz steril edilebilir. 4. Kullanlan tm yetitirme materyalleri hastalktan ari ya da steril edilmeli. 5. 4 yl gibi uzun bir sre rn rotasyonu (mnavebe) yaplaml ve yetitirme alanlarndan Solanaceous bitkileri uzaklatrlmal. 6. Bitkiler slakkken, ilem yapmadan saknn. Kimyasal Mcadele: Bakteri hastalk etmenleri ile mcadele etmek genelde zor olup, kltrel nlemlere byk lde dikkat etmenizde fayda vardr. Genelde Bakrl Kimyasal ilalar bitkilerde yeni bulamalar engellemek iin tavsiye edilir. Mcadelede streptomycin sulfate gibi antibiotikler tavsiye edilmekle birlikte, ekonomik olmadndan kullnm yaygn deildir. Sodyum Hipoklorid ile tohumlar muamele edilmesi: Tlbent ierisine sarlarak konulan tohumlar yaklak %1 orannda hazrlanan solusyona 40 dakika daldrn. Daha sonra tohummlaryayn ve kurumaya brakn. Zirai Mcadele Teknik Talimatlarna gre tavsiye edilen kimyasal ilalar aadaki tabloda verilmektedir. Kullanlan Kimyasal lalar (Fungisid) Bakr Oksit WP 50% Bakr Oksiklorid WP 50% Bakr Kompleks + Mancozeb WP 21+20% Bazik Bakr Slfat WP 52.5 % Bakr Hidroksit WP 50% Ya ve rosin asitlerinin Bakr Tuzlar EC 51.1 Kullanm Miktar (100 Litre) 300-400 g 300-400 g 300 g 400 g 250 g 200 c

Erwinia carotovora subsp.carotovora Bakteriyel Gvde ve Meyve rkl Etmenin genel zellikleri : Erwinia carotovora subsp.carotovora (Jones) Berg. et al. bakteriyel bir hastalk etmeni olup, bir ok tek yllk bitkiyi hastalandrmaktadr. Hastalk etmeni toprakta serbest halde ya da bitki kalntlarnda canl kalabilir. nfeksiyon genenllikle yaralardan olmaktadr. Bakteri bitkilerin i dokularnda oaldktan sonra, pektolitik ve counlukla selllotik enzimler retmekte ve bun enzimler dokularn paralanmasna ve rmesine neden olmaktadr. Hastalk bylece bitkilerde yumuak rkle neden olmaktadr. Bakterinin yaylmas balca sulama suyu ile olur ve hastalk, zellikle iyi havalandrlmam ve humusca zengin topraklarda daha fazla ortaya kmaktadr. Hastalk etmeni genellikle scak aylarda grmek mmkndr, 30 - 35 C scaklklar hastalk etmeninin gelimesi iin uygundur. Belirtileri: Etkilenmi bitkilerin toprak st aksamlar en d yapraklardan balayarak solmakta ve kurumaktadr. Bitkinin kk ve kk boaz ksmlarndaki z dokular kahverengilemekte ve u ksmlar rmekte ve pis bir koku etrafa yaylmaktadr. Epidemi durumlarnda bitkiler lmekte ve tarlada boluklar oluturmaktadr.

Mcadelesi: Kltrel Mcadele: 1. Hastalkl bitkilerin imha edilmesi ya da uzaklatrlmas. 2. Fideliklerde ve artma esnasnda hastalktan ari toprak kullanmal. 3. Toprak havalanmasna, zellikle humusca zengin topraklarda dikkat edilmeli. 4. rn rotasyonu yaplmal. 5. Dayankl bitkiler tercih edilmeli. Kimyasal Mcadele: Bulak tohum yataklarnn sezon sresince Chloropicrin ile ilalama tavsiye edilir. toprak ilalamasnda metil bromide ve metham- sodium daha az etkilidir. Bakrl ilalar bakteriyel etmenin dier bitkilere yaylmasn engellemek iin tavsiye edilir. Zirai Mcadele Teknik Talimatlarna gre tavsiye edilen kimyasal ilalar aadaki tabloda verilmektedir. Kullanlan Kimyasal lalar (Fungisid) Bakr Oksit WP 50% Bakr Oksiklorid WP 50% Bakr Kompleks + Mancozeb WP 21+20% Bazik Bakr Slfat WP 52.5 % Bakr Hidroksit WP 50% Ya ve rosin asitlerinin Bakr Tuzlar EC 51.1 Kullanm Miktar (100 Litre) 300-400 g 300-400 g 300 g 400 g 250 g 200 c

