LISTINE

0 ODNOSAJIH IZMEDJ JUNOGA SLAVENSTVA I MLETAKE REPUBLIKE.

SAKUPIO I UREDIO

SIME LJUBI
PRAVI LAN JUGOSLAVENSKE AKADEMIJE ZNANOSTI I UMJETNOSTI I T D .

KNJIGA IX.
OD GODINE 1423. DO 1452.

NA SVIET IZDALA

JUGOSLAVENSKA AKADEMIJA ZNANOSTI I UMJETNOSTI.

U ZAGREBU 1890.
U KNJIARNICI JUG. AKADEMIJE L . HARTMANA (KUGLI I D E U T S O H )

Kazalo.
Strana

God. 1423. 6. veljae, u Mletcih. Produljen rok odlazka knezu zadarskomu Andriji Viaro do 10. oujka s toga, to nije jo dobio predujam na plau . . God. 1423. 12. veljae, u Mletcih. Opet o odlazku Andrije Viara kneza zadarskoga God. 1423. 7. oujka, u Mletcih. Orejuje se izbor kneza zadarskoga ali *z nove tvrde uvjete i obveze . God. 1425. 26. sienja, u Mletcih. Mletaka vlada imenuje sveenika Nikolu Zankania za komorskoga pisara God. 1425. 12. oujka, u Mletcih. Mletaka vlada preporuuje svomu knezu i kapetanu u Zadru Ivana Brtania iz Vrane God. 1425. 22. svibnja, u Mletcih. Mletani rade o tom, da si pridobiju njeku tvrdjavu H Dalmaciji God. 1425. 12. lipnja, u Mletcih. Vina paka, koja se voze u Zadar, neka se smatraju kao strana God. 1425. 20. lipnja, u Mletcih. O solinah pakih God. 1425. 21. lipnja, u Mletcih. Obeaje se nagrada onomu, koj bi smaknuo ili predao iva glasovitoga gusara Dekana God. 1425. 23. lipnja, u Mletcih. Dozvoljeno otcu opatu s. Krevana, da se njegov otac, ogranien u Mletcih, moe povratiti u svoj zaviaj God. 1425. 13. srpnja, u Mletcih. Eepublika mletaka nastoji, da gradsko viee ibeniko dozvoli sinu i keri izgonjena Dragojevia povratak u grad . God. 1425. 9. kolovoza, u Mletcih. Mletaki odgovori na izjave poslanika voj vode Sandalja God. 1425. 4. rujna, u Mletcih. 0 njekom zaselku kod Zadra . . . . . . . God 1425. 20. listopada, u Mletcih. Primljeno, da se od vina ninskoga uve dena u Zadar plati kao da je strano God. 1425. 27. listopada, u Mletcih. Zabranjeno od Promontura ovamo voziti jedee stvari, kao ulje, sir it. inudje osim u Mletke God. 1426. 22. travnja, u Vuolaternu. Sravnjivaju se njeke razpre, koje se bjehu pojavile meju mlet. republikom i despotom rakim Stjepanom poslie sklopljena mira God. 1426. 11. studena, u Drivatu. Uvjeti sklopljeni meju mletakimi po slanici i rakim knezom Gjurom God. 1426. 14. lipnja, u Mletcih. Eepublika mletaka nee da primi u svoju vlast grad Ostrovicu radi prijatnog odnoaja, ti kom se je tada nalazila sa senjskim knezom God, 1426. 25. srpnja, u Srebernici. Despot raki Stjepan potvrdjuje mir i izjave utanaene sa mlet. vladom God. 1427. 3. sienja, u Mletcih. Knez zadarski imenuje zadarskoga komornika God. 1427. 4. sienja, u Mletcih. Viee mletako nalae knezu i kapetanu zadarskomu, da povrate njeku kuu . . God. 1427. 15. sienja, u Zadru. O blagu sv. Stoaije u Zadru God. 1427. 3. veljae, u Mletcih. -.Mletani potvrdjuju mir i izjave ustanov ljene sa despotom rakim . God. 1427. 29. travnja, u Mletcih. Nalae se knezu i kapetanu zadarskomu, neka prime izabranoga za gradskoga lienika uz obine uvjete a

1 1 1 2 2 2 3 3 3 4 4 4 6 6 7 7 14 17 17 18 19 19 19 20

VI
Strana

God. 1427. 4. srpnja, u Mletcih. Rieeno u mlet. vieu, da se odaalje poslanik kralju ugarskom, i da se za njega pribavi provodnica .20 God. 1427. 8. kolovoza, u Mletcih. Daje se naputak Marku Dandulu iduem za poslanika u dvor ugarskoga kralja 21 God. 1427. 26. kolovoza, u Mletcih. Pie se knezu spljetskomu, da u poslu izagnanih gradjana, o kojih se u gradskom vieu bijae rieilo, da se u grad povratiti mogu, iznova pozove isto viee od pravih lanova sakupljeno, neka ovu stvar jo jednom razpravi i odlui 25 God. 1427. 14. listopada, u Mletcih. Mletako viee nepristaje na to, da se izagnanici u svoj zaviaj povrate 27 God. 1427. 21. studena, u Mletcih. O dunicih obine 27 God. 1428. 10. sienja, u Zadru. Zadranin izabran za komornika 28 God. 1428. 15. sienja, u Mletcih. Vlada mletaka potvrdjuje zadarskomu kaptolu pravo, da izabere nadbiskupa, kad je mjesto izpranjeno 28 God. 1428. 22. sienja, u Mletcih. Knez zadarski potvrdjuje naredbu drav nika Dominikanaca, da nijedna predstojnica smije obnaati svoju slubu dalje od dvie godine 28 God. 1428. 6. srpnja, u Valenciji. Slobode u brodarenju i u trgovanju podieljene od Alfonsa aragonskoga i sicilijanskoga kralja Dubrovanom i njiho vim brodovom 29 God. 1428. 13. srpnja, u Mletcih. Uslie molbe kneza senjskoga, nalae se knezu zadarskomu, neka gleda izravnati razlike obstojee medju mletakimi podanici, i medju onimi od Ostrovice i Poljica 29 God. 1428. 4. kolovoza, u Zadru. Izbor novoga komornika zadarskoga . . . 30 God. 1428. 24. kolovoza, u Mletcih. Pie se knezu zadarskomu, neka odpravi Slavene iz posada; kad nebi mogao sravnati razlike medju gospodari lena i lenari, neka pie; a da e dobiti novac do mala, da izplati inovnike . . . 31 God. 1428. 11. rujna, u Mletcih. Obavjeuje se knez i kapetan zadarski o imenovanju nadbiskupa zadarskoga, i neka ga prime i sva mu prava, koja ga idu, dosude 31 God. 1428. 10. prosinca, u Mletcih. 0 izvaanju pake soli 31 God. 1428. 2. studenoga, u Mletcih. Primirje sklopljeno medju Sigismundom kraljem rimskim, ugarskim itd i republikom mletakom do 25. travnja 1429. 31 God. 1428. 20. prosinca, u Mletcih. Vlasi dolazei u okruje zadarsko, nam su od koristi, a samo neka plate travarinu za zemlje uzete u najam . . . . 34 God. 1428., u Mletcih. Dva rieenja tiua se kneza ninskoga . . 34 God. 1429. 14. veljae, u Mletcih. O nadarbini sv. Petra u Zadru 34 God. 1329. 8. lipnja, u Mletcih. Odsuda tiua se Zadrana 35 God. 1429. 14. lipnja, u Mletcih. Eepublika daruje vel. vojvodi bosanskomu Sandalju za se i za batinike kuu u Mletcih 35 God. 1429. 10. kolovoza, u Kapui. Ivana II. kraljica sicilijanska dozvoljuje Dubrovanom, da si ponamjeste konsule sa velikimi vlastimi po njezinoj dravi, gdje jim volja 36 God. 1429. 12 rujna, u Palermu Njeki Sicilijanac obvezuje se izplatiti kode nanesene Dubrovanom ugarskim podanikom 37 God. 1429. 23. rujna, u Mletcih. Dae na sol i na brano 37 God. 1430. 18, sienja, u Dertusi Alfonso kralj aragonski i sicilijanski obve zuje se Dubrovanom, da e jim sve vratiti, to bi jim oteli njegovi podanici dok obstoji mir medju njim i Sigismundom . . 37 God. 1430. 18. sienja, u Dertusi. Alfonso kralj aragonski i sicilijanski proglauje na sve oblasti, da je 6. srpnja 1428. podjelio Dubrovanom osobite povlastice, i da jih se dre 38 God. 1430. 5. oujka, u Hvaru. Prima se u gradskom vieu, da se popravi statut, i poalje mletakoj vladi, da ga potvrdi .38 God. 1430. 29. travnja, u Mletcih. Eepublika upuuje svoga vrhovnoga kapitana po moru o onoajih medju Turinom i Albanijom mletakom . . . . 39 God. 1430. 7. svibnja, u Mletcih.' Naputak pomorskomu podkapetanu iduem u Dalmaciju i Albaniju na obranu onih mjesta 39 God. 1430. 20. svibnja, u Zadru. Naredba o izvaanju soli . . . . . . . . 41

VII
Strana

God. 1430. 28. svibnja, u Zadru. Naredbe izdane od sindika i providura u Zadru o upravi grada 41 God. 1430. 28 svibnja u Zadru. Nastavak istih naredba 43 God. 1430. 6. srpnja, u Mletcih. Knez senjski obavieuje Mletane, da mu ugarski kralj kani oteti banstvo, a dati ga celjskomu knezu; toga radi moli za savjet. Odvraa mu se, neka poalje pouzdanika u Mletke 44 God. 1430. 29. kolovoza, u Mletcih. Na izjavu bosanskih poslanika u ime kralja, da ugarski kralj i car turski nastoje prignuti ga, da udari na Mlet ane, ovi odvraaju, neka se dri obveza i pogodba s njimi utanaenih . . . 44 God. 1430. 5. rujna, u Mletcih. Nezadovoljivi se poslanici bosanski s odgo vorom, republika odvraa jih od svake navale i obeaje, da nee pomagati cetinskomu knezu proti Bosni. Glede zajma izpriava se 45 God. 1430. 5. rujna, u Mletcih. Viee mletako eli znati misli kneza senj skoga Nikole u pogledu kneza celjskoga teeeg za tim, da mu otme bansku ast 46 God. 1431. 11. lipnja, u Mletcih. Mletaka vlada javlja, da je papa imeno vao skradinskim biskupom Jakova iz Mugle, te nalae, da mu dadu, to mu po pravu ide 46 God. 1431. 23. kolovoza, u Mletcih. Zabranjeno uvesti tudja vina u ibenik s namjerom opet jih van iznesti .47 God. 1431. 9. rujna. Palatin Nikola Gorjanski trudi se, da skloni Mletane povratiti Dalmaciju kralju Sigmundu . . 47 God. 1431. 12. rujna, u Mletcih. Mletani se zahvaljuju palatinu ugarskomu, to jim je uvjek odan, a glede Dalmacije, koju nemogu ustupiti, da su spremni dogovarati se putem poslanitva 49 God. 1432. 1. veljae, u Mletcih. Vodja galije ibenike neka bude plemi ibeniki 50 God. 1432. 26. veljae, u Mletcih. Imenuju se poslanici na ugarskoga kralja, i upuuju se, kako da s njim sklope mir 50 God. 1432. 16. oujka, u Mletcih. Izbor kneza ninskoga, koj se do sada obavljao u molbenom vieu, neka se od sada obavi u velikom vieu . . . . 53 God. 1432. 8. travnja, u Mletcih. Mletako viee daje nalog svojim poslani kom na dvoru kralja ugarskoga, da se kui povrate 53 God. 1432. 25. travnja, u Kninu. Ugrin bribirski jami svojoj eni Margiti za njezin miraz od 500 zlatnika 54 God. 1432. 10. svibnja, u Mletcih. Knez senjski preporuuje republiki svoga kapelana likog nadpopa Grgura 55 God. 1433. 13. oujka, u Mletcih. Vodja galije zadarske ravan drugim . . . 55 God. 1333. 22. oujka, u Podgradju. Osuda izreena na pukom sudu . . . 55 God. 1483. 4. lipnja, u Eimu. Sigismund obavieuje svoje podanike, da je sklopio primirje s Mletani 56 God. 1433. 4. lipnja, u Eimu Pogodba primirja medju Sigismundom i mle takom republikom 57 God. 1433. 11. kolovoza, u ibeniku. Knez ibeniki obavieuje obinske odvjetnike u Mletcih o njekih odsudah 59 God. 1433. 15. kolovoza, u Mletcih. Eepublika dopituje Tomi Juriu ibenianinu mjesenu plau radi njegovih zasluga 59 God. 1433. 19. kolovoza, u Mletcih. Upravitelji u Istri i Dalmaciji primat e svoju plau na razlog od sto solada za mlet. dukat .60 God. 1433. 24. rujna, u ibeniku. Knez ibeniki obavieuje obinske odvjet nike u Mletcih o njekoj iztragi . . 60 God. 1433. 13. listopada, u Mletcih. Vjerovnici Filipa od Eauka Zadranina htjeoe prodati Filipovo imanje Stari Zidar. Eepublika dozvoljuje, ali pod uvjetom, da izplate svake godine njegovoj eni 40 dukata, za kojih bijae na onoj zemlji osigurana . 61 God. 1433. 23. listopada, u Spljetu. Potvrda za primljene novce . . . . . . 62 God. 1433. 10. prosinca, u Mletcih Obeaje se liepi dar palatinu, ako sam glavom izposluje mir medju republikom i carem i kraljem ugarskim u Basileji, te da se dozvoljuje knezu senjskomu izvoz ulja iz Mletaka na mletakih brodovih 62

VIII
Strana

God. 1434. 7. i 16. sienja, u Mletcih. Upuuju se poslanici idui caru i kralju ugarskomu o uvjetih mira 63 God. 1434. 8. oujka, u Mletcih, Eepublika daje Jak. Ljubavcu Zadraninu selo Krbavaclug mjesto sela Grifna, to je on morao dati krbavskim knezovom . 66 God. 1434. 15. travnja, u Mletcih. Dozvoljeno knezovom krbavskim izvesti iz Zadra vina i ulja za svoju potrebu 67 God. 1434. 23. svibnja, u Sinju. Ustanovljuju se granice medju zemljitem obine ibenike i onim bana Ivana cetinjskoga 67 God. 1434. 3. lipnja, u Kninu. Kaptol kninski ovjerovljuje pogodbu sklop ljenu medju Ivanom knezom cetinjskim i obinom ibenikom glede medjusobnih granica 69 God. 1434. 3. lipnja, u ibeniku. Kaptol kninski ovjerovljuje pogodbu sklop ljenu medju vojvodom Ivanom Novakoviem i obinom ibenikom glede medjusobnih granica 72 God. 1434. 28. rujna, u Mletcih. im je priziv dokonan, neka sliedi ovrba 75 God. 14311434. Dozvole i zabrane uinjene knezu senjskomu od strane mle take 76 God. 1435. 16. sienja, u Mletcih Budu umro u Ninu ondjenji knez Ivan Quirino, dozvoljuje se, da njegov sin Marko nastavi upravljati onim gradom, dok iztee rok opredjeljen njegovu otcu 77 God. 1435. 18. sienja, u Mletcih. Sin kneza ninskoga ondje umrloga neka upravlja onim gradom za vrieme, to je jo upravljati morao njegov otac . . 77 God. 1435. 11. travnja, u Mletcih. Eepublika nalae knezu kotorskomu, neka primi u svoju vlast njeku tvrdjavu na uu kotorskoga zaliva (Novo), koja joj se nudi posije smrti Sandalja 77 God. 1435. 15. svibnja, u Palermu Alfonso kralj aragonski itd. potvrdjuje Dubrovanom staro pravo slobodnoga trgovanja po njegovih lukah 78 God. 1435. 4. lipnja, u Mletcih. Glede plaa njekojih obinskih inovnika u Zadru 79 God. 1435. 13. kolovoza, u Mletcih. Opominju se ibeniani, da ne izabiru na dan sv. Mihovila za plemie ljude te asti nedostojne, nego potene gradjane, drugije, da jih republika potvrditi nee 79 God. 1435. 14. kolovoza, kod Smedereva. Pogodba medju despotom srbskim i republikom mletakom i . . . . . 80 God. 1435., u Semendriji. Poslanik mletaki zahtjeva od despota srbskoga, neka njeke kode, nanesene od njegovih podanika mletakim, popraviti dade 85 God. 1435. 31. prosinca, u Mletcih. Eieeno, da se imenuje raki despot Gjorgje gradjaninom i plemiem mletakim 87 God. 1436. 17. oujka, u Mletcih. Dopua se, da njeki Zadrani, zatoeni u Mletcih, kui se povrate 87 God. 1436. 15. svibnja, u Mletcih. Dozvoljuje se Stjepanu, vel. vojvodi bo sanskomu, da uiva kuu u Kotoru, i da mu kotorska obina izplati na go dinu 600 dukata, kao to je imao i njegov stric Sandalj 88 God; 1436. 18. lipnja, u Mletcih. Knezu i kapetanu zadarskomu naloeno, da mjesto umrloga komornika namjeste drugoga, poto kuga mete 89 God. 1436. 2. srpnja, u Bihu. Matko Talovac ban slavonski, dalmatinski i hrvatski obavieuje sve Vlahe hrvatske, da se je sklopilo primirje medju Sigismundom i republikom mletakom, te da ga se sveto dre . 89 God. 1436. 20. rujna, u Mletcih. 0 desetini biskupije ninske u njekih selih 89 God. 1436. 3. studena, u Mletcih. Nalae se svim oblastim po Istri, Dalma ciji i Albaniji, da liepo prime i poaste poslanika turskoga, ako bi gdje tamo doao .91 God. 1436. 19. prosinca, u Mletcih. Na molbe kneza senjskoga republika se obvezuje njegovu poslaniku, da e po svom poslaniku nastojati pomiriti ga s ugarskim kraljem 92 God. 1436. 19. prosinca, Mletcih. Viee mletako odredjuje osobitoga posla nika, da podje kralju ugarskomu 92 God. 1437. 11. oujka, u Mletcih. Eepublika estita knezu Matku na njegove uspjehe , 93

IX
Strana

God. 1437. 12. oujka, u Oapaglione. Alfonso kralj aragonski itd. potvrdjuje Dubrovanom povelju, podieljenu jim 18. sienja 1430., glede sigurnosti po moru God. 1437. 5. travnja, u Mletcih. Upuuje se knez i kapetan zadarski o odgo vorili danih od vlade na njeke molbe zadarskih poslanika God. 1437. 12. travnja, u Mletcih. Opredieljuje se plaa sinovom Plorija Tavelia ibenanina posije njegove smrti God. 1437. 6. svibnja, u Klisu. Pogodba medju Petrom banom, bratom bana Matka i republikom mletakom o njekih medjusobnih razmiricah -G,od. 1437. 23. svibnja, u Mletcih. Poto je zapoet bio rat medju republi kom i carem s jedne i medju milanezkim vojvodom s druge strane, republika nastoji, da se primirje medju njom i carem produi God. 1437. 19. lipnja, u Mletcih. Pie se knezu splietskomu glede zahtjeva bana Petra, da mu se izrue njeke soline, prije kneza Ivana cetinjskoga . . God. 1437. 19. lipnja, u Mletcih. Mletako viee pie knezu Matku radi njekih sela, solara i mlina, to joj oteo bijae knez Ivan cetinski God. 1437. 25. lipnja, u Mletcih. Mletani prihvaaju papinsku ponudu, da se sabor o sjedinjenju Grka dri u jednom njihovom ili papinskom grau . God. 1437. 27. lipnja, u Mletcih. Pie se knezu spljetskomu, neka gleda iviti u miru sa banom Petrom God. 1437. 10. srpnja, u Mletcih. Republika upuuje svoga poslanika Marka Dandula u Pragu o novostih, to joj pravi ban Petar u Dalmaciji God. 1437. 17. srpnja, u Mletcih. Pie se poslaniku kod carskog dvora o navali bana Petra u spljetski kotar God. 1437. 29. srpnja, u Egru. Produeno primirje obstojee medju Sigismundom i republikom God. 1437. 17. kolovoza, u Mletcih. Mletako viee upuuje svoga posla nika Marka Dandula pri carskom dvoru o sklopljenju primirja sa Sigismundom, i o sravnjivanju razmirice sa Matikonom hrvatskim banom God. 1437. 3. listopada, u Mletcih. Nagovara se knez skadarski, da pazi na mir, a ne dira u tudje God. 1437. 8. listopada, u Mletcih. O njekoj tajnoj ponudi uinjenoj republiki od njekih Spliana God. 1437. 3. studena, u Mletcih. Republika alje caru Sigismundu pogodbu primirja s njim sklopljena a od nje potvrdjena God. 1437. 14. studenoga, u Mletcih. Odgovara se na njeke zahtjeve biskupa senjskoga, poslanika cara i ugarskoga kralja . God. 1438. 28. sienja, u pljetu. Republika odbija ponude o njekom osvajanju God. 1438. 16. svibnja, u Mletcih. Upuuju se poslanici izabrani da podju k caru i kralju ugarskomu God. 1438. 16. lipnja, u Mletcih. Dopua se Zadranom, da mogu iz Senja i Rieke izvaati eljezo i eljezne predmete God. 1438. 14 kolovoza, kod Tabora. Albert ugarski kralj pie Dubrova nom, da je primio njihove poslanike, te jih opominja na vjernost God. 1438. 8. rujna, Budimu. Albert ugarski kralj potvrdjuje prednje po velje dubrovake God. 1438. 23. listopada, u Mletcih. Pie se poslaniku kod pape, neka na stoji, da nadarbine budu podieljene domaim sinovom, i da biskupi neivu van svojih biskupija, poto jih trebuju njihova stada God. 1439. 5. sienja, u Mletcih. - O njekih ubojicah, koji su putem zakonitim slobodu i oprost zadobili God. 1439. 3. veljae, u Mletcih. Dozvoljeno zanatlijam u Zadru, da kou izvaaju iz Senja i iz Rieke God. 1439. 5. veljae, u Mletcih. Imenuje se providur, da podje u Zadar i nastoji sravniti zadjevice, koje obstoje medju ondjenjimi zapoviednici i knezom Pirkom , God. 1439. 26. veljae, u Mletcih. Naputak dan Pavlu Valaresu imenovanu za providura u Dalmaciji

93 94 95 96 98 100 100 101 101 102 102 103 105 106 106 107 108 108 109 110 110 111 111 H3 113 114 114

X
God. 1439. 15. travnja, u Mletcih. Odbija se zahtjev poslanika kneza Stje pana neaka pok. Sandalja, da mu se izrui grad Kotor God. 1439. 23. travnja, u Mljetcih. Odbija se zahtjev poslanika despota ra koga, da mu se izrui grad Ulinj God. 1439. 6. lipnja, U Buimu. Albert ugarski kralj obeaje Dubrovanom, da e jih braniti proti Stjepanu vojvodi bosanskomu God. 1439. 7. srpnja, kod Napulja. Alfonso, aragonski kralj zapovjea svojim podanikom, da Dubrovane rado primaju, a na moru pomau i brane . . . God. 1439. 12. srpnja, u Mletcih. O izboru kneza ibenikoga, poto je prednji stopro umro poslie pet mjeseca slube .God 1440. 2. sienja, u Mletcih. Odgovori na zahtjeve podnesene od posla nika despota rakoga mletakoj vladi God. 1440. 25. svibnja, u Mletcih. Nalae se knezu i kapetanu zadarskom, da kraljicu ciparsku, ako u Zadru pristane, iveom obdare God. 1440. 30. svibnja, u Mletcih. Nalog zapovjeduiku u Friaulu, neka primi usrdno i poasti despota rakoga onamo dolazeega sa velikom svitom . . . God, 1440. 10. lipnja, u Mletcih. Odgovara se poslaniku despota rakoga, da za sada nema na razpolaganje vie od jedne galije, koja ga moe pri vesti u Albaniju, ali da moe u Mletcih nai brodova uz pogodbu ko liko hoe God. 1440. 10 lipnja, u Mletcih. Eepublika obavieuje kneza ibenikoga o svojih pobjedah God. 1440. 13. lipnja, u Jakinu. Jakinjani obnavljaju stare pogodbe sa Du brovani glede medjusobnoga trgovanja God. 1440. 25. lipnja, u Mletcih. Mletani odbijaju zahtjev despota rakoga, da mu dadu Ulinj, ali pristaju na to, da e poslati svoga poslanika Tur inu na despotove trokove u svrhu, da u ime despotovo ugovara mir . . . God. 1440. 13. rujna, u Mletcih. Odgovara se na molbe podnesene od posla nika Stjepana vojvode bosanskoga God. 1440. 7. listopada, u Mletcih. Nedoputeno izvaati iz Zadra ni ma koliko pakline God. 1440. 28. listopada, u Mletcih. Odgovori mletakoga viea na molbe podnesene od stanovnika Ulcinja God. 1440. 28. listopada, u Mletcih. Odgovori mletakoga viea na molbe podnesene mu od poslanika grada Draa God. 1440. 29. listopada, u Mletcih. Produen rok O. Maurocenu, sindiku u Dalmaciji da poloi izviee God. 1440. 28. studena, u Mletcih. Iztraga proti Vicku Victuri knezu Ko torskomu God. 1440. 17. prosinca, u Mletcih. Eepublika odgovara na molbe posla nika kralja ugarskoga i kneza Matikona God. 1440. u Podgradju. Sud Podgradjski oslobadja brau Petra i Eadosina Bradica od davanja desetine , God. 1441 31. sienja, u Mletcih. Eepublika zahtjeva od knezova senjskih, da namire neke tete poinjene od njihovih podanika Eabljanom God. 1441. 21. veljae, u Mletcih. Pie se knezovom senjskim radi njeke druge tete uinjene od njihovih rabskomu podaniku God. 1441. 2. oujka, u Mletcih. Odgovori mletakoga viea na molbe Paana po poslanicih podnesene . God. 1441. 23. oujka. Molbe podnesene od Eabljana republiki, i od govori God. 1441. 4. travnja, u Mletcih. Nalae se knezovom zadarskim, da puste prevaati kroz Zadar sve, to je vlastitost bana Petra Talovca i uz pratnju njegovih providnika God. 1441. 7. travnja, u Mletcih. Eepublika mletaka odgovara na molbe podnesene joj od kotorskih poslanika God. 1441. 7. svibnja, u Mletcih Mletaka vlast nalae knezu ibenikomu, da neizabire u viee osobe te asti nevriedne = God. 1441. 11. svibnja, u Mletcih. Zabranjuju se sastanci bez znanja grad skoga kneza

11 117 117 117 118 118 119 119

120 120 121 122 122 123 124 129 131 132 133 134 135 136 136 137 139 . 140 141 142

XI
Strana

God. 1441. 11. svibnja, u Mletcih. Nalae se knezu kotorskomu, neka nevri pravdu u civilnih poslovih bez savjeta gradskih sudaca 142 God. 1441. 12. svibnja, u Mletcih. Stranci, koji bi rabili barjak sv. Marka, neka plate globu od 100 zl dukata 143 God. 1441. 26. svibnja, u Mletcih. Na molbe rabskih poslanika mletako viee odgovara 143 God. 1441. 16. lipnja, u Mletcih. Oredjuje se, da se imenuju katelani u njekih mjestih Hrvatske 144 God. 1441. 16 lipnja, n Mletcih. Odgadja se vrieme da poloi izviee za tri mjeseca Orsatu Maurocenu, koj bjae sinikom u Dalmaciji 145 God. 1441. 30. lipnja, u Mletcih. Nedopuseno izvaati meso iz Zadra osim za Mletke , 145 God. 1441. 3. kolovoza, u Mletcih. Eieeno da se odgovori na molbe posla nika Stjepana vojvode bosanskoga 145 God. 1441. 25. kolovoza, u Sirakusi. Uslie sudbene rieitbe proglasuje se, da su Dubrovani slobodni od svake ae i nameta u Sirakusi kao to i po cieloj kraljevini 145 God 1441. 29. rujna, u ibeniku Knez ibeniki odobrava gradjanom po vlasticu, da na dan sv Mihaila bude puen iz tamnice jedan zloinac, ali malo zatim tu povlasticu ukida 146 God. 1441. 28. listopada, u Mletcih. Nalae se knezu skadarskomu, neka nastoji, da vojvoda Stjepan neuznemiruje Zete 147 God. 1441. 2. studenoga, u Mletcih. Mletako viee alje kneza skadar skoga ka knezu Stjepanu bosanskomu s nalogom, neka nenapada u Alba niji mjesta pokojnoga despota rakoga 149 God. 1441. 17. i 20. studena, u Mletcih. Dravni sbor odgovara na molbe , poslanika korulanskoga puka 151 God. 1442. 4. veljae, u Mletcih. Poto je Korula do sada imala pravo sama imenovati svoga kneza medju mletakimi plemii, a to je uzrokovalo ne malo nereda, primljeno, da se od sada imenuje knez Korule u mlet. vieu ; . ; 155 God. 1442. 9. veljae, u Mletcih. Nalae se knezu korulanskomu, neka se obina dri povlastice, to je jednom podjelila Franjevcem na ostrovu . . . 155 God. 1442. 1. kolovoza, u Kotoru Proviuri mletaki potvrdjuju Budvanom povlastice dane jim od Gjorgja despota rakoga . 156 God. 1442. 5. kolovoza, kod Drivasta. Uvjeti, pod kojimi se grad Drivast predaje republiki mletakoj 157 God. 1442. 7. kolovoza, u Mletcih. Upuuje se skadarski knez, kako da se vlada u predobiu odprije despotovih mjesta 160 God. 1442. 7. kolovoza, u Mletcih. O njekom poduzetju u Albaniji pozivlje se pomorski kapetan da ga obavi 161 God. 1442. 14. rujna, u Mletcih. Odredjeno zaplieniti njeto od dobara kne zova senjskih i njihovih podanika 161 God. 1442. 14. rujna, u Mletcih. Odgovara se na molbe podnesene mle takoj vladi od pakih poslanika 162 God. 1442. 17. rujna, u Mletcih. Izdaje se provodnica za poslanike Stjepana velikoga vojvode bosanskoga 164 God. 1442. 17. rujna, u Mletcih. Zapovjea se knezu kotorskomu, neka mitom privede Stjepanicu Juraevia na mletaku stranu 164 God. 1442. 8. listopada, u Mletcih. Podjeljuje se provodnica Stjepanu vojevodi bosanskomu 165 God. 1442. 22. studena, u Mletcih. Eepublika mletaka prima u svoju vlast Budvane, i potvrdjuje njihove stare povelje 165 God. 1442. 29. studena, u Mletcih. Dozvoljeno nositi na Eieku sve, to raste u podruju mletakih zemalja 167 God. 1443. 8. sienja, u Mletcih. Eepublika nalae knezu skadarskomu, da nastoji sklopiti mir sa knezom Stjepanom, te mu i uvjete mira oznauje . . 167 God. 1443. 19. sienja, u Mletcih. Knezu kotorskomu, neka nastoji privesti Stefanicu na stranu republike . 168

XII
Strana

God. 1443. 1. oujka, u Mletcih. Rieava se, da naelnik budvanski bude izabran u velikom vieu God. 1443. 20. oujka, u Mletcih. Pie se knezu i kapetanu zadarskomu, neka dozvole imunu Nosdronji Zadraninu, da moe otii do kralja ugar skoga na obranu svoga prava God. 1443. 6. travnja, u Mletcih. Daje se nalog knezu i kapetanu zadar skomu, neka povrate sve to su uzapili knezovom senjskim, poto su oni ve namirili oteenoga Rabljanina God. 1443. 10. svibnja, u Mletcih. Mletani mole turskoga cara, neka na loi knezu Stjepanu i turskomu vojvodi na granici Arbanakoj, da ne napa daju njihove zemlje, i kneza neka kazni God. 1443. 17. svibnja, u Mletcih. Daje se naputak kapetanu kulfa, neka sklopi mir sa knezom Stjepanom, ili neka mu otme Bar, Omi ili Neretvu . God. 1443. 19. svibnja, kod crkve sv. Nikole blizu Bara. Povlastice graa Bara, koje mu mlet. republika potvrjuje God. 1443. 25. svibnja, u Mletcih. Rieeno, da se poslanici kneza Stjepana, poto su doli bez punomoi, odprave God. 1443. 31. svibnja, u Mletcih. Nalae se kapetanu kulfa, da predobije Bar i druga mjesta kneza Stjepana, poto je ovaj sad zabavljen u Bosni . . God. 1443. 1. srpnja, u Budimu. Dozvoljava se kapetanu kulfa, da moe i primirje sklopiti sa knezom Stjepanom na godinu dana i vie God. 1443. 12. srpnja, u Mletcih. Odgovori poslaniku kneza Matka i brae God. 1443. 12. kolovoza, u Mletcih. Odgovori na molbe Budvana God. 1443. 27. kolovoza, u Mletcih. - TJMnuje se desetina, koja se dizala na plae lienika, uitelja i drugih inovnika u ibeniku God. 1443. 20. prosinca, u Mletcih. Daje se nalog predstojnikom u Zadru, da se dobro ponaaju sa podanici bosanskoga kralja . God. 1444. 21. sienja, u Zadru. Predstojnici zadarski piu kralju bosan skomu, da e se uviek uslied naloga svoje vlade dobro ponaati sa njegovimi podanici * God. 1444. 2. veljae, u Mletcih. Republika mletaka izpriava se pred Frankom Taloviem banom hrvatskim, to si prisvojila Omi i Poljica . . . God. 1444. 8. veljae, u Kliumi. O soli, koja se uvaala od Mletana u Neretvu, i od koje je kralj bosanski pobirao 5 dukata na sto God. 1444. 8. veljae, u Mletcih. Nalae se knezu spljetskomu, neka se ne paa u stvari Poljica i Omia, i ako je to uzeo, neka na slobodu pusti . . God. 1444. 11. veljae, u Mletcih. Odbijaju se tri predloga o odstupu Po ljica i Omia, koja mjesta bijahu se predala knezu spljetskomu God. 1444. 22. veljae, u Budimu. Kralj ugarsko-hrvatski Vladislav potvr juje Dubrovanom stare povlastice God. 1444. 6. oujka, u Mletcih. Republika obavieuje sve oblasti u Dal maciji, kako je dozvolila bosanskomu kralju uvoziti sol iz Dalmacije u Ne retvu uz izplatu od 5 dukata po sto God. 1444. 6. oujka, u Mletcih. Daje se naputak Ivanu de Reguardatis mletakomu poslaniku iduem u Ugarsku God. 1444. 23. oujka, u Mletcih. Prilog gore navedenom naputku . . . . God. 1444. 23. oujka, u Mletcih. Obavieuje se burgundski vojvoda o pripravah, koje se ine u Ugarskoj i Poljskoj, te i u Mletcih proti Turinu . . God. 1444. 26. oujka, u Skadru. Pogodba sklopljena medju naelnikom skadarskim i knezom Stjepanom Crnoevia God. 1444. 15. travnja, u Jajcu. Kralj bosanski Stjepan Toma potvrjuje Mletanom osobite povlastice God. 1444. 8. svibnja, u Mletcih. Daje se naputak naelniku Bara . . . . God. 1444. 12. svibnja, u Mletcih. Dalji naputak mletakomu poslaniku u Ugarskoj God. 1444. 15. svibnja, u Mletcih. Odgovara se poslanikom kralja bosanskoga i kneza Matka glede Poljica i Omia God. 1444. 22. svibnja, u Mletcih. Razlae se o njekih crkvah u Albaniji, te se tu spominje Oliverija ker kralja Vukaina God. 1444. 17. lipnja, u Mletcih Odgovara se na molbe hvarske

169 169 169 170 170 172 174 174 175 176 176 177 178 179 179 180 180 181 182 182 183 186 187 188 189 190 192 193 193 195

XIII
Strana

God. 1444. 17. lipnja, u Mletcih. Molbe pukih poslanika iz Korule i do tini odgovori mlet. viea 196 God. 1444. 24. lipnja, u Mletcih- Naredba da se drati imaju sve povlastice mlet. podanikom podieljene 201 God. 1444. 2. srpnja, u Mletcih. Nalae se vrhovnomu kapetanu mora, neka poalje do 8 galija u Nikopolje radi predbrojenja vojske 201 God. 1444. 4. srpnja, u Mletcih. Pie se tajniku u Budimu, kako se rado doulo, da je vojska spremna na put proti Turkom 201 God. 1444. 4. srpnja, u Mletcih. Potvrdjuju se prije dane povlastice Stjepanici Crnoeviu, i nove mu se podjeljuju 202 God. 1444. 5. kolovoza, u Mletcih. alje se Benedikt de Molino hrvatskomu banu Petru, da ga skloni na to, da nerui mir radi Poljicana, koji se bjehu podloili mlet. vladi 207 God. 1444. 25. kolovoza, u Mletcih. Odgovara se na molbe poslanika obine dulcinjske 208 God. 1444. 9. rujna, u Mletcih. Mletako viee pie Alviu Loredanu, vodji papinskih galija, da ako ugarski kralj nesaje s vojskom proti Turinu, odu stane i on od svakoga nasrtaja 212 God. 1444. 19. listopada, u Mletcih. Javlja se papi odlazak vojske proti Turinu 212 God. 1444. 22. listopada, u Mletcih. Daje se nalog knezu spljetskomu, neka neobtereuje kaptol spljetski misami 212 God. 1444 5. studena, u Mletcih. Nova pripomo podjeljuje se grau Pagu, da mu mogue bude dokonati novi grad pri moru 213 God. 1444. 30. prosinca, u ibeniku. Izabrani inovnici slue samo za go dinu dana , 213 God. 1445. 17. sienja, u Mletcih. Odvraa se knez skadarski od svake na vale na gornju Zentu, i da ivi u miru sa despotom, komu se alje list . . 213 God. 1445. 17. sienja, u Mletcih. Republika pie rakomu despotu o njekih novostih, koje se izvadjaju u njegovo ime, te bi eljela, da se svaka oprieka medju njimi prijateljski sravni 214 God. 1445. 12. veljae, u Mletcih. Braa Juraj i Stania, sinovi pok. Ivana Kastriota, mole republiku, neka jim potvrdi povlastice podjeljene njihovomu otcu. . . 214 God. 1445. 4. cujka, u Mletcih. Mletaka vlada odgovara na molbe kralja bosanskoga 215 God. 1445. 12. oujka, u Mletcih. Ugri potueni od Turaka . . . . . . . 216 God. 1445. 17. travnja, u Mletcih. Nalae se knezu ibenikomu, da obskrbi onaj grad pitkom vodom i popravi gradske zidine . . . . . . 216 God. 1444. 8 svibnja, u Mletcih. Odgovara se poslaniku despota rakoga, koj je zahtjevao, da republika povrati despotu ona mjesta, koja su prije njegova bila: da je republika ona mjesta uzela silom knezu Stjepanu uz veliki troak .217 God. 1445 24. svibnja, u Mletcih. Odgovori mlet. senata na molbe Ninjana 218 God. 1445. 26. svibnja, u Mletcih. Nalae se predstojnikom Zadra, da ne sile Ninjane na izplatu travarine 219 God. 1445. 9. lipnja, u Mletcih. Opet se odvraa poslaniku despota glede gradova, koje je republika otela knezu Stjepanu u Albaniji . 219 God. 1445. 10. lipnja, u Mletcih. Odredjeno odaslati poslanika despotu rakomu, da mu razloi stvari u Albaniji. 220 God 1445. 11. lipnja, u Mletcih. Prelog, da se za sada obustavi odaslanje poslanika despotu rakomu . 221 God. 1445. 15. lipnja, u Napulu. Alfons aragonsM itd. kralj dozvoljuje Dubrovanom, da mogu po volji dolaziti i trgovati u njegovih zemljan . . . . 221 God. 1445. 18. lipnja, u Mletcih. Mletani odgovaraju despotu rakomu, da su rado primili njegove poslanike i uputili na ono, to je pravedno i poteno 222 God. 1445 27. lipnja, u Mletcih. Primljeno, da se zapone ugovaranje mira sa. poslanici kneza Stjepana vojvode bosanskoga i sa onim Arenita . . . . 222 God. 1445 ,28. srpnja, u Mletcih Odgovara se na molbe obine Paga . . . 223

XIV
Strana

God. 1445. 19. kolovoza, u Mletcih. Odgovori na molbe poslanika kneza Stjepana mlet. senatu u ime svoga gospodara God 1445. 21. kolovoza, u Mletcih. Obdaruju se poslanici kneza Stjepana vojvode bosanskoga God. 1445. 23. kolovoza, u Mletcih. Pogodba mira sklopljena medju republi kom mletakom i gospodinom Stjepanom Sokolskim velikim vojvodom bo sanskim i humskim hercegom God. 1445. 6. rujna, u Mletcih Odgovara se na molbe podnesene od posla nika Omikih God. 1445. 18. studenoga, u Mletcih. O enidbi kneza Stjepana senjskoga sa sestrom markia Estenskoga ' God. 1445. 26. studena, u Mletcih. Naputak za tajnika Ivana de Eeguardatis idua knezu Stjepanu senjskomu, da ga odvrati od enitbe sa sestrom markesa od Este God. 1446. 6 sienja, u Mletcih. Odgovara se poslanikom bana Petra, i obeaje mu se zajam nz uvjet God. 1446. 17. sienja, u Mletcih. Mletani dozvoljavaju ibenianom, da na dravne trokove poprave zidove i tornjeve gradske te i javni bunar . . God. 1446. 2. oujka, u Mletcih. O nadarbenicih, koji pribivaju daleko od svoje crkve u ibenikoj biskupiji God. 1446. 17. oujka, u Mletcih. Daje se odgovor na njeke obaviesti pod nesene od poslanika kralja bosanskoga u kraljevo ime God. 1446. 17. oujka, u Mletcih. Viee mletako odgovara, na molbe pod nesene mu od poslanika poljikih God. 1446. 22. oujka, u Mletcih. Obaruje se i Matija Drasoevi Poljicanin radi zasluga God. 1446. 8. travnja, u Mletcih. Unituje se izbor Karola iz Pirana iza brana od viea zadarskoga za ravnatelja obinske kole God. 1446. 8. travnja, u Mletcih. Odgadja se odgovor knezu senjskomu Stje panu tada u Mletcih God, 1446. 8. travnja, u Mletcih. Nalae se svim oblastim u Dalmaciji, da banu Petru dopuste izvaati bojnu spravu i unovaiti batistare, i da dobro paze na njegove podanike dolazee u njihovo podruje God. 1446. 9. i 10. lipnja, u Mletcih. Odgovara se na molbe plemia i gradjana hvarskih naposeb God. 1446. 24. lipnja, u Poitelju. Knezovi krbavski Ivan i Grgur obdaruju zemljanu Ivana Jurislova radi njegovih zasluga God. 1446 11. srpnja, u Mletcih. Odgovori mletakoga viea na molbe pod nesene od kotorskih poslanika u ime puka God. 1446. 10. rujna, u Mletcih. Dozvoljava se Danielu Zadraninu, da si uzme za poslunike ljude ma koje narodnosti God. 1446. 18. rujna, u Mletcih. Obaruje se viernost Marina Karnarutia Zadranina sa imanjem God. 1446. 20. listopada, u Mletcih. Eieeno, da se ivaberu sinici za Dal maciju, Slavoniju i Albaniju God. 1447. 10. sienja, u ibeniku. Pogodba medju obinom ibenikom i metrom Jakovom iz Trana za zgradjenje bunara God. 1447. 23. sienja, u Mletcih. Dozvoljeno Marinu Memo izkapati rude na Eabu, a svim drugim zabranjeno pod kaznom . God. 1447. 13. oujka, u Mletcih. Predstojnici zadarski imenuju kapetanom zadarskoga Primorja Ludvika Tetrika plemia iz Zadra God. 1447. 17. travnja, u Mletcih. Daje se naputak sindikom odlazeim u Dalmaciju God. 1447. 1. svibnja, u Mletcih. Bepublika odgovara poslaniku Ivana, upravitelja Ugarske, da mu za sada nemoe pruiti pripomoi, poto i ona vodi rat s Turci God. 1447. 29. srpnja, u Mletcih. Pie se predstojnikom Zadra glede tvrjavica, to je nudio ban Petar Mletanom, i neka dozvole poslaniku kneza Tarantskog, da iz Senja prenese u Bari sto puaka

225 226 226 229 232 232 233 234 235 235 236 239 239 240 240 241 249 250 254 254 256 257 257 258 258 264 264

XV
Strana

God. 1448. 3. sienja, u Mletcih. Mletani odgovaraju na dva lista Ivana Hunjada, kojimi jih obavieivao, da ne kupi vojsku proti njim, te preporu ivao jim Nikolu Trogiranina God. 1448. 26. veljae, u Mletcih. Odgovara se na molbe poslanika obine rabske God. 144& 7. oujka, u Mletcih. Odgovara se poslaniku ugarskoga kralja, da se nije u stanju dati mu pripomoi God. 1448. 16. travnja, u Mletcih. Uz molbu Ivana kneza senjskoga tada u Mletcih, republika alje onamo svoga plemia, da onu brau medju sobom pomiri ' God. 1448. 4. svibnja, u Mletcih. Njeki se nudi republici, da e ubiti Skenderbega uz nagradu od 100 dukata na godinu, a ona pristaje . God. 1448. 30. svibnja, u Mletcih. Podjeljuje se Stefanici Crnoeviu godinja pripomo od 500 perpera God. 1448. 27. lipnja, u Mletcih. Poto poslanik nemoe smiriti senjske knezove, nalae mu se da se povrati God. 1448. 27. lipnja, u Mletcih. Senat alje Andriju Veniera u Albaniju, neka digne Turke na kenderbega, ili nemogui tako, s ovim sklopi mir . . God. 1448. 1. srpnja, u Mletcih. Daje se galija i pripomo Ivanu knezu senjskomu, koj je tada bio u zavadi sa svojom braom God. 1448. 12. srpnja, u Mletcih. Orejeno, da udevo viee odgovori na molbe poslanika kotorskih God. 1448. 29. srpnja, u Mljetcih. Dalji naputak Andriji Venerio providuru u Albaniji u poslu kenderbega . . . v God. 1448. 29. kolovoza, u Mletcih. ibeniani mole, da se pomnoi broj kula na gradskih zidina, da jim se dade dovoljno oruja za obranu, da jih republika brani proti banu Petru, i da knez sam u feudalnih poslovih pra vicu dieli God. 1448. 3 listopada, u Mletcih. Odgovara se poslanikom kneza Ivana Krkoga i brae, da e jim se pruiti pripomo, te se nalae knezovom Eaba, Cresa i Osora, da jim pomo prue God. 1448. 4. listopada, kod Lesa. Pogodba mira sklopljena medju republi kom mletakom i Skenderbegom God. 1448. 19. listopada, u Mletcih. Nastoji mlet. republika, da odvrati rat sa despotom rakim i Skenderbegom God. 1448. 17. listopada, u Mletcih. Prua se pomo Skadru silnim poa rom mal ne unitenu God. 1448. 30. listopada, u Mletcih. Dudevo viee (collegium) neka odgo vori na molbe poslanika korulanskih . God. 1448. 18. prosinca, u Mletcih. Obdaruju se zasluge Elije Ligniia ibenianina God. 1448. 22 prosinca, u Mletcih. Odgovara se poslanikom poljikim . . God. 1448. 30. prosinca, u Mletcih. Odlueno, da se potvrdi mir sklopljen od mlet. proviura Andrije Venerio sa Skenderbegom God. 1449. 23. sienja, u Mletcih. Obdaruju se njekoji stanovnici u barskom kotaru God. 1449. 24. sienja, u Mletcih. Molbe Spljeana podnesene mlet. vieu da se potvrde God. 1449. 30. oujka, u Mletcih. Odgovara se na molbe podnesene od po slanika grada Eaba . God. 1449. 7. travnja, u Mletcih. Odvraa se na pronje poslanika bosanskih God. 1449. 21. travnja, u Mletcih. Daje se odgovor poslaniku kenderbega God 1449. 26. travnja, u Mletcih. Odgovara se na molbe kotorskih poslanika God. 1449. 20. svibnja, u Mletcih. Mletani rado udovoljavaju molbam po slanika Pirka, bana hrvatskoga God. 1449. 14. lipnja, u Mletcih Viee dudevo neka odgovori na pronje poslanika obine hvarske God. 1449. 17. lipnja, u Mletcih. Odgovori na molbe poslanika obine hvarske

265 265 267 268 268 269 269 269 273 274 274

276 281 282 283 285 286 286 287 289 290 290 294 300 301 302 305 306 306

XVI
Strana

God. 1449. 8. srpnja, u Mleteih. Zapovjeda se njekim gradovom u Dalma ciji, da oboruaju galijice radi rata sa aragonskim kraljem God. 1440. 14. srpnja, u Mleteih. Neka Zadar, ibenik i Trogir oboruaju po jednu galiju, poto je rat navieen God. 1449. 1. kolovoza, u Mleteih. Dozvoljava se plemikom vieu u ibe niku, da izabere kapetana za ibeniku galiju God. 1449. 13. kolovoza, u Mleteih. Odgovori poslaniku vojvode Stjepana bosanskoga God 1449. 18. rujna, ti Mleteih. Odgovor na molbe biskupa skradinskoga kao poslanika Pirka bana hrvatskoga . . God. 1449. 23. rujna, u Mleteih. Zapoviea se knezu i kapetanu zadarskomu, da u svakom obziru budu banu Petru na ruku, a ne tako njegovim protiv nikom God. 1449. 20 listopada, u Mleteih. Odgovori na molbe podnesene od posla nika vojvode kenderbega God. 1449. 16. prosinca, u Mleteih. Odvraa se na molbe barskoga poslanika God. 1450. 24. sienja, u Mleteih Poslanikom obine kotorske odgovara se u smislu njihovih molba God. 1450. 15. oujka, u Mleteih. Odgovara se na molbe poslanika obine ibenike '; God. 1450. 15. oujka, u Mleteih. Odgovori na molbe podnesene od posla nika cieloga puka hvarskoga God. 1450. 15. oujka, u Mleteih. Odgovor na molbu podnesenu od posla nika viea hvarskoga God. 1450. 17. oujka, u Mleteih. Prima se u senatu, da se grad Zadar kao glavni sve bolje utvrdi God. 1450 22. oujka, u Mleteih. Daje se odgovor na molbe podnesene od puka rabskoga God. 1450. 17. travnja, u Mleteih Odgovara se na stavljene zahtjeve od poslanika despota rakoga glede Bara, Budve i Drivasta God. 1450. 17. travnja, u Mleteih. Odgovara se na molbe kneza Stjepana vojvode bosanskoga God 1450. 11. svibnja, u Mleteih. Odgovara se na molbe poslanika za darskih God. 1450. 15. svibnja, u Mleteih Dozvoljava se blagajniku ibenikomu, da se skloni van graa, dok kuga u gradu bude God. 1450. 24. lipnja, u Spljetu. Knez i sudci spljetski rjeavaju njeku parnicu God. 1450. 4. kolovoza, u Mleteih. Daje se nalog naelnikom Zadra, da u sluaju napadaja na bana Pirka, ovomu prue pomo God. 1450. 3 rujna, u Mleteih. O njekoj parnici, koja da se riei po knezu ibenikomu . God. 1450. 27. rujna, u Mleteih. Odgovara se na molbe poslanika obine ibenike God. 1450. 1. listopada, u Zadru. Upravljatelji zadarski postavljaju uitelja slovnice dok gradsko viee ne imenuje pravoga uitelja God. 1450. 13. listopada, u Veseloj strai. Kralj bosanski zahvaljuje se re publici, to ga uvrstila kao svoga saveznika u mir sklopljen sa aragonskim kraljem . God. 1450. 24. listopada, u Jajcu. Kralj bosanski kao saveznik mletaki potvrjuje mir sklopljen medju republikom i aragonskim kraljem God. 1450. 27. listopada, u Mleteih. - Zabranjeno gradskim naelnikom pod kaznom razdavati obinska dobra Go. 1450. 31 listopada, u Mleteih. Eepublika mletaka odgovara na razne molbe podnesene joj od ibenikih poslanika God. 1450. 10. studenoga, u Mleteih. Eepublika mletaka obdaruje dva gradjanina iz ibenika God. 1450. 23. studenoga, u Mleteih. Odgovara se knezu spljetskomu glede zloestoga stanja bana Petra, te se ovlauje, da uz ponudu primi Klis . .

308 309 309 310 311 312 312 312 318 322 327 336 336 336 344 345 346 352 352 353 353 354 355 356 356 357358 363 363

XVII
Strana

God. 1450. 23. studena, u Mletcih. Odvraa se na molbe poslanika pakoga God. 1450. 18. prosinca, u Mletcih. Pie se knezu spljetskomu, neka u slu aju da ban Petar nebi bio u stanju-obraniti Klis, sam ga i silom predobije God; 1450. 20. prosinca, u Kotoru. Prava carinare u Kotoru , God. 1451. 26. sienja, u Mletcih. Obdina creska imenuje svojim biskupom svoga gradjanina 0 . Franju de Lucizo God. 1451. 29. sienja, u Mletcih. O ostavtinah na korist crkva i bolnica God. 1451. 7. oujka, u Mletcih. Odgovara se na molbe pakoga puka . . God. 1451. 13. travnja, u Mletcih. Odgovori na molbe poslanika zadarskih God. 1451. 29. travnja. Odgovara se na vie molba podnesenih od bosanskih poslanika u ime kralja God. 1451. 15- svibnja, u Mletcih. Kako se gubilo leno God. 1451. 18. svibnja, u Mletcih. Bepublika upuuje predstojnike zadarske na oboruanje i pomanjih mjesta God 1451. 19. svibnja, u Spljetu Odsuda Margarite Musi na izruenje mesala i kalea crkvi sv. Dujma God. 1451. 21. svibnja, u Mletcih. Odgovara se na molbe poslanika kneza Stjepana velikoga vojvode bosanskoga God. 1451. 22. svibnja, u Mletcih. Eepublika obvezuje se poslanikom voj vode Stjepana, da e zabraniti Dubrovanom drati na moru naoruane brodove . . . . . . . . God. 1451. 22. svibnja, u Mletcih. Pie se dubrovakoj obini, da njeki brod, na kom bijae poslanik hercega Stjepana sa trgom, od njih zarobljen, povrate . . ; God. 1451. 2. srpnja, u Mletcih. Odgovara se na zahtjeve poslanika ko torskih God. 1451. 11. srpnja, u Mletcih. Odvraa se na molbe podnesene od po slanika rabskih God. 1451. 17. srpnja, u Mletcih. Upuuje se knez kotorski, neka izvjeuje esto o tieku razmirice obstojee medju kneznm Stjepanom i dubrovakom obinom . God. 1451. 20. srpnja, u Mletcih. Odgovara se na molbe poslanika kotorskih God. 1451. 27. srpnja, u Mletcih. Odgovor na molbe dubrovakih po slanika God. 1451. 29. srpnja, u Mletcih Daje se odgovor na molbe skradinskog biskupa kao poslanika bana Petra God. 1451. 30. srpnja, u Mletcih Nov odgovor poslanikom dubrovakim . God. 1451. 3. kolovoza, u Mletcih. Ban moli dozvolu za nabavu oruja . . God. 1451. 23. kolovoza, u Mletcih. Poslanici vojvode Stjepana tue Du brovane, to dre oruane brodove na moru God. 1451. 6. rujna, u Mletcih. Zapovieda se knezu budvanskomu, da po vrati vojvodi Stjepanu Crnoeviu zaplienjeno mu sukno God. 1451. 13. rujna, u Mletcih. Glede panjaka u Rabu God. 1451. 10. listopada, u Mletcih Zahvaljuje se poslanikom kneza celj skoga na viesti dojavljene o banu, koj radi proti republiki God. 1451. 20. listopada, u Mletcih. Novac, to je uivao jedan, dozvoljava se rodjakom njegovim ali za ivota * . . God. 1451. 29. listopada, u Mletcih. Njeka tajna tiua se Dubrovnika . . God. 1451. 2. studenoga, u Mletcih Odgovara se Dubrovanom radi njekih koda na moru God. 1451. 2. studenoga, u Mletcih. Badi se, ima li se udariti na Dubrovnik po kopnu i po moru God. 1451. 8. studenoga, u Mletcih. Odgovor poslanikom vojvode Stjepana u poslu Dubrovnika God. 1451. 27. studenoga, u Mletcih. Obavieuje se papa o stvarih dubrovakih .

363 366 367 368 368 368 370 377 378 378 379 380 381 381 381 385 389 390 394 395 396 397 398 399 400 401 401 401 401 402 403 404

XVIII
Strana

God. 1451. 27. studena, u Mletcih. Odgovara se na tube dubrovake obine proti mletakim mornarom napadajuim u njihovu oblast God. 1451. 3. prosinca, u Mletcih. Odgovara se na molbe podnesene od obine kotorske po svom poslaniku Nikoli Bolici God. 1451. 3. prosinca, u Mletcih. Popunjuju se i izpravljaju, povlastice por dieljene Stjepanu Ornoeviu God. 1451. 7. prosinca, u Mletcih. Republika odgovara poslanikom voj vode Stjepana/ da za sada nemoe nita odluiti u dubrovakom poslu . . God. 1451. 31. prosinca, u Mletcih. Knezovi senjski obavieuju republiku, da su si medju sobom svoja imanja mirno pojelili, a knez Ivan kao krki knez stavlja se pod zatitu iste republike God. 1452. 22. sienja, u Senju. Stjepan knez senjski javlja mletakim vlastim, da njeki Mihovil Eabljanin uslied dozvole republike vozi za nj u Senj iz Markije njeto vina God. 1452. 11. oujka, u Mletcih. -r- Vojvoda Stjepan nudi republiki Dubrov nik, ako ga uzme. Eepublika odvraa, da se tim baviti nemoe, poto ima posla u Italiji God. 1452. 13. oujka, u Mletcih Mletaka vlada opozivlje svoju naredbu, kojom je zabranjivala izvaanje njekih proizvoda iz Dalmacije u Markiju i obratno God. 1452. 31. oujka, u Mletcih. Poslanikom vojvode Stjepana nezado voljnim s odgovorom, republika odgovara, da drugako za sada nemoe, poto je u Lombardiji zabavljena God. 1452. 28. oujka, u Mletcih. Mletaka vlada uslied tube puka pakoga, da plemii diu namete u svoje svrhe, upuuje svoga kneza, kako da radi God. 1452. 28. travnja, u Mletcih. Uslied ponude vojvode Stjepana repu blika nalae knezu spljetskomu, da si posvoji Neretvu i Krajinu God. 1452. 9. svibnja, u Spljetu. Nalae se knezu spljetakorn, neka uzme u mletaku vlast Neretvu i Krajinu, koje se same nudjaju God. 1452. 11. svibnja, u Mletcih. Odgovor na molbe njekih Poljicana . . God. 1452. 31. svibnja, u Mletcih. Odgovara se na molbe poslanika obine Cresa i Osora God. 1452. 31. svibnja, u Mletcih. Eepublika odgovara na molbe poslanika obine spljetske God. 1452. 3. lipnja, u Mletcih. Odgovor poslanikom kralja bosanskoga i kneza Vladislava glede Krajine i Neretve God. 1452. 3. lipnja, u Mletcih. Srbski despot grozi se Skadru God. 1452. 13. lipnja, u Mletcih. Odgovor na molbe dubrovakih poslanika God. 1452. 13. lipnja, u Mletcih. Eepublika gleda, da dobije Neretvu . . . God. 1452. 26 lipnja, u Mletcih. Naputak za Karla Maurocena, koj je od lazio kao poslanik kralju bosanskomu i kao providur Krajine i Neretve . . God. 1452. 28. lipnja, u Mletcih. Eabljani mole, da jim se dozvoli, kao do sada, izvoz iz Senja i Eieke njekih potrebitih stvari God. 1452. 4 srpnja, u Mletcih. Oni, koji nose vino iz Markije i Umbrije u Senj, moraju si za svaki put dobiti protulistove od mletake vlade, oituju, koliko e vina i odkud. onamo prevesti God. 1452, 16. srpnja, u Mletcih. Stanovnikom Brkle u Krajini potvrdjuju se stare navade i granice God. 1452. 16 srpnja, u Mletcih. Petru Draeviu Poljianinu potvrdjuju se imanja, a drugim ne, dok nenadodje izviee providurovo God, 1452. 16. srpnja, u Mletcih. Eepublika zauzimlje se kod ugarskoga, kralja za bana Petra Talovia God. 1452. 16. srpnja, u Mletcih. Odgovara se na molbe obitelji Kaieve te i drugih stanovnika Krajine God. 1452. 22. srpnja, u Mletcih. Zabranjuje se provoz trgovine od Jakina u Senj i na Eieku God. 1452. 22 srpnja, u Mletcih. Mletaka vlada njekim iz Primorja potvrdjuje povelju danu jim od bosanskoga kralja Ostoje God. 1452. 27. srpnja, u Mletcih. Hvali se Dubrovanom, to su otili iz

405 406 407 410 410 411 411 412 413 414 415 415 416 418 419 421 422 423 424 425 428 429 429 430 430 430 432 433

XIX
Stran

Neretve; kore se, to uzbudjuju despota i druge proti republici; te jim se dopua plovidba po moru kudgod hoe 434 God. 1452. 27. srpnja, u Mletcih. Republika odgovara na molbe poslanika vojvode Stefana Ornoevia 434 God 1452. 27. srpnja, u Mletcih. Odvraa se na molbe kotorskoga po slanika . 436 God. 1452. 27. srpnja, u Mletcih. Odgovara se poslanikom dubrovakim, i hvali se ona obina 440 God. 1452. 4. kolovoza, u Mletcih. Odgovara se na molbe poslanika voj vode Petra bosanskoga 440 God. 1452. 4. kolovoza, u Mletcih. Ustanovljeni uvjeti, pod kojimi je do zvoljeno voditi vino iz Marke i Pulje u Senj 445 God. 1452. 12. kolovoza, u Mletcih. Odgovori na molbe pakoga poslanika 446 God. 1452. 16 kolovoza, u Mletcih Opozivlje se naredba, po kojoj je za branjeno bilo Dalmatincem voziti trgovinu osim u Mletke 449 God. 1452 31. kolovoza, u Mletcih. Daje se nalog poslaniku, koj se nala zio u dvoru kralja bosanskoga radi Krajine i Neretve, da se u Mletke povrati 449 God. 1452. 28. rujna, u Mletcih. Republika obdaruje Stjepana Ornoevia sbog pobjede izvojevane proti Gjurgju despoti srbskomu i hvali Skenderbegu na veledune ponude 450 God. 1452 6. listopada, u Mletcih Du mletaki javlja zapovjednikom, da je naredba, po kojoj bijae zabranjeno ploviti i trgovati po volji, ukinuta . 451 God. 1452. 26. listopada, u Mletcih. Odlueno, da se odgovori poslanikom vojvode Stjepana Ornoevia, i da se oprave poslanici Krajine .451 God. 1452. 26 listopada, u Mletcih Daje se odgovor poslanikom vojvode Stjepana Ornoevia 451 God. 1452. 28- listopada, u Mletcih. Odvraa se na molbe poslanika Stje pana Ornoevia 453 God 1452. 10 studenoga, u Mletcih. Republika prima u svoju oblast sedam sela iz Krajine, dozvoljavaju jim slobode, koje su ona uivala do sada . . 454 God. 1452. 10 studena, u Mletcih. Odgovori na molbe poslanika obitelji Kai iz Krajine 455 God. 1452. 22 prosinca, u Mletcih. Odvraa se poslanikom bosanskoga kralja glede odpusta Neretve, te mira sa despotom srbskim i soli dubrovake 456

God. 1423. 6. veljae, u Mletcik

Produljen rok odlaska knezu zadarskomu Andriji Viaro do 10. oujka s toga, sto nije jo dobio predujam na plau. 1422. die 6. februaru. Ser Robertas Mauroceno, ser Franeiseus Foscari, ser Andreas Fusculo, ser Laureotius Venerio, ser Petrus Laureano, ser Leonardus Karavello, consiliarii. Capta. Cum vir nobilis ser Fantinus Viaro, electus comes in Jadra, non potuerit ad suum regimen ad termi num ibi limitation ire, quia non potuit se fulcire rebus ibi necessariis, et etiam quia uxor sua valde infirmatur, elongatur ibi terminus usque ad diem decimam mensis marcii prximum. De parte 352, de non 60, non sinceri6. Maius consilium. Liber Ursa XVII. 44. r.} u mletakom arkivu.

God. 1423. 12. veljae, u Mletcih.

Opet o odlazku Andrije Viara kneza zadarskoga. 1422. die 12. februaru. Capta. Pars posita electionis eomitis Jadre revocatur; ipsi vero Fantino Viaro prolongatur terminus discedendi Jadram solumodo ad 24. februaru. Maius consilium. Liber Ursa XVII. 44. retro, u mletakom arkivu.

God. 1423. 7. oujka, u Mletcih.

Odredjuje se izbor kneza zadarskoga ali uz nove tvrde uvjete i obveze. 1423. die septimo marcii, indictione prima. Ser Andreas Fusculo, ser Laurencius Venerio, ser Petrus Laureano et ser Leonardus Karavelo. Capta. Quod comes Jadre nunc elligendus habere debeat de salario in anno et ratione anni dueatos mille auri pro ista vice tantum, sicut habebat dueatos octingentos, et sit cum omnibus aliis conditionibus solitis. Et teneatur respondere infra tereiam diem, et reeedere infra dies vigiiiti postquam acceptaverit. Et si aeceptabit, non possit postea refutare sub pena dueatorum quingentorum auri; sed teneatur ire ad ipsum terminum sub eadem pena. Et non possit ei elongari terminus nee fieri gratia aliqua de pena, ad quam caderet; nee presens pars revocari, suspendi vel deelarari sub pena dueatorum ducentorum pro quolibet consiliario vel alio ponente vel consentiente partem in contrarium. Et sic procedatur de pena in pena usque in infinitum. De parte alii, de non 18, non sineeri 2. Maius consilium. Liber Ursa XVII. 45} u mletakom arkivu.
SPOM. XXI. 1

God. 1425. 26. sienja, u Mletcih.

Mletaka vlada imenuje sveenika Nikolu Zankania sa komorskoga pisara. Franciscus Fuseari dei gratia dux Veneciarum etc. nobilibus et sapientibus viris Fantino de eha da Pesaro de suo mandato comiti et Laurentio Donato capitaneo Jadre ac eorum camerariis et . . successoribus" etc. circa electionem sapientis viri presbiteri Nicolai Zanehani in seribam camere Jadrae ac eollateralem gentium deinde, in loco Petri Bosso> salvo quod non se impediat in officio cancelarie capitanei Jadrae. Date in nostro ducali palacio die 26. mensis ianuarii, ihdictione III, 1424.K Ducli e terminazioni. Libro I. c. 12 r., u zadarskom arkivu.

God. 1425. 12. oujka, u Mletcih.

Mletaka vlada preporuuje svomu knezu i kapetanu u Zadru Ivana Brtania iz Vrane. 1425. 12. martii. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. Fantino de eha da Pesaro comiti, et Laurentio Donato capitaneo Jadre comendat Johannem Bertonicb de Aurana, et vult, quod sua familia posideat pacifice certas possessiones suas silicet decern novem sortes territoriorum cum dimidia in loeis varus situatas, videlicet Aurana sortes quatuor cum dimidia, in villa Scorobich sortes quatuordecim, et in villa Pristechi unam sortem". Ducali e terminazioni. Libro I. c. 4S; u zadarskom arkivu.

God. 1425. 22. svibnja, u Mletcih.

Mletcani rade o tom, da si pridobiju njeku tvrdjavu u Dalmaciji. 1425. die 22. maii. Ser -Leonardus Mocenigo procurator, ser Antonius Contareno procurator, ser Petrus Laureano, ser Sanctus Venerio miles, sapientes consilii; ser Andreasius Justiniano, ser Marcus de Molino, ser Vitus de Canali, ser Daniel Victuri, ser Marcus Lipomano, sapientes terrarum etc. ser Thomas Dandulo, ser Andreas Barbo, ser Matheus Barbaro, ser Nieolaus Michael, ser Hermolaus Donato, sapientes ordinum. Cum nobis porrectum fuerit quoddam partitum de habendo quoddam castrum in partibus Dalmatie, quod foret nobis utilissimum, et bonum sit superinde celeriter providere ac per modum, quod dictum factum non divulgetur pro meliori executione ipsius; vadit pars, quod detur libertas collegio domini, consiliariorum, capitum et sapientum consilii terrarum de novo aquisitarum et ordinum posseni providere de habendo ipsum locum per illos modos, qui dicto collegio videbuntur, non expendendo propterea aliquam quantitatem denariorum, sed postea providendo illis, qui faeient factum predietum prout videbitur huie eonsilio. De parte 124, de non 9, non sinceri 6. Secreta consilii rogatorum IX. 17, u mletakom arkivu.

God. 1425. 12. lipnja, u Mleteih.

Vina paka, koja se voze u Zadar, neka se smatraju kao sirana. Franciscus Fuscari dei gracia dux Veneciarum etc. nobili et sapienti viro Fantino de eha da Pesaro de suo mandato comiti Jadre fideli dileeto salutem et dileetionis affectum. Intellectis litteris vestris, quas nobis scripsistis super facto vini de Pago, quod conducitur Jadram, et audita opinione vestra, ae eolatione habita superinde cum capitaneo nostro Jadre, que est, quod vina Pagi reputentur pro forensibus, vobis respondimus, mandantes fidelitati vestre, quatenus vina predicta tractare de beatis pro forensibus secundnm opinionem et parere vestrum et exigere pro ipsis quemadmodum exigitur pro vinis forensibus. Date in nostro ducali palacio die 12 iunii, indictione III, 1425. Similiter pro Nona die 20 octobris, ad cart. 14. Jadre solvebantur soldi septem pro quolibet modio vini Nonae sicut de vino forensi. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 13, u zadarskom arkivu.

<M. 1425. 20. lipnja, u Mletcih.

O solinah pazkih. Franciscus Foseari dux Venetiarum etc., Fantino de cha da Pexaro comiti et Laurentio Donato capitaneo Jadre significat de quadam parte capta in consilio Kogatorum 14 iunii in materia salinarum Pagi et terre firme pro Thomascio de Pitace nobile Jadre. Ducali e terminazioni. Liber I. c. 17, u zadar. arkivu.

God. 1425. 21. lipnja, n Mletcih.

Obeaje se nagrada onomu, hoj bi smaknuo ili predao iva glasovitoga gusara Dekana. Franciscus Fuscari dei gratia dux Veneciarum etc. nobilibus et sapientibus viri Fantino de eha da Pesaro de suo mandato comiti et Lau rentio Donato capitaneo Jadre fidelibus dileetis salutem et dileetionis affectum. Quia magno opere affectamus, quod imponatur finis factis illius nequissimi Decani, et sentimus, quod est quidam, qui se offert ipsum interficere seu nobis tradere, et de hoc valde bene habebit modum, sed ipse vult esse eertus de habendo taleam debitam seu per nos cum nostris consiliis limitatam, propterea ne pro pecuniis dicte talee restet exequi et exeeutioni mitti tantum bonum, vobis seribimus et expresse mandamus, quod firmiter et sine dubietate aliqua promittere debeatis illi, qui exequetur faetum predictum, dare taleam limitatam, et sic effectualiter et inviolabiliter observare debeatis, si deberetis dimittere et laboreria omnia et solucines stipendiariorum nostrorum, et nos de omnibus prestissime avisare debeatis. Ceterum ut omnia melius exequi possint, mandamus vobis, quod ad omnem requisitionem . . zoli fidelis nostri Florentie dare debeatis presentem nostram literam, ut ipsam ostendere valeat illi vel illis, qui volunt facere factum predictum, pro certitudine sua. Date in nostro ducali palacio die 21 mensis iunii, indictione III, 1425. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 13, u zadarskom arkivu. *

Clod. 1425. 23. lipnja, u Mletcih.

Dozvoljeno otcu opatu s. Krsevana, da se njegov otac, ogranien u Mletcih, moe povratiti u svoj zaviaj. Franciscus Fuscari etc. ut supra. Ad petitionem abbatis monasterii s. Grisogoni in Jadra, concessum, quod suus pater jam senex et infirmus in Venetiis confinatus possit repatriare et redire Jadrana". Dueali e terminazioni. Libro I. c. 15, u zadarskom arhivu.

<M. 1425. 13. srpnja, u Mletcih.

Republika mletaka nastoji, da gradsko viee ibeniko dozvoli sinu i keri izgonjena Dragojevia povratak u grad. Quod Karolus Dragoevich reducatur in civitate Sibenici non obstante banno rebellium. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobili et sapienti viro Johanni Corario comiti de suo mandato Sibenici fideli dilecto salutem et dileetionis affectum. Fuit nuper nobis expositum parte fidelis nostri Karoli Dragojevich de Sibenico suo et sororis sue Thomasine nomine, quod cum antequam adepti fuissemus dominium dicte civitatis Sibenici, eorum quondam genitor de Sibenico bannitus et relegatus extiterit per tunc capitaneum populi civitatis eiusdem, et ipsius eorum patris bona omnia in commune illud confiscata. Cum autem ab eo tempore citra Karolus idem sic domo expulsus et patrimonio privatus vagaverit per terras alienas non sine notabili suo incomodo et iactura, et humanitati atque iustitie consentaneum videatur, quod ubi ipsi Karolus et soror in ulla culpa non sunt, pro patre penam et damna tanta sustinuerint atque luerint, humiliter supplicabat, ut dignaremur sibi superinde misericorditer providere. Nos itaque pietate atque compassione casus eiusmodi (moti), fidelitati vestre scribimus et mandamus, quatenus convocato consilio civitatis nostre predicte, secum casus et facti eiusdem in ipso proponere debeatis, scrutando et effectualiter perscrutando opinionem, sententiam et parere prefati consilii seu eius maioris partis in premissis, et nobis postmodum vestris litteris nunciando, quicquid habueriiis et senseritis de opinione dicti consilii circa hoc, ut advisati, disponere valeamus super hoc, uti nobis videbitur providendum. Date in nostro ducali palatio die 13 mensis iulii, indictione III, 1425. Diplomatarium sibenicense7 u dvorskoj knjinici bekoj', ruk. 13461, njegda hil, list 138.

God. 1425. 9. kolovoza, u Mletcih.

Mletaki odgovori na izjave poslanika vojvode Sandalja. 1425. die 9. augusti Sapientes consilii. Quod ambaxiatoribus magnifici domini Sandali magni voivode Bossine respondeatur in bae forma. M primo ad primum capitulum, per quod ex parte dieti magnifici domini Sandali significat nostro dominio, pacem et unionem secutam esse inter dominum regem Hungarie et dominum regem Bossine etc. Respondemus, quod cognpscimus bonam affeetionem et dilectionem, quam dictus

5 dominus Sandali habet erga nostrum dominium, et reddimur certi, quod semper omnia, que cognosceret posse reverti in incomodum nostri dominu, nostr dominio notificaret tanquam bonus amicus noster, prout viceversa notificaremus magnificentie sue; et de ista sua significatione sue magnificentie amicabiliter regratiamur. Ad id, ad quod hortatur nostrum dominium, quod velimus acquirere provineiam Policensem et salinas, quas tenet comes Johannes de Citines, que spectant nostro dominio causis per eum significatis nostro dominio; respondemus, quod non sumus informati, prout esset necessarium, de modo servando in acquirendo res predictas, quia licet sciamus, predicta de iure spectare nostro dominio, tamen non adhibuimus ad hoc cogitamina nostra, sed deliberavimus velle informari circa hoe a rectoribus nostris deinde, et habita eorum inform atione, postea faciemus illam deliberationem, que nobis videbitur superinde. Ad secundum capitulum, per quod rogat nostrum dominium, ut dignemur providere cum Mustafa, quod habeat unum privilegium, per quod eidem confirmat omne metas et confinia sui paisii, quod tenet et possidet etc.; respondemus, quod diligentes statum suum tamquam amici nostri carissimi, sumus parati in quibuscumque possibilibus sue magnificentie complacere; sed volentes secum loqui tamquam cum amico nostro carissimo, dicimus, quod sumus certissimi, quod Mustafa propter favores, quos sibi damus tarn in presenti, quam si succedet ad dominium, semper complaceret nostro dominio de faciendo privilegium predictum. Sed quia possit occurrere, quod dietus Mustafa non prosperaret in dominio, et etiam res Turchorum non stant bene secrete, esse possit, quod hoc perveniret ad noticiam Muratbey, et remanente in dominio dicto Muratbey, possit esse nocivum dicto magnifico domino Sandali, requisivisse a dicto Mustafa privilegium predictum. Et propterea consulendo sibi tamquam amico nostro carissimo, quia statum suum nostrum reputamus, nobis videtur utilius fore et securius pro dieto domino Sandali expectare qualiter facta dicti Mustafe succedent. Nichilominus sumus parati et in presenti et in futurum, prout deliberabit, solicitare de habendo dictum privilegium, quia sumus certissimi, quod in omni tempore illud habebimus a dicto Mustafa, quo habito, illud magnificentie sue secundum eius requisitione transmittemus. Sapientes suprascripti consilii. Ad tercium capitulum de renovando amiciciam cum domino duce Mediolani etc.; respondemus, quod cum domino duce Mediolani sumus in pace; et licet consideremus dominium dicti dmini Sandali multum esse remotum a dominio dicti domini dueis Mediolani*, tamen magnificentia sua potest deliberare de renovando vel non renovando amiciciam cum dicto domino duCe ut sibi placet, quia omnis sua deliberatio placebit nostro dominio, De parte uprascripti capituli 112. Ser Vitus de Canali et ser Franciscs Lauredano, sapientes super terris etc. volunt capitulum suprascriptum usque *, et postea dicatur: et talis ihnovatio amieicie non possit esse nisi eum expensa et damno so; consulendo sibi amicabiliter, videtur nobis, quod talem innovationem non debeat querere. De parte 21, de non--=3, non sineeri 1.

Ad quartum capitulum, per quod dictus magnificus dominus rogat nostrum dominium, ut dignemur providere, quod illos sexcentos ducatos, quos habet annuatim de introitibus Catari, dignemur providere, quod illos habeat in una vice et ad illud terminum, qui nostro dominio videbitur; respondemus: quod ignoramus, quo tempore comes noster Catari possit melius congregare dictam pecuniam pro dando illam totam insimul dicto domino Sandali; sed Dicbilominus scribemus dicto nostro comiti, quod se intelligat cum dicto domino Sandali, et provideat de tempore quo habilius congregare poterit dictam pecuniam, et quod in una vel duabus pagis omnino dictam pecuniam debeat dicto domino seu nuntiis suis consignare, et scribemus efficaeiter comiti nostro, quod ita debeat observare. Ad quintum capitulum respondemus, quod iuxta requisitionem suam mandabimus per litteras nostras patentes, quas eidem faciemus consignare, omnibus nostris rectoribus Dalmatie, quod omnes rebelles suos expellant de terris nostris, et in futurum dictos suos rebelles acceptare nee tenere debeant. Et ex nune sit captum, quod scribi debeat, ubi erit necesse, secundum responsiones suprascriptas. De parte quatuor capitulorum 136., de non 0., non sineeri 2. Secreta consilii rogatorum IX. 32., u mletakom arhivu.

1425. 4. rujna, u Mletcik

1425. 4. septembris. Franciseus Fuscari dux Venetiarum etc. Fantino de eha de Pesaro comiti et Laurentio Donato eapitaneo Jadre, de Donato de Caleina, qui sumsit ad affictum quandam villam, que fuit prius illorum de Georgiis, postea destrueta ab inimieis. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 42, a zadar. arhivu.

God. 1425. 20. listopada, u Mletcih.

Primljeno, da se od vina ninskoga uvedena u Zadar plati kao daje strano. Franciscus Fuscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viri Fantino de eha da Pesaro de suo mandato comiti Jadre fideli dilecto salutem et dilectionis affectum. Eequiritis per literas vestras et petitis declarari a nobis, si de vino nato super territorio None et districtu, quod conducitur Jaram, solvi debeant soldi septem pro quolibet modio, ut solvitur de vino forensi; ad quod vobis respondemus, quod sicuti alias scripsimus vobis super facto vini nati in territorio Pagi, de quo volebamus solvi deberent soldi septem pro quolibet modio, quod ad nostram civitatem Jadre conduceretur, ita volumus et dicimus de vino nato super territorio et distrietu None, quod solvi debeant soldi septem pro quolibet modio eius, quod ad ipsam nostram civitatem conducetur; nam locus ille None extra territorium Jadre sit, et etiam habet territorium et iurisdictionem de per se, et rector eius reddit ius ineolis eiusdem, propter quod merito solvi debet pro vino ipsius loci sicut terminatum est solvi de vino nato in territorio nostro Pagi.

Date in nostro ducali palacio die 30. mensis octobris, indictione IH, 1425. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 14., u zadar. arhivu.

God. 1425. 27. listopada, u MletciL

Zabranjeno od Promontura ovamo voziti jedee stvari, kao ulje, sir itd. inudje osim u Mletke. Franciscus Fuscari dei gracia dux Veneciarum etc. Nobilibus et sapientibus viri Fantino de eha da Pesaro de suo mandato comiti et Laureniio Donato eapitaneo Jadre e t . . . suecessoribus suis fidelibus dilectis salutem et dilectionis affectum. Significamus vobis, quod nostris consiliis rogatorum et additionis in presentibus millesimo et indictione die vero 23 mensis octobris capta fait pars infrascripti tenoris videlicet. Cum de 1422 de mense augusti per partem captam in isto consilio elargatum et concessum fuerit omnibus nostris subditis et fidelibus locorum nostrorum Dalmaeie extrahere oleum, caseum et alias res pro conducendo quocunque voluerint, solventibus ipsis triginta et alia sua dacia solita et consueta, sicut in ipsa parte continetur, cuius partis et coneessionis per rectores nostros ipsorum locorum Dalmaeie concedantur et fiant licentie, res predictas conducendi intra Palmantorias, que exinde conducuntur in Foroiulium, quod est contra nostros ordines, quoniam omnia victualia, que conducuntur intra Palmantorias, non possunt eonduei alio quam Venetias; vadit pars, quod eommitatur omnibus rectoribus nostris Dalmaeie, quod de cetero non debeant facere licentias conducendi de rebus predietis intra Palmantorias pro portando alio quam Venetias secundum continentiam ordinum nostrorum, sed a Palmantoriis supra, sicut conducentes voluerint, sicut in parte et concessione nostra suprascripta facere possunt. Quare cum nostris suprascriptis consiliis vobis scribimus et mandamus, quatenus suprascriptam partem et eontenta in ea, in quantum ad vos attinent, observare et observari facere inviolabiliter debeatis, facientes has nostras litteras in aetis eancelarie vestri regiminis ad futurorum memoriam registrari. Date in nostro ducali palacio die 27 mensis octobris, indictione III, 1425. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 14., u zadarskom arkivu.

<M. 1426. 22. travnja, u Vuolaternu.

Sravnjivaju se njeke razpre, koje se bjehu pojavile meju mlet. republikom i despotom razkim Stjepanom poslie sklopljena mira. In Christi nomine amen. Anno eiusdem domini millesimo quadrigentesimo vigesimo sexto, indictione quarta, die vigesimo seeundo mensis aprilis. Actum in Vuolatern, videlicet in curia infrascripti magnifici et potentis domini, domini Georgii quondam Vulchi. Presentibus reveren. in ehristo patre domino Phaonna dei gratia Grazanicie metropoliti, vayvoda Luehatio, vayvoda Merchixa, ser Aloysio Donato quandam ser Johannis de Venetiis, ser Thomasio Sclavo seriba curie Scutari ae Johannino de Venetiis Georgii Venetiani stipendiario equestri in Seutaro, testibus ad

infraseripta vocatis speeialiter et rogatis. Cum hoc sit, quod inter magnificum et generosum militem dominum Franciscum Bembo pro serenissimo et inclitissimo ducali dominio Venetiarum olim generalem capitaneum culphi ac sindicum et, procuratorem prelibati illustrissimi ducalis dominii Venetiarum nomine prefati serenissimi ducalis dominii ac nomine et vice omnium colligatorum, adherentium, recommendatorum, eomplidum, sequacium, fidelium atque subditorum eiusdem ducalis dominii ex una parte, et prefatum magnificum et potentem dominum dominum Georgium quondam Vulchi suo proprio nomine et vice et nomine illustri et excelsi prineipis domini domini Stephani Dispoti dei gratia ducis Rassie etc. ac nomine et vice omnium et singulor<m colligatorum, adherentium, recommenda orum, fautorum, complicium, sequacium, fidelium atque subditorum et vassaloium suorum ex parte altera sine vi, sine fraude et sine aliquali livore, sincera caritas, amicitia et pax amena celebrata fuerit, licet post celebrationem diete pacis aliqua contenta in capitulis pacis restaverint exequenda, ex quibus insurrexerunt certe differentie, et precipue, quia antellatus magnificus dominus dominus Georgius nomine quo supra petebat ducatos mille, quos habere pretendebat annuatim pro Cataro. Cum in instrumentis pacis contineantur hec verba, videlicet: Dolcegno cum el so destreto, como ha habudo e tegnudo al tempo del signor Zorzi Strazimir, e del so fiuol misser Balsa franchamente siano della prefata signoria de Veniexia, li quali lantelata dugal signoria de Veniexia tegna e possieda quieta e pacificamente jure proprietario perpetuo et in perpetuum senza alguna novita, impazo ni molestia etc. Allegabat etiam dictus magnificus dominus Georgius, quod cum tempore domini Georgii et domini Balse eius filii Catarini solvissent ducatos mille annuatim, et quod instrumento pacis dicatur, quod Catarum retineatur per prefatum inclitum ducale dominium uti tenebatur tempore domini Balse. Inde concludebatur, quod prelibatum inclitum ducale dominium dari deberent prefato domino Georgio dicto nomine ducati mille annuatim. Ex adverso autem per antelatum duca'e dominium respondebatur, hoe nullo modo posse intelligi, et quod in velle pretendere habere ducatos mille pro Cataro annuatim, necessario poni debebat et fieri mentio per expressum in instrumento, prout factum fuit in mille ducatis, quos ei dicto nomine prefatum ducale dominium dare promiserat annuatim de introitibus Scutari. Preterea in dicta parte instrumenti dicitur, Catarum cum districtu esse deberi prefati ducalis dominii franche. Si autem solvi deberent pro ipso annuatim ducati mille, haheretur servum et non liberum. Inde sequebatur hoc nullo modo posse intellligi. Sed quia ilia clausula, videlicet uti tenebatur, se referebat ad quantitatem confinium, eum si diceretur absolute, Catarum cum eius districtu esse debere prefati ducalis dominii, intelligeretur districtus, quern antiquitus habebat, qui comprehenderet Lusticam et multa alia, quas idem magniffcus dominus Georgius tenet, ut patet autenticis privilegis, que Catarini habent. Quamobrem tenendum est, quod prefatus magnificus dominus Georgius voluit dictam elausulam poni, ut ipsum dominium solummodo haberet illam partem districtus Catari, que tenebatur per Catarinos ad tempus olim domini Georgii Strazimir et domini Balse eius filii. Volebat namque prefatus magnificus dominus dominus Georgius nomine quo supra, quod Pastrovichii sibi darentur, et

9 per antelatum dominium ducale Venetiarum respondebatur, ipsos eidem dare non posse sine preiudicio honoris prefati ducalis dominii, cum pre fata dominatio eisdem Pastrovichiis promissiones fecerit de non assignando eos dicto domino domino Georgio nee alicui alio domino, sed ipsos retineri debere per prefatum ducale dominium. Eapropter serenissimus et excellentissimus prineeps et dominus do minus Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. eiusque illustrissimum ducale dominium cupientes dictas differentias sedare, ac ipsas totaliter extirpare, et in bonum amorem et tranquillam pacem et concordium reducere, una cum suis consiliis commiserunt et plenissimam commissionem ae autoritatem et bayliam attribuerunt spectabili et generoso viro domino Francisco Querino pro eodem ducali dominio Venetiarum comite et capitaneo Scutari ae capitaneo partium Albanie possendi dictas differentias insimul cum prefato magnifieo domino Georgio dicto nomine sedare, et alia faciendi, ut patet per quasdam litteras credentiales prefati ducalis dominii pre fato magnifieo domino Georgio delatas bulla plumbea antelati ducalis dominii Venetiarum pendente, datas Venetiis in ducali palatio die quinto mensis septembris 1425. indictione tercia. Unde praefatus speetabilis do minus Franciscus Quirino nomine quo supra ae nomine ae vice omnium et singulorum colligatorum, factorum, adherentium, recommendatorum, complicium, sequaeium, fidelium atque subditorum eiusdem ducalis do minii ex una parte, et prefatus magnificus et potens dominus dominus Georgius quondam Vulchi habens similiter plenissimam remissionem, auctoritatem et baliam ut supra a prelibato illustri ac excelso domino dispoto Stefano Rassie duce etc. ut patet per litteras eiusdem domini domini dispoti ad ipsum spectabilem et generosum dominum Franciscum Quirino delatas, eiusdem illustris domini domini dispoti sigilli impressione munitas, datas in Topoloniza die 22 mensis martii 1426 ex parte altera, suo proprio nomine et nomine et vice prefati illustris domini domini dispoti Stephani ac nomine et vice omnium et singulorum et colligatorum, adherentium, recommendatorum, fautorum, complicium, sequaeium, fide-^ Hum atque subditorum et vassalorum suorum. Volentes itaque prefati magnificus dominus dominus Georgius quondam Vulchi et dominus Fran ciscus Quirino capitaneus ut supra nominibus antedietis predictam pacem et amicicias tarn dlcissimas indissolubili vinculo conneetas invidabiliter observare et in perpetuum manutenere, ae omnes et singulas differentias, que post celebrationem dicte pacis insurgerint, edare et totaliter amovere, ne de cetero inter ipsas partes error aliquis suseitetur, in eterni creatris nomine venerando, omni modo, via, hire et forma, quibus melius et efficaeius potueruut ac debuerunt ac debent et possunt, dietas diffe rentias deduxerunt ad hunc concordium, modis, condieionibus et conventionibus in capitulis infraseriptis distinete annotatis. Quorum capitulorum tenor talis est, videlicet. Primo. El prefato magnifieo signor Zorzo sie contento e promete per suo proprio nome e per suo heredi e successori e per nome del preli bato illustro e excelso signor dispoto de metere silencio alia domanda feva el dicto magnifieo signor Zorzi nomine quo supra di mille ucati de Cataro, et de queli mai per algun tempo non domandar ne molestar la prefata dogal signoria de Veniexia. Item et prefato magnifieo signor

10 Zorzi nomine quo supra promete de so propria e spontanea volonta, che i Pastrovichii e Visevichii cum tute so pronie, patrimonii et dote e ogni altra eossa, ehe i dieti Pastrovichii e Visevichii avesse o possedesse iustamente, intendendo quelle pronie, patrimonii, dote e possessione, che ly haveva e possedeva per fin ala morte del signor Balsa. E quelle case vinticinque, che son in Lastua, che serviva a misser Balsa, liberamente dieba remagnir ala prefata Signoria de Veniezia, non intendendo i Pastrovichii, i quali iera a obediencia del prefato illustro signor dispoto e signor Zorzo nomine quo supra al tempo dela celebracion dela paxe fata tra i prefati signori e misser Francesco Bembo nomine quo supra, i quali debia aver lor possessione, pronie, patrimonii e dote, le quali li haveva e possedeva al tempo, che fo fata la dicta paxe. E sel se trovasse, che le case de Lastua, che serviva a misser Balsa, fosse de pi de 25, quelle fosse de piu, diebia esser del prefato magnifico signor nomine quo supra. Item el prefato magnifico signor Zorzi nomine quo supra promete de far ruinar el castello ehiamato Zorzevez e ali confini deli Garbelli zo e Zupa de Cataro, che fese Stephaniza fiol del Zorzi Juras, per modo chel dieto castello da mo avanti non se possa habitar, ni quello piu rehedifiear. Item el prefato magnifico signor Zorzi nomine quo supra promete de dar e assignar li Garbelli, zo e Zuppa de Cataro cum li suo confini, i quali Garbelli sie di confini de Cataro, ala prefata ducal signoria de Veniexia, segondo tegniva e possedeva al tempo del signor Zorzi e de misser Balsa so fiol. Item el prefato magnifico signor Zorzi nomine quo supra promete de dar e pagar overamente defalear dala provision el die haver dele intrade de Scutari tuto quello sara sta scosso per so nome di Garbelli dela Zupa de Cataro dal di dela celebracion dela dicta paxe per fina al di della consignaeion de quella zupa de Garbelli. Et se algun subdito del prefato illustro signor dispoto e del dicto magnifico signor Zorzi b avesse scosso alguna cossa dela entrada dela Zupa de Garbelli senza lieencia del dicto magnifico signor Zorzi nomine quo supra, promete de defalcar tutto quello fosse sta scosso de la provision de Scutari, come e dieto de soura. E tutto quello manchasse a scuoder dela entrada dela dicta zupa dal di dela celebracion dela dicta paxe per fin al di dela consignaeion de quella zupa, el dieto magnifico signor Zorzi diebia scuoder e quella deffalcar in la dicta provision de Scutari eomo e dieto de soura. E el prefato misser Francesco Querin pro nomine della antelata ducal signoria de Veniezia ut supra promete de dar ogni sovenzion e favor chel pora al prefato magnifico signor Zorzi per rescuoder el resto manchasse dela dicta entrada dela dicta Zupa di Garbelli per lo tempo sopradicto. Item el prefato magnifico signor Zorzi nomine quo supra promette de dar et assignar ala prelibata inclitissima ducal signoria di Veniexia le case cento, che tien Andrea Humoy, che son del destreto de Scutari, come apar per li capituli dela paxe cum el so usufructo dal di dela celebracion dela dicta paxe per fina al di dela consignaeion dele dicte caxe. Item el prefato magnifico signor Zorzi nomine quo supra si promete de far e far observar ali citadini dela cita de Dolcigno tute iurisdicion e regalie, le qual hano babude per lo tempo passado i dieti citadini in la Abadia de San Nieolo de la Foza de la Boiana, che son : prima che li homeni de la dicta abadia non possa comprar vino in altro

11 luogo ehe in lo dicto luogo <de Dulcigno fina che se trovera vin a comprar in Dulcigno, zo e vino de loro possession. Item che i dicti eitadini possa pescar liberamente per mar per tutto per fina ala foza dela Boiana. Item che li dicti eitadini possa passar al tregeto de la Boiana senza algun pagamento. Item che li dicti eitadini possa taiar legname per loro uso in lo boseo di Begazi senza alcuna molestia, romagnando la dicta glexia de San Nicolo in li confini del prefato magnifico signor Zorzi nomine quo supra cum le sue raxon, iurisdicion e confini. Item che le saline, ehe fo de misser Balsa e di suo suditi, debia remagnir al prefato magnifico signor Zorzi nomine quo supra, e le saline de Cataro debia remagnir ala prefata inclita ducal signoria de Veniexia cum tute so raxon. E le saline quatro de Raicho Moneta debia romagnir al dicto Raieho e a so heredi segondo la forma dela so concession al dicto Raicho facta per el metropoliti e per lo capitulo dela giexia. Item el prefato misser Franceseo Querino nomine quo supra promete de dar e de consegnar el castel de Budua al prefato magnifico signor Zorzo nomine quo supra da puo che al ditto messer Francesco sera consignado la Zupa de Cataro e le case de Andrea Humoy. Item et prefato misser Francesco Querin nomine quo supra de piam coneordio roman contento, che 1 abadia de Sancta Maria de Rozezo cum le suo raxon e confini e ville debia remagnir liberamente al prefato magnifico signor Zorzo nomine quo supra. Item promete el dicto misser Francesco nomine quo supra, che tuto quello fosse sta scuosso per nome de la prefata inelita ducal signoria de Veniexia entro li luogi de la dicta abadia de sancta Maria de Rocez dal di de la celebracion de la dicta paxe per fina al di de la consignacion de quella debia esser dado al prefato magnifico signor Zorzo nomine predicto per la antelata ducal signoria de Veniezia. Item el prefato magnifico signor Zorzi nomine quo supra e romaso contento de piam coneordio, che tuti i passi de la Boiana, zoe el passo de san Theodoro, el passo de Belleni sia liberamente della prefata inclita ducal signoria de Veniexia senza algun impazo, como ehiaramente apar in li capitoli, i qual dixe, chel dicto signor Zorzi nomine quo supra non habia a far alguna cossa ni alguna iurisdicion over raxon in lo frame over aqua dela Boiana, e che quelli passi mai per algun tempo el dicto magnifico signor Zorzi nomine quo supra non li possa far scuoder. *Item se contien in un capitolo de la paxe, che se algun homo de che condition e mainiera se sia scrivesse over amazasse, involasse over robasse o altro delicto facesse, o fosse homo de la signoria o de li dicti signori, li officiali de 1 una parte e de 1 altra insieme instante debiano eognosser e sententiar etc. A questo el prefato magnifico signor Zorzi nomine quo supra e il prefato misser Francesco nomine quo supra son content!, chel sovradicto capitulo sia dechiarido in questo muodo, che de qua avanti, che se i subditi di prefati signori cometera algun fuogo, homieidio, furto over algun altro delicto in le terre e luogi dela prefata ducal signoria de Veniexia, over fara algun dano ali suditi e fedeli de la prefata signoria, diebia per li rethori dela dicta signoria, in lo terre di quali i sara trovadi eolpevoli, esser retegnudi, e contra de queli proeieder segondo ali dieti rectori aparera de raxon. E se i dicti malfactori seampera in le terre o luogj di prefati signori, li retori e suo officiali sia

12 tegnudi di farli piar iuxta so possa, e mandar quelli tal sotto bona guardia ali rethori di Iuoghi, ove sara comesso el delicto. E versamente se algun fidel o subdito de la prefata signoria de Veniexia cometera algun delicto, come e dicto de sopra, in le terre di sovradicti signori, li officiali suo debia e possa retenirli e contra di quelli procedere segondo el ge parera de raxon. E se li dicti malfactori scampasse in li luogi de la prefata signoria, debia per i rectori de la prefata signoria esser retegnudi iuxta sua possa, e queli mandar in le man de li officiali de predicti signori la, o ehe bavera comesso el delicto, e contra de queli procieder, como i parera de raxon.* Item se contien in uno capitulo de la pase, ehe tuti li citadini tanto queli de la prefata inclita ducal signoria de Veniexia quanto de li dicti illustro signor dispoto e magnifico signor Zorzi e tuti i altri complici, adberenti et recommend ati, subditi et vassali de una parte e de 1 altra possano andar usar per li luogi e ita e tenute si de la prefata inclita ducal signoria de Veniexia como de i dicti illustro siguor dispoto e magnifico signor Zorzi, star, mercadantar, vender, comprar ogni mercadantia, cbe a loro piaxera, si como vender, compar pono tuti li citadini, complici, sequaci, adherenti, subditi e recommendati et vassali de le prefate signorie in le terre de le loro signorie senza alguna contradiction ni molestia de alguna de le parte prediete: deehiarido fo el dicto capitolo per le parte sovradiete, cbe non se intenda per li publici traditori, i quali serano dadi in nota per una parte e per 1 altra. Item se contien in uno capitulo de la paxe, ehe tuti li citadini de la prefata signoria de Veniexia e altri bomeni de cbe mainiera e de ehe eondieion se siano, li quali hano possessione patrimoniali o matrimoniali, compre o dote, case, vigne o campi e ogni altra possessione dentro da i luogi, confini e citae de li dicti signori, liberamente possano haver, tegnir e golder e possieder le dicte loro possessione, pagando el dreto deli dicti signori. Et versamente li homini de li dicti signori possano far entro luogi, citae e tegnimenti de la prefata inclita ducal signoria de Veniexia, deehiarido fo el dicto capitulo per le parte sovradiete, ehe questo capitulo non habia luogo per li publici traditori, i quali arano dadi in nota per una parte e per 1 altra. Item el prefato misser Francesco Querino nomine quo supra promette, cbel prefato illustro signor dispoto e el prefato magni fico signor Zorzi cum loro fiuoli e fiuole et beredi et etiamdio sel romagnisse una sola fiuola de i dicti signori, che la prefata ducal signoria de Veniezia li recevera et havera et aeceptera in perpetuo in fradello e fio et in amixi earissimi per recommendadi. Que omnia et singula suprascripta et infrascripta et contenta in capitulis supraseriptis prefatus magnificus dominus Georgius per se et suos haeredes ac nominibus quibus supra ex una parte, et prefatus spectabilis et generosus do minus Franeiscus capitaneus preallegatus nominibus quibus supra ex parte altera iuraverunt ad sancta dei evangelia supra anchonam et figuram domini nostri Jesu Christi crucifixi, manu tactis scripturis, quod semper etomni tempore firma et rata pariter atque grata habebunt et tenebunt omnia et singula supraseripta et infrascripta, ac ipsa attendent et observabunt ac attendi et observari facient perpetuo et in perpetuum sub vinculo sacramenti suprascripti et sub pena ducatorum

13 sic centum millium prout continetur in instrumento pacis, solvendorum pro parte non attendente parti attendenti, et observare volenti. Que pena semel vel pluries commissa vel non, tamen omnia et singula suprasripta et infrascripta semper et omni tempore in sua permaneaut roboris firmitate. Insuper prefati magnificus dominus dominus Georgius et dominus Franciseus nominibus quibus supra pacem, unionem, et concordium ac dulcissimam amiciciam olim celebratam inter antelatum magnificum dominum dominum Georgium nomine quo supra et prefatum magnificum militem dominum Franeiseum Bembo, tunc capitaneum generalem culphi nomine serenissimi duealis dominii Venetiarum predieti, de qua pace et unione patet publico instrumento scripto et rogato per ser Nicolaum de Arcilupis de Cataro publicum notarium prope bastitam sancti Sergii die 12 mensis augusti 1423. indictione prima, et omnia et singula contenta in eapitulis diete pacis annotata, ratificaverunt, approbaverunt et emologaverunt et confirmaverunt, et omnibus modis, iuribus, formis et causis, quibus melius potuerunt, dicte partes nominibus quibus supra promiserunt sibi invicem, silicet una pars alteri et altera alteri per solemnem stipulationem hine inde intervenientem firma, rata et grata habere et tenere et effeetualiter ae inviolabiliter observare, et contra premissa vel aliquod premissorum non contrafacere vel venire, nee contravenienti vel contravenientibus consentire aliqua ratione vel causa sub vinculo sacramenti supraseripti et pena supraseripta cum refectione damnorum. Pro quibus omnibus et singulis firmiter attentendis et observandis atque adimplendis idem magnificus dominus Georgius suo proprio nomine et nomine et vice antelati illustris et exeelsi domini domini dispoti ae nominibus quibus supra omnia ipsorum bona mobilia et immobilia presentia et futura, et ipse spectabilis et generosus dominus Franciseus Quirino comes et capitaneus preallegatus nomine quo supra omnia bona comunis Venetiarum mobilia et imobilia presentia et futura sibi invicem una pars alteri et altera alteri perpetuo obligarunt. Renunciantes dicte partes dictis nominibus condictioni sine causa vel ex iniuxta causa, exeeptioni doli, mali et in factum actioni et omnibus iuribus comunis et municipalibus, fori, privilegio et omni legum et statutorum auxilio, quibus possint, se vellent contra predicta vel aliquod predictorum facere vel venire. Promisit insuper prefatus magnificus dominus dominus Georgius nomine quo supra per pactum expressum stipulatione vallatum, quod prefatus iliustris et excelsus dominus dominus dispotus per publicum instrumentum seu per suas literas patentes, bulla solita communitis, presens instrumentum et omnia et singula contenta in eo ratificabit, approbabit et emologabit atque confirmabit, et firma, rata, grata et valida habebit et tenebit, et in nullo contrafaciet vel veniet Et prefatus dominus Franciseus nomine antedicto promisit, quod prelibatus serenissimus et illustrissimus dominus dominus dux Venetiarum et eius inclitissimus ducale dominium similiter presens instrumentum et omnia et singula in eo contenta approbabunt, ratifieabunt et emologabunt atque confirmabunt per publicum instrumentum vel per literas su^as patentes sua bulla plumbea pendenti bullatas, ac firma, rata, grata et valida habebunt et tenebunt et in nullo contrafacient vel venient. | Ego Manfredinus ser Guilielmi de Monteclaro publicus imperiali auetoritate notarius et index ordinarius et prefati spectabilis et generosi

14 domini Francisci Quirino comitis et capitanei ut supra cancellarius et in hac parte scriba prelibati magnifici et potentis domini domini Georgii quondam Vulchi, quia omnibus et singulis suprascriptis una cum prenominatis testibus interfui, rogatus ideo seripsi et publicavi, et iu hane publicam formam redegi, signo quoque et nomine meis solitis una cum prefati magnifici domini domini Georgii impressione sigilli roboravi. Commemoralium XI. 148 (146), u tnlet. arhivu.

God. 1426. 11. studena, u Drivatu.

Uvjeti sklopljeni medju mletakimi poslanici i rashim knezom Gjurom. Copia d e e l a r a t i o n u m e e l e b r a t a r u m p e r dominum F r a n c i s cum Quirino cum magnifieo d o m i n o Georgio q u o n d a m V u l c h i (1426). Nos Georgius quondam Vulchi nostro proprio nomine ac nomine et vice filiorum et heredum ac successorum nostrorum aut masculorum aut feminarum, nee non nomine et vice illustris et excelsi prineipis domini domini Stefani dispoti Rassie etc. habentes ad infrascripta et alia plenissimam commissionem a prefato illstre domino domino dispoto ut patet per literas direetas infrascripto domino Francisco bullatas bulla dicti do mini dispoti datas in Topoloniza die 22 mensis martii 1426. Et nos Franciscus Quirino pro serenissimo et excellentissimo ucali dominio Venetiarum comes et capitaneus Scutari habentes similiter a prefato ducali dominio ad infrascripta et alia plenissimam commissionem ut patet per literas eiusdem duealis dominu delatas dicto domino Georgio bulla plumbea pendenti bullatas, datas Venetiis die quinto mensis septembris 1425 nomine et vice prefati inclitissimi duealis dominu. Volentes atque optantes nominibus quibus supra quibusdam differentiis inter nos et homines atque subdinos nostros vigentibus occasione certorum confinium nee non et certis aliis finem debitum imponere, et illas totaliter sedare atque amovere, ne imposterum inter nos nominibus quibus supra contemptio aliqua oriri possit, devenimus ad infrascriptas declarationes ut infra, videlicet: Et primo dechiarimo i confini de Scutari a Drivesto commenzando dal lago dreto per lo bosco al alboro clamado el plobo grande, el qual se in cavo del bosco al piam, e cusi avanti per lo fosso e in cavo del fosso ala piera che haverno messo in piam, e de la piera dreto al fosso al saligar grande, che se taiado in tre luoghi. E del saligar grando dreto in el terzo fossado a un altro salegar, el qual se taiado in tre luogi, e per lo fosso in fina ala piera in lo pian, e dela piera in fin 1 altra piera, che se in la via granda, che vien da Seutari a Coponieho. E de la in suso per li fossi del pian la che tornassemo a man dextra metessemo algune piere e de quelle piere eussi dreto ala piera granda, che se suso la riva, e de la piera su la riva ala montagnola che se tornizada cum spini, che ha piere in mezo. E de la montagnola che se cum spini in fina ala montagnola che se ala piera, e de la dieta montagnola dreto ale piere, che se in la via che vien da Scutari a Drivasto. E de la passando la clia vechia in zuso al monte dele piere, che se ala riva del

15 fsso, e cussi del monte dele piere de la dala clia a la ponta dela mon tagna, commenzando entro li duy castelli in zuso in lo fosso ala man dextra inverso Scutari e in zuso per lo fosso in fina la che se truova tutti do li fossadi passando la via maistra. E cussi dricto in suso in zima de la montagna la cbe se e le legne. E cussi zuso per la mon tagna a scontrarse in pe del monte cum 1 altro confin. E zi de la da la montagna xe de Drivesto, e quello che xe de qua de la montagna xe de Scutari e per la pianura la che metessemo li confini de piera in piera, e de mogilla in mogilla e de arbor in arbor segondo se scrive de sovra in fia in lago. E de li do castelli per lo confin dreto in fin in cavo dela Saldia fina al Drino. E de sovra Scutari commenzando apresso el lago fina al fiume clamado Rivola e suxo per lo fiume de la Rivola confina cum terreni de Balezo, e de Balozo confina cum san Zuane e cum Carpaneto e in zima a castelleto, e ussi suxo in cima e Marmaa dretto zuso a Veschas, e cussi per zima de montagna in cavo de Parna. E che Piero Span habia quello terren clamado corte como compara so ava e so pare, el qual se in li confini de Balezo. E dal altro lado verso li otti confini commenza in la contrada de la prefata signoria de Veniexia. E prima de zima de la montagna clamada Vellezich e confina cum la villa de Stara, la quale se del signor Zorzo cum tutti suo confini confina cum lanuta clamada dal col, la qual e de la prefata signoria de Veniexia cum li suo confini, e cussi zuso la ove fo la caxa de Benchootti e un luogo clamado le Moche e dritto in lago. El qual lago cum le ysole e de la prefata ducal signoria de Veniezia como fo al tempo de misser Zorzo Strazimir e da misser Balsa so fiol. Item dechiaremo li confini de Dolcigno cum li Poprati e cum san Nicolo de la foz commenzando dala giesia de san Sergii per mezzo la villa di Juroviehii e cussi suso per la corona de la montagna a san Elia. E per zima de Monxvar a sancto Vladimir e a sancta Maria de Ro mano, che se dritto alia Bederla. E la villa di Begazii cussi terren como bosco zoe che se truova.in li confini di Begazii che la so perta per mezo, la mita romagna ala ducal signoria de Veniexia e 1 altra mita al signor Zorzi. El resto del bosco sia del prefato segnor Zorzi, habiando quelli de Dolzigno la iurisdicion, che se contien in li capitoli fati tra el prefato segnor Zorzi e misser Francesco Quirin, zoe de taiar legname. E in pian al scolio al marmoro, che se apresso al lago, e cussi dritto per stivalio ala piera granda, che se in mare, romagnando el lago como contien laqua in li confini de Dolzigno. Item dechiaremo li confini de sancta Maria de Rocez commenzando de Mostrez confina cum la Seua, e confina cum Milos Mazuppa e in zima de la montagna, et anchora Linoberd. E che le case dela Seua sia in quella condicion segondo se contien in li capitoli fati a Voleiterna de quelle serviva a misser Balsa. Item i confini da Budua a li Pastroviehii, commenzando da la marina al fiume elamado Recha, e cusi suso per lo fiume ala montagna, che se dixe Predigne, e tute pronie e possession, che hano habudo li Pastro viehii in el tempo de misser Zorzi e de misser Balsa in li confini de Budua debia remagnir ali Pastrovichi, che sono de la prefata signoria de Veniexia, intendendosse per fina ala morte de misser Balsa.

16 Li Pastrovichii, i quali resta al prefato signor Zorzi, Vochasin Bozich eum li figliuoli, excepto el figliuol grande, che die remagnir ala prefata signoria, Radiz Cernez, Alexio Mitronich cum suo nevodi figluoli del fradello Perexa Rexevich e Cola Bona, i quali die romagnir al prefato signor Zorzi cum tute suo pronie e bastide che li haveva al tempo del signor Zorzi e de misser Balsa so fiol. Item havemo dechiarido, chel metrapoliti habia le soe iurisdicion e usanze per tute le giexie ala fede schiava cussi in lo lago come in F altro paise de la prefata signoria cussi como have in el tempo del signor Zorzi Strazimir e de misser Balsa cum condition chel dicto metrapoliti non possa meter algun ygomen in la giesia de san Piero de la reda e in la gliexia de san Michiel sotto el castello de Dolcegno senza licenzia del rector de Scutari e de Dolcegno. Et versa vice havemo dechiarido, che tutti vescovadi, habadie e gliesie, le qual son in el paexe e luogi de la prefata signoria, habia tute soe iurisdicion e usanze in el territorio del prefato signor Zorzi como hano habudo in el tempo de misser Zorzi Strazimir e de misser Balsa. E per lo simel 1 arcivescovado de Antivari e tuti altri veseovi, abbadi e gliexie habia tuti suo iurisdicion in el territorio dela prefata Signoria como have in el tempo de misser Zorzi Strazimir et de misser Balsa. Item dechiaremo li confini de Cataro, commenzando dal luogo dito Yas al saxo rosso e a pruovo ala giesia de san Trifon suso ala cuppa fina ala scalla de Duboviza a Villina Yama a Ponesdol, como se siegui per i signi taiadi per i saxi fermi e per mezo de Drenoniz suso a Nusevaglava e a san Zorzo e suso ala porta de Maistori e per zima per tuta la montagoa. E per li confini tra Cataro e le Danize, chel sia tolto sey boni homeni de Cataro e sey boni homeni de le Danize degni de fede, i quali diebia zurar per sacramento, e la ove se coneordera la mazor parte, li se diebia meter li confini, como fo al tempo de misser Zorzi Strazimir e de misser Balsa so fiuol zoe al tempo de paxe, e che tuti li homeni et subditi del prefato signor Zorzi possano usar e conversar in lo territorio de Cataro. E per lo simel queli de Cataro in li luogi e territorio del prefato signor Zorzi, come fo al tempo de misser Zorzi Strazimir e de misser Balsa zoe in tempo de paxe. Item prometemo nui Francesco antedicto nomine quo supra, che quella usanza, la qual haveva misser Zorzi Strazimir de condur sal a Budua, che la sia observada al prefato magnifico signor Zorzi, e quello vender segondo se vendeva in el tempo del prefato signor Zorzi Strazimir. Item prometemo nui Francesco antedicto nomine quo supra, che bisognando la gente dela prefata ducal signoria de Veniexia in favor del prefato signor Zorzi in le parte de Zenta, che la gli sia conceduda a soa requisition. Et versavice nui signor Zorzi nomine quo supra prometemo, che bisognando le gente nostre in Zenta ala prefata ducal signoria de Veniexia, che la gli sia conceduda a ogni requisition dela prefata ducal signoria de Veniexia over de i suo retori in Zenta. Item prometemo nui Francesco antedicto nomine quo supra, che quella usanza, la qual haveva Antivarini de condur sal per lo uxo io Antivari in el tempo de misser Zorzi Strazimir, che quella li sia observada.

17 Item semo convegnudi in quest forma per la contrada dela Zuppa di Garbelli de Cataro dal di dela paxe facta tra el prefato signor dispoto e signor Zorzi e misser Francesco Bembo e de la contrada dele cento case de Andrea Humoy per lo tempo sovradicto. Nui Francesco Quirino nomine quo supra prometemo de non domandar alguna eossa ali dieti signori. E nui signor Zorzi nomine quo supra per quello havesse scosso la prefata dogal signoria de Vienexia di confini de sancta Maria de Rotez e de ducati treamillia, che demo haver nuy prefati signori dispoti e Zorzi dela provision de Scutari, che son per tre anni passadi, i quali compie a di 15 agosto de 1426. Nui signor Zorzi nomine quo supra prometemo de non domandar ne molestar la prefata signoria de Veniexia dele dicte cose. E nuy Francesco per nome dela antelata dogal signoria de Venexia prometemo de dar e pagar al presente al prefato magnifico signor Zorzo nomine quo supra per le sovrascripte cosse per lamontar de ducati miUe duxento d oro a 8 42 el ducato yperperi quatro millia duxento, e che da di 15 avosto passati per lo avegnir el diebia haver li mille ducati 1 anno segondo se contien in li capitoli de la paxe. Item dechiaremo, che per li confini de Cataro a quelli del Metropo liti e dela giexia de san Michiel chel diebia esser molto Raccho Moneta, Homaxo Schiavo, Pancho de Briza, Drago fiuol de Marco e Luchsa de Pauti, e cbel conte de Cataro debia elezer tre boni homeai degni de fede de la Zupa de Cataro e duy dela upa de san Michiel, e segondo zuduchera la mazor parte de loro, queli sia li confini. In quorum testimonium nos Georgius antedictus nomine quo supra presentes fieri iussimus et nostri sigilli impressione muniri. Datum Drivasti die xi mensis novembris 1426., indictione quarta. Commemorialium XI. 150 (148), u mlet. arhivu.

Go. 1426. 14. lipnja, u Mletcih.

Republika mletaka nee da primi u svoju vlast grad Ostrovicu radi pri jatnog odnoaja, u kom se je tada nalazila sa senjskim knezom. 1426. 14 iunii, in consilio C. Quod scribatur comiti Sibinici in hac forma: Intellectis litens vestris, quibus nobis scripsistis, castellanum Ostrovize noluisse ipsum eastrum consignare magnifico comiti Segne, sed velle illud dare nostro dominio etc. Vobis respondemus, fidelitati vestre mandantes cum nostro consilio de Centum, quatenus dicto castellano nullam audientiam dare debeatis superinde, nam considerata bona disppsitione et amore, quo sumus cutn prefato magnifico comite vineti, reputamus ipsum castrum fore in manibus nostris quando est in manibus magnifieentie sue. 4- alii omnes, -1,-0. Secreta consilii Bogatorum IX, u mlet. arkivu.

God. 1426. 25. srpnja, u Srebrnici.

Despot raski Stjepan potvrdjuje mir i izjave utanaene sa mlet. vladom. R a t i f i c a t i o p a c i s et d e c l a r a t i o n u m suprascriptarum facta p e r dominum Stephanum despotum Rassie, Stephanus dei gratia regni Rassie despotus et dpminus Servie etc. Memorie coramendamus ac presentium tenore significamus quibus expeSPOM. XXI. 2

IB dit universis, quod dudum vigentibus guerris, diseordiis, rixis et differentiis inter nos et magnificum Georgium quondam Vulki Branke nepotem ae filium nostrum carissimum nostrosque complices, adherentes, sequaces, subditos ac recommissos ex parte una, et illustrissimum princi pom et dominum Franeiscum Foscari dei gratia ducem Venetiarum suumque ducale dominium nee non suos complices, adherentes, sequaees, sub ditos et recommissos ex parte altera. In partibus Albanie seu Zenthe etc. Demum prefatus magnificus Georgius vice et in persona ac nominibus nostro et suo ac suo proprio pratieavit, fecit, composuit et conclusit firmum concordium ac perpetuam pacem cum spectabili et egredo milite domino Francisco Bembo tunc pro dieto Venetiarum dominio generali capitaneo culphi, a quo domino duce suisque consiliis prefatum dominum Franeiscum Bembo generale ac speciale in premissis scilicet pacis et concordiorum compositionibus plenum mandatum habere constabat, prout in instrumento pacis inter ipsos nominibus tarn nostris quam prefati domini ducis suique duealis dominii clarius patet. In quo quidem pacis intrumento quedam pendentia et indeterminata remanserunt. Postea vero idem magnificus Georgius nonulla prefate pacis capitula et ilia, que indecisa et indeterminata remanserunt, cum nobili viro Francisco Quirino pro dicto veneto dominio capitaneo gentium armigerarum in partibus Gente et Albanie, reformaverunt, declaraverunt et addiderunt, prout in instrumento pacis reformate et declarate plenius constat. Que omnia et singula per prefatum magnificum Georgium tam cum prefato domino Francisco Bembo quam etiam cum nobili viro Francisco Quirino praticata, facta, declarata, addita, reformata et conclusa, Nos Stephanus prenominatus approbamus, gratificamus et notificamus, ymo ratum, gratum et firmum habemus tenore presentium nostrarum scripturarum mediante. Promittimus insuper, quod omnia et singula per dictum magnificum Ge orgium dicta, facta, praticata, declarata, addita, determinata et conclusa cum prefato domino duce suoque ducali dominio, ut premittitur, habere, tenere et inviolabiliter observare, nullisque temporibus contradicere, facere vel venire aliqua ratione aut causa per nos aut per alios, modo aliquo subornato aut ingenio seu quovis ficto colore super fidem nostram et ad sancta dei evangelia et sub penis et obligationibus in instrumentis pacis prefate scriptis et positis. Ad quorum omnium certitudinem, robur et firmitatem supradictorum nostre scilicet assensionis, consensionis, appro bations et affirmationis et voluntate presentes fieri iussimus nostrique despotatus sigilli cum appensione roborari. Datum in descensu nostro Zreberniza vocato die vigesimoquinto mensis julii, anno domini miliesimo quadringentesimo vigesimo sexto. Commemorialium XI. 151 (149), u mlet. arhivu.

God. 1427. 3. sienja, u Mletcih.

Knez zadarski imenuje zadarskoga komornika. 1427. 3. januaru. Alexander Georgio comes Jadre vigore libertatis Jadrensi comiti concessae 6. sept. 1417 elegit et assumpsit in eamerarium Jadre nobilem civem Jadrensem ser Coiolum de Feria in socium

19 nobilis et egregii viri domini Antonu Beleugno ad presens honor, camerarii Jadre pro anno uno proximo venturo cum salario et conditionibus consuetis." Ducali e terminazioni Liber I. c. 17, u zadar. arhivu.

God. 1427. 4. siecnja, u Mletcih.

Viee mletako nalaze knezu i kapetanu zadarskomu, da povrate njeku kuu. 1426. 4. ianuarii. Franciseus Foscari dux Venetiarum etc. Alexandro Georgio comiti et Laurentio Donato capitaneo Jadre tercio jubet, quod subito consignent domum, ubi habitant stipendiarii, Matheo de Fumadis Liesneosi. Ducali e terminazioni. Liber I. c. 17; u zadar. arhivu.

Go. 1427. 15. siecnja, u Zadru.

0 blagu sv. Stosije u Zadru. 1427. 15. ianuarii. Alexander Georgio comes Jadre format registrum thesaurii ecclesie s. Anastasie, et ordinat, quod comes tenere debeat claves prime porte feree santuarii, archiepiscopus secundae portae, et pro curator secularis fabrice s. Anastaxie claves armariorum. Sequitur re gistrum distinete. Ducali e terminazioni, Liber I. c. 177 u zadar. arhivu.

God. 1427. 3. yeljace, u Mletcih.

Mletcani potvrdjuju mir i izjave ustanovljene sa despotom rakim. L i t e r a p a t e n s , p e r quam i l l u s t r i s s i m a d u c a l i s dominat i o V e n e t i a r u m r a t i f i c a t pacem et d e e l a r a t i o n e s f a c t a s despotoRassie. Franciseus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. Universis et sin gulis presentes literas nostras patentes inspeeturis tenore presentium significamus, quod dudum vigentibus guerris, diseordiis, et differentiis inter illustrissimum dominum dominum Stefanum dei gratia Rassie dispotum et dominum Servie etc. et magnificum dominum Georgium quondam Vulchi Branche nepotem ac filium suum carissimum nee non suos com plices, adherentes, sequaces, subditos et recommissos ex una parte, et nostrum dominium, complices, adherentes, subditos, sequaces et recommend atos nostros in partibus Albanie seu Zente etc. ex altera. Demum affectantes cum predictis dominis ad pacem venire et illam perpetuis temporibus eonservare, iussimus nobili et sapienti viro Francisco Bembo militi, tune nostro capitaneo generali culphi, cui expressum speciale et generale proeuratorium et man da tum fecimus, ut cum prefatis dominis nostro nomine ad pacem deveniret. Et in hac etiam bona dispositione concurrentibus prefatis dominis, idem magnificus dominus Georgius vice et in persona ac nominibus predictis ex una parte, et predictus Franciseus Bembo miles nostro nomine ac vice et nomine adherentium, complicium, subditorum, sequacium et recommendatorum nostrorum ex altera, praticaverunt, composuerunt, fece*

20

runt et concluserunt firmum coneordium ac perpetuara pacem, prout in instrumento pacis inter ipsos nominibus tarn nostris quam prefatorum illustrissimi domini dispoti et domini Georgii antedictorum clarius con stat. In quo quidem pacis instrumento quedam pendentia et indeterminata remanserunt. Postea vero idem magnificus dominus Georgius vice et nominibus antedictis, et nobilis vir Franciscus Quirino comes et capitaneus Scutari, cui expressum speciale et generale mandatum dedimus, reformavernnt, declaraverunt et addidenmt, prout in instrumento pacis reformate et declarate plenius constat. Que omnia et singula per prefatum dominum Georgium ex una parte et nobiles et sapientes viros Franciscum Bembo militem et Franciscum Quirino comitem et capitaneum Scutari ex altera praticata, facta, declarata, addita, reformata et conclusa approbamus, emologamus et ratificamus, et ilia rata, flrma et grata habemus et tenore presentium confirmamus. Promittentes ipsa omnia et singula, ut premittitur, habere, tenere et inviolabiliter observare, et in nullo contradicere, facere vel venire aliqua ratione vel causa per nos aut alios modo aliquo subornato aut genio sen quovis ficto colore super fidem nostram et ad sancta del evangelia et sub penis et obligationibus in instruments pacis prefate scriptis et positis; in quorum omnium fidem, robur et firmitatem perpetuam presentes literas patentes fieri iussimus, et bulla nostra plumbea pendente muniri. Datum in nostro ducali palatio di tercio februaru, indictione V. 1426. Commemorialium XI. 151 (149) r.f u mlet. arhivu.

God. 1427. 29. travnja, u Mletcih.

Nalaze se knezu i kapetanu zadarskomu, neka prime izabranoga za grad skoga liecnika uz obine uvjete. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Alexandro Georgio de sno mandato comiti et Marco Lipomano iuris utriusque doctori capitaneo Jadre etc. Ordinatum ipsis, quod acceptent magistrum Franciscum de Malatinis medicum phisicum, artium et medicine doctorem in medicum ellectum, modis et conditionibus consuetis. 29. aprilis 1427. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 16., u zadar. arkivu.

God. 1427. 4. srpnja, n Mletcih.

Eieeno u mlet. vieu, da se odasalje poslanik kralju ugarskom, i da se za njega pribavi provodnica. 1427. die quarto iulii in C. Sapientes consilii et sapientes super terris de novo acquisis Quia multum facit pro statu nostro et pro bono rerum, que fiunt et fieri habent hoc tempore, sicut omnibus notum est, mittere nostram ambassiatam ad presentiam serenisimi regis Romanorum et Hungarie; vadit pars, quod eligatur de presenti per scrutinium in isto consilio utms noster solemnis ambassiator, qui possit accipi de omni loco et officio et de iudicatu petitionum, non accipiendo de sapientibus con silii pro non impediendo facta terre, qui teneatur respondere de presenti

21

vel eras ad tercias, non possendo refatare sub pena ducatorum ducentorum; habeat pro ista ambaxata ducatos ducentos, ducat secum unum notarium cum uno famulo, unum expensatorem, unum cochum, unum interpretem, quatuor domicellos, quatuor ragacios et unam saumam, possendo expendere ducatos septem singulo die in omnibus expensis, non computatis agogiis equorum, scortis nee nabulis navigiorum secundum usum. Recedat ad beneplacitum dominii cum ilia commissione, que sibi dabitur per istud consilium. Possit eligi ad omnia tamquam si esset Venetiis, et reservetur ei consilium et aliud quod haberet. Verum ut dictus ambaxator vadat cum plena seeuritate, provideatur subito per medium magnifici comitis Segnie vel aliter, sicut videbitur collegio, habere salvusconductus oportunos a prefato serenissimo rege, et pro hac causa mittatur sive scribatur, sicut dicto collegio videbitur, ad ipsum comitem Segne, ut non amittatur tempus; ita quod quando dictus noster orator applicuerit Segnam, habeat dictos salvosconductus paratos, et possit prosequi iter suum. Electus ambaxator: ser Marcus Dandulo quondam ser Benedicti . . . Acceptavit. De parte 95, de non 8, non sinceri 1. Secreta consilii rogatorum X. 60. r.f u mlet. arhivu.

God. 1427. 8. kolovoza, u Mletcih.

Daje se naputak Marku Danulu iduem za poslanika u dvor ugar skoga kralja. 1427. die octavo augusti in C. Quod fiat commisio nobili viro ser Marco Dandulo ituro ambaxiatori ad serenissimum dominum Romanorum et Hungarie regem in hac forma: Ser Robertas Mauroceno, ser Leonardus Mocenigo procurator, ser Fantinus Michael, ser Anthonius Contareno procurator, sapientes eonsilii. Nos Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. Committimus tibi nobili viro Marco Dandulo, dilecto civi et fideli nostro quod ire debeas noster solemnis ambassiator ad presentiam serenissirni domini Sigismundi Romanorum et Hungarie regis cum nostris Uteris credulitatis, quas tibi dari fecimus, et facta debita recommendatione et oblatione cum verbis pertinentibus et necessariis, sicut honori tuo et nostro videbis con venire, debeas sue serenitati dicere et exponere, quod nostra dominatio, que semper desideravit et desiderat cum quibuscumque christianis bonam pacem et concordiam habere, et singulariter cum sua maiestate, quam et excellentissimam domum suam de Luciborgo semper devotissime amavit et amat, et hoc sua maiestas satis elare cognoscere potest per ea, que fecimus ad honorem et exaltationem sui status, que recitare non est opus, et perseverantes in solita dispositione nostra pacis, misimus te ad conspectum maiestatis sue pro bona pace et concordio deo dante tractando et concludendo inter serenitatem suam et nostrum dominium. Ad quod concordium et pacem te offers paratum venire per medium convenientem. Et si tibi nominarentur ambassiatores magnifice comunitatis Florentie vel magnificus dominus Segne, debeas de eorum medio remanere eontentus, subiungeno maiestati sue prediete, quod nostra dominatio admiratione

22

habit et habet, quod sua serenitas, que semper dilexit et diligit iusticiam et honestatem, ceperit partem ducis Mediolani contra ligam, cuius astueias et inobservationes sua maiestas melius cognoscit quam alius princeps vel dominus mundi, quia dictus dux Mediolani numquam observavit maiestati sue ea, que sibi promisit, sicut fecit et facit cum omni bus, cum quibus agere habet, quibus nunquam servat promissa, ymo postpositis iuramentis et promissionibus suis, ad nil aliud vigilat nisi ad sequendum voluntates suas. Nam serenitas sua hoc clare videre potuit, quia dictus dux Mediolani in pace conelusa cum liga et per eum non observata in principio, medio et fine, ullam mentionem fecit nee fieri fecit de sua serenitate tamquam persona, que de aliquo non curat, et ad nichil aliud hanellat nisi ad guerram et ad opprimendum status aliorum. Et quia consideramus perfectam dispositionem, quam magnifiea eomunitas Florentie continue habuit et habet erga maiestatem suam et similiter babu it et habet nostra dominatio, a quibus duabus comunitatibus maiora et utiliora pro honore sue serenitatis sperare potest quam a duce Me diolani, considerata potentia et fide dictarum comunitatum, quam fidem semper observaverunt, et quanti favoris sue serenitati esse possent, si deliberaret ire Romam ad accipiendum coronas imperii, quia cum favore istarum duarum comunitatum ire posset sine obstaculo alieuius et cum sua magna quiete; supplicabis sue maiestati parte nostra, ut dignetur respeetibus predietis et multis aliis, quos sua maiestas tamquam sapientissima considerare potest, velle favere lige et non dicto duci Mediolani; utendo suprascriptis et aliis rationibus, que sue sapientie videbuntur, ad removendum maiestatem suam a favoribus dandis dicto duci Mediolani. Et si audita expositione tua prefatus serenissimus dominus rex erit contentus, prout certi reddimur, de intrando ad tractatum pacis velconcordii, sed vellet ut insimul tractaretur pax lige et nostra, dicere et respondere debeas, quod utilius est concludere concordium cum nostro dominio quam pacem ducis Mediolani et concordium nostrum insimul, nam concludere concordium cum nostro dominio est magis necessarium et pro honore sue serenitatis et pro comuni bono christianitatis, quam pax ducis Mediolani, quia volante fama, quod sua maiestas sit in concordio cum nostro dominio, erit magnus favor sue serenitati contra Turchos, et non ducetur in longum, quia si pax dueis cum liga et concordium nostrum cum sua serenitate insimul tractare debeunt, unum possit impedire aliud. Nam facto et concluso concordio cum nostro dominio, potest sperare sua serenitas, quod inveniet ligam optime ad pacem dispositam. Et propterea insta et solicita, quod concordium inter suam serenitatem et nostrum dominium primo tractetur et concludatur. Et si facta per te omni instantia possibili, quod concordium nostrum primo tractetur et concludatur, hoc obtinere non posses, ebeas dicere, quod nostra dominatio videns et cognoscens concordium nostrum prius fore necessarium concludi, tibi aliud non dedit in mandatis, et quod tu scribes nostro dominio intentionem suam; et sic seribere debeas, et expectabis nostrum mandatum. Sed inte rim concordium nostrum potest praticari, donee habebis responsionem nostram; et sie procura dictum nostrum concordium interim praticare, donee habetis responsionem nostram predictam.

23

Et ut de intentions nostra circa tractatum tenendum, et ad quam eonclusionem devenire debeas cum sua serenitate sis informatus,, si devenies ad pratieam dicti concordii, et ipse rex tibi faceret vel fieri faceret illas petitiones, quas sui ambaxatores fecerunt nobili viro ser Federico Contareno, qui fuit noster ambassiator ad dominum ducem Sabaudie, videlicet, quod dimitteremus Dalmatiam et alio etc., respondere debeas, quod cum quanta iusticia et bonestate nostra dominatio tenuerit et teneat Dalmatiam et alia, que tenemus, reddimur certi, quod sue excellentie notissimum sit, prout et clarissimum toti mundo. Sed quia non est deveniendum ad pratieam eorum, que babeant inducere altercationes et disputationes, sed solum ad ea, que fieri possint cum bona voluntate partium et quiete, et ista est via treuguarum per suam excellentiam alias propositarum, propterea tu babes libertatem a nostro dominio veniendi ad treuguas cum excellentia sua vel deputatis ab eo. Et sic tu es paratus venire ad treuguas per illos modos, qui sint convenientes et honesti. Et ut sis informatus de intentione dicti domini regis circa treuguas requisitas per ambaxatorem suum coram illustre domino duce Sabaudie, fecimus tibi dare copiam eapitulorum dicti domini regis et porrectorum in Sabaudia nobili viro Federico Contareno pro tua informatione. Et ut de intentione nostra super facto treuguarum cum dicto domino Romanorum et Hungarie rege sis informatus, tibi declaramus, quod sumus contenti cum dicto serenissimo domino rege venire ad treuguas per annos decern et ab inde supra, si fieri poterit. Et quando dictus dominus rex vel deputati ab eo ad dictum tempus annorum decern condescendere nolent, sumus contenti, quod condescendas, quod dicte treugue fiant per annos quinque et ab inde supra; et quando non, fiant per anno quinque et non per pauciores. Et si dictus dominus rex peteret subsidium nostrum contra Turchos, volumus quod respondere debeas, quod pro bono christianitatis et in contemplationem sue serenitatis sumus contenti promittere dicto domino regi, quod quotienscumque sua serenitas ire disposuerit, et cum effeetu ibit personaliter cum potenti exercitu suo contra Turchos, et cum suo exercitu se extendet ad partes Grecie contra Turchos, de tenendo et obviando cum potenti nostra armata omnibus nostris expensis transitum Galipolis dictis Turehis pro tanto tempore, quanto dictus serenissimus dominus rex stabit cum exercitu suo in dictis partibus Romani e. Et quod possit intrare cum gentibus suis in civitate nostra Salonichi et in aliis terris et locis nostris, quas et que habemus seu haberemus in dictis partibus; hoc tamen declarato, quod dominus rex teneatur ad tale tempus nobis noticiam dare, quod possimus dictam nostram armatam preparari et ad minus per duos menses ante. Et si dictus dominus rex requireret, quod, sicut dieimus, de obviando transitum Galipolis, ita diceremus transitum Danubii, respondere debeas, quod considerata distantia strictus Galipolis usque Danubium, impossibile foret dictos passus prohibere. Et propterea de Danubio non est fienda mentio. Et si pro huiusmodi treuguis concludendis dictus dominus rex vel sui deputati peterent aliquam quantitatem denariorum, prout alias petierunt, volumus quod respondere debeas, quod pro treuguis alias factis cum dicto serenissimo domino rege etiam pro aliis cum sua serenitate

24

praticatis numquam facta fuit mentio pecunie, quia non est de more ad treuguas venire mediante pecunia. Nicbilominus, ut non cesset tantum bonum pro quiete et christianitatis, qui disponimus prout semper fuimus dispositi cum dicto serenissimo domino rege pacifice et quiete vivere, sumus eontenti, dicto serenissimo domino regi mutuare ducatos quinquaginta mille in duobus terminis, videlicet facto concordio usque tres menses dare medietatem et aliam medietatem usque ad complementum anni. Et si non posses obtinere usque ad complementum anni, pro mittas illos solvere usque alios sex menses; quas solutiones parati sumus facere in terra Segne illis, qui habebunt libertatem nomine dicti regis, cum conditione, quod dicte treugue ultra terminum quinque annorum vel illorum plurium, pro quibus facte fuerint treugue, tantum plus durare debeant, quantum stabit ad restituendum dietos quioquaginta mille ducatos, et per sex menses postquam restituerit dietos quin^quaginta mille ducatos, dicte tregue durare debeant; et quod dicta promi ssio fiat per suam serenitatem, regnum et coronam Hungarie. Et si occurreret, quod de quantitate ducatorum quinquaginta milium dictus serenissimus dominus rex non contentaretur, confidentes de sapientia tua damus tibi libertatem possendi promittere ducatos quinquaginta mille usque oetuaginta mille ad partem ad partem, prout melius facere poteris, ut ab hoc non restet concordium predictum. Et quia posset oecurrere, quod necessarium foret facere aliquam expensam in personis existentibus apud dictum dominum regem pro obtinendo intention em nostram predictam, damus tibi libertatem possendi expendere et promittere illis personis, que tibi videbuntur, usque ad summam ducatorum quinque millium, confidentes in sapientia tua, quod in hoc facies cum illo meliori modo et cum quam minori quantitate poteris. Et damus tibi libertatem, illam quantitatem, quam expenderes causa predicta, accipere ad cambium, et illam mittere ad solvendum per nostrum dominium. Et si dictus serenissimus dominus rex requireret aut requiri faceret, posse solidare ballistarios et alias gentes aptas ad guerram in terris nostris, respondere debeas, quod sumus eontenti, quod sua maiestas in terris nostris suis expensis possit stipendiare ballistarios et alias gentes aptas ad guerram pro eundo contra Turchos. Et si dictus serenissimus dominus rex peteret aut peti faceret de ha* bendo de magistris nostris aptis ad faciendum galeas, cochas et naves, respondere debeas, quod sumus content!, quod serenitas sua, quotienscumque voluerit pro faciendo cochas, naves et galeas ituras contra Tur*chos, magistros ad hoc aptos de subditis nostris, possit illos habere pro suis pecuniis. Si vero sua regia maiestas peteret, quod habeat seeurum transitum per terras et loea nostra pro eundo ad aceipiendum coronas suas imperii, placet nobis quod respondere debeas, quod sumus eontenti, veniente sua maiestate pacifice ad aceipiendum coronas imperii, quod habeat transitum securum per terras, loca, aquas et passus nostros, et victualias pro suis pecuniis, et quod in omnibus terris nostris possit cum condecenti comitiva intrare. Ceterum si dictus serenissimus dominus rex peteret aut requiri faceret subventionem gale arum nostrar urn pro eundo ad aceipiendum coro-

25 nas imperii, vel aeceptis coronis pro redeundo in Hungariam, damus tibi libertatem possendi promittere, quod pro conducendo suam serenitatem de Segna ad partes Marehie pro eundo ad accipiendum coronas imperii, vel acceptis coronis imperii pro redeundo de partibus Marebie ad partes Segniej sumus eontenti suam maiestatem conduei faeere cum galeis nostris et etiam per nostro solemnes ambaxiatores suam serenitatem associare faeere usque Eomam. Et si poteris ad eonclusionem dieti conordii cum sua regia maiestate venire cum modis et conditionibus suprascriptis, in bona gratia concludere debeas. Si vero tibi aliqua fieret mentio aut per dictum regem aut per alios suo nomine, quod eontravenimus lige facte cum duce Mediolani et paci nunc ultimo concluse cum dicto duce, debes sustinere et iustificare iura nostri dominii, ostendendo isticiam nostri dominii; et ut ilia melius sustinere possis, feeimus tibi dare copiam unius litere nostre scripte serenissimo domino regi Aragonum, per quam videbis iustificationes nostras, ut rationes contentas in dieta litera secundum quod fuerit oportunum possi dicere et allegare. Et quia magnifieus dominus Nicolaus comes Segne misit aeeeptum tuos salvoseonductus a dicto domino rege, volumus quod vadas Segnam, et compareas ad presentiam dieti domini comitis Segne, et presentatis nostris uteris credulitatis et facta sue magnificentie salutatione et oblatione cum verbis pertinentibus et necessariis, debeas sue magnificentie dicere, quod mittimus te in nosrum ambaxatorem ad serenissimum dominum Bomanorum et Huugarie regem pro bono concordio tractando et coneludendo inter suam serenitatem et nostrum dominium, et quod, sicut sue magnificentie notum est, sua magnificentia misit aeeeptum salvos conductus dieti domini regis, et propterea si illos habet, potest tibi consignare, quia illis habitis, sequeris iter tuum. Et sic illis babitis, debeas sequi iter tuum. Si vero dieti salvi conductus nundum conducti forent, debeas illos expectare, et cum illos habueris, ire debeas ad iter tuum. Sed si oceurreret, quod non credimus, quod dictos salvos conductus habere non posses, non debeas recedere, sed scribe nobis et expeeta nostrum mandatum. Habere debes pro ista ambassiata dueatos ducentos, et ducere debes tecum unum notarium cum uno famulo, unum expensatorem, unum coehum, unum interpretem, quatuor domicellos, quatuor ragatios et unam saumam. Et potes expendere dueatos septem singulo die in omnibus expensis, non computatis agoziis equorum, stortis nee nabulis navigiorum. De parte 79, de non 0, non sinceri 0. Secreta consilii rogatorum X. 71. u mlet. arkivu.

God. 1427. 26. kolovoza, u Mletcih.

Pie se knezu spljetskomu, da u poslu izagnanih gradjana, o kojih se u gradskom vieu bijae rieilo, da se u grad povratiti mogu, iznova po zove isto viee od pravih. lanova sakupljeno, neka ovu stvar jo jednom razpravi i odlui. 1427. die 26. augusti. In collegio C. Quod scribatr comiti Spalati in ha forma videlicet: Vidimus et intelleximus literas vestras, per quas nobis ordinate signincastis omnia gesta et secuta circa factum exitiorura

26 in illo consilio, ut repatriare possint. Audivimus qoque illos duos fieles nostros, qui pro parte reliquorum exitiorum venerunt ad nostram presentiam. Et insuper audivimus ilium unum, qui etiam ad nos venit pro parte illorum civium et fidelium nostrorum Spalatinorum deintus, ipsamque rem ac omnia ad illam materiam pertinentia diligenter et mature consideravimus. Et sicut vos etiam scribitis, nobis videtur, quod res ista sit non modice importantie. Et ideo debendo habere ilium bonum effectum et executionem, que requiritur, optamus, quod fiat cum bono consensu et contentamento ac cum bona et libera voluntate illorum fidelissimonim civium nostrorum Spalatinorum, ita quod dici possit, eos sponte et libero animo id fecisse, et quod dici non possit, eos nos coactos nec contra eorum voluntatem ad instantiam nostri dominii fecisse talem deliberationem. Bene verum et certissimum est, quod toto corde desideramus, quod universi cives subditi et fideles nostri ubique locorum inter se pacifice et quiete vivant, et quod intus eos sit una eadem conformitas animorum, et quod tanquam fratres invicem conversentur et vivant, nec ullo pacto vellemus, quod inter eos esset aliqua causa discordie, odii vel rancoris. Sed super cetera omnia bonorem nostri dominii caripendimus. Et ideo si bene et clare intelligeremus, quod dicta deliberatio, que per maiorem partem illius consilii facta est, ex libero animo et spontanea voluntate sua processerit, et quod in futurum diei non posset, quod dominatio nostra vel ex mandato vel sub alio modo eos ad faciendum dictam deliberationem impulerit, tune maximum contentamentum assumeremus, si hoc modo illos cives et fideles nostros interiores et exteriores unitos ac pacifice et fraterne invicem viventes cerneremus. Quamobrem volumus et mandamus vobis cum nostro consilio Centum, quatenus de hoe, quod vobis scribimus, detis notitiam illis nostris civibus et fidelibus Spalatinis, et eis in consilio suo factum istud iterum proponatis, ac legi faeiatis has nostras litteras in ipso consilio ad eorum maiorem intelJigentiam, eisque dicatis, quod deliberent et declarent, si libero et prompto animo ac sponte et non coacti nec ex mandato contenti sunt de dicta deliberatione. Vos autem non svadeatis neque dissuadeatis aliquid in dicta materia, sed permittatis illos libere declarare eorum intentionem ad bussulos et ballotas secundum eorum consuetudines, quia nullo modo volumus in hoc facto, nisi quantum eis gratum est. Et de delibe ratione, quam facient in dieto consilio, et quod erunt pro et contra, nos postea vestris Uteris advisetis. Sed quum intelleximus, quod in illo consilio, in quo facta fuit deli beratio suprascripta, interfuerunt comes Braze et aliqui alii, qui secun dum eorum consuetudines interesse non debebant, et insuper quod fuerint aliqui ex fratribus, patribus seu filiis, consanguineis et cognatis dictorum exitiorum, qui nec de jure nec de consuetudine poterant in ea materia aliquid terminare; quodque etiam interfuerunt illi, qui possident possessi ones et bona dictorum exitiorum, qui sicut est credendum, nonvellent, quod isti exiticii repatriarent, miramur, quod in hac deliberatione tales modi fuerint observati. Quare volumus et msndamus vobis cum dieto nostro consilio, quatenus in isto consilio, quod de novo ibi congregabitur ob hane causam, provideatis, quod non intersint, nisi solum illi, qui de

27 iure et secundum suas antiquas consuetudines possunt et debent dictis consiliis interesse. De parte alii, de non 1, non sinceri 0. Seer eta consilii rogatorum, X 75. u mletakom arhivu.

God. 1427. 14. listopada, n MIetcih.

Mletako mee nepristaje na to} da se spljetski izagnanici u svoj zaviaj povrate. 1427. die 14. novembris. In consilio C. Sapientes terrarum aquisitarum de novo. Cum modo nuper per nobilem virum ser Jacobum Cabriel comitem nostrum Spaleti, vigore literarum nostrarum ibi scriptarum, promotum fuerit in consilio comunitatis deinde factum exitieiorum Spalatinorum, et super eo plurima sint agitata, ut apparet per seripturas superine confeetas ad nos transmissas per comitem nostrum supradictum. Et ob hane causam veherint ad presentiam nostram quidam nobiles et alii Dalmatini, et auditis scripturis predictis, intellectlsque omnibus his, que circa hane materiam utraque pars dicere, allegare et producere voluit, sit utile ymo necessarium pro quiete et tranquillo statu illius nostre comunitatis hanc materiam fine debito terminare. Vadit pars, quod scribatur prefato comiti Spaleti et succesoribus suis in hae forma, videlicet: Ser Jacobo Cabriel comiti Spaleti et succesoribus. Accepimus literas vestras, quas nobis scripsistis circa negotium exi tieiorum Spalatinorum et similiter omnes alias scripturas ad nos trans missas pertinentes ad illud, quarum omnium continentiam plene intelleximus, notavimusque modum et alia quecumque secuta et gesta circa dictam materiam, que omnia credimus vos recta intentione et ad bonum finem fecisse. Intelleximus quoque ea omnia, que illi nobiles et alii, qui ad nostram presentiam venerunt pro utraque parte, dicere, producere et allegare voluerunt. Et habita diligenti ac matura eonsideratione superinde, deliberavimus ex plurimis rationabilibus et honestis respectibus cum nostro consilio Centum, et sic fidelitati vestre scribimus et mandamus, quatenus non debeatis de cetero dictum negotium in consiliis deinde, aut aliter promovere, neque in eo ulterius vos imiscere, nee circa illud aliquid praticare, facere vel temptare, sed omnino sopitum sit, et nichil circa ipsam materiam per vos amplius innovetur, sed omnia remaneant in eo statu, quo hactenus fuerint. De parte 62. Ser Johannes Navaierio vult, quod differatur in respondendo usque diem martis, quo die voari debeat istud consilium, ut provideri possit sicut videbitur. De parte 11, de non 2 non sinceri 3. Secreta consilii rogatorum, X. 102, u mletakom arhivu.

God. 1427. 21. studena, u MletciL

1427. 21. novembris. Franciscus Foscari dux Venetiarum etc. Alexandro Georgio comiti et Marco Lipomano capitaneo Jare. De debitoribus comunis pro pascvis. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 41, u zadar. arhivu.

28

Gfo. 1428. 10. sienja, u Zadri.

1427. 10. januaru. Alexander Georgio comes Jadre, elegit in eamerarium Jadrae nobilem eivem Jadrensem ser Michaelem de Nassis in socium nobilis et egregii viri domini Antonu Bono. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 17, u zadar. arhivu.

God. 1428. 15. sienja, u Mletcik

Vlada mletaka potvrdjuje zadarskomu kaptolu pravo, da izabere nad biskupa, kad je mjesto izpranjeno. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc nobilibus et sapientibus viris Alexandro Georgio de suo mandato comiti et Marco Lipomano capitaneo Jadre et suecessoribus suis fidelibus dilectis salutem et dilectionis affectum. Pro parte tocius capituli eclexie chatedralis Jadre fuit nostro dominio reverenter expositum, quod cum ad presens vacet sedes episcopalis Jadrensis, potestas ipsius sedis ad capitulum tarn de iure canonico quam de consuetudine antiqua devolvitur, ut ipsum capi tulum possit facere procuratores, inconimos et eligere suum vicarium et similiter officiales, et humiliter suplicatum, ut dignemur ipsi capitulo concedere fiteras nostras, in quibus conservetur ipsi capitulo Jadrensi omnis iurisdictio, quam habet tarn de iure quam de consuetudine laudabili; ita quod per vos rectores nostros et per allios, qui per tempora erunt, non impediantur, sed quod consueta libertas et iurisdictio debita ipsi capitulo Jadre integre conservetur, ita quod supradicta et alia pertinentia ad ipsum capitulum libere facere possit, cum ipsum capitulum intendit eligere et creare personas fidelissimas et gratas nostro dominio. Nos vero audita supplicatione capituli predicti, et illam iustam esse cernentes, fidelitati vestre scribimus et mandamus, quatenus in presenti vacatione dicte sedis archiepiscopalis Jadre et in futurum, quando occureret dictam sedem vacare, permittatis, dictum capitulum procuratores, yconimos, vicarium, et allios suos officiales eligere et allia facere, que secundum ius canonicum et pristinam libertatem et iurisdictionem debitam facere potest; de predictis vos non impedientes, dummodo predicta non fiant contra honorem et statum nostri dominii; has autem nostras literas debeatis in cancelaria nostra deinde registrari facere, et registratas dicto capitulo restituere. Data in nostro ducali palacio die 15. ianuarii, indictine VI, 1427. Ducali e terminazioni. Liber I. car. 19, u zadar. arkivu.

God. 1428. 22. sienja, u Mletcik

Knez zadarski potvrdjuje naredbu dravnika Dominikanaca, da nijedna predstojnica smje obnaati svoju slubu dalje od dvie godine. 1427. 22. ian. Frater Georgius Siscorich sacre theologie profesor ac prior provincialis provincie Dalmaeie curam habens fratrum et sororum ordinis prei catorum monialibus monasterii et conventus s. Dimitri de Jadra, ordinat, quod nulla priorissa possit exercere suum officium ultra

29 duos annos, nec possit rehelegi ad idem officium nisi duobus annis integre transactis. Comes Jadrae Alexander Georgio confirmat. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 16, u zadar. arhivu.

God. 1428. 6. srpnja, u Valenciji.

Slobode u brodarenju i u trgovanju podjeljene od Alfonsa aragonskoga i sicilijanskoga kralja Dubrovcanom i njihovim brodovom. Alfonsus rex Aragonie, Sicilie etc. Quum nuper intuitu et contempla tion domini Sigismundi dei gratia Romanorum regis semper augusti fratris nostri carissimi, cui Ragusii civitas est subjecta . . . nec non rectoris, consilii et civium eiusdem civitatis, qui erga nos et fideles nostros phedus amicicie coluerunt et colunt, tenore presentium ponimus et constituimus omnes et singulos patronos navium, barcharum et aliorum vassellorum marittimorum, et alios cives et habitatores dicte civitatis Ragussie procuratores, factores, exactores et institutores eorum per totam terram et dietionem nostram ac per mare, cum omnibus rebus suis sub nostris custodia, protectione, salvaguardia et guidatico specialibus, ita ut omnes diet! cives et habitatores dicte civitatis Ragussie, et si foret aliquis ordo in contrarium possint ire, redire, esse et mercari per totas terras, maria et aquam dulcem cum navigiis, pecuniis, mercibus, raupis etc. salve et secure, nec possint esse ulio modo retenti, pignoribus coacti vel gravati, nisi tamen pro culpis vel criminibus eorum propriis vel pro bis, in quibus sunt vel fuerint priocipaliter aut fideiussorie nomine obligati, nec etiam in his casibus, nisi si et in quantum jus, forus et ratio fieri hoe permittat; neque aliquis audeat per se vel per suos impugnare, capere, marchare, pignorare, impedire nec molestare ipsos Ragusinos, vel facere ipsis malum, dapnum, injuriam, offensam seu violentiam in personis aut bonis. Solventibus tamen omnia regia jura iuxta consuetudinem regai. Datum Valentie sexta de iulii, anno a nativitate domini milessimo quadringentesimo vicesimo octavo. Rex Alfonsus m. p. Izvornik na pergameni, o kom visi peat, u mlet. arkivu.

God. 1428. 13. srpnja, u Mletcih.

TJslied molbe kneza senjskoga, nalaze se knezu zadarskomu, neka gleda izravnati razlike obstojee medju mletackimi podanici, i medju onimi od Ostrovice i Poljica. Franciscus Foscari dey'gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Alexandro Georgio de suo mandate comiti et Marcho Lipomano capitaneo Jadre, fidelibus dilectis salutem et dilectionis affectum. Magnificus dominus comes Segnie misit ad presentiam nostram. R. patrem dominum episcopum teriestinum in ambaxiatorem suum, per quern nostro dominio exponi fecit, quod dispositio sua disposita est cum nostro dominio filialiter vivere et ita subditos suos cum nostris faeere debent. Et cum inter subditos nostros regimini vestro subditos et subditos Ostro-

30

vicie sint orte certe different!e et similiter inter subditos nostros Spaleti et Polizanos jam diu certe differentie et novitates vigeunt et vigeant, dignemur aliquem ex nostris cum suis mittere ad eonponendum et removendum differentias et novitates predictas. Nos autem audientes requisitionem domini comitis predicti, et cognoscentes utile et bonum fore pro quiete subditorum ambarum partium, quod diete diseensiones et novitates removeantur, eidem reverendo patri domino episcopo predicto respondimus, quod parati eramus unum ex nostris mittere, ut simul cum suis videat et componat ac removeat differentias predictas, pro cuius . . . responsionis executione deliberavimus et sic fidelitati vestre seribimus et mandamus, quatenus vos ser Alexander comes noster ire debeatis nomine nostro ad videndum, examinandum, componendum et removendum differentias predictas. Et quia cum dicto ambaxatore deliberavimus, quod mittendo per partes insimul convenire debeant ad festum sancte Marie mensis septembris proxime, debeatis vos inteligere cum dicto domino comite de modo et ordine servando circa hoc, et secundum ordinem, quern ad . . . dabitis, ita sequi debeatis. Verum quia de differentiis vertentibus inter subditos nostros et illos de Ostroviza vos estis informati, intentionis nostre est, quod sumpta plena informatione iurium nostri dominii, debeatis cum illis, quos deputabit dominus comes Segnie predictus, et omnibus bene discussis et examinatis, provideatis, quod diete differentie removeantur pro quiete subditorum ambarum partium; habendo tamen bonam advertentiam ad manutenendum et conservandum iura nostra, sicut ample de vobis confidimus. Experactis autem differentiis cum illis de Ostroviza, volumus, quod vos ser Alexander ire debeatis Spaletum, et accepta plenaria informatione a comite et a civibus nostris Spaleti de iuribus nostri dominii et comunitatis nostre Spaleti, debeatis insimul cum deputatis per comitem Segne predictum providere de removendo differentias existentes inter comunitatem nostram Spaleti et Polizanos pro bono et quiete subditorum nostrorum dictarum partium, habendo semper bonam considerationem et respectum ad conservationem iurium nostrorum. Et si positis dictas differentias removere et aptare, multum placebit nobis, et informetis de remocione earum; quando autem non, omnes differentias et causas, propter quas restabit conelusio et remotio differentiarum predictarum, debeatis similiter nostro dominio districte et particulariter denotare, ut informati a vobis, possimus prout opus fuerit providere. Data in nostro ducali palatio die 13 iulii, indictione VI, 1428. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 20, u zadar. arkivu.

Grod. 1428. 4. kolovoza, n Zadru.

1428. 4. augusti. Alexander Georgio comes Jadre assumit in camerarium Jadre nobilem virum ser Jacobum de Jubavaciis loco Miehaelis de Nassis, qui obiit 1. iulii. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 17, u zadar. arkivu.

31

<M. 1428. 2 4 koIoTOza, u Mletcih.

Pie se knezu zadarskomu, neka odpravi Slavene iz posada; kad nebi mogao sravnati razlike medju gospodari lena i lenari, neka pie; a da e dobiti novac do mala, da izplati inovnike. 1428. 24. aprilis. Franciseus Foscari etc. Alex. Georgio comiti Jadre rescribit in facto eomestabilis pro custodia porte civitatis a parte terrae; casset Sclavos et summat non paesanos; in facto differentiarum inter patronos feudorum et feudatorura, examinet et scribat, si ipsos componere non posset; et in facto enariorum pro stipendiariis solvendis, de brevi habebit. Ducali e terminazioni. Libro 2. c, 19, u zadar. arkivu.

<M. 1428. 11. rujna, u Mletcih.

Obavieuju se knez i kapetan zadarski o imenovanju nadbiskupa zadar skoga, i neka ga prime, i sva mu prava, koja ga idu, dosude. Franciseus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viri Alexandro Georgio de suo mandato comiti Jadre et successoribus suis fidelibus ileetis salutem et dileetionis affectum. Sumus pontifex, sicut per apostolicas liters nostro dominio direetas vobis inotuit, archiepiscopatui Jadrensi providit de persona reverendi patris domini Laurentii olim episeopi Motonensis, preficiendo eundem ipsi eelesie in rchiepiscopum et pastorem. Quare fidelitati vestre scribimus et manda mus, quatenus ipsum dominum Laurentium ad archiepiscopatum prelatum admittere debeatis, faciendo eidem domino arcbiepiscopo, suis nuntiis et procuratoribus suis de reditibus et proventibus dieti arcbiepiscopatus integre et integraliter respondere; babendo insuper ipsum dominum archiepiscopum et iura ecclesie sibi comisse omni favore propitio comendatus. Data in nostro ducali palatio die 13. mensis augusti, indictione VI, 1428. Recepta fuit die 11. mensis septembris 1428. Ducali e terminazioni. Libro 1 c. 20, u zadar. arkivu.

Crod. 1428. 10. prosinca, n Mletcih.

1428. 10. decembris. Franciseus Foscari dux Venetiarum etc. Ale xandro Georgio comiti et Marco Lipomano, capitaneo Jadre, circa salem Pagi conductum ad loca terrae firmae et alibi. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 41, u zadar. arkivu.

God. 1428. 2. studenoga, u Mletcih.

Primirje sklopljeno medju Sigismundom kraljem rimskim, ugarskim Ud. i republikom mletakom do 25. travnja 1429. > Tregua cum domino rege Romanorum usque 25. mensis aprilis 1429. Serenissimo et excellentissimo domino Sigismundo dei gratia Roma norum regi semper augusto ac Hungarie et Boemie etc. regi illustrissimo. Franciseus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. recomendationem et

32

prosperorum successm incrementa, Volentes treuguas, quas vir nobilis Marcus Dandulo noster orator ad presentiam vestre exeellentie transmissus, firmavit atque conclusit cum vestra regia maiestate, ratiffieare et solemniter approbare, ipsas treuguas in omnibus et per omnia approbamus ratasque habere volumus secundum continentiam litterarum patentium dicti nostri oratoris continentium ipsas treuguas. Quarum tenor sequitur in hac forma, videlicet: Ego Marcus Dandulo ambassiator et sindicus illustris principis domini Francisci Focari dei gratia incliti ducis ac dominii et comunis Venetiarum ac serenissimum et gloriosissimum prineipem ac dominum dominium Sigismundum Romanorum regem semper augustum ac Hungarie et Boemie etc. regem transmissus recognosco et fateor tenore presentium universis. Interest omnium Christianorum maxime tamen illorum, qui dominorum funguntur titulis, sumopere niti pacem appetere, quia dominus noster Jesus Christus hereditariam nobis reliquit in terris, quippe cum per ipsam pacem plurima bona et adiumenta gen eri humano perveniant. Reges enim paeifice regnant, principes, domini, dominationes intrepide dominantur; populi, qui eorum guhernaculis moderantur, mirum in modum proficiunt, ac in tranquillitate quiescunt. At contra, qui pacem ipsam neglexerint, necesse est, ut preter divini salutarisque moniti eontemptum ad bella prosiliant. Quibus ex bellis, quot urbium direptiones quot statuum eversiones, depopulationes, ruine, cedes, incendia, multaque alia execranda flagitia secuta sint non solum antiqua sed et moderna quoque trahit historia. Que cum ita sint, opere precium arbitrpr, ut omne genus belli ab omnibus Christi fidelibus inter se metipsos velut portentum teterrimum ac imanissimum monstrum totis nixibus enitetur, paxque suavissima flagranti desiderio complectatur, et ita complectatur, ut vere ab omnibus paeifici censeantur. Sane cum dudum inter caesaream et regiam maiestatem predictam et illustrem dominum ducem, dominium et eomune Venetiarum suggerenti callidissimo et perniciosissimo humani generis inimico, suborte fuerint nonnulle dissensioneB atque diseordie, ex quibus ad bella nonunquam et ad treuguas quoque deventum est. Cumque niehil sit eonducibillius niehil prestabillius quam reintegrare bonam pacem veramque amiciciam, quam maiestatem prefatam ad ipsos dominum dueem et dominium, et eos similiter ad ipsam, perspieuum est exactis temporibus habuisse, et inter ipsam caesaream ae regiam maiestatem et eosdem dominum ducem, dominium et eomune Venetiarum treuguarum indueias firmare ad certum prefixum tempus duraturas. Quibus exstantibus omnes dissensiones, diseordie, iniurie et offensiones de medio tollantur, deturque additus et faeultas ad bonam pacem inter prefatam maiestatem et dictum dominum ducem, dominium et eomune Venetiarum pertractanda et per dei gratiam concludendam per ipsam magestatemae suecessores suos tarn pro regno Romanorum quam pro regno et corona Hungarie, interveniente in hoe etiam baronum suorum et regni eiusdem consensu, de quorum seientia et consensu sua serenitas ad infraseriptas treuguas faeiendas devenit per interpositionem et medium nobilis et sapientis viri domini Petri de Grueceiardinis ambaxatoris magnifiee comunitatis Florentinorum cum me Marco Dandulo prefato supranominatorum domini ducis, dominii et comunis Venetiarum ut prefertur ambaxatore et sindico ad suam maiestatem

33

transmisso habente ad infraseriptas treuguas et alia cum maiestate sua traetanda, firmanda et concluenda plenissimam facultatem, ut sue maiestati clare innotuit publico in mei persona sindieatus et procuratorii instrumento ab auditoribus sue maiestatis ad id deputatis viso et lecto et in publicam formam redacto manu Petri Nigro quondam Simonis de Venetiis publici imperiali aoctoritate ac dueatus Venetiarum notarii anno nativitatis dominice 1427. indictione V, die 9. mensis augusti, quod incipit: in christi nomine amen, et finit: sub ypotecha et obligatione omnium et singulorum bonorum mobilium et immobilium Ipsorum domini ducis, dominii et comunis Venetiarum presentium et futurorum etc. ut in eo legitur. Et ego Marcus Dandulo predictus nomine dieti domini ducis, dominii et comunis Venetiarum cum maiestate prefata contraxi, firmavi atque conclusi, contraho, firmo et concludo bonas solemnesque treuguas duraturas a die data presentium litterarum usque per totum mensem aprilis proxime affuturum in nunc modum et formam, videlicet: quod prefata maiestas pro se et successoribus suis tarn nomine regni Romanorum quam nomine regni et corone Hungarie solemniter promisit dictos dominum ducem, dominium et comune Venetiarum ac cives subditosque suos, terras et loca sua, quos; quas et que ipsi tenent et possident tarn in Dalmatia et Croatia quam in Italia et alibi ubicumque toto tempore dictarum treuguarum nullo modo molestare, inquietare atque offendere per se aut alios, neque molestari, inquietari seu offendi facere, sed toto ipsarum treuguarum tempore totaliter abstinere ab omnibus iniuriis et offensis eis et eorum cuilibet ac omnibus terris et loeis suis predictis et cuique (tempore) ipsarum treuguarum quolibet inferrendis. Et viceversa ego Marcus Dandulo prefatus, nominibus quibus supra, prefate serenissime maiestati et eius successoribus promitto solemniter et polliceor, dictos dominum ducem, dominium et comune Venetiarum per se et successores suos suam caesaream et regiam maiestatem predictas barones, subditos, fideles et vassalos suos ubicumque existentes ac terras et loca sua, que per suam maiestatem eiusque nomine tenentur et possidentis tarn pro regno Romanorum quam pro regno et corona Hungarie, ubicumque toto tempore ipsarum treuguarum per se aut alios nullo modo molestare, inquietare atque offendere, nee molestari, inquietari et offendi facere, sed ipsis durantibus treuguis ab omnibus iniuriis et offensis sue regie maiestati suisque baronibus, ubditis, fidelibus et vassallis ut supra et cuilibet ipsorum ac omnibus terris et locis sue maiestatis prefate et earum cuilibet quovis modo inferrendis totaliter abstinere. Quas quidem treuguas et que omnia supra et infra scripta ego Marcus Dandulo nominibus quibus supra promitto, quod dictus dominus dux, dominium et comune Venetiarum illas et ilia realiter attendet et invilabiliter observabit ac non contrafaciet vel veniet per se vel alios aliqua ratione vel causa de iure vel de facto, ulio modo vel ingenio seu alio quesito colore, directe vel indirrecte, tacite vel expresse, omni fraude, cavillatione vel exceptione cessantibus quibuscumque, prout et sua maiestas prefato domino duci, dominio et comuni Venetiarum simili modo facere et adimplere promisit et litteris suis sigillavit. Insuper ego Marcus Dandulo prefatus promitto et polliceor prefate cesaree ac regie maiestati, quod dictus dominus dux, dominium et comune Venetiarum hane treuguam realiter et effieaSPOM. XXI.

u
citer ratificabunt et approbabunt per litteras suas bulla plumbea pendenti, quibus utuntur comunitas, easdemque sue maiestati hine ad festum nativitatis dominice proxime futurum transmittent, et ad suas manus faciet presentari. In quorum omnium robur ego Marcus Dandulo prefatus sindicario et procuratorio nominibus prefatis has patentes litteras prefate regie maiestati feci fieri et signo meo pendenti quo utor ob defectu sigilli mei pro pleniori certitudioe roboravi. Data in Hied Canadinensis diocesis die 8. mensis septembris anno domini 1428. Dignetur serenitas vestra de haram receptione litterarum per ipsum nostrum nuntium vestris litteris certiores nos reddere. Data in nostro ducali palatio die secundo mensis novembris, indictione VII. 1428. A tergo: Serenissimo et excellentissimo domino Sigismundo dei gratia Romanorum regi semper augusto ac Hungarie et Boemie etc. regi illustrissimo. CommemoriaMum XII, 58, u mlet. arhivu.

Go. 1428. 20. prosinca, n Mletcib.

Vlasi dolazei u okruje zadarsko, nam su od koristi, a samo neka plate travarinu za zemlje uzete u najam. 1428. 20. decembris Franciscus Foscari dux Venetiarum etc. Alexandro Georgio comiti et Marco Lipomano capitaneo Jadre quia concursus Murlachorum ad terras nostras Dalmatie est utillissimus tarn pro nostro dominio quam pro subditis et fidelibus nostris dictarum partium, et nulla alia utilior fieri possit quam providere, quod pro herbaticis, que aeeipiunt ad fictum ilic cogi non possit", ordinetur, ut ante tractum dent medietatem affictus secundum morem. Mensure, quia non sunt iuste, aptentur. De datio pedagii Obstroyize. Ducali e terminationi. Libro I. c- 42, u zadar. arkivu.

God. 1428., ii Mletcik

Dva riesenja ticua se kneza ninskoga. Copia duorum chapitulorum, que scripta sunt in chomisione domini Nicholai Malipetro honorabilis comitis None in 1428, ut inferius continetur. Verum tibi denotamus, quod de sentenziis et de condenazionibus, que per te fient in dicto regimine, comes noster Jadre debet auditor esse, et apelationes earum terminare, prout ei iustum videbitur. Declaramus autem tibi, quod chasazio et remisio omnium stipendia riorum nostrorum None spectare debet capitaneo nostro Jadre; circha factum quorum stipendiariorum exequi et oservare debeas pro ut per ipsum capitaneum nostrum Jadre tibi fuerit iniunctum. Ducali e terminazioni. Lihro I. c. 20, u zadar. arkivu.

God. 1429. 14. yeljace, u MletciL

1428. 14. februaru. Franciscus Foscari dux Venetiarum etc. Alexandro Georgio comiti Jadre de magistro Lodovico artium doctore, qui obtinuit a summo pontifice locum saneti Petri super plateam. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 42, u zadar. arkivu.

35

&od. 1429. 8. lipnja, u Mletcih.

1429. 8. iunii. Franciscus Foscari dux Venetiarum etc. Marco Erizo comiti Jadrae in facto sententiae per auditores latae contra Lombardinum de Soppe et in favorem Donati de Calcina. Ducdli e terminazioni. Libro 1. c. 45, u zadar. arhivu.

<M. 1429. 14. lipnja, u Mletcih.

Republika daruje vel. vojvodi bosanskomu Sandalju m se i za batinike kuu u Mletcih. P r i v i l e g i u m d o n a t i o n i s domus m a g n i f i c i domini S a n d a l i . Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. Universis et sin gulis tarn amicis quam fidelibus et tarn presentibus quam futuris presens privilegium inspecturis salutem et sincere dilectionis affectum. Tunc ad laudis et glorie nostre cumulum nostrorum benivolorum sinceritas propagatur, cum pro amicicie fructibus de nostre munificentie liberalitate manantibus prque iugi memoria amicissimos status nostri ali quo munere decoramus. Retinentes igitur memorie sinceritatis benivolentiam, quam dudum magnificus et potens dominus Sandalius magnus vayvoda regni Bossine ad nos nostrumque dominium cordialiter gessit et gerit ac operum effectibus complurimis patefecit, eidem magnifico domino Sandalio iamdudum de numero preclarissimorum nobilium urbis nostre Venetiarum suisque magnificis filiis et heredibus nee non magnificis comiti Wocag et comiti Stephano eiusdem comitis Wocac, filio eorumque et cuiuscumque eorum filiis, heredibus et successoribus in perpetuum, servata omni solemnitate nostrorum consiliorum ad hoc necessaria in signum memorabilis amicicie et ob mutue sinceritatis affectionem ad ipsum magnifieum dominum Sandalum suosque posteros universos titulos pure, mere et irrevoeabilis donationis liberaliter eondonamus domum unam in hac urbe nostra sitam in contrata sancte Trinitatis, que fuit viri nobilis Nicholai Mauroceno quondam frater Gasparini cum omnibus et singulis eiusdem domus adiacentiis, pertinentiis, confinibus, iuribus et iurisdictionibus uni versis aut eidem tarn intus quam extra spectantibus quovis modo, ea quidem potestate libera, arbitrio et auctoritate, qua ipse magnificus do minus vayvoda Sandalius eiusque magnifici filii et heredes prefatique magnifici comites Wocac, et Stephanas eius filius eorumque et uniuscuiusque eorum heredes et successores tarn presentes quam futuri in perpetuum ipsam domum habeant, teneant et possideant, gaudeant et usufruetuent, et ipsam in toto et parte possint et valeant libere tenere et possidere, dare, donare, vendere, permutare, concambiare cuieumque voluerint, pro anima et corpore iudieare et de ea et qualibet eius parte omnem suam voluntatem, dispositionem et placitum facere, sicut de eorum processerit voluntate et tanquam de re sua propria absque contradictione, obstaculo vel oppositione alicuius comunitatis, dominii vel alterius cuiusvis persone de mundo tarn publice quam private, quocumque nomine denotentur vel titulo aut officio potiantur. Et cum hac expressa conditione, quod nullo tempore nullaque guerre vel novitatis occasione, nullo etiam debito aut alia quavis causa^ que dici vel excogitari possit, dicta domus *

36 seu aliqua eius pars seu eras affictus, redditus ant proventus in toto vel parte per u Hum mgenium sive malum intromitti, aceipi, impediri, tolli vel auferri valeat a supraseriptis vel eorum aliquo in perpetuum. Addicientes insuper et in complacentiam eisdem magnifiei domini vayvode Sandali per huius privilegii tenorem firmiter statuentes, quod si casus occurreret, quern deus avertat, quod idem magnificus dominus Sandalius, ex hoc seculo transmigraret absque filiis et heredibos, tunc prefata domus cum omnibus modis et conditionibus supraseriptis deveniat pleno iure in illos de progenie sive domo Cosace eiusdem magnifiei domini Sandali, qui post eumdem magnificum dominum remanebunt, ita et taliter, quod de ipsa domo et eius parte qualibet eiusque affictibus et redditibus sit in eorum libertate disponere et facere tanquam de rebus suis propris in perpetuum. In quorum testimonium presens privilegium fieri iussimus, et bulla nostra plumbea pendente muniri. Datum in nostro ducali palatio die quartodecimo iunii, indictione septima, millesimo quadringentesimo vigesimo nono. Commemorialium XII. 74, u mlet. arhivu.

God. 1429. 10. koloyoza, u Kapui.

Ivana II. kraljica sicilijanska dozvoljuje Dubrovcanom, da si ponamjeste konsule sa velikimi vlastimi po njezinoj dravi, gdje jim volja. Johanna Secunda Dei gracia Hungarie, Jerusalem, Sicilie, Dalmacie, Croacie, Servie, Galicie, Lodomerie, Comanie Bulgarieque regina, Provincie et Forcalquerij ac Pedemontis comitissa. Magnificis et nobilibus viris rectoribus ac consilio et comuni civitatis Kagusle amicis etc. Venit coram nobis vir nobilis Jacobus de Cutruglio de Ragusia ambasciator et nuntius ac civis vester nosterque commissarius in partibus Apulie vestri parte, rogando nos, ut permiUeremus, qaod possitis et libere valeatis eligere et deputare aliquem vel aliquos ex civibus vestris seu vestri iurisdictioni subiectis aut ex hominibus civitatum et terrarum nostri dominii. . . in consulem seu consules in regno nostro Sicilie seu in sin gulis civitatibus et terris dicti regni, cum iure deftniendi causas civiles non solum inter Raguseos, sed eiiam inter Raguseos et alios quoscumque Nos ergo vobis concedimus, quod ah hodie in antea et in perpetuum possitis et libere valeatis prout et quando vobis videbitur et placuerit eligere et deputare aliquem vel aliqaos viros probos et sufficientes ex civibus vestris seu vestri iurisdictioni subiectis aut ex hominibus civita tum et terrarum nostri dominii . . . in consulem seu consules in regno nostro Sicilie, seu in singulis civitatibus, terris et locis regni nostri. . . ipsosque amovere et alios subrogare pro vestre libito voluntatis, dando ipsis facultatem definiendi causas civiles inter Raguseos, nee non inter Raguseos et alios. Insuper damns vobis sequentes immunitat.es videlicet: quod nemo vestrum possit voari propter causas chiles in quacunque curia vel tribunali regni nisi apud consulem vestrum; quod idem consul teneri possit notarium suum et servum^ quibus permissum arma secum ferre; quod consul sit judex in offensis sine sanguine; quod bona Ra~ guseorum mortuorum ab intestato et sine haeredibus remaneant per unum mensem apud consulem donee videatur, an foret aliquis haeres; quod

37

in abscessu consulis alius loco sui eligatur a' Baguseis ibi existentibus; quod sententiae consulum, datae rite et iuxte e iuxta mercatorum observantiam et consuetudinem, ad requisitionem ipsorum duci debeant ad effectum per officiales nostros; et quod, si esset aliquis Baguseus, qui nollet obedire ordinibus sui consulis, iste possit ipsum per nostros offi ciales carcerare. Datum in castro nostro Capuane per manus nostri predicts Joanne regine anno domioi millesimo quadringentesimo vigesimo nono, die decimo augusti, septime indictionis, regnorum nostrorum anno sexto decimo. De mandato reginali oretenus. A de Theano etc. Izvornih na pergament sa izvadhom u car. taj. arhivu u Beu.

God. 1429. 12, rujna, u Palermu.

Njeki Sicilijanac obvezuje se izplatiti kode nanesene Dubrovanom ugar skim podanikom. In nomine domini iesu christi amen. Anno nativitatis eiusdem mille simo quadringentesimo vicesimo nono, mense septembris, die vero duo decimo eiusdem mensis, octave indictionis, regnante serenissinio et excellentissimo principe et domino nostro domino Alfonso dei gratia Aragonum, Sicilie etc. rex. Nos Bernarus e Plathamone iudex felicis urbis Panormi testamur, hocce instrumentum esse authenticum, reperirique in archivio publico huius urbis: Die sexto septembris, octave indictionis. Cum archidiaconus Spalatensis et regis Sigismundi capellanus, qua missus Bagusinae civitatis compararet et exigeret solutionem 800 venet. ducatorum, item indemnitatem damnorum a quodam Siculo Joanne de Vintimilia civibus Bagusii, subditis Hungariae, illatorum in mari} idem Joannes obligat se ad persolvendam dictam summam et resarcienda damna cum sumptibus. Actum in urbe Panormi per Antonium de Candela iudicem ordinarium Sicilie, notarium publicum et magistrum curiae viceadmirati urbis. Izvornik na pergameni u car. tajnom arkivu u Besu.

