6 Haziran 2008 CUMA

Resm Gazete
YNETMELK

Say : 26898

evre ve Orman Bakanlndan:

HAVA KALTES DEERLENDRME VE YNETM YNETMEL BRNC BLM Ama, Kapsam, Dayanak ve Tanmlar Ama MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac; hava kirliliinin evre ve insan sal zerindeki zararl etkilerini nlemek veya azaltmak iin hava kalitesi hedeflerini tanmlamak ve oluturmak, tanmlanm metotlar ve kriterleri esas alarak hava kalitesini deerlendirmek, hava kalitesinin iyi olduu yerlerde mevcut durumu korumak ve dier durumlarda iyiletirmek, hava kalitesi ile ilgili yeterli bilgi toplamak ve uyar eikleri aracl ile halkn bilgilendirilmesini salamaktr. Kapsam MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, hava kalitesi standartlarn ve hava kalitesinin deerlendirilmesini, "blge"ler ve "alt blge"lerin oluturulmasn ve tm blgelerde iyi hava kalitesinin salanmas iin alnmas gerekli nlemleri kapsar. (2) Bu Ynetmelik, ii sal ve gvenlii mevzuat kapsamna giren i yerleri i ortamlarnda uygulanmaz. Dayanak MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik, a) 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayl evre Kanununun Ek 6 nc maddesi ile 1/5/2003 tarihli ve 4856 sayl evre ve Orman Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunun 1 inci, 2 nci ve 9 uncu maddelerine dayanlarak ve b) Avrupa Birliinin 96/62/EC, 99/30/EC, 2000/69/EC, 2002/3/EC ve 2004/107/EC sayl direktiflerine paralel olarak hazrlanmtr. Tanmlar MADDE 4 (1) Bu Ynetmelikte yer alan; a) Alt blge: Nfusu 250.000den fazla olan bir blgeyi veya nfusu 250.000 veya daha az olup hava kalitesinin deerlendirilmesi ve ynetiminin gerekli olduu kilometrekare bana den nfusun youn olduu blgeyi, b) Alt deerlendirme eii: Altna dldnde, 8 inci maddeye gre hava kalitesini deerlendirmek iin modelleme veya nesnel tahminleme tekniklerinin tek bana kullanlabilecei, Ek Ide belirtilen seviyeyi, c) Arsenik, Kadmiyum, Nikel ve Benzo(a)piren: PM10 fraksiyonundaki sz konusu elementler ve bileiklerin toplam miktarn, ) Azot Oksitleri: Milyar bana para (ppb) cinsinden azot monoksit ve azot dioksit konsantrasyonlarnn metre kp bana mikrogram azot dioksit olarak ifade edilen toplamn, d) Bakanlk: evre ve Orman Bakanln, e) Bilgilendirme eii: Aldnda, nfusun zellikle hassas kesimleri iin ksa sreli maruz kalmadan dolay insan salna bir riskin sz konusu olduu ve gncel bilginin gerekli olduu seviyeyi, f) Blge: Yetkili merci tarafndan snrlandrlm bir alan, g) Deerlendirme: D ortam havasndaki bir kirleticinin seviyesini lmek, hesaplamak, tahmin etmek veya ngrmek iin kullanlan herhangi bir metodu, ) D ortam havas: alma meknlar haricinde troposferdeki d havay, h) Doal olaylar: Volkanik patlamalar, sismik hareketler, jeotermik hareketler, orman yangnlar, iddetli rzgr olaylar veya kuru blgelerden gelen doal partikllerin atmosferde asl kalmas veya tanmasn, ) Gaz halindeki toplam cva: Elementsel cva buhar (Hg0) ve gaz halindeki reaktif cvay, dier bir ifade ile gaz faznda bulunmak iin yeterince yksek buhar basncna sahip ve suda znebilir cva trlerini, i) Hedef deer: evre ve/veya insan sal zerindeki uzun dnemli zararl etkilerden kanmak, bunlar nlemek veya azaltmak amacyla belirlenen ve ngrlen sre sonunda mmkn olan yerlerde ulalmas gereken seviyeyi, j) Kirletici: nsan kaynakl faaliyetler sonucunda dorudan veya dolayl olarak d ortam havasna verilen ve evre ve/veya insan sal zerinde zararl etkileri olabilecek herhangi bir maddeyi, k) Limit deer: evre ve/veya insan sal zerindeki zararl etkilerden kanmak, bunlar nlemek veya azaltmak amacyla bilimsel olarak belirlenen, ngrlen sre iinde ulalacak ve ulaldktan sonra da almamas gereken seviyeyi, l) Ozon ncl maddeleri: Bir ksm Ek IInin E blmnde listelenen, yer seviyesi ozon oluumuna katkda bulunan maddeleri, m) PM 10: EN 12341 ile tanmlanan 10 m aerodinamik apl geirgen bir giriten %50 verimle geen partikler maddeyi, n) PM 2,5: EN 12341 ile tanmlanan 2,5 m aerodinamik apl geirgen bir giriten %50 verimle geen partikler maddeyi, o) Polisiklik Aromatik Hidrokarbonlar: Tamamen karbon ve hidrojenden oluan en az iki birleik aromatik halkadan olumu organik bileikleri, ) Sabit lmler: lmlerin says gzlemlenen seviyelerin belirlenebilmesini salayacak kadar fazla olan ve srekli veya rasgele rnekleme eklinde sabit noktalardan alnan lmleri, p) Seviye: D ortam havasndaki bir kirleticinin konsantrasyonunu veya bu kirletici konsantrasyonu nedeniyle belirli bir zamanda yzeyler zerinde oluacak kelmeyi, r) Tolerans pay: Bu Ynetmelikte belirtilen koullar dorultusunda limit deerin alabilecei yzdeyi,