Pseudomonas corrugata Bakteriyel z rkl Etmenin genel zellikleri : Pseudomonas corrugata Roberts &Scarlett (z rklk Hastal) bakteriyel bir etmen olup, bakteriyel kanser (Clavibacter sp. ) ile karma ihtimali vardr. Bakteri toprak kkenli ve tarla koullarnda ortaya k rastgele olmaktadr. Hastalk yksek nem ve serin gece scaklklarn tercih etmektedir. Hastalk etmeni genellikle ge sonbahar, k ve erken bahar dnemlerinde rastlamak mmkndr. Belirtileri: Bakteriyel etmen tarafndan etkilen bitkiler ilk olarak bitkilerin st ksmlarnda sararma ve solam eklinde grlmeye balar. Ana gvde zerinde siyah izgi eklinde lekeler meydana gelir ve bunlar genellikle yarlmalara neden olur. Gvde uzunluuna kesildiinde, gvde znn merkezi boalm olabilir ve merdiven gibi oyukluklara sahiptir. Bol miktarda adventif kk oluumu genellikle etkilenen z blgesi ile ilkilidir ve gvdelerde ikinlik olabilir.

Mcadelesi: Kltrel Mcadele: 1. Hastalkl bitkilerin imha edilmesi ya da uzaklatrlmas. 2. Fideliklerde ve artma esnasnda hastalktan ari toprak kullanmal. Kimyasal Mcadele: Etkili bir kimyasal mcadelisi yoktur. Toprak lalamas yaplabilir.

Pseudomonas solanacearum Gney Bakteriyel Solgunluu Etmenin genel zellikleri : Pseudomonas solanacearum E.F. Smith (Ralstonia solanacearum) bakteriyel bir etmen olup, kahverengi rklk ya da yanklk olarak da adlandrlr. Subtropikal iklimlerde olduka yaygn olarak grlr. Konukular; domates, patates, ttn, patlcan, yerfst, ilek, baz muz eitleri ve yabanc otlardr. Bakteriyel etmen toprak kkenlidir ve ok dk scaklklar olmad srece toprakta barnabilirler. Toprakta bitki yumrular ve yabanc otlar zerinde olumsuz k koullarn geirir ve daha lman iklim blgelerinde ise toprakta da canl kalabilir. Bakteriyel etmen infekteli tohum, yumru, fide ve ileme aletleri (budama makas gibi) tanmaktadr. Bitkiye giri yerleri ise bitkileri ileme esnasnda alan yaralar, bek yaralar ve doal aklklardr. Nematodlar ile ortaya ktnda zarar artabilir. Solgunluk organizmas yksek pH' ya, dk scaklklara ve dk toprak nemine kar duyarldr. Belirtileri: Bitkilerde ilk belirti gen yapraklarn solmas ve daha yal yapraklarn sararmas eklinde kendini gsterir. Byle bitkiler skldnde, kklerde ve gvde de hastalk belirtisi grlr. Gvdenin kabuk altna bakldnda ilettim demetlerinde kararma, kklerde ise suda slanm gibi bir grnm sergiler. Kahverengileme ve kklerdeki rme ilerleme gsterirken, solgunluk ve lm gsteren bitkilerin saysnda artma gzlenir ve sonuta bitkiler lr. Tolerant olan bitkilerde bodurlama ya da yava rme gzlenir. Yeni olarak infektelenmi gvde ve kkler apraz olarak kesilip skldnda, gri ile sarms bir renkte bakteriyel aknt (ooze) grlmektedir. Dier solgunluk etmenlerinden bunlar ayrmak iin, kahverengi olan gvdeden ince bir kesit alnr ve su ieren bir petri kapna yerletirilir. Eer dokularda bakteri var ise, yaklak 5 dakika ierisinde stms bir aknt bu dokulardan salglanr.