God. 1429. 23. rujna, n Mletcih.

1429. 23. septembris. Franciscus Foscari dux Venetiarum etc. Marco Erizo comiti et Benedicto Aymo capitaneo Jadre, de datio salis, et de biadis. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 41, u zadarskom arkivu.

God. 1430. 18. siecnja, u Dertnsi.

Alfonso kralj aragonshi i sicilijanski obvezuje se Dubrovanom, da e jim sve vratiti, to bi jim oteli njegovi podanici dok ohstoji mir medju njim i Sigismundom. Alfonsus rex Aragone et Sicilie scribit Baguseis et hoc contemplatione et intuitu domini Sigismundi del gratia Komanorum regis semper augusti fratris nostri carissimi, cui Ragusii civitas est subjecta, bene scire, aliquos ex suis subditis ipsis damna intulisse; ideoque jubet, quod si ali-

38

quis ex suis auderet arripere navem vel aliud usque dum foret pax inter ipsum et Sigismundum, debeat statim damna satisfacere iuxta estimationem, et ablata restituere. Datum in civitate Dertuse 18. die januarij anno a nativitate domini MCCCC tricesimo, regnique nostri quinto decimo. Rex Alfonsus m. p. Izvornik na pergameni u ces. tajnom bekom arkivu.

God. 1430. 18. sienja, u Dertusi.

Alfonso kralj aragonski i sicilijanski proglauje na sve oblasti, da je 6. srpnja 1428. podjelio Dubrovanom osobite povlastice, i da jih se dre. Alfonsus rex Aragonie et Sicilie annuntiat omnibus officialibus regni sui quod quum nuper intuitu et contemplacione domini Sigismundi dei gratia Romanorum regis semper augusti fratris nostri cairissimi, cui Ragusii civitas est subjecta, quasdam nostras guidatici, proteetionis et saluaguardie specialis literas nobilibus et egregiis viri, civibus, et universitati civitatis eiusdem concessimus sub bae forma." (Hic adducitur diploma ipsius regis 6. iulii 1428. Valentiae datum.) Nunc vero amititiae causa esistentis inter ipsum regem ac dictum Romanorum regem ae subditos et distrechiales suos" ipsum diploma confirmat, et vult, ut ab omnibus observatur sub poena ammissionis bonorum omnium. Datum Dertuse 18. die januarij anno a nativitate domini 1430. ReX Alfonsus m. p. etiri izvornika na pergameni u car. taj. arkivu u Beu.

God. 1430. 5. oiljka, u Hvaru.

Prima se u gradskom vieu, da se popravi statut, i poalje mletakoj vladi, da ga potvrdi. Die 5. mareii 1430. In eodem consilio posita fuit pars per dominum comitem et iudices: Cum boe sit, quod in alio consilio facto die 8. ianuari preteriti captum fuerit, quod eligantur duo nobiles, qui cum domino comite, iudices et advocatores comunis et canceilario viderent et corrigerent statuta, et durum sit posse omnes simul adunare, ibit pars, quod eligantur duo nobiles, qui sint cum domino comite et iudicibus, qui erunt in civftate, qui corrigant statuta communis Phare, et facta correctione, purgetur in consilio, et purgata et capta mittantur ad serenissimam ducalem dominationem ad confirmandum per eandem dominationem; et datis ballottis, capta fuit pars per omnes, nemine discrepante; et electi fuerunt ser Vidosius Draica et ser Vidosius Gazzari per omnes de consilio, nemine discrepante. Ex libro consiliariorum nobilium Leine tempore magnifiei domini P. Contareni olim honorandi comitis Leine ad cartas 194. E codice apud I, Machiedo in Leina, edidit I. Bogli: Studi storici p. 196,

39

God. 1430. 29. travnja, u Mletcih.

Republika upuuje svoga vrhovnoga kapetana po inoru o odnosajih medju Turinom i Albanijom mletakom. 1430. die 29. aprilis, in rogatis. Sapientes consilii. Quod viro nobili ser Silvestro Mauroceno capitaneo generali maris scribatur in hac forma, videlicet: Propter casum amissionis civitatis Salonichi, sicut considerare potestis, commissi, quam vobis dedimus circa factum pacis tractande cum Turcho non habet nee potest habere locum in ilia forma, quam vobis fecimus. Nichilominus quia omnibus consideratis vellemus devenire ad pacem cum Turcho, si possibile foret, cum modis congruis et honestis, mandamus vobis etc. Et quia in pace, quam alias fecit vir nobilis quondam ser Bertucius Diedo cum genitore dicti Turchi, cuius copiam vobis dedimus, inter alia continetur, quod pro castro Nepanti dominatio nostra teneatur dare singulo anno de mense septembri predicto Turcho due. centum de introitibus dicti loci, et pro locis Scutari, Alexii et Drivasti ducatos ducentos etc. vobis declaramus, quod tunc temporis, quando factum fuit et conclusum ipsum capitulum, ut per ipsum videri poteritis, quondam Balsa Strazimir, qui dominabatur in dictis partibus, tunc vivebat et erat subditus et homo dicti Turchi, et nunc idem mortuus est, et res mutate sunt in alia forma, quia locus Drivasti non est amplius sub nostro do minio. Et ideo volumus, quod faeiatis omnem possibilem experientiam, quod dictum capitulum aliquo modo non ponatur. Sed si vellet, quod dictum capitulum poneretur, debeatis illud concludere, quod intelligatur pro omnibus locis nostris partium Albanie, et experiri quantum poteritis et vobis erit possibile de reducendo dietos ducentos ducatos pro locis Albanie predictis ad illam minorem summam, quam poteritis, cum locus Drivasti non sit in potestate et dominio nostro, sicut erat quando alis fuerunt promissi dicti ducati ducenti. Et si aliter facere non possetis, quia omnino vellet prefatos ducatos ducentos, sumus contenti, quod ipsos ducatos ducentos promittatis, dummodo etiam dictus Turchus promittat defendere dicta loca nostra, ut ab aliquo non molestentur, sicut tenebatur condam genitor suus vigore capituli predicti. Quando autem obtinere non possetis dictum capitulum pro ducatis centum pro loco Nepanti et pro locis Albanie pro ducatis ducentis in anno, damus vobis libertatem ad partem ad partem posse promittere in totum usque ad summam ducatorum quingentorum in anno, sicut melius facere poteritis cum aliis conditionibus dictis superius. Item etc, De parte 119, de non 12, non sinceri 3. Secreta consilii rogatoruwi, XI, 101, u mlet. arkivu.

God. 1430. 7. svibnja, u Mletcih.

Naputak pomorskomu podkapetanu iduem u Dalmaciju i Albaniju na obranu onih mjesta. 1430. die 7. maii, in Rogatis. Sapientes ordinum: Nos Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. Commitimus tibi nobili viro

40

Georgio Vallaresso, dilecto civi et fieli nostro vieecapitaneo nostro ad culfum, quod quanto celerius tibi est possibile, cum galea tibi commissa ire debeas Jadram, et presentare te rectoribus nostris, quibus dices, quod nostra dominatio avisata suis uteris de novis, que divulgabantur, deliberavit mittere te ad illas partes, et immediate post te missuri sumus imam aliam galeam, quam de presenti armari fecimus. Et similiter in Sibenico unam aliam galeam armari iussimus pro securitate et deffensione illarum terrarum et loeorum nostrorum Dalmatie. Et simi liter deliberavimus et iam solidari fecimus pedites centum, quos subito ad eos missuri sumus, quanto cicius fieri poterit; et eonsignatis ballistis et veretonis, et aliis munitionibus, quas tibi hie dari fecimus, et sumpta plenaria informatione de statu et conditione illius civitatis et paisii et omnium novorum, inde recede, et sine aliqua temporis amissione vade Spaletum, et inde Tragurium pro hortamine loeorum et subditorum nostrorum illarum partium, informando rectores nostros predictorum locorum de armamento galearum duarum, que immediate post te ad illas partes venture sunt, hortando eos, quod bono animo sint, quia de hine omnes provisiones fient, que pro salute et conservatione loeorum pre dictorum fuerint necessarie. Et sumpta a predictis informatione de conditionibus paisii et novis omnibus, ab eisdem locis recede, non permittendo aliquem hominem descendere in terram alicubi, ut cicius vadas, et cum quanta celeritate tibi fuerit possibile extede te usque Durachium. Verum si Tragurii, Spaleti vel Sibenici esset aliquis exercitus inimicorum, per modum quod aliquis dictorum loeorum esset in periculo, volumus, quod stes in illo loco, ubi maius periculum et magis necessarium tibi videbitur, et stando subito scribas nostro dominio. Sed non existente in aliqua dietarum terrarum aliquo exercitu inimicorum cum manifesto peri culo dictorum loeorum, accelera iter tuum cum quanta veloeitate poteris versus Albaniam, visitando Dulcignum, Alexium et Durachium pro solamine fidelium nostrorum, et in Durachio summas veram informationem de conditione loci et novis Turchorum; et si ibi erit periculum aliquod inimicorum, -volumus, quod ibi maneas ad securitatem et defensionem dicti loci, et literas nostras, quas tibi dari fecimus, mittere debeas Corfou rectori nostro, cui scribimus super facto galee Diede, que iiluc capitare debet, et committimus, quod galeota, quam ibi habet, mittat Durachium ad obedientiam tuam, quam operari debeas ad securitatem tarn Alexii, Duraehii, quam Dulcigni et aliorum loeorum nostrorum illarum partium, sieut sapientie tue melius videbitur. Et si pro Durachio vel Albania indigebis ballistarum, illos pete a dicto rectore Corfoy, cui committimus, quod de predictis tibi debeat subvenire. Et si Duraehii non esset dubium vel periculum, et periculum esset Alexii vel Dulcigni, volumus, quod te exerceas et vigiles ubi erit maius dubium et maius periculum. Et quando eris Jadre, dieas rectoribus nostris dicti loci, quod si galea, cuius est supracomitus ser Antonius Diedo, que ventura est ad disarmandum, illuc capitaret, eidem dent nostras literas, et precipiaut, quod in Dalmatia remaneat ad securitatem et defensiam loeorum nostro rum, si in Dalmatia erit periculum, et si non, mittat earn ad reperiendum te in partibus Albanie, vel ubi erit periculum inimicorum, Et si tu

41 dicte galee obviares in hoc accessu tuo, vel quando eris Durachii, volumus quod eidem dicas parte nostri dominii, quod tecum remaneat ad defensionem et tutelam locorum nostrorum Dalmatie et Albanie. Et quando eritis simul, facietis capitaneriam ad zornatam. De parte omnes. Secreta consilii rogatorum, XI. 105, u mletakom arhivu.

God. 1430. 20. svibnja, u Zadru.

Naredba o izvaanju soli. 1430. 20. maggio. Ordini del Sinclici veneti in Dalmazia. Viene proibito Tesporto de' sali d'alcuna delle citt, Dalmate senza licenza del rettore a seanso di pena. In camera si registrino in quaderno le tenute del sale. I rettori ogni quattro mesi mandino ai governatori delle entrate la nota del ricevuto e delle spese fatte, e dopo il lor ritorno informino nel termine di giorni tre quanto stimaasero conferente al pubblico servizio. Nicol Sfachiotto Dr. deputato ha copiato. Atti de7 Sindici Avogadori, u zadarskom arhivu.

God. 1430. 28. svibnja, u Zadru.

Naredbe izdane od sindiha i providura u Zadru o upravi grada. 1430. die 28. mensis maii. Infrascripte sunt provisiones facte et anno tate per speetabiles et egregios viros dominos Pasqualem Maripetro et Paulum Valaresso pro illustrissima dominatione Venetiarum sindicos et provisores in Jara habentes super hiis plenariam libertatem a consilio rogatorum et additionis. Prima, che da mo avanti el non se possa far ne la camera de ara alehuna traslation de persona a persona ni da solato over provisionao ad altri per alchuno modo over sotto alchuno color sotto pena al conte e al capitanio e earner! engo, che questo fesse far? de ducati duxento d oro da esser scossi per i avogadori de comun e per i offitiali de le rason, abiando parte come de le altre del so offitio. Item che da mo avanti tuti i acii e affitti e tute altre cose, le qual aspeta al nostro comun over per alchuno altro modo podesse aspetar, non se possa ni debia affitar ne incantar cum alchuna condiction over modo el pagamento da esser fato, salvo che a deneri contadi, da esser pagadi ala nostra camera de Zara manualmente a quelli termini parera ali rectori. Item che tute le trate de sal da mo avanti se trazira per chadaun luogo, e tuti i deneri, che per chadaun modo se scodra ala camara nostra de Zara, se debia schuoder a deneri contadi e non per altro muodo sotto pena de ducati cento al camerlengo per chadauna volta, che a questo luy contrafesse. E questa medema pena incora i retori, che fesse contrafar. Item che tuti i pagamenti, che se fara a soldati e a chadauna altra persona, che dovera aver da la camera per chadaun muodo; debia esser pagadi cum deneri contadi e non per altro muodo, ni possa esserli fato letera de cambio per alchun modo del destreto de Zara ne per i luogi son obligadi a mandar deneri a Zara.

42

Item che quando el se affitara alchun datio over isola e possession a publico incanto, cbel canzelier, el qual e deputado a scriver i diti incanti, sia obligado fra tre zorni, da puo delivradi i diti datii over affiti, aver notado le so piezarie segondo i ordeni e al presente, e che al dito termene el dito canzelier debia andar a la camera nostra, e far notar quelli avera tolto i diti dacii over affiti, e distinctamente far scriver, se quelli sera delivradi over affitadi, a ducati d oro over monede, e i tempi de far i suo pagamenti, e questo sotto pena al dito canzelier de lire cento per chadauna fiada non observera le preite cose. Item perche la signoria nostra a in Zara alehune case, in le qual habita soldadi e spicial persone, e de quelle fina questo di mal sia tegnudo conti, che da mo avanti in la camera nostra el se tegna uno quaderno, in el qual sia ordinatamente scrito quelli habitara ne le dite case, e ogni mesi sey el se debia meter a conto de i soldadi i fiti de quelle, in le qual quelli habitara. Item acio le rason de la nostra signoria continuamente se possa veder, sia ordenado, che quando el sera fato alchima boleta de pagamento per salario over per spese e per chadauna altra eason, che quelle bolete subito se debia portar ala camara. El camerlengo debia meter quelle in zornal, fazando quelli doverano aver i deneri credidori de quello sera notado suso le bolete, e poy lasse quelle in la man de colui quelle avera portado; e quando el camerlengo pagera alchuno per le dite bolete, debia scriver suso quelle i deneri luy i oara. Item conzosia chel sia affitado al presente alchuni datii et altre cose cum condition, che i condutori de quelle possa pagar parte de deneri de camera, che per observation de i diti incanti i rectori possa acceptar tante bollete fate in 1 anno, lui e obligado de pagar i dacii over affiti tolti fina al compimento del pagamento quante intrera in la parte de i deneri el doveva pagar de camara, e questo in quanto per i tempi passadi i diti condutori avesse pagado la quantita de deneri contadi quelli i era obligadi de pagar segondo la forma del so incanto. Veramente non abiando pagado i diti denari contadi, se debia deffalcar uno per 1 altro. El camerlengo non possa far alchuno de questi sconti senza licentia di rectori sotto pena de lire cento. Item azo che chadaun abia cason de poder trar sal, che da mo avanti tuti quelli vora trazer sal de Zara e Pago si per la montagna come per la marcha e chadauno altro luogo per comoditade de i merehadanti, abia termine de pagar el datio de le dite trate mesi VI, debiando dar bona e sufficiente piezaria del pagamento de le dite trate; la qual piezaria sia acceptada per i nostri rectori. Item che el conte nostro de Zara da mo avanti sia obligado quanto i avera compido el so rezimento de portar a Venexia in sembre cum i libri de le rason de Zara una copia de tute le contralettere, luy avera fato far de le trate del sal, e quelle eonsignar ai offitiali de le rason sotto pena de ducati cento. Item conzosia che segondo i ordeni nostri de tempo in tempo i rectori sia obligadi de mandar a Venexia al offitio de la ternaria la copia de tute bolete de le grasse serano tratte per Venexia e ai luogi tra Grado

43

e Cavarzere; e questo finoquesto dl maj sia stado observado, che da mo avanti el canzelier del conte debia ogni mesi quatro mandar a Venexia ai diti offitiali le copie dele dite contralettere over bolete cum le plezarie de quelle sotto pena de lire cento per chadauna fiada, che luy questo non observasse. Copia unius capituli contention commissione predictorum dominorum sindicorum et provisorum mandantium domino eomiti Jadre, quod dictum capitulum debeat observare. Ceterum quia sumus informati, quod eancellarius comitis nostri Jadre facit ibi persolvi de certis bulletinis, que faeit personis exeuntibus de Jadra, que inusitata et indebita solutio nobis plurimum displicet, mandamus vobis, quod super hoc vos informare debeatis, et facere, quod idem eancellarius restituat quicquid recepit dicta de causa, quodque in futurum nullo modo presumat accipere aliquas consimiles inusitatas solutiones. Ducali e terminazioni Libro I. c. 4344, u zadar. arhivu.

God. 1430. 28. svibnja, u Zadru.

Nastavak istih naredba. 1430. die 28. maii. Infrascripte sunt provisiones facte et annotate per magoificos et generosos viros dominos Marcum Erizo honorabilem comitem et Benedictum Aymo honorabilem capitaneum Jadre et Pasqualem Maripetro et Paulum Valaresso sindicos et provisores honorabiles in Jadra, habentes super hoc plenariam libertatem a consilio rogatorum et additionis. Prima, che damo avanti tuti queli trazera sal de Zara e de tuti i altri luogi de Dalmacia senza bolleta e contra i ordeni de Venexia, chaza a pena de ducati uno d oro per mozo, e de star mexi quatro in prixon e de perder el navilio over barcha ed animali fose trovadi over acuxadi havesse portado quello; de le qual pene la mitade sia de 1 acuxadr over inventor de i dicti sali trati contra i ordeni, uno quarto sia del nostro comun, 1 altro quarto sia de i rectori e camarlengi, ai qual prima fose facta la denuncia over chuxa. Item che in la camera de Zara e de Pago sia tegnudo uno quaderno, suxo el qual se diebia scriver tute le vendede de sal se fara da mo avanti; e per bona execution de questo sia ordenado, che tuti quelli vendra sal, subito mixurado quello, diebia andar e far notar ala camera nostra a chi luy havera vendudo el dicto sal, e la quantitade de le misure, lui havera dado, e questo soto pena de soldi vinti per mozo de i sali lui non havera facto notar; el qual quaderno in Zara e termenado per i dicti segnor diebia tegnir Zanin da la chamera senza algun premio. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 44, u zadar. arhivu.

44

God. 1430. 6. srpnja, n.Mletcih.

Knez senjski obavieuje Mletane, da ugarski kralj kani oteti mu banstvo, a dati ga celjskomu knezu; toga radi moli za savjet. Odvraa mu se, neka poalje pouzdanika u Mletke. 1430. die 6. iulii in rogatis. Sapientes consilii. Cum pridem et modo noviter rectores nostri Jadre nobis scripserint, quod comes Segne, qui fuit Jadre personaliter, et deinde per duos eius filios, qui illue etiam fuerunt, dixerit et requiri fecerit, quod libenter se colligaret cum nostro dominio, et quod rex Hungarie i vit in Alemaniam, et dimisit ad gubernationem regni reginam, comitem Cilie, magnum comitem et quendam episcopum, et illis commisit, quod restituant dicto comiti Segne pecunias per ipsum datas pro banatu Sclavonie, quoniam vult transferre ipsum bannatum in comitem Cilie socerum suum, ac commisit illis, quod in quantum idem comes voluntarie non velit restituere ipsa loca, debeant ilia violenter auferre; et quod si dicta loca pervenient ad manus comitis Cilie, nunquam erit pax in partibus illis Dalmatie. Et proinde cum instantia petit scire responsionem et intentionem nostram; vadit pars, quod reseribatur reetoribus nostris Jadre, quod intellectis his, que pridem et nunc nobis scripserunt super dicta materia, volumus, quod dextro modo responderi faciant dicto comiti oretenus et non per literas, quod ista, que proposuit magnificentia sua, sunt talis nature et importantie, quod non bene nee apte possent per literas praticari. Et ideo si est de beneplacito sue magnificentie, ipse potest mittere ad presentiam nostram ali quern seu aliquos de eius intentione informatos cum libertate suficienti, quum tunc audita particularius intentione sua, poterimus clarius respondere. Et sit certus, quod in rebus licitis et honestis reperiet nostrum dominium bene dispositum. De parte alii, de non 0, non sinceri 1. Secreta consilii rogatorum XI. 119 r.; u mletakom arkivu.

Ood. 1430. 29. kolovoza, u Mletcih.

Na izjavu bosanskih poslanika u ime kralja, da ugarski kralj i car turski nastoje prignuti ga, da udari na Mletane, ovi odvraaju, neka se dri obveza i"pogodbas njimi utanaenih. 1430. indictione VIII. eo die 29. augusti in rogatis. Sapientes con silii, sapientes ordinum. Quod ambassiatoribos serenissimi domini regis Bossine ad ea, que nobis exposuerunt super facto requisitionis facte eidem per dominum regem Hungarie et dominum Teucrorum, ut rumpat cum nostro dominio, et quod superinde petebat consilium nostrum etc. prout per serenissimum dominum ducem est expositum huic consilio; respondeatur, quod audivimus et intelleximus, quecumque nobis exposuerunt ex parte serenissimi domini sui super dicta requisitione facta eidem domino; et de tali significatione regratiamur sue serenitati, quia clarissime videmus fraternam dilectionem suam, quam ad nostrum dominium serenitas sua gerit, que tamen nobis non est nova, quoniam dudum earn manifestam cogno^imus; quam nos etiam ex parte nostra conservare et augere disponimus. Sed ad factum consilii, quod superinde a nobis petit, respon-

45 demus, quod non expedit, quod serenitas sua a nobis consilium petat, nam in omni facto pro amplissima sapientia sua, quam cognovimus in serenitate sua, ipsa sciret bene deliberare et optime providere. Et quan tum pertinet ad hanc rem, sumus certissimi, quod serenitas sua, que semper est asueta servare promissiones suas, observabit etiam conventiones et promissiones, que habet nobiscum, et quod sicut semper fecit, taliter faciet et providebit, quod amorem et benivolentiam nostram eonservabit. De parte 140, de non 1, non sinceri 1. Secreta consilii rogatorum XI. 130., u mletakom arhivu.

God. 1430. 5. rujna, ra Mletcih.

Nezadovoljivi se poslanici bosanski s odgovorom, republika odvraa jih od svake navale i obeaje, da nee pomagati cetinskomu knezu proti Bosni. Glede zajma izpriava se. 1430. die quinto septembris, in rogatis. Sapientes consilii. Quoniam orator serenissimi regis Bossine videtur non bene contentari de responsione, quam ibi fecimus, et insuper requirit mutuo a nostro dominio ducat. 32 mille auri pro redimendo de manibus Turchorum aliqua eius castra, que sunt in illorum manibus in regno suo Bossine secundum certam compositionem, quam invicem habuerunt; vadit pars, quod dicatur ibi, quod iudicio nostro ibi priem pertinenter respondimus quantum ad bonorem illius seranissimi regis et nostri dominii secundum naturam rei nobis visum fuit expediens. Nec videtur nobis, quod dicere possimus aliud quam id, quod diximus, quum sua serenitas est sapientissima et habet notabilissimum consilium, ac in omnibus rebus oceurrentibus sciet multo melius deliberare et providere circa ea, que habeant conservare honorem suum in confirmationem et augmentum antique amicicie et cordialis benivolentie vigentis inter suam serenitatem et nostrum dominium quam nos, qui sumus longinqui, et non possumus videre nec intelligere ea, que occurrunt et occurrere poterunt sue serenitati, ita quod non possemus pertinenter consulere sue serenitati. Sed bene certificamus eum, quod dudum fuimus ac sumus et esse disposuimus cordialissimi amici et benivoli sue serenitatis. Et in omnibus concernentibus bonorem et commodum sue serenitatis et status sui semper erimus promptissimi et sincere dispositi, sicut semper fuimus et plus, si plus diei potest, et sicut semper videre potuerit per effeetum. Dicatur quoque dicto oratori, quod per comitem nostrum Sibinici fuimus informati, quod sua serenitas rogavit eum; quod non velit dare favorem nec se impedire in factis comitis Johnnis de Citines, contra quern sua serenifcas intendit movere guerram. Et quod ut sua serenitas cognoscat nostram bonam intentionem, nos mandavimus dicto coraiti nostro, quod se non impediat in dietis factis secundum requisitionem ipsius serenissimi regis. Et sic de novo dicimus, quod non dabimus nec dari faciemus favorem aliquem dicto comiti Johanni, neque nos impediemus in his factis, ita quod sua sere nitas libere facere poterit facta sua.

46 Ad partem autem mutui ducatorum 32000 summatur excusatio, quod non est nobis possibile posse complacere sue serenitati cum verbis et allegationibus ad materiam pertinentibus. De parte 130, de non 0, non sinceri 1. Secreta consilii rogatorum XI. 132., u mletakom arkivu.

God. 1430. 5. rujna, u Mletcih.

Viee mletako eli znati misli kneza senjskoga Nikole u pogledu kneza celjskoga tezeeg za tim, da mu otme bansku cast. 1430. die 5, septembris, in rogatis. Sapientes consilii. Cum spectabilis miles dominus Donsa, orator magnifici comitis Mcholai Segne etc. pro parte ipsius domini dicat, quod comes Cilie toto posse procurat ha bere banatum Dalmatie, quern ad presens habet idem comes Nicholaus, et si istud oceurreret, dominatio nostra bene intelligere potest, qualis esset ista mutatio considerata conditione et voluntate dicti comitis Gilie contra nostrum dominium; et proinde requirit habere intelligentiam et favorem nostri dominu; vadit pars, considerata natura huius facti, quod collegium esse debeat cum icto domino Donsa ac scire intentionem do mini sui et intelligere, quid vellet a nostro dominio, et qualem intelli gentiam vellet habere nobiseum, ae summere illas informationes, que fuerint opportune in ista materia. Et postea cum his, que habebuntur, venietur ad hoc consilium, et deiiberabitur sicut videbitur expedire. De parte 129, de non 1, non sinceri 1. Secreta consilii rogatorum 132. r.y u mlet. arkivu.

1431. 11. lipnja, u Mletcih.

Mletaka vlada javlja, da je papa imenovao skradinskim biskupom Jakova iz Mugle, te nalaze, da mu dadu, sto mu po pravu ide. Franciseus Foseari dei gratia dux Venetiarum etc. universis et singu lis nobilibus et sapientibus viris, comitibus, capitaneis, potestatibus, castellariis et aliis quibuscunque rectoribus nostris quibuscunque vocabulis nominentur eivitatum, terrarum, insularum et aliorum quorumeunque locorum nostrorum partium Dalmatie, ad quos presentes advenerunt, fidelibus dilectis salutem et dilectionis affectum. Cum sanctissimus papa Eugenius quartus provident episeopatum Scardonensem de persona reverendi patris domini Jacobi de Mugla fidelis nostri, eius meritis et virtutibus nobis cari non mediocriter et acepti, fidelitati vestre mandamus, quatenus eidem domino episcopo vel eius nunciis presentium ostensoribus de omnibus et singulis fructibus, redditibus, proventibus et obventionibus quibus cunque prelibati episcopatus in locis subiectis vestris regiminibus existentibus facere debeatis integraliter responded, ac habere ipsum tamquam fidelem nostrum in his, que cum honore nostro poteritis facere propicio recommissum cum beneficio ipsius antedicto. Data in nostro dueali palatio die sexto novembris, indictione X, 1431. Registrata et re cepta die 11. iunii 1432. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 47., u zadar. arkivu.

m
God. 1431. 23. kolovoza, u Mletcih.
Zabranjeno uvesti tudja vina u ibenik s namjerom opet jih van iznesti. Vina forensia ne introducantur in civitate causa extrahendi. Franciscus Foseari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viri Moisi Grimano, de suo mundato comiti et capitaneo Sibenici et successoribus suis fidelibus dilectis salutem et dileetionis affectum. Sicut scire potestis, fecimus concessiones illis nostris subditis, quod vinum, quod de suis reditibus percipiunt, possint conducere Venetiis, solvendo duatum unum cum dimidio in Venetiis pro amphora de datio; sub pretextu cuius eoncessionis multi emunt vina aliena, et ilia conducunt Venetias, et solvunt solum ducatum unum cum dimidio de datio pro amphora, quod est contra mentem et intentionem nostram: quia si ipsis fidelibus nostris earn eoncessionem fecimus, illam fecimus solum de vinis redituum suorum, et non de vinis, que emunt. Unde considerantes id ad damnum datii nostri Venetiarum plurimum accedere, quoniam illi, qui debent solvere integrum datium, sub huiusmodi pretextu a medietate datii absolvuntur, volumus et fidelitati vestre stricte scribimus et mandamus, quatenus esse debeatis cum illis fidelibus nostris deinde, eisdem deelarando deceptionem quae fit in hoc, et damnum quod sequitur in nostrum commune, et quod ad hoc provideant, ne detur nobis materia revocandi gratiam eis factam; et volumus de caetero, quandocumque vina de locis regiminis vestri extrahentur pro conducendo Venetias, debeatis fieri facere extrahentibus contralitteram, in quibus scripta sit quantitas ejusdem vini, et nomen cujus est, et si erit de redditibus suis vel non, quae contralittere dirigantur et presententur officialibus datii vini in Venetijs, ut faciant solvi dimidium datium, aut integrum, prout debebitur; circa quam rem talem modum adhibeatis et regulam, ut de cetero ab huiusmodi extrahentibus vina decipi non possimus, sicut aetenus fecerunt, ex quo damnum inextimabile pertulimus. Data in nostro ducali palatio die vigesima tertia mensis augusti 1431. indietione X. Diplomatarium sibenicense u car. knjinici u Becu (Cod. supp. 541. str. 91.)

Go. 1431. 9. rujna.

Palatin Nikola Oorjanski trudi^se, da skloni Mletcane povratiti Dalma ciju kralju Sigmundu. Spectabilis miles dominus Dons a de . . . orator magnifier domini Nicolai de Garra magni comitis palatini Hungarie sub eius Uteris credulitatis exposuit: quod idem magnus comes se recommendabat nostro dominio. Deinde dixit, quod postquam fuit in hac civitate nostra, semper opta\it servire nostro dominio et facere res nobis gratas, et quod habita relatione, quod dominatio nostra erat contenta de interpositione sua inter dominum suum regem et nos, ipse fuit ad presentiam dicti regis ad partes Norinbergi prineipaliter propter hne causam, ubi stetit per duos menses, ac varus modis et cum tempore congruo pluries promovit hanc materiam cum dicto rege, ac etiam tenuit modum, quod burgi magister

48 Norinbergensis locutus fuit cum dicto rege, ac proposuit et svasit hoc factum. Et quod talem habuit finalem intentionem regis, qui dicit esse contentus venire ad pacem cum nostro dominio, restituendo nos Dalmaciam, que est supposita corone Hungarie. Et quod si intentio nostra est venire ad pacem, respondemus sibi presto, quum cum responsione nostra redibit ad ipsum dominum suum regem, quem reperiet aut in Ausburg, aut in Felchirich, ubi debet se reducere pro eundo in Lombardiam simul cum aliquibus dominis Alamanie ae baronibus et curialibua suis et cum Sviceris, iuxta conventions et promissiones habitas cum duce Mediolani, qui promisit dicto regi dare civitates Janue et Ast, eunte ipso in Lombardiam in favorem suum contra nostrum dominium. Sed idem magnus comes certificat nos, quod si erimus content! de restitutione Dalmatie, prefatus dominus suus rex faciet quicquid voluerimus de factis terrarum imperii et de pecuniis et aliis differentiis. Et ulterius nos certificat, quod non habemus dubitare de gentibus, que ordinate et congregate sunt pro veniendo de Hungaria ad damna nostra, donee idem magnus comes revertetur ad regem cum nostra responsione, quod que dicte gentes habent ordinem et mandatom a rege esse ad obedientiam dicti magni comitis; et proinde petit responsionem de nostra intentione. Sed subiungit, quod prefatus magnus comes tamquam amicus noster svadet, ut faciamus pacem secundum voluntatem dicti regis, quem licet fortasse dominatio nostra speret, quod mortuo dicto rege, omnia erunt absque suspitione, dubitandum est, quod post mortem dicti regis' habebimus deteriorem conditionem; nam dicit, quod ipse rex habet animum ita varium et attendit ad tot negotia, videlicet ad Turchos, ad facta imperii et ad totum mundum, quod obliviscitur istarum rerum Dalmatie. Sed quod Hungari et barones Hungarie multum extimant istud factum, et quod si rex iste moreretur et non essent nisi tres homines in mundo, reperiretur ex tribus unus, qui vellet esse rex Hungarie, et quod unus alius rex Hungarie cum favore Hungarorum erit magis promptus et. fer yens ad recuperandum jura corone Hungarie. Et insuper svadet istud factum antequam dominus suus rex vadat in Lombardiam. Nam licet vadat cum modicis gentibus et modicis pecuniis, tamen reputatio sua et eius presentia est tanta, quod multum poterit obesse nostro dominio, et quod eo veniente, aliqui qui sunt cum nostro dominio, et dieunt velie vivere et mori nobiseum, visa presentia sua, mutabunt propositum, et derelinquent nos; et cum his verbis et allegationibus suasit nobis, pacem cum dicto domino suo rege, dicens etiam, quod si habebimus pacem cum rege et corona Hungarie, non poterimus dubitare de aliquo domino vel potentia mundi. Postmodum cum idem orator recessisset a presentia nostri dominii, dici fecit per nobilem virum ser Johannem Justiniano militem, quod oblitus fuerat unius partis, videlicet quod prefatus magnus comes dicit, quod dominatio nostra fortasse reddetur difficilis ad hanc pacem respectu portuum Dalmatie, et quod debemus a certo credere, quod habentibus nobis bonam pacem cum corona Hungarie, habebimus comoditatem portuum et omnes possibiles complacentias a rege et corona Hungarie tamquam a bonis amicis, et quod etiam fortasse servaretur talis modus, quod haberemus de illis loeis et portubus Dalmatie in pignore a corona Hunga-

)|9 rie, et in hoc au posemus reputare ipss portus tanquam nostros, quia pecunie nunquam restituerentur etc. Item dixit nova de Boemia. Senato. Lettere secrete, ali naposeb, u mlet. arhivu.

God. 1431. 12. rujna, ft Mletcik

Mletcani se zahvaljuju palatinu ugarskomu, tojimje uvjek odan, a glede Dalmacije, koj nemogu ustupiti, da su spremni dogovarati se putem poslanictva. 1431. die 12. septembris, in rogatis. Dominus, ser Marcus de Molino, ser Nicolaus Capello, ser Natalis Donato, ser Marcus Mauroceno, ser Frauciseus de Garzonibus, consiliarii; ser Troilus Marcello, ser Petrus Vallerio, ser Stefanus Trivisano, capita de XL.; sapientes consilii omnes, sapientes terrarum, sapientes ordinum. Quod ad ea; que nuper exposuit nostro dominio dominus Dnsa de Ladykovichi, orator magnifiei domini magni comitis Hungarie parte ipsius magnifiei comitis respondeatur in hae forma, videlicet: Quod intelleximus queeumque nobis per eum exposita, et respondents, quod non est nobis nova bona dispositio et voluntas ipsius omini magni comitis, quam habet et habuit continuo erga nostrum dominium, postquam ipse fuit Venetiis, et certissime nos vieeversa ab eo tempore citra semper habuimus et habemus eamdemmet dispositionem et voluntatem erga magnificam personam suam, et ad honores et exaltationem status sui semper fuimus et sumus dispositi toto corde. Et cernentes, qda ea, que ipse dominus magnusconies nobis/ per ipsum dominum Donsam fecit exponi, processerunt et proeedunt ab ipsa bona vojuntate sua, nos quan tum posumus site magnitudini regratiammv certificantes endem, quod tamquam veri et boni chrispiani semper dileximus et concupivimus pacem habere cum omnibus et presertim cum regi maiestate Hngarie, cuius semper fuimus devoti zelatores, nee pro nobis unquam defeeit cum eo habere bonam et veram pacem, sed de ipsa dispositione semper fuimus et sumus in presenti. Sed quia ipse dominus magnus comes dicit, quod si volumus habere pacem cum dicta regia maiestate, debeamus ante omnia dimittere sibi Dalmatiam, et quod ipse tunc reperietur dispositus ad omnia nobis grata etc. Dicimus, quod non videtur nobis conveniens, quod dimittamus Dalmatiam, sed conveniens nobis videretur, quod deveniretur ad pfaticam circa causam istam. Et ex nune ne eredatur, quod velimus rem istam in longum trahere, sumus parati oratores nostros mittere quoeumque conveniens videbitur ipsi magnifieo magnoeomiti, ubi etiam conveniant oratores regie maiestatis Huogarie pro traetatu predieto, per quam praticam speramus, <pod reperientur de modis/quibus partes habebunt merito contentari, et poterit deveniri ad bonam eompositionem et concordium, et pro nobis non deficiet pervenire ad: res licitas et honestas. De parte 133, de non 2, non sinceri 3. Secreta consilii rogatorum XII. 18. u mlet. arkivu.
SPOM. XXI.

50

God. 1432. 1. veljae, u Mletcih.

Vodja galije ibenike neka bude plemi ibeniki. Prefectus triremis Sicensis sit unus ex nobilibus dicte civitatis. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc., egregis et prudentibus viris, consilio et communitati Sibeniei fidelibus dilectis, salutem et dilectionis affectum. Continua experientia rerum magistra cognovimus fidelitatem non exiguam vestre communitatis erga nos et statum nostrum, et modo clarius earn nostram dominationem augere dictam deelaratis experience, quam nuperime nostro dominio fieri fecistis per nobilem virum Jacobum Badoario largam oblationem, velle ex fidelibus nostris armare deinde unam galiam, cognoscentes magnas expensas, quas nostrum dominium sustinet; quam oblationem ex nunc benigne acceptamus; verum ut videant fidelitates vestre, quod talis oblatio grata sit nostro dominio et accepta, volumus, quod per vestrum consilium elligatis patronum dictae galiae unum ex vestris fidelibus nostris, ad cuius elleetionem certi sumus, quod virilem et expertum elligetis, sicque persvademus vobis, quod faciatis, ut agenda, que habebit facere, viriliter faciet, sicut non dubitamus; vos quoque advisamus, quod ipse patronus sit ad conditionem patroni galee, que in Jadra armatur, sicut a comite nostro Si beniei eritis advisati. Data in nostro ducali palatio die primo mensis februari]', indictione X. 1431. Diplomatarium sibenicense, u car. knjinici u Beu. Cod. suppl. 541. str. 96.

God. 1432. 26. veljae, u Mletcih.

Imenuju se poslanici na ugarskoga kralja, i upuuju se, kako da s njim sklope mir. 1431. die 26. februaru, in rogatis. Ser Fantinus Michael procurator, ser Antonis Contareno procurator, ser Marcus de Molino, sapientes consilii, ser Franciscus de Garzonibus sapiens terrarum de novo aquisitarum. Nos Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. Committimus vobis nobilibus viris Danieli Victuri et Andree Mauroceno dilectis eivibus nostris, quod vaatis nostri honorabiles oratores pro tractatu coneordii inter serenissimum dominum Sigismundum Romanorum et Hungarie regem cum ordine infrascripto, videlicet: Ibitis primo Ferrariam, ubi habebitis advisationem ab ipso erenisimo rege seu a domino Domssa de loeo, ad quern sua serenitas venire vel mittere deliberaverit aliquos de suo consilio, qui vobiscum esse debeant super isto tractatu, videlicet aut ad civitatem Mantue aut ad eivitatem Regii aut ad alium locum subditum illustri domino mrchioni Estensi seu magnifico domino Mantue. Habitaque hac declaratione seu ' deliberatione regis, volumus, quod et vos vadati ad ilium locum, quern sua serenitas elegerit seu deputaverit in dominio seu iurisditione prefatorum dominorum. Nam intentio nostra rion est ulio modo, quod vaatis ad aliqua alia loca non subdita dictis dominis seu alteri eorum absque speciali nostro mandato, etiam si prefatus serenissimus rex vos require-

51 ret, aut diceret, velle personaliter esse vobiseum in aliquo loco extra iurisdicionem seu loca subdita domiii is antedietis. Fecimus vobis fieri literas credentials ad ipsum serenissimum regem. Ideo si ibitis ad presentiam sue serenitatis in loeis predictis, volumus, quod presentatis dictis Uteris, recomendetis nos et nostrum dominium sue regie maietati, offerrendo nos et nostram rempublicam ad honores et beneplcita sue serenitatis. Quando autem eritis ad presentiam ipsius serenissimi regis, si forte veniret personaliter ad ipsa loca subdita dominis antedietis, seu si erit cum illis de consilio suo, seu qui per eius serenitatem missi et deputati erunt ad ista negotia, dummodo de eorum mandato vobis constet. Si ipsi aliquid vobis dieent, audiatis quicquid vobis dicere volent, et deinde repondeatis, sieut prudentie vestre videbitur pro honore nostri dominii, adaptando verba vestra effectui nostre intentionis, quam vobis ihferius declarabimus. Si vero velent, quod vos primitus diceretis, volumus quod dicatis, qualiter sieut eis notissimum esse creditis, dominus Domssa fuit ad conpectum illius serenissimi regis et similiter ad nostrum dominium, ac iterum fuit et rediit de bono consensu sue serenitatis et nostro, ut daretur modus veniendi ad tractatum concordii inter eius serenitatem et nos. Quodque tandem deliberatum est, ut in illo loco vos omnes conveniatis ist de causa, et quod vos nomine nostro parati estis ad omne eorum beneplacitum venire ad hune tractatum, ut deo previo deduci possit ad bonum effectum. Certificantes eos, quod dominatio nostra semper fuit naturaliter avida tranquilitatis et pacis cum omnibus christi fidelibus et presertim cum ipso serenissimo rege, ad quem dudum gessimus singularem et naturalem quandam affeetionem et reverentiam, et eiusdemmet dispositionis esse credimus eius serenitatem, licet inter eius regiam maiestatem et nos hec accidentalis differentia intervenerit, sed tamen certissimi sumus, quod tandem naturalis instinctus et inclinatio bis fortuitis casibus prevalebit, ita ut inter suam serenitatem e't rios erit ille verus ainor et integritas dilectionis, qui naturaliter esse superioribus temporibus consueverat, et quod sua serenitas recognoscet sinceritatem nostram, ac reperiet nos ita promptos et bene dispsitos ad honores et comoda sue serenitatis sieut alii qui sint in Italia, Si per ipsum serenissimum regem vel suos vellet tractari de pace perpetua, dicatis, quod summe gratum nobis esset, sieut semper optavimus habere perpetuam pacem cum illo serenissimo rege, sieut superius diximus. Sed in tractatu hums paeis intervenirent multe difficultates et differentie, que neque de facili neque in brevi tempore reduci possent ad concordantiam; et quod dominatio nostra vos misit cum intentione, quod veniatur ad tractatum et conelusionem treuguarum, et quod ad illam praticam et conelusionem parati estis venire secundum nostra mandata cum modis et conditionibus rationabilibus ethonestis; sed conclusis his treuguis, postmodum cum tempore magis habilitef et quiete trctari poterit de pace perpetua. Verum ut intelligatis nostram intentionem, licet per tempora rectroacta habiti sint varii tractatus treuguarum cum ipso, serenissimo rege, ac formata diversa capitula, tamen omnibus consideratis, volumus quod procuretis venire ad treuguas per illud longius tempus, quod obtinere

m
poteritis, sed demum ad minus per annos quin<pe, que treugue sint in ilia forma, qua concluse fuerunt alie treugue iu 1413., quarum copiam vobis dare feeimus, ipso rege existente in patria Forojulii. Sed cum in ipsis treuguis nominati sunt pro utraque parte illi, qui gaudere debent earum beneficio, que nominationes sunt penitus necessarie, volumus quod antequam veniatur ad conclusionem ipsarum treuguarum, declarari et intelligi debeant per utranque partem illi, qui includi debeant in eis. Sed quia in illis treuguis inclusi sunt pro parte regis magnifieus dominus Mantue et comites Goricie, quos nunc includere volumus pro parte nostra, mandamus vobis, quod si veniretur ad formationem capitulorum dictarum treuguarum notari faeiatis alia capitula absque nominatione illorum, qui pro parte regis inclusi sunt, ut non detur materia regi faciendi difficultatem in tali nominatione. Nam inferius declaramus illos, quos pro parte nostra nominare et includere volumus. Sed bene advisamus vos, quod si idem serenissimus rex per verba specialia aut generalia vellet includere in his treuguis ducem Mediolani, intentio nostra non est, quod idem dux includatur; et in hoc poteritis allegare, quod si includeretur in dictis treuguis, oriretur magnus eror atque confusio; nam existentibus magnifica comunitate Florentie et nobis secum in publica guerra ex suo defectu, oceurrunt inter ligam et eum tot differentie et varietates, quod si relinquerentur hoc modo indefinite, non esset possibile, quin in brevi temporis spacio ad novas discordias veniretur. Et ideo opus est, ut ea, que fieri habent inter ligam et ipsum ducem, alio modo separate tractentur, sicut iam datus est ordo, quod ambassiate partium videlicet lige et ipsius ducis pro tractatu pacis, conveniant in Ferraria. Et si diceretur velle venire ad treuguas, et quod unicuique partium reservaretur arbitrium nominandi et includendi quoscumque vellent infra certum terminum; eo casu dicatis, quod faciendo per hunc modum, sequeretur idem inconveniens de faetis ducis Mediolani; et quod omnino taliter declarandum est, quod idem dux non includatur in his treuguis, ut facta sua separate tractari possint, sicut superius dictum est. Quando vero idem serenissimus rex vel sui dicerent, velle summere onus tractandi pacem vel concordiam inter ligam et ducem Mediolani, aut velle quod simul et semel tractarentur facta sue serenitatis ac ducis Mediolani cum liga et cum nostro ominio, aut quod dux includeretur pro parte sua, in his casibus procuretis removere eos a tali opinione, quia sunt materie valde differentes, sicut superius dictum est. Et si omnino persisterent in ista opinione, dicatis, quod non habetis mandatum ad talia, et quod scribetis nostro dominio, sicque facere debeatis. Si fieret vobis mentio de subsidio per nos dando prefato serenissimo regi contra Teueros, sicut in quibusdam pratieis habitis per elapsum petitum est atque promissum, dicatis, quod secundum diversitates teiaporum oportet variare ppinionem et dispositiones rerum; et quod quando talis petitio fiebat, ad quam nos condescendebamus, tune eramus in publica guerra eum Turchis, sed modo habemus cum illis pacem, ad quam quodammodo coacte devenimus, ita quod cum honore nostro et conservatione fidei nostre non possemus hoc facere, sicut eius serenitas bene intelligit et cognoscit. Et a tali petitione vos omnino retrahere pro curetis.

53 Si 'in hac pratica requireretur aut aliqua mentio fieret, quod restitueremus Dalmatiam orone Hungarie, volumus, quod talibus verbis aures non prebeatis, sed a tali pratica vos penitus retrahatis, dicendo illis, qui de tali re vobis faeerent mentionem, quod non loquantur de tali materia nec teneant cor ad hoc, quum dominatio nostra numquam consentiret tali petitioni, nec vos intenditis ulio modo taleni materiam pratieare, sed bene poteritis honestare nostrum dominium, quod non se intromisit de factis Dalmatie ambitione dominii nec aliqua alia causa, quam pro tutella et conservation status nostri, consideratis inhonestis modis, qui in locis Dalmatie servabantur in detrimentum nostrum et status nostri. Ad declarationem vestram volumus, quod in his treuguis nominentur pro parte nostra magnifica omunitas Florentie, illustris dominus marchio Estensis, magnificus dominus Mantue, magnificus dominus Kavene, magnificus comes Goritie, castellani et nobiles vallis Lagarine. Insuper si venietur ad conclusionem treuguarum, specialiter declarer tur, quod illi, qui per utramque partem nominabuntur et includentur, teneantur ratifieare talem nominationem et inclusionem in spacio unius mensis post conclusionem ipsarum treuguarum. Et si in ipso spacio ratificabunt, gaudeant earum beneficio; sin autem, sint et intelligantur exclusi a treuguis antedictis. Ducere debetis vobiscum quatuor famulos pro quolibet; item unum notarium cum uno famulo, unum expensatorem, unum seschalchum et unum coehum inter ambos, possendo expendere ducatos quatuor in die in omnibus expensis quomodolibet oceurentibus, non computatis nabulis navigiorum, agociis equorum, nuntiis nec salariis familie vestre. De parte 135, de non 0, non sinceri 1. Secreta consilii rogatorum, XII. 64, u mletakom arkivu.

God. 1432. 16. oujka, u Mletcik

Izbor kneza ninskoga, koj se do sada obavljao u molbenom vieu, neka se od sada obavi u velikom vieu. 1432. 16. martii in maiori consilio. Cum omnia regimina nostra redueenda et fienda sint per nostrum majus consilium, quod est caput et regimen status nostri; vadit pars, quod de cetero comes None, qui fuit in rogatis per quatuor manus electionum, fieri debeat in maiori consilio per quatuor manus electionum cum salario et aliis conditionibus solitis. Mains consilium, liber Ursa c. 90., u mlet. arkivu.

God. 1432. 8. travnja, u MletciL

Mletako viee daje nalog svojim poslanikom na dvoru kralja ugarskoga, da se kui povrate. 1432. die 8. aprilis, in rogatis. Ser Leonardus Mocenigo procurator, Anthonius Contareno procurator, ser Georgius Cornario, sapientes con silii; ser Andreas Contareno, ser Laurentius Capello, ser Thomas Mi chael, ser Marinusl Lando, ser Marcus Eoscari, sapientes terrarum etc.;

54 ser Leonardus Bembo, ser Bertucius Delfino, ser Laurentius Honoradi, sapientes ordinum. Quod viri nobilibus Danieli Vieturi et Andree Mauroceno oratoribus ad partes Regii scribatur ut etc Recepimus litteras vestras datas quinto instantis hora 22 cum inclusa copia illis inserta literarum domini Domsse, quibus litteris vestris auditis, et ipsa eopia plenarie intellecta, cum nostris consiliis rogatorum et additionis vobis respondemus, fidelitati vestre mandantes, quatenus re cepte presenti nostro mandate, in dei nomine, informati de novis et conditionibus deinde, repatriare debeatis. De parte omnes alii, de non 0, non sinceri 1. Secreta consilii rogatorum, XII. 79. u mletakom arhivu.

God. 1432. 25. travnja, u Kninu.

TJgrin bribirski jamci svojoj eni Margiti za njezin miraz od 500 zlatnika. P r i v i l e g i u m i n t e r n o b i l e m v i r u m U g r i n i c h et d o m i n a m M a r g i t a m eius c o n s o r t e m o c e a s i o n e d o t i s sue. Nos capitulum ecclexie Tininensis memorie comendamus per presen tes quibus expedit universis. Quod nobilis Ugrinus filius quondam Nieolai Ugrinich de Berberio de genere Subich coram nobis personaliter consti t u t e sua ac filiorum carnalium suorum de rad. personis, quorum onus et gravamen in se assumens, si in infrascriptis non persisterent, confessus est sponte et relatu sue vive vocis in hunc modum. Quod nobilis et generosa domina Margarita Vorta filia quondam Johamiis Tybulch de Scena, consorsque ejusdem Ugrini, cum idem ipsam in uxorem recepisset, qingentos florenos in pecuniis, vestimentis, rebus et tesauro nomine dotis seeum ad ipsum portasset, quas quidem pecunias, vestimenta, res et thesaurum per ipsam nomine dotis ad valorem quingentorum florenorum auri per ipsam apportatos idem Ugrinus ad suum et filiorum suorum utile exposuisset; pro quibus quidem quingentis florenis auri prefatus Ugrinus nominibus et personis quibus supra per se ipsos eorumque heredes et successores possessiones et porciones possessionarum seu villa Lusanee Vorta universas habitas et existentes in comitatu Liche ipsum Ugrinum, hereditati speetans et pertinens prefate domine Margite Vorte pignore obligasset, imo coram nobis obligavit habendi tenendi gaudendi et ad libitum voluntatis usufructuandi vita videlicet ipsius do mine Margite Vorte durante. Tempore autem obitus prefate domine Mar gite Vorte vel ante quandocumque sue placuerit voluntati de predictis quingentis florenis seu de possessionibus pro eisdem eidem obligatis centum floren. auri pro anima et corpore cuicumque voluerit liberam legandi et exponendi habeant facultatem. Ceterum autem de florenis atque possessionibus predictis post mortem prefate domine Margite Vorte in filios et filias prefati Ugrini devolvi et condescendi debeant et teneantur. Insuper prefatus Ugrinus nominibus et personis quibus super promisit et se obligavit prefatam dominam Margitam Vortam in premissi? tenere atque servare et non contrafacere, imo ipsam ab omnibus impedire volentibus meri protegere defendere et excalupniare in lite et ex suis propriis laboribus et expensis. In quorum testimonium atque robur presentes

55 cum appensione sigilli nostri duximus concedendi. Dato fesia sexta proxima post festum resurectionis domini anno eiusdem miliesimo quadringentesimo tricesimo secundo. Reseriptum presens privilegium et presentatum per ser Philipum de Fero nobilem Jadre de mandate magnifici domini comitis Jadre die 18. iunii 1458, et registratum per me Christoforum de Laude caneelarium iussu suprascripti magnifici domini comitis, quo registrato autenticum restitutum fuit suprascripte domine Margite. Ducali e terminazioni. Vol. I. c. 12, u zadar. arhivu.

God. 1432. 10. svibnja, u Mletcih.

Knez senjski preporuuje republild svoga kapelana likog/ nadpopa Grgura. 1432. 10. maii. Franciscus Foscari dux Venetiarum etc. Luce Truno comiti et Vito de Canali capitaneo Jadre: quod Nicolaus comes Segne recomisit Gregorium archipresbiterum provincie Liche suum capellanum promotum ad beneficium prelibatum per apostolicam sedem, et confirmatum per episcopum Nonensem, ut ei faciant respondere de fructibus eius beneficii sub jurisdictione veneta existentibus. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 45, u zadar. arkivu.

God. 1433. 13. oujka, u Mletcih.

1433. 13. marcii. Franciscus Foscari dux Venetiarum etc. Luce Truno comiti et Vitto de Ganali capitaneo Jadre: quod Bartole q. Antonu de Grisogonis, nobilis Jadrensis, supracomitus galee de Jadra, in armata tratetur sicut alii comites. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 48, u zadarskom arkivu.

God. 1433. 22. oujka, u Podgradju.

Osuda izreena na pukom sudu. Nos Petrus Chusac ac Simon Brancovich vicecastellani castri Ostrovice, Petrus Obradich de genere Subich, Paulus Corlat de genere Carinorum, Vulcbasinus Ancich de genere Jamonet et Nicolaus Harcegenich de genere Zmana, iudiees iurati seis Podgrady nuncupate, memorie commendamus tenore presentium significantes, quod per venerabilem... ser Georgius Cumetich de Nona, tanquam procurator et procuratorio nomine capituli Nonensis, prout patet procuratione facta in 1433. indictione undecima et die 23. mensis februaru, cuius procure tenor talis est: Nos capitulum uiiiversum Nonensis ecelesie memorie commendamus, signifi cantes quibus expedit presentium per tenorem. Quod venerabilem virum dominum Blazium canonicum et primieerium nostrum ecelesie sancti Anselmi de Nona, et nobilem virum ser Georgium Comi. .-. presentes et boe mandatum sponte suscipientes, nostros veros et legiptimos constituimus procuratores, aetores, factores missos et eertos nuncios speciales ad comparendum coram sede judiciaria de Podgradi e comi-

5t
tatu Ostrovize et ubicumque expedient et casu requisiverit tam coram magnificis doniinis banis aut ipsorum vieebanis regum Crovacie contra et adversus quameumque personam occasione quacumque mota vel movenda et specialiter . . . adversus Georgium e t . . . occasione unius... terrarum sitarum et existentium in Kerniza, tam ad agendum et petendum quam in defendendum et respondendum, libellos dandum et recipendum protestationes sub quavis forma, faciendum advocatos, tolendum procuratio nem unam vel plures loco sui constituendum, sententiam vel sententias audiendi, appelandi et prosequendi, et ad omnia et singula faciendi, que ear um merita exigunt et requirunt et que nos constituere, facere et exercere possendi, si personaliter ae si essemus, ratum atque firmum promitendi habiturum, quicquid per dictos nostros proepratores ac constitu tes per eos, aut factum, gestum et procuratum fuerit in causis prenotatis, in cuius premissorum testimonio has nostras literas proeuratorias sigilli nostri capituli impressione concessimus munitas. Datum None in ecclesia nostra catbedrali sancti Assolii sub milesimo ut supra parte ab una agentes, ab alia vero nobiles viros Georgius eondam Vlatchi Segoticb et nepotem suum Cuzmam filium co ndam Tomasii Segoticb . . . Tugomenicb nobis pro tribunal! sedentibus in sede nostra judicaria Podgradye nominata causas litigancium discutientibus iuris moderamine et statera equitatis dictum et expositum fuit coram nobis per procuratores antedictos etc. Nos vero vicecastellani predicti una cum premissis nobilibus de Lucha nobiscum pro tribunali consedentibus omnia et singula suprascripta modo predicto peracta, aprobamus, ratificamus et presencium serie confirmamus barum nostrarum sub testimonio literarum. Comissus itaque factum premissum prout contmet viris nobilibus Matbeo eondam Pauli Marco vich generacionis Subich et Johani filio eondam Marini de Carmo generationis Lapzanorum, pristaldis ad hoc datis hanc sentenciam et obligacionem execucioni demandandam omnium premissorum testis presentes nostras literas acordatorias et per nostram sentenciam confirmatas sigillis nostris consuetis pro cautella maiori pendentibus muniri. Datum in sede predicta nostra Podgradye, sub anno nativitatis domini 1433. et die 22. mensis marcii. Izvornik u mletakom arkivu. Visilo je s prva est peata, a sada samo jedan, i to etvrti po redu.

God. 1433. 4. lipnja, u Rimu.

Sigismund obavieuje svoje podanike, da je sklopio primirje s Mletcani. Sigismundus etc. Vniversis etc. Quum nos ad instantiam, exhortationem et amicabilem interpositionem sanctissimi domini nostri Eugenii pape quarti amore desiderate pacis accensi et personaliter laborantes de beneplacito sue sanctitatis cum illustrissimo duce et dominio Venetorum super omnibus et singulis dissensionibus et guerrarum materiis mutuo et vicisim ex adverso factis treuguis pacis et sufferentias a die presentium ad quinquenium durturas tam ratione imperii quam regni Hungarie bonis respectibus, et etiam ut tempore medio deveniri possit ad bonam pacem ec dep auctore perpetuis temporibus duraturam facimus et forma-

5iP vimus, prout littere nostre desuper emanate clarius atestantur. Ideirco nos volentes, ut huius modi treugua a nobis et omnibus nostris subditis inviolabiter observetur, quemadmodum mori nostri et equitatis est; vobis omnibus et cuilibet vestrum easdem treuguas insinuamus, mandantes et volentes distriete, quatenus Mas pro honore nostro et imperii ae regnorum nostrorum inconcussas servatis ab offensis cessatis. Et dicti do minu subditos quoscumque cum mercantiis et aliis rebus quam negotiationibus suis per omnia et quecunque jurisdictions nostre et vestre loca, terras, eastra, villas, passus, portus, aquas et territoria sicut ab antiquo fieri solitum est, et ipsi acere potuerunt, hine inde tranire, stare, redire, mercari, et eonservari totiens quotiens opportunum fuerit secure et libere permitatis, nulli eorum quamcumque molestiam personalem vel realem quolibet inferrendo sub indignationis nostre pena gravi. Datum Rome anno domini 1433, die quarta iunii, regnorum nostrorum anno Hungarie 47. Romanorum 23, Boemie 13, imperii vero primo. Marciana Glas. VII. Cod. 1180.

God. 1433 4. lipnja, u Rimu.

Pogodba primirja medju Sigismundom i mletakom republikom. Sigismundus divina favente dementia Romanram imperator semper augustus ac Hungariae, Boemiae, Dalmatiae, Croatiae etc. rex. Notum facimus tenore presentium vniversis, quod ad instantiam et exhorfcationem et amicabilem interpositionem sanctissimi in christo patris et domini domini Eugenii divina providentia sacrosanete romane ac universalis ecclesie summi pontificis de mandato et beneplacito sanetitatis sue amore desiderate pacis aecensi et ilariter ferventis ac personaliter laborantis pro generali bono et commodo totius reipublice christiane guerrarum dissidia et jurgiorum fomites extinguere cupientes et suffocare, de et super omnibus et singulis dissensionibus, discordiis et displicentiis et guerrarum materiis ac earum occasione inter nos ab una et ill, principem Franciscum Foscari ducem et dominium Venetorum parte ex altera subortis et hine inde mutuo et vicissim ex adverso factis et perpetratis, cum eisdem duce et dominio Venetiarum, tarn occasione imperii quam regni et corone Hungarie etc. per medium nobilis viri Andree Donato q. Bartholomei procuratoris ecclesiae s. Marci ambasiatoris dicti ducis et dominii Venetiarum pleno mandato fulciti treuguas pacis seu sufferentias fecimus, inivimus ac facimus ac inimus, et sub verbo nostro imperiali promittimus et firmamus per presentes sub infrascriptis modis, formis atque eapitulis. Primo, quod buiusmodi tregue fideliter, firmiter et inviolabiliter ab utraque parte servari et teneri debeant per annos quinque a data presentium continue sequentes. Item quod quelibet partium omne id et totum, quod tenet et possidet ad presens, per jam dictos quinque annos teneat et possideat in quibuscunque partibus atque loeis. Item quod quelibet partium predictarum se abstineat et cesset, ac cessare et abstinere debeat ab offensis, et quod quilibet earumdem partium subditus cum mercantiis suis transire, stare, redire, mercari et conversari possit et vale at secure hinc inde per omnes terras, eastra, loca, villas.

58 passus, portus, pontes, aquas et territoria dictarum partium et cuiuslibet earum sicut ab antiquo faeiebant et facere poterant quovis modo. Item quod neutra pars nee quisquam eorum possit prebere auxilium vel favorem cuiuscunque alteri ex aliqua quacunque causa, inquietitudinem aut molestiam inferrenti alteri parti vel cuiquam eorum dicto tempore perdurante. Hoc etiam declarato et addito, quod nobis liceat guerram inferre quibuscunque nostris et imperii prineipibus, omnibus vasallis, et aliis subditis ac officialibus quibuscumque. Et quod prefati dux et dominium non possint nee debeant dare, impendere vel conferre direete vel indireete, palam, tacite vel occulte aut alio quovis modo auxilium, consilium vel favorem, nee subsidia aliqua alicui principi, dominio, vassallo aut aliis subditis vel officialibus nostris quibuscunque, contra quern vel quos nos moveremus, aut movere intenderemus littes, guerras vel offensas, sed abstinere debeant prefati dux et dominium bona fide realiter et cum effectu, exceptis tamen magnificis Marchione Estense, Marchione Montisferrati, Marchione Mantue et dominio Ravenne, qui in recommendationem vel colligationem ipsius domini ducis et dominii Venetorum comprehenduntur, quos gaudere decernimus beneficio harum treuguarum. Item ut tempore dictarum treuguarum et sufferentiarum deveniri possit ad bonam pacem, ac Deo auctore perpetuis temporibus duraturam, dicte partes eligunt et assumunt in amicabilem compositorem omnium differentiarum existentium inter partes predietas prefatum sanctissimum dominum nostrum dominum Eugenium summum pontifieem, qui modo non possit nisi de partium voluntate amicabiliter finem, pacem et concordiam facere. Item quod nos cum exercitibus nostris, et nostri exercitus sine nobis libere transire possimus et possint totiens quotiens per quecunque territoria, pontes, passus et aquas, quas tenet prefatum dominium Venetiarum, et etiam intrare possimus civitates, oppida, castra, cum honesta et condecenti commitiva si voluerimus, in quibus tarn nos quam nostri debeamus honorabiliter tractari et reeipi prout decet. Ita tamen quod nostri exercituantes amicabiliter transeant, nee ulterius damna inferant, quam fuerit consuetum per ipsos exercituantes, transeuntes per territoria amicorum. Et quod per dictum dominium Venetorum provideatur de victualibus pro nostris pecuniis et pretio competenti. Sic tamen, quod teneamur notificare adventum nostrum et seu nostrorum exercituum sive nostrarum gentium dicto dominio Venetorum per unum mensem antea, ut possint de rebus necessariis providere. Item si aliquis ex illis unius partis inferret guerram vel molestiam alicui partis alterius, non propter hoc intelligatur rupta treugua, sed moventi guerram ut supra non possit pars sua prebere auxilium vel favorem. Presentium sub nostre imperialis maiestatis sigillo testimonio literarum. Datum Rome anno domini 1433. die 4. mensis iunii, regnorum nostrorum anno Hungarie etc. 47, romanorum 23, Boemie 13, imperii vero primo. Marciana. Class. VII. Cod. 1180. Commemoriali XII. 122, u mlet. arhivu.

59

Gfo. 1433. 11. kolovoza, u ibeniku.

Knez ibenicki obavieuje obinske odvjetnike u Mletcih o njekih odsudah. Magnifieis et generosis viri dominis Leonardo Karavello et. ..'..sociis honorabilibus advocatoribus comunis Veneciarum, amicis honorandis. Presentata 1433. die 22. augusti ex Sibinicho. Magnifici et generosi amiei honorandi. Juxta requisitionem litterarum vestrarum, nunc generositatibus vestris mitto copi am processuum penarum et condempnationum factarum per virum spectabilem dominum Moysem Grimani preeessorem meum pro contrabands salis. Nee expedit, ut vestris spectabilitatibus enotem, qui fuerunt illi, qui dictas eondempnationes exigerunt, cum per ipsasmet scripturas eritis cerciorati. Verum quia requiritis adiuvari de eonsuetudine per elapsum observata super exactionem talium condempna tionum, vestris verrendis amiciciis notifico, quod aliquando per cancellarios comitum similes eondempnationes exacte fuerunt, et deinde domino consignate camerario, qui se tunc forte ad solutionem talium condempna tionum non reperit. In super copias quarumcumque securitatum et quietationum factarum caneellario, per aliquos accusatores, et examinationum per me factarum de aliquibus accusatoribus, sicut per vestras fui requisitus pariter cum dietis processibus et condempnationibus vestris egregiis amiciciis transmitto, meo sigillo munitas. Cumque Johannes Gatella, qui nune se parabat ad iter, Veneciam profecturus, impotens pecuniis, se disposuerit aliquater providere de recuperatione denariorum, ad presens illuc venire nequiens cito per viam Jadre illuc venire conabitur, paratur. Jacobus Grabriel comes civitatis Sibemci. Ex qua die 11. augusti 1433. Izvornik papirnati u mlet. arkivu.

God. 1433. 15. kolovoza, u Mletcih.

Republika dopituje Tomi Juriu Sibenianinu mjesenu plau radi nje govih zasluga. Stipendium Danieli Jurich, comestabili arceriorum, assignation. Franeiscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Jacobo Cabriel de suo mandato comiti Sibenici et successoribus suis fidelibus dilectis salutem et dilectionis affectum, Discretus fidelis noster Daniel, filius egregii fidelis nostri Thomae Jurich de Sibenico, in hac proxime guerra preterita fuit comesstabilis noster arceriorum nobisque probe et fideliter servivit; et quia cassavimus conductam suam, terminavimns enim non derelinquere etc. ut de bonorum gestium et laudabilibus operibus suis sentiat gratitudinem nostram, et ut semper eum habere possimus, cum eo egeremus, terminavimus cum nostro collegio habente ad hoc plenissimam libertatem, quod ab hodierna die in antea habeat libras viginti quinque parvorum in mense et ratione mensis ad beneplacitum nostri dominii ultra id, quod habet pro capitaneatu, quern habet et tenet deinde. Igitur volumus et vobis mandamus cum antedicto nostro collegio, quod de dieto stipendio Iibrarum viginti quinque parvo-

60

rum in mense ei solvere debeatis de introitlbus illius camere nostre Sibenici ad beneplacitum nostri dominu, ut predicitur. Data in nostro ducali palatio die 15. mensis augusti, indictione X. 1433. Diplomatarium Sibenicense, u dvor. knjinici bekoj, ruk. 13461, njegda 641, list 100.

Go. 1433. 19. kolovoza, u Mletcih.

Upravitelji u Istri i Dalmaciji primat e svoju plau na razlog od sto solada za mlet. dukat. 1433. 19. augusti. Franciscus Foscari dux Venetiarum etc. Jacobo de eha da Pesaro comiti et Victori Bragadino capitaneo Jadre: fuisse capta pars quod omnes rectores nostri Istrie et Dalmatie, qui de cetero elligerentur et qui recipiunt salaria sua a cameraris nostris, ipsa habere et recipere debeant ad raciorem soldorum centum pro ducato monete venete." Die 16. augusti fuit capta pars, quod id valeat etiam pro castellanis, camerariis et aliis officialibus in illis partibus. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 48, u zadar. arhivu.

God 1433. 24. rnjna, u ibeniku.

Knez ibeniki obavieuje obinske odvjetnike u Mletcih o njekoj iztragi. Magnificis et generosis viri dominis Leonardo Karavelo et. . . socjjs honor, advocatoribus comunis Venetiarum ceu fratribus honorandis. Magnifici et generosi amiei honorabiles. Juxta continentiam uarum vestrarum litterarum his diebus preteritis per me receptarum vestris speetabilibus mitto examinationes per me factas in presentibus meis litteris clausas. Et sicut requisivistis duplicari feci illas ad hoc, ut alteram ipsarum celeriter habere possitis. Verum quia, sicut constat vestris magnincenciis multe scripture facte sunt circa hanc causam, in mittendo vobis copiam omnium condemnationum salis et in mittendo alias seripturas, que sunt in magno numero, michi condignum videretur, ut fieret satisfactio pro laboribus mei cancellarii, qui circa dietas seripturas magoum tempus consumpsit; et propterea vestras generositates oro, ut si vobis dignum videtur, providere dignemini satisfaeionem laborum predicti mei cancellarii sicut dignum et rationabile est. Paratus etc. Jacobus Gabriel comes civitatis Sibenici. Ubi datum die 25. septembris 1433. Die 24. setembris 1433. Antedictus ser Daniel iterum comparens coram prefato domino comite, dixit reperisse per unam cedulam, quam invenerat in eius zornaleto, quod suprascriptas libras quinque et soldos decern recepit a dieto Franciseo eaneelario. Die predicto. Ser Nicolaus Bono constitutus coram prefato domino comite, delato sibi corporali juramento de veritate dicenda, ac interrogatus a suprascripto domino comite, si nomine Johannis Gatelle habuerat aliquos denario, suo sacramento testificaodo dixit, se non recordari de aliquo.

61 Eo die. Petrus Caporalis eonstituts, iaratus et interrogatus ut supra, suo sacraraento testificando dixit, se non habuise unquatn aliquos denarios nomine ipsius Johannis Gatello. Eo die. Ser Simon Sisgorich officialis cmere salis 1431. nomine eius patris ser Radichy Sisgorich constitutus coram prefato domino comite, et delato sibi saramento de veritate dicenda, suo saramento testi ficando dixit, se dedisse Johanni Gatello situlas decern salis, pro quibus sibi solutum fuit a caneellario domini Moisi germani die 21. augusti in quaterno sive zornali domini Simonis de 1431. die 21. augusti apparet in numero 7 ser Gatello situls 10, quantum de ora disse ser cancelier, et sic iuravit esse puram veritatem. Interrogatus, si dedit unquam dicto Gatello aliquos denarios, dixit et respondit, se habuise a dicto Francisco unam buletam de libris 72 Girardi de Tureih pro expensis, quas faeit fratri Blaxio, super qua bulleta dedit dieto Johanni Gatello nomine predicti Francisci predictas situlas decern salis, et dixit, quod habet duas cedulmas manu ipsius Francisci, quarum una dicit Simon Pregote da Agatello per mio nome libre 21 se tu puo o maneho Agatello quello che py. Altera dicit: Simon Pregote da Agatello per mio nome libre 11., de quibus dixit dedisse dicto Gatello denarios, sed nescit si dedit aut partem, et de tempore non recordatur; quas cedulmas idem dominus comes vidit, et interogavit dictum Simonem, si dicte cedule sibi date fuerunt tempore, quo Franeiscus hie erat; qui respondit, quod sic. Die 25. setembris. Ser Nicolaus Petrovich camerarius comunis con stitutus coram prefato domino comite, et delato sibi corporali iuramento de veritate dicenda, et interogatus virtute sacramenti sui nomine Franeisei cancellarii domini Moysi, dedit aliquos denarios Johanni Gatello, dixitque semel dedit nomine dicti Francisci suprascripto Johanni Gatello libras decern, de quibus Johannes Gatello emit unum archum. Et Fran eiscus postea fecerat 1 unos dictps denarios ipsi ser Nicolao, et fuit de mense februarij a diebus 10 usque in 15 de 1432., quando dedit dictas libras decern suprascripto Johanni. Et dixit se recordari, quod nomine dicti Francisci dedit aliquos de narios suprascripto Johanni Gatello, sed de quantitate non recordatur, de mense januarij de 1432., quos denarios aceepit dictus Johannes pro eundo extra territrium. ' Izvornik kod prof'. S. Ljubica.

God. 1433. 13. listopada, u MletciL

Vjerovnici Filipa od Baduka Zadranina htjedose prodati Filipovo imanje Stari Zidar". Republika dozvoljuje, ali pod uvjetom, da izplate svake godine njegovoj eni 40 dukata, za kojih bijae na onoj zemlji osigurana. 1433. 13. octobris. Franeiscus Foseari dux Venetiarum etc. Jacobo de eha da Pesro comiti Jadre, quod Zaneta uxor Phiiipi de Radueho debet ab isto habere unoquoque anno quadraginta aureos pro vietu et vestitu, unde tenet et possidet quandam possessionem nominatam Zara ,veehia et quasdam alias ipsius Philippi"; nunc ereditores ipsius Philippi

62 intendunt vendere etiam ilia sua bona; vendant, se in tali asu debeant dare ipsi Zanete annuatim 40 aureos. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 50, u zadar. arkivu.

God. 1433. 23. listopada, u Spljetu.

Potvrda za primljene novce. In christi nomine amen. Anno a nativitate ejusdem 1433. ind. xi. die vigesimo tertio ottubris, ducante serenissimo principe et excellentissimo domino domino Francisco Foscari dei gratia inclito duce Venetiarum etc. temporibus reverendissimi in christo patris et domini Bartolomei de Zabatellis dignissimi archiepiscopi Spalatensis, spectabilis viri domini Marci Maurocenis honorabilis comitis Spaleti, nobiliumque virorum ser Pauli Voltinj ser Simonis, Mathei ser Marini Andree et ser Arnoeij Laurentij, honorabilium judicum dicte eivitatis. In cancellaria" etc. Simeon Bubanich confitetur recepisse 24 libras (denariorum parvorum) a Domenico Tavaronich pro affictu fullorum in flumine Salonae. Notarius et cancellarius comitis Spakti: Franciscus de Cortusijs de Padua. Ex copia in archivo secreto Viennae. V. Carrara p. 33.

God. 1433. 10. prosinca, u Mletcih.

Oheaje se liepi dar palatinu, ako sam glavom izposluje mir medju re publikom i carem i kraljem ugarskim u Basileji, te da se dozvoljuje knesu senjskomu izvoz ulja iz Mletaka na mlet. brodovih. 1433. die 10. decembris. Sapientes consilii, sapientes super terris acquisitis de novo. Cum venerit ad presentiam nostram Nicolaus de Tragurio pro parte magnifici domini magni comitis Hungarie, in substantia exponens, quod idem magnificus comes se offert interponere et procurare, quod inter serenissimum dominum imperatorem et nos sit bona et perpetua pax, aut saltern ad longum tempus, ac sperat tenere modum, quod terre et loca Dalmatie libere remanebunt nostro dominio, sed requirit, quod habente hac re bonam conclusionem, sibi demus insulas Chersi et Auseri, quas alias habere consueverat. Et faciat pro nostro dominio tauter respondere, quod dicte insule non alienentur a nobis, ae etiam quod idem magnus comes non sit contrarius pratice pacis seu treugue, que tractari debet inter ipsum serenissimum dominum impera torem et nostrum dominium in Basilea; vadit pars, quod respondeatur, quod tarn in hoc facto quam in omnibus aliis factis nostris contenti essemus de interpositione dicti magnifici domini magni comitis, quern habemus pro fratre et amico dilectissimo. Sed sicut alias, dum nobis diei fecisset et offeri similem interpositionem, nos respondimus, sicut erat rei Veritas, tractatus iste positus erat in manibus summi pontificis de con sensu et voluntate ipsius serenissimi domini imperatoris et nostro, a quo cum honore nostro non poteramus nos aliquo modo retrahere. Successive volente et requirente ipso serenissimo domino imperatore, pratica ista reducta est in Basilea, et iam datum est principium, ac speramus in gratia dei, quod reducetur ad bonam conclusionem. Itaque magnificentia

63

sua bene intelligit et cognoseit, quod cum honore nostro non possemus mutare hanc pratieam; sed quia de eius magnificentia large confidimus, nobis gratissimum esset, quod personaliter vellet interesse huic tractatui in Basilea et operari, quod habeat bonum effeetum. Et in boe casu si ibit, et res habuerit bonam conelusionem ac pacis perpetue aut longarum treuguarum, quia non faeeret pro honore suo vel nostro, quod pubiice sciretur aut dici posset, quod magnificentia sua respeetu premii vel utilitatis se movisset ad hoc, et ex aliis rationabilibus et honestis eausis non videtur nobis promittere sibi ipsas insulas Chersi et Auseri; sed bene contenti sumus atque promittimus, quod habente. re bonam conelu sionem per interpositionem et operas sue magnifieentie, nos faciemus sibi talem partem de introitibus et proventibus illarum insularum, quod po tent merito contentari. Insuper quia petit nomine magnifici domini comitis Segne, quod dignaremur revocare prohibitionem navigandi Segnam alias per nos factam, quum sumus in bonis treuguis cum serenissimo domino imperatore; vadit pars, quod fiat excusatio cum verbis et allegationibus oportunis eirca hanc revoeationem. Sed quia dicit, quod dicti domini comites indigerent butis 80 olei singulo anno, dicatur, quod in complacentiam suam con tenti sumus coneedere, quod cum nostris navigiis conduci facere possint Segaam de Venetiis butas octuoginta olei singulis annis absque solutione datii iatroitus et exitus Venetiarum, aecipiendo litteras nostras dehuiusmodi lieentia et conduetura omni anno, quando erit expediens, usque ad dictam quantittem, ut eror non committatur. De parte alii, de non 11, non sinceri 4. Secreta consilii rogatorum XIII. 30. r.yu mlet. arkivu.

God. 1434. 7. i 16. sieenja, u Mletcih.

Upuuju se poslanici idui caru i kralju ugarskomu o uvjetih mira. 1433. die 7. ianuarii, et 16. eiusdem reposita. Ser Silvester Mauroeeno, ser Ludovicus Storlao, ser Marcus Lipomano, sapientes terrarum de novo acquisitarum. 1. Nos Eranciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. Committimus vobis nobilibus viri Federico Contareno et Andree Donato militi, dileetis et bonorabilibus civibus nostris, quod cum nostris Uteris credu litatis vadatis nostri oratores ad concilium Basiliensem et ad presentiam seremssimi et excellentissimi domini Sigismundi Eomanorum imperatoris semper Augusti. Et quia, ut est vobis notum, illic est noster orator egregius utriusque iuris doctor Johannes Eranciscus de Capitibus Liste, volumus, quod vobiseum sit ad ea, que inferius continentur, et alia, que eommitterentur per nos. 2. Cum autem ad conspeetum eiusdem serenissimi domini imperatoris vos presentabitis, porrectis nostris uteris credulitatis, quas vobis fecimus exhibere, nos stricte maiestati sue reeommittetis cum illis oblationibus, que honori suo et nostro videbuntur convenire, t dicere debeatis, quod his pluribus diebus preteritis, post reeessum tui Andree Donato a presentia sue serenitatis, que te misit ad has partes dehinc, advisati ab

64

oratore nostro domino Johanne Francisco ex litteris sis, qud eis maiestas multuin peroptabat et solicitabat scire nostram intentioneffi eirCa ea, que cum nostro dominio sua maiestas tractare volebat'; et epidi sue serenitati in omnibus complacere, subito elegimus te Federicum in nostrum ambaxatorem iterum ad eius presentiam cum nostra intentione Superinde. Sed supervenit casus de ineonvaleseentia tue persone, que fuitpotissima causa talis retardationis tui additus ad eius maiestatem etc 3. Subsequenter dicetis, quod primitus ab eodem Andrea Dnato milite, et successive per literas ipsius Johannis Franeisei oratoris nostri fuimus advisati, quantum eius cesarea maiestas in concilio laboravit et fecit, et laborat et facit dietim pro unitate ecclesie ac pro bono totius christianitatis etc. 4. Dicetis insuper eius maiestati, quod licet certi simus ad notitiam eius pervenisse de disturbiis et enormitatibus, que inferuntur statui summi pontificis, et damnis que fiunt terris ecclesie in Ms partibus de hinc, tamen sue serenitati notum facietis, quod comes Francisctis Sfortia cum gentibus dueis Mediolani et sub nomie illius sacri coneilii contra terras ecclesie iam pluribus diebus equitavit etc. 5. De intelligentia, quam eius maiestas petit, dicetis, quod ista ifitelligentia nostro dominio valde placet, et de ea sumus contentissimi, atque paratissimi ad illam venire cum eius serenitate; et cum non fuerit babitum colloquium de particularitatibus nee de modis et conditionibtt, cum quibus ad hane intelligentiam veniendum sit, neque quo modo atlt qando aut quo tempore, et si ante dissolutionem coneilii vel post, atque cum quo numero gentium, et de aliis rebus, que conveniunt scire et intelligi, et quicquid videretur eius maiestati a parte sua facere, vos habetis in mandatis a nobis super his omnibus habere declarationem et sentire mentem et dispositionem sue serenitatis. Et quia habita ilia, per proprium nuntium debetis omnia nobis sbito significare, qua habita, subito vobis respondebimus et significabimus nostram intentionem superinde. Et ex nunc ad res, que sint rationabiles et honeste, reperiemur bene dispositi et promptissimi, quia nos ponimus in ordine, et ante quam transeat mensis martii habebimus bonam copiam gentium armigerarum et pedestrium. 6. Quando de beneplatito eiusdem serenissimi domini imperatoris dabitis principium illi materie paeis seeum tractande, dicetis, quod semper optavimus habere veram pacem atque perpetuam cum eius serenitate, in qua dispositione continuis temporibus perseveravimus et perseveramus, quia re vera animus noster semper fuit sincerissime inclinatus atque dispositus ad omnia eoneernentia honorem, comoda, gloriam et exaltationem sue imperialis maiestatis, Et si unquam fuimus illius dispositionis, nunc sumus multo promptiores, visa et cognita eius dementia et paterna benivolentia et affectione, quam ad nos et ad nostram rempublicam multis modis ostendit, et parati sumus venire ad pacem perpetuam cum sua serenitate et ad conclusionem illius cum modis et conditionibus eongruis et honestis, quum certissimi sumus, quod eius imperialis maiestas simili modo nobiscum clementissime et liberaliter se habebit, et a nobis, qui sumus et esse volumus ^evoti filii sue serenitatis, nolet nisi res rationabiles et honestas.

65 7. Sed ut e nostra intehtione intelligentiam habeatis, c sciatis moos et conditiones, cum quibus ad hane pacem volumus devenire, declaramus vobis, quod volente su erenitate tarn pro imperio quam pro regno et corona Hungarie dare nobis pacem perpetuam, faciehteque nobis et nostro dominio Confirmationem seu concessionem de terris et locis imperii, quas possidemus, confirmanteque nobis terras et loca Dalmatie, et interveniente ad hoc auctOritate et consensu baronum et corone Hun garie, contenti sumus, quod ad partem ad partem, sicut vobis videbitur expedire, promittere positis sue serenitati usque ad summam ducatorum sexginta millium, quos dari et solvi faciemus sue serenitati in terminis eonvenientibus et honestis, sumusque contenti, quod promittere possitis veniente re ad conclsionem, quod de presenti facta conclusione, dabimus sibi tereiam partem dicte quantitatis, videlicet due. xx mille et residuum in duobus terminis videlicet medietatem usque ad sex menses et aliam medietatem usque ad alios sex menses. Et si in bis terminis caderet difficultas, dicatis, quod isti termini sunt satis breves et plus quam convenientes, et quod alias semper praticatum est de longioribus terminis. Et tamen si videritis, quod proprer hoc impediretur conclusio huis pacis, dams vobis libertatem abreviandi aliquanto hos terminos dictorum quadragihta millium ducatorum sicut melius facere poteritis, videlicet dandi et solvendi medietatem usque quatuor menses, et aliam medietatem usque ad alios quatuor, ut propter hoe conclusio non turbetur. Et quttm fortasse cadat disceptatio tarn in quantitate quam in terminis, dicere po testis, quod respectu rerum et temporum occurentium ac respectu maximarum expensarum, quas temporibus retroactis passi fuimus et patimur in his guerris, sicut notissimum est sue serenitati et toti rnundo, facimus quod habiliter possumus. Et profecto ob reverentiam sue serenitatis restrinximus nos ad hoc. Et cum his et similibus verbis et allegationibus procuratis ita fcere, quod eius maiestas contenta remaneat, utendo illis humanis et reverentibu verbis, que vobis possibiles int ad reddendum eius imperialem celsitudinem nobis benivolam ad redcendam earn ad hostram intentionem. Verum quia tu Andreas Donato habuisti dicere nostro dominio, quod inter colloquia habita cum ipso domino imperatore circa bane pacem perpetuam videbatur, quod eius maiestas se faciet difficilem, quia reputaret ad onus sue maiestatis debendo alienare terras Dalmatie/ que sunt de titulo eius pro corona regali, quia intitulatur rex Dalmatie, si videretis, quod ad hoc se redderet difficilem, non debeatis vos elargare ad hanc promissionem ducatorum sexaginta millium, quia elargando vos de istis due. LX millium, et non habueritis conclusionem, vos bene potestis considerare detrimentum, quod nostro dominio caderet, cum illis honestis et melioribus modis retrahere vos ab hac pratica pacis perpetue, et ve nire ad traetatum treuguarum, sicut in sequenti capitulo continetur. 8. Si videritis, quod non posset veniri ad pacem perpetuam cum modis et Cnditinibus ahtedictis, et prefatus serenissimiis dominus impe rator venire vellet ad treugas per longum tempus, eo casu etiam contentaniur, qod ad hanc praticam veniatis, essetque nostra intentio, quod; ad ipsas veniretis per illud tempus, quod possibile foret, sed quod saltern iste treugue dufareht per annos triginta, faciendo in hoc omnem vobis
SPOM. XXI. 5

m
possibilem solicitudinem et assistentiam, quod fiant ad istos annos xxx. Et quando non possetis obtittere, declinetis ad partem ad partem, quod fiant per annos decern firmos ad brevius ultra tempus treuguarum, quas nunc habemus cum sua serenitate, sub his conditionibus, quod primo et ante omnia habeamus confirmationem seu concessionem de omnibus loeis et terris imperii, quas et que possidemus, ita quod pro his terris nulla sit aut esse possit differentia in futurum. Et pro terris et locis Dalmatie et pro his, que pertinent ad regnum et coronam Hungarie dicte treugue locum habeant. In quibus treuguis interveniat auctoritas et consensus seu ratificatio baronum et corone Hungarie, sicut continue praticatum est. Et pro his treuguis contentamur, quod promittere possitis mutuo ad partem ad partem quanto minus poteritis usque ad summam ducatorum XL mille. Et si tandem fieri non posset cum hac quantitate, damus vobis arbitri um usque ad quantitatem ducatorum quinquaginta millium, intelligendo simul et semel pro terris imperii et terris et locis Dalmatie. Verum si eius serenitas diceret et faceret aliquam mentionem de factis Brunorii, dicetis id quod inferius dicimus velle eidem domino Brunorio facere. Et predicti ducati L mille solvantur per nos in tribus terminis, videlicet due. xx m. facta, conclusione, et de residuo medietatem habita ratificatione baronum et corone regni Hunga rie. Et reliquum postmodum usque ad quatuor menses. In quibus treu guis per expressum apponatur et sit ista conditio, quod durent per tempus predictum, de quo eritis Concordes, et tantum plus ultra dictum tempus, quantum differetur ad restituendum nostro dominio dictas pecunias, que mutuabuntur, et per unum alium annum, postquam dicte pecunie fuerint restitute etc 9 Et si sua serenitas etc. , 10. Et cum factis omnibus experientiis possibilibus videretis, quod eius serenitas se obligare nolet, quod interveniat consensus baronum et corone Hungarie ad has treuguas, tunc non possendo aliter facere volumus, quod propter hoc non desinatis venire ad conelusionem harum treguarum, sed concludatis etiam absque isto articulo habendi consensum baronum et corone Hungarie. 1123. (Promittuntur favores pro domino Gasparo Slich caneellario imperatoris, Brunorio de la Scalla apud imperatorom valde accept; sollicitent finem concilii etc.) De parte 105, de non 0, non sinceri 2. Secreta consilii rogatorum XIII. 38 r.? u mletakom arhivu.

God. 1434. 8. oujka, u Mletcih.

Republika daje Jak. Ljubavcu Zadraninu selo Krbavaclug mjesto sela Grifna, to je on morao dati krbavskim knezovom. 1434. 8. martii. Franeiseus Foscari dux Venetiarum etc. Jacobo de eha da Pesaro comiti et Victori Bragadino eapitaneo Jadre, pro Jacobo de Glubavaciis nobili Jadre, qui ad instantiam comitis Jadre dedit comitibus Corbavie villam suam Griffno, quod detur ei in concambio villa Cherbavazlugo. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 52, u zadarskom arkivu.

67

Go. 1434. 15. travnja, u Mletcih.

Dozvoljeno knezovom krbavskim izvesti iz Zadra vina i ulja za svoju potrebu. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Jacobo de cha da Pesaro comiti et Victori Bragadino capitaneo Jadre et successoribus suis fidelibus dilectis salutem et dilectiouis affectum. Cum a magnificis comitibus Corbavie amicis nostris sincere dilectis instanter fuerimus requisiti per eorum ambaxiatorem, ut quadraginta caratellos vini marchiani et buttas quatuor olei pro usu curiarum suarum ad eorum loca libere conduct permittamus; nos eisdem magni ficis dominis complacere volentes, fidelitati vestre mandamus, quod de civitate nostra Jadre singulo anno caratellos XL vini marchiani et buttas quatuor olei sine solucione alicuius trentesimi ab eisdem dominis aut a suis subditis extrahi permittatis. Data in nostro ducali palatio die xv mensis aprilis, indictione xn,
MGGCCXXXim.

Ducali e terminazioni. Libro 1. c. 53, u zadarskom arkivu.

God. 1434. 23. svibnja, u Sinjn.

Ustanovljuju $e granice medju zemljitem obine ibenike i onim bana Ivana cetinjskoga. Confinia inter commune Sibenici et comitem Joannem Cetine voluntarie posita. Nos Joannes Cetine Clissieque comes, nec non regnorum Dalmatie et Croatie iidem banus, cupientes summopere differentiis omni bus, que nunc usque vigerunt inter nos et communitatem civitatis Sibe nici occasione confinium distrietus nostri et districtus civitatis eiusdem simul confinantium talem finem tarn debitum ponere, quod delicta et damna cum incomodis et interesse, que occasione dictarum differentiarum tarn nostris quam antedicte civitatis Sibenici subditi et districtuales sunt sedulo passi, ressecentur et cessent una cum differentiis eisdem, per nos nostrosque neredes et successores in perpetuum sumus contenti, quod dietorum districtuum sic simul confinantium iuxta relationem nobis factam per nobiles et potentes viros Ivancium Novacovieh vojvodam nostrum et Joannem Cosraschaz nuntios nostros per nos iam missos ad discutiendum loca omnia dictarum differentiarum simul cum nobilibus ac probis viris ser Joanne Tobolovich, ser Nicolao Petrovich et ser Helia Lignieich civibus Sibenici ad hoe idem missis per spectabilem et generosum virum dominum Jacobum Gabriel honorabilem comitem civitatis Sibenici ante dicte et communitatem eiusdem civitatis ad videndum et secundum ius et bonam discretion em spontanee arbitrandum et eonveniendum, ubi esse deberent fines dietorum districtuum; qui iuxta mandatum nostrum simul cum dictis, qui de simili mandate pro parte prefati domini eomitis et communitatis Sibenici venerunt ad loca dictarum differentiarum, iverunt ad eadem loca differentiarum, et viderunt dictas omnes differentias, spontaneeque et de bona voluntate prout eis melius visum fuit, secundum ius et bonam diseretionem eonvenerunt, prout nobis plenarie retulerunt. Hii sunt confines videlicet. ;

68 Prima meta sit incipiendo a parte ville Sitnizze districtus Sibenici versus sirocum in vertice montis vocati Scharbaz sive Hoculizzam, ubi dicitur Gradina, ibi est crux, deinde recto tramite in verticem montis vocati Chudriz, ibi est erux, deinde recto tramite in vertice montis vocati Gradina, ubi est erux; deinde in quandam antiquam congeriem lapidum, que est posita in Laschii a parte sirochi, ibi prope est crux ; deinde recto tramite ascendendo ad berdo Lasehievaz in crucem positam in quodam saxo posito a parte ponentali cuiusdam parve rupis, exinde in quandam valiculam tundam, positam super dicto berdo a parte ponentali, cuius valicule versus inter ipsam valiculam et quandam liam valiculam profundiorem in saxo est crux; deinde recto tramite in quandam Camenizzam, que est sub monte dicto Orlaeh ibi est crux; exinde recto tramite in summitatem dicti montis Orlach, que summitas est quasi in medietate dicti montis seu berdo ibi est crux; deinde recto tramite in summitatem montis positi penes Ladicnam Dragam parte irocali dicte Drage ibi est crux; et deinde recto tramite in summitatem montis vocati Ziaval ubi est crux; exinde procedendo per veras et antiquas metas usque ad locum vocatum Buble Sedlo ubi est crux nova prope antiquam crucem; dekde in quandam aquam vocatam Vruchizam seu Pischet positam prope montem vocatum Hovarlizza, ibi est crux, que aqua sit utrique districtui communis; exinde in monticulum, qui est supra Cripsinam Hamenozzam a parte boreali in magno saxo est crux; exinde recto tramite ad viam versus levantem ad Raschrizje, ubi dicitur pod Diuniehia Selisehie, ibi est crux; deinde ad Gomilam, que est in summitate monticuli vocati Golobardo, ibi prope est crux; deinde in lacum vocatum Rogoznizam, deinde versus montem vocatum Petrova Gora in locum vocatum Strazizza Glavizza, ubi est crux; inde per dictum montem in locum vocatum Neusghit Studenaz in Obodinmi, ibi est crux; deinde in locum, ubi dicitur Modri Varh, ibi est crux; exmde per cacumen dicti montis Petri sicut lapis labitur usque ad locum vocatum Orle Stine sive Strop, ibi est erux; deinde in montem positum apud locum vocatum Covacev dolaz, ibi est crux facta apud quoddam signum feri ab equo; deinde ad locum vocatum Ghravibrod, ibi prope est crux; et deinde per medium fluminis vocati Polschizza usque ad pontem Bosaz, et similiter a dicto ponte procedendo per medium dicti fluminis Polschizza usque ad flumen Carcha. Quas omnes cruces taliter in dictis confinibus positas nos antedictus Joannes banus etc. simul cum dictis domino comite et commuiiitafe Sibenici fieri fecimus novas longitudinis et latitudinis medii braehii Sibenicensis. Qui confines sunt et esse debeant in perpetuum vere mete dividentes et separantes districtum nostrum a districtu antedicte civitatis Sibenici, declarantes^ quod pratum sive sinochossa, positum sub cstro nostra Ghgliuz ab ilia parte fluminis versus villas Sibenici sit et esse debeat nostrum nostrorumque heredum et successorum tamqum possessio nostra propria, tamen in districtu Sibenici posita nobis nostrisque heredibus et successoribus ullo unquam tempore non valentibus se aliqualiter ultra dictum pratum in districtum predictum extendere. Verum pro ostendendo bonam amicitiam et condign umvicinium sumus contenti et volumus, quod subditi antedicte eommunitatis Sibenici posint et vleant pro commodo et usu eorum incidere ligna in costata nostra posita

69 a parte nostra ubi est antedictum castrum nostrum Chgliuz volentibus similiter nostris subditis ligna incidere pro opere et usu eorum in costata dicte communitatis posita ab ilia parte dictifluminisversus dictum castrum nostrum tanquam boni vitini et cordiales amiei. Et quod super dicto flumine Polschizza nullo unquam tempore fieri possit per nos vel heredes et successores nostros nee per dictam communitatem Sibenici, neque aliquam aliam personam aliquis pons ultra pontem positum sub dicto castro nostro Chgliuz, quern nos nostrique heredes et successores tenere possimus pro libitu voluntatis nostre et pontem Debosaz, quern dicta communitas Sibenici similiter tenere possit pro libitu; volentes, quod quelibet persona audens vel prnsumens metas supradictas per nos et dictam com munitatem sic concorditer factas inter dictos districtus violare vel aliqualiter corumpere sive destruere in parte vel in totum, aut ultra supradictos duos pontes videlicet de Chgliuz et Debosez super dicto flumine Polschizza, aliquem pontem aliquando magnum vel parvum faeere, sit perpetue exbannitus de toto territorio nostro et de civitate et districtu Sibenici, sibi insuper prius manum dexteram amputatam; et si hoc occurreret, quod aliquis ex dictis confinibus aliquando per aliquam personam, ut dictum est, aliqualiter devastaretur, semper possit reffici ad requisitionem cuiuslibet partis. Promittentes per nos nostrosque heredes et suc cessores predieta omnia et singula firma et rata habere perpetue et tenere, et non contrafacere vel venire per nos vel alios aqua ratione vel causa sub pena auri dueatorum mille applicanda dicte communitati Sibenici, qua soluta vel non, semel vel plures, rata maneant omnia et singula suprascripta et infrascripta; quam promissionem ideo fecimus, quia prefatus spectabilis et generosus vir dominus comes Sibenici cum communitate eiusdem civitatis nobis similes litteras cum similibus promissionibus fecerunt et dederunt, sigillo dicte communitatis munitas. Volentes insuper, quod ad majorem cautelam de predictis litteris nostris et nostre communitatis in venerabili capitulo Tiniensi fiant duo publica privilegia similis tenoris et forme, in quorum quolibet includatur tenor ambarum litterarum suprascriptarum, videlicet tarn nostrarum quam dicte commu nitatis, quorum privilegiorum unum volumus ad cautelam nostram nostrorumque heredum et successorum, et aliud sit similiter pro cautela dicte communitatis Sibenici. In quorum omnium et singulorum fidem has fieri jussimus, et nostro pendenti sigillo immiri. Datum in castro nostro Fsin die xxiii mensis mail, millesimo quadrigentesimo trigesimo quarto, duodecima indictione. Diplomatarium Sibenicense, u dvor. knjinici bekoj, ruk. 13461, njegda 541, list 30.

Gfo. 1434. 3. lipnja, u Kninu.

Kaptol kninski ovjerovljuje pogodbu sklopljenu medju Ivanom knezom cetinjskim i obinom sibenickom glede medjusobnih granica. Testimoniales divisionis confinium inter Sibenicenses et comitem Joannem Cetine. Nos capitulum ecclesie Tiniensis memorie commendantes signifieamus tenore presentium quibus expedit universis, quod in nostram personaliter venientes presentiam viri nobiles Juvancius Nova-

70

covieh voivoda magnifiei et potentis viri domini Joannis Cetine et Clissie comitis nee non regnorum Dalmatie et Croatie pridem bani, ac Joannes Cosnisezeieh et Franciscus de Susnau eancelarius predieti magnifiei viri, nuncii et familiares ipsius magnifiei domini eomitis Joannis ex una parte, et viri nobiles ser Joannes Tobolovich, ser Nieolaus Petrovieh et ser Elyas Lignicieh eivis Sibeniei, nuntii spectabilis et generosi viri domini Jacobi Gabriel honorabilis eomitis et capitanei dicte civitatis eiusque curie, ac totius generalis consilii civitatis eiusdem, cum litteris nobis directivis pro parte antedieti magnifiei domini comitis Joannis, et prefati domini comitis et capitanei, curie et consilii dicte civitatis Sibeniei, sigillatis cum sigillis prefati magnifiei domini Joannis et diete civitatis, quarum litterarum tenor talis est. Tenor litterarum antedieti magnifiei domini Joannis. Joannes Cetine et Clissie comes, nee non regnorum Dalmatie et Croatie pridem banus, venerabilibus viris dominis capitulo et canonicis ecclesie Tiniensis amicis nostris honorandis. Venerabiles viri amiei nostri, ad vos mittimus nobiles viros Juvancium Novacovich voivodam nostrum, Joannem Cosnisczach et Franciscum de Susnau cancellarium nostrum, nuntios nostros latores presentium, qui simul cum nuntiis spectabilis et generosi viri domini Jacobi Gabriel comitis civitatis Sibeniei et communitatis eiusdem civitatis vestris reverentiis presentabunt eertas litteras certe conventionis babite inter dictum dominum comitem et communitatem Sibeniei et nos; nostri vero nuntii vobis presentabunt litteras dieti domini comitis et communitatis Sibeniei sigillo dicte communitatis munitas ipsiusque domini comitis et communitatis Sibeniei nuntii nostras litteras sigillo nostro roboratas presentabunt, de quibus ambabus litteris debita instantia vestras reverentias imploramus, ut libeat duo publiea privilegia conficere cum sigillo vestro more solito, in quorum quolibet sit inclusus tenor ambarum dictarum litterarum, quorum unum detur dictis nuntiis prefati domini comitis et communitatis civitatis Sibeniei, aliudque nostris nuntiis impendatur, parati etc. Datum Cetine die xxm mensis maii MCCCCXXXIV, duodecima indictione. Tenor litterarum antedicte civi tatis Sibeniei. Jacobus Gabriel comes et eapitaneus cum curia et toto consilio gene rali civitatis Sibeniei, venerabilibus et bonestis viris dominis canonicis et toto capitulo Tiniensi. Venerabiles viri amici earissimi. Ad vos mittimus nobiles viros ser Joannem Tobolovich, ser Nicolaum Petrovieh et ser Elyam Lignicieh, cives et nuncios nostros latores presentium, qui simul cum nuntiis magnifiei domini Joannis comitis Cetine etc. vestris reveren tiis presentabunt eertas litteras certe conventionis habite inter dictum dominum comitem Joannem et nos; nostri vero nuntii vobis presentabunt litteras dieti magnifiei domini comitis Joannis eius sigillo munitas, ipsius que domini comitis Joannis nuntii nostras litteras nostro sigillo robora tas presentabunt, de quibus ambabus litteris debita instantia vestras reverentias imploramus libeat duo publiea privilegia conficere cum sigillo vestro more solito, in quorum quolibet sit inclusus; tenor ambarum ictarum litterarum, quorum unum detur dictis nuntiis prefati domini comitis Joannis, aliud vero nostris nuntiis impendatur, parati etc. Datum in palatio communitatis Sibeniei die xxm mensis maii MOOOOXXXIV, duo-

71 decima indictione Presentaverunt certas privilegiales litteras anteseriptorum magnifici domini comitis Joannis et communitatis Sibenici. Dicti vero domini comitis Joannis nuntii dicte civitatis Sibenici litteras ipsius communitatis pendenti sigilli maioris munimine robortas, et dicte civitatis nuntii litteras dicti domini comitis Joannis, ipsius domini comitis Joannis sigilli maioris appensione munitas, nos unanimiter rogantes et debita cum instantia requirentes, ut de ietis privilegialibus litteris duo publica privilegia ciim nostro solito pendenti sigillo confieeremus, in quorum quolibet ineluderemus tenorem ambarum dictarum litterarum, quorum privilegiorum unum cuilibet parti darems iuxta formam supradictarum litterarum et dictarum litterarum privilegium, quarum privilegium litterarum tenor sequitur et est talis. Tenor litterarum presentatarum per nuntios suprascripti magnifici domini comitis Joannis. Nos Jacobus Gabriel pro serenissimo et excellenti>simo ducali dominio Venetiarum etc. comes et capitaneus civitatis Sibenici eiusque di stricts, Stephanus Tiscovicb, Elias Tolimerich, Clemens Tavilich et Saracenus Mcolai reetores diete civitatis et totura generale consilium virorum nobilium civitatis eiusdem, cupientes summopere differentiis omnibus, que nunc usque vigent inter nos et magnificum dominum Joannem Cetine comitem etc. oecasione confinium districtus nostri et districtum ipsius comitis Joannis simul confinantium talem finem tam debite ponere, quod scandala et damna cum incomodo et interesse, que oecasione dictarum differentiarum tam nostri quam antedicti comitis Joannis subditi et districtuales sunt sedulo parati, ressecentur et cessent una cum differentiis eisdem per nos nostrosque successores in perpetuum, sumus contenti, quod dictorum districtualium sic silicet confinantium iuxta relationem nobis factam per nobiles et probos viros ser Joannem Tobolovich, ser Nicolaum Petrovich et ser Eliam Lignieich nuntios nostros per nos iam mis sos ad discernena loca omnia dictarum differentiarum, silicet cum nobilibus et probis viris voivoda Juvaneio Novacovich et domino Joanne Cosnisavzach ad id missos per prefatum dominum comitem Joannem, et videndum, et secundum ius et bonam discretionem spontanee arbitrandum et conveniendum, ubi esse deberent fines dictorum districtuum, qui iuxta mandatum antedictum simul cum dictis, qui de simili mandate pro parte prelibati domini comitis Joannis venerant ad loca dictarum differentia rum, irent ad eadem loca differentiarum, et viderent dictas omnes differentias, spontaneeque et de bona voluntate, prout eis melius visum fuerit, secundum ius et bonam discretionem convenerunt, prout nobis plenarie retulerunt, quod sint confines videlicet: Prima meta sit incipiendo a parte ville Sitnizze districtus nostri usque Sirocum in vertice montis vocati Sczerbaz sive Coverliza, ubi dicitur Gradina, ibi est crux; deinde recto tramite in vertice montis vocati Cudriz, ibi est crux; deinde recto tramite in vertice montis vocati Gradina, ibi est crux; deinde in quadam antiqua congerie lapidum, que est posita in Lasiy a parte sirocali, ibi prope est crux; deinde recto tramite ascendendo ad Berdo Laschievaz in erucem positam in quodam saxo posito a parte ponentali cuiusdam parve rupis, exinde in quandam valliculam tundam positam super dicto bardo a parte ponentali, cuius vallieule videlicet inter ipsam valliculam et quandam aliam valliculam profundiorem in saxo est crux, et cetera omnia ut supra

72

pag. 60 in litteris domini comitis Joannis, mutatis tantum mutandis; postea sequitur ut infra etc. Nos itaque capitulum antescriptum litterarum suprascriptarum et dietorum mmtiorum iustis et debitis requisitionibus annuere volentes, visis primo et diligenter inspectis et examinatis dictis ambobus privilegialibus litteris, quas integras et illesas, non maculatas non abrasas non vitiatas non cancellatas nee in aliqua eorum parte suspectas, sed omni prorsus vitio et suspicione carentes, authenticatasque sigillo dietorum comitis Joannis et communis Sibeniei munitas reperimus, de ipsis litteris privilegialibus duo publica privilegia fieri iussimus, predietas litteras ambas in quolibet ipsorum privilegiorum de verbo ad verbum extendendo, et dicta privilegia nostri consueti capitulari sigilli appensione roborari, singulorumque ipsorum privilegiorum cuilibet parti suprascrip tarum impendi. Datum in predicta ecclesia nostra cathedrali octava die feti sanctissimi corporis domini nostri Jesu Christi, anno eiusdem MCCCCXXXIV. Diplomatarium Sibenicense, u dvor. knjinici bekoj, ruk. 13461, njegda 541, list 47.

<M. 1434. 3. lipnja, u ibeniku.

Kaptol kninski ovjerovljuje pogodbu sklopljenu medju vojvodom Ivanom Novakoviem i obinom ibenickom glede mejusobnih granica. Instrumentum confinium inter communitatem Sibenicensem et voivo am Juvancium Novacovieh. Nos capitulum ecclesie Tiniensis memorie commendantes significamus tenore presentium quibus expedit universis, quod ad nostram personaliter aecedentes presentiam viri nobiles Ivancius Novacovieh voivoda magnifici et potentis viri Joannis comitis Cetine et Clissie etc. nec non regnorum Dalmatie et Croatie bani pridem ex una, a parte vero altera similiter viri nobiles ser Joannes Tobolovieh, ser Nieolaus Petrovieh, ser Elias Lignicich nuntii communitatis Sibeniei cum certis litteris dicte eommunitatis nobis direetivis tenoris infraseripti, videlicet: Jacobus Gabriel comes et eapitaneus cum curia et toto generali consilio communitatis Sibeniei venerabilibus et honestis viris amicis carissimis dominis canonieis et toto capitulo Tiniensi. Venerabiles viri, amici carissimi. Ad vos mittimus nobiles viros ser Joannem Tobolovieh, ser Nicolaum Petrovich et ser Eliam Lignicich, nuntios nostros latores pre sentium, qui simul cum strenuo viro domino Ivancio Novacovieh voivoda magnifici domini Joannis comitis Cetine etc. vestris reverentiis presentabunt instrumentum conventionis habite de eerta reambulatoria confinium villarum dicti voivode Jvvanach, positarum in districtu nostro, confinantium cum aliis villis nostris, inter nos et dictum voivodam sigillo nostro sancti Michaelis pendenti munitum, de quo instrumento vestras requirimus reverentias et deprecamur, libeat duo publica privilegia confieere cum sigillo vestro more solito, in quorum quolibet includatur tenor dicti in strumenti, quorum unum detur dicto Juvanach et aliud nuntiis nostris predictis, parati etc. Ex Sibenico die xxni mensis maii MCCCCXXXIV. duodecima ihdictione. Presentaverunt nobis quoddam publicum instru-

78

mentum seriptum sub presentibus millesimo et indietione, die vero n m mensis maii manu Indrico de Indrieis de Venetii quondam Osugolini, publici imperiali auctoritate notaru et iudieis ordinarii ac cancellarii communitatis Sibenici antedicte, sigillatum sigillo maiori pendenti dicte communitatis, cuius instrumenti tenor sequitur et est talis, In Christi nomine amen, anno a nativitate eiusdem millesimo quadringentesimo trigesimo quarto, indietione duodecima, die vigesimo tertio mensis maii, tempore serenissimi principis et excellentissimi domini domini Francisci Foscari dei gratia incliti ducis Venetiarum etc. tempore equidem reverendi in Christo patris domini Bogdani dei et apostoliee sedis gratia episcopi Sibenicensis, ac spectabilis et generosi viri domini Jaeobi Gabriel honorabilis comitis Sibenici, nobiliumque virorum ser Stephani Tiscovich, ser Elie Tolimericb, ser Clementis Tavilich et ser Saraceni Nlcolai rectorum dicte civitatis, actum Sibenici in sala magna palatii communitatis, presentibus ibidem reverendo in Christo patre domino Jaeobo dei et apostolice sedis gratia episcopo Scradonensi, spectabili viro domino Junko Hoch iam domino in partibus Albania, nobilibus et egregiis viris domino Joanne Bossnischyych et Joanne Pincerna magnifici domini Joannis comitis Cetine etc ac venerabili viro domino presbitero Marco canonico spalatensi, testibus habitis, vocatis specialiter et rogatis. Venientes ad voluntariam conventionem spectabilis et generosus vir dominus Jacobus Gabriel honorandus comes civitatis Sibe nici suprascriptus una cum eius curia suprascripta ac to to consilio gene rali nobilium virorum civitatis eiusdem ibidem congregato ex una parte, et strenuus vir Juvanaeh Novacovich voivoda magnifici domini Joannis comitis Cetine etc. suprascripti confinium villarum Sadramiszii, Plagnane, Sfonistaz et Protomisy dicti Juvanaeii, positas in districtu Sibenici, et villarum Sitniehy, Cossevichie, Livobostinehy, Copperno et Ugnesichi dicte communitatis Sibenici et civium eius, positarum in eodem districtu, dixerunt se concorditer et de bona voluntate fecisse quandam reambulatoriam per confinia existentia intra distrietum dictarum villarum, dictus voivoa Ivancius personaliter pro parte sua et ser Joannes Tobolovich} ser Nicolaus Petrovich et ser Elias Lignicich nobiles cives Sibenici pro parte antedicte communitatis missi, et sic concorditer voluerunt dictorum districtuum antedictarum villarum hos esse veros confines, videlicet incipiendo a parte superiori intus distrietum dictarum villarum Sitniehy et Sedramichi: Primo a monte vocato Orlye Stine sive Strop ibi est crux, deinde in Plisciva loqua sive Losoini Dolaz ibi est crux, exinde in monticulum vocatum Hranoch ibi est crux, et inde in Vespronam Kamenizam ibi sunt tres cruces antique et una nova, deinde in vertice montis vocati veli Ofgnaeh ibi est crux, exinde recto tramite in quadam cruce, que est in quodam saxo a parte ponentali fovee vocate Lyubussa, ab ilia cruce ad aliam crucem positam in quodam saxo posito a parte sirocali monticuli vocati Bogdazza Glavizza, deinde recto tramite per medium lacuum vocatorum Blisnizce, exinde in quandam crucem positam sub monticulo vocato Boppovo; deinde in aliasa crucem positam in Pridil, deinde in quandam foveam voeatam Dupliam ubi est crux, exinde in quandam crucem positam intus foveam voeatam Golubinkam et terras vocatas Schrilnich, deinde ad quandam crucem positam a parte levanti

74

loci vocati Scalice, deinde in quandam Camenizam positam a parte boreali unius vallis parve vocate Ozaglichia Dolaz ibi est crux. A dicta autem Kamenizza recto tramite in capd. versus austrum unius terre vocate Stoyehieva Nivica ibi est crux, deinde in quandam crucem positam subtus kakumen montis vocati Klissach, deinde in quandam Gomilani positam in via, que ducit ad Pertimissi ibi est crux, deinde ad pedem montis vocati Comornich a parte ponentali dicti montis ibi est crux, deinde ad quandam crucem positam in quodam saxo a parte australi putei vocati Bogdan positi inter terras villarum Ugnesichi et Pertimissi, qui puteus sit communis dictis villis Pertimissi et Ugnessichi, deinde ultra dictas terras sive campum versus tramontanam in quandam crucem positam in saxo posito a parte ponentali loci vocati Pralads, a qua cruce usque ad dictum puteum fiat per ambas partes unum fossatum dividentem dictas terras dictarum villarum Pertimissi et Ugnessichi; a dicta quidem cruee ad monticulum vocatum Babingradacb, in cuius vertiee est crux, et inde ad monticulum vocatum Doszavada ibi est crux. Quas metas dicte partes videlicet prefatus dominus comes cum curia et consilio generali ut supra per se et successores suos ex una parte et dictus Juvanacius per se et suos beredes et successores parte ex altera voluerunt esse firma et veras metas, dividentes districtus dictarum villarum dicti voivode Juvancii ab omnibus aliis villis communitatis et civium Sibenici, promittentes dicte partes invicem solemniter se ultra dictas metas aliqualiter ulio modo aliquo tempore non extendere, et paciscentes, quod idem Juvancius suprascriptas eius villas cum earum iurisdictionibus et pertinentiis, videlicet terris tarn cultis quam ineultis, pascuis, sylvis, pratibus, nemoribus, montibus et aquis in perpetuum possidere possit, et valeat, cum modo, forma et libertate, quibus ipsos usque ad presens possidet, et quod de suprascriptis omnibus fiant in capitulo venerabili Tiniensi duo publica privilegia similis tenoris et forme, quorum unum sit pro cautela dicti voyvode Juvancii et aliud pro dicta comunitate Sibenici. Que omnia et singula suprascripta dicte partes nominibus quibus supra invicem solemniter stipulantes attendere perpetuo et observare promiserunt et non contrafacere vel venire per se vel alios aliqua ratione vel causa sub pena auri ducatorum quingentorum solvenda pro parte non observante parti observanti, et refectionis omnium damnorum, interesse et expensarum litis et extra, et sub obligatione omnium bonorum utriusque partis presentium et futurorum, et pena soluta vel non, semel vel plures, rata maneant omnia singula suprascripta; de quibus omnibus dicte partes rogarunt me notarium infrascriptum taoquam publicam personam, ut publicum conficerem instrumentum, et quod ad maiorem cautelam sigilletur sigillo sancti Michaelis communitatis antediete. (Tenor subscriptionis notarii). Ego Indricus de Indrico de Venetiis, quondam magistri Oscugolini, publicus imperiali auetoritate notarius, iudex ordinarius ac cancellarius communis Sibenici, suprascriptis omnibus presens fui, et ea rogatus scribere, scripsi, signoque et nomine meis eonsuetis roboravi. Rogantes nos, et debita cum instanti9 requirentes, ut illud instrumentum accopiare dignaremur, de ipso duo publica privilegia confieiendo silicet tenoris et forme unius, unum cuilibet parti.

75 Nos itaque capitulum predictum predictorum omnium iustis et legitimis requisitionibus annuentes, volentes viso primo dieto instrumento seu privilegio, quod per nos examinatum sanum et integrum, non abrasum, non caneellatum, non vitiatum, sed omni prorsus vitio et suspicione carentem, invenimus ipsum rescribi et aceopiari fecimus in loeis neeessariis exhibendo, nostroque sigillo capitulari cum appensione duximus roborandum. Datum in predicta nostra ecclesia cathedrali, octava die festi sacratissimi corporis domini nostri Jesu Christi, anno eiusdem millesimo quadringentesimo trigesimo quarto. Diplomatarium Sibenicense, dvor. knjinici bekoj, ruk. 13461, njegda 541, list 49.

God. 1434. 28. rujna, u Mletcih.

Cim je priziv dokonan, mka sliedi ovrsba. Appellatione seeuta, quod sententie executioni mandentur, informatio. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobili et sapienti viro Marco Erizzo, de suo mandato comiti Sibenici, fideli dilecto, salutem et dilectionis affectum. Quoniara introducuntur quotidie variae atque contrariae allegationes coram auditoribus nostris Novis sententiarum per nostros subditos Dalmatinos in facto appellationum, cum illi, in quorum favore latae sententiae sunt, dieunt sententias pro eis latas executioni mitti debere; cum e contrario illi, qui ab ipsis sententiis appellarunt, dicant, pendente appellatione nihil innovari debere, juxta leges et consuetudines suas; cum per partem contrariam hoc negatur, nostri auditores praedicti nullam de his certam, nee praecisam informationem habentes, non intelligunt, qualiter in his se debeant gubernare. Quocirca vobis seribimus effieaciter et mandamus, quatenus nos informari debeatis, si ex legibus, ordinibus, statutis, aut consuetudinibus deinde sit introductum, aut caveatur, quod pendente appellatione nihil debeat inovari. Nos de omnibus, que habueritis super inde, reddentes plene ac distincte vestris litteris iDformatos tarn de legibus et statutis, quam de consuetudinibus, quas super et in dicta causa observatas fuisse hactenus et observari ad presens reperiretis, et insuper consilium illorum nostrorum fidelium congregatis, et perquiratis ab eis, si leges, statuta vel consuetudines non haberent super hoc, si redundat sibi ad commodum, et essent contenti in easu quo providetur, quod appellatione pendente nihil debeat innovari, aut si e contra eis redderet ad incommodum et gravamen; et de responsione ac intentione sua et omnium, que habueritis (ut diximus) nos vestris litteris informetis, ut nostri auditores preteriti dant, qui super hoc adimplere habebant. Data in nostro ducali palatio die xxvm. mensis septembris indictione
XIII. MCDXXXIV.

Diplomatarium Sihenicense, u dvor. knjinici bekoj ruk. 13461, njegda 541, list 100.

76

14311434.
Dozvole i zabrane uinjene knezu senjskomu od strane mletake. I h e s u s . I n f r a s c r i p t e s u n t c o n c e s s i o n e s et p r o h i b i t i o n e s eomitisSegne. Primo, quod sua lignamina possint extrahi secundum quod extrahi poterant per elapsum cum condictione, quod cum eis non possint extrahi alie mercationes; et si contrafieret, lignamina, mercationes et navigia sint perdita. Et quod subditi sui possint de terris nostris Dalmatie et Istrie ex trahere vina pro usu suo et subditorum suorum. Item quod possit singulo anno de partibus Marehie ad eiuloca conduci facere caratellos vini a quingentis usque mille ad beneplaeitum suum, conducendo illud cum navigiis nostris; et si aliquid conduceret contra ordinamenta nostra, subiaceat penis et stricturis captis. De oleo autem necessario pro usu suo, quod possit extrabi facere de terris nostris Dal matie et Istrie; et si illud vellet extrahere de Venetiis, possit de ipso extrahi facere sine aliquo daeio, faeiendo illud oleum in onmi casu conduci cum navigiis venetis. Item quod barcusii de Segna possint ire ad terras et loca nostra Dalmacie et Istrie cum mercationibus, et de dictis terris et loeis nostris pre dicts extrahere et conduci Segnam de rebus, que nascuntur in terris et locis nostris predictis. Et si contrafieret, habeantur res reperte pro contrabanno. Item quod barcosii de Vegla possint ad libitum suum ad quascunque partes portare et conducere peccora et alia sua animalia et rassias, sed non possint reconducere ad dictam insulam aliquas res prohibitas sub pena eontrabanni. Item quod de suis terris possint extrahere et conduci per mare ani malia sua tarn viva quam salita ad loca, que sibi placebunt, cum quibus si invenirentur res prohibite, animalia et res habeantur pro contrabanno. Item quod possit conduci faeere illam quantitatem vini, que pro suis contratis erit necessaria, conducendo ilia cum navigiis nostris et Uteris dicti eomitis. Insuper quod possit ad loca. sua conduci facere oleum, cepas, larartias et alios fruetus comestibiles pro usu suo et suorum, et quod res nate in locis suis possint extrahi abinde et conduci ad loca, que placebunt eonductoribus earum eum condictione, quod cum dicto vino seu rebus aliis concessis non possint conduci alie res prohibite sub pena amitendi res et navigia. Item quod dictus dominus comes et subditi sui possint conduci facere per mare cum navigiis venetorum Segnam et ad alia loca sua granum et farinam pro necessitatibus suis de partibus Aprutii et Apulee cum modis et stricturis, quibus facte fuerunt sibi alie nostre concessiones. Nota quod suprascripte concessiones corete et ampliate sunt. Ducali e terminazioni. Libro I. car. 50, u zadar, arkivu.

77

God. 1435. 16. siecnja, u Iletcih.

Budu umrou Ninu ondjenji knez Ivan Quirino, ozvoljuje se, da njegov sin Marko nastavi upravljati ovim gradom, dok iztee rok opredjeljen njegovu otcu. MCCGCXXXIIII. die xvi. ianuarii. Ser Vitus de Canali, ser Vitalis Miani, ser Fantins Viaro, ser Benedictus Dandulo, ser Paulus Corario, consiliarii. Capta. Cum vir nobilis ser Johannes Quiriao, qui ivit de nostro mandato comes None, ibi sicut domino placuit, diem clauserit extremum, et habuit salarium suum dicti regiminis pro certo tempore, duxeritque secum virum nobilem Marcum Qairino filium suum etatis annorum 27, qui hie Venetiis pluries fuit in officio. Et pro parte filiorum dicti quon dam ser Johannis f uerit nostro dominio supplieatum, quod dignemur eis subenire in tantum, quod predictus eius frater, qui ibi est, sit et re-maneat loco dicti quondam patris sui in dicto regimine, sieut plurimis aliis in casu simili est concessum; vadit pars, consideratis predictis et condictione dicti quondam ser Jhannis et filiorum, quod eomplaceatur eis, et quod dictus Marcus quondam films suus sit et esse debeat rector dicti loci pro tempore quo stare debebat ondam ser Johannes predictus, et cum salario et conditionibus suis. De parte 206, de non 17, nn sinceri 7. Maius consilium. Liber Ursa XVII. 103, u mlet. arhivu.

God. 1435. 18, sieenja, u Mletcik

Sin knesa ninskoga ondje umrloga neka upravlja onim gradom za vrieme, to je jo upravljati morao njegov otac. 1434. .18. ianuarii. Franciseus Foscari dux Venetiarum etc. Jacobo de eha da Pesaro comiti et Victori Bragadino capitaneo Jadre, qod Marcus Quirino sit comes None loco sui patris Johannis mortui ibi, pro tempore quo stare adhuc debebat pater suus. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 56, u zadar. arkivu.

1435. 11. travnja, u Mletcih.

Eepublika nalaze knezu kotorskomu, neka primi u svoju vlast njeku tvrdjavu na uu kotorskoga zaliva (Novo), koja joj se nudi posije smrti Sandalja. M C O X V die xi. aprilis. Ser Franciseus Mocenigo, ser Jeronimus OC X X . Baduario, ser Zacharias Donato, ser Andreas Bembo, ser Laurentius Laureano, sapientes ordinum. Cum sicut scripsit comes Gatari propter mortem Sandali magni vaivode Bossine quidam castellanus castri Novi, quod est de districtu et territorio Catari vult dare illud nostro dominio, quum omnes subditi, qui sub illo castro sunt, multum sunt affecti nostro dominio et communitati Catari, quia sub ilia civitate semper fuerunt nisi a pauc^is annis citra. Et quum illud castrum est in faucibus culfi Catari, et ab ilia parte confinat territorio Raguseorum, qui sicut sumus informati procurant omni studio habere illud, quod si haberent, ex eo possent

78

futuro tempore valde molestre statum nostrum et territorium nostrum Gatari et illarum partium per mare et per terram, et etiam possent faciliter deviare caravanas, que pro sale venirent Catarum cum mercationibus suis, nostro dominio sit providendum, quod ille locus non deveniat ad manus Eaguseorum predictorum aut aliorum, qui forte nostro dominio non ita amicarentur. Nam si illi Sandali mortuo aliquis potens dominus succedet, castrum predictum poterit a nostro dominio recognosci aliquo premio, aut eidem domino poterit restitui, sicut conditio temporum demonstrabit. Vadit pars, quod scribatur et mandetur ser Laurentio Victuri comiti Catari, quod in bona gratia ipse debeat accipere castrum pre dictum novum cum domibus, vallis et salinis et districtu suo nomine nostri dominii, et provideat conservation! illius, sicut eidem videbitur. Et si ille, qui dicitur nepos Sandali, acquiret totum dominium Sandali, debeat scribere nostro dominio de tempore in tempus, qualiter agenda ilia succedent, ut nos providere possimus, sicut requiret conditio temporis. Castellano autem persvadeat, ut veniat ad nostram presentiam, qui dominatio nostra, babens gratum servieium, quod feeerit, erit grata versus eum; quando autem non posset hoc sibi persuadere, promittat dare sibi ypperperos mille et abinde infra sicut melius poterit. De parte 97, de non 9, non sinceri 8. Secreta consilii rogatorum XIII. 149. u mlet. arhivu.

God. 1435. 15. svibnja, u Palermu.

Alfonso kralj aragonshi Ud. potvrdjuje Dubrovcanom staro pravo slo bodnoga trgovanja po njegovih lukah. Alfonsus dei gratia rex Aragonum, Sicilie . . . scribit vieeregi in dieto regno Sicilie Jaymo de Paruta magistro procuratori felieis urbis Panormi, quod aliqui Ragusei fuerunt coacti noviter in ipsa civitate solvere doanam et ancoragium, dum ipsi conqueruntur, dicentes, quod ab eo tempore quo hominum memoria non extitit, tucti li predicti raguxei sempre fu stati tractati et fu franchi, liberi et excepti di omni diricto di dobani, de cabella et di omni altro quocumque vocabulo nominate di omni loro mercancia tantum in mitendo et intrando quantum extraeodo et liberi di omni arborimi et ancorajo di loro navi, navili et vaxelli di qualunque portata si fussero et quod nostri iisdem juribus fruuntur in civitate sua. Jubet ergo, quod Ragusei tractentur in posterum tanquam franchi, liberi et excepti da raxuni di dohana et ancoragio per loro navi, mereancij che venino et verrano de cetero in ipsa civitate Palermi et in suo prtu. Datum Panormi xvi madii, prime indictionis, miilesimo quadrigentesimo trigesimo quinto. Notarius Eogerio de Paruta, qui transumptum fecit Jiuius decreti regis ex actibus cancellariae, xxv iulii, prime indictionis, 1435. Prepis ovjerovljen, u car. taj. arhivu u. Beu.

79

God. 1435. 4. lipnja, n Mletcih.

Glede plaa njekojih obinskih inovnika u Zadru. 1435. 4. iunii. Franciscus Foscari dux Venetiarum etc. Jaeobo de eha da Pesaro comitix et Victori Bragadino capitaneo Jadre scribit, comunitati Jadre fuisse concessum 4 septembris 1409 ducatos sexcentos pro solvendo cancellaris, uni notario ad civilia, uni notario ad criminalia, medico phisico, ciroyeo, magistro scolarum, sit ita, detracto dazio ducatorum et decima nuper imposita." Ducali e terminazioni. Libro I. c. 58, u zadar. arhivu.

God. 1435. 13. kolovoza, u Mletcih.

Opominju se Sibeniani, da ne izabiru na dan sv. Mihovila za plemie ljude te asti nedostojne, nego potene gradjane, drugcije, da jih repu blika potvrditi nee. De consilio elligantur optimates et non viles, et confirmentur Venetiis. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viri Marco Erizzo de suo mandato comiti Sibenici fideli dilecto salutem et dilectionis affectum. Per diversas pluresque vias informationem habuimus sepisse per elapsum, quod in ellectione unius nobilis anno singulo in feto sancti Michaelis per illos fideles nostros nobiles consilii deinde servatae fuerunt inhonestae atque mundo et Deo desplieabiles maniere et modi in elligendo ad illam dignitatem, pospositis optimis et benemeritis civibus, homines abiectos conditionis, naturales, alienigenas et alios indisciplinatos, viles, et talis benefitii et honoris immeritis; quae profecto audivimus displicentia singulari propter malos fructus, qui ex huiusmodi modis inconvenientibus nasci possent; nunc autem horum memores, et propter sinceram benevolentiam, quam nostrae civitati praedictae ex intrinsecis cordis gerimus, volentes modis talibus, neque bonis neque laudabilibus, obviari, fidelitati vestrae mandamus, quatenus cum terminus praedictae ellectionis prope futuro festo sancti Michaelis advenerit, dicere debeatis illi consilio deinde, quod intentio nostra omnino est, quod desistant a modis hactenus in ellectione observatis, sed volumus et man damus, quod praetermissis personis supra specificatis, elligere debeant de optimatibus et benemeritis civibus Sibenici, elevatae conditionis, benenatis, bonorum morum et vitae, et demum talibus, quod huius honoris et beneficii sint dignissimi; eos presentibus advisando, quod volumus, ut quem ellegerint, debeatis nobis denotare vestris litteris, quoniam si non fecerint illam ellectionem, quae nobis conveniens videatur, ipsum non confirmabimus ulio modo, sed aliam elleetionem per nos metipsos de dignis et sufficientibus faciemus: et ut praedieti nostri fideles sint elarius de intentione nostra huiusmodi advisati, praesentes nostras litteras legi
1 Adnotatio: Tempore regiminis domini Jacobi Barbadico honorabilis comitis Jadre, qui magistratum suum feliciter incepit die xi iulii 1435.

80

in pleno eorum consilio ad intelligentiam omnium faciatis. Data in nostro ducali palatio die xm. augusti, indictione xv. MCDXXXV. Diplomatariwm Sibenicense u dvorskoj knjinici bekoj, rukopis 13461^ njegda 541, list 101.

God. 1435. 14. kolovoza, kod Smederera.

Pogodba medju despotom srbskim i republikom mletakom. Instrumentum concorii celebrati per clarissimum ac insignem dominum Mcolaum Memo oratorem nomine illustrissimi dominu Venetiarum cum illustri domino Georgio despoto Rassie. In christi nomine amen. Anno nativitatis eiusdem millesimo quadringentesimo trigesimo quinto, indictione terciadeeima, die quartodecimo mensis augusti. Cum post concordium et declarationem factam de quibusdam differentiis inter spectabilem et egregium virum dominum Franciscum Quirino pro illustrissimo ducali dominio Venetiarum comitem et capitaneum Scutari nomine serenissimi piincipis et excellentissimi domini do mini Francisei Foscari incliti ducis ac illustrissimi dominu Venetiarum eorumque recomendatorum, complicum, sequacium, fidelium et subditorum parte una, et magnificum ac potentem dominum dominum Georgium condam Vulchi nunc dei gratia illustrem regni Rassie despotum et do minum Servie etc. suo proprio nomine ac vice et nomine illustris priheipis et domini domini Stefani dei gratia Rascie ducis etc. eorumque recomendatorum, complicum, sequacium, fidelium et subditorum parte altera, ut patet publico instrumentu manu Manfredini ser Guilelmi de Monteclaro imperiali auctoritate notaru in millesimo quadrmgentesimo vigesimo sexto, indictione quarta, die vigesimo seeundo mensis aprilis. Post cuius concorii conclusionem super aliquibus capitulis nonnulle emergerint differentie, de quibus alique deelarate, reformate et concordate fuerint in civitate Catari per spectabilem et egregium virum domi num Anthonium de eha de Pesaro comitem et capitaneum Catari nomine prefati serenissimi domini ducis ae dominu Venetiarum et spectabiles ac egregios viros Mcolam Vitomire et Nixam cancellarium, oratores i. d. despoti nomine ipsius i. d. despoti, et nonnulle indiffinite remanserint determinationi et deciarationi suprascriptorum serenissimi domini ducis et dominu Venetiarum ac illustris domini despoti, et ex inde normulla adducerentur capitula per clarissimum virum dominum Mcolaum Memo oratorem etc nomine illustrissimi dmini ducis et dominu Venetiarum pro inobservatione pacis et aliis, sicut inferius distincte apparet. Idcirco prefatus serenissimus princeps et dominus dominus dux et ducale domi nium Venetiarum, cupientes amoveri quecmque possent eorum paeem, amiciciam et fraternitatem impedire aut aliqualiter perturbare, commiserunt amplissimamque bayliam et potestatem una cum consiliis suis ad sonum campne more solito congregatis dederunt suprascripto clarissimo ac insigni domino Nicolao Memo eorum honorabili oratori ad snpedictum illustrem principom et dominum dominum Georgium dei gratia Rassie dispotum etc. specialiter destinato, ut patet suis ducalibus Uteris credentialibus atis Venetii iri ducali palatio die xii mensis iunii MCCCCXXXV,

81 ad audiendm> declarandum et compnendum una cum prefat illustri domino despoto omnia capitula et quascumque differentias, quas partes ipse producere voluerint tarn de iure et iuris forma quam de comuni eoneordio et amore, sicuti ipsis ambobus ad maiorem cohfirmationem, stabilimentum et robur dicte pads magis eonducere videretur. Quapropter partes predicte unanimiter, eoncorditer et amicabiliter ut omnis litis et disturbii amoveatur occasio, utque pax, fraternitas et amicitia perpetuis temporibus nedum conservetur et manuteneatur, verum auetore deo forcius solidetur, christi et beatissime virginis matris eius nomine invocato, omni modo, via, jure et forma, quibus magis et effieacius potuerunt et debuerunt ae debent et possint, dietas differentias et eapitula deduxerunt ad infrascriptum coneordium, modis, conditionibus et paetis inferius distinete annotatis. Et eirca differentias spectantes illustri domino desposto et capitula non deelarata in Cataro: primo videlicet, ubi illustris dominus despotus predictus petebat ducatos novem mille pro mille ducatis, quos annuatim percipere debet de introitibus camere Scutari, de quibus annis novem nihil habuit. Item ubi petebat denarios, qui exacti finerunt a villis Lustiee, Bogdasichiorum et Resevichiorum ac Pastrovichiorum. Item cum ab hominibus dietarum villarum per illustrissimum dominium Yenetiarum exactum fuerit yperperum, et tempore ill. domini despoti post designationem sibi de dictis villis factam exigi fecerit ducatum, petebat refectionem ab yperpero ad ducatum pro tempore, quo i. dominium Venetiarum eas tenuit. Et ex adverso responderetur per prefatum dominum Nicolaum Mem oratorem etc. nomine quo supra, quod i. dominium Venetiarum non tenebatur ad solutionem dictorum ducatorum mille annuatim nisi a die, quo prefatus i. d. despotus pacem adimplevit, videlicet a die, quo destrui fecit castrum Zorzyevac, quod castrum destrui facere tenebatur vigore pacis sive concordii, et erat introitibus camere ac hominibus eomitatus Catari plurimum damnosum, cum super territorio Catari esset edifieatum. Item peterentur expense facte per comites et capitaneos Scutari et Catari in guerris et neeessitatibus ipsius i. d. despoti de voluntate et ordine suo, ut patet Uteris suis; que quidem expense ascendunt ad magnam denariorum summam. Et ad partem refectionis ab yperpero ad ducatum respondeatur, quod comes Catari, ne homines ipsarum villarum devenirent ad manus Jurasevich tune hostis et rebellis dicti i. d. despoti, eos ilia conditioiie solvendi yperper accepit, quam promissionem si dominu despotus eis servare voluerit, bene quidem; quando vero non, potest ab eis exigi facere quicquid exactum non fuit, cum homines ipsarum villarum sint in rerum natura. Et cum plura super Ms tribus dicta, producta ac allegata hineinde fuerint, unanimiter et eoncorditer convenerunt partes prediete, quod i. d. despotus habere et percipere debeat ducatos quattuormille videlicet rai mille ab illustrissimo domino duce et dominio Veneciarum pro resto et residuo omnium et singulorum denariorum suprascriptorum ac aliarum quarumcumque rationum, paetorum, promissionum, expensarum, obligationum et causarum, quas pro pecuniis usque diem xv presentis mensis augusti, quo die est terminus annualis limitatus ad solutionem mille ducatorum, quos singulo anno habere debet idem i. d. despotus, partes predicte invicem agere habuissent, et quas una pars alteri et altera uni quocumque modo et quaeumque ratione et
SPOM. XXI. 6

m
causa ibi invicem ae vicissim aliqualiter petere seu requirere posset, promittentes ibi invicem et vicissim nominibus quibus supra per solemnem stipulationcm et pactum una pars alteri et altera uni de non petendo aliquid amplius causis et rationibus suprascriptis; imponentes per se et successores suos perpetuum scilentium et finem omnibus petieionibus et requisicionibus, quas predicte partes sibi invicem aliqualiter petere potuissent et possent causis et rationibus suprascriptis. Verum promisit dictus dominus Nieolaus Memo orator etc. nomine quo supra per solemnem stipulationem et pactum, quod iuxta pacis formam prefatus illustris dominus despotus recipiet ab illustrissimo domino duce et dominio Venetiarum a die quintodecimo presentis mensis augusti de millesimo quadringentesimo trigesimo quinto in antea singulis annis in die festivitatis beate Marie virginis de medio mense augusti in Scutaro ducatos mille de introitibus Scutari, numerandos cui vel quibus idem i d. despotus suis litteris declarabit sine ulla exceptione, dolo vel fraude. Item promisit dictus dominus Nieolaus Memo orator etc. et se obligavit nomine quo supra, quod postquam hinc reeesserit et Scutarum venerit, numerari faciet nuncio sive nunciis dicti ill. domini despoti pro parte suprascriptorum ducatorum quatuor miliium, de quibus Concordes remanserunt, pro resto omnium eorum rationum etc. ducatos duos mille auri vel valorem in monetis, et a die dicti sui appulsus Scutarum usque ad menses quatuor proximos sequentes alios duos mille ducatos faciet nunciis dicti illustris domini despoti effectualiter dari et consignari in Scutaro pro resto et residuo dictorum ducatorum quattuor miliium. Item cum in capitulis declarationum firmatis cum i. d. despoto predicto per spectabilem virum dominum Franciscum Quirino nominibus quibus supra, unum contineatur capitulum huius tenoris de verbo ad verbura, videlicet: Item prometo mi Franeescho antedicto nomine quo supra, che quella uxanza, la qual havea misser Zorzi Strazimir de condur sal a Budua, che la sia observada al prefato magnifico signor Zorzi, e qu,elio vendere segondo se vendea in el tempo del prefato signor Zorzi Strazimir; vigore cuius capituli i. d. despotus predictus dicebat posse per mare salem facere conduci Buduam quantum et unde sibi placebat, cum sic fuerit consuetum tempore domini Georgi Strazimir. Et ex ad verso respondebatur, quod si predictus dominus Georgius Strazimir salem conduci fecit Buduam ultra salem suarum salinarum, ilium fecit conduci contra ordines et banna dominii Venetiarum; et si dictus sal fuisset repertus, fuisset amissus, quoniam mare est dominii Venetiarum et nullus preter dictum dominium in illo iurisd^ctionem habet. Quare predictum capitulum concorditer declaratum fuit, et convenerunt partes predicte, quod i. d. despotus nullum salem possit facere conduci Buduam nisi salem suarum salinarum et subditorum suorum, que sunt apud salinas Gatari, et possit dictum salem facere conduci Buduam per mare cum barchis Budue et subditorum dominii Venetiarum. Item quia petebat prefatus i. d. despotus catunos Cernagore sibi consignari per illustrem dominum ducem et dominium Venetiarum, convenerunt predicte partes et concorditer ac unanimiter declaraverunt, omnes predictos catunos Cernagore esse et spectare ac pertinere prefato i. d. duci et dominio Venetiarum cum omnibus suis dotis, possessionibus, patrimonis, vineis et campis, cum ipsi catuni Cerna-

83

gore in confinibus dominii Venetiarum inclusi sint et ipsius dominii continue fuerint. Item quia in pace alias conclusa inter prefatum i. d. despotum et generosum militem dominum Franciscum Bembo nominibus in ilia contentis unum contineatur capitulum continens effectualiter, quod tarn subditi i. d Venetiarum quam i. d. despoti possint stare, emere, vendere et eorum mercantias facere per terras et loca partium, et contra hoc ab aliquo tempore citra per vayvodas et officiates i. d. despoti nn permittantur caravane ire Catarum pro sale et mercanciis, et homines Have non permittantur ire similiter Scutarum pro sale et mercationibus, petebat prefatus dominus Nicolaus Memo orator etc. nomine quo supra debere servari et adimpleri formam pacis. Ideirco suprascriptus i. d. despotus promisit et se obligavit taliter edicere atque mandare omnibus officialibus suis, quod semper et omni tempore caravane et subditi sui poterunt ire Scutarum et Catarum pro sale et cum mercationibus sine ulla contraditione ad eorum libitum. Item quia Jurasevich jam annis novem tenuit ae tenet possessiones Jariste earumque redditus exigit, et annis quinque continuis a Desmo et Goiaeho eorumque filiis, nepotibus et familiis, de quibus sunt domus viginti, omnes utilitates et redditus etiam exegit, petebat suprascriptus dominus orator nomine quo supra, debere cogi per illustrem dominum despotum predictum Jurasevich ad restituendum prefato dominio Venetiarum omnes predictas possessiones, redditus et utilitates de illis exactas, et dictus i. d. despotus responderet, velle dictas possessiones facere restitui, convenerunt predicte partes et promisit dictus dominus orator, ac intuitu prefati il. domini despoti nomine quo supra se obligavit de non petendo aliquid amplius dicta causa, si et in quantum prefatus i. d. despotus faciat designare et restituere per nuncios suos, quos ad partes Zente missurus nunc est, omnes predictas possessiones Jariste ac Desimum et Goiachum cum omnibus suis filiis, nepotibus et familiis, hominibus et domibus domino comiti Catari vel nuncio aut nunciis suis. Item cum per suprascriptum spectabilem dominum Nicolaum oratorem etc. nomine quo supra requireretur ordinari et precipi per illustrem dominum despotum, quod omnes ille domus, que edificate reperiuntur super montem, ubi erat edifieatum castrum Zorzevez, destruentur et funditus minentur ita et taliter, quod nihil amplius habitaeionis illic et in eacumine montis illius remaneat, et quod per sbditos prefati i. d. despoti et illustrissimi dominii Venetiarum nunquam amplius possint rehedificari; et dictus illustris dominus despotus respondisset, dimittere in arbitrio et potestate suprascripti domini oratoris ordinandi, quod destruantur vel ne, et prefatus dominus orator omnino requireret, illas debere destrui; predictus i. d. despotus volens omnia, que paci possent aliquod seandalum producere, penitus amoveri, promisit seque solemniter obligavit facere destrui et solo equari omnes predictas domos, et quod subditi sui illic amplius non habitabunt; promiseruntque partes predicte ac invicem convenerunt per solemnem stipulaeionem et pactum, quod in eacumine montis illius nee per dominium Venetiarum nee per illustrem d. despotum neque per eorum subditos fideles vel recomandatos ullo umquam tempore edificabitur aliquod fortilicium, castrum, domos vel habitationes. Item quia petebat dictus dominus orator nomine quo supra, quod domino episcopo
#

84

Gatari restituerentur omnia beneficia catholica, que sunt in Sclavonia, cum metropolite Sclavo ferint restituta omnia beneficia suaram ecclesiarum etc., promisit dictus ill. dominus despotus ac promittit et se-obligat facere restitui dicto domino episcopo Gatari omnia dicta beneficia, et permittere eum vel suos nuncios redditus omnes sive prebendas dictorum beneficiorum exigere, donee per romanum ponteficero deelarabitur, cut dicta beneficia pertinebunt, an dicto domino archiepiscopo Antibarensi, qui in dictis benefieiis ad jus pretendere videtur vel domino episcopo Catari; promisitque dictus ill. dominus despotus dare brachium et favores suos seculares dicto domino episcopo Catari, ut rehabeat redditus, qui de dictis benefieiis hactenus fuerunt exacti, si declarabitur per summum ponteficem, dicta beneficia spectare et spectasse domino episcopo Catari predicto. Que omnia et singula suprascripta ac contenta in capitulis supraseriptis prefatus i. princeps et dominus dominus despotus etc. per se et heredes ac suecessores suos parte ab una, et prefatus elarissimus ac insignis dominus Nicolaus Memo orator nomine quo supra parte altera promiserunt solemn! stipulatione, quod semper et omni tempore firma et rata pariter atque grata habebunt, et t8nebunt omnia et sin gula suprascripta et infrascripta, ac ipsa attendent et observabunt, ac attendi et observari facient perpetuo et in perpetuum sub vinculo sacramenti. Pro quibus omnibus et singulis firmiter attendendis et observandis atque adimplendis prefatus ill. dominus despotus omnia sua bona mobilia et immobilia, presentia et futura, et ipse clarissimus dominus Nicolaus Memo orator nomine quo supra omnia bona comunis Venetia rum mobilia et immobilia, presentia et futura, ibi invicem una pars alteri et altera uni perpetuo obligaverunt, renunciantes dicte partes nominibus quibus supra condition! sine causa vel ex iniusta causa, excep tion!, doli, mali et in factum action!, et omnibus juribus comunis et municipalibus, fori privilegio, et omni legum et statutorum auxilio, quibus possunt vel possent seu volunt vel vellent contra predicta vel aliquod predictorum facere vel venire. Actum apud Semedrum in curia sive palatio residentie suprascripti i. et excelsi domini domini despoti in sala magna audientie ipsius domini, presentibus magnificis viri Eadich elnik comite palatino, Nicola Rodop prothobistario, Radith Bogdasehich magistro- agazonum, Bogdano Zlokievich consiliariis dicti ill. domini despoti ac eircumspectis et prudentibus viris ser Luca Pautim de Cataro, Gasparino Johannis de Venetiis, Nicolao Spano et Petro Maloncio ambobus de Scu taro, omnibus testibus ad suprascripta vocatis, habitis et rogatis. Ego Nicolaus de Catharo imperial! autoritate index ordinarius et publicus notarius, quia omnibus et singulis supraseriptis, dum sic fierent et agerentur, presens fui, et de mandate suprascriptorum dominorum, licet de alia manu sit scriptum, in hac publica forma redegi, signoque et nomine meis muniri in fidem et robur omnium premissorum. Ego Johannes de Reguardatis eondam domini Alessandri, eivis Venetus, publicus imperiali auctoritate et Venetiaram notarius ac iudex ordi narius et ducatus Venetiarum seriba nee non ad presens cancellarius suprascripti domini oratoris, predictis omnibus, dum sic fierent et agerentur, presens fuf, eaque de mandato suprascriptorum dominorum in

85 hane publicam formam redegi una cum ultrascripto egregi viro domino Nieolao eaneellarlo predieti ili. domini despoti, et in premissorm fide et robore me subcripsi, signumque meum consuetum apposui.. Commemoriali Vol. XII c. 148, u mletakom arhivu.

God, 1435., u Semendriji.

Poslanih mletaki zahtjeva od despota srbskoga, neka njeke kode, nane sene od njegovih podanika mletakim, popraviti dade. Capitula et .petitionee,' quas facit clarissimus vir dominus Nicolaus Memo orator illustrissimi dominu Venetiarum I. domino espoto pro inobservatione pacis et amnis factis civibus et subitis prefati dominu per officiates et suhitos ipsius domini despoti. Primo per capitulum unum paeis concluse per dominum Franciseum Bembo, et deinde eelarate ac eonfirmate per dominum Franciseum Quirino, subditi omnes I. dominu Venetiarum, cuiuscumque conditionis existant, habentes possessiones, dtes, patrimonia, vineas etc. in territorio I. domini despoti, illis gaudere debeant, et eas possidere ppssunt. Contra cuius eapituli formam Buduani non permittunt aliquos ex Pastrovichis gaudere et frui possessionibus suis, quas habent in confinibus Budue. . Item Jurasevich vi accepit et tenet unam bastinam, que est Chalogiuregi Chiudich ex Pastrovichis. Item Jurasevich tenet vi possessiones et terena Mastrini Susiedonaeh et Mergie Putimirovich. provisionatorum I. dominu Ventiarum in Gataro, que possessiones sunt in Machine, et quasi, dominus desptus alias iussit eis desidnari per Dusmanum, licet eas non habere potuerunt. Item Prechocellus subditus Jurasevich tenet unam bastinam Charvoe Novachovich ex Pastrovichis, que batina est in caeumine montis Sdrie. Item Chaloyitasevich tenet per vim dotem unam Dimi tri Naleschovieh, que est in Bochovo. Quare petitur, ut pro observatione capituli suprascripti pacis et concordii I. dominus despotus faciat effectualiter restituere omnes suprascriptas possessiones, territoria et bastinas, que per suos indebite oceupantur, ne paci derobetur. Item mandat capitulum unum suprascripte pacis, quod omnes, qui de terris I. dominii Venetiarum aufugerent cum aliquibus rebus et mereationibus ad terras I. domini despoti, debeant restitui officialibus vel sub ditis prefati I. domini! Venetiarum; contra quod capitulum vayvoda Alto manus tenuit ac tenet in Antibaro Milosinum Stefan! del conte nepotem Smerini de Antibaro, qui cum ballis quatuor panorum Flandrie valoris ducatorum ultrs vi centum de racione domini Pangracii Justiniano nobiiis Venetiarum civis, quas ex Curzola Hagusium portare debebat, fugiens fuit Antibarum, et licet vayvoda Altomanus verbis dicat velle eum sive pannos predictos restituere, tamen niehii haetenus haberi potuit, etsi magna instantia pluries fuerit requisitus idem Altomanus pro dicta restitutione. Petitur ergo restitucio dictorum pannorum. Item quia post declarationem in Gataro concorditer factam de confi nibus Gatari, ut patet Uteris superinde scriptis et sigillatis Negsi sub-

86 diti Jurasevich occuparunt de territorio dominii Venetiarum in tribus loeis intus confinia de versus castrum Catari, petitur, quod confiuia conserventur et manuteneantur, et quod predicti Negusi cogantur restituere domino comiti Catari nomine 1. dominii Venetiarum omnes recolectas et emolumenta, quas et que quomodolibet habuerunt et colligerunt super dictis terris sive territoriis. Item existentibus in portu Budue barcbis duabus Catari, Buduani eas ceperunt, pro quibus dampnificati fuerunt Catarini de yperperis vi centum, de quibus licet vayvoda Altomanus fuerit sententiatus per oratores I. domini despoti, nunquam tamen haberi aliquid potuit. Petitur ergo cogi predietum Altomanum ad exbursandum et solvendum Catarinis sine alia dilatione predicta yperpera sexcenta. Item existente in portu Antibari propter maris tempestatem navigium unum domini Antonii Arimondo nobilis civis Venetiarum, quia predietum navigium lesionem reeeperat et aqua illud intrabat, factor predicti domini Antonii Duleignum fuit pro hominibus et barcbis, et eum maris tempestas cessasset, adeo quod navigium predietum suum sequi potuisset viagium, quia provisiones debite facte fuissent, venerunt Buduani cum zopolis et barchis et armizum ipsius navigii inciderunt per modum, quod navigium amplius recuperari non potuit, derobantes omnes res, mercantias et havere ipsius navigii, quod cum ab omni humanitate ae pietate declinet, erga Teucros ac piratas servari non debebat. Petitur ergo restitutio damnorum dieti navigii, que non computatis aliis pluribus incomodis, ascendunt summam ducatorum mille ducentorum. Item quia alias per Buduanos acceptus fuit brigantinus unus Alvisii Donato de Venetiis cum omnibus corredis et rebus in illo existentibus, et I. dominus despotus ordinaverit, dietum brigantinum et bona omnia debere restitui, dictus Alvisius misit ex Scutaro homines et marinarios ad accipiendum dictum brigantinum, quern habere non potuit, quia Altomanus non permisit literas dicti I. domini despoti adimpleri. Petitur restitutionem dicti brigantini et rerum, que in illo erant, ac ducatorum decern, quos idem Alvisius expendit in marinariis et hominibus suprascriptis. Item de prati Scutari furati fuerunt equi duo domini Andree Marcello tunc comitis et capitanei Scutari circa finem regiminis sui per Marchiam da Ibaba hominem vayvode Altomani, et licet Altomanus vayvoda sciret, quod Osdroia unum illorum equitabat et alium vendiderant in monte de Cerno, nunquam tamen potuit dictus dominus Andreas ab ipso Altomano ius habere. Petitur ergo restitutionem valoris dictorum equorum. Item petitur cogi Jurasevich ad restituendum valorem quinque bovum, quos ipse per vim accepit a Desino ex Pastroviehis subdito I. dominii Venetiarum. Item quia Jurasevich et Negusi subditi sui in dies ascendunt, faeientes multas novitates super territorio Catari, et de predictis facta fuerit querella Altomano vayvode, petendo ius, et ipse semper respondent non esse superiorem dicti Jurasevich, adeo quod ius nunquam potuerit haberi; petitur ideo talem provisionem fieri per I. dominum despotum, quod facientibus dieto Jurasevich vel hominibus aut subditis suis aliqua damna

87

vel violentiam, ius habeatur ut omnis seandali et erroris recidetur occasio. Item petitur servari et adimpleri omnia, que per oratores I. domini despoti videlicet Nicolaum Vitomir et Nixam Cant, qui fuerunt Gatari, promissa fuerunt, sicut patet per eorum literas et scripturas sigillatas. Promisit illustris dominus despotus ad omnia suprascripta exequenda mittere ad partes Zente duos speciales suos nobiles, qui omnibus damnificatis iusticiam faciant cum complement satisfactions secucdum iuris ordinem et capitulorum pacis continentias. Petit nichilominus prefatus illustris dominus despotus, ut prefatus dominus Nicolaus orator etc. precipiat omnibus comitibus et rectoribus prefati illustrissimi dominii in par ibus Zente constitutis, ut omnibus damnificatis prefati I. domini despoti, licet hie non sint scripti et nominati, iusticiam faciant cum complemento debite satisfactionis secundum iuris ordinem et capitulorum pacis conti nentias. Qui dominus Nicolaus orator etc. libenti animo nomine quos promisit se facturum, et cum effectu adimplecturum, ratione pari et concordi convenientia requirente. Commemorialium XII. 149 (148) u mlet. arhivu.

God. 1435. 31. prosinca, u Mletcih.

Rieseno, da se imenuje rashi despot Gjorgje gradjaninom i plemiem mletakim. McccGxxxv. die ultimo deeembris. Consiliarii. Capta. Quod illustris et magniflcus dominus Georgius despotus Raxie etc., qui maxima dilectione et amore nostro dominio devinctus est, sit cum suis filiis et heredibus legitimis civis et nobilis civitatis nostre Venetiarum et de nostro maiori consilio, sicut a nobile viro ser Nicolao Memo oratore nostro suo nomine fuimus requisiti. Mains consilium. Liber Ursa XVII 106. r., u mlet. arhivu.

God. 1436. 17. oujka, u Mleteih.

Dopua se, da njehi Zadrani, zatoeni u Mleteih, huci se povrate. Franciseus Foscari del gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sa-' pientibus viri Jacobo Barbadico de suo mandato eomiti et Zaneto Calbo capitaneo Jadre et eorum successoribus fidelibus dileetis salutem et dilectionis affectum. Quemadmodum vobis notissimum est, alias ex eertis eausis relegati fuerunt in bate civitate nostra Venetiarum non nulli cives nostri Jadratini, qui hactenus mandatis nostris obedientissime ac patientissime paruerunt. Voientes itaque in eos iuxta naturalem consuetudinem nostram uti gratia et dementia, deliberavimus cum nostro consilio rogatorum et addicionis, quod omnes ipsi nostri cives et fideles Jadratini, alias ut predicitur, relegati, qui supersunt, ab ipsa relegatione absolvantur, libereque repatriare possint. Cum autem in eorum numero sint Gregorius et Franciseus fratres de Zudelinis (Zaduliois), nos secundum deliberationem predictam deimus eis bonam gratamque licentiam, quod ad eorum beneplacitum repatriare possint, ac stare, eorum negociis providere. Ipsos

88

namque Gregorium et Franeiscum benigne suscipiatis et humane tractetis velut fideles et bonos subditos nostros, ac ibi et in illis partibus stare ad eorum libitum permittatis, perseverantibus eis in bona et vera fidelitate nostra, sicut speramus ac sicut nobis facere promiserunt. Data in nostro ducali palatio die 16 martii, indictione xnn, MCCCCXXXVI. Alia similis de die 17 marcii pro Marino de Cressanis Jadrensi. Alia similis de die ultimo marcii pro Johanne de Grixogonis Jadrensi. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 61, u zadar. arhivu.

God. 1436. 15. svibnja, u Mletcih.

ozvoljuje se Stjepanu vel. vojvodi bosanskomu, da uiva kuu u Kotoru, i da mu kotorska obina izplati na godinu 600 dukata, kao to je imao i njegov stric Sandalj. Copia p r i v i l e g i i m a g n i f i c i d o m i n i S t e f a n i m a g n i vayv o d e B o s s i n e pro domo C a t a r i et due. vi centum. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc Memores bone amicitie et benivolentie, qua magnificum et potentem dominum Sandalum magnum voyvodam Bossine eomplectebamur, earn benivolentiam cum suis posteris non solum conservare sed augere disponinus. Idcireo profeetis ad nostram presentiam spectabilibus et egregiis viris Prebislao Ponalich milite et Grubico de Pruchienich oratoribus magnifici et potentis domini Stefani magni vayvode Bossine etc. nepotis eiusdem domini Sandali, inter cetera petentibus, quod sibi dari et assignari facere deberemus domum, quam dietus dominus Sandali babebat et possidebat in Gataro, et quod dentur singulis annis eidem vayvode Stefano a camera nostra Catari ducati sexcenti, sicut habebat prefatus dominus Sandali. Tenore preseutium universis et singulis tarn presentibus quam futuris facimus manifestum, quod sumus contenti, quod dicta domus de Cataro sit ipsius domini vayvode Stefani et suorum heredum; et similiter quod pro se et suis heredibus de cetero habere debeat annuatim ducatos sexcentos a camera nostra salis Catari, eodem domino Stefano et heredibus suis tenentibus loca et dominium, que ipse dominus Sandali tenebat, facientibusque ipsis, quod caravane et turme per totum eorum dominium possint ire lihere et secure Catarum et alio quo volueririt, sicut tempore eius dem domini Sandali faciebant pro sua comoditate cum quibuscumque suis bonis et mercanciis, nee non observantibus reliqua omnia, que idem magnificus dominus Sandali debebat observare vigore privilegii alias per nos facti in MOCCOXXIII die xvi mensis februaru indictione secunda. Quod privilegium per nos primo faetum et eoneessum suprascripto domino San dali, dominis Volchani et Vulcho fratribus ac eidem tunc comiti Stefano nepoti nunc magno vayvode Bossine per hoc nostrum privilegium confirmamus, ut abambabus partibus debeat inviolabiliter observari. In quorum omnium fidem presens privilegium fieri iussimus, bulla nostra aurea comunitum. Data in nostro ducali palatio die quintodecimo mensis ma, ihdictipne xiin. millesimo quadringentesimo trigesimo sexto. Commemorialium X1L 159. r., u mlet. arhivu.

89

God. 1436. 18. lipnja, u Mletcih.

Knezu i kapetanu zadarskomu naloeno, da mjesto umrloga komornika namjeste drugoga, posto kuga mete. 1436. 18. iunii, Franciscus Foscari dux Venetiarum etc. Jaeobo Barbaico conriti et Zanoto Calbo capitaneo Jadre in facto mortis eamerarii Jadre Alberti Baduario, quod vigente peste loco sui provideant de alio. Adjungitur: quum primum sentiemus, illam civitatem a peste libera esse, provisionem de mittendis peditibus faciemus." BucaM e terminationi. Libro I. c, 62, u zadar. arkivu.

Gods 1436. 2. srpnja, u Bihu.

Matko Talovac ban slavonski, dalmatinski i hrvatski obaviescuje sve Vlahe hrvatske, da se je sklopilo primirje medju Sigismunom i republikom mletakom, te da ga se sveto dre. Mathko de Tallanaz Sclavonie ac Dalmatie et Croatie regnorum banus, universis et singulis catonariis sceu capitaneis Volacorum imperialium et regalium in dicto regno Croacie existentium et eisdem Volachis presentem noticiam habituris salutem cum dilectione. Quia inter dietam imperialem maiestatem ab una et illustre dominium Venetiarum ex altera partibus ad scitum nostrum treugue pacis ad certa tempora sunt concluse, quibus perdurantibus speramus ipsum dominum imperatorom et predictum dominium Venetiarum ad perpetue paeis devenire unionem; ex eo siquidem cunctos ad dominium Venetiarum pertinentes, potius deffensare quam in aliquo perturbare aut impedire facere pretendimus; quamobrem vbis et cuilibet vestrum firmissime precipiendo mandamus, quatenus tam in presenti exercituali motione quam alias iurisdietioni dicti dominu Venetiarum homines subiectos quoscunque in nullo impedire sceu quoyis modo damnificare ullatenus presumatis, neque ausi sitis modo aliquali; alioquin ultra cunctorum reriim et bonorum vestrorum privationem vos In personis propriis sie et adeo punire faciemus, quod ceteri exinde exemplati studebunt se ad observationem mandatorum suorum superiorum reddere promptlores. Secus igitur non facturi in premissis. Presentibus perlectis, exhibenti restituantur. Data in Biheg in festo visitacionis beate Marie virginis, anno domini 1436. Ducali e terminazioni. Libro I. e. 67, u radarskom arkivu,

God, 1436. 20. 'rujna, u MletcHi.0 desetini biskupije ninske tt njekih selih. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc nobilibus et sapientibus viris Jaeobo Barbadico de suo mandato eomiti et Zanoto Calbo capitaneo Jadre fidelibus dileetis salutem et dilectionis affectum. Reverendus in christo pater dominus Natalis episcopus Nonensis nobis exponi fecit, quod per nostrum commune sive per cameram nostram Jadre exiguntur alique deeiaae, que expectant suo episcopatu. Quare supplicavit

90 nostro dominio, ut dignaremur providere ad restitutionem ipsarum decimarum. Quia vero nostre intentionis est, quod ea, que sunt dei, reddantur deo, et que cesaris cesari, fidelitati vestre scribimus et mandamus, quatenus diligenter exarainare debeatis iura ipsius domini episeopi et nostri comunis, et si per earn examinationem videbitis, ipsas decimas ad episcopatum suum spectare, illas ibi omnino restitui faciatis, quum non intendimus accipere nee retinere, que spectant ecclesie; quando autem videretis, ipsas decimas spectare nostro comuni, illas retinere debea'is in comuni nostro. Data in nostro dueali palatio die xx mensis septembris, indictione xv, 1436. Recepta die 23 novembris 1436. Quibus Uteris receptis et intellectis prefati domini rectores Jadre sub logia magna pro tribunali sedentes, intendentes, dictum factum iuxta dicta mandata diligenter tractare et expedire, imposuerunt prefato domino episcopo Nonensi present! et intelligenti, quatenus debeat coram eis adducere et exhibere probationes suas ad demostrationem iurium suorum et sui episeopatus, que babet in dictis decimis petitis. Ville nominate et exhibite prefatis dominis rectoribus per antedictum dominum episcopum Nonensem, de quibus conquerebatur sibi acceptas, afirmando inter alia iura sui episeopatus dictas villas sui iuris esse et earum iura decimalia ad suum episcopatum pertinere, quas sibi reltitui petebat cum instancia iuxta dicta mandata ducalia: Tercice Radohudichi Vciteglianas Snoiaci Podversie Camignace Biglane Bachchiza Caznixe Testes examinati. Simon Detricho nobilis Jadrae deponit, quod episcopi Nonenses semper perceperunt decimas illarum villarum quousque tandem Ostrovicia nomine illorum de Briberia furata fuit d. d. nostre, et inde ad breve tempus per illos nobiles data in manibus d. regis Hungarie; tunc enim castellani sive officiales sui ceperunt impedire et exigere decimas episeopatus None, quas tenuerunt ipsi et successive bani, quousque per regimen proxime preteritum videlicet dominus Jacobus de cha da Pexaro comitem et Victorem Bragadino decimas dictarum villarum intromiserunt, quas primo anno fecerunt exigi per ser Petrum Mainerium de Mediolano habitatorem Jadre et postea anno subsequent! eidem locaverunt seu tradiderunt exigendas pro ducatis quinquaginta, additis quibusdam voischinis et marturinis simul exigendis, prout de hoc apparere debet in libris comunis." Examinatio Petri Mainerii de Mediolano dubbia et recens. Nieolaus Macaronich nobilis Nonae dieit se recordari quod olim quidam d. Dimitrius de Matafaris et postea quidam dominus Johannes Theotonicus successor eius episcopi None iura decimarum dictarum novem villarum pacifice et libere tanquam iura sui episeopatus antiqua habuerunt et percipiebant sine aliquo impedimento; post hec temporibus, quibus voivoda tenuit Ostrovicia, quod fuit pluribus annis, factum dictarum de cimarum liberum processit episcopatui None atque etiam semper postquam voivodam Ostroviciam tradidit in manibus ducalis dominationis nostre Venetiarum, atque um ipsa ducalis dominatio earn tenuit, ecclesia episcopalis None libere, pacifice et sine cuiusque impedimento semper

91 percepit iura sua decimalia predicta continue usque quo illi de Berberia furari fecerunt Ostroviciam ducali domination^ quam ine ad paucum tempus dederunt in manibus domini regis Ungarie, et tune officiates ipsius domini regis ceperunt usurpare vi dictas decimas quousque Ostroviciam tenuerunt. Et postea successive eas usurpavit comes Nicolaus Segne, qui per regem factus banus, habuit ab eo et tenuit Ostroviciam; quod idem continuavit Angelus banus filius prefati comitis Nicolai usque ad hec tempora, quibus novissime rectores proxime preteriti Jadre dietas deci mas ad publicum incantum vendiderunt pro comuni Venetiarum. Interrogatus, quanto tempore factum dietarum decimarum liberum processit episcopatui None? respondit: se aliter declarare neseire nisi quod pre dicta vidit annis XL libera procedere usque quo Ostrovicia furata venit in Ungaros, quod fuit modo sunt anni xxn suo recordare vel circa." Paulus Sibiza civis Jadre confitetur, suum patrem exegisse decimas pro Demetrio episcopo Nonae, quae erant annuatim ducatorum v centum computata decima Vgnassize; post mortem Demetrii item eius successor Johannes Theotonicus, qui stetit annis circa novem, et post hunc episcopus Franciscus de Penauro, qui vixit annis sex vel circa; deinde dominus Nicolaus idem ius percepisse usque dum Ostrovicia furata venit in Ungaros." Ducali e terminazioni. Libro I. c. 6364., u zadar. arkivu.

God. 1436. 3. studena, u Mletcih.

Nalae se svim oblastim po Istri, Dalmaciji i Albaniji, da liepo prime i poaste poslanika turskoga, ako bi gdje tamo doao. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. universis et sin gulis nobilibus et sapientibus viri de suo mandato comitibus, capitaneis, rectoribus et offieialibus in Istria, Dalmatia et Albania presentes literas inspecturis salutem et dilectionis affectum. Cum egregius et spectabilis vir Gauehitirinus ambassiator illustrissimi domini admorati regi bei Turchorum magni sultani domini fratris carissimi hine a nobis descendens ad ipsius domini imperatoris presentiam se eonferat, vobis omnibus et cuilibet vestrum scribimus et tenore presentis mandamus, quod si idem Gauehitirinus ad loca nostra vobis eommissa in hoc suo reditu declinabit, eundo cum famulis et rebus,suis omnibus, amicahiliter, benigne et favorabiliter videre, suscipere et honorabiliter tractare debeatis, faeiendo sibi et famulis suis diebus, quibus in terris vel loeis nostris staret, expensas de pecuniis nostri comunis, sicut de vestra obedientia plene confidimus et speramus. Date in nostro ducali palatio die 3. mensis novembris 1436, indictione xv. Reeepta die 21 novembris 1436. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 63, u zadar. arkivu.

92

(M. 1436. 19. prosinca, u Mletcih.

Na molbe kneza senjskoga republika se obvezuje njegovu poslaniku, da e po svom poslaniku nastojati pomiriti ga s ugarskim kraljem. M C C X V. die xvnn decembris. Ser Antonius Contareno procurator, CCXXI ser Paulus Corrario, ser Daniel Victuri, ser Andreas Mauroeeno, ser Leonardus Justiniano, sapientes consilii 5 ser Ludovicus Storlato, ser Franciseus Barbaro miles, sapientes terre firme. Quod . . . oratori comitis Johannis de Segna, qui venit a nostram presentiam, et valde recommittit nostro ominio magnificum dominum suum, respondeatur: quod memores longeve et bone amicieie, quam con tinue babuimus cum magnificis progenitoribus suis, et specialiter cuin condam magnifico progenitore suo, et intenimus eum babere in filium carissimum, ut per experientiam novit nos babuisse preictum magni ficum genitorem suum, parati sumus nos interponere per medium oratoris nostri, quern nunc mittere deliberavimus ad presentiam serenissimi imperatoris. Nam ei mandamus, quod procuret de reconciliando enm cum sua cesarea maiestate, et quod eius magnificentiam recipiat ad gratiam. De parte omnes alii, de non 0, non sinceri 1. Secreta consilii rogatorum XIV. 10., u mlet. arkivu.

God. 1436. 19. prosinca, n Mletcih.

Viee mletako odredjuje osobitoga poslanika, da podje kralju ugarskomu.
MCCCXXXVI. die XVIIII, decembris. Ser Antonius Contareno procurator, ser Paulus Corario, ser Daniel Victuri, ser Andreas Mauroceno, ser Leo nardus Justiniano, sapientes consilii; ser Ludovicus Storlato, ser Franeiscus Barbaro, sapientes terre firme. Quod reverendo patri domino . . . episcopo Segne, oratori serenissimi domini imperatoris ad earn partem, quam requisivit, ut mittamus ambassiatam nostram ad suam cesaream maiestatem, respondeatur, quod optantes ut devotissimi filii sue imperialis celsitudinis omnia facere, que grata et accepta ei sint, parati sumus eligere et mittere ad sue serenitatis presentiam nostrum oratorem, et optavissemus mittere potuisse virum nobilem Jeronimum Contareno aut virum nobilem Andream Donato militem, sed ad boc obstant leges et ordines nostri, quia sunt in regimine ut scit. Verum providebimus eligere personam, de qua speramus, quod eius serehitas remanebit ample contenta. Et ex nunc captum sit, quod eligi debeat per scruptinium in isto consilio unus orator noster iturus a prefatum serenissimum dominum imperatorom, qui possit eligi de omni loco et offitio et iudicatu petitionum; babeat ab offieialibus rationum unam vestern valoris dueatorum centumquadraginta pro bac eius legation et ducat secum unum notarium cum uno famulo, unum expensatorem, unum cochum, unum interpretem, quatuor domicellos, quatuor ragatios et unam saumam; possit expendere dueatos septem in die, non eomputatis agotiis equorum et nabulis navigiorum. Respondeat statim aut eras ad tercias, et recedere teneatur

.93 quando ei mandatum fuerit per dominium. Veruoa passit eligi ad omnem rem et offitium ac si presens esset Venetiis. Et respondeatur ad literas serenissimi domini imperatoris predicti in ilia forma verborum circa materiam suprascriptam, que collegio videbitur. Be parte 94, de non 7, non sineeri 1. JEleetus ambassiator ser Franciscus Barbaro miles. Acceptavit. Seer eta consilii rogatorum, XIV. 10. u mletakom arhivu.

<M. 1437. 11. oiljka, u Mletcih.

Republika estita knezu Motku na njegove uspjehe. 1437.11 martii. Magnifico comiti Matkoni etc. Ex uteris rectorum nostrorum Jadre jocundo animo noviter intelleximus prosperos suceessus vestre magnificentie, quod omnia lca ilia per olim comitem Angelum possessa, feliciter sunt adepta; que res singulariter nobis letitiam attulit, turn respectu serenitatis domini imperatoris, cuius sumus filii devotissimi, turn respeetu vestre magnificentie, quam singulari caritate et dileetione complectiraur, cuius honorem et bonum statum continue optavimus et optamus. Et profecto nullam vicinantiam habere possemus, que nobis esset carior et acceptior. Cum certissimi simus et plusquam certissimi, quod sicut semper speravimus et speramus, ac sicut per oratores vestros, quos ad ipsos rectores nostros Jadre pridie transmisistis, amicabiliter dici fe cistis, ac libere et sponte obtulistis, firma vestra deliberatio et intentio sit, nobiscum, ac cum loeis et subditis nostris veram et solidam amicitiam et benivolentiam ac bonam vicinantiam conservare, sicut et nos cum vestra magnificentia bona et recta intentione disponimus, sieque omnibus rectaribus et subditis nostris partium illarum efficaciter dedimus in mandatis, non dubitantes, quod pro obedientia mandatorum nostrorum et pro fraterna utriusque partis intentione ac ista benivolentia et amenissima vicmantia de bono in melius eontinuis temporibus augebitur, demumque nos et republicam nostram offerimus ad omnia vobis grata. Senato IV. Secreta. Letter e, u mlet. arkivu.

(M 1437. 12. oujka, ti Capaglione.

Alfonso kralj aragonski itd. potvrdjuje Dubrovcanom povelju, podieljenu jim 18:. sieenja 1430., glede sigurnosti po moru. Nos Alfonsus dei gratia rex Aragonum, Sieilie etc. meminimus nos dudum vobis nobilibus viri nobisque dileetis reetori, consilio et civibus eivitatis Eagusie eoncedisse provisionem continentie sequentis. Nos Alfonsus dei gratia rex Aragonum, Sieilie etc. Reeolimus pridem contemplatione et intuitu domini Sigismundi dei gratia Romano rum regis semper augusti ac Hungariae, Bohemiae, almatiae et Croatiae . . . . . regis fratris nostri carissimi, cui Ragusii civitas est subiecta, nec non vestri nobilium et dileetorum nostrorum rectoris, consilii et civium eivi tatis eiusdem . . . literas salvaguardiae,; guidatiei et specialis proteetionis concessisse pariter et indulsisse omnibus vestris subditis. Sed cognovimus a:. vestris- litteris nobis missis, quod aliquae nostre galeae, nescientes forsan

m
tales concessiones, attentant velut de inimieis nostris in cives vestros et res eorum manus rapaces immittere, in nostre maiestatis offensionem, et rogamrunt nos, quatenus dignaremur a dicto dubio per subscertum remedium misericorditer liberare. Ideo solemniter declaramus, volentes erga vos grande gerere, quod si auderet aliqua galea vel fusta nostra vestras naves vel merces capere aut molestare usquequo idem dominus Sigismundus fedus amicitie et pacis nobiscum coluerit, eritis plene satisfacti de omnibus damnis a raptoribus ipsis, et si ipsi non possent, ab erariis nostris iuxta extimationem, et subito capti homines cum rebus sint liberi. Datum in civitate Dertusae, die decimo octavo ianuarii anno a nativitate domini millesimo quadringentesimo tricesimo, regni nostri quinto decimo. Rex Alfonsus. Nunc vero confirmamus supradictum privilegium et praecipimus omni bus officialibus nostris et subditis tarn in regnis nostris Sicilie citra et ultra forum quam aliis nostris regnis ultramarinis, quod inviolabiliter observent istam concessionem. Datum Qapaglione die duodecimo martii, anno a nativitate domini millesimo quadringentesimo trigesimo septimo, huiusque nostri Sicilie citra farum anno tercio, aliorum vero nostrorum regnorum vigesimo secundo. Rex Alfonsus. Izvornih na pergament u car. taj. arhivu u Beu, Naveden je doslovce u povelji Filipa kralja panjolskoga od 21. veljae 1623.