s) Toplam veya hacimsel kelme: Belirli bir zaman iinde, belirli bir alanda atmosferden toprak, bitkiler, su, binalar gibi yzeylere geen kirleticilerin toplam ktlesini, ) Uucu Organik Bileikler (VOC): Gne nda azot oksitleri ile reaksiyona girerek foto-kimyasal oksidanlar oluturabilen, antropojenik ve biyojenik kaynaklardan oluan metan dndaki tm organik bileikleri, t) Uyar eii: Aldnda, nfusun geneli iin ksa sreli maruz kalmadan dolay insan salna bir riskin sz konusu olduu ve ilgili yetkili merci tarafndan acil nlemlerin alnaca seviyeyi, u) Uzun vadeli hedef: evre ve insan salnn etkin bir ekilde korunmas amac ile uygun nlemlerle ulalamayan yerlerde uzun vadede ulalacak olan seviyeyi, ) st deerlendirme eii: Altna dldnde, 8 inci maddeye gre hava kalitesini deerlendirmek iin lmlerin ve modelleme tekniklerinin birlikte kullanlabilecei, Ek Ide belirtilen seviyeyi, ifade eder. KNC BLM Hava Kalitesi Deerleri ve Hava Kalitesinin Deerlendirilmesi Uzun vadeli hedefler, hedef deerler, limit deerler, bilgilendirme ve uyar eikleri, st ve alt deerlendirme eikleri MADDE 5 (1) Ek Ide belirtilen havadaki ozon konsantrasyonlar iin uzun vadeli hedeflere, kademeli nlemler alnarak uzun vadede ulalr. (2) Ek Ide belirtilen hedef deerlere ngrlen srede ulalmaya allmas esastr. (3) Ek Ide belirtilen limit deerlere ngrlen srede ulalmas ve ulalan limit deerlerin almamas esastr. Ek I de belirtilen tolerans paylar uygulanr. (4) Ek Ide belirtilen bilgilendirme ve uyar eikleri, bu Ynetmelikte belirtildii gibi acil nlemler alnmasn gerektirir. (5) Hava kalitesinin deerlendirilmesinde Ek Ide belirtilen st ve alt deerlendirme eikleri uygulanr. Hava kalitesi n deerlendirmesi MADDE 6 (1) Bakanlk ve il evre ve orman mdrlkleri, 8 inci maddeye gre ileri dzeyde deerlendirme iin hava kalitesi n deerlendirmesini yapar veya yaplmasn salar. (2) Bakanlk ve il evre ve orman mdrlkleri, kirletici seviyelerinin temsili lmlerinin bulunmad "blge" ve "alt blge"lerde, verileri zamannda almak iin bir dizi temsili lm, anket ve deerlendirmelerin gerekletirilmesini salar. "Blge" ve "alt blge"lerin belirlenmesi ve listelenmesi MADDE 7 (1) Bakanlk, hava kalitesini deerlendirmek amacyla "blge" ve "alt blge"leri belirler. Eer kirletici konsantrasyonlarnda nemli bir deiiklik meydana gelirse, "blge" ve "alt blge"lerin belirlenmesi her be ylda bir veya daha erken tekrar gzden geirilir. (2) Bakanlk; a) Bir veya daha fazla kirletici seviyesinin limit deer art tolerans payn at yerlerde, b) Bir veya daha fazla kirletici seviyesinin limit deer ve limit deer art tolerans pay arasnda olduu yerlerde, c) Kirletici seviyelerinin limit deerlere karlk geldii veya limit deerlerin altnda olduu yerlerde, kkrt dioksit, azot dioksit, azot oksitleri, partikl madde, kurun, benzen, karbon monoksit ile ilgili "blge" ve "alt blge"lerin listelerini oluturur. (3) Bakanlk; a) Havadaki ozon seviyesinin uzun vadeli hedeflerden daha yksek, ancak hedef deerlere eit veya altnda olduu yerlerde, b) Ozon seviyesinin hedef deerlerden yksek olduu yerlerde, ozon ile ilgili "blge" ve "alt blge"lerin listelerini oluturur. (4) Bakanlk; a) Hedef deerlerin ald yerlerde, b) Kirletici seviyelerinin hedef deerlerin altnda olduu yerlerde, arsenik, kadmiyum, nikel ve benzo(a)piren ile ilgili "blge" ve "alt blge"lerin listelerini oluturur. Hava kalitesinin deerlendirilmesi MADDE 8 (1) Bakanlk ve il evre ve orman mdrlkleri, belirli bir zaman dilimi iinde veya srekli olarak aadaki fkralara gre hava kalitesini deerlendirir. Deerlendirilecek kirleticiler, Ek Ide listelenen kkrt dioksit, azot dioksit, azot oksitleri, partikler madde, kurun, benzen, karbon monoksit, ozon, arsenik, kadmiyum, nikel, benzo(a)piren ve Ek IInin E blmnde listelenen ozon ncl maddeleridir. Kkrt dioksit, azot dioksit, azot oksitleri, partikler madde, kurun, benzen, karbon monoksit, arsenik, kadmiyum, nikel ve benzo(a)piren gibi kirleticiler iin kirletici konsantrasyonunda nemli bir deiiklik meydana gelirse, her bir "blge" veya "alt blge"nin snflandrlmas her be ylda bir veya daha erken tekrar gzden geirilir. (2) Bu fkrann (a) ve (b) bentlerinde belirtilen "blge" ve "alt blge"lerde sabit lmler gerekletirilmesi zorunludur. lmler, kirleticilerin llmesinin zorunlu olduu yerlerde srekli veya rasgele rnekleme yoluyla sabit noktalardan alnr. lm says, kirletici seviyelerinin belirlenebilmesini salayacak kadar yeterli sayda olur. a) Bir veya daha fazla kirletici seviyesinin Ek Ie gre alt deerlendirme eiinin zerinde olduu "blge"ler ve "alt blge"lerde, kirleticilerin uyar eiinde olduu "alt blge"lerde, Ek IIye gre kkrt dioksit, azot dioksit, azot oksitleri, partikler madde, kurun, benzen, karbon monoksit, arsenik, kadmiyum, nikel, benzo(a)piren gibi kirleticilerin konsantrasyonlar llr. Sabit lm istasyonlarndan alnan bilgilerin; emisyon envanterleri, gsterge lm metotlar ve hava kalitesi modellemesi gibi dier kaynaklardan alnan bilgilerle desteklendii "blge" ve "alt blge"lerde, kurulacak sabit lm istasyonlarnn says ve dier tekniklerin uzaysal znrl, Ek IIde belirtilen hava kirletici konsantrasyonlar iin yeterli olur.