Mcadelesi: Kltrel Mcadele: 1. Dayankl eitlerin kullanm. 2. Hastalktan ari tohum ve fidelerin kullanm. 3. Sera ve tohum yataklarnda hastalktan ari toprak, su ve alet-ekipman kullanlmal. 4. Yabanc ot kontrolne, bceklerin bitkilerde yara amamas iin bcekler ile mcadeleye nem verilmeli. 5. Hastalkl fideler hemen yetitirlme ortamlarnda uzaklatrlmal ve imha edilmeli. 6. Yksek nitrojen seviyesinin oluumuna izin verilmemeli. 7. Bitkileri ileme esnasnda yaralamadan saknmal. Kimyasal Mcadele: Bulak tohum yataklarnn sezon sresince Chloropicrin ile ilalama tavsiye edilir. toprak ilalamasnda metil bromide ve metham- sodium daha az etkilidir. Bakrl ilalar bakteriyel etmenin dier bitkilere yaylmasn engellemek iin tavsiye edilir.

Zirai Mcadele Teknik Talimatlarna gre tavsiye edilen kimyasal ilalar aadaki tabloda verilmektedir. Kullanlan Kimyasal lalar (Fungisid) Bakr Oksit WP 50% Bakr Oksiklorid WP 50% Bakr Kompleks + Mancozeb WP 21+20% Bazik Bakr Slfat WP 52.5 % Bakr Hidroksit WP 50% Ya ve rosin asitlerinin Bakr Tuzlar EC 51.1 Kullanm Miktar (100 Litre) 300-400 g 300-400 g 300 g 400 g 250 g 200 c

Pseudomonas syringae pv. tomato Bakteriyel Benek Etmenin genel zellikleri : Pseudomonas syringae pv. tomato (Okabe) Y. D. &W. bakteriyel bir etmen olup, florosans bir pigment (renk maddesi) oluturmas, negatif oxidaze reaksiyonu ve domatesdeki pathojenisitesi ile karekterize edilir. Dier trde domateste hastalk yapabilir, bunlar; Pseudomonas viridiflava Pseudomonas cichorii Psudomonas syringae pv.syringae ' dir. Hastalk etmeni bir sezondan dier sezona bulak bitki artklar ve tohumlar ile tanmaktadr. Topraktaki canllk sresi jeorafik alanlara gre farkllk gstermekle birlikte, bir yl kadar canlln koruyabilir. Hastalk tohum kkenli olup, mcadelesinde temiz tohumlarn kullanlmas olduka nemlidir. Bakteriyel etmenin giri yerleri bitkilerde alan yaralar ve doal aklklardr. Uzun mesafelere bakterinin tanmas yine tohum ve bulak fideler iledir. Ksa mesafede ise budama aletleri, ileme esnasnda iiler ile, sulama suyu sramalar ve su ve toprak tanmas ile olabilir. Yeni gr yaprak ve bitkilerin yalra oranla daha hassas olduu bildirlmektedir. Enfeksiyonlar iin serin nemli koullar elverilidir. 20-25 C scaklklar ve bitkilerin slaklk sresinin uzamas bakterinin bitkilere girmesi iin elverili ortamlardr. Belirtileri: Meyve: Olgunlamam yeil dokular hastalk etmenine kar oldukca hassastr. En karekteristik belirtileri meyvelerde grlr. ounlukla bir ka mm' yi gemeyen kk, yzeysel ve siyah benekler keskin bir snrla ve hafifce kabarm bir ekildedir. Beneklerin etrafndaki dokularda bazen olgunlama olduka yavatr. En byk lekeler kk olgunlamam meyveler zrinde ortaya kar. ok kk meyveler infektelendiinde, benek etrafndaki doku benee en yakn olan dakulardan daha fazla geniler.