God 1437. 5. travnja, u Mletcih.

Upuuje se hnez i hapetan zadarski o odgovorih danih od vlade na njeke molbe zadarskih poslanika. Franeiscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sa pientibus viris Jacobo Barbadico de suo mandato comiti et Zaneto Calbo capitaneo Jadre et successoribus suis fidelibus dilectis salutem et dilectionis affectum. Fuemnt ad nostram presentiam duo oratores pro parte fidelium nostrorum nobilium et universorum eivium illius civitatis nostre Jadre, nobisque porexerunt non nulla capitula et re vera solerte solicitarunt et instarunt circa ipsorum responsionem et expeditionem. Sed propter multas et varias oceupationes eos cicius expedire non potuimus. Nunc autem vobis denotamus eis respondisse: Et primo ad primum capitulum, per quod requirebant, vinum forense Jadram conduci non posse, diximus et dicimus cum nostro consilio rogatorum et additionis, quod inclinati semper sumus in cunetis possibilibus eis complacere, sed, ut sciunt, multi forenses sunt in ea civitate nostra Jadre, que non est tarn opulenta vino, quemadmodum sunt cetera loca Dalmacie, ita quod honeste eis complacere non possumus. Pro secundo vero petebant, ut vinum eorum conducere possent Ve ne tias cum solutione unius ducati cum dimidio tantum pro amphora, prout faciunt nonnulli alii Dalmatini. Et ad boe dicimus, quod eerti sumus, quod propter eorum fidelitatem nollent damnum nostri dominii, et quod revera, quando eoneessimus locis predictis Dalmatinis, ut solverent dueatum unum cum dimidio, conducebatur una minima quantitas;

95 sed nunc valde multiplicata sunt, ex quo nobis eonsequitur maximum damnum et maius sequeretur, si eis etiam de novo talem eoncessionem faceremus; quamobrem opus est, ut habeant paeienciam. Ad tercium, per quod petebant posse extrahere de partibus Segne et fluminie Fluminis et Buccarri ferrum, tolas, linum, ceras et curamina pro eorum usu, et ea conducere Jadram, respondemus cum suprascripto consilio nostro rogatorum et additionis, quod dispositi in his, que habiliter possumus eis complaeere, contenti sumus, ut pro eorum usu possint de partibus Segne, Fluminis, Serisie et Buccari extrahere et conducere Jadram linum, tolas et ceram pro eorum usu sed tantum ad beneplacitum nostri dominii. Ad quartum, per quod supplicant, ut observentur duo eorum statuta, quorum altero cavetur, ne quis religiosus sit commissarius, et altero, quod ecclesie et alie persone ecelesiastiee, quibus relicte sint possessiones, illas vendere teneantur infra sex menses etc. respondemus cum supra scripto nostro consilio, quod contenti sumus, ut satutum eontinet, ne quis religiosus valeat esse comissarius, effectualiter debeat observari. Et insuper circa aliud sumus contenti, et volumus observari, quod ille eccle sie vel persone ecelesiastiee, quibus de cetero relicte fuerint possessiones, teneantur illas vendidisse infra unum annum, et tractum earum ponere ad camera m nostram imprestitorum cum ilia conditione, qua relicte fue rint possessiones prediete. Ad quintum autem et ultimum, per quod petunt, ut provideamus super certis constitutionibus illorum de Pagho, quibs cavetur, ne quis forensis possessiones stabiles emere possit, et tractant Jadrenses pro forensibus; respondemus, quod audire deliberavimus fideles nostros Paghi, antequam aliquid terminemus, ut melius deliberare valeamus, nee aliter honeste facere possemus. Volumus igitur et vobis mandamus, ut suprascriptas nostras responsiones observare et inviolabiliter observari facere debeatis. Data in nostro ducali palatio die quinto mensis aprilis, indictione xv,
MCCCCXXXVII.

Ducali e terminazioni. Libro 1. c. 6869, u zadar. arhivu.

God. 1437. 12. travnja, u Mletcih.

Opredieljuje se plaa sinovom Florija Tavelia ibencanina posije nje gove smrti. Stipendium assignatum filiis Florii Tavilich post eius mortem. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum, nobilibus et sapientibus viri Aloysio Venerio de suo mandato comiti Sibenici, et successoribus suis fidelibus dileetis salutem et dileetionis affectum. Significamus vobis, quod in nostris consiliis minori, de quadraginta et maiori in presentibus millesimo et indictione, die vero xxvi mensis martii capta fuit gratia infrascripti tenoris, videlicet atenta maxima fide et laudabilibus et virilibus portamentis viri Florij q. Petri Tavilich de Sibenico, qui in guerris et servitijs nostris cum persona mirabiliter et fidelissime operatus est, et ob hane causam per virum q. nobilem ser Franciseum Cornario tune

96 provisorem Jadre provisum fuit eidem Florio e provision annuali libras centum quinquaginta, que quidem provisio postmodum per nostrum dominium extitit confirmata eidem, et cum suppHcaverit, ut dignaretur de eonsueta nostra dementia concedere eidem quemadmodum concessum est civibus deinde provisionals, quod filii masculi dicti Florii, unus vel plures qui superviverent dicto Florio, habere debeant provisionem dieti patris sui post eius mortem. Quare his omnibus supradictis consideratis, captum fuit, quod fiat gratia eidem Florio sicut petit et sicut superius continetur. Quare cum supradictis nostris consiliis fidelitati vestre man damus, quatenus supradictam gratiam et contenta in ea observare et observari facere inviolabiliter debeatis, facientes has nostras litteras ad futurorum memoriam in actis cancelarie vestre deinde registrari. Data in nostro ducali palatio die xn mensis aprilis, indictione xv.
MODXXXVII.

Diplom. Siben. Bibl. di Corte. Cod. 13461. p. 101.

God. 1437. 6. svibnja, u Klisu.

Pogodba medju Petrom banom, bratom bana Matka, i republikom mle takom o njekih medjusobnih razmiricah. Diuturna vigente amicicia inter illustrissiaium et excellentissimum ducale dominium Venetiarum et magnifieum ac potentem dominum Mathconem banum dignissimum etc. universamque stirpem suam magnificam, quam non solum ipsa illustrissima dominatio conservare. intenit, sed dietim permaxime augere. Qoamobrem spectabilis et generosus domins Paulus Valerisso pro prenominato excellentissimo dominio Venetiarum Dalmatie provisor nomine ipsius incliti dominu Venetiarum ad infrascriptas compositiones cum magnifico et potente domino Petro bano ipsius magnifici domini Mathconis fratre carissimo devenit, et pro nomine quo supra ipsi magnifico domino Petro non ex debito nee debiti ratione aliqua, sed pro conservatione bone amieicie ae augumento ambarum partium nee non contemplationi sue magnificentie pretacte affectionis causa anuenti statuendo promittit et observari facere affirmat: quod in posterum a die data presentiunT in aliqua terra Dalmatie, opido vel villa, dominio et potestate ipsius illustrissimi dominii posita non accetabitur aliquis Vlachus seu Morlacus, qui in aliquo honore loeorum predictorum predicti incliti dominii babitare vellet, sed expelletur et manibus sue magnificen tie restituetur, hoc tempore magnifici omini Matbconis et magnifici Petri antedicti ac magnificorum fratrum suorum in dominio istius banatus existentium perdurante, promittens ipse magnifieus dominus bauus Petrus in futurum molestias, damna seu robarias subditis prefacti illustris. do minii Venetiarum tarn Dalmatinis quam Morlachis, qui Morlachi in territoriis predicti illustriss. dominii ante ultimam treugam confectam cum serenissimo domino domino imperatori Sigismuno Egre in MCOCCXXXVII die XXVIIII iulii habitationem fecissent et omnibus aliis in territorio illu stris dominationis habitantibus dari non facere nee permittere modo aliquo sub obligatione reffectionis omnium damnorum. Verum si aliquis Vlachus vel alius furtive ali quid super territorium sepedicti incliti dominii acciperet, possint reetores Dalmatie, si in potestate sua deveniret, contra

97 ilium vel illos delinquentes procedere et iuris debitum ministrare; et si in potestate magnifici domini bani devenirent, ille vel illi, qui damna intulissent, ipso domino bano requisito vel officialibus suis, teneantur iusticiam contra illos ministrare, et de bonis suis damna illata reficere. Et e converso si aliquis subditus prenominati illustriss. dominii in locis prefacti magnifici domini bani facerent robariam aliquam, liceat ipsi magnifico domino bano contra illos procedere, et requisito aliquo rectore Dalmatie, illis malefactoribus in potestate sua existentibus, teneatur contra ipsos iusticiam-ministrare, et de bonis suis damna reficere. Item quum tempore banatus prefacti magnifici Petri plurima damna et robarie subditis et habitatoribus in terris et locis predicti illustriss. dominii Venetirum per officiales et subditos ipsius magnifici domini bani data fuerint, promittit ex nunc pro conservation bone amicicie et mutue vieinationis dictus dominus banus ad primam diem mensis iulii proxime futuri constituisse et deputasse tres suos nobiles, qui sint et esse debeant una cum tribus nobilibus Dalmatinis per me provisorem ad terminum prefixum deputandis; qui sex agnoscere habeant omnia damna data Dalmatinis originariis sen aliis Italicis in locis et territoriis prefacti illustriss. dominii existentibus, et iuxta cognicionem et terminacionem maioris partis ipsorum sex nobilium restitui facere teneatur ipse magnificus dominus banus omnia ilia damna cognita ut supra per officiales suos vel alios, qui ipsa damna intulissent infra annum personis, de quibus supra. Et si quis officialis vel alius subditus sue magnifieentie, qui per predictos nobiles cognoscerentur derobasse, tunc non essent in potestate et dominio ipsius magnifici domini bani, contra ipsum nobiles elligendi procedere possint, et si quo tempore in dicto territorio prefacto domini bani deveniret, teneat et debeat ipse dominus banus iuxta terminationem illorum sex nobilium vel maioris partis eorum ad satisfactionem damnorum ilium vel illos astringere seu astringi facere realiter et personaliter. Verum teneantur ipsi nobiles elligendi ad dictum terminum esse Semonicum districtus Jadre, et ibi per xv dies continue sequentes stare ac plus vel minus, sicuti eis videbitur fore opportunum, et audire omnes conquerentes, et diffinire, sicut eis videbitur secundum deum et iusticiam ac iuxta formam conventionum presentium coo venire. Item predicte partes vicissim promiserunt et promittunt, quod in futurum si aliquis subditus partium cuiusvis condicionis existat, se obligabit quacunque causa per publicum instrumentum subdito alterius partis seu per sententias confectas recipere deberet, ille talis obligates vel sententiatus in terris partis, cuius subditus habere deberet, retineri possit tarn in persona quam in havere usque integram satisfactionem, nee aliter retineri possit quemquam exceptis tamen malefactoribus, ut in premissis capitulis continetur. Illi vero, qui habere deberent et non haberent cartam seu instrumenta, teneantur ire ad judicium, ubi pars debitoris reperiretur, silicet ad iudicium partis, cuius esset, cui vel quibus ministretur ius usque ad integram satisfaetionem. Item quia propter molendina posita super flumine Salone multe difference occurrunt, ordinetur de voluntate partium, quod amodo in antea, si quis molendinarius vel aliquis alius aliqualiter temptare presumat illos, qui triticum ad molendinum ferunt, vel cum blandiciis vel minis taliter
SPOM. XXI.
7

98 quod ad molendinum, quod sibi videbitur et plaeebit, ire non audeant, teneatur ille talis, qui contrafaeeret, alteri molendinario solvere macenaturam tocius tritici vel alterius bladi sic a molendino suo deviati, ac totidem pro pena, que perveniat molendinario, cui deviatum fuerit. Igituf licitum sit et esse debeat cuilibet possendi accedere libere et sine aliqua contradicione cuique molendino indeferenter. Et teneatur dominus comes Spaleti de talibus illis de Clissia iustieiam ministrare, et castellani de Clissia illis de Spaleto bona fide. Item quia in territorio ipsius magnifici domiui bani tarn in Ostroviza quam alibi sunt aliqui pedagii, quibus contrafit, igitur teneantur et debeant rectores Dalmatie, si per aliquem ipsis pedagiis temporibus priorum banorum consuetis contrafactum erit, si ille talis contrafaciens erit in potestate aliquorum rectorum Dalmatie facere satisfactionem de pedagio suo, non possint attaoaen aliqui subditi vel officiates ipsius magnifici bani impedire quemquam seu facere novitatem in terris prefacti illustriss. do minu alicui contrafecisse pedagiis suis. Et omnia supraseripta observare et observari facere fideliter et bona fide promisit sepenominatus magnificus dominus banus Petrus prefaeto domino Paulo Valleresso provisori Dalmatie predict! illustrissimi dominii Venetiarum usque ad beneplacitum serenissimi doinini domini Alberti Hungarie regis domini sui naturalis ac sue saere corone; similiterque ipse dominus Paulus nomine desuper fideliter observare ipsi magnifico domino bano promisit. In quorum fidem firmissimam et evidential ampliorem sigillo et gloriosissimi evangeliste sancti Marci et ipsius magnifici domini bani Petri hie inferius poni iusserunt. Data Clisie die sexta mensis mai 1437. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 76., u zadar. arhivu.

God. 1487. 23. svibnja, u Mletcik

Posto je zapoet bio rat medju republikom i carem s jedne i medju mi~ lanezkim vojvodom s druge strane, republika nastoji, da se primirje medju njom i carem produi. Mccccxxxvii. die xxin maii. Ser Leonardus Mocenigo procurator, ser Aritonius Contareno procurator, ser Paulus Truno, ser Daniel Vieturi, ser Leonardus Justiniano, sapientes consilii; ser Franeiseus de Garzonibus, ser Zaeharias Bembo, ser Andreas Bernardo, ser Hermolaus Donato, sapientes terre firme. Nos Franeiseus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. Committimus tibi nobili viro Marco Dandulo dilecto civi nostro> ut ire debeas omni cum celeritate tibi possibili ad presentiam serenissimi et excellentissimi domini Sigismundi Romanorum imperatoris semper augusti, cui presentatis nostris litteris credentialibus, nos sue maiestati striete recomittens cum illis oblationibus, que honori suo et nostro tibi videbuntur convenire. Subsequenter dices, quod requisiti a serenitate sua, ut mitteremus oratorem nostrum ad eius presentiam, et intendentes ut veri filii sui acere ea, que grata forent imperiali celsitudini sue? subito elegimus virum nobilem Franci scum Barbaro militem, qui prompto animo iturus

99 erat, sed ut diximus reverendo patri domino episcopo Segnensi oratori suo^ regnantibus tunc excessivis frigoribus et pessimis temporibus, et successive superveniente, quod per medium summi pontificis pratica pacis incepta fuit inter ducem Mediolani et Januenses, distulimus eum mittere, expectantes videre, quern finem habitura erat pratica predicta, ac quod hoc interim cessarent ilia tempora pessima. Et superveniente tempore convenient!, quo eum mittere volebamus, idem Franciscus infirmatus est, quamobrem distulimus per aliquos dies expectantes ipsius liberationem, sed videntes illam non tarn cito ut volebamus eventuram, et intendentes personam maiestati sue gratam mittere, te elegimus et misimus. Preterea dices, quod hue ad nos venit suprascriptus dominus episcopus Segnensis orator maiestatis sue de mense martii proxime preteriti, et sub Uteris credentialibus sue serenitatis nobis exposuit, quod maiestas sua informata, nos guerram rupisse contra ducem Mediolani, acceptabat talem rupturam, dispositus nobis mittere gentes et favores suos ac facere ea omnia, ad que vigore conventionum obligata erat etc. Preterea quia per capitulum lige (se. inter Venetos et imperatorem contra ducem Mediolani), rupta guerra tarn de voluntate partium quam etiam per alteram partem, treugue, quas cum maiestate sua habemus alias Rome apud summum pontifieem firmate, prorogate esse intelliguntur per totum tempus intelligentie et ultra per unum annum, instabis et procurabis, quod eius cesarea maiestas de tali prorogatione faciat patentes literas suas in bona et sufficienti forma. Et ulterius, quia per capitula lige suprascripte prefatus serenissimus dominus imperator tenetur rupta guerra tarn de consensu partium quern etiam per alteram partem nobis conferre titulos perpetuos ac facere et dare in forma debita et solemni privilegia de omnibus civitatibus, terris, castris et locis quibuscumque spectantibus ad imperium, quas et que tenemus ad presens excepto quod de civitatibus Verone et Vicentie cum pertinentiis suis, pro quibus collatio titulorum et privilegiorum in suspenso remaneat per totum tempus intelligentie nostre ac prolongatione treuguarum, super qua materia habere volumus consilium doctorum nostrorum, cuius copiam tibi dari fecimus, et volumus et tibi mandamus, quatenus apud prefatum serenissimum dominum imperatorem instare et procurare debeas, quod iuxta formam consilii predictorum doctorum eius imperialis maiestas nobis confirmet titulos suprascriptos ac fieri faeiat privilegia auctentica, et sumus contenti tibique damus libertatem hostro nomine prestare et facere iuramentum fidelitatis in comuni et usitata forma pro locis. tamen, pro quibus nobis fient privilegia, et parati sumus dare censum in capitulo lige contentum. Forma prorogationis seu renovationis treuguarum. Quod cum guerra realiter et notorie sit rupta per serenissimum dominum dominium Venetiarum contra dncem Mediolani, et ruptura predicta sit acceptata per oratorem serenissimi domini imperatoris, prorogentur et renoventur treugue, et prorogate et renovate fore declarentur secundum capitulum superinde in liga contentum, Secrefa consilii Rogatorum XIV. 34, u mlet. arhivu.
*

100

&o. 1437. 19. lipnja, u Mleteik

Pie se knezu spljetskomu glede zahtjeva bana Petra, da mu se izrue njeke soline, prije kneza Ivana cetinjskoga. 1437. 19. iunii. Comiti Spaleti. Recepimus literas vestras datas quinto mensis instantis, quibus nobis denotastis ambassiatam, quam vobis expom feeit Petrus frater eomitis Matkonis, per quas requirit habere velle salinas et molendina, que oceupata fuerant per condam comitem Johannem de Citines, et per nos sive nostro nomine recuperata etc. Et illis intellectis deliberavimus scribere prefato comiti, per alligatas presentes, per copiam his occlusam videbitis continere; et volumus, et vobis man damus, ut secum dissimulari debeatis et coiiari amicabiliter vivere, quum non dubitamus, quod per serenissimum dominum imperatorem, cui alloqui iussimus per oratorem nostrum, prestissime ei scribetur super hoc. Senato IV. Secreta. Letter e, u vnlet. arkivu.

God. 1437. 19. lipnja, u Mleteik

Mletako viee pie knezu Matku radi njekih sela, solara i mlina, to joj oteo bijae knez Ivan cetinski. 1437. 19 iunii. Comiti Matkoni. Quando sensimus, magnificentiam vestram ad partes Dalmatie pervenire, novit dominus, quod sincere diligentes magnificentiam vestram, singularem habuimus letitiam, sperantes, ipsam magnificentiam vestram nobiseum bonam amiciciam et vicinantiam velle servare, sicuti erga earn facere inteudimus, quantum in nobis est. Et scit ipsa vestra magnificentia, nos et dedisse darique per nostros jussisse intuitu serenissimi domini imperatoris, et spe suprascripta indueti, omnes illos favores, quos honeste prebere aut preberi facere voluimus, sed, ut informati sumus, per magnificum fratrem vestrum nuperrime queruntur nonnulla, que ab omni iustitia sunt aliena. Scit autem vestra magnificentia, quod dum per oratores suos fecisset a nobis requirere, ut relaxaremus quasdam villas, salinas et molendina per condam comitem Johannem occupatas, et post ipsius comitis mortem per nostros recupe rata, nos ei respondisse, ipsas villas, salinas et teratoria, nostro territorio et iurisdictioni Spaleti pleno iure spectare et pertinere, sicut clare docere parati eramus? ac quod idem comes sepe numero dum viveret, dixerat, ilia velle nobis tanquam nostra relaxari. Nunc idem frater vester requirit de facto predicta habere, noncurans, ut jura nostra, que liquidissima sunt, videantur, quod a iustitia videtur e-se alienum. Quare cum nil contra ius habere intendamus, et apud serenissimum dominum impe ratorem miserimus oratorem nostrum, ei iniunximus, ut imperialem magni ficentiam suam alloquatur, ut hec materia de jure videatur. Potest igitur magoificentia vestra unum ex suis et cum eius iuribus ad prefatum se renissimum dominum Imperatorem destinare, et interim pro conservation bone amicicie nostre nichi! innovari permittere, sed quod subditi vestri et.nostri pacifice in simul viyant et conversentur. In quo quidem vestra magnificentia rem faciet convenientem et honestissimam, et nobis gratam et acceptam. Senato IV. Secreta. Lettere, u mlet. arkivu.

101

Gol 1437. 25. lipnja, u Mletcib.

Mletcani prihvaaju papinsku ponudu, da se sabor o sjedinjenju Grka dri u jednom njihovom ili papinskom gradu. 1437. 25. iunii. Quod reverendo in Christo patri domino episcopo Tragurieosi, cubiculario et oratori summi pontificis, respondeatur; quod accepimus oblationem et promissionem beatitudinis sue, videlicet quod concilium pro unione Grecorum veniat ad aliquem ex locis nostris vel pontificis. Secreta consilii rogatorum, vol. XIV, u mlet. arkivu.

1437. 27. lipnja, u Mletcil.

Pise se knezu spljetskomu, neka gleda iviti u miru sa banom Petrom. 1437. 27 iunii. Comiti Spalati. Recepimus litteras vestras datas ix pre sents mensis, per quas nobis scriteitis novitates attentatas et factas per fratrem eomitis Matkonis demandato eius, ut dicit, per dictum ipsius fratrem, contra molendina etvillas in derobando et asportando, que reperierunt in eis armata manu, et de soldatis nostris captis per eos et ductis Clissam. Que omnia intelleximus displicenter, et respondemus vobis, quod intentio nostra est, quod cum fratre predicti coraitis Matkonis et aliis suis detis vobis operam vivendi cum eis amicabiliter et pacifice, considerata condictione pre sents tempris; declarantes vobis, quod scripsimus viro nobili Marco Dandulo oratori nostro ad imperatoriam maiestatem, quod predictas omnes novitates exponat imperatorie maiestati predicte etc., earn roget parte nostra, quod placeat taliter providere, quod predicte novitates cessent, et quod nostri cum suis vivant in dictis partibus amicabiliter et pacifice, et quod nos redimus certos, quod sua maiestas faciet superinde opportunam provisionem. Habita vero responsione predicti oratoris nostri, vos informabimus de his, que secuta fuerint; volentes et vobis precipientes,> quatenus interea non faciatis aliquam novitatem in facto molendinorm, salinarum et villarum, sed procuretis cum eis vivere pacifice et quiete, sieut predicitur. Ad aliud vero, quod tangitis de comite Stephano nepote condam Sandalis et de rege Bossioe, vobis respondemus, quod supra dicta materia nihil eis scribatis nee faciatis, et omnino a talibus vos retrahere debeatis. Ad factum autem denariorum vobis rescribimus, quod commisimus nostro comiti Sibenici, ut vobis mittat ducatos 300, et providebitis mittere de aliis et similiter, quam commodius fieri poterit sed bene considerare potestis conditionem presentis temporis. De verbis autem dictis per Jacobum Testam vobis denotamus, quod totum oppositum eius, quod ibi publicatum fuit, secutum est, nam comes Franciscs reeuperavit in partibus Tuscie totum illud, quod Nicholaus Picininus abstulerat pro duce Mediolani in dictis partibus, et mlta insuper castella lucanorum acquisivit et civitatem Luehinam astrinxit plurimum et astringit. Facta vero nostra in partibus Lombardie contra hostem vestrum nobis feliciter successerunt. Nam acquisivimus Brignanum potenti manu, et speramus dietim feliciora, cum noster exercitus potens et animose exiverit et presentialiter sit in eampo pene Cremonam. Senato IV. Secreta. Lettere, u mlet. arkivu.

102

God. 1437. 10. srpnja, u Mletcih.

Republika upuuje svoga poslanika Marka Dandula u Pragu o novostih, to joj pravi ban Petar u Dalmaciji. . . . Preterea pridie vobis scripsimus, quod exequi habeatis cum comite Matkone ac etim cesarea maiestate super facto dre et novitatis mote per comitem Pircum fratrem ipsius comitis Matkoois in partibus Dalmatie, quas ad cautellam abundatiorem fecimus replicari, et illas vobis mittimus preseotibus alligatas. Insuper vobis mittimus his inclusam copiam literarum, quas nuper accepimus a rectoribus Dostris Jadre, per quam videbitis novitatem factam per castellanum Ostrovice, de qua notitiam dabitis serenissimo domino imperatori, ut provideat super hoc, quod maiores novitates non sequuntur . . . Gollegio IV, Secreta. Lettere 2 gen. 14361437., u mlet. arkivu.

God. 1437. 17. srpnja, u Mletcik

Pie se poslaniku kod carskog dvora o navali bana Petra u spljetski kotar. 1437, 17. iulii. Ser Marco Dandulo oratori ad ser. dominum imperatorem. Sub die quarto instantis scripsimus vobis ac dedimu notitiam de novitatibus attentatis per comitem Petrum fratrem magnifici comitis Matkonis circa occupationem quarundam villarum, salinarum molendinorumque communitatis nostre Spaleti, ac etiam vobis mandavimus, quid in ilia materia facere et exequi haberetis, sicut per nostras literas tunc ad vos superinde scriptas distincte cavetis. Per his autem vobis intimamus, quod per literas postmodum habitas ex partibus illis de novo avisati fuimus, qualiter idem comes Petrus querit pur velle de aliis novita tibus facere adversus subditos nostros in partibus illis. Que res profecto nobis sunt moleste et satis tediose. Et redimur eertissimi, quod hee non sint de mente neque intentione serenissimi domini imperatoris, cum cuius maiestate fuimus in treuguis et bona colligatione. Et cupientes, quod circa hec adhibeatur opportunum remedium ac fiat debita provisio per imperialem maiestatem pro evitatione quorumeumque scandalorum et inconvenientiarum, volumus, quod comparere debeatis ad presentiam eiusdem domini imperatoris, et sue maiestati dare notitiam de actibus et novitatibus supradictis, instando et procurando cum illis humanis et prudentibus verbis, que vobis ad hec pertinere videbuntur, quod ita stricte et efficaciter mandet prefato eomiti Petro, quod a quibuslibet novitatibus et violentiis adversus subditos nostros aliqualiter inferrendis penitus se abstineat, ac cum nostris amicabiliter et pacifice se habeat, ut omnes intelligant, quantum sumus cum sua maiestate coniuncti et paternam dileetionem et benivolentiam, quam sua imperialis celsitudo erga nos habet. Et si forte ad reeeptionem presentium devenissetis aut devenire speraretis ad conclusionem supra facto dictarum villarum, salinarum et molendinorum per eum modum et sieuti pridie vobis scripsimus, nihil dicatis de hoc serenissimo domino imperatori, sed solum detis de hoc notitiam prefato eomiti Matkoni, et procuretis, quod seri bat in efficacissima forma predieto fratri suo pro executione nostre intentionis. Senato IV. Secreta. Lettere, u mlet. arkivu.

103

Gro. 1437. 29. srpnja, u Egru.

Produeno primirje obstojee meju Sigismunom i republikom. Prorogatio per novennium treuguarum alias Kome contractarum per medium sanctissimi domini domini Eugenii pape quarti cum serenissimo domino domino Sigismundo imperatore Romanorum ac Hungarie etc. rege. Sigismunus del gratia Romanorum imperator semper augustus ae Hungarie Boemie Dalmatle Oroatie etc. rex notum facimus tenore presentium universis quemadmodum pridiem de anno domini millesimo quadringentesimo tricesimo tercio ad instantiam et exhortationem sanctissimi domini nostri pape Eugenii inter maiestatem nostram et illustre ducale dominium Venetorum firmata et conclusa fuit treugua ad quinquenium duratura, cuius tenor de verbo ad verbum sequitur et est talis. Sigismun us divina favente dementia Romanorum imperator semper augustus ac Hungarie, Boemie, Dalmatie, Croatie etc. rex notum facimus tenore presentium universis, quod ad instantiam et exhortationem et amicabilem interpositionem sanctissimi in Christo patris et domini domini Eugenii divina providentia sacrosancte romane ac universitalis ecclesie summi pontificis de mandato et beneplacito sanctitatis sue amore desiderate pacis accensi et ilanter ferventis ac personaliter laborantis pro generali bono et eommodo totius reipublice christiane guerrarum dissidia et iurgiorum fomites extinguere cupientes et suffoeare de et .super omnibus et singulis dissensionibus, discordiis, displicentiis et guerraram materiis ac earum occasione inter nos ab una et illustrem principem Franciscum Foscari ducem et dominium Venetorum parte ex altera subortis et hine inde mutuo et vicissim ex adverso factis et perpetratis cum eisdem duce et dominio Venetiarum tarn occasione imperii quam regni et corone Hungarie etc. per medium nobilis viri Andree Donato quondam Bartholomei procuratoris ecclesie sancti Marci ambassiatoris dicti ucis et do minu Venetiarum pleno mandato fulciti treuguas pacis seu sufferentias fecimus, inivimus ac faeimus, inimus et sub verbo nostro imperiali promittimus et firmamus per presentes sub infraseriptis modis, formis acque capitulis. Primo quod huiusmodi treugue fideliter, nrmiter et inviolabiliter ab ulraque parte servari et teneri debeant per annos quinque a data presentium continue sequentes. Item quod quelibet partium omne id et totum quod tenet et possidet ad presens, per iamdictos quinque annos teneat et possideat in quibuscumque partibus atque loeis. Item quod que libet partium predictarum se abstineat et cesset ac cessare et abstinere debeat ab offensis, et quod quilibet earumdem partium subditus cum mercantiis suis transire stare redire mercari et conservari possit et valeat secure hine inde per omnes terras castra loca villas passus portus pontes aquas et territoria dietarum partium et cuiuslibet earum sicut ab antiquo faeiebant et facere poterat quovis modo. Item quod neutra pars nee quisquam eorum possit prebere auxilium vel favorem cuicumque alteri ex aliqua quacumque causa inquietudinem aut molestiam inferrenti alteri parti vel cuiquam eorum dicto tempore perdurante. Hoc etiam declarato et addito, quod nobis liceat guerram inferre quibuscumque nostris et imperii principibus dominis vassallis et aliis subditis ac officialibus quibuscumque. Et quod prefati dux et dominium non possint nee debeant

104

dare impendere vel conferre directe vel indirecte palam taeite vel occulte aut alio quovis modo auxilium consilium vel favorem nee subsidia aliqua alicui principi domino vassalo aut aliis subditis vel officialibus nostris quibuscumque, contra quern vel quos nos moveremus aut mo vere intenderemus lites guerras vel offensas, sed abstinere debeant prefati dux et dominium bona fide realiter et cum effectu. Exeeptis tantum magnifieis Marchione Estense, Marcbione Montisferrati, Marcbione Mantue et domino Kavene diu in recomendationem vel colligationem ipsius domini ducis et dominii Venetorum comprehenduntur, quos gaudere decernimus beneficio harum treuguarum. Item ut tempore dictarum treuguarum et sufferentiarum deveniri possit ad bonam pacem ac deo autore perpetuis temporibus duraturam dicte partes eligunt et assumunt in amicabilem compositorem omnium differentiarum existentium inter partes predietas prefatum sanctissimum dominum nostrum dominum Eugenium sumum pontificem, qui tamen non possit nisi de partium voluntate amieabiliter finem, pacem et concordiam facere. Item quod nos cum exercitibus nostris et nostri exercitus sine nobis libere transire possimus et possint totiens quotiens per quecumque territoria, pontes, passus et aquas, quas tenet prefatum dominium Venetiarum, et etiam intrare possimus civitates, opida et castra cum bonesta et codecenti comitiva si voluerimus, in quibus tarn nos quam nostri debeamus bonorabiliter tractari et recepi prout decet Ita tamen quod nostri exercituantes amieabiliter transeant nee alterius damna inferant quam fuerit consuetum per ipsos exercituantes transeuntes per territoria amicorum. Et quod per dictum dominium Venetorum provideatur de victualibus pro nostris pecuniis et pretio competent!. Sic tamen quod teneamur notificare adventum nostrum et seu nostrorum exercituum sive nostrarum gentium dicto dominio Venetorum per unum mensem ante, ut possit de rebus necessariis providere. Item si aliquis ex illis unius partis inferret guerram vel molestiam alicui partis alterius, non propter hoc intelligatur rupta treugua, sed moventi guerram ut supra, non possit pars sua prebere auxilium vel favorem. Presentium sub nostre imperialis maiestatis sigillo testimonio literarum. Data Rome anno domini millesimo quadringentesimo tricesimo tercio die quarta mensis junii, regnorum nostrorum anno Hungarie etc. etc. quadragesimo septimo, Romanorum vigesimo tercio, Boemie tercio decimo, imperii vero primo. Verum quia prefata treugua iam limites expirationis brevissime attigisset, nos pensantes in animo intelligentiam, quam cum prefato dominio per decennium duraturam contra ducem Mediolani confecimus, que in se continet, quod rupta guerra contra ipsum ducem Mediolani de voluntate partium, quod huiusmodi treugue prorogentur et prorogate esse intelligantur per totum tempus ipsius intelligentie et ultra per unum annum. Et quod dictum dominium iam huiusmodi guerram rupit, quam insinuatam acceptavimus. Volentes igitur ipsi intelligentie quantum in nobis est satisfacere, huiusmodi treuguam supra insertam tenore presentium et autoritate imperiali et regnorum nostrorum per totum tempus intelligentie mutue et unum annum ultra, hoc est ab ultima die mensis augusti proximo affuturi ad novem annos continue se sequentes prorogamus et prorogatam esse dicimus ac de novo firmamus acque sub verbo nostro imperiali promittimus et inviolabiliter duraturam facimus sub

1X>5

modis, formis atque capitulis in tretigua suprascripta contentis. Presentium sub imperiali nostre maiestatis sigillo testimonio literarum. Data Egre Batisponensis iocesis anno omini millesimo quadriogentesimo trigesimo septimo die vigesimo nono mensis junii, regnorum nostrorum anno Hungarie etc. quinquagesimo primo, Eomanorum vigesimo septimo, Boemie deeimo septimo, imperii vero quinto. Ad mandatum domini imperatoris. Nota quod imperiale sigillum impressum in cera eroeea pendens ad literas prorogationis treugue supraseripte per omnia ab utroque latere est simile antefigurate picture lige imperiali, salvo quod pendet ad membranam duplicem vitulinam albam ubi ilia stat appenditia ad cordulam siriceam nigram et croceam grossam. Commemoriale XIII. c. 4, u mlet. arhivu.

God. 1437. 17. kolovoza, u Mletcih.

Mletako viee upuuje svoga poslanika Marka Dandula pri carskom dvoru o sldopljenju primirja sa Sigismundom, i o sravnanju razmirice sa MatiJconom hrvatskim banom. M O C X VI die xvn augusti. Quod viro nobili ser Marco Dandulo C O X X I. oratori ad serenissimum dominum imperatorem scribatur ut infra. Ser Leonardus Moeenigo procurator, ser Antonius Contareno procurator, ser Daniel Victuri, ser Leonardus Justiniano, sapientes consilii; ser Victor Bragadino, ser Andreas Moeenigo, ser Ludovicus Storlato, ser Zacharias Bembo, ser Hermolaus Donato, sapientes terre firme. Eecepimus literas vestras data's xxvni mensis iulii, et cum illis alligatis litteras diei xn et xvm replicatis, et diligentiam et solicitudinem vestram commendantes, vobis respondemus. Et primo circa factum domini Gasparis Slick et solutione scripturarum etc, quod iam per duplicatas literas circa hane materiam vobis scripsimus inteationem nostram, quam observare debeatis. Ad factum salinarum, molendinorum et possessionum comunitatis Spalati dicimus, quod prosequi debeatis in procurando, quod treugue prolongentur, prout habetis in mandatis. Et si videbitis, comitem Mathichonem taciturn remanere, nullam ulterius mentionem in hac ma teria faciatis. Sed si videbitis, ipsum comitem non remanere contentum, quia nihil ei responderetur, volumus, ut serenissimo domino imperatori dieatis, quod intuitu sue imperiali celsitudinis sumus contenti, ut devotissimi eius filii, postquam treugue prolongate sunt, eum comite Mathichone in hac materia nullam facere contentionem, sed facere, quod nostri subditi Spaletini et alii nostri amicabiliter secum ac cum subditis suis vivant ac vicinare debeant, et quod res remaneant ut stabant tem pore eondam magnifiei comitis Johannis. Dieto vero comiti Mathiehoni dieere debeatis, quod intendentes, ut subditi nostri Spaletini et alii nostri, qui secum vicinant, bonam vicinantiam cum sua magnificentia ac magnificis fratribus suis et eius subditis teneant et amicabiliter vivant, ut reddimur certi esse sue intentionis facere, sumus content!, postquam treugue prolongate sunt, nullam secum in hae materia faeere differentiam, et quod res remaneant ut stabunt tempore quondam magnifiei comitis Jo hannis; quare provideat et mandet, quod si subditi cum nostris fraterne et amicabiliter vivant, quia simile mandatum nostris faciemus. Et quia

106 dieitis, quod serenissimus dominus imperator pro novitatibus, quas scripseramus, attentatis fuisse per castellanum Ostrovige, unum ex suis ad illas partes mittere volebat, et quod nos unum ex nostris mitteremus, volumus, ut sue serenitati dicere debeatis, quod ipse novitates et differentie quietate sunt, ita quod non est necesse, ut aliquis hac de causa se fatiget, sed quod eius serenitas suis uteris ad illos suos, qui presunt in Dalmatia, mandare debeat, ut cum nostris amicabiliter et fraterne vivant et vieinent, et tales eius literas habere procurate, et eas nobis mittere, quum hinc eas transmittemus. Verum si videretis, quod ipse serenissimus dominus imperator mittere velit pro factis specialium personarum, volu mus, ut cum illis prudentibus modis, qui vobis videbuntur, ostendendo a vobis loqui, obviare ad hoc procuretis. quia magis nobis placeret, quod non mitteret, quam mitteret, pluribus respeetibus. De parte 120, de non 1, non sinceri 2. Secreta consilii rogatorum, XIV. 52, u mletakom arJcivu.

God, 1437. 3. listopada, u Mletcik

Nagovara se knez skadarski, da pazi na mir, a ne dira u tudje. 1437. 3. octobris. Coraiti et capitaneo Scutari. Per litteras vestras datas 26 augusti preteriti, quas nuper accepimus, remansimus iuformati de novis Teucrorum et aliis recurentibus in partibus superioribus petitis propter ea, que habetis a nobis declarari in facto Dagni et aliorum locornm circa; imde respondemus vobis, quod nostre intentionis est et ita mandamus vobis, ut ulio modo vos immissetis aut aliqualiter impedire debeatis in facto ipsius Dagni, nee etiam aliorum ali quorum locorum, que vobis offerri vellent. Sed permittatis illas res transire, sicut possetis, quum non intendimus quicquam attentare seu innovare, quod possit turbare pacem, quam h.abemus cum sultano Turehorum; et similiter dicimus de aliis locis despoti, que per vaivodas vel aliter nostro dominio dari vellent. Placetque nobis valde, quod sicut scribitis non de.deri.tis ballistrarios requisites vobis a vaivoda Dagni. Quod vero homines sui venire possint in territorium nostrum Scutari cum bonis suis dicimus, quod postquam istud consensistis, nobis placet. Sed quanto moderatius istud fiet per vos in posterum, tanto gratius nobis esset, ne propter hoe detur materia hostibus illorum, qui se redueerent in territorium nostrum, veniendi violenter super illud ad damnificandum inimicos suos. Tanusius Duchayno olim vayvoda in partibus illis, quern hue misistis, nobis extitit presentatum, et hie eum tenebimus, donee nobis videbitur. Verum de oecurentibus in partibus illis, et de his, que sequentur in facto novitatum predictarum, nos vestris Uteris de tempore in tempus informare curabitis. Senato IV. Secreta. Letter'e, u mlet. arkivu.

God. 1437. 8. listopada, u Mletcih.

0 njekoj tajnoj ponudi ucinjenoj republiki od njekih Spliana. ^ 1437. 8. octobris. Ser Vietori Delfino comiti Spaleti. Informati vestris literis datis 28 septembris de his, que secrete vobis retulit ille nobilis

107

de sua optima intentione et voluntate ad nostrum dominium, responden t s , quod aut per ordinem, quern secum dedistis, aut aliter, sicut vobis melius et secretius videbitur, respondeatis et dieatis illi nobili, quod nostra dominatio habuit gratissimum intelligere illius optimam voluntatem, que nobis valde placuit. Sed attento, quod hec res nisi post mortem illius amitti non potest nee dum habere locum, videtur nobis interim esse dissimulandum, et non esset faciendum aliud super hoc, ut res secretius procedat, nam si infrascripta vel alie compositiones praticarentur, bee praticatio posset esse causa faeiliter devenire factum in lucem, quod respectu persone sue ulio modo vellemus, ne aliquod incomodum evenire sibi posset. Sed eum hortamur, quod bono animo sit et constans in ilia bona dispositione sua erga nostrum dominium, quia ex nunc eveniente casu mortis illius amiei, dominatio nostra Sibi omnem honestam et possibilem comoditatem faeiet, itaquod ipse cognoscet, dominium nostrum esse gratissimum. De responsione, quam dedistis comiti Tragurii ad id, quod nobis scripsit de voluntate magnifici domini Petri, remanemus valde content^ cui per literas presentibus alligatas scribimus de intentione nostra super hoc. De biscotto dato supraeomito galee remanemus eontenti et volumus, ut sibi subvenire de cetero debeatis, quum ex nunc expensam biscotti predicti dati et dandi habemus acceptam. Verum de omni quantitate, quam sibi dederitis, ordinatum computum teneatis, quern cum ipsa galea a vobis recesserit, nobis mittatis, ut possimus informare regimen nostrum Crete De instrumentis repertis sic vobis seripsimus, replieamus, ut si quod eorum pro nostro domini o facit, teneatis apud vos, et reliqua pro nobis non facientia restituatis. Preterea ultra predictis, qui erant in Spaleto, misimus vobis banderias duas peditum sub duobus commestabilibus, quorum omnium expensa reformanda est propter maximas expensas, quas patimur. Quo circa volumus, ut omnes banderias, quas habemus ibi, reducere debeatis ad numerum, quo erant, antequam duas banderias predictas illuc misissemus, retinendo illos commestabiles et illos homines, quos sufticentiores cognoveritis, ponendo homines utiles unius banderie sub alia, itaquod sufficentiores remaneant, et reliqui inutiles cassentur, et ilia expensa commestabilium et peditum reducatur ad numerum et expensam consuetam. Ceterum intelligentes id, quod de vestra galea Crete nobis scripsistis, et etiam supraeomitus requisivit, parari facimus cum omni solicitudine unam galeam optimam et sufficientem omni preparatione munitam, quam mittemus Rubinium. Quare tali tempore ma.ndetis dicto supraeomito, quod sit Rubini die 25 presentis, quum eo die galea predicta, quam mittemus, esset ibi. Collegio IV. Secreta. Lettere, u mlet. arhivu.

Ood. 1437. 3. studena, u Mletcik.

Republika alje caru Sigismundu pogodbu primirja s njim sklopljena a od nje potvrdjena. Serenissimo domino Romanorum imperatori. Informationem habentes a viro nobile Marco Dandulo milite, a conspeetu vestre maiestatis nuper ad nos reverso, de prorogatione treuguarum inter serenitatem vestram nostrumque dominium, easque gratas habentes, ipsas per patentes literas

108 nostras ratificavimus et approbavimus, quas maiestati vestre mittimus presentibus introclusas. De quarum receptione libeat serenitas vestra, nos suis uteris per presentem nuncium certiores effieere. 1437, 3 novembris. Senato IV. Secreta. Lettere, u mlet. arhivu.

God. 1437. 14. studenoga, u MletciL

Odgovara se na njeke zahtjeve biskupa senjskoga, poslanika cara i ugar skoga kralja. M G C X VI die xiin novembris. Ser Anthonius Contareno procurator, C C X X I. ser Paulus Corrario, ser Paulus Truno, ser Daniel Victuri, ser Leonardus Justiniano, sapientes consilii; ser Lucas Truno, ser Thomas Duodo, ser Johannes Pisani, ser Andreas Bernardo, ser Matheus Victuri, sapien tes terre firme. Quod reverendo patri domino domino episcopo Segnensi oratori serenissimi domini imperatoris, qui ut relatum est huic consilio per illustrissimum dominum ducem post salutationes et alia generalia in effectu exposuit: Quinto, quod mittere deliberaverit oratorem suum cum libertate aptandi differentia ^ Dalmatie, quodque nos etiam mittamus unum; et rogat, ut relinquamus portus liberos Dalmatie etc. respondeatur: quod audivimus et plene intelleximus ea. que pro parte imperialis maiestatis nobis exposuit, et ad particularitatem, super quibus respectum accepimus, respondemus etc. Et ad quintam de oratore mittendo pro differentiis Dalmatie etc. respondeatur, quod dicte differentie sopite sunt, ita quod non est opus, ut imperialis maiestas se fatiget in mittendo ad hoe aliquem. Et ad factum portuum dicatur, quod semper et ab eterno portus terrarum, quas tememus, elusi sunt et non a liter, et non est res hec tarn levis, ut dicit eius reverenda paternitas, quinymo multum importat, cum eertissimum sit, quod si assentiremus requisitionibus suis, introitus terrarum nostrarum penitus ad nichilum devenirent; quamobrem predictis de causis et etiam vigore treuguarum portus ipsi nostri esse debent et nobis remanere sieut sunt et iamdiu fuerunt. Et de predictis omnibus scribatur et detur informatio domino Johanni Francisco de Capitibus Liste oratori ad serenissimum dominum imperatorem. De parte 130. Secreta consilii rogatorum XIV. 70., u mletakom arhivu.

God. 1438. 28. sienja, u Spljeta.

Republika odbija ponude o nj ehom osvajanju. 1437. 28 januaru. Comiti Spaleti. Accepimus et bene intelleximus literas vestras, quibus respondemus, quod dicere se u dii facere debeatis illi comiti Juvenatio, quod gratissima nobis est bona dispositio sua erga nostrum dominium. Sed quod presenti tempore non videtur nobis ad id attendendum esse, et hoc ipsum dicimus de eo, qui dare obtulit suburbia castri Clissi, quod ad id non debeatis attendere. Ceterum volumu et vobis mandamus, ut huiusmodi praticas non faciatis ulio modo,

109 imo nec oblatas intelligatis, quum sicut per alium vobis scrip simus, nostra intentio et firma voluntas est, veiie cum illo magnifico comite et fratre suo et cum omnibus vivere in bona amicitia et bona pace Quod autem comiti Pirco eomplacueritis de multis requisitis placet nobis, et sumus contenti, ut in his et aliis similibus etiam de cetero complaceatis, ut per effectum cognoscat nostri dominii optimam intentionem; de barca vero, volumus, ut illam aut extraetum eidem restituere debeatis, sicut aliis nostris Uteris vobis mandavimus. Collegio IV. Secreta. Lettere, u mlet. arkivu.

God. 1438. 16. SYibnja, n Mletcih.

Upuuju se poslanici izabrani da podju k caru i kralju ugarskomu. M C C X VI. xvi maii. Ser Antonius Contareno procurator, ser Andreas C O X X II Mocenigo, ser Franciscus Laureano, ser Paulus Truno, ser Andreas Mauroceno, sapientes consilii; ser Andreas Bernardo sapiens terre firme. Quod fiat commissio viris nobilibus Orsato Justiniano et Francisco Bono oratoribus ituris ad serenissimum dominum imperatorem Romanorum. Nos Franciscus Foscari dei gratia dux Yenetiarum etc. Committimus vobis nobilibus viris Orsato Justiniano et Francisco Bono dilectis civibus et fidelibus nostris, quateanus ire debeatis in nostros solemnes oratores ad presentiam serenissimi domini Romanorum ac Hungarie et Boemie etc. regis, cui presentabitis literas nostras credentials, quas vobis fecimus exhiberi, deindeque nos nostramque rempublicam, ut devotissimos eius filios sue serenitati rec.ommissos facietis cum illis prudentibus et humanis verbis, que vobis convenientia videbuntur. Preterea dicetis, quod postquam sensimus, serenitatem suam assumptam esse ad regna Hungarie et Boemie, ac ad sacrum imperium, turn ob antiquam benivolentiam et affectionem, quam continue haboimus ad illustrissimos patrem et alios prpgenitores suos et exeellentis^imam domum suam, turn etiam ob devotionem nostram, quam habaimus erga divam memoriam serenissimi domini Sigismundi imperatoris patris et predecessoris sui, sicuti ob mortem ipsius quondam serenissimi domini imperato ris avus fuimus devotissimi et optimi filii, gravi fuimus dolore afflicti, ita et eius occasione et assumptione ad imperium et regna suprascripta singulari fuimus gaudio et letitia repleti. Et propterea vos mittere deliberavimus ad cesaree eius maiestatis presentiam ad congratulanum nos secum de tanta et tarn digna promotione, dispositi earn habere affectio nem et filialem devotionem et reverentiam erga regiam celsitudinem suam, quam habuimus ad prefatum serenissimum dominum imperatorem Sigismundum, et in eius benevolentia et dilectione perpetuo nos conservare, offerentes nos et statum nostrum, ut devotissimi eius filii, ad cuncta eommodum et honorem maiestatis sue concernentia. (Offerant regi expeditum transitum in Italiam, et aureum pannum pro recognitione imperii; reginae vero jocale valoris 400 ducat, etc.). Tempore quo stabitis apud prefatum serenissimum regem, postquam fueritis ad eius presentiam, visitabitis sub Uteris nostris credentialibus magnificum comitem Mathiconem, si ibi erit, et eum salutare et hortari debeatis nostra parte, et faeere ei illas oblationes, que vobis videbuntur etc.

110 Ceterum ut de intentione nostra sitis informati, volumus, quod si per prefatum serenissimum dominum regem vel reginam aut alium pro eis ulla vobis fieret mentio de factis Hungarie aut de aliqua alia re non contenta in presenti commissione, dicere debeatis, quod vos misimus ad i lias partes solum ad congratulandum nos de eorum assumptione ad regna suprascripta et declarandum bonam sinceritatem et filialem affectionem et reverentiam nostram ad serenitatem suam, et in aliis materiis nullum vobis dedimus mandatum, sed quod in reditu vestro dominio nostro reportabitis id, quod vobis dixerint etc. Quia Don Laurentius Michaelis de Venetiis, prior saricti Petri Casacalba per summum pontificem promotus est ad abbatiam sancte Marie de Casteliono de Yegla sub dominio magnificorum comitum Segne, vo lumus et vobis mandamus, quatenus eum tempus vobis videbitur, proeurare debeatis penes regiam maiestatem serenissimi domini Romanorum regis habere literas recommendatorias eiusdem serenitatis directivas ipsis comitibus Segne in favorem predicti don Laurentii, ut ipse possessionem sui predicti beneficii habeat iuxta apostolicas bullas superinde a summo pontifice sibi concessas. De parte 98, de non 0, non sinceri 0. Secreta consilii rogatorum XIV. 109, u mlet. arhivu.

God. 1438. 16. lipnja, u Mletcih.

Dopua se Zadranom, da mogu iz Senja i Riehe izvaati eljezo i e ljezne predmete. 1438. 16. iunii. Franciscus Foscari dux Venetiarum etc. Moisi Grimaoi comiti et Anthonio de eha da Pesaro capitaneo Jadre, quod permissum fuit Jadratinis ut possint de Segna et Flumine extrahere ferrum et laboreria ferri pro usu Jadre et districtus" erga contra literas rectorum Jadre; nec audeant talia asportare in Marchiam et Apuleam in pena contrabani Ducali e terrninazioni. Libro I. c. 72, u Zadar, arhivu.

God. 1438. 14. kolovoza, kod Tabora.

Albert ugarski kralj pie Dubrovcanom, da je primio njihove poslanike, te jih opominja na vjernost. Albertus rex Hungarie etc. scribit Raguseis accepisse grato animo ambasciatores suos, offert ipsis suam gratiam, et rogat eos, ut remaneant firmi in devotione sua, ut semper fuerunt erga coronam suam. Datum in discensu nostio campestri prope civitatem Thabor vocatam parcium Bohemie in vigilia feti assumptionis Marie virginis gloriose. Anno domini millesimo quadringentesimo trigesimo octavo. izvornik u car. tajnom arhivu u Beu, na kom izvana: Nobilibus et prudentibus viri rectori consilio et eommuni nostre civitatis Eagusii fielibus grate sincereque dileetis. Reeeptae die xx octob. 1438.

Ill

God. 1438. 8. rujna, u Budimii.

Albert ugarski kralj potvrdjuje prednje povelje dubrovake. Albertus dei gracia Romanorum rex semper augustus, Hungarie, Bohemie, Dalmatie, Croatie etc. rex ac dux Austrie etc. Gum ad nostram presentiam advenissent Johannes de Gondola, Michiel Massimi de Bestis et Johannes de Georgio cives nostre civitatis Ragusiensis ambaseiatores, rogantes confirmationem nostram privilegii ipsis dati a rege Sigismundo sequentis continentiae. Quum venissent ad nostram presen tiam ambaseiatores Ragusei Giunius de Sorgo et Marinus de Bona ro gantes, ut confirmaremus litteras ipsis datas a rege Ludovico, Eli sabeth et Maria congiuge nostra, nos ipsas litteras libenter corvfirmamus. Dat. Bude . . . anno domini 1387 quinto Kalendas novembris, regni autem nostri anno primo. Nos vero non solum confirmamus, sed et nihilominus ex habundatiori nostre liberalitatis dono ad humilime supplicationis instantiam preteritorum ambasiatorum antelate communitatis civitatis Ragusiensis per eos maiestati nostre oblate eidem communitati annuimus et favemus ac pro uberiori ipsius alleviatione decernimus, ut amo do in posterum censum eiusdem annuum, quern maiestati nostre et fisco nostro regio solito more solvere et ad cameram nostram regiam deferri facere obligator, singulis sueeessuris temporibus ad huiusmodi nostram et successorum nostrorum regum Hungarie dumtaxat cameram et nullipiam alteri solvere et transmittere astricta sit et obligata; promittentes nostro et successorum nostrorum regum scilicet Hungarie nominibus, quod neque nos sed nee dicti nostri suecessores reges Hungarie hujusmodi censum annuum cuipiam alteri deputabimus aut in donum trademus seu deferri faciemus etc. Datum Bude in festo nativitatis beate Marie virginis gloriose. Anno domini millesimo quadringentesimo tricesimo octavo. . . Anthonio Ragusien., Spalaten. et Jadren. sedibus vacan . . . Joseph Bosnen . . . Johanne de Dominis Segnien. Sibenicen. Nonen. Scardonen. Trugurien. Makaren. Pharen. sedibus vacantibus . . . Petro de Tolovaz Dalmacie et Croatie, Matkkone totius Sclavonie etc. Izvornik na pergameni u car. dvorskom tajnom arhivu u Beu. K ovomu je pridruen drugi izvornik, u kom se veli jo: propter absenciam sigilli nostri quo uti rex Hungarie utamur, sigillo nostro minori pendenti autentico, quo veluti Romanorum rex fruimur, munimine roboratas (se. lite ras privilegiales). Datum in civitate nostra Pragensi, penultima die mensis iulii, anno domini millesimo quadringentesimo tricesimo octavo. Desuper: Commissio propria domini regis; abextra: gratis ad peticionem domini regis.

God. 1438. 23. listopada, u Mletcih.

Pie se poslaniku kod pape, neka nastoji, da nadarbine budu podieljene domaim sinovom, i da biskupi neivu van svojih biskupija, poto jih trebuju njihova stada. MOOCCXXXVIII. die xxin octobris. Serenissimus dominus dux. Ser Danieli Victuri oratori ad summum pontificem. Per literas vestras datas xx instantis nobis deelarastis responsionem vobis factam per summum ponti-

11.2 ficem ad requisitionem et supplicationem, quam iuxta mandata nostra ei feceratis de facto episcopatus Verone, ut in commendam daretur, quod verum ipsum episcopatum eontulerat in titulum reverendissimo domino cardinali veneto etc. Et volumus et vobis mandamus cum nostro consilio rogatorum et additionis, quod ad presentiam summi pontificis esse debeatis, et beatitudini sue dicere, quod ex multa reverentia et affectione, quam habemus ad beatitudinem suam, nostra intentio et dispositio semper fuit et est, omnia perficere posse, que beatitudini sue grata et accepta esse videamus, et specialiter in rebus, que utilia et commoda sint reverendissimo cardinali veneto, cuius pervalde sumus affecti. Sed supplicamus sanctitati sue, ut dignetur, consideratis quod principales abbatias, que in ditione nostra quasi omnes sunt ab . . . citra in commendam date, et vacant ipsarum ecclesie pastoribus, et ultra hoc etiam collate sunt non nulSe plebes, et in ipsarum eeclesiis non celebrantur divina officia, non aperiantur ipse ecclesie nee in eis sonantur tamen campane cum multa displicentia, molestia et periculo animarum subditorum nostrorum, eeclesiis ipsis suppositorum, qui baptismum et alia divina sacramenta habere nequeunt. Quantum et eidem hec grata nobis esse debeant, beatitudo sua consideret; et quod nos gravat, est, quod videmus etiam episcopatus ad iddem devenire. Scit et enim sua sanctitas, quot fuerunt querelle subditorum nestrorum Tragurii, Spalatensium etiam ac Cretensium ac Corphiensium ecclesie ad conditionem comendarum dici possunt, cum in eis pastores sui minime faciunt residentiam, et ex hoc consequitur, quod multi latini dietim greci efficiuntur. Sed attamen ob nostram erga prefatum reverend, d. cardinalem affectionem et amorem, et non tantum Veronensem episcopatum sed valde maiora etiam r. p. eius habere vellemus. Verum sanctitati sue omni cum affectione et reverentia nostra supplicamus, ut dignetur rerum et temporis conditiones et terminos considerare, cui declaramus, cives et populum nostrum Veronensem ullo modo pati non posse episcopatum ipsum taliter conferri, quum pastorem omnino habere intendunt, et ob hanc causam solemneni miserunt ad nos ambassatam, et animadvertere, quod inimicos habemus super portis ipsius civitatis, quodque gravissimum nobis sit etiam ob hoc nobis facere cives et populum pre dictum iniinicos, ut habeamus intus et extra defensare. Insuper considerare, quod utilis et proficua nobis esset persona unius episcopi in civitate predicta, et ex paterna sua erga nos dementia et caritate nos supportare, et predictum episcopatum non sit in titulum alicui dare, sed ad eum promovere personam, que nobis fida, grata et accepta sit, et in eo residentiam faciat pro contentamento subditorum nostrorum ac maiori comodo et seeuritate status nostri, quern suum proprium eius santitatis potest reputare. Et cum his et aliis verbis, que prudentie vestre utilia videbuntur * declare debeatis, quod nostra ac subditorum nostrorum predictorum intentio non est, ut dictus episcopatus in commendam vel hoc modo in titulum detur ulio modo. Et in consimili forma mutatis mutandis scribatur prefato r. d. cardinali veneto. De parte 48, 49, 50, 47; de non 25, 25, 26, 27; non sinceri 2.5, 26, 25, 26.

113 Nota, qnod suprascripta pars posita fuit per viros nobiles ser Christoforum Mauro consiliarius et ser Johannem Pisani sapientem terre firme usque ad* cum infrascripta additione: Proeurare debeatis obtinere nostram suprascriptam. De parte 78, de non 11, non sinceri 8. Secreta consilii rogatorum XIV. 161, u mletakom arhivu.

God. 1489. 5. sienja, u Mletcih.

0 njekih ubojicah, koji su putem zakonitim slobodu i oprost zadobili. Franci seus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Moysi Grimani de suo mandato comiti et Anthonio de eha de Pesaro capitaneo Jadre fidelibus dilectis salutem et dilectionis affectum. Providimus alias cum nostris consiliis rogatorum et additionis, quod banniti de aliquibus terris et locis nostris pro puro homicidio, qui servirent nostro dominio in guerra presenti menses quatuor suis expensis, habendo eartam pacis ab attinentibus interfecti, forent a banno predieto libere absoluti. Cum autem Blanchus Chianoravich, Tomasius Chigna Vranich, Iuanus Lupchovieh, Bartholus Simergodich q. Mathei, Simiza Chusmich de Razize, Iuanus Cotromanich de Laurana, Vlatich quondam Vlatich Radinovich et Stefanus Devischovich de castro Laurane serviverint super armata nostra Padi menses quatuor ut debebant vigore partis predicte, volumus et vobis mandamus, quatenus processum et condemnationem factam alias contra ipsum Blanchum, Tomasium, Iuanum et alios suprascriptos pro homicidio predieto cancellari faeere debeatis, ita quod iilo non obstante libere in Jadra et eius districtu stare et habitare possint, quemadmodum stare poterant et morari ante condemnationes predietas; facientes has nostras literas in cancellaria deinde ad futurorum memoriam registrari. Data in nostro ducali palatio die quinto mensis ianuarii, indictione secunda, MCCCCXXXVIU. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 75, u zadar. arhivu.

<M. 1439. 3. veljae, u Mletcih.

Dozvoljeno sanatlijam u Zadru, da hou Uvaaju iz Senja i iz Riehe. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Moisi Grimani e suo mandato comiti et Anthonio de eha de Pesaro capitaneo Jadre e t . . . suecessoribus suis fidelibus dilectis salutem et dilectionis affectum. Volentes annuere precibus fidelium nostrorum cerdonum Jadrensium, sicut per suum nuntium instanter quesiverunt, sumus contenti et cum nostro consilio rogatorum illis conceimus, quod de Segna et Flumine possint habere illam quantitatem coreorum, que vobis videbitur singulo anno limitare pro usu appotecharum suarum, solvendo pro quantitate conducta datia consueta Data in nostro ducali palatio die tertia februaru, iadictione secunda
MCCCCXXXVIU.

Ducali e terminazioni. Libro I. c. 74, u zadar. arhivu.

SPOM. XXI. 8

114

God. 1439. 5. veljae, u Mletcih.

Imenuje se providur, da podje u Zadar i nastoji sravniti zadjevice, koje obstoje medju ondjenjimi zapoviednici i knezom Pirkom. 1438. die v. februaru m. v. Quia pro his, que retulit vir nobilis Paulus Valaresso, est penitus necessarium providere ad factum Jadre et Dalmatie; vadit pars, quod eligi debeat de presenti per scruptinium in isto consilio unus noster nobilis iturus provisor noster ad partes Dalma tie, qui eligi possit de omni loco et offitio, stet per duos menses in Jadra et Dalmatia, respondeat statim aut eras ad tercias, vadat ad expensas nostri comunis, ducendo secum illam familiam, que videbitur do mino, in qua sit unus notarius cum uno famulo, et sit cum rectoribus nostris Jadre. Et quia certe orte sunt difference inter comitem Pirchum et certos rectores nostros Dalmatie, iniungatur dicto provisori, ut informationem capiat de differentiis suprascriptis, et scribat una cum ipsis rectoribus suprascripto comiti Pircho, qualiter ipse provisor ibi est pro ipsis differentiis tollendis, et secum se intelligat et conveniat, ut mittat ex suis, qui cum nostris conveniant, et amicabiliter procurent dictas differentias tollere et componere per illos modos et prout ei dabitur in commissione per istud consilium. Et debeat idem provisor, si honeste poterit, eonvenire cum dicto coraite Pircho in loco comuni et tuto, non tanquam ambaxator sed tanquam provisor noster esset, et procurare, ipsas differenfcias amicabiliter decidere et componere, ut dictum est, et secum plene reconciliari, ut amicabiliter cum illis rectoribus nostris vivat. Et non possit dictus provisor noster retineri in suprascriptis partibus Dalmatie ultra quam per duos menses sub pena ducatorum v centum pro quolibet ponente vel coosentiente de retinendo eum ultra dictum terminum. De commissione autem sua providebitur prout videbitur huic consilio. Et ex nunc captum sit, quod per collegium praticetur et procure tur de mittendo Jadram ad eustodiam illius civitatis probum virum Mcolaum de Tuderto cum peditibus centum, cum boe, ut habeat causam eundi, quod Anselmus frater suus de hinc remanet cum aliis pagis centum; vel aliter cum ipsis fratribus componatur, prout videbitur collegio supra scripto. De parte omnes alii, de non 5, non sinceri 1. Electus provisor: ser Paulus Valleresso. Secreta consilii rogatorum^ XIV., u mletakom arhivu.

God. 1439. 26. veljae, u Mletcih.

Naputak dan Pavlu Valaresu imenovanu za providura u Dalmaciji. 1438; die xxvi februaru, m. v. Quod viro nobili Paulo Vallaresso ituro provisori nostro in Dalmatiam, jfiat eommissio in bac forma. Nos Franciseus Foseari dei gratia dux Venetiarum etc. Commitimus tibi no bili viro Paulo Vallaresso dilecto civi et fideli nostro, quod vadas noster provisor ad partes Dalmatie cum ea celeritate, que tibi erit possibilis. Quando eris Jadre, volumus, quod una cum nobile viro Delpbino Venerio capitaneo nostro culphi esse debeas cum illis nostris rectoribus,

lis
et intelligere conditiones illius civitatis circa ea, que sicut scis nobis ultimate reportasti. Et si aliud non esset inovatum circa istam materiam, quemadmodum speramus, volumus, quod ibi remanere debeat galea Crete viri nobilis G-eorgii Paradiso. Altera vero galea Crete viri nobilis Petri Boldu cum capitaneo nostro culphi se conferre debet, Verum si vobis quatuor aut maiori parti vestrum res ille Jadre ita dubie et periculose viderentur, quod melius vobis apareret, ut idem capitaneus inde non discederet, nisi prius illuc applicaret Mcolaus de Tuderto comestabilis noster, quern subito expediemus et mittemus Jadram cum centum peditibus. In hoc casu contentamur et volumus, quod istud fieri debeat, quemadmodum etiam commitimus predieto capitaneo culphi; interim tamen facere debeatis illas provisiones, que vobis utiles videbuntur pro utilitate nostri status, existentibus vobis omnibus aut saltim tribus ex vobis in ista opinione. Sicut intelligere potes, principalis causa, propter quam te mittimus ad partes illas, est pro facto magnifici domini Petri Tallovich, qui non cessat inferri damna subditis nostiis, et maxime Morlachiscommorantibus in aliis locis nostris. Et proinde mandamus tibi, quod super hoc esse debeas et conferre cum rectoribus nostris Jadre, et bene informatus de novitatibus et damnis predictis, des modum te reperiendi cum dicto domino Petro, et sub nostris litteris credentialibus, quas tibi fecimus exhiberi, post eonvenientes salutationes et exhortationes, multas gratiasreferre debeas sue M nostri parte de advisationibus, sicut anno preterito, per eum nobis datis, et de affectione quam ex verbis suis ad nostrum dominium habere ostendit. Subinde eum illis bonis verbis, que tibi videbuntur, et gravabis te cum dicto banno Pircho de damnis, violentiis et molestiis suprascriptis, que indebite inferruntur, de quo tanto magis admirari compellimur, quantum sicut sua M. plene scit, nos semper dileximus maghificum comitem Maticonem eius fratrem ac M. suana, et ad honores et comoda sua semper fuimus sincere dispositi. Et propterea procurabis omnibus illis modis et rationibus, que tibi utiles videbuntur, inducere ipsum dominum Petrum ad providendum taliter, quod cessent prorsus violentie et damna predicta. Si facta per te omni possibili experientia istud obtinere non possis, volumus, quod saltern M. suam procures reddere contentam ad supersedendum ab inferrendis novitatibus et violentiis suprascriptis, quousque nos informabis de his, que haberemu a M. sua, et reversionem nostram habebis. Et volumus, ut nos particulariter informes de difficultatibus, super quibus secum remanebis, dando nobis etiam omnes alias advisationes, que tibi utiles et ad propositum videbuntur. Si obtinere non posses, quod dictus dominus Petrus expectare vellet suprascriptam reversionem nostram, in hoc casu volumus, quod facere debeas omnem experieutiam componendi istas difficultates inter prefatum comitem et Morlaehos per medium illius minoris expense quam poteris, quas quidem expensas solvere habeant Morlachi, qui se reduxerunt ad habitandum in illis nostris locis post treuguas ultimate factas cum serenissimo domino imperatore Sigismundo. Et si etiam per medium expensarum obtinere non posses conclusionem predictam, volumus tandem, ut non restet concordium cum domino *

116 Petro predicto, quod condiscendas et remaneas contentus, quod Mori achi, qui venerunt ad habitandum in locis nostris post dictas treuguas, licentientur de ipsis locis nostris, sicut ipse dominus Petrus nobis ultimate dici fecit. Dari tibi fecimus due. n centum LXXXVIII, quos volumus, ut mittere debeas ad manus viri nobilis Georgii Vallaresso fratris tui comitis Tragurii, et est nostre intentionis, quod dicti denarii dispensentur per eum inter familias illorum Traguriensium, qui fuerunt cum armata nostra Padi, et mortui sunt. De parte 54. Ser Hermolaus Donato sapiens terre firme: Vult etiam. Quum per ea, que nobis relata sunt, de quibus etiam tu es plenissime informatus, reperiuntur in Jadra quidam cives illius civitatis, qui non habent ad nostrum dominium necque ad nostrum statum illam devotionem et fidem, quam illos habere vellemus, ymo per varios actus et per varia indicia iudicant suos conceptus et suum animum esse cupidum novarum rerum; et dare comprehendatur, quod stan tibus ipsis in ilia civitate, quadam die aliquod magnum scandalum vel novitatem esse venturam in damnum et preiudicium nostri status; man damus tibi, quod esse debeas cum ambobus rectoribus nostris Jadre et cum capitaneo nostro culphi. Et si propter predieta videretur tibi et illis rectoribus et capitaneo culphi aut maiori parti vestrum, aliquem ipsorum civium esse mittendum Venetias, sumus contenti et volumus, ut illos mittatis ad nostrum dominium, habendo tamen semper bonam et diligentem advertentiam super hoe. De parte 43, de non 5, non sinceri 4. (Sequitur instructio etiam pro Delfino Venerio capitaneo maris, huic similis). Secreta consilii rogatorum XIV.7 u mlet. arlcivu.

Glod. 1439. 15. travnja, u Mletcih.

Odbija se zahtjev poslanika kneza Stjepana neaka pok. Sandalja, da mu se- izrui grad Kotor. 1439. die xv aprilis. Quod... oratoribus comitis Stephani nepotis quondam Sandali, qui venerunt ad nostram presentiam, et post verba generalia petunt civitatem nostram Gatari, quam asserit fuisse quondam dieti Sandali patrui sui, et loco ipsius se offert nobis dare Narentam, respondeatur, quod habemus ipsum comitem Stephanum in bonum fratrem et amicum singularera, et semper vellemus ea facere posse, que grata et aecepta ei forent. Sed deelaramus eius magnificentie, quod Catarinenses sponte se submiserunt nostro dominio cum promissione, quod illos sub nostro dominio conservaremus; quare intelligere potest, quod non possemus dictara civitatem ibi tradere sine diminutione honoris et fidei nostre. Et certi reddimur, quod eius M. nolit nisi ea, que salva honestate facere possimus, sicut nos ab eo etiam nollemus nec requiremus. Et propterea ei libeat nos habere excusatos, nam nunc et in futurum eum habere et tenere volumus in bonum fratrem et amicum preeipuum; et cum his et aliis verbis, que videbuntur, honestetur excusatio nostra. Et ex nunc captum fuit, quod per collegium expendi debeat in exeniis predicto comiti

117 Stephano fieodis id, quod ipsi collegio videbitur, non excedendo valorem eorum, que idem comes Stephanus nobis presentari fecit, De parte 109, de non 1, non sinceri 1. Secreta consilii rogatorum XIV. a 195, u mletac. arkivu.

God. 1439. 23. traynja, n Mletcik

Odbija se zahtjev poslanika despota rakoga, da mu se izrui grad Ulinj. 1439. die xxin. aprilis. Quia hue venit quidam orator illustris domini despoti Kassie, petens, ut ei dare vellimus locum Dulcigni. Ei respondeatur in consimili forma verborum, qua nos excusavimus oratori bus comitis Stephani, non dando eis Catarum. Et excusatio copiatur, quod non possumus ei assentire locum ipsum cum verbis oportunis et necessariis. De parte omnes alii, de non 1, non sinceri 1. Secreta consilii rogatorum XIV. c. 196, u mlet. arkivu,

God. 1439. 6. lipnja, u Budimu.

Albert ugarski kralj obeaje Dubrovanom, da e jih braniti proti Stje panu vojvodi bosanskomu. Albertus dei gratia Romanorum rex semper augustus, Hungarie, Bohemie, Dalmatie, Croatie etc. rex etc. fideli nostro dileeto magnifico Matkoni de Tallovaz regnorum nostrorum Dalmatie et Croacie ac tocius Sclavonie bano etc. non levi putandum regia estimatione servitii genus et fidei prestancia, quibus ilia commendandi tituli communitas nostre civitatis Ragusii, viri non exigua animi maturi tate fulgentibus refeeta, ab ineunte tempore, quo eadem sacre corone huius regni subiectione obnoxia fore cepit divi Hungarorum regibus nostris predeeessoribus bene meruit; et ideo quia misit ad nostram presentiam suum nuntium ad edocendum nos de magno periculo, quod ei imminet ex parte cuiusdam Ste phani vayvode nepotis Zandalii, in ipsius civitatis perturbacionem guerram illic movere maehinante, et pro petendo auxilio contra talem inimicum; nos, cum simus adstricti nostri regiminis debito, jubemus vobis, ut eatis quam citius cum omnibus viribus istius regni in auxilium Baguseorum, si ipse voyvoda auderet ipsam civitatem aggredi, et eum tractare tanquam corone regni nostri inimicum etc. Datum Bude tertio die feti sanctissimi corporis Christi, anno eiusem M C C X nono. CCX X Izvornik dvostruk u car. tajnom arkivu u Beu.

God. 1439. 7. srpnja, kod Napulja.

Alfonso, aragonski kralj zapovjeda svojim podanikom, da Dubrovane rado primaju, a na moru pomau i brane. Alphonsus rex Aragonie etc. jubet omnibus suis, quod propter benivolentiam et amicitiam suorum predecessorum et sudm in Ragseos, aceipientur et bene tractentur, ubique ipsi venerini cum mercimoniis in suo regno, eis in navigando per queeumque maria et sinus opportunos

118 favores ac auxilia et assistencias offrendo; et declarat reos omnes, qui auderent eos incommodis afficere, et severae punitionis dignos. Datum in nostris castris apud Dugliolum et contra Neapolim die septimo mensis iulii, seeunde indictionis, anno domini MCCCCXXXVIIII. Kex Alfonsus m. p. Izvornik u car. tajnom arhivu u Beu.

God. 1439. 12. srpnja u MletciL

0 izboru Jcnem sibenikoga, posto je prednji stopro umro poslie pet mje seca slube. M C G X VII die xii iulii. Ser Nieolaus Capello, ser Fantinus Viaro, G O X X II. ser Natalis Donato, ser Franciscus de Garzonibus, ser Johannes de Priolis, consiliarii. Quod comes Sibenici eligendus teneatur respondere infra tres dies, et reeedere de Venetiis usque mensem unum; et quum comes, qui nuper defunctus est, stetit in regimine solum menses quinque, et nunc sit captum, quod comes eligendus habere et tenere debeat secum eancellarium et eavallerium, quos habebat comes, qui mortus est, sicut in simili casu solitum est observari. De parte 316, de non 42, non sinceri 11. Maius consilium. Liber Ursa XVII 122. r., u mlet. arkivu.

Go. 1440. 2. siecnja, n Mletcih.

Odgovori na zahtjeve podnesene od poslanika despota rakoga mletakoj vladi. 1439. die u ianuarii m. v. Quod oratoribus illustris domini despoti Rassie, qui, uti relatum fuit huic consilio per serenissimum dominum ucem, quatuor exposuerunt: Primo videlicet quod nos rogat, ut precio eis consentiamus locum Dulcigni. Seeundo quod providemus, quod si veniret et reducere vellet se, filios et familiam suam in terris nostris, ei prebeatur receptus. Tercio quod provideamus, ut habeat dueatos mille, quos annuatim habere debet. Et quarto nos advisat de pratica, quam tenet habendi regnum Hungarie, et si dictum regnum habebit, deliberat esse bonus amicus noster. Respondeatur cum illis bonis verbis, que collegio videbuntur, honestando quod non possumus ei vendere Dulcignum, et quod mandabimus, quod veniente eo velfamilia sua in terris nostris, ei detur receptum, et mandabimus comiti Scutari, ut det ei id quod habere debet. Et demum regratietur de his, que nobiscum de faetis suis comunicavit, et de bona dispositione sua, dando sibi bona verba. Et quia hie sunt oratores Gatarini supplieantes, ut accipiamus Buduam ac Zentam et alia loca Albanie dieti domini despoti, ne ad manus Turehorum perveniant, cum non sit potens ea sustinere; procuretur intelligere a dictis oratoribus intentionem dicti despoti de locis supraseriptis, si ea tenere non posset, cum illis verbis, que collegio videbun tur. De parte 108, de non 1, non sinceri 0. Seereta consilii rogatorum XV. c. 77 u mlet. arkivu.

119

God. 1440. 24. svibnja, u Mletcih.

Nalaze se knezu i kapetanu zadarskom, da kraljicu ciparsku, ako u Zadru pristane, zivezom obdare. Franciseus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Johanni de cha da Pesaro de suo mandate comiti et Christoforo Duodo capitaneo Jadre fidelibus dilectis salutem et dilectionis affectum. Cum nostro consilio rogatorum et addictionis vobis mandamus, quod sereDissimam dominam reginam Cipri, que attigere debet Jadram, si illuc attigerit, visitare et honorare debeatis, ac facere sibi unum exemum valoris librarum quinquaginta parvorum in illis vietualibus, que vobis videbuntur. Data Venetiis in nostro ducali palacio die xxim maii, indictione in, MCCCCXXXX. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 76., u zadar. arkivu.

God. 1440. 30. syibnja, u Mletcih.

Nalog zapovjedniku u Friaulu, neka primi usrdno i poasti despota raskoga onamo dolazeega sa velikom svitom. 1440. die penultimo maii. Cum locumtenens Patrie scribat, per litteras suas habuisse a quodam eancellario illustris domini despoti mm tiatum, ipsum dominum despotum cum uxore et familia venturum esse ad loca nostra; et subiungit idem locumtenens habuisse, quod ipse dominus despotus venturus est cum equitibus mille quingentis, et hodie esse debet ad Clusam, et petit ipse locumtenens mandatum, quia non permittet ipsum dominum despotum ingredi Patriam sine mandato nostro; vadit pars, quod respondeatur ipsi locumtenenti in hac forma: Recepimus litteras vestras datas xxvin. presentis cum inclusis in ei litteris cancellarii illustris domini despoti Rassie, et intelleximus ea, que dicitis de ipso domino despoto seosisse a Bartholomeo a Cisterna, et vobis mandamus, ut subito receptis presentibus mittere debeatis ad ipsum dominum despotum quatuor aut sex notabiles persone deinde cum ordine et mandato, quod sue excellentie dicant, quod habentes eum in verum et carissimum fratrem, intendimus et disponimus, quod in territorio nostro venire et stare possit uti in propriis, quod quidem optavissemus suum prescivisse adventum, ut eius excel! entiam honorare potuissemus, ut est mentis et inteneionis nostre, et quemadmodum convenjt nostre bone amicicie et fraternitati. Quod quidem habita noticia de eius ad ventu, iussimus in continent^ quod in Patria ilia libere intrare permittatur. Et iussimus eos cives obviam sibi mitti, qui excellentiam suam in dicta Patria introducant. Et debeant ipsi cives nostri societatem suarn allogiare per ea loca nostra, que ei videantur; et/ipsum vero dominum despotum cum familia sua et nobilibus eius, in numero tamen conve niens, allogient in illis terris nostris, que magis ei grate sint, habendo tamen semper advertentiam ad securitatem locorum nostrorum et specialiter ad locum Cluse, et quod ipse comode allogietur et habere valeat sibi necessaria. Cum autem appropinquabitur, ei obviam ire debeatis, si comode ire poteritis, et eum visitare et honorare, et in coloquiis, que

120 cum excellentia sua habebitis, ei declarare debeatis, quod ad eius presentiam subito missuri sumus de nostris nobilibus pro honorando suam excellentiam; et volumus, ut ^i presentari debeatis in rebus comestibilibus pro libris ducentis parvorum de pecuniis nostris, et dari vobis de beatis operam intelligendi, quod sit facturus, videlicet si est hue venturus, et quando, et cum quanta est societate, et qualiter associatus et in ordine, et de omnibus subito per proprium caballum nos advisaturus. Et essemus contenti, quod si posset fieri absque quod retardaretur introitus prefati domini despoti in Patria, in numero dictorum nobilium mittendorum obviam suprascripto domino despoto essent de castellanis, de civibus Vtini, ac de civibus civitatis Austrie. Et ex nunc captum sit, quod per collegium eligantur et mittantur duo nobiles oratores nostri ad dictum dominum despotum ad visitandum excellentiam suam, cum ilia commissione, que conveniens sit. De parte 106, de non 1, non sinceri 4. Seer eta consilii rogatorum XV. c. 23, u mlet. arhivu.

God. 1440. 10. lipnja, u Mletcik

Odgovara se poslaniku despota rakoga, da za sada nema na raspola ganje vise od jedne galije, koja ga moe privesti u Albaniju, ali da moe u Mletcih nai brodova uz pogodbu koliko hoe. 1440. die x iunii. Quod sapienti viro Nicolao de Gataro, cancellario et oratori illustris domini despoti Rassie ad requisitionem galearum et navigiorum, que eum conducant in Albanians, respondeatur: quod re vera singulariter affecti sumus sue exeellentie, et sumus semper parati in cunctis possibilibus alacri animo complacere. Quod quidem videri fecimus in arsenatu nostro, et non reperimus nos ad presens habere nisi galeam unam aptam ad condueendum equis, quam parati sumus ad omne eius beneplacitum sibi dare, ut conducat excellentiam suam ad loea sua Albanie. Et si plura navigia habere vult, potest cum civibus et subditis nostris, prout necesse ei videbitur, convenire, nam amplam eis licentiam exhibebimus sue exeellentie in hoc serviendi. De parte 97, de non 17, non sinceri 8. Secreta consilii rogatovum XV. c. 25, u mlet. arkivu.

God. 1440. 10. lipnja, u Mletcih.

Republika obavieuje kneza ibenickoga o svojih pobjedah. Salodium, Revertella, Mangabanum et alia loca a Venetis capta. Franeiseus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobili et sapienti viro Jacobo Donato de suo mandato comiti Sibenici fideli dilecto salutem et dileetionis affectum. Ad laudem et gloriam omnipotentis dei et beatissimi Marci protectoris nostri et ad gaudium et solamen vestrum et illius fidelissime eommunitatis nostre vobis denotamus nunc habuisse litteras a rectoribus nostris Sove cum inclusis litteris ser Stephani Contareno capitanei armate nostre laeus Garde et nobilis viri Gerardi Dandulo, provisos nostri in ripa Tridenti, quibus scribunfe illustrem comitem

121 Franeiseum Sfortiam, postquam flumen Adentii transivit cum potentissimo exercitu nostro, obtinuisse Mangabanum ponti, Revertellam, Desanzanum, Lonate, Montemclarum, Calcinate, et non nulla alia fortilitia, et castella, et ipsum capitaneum armate lacus cum vitrici classe nostra et aliquibus gentibus armorum per vim obtinuisse Salodium, et illud saccomanasse, sieut per ipsas his inelusas particularius eritis informatus. Pro quibus quidem novis gratias agatis deo nostro misericordi, in cuius justitia et bonitate speramus, quod undequaque in dies felieiora nova habebimus, cum fama et amplitudine status totius lige nostre, et exterminio hostium nostrorum. Data in nostro ducali palatio die x mensis junii, indictione in, MCDXL. Diplom. Siben. u car. knjinici u Beu. Cod. Suppl. 541 p. 101.

God. 1440. 13. lipnja, u Jakim.

Jakinjani obnavljaju stare pogodbe sa Dubrovani glede medjusobnoga trgovanja.

In Christi nomine amen. Anno a nativitate eiusdem millesimo quadringentesimo, indictione tertia. Tempore sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Eugenii pape quarti, die tereiadetima mensis iuoii. Nos Paulus Honofrii de Polidoris etc. comissarii electi. . . per generale consilium eivitatis Ancone notum facimus, quod per medium sindicorum ad hoc deputatorum fuerunt stipulata quaedam pacta inter Anconam et Bagusium super facto mercationis et datiorum, observanda ad certum terminum iam diu elapsum, sicut patet ex acto confecto Anconae an. 1372, indictione x, tempore Gregorii xi die 24 decembris, quae pacta fuerunt postea reformata cum additionibus et correctionibus an. 1397, indictione v. sub Bonifatio ix die 7 mail. Haec pacta fuerunt nunc confirmata a Ma rino Michielis de Restis ambassatore Bagusii, sicut ex suo mandato 1440. Ind. in. die 20 mensis aprilis, et a nobis ipsis commissariis ad hoc deputatis ex mandato 1440. indictione HI. die quartadecima maii, atamen non sine ulla additione et correctione, videlicet quod per eulphum intendatur a Suasino et Otrento ab intra . . . exceptis auro, argento, monetis, perlis, lapidibus preciosis, que conduceretur ad portum Ancone, intelligendo dictum portum intra signa videlicet a sanco Clemente versus dictum colphum ab intus; que mercationes portarentur ad alias civitates et loca debeant solvere solummodo per portizando unum dueatum auri et tres octavos ducati auri pro quolibet centenario ducatorum extimationis valoris dictarum mercantiarum, et niehil aliud solvere teneantur; quod navigia Baguseorum in periculo constituta, possint exonerare merces in Ancona et inde oner are sine aliqua espensa; quod omnes represaliae et offensiones hucusque habitae oblivioni sint datae, et pax et amicitia instaurentr inter ambas civitates, et quod, si aliquis Baguseus violaret in Ancona jura dohanae, solvat illico 25 ducatos pro centenario valoris rei fraudate solummodo et pro parte fraudata tantum, et versa vice. Promittunt partes exequi istud pactum in pena ducatorum mille.

122 Duret 20 annos. Nuncius Raguseus et ablegati Anconitani juramento suo presentem scripturam firmant. Datum Anconae. Notarius: Bernardus de Vitalibus de Camerino, giudex et cancellarius comunis Anconitani. Izvornik na pergamini u car. taj. arhivu u Beu.

God. 1440. 25. lipnja, u Mleteih.

Mletani odbijaju zahtjev despota rakoga, da mu dadu Ulinj, ali pri staju na to, da e poslati svoga poslanika Turinu na despotove trokove u svrhu, da u ime despotovo ugovara mir. 1440. die xxv. iunii. Quod oratori illustris domini despoti Bassie super requisitionibus, quas facit pro parte prefati domini despoti, tarn ut assentiamus ei ad tempus locum nostrum Dulcigni, quam etiam quod mittamus nostram ambaxatam ad Turchum, respondeatur: quod novit deus quod fraterne diligentes excellent!am suam, optamus semper facere de rebus sibi gratis et aceeptis. Et si hueusque distulimus spectabilitati sue respondere, hoc processit, quia quesivimus et voluimus videre, si modus esset, quod possemus, ut supra diximus, optate excellence sue complacere. Et habita bona consideratione, dicimus primo, non posse sine offensione honoris et fidei nostre de facto Dulcigni complacere, quia expresse esset contra ea, que promisimus illis de Dulcigno. Et circa factum legationis nostre mittende ad Turchum, omnibus consideratis, non videmus propter certos iustos et rationabiles respectus sue excellence complacere; et honestando in hoc nostrum dominium cum illis verbis, que dominio videbuntur, dicatur, quod rogamus prefatum despotum, ut nos habere velit merito excusatos. De parte 55, 56. Volunt, quod respondeatur ad factum Dulcigni, ut superius eontinetur. Et ad factum legationis mittende ad Turchum pro interponendo nos pro concordando excellentiam suam cum ipso Turcho, qui orator noster vadat cum ilia familia, que honesta sit, et cum muneribus ad omnes expensas sue excellentie, ut petiit. Et ipsum oratorem elegemus per nostra consilia. Nam obstantibus ordinibus nostris, aliter facere non possimus. De parte 67, 73; de non 5; non sinceri 11, 13. Secreta consilii rogatorum XV. c. 27, u mlei. arkivu.

God. 1440. 13. rujna, u Mletcih.

Odgovara se na molbe podnesene od poslanika Stjepana vojvode bosanskoga. 1440. die xin septembris. Quod ad ea, que retulerunt spectabiles oratores magnifici domini Stephani magni voyvode Bossine parte domini sui nostro dominio sicut per serenissimum dominum ducem relatum est huic consilio, respondeatur : Ad partem, per quam petunt, ut cum dictus dominus vayvoda Stephanus intendat facere vindictam suam de iniuriis sibi illatis per comitem Maticonem, sibi porrigamus favores nostros contra ipsum comitem Maticum. Quod considerata siogulari benevolentia, quam habemus ad ipsum magnificum vayvodam Stephanum, libenter vellemus posse sibi in

123 hac sua requisitione satisfacere; sed sicut notum est, sumus in treuguis cum corona Hungarie, et loca, que tenet idem comes Matico, sunt corone Hungarie. Ideoque salvo honore nostro non posse mus complacere dicto magnifico vayvode Stephano, quern rogamus, ut nos merito excusatos habere velit. Ad requisitionem vero, quam faciunt nobis de civitate nostra Catari, dicimus, quod etiarh in hoc contenti essemus posse complacere et rem gratam efficere dicto magnifico vayvode Stephano; sed attento, quod quando habuimus dominium ipsius civitatis, promisimus illis civibus et subditis nostris, quod nullo unquam tempore ipsos alienaremus ab dominio et protectione nostra, non videtur nobis posse contra venire et contrafacere promissionibus nostris. Et justifieetur hoe cum his et aliis pertinentibus verbis et rationibus, sicut melius fieri poterit. Ad tercium, per quod petunt, ut mittamus ambaxatorem nostrum ad Teucrum ad recommeodandum ipsum magnificum vayvodam Stephanum, respondemus, quod si occurret, quod mittere habeamus ambaxatorem nostrum ad ipsum Teucrum, erimus libenti animo memores requisitionis sue, ac ipsum vayvodam Stephanum stricte et efficaciter recommendabimus Teucro. Ad quartum eapitulum, per quod requirunt, ut concedamus salvumconductum nostrum Stephano Maramonte veniendi ad terras nostras etc., dicimus, quod habito respectu ad ilia, que idem Stephanus, dum esset in his partibus Lombardie in nostris serviciis, contra fidem et promissiones suas contra nos attentavit, non videtur nobis sibi concedere salvumconductum predictum. Super ultimo capitulo, per quod petunt, rebelles ipsius vayvode Stephani de terris nostris Dalmatie licentiari etc, dicimus, quod ut complaceamus dicto magnifico vayvode Stephano parati sumus licentiari faeere rebelles suos de terris nostris Dalmatie et Albanie, ideoque ora tore ipsi nobis in scriptis dare possunt nomina rebellium predictorum, que scribemus et mandabimus rectoribus nostris illarum partium, ut licentiari faciant rebelles predictos. Verum ex nunc captum sit, quod dictis oratoribus vayvode Stephani fieri debeat unum donum, quod equivalet illi; quod nostro dominio presentarunt. Seer eta consilii rogatorum XV. c. 41, u mlet. arhivu.

God. 1440. 7.- listopada, u Mletcih.

'Nedoputeno izvazati iz Zadra ni ma koliko.pakline. 144Q. 7. octobris. Franciscus Foscari dux Venetiarum etc. Johanni de eha da Pesaro comiti et Christoforo Duodo capitaneo Jare, quod non permittant extrahere de Jadra vel locis regimini vestro subiectis aliquam quantitatem picis pro aliquo loco preter quam per civitatem Ve netiarum tantum." ' . Ducali e terminazioni. Libro I. e. 77, u zadar. arkivu.

124

God. 1440. 28. listopada, u MletciL

Odgovori mletakoga viea na molbe podnesene od stanovnika Ulcinja. Capitula. MCCCCXL. die xxvm. octobris. Ser Jeronimus Barbaico, ser Victor Capello, ser Franciscus Contareno sapientes ordinum. Quod ad infrascripta capitula porrecta nostro dominio parte fidelissime nostre comunitatis Dulcigni respondeatur in infrascripta forma, videlicet: Et primo ad primum huius tenoris. Primo: nel secondo capitulo del privilegio, obtene la dicta eomunit da miser Jacomo Dandulo, quando la messe sotto el dominio vostro, se contien, che i conti vostri de Dulcigno debia zudegar in sieme cum i zudezi de Dulcigno segondo se dechiara nel statuto. Et molti di dicti conti stati fin a hora, a zo contrafazando, hano a so posta zudegado et chiamando segondo i piaxe i zudexi et non chiamando, per haver tuti o la mazor parte di charati. El se supplicha adoncha, ehe per la vostra serenit sia comandado al chonte prexente de Dulcigno et ai successori, che debiano zudegar cum i zu dexi de Dulcigno, et segondo e ordenado per i statuti. Item sia comandado, che ne chonti ne zudexi habia pi charati per alchuna sentencia i fazano o altro acto, i quali charati siano etiamdio demessi in tuto. Cum gosia che queli siano consumption expressa de la cita de Dulcigno et del distreto, et siano cason de ogni mal et scandalo. Respondeatur, quod sicut alias sibi promisimus de judicibus, qui esse debeant cum comite ad reddendum jus in civilibus. Ita nunc ad ipsum ratificamus et sibi volumus observari, volentes, quod comes judicet in civilibus cum judicibus secundum formam statutorum et promissionum, quas fecimus diete comunitati, et aliter non. Ad id autem, quod dicunt de caratis non solvendis, respondeatur: quod aufferendo caratos, daretur causa hominibus litigandi. Et propterea nolumus in hac re aliquid innovare. Ad secundum videlicet secundo: non fo mai uxado, che alehun ehanzelier de Dulcigno havesse pagamento alcuno de alcuno acto ne condanjiason, el qual lui scrivesse in chriminal. Item molti de i ehaneelieri stadi fin a hora non se hano voiudo aceordar cum la comunita a farse pagar segondo de lor uxanze antige de sentencie et carte et altre scrip ture se fagi in civil, et hano facto se pagar a so muodo, chomo eciam dio se hano facto pagar di criminali, i qual pagamenti non se po sofrir per alcun modo respeto ala povert di homeni de Dulcigno universal. Et perho se supplicha, che per la serenit vostra sia ordenado, che alehun chancelier da qui inanti non toj a alcun pagamento de scrittura, chel fazzi in criminal, quomodocumque el aecordasse cum la comunit a farse pagar de le scripture in civil de lor usange antige, over la serenit vostra fazi tanxar i pagamenti de le dite scripture, i qual ve piaza che se debia far, si che la poverta de i homeni dicti de Dulcigno possano convenientemente supportarli. Sia eciamdio simili modo ordenado e facto cercha i pagamenti da esser facti ai cancelieri per lo suo officio, i qual etiamdio se fano pagar oltra el dover. Respondeatur: Quod can eellarius nichil habere debeat pro scripturis, quas faceret in criminali. Pro scripturis autem, quas idem caneellarius faciet in civilibus, damus^ libertatem comiti, qui nunc est, insimul cum iudieibus suis, habita infor-

125 matione de consuetudine antiqua, illam notari facere in cancelleria sua, ultra quam nichil ultra exigi possit, et ubi consuetudo sua non suppleret, idem rector cum iudieibus limitet et tanxet, sicut ipsis iustum et honestum videbitur. Et hoc ipsum notetur et fiat de solutione cavalerii. Et si dictus caneellarius vel cavalerius exiget ultra id, quod notatum fuerit, cadat e duplo, quod sit accusatoris et reetoris et comunis per tercium. Et propter hoc dictus caneellarius et cavalerius stet sindicatui comitis succedentis per dies octo. Ad tercium. Che molti di conti passadi hano coneessi et dadi a chi li piaxe villani etcetera molti terreni, che son fra li confini de Dulcigno, et son liberi et franchi de la dita comunitate de Dolcegno in notabele dano et interesse de essa comunita per pi raxon et contra ogni voler de quela. Et perho sia supplicado ala serenit vostra contra quello essa per sua benegnitade eomando, che tutte le dite concession fosse anullade. Ne QO e sta obedido, anzi da puo e sta processo in pezo. Vien supplicado adoncha, che per la serenit vostra sia comandado e facto in tal maniera, che le concession facte fin a hora siano anullade segondo gia ut supra intexe la serenit vostra, et che da qui avanti non se ne facj. anchora alcuna, ago la comunita dita sia reservada ne le suo raxon, ne quelle capita chomo sin qui ha facto ne i villani, i quali sono la sua distrucion. Fiat ut petitur. Sed quoniam 1435. die iv. augusti similis concessio sibi facta fuit nee observata a rectoribus, ex nunc sit captum: quod rector, qui nunc est, et omnes, qui succedent, non autentieent aliquam ex concessionibus dictorum teritoriorum factis libere per reetores precessores suos in contrarium privilegiorum et concessionum nostrarum illi comunitati factarum Sed si sunt concesse secundum consuetudinem statutorum, videlicet solvendo decimam et modium et broehum et serviendo etc., sumus contenti, quod valeant. Et similiter in futurum ipse nee suc cessors ilia terrena eomunitatis non concedant cuique libere nisi secun dum formam statuti predicti et 4 consuetudinum suarum supraseriptarum sub pena ducatorum centum in propriis bonis cuiuslibet rectori contrafacentis. Et huius pene comes Scutari sit exactor sicut est auditor sententiarum civilium, quas idem comes facit. Ad quartum. Che la dicta comunita ha alcune intrade zoe de ]i ter reni soprascriti et alcuna altra, la quale die star in libertade de essa comunita a dispensarle al chongier e benefieio de Dolcegno. Ne e che per alcuni rectori passadi le dite entrade non sia sta dispensade contra la dita liberta et altramente che al eongier et benefieio dicto. El se supplicha adoncha, che per la signoria vostra se comandi, che alchun rector da qui inanti de Dolcigno non se impazi in le dite intrade per alcun muodo salvo a schivar che le non sia usurpade, Fiat ut petitur, cum hac etiam addictione, quod dicti denarii non expendantur per comunitatem sine licentia comitis. Et si rector et comunitas in aliquo casu propter hoc essent differentes, comes Scutari determinet differentias. Et comes Dulcinii possit videre administrationem ipsorum denariorum quandocumque volet, sed ad minus bis in anno. Ad quintum. Che la signoria vostra eomanda, che i villani del chonta de Dulcigno non podesseno impiantar pi vigne, et che le impiantae de

126 certo tempo in qua, fosse chavade. Item perho son sta facte molte sentencie e molti comandamenti contra quelii. E loro non curando queli, per che contra essi non vien facta execution aleuna cum effecto, se sforzano pi ogni zorno de impiantar. Si che non si andra altramento provisto, i diti villani harano de brieve pianta tante vigne, che farano pi vin che i citadini, la qual cossa sara a total consoncion di citadini, per che i lor vini non valera niente, ne hara spazo, che sono la principal intrada che lor habia et la loro principal utilitade. Sera anche a dano de la signoria vostra, perche non se spazando el vin de la comunita chomo non fa, le suo dohane se redura a niente. E perho el se supplicha, che per la vostra signoria sia si provisto, che i suo comanda menti habiano execution cum bon effecto zercha le dite cosse per le raxon e chaxon preite. Fiat ut petitur. Et si rector non observabit dictas concessiones, cadat de libris centum pro qualitet vice, cuius pene sit exactor comes Scutari. Ad sextum, che i diti villani toiano le vigne de di in di di cittadini, et di zo factone querelle ai vostri chonti, par chel non sene fazi punicion aleuna, e in suo maximo damno zoe di dicti cittadini et contra justicia et contra i statuti de Dulcigno. El se suppliea adoncha, che per la signo ria vostra se comandi, che cum effecto contra tal danadori sia proeesso segondo i diti statuti de Dulcigno; sia scosse etiamdio le pene in cotal muodo, che i diti villani non ardischa pi de far tal damni. Respondeatur, quod displicet nobis, quod comes non ministret sibi jus iuxta sta tuta sua contra amputantes vineas suas, et propterea mandabimus comiti Dulcinii et successoribus, quod ipsi debeant contra deliquentes procedere. Et non faciente sibi comite Dulcinii justiciam secundum formam statutorum et sue commissionis, possint in hoc habere reeursum ad comitem Scutari, sicut habent in causis civilibus. Ad septimum. Che pur i diti villani portano le suo grasse a vender ad Antivari et altrove fuora del district de Dulcigno in gran senestro et dano de la cit de Dulcigno et anche in damno de la signoria vostra per le suo intrade. El se supplicha adoncha, che signoria vostra proveda in cotal muodo, et si comanda per le cason dite, che i diti villani siano astretti a condur et vender in Dulcigno le suo grasse segondo e justo et rasonevole, perche i membri deno responder al corpo, voiando star ben tuti et non altrove. Respondeatur, quod non videtur nobis honestum astringere villanos, ut non faciant de grassis voluntatem suam. Sed volumus, quod ipsi districtuales possint cum grassis suis ire et non ire quo volunt ad libitum secundum usum. Ad oetavum. Che molti di chonti passadi non hano proeesso et zudegado ne anche hano fato la execucion de le sentencie segondo i statuti de Dolcigno et segondo la volont de la signoria vostra, la qual ha confirma i diti statuti, in preiudicio et danno maximo de tuti i cittadini de Dulcigno; et per questo se supplicha, che la signoria vostra si comanda al chonte de Dulcigno presente et a i successori in cotal forma, chi observano non solamente i diti statuti, ma etiamdio i comandamenti della signoria vostra zercha queli, et principalmente quello, che alchun cittadin de Dulcigno non sia retegnudo in prixon per alchun debito domente el se possa trovar a pagarse de i suo beni al creditor, et sia zeguro,

127 azo non perdi de lavorar ne manchi ad acquistar unde el de viver. Respondeatur, quod eontenti sumus, presentante debitore bona, que solvere possit debitum. Et si comes Dulcinii contrafaceret, comes Scutari sit etiam in hoc auditor et possit etiam cum pena mandare, quod relaxetur. Ad nonum. Che i ballestrieri de castello a Dulcigno hanno da puocho in qua tentado de dar in consuetudine de haver le came da zaschun, che ne habia, ad ogni so muodo, et tal chonte de Dulcigno zo li ha concesso in gran senestro et dano de zaschuno. El se supplicha adoncha, che la signoria vostra comanda et in tal modo, che cussi habbia effecto, che i diti ballestrieri over soldadi nel facto de le charne siano ala condition de i cittadini in quele charne di presio, ne altramente habiano altra iurisdicion che i cittadini. Fiat ut petitur. Ad decimum. Chel chavalier del chonte de Dulcigno die haver da queli son tegnudi a far la guarda uno grosso per guarda fallida. Et quando cbe alchun falla, quello non se fa pagar ma fa texera, fazandosse puo pagar in suma de quelo ha scrito o messo in tessera fallido o non fallido cum ingano et gran dano di diti fa la guarda. Unde else supplicha, che la signoria vostra comanda, et faza el sia observado, che subito el dito chavalier fallida la guarda se fazi pagar dal falidor per quella, altramente el dito fallidor rimagna absolto. II che niuno non sera pi inganado ne recevera alchun dano de tal cossa. Commandando anchora chomo e justo, che alchun non sia tegnudo a guardar domente e infermo over fuora de Dulcigno. Fiat ut petitur. Sed ubi dicitur, quod pena exigatur subito, dicatur usque tres dies, et ubi dicitur de illis, qui sunt extra, intelligatur de illis, qui essent extra in mari ad navigandum, non autem in terra. Ad undecimum. Che per le stancie pieole, qual hano in Dulcigno i citadini, non pono far essi in quelle necessarii etc. parlando sempre reverentemente, et per questo la note i cittadini al bisogno esser de caxa. Son stadi alcuni chavalieri, i quali hano tegnu la mente a questo, et chomo hano trova alchun nel dito caxo, lano posto in pena di tre perperi, digandoli: tu e insi de cha la note, et zo ha porta gran danno ai poveri homeni. Vien perho supplicado, che la signoria vostra comanda, che da qui innanti niuno in Dulcigno debia patir pena in simel chaxo. Fiat ut petitur, exeundo sine armis. Ad duodecimum. Che molte fiade la dita comunit ha voiudo mandar ala signoria vostra ambassada per i suo bixogni et per esser sta maltracta da alchuni rettori, segondo la signoria vostra li ha concesso, et alchun de rectori non hano voiudo, digando, voler saver per che chasone nuy voiemo vegnier a Venexia, la qual cossa non li seria sta mai dicta. Si che per ho la dita comunita e restada de mandar le dite sue ambassade et cum le extorsion et mali a quela facta. Et se supplicha adoncha, azo el non siegua pi tal cossa da qui avanti, che la signoria vostra comanda, che i chonti vostri de Dulcigno non impedissa per maniera alcuna, che la dita comunita mandi quante ambassade alia signoria vostra che li piaza, ne voiano saver per che chaxone, maxime quando ala dita comunita non para a dirla. Fiat ut petitur. Nee rector sibi contradicere vel prohibere possit adventum alieuius ambaxate comunitatis sub pena ducatorum centum.

128

Ad decimum tertium. Che la vostra signoria concesse ala comunita dita, che per pi so destro et mancho spexa se podesse appellar ai chonti de Scutari da le sentencie di chonti de Dulcigno, et per i chonti de Scutari vien si menade le appellation de termene in termene et ala longa, et che anehe le parte se vedeno in importabel spexe eciam a quel luogo et in gran straehi. El se supplieha adoncha, che la signoria vostra comanda ai chonti de Scutari, che debia dar appellation tal spazamento, chel manchi da qui avanti i diti straehi et spexe segondo intende la signoria vostra. Respondeatur, quod mandabimus comiti Scutari et successoribus, quod dictis nostris fidelibus ad ipsum appeilantibus dare debeat celerem expeditionem, providendo omnino, quod non teneantur ibi in tempus cum laboribus et expensis. Ad decimum quartum. Che i cittadini de Dulcigno darano a lavorar i suo terreni cum villani, over quelli villani intrerano per forza in queli terreui, et i diti villani subito farano chaxe et pianterano vigne; da puo se i cittadini voiano dar licencia di diti suo tereni ai diti villani segondo i pono far per i statuti, queli son manaza da essi villani, digando loro, non se dover partir et perder le loro chase et le lor vigne; onde ne eciandio par, che possano i diti cittadini haver raxon contra i diti villani da i chonti de Dulcigno in alchun modo. Et per questo el se supplieha, che la signoria vostra comanda ai chonti de Dulcigno in chotal modo, che i diti citadini habiano in le dite chaxon la raxon soa, ne la malicia de dicti villani in far de le dite chaxe et piantar vigne non una ad afforzar i cittadini et ad usurparli le possession loro. Respondeatur, quod comes 3ulcinii in hoc debeat observare ibi statuta sua integraliter et commissionem, quam sibi dedimus. Ad decimum quintum. Che qnesto anno passato el se anda da Dulcigno a Durazo a comprar li formento et altri biave, secondo e eoncesso per la signoria vostra ale chomunit de le sue terre. Ne fo mainera, chel baylo de Durazo lassasse trar cossa alcuna per Dulcigno; ad altri lasso trar et fin ai Buduani, et ai Dulcignoti manasava, che li desfaria del moudo El se supplieha adoncha, che la S. V. comanda ai bayli de Durazo, che lassi trar a queli da Dulcigno cum effecto. quanto sia da la per suo bexogno, et piano tracta in zo chomo i altri vostri subditi ne pezo de Buduani et altri. Respondeatur. Quod sicut alias super huiusmodi bladis concessimus, ita eis volimus observari, et facere sibi patentes literas nostras, mandantes nostris rectoribus Durachii et Scutari, quod ad omnem requisitionem comitis nostris Dulcigni permittant extrahere de terris suis pro usu Dulcinii illam quantitatem frumenti, que a comite Dulcinii fuerit requisita. Ad sexdicesimum. La vostra signoria concesse per sua dementia et gratia certi capitoli ala dita comnnita in do volte, zioe del 1423 de mazo et del 1433 de lujo, chomo appareva per do privilegii, li quali re vera son persi, et sia per chaxon de chi se voja. El se supplieha adoncha, che la signoria vostra comanda, che i diti capitoli sia relevadi in do altri privilegii autentiti et bolladi etcetera, azio la dita comunita segondo che li fo eoneesso possa usarli. Respondeatur, quod fiat ut petitur. De parte 13.

129 Ser Leo Viaro sapiens ordinum vult capitula predicta per totum. Salvo quod ad primum de judicibus vult responderi, quod rector in eivilibus iudieet et faciat secundum formam sue commissionis. De parte 4, non sinceri 2, de nan 0. Senato Mar. I. c. 2 t., usque 4., u mlet. arhivu.

Clod. 1440. 28. listopada, u Mletcik

Odgovori mletakoga viea na molbe podnesene mu od poslanika grada Draa. Capitula. MCCCCXL. die xxvm. oetobris. Ser Jeronimus Barbadico, ser Victor Capello, ser Leo Viaro et ser Franciscus Contareno sapientes ordinum. Quod ad capitula nostro dominio porrecta pro parte fidelis comunitatis nostre Drachii, respondeatur, ut inferius describitur. Et primo ad primum huius continentie, videlicet: Primo: el vien supplicado per parte di vostri fidelissimi servidori a i pie de la vostra excelsa signoria, che avendosse quella degnado de gratia concieer per sostegnimento de questa vostra terra, che a Scutari, Alexio, Dulcigno non podesse esser manda altro sal eha questo, e pur el ne vien portado daltro, ma per questo bisogna a quel da Dulcigno, che puol esser da sachi 1000, questo perho non torna gran danno, considerando el bisogno de quella camera, a tuti par iusto maxime per tanta suma, che per suvencion de queli soldadi labia da Corfu, poy lano senza pagamento. Ma lintravien, che sotto ombra de quella, che queli da Scutari ne ano manda a tuor contra comandamento de la vostra signoria, la qual cossa e tornada in gran danno de questi vostri miserabeli e fidelissimi cittadini, i qual con tanto del suo dano se aggrievano, ma del dano de questa puovera camera, chel non se puol pagar. I solda vien conzar la terra segondo lintencion de la vostra signo ria sel non se tuol a imprestedo. Et a questo humulmente se supplicha, che la vostra eccelsa signoria se degna far, chel sia restituido da quella camera da Scutari a questa el trato de quel chargo de sal, che i hano habudo da Corfu el men perperi 70 del cento di sacehi, abatando el nollo segondo se paga da Durazo a Scutari, e sia fato tal comandamento ai rectori da Scutari e Alesso cum pene, si i prexenti chomo queli che die vignir, azo non manda a tuor altro sal, che de qui, e sia limita a queli da Dulcigno la sua necessita, per che i comenza a tuor pi chargi alano, e queli, che die andar a Seutari, andarano a Dulcigno, che vigneria malefieia questa terra de la gratia, che la signoria vostra i ha concessa. Respondeatur, quod concessionem, quam alias fecimus comunitati predicte de sale Durachi vendendo in Seutaro, Alexio et Dulcinio, volumus omnino sibi debere observari. Et si quis rector contrafaceret, cadere debeat de ducatis ducentis exigendis per advocatores comuois aut sindiC08, quibus hoc specialiter committemus. Et si fuerit accusator, haheat tercium, tercium comune et aliud tercium advocatores vel sindici predicti. Et ita mandabimus ad rectores predietos. Ad secundum. Che alghuni de questa terra havea manda sal ad Alesso avanti el chaxo del fuogo, el qual iera sta vendudo lapi parte, e non avea fato el pagamento segondo el comandamento de la nostra signoria; siche supplicha umelemente, che quella se dgoi, che queli, che
SPOM XXI. 9

130 non hano habudo el suo pagamento si de quelo jera vendudo, ehome de quel jer a romaxo, del qual ne segui pichol dano, e per che d Alesso non seriano mai pagadi, che i siano scritti in la camera vostra da Scutari. Respondeatur, quod super denariis extractis de sale vendito in Alexio, volumus habere informationem, de sale autem, quod remansit ab igne, volumus, ut denarii, qui ex venditione eius extracti sunt aut extrahentur, dividantur per ratam in illos comunes, quorum omne illud sal erat. Ad tercium. Per chazon che un gran desordene se ha vi vesto et vivano in quelli; cbe hano chaxe, cam pi, saline, vigne et altre possession, che non e homo che habia alguna charta de quele, ne non se sa i confini nian de chi le son per modo, che le sta e vien derupa molte possession de la vostra signoria, de giexie, vedove e pupilli, i qual non pono dir le suo raxon, chel sia provisto infra termine de uno anno ehadaun habia prova per charte, testimonii over per longo possessio zo che i possiede, e debia farse le sue noticie, le qual apar in cbancellaria, limitando el pagamento de quele scripture cum piexio congruo, azo le persone non se agrieva de la spexa. Avisando la vostra signoria, chel se chavera tanta utilit de quele aspecta a chomun, chel se fornir le monition de vostri castelli de fora e de sancto Ilia. Respondeatur, quod non est justum pellere quenquam de eo, quod possidet, dato quod terra prebet quo jure tenet. Et quod propterea, si quis tenet aliquid alicuius indebite, volumus, quod baiulus Durachii, auditis partibus, faciat unicuique petenti jus iuxta formam statutorum Durachii. Ad quartum. Per haver chaxion de habitar questo luogo, chel se possa far salvo conducto per diexe anni, e non a tuti queli, che volesse vegnir habitar de qui cum la so fameja, chi possano liberamente star si per debito come per altra chaxion, salvo cha per tradimento. Respondeatur, quod non videtur nobis honestum faciendi salvumcondutum, alicui, qui pro suis demeritis habet exilium Durachii. Sed pro dando eausam forensibus habitandi illam terram, sumus eontenti, quod omnes forenses, qui de locis nostro dominio non subditis venient hinc ad annos decern ad habitandum in eivitate nostra Duraehii, sint liberi et exempti ab angariis realibus et personalibus per annos decern. Ad quintum. Che sia provisto de metter qualehe vituarie per piii segurta in el castel de fora et in sancto Ilia, e chel sia provisto al dito castello de santo Ilia de uno eastellan, el qual habia almen do page zoe lui et uho ragazo, e sia paga chome el contestabel de fora, et possa haver fin compagni quattro, e tanto mancho ne stia in loza, la qual speza de loza e in darno ma e ben proveder a le porte et ale forteze, e partir in quele la spexa de loza; e perche el castel de santo Ilia e deputado per stanzia del camerlengo, el dito non ge sta ne abilmente puol star, vojando far el dover de lofficio de la dohana. Respondeatur, quod rector, qui nunc est, et ille, qui ibit, debeat de munitionibus et aliis dictis castris necessariis providere, sieut pro sua industria sibi videbitur. De castejlano autem ponendo in castro sante Elie cum tribus vel quatuor pagis, respondeatur, quod volumus, quod Lazarus Georgii venetus noster, qui ibi habitat, de cuius sufficentia et fidelitate facta est nostro dominio plenissima fides, deputetur ibi pro castellano cum illo stipendio, quo erat precessor cum quatuor pagis ex illis, que sunt ad

131 lobiam Durachii; de custodia vero postarum et aliorum fortiliciorum rector provideat pro sua prudentia, sicut sibi videbitur secundum casus et tempora esse opus. Ad sextum. Per die in castello non a se non una campana rota, la qual non e sufficiente a chiamar le varde de quelo, e si vien ditto, che eciam e sta mandado ai signori de le raxon do over tre campane rote per averne de sane. Si che se supplicha ala signoria vostra, se degni proveder se habia una campana in castello de pexo de libbre 200, senza la qual non se puol far bone varde per esser puochi soldadi. Respondeatur, quod sibi dari faciemus unam campanam, sicut petunt. Ad septimum. Che i alborazi sia smenuidi, per ho che molti navilii capitariano de qui, che se schivano de vegnir, per i qual molto pi dariano utilit in altre dohane cha in questa, e non mancharia, che i comprasse e vendesse qualche marcadantie, e torneria in destro de la terra e gran utele de chomun. Eespondeatur, quod non videtur nobis pro multis bonis respectibus diminuere introitum arboragii predicti. Ad octavum. Che tuti soldadi umelmente supplicha ala vostra serenit, se degni concieder, che li sia averta la via de la camera per chaxion, che molto pezo puono viver a questo muodo cha da prima, e che i possano far quel i piaxe de i danari i resta in camera, e chome tal provixion fo rechiesta ai vostri sindici de qui ananti i se partisse. Res pondeatur, quod volumus, ut stipendiarii habeant stipendium suum a camera nostra in peeunia numerata, nee vendant soldum pro denariis octo, sicut facerent, si vendere possent. Ad nonum. Per che la usanxa de pagar soldi uno per perpero al chancelier de testamenti et aventarii lui lieva in forma, chel ve piaqua limitarli un pagamento pi honesto e simel de sententie, parine staria bene fina ala suma de perperi 30 soldi uno per perpero, e da la in suxo soldi uno per ducato. Respondeatur, quod attento, quod eancellarii tenent computum, et faciunt inventarium omnium rerum, et quod locus ille non est bene sanus, videtur nobis non diminuere aliquid solitarum utilitatum suarum. De parte omnes alii, non sinceri 2, de non 0. Senato Mar. L c. 4., u mlet. arkivu.

God. 1440. 29. listopada,. u Mletcih.

Produen rok 0. Maurocenu, sindiku u Dalmaciji da poloi izviee. MccccxL. die xxviiii. oetobris. Consiliarii. Quod elongettir terminus viro nobili ser Orsato Mauroceno, qui fuit sindicus noster ad partes Dalmatie, et habet ducere ad consilia certas intromissiones per eum factas in sindieatu predicto, possendi venire cum dietis intromissionibus ad con silia usque ad festa nativitatis domini proxime venture. De parte omnes alii, de non 2, non sinceri 1. Senato Mar. I. c. 5., u mletakom arkivu.

132

God. 1440. 28. studena, u Mletcih.

Iztraga proti Vicku Victuri knezu Kotorskomu. M C C L die xxvm. novembris. Ser Thomas Michael, ser Zacharias C C X. Bembo et ser Hermolaus Donato advocatores comunis, ac ser Ludovieus Storlato et ser Andreas Donato miles olim et m hoc casu advocatores comunis. Si vietur vobis per ea, que dicta et lecta sunt, quod procedatur contra virum nobilem ser Laurentium Victuri, olim comitem Catari, qui contrafecit in dicto suo regimine in novem capitulis ibi oppositis, ut est dictum. De parte 77, de non 10, non sinceri 47. Dominus et ser Marcus Dandulo consiliarius. Volunt quod stet uno anno in carcere novo, et quod solvat sacos 328 salis in ratione sacorum trium pro ducato. Item quod solvat pro omnibus utilitatibus per ipsum eonsecutis et pro omnibus per ipsum commissis ducatos mille de bonis denariis, et quod sclave sibi donate remaneant libere et tranche, et quod restituat id, quod de iure restitui debet illis civibus, a quibus habuit ducatus mutuo in ratione yperperorum quinque pro ducato sicut mutuarunt, et quod renunciari faciat benefieio collato filio suo in manibus hereditariorum, sicut prius erat, et quod privetur perpetuo regimene Gatari. Et quod de premissis seu aliquo eorum non possit fieri gratia, donum, remissio, recompensatio, aut declaratio aliqua nisi per sex consiliarios, tria capita de XL, XL de XL, et quatuor partes majoris consilii, nee possit poni de faciendo aliter sub pena ducatorum ducentorum pro quolibet ponente vel consenciente partem in contrarium. De parte 26. Ser Vitus de Canali, ser Marcus Memo, ser Marcus Erizo et ser Johannes Delfino consiliarii. Volunt partem suprascriptam per totum, salvo quod nolunt, quod stet in carceribus, et ubi dicitur de ducatis mille, quod solvat ducatos quincentos de bonis denariis cum stricturis. De parte 45 - 63. Ser Franeiscus Alberto et ser Dominicus Trevisano, capita de XL. Volunt, quod stet ses menses in uno carcerum inferiorum, et quod pri vetur perpetuo regimene Catari, et quod solvat libras mille, et quod re nunciari faciat benefieio in manibus hereditariorum ut prius erat, et hoc non faciendo, quod incurrat ad penam ducatorum mille auri. De parte 5065. Advocatores comunis. Volunt, quod iste ser Laurentius pro damno saccorum 328. salis deficientium nostro comuni solvat in ratione trium. saccorum pro ducato, ducatos 109, et totidem pro pena. Item pro utilitate, quam consecutus est de ducatis vim centum auri, quos habuit de sale vendito, et dispensavit malam monetam videlicet unum yperperum pro ducato, yperpera vim. centum et totidem pro pena. Item illud dam num, quot intrabunt in supradictis ducatis vim centum, quos vendidit in ratione saccorum quinque pro ducato, dum precessor suus ipse ser Lau rentius et successor suus vendidisset saccos tres, et hoc pro habendo bonam monetam auri et argenti et utilitatem eius et totidem pro pena. Et pro utilitate, quam secutus est in yperperis 13.407, que exegit de Balsa et de Ragusio, et pro yperperis duo mille male monete, que dimisit suceessori suo, que non potuerunt expendi, de quibus omnibus

133 conseeutus est de utilitate ab yperperis 60 in 90, quia bonam fecit conflare ducatos vi centum et totidem pro pena. Et pro utilitate, quam conseeutus est de sachis 1213 salis reperti in contrabannum, videlicet in ratione decern pro cento, ducatos 40 et totidem pro pena; et pro utilitate, quam habuit de duobus barchusiis, que vendidit minus eo, quod valebant, et ip^a postea habuit contra formam sue commissionis, ducatos ducentos et totidem pro pena Item quod solvat ducatos centum pro duobus sclavis, quas habuit dono, quas debebat presentare, que sclave debeant esse libere, cum non sint serve, et de dictis ducatis centum quinquaginta eis donentur videlicet 25 pro quaque pro suo maritare; de quibus omnibus denariis debeat refici illis civibus Catarinis, a quibus accepit mutuo illos ducatos, id quod de jure debet in ratione yperperorum quinque pro ducato, sicut valebant, quando mutuaverunt denarios. Preterea quod beneficium sante Marie de Cataro de flumine, quod violenter obtinuit contra voluntatem hereditariorum et babentium jus patronatus et contra leges, restituatur supradictis hereditariis. Et item quod restituat usufructus, quos habuit difialeatis- expensis necessariis, quas fecit, et libras M. pro pena, et quod stet duobus annis in uno carcerum inferiorum, et quod privetur per decern annos omnibus regiminibus comunis Venetiarum tarn a parte terre quam maris. De parte 5, non sineeri 8 4. Sonato Mar. I. c. 5 t.} u mlet. arhivu.

God. 1440. 17. prosinca, u Mletcih.

Republika odgovara na molbe poslanika kralja ugarskoga i kneza Matikona. 1440. die xvn. Quod speetabili militi domino Nicolao de s. Severino oratori serenissimi domini Polonie .et Hungarie regis ad ea, que exposuit pro serenissimi domini regis predicti ac parte eomitis Maticonis, et in eius specialitate, ut relatum est huic consilio per serenissimum dominum ducem, respondeatur in hunc modum. Quod, ut iam sibi diximus, eius spectabilitatem vidimus alacriter et libenter, et ad ea, que nobis exposuit, et primo pro parte serenissimi domini regis respondebimus: verissimum esse, quod bone meraorie serenissimi domini imperatoris Sigismundi eramus devotissimi filii et in eius perfecta benivolentia, et cum serenitate sua pro sacro imperio habebamus certam intelligentiam, que defuncta eius maiestate expiravit, et pro regno Hungarie treuguas. que debitam habuerant observationem, et illas parati sumus etiam in futurum observare, et cum eius serenitate bonam et perpetuam amiciciam tenere et conservare. Ad partem favoris, quem petit, per nos conferri comiti Maticoni pro recuperatione castri sibi ablati per comitem Stephanum, dicimus, quod certi reddimur, quod serenitas sua ex affectione quam nobis habet, nolit nisi ea, que sint cum reservatione honoris et fidei nostre; quodque serenitatem suam advisamus, quod predictus comes Stefanus ad nos misit oratores suos, multa cum instantia petens favores nostros, quos sibi denegavimus, et tandem promisimus stare neutrales; quamobrem non videmus posse salva fide et promissione nostra suprascripte eius requisition! assentire, et roganius eius serenitatem, ut nos habeat merito excusatos.

134

Ad factum Teucrorum dicimus, quod ut notorium est toti orbi, quod pro Christiana fide longissimo tempore cum multa nostra gravedine et expensa ac nostrorum civium et subditorum clade et effusione sanguinis guerram Teucro fecinrus sine alicuius subsidio et favore, et tandem videntes nos solos esse, quasi coaete devenimus cum ipso Teucro ad paeem, que per utr am que partem peroptime extitit observata, cui cum honore et sine nostro multo preiudicio et damno contravenire ad presens non possemus. Sed in processu temporis res taliter dirigi possent, quod possemus pro salute cbristianitatis facere de his, que optamus et per elapsum feeimus. Ad ea autem, que exposuit pro parte magnifici comitis Maticonis, respondemus, et primo circa factum favoris, quod magnificentiam suam habemus in optimum amicum, et plurimum sumus ei affecti, et ei semper parati erimus in cunctis Ileitis et honestis complacere, sed ut iam diximus, comiti Stefano promisimus stare neutrales, ita quod salva fide nostra et honestate non posEemus ei dare favores, quos requirit. Verum ut intelligat, quod apti sumus in his, que habiliter possumus, sue magnificentie complacere, contentamur, quod emere hie et extrahere libere possit veretonos, pulverem et alias munitiones, quas requirit. Bombardas vero, quas dicit, contentamur, quod per mare conduci facere possit sine nostro in mari impedimento. Et rogamus, ut non per terras nostras sed per aliquem portum remotum et cum navigio forensi ad aliquem portum etiam remotum illas conduci faciat, ut videamur neu trales sicut promisimus ut est dictum. Quantum vero pertinet ad factum spectabilitatis sue dicimus, quod parati sumus scribere et comitibus Segne et comiti Cilie in eius favorem, et eum ut civem nostrum facere recomissum, et illis rectoribus nostris, qui ei videbuntur et generaliter etiam omnibus rectoribus nostris mandare, ut occurrente casu, quod venire aut mittere bona sua velit ad terras nostras, aceeptetur et tractetur ut civis noster, et placet nobis, quod teneat castrum suum, et acceptamus oblationem quam facit remorum. Verum de salinis, quas dicit, non possemus respectu subditorum nostrorum Spaleti eius requisitioni assentire. De parte 116, de non 2, non sinceri 2. Secreta consilii rogatorum, XV., u mletakom arhivu.

God. 1440., u Podgradju.

Sud Podgradjski oslobadja brau Petra i Radosina Bradica od davanja desetine. Pro Petar et Radassino Bradichi. Al nome de dio amen. Nui Greguor Borinich, Zuane Jurcanich conti zuradi. Et per lo simile zudesi zuradi Vgrin Subich et Vucassin Ancieh, Maressa Carinanim et Zbrzi Miroevich. Significemo, che comparse in el nostro iuditio congregado de Pothgradie, dove nui sentavimo cum la universita ministrando rason al richo et al povero. Comparse Petar et Radassin Bradichi da nui domandando de la usanza de Crovatia. Signori conti e zudesi, nui havemo nostre posses sion tanto quanto puo esser la asa nostra libera da la decima. Coneedetine el conte zurado et zudese et el prestaldo zurado. Et nui conti et zudesi sopra-

135 icti mandassemo ala faza del terren el conte zurado et zudese et prestaldo a veder, se i dicti Petar et Radassin hanno tanto terren, che la lor casa puo esser libera. I quali conte, zudexe et prestaldo siando andati la, et da puo retornando da nuj in el nostro iuditio congregado, et per nui domandadi, a nui concordevolmente refferi, che i son vegnudi ala faza del terren, et si hanno trovado, che i dicti Petar e Radassin hanno tanto terren che i sono liberi de la decima secundo usanza de Crovatia. E nui conti e zudesi habiando maduro conseyo cum la universita, i dessemo la nostra lettera potente sotto nostri sigilli pendenti. Correndo i anni del nostro segnor 1440. Ego Symon Damiani transcripsi de sclavo in latinum. Ducali e terminazioni. II. c. 63., in archivio Jadrae.

God. 1441. 31. sienja, u Mletcih.

Republika zahtjeva od knezova senjskih, da namire neke tete poinjene od njihovih podanika Babljanom. M C C L die xxxi. ianuarii. Quod scribatur magnificis dominis comiC C X. tibus Segne in hac forma. Ser Jeronimus Barbadico, ser Leo Viaro, ser Victor Capello, ser Franciscus Contareno, ser Marcus Dandulo, sapientes ordinum. Meminimus scripsisse magnificentie vestre terminis uteris nostris, ut farinam quam Morlachi subditi vestri a fidelibus nostris arbensibus Matheo, Marinelli et Georgio Conziza violenter astulerunt simul cum aliis rebus, que in barcha reperte sunt, placerent vestre magnificentie pro debito justicie et honestatis et intuitu nostri dominii integre persolvi facere, sperantes, nostras preces, que iustissime erant, effectum habituras esse. Nune vero intelligentes relationem ipsorum nostroram fidelium, se non potuisse quicquam hucusque consequi, quia quilibet vestrum ab exeeutione se retrahit, remittendo rem ab uno vestrum ad alium, non potuimus nisi valde mirari, quod subditi vestri vim et rapinam inferant subditis nostris, illisque cum nostris uteris et precibus iusticiam petentibus non modo non fiat debita satisfactio, imo non prestatur audientia, nee Uteris nostris respondetur. Verum licet antiqua benivolentia, qua magnificum quondam patrem vestrum vosque omnes complexi sumus, sufferere hec hucusque permiserit, vestra tamen tarn tarda iusticie administratio et nostrorum fidelium damnum non sinit, ut diutius differamus ipsorum nostrorum fidelium satisfactionem. Verum tamen volentes erga vos solito amore nostro uti, hac quarta vice iterum scribere et rogare statuimus, ut predictis nostris fidelibus Arbensibus pro farina et rebus suis violenter arreptis placeat facere satisfieri, sicut iusticie et honori vestro ac bone amicitie nostre convenit. Quando vero non, declaramus vestre magnifi centie, quod redeuntibus predictis nostris subditis ad nos et petentibus subventionem, nos, qui iustas causas nostrorum derelinquere nom debemus nee volumus, non poterimus aliter facere, quam indemnitati sue opportunis remediis providere. Et ex nunc sit captum. Quod si usque menses duos predicti domini non satisfecerint predictis nostris fidelibus, aut cum illis non erunt Con cordes, aut non eclaraverint nostro dominio tales rationes, que nobis

136 iuste videantur, accipiantur tot bona subditorum Segne, quot satisfaciant damno subditorum predietorum. Et scribatur, si opus fuerit, illis rectoribus, quibus videbitur, pro executions ordinis presentis. De parte 111, de non 2, non sinceri l. Data die primo februaru 1440. Sen. Mar. I. c. 14.} u mlet. arhivu.

God. 1441. 21. veljae, u Mletcili.

Pie se hnezovom senjskim radi njeke druge tete uinjene od njihovih rabskomu podaniku. McoccxL. die xxi. februaru. Ser Leo Viaro sapiens ordinum. Cum ad presentiam nostri dominu comparuerit fidelis noster Franciscus de Zervata nobilis Arbensis exponens, quod subditi comitis Segne acceperunt sibi violenter multa animalia grossa et minuta, quoniam iam pridem cum galeota et cum barchis suis armatis ad dictam insulam venerunt. Et quod Meet per comites nostrcs Arbi et similiter per nostrum dominium pluribus uteris scriptum fuerit dictis comitibus, quod provideant satis faction!, tamen nichil valuerunt preces nee iusta causa subditi nostri predict!. Et propterea supplicavit, quod cum effectu provideatur. Vadit pars, quod pro aDimalibus dicti Francisci scribatur dominis comitibus Segne in illo effectu verborum, quo scriptum fuit pridie per istud con silium pro uno alio cive Arbensi, cui per subditos eomitum predietorum ablate fuerunt alique farine; et non providentibus dictis dominis, provi deatur per nostrum dominium pro huiusmodi animalibus, sicut pro farinis illius fuit provisum. De parte alii, de non 6, non sinceri 5. Sen. Mar. B. I. c. 20v u mlet. arhivu.

God. 1441. 2. oujka, u Mletcili.

Odgovori mletakoga viea na molbe Pazana po poslanicih podnesene. MccccxLi. die secundo martii. Capitula. Quod ad capitula porrecta pro parte fidelis comunitatis nostre Pagi respondeatur ut inferius. Et primo. Ser Leo Viaro et ser Franciscus Contareno; sapientes ordinum. Ad primum huius tenoris, videlicet. Chonzosia che per el passado la camera nostra de Pago rendeva tropo meio e quaxi dopio de quelo li fa al presente, e questo solamente per serar ha fato la nostra signoria de passi 7. per el excessivo priexio ha messo de quela, e per questa caxon non vien smaltir la quantitade de sali uxada, per trovar i marchadanti altrove mior marchado de sali; et per dar chaxon le tal vie nove smachar e disfar e dar chaxon ali marchadanti li retorni ala via antieha zo e al luogo de Pago, per parte de quela eomunit supplichemo la vostra signoria, se degni de slargar le man a quela chamera zoe metter la trata per la via da mar a ducati cinque doro el zentinar de moza. Respon deatur, quod fiat ut petitur per annos duos tantum, sed rector habere debeat talem advertentiam super precio dicti salis, quod sal non ponatur per cives ad tale precium, quod nostrum comune recipiat in sua intrata damnum; et de mutatione precii, quod de tempore in tempus sequeturj et de intrata, que pro hac provisione habebitur, debeat comes et came"

137 rarius per suas literas nostrum dominium informare de tempore in tempus. Ad secundum. Item a slargar el passo da Chrissa per fin a Tarsteniza, che e zercha mia dodese, quanto tien 1' ixola vostra de Pago, e fazando cusi, darite chaxon, che la chamera lavorera quanto a lavora per el passado, e nuj vostri servidori porimo viver soto le alle vostre. Romagnando tute le altre cosse e provixion sopra de zo nel suo esser. Respondeatur : non videtur nobis consentire sibi hoc propter damna, que sequerentur aliis cameris nostris Dalmatie. Ad tercium. Item per la grandissima poverta ha incorso quelo vostro luogo de Pago non e possibele, che per queli vostri servidori possa esser fata alguna provision ne munieion de le biave in quel vostro luogo per sustentacion de povere persone e specialiter in queste moderne charestie; per la qual cossa suplichemo per parte de quela comunit la vostra signoria se degni de imprestar a quela comunita e i denari de quel vostra camera over de la trata ducati 400 a termene de anni x, la qual cosa sar de gran refrigerio e salvation de queli vostri fedel servidori, et ala vostra signoria sera restituidi i denari a quel termene. Respondeatur., quod propter maximas expensas, quas nunc habemus, non possumus sue requisition! complacere. Ad quartum. Item conciosia che le certo campo e tereni de la vostra signoria inculti chiamadi eolane et slatina, li qual si suol affitar zereha lire quaranta in 50 de pizoli, e paga al nostro chomun de tute le semenazon se fa suxo la sexta parte. E per dar chaxon, che li se faza una villa et habitation de persone, che tuti queli vignera star et habitar, li debia pagar al chomun nostro de tute le semenaxon se fara e piantaxon de le vigne avera pianta la decima parte de le intrade over reeolte avera racolto de quele, dando a chadaun vilan vignera habitar li uno gognal de terren per far chaxa et orto, non pagando niente per quelo chomo e consueto. Romagnando li sopraditi tereni ad altri in pristino stado. Respondeatur/quod fiat ut petitur. Si illi, qui illuc venerint ad habitandum, venerint de extra insulam. Ad quintum. Item la nostra signoria se degni de eonfirmarne certe addicion e corecion havemo fatto di statuti nostri de Pago, la qual havemo portado qui sotto la bolla de rector de Pago, le quale se debia azonzer nel statuto nostro. Respondeatur. Quod fiat ut petitur cum reformationibus. De parte 89. Fuit facta litera tercio martii 1441. Quare ete. Additiones et eorectiones autem statutorum predictorum cum eorum reformationibus vobis mittimus presentibus introclusas. Senato Mar. I. c. 23., u mlet. arhivu

God. 1441. 23. oujka.

Molbe podnesene od Rabljana republiki, i odgovori. MccccxLi. die xxin. martii. Capitula. Quod ad capitula porrecta per fideles nostros Petrum de aro et Grisogontim e Dominis, Hermolaum de Hermolao et Georgium de Conziza oratores fidelissime comunitatis nostre Arbi, respondeatur ut infra. Et primo. Ser Leo Viaro Sapiens ordinum.

138

Ad primum buius tenoris videlicet: Cum dicta fidelissima comunitas vestra Arbi, sciens benignitatem vestre celsitudinis, se submitteret dominio vestro, omnes fructus, redditus, introitus et proventus dicte eomunitatis sponte dedit vestro dominio, in quorum numero sunt pascua et berbatica dicte comunitatis, que antequam se submitteret dominationi vestre ipsa comunitas magna pace et quiete ac commodo omnium ad incantum publicum affietabat certis modis, eonditionibus et precio, quibus et qui ipsa pascua ad affictum tollebant, et qui super illis aliquid agere habebant, merito poterant contentari. Postea vero crescente malitia et iniquitate quorundam, qui scandala potius quam pacis quietem sectantur in grave eorundem et aliorum prejudicium, conati sunt ipsa pascua in se extorquere, ut valeant alios suppeditare, ponentes ea in tali precio, quod propter bee multi ad extremum deducti sunt, nee propterea dominium vestrum, quid suum est, babet, nee ipsi cives bac malitia solita pace fruuiitur. Ut itaque cessent buiupmodi ineonvenientie, et ut omnes fideles vestri comunitatis predicte possint pacifice et equaliter ipsis pascuis et berbaticis gaudere, sicut certissimi sunt esse intentionis excellentie vestre, supplicant reverenter or*tores prefati parte predicte sue comunitatis Arbi, quotenus benignum dominium vestrum dignetur ipsi comunitati perpetue remittere pascua et berbaticos prefatos hac conditione, quod ipsa comunitas Arbi teneatur pro ipsis berbaticis et pascuis solvere vestro dominio singulo anno illud maius precium, quod solitum erat exigi pro eis, antequam essent sub vestro dominio. Yerum si forte dominium vestrum huic requisitioni annuere nollet, ut ipsi fideles vestri non sint inequales fidelibus vestris Chersi et Pagi, placeat excellentie vestre facere videri et extimari quis nostris animalibus pasculari posset super bis pascuis. Et quod ipsa comunitas Arbi pro quolibet capite ipsorum animalium solvat vestro dominio pro ut solvunt predicti fideles vestri Cbersi et Pagi, que pascua sive quos berbaticos ad tollendos omnes errores, qui possent oriri, consilium generale Arbi singulo decenio dividat inter nobiles Arbi iuxta qualitatem et necessitatem cuiuslibei Eespondeatur, quod pro infinitis respectibus non videtur nobis pro nunc in bac re aliquid innovare. Superflue de parte 45 48. Ser Franciseus Contareno, ser Marcus Dandulo, sapientes ordinum. Eespondeatur, quod volumus, quod solvant quartam partem debiti predicti usque menses quatuor, et sic succesive de quatuor mensibus in quattuor menses, quartam partem usque integram solutionem. Et qui in dicto tempore non solvent, rector sub pena ducatorum ducentorum cogat ilium ad solvendum ratam predictam cum pena soldorum duorum pro libra, cuius medietas sit rectoris, et alia medietas sit comunis. Addendo etiara, quod qui non solvent pagas predictas in terminis predictis, non possit accipere pascua predieta a nostro comuni quousque solvent debitum predictum. Nota, quod suprascripta responsio sive oppinio ad incontrum licet non capta, debet sucedere infra secundum capitulum. De parte 15. Superflue de non 33, 45, superflue non sineeri 31. Ad secundum, videlicet, quia propter causas suprascriptas et alias diversas causas multi cives et fideles vestri Arbenses in bona suma pecunie debitores sunt vestro dominio, que debita, eum totaliter sint consumpti, solvere non possunt, et benigna dominatio vestra neminem velit

139 ad impossibile cogere, dignetur excellentia vestra; inspecta fide ipsorum fidelium vestrorum, qui personas proprias continuo disponerent pro honore et statu vestre celsitudinis usque ad effusionem sanguinis et amissionem vite, pro ut fecerunt precessores eorum, taliter providere et disponere, quod habiliter satisfacere valeant dominio, et ipsi cum eorum filiis et familia non cogantur vagare per orbem. Respondeatur, quod volentes sibi eomplaeere, sumus contenti, quod quartam partem debiti predicti solvere debeant usque quatuor menses et residuum in annis tribus, solvendo tercium omni anno. Et qui non solveret primam pagam in termino predieto, non gaudeat beneficio termini predicti, sed cogatur ad solvendum totam quantitatem cum pena solidorum duorum pro libra, quam exigat rectcr sub pena ducatorum ducentorum. Et ulterius. qui non solverint ad terminos predictos, rector sub dicta pena cogat eos ad solvendum cum pena predicta soldorum duorum pro libra, cuius medietas sit sua et alia comunis. Nee possit, qui non solverit, accipere pascua, donee solvent Ad tercium, videlicet: ceterum cum in insula Arbi nascatur aliquando bona quantitas vinorum, de quibus propter magna datia et alias expensas, que secuntur, "Venetias conduci non possunt, dignetur dementia dominii vestri pro majori utilitate datiorum vestrorum et ubertate civitatis vestre ac commoditate fidelium vestrorum predictorum eisdem eoncedere, quod in datiis vinorum sint ad conditionem aliorum fidelium vestrorum Dalmatinorum a Sibinico supra. Respondeatur, quod considerate datium predictum esse affictatum, non possumus sue requisitioni complacere. De parte 45 48, de non 33 45, non sinceri 3 1. Senato. Mar. I. c. 26 e 26 t, u mlet. arkivu.

God. 1441. 4. travnja, u Mletcih.

Nalae se knezovom zadarskim, da puste prevaati kroz Zadar sve, sto je vlastitost bana Petra Talovca i uz pratnju njegovih providnika. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Johanni de cha de Pesaro de suo mandato comiti et Cristoforo Duo do capitaneo Jadre et successoribus suis fidelibus dilectis salutem et dilectionis affectum. Nolentes, quod in Salona et Scardona vel Almissa fiat portus pro causis, que vobis notissime sunt, et volentes complacere magnifico domino Petro de Talovac, amico charissimo nostri dominii, eidem concessimus, quod ad portum terre nostre Jadre conduci facere possit et per transitum portare frumenta, arma, balistas, municiones et alia, que ad usum et munitionem castellorum suorum fuerint necessaria, sine ulla solutione datii vel trentesimi vel gabele, eo faciente vobis fidem, res predictas esse suas et usui suo necessarias. Quo circa volumus et eficaeiter mandamus vobis, quod ad omnem requisitionem magnifici domini predicti debeatis permittere, dictas res ad civitatem nostram Jadre conduci et extrahi libere sicut sibi concessimus, quin volumus, quod propter hoc transitu rerum predictarum nichil solvat, et hoc ad beneplacitum nostrum, et divertendo tamen dili^enter, quod sub colore huius nostre concessionis res subditorum suorum, quas volumus

140 omnino solvere, non portentur nee transeant; et quando fieret, id nobis scribatis. Preterea cum videatur honestum, quod nostri subditi terrarum nostrarum Dalmatie, qui in terris nostris habitant, non cognoscant alium do minium quam nostrum dominium, et vos rectores nostros; id circo et mandamus vobis, quod precipere debeatis omnibus fidelibus nostris, quod nullo modo accipere debeant provisionem, procurationem vel commissionem ab aliquo domino sine expressa licentia nostri dominii. Verum si magnificus dominus banus vicinus noster, non valens habere de civibus nostris ad procurationem rerum suarum, mitteret Jadram aliquem subditum vel fidelem suum aut etiam famulum suum pro aliqua causa, de beatis ilium nuntium suum suscipere favore propicio mediante iusticia commendatum, ut celeriter et votive expediatur, et per effectum operis videatur et cognoscatur amor et benivolentia, quam gerimus ad ilium magnificum dominum Petrum nobis amicissimum. Data in nostro ducali palatio die 4 aprilis, indictione 4, 1441. Ducali e terminazioni. Libro 1. c. 77n u zadar. arhivu.

1441. 7. travnja, u Mletcih.

Bepublika mletaka odgovara na molbe podnesene joj od kotorskih poslanika. M C C L. die septimo aprilis, indictione iv. Ser Petrus Basadona, ser C C XI Petrus Geno, ser Felix Bono, ser Andreas Dandulo et ser Dominieus Georgio, sapientes ordinum. Cum venerint a presentiam nostri dominii duodecim ambaxatores comunitatis nostre Catari, exponentes inter cetera, quod licet in statutis suis sit expresse statutum, in quibus locis possunt plantare vinee, et per nostrum dominium fuerit pluries scriptum comiti Catari, ut pro observatione statuti non permitteret plantare, tamen quia disobedientibus plantatoribus fuit permissum, quod id, quod erat plantatum, non displantaretur, sequitur quotidie maxima disobedientia et inobservatio statutorum suorum cum damno nostri comunis et civium Catari, quoniam omnes plantant ad libitum, ac si nullum statutum ac mandatum nostrum factum esset. Quoeirca supplicarunt provideri, quod quiequid plantatum est contra formam statuti, disradieetur. Vadit pars, quod respondeatur ambaxatoribus predictis, quod nostra intentio semper fuit et est, quod ipsorum statuta serventur tarn super vineis predictis quam super aliis causis, que sibi a nostro dominio confirmata sunt. Et ut co gnoscant, quod volumus per rectores Catari ita observari, mandabimus rectori presenti et suceessoribus suis, quod sub pena ducatorum centum in suis propriis bonis non permittant decetero plantari vineas contra formam statutorum Catari; et si ab aliquo plantarentur, faeiat displantari sub pena predicta, cuius pene medietas sit advocatorum comunis vel sindicorum, et alia medietas sit comunitatis Catari. Et publicetur statu tum predictum, ut nemo per ignorantiam possit se excusare. Verum id, quod nunc reperitur plantatum, non videtur nobis, quod displantetur pro evitandis scandalis, que sequi possent. Ad id autem, quod petierunt, quod ut muri illius civitatis non ruant, sieut minantur, facere dignemur providere, quod mandatum nostrum du-

141 eatorum centum singulo anno dispensandoram habeat executionem, quoniam precessor comes, qui debebat expendere ducatos dueentos, non expendit nisi triginta, et quanto plus differtur reparatio, tanto magis nocet; respondeatur, quod valde placet nostro dominio eommemoratio sua. Et volumus, quod muri civitatis predicte reparentur et teneantur in culmine, sicut memorant. Et mandabimus comiti present! et successoribus, quod pro reparatione murorum civitatis predicte ipsi expendere debeant sin gulo anno ducatos centum, et hoc usque annos quinque proximos. Qui quidem ducati centum expendantur in lapidibus, calce et magistris tantum. Sed manuali et alii operarii contribuantur a comunitate et comitatu, sicut solitum est fieri in similibus fabricis. Et quoniam exposuerunt, se esse cupidos pacis et tranquillitatis, supplicaverunt nostro dominio, ut providere dignemur, quod non fiant coadunationes, consilia vel parlamenta per aliquos.in civitate Catari sine expressa licentia comitis Catari, ut omnia scandala et etiam suspictiones de mentibus quorumcumque removeantur. Ordinetur et mandetur comiti Catari et successoribus, quod debeant facere publieari, quod non possit fieri in civitate Catari aliqua adunatio, consilium vel parlamentum sine expressa licentia et presentia comitis Catari sub pena librarum v centum et standi sex mensibus in carceribus, et etiam maiori pena, sicut arbitrio comitis videbitur, considerata qualitate personarum. Et quia hoc est utile et securum in omnibus civitatibus Dalmatie, ex nunc sit captum, quod scribatur comitibus nostris Jadre, Sibenici, Spaleti et Tragurii; quod predicta consilia, adunationes et parlamenta fieri non possint in civitatibus predictis sine expressa licentia sua et presentia alicuius eorum sub pena predicta. Facte sunt litere die xxi comiti Catari et successoribus. De parte omnes alii, de non 3, non sinceri 5. Senato Mar. I. c. 30., u mlet. arhivu.

God. 1441. 7. svibnja, u Mletcih.

Mletaka vlast nalae knezu sibenickomu, da neizabire u viee osobe te asti nevriedne. De e o n s i l i o ne e l l i g a n t u r n a t u r a l e s , v i l e s , i n f a m e s et f i l i i p r e s b y t e r or um. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Jacobo de ca Musto de suo mandate comiti Sibenici et suc cessoribus suis fidelibus dilectis salutem et dilectionis affectum. Declaramus vobis, quod ad declarations nobis vestro nomine presentatas cum nostro eonsilio rogatorum et additionis dedimus infrascriptas responsiones Et primo, aliis omissis. Item eoneio sia che ogni anno in la festa di s. Michel si eleza un popular del consiglio di Sebenico, e che sempre i zenthilhomini vecehi cercano di metter bastardi, fioli di preti e huomini desoluti, vecehi senza fioli e di vilissima conditione, per non lassar multipiicar il conseglio de huomini notabili, e tenir sempre suppeditado el resto de eittadini, che la vostra eccelenza si degna cum il vostro eonsilio de pregadi comman-

142 dare al detto Ms. lo conte presente e successor!, che de cetero similmente non siano assumti a tal honor e dignitade, come altre fiade con el vostro conseglio scrivesti al spettabile m. Marco Erizzo et aneor messer conte presente per bene et augumento di quella vostra cittade. Kespondeatur quod fiat sicut continetur, quod aliquis filius presbyteris aut aliquis bastardus, aut aliquis dessolutus vel infamis aut vilis condi tions non possit ulio modo ad dietam dignitatem assummere nee ipse aut successor consentiat ut assumatur ulio modo sub pena ducatorum centum in suis bonis, quam exigant advocatores communis vel sindici. Quare cum supradicto nostro consilio vobis scribimus et mandamus, qua tenus dictas nostras responsiones, in eo quod ad vos attinet, observare et observari faciatis, facientes has nostras litteras ad futurorum memoriam in actis cancellariae deinde registrars Data in nostro ducali palatio die vn. maii, indictione iv. MCDXLI. Dipl. Siben. u car. knjinici u Becu. Cod. Supp. 541. p. 102.

God. 1441. 11. svibnja, u Mletcih.

Zabranjuju se sastanci bez znanja gradskoga kneza. Consilia, adunationes et parlamenta ne fiant sine scitu domini comitis. Franeiscus Foseari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Jaeobo Donato de suo mandato comiti Sibenici et suecessoribus suis fidelibus dilectis salutem et dilectionis affectum. Quoniam de adunationibus et consiliis et parlamentis, que aliquando fiunt a civilibus absque rectorum licentia aut scientia, eveniunt sepe scandala et novitates, propterea intendentes removere eos atque etiam immaginationes eorum de mentibus quorumcumque, fidelitati vestrae cum nostro consilio rogatorum et additione scribimus et mandamus, quod in civitate Sibenici non possit fieri aliqua addunatio vel consilium vel parlamentum sine expressa licentia et praesentia vestra sub pena ducatorum quinque et standi sex menses in carceribus, et etiam sub ilia maiori pena, que arbitrio vestro videbitur, considerata qualitate personarum, que ad congregationem pervenissent. Data in nostro ducali palatio die xi maii, indictione iv, MCDXLI. Dipl. Siben. u car. knjinici u Beu. Cod. Supp. 541. p. 102. i Du cali e terminazioni. Libro I. c. 79, u zadarskom arkim.

God. 1441. 11. svibnja, n Mletcih.

Nalaze se knesu kotorskomu, neka nevri pravdu u civilnih poslovih bez savjeta gradskih sudaca. Comes Cathari cum tribus iudieibus in civilibus iudicare debet. Franeiscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Petro Dalmario de suo mandato comiti Cathari et successoribus suis fidelibus dilectis salutem et dilectionis affectum. Scribimus alias nobili viro Albano Sagredo precessori vestro litteras infrascripti tenoris, quas vobis iussimus replicari, mandantes vobis, quatenus ipsas

143 et eontenta in eis, in eo, quod ad vos attinet, observare et observari facere inviolabiter debeatis. Tenor talis est: Exposuit nostro dominio fidelis noster Luchas de Pascalibus ambasciator fidelis noster Cathari, Vos ac precessores vestros habuisse opinionem possendi in eausis eivilibus solos sine opinione iudicum ferre sententiam, quod quidem ea communitas expresse cognovit esse contra nostram concessionem illi communitati Cathari factam et semper factam; quo circa supplicavit provideri super hoc, et declarari, quid est intentionis nostrae. Nos igitur, visa commissione quam vobis dedimus, per quam clare patet, ut vos cum tribus iudicibus Cathari debere jus reddere, et quod in ea opinione, in qua vos comes eritis, ilia sit major pars, non autem quod in sola vestra opinione vos comes sitis, attentoque quod in illo capitulo distinguente civile a criminali exprimitur, quod in criminalibus solus faciatis justitiam. Respondimus dicto ambaseiatori, videri nobis, quod in eivilibus habeatis judices apud vos, et quod nullam sententiam facere possitis nisi cum opinione alicuius iudicis Cathari, et ita vobis scribimus et mandamus, quod de cetero absque opinione alicuius ipsorum judieum Cathari pro tempore deputatorum non debeatis aliquam facere sententiam in eivilibus eausis ulio modo nee genere, quam ipsis fidelibus nostris concessimus, contra fieri intelligamus. Dato in nostro ducal! palatio die xr. maii, indictione iv. MCDXLI. Dipt. Siben. u car. knjinici. Cod. Supp. 541. p. 102.

God. 1441. 12. svibnja, u Mletcih.

Stranci, koji bi rabili barjak sv. Marka, neka plate globu od 100 zl. dukata. 1441. 12. maii. Franciscus Foscari dux Venetiarum etc. Johanni de eha da Pesaro comiti et Christoforo Duodo capitaneo Jadre quod aliqui Apulii, Marchiani ac Ragusei aliique diversarum nationum navigantes per nostrum culfum, portant vexillum s. Marci, sub cuius umbra multa faciunt et etiam facere possent contra nostra ordinamenta et etiam contra honorem nostri dominii." Mandatum, ut tales subjaceant penae ducatorum centum auri. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 81, u mdar. arkivu.

Grod. 1441. 26. svibnja, n Mletcih.

Na molbe rabskih poslanika mletako viee odgovara. MoccoxM. die xxvi. maii. Ser Petrus Basadona, sapiens ordinum. Cum pro parte nostre fidelis eomunitatis Arbi expositum nobis fuerit per Cresium de Dominis et Hermolaum de Hermolais, suos honorabiles oratores, quod alias dum pascua illius insule erant in ipsa comunitate, ilia affictabantur novingentis libris vel circa. Sed postquam ea comunitas fuit eontenta, quod redditus ipsorum paseuorum essent nostri comunis, ipsa pascua affictata fuerunt ultra libras 6500, et hoe processit propter voluntates civium, qui unus in despectum alterius querebat habere dicta pascua, pro quibus illi, qui habuerunt ea, sunt debitores nostri comunis

144

in libris 24359, quas debitores sunt impotentes solvere. Et tandem pro evitandis huinsmodi debitis, et ut ipsi fideles nostri non veniant ad extremam compsutionem, supplieaverit, ut dignemur ea pascua ipsi comunitati eoncedere, sicut antiquitus habebat. Et habita informatione et matura consideratione super dicta materia, sit pium subveniri ipsi nostre fideli comunitati Arbi: vadit pars, quod decetero dicta pascua nostra dentur ad affictum dicte nostre comunitati Arbi cum his conditionibus, quod ipsa comunitas solvere debeat annuatim camere nostre libras tres mille parvorum, et quod comes noster Arbi presens et futuri simul cum deputati vel deputandis a consilio illius loci debeat tanxare precium cuiuslibet poste ipsorum pascuorum, sicut sibi videbitur, reducendo precia ipsarum omnium postarum ad summam ipsarum ra mille librarum. Et ipse poste dentur per texeras vel eoneordium inter cives illius loci secundum qualitatem et conditionem ac neeessitatem ipsorum civium ad tempus annorum quinque usque decern, sicut comiti et dictis deputatis et deputandis a consilio videbitur, et istud iddem observetur pro tempore futuro. Et si dicta comunitas et fideles nostri predicti non solverent, ut dictum est, non gaudeant presenti gratia et concessione. Et quia ipsi fideles nostri Arbi sunt debitores pro pascuis, statuatur eis terminus annorum octo ad solvendum, solvendo singulo anno ratam ipsius debiti. Et pro debitis datiorum habeant terminum annorum quatuor ad solvendum, solvendo ratam singulo anno. Et si dicta comunitas et fideles nostri predicti aut aliquis eorum non facerent aliquo tempore debitum suuin, ut superius dictum est, non gaudeant dictis omnibus concessionibus et gratiis. De parte 57, de non 37, non sinceri 13. Senato Mar. 1. c. 37. t., u mlet. arkivu.

God. 1441. 16. lipnja, u Mletcih.

Odredjuje se, da se imenuju katelani u njekih mjestih Hrvatske. M C C M die xvi. iunil Ser Nicolaus Bernardo consiliarius, ser AnthoCCX . nius Venerio caput de XL. Cum certissimum et indubitatum sit, quod stantibus nobilibus nostris in castelis nostris, dieta castella melius et fidelius custodientur, quam stantibus aliis ex multis rationibus, que dici possent. Et propterea vadit pars, quod in castellis nostris Sibinici, Spaleti, Tragurii et Gatari ac Feltri eligantur per scruptinium in collegio castellani nobiles, qui vadant illuc cum illo salario, modis et conditionibus omnibus, quibus sunt castellani, qui ad presens reperiuntur in locis predictis. Salvo quod isti fiant et sint per quatuor annos tantum, et de quatuor in quatuor annis mutentur sine contumacia. Et consiliarii teneantur sub pena ducatorum centum exigenda per advocatores singulis quatuor annis facere electionem castellanorum predictorum duobus mensibus, antequam compleant. Et ad istam conditionem sit castellanus civitatis Belluni statim postquam compleverit quartum annum. Declarando, quod in omnibus electionibus omnium castellanorum predictorum sapientes ordinum possint ponere ballotam, sicut alii de collegio. Et sint dicti castellani ad

145 obediential** rectorum, qui erunt per tempora, nee ulio modo possint exire de castello sine Iicentia ipsorum rectorum. De parte 84, de non 37, non sinceri 4. Sen. Mar. B. I. c. 41. t, u mlet. arhivu.

God. 1441. 16. lipnja? u Mletcih.

Odgadja se vrieme da poloi izviese za tri mjeseca Orsatu Maurocenu, koj bjase sindikom u Dalmaciji. MccccxLi. die xvi. iunii. Consiliarii. Quod nobili viro Orsato Mauroceno, qui fuit sindicus ad partes Dalmatie, elongetur terminus circa ne go tia sui sindicatus expedienda per menses tres proximo futuros. De parte alii, de non 0, non sinceri 2. Senato. Mar. I, 41. u mlet. arhivu.

God. 1441. 30. lipnja, u Mletcih.

Nedopueno izvazati meso iz Zadra osim za Mletke. 1441. ultimo iunii. Franeiscus Foseari dux Yenetiarum etc. Johanni de eha de Pesaro comiti et Christoforo Duodo capitaneo Jadre: quod rectores non permittant extrahere carnes in pena 500 ducatorum; extractio tantum sit pro Venetiis in pena contraband. Ducali e terminationi. Libro I. c. 80, u zadar. arhivu.

God. 1441..3. kolovoza, u Mletcih.

Bieeno da se odgovori na molbe poslanika Stjepana vojvode bosanskoga. McccciiXi. die tertio augusti. Sapiente consilii et sapientes terre firme. Cum pridie comparuerit ad presentiam nostri dominu unus orator magni I. domini Stephani vay vode Bossine, et pro parte ipsius sui domirii exposuerit et petierit quinque capitula, ad quorum aliqua alias ei responsum fuit.. Vadit pars, quod collegium habeat libertatem respondendi dict oratori secundum quod videbitur ad ea, que petit. De parte alii, de non 8, non sinceri 6. Senato. Mar. I. 51. r.f u mlet. arhivu.

God. 1441. 25. kolovoza, u Sirakusi.

Uslied sudbene rieitbe proglasuje se, da su Dubrovani slobodni od svahe dae i nameta u Sirahusi hao sto i po. cieloj kraljevini. In nomine domini amen. Anno dominice incarnationis millesimo quatringentesimo quadragesimo primo, mense augusti, vicesimo quinto eiusdem mensis, quarte indictionis, regnante Alfonso in Aragonia, Sicilia etc. et vigesimo sexto anno regni sui. Cum comparuisset ad presentiam nostram Antonius de Bonayuto magne reginalis curie ac officii racionum reginalis camere judex, et Matheus Ravanella iiotarius etc. consul Baguseus huius civitatis Antonius de Bellomo petiit, quod extrahere velimus ex
SPOM. XXI. 10

m
actibus curidlibus et publicare subscriptam sententiam ; quod feclmus eso originali sine ulla mutatione: Cum venissent in giudicium consul Raguseus ex una et procurator regit fisci ex altera parte; primus petiit contra secundum, quod Ragusei declarentur in hoc regno immunes db omni portorio, jure, exactione et dogana secundum privilegia ipsis data antea. Captum, quod Ragusei possint talibus juribus frui in Siracusa. Vicesimo tertio augusti, quarte indictionis, millesimo coccxxxxi. Ista sententia fuit pubblicata a me Anto nio de Bonayuto notario etc. Et ideo, ut ista sententia sit omnibus nota, conceditur praesens trasumptum in publica forma. Aetum Syracuse anno, mense, die et indietione premissis. Notarius: Matteus Ravanella. Izvornik na pergameni u car. taj. arhivu bekom.

God. 1441. 29. rujna, u ibeniku.

Knez sibenicki odobrava gradjanom povlasticu, da na dan sv. Mihaila bude puen iz tamnice jedan zloinac, ali malo za tim tu povlasticu ukida. R e v o c a t i o g r a t i e s a n c t i M i c h a e l i s de r e l a x a n d o u n u m ex carceribus. MCDXLi. die veneris xxix. mensis septembris. In feto S. Michaelis Arcangeli huius alme urbis protectoris, in logia communis Sibenici, coram magnifico d. Fantino da ca da Pesaro pro illustrissimo et eccellentissimo dueali dominio Venetiarum comite Sibenici, praesentibus et eorum iudicibus curie maioris et pluribus aliis nobilibus et popularibus civitatis Sibenici; ibique reverendo in Christo patre et d. d. Georgius Sisgorich Dei et apostolice sedis gratia episcopus Sibenicensis nomine suo et eius capituli, nec non istius communitatis Sibenici petit de gratia speciali juxta consuetudinem de anno in annum hactenus observatam in tali die et feto, videlicet: quod dimittatur unus carceratus huic communitati, quern vult Qui d. comes et capitaneus, facta ibi fide per plures nobiles huius civitatis sic esse, et amiuatim dictam consuetudinem in tali die feto observatam, dum idem reverend, d. episcopus pro se et toto eius clero et capitulo ac nomine predicte communitatis petiisset de gratia ibi relaxari virum nobilem ser Georgium Thbdosevich civem Sibenici, condemnatum ad carceres per spectabilem et. generosum d. Jacobum Donato precessorem ipsius d. comitis et capitanei, pro ut apparet scripto de dicta condemnatione in lattera procedenti huius carte. Pro observando dictarn antiquam consuetudinem hactenus in hac civitate in tali die ob servatam, vigore sui regiminis, et omnibus melioribus modo, via, iure et forma, quibus melius potuit, ac de iure et consuetudine potest et debet, libere et expedite relaxavit et relaxari iussit dictum ser Georgium Theodossevich a dictis carceribus per dictum precessorem suum eidem limitatus, remittens sibi in totum dictos carceres, a quibus totaliter remaneat absolutus et exemptus, si et in quantum de jure potest ac debet, et dicta consuetudo fueret observata.

147 Die primo mensis octobris ultra scripts magnificus et geiierosus vir d. Fantimus de ca da Pesaro honorandus comes et capitaneus Sibenici, volens habere veridicam informationem, si dicta consuetudo unquam per elapsum fuerit observata per precessores suos de et super condemnation nibus per eos iam latis publice lectis et publicatis ad arrengum, et in rei veritate reperiens, quod nunquam fuerit observata nisi erga aliquem carceratum pro aliquo delicto, contra quern nondum in scriptis fuerit processum, attenta forma eommissionis sue, jussit, ordinavit atque mandavit, suprascriptam scripturam de eius mandato factam de ser Georgio Thodossevich penitus annullari, aboliri et depenari, ita quod nullius existat efficatiae vel vigoriae, ac si nunquam facta et scripta fuisset. Dipl. Siben. u car. knjinici bekoj. Cod. Supp. 541. p. 102.

God. 1441. 28. listopada, u Mletcih.

Nalaze se knezu skadarskomu, neka nastoji, da vojvoda Stjepan neuznemiruje Zete. M C C X X. die xxvin. octobris. Ser Paulus Corrario procurator, ser CCXXI Leonardus Justiniano, sapientes consilii; ser Petrus Michael, ser Matheus Victuri, sapientes terre firme; ser Jerolimus Bembo, ser Andreas Dandulo, ser Bernardus Justiniano, sapientes ordinum. Comiti et capitaneo Scutari. Sensimus a comite nostro Gatari, quod comes Stefanus pretendit joccupare loea Albanie, que supposita erant do mino despoto Rassie, iamque concors est et intelligentiam habet cum Jurasevich, et ingressus est Zentam superiorem. Et quod propterea omnia loca, que predicti domini despoti erant, in magna sunt trepidatione, que quidem nobis minime placent, nam nollemus ipsum comitem Stefanum eadem loca habere. Et quia iustissimam causam habemus ad hoc obviandi, cum ut scire debetis, per capitula pacis, quam habebamus cum quondam despoto Stefano et successive cum presenti despoto Georgio tenemus, quotienscumque per dicta loca sua opprimerentur, eis de gentibus subvenire. Volumus et vobis mandamus, ut recepto presenti nostro mandato, vos ponere debeatis in ordine et eum illo numero equitum, qui vobis conveniens et honestus videatur, vos eonferre debeatis ad expensas nostras Buduam, Antibarum et ad alia loca Albanie, que erant predicti domini despoti, et eos hortari, ut sint boni et constantis animi, quum deliberavimus vos mittere ad predictum comitem Stefanum ad instandum, quod dessistat a novitatibus eis inferrendis; quod si feeerit, bene quidem, quando vero non, parati sumus eos sub proteetione nostra recipere et defensare. Et si videbitur, quod hoc eis plaeeat, et quod sint contenti venire sub obedientia nostra in casu quo predictus comes Stefanus cessare noluerit, dirrigere debeatis gressus vestros et ire ad presentiam prefati comitis Stefani, et aliter non. Cum autem eatis ad predicti eomitis Stefani presentiam, volumus, ut presentatis Uteris credentialibus et factis salutationibus et oblationibus convenientibus, ut honori nostro et suo vobis videbitur convenire, dicere debeatis, quod singulariter sumus sue magnincentie affecti, cum cognoscamus eum esse bonum filium et amicum nostrum, et propterea quanto maior et potentior esset, tanto
%

148

magis nobis placeret, dummodo esset cum honore nostro. Sed quum, ut potest audivisse, paeem habuimus et habemus factam cum quondam despoto veteri et confirmata per presentem dominum despotum, et inter cetera per capitulum expressum conventumque est, ut si loca sua Albanie opprimerentur, eis cum gentibus nostris subvenire teneamus et eis succurrere. Quamobrem intendentes, ut semper fecimus, fidem nostram inviolabiter observare, magnificentiam suam requirimus et precamur, quod pro amoris et amicitie nostre eonservatione utque cesset omnis materia scandali, et placeat loca prefati domini despoti non molestare. Et si quern ex subditis dieti domini despoti iam sub se accepisset, eum liberare, quum, ut prediximus, non possemus aliter facere, quam cum gentibus et viribus nostris ipsis locis favere et subvenire. Et si ipse comes Stefanus contentabitur bis nostris requisitionibus cedere, et de locis predicti domini despoti se non impedire, debeatis sue magnificentie regratiari cum omnibus illis bonis et humanis verbis, que vobis videbuntur, dicendo, quod non aliud responsum a sua magnificentia sperabamus; de quo subito nobis dabitis noticiam, quod scitis nobis esse debere gratissimum, quia bonam amicitiam et amorem nostrum, quantum in nobis est, intendimus conservare. Et sumpta a magnificentia sua bona licentia, debeatis redire Scutarum, et nos distincte de omnibus, que executi fueritis, advisare. Si vero idem Comes Stefanus se exeusaret, et nollet se abstinere ab intromissione dictorum locorum Albanie, volumus, ut sue magnificentie dicatis, quod tale non expectabatis responsum; sed ei declaratis, quod pro honore et fidei nostre eonservatione non possumus aliter facere quam pacta, que cum dicto domino despoto habemus, observare, et locis predicts favere et subvenire. Et sumpta a sua magnificentia licentia, vos intelligere debeatis cum comite Catari, et in dei nomine loca predicti domini despoti sub obedientia et protectione nostra accipere, et ad custodiam et defensionem eorum facere omnes provisiones vobis posibiles. Et de his, que executi fueritis, nos omni cum celeritate possibili, duplicatis aut etiam triplicatis uteris vestris advisare. De parte 56, 58. Ser Christophorus Mauro, ser Andreas Bernardo, sapientes terre firme. Volunt partem sapieotum per totum cum hoc, quod ea, que per literas scribi volunt, exequantur per unum oratorem nostrum, qui eligatur per scruptinium in hoc consilio, qui non possit refatari sub pena ducatorum ducentorum, et sub eadem pena recedere infra dies octo. Ducat secum unum notarium cum uno famulo, et famulos quinque ad expensas nostri eomunis, possendo expendere ducatos tres in die, non computatis nabulis navigiorum, agociis equorum et saumis. Et ex nunc captum sit, quod dictus orator postquam fuerit cum comite Stefano, si obtinere non posset intentionem nostram, videlicet quod se retrahere non vellet ab impresia Zente et illorum locorum, dictus orator remanere debeat in partibus illis cum salario ducatorum XL iu mense exelusos ab omni angaria; et si per aliquem sibi daretur impedimentum, dominium nostrum de suo sibi reficere teneatur. Et de suprascripta electione oratoris nostri subito per literas nostras detur notitia nostris comitibus Catari et Scutari, ut intelligant hanc

149 deliberationem, utque illos de Zenta et locis illis hoc interim in bona spe tenere possint. De parte 24, de non 27, 42, non sinceri 21, 30. Secreta consilii rogatorum, XV. 102, u rnlet. arkivu. \

God. 1441. 2. studenoga, u Mletcih.

Mletako mee alje kneza skadarskoga ka knezu Stjepanu bosanskomu s nalogom, neka nenapada u Albaniji mjesta pokojnoga despota raskoga. 1441. die ii. novembris. Comiti et capitaneo Scutari. Per literas vestras ac comitis nostri Gatari vidimus, comitem Stefanum pretendere velle occupare loca Albanie, que supposita erant domino despoto Rassie. Jamque cum nonnullis Zente superioris esse concordem, et intrasse dietam Zentam; et quia hoe multis respectibus minime nobis placet, et habemus honestissimam causam, imo debemus ad hoc obviare, volumus et vobis mandamus cum nostro consilio rogatorum, ut recepto presenti nostra mandato, vos ponere debeatis in ordine et omni cum celeritate vobis possibili vos conferre cum ilia familia et societate, que conveniens et honesta vobis videbitur ad expensas nostras vel per terram aut per aquam, ut vobis melius videbitur, ad presentiam comitis Stefani^ mittendo tamen subito aliquam intelligentem personam Drivastum, Buduam, Antibarim, et alia loca Albanie domini despoti, que non se adheserunt comiti Stefano, ad hortandum subditos ipsorum locorum, quod sint boni et con stants animi; quum dominium nostrum volens providere, quod non molestentur, vos mittere deliberavit ad dictum comitem Stefanum, et de his, que sequentur, eos prestissime advisabitis; et circa hec hortamina suprascriptis locis fienda vos intelligere potestis cum comite nostro Catari, eui scripsimus super hoc. Cum autem eritis ad presentiam predicti comitis Stefani, volumus, ut presentatis nostris litteris credentialibus, ac factis salutationibus et oblationibus cum illis verbis, que vobis eonvenientia videantur, dicere debeatis, quod singulariter sumus magnificentie sue affecti, cum teneamus, quod sit et esse velit bonus filius et amicus nostri dominu. Et propterea quanto maior et potentior esset, tan to magis nobis placeret, dummodo hoc non sit cum maximo preiudicio honoris nostri. Sed quum, ut potuit audivisse, pacem habebamus factam cum quondam domino despoto veteri, et firmatam per dominum despotum Georguim presentem, in qua inter cetera per capitulum expressum conventum est, ut si loca sua Albanie opprimerentur, eis cum gentibus nostris sub venire teneamus, et eis succurrere. lotendentes, ut semper fecimus, fidem nostram inviolabiliter observare, magnificentiam suam requirimus et hortamur, quod pro amoris et amicitie nostre conservatione, utque cesset omnis materia scandali, ei placeat loca prefati domini despoti non molestare, et si quern de subditis predicti domini despoti iam sub se aeeepisset, eum placeat liberare, quum, ut prediximus, non possemus aliter facere, qam cum gentibus et viribus nostris ipsis locis favere, et eis subvenire. Et si ipse comes Stefanus contentabitur his nostris requisitionibus cedere, et de locis preicti omini despoti se non impedire, debeatis sue magnificentie regratiari cum omnibus illis humanis et bonis verbis, que

150 vobis viebuntur, diceno, quod non aliud responsum a sua magnificentia habere sperabamus, e quo nobis subit dabitis noticiam, quod scitis nobis esse debere gratissimum, quia bonam amiciciam et amorem nostrum, quantum in nobis est, intendimus eonservare; et sumpta a magnificentia sua bona licentia, debeatis redire Scutarum, et nos distincte de omnibus, que exeeutum fueritis, advisare, dando suprascriptis locis domini despoti noticiam de his, que exeeutum fueritis pre eorum hortamine. Si vero idem comes Stefanus se excusaret iam intrasse partem Zente superioris, et non posse earnd em deserere, dicere debeatis, quod quamquam de iure et honestate possemu et deberemus earn repetere, tamen habentes eum in filium carissimum, cupidi in his que possimus sue magnificentie complacere, content! sumus, quod ei remaneat de dicta Zenta superiore ilia pars, quam accepit, cum hoc, quod se obligat et promittat non se impedire de reliquo et aliis locis, que tenebantur per dominum despotum. Et si de hoe remanebit contentus, accepto a magnificentia sua amicabili comeatu, redire debeatis Scutarum, et cum solertia nos advisare de bis, que executuri fueritis, etiam advisando loca suprascripta domini despoti de his, que cum dicto comite Stefano concluseritis. Verum si idem comes Stefanus de hoc non remaneret contentus, et prosequi vellet intromissionem suprascriptam, sue magnificentie dicere debeatis, quod ab ea tale non sperabatis habere responsum, quod at ta men nobis declarators, et scitis, quod displicenter illud audiemus, quia cum honore nostro et conservatione fidei videtis nos non posse aliter facere, quam iuxta pacta, que cum suprascripto domino despoto habemus, dictis locis favere et subvenire, sed quod eum rogatis, ut pro conserva tione mutue amicitie nostre eo interim, quo veniet responsum nostrum, ei placeat supersedere et aliam non facere novitatem, quam hucusque fecerit, quum habito responso nostro de eo, sibi dabitis noticiam; et sumpta ab eo licentia, redire debeatis Sctarum, iterum mittendo ad loca suprascripta domini despoti ad dandum de executis per vos cum dicto comite Stefano noticiam, et ad suadendum et hortandum eos, ut stent bono animo, quum subito denotabitis nobis responsum predicti comitis Stefani, et speratis, quod solicite providebimus conservation! eorum, et eis dabimus favores nostros. Et de his, que feceritis cum predicto comite Stefano, per triplicatas litteras nos advisate, et scribatis, si ea loca despoti cum Rochis sub nostra obedientia venire contentabuntur. Et comiti Catari scribatur ut modo: Recepimus litteras vestras datas vi. oetobris, quibus nobis denotastis expositionem vobis factam per oratorem comitis Stefani et responsionem quam sibi fecistis, et quantum circa factum provisionis sue nobis placet responsio per vos sibi facta. Ad factum vero loeorum despoti, vos advisamus, quod providere intendentes illis rebus, iussimus comiti nostro Scutari, ut se conferat ad dictum comitem Stefanum cum commissione, cuius copiam pro informatione vestra vobis mittimus his inclusam. Et volumus et vobis mandamus, ut vos intelligere debeatis cum predicto comite nostro Scutari, et suadere et hortari loca, que fuerunt domini despoti, que non se adheserunt suprascripto comiti Stefano, ut stent constantis et boni animi, quum ad conservationem ipsorum intendimus pro videre, et de his que sequentur, solicite nos advisate, et nos certiora-

151 retis, si predicta loca domini despoti eum Roehis sub nostro dominio venire contentarentur. De parte 80, de non 18, non sinceri 21. . Secreta consilii rogatorum XV., u mlet. arhivu.