b) nceki be yllk lmn herhangi birinde ozon konsantrasyonlarnn Ek Iin D blmndeki uzun vadeli hedefi at "blge" ve "alt blge"lerde sabit srekli lmler zorunludur. Be yllk veriden daha az veri olduunda amlara karar vermek iin, en yksek kirlilik seviyelerinin karakteristik olduu zamanlarda ve yerlerde ksa sreli lm kampanyalar; emisyon envanterleri ve modellemeden elde edilen sonular ile birletirilebilir. (3) Elde edilen lmler, hava kalitesi hakknda yeterli bilgi salamak iin modelleme teknikleri ile desteklenebilir. a) Eer kkrt dioksit, azot dioksit, azot oksitleri, partikler madde, kurun, benzen, karbon monoksit gibi kirleticilerin seviyeleri temsili bir sre boyunca st ve alt deerlendirme eii arasnda ise, lmler ve model hesaplamalar birlikte uygulanabilir. Sabit noktalardaki lmlerin skl, srekli lmler iin cihazlar, nesnel tahminleme teknikleri ve model hesaplamalar Ek IIde belirtilen koullar salar. b) Sabit lm yaplan rnekleme noktalarndan elde edilen ozon ile ilgili bilgilerin modelleme ve/veya gsterge lmnden alnan bilgilerle desteklendii "blge" ve "alt blge"ler iin, Ek IIde belirtilen rnekleme noktalarnn toplam says; 1) Ek metotlarn; hedef deerler, bilgilendirme ve uyar eikleri bakmndan hava kalitesinin deerlendirilmesi iin yeterli bilgiyi salamas durumunda, 2) Kurulacak rnekleme noktalarnn says ve dier tekniklerin uzaysal znrl, Ek IIde belirtilen veri kalitesi hedeflerine gre oluturulacak ozon konsantrasyonu iin yeterli olmas ve Ek IIde belirtilen deerlendirme sonularn vermesi durumunda, 3) Her "blge" veya "alt blge"deki rnekleme noktalarnn saysnn; iki milyon nfusa en az bir rnekleme noktas veya 50.000 km2 bana bir rnekleme noktas (hangisi daha fazla sayda rnekleme noktas oluturuyorsa) saysna eit olmas durumunda, 4) Her "blge" veya "alt blge"nin en az bir rnekleme noktas bulundurmas durumunda, 5) Azot dioksitin, krsal fon istasyonlar haricindeki tm rnekleme noktalarnda llmesi durumunda, azaltlabilir. Bu durumda, hedef deerler bakmndan hava kalitesinin deerlendirilmesi iin modelleme ve/veya gsterge lm sonular hesaba katlr. c) Temsili bir sre sonundaki seviyelerin, st ve alt deerlendirme eii arasnda olduu "blge" ve "alt blge"lerde arsenik, kadmiyum, nikel, benzo(a)piren bakmndan hava kalitesinin deerlendirilmesi iin modelleme teknikleri ile Ek IIde belirtilen gsterge lmlerini kapsayan lmlerin bir birleimi kullanlabilir. (4) rnekleme noktalarnn konumlar Ek IIdeki koullar salamak zorunda olup rnekleme noktalarnn minimum says Ek II kriterlerini esas alr. a) Bakanlk ve il evre ve orman mdrlkleri, insan salnn korunmas ve ekosistemlerin veya vejetasyonun korunmas iin temsil tekil edebilecek rnekleme noktalarnn konumlarn belirler. Bakanlk ve il evre ve orman mdrlkleri, istasyonlarn konumu ve says bakmndan temsil tekil edebilecek PM2,5 konsantrasyonlar hakknda veri salayan lm istasyonlar kurup altrr. Mmkn olan yerlerde PM2,5 iin rnekleme noktalar PM10 iin rnekleme noktalar ile ayn konumlara yerletirilir. b) Ozon lm iin rnekleme noktalarnn konumunun belirlenme kriterleri Ek IInin A blmnn II ve III numaral maddelerinde, hava kalitesinin deerlendirilmesi iin tek bilgi kaynann lm olduu her bir "blge" veya "alt blge"de ozonun srekli lm iin sabit rnekleme noktalarnn minimum says ise Ek IInin C blmnn II numaral maddesinde belirtilmitir. nceki her be yllk lmler boyunca, konsantrasyonlarn uzun vadeli hedeflerin altnda olduu "blge" ve "alt blge"lerde, srekli lm istasyonlarnn says Ek IInin C blmnn II numaral maddesinin (2) numaral bendine gre belirlenir. Ek IInin E blmnde listelenen ozon ncl maddeleri konsantrasyonlar ile ilgili veri salayacak olan alanda en az bir lm istasyonu kurulup altrlr. Azot dioksit lm, Ek IIde belirtilen ozon rnekleme noktalarnn en az yzde ellisinde de yaplr. Azot dioksit lm, Ek IInin A blmnn II numaral maddesinde belirtilen, dier lm metotlarnn kullanlabilecei krsal fon istasyonlar haricindeki yerlerde srekli yaplr. c) Hedef deerlerle uyumun deerlendirilmesi amac ile havadaki arsenik, kadmiyum, nikel ve benzo(a)piren lm iin rnekleme noktalarnn konumunun belirlenmesi ile ilgili kriterler, Ek IInin A blmnn I ve III numaral maddelerinde belirtilmitir. Her bir kirletici konsantrasyonunun sabit lmne ynelik rnekleme noktalarnn minimum says, Ek IInin C blmnde belirtildii gibi olur ve bu rnekleme noktalar, konsantrasyonlar ile ilgili verilerin tek kaynann sabit lm olmas durumunda, lmn gerekli olduu her bir "blge" veya "alt blge"ye yerletirilir. Bakanlk ve il evre ve orman mdrlkleri, havadaki benzo(a)piren katksn deerlendirmek iin snrl sayda lm yerlerinde ilgili dier polisiklik aromatik hidrokarbonlar izler. Bu bileikler en azndan benzo(a)antracen, benzo(b)fluoranten, benzo(j)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren ve dibenz(a,h)antraceni kapsar. Bu polisiklik aromatik hidrokarbonlar iin izleme yerleri benzo(a)piren iin rnekleme yerleri ile ayn yerde olur ve corafi deiiklik ve uzun vadeli eilimler tanmlanabilecek ekilde seilir, Ek IInin A blmnn I ve III numaral maddeleri uygulanr. Konsantrasyon seviyelerine baklmakszn, arsenik, kadmiyum, nikel, gaz halindeki toplam cva, benzo(a)piren ve benzo(a)antracen, benzo(b)fluoranten, benzo(j)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren, dibenz(a,h)antracenn bulunduu d ortam havasndaki gsterge lm iin ve ayrca benzo(a)antracen, benzo(b)fluoranten, benzo(j)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren, dibenz(a,h)antracen ve arsenik, kadmiyum, cva, nikel, benzo(a)piren toplam kelmesinin belirlenmesi iin her 100.000 km2 de bir fon rnekleme noktas kurulur. Partikl ve gaz halindeki iki deerlikli cva lm de nerilir. zleme; uygun olan yerlerde, Avrupada Hava Kirleticilerin Snrlar tesi Tanmnn zlenmesi ve Deerlendirilmesi birlii Program (EMEP) kapsamnda yaplr. Bu kirleticiler iin rnekleme yerleri, corafi deiiklik ve uzun vadeli eilimler tanmlanabilecek ekilde seilir ve Ek IInin A blmnn I ve III numaral maddeleri uygulanr. Ekosistemler zerindeki etkilerin blgesel modellerle deerlendirildii yerlerde biyo-gstergeler kullanlabilir. (5) Kkrt dioksit, azot dioksit, azot oksitleri, partikler madde, kurun, benzen, karbon monoksit, arsenik, kadmiyum, nikel, benzo(a)piren iin seviyelerin alt deerlendirme eiinin altnda olduu "blge" ve "alt blge"lerde, seviyelerin deerlendirilmesi iin tek bana modelleme veya nesnel tahminleme teknikleri kullanlabilir. (6) Veri kalitesi hedefleri Ek IInin D blmnde belirtilmitir. Hava kalitesi modellemelerinin deerlendirme iin kullanld yerlerde Ek IInin D blmnde belirtilen hususlar uygulanr. (7) Hava kirleticilerinin analizi iin referans metotlar Ek IIIde belirtilmitir.