Yaprak: Daha az karekteristik belirti yapraklarda ortaya kar, hastalk belirtileri yaprakdan baka dier yeil aksamlarda ve ieklerde de grlebilir. Tek bir yaprak lekesi balangta yuvarlak, siyah ile koyu arasnda bir renkte ve herhangi bir hale ile kuatlmamtr. Yaprakta lekeler birlikte orta kar ve birbiri ile dzensiz bir ekilde btnleir.

Mcadelesi: Kltrel Mcadele: 1. Dayankl eitlerin kullanm. 2. Hastalktan ari tohum ve fidelerin kullanm. 3. Sera ve tohum yataklarnda hastalktan ari toprak, su ve alet-ekipman kullanlmal. 4. Yabanc ot kontrolne, bceklerin bitkilerde yara amamas iin bcekler ile mcadeleye nem verilmeli. 5. Hastalkl fideler hemen yetitirlme ortamlarnda uzaklatrlmal ve imha edilmeli.

6. Bir yl gibi rn rotasyonu yaplmal. 7. Ar sulamadan kanlmal nem oluumu engellenmeli. Ayrca nemli koullarda ve bitkiler slak iken almaktan kanlmal. Kimyasal Mcadele: Tohum yataklarnda Bakr ile kartrlm Streptomycin antibiyotii (200 PPM) % gn aralklara ile kullanlabilir. Fakat pratikte pahalya gelebilir onun iin pek tavsiye edilmiyor. Bakrl preparatlar bitkilerde koruyucu olarak ve yaylmasn engellemek iin kullanlabilir. Ayrca bakrl preparatlar maneb ya da macozeb ile birlikte kullanlarak ilalarn etkinlii artrlabilir ve dier fungal etmenlere karda koruyucu bir etki yapabilir. Genellikle bakteriyel etmenler ile mcadele zor, onun iin kltrel nlemlere ve temiz almaya olduka fazla dikkat edilmelidir. Zirai Mcadele Teknik Talimatlarna gre tavsiye edilen kimyasal ilalar aadaki tabloda verilmektedir. Kullanlan Kimyasal lalar (Funisid) Bakr Oksit WP 50% Bakr Oksiklorid WP 50% Bakr Kompleks + Mancozeb WP 21+20% Bazik Bakr Slfat WP 52.5 % Bakr Hidroksit WP 50% Ya ve rosin asitlerinin Bakr Tuzlar EC 51.1 Kullanm Miktar (100 Litre) 300-400 g 300-400 g 300 g 400 g 250 g 200 c

Xanthomonas campestris var. vesicotoria Bakteriyel Leke Etmenin genel zellikleri : Xanthomonas campestris var. vesicotoria (L.R. Jones). Dye bakteriyel etmen olup, domates, biber ve yabanc otlarda ortaya kmaktadr. Bakteriyel etmen hastalkl bitkilerin sayesinde aylarca tohum yataklarnda ve tohum zerinde canlln muhafaza edebilir. Bakteriyel etmen, tarlada braklm bitkilerin kk ve gvdelerinde, yabanc otlar zerinde canlln korur ve dier sezona bakteriler tanmaktadr. Toprakta ise uzun sre canlln muhafaza edemeyebilir. lk bulama tohum, bulak artlm fide, yabanc otlar ve bulak bitki ve toprak ile olabilir. Bakteinin giri yerleri ileme esansnda alm yaralar ve doal aklardr. Yksek nisbi nem ve scaklklar bitki enfeksiyonu iin uygun koullardr. Yksek nitrojen seviyesi azalan hastalk idedi ile ilikilidir. Belirtileri: Meyve: Suyla slanm bir grnmle kuatlm lekeler koyu benekler olarak balar. Lekeler meyve olgunlancaya kadar genilemeye devam eder. Daha ileri dnemlerde lekeler siyah, hafifce kabarm ve bir ka mm olabilir. Lekelerin merkezi paralanr, ker ve ipliksi ve sert olur.Olgun meyvelerde suyla slanm grnm ortadan kaybolur ve merkezi keskin olarak krater gibi bir knt oluturmaktadr. Meyve lekeleri yzeysel olup, kesinlikle tohum yuvalarna doru bir ilerleme olmaz.