Go. 1441. 17. i 20. studena, u Mletcih.

Dravni sbor odgovara na molbe poslanika korulanskoga puka. M C C L. die XVII. novembris. Ser Jeronimus Bembo, ser Andreas CCXI Dandulo et ser Bernardus Justiniano, sapientes ordinum. Quod ad 28. eapitula porrecta per populares Curzole, respondeatur per collegium, ut non detur tedium huic consilio. De parte 53. Ser Felix Bono sapiens ordinum. Cum ab aliquibus annis citra populus Curzole omni anno veniat Venetias ad gravandum se de ordinibus et tirannis, que fiunt per nobi les contra populares, et observantur contra eos non obstante, quod per dominium nostrum non fuerint confirmati. Et etiam ad conquerendum de comite, qui ab illis eligitur, propter quam electionem eogitur ad omnia consentire. Et licet comes predictus debeat eligi a comunitate sicut patet per nostras concessiones factas comunitati, in qua comunitate omnes de Curzola comprehendantur, tamen dictus comes eligitur tan turn a quatuor aut quinque nobilibus principalibus, qui per parentellam et autoritatem, quam habent in ilia terra, faciunt quicquid volunt, sicut veris informationibus et testificationibus habetur. Et licet per dominium plures litere scripte fuerint comitibus, ut non permittant fieri a nobilibus aliquid, quod sit contra libertatem popularium, tamen tales litere nihil profuerunt, quoniam per statuta sua expresse eavetur, quod licitum est nobilibus posse dicere contra rectorem omnia, et si incurrit penam propter hoc, quod comunitas solvat earn. Et hec omnia evenire dicuntur propter huiusmodi electionem, que si fieret per nostrum consilium, non obligaret comitem ad ali quam specialem personam. Et cum totus populus supplicet, quod talis electio fiat per nostrum consilium, sicut fiunt alii rectores Dalmatie, ut vitentur scandala et elivisiones, que una die sequi possent inter populum et nobiles predictos, et forte taliter, quod ita faciliter non posset provideri. Vadit pars: quod comes Curzole decetero eligi debeat in majori consilio per quatuor manus electionum cum salario, modis, utilitatibus et condictionibus, quibus nunc est comes presens. Et ita respon deatur dictis ambaxatoribus ad primum capitulum. Ad alia autem capitula respondeatur per collegium, sicut in parte sapientum continetur. De parte 42, de non 2, non sinceri 5. 1441. Die xx. novembris. Capitula Curzole. In collegio vigore partis suprascripte. Serenissimo ducali dominio suoque pio et gratioso eonsiglio reverenter comparono ai vostri piedi el vostro povero puovolo da Curzola per le graveze et usurpacion i fano queli zentilomeni de Curzola contra justicia et contra la intention de la vostra signoria, segondo che se contien in questi sottoscripti capitoli. 1. Prima che per el so consejo se elezeno el chonte a lor modo, e siando per lor electo, non po far chel non compiaxa ai diti zintilomani, e fa quelo che lor vuol.

152 2. Item chome i diti populari guardano la terra e fano le guarde e lor non fa guarde contra el privilegio a lor concesso et contra ogni equita. 3. Item ehome i poveri homeni lavorano e fano tute ovre e plouegi segonda ordena el comandador per so parte. 4. Item ehome nuj semo aparechiati a far le ovre dogni ora e lor stando a darse bon tempo, et non vuol far niente, chome fo ander in lago o rivera di Zenova. Nui semo apariadi, e lor stano inpassy. 5. Item che da nuovo hanno facto contra el eomandamento de la vostra signoria, perche i non vuol, che i possano piantar i tereni. 6. Item chomo i populari fano tute angarie e lor niente et sono absolti. 7. Item che devedano chargar vin forestier per Veniexia in dano de la vostra signoria e de i poveri homeni de Curzola. 8. Item che lor ha facto un dacio de i zapini a pagar de 12 luno e de ogni ligname che va fuora. 9. Item che lor ha facto, chel se debia dar el quinto, dove se deva el sexto de le seminaxon fate in i luogi comuni. 10. Item che a so posta i fa guardiani de le suo vigne, e del puovolo et fano a suo modo, e nui non savemo niente. 11. Item chome non lassano vendemar le sue vigne di povolani quando piaxe a lor, se no quando piaxe a i diti zentilomeni. 12. Item che lor hano facto, che nisun non debia dar ad algun lavorente pi cha soldi 4 per maleficio di poveri. 13. Item che lor ha facto, che in el campo de Lombarda non se possa dar achuxa de anemali menudi. 14. Item che le zentildonne non lassa star a provo de si le muier de i populari. 15. Item che el se fa gratia ai zentilomeni de vender le suo carne ala becharia uno mezanin et del popular un soldo, et molte volte i popular non po haver carne per darla a lor. 16. Item che se uno zentilomo amaza uno homo, el vien taia la testa, et el popular vien apichado per la gola contra la equita per disprexio del povolo. 17. Item chi amaza un ehavalo die esser impichado per la gola contra ogni lee divina et humana. 18. Item se uno zentilomo sforza una povolana verzene, paga ducati cinquanta e star in prixon mexi tre, et se el povolan una zentildona, die esser apiehado per la gola contra ogni equita. 19. Item chome i dicti zentilomeni cum el chonte tolse i denari chel povolo havea assunadi per vignir ala vostra signoria. 20. Item chome adesso hano facto, che non debiano parlar ni consiarse per vegnir ala vostra dementia. 21. Item chome i diti populari lavora a i serviscii de misser lo chonte et de i zentilomeni quando hanno la guardia senza premio algun. 22. Item chome i populari paga per ogni animal grosso in chadauu campo grossi 6, et non se pagava per lo passado se non grossi 3, e questo hanno facto i zentilomeni; et per li animali menudi se pagava perperi 2 e paga perperi 4.

153 23. Item chome ser Marin Zilchovich ha facto stimar le pedege de li animali per le suo vigne, ma non per quele de altri contra i statuti. 24. Item che le un statute, che chi invola un bo, debia pagar perperi L e satisfar el damno al patron del bo, e se non avesse da pagar, sia picbado per la golla, et per una vacha perperi xxx o esser pichado. 25. Item che i procuradori del povolo predicto, i qual fo questo instade alia vostra signoria per lementarse, fo mal menadi a Curzola per el cbonte et i zentilomeni per le prixon e strasinadi per angarie et guarde et factoli ogni crudelita e condanadi in pene pecuniarie contra dio et raxon, ma per vendicarse chome se porano provar. 26. Item che quando se reschata gran parte del formento de la nave de Michali Chily, la qual perigola in la Zuliana, perla parte aspecta a queli de Curzola fo messo in chomum a soldi 23 el ster, e per che era bon formento, i zentilomeni ne tolse qual stara 40 qual 50, et i poveri non ne podeva haver per so uxo pur un ster et pezo fo che da puo i dicti zentilomeni el revendeva ali poveri popolari a raxon de lire 6. per star, el qual formento era de la serenit vostra. 27. Item perche i dicti zentilomeni hanno electo per chancellier, el qual e streto parente de la mazor parte de i zentilomeni, et e da Liesin a, lui tien da la parte de i zentilomeni, et fa ogni mal chel po al puovolo, fazandosse strapagar de le scripture a queli de povolo a requisition de i zentilomeni cum assai altre extorsion et inzurie, chel piaqua ala vostra signoria orden ar, che el rector, che vignera da Venexia, mena un eancelier cum luy, altramente povereti non po viver. 28. Item che i zintilomeni vien a Vieniexia a spexe del chomum et i populari a so spexe proprie contra ogni equita, che la cossa sia eguale, che anche i populari vegna a spexe del chomun, over che i dicti zentilomeni vegna a so proprie spexe anche lor, per che i populari xe anche in chomum. In collegio 20 decembris. Sapientes ordinum. Quod ad capitula porrecta pro parte popularium insule Curzole, respondeatur. Et primo. Ad primum de comite, qui eligitur a nobilibus Curzole, respondeatur. Quod electio sui comitis sit sicut ilia comunitas voluit et de gratia petiit, quando venit ad obedientiam nostram. Sed si ipse comes facitaliquid, quod non sit justum aut benefactum, appellatio ad advocatores et auditores sententiarum semper parata est. Ad secundum de custodiis, que hunt in civitate, servetur consuetudo. Sed tempore pacis non possint deputari ad custodiam terre ultra xn. tantum, si videbitur rectpri ita esse necessarium, qui tamen per rectorem solum deputentur iuxta formam statutorum. In tempore autem guerre deputetur ille numerus, qui videbitur comiti necessarius, cum conditione tamen, quod nemo dictorum deputatorum possit servire cuiquam, sicut in eoncessionibus nostris factis illi comunitati 1431. die 19 noyembris, tercio capitulo, contioetur. Addendo etiam, quod rector, qui dicte concessioni contrafaceret, cadat de libris centum, quas exigant advocatores comunis vel sindici. Ad tertium de operibus et de publicis respondeatur, quod similia opera et publiea fiunt ubique per homines districtuales et non per nobiles vel cives. Sed bene declaramus, quod similia opera volumus ordinari

154 per comitem solum et non per alias personas ulio modo. Et quod opera deputentur pro rebus publicis spectantibus ad comunitatem generaliter non autem ad particularem comoditatem nobilium. Ad quartum, de angariis de extra insulam fiendis, respondeatur, quod servetur consuetudo. Ad capitulum quintum de terrenis, que non permittuntur plantari, respondeatur, quod sumus informati, illam insulam in tres partes esse divisam, unam pro seminationibus, unam pro pascuis animalium et unam pro plantationibus vinearum, et ita esse statutum per ordines suos antiquos. Sed propter ea, que dixerunt oretenus, volumus, quod decetero neque per consilium suum, neque per rectorem possit dari licentia alicui plantandi ultra id, quod ad presens est, sub pena rectori ducatorum v centum si concederit vel con sentiret plantandi. Ad sextum capitulum de Angariis, respondeatur, quod servetur con suetudo. Ad septimum de vino ducendo de ponta Venetias, respondeatur, quod nostra intentio est et omnino volumus, quod Curzolenses possint conducere vina Venetias unde voluerint, nee per consilium Curzole possit sibi prohiberi ulio modo, et si prohiberentur, placet nobis, quod nemo teneatur illud observare vel obedire; declarando tamen, quod dicta vina dirrecte onducantur Venetias et non alio sub pena contrabani. Ad alia multa capitula, que porrexerunt, respondeatur in summa, quod si ea, que in illis capitulis continetur, facta sunt per sua eonsilia, rector non debeat observare nisi fuerint per nostrum dominium confirniata sub pena librarum centum. Alia vero omnia, que in statutis suis esse dieunt, revocare non intendimus, quoniam petierunt de gratia. Et nos in sui complacentiam ipsa statuta confirmavimus, et ita ilia observari volumus ad beneplacitum nostri dominii. Verum illud statutum, per quod licet cuiquam loqui contra rectorem sine ulla pena, et si incureret penam, comunitas solvat, revocetur in totum et per totum. Et quia populus Curzole, volens venire ad nostram presentiam, non permittitur venire, sed opportet ut clam fugiant inde, quoniam carcerantur et fiunt sibi multe insidie, ut venire non possint ad conquerendum; et modo nuper isti, qui venerunt, fuerunt per multos modos impediti, sicut ipsi dixerunt, mandetur comiti, qui nunc est et erit per tempora, quod sub pena ducatorum v centum auri, exigenda per advocatores comunis, non debeant nec possint prohibere cuiquam volenti venire ad nostrum dominium, quando veniat ymo sibi dari faciant omnes scripturas, quas quicumque venerint, petierint, et ducere volent pro causis, propter quas venerint. Et ad istam conditionem sint isti omnes, qui nuper venerunt, contra quos propter hoc adventum suum nullam novitatem vel impedimentum faciat, nec ullam penam positam propter hoc non exigat sub dicta pena, quoniam volumus omnino, quod liceat omnibus nostris subditis posse venire ad nostram presentiam omni tempore ad beneplacitum suum. Sed non possint dicti neque populares neque nobiles se congregare ulio modo, nisi prius iverint ad comitem, et sibi dixerint, qua causa velint se congregare et mittere Venetias ad nostrum dominium. Et facta dicta denuntia, rector non possit prohibere licentiam sub dicta pena.

155 Verum elaramus, quod tarn nobiles quam populares, volentes venire Venetias, non possint decetero venire ad expensas comunitatis, sed qui venire voluerint, veniant ad suas expensas vel ad expensas illorum, qui se gravari voluerint. Senato Mar. 1. c. 67 usque 68 1., u mlet. arhivu.

God. 1442. 4. veljae, u Mletcih.

Posto je Korula do sada imala pravo sama imenovati svoga kneza medju mletakimi plemii, a to je uzrokovalo ne malo nereda, primljeno, da se od sada imenuje knez Korule u mlet. vieu. MccccxLi. die quarto februaru. Ser Andreas Barbo, ser Lucas Faletro, ser Petrus Vallerio, capita de XL. Cum comunitates nostre Cadubrii, Curzole et Bullearum ex concessionibus et privilegiis nostris eis factis babeant libertatem eligendi rectores suos ex numero nobilium nostrorum et pro certo tempore, ex quibus electionibus antequam fiant et post faetas sequuntur multe promissiones et inconvenientie contra deum et iusticiam et bonorem nostri dominii, et pro ipsis etiam in predictis locis orte sunt multe discordie et inimicicie propter diversitatem opinionum, ad quod pro bono dictorum locorum et ad e\itanda omnia scandala, et ut fiat iusticia pauperibus personis oppressis sit providendum; vadit pars, quod de cetero predicti rectores Cadubrii, Curzole et Bullearum eligantur per duas manus electionum in maiori consilio, qui electi balotentur unus per medium alterius, et sint per duos annos et Cum illo salario, utilitate, conditionibus, expensis et commissione, quibus sunt rectores presentes. Nee possit presens pars revocari, suspendi aut aliter declarari, nisi per quinque consiliarios, triginta de XL. et tres partes maioris consilii. De parte 306. de non 150, non siuceri 57. MccccxLi. die xxvi ianuarii in consilio de XL. De parte 22, de non 8, non sinceri 3. Seer eta consilii rogatovum XV. c. 113, u mlet. arkivu.

God. 1442. 9. veljae, u Mletcih.

Nalaze se knezu korulanskomu, neka se obina dri povlastice, sto je jednom podjelila Franjevcem na ostrovu. MccccxLi. die vim februaru. Franciseus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. Nobilibus et sapientibus viri Thomae Micbael de suo mandato comiti Curzole et successoribus suis fidelibus dileetis salutem et dileetionis affectum. Querelanter expositum fuit nuper nostro dominio pro parte religiosorum fratrum ordinis saneti Francisci e observantia commorantium in ecclesia beate Marie virginis super seopulo sito ante ilium locum nostrum, quod cum iam sunt elapsi anni quadraginta quatuor, quod per consilium bominum Curzole legiptime eoadunatum fratribus tunc existentibus, et qui per tempora forent concessus fuisset scopulus ille, super quo absque eorum voluntate nemo auderet seminare/incidere ligna nee alia facere, que dietis fratribus seu utilitatibus suis damnum aliquod inferre possent, pro ut per privilegium sigillatum sigillo illius

156 nostre fidelis comunitatis evidenter apparet, et omnia sic per dictum tempus fratres, qui in illo loco habitarunt, quiete et pacifice possederunt. Nunc vero nonnulli sunt, qui honorem omnipotentis Dei ae gloriosissime virginis parvipendentes, capras et animalia sua ad pascendum super ipsum scopulum mittere intendunt, presertim vigore cuiusdam partis noviter videlicet die decimonono augusti proximi preteriti capte in consilio Curzole, per quam deliberatum est, quod scopulus habitationis ipsorum fratrum incantari debeat pro pasculo animalium. Quod quidem apud Deum et ho mines impium et inhonestum est. Unde supplicatur humiliter, quatenus dignemur tauter providere, quod fratribus ipsis modo aliquo obliquum non fiat contra formam privilegii sui. Humilibus itaque ac honestis supplicationibus suis inclinati, fidelitati vestre scribimus et mandamus, qua tenus omnia dictis fratribus seu conventui suo per privilegium suprascriptum concessa observare et inviolabiliter observari facere debeatis imposterum, sicut superioribus temporibus observatum extitit, nee permittatis contra ipsum privilegium aliquid innovari, et si quod innovatum est, faciatis illud penitus revoeari. Data in nostra ducali palatio die penultimo ianuarii, indietione quarta,
MCCCCXL.

MCCCCXLI. die vim februaru. Ser Bernardus Justiniano sapiens ordinum. Quod suprascriptum mandatum scribatur, et fiat autoritate huius eonsilii, ut habeat efficatiam et melius observatur. De parte alii, de non 1, non sinceri 1 . Senato Mar. I. c. 77., u mlet. arhivu.

Gro. 1442. 1. kolovoza, u Kotoru.

Providuri mletaki potvrjuju Buvanom povlastice dane jim od Ojorgia despota rakoga. Nos Ludovicus Laureano pro illustrissimo dueali dominio Venetorum capitaneus generalis culphy, Marcus Geno miles provisor in Albania ac Petrus Dalmario comes Gatari. Considerantes optimam fidem et constantissimam devotionem fidelissimorum eivium Budue, qui ex animi affectuoso ardore sub umbra illustrissime duealis dominationis nostre veniendi ac vivendi passi sunt agros suos devastari, domus incendi, et bona et ani malia sua in predam dari per comitem Stephanum vaivodam Bossine. Tandem cum summo bono placuit, ut illustrissima duealis dominatio nostra dignata sit eos in servitores et subditos suos acceptare et nobis tribus mandare, ut eos aceeptaremus. Et ipsi Buduani leto et iucundo animo nullis premissis conditionibus se nobis dederint, eos in subditos et fidelissimos servitores nostre illustrissime duealis dominationis aeceptantibus. Cumque nunc supplicant privilegia et pacta, que cum olim domino suo despoto Giorgio habebant, per nos confirmari, ut hisdem pactis et con ditionibus sub illustrissimo ducali dominio nostro tractentur, vivant et regantur, et visis per nos conditionibns et privilegiis suprascriptis, que privilegia e vulgari sclavo in vulgari latino de verbo ad verbum trauslata et annotata sunt inferius, ea privilegia tenore presentium sancimur et confirmamus, et sancta et confirmata esse volumus. Cumque petant,

.157 ut pro damniS; que per ipsos ante hoc tempus forte illata essent subditis serenissime ducalis dominacionis nostre aut alienis aut pro represaliis, que secute fuissent, nihil ab eis in futurum petatur aut innovetur, promittimus etiam, quod racionibus supraseriptis nihil eis in futurum innovabitur, sed ex hac hora Vetera omnia, si qua sunt, oblita sint, et nunquam renovari possint, aut pro ipsis aliquid innovari. Et hee in maius robur notari mandavimus manu Thebi Capello illustrissimi ducalis do minu nostri notarii et cancellarii nostri, et impressione sigilli beati Marci evangeliste muniri. In jure autem et justitia ministranda in criminali subjaceant regimini Catari. Et appellationes omnes spectent ipsi regimini, donee per serenissimam ducalem dominationem nostram aliter ordinabitur. Copie privilegiorum, que communitas suprascripta Budue habebat a despoto Georgio de verbo ad verbum in vulgari latino translata. Per la gratia de dio signor de Sciavonia, de Zenta, despoto Zorzi. Che sia manifesto a chadaun, come vene a la mia signoria honorevoli Buduani, e fime ricordo pregando la mia signoria, ch la mia signoria i faca usanza, la qual uxanca ha la cita de mia signoria Antivari. E pero vezando la mia signoria la lor fadiga e fedelta, la mia signoria i fexe gratia, la qual usanea ha la mia cita de Antivari, quella uxanca che habbia cita de la mia signoria Budua. Salvo quello, che semena su le terre de la mia signoria, che debiamo pagare septimo; e quelle vigne, le qual sono su li terreni della mia signoria, che pagano decimo; e che i sia perdonato doana de becharia, e altre doane debiano pagar ala mia signoria. In tuto altro che habiano alia usanea, che ha Antivari. E questo sia fermo in vita de la mia signoria, et in vita deli fioli de la mia signo ria. E de questo sia executor logofet Manuil. Scripta vi m. xnii c. XLVIIII del mexe de april a di 6 in Budua. Per la gratia de dio sigaor de Sciavania e de Zenfca despoti Zorzi fa gratia la mia signoria ala citade de Budua i tuto quello che ha tolto signor e parente mio despoti Stefano da i confini dela cita de Budua e dado al Cernoevichi, quali confini la mia signoria i faca tornar, che li siano suo liberi ala mia cita de Budua; e che sia questo firmo in fina la vita de la mia signoria e de i fioli de la mia signoria. E de questo executor sia legofet Manuil. Scripta vi m. vini c. XLVIIII del mese de avril in Ragusa. Datum Catari die primo augusti, indictione v. millesimo quadringentesimo quadragesimo secundo. Phebus cancellarius. L. S. sancti Marci. Origin, pergam. apud 8. Ljubi.

Go. 1442. 5. kolovoza, kod Drivasta.

Uvjeti, pod kojimi se grad Drivast predaje republiJci mletakoj. 1442. 5 augusti, indictione v. Copia literarum patentium seu. capitalorum terre Drivasti, pervente ad fidem et obedientiam illustrissime dominationis Venetiarum, obtente per virum nobilem Franeiscum Quirino etc. Nos Franeiseus Quirino pro serenissimo et excellentissimo ducali dominio Venetiarum etc. comes et capitaneus Scutari. Notum facimus; sin-

158 guli et universis lias presentes inspecturis, quatenus nos existentes cum copiis prelibate dominationis nostre sub Drivasto apud eccleiam sancti Nicolai sub civitate veteri, volentes exequi mandatu n excellentissimi dominu Venetiarum, videlicet sponte vel vi accipere dominium predicte civitatis Drivasti, ne ipsa in manus infidelium deveniat, et inde maxima incomoditas et periculum omnibus christicolis, et presertim civitatibus, que sunt sub umbra excellentissimi dominu Venetiarum, consequatur, nobiles et egregii viri civitatis Drivasti, videlicet: ser Bellacius Ungaro, ser Bellus Precalo judex, Theodoras Chilanzo judex, Johannes Bello et ser Nicolaus Staputaro ac presbiter Paulus notarius civitatis cum aliquibus aliis civibus accesserunt ad nostram presentiam, asserentes habere plenam auetoritatem et liberam potestatem a tota comunitate Drivasti conditiones et pacta mecum ratificandi et confirmandi infraseripta capitula. Primo videlicet, ne prefata civitas eorum, ulla oceasione vel culpa contracta per tempus preteritum, debeat destrui vel ruinari a dominatione Venetiarum. Secundo, ut omnes confines civitatis et ville, quos et quas habuit civitas eorum tempore preterito et sub regimine dominationis Venetorum, insuper omnia privilegia dictorum confinium ac villarum, quas eorum civitas habuit temporibus retrohactis, sint eis ratificata et confirmata. Item ut omnia eorum statuta et reformationes sint confirmate. Item ut possint creare officiates eorum secundum consuetudines suas habitas. Item ut remittantur pene omnibus illis Drivastinis, qui aliquo modo vel antiquo tempore offendissent illustrem domination em Venetiarum, ut sententie contra eos facte cancellentur de libris. Item ut omnes illi cives, qui tempore despoti missi fuerunt in exilium, redeant in domos suas, et ut omnia bona eorum eis restituantur, que despot dominus eorum primus eis abstulerat, ut una omnes fideliter serviant domination! Venetiarum. Item ut noster episcopatus habeat villam Pristam cum omnibus suis pertinentiis, pro ut habuit tempore elapso et sub regimine dominationis Venetiarum. Item ut abbatia nostra sancti Johannis de Stole habeat suos confines, quos primo tempore dominationis nostre habuit, et aliis temporibus. Et ut dominatio Venetiarum prebeat omne auxilium et favorem ad sanctissimum patrem nostrum, ut semper in futurum abbas sit Drivastinus, et ut eum debeat confirmare prelibata dominatio Venetiarum. Item ut nostra ecclesia cathedralis et ecclesia sancti Georgii, et tres scole maj ores, videlicet.- sancte erueis, sancti Georgii, sancte Marie sint exempte ab onere decimarum, prout antea fuerunt. Item omnes vinee, plantate per Albanenses vel alios forenses in nostris confinibus, sint destructe et extirpate, ut jubent et volunt statuta civitatis eorum. Item ne aliquis Albanensis vel forensis possit facere vel fabricare domos vel aliquid edificium in nostris finibus contra voluntatem nostram. Item nee aliquis Albanensis possit habere aliquam proniam vel in civitate vel extra civitatem in nostris finibus. Item supra omnibus copiis tarn civitatis quam districtus Drivasti, missis ad servicium prefacte dominationis Venetiarum, sit caput et vayvoda civis Drivastinus. Item ne cives Drivastini teneantur ire ad hostem ultra unam dietam itineris, ne civitas denudetur suis defensoribus, et ne aliquis earn offendere possit. Item ut cives eorum post hune annum usque ad duos alios annos sint liberi et exempti a decimis bladi.

159 Item ut omnia privilegia facta civibus Drivastinis a dominis eorum peremptoriis sint ratifieata. Item omnis Drivastinus habens terram vel possessionem cum cartis vel instrumentis factis per notarios Scutarinos, debeat eas habere, si de jure debet habere. Item ut omnis civis Drivastinus de illis terris vel possessionibus, quas habet in finibus et tenuta Scutari, debeat dare, suas decimas in civita'e Drivasti. Et e con verso cives Scutarini de illis possessionibus, quas habent in finibus Drivasti, teneantur dare suas decimas Scutari. Et hoc propter multa scandala, que occurunt. Item ne aliqua angaria sive collecta eis in futurum imponatur contra eorum statuta. Item Megussi non possint unquam in futurum habitare in finibus Drivasti. Item omnes terre nostre comunitatis, occupate ab aliquibus temporibus Sclavorum, restituantur comunitati, reservando jura omnium. Item ne cives Drivastini teneantur solvere aliquam dohanam ad sanctum Sergium, sicut semper fuit ex consuetudine. Item ut ser Bellatio Ungaro debeat satisfied pro expensis ab eo factis in introitu domini despoti de bonis ipsius despoti, videlicet vegetibus vel vino, vel si aliquid hie inveniretur. Item ut dominus Franciscus Quirino comes et capitaneus Scutari juret nomine dominationis Venetorum, quod prefata dominatio nunquam tradat civitatem Drivasti in manus alicujus alterius domini, sed ipsam pro se teneat, exeepto domino despote, cui si ex voluntate dominationis proeederet, possint earn restituere, non ligando in aliquo dominationem Venetiarum, sed ut semper hoc in libero arbitrio excellentissimi dominii Venetorum fiat. Quibus capitulis prepositis predicti cives promiserunt nomine suo et nomine aliorum civium civitatem suam dare prefate dominationi, et jrare omnes fidelitatem sancto Marco et dominio Venetorum. Quamobrem nos dietus dominus Franeiseus Quirino comes et capitaneus Scutari, videns et considerans predicta capitula esse justa, licita et honesta, cum ab justis facile sit justa impetrare, omnia et singula suprascripta capitula nomine et vice dominationis Venetiarum promittit attendere et observare et nullo unquam tempore vel occasione contrafacere vel contravenire, sed semper rata et firma habere, et nulla causa violare. Et dominus comes pro se et nomine dominationis Venetiarum juravit dictis civibus predicta pacta inviolabiliter observare. Gives autem juraverunt sancto Marco et excellentissimo dominio Vene.tiarum semper fidelitatem servare. Que omnia suprascripta capitula confirmata sunt et ratifieata per dictum dominum Franciscum Quirino, primo ad houorem Dei et evangeliste saneti Marci et laudem; honorem et beneplacitum excellentissime dominationis in presentia testium infrascriptorum, videlicet dominorum et nobilium Venetorura: Zacharie Contareno^ Marci Cicognie, Fantini de cha de Pesaro et civium Drivastinrum, videlicet ser Nicha Masiotis, ser Theodori Summa et ser Michaelis Bello, et Petri Ungaro. Data Drivasti sub MGOCCXLII., indictione quinta, die quinto mensis augusti. Ego Ambrosius de Sibenicho imperiali auctoritate notarius et cancellarius spectabiiis et egregii viri domini Francisci Quirino honorabilis comitis et capitanei Scutari, his omnibus interfui, et manu propria scripsi, ac sigillo saneti Marci ex mandato predicti domini Francisci roboravi. Gommemoriale XIII. c. 159, u mlet. arhivu.

480

' (M. 1442. 7."kolovoza, u Mletcik.

Upuuje se skadarski knez, kako da se vlada u predobiu odprije despotovih mjesta. 1442. 7 augusti. Comiti et eapitaneo Scutari. Recepimus literas vestras datas xi et xv et ultimas diei xxvini mensis iulii prope preteriti, et plene intelleximus omnia in eis conteDta et solertiam et prudentiam vestram commendamus. Et dieimus, quod ut iam per literas nostras vidisse debetis, vobis mandavimus, ut vos intelligere deberetis cum eapi taneo nostro eulfi ac comite Catari et provisore, quern misimus ad partes illas, et addunatis omnibus gentibus et subditis nostris illarum partium procuraretis reducere ad obedientiam nostram omnia loca, que fuerunt domini despoti; et tanto magis in hac opinione et sententia confirmamus, quanto, ut scribitis, res factibilior est, cum scribatis, quod si nos discoboperire volumus, omnia ilia loca a Saboiana citra venient ad obe dientiam nostram. Igitur intelligite vos cum comite et provisore suprascriptis, quia capitaneus recessurus est, et si ad pacem non devenissent, et videatur predicta loca habere posse, ad aquirendum et habendum ilia attendere debeatis. Sed hanc intelligentiam secum taliter habeatis, quod unus non impediat praticas alterius. Et esset nostra intentio, quod vos attendere debeatis ad habendum Drivastum et Antibarim et loca Zente superioris, et specialiter passus, per quos Zenta inferior reddatur secura. Et proptera contenti sumus, ut vadatis cum gentibus et exercitu nostro, vir autem oobilis Andreas Venerio camemarius noster remaneat loco vestri, donee stabitis extra. Et sumus contenti, ut Matagusiis et aliis Zente superioris promittere pssitis id, quod habere consueverunt. Gomes autem Catari et pro visor attendant ad praticas Jurassevichiorum et alia deinde^ Et damus vobis libertatem eundi etiam, si opus fuerit, versus partes Catari, ut vobis utilius et melius videbitur. Et contentamus, quod r nobilis Marcus Geno miles provisor noster venire possit et esse una vobiscum in exercitu predicto, aut alias gentes illarum partium congregare, et ab ilia parte attendere, ut ipsi comes et provisor utilius esse judicabunt. Et si per vos et ipsum comitem ac provisorem iudicaretur omnia suprascripta loca haberi non posse, observare debeatis mandatum nostrum diei 27 iulii. Et ut melius mentem nostram intelligatis, vobis mittimus his inclusam copiam litterarum, quas scribimus predietis eomiti et provisori. Et pro favore illius impresie mitimus Cattarum cum una gripparia pedites. CLX. sub duetu duorum proborum virorum comestabilium; et quia promisimus eis dari facere, ipsis applicatis Catarum, ducatos tres pro paga, volumus et vobis mandamus, quatenus recepto presenti nostro mandato, mittatis subito ad manus suprascriptorum comitis Catari et provisoris ducatos v centum, ut eos predietis peditibus dare valeant. Et preterea quia necesse est, quod ipsis peditibus singulo mense detur subventio, et ilia camera consueverit solvere ducatos mille in anno domino despoto, et ultra hoc superhabundant denarii, qui per precessores vestros hunc mitti consueverant, et speramus, quod vestra cum prudentia non minus facietis, sed longe magis quam alii, considerata potentia et pratica, quam habetis in partibus illis, volums et vobis mandamus, qualiter

161 taliter providere, talemque modum adhibere debeatis, quod omnino de mense in mense subventionem etis peditibus suprascriptis in pecunia numerata et non in pannis vel aliis rebus. Nam precessor vester asserit providisse, quod non amplius panni vel alia dentur per cameram, quod nobis plurimum placet, et volumus per vos effectualiter observari. Et est nostra intentio, quod icti peites per fortalicia non ponantur nec disperdantur, sed teneantur in exercitu, et exerceantur cum aliis gentibus et subditis nostris, ut videbifcur per eopiam supraseriptam etiam per nos scribi predictis eomiti Catari et provisori illarum partium. Verum iterum vobis replicamus, quod taliter vos intelligatis cum comite nostro Catari et provisori partium Albanie, taliterque res ordinetur, quod res nullum incomodum; hoe defectu, pati possit, sed omnia bene procedant. De parte 77, de non 18, non sineeri 12. Secreta consilii rogatorum, XV. c. 134, u mletakom arhivu.

God. 1442. 7. kolovoza, u MletciL

0 njekom poduzetju u Albaniji pozivlje se pomorski kapetan da ga obavi, MCCCCXLII. die vii augusti. Ser Franciscus Barbadico, ser Paulus Corrario procurator, ser Paulus Truno, ser Federieus Contareno, sapientes consilii. Capitaneo culphi. Ut per alias vobis et eomiti Catari ac provi sori nostro in partibus Albanie scribimus, mittimus ad partes illas pro favore illius impresie pedites CLX. Et volumus ac vobis mandamus cum nostro consilio rogatorum, ut receptis presentibus cum galea Crete vobis restante vos conferre debeatis Corplioy, et atterzare quam celerius possibile sit bene et suffieienter ambas ipsas galeas, vosque fuleire panatica; et si alia galea Crete de novo armata venisset, earn etiam fuleire et in ordinem poni facere debeatis etc. De parte 56. Ser Marcus Foscari procurator, sapiens consilii. Vult quod scribatur dieto capitaneo in hac forma videlicet: Mittimus pro favore illius im presie partium Albanie, ut per alligatas presentibus vobis ac comiti Ca tari et provisori in partibus illis scribimus, pedites CLX. Et volumus ac vobis mandamus, quod solicite procurare debeatis, quemadmodum de prudentia vestra confidimus, quod detur votiva efc celeris executio mandatis nostris, que per alias nostras fecimus, ut expeditus inde, vos alibi exercere valeamus. De parte 36, de non 6, non sinceri 3. Secreta consilii rogatorum XV. 134 r., u mlei. arkivu.

God. 1442. 14. rujna, u Mletcih.

Odredjeno zaplieniti njeto od dobara knezova senjskih i njihovih podanika. 1442. 14 septembris. Franceseus Foscari dux Venetiarum etc. comitibus, capitaneis etc. Istrie et Dalmacie: eum comites Segne disposuerunt de bonis quondam Magdalene Prono venete speetantibus aliquibus Arbensibus, et dicti comites rogati ut restituant, recusant, ideo prdinatum, ut intromittant tot bona comitum Segne et subditorum suorum. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 82; u zadar. arkivu.
SPOM. XXI. 11

I6

God. 1442. 14. rujna, u Mletcik

Odgovara se na molbe podnesene mletakoj vladi od pakih poslanika. MccccxLii. die xiv. septembris. Quod ad capitula nobis porrecta per ambaxatores comunitatis Pagi respondeatur ut infra : Ser Jacobus Pizamano, ser Franciseus Contareno, ser Candianus Bollani et ser Dominicus Georgio, sapientes ordinum. Et primo. Ad primum huius continentie vide licet: Conosia che e zercha anni 30 fo provisto per li vostri conseii, che tuti i sali de Pago se dovesse inchanevar per tuto el mexe de octubrio, e che el conto de i diti sali de tegnir el scrivan de Pago de la dita camera, dando in nota i diti citadini e foresteri, paroni de li sali, e per che seguiriave gran confuxion, la dita parte devesse haver luogo, per che da quel tempo fina hora non e sta revisto i diti conti, ne iustamente se poria veder per piuxor raxon e prima in alguni si trova li diti conti cresse, in alguni sminuisse, e questo per che alguni fa sotil mexura in el vender, et alguni non se cura e piuxor fiade per aque grande si ritrova intrar in li magazeni per gran fortune de venti si ritrova de li, vien deschoverti magazeni per modo la pioza penetra et anche fa dano, alguni poveromeni da la mattina ala sera non se aricorda quello ha messo in magazen non tanto poli in pi parte haver venduto et molte altre raxon, e per che el rector prexente vuol mandar la dita parte a sequicion de voler veder i conti, che non ha visto i altri rectori da anni 30 et e sta fina hora 3 over 4 scrivani gran eror seguiria e confuxion tra nui citadini per modo mai justamente neto se poria veder i diti conti; e per tanto suppliehemo de gratia special la dita parte sia revocata, azio eror non seguissa. Respondeatur, quod attento longo tempore, quo pars predicta fuit eapta, et ab aiiquo comite nostro non fuerint visa computa dicti salis, sumus contenti, quod pro respectibus, quos commemorant, non videantur talia vetera computa. Sed decetero volumus, quod dicta pars observetur. Et comes incipiat hoc tenere computum introitus dicti salis, particulariter et in fine anni revidere exitum, et observare decetero ordinem salis predicti, ne comune nostrum possit defraudari. Ita taraen, quod comes videat sale vetus, quod nunc est in magazenis, ut comune non possit decipi. Ad tercium videlicet humelmente suppliehemo, chonzosia miser lo ehonte ha trovato una parte fata da gran tempo, che dixe, che qualunehe tora sal de ehamera, non possa haver altro eha una sola credenza; el qual miser lo ehonte observa la dita parte, la qual e de gran vostro danno e de la vostra camera e de tuti i vostri subditi e mercadanti e forestieri capita li; e da poi che per una altra parte fe la vostra signoria, che tuti possa chavar sal habiando termene a pagar per 6 mexi dal dito di, dinsina hora tuti i rectori de Pago non ha observa la dita prima parte, a lassa chavar ogni homo quanto ha voluto in pi partite et fiade, sempre fazando segura la camera de pagar al termene de mexi 6; e cussi ogni citadin e forestier ha paga mo a questo modo; asay mancho quantita se chaverave de sal, de quel se chava alaltra via, e questo redonda in danno de la nostra signoria e de tuti noi suo subditi et mer cadanti; che el sia comanda al dito nostro rector, chel lassi chavar chomo sa facto fina mo, chel non observi la dita prima parte, sempre

16B fazando segura la camera per la quantita algun chavera. Respondeatur, quod nostra intentio est, quod quilibet extrahens salem solvat tractam usque sex menses. Et si secunda vice extranet salem, habeat terminum aliorum sex mensium non obstante primo debito, et ita continuis temporib us non obstante uno ebito tracte possit accipere aliam tractsm, dummodo quilibet solvat quamlibet tractam in fine mensium sex, dando qualibet tracta fideiussouem sufficientem. Ad quartum, videlicet: Supplichemo, chome per ananti nui se havemo agrevato contra i signori de Crobavia conte Charlo e chonte Thomaxo et contra li lor subditi, che nui non semo seguri ne cum le nostre per sone ne cum le nostre marcadantie, che le robe nostre ne vien tolte, e i nostri homini in li luogi lor vien amazadi e non vuol far raxon per la vostra signoria; li fo serito a pien suxo le chaxon preite, e fo manda imbassada da li dicti signori cum la vostra lettera e domanda raxon del torto si de le persone chome de la roba, lui abi a responder conte Charlo, che nui reemo le terre e castelli e luogi nostri a nostro modo, e la nostra signoria reze a so modo; a nuj par de far cussi, e non volemo tuor ne darge leze, e non ne a fato alguna raxion. Per tanto vi prigemo de gracia, che vui ne debiate dar algun logo, dove nuy possiamo andar seguri cum le nostre persone e mercadantie, che in li soi logi non semo seguri; altramente se la vostra signoria non provede de nuy, nuy non poemo viver over ne dati altro logo per nui possa exercitar li facti nostri e mereantie, chomo semo uxi. Respondeatur, quod nolumus aliud super hoc innovare; sed sicut per suas literas iidem comites nobis scribuot, certi sumus, quod bene tractabuntur et videbuntur; nichil minus, si aliter feeerint, providebimus oportune. Verum ex nunc sit captum, quod scribatur dictis comitibus, ut bene traetent nostros in forma convenienti, et quod traetent nostros bene et secure, declarando sibi, quod si aliter facerent, simili modo tractabimus suos. Et ex nunc sit captum, quod tali modo tractari debeant sui quali tractabuntur nostri. Ad quintum videlicet: Supplichemo de confirmacion de una parte prexa per el nostro consejo a beneficio de la nostra terra e fabricha de Pago chomo in la dita parte contien. Respondeatur, quod fiat ut petitur. De parte 5569, de non 5, non sinceri 1025. Volve cartam et inveniens capitulum secundum cum responsione. MccccxLii. die v. octobris. Capitulum secundum Pagi. Ser Franciseus Caravello, ser Dominicus Trivisano, ser Candianus Bollani, ser Filippus Corario et ser Johannes Mauro, sapientes ordinum. Ad secundum capitulum porrectum per ambaxatores comunitatis nostre Pagi huius tenoris, videlicet: secundarie supplichemo ut supra, ehe la vostra signoria se degni concederni tanto de i vostri tereni, che e su quel de Pago, dove mejo parera e piaxera al vostro rector, per restorar a le giexie e special persone per satisfacion de tereni e chavi de le possession per vaiuda, e tereni e chavi in suma de ducati 380, le qual possession e tereni sono in la ponta^ dove la vostra signoria ne ha concesso a far la terra, et e necessario e forzo ala dicta comunit per dover far la terra a tuor li terreni e possession de giexie e special persone, non obstante nui havemo leze in contra, che alguna cossa de giexia si possa tuor;
*

164 che la vostra signoria determini, si possa tuor non obstante le leze e consuetudine e in favor de le giexie, restaurando el vostro rector tanto del vostro ut supra. Et perche anehe el rector habia libert far stimar i diti tereni et possession e ehavi sono de bixogno e in paxe ut supra, e che ali diti paroni sera restaurato tanto de li nostri tereni, quanto sera stima li soy, che ogni veruno romagna contenti ut supra, e questo e forzo la vostra signoria lo faza, voiando dar principio de fabricar la dita vostra terra, per che siando vendema le dite vigne convien el maistro comenzi a lavorar, per che cussi e facto 1'acordo cum el maistro ed a gran parte del pagamento per la dita hovra. Respondeatur, quod pro terrenis ecclesiarum, hospitalium aut specialium personarum, que pro fabricanda civitate occupabuntur in beneficium comunis, restauretur debitum contra cambium de aliis terrenis nostri comunis in illo loco, qui videbitur rectori esse minus damnosum pro nostro comuni. De parte 95, de non 5, non sin ceri 5. Senato Mar. R. I. c. 126 t.} 127 e a c. 128., u mlet. arhivu.

God. 1442. 17. rujna, u Mletcih.

Izdaje se provodnica sa poslanike Stjepana velikoga vojvode bosanskoga. MccccxLii. die xvn. septembris. Ser Federicus Contareno, ser Marcus Foscari procurator, sapientes consilii et ser Thomas Duodo, ser Zacharias Bembo, ser Johannes Pisani sapientes terre firme. Quod iuxta requisitionern factam per magnificum comitem Stefanum magnum vayvodam Bossine per litteras suas sicut lectum fuit consilio, fieri possit salvus eonductus oratoribus suis, quos dicit mittere velle, in ilia forma, que collegio videbitur. De parte omnes alii, de non 3, non sinceri 3. Senato. Mar. I. 122 r., u mlet. arhivu.

God. 1442. 17. rujna, u Mletcih.

Zapovjeda se knezu kotorskomu, n'eha mitom privede Stjepanicu Jurasevia na mletaku stranu. MccccxLii. die xvn. septembris. Ser Candianus Bollani sapiens ordinum. Cum per literas habitas a capitaneo culphi provisore in Albania et rectore Catari res nostre illarum partium sunt in tali termino constitute propter recessum galee culphi et tempus yhemale, qu^d prope est, ut res nostre potius per concordium et per praticam faeiendam cum Stefaniza Jurasevich vinci possunt aut duci ad bonum et honorabil^m finem, quam per potentiam. Vadit pars, quod nobilis vir Marcus Geno miles provisor in illis partibus, quoniam eomplevit suos quatuor menses, et comes Stefanus vayvoda Bossine, cum quo praticare debebat, non est in illis partibus, nee rediturus est hoc anno, ymo petiit salvum eonductum pro mittendo Venetias ad nostrum dominium suos ambasciatores, possit in bona gratia redire Venetias, sicut a nostro dominio requisivit Et mandetur comiti Catari, quod cum Stefaniza Jurasevich sicut illorum trium fratrum, qui nobiscum sunt, praticare debeat concordium, inducendo ilium ad fidelitatem nostram cum illis modis et viis, que sue prudentie vide-

165 buntur, possendo sibi promittere, quicquid sibi honestum et conveniens videbitur, etiam si opus esset ad concordium faciendum sibi promittere yperpera usque vi centum in anno de introitibus Zente acquirende, promittendo id minus, quod poterit, et ad partem et partem, sicut melius poterit. Item promittat sibi capitaneatum in casu quo fiat exercitus, sicut promissum fuit Goicino, et intelligat se cum Coicino fratre suo, ut de hoc sit eontentus, sicut alias dixit fore modo idem frater suus reduci posset. Interum autem comes Scutari aut per vim aut per concordium provideat habere Antibarum. Denotando sibi, quod una galearum nostrarum culphi ad illius obedientiam semper statura est in partibus predictis. Et si dietus comes ad concordium venerit cum Antibarensibus, omnes promissiones pecuniarie, quas faciet illis, qui ilium dabunt nostro dominio, intelligantur de introitibus illius loci. Comiti autem Gatari scribatur, quod ab impositione illarum trium pro cento ponendarum pro augumento introituum nostrorum, pro nunc desinat propter rationes in suis Uteris annotatas. Et munitiones, quas petit, mittantur sibi. De parte 75. Sar Jacobus Pizamano sapiens ordinum. Quod ser Marcus Geno differat ad hue per unum mensem, et exequatur omnia suprascripta. De parte 24, de non 0, non sinceri 2. Sen. Mar. Beg, I. c. 123, u mlet. arhivu.

God. 1442. 8. listopada, u Mletcih.

Podjeljuje se provodnica Stjepanu vojevodi bosanskomu. McccGXMi. die viii. octubris. Ser Hermolaus Valaresso consiliarius. Cum per literas comitis Scutari diei vnn septembris habeatur, ipsum comitem babiturum esse cito civitatem Antibari, quoniam totum paisium et comitatus factus est obediens nostro dominio. Sed quoniam salvus conduetus, quern petiit comes Stefan us vayvoda, posset esse contrarius impresie dicti comitis Scutari; vadit pars, quod suspenatur dictus salvus condutus usque per totum presentem mensem octobris, ut videatur, qualiter successerit impresia predicta. Et si ante haberentur litere a comite Scutari de aequisitione Antibari, aut haberentur nova, qualiter huiusmodi impresia successerit, tune veniatur ad hoe consilium; et fiat, sicut vide bitur. De parte.-81. Ser Candianus Bollani sapiens ordinum. Quod fiat salvus conductus, et detur nuncio comitis Stephani, sicut iam captum fuit. De parte 22, de non 1, non sinceri 2. Sen. Mar. Beg. I. c. 128., u mlet. arhivu.

God. 1442. 22. studena, u Mletcih.

Bepublika mletaka prima u svoju vlast Budvane, i potvrdjuje njihove stare povelje. 1442. die 28. novembris. Sapientes ordinum. Quod ad capitula porrecta per ambaxatores comunitatis Budue respondeatur: Et primo ad primum eapitulum huius tenoris, videlicet: Serenissimo ducali dominio suoque pio et gratioso consilio humilime exponitur parte

166 fidelissimorum civium et sbditorum vestrorum universitatis Budue. Che azoche sotto 1 ombra de la vostra sublimita ne le loro caxe securi possino dormir, et in ogni caxo quart ntarse e defender loro e l'onor de la vostra illustrissima signoria, et non habino chaxon abandonar le chaxe e fuzir a sehogli, suppliehano la vostra serenit, se degDi farli reintegrar quel muro, ehe e da la parte de terra, e eha var quell a fossa, che cum pochissima spexa de la vostra subinit se fara, ehomo amplamente puo dar informacion ala signoria vostra el magnifico misser Marco Zen, el qual diligentissinamente tuto ha voludo veder et examinar. Respondeatur: quod ut possint sub nostro dominio se cum solita fide sua conservare et tutos esse, sumus contenti et placet nobis, quod dictus murus a parte terre fiat et fabricetur. Et similiter fovea emundetur et cavetur, ut petitur, pro fortificatione civitatis predicte; et hoe opus fiat per homines districtus Budue. Et si sufficientes ad hoc non fuerint, suppleatur de districtualibus Catari. Et ita scribatur comiti. Et expensa, que neeessario oceurreret fieri, solvatur de introitibus civitatis Catari. Ad secundum. Item suppliehano, eonzosia loro perdesseno tuto el seminato de que sto anno passato, e che per la impotentia niente per el futuro anno habino seminato, e non habino unde viver questa invernata, la vostra sublimita per sua dementia se degna o de qualche summa de denari o de biava sovegnirli, limitando al render de questi tal denari quelli termini, che piaqua ala dementia vostra, e loro poveri fidelissimi vostri possino ala signoria vostra satisfar. Respondeatur: quod volentes necessitatibus ipsorum nostrorum fidelium subvenire, sumus contenti mutuare sibi staria quingenta frumenti, quod sibi de civitate nostra Scutari illi comuoitati prestare faciemus precio eonvenienti, quod precium dicta comunitas in duobus annis reddet nostro dominio, dando singulo anno medietatem precii nostris gubernatoribus introituum. Et ex nunc sit eaptum, quod mandetur eomiti et eapitaneo Scutari, quod de frumento, quod nostrum dominium singulo anno reeipit ex affictibus aut aJiter, ipse provideat mittere subito Buduam nomine nostri comunis v c. staria veneta frumenti precio currenti, illudque consignet comunitati Budue; commemorando sibi, quod nobilis vir Bertucius Civrano precessor suus misit Venetias staria frumenti circa n. mille. Itaque poterit huic nostro mandato copiose satisfacere. Ad tercium. Item suppliehano azoche le caravane vengano li a Budua come al tempo del despoto venivano, e loro poveri e fidelissimi supplicanti habino qualche mezo de trafiear e viver soto lombra de la vostra serenita come li altri subditi e servitori suo; ehe la vostra signoria se degna in Budua far e tegnir camera de sal; la qual eosa ala eelsitudine vostra sera utilissima et a loro fidelissimi vostri comoda. Respondeatur: quod cupientes omnem commoditatem ipsorum nostrorum fidelium, sumus contenti et placet nobis, quod sal salinarum Budue possit vendi in Budua sicut vendebatur et observabatur tempore domini despoti. Ad quartum. Item eonzosia che loro habino dexiderato venir sotto l'ombra de la vostra serenita, et habino soferto tante strae per esser de la vostra sublimita recti et governati, supplicario devotissimamente, che la vostra signoria se degni mandarli un gentijhuomo della vostra

167

signoria, che li reghi e governi, chome e in tutti gli altri luogi dela vostra celsitudine. Et questo de singularissima et special gratia domandano ala dementia vostra, ala qual devotissimamente se ricomandano. Respondeatur, quod fiat ut petitur. Et ex nunc sit captum, quod in primo maiori consilio eligatur unus potestas Buue cum salario et conditionibus omnibus, quibus fait ultimus rector, qui per nostrum dominium illue missus fuit.1 De parte 92, de non 3, non sinceri 2. Senato. Mar. Beg. I. c. 133 tergo, u mletakom arhivu.

God. 1442. 29. studena u Mletcih.

Dozvoljeno nositi na JRieku sve, to raste u podruju mletakih zemalja. 1442. 29. novembris. Nunciatum omnibus comitibus et capitaneis in Dalmatia et Istria, quod coneessum fuit magnitico domino Raimpreth de Valse, quod possit conduci faeere ad locum suum Fluminis" res, quae crescunt in nstris terris. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 87? u zadar. arhivu.

God. 1443. 8. siecnja, u Mletcih.

Bepublika nalae knezu skadarskomu, da nastoji sklopiti mir sa knezom Stjepanom, te mu i uvjete mira oznauje. 1442. 8. ianuarii m. v. Cum per litteras habit as a comite et capitaneo Scutari, comes Stefanus vaivoda Bossine, qui hostiliter iverat cum exercitu suo prope Scutari ad tria milliaria, quesivit eum de treuguis, quas fecit et postea fregit, nisi fiat bona provisio ante tempus novum, agenda nostri status in illis partibus faeiliter potuerint male pergere, quia dictus comes potentior rediturus est tempore novo; quo circa attentis conditionibus presentis temporis, pro nostro dominio faeit non habere guerram in partibus predictis sed potius bonam pacem; vadit pars, quod scribatur et mandetur comiti et capitaneo Scutari, quod per ilia media et per illas vias, que discretioni sue videbuntur utiliores ac magis convenientes, faeere debeant cum comite Stefano bonam pacem his conditio nibus et capitulis, videlicet, quod civitatem Antibari, quam dictus comes nunc possidet, habeat et teneat; sed civitas Drivasti et relique omnes partes Zente, quas nos possidemus ad presens, et etiam specialiter omnes Pastrovichii remaneaut nostro dominio, et quod fideles nostri Coicinus et frater suus ac etiam filii alterius fratris nuper mortui habeant omnia patrimonialia bona sua, que a Stefaniza fratre suo sibi ccupata sunt, ne pro fide sua ad nostrum dominium relinquantur. Et quod omnes
1 Privilegium hoc fuit missum Budvam cum hac introductione: Franciscus Foscari d. g. dux Venetiarum etc. Egregis viris civibus et universitati civitatis Budue subditis nostris dilectis salutem et dilectionis affectum. Venientes ad presentiam nostri dominii ambasciatores vestri, presentaverunt nobis nomine vestro infrascripta capitula, ad que gratiose cum nostro consilio rogatorum respondemus, sicut ad unumquodque cor vestrum videbitur attineri. Denotantes vobis, quod propter vestra fidelia opera, que nostro dominio gratissima sunt, habemus et haberi vos volumus maxime commendatos. Et primum tenoris infrascripti, videlicet: serenissimo ducali dominio etc. Datura in uostro ducali palatio die 4 decembris 144.

168 bastite, fabricate de novo per comitem Stefanum in illis partibus, dirruantur. Et si per comitem Gatari dictus comes Scutari fuerit informatus de melioribus" conditionibus requirendis pro bono civitatis et districtus Catari, procuret iuxta posse secundum illam informationem facere predictam pacem Et ita scribatur comiti Catari, ut debeat informare comi tem Scutari predictum. Si vero comes Scutari non posset facere pacem, remanendo comiti Stefano Antibarum solum, et videret, quod districtus Antibari impediret conclusfoiiem pacis, possit dictus comes Scutari dimittere districtum Antibari, qui est in manibus nostris, et ilium dare pro habendo pacem predictam. Item scribatur et mandetur comiti Catari, quod Coicino Jurassevich et fratri suo iuxta promissionem sibi factam, dare debeat victum, ut perseveret in obedientia, et quod sub comestabilibus, quos illuc misimus, non reponat nee scribat aliquem ulio modo, sicut etiam alias sibi mandatum fuit; et si a comite Scutari fuerit requisitus, quod de illis peditibus mittat xxv aut saltern xx pro castello Drivasti, debeat idem comes mittere illos Driyastum, sicut a comite Scutari fuerit requisitus. Et de hoc detur notitia comiti Scutari pro sua informatione. De parte alii, de non 3,- non sinceri 5. Seer eta consilii rogatorum lib. XV. c, 154, u mlet. arkivu.

God. 1443. 19. sieenja, u MletciL

Knezu kotorskomu, neka nastoji privesti Stefanicu na stranu republike. MccccxLii. die xviui. ianuarii. Ser Franciscus Caravello, ser Candianus Bollani, ser Dominicus Trivisanus, sapientes ordinum. Quoniam comes Catari scribit, Stefanizam petiisse treuguam, ex quo comprehenditur, quod idem Stefaniza, viens agenda nostra in illis partibus felieiter prosperare, stat in huiusmodi praticis; vadit pars, quod attento, quod in eodem Stefaniza valde consistit victoria illius Zente, mandetur comiti predicto Catari, quod debeat intrare in praticam cum Stefaniza predicto per ilia media et bonos modos, qui sapientie sue videbuntur; eurare debeat reducendi eum ad obedientiam nostri dominii, possendo sibi promittere ad partem ad partem de introitibus Zente ad minus quid poterit usque ad summam ducatorum ducentorum in anno, sicut alias captum fuit sibi promittendi, cum hoc tamen, quod promissa facta Coicino fratri suo firma maneant, et quod omnia bona fratrum suorum, qui nobiscum fuerunt et sunt in fidelitate, sibi reddantur, et qualiter agenda succedent, sit solicitus de tempore in tempus per omnia passagia informare nostrum do minium. Et mandetur dicto comiti Catari, quod cum illo Stefaniza non faciat ullam treuguam, nee permittat suos ad nostros venire, nee nostros ad suos aceedere, ut eitius reducatur ad conclusionem concordii. De parte omnes alii, de non 5, non sinceri 5. Senato Mar. Beg. I. c. 141, u mlet arkivu.

169

God. 1443. 1. onjka, u Mletcik

Blesava se, da naelnih budvanski bude izabran u velikom vieu. 1443. die primo martii. Ser Candianus Bollani, ser Filippus Corrario, ser Johannes Mauro, sapientes ordinum. Quia potestas Budue reputavit, et necesse sit respectu presentis temporis et conditionibus loci, qui est in medio terrarum nostrarum Albanie et est ad marinam, providere de aliquo bono rectore, et presertim in hoc principio, quo illara terrain adepti sumus; vadit pars, quod potestas Budue eligendus, eligatur in maiori consilio per quattuor manus electionum cum salario, familia, modis et conditionibus omnibus, quibus est potestas Duleinii. De parte 95, de non 4, non sinceri 2. Senato. Mar. Beg. I. c. 146, u mlet. arkivu.

God. 1443. 20. oujka, u Mletcih.

Pie se knezu i. kapitanu zadarskomu, neka dozvole Simunu Nosdronji Zadraninu, da moe otii do kralja ugarskoga via obranu svoga prava. Franciseus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Marco Geno de suo mandato comiti et Georgio Laureano capitaneo Jadre fidelibus dilectis salutem et dileetionis affectum. Prudens civis noster Jadratinus Simeon de Nosdroya optinuit, ut eius parte nobis expositum est, in eius favorem sententiam quandam contra Vgrinum de Berberio subditum magnifici domini Matchi, qui Vgrmus tenens se plurimum gravatum, ad serenissimum Hungarie regem appellavit, ac ipum Simeonem coram eius regia maiestate citari fecit, qui nullatenus sine liceneia nostra prficisci intendit, ac nobis humiliter fecit supplicare, ne ipsius iura pereant, dignemur licenciam ei impartiri, quod ad ipsum se renissimum dominum regem se conferrat pro iurium suorum deffensione. Quare volumus et vobis mandamus, ut diligenter videre debeatis, si sic est, ut nobis exposuit, et si verum esse comperietis, quod pro ipsa causa ad conspectum ipsius serenissimi domini regis proficiscatur, dictam licen ciam ipsi Simeoni concedatis. Data in nostro dueali palacio die xx martii, indictione vi, MOOOOXLHI. F. dela Siega cancellarius. Dueali e terminazioni. Libro I. c. 84, u radarskom arkivu.

God. 1443. 6. traynja, u Mletcih.

Daje se nalog knezu i kapetanu zadarskomu, neka povrate sve to su uzapili knezovom senjskim, poto su oni ve namirili oteenoga Babljanina. Franciseus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Marco Geno de suo mandato comiti et Georgio Laureano capitaneo Jadre et suecessoribus suis fidelibus dilectis salutem et dilee tionis affectum. Quoniam magnifici domini comites Segne per ambasciatores suos, qui fuerunt ad presentiam nostri dominu, exponi fecerunt optimam suam intentionem. bene tractani nostros, qui ad terras et loca sua profieiscentur, et cum effectu etiam reddi fecerunt fidelibus nostris

170 Arbi omnia bona sua, que sibi fuerunt occupata, fidelitati vestre scribimus et mandamus cum nostro consilio rogatorum, quod omnia bona subditorum magnif. dominorum comitum Segne, que de nostro mandate pro causa Arbensium sequestrastis, debeatis illico cum integritate reddere retro, et de cetero pro causa dictorum Arbensium aliquam sequestrationem aut intromissionem bonorum subditorum magnificor. comitum predictorum facere non debeatis sine nostro novo et speci ali mandate. Data in nostro ducali palatio die vi aprilis, indietione vi; MCCCCXLIII. Ducali e terminazioni. Libro I. 86, u zadar. arhivu.

God. 1443. 10. svibnja, n Mletcih.

Mletcani mole turskoga cara, neka nalozi knezu Stjepanu i turskomu vojvodi na granici arbanackoj, da ne napadaju njihove zemlje, i kneza neka kazni. Imperatori Turchorum. Comes Stefanus vaivoda subditus vestre serenitatis, terris et locis nostris partium Albanie, que iam per multra retro acta tempora tenuimus, ac etiam in presente iuste tenemus, preter formam conventionum, quas habemus cum celsitudine vestra, guerras et molestias inferre non cessat, et non solum idem comes Stefanus, sed etiam locumtenens seu vaivoda vestre serenitatis existens ad ilia confinia Albanie, scripsit et ordinavit aliquibus dominis illarum partium, ut contra predictas terras nostras exercitum parent et bellum faciant, que omnia, ut diximus, fiunt preter formam dicte conventionis, et eredere non possumus, quod de mente excellentie vestre proeedant, cum omnes ille terre et loca, que elevant nostra insignia sancti Marci, iuxta formam eiusdem conventionis per vestram serenitatem gentes et subditos vestros nullatenus offendi debeant. Quamobrem stricte rogamus ac requirimus excelsam dominationem vestram, ut taliter ordinare et providere plaeeat, quod non solum cessent novitates et niolestie antediete, verum et prefatus comes Stefanus debite puniatur, placeatque vestre serenitati his nostris litteris dare responsum. Seer eta consilii rogatorum, lib. XVI. c. 9 u mlet. arhivu.

Go. 1443. 17. svibnja, u'Mletcih.

Daje se naputah kapetanu kulfa, neka sklopi mir sa knezom Stjepanom, ili neka mu otme Bar, Omi ili Neretvu. Nos Franciscus Foseari dei gratia dux Venetiarum etc Committimus tibi nobili viro Anthonio Diedo capitaneo nostro culfi, quod in nomine Jesu Christi et in bona gratia vadas cum galeis tibi comissis versus Catarum, ubi te intelligere debeas cum comite Catari de terminis et conditionibus, in quibus se reperiuntur agenda illarum partium Albanie, et similiter subito appulsus, dabis noticiam comiti et cap. Scutari de ad ventu tuo, et habita simul intelligentia, possis tu per mare et rector Scu tari cum gentibus per terram subigere civitatem Antibari ad obedientiam nostri dominii cum ilia celeritate, que fuerit possibilis. Verum tibi declaramus, quod si comes Stefanus vaivoda Bossine descendisset in Zentam

171 ita potens, ut tibi videretur periculum imminere accipiendi pugnam contra Antibarim, in hoc casu placet nobis, quod possendo venire ad pacem cum dicto comite cum honore nostri dominii, videlicet cum condictione, quod civitas Antibari nobis remaneat, sicut habemus totum comitatum, sumus contenti, ut ad illam venias, et in reliquis, qui habet, teneat. Si vero cum ilia condictione ad pacem venire non posses, placet nobis, quod ad pacem venias cum ilia condictione, qua pridem comiti Scutari iussimus, videlicet quod civitas Antibari cum districtu remaneat dicto comiti, et in reliquo dicte Zente, quid habet, teneat. Sed si videres, quod cum nulla istarum condictionum ad pacem venire posses, neque habere victoriam nisi perieulosam, in hoc casu volumus, quod convocato comite Scutari, si erit in loco, unde comode po'ssit esse ad colloquium tecum, vel habito suo consilio, si adesse non posset, et convocatis omnibus supracomitis tuis, et habito inter vos bono consilio, procuretis venire ad illam bonam eondictionem pacis, que per modum promissionis denariorum omni anno dandorum illi comiti vel aliter videbitur maiori parti vestrum, non transeundo tamen in totum due. mille in anno de introitibus paesii, hac tamen declaratione, quod nichil locorum, que tenemur, dimittatur, nisi districtus tantum Antibari, que nos ad presens tenemus. Quando vero ad pacem nulla conditione venire posses, confidentes in deo omnipotenti, qui est cum parte nostra, et in virilitate et probitate tua, nostraque potentia, quam in illis partibus unite habere poteris, volumus, quod debeas in nomine Jesu Christi et in boDa gratia accipere impresiam contra Antibarim, habendo tamen semper et in omni casu optimam advertentiam et bonam considerationem ad salutem hominum et galearum tibi commissarum. Damusque tibi libertatem, quod pro obtinendo nostram intentionem civitatis Antibari possit te intelligere cum bominibus paesii et cum Antibarensibus, et pareere illis, qui fecissent contra nostrum statum, et promittere denarios, vestes et alia de introitibus illius loci Antibari et Zente, sicut tibi videbitur esse opus pro vincendo et expediendo te inde; declarando tamen, quod in illis praticis pacis, si ad illas deveneris, non permittas duci te in tempus, nee etiam, praticando pacem, desinas omnia facere cum ingenio et arte et cum viribus, que possint esse utilia statui nostro, et ad damnum comitis Stefani, nam qui bene guerrizat bene paetizat. Sed tamen si non posses facere pacem, sed posses facere treuguam, sumus contenti, quod facias treuguas quam longioris temporis poteris, vel saltern per annos duos ad brevius, et expediendo te eeleriter ab istis agendis, nam omnino est nostra intentio, quod ad hec agenda Albanie ponatur cito finis vel per victoriam vel per pacem vel per treuguam, quum volumus operari te et galeas tuas alibi pro aliis agendis nostris. Item si pro meliori executione istorum agendorum Albanie videretur tibi esse utile habere galeotam Liesne et illam Durachii, commemoramus, quod illas requiras et tecum habeas ad impresiam predictam. Sed si propter descensum comitis Stefani aut potentie sue in Zentam videretur tibi non posse consequi nostram intentionem contra Antibarim, aut non esse aceipiendam impresiam propter pericula que concerneres, nee de pace vel treugua fieret tibi sermo, aut si fieret, nop posses earn cito concludere per modos superius dictos, in hoc casu volumus, quod

172 iutelligendo te cum comite Scutari, ne aliquid sinistri posset ex tuo inde recessu occurrere no stro paesio, inde te leves, et cum galeis tibi commissis te conferras ad Almissam, et cum intelligentia, quam habemus cum comite Spa lati et rectore Tragurii procures ilium locum subigere nostro dominio Hoc ipsum tibi dicimus de Narenta et de aliis locis comitis Stefani a parte maris. Et propterea in hoc tuo accessu secretissime te intelligas cum comite nostro Spaleti, propter ea, que nostro dominio per suos ambassatores super facto Almisse fecit exponi, et similiter cum comite Tragurii te intelligas pro barehis et hominibus parandis sub fictione, quod eas velis pro bona executione agendorum Albanie, ut in hoc tuo reditu illas iuxta intelligentiam habeas paratas, et ad tempus cum illo ordine, quern dederis pro habendo locum predictum Almisse. Et hoc ipsum tibi dicimus de Narenta aquirenda et postea Castronovo, quod est in nostro culfo Catari; nam si acquireres Almissam vel Narentam, et illius eomitis subditos in illis partibus, ferro et igne consumpseris, dabis vigentem causam dicto comiti relinquere Antibarim et alia loca Zente nostro dominio, possendo pro vincendo intelligere te cum vicinis et cum aliis, qui tibi videbuntur, ad ruinam status dicti eomitis Stefani et sub ditorum suorum, sicut tibi videbitur convenire pro bona executione victorie et bono nostri status; dimittimus tamen in libertate et discretione tua, quod non obtento Antibari, nee facta pace nee treugua, incipias oppugnare et vineere de predictis locis eomitis, ilium videlicet, quern tibi videbitur cicius posse vincere et obtinere. Et quum moleste patimur, quod alique fuste et galecte latrumculorum et piratarum vadunt per culfum nostrum et usque in quarnarium, depredando nostros subditos et alios mercatores venientes et recedentes de Venetiis, et libenter vellemus assecurare nostros et alios, qui navigant per culfum, et fugare huiusmodi latrunculos, propterea videretur nobis esse utile pro respectibus predictis, quod expeditus de Pola, mitteres unam ex veloeioribus galeis quas habes, que discurreret per nostrum culfum a parte Apulie cum celeritate possibili. Itaque si aliud tibi non appareret in contrarium, in tua libertate sit mittendi earn, cum mandato celeriter discurrendi per Apuleam, non transeundo Brondusium et exterminando huiusmodi piratas, et celeriter veniendi ad repperiendum te versus Antibarim cum ordine, quod repperiendo fustas male factionis, observet commissionem, quam habes tu super hac materia- Mandando supracomito predicto, quod in hae via non perdat tempus, sed proeuret prestissime veniendi ad te, et repperiendi se tecum ad prineipium impresie Antibari. De parte 99, de non 10, non sinceri 3. Secreta consilii rogatorum XVI. 10, u mlet. arkivu.

God. 1443. 19. svibnja, kod crkve sv. Nikole blizu Bara.
Povlastice grada Bara, koje mu mlet. republika potvrdjuje. Capitula comunitatis Antibari. Franciscus Foscari dei gratia dux Ve netiarum etc. Comparentes ad presentiam nostram fideles nostri dominus Marinus Cratecb, Paulus Goja, Junius Bricii, Marinus Rugi et Jacobus Cazeta nobiles antibarenses ambaxatores comunitatis Antibari porrexe-

m
runt nostro dominio privilegium per nobilem virum Franeiscum Quirino comitem et capitaneum nostrum Scutari dicte comunitati concessum tenoris infrascripti. Videlicet: Nos Franeiseus Quirino pro illustrissimo et excellentissimo ducali dominio Venetiarum etc. comes et capitaneus Scutari. Noto femo et manifesto a tuti che veder questa nostra patente, como nui siando cum campo de la prelibata signoria de Veniexia ala ehiesa de s. Meolo apresso Antibari vojando mandar assecution i comandamenti de la prelibata signoria de Veniexia, veneno da nui i nobel e savii homeni d'Antibari zoe ser Zoane de Prode, ser Polo de Goja, ser Lorenzo Ruxi, ser Jacomo Bacan, ser Zugno Bricio, ser Marin Miros et prete Marin Cratheeh Zurado noder de la eomunita de Antibari, digando per nome de tuta la terra domandar li infrascripti pati e poi vegnir in obedientia et dedition dela prelibada signoria de Veniexia. Et primo domandano che sempre mai la illustrissima signoria de Veniexia debia mandar i suo zentilomeni per rezedori de la lor terra. Item che la prelibada signoria de Veniexia debia tegnir per si la lor terra e mai non lassarla ad aleun signor ne permutarla cum altra citt. Item che i statuti lor siano fermi et rati a lor secondo forno al tempo che la prelibada signoria de Veniexia ave la lor cita. Item che tute carte e instrumenti fatti overo celebrati per nodari de la terra secondo forma de li suo statuti otegnano so robor e vigor. Item che i debia esser eonfermade tute possession loro, le qual lor cittadini ano e possiedono al presente de raxon in luogi de la signoria de Veniexia, et versa vice che tuti altri subditi de la dogal signoria de Veniexia, li quali ano le possession suo in destreto de Antibari, quelle habbiano e posiedeno cusi in la cit come in suo destreto. Item che Celestrina e Billatrava e Suica e ville ehe sono in diti luogi Gorgnagora, Subci, Toemili, Zucharelli, Tureini siano a lor confirmande per eonfini de la terra come forno per tempi passadi e al presente sono. Item che la villa chiamada Scurti debia esser dei canonexi de la terra de Antibari, como sempre fo, e che sia in confini de la terra lor. Item che ducati se seuodeno de le sopraseripte ville, le qual sono cercha otanta, debiano esser e romagnir ala lor eomunita per far li muri de la terra e altre cosse necessarie de la cita. Item che de li vini, li qual al presente ano intro le caxe lor, non debiano pagar alcuna doana fina al vin novello, da poi debiano responder et pagar ala dogal signoria de Veniexia el deeimo del vin, ehe se vendera ala taverna, e lo decimo del oglio che si far al molin, chome pagavano e respondevano al tempo de miser Jacomo Dandalo. Item che tuti cittadini, i quali fin damo avesseno offeso per alcun modo ala prelibada dogal signoria de Veniexia, siano assolti, et a queli ogni colpa sia rimessa. Item che i predicti citadini possmo ogni anno meter in la lor cit sacchi mille einquecento de sal come aveno de gratia per avanti dala illustrissima signoria de Veniexia per uso de la lor terra. Item se per tempo alcun citadin lor fosse condenado a morte over in qualche membro, che quela tal seatentia, se quello, che condemnado fosse se volesse aggravar, non se possi per suo retor mandar ad execution avanti che sia cognosudo per la illustrissima dogal signoria de Veniexia si ben over mai e condemnado. Item che la imagine de nostra donna santa Maria de Rotezo romagna ala ehiesa de san

174 Zorzi in libert de la comunit lor. Item che Parciveseovado e la lor cita e la abbadia de santa Maria de Rotezo habia et otegna le suo raxon. Item che tuti i preti, che sono citadini de Antibari, abiano o possiedano tuti i benefieii lor, che hanno de raxon. Item che nessun citadin de Anti bari possi haver provision primia, o soldo, overo paga alguna stando in Antibari. Item che nessun lor citadin sia tegnudo andar in hoste fuora i suo confini. Item che se possi condur in Antibari formento et ogni altra grassa dai luogi e le terre de la illustrissima dogal signoria de Veniexia. Nui veramente aldidi et intexi soprascripti capituli per autorit e balia a nui coneessa da la illustrissima dogal signoria de Veniexia predicta lor cit cum oltrascripti capituli accetemo, lor zurando observar fedelta ala prelibata dogal signoria de Veniexia e a san Marco. Et per pi fermeza havemo messo la nostra bulla uxada de san Marco Evan gelista. Dato in soprascripto luogo in MCCCCXLIII. Indictione vi. adi 19 del mexe de mazo. Quamobrem universis et singulis de sua mandato potestati Aatibari, comiti et capitaneo Scutari ceterisque rectoribus et provisoribus Albanie presentibus et futuris cum nostro minori consilio supraseriptum privilegium eonfirmantes fidelitati vestre mandamus, quatenus suprascriptum privilegium et omnia, que per illud sibi promissa sunt, debeatis observare et faeere in eo, quod ad vos attinet, observari. Datum etc. Commemorial. XUI. c. 152. t., u mlet. arhivu.

God. 1443. 25. svibnja, u Mieteih.

Bieeno, da se poslanici kneza Stjepana, poto su doli bez punomoi, odprave. 1443. 25 maii. Quod oratoribus comitis Stefani vaivode Bossine, qui venerunt ad presentiam nostri dominu et retulerunt ea verba, que per serenissimum dominum ducem isti consilio relata sunt, respondeatur in hac forma, quod dispositio nostri dominii semper fuit et est etiam in presenti bona erga ipsum eomitem Stefanum et omnes suos ac aeceptandi eum in filium et ad solitam benevolentiam nostri dominii, sed sicut videtur et clare cognoscitur ipsi oratores venerunt solummodo eum verbis ad nostrum dominium absque facultate seu libertate possendi venire ad compositionem seu concordium; quare non habentibus ipsis mandatum seu aliam libertatem, non videtur nobis aliud eis dicere aut respondere; et cum his et aliis verbis, que collegio utilia et ad propositum videbuntur, expediantur oratores predicti. Secreta consilii rogatorum, lib. XVI. c. 12, u mletakom arhivu.

God. 1443. 31. svibnja, u Mieteih.

Nalae se kapetanu kulfa, da predobije Bar i druga mjesta kneza Stje pana, poto je ovaj sad zabavljen u Bosni. 1443. 31 maii. Ser Antonio Diedo capitaneo culfi. In vestra commissione iussimus, quod si propter escensum comitis Stefani in Zentam videretur vobis non esse possibile habere Antibarum, debeatis ex ordine

175 dato recedere ex Albania et attendere ad captionem castelli Dalmisse aut Narente etc. locorum eomitis Stefani predicti. Nunc autem intelligentes per litteras eomitis Catari, comitem Stefanum oecupatum esse erga partes Bossine, et civitatem Antibari esse in tali termino, ut vobis, cum illuc applicueritis, se submittet, fidelitati vestre declaramus, quod obtenta civitate Antibari, quam speramus in auxilio dei, vos in appulsu vestro subito adepturos esse, debeatis immediate de Albania discedere, et ad damna terrarum et locorum a parte maris, que obediunt eomiti Stefano, invigilare et attendere debeatis, faciendo contra dictum comitem Stefanum et loca sua, aquisito Antibaro, id quod per vestram commissionem ordinamus fieri. Antibaro non subiugato, et de omnibus debeatis de tempore in tempus nostrum dominium per vestras litteras informare. Ceterum si quis locus obediens dicto eomiti levaret insignia alicuius, volumus, quod hoc non obstante faciatis, sicut in vestra eomissione denotatur. Et cum prope Catarum edificetur a dicto comite Stefano quedam bastita prope aquas, obviando Murlachis ne veniant ad civitatem, esset nostra intentio, quod si cum salute galearum et hominum vobis comissorum videretis illam posse facere dirrui, ipsam dirrui faciatis, ne civitati et districtui nostro Catari possit obesse. -f- 96 5 3. Seer eta consilii rogatorum lib. XVL c. 15, u mlet. arhivu.

God. 1443. 1. srpnja, u Budima.

Dozvoljava se kapetanu Kulfa, da moe i primirje sklopiti sa knezom Stjepanom na godinu dana i vie. 1443. 1. iulii. Ser Antonio Diedo capitaneo culphi. Accepimus litteras vestras, et intelligentes omnia, que pariter cum comite nostro Scutari fecistis circa adeptionem castelli civitatis Antibari ad obedientiam nostri dominii, vestram prudentiam et virilitatem merito commendamus. Postmodum autem intelligentes per alias vestras litteras praticas vobis porrectas per ambassiatores eomitis Stefani circa treuguas faciendas, et aptissime cognoscentes astueias dieti eomitis volentis vos per verba in tempus ducere, et postremo etiam per vestras litteras informati, omnia agenda illarum partium Albanie cum honore nostri dominii procedere, illumque comitem ab illis partibus Albanie se absentasse, libentissime voluissemus, quod ad ruinam locorum dicti eomitis a parte maris processissetis, ut ad pacem aut longam treuguam nostre intentioni coaformem, coactus cito devenisset; sed postquam res in talibus terminis reperitur, et cupiamus, quod imp onatur finis huic impresie, cum opus est exercere vos aut ad societatem galearum viagii Flandrie aut aliter, volumus et mandamus cum nostro consilio, quod si ad receptionem presentis aceepistis impresiam contra loca dicti eomitis a parte maris, sicut per literas datas primo preteriti simus, ad illam attendere debeatis, ut comes predictus ad pacem vel ad treuguam coactus cito veniat non perdendo ullum tempus in hae re, ut possitis de illis partibus citissime vos levare. Et si earn non aceepissetis, et videretis, quod aceipiendo earn, infra paucos dies possetis dictum comites ad pacem vel treuguam provocare aut cum honore nostri dominii ab ilia impresia vos levare, etiam placet nobis, quod

ll ad earn eamini, et taliter vos geratis, quod pacem yel treuguam honoratam facere possitis saltern per annum unum, sicut vobis oblatum fuit, cum prerogativis per vos commemoratis, aut per longius tempus aut melioribus conditionibus poteritis, modo cito inde vos ire possitis pro exequendis aliis mandatis nostris. Facta autem pace vel treugua aut non facta propter accessum dicti comitis ab illis partibus in Bossinam et oratorum suorum, debeatis fulcire loca aquisita etc. Seer eta consilii rogatorum XVI. 24, u mletakom arhivu.

1443. 12. srpnja, u Mletcih.

Odgovori poslaniku kneza Motika i brae. 1443. 12. iulii. Ser Franciscus Barbadigo procurator, ser Franciscus Lauro, ser Franciscus Barbaro miles, ser Hermolaus Donato, sapientes consilii; ser Nicolaus Bernardo, ser Marcus Mauroceno, ser Marcus Quirino, ser Franciscus Georgio, sapientes terre firme. Quod oratori magnificorum comitis Mathiconis et fratrum respondeatur, et primo ad primm, quod non est opus ut nobis regratietur, si eos in filios aceeptavimus et habemus, nam videtur nobis, quod affectio sua erga nostrum dominium omnia apud nos mereatur, et ad cuncta eorum commoda, uti pro filiis et amicis carissimis, semper nos repperient sincere dispositos. Ad secundum circa ligam, quam petit contra comitem Stefanum de Bossina, respondeatur, quod et ligam et quecumque alia grata semper vellemus facere posse, sed ut credimus eis inotescere, capitaneus noster culfi in stricta est secum pratica concordii, et ut intelligit, honor noster non pateretur, ut ad ligam, quam requirit, deveniremus, nisi prius intelligamus, quid secutum sit de pratica suprascripta, et propterea nobis differrendum esse videtur, nam nisi concordium secutum esset, aut non sequeretur, tunc parati essemus ad quecumque convenientia et honesta. Ad tertium de favore et subsidio, quod petit, duarum galearum et ballistariorum centum, respondeatur, quod, ut prediximus, strieta tenetur pratica concordii, et non esset honestum, quod si pax sequeretur, contra eum favores nostros daremus. Et propterea non videtur quicquid posse nunc respondere. De pulvere et salnitrio contenti erimus, quod extrahere possit ad libitum. Ad quartum de portu, quern requirit, et ad quintum de salinis, capiatur excusatio cum illis verbis, que dominio videantur. De parte 60. Ser Johannes Superantio sapiens ordinum. Quod differatur ad unum aliud consilium, ut videatur, si quid certi haberi potest de executione capitanei nostri culfi in pratica concordii cum comite Stefano. De parte 40, de non 2, non sineeri 0. Secreta consilii rogatorum XIV.f u mlet. arkivu.

God. 1444. 12. kolovoza, n Mletcih.

Odgovori na molbe Budvana. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Raynerio Victuri de suo mandato potestati Budue et eius successoribus fidelibus dilectis salutem et dilectionis affectum.

177 Auditis ambasciatoribus Budue requirentibus, ut Lustiza, Liesevich et Bogdacieh cum suis salinis debeant respondere civitati Budue ubi vendatur sal; respondimus eis, quod libenter voluissemus ibi complaeere; sed attenta concessione per nos facta communitati Cathari, per quam Uli promisimus dicta loca cum salinis suis, tamquam loca sita in territorio Cathari volumus, quod id, quod promisimus Catarinis, habeat locum et integre observetur; in Budua autem volumus, quod vendatur sal salinarum Budue, sicut in capitulis ibi concessis clare patet. Ad aliud capitulum de territoriis suis et confinibus Budue, que despotus Georges per privilegium sibi concessit, quam concessionem nostra dominatio confirmavit, respondimus, quod si Cernoivichi possident ilia et ista Buduani pretendant, super hoc seripsimus comiti nostro Cathari, et illi misimus eopiam eapituli, quod super hoe dieti ambasciatores porrexerunt; audita informatione comitis Cathari super hoc, faciemus ius. Ad id autem quod petierunt de doana beccarie, quam despotus alias sibi donavit, et a vestris precessoribus nuper affirmata est, respondemus, quod hoc, quod ad nostrum dominium spectat, sibi confirmare volumus, et quod a vestris precessoribus factum fuit, confirmamus, volentes, quod illam doanam beccarie communitas habeat, sicut habebat tempore despoti. Ad id quod petierunt de eivitate sua muranda, respondimus, hoe iam sibi concessum fuit per capitulum expressum, quod tune misimus comiti Cathari; replicabimus, ut dicta muratio fiat. Ad capitulum, per quod petunt posse ire ad diversa loea pro frumento pro usu terre Budue suique distrietus, respondemus, esse contentos, quod vadant ad diversa loca nostra, et inde possint extrahere illam quantitatem frumenti, que pro usu Budue vestro arbitrio fuerit necessaria; et propterea dedimus patentes litteras nostras ad omnes rectores nostros, ut secundum quod per vestras litteras fuerint requisiti, permittant ex trahere pro usu Buduanorum. Mandamus ergo vobis, quod suprascriptas nostras responsiones in eo, quod ad vos spectat, observare debeatis et faeere observari; facientes has nostras litteras in cancellaria vestra Budue ad successorum vestrorum memoriam registrars Datum in nostro ducali palatio die xn augusti, indictione sexta, 1443. Iz rukopisa u arhivu prizivnoga suda u Zadru.

God. 1443. 27. kolovoza, u Mletcih.

Ukinuje se desetina, koja se dizala na plae liecnika} uitelja i drugih inovnika u ibeniku. Decimas ne solvant medici, magister scolarum et alii salariati. Franciseus Foseari ei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Fantino de ca da Pesaro de suo mandato comiti et capitaneo Sibenici et successoribus suis fidelibus dilectis salutem et dileetionis affectum. Fuerunt ad presentiam nostri dominu prudentes viri Dobroi Joannis et Helias Laurentii oratores nostri nomine illius civitatis nostre Sibenici, exponentes, se ad hane civitatem aecessisse pro reperienis duobus medicis, uno phisico, altero vero ciruico, uno reetore scolarum
SPOM XXI. 12

178 pro necessitate illius civitatis nostre Sibenici, in quibus eonsueverant expendere ante impositionem decimarum et retentionem laziorum ducatos quattuorcentum auri secundum concessionem per nos eis factam vigore privilegiorum nostrorum eis indultorum tempore, quo adepti fuimus dominium illius civitatis. Et quooiam, ut asserunt, propter hanc diminutionem decimarum et laziorum factam contra formam privilegiorum suorum nullam idoneam nee aptam personam ad talia exercenda reperire possunt, ea propter humiliter supplicaverunt, ut dignaremur per nos eis promissa per formam dictorum privilegiorum attendere et conservare, scilicet de removendo dietas decimas et lazia de salariis predictorum medicorum et rectoris scolarum, ut valeant reperire personas proba et gratas illi fidelissime communitati nostre. Nos autem cognoseentes iustum et honestum esse, quod promissa per nos observentur, illico mandatum fieri fecimus nostris gubernatoribus introituum, quod in libros eorum offitii aptari faciant, ne de cetero huiusmodi decime a predictis salariatis diete communitatis exigantur; et sic volumus et vobis mandamus, quod observare et observari facere deinde debeatis, facientes integre persolvi suprascriptis salariatis de dictis eorum salariis absque ulla solutione aut retentione decime et laziorum secundum formam dictorum privilegiorum antedicte civitati nostre concessorum; et has nostras in cancelaria vestra deinde ad futurorum memoriam facere registrari, et registratas diete communitati restitui. Data in nostro ducali palatio die xxvn mensis augusti, indictione vi. MCDXLIII. Diplom. Siben. in bibl. pal. Viennae. Cod. Supp. 541. p. 103.

God. 1443. 20. prosinca, u Mletcih.

Daje se nalog predstojnikom u Zadru, da se dobro ponaaju sa podanici bosanskoga kralja. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Marco Geno de suo mandato comiti et Georgio Lauredano capitaneo Jadre fidelibus dilectis salutem et dilectionis affectum. Serenissimus dominus rex Bossine per suas litteras nostro dominio amieabiliter nuntiavit promotionem suam ad regna patrui sui, et inter cetera rogavit, ut subditos suos ad terras et loca nostra venientes sint comendati, protecti et bene visi, sicut tempore quondam serenissimi domini patrui sui regis Bossine fuerunt. Quo circa volentes huic sue requisitioni complacere, fidelitati vestre mandamus, quod omnes subditos et fideles suos ad terras et loca nostra regimini vestro commissa venientes debeatis tractare et videre tute, secure, benigne et favorabiliter tanquam subditos amieissimi nostri, suscipiatisque eos et quemlibet eorum comendatos, ac si essent subditi et fideles nostri dominii. Et de hoc nostro mandato, quod vobis fecimus, date notitiam dicto domino regi per litteras vestras, ut intelligat vestram optimam dispositionem erga omnes subditos suos a mandato nostri dominii procedentem. Date in nostro dueali palatio die xx mensis deeembris, indietione septima MGCCOXLIH. Ducali e terminazioni. Libro 1. c. 89, u zadar. arkivu.

179

God. 1444. 21. sienja, u Zadru.

Predstojnici zadarski piu kralju bosanskomu, da 6e se uviek uslied naloga svoje vlade dobro ponaati sa njegovimi podanici. Serenissime princeps et excellentissime omine, domine honoratissime. Habuimus in mandatis ab illustrissimo ducali dominio nostro Venetiarum, quoscumque subditos et fideles vestre serenitatis ad loca nobis commissa declinantes benigne tractare et videre tute, secure et favorabiliter tanquam subditos amicissimi eiusdem illustrissimi ducalis dominu, sicque per presentes serenitati vestre ea que decet reverentia significamus, quod omnes et singulos subditos et fideles vestre exeelleneie ad has partes nobis comissas deelinantes tractabimus et reputabimus tanquam subditos prefati illustrissimi ducalis dominii Venetiarum benigne, tute et favora biliter; nos autem serenitati vestre se humiliter commendantes, Ex Jadra xxi ianuarii 1443. Marcus Geno comes ] ja(jre Georgius Lauredano capitaneus A tergo: serenissimo et excellentissimo domino domino Stefano Tome dei gratia Rassie, Bosegne, Maritimeque regi illustrissimo. Ducali e terminazioni. Libro I. str. 89, u zadar. arkivu.

God. 1444. 2. veljae, u Mletcih.

Republika mletaka izpriava se pred Frankom Taloviem banom hrvat skim. to si prisvojila Omi i Poljica. 1443. 2. februaru, m. v. Comiti Franco Tauloviz. Cum ad nostram pervenerit noticiam, magnifieentiam vestram ad partes Dalmatie cum galeis nostris Tane applicuisse, singularem, ob multam nostram erga ipsam vestram magnifieentiam affectionem et amorem habuimus et sensimus letitiam, cum earn vestram magnifieentiam et magnificos fratres vestros habeamus in optimos, benivolos et amieos, seeumque tenere et conservare intendimus optimam benivolentiam et vicinitatem. Sed quum sensimus magnifieentiam vestram non gratam habuisse intromissionem, quam fecit comes noster Spaleti de Poliza et Dalmissa, has nostras ei scribere instituimus et icimus, quod si res bene considerabitur, nullatenus credere possimus hane intromissionem euipiam esse molestam. Et specialiter animadvertenum est, notorium esse, nos iam pluribus annis elapsis in aperto fuisse bello cum comite Stefano, qui loca predicta tenebat, et eum primo contra nos, et successive nos contra enm hostem parasse, et unum alterum damnificare, locaque sua aeeipere procurasse. Si ergo reetor noster Spalati Dalmissam et Polizam sub nostra acceptavit obedientia, credimus de iure neminem se posse gravare. Nam cum defensam paravimus, licitum nobis fuit etiam ad offensam procedere. Liquidissimo igitur bello sunt predicta de manibus inimiei nostri accepta; sieut non dubitamus, serenissimum dominum regem Polonie et Hungarie iudicaturum et comprehensurum, cum cuius maiestate semper et in omnem eventum amicabiliter vivere et bene vicinare disponimus, sicuti sumus

180 per affectum operum ostensuri. Et eapropter magnificentiam vestram rogamus, ut ei placeat remanere contenta. De parte alii, non 1, non sineeri 0. Seer eta consilii Bogatorum XVI. c. 61, u mlei. arhivu.

God. 1444. 8. veljae, u Kliumi.

0 soli, koja se uvaala od Mletcana u Neretvu, i od koje je kralj bosanski polirao 5 dukata na sto. Litera serenissimi domini regis Bossine Per la gratia de dio nui segnor Steffano Tomaso re de Servia, e Bossina et anehe de la parte de Marina etc. demo a saver ali nostri carissimi e cordial amixi servidori de la iilustrissima ducal signoria de Venexia universalmente a tuti conti, capitanii, rectori et officiali de le terre e luogi e isole de la iilustrissima ducal signoria de Venexia in Dalmatia, nostri carissimi amixi, siadi avisadi, che io ho manda el mio servidor Zorzi gabellaro in Narenta abiando gratia de li fradeli e amisi nostri carissimi de la signoria de Venexia, come vui troveridi per letere dela signoria, che ne sta concesso del datio cinque ducati per centenaro de quel che va in Narenta in la nostra gabella de sale; e per tanto chi ne presenters questa letera de la signoria de Venexia e la nostra, over se mandasse algum el dito Zorzi nostro gabellaro et servidore, fazadigi mandar sale come e scrito, e prego nove humanamente, che le letere fazadi aeopiar in la cancellaria vostra, come e de usanza de la iilustrissima ducal signoria de Venexia e a nui rendi le nostre, e quel che ve dira e referira el nostro servidor Zorzi gabellaro, o veramente quelo, che mandasse lui nostro servidore refferando de nostra parte, crediti largamente, che 1 e nostra comission. Data in Cliuma di 8 febraro 1444. Autentica fuit restituta Steffano nuntio. Litera Georgii gabelarii in Narenta. Al elleto e nobel homo amigo del signor re Thomaso, conte de Zara, messer lo conte azo che stadi avisado, avemo mandado da vui e dala gratia vostra servidore de messer lo re e fradeilo nostro per nome Stef fano; e per tanto ve pregamo fatilo spazar presto cum la sale come se truova scrito nele letere de la signoria de Veniexia e del re Tomaso. Data 1444. a di 11 marzo in Narenta. Recepta die xvnn mensis marcii. Ducti e terminazioni. Libro 1. p. 94, 4} u zadar. arkivu.

God. 1444.-8. yeljace, u MletciL

Nalaze se knezu spljetskomu, neka se ne paa u stvari Poljica i Omia, i ako je to uzeo, neka na slobodu pusti. 1443. 8. februaru. Quum nullo modo facit pro comodo et utilitate status nostri procurare nobis odia et inimicicias, et ingredi materias, que nos in scandala et inconvenientia cum corona Hungarie et aliter inducere possint; vadit pars, quod auctoritate huius consilii seribatur et mandetur comiti nostro Spaleti, quod modo aliquo se impedire non debeat

181 in factis Police et Dalmisse, sed loca ilia, que nobis inseiis ad nostram obedientiam acceptavit, libere dimittere debeat. Et seribatur m. comiti Franco de Taloviz circa hoc in ilia pertinenti et magis justificata forma verborum, que collegio utilior apparebit. De parte 27. Marcus Maurocenus sapiens terre firme. Vult, quod differatur pro nunc in ista materia. De parte 52, de non 9, non sinceri 4. Seer eta consilii rogatorum XVI. c. 63, u mlet. arkivu.

God, 1444. 11. veljae, u Mletcih.

Odbijaju se tri predloga o odstupu Poljica i Omia, koja mjesta bjahu se predala knezu spljetskomu. 1443. xi. februaru. M. comiti Francho Thauloviz. Sub die ii instantis magnificentie vestre scripsiums, comitem nostrum Spaleti sub nostra accepisse obedientia Polizam et Dalmissam, quod nobis videbatur juridice fieri potuisse, quum ea loca tenebantur per comitem Stefanum notorium bostem nostrum. Sed quum expostea a rectoribus nostris Dalmatie sensimus, magnificentiam vestram pretendere jus in dictis locis habere, cum asserat, ea de jurisdicione banatus sui Crouacie esse, et non intendamus juribus alicuius derrogare nee aliena tenere et potissime ea, que spectare videamus magnificentie vestre, cum qua bonam tenemus et servare inten imus amiciciam et benevolentiam, gratum haberemus et rogamus, ut magnificentia vestra ad nos mittat etiam nuncium, qui nobis declarat jura sua, quum intendimus fa cere debitum nostrum et non nisi iusta querere et faeere deliberamus. De parte 3342. Scripsimus sub die n. istantis magnificentie vestre, comitem nostrum Spaleti sub nostra acceptasse obedientia Polizam et Dalmissam, quod nobis videbatur juridice fieri potuisse, quum ea loca tenebantur per co mitem Stefanum publicum et notorium hostem nostrum. Expostea vero certiorati fuimus, magnificentiam vestram pretendere jus in dictis locis habere, cum asserit, ea jurisdictionis banatus sui Crouatie esse, et ilia dicat per comitem Stefanum predictum indebite fuisse ei occupata. Et quia sincere diligimus magnificentiam vestram, cum qua intendimus amicabiliter vivere et bene vicinari, et nee de suo nee de alio quodcumque preter justiciar appetere, tenentes, quod existentibus dictis locis in ma nibus magnificentie vestre, civitas et subditi nostri Spalatini ac cetera loca nostra illam bonam habebunt societatem, quam haberent, si dicta duo loca in manibus nostris essent, jussimus comiti nostro Spalati, ut de dictis locis non se impediat, sed sinat magnificentiam vestram faeere ut ei videbitur. De parte 17. Sub die n. presentis ad magnificentiam vestram scripsimus primum congratulantes nos cum eadem de reditu suo in patriam, deinde in factis Police et Dalmisse, que loca comes noster Spaleti nuper aceepit, diximus quantum tunc usque nobis scribendum oceurrit; commemorando inter cetera, quod existimabamus talem intromissionem comitis nostri Spaleti lieite fieri potuisse, cum loca ipsa de manibus comitis Stefani publici hostis nostri, cum quo eramus in aperto bello, accepta fuissent. Nunc autem pleniorem habentes noticiam et informacionem de ista materia,

182 intelligentes quoque, magnificentiam vestram jus pretendere in loeis predictis ratione banatus, et quod loca ipsa primitus possidebat, et quod sibi ablata fuerunt per prefatum comitein Stefanum, cum quo erat et in presenti est in treuguis, dispositi cum sestra magnificentia ae cum m. fratribus vestris in solita amicieia et benevolentia perseverare, non obstantibus aliis Uteris nostris magnificentie vestre scriptis deliberavimus propter hanc novam habitam informationem, de locis predictis Polize et Dalmisse nog nullatenus impedire, imo ea dimittere, cum nobis sufficiat, quod de manibus hostis nostri exierint. Et ita in opportuna forma scripsimus et mandavimus comiti nostro Spaleti, de quo vestram magnificentiam duximus informandam, ut mentem et optimam dispositionem nostram intelligat. De parte 9, de non 3752, non sinceri 22. Secreta consilii rogatorum XVI. c. 64, u mlet. arhivu.

God. 1444. 22. veljae, u Budimu.

Kralj ugarsho-hrvatski Vladislav potvrdjuje Dubrovanom stare povlastice. Vladislavus dei gratia Hungarie Polonie Dalmacie Croacie etc. rex notum facit, ad suam presentiam comparuisse, Nicolaus Marini de Kaboga, Blasius de Ranyna et Lodovieus de Restis cives nostre eivitatis Ragusiensis ambassatores scilicet et nuncii, presentates litteras privilegiales regis Alberti (1438. penultima die mensis iulii) continentes privilegium civitati ipsorum concessum a rege Sigismundo (1387, v kalend. novembris), rogantes, ut ipsa privilegia confirmaremus. Nos igitur, ipsorum precibus annuentes, libenter confirmanus plene et in perpetuum. Datum per manus reverendi in christo patris domini Symonis episeopi ecclesiae Agriensis aule nostre maiestatis eximii eaneellarii fidelis nostri dilecti vicesima secunda die mensis februaru anno domini millesimo quadringentesimo quadragesimo quarto. Venerabilibus etc. Jacobo Ragusiensi archiepiscopo, Demetrio Tininiensi, Vito Corbaviensi episcopis, Spalatensi, Jadrensi, Seyniensi, Nonensi, Makarensi, Seardonensi et Zarensi sedibus vacantibus; item illustre principe Georgio despoto Rascie etc. Mathkone, Frankone et Petro de Tullonez comitibus Cetine nec non regnorum Dalmatie et Croatie etc. Izvornik u tajnom bekom arkivu. 0 njem visi po sriedi veliki kraljev pecat, Uevo drugu devet a desno sedam. Uz ovaj nalazi se i autentini prepis sastavljen u Dubrovniku n1454. indictione II, die octavo ianuarii* u prisutvu vise svjedoka, medju kojimi i Boninus de Tolentis canonicus11 iz Korule, i pet biljenika.

God. 1444. 6. oujka, u Mletcik

Bepublika obaviesuje sve oblasti u Dalmaciji, kako je dozvolila bosan skomu kralju uvoziti sol iz Dalmacije u Neretvu uz izplatu od 5 du kata po sto. Franeiseus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. universis et sin gulis comitibus, capitaneis et rectoribus et officialibus civitatum, terrarum, insularum et locorum nostrorum Dalmacie ceterisque presentes litteras

183 inspecturis facimus manifestum, quod ad requisitionem et eomplacentiam serenissimi domini Steffani Thomae regis Bossine etc. fratris et amici nostri carissimi coneessimus cum nostro consilio rogatorum ac presentium tenore concedimus, quod emere et emi facere ae extrabere et extrahi facere possit de terris et locis nostris Dalmatie de sale ad libitum suum pro camera sua Narente, solvendo pro datio seu gabella dicti salis ducatos quinque pro centenario, sicut alias comes Stefanus solvere consueverat. Idcirco vobis omnibus vestrumque cuilibet scribimus et mandamus cum dicto consilio, quatenus presentem nostram concessionem observetis et faciatis ab omnibus inviolabiliter observari, eiusque nuntios amieabiliter et humane tractetis et traetari faciatis, sicut decet mutuam et fraternam benivolentiam nostram. Datum in nostro ducali palatio die sexto mensis marzii, indictione vii. 1444. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 94, u zadar. arhivu.

God. 1444. 6. oujka, u Mletcih.

Daje senaputak Ivanu de Beguardatis mletakomu poslaniku iduem u Ugarsku. 1446. 6. martii. Comissio eircumspecti viri Johannis de Eeguardatis. Ser Matheus Victuri, sapiens consilii; ser Leon Contareno, ser Marcus Mauroceno, ser Zacharia Valaresso, sapientes terre firme. Johannes, man damus tibi, quod cum on.ni celeritate possibili per viam Segne, quam meliore et breviore esse tenemus, Budam te transferre sollieites, ubi per ea, que babemus, verosimiliter invenies reverendissimum dominum cardinalem sancti Angeli legatum apostolicum, quem eum serenissimo domino rege Polonie et Hungarie illuc advenisse tenemus, dabis operam te coferendi ad presentiam sue rev. paternitatis, cui presentatis litteris nostris credulitatis tibi exhibitis, factisque illis amplissimis salutationibus et oblationibus, quas dignitati sue rev. paternitatis et nostre noveris expedire, nostri parte expones, quod ultime littere, quas a sua reverendissima dominatione aceepimus, date fuerunt apud Sophiam 4. decembris preteriti, quibus libuit ei pro ingenti sua caritate et affectione ad nos et nostram rempublicam reddere nos partieipes de exeellenti et gloriosa victoria, quam omnipotens deus, dexteram sue immense virtutis extendens, sue rev. paternitati ae illi exereitui Christi fidelium contra perfidos Teucros concedere dignatus est, interventibus in hoc et excellentissimis operibus, sapientia et laboribus sue rever, paternitatis, pro quibus certe apud deum et homines summam laudem eonsecutus est. De qua quidem victoria quantam animi letitiam suseepimus/ profecto vel calamo scribere vel lingua exprimere non possemus. Ad easdem autem litteras sue rev. dominationis tune fecimus responsionem, sicut per exemplum, quod ad tui advisamentum tibi dari fecimus, poteris intelligere, per quam quidem responsionem nostram sua R. P. clare potuit intelligere optimam mentem ardensque desiderium nostrum ad porrigendum omnes favores possibiles in facto galearum nomine summi pontificis hie armandarum, ut infidelibus Teucris impediretur omnino trnsitus de Asia in Eurppam, et e converso paraveramus autem, sicut etiam nunc parata sunt, corpora

184 galearum nostrarum omnibus necessariis; decimamque in Venetiis ceterisque terris nostris, per romanum pontificem impositam, nedum exigi permisimus, verum etiam et cunctis favoribus et studiis nostris exigi faeere procuravimus. Eratque et electus est capitaneus ipsarum galearum. (Et ultra hoc videntes pecunias decime tunc ita cito baberi non posse, cupidi, sicut prediximus, votive executionis illius sancti operis, deliberavimus, postpositis omnibus, derelicto culpho nostro ae mercaturis nostris, mittere de aliis nostris galeis in strictum Galipolis, expedireque immediate secretarium nostrum, quern ad suam rever, paternitatem et ad serenissimum dominum regem predictum seripsimus nos missuros). Verum iam pluribus diebus intelligentes, suam rev. paternitatem una cum dieto serenissimo rege . . . cum exercitu Christianorum retrocesisse et in Hungariam remeasse bonis necessariisque causis et respectibus, perseverantes in solita bona dispositione nostra galearum predictarum in casu quo hoc tempore novo iidem rev. dominus legatus et serenissimus dominus rex cum potenti exercitu adversus Teucros redire disponant, quum si aliter esset, frustra esset accessus galearum predictarum, mittere te statuimus ad presentiam sue rever, p., ut declares sibi nostii parte hanc optimam mentem et dispositionem nostram faciendi omnia possibilia pro bona exectione illius sancti operis, atque intelligas deliberationem, que in rebus illis fiet per suam rever, dominationem et serenissimum regem predictum, ut nos habita informatione ista, providere possimus quantum moverimus opus esse.* Subiungendo etiam sue rev. p., quod etiam si galee, que nomine summi pontificis hie armari debent, hine ita cito fortasse non expedirentur, nos parati erimus, veluti summe avidi exaltationis fidei christiane, mittere de aliis galeis in strictum Galipolis, et faeere quantum superius dictum est, in quantum iidem dominus legatus et ser. rex potenti manu adversus Teucros, ut prefertur, ire disponant.* Preterea sue rev. p. expones, quod ex predietis uteris suis ex Sophia nobis scriptis inter cetera intelleximus, quantum in faetis Galipoli nobis dixit, quod processisse cognoscimus ex singulari benivolentia et affectione, quam habet nostro dominio, pro qua quidem infinitas gratias habemus rev. dominationi sue. De responsione autem quam habebis ab ipso domino legato, et de omnibus illis in partibus occurrentibus, que mentione digna fuerint, nos solieite tuis litteris informabis, dando nobis in specie bonam et particularem advisationem, si iidem s. rex et d. legatus hoc tempore novo cum potenti exercitu redire decreverint contra Teucros. Deinde dabis operam te conferrendi ad presentiam prefati s. domini regis, sibiq. exhibitis Uteris nostris credulitatis tibi consignatis, factisq. illis congruis exhortationibus et oblationibus, quas honori sue regie maiestatis et nostro noveris convenire, expones: quod libuit sue serenitati pro multa eius affectione ad nos, suis Uteris nos reddere certiores de gloriosis victoriis, quas sumus deus sue r. maiestati et exercitui christianorum sua infinita dementia coneedere dignatus est, interveniente etiam summa virtute, sapientia, excellentissimisque operationibus sue serenitatis. Est enim res certa multis jam retroaetis temporibus neminem christianum prineipem rem tarn maximam confecisse, ita ut dominia christianitatis sue serenitati propterea merito obligentur. Nos vero pro eisdem victoriis

185 certe dicere non possemus, quanta m animi eonsolationem quantumque gaudium acceperimus. Et licet tunc responderimus ad literas sue serenitatis, declarantes eidem optimam mentem et summum desiderium nostrum ad porrigendum favores nostros galearum nostrarum supra scriptarum, tamen visum est nobis parte etiam sue reg. maiestati facere declarari hoc desiderium et rectam intentionem animi nostri. Et conformando te cum his, que superius diximus exponecda r. domino cardinal! legato, volumus quod notifices ipsi ser. regi, quod deliberante sua serenitate, hoc vere proximo cum potenti exercitu ire contra Teucros, nos faciemus in facto galearum predictarum mittendarum in strictum Galipolis quantum continetur in precedenti capitulo expositionis tue fiende circa banc materiam galearum prefato rev. dom. cardinali legato. Et de responsione sue regie maiestatis, ac de deliberatione, que fiet, et aliis occurrentibus nos solicite tuis Uteris advisabis, non recedendo absque speciali nostro mandato. Si post apulsum tuum ad illas partes fortasse haberes notitiam aliquam, quod vel m. comes Matbicus, vel bannus Francus eiusdem frater, fecissent aut facere velleut querelam aliquam apud prefatum ser. regem, aut per eos tibi diceretur quiequid de factis Polize et Dalmisse, que loca, ut scis, comes noster Spalati de manibus comitis Stefani publici hostis nostri nuper accepit, in hoc casu volumus, quod bonis et pertinentibus verbis, ostendendo tamen a te ipso loqui, et quod nullum a nobis habeas ordinem super hoc eidem comiti Mathiconi seu banno Franco dicere debeas, quod quemadmodum ipsi sciunt, nos ad eos habuimus semper singula rem benivolentiam et amorem, quern profecto nedum conservare, sed si plus addi possit, augtre disponimus. Quodque re vera nullum a nobis habes mandatum in ista materia, sed bene in reeessu tuo a nostra presentia intellexisti loca Polize et Dalmisse fuisse accepta per comitem Spaleti de manibus publici hostis nostri. Advisabisque m. suas, nos jam diu, ut notorium est, fuisse et esse in aperto bello cum comite Stefano vaivoda, qui multas iniurias nobis fecit, et sicut ex guerris occurrere solet, gentes nostre acceperunt de manibus dicti comitis Stefani loca ipsa Polize et Dalmisse, que credis, iusto bello accepta fuisse. Commemorando etiam m. suis, quod ser. rex Bossine nuper electus nobis explicari fecit, quod etiam ipse ius pretendit in locis predictis, cui convenienter et honeste respondimus, et ita etiam credis, quod cum suis m. nostram dabis operam justificandi et honestandi intromissionem factam de locis predictis; volentes, quod si ita expedire cognoveris, de premissis etiam eonferras cum rev. d. cardinale legato, vel ante vel posquam fueris cum predictis comite Matieone et. banno Franco, sicut utilius tibi videbitur, aceipiendo favores suos, ut super hoc sua rev. dominatio loquatur et operetur quiequid boni poterit in justificationem cause nostre. Et hoc dicimus tarn cum predictis comite Mathicone et banno Franco, quam etiam cum ser. rege predicto, in casu quo de ista materia aliqua querela faeta fuisset, seu fieret sue regie maiestati. Reddimus namque certissimi, quod idem rev. d. legatus propter multum eius affectionem ad nos, omnia libenti animo faciet nostro intuitu. Verum si de factis Polize et Dalmisse nullam querimoniam aut mentionem fieri sentires in partibus illis, volumus, quod tu similiter nichil in predictis dicere debeas.

186 Fecimus literas nostras eredentiales dirrectivas ad m. capitaneum Joannem, volentes et mandantes tibi, quod si Bude vel in loeis illis proximis se reperiret, ad eius visitationem te conferas, et sub eisdem uteris credulitatis factis sue m. salutationibus et oblationibus opportunis, verbis convenientibus, secum nostri parte congratulaberis de gloriosis victoriis per eum obtentis mediante divina dementia et multa magnanimitate et virtute sua, offerendo nos et nostram rempublicam ad honores et comoda m. sue tota mente dispositos. Similiter etiam tibi dari fecimus literas credulitatis dirrectivas m. comiti Mathiconi et banno Franco fratri suo, volentes, quod si Bude se repperient cum prefato ser. rege, ad eorum \isitationem accedas, et sub nostris Uteris predictis post salutationes et oblationes cum bonis et generalibus verbis, que tibi utilia videbuntur, offeres nostrum dominium ad cuncta eorum beneplacita paratissimum. Non faciendo tamen modo aliquo aliquam mentionem de factis Polize et Dalmisse, nisi in casibus, de quibus tibi superius fecimus mentionem. De parte 72. Ser Thomas Michael, ser Paulus Truno procurator, ser Federicus Contareno, ser Hermolaus Donato, sapientes consilii; et ser Andreas Bernardo sapiens terre firme volunt partem suprascriptam per totnm, exceptis verbis signatis in primo capitulo inter (**). De parte 46, de non 2, non sinceri 8. Item die xxm. martii additum fuit cum collegio supradiete commissioni capitulum infra?criptum: Volumus insuper, quod si in Buda ad appulsum tunm se repperiret illustris dominus despotus Rassie, seu si donee ibi stabis, illuc veniret, ad eius presentiam te conferas, sibi quoque presentatis Uteris nostris credentialibus; factisque convenientibus salutationibus et oblationibus, expones, quod cum semper habuimus sue excellentie singulrem benivolentiam et affectionem, re vera de rebus suis adversis summam displieentiam habuimus. Deinde vero cum nuper sensimus, ipsum illustrem dominum reeuperasse bonam partem sui status, profecto magnam animi consolationem accepimus, congratulamusque plurimum secum de prosperitatibus suis, quas, cum diligamus eum velut carissimum fratrem, proprias reputamus tenemusque et firmiter nobis persuademus, quod ad hoc et intervenientibus optimis operationibus et exhortationibus sue excellentie, providebitur per modum, quod sereniss. dominus rex Polonie et Hungarie hoe presenti vere una cum ipso illustri domino despoto cum potentissimo exereitu se eonferat contra predictos Teucros, ut de illis partibus Christi fidelium expellantur, utque idem dominus despotus reintegretur, et sit bene securus in statu suo etc. Secreta consilii rogatorum lib. XVI. c. 74, u inlet, arhivu.

God. 1444. 23. oujka, u Mletcih.

Prilog gori navedenom naputku. 1444. die xxm martii additum fuit cum collegio supradiete comissioni Johannis de Reguardatis capitulum infrascriptum: Volumus insuper, quod si in Buda ad appulsum tuum se reperiret illustris dominus despotus Rassie, seu si donec ibi stabis illuc veniret,

187 ad eius presentiam te conferas, sibique presentatis nostris litteris credulitatis, factisque convenientibus salutatioDibus et oblationibus, expones, quod cum semper habuimus sue excellentie singularem benivolentiam et affectionem etc. Verum de rebus suis adversis summam displicentiam habuimus. Deinde vero quando nuper sensimus, ipsum illustrem dominum recuperasse bonam partem sui status, profecto magnam animi consolationem accepimus, congratulamusque plurimum secum de prosperitatibus suis, quas, cum diligamus eum veluti carissimum fratrem, proprias reputamus; tenemusque et firmiter nobis persvademus, quod ad hoc etiam in interventis operatis operationibus et exhortationibus sue excellentie providebitur per modum, quod serenissimus dominus rex Polonie et Hun garie boe presenti vere una cum ipso illustri domino despoto cum potentissimo exercitu se conferret contra perfidos Teucros, ut de illis partibus Christi fidelium expellantur, utque idem dominus despotus reintegretur et sit bene securus in statu suo: ad quam quidem rem nos semper fuimus et sumus, pro quantum ad nos attinet, optima mente dispositos. Et si idem serenissimus rex et dominus despotus cum potenti exercitu ibunt, sicut perfertur, nos infallanter mittemus galeas nostras, que nomine summi pontificis hie armantur, in strictum Galipolis ad impediendum transitum de Asia in Europam et contra Teucris antedictis, ut sequatur ille effectus in hoc saneto opere, quern tota mente desideramus. Dabis quoque informationem ipsi domino despoto de provisionibus hie factis pro armamento galearum predictarum sicut continetur in capitulo expositionis per te fiende serenissimo regi. Secreta consilii rogatorum, lib. XVI. c. 74, u mlet. arkivu.

God. 1444. 23. oujka, u Mletcii.

Obaviesuje se burgundski vojvoda o pripravak, koje se cine u Ugarskoj i Poljskoj, te i u Mletcih proti Turinu. 1444. die 23 martii. Duci Burgundiae. Respublica toto posse parat bellum, sed frusta sine potenti auxilio a parte terrae. Sentientibus nobis, sicut etiam ad noticiam celsitudinis vestre pervenisse credimus, serenissimum dominum regem Hungarie et Polonie cum reliquis principibus suis et exercitu christianorum in HuDgariam et ad loea propria rediisse. Nam post plurimas victorias de infidelibus Teucris habitas, cum eorum maxima clade, exterminio et interitu, tandem idem serenissimus rex non valens tantum christianorum exercitum in illis regionibus longinquis et sterilibus, ferro et igne consumptis, preter vietualium carentiam ulterius substentare, sese et ipsum exercitum retrahere et ad propria remeare deliberavit, eum intentione tamen, sicut fertur, tempore veris proximi novum exercitum restaurandi, et rarsus adversus iamdictos immanissimos Teucros in eorum exeidium redeundi." Mittimus regi Hungarie secretarium nostrum Johannem dje Eeguardatis, ut eum informet de armata nostra, ipsumque excitet ad colligendum exercitum quamprimum. Secreta consilii rogatorum lib. XVI. c. 74.} u mletakom arkivu.

188

God. 1444. 26. oujka, u Skadru.

Pogodba sklopljena medju naelnikom skadarskim i knezom Stjepanom Crnoevia. 1444. 26. martii. Copia capitulorum seu conventionis unius privilegii, facte per spectabilem dominum Franciscum Quirino honorabilem comitem et capitaneum Scutari inter illustrissimum dominium Venetorum et magnificum comitem Sthefanum vaivodam. In nomine patris et filii et spiritus sancti. Amen. Nos Franciscus Quirino pro excellentissimo ducali dominio Venetiarum etc. comes et capitaneus Scutari ac eius districtus. Notum facimus et manifestum sin gulis ac universis has nostras patentes inspecturis: chome nui per nome dell' illustrissima ducal signoria de Veniexia zurassemo et fessemo sagra mento al magnifico et honorando vaivoda Cernoevich, quando el vene cum sua bona volunta e desiderio a esser bone lial servidor de la illus trissima ducal signoria de Veniexia in questo modo e in questa forma, prometandoli e dagadoli la fede de messer san Marco evangelista e de tuta la illustrissima ducal signoria de Veniexia, che mai per lo avegnir non sera toehada la soa persona ne toltoge la vita per la prelibata ditta signoria de Veniexia, nianche che mai non sera confinado in paexe stranio, ni conscricto a dar ostadexi. Item che mai non ge sera tolta alguna de quele cose, le qual se truova al presente tegnir, possieder et haver ne le man, quando el vene da la prelibata ducal signoria de Veniexia, non essendoge ditto a facia a facia. Item che tuto quelo, che lui ha habudo, tegnudo e posseduto pacifice e quiete in tempo d'altri signori passadi fina da mo, li debia romagmr fermo e rato, et chel habia anche per lo avegnir, non derogando per hoc ale raxon altrui. Item tute quele usance, chel ha habudo in tempo d'altri signori, chel le habia anche adesso. Item i suo homini segondo sono stadi sempre sotoposti el suo zudisio, cusi anche i debia esser adesso, e per 1 avegnir. Item se nesun homo del dito vayvoda Stefano per algun fatto scampase in luogo o terra de la prelibata ducal signoria de Veniexia, li debia esser reso ne le man. Item che la prelibata ducal signoria de Veniexia non lu debia abondonar ne dar ad algun altro signor Tureho o Bosgnan, ne nessun altro, ne lui nel suo paexe per neguna cazon. Item se per qualche caso lui fosse chazado fuora de caxa soa e del suo paexe, che in luogi o terre de la signo ria habia el receto et viver, e che la prelibata ducal signoria de Ve niexia i debia dar ogni favor e socorso, chel posi recovrar la soa casa et paixe. Item che la illustrissima ducal signoria de Veniexia non debia far paxe cum vayvoda Stefano Vuchach fin tanto, che non lassa el suo fiol, che fien apresso de si. Per la qual cosa mi suprascripto Francesco Quirini per auctorita e bailia a mi concessa in questa parte da la pre libata illustrissima ducal signoria de Veniexia zuro e fazo sagramento a suprascripto vayvoda Stefano per dio omnipotente e la so madre purissima verzene Maria e per tuta la possanza del nostro segnor Jesu Cristo, per quattro evangelisti e dodexe Apostoli principal e altri setanta, per trexento et dixedoto sancti e beati padri va Mehei, e per tuti sancti accetti a messer domene dio dal principio fina la fin e in mia fede e anima, che tuto questo soprascritto i sara fermo e inviolado a lui e so

189 fioli fina la so vita. El dito vayvoda Stefano habiando promesso per li stricti sagramenti de vegnir a obedientia de la nostra signoria de Veniexia, et esser sempre fedel e lial a la prelibata ducal signoria de Veniexia, amigo de i suo amisi, e inemigo de inemixi lui e i fioli soi. E per piu fermezza bavemo messo la bolla nostra usada de san Marco evangelista. Fata a Scutari millesimo quadringentesimo quadragesimo quarto, indictione vn. di vero vigesimo sexto mensis martii. Commemoriali XIII. c. 160, u mlet. arhivu.

God. 1444 15. travnja, u Jajcu.

Kralj bosanski Stjepan Toma potvrjuje Mletcanom osobite povlastice. Stephanus Thomas dei gratia Raseie, Bosne et partis maritime rex etc. universis et singulis tarn presentibus quam futuris presens privilegium inspecturis, salutem in omnium salvatore. Per ea, que dicta et tractata sunt per medium nuneiorum seu ambasiatorum nostrorum inter nos et excelsum principem dominum Franciscum Foscari ducem Veneciarum, habito superinde cum baronibus nobilibus regni nostri bono et maturo consilio, ex nostra spontanea voluntate, bono amore et sincero corde, concessimus per presens nostrum privilegium eidem excelso prin cipi domino Francisco duci et illustrissimo dominio Veneeiarum, quod omnes Veneti, subditi et fideles eiusdem domini ducis et dominii Vene eiarum possint libere et seeure et sine aliquali molestia vel impedimento et sine solucione alicuius dacii, pedagii vel gabelle, tergovine, vel alia aliqua solucione cum eorum personis, famulis, barchis, valisiis, capsis, pannis et arnesiis, armis et cum equis et saumis, et cum eorum mercanciis, pecunia et bonis ac aliis rebus quibuseumque accedere, mittere, stare et mercari in qualibet parte regni nostri, et similiter possint libere et secure sine solucione alicuius daeii, pedagii vel gabelle tergovine vel aliqua alia solucione extrahere vel extrabi facere de qualibet parte nostri regni mereantias, peeunias et res quascumque voluerint. Item promittimus eidem domino duci et dominio Veneeiarum, quod precipiemus et cum effectu faciemus, quod omnes nostri rectores, castellani, upani, iudices et alii offieiales regni nostri dabunt auxilium et favorem neccessarium supradictis Venetis, subditis et fidelibus Venetiarum, et quod providebitur, quod in qualibet parte regni nostri, ad quam declinabunt predicti Veneti subditi et fideles Veneeiarum babebunt domos pro eorum habitatione, solvendo quantum erit conveniens, et quod tractabuntur in qua libet parte regni nostri favorabiliter et benigne. Item concessimus eidem domino duci et dominio Veneeiarum, quod flumen Narenti, et omnia alia flumina ac omnes alie aque dulces et salse toeius regni nostri sint aperte Venetis subditis et fidelibus Veneeiarum taliter, quod libere et secure de die et de nocte, in tempore paeis et in tempore guerre possint cum navigiis, galeis armatis, barcbis et cum omni alio genere navigiorum cum suis mercanciis, denariis et bonis quibuseumque venire, stare et redire sine solucione alboragii, fundagii, acii tergovyne, vel alicuius alterius solutionis; intelligendo, quod supradicti Veneti, subditi et fideles Vene eiarum non possent se impedire de sale nisi ex consensu et voluntate nostra. Item promittimus supradicto domino duci et dominio Veneeiarum,

190
quod in casu quo in aliqua parte nostri regni aliquis Venetus sive subditus vel fidelis Veneciarum esset derobatus, vel aliquod ex vi raperetur, satisfaciemus et solvemus ei de nostris bonis propriis id, quod ei derobatum et raptum fuisset usque ad integram suam solucionem. Item promittimus, quod de brevi faciemus fieri monetam nostram, que oceurret per totum regnum nostrum taliter, quod predicti Veneti, subditi et fideles Venetiarum erunt equales omnibus nostris subditis et aliis quibuscumque forensibus, qui venirent in nostro regno. Si vero deliberaremus, quod non fieret nostra moneta, promittimus facere cum effectu, quod moneta dicti domini ducis et dominii Veneciarum oceurret per totum regnum uostrum, sicut occurrit ad presens moneta Ragusiensium. Nichilominus omnia et quelibet privilegia serenissimorum principum condam dominorum Ostoya patris et Twerthko apatrui nostrorum felicis recordacionis regum ut puta Bozne et predecessorum nostrorum carissimorum antefato illustrissimo dominio Veneciarum per ipsos reges predeeessores nostros sub quacumque forma verborum data et concessa rata et grata habentes eadem quo ad omnes articulos et clausulas, modos, ordinaciones et disposiciones in eisdem continentes et speeifieatas, preseneium litterarum nostrarum patrocinio innovando perpetuo valituras confirmamus, ratificamus et approbamus, promittentes ea firmiter et inviolabiliter per nos nostrosque suceessores perpetuo observare et observari debere. In quorum fidem et evidenciam pleniorem presens privilegium fieri iussimus, et sigillo, quo ad presens utimur, puta ipsius condam domini Twerthko regis apatrui nostri, eo quod nostrum sigillum nundum sculptum est, fecimus communiri, quod quidem sigillum quantocius sculpetur, si opportunum fuerit, eciam presentibus appendi faciemus. Datum in castro nostro Jayza quarto die festi pasce, anno domini millesimo quadringentesirao quadragesimo quarto. A tergo : Privilegium serenissimi domini regis Bossine, quod omnes Veneti sint tuti et securi in regno suo, Izvornik na pergameni u mletakom arhivu br. 53. sa peatom vise im o svilenom koncu, na kom. f s. DOMIN. TVERTCONIS. DEL GRACIA. REGIS, BOSNE. E. Sr. Commemoriali XIII. c. 184.

God. 1444. 8. svibnja, u Mletcih.

Daje se naputak naelniku Bara. MCOCCXLIIII. die vni maii. Commissio potestatis Antibari. Nos Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. Committimus tibi nobili viro dilecto civi et fideli nostro, quod ire debeas de nostro mandato potestas terre nostre Antibari per annos duos, et tantum plus, quan tum successor tuus illuc venire distulerit, quam terram et homines in ea existentes regere et gubernare debeas ad honorem et statum nostri dominii. Rationem autem et justiciam faeies in criminalibus secundum formam ordinum nostrorum Venetiarum. In cuilibet vero sentenciabis et terminabis secundum statuta et ordines dicte terre; ubi autem non supplebunt statuta, judicabis sicut tibi secundum eum et justiciam ac honorem nostri dominii videbitur. Et quicunque a tuis sentenciis appellare volu-

191 erit, vadat Seutarum pro maiori sua commoitate, et a dueatis c. supra veniat Venetias ad auditores, et teneris ad omnem requisitionem partis dare scripturas sub tuo sigillo, sub pena librarum v centum in tuis propriis bonis. Omnes introytus et totum havere ac omnia bona acque, omnes regalie et honorifieentie nostri comunis, solite dari et responderi diete terre, exigi debeant per te et ordinate seribi, et de ipsis fiant expense ordi nate, et illud, quod superabundant ab expensis, mittere debeas Veneeias ad manus camerariorum comunis. Denotamus tibi, quod in nostro consilio rogatorum 1424. die 9. maii captum fuit, quod rectores Albanie nullo modo possint absolvere aliquem a servitiis, que facere debet pro territoriis suis, nee etiam a solutione ducati et modii, ac Syoeh et broeh, ymo ab omnibus exigant dictum ducatum et modium ac Sioch et broeh, et nichilominus tenentur servire nostro dominio cum personis et equis secundum condictionem territoriorum suorum. Nee etiam dicti rectores concedent de territoriis nostris deinc sine licentia et autoritate consilii rogatorum. Quare cum dicto consilio tibi mandamus, ut ita debeas facere et observare. Habere debes ducatos quadringentos auri et ratione anni ab ilia nostra camera Antibari de tribus in tres menses per ratam, tenendo tuis salario et expensis duos famulos et tres equos. Ducere tecum debeas unum cancellarium et unum comilitonem, cuilibet quorum dabis unam pagam, non augendo expensas, et habeant utilitates solitas. In introitu presentis regiminis nullam arrengam faeies, vel sermonenx, sed solum dicas, aceepto hoe regimen nomine illustrissimi dominii Venetiarum, et in consignatione regiminis dices successor!: consigno vobis hoc regimen nomine illustrissimi dominii Venetiarum. Et in prolatione sentenciarum dices hec verba solum: sieut seriptum et lectum est, ita dicimus per sententiam. Et si contrafeceris, cades de libris v centum, et usque duos annos non potes esse rector pro nostro dominio. Si licet coneederemus tibi licentiam standi extra tuum regimen, non debes habere stipendium pro diebus, quibus stares extra. Et si in exitu non dimitteres in comuni salarium illostrum dierum, perdere debes duplum eius, quod deberes dimittere. Et qui tibi dictam licentiam aliter concederent, cadant de ducatis centum; nee potes dormire extra civitatem, sub pena ducatorum centum. Toto tempore tui regiminis non portabis vestes lugubres sub pena librarum centum; liceat tamen tibi pro patre, matre, filio vel filiis, fratribus vel uxore portare vestes lugubres per octo dies tan turn et non ultra, non portando clamidem ulio modo. Non faeies nee fieri faeies de mercationibus, nee tenebis tecum in domo aliquem, qui faciat de mercationibus, nee etiam tenebis tabernam, nee teneri faeies, nee habebis partem in daciis ulio modo, nec in ilia civitate impetrabis aliquod offieium vel beneficium. Et si uxor tua vel heredes tui tarn masculi quam femine fecerint ali quid, quod tibi sit vetitum per tuam commissionem, debes esse responsator et solutor de omni eo, quod nostri advoeatores vel sindici te convineentur.

192 Cupientes pro commoditate nostrorum fidelium Antibari, sumus contenti et placet nobis, quod sal vendatur in Antibaro. Et propterea jussimus baiulo Corphoy, quod tibi singulo anno in duabus vicibus mittat sachos mille quingentos salis, quod vendi facias in Antibaro illo precio et cum ilia mensura qua venditur in Scutaro. Et de tempore in tempus scribas nostro dominio quantitatem salis recepti. Nos potes tu nee aliquis noster rector nablizare pro accessu vel reditu aliquod navigium forense sub pena ducatorum ducentorum. Et similiter aliquid subditus vel civis vel mercator non potest nabulizare nisi navigia veneta vel subditorum nostrorum non autem forensium sub pena ducatorum ducentorum. Et debeas publicari faeere hoc nostrum mandatu m. Non tenebis equos maioris precii ducatorum xxv., excepto equo persone tue, qui possit esse ducatorum XL.5 et equum ducatorum xxv non potes vendere vel baratare ultra preeium ducatorum XLV, equum vero persone tue ultra ducatos LXIV. Et si contrafacies, cades de libris v. centum et privatus sis present! regimine in perpetuum. Item sis solicitus solvere gubernatoribus introytuum singulo anno, sicut in nostris ordinibus continetur. Coocessiones, quas fecimus comunitati Antibari, quando Venetias ad nostrum dominium venerunt, debeas observare et faeere in eo, quod ad te spectat observari. Non potes dare salarium alicui, nee augere alicui salarium, nee facere ullam expensam de pecunia nostri comuhis sine nostra speciali licentia. Item si eonvictus fueris per advoeatorem comunis etc. De parte 124, de non 1, non sinceri 0. Senato Mar. II c. 2., u mlet. arhivu.

<M. 1444. 12. svilmja, u Mletcih.

Dalji naputak mletakomu poslaniku u Ugarskoj. 1444. 12. mai. Ser Thomas Michael, ser Franeiseus Barbadico pro curator, ser Federieus Contareno, ser Andreas Mauroceno, ser Hermolaus Donato, sapientes eonsilii; ser Nicolaus Memo, ser Zacharias Bembo, ser Nicolaus de Molino, sapientes terre firme. Quod scrihatur secretario in Buda, quod accepimus suas litteras datas in Buda die 26, 27 et 28 aprilis, in quibus notificat responsiones ei datas a rege et a legato apostolico cardinali s. Angeli, et describit conditiones illius regni; et quod debeat iterum comparere ad presentiam omini regis, eique dicere, quod deliberatiqnes sue multum placent et tanto magis, quod cognovimus serenitatem suam ad rem omnipotenti Deo tam acceptissimam sibique et christiano nomini gloriosam animum direxisse, ac contra perfidos Tecros potenti manu bac estate omnino accedere statuisse; pro quo referral ei gratias quamplurimas. Galeae papales sunt promptae, Quatuor duci Burgundiae dabimus; nostrae quamplurimae sunt iu mari, aliae parantur. De premissis autem volumus, quod illustri domino despoto ac magnifico capitaneo domino Johani voivode Transilvano oretenus vel per litteras plenam no-

193 tiMam dare debeas, ac aliis proceribus ac dominis prineipalibus in hoe iacto, turn ut intelligant ardens desiderium nostrum, et que per nos acta sunt, turn etiam ut magis animentur ad celerem eorum aceessum contra Teueros predietos. Plaeet nobis, quod tarn per medium rev. domini carinalis legati quam aliter bonam informationem aeceperis de conditionibus ac de divisionibus illarum partium, libenterque videre vellemus, quod deveniretur ad ijlas treuguas, de quibus facis in tuis litteris mentionem, et ut ita sequatur, utile iudicamus, quod per prefatum dominum legatum omnia fienda sunt, ut non impediatur aut retardetur aeeessus exereitus suprascripti. Quare volumus, ut hanc materiam bene intelligere studeas; et si sequentibus, vel non sequentibus treuguis antedictis, serenissimus dominus rex prefatus et exereitus ibit omnino contra Teueros predietos; et tarn de hoc quam de omnibus aliis, que mentione digna sunt, nos sollicite tuis litte ris informabis. Adjuvet quam maxime potent apud regem ambasciatorem Aragoniae illuc in brevi venturum. Volumus insuper, quod cum exercitu predieto, quando se levabit, debeas te conferre, advisando nos solieite de progressibus suis et de omnibus, que sequentur. Et ut istud comode facere possis, mittemus ad te cito pecunias necessarias. De parte 128, de non 1, non sinceri 0. Secreta consilii rogatorum, lib. XVI. c. 90', u mletakom arhivu.

God. 1444. 15. svibnja, u Mletcih.

Odgovara se poslanikom kralja bosanskoga i knesa Motka glede Poljica i Omia. 1444. 15. maii. Quod oratori serenissimi domini regis Bossine, qui venit ad nostram presentiam, et retulit ea, que per serenissimum domi num dueem explicata sunt isti collegio in factis Polize et Dalmise, res ponded debeat illis magis humanis et benivolis verbis, que collegio videbuntur in iustificationem eorum, que acta sunt in accipiendo loca predicta; commemorando, quod si ipsa loca sunt in manibus nostris, idem serenissimus dominus rex propter affeetionem nostram ad suam regiam maiestatem, reputare potest, quod sint in manibus suis. Et similiter respondeatur ambassiatori magnifici comiti Mathiconis illis pertinentibus verbis, que magis utilia videbuntur. Secreta consilii rogatorum lib. XVI. c. 92f u mlet. arkivu.

Go. 1444. 22, svibnja, u Mletcih.

Razlaze se o njekih crkvah u Albaniji, te se tu spominje Oliverija ker kralja Vukasina. 1444. 22 maii. Comiti et capitaneo Scutari et camerario et successoribus. Seripsimus vobis comiti de mense septembris nuper preteriti, quod ad instantiam Jaeobi Moneta nostram ratificationem concessionis vestre factam pope Ginaeho de ecelesia s. Marie de Lorenzo revocabimus, quum nostra intentio non erat conceere alicui bona alterius, sed quod quilibet
SPOM. XXI. 13

194 haberet suum. Deinde cum nostro eonsilio rogatorum de mense oetobris mandavimus vobis, quod in ecclesiis ipsius Jacobi et fratruum suorum simul cum villis et possessionibus dictarum ecclesiarum, et etiam possessionibus suis propriis decetero non fieret novitas sine speciali licentia eonsilii nostri rogatorum. Nuper autem comparens ad presentiam nostri dominu Nieolaus Moneta frater dieti Jacobi nomine JSlene matris sue, exposuit, quod domina Oliveria filia regis Volcassini per magistros conuctos de regno patris sui et eum denariis suis propriis et de dote sua edificari fecit ecclesiam predictam, et illam dotavit de sua propria dote cum lieentia mariti sui, et ibi jus patronatus servavit. Deinde domina Elisanta illius filia successit in ecclesia predicta et in possessionibus suis. Item habuit ecclesiam s. Nicolai de Selava cum possessionibus suis, ibi datm a Balsa, quas jure patronatus usque ad mortem suam paeifice possedit. Et quia dicta domina Elisanta, anno preterito mortua, per suum testamentum reliquit ecelesias predietas cum villis suis Elene nepti sue, uxri condam Rayci Moneta et filiis suis etiam cum jure hereditario et patronatus dicte ecclesie et possessiones et ville sue ad ipsam Elenam et filios spectabat. Supplicabat cum instantia, ut dicte sue eccle sie et possessiones non dentur alicui, sed sibi dimittantur. Et pro deelaratipne veritatis eorum, que dicebat, presentavit nostro dominio mi. instru menta in lingua selava bullata, que translatari fecimus in latinum. Et vidimus et intelleximus rem ita se habere, sieut exposuit, et dictas ecele sias cum villis suis recte ad ipsam Elenam et filios pervenire et spectare jure patronatus et instrumentorum predictorum. Verum perlectis litteris vestris datis die tercio mensis martii proximi respondentibus nostro dominio ad primas literas suprascriptas, intelligentes per id, quod scribitis, quod metropoliti Craine ponebant presbiteros et caloieros in ipsis ecclesiis, et quod dicte ecclesie fuerunt dotate ab aliis dominis Albanie quam ab ilia domina Oliveria et progenitoribus suis, nee tarn scribitis habere hoc per instrumenta nec per aliquas scripturas sed solum, quod dicitur, deliberavimus mittere vobis presentibus inclusam eopiam privilegiorum et instrumentorum, que nostro dominio presentata fuerunt a Nicolao predicto, volentes et mandantes vobis, quod ipsa videatis, et etiam videre et diligenter intelligere debeatis, si metropoliti, de quibus scribitis, vel alique alie persone habent aliquod privilegium speciale super ecclesiis predietis, et etiam si per instrumentum aliquod apparet, quod dicte ecclesie fuerint dotate ab aliquo alio principe, quam ab illis duabus dominabus Olivera et Elisanta et affinibus suis, et reperiendo aliquod in predietis, quod sit contra privilegia, que ad vos mitti mus, rescribatis nostro dominio et mittatis in scriptis, quecumque reperietis, ut providere possimus, sicut nobis videbitur esse justum. Quando autem nullum instrumentum reperietur, quod est contra instrumenta et privilegia, que vobis mittimus, nolentes, quod predicti fideles nostri amplius pro ista causa mokstentur et hue veniant pro tali causa, debeatis dictam Elenam et filios in possessionem ecclesiarum suarum et possessionum, que in illis instrumentis expresse nominate sunt, ponere et conservare pro suis iuribus patronatus veluti successores eorum, qui ipsas ecelesias fabricarunt et dotaverunt. Et in hoc casu debeatis providere pope Grinacho de aliquo eoncambio vel ecclesiarum vel possessionum nostri comunis et non

195 specilium personarum, ita quod habeat pro promissione, quam sibi feeistis pro acquirendo Antibarim, conveniens premium et mercedem tam pro servanda fide quam pro bono exemplo aliorum serventium nostro dominio. + 103 2 6. Senato. Mar. U., u mlet. arhivu.

God. 1444. 17. lipnja, u Mletcih.

Odgovara se na molbe hvarske. 1444. die xvn iunii, Venetiis. Quod ad capitula porrecta per ambassiatores comunitatis nostre Liesne respondeatur infra, et primo. Ad primum huius eontinentie, videlicet: primo, quod cum hoc sit, quod illi de Craina nunquam cessant committere multa damna ac depredationes in insula nostra Liesne in animalibus subiitqrum vestrorum et illi fidelissimi vestri Lesignani pluries et pluries coram dominis ipsorum de Crayna quesierunt ius, quod minime habere possunt, supplicatur per dictos vestros fidelissimos de Liesna, quod serenitas vestra dignetur mandare per vestras patentes liteias omnibus rectoribus nostris de Dalmatia, ubique reperientur dicti de Liesna cum illis de Crayna, -quod debeant facere ius illis de Liesna contra dictos Craynanos vel contra quoscunque de illis villis, in quibus habitarent tales malefactores. Respondeatur quod mandabimus omnibus rectoribu^ Dalmatie, quod faciant ius contra illos de Crayna, qui dedissent damna ipsis nostris fidelibus. Ad II. videlicet, item supplieatur, quod serenitas vestra dignetur mandare rectori presenti et suecessoribus suis, quod denarii comunis. de Liesna stare debeant in manibus camerariorum comunis Liesne secundum formam statutorum nostrorum, et quod dominus comes et successores sui non possint expendere denarios comunis sine voluntate iudicum et camerarii, sive per maiorem partem ipsorum; et quod debeant videri rationes de preterito coram sex nobilibus electis per consilium apud dominm comitem, iudices et advoeatores comunis Liesne, prout erat antiqua consuetude Respondeatur. quod denarii comunitatis teneantur sub clavibus, quarum unam teneat rector, alias sui iudices et camerrii, nee dicti denarii possint expendi sine lieentia sui consilii. Ad III. item supplicatur, quod reetores presentes et futuri pro bono respectu non possint vendere aliqua terrena neque affictare neque loeare, sive bona comunis sine lieentia maioris consilii de Liesna, et hoc pro tempore futuro. Respondeatur, quod fiat et observetur id, quod fuit observatum a tempore, quo habuimus dominium illius civitatis. .Ad'mi. item supplicatur, quod serenitas vestra dignetur concedere de gratia speciali, quod dicti fidelissimi vestri de Liesna possint extrahere de Venetiis pro conducendo Liesnam balistas centum cum suis molinellis, et sucetas centum et enses ducentas, causa defensionis illius vestre fidelissime insule, et ut possint in omnibus oceurrentibus facere honorem vestre serenissime dominations, et hoc sine solutione datii alicuius> Respondeatur, quod fiat cum hac conditione, quod presententur rectori, et fiat nota in cancellaria de balistis et rebus predictis in manibus quopm hominum remanebunt; si extra insulam portarentur, condemnetr, qui illas miserit, in libris xxv, faeiendo de illis monstram d arbitrium comitiS/

196 Ad V., item supplicant, quod serenitas vestra dlgnetur scribere domino comiti Liesne* quod faeiat ipsis ambassiatoribus solvere de denariis comunis, secundum formam partis capte in eorum consiiio pro ipsorum salario et labore presentis ambassiarie. Bespondeatur, quod servetur consuetude. De parte 93, de non 3, non sineeri 1. Forma principu literarum suprascriptorum capitulorum talis fuit: Comiti Liesne et suceessoribus. Comparentes ad presentiam nostram quidam nobiles ambaxiatores nomine comunitatis Liesne, porrexerunt infraseripta capi tula, ad que cum nostro consiiio rogatorum fecimus responsiones cum dieto consiiio, quod ipsa observare et observari facere debeatis in eo, quod ad vos attinet, faeientes etc. Senato Mar. Beg. II. c. 11} umlet, arhivu.

<M. 1444. 17. lipnja, u Mletcih.

Molbe pukih poslanika iz Korule i dotini odgovori mlet. viea. 1444. die XVII iunii. Quod ad capitula porreeta nomine popularium insula Curzole, respondeatur ut infra, et primo: Ad primum sic continens. Primo magnifiei signori avanti de la vostra illustrissima signoria questo zener passato nui Zuanin e Francesco da Curzola, comessi del populo, segondo aleonsueto nostro eomparessemo, lamentandosse de questo instesso femo adesso, e subito per soa infinita iusticia e dementia ai precessori vostri ne mando, avanti i qual in seriptis sporto per nui lagrevamento predito, e iustificato le raxon nostre, essendo per spazarne, i diti precessori vostri, uno chiamato ser Forte adversario nostro, el qual e colui, che xe cavo e via de la nostra struxion et tal affani per respeto che per nuy de le man suo principaliter per esser i dicti nostri zentilomeni la libert del rector nostro, e retraressemo, che k i iera se puo dir el tuto a tal chaxon per esser richo e potente e saputo dal qual desdegno mai non e lassa in reposso star tanto elo saputo e de poder et cetera, el qual forte vedendo contra de loro esser fato contradissery, nui non aver commission, ne che mai quela in Gurzolafo fata, e de questo processe i precessori vostri, alegando nui de contrario e desser facta e pagata, per lettera dogal al rector nostro fo eommesso, quella commission in man nostre sia data de subito, lav qual el chancelier over rector de ly retene a instancia de quel ser Forte e compagny per far quelo el fesserino in stentarne et fame spender, el qual nostro rector la dita commission a nui non volse dar, anzi in absentia nostra quela de qui mando, et scripse quelo gli parse cum ogni supportation soa contra la verit a provar tuto. Or da poi tempo asay instando nuy la dita commission aver, finaliter ne disse: lo mandata a Veniexiav e con vene a nuy vegnirsene zenza. Adoncha spiratotel tempo de quelli, i qual largo modo in favor de la iusticia e verita zioe in nostro favor fazza questa nostra causa de questo processe avanti. le signorie vostre adesso e deduta, chome etiam de questa verita nostra da miser Zuan Sovranzo e compagni, fo vostri precessori, information plenaria poriti haver. Nui prediti dicto nomine se lamentemo de le sotoscrite cose; e prima cum sit, che nuy obtignissemo patenti privilegij de la vostra illustrissima

197 signbMa per i coriseii eonfirmati, el modo et le condicion de hui popolari per quelo aspeta et toeha queli non ne vien observati, chome qui soto> se deehiarira, adimandemo queli in tuto et per tuto ne siano observati, metando si facta pena ai reetori, che habian chaxon de observar queli e farli observar de prexente e del tempo che a avegnir azi piu non habiamo chaxion de vegnir de qui et cum dano nostro, e de questo selamentamo erecherimo provediatur etcetera. i Respondeatur, quod fiat ut petitur sub pena eomiti ducatorum c. exeepto si in commission ipsius comitis aut aliter per nostra eonsilia non fuerit in eontrarium deliberatum. Ad secundum, videlicet: intro i privilegii notri se contien, che a queli tochera la guarda far in la terra, per algun modo non possa queli ad altra angaria esser messi ne per ehomun ne per altro modo; a questo non vien esser observato^ anzi queli, sono in le vrde, vien messe ad angaria de la comunita, e chome a quel rector et zudexi de la terra apar contra la iusticia et i diti nostri privilegii, e questo fa far i diti nostri zentilomeni et specialiter ser Forte saputo per dar ad intender al populo nostro, chome soto man el fa constanter la liberta de li reetori in loro man questo non havevano ne haveriano habuto, e per esser facto per el vostro gran conscio non porio contradirli, monstrandoli loro esser stati chaxion de questo male, azio per signori nostri i abiamo, la qual cossa non potino haver altro signor salvo la nostra illustrissima signoria, le qual cosse non volimo supportar per non esser zusto ne honesto, basta de una sola angaria, chome essa illustrissima signoria nostra per letere soe dogal ha deehiarito, e pocha obedita e stata quela contra i privilegii ut supra, che largo modo si consta, chome vegnimo tratadi, e denegando tuto se provera, adomandano ne provediate per efficace modo. Respondeatur quod observetur mandatum dominii alias factum videlicet: vocati ad custodiam, non cogantur facere aliquid aliud ulio modo. Ad tertium. Che in i diti privilegii se contien, cholta alguna non posa esser messa per algun modo ai diti populari e subditi de Churzokj salvo sel alario de i reetori non fosse per el modo eonsuet upplito; in questo chaxo si per quanto fosse el resto del dito salario. Mo veramente e stato fato colta zeneral, e questo ha fato far i diti zentilomeni per la chaxion sopradita de odio e onta, e chome queli, che non pono patir el rector de le lox man i habiamo iustamente fatto tor la election, la qual colta nullo modo per supplir ai salario del rector non e sta facta, cum sit che lvanza denarii per i dacii deputati al salario de quello, chome se offerimo eonstar; et cum sit, che le contra i privilegii nostri, dimandemo quela colta ne sia restituida, la qual cum defacion del populo e de i poveri e stata scossa; ne de cetero piu tal cosse contra i privilegii nostri ne sia facto soto si facta pena, ebe sia observato, azio piu non vegniamo de qui cum danno e spexe nostre ut supra et cetera. Respondeatur: quod tarn in collectis quam in omnibus aliis casibus occurrentibus observentur statuta et privilegia dicte comunitati coneessa sub pena reetori ducatorum centum; et de cetero si datia deputata sailario comitis supplebunt solutioni, non ponatur colecta sub pena reetori

198 ducatorum centum; et non supplendo, ponatur collecta pro illo residuo et non ultra ulio modo sub pena predicta. Ad quartum. Che entro i diti privilegii se contien, ehe algun nullo modo per i zentilomeni e populo, vegnando de qui, non possa vegnir ale spexe de la comunita, anzi a le spexe de queli, che li mandano, zioe de i zintilomeni e populo chadaun per i soi de loro specialita, et al prexente et el passato siano vegnuti a spexe de la comunita, si per conformation del nostro rector presente, domandando per altri do anni li fosse lassato, chomo contra de nuy vegnando, e nuy a nostre spexe del populo, cossa contra dio et iusticia facta e contra quelo e denota ut supra; adimandemo, che i diti si per el passato chome prexente et per la vegnir.la.<comunita non habia ne possa haver tal spexa segondo la continentia de i privilegii nostri, e fato restituir denari spexi per la comunita, e meter si facta forma e modo, tal capitolo ne sia observato ut supra, per esser zusta la nostra petition, et cossi che cessera questi zintiloti non ne struziarano et cetera. Quod observetur promissio et con cessio facta dicte comunitati, videlicet quod nobiles, venientes pro causis nobilium, veniant ad expensas nobilium, et populares veniant ad expensas popularium; sed si ambassiatores mittentur pro re tangente nobiles et populares in comuni, solvatur eorum expensa per comunitatem nobilium et popularium sicut sibi alias fuit eoneessum, sub pena eomiti eontrafaeienti ducatorum centum. Ad quintum: che per i zintilomeni de li questo avosto passato contra el populo hanno innovato quelo, che ma non fo, solo a desfacion soa, che dove la consuetudine antiga sempre observata, che i pudari de le vigne, zoe guardadori, i qual hanno la soa constitucion de esser reti per suo sagramento de tuti quelli i aehuxare, e tante fiade senza altre prove noviter hanno fato, imo sopra i diti pudari occultamente chiamato ser Charlo da Sibinico, el qual e facto noviter nostro nobile, ed e stato rebello de la nostra illustrissima signoria per lo passato, come se consta, et dagandoli uno so eompagno in modo per la dita iniusticia facta, costui ha facto eondenar in esser stato accuxadore eontra molte bone persone per pit de lire 1500; et cum sit che i non abia tal liberta senza la liberta del conseio, de qual alguna cossa innovata esser observata per i rectori adimandemo costui siano chaxo e anullato, rimagnando el consueto :et antigo modo fermo ut supra, azio le bone persone de costui, per esser homo de la condition el xe ut supra e schandeloxo, zoe el dito Charlo, non siano desfate, el qual ha manazato molti far tajar a peze el naxo cum le rechie, per esser uxo partial viver iu Sibenicho, e di li chome rebello fuziti/ e vene da nuy avanti fosserimo de la nostra illustrissima signoria. E per oviar a tute dite eosse adimandemo, el sia chasso del tuto ut supra, et agrevemosse de tal novita. Item per el conseio de Churzola fo prexo e confermato, chel dito Charlo non possa esser nobile nostro, chomo per quella apar, cum pena de ducati cento, e costui e aeeeptado chome nobile, contra de nuy fa eosse brute e disoneste, che de iure non die esser nobile ut supra; et de questo etiam se lementemo, e tute lee fo rute, e de; quele i diti nobeli fano, chome si nostri signori fosseno, die non volimo supportar questo, perehe solo la nostra illustrissima signoria avemo per signor.

199 Quod si ita est, quod dictus Carolus factus merit supra podarios seu custodes vinearum, quoniam hoc est contra omnes consuetudines et contra ordines dicti loci, debeat illico cassari a tali officio, et super causa talium custodum servetur consuetudo et ordines terre. Ad sextum adimandemo eciam ala nostra illustrissima signoria, che considerato per molti cbaxi, e fazando de i populi vostri in molti tempi e per diverse cosse, personalmente li tocha la guarda, e cum suo infinito danno e senestro per forza convegnimo vegnire, non voiando azetar in logo suo algun, li voia esser data cossa crudelissima e cum desfacion de i poveri, et ad instaneia del dito ser Forte compagni e del prexente nostro advereario Zerman chuxin del dito ser Forte non lassano el rector toia algun in luogo de queli tal, e questo medemo fa el chancelier; adimandemo e si se lamentemo, che habiando solo langaria de la guarda e non daltro, non sia stra tolto queli volno esser messi in logo de queli tocha la guardia ut supra, che de cetero nullo modo ne possa essrne devedato; e questo medemo fo sempre de ly observato far et cetera, ma per le chaxion dite questi zintilomeni ha tolto a struxiar nuy de populo vostro ut supra. Quod si quis vocatus ad custodiam, non venerit, possit mittere loco sui aliquem hominem. qui sufficiens videatur soli comiti. Ad septimum: item adimandemo de gratia special, considerato la iuticia e honesta questo rechieda, che per respeto, che lachade molte fiade, per pi benefieio solo di citadini dentro el conzar de le mure e de torre et altro dentro da la terra per el benefieio de quela, che le spexe di maistri et manoali, che a tal chosse achadera over achade tal, tute spexe siano pagade per el corpo de tuti i beni de tuta lixola e de la terra, mobeli et stabeli da esser stimadi per 4 zintilomeni e 4 povolani insieme cum el nostro rector la condicion de tute persone, le qual condicion siano anotade intro i ehatastichi de la chancellaria over intro libro a questo deputado, e dite spexe se fes^e over si fa tit supra egualmente per livra e per soldo si parte; azo che tuti cum egualita de tal angaria in perpetuo sentir debiano, considerando che le crudelissima cossa, che uno senta angaria personal e altri niente; denotando ale vostre signoriej che le contrario de ly, che in la terra ferma de qui, che quardo che le guerra de qui, queli de fuora fuzino dentro cum le suo robe per salvarse da nuy de ly, e lei loposito, queli de la terra fuzino ale ville in luogi forti cum le suo robe per salvarse, per non esser la terra forte, et luogi de fuora forti e luntani de la marina; e perho la iusticia et honesta vuol in questi chaxi, tal angarie far se debia ut supra, azio tuti cum equalita sentir possano tal afani, et de le cosse de fuora de la terra veramente romagnano segondo la uxanza per piovego da esser fate, come le zusto, azio etiam i zintilomeni, che nuy a tolto a desfar, non ne pos^i strussiar per le chaxion dite al so modo non ne provedendo la signoria vostra, ut dictum est etcetera. Quod non videtur nobis aliquid innovare; sed volumus, quod servetur in hac re privilegium suum. Ad octavum: item adimandemo de gratia special, considerato quanto a nuy ne torna dextro in assay et assay cosse, el rector sia sta facto per el vostro gran conseio, et se in alguna cossa el rector contra de

200

nui e contra i privilegii et le leze nostre falio over error commetesse, solo prociede da la falsa e non vera information i da el cancellier xe al prexente de ly, che a compiacentia de i zintilomeni fa tuto, i qua! sono queli, cne dito nostro chancelier elezeno et confermano da per loro, chome i fazeano el rector, et de cossa certissima contra i diti zintilo meni so electori questo chancelier mai non diria ne faria, perche cognosse el beneficio et utile suo da queli, e per esser electo et confermato noviter per anni 4 da i diti, in mod per le dite chaxon nuy populari ne portamo la pena, e contra de nuy el dito chancelier fa e informa ut supra, e del sia zusta et humana cossa eradicar et amazar tute quele cosse, possa et voia al nostro quieto offender, chomo questo chancelier ha facto e fa, nuy recherimo de gratia, chel rector nostro al prexente xe electo per vegnir a Churzola, et cussi tuti altri decetero serano electi, inenar debiano chancelier de qui con si cum li muodi et condicion, sono tuti i chanzelieri menano i vostri rcetori per i vostri luogi da mar et da la terra, azio quelli cognoscano el beneficio da la nostra illustrissima signoria e non da i nostri zintilomeni, e chel rector nostro habia vera e non falsa informacion e conseio, per ehe altramente non fazando, costni dove prima ne ha fatto tante cosse ut supra per una cento, da qui avanti ne fara senza dubio, contra del qual dananti de vui cum el so commesso uxeremo le nostre raxon, el qua! commesso xe persona intenderete et comprenderiti, come a processo tuto, che per mo taxemo, el qual canzelierj menerano i vostri rectori, habiano quelo medemo salario e regalia e sia a quela medema condicion, xe questo, el qual chancelier prexente, subito zonto el rector, sia chasso, ne altro chancelier sia cha quelo condura i rectori ut dicitur et cetera. De cancellario respondeatur, quod electio caneellarii sui sit in libertate nobilium, sicut nunc est, sed in libertate rectoris sit ilium cassandi, si quid male fecerit, aut si non erit gratus eomiti. Ad nonum: item che i zintilomeni per leze nuova hano fato per desfar complidamente i populari de li, chel non sia altri possi advocar per algun de li salvo 4 zintilomeni facti advocate chossa che mai non fo, in modo che li parenti non pono piedar, e questo perche i poveri de le ville compritamente non obtegnano raxone, e chel rector de queli po veri non possa haver informacion de la iusticia salvo tanto quanto lavoeato zentilomo vora, per non saver i populi de fuora la lingua latina, cossa innovada et crudelissima, adimandemo de gratia considerata la iusticia e honesta, e quelo in tuti luogi se observe, che queli de fuora possano instituir uno procurador, chi a lui piacera, per favor de le suo raxon dananti el nostro rector. Item etiam i parenti de chaaun fra quarto grado possa piedar per li soi parenti, chome le anehe in questa beatissima cita, azio la iustitia non perischa, et etiam i zintilomeni per tal leze nuova ut supra non destruxia compritamente quel vostro fedel populo de lixola vostra de Churzola; le qual cosse ut supra dumandate sono zuste et honestissime al conspecto de dio nostro signor, recommandandove la raxon nostra a raxon e equita prestamente, le qual tute cosse vi faremo tochar palpabelmente, che largo modo comprenderiti tuto nuy dir el vero ut supra et cetera. Respondeatur, quod fiat, ut petitur.

201 Et addatur omnibus capitulis suprascrrptis, quod comites presentes et successores teneantur observare omnes responsiones suprascriptas sub pena ducatorum centum in suis bonis, quam exigant advocatores vel sindici. De parte 85, de non 2, non sineeri 1. :, Forma principu litterarum suprascriptorum capitulorum talis fuit, vi delicet: Comiti Curzole et successoribus. Comparentes ad presentiam nostri dominii Johannes et Franciscus de Curzola nomine popularium illius insule, porrexerunt nostro dominio infrascripta capitula, ad que cum nostro consilio rogatorum fecimus infrascriptas responsiones* sieut infra videbitis; quocirca mandamus vobis cum dicto consilio, quod responsiones nostras ad unum quodque ipsoruin capitulorum factas debeatis sub pena ducatorum centum observare, et facere in eo, quod ad vos attinet, observari facientes et cetera, et registratas dictis ambaxiatoribus restitui. ' Senato Mar. II. c. 12., u mletakom arkivu.

God. 1444. 24. lipnja, ii Mletcih

Naredba da se drati imaju sve povlastice mlet. podanikom podieljene. De observandis privilegiis subditorum. Pars consilii x. Die xxvn junii MCDXLiv. L'andara parte, che tutte le parte cosi de rettori, come di ca^ daiina cosa altra messa contra li patti e privilegii e concession per noi alii sudditi nostri fat-te, siano revocade, et per revocate in tutto se habbiano; et ultra ci sia fermado e statuito, che di qua inanzi el non s possa metter aleuna cosa che sia contra patti, et provisione et privilegii, i quali subditi nostri habbiano de noi, et se metera parte, non vagia ne tenga, Salvo se la fusse messa per quattro eonsegieri over per due cavi de Quaranta almanco, et presa per tre parti del consiglio sotto privation de bgni offitio per anni cinque, et non si possa la presente revocar. Dipt. Siben. Cod. suppl. 541. p. 104. u carskoj knjinici bekoj.

God. 1444. 2. srpnja, u Mletcih.

Nalae se vrhovnomu kapetanu mora, neka poalje do 8 galija u Niko-? polje radi predbrodjenja vojske. 1444. die 2 iulii. Ordinatum loysio Loredano capitaneo generali mdris, ut mittai usque octo galeas Nicopolim, ad faciliu transvehendum exercitum ab una ad aliam ripam Danubii. Secreta consilii rogatorum XVI. c. 105, u mletakom arkivu.

God. 1444. 4. srpnja, u Mletcih.

Pie se tajniku u Budimu^ kako se rado doculo, da je vojska spremna ' ' na put proti Turkom. 1444, 4 iulii. Respublika scribit secretario suo in Buda, quod laeto animo accepit nuntium de sollicita expeditione exercitus contra Turcas, e quod ei promittuntur civitates Galipolim et Solon ad finem huius negotii, Secreta consilii rogatorum XVI. c. 106, u mlet, arkivu.

202

God. 1444. 4. srpnja, u Mletcih.

Potvrdjuju se prije dane povlastice Stjepanici Cmoviu, i nove mu se podjeljuju. MCOCOXLIIII. die mi iulii, indictione vn. Quod ad infrascripta capitula seu supplicationes Durasini Zrinoievig et voievode Choizin respondeatur ut infra et primo: Ad primum videlicet: ala inclita ducal signoria humelmente supplichemo nuy Durasin Zrinoievig e voievoda Choizin. Siando mi Choyzin ala vostra presentia eum mio nievo Stiepan fiol de Gurasin mio fradello, domandassemo eerte gratie da la vostra serenita; de la qual cossa la vostra signoria ogni cossa ne conciede, zoche domandassemo; de le qual gratie dimandassemo, che Michoizin confirmate, che son voivoda de la Zenta de sotto de Boiana perfina il mio paiexe a quel modo, chomo sono stati li nostri antixi over altri voivode, li qual sono stati in tempo de li primi signori. Se alguno havesse falito in tradimento over in homicidio over in la reza over in altri fallimenti, sempre e sta per uxanza, che voivoda la a chastigado segondo lo suo fallimento, perche li rectori vostri non se partano de le citade, e non porano meter si facti chaxi a seeueion, perche questo non e in destreto de Scutari ni de Cataro, salvo questo sie stato del signor de la Zente, e al prexente si e tuto de la vostra signoria; e quele regalie viene ala signoria, che sono de la signo ria, e che tocha de le piene hover honoranza uxada a voivoda, che sia de voyvoda humelmente ne pregemo, che questo ne sia confermado. Respondeatur: quod id, quod alias sibi coneessimus, volumus sibi observari; sed super eo, quod nunc petit, consideratis condictionibus illius paysii, non videtur nobis pro nunc aliquid innovare. Ad secundum: e pi domandassemo da la vostra signoria ville tre, doi sotto Seutari et terza in Saboiania, zioe Samarisi e Grise e Oblietz, le qual ville la vostra signoria ne le conzede, se non sono date prima ai altri cum le vostre letere, le qual ville zioe Samarisi iera date eum le vostre letere a Pamalioti, et Grise a doi fradelli de Scutari, et Oblich iera dato a Veragiocigi, de la qual cossa miser lo conte de Scutari no ne pote designar niente de le dite ville; de che humelmente supplichano ala vostra signoria, se degna a darne per Samarisi e per Grise chavali tre a Scutari, che sono parechiadi a ogni bexogno de la vostra signoria, e per la villa de Oblich, la qual e stata nostra; che ne sia data villa ehiamata Gluchido, la qual non e de valor de le parte cinque una chome el dito Oblich, e questo Gluchido havemo conquistado del conte Stefano, e questa villa sia sotto el regimento del chonte de Cataro. Respondeatur: quod vellemus libenter facere de rebus sibi gratis, sed propter magnas expensas, quas habemus Scutari, non possumus sibi complacere de equis predictis. Ad id, quod dicitur de villa Glugidoch, res pondeatur, quod de dicta villa non habemus aliquam informationem, et posse esse, quod illam alieui alteri donavissemus, aut comunitati illius ville aliquam concessionem vel privilegium feeissemus, propter quod non possemus servata fide eos dare alteri, sed habita a comite nostro Catari informatione super hoc, certum sit, quod conabimur facere de rebus sibi gratis.

203

Ad tertium: e piu domandassemo ala vostra signoria, si misser dominedio ne aidera, e tolemo la Zenta de sora de le mane del chonte Stefano, che ne sia date ville quatro, le qual pertien a nuy, zioe Busati Egolemadi, Eberi e Osrichene, de la qual cossa per la gratia de dio e cum la vostra bona ventura havemo conquistado tuta la Zente de soto e de sora del conte Stefano; de la qual cossa humelmente pregemo la vostra signoria a schriver al chonte de Scutari e al chonte de Cataro, che le dite ville ne sia designate, le qual ne havite date per la vostra letera de pregadi. Ad id, quod dicit de quatuor villis, respondeatur: quod in sua petitione et capitulis tunc porrectis continetur, quod quando ipse Coycinus ceperit ilia loca et residuum Zente, quod ilia loca sibi dentur, et ita a nostro dominio id sibi concessum est; et propterea scribemus comiti nostro Scutari, quod si ipse Coycinus dicta loca acquisivit, sicut dicit, ilia sibi debeat consignare, sicut sibi promissum fuit. Et si super hoc aliud diceret, iustificetur talis responsio, sicut videbitur convenire. Ad quartum: e piu siando quelli de Cataro in soa libertade, hano facto alguna parte, che nisuno zitadin de Cataro non possa haver nesuna amistade cum nesun signor de la Zenta et cum nessun de Bossina, ni che possa recever prexente de nesun de lori, ni che li possa mandar presente, ni che li possa comprar de li diti signori nisun dacio; de la qual cossa per la gratia de dio e de miser saa Marco nuy siemo li vostri fidelissimi servidori et citadini de Venexia; perho supplichemo ala vostra signoria, che non seiemo tratadi per li vostri logi eho i nemixi salvo chome vostri servidori, e che nuy non siemo messi in quello conto, salvo che siemo tratadi chomo i vostri servidori, e che possamo vender i nostri dacii over a Chatarino over a Veneciani over chi in meio ne li pagera; humelmente pregemo ala vostta gratia a schriver al conte de Cataro et a i suo successori, che seiemo traetadi per i vostri luogi chome i vostri fidelissimi servidori e citadini de Venexia in questo acto. Respondeatur: quod promisimus comunitati Catari servare sibi statuta et ordines suos, et quod non videtur nobis illis contrafacere, et similiter nostri veneti nullo modo vigore ordinum nostrorum possunt accipere datia aliquorum dominorum, et quod in hoc non possumus sibi complacere; quod autem dieti Jurasinus et Coycinus tractentur pro venetis et fidelibus nostris sumus contentissimi, et ita mandabimus observari. Ad quintum: E piu siando mi Michozin ala vostra signoria dei provision a duy nostri zentilomeni, a uno Polo Tus, el qual e zintilomo de Gurasin mio fradello perperi oto al mexe, et a uno altro mio zintilomo a Chiato perperi quatro al mexe, de che humelmente priego ala vostra signoria, che non sia devixion ali nostri zintilomeni, ve piaqua zonger al dito Chiato vostro e mio fidelissimo servidor altri perperi quatro, a zo che el suo chuor sia contento a servir fidelissimamente ala vostra signoria, de ogni cossa siemo contenti et aliegri. Respondeatur: quod sumus contenti sibi complacere. Ad sextum: e piu la vostra signoria scrisse al capetanio de Scutari et al chonte de Cataro, che debiano far restituir tute possessione e tuti beni de i monestieri zioe de le giexie de lago de Zenta, de la qual cossa per fina mo non li e sta restituito niente, perehe queli, che tien li ben

204 deJe)giexie?isono de forte compagnia, e non vuol' lassar niente, e le giesie sono molte occupate, e quelli monastieri zioe le gieie, eli hanno facto parte li nostri antixi, et lavanzo i altri signori de laZenta, et tuti nuy se sepelimo in le dite giesie; de la qual cossa priego la vostra sigaoria, ebe vui me faciti procurador de le dite giexie, azo che non li sia facto torto, e che mi Choizin possa tegnir la soa raxon ananti i vostri reetori, azoche le dicte giexie siano illuminate sotto el vostro dominio; e questo domandemo de gratia special a la serenissima signoria vostra.' Bespondeatur : quod super hoc non habemus aliquam informationem; sed quia potest) esse, quod aliqui haberent in iliis ecclesiis aliquam iurisdictionem vel privilegium, volumus habere informationem a rectoribus nostris illorum loco rum, qua habita, si ita erit, t dicit, complacebimus sibi; si id honeste facere poterimus. De parte 85, de non 1. non sinceri 1J Principium litere. Eranciseus Foscari dei gratia dux Venetiarum et cetera, nobilibus et sapientibus viris Francisco Quirino de suo mandato comiti et capitaneo Scutari e t . . . successoribus suis fidelibus dilectis salutem et dilectionis affectum. Denotamus vobis, quod veniens ad prexentiam nostri dominii ambasciator spectabilis vaivode Coicini, presentavit infraseripta capitula, ad que cum nostro consilio rogatorum fecimus infrascriptas responsiones, volentes et mandantes vobis cum nostro consilio rogatorum, quatenus ipsa debeatis observare et facere in eo, quod ad vos attinet, observari, facientes has- nostras litteras in eancellaria vestra ad successorum vestrorum memoriam registrari. Ceterum vlumus, quod super secundo et sexto capitulo debeatis nostro dominio opinionem et consilium vestrum per vestras litteras distincte declarare. Tenor capitulorum talis est, videlicet: Similis comiti Catari e t . . successoribus suis. Magnifici signori vostri servidori Gurassin e Stiepan e Coichia Zernoivichi fradeli recordano ala vostra signoria, ehome siando Choichin nostro fradelo da la vostra signoria, li conzesse la vostra signoria zerte gracie, de le qual li concesse tuto nostro patremonio, e cum ehe1 scimo vegnudi ala signoria; e d e piu ne concesse, che niguno nostro subdito non possa schampar in terre et luogi de la signoria, e se alguno de M diti scampasse in terre 6 luogij che i vostri reetori ne li desse cum tuta la roba loro, e che nissuno de li subditi nostri non possa zerchar raxon salvo dananti da nuy. j Nuy fradeli sopraseriti havemo habudo de nostro patremonio zerte vile fora del nostr paixe in Zenta a li confini de Bosna, cum le qual ville vegnissemo a la vostra signoria, e le dite ville arobo Bielo Paulovichi siando homeni de la signoria, e lo presente sono homeni de la vostra signoria, arobo zercha caxe 300, inle dicte chaxe fo facto de danno zercha ducati mille; e per tanto pregemo la vostra signoria, se degna da seriver al capetanio de Scutari, che debia commandar ali sopraseriti Bielo Paulichi, che non se debiano impazar in le dite ville nostre, e che ne debia refar el danno per lor facto in le dite ville nostre. :: -Ancora magnifici signori le una villa in mezo del nostro payxe per nome Gebanzi, la qual villa ,e stata del nostro patremonio, de la qual villa sono stati ocultamente dal capetanio,de Scutari, elui li feze algune

>95 scripture a francharli che non siano nostri, chomo sono stati nostri antigamente e al prexente, chomo mostraremo per i nostri privilegii. E per tanto supplichemo ala vostra signoria, se degna descriver al dito capetanio, che non se debia impazar in la dita villa chomo in cosse nostre, perche nuy poriamo chastigar la dita villa, ma non havemo voiudi far senza vostra parola, mente per semo certi, che la vostra signoria non tora niente del nostro patremonio. Respondeatur: quod volentes facere de rebus, que dietis fratribus grate sint, quas videlicet honeste facere possumus, et non habentes* informationem de aliquo casuum predictorum, scribemus comiti nostro Scutari, quod informet nostrum dominium super predictis. Qua informatione habita, certissirni sint,. quod in eunctis, que honeste sibi complacere poterimus, libenter complacebimus. De parte 90, de non 0, non sincerr 1. Comiti et capitaneo Scutari. Ambaxiatores spectabilium virorum Jurassin Stefanice et Coicini fratrum de Zernoevicli porrexerunt nostro dominio supplieationem infrascripti tenoris, videlicet: Quocirca cum super illis causis nullam penitus informationem habeamus, fidelitati- vestre cum nostro consilio rogatorum mandamus, quatenus super uno quoque capitulorum predictorum debeatis nostrum dominium per vestras litteras clare et particulariter informare. Similis comiti Catari. Die quarto iulii. Cum ad presentiam nostri dominii comparuerint ambaxiatores Stefanize Zernoevieh, presentantes privilegium sibi concessum a comite et capitaneo nostro Scutari vigore libertatis sibiconcesse, supplicaverunt, illud sibi confirmari; vadit pars, quod dictum privilegium, quod est tenoris infrascripti, autoritate huius consilii confirmetur et approbetur. Tenor dicti privilegii talis est, videlicet: Nos Franciscus Quirino pro illustrissimo et excellentissimo ducali dominio Venetiarum etc. comes et capitaneus Scutari ac eius districtus, notum facimus et manifestum singulis et universis has nostras patentes inspecturis, chome nuy per nome de la illustrissima dogal signoria de Veniexia zurassimo et fessemo sagramento al magnifico et honorado vayvoda Stefano Zernoevieh, quando vene cum soa bona volonta et dexiderio a esser bon et lial servidor de la illustrissima dogal signoria de Venexia in questo modo et in questa forma, prometandoli et dagandoli la fede de misser san Marco evangelista et de tuta la illustrissima dogal signoria de Veniexia, che mai per lavegnir non sera tocha la so persona, ne toltage la vita per la prelibata dogal signoria de Veniexia, ni anehe che mai non sara confinado in paexe stranio, ni constreto a dar ostaxi; item che mai non ge sera tolta alguna de quele cosse, le qual se truova al prexente tegnir, possieder et aver inter le man, quando el vene. dala prelibata dogal signoria de Veniexia, salvado et reservando sempre le raxon daltrui. Item che non sia creto, ne dada fede ad alguna boxia o chativa parola contra de lui davanti la prelibata dogal signoria de Veniexia, non essendoge dito a fazia a fazia. Item che tuto quello, che ha habudo, tegnudo et posseduto pacifice et quiete in tempo daltri signori passadifina da mo, i debia romagnir fermo et rato, et che habia anche per lavegnir, non derogando perho ale raxon daltrui. Item tute quele uxanze, che ha habudo in tempo daltri

206 signori, che labia anche adesso. Item i suo homeni segondo sono sta sempre sotoposti al so zudixio, chussi anche i debia esser adesso et per lavegnir. Item se nessun homo del dito vayvoda Stefano per algun fallo scampasse in luogo o terra de la prelibata dogal signoria de Veniexia, i debia esser rexo ne le man. Item che la prelibata dogal signoria de Veniexia non el debia abandonar ne dar ad alchun altro signor Turco o Bosgnan. ne nisun altro ne lui nel so paixe per niguna chaxion. Item si per qualche chaxo fosse chazado fuora de la soa chaxa et del suo payxe, che in luogi o terre de la signoria habia receto el viver, e che la prelibata dogal signoria de Veniexia i debia dar ogni favor et socorso, chel possa rechovrar la soa chaxa el paixe. Item che la illustrissima dogal signoria de Veniexia non debia far paxe cum vayvoda Stefano Vuehcich fin tanto, che non lassa el suo fiuol, che tien apresso de si. Per la qual cossa mi sorascrito Francesco Quirin per autorita e bailia a mi concess in questa parte dala prelibata illustrissima dogal signoria de Veniexia, zuro e fazo sagramento a soprascrito vayvoda Stefano per dio omnipotente et la so madre purissima verzene Maria et per tuta possanza del nostro signor Yhesu Christo, per quatro evangelisti e dodexe apostoli principal et altri setanta, per. 318. sancti et beati padri vanichei e per tuti i sancti accepti a misser dominedio dal principio fina ala fin et in mia fede et anima, che tuto questo sorascrito i sera fermo et inviolado a lui et suo fiuoli fina ala so vita, el dito vaivoda Stefano habiando promesso per li Boprascriti sagramenti de vegnir a obedientia de la nostra signoria de Veniexia et e3ser sempre fedel e lial ala prelibata dogal signoria de Veniexia, amigo de i so amixi et inimigo de i inimixi lui et i fiuoli soi; e per piu fermeza havemo messo la bola nostra uxada de san Marco evangelista, fata a Scutari 1444, indictione septima, die vero xxvi mensis martii. Ceterum quia porrexerunt aliqua capitula videlicet, quod sit civis Venetiarum cum suis filiis, respondeatur: quod fiat ut petitur. Item ad capitulum nobilium suorum Prigocei et Kaschi, respondeatur: quod placet nobis, quod habeant a nostro dominio yperpera octo pro quolibet in mense, sicut habent duo nobiles fratris sui Coicini, sed habeant ilia de introitibus Zente uperioris, si superfuerint a solutionibus provisionum ipsi domino Stefanice et fratribus concessarum. Item quod habeat provisionem ducatorum viginti in mense. Respondeatur: quod promisimus dare fratribus suis de introitibus Zente iperpera mille in anno; et ut videat, quod ilium diligimus, contenti sumus et placet nobis, si introitus Zente superabundabunt a solutione fratrum suorum, habeat etiam ipse iperpera v centum in anno de introitibus Zente predicte. Ceterum quia petit sibi confirmari privilegium, quod sibi fecit capitaneus noster culfi et comes Gatari, per quod factus erat capitaneus Zente superioris, respondeatur: quod si venisset tunc ad obediential nostri dominii, dictum privilegium sibi confirmavissemus et observavissemus, sed sicut scit non venit, et frater suus Coicinus venit, et illi dictam vayvodariam per privilegium concessimus, cui contrafacere non videtur nobis honestum. Principium hoc modo. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc Universis et singulis nobiHbus et sapientibus viris de suo mandato

207

comiti et capitaneo Scutari, comiti Catri ceterisque rectoribus et provisoribus partium Albauie presentibus et futuris presentes litteras inspecturis salutem et dilectionis affectum. Cum ad presentiam nostri dominii eomparuerint ambaxiatores spectabilis viri Stefaniee. Senato Mar. II. c. 15 tergo, u mlet. arkivu.