NC BLM Hava Kalitesi Hedeflerine Ulalmas, Uygulamas ve Yrtlmesi Uyumluluun salanmas iin nlemler MADDE 9 (1) Bakanlk ve il evre ve orman mdrlkleri, 5 inci madde ile Ek Ide belirtilen limit deerleri salamak iin gerekli nlemleri alr. Bu nlemler hava, su ve topran korunmas iin entegre bir yaklamla uyum iinde ve iyerinde salk ve gvenliin korunmasyla ilgili hkmlerle atmayacak ekilde olmak zorundadr. (2) Bakanlk ve il evre ve orman mdrlkleri, 7 nci maddeye gre belirlenen "blge" ve "alt blge"lerde ozon iin uzun vadeli hedeflere ulamak amacyla ekonomik nlemler hazrlar ve uygular. Bu nlemler 10 uncu maddenin altnc fkrasnda belirtilen plan veya programlarla uyumlu olmak zorundadr. (3) Bakanlk ve il evre ve orman mdrlkleri, havadaki arsenik, kadmiyum, nikel ve polisiklik aromatik hidrokarbonlarn karsinojenik riski iin belirleyici olarak kullanlan benzo(a)piren konsantrasyonlarnn Ek Ideki hedef deerleri amamasn salamak iin maliyetleri gz nnde bulundurarak tm gerekli nlemleri alr. Bu nlemler hakkndaki bilgiler kamuoyuna aklanr. Bakanlk ve il evre ve orman mdrlkleri, bu "blge" ve "alt blge"ler iin am alanlarn ve bunlara katkda bulunan kaynaklar belirler. (4) Ozon konsantrasyonlarnn uzun vadeli hedeflerin altnda olduu "blge" ve "alt blge"lerde, bu seviyeler, snr tesi ozon kirlilii ve meteorolojik artlar gibi faktrler de gz nnde bulundurularak ve gerekli nlemler alnarak korunur. Bakanlk ve il evre ve orman mdrlkleri, arsenik, kadmiyum, nikel ve benzo(a)pirenin srdrlebilir kalknma ile mmkn olduunca uyumlu olmas durumunda, dier kirletici seviyelerinin limit veya hedef deerin altnda olduu "blge" ve "alt blge"lerde en iyi hava kalitesini korumak iin aba gsterir. Temiz hava plan MADDE 10 (1) Bakanlk ve il evre ve orman mdrlkleri, 7 nci maddede belirtilen "blge" ve "alt blge"leri, bir veya daha fazla kirletici seviyesinin limit deer art tolerans payn amasna; bir veya daha fazla kirletici seviyesinin limit deer ve limit deer art tolerans pay arasnda olmasna; kirletici seviyesinin limit deerlere karlk gelmesine veya altnda kalmasna gre snflandrr ve buna gre bir liste oluturur. Bu snflandrma her yl gzden geirilir. (2) Bakanlk ve il evre ve orman mdrlkleri, d ortam havasndaki ozon seviyesi 5 inci maddede belirtilen hedef deerlerden daha yksek ise d ortam havasndaki ozon seviyesini 8 inci maddeye gre deerlendirerek 7 nci maddede belirtilen "blge" ve "alt blge"leri snflandrr. (3) l evre ve orman mdrlkleri, Ek Ide belirtilen bir veya daha fazla limit deer art tolerans paylar alrsa, ilgili kurum ve kurulularla koordinasyon ierisinde sz konusu Ekte belirtilen sre iinde limit deerlere ulalmasn salamak iin gerekli nlemleri ortaya koyan bir temiz hava plan hazrlar veya hazrlatr. Temiz hava plan asgari Ek IVde listelenen bilgileri kapsar. (4) Bir limit deerin verildii belirli bir kirletici iin bir tolerans pay belirlenmediinde, o kirletici seviyesinin limit deeri at "blge" ve "alt blge"ler; nc fkrada belirtilen ekilde ele alnr ve sekizinci fkra uygulanr. (5) nc ve drdnc fkralarda bahsedilen planda belirtilen nlemler, her bir kirlilik kaynann veya kaynak sektrnn limit deerlerin almasndaki veya ilgili "blge"ler veya "alt blge"lerde evre zerindeki dier zararl etkilerdeki katksnn payna gre orantllk prensibi gz nnde bulundurularak kaynaklara datlr. (6) l evre ve orman mdrlkleri, ikinci fkrada belirtilen "blge" ve "alt blge"ler iin, Ek Ide belirtilen sre iinde hedef deerlere kademeli nlemlerle ulalamad yerlerde, ulalabilmesini salamak zere ozon iin gerekli nlemleri ortaya koyan bir temiz hava plan hazrlar. Temiz hava plan asgari olarak Ek IVde listelenen bilgileri kapsar. Bakanlk, Dileri Bakanl ile koordinasyon iinde, komu ye lkelerdeki byk oranda ncl emisyonlara bal olarak ozon konsantrasyonlarnn hedef deerlerin veya uzun vadeli hedeflerin ald ve kademeli nlemler ile hedef deerler veya uzun vadeli hedeflerin salanamad yerlerde, bu hedeflere ulamak iin ibirlii yapabilir ve uygun olan yerlerde katlml plan ve programlar hazrlamada ibirlii yapabilir. (7) Birden fazla kirletici seviyesinin limit veya hedef deerden daha yksek olduu yerlerde tm kirleticileri kapsayan entegre bir temiz hava plan hazrlanr. (8) nc, drdnc ve altnc fkralara uygun olarak hazrlanacak olan plan, 9 uncu maddenin birinci fkrasnda ortaya konan gereklilikleri salar. (9) PM10 konsantrasyonlarnn azaltlmas iin genel stratejiler ve PM10 plan, PM2,5 konsantrasyonlarn azaltmay da hedefler. (10) Temiz hava plan hazrlanrken halkn katlm salanr ve bu plan kamuoyuna sunulur. (11) l evre ve orman mdrlkleri, emisyon envanterleri oluturabilir. Eylem plan MADDE 11 (1) l evre ve orman mdrlkleri, ilgili kurum ve kurulularla koordinasyon ierisinde Ek Ide belirtilen bir veya daha fazla uyar eii veya limit deerin almas riski varsa, bu amlarn sresini kstlamak veya riski azaltmak iin ksa vadede alnacak nlemleri ieren bir eylem plan hazrlar. Eylem planlar 10 uncu maddede bahsedilen temiz hava plannn bir paras olabilir. Bu planlar, zel duruma bal olarak, limit deerlerin almasna katkda bulunan motorlu ara trafiini de ieren faaliyetleri kontrol etmek ve gerektiinde askya almak iin gerekli nlemleri ierebilir. (2) Ek Ide belirtilen limit deerlerin almas riski varsa, sadece sz konusu ekte belirtilen limit deerlere ulalacak tarihten sonra eylem planlar hazrlanr. (3) 10 uncu maddenin beinci, yedinci, sekizinci, dokuzuncu ve onuncu fkralar; eylem planlar kapsamnda gerekli deiiklikler yaplarak uygulanr. (4) Ozon iin uyar eiinin alma riski varsa ve bu riski azaltmak veya uyar eiinin alma iddetini veya sresini azaltmak iin nemli bir potansiyel varsa Bakanlk ve il evre ve orman mdrlkleri, ilgili "blge"ler iin belirli yerel durumlar dikkate alarak, ksa vadede alnacak belirli nlemleri gsteren eylem planlar hazrlar. Eer uygun olursa, Dileri Bakanl ile koordinasyon iinde komu ye lkelerde, komu