Yaprak: Yaprak belirtileri ounlukla yksek nemli koullarda ortaya kar. Orta nemli koullar altnda olgun yapraklarda lekeler, kk, siyah, ve bir dereceye kadar kelidir. Yaprak yzeyi yar saydam merkezli ve koyu kenarl yams olabilir. Merkez ksm kuru ve ice olur ve atlayabilir. Lekeler, yal yapraklardan ziyade gen yapraklarda grlr, bu lekeler bir ya da iki yaprakckta ve yapran snrl bir blgesinde ortaya kmaktadr. Hastalk, ar nemli koullarda tipik simtoplarndan ziyade bitkilerde yanm bir grnm oluturur. Yanklk simtomlar yaprak kenarlar boyunca ve damarlar arasnda sararma olarak balar. Sasaran dokular suyla slanm ve yams gibi bir grnt alr. Sonuta bitki lrse, ar gbre yan gibi bir grnm alr. Fidelerde ise yaprak sararmas ve dklmesi eklinde kendini gsterebilir.

Mcadelesi: Kltrel Mcadele: 1. Dayankl eitlerin kullanm. 2. Hastalktan ari tohum ve fidelerin kullanm. Tohumlara scak su ya da 1 dakika %1.3 sodyum hipklorid uygulamas tavsiye edilir. 3. Sera ve tohum yataklarnda hastalktan ari toprak, su ve alet-ekipman kullanlmal. 4. Yabanc ot kontrolne, bceklerin bitkilerde yara amamas iin bcekler ile mcadeleye nem verilmeli. 5. Hastalkl fideler hemen yetitirlme ortamlarnda uzaklatrlmal ve imha edilmeli. 6. 2-3 yl gibi rn rotasyonu yaplaml. 7. Ar sulamadan kanlmal nem oluumu engellenmeli. Ayrca nemli koullarda ve bitkiler slak iken almaktan kanlmal. Kimyasal Mcadele:

Tohum yataklarnda Bakr ile kartrlm Streptomycin antibiyotii (200 PPM) % gn aralklara ile kullanlabilir. Fakat pratikte pahalya gelebilir onun iin pek tavsiye edilmiyor. bakrl preparatlar bitkilerde koruyucu olarak ve yaylmasn engellemek iin kullanlabilir. Ayrca bakrl preparatlar maneb ya da macozeb ile birlikte kullanlarak ilalarn etkinlii artrlabilir ve dier fungal etmenlere karda koruyucu bir etki yapabilir. Genellikle bakteriyel etmenler ile mcadele zor, onun iin kltrel nlemlere ve temiz almaya olduka fazla dikkat edilmelidir. Zirai Mcadele Teknik Talimatlarna gre tavsiye edilen kimyasal ilalar aadaki tabloda verilmektedir. Kullanlan Kimyasal lalar (Fungisitler) Bakr Oksit WP 50% Bakr Oksiklorid WP 50% Bakr Kompleks + Mancozeb WP 21+20% Kullanm Miktar (100 Litre) 300-400 g 300-400 g 300 g