God. 1444. 5. kolovoza, u Mletcih.

Salje se Benediht de Molino hrvatskomu banu Petru, da ga skloni na to, da nerusi mir radi Poljicana, koji se bjehu podloili mlet. vladi. Nos Franeiscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. Committimus tibi nobili viro Benedicto de Molino dilecto civi et oratori nostro, quod antequam vadas Segnam, solicites te transferre Spaletum, quo celerius esse poterit. In hac autem via tua, si invenies eapitaneum galearum nostrarum culfi, quern ordinavimus in Dalmatiam esse venturum, sibi dicere debeas, quod unam ex galeis nostris sibi commissis mittere debeat Spaletum propter ilia, que babentur in factis Police de banno Pirco, qui dispositus esse videtur ad inferrendum novitatem illis de Poliza, quos noviter ad obediential nostram suscepimus; quam quidem galeam volumus sic stare per aliquos dies, quousque eidem capitaneo culfi videbitur neeessarium. Cum applicueris Spaletum, eris cum comite nostro, sibique declarabis causam tui accessus ad magnifieum banum Petrum de nostro maudato, ut intelligere valeas mentem suam, dabisque operam, que magis solicite poteris, te conferrendi ad ipsum m. banum Petrum; sibique presentatis nostris litteris credentialibus factisque salutationibus et exhortationibus congruis, nostri parte expones, quod habemus et habere intendimus singularem affectionem et benivolentiam serenissimo domino regi Hungarie et Polonie. Quod autem idem m. banus Petrus, attentis modis servatis per eum in factis Polize, querat posse turbare hanc nostram affectionem, quantum istud nobis debeat esse gratum relinquimus sue m judicandum, cum certus esse debeat id debere nobis singulariter displieere, maximeque nulla iusta causa aut legitima precedente. Si enim locum Polize, quern comes noster Spaleti de nostro consensu et beneplaeito ad nostram obedientiara suscepit, habere et tenere disponimus, istud quidem juste ac honeste faeere potuimus et debuimus, cum locum ipsum accepimus de manibus comitis Stefani publici hostis nostri, serenissimi domini regis predicti et sui, et cum quo eramus et sumus in aperto bello. Advisabis etiam m. suam de iusta intromissione nostra, remansit bene contentus. Quamobrem videntes modos predictos servatos contra Polizenses; mittere te statuimus ad suam m. ad intelligendum, qualis sit eiusdem dispositio et intentio, et si disponit in quietem dimittere Polizenses et eos aliqualiter non molestare, declarando sibi, quod dispositi semper simus bene et amicabiliter vivere cum prefato serenissimo domino rege. Et si contentus erit idem banus Petrus non moletare Polizenses sed cum eis pacifice vicinari, tunc sumpta bona licentia cum pertinentibus et amicabilibus verbis, redibis Spaletum. Si vero idem banus Petrus responderet tibi in forma, quod intelligeres eum perseverare velle in volendo molestare Polizenses, volumus

quod sibi dieere debeas, quod intentio nostra est, eos defensare et non permittere, quod per sum m. ita indebite molestentur, quodque excusati semper eriinus, quod ex latere nostro non deffuerit bene et amabiliter vicinari cum m. sua, faciemusque de re ista opportunam querelam apud prefatum serenissimum dominum regem, et cum licentia discedes, veniendo Spaletum, dandoque ibidem informationem comiti nostro de omnibus que feceris, et ex inde ibis Segnam ad exequendum alia nostra mandata. Si forte in appulsu tuo Spaletum intelligeres a comite nostro ibidem, in. banum Petrum stare in pace et quiete cum Polizensibus antedietis, volumus niehilominus, quod in casu quo idem banus Petrus se repperiat Sclisse, qui locus est prope Spaletum, vadas ad m. suum, dicendo sibi post generalia, quod mittere institueramus te ad m. suam pro factis Po lizensibus, se& postquam res ille composite sunt et bene placate, aliud dieere non est opus. Regratiaberisque m. sue, quod sit dispositus amicabiliter viinari nobiscum. Et ita sibi multum suademus, offereno nos ad beneplacita sua, et sicut premittitur, redeundo Spaletum. Sed si banus Petrus non esset Sclisse sed longe magis remotus a Spaleto, videlicet ultra unam dietam, in hoc casu volumus, quod existentibus compositis et quietis rebus Polizensibus ut prefertur, non vadas ad : dictum m. banum Petrum, sed Segnam te conferras pro bis, que superius dicta sunt.;De parte 37, 37, 53, de non 38, 44, 27, non sinceri 12, 7, 6. Seereta consilii rogatorum, lib. XVI. c. 112, u mlet. arhivu:

God. 1444. 25. kolovoza, u Mletcih.

Odgovara se na molbe poslanika obine dulcinjske. MGCGCXLIIII. die xxv augusti. Quod ad quinque capitula porrecta nostr dominio per ambaxiatorem et nuneium fidelis comunitatis nostre Buleiuii, qui eum Uteris credentie rectoris nostri deinde fuit ad nostram presentiam, respondeatur, et primo. Ad primm huius continentie videlicet. Davanti la piissima et ciementissima serenitade vostra humilissimamente et devotissime el se supplicb per parte de la vostra fidelissima comunit de Dulcigno, che eoniderando el miserbele et infelicissimo caxo succeso per el teramoto, che essa illustrissima signoria vostra se degni de comandar el sia mandado subvencion a refecion del castello, et eeiamdio de le mure de la citade, che de le chaxe di poveri vostri citadini, de le qual la maor parte, et quaxi tute sono ruinade, loro se la posserano al meio chi pora, pur che la forteza del muro de la citade et del castello sia, la qual subvencion dignandosi la illustrissima signoria vostra de lieve se pora haver per la via da Scutari, cumzosia che za piu anni passadi ogn anno el sia sta depositado in una eapsa in Scutari ducati mille al anno che sono parechy miar de ducati, li qual fono depositadi al nome de signor dispoti. E perho de novamente el se supplicha, che de queli tal denari la clementissima signoria vostra se degni comandar el sia sovegnudo tanto che basti a refection del castello e de le mure de la citade, zoe dbve sono manchade et ruinade, e tanto piu o men quanto par e piaxe ad essa vstra illustrissima signoria; devotaniente areqordando, che se la

20$
dita citade sera murada i vostri poveri citadini pur se la passerano al meio chi pora, ma siando ruinado el eastello et le mure de la itade chomo in piu parte sono, li diti poveri zitadini et altri habitadori nel dito luogo anderano ad habitar altro de tempo in tempo dove meio chadaun pora, el dito luogo romagnera in total desolacion. E perho degnisse la illustrissima signoria vostra proveder che cussi non sia. Respondeatur: quod intelleeto quam primum miserabili casu et ruina murorum et castri illius terre nostre seripsimus oportune comiti et capitaneo nostro Scutari, tit ad eius repparationem quanto melius et utiliu fieri posset, debite provideret, sicque non dubitamus mandata nostra solicite exequi debere, et tamen dictas literas nostras scriptas ipsi comiti et capitaueo nostro Scutari mandabimus replicari. Et sic autoritate huis consilii replicentur. Ad secundum videlicet: Secundarie Tiumilimamente el se supplica, che eonzosia che antiga, et antigissimamente la dicta comunita zioe la citade de Dulcigno habia habudo i suo eonfini chomo apar per i privilegii de la prefata illustrissima signoria vostra, e prima per lo priviler gio ad essa comunita facto per miser Marin Karavello in quella fiada vostro capetanio general del colfo et provededor in le parte de Albania zoe del 1406, secundarie per un altro privilegio de la illustrissima signo-^ ria vostra a confermacion del predito dado in el ducal palazo del 1421, i qual eonfini da puo la dita comunita de Dulcigno e stada soto umbra de la prefata illustrissima signoria vostra puocho tempo ha possedudo per le guerre successeno da puo, zoe prima col signor Balsa, e puo col signor despoti, al qual per la prefata illustrissima signoria vostra al tempo de la paxe fo facta col dito signor despoti, fo concessa tuta la Xaboyana, excepto Dulcigno cum un picolissimo termene de eonfini, la qual vostra fedelissima comunita per desiderio de viver quietamente soto umbra de la clementissima signoria vostra de tuto devotamente e romaxa contenta, ma a hora che le piaxesto al altissimo creator, che tuta Xenta e tuta Xaboyana si e redutto in pacifico e tranquilo stado soto el dominio de la prefata illustrissima signoria vostra, humilimamente el se supplicha, che i diti eonfini siano restituidi ala dita vostra citade de Dol-r cegno, e se non in tuto al mancho in parte, devotamente arecordando alia prelibada illustrissima signoria vostra, che avegnadio che questi tempi passadi la dita Xaboyana sia stada del dito signor dispoti, niente di men piuxor ville de la dita Xaboyana sono sempre stade quaxi piu ad obedientia di vostri reetori, che per li tempi sonno stadi in Dulcigno, che del so proprio signor, e la piu parte sono sempre vegnudi qui in Dul cigno a raxon de le qual ville sono algune, che non puo tuor vin in algun luogo, zoe ne per via da mar, ne da terra, se non in Dulcigno soto una grande pena, chomo apar per i nostri statuti antigamente facti, le qual veramente ville cum tuta Xaboiana miser el chonte de Seutari vuol esser subiugade ala soa jurisdicion. E per tanto humilimamente el se supplicha, azo che la. predita vostra citade possa se non in tuto al men in qualche parte refarse, che la prefata piissima et clementissima signoria vostra se degni de comandar, che miser el ehonte de Scutari el nostro chonte de Dulcigno, el chonte de Antivari debiano esser tuti tre de conpagnia, et examinar i privilegii de chadaun de i prediti luogi, e segondo
SPOM. XXI. 14

2iI0 i diti privilegii meter i cohfirii la dove dieno lesser. Et. azo che fra i diti tre signori rectori vostri non possa nascer alguha controversial che essa illustrissima ignoria vstra se degni de comandar, che ad examinar li diti privilegii, et a meter i diti confini diebia esser miser el chonte de Gataro, miser ,el podesta de Budova, e miser el provededor de Alexio, e tanto piu e men quanto par e piaxe ala prefata illustrissima signria votra. < Respndeatur: quod pro examinandis et vienis privilegiis illius fislis comunitatis nostre et ognoscendis ac terminandisiconfinibus eiudem terre, content! sumus et volumus, quod comites et capitanei nstri Sutar^ Dulcinii et Antibari ad hoc deputati sint, teneanturque videre ftt diligenter examinare' privilegia et jura omnium, et debita confinia ponere ut cognoverint expedire, et ut e jure fuerit faciendum. Et sic ipsi rectoribis no^tris auefcoritate huius eonsilii iniungatur. Verum si inter ipsos aliqua dubitatio oriretur, Vel in aliquo non e-sent Concordes, tunc scribere debeant nostro dominio, et omnia que iuvenerint, significare ac declarare parere et opinionem suam, ut superinde intellectis omnibus pro videre et disponere valeamus ut fuerit oportunum. ; Ad tercium videlicet: devotamente el se suppliclia, che conzosia ehe miser lo chonte de Scutari solo sia aldidor de le sentencie civil, se fano per el instro chonte de Dulcigno si eciamdio per i altri rectori de Al bania, che apresso el dito chonte de Scutari sia aldidor ad aldir le appel lation de le dite sentencie miser el castellan de Scutari, che per lo tempo sera; e se ehaxo sia, che la prefata illustrissima signoria vostra fazi far saliner a Scutari ehe sia zintilomo zoe del conseio de Veniexia, che etiamdio el dito saliner sia terzo aldidor cum i diti miser lo chonte, el miser lo castellan de Scutari, cum questo amperzo, zoe che cadaun, ehe se vora appellar de alguna sententia dada per el nostro chonte de Dulcigno) zoe voiandose appellar a Scutari, debia andar ad appellarse ananti chel dito nostro chonte sia partido de Dolcegno, ma da puo el difco nostro rector sera partido da Dulcegno le suo sentencie non possin? fir appellade se non a Veniexia, e questo azo chel dito rector possi esser presente a defender le sentencie per lui dade. t-Respondeatur: quod in ipsis sentenciis volumus, ut observetur conuetudo, et nichil penitus innovetur ultra id, quod factum est per elapsum. f Ad quartum: Chonzosia che sempre i vostri puqveri zitadini de Dul cigno habino habudo libertade de taiar e far taiar legname per benefieio de la terra, zloe per fabriche de chaxe, et al.ri suo bexogni, in el boscho isoyra el fiume de la Boyana, e i diti lignami condur a Dulcigno sehza pgr dohana alguna, intendando che queli tal legnami siano solamente per beneficio de la terra et non in acto de mercadantia; e mo nu&vamente miser lo chonte de Scutari ha voiudo, che i diti vostri puoVeri citadini pagino dohana de tal leguame, e cussi li ha astreti a pagar contra luxitado. Similiter i diti poveri zitadini de Dulcigno hanno sempre cbnsueto de andar a vender i lor vini per lo fiume de la Boiana per fin un certo luogo dito la schala, e de quelo hanno vendudo dala ca^la in soxo, may noa hanno pagado daeio algun a Scutari. E mo nuovamenti etprefato miser lo chonte da Scutari si ha astreti i diti poveri eitadini pagar dohana de tal vini, che non fo mai pagada per ananti.

211 E per tanto devotissimamente el se supplicha, che la clementissima signoria vostra se degni de comandar, che de tali lignami se chaverano de Boy ana per beneficio de la citade de Dolcegno e non per portar in altra parte in acto de mercadantia, non pagino dohana alguna, chomo sempre e stado eonsueto; e similmente i vini de Dulcigno, che se venderano in Boyana da la schala in zuxo, non pagino dohana alguna a Scutari, ne in Boyana, ma se vendano liberamente, chomo sempre e stado per lo passado; salvo e reservado, che de i dicti vini se paga la dohana a Dulcigno segondo uxanza. Respondeatur: quod in facto lignaminum et vini ut in dicto capitulo exponitur, volumus quod solite consuetudines observentur, ita quod si dicta tidelis nostra comunitas, aut ipsi fideles nostri superioribus temporibus nichil pro eis solverunt, neque ulla dohana solita exigi fuit, nunc etiam et in futurum non solvant, et nulla dohana vel gabella pro ipsis lignaminibus et vinis exigatur ab eis; si vero aliter esset, et quod inveniretur eos solvere debere, sicque observatum fuisse, volumus quod solvant. Sed habito respectu ad miserabile infortunium et ruinam ipsi terre secutum ex teremotu, volumus et concedimus eis, quod per biennium incidere possint de lignaminibus pro conducendo Dulcignum pro reparatione dicte terre, et non aliter, et hoc sine solucione alicuius dohane vel gabelle; et de predictis scribatur etiam comiti nostro Scutari. Ad quintum: chomo piu altre fiade e stado supplicado ala inclita signoria vostra, che conzosia i vostri poveri zitadini de Dulcigno non habiano altre richeze, se non le suo vigne, chol fructo dele qual i se ubstenta de tempo in tempo, et li chontadini de Dulcigno hanno piantado tante vigne et eontimamente piantano, che per la grande uberta de vin che hano i diti contadini, li vini de Dulcigno sono facti in si basso priexio, che i diti poveri citadini non hanno piu da poderse substentur de queli chomo per ananti havevano, zoe quando li contadini non havevano vigne; et avegna che la prefata inclita signoria vostra piu fiade habia commandado, che le vigne di diti contadini siano destirpade, e che piu non piantino, niente amperho mai e sta facto, ma continuamente piantano e multiplieano, si che piu vigne hanno i diti contadini; che non ha la citade. E pertanto humilimamente el se supplicha, che la prefata inclita signoria vostra se degni de far tal comandamento, chel sia mandado ad execucion zoe che le dite \igne di diti contadini siano extirpade, e che piu da nuovo non olsino piantar, e tanto piu e men quanto par e piaxe ala prefata piissima et clementissima serenitade vostra. Respondeatur, quod cognoscentes requisitionem ipsius fidelis nostre comunitatis in hoc capitulo minimum quid honestatis continere dieimus per expressum, quod nichil facere intendimus, nam est nostra intentio et volumus, quod unus quisque suis bonis suoque labore vivere et gaudere possit. De parte 101, de non 0, non sincere 3. Senate. Mar. II. 26, u mlet. arhivu.

212

God. 1444. 9. rujna, u Mletcili.

Mletako viee pie Alviu Loredanu, vodji papinskih galija, da ako ugarski kralj nesadje s vojskom proti Turinu, odustane i on od svakoga nasrtaja. 1449. 9 septembris. Ser Alvisio Lauredano, procurator! sancti Marci, capitaneo galearum summi pontificis. Certi reddimur per litteras, quas habemus a rev. domino cardinali legato saneti Angeli quam a circumspecto secretario nostro Johatine de Reguardatis, datas Varadini in regno Hungarie die 12 et 14 augusti nuper decursi, quod ab ipsis legato et secretario iiiformationem plenariam habueiltis de nonnullis praticis habitis per imperatorem Teucrorurn tarn cum serenissimo domino rege Hun garie et Polonie, quam etiam cum illustri domino espoto, quas tamen nescimus, si locum habiture sint, cum idem iey. dominus legatus sancti Angeli ac secretarius noster nobis scribant, serenissimum dominum regem predictum ac barones Hungarie, predictis non obstantibus, promisisse, velle procedere exercitualiter anno isto ad extermlnium. Teucrorurn; ut igitur in quocunque casu propter importantiam factorum msntem nostram intelligatis, cum nostro consilio rogatorum dicimus vobis, quod si casus advenerit, quod serenissimus dominus rex et cristianorum exereitus potenter processerint ad damna Teucrorurn, ut ex Grecia expellantur, con tend sumu s et placet nobis, quod et vos cum galeis et classe ilia pro sequi debeatis impresiam contra Teucrum iuxta formam comissionis vestre. Si vero occurrisset, quod serenissimus dominus rex predictus et exer citus ehristianorum desisterent su iam destitissent ab ilia impresia, in hoc casu, quia nobis non videtur, ut nos soli bellum agere deberemus cum Teucro, volumus et mandamus vobis, quod provideatis, quod armata ilia ab offendendo loca Teucri se contineant etc. Secreta consilii rogatorum, lib. XVI. c. 120, u mletakom arhivu.

God. 1444. 19. listopada, u Mleteih.

Respubliea veneta cerciorem facit suramum pontificem, quod juxta litteram secretarii veneti in Buda armata Christiana trajecit Danubium 20 septembris, et quod galeae stant paratae in Galipoli ad rehabendam Graeciam et ad expellendum Turcas ex Europa. Secreta consilii rogatorum lib. XVI. c. 130} u mlet. arkivu.

God. 1444. 22. listopada, u MletciL

Daje se nalog knezu spljetskomu^ neka neobtereuje kaptol spljetski misami. 1444. 22 octobris. Franciscus Foscari dux Venetiarum etc. Ordinatum comiti spalatensi Cristoforo Mar cello et successoribus, quod non aggravet novis missis capitulum spalatense. Canonici asserebant, quod jam a tem pore Smetii Quirino comitis Spaleti obligati fuerunt legere unam missam in septimana pro comite. Nunc vero volebat comes, quod legi debeant tres canonici, duas vero mm. oo. et Dominicani. Date in nostro ducali palatio die xxii octobris, indictione vin. MCCCCXLIIII. Izvornik u dvorskom tajnom arkivu u Beu.

213

God. 1444. 5. studena, u Mletcih.

Nova pripomo podjeljuje se gradu Pagu, da mu mogue bude dokonati novi grad pri moru. 1444. die quinto novembris. Ser Jeronimus de Molino, ser Leo Venerio, ser Jacobus Suriano, sapientes ordinum. Cum ad presentiam nostri dominu venerunt quatuor ambaxiatores fidelis comunitatis nostre Pagi exponentes, quod civitatem suam mediante auxilio nostri dominu inceperunt et reduxerunt prope mare, ut in fide sua ad statum nostri dominii possint se secure conservare; et supplicantes, quod ad complementum illius adiuventur, ne perdatur id, quod est iam factum; vadit pars, quod ultra concessionem, quam nunc nabent, dicte comunitati pro fabrica murorum et turrium, que restant, dentur ducati III centum in anno per annos sex de introytibus camere predicte. Da parte omnes alii, de non 9; non sinceri 3. Senato. Mar. lib, II, c. 182. u mlet. arhivu.

God. 1444. 30. prosinca, u ibeniku.

Izabrani inovnici slue samo za godinu dana. Salariati rebalotari non possint nisi pro meritis plus quam pro anno. MCDXLiv. a nativitate domini, die xxx. decembris. In majori consilio nobilium Sibenici capta fuit pars tenoris infraseripti, videlicet: Per obviare a molti inconvenient], cbe occorreno de tempo in tempo, et per boni e convenient! respecti 1'andera parte posta per li spettabil zudezi della corte mazor et con licenza.et assentimento del clarissimo conte et capitanio, che de cetero tutti li salariadi di questa magnifica comunit, condutti per questo generoso consegio, li quali de tempo in tempo devono rebalotarsi per esso consegio, non possano essere rebalotati ne confermati salvo per uno sol anno, et cosi successive de tempo in tempo, ma possino esser condotti per li doi anni iusta el solito per parte special in quello presa, et resservato, se il spettabil consegio per qualche merito spetiale volesse confirmar alcuno delli detti salariati per maggior tempo di quello e ordinario et consueto. Quae pars posita ad busulos et balottas, habuit pro parte balottas sexaginta, contra vera baiottas iv. Diplom. siben. in bibl. palatina Viennae. Cod. supp. 541. p. 104:

God. 1445. 17. siecnja, u Mletcih.

Odvraa se knez skadarski od svake navale na gornju Zentu, i da ivi u miru sa despotom, komu se alje list. 1444. 17 ianuarii m. v. Scribatur comiti Scutari: e vestris litferis diei 8 decembris intelleximus ; innovationes attentatas in superiori Zenta nomine illustrissimi domini despoti Rassie", et quod colligitis exercitum ad rehabendam ipam Zentam tempore opportuno : sed nostrae intentionis est cum despoto amicitiam conservare, cuius causa vobis mittimus litter am pro ipso despoto, expectando responsionem quamcitius esse potest. De parte alii, ne non 3, non sinceri 9. Senato. Mar. Vol. II, u mletakom arkivu.

214

God. 1445. 17. sienja, u MletciL

Republika pie rackomu despotu o njekih novostih, koje se izvadjaju u njegovo ime, te bi eljela, da se svaka oprieka medju njimi prijateljski sravni. 1444. 17 ianuarii m. v. Mustri domino despoto Rassie. Ad notitiam nostram diversis modis deductum est, vestram illustrem magnificentiam terras et loca sua recuperasse, et in dominio suo restitutum esse, de quo profecto ex singulari et antiquissima affectione nostra ad vestram excellentiam ingentem animi consolationem accepimus, cum oninem bonum statum, honores et comoda vestra propria reputemus. Pieterea sicut nuperrime intelleximus a rectore nostro Scutari videtur certas innovationes in Genta superiori nomine vestre excellentie nuper esse secutas, de quibus certe, considerato quantum affecti sumus illustri perone vestre et quam fiaterne ipsam diligamus, in aliquam admirationem inducti sumus, considerantes precipue, quod si de maoibus comitis Stefani vaivode publici hostis vestre illustris magnificentie et nostri, in guerra, quam secum habuimus et habemus, aliquid ibi accepimus, quod vestrum fuerit, existimamus ex hoe rem gratam et acceptam feeisse excellentie vestre; nec certe propterea opus erat ad aliquam innovationem procedi, quoniam si illustris vestra magnificentia, sicut nostre benivolentie convenit, misisset ad nos, fuissemus semper bene dispositi ad con veni entia et honesta. Statuimus itaque in premissis mentem nostram vestre excellentie deelarare, rogantes eandem amicabiliter et fraterne, ut providere placeat, quod novitates predicte tollantur in totum, sicut mutue benivolentie nostre con venit. Et si vestra illustris magnificentia ad nos miserit, inveniet nos, ut prediximus, semper promptos ad convenientia et honesta. -f- alii 3 9. Secreta consilii rogatorum lib. XVI. c. 140, u unlet, arkivu.

God. 1445. 12. veljae, u Mletcih.

Braa Juraj i Stania, sinovi pok. Ivana Kastriota mole republiku, neka jim potvrdi povlastice podjeljene njihovomu otcu. MCCCCXLIIII. die xii februaru. Cum magnifici domini Georgius et Stanissa fratres filii quondam magnifici Juani Castrioti per suum oratorem nobis supplicari fecerunt, quod dignemur concedere et confirmare ipsis fratribus et eorum heredibus ea capitula et concessiones alias genitori suo per dominium nostrum concessis de xxvm mai 1438, et postea per istud consilium confirmatas, prout patentibus Uteris nostris tunc temporis faetis apparet. Vadit pars, quod litere predicte ad verbum reficiantur in personas dictorum fratruum et eorum heredum cum autoritate huius consilii, prout supplicarunt, quarum literarum tenor talis est: Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc., ut apparet in mense maii die 28, 1438 in Filza. Preterea cum sup plica verint quod [quilibet^civis et subditus noster possit tenere et exigere dohanas eorum in terris nostris. Respondeatur, quod quia leges et ordines nostri in^ contrarium disponunt et vetant, nobis non videtur quomodo salvis legibus ipsis pro nunc complacere valeamus.

211
Item quia petunt fieri cives nostri Venetiarum, fiat eis ut petunt secundum ordines et consuetudines nostras. Item ad partem qua petunt, quod adverso aliquo accidente casu,quo de domo sua pulsi essent, recipiantur in terras nostras cum decern ex nobilibus suis. Respondeatur, quod sumus contenti, dummodo ipsi nobHes non sint rebelles nostri, aut banniti de terris nostris. De parte omnes alii, de non 8, non sinceri 5. Senato. Mar. II. c. 60, u mlet. arJcivu.

God. 1445. 4. oujka, u Mletcih.

Mletaka vlada odgovara na molbe kralja bosanskoga. 1445. 4 martii. Quod sapienti viro Paulo de Jayce, cancellario et oratori serenissimi domini regis Bossine, qui exposuit primo': quod idem serenissimus dominus rex, uti bonus nostri dominu amicus, nobis signp ficat, comitem Stefanum Bossine dedisse despoto Rassie quodam astrum situm in partibus Albanie nuncupatum Medon, et cum eo despoto concordem esse, et se intelligere ad damna nostra, et propterea in hoc bonam habeamus advertentiam. Secundo se offert, in quantum nobis placeat et velimus bellum per aquam facere dicto comiti Stefan, ei Cum exercitu suo guerram facere per terram. Tereio: quod contenti esse veli-' mus apud Narentam ad communes expensas et utilitatem suas et nostras facere hedificari unum castrum. Quarto: petit habere untfm ex lois nostris Dalmatie; in quo valeat se cum havere, bonis ac familia sua reucere in asu necessitatis. Quinto; offert nostro dominio ex castris suis circumstantibus Polize, illud vel ilia, que nobis magis placeant. Et sexto et ultimo, quod unum nostrum nobilem mittamus, qui apud serenitatem suam permaneat.Respondeatur et primo ad primum e advisatione nobis data, quod despotus et comes Stefanus Concordes sint etc.;, quod cognoscentes ipsum serenissimum dominum regem sincerissime et ob singularem benivolentiam et affectionem, quam ejus serenitas habet ad nostram rempublicam, se mo vere de huiusmodi amicabili advisatione nobis data, sue serenitati quantum plus possumus regratiamus; sed ei significamus, quod cum prefato domino despoto bonam habemus et tenemus amicitiam et benivolen tiam, quam tenemus" eum observare velle. Et comes Stefanus ad nos mittit legationem suam, et videtur dispositus velle nobiscum pacifice vivere; et nihilominus sub tali stabimus custodia et advertentia ut suadet, quod quando etiam eorum aliquis vellet nobis nocere, jam non poterit. Ad secundum de bello inferendo comiti Stefano, respondeatur: quod quotidie clarius cognoscimus optimam mentem serenitatis sue erga nostram rempublicam, de quo ut prediximus ei regratiamur et obligati sumus. Sed eonsiderato super hac materia, clare intelligimus per mare parum belli dicto eomiti Stefano inferri posse, sed per terram a latere su eius serenitas potest dispone^ deliberare et facere, ut ei libet. Ad tertium de castro fiendo apud Narentam respondeatur: quod ob hoc cognoscimus etiam affectionem suam ad nostrum dominium, de quo etiam ei regratiamur* Sed quoniam multa habemus castra et loca, et

216 contenti sumus de Ms, que habemus, rogamus eius serenitatem, ut nos habeat excusatos, quoniam non videtur nobis in huiusmodi re nos impedire. Similiterque ei habunde regratiamur de castris suis circumstantibus Polize, que nobis offert rationibus prealegatis. Ad quartum de loco, quern petit in Dalmatia, respondeatur: quod ex singulari benivolentia et amore, quern habemus ad eius serenitatem, optaremus semper facere posse ea omnia, que grata et accepta essent ipsi serenissimo domino regi, sed ut alias diximus, nostre civitates et loca Dalmatie a nobis promissionem et privilegium nabent, quo illis sub fide nostra promisimus, nunquam illos vel ilia dare alicui vel alienare ullo modo; quare rogamus serenitatem suam, ut nos habeat excusatos, quia non videmus modum, quod cum honore nostro possimus in hoc eius serenitati complacere. Sed parati sumus scribere et man dare quibuscumque rectoribus nostris, qui ei videantur, quod ad omnem eius requisitionem serenitati sue et eius familie cum quibuscumque bonis suis dent receptum, et indubie teneant, quod in quibuscumque loeis nostris salvus et securissimus stare poterit, uti in quocunque loco suo proprio, et ea tamquam propria reputare. Ad ultimum quod mittamus unum nostrum nobilem apud eius sere nitatem permansurum, respondeatur: quod, ut prediximus, vellemus semper in cunctis convenientibus sue serenitati complacere, sed non vide mus causam, ob quam sit neeesse dictum nostrum nobilem mittere, nee ad quid agendum; nee etiam reperiretur quisquam noster nobilis, qui ire vellet, nisi sciat, quid agere habeat; et propterea rogamus, ut nos in hoc habere ei placeat excusatos. + 121 4 1. Secreta consilii rogatorum lib. XVI. c. 151., u mletakom arhivu.

God. 1445. 12. oujka, u Mletcih.

1445. 12 martii. Respondeatur Andreae Donato ambasciatori apud papam: Scribis Summum pontificem in consistorio legi fecisse non nullas literas, quibus describebtur conflictus per Teucros datus Huugaris, ac de morte G. reverendissimi domini cardinalis s. Angeli, et imponebatur defeetus galeis. Responde, quod galeae fuerunt coactae e Galipoli exire propter defectum panis. Secreta consilii rogatorum XVI., u mlet. arhivu.

God. 1445. 17. travnja, u Mletcih.

Nalae se knezu ibenikomu, da obskrbi onaj grad pitkom vodom i po pravi gradske zidine. Franciseus Foscari dux Venetiarum etc. Antonio de ca da Pesaro co miti Sibenici. Sciatis, quod in consilio nostro rogatorum die 13 mensis preleriti capta fuit pars.- quum civitas Sibenici indiget aquam ad bibendum, cogiturque earn transferre a longe, et quum muri eius et turres sunt destructi, detur faeultas comiti Sibenici, quod huius causa expendere possit de denariis nostri communis libras r>. parvorum omni anno, usque ad annos quinque, sicut consulunt viri nobiles Aloysius Venerio procurator.

m
Fantinus e ea da Pesaro et jacobus Gabriel, qui fuerunt comites nostri Sibenici. Data in nostro ducali palatio die xvn mensis aprilis, indictione vin.
MCDXLV.

Dipt. Siben. in bibl. palatina Viennae. Cod. Supp. 541. p. 105,

(M. 1444. 8. svibnja, u Mletci.

Odgovara se poslaniku despota rakoga, koj je zahtjevao, da republika povrati despotu ona mjesta, koja su prije njegova bila: daje republika ona mjesta uzela silom knezu Stjepanu uz veliki troak. 1445. 14 maii. Quod egregio viro . . . oratori illustris domini despoti Rassie, qui, ut expositum fuit huic consilio per serenissiraum dominum ucem, exposuit pro parte illustris domini sui, quod fluetuante statu suo mandaverat officialibus suis terrarum et loeorum, que tenebant in Alba nia, quod si opprimerentur loca ipsa, in manibus nostris tanquam boni fratris et amici sui tradere deberent, sperans ea rehabere cum reeuperaret dominium suum. Et cum sit, quod Dei dementia in statu redierit, rogabat, ut loca, que sumpsimus, ei restitui velimus. Respondeatur: quod audivimus et intelleximus ea, que prudentissime nobis exposuit pro parte illustris domioi sui, quern in fratrem carissimum semper habuimus, habemus et continue habituri sumus; et re vera dum in adversitatibus ilium vidimus, plurimum nos condoluimus, et semper studuimus ea facere, que sue excellentie grata et commoa essent. Et de reaquisito dominio suo cum eo tanquam optimo fratre et vero amieo nostro gaudeamus. Et excellentiam suam scire volumus, quod dum comes Stefanus, inimicus suus et noster, hostiliter intrasset in Albaniam, occupasset Antibarum, et vayvoda Drivasti iam ivisset ad dictum comitem Stefanum, ut ei ipsum locum traderet, capitaneus noster Scutari, cohadunato exercitu et gentibus nostris cum gravi nostra expensa et iactura, locum Antibari de maoibus ipsius comitis Stefani sumpsit, et similiter dici potest, etiam sumpsisse Drivastum et cetera, quoniam infallanter omnia ei tradebantur. Rogamus igitur fraterne excellentiam prefati domini despoti, ut attento quanta cum expensa et iactura dicta loca habuimus, ac quod aceepta fuerunt de ma nibus dicti comitis Stefani, ipsa sua exeellentia contenta esse velit, ut ilia teneamus sicut conveniens et honestum est; nam reputare potest, quod existentibus in manibus nostris, sunt in manibus excellentie sue. Et iustifieetur hec nostra responsio omnibus illis verbis et rationibus, que collegio videantur. Et ex nunc captum sit, quod iustificatis rationibus nostris, si contentus non remaneret, possit eondeseendi, quod habeat Zentam de supra, et reliqua nobis remaneant. + 1 7 5 37 5. Secreta consilii rogatorum XVI. c, 180, u mlet, arkivu.

218

God. 1445. 24. svilmja, uMletci.

Odgovori mlet. senata na molbe Ninjana. , : 1445. die xxim maii. Quod infrascriptis capitulis respondeatur ut infra,, etprimo: Ad primum: serenissimo ducali dominio Venetiarum pro parte nobilium ac universe comunitatis vestre civitatis None fidelissime per me Georgium Cumotiche ambassiatorem ipsius vestre fidelissime comunitatis exponitur: quod eum semper, postquam ipsa eivitas None adepta est sub vestro inclito dominio ae antea a constitutione ipsius civitatis animalia dictorum fidelium vestrorum None libere ac absque aliquo impedimento in prati et pascuis None pasculare consueverunt, et tempore domini Antonii Bono per dominos rectores Jadre ipsi fideli comunitati vestre superinde novitas fieret, et supplicatione et data notieia eiusdem novitatis vestra inclita dominatio scripsit et mandavit, quod nichil a consuetudine solita innovaretur, ut per copiam ipsius capituli vestra dominatio videre potest, et sic hueusque in solita libertate et consuetudine steterunt. Nunc autem iterum per presentes dominos rectores Jadre inn ova turn est et volunt, quod berbaticum solvatur preter omnem consuetudinem, et porrectis litteris ventre dominationis, in quibus suprascriptum capitulum continetur, dixerunt, litteras ipsas facts non esse per consilium rogatorum, et fideiussionem voluerunt pro dicto berbatico, donee nuntius ipsius vestre fidelissime comunitatis a presentia vestre indite dominationis revertatur. Qua propter supplicatur devotissime, quatenus dignetur per consilium rogatorum ipsis rectoribus et eorum suceessoribus mandare, quod consuetudines observent, nee aliquid innovent, nam si novitas ali qua in dicto herbatico fieret, coaeti essent civitatem illam et territorium deserere, quoniam cum animalibus suis nutriuntur. Respondeatur: quod quia equum nobis videtur et conveniens, ut in antiquiesimis eorum consuetudinibus conserventur, autoritate huius consilii scribemus et mandabimus rectoribus nostras Jadre ut nichil omnino circa factum herbatici predict! ipsis fidelibus nostris None innovare debeant, sed in suis consuetudinibus eos conservent. Et ex nunc sit eaptum, quod prefatis nostris rectoribus Jadre ita scribatur et mandetur, et si pro hac causa accepissent fideiussionem, pignora vel denarios, ipsas fideiussiones libere absolvant, et pignora ae denarios, si quos aceepissent, restituant integraliter, quia, ut clarissime informati sumus, ipsi ndeles nostri None solvere nunquam soliti sunt. Ad secundum videlicet, preterea supplicatur, quod vestra dominatio dignetur ipsi fidelissime comunitati vestre concedere, quod appellationes, que de tempore in tempus fient None, dirrigantur ad officium auditorum Venetorum, prout faciunt vestri alii Dalmatini, et non Jadre. Respondeatur: quod pro bono respect t lem mutationem pro nunc facere nolumus. Ad tercium: insuper debita cum reverentia supplicatur, quod cum ipsa fidelissima comunitas sit pauperrima, et multotiens in suis occurrentibus necessitatibus mitterent ad dominium vestrum inelitum, sed non habent unde pecuniam recuperare possit pro expensis, dignetur eidem

219 coneedere certm terratiem comunis, quod annuatim affietatur a libris 40 in 70, et hoc petunt de gratia et munere speciali. Respondeatur: quod si mittere volunt nuntios pro negotiis suis ad dominium nostrum, eos mittant suis sumptibus. De parte 56. Senato Mar. II. c. 77., u mlet. arhivu.

God. 1445. 26. svibnja, u Mletcih.

Nalaze se predstojnikom Zadra, da ne sile Ninjane na izplatu travarine. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viri Andreae Quirino de suo mandato comiti et Marino Sanuto capitaneo Jadrae et successoribus suis fidelibus dilectis salutem et dileetionis affectum. Exponi nobis fecit fidelis comunitas nostra None per nuntium suum, quod preter antiquissimas eorum consuetudines vultis eos compellere ad solvendum berbaticum pasculorum districtus Nonae, in quibus eorum animalia pasculantur et paseulari semper solita sunt postquam civitas ilia in dictionem nostram pervenit, et antea etiam sub aliis dominis semper hac imunitate et licentia uti sunt, quodque adbuc ab ipsis yoluistis fideiiussionem solvendi tale herbaticum; et petierunt per nos provideri, ut hec nova et inusitata gravedo eis non imponatur respeetu inter alia paupertatis et impotentiae suae. Unde intellecta eorum suprascripta expositions et informati, quod nunquam pro tali herbatico solverunt, volumus et cum nostro consilio rogatorum vobis expresse man damus, quatenus prefatis fidelibus nostris Nonae nullo modo aliquid circa herbaticum sive pascula prefata innovare debeatis, sed eos in suis consuetudinibus antiquis conservetis, et fideiiussiones, quas pro tali causa accepistis, libere absolvatis, et pignora vel denarios, si quos exigistis, eidem integraliter restituatis. Data in nostro ducali palatio die 26 mensis maii, indictio'ne octava 1445. Gio. And. Troilo cancellier ha fatto copiare, sottoscrivere e sigillare. Domenico Colletti. Dal libro IV. Privileggi della magnifica comunita di Nona" car. 139, nelV archivio governiale di Zara.

Go. 1445. 9. lipnja, u Mletcih.

Opet se odvraa poslaniku despota glede gradova, koje je republika otela knezu Stjepanu u Albaniji. 1445. 9 iunii. Quod spectabilibus oratoribus illustris domini despoti Rassie, ad ea, que audita responsione nostra replicarunt, ut relatum fuit huic consilio per serenissimum dominum dueem, respondeatur: Quod singulariter sumus illustri domino suo affecti, nam vera nos reputamus sua cum exeellentia fraternitate coniuneti, et omne commodum et ampliationem status sui non aliter quam nostri proprii exoptamus, et ut iam eis declaravimus, loca; que requirunt, non de manibus excellentie sue, sed de manibus comitis Stefani, comunis sui et nostri mimici aceepimus, de quibus si prefatus illustris dominus suus plenam habuisset notitiam, certi reddimur, quod ob fraternam suam erga nos caritatem, non fieri fecisset requisitionem, quam fecerunt^ sedaliam dedisset eis

220

eomissionem, nam intellecto rerum suceessu, eomprehendisset et cognovisset, nos fuisse coactos ilia accipere ad evitandum inconvenientia, que subsequi potuksent, si comes Stefanus ea loca tenuisset, et videtur nobis, considerata fide data et promissione per nos facta hominibus illorum locorum, et aliis considerandis, quod iudicabit nos honeste et fraterne locutos fuisse, et in hoc inter nos non erit differentia aliqua; et propterea spectabilitates sue possunt tarn de modis, quibus dicta loca accepimus, quam de optima intentione nostra suprascripta volendi ius, prefato illustri domino suo dare noticiam, nam bis intellectis non dubitamus, quod excellentia sua, ob mutuam nostram fraternitatem aut predictis aquiescet aut alium novum et convenientem modum proponet, et nos, qui bonam fraternitatem et amicitiam secum servare intendimus, nunquam deviabimus ab his, que rationabilia et honesta sint. -f- 107 3 0. ; Seereta consilii Bogatorum XVI. c. 186, u mlet. arhivu.

God. 1445. 10. lipnja, u Mletcih.

Odredjeno odaslati poslanika despotu raskomu, da mu razlozi stvari u Albaniji. 1445. 10 iunii. Cum facta responsione ambasciatoribus illustris domini despoti super terris et locis Albanie et Zente, ipsi denique responderint, quod postquam aliud responsum habere non poterant, certificabunt nostrum dominium, quod dominus suus despotus providebit habendi terras suas per ilium meliorem modum, quo poterit; ex quibus verbis clare comprehendi potest, quod dictus dominus despotus tentabit forte sua potentia dictas terras Albanie subiugare. Et habito respectu, quod dictus despotus pacificatus et colligatus est comitis Stefani inimici nostri publici, qui vicinus est terris nostris et presertim civitati Gatari, in cuius culfo habet castrm Novum, ubi hoc anno galee regis Aragonum fuerunt et steterunt propter intelligentiam, quam insimul habere dicuntur. Et attento, quod despotus predictus est dominus potens, nee pro nobis facit habere guerram cum illo in illis partibus, imo nee etiam aliquam uovitatem, et nulla alia melior via sit obviandi aut retardandi omnem malam dispositionem, quam haberet aut incitaretur habendi, quam mittere ad ipsum despotum unum nostrum ambassiatorem, qui honestam et iustam responsionem nostram factam in ista causa apud dictum dominum iustificet, quia certum est, quod illam noster ambassiator referret longe melius, quam ambassiatr ipsius despoti, etiam per suam presentiam videndo et intelligendo motus et apparatus dicti despoti, poterit tenere nostrum dominium et rectores Albanie informatos, et poterit etiam cum verbis et cum rationibus aut removere aut in tempus ducere omnem animum dicti despoti, si ilium haberet malum, aut aliquam bonam praticam facere, vadit pars, quod per scruptinium in isto consilio eligatur unus noster ambassiator ad despotum predictum, qui teneatur respondere statim vel eras ad tercias, nee possit refutare sub pena ducatorum v centum. Et habeat pro dicta ambassiata ducatos n. centum pro vestiendo se, et ducat secum unum notarium cum uno famulo et sex domicellos. Et vadat cum ilia comissione, que sibi dabitur per istud consilium. Et ex nunc sit captum,

221 quod de hoc nostro ambassiatore mittendo ad despotum predictum, datur notieia ambassiatoribus ipsius despoti, -|- 78 17 2. Eodem die. Qaod mittatur ad oratores despoti Johannis de Reguardatis secretariats noster, ut dictum est huic consilio, et differatur electio oratoris eligendi usque in crastinum, quo audietur respoasio sua. -j- 54. Quod fiat electio dicti oratoris de presenti, ut captum est. Secreta consilii rogatorum lib. XVI. c. 1871 u mlet. arklvu.

God. 1445. 11. lipnja, u Mletcih.

Predlog, da se za sada obustavi odaslanje poslanika despotu raskomu. 1445. 11 iunii. Cum heri, dum Jeronimus de Nicuola seeretarius noster ivisset insimul cum Johanne de Regaardatis etiam secretario nostro ad spectabiles oratores illustris domini despoti Rassie, in colloquiis habitis de faetis huius civitatis comes Stefanus, unus dictorum oratorura, inter cetera per interpretem dixit, quod fuerat bene visus et hu mane tractatus a serenissimo domino duce adeo, quod faciant domini inter se quidquid velint, intendebat semper esse bonus servitor nostri domiaii, et subiunxit, quod dominium nostrum humane locutum fuerat, et quod sperabat imo non dubitabat, quod cum illustris dominus despotus audiverit responsionem nostram, res aptaretur, addens, quod predictus domi nus suus erat bone conditions et iustus ac rectus dominus; et per hec verba satis.dare unusquisque intelligere debet, quod aceessus oratoris nostri, si mitteretur ad dictum dominum despotum, potius damnosus quam utilis esset, propterea vadit pars, quod pars' heri capta de eligendi) oratorem ad dictum despotum, suspendatur auctoritate huius consilii. De parte 45. 51. Sapientes ordinum volunt, quod fiat electio oratoris ituri ad despotum iuxta formam partis heri capte in isto consilio. -+-35. 38. 5 7 5. Seer. cons, rogat. lib. XVI. c. 189.

God. 1445. 15. lipnja, u Napuln.

Alfons aragonski itd. kralj dozvoljuje Dubrovcanom, da mogu po volji dolaziti i trgovati u njegovih zemljak. Alfonsus rex Aragoniae, Siciliae etc. notum facit, quod ad supplicationem oratorum magnifice communitatis Ragusii ordinat, quod naves, navigia seu barchosii ac alie fuste quelibet mercatorum et hominum quorumcumque dicte civitatis Ragusii et regiminis ipsius, cuiusvis tenute seu portatus fuerint, gaudeant plena lihertate et securitate in ditione sua ubicumque, et possint vendere1 emere etc. iuxta eorum Ubitum, solvendo tamen solita jura regni. Datum in castello novo civitatis nostre Neapolis die xv. iunii anno a nativitate domini millesimo quadringentesimo quadragesimo quinto, regnorum nostrorum anno tricesimo, huius vero Sicilie citra farum regni undecimo. Rex Alfonsus. Izvornik na pergameni u bekom dvorskom arkivu.

222

God. 1445. 18. lipnja/u Mletcih.

Mletcani odgovaraju despotu rakomu, da su rado primili njegove posla nike i uputili na ono, sto je pravedno i poteno. 1445. 18. iunii. Illustri domino despoto Rassie. Respondentes ad litteras excellentie vestre datas 30 aprilis nuper deeursi, dicimus, quod si cum eadem fraterne literis Lostris congratulati fuimus de prosperis successibus rerum vestrarum, ac de reintegratione vestri status, fecimus quidem id libenti animo et exeorde. Cum enim illustrem vestram dominationem sincerissime diligamus, omniaque vestra commoda non aliter quomodo nostra propria exoptemus, facile satis iudicari potest, si de restitutione status sestri et de eunctis vestris commdis et honoribus congauderemus, neque immerito debeamus. Circa partem autem oratorum excellentie vestre, qui ad nos venerunt, respondents, quod vestro intuitu eos libenter vidimus et audivimus, ac circa eorum petitiones fecimus eis illas justas et honestas responsiones, quas non dubitamus eosdem oratores prudentissime relaturos esse illustri dominationi vestre, de quibus quidem responsionibus tenemus eertissimum, cum ita conveuiat inter optimos amicos et fratres, vestram exeellentiam bene satisfactam et conten tarn remanere debere, cum et nunc et omni tempore ullo pacto aliud non velimus, nisi quantum sit iustum, rationabile et conveniens, quinimo et magnopere eupiamus fraternitatem et integerrimam benivolentiam nostram non solum conservare, verum etiam, si plus addi possit, de bono in melius instaurare et ampliare cum illustri dominatione vestra, ad cuius grata et beneplacita queque offerimus nos sincerissima mente dispositos. + alii 0 0. Seer. cons, rogat. lib. XVI. c. 192., u mlet. arhivu.

God. 1445. 27. lipnja, n Mletcih.

Primljeno, da se zapone ugovaranje mira sa poslanici kneza Stjepana vojvode bosanskoga i sa onim Arenita. 1445. 27. iunii. Cum venerint ad nostram presentiam quafuor oratores magnifici comitis Stefani magni voyvode Bossine, et cum humanissisimis verbis icunt, uti relatum fuit buic consilio per serenissimum dominum ducem, quod idem cmes fuit et intendit esse nobis bonus filius, et stare de his, que fecit, omni correetioni nostre, dummodo ad concor dium secum deveniamus; vadit pars, quod eis respondeatur in hac forma. Et primo generaliter dare verba pro verbis. Et finaliter coneludere, quod contenti sumus remitter ei preterita, et in bonum filium eum reassumere, et ad bonum concordium seeum devenire. Et propterea; si libertatem habent, possunt illam ostendere, ut e'eniatur ad praticam et successive ad bonam conelusionem, et sic ostendentibus ipsis libertatem, quam habeht, si erit in convenienti forma, ingrediatur secum ad prati cam, sed coneludi non possit sine licentia huius consilii Et similiter praticari possit, sed non coneludi cum oratore Areniti. De parte omnes 0 0. Secreta consilii rogatorum 16, 194, u mlet. arhivu.

22B

God: 1415. 28. s*pnJ, u Mletb.

- ; Odgovara se na molbe ohine Paga. M G C M I die XXVIII. iulii. Quod ad capitula nobis porreeta per nunG C X H. eium fidelis cmunitatis Pagi respondeatur, et primo: '.-. Ad prima tria capitula, primum videlicet: Chonzosia, che altre fiade ne habiamo Iementado ala vostra illustrissima signoria de i chonti de Corbavia et de i soi subditi de Scrixa per le iniusticie, bomicidii, robaxori et altre inzurie ne hanno facto et fano ala zornada soi ubditi de Scrixa, e siando stado domandado raxon ai diti per i diti bomicidii, robaxon, iniusticie et inzurie a nuy facte per i diti lor subditi, non ne hanno voiudo far niente, et ancora siandoze scripto a i diti chonti per la vostra gratiosissima signoria, che ne fazano raxon et iusticia, li diti da poy ne banno tractadi pezo che mai, e fato piu novitade. E perho vien suplicado al vostro benedicto dominio, che la vostra fidelissima comunita de Pago non vegna mal mena contra el debito de la raxon, et non patischa tanta pena et detrimento. Secundum: per che da grando tempo se uxi de merchadantar in le terre de i diti chonti, et per le novita che ne fano, non poemo uxar tal marchadantie, proved a la vostra signoria de remedio oportuno, che segondo i vostri fedel de Pago vignerano tractadi in le terre de i diti chonti, debiano per el simel esser tractadi i lor subditi. Tercium autem: per cbe nuovamente per la vostra signoria ne e stado concesso a portar i nostri sali a Tristeniza, logo del chonte Duimo da Segna, et i chonti de Corbavia, ebomo hanno sentido questo, mvesti a conpiazencia de i lor subditi da Schrixa, hanno fato far uno bando, che tuti i Murlachi non vadano a tur sale al dito luogo de Tristeniza, ne li portar alguna mercadantia su per el suo territorio in pena de perder le mercadantie et pagar ducati cento per pena, e queste hano fato far li diti da Scrixa per cbaxione el sia serado el dito passo de Tristeniza per posser far i cootrabandi, chomo li hano facto e fano in portar sale da Scrixa ad Dubrovazo e da Obrovazo portar a Scrixa pegoli e formazi, li qual sali, pegoli e formazi sono prohibiti a potar a i diti loci per vigor de certe parte dogal, habudo respeeto se li voleno portar el dito sal ad Obrovazo, et reportar da Obrovazo a Scrixa formazi e pegoli chonvenino passi davani de Tristeniza, e passando de li, seriano scoperti per queli de Pago e prexi chon libero chontrabandi, e che del dito bando miser lo chonte moderno de Pago denota per sua litera ala vostra signo ria per informacion abuda da li subditi de i diti chonti de Corbavia, i qual hanno aldido cridar el dito bando, avixando la vostra signoria, se i MurlacM non porano condur soe mercadantie a Tristeniza, ne li a vegnir a tor sale, ne sera forzo a non portar sale al dito logo ma de portarlo a Scrixa; e siando nuy mal tractadi chomo semo stadi e semo, se la vostra signoria non provede ala dita proibicion, totaliter seremo consumpti et desfacti, et sera etiam gran danno de la chamera vostra de Pago. Respondeatur, quod sufficienter provisum est pridie per hoc consilium, ita quod non est expediens ad ilia aliter respondere, nam super ipsis doportune scriptum est comiti nostro Pagi de intentione riostri dominii.

224

Ad quartum vero capitulum: Chonzosia che siando stado morto un de i nostri zitadini a Scrixa per un habitador de Scrixa, el rector, che era a quel tempo a Pago, processe et sentencio contra el dito de Scrixa, et bandilo de Pago in pena de la testa, proveda la vostra signoria, che la dita sentencia possa et debia esser mandada ad executions per tati i rectori de Dalmatia sotoposti al vostro dominio; et se per lo avegnir sera offexo algun de Pago per i diti subditi in le terre de i diti chonti de Corbavia si in la persona, chomo in lo aver, che siando facto el lamento a miser lo chonte de Pago o a soy successori, che el dito miser lo chonte over suo successori, habuda la pura veritade, possa procieder a sentenia contra i diti subditi, et cbe tal sentencia possa esser mandada ad execution per tuti i vostri rectori de Dalmatia. Anehora siando sta robadi za zercha mexi 10 alcuni citadini de Pago per i subditi de i diti chonti, li siano sta robadi, che el dito miser lo chonte de Pago over altro rector de Dalmatia, unde vegnisse a capitar li lor subditi, che queli tal possano esser constreti a satisfaeion de quelo fosse sta robado ai diti citadini de Pago; e questo ve domandemo de gratia speciale. Respondeatur, quod de homicidiis puris, que de cetero fierent per subditos dominorum comitum Corbavie in personis subditorum nostrorum Jadrensium, Pagensium et Arbensium et ipsorum locorum comitatuum in Scrixa et alibi in jurisdictione et dominio ipsorum dominorum comitum, habita de predictis homicidiis pura veritate, rectores nostri predietorum locorum nostrorum Jadre Pagi et Arbi, procedere possint contra eiusmodi homicidas, qui sint in banno omnium predietorum locorum et eorum comitatuum et districtuum. Item pro robariis comissis et secutis a decern mensibus citra per suprascriptos subjditos dominorum Corbavie contra nonnullos cives et habitatores Pagi et eius districtus, et pro omnibus, que imposterum comittentur vel fierent, idem comes noster Pagi contra derobatores procedere possit, constita prius de premissis plena veritate. Et fieri debeat executio in bonis et persona deliquentis per omnes rectores nostros Dalmatie, ubi in persona vel bonis potuerit repperiri ad requisitionem derobti et integram satisfactionem suam. Ad quintum: se alguno de i diti subditi farano algun contrabando, de portar da Scrixa ad Obrovazo sali, e da Obrovazo pegoli, formazi a Scrixa, o altre morcadantie prohibite, che siando facta la accuxa a misser lo chonte de Pago o soi successori, luy habuda la verita, e condenado i contrabandieri, che zaschaduno rector de Dalmatia possa et debia mandar le dite sentencie ad execution, et li accuxadori debiano esser tegnudi de credenza. Et ad sextum: Per che queli de Scrixa uxano far de molti contrabandi, et portano cussi prohibiti ai logi prohibiti et simelmente dai diti logi prohibiti portano a Scrixa, et azo non habia chaxion de far contrabandi, e volendoli far che li se cognoscha, proveda la vostra signoria, se li diti da Scrixa volesse portar alguna mercadantia da Scrixa in algun luogo per mar, che prima li debia vegnir da miser lo chonte de Pago, e cum soa contraletera portar quella mercadantia in i logi de la vostra signoria, dagando sora zo bona et idonea segurtade Respondeatur: Pro contrabands evitandis, tarn que fierent de Scrixa Obrovazium et e converso, quam de quibuscumque locis illarum partium,

225 comes noster Pagi, qui de presenti est et per tempora fuerit, cireari facere possit de ipsis contrabands, et per inquisitionem procedere ad con demnationes in jurisditione sui regiminis. Ad septimum: per che la vostra benedeta signoria coneesse ala vostra fedel eomunitade de Pago per so uxo, beneficio et commoditade, che ehadaun che volesse chavar sale de Pago, possa haver termene de sei mexi de pagar la trata del dito sale, et per che la dita gratia se convertissa in beneficio quaxi piu in forestieri, et maxime in queli de la Montagna che in li vostri de Pago, et azo la dita gratia se destenda in li vostri fedel de Pago, e non in persone estranie, si ehome e la intention de la vostra signoria, proveda la vostra signoria che chadaun forestiero, et maxime queli de la Montagna e de li logi da la Montagna vorano chavar sale, e quelo vora portar, chomenzando dal fiume per fina Scrixa debia pagar a denari contadi senza haver alguna credenza. Item che alguno itadino in Pago non possa ne debia dar in credenza sale in i diti luogi soto la Montagna, ne alguno citadino de Pago non possi trar sal per nome de algun forestier per via de la Montagna, ne cum quelo forestiero far alguna compagnia zoe del fato del sale per li diti logi de la Mon tagna; e questo ve domandemo de gratia speciale per ben universale et non particular, si chome e la intention de la vostra signoria. Et ad octavum: Per che li provededori, li qual fono mandati ale parte de Dalmatia, fo provisto, che da un certo tempo li chavali de li zitadini e soi sumeri al tempo de note non possano star a un milo apresso li salini, e perche a tuti universalmente torna grandissimo damno et senestro, considerando li diti zitadini hano bexogno de li lor chavali et sumeri nel tempo quanto se tunda i anemali, nel tempo quanto se taia le biave, e nel tempo quanto se fa le vendeme. E per tanto humele et devotamente supplichemo ala vostra signoria, chel ve piaqua remeter la dita stictura e bando. Respondeatur: quod in facto salis et equorum ac sumeriorum, ut in ipsis capitulis cavetur, non videtur nobis pro presenti aliquod innovandum esse, sed observetur ut est ia predictis observatum usque modo. De parte 69, de non 2, non sinceri 8. Senato Mar. II. 211., u mlet. arhivu.

God. 1445. 19. kolovoza, u Mletcih.

Odgovori na molbe poslanika kneza Stjepana podnesene mlet. senatu u ime svoga gospodara. 1445. 19 augusti. Sapientes consilii et sapientes terre firme. Quod spectabilibus oratoribus magnifici comitis Stefani vaivode, qui nuper venerunt ad nostram presentiam, ostendentes sindicatum et mandatum amplissimum domini sui veniendi ad devotionem nostram, porexeruntque in scriptis certum folium eorura, que petunt, sicut lectum est isti consilio, respondeatur, quod sicut alias diximus, est firmissima dispositio mentis nostre habere et reputare magnificum comitem Stefanum in bonum amieum et dilectissimum nostrum, et pro ipso et statu suo facere, sicut pro nostro proprio faceremus. Circa requisitionem autem civitatis Antibari et
SPOM. XXI. 15

226

castri Almisse dicimus, quod profecto vellemus in hoc libenter sue magnificentie satisfacere, sed sicut scit, per guerram occursam iuste et debite civitatem illam et eastrum ad manus nostras pervenerunt, que, salvo honore et promissionibus nostris honeste non possumus neque intendimus a nobis alienare. Circa factum provisionis et domus, quas petit et quas domino Sandali et ipsi comiti Stefano postea dari fecimus in civitate Catari, respondeamus, quod sumus eontenti et nobis placet sibi dari facere domum et provisionem predictam iuxta consuetum, et ita mandabimus rectori nosfcro Catari et successoribus suis, quod facere debeant; cum hoc tamen, quod idem magnificus teneatur tenere stratas apertas et expeditas, sicut erant primitus, ita quod mercationes currere et libere et secure transire possint, sicut primitus facere consueverant. Ad partem domus quam petit in Jadra, alias donate per nostrum domioium domino Sandali, et postea confirmate eidem comiti Stefano, respondemus eontentari sibi dari facere dictam domum, et ita mandabi mus rectoribus nostris Jadre. Domum autem, quam in Venetiis petit, libenter sibi de presenti dari vellemus, si ita facere honeste possemus, sed ut intelligat nostram mentem, nos eontenti sumus et volumus sibi solvere affietum unius domus honorabilis, donee sibi providebimus dare et donare unam aliam domum in hac urbe nostra, similem aut puleriorem ilia, quam prefatus magni ficus comes habebat. De parte alii, de non 3, non sinceri 3. Seer eta consilii rogatorum, lib. XVI. c. 214} u mlet. arhivu.

God. 1445. 21. kolovoza, u MletciL

Obdaruju se poslanici kneza Stjepana vojvode bosanskoga. 1445. 21 augusti. Cum oratores magnifici comitis Stefani magni voyvode Bossine, audita deliberatione et responsione nostra, sicut pridem captum fuit in isto consilio, fuerunt et sint content! de omni eo, quod pla cet nostro dominio, cum dicant, habuisse in mandatis a domino suo ponendi se in brachia nostra, et contentandi ad omnia, que nobis placeant, quia vult esse perpetuus amicus, filius et servitor nostri dominii cum amplis et humanissimis verbis et oblationibus, et faciat pro nostro do minio conservare beni volenti am dicti domini tarn pro comodo status et locorum nostrorum in partibus illis, quam pro utilitate mercatorum nostrorum; vadit pars, quod pro vestiendo ipsos oratores, qui sunt quatuor, et sunt principals et maiores apud ipsum dominum sen pro presentando eos possint expendi usque ad summam ducatorum 120 de pecuniis nostri comunis. De parte omnes. Senato Mar. Vol. IL, u mlet. arhivu.

God. 1445. 23. kolovoza, u Mletcib.

Pogodba mira sklopljena medju republikom mletakom i gospodinom Stje panom Sokolskim velikim vojvodom bosanskim i humskim hercegom. Pax cum magnifico domino Stefano de Sochol magno vayvoda regni Bossine ac duce terre Huminis. In christi nomine amen. Anno nativitatis

227

eiusdem millesimo quadringentesimo quadragesimo quinto, indietione octava, die vero xxm. mensis augusti. Si quid prestat in terris, hoc prestantius existimatur, ut dissidia et fomitis guerrarum, quibus populi, oppida et reliqua in predam et vastationem plerisque modis convertuntur magno animo repellantur, et amenitatem duleedinemque pacis, quam deus a nobis coli et observari constituit, amplexari sanctius acque felicius est. Cum ex ea, que ex guerris depravata sunt, in dies melius dirigentur. Quam ob rem dudum discord iis et guerris vertentibus inter illustrissimum prineipem et excellentissimum dominum dominum Franciscum Foscari dei gratia inclitum ducem dominium et comune Venetiarum etcetera ex una parte, et magnificum et potentem dominum Stefanum de Sochol magnum vaivodam regni Bossine ac ducem terre Huminis ex altera. Idem magnificus dominus Stefanus volens ipsam pacem complecti ac esse bonus amicus ipsius serenissimi domini ducis dominii et eomunis Venetiarum, misit ut hee sua optima intentio perficeretur, suos honorabiles oratores et sindicos infrascriptos, quos ipsum illustrissimum ducale dominium clementer et benigne suscepit. Et ut utriusque partis pateat bona intentio et dispositio inter eas perpetue pacis et amoris, spectabiles et generosi domini Nicolaus Memo quondam domini Antonii et Ludovicus Fuseareno domini Antonii artium et iuris utriusque doctor honorabiles cives Venetiarum sindici et procuratores prefati illustrissimi domini ducis dominii et comunis Venetiarum,, ut constat publico instrumento sindicatus scripto manu circumspect] viri ser Michaelis de Grassis publici imperiali autoritate et ducali aule Venetiarum notarii in millesimo quadringentesimo quadragesimo quinto, indietione octava, die vero vigesimo primo mensis augusti, a me notario infrascripto viso et lecto pro ipso domino duce et successoribus suis dominio et comuni Venetiarum ex una parte, et spectabilis et generosus miles dominus Georgius magister curie dieti magnifiei domini Stefani ac sapiens vir Johannes ac egregius vir Vlatcho de Pochna liza et Grupcho coemptor suus honorabiles oratores, sindici et proenratores prefati magnifiei et potentis domini Stefani, ut constat patentibus litteris ipsius magnifiei domini Stefani datis Sochol die vigesimo mensis iulii anno et indietione predictis suo sigillo pendente comunitus a me notario infrascripto visis et lectis pro eodem magnifico domino Stefano et successoribus suis omni validiori et efficacion via, modo et forma ac titulo, quibus possunt, nunc contraxerunt, celebraverunt et firmaverunt ac contrahunt, celebrant et firmant bonam, puram, sinceram et inviolabilem pacem inter ipsas partes deo propicio perpetuo duraturam cum pactis et capitulis infrascriptis. Primo namque ipsum illustrissimum ducale dominium recipit eundem magnificum dominum Stefanum et eius successores in bonos, veros et benivolos amicos suos, quod sic promittit perpetuo habere tractare et tenere, et exinde illi domino remittit omnes iniurias, molestias, offensas et alia quoque commissa et perpetrata per ipsum dominum, subditos, complices et sequaces suos contra et adversus ipsum illustrissimum ducale dominium Venetiarum, terras, oppida et quelibet loca illustrissimi ducalis dominii Venetiarum tempore et occasione seu causa guerre et novitatum preteritarum. Item ipsum illustrissimum ducale dominium Venetiarum promittit non infere guerram ullam, molestiam vel novitatem contra et adversus ipsum dominium et successores suos,
*

228

loca et subditos suos quavis forma, modo vel ingenio. Et e converso ipse magnificus dominus Stefanus pro se et successoribus suis promittit esse bonus perpetuusque amicus ipsius illustrissimi ducalis dominu, cui remittit omnes iniurias, novitates, molestias et alia queque commissa et perpetrata contra eunem dominum, terras, oppida, loca et subditos suos tem pore et occasione seu causa guerre et novitatum preteritarum, et deeetero non inferre ullam guerram, molestiam et novitatem contra et adversus ipsum illustrissimum ducale dominium Venetiarum, loca et subditos suos quovismodo forma vel ingenio, imo semper perseverabit in bona benivolentia et amicicia, et erit amicus amieorum et inimicus inimicorum dicti illustrissimi ducalis dominu Venetiarunh Item promittit et est content s dictus dominus pro se et successoribus suis, quod civitas Antibari et castrum Dalmisse, acquisita seu perventa tempore guerre et novitatum preteritarum ad manus ipsius illustrissimi dominu Venetiarum, libere et sine aliqua contradietione remaneant ipsi illustrissimo ducali dominio. Item ipsum illustrissimum ducale dominium promittit dari facere iuxta consuetum in civitate Gatari illam domum et provisionem eidem domino, que dabantur quondam magnifico domino Sandali, et ita comiti Catari et successoribus suis per ipsum illustrissimum ducale dominium mandabitur, quod debent observare. Hac tamen conditione apposita, quod ipse magni ficus dominus Stefanus teneatur et debeat cum effectu tenere stratas apertas et expedites, sicuti erant primitus, itaquod mercationes currere et libere et secure transire possint, sicut primits facere consueverant. Item promittit dictum illustrissimum ducale dominium dari facere dicto domino Stefano illam domum, quam quondam domino Sandalo idem do minium donavit, et confirmavit postea eidem domino Stefano in civitate Jadre, et ita mandabit fieri a rectoribtis suis Jadre. Item pro domo, quam petebat ibi dari in civitate Venetiarum, dictum illustrissimum du cale dominium prmittit ibi sol vi facere affictum unius domus in civitate Venetiarum^ done ipsum dominium providebit ibi dare et doriare unam aliam domum in civitate Venetiarum similem aut pulcriorem ilia, quam prefatus magnificus comes habebat in civitate Venetiarum. Item promittunt dicti procuratores utrisque partis nominibus quibs supra, quod neutra partium dabit aut dari permittet in terris et locis suis reeeptum alicui rebelli, imo cum seient datum esse reeeptum alicui rebelli, ilium de locis suis lieentiari facient omni causa remota. Quam quidem pacem et omnia et singula suprascripta capitula in presenti contractu contenta dicti procuratores et sindici nominibus quibus supra inter se et sibi invicem et vicissim solemnibus stipulationibus bine inde intervenientibus promiserunt mihi notario infrascripto ut publice persone stipulanti et recipienti vice et nomine quorum interest vel interesse poterit, quoquomdo observari et adimplere, et ullo unqm tempore non contrafacere vel venire aliqua ratione, iure, modo vel causa, de iure vel de facto, directe vel indirecte, tacite vel expresse vel alio quoquomodo sub pena ducatorum vigintiquinque millium auri stipulatione solemni bine inde promissa ac etiam refectione damnorum et expensarum litis et extra. Qua pena soluta vel non, nihilominus omnia et singula firma maneant et perdurent et inviolabiliter observentur. Et pro omnibus et singulis observandis et adimplendis ipsi procuratores nominibus quibs supra sibi invicem mutuo et vicissim et

229 mihi notario infrascripto ut publiee persone stipulanti et recipienti pro omnibus et singulis, quorum interest yel interese poterit, obligaverunt et ipotecaverunt omnia bona suorum constituentium et successorum suorum presentia et futura. Et renuneiaverunt dicte partes nominibus, quibus supra exception i predict! contractus et omnium predictorum non facti seu non factorum aut non sic gestorum doli mali conditioni sine causa et ex iniusta causa et quod metus causa, privilegio fori et omni et cuilibet alii iuri legum, statutorum et eonstitutionum auxilio contra predicta vel aliquod predictorum quolibet facientium et cuilibet iuri vel legi dicenti generalem renunciationem non sufficere vel non valere. Et insuper ipse partes nominibus quibus supra pro majori robore et firmitate iuraverunt ad saneta dei evangelia manibus corporaliter tactis scripturis supraseripta omnia et singula adimplere et effectualiter observare simpliciter et bona fide executioni mandare, omni cavitatione, reelamatione et exceptione remotis, et prout supra promiserunt, continetur et seriptum est. Hoc autem instrumentum fuit in idioma sclavonico de verbo ad verbum per prudent tern virum Johannem de Pace barbitonsorem interpretem oratorum ipsius magnifici domini Stefani ipsis declaratum. Actum Venetiis in monasterio sancte Marie ordinis Carmelitarum, presentibus spectabili et nobili viro domino Matheo Balbi quondam domini Johannis, et spectabilibus et egregils viris domino Desiderato de Pedemontibus oratore magnifice comuoitatis Verone et ser Petro Encio secretary ducalis aule Venetiarum et prudenti viro Prebisano de VuehOta et aliis testibus ad hec vocatis specialiter et rogatis. Ego Dionisius de Florianis publicus imperial! autoritate et ducalis aule Venetiarum notarius de mandato circumspecti viri ser David de Tedaldinis, qui presens instrumentum, de quo rogatus fuerat, occupatus illud transcribere non potuit, exemplavi et transsumpsi de actis eius, et me subscripsi, signumque meum apposui consuetum. Ego David de Tedaldinis publicus imperiali autoritate et aule Venetiarum notarius et secretarius omnibus et singulis interfui, rogatusque scribere scripsi, et publicavi sed aliis occupatus commisi prudenti viro Dionisio de Florianis, notarius imperialis et aule Venetiarum, ut illud transcriberet, et in publicam hanc formam redigeret; in quorum fidem me subscripsi, signumque meum apposui consuetum. Comemoriali XUI. e. 176., u mlet. arhivu.

God. 1445. 6. rujna, u MletciL

Odgovara se na molbe podnesene od poslanika Omikih. M G G L . Die sexto septembris. Quod capitulis infrascriptis porrectis C C Xv per ambaxatores comunitatis Almissi respondeatur, et primo: Ad primum huius tenoris videlicet. Primo exponerete cbome li Almissani se hano reduto e dadi soto lombra et alle de la soa signoria per esser boni e fedelissimi servidori de quella, e per ben viver et cum raxon, per che za bon tempo li sono stadi de diversi signori e patarini e Turchi, et bano vivesto chomo a dio a piaxestp, tamen per alguni

230

circumvixini non ge sta fato alguno torto ne forzo, per ehe li tal signori non lano voiudo patir. Si ehe al prexente serenissimo prineipo queli de Poliza ogni zorno ne vano toiando et occupando li nostri tereni, vigne, possession e boschi de le juridicion e Almissa, ne non se eontentano de tante possession, ehe pertineria a sto castello, ehe li sono sta donade, e de le provixion, eaxe e beni, ehe per la signoria vostra e per el cbomun de Spalato ge sta donade, and manazano anehora de non ne lassar alguna cossa fina ala fiumara, e a sto modo tuto el nostro vano convertando in so uxo, dicendo, se tu voi alguna cossa, vieni al judicio de la nostra Sedia in Poliza, dove mai non se vien a luxe de alguna cossa, per ehe li observano el zudigar suo segondo Chervacia, e fano raxon a suo piaxer. Per tanto per nome de quella universitade supplicho humilissimamente ali piedi de la vostra signoria, ehe de gratia special la se degna concieder, ehe de li tereni, vigne, possession, over boschi, ehe tal polizani hano oecupadi, over volesseno occupar, i qual sia sta de Almissani, over pertinente al territorio de Almissa, e de zo ge sia alguna lite, ehe tal lite sia decisa e determenada per el judicio de almissa. Cum questo, ehe se persona alguna de tal sententia fata gravar se voia, chel se possa appellar dananti de miser lo ehonte de Spalato, siando lui solo zudexe a tal chaxon, reservando tamen 1'officio de li aldidori de le sentencie del ehomun de Veniexia, si ehome per debito li apartien; deehiarandoge a quella prefata illustrissima segnoria, ehe questo fi domandado, per ehe altro ehe raxon non se vuol e justicia, la qual ampiamente fi ministradi et in le citade et in castelli de la prelibata nostra signoria de Veniexia. Respondeatur, quod volumus, ut de differentiis vertentibus inter predictas fideles comunitates nostras Almisi et Poilice pro causa confinium, possessionum, nemorum etc. comes noster Spaleti sit judex et decisor, et etiam si imposterum aliqua similis differentia oriretur, volumus, ut comites nostri Spaleti judices sint et deeisores. Et ita scribatur comiti Spaleti presenti et suecessoribus suis, ut equitando personaliter ad locum differentie, si opus fuerit, omnes differentias diffiniant, et errores summoveant. Ad secundum. Videlicet secundarie dieete quanto questo luogo de Almissa e bexognevele de ogni bene, e ehe per le guerre habute per el passado molto spesse se truova asa mal in ordene, et maxime per esser straman, e fuora de passo corrente malamente se puo valer, Conzosia ehe in tal luogo non se truove alguna cossa da vender, la qual incite alguna persona a li dover andar. Per tanto serenissimo prineipo et excelsa signoria per quella universitade supplichado, ehe de gratia special se degne coneieder, chel se possa vender li in el borgo de Almissa un pocho de sal, voia quello ehe fa le saline ehe fono date ala signoria vostra da li Almissani, voia quella quantitade, ehe ala serenitade vostra se degnera de comandar, cum questo ehe tal sal sia mandada per miser lo ehonte de Spalato per bel chonto, ehe se venda a soldi 20. el cablo segondo se fata in la camera de Spalato per via de terra ferma, e ehe quelui el qual deliberera miser lo ehonte ehe tal sal venda, sia tegnudo de consegnar vero conto de tuto al prefato miser lo ehonte; dechiarendo ala serenitade vostra, ehe li denari de tal sal serano avanzadi, e de piu vendudo, per ehe tuti queli de Craina e de Comsehasemglia, ehe sono non

231 tropo lutani de qui, che sempre sono uxi andar a eomprar a Narenta, luogo non sotoposto ala vostra signoria, tuti venerano qui, et a sto modo et luogo se pora conzar de meio, et anchora queli de qui haverano quella concitade de poter conprar qui; e se la signoria vostra havesse alguno dubio, de questo tal vender de sal venisse a prezudiehar in alguna cossa la camera de Spalato, la se puo dignar de far guardar i libri de li rectori che sono sta a Spalato, che la non trovera in anni 20. ne sia spaza per terra ala via de Craina che 20, perehe sono piu apresso a Narenta che a Spalato, ma vendendole qui, se dara chaxon che tuti useno per qui. Respondeatur quod volumus ut hoc sit in arbitrio rectorum nostrorum Spaleti, et ipsis rectoribus seribatur, et auctoritate huius consilii mandetur, quod si res ista non vertitur in preiudicium camere nostre Spa leti et dominio nostro utilis, et ipsis fidelibus nostris eommoda sit, eoncedat eis, ut in loco illo vendatur ea quantitas salis, que sibi conveniens visa fuerit singulis annis, de quo sale teneatur ordinatus conputus per illos, et eo modo, quo ipsis comitibus nostris visum fuerit. Ad tercium videlicet. Tercio narerete chome questo pocho de muro del borgo e malissimamente in ordene, et maxim e da uno chanto e tu to per terra, per la qual cossa andar se puo entro e fuora per el borgo, chome per la campagna, et ogni pocho aiuto lo rechonceria, che tuto el borgo seria seguro, et ad ogni bexogno poriasse far lo honor de la soa illustrissima signoria. Per tanto per quela universitade de Almissa humilmente fu supplicado ala serenitade vostra, che de gratia special se degne comandar a miser lo ehonte de Spalato, che dia ali diti Almisani qualche pocho de aiuto de denari, sollo per pagar la chalcina e li maistri per far reconzar el dito muro, che de manovali e prede e altre cosse, che azo pertignera, per li diti Almisani sera provisto, perehe senza laiuto de la vostra signoria a loco non e possibele eertamente poterlo reconzar, chonzosia chel chomun de Almissa in un anno de alguna raxon non habia de intrada pur un pizolo. Et de tute le preite eosse, che cussi siano, la prelibata vostra signo ria ne puo haver plenissima informacion dal magnifico et generoso miser Cristoforo Marcello, el qual e sta questi do anni proximi passadi chonte vostro de Spalato. Tenor vero responsionis nobilis viri ser Cristofori Marcello talis est. Visti et intexi i soprascriti capitoli per mi Cristofalo Marcello, el qual fui de vostro comandamento conte in Spalato, al primo capitolo dove supplichano i Almisani, che essendo lite et differentia de tereni, vigne et possession pertinente ad destreto de Almissa, tra Almisani et Polizani se debia decider in el judicio de Almissa, et similiter apartegnando al destreto de Poliza, se decida al judicio de Poliza, cum questo che le appellacion se reservi al chonte de Spalato etc. Respondo che la dita domanda sia raxonevele, che dove sono le possession, li se decia la diffe rentia, et che le appellacion appartengano al conte vostro de Spalato, chome se contien nel privilegio de Polizani. Certo se intrambe le parte non volesse de acordo, chel conte de Spalato decidesse la dita differen tia, ma non de men la vostra signoria faci chome li par esser meglio.

232

Al segondo dove i domanda che se venda sal in Almissa etc Respondo che le vero, chel se spazerave eciamdio in Almissa sal a menudo, per che i circumvexini anderaveno piu tosto li a conprar che a Spalato, ma per non far do camere per esser deputa questo vender ala camera de Spalato parmi sia contrario ala so dimanda, ma non de men la vostra signoria fazi quello li par esser meglio etc. Al terzo dove i domanda dala vostra signoria aiuto de chalcina et de maistranza terzar el borgo de Almissa etc. respondo, che considerando chel dito borgo e in alguna parte guasto, et sera utele ad esser reparado, parmi sia ben suvegnirli de chalcina et maistranza, cum questo che lor meta i manoali e piere, segondo i domandano de gratia, perche reparado el sera, vignera piu zente ad habitar li chome fano ala zornada, e sera piu forte, imperho chel chonte Stefano, quando lave el dito borgo, tete ananti atorno piu de mexi 8 et essendo a conzo tanto piu forte sera, ma non de men la vostra signoria commandi e fazi chome li par etc. Ad dictum tercium capitulum. Respondeatur quod sumus contenti iuvare ipsos fideles no,stros ad talem expensam, ut in omnem eventum honorem nostrum facere possint; et scribatur comiti Spaleti, ut de denariis camere nostre contribuere debeat ad solutionem calcine et magistrorum usque ad summam ducatorum centum et non ultra, et ipsi fideles nostri solvant residuum expense, que occurrerent in tali reparatione. De parte omnes alii, de non 2, non sinceri 0. Senato Mar. II. 100, t., u mletakom arhivu.

God. 1445. 18. studenoga, u Mletcih.

0 enidbi kneza Stjepana senjskoga sa sestrom markiza Estenskoga. 1445. 18 novembris. Johanni Valengo nuntio apud marchionem Estensem. Marchio nunciavit nobis de matrimonio contrahendo inter eo mitem Stefanum Segne et una ex sororibus ipsius domini Marchionis". Besponde ipsi marehioni: pluribus respeetibus hujusmodi matrimonium suadere nesciremus, cum nobis non videatur facere pro aliqua partium, nee etiam pro statu suo et nostro, non obstante, quod domus ilia honorabilis et nobilis sit". Postea haec pars fuit mutata isto modo: quod relinquimus, ut eius i. m. tanquam prudentissima in hoc disponat, ut utilius ei videbitur". Secreta consilii rogatorum XVI., u mletakom arkivu.

God. 1445. 26. studena, n Mletcih.

Naputak sa tajnika Ivana de Reguardatis idua knezu Stjepanu senjskomu, da ga odvrati od zenitbe sa sestrom markesa od Este. M C O L . die xxvi novembris. Quod fiat commissio circumspecto C C XV secretario nostro Johanni de Reguardatis ituro Segnam. Johannes. Mandamus tibi, quod cum quanta solicitudine poteris vadas Segnam ad repperiendum M. eomitem Stefanum, cui exhibitis Uteris nostris credentialibus tibi traditis, factisque illis paternis salutationibus,

233

exhortationibus et oblationibus, quas noveris opportune, nostri parte expones, quod habuimus semper singularem affectionem et benivolentiam ad M. domum suam et ad M. condara comitem Nicolaum patrem suum, quern sicuti carissimum et dilectissimum filium continue reputavimus, et ita etiam M. suam nee non. M. fratres suos habere disponimus in futurum sicut per verissimas experientias, quotieseumque continget, poterunt intelligere. Et quoniam hoe superiori tempore sensimus differentias illas inter ipsos M. fratres esse exortas, moti zelo paterno caritatis nostre, cupidique eas tollere, misimus libenter oratorem nostrum ad discensiones eiusmodi componendas. Quod que nunc etiam intelligentes tarn per viam domini marchionis Estensis quam aliter, habitam fuisse eertam pratieam matrimonii inter M. suam et unam ex sororibus dicti domini Marchionis, habentesque circa hoc illas considerations et respeetus, que merito haberi debent, ac loquentes secum tanquam cum carissimo filio, cuius quietem et bonum statum veluti proprium reputamus, dicimus, quod pro tollendo omnem materiam divisionis et scandali, quod inter ipsum et fratres suos oriri posset, et etiam ad removendas suspiciones et zizanias, quam concitari possent inter M. suam et nos, non respectu suo, sed ex aliis de causis, quas idem M. dominus ex solita eius prudentia potest optime intelligere, laudamus et paterne persuademus M. sue, ut illis prudentibus et bonis modis, qui sibi videbuntur, det operam recidendi talem pratieam, sicut etiam diximus et suasimus oratorem prefati domini Mar chionis, qui ob banc causam nuper ad nos venerunt, que quidem pratica pro paterna opinione nostra nullo modo facit pro quieto et bono statu M. sue, sed habet aliud importare, quod nunc appareat. Eidem vero M. comiti tarn ratione nobilitatis et dominii quam ex omni alio respectu nunquam deerunt excellentia partita dominarum, que libenter ac digne sese cum sua m. matrimonio copulabunt, et nos ad hoe, quotienscumque opus erit, libentissimo animo interponemus partes nostras, ut cunctis suis desideriis satisfiat. Et cum his et aliis modestis et pertinentibus verbis, que tibi videbuntur, dabis omnimodam operam, quod prefatus. M. domi nus huic nostre intentioni satisfaciat in reddendo pratieam antedictam. Volumus preterea, quod visitare debeas nostri parte illos M. fratres prefati comitis Stefani, qui illic se repperient, quibus sub nostris litteris credentialibus tibi datis, post eongruas salutationes et paternas oblationes nostras, declarabis causam tui accessus, et cum rationibus antedictis et pertinentibus verbis, que huic proposito et intentioni nostre servire co gnosces, dabis operam, servata opportuna modestia, quod ipsi M. fratres illis optimis et honestis modis, qui eorum prudentiis videbuntur, dissuadeant et impediant pratieam antedictam, ita ut nullum sortiatur effectum. De parte 80, de non 36, non sinceri 10. Secreta consilii rogatorum, lib. XVI. c. 229, u mletakom arhivu.

God. 1446. 6. sienja, u Mletcih.

Odgovara se poslanikom hana Petra, i obeaje mu se zajam uz uvjet. 1445. 6 ianuarii. Cum bannus Petrus, frater quondam Mathei, ad nostram miserit preseutiam, primo reverendum patrem dominum episcopum

234

Seardonensem, et successive reverendum patrem dominum episcopum None in eius oratores, et dii feeerit nostro dominio, quod ipse bannus Petrus videt multa parari eontra se ad expellendum eum de dominio bannatus, ob quod necessarium est ei capere partituru; et quia magnificentia sua et fratres sunt affeeti nostro dominio, contentarentur nobis dare Sclisam, Teninum et Otrovizaz et duo alia loca, que loca valde faciunt pro conservatione et securitate status nostri in partibus Dalmatie, cum hoc, quod eos aggregemus in numero nobilium nostri maioris consilii, et provideamus, quod vivere sub nostro dominio eondecenter possent; vadit pars, quod dictis episcopis respondeatur: Quod iam diu eognovimus et nunc clarius per experientiam intelligimus optimam ipsius magnifici banni Petri et magnificorum fratrum suorum mentem et intentionem erga nostrum dominium, et magnificentiis suis quantum plus possumus regratiamur. Et dicimus, quod nunquam fuimus nee sumus ambitiosi dominii, et non minus carum nobis est, ut ea loca teneant et habeant, quam si nos ilia haberemus, suademusque eis, ut in statu eorum se provideant conservare. Nam existentibus loeis illis in manibus eorum, reputamus ob bonam amiciciam nostram ea esse in manibus nostris; et ut melius providere valeant ad defensionem et conservationem status sui predicti, ut optamus, ex nunc parati sumus ipsi magnifico banno et fratribus mutuare illam summam denariorum, que honesta et conveniens fuerit, cum hoc, quod pro securitate nostra nobis assignet fortilieium Sclisse cum jurisdieione et territorio suo. Et habita responsione a predictis oratoribus, veniatur ad hoc con silium pro faeienda deliberatione, que necessaria visa fuerit. Et quia ipsi oratores etiam dixerunt de certo ferro et aliis rebus levibus, collegium habeat libertatem eis respondendi, ut conveniens videatur. Secreta consilii rogatorum, lib. XVI. c. 238, u mlet. arkivu.

God. 1446. 17. sienja, u Mletcih.

Mletcani dozvoljavaju Sibenicanom, da na dravne trokove poprave zi dine i tornjeve gradske te i javni bunar. Franciscus Foscari dux Venetiarum etc. Georgio Valeresso comiti Sibenici. Ex vestris Utteris et precibus oratorum vestrae civitatis intendimus desiderium comunitatis, quod concessio ei facta die 13 aprilis 1445, ut expendi possint ex ilia camera nostra libre quingente in anno per quinquenium pro reparatione turrium et murorum ac pro faciendo provisiones necessarias, ut aqua potabilis habeat in ilia nostra civitate, que continuo maximam dicte aque indigentiam patitur, effectum habeat. Ordinamus ergo vobis, ut exequi faciatis Mud, quod ipsi concessimus et nunc petit, expendendo pro reparationibus rlendis in turribus et muris. . . vigintiquinque usque triginta librarum, et residuum in provisionibus nendis de ipsa aqua. Data in nostro ducali palatio die xvn mensis ianuarii, indietione x,
MCDXLV.

Diplom. siben. in bibliotheca palatina Viennae. Cod. supp. 541. p. 104.

235

God. 1446. 2. oujka, n Mletcih.

0 nadarbenicih, koji pribivaju daleko od svoje crkve u sibenickoj biskupiji. Franciscus Foscari dux Venetiarum etc. Antonio de ca da Pesaro comiti Sibenici. Scripsistis nobis de gravi damno ecdesiarum, quae hdbent beneficia sua propter absentiam suorum praepositorum. Hoc etiam deplorat episcopus sibenicensis in suis litteris ad nos missis, et ambasciatores civitatis vestrae Dobroi Johannes et Mia Signicich. Volumus, ut apud episcopum procuretis, quod definitum sit, quod illi, qui non venient et stabunt in dietis benefitiis suis, non recipiant proventus neque fructus benefitiorum suorum. Ita scripsimus oratori nostro apud pontiftcem, ut obtineat, quod dicti beneficiati veniant, et stent in beneficiis suis, et ut adjuvent presbiterum Miehaelem Rudigostieh, quern episcopus misit Bomam pro ista causa. Data in nostro ducali palatio die secundo mensis martii, indictione
VIII, MCDXLVI.

Diplom. Siben. in bibliotheca palatina Viennae. Cod. Supp. 541. p. 105.

God. 1446. 17. oujka, u Mletcih.

Daje se odgovor na njeke obaviesti podnesene od poslanika kralja bosanskoga u kraljevo ime. 1446. 17 martii. Quod egregio militi et medicine oetori domino Thome, et Laurentio de Stipos de Tragurio, oratoribus serenissimi domini regis Bossine, qui, ut relatum fuit huie consilio per serenissimum ducem, dicunt, quod prefatus dominus rex nos advisat, quod dominus rex Aragonum per medium duorum fratrum minorum facit instantiam habendi Narentam, ut per earn valeat habere aditum ad regnum Hungarie, ad quod aspirat, et cum quibusdam baronibus babet intelligentiam, sed quod ipse rex Bossine ex affectione quam habet ad nostrum dominium, longe citius ipsum locum nobis, quam dicto regi Aragonum dare vellet; et subjungunt, quod idem rex Aragonum petiit salvum eonductum pro oratori bus suis ituris in Hungariam, cum habeat cum aliquibus baronibus intel ligentiam habendi regnum illud. Secundo: quod Ragusei divitias suas acquisiverunt in ipso regno, sed ex affectione, quam ad nostros cives habet, contentaretur gratissimumque haberet, ut provideremus, quod nostri mercatores in dicto eius regno conversarentur. Tertio rogat, ut nos interponamus pro concordio suo cum Teucro. Quarto et ultimo dicit, prefatum dominum regem sensisse, quod cum bano Pircho tenemus praticam habendi de locis, que idem banus tenet, et nos advisat, ipsa loca corone sue legitime spectare, et ipsius iurisdictionis esse. Respondeatur et Primo circa factum Narente, quod cognoscentes, ipsum serenissimum dominum regem se movere ex singulari affeetione, quam ad nos habet, eidem quanto plus possumus regratiamur et dicimus, quod ob veram amicitiam nostram hortamur, quod eius serenitas ipsum locum in se teneat,

236

nam existente in manibus suis, in nostris ipsum esse reputamus. Et de informatione, quam dat, quod serenissimus rex Aragonum petit salvum conductum pro suis oratoribus et nuntiis mittendis in Hungariam, eius serenitati plurimum regratiamur et dicimus, quod non dubitamus, quod convenienter ipsi regi respondent ac quod se gubernabit per modum, qui non habebit eonvicinis et amicis suis aliquid scandalum generare. Ad secundum de mercatoribus nostris, respondeatur, quod in complacentiam sue serenitatis parati sumus suadere et induci facere mercatores nostros, ut ad loca sue serenitatis accedant et conversentur, non dubitantes, quod providebit ad eorum seeuritatem, ac quod humane et bene videantur atque tractentur. Ad tercium de concordio suo cum Teucro, respondeatur, quod optaremus semper facere posse omnia, que grata et commoda essent ipsi serenissimo domino regi, sed ei denotamus, quod nundum in pace cum Teucro sumus; sed occurrente casu, quo ad paeem cum ipso Teucro deveniamus, semper repperiemur promptissimi facere pro eius serenitata quicquid boni nobis possibile erit. Ad factum pratice, quam dicit sensisse nos tenere cum bano Pirco habendi ex locis, que tenet, dicatur, quod si diceremus, quod aliquam cum dicto bano praticam non haberemus, hoe a veritate deviaret, verum facturi non sumus quidcumque, de quo eius serenitas iuste gravari valeat; sed tenere potest eius serenitas indubie, quob ob veram amieitiam nostram, omnia que in manibus nostris essent, forent in manibus serenitatis sue. Secreta consilii rogatorum lib, XVII. c. 7, u mlet. arhivu.

God. 1446. 17. oujka, u Mletcih.

Viee mletako odgovara na molbe podnesene mu od poslanika poljikih. MocccxLvi. die XVII martii. Cum ad presentiam nostri dominu comparuerint tres honorabiles cives Polizenses missi in oratores illius fidelis comunitatis Dostre, et porrexerint capitula infrascripta, et faciat pro honore nostri dominii in his, que honeste fieri possunt, complacere dicte comunitati Polize, que se sponte submisit nostro dominio, et grate ipsos oratores expedire, ut optimum animum et propositum suum de bono in melius ad honorem et statum nostrum disponere et augere valeaot; vadit pars, quod dictis capitulis respondeatur et primo ad primum huius continentie, videlicet: Primo: quod aliquis, qui habere deberet ab aliquo de Policia, non possit nee valeat ipsos de Policia in aliquo loco conveniri, petere, seu molestare pro aliqua quacumque causa seu debito, nisi primo convenerit ipsum seu ipsos de Policia ad eorum curiam in Policia iuxta eorum conconsuetudines; et si a tali curia senserit se gravatum, quod tunc possit recurrere ad comitem Spaleti, et si de Spaletensis comitis terminatione se contentus non teneret vel tenerent, quod tune recurrere possit vel possint in ista alma civitate ad officium, ad quod de iure dicta causa spectaret conquerendum se gravando de tali sentencia seu deliberatione contra ipsum prolata per dictam curiam de Policia.

237

Respondeatur: quod diponentes nos eis singulis commodis ipsorum fidelium nostrorum, quantum debite fieri possit, contenti sumus et volumus, quod in differentiis, que quomodocumque verterentur decetero inter Polilanum et Polizanum tamen fiat, sicut humiliter pecierunt Ad secundum: quod omnia bona, res, havere et possessiones seu villas datas et donatas ipsis de Policia a dominis vel ab aliis quibuseumque, quod vestra serenitas conservet eos in possessionem dietorum bonorum seu possessionum villarum, et quod dicta vestra serenitas de huiusmodi dignetur sibi per privilegium eonfirmare, prout et quemadmodum erant, habebant et possidebant tempore, quo se dederunt dominationi vestre. Respondeatr: quod contenti sumus et nobis placet eorum petitioni benigue annuere de omnibus bonis, possessionibus et aliis quibuseumque, de quibus in presenti plenam et comporalem tenutam et possessionem haberent. Ad tercium: quia habent multas et diversas possessiones et villas in et super teritorio banni Petri loco vocato Lubosil cum omnibus suis confinibus et Novostello cum confinibus utrius ultra flumen Cetine, quas possessiones et villas semper possederunt ipsi et antecessors sui usque ad tempus, quo se submiserunt dominationi vestre; et nunc quia se subposuerunt serenitati vestre, per dictum bannum Petrum diefce possessio nes et ville possidentur et oceupantur, quod dignetur serenitates vestre providere cum dicto banno Petro, quod eisdem permittat gaudere et possidere dietas suas villas et possessiones, vel quod ipsi de Policia possint et valeant intromittere aliquas possessiones existentes in Policia aliquorum subditorum dicti banni Petri, cum quibus se reficere possint pro possessionibus suis. Respondeatur: quod in hoc etiam contenti sumns possibiliter provi dere et modum dare cum dicto banno Petro, ut permittat omnes ipsos fideles nostros Polizianos, habentes possessiones et bona sua in eius dominio et ditione, ipsis eorum bonis et possessionibus plene et libere frui et gaudere; sed interim nichil volumus innovari sine expressa nostra licencia. Et ex nunc aptum sit, quod scribatur i a hac materia dicto banno Petro cum illi's inductivis, humauis et amicabilibus verbis, que dici poterunt pro obtinenda intentione dietorum fidelium nostrorum. Ad quartum: quod strenuus miles Paulus Drastriuchs, qui ad presens est cum comite Stefano, quod dignetur serenitas vestra ipsum habere pro recommisso, quia est intentia sua velle repatriare, ut semper fuit, et sic omnes de Policia cum magna instantia petunt et requirunt, inspecta sua fama suisqu virtutibus et etiam legalitate, nam repatriando erunt in dicto loco de Politia fortiores ad conservationem status vestre serenitatis ; et rogat atque supplicant, quod per vestram serenitatem sibi 4e aliquo provideatur, prout et quemadmodum est vestre serenitati significatum per dominum comitem Spaleti, aut melius prout videbitur serenitati vestre ad hoc, ut honorifice possit sub umbra vestre dominationis vitam suam ducere et serpire serenitati vestre, ut semper fuit, et est de eonsuetudine sua. Respondeatur: quod deliberates in hoc ipsis fidelibus nostris benigne complacere, contenti sumus, quod dietus Palus miles ad libitum repa triare possit, et ipsum in omnibus eius commodis et honoribus habere

238

propieie reeommissum, quamdiu fuerit fidelis nostro dominio; et ut id per effectum cognoscere possit, inform ati de eius fide et probitate, volumus, quod de pecuniis nostri comunis habere debeat a camera nostra Spalati singulo anno de provisione a nostro dominio libras octoginta parvorum. Ad quintum: quia comes Petrus Drasavich se reperit cum banno Petro, et hoc non obstante semper est unitus et propicius cum dictis de Policia, supplicant et requirunt, quod vestra serenitas dignetur scribere et mandare eomunitati Spaleti, que de provisione providit dare annuatim ipsi Petro libras viginti, quod semper de anno in annum dare et solvere debeat ipsi Petro dictas libras viginti ad hoc, ut ipse Petrus cordialiter et maiori efficacia possit et valeat defendere iura ipsorum de Policia, et eos tueri a quibuscumque insidiis, que sibi fieri possent per illas gentes superiores; declarando serenitati vestre, ipsum Petrum habere omnes possessiones suas in dicto loco de Policia nee non in civitate Spaleti seu districtus ipsius. Respondeatur: quod fiat ut petitur. Ad sextum: quia tempore novitatis Policie quidam Michael Novicich a dicto loco se absentavit, et ivit ad dictum bannum Petrum, ex quo ipsi de Polieia licenciaverunt omnes fratres et nepotes dicti Miehaelis, adeo quod usque in presentem diem sunt extra territorium Policiense; supplicatur, quod vestra serenitas dignetur eisdem omnibus de sua solita dementia et benignitate gratiam concedere, quod possint repatriare non obstante aliqua summa contra omnes ipsos factam per speetabilem dominum Cristoforum Marcello cum confiscatione omnium suorum bonorum applieandorum comuni de Policia, et quod omnia dicta bona de Polieia tamen videlicet patrimonium suum eisdem restituantur de gratia ita et taliter, quod ipsis uti, frui et gaudere possint, ut primitus faciebant Ptespondeatur: quod fiat ut petitur. Ad septimum: quia ad eorum aures pervenit, quod bannus Petrus se conquestus fuit ad serenitatem vestram, quod in Policia vadunt sui homines et Morlachi in eius grave damnum et preiudicium suorum locorum, ad hoc declaratur, quod semper locus de Policia fuit omnibus liberalis, et in dicto loco omnes se liberaliter potuerunt transferee, et similiter sui districtuales exinde se potuerunt recedere et ire ad eorum libitum, prout eis videbatur; et quandocumque aliquis extraneus foret repertus debitor alieuius, semper ius et iusticia per dictos de Policia fuit administrata. Idcirco supplicatur, quod per vestram serenitatem sibi de Policia confirmetur dicta sua consuetudo, quod unusquisque in dicto loco ire et recedere possit pro libito voluntatis. Respondeatnr: quod fiat, ut petitur, dummodo non sit contra aliquem ordinem nostrum. De parte 69, de non 4, non sineeri 8. Principium litterarum suprascriptorum capitulorum et responsionum tale fuit: Signifieamus vobis, quod comparentes ad presentiam nostri dominii tres honorabiles oratores fidelis comunitatis nostre Police, porrexerunt nobis capitula infrascripta, ad que cum nostro consilio rogatorum fecimus responsiones nostras, prout in fine uniuscuiusque eapituli videbitis annotatum. Tenor quorum talis est, videlicet.

239 In fine autem: Quare cum suprascripto nostro consilio mandamus vobis, quatenus suprascripta capitula et contenta in ea iuxta responsiones nostras predictas, in quantum ad vos speetat, observetis et faciatis ab omnibus observari; facientes has litteras nostras in actis regiminis vestri deinde registrars et registratas ipsi fideli comunitati nostre restitui pro eius ampliori cautella. Senato Mar. II. c. 135., u mlet. arhivu.

Gfo. 1446. 22. oujka, n Mletcih.

Obdaruje se i Matija Drasoevi Poljicanin radi zasluga. 1446. 22 martii. Inter nuntios policanos reperifur etiam comes Matheus Drasoevich, qui est principalior illius loci nostri et fidelissimus nostri dominii, fuitque ille potissime, qui reduxit locum ipsum ad devotionem nostram, et habeat nonnullos fratres, qui habent minimum quid de provisione a nostro dominio, et ipse comes Matheus nichil habeat"; captum, quod ipse quoque habeat in anno 80 libras - j - alii 7, 4. Sen. Mar. Vol, II., u mlet. arhivu.

God. 1446. 8. travnja, u Mletcih.

TJnistuje se izbor Karola iz Pirana izabrana od viea zadarskoga za ravnatelja obinshe kole. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc nobilibus et sapientibus viris Andree Quirino de suo mandato comiti Jadre et successoribus suis fidelibus dilectis salutem et dilectionis affectum. Signifieamus vobis, quod in nostro consilio de XL. die xxi martii nuper elapsi capta fuit pars iofrascripta, videlicet quod ista determinatio facta per virum nobilem ser Moisem Grimani olim comitem Jadre MOOOOXL. die quarto mensis aprilis, per quam statuit et determinavit, quod magister Carotus de Pirano ellectus in rectorem scolarum gramatice comunis Jadre, aliquo modo vel ingenio non possit el ligi, accipi vel assummi aut admitti ad aliquod officium, exercitium sen beneficium quoquo nomine nuncupatum, sallariatum in civitate Jadre sine expressa licentia et mandato nostri dominii etc. tamquam determinatio facta contra id, quod fieri poterat et debebat, quum nullo formato processu, nulla legitima causa precedente hoc fuit secutum per eum, ineidatur, cassetur et revocetur et anulletur cum omnibus suis dependentiis et secutis adeo quod nullius existat effi catie vel vigoris ac si nunquam facta fuisset. Revertente ipso magistro Caroto in illis terminis, statu, iure, conditione et esse, quibus erat, antequam dicta determinatio facta fuisset, cum dietus ser Moisis, requisitus per avocatores comunis, se removerit. Quare fidelitati vestre cum nostro consilio antedicto mandamus, ut dictam determinationem cum omnibus et singulis dependentibus et secutis cassari et annulari faciatis de actis dicti precessoris vestri adeo, quod nullius existat efficatie vel vigoris ac si numquam facta fuisset; reducentes et reduci facientes ipsum magistrum Carotum in quantum ad vos speetat in illis terminis, iure, statu, con-

240

dictione et esse, quibus erat antequam dicta deternoinatio facta fuisset, et exequentes demum ipsam partem, ut in ea plenius continetur. Data in nostro ducali palatio die vi aprilis, indictione vm, MCCCCXLVI. Recepta vi mensis maii 1446. Ducali e terminazioni. Liber I. c. 38, u zadar. arhivu.

God. 1446. 8. travnja, u Mletcih.

Odgadja se odgovor knezu senjskomu Stjepanu tada u Mletcih. 1446. 8 aprilis. Stephano comiti Seniae, qui venit Venetias propter matrimonium suum cum sorore Marchionis Estensis et ad habendum militare servitium, respondeatur: ex diversis bonis respeetibus existimavimus et existimamus etiam in presenti non facere pro comodo et bono statu utriusque ipsorum dominorum predictum matrimonium fieri* et de suo servitio pro nunc non indigere. Suspendatur responsio pro nunc, donee videatur, an matrimonium sit conclusum. Secreta consilii rogatorum lib. XVII., u unlet, arkivu.

God. 1446. 8. traynja, u Mletcih.

Nalaze se svim oblastim u Dalmaciji, da banu Petru dopuste izvazati bojnu spravu i unovaiti bdlistare, i da dobro paze na njegove podanike dolazee u njihovo podruje. Franeiscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. universis et singu lis de suo mandato comitibus, capitaneis, ceterisque rectoribus et officialibus nostris in partibus Dalmacie constitutis salutem et dilectionis affec tum. Cum debitum diurne et bone amicieie, que inter dominium nostrum et magnificum quondam banum Matheum ac eius magnificos fratres requirat et postulet, ut in quibuseumque possibilibus et honestis benivolentiam nostram ostendamus; volumus et vobis ac cuilibet vestrum precipimus et mandamus cum nostro consilio rogatorum, quod aceidente casu, quo magnificus banus Petrus opus baberet extrahi facere de locis nostris vobis commissis balistas, sagitamenta et alias munitiones aut res oportunas pro defensione suorum loeorum aut balistarios conducere de subditis nostris, permittatis pro denariis suis munitiones et res predictas de locis nostris ad loca sua conducere ac conduci facere, ac pro denariis suis balistarios solidare et ad loca sua conducere pro tutela status et loeorum suorum. Item sumus contenti et volumus, quod si casus accideret, quod aliqui subditi sui de locis suis ad loca et districtus nostros pro eorum maiori securitate se reducere vellent, eos cum bonis et animalibus ac quibuseumque rebus suis in locis nostris vobis commissis aeeeptare et stare libere permitatis, ac humane et amicabiliter eos tractetis sicut de bitum bone amicicie nostre requirit. Data in nostro ducali palatio die vm aprilis, indictione vim, McccoxiiVi. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 98, u zadar. arkivu. V. Senato Mar. II. c. 139., ubi de parte alii videlicet 119, de non 1, non sinceri 2."

2|

God. 1446. 9. i 10. lipnja, u Mletcih.

Odgovara se na molbe plemia i gradjana hvarskih naposeb. 1446. die nono et decimo junii, Venetiis. In collegio, vigore Hbertatis habite a consilio rogatorum. Quod ad capitula porrecta parte nobilium Liesne respondeatur ut infra, et primo: Ad primum huius tenoris videlicet: cum sit, che per el tempo p o sado Liesna et cum suo distreto essendo sotoposta ala. vostra illustrissima signoria non essendo circumdaa de muri, miser lo chonte., che alora per questa excellentissima signoria in quel vostro luogo mandado dimorava, chome anche adesso e costume de la vostra serenit mandar in luogi de vostri subditi uno zintilomo de questa gloriosa citade per rector in provedimento, de sublevacion de vostro dominio et recimentp e pacifico stato de vostri subditi, a quel tempo parendoli non poter siar seuro luy ne li altri suoi successor!, che mandadi sera per questa excelsa signo ria in quel luocho, chussi dogni chanto aperto e manifesto, cum li zentilomeni de quel vostro luocho de Lesna, fici la provixion circa muri de quella terra ad honor et laude del vqstro illustrissimo dominio, la qual cossa cum benigna e favorevol confermacion de vostra excellentissima signoria fo commenzada, continua-ndo al fato de murar q circondar de muri el dito luogo fina aj tempo de complimento de vostra signoria, zjoe domente cbe questa vostra excellentissima signoria in soa balia e potesta ne resse et ave, chome apar per le arme de quel nos tro zintilomo alpra chonte in, quel nostro luocho scolpide in piera, e messe sopra le, porte de vostra citade de Lesna a laude de vostro illustrissimo dominio et ala sua perpetua memoria, et anche la cossa esser cussi provesta et consentida visibelmente lo fondamento, che volze tuta la terra, cpnfessa e demostra. Da puoi per la mudacion de la signoria la huoura commenzada non compida, in termeni, che apar adesso, fo lassada. Adesso la divina gratia circa el nostro ben provjdente di richavo sotto lombra de vostro dominio semo constituidi. La qual cossa cpnsiderando, azio al s.ervicio di questa excelsa signoria liberissime et piu fortemente possiamo attender, e continuar esser piu securamente li vostri fedel vassali, et azio il vostro zintilomo a noi per chonte mandado securamente puos.sa compir il suo tempo de regimento non habiando suspecto de nemixi, chome fina mo havemo habudo de corsari catellani et altri malfactori, miser lo chonte cum li zentijomeni de vostra terra de Lesna a deliberado et ordenado de sublevar et redrizar al complimento, li ditti muri de vostra terra secondo ordine e costume, si bexognara ajehuna volta de combater contra li nemixi de vostra excelsa signoria, e de vostri subditi reebiecle, e questo cum speraneia de benigno vostr,o favor. Et qum questa provixion, che la coleta de ducati 200 se meta universalmente per citadini e contadini per lira e soldo, e che ogni persona, de che condicion seria, de anni 16 cpmmenzando fina 70, in ano zorni 6 debia lavorar i muri de la terra ale sue spexe, per che altramente per le nostre gran impotentie e necessitade, si fa oura o fabrica non se poria compir, lie principiada redur ad alchun buon effeto, zoe volendo premiar chadaun per sua fatiga, e cpn siderando iustamente el fato e pexo de la fabrica, nuy zentilomeni le nostre persone soto langaria personal corporalmente, o altri per nuy
SPOM. XXI. 16

242

madar a lavorar, avemo voiudo sotoponerse a la lege, che in rerum natura non se trnova, zoe che zintilomo lavora eorporalmente, ma per el gran dexiderio de esser muradi in questa fabriea solamente le nostre persone cussi angarizassemo; ma compida la fabriea di muri de la terra, volemo, che ognomo sia in suo pristino e uxado stato restituido e messo, e che in ogni altra fabriea de comun ogni persona sie tractada ehome per adrieto, zoe ananti de questa de muri se solea tratar. Item ancora similiter provesto fo, che li 3 zentilomeni e 1 povolan de exempti, el qual per miser lo ehonte, che nel tempo regera, sera electo, oltra li zorni 6. de lavoro eorporalmente debian soprastar ala fabricacion de la oura per zorni 10. in anno, e che cadaun possa mandar per si el eambio, intendendo la persona che sia suffieiente a quello sera mandado per eambio. Unde per che questo fato in laude et a vanto de vostra excelsa signoria se presumi, conziosie che luogi e terre vostre per tuto fiorisseno e verdizano, et in ben acresseno, nui non manchando de questa bona invidia, azio anehe nui nel numero de vostri fidel servitori in ben acressenti, eomputadi e anuverade esser possiamo, chussi a laude et honor de vostro illustrissimo dominio e per secura stancia de nostro rector e vostro zentilomo e de tuti nuy citadini e contadini universalmente al buon e prospero stado avemo deliberado a questa maniera circa la dita fabriea de muri de vostra terra de Liesna, e che se mura secondo miser Alvise Calbo alora nostro rector avea intencion, chome da lui e da miser Jeronimo Maripetro puode aver su questo piena e vera information, li qua! cognosseno le nostre qualita meglio che nui soli, per che egli fureno nostri rectori per tempo passado, la qual cossa supplichemo che cum vostro benigno favor la vostra excelsa signoria prometta e eonferma, che eussi se prosegua, e circa il suo compimento attenda, chome iustamente foprovisto. Respondeatur, quod placet nobis pro visio predicta, cum hoc quod denarii collecte vel extimi predieti expendantur in magistrancia, calce et rebus ad fabricam pertinentibus, et similiter opera manualia fiant, sicut deliberaverunt; cum hac tantum modificatione, quod ille persone, que comiti miserabiles videbuntur, et stant longe a civitate per miliaria x, habeant prerogativam dierum duorum minus aliis. Ad secundum huius continentie, videlicet: per che altre volte nel 1440. adi 6 zugno alchuni povolani habiano obtegnudo letere ducal, che quandocumque nassesse question o discordia infra li zintilomeni e povolani, che si ambassadori de zentilomeni vegnirano ala spexe de ehomun, ambassiadori de povolani simelmente debian venire; et cum sit che per questa chaxon molte volte i povolani facjano colloquii e conseii, e per lecier cosse se deletano andar al eonspeto de la vostra serenitade, ne per alchun pacto ne modo se voleno poner in le man de lo rector, el qual aconziassi le discordie ma per sperazia daver danari da nostro ehomun fano colloquii e mandano ambassiate, e dano anehe a nui gravega et spexe, provocandone a simel viazo. Suppiichamo adonque la vostra serenita se degna revocar et anullar questa letera chome anehe fo fato ali Chorzolani e Braziesi, et azio li seandali et errori se puossa sehivar, e che la paxe e tranquilita stia fra nui vostri suzeti, la vostra dementia se digna provedere, che egli piu in avanti non possa far colloquii ne cooseii, chome e del vostro costume seminar paxe e buon amor fra li vostri sub-

243 diti, per che ogi scandalo e discordia snbito eessera. Si la Vostra excellentia eolloquio e eonseio de povolani vetara, che sia e chussi in longa paxe, sotto le alle de la vostra illustrissima signoria la nostra vita exercitaremo. -Respondeatur, quod nollumus super hoe aliquid revoeare, sed bene volumus, quod populares eongregari vel adunari non possint sine licentia reetoris, qui rector aut presens sit aut mittat unum de suis pro capite illius sue congregationis. Ad tefeium. Perche intexo havemo, che la vostra excelsa signoria ha statuido et ordenado, che alchun navilio de vostri sub diti non possa portar biava ni altra grassa altrove si non in questa gloriosa eitade, soto el qual decreto i vostri fedel servitori de Lesna non e possibele che mantegnir se possa, perche la gratia divina providente soto el vostro excelso dominio quella vostra terra de Lesna e li suo navilii cresseno e si se amplicano, li qual soto questa lege convien che siano in portu alligade, non potendo aver alchun inviamento, e la vostra terra Liesna sta a sinestro de vitovaia, li guadagni et inviamenti, che nostri navilii per adrieto aveano, quelli de Ragusei e de altri, che non sono soto 1 ombra de vostra excellentia, an e buono. Supplichamo adunque la vostra dementia, se digna eoneederne ali Lesnesi vostri fidel servitori la gratia, che li soi navilii possano portar dogni luocho la biava e altra grassa in le eitade e luochi de vostr illustrissimo dominio speeialmente in nostra cita de Lesna, azio quella in riehezie et abondancia de viver mediante la vostra gratia a noi data possa acresser e fiorire, perche la biava e altra grassa, la qual in nostro contado se reeogi, a pena per li 3 mexi del anno dar porave nutrimento ali eitadini e eontadini de Liesna, si che si la vostra gratia sopra zio non proveda, non poremo viver. Respondeatur, quod super isto eapitulo per nostrum collegium bladorum ad hoe deputatum sibi respondebimus. Ad quartum. Per che ne pare impossibele, et e anche, che la nostra impotentia e neccessitade povera a questa fabriea de muri de nostra terra possa continuando soprastar al lavorerio, supplichamo adonque, che la vostra serenita se degni sopra el fato de la fabriea e eireha la soa continuacion proveder e dar a nuy el brazo de vostro subvegno, substituendene alchun numero de quantita de denari, i qual ala consideration de vostro illustrissimo dominio pavera esser in sufficientia de nostre neccessitade et impotentie circa il complimento de dicta fabriea de muri, azio la presuncion de huoura cmmenzada cum speranza de vostro favor, piu tosto mediante il subsidio et aiuto de vostra provixion e benigno favor in tuto de vostra excelsa signoria al buon e eomplido effecto possa pervenire. E se pur ala vostra signoria non parera darne subsidio de denari de vostra camera, la vostra benignita sedegna eoneederne, che terreni de ehomun se sehuoda al % et al V5 chome per avanti se schodeva secundo il capitolo de nostro statuto, el qual qui de sotto vidiri anotado, e che la salaria de Lissa cum tute altre preminetie de Lesna et de Lissa se debian schuoder ehome per avanti se solea ehuoder, e questo domandemo a zio al tuto si buon prineipio puossa aver perfetta fine. *

mi
OapHIum s t a t u t i Lesme in>- l e a n t l i bladoirum somuiMS; ciiitOFum b l a i o r u m . L.&aie e?t p r i m o : Stafutum, quod omnes ineanti Incantus blai comunis territorM modo in ntea quolibet anno incansancti Pelegrini. tari debeant infra oieto dies iniciante Incantus territorii montis et splagie mense maii, et debent solvi usque Incantus sancti Stephani ad festum sancte Marie medii augusti Incantus campi de Pitoue cum isto paeto et conditione, quod Incantus territorii de Plme quicunque incantabit de suprascriptis Incantus territorii insule Lisse incantis, videlicet in Farra et Lissa, Incantus territorii insule Torte habere debeat quartam partem bladi, ubi aratum iuerit, et qumtam par tem, ubi zapatum fuerit; in insula vero "Torte debeant habere octavam partem tarn ubi aratum iuerit quam ubi zapatum fuerit. Respondeatur, quod super hoc habere volumus inforraationem; quo circa cum dieto collegia ex libertate predieta mandamus vohis, quod respondere debeatur nostro dominio per vestras literas, quod sit melius super hoe pro quiete et bono statu insule nostre predicte. Ad quintum, quum sit che per le grande spexe de la principiada fabriea de muri de la terra non poemo supplir ad altre nostre neces^ sitade e bexogni e far la provixion de altre cosse neceessarie, e per che al prexente quella nostra citade Lesna se truova senza la bandiera de glorioso sancto Marco vostro per into famoso protector, supplichemo la vostra serenita se digna darne 1 bandiera de sancto Marco pro nostro standardo, a zio per tuto mediante la vostra gratia possiamo adornar U muri de la terra, e che per ogni buona compxension possiamo esser cognosudi li fidelissimi serfitori de vostra excelsa signoria, Respondear tur, quod emant sibi unum vexillum, sieut faeiunt alie comunitates nobis subdite. Ceteram quia dieti nobiles supplicaverunt, ut vi capitulum responsionum factarum popularibus ubi dicitur: ordines et provisiones,, que fient per eonsilium Liesne, mm valeant, et saltern corrigatur pro nunc, quousque aliter providebitur, et non dieatur provisioned sed leges. Respondimus eis esse contentos, et ita volumus, quod intelligatur de legibus et non de provisionibus. Item in nono capitulo de solutione ambaxiatorum, qui tunc fuertint ad nostram presentiam, ubi dieitur, non videtur nobis aliud innovare, addimus hee verba, videlicet: sed volumus, ud dietis ambar xatoribus solvatur de ambaxata predicta. Die 9 iunii in collegio. Quod ad capitula nostro dominio porrecta parte fidelium subditorum nostrrum popularium Liesne respondeatur, et primo. Ad primum huius tenoris, videlicet. Per esser sta prexo nel conseio del dito vostro luogo de Liexena per li zintilomeni de li, che la dita terra sia murada, e za e dato principio a murarse, la qual cossa a nui piaxe summamente, e semo molto contenti domente che la spexa de dito murar sia fata per extimo e non per testa, secondo che e stado prexo

M5 nel dito eonseio de li zintilomeni, per el qual el stado prexo, die se faci per testa e non per estimo, per la qual cossa seria molto angariadi li populari. Et per tanto se supplicha ala signoria vostra se degni de statuir e comandar, che la spexa del dito murar se fagi per estimo e non per testa, azohe chadaun porti equalmente el suo pexo, chome vuol ogni iusticia et equita, azoche le dite mure eum la gratia de dio se posseno ben mediar et optimamente finir. Avixando la vostra signoria, che se la dita parte prexa per li diti zintilomeni de far le dite mure per testa ut supra, le dito populo seria molto angarizado, e non poria soportar el pexo predito, et seriage de bexogno totalmente abandonar el dito luogo, per esser in quello per lixola molti poverissimi homeni, li qual hano algune poche facultade, e che ala zornada se guadagna eum el suo proprio sudor, cum sit che li diti zintilomeni sia zercha 90, e li populari cercha mille; e chel dito luogo sia murado secondo parera ala vostra serenita per muodo, che la spexa sia laudabile e utele a conser vation del stado de :1a prefata vostra signoria et defension de li diti vostri subditi, et etiam, chome piu amplamente se dira a bocha ala pre fata signoria vostra; del qual amurar semo contenti anchor nui ut supra; e per extimo se pagano i maistri mureri, e cussi se de far per ogni cossa in questo amurar. Respondeatur, quod ut servetur equalitas, .et unusquisque condigniim onus patiatur, sumus contenti et volumus, quod omnes denarii, qui expendentur in lapidibus, magistrancia, calchra et aliis rebus pro hedificatione predicti muri, solvi debeant per extimum, sicut deliberatum est, opera utem manualia similiter conferrantur ad tale opus, sicut statutum est, hoe excepto, quod persone, que comiti miserabiles videbuntur et stant.longe a civitate per mil. x, habent avantagium duorum dierum minus. Ad secundum, videlicet. Item se per li zentilomeni nel murar del dito luogo vuoleno solo se comprenda per le loro chaxe da seraia de le mure, considerata tanta spexa se fa per questo murar, che sia fato el comp render de queste mure nuove, che tuti possa participar de tal beneficio, e che le mura comprenda certi luogi vachui de chomun, in su li quali chadaun possa fabricar caxe suxo et aciesser, et non solo per i habitanti, che sono al ;prexente, fazi tal speza, ma per tuti generaliter. Respondeatur, quod considerata magna expensa, que incurrit ad fa ciendum dictos muros, non videtur nobis pro nunc ampliari dictos muros aliter quam ordinatum sit; sed cum tempore faciemus quantum poterrimus cum honestate, ut omnes equliter habeant portionem suam dietorum terrenorum. Ad tercium. Item che a torno a torno le dite.mnre non possi esser chaxa, che confine cum quelle, anci sia lassato un spacio, che sempre per ogni chaxo el sia le mure libere, echel se possi andar largamente per guardia e defexa de quelle; e che miser lo chonte nostrocum zinti lomeni 4. e apopulari 4. de li meior del luogo e de meior consciencia siano a proveder a questo. E chel sia fato si belo e si fato luogo, che la spexa non sia buta via ut supra, et che de questo beneficio de murar tuti ne possa sentir e non solo li zintilomeni ma etiamdio li populari. E questo domandemo de -gratia special, le.qual cosse etiam a bocha meio dechiariremo ala serenita vostra in .tuto-e per ;tuto e per:el ben uni-

246

versal de la republics - Respondeatur, quod cum dicte domus, que sunt apud rouros dicte terre, antiquitus fuerunt hedifieate, propter quod cum honestate destrui non possent, volumus, ut sic stare debeant, prout hactenus extiterunt, cum hoc tamen^ quod levari non possint ultra muros predicte terre;. verum decetero sumus contenti, quod hedificari non possit aliqua domus penes ipsos muros, sed esse debeat circa illos competens platea, per quam ire possit in omnibus oportunitatibus. Ad quartum. Item che considerando, chel luogo vostro de Churzola e altri luogi de la Dalmatia li rector vostri mandadi de li vien fatti per 4 man de elecion, solo per esser sempre meior elecion, e li rectori de questo vostro luogo de Liesna, lo qual gratia dei e de la vostra signoria se amplifieha ogni zorno, supplicamo de gratia, che li rectori nostri da fir mandadi al dito luogo, decetero sia facti per 4 man de elecion in el vstro gran conselio, e si semo contenti azonzerli de salario oltra quello li hano al prexente lire trexento de piccole, che sia in summa 1. 1800 al anno, le qua! lire 300 se debe pagar per lo modo se paga lo resto del dito salario, azoche queli siano electi per 4 man vegnano piu volentieri nostri rectori, et habiano sempre de ben in meio. Respondeatur, quod considerato, quod in cpnstruendis muris et aliis expensis dicte terre expendentur multe pecunie, ex quo non videtur nobis angarizare ulterius comune dicte terre in expendeiido aliquid in rectorem ultra solitum, sed completis ipsis expensis curabimus predictis nostris fidelibus complacere quantum cum honestate fieri poterit. Ad quintum. Item per respecto, che li zintilomeni sono advoeati nel dito luogo e non altri, che possa dir la raxon de li poveri homeni, i qual ale fiade perise de le soe raxon, perehe li diti zintilomeni avocati o per amista o per parenta, o per altra chaxon non vuol dir le raxon de li poveri homeni del dito luogo; per tanto supplichemo, chel sia electo per el rector et per el populo un truzimano per referir al rector le raxon de li populari soto debito de sagramento, el qual habia dal nostro chomun due. vinti per salario so al ano, chome etiam e a Zara, Trahu e Sibinicho se observa; et ben che li i dati trugimani de li denari de la vostra signoria sia pgadi; e questo azoche le raxon de li poveri homeni non vegni a perir, noy volemo del nostro chomun sia pagado questo trucjmaano nostro. Respondeatur, quod sumus contenti, ut rector noster Liesne, et qui per tempora erit, eligere debeat unum interpetrem sive trucimanum popularem, qui continue apud prefatum rectorem stare debeat, et interpetrari ac trucimanari pro quolibet, qui habeat pro suo salario quolibet anno due. xn auri. Ad sextum. Item che per respecto, che ogni zorno per li zintilomeni de li in el conseio de Liexena el fi messo parte a suo beneficio e contra el populo in dano e preiudicio de quello contra iusticia et equitade, revpcando molte volte quello, che per li rectori sera facto in favor de qualche special persona, la qual essendo povera e non possendo patir spexa e vegnir de qui, convengono star paeienti e supportar el suo danno contra sua volonta. Et a chaxon, che tal inconvenienti non siegna, supplichemo, che la vostra serenita comande al reetor de ly, che le parte et ordeni facti per li diti zintilomeni, e che decetero per lor se fara, non debia fir observadi se prima chome boni e justi non siano rtificadi

247

per la vostra serenita, la qual per questo modo yignera a proveder ala indennita de li poveri homeni. Respondeatur, quod ut omnes in iustieia sint equales, et alieui non valeat fieri iniusticia, sumus contenti et yolumus, quod predieti nobiles decetero voari nee eongregari possint eorum consilium, nisi de licentia rectoris nostri Liesne, qui per tempora erit, qui etiam sit presens dicto consilio, et quod ordines et provision es, que fient per dictum consilium, non valeant nee teneant, nisi fuerint ratificati et approbati a nostro dominio. Et hoc iddem dicimus de popularibus, qui eongregari nee adunari non possint sine licentia rectoris, qui rector aut sit presens, aut mittat unum de suis pro capite illius sue congregationis. Ad vii. Item che congosia che za da anni 200 in qua el sia sta uxitado et oservado, che per ogni animal grosso, trovado far danno in campi d altri, se page sol. 10, e per li animali pizoli in mandra da 5. in suxo soldi 50 e refar tuto el danno al patron de i campi, chomo e manifesto per tuti del dito luogo e vostri rectori sono sta de ly, e soto la corona de Ongaria li zintilomeni otegnisse una parte, che e stata messa nel statuto, che per li anemali grossi se pagasse sol. 40 per cadaun e per li pigoli lire 25 per mandra da 5. anemali in suxo, cussi nei campi de dano chome senza e refar li danni ali patroni, e questo solo per desfar el populo, la qual parte per la iniquita soa non e stada ma i observada, ma da 4 anni in qua;per el conseio de dito luogo questa tal parte e sta refermada ma non ratificada per la signoria vostra ne per algun vostro reetore, considerado la iniquita soa, salvo chel rector presente quella observa contra quello de raxon el die far in total desfacion de li poveri homeni. E perho supplichemo, che le antiche uxanze e consuetudene nostre siano observade, chomo vuol raxon, equita e iustieia, e la dita parte chome iniqua sia revochada et anullada, de le qual cosse pora la vostra signoria esser informada da miser Marco Magno fo nostro rector novellamente, e chel sia fatti officiali cercha sta chaxon homeni de bona condicion. Eespondeatur, quod ut eorum consuetudo observetur, sumus contenti et volumus, quod pro quolibet anemali grosso repperto inferre damnum in campis sive terrenis alienis solyatur pro pena sol. decern pro quolibet, et pro animalibus parvis in mandra a quinque supra sol. L., et reficere ac emendare damnum patronis camporum sive terrenoruni Ad octavum. Item che per esser sta facta una ieze da mexi 6. in qua, chel non se possi, chome sempre e sta uxitado, conzar pelle per lixola, ma che li contadini de tuta lixola e de Lissa e del suo destreto debiano vegnir a conzar le sue pelle in la terra a la zueeha, la qual cossa e total desfacion de le povere persone, che per una o do pelle, che li se congavano per uxo de chaxa soa, siano tegnudi vegnir 25 o 30 meia a conzar le dite pelle, supplichemo ala vostra serenita se degne de revochar la dita parte, chome iniusta et iniqua, e che debiandosse observar, se intenda solamente per coloro, che voleseno conzar pelle in la dita terra in altro eha ala zueeha, chome e zusto. Respondeatur, quod dicta provisio facta est de pelibus aptandis in civitate pro bonifi^ cando et ampliando terram Liesne, placet nobis, quod observetur in civi tate et a miliaribus decern prope civitatem; verum a x miliaribus ultra

&fe
quilibt possit aptare pelles pro usu suo et familie sue, sed non pro revendendo illas in civitatem vel in eonfinio predictorum x miliorum. Ad nonum. Item che seano nassuda una eerta differentia tra zintilomefai e zintilomeni, digando alguni non esser zintilomeni, e per la dita differentia vegnisseno qui avanti la vostra serenita in contraditorio iudicio, e per la dita differentia per coloro, che obviavano i altri esser zentilomieni, el fosse spexo molti denari, li quali al prexente Qerchano de meter a chonto del ehomun, e che deli denari del nostro chomun li siano Jragadi, fazando ala zofnada etiam de simel spexe, che se cum gran desfacion del populo, perche per recuperacion de altri denari da fir spexi in cosse necessarie el bisogna butar colta, che non e zusto ne convehiente; per tanto supplichemo, che la spexa facta per una parte e per 1 altra deli diti zintilomeni, ali qual aspecta el beneficio e maleficio e non ad altri, per loro sia pagada, ehome za ha commenzado a far, e non per nostro chomun. Respondeatur, quod quum predicti nobiles ad hostram presentiam venerunt etiam pro causis spectantibus comuni Liesne, non videtur nobis alid innovare. Sed decetero volumus ut servetur consuetudo. Ad decimum. Item che fazandosse la guard al monte de s. Nkolo de zorno per segurta de la terra e de tuta lixola, la qual guarda si e facta solamente per 40 o 50 poveri homeni de la terra, tochando anchuo a uno de li diti 40 e doman al altro, e tuti altri de questo non senta angaria, che non e justo ne conveniente, perche tal guarda e in bene ficio de tuti. Per tanto supplichemo, che per suvencion de tal poveri homeni el sia electo un guardian per chomun, el qual de denari de nostro chomun habi al anno lire 50 in 60 segondo le antige uxanze nostre e ehome e zusto e honesto, azo che ognun de lixola senta de questa an garia. Respondeatur, quod nolumus aliquid innovare, sed servetur cnsuetudo. Ad xi. Item che quando che per chaxo de guerra, che dio voia non siegna ma la serenita vostra sempre in paxe e felice stado mantegna, volesse la serenita vostra homeni del dito luogo de Liesna, chel sia butta de le tessere per tuta lixola e destreto so, ehome e iusto, et a chaxon clie coloro, a Chi tocherano, possano far ben el suo dover fina ala fin, ^he oltfa la Wubvehcioh de la vostra eMta li ^ia irovisto de subsidi de li denari de nostro chomun, chomo melio parera al rector. De hbminibus elligendis et mittendis in servicium comuhis, respondeatur, quod volumus, quod servetur consuetudo, sed hoc modo, videlicet, quod rector solus sit ille, qui eligat illos homines secundum consuetudinem. Ad xii. Item per che da un ladi de la terra, lutan da le mure sono commenzade a far, e posto el vescbovado luogo bello o forte secondo lixola, el qual e excluxo da la seraia de le -mure, sempre seria bastia ale mure de la terra, et el vesehovo sia contento esser nel cireuito de le dit'e mure, el dito veschovado comprexo per ogne bona soa segurta e respetb, e per questo se condaneria lui medemo a contribuir bona summa de denari per participar del beneficio de le mure, supplichemo, che per honor de la terra vostra e per utel del veschovado e per respecto de la eontribucion lui e apto a far, la qual portera parte de langaria dada ai vostri subditi, la celsitudine vostra se degni de concieder, chel se ampli-

2#

fiehe le mura tarito, chel dito logo del veschovado sia comp'rexo nela seraia, azo che la chiexia non sia despnxiada e posta de fura dal beneficio laychal. Respondeatur, quod facere in una vice tantum tempus non esse possibile, sed pro nunc compleant, quod inceptum est iuxta ordinem datum, et postea secundum tempore providebitur. Ad xiii. Item per che segondo el circuito de le dite mure commenzade, el roman fuora de la terra certi terreni vacui de chomun pur apresso la terra, nel qual li eontadini del paexe, per esser appresso la terra, chome sono li borgi apresso le altre terre, voria edificar ne li1 diti luogi del chomun; de i quali alguna utilita non siegue tanto del dito teren de chomun, che li possano fabricar stanie per loro refugio e segurta e per amplificacion de la vostra excelsa signoria e grandeza del dito vostro luogo de Liexena. E questo, perche dentro el eircuito de la terra non e terre a sufficiente per li itadini e per li eontadini. I quali tuti soraseriti capitoli supplicano li prediti ut supra e per la vostra serenita esserli concessi per patente privilegio in el vostro conseio de pregadi preso e fatto, azoche li diti poveri fidelissimi vostri supplicanti ut supra posseno mediante tal gratia viver sotto 1 ombra de la vostra serenita, all piedi de fa qal hmelmBhte se areeomandano. E che seano registradi i diti capitoli nel libro del dito chomun de Liesna per soa cautella, e possa ge siano restituidi. De territoriis vaeuis concedendis, respondeatur, quod videtur nobis primo habitandam esse civitatem et loea vacua eius, et postquam civitas plena et bone habitata fuerit, siat certi, quod erimus prompti "concedere de dictis territoriis de prope civitatem pro faciendis burgis pro orna mente civitatis predicte. De parte omnes. Senato Mar. II. c. 148151, u mlet. arkivu.

mL

1446. 14. MpMga, Pocie^tt.

Knezovi krbavski Ivan i Grgur obdaruju zemljami Ivana Jurislava radi njegovih zasluga. Yiro nobili Johanne filio Jurislavac generacioriis Morgonieh. Nos Johannes atque Gregorius filii comitis Thome, comites Corbavie etc. Memorie comendamu's tenore presentium significantes quibus expedit universis, quod nos atendentes et solicite pensntes multipharium gratissimorum obsequiorum merita sincerasque complacencias et indefessos famulatus nobilis sincere nobis dilecti Ivani filii Jurislawac, pe Vlamlin generationis Mogorovich per ipsum nobis cum supremo virtutm studio, solercia eminenti et sudorosorum obsequiorum Iaudedignorum asisteneia curiosa in varus et validis nostris expeditionibus prosperis et adversis, non parcendo persone et rebus suis, sed easdem diversis fortune ca^ibus atque discrimini non modice pro hostri honoris et utilitatis r excrescentra stigma gravissima acceptando, sanguinem fundendo, necis mortem non expavendo, sicuti nos in omnibus premissis factis experiehtia doeuit et evidentia palpate veritatis instruxit exhibitas et impensas; respectu ! quo rum cupientes ipsum Johnnem aliquali ad presens prosequi premio, duas -sortes terre nOstros hereditarios in villa Baduchotosello existentes in

250 istrietu e Lieha habita simul cum universis et singulis eorum utilitatibus et pertinenciis, terris silicet arabilibus, cultis et incultis, agris, prati, campis, paseuis, silvis, gais, nemoribus, montibus, vallibus, vineis et vinearum promontoriis, aquis et earum decursibus molendinisque et molendinorum loeis, et generaliter quamlibet utilitatum ipsarum integritatibus quovis nominis voeabulo voeitatis ad eosdem spectantibus et pertinere debendis pro nominato Johanni filio Jurislai suisque hereibus et posteritatibus universis de manibus nostris dedimus, donavimus et contulimus, imo damus, donamus et perhenniter conferimus jure proprio sineereque et libere, nobilitatis titulo perpetuo et irrevocabiliter possidendi, tenendi pariterque habendi atque pro anima et corpore legandi, donandi atque alienandi. In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuam presentes eidem concessimus literas nostras, sigillorumque nostrorum, quibus utimur, appensione communitas. Datum sub Pechitel in feto beati Johannis Baptiste anno domini MOCCC quadragessimo sexto. Ducali e terminationi. II. c. 20., u zadarskom arhivu.

God. 1446. 11. srpnja, u Mletcih.

Odgovori mletakoga viea na molbe podnesene od kotorskih poslanika u ime puka. M C C L I die xi. iulii. Comiti Gatari et successoribus suis. Coram O C X V. nobis comparentes ambassiatores illius fidelis comunitatis nostre Gatari presentarunt infrascripta capitula, ad que cum nostra collegio, habente a consilio rogatorum plenissimam libertatem circa hoe, fecimus infrascriptas responsiones, volente et mandantes vobis autoritate suprascripta, quatenus eas, in quantum ad vos attinet, observare et observari inviolabiliter facere debeatis, facientes has nostras litteras in cancellaria vestra ad successorum vestrorum memoriam registrari et registratas eidem comunitati restitui faciatis. xi. iulii 1446 in collegio. Tenor capitulorum talis est: Ad primum videlicet: serenissimo principe et excellentissima signoria vostri Melissimi servidori exponemo ala vostra serenita, chomo de lano passado siando vizeconte misser Marin Contarini veseovo de Gataro ali do avril de lano passado vene galie quatro de Cathelani in el colfo de Cataro, et achotosse a ehastel de Novi del eonte Stefano voevoda de Bosna in quela nimigo de la detta signoria, e fo vose per tuta Dalmazia, che drio quele quatro galie vegniva vinti galie de Catellani, la qual vose messe terror a tuta Dalmatia e speeialmente a Cataro, e non parando a viziconte e ai zintilomeni de Cataro esser sufficienti a tanta armada, quanta se devolgava vegnir, domando auxilio benogrando a Stipaiiiza de Zernoe coli fradelli, che sono provixionadi de la vostra signoria e de questa sua cita e de suo contado. Habuda noticia de questo, de prexente in persona chavalcho a Cataro, et offerse lui suo fradelli, suo fiuoli et tuti soi subditi ad honor e stato de la vostra serenissima signoria e de questa soa cita e del suo contado; et vedando prefato viceconte e i zintilomeni la granda proferta del dito Stepaniza, i dono do peze de pano quarantin tolto de uno mercadante per ducati 32, li quali non e pa-

251 gadi, e per ho supliehemo ala vostra serenissima signoria a comanar a misser lo conte nostro a pagar li diti dueati, e meterli a conto de la vostra camera de Cataro, li quali donassemo al dito Stiepaniza per honor de la vostra serenissima signoria et de la vostra eita de Cataro. Respondeatur: quod scribemus eomiti nostro Catari, ut si ita est, sicut dicunt, solvat pannos predictos de denariis camere nostre Catari; et ita scribatur. Ad secundum: item supplichemo ala vostra d. signoria, chomo nostri vizini Bagusei cum gran quantita de pani i fano a Ragusi ha no revolta Zenta, Bosna et Scavunia e tute altre contrate cireumstante, i qua! pani Ragusei dano grandissimo dano non solamente ali vostri servidori de Cataro, quanto ale dohane et ale intrade de la vostra camera de Ga taro; et se in Cataro se fesse i pani de lana, chomo se fano in Ragusi, seria grandissima utilita si ala camera vostra de Cataro chomo a nuy vostri servidori. E perho supplichemo ala vostra serenita, che la se degna a coneederne de special gratia, che in Cataro se possa far pani de lana per ben et utilita de la vostra camera de Cataro e de nuy vostri fidelissimi servidori de Cataro. Respondeatur: quod circa rem istam volumus habere aliqualem considerationem, et pro nunc revertantur Catarum, quia alias forte provide bimus, prout nobis visum fuerit. Ad tertium: item supplichemo, che la yostra diletissima signoria ne ha coiieesso per la lettera ducal, et comesso a misser Alban Sagredo in quella iera conte de Cataro, che devese spender in reparaeion de li muri ducati ducento, e a soi successori devesse spender ducati cento fina ala summa de ducati cinquecento, de li quali muri non siando fabrichado nessuna cossa salvo un poco de misser Lunardo Bembo; e perho suppli chemo ala vostra signoria, che la se degoa conciederne le eondanaxon, le qual se fa de tempo in tempo, in reparaeion de li muri de la terra, infina che li muri sia reparadi e muradi, e questi tal denari che meta in li diti muri cum la sapuda de misser lo conte, intravegnando algun ehaxo poziamo efenderla al onor e stado de la vostra signoria. Respondeatur: quod sumus contenti, ut muri predicti reparentur, et scribemus rectori nostro Catari et successoribus suis, ut de denariis condemnationum predictarum de tempore in tempus muros predictos reparari faciant, prout neeesse fuerit. Ad quartum: item exponemo, che la vostra signoria ne ha concesso duzento ducati per medego, per spizier, per maistro de scola. Dito medego ha per so salario zentozinque ducati, de li quali paga la decima, el qual medego nostro sie maistro Zan Fedel fisicho et ziroycho, el qual dicto non vol star per lo dito salario; et perho supplichemo ala vostra signoria, che la se degna azonzerli ducati zinquanta senza deeima, azoehe possiamo haver medego suffieiente per medegar ali bexogni i vostri reetori, e tuti altri zitadini vostri servidori. Respondeatur; quod ut bene intelligunt camera nostra Catari ad presens est multum gravata expensis, ad quas introytus non suffieiunt, et ob hoc non est possibile, ut aliam de novo expensam augeamus. Ad quintum: item exponemo ala vostra signoria^ chomo drie san Trifon la che sia eatedral la plu bella et devota, e la chiesia de ma-

252 donn saneta Maria -de Fiume, in & qual sempre <el piovan cum sete preti ha lotto residencia personal, e conzosia che la rectoria e quela chiexia al prexente contra le nostre leze e jpervegnuda in le man de misser Moyxe iBuffarello da Veniexia, per la qual absentia in Oataro rector de quela chiexia, manchando de ioffieiar, non ha so dreto, ^et oltra quest le chaxe e ie vigrie vatio in ruina;-e perho suppliehemo ala vosfem signoria, che la se degna a far commandamento al dito misser Moyxe tector de la dita chiexia, che vegna far fesidencia in la dita chiexia, overamente che la lassa ali fondatori de la dita chiexia. Respondeatur: quod mandatum fieri faciemus dilecto Moyxi BuflV rello, quod aut personaliter illie resideat, >aut taliter provideat, quod, quemadmodum conveniens est, divino culti diligentia habeatur, et reparationi ecclesie et domorum ac etiam vinearm sufficienter provideat; eidem denotando, <juod scribemus reetoribus nostras Gatari, ut ipsum aliter faciendo, eiiis omnes intrditus sequestrari faciat, de quibus provideri faciemus tarn sadministrationi divini cultus qam reparationi ecclesie et -possessionum, et ita fiat cum effectu, Et scribtur ac mandetur comiti Catari, ut non providente predicto domino Moyse, sicut est dictum, intratas predicte ecclesie sequestrari faciat, et provideat de ipsis intratis reparationi riecessarie ac eciam celebrationi divini officii. Ad sextum: item exponemo ala vostra signoria, che in chontado nostrb sono preti "schiavi, li quali e contra fede nostra e -sismatici, supplicndo ala votra signoria, chel se degna acomandar a misser lo vescovo et a misser lo conte, che chaza li diti preti e meter preti latini, che li dicti se revoltaranno in fede nostra, e sera lude de dio et {honor de la vostra signoria. Respondeatur: quod Circa rem istam scribemus reverendo domino episeopo et etiam rectori nostro, ut per illos meliores modos, qui eis videntr, provideant mutare dllos sismatieos, non tamen omnes in una vice sed paulatim et dextro modo, ne forte ob magnum numerum illorum sisniatieorum aliquid inconveniens sequatur. Ad septimum: item exponemo ala vostra signoria, che la dita contrada nostra de Vlastazi sono algune giesie fate per li nostri antixi, le qual sono ruinade, e non se officiano, le qual dite chiesie sono in le man de preti, esi ano le soe Intrade, et li diti abitanti per defetotde li diti preti moreno senza sacramenti; -e perho suppliehemo alia vostra ignoria a ommandar a misser lo vescovo et a misser lo conte, che cama fondatori de le dite chiesie, che fazano preti do a darli le intrade lie le dite chiesie, che stagano -apresso de le dite chiesie de continuo, e fazno so officio, e dagn agramenti ali diti habitant!. Respondeatur: quod scribemus reverendo domino episcopo et comiti nostro Catari expositionem nobis faetam de ecelesiis predietis, et mandabimus, ut quia intentionis nostre est, quod divino cultui diligens opera habeatur, provideant, quod ecclesie; predicte non vadant in dessolationem, sed de (intratis earum provideant presbiteris, qui in ipsis cultui divino yacent, 4t faciant residentiam per modum, quod ' incole illius * contrate de Ylastaciis in ministeriis sacris detrimentum non patiantur. Et ita scribtu?r. Die xi iulii in colegio. apitula. Comiti Gatari et sueeessoribus suis. Bro parte fidfelium nostrorum popularium Catari ipresentata sunt nostro

2|3

nostro dominio infjascriptai dif^eaptulp, ad que cam nostro collegio, habente a consilio nostro rogatorum plenissimam libertatem cirea hoc, fecimus infrascriptas responsiones, volentes et mandantes vobis autoritate suprascripta, quatenus ipsas, in quantum ad vos attinet; observare et observari inviolabiliter f^cere defeeatisv facientes 1M$; nostra^ litter as in c&ncellaria sestra ad futwforum memoitam. registrar!, DieundeeijnawM1446. Tenor eafiiulopia talis est: Ad primum videlicet: similiter exponitur parte o^aftor^ni pQpli vestr,e eivitatis CJhatari, chome> m la nostra eitade fm in conslio quatro a$yQ*cati de zintilomeni, li quali devesse avQchar a 1 c|#rte,, e quajidQj sie defeencia del zintilomo, euna povolan, tuti ppdifci tlenpai^ at zintilomo in contra al povolan; abiando mior raxon del mondo, el povolan 1 pejde & Ber defecto de li adyQcati. De la qual cossa humelmente supplicbemo ala vostra serenissima signoria, che quando navemo alguna lite avanti rezimento nostro, che possiamo trovar quello, ehe ne piaxe, lo qual defendesse zustamentele nostre raxon, motike non perdiemo per defecto de falsi adyoeati Respondeatur: quod seribemus rectori nostro Catari et successoribus suis, quod quotienscunque acciderit aliqua differentia inter nobilem et popularem, et aliqua suspitio haberetur de advocatis predictis aut per aliquam aliam causam, possit ille popularis ducere secum in iudicio ad defendendum rationes suas aliquem attinentem suum seu ali quern, alium privatum amicum, quod placuerit comiti nostro, non, derrogando tamen iuribus seu utilitatibus advocatorum predictorum. Ad secundum: item supplicatur vestro dominio, chonzosia che la nostra serenissima signoria la ha concesso ala nostra zitade ducati 30, quando fosse de bexogno da mandar la imbassada per tuta universita de quela terra, e sempre, quanto e sta de bexogno de tuta universita., sie sta vinuto zintilomo el povolan, e tal volto sie sta zintilomo e tal, volta povolan segonda e sta de bexogno per republica ale spexe preite non sta vinudi; adesso a chorso, che li zintilomeni questi doy son mandadi per parte dalguni zintilomeni per domandar le cosse varie in specialita soa, e nui semo vinuti per parte de tuto, poyolo de Cataro a defender le nostre raxon; de la qual cossa humilmente supplichemo, che la signo^ria vostra se degna schriver a misser lo conter che ne debia dar la nostra parte de li diti ducati 30 segondo, e stada la vostra intention, chome anche la signoria vostra ha concesso a queli de Sibenicho e de Tragura e de Lexena e de Churzola; e se li zintilomeni vupl venir ale spexe soe, e anche nui semo contenti yenir ale nostre spexe, azoche non sia divixion e scandalo infra nuy. Respondeatur: quod nostre intentionis est, quod quotienscunque aliquis civis Catari, quisquis fuerit, missus fuerit Venetias sub nomin-e am~ bassiatoris et pro parte universitatis et cum litteris credentialibus comitis nostri, habeat denarios deputatos et pro tali causa concessos; et si plures fuerint, isti tales ainbassiatores dividantur inter eos. Et ita scribatur reetoribus noslris, quod observent et faciant observari. Senato. Mar. lib. llf c. 160161, u mlet. arhim.

254

Gto. 1446, 10. rujna, u Mleteih.

Dozvoljava se Danielu Zadraninu, da si uzme za posluznike ljude ma koje narodnosti. Franciscus Foscari dux Venetiarum etc. Marco Longo provisori in Scuttaro. Fidelissimo nostro Danieli de Sibenieo vojvode in partibus Albaniae videtur esse prohibitum, quod non possit habere famulos aiterius nationis quam italiee; sed postquam omnes alii stipendiarii nostri possunt habere famulos cuiuscumque nationis, ita ordinamus, quod dietus vojvoda noster hoc similiter facere possit. Data in nostro dueali palatio die x menis septembris, indietione x,
MCDXLVI.

Dipt, siben. in bibliotheca palatina Viennae Cod. suppl, 541} p. 106.

God. 1446. 18. rujna, n Mletcih.

Obdaruje se viemost Marina Karnarutia Zadranina sa imanjem. Privilegium de quibusdam possessionibus in pheudum coneessis egregio Marino de Canaruto nobili Jadrensi et filiis et successribus. Franciscus Foscari, dei gratia dux Venetiarum etc. universis et sin gulis presentes literas inspecturis salutem et sincere dilectionis affectum. Cum alias ad supplicationem et instantiam egregii viri Marini de Cana ruto nobilis civis nostri Jadrensis dederimus et concesserimus quoddam pheudm et bona pheudalia posita in terra sive burgis et districtu Aurane, quod et que alias tenuit et possedit Johannes Ozile et Rada eius uxor dum viverent, et per eorum mortem devoluta erant ad cameram nostram Jadre, Cresulo filio naturali et Ladislao quondam Volchasini de Bossina, genero dieti Marini, servientibus ipsis cum equis duobus in dicto loco Aurane sive in Jadra ac perseverantibus et continuantibus ipsis in vera fidelitate et homagio nostri dominii, ut patet publico instrumento superinde confeeto die xx mensis martii 1438., indietione prima, manu Bernardi Bevazano publici imperiali autoritate notarii, et dietus Ladislaus, dum militaret ad stipendia illustris comitis Francisci Sfortie eapitanei generalis illustrissime Lige nostre a servitiis dicti comitis, infideliter aufugerit equos et arma asportando, quos et que idem Marinus tamquam fideiussor solvere coactus fuit et contra fidem suam actualiter egerit, ita ut dictis pheudo et bonis pheudalibus merito se indignum fecerit, cum que etiam dietus Cresole filius naturalis ipsius Marini ac prefatus Ladislaus cum equis et personis non serviverint prout tenebantur, quibus causis et rationibus ipsi ambo ab omni eorum jure feudi suprascripti merito ceciderint, prefatus autem Marinus, qui loco predictorum nunquam cum per sona et equis defuit a servitiis dominii et rei publice nostre, supplieaverit, ut dictum feudum et bona feudalia, quod et que ad ipsius suplicationem alias concessimus suprascriptis Cresole et Ladislao, qui dominio nostro tune noti non erant, et nunc dicta coneessione nostra se indignos fecerunt, sibi et heredibus suis legiptimis concedere dignemur cum omni bus utilitatibus, modis, preheminentiis, concessionibus et angariis, cum quibus ea alias habebat et tenebat dietus Johannes Ozile et Rada ejus

255 uxor etc. Nos inform ati tarn per ipsam rerum experientiam quam relatione et testimonio plurium nobilium nostrorum alias rectorum Jadre de fide et optimis servitiis et benegestis non solum dicti Marini sed etiam patris et progenitorum suorum erga dominium nostrum, ex quibus consulunt, dictum feudum et bona feudalia ipsi Marino et suis heredibus esse concedenda cum omnibus modis et conditionibus, cum quibus alias tenebat et possidebat Johannes Ozile sine tamen provisione annuali ducatorum xxv, quam a camera Jadre habebat dictus Ozile ultra feudum et bona feudalia predieta. Volentes erga dictum Marinum uti gratia et dementia nostra; ut ceteri ad bene de dominio nostro promerendum ferventius excitentur, servata solemnitate nostri consilii rogatorum, tenore presentium damus, concedimus et transferimus in pheudum nobile et gentile dicto Marino pro se ac filiis et heredibus suis legiptimis feudum et omnia ac singula bona feudalia et eorum quelibet iura et actiones, que iure feudi alias habuit, tenuit et recognovit, ac quovismodo et forma possedit et possedisse reperietur olim Johannes Ozile et uxor sua, posita tarn in burgis et terra Aurane quam in eius comitatu, territorio et districtu cum omnibus et singulis iuribus, actionibus, introitibus et exitibus, redditibus, proventibus, emoluments, usibus, comoditatibus, utilitatibus et aliis quibuscumque contentis, infra suos confines, que dicta feudalia bona habent in se, supra se, intra, infra, vel extra se, cum suis adiaceutiis et pertinentiis, omnique iure et actione, usu seu requisitione eisdem feu do et bonis feudalibus seu pro eis nostro dominio et camere nostre Jadre spectantibus et pertinentibus quoquomodo cum omnibus suis me lioramentis, dantes et concedentes dicto Marino, filiis et heredibus suis et cuilibet suo legiptimo procurtori omnimodam autoritatem, licentiam et potestatem adipiscendi et recipiendi ac decetero retinendi possessionem liberam et expeditam omnium et singulorum bonorum predictorum per nos sibi ut predicitur concessorum, que quolibet alias tenuit, habuit et possedit olim Johannes Ozile et uxor sua cum omnibus suis melioramentis, perseverantibus dictis Marino, filiis et heredibus suis in vera fidelitate et debito vassallagio dominii nostri; volentes et statuentes, quod vigore huius feudalis coneessionis nostre dictus Marinus filii et heredes sui servire teneantur Jadre et Aurane cum equis duobus tamen, et ea omnia faeere, que olim Johannes Ozile vigore dicti feudi, dum viveret, facere tenebatur, et generalter alia omnia et singula attendere, faeere et inviolabiliter observare, ad que veri legales et boni vassali, fideles et feudatarii, tarn de iure et constitutionibus camere nostre Jadre quam de consuetudine quolibet tenentur et obligantur, hoc tamen exprese declarato, quod si dictus quondam Johannes Ozile ultra feudum et bona feudalia suprascripta aliquid habebat vel percipiebat a eamera nostra Jadre ratione provisionis vel alterius coneessionis nostre specialiter sibi facte, talis provisio in iam dicto feudo non comprehendatur, nee ad ipsum Marinum, filios et heredes suos se extendat. In quorum omnium robur et evidentiam pleniorem has nostras patentes literas fieri iussimus et bulla nostra plumbea pendente muniri. Datum in nostro ducali palatio die xvm. mensis septembris, indictione decima, millesimoquadringenteslmo quadragesimo sexto. Commemoriale XIII. c. 200., u mlet. arhivn.

256

God. 1446. 20. listopada, u MletciL

Rieseno, da se izaberu sindici za Dalmaciju, Slavoniju i Albaniju. 1446. die xx octobris. Electio sindicorum Dalmatie et Albanie. Cum tarn per ea, que presentialiter de partibus Albanie sentiuntur, quam etiam pro honore nostri dominu et utilitate subditorum nostrorum illarum partium, utque serventur optime eonsuetudines nostre in mittendo nostros solennes sindicos et provisores ad partes intra culfum quibuslibet quinque annis, sit superinde providendum: Vadit pars, quod in nomine Yesu Christi ad partes nostras Dalmatie, Sclavonie et Albanie mitti debeant duo solemnes sindici et provisores, qui eligi debeant per scruptinium in primo consiljo rogatorum, et possint eligi de omni loco et officio et iudicatu petitionum et auditoribus sententiarum, Et habere debeant dicti sindici et provisores ducatos quingentos pro quolibet, pro toto hoc sindicatu, habeodo in Venetiis medietatem, et aliam medietatem vel valorem in aliquo locorum, ad quern ibunt, unde illis commodius videbitur; et de omni eo, quod intromittent et sententiam et condemnationem facient, habere debeant partem sicut advocatores et officiales rationum pro illis rebus, que spectarent suis officiis. Ducant secum duos famulos pro quolibet et unum notarium cum uno famulo et unum coquum; possint expendere ducatos duos in die nan computa,tis agociis equorum et nabulis navigiorum. Et qui fuerit rector, comes, capitaneus vel officialis in aliquo dictprum locorum ab annis x eitra, et qui habuerit patrem filium, vel fratrem in aliquo dictorum locorum ab annis quinque citra non possit eligi ad dictum sindicatum. Et debeant dicti sindiei respondere infra terciam diem, et recedere de Venetiis, quando sibi mandabitur per dominium. Et ex nunc sit captum, quod dicti sindici et provisores, postquam redierint Venetias, non possint usque annum unum eligi ad aliquod, regimentum, officium vel beneficium intus nee extra, nisi primo expediverint intromissiones et alia, que agere habebunt vigore dicti sindicatus; et si ante dictum annum, expedivissent predicta, tunc possint eligi ad omnia, et possit quilibet dictorum sindicorum inquirere et intromittere rectores et officiales locorum predi,ctorum, sicut si ambo essent Concordes, et possint etiam intromittere et inquirere contra rectores et officiales, qui ad presets sunt in regiminibus. De commissione autem sua pro videbitur ante suum recessum de Venetiis, sicut videbitur huic consilio. Et possint dicti sindici et provisores post reditum suum Venetias per menses sex mittere ad hoe consilium omnes partes et provisiones, que eis necessarie vise fuerint pro utilitate nostri comunis tarn in Dalmatia et Sclavonia quam Albania. De parte 74. Ser Franciscus Contareno sapiens ordinum vult, quod fiant qer quattuor manus electionum in maiori coBsilio. De parte 49, de non Q non > sinceri 0. -Electi sindici: ser Andreas Suriano maior, ser Antonius Contareno quondam ser Alexandri. Senato Mar. 11. c. 179 trgo, u mlet, arhivu.

257

God. 1447. 10. sienja, u ibeniku.

Pogodba medju obinom ibenickom i rnetrom Jakovom iz Trana za zgradjenje bunara. Conventio cum protomagistro per iudiees pro construenis cisternis communis. Die x. ianuarii 1446. Actum Sibenici in logia magna commu nis Sibenici, presentibus ser David Dojmi examinatore communis, ser Cvitaneo Gersich et ser Simon Gliubich civibus Sibenicensibus testibus etc. Ibique spectabilis et generosus vir d. Georgius Valaresso pro illustrissimo ct excellentissimo ducali dominio Venetiarum etc. honorabilis comes et capitaneus civitatis Sibenici ser Mcolaus Diunich, ser Johannes Mlednich et ser Thomasius Missich iudiees majoris curie Sebenici, absente ser Michaele q. Cvitani quarto iudice dicte curie, nee non ser Joannes Tolcolovich, ser Dobrojus Joannis, ser Simon Diunieh et ser Jacobus Naplavich cives Sibenici, ellecti et deputati super fabricam cisterne in volto et terraeio, que cisterna, deo concedente, fieri debet extra portam Sibenici, qua itur ad ecelesiam sancti Dominici, absente ser Saraceno Nicolai cive Sibenici quinto socio suo, nomine et vice consilii generalis nobilium civium Sibenici, vigore partis capte in dicto generali consilio in presentibus millesimo et indictione, die sexto instantis mensis ianuarii ex una parte et magister Jacobus a cisternis de Trano filius Venusi Correrii de Trano nomine suo proprio ex alia parte; devenerunt ad sequentem pactum pro construenda supradicta cisterna. Magister Jacobus se obligat construere dictam cisternom juxta intentionem comitis et suae curiae, incipiendo laborare earn intra iunium, et perducere ad exitum ad laudem cujuslibet boni et intelligentis magistri" etc. Ex alia parte comes et curia se obligant dare ipsi magistro omnia, quae necessaria sunt, pro ipsa fdbrica in rebus et operariis, et solvere ei pro paga in anno 90 ducatos a die discessus sui e Curzola versus Sibenicum; habebit etiam habitationem aut 6 ducatos in anno et cum licentia supradictorum facultatem laborandi etiam pro aliis. Suprascripta desumpta fuerunt ex notis Antonii Campolongi notarii ex pag. 8. 1. Diplom. Siben. in Hbliotheca palatina Viennae. Cod. Suppl. 541 p. 120.

Go. 1447. 23. sieenja, u Mletcih.

Dozvoljeno Marinu Memo izkapati rude na Rabu, a svim drugim zabra njeno pod kaznom. 1446. 23 ianuarii m. v. Permittitur Marino Memo posse fodere et fodi facere in insula nostra Arbi super territorio suo aut per alios sibi concedendo omne genus metallorum, solvendo decimam consuetam nostro dominio"; aliis autem vetitur, sub poena ducatorum 500. -}- alii, 2 2. Senato. Mar. Vol. III., u mlet. arkivu.
SPOM. XXI. 17

258

Go. 1447. 13. oujka, u Mletcih.

Predstojnici zadarski imenuju kapetanom zadarskoga primorja Ludvika Tetrika'plemia iz Zadra. Dominus Jebstis. Nui Heetor Pasqualigo conte e Nicalo Memo capitanio de ara per la serenissima et excellentissima ducal segnoria nostra de Veniexia etc. cometemo a ti Lodovicho Tetricho nobile citadin de Zara e fidelissimo de la prefata illustrissima segnoria de Veniexia, ehe in bona gratia tu si e vadi gubernador e chavo de la staia, la qual per conserva tion de i contadini e del distrecto de Zara se suol coogregar a li bixogni, la qual tu debi rezer e governar ad honor e bon stado de la nostra serenissima ducal signoria de Veniexia, come speremo in la soa ndelita et continua diligentia e solicitudine, possando meter e tuor pene a zascaduno debidiente a li to comandamenti, e cum le usanze, le quale per el passado e usita ad exequir in simele casi. E perche el poria intravegnir, che per Morlachi o per altri malfactori i subditi et la nostra segnoria seriano robadi e mal menadi, te co metemo, che sopra de zo tu vogi usar la toa solita fidelita e dilligentia ad inquirir contra tali malfactori e ladri. E quelli per tute le vie a ti possibele provedere haver ne le toe mane, e habudi, subito mandarneli sotto bona custodia. E se caso fosse, che i ditti robadori e malfactori in vederli far branchar fesseno alguna defexa, volemo, ehe contra tali tu provedi de haverli etiam se de lor persone fosse pericolo de ferite over de morte. E perche e mandemo per segurta de i ditti contadini cum ti homeni trenta, i qual no vien per utilita de la nostra segnoria anci per segureza come avemo preditto, 1 e i usta cossa i ditti abiano le spexe si per soa bocha come etiam per i ehavalli, e cossi etiam a nuy ne par, te co metemo, chel te piaza proveder alo lor viver in tal modo, che i ditti contadini fazano la ditta spexa, et dar a zaschadun contadin la soa rata, come speriamo in la toa sapientia e fidelita scia fatto. Preterea te cometemo, che tu non pilgi alguno ladro over malfator fuora del distrecto de la signoria. Data in Zara adi XIII de marzo 1447. Ducali e terminazioni. Lib. I. c. 104. u zadar. arkivu.

God. 1447. 17. trayiija, u MletciL

Daje se naputak sindikom odlazeim u Dalmaciju. MccocxLvii. die xvii aprilis. Quod fiat commissio nobilibus viris Andree Suriano et Antonio Contareno ituris sindicis ad partes intra culfum. Nos Franeiscus Foscari dei gratia dux Venetiarum. etcetera. Comittimus vobis nobilibus viris Andree Suriano et Antonio Contareno dilectis civibus et fidelibus nostris, quod pro hortamine, bono, salute et conservatione locorum nostrorum Albanie, Dalmatie, Sclavonie et loeorum nostrorum intra culfum nostrum, et ut fideles et subditi nostri dictarum partium sentient iustieiam et benignitatem nostram in nolendo aut permittendo, quod aliquis eorum oblique vel iiidirrecte tractetur, aut contra

259 debitum rationis et honestati, e nostro mandato ire debeatis in nostros solemnes provisores et sindicos ad partes suprascriptas, eundo primo Duraehium et sic successive ad alia loca partium supraseriptarum, sicut melius et citius vobis videbitur, et in quolibet dictorum locorum conferre debeatis cum rectoribus nostris deinde, cum quibus babita eollocutione, quando vobis utile apparebit, faciatis publice proclamari, quod omnes volentes conquer! et gravare se de extorsionibus, gravaminibus, violentiis et aliis insolentiis seu malis, que quomodolibet recepissent a recto ribus vel officialibus nostris, qui in partibus illis extitissent ab annis x citra, debeant comparere coram vobis ad deponendum querellas suas ordi nate, et ad dandum et producendum testificationes, probationes et oppo sitions suas, assignando illis illos terminos super hoe, quod videbitis competentes. Omnes autem querellas cuiuscunque conditionis existant, testificationes et approbations per modum predictum, quas conquerentes volent producere, faciatis ordinate poni in scriptis, si vobis videbitur, observando modum in requisitionibos et querellis, quern faciunt et observant nostri advocatores comunis in Venetiis; et omnia, que examinaveritis et feceritis, tenemini ordinate in reditu vestro Venetias apportare, et cum applicueritis Venetiis, teneamini omnino infra menses xvm expedivisse et placitasse in nostris consiliis ordinatis cum ilia utilitate, libertate et autoritate, sicut habent, faciunt et observant et observari possunt nostri advocatores comunis, omnia intromissa per vos, que consilia vobis dari faciemus, quando ilia requisiveritis et simul cum nostris consiliariis semper aderimus. Et ut rectores et officiales, quos reperietis in culpa, qui complevissent regimen suum, et starent in illis partibus, non possint se excusare, tene mini dictis rectoribus et officialibus litteris vestris significare, et cum pena illis committere, quod mittant Venetias procuratorem legitimum, vel ipsi veniant dirrecte ad defendendum sua iura, alioquin providebitis contra eos sua absentia non obstante; et non possit ille terminus, quern primo illi dederitis, amplius prlongari, nisi propter causas, que nostro dominio legitime viderentur; denotando eis capitula, super quibus debent respondere vel facere procuratorem ad defendendum. Verum si aliquis rector, officialis vel alius, qui complevisset, perpetrasset ali quid tale et sic enorme, quod suspicaremur, quod non veniret Venetias iuxta preceptum sibi factum per vos propter gravitatem delicti, tunc in isto asu vos sindici et provisores et rectores loci, existente ipso rectore de ista opinione vobiscum, possitis ipsum rectorem, officialem vel alium personaliter facere detineri et mitti Venetias, sicut vestre discre tion! videbitur considerata eius culpa. Verum si aliquis vestrum non posset se impedire propter parentellam vel aliam causam, tunc et eo casu alter vestrum simul cum rectore ipsius loci; si erit in opinione, pos sitis intromittere huiusmodi rectores et officiales, et illos personaliter facere detineri. Et quia forte aliqui rectores, qui ad presens sunt in regiminibus, commiserunt aliquid contra nostrum comune seu aliquam iniusticiam vel enormitatem fecerunt eontra subditos et fideles nostros, volumus, quod

260

etiam rectores nostros, qui sunt presentaliter in regiminibus, habeatis libertatem sindieandi. Insuper inquiratis, si damna, fraudes et extorsiones facte sunt per dictos rectores et officiales ac alias personas contra nostrum comune cum ilia libertate modisque omnibus, quam habetis de aliis vobis commissis. Et non possitis usque ad decern octo menses post reditum vestrum Venetias eligi ad aliquod regimen, officium vel beneficium intus et extra, nisi expediveritis intromissionem et omnia alia, que agere habebitis vigore dicti sindicatus; sed si ante decern octo menses expediveritis predicta, tunc in eo casu possitis eligi ad dicta regimina, officia et beneficia; declarando ex nunc, quod si post dictos decern octo menses aliqua restarent expedienda* tunc ea commitantur auditoribus novis sententiarum; ut ilia debeant expedire. Debeatis insuper, postquam applicueritis Venetias, sub pena librarum mille pro quolibet vestrum, que sint nostrorum advocatorum comunis, presentare ipsis nostris advocatoribus comunis unam copiam bullatam et sigillatam omnium et singularum intromissionum, querellarum, testifieationum, capitulorum ac omnium aliorum actuum et scripturarum per vos factarum similem illi, quam penes vos retinebitis, et notarius vester teneatur presentare et dare earn nostris advocatoribus comunis, si per vos non fuerit integraliter data copia omnium scripturarum predictarum sub pena privationis cancellarie et notarie Venetiarum; et quotienscunque volueritis ducere ad consilium aliquam intromissionem, quam fecissetis, tune earn scontrare debeatis de verbo ad verbum cum copia per vos datam advocatoribus predictis; et non possitis autoritate propria absolvere aliquem ex capitulatis per vos aut aliquem vestrum, sed veniatis ad consilium rogatorum vel quadraginta vel collegium, in quo lectis scripturis, potestis ponere partem, quod a vobis sint expeditL Ulterius volumus, quod in quolibet loco, ubi sinicaveritis, dimittere debeatis in manibus rector urn nostrorum unam copiam scripturarum, querellarum et omnium aliorum actuum per vos faetorum in dicto loco sub bulla vestra signatos, et rectores nostri dictorum locorum post recessum vestrum de dictis locis dictam copiam mittere debeant Venetias cum primo navigio Venetias venienti, quam quidem copiam dominium debeat penes se conservare; et ut omnia ordinate procedant, quando vos aut unus vestrum venire voluerit ad ali quid consilium seu collegium pro expediendo a vobis aliquem ex capitulatis, tunc dominatio recipiat scripturas illius, quern plaeitare volueritis, que erunt apud advocatoribus comunis, et illas faciat auscultari cum illis seripturis, quas vos legi in consiiio facietis pro maiori ordine cause. Insuper quia forte in locis, ad que ituri estis, facta fuit et fit mala administratio bonorum et pecunie nostri comunis, vos duo et quilibet vestrum habeatis plenariam virtutem inquirendi, examinandi et diligenter investigandi tarn per viam inquisitionis quam per testificationes, querellas et scripturas contra omnes, qui vobis viderentur suspecti et male administrasse vel occupasse pecuniam et bona comunis, et omnes tales, quos culpabiles inveneritis, condemnare et compellere possitis ad restituendum totum illud, quod cognoveritis illos indebite administrasse vel occupasse vel accepisse per ilium modum et cum ilia libertate, quam

261 habent et observant officiates nostri rationum in Venetiis contra male administrates bona et bavere comunis, ita quod in isto asu sitis offi ciates rationum, habendo soldps quinque pro libris a cortrafacientibus et capitate sit nostri comunis. Verum possitis illos, qui vobis viderentur commisisse aliquid enorme, placitare pro parte furantium, babendo par tem, sicut habent advoeatores comunis. Et scribatis et mandetis rectoribus locorum circumvieinorum, quod vobis dare debeant auxilium et favorem tarn de notariis quam de omnibus aliis, que vobis viderentur esse neccessaria ad executionem per vos et quemlibet vestrum fiendum contra eondeiimatos, quam executionem, si complere non poteritis ante discessum vestrum de partibus, in quibus fueritis, committere debeatis illam faciendam rectoribus locorum, ubi earn complere non poteritis; quibus rectoribus efficaciter mandabimus, ut quiequid commiseritis eisdem circa predicta, debeant observare. Verum si condemnati per vos de condemnationibus, quas feceritis per sententiam contra eos, conqueri voluerint, habeant libertatem recurendi ad nostrum ducale dominium vel ad ilia loca, ad que recurrere possunt illi, qui conqueri volunt de officialibus rationum et prosequi ius suum contra vos provisores et sindieos; et si fueritis convicti male condemnasse, et a condemnatis male exegisse, de beatis id, quod habueritis, restituere. Ut possitis habere meliorem informationem et veritatem rerum, que non essent bene facte per reetores et officiates nostros illarum partium, teneamini et ebeatis convocare et interogare separatim de nostris fidelibus dietorum locorum usque ad numerum duodecim ad minus pro qoolibet locorum, et plures, si plures vobis videbuntur, et dare illis et cuilibet eorum sacramentum, quod dicent et propalabunt vobis omnia, que sciverint vel audiverint esse acta per aliquem rectorem vel officialem loci; unde fuerint, contra honorem nostrum et contra ius et iusticiam et in damnum nostri comunis vel alicuius persone indebite et iniuste, ut vos clarius possitis procedere et facere officium vestrum, et simile sacra mentum detis pro scienda veritate de illis, qui mate administrassent, vel de presenti occuparent de bonis nostri comunis. Insuper possitis fieri faeere omnes illas proclamationes solitas fieri in inveniendo furta, que illic committuntur, ut de omnibus possitis habere veritatem; declarando omnibus iurantibus, quod si unquam reperirentur iurasse falso, ultra penam statutam periurantibus cadentde libris centum, et stabunt mense uno in carceribus, et si vestro tempore aliquis reperiretur periurus^ pos sitis eos ad dietam penam condemnare. Tenemini insuper dare copiam capitulorum omnibus per vos intromissis quindecim diebus antequam eos ducatis ad consilia. Licet per suprascripta capitula sit vobis attributa libertas contra omnes generaliter, qui fuissent in partibus et loeis supranotatis a decern annis citra, tamen vos advisamus quod non potestis vos impedire de illis processibus, qui iam forent intromissi per nostros advoeatores comunis; qui advoeatores teneantur de illis dare vobis noticiam, ut sciatis, quid debeatis observare; declarando vobis, quod potestis etiam sindicare omnes reetores et officiates, qui habuissent et haberent regimina vel officia per gratiam a nostro dominio.

262

Volentes etiam declarare vobis libertatem, quam habetis, super factis, pro quibus misi estis provisores, committimus vobis, quod quando eritis in locis et terris, ad quas ire debetis, debeatis esse et eonferre cum rectoribus ipsorum locorum, et secum inquirere et diligenter examinare de omnibus, que vobis viderentur esse utilia et neccessaria pro commoo et conservatione ipsorum locorum, et facta diligenti examinatione, debeatis requirere ipsos rectores, quod poni faciant suam opinionem et consilium in scriptis, quas suas opiniones inclusas suis litteris vobiscum Venetias apportabitis et nobis presentabitis, et liceat vobis et cuilibet vestrum venire postea ad consilium rogatorum et additionum infra sex menses post vestrum reditum Venetias, et eonsulere et ponere partem super omnibus, que videbuntur vobis vel alicui vestrum commoda et nec cessaria pro bono, utilitate et conservatione locorum nostrorum, et ultra predictam generalem libertatem si aliquid vobis specifice mandabimus, debeatis examioare et providere, sicut vobis mandabimus, non derogando tamen specialibus rebus vobis commissis. Principaliter volumus, quod in quocumque loco nostro, ad quern ibitis, videre et diligenter examinare debeatis rationes nostras salis et omnium aliarum instratarum nostrarum cuiuscumque conditionis existant et de quocumque tempore, sicut vobis videbitur, babendo libertatem de male ablatis et de male administratis, quam habetis de aliis rebus vobis com missis. Verum volumus, quod in quocumque loco videre et examinare de beatis, quantam intratam habemus, et quantam expensam, et quantum plus utilitatis baberi posset, et quibus modis et que expense essent cassande, et que fiende pro securitate ipsorum locorum nostrorum. Item specialiter volumus, quod videatis omnes munitiones omnium locorum nostrorum, ad que ituri estis, et investigetis diligenter, si per negligentiam vel defectum rectorum diete munitiones devastate vel diminute essent, et contra rectores, postquam Venetias redieritis, procedere debeatis sicut ipsorum commissio in bac parte declarat, et sicut facere possunt offitiales rationum, adducendo vobiscum munitiones cuiuslibet loci de per se, de quibus in vestro reditu particularem informationem nostro dominio dare debeatis. Et si vobis videretur, possitis una cum rectoribus nostris dictorum locorum providere, quod ipsa loca fulciantur munitionibus necessariis ad expensas camerarum nostrarum. In quocumque loco ibitis, videre debeatis monstras omnium illorum, qui habent stipendium a nostro comuni, et omnes illos, qui vobis ambobus videbuntur insufficientes, cassetis a nostro stipendio, exceptis his, qui haberent similia stipendia per gratiam, ad quod non possint reassummi sub pena rectori librarum centum, et reponatur, et mandetis rectori, ut reponat alium loco illius, quern cassavissetis, sufflcientem et bornim. De aliqua condemnatione vel sentencia, que fiet per placitare vestrum vel alieuius vestrum, non potest fieri gratia, donum, remissio, reeompensatio, termini elongatio vel aliqua declaratio nisi per sex consiliarios, tria capita de quadraginta et tres partes maioris consilii. Et licet aliquis vestrum intromiserit aliquem, si postea non verierit ad placitandum ilium, non debeat habere partem penarum, sed sint dicte pene illius solius, qui placitaverit per ilium modum, qui superius dicitur, salvo semper iusto impedimento, quod cognoscatur per nostrum dominium.