"blge"leri de iine alan katlml ksa vadeli eylem planlar hazrlanabilir ve uygulanabilir. l evre ve orman mdrlkleri, belirli eylemler iin tetikleme seviyelerini ieren bir eylem plan oluturur. Bu planlar, zel duruma bal olarak, uyar eiinin almasna yol aan emisyonlara katkda bulunan motorlu ara trafiini de ieren faaliyetleri kontrol etmek ve gerektiinde azaltmak veya askya almak iin kademeli ve ekonomik nlemleri salar. Bunlar endstriyel tesisler veya rnlerin kullanmna bal olarak etkin nlemleri de ierebilir. (5) l evre ve orman mdrlkleri, kamuoyuna ve evre kurulular, tketici kurulular ve dier ilgili salk mercileri gibi ilgili kurululara, aratrma sonularn ve bu planlarn uygulanmas ile ilgili bilgilerle birlikte belirli ksa vadeli eylem planlarnn ieriini sunar. stisnalar MADDE 12 (1) l evre ve orman mdrlkleri, doal kaynaklar nedeni ile d ortam havasndaki kkrt dioksit konsantrasyonlarnn Ek Ide belirtilen kkrt dioksit limit deerlerini at "blge" veya "alt blge"leri belirleyebilir. Bu durum, doal kaynaklardan tr normal fon seviyelerinin zerinde konsantrasyonlara yol aan doal olaylar nedeni ile d ortam havasndaki PM10 konsantrasyonlar, Ek Ide belirtilen limit deerleri aarsa da geerlidir. l evre ve orman mdrlkleri, 10 uncu maddenin birinci fkrasnda belirtilen "blge" veya "alt blge"lerde, sadece kkrt dioksit ve PM10 iin Ek Ide belirtilen limit deerlerin doal olaylar dnda veya insan kaynakl emisyonlar nedeniyle ald yerlerde temiz hava planlarnn uygulanmasn salar. (2) l evre ve orman mdrlkleri, k aylarnda yollara kum serpitirmenin ardndan havadaki PM10 konsantrasyonlarnn Ek Ide belirtilen PM10 limit deerlerini at yerlerde, "blge" veya "alt blge"leri belirleyebilir. l evre ve orman mdrlkleri, 10 uncu maddenin birinci fkrasnda belirtilen "blge" veya "alt blge"lerde, sadece k aylarnda kum serpitirmeden kaynaklanan durumlar dnda PM10 seviyelerinin Ek Ide belirtilen limit deerleri at yerlerde temiz hava planlarnn uygulanmasn salar. (3) l evre ve orman mdrlkleri, buharlama artlar ve/veya dk rzgr hz gibi ilgili iklim artlar veya blgeye zg dalm zellikleri nedeni ile Ek Iin B blmnde belirtilen benzen iin limit deere ulalmasnn zor olduu ve nlemlerin uygulanmasnn ciddi sosyoekonomik problemlere yol at yerlerde "blge"leri veya "alt blge"leri belirleyebilir. (4) l evre ve orman mdrlkleri, Ek Iin B blmnde belirtilen kurun limit deerine ulalmas bakmndan zel endstriyel kaynaklarn bulunduu, uzun yllar boyunca endstriyel faaliyetler sonucu kontamine olmu yerlerde, "blge"ler veya "alt blge"leri belirleyebilir. Bu "blge"ler bu zel kaynaklardan en fazla 1000 metre uzaklkta olmaldr. DRDNC BLM eitli ve Son Hkmler Kamuoyunun bilgilendirilmesi MADDE 13 (1) Bakanlk ve il evre ve orman mdrlkleri, kkrt dioksit, azot dioksit ve azot oksitleri, partikler madde, kurun, karbon monoksit, benzen, ozon d ortam hava konsantrasyonlar ve de arsenik, kadmiyum, cva, nikel, benzo(a)piren ve dier polisiklik aromatik hidrokarbon konsantrasyonlar ve birikim oranlar ile ilgili gncel bilgileri; bilgisayar a, bilgi ekranlar, basn yayn organlar ve dier kolay ulalabilir medya araclyla dzenli olarak kamuoyuna, evre kurulular, tketici kurulular ve belirli hassas nfus gruplar ve dier ilgili salk mercileri gibi ilgili kurululara sunar. (2) Kkrt dioksit, azot dioksit, partikler madde, karbon monoksit ve ozon konsantrasyonlar ile ilgili bilgiler en az gnlk olarak gncellenir. Ozon iin ve eer kkrt dioksit ve azot dioksit iin saatlik deerler veya karbon monoksit iin sekiz saatlik deerler sz konusu olduunda, uygulanabilir yerlerde bilgiler saatlik olarak gncellenir. Kurun ve benzen iin d ortam hava konsantrasyonlar ile ilgili bilgiler aylk olarak ve uygulanabilir yerlerde benzen konsantrasyonlar ile ilgili bilgiler aylk olarak gncellenir. Bu bilgiler, asgari olarak Ek Ide belirtilen kkrt dioksit, azot dioksit ve azot oksitleri, partikler madde, kurun, karbon monoksit, benzen, ozon, arsenik, kadmiyum, nikel ve benzo(a)piren ile ilgili uzun vadeli hedefleri, hedef deerleri, limit deerleri, bilgilendirme ve uyar eii konsantrasyonlarnn amlarn, amlarn yerlerini ve amlarn sebebini de ierir. Ayrca, bu bilgiler evre ve insan sal zerindeki etkiler hakknda yukarda bahsedilen hedef deerleri, limit deerleri, bilgilendirme ve uyar eikleri ve uzun vadeli hedeflere ilikin ksa bir deerlendirmeyi de ierir. Ozon ile ilgili olarak bu bilgiler, ilgili ncl maddeler ve Ek VIda belirtilen orman koruma ile ilgili deerlendirmeleri ierebilir. Ozon iin uyar veya bilgilendirme eikleri aldnda kamuoyuna verilecek asgari bilgiler Ek Vde belirtilmektedir. Uygulanabildii yerlerde; bu bilgi, tahmini amlar durumunda da verilir. Ulusal snrlara yakn "blge"lerde bilgilendirme veya uyar eii amlarnn meydana geldii yerlerde, gerekli bilgiler komu ye lkelerdeki kamuoyuna bilgi verilmesini kolaylatrmak iin komu ye lkelerdeki yetkili otoritelere Dileri Bakanl ile koordinasyon iinde salanabilir. (3) Bakanlk ve il evre ve orman mdrlkleri, uyar eiinin tahmini veya fiili amlar ile ilgili bilginin kamuoyuna ve salk kurulularna zamannda verilmesini salar. (4) Bakanlk ve il evre ve orman mdrlkleri, ozon iin hazrlanan yllk raporlar kamuoyuna sunar. a) Yllk raporlarda insan sal asndan ilgili ortalama sre iin uyar eii, bilgilendirme eii, uzun vadeli hedef ve hedef deerdeki tm konsantrasyon amlar; vejetasyon asndan uzun vadeli hedef ve hedef deerin herhangi bir am ve de uygun olduunda bu amlarn etkileri ile ilgili en azndan ksa bir deerlendirme yer alr. b) Bunlarn yan sra yllk raporlar; uygun olduunda, Ek VInn A blmnde belirtildii gibi orman koruma ile ilgili daha fazla bilgi ve deerlendirmeyi ve ilgili ncl maddeler hakkndaki bilgileri de ierebilir. (5) Ek Ie gre bir uyar eii aldnda, detaylar kamuoyuna radyo, televizyon ve benzeri basn yayn organlar araclyla aklanr ve bu detaylar en az Ek Vde listelenen konular ierir. (6) Kamuoyuna aklanan bilgiler ak, anlalr ve ulalabilir olmaldr. (7) Bu Ynetmelikte belirlenen yetki ve sorumluluklar ile ilgili bilgiler kamuoyuna aklanr.