263

Quoniam sumus informati, quod in multis nostris civitatibus non fuerunt facte nostris stipendariis aut aliis habere debentibus a cameris debita solutio, ymo dictos stipendarios necessitate compulsos oportuisse vendere pagas suas pro medietate, et ut nobis relatum est, pro tercio eius, quod habere debebant, et illi, quibus tales emptiones seripte fuerunt, habuerunt tales denarios sibi scriptos statim vel paucis diebus post in pecunia numerata, quod quidem nobis valde displicet; et propterea committimus vobis, quod quando eritis ad loca, per que ituri estis, diligenter inquirere debeatis contra omnem personam, quam senseritis fecisse talia mercata per modum predietum; et quoscumque noveritis emisse de talibus denariis, et fuisse lucratos medietatem vel tercium, faciatis illud lucrum restituere, et dare venditori, de quo lucro restituto volumus, quod habeatis soldos duos pro libra; sed si inveniretis aliquem rectorem vel officialem nostrum fuisse principalem vel participem huiusmodi emptionis vel lucri, debeatis procedere contra eos vel eum ultra restitutionem lucri ad ilium tangentis ad quartum plus pro pena; et si dictus rector vel officialis per amiciciam illos dedisset aut consensisset huiusmodi illicitis et inhonestis mercatis, possitis contra illos rectores vel officiales procedere, sicut vobis videbitur, cum ilia libertate, quam habetis de aliis vobis commissis, et de predictis accusator habeat soldos duos pro libra de parte, quam restitui feceritis, et teneatur secretus. Et quia in locis, ad que ituri estis, sunt multi veri et veteres debitores nostri comunis sine ulla eonditione, quorum preteriti sunt omnes termini et omnes sue consuetudines solvendi, committimus vobis, quod quando eritis in dictis loeis, et essent similes debitores, debeatis fieri facere proclamationes, quod debeant infra ilium terminum, qui vobis videbitur, secundum moram vestram in dictis locis persolvisse capitale sine pena; et si non solvent ad dictum terminum, tunc exigere debeatis capitale et soldos duos pro libra, que sit vestra, et si inveniretis tales debitores, qui forte mortui essent, quorum bona invenirentur, exigere debeatis, habendo soldos duos pro libra. Et quoniam inter Coyam Humoiam Scutarensem et nonnulos alios fideles nostros vertitur differentia pro quodam tereno vocato Jugi et pro villa quadam vocata Daya, volumus, ut cum fueritis Scutari, audire debeatis partes contendentes, et bene intelligere iura utriusque, et faciatis in hac causa terminationem in scriptis, sicut vobis videbitur esse secundum deum et ius. Vertuntur insuper differentie quedam inter fideles comunitates nostras Arbi et Pagi propter causam confinium circa villam de Novaia, et aliis de causis, que differentie diu agitate et in longum ducte, nunquam potuerunt diffmiri; et propterea volumus, ut cum eritis in illis partibus, audire debeatis iura et allegationes utriusque comunitatis, et bene intelligere differencias illas et eausas differenciarum, et pro viribus conemini de piano ipsas comunitates concordare, quam concordiam si facere poteritis^ fieri faciatis tales scripturas et ita claras, ut amplius exinde differencia oriri non habeat; si vero eas concordare de piano non possetis, volumus, ut bene informati de quibuscunque differentiis inter dictas existentibus, postquam Venetias redieritis, veniatis ad consilium, et ponatis illas partes, que vobis videbuntur.

264

Volumus insuper, ut quascunque sententias civiles fatas per rectores nostros a ducatis viginti infra, de quibus se appellarent ad vos, ineidere et laudare possitis, ieut vobis secundum iusticiam videbitur existentibus ambobus eiusdem opinionis, existentibus presentibus ambobus partibus, exceptis tamen causis> que iam cepissent appellari Venetiis ad nos tros auditores. Item volumus, quod sindicare debeatis sindicos, qui ad loca, ad que ibitis, fuerint a decern annis citra cum ea libertate, quam habetis contra rectores. Habere debeatis pro toto hoc sindicatu de salario ducatos quingentos pro quolibet; ducendo vobiscum duos famulos pro quolibet unum notarium cum uno famulo et unum rationatorem et unum coquum, et potestis expendere ucatos duos et unum tercium in die non computatis agoziis equorum et nabulis navigiorum. De parte 118, de non 0, non sineeri 1. Senato Mar. III. c. 9. tergo, u mlet. arhivu.

God. 1447. 1. svibnja, u Mieteik

Republika odgovara poslaniku Ivana, upravitelja Ugarske, da mu za sada nemoe pruiti pripomoi, posto i ona vodi rat s Turci. 1447. 1 maii. Quod respondeatur comiti Vulko ambassiatori Johannis gubernatoris regni Hungariae, qui petebat nomine ipsius Johannis subsidium ut melius et potentius procedere possit contra perfidos Teueros", quod nos ipsi gerimus bellum cum Turcis, cuius causa pro nunc sumus in impossibilitate succurrere ei, sed facta pace, erimus semper prompti et optima mente dispositi ad ea omnia, que honorem omnipotentis dei et cnristiane religionis concernant, et que placita et grata sue excellence fore noscemus." Seereta consilii rogatorum, lib. XVII., u mlet. arkivu.

&o& 1447. 29. srpnja, n Mletcih.

Pie se predstojnikom Zadra glede tvrdjavica, to je nudio ban Petar Mletcanom, i neka dozvole poslaniku kneza Tarantskog, da iz Senja pre nese u Bari sto puaka. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Hectori Pasqualigo de suo mandate comiti et Nicolao Memo capitaneo Jadre fidelibus dilectis salutem et dilectionis affectum. Denotastis nobis uteris vestris ea, que habueratis a reverendo pre domino episcopo Sardonensi oratore magnifici domini bani Pirchi de castris etc. quam a nuntio illustrissimi domini principis Tarenti, qui de partibus Segne Barulum centum sclopetis eondueere vellet. Quare dicimus, quod si deminus banus Pirchus de facto illorum castrorum vobis quicquid dici faciei earn faciemus deliberationem et ei respondebimus, t conveniens nobis videbitur. Nuntium vero supraseripti domini principis de Segna extrahere et Barulam eondueere permittatis selopetos centum ad omnem eius requisitionem. Data in nostro dueali palatio die xxvira iulii, indictione x, 1447. Ducali e terminazioni, lib. 1., c. 103,, u radarskom arkivu.

265

God. 1448. 3. siecnja, u Mletcih.

Mletcani odgovaraju na dva Usta Ivana Hunjada, hojimijih obaviesivao, da ne kupi vojsku proti ttjim, te preporuivao jim Nikolu Trogiranina. 1447. 3 ianuarii. Bespubliba veneta respondit Johanni Hungady, se recepisse litteras suas de die 18 octobris, in qua confirmat, se non colligere exercitum contra earn; et alias de die 7 novembris pro commendatione et favore spect. militis domini Nicolai de Tragurio, quibus breviter respondemus, quod illi, qui intercessiones vestras postulant, recte quid agant, intelligunt, nam nee effieatiores neque nobis gratiores impetrare possent. Ideo intuitu excellentie vestre ipsum dominum Nicolaum eiusque negotia commendata suscipimus, ut intelligat, preces vestras sibi plurimum profuisse". Secreta consilii rogatorum lib. XVII., u mlet. rkivu.

God. 1448. 26. yeljace, u Mletcili.

Odgovara se na molbe poslanika obine rabske. MccccxLvii. die xxvi. februaru. Quod capitulis porrectis per ambassiatores fidelis comunitatis nostre Arbi, respondeatur in bac.-forma. Et primo ad primum huius tenoris, videlicet: Quod cum alias vestra serenitas inter alias concessiones factas dicte comunitati voluit et ordinavit cum suo consilio rogatorum, quod libras 2800 parvorum vel circa, de quibus erant debitores camere Arbi, solvere deberent de suis introitibus de anno in annum videlicet xv pro c, et quod dictis vestris fidelibus restitui debe rent pignora aecepta per dominum camerarium Arbi, sed dominus comes Arbi simul cum ipso camerario ad instantiam dominorum rectorum Jadre, conpullerunt ipsos vestro fideles ad solvendum ultra dictam ratam contra mentem et intentionem vestri dominii, cum maximo eorum damno et interesse. Quare dignetur vestra serenitas scribere et mandare eidem domino comiti Arbi, taliter quod sit informatus de terminis coneessis et stabilitis per vestrum dominium, secundum gratiam obtentam alias de solvendo de suis intratis in anno xv pro centenario, quia aliter eis non esset possibile solvere. Et quod id, quod exactum est per ipsum dominum comitem et camerarium ultra ratas predictas, ponatur eis ad conputum in aliis ratis, quas facere debebunt ia futurum. Respondeatur, quod quia intentionis nostre est, quod gratiam, quam ipsis fidelibus nostris semel concessimus, eis inviolabiliter observetur, mandabimus rectori nostro Arbi et successoribus suis, ut earn integraliter observent. Et sic autem huius consilii scribatur et mandetur. Ad secundum huius tenoris videlicet. Ceterum cum inter ipsam comu nitatem Arbi, et comunitatem Pagi vertatur lis super confinibus dictarum comunitatum, quia illi de Pago non sunt, nee remanent contenti de eo, quod alias terminatum et sententiatum fuit super facto ipsorum confinium, et quotidie inferrunt damna et violentias ipsis vestris fidelibus Arbi, sitque etiam differentia super expensis factis et secutis hie Veneciis pro decisione alicuius sententie, pro quibus differentiis et novitatibus resecandis, et pro quiete et contentamento partium, et ut predicte differentie refor-

266

mentur, dignetur vestra serenitas mittere ad dictas partes duos vestros nobiles ad expensas partis succumbentis in lite, qui audiant et intelli gant jura partium, videant locum differentiarum, et habitis necessariis informationibus super ipsis differentiis sive causis, diffiniant et terminent, prout eis secundum jus et justiciar, justum et conveniens apparebit, ut dicte partes quiete et pacifice insimul vivere possint. Respondeatur, quod pro minori expensa ambarum ipsarum fidelium comunitatum nostrarum et pro maiori earum commoditate differentiam suprascriptam comittemus examinandam et decidendam comitibus nostris Polle qui de proximo iturus, Pagi et Arbi cum omni autoritate et pleharia libertate sententiandi terminandi et diffiniendi suprascriptam differentiam, et quicquid per eos aut maiorem partem eorum sententiatum et diffinitum fuerit, validum et firmum sit.,Et exnunc captum sit, ut sic fiat et observetur. Ad tercium. Item cum multi forenses hactenus facti fuerint et querant fieri cives Arbi, et de consilio ipsius terre, qui non habitant in Arbo, et hoc faciunt ut gaudere possint datiis vestri dominii et beneficiis dicte comunitatis, quod vertitur ad damnum vestre dominationis et ipsorum vestrorum fidelium, dignetur vestra serenitas concedere dicte comunitati, quod dicti cives sive nobiles facti et fiendi, non possint gaudere alicuius officio vel benefieio dicte comunitatis, nisi ipsi tales cives et nobiles facti ut supra babuerint continuam residentiam cum suis familiis in Arbo, nam dicti tales cives, qui querunt fieri cives et de consilio principaliter hoc faciunt pro sua utilitate propria in damnum vestri dominii et dicte comunitatis, declarando tamen, quod illi cives et nobiles qui irent extra in officiis vel pro mercationibus, aut aliis causis eis occurrentibus cum intentione redeundi illuc, cum essent expediti, non subiaceant ordini et stricturis suprascriptis remanentibus in Arbo familiis suis, uti superius dictum est. Respondeatur, quod quia judicamus quod juste petant, fiat eis ut petitur, et sic mandetur comiti Arbi et successoribus suis ut observent, et faciant inviolabiliter observari. Ad quartum huius tenoris. Verum, quia lobia ipsius terre, in qua dominus comes habet suam residentiam cum omnibus nobilibus et principalibus civibus ipsius terre, et ubi idem dominus comes residentiam faciat ad redendum jus, tendit in ruinam, quod esset cum magna deformitate ipsius loci, et incommoditate ipsius domini comitis quia non haberet locum ubi stare posset ad jus reddendum nisi in suo palatio, ubi habitat cum uxore et familia, et dicta comunitas non sit potens ad faciendum dictam expensam, quoniam omnes introytus ipsius terre sunt vestri dominii sicut notum est vestre serenitati, dignetur vestra serenitas concedere, quod idem dominus comes possit expendere de pecunia vestri comunis in reparatione ipsius lobie ducatos quinquaginta auri, vel circa, sicut requiritur secundum informationem habitam a magistris praticis in hoc. Respondeatur, quod sumus contenti ut comes noster Arbi reparari faciat lobiam suprascriptam de denariis nostri comunis, non possendo expendere in ipsa reparatione ultra ducatos 40. Et sic. mandetur ei ut faciat et observet.

267

Ad quintum huius tenoris. Ultimate cum illi vestri fideles Arbi acceperint ad affictum a vestris rectoribus Arbi salinas vestri comunis cum conditione secundum provisionem factam per vestra consilia, quod pro trata salis, qui portaretur, sive expediretur per warn Montanee, exigerentur ducatos xxv pro centenario, et per viam Marcliie ducatos decern ad rationem librarum quinque soldorum quatuor pro quolibet ducato, et quia ipsi vestri fideles non habent modum vendendi salem suum de dictis salinis ad denarios contatos, conpulsi fuerunt ilium dare in credentia sub spe solvendi dictas libras 5 soldos 4 pro ducato, sed vestra serenitas non informata forte de predictis scripsit ultimate domino comiti Arbi, quod exigat ducatos ad rationem librarum 5 soldorum 14 pro ducato, quod esset cum notabili damno ipsorum nostrorum fidelium. Supplicatur vero dominio, quatenus dignetur observare dicte comunitati circa hoc id, quod eis promissum fuit alias, ut est dictum, per nostra consilia cum illis, qui acceperunt ipsas salinas ad affictum cum suprascripta conditione, et sub spe illius essent potius et citius contenti iilas dimittere et renunciare, quam eas tenere cum tali innovatione et onere; super quibus omni bus degnetur de consueta dementia vestra serenitas cui se humiliter recommendat, providere. Respondeatur, quod ad omnes alias cameras nostras Dalmatie exiguntur libras 5 soldos 14 pro ducato, et si ipsi comunitati nostre Arbi concederemus id quod petunt, id esset causa, ut alie comunitates nostre Dalmatie similiter peterent, que res dominio nostro esset incommodissima. Et propterea si illi qui acceperunt ad affictum salinas suprascriptas, eas refutare volunt, sumus contenti, ut sint in libertate sua refutandi eas infra terminum dierum quatuor, postquam comes noster Arbi istas literas nostras receperit, quas salinas, si illi qui eas habent, refutaverint in termino predicto, ipse comes reincantari faciat et deliberet ad publicum incantum iuxta consuetudinem, cum conditione, quod exigantur libras 5 soldos 14 pro ducato ut superius dictum est. Ad sextum et ultimum per quod Nicolaus de Seaffa, unus ex suprascriptis duobus ambassiatoribus Arbensibus in sua specialitate supplicat sibi concedi certum terminum ad solvendum datium suum pro sale per eum vendito murlachis, ultra terminum sex mensium sibi concessum per expressam condicionem incantus sui. Respondeatur, quod habito respectu ad necessitatem camere nostre Jadre, pro nunc habeat pacientiam, et solvat ad terminum suum. Tenor autem supplieationis prefati Nicolai est iste. Illustrissimo ducali dominio etc. sicut apparet in filcia. De parte omnes alii, de non 3, non sinceri 2. Senato Mar. VII. 45., u mlet. arhivu.

God. 1448. 7. oujka, u Mletcih.

Odgovara se 'poslanika, ugarskoga kralja, da se nije u stanju dati mu pripomoi. 1448. 7 marcii. Captum, quod respondeatur Nicolao decano Cracoviensi, amhasciatori regis Hungariae, redeunti a curia romana et a rege Aragoniae, qui ei promiserant solutionem pro 4000 equitum et ecclesias-

268 ticas decimas, quod respublica a longo tempore helium gerit cum Turcis, cuius causa ad paupertatem redacta est Sed in casu quo fuerit papc7 et statutum foret mense aprili ire contra Turcas, reperiemus ad omnia prontissimi pro comodo Christi fidelium et eorum defensione et potissime illius regni, cui valde sumus affecti. Secreta consilii rogatorum lib. XVII.} u mlet. arhivu.

God. 1448. 16. traynja, u MletcIL

Uz molbu Ivana kneza senjskoga tada u Mletcih, republika alje onamo svoga plemia, da onu brau medju sobom pomiri. 1448. 16 aprilis. Cum venerit ad presentiam nostram magnificus dominus Johanes comes Segne, qui ut expositum fuit huic consilio per serenissimum ducem dicit de novitate et discordia, que est inter illos fratres et nepotes, et vellet, ut nos interponeremus, quod inter eos bornim sequeretur concordium, et unusquisque eorum haberet partem suam. Et sit certum, quod pater eorum fuit intimus et bonus amicus nostri do minu, pro nobisque facit etiam tenere filios nobis benevolos; vadit pars, quod pro celeriori rei expeditione, et ut citius repperietur, qui accedat, detur Jibertas collegio eligendi et mittendi unum nostrum nobilem oratorem ad dictos dominos cum mandato se interponendi et eos reconciliandi cum ilia commissione, que circa hoc huic consilio convenire videatur. - j - 134, 4, non sinceri 0. Electus: Ser Nicolaus Barbo q. Petri. Secreta consilii rogatorum, lib. XVII., u mletakom arkivu.

God. 1448. 4. svibnja, u Mletcih.

Njeki se nudi republici, da e ubiti Skenerbega uz nagradu od 100 dukata na godinu, a ona pristaje. 1448. 4 maii. Cum quidam fidelis subditus noster, qui est persona bone reputationis et pratica et sagax, dii feeerit nostro dominio, quod haberet modum dandi vel dari facieudi mortem Scanderbergo inimico nostro, sed vult habere provisionem ducatorum c. in anno; yadit pars, quod respondeatur sibi, quod si ipse dabit vel dari faciet mortem Scan derbergo predicto, sumus contenti dare sibi in vita sua provisionem predictam; et ut libentius ad hane rem se ponat, dicatur ei, quod volumus habere eum in gratia nostri dominii, in omnibus licitis et honestis precipue comendatum. Et quia hec provisio posset esse nimis longa, et loca nostre Albanie sunt in periculo manifesto, et indigent celeri provisione, ex nunc sit captum, qnod accipiantur pedites c, et mittantur Scutarum, et comes illos teneat et dividat per ilia loca Albanie, sicut sibi videbitur utilius et magis necessarium. + 36. Ser Franciscus Capello vult partem suprascriptam cum infrascripta etiam addieione, videlicet. Item quia per pacem dominus Teucrorum promittit punire suos subditos, qui contra nos facerent, et etiam pro loeis Scutari et Alexii datur certa quantitas denariorum Teuero, sicut patet

269 per.capitula dicte pacis, ex nunc sit captum, quod per viam Durachii mittatur unus notarius nostre cncellarie ad Teucrm cum ilia comissione, que sibi dabitur per collegium, - j - 51, 7 , - 7 . Seereta consilii rogaiorum XVII. c. 221., u mletakom arhivu.

God. 1448. 30. syilmja, n Mletcih.

Podjeljuje se Stefanici Cmoeviu godinja pripomo od 500 perpera. 1448. die xxx maii. Sapientes ordinum excepto ser Heustachio Truno. Cum per ea, que liabentur a rectore nostro Gatari, maxime persvadeatur, ut Stefanize detur provisio ypperperorum v centum sicut habent alii fratres a nostro dominio, qui non sunt tante reputationis, quante est idem Stefaniza, et maxime propter nova, que impresentiarum sentiuntur de partibus deinde; vadit pars, quod dicto Stefanize detur decetero a camera nostra Gatari provisio ypperperorum v centum in anno sicut habent prefati fratres sui, ut habeatur gratus et favorabilis in negotiis, que impresentiarum occurrunt deinde pro bono status nostri. De parte 97, de non 3, non sinceri 3. Senato. Mar. III. c. 6$ r., u mlet. arhivu.

God. 1448. 27. lipnja, u. Mletcih.

Poto poslanik nemoe smiriti senjske knezove, nalaze mu se, da se povrati. 1448. 27 iunii. Cum orator noster ad partes Segne scribat parum sperari posse, eum quicquid bni facere posse circa concordiam illorum dominorum", praecipitur ei3 quod redeat. -f- alii 0 1. Senato Mar. Vol. III., u mletakom arhivu.

God. 1448. 27. lipnja, u MletciL

Senat alje Andriju Veniera u Albaniju, neka digne Turke na Skenderbega, ili nemogui tako, s ovim sklopi mir. 1448. 27 iunii. Ser Eustachius Truno, ser Jacobus Suriano, ser Francicus Capello, sapientes ordinum. Nos Franciscus Foseari dei gratia dux Yenetiarum etc. omittimus tibi nobili viro Andree Venerio dilect civi nostro, quod cum omni sollieitudine possibili te confere debeas ad partes Albariie, et primo esse debeas ad collegium cum viro npbile Paulo Lauredano eomite et capitaneo Scutari, et illi dicere, quod quia non potest esse ubique nee cum securitate civitatis potest se extra civitatem exercere, tu illuc missus es, et ipsi soli debeas dicere eausam accessus tui ad illas partes et narare omnia, que tibi committimus, ut habita ab eo informatione de statu et conditione, in qua se reperiunt res illarum partium, possis melius exequi nostra mandata, traetando omnia secum ita secrete, ut non divulgentur nee sciatur ab aliis quam a vobis pro meliori executione rerum nostrarum. Si dictus comes Scutari per medium nuntii Admorati Turchi haberet modum faciendi descendere Teucros in Albaniam ad damna Scandarbegbi,

270

sicut ipse nobis scripsit et nos illi rescripsimus et mandavimus ut pro* sequatur ad faciat toto posse, quod veniant, in hoc casu volumus, quod ipsum comitem horteris et juves, si in aliquo juvare poteris, ut dicte gentes Teucri cito conducantur in paisium Albanie ad ruinam illius Scandarbeghi perfidi, et dari faciendo per gentes, subditos et omnes terras Albanie nobis subditas illis geotibus Teucri omnes favores possibles, quibus mediantibus dictus Scanderbego non modo de Albania, sed de mundo ejiciatur. Si vero, habito consilio cum dicto comite Scutari, intelligeres et videres, predictas gentes Teucri esse descensuras sed tarde, in hoc casu ut possis retardare et frigescere animum dicti Scandarbeghi, volumus, quod ad eius presentiam vadas cum nostris litteris credentialibus, quas tibi dari fecimus, et post salutationes et generates oblationes, que in similibus requiruntur convenientes honori nostri dominii, eidem Scandarbegho dicere debeas de antiqua et maxima amicitia habita cum domino Juanne patre suo, et quantas comoditates sibi fecimus; et mortuo ipso patre, quantas benignitates nostra dominatio erga ipsum magnificum Georgium et fratres suos ostenderit, et quanta benefitia a nobis et a nostris reetoribus receperit, propter quod valde adminati sumus, quare ipse dominus, quern ut filium reputabamus, fecerit et faciat contra nos, terras, loca et subditos nostros, id quod fecit, et quod propter ea, que erga patrem suum et erga ilium et fratres relictos iuvenculos fecimus et fieri iussimus per rectores nostros illarum partium, non expeetabamus tale meritum, ut contra nos et statum nostrum bella gerat; et propterea rogamus magnificentiam suam, quod velit ab offensis desistere et bene vicinari nobiscum, et considerare tempus futurum, quia res non semper in eodem statu permanent. Et eum his et aliis verbis et rationibus, que tibi videbuntur, tractabis et practicabis inducere eum ita, ut desinat ab offensis, intrando in pratica dandi sibi denarios annuatim. si denarios voluerit, vel promittendo sibi sub generalibus verbis res gratas et honorificas sibi, nee concludendo sed rejiciendo et confutando petitiones, quas faceret de castellis et denariis, et dicendo, quando tibi tempus videbitur, quod opus est tibi habere consilium comitis, vel responsionem nostri dominii, vel per alia similia verba ducendo rem in tempus de die in diem, quousque gentes Teucri versus Albaniam apropinquaverint etintraverint, quod quando certe scieris, debeas cum illis rationibus et verbis, que tibi videbuntur, ab illo Scandarbegho discedere et Scutarum redire vel ad alium locum, qui tibi videretur melior pro te et pro bono agendorum nostrorum. Si vero videres gentes Teucri non venire nee esse venturas, et desperatum esse omnino earum descensum, in hoc casu volumus, quod cum ipso Scandarbegho venias ad conclusionem, et promittas illi denarios annuatim pro se tantum; et si pro se tantum nollet, sed vellet pro suis heredibus, etiam pro heredibus promittas, non transeundo summam ducatorum M. v. centum in minori summa concludes, tanto laudabilior eris apud nostrum dominium. Hoc vero quod dicimus de denariis promittendis Scandarbego est, in casu quo Dagnum remaneat nostro dominio, aut si perditum esset, reddatur nobis; sed tenente dicto Scandarbego Dagnum, sicut dicitur, quod tenet, volumus, quod non excedas summam ducatorum v centum in anno, imo multo minus promittas, si cum minori summa

271 facere poteris, concluendo secum; quia propter conditionem presentis temporis volumus omnino, pacem facias. Si vero dictus Scanderbego nullis rationibus flecteretur, nee ad ullam compositionem venire vellet, aut ita magna peteret, quod assentire non posses, in hoc asu dicas velle scribere nostro dominio, et pratica habendi sufferetias, et interim caute da operam alloquendo Paulum et Nieolaum Duchaino, et sine mediatore si poteris, ut cautius facias et provideas cum promissionibus pecuniarum et villarum aut aliter cum quam maiori avantagio nostri comunis poteris, quod separentur ab ipso Seandarbego et velint esse nobiscum, qui sibi et suis filiis et filiis filiorum longiori tempore iuvare poterimus, quam ipse Scandarbego, et non discedere a conclusione, quia sumus informati, quod sine Ducbainis ipse Scandar bego erit valde impotentior nobis, et faciliter poterit destrui. Si opus erit tarn pro concordio faciendo cum Scandarbego quam pro ipso concordio faciendo cum Duchainis facere promissiones consiliariis vel aliis personis, que iuvare possent hane rem, damus tibi libertatem possendo promittere de rebus, que in illo pacto promittuntur, ut sunt vestes, elamides et etiam provisiones aliquorum iperperorum in mense ad beneplacitum nostri dominu ac utilitatem et paeem nostri dominu quam magis poteris. Ceterum quia sensimus gentes despoti apropinquare Cataro, et habuisse passus Zente a Jurassinis, que obligate nostro dominio pro honoribus, pecuniis et provisionibus, quas sibi dabamus, deffecerunt a fide sua, volumus, quod executis predictis aut illis in tempus positis aut etiam non conelusis cum illo Scandarbegho, quando tibi, qui presens eris, tempus videbitur, vel videris secundum exigentiam rerum esse magis neccessarium, debeas te conferre ad despotum, si in Zentam vel prope illas partes Albanie vel Catari venerit, vel ad capitaneum suarum gentium, si personaliter non venisset, et ilii dicere: quod cum illustri domino Stefano despoto, avunculo suo, pacem et amicitiam contraximus pro se et pro ipso magnifico domino Georgio, eui domino Georgio multas commoditates fecimus, et pro nostra pace et amicitia multa benefitia suscepit in persona et statu suo, nunc autem cum ipse dominus male informatus de nostro dominio, veniat cum potentia et exercitu suo contra nos et statum nostrum, nulla prius advisatione facta, ut ipsum regem et amicum decebat, valde admirati sumus et admiramur, quare ipse amicus et per pacem colligatus noster, quern fratrem reputamus, faeiat hec contra statum, terras et loca nostra, que olim in tempore adversitatum suarum repperifc sibi ita obedientia, ac si iOarum fuisset verus dominus; et quod propterea dicere placeat, qua causa hoe faeiat, et quid est, quod a nostro dominio velit, quia libertatem habes a rebus licitis et honestis non disce dere. Et si diceret de terris suis, videlicet Antibaro, Drivasto et Budua, respondere debeas, quod eas non sibi sed ccmiti Stefano Vuz'eh aceepimus; quoniam eas obsederat, et ipse dominus despotus tunc impotens erat tenere illas, nee hoc sibi iniurie potest imputare, quia multo melius fuit, quod nos amiei sui illas acciperemus quam comes Stefanus hostis suus et noster, cum illis potuisset potentius et sibi et nobis offendere, et quod in illis civitatibus muitas expensas feelmus sine ulla nostra utilitate, nichilque de illis habuimus nee habemus nisi obedientiam tantum,

272

que nobis multo magis damnosior est quam utilis, et quod propter hoc non velit bella gerere et esse causa tautorum malorum, quanta sequuntur ex guerris. Et si peteret, puod ilia loca sibi reddantur, respondeas ei, quod ut cognoscat, quod cum illo bonam amicitiam et pacem habere velimus, sicut semper habuimus, sumus contenti ilia loca sibi reddere retro, sed reddat nobis expensas, nam si velut amiei sui huiusmodi terras de manu suorum inimicorum accepimus, et cum expensa et damno tenuimus, honestum et iustum est, quod reddat nobis id, quod expendimus, quia nulla nostra utilitate id factum est; et in hoc cum solita tua prudentia taliter se geras, quod potius concludatur reddendi eas sibi in pace cum refectione expensarum per nos factarum, quam permittere, quod cum sua potentia ipse eas rapiat et nobiscum stet in guerra. Si diceret de mille ducatis, qui sibi dari debent singulo anno de Scu taro, respondebis: quod paratus eris illos sibi dari facere, sicut ex pace fieri debet, sed sicut scit ipse dominus, debet mittere suos subditos Scutarum et Catarum pro sale et aliis mercationibus, et tenere stratas mercatoribus apertas, et iam dudum id non fecit, et non habente civitate introitum, non potest reddere exitum. Sed in hoc stare vis omni honestati, quia te certum facis, quod a rebus licitis et honestis nunquam ipse recedet; et ut in hoc possis honestare et in praticis sustinere iura nostri dominii, dari tibi feeimus eopiam pacis et eompositionum, quas cum illo habemus, quia si non misit subditos suos Scutarum pro sale et merca tionibus, quia tunc non erat in dominio, non est conveniens, quod habere debeat ducatos mille de introitibus Scutari. Et cum hoe et cum aliis rationibus, que occurrent, procurabis te expedire a solutione preteriti temporis. Quando autem dictus dominus vellet omnino terras suas et suos mille ducatos annorum preteritorum, nee rationibus moveretur, quia in armis est et potens, et tu videres non posse aliter facere, sumus con tenti, quod provideas eoncludere, quod reddendo sibi terras suas, excomputetur propter expensam in illis terris factam, id quod petere vellet pro annuali provisione Scutari annorum preteritorum. Et cum ipso pacem coneludas quanto honestiorem et meliorem poteris pro nostro dominio, quia licet illas terras liite tenere possemus, tamen propter conditionem presentis temporis nostra intentio est facere pacem. Quando vero non posses omnino aliter cum ipso despoto vel suo capitaneo pacem facere, factis per te omnibus argumentis et omni arte possibili et factis omnibus experientiis, nulla ratione vel causa moveretur ad pacem cum conditionibus suprascriptis, denique postquam omnino aliter facere null modo posses, tibi damus libertatem pro habendo pacem secum, attenta conditione presentis temporis, quod venire debeas ad conclusionem pacis cum ipso despoto, si ibi aderit, vel cum capitaneo vel locumtenente suo dandi sibi tres terras suas suprascriptas, videlicet Antibarum, Drivastum et Buduam, et de Scutaro ducatos a mille usque tres mille pro provisione temporis preteriti ex rationibas supraseriptis, promittendo tamen quanto minus poteris et ad partem ad partem usque ad dictam summam, et dando quantitatem promissam in uobus annis proximis per ratam, quia propter guerras et malam conditionem paisii aliter sibi attendere non posses, et quod singulo anno decetero dicta annualis solutio de tempore in tempus

273 curret sicut ex pacto debet, mittente ipso dominp SUPS suMitos Seutarum et Catarum pro sale, et tenendo stratas apertas, ut mercationes currant. Et si cum despetp vel capitaneo suo tu posses venire ad prati cam, quod, habitis terris predictis, non vellet habere providno suo. Scandarbegho, Turchum et perfidum hominem, valde placeret nobis, quod in casu quo cum ipsp Seandarbegho tu non feeisses pacem, pratices et procures inducendi gentes predictas, quod ad illius Scandarbeghi ruinam et destructionem veniant, faciendo hoe cum illo quam maiori avantagip nostri comunis poteris, sicut de tua dicretione confidimus. Et si pro obtinendo hoc, aut pro meliorando condietionem nostri dominii ad meliores terminos, quam tibi dictum est, tibi yideretur esse opus promittere aliquid consiliariis vel aliis, qui apud illuni despotum vel capitaneum suum repperiuntur, damus tibi libertatem possendi id facere, utendo in hoe tua solita prudentia et discretione, et parsimonizando bona nostri comunis quantum plus sciveris et poteris. Et si cum capitaneo despoti non posses remanere in Concordia, sumus contenti, quod possis, si tibi videbitur, te conferre ad despotum, et cum illo procures obtinere intentionem nostram supraseriptam. De omnibus, que executus fueris, sis solicitus semper tenere advisatum comitem nostrum Scutari pro sua informatione, et etiam scribe sepius nostro dominio pro nostra informatione. De parte alii, de non 7, non sinceri 6. Additum sine consilio, sed cum collegio die 1. julii. Et si tibi videretur utile pro bona et votiva executione rerum nostrarum esse parcendum hominibus paisii, qui in hae novitate Scandarbeghi a fidelitate nostri dominii defecerunt, sumus contenti et tibi libertatem damus possendi parcere omnibus; in eo tamen, quod ad personas suas absolvendas spectat. Si vero isti tales redueti ad gratiam habuissent ante suam rebellionem provisionem, soldum vel pronias a nostro dominio, nolumus quod redueti, illis provisionibus, soldis vel proniis gaudeant sine nostro speciali mandato; poteris tamen eis dicere, quod si redueti ad gratiam ostenderint erga nostrum dominium per opera manifesta fidem et amorem, sint certissimi, quod nostra dominatio, que grata est, remunerabit eos premiis et meritis eopiosis. Si tibi erit opus pecunia, iussimus per patentes litteras nostras omnibus reetoribus nqstris Albanie, quod tibi debeant de denariis nostri comunis providere et subvenire. Secreta consilii rogatorum lib. XVIII. c. 14., u mletakom arhivu.

God. 1448. 1. srpnja, u Mletcin.

Daje se galija i pripomo Ivanu knezu senjskomu, koj je tada bio u zavadi sa svojom braom. 1448. 1 iulii. Cum venerit ad presentiam nostri ominii magnifieus comes Johanes ex eomitibus Segne, qui parte sua et fratrum suorum, qui sunt ex latere suo, multum se commendavit nostro dpminio, quodque dignemur nolle videre destruetionem suam, cum firmiter sciant, comitem tefanum et alios fratres suos, qui sibi et dictis suis fratribns inimicantur, esse dispositps ad totalem ruinam suam, et nolle pacem, sicut per
SPOM. XXI. 18

274 serenissimum dominum ducem huie consilio relatum est; vadit pars, quod respondeatur eidem comiti Johani in hac forma. Quod re vera et nunc et per elapsum continue displieenti anima intelleximus, quod guerra et discordia fuerit et sit inter ipsos fratres, cum precipue, respectu benivolentie, quam gessimus magnifico patri suo, semper 'eos reputaverimus carissimos filios, quodque reputantes ipsum magnifieum comitem Johannem et fratres suos, qui seeum sunt, devotissimos et caris simos nostros, non disponimus videre destructionem suam, sed intendimus viva voce declarari facere comiti Stefano et aliis fratribus factionis sue, quod deveniant ad pacem cum ipso comite Johanne et fratribus, aliter non intendimus videre destructionem suam. Ad partem galee, quam petit, dicatur sibi, quod iuxta requisitionem suam contenti sumus accomodare sibi unam ex galeis nostris cum munitionibus sibi necessariis ac cum capitibus principalibus, sieut petit, ut earn, sieut se offert, in loeis suis armari faeiat suis expensis, cum hoe etiam, quod iuxta oblationem suam, earn in culfo nostro, in opportunitatibus nostris exercere possimus, dando sibi solum panaticam. Et ex nunc captum sit, quod galea, que mitti debebat Nigropontem, acomodari debeat prefato comiti, et ordinetur patronis arsenatus, quod earn aptari et expediri faciant. Scribatur quoque comitibus nostris Arbi, Pagi, Chersi et Ausseri, quod eidem comiti Johanni et fratribus dare debeant favores suos rationabiles et honestos. De parte alii, de non 1, non sinceri 8. Secreta consilii rogatorum XVIII., u mlet. arhivu.

God. 1448. 12. srpnja, u Mleteih.

Odredjeno, da duzdevo viee odgovori na molbe poslanika kotorskih. 1448. die xii iulii. Sapientes ordinum. Cum reverendus pater dominus episeopus Gatari et tres honorati nobiles illius civitatis venerint ad presentiam nostri dominu nomine comunitatis et civitatis cum aliquibus capitulis, ad quorum magnam partem iam provisum est; vadit pars, quod auetoritate huius consilii debeat per collegium dietis ambaxiatoribus responderi pro non atediando istud consilium. De parte omnes alii, de non 3, non sinceri 4. Senato Mar. lib. 111. c. 73 jr.-, u mlet. arhivu.

God, 1448. 29. srpnja, u MljetciL

Dalji naputak Andriji Venerio providuru u Albaniji u poslu Skenderbega. 1448. 29 iulii. Ser Andree Venerio provisori in Albania. Ser Franciscus Capello sapiens ordinum. Propter ea, que ante vestrum recessum de Venetiis habebantur de gentibus despoti, dedimus vobis libertatem promittendi despoto terras et denarios. Nune autem intellecto conflictu et ruina ex gratia dei data gentibus suis, et quod de illo aut sua potentia non est presenti tempore dubitandum, deliberavimus nunc, cum fortuna ipsi despoto adversa et contraria est, quod ad praticam pacis et

275 renovationem amicitie cum ipso despoto deveniatis, sed alia conditione et forma, quam in vestra commissione continetur. Nam neque terras Albanie, neque ducatos mille in anno annorum preteritorum sibi dare volumus ulio modo, quia nihil eorum, que facere tenebatur, factum fuit, imo armata manu contra nos et statum nostrum misit. Volumus ergo et cum nostro consilio rogatorum mandamus vobis, quod ad ipsius despoti presentiam accedere debeatis, et pro parte nostri dominii sub nostris litteris credentialibus, quas habetis, dicere debeatis, quod nostra dominatio cum illustrissimo domino despoto avunculo suo pacem et bonam amicitiam babuit, et similiter cum ipso illustri domino Georgio, cui multas comoditates fecimus, et multa benefitia in tempore adversitatum suarum a nostro dominio suscepit, et in futurum parati sumus similiter facere, tamquam erga fratrem et amieum nostrum, quern habemus et habere volumus, et quod de gente, quam misit contra nos, nulla nobis data notitia, valde admirati sumus, quia ipse bene seit, quod illas terras Albanie, que nullius sunt utilitatis, si non accepissemus de manu Stefani Vuzich hostis sui et nostri, tune potentis in illis partibus, ipse Stephanus fecisset nobis et statui nostro damna multa, et quod non aeeepimus ilia loca cupiditate dominii, quia per dei gratiam multum habemus, neque lucri, quia talia loca non supplent expensas, que in illis occurrunt, sed respectu solummodo situs sui et passus; et ne tenerentur per ilium comitem Stefanum, fuit nobis opus neeessario accipere et tenere ilia pro defensione aliarum terrarum et locorum nostrorum Albanie et quod licet simus per dei gratiam in prosperitate, nihil tamen est, quod magis cupiamus, quam vivere in pace, et presertim cum illis, qui cum nostro dominio in pace nati sunt, sicut est ipse dominus despotus, et quod propterea ut intelligat ipsam nostra sinceram dilectionem et optimum desiderium, nostra dominatio misit vos ad ceMtudinem suam ad renovandum antiquum amorem et bonam amicitiam nostram, et offerendo sibi bonam et perpetuam pacem pro se et suis filiis et descendentibus. Et rogabitis excellentiam suam, quod velit cum nostro dominio amicabiliter et fraterne vivere sicut decet, quum sibi et filiis suis ac eorum descendentibus esse disponimus boni amiei et fautores honorum et comoditatum suarum; et cum his et aliis, verbis et rationibus procurabitis omni vestro ingenio facere cum ipso despoto pacem perpetuo duraturam. Et si concludere poteritis pacem, quod utraque pars remaneat in statu quo reperitur, sumus contenti, quod in bona gratia concludatis; si vero factis experientiis possibilibus non possetis facere pacem, quia diceret velle terras suas predietas, allegabitis rationes suprascriptas et alias, que vobis oecurrent, et quod de sua manu eas non aeeepimus, sed de manu Stefani Vuzich. Et si peteret denarios annorum preteritorum vel futurorum, dicere poteritis, quod gubito, quando armata manu et hostiliter misit suas gentes contra nos et statum nostrum, non tenemur ad aliquid. Et propterea procurabitis pro posse facere pacem, quod omnes stent in terminis suis. Quando vero non possetis sine peeuniis facere pacem, damns vobis libertatem promittere pro tempore futuro ad partem ad partem id minus, quod poteritis, usque ducatos mille in anno de introitibus Scutari, prerogatuiando nostrum dominium in aliis quanto plus poteritis videlicet: quod per terras et loca sua non permittet venire gentes contra
*

276

nos, et permitteret earavanas secure venire ad terras et loca nostra, et etiam suos subditos pro sale, sicut in pactis eoneordii continetur. Quando autem non possetis cum dictis ducatis mille in anno, et quod omnes stent in terminis suis, facere pacem, facta possibili experientia non discedendi in discordia, debeatis in bona gratia redire Venetias.1 Ceterum quia habuimus informationem, quod gentes Teucri descenderunt ad damna Scanderbeghi, ita quod, derelietis locis nostris, ad defendendum statum suum accessit, et Tobias eognatus dicti Scanderbeghi querit habere in Duraehio receptum. Si ergo ita est, volumus et cum dicto consilio rogatorum mandamus, quod pariter cum comite et capitanio Scutari procuretis ruinam Scanderbeghi predicti et Duehainorum, et a latere vestro attendees illorum destruetionem, et hoe ipsum dicimus de Tobia cognato suo et de aliis dominis et castellanis, qui rebelles fuerunt nostro dominio, ut nollo modo in terras vel loca nostra suscipiantur, sed destruantur radicitus, Verum placet nobis et volumus, quod si subditi dicti Scanderbeghi vel illorura dominorum, ut sunt villani et alie miserabiles persone, metu non capi a Turchis, in civitates et loca nostra Albanie confugerent, aceeptentur; sed ipsi domini et alii prineipales, qui cum illis fuerunt contra nos, minime aceeptentur, sed attendatur eorum totalis destructio, ne amplius possint proditorie contra rios et statum nostrum facere, sicut fecerunt sine ulla ratione et causa. Si autem intelligeretis, quod Teucri non persequerentur id, quod inceperunt, placet nobis, quod cum illo Tobia cognto Scanderbeghi et cum aliis, exceptis ipso Scanderbegho et Duchainis, stetur in pratiea bonorum verboruin et secundum quod Turehi vel prosperabunt vel cessabunt, ita se regaot; et vos, ordinatis rebus predictis cum rectoribus predietis, debeatis redire Venetias de omnibus informatus. Et ex nunc sit captum, quod mandetur omnibus rectoribus Albanie, quod dicto Scanderbegho vel aliis dominis, qui contra nos fuerunt, non debeant dare receptum in terras et loca nostra ulio modo, sed secundum consi lium rectoris nostri Scutari et provisoris nostri Albanie regere se debeant in predictis. Et similiter manetur eis, quod cum omnibus illis, cum quibus comes Scutari habebit guerram, ipsi cum illis guerram facere debeant, et non facere cum hostibus pacem, treuguam vel concordium aliquod nisi tantum quantum videretur comiti Scutari pro bona executione agendorum occurentium. Et mittatur hoc mandatum per unam bareham propriam. De parte 78, de non 0, non sinceri 3. Seer eta consilii rogatorum XV11L c. 2if u mlet. arhivu.

(M. 1448. 29. kolovoza, Mletcih.

Sibenicani mole; da se pomnoi broj kula na gradskih zidina, da jim se dade dovoljno oruja za obranu, da jih republika brani proti banu Petru, i da knez sam u feudalnih poslovih pravicu dieli. Turres decern construantur, causas feudales comes solus idicet. Franciseus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Christophoro Marcello de suo mandate comiti Sibeniei et su1

In margine: non fuit data ad tempus; ideo opportuit ita hie registrari.

277

cessoribus suis fidelibus dilectis salutem et dilectioiiis affectum. Fuit ad nostram presentiam Helias Laurentii Lignieich, orator illius fidelissime nostre communitatis Sibeniei, qui sub litteris credentialibus nobis in seriptis portavit quinque capitula, et circa unumquodque eorum multa cum prudentia et ordine nobis declararit sibi commissa per vos et illam communitatem, quibus partieulariter intellectis, et primo ad primam continens. Alia ducal excellentia et alio suo pio et gratioso consiglio humilmente si esposto per parte della fidelissima communita vostra di Sibenieo li capitoli sottoscripti, i quali per vostra solita dementia, considerata la fidelta e meriti di servitii de quelli da Sebenico, vi degnate confermar quelli, perehe li sono in gran segurtade de lo dominio vostro nilla dicta citade vostra di Sebenico. Primo. Concio sia che le parti de Croatia se ha per ferma novella, ehe el nepote de Ghiudanis, che se gran capitan di Vnghari, vien in le parti de Crovatia per oecupare la mitade del Banadego di Croatia con voluntade de Ban Piero, el qual al presente signoriza dicta parte, ad intention, second vien dicto, per far guerra a Dalmatia, specialmente a Zara et a Sibenieo, et perehe la citta vostra de Sibenieo da parte de terraferma habbia gran cireuido e per le torre, si che in longhezza della citta da parte deterraferma non sono senontorre tre e mal in-ordene, et nella facciada della larghezza sono dui, et per segurtade de quella sia necessario de proveder a quella de mazzor numero delle torre, e de reparar diete tre, vi dignate a conceder a quella, che al magnifico misser Christoforo Marcello conte presente sia tegnudo de reddur dicte tre torre da parte de terraferma in altezza e coverta, comme alia torre de san Francesco, alia reparation della quale dicto misser Christoforo ci ha dato bon principio, et ordinar, che siano facte torre diece nove, et che da mo inanzi ogni rector nostro de Sibenieo in suo tempo fosse tegnudo sotto qualche strietura di li denari dela camera vostra di Sibenieo farfabricar de muro una torre da parte de terra ferma alia grandezza e modo si e dicta torre a san Francesco, et slargar il coradore de muro fina all'altxa torre piu propinqua alia torre sar fabricada a quel modo ha fatto zia principio olim messer Francesco Michel in quella conte de Sebenico, et questo fina eompimento de dicte torre diese siano tegnudi d'eseguire, offerendo la communita de Sebenico in far la detta opra de dare tutti i manuali sara de bisogno in la citta de Sebenico, le qual compide seranno perpetual segurta del vostro dominio in quella, et a i servitori vostri de Sibenieo in ogni deffesa ferma speranza. Kespondimus, quod cognoseentes banc petitionem suam procedere ex multa fide et devotione, quam habent erga dominium nostrum, contenti sumus et placet nobis, quod illas tres turres a parte terre firme, quas iam cepistis facere, reparari, cpmplere et reducere faeiatis ad altitudinem et coperturam, prout et sicut est turris sancti Franeisci. Preterea earissimam habentes securitatem et tutelam illius civitatis nostre, ad supplicationem suam deliberavimus, quod sicut super muro dicte civitatis a parte terre, ita per longitudinem quam per latitudinem sunt turres quinque solumodo, ita de novo fiant alie turres decern, hoe modo videlicet, quod quilibet rectorum nostrorum dicti loci tempore sui regiminis edificare et fabricare faciat de novo unam turrem altitudinis, latitudinis et qualitatis turris sancti Franeisci, donee

278

omties dicte decern trres de novo erunt integraliter complete, faciendo elongare curedonum de turre d turrem, que fabricabitur eo modo, quo dedit principium vir nobilis Franeiscus Michael olim comes Sibenici, cum hoe, quod ilia communitas contribuat de operariis mamialibus necessariis ad totum dictum opus in ilia civitate sumptibus suis. Mandamus igitur effieaciter vestre fidelitati, quatenus hanc concessionem et deliberationem nostram observare et observari facere de tempore in tempus debeatis. Ad secundum. Item per le nove oceorreno al presente detto magnifico misser Christoforo conte de Sebenico habbia fatto molte laudabil provision, infra le altre ha fatto far description de tutti i balestrieri e arcieri in la dicta citta vostra de Sibenico et in el suo eontado, et tutti quelli ha trovado senza balestra, et potenti de operarla li ha astricto de comprar, li quail tutti de bona vogia le hanno comprado, ma in la dieta description ha trovado molti apti alia balestra, li quali sono impotenti de comprarla, et aeio che in lo bisogno de la terra dieti homeni se possono adoperar, vi dignate conceder, che per la munition de quella terra de mandar belestre fina cinquanta eon molinelli, li quali se possino imprestar in ogni bisogno della terra a quelli sono impotenti de comprar le balestre, e schiopetti altre tanti, delle qual balestre et sehiopetti li proeuradori del common, di Sebenico siano sempre tegnudi de mostrarve bon conto. Item che la serenitade vostra se degni a conceder alia dicta communitade fina easse cento de veretoni delle balestre de molinello e casse cinquanta de polvere de bombarda et de schiopetti e giavette cinquecento de fil per le balestre, le qual cose se possono adoperar in ogni bisogno della dieta citta di Sebenico. Respondimus, quod ut dicta fidelissima communitas in omnem eventum se tueri et conservare possit in solita fide et devotione dominii nostri, idem eoncessimus, quod orator suus, qui hie est, possit recuperare hie Venetiis ducatos centum quinquaginta auri per concambium vel aliter, et eos dari nostris patronis arsenatus, ut de illis ipsi patroni emant balestras, sclopetos, veretones, pulverem et alias municiones condueendas per ipsum oratorem Sibenicum, et quod dicti ducati centum quinquaginta per nos solvantur de pecuniis illius eamare nostre; si vester dictus orator dietos denarios sic recuperare non posset, contenti sumus et fidelitati vestre mandamus, quatenus de pecuniis illius notre camere per nuntium illius nostre communitatis mittere debeatis Venetias ducatos centum quinquaginta, ut per medium et cum favore patronorum nostrorum arsenatus emat munitiones istas, quas bene custodiri et gubernare facere debeatis, ne perdantur aut aliqualiter devastentur. Ad tertium et quartum. Item concio sia che ban Piero per molte vie e modi non cessa de molest ar e robar i citadini e contadini de Sibenieo, et solamente eommemorando in alguna parte quello ha facto nel tempo del magnifico Christoforo conte de Sibenico, dieto ban Piero siando vegnudo in differentia con molti Crovati sottoposti a lui, infra li quali si e un cavalier messer Zuanne, el qual ha tre ville sul eontado de Sibenico, dicto ban Piero non habbiando alguna reverentia alio dominio vostro, mando suo hoste e roba dicte tre ville sul eontado de Sibenico et non tanto dicte tre ville, mo anchora roba molti altri contadini de Sibenico, la moiera de misser Christoforo mando a lui per sua ambasciada, doi-

279 andose de lui de tal deshonesto atto havea fatto sul territorio della signoria nostra, monendo a quello, volesse far satisfaction de tal dahni; dieto ban Piero Tespo.se, che a lui era licito a mandar a robar ville del suo inemigo, maxime de so homo, fosse poste sul terren de chi se vo lesse, che alli altri contadini de Sibenico, che era robadi, fara satis fation, la qual satisfation da Nada! in qua ha menao in parole, ne non e modo, che voja far alcuna satisfation, anzi e sta conoseiuto manifestamente, che non vol far alguna satisfation. Et conciosia la securtade vostra cum el consegio vostro de pregadi haviti provisto contra simil robation, li qual presumesse robar sul contado de Dalmatia, che el rector, sul territorio delo qual fosse fatto tal robaria, debbia proeeder contra tal robadori condannando quelli alia satisfattion del danno, la qual sententia dicto misser Christoforo v dissimulando in pronuntiar, et acio che dieto ban Piero non se glorii cum quelli rubadori del loro mal far, si dignate comandar a dicto misser Christoforo conte di Sibenico, che in effetto dovesse metter in sententia dicti rubaori otto almaneo scovi secondo la forma della parte presa in lo dicto vostro conseglio de pre gadi ; notificando alia serenitade vostra, che senza far la guerra con lor mazor vendetta e piu. segura via da havere satisfaction de nostri danni, non se puo far se non in metter in sententia, perche se puo dir di n hora non ponno esser senza le terre vostre de Dalmatia. Item per antica usanza contadini de Sibenico per schivare le gran caldane sino alia ma rina de estade hanno soludo andar in Croatia su le montagne con lor animali senza aleuno pagamento, le qual montagne al presente sono nel dominio nelbah Piero; et anche per antica usanza in ogni neccessit hanno habuto sottoposti del detto ban per la vegnuda de Turchi hanno potuto vegnire cum le lor robbe et animali sul contao de Sibenico senza alcun pagamento, non intendendo Murlacchi, li quali per usanza antieha sempre hanno pagato alia camera vostra de Sibenico per el pascolo de lor animal. De alguno tempo in qua dicto ban Piero ha levado nova angaria alli contadini de Sibenico, astrenzendo quelli di pagar el pascolo, et sotto quella umbra molti contadini de Sibenico ha robado senza aleuna remission, toiandoli tutti lor animali. Et occorse questa prima vera prossime passada, che vignando i Turchi in le parti de Croatia, quasi tutti sottoposti al ban cusi Morlachi come Crovati cun le lor robbe e animali scampo sul contao de Sibenico, commettendo gran danno si alli eittadini e contadini, come nelli pascoli del vostro commune, et perche erano vignudi senza Iicentia de messer lo conte de Sibenico, messer Christo foro fece intradir certi animali de tal Murlachi per farli pagar il pascolo alio commune, et anco per neccessitar el ban che refaci el danno e le robarie ha fatto alli contadini et cittadini de Sibenico, dieto ban Piero produsse una littera de gratia della serenitade vostra, per la qual volete, che in ogni neecessita de Turchi occoresse alli suoi huomini, podessero cum le lor robbe e animali vegnir su li contadi di Sibenico senza algun pagamento, et per obedir alia dicta littera dicto misser lo conte fo astrecto a tornar dicti animali al ban, niente de manco promesse el messo del ban per scriptura per nome del ban de refar tutti li danni e robarie haven fatto alli cittadini e contadini de Sibenico i in lo con tado di Sibenico come de fora, la qual satisfaction al presente nega de

280

far; et perche e cosa conveniente, cbe dicto ban Piero sia tractado per lo modo i lo traeta subiti vostri, ne dignati a moderar dicta gratia li bavite facto, che quella gratia possi haver se aiiche i hostri contadini possino andar alle muntagne de enstate eon lor animali senza pagamento, come hanno soludo andar per lo passado, et in quanto dicto ban Piero satifera i danni e le robarie fatte ali containi di Sibenico in districto e fora del districto di Sibenico. Respondimus, quam displicenter intelleximus, quod illis fidelibus nostris aliqua damna Vel inovationes facte sint vel int per magnificum Petrum banum, scribimus in efficaeissima forma ipsi bano Petro per litteras iis adiunctas, sieut per earuin exemplum bis inclusum videbitis, requirendo et instando, ut sua magnincentia provideat cum effeetu, quod nostris subditis damiiificatis subito integraliter satisfiat; et concedatur, quod nostri omnes iuxta antiqas consuetudines possint libere ire ad pasculandum in montibus Groatie; dictas ergo litteras nostras sue magnificeiitie per proprium nntium mittetis, et secundum quod nostros subditos in facto paseulorum tractari faciet, vos etiarn suos pari modo tractari facietis, et si non faciet debitam satisfactionem damnorum nostris subditis per suas gentes illatorum, volumus, quod eorum satisfactionem provideatis per illos meli ores et bnestiores modos, qui et que vestre prudentie videbuntur, sicut iuri et iustitie convenit et sicut reperietis in similibus casibus alias fuisse observatm per precessores vestros. Ad quintum. Conciosiache altre volte i fioli del quondam misser Simon Detrico da Zara hvesse comparso davanti la serenitade vostra, digando, cbe loro intendera mover certo litigio ad alguni di Sibinico per causa de certi beni stabili posti sul contado de Sibinico, digando quelli quondam re Ladislavo haver donado a quondam lor padre, domandando, che lo zuditio de quelle possession, perche son feudali, fosse zudegado per solo conte de Sibenico senza li zudiei della terra, et per parte di quelli di Sebehic fusse dicto, che ditte possession erano possedute per cittadini et contadini de Sibenico iure proprio, ebi da anni cinquanta, chi da eento et altri, alguni per carte de compreda/alcuni per donation, et alcuni per premutation^ e dicte possession per quel medemo re confermade etpermolti altri regali e poste neL contado de Sebenico, et in qunto alguna donation fosse stata facta a dicto quondam misser Simon per dicto re Ladislavo, quella esser revocada e de nigun valore, domahdando dicta causa che fosse cognosuda per lo conte de Sebenico e la sua corte, come se observa in tutte le altre cause secondo la forma delli patti e concession per la serenitade vostra facta a quella communita de Sibenico, e dicta causa fosse commissa a i savii della guerra, alcuni de lor mise per parte, ch el conte con la sua corte debbia terminar dicta diferentia, come se observa in tutte le altre cause; et alcuni messe per parte, che solo conte debbia terminar dicta causa, et posse obtegnudo in lo vostro consegio de pregadi adi xvi maro MCDXLV, cbe solo conte sia zudice in questa causa; et quamvis dicta deliberation par a quelli de Sibinico esser contra la concession facta a quelli de Sibinico, niente de manco delibera, non tediar pi alia signoria vostra, solamente supplicano alia serenit vostra, che otto altra narration e proemio sia cominesso zuditio alio conte t e Sibinico, perche in una narration disimo, che

281 oratori de Sibinieo disino, che icti feudi spetano alle giurisdition de molte persone de Sibinico, et in un' altra parte dice, et acioche in essa causa alle diete parte sia ministrada giustitia, sia debito et eosa conveniente proveder et drizzar et giuditio, et maxime perche la cosa si e feudal; per le qual due narration vol inferir, che li beni sia non feudali, le qual cose quelli de Sibenico el negano; unde quelle, che die esser zudegado per el conte de Sibenico e cosa superflua de iritrodur, perehe per alcun error conte poria meter mente a quelle parole narratorie, le qual non die nocer alia parte, non siano cogoosudo sopra limenti della causa, sono che lo zuditio e dato a solo conte de Sibenico; unde vi dignate sutto altro modo de parole commetter dicto giuditio alio conte di Sibinico, che, servate le lezi e usanza de Sibinico, debbia zudegar, perche dete possession sono per lo terzo o vero per lo quarto delle pos session dello contado de Sibinico aquistadi per lor denari e grand' affanni de lor persone, che merita dicta causa con gran deliberation esser termiriada. Eespondimus, quoniam proemia non sint de substantia presentium, cum solum ponantur ad deelarationem consilii, non autem ut deliberatio eonsilii, que est, a vadit pars inferius, magis uno quam alio modo intelligatur nisi prot iacet, et proemium partis capte super dierentia existente inter fideles nostros Sibenici et fideles nostros de Detrico: solmmod positum fuit pro declaratione consilii, cum in ea causa nostri sapientes terre firme essent differentes in opinione, non autem ut vos et successores vestri, qui iudicare habebunt in ea materia, in ipso proemio faceretis aliquod fundamentum; propterea ad removendum omnem dubium, quod ex ipso proemio vos seu successores vestri hinc possetis, fidelitati vestre scribimus et mandamus, quatenus dictum proemium, pro nullo et casso habendo, in ea materia vos solus sine iudicibus, auditis partibus et iuribus ac allegationibus earum, sententiare et terminare debeatis, prout in ipsa parte et deliberatione consilii continetur. Quare vobis scribimus et mandamus, quatenus ipsa capitula et responsiones nostras ae contenta in eis, observetis et faciatis iaviolabiliter observari; facientes has nostras litteras in actis cancelarie deinde ad futurorum memoriam registrari, et registratas, dicte communitati Sibiniei restitui. Data in nostro ducali palatio die xxix augusti, inictione xi, MCDXLVIII. Diplomatarium sibenicense, u dvor. knjinicibekoj\ruk. 13461, njegda 541, list. 106.

God. 1448. 3. listopada, u MletciL

Odgovara se poslanikom kneza Ivana Krkoga i brae, da e jim se pruiti pripomo^ te se nalae knezovom Baba, Cresa i Osom, da im'pomoprue. 1448. 3 oetobris. Bespondeatur ambasciatoribus Johannis comitis Vegliae et fratrum suorum. exhofantibus auxiUum et defensionem, quod hoc ipsis dabitur in quantum honor permittU, propter quod ipsis etiam datur galea probe armata. Praecipiatur etiam comitibus Arbae, Chersi et Auseri, quod in opportunitatibus prefati comitis Jahannis ei dare debeant favores nostros barcharum armatarum et alios honestos favores, quod sibi dare potefunt. |- 81 1 3. Secreta consilii rogatorum, XV111., u mletakom arkivu.

282

God. 1448. 4. listopada, kod Lesa.

Pogodba mira sklopljena medju republikom mletakom i SJcenderbegom. 1448. 4 octobris. Pax cum magnifico Scanderbego et aliis dominis Albanie. In Christi nomine amen. Anno a nativitate millesimo quadringentesimo qnadragesimo octavo, indictione duodeeima, die quarto mensis octobris, in exercitu magnifici Scandribegi apud Alexium, presentibus reverentis in christo domino Andree dignissimo episcopo Albanensii et venerabili viro domino don Georgio Pellino abbate sancte Marie de Rotetio et aliis. Ibique spectabiles et generosi domini Paulus Lauredano, pro illustrissimo et exeellentissimo ducali dominio Venetiarum comes et capitaneus Scutari et Andreas Venerio orator et provisor in partibus Albanie, nomine prefati illustrissimi dominii Venetiarum ex una parte et magnificus Scanderbegus et spectabilis Nicolaus Duchagino tarn nomine proprio quam vice et nomine aliorum dominorum Albanie, insimul venerunt ad bonam, validam et perpetuam pacem cum infrascriptis capitulis, modis et conditionibus. Et primo, cbe la prefacta illustrissima signoria de Veniexia tuol et accepta el prefato signor Scanderbego et Meolo Ducagini in sieme con tuti altri signori de V Albania per boni, veri et cari amiei et vieini, perdonando a tuti ogni inzurie et offexe, che per cadaun muodo 1 havesseno fato verso la prefata illustrissima signoria de Veniexia. Item che la prefata signoria de Veniexia dar dieba al prefato signor Scandarbego ogni anno ducati mille quatroeento, nel qual numero debia entrar i ducati duxento, ch'esso signor Scandarbego soleva haver da la camera de Durazo Et comenza a livrar la dita provision adi xxvi del presente, ch'i la festa s. Dimitri, la qual provision se intenda per luy et per suo heredi mascoli, romagnando el Dagno cum tutto el territorio, chel signor Turcho messe altre volte per confini fra el spectabil Nicolo Ducagin et esso signor Turcho, ala signoria de Veniexia, et similiter tute ville de la dal Drin da la banda de la signoria de Veniexia, che havea nele man el prefato signor Scandarbego per el contrato de la triegua novamente fra le suprascripte parte celebrada, quele subitamente debia restituir a la prefata signoria de Veniexia senza alcuna contradicion. Item che le dohane di prediti signori de FAlbania ie possino affittar et vender come a lor parera et piazera a cadaun Venitian et subdito de la prefata signoria de Veniexia. Item chel prefato signor Scandarbego possi ogni anno trar da la ca mera de Durazo cavalli cc. de sal senza datio alcuno, ma solamente pagar quello. Item che cadaun, che havesse falido a la prefata signoria de Venie xia in la presente guerra del prefato signor Scanderbego, i sia perdo nado liberamente, et possino ritornar in le loro habitation. Et cussi versa vice quelli, che havessero falido et rebelado al signor Scanderbego et a gli altri signor d'Albania, i sia perdonado, et possino ritornar per le lor habitation, ut supra. Item che ogni subdito de la prefata signoria de Veniexia, che falisse da qua avanti verso esso, la serenissima signoria per ogni excesso non possino star ne habitar ne haver alcun reeepto in le terre e luogi del

283

prefato signor Scanderbego e di altri signori de 1' Albania, et cussi versa vice se algun subdito del prefato signor Scanderbego e di altri signor de 1'Albania falle verso loro per ogni excesso, non possi star ne habitar in le terre et luogi de la prefata signoria de Veniexia da la parte de TAlbania. Item se per algun tempo el prefato signor Scanderbegho over altri signori de 1 Albania da alguni suo inimici fossero stre ti o cazadi, possino haver lor et i lor subditi bon e seguro recepto per tute ie terre e luogi de la prefata signoria de Veniexia. Item ehe la prefata signoria de Veniexia dar debia al prefato signor Scanderbego ogni anno veste do de scarlatin, quando i se dara la pro vision de i danari, et che el prefato signor Scanderbego in quella fiada sia tegnudo de dar de honoranza ala prefata signoria de Veniexia do livrieri et do astori mudadi, come se soleva far per antiga usanza. Item percbe al presente el signor Polo Duchagini tien za certo tempo alcune ville de raxon de Dagno, el prefato signor Scanderbego et el prenominado signor Nicolo Duchagini se offereno de far ogni possibel provi sion, ch'esso signor Polo Duchagini restituera ala prefata signoria de Veniexia le soprascripte ville de raxon de Dagno. Et in quanto esso signor Polo non volesse far la dita restitution, la prefata signoria pora proveder contra luy come li piaccera, perche da i prefati signor de 1 Alba nia mai non ha vera algun auxilio over favor. Et cussi promete i prefati signor Scanderbego et Nicolo Ducagini. Item che le gratie, che al signor Arniti altre volte fo concesse per la antedita signoria de Veniexia, zoe de poter comprare per suo uso pani, et quelli trar da Durazo senza algun datio, i siano liberamente confirmade. Item perche fato el conseglio fra lor supraseripti i signori de 1'Alba nia, ha determinado, chel suprascripto signor Scanderbego vadi personalmente cum quel piu exercito el pora ad unirse cum el signor Janus, che la prefata signoria de Veniexia debia far dar et consignar al prefato signor Scanderbego sopra la sua provision, da mo fina zorni xv. ducati mille quatrocento, da esser diffalcadi in la sua provision. Item che i prenominadi misser Polo Loredan eonte et capetanio de Scutari et missel Andrea Venier provededor etc. siano tegnudi mandar ala prefata signoria de Veniexia la copia tuti i soprascritti eapitoli. La qual signoria per suo letere patente i ratifichara et confermera in tuto e per tuto, come de sopra e sta capitolado et concluso. Commemoriali XIV. c. 79., u mlet. arkivu.

Gfod. 1444. 19. listopada, u MletciL

Nastoji unlet, republika da odvrati rat sa despotom rakim Ojorgjem i Skenderbegom. 1448. 10 oetobris. Cum per litteras provisoris Albanie et etiam per alias vias intelligatur, despotum Gsorgium facere apparatum gentium pro mittendo contra loca nostra, et ut dieitur missurus est filium suum cum gentibus predictis; intelligatur preterea, quod Turchus ab oppres sions Seanderbeghi se levavit, per quam oecasionem faciliter ipse Scander-

284

begus se vertere posset contra loca nostra, et ad primam impresiam se reverti, et faciat pro nostro dominio potius stare in pace cum dominis predictis quam in continuis guerris, propter quas de ilia provincia nihil utilitatis percipimus, et subiacere manifestissimo periculo status nostri in illis partibus, vadit pars: quod ad literas prefati provisoris nostri respondeatur in hac forma: Eecepimus literas vestras datas Scutari die 24 augusti, et quecumque in illis contenta plene intelleximus. Notavimus inter cetera, quod dietim expectabatis sal vuno conductum a domino despoto pro conferendo vos ad presentiam suam in executione mandatorum nostrorum diei 29. iulii. Expetamusque cum desiderio intelligere, quid cum ipso despoto feeistis, et in quibus terminis secum remansistis. Speramus etenim considerata etate gravissima ipsius despoti, conditione filiorum suorum et conflictu novitus habito in Zenta a gentibus nostris, et bello etiam, quo cum serenissimo rege Bossine implicitus est, quod secum ad pacem deveneritis, vel si non deveneritis, differentie non erunt multum magne; propterea quia cupimus, ut si fieri potest secum remaneamus in pace, volumus et vobis mandamus cum nostro consilio rogatorum, quatenus si cum ducatis mille in anno dandis despoto predicto per camerara nostram Scutari, sicut in mandato diei 29. iulii continetur, secum in coneordio non remanseritis, ipsi despoto promittere possitis usque ad summam ducatorum MD centum de introitibus Scutari, remanentibus nobis locis, que iusto et equo titulo de manibus comitis Stefani Vulcich tune hostis nostri traximus et aquisivimus cum multa expensa et labore nostro, et quod per terras et loca sua despotus ipse non permitteret venire gentes contra nos, et permittet charavanas secure venire ad terras et loca nostra et etiam subditos suos pro sale, sicut in pactis concordii continetur. Quando vero cum predictis condictionibus ad pacem devenire non potuissetis vel possetis, nolumus tamen ut praticam pacis frangatis, sed ipsam illis verbis et modis, qui yestre prudentie videbuntur, contiouare debeatis, advisando nos per vestras literas particulariter et distinete de omnibus petitionibus despoti predicti, et de terminis, ad quos ultimate devenistis et devenire speratis? non discedendo de illis partibus, sed expectando mandatum. Advisate insuper nos de eonditionibus et movimentis ipsius despoti, numero et qualitate ac progressibus gentium suarum, ut de omnibus particularissime facti certi pro rerum exigentia melius determinare et providere possimus. Ad factum Scanderbeghi intelleximus quantum scribitis de Turcho, quod ab eius opressione se levavit, dimissis Turchis L pro quolibet fortilicio occupato etc., et nulla cum ipso Scanderbegho pace vel treugua facta; que res satis aperto iuditio est, Turcbum ipsum ad ipsius Scanderbeghi ruinam reversurum esse, et verisimiliter ipse Scanderbegus ad defensinem suam et recuperationem locorum suorum per Turchos occupatorum, potius vacare debet, quam ad offensionem nostram; et volumus ae cum nostro consilio rogatorum vobis mandamus, quatenus si modum aut viam aliquam videtis possibilem reducendi Turchos ad ruinam suam, nihil pretermittatis ad sollecitandam eius ultimam ruinam et eversiooem. Quando vero videritis Turchos taliter occupatos, quod Scanderbegus in statu et potentia mansurus sit, contenti sumus et volumus, ut secum

285 praticam concorii inire debeatis, possendo promittere sibi ad partem usque ad summam ducatorum 600 in anno, permittente ipso charavanas secure venire ad loca nostra, et similiter subditos suos ad accipienduui salem. Et si cum ipso Scanderbegho ad concordium venire non possetis, date operam praticandi cum Paulo et Nieolao DueaiOj cum quibus provideatis per promissionem pecuniarum et villarum aut aliter sicut melius et cum quanto maiori avantaggio nostri comunis poteritis remanere in eoneordio, et eos a Scanderbego separare, et nobiseum contra ipsum colligare, qui sibi et filiis suis ac filiis filiorum longiori tempore prodesse poterimus, quantum ipse Scanderbegus. Sumus enim informati, quod sine Duchainis ipse Scanderbegus nobis longe impotentior est. Si opus erit tarn pro eoneordio faciendo cum despoto quam cum Scandarbego et Du chainis facere promissionem consiliariis vel aliis personis, que rem iuvare possent, damus vobis libertatem possendi promittere de rebus, que in ilia provincia promittuntur ut sunt vestes, clamides et etiam aliquas mensuales provisiones ad beneplaeitum nostri dominii, attendendo utilitatem et proficuum nostri dominii quanto magis poteritis. Omnia autem predicta comunicare et praticare et facere debeatis cum scientia et consensu comitis et capitanei nostri Scutari Et de omnibus, que executi fueritis, nos diligentissime et particulariter advisare debeatis, et etiam de conditionibus novis occurentibus, et de relatione, quam habueritis cum nuntiis vestris, quos ad Turchum misistis. Si vero, ut speramus, res composueritis, eontenti sumus et volumus, ut cum bona gratia repatriare debeatis. De parte 93, de non 1, non sinceri 1. Seer eta consilii rogatorum lib. XVIII. c. 53., u mlet. arhivu.

Go. 1448. 17. listopada, u Mletcih.

Prua se pomo Skadru silnim poarom mol ne unitenu. MCCCCXLVIII. die xvn. octobris. Notus est omnibus infelicissimus casus oceursus civitati nostre Scutari, ex quo omoes cives et subditi nostri illius civitatis, qui ab ineendio superfuerunt cum eorum familiis nudi omnino remanserunt sine aliqua substafltia aut spe, une se tegere et pascere possint hyeme proxima. Quorum infelicitati et extreme miserie per dominium nostrum providendum est, ne materiam habeant deserendi antiquum nidum suum et per orbem querentes panem profieisei, que res attenta importantia situs loci nostri predieti, qui quamvis sit eonbustus, conservatio tamen sua rebus dominii nostri plurimum confert, si locus ipse amitteretur cederet ad apertum et vehementissimum damnum rerum nostrarum in illis partibus. Et propterea vadit pars: Quod oratoribus illius universitatis, qui pro implorando suffragio ad eorum vitum venerunt ad presentiam dominii nostri dari debeant tabule 5000 et travatoli 1000. Item barilia octo clavorum cuiuslibet sortis que mittantur ad manus comitis et capitanei nostri Scutari dividendis per ipsm inter illos cives pro refabricatione domorum suarum, et panni 150 de fontieo Teuthonicorum, quos ipse rector dividat inter cives deinde secundum gravedinem familiarum suarum et necessitatem suam. Item

286

scribatur et mandetur regimini nostro Corphoy et rectori Duraehii, quod emere debeant de denariis camere nostre deinde frumentum pro ducatis quingentis pro quolibet, quod mittant ad manus predicti nostri dividendum per ipsum inter familias secundum numerum bucharum et earum necessitatem. Item mittantur de hinc ad manus suprascripti comitis et capitanei ducati 500 pro providendo necessitatibus sibi oecurrentibus pro conservation illius civitatis, et scribatur ac mandetur eomiti et capitaneo Scutari predicto, quod tarn de tabulis et clavibus quam etiam de frumento, quod dispensabit inter cives predictos teneri faciat bonum et ordinatum conputum, ita ut semper rationes talis administrationis videri possint. Et similiter de denariis predictis teneat conputum ordinatum. Item ut ilia camera nostra suspirari possit aliquantulum, ordinetur, quod sicut camera ipsa accipiebat salem de Durachio, qui emebatur a civibus deinde satis magno precio, et cum in Corphoo sit magna quantitas salis nostri comunis, que expediri non potest, comes et capitaneus noster predictus decetero usque ad annum unum mittat Corphoum ad accipiendum salem necessarium pro ilia camera, et mandetur regimini Corphoy quod ad omnem requisitionem comitis predicti det ei sine aliquo precio salem, quern requiret, et tarn regimen Corphoy de sale dato, quam comes Scutari de ipso recepto et vendito teneri faciant bonum et ordi natum conputum, ut rationes nostri comunis semper videri possint. De parte omnes. Senato. Mar. lib. Ill, c. 82, u mlet. arhivu.

God. 1448. 30. listopada, u Mletcih.

Duzdevo viee (collegium) neka odgovori na molbe poslanika korulanskih. 1448. die xxx octobris. Ser Andreas Duodo, ser Franciseus Donato, ser Petrus Barbaro, ser Paulus Erizo, sapientes ordinum. Cum ad presentiam nostri dominu venerunt duo oratores fidelissime comunitatis nostre Curzole, et parte dicte comunitatis porrexerunt nonnulla capitula, ad que solicitant habere responsum et expeditionem; vadit pars, quod auctoritate huius consilii collegium habeat libertatem expediendi dicta capitula per illos modos, qui meliores et utiliores dieto eollegio videbuntur. De parte omnes. Senato Mar. lib. 111. c. 83., u mlet. arhivu.

God. 1448. 18. prosinca, n Mletcih.

Obdaruju se zasluge Elije Lignicica Sibenicanina. Franeiscus Foscari dux Venetiarum Christoforo Marcello eomiti Sibenici. Notum vobis facimus, quod in nostris consiliis, minori de quadraginta et maiori die 13 currentis, cum consilio Ludoviei Venerio, Fantini de ca da Pesaro, Jacobi Gdbrieli, Antonii de ca da Pesaro et Qeorgi Valaresso, qui fuerunt iam comites Sibenici7 facta fuit gratia Eliae Laurenti Lignii Sibenicensi, perpetuum de dictis terrenis arratoriis positis in insula de Zuri tot gognalios terrenorum, quod assendunt ad summam librarum quinquaginta parvorum in anno ad rationem solidorum quattuor

287 pro gognali, quemadmodum solvunt alii apud terrenos datos Radichio Sisgorich, et Thomasio Jurich" sub conditioner quod Me solvat comuni in anno ipsas quinquaginta Moras. Ducite hoc ad effectum et transcribeUs hanc litter am in actis cancellariae. Data in nostro ducali palatio die xvm mensis decembris, indietione
XII. MCDXLVIII.

Diplom. Siben. in bibliotheca palatina Viennae, Cod. suppl. 541, p. 109.

God. 1448. 22. prosinca, u Mletcih.

Odgovara se poslanikom poljikim. McoccxLviii. die xxn. decembris in collegio. Comiti Spaleti et successoribus suis. Fuerunt ad nostram presentiam tres oratores fidelis universitatis nostre Police, qui nobis porrexerunt nonnulla eapitula, per que de vobis conqueruntur pro inobservatione eapitulorum et coneessionum per nos illi comunitati indultarum, que quidem eapitula diligenter examinavimus, et circa unum quodque ipsorum audire voluimus ipsos oratores ac Matheum Drasoevich de Poliza, quibus diligenter auditis et intellects cum nostro collegio, habente a consilio rogatorum plenissimam libertatem, fecimus responsiones nostras, prout inferius partieulariter videbitis. Et primo ad primum huius continentie videlicet. Serenissima signoria, la comunita nostra de Poliza se ricomanda ala signoria vostra. Anchora dixe alia signoria vostra, che molto tempo fa, che nui abiamo desiderato de vegnire soto del vostro grembo; idio ha volesto et la vostra signoria, che nui habiamo messo la testa nostra sotto 1 alle vostre, perche habiamo aldito e veduto choluy, el quale si e venuto sotto 1 alle vostre, e non a hauto ordine ne liberta, la signoria vostra gli a dato; e cholui, el quale havuto consuetudine et liberta, vui havette confirmado, e piu azonto cum libera consuetudine, et simelmente noy habiamo sperado e speremo ella vostra signoria el na fato per ima hora. Ma da poy, che si e venuto misser Alessandro Mareello a Spalato a oy non a valesto i vostri ordeni, ne anehe pati, i quali habiamo fati cum la vostra serenita; anchora le letere, le quale abiamo dal vostro gracioxo consiglio de pregadi; et in prima quando el chonte nostro va fra noy, alor el chonte da Spalato gli mete pena e falli comandamento sotto pena de tradimento, chel non faza raxone a nessuno a che habia fatto torto mation, e la nostra domandaxone ha rota, chel notro non possa fare raxone, ne abiamo raxone, la qual cossa non ge intravene may, che non possamo haver raxone. Respondeatur: quod privilegia et eapitula nostra eis coneesimus hac intentione, ut eis inviolabiliter observentur, ut sub debito regimine gubernati, honeste iusteque invicem vivant; circa ius autem inter eos red dendum volumus, sicque cum nostro consilio deliberavimus, quod comes, qui ex Spaleto in Polieiam mittitur, solus habeat ius et iusticiam secun dum concessiones nostras et consuetudines eorum ministrare inter ipsos omnes nullo excepto, cum in iure reddendo non sit apud dominium nostrum discretio personarum; verum quoniam in facto litis existentis

288

inter fideles nostras Matheum Drasoevieh et fratres ac attinentes suos, ipsi in presentia nostra constituti, fuerunt contenti sub certa pena, quod lis eorum cognoseatur per arbitros, Volumus quod lis predicta cognoscatur et terminetur per arbitros iuxta nostram deliberationem; lites autem, quas ipse Matheus cum aliis Policianis haberet, volumus, quod per eorum comitem Police decidantur. Ad secundum: anchora el ne fa chiamare e fane commandare per i comandadori, al qua! cossa non semo uxi e sinde condanna senza colpa e chaxone nostra, e si ne toglie le nostre intrade, le quale habiamo a Spalato de la vostra serenita, e le provixion, le qual habiamo da la vostra camera, quele si ne toglie, e dixe, chelle toglie per la condanaxon, la qual condanaxon nuy non vedemo ne sentimo, salvo chel mete pena ali nostri homeni, che non de debino obedire, e cussi ville e villazi e vilani, li quali noy habiamo de la vostra signoria et de li preteriti asay signori in le ditte cosse se voile impazare, e impazasse, luy vorebe tuore da uno e dare a un altro senza vedere niuna raxone. Respondeatur: quod deliberavimus, quod quotienscunque comes noster Spaleti voari faciet aliquem vel aliquos Policianos pro causis ipsi eomiti reservatis, vocentur per personas et precones ydoneos et usitatos, ut obedire debite possint; condemnationes autem volumus quod fiant per comitem et rectorem eorum Police, et quod dividantur, sicut per nostra capitula eis coneessimus; de rusticis vero et habitatoribus villarum nobilium de Poliza, quibus comes Spaleti precipit, ut sub pena non debeant nobilibus predictis obedire, volumus, quod de similibus idem comes Spa leti se non impediat, sed observet privilegia et iurisditiones eorum nisi in casu rebellionis alicuius ipsorum nobilium. Ad tercium: e per tanto pregamo la serenita vostra, che gli debia dire, chel deba destruere le condannaxon fate sopra de nuy, e che le lassa stare, e che non se debia impazare in quele eosse, le qual noi tegnimo, e che le ne lassa a tegnire, chome una volta ha ordenado la signoria vostra; e che non se die impazare del nostro chonte perfina tanto chel sie fra nuy, e se per chaxo fosse aleuno, chel se agravasse della sentencia dada per el conte nostro, chel se debia appellare in la vpstra magnifica citade de Venexia dananti i aldidori de la vostra signoria, perche non e nostro honor, che nuy siamo sotoposti a nessuna citade ne terra de Dalmazia, e piaxendo a la vostra signoria non vosamo, perche se tegnimo cussi boni servidori de la signoria vostra chome terra, che sia in Dalmatia, e cussi forte, et tuti i nostri confini ne fano beffe, perche fina hora se habiamo appellado a Spalato; e hora se la signoria vostra ne voile tegnir in quel loco, si ne coneieda appellarse dananti, la signo ria vostra; esse a nuy non puo esser, chome ad altri Dalmatini, la signoria vostra ne meta in nel vostro tegnir sotto 1 alle vostre la n che piaxe a la signoria vostra; e mandate in el nostro luocho ad abitar zente, che pare ala signoria vostra, sieno piu sufficienti de nuy, e che meglio de nui servirano ala vostra signoria. Respondeatur: quia rectores nostri per medium et viam iuris faciunt sentencias et condemnaeiones suas, deputavimus advocatores et auditores et sindieos nostros ad audiendum omnes de iniusticia conqueri volentes, cum ordine et libertate succurrendi omnibus opressis, incidendo et annul-

289 lando sentencias et condemnations indebitas; propterea si de aliqua condemnatione dicti comitis Spaleti sentiunt se gravatos, possunt recurrere ad predictos advoeatores et auditores, per quos ipsis amplissimum ius ministrabitur. Verum est nostre intentionis et volumus, quod oecasione alicuius condemnationis nichil penitus eis vel alicui eorum retineatur de provisione, quam haberent a nostro dominio et camera nostra Spaleti, quas deliberavimus, quod integraliter habere debeant iuxta formam capitulorum suorum. Ad partem appellationis ad auditores nostros, libenter ipsis nostris fidelibus complaceremus, sed quia hoc tenderet ad maximum dannum efc preiudicium pauperum et miserabilium personarum, que non possent pati expensas veniendi Venetias, et perirent iure suo, volumus, quod de sentenciis comitis Polize appelletur ad comitem nostrum Spaleti secundum consuetudinem hactenus observatam, cum dicta appellatio eis commodissima sit respectu proximitatis loci et etiam honorem, cum ad comitem Spaleti, qui noster nobilis est, se appellent. Ad quartum: anchora le possession e chaxe, le quale habiamo tenute za e ani 200, adesso misser Alexandro Marcello ne vole tuore, e dixe, che nuy non potemo aver ne possedere le dite possession, e noy intendemo, che chi passa 30 anni e possede una chasa, niuno nogli la puo tuore, si che nuy non possiamo havere raxone chome dalmatini ne ehome latini ne chome schiavoni, ma el fa e da la sentencia, chome a lui pare e piaxe, de la qual cossa de tuto se appelemo dananti la signoria vostra, e pregemo la signoria vostra, che vi piaza intradir le sentencie, le quale ha fatto sopra de noy. . Respondeatur: quod quia deliberamus, quod de omnibus litibus et questionibus Policianorum comes Polize sit iudex et decisor, et quod comes Spaleti nullatenus se impediat nisi de appellationibus, non opus est circa partem harum domorum aliam partieularem facere provisionem sive responsurn, quia nostre mentis et deliberationis est, sicque scribemus, quod comes noster Spaleti et comes Polize nullatenus se impediant de domibus possessis a triginta annis ultra. Quare cum dieto nostro collegio, habente a consilio rogatorum amplissimam libertatem, fidelitati vestre scribimus et mandamus, quatenus suprascriptas responsiones et deliberationes nostras ad unum quodque ipsorum capitulorum observare et observari inviolabiliter facere debeatis, facientes has nostras litteras in actis vestri regiminis ad futurorum memoriam registrari et registratas ipsis restitui. De parte 22, de non 0, non sincefi 1. Senato. Mar. III., c. 86. tergo, u mlet. arhivu.

God. 1448. 30. prosinca, u Mletcih.

Odlueno, da se potvrdi mir sklopljen od mlet. providura Andrije Venerio sa Skenderbegom. 1468. die xxx decembris. Ser Petrus Barbaro, ser Paulus Erizo sapientes ordinum. Cum pro statu et commodo rerum nostrarum partium Albanie multum faciat, quod Scandarbegus nobiscum bene vivat et vicinetur, habito principaliter respectu ad casum occursum civitati nostre Scutari, qui est caput illius provincie, et que per eius debiles conditiones
SPOM XXI. 19

290 in omni parva novitate subiaceret manifestissimo periculo; vadit pars, quod pax facta per virum nobilem Andream Venerio oratorem et provisorem nostrum ad partes Albanie. cum prefato Scanderbego auctoritate huius consilii confirmetur in totum et per totum cum omnibus capitulis et conditionibus in ea contentis. Et de hae ratificatione nostra detur noticia in forma convenienti tarn Scanderbego predicto quam suprascripto oratori et provisori nostro. De parte omnes. Senato Mar. lib. 111. c. 91, u mlet. arkivu.

God. 1449. 23. sienja, n Mletcih.

Obdaruju se njekoji stanovnici u barskom kotaru. 1448. 23 januari m. v. Quidam de Marehois districtus Antibari" ostenderunt privilegium ipsis concessum a Jacobo Delfino potestate Antibaris. Quia optime meruerunt ad rupturam et conflictum exercitus des poti Rassie", ideo 130 ipsorum fuerunt liberati a solutione ducati et decime de poprat", acceperunt 500 yperperos annuatim etc. Hec omnia ipsis confirmantur. Vuchec, e Pastrovichio, qui ivit ad exercitum Altomani", et retulit omnia, quae vidit, itemque se gessit fortiter contra Altomanum, habeat bona patris et avunculi nee non sex yperperos in mense. Senato. Mar. 111. c. 93., u mletakom arkivu.

God. 1449. 24. sienja, u MleiciL

Molbe Spljeana podnesene mlet. vieu da se potvrde. McccoxLviii die xxnii ianuario. Comiti Spaleti et suecessoribus suis. Venerunt ad nostram presentiam sapientes viri Matheus de Albertis et Michael Davantio nobiles Spaleti, qui sine litteris credentialibus parte illius fidelissime comunitatis Dostre nobis porrexerunt nonnula capitula, ad que cum autoritate consilii rogatorum fecimus responsiones nostras sieut in fine cuiuslibet eorum particularites videbitis. Et primo ad primum, videlicet: za sono anni 54 passati fuo uno homo Spalatino per nome Marculino, cum soi pessimi sequaci se levo, multi zentilomeni amazo, lor chaxe robo, et quelo rimaxi de zentillomeni scampo chi in qua chi in la, luqual Marcolino tegniti anni 5 Spa lato sutto sua tirania, et in suo tempo venditi, donno et multa stracinta feti cussi de beni de zentilomini chomo de altre special persone. Et da poi 5 anni passati li zentillomeni, quili era rimaxi, torno a Spalato a chaxa sua, piglando cascadun li beni soi. Interim molti commenzo a domandar quello aviva eomprato et donato in tempo de dito Mareholino, tuta terra stava esser ruinata et consumata, si fosse autentino et podissi valire minimo atto fosse fatto in tempo suo. Et cussi zintilomeni zoe quela comunita da Spalato mando sua ambassada alo imperador Sismundo, alo qual in quella era suttuposti alo suo dominio, et si impetro da la sua maiesta, et porto sua litera a Spalato, tuto quello fosse fato in tempo de dito Marchulino, fosse annicnilado, irritado e de nissun valore, et eciam tuti beni de ditto Marchulino fosse confiscati in chomun

291 da Spalato. Et etiam quando vostra illustra et ducal signoria havi Spalato, et in bona hora per tuti nui fossimo subiugati sutto dominio de excelsa et ducal signuria vostra, in quela per glorioso brivilezo vostro patente avite promisso, in quello stado avite trovato quella fedel vostra comunita da Spalato mantegnirla et deffenderla. Appar, che dito Marchulirio in principio del disturbio da Spalato se marito in una fiuola de uno flurentino per nome Bernardo Chiarini contra sua volonta, et silli tolsi ducati 2000 doro digando: questo voglu tuor per nome della dote non tanto che avissi tolto a lui denari et fiola contra sua volonta, mo a multi tolsi vita et tuto haver suo. Et la fiola de dicto MarculinOjfuo maritata a Corzula, et deseendenti de questa fiola de Corcula ven adomandar quela fedel comunita vostra la dotte de Luchina fiola de ditto Marculino: pero supplicano quella devota et fidel eomuita vostra excelsa et ducal signoria vostra, che nissun possa domandar ne molestar ne rinovar quello fosse fatto in tempo de dito Marchulino, ne etiam deseendenti de Mareulino podissi domandar quella fidel comunita vostra da Spalato, et questo per stado paeifico e quieto de dita citade. espondeatur: quod volumus, quod pacta, capitula et concessiones per nos eoncesse illi fidelissime comunitati nostre formaliter et integraliter observentur, et quod in preiudicium aut derrogationem illorum niehil fiat vel innovetur. Ad secundum, videlicet: sapia excelsa et ducal signuria nostra, che lor cita Spalato non ha altra intrata salvo li vini; tuti abitanti in quella terra vivino de quillo; et in principio, quando dito Spalato fo suttojdominio de illustr. et ducal signuria vostra, vostri castellani, contestabili et soldati chomenzo far vegair vini furusteri a Spalato. Abiando molesto questo quella devota et fidel comunita vostra, mando la sua imbassata ala illustra et ducal signuria nostra, narando, che questo era in grande preiudicio et danno et maxime contra leze et consuetudine de quella vostra fidel cita, le qual havite confirmado excelsa et duehal signuria vostra per vostra glorioso brivilezo patente. In quuella avissimo lettera de illustrissima et ducal signuria vostra a questo modo: quando vostri castellani et soldati ponno avir de vino da Spalato quarta veneeiana a soldi 40 de picoli, che nissun non presuma condur a Spalato vini furusteri; la qual litera de excelsa signuria vostra elle zmarita, non se trova. Et alio presente non obstando, che pono avir assay meglor mercato de soldi 40, vostri castellani et contestabelli et soldati fano condur vini furusterii, et si tengono cum debita reverencia taverne averte cussi in castello chomo in la terra de diti vini furusterii ad ogni homo ehi vene, et questo si e grande detrimento et danno a tuta terra maxime a povera zente, non se porano mantegnir, li coavegnira scampar fuora de la terra. Pero supplica quella devota et fidel eommunita vostra, che possando haver vostri castellani et soldati a soldi 40 de picoli quarta veneeiana, nisun non presuma far condur vini furusteri a Spalato, et si fosse conduto in porto da Spalato, fosse per contrabando barcoso et vino, chomo vol leze et consuetudine de quella cittade, le qual fuo confirmade per brivilezo della excelsa et duehal signuria, chomo avimo ditto de supra. Respondeatur: quod fiat ut petitur, dummodo castellanus et stipendiarii possint habere vinum sufficiens et bonum precio suprascripto;

292 volumus, quod castellanus et stipendiarii possint emere de vino forensi habita licentia comitis Spaleti pro usu eorum, non tenendo tabernas publicas ulio modo. d tercium: questi zorni passati fo alo conspecto ela illustrissima et excelsa signoria vostra Poglicani vostri subditi. Si alguna cossa avissi impetrado over domandado da serenita vostra, quello fosse alguna cossa contra honor del magnifico chonte da Spalato, o fosse contra la liberta de vostra fidel comunita da Spalato ultra li patti fatti per lor cum magnifico misser Christofalo Marcello alora honorado chonte de Spalato, quando fo suttoposti alo vostro glorioso dominio, supplicha quela devota et fidel comunita ala excelsa et ducal signoria vostra, che tal lor domane o impetracion fosse revocate, non siando altra parte presente, et mitter in pristinu statu. Respondeatur: quod habuimus precipuam advertenciam in capitulis Policianorum de non concedendo aliquid in preiudicium illius fidelissime comunitatis nostre Spaleti. Verum ad removendum omnia dubia est nostre intentionis et volumus, quod omnes excessus et delita, que per quoscumque committerentur in territorio et iurisditione Spaleti, cognoscantur et puniantur per comitem Spaleti; preterea quod Polieiani habere debentes et qui debebunt a civibus sive districtualibus Spaleti, veniant ad Judi cium Spaleti, et Spalatenses, qui habere deberent et debebunt a Polieianis, vadant ad iudicium Police, ne iurisditioni alicuius aliqualiter derogetur. Instrumenta autem et contractus, qui fierent in Spaleto et districtu, volumus, quod cognoscantur et iudicentur per comitem Spaleti. Ad quartum: per informacion dela excelsa et duchal signoria vostra, quella eitta fidelissima vostra Spalato non ha fossi in torno de cita, inimici vostri vegnando, quello che dio non permitta, pono vegnir a tochar cum mani muri, et in multi logi muri sono antiquissimi, minazando ruina, non possandose far alguna difiza delli muri ne delle turri in quella citade, salvo che magnifico misser Marcho Memo, alora honorado chonte de Spalato, feci ovra belletissima, bona parte riparo de curriduri de muro, chomo de questo podi aver informacion excelsa et duchal signo ria vostra da magnifico misser Marco Memo; et quela vostra fidelissima comunita pensando glorioso stado vostro et suo, tuta fia pensano podir, infortir et miter in forteza li muri e le turi de quella vostra citade, siando de bisogno podirse meglo defender contra inimici, non babiando fossi intorno, chomo avimo predito de supra. Et quella devota et fidel comunita vostra elle multo povera et impotente, non poi far queta spixa; pero supplicha quella fidel comunita vostra, magnifico conte nostro si a de suo salario de predita comunita ducati 600 doro anuatim, che quello quarantesimo, paga magnifico coiite notro alia excelsa et duchal signuria vostra de prediti ducati 600, quello quarantesimo fosse convertido in preita fabrica de muri et turi da Spalato, et si non podissi esser dito quarantesimo, de darne della camera dela illustra et ducal signuria vostra quanta quantita et per tanto spacio de tempo, quanto parera et piaeera ala excelsa et duchal signoria vostra. Respondeatur: quod ut muros et turres illius civitatis debite fortificare et reformare possint, contenti sumus et volumus, quod decima me dici, eancellarii et rectoris scollarem et pecunie spectantes illi eomuni-

293 tati, que superabundant ab expensis, expendantur omnes in fabrica et reparatione murorum et turrium predictarum, et ulterius usque annos tres proximos comes Spaleti expendere debeat in fabrica predicta libras centum parvorum de pecuniis trentesimi spectaatibus nostro dominio, scribemusque et mandabimus comiti Spaleti, quod de omnibus pecuniis predictis teneri fciat diligentem computum. Ad quintum: arecordando ala excelsa e duchal signuria vostra, sono alguni famigli de misser arcivescovo nostro da Spalato, per nome Francisco et Gracioso fradeli da Padua et Bernardo da Verona, li quali sono homini scandalxi, et multi scandali et errori anno commisso in quella cita vostra per multe vie et modi voglandoli narrare, seria multo in prolixita et tedioso ala excelsa et ducal signuria vostra, niehilominus oretenus se poderia explicare, che per lor excessi poderia occurrere qualche inconveniencia et scandallo in la dita vostra citade; et abiando fatto delicto et excesso, li rectori vostri, voglando proeeder contra de lor, dicino: nuy simo cherici, et chussi li va so excessi impuniti. Perho supplica quella fidel comunita per pacifico stato lor, che la excelsa et duchal signuria nostra proviga a questo factor, parendovi ala serenita vostra, che diti famigli supranominati de misser arciviscovo nostro andassi a chaxa lor a far li fatti soi, overamenti per altra via, qual parissi et piaxisse ala excelsa et duchal signuria nostra per pacifico e bon stato de quella vostra fidelissima terra Spalato. Respondeatur: quod intentionis nostre est et volumus, quod famuli et omnes de familia reverendi domini archiepiscopi, committentes excessum sive delictum aliquod, puniantur secundum habitum, quern habebunt, videlicet si deliquerint in habitu clericali, comes Spaleti, vocato vicario domini archiepiscopi, provideat, quod puniantur taliter, quod iusticia locum habeat. Ad sextum: sapia excelsa et ducal signoria vostra, che in flume de Salona ali confini de Spalato et Clissa sono chaxe dui de molini et una chaxa de folli de chomun da Spalato, le qual chaxe de molini et folli sono oceupade et occupate, le ten magnifico ban Piero vizin nostro, lu qual ban Piero el a afitta, et sille ten ad affieto ditto Francisco et Gratioso fradelli et famigli de misser arcivescovo nostro, et in instrumento de affitazon fo scrito cum coudicion et pacto, si per queli da Spalato non sera facta alguna contradicion ala ditta affitaxon, che sia ferma et rata, et da principio non focontenta quela fedel comunita vostra, vizando poderia derogar et prezudigar ale raxon nostre in diti molini et folli, et si fosse assenti ala dita affitaxon, diriano, che li avite assenti excelsa et ducal signuria vostra et fidel comunita vostra da Spalato, perche avimo speranza in dio eterno et in illstrissima et dchal signuria vostra, cum debito de raxone ditti molini et folli serano restituiti in limarii, a chi pertine; et eciam dito Francisco et Gracioxo ten ad affieto li molini et fulli de misser arciviscovo nostro, et tegnando tuti molini in soi mani, elle grande detrimento et dnno de vostri soldati et de tuti citadini. De macinadura non pigla quello, li ven de raxone, ma piglano quell, che lr volno. Perho quela devota et fidel comunita vostra supplieano al excelsa et duchal signuria vostra, che dito Francesco et Gracioso, famigli de misser arciviscovo, devissi relassare diti molini et fulli de ban Piero

294 alo dito magnifico ban Piero, et che de cetero nee in futuro nissun subdito della excelsa et ducal signuria vostra non olsa ne presuma intromittere de affitar ne tegnir ad affitto ditti molini et folli posti in la fiumara de Salona de prefatto magnifico ban Piero per li raxuni preallegati. Kespondeatur: quod contenti sumus et volumus, quod finito tempore affictationis fulorum et molendinorum, que predicti fratres tenent ad affictum a magnifico banno Petro, comes noster Spaleti faciat illam deliberationem et provisionem, que sibi utilior videbitur pro conservatione et defensione iurium et iurisditionum illius fidelissime comunitatis nostre Spaleti. Ad septimum et ultimum capitulum videlicet: arecordando ala excelsa et ducbal signuria vostra avemo una letera ducale, che ogni volta fosse de bixogno a quela fidel comunita vostra de Spalato mandar soi imbassadori ala presentia de illustrissima et excelsa signuria vostra, che per vostri reetori non fosse impediti ne retegnuti portar cum si sua commission et capituli et litera testimoniale da soi reetori, et che li si a dato li denari per lor spexe de quela comunita, li qual reetori vostri observano vostre litere ducale quanto volno. Perho quela devota et fidel comunita vostra de Spalato suplicha ala excelsa et duchal signoria vostra de quello poderimo obtegnir, habiando speranza in dio eterno et in summa dementia et benegnita de vostra illustrissima et ducal signoria, chomo simo uzi de ottegnir tto quello havimo domandato, che litera sera facta per excelsa et ducal signuria vostra, sia facta per glorioso consiglo vostro de pregati, azoche li reetori vostri habia chaxon de obedir meglo vostre littere duchal, et committer alio chanceller de quela fedel comunita vostra fosse registrate tute lettere de excelsa et duchal signuria vostra in la cancellaria de dita fidel comunita de Spalato; et supplichamo alia illustrissima et duchal signuria vostra commetter ali vostri recturi, che ne sia dati denari della comunita per le spexe fatte per nuy secondo tenor della litera ducale supranominata et secondo chomo e sta sempre per consueto. Respondeatur quod fiat ut petitur. xv februaru 1448. De parte 15, de non 0, non sinceri 1. Senato. Mar. III. c. 94., u mlet. arhivu.

God. 1449. 30. oujka, u Mletcih.

Odgovara se na molbe podnesene od poslanika graa Baba. MccccxLviiii. die xxx martii in collegio. Quod ad capitula porrecta per oratores fidelissime comunitatis nostre Arbi respondeatur in hac forma, et primo: Ad primum, videlicet. Primo. Cum sit che Pavesani non mai contenti de lor confini, non stimando le vostre sentencie sovra de zo termenade, moltissimi volti hanno violado li nostri confini de la villa de Novaglia in grave danno, vergogna e preiudicio de quela vostra fedel comunita, si chomo de questo piu fiadi e fato rechiamo ala vostra serenitade, unde per la vostra serenitade nel 1447. fo termenado, che li magnifiei signor

295 sindici, li qual andavano nele parte de Dalmatia insieme cum li signor rectori de Arbe e Pago fosseno nostri zudexi delegadi, ehussi per metter termene e segnali de confini veri, chomo etiam de danni a nuy fatti per lor, e simelmente de le spexe per una e 1 altra parte fatte, deinde per mala informacion, che have la vostra serenitade per parte de Pavesani, li qual sono molto desiderosi de stentarne e voler sotometer le raxon nostre, parse alor vostra serenitade proveder, che solamente li diti signor sindici dovesseno proveder ale nostre chaxon, zoe de concordarne de plano et in quanto non gni podesse accordar, che le rason de una e 1 altra parte dovesseno haver, e ben informadi zonti che serano a Veniexia dovesseno meter nel vostro glorioso conseglio che parte a lor havesse parso; e persentido che have questo quela vostra fedel comunita,l anno seguente zoe nel 1448 se agravo ala vostra serenitade per modo, che la vostra solita et consueta justicia volesse adoperare, ve dignase de darne zudixi delegadi miser lo chonte de Pola, miser lo chonte d Arbe e miser lo chonte de Pago. E siando de questo mal contenti quelli da Pago in absentia de quela vostra fedel comunita tacita veritate proveteno, che per la Avogaria de chomun fo intromessa la dita vostra segonda termenaeion, e mai non fo menada. Et avanti che quella vostra fidel comunita posseti proveder de la chason sua, venne miser Andrea Surian sindieo a Pago, e si fe commandamento, che li sindici e procuradori de la nostra comunita dovesseno vegnir a Novaglia per intrar in la chaxon nostra, e nuy chomo noli de obedientia vignissimo, e de comandamento suo contra nostra volonta li demostrassemo puro e simplice li nostri veri confini. Et avegna li diti signor sindici non erano per la vostra serenitade constituidi nostri zudexi delegadi, ne de raxon podevano esser nostri auditori, dummente quel segondo vostro commandamento non vegaiva revocado, e tutto queato fo allegado al dito miser Andrea, e niente valse. E ben chel fosse el primo, et anche el segondo vostro mandato otegnudo per. nuy e non per Pavesani. Sapiando nuy, che lo conpagno del dito miser Andrea era manchado, e chonsiderando, che duy pono descerner meio la chaxon che uno solo, e siando sta el dito miser Andrea chonte a Pago, ne parse anche duro a confidarse in luy solo. Et etiam per experiencia vedessemo quelli da Pago ge esser molto in gratia piu cha nuy. Et che questo sia vero, quando la vostra serenitade constitui auditori nostri li diti sigaor sindici, non fo termenado altro, salvo de chaxon de confini e de le cosse nostre derobade, e de le spexe fatte, e de quele che se farano per luna e laltra parte. E lo dito miser Andrea ad instancia de Pavesani fo contento, che li domandasse la proprieta de Novaglia, e queli introno a domandar, et domandano con grandissima disonesta et inchargo nostro, e tuto el dito miser Andrea conportava si chomo per la domanda de Pavesani sanamente se conprendi, non volendo atte rider ad alchuna vostra sentencia ne privilezo, sovra de zo clarissimamente termenado, anzi ad instancia loro ne astrense a responder, si chomo de questo die constar in li suoi acti. E per satisfar a queli de Pago el di de Nadale, festa chusi solenne, ne fexe iitigar, e si ne tolsi el nostro instromento de sindicado, e alo portado chon si, ne may una ora ne volse aspetar in Arbe, che li havessamo possudo far resposta in scriptis, quella resposta ne convene portar per fina Osero. Avisando la vostra serenitade siando

296 el dito miser Andrea in Arbe in absentia nostra reprendeva quelli da Pago, demostrando loro non savere dir le lor raxon, e chel sa quatro meglior raxon de queli che hanno allegado, si chomo questo se offerimo a provar. Unde coneludemo brevemente nuy fossemo per nostra desaventura sotoposti a tirani, et habiando nuy cum Zaratini diferencia piu fiade de la dita villa, de li qual Zaratini li diti Pavesani fono vilani chomo qelli de la villa de Novaglia ad Arbesani, ne may un pelo del nostro contra raxon non hanno possudo haver, quanto magis siando nuy sotoposti ala vostra justissima signoria havemo confidencia et certeza, che le vostre preclare sentencie le vorete canservar, ne per alchun modo asenterete, che ne sia facto alchon torto, si chomo e sta sempre de vostra costuma. E per tanto supplichemo humelmente ala vostra dementia, chel ve piaqua per debito de justicia dignarse, azo error ne alchun schandalo tra nuy e Pavesani non segua, chel ve piaqua mandar de ly duy vostri zintil homeni ale spexe de cholor, che perdera la lite, chomo altre fiade fe la vostra serenitade habiando nuy differentia chon Zaratini de la dita villa e di suoi confini, li qual habiano autorita et baylia de meter segni e mede ali nostri veri confini secundo le vostre preclare sentencie in si fatto modo e forma, che mai per lo avegnir de la dita chaxon non babiamo error ne schandalo, e simelmente de proceder et termenar de le ehosse nostre per forza tolte et derobade e pene et de le spexe facte, et de quelle che se farano, si chomo e sta, et e la intencion de la vostra signoria. E questo supplichemo et domandemo de gratia special. Veramente de quelo che la v. signoria havesse termenado non se podesse impazar. Eespondeatur, quod volentes pro pacifico statu et quiete partium, quod huiusmodi differentie finem habeant, scribemus et mandabimus capitaneo nostro Jadre et comitibus Arbi et Pagi, quod ad dimidium mensis junii proximi simul convenire debeant in loco differentiarum et visis occulate locis differentiarum confinium ac diligenter examinatis expensis nuncusque faetis, et que fient ista de causa, et similiter rebus hine inde violenter et indebite acceptis, sententiare, terminare et diffinire debeant, prout jus et justicia eis suadebit, et illud, quod per eos vel maiorem partem eorum terminatum et sententiatum fuerit, firmum et ratum perpetuo remaneat autoritate huius consilii, ut lis ista confinium finem habeat. Verum non possint dicti legati se impedire de rebus terminatis et declaratis per nos. De parte 7. Quod differatur, quod veniant et audiantur illi de Pago et sindici. De parte 8, de non 0, non 0. Die tertio junii. In collegio ex autoritate consilii rogatorum. Ad suprascriptum primum capitulum respondeatur, quod auditis et particulariter intellectis juribus et allegationibus Arbensium et Pagensium, et diligenter examinatis omnibus privilegiis et scripturis, quas producere et allegare voluerunt tarn oratores Arbenses quam oratores Pagenses, volentes pro pacifico et quiete ipsorum nostrorum fidelium, quod huiusmodi differentie habeant finem, scribemus et mandabimus capitaneo nostro Jadre et comitibus Arbi et Pagi, quod per totum mensem junii presentence simul convenire debeant in loco differentiarum, et visis occulate locis differentiarum confinium, ac diligenter exanimatis expensis nuncus-

297 que factis, et que fient ista de causa, et similiter rebus hinc inde violenter et indebite aceeptis, sentenciare, terminare, diffinire, ac signa et terminos confinium ponere debeant, prout jus et justicia eis suadebit, et illud, quod per eos, vel maiorem partem eorum terminatum et sententiatum ae deelaratum fuerit circa premissa firmum el ratum perpetuo remaneat autoritate huius consilii, ut dicta lis confinium recipiat debitum finem, committimusque rectoribus suprascriptis, quod de jurisditione et proprietate dicte ville se impedire non debeant in judicando vel sententiando, cum proprietas et jurisditio predicta fuerit, et sit nostri dominii. In reliquis autem observent illud, quod haetenus factum et observatum extitit, iuxta continentiam privilegiorum nostrorum, que volumus observari. De parte 18, de non 1, non sinceri 3. 1449, die 17 junii. In collegio ex autoritate consilii rogatorum. Ad secundum, videlicet seeundo: quela vostra fidel comunita ha habudo sempre de chostuma de far dui conti ogni anno de Novaglia cum cer to salario e prerogative, si chomo de questo consta per le nostre leze et per privilezi et antige consuetudine, li qual conti hanno liberta de proceder in civile tuto et in criminale de valor de dui animali in zu, e se per chaxo alchuno de queli villani se volesseno agravar de li diti chonti, el nostro miser lo chonte d Arbe era, et e auditor e zudexe loro. E per che li villani non sono may contenti, tacita veritate, queli da Novaglia havevano obtegnudo da miser Ursato Morosini, e da miser Lorenzo honoradi, li qual sono nostri sindici in Dalmatia, un certo privilezo de exemption contra li nostri regalii, li qual dio sa sono picholi. E per che ne par ali sindici, non se commetti tal officio, parse ala vostra signoria intender quela vostra fedel comunit. E perho per el vostro glorioso conseglio de pregadi termenasse, che le nostre sentencie, privilezi, e antige consuetudine fosseno observade, et habiano luogo, si chomo e justo. Unde per investigation de quelli de Pago sono induti queli vilani eciam de conparer dananti el dito miser Andrea per modo che privilezo li ha liberado de certe nostre regalie, e tigniva rason in Novaglia chussi in civil chomo de criminal contra li chonti de Novaglia, parerave, che miser lo chonte d Arbe, ne anche li suoi predecessori non havesse vogliudo far justicia, le ragalie di rectori ha vogliudo regular e menuir, le qual sono obligadi a far li ditti villani ab anticho, e tuto ha facto contra la termenacion sovra de zo fatta per la vostra signoria. Imperho la vostra signoria vol e commanda, che apresso le nostre leze, anche le consuetudine debiano esser observade. Item el ditto miser Andrea volse haver un libro dele nostre parte prexe nel nostro conseglio, e simelmente un libro de condannason di chonti de Novaglia, e quelli tenne in Arbe e conmesso si li porto a Cherso, quando li piaqui mando el dito libro de le parte, et la copia del libro de condannaxon di chonti de Novaglia in Arbe, veramente lo otenticho del dito libro de condanaxon retenne apresso de si, non savemo per che chason, salvo dubitemo chel zereha de meterne exoxi ala vostra signoria, la qual cossa non e possibile poder esser, per che la vostra signoria chognossi li Arbesani, e la lor fedelta. Li Pavesani in Osero et in Cherso sempre sono stadi in sua conpania, hanno possudo manezar-, et hanno manezado li nostri libri, chomo hanno vogliudo, advisando la vostra signoria per sustegnir contra Zaratini, e per

298 esser chon lor piu fiade ale man, la nostra comunita ha spexo per quella villa piu de quello che la valle tre fiade. Le intrade de quella villa insieme cum le altre intrade de quella comunita ve havemo dado, e solamente el ehontado de Novaglia, e le regalie de quello se havemo reservado per honor nostro, el qual supplichemo ala vostra signoria, chel ve piaqua haverlo recommandado, chomo e sta sempre per lo passado, a recordacione eciam del fidel servir deli nostri antecessor^ li qual ve serveti cum tanto amor e dolzeza etc. E per che al regimento d Arbe partien ogno rechiamo che volesse far li villani da Novaglia contra li chonti de Novaglia e non a sindiei, per tanto suplichemo humelmente ala vostra benigna e gratiosa signoria, chel ve piaqua per debito de justicia tagliar et anichilar el dito privilezo facto ali ditti villani per el dito miser Andrea contra le leze, eonsuetudine et termenazion sovra de zo fatte per la vostra signoria. E se alchun de li ditti villani se vora agrevar de alchun chonte de Novaglia, che primo et ante omnia se debia agrevar a miser lo chonte d Arbe, e se da luy non fosse contento in quella del dito miser lo chonte se possa aggrevar ala vostra signoria over a queli, che la vostra signoria deputassi, chomo fanno anche li Arbesani, e de sta sempre chusi de nostra costuma. Respondeatur. Quia sindicus noster non habebat libertatem faciendi similes terminationes et mutationes ordinum comitum et habitatorum Novalie, volumus, quod quicquid terminasset aut declarasset, omnino revocatum et anullatum sit, maxime cum rectoribus nostris delegatis ut supra causa ista commissa sit per consilium rogatorum. De parte omnes alii, de non 1, non sinceri 1. Die xxx martii. Ad tercium videlicet. Tertio reverentemente si supplieha ala vostre signoria chonzosia che continuamente per manehamento de officiali se chometeno per la terra e per lixola grandissimi furti, robarie e rixe, e quando bexogna alchuna cossa ad esequir per la justicia per manehamento de essi officiali se resta a far lonor del rezimento, et chomo ale persone a chi apartien, azo quella vostra fidelissima terra in alchun grave danno et inconveniente non inchura, et anche lonor del rezimento non patissa, piaqua ala vostra signoria provedere, et per vostra summa bonta et charita, che lo vostro reetor d Arbe se possa constituir uno chavo de guarde cum sette over otto conpagni cum quelo meior salario che se pora, trazando el dito pagamento de le intrade de la ehamera d Arbe, avixando la vostra signoria, quando quella vostra fedel comunita de tutte le intrade sue ala vostra signoria, quelle fo da cum condition, che vuy fate a quella comunita tute le spexe necessarie, dechiarando ala vostra signoria li diti provisionadi tignirano una barcha, e cum quela se porano exercitar de zirchar contraband^ per modo che de la parte che tochera a chomun se trazera tanto, che pocha spexa se sentira, e lo vostro rector honorevelmente pora far el suo officio, e quela vostra fedel terra havera el suo debito. Respondeatur, quod pro nunc non videtur nobis aliquid in materia ilia innovare. Ad quartum videlicet. Quarto quella vostra fidel comunita sempre tra li altri offieiali ha tegnudo un suo canceler a suo salario, et da possa che la vostra signoria have le intrade de la nostra comunita; al cance-

299 lero del rector vostro ha serito tute le chason u otre senza alchun pagamento, e questo perche vegniva pagado dala vostra signoria, zoe havea ogni anno di denari de la camera d Arbe livre cento de pizoli. Mo veramente da pocho in qua la vostra signoria ha tolto quel salario ali cancelieri d Arbe, per modo che li cancelieri hanno commenza de esser restivi a far li fatti nostri, et havemo ogni di schandalo cum loro, per che lor intendeno esser pagadi da nuy, e considerando nuy haver dado ala vostra signoria tute le intrade de quella comunita cum le condition ditte de sovra, et etiam considerando, quella vostra fedel comunita senza cancelier non puo esser, ne in comunita non hanno denari a pagar cancelieri. Per tanto supplichemo humelmente ala vostra signoria, che per debito de justicia e de gracia special ve domandemo, chel ve piaqua concieder ali nostri rectori, che da mo ananti habiano liberta a dar a quela vostra fedel comunita di vostri denari per la dita chaxon, chomo da prima, azo quela povera comunita non patissa detrimento. Fiat, quod cancellarius habeat illas centum libras, quas habere consueverat, cum hoc, quod non habeat solutiones scripturarum, nisi ut ha bere solebat tempore, quo habere solebat ipsas libras centum, et si plus acciperet, privetur perpetuo cancellarie Arbi, et per annos quinque omni bus caneellariis nostris. Ad quintum et ultimum videlicet. Quinto et ultimo quella vostra fedel comunita sempre ha habudo veschovo, el qual atendeva a beneficio dele anime nostre chomo veschovo. Mo veramente al prexente havemo veschovo el qual attende a schuoder le intrade del suo veschovado et non adaltro;. et a mazor confuxion e vergogna nostra se ha fatto far sufraganio de miser lo veschovo de Vicenza, desiderando haver de zonta qualche altro beneficio, si chomo e manifesto. E perche tanto danno, oltrazo e vergogna non poemo conportar, per tanto supplichemo humelmente ala vostra signoria, chel ve piaqua per debito de justicia proveder, chel nostro miser lo veschovo moderno faza la sua residentia in Arbe per ben dele anime et honor nostro, per che a questo fine quela vostra fedel terra ha vogliudo haver veschovo, et in quanto luy non volesse far residencia in Arbe, chomo e debitor a fare in quella, piaqua ala vostra signoria pro veder, che el nostro rector d Arbe possa spender le intrade de quel vescho vado in quel proprio veschovado, el qual certo tuto menaza ruina, e fazando questo la vostra signoria li dara chaxon de vegnir in Arbe a far sua residencia, e si conzera el veschovado. Dicatur, quod contentamur et volumus ut sequestrentur introytus epicopatus, quos episcopus non habeat, nisi quando faciet in epicopatu suo residentiam. De parte 17, de non 0, non sinceri 0. Principium liiterarum suprascriptorum capitulorum. Comiti Arbi et... suecessoribus suis. Venerunt ad presentiam nostram sapientes viri Hermolaus de Hermolao et Marinus de Nimira oratores fidelissime comunitatis nostre Arbi et parte dicte comunitatis nobis presentaverunt nonnula capitula, ad que cum nostro collegio, ex autoritate consilii rogatorum, fecimus nostras responsiones sicut in fine cuiuslibet eorum particulariter videbitis: Et primo ad primum huius tenoris videlicet. Die septimo junii. Cum habitatores Novalie coram nostro dominio se gravaverint de aliquibus innovationibus factis per comites Novalie; vadit

300

pars, quod capitaneo Jadre et c *mitibus Arbi et Pagi delegatis ad cognitionem et terminationem aliarum differentiarum mittantur supplieatio et querelle dictorum de Novalia, et eis committatur, quod auditis etiam Arbensibus et servatis privilegiis per nos dictis Arbensibus concessis in materia ilia, provideant et terminent, prout justum et honestum eis videbitur, quod firmum et ratum remaneat. Ad partem autem rectoris, quern dicti de Novalia petunt, aut quod constituantur sub regimine comitis Pagi, respondeatur, quod cum hoc esset precise contra privilegia et coneessiones nostras, quas volumus omnino, quod serventur, est nostre intentionis, quod sint et remaneant sub regi mine comitis Arbi, sicut hactenus steterunt. De parte 48. Cum vertentibus certis differentiis inter fideles comunitates nostras Arbi et Pagi, quelibet ipsarum comunitatum diceret, jurisditionem et proprietatem ville Novalie sibi speetare et pertinere, et tandem captum unite sit in collegio, quod jurisditio et proprietas dicte ville Novalee pleno jure pertineat nostro dominio, et cum sit quod ad presentiam nostri do minu conparuerunt fideles nostri habitatores ville Novalie, petentes rectorem ex maiori consilio, aut quod ponantur sub regimine comitis Pagi, propter multas rationes in scriptis datas et verbo deelaratas, et conve niens sit dare dictis subditis nostris, tam in civilibus, quam in criminalibus regimen cum maiori commoditate possibili, et dicta villa Novalie situata sit in insula nostra Pagi, vadit pars, quod de cetero comes noster Pagi et. . . successores sui debeat ministrare jus et justiciam habitatoribus dicte ville Novalie tam in civilibus quam criminalibus, prout facit et ministrat aliis omnibus villis et hominibus insule Pagi predicte. De parte 15, de non 4, non sinceri 11. Senato Mar. Reg. III. c. 121123., u mlet. arhivu.

(M. 1449. 7. travnja, u Mletih.

Odvraa se na pronje poslanika bosanskih. 1449. 7 aprilis. Sapientes consilii et sapientes terre firme. Quod spectabilibus oratoribus serenissimi domini regis Bossine, qui, ut relatum fuit huic consilio per serenissimum dominum ducem, dicunt, prefatum serenissimum dominum regem tanquam verum amicum et benivolum nostri dominu, nobis denotari facere, quod comes Stefanus de Bossina suus et noster inimicus querit se creari facere per regem Aragonum ducham Spalati, ut titulum habeat ipsius civitatis, et quamquam melius fcere pnssit contra nostrum dominium. Secundo dicunt, quod sensit, banum Pirchum praticare et velle dare medium banatus sui Hungaris, et pro statu suo et nostro minime faceret habere ipsorum Hngarorum vicinantiam multis resp jctibus. Et propterea cogitaverat pro sua et nostra securitate de concoria et voluhtate ipsius bani aceipere ipsum banatum, et dare predieto bano quoddam castrum longe maioris redditus. Sed considerata bona amicitia nostra rogat, ut ei consulamus et dicamus sententiam et parere nostrum. Et preterea quod in easu quo necesse sibi esset, habere possit ballistarios cc. de terris nostris Dlmatie, se offerens quotienscumque comes Stefanus contra nos facere vellet, bellum facere sibi etim ab alia parte. Tercio dicunt et exorant; ut sict dari facimus co-

301 miti Stefano, qui minime amicus nobis est, salem pro Narenta pro dueatis quinque, ita etiam vellemus dicto regi, qui frater et amicus optimus nobis est, in Spalato ipso precio dueatorum quinque, quum se ofifert dare modum, quod omnes subditi sui non alio, quam ad cameras nostras ibunt pro sale; et si hoc facere nollemus, quod ne videatur, nos velle eum deterius tractare quam dictum comitem, reducamus precium salis dicto eomiti dandum ad precium consuetum. Respondeatur: quod audivimus et mtelleximus ea, que pro parte dicti serenissimi domini regis amici nostri nobis exposuerunt, et de significatione nobis facta, quod comes Stefanus pretendat se facere ducham Spaleti ei plurimum regratiamur, nam cognoscimus eius serenitas se movere ex singulari affectione et amore quern habet ad nos et dominium nostrum, et circa hoc illas faeiemus provisiones, que nobis videbuntur. Et circa factum banatus dicimus, quod semper vellemus eius serenitati ut optimo fratri et amico nostro dicere et consulere non aliter quam nobismet, quum augmentum et eomodum status sui uti proprii exoptamus; sed sua serenitas, que longe melius quam nos res illas intelligit, deliberare potest, ut ei libet. Sed unum dicimus, quod eius vicinantia longe magis nobis grata esset quam aliqua alia, et sit, quecumque velit. Et ad factum ballistariorum cc, quos requirit, dicimus, quod optantes in cunctis convenieutibus sibi complacere, dicimus contenti sumu*!, quod possit suis habere expensis ballistarios cc. de terris nostris Dalmatie, nam eius serenitas intelligit gravissimas expensas, quas patimur, et non esset conveniens in aliquo nos gravare. Ad factum salis dicatur verum esse, quod concessimus eomiti Stefano certum salem ut dicunt per triennium, ad complementum cuius termini restant aliqui menses, et cognoseimus, quod hoc fuit et est cum damno introituum oostrorum, et deliberavimus completo ipso termino ilium nee ipso eomiti nee alteri amplius eonsentire, quia honestas non pateretur, ut ante terminum dicta eoneessio revcfetur, sed res comunis erit, transactis ipsis mensibus restantibus. Et si ipse serenissimus dominus rex providebit, quod sui, ut dicit, veniant ad Recipiendum salem eis necessarium in Spaleto, mandabimus, quod bene videantuf et traetentur. Et nichilominus hoc interim, quod durabit terminus concessions per nos facte eomiti Stefano, potest etiam mittere suos pro sale Spalatum pretio eonsueto, ad beneplacitum suum. Et pro expediendo dictos oratores seribi possit pro favore et liberatione duorum filiorum domini Nicolai de Barnis, unius dictorum oratorum, civis nostri, qui detinentur per eomites Segnie in ilia bona et valida forma, que collegio videatur. De parte alii, de non 5, non sinceri 2. Secreta consilii rogatorum lib. XVIII. c. 82, 194, u mlet. arhivu.

God. 1449. 21. travnja, u Iletcih.

Daje se odgovor poslaniku Skenderbega. MccccxLviiii. die xxr aprilis. In collegio ex autoritate consilii rogatorum. Quod oratori magnifici Scandarbegi ad ea que exposuit, respondeatur in haC forma videlicet. Et primo circa literas, quas requirit d ratificationem pacis facte pee ser ndrem Venerio oratorem nostrum cum

302

sua magnificentia, licet habita noticia de conclusione dicte pacis per nostras patentes literas bulla nostra argentea munitas, pacem ipsam et omnia et singula capitula in instrumento pacis eontenta confirmaverimus et approbaverimus, parati tamen sumus ad ipsius requisitionem fieri facere illas literas, que sibi satisfaciant cum intentio nostra sit, ut pro parte nostra pax ipsa servetur. Ad partem ballistariorum, quos a nobis requirit, contenti sumus sibi conplacere, quod si pro custodia terrarum et fortiliciorum suorum indigeret ballistariis, illos de terris et locis nostris conducere possit sumptibus suis, sicque scribemus et mandabimus rectoribus nostris Albanie. Oblatio autem sua equorum et peditum gratissima nobis est et quotiens opus esset, ea uteremur, carumque ita nobis est, ut dictos equos et pedites exerceat ad tutellam et conservationem sui status, quern proprium reputamus, quam si in serviciis nostris se exercerent. Quod protectionem sui status accipiamus, et offerat nobis dare ilium annualem censum ducatorum vi.-m., quern de presenti dat Teucro, non possemus, salvis capitulis pacis, quam cum Teucro habemus, protectionem sui status assumere, nee eum ab adherentia et recommendatione Teucri separare, reperiet tamen sua magaificencia nostrum dominium omni tempore optime dispositum in his, que sibi grata sint, et conservationem sui status concernant salva fide et honore nostro. Quod aliqui rectores nostri Albanie et potissime Dagni pacem predictam plene non servaverint, plurimum nobis displicet, propterea nostra mandata replicabimus dictis omnibus rectoribus nostris in efficacissima forma, quod pacem predictam nedum integraliter et plene observent et faciant observari, sed cum omni humanitate et benivolentia erga magnificenciam suam et subditos suos se gerere debeant, hortamurque, quod magnificencia sua similiter erga rectores et subditos nostros servare debeat, certificando magnificenciam suam, quod de promissionibus et fide sua circa observationem pacis amplissime confidimus, nee opus est, ut offerat ponere in manibus nostris aliquos eius attinentes, quoniam de eius magnificencia nunquam dubitare possemus, et dicant ae obloquantur quique velint in eontrarium. Ad partem possendi se reducere in terris et locis nostris cum persona, rebus et bonis suis, scribemus et mandabimus rectoribus nostris Albanie, quod ipsam cum eius rebus et bonis omnibus amicabiliter suscipiant in terris et locis nostris. De provisionibus autem, quas commemorat ut faciamus pro conservatione eivitatis Scutari et aliorum locorum Albanie, regratiamur plurimum magnificencie sue, cognoscentes hoc procedere ex multa affeetione sua erga dominium nostrum. De parte omnes. Senato Mar. reg. III. c. HL, u mlet. arhivu.

God. 1449. 26. travnja, u Mletcih.

Odgovara se na molbe kotorskih poslanika. 1449. die xxvi aprilis. In eollegio autoritate consilii rogatorum. Quod ad capitula porrecta per oratores fidelissime comunitatis Gatari respondeatur in hae forma, et primo:

303

Ad primum et secundum videlicet: primo, che chomo e noto ala sua serenita questa e la terza volta, che queli de Zoppa hanno revelato ala sua serenissima signoria, e questa ultima volta sono stadi chaxon de tuti danni occorsi si ala chamera vostra de Cataro per le sal arobade per lori, chomo per li danni a nuy fatti sui fidelissimi servidori, recomandandosse a vojvoda Altomano de signor dispoti, e non contenti de lor tradimenti, ando al signor dispoti in Chaunia alguni de loro per parte de tuti a saver quello fazeva misser Andrea Venier ambassiador dela vostra serenissima signoria, per impedir quello podevano, che achordo non se fesse; i qual villani de Zoppa vene una cum lo exercito del signor dispoti, tuto el resto del vostro chontado schorse, fazandone perder totalmente le nostre intrade de ii formenti et altri danni e guasti facti si per la vignuta del primo exercito vene chon voyvoda Altomano e cum tuti Zernoievichi chiamadi Gurasy, chome per la vignuta del segondo exercito vene cum voyvoda Logosit e cum li diti Zernoievichi, taglando bona parte de le nostre vigne, e brusando piu gran parte de le nostre chaxe del nostro eontado, et arubando ogai di fina ale porte de la cita de Cataro, et fazando andar i nostri chontadini per lo mondo, per la qual chaxion le nostre possession restano inculte et non semenate, et al prexente non poemo esir fuora dele porte de la cita a le nostre possession; anche i nostri contadini, queli romase, son facti quasi una cossa cum queli de Zoppa rebelli, et pensando a la zornada far el pezo contra la vostra citade de Cataro et contra el stado de la vostra serenissima signoria. Per tanto se recomandemo a la vostra serenita chomo sui fidelissimi servidori, azo che non periamo, supplicando reverentemente alia excellentia sua, che se degna haverne per recomandati chomo sui fidelissimi servidori, azoche nuy e nostri redi et successori se possemo conservar sotol dominio de la sua serenissima signoria, chomo sempre havemo desiderado et desideremo in futurum. Secundario reverente mente exponerete ala serenita sua, che voglando la sua excellentissima signoria tegnir pacifico suo eontado de Cataro, parando ala celsitudene vostra, seria de bixogno, che vostra serenita tutalmente facesse destruzer le saline tiranichamente fatte sui terren de Cataro per li signori tirani ochupato et per li vilani zircumstanti, perle qual saline tuti tirani se tirano a dominar el eontado de Cataro et eciamdio molti vilani, i quali hanno parte in le dite saline, i qual, per poter far el suo voler de la sale, stano in rebelion ala signoria vostra, ala qual sono tegnudi dar el sal per grossi sie el sacho, ove che stando rebelli rechogleno el sal a sua posta, et vendeno a chi vole cum dano intolerabile de la chamera vostra de Chataro, si che in questo et in tuto altro chomanda la sua serenissima signoria chomo i par e piaxe; et questo nuy vostri fidelissimi servidori reehordemo per honor et bon stado et utile de la vostra serenissima signoria. Respondeatur: quod commisimus capitaneo nostro culfi, quod cum galeis nostris ire debeat Catarum, et esse cum rectore ac ilia fidelissima comunitate nostra, faciendo omnes illas provisiones, que necessarie et utiles eis videbuntur contra illos de Zupa, et similiter provideant, quod saline facte super territorio nostro destruantur et devastentur.

304

Ad tercium, videlicet: tercio reverentemente recordate ala nostra serenissima signoria, che non habiando la camera soa de Gataro el suo dovere, et siando la spexa molto et molto plui che la intrata, chomo ela e anche nui soi fidelissimi de Chataro ne sentemo, perche quando la chamera sta bene, e anche nui stemo bene; supplicando reverentemente ala nostra serenissima signoria, se degni far veder la intrata et spexa de la dita sua chamera ordenaria, la chui intrata ordenaria he perperi quatromilia e cinquecento al ano o zercha, et la spexa ordenaria perperi quindexemila al ano e plui, et convignando sochorer Budua et altri luogi chi domanda, et chome e el chastellan d Antivari, che domanda perperi ottocento, et non habiando chorso la sale, in la qual consiste tuta la intrata de questa vostra citade, questa sua zita et queli serveno in quela ne patisse gran senestro. Questo cum debita reverencia rechordemo alia excellencia sua, che per non esser subvenuto el podesta de Budua, chomo el volevi, per non esser denari in chamera per le chaxion dite, el se ha messo ad retegnir de le barche nostre de Cataro, le qual vegniva da i viazi cum biave et altre merchadantie, toglandoli dite biave et mercadantie, per modo che per la chaxion dita i mercadanti nostri restano de navegar cum le barche nostre in danno grandissimo de la su cita de Cataro, dubitando esser arubati dal dito podesta de Budua. Per tanto reverentemente supplicate ala sua serenita, che se degni commandar al podesta de Budua, che non faza tanto male a rubar a questo modo le nostre barche. Bespondeatur: quod displicenter intelleximus, quod potestas noster Budue fecerit intromitti barchas illorum nostrorum fidelium, eo quia non potuerit habere pecunias a camera Catari; mandabimus ideo sibi efficacissime, quod barchas et omnia per euni intromissa restituat, et quod decetero a similibus omnino se abstineat. Ad quartum: reverentemente recordate ala nostra serenissima signoria, chome el ehonte Stefano vayvoda de Bosna intende fabrichar a Castelnovo in questo nostro colfo de Cataro una stancia per far fare 1 arte de lana et altre cosse, la qual fazando, sera chaxion de far li porto, el qual sera molto dannoso ad questa vostra citade. Per tanto per la devucion portemo a al nostra serenissima signoria et di questa sua citade de Cataro reverentemente rechordemo. Respondeatur: quod impossibile esset facere, quod comes Stefanus non faceret in territorio suo illud, quod sibi placeret, et quod ostendendo, quod fabrica predicta importaret, esset augere sibi animum ad opus inceptum, utilius est dissimulare causam istam, et non ostendere de fabrica incepta facere extimationem. Ad quintum, videlicet: quinto reverentemente rechordate, che desiderando nuy zintilomeni et tuta universita de Chataro viver quietamente sotto el nostro illustrissimo dominio, et novamente el se habia levato uno Jacomo del abate Agustino da Schuli, uno Daniel de Druscho presuntuosi, i qual hano presumado scriver per nome de la comunita de Cataro letere bolate cum falso sigillo per meter schandalo et parcialita in questa sua cita, chomo questo e noto a la vostra signoria, et ai signori advogadori del chomun; per tanto reverentemente supplichemo a la nostra signoria, che se degna proveder azo, e punir queli, i qual

305 hanno presumado scriver e bolar tal letere cum la falsa bolla, azo che la soa pnicion sia exempio ai altri. Respondeatur, quod alias commissum fuit advoeatoribus eomunis. Ad sextum, videlicet: item reverentemente recordemo, perche se trn ova alguni ehonti nostri, che non ne lassa vender i nostri vini de le nostre intrade liberamente segondo havemo venduto liberamente per sempre mai; e per tanto humelmente supplicbemo, che la serenita vostra se degna a proveder per questo facto. Et ad septimum: similiter havemo le nostre leze e li nostri ordeni deli vini, che choloro, che cbava over vende o chompra fina quarte xn, possa trar liberamente, e tal conte se trova, e sine f chontra li nostri ordeni, e non ne da a ehavar ne vender li nostri vini segondo voile nostre leze senza dacio; humelmente supplichemo ala serenita vostra, che se degna a proveder per questa ehaxion ali vostri fidelissimi servidori. Respondeatur: quod volumus, quod consuetudines antiquitus observatas nunc et de cetero observentur, et quod contra illas per comitem Catari nihil innovetur. De parte omnes alii, de non 0, non sinceri 2. Senato Mar. Ill e. Ill Urgo, u mlet. arhivu.

God. 1449. 20. gyibnja, u MIetcik

Mletcani rado udovoljavaju molham poslanika Pirka; bana hrvatskoga. 1449. die vigesimo maii. Ser Lucas Truno, ser Luovicus Stoltato, ser Ludovieus Venerio proc, ser Hermolaus Donato, sapientes eonsilii; ser Otavianus Valerio, ser Ludovieus Fuscareno doctor, ser Zacharias Trivisano doctor, sapientes terre firme; ser Donatus Pizamano, ser Petrus Barbaro, sapientes ordinum. Quod prudenti viro Andree Thuslzavich familiari magnifici bani Pirebi, qui, uti relatum fuit huic consilio per sereniss. dominum dueem, exposuit tria, et primo, quod de munitionibus ei subvenire velimus, et de eis gratis sibi dare; secundo, de ballistariis etiam expensis nostris ei sueeurrere velimus, ut Ostroviz et alia loea per eum possessa tenere et conservare valeat; et tercio, quod eius inimici in loeis nostris receptum non habeant. Et faciat pro statu etiam nostro sibi dare favores, qui honeste et convenienter dari possint, ut se sustinere et defenere possit, quum dici potest, esse una pallata vel spaltum loeis nostris Dalmatie. Respondeatur: Quod audivimus et intelleximus ea, que parte magnifici domini sui comitis Petri de Taloviz, amici nostri carissimi, nobis expsuit; et dieimus, quod profecto sumus ei plurimum aifeeti, et conservationem status sui uti proprii exoptamus. Et ut clarius nostram intelligant optimam dispositionem, sumus contenti ei libere complacere de ilia parte munitionum, que conveniens et honesta sit. Et ad secundam de ballistariis dieatur, quod contentamur, ut soldizat in terris nostris suis expensis de ballistariis iuxta necessitatem suam. Et ad terciam de non ando receptum inimicis suis respondeatur, quod, ut diximus, intentio nostra erga eum optima est, sed consideret, quod nil ei importat ad presens, quod dicti hostes sui in loeis nostris venire possint, sed teneat indubie, quod de tempore in tempus faciemus omnia, que honeste et convenienter facere possumus.
SPOM. XXI. 20

S06

Et ex nunc captum sit, quod collegium habeat libertatem dandi gratis dicto comiti illam partem nranitionum, que conveniens sit. De parte 99, de non 17, non sinceri 5. Senato Mar. lib. HI. c. 118 r., u mlet. arkivu.

<M. 1449. 14. lipnja, u Mletcih.

Viee dudevo neka odgovori na pronje poslanika obine hvarske. 1449. die xim. iunii. Sapientes ordinum. Quod oratoribus comunitatis nostre Liesne, qui parte dicte comunitatis porexerunt aliqua capitula, responded possit per collegium, sicut utilius et convenientius dicto collegio videbitur. De parte omnes alii, de non 1, non sinceri 2. Senato Mar. lib. 111. e. 124., u mlet. arkivu.

God. 1449. 17. lipnja, u Mletcth.

Odgovori na molbe poslanika obine hvarske. MocooxLviiii. die XVH iunii i a collegio ex auctoritate eonsilii rogatorum. Quod ad capitula porrecta per oratores comunitatis Liesne respondeatur in hae forma, videlicet et primo ad primum: Serenissimo principo et illustrissima signoria. Nuy Nicolo de Mathio et Anthonio de Vido de Lessina fidel servidori de la vostra serenita, a pie de quella comparemo per nome de la comunita de Lessina, recomandando magnifico misser lo chonte et la predicta comunita, supplicaodo humilmente alia vostra dementia, che essa per la sua gratia dia remedio opportuno ale nostre neeessita, et proveda ali bixogni nei capitoli contegnudi et primo. Chonzosia che misser Andrea Surian, dignissimo sindico de lo cholfo de la serenita vostra, ha termenado per la sentencia et condennado la comunita de Lessina, che debia pagar certo danno delle robe involade ad una special persona anno passato in tempo de la mortalita, essendo attrovadi homini a salario de quella comunita per magnifico misser lo chonte per vardar la dita terra, per la qual cossa la dicta comunita, chonciosia che per la dita comunita le sta satisfaeto a simil bixogno, habiando trovato tanti homini a salario per quella comunita a vardar la dita terra da ogni malfactor, la qual terra sie alo transito de mar, per lo qual intravien spesso la mortalita, per la quale tuti nuy de Lessina havemo in uxo de schampar fora. Onde pagando adesso quella comunita tal danno secondo quella sentencia, vegniria chossa in uxo e consuetudine nello grandissimo danno e desfaeion de quella eomunita; perho si li vardiani havesse facto qualche danno, in avegnir haverano animo de far ogni male, vezando che la comunita e condenada a pagar i simil danni. Et pertanto se suplicha alo vostro iustissimo dominio, che tal sententia fosse annichilada et depenada. Respondeatur: quod dictam terminationem factam per sindicum nostrum ultra libertatem et autoritatem sibi attributam volumus cassari et annullari, et quod reservetur facultas illi fideli nostro damnificato prosequendi ius suum coram comite Liesne contra illos, qui habuerunt bona sua.

307

Ad secundum, videlicet: Item siando in la dicta ixola vostra de Lessina divisi logi de le vigne e de li paschuli e dele montagne, e i luogi, dove se da e conciede a pastinar e far le vigne, chomo apar per antige uxanze et ordeni de la terra, e de li altri luogi prohibiti a pastinar e far le vigne, chomo xe la Spiaza, che la se tien per semenar e mantegnir de li poveri homeni. Avisando la serenita vostra, che quella ixola non fa dele biave per mexi tre. Unde xe devegnuto, ehe per certi rector! nostri e sta concesso e dato a pastenar e far de le vigne in la dita Spiaza in contra li ordini nostri in detrimento e danno de tuti et in grande murmuracion, per la qual cossa i dicti rectori se hanno remosso de la sua contraria opinion, e chome anche misser Marco Magoo chassando e anullando le dite sue concession date appastenar e de far le vigne de li diti logi prohibiti. E perche misser lo chonte adesso ha concesso e dato a pastenar e far de le vigne in li diti terreni e luogi prohibiti de la Spiaza, e per non romper le sue concession se ha remoso de mandar alia vostra signoria. Et per tanto se suplicha la vostra serenita se degna a zio proveder, e conceder, che sia nominatim speeificado in le confermacion de le nostre leze, ehe non se possa pastenar ne far le vigne in la dita Spiaza soto pena che par e piaxe ale signorie vostre. Respondeatur: Quod volumus, quod in facto pascuorum, vinearum et aliorum terrenorum suorum fiant et serventur leges, statuta et consuetudines illius civitatis, et quod contra illas nichil aliqualiter innovetur: et si per presentem eomitem nostrum Liesne aliqua terrena data vel coneessa fuissent in Spiaza Liesne ad pastinandum contra leges et statuta^ predieta omnino revocentur. Ad tercium. Item perche contra le antige uxanze de quella vostra terra Lessina sono al prexente agrandide le mixure del vin, de lo quale tuti noi vivimo e poveramente, ehome 1' e noto e manifesto ala serenita vostra. Et per tanto se suplicha la vostra illustrissima signoria, se degna far retor ala antiga uxanza e consuetudine le dicte mexure, e che non se possano inovar per nesun rector soto pena che piaeera ala signoria vostra. Respondeatur: quodraandabimuseomiti nostro Liesne, quod diligenter videre, examinare et se informare debeat de mensuris, cum quibus vendebatur et venditur vinum, et, habito consilio et parere illius fidelis comunitatis nostre, debeat deputare illam mensuram, que magis honesta et conveniens sibi videbitur, ut cum ilia sola de eetero vendatur et ematur vinum, sicut iustum et conveniens est, ae illam iustare et bullare debeat, ne fraus comitti possit; et omnes mensure, que fient de eetero, fiant ad formam dicte mensure, et bullentur de tempore in tempus bulla comitum nostrorum Liesne. Ad quartum. Item contra le consuetudine et uxanze de quela vostra terra Lessina, confirmade per la signoria vostra, quelo, che non feci mai niun rector, per quest! anni do passati lo rector vostro ha menado uno compagno, e quelo ha facto chavalier, el quale per viver ha facto e fa molte cosse ali vostri fide! servitori de Lessina, li quali non hanno uxado a patire cum sua desfacion, e per cosse da niente ogni zorno fa le achuxe, e fa far le condanaxon contra i poveri homeni, perche vano de nocte senza fuogo, fazando le soe facion, quando vano ali navilii over magistri de la terra dal suo patron over zapadori o per qualche altro *

308 suo bisogno, e fa eondenar per chadauno et chadauna volta soldi 40 chi non havera lo stizo de fogo in mano. E per lo simile ale taverne, non mexurando a so modo, fa far le condenaxon in soldi 40, aeeusando spesse volte cum altre extorsion per viver contra quelo, ehe mai vostri poveri subditi non hanno sostenuto, per modo che la mazor parte de li diti poveri conven satisfar a tal condenaxon et accuxe et extorsion, che non porano contribuir ala spexa de li muri, ehe loro fanno a quela terra a sue proprie spexe cum gran gravezza sua, e questo per honor e stato de la vostra illustrissima signoria e per poder pi seguramente star reetori vostri e li fedel subditi de la signoria vostra. Et anche lo dito chavalier ha tolto Fofficio e regalia ad uno iustixier, che se feva un zentilhomo per lo rezimento nostro, e la regalia de li comandaori de la terra. Et per tanto se suplicha la vostra clementissima signoria, se degoa remuover tal chavaleri, e remediar a tal inconvenienti estorsion, azioche i poveri vostri fidel subditi non siano oppressi di tal chavalier, chome eciam avite provisto e sovegnuto ali fidel vostri Corculani, cum quela pena, che par e piaxe alia clementissima signoria vostra. Respondeatur: quod postquam civitatem illam adepti fuimus usque ad presentem rectorem comites nostri nunquam conduxerunt cavalerium; volumus quod servetur illud, quod a principio usque in hodiernum extitit observatum. De parte omnes alii, de non 0, non sinceri 1. Principium litterarum suprascriptorum capitulorum cum responsionibus. Comiti Liesne e t . . . successoribus suis. Venerunt ad nostram presentiam sapientes viri Nicolaus Mathei et Anthonius Viti, oratores illius fidelis comunitatis nostre, et parte eius porrexerunt nobis nonnulla eapitula, et super unumquodque illorum verbo prudenter declaraverunt eis commissa per illam comunitatem, et ipsis intellectis fecimus nostras responsiones sicut in fine cuiuslibet eorum particulariter videbitis. Et primo ad primum videlicet. Senato. Mar. III. c. 125, u mlet. arkivu.

God. 1449. 8. srpnja, u Mletcik

Zapovieda se njeMm gradovom u Dalmaciji, da oboruaju galijice radi rata sa aragonshim kraljem. 1449. die octavo iulii. Sapientes eonsilii, sapientes terre et sapientes ordinum. Comiti Sibenici. Propter ilia, que referuntur de rege Aragoaum, qui noviter in Neapoli publicari fecit de volendo procedere ad guerram contra nos, volumus et mandamus vobis cum nostro consilio rogatorum, quod cum omni studio et diligentia provideatis ponendi bene in ordine galeotam nostram, quam illuc habetis omnibus opportunis, ita quod in omnem casum occurrentem bene et utiliter operari possit. Similis: comiti Tragurii. comiti Liesne, comiti Curzole, comiti Cfaersi et Auseri. De parte omnes, de non 0, non sinceri 0. Sen. Mar. lib, III., c. 130. r., u mlet. arkivu.

309

God. 1449. 14. srpnja, u Mletcih.

Neka Zadar, ibenik i Trogir oboruaju po jednu galiju, poto je rat naviesen. 1449. die xini iulii. Sapientes consilii, sapientes terre firme et ordinum. Quum propter publicationem guerre factam per regem Aragonum contra nos, et propter ilia, que diversis modis habentur de armata, que per eum armatur, et specialiter per reditum hue ex Neapoli viri nobilis Bartholomei Zane, faciat pro statu nostro et pro reputatione rerum nostrarum fortificari nos in mari; vadit pars, quod auctoritate istius consilii scribatur et mandetur rectoribus nostri Jadre, Sibenici et Tragurii, quod cum omni solieitudine et diligentia attendere et solicitare debeant ad armandum galeam unam in qualibet terrarum predictarum per illos meliores et celeriores modos, quos poterunt, procurando earn ponere bene in puncto tarn zurmis quam ballistariis et aliis hominibus a pede; eligendo etiam supracomitos ipsarum galearum, qui sint de fidelibus civibus nostris illarum terrarum, aptisque et idoneis ad rem istam. Deelareturque ipsis rectoribus nostris, quod subito eis mittere procurabimus peeunias necessarias pro armamento galearum predictarum ac comites et alios offi ciates principales ipsarum gallearum. Et mittantur eisdem rectoribus precia danda tam sopracomito et hominibus de pede quam zurmis dictarum galearum, videlicet sicut nos damus galeis, que de presenti armantur hie Venetiis. Manetur quoque prefatis rectoribus, quod solieitissimam operam dent aptari faciendi galeas predictas, si aliqua reparatione opus habebunt, muniendo etiam eas omnibus opportunis, ut absque perditione temporis operari possint. Et quia, sicut habetur, in Tragurio non est galea, que operari possit, ex nunc captum sit, quod committatur dictis patronis arsenatus, quod immediate expedire et mittere debeant Tragurium corpus unius galee cum preparamentis et munitionibus opportunis. De parte 110, de non 1? non sinceri 0. Senato. Mar. lib. 3 carta 132, u mlet. arkivu.

God. 1449. 1. kolovoza, a Mletcih.

Dozvoljava se plemikom vieu u ibeniku, da izabere kapetana za sibenicku galiju. Electio supracomiti triremis fiet per consilium nobilium. Franeiscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. Egregiis et prudentibus viris consilio et communitati Sibeoiei sibi dilectis salutem et sincere dilectionis affectum. Indubie tenere debeatis nos vos ut fidelissimos et dovotissimos nostros singulariter diligere, et ad honores commodaque vestra esse inclinatissimos; et respondentes litteris vestris instanti die receptis dicimus: quod deputaveramus in supracomitum illius gallee armande egregium civem Sibenicensem Michael em Simeonich, immemores profecto concessionis per nos vobis facte de millesimo quadringentesimo trigesimo primo. Et quia disponimus concessionem suprascriptam omnino habere exeeutionem, ex nunc consentamur, quod ellectio, quam feceramus de

310 dicto Michaele, locum non habeat, sed vos iuxta ipsius eoncessionis nostre continentiam elligatis per vestrum consilium supraeomitum galee suprascripte: non dubitantes, quod elligetis personam fidelem, aptam et idoneam, et de qua nos habebimus contentari. Data in nostro ducali palatio die primo mensis augusti, indictione
XII. MCDXLIX.

Diplom. Siben. u dvorskoj knjinici bekoj cod. supp. 541. p. 109.

God. 1449. 13. kolovoza, a Mletcili.

Odgovori poslaniku vojvode Stjepana bosanskoga. MccccxLviiii. die xin augusti. Quod oratori magnifici domini vayvode Stefani Bossine ad particularitates, quas exposuit parte domini sui, sicut huic consilio expositum est per serenissimum dominum ducem, respondeatur: Quod semper tenuimus et nunc etiam firmiter tenemus, dicant alii quiequid velint, magnificum dominum suum esse bonum amieum et benivolum nostrum, quodque propter regem Aragonum aut aliquo alio respectu non mutabit sentenciam nee optimum propositum suum bene vicinandi nobiscum, sicut nos etiam facere dispositi sumus. Quantum vero pertinet ad castrum Almisse, dicimus, quod quia locum ilium et homines, qui sponte nostro dominio se dederunt, aceepimus hac speciali promissione, quod nulli unquam domino vel dominio subiugabimus, sed sub regimine nostro ipsos tenebimus et conservabimus, non videmus, salva fide et honestate, quo pacto possimus nostris promissionibus eontraire, maxime cum dictis fidelibus nostris ac omnibus notissimum sit, quod per formam capitulorum pacis ultimate inter suam magnifieenciam et nos concluse in 1445 die xxm mensis augusti castrum predictum Almisse cum hominibus et iurisditionibus suis nobis libere remanere debet. Ad partem, quam petit habere in Zenta, dicimus, quod quamquam mentis nostre sit sue magnificencie in omnibus possibilibus complaeere, cum sibi singulariter affeeti simus, tamen quia Zenta inferior iam diu per nos possessa fuit et de presenti possidetur, et non intelligimus, quam partem seu loca Zente superioris vel inferioris habere pretendit, nee de partibus et locis illis plene informati sumus, dabimus operam informandi nos de locis et partibus predictis, et habita informatione predicta reperiet nos semper inclinatos ad queque grata et commoda sue magnificencie. De sale, quern petit posse levari facere, scit magnificencia sua, quod de civitate Gatari multo maiores habemus expensas, quam sint introytus, quodque provisio, quam dedimus quondam magnifico patruo suo domino Sandali, quamque de presenti sue magnificencie damus ex introitibus Gatari, principaliter est, sicut per capitula pacis cavetur, ut strate aperte et expedite teneantur, ita quod omnes ad aecipiendum de sale Catari libere venire possint; ex qua quidera venditione salis sue provisioni et aliis expensis solvitur et satisfit; non videmus ergo posse in hoc sue magnificencie complaeere, credimusque, quod pro multa sapientia et prudentia sua de hac nostra iusta et honestissima responsione debeat rema nere eontentus.

311 Verum si peteret salem pro pecuniis suis, collegium habeat libertatem circa hoc conveniendi secum et faciendi, sicut melius facere poterit. Circa laboreria, que apud castrum novum fieri facere intendit pro conficiendis panis de lana, quoniam, sicut scit magnificencia sua, comunitas nostra Catari informata de hoc, quoniam dicta fabrica, si illie fieret, esset cum maxima iactura et danno illius civitatis, per eius oratores nobis supplicari fecit, ut providere dignaremur, quod laboreria predicta illic nullatenus fierent; nos autem' intelligentes, quod misterium istud pannorum civitatibus reservatnm est ad substentationem populorum, qui de opere manuum suaram vivunt, scripsimus sue magnifieencie litteras nostras, rogantes et suadentes, ut ab ineepto opere et pro iusticia et pro honestate desisteret, putabamusque, quod sua magnificencia sapientissima nostre requisitioni satisfecisset, sicque denuo rogamus et suademus, quod sua magnificeneia; que intelligit honestatem nostram, velit remanere contenta. Et quoniam petiit salvum conductum nostrum pro filiis suis etcetera; collegium in hoc habeat libertatem disponendi et facieni, sicut sibi videbitur. De parte omnes. Senato. Mar. III. c. 139., u mlet. arhivu.

God. 1449. 18. rujna, u Mletcih.

Odgovor na molbe biskupa shradinshoga kao poslanika Pirka bana 9 hrvatskoga. 1449. die xvni. septembris. Sapientes consilii, sapientes terre firme et sapientes ordinum. Quod reverendo patri domino episcopo Scardone, oratori magnifici bani Pirei, ad ea, que omnino retulit pro parte dicti bani, sicut per serenissimum dominum ducem huic consilio relatum est, respondeatur: Quod vere magnifieo (fuondam Mathico bano fratri suo etiam per consequens sibi magnifieo Pircho et universe domui sui semper fuimus singulariter affecti, et omnes eorum commoditates ac status sui quietem et pacem non minus quam nostri proprii desideravimus. Et similiter impresentiarum audire labores et disturbia status et rerum suarum nobis molestissimum est quantum dici posset, quia molestiarum suarum nobis videtur esse participes. Ad factum denariorum, quos petit mutuo, humanis et pertinentibus verbis respondeatur, iustificando dominium ob gravissimas expensas suas cum illis rationibus, que collegio videbuntur. Ad factum munitionum dicatur, quod ut de optima nostra dispositione sit factus certus, contenti sumus sibi complacere. Et ex nunc captum sit, quod dehtur ei balliste et pulvis, quam petiit. De non dando hostibus suis receptum et victualia et sibi ac suis dando, dicimus, quod caros habentes statum, homines suos, sicut nostros proprios, contenti sumus, ut in omnibus terris et locis nostris versentur, et ab eis ipse et omnes sui pereipiant omnem necessariam commoditatem. Hostes vero sui dabimus operam, quantum in nobis erit, quod a nullo locorum nostrorum pereipiant aliquod suffragium, quod ipsi magnifieo

312 bano aut subditis suis aliquod incommoditatis vel danni afferre possit. Et sic scribemus et mandabimus omnibus rectoribus nostris, quod faciant et observent. De parte omnes alii, de non 1, non sinceri 10. Senato. Mar. lib. 3, c. 144.; u mlet. arkivu.

God. 1449. 23. rujna, u Mletcih.

Zapovieda se knezu i kapetanu zadarskomu, da u svakom obziru budu banu Petru na ruku, a ne tako njegovim protivnikom. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Georgio Georgio de suo mandato comiti et Francisco Minoto capitanio Jadre fidelibus dilectis salutem et dileetionis affectum. Ut scire vos non dubitamus, magnifico bano Pirco a nonnullis emulis suis bellum infertur; quern, quia diligimus et dileximus magnificum Mathiconem, quondam fratrem suum, qui nobiscum semper bene vicinavit, optamus conservari in statu suo; et si fieri potest, integris rebus suis liberari a molestiis sibi illatis; propterea volumus, et cum nostro consilio rogatorum vobis man damus, quatenus permittatis homines de subditis prefati magnifici bani Pirei conservari in civitate nostra Jadre et in quibuscimque locis iurisdictionis vestre, sicut possunt nostri proprii, et inde ipsum magnificum banum et suos omnes percipere sinatis omnem necessariam commoditatem, hostes vero suos non permittatis ulio modo percipere aliquem suffragium a locis nostris, quod predicto magnifico btnno aut eius subditis aliquam incomoditatem vel damnum afferre possit. Data in nostro ducali palatio die xxm mensis septembris, indictione
XIII, MCCCCXLIX.

ucali e terminazioni I. c. 116., u zadarskom arkivu.

God. 1449. 20. listopada, ii Mletcih.

Odgovori na molbe podnesene od poslanika vojvode Skenderbega. 1449. 20 octobris. A instantiam oratoris domini Skenderbegi ad ea que petit, scilicet, ut dentur domino suo loca Medoa et Vilipolje, respondeatur: quod damus ei liberam facultatem pascendi gregem suum in terris nostris, et quod in antea habebit salem et vestes a Durachio annuatim et denarios, quos habere debet ab Alexio. De responsionibus per ipsum magnificum dominum factis nunciis regis Aragonum et Despoti, quamvis fuerunt convenientes benivolentie nostre erga suam magnificenciam? sibi tamen plurimum regratiamur." Senato. Mar. Vol. III. p. 152., u mlet arkivu.

God, 1449. 16. prosinca, u Mletcih.

Odvraa se na molbe barskoga poslanika. MccccxiiVini. die xvi. deeembris in collegio autoritate partis capte in consilio rogatorum. Quod ad capitals porrecta per . . . oratores fidelis comunitatis Antibari respondeatur? et primo.

313

Ad primum huius tenoris. Primo direti, che questa comunita, suo fidelissimi et devotissimi servitori, habiando oldido, ehe li ambassiadori de signor dispoti sono andati over intendeno andar da quella serenita, hanno mandato a quela i suo ambassiadori et oratori per recomandar questa comunitade, che quella la habia et tegna in sua gracia perpetualmente, et non abandonarla mai del suo gremio, si ehomo altre fiade per suo privilegio ha concesso et promesso, e chomo per la delita nostra meritemo. Respondeatur, quod non debent dubitare illi fideles cives et subditi nostri, quod illam civitatem demus despoto, vel alicui alteri domino, quia non solum firmiter perseveramus in opinione et dispositione nostra, ipsos manutenendi et defendendi a quacunque potentia, sed in tali proposito in dies magis confirmamur sic exigentibus meritis et fide ipsorum eivium et fidelium nostrorum per experientiam, quam de eis vidimus in proxime preterita novitate, et de hoe vivant securi et sine aliquo timore. De parte omnes. Ad secundum videlicet secondo direti habiando vegnudo el noder de la Avogaria, volse haver el nostro conseglio congregado, e cusi lo have habudo, et dananti quello siando certificadi, che alguni de nuy zintil homeni et certi del povolo dananti el conspecto de quella serenita fo infamadi, havemo facto la nostra querella, et a quello noder dato instrumentu, de la qual querella haveti la eopia, la qual porgereti a quella serenita, et sovra zio direti quello ve parera per lo ben et honor de quelli infamadi, et de tuta questa comunita. Respondeatur, quod intelleximus justificationes quas feeerunt pro civibus suis, quos infamiatos esse dieunt de infidelitate coram nobis, et dicimus, quod videntes experientiam in contrarium nunquam eredidimus, aut adduci possemus, ut crederemus aliquid contra fidem eorum, sed eos universos habemus et reputamus nobis fidelissimos, et speramus, quod taliter se gerent et habebunt, quod ista confidentia nostra in dies augebitur. Et quia dicuDt dedisse querellam suam notario advocatorum nostrorum comunis, dicimus, quod nobis placet. Et insuper committemus predictis advocatoribus, quia rem istam bene intelligere velint, et eos purgare tali falsa infamia. De parte omnes alii, de non 1, non sinceri 1. Ad tercium huius tenoris. Terzo direti per lo fato del confin del nostro contado, el qual ne xe occupado, si de quel de Scutari, si de quel de Gataro, non obstante tuto xe de quella serenita, mo a nuy torna grandissimo danno, e questo perehe se lo nostro podesta avesse el so confin, si chomo lo aveva al tempo de signor dispoti et de chonte Stefano, vigneria esser nostri rectori piu volentieratnente e de piu bona voglia, e questo perehe non andaria mendicando in altro luogo le spexe de questa terra, salvo haveria le intrade del so contado, del qual averia le spexe, et ultra le spexe, che avanzaria molti denari, et al presente la piu gran parte xe del suo contado occupado, et quel poeho che non e occupado, li Merchoi et molti altri sono absenti et franchi de ogni anga radio, et queli che i non sono franchi, dove pagano el ducato el mozo, et lo obrocho pagano a uno perpero, e lo plan de Poprat, de lo qual vegneva biave in lo castello, fo dato ali Merchoi, e cusi la chamera de Antivari non ha intrada niguna, ben ehe altra fiada havemo supplieado

314

a quella serenita, che ne sia restituido, la qual per i suo privilegii ne ha eoncesso che lo habiamo, si chomo lo avemo habudo al tempo de queli de signori, et si ha commesso a miser Giorgi Valaresso capetanio del culpho, suo delegato, che quello debia terminar, el qual non fo in queste parte, per lo simele fo commesso a miser Vetor Capello al prexente capetanio del culfo, el qual habiando principiado a meter ad execucion la soa commission, si ha fato a comandar le parte. In questo mezo vene a quello commandamento de quela serenita a far i suo facti de piu gran importanza, e nui non podessimo aver el nostro dever; supplicareti a quella celsitudine, che a quella piaxesse terminar a Veniexia, che quella po esser cbiara per i suo rectori e camerlengi, i qual fo in queste parte al tenpo de queli signori, et per li libri de le suo intrade, e se non podereti obtegnir questo, domandati delegato a quel de Drivasto, o de Budua, o de Dagno, over tuti tre o dui, o uno, el qual ne parera cum mancho danno et spexa. Respondeatur, quod iudicia huiusmodi confinium male fieri potest, nisi loca videantur ad occulum; et propterea ut recte iudicari possit, eomittemus rem istam primo capitaneo nostro eulfi, quern ad illas partes mittemus. Et isto interim res stabunt, sicut stant ad presens. Quoniam quando tempus permittet, ut capitaneus noster culfi in illis partibus stare possit aliquibus diebus, res predicta reducetur ad debitum finem. Et de hoc non habeant aliquam curam, quoniam cum tempore nos recordabimur committere ipsam differentiam audiendam, videndam et terminandam. De parte omnes. Ad quartum videlicet. Quarto supplicareti a quella nostra illustrissima et excellentissima ducal signoria, e direti, conzosia che questa cita de gran tempo soto el governo deli signori tirani se a trova in grandissimi affani, per ii qual dio provedete, et si ne redusse soto obedientia de quella serenita, la qual sempre contra li affani passadi ne ha consolado per tuto, et maxime de i suo nobel zintil homeni nostri signori, i qual per nostri rectori ne ha mandado; prima havessimo quel spectabil miser Mareho di Prioli, da poi el quondam de miser Andrea Corner, del qual dio ne ha privadi presto per nostra desaventura, in logo de quello avessimo el spectabil miser Andrea Venier, de li qual questa cita sempre fo molto consolada per el lor bon regimento et bon governo. Da poi el volse la nostra non bona ventura, che ne vene miser Jaehomo Dolfin, el qual fo contrario a li predecessori suo, poteriase ben meter a conparacion de Neron e pezo per aver zercha sempre tegnir questa terra in discordia, cum molti altri manchamenti, de li qual quela nostra signoria ha in parte noticia, prima per signor sindieho, da poi per magnifico provededor, et ultimamente per noder de i signor advogadori. Et fra le altre cosse averete a suzonzer de la vergogna facta a tuta questa cita, per aver trato molti de nostri zintilomeni, cum grandissimo suo danno, el qual non se reputa cossa alguna, per incontro de la vergogna facta a tuti nui, che per traditori siamo sta trati fora de casa nostra, siando fidelissimi et devotissimi servidori de quella nostra illustrissima signoria, et sopra zo supplieharete a quella, voglia intender la veritate, azo ne sia retornado el nostro honor, et punido quello miser Jaehomo Dulfin, el qual se benJntende per che feze tuto, zercha qual asay piu cosse se potria

315 dir, ma non possando tediar quella nostra signoria zercha questa parte, havereti far fin cum questa conclusion, che per ineontro de questo ultimo affano havuto questa cita per el governo de miser Jachomo Dolfin in luogo suo, dio, e quella nostra illustrissima signoria si ha proveduto et presentado a nui rector el speetabil homo miser Piero Arimondo, del qual non solamente questa cita, ma eciam tuto el suo contado e stado molto consolado per la sua justixia et raxon, et humanita, fazendo a quela saper, che per zonzer de questo regimento e za e uno ano over zercha per la novita e stada nel payxe che era in rebelion de quela signoria, in pocho tenpo reduxe a obediencia de quela signoria non solamente el contado de questa cita, ma eciam in parte de quel terren che tien Cataro, et in quanto vedese la intencion de quela nostra illustrissima signoria, questo non e volesse concedere, inpetrati quando quanto sera el so compir, in logo de quello se degni mandarne per rector e governo nostro miser Marcho de Prioli, over miser Andrea Venier, la qual cossa ne sera in summo contento. Respondeatur, quod sicut nobis maxime placet, quod habuerint reetores bonos et justos, ita plus quam die! posset, nobis displicet intelligere, quod ser Jachopus Delfino non fecerit debitum suum contra mentem nostram, cuius mala portamenta intelligentur per advocatores comunis, et punientur errores sui sicut meritus est, et de cetero speramus, quod habebunt tales nobiles nostros pro rectoribus, quod merito poterunt contentari, sicut faciunt de illis quos nominant. Et in omni casu novitatum, si opus fuerit, taliter providebimus, quod ab hostibus defendi, et sub umbra nostra mediante eorum fide et probitate conservari poterunt. De parte omnes alii, de non 2, non sinceri 1, Ad quintum videlicet. Quinto supplicareti et direti per fato de le appellacion vegnendo nuy ala obediencia de quella nostra illustrissima signoria supplicassemo a quella, che ne possiamo appellar alo regimento de Scutari de perpery cento in zuso, et de perpery cento in suxo a Veniexia, credendo far bene, et havemo fato el contrario, e questo per che i nostri rectori si sono periti e de ]a etade si chomo quelli de Scutari, e quanto vien a tagliar una sentencia ad algun nostro rectore, per uno simile de quello non li pare bene, anci traviene inimizizia tra quelli, et a nuy grandissimo damno, perche sono vicini, et in lo besogno non se vol intender uno a Taltro, e questo vedessimo per experiencia anno passado al tempo de miser Jachomo Dolphin. Supplicarete, Zara xe meglior terra che Scutari, et in quella sono piu zintil homeni nostri signori, che xe chonte, et xe capetanio, che quella nostra signoria se degni concederne, che ne possiamo appellar a quel regimento de Zara, zoe a tati doi al chonte et al capetanio, per che ananti el nostro privilegio dixeva, che ne possiamo appellar a Scutari de perpery cento in zoso, et la commission de li nostri rectori dixe de ducati cento in zuso, concludeti che sia chiarido o de perpery cento, o de ducati cento, cum questo chi se appellera a Zara, over a Veniexia, al termene de li nostri statuti ad ogni soa requisition, sia tegnudi i nostri rectori farli extrar tuto el processo de quella lite appellata per man del so caneelier ale spexe de quello che appellera, et siando extrati, che tuti doy litigandi debia examinar tute quelle scripture, et siando examinade et le parte contenti, che se

316 meta quelle scripture in una schatolla et sigilarla miser lo conte con lo suo sigillo de miser sancto Marcho, et apresso de quello scriver una letera et ligarla cum quella scatolla, in la qual scriva, chomo tal doy litiganti hanno litigado, e per nuy terminado, et aligar la parte che ave appellado, che quelli signori examina se ben sera dato laudare et se male eoreger et infirmare, et dar quella tal scatola al paron de quella barcha, cum la qual intendera andar lo appellante over al marchadante over ad altra persona degna de fede, et lo appellante che non sia oldudo ultra quello sera dentro in la scatola, salvo possa seguir, et requirir, che vada ad execution, et 1'altra parte sia a soa liberta ad andar a seguir, o noD, et se andara che non sia oldudo, salvo chomo lo appellante, et se algun de quelli litiganti vora appellar la declaracion del rezimento de Zara, che la possa appellar a Veniexia a soa posta al dicto modo. Respondeatur, quod volumus pro minori expensa pauperum, quod pro iperperis centum et inde infra vadant Scutarum vel Catarum sicut eis placuerit ad appellationem, et ab yperperis centum usque centum ducatos vadant Jadram, et a ducatis centum supra veniant Venetias cum omnibus modis, quos petunt, salvis semper terminis et conditionibus statutorum suorum. De parte omnes alii, de non 1, non sinceri 1. Ad sextum videlicet sexto: direti vegnando nuy ala obedientia de quella nostra illustrissima signoria, impetrassemo, che negun nostro citadino, stando in Antivari, possa haver pronia ne soldo, ne paga, ne provision niguna. Credendo far bene, havemo fato el contrario, e questo per che fora li nostri confini, pensando non esser meritado, nigun non attende in li besogni de quella nostra signoria a servir, supplicareti che quello capetanio sia casso, et quella nostra illustrissima signoria faza quello a quella par e piaxe, azoche ogni uno cor et animo servir et attender per lo ben et honor de quella nostra illustrissima signoria ferventemente. Respondeatur, quod pro resechandis inconvenientiis et differentiis, que oriri possent, sicut sepissime fit in huiusmodi petitionibus proniarum et provisionum, pro nunc nolumus ut removeatur capitulum predictum, sed bene dicimus, quod ut ipsi per bonam experientiam videre possunt, dominatio nostra semper fuit gratissima illis, qui cum fide et devotione nobis serviunt in rebus occurrentibus ad statum nostrum. De parte omnes. Ad septimum, videlicet septimo: direti per fato de la Gorana per manchamento de li nostri ambassiatori altra fiada a quella serenita per nuy mandati, non la hanno domandato cum effecto, quella serenita crede a nuy aver dato, et nuy non havemo niente, per che quel terren de la Gorana lavorano li vilani de le ville, et quella utilita pocha tuo la signoria. Supplicarete, che quella celsitudine se degni quella pocha de utilita non darla in nostra specialita, salvo che sia in liberta del nostro podestate cum li iudici, che quelli proveda cum quella utilita vertisse in beneficio de li muri, et altri beneficii de la terra. Item supplicati, che quella serenita se degni darne de bando uno chargo de sale, el qual devemo tuor a Corfu per nostro uxo, et che lo tracto de quello cargo de sale sia in sovencion de quella habitacion. Et direti per fato de le campane de sancto Piero.

317

Respondeatur, quod volumus, ut utilitas, que annuatim percipitur ex Gorona, ponatur in castello pro munition, et de ea rector noster Antibari teneri faciat bonum computum. Et sumus contenti concedere eis medium carricum salis, quod mittant Corfoum acceptum, et de tractu ipsius salis reparetur et aptetur habitatio potestatis nostri sicut petunt, et si aliquid efecerit, postea per aliam viam proviebimus. De parte omnes alii, de non 2, non sineeri 1. Ad octavum videlicet octavo: supplicareti per fato de careti del cancellier et cavalier, ehe non sia non obstante che unaltra fiada quella celsitudine ne habia concesso, mo per chaxon havemo trovado, che miser Piero Arimundo podesta nostro al prexente in quella quanto ne fo con cesso, electo et datoli in commission, che habia lo suo cancellier e cava lier regalie, che ave habudo i altri, havemo deliberado, che al suo tempo li habia. Et da poi de quello lo podesta, che sera electo, che sia elarificado, che ne lo suo cancellier ne chavalier, ne nezun altro de poi de quelli habia altra regalia, ne careto, salvo che habia quelle regalie et utilita, che havevano al tenpo de despoti et de Stephano Vuchcich et non altro. Respondeatur, quod fiat ut petitur, et sic addatur in commissionibus potestatum Antibari. De parte omnes. De campanis sancti Petri dicimus, quod sumus contenti, ut ipsa campana fracta, iterurn projiciatur et reficiatur ad expensas nostras et restituatur ecclesie sancti Petri. De parte omnes. Ad ultimum huius tenoris. Item supplicareti, che habiamo la tracta de le biave de la Boyana e de ogni altro logo de la signoria, concludendo et specificando la tracta de la Boyana che la possiamo haver liberamente, e che non e sia contradicta per miser lo eonte de Scutari, si chomo ne xe contradicta questo anno presente per el spectabel miser Piero Contaren conte de Scutari presente, poria questa terra gran senestro et anche perieolo rezever, che nuy non domandemo la tracta de quelle biave, che se porta a Scutari over in altre terre de la signoria, salvo quelle biave che sono infra terra che cum ogni raxon po haver fina li oxeli la tracta. Et anchora quando una terra have biave de superfluita, chomo have al prexente Scutari, seria licito et honesto suvegnir ale altre, i qual sera de quella signoria et havera necessita si chomo havemo al prexente nuy, et si chomo havemo facto nuy questa prima vera passada, commenzando del marzo fin al tempo novo, se non fosse sta per le nobel provision del spectabel miser lo podesta nostro, vedendo che la terra nostra, non solamente quella, ma eciam tute le altre terre de Albania, e tuti lor contadi rezeveva grandissimi senestri per manchamenti de biave, ha provisto che vene tanta biava in Antivari, cum la nostra poverta fazando suvencion a quelli che la porta, che ogni uno havesse de don ultra i magatini et la portadura del mar fin al magacin a soldi cinque per staro, et cum quele biave siando conduete cum nostra fadiga, cum nostre spexe et perieolo, havemo sovegnudo a tute le terre de la signo ria et lor contadi zoe a Scutari, a Dulcigno, a Drivasto et ad Alexio, vendendo a quelli chomo all citadini nostri, i qual hanno fatto el don, et dato el magacin et la portadura per modo, che quelli non porto senestro niguno. E questa e la principal cossa che a nuy eonduxe a domandar el

318 eonfin del nostro contado, azo che habiamo la tracta del nostro contado libera; avisando quela nostra illustrissima signoria, che in questa terra sono zercha zinque milia anime, e siando fornida de vietualia, may quella nostra signoria haveria pensier de niguna novita, ma per che al prexente havemo scarzamente, et anche al tempo novo non savemo chomo sera: suppliearete che quella nostra illustrissima signoria se degni darne doi chargi de formento per nostri denari. Kespondeatur, quod quia juste petunt, fiat ut petitur; et scribatur et mandetur autoritate consilii rogatorum comiti et capitaneo Scutari, et quibuscumque rectoribus nostris sicut opportunum fuerit, ut permittant et concedant Antibaranis tractas bladorum pro usu et necessitate illius civitatis nostre tantum, et non pro conducendo ad alia loca. De parte omnes alii, de non 2, non sinceri 1. Die 16 ianuarii 1449. Prudentes viri . . . oratores comunitatis fidelissime nostre Antibari porrexerunt nobis infraseripta capitula, ad que cum nostro collegio habente libertate a nostro consilio rogatorum fecimus responsiones nostras prout in fine uniuscuiusque continetur. Tenor ipsorum capitulorum talis est videlicet: Stefano Ruzi Potestas Antibari Marcho de Mircho ser Petrus Arimondo. Marinza de Pasco Sumo de Todaro Senato Mar. lib. III. c. 158159 t., u mlet. arhivu.

God. 1450. 24. sleHJa, n Mletcih.

Poslanikom obine kotorske odgovara se u smislu njihovih molba. 1449. die xxnn. ianuarii. In collegio. Quod ad infraseripta capitula nostro dominio porrecta per oratores fidelissime comunitatis nostre Gatari autoritate tradita a consilio rogatorum, respondeatur prout ad unumquodque eorum hie inferius contioetur. Et primo: Ad primum capitulum, per quod petunt, illos de Zupa tanquam rusticos et rebelles nostros subiugari debere per nostrum dominium cum galeis et aliter etc. Sic inquiens in vulgari. Prima che tuti queli de Zuppa de Cataro perfidi rebelli de la sua serenissima signoria et de questa sua cita de Cataro, i quali tre volte hanno rebellato soto el dominio de la excellentia sua, anchora stanno in rebellione disposti de non retornar ad obedientia, se chomo villano non serano per la sua excelsa potentia subiugati. Et certamente el prefato magnifico miser lo chonte nostro et el magnifieo miser Vetor Capello capitanio del colfo, i quali la loro subiugatione instantissimamente procurava et ala lor fine seri a pervenuti, sel non fosse chel non haveva solo tre galie. Et che quanto tal subiugacion per loro deveva esser facta, el prefato miser lo capetanio per comandamento de la celsitudene sua se sparti da Cataro, et cum le sue galie navigo verso Puia. Ma per che la rebellion de tal rustici oltra el danno nostro importa mancho de honor ad tanta excellentissima signoria, sup plicate per parte nostra reverentemente ala celsitudene sua, che la se degni comandar ad quante galie i par de le sue, che nel suo retorno a

819 Veniexia vegnano ad Gataro, ove speremo, elie in pochi di vignirano ad fine di dicti villani, per modo che plui ardir non haverano de rebellar alia excellentia sua, overamente i redurano ad obedientia. Questo imperho dicemo che per alguni chavi de upa sono stadi a parlamente cum el magnifico conte nostro, et hanno dicto, che se galie se mostrasse, subito ad obedientia vigniria. Ma azoche questo facto habia bon effecto, et ehel se possa cum segurta subiugar i dicti vilani, supplicate ala nostra excellentissima signoria, che se degni eomandar a miser lo chonte, che ad spexa de la camera possa condur Morlachi et altri fina mille, i quali in poehi zorni cum adiuto de le galie speremo in dio vegnirano ad fin di dicti vilani, et redurali ad obedientia de la excellentia sua. Respondeatur, quod quando erit tempus eommodum et habile, dabimus eis talem responsionem superinde, quod habebunt merito contentari. Ad secundum per quod petunt, quod dictis rusticis et rebellious de Zuppa in loeis nostris Albanie, non dentur subventiones vietualium, et receptum etc. Sic exponens in vulgar!. Gran chaxion che i dicti villani stanrio in rebellion, e che da Budua et de altre cita de Zenta et de Albania chomo e Scutari, Dulcigno, Aotivari et altri luogi de la sua signoria i dicti rustici hauno recepto et victualie per suo uxo, le qual maechandoli patiria gran senestro. Et imperho reverentemente supplicate ala sua serenissima signoria, che se degni eomandar ai suo reetori de Zenta et de Albania, che ai dicti villani non diano recepto, ne lassano trarre victualie de suo lochi, et sel par ala excellentia sua, che per i dicti suo reetori i dicti vilaoi siano banditi et perseguitati et puniti, chomo rebelli et traditori de la sua serenissima signoria, per che fazando questo patirano grandissimo dampno. Respondeatur, quod scribi faciemus omnibus reetoribus nostris Albanie, ut nullatenus dare debeant, seu dari permittant subventionem aliquam vietualium, nee receptis dictis rebellibiis in aliquo loco nostro eis commisso. Ad tercium per quod petunt unam galeotam banchorum viginti, pro obviando dictis rusticis, ne conducant de Ragusio cum suis barchis et zopolis victualia etc. Sic dicens io vulgari. Altra via e questa che i diti villani in rebelllone permane, che quando i dicti villani et traditori non puono havere recepto et victualie de le terre et lochi de la sua serenissima signoria i dicti villani cum barche et zopoli suo, et barcbe et zopoli da Budua, et altri locbi vanno a Ragusi, e li se forniscono de panno, oio, ferro et altre victualie et altre cosse a lor necessarie, el qual subsidio sel glie manehasse, certo i patiria gran senestro; ma al voler obviar questo suo andar a Ragusy seria gran besogno haver in Gataro una galeota al mancho de banchi vinti, cum la qual se toria la via ai dicti rustici de andar a Ragusi et obvieravesse ai contrabandi. Et azoche tanto ben consiegua questa cita, reverentemente supplicate ala nostra serenissima signoria che tal galiota ne sia concessa et che azoche la non se guasta, et che la se possa conservar, che la se degna eomandar al nostro magnifico miser lo conte, che faza coprir de copi et de legname quel luogo, ove sollevano star le galiote de Gataro, nella qual fabrica intrera poca spexa, perehe i muri atorno sono facti.

320

Respondeatur, quod sumus content! eis dare dictam galeotam, cum hoc, quod dominium nostrum non habeat aliquam expensam in armando earn. Ad quartum, per quod dicunt, quod concessimus comiti Stefano vayvoda Bossine, quod ad castrum suum de Noni situatum in Bueha culfi Catari, possit fieri facere artificium lane etc. sic positum in vulgari. Supplicate anchora reverentemente ala excellencia sua, che per quello se divulga qui par che la sua serenita habia concesso al chonte Stephano vaivoda de Bossina, che al suo castello de Novi, situato ala Boeha del colfo de Cataro el possa far larte de la lana, et li condure de ogni parte vino, oio, ferro et altre cosse a lor necessarie, la qual cossa certo credere non podevatno, per che tal concession e contra i nostri statuti, i qual vuol, che nulla cossa possa intrar nel colfo de Cataro, sono per uso de questa sua cita chomo apar per statuti, de i qual la copia ve havemo dato, i qual statuti sono sta observati dal fondamento de questa eitade fina al prexente. Ma per che nuy vedemo chiaramente, chel prefato conte Stephano di e nocte vigilla ad destrucion et subiugacion de questa cita de Cataro, nel dicto loco de Noni el comenza ad fabricar una eitade, e za li ha posto molte chaxe, al qual locho la conducta larte de la lana, et maistri d'arme et de balestre, et de altre diverse arte, ai qual ha dato franchitia de molti anni; et per plui tosto multiplicar quel loco ha dato franchicia a tuti debitori che li confugerano de ogni parte; per la qual cossa molti de diversi lochi li sono andati et vanno ala zornata, et sel perseverera, chome la commenzato, tanti homeni de Ragusi et de Cataro et de altre parte se transferirano ad quel loco, che in brieve tempo farano li una gran eitade, la qual sera total destrucion de questa cita de Cataro et de la camera sua per mancharli le sue consuete intrate. Et per tanto humelmente et reverentemente supplicate ala dementia sua, che se degni proveder a questo per modo che questa sua fidelissima cita, la qual ha sempre desiderato et desidera viver soto el suo excelso dominio, per tal via non romagna destructa. Perche non habiando Cataro el suo dreto, e la camera le sue consuete intrate de sal et dacii consueti, i qual i manchera in gran parte, per che siando in quel locho del conte Stephano vino, oio, ferro, panni, et altre grasse, per esser quel locho a Boeha del colfo de Cataro, sopra el mare, li vanno et anderano le charavane consuete vegnir a Cataro, si per esser li vicine, si per trovar li quello i sera de bisogno, si per obedir al suo sign or conte Stephano, el qual commandera che vadano ad quel loco per spazamento de le sue cosse, la qual cossa quanto la sera dannosa a questa sua cita de Cataro la sua serenita el puo considerar. Ala gratia de la qual instantissimamente ne reeomandate, azoche questa sua fidelissima cita de Cataro et nuy suoi fidelissimi servitori, soto el suo dominio non siamo talmente damnificati. Respondeatur, quod nunquam concessimus huiusmodi licentiam dicto comiti Stefano fieri facere artificium lane in dicto loco suo de Novi, sed circa hoc et alia contenta in hoc capitulo opportune providebimus. Ad quintum et ultimum, per quod petunt castrum Budue sibi dari, et per eos custodiri etc. Et in vulgari sic exponit. Item reverentemente exponerete ala nostra excellentissima signoria, che conzosia che la sua serenita per patente privilegio dato nel suo excelso conseio de pregadi,

321 et de la zonta a di xxvmi aprile MCCCCXXI ne coneedesse un capitolo del tenor infraseritto. Ad sextum capitulum continens. Item supplichemo ala gratia vostra, chomo el castello de Budua ad nuy fo dato in guardia per miser Piero Loredan, el qual nui gardassemo et guardemo infin al.prezente1, che la gratia vostra ve piaqua concederlo a nuy vostri fidelissimi servitori per vostro privilegio cum i suo confini, per che le ai confini nostri, et he chiave de tuti nostri terreni, perche se inde altri vegnisse, el nostro contado mai non haveria reposso. Respondemus, quod sumus contenti et placet nobis, quod castrum Budue cum pertinentiis et confinibus suis remaneat sub eomunitate nostra Gatari, que comunitas illud debeat custodire, et sub bona custodia tenere. Et per tanto reverentemente exponerete ala serenitade sua, che sel dicto castello de Budua fosse stato nella guardia nostra chomo vuol e comanda la soa serenissima signoria, molte inconvenientie sono sopravenute, che non seriano seguite et maximamente la rebellion de Pastrovichi et de Zupa de Cataro, la qual vedendosse in mezo de Cataro et de Budua che fusse stato tutq soto un rector, non haveria olsato rebellar. Per che da nullo altro loco poteria haver havuto subsidio de victualie, chomo hanno ogni di de Budua, ne adiutorio alchuno. Et eciamdio la gran spexa, ha facta et fa la nostra serenissima signoria in quel castel de Budua, seria sparagnata pluy de la mitade. Per che quel castello, quando se guardava per nuy, haveva de spexa al mexe perperi XL, che ducati xi. o zercha per do capetani zentilhomeni chel guardava, et per dodexe zitadini de Cataro chel guardava fidelissimamente a perperi cinque o sie al mexe per uno, ehe ducati vinti al mexe o zercha, che summa in tuto ducati ttenta al mexe o zercha, dove al prexente se ne spende pocho maneho de cento al mese, per la qual chaxion si per attender ala proferta ne ha facta la nostra serenissima signoria, si per scansar spexa, chomo per asay altre chaxion vuy sapienfcissimamente saperete allegar ala nostra illustrissima signoria, reverentemente supplicate ala excellentia sua, che se degna dar in la guardia nostra el dicto castello de Budua, chomo se contien nel dito privilegio, el qual castello nuy guarderemo fedelmente cum pocha spexa sopradicta chomo sempre havemo facto per lo passato, che may soto nostra guardia nulla cossa sia intravene del dicto castello. Salvo quello havemo a chi ne ha comandato la soa serenissima signoria recomandato. Respondeatur, quod pro non ponendo divisionem inter eos non videtur nobis dare eis dictum castrum. Comiti Catari e t . . . successoribus suis. Fuerunt ad presentiam nostram sapientes viri Laurentius de Buchia et Nicolaus de Boliza nobiles Catarenses, oratores illius fidelissime comunitatis nostre, porrexerunt nonulla capitula, quibus visis et diligenter examinatis, cum nostro collegio, habente circa hoc a consilio rogatorum plenissimam libertatem, feeimus responsiones et deliberationes, prout in fine cuiuslibet eorum particulariter videbitis contineri. Et primo. Senato. Mar. reg. III. c. 159., u mlet. arkivn. ,

SPOM XXI.

21

322

God. 1450. 15. oujka, u Mletcih.

Odgovara se na molbe poslanika obine ibenicke. 1450. die xv martii. In collegio. Quod ad capi tula porrecta dueali dominio per oratores fidelissime comunitatis nostre Sibenici, respondeatur prout ad unum quodque ipsorum hic inferius continetur, et primo: Ad primum, per quod petunt sentenciam factam per virum nobilem ser Andream Suriano sindicum et iudicem delegatum cassari et annullari debere, reducendo partes in pristinum statum eto. et in vulgari suo latino sic continens. Et primo cum querella exponitur contra et adversum spectabilem virum dominum Andream Suriano olim sindicum ad partes Cholphi et iudicem delegatum dominationis vestre, qui tulit certam sententiam contra ser Lucam Baitrisich et ser Gasparum Jurisieh cives Sibenici, et in favorem ser Laurentii Stiposi civis Tragurii, occasione confinium ville dieti Laurentii Suchi dol nuncupate, posite extra districtum Sibenici, et ville predictorum Luce et Gasparis vocate Bilichi posite in districtu Sibe nici, que sententia redundat in maximum detrimentum et ruinam confi nium ac metarum predicte civitatis vestre Sibenici, et in se continet manifestam ac expressam iniusticiam, quia lata est in rebus iam semel decisis ac terminatis, que de iure instaurari non possunt contra longum ac diuturnum possessum testibus fidedignis approbatum, non existente aliquid pro parte adversa allegatum, productum aut comprobatum sufficienter, propter quod dictam sententiam fere deberet de jure, prout loco et tempore prefate dominationi vestre ostendetur. Que sententia ultra predictam manifestam iniusticiam eeiam contra omnes modos et ordines juris lata est, ut ex processu eius clare et aperte patebit, et non solum generavit maximum detrimentum et disformitatem confinium predicte civi tatis in ea parte, qua lata est, sed omnes reliquos confines in confusionem ac errorem deduxit. Recedendo a rectitudine, drictura et convenientia, que maxime in confinibus ac metis tanquam res necessaria servari debet. Cui rei nisi celeriter per aliquod remedium occurratur, predicta civitas vestra Sibenici in maximum errorem ac scandalum cum ceteris vicinis suis Morlachis ac Heruatis neccessario incidet, qui iam occasione predicte sentencie similiter ac eodem modo incipiunt depravare metas districtus Sibenici faciendo areus in dritura ac retitudine, que mete alias maximis laboribus, periculis et expensis servitorum vestrorum Sibenici composite et stabilite fuerunt. Significando celsitudini vestre, quod prefatus judex delegatus impetratus est tacita veritate in preiudicium pactorum ac promissionum factarum per prelibatam celsitudinem vestram illi fidelissime comunitati vestre Sibenici, nee non in preiudicium aliarum libertatum ac immunitatum dicte civitatis alias per dominationem vestram confirmatarum. Et cum predicta comunitas vestra Sibenici de remedio predicte iniurie ac iniustieie aliud refugium non habeat nisi ad pedes prefate celsitudinis vestre, ideo humiliter et devote supplicatur pro parte dictorum, ut rationibus ac causis suprascriptis predictam sententiam cassare ac annullare degnemini, reducendo predictas partes in pristinum statum, quia moris est celsitudinis vestre non diminuere sed potius augere, et ampliare jura servitorum vestrorum.

323

Respondeatur (sic!). Ad secundum, per quod petunt, ut providere dignemur per consilium rogatorum, quod nullus petere possit judicem delegatum, quodque observentur concessiones et privilegia sua per nos eis indulta etc. In vulgari suo latino sic inquiens. Secundo exponitur, quod cum hoe sit, quod per dominationem vestram promissum fuerit illi fidelissime comunitati vestre, quod dominus comes Sibenici una cum quatuor judicibus curie maioris Sibenici debeat expedire causas et actiones civiles, ut apparet in privilegio coneessionis vestre, et hee idem semper predicta eivitas habuit, prout in quam pluribus privilegiis apparet, in quibus distincte docetur, non licet cuiquam aliquem ex civibus predictis apud quemquam judicem alium con venire preterquam apud regimen Sibenici, et quia dom inatio vestra non solet derogare jurisditionibus et prerogativis vestrorum servitorum, et quoniam hucusque per iudicium ordinarium Sibenici nulli forensium illata iniuria fuit, ut merito gravari posset de aliqua iniusticia, sed omnibus plenissima iustieia semper administrata fuit tanquam originariis civibus diete civitatis Sibenici, et hoc maxime constare potest, quia hucusque nemo iustam causam conquerendi habuit, neque habet, quamvis multi diversas causas habuerint coram predicto iudicio, a quo tamen si quid perperam factum foret, appellationis locum habent ad auditores novos. Quapropter humiliter supplicatur, quatenus per consilium rogatorum decernere, stabilire et confirmare dignemini, ut si quis iudicem delegatum aut aliquid contra formam predictarum coneessionum aliquid impetraret aut hucusque impetrasset, quod illud sit cassum, irritum et inutile, et ipsi omnino, si volent agere contra homines Sibenici, debeant eos citare coram prefato domino comite et suis iudicibus iuxta formam predictarum coneessionum, et hoe ne fidelibus vestris damnum et obrobrium irrogetur, aliter statuendo in parte vel in toto quam hucusque fuerit observatum, sed in quibuscumque causis pertinentibus ad iudicium ordinarium Sibenici debeat servari modus hucusque observatus, videlicet quod sit dominus comes una cum quatuor iudicibus ad expediendas qualescunque causas civiles, neque dictus ordo perverti debeat vigore alicuius litere ducalis hucusque impetrate vel impetrande. Respondeatur, quod concessiones et privilegia sua per nos eis indulta observari mandabimus. Ad tercium per quod petunt, quod non fiant salviconductus Morlaehis aut Hervatis per rectores nostros etc In vulgari suo latino sic dicens. Tercio exponitur, quod cum predicta vestra eivitas Sibenici habeat cirea vicinos suos Morlachos et Chervatos et alios de partibus superioribus homines male vite et conditionis, viventes de rapinis et furtis, qui amore vel vi auferunt res et bona nostra, et nunquam de ipsis jus aliquod consequi possumus coram eorum dominis, ut longa experientia didicimus, et se veniunt ad loca vestra Dalmatie, sine quibus esse non possunt, eos conpellere ad satisfactionem non possumus, quia veniunt cum salvoeonduetu. Ideo supplicatur prelibate dominationi vestre, quatenus iniungere dignemini in omnibus commissionibus rectorum vestrarum terrarum Dalmatie cum pena, ne predictis Morlaehis aut Hervatis fiant salviconductus aliquo colore quesito. Sed quemadmodum subditi vestri accedunt ad loca ipsorum absque ullo salvoconductu, ita et ipsi accedant ad loca Dalmatie.

324

Item ut predicti possint cogi et conpelli ad iudicium in omni vestra terra particulariter et realiter pro quibuscumque eausis et satisfactionibus ac delicti, et quod predicti rectores teneantur sub certa pena ministrare Justiciam unicuique subditorum vestrorum contra predictos, quia occasione predictarum provisionum predicti abstinebunt se ab iniuriis subditorum vestrorum, et de commissis citius facient satisfactionem, quia absque terris vestris vivere non possunt. Kespondeatur, quod fiat ut petitur. Ad quartum, per quod petunt ut retraetentur pacta alias facta per virum nobilem condam ser Paulum Valiaresso cum domino Petro banno Hervacie etc. In vulgari suo latino sic continens. Quarto exponitur, quod cum olim spectabilis bone memorie dominus Paulus Valaresso, alias provisor d partes Dalmatie, fecerit quedam pacta cum domino Petro banno Hervacie, que nunc inducunt multa scandala et damna subditis vestris, et que pro eo tempore certis rationibus sic suadentibus forte pro minori malo bona visa sunt, nunc vero dominatio vestra maximam occasionem habere potest a tali subiectione et servitute liberare subditos vestros. Quia modo prefatus bannus undique timet, et undique sunt sibi angustie; et totam spem in dominatione vestra posuit, itaque non poterit nisi conplacere dominationi vestre eo magis, quod dicta pacta sunt contra dignitatem vestram et in magnam subiectionem ae servitutem subditorum vestrorum, que pacta: in ea parte, que ad ipsum speetat, minime observavit hucusque, et iniquum est, ut quod nobis utilitati cedat, non observet, et quod ad suam utilitatem sit, et ad nostrum damnum, velit faeere observare. Item quia predicta pacta de jure iam sunt expirata, quas omnes inconvenientias ex copia predictorum pactorum dominationi vestre dare ostendemus, et ideo humiliter supplicatur, ut dominatio vestra per aliquem bonum modum dignetur retractare dicta pacta vel de jure vel de consensu prefati domini banni, vel per alium modum, qui videbitur magis conveniens dominationi vestre, signifieando, quod in ipsis pactis expressum est ad litteram, quod ea, que in ilia parte per prefatum olim dominum Paulum provisorem prefato domino banno conceduntur, non ex debito neque ex debiti ratione, sed solummodo ad complacentiam et contempltionem olim domini Matcbonis fratris prefati domini Petri banni. Et si predicta paeta omnino deberent observari, tamen in civitate vostra Sibenici locum habere non possunt, quia expresse sunt contra formam concessionum et privilegiorum nostrorum, prout ex ipsis privilegiis nostris clare ostendetur. Respondeatur, quod scribatur banno Petro, ut observet pacta que habemus cum eo, et mandetur comiti nostro Sibenici, quod non observante banno ipso pacta predicta, ipse etiam non observet. Ad quintum per quod petunt, ut detur libertas comiti nostro Sibenici e t . . . successoribus suis ut possint promittere de peeuniis illius nostre camere et eximere de banno illos, qui occiderent delinquentes etc. et distinctius sic loquens. Quinto exponitur, quod cum diebus nuper elapsis quidam officialis vester interfeetus sit, exercendo mandatum domini comitis Sibenici contra quosdam eontumaces una cum aliis sociis suis; et deinde cum homicida dicti officialis a sociis suis caperetur et duceretur ad iudicium, vi arreptus est per quemdam Morlachum hominem magne

825 presumptionis, qui habitat circa confinia distrietus Sibenici, quam rem perpetravit in magnum obrobrium vestri regiminis Sibenici et in pessimum exemplum in futurum. Quare supplicatur, ut detur libertas domino comiti Sibenici et suis successoribus, ut possint ex camera vestra promittere certain pecunie quantitatem in mercede illorum, qui occiderent predictos delinquentes, et quod dominus comes possit etiam eximere de bando ilium vel illos, qui fecissent vendietam de predictis. Respondeatur, quod reetores Sibenici babeant libertatem dandi taleam publicis assassinis usque libras centum. Ad sextum, per quod petunt, ut litere ducales scripte viro nobili ser Christoforo Marcello ad presens comiti Sibenici soli, elevandi et coperiendi tres turres a parte terre firme, dicant etiam successoribus suis, ut perficiantur diete turres etc. et diffusius sic inquiens. Sexto exponitur, quod cum facta fuerit concessio per dominationem vestram ele vandi et coperiendi certas tres turres a parte terre firme Sibenici, et quia solummodo litere ducales dirriguntur soli domino Oistoforo Marcello honorando comiti nostro, et quoniam dubium est ne forte suo tempore eonpleri possunt: ideo supplicatur, ut detur libertas successoribus suis, ut perficiant dictas turres, que conplete redundabunt ad benefieium comunis et eorum, qui faciunt custodias de nocte, ac etiam multe diminuentur expense, quas omni anno opportebit reficere denuo, ipsis turribus non existentibus copertis, Respondeatur, quod fiat ut petitur. Ad septimum, per quod petunt domum ruynandam pro ornamento platee solvi debere per illam nostram cameram etc. latius sic exponens. Septimo exponitur, quod cum fabrica ecclesie sancti Jacobi de Sibenico habeat unam domum positam in platea Sibenici, que debuit dari in ruinam propter ornamentum et eommodum dicte platee: ideo supplicatur, ut vestra dominatio dignetur scribere comiti vestro Sibenici, ut dictam domum iuxta extimationem factam solvat predicte ecclesie de denariis comunis, et quod ponatur in ruinam. Respondeatur, quod domus predieta ruynanda pro ornamento platee solvatur per cameram nostram usque libras ducentas. Ad octavum, per quod petunt imaginem gloriose virginis remanere debere in ecclesia sancti Jacobi etc. distinctius sic continens. Octavo exponitur, quod cum sursum in castro Sibenici fuerit quedam ymago virginis gloriose devotissima, ad quam populus habeat maximum concursum, que nuper est translata in ecclesiam catedralem sancti Jacobi, cuius devotio adaucta est. Et quia non videtur conveniens, ut preictus populus causa devotionis aeeedat castrum, supplicatur, ut dicta ymago permaneat in dicta ecclesia sancti Jacobi. Respondeatur, quod fiat ut petitur. Ad nonum, per quod petunt libras quinquaginta annuatim pro affictu domus twins barberii etc. diffusius sic loquens. Nono exponitur, quod cum sint duo medici salariati in Sibenico per comunem vestrum, videlicet unus phisicus alter ciroicus, quibus opus est vero experto barbitonsore pro trahendo sanguinem, et alia neccessaria opera sue artis: supplicatur, quod dominatio vestra concedat annuatim tali barbitonsori eligendo per consilium Sibenici et cofirmando annuatim pro affictu unius sue apotece

326 libras quinquaginta parvrum annuatim a comune vestro, qui teneatur tani temporibus salutiferis, quam pestiferis facere omnia exercicia artis, eius iuxta preceptum et ordinem predictorum medicorum. Respondeatur, quod fiat ut petitur. Ad decimum, per quod petunt, quemdam magistrum Andream Georgii armarolum non posse cassari, quamvis habeat uxorem de Cataro etc. largius sic exponens. Deeimo exponitur, quod cum sit scriptus pro uno stipendio ad portam magnam terre firme Sibeniei quidam magister Andreas Georgii de Scutaro armarolus, qui est nmltum aptus et cornmodus pro aptandis armis tam stipendiariis quam civibus: supplicatur, ut dictus Andreas cassari non possit nisi suis demeritis precedentibus, non obstando, quod dietus habeat uxorem de civitate Catari, qui magister se offert gratis aptare omnia arma municionum, dummodo dentur ei res neccessarieRespondeatur, quod fiat ut petitur. Ad undecimum, per quod petunt, ut absolvere dignemur illam comunitatem a libris ducentis pro lapidibus nostri dominii, positis in cisterna etc. distinctius sic continens. Undecimo exponitur, quod cum quedam quantitas lapidum, que preparata fuerat pro quoddam opere comunis, quod postea non oportuit facere, accepta fuit pro maxima neccessitate cisterne magne in Sibenico, que quantitas ascendit circa ad summam librarum ducentarum, et cum dominatio vestra contribuerit pro facienda dicta cisterna comunitati Sibeniei libras millequinquaginta parvorum, cum promissione, quod si dicta quantitas non sufficiet, adhuc subvenire et conferre subsidium, et cum servifores vestri de Sibenico formidarent ulterius dare impedimentum dominationi vestre, posuerunt supra se choltas et angarias causa perficiendi dictam cisternam, ita quod hucusque expenderunt plusquam duomilia et dueentos ducatos, et quoniam camerarius vester in Sibenico infestat multum cives, ut persolvant dictas libras ducentas, que non possent persolvi sine nova rata et angaria, quam durum esset exigere: ideo supplicatur, ut dominatio vestra dignetur absolvere comunitatem Sibeniei a solutione predictarum librarum ducentarum. Kespondeatur, quod fiat ut petitur. Ad duodecimum et ultimum, per quod petunt, castrum Clavis domini Petri banni emi et ruynari debere etc. diffusius sic loquens. Duodecimo exponitur, quod ad confines Sibeniei sit unum castrum vocatum Clavis, nunc possessum per dominum Petrum banum Hervacie, quod castrum fuit cuiusdam voyvode Juani Novacovieh, eius rebellis, quod castrum in dies prebet oceasionem multorum scandalorum subditis vestris et expensarum eomuni vestro, et tempore novitatis esset multum contrarium et pericolosum, et quoniam plerumque tractaverunt de concordio inter se predictus dominus Petrus bannus et vayvoda Juanaz, et semper remanserunt discordes, quia predictus dominus banus nolebat sibi reddere dictum castrum: quapropter supplicatur dominationi vestre, ut detur libertas comiti Sibeniei et successoribus suis tractandi cum prefato domino banno de destructione dicti castri, pro quo possit promittere de eomuni vestro usque ad summam ducatorum quingentorum; quamvis credimus, quod minus quam pro ducentis ducatis obtinebitur, tamen et si pro mule ducatis posset hoc obtineri, esset utile dominationi vestre.

327 Kespondeatur, quod sumus contenti, si castellum predictum, quod est extra civitatem, haberi potest sine offensione Petri banni, quod accipiatur et ruynetur, possendo expendere de denariis camere usque ducatos ducentos. De parte omnes. Senato Mar. reg. 111. c. 177., u mlet. arhivu.

God. 1450. 15. oujka, u Mletcih.

Odgovori na molbe'podneseneod poslanika cieloga puka hvarskoga. In collegio babente a consilio rogatorum plenissiraam libertatem. Quod ad infrascripta capitula porrecta ducali dominio pro parte totius populi Liesne et Lisse respondeatur prout ad unumquodque ipsorum hie inferius continetur. Et primo: Ad primum, per quod petunt, quod committatur comiti nostro Liesne, ut procedere debeat contra illos duos nobiles, qui venerunt Venetias absque licentia comitis et consilii Liesne ad obtinendum quamdam litteram ducalem etc. et cuius tenor in vulgari talis est. Primo, che siando stati banditi del dito luogo de Liesna per lo conte passato doi zentilomeni nostri per i suo demeriti, i qual hanno nome ser Meolo de Lucha et ser Chatarin de Nixa, homeni scandalosi et inventori de lite de ogni condition, e maxime fra zentilhomeni e populo, questi et prediti per so nome e de i altri zentilomeni, che son de la sua parte e seta, otieneno da la vostra serenita una lettera ducale solo per metter et insusitar scandalo, chome hanno facto, la qual ben che la para haver in si molte parte de honesta, tamen l'effeeto de tuto mena preiudicio e scandalo et e contra li statuti et antige nostre consuetudine, chome qui sotto tocheremo distincte. E per oviacion in futurum de tal inconvenienti, e dar materia, che algun non ardischa far tal cosse senza licencia del rector et conseio general de Liesna, adimandemo, che chome scandalosi e seminatori de male e nemixi del pacifico viver de quel luogo per la vostra signoria sera commesso al chonte presente et successor! debiano procieder e condenar i prediti et ogni altro, che per simel modo de qui com par era sine licencia del predito chonte e successori e del conseio, chome alia sua prudentia per la condicion de la cossa parera, azo ogni fiada el dito populo non sia fatigato e strusiato cum danno et spexa a mandar suo messi de qui per tal chaxon. Piespondeatur, quod providebitur, ut aliquis non veniat de cetero ad impetrandum aliquid sine licentia comitis. Et ex nunc captum sit, quod de cetero, si aliquis foret tarn temerarius, quod absque licentia sui consilii congregati presente comite nostro veniret ad nostrum domiuium nomine eomunitatis ad ali quid impetrandum, ipso facto sit incursus peham librarum ducentarum, et sit bannitus per quinquennium insula nostra Liesne, et id, quod fuerit impetratum et obtentum, nullius sit valoris. Ad secundum, per quod petunt, quod quando armari debebit galea vel fusta in Liesna, armari debeat secundum antiquas eonsuetudines et privilegia eorum per nos eis indulta etc. Cuius tenor in vulgari talis est, videlicet: Seeundo, che la predita lettera ucale ottenuta ut supra

328 contien, che quando galia o fusta se arma a Liesna, el patron sia nobele, siando electo per el suo conseio, e che 3 over 4 altri nobeli voiando possano andar per balestrieri over compagni, el resto sieno tuti povolari etc. A questo demandemo, cum sit, che altre volte el sia stato armato per comandamento de la serenita vostra la fusta nostra segondo le antige eonsuetudene nostre e privilegii facti per la vostra serenita, chome per i rectori passati e per queli zentilomeni fono patroni volemo constar, e per scriptura de noder, che quelle nostre antige eonsuetudene za observade, quelle non siano rote, ne per algun modo sia innovato alguna cossa contra quelle, ma seguasse ale eonsuetudene passade in l'armar predito, e denegandosse, se offerimo provar tuto ut supra, et che la letera sia revocata etc. Respondeatur: quod patronus sit nobilis, et homines a remo sint populares, residuum usque ad complementum armamenti galee vel fuste sit pro medietate, videlicet medietas nobilium et medietas popularium. Ad tercium, per quod petunt, quod comes in omni casu precipere possit omnibus indifferenter, ut veniant ad habitandum intus terram cum familia et rebus suis iuxta consuetudines et statuta sua etc. cuius tenor in vulgari talis est. Item el se contien per dicta lettera ducale, chel conte nostro non possi eomandar ai nobeli a vegnir in la terra cum la fameia e roba in ogni chaxon, e questo per esser taxuta la verita per i diti malignanti e scandaloxi. A questo demandemo, cum sit che li sia contra i statuti nostri, ai qual de directo parla in contrario, anzi condanna i dexobedienti in tal ehaxi. Item e le uri tuor la liberta del rector per i chaxi poria occorer de guerra o de altro incommodo de malignacion. Cum sit che dove e l'aver e le fameie i homeni per defender quelle mette la vita soa, et in opposito poca defexa se fa. E perho la vostra serenita die esser dexiderosa de la conservation de i statuti e la libert del rector, al qual la custodia del luogo li e commessa e la conservacion del dito luogo, e chel rector sia obedido, reverido e temudOj concludemo, chel rector in ogni chaxo possi commandar a tutti in vegnir in la terra cum le persone, fameie et aver suo. Observado la forma di statuti e eonsuetudene nostre in ogni chaxo per questo; e denegandosse, offerimo tutto provar ut supra. Respondeatur, quod confirmetur, prout apparet per quandam litteram ducalem diei xxn augusti 1449 circa hoc cum hac modificatione, quod in casibus occurrentibus novitatis sit in libertate comitis faeiendi venire intus terram etiam cum familiis, habendo advertentiam ad pauperes homines, qui vivunt solammodo de zapa. Ad quartum, per quod petunt, quod territoria et domus comunis, locata et affictata per comites nostros et consilium deinde, revideantur et reextimentur etc., cuius tenor in vulgari sic inquit: Item el se contien per dicta letera, che molti terreni del nostro chomun e chaxamenti alogadi e afictadi per i nostri rectori, chome mal alogadi siano retegnudi, e questo afin de darli lor per lo suo conseio a lor instessi over a chi serano suo amixi cum le subornaeion, chome hanno facto per lo passato in preiudicio del comun et de quelli, che vuoi ben viver in amor. A questo demandemo, che tuti i prediti terreni dadi per el conseio e per li rectori, su li quali sera stado fabricado et apastinado e messo spexa, questi tal siano fati reveder per misser lo chonte e restimar iusta et

329 honestamente per persone a luy parera non suspecte. Et che el nstro eomun sia refacto, dove el sera sta inganado, da queli havera tal tereni habuti. De quelli veramente, che non sera sta messo spexa suxo ut supra, sian tuti retornati in chomun nostro. Et che decetero per misier lo conte siano destribuidi, et non per altri, a mixura a pastinar solamente al quarto risponder al nostro chomun, non possandosse dar pi per homo per mixura de zape 30 zoe lavorenti 30 per chadauna persona, azo cum equalit tuti partecipa de tal affieti cum utile del nostro chomun, e che non sia pi avantezado l'uno che l'altro per lo viver pacifieo de tuti. Ne altramente se possi far soto pena de ducati cento al rector, et ogni alegacion over aficto se fesse contra questo ordene non voglia per algun modo, ne questi tal tereni non se possi alivelar soto algu u color over forma. Respondeatur, quod fiat cum hac conditioner videlicet: quod omnia territoria, domus et alia data hactenus tarn per eomites nostros quam per consilium Liesne sint data cum hoc: quod comes noster Liesne presens revideri et extimari facere debeat omnes et singula s domos et territoria ac alia per elapsum data ut supra usque nunc per personas non suspectas, et si comperiet, domos et territoria predicta fuisse data pro minori precio eo, quo fuerint extimata, facere debeat, ut omnes solvant secundum dictam extimationem fiendam. Et in easu quo ea nollent pro ipsa extimatione, veniant in comune. Et si omnia ut supra data usque presentem diem non fuerint extimata cum integritate, non valeat, et rector noster presens et futuri sub pena ducatorum ducentorum de cetero dare non possint vel concedere aliquod territorium in locis vetitis, habendo advertentiam in dando de territoriis de cetero secundum conditionem familiarum, et in faeiendo solvi pro huiusmodi etc., ut videbitur secundum qualitatem eorum et locorum distantiam. Ad quintum, per quod petunt, quod in locis congruis fabricandi domos pro habitatione in burgo largo a muris per comitem allivellari possit ad mesuram solummodo pro una domo euilibet et non ultra etc. Et in vulgari sic exponens. Item el se contien per dita letera, che certi altri terreni del nostro chomun, che son per fabricar chaxe alivellade per i reetori, non si possi pi far etc. A questo demandemo, che in li luogi honesti per fabricar chaxe per habitation de le zente in lo borgo nostro largo da le mure per misser lo chonte se possi alivellar sempre a mexura solamente, non possando dar a chadauna persona salvo tanto teren a mixura sia per far una chaxa e non pi, azo tuti participa per habitation solamente, se possi ben habitar de aneme el dicto luogo de Liesna, et in quello se possi star, per esser la terra dentro piena tuta de chaxe di zintilomeni el forzo, e che questo luogo nostro possi crescer e moltiplicar de populo e zitadini in lo borgo e terra, chome ha facto Corfu et altri luogi son accressudi per esser za el dito luogo molto agumentado de aneme, navilii e beni, da poi fossemo soto le alle de la serenit vostra per la soa larga iusticia e bon e iusto rezimento fatone per i reetori vostri de tempo in tempo semper. Respondeatur, quod fiat ut petitur cum hoc, quod quando comes dabit de territoriis predictis pro una domo, debeat facere extimari dictum terrenum, et, ille, cui datum fuerit, solvere teneatur secundum dictam extimationem in duobus annis; habendo advertentiam in non dando de terrenis burgi, donee terra erit plena et bene habitata.

330

Ad sextum, per quod petunt, quod comes eligere debeat apud se quatuor nobiles et quatuor populares, qui inquirere et cognoscere debeant de territoriis comunis occupatis per indirectum etc. In vulgari sic dicens. Cum sit chel sia sta occupado assai terreni del nostro chomun e possedudi per indirecto da piuy persone, adimandemo, che sia chomesso a misser lo chonte per la vostra serenita et a suo successor!, che debia elezer a pruovo de luy 4 nobeli e 4 de populo de i mior sia per far equalita, e chel fazi cridar per tuti luogi nostri uxitadi, che fra zorni 30 tute quelle persone, che tien e possedeno di tereni del nostro chomun per indirecto, over che occupano queli, debia aver apalexado tuto ananti el predito misser lo chonte e compagni sotto pena del quarto de valuta. E tuti queli si palexera, per lo chancelier e camerlengo nostro sia notao i tereni e i luogi, dove i son, in modo i pervegna in el nostro chomun. E passato el dito tempo de zorni 30, el predito messer lo chonte, com pagni e successori debiano e possi inquirir. E de tuto quelo trovera esser sta occultado, tutto i debia tuor et metter in chomun modo predicto. Et a tuti i contrafacienti ut supra i debia e possa schuoder 1 pena del la quarto de vaia de i diti tereni occultadi, la qual pena sia j3 del acusador sel ne sera, yjs de lo rector et 1fs di compagni da esser devixa fra lor 8 per tessera. E sel non ge sera aceusador, vadi per mita ut supra. E tuti tereni serano recuperadi quovis modo sia del nostro chomun ala condicion de i altri tereni del nostro chomun. Respondeatur, quod comes servet consuetudines solitas in faciendo prcclamari et inquirere de territoriis occupatis, quod veniant in comune sub pena contenta et divi denda ut continetur in hoc capitulo. Ad septimum, per quod petunt, quod condemnationes pecuniarie facte per comites Liesne de cetero remitti non possint per consilium Liesne, et ille, que remisse fuerunt per dictum consilium, revocentur etc. Et in vulgari sic inquens: Item cum sit, che per i rectori nostri el sia sta condenato et ogni zorno condanano in pecunia i delinquenti per diversi ehaxi per vigor de le nostre leze, le qual condanaxon aspecta al nostro chomun, le qual over el forzo de quelle non vien scosse, over quelle, vieno scosse, son manzade per i nostri zentilomeni et a molti nostri zentilomini e soi amixi eciam per lo suo conseio vien remesse e donade, cossa iniqua et iniusta et contra le leze et ordeni nostri, adimandemo, che tute queste condanaxon pecuniarie facte, e che se fara de cetero per misser lo chonte, che aspeta al nostro chomun per algun modo, non se possi donar, rimetter ne perdonar per lo conseio de Liesna; e quele fosseno sta remesse, donade over sotto altro nome perdonade per lo dito conseio, siano tute retractade, per esser sta contra le leze et contra ogni iusticia, cum sit, chel conseio nostro no po romper ne corezer i acti condanatorii che fa misser lo chonte, per non esser suo superior; ma questo stia solo alia vostra serenita, et che lo rector presente debia subito far cridar publice, che tutti i debitori de tal eondannaxon al nostro chomun debia haver pagado le suo condennaxon soto pena de soldi 2 per lira in termene de mexi vi. E passado el dito termene debia el dito rector e successori suo schuoder tutto cum pena, de soldi 2 per lira, la qual pena el debia haver schosso prima el chavedal, e sia tta soa de quel rector scodera. El qual chavedal scosso de le ditte pene sia notado per lo camerlengo nostro e per

331 misser lo chonte arente le intrade del nostro chomun. E de questi el dicto rector e successori ne debia de tempo in tempo nostrar bon conto ai suo successori cum i altri denari de le intrade, possando el rector de i diti denari suplir ale spexe ocorente per la terra, e lo resto meter in la fabrica de le mure nuove de la terra e del castello e per municion del dito castelo, e dove paresso esser bixogno per la terra nostra. Respondeatur, quod reformetur in tantum, videlicet, quod condemnationes exigantur iuxta solitum; et quod de cetero condemnationes, que fient per rectores nostros, nullatenus retractari possint per consilium Liesne. Et de omnibus denariis, qui exigentur de huiusmodi condemnationibus, solutis salario reetoris et aliis expensis ordinariis, id; quod superabundabit, vadat et ponatur in fabrica murorum. Ad oetavum, per quod petunt, quod de cetero datia affietata per comitem, non possint retractari etc. Et in vulgari dicit. Item per che molti dazii del nostro chomun per misser lo chonte nostro vien delivradi al publico incanto et affitadi ad altri, e molte volte i nostri zentilomeni ne tuo e fano tuor ad altri suo amixi perticipando in quelli; e quando i se vedeno non guadagnar de queli la quantita, i voriano, over i ne perdeno, tieno maniera per lo suo conseio tal datii i siano tolti da dosso cum danno del nostro chomun et incargo del nostro rector e privaeion de la sua libert. Ademandemo, che de cetero tutti i dacii, che per misser lo chonte sera affictadi per publico incanto over per altro muodo dadi affito, che al nostro chomun apertegna, che per algun modo el nostro conseio non possa ritratar tal incanto, ne quello tuor da dosso a queli, li haveranno habuti a fito quovis modG, ma rimagnano affitadi per so ventura, perho che quando i guadagnano alchun utele de tal dacii, non fi mai sporto al nostro chomun, versa vice abiano quelli el danno, e se de danno abuto vorano gratia da poi compito lor datii per esser impotenti, stia in la serenita vostra farli gratia prima habuta la informacion del rector, sera sta nel luogo in quel tempo de tal affitto, a pagar in tempo el suo debito, azo de le colte nostre non se debi suplir le spexe de la terra occorrente le qal de i dacii et intrade deno esser pagade. Respondeatur, quod servetur id, quod hactenus servatum est circa hoc. Ad nonum, per quod petunt, quod id, quod superabundat ab expensis de anno in annum, solutis expensis, poni debeat in fabrica murorum novorum terre et castri ae in munitionibus dicti castri etc. In vulgari sic dicens. Item che tuti i denari, che sora abondera, e che se truova al prexente sora abondadi de le intrade de la nostra terra, de anno in anno se debia pagar prima rector, zudexi, chanzelier, cavalier e le altre spexe consuete per la terra necessarie, tutto sia messo in fabrica de le mure nuove de la terra e del castello e per municion de quel castello, de tempo in tempo tignandosse per misser lo chonte e camerlengo nostro conto ordenado de tuto, azo per i nostri zintilomeni non siano manzati tal denari ne per altri, e rimagna in cancellaria uno libro de tuto per sempre, azo se possi veder per tutti la dispensacion et entrade nostre de anno in anno, e possa i soraditi intrometter quelli havesse tolto de tal denari per indireeto, chome eli fanno deli altri chaxi a lor concessi per lo sindicado. Respondeatur, quod fiat ut petitur.

332 Ad deeimum, per quod petunt, quod comites de cetero eligendi ducere debeant cavalerium secum de Venetiis etc. Et in vulgari sic continens. Item cum sit, che i privilegii nostri, quando la nostra signoria ne have, ne fo concesso, che de le intrade nostre se dovesse pagar rector, cancellier e chavalier et altri officiali per i suo salarii, e chel sia alguni pochi rectori per mala information habuta da certi nostri zentilomeni non hanno menato chavalier. E per questo i populi e zente menuta non pono haver cum effecto el dover de la execution de lor sentencie e pagamenti contra zentilomeni, perho che non se trova fra noi algun contra zentilomeni andar a far tal eosse, cossa inhonesta e contra Fonor de dio e de la vostra serenit e del rector vostro. Adimandemo, che de cetero tuti i rectori, serano facti per Liesna, siano tenuti menar cum si chavalier, el qual habia el salario regalle et utilitade specificade in scriptis per misser Andrea Surian fo sindico in el golfo, come compar in Liesna anotado et non ultra, azo el predieto rector sia obedido e reverido, e che i poveri habiano el dover contra i zintilomeni restivi. Respondeatur, quod comites de cetero conducant eomilitonem cum salario et conditionibus taxandis per sapientes ordinum etc. Et die 18 martii suprascripti terminatum fuit et tanxatum per sapientes ordinum, quod comilito predictus habere debeat libras LX in anno de pecuniis comunis deinde et domum et alias regalias, ut tanxavit vir nobilis ser Andreas Suriano sindicus. Ad undecimum, per quod petunt eorum privilegia debere observari, quodque ordines et provisiones facte per consilium nullius sint valoris nisi approbate et confirmate fuerint per nostrum dominium etc. In vulgari sic inquens. Item el fo provisto per la vostra serenit apar per i nostri privilegii, che algun ordene over parte facta per lo general conseio de Liesna non sia observada, se prima per la vostra serenit tal ordene e parte non sia retificada e aprobada, come e iusto: ma questi nostri zentilomeni, non eontenti de questo, per strusiarne tuto el zorno, soto nuovo nome e forma rompeno e anechilano tal privilegii in maximo danno, spexa e strussion nostra, e incargo de la prefata vostra serenita hanno trovato modo, che sotto nome de prixion ogni di fanno" e sono per far nuovi ordeni a nostro maleficio, che ad altro non vegiano che in sua utilitade. Et azo nuy non lo possamo saver, reduxeno per el conseio general so liberta in 4 over 6 soto protesto de zeneral liberta a proveder. E per questi pochi el vien facto queste provision et ordeni a suo modo. E farasse delle altre, et ogni zorno vien observade. Cossa iniqua et dixonesta et inuxitada. Ademandemo, che i nostri privilegii inviolabiliter in tuto ne sia observadi5 et che tuti i ordeni, parte e provision facte per lo dito nostro conseio over per liberta eoncessa per dito conseio quovis modo non sia de algun valor e momento, se prima la non sera retificada et reservada per la vostra serenit. E se altramente sera observato, non sia de algun valor, soto pena al nostro rector de ducati c. e de dano, spexa et interessi ai zentilomeni a satisfar chontra de chi tal ordeni fosseno observati modo predieto. Ma quando el sera facto algun ordene, provixion over altro, non se possi far salvo per lo conseio general, e mamfestar tutto a nui per spacio de zorni 30 ananti che a Veniexia se mandasseno a retifichar queli, azo che tacito modo non siamo inganadi, e che sapiamo intender i facti nostri a poter contradir et a provar quelli

ms
pacifice, et che per tal mezo nui non siamo ogoi trato strusiati e duti in spexa per vegnir de qui ananti la sereoita vostra e fadigar quella in l'audientia ogoi trato. Et tutto quello fosse retificado contra el predito modo, non vaia per cossa alguna, ma rimagna casso e anichilado tuto soto pena de ducati cento al nostro rector, sel contrafara a questo; et che i zentilomeni sia tenuti a pagar ogni spexa fesse el dito populo per vegnir de qui per contrafaeion del dito ordene ut supra. Respondeatur, quod capitulum concessum in 1446 die x iulii firmum remaneat in quantum se extendit ad leges fiendas, sed in provisionibus fiendis fiant in suo generali consilio presente comite et non aliter, et provisiones, que fient publice, observentur, et si fierent provisiones secrete, non valeant. Ad duodecimum per quod petunt, quod de cetero mitti non possint ambassiatores nobiles ad nostrum dominium ad expensas eomunis nisi per generale consilium Liesne etc. Et in vulgari sic continens. Item cum sit, che questi do ambassadori nobeli venuti per esser contra nui ad instaneia de zentilhomeni a spexe del nostro chomun, siano sta spazadi da numero 9 persone per liberta habuta general dal conseio, e con tal mezi ogni di i susitano scandali cussa fra noi ut dictum est, e cum tal mezi a spexe de chomun zerchano spesso haver chaxon vegnir de qui cum suo beneficio e prestasse Tun Faltro de questi e de i altri benefieii per simel modo cum danno del nostro chomun e spexa et cum scandolo de tuti i zitadini, i qual soto questa general liberta da alcuni pochi zentilhomeni vien ogni di innovado e susitado lite fra noi et scandallo grande. E per schivar e oviar a queste et altre cosse scandaloxe, adimandemo, che de cetero non si possi mandar per ambassadori zentilomeni per algun modo a spexe de chomun soto algun cholor o via salvo per lo conseio general de Liesna per ben universal di zentilhomeni e populo, ne possi el dito conseio per questo dar liberta a menor numero; e se altramente se fesse, vegnano a lor spexe proprie et non a quelle de chomun, sotto pena al rector de ducati cento neli proprii beni, e de pagar lui del so i denari del chomun sel consentisse fosse per questo spexi quovis modo. Respondeatur, quod fiat ut petitur. Ad terciumdecimum, per quod petunt, quod quando nobiles promovebunt aliquid contra populum, quod omnis expensa, quam populus faceret, solvatur per nobiles de suo proprio; quodque observentur privilegia, per que populus habere debet salarium a comuni in casibus specificatis etc. In vulgari sic loquens; Item che quando i zenlilomeni promovera chossa contra el populo contra i prediti ordeni, adomandemo, che ogni spexa fesse per questo el populo, i diti zentilomeni tuti debia pagar del suo; e queli zentilomeni non possa per questo ne per spexa i fesse per questo haver algun socorso de i beni del nostro chomuo. Cum sit, che sempre direete vel indireete vegnano ambassadori so a Veniexia cum liberta del conseio o de queli del conseio havesse liberta mandarli, sono pagati di beni del chomun, et a questo modo tono i beni del chomun fra loro, et hodie mihi et eras tibi, et cossi sono consumati i denari del chomun nostro. Cossa iniusta et inhonesta. Ma siane observado a nuy i nostri privilegii, per i qual el ne coneesso haver salario da chomun in certi chaxi specificadi per queli etc., soto pena al rector de ducati cento, sel contrafara, e de refar al chomun de ogni spexa 1'avesse per tal chaxon

334

ut supra consentita. Respondeat ur, quod quotiescumque nobiles venire voluerint contra populares, veniant ad eorum expensas proprias; et similiter populares ad eorum expensas proprias. Ad XIIII, per quod petunt, quod bersalleum suum, quod allivelatum fuit pro soldis octo annuatim, per gratiam nostri dominii revocetur livellum predictum etc. Et in vulgari sic continens. Item che siando da un chanto de la nostra piaza un certo terren del chomun nostro, dove per commodita di zittadini et zoveni nostri per misser Zuan Zanchani, fo nostro rector, fo facto far uno bersaio da zugar al balestro, perche in altro luogo non era teren, et era chomodissimo, e fo adoperato per pi anni, uno nostro zentilorao sape tanto far, che luy have livello da uno rector nostro per soldi 8 a l'anno per far orto da erbazo. Adimandemo, che per gratia la vostra serenita se degni revoear dito livello, e far retornar el dito terren in el nostro chomun, et che perpetualmente el remagna bersaio de chomun, ne possa per algun modo el dito terren esser affitado, allienado over allivellado per algun modo, via o forma. E sel sera facto contra questo, non vaia per algun modo. Respondeatur, quod bersalleum reducatur, sicut prius erat. Ad xv., per quod petunt, quod fieri faciamus custodias pro securitate terre et castri etc. In vulgari sic dicens. Item che cum sit, che per antiga uxanza in tempo, che Liesna non era amurada, ne havea castello, li era de necesso solo de far una guarda ala marina, la qual bastava a guardar tuta la terra e borgo. Mo veramente ad honor et gloria de la vostra serenita la dita nostra terra e guaxi amurada tuta, e facto dentro uno forte castello in modo, e l'e necessario dar nuovo modo ala guardia de le dite mure e castello, e far far molte guardie per la segurta de quella terra e de 1 aver e persone e fameie de quelli habitano in la cita e borgo. Adimandemo, chel sia facto far le guardie de la terra e castello in Liesna per lo modo se fa a Sibinicho, luogo de la vostr serenita, in ogni tempo e chaxo de guerra e de paxe, ho veramente el sia deputado per misser lo chonte certi homeni a la guarda predicta cum quel salario iusto et honesto parera a misser lo chonte, da esser pagadi de le intrade de-la terra. E manchando sia pagadi per cholor de la terra e borgo; el qual rector debi luy elezer i diti homeni e quanti a luy parera segondo l'occorrente del tempo; veramente quelli de le ville siano tenuti lor far la guardia dei porti, monti, e passi e marine per l'ixola a l'uxanza segondo la condition de i luogi e segondo i bexogni de tempi, chome che e iusto et honesto. Respondeatur, quod comes noster observari faciat id, quod hactenus extitit observatum, cum hoc, quod idem comes secundum exigentiam temporis et rerum oceurrentium possit proviclere de maiori aut minori custodia, possendo expendere hac de causa ut sibi videbitur. Ad xvi., per quod petunt, quod reetores Liesne de cetero eligendi fiant per quatuor manus electionum cum additione salarii librarum trecentarum annuatim etc. In vulgari sic inquens. Item azo che ogni schandolo fra nuy cessar possi, et de molti inconvenienti fano ogno zorno i zintilomeni non tuti al populo ut supra, et de i altri, che ogni zorno si pensano far, siano resechadi in tuto per lo bon e riposso universal de quelli vuol ben viver, le qual cosse el forzo per mala informacion hanno

33

i rectori alguni el consenteno in danno nostro. Et azo nui possamo sempre aver rectori, habia anemo contra de quelli zentilomini ministrar raxon et oviar tali inconvenienti e tenirne paeifici, de gratia special ala serenit vostra demandemo, che de cetero el rector, se fara a Liesna, se fazi per qattro man d'elecion in gran conseio, azo mior eleeion se possi far de 4 che de 2. E fin da mo semo contenti, li sia accressuto salario de lire 300, che dove l'ha al prexente lire 1500, de cetero habia lire 1800 a l'anno da esser pagade de le intrade de la terra nostra, cum sit, chel sora abonda ogni anno lire 1000 et ultra, e scodandosse i dacii e eondanaxon, serano meio de lire 2500. I qual denari el forzo vieno consumadi e degoladi, ut dictum est. Chome denegandosse, se offerimo tuto provar; perho che tutto consiste in haver rector prudente e de etade, et che habi anemo de far raxon, e chel sia reverido e temudo per quelli vuol mal vivere in el dito luogo. Respondeatur, quod fiat ut petitur. Ad decimumseptimum, per quod petunt, quod caneellarius suus solus querere debeat scripturas cancellerie et non alia persona queque sit etc., huius tenoris videlicet: Item chonzoia chel chanzelier del dicto luogo vien electo per el conseio dei diti zentilhomeni, per la qual eleeion oceorre, chel cancellier se reputa obligado ai diti zentilomeni, in modo che a suo piaxer quelli zintilomeni manizano i libri e le scriture de la chancellaria cum grandenissimo pericolo de le dite scriture e libri; per ho per evitar tal inconveniente suplichemo, che la vostra serenit se degni far far chomandamento al dito cancellier, che non debia consentir, che algun possi furegar ne manizar i diti libri e scripture de la dita chanzelaria, ma occorrendo bixogno ad alguno de zerchar alguna scriptura, chel chanzelier solo possi e debia in persona zerchar quelle e non algun de i diti zentilomeni ne alguna altra persona quovis modo. Reservando tamen sempre la liberta del rector in ogni chaxo sub pena al chanzelier de privacion et de lire 500. Respondeatur, quod quotienscumque aliquis videre voluerit aliquam scrip turam, chancellarius debeat ipsam ostendere; et nemo absente cancellario debeat scripturas ipsas manizar e. Ad decimumoctavum et ultimum, per quod petunt, quod pro coltis ponendis pro expensis necessariis de cetero comes eligi et deputari debeat duos nobiles et duos populares, qui habeant tanxare conditiones personarum etc. Et in vulgari sic continens. Item cum sit, che algune volte lochora per spexe necessarie de far facti per la terra, far alguna cholta per la universita del dito luogo, e queste tal cholte fi facte per i dicti zentilomeni, et in quelle partieipano e sortisseno chome a danno di poveri homeni, suplichemo, che la vostra serenit se degni ehometer, chel vostro chonte habia liberta e debia de cetero a tal bexogni occorrenti de elezer 2 zentilomeni et 2 de povolo, che a lui paresse, et quelli habiano a tansar per le chondicion de le persone, azo che non possa esser per alehun comesso algun inganno, et che le cosse passano cum equalitade, nee aliter se possi far per algun modo. Respondeatur, quod ad reaptandas conditiones hominum eligi debeant duo nobiles et duo populares de melioribus et sufficentioribus. De parte omnes. Senato. Mar. III. c. 170, u mletakom arhivu.

836

God. 1450. 15. oujka, u Mletcih.

Odgovor na molbu podnesenu od poslanika viea hvarskoga. 1450, die xv marcii. In collegio habente a consilio rogatorum ple nissimam libertatem. Quod ad infrascriptum capitulum, porrectum nostro ducali dominio per prudentes viros Antonium Draciza et Bondimerium Antonu ambassatores consilii civitatis Liesne, huius tenoris, videlicet: Quod debeant presentare copiam omnium locationum factarum per ominos rectores Liesne a principio, quo illustrissima ducalis dominatio nostra habuit dominium Liesne usque nunc tarn de terrenis quam de locis,, exponendo prefato dominio nostro dictas locationes esse factas in damnum maximum istius comunitatis; supplicando, quod prefata serenitas sua dignetur videre, et iuste factas confirmare, et de aliis terminare, prout videbitur clementie sue. Respondeatur etc. (Eadem responsio jam data ad capitulum quartum ambasciatorum popularium, ut supra ad pag. 328). Senato Mar. III. c. 174, u mletakom arkivu.

God. 1450. 17. oujka, u MletciL

Prima se u senatu, da se grad Zadar kao glavni sve bolje utvrdi. 1450. 17 martu. Perche cbome a tuti e manifesto la citade nostra de ara principal terra de Dalmatia, sia de haverla ehara, et quella eonservar per molti respecti" cap turn sit, quod mittatur pecunia illuc ad solvendos milites, ut in pace vivant. Cum qo sia, ehe fra le altre terre, ehe faga per el stado nostro dover haver chare et recommandade, sia la citade de Zara si per lo exito suo chome per esser chavo de tuta la Dalmatia, e perho e de necessita de proveder a quela, de infortirla per modo ehe in omnem adventum quella se possa eonser var, e chel sia da la banda de la terra ferma principiado un notabel fosso", ordinetur, quod capitaneus Jadrae debia dar principio a far chavar el dito fosso, seguando 1 oura, ehe se a principia, e debiasse : commenzar da la banda dela citadella" etc. -f- alii 1 ~ 2. Senato. Mar, III. c. 170., u mlet. arkivu.

God. 1450. 22. oujka, u MletciL

Daje se odgovor na molbe podnesene od puka rabskoga. MccccL. die xxn martii. In collegio habente a consilio rogatorum plenissimam libertatem. Quod ad infrasripta capitula porrecta ducali dominio pro parte totius populi Arbi respondeatur prout ad unum quodque ipsorum hie inferius continetur. Et primo: Ad priraum, per quod petunt ducatos centum ablatos per nobiies Arbi de ratione fratalearum, sibi restitui debere, et quod de cetero predicti nobiies aliquid aecipere non possint de bonis ipsarum fratalearum, nec ministrare denarios suo modo etc., et in vulgari sic continens: E prima nuy se agrevemo de la iniusticia facta per li nostri zintilomeni d'Arbe

337

ale nostre scuole over fradaglie, le qua! sono sta mal tratade per lo passado, e sono sta facte per la maior parte del populo, e per lo populo vieneno governadi e beneficiadi. E quando alguni de li diti del populo vien a morte, lassano de la loro povertade ale dite fradaglie over scuole, e fano dir le messe in le giesie over capelle sotoposte ale dite fradaglie, et officiade over alluminade per quelli; unde per li nostri zintilomeni fo prexo parte per lo lor conseglio de tuor li denari de le dite nostre fradaglie per far li facti loro, et hanno tolto in doi volte eereha ducati cento de horo, et hano speso queli alo lor modo, in quello ha aparesto a loro, i qual ducati domandemo per nome de le dite fradaglie ne sia resi per poder far la volonta de coloro hanno lassata la loro poverta, et hanno lassato cum questa intention, che sia pregado dio per la anima loro. Et in questo modo non se po adimplir la loro volonta. E se la signoria vostra non provede, farano anehora pezo da mo inavanti, in tanto che non se pora officiar ni alluminar le dite gliesie, e convenira, ehe le siano abandonade da tuti. E per tanto se supplicha ala vostra signoria, che simel iniusticia non possano far ale dite scole da mo inavanti. Kespondeatur, quod de tempore in tempus fiant officiales novi suarum fratalearum secundum eorum matriculam, et quod denarii et bona ipsarum fratalearum expendi non possint in aliqua alia causa quam in necessitatibus et opportunitatibus ipsarum fratalearum, sicut provisum est per virum nobilem ser Lucam Mauro tunc comitem Arbi, et sicut justum et conveniens est. Ad secundum in faeto cisterne palatii, propter quam fuerunt exacti aliqui denarii ultra angarias personales etc., et in vulgari sic inquiens: Secondo, nui se agrevemo ala vostra signoria de la iniusticia facta per li nostri zentilomeni in el tempo de miser Polo Malipiero fo conte in Arbe. Cum sit che per la vostra signoria fosse sta coneesso ducati 35 de horo per conzar la cisterna del palazo de Arbe, e fosse sta accordado uno magistro, che el devesse conzar la dita cisterna. Unde per el conseglio de li nostri zentilomeni fo facta una stathia over piovego, che duro piu de mesi 3, ala qual stathia sono alguni de nui, chi ziorni 5, chi ziorni 6 et alguni piu de 10. Et anehora questo non basto, excelso principo et magnifica signoria, che per el consegio de li nostri zentilhomeni, li quali non stano in altro salvo in la desfaction nostra in sotometerne soto li loro pie, chel basteria che loro fosseno nostri signori, se la signoria vostra non provede fo faeto una colta in el populo solamente, e non trato alguno artisani povri e riehi, non obstante la stathia personal, la qual havevamo faeto molti zorni ut supra, determeneno, che chadaun devesse pagar uno grosso over perpero oro per conzar la dita cisterna, e fo scossi da nui quasi grossoni 600, li qual fo scossi per alguni de li nostri zentilhomeni d Arbe, e fono spexi e distribuidi non savemo in que over in el dito lavorier over in altro, come parse a loro, si ehe ne par, che li diti denari ne sia sta tolti contra raxion e justicia. E per tanto domandemo da la vostra signoria, chel ne sia faeto raxion, che la nostra povertade non sia cussi dispensada iniustamente. E questo semo certi, ehe sia contra la volonta de vui, magoifica nostra signoria, che a nui povri homeni ne sia facti questi torti. E tuto questo se offespoM. xxi. 22

338

rimo de provar ala vostra magnifica signoria, e lo populo vostro ala justicia e raxion se recomanda. Respondeatur, quod respectu, quod tempore viri nobilis ser Pauli Maripetro exacti fuerunt denarii et dispensatx in laboreriis cisterne, de quibus tentus fuit conputus, et quod nobes non habuerunt dictos denarios, nobis pro nunc non videtur aliter posse circa hoc facere. Sed decetero quando ponetur ali qua stathia, comes noster providere debeat, quod habentes angariam personalem nullatenus cogantur ad angariam peeuniariam, sed stathia pecuniaria dividatur equaliter inter nobiles et alios populares, qui non facerent angariam personalem. Ad tercium super facto colleete imposite tempore regiminis viri nobilis ser Pauli Maripetro, et exaete de mandato viri nobilis ser Johannis Baduario tune eomitum Arbi, pro facto expense Novalie et confinium suorum etc. et in vulgari sic dicens: Tertio, se aggrevemo de la grandissima iniusticia a nuy facta per li diti nostri zentilomeni, se lo aiutorio de la vostra signoria non provede. Cum zio sia che nel tempo de miser Polo Malipiero predito fosse sta facta una sententia de certe piere tolte per quelli da Pago ali eonfini de la villa de Novaglia, e per el dito miser Polo fosse sta sententia el chonte de Pago et alguni da Pago in una gran quantita de denari etc., la qual sentencia fo appellata a Veniexia, e per li vostri signori aldidori taiata fosse la dita sententia, e fosse condenada questa comunita in le spexe segulde a dar e pagar ala comunita de Pago ducati 50 de horo, unde per li nostri zentilhomeni fo chiamato el loro consegio, e per loro fo deliberado de meter una colta zeneral per tuto el populo per trovar li diti ducati 50. Et alora fo scosso per questa colta circa libre 1000. Et per tanto a nuy non par de voler tal colta pagar, et a nuy sia sta facto torto, e si fossemo afforzadi de pagarlo in el tempo de miser Zuan Badoer fo eonte de Arbe, allegando a lui cum molte raxion, e lui feze quello li piasete. E pur ne convene pagar, te questo volemo pagar, che ananti, che miser Polo Malipiero volesse far la dita sententia contra el chonte de Pago e quelli de Pago, li diti nostri zentilhomeni de Pago feze chiamar el dito loro consegio ut supra, e tuti promesse a quello consegio, che ogni danno e spexe seguisse in la dita sententia, loro voleva pagar e satisfar. E tuto proveremo ala vostra signoria. Si che la chaxion de queste spexe queli li dieno pagar, e non nui povri homeni. E piu magnifica signoria da poi de questo li diti nostri zentilhomeni promosse lite a quelli da Pago de eerti eonfini de la villa de Novaia. E domandorno ala vostra signoria zudexi delegadi, i qual fo dadi per la vostra signoria, che sono el magnifico miser lo capeanio de Zara, miser lo chonte de Arbe e miser lo chonte de Pago, e veder la diferentia de li diti eonfini tra le dite parte. E fo facta una sentencia per li diti coofini per lo dito capitanio de Zara e lo chonte de Pago soprascriti contra queli de Arbe, la qual sententia li diti nostri zintilhomeni appellorno, e volendo trovar denari per le spexe da venir a Veniexia per la dita chasion, hanno gita colta zeneral per tuto el populo vostro per soldo e per libra, la qual colta si he in summa circa libre 1700 de pizoli. E per tanto excelsa e gratiosa signoria a nuy agrieva de pagar simel colta et imposition, e cum grandissima doglia se agreverao, avisando la vostra signoria, che cum el sudor e sangue nostro

339 e de li nostri fiuoli loro conzano li fati loro, e esfano li nostri. Li diti zintilomeni ha fato tuor li pegni de asa nostra per la dita colta, e quelli hanno facto vender al incanto, et loro proprii zentilomeni hanno conprado queli nostri pegni; quello che valeva libre 5, ha facto delivrarlo per libre una. E de nuovo andava a tuor altri pegni, e simelmente li feseno vender. E per ogni volta, che li diti zentilomeni ne pignorava, li ne tolliva soldi 9. E questo e sta la total nostra desfacion, e li diti zentilomeni ne sano ben trovar a far imposicion e colte sopra de nui, ma non ne sano trovar, quando e alguna utilita, de partirla cum nui; denotando ala vostra signoria, che el dito populo vostro non ha utilita ne intrada nessuna de la dita villa de Novaglia, la qual e fora de 1 isola nostra. Se li vuol dir: quod qui sentit commodum, debet sentire onus, et e contra, la qual villa galdeno li villani, che stano et habitano in quella, et anche li nostri zentilomeni, li qual vien facti eonti de la dita villa, et hanno certe regalie dalli diti villani. E piu ancora hanno le condamnasion, che li fano contra quelli villani, et in lor utilita revertisse, e non mente in el populo vostro. Et ancora piu dissemo ala vostra signoria, che la differentia, che e stada tra quelli de Pago e quelli de Arbe soprascritti, non e stata per la ditta villa, anzi he sta per le piere tolte a li confini ut supra. Si che magnifiea signoria nuy domandemo e suppliehemo, che questa simel colta over imposition non debia esser facta in nuy, considerando, che nuy utilita nissuna havemo de quella. E se simel colta over imposition li diti zentilomeni porano far sopra questo populo vostro, semo desposti de voler andar la gran parte ramenghi per el mondo, che lor habia questa liberta de fame far imposicion a loro modo, e che ne debiaao signorizar, la qual cossa non credemo che la vostra signoria a loro comportara. E se questa tal imposicion over colta par ala signoria vostra che la debiamo far, e che la sia in loro utilita come nostra, semo content! de farla questa et ogni altra, la qual fosse ad honor e bon stado de la vostra signoria, et in utilita si nostra come de li diti nostri zentilomeni, cum questo et a questo modo. E cusi do mandemo e suppliehemo, che quando vorano far li diti zentilomeni nostri qualche imposicion eussi in lor favor et utilita come nostra, che debiamo esser tanti de nuy del populo quanto de lor a limitar, tansar e seoder, e veder in que spendemo el nostro, per che magnifiea signoria semo sta per lo passado fortemente inganati de loro, e son sta spexi li nostri deneri, non sapiando dove, ni a che modo, e loro sono venuti molte volte damnati la vostra signoria, et hanno mostrato de far li facti nostri, et hanno facto tuto il contrario, et hano spexo a far li facti loro in specialita, e nuy pagamo. Si che se nuy semo sta tratati malamente per lo passado, non vossemo esser tractadi cussi per lo avegnir. E per tanto suppliehemo ala vostra signoria, che colta nissuna non possa esser facta in nuy da mo inanzi, la qual fosse cussi in loro utilita come nostra; altramente salvo come disemo de sopra, azio non siamo inganadi. E questa gratia domandemo da la signoria vostra. El populo vostro ala justicia et ala raxion se recomanda. Respondeatur, quod attento, quod pur sentiunt utilitatem, attentoque etiam, quod expensa est nimis excessiva, quod scribetur comiti nostro Arbi, ut dividere debeat expensam tarn de preterito quam de futuro hoe *

340

modo, videlicet: tria quarta ad computum nobilium et aliud quartum ad eomputum popularium. Ad quartum, in facto reparationis murorum civitatis, quod populares compeluntur ad angariam personalem, cum dominium concessit libras in centum in anno expendendas, et nobiles non ponuntur ad dictam angariam. Et in vulgari sic inquiens: Quarto, nuy se aggrevemo de la iniustieia a nuy facta per li diti zintilomeni nel tempo de miser Zuhane Badoer fo conte d Arbe. Cum zio sia ebe per la signoria vostra fosse sta concesso a quella comunita vostra de Arbe libre 1500 de picoli in reparation de li muri de quella terra, spendando annuatim libre 300 per fin alo conplimento de libre 1500, si chome apar per letera concessa per la vostra signoria sopra de zio, e non vien dito in quella, ni fa alguna mention, che se debia spender li deneri ut supra e nui esser angarizadi, over dise de spender li diti denari, e non fa mention in altro; unde li diti nostri zentilhomeni, li qual non stario in altro salvo che in desfacion nostra, redusseno el loro conseglio e feno termino et ordino una stathia zeneral over piovego in el dito populo vostro, artesani e boni homeni, veghi e zioveni, povri e richi alo lavorier de li diti muri a portar piere, calcina et esser manuali alo dito lavorier. E loro se cbavano fuora de le dite angarie, e volto tuto esser speso sopra de nui. E per tanto magnifica signoria non de par iusto ni conveniente, ni vuol dio in la raxion, che la casa del compagno se debia conzar ale spexe de altri, per che nui tegnimo, chel dito lavorier de li diti muri si he cussi in loro beneficio come nostro, e cussi se fa per loro come per nuy, e se piu li diti nostri zentilhomeni vorano piu far questa stathia da mo inanzi, e voiano far piu lavorier de questo, li porria far de le dite libre 300 a 1 anno concesse per la vostra signoria ut supra, semo contenti, chel se fazi una imposicion general cussi in lor come in nuy, e trovasse maistri e manuali, e faziasse conzar li diti muri e tuto quello, che abexogna a questa terra, nui semo contenti. Et anchora piu supplichemo ala vostra signoria e cussi semo contenti, che senza spexa alguna de la vostra signoria questi tal muri se conzano et ogni altro lavorier che abexognasse a quella terra ad honor e bon stado de la signoria vostra. Cum questo, che el faza una colta generale, che tocha a tuti generalmente per soldo e per libra. Et azio la signoria vostra sia pienamente informada de la verita, in quella terra per lo passado son sta facti molti edificii e lavorieri simeli a questo, e may simel statia in nui non fo facta. E prima nel tempo de miser Nicolo Memo fo chonte in Arbe fo facto e fabricado eerti muri da fundamento de la dita terra, al qual lavorier non fo facta stathia alguna, salvo fo spesi li denari eoncessi per la vostra signoria. Item nel tempo del dito miser Nicolo fo facta la casa del consegio, la cisterna del palazo e la beeharia, e fo spexi li denari eoncessi per la vostra signoria per li diti lavorieri, e non fo facto statia nessuna. Item in el tempo de miser Andrea Lion fo chonte in Arbe fo facta et edificata una tore da fondamento a chavo danzo in chavo de la terra, fo spexo li denari eoncessi per la vostra signoria, e non fo facta statia nessuna. Item in tempo de miser Lucha Moro fo conte in Arbe fo conzado e reparado el castello e lo palazo, e fo spexi li denari eoncessi per la vostra signoria, e non fo facta statia nissuna. E per tanto domandemo e

341 supplichemo, che a nui non sia innovado cossa alguna, quello non e sta per lo passado. El populo vostro ala justicia se recomanda. Eespondeatur, quod comes de cetero provideat, quod habentes angariam personalem nullatenus cogantur ad angariam pecuniariam, sed stathia sive angaria pecuniaria dividatur equaliter inter nobiles et alios populares, qui non facerent angariam personalem, ita quod quilibet portet equaliter onus suum. Ad quintum super facto illorum convicioorum, qui per rectores pre terites perpetuo exempti fuerunt ab omnibus angariis et factionibus realibus et personalibus; in vulgari sic continens: Quinto, nuy se aggrevemo, che a pregiere deli nostri zintilomeni ali rectori passati, per quelli sono sta facte algune carte ad alcuni forestieri de exemption perpetual, le qua! carte sono in desfacion nostra e de nostri fioli, e non sostieneno li diti angaria alguna, havemo tuti li affani; et a questo la vostra signo ria ha provisto, chel non se possi far alguna carta de exemption salvo per anni x, la qual e sanctissima e bona provision. Unde supplichemo e domandemo, che simel carte facte perpetual ut supra debiano esser tagliate, e che da mo inavanti algun rector simel carta perpetua non possano far. Eespondeatur, quod attento, quod sunt duo, qui habuerunt cartas exemptionis a nostris rectoribus in perpetuum; quodque usi sunt hoc beneficio iam annis quatuordecim, quod bene eis sufficere debet. Non videtur nobis, ut amplius gaudeant ipso beneficio, sed huiusmodi eorum carte exemptionis perpetue cassentur et annullentur, ita quod in futurum sint ad conditionem aliorum. Et decetero comites nostri nullatenus facere possint amplius huiusmodi exemptiones perpetuas. Ad sextum, quod habeant et decetero habere possint ipsi populares duos advocates de popularibus, qui habeant jura et gravamina sua exponere coram rectoribus, quia advocati nobiles nolunt exponere etc. In vul gari sic dieens: Sexto, nuy domandemo e supplichemo de gratia ala vostra signoria, che nui habiamo do avocati nostri del populo, che pos sano esser interpreti dananti li vostri rectori e dir le nostre raxion. Avisando la vostra signoria, che quando nui havemo a far cum alguno zentilhomo, i qual molte volte non voleno dir le nostre raxion, e quando pur li diseno, non iseho tuto quello li vien dito per nui, in tanto che el ne vien facto iniusticia, che non ghe seria facta, et questo per non saver dir li facti nostri e le raxion nostre ali rectori. E questo doman demo de gratia, azio la justicia habia so luogo. Eespondeatur, quod sumus contenti, ut accipiant quos advocates voluerint pro Iitibus et gravaminibus suis occurentibus, salvis juribus advocatorum nobilium. Ad septimum, per quod petunt, quod partes capte in consilio nobilium Arbi contra populares non valeant, nee executioni mittantur per rectores, nisi fuerint per serenissimum dominium nostrum confirmate et approbate etc., in vulgari sic inquiens: Septimo, nuy supplichemo de gratia ala vostra signoria considerando li torti e le iniusticie a nuy facte per li nostri zentilhomeni, li qual fanno piu spesso consegio che non vien facto per la signoria vostra, e sempre metando parte e fazando provision contra de nuy et a nostra desfaction. E per tanto supplichemo ala vostra signo-

342

ria ut supra, che tute le parte e provision prese per lo loro consegio, e che se prenderano da qui inanzi, non sia de algun valor, ni per li vostri rectori siano autenticade, se prima le dite parte e provision non sera confermade per la vostra signoria. E de questo la vostra signoria cum quelle streture e modi parera commeter ali rectori vostri. Respondeatur, quod servetur id, quod observatum extitit per elapsum. Ad octavum, per quod petunt, quod possint se decetero eohadunare, ut possint providere de mittendo Venetias ad serenissimum dominium nostrum de aggravaminibus sibi illatis per nobiles Arbenses, cum hoc, quod semper comes vel suus cancellarius in dicta cohadunatione adesse debeant etc. In vulgari sic exponens: Octavo, nui domandemo e supplichemo de gratia ala signoria vostra, che siandone facto algun torto ne lo avenir per li diti nostri zentilhomeni, e voiando venir ad aggravarse e domandar raxion dala vostra signoria, ehe nuy se possamo redur insembre per poder mandar doi o uno o piu de nuy sempre a ghitarse ali pie de la vostra signoria, a domandar justicia, cum questo, che el chonte over el suo cancelier sia cum nuy a veder sopra de chi se volemo aggrevar, sempre de soa licencia e saputa, si chome al prexente ne e sta dada e concessa per el magnifieo misser Zacharia da Mosto al prexente conte de Arbe, el qual administra raxion e justicia eussi al povero chome al richo, ehe dio el mantegna in felice stado. Respondeatur, quod observetur id, quod hactenus extitit observatum. Ad nonum, per quod petunt, quod non cogantur mundare et sternere stratas et limites camporum et agrorum nisi quisque tarn nobilis quam popularis pro sua parte, et quod ipsi populares non cogantur mundare vias agrorum nobilium etc. In vulgari sic continens: Nono, nuy se aggrevemo ala vostra signoria, che abexognado netar e mondar le vie, che sono de fora de la terra, le qual vano ale possession de zasehaduno, li nostri zentilhomeni ne fano netar e mondar quelle ogni anno, e fano netar e mondar le vie che vano ale loro possession, in lor specialitade, e loro se chavano fora de tal angaria. E per tanto supplichemo ala vostra signoria, che queste vie siano mondate e netate per tuti, a che zaschadun neti le vie, che vano ale loro possession, chadaun per la soa parte, per che magnifiea signoria non de par justo ni raxion ni conveniente, che nuy poveri homeni debiamo netar dananti casa nostra e le possession nostre e quelle de loro, anzi chadaun debia netar e mondar dananti casa son e sue possession, come era antigamente. E questo e justo e conveniente. El populo vostro ala vostra signoria se reeommanda. Respondeatur, quod teneantur solummodo mundare et nectare stratas publicas, et non aliud. Ad deeimum et ultimura. Quod herbatici non vadant ad incantum, quia hoe esset totalis eorum consumptio, et comes provideat soldos de ipsis herbaticis generaliter et nobilibus et popularibus. In vulgari sic inquiens: Decimo, nuy se aggrevemo ala vostra signoria de la grandissima iniusticia a nuy facta sopra el facto de li herbadegi de la isola vostra de Arbe. Cum zio sia che la vostra signoria cum li consegli vostri fesse gratia a tuta la universita de quella terra de tuti herbadegi de q.uesta isola e destreto per anni x, pagando ogni anno libre 3000 de picoli, e che li diti herbadegi se devedesse infra tuti, et alora

343

per li magnifiei signiori miser Zuhanne de cha da Pesaro, dignissimo conte de Zarra, miser Lua Moro meritissimo conte de Arbe in quello tempo, per la liberta a loro concessa per la vostra signoria, partidi fono li diti herbadegi e mal tractado el vostro fidelissimo populo, e questo fo facto per mala informacion, la qual fo dada per li nostri zentilhomeni ali diti miser Zuhanne e miser Luca, li qual erano vegnudi da nuovo in quella terra, e non cognosseva le persone, ali qual nui non imputemo ala mala informacion, la qual a loro fo dada ut supra. Avisando la vostra signoria, che in quella vostr isola e destreto ne son herbadegi xv, in li qual herbadegi viveno animali trenta milia, de li qual herbadegi a nui sono dadi li 3 pezior, et in queli vive animali circa 4500, li qual fo partidi malissimamente infra de nuy. Avisano la vostra signoria, che tuti li altri herbadegi romase infra XL zentilhomeni de loro, et infra quelli sono partidi, e tuti nui, che semo piu de 300, non havessemo, salvo che li diti tre herbadegi li piu tristi, come e dito de sopra. Denotando anchora ala vostra signoria, che alora, quando li diti herbadegi fono partidi in nui, se trovava esser grandissima quantita de animali, quasi piu che in li diti zentilhomeni de Arbe. E nuy vezando esser tra ctadi cussi iniustamente, non savemo que far de li diti nostri nimali. E per forza ne conveniva pigliar partido de quelli, et alguni li vendevano ali diti zentilhomeni, et alguni fevano conpagnie cum loro per uno certo tempo chome lor volevano a lor modo, e pagavano li diti animali cum le intrade de queli, in tanto che ale fin tuti li animali convegniva romagnir a loro a questo modo, zioe passando el termene de le conpagnie, li diti disevano a nui poveri homeni, o vuj ne vendete la parte vostra de le dite conpagnie, o vui provedete de li vostri animali, per che non volemo, che questa conpagnia staga piu insembre, perche le passado el termene. Et alora ali diti poveri homeni abexognava per forzo, che li vendesse li diti animali a loro, chome loro volevano, over che li scortegasse ala beeharia, perche non havevano dove pascolar in tenir quelli. Si che magnifica signoria nuy semo sta tractadi e malmenadi a questo modo, et anchora piu de quello savemo narrar, la qual iniustieia credemo non sia de volonta de la vostra signoria benigna e gratiosa, ala qual el predito populo vostro se recommanda, offerando de provar tuto questo nui disemo. E perche el se aproxima el termene de li diti herbadezi, li qual fono partidi per anni x, si chome e dito de sopra, e per alguni de li diti nostri zentilhomeni vien zircha de voleme far anchora pezior conpagnia de quello ne fo facto per ananti, se lo aiutorio de la vostra signoria non provede, e zerchano segondo nuy havemo intexo de supplicar ala vostra signoria, che li diti herbadegi fosseno partidi per el loro consegio, zioe che loro havesse liberta, e tuor in si la liberta vostra e de li rectori vostri. E per molte altre vie e modi zerchano de desfar li facti nostri, e se questo fosse, la qual cossa non credemo, seria totalmente desfaction nostra e de li nostri fioli, e dove semo sta inganadi e mal tractadi per lo passato, al prexente sesemo anchora pezo. E per tanto per parte de quello populo vostro supplichemo ala vostra signoria benigna e gratiosa, che a nui sia dado al mancho la mitade de li diti herbadegi, e piu e mancho quello parera ala vostra signoria. Et in nui sia partidi queli per

344

li rectori vostri over per altri a chi paresse a vui. Considerando che el dicto populo vostro si lie angarizado in ogni besognio de la signoria vostra. Si chome meritamente semo tegnudi cum le persone, cum la roba e fioli e mogier nostre non sparagnandosse in alguna cossa a bon stado de la vostra signoria, la qual Jesu Christo mantegni in felici stado. Si che se nui havemo li affani e de Io amaro meritamente vossemo haver anche del dolze, azio possamo sustinir casa nostra, le fiuole e le moier nostre, e possamo viver soto la umbra et stado de la vostra signoria. E se per chaxo, la qual cossa credemo, che questo anche li diti zentilomeni zercharano da la vostra signoria, non possando venir alo proposito dito de sopra per voler adimplir la loro iniqua volonta de voler zerehar de far meter al incanto li diti herbadegi, e questo anche loro farano per discordia e division, la qual he infra loro. Si che magnifica signoria division alguna non he in el dito populo vostro, non vossemo che la loro division et iniquita a nui revertisse algun danno, zioe fesse meter la parte nostra al incanto, ma supplichemo humelmente ala vostra signoria ut supra, che a nuy sia dada e consignada la parte nostra, et in nuy sia divisa. Avisando la vostra signoria che per quella parte, che fo dada a nuy in questo tempo passado, zioe de li diti herbadegi, nuy havemo pagado e satisfacto a camera vostra cum integritade, e sempre de li primi, chome apar per li quaderni de la camera vostra. E per tanto nuy populo vostro ali pie de la signoria vostra recorremo. Respondeatur, quod non est tempus divisionis huiusmodi paculorum, sed quando erit prope complementum eorum, providebimus per modum, quod habebunt merito contentari. De parte omnes alii, de non 0, non sinceri 1. Senato Mar. reg. III. c. 174., u mlet. arhivu.

God. 1450. 17o travnja, u Mletcik

Odgovara se na stavljene zahtjeve od poslanika despota rakoga glede Bara, Budve i Drivasta. 1450. 17 aprilis. Quod oratoribus illustris domini despoti Rassie ad ea, que dominio nostro retulerunt pro parte domini sui circa restitutionem per nos fiendam locorum Antibari, Budue et Drivasti, sicut per serenissimum dominum ducem huic consilio relatum est, respondeatur: Post generalia, quod certissimi reddimur, exeellentiam prefati domini despoti memorem esse, quantum ibi et statui suo semper fuerimus affectionatissimi, et quantum, dum occasio se prestitit, ibi et rebus suis in omni eventu constitutis favori et auxilio fuerimus. Et quamvis certo sciamus, non minus ibi quam nobis manifestum esse, quo modo se habuerint res locorum, que petit, et quomodo in manus nostras devenerint: tamen pro iustificatione veritatis dicimus, quod valde miramur, quod excellentia sua de civitate Antibari ullam nobis faeiat petitionem, cum ipse seiat, nos ipsam civitatem equissimo bello et iustissimis armis provocati et irritati a comite Stefano vayvoda Bossine, de eius manibus extrasisse, qui earn oceupaverat, et per medium illius civitatis circumvieina loea et territoria nostra molestabat et inquietabat, pro quorum

345 loeorum efensione necesse nobis fuit mittere classem nostram bis in duobus annis ad illas partes, et undique parare exercitm, unde sequutum est, quod civitas Antibari per vim in manus nostras devenit, non tamen sine multa et magna expensa nostra et occisione hominum nostrorum, sicut pro prudentia prefati domini despoti et pro sua multa experientia rerum ipsam intelligere non dubitamus. Concludimus, nobis nullo modo honestum videri, quod prefatus dominus a nobis repetat civitatem istam, quam, ut prediximus, non ab eo aut a'suis habuimus, sed iustis armis ab hoste nostro et suo tunc temporis pro defensione nostra subtraximus. De locis autem Drivasti et Budue, quos tenemus et fuerunt excellentie sue dicimus, quod nos, dum loca predicta sub nomine predicti despoti se tenere voluerunt et potuerunt, neque verbo neque re quesivimus, quod a devotione dominationis sue deviarent, sed dum a prefato comite Stefano obsiderentur et oppugnarentur, nos hominibus nostris, munitionibus et cum quantum facere potuimus ad expensas nostras defendimus, et demum, ne omnino periclitarent, sicut fecerat civitas Antibari, loca predicta in totalem defensionem et tutationem nostram accepimus, et sie usque in diem presentem loca ipsa custodiri et defendi fecimus cum multo maiori expensa nostra quam fuerint intrate sue; unde dicimus disponentibus prefatis dominis oratoribus, quod prefate rationes tarn intratarum predictorum loeorum quam expensarum factarum per nos vieantur et iustificentur, nos semper ad omnia honesta, grata et beneplacita prefato domino despoto prompti et optime dispositi repperiemur. Et satisfaciente nobis prefato domino despoto de eo, quod nos habere vere cognoseetur, nos loca predieta ipsi domino restituemus; et cum his et aliis verbis et rationibus iustifieetur dominatio nostra. Videaturque reducere prefatos oratores ad aliquam honestam compositionem, quam melius fieri poterit. Sed si forte non contentarentur de huiusmodi responsione nostra, imo infeeta re diseedere vellent, aecipiatur respectus respondendi sibi diffinitive, et iterum veniatur ad hoc consilium. De parte 131, de non 2, non sinceri 7. Expeditis autem rebus principalibus, fiat mentio predictis oratoribus de illo cive nostro Contarino, qui sub salvoconductu domini despoti in predam datus fuit. Secreta consilii rogatorum XVIII. c. 181, u mlet. arhivu.

God. 1450. 17. traynja, u Mletcih.

Odgovara se na molbe kneza Stjepana vojvode bosanskoga. 1450. 17 aprilis. Quod oratoribus comitis Stefani vaivodi Bossine ad ea, que parte domini sui dominio nostro retulerunt, sicut huic consilio per serenissimum dominum ducem relatum est, responeatur: Generaliter ad generalia. Ad factum tangens res domini despoti Rassie, quod semper singulariter dileximus ipsum dominum despotum, et omnia comoda status et rerum suarum tanquam propria reputavimus, neque unquam alieni repperiemur a rebus, que honeste et convenientes sint, pro complacendo et satisfaciendo requisitionibus illius domini. Ad factum Polize et Almisii dicimus, sicut magnificentie sue notum est, postquam loca predicta in nostram eorum sponte itionem devene-

346

runt, nos cum prefato comite Stefano devenimus ad pacem et bonam concordiam, quam in totum et per totum observare et manutenere disponimus, et nulli eapitulo vel pacto nostro per aliquem modum eontravenire. Ad factum domus, quam iuxta continentiam capitulorum pacis prediete petunt in hac civitate nostra Venetiarum, dicimus, quod prompti et parati sumus magnificentie sue liberaliter complacere; et ex nunc dicimus, quod quia domus non ita parata inveniri potest, parati sumus sibi responded facere ducatos 60 singulis annis pro affictu, sicut de domo sua habere consueverat, et sicut sibi promisimus, donee reperiatur aliqua domus apta et idonea pro magnificencia sua, quam dabimus operam, quanto citius possibile sit, invenire. Et ex nunc captum sit, quod pro elapso tempore, a die quo pax inter ipsum dominum et nos contracta fuit, usque diem presentem responderi sibi debeat affictus suprascriptus, Ad factnm salis, quern de Pago extrahi posse petit, pro dueatis quinque etc., sicut alias sibi concessum fuit, respondeatur, quod sumus eontentissimi magnificentie sue complacere, et collegium habeat libertatem componendi rem istam pro illo tempore; quod videbitur collegio aut maiori parti eius. Ad factum castelli, quod dicit edificari facere velle super territorio suo, et circa denarios, quos habere debet a camera Catari etc., respon deatur cum illis iustificationibus bonis et humanis verbis, que collegio videbuntur, non discendendo a continentia capitulorum pacis, quam, ut prediximus in totum observare volumus. Secreta consilii rogatorum, lib. XVIII. c. 181., u mletakom arhivu,

God. 1450. 11. svibnja, u Mletcik

Odgovara se na molbe poslanika zadarskih. Franciseus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc nobilibus et sapientibus viri Georgio Georgio de suo mandato comiti et Francisco Minotto capitaneo Jadre et suceessoribus suis fidelibus dileetis salutem et dileetionis affectum. Porexerunt dominio nostro sapientes viri Fran ciseus de Cedulinis et Gregorius Detricho, oratores fidelissime comunitatis nostre Jadre non nulla capitula parte ipsius comunitatis, ad que cum nostro collegio ex auctoritate nostri consilii rogatorum fecimus responsiones nostras, sicut in fine cuiuslibet eorum particulariter apparet: Et primo ad primum: conzosia che in questa vostra citade di Zara sia uno hospedale de san Martin, fundado quel borgo di Zara, el qual per coloro, che lo edifico et predoto, fu atribuido ius prioratus alo rezimento e conseio de questa vostra citade, coussi da quel tempo fin a questo zorno presente per li rectori, che per lo tempo sono stadi, insieme cum el conseio de Zara, hano messo el prior ala custodia dele intrade e poveri de quello tal hospedal, e questo sempre la vostra segnoria a tolerao e confirmado. E chonzosia che morto Zuhan Pintorich mo ultimo prior in el dito hospidal instituido ut supra, i rectori et conseio di questa vostra citade segondo le preite consuetudine hano constituido uno prior a quello predicto hospedal, el qual se chiama Zuhane scrivan, ala vostra camera di Zara, homo richo senza fioli ne parente alguno, et etiam in etade de

347

piu non haver fioli, el qual quotidianamente spende del suo in fabricar et tegnir piu poveri di quello ponasse tegnir per la intrada del dito hospedal, e spierasse anchora dopo la sua morte lui maximamente el predotera, e perclie uno pio Franole da Zara tenta voler rumper quello, che antiquitus se e de iure prioratus, chomo e predito, e per la vostra segnoria eonfirmado, pero humiliter suplichemo, che per i vostri pii e graeiosi consegli, che nui vostri fidelissimi servidor siamo confirmadi in questa nostra pristina uxanza, ne che mai tal nostra iurisdiction ne possa essere interropta. Respondeatur, quod omnibus mature discussis et bene consideratis, attentisque bonis et optimis condictionibus, que per continenciam dicti capituli esse videntur in persona dicti Johanis scribe ut supra electi in priorem dicti hospitalis sancti Martini, contenti sum us, eundem Johanem confirmare in complaceneia ipsiusfidelissimecomunitatis nostre, sicque tenore presentium confirmamus. Sed de cetero volumus observari, quod vaeante dicto prioratu, per eomitem nostrum solum Jadre, tunc preesistente, eligatur unus civis ex melioribus et dignoribus, qui ei videbitur et mittatur in scriptis nostro dominio, per quod confirmetur. Ad secundum huius tenoris: Item chonzosia che in le chonzesion dela vostra illustrissima segnoria a nui vostri fidelissimi sia sta fate le tanse cum ogni honesta dei pagamenti oportuni a canzelieri dei conti e canzelier de comun et nodar per le scripture, che fano et etiam dio tanse al exercicio del cavalier del conte, cavalari e comandador. E perche tal tanse non vien observade da molto tempo in qua, e pero nui vostri fide lissimi de gratia suplichemo a la vostra serenissima segnoria, che quelli tal tahse se faza cum ogni instantia observar chome ne sta concesso per el passado, et etiam che uno official non possa assumer lo officio del altro, ma cadauno debia el so officio exercitar soto pena de perder la fatiga delo exercitio che meritasse in lo altrui officio. Respondeatur: quod intendimus sicque intencio nostra est iuxta requisitionem illius fide lissime comunitatis nostre, ut tanse facte de hinc per nostrum dominium circa solutiones canzellarii comitum, eanzelarii comunis et notariorum pro scripturis, que occurunt, ac etiam circa exercicium comilitonum comi tum, cabalariorum et preconum tanquam iuste et honeste observentur ac observari debeant cum effectu secundum tansationes predictas. Ad illam vero partem, quod unus officialis non possit in se assumere officium alterius sub pena contenta in ipso capitulo etc., dicimus, quod pro meliori executione huius sue requisitionis nobis videtur hoc pocius decernendum esse per rectores nostros deinde, et in eorum iudicio consistere quam per nos, uti clare intelligitur. Sicque mandamus rectoribus nostris Jadre presentibus et futuris, quod secundum exigenciam temporis et rerum, nam plures sunt casus quam leges, faciant ac terminent circa hoc quantum eius videbitur iuri ac honestati convenire. Etiam mandetur dictis recto ribus nostris, ut provideant ac modum teneant, quod unus officialis non possit in se assumere officium alterius officialis, ut continetur in dicto capitulo, et rectores nostri hoc cognoscere ebeant et iudicare. Ad tercium, videlicet: item chonzosia che molte volte al nostro sta tute o capitulario per i nostri rectori, viene per i tempi de qui, varie opinion siano dade e diversamente intese, unde nui vostri fidelissimi per i nostri ambasadori quel tal statute e capitulario ai pedi de la vostra

348

serenissima segnoria mandemo, azoche quelli sotilmente per quella siano examinadi, et a quelo zonto e sminuido et coreti, chome ala vostra serenissima segnoria piasera, mandarli cum humil e divota gratia a nui, et de cetero far quelli per i vostri rectori inviolabiliter observar, azoche nui vostri fidelissimi sapiamo, chome de cetero debiamo rezerse et governarse. Kespondeatur: quod attenta magnitudine statuti et capitularis suorum, omnibus consideratis et presertim circa solutiones detentorum ad carceres et preconum pro perceptis fiendis per eos tarn intus quam extra terram et alios dicimus, quod nos, qui sumus dehinc, non tarn bene iudicare ac limitare possimus mercedem predictorum, sed rectores nostri, qui sunt deinde, et super facto melius iudicare ac limitare poterunt huiusmodi expensas, quibus mandabimus, quod cum videantur ipsi comunitati nostre expense ipse nimis parve et minime, reducere debeant et limitare ad precium honestum et conveniens pro utraque parcium, ut eis iustum et rationabile videbitur, secundum exigenciam casuum, faciendo notari huiusmodi limitationes per eos fiendas ordinate in cancellaria deinde super quadam tariffa pro maiori intelligencia omnium. De sententiis vero fiendis per rectores nostros Jadre de cetero observetur, quod data seu lata sententia, subito mittatur executioni, in faciendo fieri illam securam; et si ille, contra quern lata fuerit sententia, se appellare voluerit, et infra terminum dierum x iuxta statuta deinde dixerit publice, velle se appellare, tunc statuatur terminus predicto se appellare volenti duorum mensium tempore estatis et mensium trium tempore hiemis prosequendi appellationem suam ad auditores sententiarum, et in hoc casu nil innovetur, nam pendente appellatione, nil debeat innovari; et si per auditores nostros aliquid scribetur circa huiusmodi intromissionem suam, exequentur litere sue, sed transactis dictis duobus vel tribus mensibus non facta aliqua appellatione, sententia ipsa mittatur in totum executioni, et vendantur pignora, et solvatur, et in reliquis statuti et capitularis predicti observetur prout observatum extitit per rectores nostros a tempore condam viri nobilis ser Petri Lauredano procuratoris citra, et per auditores ita observari debeat et in aliquo non contrafacere. Ad quartum huius continentie: item per nui vostri fidelissimi si suplicado, che tiiti vini forestieri conduti da ogni parte a questa vostra citade de Zara non si possa vender a taverna zoe a spina, ma possasse vender in grosso ad ogni persona segondo la voluntade del condutor dei diti vini, pagando el dacio consueto. Respondeatur, quod vinum forense vendi non possit in canipa ad spinam, sed vendi possit ad mediam quartam; verum quia beneficium vendendi vinum in canapa remaneat eivibus Jadre pro vinis suis, ordinetur, quod eorum vina vendi non possint in canipa nisi parvulis sex in octo usque ad unum soldum et non ultra, secundum eondictionem, qualitatem et bonitatem vini, prout servatur ad presens, ut subditi nostri et pauperes persone non habeant causam se gravandi, nam non existente vino forense, cives habeant causam supervendendi suum cum damno pauperum personarum. Et quia oratores predicti contenti sunt accipere daeium vini a spina pro illo precio, quo venditum fuit anno presenti, ut dominium nostrum propter huiusmodi concessionem nil amittat, contenti sumus, quod illud accipiant precio predicto; et in casu quo illud non acciperent ad precium predictum, huiusmodi

849 beneficio et coneessione nostra priventur, et observari debeat, sicut observatur a presens. Et hec concessio nostra loeum habeat, donee daeium predictum aecipietur per illam comunitatem vel per alios eo pretio, quo nunc affictatum est. Ad quintum, quod sic incipit: item conzosia che i cavalari di conte, che vien in questa vostra cita, solevano haver de regalia per cadauoa caneva de vini se vendano a spina soldi do, et al presente habiano dato in consuetudine de farse pagar soldi do per ogni vaselo de vin tanto grando quanto pieolo, che se truova in ogni dita caneva, pero supliehemo de gratia ala vostra segnoria se degni de conciederne, che la mita de dicti do soldi, che scuode i diti cavalieri per le dite cause, siano ad presenciam asu nadi per questa vostra fidelissima comunitade per spender al bisogno per vegnir nui ala vostra segnoria per faeende de questa comu nitade sel besognera; et non besognando vegnir, che tal denari se possa spender in questa vostra citade, dove sera de bisogno chome ai retor vostri, serano per i tempi, parera plui utele e necessario. Respondeatur, quod libenter eomplaceremus illi fidelissime comunitati nostre in omnibus iustis et honestis, sed hoc non videtur nobis honestum, non dando causam dictis commilitonibus comrnittendi de rebus illicitis et inhonestis, si eisdem acciperemus huiusmodi utilitatem, quam omnes commilitones preteriti continue habuerunt. Ad sextum videlicet: item conzosia che quando la vostra segnoria have questa terra, a nui vostri fidelissimi servidori ne concedesti ducati siecento d oro dele intrade de questa vostra citade per pagar medicho phisico, ciroicho et maestro de scuola, canzellier de comun e noder al criminal, e per che dei diti ducati 600 a nui concessi vien trate decime et azi, in modo che non se pol haver la perfection de questi salariadi predicti; unde humelmente supplichemo esser eonfirmada quella prima concession de diti ducati siecento d oro ad haver senza alguna diminucion over suplir dei denari de questa vostra camera de Zara, tanto che sia ala suma dei diti ducati siecento d oro. Respondeatur: quod, ut prediximus, in cunctis honestis vellemus eidem comunitati nostre complacere; sed ut sciunt omnibus rectoribus et officialibus nostris indiferenter retinentur decima et 1 agia, et ideo ilia nostra fidelis comunitas debet in hae parte nos exeusatos habere, nam illam tractamus precise ut tractamus omnes nobiles et cives nostros, sed res non debent ita semper procedere, et secundum exigentiam rerum et temporis providebimus per modum, quod eadem comunitas nostra habebit causam contentandi. Ad septimum, per quod sic petunt: item humiliter fi supplicado, azoche piu liberamente e cum 1 animo senciero nui vostri fidelissimi servi dori possamo tuor al incanto dacio et altre gabelle dela vostra segnoria in questa citade, che quando nui faremo i pagamenti dei diti daeii over gabelle ala camera de parte over de tuto, che per i camerlengi vostri ne debia far nota in qualche nostro libreto dato a loro de la quantita rezevera, chome se fa in le altre terre dela vostra segnoria in Italia. Respondeatur, quod fiat, ut petitur, sicque auctoritate huius consilii mandetur camerario nostro Jadre presenti et successoribus suis, quod scribere teneantur super libris dictorum datiariorum omnem quantitatem pecuniarum, quam recipient de tempore in tempus a daciariis nostris predietis.

350 Ad oetavum buius tenoris: item fi suplieado, clie se algun eondutor de dacio over gabelle de questa vostra citade pagasse tre over sie mexi o qualche tempo avanti el termene a lui constituido per destro e eomodo dela camera, e poi passado el termene lui non fosse in destro de pagar el resto, che senza pena alguna per tanto tempo, quanto lui havera pagado avanti el termene tanto dapoi el sia aspetado per tanta quantita, quanta lui havera pagado avanti tempo. Respondeatur: quod si pro opportunitatibus illius nostre camere ad requisitionern nostri dominii vel rectorum nostrorum Jadre fuerint requisiti ad exbursandum aliquam pecuniarum summam ante terminum suum, contenti sumus eisdem eomplacere, quod pro illo tempore et pro ilia quantitate pecunie, quam exbursabunt, supportentur post terminum suum, et non cogantur ad solvendum penam, incohando post complementum presentis camerarii. Ad nemim huius continencie: item perche 1 e turpissima cossa a veder padre cum fio, madre cum fia, fradelo cum fradelo etc. star al iudicio coram populo, e perche in questa vostra felice citade de Venexia esta provisto de zio, pero nui vostri fidelissimi humiliter supplichemo, che in el nostro capitulario de verbo ad verbum sia messa la leze et observada in questa terra, che de simel chaxon se observa in Venexia. Respond e a t : quod fiat, ut petitur. Ad decimum, quod sic incipit: item conzosia che nui vostri fidelissimi habiamo intexo, che per li vostri citadini de Pago dela vostra serenissima signoria sia sta impetrado, che tuti i pascoli universalmente posti in la vostra isola de Pago siano partidi, et otegoudo loro eotal gratia, torneria in gran detrimento de pit vostri fideli citadini de ara, i quali per bona parte hano dele possession in la dita isola de Pago: pertanto humelmente fi supplicado per parte dei diti vostri fideli servidori, i quali hano le loro possession in la dita isola de Pago, che quella tal gratia coneessa a quelli di Pago solamente, s'intenda deli pascoli, i qual sonostadi chomuni tra loro, zoe che sono de la vostra signoria, e non i paseoli de terreni e possessioni de partieolar persone de li diti citadini de Zara, ma chome lor tiene per vera opinion esser ferma intencion della vostra illustrissima signoria, che zascadun possieda et habia el so, si chome e di raxon. Respondeatur, quod in contemplatione illius fidelissime comunitatis nostre declaramus, concessionem nostram alias factam fidelibus nostris de Pago de pascuis in aliquo non debeat derogare pascuis possessionum fidelium nostrorum Jadrensium, ymo quod concessio nostra illis de Pago facta intelligatur et intelligi debeat de pascuis suis et comunis nostri solummodo, quodquam pascua possessionum Jadrensium remaneant civibus nostris Jadrensibus. Ad undecimum, per quod sic petunt: item conzosia che per trovarse Thodoro de Prandin nostro canzellier de comun in decrepita etade non possando exercitar el suo officio quanto fa di bisogno, nui vostri fidelissimi servidori habiamo senestri in le nostre seripture, pero dala auctoritate a nui atribuda per le concession dela vostra serenissima segnoria havevo eleto per nostro canzelliero de comun uno Francesco Guizamota da Moneelexe dapoi la morte del dito Thodoro de Prandin et avanti essendo in accordo cum esso Thodoro cum i modi e condition, cum i quali el dito Thodoro fu constituido, e per la vostra serenissima segnoria

351 confermado; e conzosia chel dito Thodoro pagade la decime non vien haver al ano de salario se no livre duxento e setauta, per la qual cosa e una miseria, pero questo tal Francesco Guizomota mo noviter eleto per si picolo salario non possamo haver apresso de nui, essendo sufficiente homo. E considerando, che tuti i canzellieri dele vestre terre de Dalmacia hano dopio salario dele predicte livre duxento e setanta, et etiam tuti li ati civili, che se agitano avanti i vostri conte, si chome etiam have el dito Thodoro de Prandin per molti tempi, e pero ge fo provisto de si picolo salario per haver i prediti ati civili; unde supplichemo de gratia ala vostra serenissima segnoria, che se degni a nui vostri fidelissimi servidori coneieder quello, che benignamente a tute vostre terre de Dalmacia havete concesso, zoe chel nostro eanzellier noviter electo, da puo la morte del dito Thodoro et avanti essendo in acordo cum quello Thodoro, possa et valia star sentar e scriver insieme cum i canzellieri, che saranno dei retori, che de futuro vegnirano tuti li ati civili, che se agitera avanti loro, non intendando per questo el canzellier vegnira cum misser lo conte novo eli deve al nostro canzelier consegnare tuta la utilitade dei diti ati civili, suppliehemo, che al mancho eso nostro cancellier habia la mita del guadaio et utilita de tuti ati civili, insieme partando cum i canzellieri per i tempi serano, e questo de gratia speciale domandemo. Respondeatur: quod omnibus bene consideratis non videtur nobis aliquid innovare, sed servetur in actis civilibus id, quod servatur ad presens. Ad duodecimum huius tenoris: item conzosia che in questa vostra citade de Zara tute scriture autentiche da poi la morte dei nodari i suo prothoeoli senza algun respeto siano stadi per el pasado conservadi in alguni banchi tarmadi e senza alguna custodia e da ogni persona manizadi segondo le so voluntade, in modo che tute nostre scripture autentiche e processi de ogni raxon se trova squarzade e forade dentro dai prothoeoli in maximo preiudicio de pupilli, vedove, hospedali, gexie et ogni persona e gran vilipendio apreso el detrimento di questa terra, per la qual cossa pro intuitu de pietade misser Hector Pasqualigo olim conte de Zara e misser Nicolo Memo olim capitanio fabricareno una canzellaria nella loza de Zara cum alguni armari, in li qual tute scripture se dovesseno conservar soli presente celebrade chome le future. E pero nui vostri fidelissimi servidori a la vostra segnoria suppliehemo, che i canzellieri nostri de eomun, che per i tempi serano, debia tute le scripture, le qual al presente se trova de ogni raxon in cnzellaria mal governade, quelle accumular et ordinar per alphabeto e meterli neli armari de dita camera, tenendo esso eanzellier le chiave de quella, e quando qualche uno vora haver qualche sua seriptura, quella debia cercar el dito canzellier, e trovada quella tal seriptura, e volendola, chi la speta, in publica forma, la debi trar el dito canzellier e sotoscrita per el zudexe examinador segondo uxanza, non habiando el dito canzellier per affano de i travai quella edurla in publica forma piu de soldi 15, e de le altre scripture, che se aecopiasse, abbia el pagamento segondo la tansa ordinaria. Respondeatur: quod in contemplatione illius fidelissime comunitatis nostre contenti sumus, quod canzellarius suus regulet et gubernet sub clavibus omnes suas scripturas, que notentur super duobus quader-

352 nariis, ex quibus canzellarius comitis teneat nnam et canzellarius cornunitatis aliam cum hoc, quod pro casibus occurentibus similiter canzella rius comunitatis similiter teneat unam clavim et canzellarius comitis aliam, quodque utilitas soldorum xv trahendi cartas in forma publica sit totum canzelarii comitis, ut per capitulum suum petitur. Ad tercium decimum huius contiaentie: item perche multe volte la peste vien in questa vostra eitade di Zara per esser scala de molti forestieri, e perche molti citadini de questa terra ano possession in Pago e in le so isole e in quel tempo dela peste queli tal de Pago non lasa questi vstri fidelissimi servidor in so possession; pero suplichemo de gracia, che a quelli tal tempi de peste quelli dele possession possano andar al dito luogo de Pago a suoder et proveder de diete so possession senza alcuna contradicion; tamen se alguno fose stado morbado pero xe soa passado el termene de uno mexe, possa andar a le dite suo posses sion. Respondeatur, quod servetur consuetude. Ad quartumdecimum et ultimum, videlicet: item che per lo officio de la avogaria de comun per certa declaracion fo necessario mandar a quello tal officio tute le note per Francisco de Jacomo fo canzellier de misser Zuhan da cha da Pexaro conte de Zara, et esser quelle tal scripture aneora in Venexia; nui vostri citadini ne patimo gran detrimento; pero nui fidelissimi supplichemo, che quelle siano trate dalo luogho, dove le se trovano, et a nostri ambasadori dade e consignade chome scripture, le qual a nui aspeta. Respondeatur: quod ordinabimus advoeatoribus nostris comunis, ut si non indigent amplius dictis, scripturas illas debeant consigaare dictis oratoribus, et in casu quo illis egerent, faeiant ea aceopiari, tenentes copiam apud se, et autenticas consignari facere oratoribus predietis sub bulla officie advocarie. Quare auctoritate suprascripta volumus et vobis mandamus, ut suprascriptas concessiones nostras et contenta in ea observetis, et observare inviolabiliter facere debeatis, facientes has nostras in actis canzellarie vestri regiminis ad futurorum memoriam registrari et registratas eidem fidelissime comunitati nostre restitui. Data in nostro ducali palatio die xi mensis maii, indictione xm, MCCCCL. Presentata die 22 maii 1450. Ducali e terminazioni. Lib. I. c. 114116., u zadarskom arhivu.

God. 1450. 15. svibnja, ii Mletcin.---,

Dozvoljava se blagajniku ibenikomu, da se skloni van grada, dok kuga u gradu bude. 1450. 15 maii. Permittitur Johanni Paruta camerario in Sibenico: quod propter pestem, que viget, in Sibinico possit se reucere ad alium locum vel villam in districtu Sibenici, donee cessabit dicta pestis." Senato. Mar. Vol. HL, u mlet. arkivu.

God, 1450. 24. lipnja, u Spljetu.

Knez i sudci spljetski rjeavaju njeku parnicu. 1450. 24 iunii. Donatus Rarbaro comes et iudices Spalati indi cant causam existentem inter rectorem ecclesiae S. Isidori et Jacobum Pollipario causa terratiei. Rector petebat tertiam partem fructuum pro

353 terratico", sed Jacobus Pellyparius (sic) dicebat se tenere ad quartam partem. Quia et alii circumstantes dnt tertium, judicatur, quod detur tertium. Notarius publieus et vicesgerens ser Nicolai de Bardolinis notarii et cancellarii comunis Spaleti Ludovicus de Bardelinis transcripsit hane sententiam ex actibus Dominici de Manfredis quondam cancellarii comunis. XI dvorskom tajnom arhivu u Beu. V. Carrara p. 33.

God. 1450. 4. kolovoza, u Mletcih.

Daje se nalog naelnikom Zadra, da u sluaju napadaja na bana Pirka, ovomu prue pomo. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Georgio Georgio de suo mandato comiti et Francisco Minoto capitaneo Jadre et successoribus suis fidelibs dilectis salutem et dileetionis affectum. Complacere intendentes in cunctis convenientibus magnifico banno Pirco amico nostro carissimo, cui plurimum sumus affecti, contenti sumus et ita vobis mandamus cum nostro consilio rogatorum, quod occurrente casu, quod bellum sue magnificentie inferatur, permittere debeatis eius magnificentiam pro deffensione locorum suorum ballistarios sollidare et habere, ac arma et alia necessaria emere et extrahere de Jadra et territorio vobis commisso. Data in nostro ducali palatio die quarto augusti, indictione xim, MOCCCL. Ducali e terminazioni Lib. I. c. 117., u zadarskom arkivu.

Go. 1450. 3. rujna, u Mletcih.

0 njekoj parnici, koja da se riesi po knezu sibenickomu. De judicio fiendo super villis Billichi et Suhidol per comitem Sicensem. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Christophoro Marcello de suo mandato comiti Sibenici et successoribus suis fidelibus dilectis salutem et dileetionis affectum. Videbitis per alias litteras nostras incisionem factam de sententia lata per virum nobilem Andream Suriano sindicum et per nos iudicem delegatum super differentia confinium villarum Billichi et Suhidol, et ut mentem nostram intelligatis, vos advisamus, quod intendimus et volumus, quod si Laurentius de Stipos de Tragurio in posterum litem mo vere voluerit, aut aliquid petere vel agere in causa predicta, petat et agat coram nobis: volumus enim, ut vos solus estis iudex, etnon alius, sicque observare, et observari faciatis quantum ad vos spectat; et si ipse Lau rentius coram aliquo alio quam vobis agere tentaret, advisate ilium de hac nostra intentione, ut nemo se impediat contra voluntatem et ordinem nostrum. Et istas autem nostras in caneelaria vestra ad successorum vestrorum memoriam registrari faciatis. Data in nostro ducali palatio die m mensis septembris, indictione
XIV. MCDL.

Diplom. Siben. u dvorskoj knjinici bekoj. Cod. Supp. 541. p. 120. spoM. xxi. 23

354

God. 1450. 27. rujna, u Mletcih.

Odgovara se na molbe poslanika obine sibenicke. 1450. die xxvn septembris. In collegio habente plenissimam liberta tem a eonsilio rogatorum sub die x presentis. Quod ad capitula alias porrecta nostro ducali dominio per oratores fidelissime comunitatis nostre Sibenici, respondeatur prout alias captum fuit in collegio sub die xv martii elapsi. Et quia tune collegium non habebat libertatem a eonsilio rogatorum, ideo nunc autoritate predicta captum et confirmatum est, ut predicitur, cum reformationibus et additionibus infrascriptis, videlicet: Super primo, de sentencia lata per virum nobilem ser Andream Suriano sindicum et iudicem delegatum etc., respondeatur prout captum per collegium, videlicet: quod incisa et annullta fuit. Super secundo, quod aliquis amplius non possit petere iudicem dele gatum etc., respondeatur, prout alias captum fuit per collegium superinde, videlicet, quod concessions et privilegia sua per nos eis indulta observari mandabimus. Super tercio, quod non fiant salviconductus per rectores nostros Murlachis aut Hervatis etc., respondeatur, ut alias captum fuit per collegium superinde, videlicet, quod fiat ut petitur. Super quarto, quod reetractentur pacta alias facta per virum nobilem ser Paulum Valaresso cum domino Petro banno etc., respondeatur et refor metur responsio alias facta hoc modo videlicet, quod comes noster Sibinici scribere debeat banno Petro, ut observet pacta que habemus cum eo, et si observabit, bene quidem, quando non, quod seribat nobis, nam tunc providebimus ut noverimus expedire. Super quinto, de dando libertatem comiti nostro Sibiniei e t . . successoribus suis possendi promittere de pecuniis illius nostre camere et exi7 mere de banno illos, qui oeciderent delinquentes etc., respondeatur, ut alias captum fuit per collegium superinde, videlicet rectores Sibiniei habeant libertatem dandi taleam publicis assassinis usque libras centum. Super sexto, de Uteris ducalibus scriptis viro nobili ser Cristoforo Marcello comiti nostro Sibiniei elevandi et cohoperiendi m tres, dicatur etiam successoribus suis etc. Respondeatur, ut alias captum fuit per colle gium superinde, videlicet, quod fiat ut petitur. Super septimo, de domo ruinanda pro ornamento platee, quod solvatur per cameram nostram etc., respondeatur et reformetur responsio alias faeta in tantum, quod ubi dicebat de libris ducentis solvendis per cameram nostram, dicatur de libris quadringentis, solvendis ut supra. Super octavo, de ymagine gloriose virginis, quod remanere debeat in ecclesia sancti Jacobi etc., respondeatur, ut alias captum fuit per collegium superinde videlicet, quod fiat ut petitur. Super nono, de libris qinquaginta solvendis annuatim pro affictu domus unius barberii etc., respondeatur, ut alias captum fuit per collegium superinde, videlicet, quod fiat ut petitur. Super decimo, de magistro Andrea Georgii armarolo, quod non possit cassari, quamvis habeat uxorem de Cataro etc., respondeatur et reforme tur in tantum, quod non teneatur facere custodias diurnas, sed solummodo teneatur facere custodias nocturnas.

355 Super undecimo, quod dignemur absolvere illam comunitatem a libris ii. o. pro lapidibus nostri dominii, positis in cisterna etc., respondeatur, prout alias captum fuit per collegium superinde, videlicet, quod fiat ut petitur. Super duodecimo et ultimo, per quod petunt, castrum Clavis Petri banni emi et ruinari debere etc., respondeatur et reformetur responsio alias facta hoc modo videlicet, quod committimus viro nobili ser Johanni Nani, qui de nostro mandato venturus est de proximo comes Sibiniei, id quod est intentionis nostre circa hoc. Quare etc. De parte 19, de non 0, non sinceri 0. Forma principu literarum suprascriptorum capitulorum cum responsionibus. Ser Cristoforo Marcello comiti Sibenici et successoribus suis. Venerunt ad nostram presentiam prudentes viri Ambrosius de Michitibus et Michael Simeonieh oratores illius fidelissime comunitatis nostre Sibiniei, et porrexerunt nobis nonnulla capitula, supplicantes, ut ilia confirmare digne mur: quibus visis ac intellectis cum nostro collegio, habente a nostro consilio rogatorum plenissimam libertatem, ut apparet sub die x. mensis septembris elapsi, fecimus responsiones nostras, prout alias captum fuit in collegio die xv. martii elapsi. Et quia tune collegium libertatem non habebat a consilio rogatorum, ideo nunc autoritate predicta captum et confirmatum est cum reformationibus et additionibus infrascriptis . . . . Quare volumus et vobis mandamus autoritate predicta, quatenus ipsa capitula iuxta responsiones nostras prout ad unum quodque eorum videbitis contineri, observare, ac observari facere inviolabiliter debeatis, faeientes has nostras literas in actis cancellarie deinde ad futurorum memoriam registrari et registratas prefatis oratoribus seu comunitati restitui. Tenor autem talis est videlicet. Et primo, ad primum, huius continentie videlicet etc. Senato Mar. vol. TV. c. 7 r., u mlet. arkivu.

Glod. 1450. 1. listopada, n Zadru.

Upravljatelji zadarski postavljaju uitelja slovnice dok gradsko viee ne imenuje pravoga uitelja. In Christi nomine amen. Anno ab incarnatione eiusdem millesimo ccccii, indictione xira, die primo octobris. Nos Georgius Georgio pro illustrissimo ducali dominio Venetiarum etc. comes et Franciscus Minoto capitaneus geueralis civitatis Jadre. Cum civitas Jadre nunc careat magistro gramatice, ipsorumque tarn nobilium quam civium filii ac aliorum per devia discurrant, et non solum mores et sientiam relinquendo, sed multis viciis inherendo, et super hoc facta fuit nobis consientia; volentes super hoc providere, ut merito vicia puerorum coerceantur, et virtutis merita augeantur, curam seolarum simpliciter committimus venerabili viro domino fratri Christoforo Fabiano de Venetiis ordinis predicatorum, qui et alias per meuses novem rexit electione conscilii civi tatis Jadre, quoadusque conscilium supradiete civitatis magistrum elegerit, et presens in eadem extiterit cum provisione solita aliis a comunitate, *

356 nolntes, qud amoveri possit aliquo asu preter presentiam futuri ma gistri. Et si asu magister electus recederet, volumus supradictum fratrem dietas seolas regere etc. Ducali e terminazioni. Libro I.} u zadar. arhivu.

God. 1450. 13. listopada, u Veseloj strai.

Kralj bosanski zahvaljuje se republici, to ga uvrstila kao svoga savez nika u mir sklopljen sa aragonskim kraljem. 1450. 13. octobris. Litera serenissimi domini regis Bosne supra denominatione pacis. Illustrissimo ac potenti viro domino Francisco Foscari duci Venetiarum etc. salutem, sinceram dilectionem. Sthephanus Thomas dei gratia rex Bosne etc. Nuper cum magna animi nostri jocunditate recepimus literas vestre excellentie plenas amoris et erga nos immense caritatis. Non enim possumus non gaudere, quando intelligimus principes mundi, maxime quos una catholica fides claros facit, in unum convenire, et ab illis recedere, qui non solum detrimento sunt bonis his exterioribus, sed anime qcoque plurimo perieulo. Scimus enim et nimium experimento, quod dolenter referimus, notum est nobis, quod mala strepitus armorum et hostiles incursus pariunt, que eo detestabiliora sunt, quo inter fideles seviunt. Pacem igitur inter illustrissimum vestrum dominium et serenissimum regem Aragonum gratissimam habemus, eaque ut firma et stabilis sit, Deum oramus. Nominationem insuper et eomprehensionem nostram a vestra excellentia factam, ratam habemus, vobis gratias agentes, quod nostri honoris tantum memor est vestra celsitudo; sed de hoc tantum impresentiarum, ut constet de nostra acceptation e et sincera voluntate in his, que fecistis pro nostro honore. Cum celeritate namque possibili mittemus super hoe pro nostri honestate et negotii exigentia nostros oratores ad vestram excellentiam, qui etiam nostras super hanc nostre nominationis ratificationem patentes literas deferent, et qui de nostra affectatione singulari ad illud illustrissimum vestrum dominium informabunt. Quod autem tardius, quam vellemus, de hoc avisamus vestram celsitudinem, fecit tarda receptio literarum vestrarum, que solum nudius tercius ad nos delate sunt, cuius culpa nescimus. In Christo valeat vestra celsitudo. Ex Veselastrazza xm octobris MCOCCL. Commemoriali XIV. c. 70., u mlet. arkivu.

G < 1450. 24. listopada, u Jajcu. oL

Kralj bosanski kao saveznik mletaki potvrdjuje mir sklopljen medju republikom i aragonskim kraljem. 1450. 24 octobris. Ratificatio regis Bossine nominationis de ipso facta in pace cum serenissimo rege Aragonum. Stephanus Thoma dei gratia rex Bosne, Rasie, Maritimeque omnibus, ad quos he nostre patentes litere pervenerint, salutem. Postquam divinam miserationem tantum sue benignitatis et gratie hoc in tempore concessisse mortalibus cernimus, ut dissidentium inter se amplissimarum illarum duarum potentiarum, illustris scilicet ac potentissimi inclitissimorum Venetorum dominii et serenissimi

357 domini regis Aragonum causas eversas agnoscant, pro grandi odio maxi mum amorem, pro inimieitia benivolentiam, pro sollicito armorum strepitu quietem togatorum incensum, pro crueli bello pacem humanam exercere, docet hoe celeste muns nostri conditoris agnoscere, et quantum valet humana fragilitas dignis gratiarum actionibus extollere, nee ocioso decursu pertransire, quod tantis ealamitatibus finem ac modum imposuit, et mctum vertit in gadium. Seimus nos, quos sua elementi providentia deus etiam regali donavit honore, quot sollicitudines bella, quot oppressiones bellorum incursus, quot inhumanitates hostilis gladius, quot lacrimosas voces furiosus aspeetus inimici parturiant. Demum omnia promiscua faeit certantium fera dissensio; e contra pax singula suis coaptat locis, et cuncta propria lege componit. Hoc igitur celeste* donum, quantum possumus amplecti nos convenit, et congaudere his, quos hoc divinum lumen adunavit, et eo amplius, quo etiam nos illi annumerati sumus. Ut enim ad nos plena ac certa notitia delata est, prefatum illustre ac inclitum excellentissimorum Venetorum dominium, cui impresentiarum hon minus honorifice quam utiliter presidet iliustris ac potens dominu dux Franciscus Foscari, pro sua parte inter suos amicos et confederals nos specialiter ac nominatim comprehendit, et iios voluit presenti pacis beneficio gaudere veluti unum e sui antiquis et caris amicis. Hunc igitur honorem carum habemus, hanc nominationem gratam suscipimus, banc comprehensionem acceptam fatemur. In hoc gratias habentes indite dominationi prefati iliustris dominii. Et per presentes pro nobis ac nostris suscipimus omnia et singula compactata capitula et omnium articulorum contenta dicte pacis, quantum nos concernunt, promittentes et regali fide nos obligantes ad eorum plenam observationem. In quorum omnium testi monium presentes nostras patentes literas fecimus nostri regalis sigilli appensione communiri. Anno domini millesimo quadringentessimo quinquagesimo, die xxmi octobris in opido nostro de Yaice. Commemoriali XIV. c. 11, u mlet. arkivu.

God. 1450. 27,. listopada, u Mletcik

Zabranjeno gradskim naelnikom pod kaznom razdavati obinska dobra. 1450. 27 octobris. Captum in consilio rogatorum: quod possessiones, terrena, vinee et alia bona nostri communis data, concessa vel aliqualiter alienata per rectores nostros quaruncunque insularum et loeorum nostrorum a parte maris a decern annis citra sine auctoritate hujus consilii rogatorum vel maioris consilii, reducantur ad cameras nostras illorum loeorum, et affictentur, nee de cetero dari vel concedi possint nisi per quattuor partes hujus consilii congregati centum, sub pena ducatorum ducentorum auri pro quolibet reetore dictorum loeorum, provisore, sindico vel alio aliqualiter dante vel concedente et alienante aut ponente partem etc." Quilibet rector teneatur hanc partem exequi intra mensem unum post receptionem ipsius in pena ducatorum 200 auri. Diplomatarium sibenicense in bibliotheca Palatina Vienhae. Cod. Supp. 541 p. 123.

358

God. 1450. 31. listopada, u Mletcih.

Republika mletaka odgovara na razne molbe podnesene joj od sibenickih poslanika. Capitula ducali dominio porrecta per oratores Sieenses, et eorum responsio. Franeiscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc., nobilibus et sapientibus viris Christophoro Marcello de suo mandato comiti Sibeniei et suceessoribus suis fidelibus dilectis salutem et dileetionis affectum. Fuit ad nostram presentiam sapiens vir Ambrosius Miehetieh et Michael Simeonich, oratores illius fidelissime communitatis nostre Si beniei, et porrexerunt nobis non nulla capitula, supplieantes ut ilia confirmare dignemur; quibus visis et intellects, cum nostro collegio, habente a nostro consilio rogatorum plenissimam libertatem, ut apparet sub die x mensis septembris elapsi, fecimus responsiones, prout alias captum fuit in collegio die xv martii elapsi. Et quia hinc collegium libertatem non habebat a consilio rogatorum, ideo nunc autem predicta captum et reformatum est cum reformatoribus et additione istius; tenor autem talis est, videlicet: I. Primo, cum querella exponitur contra et adversus spectabilem virum dominum Andream Suriano olim sindicum ad partes culfi et iudicem delegatum dominationis vestre, qui tulit certam sententiam contra ser Lucam Butrixich et ser Gasparum Jurissieh cives Sibeniei, et in favorem ser Laurentii Stiposi civem Tragurii occasione confinium viile dieti Laurentii Suhi Dol nuncupate, posite extra districtum Sibeniei, et ville predictorum Luce et Gaspari vocate Billichi, posite in districtu Sibeniei, que sententia redundat in maximum detrimentum et ruinam confinium ac metarum predicte civitatis vestre Sibeniei, et in se continet manifestam et expressam iniustitiam, quia lata est in rebus iam semel decisis ae terminatis, que de iure instaurare non possunt, cum longum ac diuturnum possessum, testibus fide dignis approbatum, non existente aliquid pro parte adversa allegatum, productum aut eomprobatum sufficienter, propter quod dictam sententiam ferre deberet de iure, prout loco et tempore prefate domi nationis vestre ostendelur, que sententia ultra predictam manifestam in iustitiam, etiam extra omnes modos et ordines iuris lata est, ut ex processu eius clare et aperte patebit, et non solum generavit maximum detrimentum et diformitatem confinium predicte civitatis in ea parte, qua lata est, silicet omnes reliquos confines in confusionem ae errorem deduxit, recedendo a rectitudine, drittura et convenientia, que maxime in eonfinibus ae metis, tanquam res neceessaria servari debent; cui rei, nisi celeriter per aliquod remedium occurratur, predicta civitas vestra Sibeniei in maximum errorem ae seandalum eum ceteris vieinis suis Morlachis ac Hervatis neccessario incidetur, qui iam occasione predicte sententie simi liter ac eodem modo incipiunt depravare metas distrietus Sibeniei, faciendo muros in dritura ae rectitudine, que mete alias maximis laboribus, periculis et expensis servitorum vestrorum Sibeniei composite et stabilite fuerunt; significando celsitudini vestre, quod prefatus iudex dele gatus impetratus est tacita veritate in preiuditium pactorum et promissionum factarum per prelibatam celsitudinem vestram ilK fidelissime communitati vestre Sibeniei, nee non in preiuditium aliarum libertatum ae

359 immunitatum diete civitatis, alias per dominationem vestram confirmatarum; et cum predicta communifcas vestra Sibenici de remedio predicte iniurie ac iniustitie alium refugium non habeat, nisi ad pedes prefate celsitudinis vestre: ideo humiliter et devote supplieatur pro parte dictorum de rationibus ae causis suprascriptis, predietam sententiam cassare ac annullare dignemini, reducendo predictas partes in pristinum statum, quia moris est celsitudinis vestre non diminuere sed potius augere et ampliare iura servitorum vestrorum. Respondemus, prout captum fuit per collegium, videlicet, quod incisa et annullata fuit. II. Super secundo huius tenoris: exponitur, quod cum hoc sit, quod per dominationem vestram promissum fuerit illi fidelissime communitati vestre, quod dominus comes Sibenici una cum quatuor iudicibus curie maioris Sibenici debeat expedire causas et actiones civiles, ut apparet in privilegio concessionis vestre, et hoc idem semper predicta civitas habuit, prout in quam pluribus privilegiis apparet, in quibus distincte docetur, non licere cuiquam aliquem ex civilibus predietis apud quemquam iudicem ilium convenire preter quam apud regimen Sibenici; et quia dominatio vestra non solet derogare iurisdictionibus et prerogativis vestrorum servitorum, et cum hucusque per iuditium ordinarium Sibenici nulli forensium illata iniuria fuit, ut merito gravari posset de aliqua iniustitia, sed omnibus plenissima iustitia semper administrata fuit, tanquam originariis civibus dicte civitatis Sibenici, et hoc maxime constare potest, quia hucusque nemo iustam causam conquerendi habuit neque habet, quamvis multi diversas causas habuerint coram predicto iuditio, a quo tamen, si quid perperam factum foret, appellationis locum habent ad auditores novos: qua propter humiliter supplieatur, quatenus per consilium rogatorum deeernere, stabilire et confirmare dignemini, ut si quis iudicem elegatum, aut aliquid preter formam predictarum concessionum aliquid impetraret, aut hucusque impetrasset, quod illud sit cassum, irritum et inutile, et ipsi omnino, si volent agere contra homines Sibenici, debeant eos citare coram prefato domino comite et suis iudicibus juxta formam predictarum concessionum, et hoc, ne fidelibus vestris damnum et obrobrium irrogetur, aliter statuendo in parte vel in toto quam hucusque fuerit observatum; sed in quibuscunque causis, pertinentibus ad iuditium ordinarium Sibenici, debeat servari modus hue usque observatus, vide licet dominus comes una cum quattuor iudicibus ad expediendas qualescunque causas civiles; neque dictus ordo perverti debeat vigore alicuius littere ducalis hue usque impetrate vel impetrande. Respondemus, prout alias captum fuit per collegium superinde, videlicet quod concessiones et privilegia sua per nos eis indulta, observari mandabimus. III. Super tertio huius tenoris: quod cum prelibata vestra civitas Sibenici habeat circa vicinos suos Morlachos et Hervatos et alios de partibus superioribus homines male vite et eonditionis, viventes de rapinis et furtis, quia amore vel vi afferunt res et bona nostra, et nunquam de ipsis ius aliquod consequi possumus coram eorum dominis, ut longa experientia didicimus, et si veniunt ad loca vestra Dalmatie, sine quibus esse non possunt, eos compellere ad satisfactionem non possumus, quia veniunt cum salvo condueto; ideo supplieatur prefate dominationi vestre, quatenus iniungere dignemini in omnibus commissionibus reetorum terra-

360

rum vestrarum Dalmatie cum pena, ne predictis Morlachis aut Hervatis fiant salviconductus aliquo colore quesito, sed quemadmodum subditi vestri aecedunt ad loca ipsorum absque ullo salvoconducto, ita ipsi accedant ad loca Dalmatie, ita ut predieti possint cogi et compelli ad iudicium in omni vestra terra personaliter et realiter pro quibuscunque causis et satisfactionibus ac delietis, et quod predieti rectores teneantur sub certa pena ministrare iustitiam unicuique subditorum vestrorum contra predictos, quia occasione predictarum provisionum predieti abstinebunt se ab iniuriis subditorum vestrorum, et de commissis citius facient satisfactionem, quoniam absque terris vestris vivere non possunt. Respondemus, ut alias captum fuit per collegium superinde, videlicet quod fiat ut petitur. IV. Super quarto huius tenoris: quod cum olim spectabilis bone memorie dominus Paulus Valaresso, alias provisor ad partes Dalmatie, fecerit quedam pacta cum domino Petro bano Crovatie, que nunc inducunt multa scndala et damna subditis vestris, et que pro eo tempore certis rationibus sic svadentibus forte pro minori malo, bene visa sunt, nunc vero dominatio vestra maximam occasionem habere potest a tali subiectione et servitute liberare subditos vestros, quoniam modo prefatus banus undique timet et undique sunt sibi angustie, et totam spem in dominationem vestram posuit: itaque non poterit nisi complacere domination! vestre eo magis, quod dicta pacta sunt contra dignitatem vestram et in magnam subiectionem ac servitutem subditorum vestrorum, que pacta in ea parte, que ad ipsum spectat, minime observavit bucusque, et iniquum est, ut quod nobis utilitati cedat, non observet, et quod ad suam utilitatem sit et ad nostrum damnum, velit faeere observari. Item quia predicta pacta de iure sunt expirata. Quas omnes inconvenientias ex copia predictorum pactorum dominationi vestre clare ostendimus. Et ideo bumiliter supplicatur, ut dominatio vestra per aliquod bonum modum dignetur retractare dicta pacta vel de iure vel de consensu prefati domini bani, vel per alium modum, qui videbitur magis conveniens dominationi vestre; significando, quod in ipsis paetis expressum est ad litteram, quod ea, que in ilia parte per prefatum olim dominum Paulum provisorem prefato domino bano conceduntur, sunt, non ex debito neque ex debiti ratione, sed solummodo ad complacentiam et contemplacionem olim domini Matbeonis fratris predieti domini Petri bani; et si predicta pacta omnino deberent observari, tamen in civitate vestra Sibenici locum habere non possunt, quoniam expresse sunt contra formam concessionum et privilegiorum nostrorum, prout ex ipsis privilegiis nostris clare ostendemus. Respondents hoc modo, videlicet, quod comes noster Sibenici scribere debeat bano Petro, ut observet pacta, que habemus cum eo, et si observabit, bene quidem, quando non, quod scribat nobis, nam tunc providebimus ut noverimus expedire. V. Super quinto huius tenoris: quod cum diebus nuper elapsis quidam officialis vester interfectus sit exercendo mandatum domini comitis Sibenici contra quosdam contumaces una cum aliis sociis suis, et deinde cum homicida dicti officialis a sociis suis caperetur et duceretur ad iuditium, vi arreptus est per quendam Morlachum hominem magne presumtionis, qui habitat circa confinia districtus Sibenici, quam rem perpetravit-

361 in magnum obrobrium vestri regiminis Sibenici el in pesimum exemplum in futurum. Quare supplicatur, ut detur libertas dicto comiti Sibenici et suis successoribus, ut possint ex camera vestra promittere certain pecunie quantitatem in mercede illorum, qui occiderent predictos delinquentes, et quod dominus comes possit etiam eximere de bando ilium vel illos, qui fecissent vendictam de predictis. Respondemus, ut alias captum fuit per collegium superinde, videlicet, quod rectores Sibenici habebunt libertatem dandi taleam publicis assassinis u;-que librarum centum. VI. Super sexto huius tenoris: quod cum facta fuerit concessio per dominationem vestram elevandi et cooperiendi certas tres turres a parte terre firme Sibenici, et quia solumodo littere ducales diriguntur soli domino Christophoro Marcello honorando comiti nostro; et quoniam dubium est, ne forte suo tempore compleri possunt: ideo supplicatur, ut detur libertas successoribus suis, ut perficiant dietas turres, que complete redundabunt ad benefitium communis et eorum, qui faciunt custodias de nocte, ae etiam multe diminuentur expense, quas omni anno oportebit reficere denuo, ipsis turribus non existentibus cohopertis. Respondemus, ut alias captum fuit per collegium superinde, videlicet quod fiat ut petitur. VII. Super septimo huius tenoris: quod cum fabrica ecclesie sancti Jacobi de Sibenico habeat unam domum positam in plathea Sibenici, que debuit dari in ruinam propter ornamentum et commodum dicte plathee; ideo supplicatur, ut vestra dominatio dignetur seribere comiti vestro Sibenici, ut dictam domum iuxta extimationem factam solvat predicte ecclesie de denariis communis, et quod pnatur in ruinam. Respondeatur, quod reformetur responsio alias facta in tantum, quod ubi dicebat de libris ducentis solvendis per cameram nostram, dicatur de libris quadiingentis solvendis ut supra. VIII. Super octavo huius tenoris: quod cum sursum in castro Sibenici fuerit quedam imago virginis gloriose devotissima, ad quam populus habebat maximum concursum, que nuper est translata in eeclesiam cathedralem sancti Jacobi, cuius devotio aucta est, et quia non videtur conveoiens, ut predictus populus causa devotionis aecedat castrum: supplicatur, ut dicta imago permaneat in dicta ecclesia sancti Jacobi. Respondemus, ut alias captum fuit per collegium superinde, videlicet quod fiat ut petitur. IX. Super nono huius tenoris: quod cum sint duo medici salariati in Sibenico per commune vestrum, videlicet unus fisicus alter ceroicus, quibus opus est uno experto barbitonsore pro trahendo sanguine et alia neccessaria opera sue artis, supplicatur, quod dominatio vestra concedat annuatim tali barbitonsori, elligendo per consilium Sibenici et confirmando, annuatim pro affictu unius sue hapothece libras quinquaginta parvorum annuatim a comuni vestro, qui teneatur tarn temporibus salutiferis quam pestiferis facere omnia exercitia artis eius iuxta preceptum et ordinem predictorum medicorum. Respondemus, ut alias captum fuit per collegium superinde, videlicet quod fiat ut petitur. X. Super decimo huius tenoris: quod cum sit scriptus pro uno stipendio ad portam magnam terre firme Sibenici quidem magister Andreas Georgii de Seutaro armarolus, qui est multum aptus et comodus pro

362

aptandis armis tam stipendiariis quam civibus: supplicatur, ut dictus Andreas cassari non possit nisi suis demeritis precedentibus, non obstante quod dictus habeat uxorem de civitate Cathari, qui magister se offert gratis aptare omnia arma munitionum, dummodo dentur ei res neeeessarie. Respondemus, quod reformetur responsio alias facta in tantum, quod non teneatur facere custodias diurnas, sed solummodo teneatur facere custodias nocturnas. XI. Super undecimo exponitur: quod cum quedam quantitas lapidum, que preparata fuerat pro quodam opere communis, quod postea non oportuit facere, accepta fuit pro maxima necessitate cisterne magne in Sibenico, que quantitas ascendit circa ad summam librarum ducentarum, et cum dominatio vestra contribuerit pro facienda dicta cisterna communitatis Sibeniei libras mille quinquaginta parvorum cum promissione, quod si dicta quantitas non sufficiet, adhuc subvenire et conferre subsidium, et cum servitores vestri de Sibenico formidarent ulterius dare impedimentum dominationi vestre, posuerunt supra se coltas et angarias causa perficiendi dietam eisternam, ita quod hue usque expenderunt plusquam duo millia et ducentos dueatos; et quoniam camerarius vester Sibeniei infestat multum cives, ut persolvant dictas libras ducentas, que non possunt persolvi sine nova rata et angaria, quam durum est exigere: ideo supplicatur, ut dominatio vestra dignetur absolvere communitatem Sibeniei a solutione predictarum librarum ducentarum. Respondemus, prout alias captum fuit per collegium super inde, videlicet quo fiat ut petitur. XII. Super duodecimo huius tenoris: quod cum ad confines Sibeniei sit unum castrum vocatum Clavis, nunc possessum per dominum Petrum banum Hervatie, quod castrum fuit cuiusam vojvode Ivani Novacovich eius rebellis, quod castrum in dies prebet occasionem multorum scandalorum subditis vestris et expensarum comuni vestro, et tempore novitatis est multum contrarium et periculosum; et quoniam plerumque tractaverunt de concordio inter se predictus dominus Petrus banus et vaivoda Ivanaz, et semper remanserunt discordes, quia predictus dominus banus volebat sibi reddere dictum castrum: qua propter supplicatur dominationi vestre, ut detur libertas comiti Sibeniei et successoribus suis tractandi cum prefato domino bano de destructione dicti castri, pro quo possit promittere de communi vestro usque ad summam ducatorum quingentorum, quam, ut credimus, quod minus quam pro ducentis obtinebitur; tamen et si pro mille ducatis possit hoc obtineri, esset utile dominationi vestre. Respondemus, quod reformetur responsio alias facta hoc modo, videlicet quod committemus viro nobili ser Joanni Nanni, qui de nostro mandato venturus est de proximo comes Sibeniei, id quod est intentionis nostre circa hoc. Quare volumus et vobis mandamus auctoritate predicta, quatenus ipsa capitula iuxta responsiones nostras, prout ad unum quidque continetur, observare ac observari facere inviolabiliter debeatis, facientes has nostras litteras in actis cancellarie deinde ad futurorum memoriam registrari, et registratas prefatis oratoribus seu communitati restitui. Data in nostro ducali palatio die ultimo mensis octobris, indictione
XIV. MCDL.

Diplomatarium sibenicense in bibl. Palatina Viennae. Cod, Supp. 541 p. 109.

363

God. 1450. 10. studenoga, u Mletcih.

Republika mletaka obdaruje dva gradjanina iz ibenika. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. Cristoforo Marcello comiti Sibenici. Ad instantiam Ambrosii Micheticb Radislavi et Michaelis Simeonich, civium Sibenici, captum fuit die 9. men. currentis in consilio minori de quadraginta et in maiori, quod ipsi duo habeant ad livellum perpetuo de terrenis aratoriis nostri comunis in iosula Mortarii usque ad summam gonaliorum duceotorum pro quolibet in campo magno", sed solvant annuatim communi quattuor soldos pro gognalio; et hoc juxta consilium Ludovici Venerio, Georgii Valaresso et Cristophori Marcello rectorum Sibenici." Data in nostro ducali palatio die x mensis novembris, indictione xiv., MCDL. Diplomatarium sibenicense in bibl. palatina Viennae, cod. supp. 541 p. 113.

God. 1450. 23. studenoga u Mletcih.

Odgovara se knezu spljetskomu glede zloestoga stanja bana Petra, te se ovlauje, da uz ponudu primi Klis. 1450. 23 novembri. Responsio data comiti Spalati Donato Barbaro. Ex vestris litteris de die 27 octobris sensimus ammissionem Ostroviciae per magnificum dominum bannum Petrum et .illius alterius castri amissi estate elapsa, quotque status illius banni in ruinam pronus esse videbitur." Approbamus id quod scribitis de castro CILssiae; quia si transiret in manus alterius dominii, hoc foret cum nostro damno. Permittimus, ut accipiatis castrum Clissiae, sed quidquid agetis, fiat cum consensu et voluntate banni, et sine novitate et motu belli", promittendo pro ipso usque tercium intratarum". Senato Mar. vol. IV.., u mlet. arkivu.

God. 1450. 23. studena, u Mletcih.

Odvraa se na molbe poslanika pazkoga. MccocL. Die xxiii. novembris. In collegio ex autoritate consilii rogatorum. Quod ad capitula porrecta per prudentemvirum Blasium Dischovich oratorem fidelissime comunitatis nostre Pagi respondeatur, et primo: Ad primum videlieet. Serenissimo ducali dominio, eiusque pio et gloriosissimo consilio per parte de la vostra fidelissima comunita de Pago vien supplicado, chonzosia che sempre ab antiquo quela vostra fidelissima comunita e sta desiderosa de esser soto lombra i questa gloriosa signo ria, e per haver voiudo dimostrar questo specialiter ultimamente, quando declino la Dalmatia da la vostra signoria, e per non haver havuto la forteza apta a zo per seguir el suo desiderio, debellata ab inimico celsitudinis vestre fo dada in servitu, et anche sempre e sta utilissima a questa signoria si in la intrada, chome etiamdio in habilita e bexogni de li sali, chomo se truova antichamente in scripture per manchamento di sali, a questa gloriosa ita per non poder condur di fora, e facto

364 conzar le saline, per questa signoria fo supplido al bixogno. E niente mancho al prexente e utilissima a questa signoria, si per la intrada grande di quella per mantegnir la spexa di Zara, ehomo etiamdio che li principal zaratini hanno possession in su quela ixola, le qual per alchun modo perder non le voriano. Et al bixogno di quella cita et de la cita de Nona, chomo e provisto per la vostra signoria, e comandado soccorer si puo per esser piu vicina di altri logi de Dalmatia, e possando nuy lassar el nostro e le fameie a chaxa segure e per voler adimplir el suo desiderio quela vostra fidelissima comunita e star perpetuo soto lombra e protecion dela vostra signoria seguri, et anche poder mostrar la fede suo ala vostra inclita signoria ali bexogni, disposi de levar di quelo logo anticho la habitation suo, e redur in logo piu forte, dove se pora murar. E supplicho la vostra signoria se dignasse de far la spisa ne le mure a torno, la qual per la sua benignita e dementia assueta, considerade e viste le raxon predicte, e molte altre evidentissime, se digne de concieder certa quantita de denari, li quali fina al prexente sono spexi, e facto una gran parte de la dita fabricha, e bona e bella. Et azo che tanto proposito utilissimo dela vostra illustrissima signoria se meta a fin de siderate et deliberato et el desiderio di quella vostra fidelissima communita se adimpia, che in quella forteza possiamo ridursi, e che tanta spexa facta per la vostra illustrissima signoria et anche nostra e gran fatiche e sudori, i qual havimo facti e fazimo ala zornata, non si perda, supplicha humilissimamente quella vostra fidelissima comunita la vostra illustrissima signoria se degni per la sua assueta benignita e dementia de concieder a quella per fabricha de le dite mure, che se possa spender delli denari di quella vostra camera ducati 400. a lanno per fina alo conplir del dito lavorier, e piu e mancho quanto piaci ala vostra illustris sima signoria over parendo a quella conciederne tanta trata, che sia a quella summa. E questo domandemo de gratia special. Respondeatur, quod licet duabus vicibus in diversis temporibus dicte comunitati concesserimus expendi de pecuniis nostris pro fabriea murorum nove civitatis magnam summam denariorum, contenti tamen sumus, ut cognoscant gratiam nostram ad commoda , sua, quod pro fabriea murorum dicte nove civitatis habeant de pecuniis camere nostre Pagi ducatos octingentos in annis quatuor proximis, videlicet ducatos centum in anno, et non possit amplius concedi dicte comunitati de pecuniis nostris pro fabriea predicta sub pena deatorum v centum pro quolibet ponente in contrarium, exigenda per advocatores eomunis. Et teneantur cives Pagi se reducere ad habitandum in dicta nova civitate. De parte 8/9. Ser Bertucius Gabriel sapiens ordinum vult, quod in annis quatuor pro fabriea predicta habeant de pecuniis camere Pagi ducatos MCC, vide licet oinni anno ducatos in centum cum condictionibus supraseriptis. De parte 6, 7; de non 1; non sinceri 1, 0. Ad secundum, videlicet: Secondo: supplichemo conziosia che per esser venuta la nova, che la armaa di Cathellani fossi venuta ne le aque di Dalmatia, e per tema di perder le persone e le famie nostre, non stimando dela roba, la qual non si podeva li salvar, li rectori vostri cum quelli vostri servidori disposi di fortificar uno certo monte, dove za fo castello principiado per fuzer iuxta posse la furia, e tolto quanti lignami

365 se trovava in la terra in man di certi citadini e forestieri, fo fortificha el dito logo, e per valor de ducati in summa circa 70. E per che quella vostra fidelissima comunita non ha alchuna intrada, che possa pagar la dita spexa, per esser anche poverissima, per esser falida tuta la intrada nostra questo anno de vini e de sali, e perho supplicha la vostra signoria se degni de scriver alo rector vostro, chel deba pagar li diti lignami e feramenta, e torli per lo palazo della terra nova, e pagar cum li denari di quela fabriea, et a questo modo non se havera danno alchuno, e questo demando de gratia special. Respondeatur, quod omnibus bene consideratis, non videtur nobis pro nunc sibi complacere. De parte 14, de non 0, non sinceri 0. Ad tercium, videlicet: Chonzosia che per la vostra illustrissima signoria fosse statuido ali rectori de Pago li podessi vender al publico incanto li tereni del vostro chomun in la isola de Pago, e siano uno teren, del quale resurgi una fontana ad uno chavo de la terra, la qual da aqua a tuta quella terra, et e aqua beletissima quanto altra in Dalmatia, el qual terren non fo mai lavorado si per rispecto de non guastar la ditta fontana, chomo per habilita de li servidori vostri, el qual terren parsi a miser Nicolo Barbarigo de venderlo; e siando chomenzado lavorar el dito terren in parte per el conprador, quela fontana se chomenza guastar, senza la qual esser li non si puo, E perho quela vostra fidelissima co munita supplicha la vostra signoria se degni la dita vendita revochar, e chel dito terren remagna inculto chomo sempre e stado, et al compra dor, parendo ala vostra illustrissima signoria, sia dado di altri tereni per vaiuda di quello, zoe de li tereni de chomun, azo die tanto beneficio neccessario quella vostra fidelissima comunita non perda. Respondeatur: quod sumus contenti eis conplacere pro eommodo illius comunitatis, quod ilia venditio retractetur, et restituantur pecunie emptor! illius, et remaneat dictum terrenum in comuni nostro incultum. De parte 14, de non 0, non sinceri 0. Ad quartum, videlicet: cbonciosia cbe essendo in Pago uno statuto, che ogni vin forestiero, che entra in Pago, die pagar al vostro chomun soldi quatro per mozo, over per quarta. Et essendo altro statuto, che dechiara qual vin e forestier e qual terrier. E perche el dito statuto dixe che chadaun citadin, che havesse vino undeeunque, che fosse de sue vigne e suo intrade, che se intenda vin terrier, e soto questo pretexto alchuni rectori nostri hanno dechiarido e sentenciado ad alehuni pretti, che li vini li quali hanno de le commende de Abbadie, che hano fuora del distreto, se intenda per vini terrieri, la qual cossa e in danno deli dacii del chomun vostro, e non pizolo, et in prezudisio de quela vostra fidelissima comunita. E perho supplicha, che la vostra excelsa signoria se degni de dechiarir non obstante le dite terminacion di rectori, che altri vini non se intenda esser vini de Pago, se non queli, che nascerano in proprie vigne e possession di citadini et habitadori de Pago et isola, sia dove se voia, e questa sera utile del chomun vostro, e chomodo de la comunita vostra de Pago. Respondeatur, quod examinato diligenter capitulo statuti in facto vinorum, non videtur, quod iste presbiter; qui civis est Pagi, gaudeat

366 beneficio dicti statuti, et quod vina, que suorum, sint ad condictionem vinorum, habent de redditibus suis. De parte 14, Senato Mar. vol. IV. c. 21., u mlet. habet de redditibus beneficiorum que cives et habitatores Pagi de non 0, non sinceri 0. arhivu.

God. 1450. 18. prosinca, u Mletcih.

Pie se knezu spljetskomu, neka u sluaju da ban Petar nebi bio u stanju obraniti Klis, sam ga i silom predobije. 1450. die 18. decembris. Comiti Spaleti. Remansimus ex litteris vestris informati, bannum Pirchum ammisisse castrum Ostroviee, et reliquum status sui tendere ad ruinam; et commemorastis, quantum castrum Clise confert ad comodum et securitatem Tragurii et Spaleti, et diligentiam et prudentiam vestram laudamus, volumusque ac vobis mandamus cum nostro consilio rogatorum, quatenus mittere provideatis ad dictum bannum Pirchum aliquam fidam et discretam personam, eique dii faeere debeatis, quod magnificentie sue plurimum simus affecti, et displicenter intelleximus amissionem Ostroviee, et molestissime audivimus pericula, que fertur ei imminere, eique denotamus, quod rectores nostri Jadre, qui sciunt et intelligunt bonam nostram mentem et intentionem erga magnificentiam suam, quique conservationem status sui tanquam proprii exoptamus, suadere fecerunt et conati sunt inducere ilium Thomasium, qui ei aecepit suprascriptum castrum Ostroviee, ut illud ei restitueret et ad obedientiam sue magnificentie rediret, sed magis voluerunt svasiones et promissiones aliorum, quam verba dictorum nostrorum rectorum, quodque boni sit animi, et ad provisiones neccessarias attendat. Et ut bonam nostram intentionem intelligat, quia castrum Clise, ut informati sumus, multum importat ad negotium suum, parati sumus pro eius commodo illud accipere et custodiri facere ac conservare pro magnificentia sua, cum hoc, quod quicquid ex introitibus illius superhabundabit ab expensis, integre dabitur magnificentie sue, et quociescumque illud habere vellet, ipsum ei restitui et assignari faciemus. Intelligetis autem responsiones sue magnificentie, et si contentabitur dictum castrum in manibus nostris ponere, contenti sumus, ut illud accipiatis, et ad ipsius custodiam et securitatem eas faciatis provisiones, que neccessarie vobis videantur. Si vero dictus bannus hane rem in verbis tenere vellet, aut etiam ipsum locum dare recusaret, et videretis statum ipsius banni in periculo esse, et dubium, ne castrum predictum in manibus aliorum deveniat, simus contenti, quod vos intelligere studeatis cum illo, qui habet ipsius castri custodiam, et procuratis illud habere per illos meliores et utiliores modos, qui vobis videantur, dummodo non deveniatis propterea ad fracturam belli, de quo etiam in omnem praticam habeatis bonam advertentiam. De parte 15, de Don 92, non sinceri 22. Secreta consilii rogatorum XV11I., u mlei. arkivu.

367

God. 1450. 20. prosinca, u Kotoru.

Prava carinare u Kotoru. Copia s t a t u t i C a t a r i de m e r c i m o n i i s p e r s o l v e n d i s . Anno omini MCCCCL, die xx deeembris. Rem publicam et ius doane nostri comunis Catari favere volentes eiusque utilitatibus desiderio non minimo laudabiliter providere, congrua equitate excogitata pro bono statu civitatis eiusdem et ne ipsum ius doane aliqualiter defraudetur, tarn pro vide qu am salubriter statuimus, volumus et observari mandamus: In primi, quod quicumque extraxerit vel portaverit pannos de eivitate Ca tari, solvat camerariis nostri comunis de duana decern grossos de Cataro pro qualibet pecia panni. Item pro qualibet peeia fustanei grossum unum dicte monete; et quod nullus presumat caricare sive onerare, nisi prius vocaverit camerarios sub pena ypperperorum quinque nostro comuni solvenda. Item quod omnes cives et habitatores Cathari, qui conduxerunt seu conduci fecerunt queeumque mercimonia seu merzarias de quibuscumque partibus, teneantur eas de presenti dictis camerariis demostrare, et de eis, que eis constiterint, eisdem camerariis debeant solvere de duana tres pro centenario et racione eentenarii. Item quod omnes mercatores nostre civitatis, qui iverint extra civitatem in viagio cum merzimoniis, ipsi mereatores similem doanam statim solvere teneantur, si de his prius non splverint vel non solutum fuit ab aliquo doanam. Item quod mereatores vendentes pannos seu fustaneos ad retaleum ypperperos tres pro centenario solvere teneantur. Item quod quicumque nostrorum mercatorum de quacumque parte vellent ire -cum pannis fustarteis vel aliis mercantiis in Sclavoniam, Romaniam et Bulgariam vel Ungariam seu ad alias partes, qui per civitatem non transirent, sopradictam duanam solvere teneantur nostris cameris predictis infra duos menses a die, quo applicuerit ad locum, ubi res ipsas vendere voluerint, sub pena ypperpe rorum vigintiquinque, nihilominus solvant duanam; et si aliquis negaret, se portasse res predictas, et probari posset per unum testem fide dignum civem vel forensem, solvere teneantur rectam doanam et penam predictam. Item quod stacionaru civitatis Catari pro tabula sive habeant sive non quilibet ipsorum solvere teneantur unum ypperperum annuatim dicte monete comuni nostro predieto. Item quod omnes habitatores civi tatis nostre pro quolibet vasselo olei medii miliarii empto vel condueto per ipsos solvant grossos sex dicte monete de duana et similiter forenses, qui conduxerunt oleum et vendiderunt ad minutum, similem doanam sol vere teneantur. Item quod mereatores, qui vendiderunt forensibus aliquas mercationes preter quam pannos vel fostaneos, solvere teneantur doanam, salvo si vendiderint Anconitanis, Venetis, Barensibus vel Jadrensibus pannos fustaneos seu quascunque mercationes, quod tarn vendentes eisdem quam ipsi ementes nullam doanam solvere sint astricti, ymmo a solutione huiusmodi eos volumus esse liberos et exemptos. Item quod Catarini, qui emerint pannos seu fustaneos in locis Maritime vel in partibus Romanie, Bulgarie vel Ungarie, supradictas duanas solvere debeant et teneantur sub pena antedicta. Item, qnod Catarinus, qui vendiderit aliquas mercationes alicui Ragusino, sive ipse solus miserit vel portaverit Ragu-

368

sium, solvere teneatur tres pro centenario de presenti duana, preterquam si eas solvent pr debito mercationum, qus comparaverit ab eo, et de ipsis prius solvent duanam, earn solvere iterum minime teneatur. Propterea ordinamus, quod nullus audeat vel presumat res aliquas non duanatas aliqualiter extrahere vel portare extra civitatem; et si quis eontrafecerit, et per unum testem Catarinum vel forensem fidedignum probare poterit, solvat duanam et ipperperos vigintiquinque nomine pene comuni nostro predieto; et in casu quo probatio liqua non foret de predictis, solus per sacramentum iurare teneatur, se non defraudasse in aliquo casuum predictorum; et si iurare noluerit, solvat duanas predictas. Ego Johannes condam domini Silvestri de Luxia de Venetiis publieus imperiali auetoritate notarius et cancel arius comunis Catari predictum statutum de volumine statutorum comunis Catari de mandato regiminis Catari ut iaeet, nil addens vel minuens fideliter extraxi die 24 mensis maii 1444 indictione vn. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 92, u zadarskom arhivu.

Go. 1451. 26. sienja, u Mletcih.

Obina creska imenuje svojim biskupom svoga gradjanina 0. Franju de Lucizo. 1450. 26 ianuarii. Comunitas Cbersi loco sui episcopi nuper mortui elegit Patrem Franciscum de Lucico nobilem et concivem suum. Scribatur summo Pontifiei, quod ipsum confirmet. Senato. Mar. vol. IV., u mlet. arhivu.

God. 1451. 29. sienja, u Mletcih.

1450. 29. ianuarii. In Tragurio per legem prohibitum est, bona immobilia relinquere in morte ecclesiis et hospitalibus, quod est contra honorem dei et liberam voluntatem. Papa petit, quod ipsa lex cassetur. Captum, quod in quantum speetat ecclesis et ecelesiasticas personas, sit nullius valoris. De parte 6, de non 14, non sinceri 18. Senato. Mar. vol. IV., u mlet. arhivu.

God. 1451. 7. oujka, n Mletcih.

Odgovara se na molbe pakoga puka. MccccLi. die septimo marcii. In collegio ex auetoritate consilii rogatorum. Quod ad capitula porrecta per populares Pagi respondeatur in hac forma, et primo ad primum huius tenoris, videlicet: Illustrissimo ducali dominio suoque excelso et gratioso consilio humelmeDte se expone per parte de i vostri fidelissimi servidori e subditi, universita et populo de Pago. Conzosia che nel dicto territorio vostro de Pago el ne sia molti pradi e erbadegi i qual sempre mai son sta comuni a tute persone de quel luogo, et altri che voleva vegnir habitarli in pascolar con i suo animali, e segondo la quantita de queli i dicti pagava

369 segondo le consuetudeoe observade, la qual cossa jera molto commodissima et utilissima a tuto el populo et altre persone, perche i haveva liberta de poder pascolar a so piaxer. Unde nuovamente essendo conparsi alguni, i qual se appella zentilomeni de quel luogo, davanti la signoria votra per nome del dicto populo, dando ad intender per parte de tuta la universita de quel luogo, ehel se dovesse divider i dicti pradi e pascoli per rata fra tuti segondo la quantita de i anemali e possibilita che se trovava haver i diti, per modo che la signoria vostra, credendo che questo fosse de volonta de tuto el populo, li eoncesse la dicta division. Et essendo questo dedto a noticia del dicto populo, ne ha havuto summo despiaser, che le sua liberta e consuetudene antiquissime i sia sta tolte, le qal mai in tempo de segnori et altri stadi, ai qual per el passado i son sta sotoposti, mai non li fo tolto tal liberta. E perche questo saria chaxon de infinite difference e lite, le qual ogni zorno naseria fra el dicto populo et etiam i zentilomeni, che algune volte algun popular haveria tanti animali de suo raxon, che la parte li tocheria del pascolo non saria sufficiente, et non havendo luogo a sufficientia i suo animali moriria e convegniria venderli per vil priexio, over coloro, de chi fosse le poste di pascoli, domanderia tanto priexio de pascolar chel non saria possibele mantegnir i anemali per le gran spexe. E per non vegnir in questi errori, e per cessar i scandali e le lite, che ogni zorno insorzeria per tal caxon. Pertanto supplica, et humelmente domanda, che la illustrissima signoria vostra se degni revoear et annullar la dicta concession e division fata de i dicti pascoli, e che i dicti comun e universita retorni sul primo stado, e che li sia observade le soe antige liberta e usanze, como i son sta per avanti, e come justicia e raxon rechiede. Avisando la signoria vostra, che la dicta division de i dicti pascoli fin hora non so sta fata, ne mai se fara senza gran question e lite. Ptespondeatur. Quod nostre intentionis est, et volumus pro pace et quiete omnium fidelmm nostrorum illius insule, quod pascua dividantur sicut scripsimus et ordinavimus comiti nostro Pagi, et quod data ecclesiis et hospitalibus honesta parte pascuorum pro animalibus suis et reservatis duobus Barbatis, qui affictantur pro nostro dominio ac gays secundum usum, que sunt pro feno nostrorum rectorum, reliqua omnia pascua dividantur in duas partes, dando cuilibet parti de macro et pingui, de quibus una pars consignetur et dividatur inter nobiles, et alia pars dividatur inter populares, declarando, quod presbiteri nobiles pro animalibus suis propriis habeant partem in pascuis nobilium, et presbiteri populares habeant partem in pascuis popularium. Verum si nobiles presentialiter non haberent animalia sufficientia ad pasculandum in pascuis eis designtis, teneantur ilia concedere popularibus, donee habebunt animalia ad sufficientiam pro dictis pascuis, solventibus popularibus soldis duobus et non minus pro quolibet animali in anno et ratione anni juxta consuetudinem. Et est nostre intentionis, quod ecclesie, hospitalia, nobiles et populares solvant pro dictis pascuis, quilibet pro rata sua tantum, quod eomune nostrum singulo anno percipiat ducatos trecentos quinquaginta auri ab illis, qui habebunt dicta pascua. De parte 14, de non 0, non sinceri 1. Ad secundum videlicet. Che quando la signoria vostra have el dicto luogo de Pago, el dicto populo elesse zinquanta zitadini, de li qual dovesse spoM xxi. 24

370

proveder ale neecessita oeeorrente de quel luogo, e che manchando un de quelli zinquanta, el ne fosse tolto in so luogo uno altro citadin, dumodo che nel dicto numero el ne fosse un per caxa solamente, el qual ordene e sta sempre observado. E da certo tempo in qua i dicti zinquanta, maliciose et ocultamente senza nostra volunta e consentimento ha preso una parte tr loro chel non se debia piu elezer algun altro citadin, e che so fiuoli e desendenti sia de quelo colegio a far tute cosse, che stado et e contra lordene et intencion del dito populo, e soto questa ombra i dicti ha messo molte daye et angarie al dicto populo, de le qual i non ge ha visto conto algun. E da ani tre in qua o cerca el dicto populo e universita ha pagado cerca libre 4000, e non ge ha visto administracion alguna. E pero i supplicha, che la illustrissima signoria vostra se .degni proveder, chel dito primo ordene del numero de i dicti zinquanta ne sia observado, segondo nel principio el fo preso, e che de qui avanti i diti non possa far provision per tuta la universita se dodexe homeni del populo non entra nel dicto conseio, azo che i sapia le provision i die far, et allegar le raxon del populo, et ulterius che i dicti sia tegnudi de mostrar conto a miser lo conte de la administracion de le dicte lire 4000 o cerca, e de tute spexe et altre cosse son oceorse fina questo zorno, azoehe de la administracion de quele se possa haver ferma noticia. E questo i domanda de gratia special dala illustrissima signoria vostra. Ai pie de la qual humelmente in zenoehioni el se recomanda. Respondeatur. Quod non videtur nobis, omnibus bene et mature consideratis, aliquid innovare in facto illorum de consilio, sed quod servetur illud, quod iam multis annis extitit observatum in ilia materia, cum hoc, quod dicti de consilio non possint aliqualiter congregare consilium suum sine scientia et voluntate comitis nostri, nee aliquid providere facere aut deliberare sine presentia dicti comitis, et si quid factum aut deliberatum esset in absentia comitis, nullius sit vigoris nee servari debeat. Circa expensas autem, que de cetero fient per universitatem Pagi videlicet per nobiles et populares, volumus et ordinamus, quod illi, qui administrabunt pecunias dietarum expensarum, teneantur singulis duobus mensibus deignare ordinatum conputum introitus et exitus dictarum expensarum comiti nostro Pagi, qui teneatur de tempore in tempus omnia conputa et rationes dictarum expensarum reponere et locari facere in cancellaria deinde, taliter, quod quilibet nobilis et popularis possit omni tempore videre conputa et rationes predictas. Et quando tractabitur aliquid, quod pertineat ad populares, detur eis noticia, ut iura sua defeadere et sustinere possint. De parte 14, de non 0, non sinceri 1. Senato Mar. vol. IV. c. 36., u mlet. arkivu.

God. 1451. 13. travnja, u Mletcih.