Bilgilerin gnderilmesi ve gzden geirme MADDE 14 (1) l evre ve orman mdrlkleri, Bakanla; a) lm cihazlarnn (metotlar, ekipman, alar, laboratuarlar) lm hassasln dorulayan, Avrupa kalite gvence standartlarnn gerekliliklerine gre yrtlen zellikle dahili kalite kontrolleri ile bu hassasln srekliliini kontrol eden, deerlendirme metotlarnn analizinden ve hava kalitesinin uygulanmasndan ve deerlendirilmesinden sorumlu laboratuarlar ve kurumlar, b) 6 nc maddeye gre n deerlendirme metotlar ve sonularn, c) Yllk olarak, her yln sonunda en ge yedi aylk bir sre iinde, 7 nci madde ve 10 uncu maddenin birinci ve ikinci fkralarna gre belirlenen "blge"ler ve "alt blge"lerin bir listesini, ) SO2 ve NO2 iin uyar eikleri alrsa, olayn ortaya kn takiben iki aydan ge olmamak artyla kirlenme olay(lar)nn sresi ve kaydedilen seviyeler ile ilgili bilgileri, d) Her yl dzenli olarak Nisan ayndan Eyll ayna kadar her ay iin; 1) Mteakip ayn 20 sinden ge olmamak zere, ozon iin uyar ve/veya bilgilendirme eiinin am(lar)nn grld her gn iin tarih, toplam am saati ve maksimum bir saatlik ozon deer(ler)ini, 2) Her yl 20 Ekimden ge olmamak zere, Ek VInn B blmnde belirtilen dier bilgileri, e) Her yl iin mteakip yln 31 Temmuzundan ge olmamak zere, Ek VInn B blmnde belirtilen geerli bilgileri ve Ek IInin E blmnn II numaral maddesinde belirtilen ozon ncl maddelerinin o yl iin yllk ortalama konsantrasyonlarn, f) Yllk olarak, her yln sonunda en ge yedi aylk bir sre iinde, Ek II ye gre o yl iin yirmi drt saat zerinden PM2,5 lmlerinden hesaplanan aritmetik ortalama, medyan, doksan sekiz yzdelik deer (Doksan sekiz yzdelik deer, Ek VI Blm B de belirtildii gibi hesaplanr.) ve maksimum konsantrasyonu, g) 10 uncu maddenin birinci fkrasnda belirtilen "blge"ler ve "alt blge"lerde; 1) Her yln bitiminden sonraki yedi aylk sre iinde, limit deer art tolerans payn aan seviyelerin gzlemlendii tarih veya dnemlerin olumas durumunda; belirli bir kirletici iin belirli bir tolerans pay belirtilmediinde, bu kirletici seviyesinin limit deeri at "blge"ler ve "alt blge"ler, 10 uncu maddenin birinci fkrasnda belirtilen bir veya daha fazla kirletici seviyesinin limit deer art tolerans payn amasna gre tespit edilen "blge"ler ve "alt blge"lerle ayn ileme tabi tutulur. 2) Her yln bitiminden sonraki dokuz aylk sre iinde kaydedilen her durumun sebepleri, 3) Seviyelerin gzlemlendii yln bitiminden sonra iki yldan ge olmamak artyla 10 uncu maddenin nc ve drdnc fkralarnda belirtilen planlar veya programlar, 4) Plan ve programlarn her yllk srecindeki ilerlemesini, ) 10 uncu maddenin ikinci fkrasnda belirtilen "blge"ler ve "alt blge"lerde; 1) nsan salnn korunmas iin hedef deerin yllk amlarnn aklamasn ieren, Ek Iin D blmnde belirtilen hedef deerlerin am ile ilgili durum incelemesini, 2) Seviyelerin gzlemlendii yln bitiminden sonra iki yldan ge olmamak artyla 10 uncu maddenin altnc fkrasnda belirtilen planlar veya programlar, 3) Plan ve programlarn her yllk srecindeki ilerlemesini, h) 12 nci maddenin birinci fkrasnda belirtilen hallerde, fkrada belirtilen bu gibi "blge"ler veya "alt blge"lerin listeleri ile birlikte PM10 ve kkrt dioksit kaynaklar ve konsantrasyonlar hakkndaki bilgiler ve herhangi bir amn doal olaylar nedeni ile oluan PM10dan ve doal kaynaklar nedeni ile oluan kkrt dioksitten kaynaklandn gsteren gerekli gerekeyi, ) 12 nci maddenin ikinci fkrasnda belirtilen hallerde, fkrada belirtilen bu gibi "blge"ler veya "alt blge"lerin listeleri ile birlikte PM10 kaynaklar ve konsantrasyonlar hakkndaki bilgiler ve yollara kum serpitirmenin ardndan herhangi bir amn partikllerin yeniden havaya katlmndan kaynaklandn ve konsantrasyonlar azaltmak iin makul nlemlerin alnm olduunu gsteren gerekli gerekeyi, i) 12 nci maddenin nc ve drdnc fkralarnda belirtilen hallerde, fkralarda belirtilen bu gibi "blge"ler ve "alt blge"lerin listeleri ile birlikte kirletici konsantrasyonlarn azaltmak iin alnan nlemleri, benzen sz konusu olduunda limit deerin ald ve ileriki gelimelere ilikin nlemlerin beklendii alan minimize etmek iin alnan nlemleri belirten uygun gerekeleri, j) Ek VIya gre ozon ve ozonla ilgili maddelere ilikin bilgileri, k) Yllk olarak, her yln bitiminden sonraki en ge yedi aylk bir sre iinde, arsenik, kadmiyum, cva, nikel ve polisiklik aromatik hidrokarbonlara ilikin aadaki bilgileri, 1) lgili "blge"ler ve "alt blge"lerin listelerini, 2) Am alanlarn, 3) Deerlendirilen konsantrasyon deerlerini, 4) Am sebeplerini ve zellikle buna katkda bulunan kaynaklar, 5) Bu gibi ama maruz kalan nfusu, 6) 8 inci maddeye gre deerlendirilen btn verileri, 7) Hedef deerlere ulamak ve korumak iin alnan nlemleri, iletir. (2) Birinci fkraya gre iletilen bilgilere dayal olarak Bakanlk, Ek Ide belirtilen ulam tarihini ve tolerans paylarn uygulamak iin balang tarihini gzden geirebilir. Bakanlk ve ilgili kurum ve kurulularn sorumluluklar MADDE 15 (1) Bakanlk, lm cihazlarnn (metotlar, ekipman, alar ve laboratuarlar) onayndan; cihazlarn lm hassaslnn srdrlebilirliini Avrupa kalite gvence standartlarnn gerekliliklerine gre yrtlen dahili kalite kontrolleriyle kontrol etmekten ve lm hassasln salamaktan; uluslararas kalite gvence programlarnn blgelerindeki koordinasyonundan; deerlendirme metotlarnn analizinden

sorumludur. (2) Bykehir belediyeleri/belediyeler ve dier ilgili kurum ve kurulular, uyumluluu salamak iin nlemlerde; eylem planlar ve temiz hava planlarnn hazrlanmasnda; bilgi ve raporlarn iletiminde; ibirlii ve katk salar. Gei dnemi hava kalitesi standartlar GEC MADDE 1 (1) 31/12/2013 tarihine kadar; a) Ek I Ada belirtilen, ikinci fkrann (a) ve (c) bentlerinde tanmlanan uzun vadeli ve ksa vadeli snr deerler ile kkrt dioksit ve asl partikler madde iin k standartlar uygulanr. b) Uzun vadeli ve ksa vadeli snr deerler aldnda, valilikler hava kalitesini iyiletirmek iin programlar gelitirir. c) Kn binalarn snmasndan kaynaklanan kkrt dioksit ve asl partikler madde iin Ekim ve Mart aylar arasnda yerleim alanlarnda yaplan lmlerin ortalamas, almamas gereken k sezonu ortalamas uzun vadeli snr deerleri ile karlatrlr. ) Ek I Aya gre yllk olarak azalan uzun veya ksa vadeli snr deerlerin bir veya daha fazlasnn ald alanlarda, valilik, 9 uncu maddenin birinci fkrasnda ngrlen uygun nlemleri alr. d) Esaslar teblile dzenlenecek ekilde enverziyon artlarnn beklendii ve/veya enverziyonun grld blgelerde veya hava kirlenmesinin hzl art gsterdii blgelerde, valilikler bu durumlar oluur olumaz insanlarn ve evrenin zarar grmemesi iin aadaki nlemleri almaya yetkilidir. 1) Hareketli tesislerin iletiminin kstlanmas, 2) Belirli temiz teknikler kullanlmadnda, aralar, dier hareketli ve sabit kaynaklarn geici kstlanmas, 3) Hava kirliliini belirgin ekilde artran tesislerde ve snma sistemlerinde yakt kullanmnn kstlanmas. e) Ek I Ada belirtilen ilgili kirletici konsantrasyonlar hakkndaki gncellenmi bilgiler kamuoyuna medya, basn, bilgi ekranlar veya bilgisayar a ve dier kolay ulalabilir medya aralar ile sunulur. Uyar eikleri ile ilgili olarak kamuoyuna verilen bilgiler Ek Vde listelenen ilgili detaylar yanstr. f) Hava kirlenmesinin Ek I Ada belirtilen uyar eikleri seviyelerine ulat yerlerde blgesel zelliklere bal olarak uygulanacak nlemler, valilik tarafndan belirlenir. g) Ek I Ada belirtilen kirleticiler ile ilgili olarak alnan nlemler ve kirlilik seviyesi hakkndaki bilgiler Bakanla gnderilir. (2) Bu maddede; a) Uzun vadeli snr deerler-UVS, almamas gereken ve tm lm sonularnn aritmetik ortalamas olan deerlerdir. b) Uzun vadeli deer-UVD, btn lm sonularnn aritmetik ortalamas olan deerdir. c) Ksa vadeli snr deerler-KVS, maksimum gnlk ortalama deerler veya istatistik olarak btn lm sonular saysal deerlerinin byklne gre dizildiinde, lm sonularnn yzde doksan beini amamas gereken deerlerdir. ken tozlar iin farkl olarak almamas gereken maksimum aylk ortalama deerlerdir. ) Ksa vadeli deer-KVD, btn lm sonular saysal deerlerinin byklne gre dzenlendiinde lm sonularnn yzde doksan beinin altnda, yzde beinin ise stnde kald deerdir. d) Hava kirleticiler, havann doal bileimini deitiren is, duman, toz, gaz, buhar ve aerosol halindeki kimyasal maddelerdir. e) Hava kalitesi, hava kirliliinin insanlar ve evreleri zerindeki etkilerinin bir gstergesi olan ve havadaki hava kirleticilerinin artan miktarlaryla azalan atmosfer kalitesidir. f) Hava kalitesi snr deerleri, insan salnn korunmas ve evre zerindeki ksa ve uzun vadeli olumsuz etkilerin nlenmesi iin atmosferdeki hava kirleticilerin, bir arada bulunduklarnda deien zararl etkileri de gz nne alnarak tespit edilmi konsantrasyon birimleri ile ifade edilen seviyelerdir. g) Enverziyon veya scaklk terselmesi, atmosfer ierisinde scakln yer seviyesinden itibaren yukarya doru art gstermesi durumudur. n deerlendirme almalar GEC MADDE 2 (1) 6 nc maddede belirtilen n deerlendirme almalar en ge 31/12/2013 tarihine kadar tamamlanr. Yrrlkten kaldrlan ynetmelik MADDE 16 (1) 2/11/1986 tarihli ve 19269 sayl Resm Gazetede yaymlanan Hava Kalitesinin Korunmas Ynetmelii yrrlkten kaldrlmtr. Yrrlk MADDE 17 (1) Bu Ynetmeliin; a) 9, 10, 11 ve 12 nci maddeleri 1/1/2014 tarihinde, b) Dier maddeleri ise yaym tarihinde, yrrle girer. Yrtme MADDE 18 (1) Bu Ynetmelik hkmlerini evre ve Orman Bakan yrtr.

Ek- I LMT DEERLER, HEDEF DEERLER, BLGLENDRME VE UYARI EKLER UZUN VADEL HEDEFLER, DEERLENDRME EKLER,

A) Tanmlar PM10, arsenik, kadmiyum, nikel, cva ve benzo(a)piren konsantrasyonlarn hesaplamak iin rnekleme hacmi, ortam artlarna karlk gelmekte ve tm gaz halindeki kirleticiler iin hacim 293 K scaklkta ve 101,3 kPa basnta standartlatrlr. Konsantrasyon deerleri aadaki birimlerle ifade edilir;

karbon monoksit iin mg/m3 arsenik, kadmiyum, nikel, cva ve benzo(a)piren iin ng/m dier kirleticiler iin g/m

Saat, Merkezi Avrupa Saat Dilimi cinsinden belirtilir. AOT40 ( (g/m) saat olarak ifade edilir), her gn, Merkezi Avrupa Saat Dilimi 8:00 ve 20:00 arasnda llen sadece 1 saatlik deerler kullanlarak belirli bir zaman dilimi sonunda, 80 g/m ile 80 g/m (= 40ppb) den daha byk saatlik konsantrasyonlar arasndaki farkn toplam demektir. Maksimum gnlk sekiz saatlik ortalama konsantrasyon, saatlik verilerden hesaplanp her saat gncellenen sekiz saatlik dinamik ortalamalar incelenerek seilir. Byle hesaplanan her sekiz saatlik ortalama, sona erdii gne ait olur, dier bir ifade ile herhangi bir gn iin ilk hesaplama sresi nceki gnn 17:00dan o gnn 01:00a kadarki sredir. Herhangi bir gn iin son hesaplama sresi ise o gnn saat 16.00dan 24:00a kadar olan sredir.

B) Limit deerler, deerlendirme ve uyar eikleri

Kirletici Ortalama sre Limit deer Tolerans pay st deerlendirme eii Alt deerlendirme eii Limit deere ulalacak tarih 1.Ocak 2019 Uyar eii

SO2

saatlik -insan salnn korunmas iin-

350 g/m3 (bir ylda 24 defadan fazla almaz)

1.1.2014 tarihinde 150 g/m3 (limit deerin %43 ) ve 1.1.2019 tarihine kadar tolerans pay sfrlanacak ekilde her 12 ayda bir eit miktarda yllk olarak azaltlr 1.1.2014 tarihinde 125 g/m3 (%100) ve 1.1.2019 tarihine kadar tolerans pay sfrlanacak ekilde her 12 ayda bir eit miktarda yllk olarak azaltlr 24-saatlik limit deerin %60 (75 g/m3 bir ylda 3 defadan fazla almaz) 24-saatlik limit deerin %40 (50 g/m3 bir ylda 3 defadan fazla almaz)

500 g/m3 (hava kalitesinin temsili blgelerinde btn bir blge veya alt blgede veya en azndan 100 km2de- hangisi kk ise ardk saatte llr)

24 saatlik -insan salnn korunmas iin-

125 g/m3 (bir ylda 3 defadan fazla almaz)

1.Ocak 2019

yllk ve k dnemi (1 Ekim den 31 Marta kadar) ekosistemin korumas-

20 g/m3

K dnemi limit deerinin %60

K dnemi limit deerinin %40

1.Ocak 2014

(12 g/m3)

(8 g/m3)

Kirletici

Ortalama sre

Limit deer

Tolerans pay

st deerlendirme eii limit deerin %70i

Alt deerlendirme eii limit %50si deerin

Limit deere ulalacak tarih 1.Ocak 2024

Uyar eii

NO2

saatlik -insan salnn korunmas iin-

200 g/m3 (bir ylda 18 defadan fazla almaz)

1.1.2014 tarihinde 100 g/m (% 50) ve 1.1.2024 tarihine kadar tolerans pay sfrlanacak ekilde her 12 ayda bir eit miktarda yllk olarak azaltlr

(140 g/m3 bir ylda 18 defadan fazla almaz)

(100 g/m3 bir ylda 18 defadan fazla almaz)

400 g/m3 (hava kalitesinin temsili blgelerinde btn bir blge veya alt blge de veya en azndan 100 km2dehangisi kk ise- ardk saatte llr)

yllk -insan salnn korunmas iin-

40g/m3

1.1.2014 tarihinde 20 g/m (% 50) ve 1.1.2024 tarihine kadar tolerans pay sfrlanacak ekilde her 12 ayda bir eit miktarda yllk olarak azaltlr

limit deerin %80i (32 g/m3 )

limit deerin %65i (26 g/m3)

1.Ocak 2024

NOX

yllk vejetasyonun korunmas iin-

30 g/m3

limit deerin %80i (24 g/m3)

limit deerin %65i (19,5 g/m3 )

1.Ocak 2014