Odgovori na molbe poslanika zadarskih. MccGCLi. die xiii aprilis. In collegio vigore libertatis. Quod ad capitula nostro dominio porreeta parte fidelissime comunitatis nostre Jadre per prudentes viros Franciscum de Cedulinis et Gregorium de Tricho

371 oratores suos, respondeatur prout ad unum quodque ipsorum hic inferius continetur. Et primo ad primum huius tenoris, videlicet: Cunzozia che in questa vostra citade de ara sia uno hospedale de san Martin, fondao in el borgo de ara, el qual per eoloro, che lo hedifico et predoto, fu atribuido ius patrooatus alo rezimento e conseio di questa vostra citade, e cussi da quel tempo fina a questo zorno presente per li rectori, che per lo tempo sono stadi, insieme con eJ conseio de ara anno messo el priore ala custodia de le intrade e po veri de quel tal hospedale, e questo sempre la vostra signoria a tolerado e confirmado; e cumzosia che morto Zuan Pentorich mo ultimo prior in el dito hospedal instituido ut upra, i rectori e conseio de questa vostra ita segondo le predicte consuetudene hano constituido uno prior a quelo predicto hospedal, el qual se chiame Zuane scrivan ala vostra camera de ara, homo richo, senza fioli ne parente algun, et etiam in etade de piu non haver fioli, el qual cotidianamente spende del suo in fabricar et tegnir piu poveri de quelo poriase tegnir per la intrada del dito hos pedal, e spierasse ancora do po la soa morte lui maximamente el predotera; e perche uno pre Fanole da ara tenta voler romper quelo, che antiquitus sea de iure patronatus, come e predicto e per la vostra signoria confirmado; pero humelmente supplichemo, che per i vostri pii et gratiosi conseii, che nuy vostri fedelissimi servidori siamo confermadi in questa nostra pristina usanza, ne che mai tal nostra iurisdiction ne possa esser interota. Respondeatur: quod omnibus mature discussis et bene consideratis, attentisque bonis et optimis ondicionibus, que per continentiam dicti capituli esse videntur in persona dicti Johannis scribe tit supra electi in priorem dicti hospitalis sancti Martini, contenti sumus, eundem Johannem eonfirmare in complacentiam ipsius fidelissime comunitatis nostre, sicque tenore presentium confirmamus; sed decetero volumus observari, quod vacante dicto prioratu, per rectores nostros Jadre tunc existentes eligatur unus civis ex melioribus et dignioribus, qui eis videbuntur, et mittatur in scriptis nostro dominio, per quod confirmetur. De parte 6. Ser Zacharias Barbaro sapiens ordinum, vult, quod per comitem nostrum solum eligatur unus, qui confirmetur per dominium. De parte 10, de non 0, non sinceri 0. Ad secundum huius tenoris: item cumzosia che in le concession de la vostra illustrissima signoria a nui vostri fidelissimi sia sta fate le tanse cum ogni honesta de i pagamenti oportuni a i caneeilieri de i conti e cancellier de comun e nodari per le scripture, che i fano, et etiamdio tanse a lo exercitio del cavalier del eonte, cavalari e comandadori, e perche tal tanse non vieno observade da molto tempo in qua, per nui vostri fedelissimi de gratia supplichemo ala vostra serenissima signoria, che quele tal tanse se faza cum ogni instantia observar, come ne e sta concesso per el passado, et etiam che uno official non possa assumer lo offitio de l'altro, ma cadauno debia el suo offitio exercitar soto pena de perder la fadiga de lo exercitio el meritasse in 1G altrui offitio. Respondeatur: quod intendimus, sicque intencio nostra est iuxta requisitionem illius fidelissime comunitatis nostre, ut tanse facte de hinc per nostrum dominium circa solutiones cancellariorum comitum, cancellarii

372

comunis, caballariorum et preconum tanquam iuste et honeste observentur ac observari debeant cum effectu secundum tansactiones predictas. Ad illam vero partem, quod unus officialis non possit in se assumere offiium alterius sub pena contenta in ipso capitulo etc., dicimus, quod pro meliori executione hiring sue requisitionis nobis videtur hoc potius deeernendum esse per rectores nostros deinde, et in eorum iudicio consistere, qua,m per nos, uti dare intelligitur, sicque mandabimus rectoribus nostris Jadre presentibus et futuris, quod secundum exigentiam temporis et rerum condictionem, nam plures sunt casus, quam leges, faciant ac terminent circa hoc quantum eis videtur iuri ac honestati convenire. Etiam mandetur dietis rectoribus nostris, ut provideant ac modum teneant, quod unus officialis non possit in se assumere offieium alterius officialis, ut continetur in dicto capitulo et rectores nostri hoc cognoscere debeant et iudicafe. De parte omnes. Ad tercium huius tenoris: item cumzosia, che molte volte al nostro statuto e capitolario per i vostri rectori vieno per i tempi de qui varie opinion siano dadi e diversamente intexe, onde nui vostri fedelissimi per i nostri ambassador! quel tal statuto e capitulario ai piedi de la vostra serenissima signoria mandemo, azo che queli sotilmente per quella siano examinadi, et a quelo zonto e sminuido et coreti, come ala vostra sere nissima signoria piaxera mandarli cum humele et divota gratia a nui, et de cetero far queli per i nostri rectori inviolabiliter observar, azo che nui vostri fedelissimi sapiamo, come decetero debiamo rezerse et governarse. Respondeatur: quod attenta magnitudine statuti et capitularis suorum, omnibus consideratis et presertim circa solutionem detentorum ad carceres et preconum pro preceptis fiendis per eos tarn intus quam extra terram et alios, dicimus, quod nos, qui sumus de bine, non tarn bene iudieare ac limitare possumus mercedem predictorum, et rectores nostri, qui sunt deinde et super facto, melius iudieare ac limitare poterunt huiusmodi expensas, quibus mandabimus, quod cum videantur ipsi eomunitati nostre expense ipse nimis parve et minime, redueere debeant et limitare ad precium honestum et conveniens pro utraque partium, ut eis iustum et rationabile videbitur, secundum exigentiam casuum, faciendo notari huiusmodi limitationes per eos fiendas ordinate in cancellaria, deinde super quadam tariffa pro maiori intelligentia omnium; de sentenciis vero fiendis per rectores nostros Jadre decetero observetur, quod data seu lata sententia, subito mittatur executioni in faeiendo fieriillam securam; et si ille, contra quern lata fuerit sententia, se appellare voluerit, et intra terminum dierum decern iuxta statuta deinde dixerit pblice, velle se appellare volenti duorum mensium tempore estatis et mensium trium tempore hiemis prosequendi appellationem suam ad auditores sententiarum; et in hoe casu nil innovetur, nam pendente appellatione, nil debeat innovari. Et si per auditores nostros aliquid scribetur circa huiusmodi intromissionem suam, exequiretur littere sue; sed trans acts dietis duobus vei tribus meusibus, non facta aliqua appellatione, senteneia ipsa mittatur in totum executioni, et vendantur pignora, et solvatur, et in reliquis statuti et capitularis predieti observetur, prout observatum extitit per rectores nostros a tempore quondam viri nobilis

373

ser Petri Lauredano procuratoris citra, et per auditores ita observari debeat, et in aliquo non contrafacere. De parte omnes. Ad quartum huius tenoris: item humiliter per nui vostri fedelissimi fi suplicado, che tuti i vini forestieri, conduti da ogni parte a questa vostra citade de ara, non si possa vender a taverna zoe a spina, ma possasse vender in grosso ad ogni persona segondo la volontade del condutor de i diti vini pagando el datio eonsueto. Respondeatur: quod vinum forense vendi non possit in canipa ad spinam, sed vendi possit ad mediam quartam. Verum quia beneficium vendendi vinum in canipa remanet civibus Jadre pro vinis suis, ordinetur, quod eorum vina vendi non possint in canipa nisi parvulis sex in octo usque ad unum solidum et non ultra, secundum condicionem, qualitatem et bonitatem vini, prout servatur ad presens, ut subditi nostri et pauperes persone non habeant causam se gravandi, nam non existente vino forense, cives habeant causam supravendendi sum cum damno pauperum personarum: et quia oratores predicti contenti sunt accipere datium vini a spina pro illo precio, quo venditum fuit anno presenti, ut domi nium nostrum propter huiusmodi concessionem nil amittat, contenti sumus, quod illud accipiant pretio predicto; et in casu quo illud non acciperent ad pretium predictum, huiusmodi benefitio et concessione nostra priventur, et observari debeat sicut observatur ad presens, sed hec concessio nostra locum habeat donee datium predictum accipietur per illam comunitatem vel per alios eo pretio, quo nunc affictatum est. De psrte 7, 9, 10, de non 1, non sinceri 1, 0. Dominus dux, ser Antonius Diedo, ser Franciscus Zane, ser Nicolaus Bono, ser Georgius Lauredano, consiliarii, ser Paulus Barbo miles, sapiens terre firme. Volunt, quod cives vendere possint mensuram solitam par vulis quatuordecim. De parte 9, 9 et 8. Ad quintum huius tenoris, item cumzosia che i eavalieri di conti, che vieno in questa vostra cita, soleano haver de regalia per chadauna ehaneva de vin, se vendano a spina, soldi do, et al presente habiano duto in consuetudine de farsi pagar soldi do per ogni vasselo de vin tanto grando quanto pizolo, che se trovava in ogni dicta caneva; pero suppliehemo de gratia ala vostra signoria, se degni de eonciederni, che la mita de i diti do soldi, che scuoe i dicti eavalieri per le dicte cason, siano ad ihstantia asunadi per questa vostra fidelissima comunitade per spender al bisogno, per vegnir nui ala vostra signoria per facende di questa comunitade sel bisognera, e non bisognando vegnir, che tal danari se possa spender in questa vostra cittade, dove sera de besogno, come a i rectori vostri, serano per i tempi, parera piu utile e neccessario. Respondeatur: quod libenter complaceremus illi fidelissime comunitati nostre in omnibus iustis et honestis, sed hoc non videtur nobis honestum, pro non dando causam dictis comilitonibus committendi de rebus illieitis et inhonestis, si eisdem acciperemus huiusmodi utilitatem, quam omnes comilitones preterit! continuo habuerunt. De parte omnes. Ad sextum huius tenoris: item cumzosia che quarido la vostra signoria have questa terra, a nui vostri fidelissimi servidori ne concedesti ducati siecento doro de le intrade di questa vostra citade per pagar medicho, phisico, cyroico e maistro di scuola, cancelier de comun e nodar al cri-

374

minal; e perche de i dicti ducati siecento a nui concessi vien trato decime e lai, in modo che non se puol haver la perfetion di questi salariadi predicti, onde humelmente suppliehemo esser coofermada quela prima concession de i dicti ducati seicento doro adaver senza alguna diminution, over suplir de i danari di questa vostra camera di ara, tanto che sia ala summa de i dicti ducati 600 doro. Respondeamus: quod ut prediximus in cunctis honestis vellemus eidem comunitati nostre complaeere, sed, ut sciunt, omnibus rectoribus et officialibus nostris indifferenter retinentur decime et lagia, et ideo ilia nostra fidelis comunitas debet in hac parte nos excusatos habere, nam illam tractamus precise, ut tractamus omnes nobiles et cives nostros; sed res non debent ita semper procedere, sed secundum exigentiam et terapora providebimus per modum, quod eadem comunitas nostra habebit causam contentandi. De parte 14, de non 1, non sinceri 0. Ad septimum huius tenoris: item humiliter fi suplichado, azio che piu liberamente e cum lanimo sinciero nui vostri fedelissimi servidori possamo tuor al ineanto dacio et altre gabelle de la vostra signoria in questa citade, che quando nui faremo i pagamenti de i dicti datii over gabelle ala camera de parte over de tuto, che per i camerlengi vostri ne debia far nota in qualche nostro libreto duto a loro de la quantita recevera, como se fa in le altre terre dela vostra signoria in Italia. Respondeatur: quod fiat, ut petitur, sicque auctoritate huius consilii mandetur camerario nostro Jadre presenti et suecessoribus suis, quod scribere teneantur super libris dictorum datiariorum omnem quantitatem peeuniarum, quam recipient de tempore in tempus a datiariis nostris predietis. De parte omnes. Ad oetavum huius tenoris: item fi supplicado, che se algun condutor de dacio over gabelle di questa vostra citade pagasse tre over sie mesi o qualche tempo avanti el termene a lui constituido per destro e comodo de la camera, e poi passado el termene lui non fosse in destro de pagar el resto, che senza pena alguna per tanto tempo, quanto lui havera paga avanti el termene, tanto da poi el sia aspetado per tanta quantita, quanta lui havera pagado avanti tempo. Respondeatur: quod si pro opportunitatibus illius nostre camere ad requisitionem nostri dominii vel reetorum nostrorum Jadre fuerint requisiti ad exbursandum aliquam peeuniarum summam ante terminum suum, contenti sumus eisdem complaeere, quod pro illo tempore et pro ilia quantitate peeunie, quam exbursabunt, supportentur post terminum suum, et non cogantur ad solvendum penam, incohando post complementum presentis camerarii. De parte omnes. Ad nonum huius tenoris: item perche le turpissima eossa a veder padre cum fio, madre eum fia, fradello cum fradello etc star al iudicio coram populo, e perche in questa vostra felice citade de Veniexia e sta provisto de Zio, pero nui vostri fedelissimi humiliter suppliehemo, che in el nostro capitolario de verbo ad verbum sia messa la lege et observada in questa terra, che de simel eason se observa in Veniexia. Respondeatur: quod fiat, ut petitur. De parte omnes. Ad deeimum huius tenoris: item cumzosia che nui vostri fedelissimi habiamo inteso, che per li vostri citadini de Pago dala vostra serenissima

375 signoria sia sta impetrado, che tuti i pascoli universalmente posti in la vostra isola de Pago siano partidi, et otegnudo loro cotal gratia, torneria in gran detrimento de piu vostri fedeli citadini de ara, i qual per bona parte anno delle possession in la dita ysola de Pago; e per tanto humelmente fi supplicado per parte de li dicti vostri fedel servidori, i qual anno le dicte possession in la dicta ysola de Pago, che quela tal gratia concessa a queli da Pago, solamente se intenda ne li pascoli, i quali sono stadi comuni tra loro, zoe che sono de la vostra signoria, e non i pascoli de i tereni e possession de particular persone de li dicti citadini de Zara, ma come lor tienno per vera opinion esser ferma intencion de la vostra illustrissima signoria, che zaschadun possieda et habia el so si, come e de raxoh. Respondeatur: quod in contemplatione illius fidelissime comunitatis nostre declaramus, concessionem nostram alias factam fidelibus nostris de Pago de pascuis, in aliquo non habeat derrogare pascuis possessionum fidelium nostrorum Jadrensium, imo quod concessio nostra illis de Pago facta intelligatur et intelligi debeat de pascuis suis et comunis nostri solummodo, quodque pascua possessionum Jadrensium remaneant civibus nostris Jadrensibus. De parte 8, de non 1, non sineeri 6. Ad undecimum huius tenoris: item eonzosia che per trovarse Thodoro de Prandin nostro cancellier de comun in decrepita etade, non possando exercitar el so offitio quanto fa de besogno, nui vostri fedelissimi servidori habiamo senestri in le nostre scripture, pero dala auctoritade a nui atribuida per le concession de la vostra serenissima signoria havemo electo per nostro cancellier de comun uno Francesco Guizamora da Moncelese dapoi la morte del dicto Thodoro de Prandin, et avanti essendo in accordo cum esso Thodoro cum i modi e condition, cum i qual el dicto Thodoro fu constituido, e per la vostra serenissima signoria confermado, e cumzosia chel dicto Thodoro, pagade le decime, non vien haver a.lanno de salario se non livre duxento e sessanta, la qual eossa e una miseria, pero questo tal Francesco Guizamora mo noviter electo per si picolo salario non possamo haver apresso de nui, essendo sufficiente homo, et considerando, che tuti i cancellieri de le vostre terre de Dalmatia hano dopio salario de le predicte livre duxento sessanta, et eciam tuti li ati civili, che se agitano avanti i vostri conte, si come etiam have el dito Thodoro de Prandin per molti tempi, e pero ge fo provisto de si picolo salario per haver i predieti ati civili, onde supplichemo de gratia a la vostra serenissima signoria, che se degni a noi vostri fedelissimi servidori concieder quelo, che benignamente a tute vostre terre de Dalmatia avete concesso; zoe chel nostro cancellier noviter electo dapuo la morte del dicto Thodoro, et avanti, essendo in accordo cum quelo Thodoro, possa et vaglia star, sentar e scriver insieme cum i cancellieri, che serano de i rectori, che de futuro vegnirano, tuti li ati civili, che se agitera davanti loro, non intendando in questo el cancelier vegnira cum missier lo conte nuovo; e li ; dove al nostro cancellier segniva tuta la utilitade de i dicti ati zivili, supplichemo, che almancho esso nostro cancellier habia la mita del vadagno et utilitade de tuti ati zivili, insieme partando cum i cancellieri per i tempi serano; e questo de gratia special domandemo.

376

Respondeatur: quod omnibus bene consideratis non videtur nobis aliquid innovare, sed servetur in aetibus civilibus id, quod servatur ad presens. De parte 10, de non 2, non sinceri 3. Ad duodeeimum huius tenoris: cunzosia perche in questa vostra eitade de Zara tute scripture autentine dapoi la morte de i nodari i soi prothocoli senza algun rispeto siano stadi per el passado conservadi in alguni banchi et armeri, e senza alguna custodia da ogni persona manizadi segondo le so voluntade in modo, che tute nostre scripture e processi de ogni rason se truova squarzade e furade dentro da i prothocoli in maximo preiudicio de pupili, vedove, hospedalli, giexie et ogni persona e gran vilipendio apresso el detrimento di questa terra, per la qual cossa per intuito de pietade miser Hector Pasqualigo olim conte di Zara e miser Nicolo Memo olim eapetanio fabricarono una cancellaria ne la loza de Zara cum alguni armari, in li qual tute scripture se dovesseno conservare, si le presente celebrade come le future; e pero ni fidelissimi servidori ala vostra signoria suplichemo, che i cancellieri nostri de comun, che per i tempi serano, debia tute le scriture, le qual al presente se truova de ogni rason in la cancellaria mal governade, quele acumular et ordinar per alfabeto, e meterle ne li armeri de dicta camera, tenendo esso cancellier la chiave di quela, e quando qualche uno vora haver qualehe sua seriptura, quela debia cerchar el dicto cancellier, e trovada quela tal seriptura, e volendola chi laspeta in publica forma, la debi trar el dicto cancelier, e sotoscrita per el zudexe examinador segondo uxanza, non habiando el dicto cancelier per affano de trovar quela e darla in publica forma piu de soldi quindexe, e de le altre scripture, che se acopiasse, habia el pagamento segondo la tansa ordinaria. Respondeatur: quod in contemplatione illius fidelissime comunitatis nostre contenti sumus, quod cancellarius suus regulet et gbernet sub clavibus omnes suas scripturas, que notentur super duobus inventariis, ex quibus cancellarius comunis teneat unum et cancellarius comitis alium, cum hoc quod pro casibus occurrentibus similiter cancellarius comunitatis teneat unam clavim et cancellarius comitis aliam, quodque utilitas soldorum quindecim trahendi cartas in formam publicam sit tota cancellarii comunis, ut per capitulum suum petitur. De parte 13, de non 0, non sinceri 2. Ad tercium decimum huius tenoris: item perche molte volte la peste vien in questa vostra eitade de Zara per esser schala de molti forestieri, e perche molti citadini di questa terra anno possesion in Pago et in la so isola, et in quel tempo de la peste queli tal da Pago non lassa questi vostri fedelissimi scuoder le so intrade; pero supplichemo de gratia, che a queli tal tempi de peste queli dale possession possano andar al dicto luogo de Pago a scuoder et proveder le dicte so intrade senza alguna contradicion, tamen se algun fosse stado morbado in casa soa, passado el morbo de uno mese, possa andar ale dicte soe possession. Respondeatur: quod servetur consuetudo. De parte 13, de non 0, non sinceri 1. Ad quartum decimum et ultimum huius tenoris: item per lo officio de la avogaria de comun per certa dechiaration fu neccessario mandar a quelo tal offitio tute le note de Francesco de Jacomo fu cancellier de

377

misser Zun da eha da Pesaro conte di Zara, per esser quele tal scripture aneora in Veniexia, nui vostri citadini ne patimo gran detrimento; pero nui fedelissimi supplichemo, che quele siano trate de lo luogo, dove le se trovano et ai nostri ambassadori dade e consignade come scripture, le qual a nui aspeta. Respondeatur: quod ordinabimus advocatoribus nostri comunis, ut si non indigent amplius dictis scriptoris, ilia's debeant consignare dictis oratoribus, et in casu quo illis egerent, faciant eas accopiari, tenentes copiam apud se et auctenticas consignari facere oractoribus predictis sub bulla officii advogarie etc. De parte omnes. Senato. Mar. TV, c. 46, u mlet. arhivu.

God. 1451. 29. travnja, u Mletcik

Odgovara se na vise molba podnesenih od bosanskih poslanika u ime kralja. 1451. 29 aprilis. Quod spectabilibus domino Stefano Clesigh militi et Nicolao Jacobi Testa, oratoribus serenissimi domini regis Bossine, qui, uti relatum fuit huic consilio per serenissimum dominum ducem, exposuerunt, prefatum serenissimum dominum regem habentem acceptissimam nominationem, quam de eo fecimus in conclusione pacis, ad quam devenimus cum serenissimo domino rege Aragonum, illa ratificasse, et assignarunt literas suas patentes in ea materia; et subsequenter, quod castrum Ostrovize defecerat a comite Pircho, et si ipsum volebamus, erat ei gratissimum, ut illud aceiperemus; quando vero non, quia precio illud sperat habere, contentari velimus, quod ipsum accipiat. Et tertio, quod in divisione est cum despoto Rassie, et cum eo bellum habiturus; et propterea amieabiliter exorat, quod ipsi despoto favere nolimus. Et quarto exorat, ut ad Teucrum mittere velimus ambassiatam nostram, et intercedere et exorare, quod pacifice secum vivere velit, et novitatem eius serenitati non facere. Et in hoc bello, quod cum despoto habiturus est, neutri partium favere. Quinto et ultimo, quod quia habet de tempore in tempus agere in hac eivitate, et cupit imo necesse ei sit habere unum eius negotiorum gestorem, deliberetque ad hoc unum nostrum nobilem habere, ei consulere velimus de uno, quern ad hoc idoneum esse videamus; respondeatur: quod ob siugularem amicitiam et benivolentiam quam habemus ad eius serenitatem, illam nominavimus, quia revera eius statum, conservationem et commodum tanquam proprium exoptamus, et ratifieationem predictam per eum factam habemus gratissimam, quia carissimum nobis est, quod omni pace et commodo nostro semper uti possit, et eius serenitati de tali ratificatione etiam regratiamur. Ad factum Ostrovize dicimus, quod revera ipsum castrum nobis fuit oblatum, sed multis respectibus, et potissime, quia pacifice vivere cupimus, et de statu, quern habemus, contentamur, non curamus ad earn materiam attendere, et relinquimus, ut eius serenitas deliberet de accipiendo illud vel non, uti rebus et statui suo magis conferre cognoverit, cum, ut prediximus, commodum suum ut proprium exoptamus; et certifieamus eius serenitatem, quod si ipsum castrum accipere deliberabit, eius vicinantia longe magis quam alicuius alterius nobis erit carissima.

378

Ad factum despoti dicimus, quod singulariter sumus predieto domino regi affecti, et ob mutuam amieitiam nostram cupimus, ut de quibuscumque impresiis suis reportet honorem, gloriam et victoriam; et teneat indubie, quod si bellum procedet inter ilium et despotum, non dabimus ipsi despoto fayorem aliquem, quoniam non deliberamus inimieis suis contra eius serenitatem dare presidia. Ad quartum de legatione, quam requirit mitti ad Teucrum, respondemus, quod dispositi in omnibus possibilibus eius serenitati complacere, parati sumus mittere legationem predictam, et pro eius comodo interce des, et omnia nobis possibilia facere tamquam pro vero amico nostro carissimo. Ad quintum de nobile nostrov qui hie faciat agenda sua, respondemus, quod eius serenitas prudentissima est, et nullum dubium est, quod multos hie sufficientes et aptos repperiet et eligere et deputare potest ilium, qui ei placeat, et de electione, quam faciet, remanebimus contentissimi. + 130 3 2. Seer eta consilii rogatorum lib. XIX. c. 55., u mlet. arhivu.

God. 1451. 15. svibnja, u Mletcih.

Kako se gubilo leno. 1451. 15 maii. Capta pars: Quod si de cetero in aliqua terrarum et locorum nostrorum a parte maris quoquomodo vacabit aliquod pheudum nostri dominii per mortem ultimi legitimi possessoris illius, ut forte etiam deveniat in personam, que sine heredibus decedere habeat, itaque iure debito in nostrum commune pervenire debeat, ex nunc sub aliquo colore vel forma amplius alienari non possit aut in alios transferri, neque etiam per rectores locorum, ubi ipsa pheuda erunt, alicui concedi per aliquem modum sive formam, aut ab aliis auetoritate propria occupari, videlicet subito interveniente, cum perveniat in nostrum commune, et affictari debeant per rectores locorum" in pena ducatorum 500. Ruhopis Feudi, u mlet. arhivu.

God. 1451. 18. svibnja, u Mletcih.

Republika upuuje predstojnike zadarshe na oboruzanje i pomanjih mjesta. 1451. 18 maii. Rectoribus Jadre. Intelleximus per litera vestras diei vii presentis ac per relationem fidelis nostri Cipriani Guilielmi nova omnia, que reportavit habuisse a reverendo patre domino episeopo' Scardone, de quibus placuit nobis informari, et vestram prudentiam laudantes, volumus, quod vigiles et attenti stare debeatis ad persentiendum dietim de novis omnibus et rebus occurrentibus, dando nobis continuam noticiam, ut secundum opportunitatem providere possimus. Et quum nova predicta propter ea, que accidere possent, aliquantum extimamus, deliberavimus cum nostro consilio rogatorum vobis mittere per dictum Ciprianum ballistas XXV. et barilia xxv pulveris a bombarda, quas res cum receperitis, debeatis subito mittere Auranam, et fulcire locum ilium victualiis et aliis

379 rebus necessariis, sicut pro illius bona conservatione et deffensione necessarium cognoveritis. Quia sumus informati, quod in Aurana sunt nonulli pedites, qui multo tempore illic steterunt, et habent uxores sclavas et amiciciam cum distrietualibus, volumus, quod cassare debeatis illos, qui vobis videbuntur, et scribere alios, qui careant omni suspitione. De roeha Novigradi, quia recordamur, vos alias nobis scripsisse, quod cum expensa librarum vi centum parvorum posset reparari et optime fortificari, volumus, quod dictam arcem reparari et fortificari faciatis, expendendo usque dictam summam librarum vi centum parvorum, et ab eo infra, quam minus poteritis, modo bene et utiliter fortifieetur. Quoniam locus None est proximus civitati Jadre, et propter eius magnum circuitum et paucitatem personarum et ruinam murorum posset multum obesse et parum prodesse in casu novitatis, volumus, quod per vestros nos informare debeatis de parere et consilio vestro, utrum dictus locus sit custodiendus vel muri sint ruendi, ac de provisionibus fiendis ad illius bonam custodiam et de numero peditum illic mittendum in casu quo custodiendus vobis \ideatur. Et similiter de provisionibus fiendis loco Aurane, ut ad omnia opportuna providere possimus. Et quum antequam capitula conclusa inter gubernatorem regni Hungarie et bannum Petrum, executionem habeant et confirmentur per summum pontificem, multa sequi possent, volumus, quod si sentietis, dictum coneordium non esse conelusum per modum, quod aliquis intervallus sequi posset, debeatis remittere nomine vestro ad r. d. episcopum Scardone dictum Ciprianum vel alium, qui ad hoc aptus vobis videatur, ad regratiandum sue r. p. de novis omnibus, que vobis nuntiari fecit, que nobis gratissima fuerunt, cognoscentes, ea procedere ex multa affectione sua erga dominium nostrum. Committers quoque dicto nuntio, quod persvadere debeat dicto domino episcopo ad persistendum in sua optima dispositione ac persvadere dicto bano, ut perseverare velit ut superius. De parte 95, de non 0, non sinceri 2. Secreta consilii rogatorum lib. XIX. c. 56; u mlet. arkivu.

God. 1451. 19. svibnja, u Spljetu.

Odsuda Margarite Musi na izruenje mesala i kalea crkvi sv. Dujma. 1451. 19 maii. Anno nativitatis 1451. indietione xiv, tempore Fran cisci Foscari ducis Venetiarum, Donati Barbaro comitis, Pauli Nulcini, Michaelis Francisci de Auratio, Petri Marci et Nicole Maricich judicum Spalati, die vero 19 mensis maii, comes sedens in logia sancti Laurentii comunis Spalati et judices comunis condemnant Margaritam viduam Petri Doimi Musicich ad dandum ecclesiae s. Doimi iuxta legatum mariti sui calicem et messale. Notarius et cancellarius comunis Spalati Dominieus de Manfredis. Documenta capituli spalatensis, u tajnom arkivu u Beu.

380

God. 1451. 21. svibnja, u Mletcik

Odgovara se na molbe poslanika kneza Stjepana velikoga vojvode bosanskoga. 1451. 21 mail Quod spectabilibns viri comiti Georgio Zemorovich, comiti Johanni Vardich et comiti Bribisavo Vuchoticb militibus, oratoribus magnifici comitis Stefani magni vayvode Bssine, qui nuper ad nostram presentiam comparentes, exposuerunt ea, que huic consilio per serenissimum dominum ducem relata fuerunt, respondeatur: Et primo, ad primam partem de faciendo contra Ragusium etc. Quod optime intelleximus spectabilitates suas, et pro affectione nostra erga ilium suurn magnificum dominum vellemus conditiones presentis temporis ita se habere, quod suis requisitionibus possemus ut cupimus satisfacere; sed non dubitamus, ipsum magnificum dominum ac etiam spectabilitates suas intelligere negotia nostra et expensas. quas ob id facimus, que maxime sunt: quamobrem pro presenti non videmus raodum deveniendi ad ea contra Ragusium, que requisiverunt. Bene eos certificamus, quod dirigentibus se his negotiis harum partium nostrarum, promptissimi omni tempore reperiemur ad omnia, que concernere cognoscamus bonum et comodum ac honorem illius magnifici domini sui, quern in earissimum fratrem habemus. Ad partem vero illius novitatis facte contra nuntium ipsius domini in mari nostro per Ragusienses, dicatur, quod displicet nobis vehementer ipsam novitatem comissam fuisse contra nuntium ipsius domini et in nostro mari, habenteque eo nostras patentes litteras, et de hoc etiam per litteras nostras condolere intendimus cum comunitate Ragusii, et scribere in tali forma, quod intelliget, hunc actum nobis summum in modum displicuisse, et quod de cetero se abstineant ipsi Ragusenses ab huiusmodi novitatibus, quia intentio nostra est, quod nuntii et subditi prefati magnifici omini cum rebus et bonis suis tute et libere per hoc mare nostrum navigare possint, et huiusmodi novitates nullo pacto eis inferantur. Ad partem vero responsionis facte per suum magnificum dominum nunciis magnifici Johannis vayvode Hungarie etc. dicimus, quod placuit nobis ipsa responsio, pro qua et pro affectione, quam dicit habere nostro dominio, et pro aliis, que dixit honorifice de dominio nostro nuntio predicti vayvode Hungarie, magnificentia ipsius sui domini abundantissime regratiamur, Ad quartam et ultimam partem de facto domus sue et de affictibus preteritis, respondeatur: quod intentio nostra est et semper fuit ipsi observare ea, que promisimus; et si usque nunc ilia domus sibi per dominium nostrum empta non fuit, hoc processit, quia eum maxima difficultate huiusmodi domus inveniuntur venales, et continue tetim us atque stamus attenti, ut si aliqua domus occurreret nobis illius conditionis, quam ipsi domino promisimus, earn alacriter pro eo emissemus ac emeremus. Sed ut intelligant haoc bonam intentionem nostram, plaeet nobis, ut sue specta bilitates querant et queri faciant de aliqua domo, que esset eis grata, quia earn libenter emeremus, nosque similiter ad id stabimus attenti. De affictibus vero, quos habere debet ille magnificus dominus, justum est, et sic volumus, quod eis dentur. Et spectabilitates sue possunt decla-

381 rare nobis id, quod debent habere, et si recedent, possunt dimittere aliquam personam pro re ipsa, quia omnino debitum ipsum affictus fieri faciemus. - j - 9 9 9 5. Secreta consilii rogatorum, lib. XIX. c. 60., u mletakom arhivu.

God. 1451. 22. svibnja,u Mletcih.

Republika obvezuje se poslanikom vojvode Stjepana, da e zabraniti Du~ brovanom drati na moru naoruane brodove. 1451. 22 maii. Quum facta hodie responsione spectabilibus oratoribus ducis Stephani magni vayvode Bossine iuxta deliberationem istius con silii ipsi oratores visi sunt de ea plurimum eontentari, sed instanter rogaverunt dominium nostrum, ut provideamus et opportunam operam adhibeamus, quod propter discordiam vigentem inter eum et comunitatem Ragusii per viam maris, neutra partium offendatur, ut mare tutum et apertum sit, sicut videtur esse mentis nostri dominu; vadit pars, quod dictis spectabilibus oratoribus reponderi debeat illis utilioribus et pertinentioribus verbis, que collegio videbuntur. Quantum ut satisfaciamus precibus illustris domini sui, quern reputamus fratrem et amicissimum nostrum, turn etiam quia non intendimus per viam maris alias novitates oriri, contenti sumus providere et dare operam cum Raguseis, quod non habebunt fustas aut aliam armatam in mari, nec per viam maris ofiendent dominum suum ; et ita etiam videtur nobis honestum, quod dominus suus ex latere suo facere debeat. De parte 132, de non 3, non sinceri 3. Secreta consilii rogatorum XIX. c. 60., u mlet. arkivu.

God. 1451. 22. svibnja, u Mletcik

Pie se dubrovakoj obini, da njeki brod, na kom bijae poslanik hercega Stjepana sa trgom, od njih zarobljen, povrate. 1451. 22 maii. Comunitati Ragusii. Ambasciatores comitis Stefani magni vojvode Bossinae naraverunt nobis, quod vos capi fecistis armata manu navigium, in quo reperiebatur quidam ambaseiator ipsius comitis Stefani cum magnis mercimoniis suis, quamvis fulcitus litteris nostris. Hoc enim fecistis cum magna displicentia nostra. Rogamus itaque vos, ne similia amplius faeiatis, ita ut subditi comitis sint liberi in nostro mari. His diebus accepimus duas vestras literas, una de barca armata, quam tenetis ad defensionem vestram, et alteram in facto aluminis. Barcam revocate; de alumine relationem comitis chersensis expectamus. Deliberatum, ut quidam Catarensis vadat Ragusium ad exponendum uperposita viva voce. Senato. Mar. lib. TV. c. 7, u mletakom arkivu.

God. 145L 2. srpnja, u Mletcih.

Odgovara se na zahtjeve poslanika kotorskih. MccccLi. die secundo iulii in collegio ex auctoritate consilii rogatorum. Venerunt|ad presentiam dominu nostri reverendus pater dominus episcopus Cathari eum duobus oratoribus fidelissime comunitatis Catari, decE-

382

rantes calamitates et miseriam, ad quam dedueta est ilia eivitas propter longas guerras, que passa est, et quia iam annis tribus elapsis niehil habuerunt nec colligere potuerunt de redditibus suis, quoniam totum territorium Catari rebellatum est. Et dictis suis calamitatibus, ac ad conservandum illam civitatem sub dominio nostro, nullum remedium eognoscunt, nisi capere concordium cum vayvoda Stefano Zernoevich, parte cuius nobis presentaverunt nonnulla capitula, cum quibus contentatur venire nobiscum ad concordium. Vadit pars, quod ad dicta capitula respondeatur et primo. Ad primum. Domanda el dicto vaivoda Stefano esser capetanio general in Zenta; e per cognoser questo beneficio dala illustrissima signoria de Veniexia, vuol dar per inzenso ogni anno do astori al rector de Cataro, ehe se trovera a quel tempo. Respondeatur. Quod ut cognoscat gratiam et sineeritatem mentis dominu nostri ad honores et dignitates suas, sumus contenti, quod sit et intituletur capitaneus noster in Zenta superiori, dante ipso pro censu et recognitione huius tituli a nostro dominio duas astures singulo anno in festivifate saneti Marci de mense aprilis, rectori nostro Catari, qui per tempora erit; hoc tamen declarato, quod propter hoc non derrogetur aliqualiter libertati et iurisdicioni alicuius rectorum et locorum nostrorum partium illarum, neque preiudicetur introitibus nostris, ad beneplacitum nostri dominii. Ad secundum. Domanda el dicto Stefano, che Ii sia confermato el suo patrimonio, e quelo chel tien al presente del suo patrimonio, e le suo saline, e le suo doane usade. Respondeatur. Quod accipientes eum ad gratiam et benivolentiam nostram, inclinati sumus ad eius commoda, contentamur ideo sibi confirmare totum patrimonium suum, ae illud quod presentialiter tenet de patrimonio suo, modo non derogetur nec accipiatur aliquid de territorio et jurisdieione Catarina, atque alicuius civitatum et locorum nostrorum partium illarum vel subditorum nostrorum. Contentamur quoque confirmare dohanas solitas et consuetas, et quod de illis niehil innovetur. De salinis autem sumus contenti, quod comes noster Catari singulo anno sibi vel nunciis suis det illam quantitatem salis, quam de dictis salinis detractis expensis per communem recolectam singulo anno percipere posset, remanendo dictas salinas dominio nostro. Die quarto julii in collegio. De salinis autem suis contenti sumus, eas sibi confirmare, et quod iuxta consuetudinem faciat colligere salem suum. De parte 13, de non 0, non sinceri 4. Ad tercium. Domanda el dicto Stefano, che li sia data una casa in Cataro per lui e per suo fradelli e tuti soy heredi, condeeente per soa habitacion, e de i soy doanieri. Respondeatur. Quod licet non sit in Cataro aliqua domus nostri dominii, quam sibi dari facere possimus, tamen ut cognoscat sineeritatem mentis nostre erga eum, sumus contenti, quod accipiat ad affietum domum unam in Cataro convenientem et honestam, quia scribemus comiti nostro Catari, quod illius affietum annuatim solvat de pecuniis nostris ad beneplacitum nostri dominii.

383

Ad quartum. Domanda el dicto Stefano, che tuti i suo rebelli, che vegnira in Cataro over in altri luogi de la illustrissima signoria de Veniexia, chel sia fato commandamento ai reetori, che li siano dati in le man. Et e converso lui si promete, che tuti i rebelli de la illustrissima signoria de Veniexia, che li vegnirano in le man, de apresentarli ali so reetori. Respondeatur. Quod quoniam civitates, loca et territoria nostra libera et aperta semper fuerunt omnibus nationibus mundi, non videtur nobis aliquid innovare in preiudicium huius libertatis et franchisie locorum nostrorum, maxime quia spectabilitas sua indubie sibi persuadere potest, quod aceipientes eum ad gratiam et ad benivolentiam nostram, non vellemus, quod rebelles sui se reducerent in terris nostris, sicut credimus, quod ipse non vellet nee pateretur, quod in terris et locis suis nostri rebelles se reducerent et habitarent. Ad quintum. Che fazando paxe la illustrissima signoria de Veniexia con el signor despoti, oyer con altri signori de Albania over de Bossina, la illustrissima signoria sia tegnuda de concluder in quela paxe i dicti fradelli Zernoevich con i suo descendenti, como suo adherenti. Respondeatur. Quod affecti omnibus commodis suis contentamur in omni pace, quam faceremus cum inclito domino despoto Rassie, ac cum aliis dominis Bossine et Albanie includere et nominare ipsum vaivodam Stefanum et fratres. Ad sextum. Promete el dicto Stefano vaivoda, che besognando alia illustrissima signoria over ai suo reetori s.ubsidio de gente in Albania over in Zenta, chel sia tegnuto el dicto vaivoda Stefano vegnir con le suo gente a servir do mesi de bando, E se servirano de piu de mesi do, che siano premiati como parera ala illustrissima signoria de Veniexia. Respondeatur. Quod acceptamus oblationem suam servendi nobis cum gentibus suis duobus mensibus eo animo quo se offert. Ad septimum. Domanda el dicto Stefano, che sel fosse mo, si lui come i suo fradeli e descedenti, da qualche so iaimigo offesi, che i reetori de la illustrissima signoria siano tegnudi de sovegnirlo de gente, como parera ala illustrissima signoria come soi fedelissimi servidori et adherenti. Respondeatur. Quod licet sibi persuadere debeat, quod eomoda sui status propria reputamus, aceipientes eum ad gratiam et benivolentiam nostram; tamen scribemus nostris rectoribus Catari et Albanie, quod in omni casu guerre quam haberet, nullum favorem nee reeeptum hostibus suis dare debeant, et sibi prebere debeant auxilia et favores nostros. Ad octavum. Domanda el dicto vaivoda Stefano, che tute onfese fate ala illustrissima signoria et a suo subditi si per lui, como per suo fradelli e per suo subditi fina hora presente, le siano remese e perdonate e canzelate. Respondeatur, Quod quoniam eum ad amiciciam nostram restituimus, ut ipsum carissimum habeamus, oblitis omnibus offensis et iniuriis preteritis, contentamur remittere, indulgere et oblivisci omnium offensionum et iniuriarum preteritarum, et ipsum ac fratres suos colligere in gremio gratie et amoris nostri.

384

Ad nonum, Domanda el dicto Stefano, che la provision che havea i suo fradeli Juraxin e Coezin con do so zentilhomeni i sia confermata si a lor, como a suo descendenti, che iera perperi 600 per uno. Respondeatur. Quod contentamur, ut fratres sui senciant amplitudinem gratie nostre erga eos. Quod Jurasinus et Coicinus fratres sui, ae alii duo nobiles sui habeant tanquam stipendiarii nostri de stipendio et ratione stipendii in anno illam summam pecuniarum, quam quilibet eorum, modo ultimate habebant ad nostri dominii beneplacitum, quod quidem stipendium incipere debeat subito, postquam districtuales nostri Gatari eorum operatione ad nostram obediential redierint, sicuti se offert facturum. Ad decimum. Domanda de gratia el dicto Stefano ala illustrissima signoria, che se degni con so letere, e con altre honeste instantie solicitar el signor Cherzech vaivoda de Bosina, che li renda el suo fio, el qual tien in preson za molti anni. E questo sopra tuto domanda de gratia special. Respondeatur. Quod scribemus et omnem opportunam instantiam faciemus apud illustrissimum dominum Stefanum ducem s. Saue pro liberatione filii ipsius vayvode Stefani, ac si esset nobilis civis noster. Ad undecimum. Domanda el dicto Stefano de provision per soa persona e per so descendenti ducati 600 doro dala camera de Cataro a lano, azio che lui, e so descendenti se possa mantegnir con honor soto le alle de la illustrissima signoria e servir fedelissimamente. Rospondeatur. Quod licet sumus multis expensis gravati, contentamur tamen sibi dare stipendium ducatorum quingentorum in anno de pecuniis 'camera nostre Catari, quod incipiat, quando Zupa et alia loca Catari venerint ad obedientiam nostri dominii, sicut se offert, et duret ad beneplacitum nostri dominii. Die quarto iulii. Quod habeat de stipendio ducatos sexcentos in anno cum condictionibus suprascriptis. De parte 13, de non 0, non sineeri 4. Ad duodecimum. Domanda el dicto Stefano, che quel so servidor, el qual si e stato casou de la pratica de questo concordio, habia per so fadiga si lui como i suo descendenti perperi 10 al mese perpetuis temporibus. Respondeatur. Quod licet vellemus sibi et servitoribus suis omnia conmoda facere, tamen camera nostra Catari et alie camere nostre Albanie sunt tot expensis gravate, qnod non videmus de hoc sibi posse complacere. Sumus tamen contenti, quod dicto servitori suo donentur yperperi quinquaginta pro hac vice tan turn pro labore suo. Item supplichemo la serenita vostra per parte de quela comunitade de Cataro, cbe li sia concessa una galiota de banchi 18, la qual besognando se debia armar de la camera de Cataro, azo non se fazi coutrabandi, quanti se fano in preiudicio de la camera de la serenita vostra de Cataro, e per beneficio de i vostri fedelissimi servidori de Cataro. Item promete el dicto vayvoda Stefano, che se la illustrissima signoria de Veniexia el tora a gratia con i sopra scripti capitoli confermati per conseio de pregadi, de far vegnir ad obedientia la Zupa e altri luogi, che anno rebellado ala illustrissima signoria de Veniexia.

385 Addatur quod dictus vaivoda Stefanus teneatur dare operam et facere cum effectu, quod Zuppa, et alia loca territorii Catari redeant ad obe diential)! et subieetionem nostram sieut se offert, quo facto immediate incipiat stipendium suum, fratrum et aliorum duorum nobilium suprum. Item teneatur dictus vaivoda Stefanus dare operam et facere cum effectu, quod Zuppa et alia loca territorii Catari, postquam redierint ad obedientiam nostram perseverabunt in subieetione nostra; et si aliquis dictorum locorum deficeret ab obedientia nostra, teneatur cum gentibus et viribus suis procedere contra illos, ut revertantur ad obedientiam nostram, quia donee dicta loca nobis subiecta erunt, curret stipendium suum suprascriptum secundum consuetudinem nostram. Item teneatur dictus Stefanus jurare et promittere observationem omnium suprascriptorum capitulorum. Et ex nunc captum sit, quod cum dictis oratoribus praticari et concludi possit concordium nomine dicti vaivode Stefani, cum eapitulis et condicionibus suprascriptis. De parte 19, de non 0, non sinceri 0. Die quarto iulii. Quod in suprascriptis duobus eapitulis cancelletur illud verbum Antibari, et solum dicatur de territorio Catari. De parte 19, de non 0, non sinceri 4. Die suprascripto. Quod pro obviando infinitis contrabannis et aliis, que committuntur in Bucha et canale Catari, mittatur Catarum galeota una banchorum xvin, sicut reverendus pater episeopus et oratores Catari humiliter supplicaverunt, et armetur per cameram nostram Catari. De parte 19, de non 0, non sinceri 0. Senato. Mar. Vol. IV. c. 72., u mlet. arhivu.

God. 1451. 11. srpnja, u Mletcih.

Odvraa se na molbe podnesene od poslanika rabskih. MccccLi. die xi iulii in collegio, ex auctoritate consilii rogatorum. Quod ad capitula porrecta per sapientem virum Franciscum de Cernota condam Bartholi oratorem fidelissime comunitatis nostre Arbi respondeatur, et primo: Primo. Cum sit, che in la dicta vostra terra non se meta ne geta algun priexio al palio per far i homeni apti et instrueti al exereieio del balestro, come xe ordenado, e come se observa in li altri luogi de Dalmatia, per tanto degnasse la vostra serenita concieer ala dicta comunita, che una volta a lano ogni anno in el di de miser san Marco Evan gelista, over de san Cristofalo protector de la dicta terra, sia messo un palio de valor de ducati XL. O piu o maneho, como par ala vostra signoria, azio che i dicti vostri fedel habia cason de exercitarse nel exereieio del balestro, e farsi apti, la qual cossa per lavegnir pora esser, e sara senza dubio de gran utele ala vostra signoria per i casi, che pora oceorrer. Kespondeatur, quod volentes supplicationi illius fidelissime comuni tatis nostre satisfacere, utque fideles nostri deinde ad exercendum ballistras promptius se disponant, contenti sumus, quod singulis annis in festivitate beati Cristofori per comitem nostrum Arbi ponatur bravium unum precii librarum centum parvorum de pecuniis nostri comunis, ad spoM. xxi. 25

386

quod omnes fideles nostri civitatis et insule proicere possint, et alii omnes, in quorum locis ipsi de Arbo proicere possunt, sicut et prout ordinabitur per comitem nostrum et sicut servatur in aliis terris nostris Dalmatie. De parte .16, de non 0, non sinceri 0. Item, cum sit che in la dicta terra da certo tempo in qua sono reduti certe persone homeni, i qual se delecta de viver de quel daltri, e per oviar ala prava inteneion de i diti homeni per el conseio de la dicta terra nostra fo fata provision cercha questa caxon ad oviar como e dieto, la qual provision fo confirmada per el vostro conseio de pregadi, ma perche algun de i dicti rectori observa et alguni non observa, degnasse la vostra signoria con i muodi debiti et opportuni proveder, che la provision fata per el dieto conseio e confermada per el vostro conseio de pregai sia observada, soto quela pena che ala vostra serehita par, azio che con effeeto la sia observada. Respondeatur, quod est mentis et intentionis nostre, quod raptores et delinquentes quoquo modo debite puniantur. Volumus et committimus, quod comes noster Arbi contra dictos delinquentes omnino procedat, eos iuxta demerita puniendo. Volumusque et decernimus, quod provisio facta contra predictos per consilium Arbi, et confirmata per nostrum consilium rogatorum, observetur et exequatur per comune nostrum Arbi. De parte 9, de non 2, non sinceri 6. Item cum sit che da certo tempo in qua sia sta principiado per alguni povolani de quela terra a peticion del populo a far certa assunacion de persone etiam a son de campana et aligandosse insembre in gran numero contra le antige e bone consuetudene, pero che mai non fo observado de far in quella terra alguna assunacion de conseio a son de campana over altramente se non quando se fa la asunaeion del gran conseio de i zentilomeni de qoela terra, la qual se fa al son de campana, como sempre e sta consueto; per tanto se degni la vostra signoria per paxe et quiete de i dieti vostri subditi, e per schivar ogni scandalo, proveder, non se faza in quella terra a son de campana ne altramente se non quela, che usada de far per el conseio come e dito. Respondeatur. Quod servetur consuetudo, et quod populares quociens voluerint deponere aliquam querellam, vadant coram comite, et cum licentia sua possint venire Venetias. De parte 18, de non 0, non sinceri 1. Item, cum sit che la dicta eomunita per caxon de la peste da anni 2 in qua habia recevudi grandissimi danni, e per questa eason se trovi debiti ala camera vostra d Arbe de gran quantita de denari per dacii e altramente. E non siando possenti a satisfar al dieto debito senza sovencion de la vostra signoria, supplica che la dicta signoria vostra se degni coneiederli de gratia special, che i dicti vostri fedeli d Arbe per el via, che loro condura o fara condur a Veniexia, da mo avanti debia pagar al nostro comun ducati un e mezo de dacio per amphora, e non plui, como paga queli da Zara e Sibinico e altri luogi nostri de Dalmatia. Respondeatur. Licet vellemus ipsi fidelissime comunitati in omnibus complacere, tamen omnibus bene consideratis, non videtur nobis aliquid innovare, sed servetur consuetudo hactenus observata. De parte 19, de non 0, non sinceri 5, Item, cum sit che per el vostro conseio de pregadi fosse provezudo per oviar a tuti errori, che occoreva e podesse occorrer in el seuoder

387

che se fazi per el camerlengo de Arbe e i dacii et altre intrade vostre, ora i qual molte deferentie ocoreva a dano de i dicti vostri subditi, chel se dovesse elezer apreso el dicto camerlengo vostro un citadin d Arbe, el qual simul cum el dicto camerlengo tegnisse conto de tuti denari che se pagasse e scodesse per el dicto camerlengo, azio che i dicti subditi e fedeli vostri podesse sempre ad ogni tempo veder et intender le suo raxon, e questo ordene da certo tempo in qua non sia sta observado: degnasse la vostra serenita proveder ecomandar con effecto, chel sia provisto e observado, che de do in do anni el sia electo un de i nostri fedel zentilomeni d Arbe, el qual sia deputado a tegnir conto eon el dicto camerlengo con el salario consueto, con questo che colui, che sara in el dicto officio per i dicti anni do, non possa esser reeleto a quel officio fin anni oeto, azioche piu persone possa participar nel dicto benefitio, como se observa in le altre vostre camere de Dalmatia, che apreso el vostro zentilhomo xe un citadin. Respondeatur. Volentes ibi complacere, sumus contenti et volumus, quod in facto camerarii sui eligendi servetur illud, quod in nostro consilio rogatorum captum et deliberatum est. De parte 19, de non 0, non sinceri 0. Ultimate cum sit, che per el vostro conseio de pregadi fosse provisto, chel se elegesse un official sora el sal, el qual non maniza denari, ma solo va ale saline, e tien conto del sal del incanevar e del consumar e vender de quelo, el qual official fosse de queli del conseio de quela terra, e questo ordene sia interoto, e non se observa; per tanto degnasse la vostra signoria proveder e comandar con effecto, chel sia observado segondo la intencion de la signoria vostra, cum questo che chi sara in quel officio do anni, non possa esser reeleto a quel officio fin anni octo per ben e quiete de quela terra, e che piu persone participa del beneficio predicto, e con el salario consueto. Respondeatur ut supra, quod in facto officialis super sale per comitem Arbi eligendi, volumus, quod servetur quicquid in consilio rogatorum deliberatum est. De parte 18, de non 0, non sinceri 1. Item cum sit che la vostra serenita a requisition de i dicti nostri fedel concedesse ai dieti nostri subditi tuti pascoli de la dita isola d Arbe per lire 3000 de picoli a lano, con questo, che el rector vostro d Arbe con el so successor dovesse divider i dicti pascoli fra i dicti subditi nostri segondo la qualita, condicion e neccessita de cadaun, como in la dicta letera de la vostra signoria, cum auetorita del vostro conseio de pregadi fata, claramente se contien, la qual provision in perpetua se dovesse observar. Et cum sit, che per i dicti vostri reetori d Arbe la dicta division fosse fata, come claramente se mostrera; et cum sit, che mo ultimate del mese de zener vegnisse algun del populo d Arbe agrevandosse, che del passado li era sta dado puoco erbadega, unde a requi sition de i dicti povolani i savii da i ordeni messe parte in el collegio, che i dicti povolani dovesse haver el terzo de i dicti pascoli, la qual cossa e de grandissimo danno ai dicti subditi vostri e zentilhomeni de quela terra; cum sit ehe como intendera la vostra serenita per letera de miser Zusto Gruoro vostro conte d Arbe, el qual ha fata la description de tuti anemali, che se trova in quela isola, per la qual se trova in man

388

de i diti povolani anemali 4500 o circha et in man de i zentilomeni anemali 22500 vel circa, como per quela description se vedra. E trovandose i dicti zentilhomeni debitori ala camera vostra de molti denari, come e ora dicto, non habiando muodo ne via de poder supplir a pa gar el dicto debito, et a sostegnir loro eon le so fameie, non habiando altro exercitio che questo solo de i soi anemali, in la utilita di qual consiste tute la vita et faculta soa. Supplica che la vostra signoria se degni proveer e comandar, che la parte presa in pregadi, como e predicto, la qual e sancta e honesta, non obstante la provision fata ultimate per el collegio a requisieion de i dicti povolani, romagna ferma, como honesta e raxonevele, o veramente cometer questa facenda a persone, che la voia e debia intender, azio chel sia fato quello, che sia debito e segondo honesta, denotando ala vostra serenita, che tute graveze e angarie real, che occorre in la dicta terra vostra, i dicti povolani paga un quarto e non plui, e i zentilhomeni paga quarti tre, unde se puo considerar et intender che quelo, che i dicti vostri fedel domana, e zusto et honesto. Respondeatur. Quod videtur nobis, omnibus diligenter et mature consideratis, quod in facto dictorum pascuorum servetur ad literam deliberatio facta per collegium ex auctoritate consilii rogatorum, tanquam equa et honestissima, et quod contra illam nichil innovetur, sicque per nostras literas iterato scribemus et mandabimus comiti nostro Arbi, et huie rei imponatur perpetuum silentium. De parte 14. Quoniam captum est, quod populares babeant tercium omnium pascuo rum, habendo de macro et pingui, volumus pro observatione huius deliberationis, quod comes Arbi dividere debeat quodlibet pascuum de per se, dando nobilibus duo tercia, et popularibus unum tercium, ut per hunc modum populares habeant unum tercium, et nobiles duo tercia et de macro et pingui, sicut captum est. De parte 12, de non 1, non sinceri 0. Per la vostra signoria e sta concesso a quella fedelissima comunita lire 1500 a spendere in reparation dele mure del comun, le qual menazava ruina, e cussi al tempo de meser Zuane Baldoero fo principiato questo a dare executione ali vostri mandati, e fo spexo cussi circa lire 320, cum li qual dinari fo fato bonissimo lavoro, e sta requisite meser lo conte presente debia seguire, el qual dice e risponde, non voler fare, perche pare a lui non podere costrenzere el populo darve el essere manuali, si como fe meser Zuhanne Balduero e altri reetori. In questo la terra non ha el suo dovere, unde fi supplicado ala vostra signoria, che per la grandissima neceessita e ruina aspeta li dicti muri sia facto commandamento ali vostri reeturi daga executione ali vostri mandati. Vera mente dechiari la vostra signoria se la vole, chel dito suo popolo sia astreto como e stado per lo passado, et anche proprio loro lo concede in la gratia per la vostra signoria a loro coneessa dele herbadegie del comun, o veramente chel sia pagati de i diti dinari, azo la terra habia el suo debito, perche tute le intrade sono dela vostra signoria. Respondeatur. Quod sumus contenti, quod comes noster Arbi in repa ration murorum, qui ruunt, possit expendere quicquid per concessiones et literas nostras apparet coneessum esse expendi in reparatione predieta, nisi aliud per dominium scriptum fuisset in contrarium. De operariis autem manualibus volumus, quod fidelis populus Arbi nullatenus

389 conpellatur ultra consuetum ad aliquam inusitatam eontributionem, sedservetur consuetudo hactenus servata. De parte 18, de non 0, non sinceri 1. Ven domandato ala vostra signoria, che se degni voler scrivere al vostro rectore de Pago debia inquirire de atrovare alguni ladri e mali factori, li quali ven tegnudi e governadi per queli de Pago; ha messo etiam alguni Morlachi in el territorio e tolto a nui d Arbe fu quelo de Novaia per la senteneia de li zudexi, per che in quello territorio queli da Pago non ha animali, ne non va che metta per la grande isola, sera el dicto territorio sta vuodo in danno de la vostra signoria e nostra disfation, segondo seti avisati dal nostro rectore e de vostro comandamento. E pero li nostri animali intra tuto quello tereno, e li loro da Pago li e in altri luogi ale confine intra suxo el nostro, per modo chel conte de Pago fa piare tuti li animali, e per queste caldane le eonduse a Pago, la quale cossa e disfacione deli vostri subditi, e li li condana a suo muodo e quelo che gie pare; la quale cossa lui non el puo fare segondo li pati e terminatione fate, e per li vostri gratiosi consigli ratificade. A quisti di passati e occorso certo seandolo, per lo quale e seguito sangue per non volere observare patti et terminatione, per la qual cossa supplica, che la vestra signoria proveda per modo, che le cosse habia suo bon fine. Respondeatur. Quod scripsimus rectoribus Arbi et Pagi in forma opportuna, ut delinquentes debite puniantur, et cessent omnia delicta. De parte 18, de non 1, non sinceri 0. El pare che li nostri da Novaia habiano facta una certa fradaia & conparato una campana de li suo dinari, et quela messo in la chiexia de meser san Zorzo da Novaia posta in lo monte del castello de Novaia, el parse ali zudesi determinari el confiu non essere como fo danni 500 sempre termino essere dentro dal dicto castello in verso Novaia, e perche queli da Novaia tolse la campana de la dicta fradaia comprada de li soi denari, queli da Pago pare de questo havere faeto alimento a vostra signoria, pero sia scripto e comandato al vostro conte de Arbe e de Pago siando cussi como naremo che de la dicta campana non gie sia piu dato impazo, azo che ognun habia el suo, comandando alo vostro rectore de Pago, chel procuri cum el nostro conte, el quale el seguira, che vivano in paxe etc. Respondeatur, quod scripsimus rectoribus suprascriptis, quod causam predietam intelligere debeant, et ministrare jus et justiciam taliter, quod nobis non fiat amplius querella. De parte 18, de non 0, non sinceri 0. Die xi julii facte fuerunt due litere in eadem forma, de quibus unam habuerunt nobiles et aliam populares de mandato dominorum sapientum ordinum. Senato. Mar. vol. IV. c. 70., u mlet. arkivu.

God. 1451. 17. srpnja, u Mletcih.

Upuuje se knez kotorski, neka izvjeuje cesto o tieku razmirice obstojee meju knezom Stjepanom i dubrovakom obinom. 1451. 17 iulii. Quia propter ilia, que habentur in facto Raguseorum, qui a. duce Stefano et exercitu suo valde potenti stringuntur et satis opprimuntur, facit pro nostro dominio et pro statu nostro ex omni bono

390 respeetu intelligere diligenter et sollicite successus rerum illarum, vadit pars: quod scribi debeat auctoritate istius consilii rectori nostro Catari et aliis reetoribus nostris Dalmatie, qui collegio videbuntur, quod dare debeant sollicitam operam persentiendi tarn per proprios nuntios quam aliter diligenter et veridiee processus rerum illarum Raguseorum et ducis Stefani, dando nobis continuas advisationes de omnibus, que dietim habebunt; et ob banc causam expediatur hine una barcha, ut per reditum ipsius de rebus illis et novis oceurentibus certam et veram notitiam habere possimus. -+- 136 0 1. Secreta cons, rogat. lib. XIX. c. 70., u mlet. arhivu.

God. 1451. 20. srpnja, u Mletcih.

Odgovara se na molbe poslanika kotorskih. McoccLi. die xx iulii in collegio ex auctoritate consilii rogatorum. Quod ad capitula porrecta per reverendum dominum episcopum et Lucam de Pasqualino ambassiatores Catari respondeatur et primo. Ad primum. Exponemo per parte de vostri fedelissimi servitori de Cataro, nui soi ambassiatori, che conzosia che altre fiate quei de Zuppa habiano pagato uno perpero per caxa; che al prexente siano tegnuti de pagar el dito perpero, el qual perpero nui scodiamo per haver denari de mandar nostra ambaxata ala nostra illustrissima signoria de Veriiexia, e non angarizar la camera e dar impazo ogni fiata ala signoria de miser lo conte. Item per poder tegnir el maistro de la scolla. Item de tegnir do zentilomeni in Zuppa de soto e de ora, como per el passato abiamo fato, azo che non possano far sboro e altri inconvenienti como fano, declarando ale signorie vostre, che non ne luogo ne terra sotoposta ala nostra illustrissima signoria, che non se habiano reservato qualche daci per poder mandar soe ambaxate et altre cosse neccessarie, excepto che nuy, i qual liberamente senza reservarse alguna cossa se habiamo dadi ala illustrissima signoria de Veniexia. Pero supplichemo, che la signoria vostra se degna concederne questi tal denari como de nostri habitanti per poder far le sopra scrite cosse e non dar impazo ogni fiata ala signoria de miser lo conte nostro, ni etiamdio agrevar tanto la camera. Respondeatur. Quod habita bona consideratione circa hane eorum peticionem, non videtur nobis aliquid innovare, sed servetur illud, quod hactenus extitit observatum. Ad secundum. Supplichemo, ehe per respeto de la infedelitate e rebellion de quei perfidi traditori de Zuppa, i qual da puo che la illustrissima signoria de Veniexia ha habuto Cataro, tre fiate hano rebellato, e non solamente lor hano rebellato, ma sono stati caxon de far rebellar el resto del contado de Cataro, che tute concession fate per la nostra illustrissima signoria a quei tal rebelli, siano casse, anichilate et nulius valoris, e che nui habiamo libertade de poder affitar nostri terreni a chi meio a nui parera, et extirpar quela radixe cativa, azo che mai non habiamo piu cason de rebellar. Respondeatur. Quia si divulgaretur quod revocavissemus coneessiones faetas illis de Zupa, antequam ad obedientiam nostram revertantur, posset

391 multam confusionem generare: non videtur nobis, hane publicam revocationem facere, maxime quia quamprimum a fide defecerunt, omnes concessiones anullate fuerunt. Sumus tamen contenti, et eis coneedimus, quod cives Catari suas possessiones et terrena affictare possint et locare, quibus voluerint. Ad tercium. Supplichemo la signoria vostra, che habiando nui habuto necessitade de vegnir ai piedi de la nostra illustrissima signoria de Veniexia, habiamo tolto ducati 60 ad imprestedo, che la illustrissima signoria comande a miser lo conte, che debi a pagar questi tal danari. Respondeatur. Quod scribemus comiti nostro Catari, quod eis solvi et satisfieri faeiat de pecuniis nostris pro expensis factis per eos in veniendo et redeundo a presentia nostra, sicut justum et honestum cognoverit, si sic est de eonsuetudine. Ad quartum. Altre fiate la illustrissima signoria de Veniexia comanda ai nostri conti, che dovesse pagar 4 peze de pano donate a Stepaniza, do fo pagate, le altre do mai non fo pagate: supplichemo chel sia fato comandamento ai nostri conti, che pagino queste altre do peze de pano per la camera che restano a pagar, segondo la illustrissima signoria de Veniexia a comandato, che debiano pagar queste peze de pano, como apar per letera dogal. Respondeatur. Quod scribemus dicto comiti nostro, quod circa solutionem dictorum panorum exequatur quantum per literas nostras scriptum fuit, nisi aliud habeat vel appareat in contrarium. Ad quintum. Che la signoria vostra se degna chel sia scrito e coman dato per la vostra signoria a miser lo conte nostro, che vegnando la Zupa ad obedientia, che le nostre intrade de anni 4 ne siano restituide, e tuti i debiti che lor deno pagar a special persone, siano constreti a dover pagar, et altre cosse che fossono tegnuti a tuta la terra. Respondeatur. Quod scribemus dicto comiti nostro, quod postquam illi de Zuppa venerint ad obedientiam nostram, debeat de materia istorum introituum diligenter et particulariter se informare, ae de omnibus et de parere et opinione sua nobis rescribere, ut deliberare possimus, sicut juri et honestati conveniet. Ad sextum. Conzosia chel dacio del legname se affita, e nel afitacion se eontegna, chel legname se possa mandar fuora contra i statuti e ordeni nostri de Cataro, e questo legname tuto va in Ragusi in gran anno e preiudieion de la terra. Supplichemo la vostra signoria, che sia fato co mandamento e scriture per la nostra illustrissima signoria ai nostri conti soto gran pena, che non affita el datio de legname con quela condition, e chel non possi coneieder licencia, chel legname se possa cavar de Cataro. Respondeatur. Quod omnibus bene consideratis, volumus, quod servetur consuetudo. Ad septimum. Supplichemo la signoria vostra, che a questo capitolo habia bona consideration, che quel luogo de Cataro corre manifesto pericolo, se per la signoria vostra non sara provisto e presto ala piaza dela marina, ai muri de la terra, e sta coneesso per i rectori, chel se possi fabricar algune case o 4 over 5, le qual case la camera de Cataro sia de livello qualehe 3 dueati, i qual danari sono concessi a uno prete, che sta a san Marco, e tra questa asa sive una, la qual si a una porta per

392 la qual se entra in la torre maistra de la terra apresso la marina, e per altra via non se puol intrar in quela torre, salvo per quela caxa, poria uno cativo introdur in la terra per quela torre una note x mila persohe, e la terra per questa via se perderia con gran effusion de sangue e gran vergogna de la illustrissima signoria de Veniexia, Pero suppliehemo, che queste tal caxe siano desfate, e chel sia piaza tuta, como antigamente e stata, e chel dubito, che nui habiamo, ne sia tolto de la mente, azo che quei poveri citadini, che hano fabricato quele case, non habiano danno, ehe per la camera de Cataro le i siano pagate, che desfazandosse tra coppi e piere de marmoro e balchonate, legname e ferramenta, che se trazera de le dite caxe, se vendera per modo che poco ne perdera la camera, e chel sia comandato ai conti nostri cum consilio rogatorum, soto pena ehe mai non se coneieda, chel se possi fabricar ai muri de la marina ala piaza, ni per citadini, ni per dacieri, ne per altra persona. Respondeatur. Quod volumus, quod eomes noster providere deb eat ad ruinationem illarum domorum sicut sibi conducere videbitur ad bonam securitatem et conservationem illius civitatis nostre, et quod nullus habeat hostitim neque modum intrandi et exeundi civitatem de nocte sine licentia comitis. Ad octavum. Suppliehemo, ehe eonziosia che in tuti luogi e terre de la nostra illustrissima signoria de Veniexia tuti i rectori, che vano per le soe terre, habiano i suo capellani, et a Cataro al principio solevano haver, al presente la chierexia de Cataro si e angarizata a servir, e per questo molte fiate ne vien de gran inconvenienti, per modo che ne occorre excomunicaeion e altre parole non ben dite, suppliehemo, che li reetori trovano uno capelan qual i piase chel serva, como se fa per tuti altri luogi, et che la chierexia sia libera; e per information dele signorie vostre le apresso el palazo del conte una capella, ala qual i preti sono obligati 3 messe ala setimana, resteria 4, per queste 4 se avera uno prete che servira ala signoria del conte per ducati 7 over octo al piu, e per questo modo la chiexia sera libera, e non sequira inconvenienti, che per lo passato sono seguiti. Respondeatur. Quod quia est consuetum in omnibus locis nostris, quod quotidie eelebratur rectoribus nostris, et ista non est gravedo, quia nichil facit sacerdoti celebrare plus in uno quam in alio loco, non videtur nobis aliquid innovare, sed servetur eonsuetudo. Ad honum. Suppliehemo per parte de queli vostri fedelissimi servitori, ehe eonzosia che da po che Cataro fo edificato, la chiexia catredal ' de Cataro scodeva perperi xxv de affiti de algune casete concesse e do nate per la eomunitade de Cataro al sagrestan de la giexia per miser Stefano Querini, el qual non vedeva volontiera quela chierexia, per certa caxon i tolse queste tal caxete e mosele in tanto contra ogni raxon e justieia, e lor non habiando modo de poderse prevaler, fina hora ano patito gran incomodo e senestro, adesso supplieano le signorie vostre, che le dite asete sia restituite ala chiexia, azo chel culto divino habia luogo. Respondeatur. Quod scribemus comiti nostro, quod se informet, qua de re dicte domus per nostros rectores accepte fuerunt et aliis alienate, et habita responsione, providebimus sicut justum et honestum nobis videbitur.

393 Ad decimum. Supplichemo la signoria vostra, che conzosia che uno Stefano eancellier schiavo habia tolto una caxa per forza de la chiexia e per miser Piero Darmer i sia stata afitata per 4 grossi a lano, che una abominacion a dir la giexia si haveva perperi 4 a lanno, adesso i perde, supplichemo le signorie vostre, che la caxa de la giexia ne sia restituita, e sel dito Stefano havesse spexo alguna cossa, sia stimata per li offieiali del comun, che la giexia pagera subitamente. Respondeatur. Quod non videtur nobis aliquid innovare, sed volumus, quod rector ministret jus et justiciam. Ad undecimum. Dechiarimo ale signorie vostre, che conzosia che nel castello de Gataro sia uno zentilhomo de Veniexia castellan mandado per la nostra illustrissima signoria, el qual si ha x over xn conpagni e piu e mancho, segondo par a miser lo conte, i qual stano senza prete e senza messa, anno molte fiate rechiesto de prete, e perehe la via si e alta non se trova persona che ne voia andar senza premio: pero supplichemo chel sia provisto de uno prete, che officia in castello, azo che quele aneme non perisca, e chel sia in libertade al castellan a tuor chi li parera, el qual prete habia perperi 5 al mese. Respondeatur. Quod non videtur nobis, aliquid innovare pro nunc. Ad xii. Supplichemo le signorie vostre, che conzosia che in Zuppa sia gran quantitade de molini, i qual molini rende mancho utilitade siando in tanta quantitade che non fevano quando erano tre solamente: pero supplichemo che siano tuti desfati, e che siano reduti in tre solamente, como erano per lo passato, pero che piu utilitade havera la camera de Cataro de questi tre che no anno al presente de tanta quantitade, e sera tolta la caxon appresso le altre cosse a quei traditori de Zuppa de rebellar. Respondeatur. Quoniam quanto maior quantitas molendinorum est in Zuppa, tanto maior comoditas est illis distrietualibus maeinandi, et quanto plus maeinatur, introitus nostri maiorem utilitatem senciunt, non videtur nobis aliquid innovare. Ad xiii. Supplichemo le signorie vostre, chel sia fato comandamento ai nostri rectori per la nostra illustrissima signoria de Veniexia, che le concession a nui facte per lo conseio de pregadi ne siano observate, e per nostri rectori mandate a secution. Respondeatur. Mandabimus sicut petunt comiti Catari, quod coneessiones per nos cum nostris eonsiliis faetas illi fidelissime comunitati observare et observari facere inviolabiliter debeant, nisi quicquam in eontrarium appareret. Ad xiin. Supplieo io Marin Contarini vescovo de Cataro in mia specialitade, che conzosia che per respeto dele zente del signor despoti, che sono vegnute in quele parte questi anni passati, ne sia stato fato danni infiniti al mio vescova si de brusar caxe, como de altri asai danni, i qual per non attediar le vostre signorie non narero, el siando el mio vescova povero io son crededor de la camera de Cataro de ducati cerca 200 zoe el mio vescova die haver de i denari eoncessi per la nostra illustrissima signoria a quela comunitade. Supplieo le signorie vostre chel sia scrito e comandato a quei rectori, che me siano^ dati questi tal denari, se non tuti in uno trato, almancho la mitadk adesso, e posa

394 questo anno che vien lavanzo, azo che io habia eaxon de poder viver e conzar quele eaxe bruxate e mantegnirme con quel poveri homeni, tuta quela fedelissima comunitade ne sara contenta, e averane gran piaxer, pero che lor sano quanto mo fadigato et adoperato a servixii de la nostra illustrissima signoria, e per ben de quela comunitade. Respondeatur. Quod scribemus comiti Catari, quod nos informare debeat de eonditione istius crediti, ac qua de causa et ratione habere debet, et habita dicta informatione, faciemus de rebus sue reverendissime paternitatis gratis et comodis. Volumus preterea, quod comes noster Catari nobis subito mittere debeat conputum omnium debitorum et creditorum. Et ille, qui tenuit praticam concordii inter vayvodam Stefanum et comitem nostrum Catari, videlicet Radosavus daciarius vaivode Stefani, ut senciat gratiam nostri dominii, habere debeat a camera nostra Catari singulo mense dueatos duos in vita sua ad beneplacitum nostri dominii. De parte 14, de non 0, non sinceri 3. Senato. Mar. vol. IV. c. 74. t-, u mlet. arhivu.

God. 1451. 27. srpnja, u MletciL

Odgovor na molbe dubrovakih poslanika. 1451. 27 srpnja. Quod spectabilibus oratoribus comunitutis Ragusii, qui venerunt ad nostram presentiam, et in justificationem rerum suarum propter bellum, quod habent cum illustri duee Stefano circa favores nostros et consilia, que petierunt etc. exposuerunt ea, que per ser. dominum ducem isti consilio relata sunt. Quod displicuerunt nobis ac displicent discordie sue ac bellum, quod viget inter comunitatem suam et ducem Stefanum, quum profecto inter omnes, precipueque inter amicos et benevolos nostros, sicut ipsi sunt, paeem et quietem semper videre vellemus. Circa partem fuste, quam comunitas sua tenuit armatam in mari et culfo nostro etc., dicimus, quod dux Stefanus, prout eis notum esse potest, per oratores suos ad nos missos plurimum questus est, quod permitteremus eum damnifieari in culfo nostro, nosque sicut explicari fecimus comunitati sue, processimus ad earn deliberationem, quod non tenerentur comuniter in mari fuste huiusmodi, quia non est visum nobis pro conservatione honoris et jurisdictionum nostrarum in culfo nostro quod violari deberet et priucipaliter, ut in eo aliquam partium non offenderetur, ita quod deliberatio predicta comunis fuit tarn sue comunitati quam duei Stefano, propter honorem et jurisdictionem nostram, ut diximus, eonservandam. Preterea eisdem oratoribus dicimus et declaramus, fuisse et esse nostre intentionis, quod eivitates, terre et loca nostra neutralia sint in hac eorum guerra, et quod sint comunia utrique parti, quum pro honore nostro alitor non faceremus. Et ita rectoribus nostris illarum partium scripsimus, et de novo scribere statuimus. Ut plenius mentem et intentionem nostram intelligant.

395 Quantum vero attinet ad factum consilii, quod prefata comunitas petit a nobis, dicimus, quod ex affectione quam sibi gerimus, vellemus semper sibi commemorare et consulere bonum et quietem suam, ideoqe svademus et hortamur eos ad pacem, cuius nomen suave est et semper laudabile fuit. De parte 110, de non 4, non sinceri 9. Secreta consilii rogatorum lib. XIX. c. 72., u mlet. arhivu.

God. 1451. 29. srpnja, u Mletcih.

Daje se odgovor na molbe skradinskog biskupa kao poslanika bana Petra. 1451. 29 iulii. Reverendo patri episcopo Scardone oratori magnifici bani Pirei, qui nuper venit ad nostram presentiam, petiitque favores nostros pro conservatione locorum suorum, seu quod ilia accipiamus in protectionem et in manibus nostris. Quod si etiam nobis facere non videtur, mutuemus ei in istis necessitatibus suis due. in m., quum ob hoc offert se dare nobis in pignus salinas suas, quas habet prope Spaletum etc. Responderi debeat cum illis utilibus et pertinentibus verbis, que collegio videbuntur, excusando nos si satisfacere non possumus precibus et requisitionibus dicti magnifici banni Pirci propter expensas et alia que nobis occurrunt in his partibus importantissima statui et rebus nostris. Quodque si videremus posse sue magnificentie complacere, id profecto ex affectione, quam sibi gerimus libenti animo faceremus. Et cum his et aliis bonis verbis expediri debeat. -|- 82 - 2 7. Quod reverendo patri domino episcopo Scardone, oratori magnifici banni Pirci, qui noviter se contulit ad presentiam nostri dominii et propter inquietationes temptatus contra eius statum petierit favores et subsidia nostra, ut terras et loca sua tueri et conservare possit, seu quod ilia accipiamus in protectionem nostram et in manibus nostris, ad que presidia aut protectionem si devenire nobis non videtur, in his tantis eius eminentibus periculis et necessitatibus velimus ei mutuare due. in mille, pro quibus offert nobis in pignus salinas suas, quas habet prope Spaletum etc. Respondeatur cum illis verbis et rationibus, que videbuntur collegio, si et favores nostros eidem non prebemus et eius statum sicut requirit, in protectionem accipere non deliberamus, justificando has deliberationes nostras et declarando ingentes occupationes, que pro rebus nostris quotidie nobis occurrunt. Sed ut eius magnificentia intelligat, quali affectione et caritate eum prosequimur et quam displicenter videremus aliquid adversi occurrere eius statui, ut possit illum defendere et conservare, contenti sumus, non obstantibus gravissimis expensis nobis incumbentibus eidem mutuare petitos ducatos ra m., dummodo pro cautione nostra habeamus in manibus nostris locum Sclise, quern conservabimus donee mutuate pecunie nobis restitute fuerint. Verum si facta omni possibili experientia idem orator noluerit aut non habuerit mandatum condescendendi ad hane requisitionem nostram, deinde sibi declaretur, quod contenti sumus ut supradiximus ei mutuare dictos ducatos m m. donee habeamus in manibus nostris salinas, que sunt prope locum nostrum Spaleti, quas conservabimus, dummodo, ut dictum est, pecunie mutuate, sicut est justum et conveniens, nobis restituentur. De parte 22.

396 Die dicto. Quod reverendo patri domino episcopo Seardone, oratori magnifici banni Pirci, qui nuper venit ad nostram presentiam, petiitque primo favores nostros pro conservatione locorum suorum, et quod ilia accipiamus in protectionem nostram; secundo quod si istud non videtur nobis facere, mutuemus sibi in istis necessitatibus suis due. in m., offerens ob hoe se dare velle nobis pro securitate nostra salinas, quas habet prope Spalatum, quousque nobis satisfactum erit. Et ultimo loco dixit nobis, quod si ei non satisfaciemus per aliquem modorum predictorum, coactus est tradere terras et loca sua in manibus magnifici domini Johannis vaivode, contra quern amplius se tueri non poterit: responderi debeat cum illis utilibus et pertinentibus verbis, que collegio videbuntur, justificando et honestando factum nostrum ac declarando opportunitates et expensas nobis in istis partibus oeeurrentes. Et demum concludatur sibi, quod licet neccessitates nostre multe sint, tamen ex singulari affectione nostra ad magnificum bannum Pircum, utque statum suum conservare possit, quern habemus carissimum, contenti erimus mutuare sibi dictos in m. due. dante eo nobis in manibus locum suum Sclisse, quern sic conservabimus, et quando nobis restituet dictas pecunias, nos sibi prefatum locum Sclisse consignari faciemus. De parte 11. Secreta consilii rogatorum XIX. c. 73, u mlet. arhivu.

God. 1451. 30. srpnja, u Mletcili.

Nov odgovor poslanikom dubrovakim. 1451. 30 iulii. Quod speetabilibus oratoribus comunitatis Ragusii, qui post responsum pridie eis factum, iuxta deliberationem istius consilii specialiter non parvam fecerunt instantiam, quod attent quod semper fuerunt, sunt et esse disponunt boni servitores nostri dominii, dignaremur in istis eorum gravibus periculis comunitatem statumque suum suscipere commendatum, ita quod saltern pro possendo se salvare et pro deffensione sua tantum durante hac guerra tenere possint armatas in mari aliquas fustas aut galeotas, pro quanto eomprehendunt termini sui status, et non pro offendendo alibi quenquam etc., sieut per ser. dominum ducem isti consilio relatum est, respondeatur: Quod sicut nudius tertius diximus speetabilitatibus suis, ita nunc etiam replicamus, nos revera ex quadam antiquissima inclinatione nostra valde affecti sumus comunitati sue, et si devenimus ad illam provisionem, quam notam fecimus comunitati sue, quod non tenerentur in mari et culfo nostro fuste alique annate, id solum processit, quia nobis non est visum pro conservatione honoris et jurisdietionum nostrarum in culfo, quod dux Stefanus, nee comunitas Ragusii armarent; ad quam rem etiam principaliter dirreximus mentem nostram, ut neutra partium in mari etjurisdietionibus nostris offenderetur, sicut credimus honestum videri debere sue comunitati, fuitque deliberatio ista generalis et comunis pro utraque parte, sicut bene intelligi poterunt. Verum considerata eorum instantia dieimus, quod si pro defensione sua tantum, non autem pro offendendo quenquam, volunt habere et tenere in mari aliquam fustam, contenti sumus, quod istud faciant, cum hoe

397 tamen, quod ulio modo excedat terminos suos. Se quod earn solummodo teneant durante presenti guerra pro conservatione sui status et non pro offendendo quenquam. De parte 20. Quum facto pridie responso spectabilibus oratoribus comunitatis Ragusii iuxta deliberationem factam per istud consilium, ipsi primo multum fecerunt instantiam, rogantes nos, quod consentire nollemus, ut terre et loca nostra neutralia in hoc eorum bello stare deberent, cum ipsi Ragusei sint christicole ac boni et antiqui servitores nostri dominu, dux vero Stephanus patarinus sit ac dominus tirannus, non affectus nee amicus noster, ideo nobis libeat providere et mandare, quod terre et loca nostra sint eis favorabilia et non prefato duci Stephano. Fecerunt quoque prefati oratores apud nos non mediocrem instantiam possendi armare et tenere in mari fustas suas pro defendendo se et offendendo ducem Stephanum, pro conservatione status et rerum suarum etc. Vadit pars, quod prefatis oratoribus debeat responderi, primoque ad partem terrarum nostrarum, que stare nee esse debeant neutralia, quod profecto ex affectione nostra ad comunitatem suam et ad omnia comoda sui status vellemus semper sibi in cunctis possibilibus eomplacere, sed ut bene sciunt, sumus in pace et bona amicitia cum duce Stephano, qui etiam statui et terris nostris vieinus est, neque videmus salva fide et honore nostro in hoc posse eomplacere comunitati sue, quum, ut bene scit, etiam infidelibus fides et promissiones servande sunt. Circa factum armandi et habendi in mari fustas eorum pro deffendendo se et offendendo, dicimus, quod sicut pridie eis declaravimus, deli berate nostra generalis et eomunis fuit, videlicet quod nee dux Stepha nus nee comunitas sua armarent, seu per mare se offenderent, quum non est visum nobis pro honore nostro et conservatione jurisditionum nostra rum in culfo istud consentire; et in hoc proposito nunc etiam perseveramus. Quum si aliter ageremus, non est dubium, quod si comunitas sua armaret, dux Stephanus etiam armaret et per hunc modum in culfo nostro multa ineonveoientia sequerentur, que nos intenimus evitare. Cumque diseordie iste, precipue ex amore nostro ad comunitatem suam nobis moleste fuerint, atque sint, loquemur cum eis, sicut cum nobis ipsis faceremus, dicimus remedium harum rerum videri nobis, sicut etiam pridie eis diximus, habendi pacem. Et si ob hoc videretur eis, quod quicque facere haberemus, id libenter semper agemus, et non minus studiose quam pro nobis ipsis ac pro statu nostro proprio faceremus. De parte 67, de non 27, non sinceri 12. Sec. cons. rog. XIX. 73., u mlet. arhivu.

God. 1451. 3. kolovoza, u Mletcili.

Ban moli dozvolu za nabavu oruja. 1451. 3 augusti. Quod revereno patri domino episeopo Scardone, ora tori magnifici domini banni Pirchi, qui facta ei responsione eapta in hoc consilio per serenissimum dominum ducem instanter exoravit dominium nostrum, ut saltern ipsi banno conceamus, quod habere possit occurreute ei bello, de ballistariis et armis locorum nostrorum, et recommitit nostro dominio statum domini sui. Respondeatur:

398 Quod re vera sumus ipsi magnifico domino banno plurimum affecti et, ut ab experientia intelligat bonam mentem et intentionem nostram contentainur, quod oceurrente, quod ei inferratur bellum, sua magnificentia possit pro defensione locorum suorum solidare et habere de ballistariis ac arma et alia necessaria emere et extrahere de terris et locis nostris Dalmatie. Et propterea oceurrente ei novitate nobis dare poterit noticiam, quam reputantes eius magnificentie bonum amicum et benevolum nostrum semper nos repperiet ad ea, que pro comodo suo convenienter facere poterimus, bene dispositos. De parte 100, de non 3, non sinceri 1. Sec. cons. rog. XIX. 74., u mlet. arhivu.

God. 1451. 23. kolovoza, u Mletcik

Poslanici vojvode Stjepana tue Dubrovane, sto dre oruane brodove na moru. 1451. 23 augusti. Quod . . oratoribus illustris ducis Stefani, qui ul timate venerunt ad nostram presentiam, gravantes se de galea et fustis armatis per Raguseos contra ea, que alias diximus et promisimus domino suo, quodque Ragusei cum dictis galea et fustis in mare offenderunt et offendere non cessant dictum ducem Stefanum et suos, petuntque cum redire cupiant ad dominum suum, quod nobis libeat eis de securo passaio providere, respondeatur: Quod sicut continue diximus, ita nunc etiam reiteramus, non esse nostre intentionis, quod Ragusei arment, nee aliquo modo in mari et culfo nostro offendant ipsum ducem Et in hoc firmo proposito et deliberatione nostra perseveramus. Et id ipsum etiam oratoribus comunitatis Ragusii, qui ultimate fuerunt ad nostram presentiam, apertissime declaravimus, quod non intendebamus neque intendimus, quod jurisdietiones nostre in mari et culfo nostro infringi debeant. Ab ipsa autem comunitate nondum aliquod responsum accepimus, nee etiam aliter scimus aut intelligimus, quomodo res ille procedant. Sed nos certificamus eos, et ita nostra parte volumus, quod largo modo referant illustri domino duci Stefano, nostre intentionis esse, quod Ragusei nullo modo teneant armatas in mari galeam aut fustas ullas, quodque nullatenus offendant prefatum ducem ac subditos suos per mare. Et quamprimum certificati erimus, quod perseverare velint in proposito suo tenendi galeas et fustas suas in mari, et ofifendendi ut supra, mittemus ad eos oratorem nostrum ad declarandum eis per expressum, quod nisi quam primum disarment et cessent ab omni novitate per mare inferenda, nos providebimus contra eos per ilia remedia, que noverimus expedire. Circa passagium autem quod petunt, dicimus, quod volentes provi dere eis de digno tutissimoque passagio, contenti sumus et placet nobis, quod vadant cum quatuor galeis nostris, que de presenti recessure sunt pro eundo ad partes levantis, committemusque capitaneo earum, quod ad buceam Catari deponere debeat in terra oratores predictos. Verum ex nunc captum sit, quod mandetur rectoribus nostris Jadre et Sibenici, quod cum omni solicitudine parari et aptari faciant galeas

399 nostras deinde, ita quod quamprimum eis aliud mandaverimus, eas armari faciant cum pecuniis bine ad eos mittendis. De parte 86, de non 6, non sinceri 6. Quod . . oratoribus illustris Ducis Stefani, qui ultimate venerunt ad nostram presentiam gravantes se de galea et fustis armatis per Raguseos, contra ea que alias diximus et promisimus domino suo etc respondeatur. Quod sicut continue diximus, ita nunc etiam reiteramus non esse nostre intentionis, quod Ragusei arment, nee aliquo pacto in mari et culfo nostro offendant ipsum ducem, et converso, in qua quidem deliberatione perseverantes ac providere intendentes, quod hec nostra intentio locum habeat, advisamus eos, quod mittere disponimus de presenti unum oratorem nostrum ad comunitatem Ragusii ad deelarandum sibi per expressum, quod cum effeetu disarmari faciant galeam et fustas omnes quas habent, quum intendimus, quod in culfo et mari nostro non offendant nee faciant novitatem; quod si fecerint, bene quidem, si vero istud facere recusaverint, ex nunc declaramus eis, quod nos circa hoc providebimus, quia non intendimus modo aliquo supportare, quod in mari faciant aliquam novitatem. Preterea est nostre intentionis, quod ipsi Ragusei restituant duci Stefano seu suis omnia hucusque ablata in mari, quum volumus et dis ponimus mare utrique parti tutum esse, et nullo modo violari debere. Circa passagium autem quod petunt, dicimus, quod volentes eis pro videre de digno tutissimoque passagio, contenti sumus et placet nobis, quod vadant cum quatuor galeis nostris, que de presenti recessure sunt pro eundo ad partes levantis, committentesque capitaneo earum, quod ad buccam Catari deponere debeat in terra oratores predictos, quos etiam advisamus, quod cum ipsis galeis mittere deliberavimus prefatum ora torem nostrum ad Raguseos. Verum ex nunc captum sit, quod de presenti eligatur per scruptinium in isto consilio unus orator noster ad comunitatem Ragusii, qui respondeat statim, si erit presem in isto consilio, si vero non esset presens, eras ad tercias; ducat secum famulos sex, unum notarium cum uno famulo. Et si refutaret, collegium habeat libertatem pro non occupando istud consilium de novo eligere ipsum oratorem, qui vadat cum ilia commissione, que videbitur isti consilio. De parte 30. Seer. eons. rog. XIX. c. 79., u mlet. arhivu.

Go. 1451. 6. rujna, u Mletcih.

Zapovieda se knezu budvanskomu, da povrati vojvodi Stjepanu Crnoeviu zaplienjeno mu sukno. MccccLi. die sexto septembris. Cum comes noster Catari scribat, vayvodam Stefanum Cernoevieh congregasse pedites mille pro dando guastum loco nostro Budue oecasione pannorum sex aceeptorum per dietum potestatem Budue dicto vayvode Stefano, et faciat pro nostro dominio vivere in pace cum dicto vayvoda Stefano, ac dare executionem concordio cum eo noviter facto; vadit pars, quod scribatur et mandetur auctoritate huius consilii potesfati Budue, quod receptis presentibus restituere debeat

400

dicto vaivode Stefano suos sex pannos quarantines factos Ragusii vel valorem sub pena ducatorum ducentorum auri in bonis suis exigenda per advocatores comunis sine ullo consilio. Et de hae deliberatione nostra detur notieia comiti Catari, et sibi mandetur, quod cum pertinentibus verbis scribere debeat vaivode Stefano, quod dominium nostrum pro affectione, quam habet erga ipsum vaivodam Stefanum, iussit potestati Budue, quod sex pani sui sibi restituantur; et quoniam expresse inhibuimus, quod panni Ragusei per terras et loca nostra conducantur ad aliquas partes, velit de eetero abstinere de faciendo conducere per terras et loca nostra pannos Raguseos, quando nostri rectores aliter facere non possent quam obedire nostris legibus et mandatis. De parte 104, de non 0, non sinceri 0. Senato Mar. reg. IV. c. 85., u mlet. arhivu.

Go. 1451. 13. rujna, u Mletcih.

Glede panjaka u Babu. McccLi. Die xiii. septembris. Quamquam ex auctoritate attributa eollegio a nostro consilio rogatorum, auditis oratoribus Arbensibus, et plenarie intellectis et examinatis capitulis et peticionibus suis, captum et deliberatum fuerit in diversis temporibus, puod omnia pascua Arbi dividerentur in tres equales partes, dan do cuilibet parti de macro et pingui, de quibus due partes darentur nobilibus, et una popularibus cum eonditionibus contentis in partibus superinde captis, tameh queritur varus artibus et modis, quod dicta deliberatio justa et honestissima interumpatur, quod si fieret sequeretur maximum scandalum, confusio, et ex pense inter illos fideles nostros; quibus ineonvenientiis omnino est oeeurrendum opportunis remediis: vadit pars, quod auctoritate hums consilii mandetur comiti nostro Arbi, quod sub pena ducatorum in c. auri in propriis bonis suis exigenda per advoeatores comunis, teneatur et debeat servare et exequi formam et continentiam deliberationum dicti nostri collegii prout jacent ad literam, contra quas nihil facere, terminare vel innovare possit sub eadem pena, et si quid per eum factum vel innovatum esset aut fieret vel innovaretur, nullius sit vigoris et valoris, ut deliberationes facte auctoritate huius consilii firme sint et serventur. Et ex nunc captum sit et firmiter ordinatum, quod pro pace et quiete dictorum nostrorum fidelium, quod de parte dictorum pascuorum, data nobilibus et popularibus per viam gratie vel aliter, nichil alicui aliqualiter dari vel concedi possit, neque comes Arbi possit respondere ad aliquam supplicationem nisi prius citari fecerit partem, in cuius preiudicium peterentur dicta pascua, et fecerit, quod dicta pars posuerit in scriptis oppositiones suas, quas mittere teneatur ominio sub pena suprascripta, ne fiat gratia uni, pro faciendo iniusticiam alteri. Et liceat omnibus nobilibus et popularibus, sicut captum et delibera tum est auctoritate huius consilii, et animalia emere et pecudes pro parte sua pascuorum in quibuscumque locis et insulis et a quibuscumque personis et quando voluerint, servata semper continent!a et tenore suprascriptarum deliberationum factarum auctoritate huius consilii.

401 Et scribatur comiti Arbi et successoribus suis, quod hanc partem sub penis suprascriptis observare debeat. De parte 82, de non 0, non sinceri 0. Facta fuit litera die suprascripta et repplicata, Senato. Mar. vol. IV. c. 86. t., u mlet. arhivu.

God. 1451. 10. listopada, n Mleteih.

Zahvaljuje se poslanikom kneza celjskoga na viesti dojavljene o banu, koj radi proti republiki. 1451. 10 oetobris. Ambaseiatoribus comitis Cilie, qui pro parte sui domini esposuerunt nobis ea que ad eorum noticiam pervenerunt de his, que pratieata et traetata sunt per banum et alios dominos Hungarie, et similiter per potentias Alemanie de inferreodo novitatem contra statum nostrum" respondeatur regraziando quamplurimum. Seer. cons. rog. lib. XIX. c. 86., u mlet. arkivu:

Go. 1451. 20. listopada, u Mletcih.

Novac, sto je uivao jedan, dozvoljava se rodjakom njegovim ali za ivota. Franciscus Foscari dux Venetiarum etc. Johatmi Nani comiti et capitaneo Sibeniei. In consilio minori de XL et in maiori die 17 currentis captum fuit, quod fratres Johannes et Tomas Tavilich q. dementis, item Nieolaus q. Florii, et Jacobus frater q. Clementis habeant libras 400 de parvulis annuatim, quibus gaudebat Johannes Tavilich pater ipsorum Cle mentis, Florii et Jacobi, cum hae conditione, quod si aliquis ipsorum decesserit, pars ipsius defuneti devenire debeat in nostrum commune." Data in nostro ducali palatio die xx oetobris, indictione xv., MODLI. Diplom. sibenic. in bibliot. palat. Viennensi, cod. suppl. 541 p. 113.

God. 1451. 29. listopada, u Mletcih.

Njeka tajna tiua se Dubrovnika. 1451. 29 oetobris. Quod considerata maxima importantia istius materie Raguseorum, de qua nunc facta es relatio isti consilio, non possit de ea extra portam istius eonsilii aliquid per quemquara loqui, diei aut alia fieri mentio per ullum actum vel aliam demonstracionem aut judi cium, sub pena contenta in parte capta in consilio nostro x vel averis et personarum." 115 0 0. { Seer. cons. rog. lib. XIX. 88., u mlet. arkivu.

God. 1451. 2. studenoga, u Mletcih.

Odgovara se Dubrovcanom radi njekih koda na moru. MccccLi. die ii novembris, indictione xv. Quod respondeatur ad litteras eomunitatis Ragusii in hac forma: Delate nobis fuerunt littere speetabilitatum vestrarum scripte secunda die oetobris prope deeursi, quibus spoM. xxi. 26

402

partieulariter intellectis et auditis his, que circumspectus cancellarius vester nobis prudenter exposuit, dicimus, quemadmodum ipsi cancellario vestro verbo deelaravimus, quod informati aliquibus litteris rectorum nostrorum de querellis nostrorum subditorum, damna et novitates ipsis nostris subditis inferri per navigia vestra armata ac per officiales vestros, quamquam nobis persuaderemus, predicta omnia preter mandata et mentem vestrarum spectabiiitatum proeessisse et procedere; tamen ne subditos nostros in eorum querellis deseruisse videremur, iussimus fustam illam armari debere ad hortamen nostrorum subditorum, non autem ad damna vel violentias vobis aut insularibus vestris inferendas; et licet a comite nostro Catari fuerimus informati de rebus irtromissis per dictam fstam de ^vestro navigio ab Arta redeunte, et id quidem cum iure et sine alieuiusiniuria factum esse, tamen ut vestris requisitionibus et precibus satisfaeiamus, uti soliti sumus, scribimus per alligatas comiti i nostro Ga tari, ut res omnes ablatas in integrum restituat; circa ea autem, que vobis relata sunt, comitem nostrum Catari dixisse, vos per medium aliquorum contra subditos nostros temptasse, neque credere volumus, neque possumus. Hortamur ppstremo et suademus, ut subditos nostros ita tractari faciatis et dannificatos restitui, quod suis querellis amplius non molestemur. De parte 138, de non 3, non sinceri 5. Facta fuit littera die suprascripto. Senato. Mar. IV. c. 93., u Met. arhivu.

God. 1451. 2.. studenoga, u Mletcih.

Radi se, ima li se udariti na Dubrovnik po kopnu i po moru. 1451- die 2 novembris. Quod spectabilibus oratoribus illustris domini ducis Stephani, qui venerunt ad nostram presentiam in materia Raguseorum, secrete explicaverunt ea, que per serenissimum dominum ducem isti consilio relata sunt, respondeatur: Quod audivimus et bene intelleximus expositionem nobis faetam per ipsos spect. oratores parte illustris domini sui, quem reputamus intimum amicum et carissimum fratrem nostri dominii. Et quidem considerata hac nostra singulari benevolentia et amore erga excellentiam suam, nobis displicuit vebementer intelligere insolentiam et inhonestatem Raguseorum, propter ilia, que cohtra personam illustrissimi domini sui innovare moliti sunt. Et circa partem, per quam proposuerunt nobis factum Ragusii, dici mus, quod semper gratissime audimus omnes propositiones domini sui, quas procedere cognoscimus a multa sua benevolentia erga nos; condiderataque et diligenter examinata inter nos ista materia, dicimus, quod prout ipsi spect. oratores optime intelligunt, eonditiones temporis sunt ille, que disponunt ea, que fieri babent; sicut autem videtur, sumus amodo in crudelitate hiemis, riec bene intelligimus, qualiter tarn per terram quam per mare pro nunc procei posset ad bonam et votivam executionem istius facti, qud: pro nostro iudicio summe importat. Et super omnia sicuti etiam ipsi spect. oratores nobis dixerunt, requirit, ut secretissimum teneatur, ita quod nullo modo ad Raguseorum seu etiam liorum noti-

403 ciam pervenire possit, quum si aliter esset, in totum riieret et perilitaret ista materia, quam ipsi Ragusei aliud partitum eaperent, quod ipsi illustrissimo domino duci et nobis postea molestissimum esset. Concludentes itaque dieimus, quod hortamur et ferme rogamus excellentiam domini sui ad differendum ei causis et respectibus antedictis, tantum quod aptitudo temporis consentiat, quod per mare et per terram fieri possint ea, que fienda sunt, quum tunc in his,- que per nos fieri pterunt, reperiemnr: prometi ad faciendum de rebus exeellentie sue gratis. Capta autem pre?senti parte, deveniri debeat ad istud consilium pro dando modum notificandi serenissimo regi Aragonium istam materiam in ea honestiori et per^ tinentiori forma, que videbitur isti consilio, utque idem rex habeat ma teriam non se impediendi in hoc facto Raguseorum. De parte 22. Die dicto. Quod spectabilibus oratoribus domini dueis Stephani, qui venerunt ad nostram presentiam et in materia Jtaguseorum explicarunt, que per serenissimum dominum ducem isti consilio relata sunt, respondeatur: Quod intelleximus, quantum ipsi speetabiles oratores nobis prudenter exposuerunt, displicuitque nobis .profecto plurimum audire insolentiam Raguseorum propter ilia specialiter, que tarn inhoneste contra personam illustrissimi domini sui innovaverunt, que reputamus et habemus ac con tinue reputare et habere intendimus in optimum fratrem et amicum nostrum earissimum; Et circa propositionem et commemorationem suain in hoc fato Ragusii dieimus, quod vlentes in his, que per nos hoireste fieri pssint, adherere dispositioni illustrissimi domini sui, Qontenti sumu attendere ad rem istam. Estque verum, quod nos eorisideramus conditio n s hiemis, que noh sunt absque aliqua difficultate ad faciendum tarn per terram quam per aquam id, quod est desiderii prefati illustrissimi domini et etiam mentis nstre. Ideoque libenter intelligems ab ipsis ora^ toribs intentionem domini sui circa res predictas magis in partiulari, ut per eonsequens inter eum et nos melius deliberari et fieri possit, quantum utilius iudicabitur. Bene autem eommemoramus spectabilitatibus suis, sicuti et ipsi nobis dixeruntj quod materia ista propter summam eius importantiam secretissima teneatur, quum si aliter ageretur, .posset esse causa producendi maximum inconveniens, et faciendi, quod Ragusei aliud sihistrum partitum eaperent, contrarium intentioni illustrissimi domini sui et nostre. De parte 22, de rion 54, non sinceri 24: '! . . ' Secreta consiUi rogatorumXIX. 90., u Met. arhivu.

.God. ,1451/8. studenoga u Mletcik

Odgovor poslanikom vojvode Stjepana u postu Dubrovnika. 1451. die vin novemBris. ^uod spectabilibus oratoribus illustris domini ducis Stephani, qui venerunt ad nostram presentiam et in materia Rar guseorum explicaveruht ea, que per erenisimum dominum ducem isti consilio relata sunt, respbndeatur: r -;'-'Quod intelleximus, quantum ipsi speetabiles oratres nobis prudenter exposuerunt, displicuitque nobis plurimum audire insolentiam Raguseorum propter ilia specialiter, que tarn inhoneste contra personam illustris

404

domini sui innovaverant, quem reputamus et habemus, ae continue reputare et habere intendimus in optimum fratrem et amicum nostrum carissimum; et circa propositionem et commemorationem suam in facto Ragusii, dicimus, quod attenta benevolentia et amore nostro ad dominum suum, libenter vellemus in his, que fieri honeste possent, semper facere de rebus aeeeptis et gratis excellentie sue. Sed est verum, quod consideramus hiemem et conditiones presentis temporis, que non sunt absque difficultate; ideoque libenter de novo intelligemus intencionem domini sui circa res predictas magis in particulari, ut per consequens melius deliberari possit, quid sequendum sit. De parte 76, 82; de non 57, 57; non sinceri 25, 18. Secreta eonsilii rogatorum XIX. 90., u mlet. arhivu.

God. 1451. 27. studenoga, u Mletcik

Obavieuje se papa o stvarih dubrovakih. 1451. 27 novembris. Ser Tridano Griti oratori nostro ad summum pontificem. Presentatum nobis fuit his diebus quoddam breve apostolicum, cuius copiam vobis mittimus presentibus inclusam, et volumus et vobis mandamus, ut ad conspectum summi pontificis esse debeatis, et beatitudini sue dicere, quod dictum santitatis sue breve solita cum reverentia nostra accepimus. Et preterea diebus preteritis Ragusienses nobis presentari feeerunt quoddam apostolicum etiam suum monitorium, quo universos Christi fideles requirebat, ut assisterent dictis Ragusiensibus, et duche Stefano bellum ipsis Raguseis inferrentem nullum prestarent aliquo modo favorem. Quodque eius beatitudini certissima sit, quod pro reve rentia nostra ad beatitudinem suam et devotionem ad religionem christianam semper parati sumus facere omnia nobis possibilia. Sed deliberamus rem sue santitati deelarare, eique denotamus, quod a principio huius sui belli utraque pars ad nos suos oratores de^tinavit, implorans favores nostros. Nos vero, consideratis reram nostrarum et temporum conditionibus et gravibus expensis, in quibus sumus involuti, ac quod cum ambabus partibus sumus in bona pace et amicieia, et cum qualibet parte vicini sumus, et potissime, quod dux Stefanus per longum vie spacium confinat et circuit territorium nostrum Dalmatie et Albanie, declaravimus cuilibet earum, quod intendebamus cum eis bonam amiciciam, pacem et vicinaneiam conservare, et in ipso earum bello nos habere neutrales. Et subiunximus, quod jurisdietio huius culphi nostra erat, et eliberabamus, quod secure unusquisque per eum navigare posset, et propterea neuter ipsorum armare deberet. Et subiunximus ipsis Raguseis, quod optantes comodum et tranquilitatem eorum, nos offerebamus tanquam boni sui amici nos interponere pro bona pace inter eos et dictum ducham Stefanum tractanda et procuranda, quibus visum non fuit earn oblationem nostram acceptare. Et tamen non obstantibus his, que dixeramus, afmarunt nonnullas galeas, et nos ex affectione nostra erga ipsos pertransivimus cum oculis clausis, et aliud eis non diximus. Hec deelarare voluinms, ut eius beatitudo intelligat honestatem nostram, et non dubitamus, quod pro eius summa prudentia et rectitudine judieabit, quod

405 non fuisset nee esset conveniens consideratis maxime rebus nostris Italie, quod nos assumere debuissemus bellum contra dictum ducham Stefanum, et statum nostrum illarum partium exponere periculo, nam potens dominus est, et potuisset convertere bellum, quod infert Raguseis, contra loca nostra predicta seeum confinantia. Preterea scribi possit illustri domino Johanni vaivode, qui scripsit in favorem dictorum Raguseorum, in ilia forma, que collegio videatur. lnsuper responderi possit summo pontifici pro facto represalie Anconitanorum, honestando nostrum dominium in ilia forma, que domino videatur. De parte 91, de non 0, non sinceri 5. Seer. cons. rog. XIX. 98., u mlet. arhivu.

God. 1451. 27. studena, u Mletcih.

Odgovara se na tube dubrovake obine proti mlet. mornarom' napadajuim u njihovu oblast. MccccLi. die xxvu. novembris. Quod ad literas comunitatis Ragusii respondeatur in hac forma. Delate nobis fuerunt litere speetabilitatum vestrarum scripte secunda die oetobris prope decursi, quibus particulariter intellectis, et auditis his, que circumspectus . . . cancellarius vester nobis prudenter exposuit, dicimus, quemadmodum ipsi cancellario vestro verbo declaravimus, quod informati aliquibus Uteris rectorum nostrorum ac querellis subditorum nostrorum, damna et novitates ipsis nostris subditis inferri per navigia vestra armata et per officiales vestros, quamquam nobis persuaderemus predicta omnia preter mandata et mentem vestrarum speetabilitatum proeessisse et procedere, tamen ne subditos nostros in eorum querellis deseruisse videremur, jussimus fustam illam nostram Catari armari debere, ut obstaret, ne subditis nostris damna inferrentur, non autem aliquo alio respectu, et informati de rebus intromissis per dietam fustam de navigio vestro ex Arta redeunte, seribimus per alligatas comiti nostro Catari, quod res omnes, que contra leges et ordines nostros conducte non essent, in integrum restituat, et restitui faciat. Hortamur postremo et suademus, ut subditos nostros ita tractari faciatis, et damnificatos restitui velut sunt Curzolani et alii, quod eorum querellis amplius non molestemur. Et ex nunc captum sit, quod mandetur auctoritate consilii comiti nostro Catari, quod restituat, et restitui faciat nuncio comunitatis Ragusii res omnes intromissas de navigio eorum redeunte ex Arta, quas inveniet et cognoscet contra leges et ordines nostros non fmsse conductas. Et cum Uteris suprascriptis subito expediatur cancellarius comunitatis Ragusii, quod subito revertatur Ragusium. De parte 14. Ser Leonardus Contareno consiliarius. Vult, quod cancellario dicte comunitatis dicatur et declaretur verbo effectus et continentia supraseriptarum literarum, et subito licentietur dictus cancellarius, quod revertatur ad dominos suos cum suprascripta responsione, et nichil respondeatur per literas. Et scribatur comiti Catari, quod restituat res omnes, que con ducte non essent contra ordines nostros. De parte 18, de non 1, non sinceri 2. Senato Mar. vol. IV. c. 95., u mlet. arhivu.

( 4P 6 Gro. 1451. 3. prosinca, u Mletcih.

Odgovara se na molbe podnesene od obine kotorske po svom poslaniku ,.v Nikoli Bolici. MCcccLi. die tercio decembris in eollegio per libertatem eonsilii rogatorum. Quod ad infrascripta capitula porreeta per prudentem virum Nicolaum de Boliza, oratorem fidelis: comunitatis nostre Catari respondeatur in hae forma. Et primo ad primum et secundum tangentia factum Stefaniee et Eadossavi doanarii sui huius tenoris: Serenissime prineeps, senatusque gloriose. I fedelissimi servidori dela serenita vostra zentUhomeni de Gataro con tuta la universita supplicano humel et devotamente ali piectf dela vostra glorioxa signoria se degni condescender d acceptar vaivotta Stefano Zernoevich in la gratia vostra con le condicion e capitoli mandati ala excelsa signoria vostra per miser lo conte de Cataro inclusi dentro la letera soa. E per la commision et copia de quelli siano celebrati a bocha over in scritura davanti li piedi de la illustrissima signoria per voi Nicolo de Boliza ambassador nostro, percbe acceptandolo, respeto che le potentissimo et confina tute le soe terre in quelle parte e luogi, pora conservar el paexe e luogi de la vostra serenita. Etiam che li vostri fedelissimi servidori possano haver la soa Gopa, i qual hano patido grandissimi danni e senestri e patimo al presente, perdendo le nostre intrade, avegna che sempre semo desposti patir noi et li nostri fiuoli per honor et bon stado dela illustrissima signoria vostra, ala prefata excelsa serenita reeomandemo la conservacion de suo fedelissimi, sempre con honor e bon stado de la gloriosa signoria vostra. : - - ' Item supplicano quella fedelissima universita, se degni azonzer a a doslavo duaniero e secretario de prenominato vaivoda Stefano dueati uno al me"xe de provision apresso i do ducati a lui dati per vostra serenita per privilegio, el qual Eadoslavo, chome sa miser Zan Leon fo nostro conte, asay e stato. propicio alo servicio dela serenita vostra, per mezanita del qual e sta praticha sempre la materia, la qual adicion de uno ducato sera molto proficuo a bon stado de la inclita signoria vostra, et noi fedelissimi servidori, supplicamo, questo al dito Eadoslao vostra inclita signoria se degni' coneieder de gratia special. . Respondeatur. Quod fiat ut petitur. Ad tereium. Item ali piedi de la serenita vostra i vostri fedelissimi servidori supplicano, che-se degni confer mar el privilegio fato in tempo de miser Jacomo Morexini fo nostro conte fato per conseglio de pregadi, che le spexe bccorrente, et oceorrer poria per honor et bon stato de la serenita vostra, che siano spexe etpagate de-la vostra camera, come in quelo privilegio se contien. E per la presente cason ultra consueta demi spexa zircha ducati xv per la barcha armada siano pagadi de la vostra camera^ azio che li vostri servidori pie la soa poverta non siano agravati, pereke tuti li introiti, sal, dazi ano donato e ricomandato ala serenita vostra niente reservato, quanto se poria far un soldo de spexa. ... Respondeatur. Quod scribemus comiti nostro Catari, quod si ipse orator aliquid expendit ultra ducatos triginta, quos oretenus habuisse dicit pro hoc suo adventu ad presentiam nostram, et in reditu domum

407

tarn in barcha quam in quacumque alia re neeessaria, id etiam de pluri solvat ipse comes nostef de denariis camere nostre pro hae vie tantum. Ad quartum Item supplichano ali piedi dela serenita vostra quella fedelissima universita, che vegnando Gupa ala obedientia vstr, chel conte de Cataro dieba vender et instituir per modo a lui parera jllsto, chel dele nostre intrade per queli de Gupa siamo pagadi di tempi passadi, perche sono grassi richi de la sangue di noi fedelissimi servidori dela serenita vostra. Respondeatur, quod sicut alias oratoribus predicte comunitatis diximus, si hoe, quod petunt, presentialiter concederemus et hoc divulgretur, posset esse causa reddendi difficiliores illos de Zupa ad veniendum ad obedientiam nostram, sed cum venerint, faciemus de rebus, quod ipsi : fideles nostri merito poterunt contentari. Ad quintum. Item supplichano ala serenita vostra i diti fedelisgimi servidori, che vinti pani zercha de ducati 12 lun tolti per podesta de Budua, Stefaniza e altri di Zenta, li quali furono pagati sto piezaria nostra al prefato Stefaniza, el qual se justificava haver fato trieva con miser Zoan Lion, come la soa magnificeneia sa, che quelli de la signoria siano liberi nel paexe de signor despoti, e versa vice di signor siano liberi in luogi de la serenita vostra, in fin tanto che ad algun altro proveder vegna la serenita vostra con signor despoti, humelmente supplichemo, che per lo dito podesta de Budua fosse restituidi li dicti panni, over tanto priexio, azioche nui senza colpa e pecado non portamo pena, li vostri fedelissimi servidori se recommandano ali piedi de la glorioxa signoria vostra. Respondeatur, quod scribemus rectori Budue, sicut petunt. Ad sextum. Item supplicha vostri fedelissimi servidori, zentilhomeni, con tuta la universita, che chonzosia cossa che la sanctitade de nostro signor papa habia concesso el iubileo in Cataro a Schandarbego per soa sovencion de volunta e consentimento dela serenita vostra, et e sta extracto del predicto iubileo ducati 1500 vel circha, supplica li vostri fede lissimi servidori con tuta la universita, che la serenita vostra e egna de scriver ala sanctitade de nostro signor papa, che la terza parte de diti danari sia retegnudi a Cataro per la subvention de la giexia chatedral, la qual va a ruina, azo che si possa conzar et adorhar, la quale mal e in punto. Respondeatur, quod fiat ut petitur. De parte 15, de non 0, non sin:ceri 2. Senato Mar. vol. IV. c. 95. t., u mlet. arMvu.

God. 1451. 3, prosinca, u Mletcih.

Popunjuju se i izpravljaju povlastice podieljene Stjepanu Crmeviu. MccGCLi. die tercio decembris in collegio per libertatem consilii rogatorum. Quod iuxta peticiones magnifiei Stefani Zernoevichi et instantias fidelissime comunitatis nstre Catari rificiatur privilegium infrascriptum in forma ista videlicet: Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. Universis et singuliSj ad quos presentes ad venerint, tenore presentium notum esse volu-

408

mus, quod cum mensibus superiribus ad devotionem nostram redire cupientem magnifieum Stefanum Cernoevieh vaivodam, eius supplicationibus et intercessionibus fidelissime comunitatis nostre Gatari, inclinati in gratiam receperimus cum certis capitulis et condicionibus, sicut pateotibus Uteris nostris apparet, desideretque impreseiitiarum predictus magnificus Stefanus nonnulla in ipso privilegio addi, et aliqua corrigi. Intercedatque apud nos et humiliter supplicet fidelis civis noster Catarinus Nicolaus de Terphonis de Boliza, orator fidelissime comunitatis nostre Gatari, ut ea, que addi et corrigi in predicto nostro privilegio ab ipso magnifico Stefano petuntur, concedere dignemur. Nos ad honores ipsius magnifici Stefani et ad comoda prefate fidelissime comunitatis nostre bene et sincere dispositi, ipsorum supplicationes benigniter admittentes, cum nostro collegio habente a consilio nostro rogatorum circa hoc plenissimam libertatem, ipsas patentes literas sive privilegium nostrum refici in publica et atentica forma cum capitulis et condicionibus, correctionibus et additionibus infraseriptis mandavimus. Et primo remittimus et indulgemus predicto magnifico Stefano et filiis suis ac omnibus subditis suis omnes offensas et iniurias per elapsum illatas terris, locis ac subditis nostris, ipsumque et filios suos in caros et fideles nostros accipimus et habere ac tenere promittimus. Item pro liberatione filii ipsius vaivode Stefani faciemus omnem opportunam et efficacem instantiam apud illustrissimum dominum ducem Stefanum vaivodam Bossine et non aliter, quam si noster nobilis et civis esset. Item contentamur sibi et filiis suis confirmare et confirmamus totum patrimonium sive territorium, quod tempore eondam domini despoti veteris tenere solitus erat et presentialiter tenet, dummodo non derogetur aut occupetur aliquid de territorio et jurisditione Gatari aut ali cuius alterius civitatis vel loci nostri illarum partium, sive subditorum nostrorum. Item content! sumus et promittimus, quod in omni pace, quam faceremus eum illustrissimo domino despoto Kassie vel cum aliis dominiis Bossine et Albanie ineludemus et nominabimus ipsum vaivodam Stefanum et filios suos. Item sibi ac filiis suis eonfirmamus et eorum esse volumus omnes Catonos et totum territorium, quod a fratribus suis accepit et accipiet in futurum, nullamque audientiam prestabimus Jurasino Coycino neque eorum filiis. Sed omnia predicti vaivode Stefani et filiorum suorum esse volumus, dummodo aliquid non sit de iurisdictione alicuius civitatis vel locorum nostrorum, quibus derogare nollumus ulio modo. Similiter contenti sumus, quod dohana Gatari, que pro predicto vaivoda Stefano et fratribus exigi solebat, exigatur decetero pro ipso vaivoda Stefano et filiis suis. Et eius fratres nihil in ipsa agere habeant. Hoc idem dicimus de salmis, que erant sue et fratrum suorum, quas ipsi vaivode Stefano et filiis eonfirmamus et contentamur, quod iuxta consuetudinem salem ex eis colligere faciant. Item eonfirmamus predicto vayvode Stefano et filiis suis donationem sibi faetam per illustrissimum dominum ducem Stefanum vaivodam Bossine de quinque catonis infraseriptis, videlicet Horisgene, Beri, Goglie, Made, Gorizane, Crussi a latere suo et qui sunt in Centa superior!, quorum duos presentialiter tenet et possidet. Alios autem tres, si in manus et ditionem nostram venerint, predicto vaivode Stefano et filiis dare et confirmare promittimus, dummodo non sint aut fuerint de jurisditione alicuius civitatum, vel locorum nostrorum,

409 quibus nullo mod derogare intendimus. Item non permittemus aliqem rebellem predicti vaivode Stefani habitare in locis nostris, sed eos expelli faciemus faciente'hoc idem prefato magnifieo Stefano erga nos de quibuscunque rebellious et inimicis nostris. Instituimus etim et creavimus, ac tenore presentium creamus antedietum magnificum Stefanum capitaneum et vaivodam nostrum in Centa superiori, pro cuius dignitatis et officii reeognitione et censu teneatur ipse magnificus Stefanus singulis annis in festivitate beati Marci de mense aprilis dare comitibus nostris Catari, qui per tempora erunt, duas austures mudatas, declarato tamen, quod propter hoc aliqualiter non derogetur libertati et jurisditioni alieuius rectorum nostrorum illarum partium, neque preiudicetur introitibus nostris. Item contentamur et vplumus, quod magnificeneia sua et eius filii singulis annis habeant a camera nostra Catari de stipendio ducatos sexcentos auri de peeuniis nostri eomunis, quos omni mense per ratam recipiant, videlicet ducatos quinquaginta in mense, quod quidem stipendium incipiat et incipere intelligatur, quando Zuppa et etiam loca alia Catari venerint ad obedientiam nostram, sicut offert se facturum. Et quoniam in Cataro non est aliqua domus nostri dominii, quam sibi dari facere possimus, nilminus ut cognoscat optimam mentem nostram erga eum, conntenti sumus, ut pro se et filiis suis accipiat ad affictum unam domum in Cataro convenientem et honestam, cuius affictum de peeuniis camere nostre singulis annis solvi faciemus. Contentamurque juxta eius requisitionem creare prefatos magnificum Stefanum et filios suos cives nostros Venetiarum. Item scribemus et mandabimus omnibus reetoribus nostris a Cataro usque Alexium, quod in omni casu, quo contra eum vel filios suos aliqua guerra mota esset, nullum receptum dare debeant hostibus suis, imo ipsi magnifieo Stefano et filiis prebeant auxilia et favores nostrarum gentium. Et teneatur versa vice prefatus magnificus Stefanus, recepto presenti privilcgio nostro, cum filiis suis se adherere dominio nostro. Item teneatur et debeat predictus magnificus Stefanus dare operam et cum effect u facere, quod Zuppa et alia loca Catari subito redeant ad obedientiam et subiectionem nostram, quo facto, ut predictum est, stipendium suum livrare incipiet. Item teneatur et debeat predictus magnificus Stefanus effectualem operam dare, quod postquam Zuppa et alia loca territorii Catari ad nostram redierint obedientiam, perseveraburit in subiectione nostra. Et si aliquis dictorum locorum deficeret ab obedientia nostra, teneatur eum gentibus et viribus suis eos reducere ad obedientiam nostram, quia donee dicta loca nobis subiecta erunt, curret stipendium suum suprascriptum secundum consuetudinem nostram. Item promittit idem magnificus Stefanus, quod quociens nobis opus esset et sua magnificentia requireretur a nostro dominio vel a rectoribus nostris de aliquo subsidio gentium, ipse cum suis gentibus veniet ad servicia nostra, et duobus mensibus nobis seryiet sine ulio premio vel solutione. Et si serviret ultra duos menses, provideatur gentibus suis de illo premio, quod dominio nostro visum fuerit conveniens; et ad omnia predicta obligantur etiam filii predicti magnifici Stefani. Item teneatur predictus vaivoda Stefanus ratificare et approbare omnia suprascripta capitula et obligations, et iurare ac promittere earum observationem per eius patentes literas suo sigillo sigillatas, in quibus litteris notata sint omnia ante-

410

dicta capitula formaliter sicut jacent. Nos autem in fidem et robur omnium premissorum has nostras fieri jussimuset bulla nostra plumbea pendente muniri. Mandantes universis et singulis rectoribus nostris ex auctoritate consilii nostri rogatoriim, quod suprascripta omnia capitula et contenta in eis, in quantum ad eos speetet, observent et faciant mviolabiliter observari. De parte 15, de non 0, non sinceri 2. Factum in forma die vn decembris 1451. Senato. Mar. vol. IV. c. 96 t., u mlet. arhivu.

God. 1451. 7, prosinca, n Mletcih.

Republika odgovara poslanikom vojvode Stjepana, da za sada nemoze nita odluiti u dubrovakom poslu. 1451. 7 decembris. Quod oratoribus illustris dominiucis Stefani vaivode Bossine, qui qotidie cum maxima instantia requirunt, t ad ea, que parte domini sui circa factum Raguseorum domino exposuerunt, respondere debeat: Qtiod si aliquantum distulimus ad respondendum spectabilitatibus suis, fioc fecimus, ut diligentius examinata materia et rebus occurrentibus melius intellectis, consultius respondere possemus, et etiam, ut sicut ipsi oratores instanter requirebant, de bono et tuto passagio eis provideremus. Sed habito respectu ad multam eorum instantiam et solicitudinem habende responsionis, dicimus, quod intelleximus ea, que pro parte ipsius domini sui prudenter et ordinate nobis exposuerunt, que libentissime audivimus tanquam a domino, que sincere amamuset loco fratris habemus et reputamus. Verum bene examinatis rebus omnibus et conditionibus presentis temporis dicimus, non videri nobis io materia ilia aliquid de novo posse deliberare. Sed bene dicimus, quod tempus, in quo omnia singulariter consistunt, illud erit, "quod sue magnifieentie et nobis rem istam melius eonsulet.; De parte 106, de npn 23, non sinceri 23. Secreta consilii rogatorum, XIX. 100., u mletakom arkivu.

pod. 1451..31. prosinca, u Mletcih.

Knezovi senjski obaviesuju republiku, da su si medju sobom.svpja imanja mirno podjelili, a knez Ivan kao krki knez stavlja se pod zatitu iste ; .''-. c : v, republike. r, 1451. 31 decembris. Cum his diebus venerint ad presentiam nostri ominii aliqui oratores pro parte magnificorum domino rum fratrum comitum Segne, notificantes parte ipsorum dominorum fratrum sub eorum Uteris credentialibus, eos devenisse ad concordium et unitam divisionem terrarum et locorum suorum, et quod concorditer dederunt et consignaverunt comiti Johanni Veglam cum tota insula, Et oratores dicti comitis Jhahnis, qui hie remanserunt, exposuerint, dictum comitem Johannem dimisisse et consignasse totum statum suum terre firme fratribus suis pro habendo dictam civitatem Vegle cum tota insula, ut non habeat vivere heque mori sub protectione alicuius dominii quam nostri dominii solius, supplicans, ut dignemur eum acceptare sub protectione et reeom-

411 mendisia nostra, ae sibi concedere, quod possit elevare vexillum sancti Marci ih Vegla et aliis fortiliciis illiui insule, ac sibi prestare unam galeotam, cum qua ac cum tt statu erit ad mandata nostra. Et faciat pro nostro dominio omnibus bene consideratis accipere dictum comitem Johannem in protectione nostra sicut petit; Vadit pars, quod dictus comes Johannes auctoritate huius consilii accipiatur et admittatur in protectionem et recomendisiam nostram pro civitate et insula Vegle, et concedatur, quod elevare possit sanctum Mareum, ac sibi detur una galeota sicut petit, sieque dieatur et declaretur oratoribu suis apud nos existentibus, et si opus erit facere aliquam scripturam, de hoc fieri possit, remanente ipso propter hoc obligatus dominio nostro cum toto statu suo tanquam verus recommendatus noster, de quo e converso facere teneatur scripturas oportuoas. De parte 141, de non 6, non sinceri 0. Seer eta consUU rogaiorum XIX. 102., u mlet: arkivu.

God. 1452. 2. sieenja, u Senju.

Stjepan knez senjski javlja mletakim vlastim, da njeki Mihovil Rabljanin uslied dozvole republike vozi za nj u Senj iz Markije njeto vina. Nos Stephanus de Frangiapanibus Vegle, Segnie, Modrusiique comes etc. universis et singulis capitaneis, officialibus, rectorib.us et officialibus galerum at que barcharum per illustrissimam dominationem venetam ad custodiam maris positis videlicet in Quarnario et alibi in mari. Significamus, quod coneessimus licentiam ser Michovilli de Arbo posse conducere in civitate nostra Segne de partibus Marchie et Apprutii capita octuaginta vini cum sua caragia pro usu dicte nostre civitatis. Quare rogamus, ut eum ctim icto vino venire permittatis sine aliquo impedimento et molestia, et hoc de gratia nobis concessa per prelibatam domi nationem. In cuius rei fidem has presentes nostras litems semel tan turn jussimus fieri, nostrique sigilli munimine roborari. Datum Segaie die xxn iannarii MCCCCLII. Ducali e termihazioni. Libro I. c. 118, u zadarskom arkivu.

God. 1452. 11. oujka, u Mletcih.

Vojvoda Stjepan nudi republiki Dubrovnik, ako ga uzme. Republika od vraa, da se tim baviti nemoze, posto ima posla u Italiji. 1452. 11 martii; Quod spectbilibus oratoribus illustris domini ducis Stefni magni voivode Bossine, qui ad nostram nuperime ienerunt presentiam, et uti relatum fuit per serenissimum dominum ducem buie consilio, reassumentes responsionem alias per nos eis factam, et reducentes earn ad propositum suum, exposuerunt, quod illustris dominus suus deliberavit sequi impresiam suam contra Ragusium, et exorat habere favores nostros, concludentes, quod contentatur, quod ilia civitas Ragusii, si acquiretur, ut eum favoribus nostris sibi svadet, nostra sit, dantibus nobis sue excellence Almissam et Polizam et ducatos cc mille de depositis in Ragusio existentibus. Responeatur:

412 Quod ut continue quibuscumque oratoribus illius illustris domini ducis* qui ad nostram presentiam fuerunt, diximus, ita et de presenti repplicamus et optime dicemus, quod singulariter profecto exeellentiam suam diligimus et libenter audivimus et semper audituri sumus omnia, que per eius oratores dici facit et faciet, et potissime per eorum spectabilitates, que prudentissime et ornate exposuerunt sibi commissa, cum eum babeamus et continue habere intendamus in verum fratrem et amicum carissimum, et semper nos repperiet peroptime dispositos ad queque nobis possibilia, que grata sibi sint. Et verum est, quod de mense deeembris proxime preteriti eius oratoribus diximus ad responsionem eorum, que sui parte nobis exposita fuerunt in substantia, quod consideratis conditionibus temporis hinc occurrentis non videbatur nobis in ilia materia quicquam posse deliberare, sed quod tempus, in quo singulariter omnia consistebant, illud esset, quod sue excellence nobisque rem illam melius consuleret. Et nunc dicimus, quod perseveramus in bono proposito nostro erga exeellentiam suam predictam. Sed illustris dominus suus et eorum spectabilitates tanquam prudentissime amplissime intelligunt terminos et conditiones rerum occurrentium in hac Italia, qua undique de bello sonat, potissime ob preparationes, que fiunt per Florentinos et comitem Franciscum, ob quod necesse est, ut preparati continue stemus, et ut notorium est gravissima cum nostra expensa, ita, quod ad presens tempus ac con ditions rerum et hutilitas non paciuntur, quod ad novam deveniamus impresiam, sed dirrigentibus se rebus harum partium, promptissimi repperiemur ad omnia fraterne devenire, que convenienter faeere possimus pro ipso illustri domino suo tanquam pro fratre nostro carissimo. De parte 125, de non 7., non sinceri 1. Secreta consilii rogatorum XIX. c. 126., u mletakom arhivu.

God. 1452. 13. oujka, u Mletcih.

Mletaka vlada opozivlje svoju naredbu, kojom je zabranjivala izvazanje njekih proizvoda iz Dalmacije u Markiju i obratno. 1452. 13. martu. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. Scribit Laurentio Lauredano comiti et Johanni Mauroceno capitanio Jadre" quod intelectis uteris suis 2 martii super querelas et murmurationes ibi ortas post devetum (19 ianuarii) contrarium concessionibus ipsis factis, dicimus, quod ipse concessiones remaneot, ita quod possunt ut prius, videlicet easeus, pellamina, mel, rasse, sal et pisses salati, que conducuntur de Dalmatia in Marchiam, item oleum pro usu illius civitatis, vinum, carnes salate et alia vietualia minuta et guadus pro tinctoria deinde tantum, que res conducuntur de Marchia in Dalmatiam, non intelligantur in ilia generalitate, sed illas possint extrahere et conducere secundum concessiones, quas a nobis habent." Ducali e terminazioni. Libro 1. c. 121., u zadar. arkivu.

413

God. 1452. 31. oujka, u Mletcih.

Poslanikom vojvode Stjepana nezadovoljnim s odgovorom, republika odgovara, da drugako za sada nemoe, poto je u Lombardiji zabavljena. 1452. 31 marcii. Quod spectabilibus oratoribus illustris domini ducis Stephani, qui de response pridem eis dato juxta deliberationem istius consilii non contentantur, asserentes velle recedere, et dicentes ea, que per serenissimum dominum ducem isti consilio relata sunt. Quod quemadmodum sepenumero diximus, profeeto desiderium nostrum semper fuit, est et erit in rebus omnibus, qualiscumque importancie sint, complacere et satisfacere illustri domino suo, quern habemns et per continua tempora habere et reputare intendimus in earissimum fratrem nostrum, sumusque memores alias dixisse oratoribus ipsius domini, quando ultimate hie fuerunt, istud idem de bona dispositione et affectione nostra erga dominum suum, sed quod conditiones temporis non permittebant nos sue voluntati satisfacere, sicut etiam revera nunc repugnant huic fini, intentioni et desiderio nostro maxime, quia res nostre Lombardie multum restriete sunt ad novitatem et guerram, quam proeuldubio brevi secuturam videmus. Ita quod bene examinatis rebus omnibus ac conditionibus presentis temporis rogamus ex. domini sui, quod pro nunc hanc responsionem nostram in bonam partem accipiat. Sed si res iste nostre, que ut diximus in his partibus sunt in motu, dirrigentur aut per aliquem modum eomponentur, sicut in brevissimo spacio sequi debere speramus, prefatus dominus repperiet nos promptos ac fraterne dispositos ad omnia concernentia honorem et statum excellentie sue, tarn pro satisfaciendo desiderio suo, quam etiam, qui existimamus justis et honestis de causis posse una cum ipso dominio intrare in dictam impresiam, ita ut non sit opus alios favores querere, videturque nobis, quod de hoc bene eontentari possint, simusque etiam certi ex premissis respectibus aliquam aliam potenciam non debere se intromittere de re ista, De parte 83. Quod sic requirente singulari affectione et paterno amore nostro ad illustrem dominum suum profeeto desiderium nostrum in cunctis possibilibus sue excellentie complacere, ideoque dicimus, quod acceptamus libenter propositionem et oblationem suam in factis Eagusii; verum consideramus multum conditiones temporis presentis, que revera repugnant huic fraterne intencioni et desiderio nostro, quum sicut ipsi spectabiles oratores optime intelligere possint res nostre Lombardie multum restriete sunt ad gueram, quam sine dubio brevi secutura videmus; unde dicimus, quod omnibus diligenter examinatis, hortamur et rogamus exellentiam domini sui ducis, ut pro nunc nos aliquanto habeat excusatos, quia compositis his rebus nostris, sicut in brevi sequi debere, confidimus intelliget per veros effeetus hanc optimam dispositionem nostram quantumque cupidi simus omnis honoris, commodi et glorie sue. Et cum his et aliis utilibus et pertinentibus verbis justificetur et honestetur hec nostra responsio. De parte 26, de non 18, non sinceri 18. Secreta cons, roga t. XIX. c. 130., u mlet. arkivu.

414

God. 1452. 28. oujka, u Mletcih.

Mletaka vlada uslied tube puha pazkoga, da plemii diu namete u svoje svrhe, upuuje svoga kneza, kako da radi. McccoLii. die xxvm martii. Comiti Pagi e t . . . successoribus suis. Fuit nobis presentata quedam supplicatio pro parte universitatis popularium Pagi, per quam querelanter narant et devotissime supplicant, quod cum per nobiles de consilio Pagi fiant multe et varie expense tarn in litigando cum ipsis popularibus quam in aliis diversis rebus et causis ad ipsos nobiles spectantibus, pro quibus imposuerunt et quotidie imponunt gravedines et collectas indebitas et inusitatas, que ipsis popularibus sunt importabiles, cum tendant ad eorum ruinam et consumptionem, dignemur tot eorura oppressionibus et iacturis occurrere et providere, quod eis non imponantur huiusmodi colecte et gravedines etc., sicut per eorum supplicationem his inclusam particularius videbitis. Quare intellecta eorum peticione, eis conpati cogimur et mirari, quod hoc modo indebite graventur. Volentes igitur dictis ineonvementiis providere, deliberavimus ex auctoritate nostri consilii rogatorum, sicque vestre fidelitati mandamus, quatenus vos et camerarius noster simul cum duobus nobilibus et duobus popularibus, videre et examinare debeatis omnes colectas et grave dines peeuniarum impositas et earum administrationem et dispensationem, et si conperietis dictas colectas fuisse impositas pro rebus et causis spec tantibus et pertinentibus comuniter nobilibus et popularibus, examinabitis rationes administrationis peeuniarum, que si male administrate fuissent, debeatis exigere ab administratoribus cum pena soldorum duorum pro libra quicquid per eos male administratum fuisset. Si vero conperietis, quod dicte colecte posite fuissent pro rebus spectantibus solummodo no bilibus, est nostre intentionis, quod populares non sustineant onus dictarum colectarum, propterea eis restitui et emendari faeietis, quicquid exbursassent pro dictis coleetis. In futurum autem volumus et auctoritate predicta vobis mandamus, quod singularem advertentiam et diligentiam adhibeatis, quod fideles nostri de populo illo, nullatenus graventur nisi ad illas expensas et onera, que comuniter tangunt ad nobiles et popula res, quia sicut ad expeDsas et onera popularium nobiles non contribuunt, sic etiam conveniens et honestum non est, quod populares contribuant ad expensas nobilium. In coleetis autem et oneribus, que ponerentur in futu rum pro rebus et expensis comuniter spectantibus ad nobiles et popula res, volumus, quod talem advertentiam et diligentiam habeatis, quod unus plus alio non gravetur, sed quod omnes nobiles et populares pro facultate et posibilitate sua contribuant, sicut iustum et honestum est. Et quoniam etiam dicunt gravari per illos nobiles ad armamentum certarum barcharum tempore recolecte salis eum eorum multa iactura, volu mus, quod dictos fideles nostros nullatenus gravari permittatis circa arma mentum dictariim barcharum. Si vero aliud in contrarium sentiretis circa hanc partem barcharum, debeatis nos per vestras literas informare, ut debite deliberare possimus. De parte 4, de non 0, non sinceri 1. Senato. Mar. vol. IV. c. 112 t., u mletakom arhivu.

415

Go. 1452. 28. travnja/u Mletcih.

Uslied ponude vojvode Stjepana republika nalaze knezu spljetskomu, da si posvoji Narentu i Krajinu. 1452. 28 aprilis. Ser Victori Delphino comiti Spaleti. Denotastis nobis per literas vestras, quarum ultime sunt diei xx presentis, terminum, in quo res et condictiones ducis Stefani sunt deducte, ac requisitionem vobis faetam per dictum ducem ac etiam per homines Narente et Craine, ut eos ad nostram obedientiam acceptaretis simul cum aliis locis, que Ragusei occupare nituntur etc.; de quorum omnium significatione laudantes prudentiam vestram, cum nostro consilio rogatorum fidelitati vestre man damus, quatenus locum Narente et Craine ac alia loca dicti ducis, que spohte ad nostram obedientiam et subiectionem venire voluerint, in d.ei nomine acceptare debeatis nomine nostri dominii, ne ad manus dietorum Raguseorum deveniant. Et ut rem hanc melius et facilius complere possitis, scribimus per nostras patentes omnibus rectoribus Dalmatie, quod si opus habetis aliquo suffragio, ad omnem vestram requisitionem vobis prebeant auxilia et favores possibiles ad accipiendum loca predicta. Et de Ms, que feceritis, nos per vestras solicitissime informare debeatis. Et ex nutic eaptum sit, quod per patentes literas scribatur et mandetur omnibus rectoribus Dalmatie, quod ad omnem requisitionem comitis Spaleti favores et presidia eorum sibi dare debeant. De parte 121, de non 2, non sinceri 3. Seer eta consilii rogatorum XIX. c. 135., u mlet. arkivu.

Gro. 1452. 9. svibnja, R Spljetn.

Nalaze se knezu spljetskom, neka uzme u mletaku vlast Neretvu i Kra jinu, koje se same nudjaj, McoccLii. die vim maii, Quum propter informationem et inteliigentiam, que superioribs diebus nobis exhibita fuit per comitem nostrum Spaleti, quod locus Narente et certa loca Craine sponte nostro dominio se subiCere diponebant, eaptum et deliberatnm fuit per hoc consilium, quod omnia ipsa loca acceptarentur, et noviter venerint ad presentiam nostram comes Rdos nobilis noster de Poliza et quidam alius nobilis civis noster Spalatinus, qui ambo hanc eandem oblationem nobis novissime fecerunt, et ultra hoc etiam requisiti simus per litteras ab illustrissimo ducha Stefano, quod ad hismodi requisitionem condescendere velimus, cum magis contehttur, quod loca preicta perveniant ad manus nostras tanquam eius fratrum et amicorum, quam sub potestate et dicione Raguseorum l inimicorum sorum. Vadit pars, quod iterum scribi et mandari debeat prefato comiti nostro Spaleti, quod per ilium meliorem modum, qui ei videbitur, ipsa omnia loca nomine nostri dominii acceptare debeat, si hucusque non aCceptaverit, eisque fidelitatis iuramentum prestari faeiat, cum qua intencine et deliberatione prefati nobiles, qui pro huiusmodi causa hue accesserunt, expediri debeant, ac pro ipsis mittantur tres banderie saneti Marci, ut unumquidque dietorum locorum ipsa insignia nostra levare possit, sicut requirunt. Et ex nunc etiam committatur ipsi comiti nostro Spaleti, quod

im
postquam ipsa loca nobis libere promiserint eorum fidelitatem sub nostris litteris credentialibus, que fieri debeant in personam unius illorum fidelissimorum nostrorum Spaleti, qui videbitur dominio, idem comes, quern deliberabimus profecturum, mittere debeat ad comunitatem Ragusii ad declarandum ei, quod omnia loca predieta nobis subdita facta sint, et ad nostram devotionem devenerint. Quod sibi significare instituimus, ut de huiusmodi locorum adeptione certificati remaneant. Preterea repplieentur omnes litere alias scripte omnibus rectoribus nostris pro favoribus dandis, si opportuerit, ad impresiam suprascriptam. Et respondeatur etiam litteris prefati duche Stefani in ilia forma, que videbitur collegio. Et ut erga prefatum comitem Rados utatur aliqua munificentia, ex nunc captum sit, quod ipse singulo anno habere debeat a nostro dominio de provisione libras x parvorum ad beneplacitum nostri dominii ultra provisionem, quam de presenti habet. De parte 74. Ser Leo Venerio, ser Andreas Duodo et ser Petrus Barocio sapientes ordinum. Volunt partem suprascriptam per totum, sed quia dictus comes Rados et alter nobilis Spalatensis subditi nostri sunt, et nichii in materia ista fecerunt nisi quantum eis iniunctum fuit per comitem nostrum Spaleti, ex nunc captum sit, quod nullam provisionem habere debeat ultra illam, quam presentialiter habet. De parte 47, de non 2, non sinceri 2. Secreta consilii rogatorum XIX. c. 138., u unlet, arhivu.

God. 1452, 11. svibnja, u MletciL

Odgovor na molbe njekih Poljicana. Mcccciiii. die xi maii. Inter sapientes ordinum ex auctoritate eis attributa a collegio ex auctoritate consilii rogatorum. Comiti Spaleti et successoribus suis. Venerunt ad nostram presentiam fideles nostri Johannes condam comitis Petri et Johannes condam comitis Stefani Ugrimovich nobiles de Policio, oratores fidelissime comunitatis nostre Policu, et nobis presentaverunt capitula, ad que fecimus nostras responsiones, sicut in fine cuiuslibet capitulorum hic inferius continetur, et primo: Cum alias vestra serenitas commiserit suo comiti Tragurii, quatenus videret, intelligeret et diffiniret differentiam vertentem inter dictam comunitatem et magnificum dominum Petrum bannum Crovatie, qui dominus comes videns et advertens, quod dictus magnificus dominus bannus non curat interesse rationi et iuri ipsius differentie, neque quod ea intelligatur, velut patet litteris serenitatis vestre transmissis per dictum dominum comitem super hac causa, supplicant, quatenus vestra serenitas dignetur taliter providere, quod hec differentie finem habeant. Respondemus: quod-habentes caram eorum fidem et devotionem, inclinati sumus ad eorum comoda, et ideo sciunt, convenimus cum egregio viro Nicolao ambassiatore magnifici banni Petri, qui ista de causa principaliter venit ad nostram presentiam, quod differentia possessionum et confinium, quam habent cum dicto magnifico banno, cognoscatur et terminetur per comitem nostrum Tragurii cum hoe, quod dictus comes etiam sibi ministret ius de eo, quod ab ipsis Policianis petere volet;

417 dicto ergo comiti Tragurii scribimus hanc nostram deliberationem per nostras litteras, quas ei dari fecimus. Ad secundum item supplicant dicto nomine, quod cum ante subiectionem dicti loci Police vestre serenitati, homines illius loci commiserint et intulerint extorsiones et mala alia realia et personalia erga omnes Dalmatinos subditos vestre serenitatis; et e converso ipsi receperint et substulerint danna multa ab eis realia et personalia; ne talis rubigo et inconvenientia animorum inquietationis maneat inter eos, dignetur vestra serenitas mandare et de novo confirmare, quatenus omnes offense prediete remisse sint totaliter inter omnes prefatos Dalmatinos et Polieenses; et sic quemadmodum concessum fuit cuidam Michaeli Nonazich, ita quod similiter concedatur omnibus prescriptis, scribendo hoc mandatum fiendum et imponendum omnibus rectoribus vestris Dalmatie ac comuni Politi e predicte. Respondeamus: quoniam est mentis et dispositionis nostre, quod postquam nobiles et comunitas Policii ad obedientiam et devotionem nostram venerint, omnes iniurie et inimicitie seeute cum fidelibus nostris Dalmatinis hinc inde remisse sint, et quod omnes in bona fraternitate et conformitate animorum vivant, quamquam per alias nostras litteras scripsimus, attamen per nostras patentes litteras, quas sibi dari fecimus, iterato mandamus, quod dicte omnes iniurie et inimicieie hincinde remittantur, volentes, quod omnes amicabiliter et fraterne vicinent et insimul conversentur. Ad tercium item supplicant ipsi supplicantes in sui spetie, quod cum serenitas vestra concesserit aliquas provisiones comitibus Petro, Paulo, Matheo et Johanni Drasonich, fratribus et attinentibus, ac Michaeli Novazich, considerato, quod ipsi supplicantes non minus servitores sunt vestre serenitati ac potentes ad omnia concernentia statum et honorem vestre serenitatis, dignetur etiam concedere ipsis supplicantibus provisiones similes, ne deterioris conditionis sint, et videantur prefatorum fratrum et attinentium, cum non ad minus servitium intendant erga vestram serenitatem prefatorum benefitiatorum; verum si serenitati vestre videatur non dare nobis aliquam provisionem, saltern nobis concedat, quod possimus ire servitum alicui domino amico et grato vestre serenitati, cum hoc quod semper parati simus redire ad omnia mandata eiusdem ac servitia omni tempore, ut ipsi libuerit serenitati vestre, nos omnes plurimum reeomittimus. Respondemus: quamquam inclinati simus ad omnia, que eomoda et proficua sint ipsis et aliis nobilibus nostris Policii, tamen sumus presentialiter, sicut ipsi optime inteJligere possunt, tot et tantis expensis, tarn a parte terre, quam a parte maris involuti, quod non videmus ulio modo posse pro nunc eis dare provisionem, quam petunt, sed cum tempore reperient dominium nostrum bene dispositum ad eomoda sua. De parte 4, de non 0, non sinceri 0. Senato Mar. IV. c. 120.} u mlet. arHvu.

SPOM XXI.

27

418

God. 1452. 31. svibnja, u Mletcih.

Odgovara se na molbe poslanika obine Cresa i Osora. MccccLii. die ultimo maii. Inter sapientes ordinum ex auctoritate suprascripta. Comiti Chersi et Auseri et successoribus suis. Venerunt ad nostram presentiam prudentes fideles nostri Stefanus de Petrisio et Filippus de Bochina oratores illius fidelissime comunitatis nostre, et nobis porrexerunt nonnulla capitula, ad que fecimus nostras responsiones cum auctoritate nostri consilii rogatorum, sicut in fine cuiuslibet eorum particulariter continetur, et primo : Serenissimo et excellentissimo domino domino suoque pio et gratioso consilio humiliter et devote exponitur pro parte universitatis insularum Chersi et Auseri et aliorum insulanorum et locorum eorumdem insularum humilium servitorum d. d. vestri. Cum sit ehe i predicti fedeli subditi e servitori de la vostra signoria habiano grandissimo bisogno per uso so de haver fero lavorado et non lavorado, curami lavoradi et non lavoradi, telle, canevaze et simel altre cosse per lo uso so, le qual cosse non puol haver non ma con grandissime suo spexe et fatige. E perche dale terre de Segna, Fiume et Buchari piu faeilmente e cum mancho spexa se puono fornir per quanto sono per loro necessitade, perho sperando de la vostra benignita misericoriter esser subvenuti, a quella confidenter recorremo supplicando, che la signoria vostra se degni de lor proveder, come in prima haveti provedudo come apar per una parte presa in el vostro conseio de pregadi, et conciederli de gratia, che le predicte cosse possiano dali dieti luogi conprar et condurli ali predicti luogi, ala gratia dela qual devotamente se aricomanda. Respondemus: quod sumus contend eis eoncedere, quod possint extrahere de Segna, Flumine et Buchari, ferrum, curamina, tellas, canevacias et similia pro usu civitatis Chersi et insule solummodo cum bulleta semper sive contralitera comitis nostri Chersi, qui habeat terminare et limitare quantitatem rerum predictarum neccessariam illi civitati et insule, et si quid aliqualiter extraheretur sine contralitera comitis, sit omnino perditum, et habeatur ac tractetur pro contrabanno. Ad secundum. Et similiter i possano chavar de le lor intrade e per mar e per terra, si per i luogi de la vostra signoria et altrove cum lor benefitio, tal lor intrade podesseno spazar come hano tuti altri Dalmatini libertade de poder portar le soe intrade dove a lor piase, non derogando ne diminuando ampuo per questo alguna intrada de la vostra signoria. Respondemus: quod sumus contenti, quod omnes introitus possint vendere et conducere, quo voluerint ad eorum beneplacitum sicut utilitati sue magis conducere cognoverint. De agnis vero et animalibus suis volumus omnibus bene consideratis, quod servatur consuetudo. Ad tercium. Item se agrevano, cum sit, che per miser Michiel Michiel olim vostro conte de Cherso et Osaro, el qual ha armato la fusta de la vostra signoria a spexe de i homeni de lisola cum suo grave danno et spexa, supplicano che la signoria se degni oe comandar al conte presente et ali soi successori, che de cetero i dicti isolani non siano tegnuti de armar la dicta fusta plui a sua spexa, maxime per cerchar i contra-

41 bandi, e che li sia restituido i denari, i quali ha spexo el dieto miser Michiel, tamen non derogando quando fosse besogno de andar in qualehe armada de la signoria vostra, come farano tuti i altri Dalmatini sono presti a i suo comandi. Respondemus: quod non videtur nobis aliquid innovare de expensa facta in armamento galee deinde, que armata fuit tempore, quo eramus in bello cum serenissimo domino rege Aragonum. Verum ut satisfaeiamus peticioni sue, contenti sumus, quod ilia comunitas non teneatur decetero armare dictam fustam suis expensis, nisi quando opus esset in aliquo servicio speciali nostri dominii, sicut faciunt alii Dalmatini. Quando vero armabitur dicta fusta occasione contrabanorum, volumus, quod utilitas contrabanorum, que capientur, dividatur secundum consuetudinem. Ad quartum et ultimum. Per oviar a i ladri, supplicano, che cadauno ladro havesse fato furto in la dicta insula, chel podesse esser preso per cadaun vostro rethor de Dalmatia et Istria, et darlo in le man del dito vostro conte, azo che fosse puniti de tal delicto; et cussi se algun ladro fuzisse in la dicta vostra insula, che versa vice lo dicto nostro conte sia tegnudo similiter a dar el dicto ladro in man de luogo, dove havesse fato tal delieto. Respondemus: quod sumus contenti, ut eessent latrocinia et furta, quod omnes fures, postquam commiserint aliquod furtum in ilia insula, banniti remaneant de omnibus locis nostris per milliaria quadraginta circumcirca illam insulam, et si caperentur, rectores nostri teneantur illos capere et dare in vires comitis nostri Chersi; et similiter comes Chersi teneatur capere et dare in fortiam rectorum nostrorum omnes fures, qui in terris e^ locis nostris per milliaria quadraginta circumcirca commisissent aliquod furtum. De parte 4, de non 0, non sinceri 0. Senato Mar. vol. IV. c. 124., u mlet. arhivu.

God. 1452. 31. svibnja, u Mletcih.

Republika odgovara na molbe poslanika obSine spljetske. MccccMi. die ultimo maii. Inter sapientes ordinum ex auctoritate eis attributa a collegio ex auctoritate consilii rogatorum. Comiti Spaleti et successoribus suis. Venerunt ad nostram presentiam sapientes viri Matheus de Albertis et Nicolaus Maricich oratores illius fidelissime comunitatis nostre Spaleti, et nobis presentaverunt nonnulla capitula, ad que fecimus nostras responsiones, sicut in fine cuiuslibet eorum particulariter continetur: Ad primum. Serenissimo prineipo sono le chiexie zentilhomeni et populari, li quali hano in lo distrieto de Spalato saline, non che fosse in grande quantita come per altre terre in Dalmatia, como poditi haver information di vostri rectori, li quali sono stati a Spalato, le qual saline sono lavorade per li poveri homeni. Et la vostra excelsa signoria piglati sal io la camera nostra a livre xxv de picoli ogni cento di sal, che sono cabli 100, la qual sal serenita vostra in nostra camera vendite soldi xx ogni cablo alo mancho, et ancora li zbatiti x per c, che riman livre xxn soldi x uno o. de sal, lo qual pagamento e molto picolo et basso ala

420

povera zente, li qual hano terza parte di sal; et considerando la fatiga et spexe grande intorno de saline, non se pono mantegnir. E pero danno quello volno ala camera de la serenita vostra, et resto distribuino di sal meglio che ponno per sustentar lor vita povera, como hano fato per sempre secondo uso et consuetudine observata per tempo passato. Et per obviar, che non fazano simel contrabando de sal ala camera dela sere nita vostra, primo quella fedel comunita vostra supplica humelmente ala serenita vostra, che vi piaza meter mazor prexio dicta sale de quello, che gle al presente quelo parera ala serenita vostra, azo che se possa mantegnir apresso la serenita vostra dicta povera zente. Respondemus: quod omnibus bene consideratis, non videtur nobis pro nunc aliquid innovare, sed quod servetur consuetudo. Ad secundum. Serenissimo principo. Una letera ducal questi xorni passati fuo mandata a magnificho miser lo conte nostro, la qual feci proclamar, che tute merchadantie generalmenti devissi andar a Veniexia, et non in altro logo. Sapia la serenita vostra, che quella vostra terra de Spalato non ha biave per tre mexi del anno, non a de ozlo, non a quella sustantia de viver che hanno altre terre, come poete haver pienaria informatione di vostri rectori, li quali sono sta la. Convien che habia victoaria di Pugla, de la Marcha, et quelli proprii de la Marcha e di Pugla piglano barato et conprano rasse, cere, formaxi, et non possando lor havere so barato come sono uxi, non e homo, che venga in quella terra, et siandoli tolto quello poeo di trafigo, che a, totalmente posso dir sera squasi disfato; avisando la serenita vostra, perdando quello trafigo maxime avi per via de Bosna, Bagusei lu becherano de bona vogla, et la vostra terra havera quello danno, non tanto vostra terra, ma la ca mera vostra zoe xxx non se vendera la mita de quello fo usitato a vender, et la camera non spazera de sal, cum qual pagati vostri soldati. Pero quella fedel comunita vostra supplica humelmente ala serenita vostra, non li voglati tuor quello trafigo et liberta a habuto per passato per ben della camera et quella citade. Respondemus: ut opere eognoscant, quantum sumus ad eorum eommoda inclinati, sumus contenti, quod res omnes et mercationes, quas concessimus illi comunitati posse extrahere et conducere in Dalmatiam, que non specificantur et declarantur in parte capta in nostro consilio rogatorum die xv. mensis januaru elapsi videlicet, caseus, pelamina, mel, rasse, sal et pisces saliti, qui conducuntur de Dalmatia in Marchiam. Item oleum pro usu illius eivitatis tantum, vinum, carnes alite et alia victualia minuta, que res conducuntur de Marchia in Dalmatiam non intelligantur in hac inhibitione, sed illas possint extrahere et conducere secundum concessiones, quas a nobis habent. Et similiter res et bona introituum suorum possint conducere per Dalmatiam et alio secundum consuetudinem et concessionem, quam a nobis habent. De rebus vero et mercationibus declaratis et specificatis in ipsa parte, volumus, quod ordo et continentia illius omnino servetur. Ad tercium. Item un altra litera ducal fo mandata alo magnifico misser lo conte nostro, che tuti salariati debia contribuir ala serenita vostra de suo salario como ampiamente se contien in vostra letera dueal etc. Sapia la serenita vostra, nui pagimo tuti salariati de comun nostro,

421 non de quelli de la camera vostra et maxime alo presente stamo senza medigo, morando senza alguno provedimento, et per questa propria parte presa non poimo trovar nisum medigo et nisum non vol vegnir. Pero quella fedel communita supplica humelmente la serenita vostra, che diti salariati nostri non se intenda in questa parte, perche non possando nui trovar medigo, la serenita vostra non havereti nisum utile et magnifico miser lo conte, vostri soldati et tuta terra haverano grande detrimento et patira maxima incomodita. Respondemus: licet simus inclinatissimi ad queque eis grata et comoda, tamen quia causa ista deliberata est in nostro maiori consilio, et spectat etiam ad alias multas comunitates, non possumus, pro nunc aliquid eis respondere, quam quod servabitur erga eos illud, quod servabitur erga alios, qui sunt ad conditioner suam. Item nui simo ali confini cum ban Piero, et si e una nostra villa chiamata Smoglevam apresso de una soa villa chiamata Ozebli, la qual villa contribuissi in spatio de alguno tempo a qual che li biave. Questi che tien questa villa sua tuta via vano occupando, disbutando, seminando et fazando le vigne sul proprio teren nostro, anche di piu robano li villani nostri ad bene suum plaeitum, mittandoli qualche minima avania como e lor usanza, non tanto che li robano, non li permittino cum debita reverentia abiverar li soi boi et animali minudi ala aqua comune; ano ocupato de nostre terre fina quasi lor caxe. Et per questo fato magnifico miser lo conte nostro li mando a dir, che non debia ocupar nostri terreni, et quello fosse occupato, fosse restituito, et che devissi far bona conpagnia ali homeni dela signoria; et lui mando uno suo castellan de Clissa a vider questi confini, fuo bona offerta et bone parole, mo quanto alo fatto nienti. Pero quella fedel comunita supplica humelmente, che la serenita vostra proviza, che quelo e occupato sia restituito, et che de cetero non se debia occupar, et che lor pasculi et laqua comune podissi abiverar li soi animali, et de robason restano de non far como sono uzi per quella via et modo, como par ala serenita vostra. Respondemus: sumus locuti de materia ista cum Nicolao, nuncio magnifici banni Petri, qui apud nos est, per modum, quod amplissime se obtulit locuturum parte nostra cum domino suo, et speramus, quod ipse magnificus bannus contentabitur, quod differentia ista committatur decidenda uni ex rectoribus nostris Dalmatie. De parte 4, de non 0, non sinceri 0. Senato Mar. vol. TV. c. 124. t., u mlet. arhivu.

God. 1452. 3. lipnja, u Mletcih.

Odgovor poslanikom kralja bosanskoga i kneza Vladislava glede Krajine i Neretve. 1452. die 3 iunii. Quod oratori serenissimi domini regis Bossine ac oratoribus comitis Vladislai filii illustris domini ducis Stephani ad ea, que exposuerunt parte dictorum domini regis et comitis Vladislai in negociis Craine et Narente, sicut huie consilio relatum est per serenissimum dominum ducem, respondeatur post generalia in faae forma:

422

Quod adeo omnibus notissimum est, quod credimus etiam suam serenitatem et magnificenciam ex ipsa rerum experientia intelligere, quam difficiliter inducamur ad accipiendum aliquam impresiam, nisi maxima honestas et iusticia nos inducat, cum per dei gratiam satis ampla regna et dominia habeamus. Et si in re aliqua bonam consideration m habere et omnia circumspicere voluimus, fuit in hac impresia Crayne et Narente. Ad. quam invitati per nuntium et litteras illustris domini ducis Stephani, veri et indubitati domini dictorum locorum, ac per litteras comitis Vladislai filii sui ad comitem nostrum Spaleti, et vocati a populis locorum ipsorum, contenti fuimus satisfacere requisitioni et desiderio . . eorum. Et quum fuimus informati, quod Ragusei habebant gentes et navigia armata, ut impedirent, quod desiderium illorum dominorum et populorum effectum non haberent, ut ipsi obtinerent locum predictum, in quo gentes suas posuerant, seripsimus comiti nostro Spaleti, quod gentes nostras terra marique pararet cum maxima impensa et interesse nostro, ut dicta loca nostris vieina, imo inclusa, que sine iniuria alicuius accipere poteramus, haberemus. Et si de obstaculo alicuius domini non esse dubitandum nobis persvadebamus, principaliter erat de serenitate ipsius domini regis, qui vicinitatem nostram pre aliis omnibus caram habere sperabamus, cum per tot retroacta tempora, sicut prudenter exposuerunt, in bona pace et fraternitate cum sua serenitate vixerimus, et rebus suis multipliciter antiquis modernisque temporibus favimus. Sed informati a comite nostro Spaleti de his, que per maiestatem suam acta sunt in impresia ilia, credimus ad suggestionem ipsorum Raguseorum immemorum beneficiorum a nobis susceptorum mirati fuimus, quod sua serenitas nulla nobis data noticia, sicut convenit amicicie nostre, ita repente exercitualiter se moverit contra gentes nostras ad impediendum impresiam nostram, quam deliberantes prosequi, misimus his diebus cum una galea nostra ad suam serenitatem nostrum oratorem, per quern sibi declarare facimus mentem et intentionem nostram, credimusque, quod sua serenitas pro multa eius sapientia, intellecta justicia nostra, servabit erga nos ea, que servavimus et servaremus erga eum in rebus et in impresiis suis, volentque potius ipsi domini rex et comes Vladislaus caram hinc vicinitatem nostram, que rebus suis semper utilis esse poterit, quam alicuius alterius. Et cum his et aliis verbis et rationibus, que collegio videbuntur, justificetur et honestetur causa nostra, inducanturque dieti oratores ad suadendum dominis suis, quod omnino se retrahant ab hac honestissima impresia nostra. Et de hac responsione nostra detur noticia comiti Spaleti et oratori ac provisori nostris pro eorum informatione. De parte 84, de non 11, non sinceri 9. Seer eta consilii rogatorum XIX. 144., u mlet. arhivu.

God. 1452. 3. lipnja/u Mletcih.

SrbsM despot grozi se Skadru. 1452. 3 iunii. Comes Scutari mittit nuntium propter ea, que habentur de gentibus despoti Servie Venturis ad partes Albanie contra terras et loca nostra", et petit arma et munitiones, quia omnia, quae habebat, perierunttempore incendii. Captum, quod mittantur. - j - 138 00. Senato. Mar., vol. IV, u mlet. arhivu.

423

God.. 1452. 13. lipnja, u Mletcih.

Odgovor na molbe dubrovakih poslanika. MccccLii. die xin iunii. Quod oratoribus comunitatis Ragusii, qui venerunt ad presentiam dominii, et exposuerunt ea, que huic consilio relata sunt per serenissimum dominum ducem, respondeatur, et primo ad partem, in qua dicunt multum caram habere gratiam nostram, et quod nullatenus vellent earn amittere et cetera. Respondeatur: quod, ut ipsi comunitati notum est, semper habuimus Ragusienses et tenuimus pro bonis amicis et vicinis, et omnia comoda possibilia eis semper facere studuimus, et pretermittendo antiqua et deveniendo ad res novas in hoc bello, quod habuerunt cum duce Stefano, quesiti fuerunt cum maxima instantia favores nostri, quibus mediantibus sperabant inimici ipsius comunitatis eorum intentum obtinere, et nos non attendentes ad promissiones et oblationes nobis factas, que re vera magne erant, nunquam voluimus aures prebere, ita quod bene intelligere debent, quanta fuerit affectio nostra erga ipsam comunitatem. Ad partem vero, in qua dicunt, multas novitates esse sibi factas per aliquos rectores nostros Dalmatie et per vicecapitaneum nostrum culphi et per galeotam Catari et alios subditos nostros, capientes multas res et bona sua contra consuetum etc Respondeatur: quod de casibus, quos nobis exposuerunt circa hanc partem opportunam informationem non habemus; sed dabimus operam de eis informari, et ipsis intellectis, responsionem eis dabimus. Et ex nunc captum sit, quod per collegium habeantur informationes casuum predictorum quanto celerius fieri potest, quibus habitis, si bene ipse res aut pars eorum accepta fuerint, dominium debeat iustificare et honestare negotium cum illis verbis, que utilia videbuntur, quod hoc bene et iuste factum fuerit; si vero non debite ipse novitates facte fuissent ipsis Ragusiensibus, quod res indebite ablate restituantur, et damna predicta eis facta reficiantur eis, sicut collegio videbitur. Ad partem vero, quod vellent posse cum suis navigiis navigare libere cum suis mercimoniis per totum, et etiam portizare et accedere per terras et loca nostra et cetera. Respondeatur: quod habemus leges et ordines nostros solemniter factos, quibus prohibitum est et concessum, quid fieri potest et quid non in facto harum mercantiarum, quos ordines intendimus observari, et contra eos nihil debere innovari, et etiam pro conservatione iurisdictionum nostrarum, quas in hoc mari et culpho nostro habemus, non intendimus ipsas modo aliquo derrogare. Dicatur quoque ipsis oratoribus, quod dux Stefanus misit superioribus diebus ad nos quemdam eius secretarium, et obtulit nobis imo expresse dedit loca sua Narente et Craynam, et hoc idem Vladislavus filius dicti ducis per suas litteras nobis scripsit, populi quorum intelleeta voluntate dominorum suorum sponte miserunt nuntios suos ad nostros rectores ad nunciandum, quod nostro dominio se dare volebant; unde rectores nostri miserunt gentes nostras ad aceipiendum loca predicta, et pacifice ipse nostre gentes habuerunt totam Craynam, habuissent etiam Narentam, nisi fuissent impedimenta et obstaeula ac instantiam, quam apud regem

424

Bossine, comitem Wladislavum et quamplures alios dominos partium illarum fecit sua comunitas, que misit ex hominibus suis ad oppositum gentium nostrarum, et adhue in illis locis habet contra iurisditiones, quas in hoe mari et culpho nostro habemus, armats galeas, fustas et barchas, que res, quantum sit honesta, facillime intelligi potest; quamobrem non ratione alicuis appetitus dominandi, sed pro conservatione honoris nostri ipsam comunitatem requirimus, ut de ipso loco Narente non vellit se impedire, quia nobis datus est, et ex eo removeri facere omnes suos et similiter galeas, fustas et barchas, que ibi essent aut alibi in illis partibus, et eas disarmare, quia non intendimus modo aliquo, quod iuris ditiones, quas in hoe mari et culpho nostro habemus, violentur vel diminuantur. Subiungatur etiam ipsis oratoribus opportunis verbis, quod a multis annis citra sepissime per quendam nepotem Johannis Beltrami de Dragonibus civis nostri, qui in illis partibus Dalmatie et Bossine conservabatur more mercatorio, petitum fuit subsidium nostrum contra Kagusienses, qui, ut constat, interfici crudeliter fecerunt dictum Johannem Bel trami, ex quo secuta est totalis destructio domus sue, et sunt in magna paupertate; et data ipsis oratoribus plena informatione casus, requirantur, quod debeant providere, ut dictus civis noster habeat debitum suum, et amplius per dillationes non ducatur, alioquin eius indenitati opportunis remediis providebimus. De parte 128, de non 3, non sinceri 7, Senato. Mar. IV. c. 129. t., u mletakom arhivu.

God. 1452. 13. lipnja, u Mletcih.

Republika gleda, da dobije Neretvu. MccccLii. die a n iunii. Cum per ea, que habentur a comite nostro Spaleti de rebus Crayne et Narente, si illi negotio dabuntur opportuni favores, locus Narente remanebit dominio nostro pacifice; et faciat pro dominio nostro, omnibus bene consideratis, providere, quod locus Narente nobis remaneat. Vadit pars, quod eligatur de presenti per scruptinium in isto consilio unus noster honorabilis orator ad serenissimum dominum regem Bossine et provisor in partibus Crayne et Narente, qui habeat de salario dueatos XL in mense et ratione mensis, liberos ab omni angaria gubernatorum nostrorum introituum, et si cogeretur ad aliquid solvendum, dominium solvat pro eo. Vadat ad expensas nostri dominii. Ducat secum quatuor famulos et unum notarium cum uno famulo, et recedere teneatur subito quando sibi mandabitur per dominium sub pena ducatorum ii c. auri exigenda in propriis bonis suis per advocatores comunis. Teneatur respondere statim vel eras ad tereias, et vadat cum ilia commissione, que sibi dabitur per istud consilium. De parte 99. Sapientes consilii. Volunt, quod per ea, que habentur per literas comitis Spaleti ae per cedulam fidelis nostri Miehaelis Davantio de adventu oratorum regis Bossine ad nostrum dominium, differatur pro nunc electio dicti oratoris et provisoris, donee aliquid ulterius intelligatur de adventu dietorum oratorum regis, ut magis eonsulte provideri possit in materia ista. De parte 49, de non 1, non sinceri 0. Senato. Mar. vol. IV. c. 129., u mlet. arkivu.

425

God. 1452. 26. lipnja, u Mletcih.

Naputak za Karla Maurocena, koj je odlazio kao poslanik kralju bosanskomu i kao jprovidur Krajine i Neretve. 1452. die 26. iunii. Quod fiat commissio nobili viro Carolo JMauroceno ituro oratori nostro ad serenissimum dominum regem Bosine et provisorem ad partes Crayne et Narente in hac forma: Nos Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. Committimus tibi nobili viro Carolo Mauroceno dilecto civi nostro, quod vadas noster orator ad serenissimum dominum regem Bossine et provisor ad partes Crayne et Narente, volumusque, quod cum galea nostra, cuius est supracomitus nobilis vir Gabriel Trivisano vicecapitaneus nostri culfi, soliciter te conferre Spaletum, in quo loco informabis te a CGmite nostro de omnibus, que sequuta sunt in negociis Narente et Crayne a die, quo ipse comes noster habuit nuntium et literas a duee Stefano et comite Vladislao filio suo, qui nos rogabant et hortabantur ad accipiendum loca ipsa, usque in presentem diem, et accipies apud te copiam omnium dictarum literarum et aliarum, quas comes noster predictus habuisset tam a dictis dominis duce et filio quam ab aliis omnibus dominis et nobilibus partium illarum faciendum ad istud propositum. Habita igitur dicta informatione, quam quanto clariorem et partieulariorem habere procurabis, habitisque copiis omnibus dictarum litterarum, te conferre studebis ad presentiam domini regis Bossine per viam Spaleti vel per aliam viam, per quam celerius et comodius te conferre posse cognoveris, ipsi domino regi presentatis nostris uteris credentialibus, factisque fraternis et amicabilibus salutationibus et oblationibus, prout honori suo et nostro noveris convenire, expones, quod nos invitati et solicitati per nuntium et litteras illustris domini ducis Stefani, veri domini Narente et Crayne, ac per litteras comitis Vladislai filii sui, scriptas ad comitem nostrum Spalati et vocati a populis locorum, contenti fuimus aecipere loca ilia, non cupiditate dominandi neque habendi loca ipsa, cum per dei graciam amplissima regna et dominia habeamus, sed ut satisfaceremus requisitionibus dictorum dominorum ducis Stefani et filii sui ae supplicationibus populorum illorum, maxime cum videremus facere hoc cum maximo iure et honestate ac sine iniuria alicuius domini mundi, quia domini et homines locorum ilia nobis dabant, neque putabamus ulio modo, quod sua serenitas, quam semper fraterne dileximus et negotiis suis favimus, huic nostre tam iuste et honestissime impresie se opponere debuisset, quum si maiestas sua preterita et moderoa bene considerabit, memoria repetet, nos rebus suis favisse, etiam apud infideles non solum cum iustieia et honestate, sed etiam ut bonos decet fratres et amicos. Quod autem nunc sua serenitas aut motu proprio vel ad instantiam aliquorum immemorum beneficiorum a nobis susceptorum, hanc nostram impresiam irnpedire procuraverit, et nos suis litteris requisiverit, ut ab ilia nos retrahere velimus, mirari pro facto cogimur, respectu multe prudentie sue, que optime no vit, nos in rebus nostris omnem servare iusticiam et honestatem, ac respectu fraternitatis et benevolentie nostre. Ex quibus omnibus te ad eius presentiam mittere instituimus, et hoc viva voce nota facere, ut sua maiestas, intellecta justicia et honestate impresie nostre, velit ea erga nos servare, que servavissemus et servaremus erga magnificentiam suam

426

in omnibus negoeiis suis. Et cum his et aliis verbis et rationibus, que tue prudentie videbuntur, proeurabis iustificare et honestare causam nostram, et inducere suam maiestatem, quod sponte se retrahat etcedat huic impresie. Si vero facta parte possibili instantia et bene iustificatis iuribus huius impresie nostre, sicut faeere poteris per copias litteraruro, quas hie tibi dari fecimus et habetis in Spaleto, non posses indueere suam serenitatam ad retrahendum se ab hac impresia, debeas procurare de intelligendo mentem et dispositionem sue serenitatis circa rem hanc, et si cum aliquibus pecuniis vel aliter posset componi res ista. Et sumpta a sua maiestate licentia, recedes, et de omnibus nos per tuas litteras particulariter informabis, expectando mandatum nostrum. In appulsu tuo Spaletum, antequam vadas ad regem, si intelliges galeas et fustas Raguseorum armatas adhue esse in aquis Narente, volumus, quod te conferas usque Narentam cum dicta galea et galeota Cathari et aliis barchis et navigiis nostris armatis, et dato modo loquendi cum patronis galearum Raguseorum, eis declarabis, esse nostre intentionis et mentis, quod nullo modo tenere debeant galeas armatas in culfo nostro, maxime in factis Narente, cuius impresiam cum omni jure sumpsimus; propterea eis mandabis, quod omnino inde recedant et vadant ad disarmandum. Si vero peterent terminum unius vel duorum dierum ad recedendum illud sibi consignabis. Sed si recusarent recedere, aut peterent terminum longum, et tibi ae vicecapitaneo nostro videretur, quod cum navigiis nostris armatis, que penes vos haberetis, essetis sufficientes ad cogendum eos ad hanc nostram intentionem, debeatis providere, quod dicte galee et galeote disarmentur, sicut tibi vidobitur. Si vero videres, aut informatus esses, te non esse sufficientem cum galea et galeota et aliis nostris navigiis ad cogendum dictos Raguseos ad disarmandum, debeas requirere et mandare dictis patronis Raguseis, quod disarment, justificando hanc requisitionem nostram, sollicitando accessum tuum ad presentiam domini regis Bossine quanto celerius poteris, et interim applicabit galea nostra Crete, cum qua et aliis galeis et navigiis nostris armatis poteris providere, quod dicte galee Raguseorum disarmentur, in casu quo eum rege Bossine non remansissetis in concordio, et quod dicte galee non ivissent ad disarmandum. Verum antequam accipias lieentiam a dicto domino rege, volumus, quod sibi dicas, quod intelleximus ea, que nobis scripsit in facto salis, pro quorum signification sue maiestatis fraterne regratiamur et speramus taliter fulcire cameras nostras Dalmatie sale, quod subditi sue serenitatis et alii omnes de illo abundanter habere poterunt. De serenissimo domino imperatori dices, quod sua maiestas et serenissima domina imperatrix hie Venetiis fuerunt, quos iuxta consuetudinem nostram hie Venetiis et per omnes terras nostras honorare procuravimus, quantum convenit sue maiestati et honori nostro, et quum cum sua serenitate et cum illustri progenitore suis semper fuimus et sumus in optima pace et benevolentia, non opus fuit aliquas alias conditiones pacis renovare, quia nee meliores nee solidiores esse possint illis, quas tot annis cum illustri domo Austrie habuimus, de quo suam serenitatem previsam faeere volumus pro satisfactione desiderii sui.

427

Si vero sua maiestas, sicut indubie credimus, intellecta justitia et honestate impresie nostre, consentiret requisitionibus nostris, et deliberaret se retrabere ab ilia impresia, regratiaberis sue maiestati cum illis verbis et modis, que tue prudentie videbuntur et sumptis ab eo litteris et nuntiis, quod locus Narente tibi nostro nomine consignetur, redibis Narentam, attendendo ad bonum regimen et conservationem locorum illoruni Narente et Crayne, sicut melius et utilius cognoveris, procurabisque redigere et ordinare introitus et datia locorum illorum, quanto melius cogno veris, dano nobis de omnibus particularem et distinctam informationem. Quum sumus informati, quod illustris dominus dux Stefanus cum exercitu suo est prope flumen Narente, volumus, quod sub nostris uteris credentialibus visitare debeas, et post salutationes et generala declarabis sue excellence causam tui accessus ad regem Bossine, ut omnia cum pace et benevolentia faeiamus. Verum si cum dicto rege facta omni possibili experientia non posses habere dictum locum Narente de piano et concordio, sicut superius tibi commisimus, et tibi videretur cum galeis et gentibus nostris, vel cum favoribus dieti ducis Stefani, posse habere Narentam, debeas procurare de habendo dictum locum. Habere debeas pro hac tua legatione in mense et racione mensis ducatos L in mense liberos ab omni angaria gubernatorum, introituum, et ire debeas ad expensas nostri dominii, ducendo tecum quatuor famulos et unum notarium cum uno famulo. Et ex nunc captum sit, quod dictus orator teneatur recesisse die crastina cum galea trivisana sub pena ducatorum n centum auri, exigenda per advoeatores comunis; et mandetur omnibus rectoribus D almatie, quod prestare debeant favores suos dicto provisori nostro, sicut ab eo fuerint requisite Et mandetur auctoritate huius consilii vicecapitaneo culfi, quod cum galea sua et alia galea Crete et galeota Cathari stare debeant ad obedientiam dicti oratoris et provisoris nostri, donee negoeia Narente et Crayne fuerint expedita. Quum nobilis vir Carolus Georgio habere debet certam summam pecunie ab illo serenissimo domino rege, sicut ab ipso eritis informatus, volu mus, quod expeditis negociis per nos tibi commissis, facere debeas illam instantiam, quam honeste et convenienter facere posse cognoveris, et idem noster nobilis habeat pecunias suas. Et hanc met instantiam fades apud prefatum dominum regem et alios, quos utiles esse cognoveris, ut viri nobiles Jeronimus et Franciscus Maripetro condam ser Fantini habeant quicquid habere debent, sicut ab eis fueris informatus. De parte 117, de non 1, non sinceri 1. Quum quidam vaivoda Jovanis servitor comitis Vladislai filii ducis Stefani scripsit comiti nostro Spaleti multa bona verba et que, si crederet, quod bona sua, que habet in Narenta et Crayna, sibi reservarentur, venientibus locis illis sub dominio nostro etc., sicut ab ipso comite Spaleti eris informatus, se exerceret, ut ilia haberemus, tibi dari fecimus literas nostras credentiales ad ipsum vayvodam Ivanne, ut si occurret

428

casus, et tibi videretur utile, possis loqui secum et ipsum inducere bonis verbis ad se exereendum et favores suos prestandum, quod loca ilia habeamus. Seer. cons. rog. XIX. c. 150., u mlet. arhivu.

God. 1452. 28. lipnja, u Mletcih.

Babljani mole, da jim se dozvoli, kao do sada, izvoz iz Senja i Rieke njekih potrebitih stvari. MccccMi. die xxvm junii. Inter sapientes ordinum ex auctoritate eius attributa a collegio ex auctoritate consilii rogatorum. Quod ad capitula porrecta per sapientes viros Nicolaum de Scafia et Stefanum de Gozigna, oratores fidelissime comunitatis Arbi, respondeatur, et primo: Cunzosia che sempre quelli vostri fedel servidori d Arbe ano possudo condur dale parte de Segna e Fiume ferro, ehorame, tolle et altre cosse a lor neccessarie per uso et comodo de i lavoreri e necessitade loro, senza le qual cosse per nisum modo quelli vostri fedeli non pono viver, e questo conduseva con le contraletere dei vostri rectori, si come fano tuti i vostri servidori de Dalmacia. E perehe mo nuovamente per la vostra signoria e sta manda comandamento al vostro rector d Arbe, che piu contraletere non debia far per condur le soradite cosse dale parte de Segna e Fiume ala vostra terra d Arbe per uso de queli vostri fedel servidori, lo qual dovedo se revertirse in grandissimo danno de quelli vostri fedel servidori per tal modo, che viver non porano, la qual cossa non credo sia intencion de la vostra signoria; supplichemo ala vostra signoria, chel ve piaqua conceder de gratia a quella vostra fedel comunita d Arbe, cbe per uso de la terra i possa condur dale parte de Segna e Fiume ferro, corame, tolle et altre cosse a lor neccessarie per uso loro eon le contraletere de i vostri reetori, fi eomo ano fato per fina al presente e fano tuti li vostri fedel de la Dalmacia. Responsio. Quod sumus contenti eis concedere, quod possint extrahere de Segna, Flumine et Buchari ferrum, curamina, tollas, canevatias et similia pro usu civitatis Arbi et insule solummodo, cum bulleta semper sive contralitera comitis nostri Arbi, qui habeat termiuare et limitare quantitatem rerum predictarum neccessariam illi civitati et insule. Et si quid aliqualiter extraheretur sine contralitera comitis, sit omnino perditum, et habeatur ac tractetur pro contrabanno. Conzosia che sempre queli vostri fedel servidori d Arbe anno vendudo le soe rasse a tuti forestieri cussi a subditi de la vostra signoria, como etiam a marchesani e puiesi e non subditi de la vostra signoria, i qual li hano possudo condur quelle rasse ale parte de la Marcha e Puia e Listria e a cadauna parte dove hano voiudo con le contraletere de i vostri rectori. E mo per comandamento de la vostra signoria el vostro rector intende non poder far tal contraletere, le qual cosse se revertisse in gran danno de quelli fedelli vostri d Arbe, et stantibus terminis i non porano pagar i debiti de la vostra signoria, i qual sono de gran summa; supplichemo ala vostra signoria, chel ve piaqua conceder de gratia a queli vostri fedel d Arbe, che per el vostro rector ge sia

429 fato le contraletere dele soradite rasse, como e sta fato sempre per el passado cussi a forestieri come a citadini, azo che quelli vostri fedelli possa viver soto le alle de la vostra signoria como anno fato fina lo presente. Responsio. Volumus et est nostre intentionis, quod de rassiis suis facere et disponere possint secundum consuetudinem haetenus observatam, et nichil aliter innovetur. Cunzosia ehe quelli vostri fedel servidori d Arbe conduseno dale parte de la Marcha e Apruzo vini a Segna, e sempre perfina al presente hano pagado de dacio per cadaun staro de Segna un soldo e mezo per staro, si como pagano tuti li vostri Veniciani; e mo iniuriamente li signori de Segna si vol, che quelli vostri fedel debia pagar soldi tre per staro, si como paga quelli de la Marcha, contra la liberta dela vostra signoria, e inovano quello non e sta mai per el passato. Supplichemo ala vostra signoria, chel ve piaqua proveder, che queli vostri fedeli sia conservadi senza danno, e che non ge sia innova quello non e sta mai per el passado. Responsio. Scribemus per literas nostras, quas sibi dari faciemus, in effieaei forma magnificis dominis comitibus Segne, quod nichil debeant innovare, sed servare consuetudinem. De parte 4, de non 0, non sinceri 0. Senato. Mar. vol. IV. c. 132., u mlet. arhivu.

God. 1452. 4. srpnja, u Mletcih.

Oni, koji nose vino iz Markije i Umbrije u Senj, moraju si za svaki put dobiti protulistove od mletake vlade, ocituju, koliko e vina i odkud onamo prevesti. 1452. 4 iulii. Magna quantitas vini conducitur ex Marchia et Umbria Seniam cum contraliteris comitum Segne contra legem et cum damno nostro, et sine Uteris nostris sigillatis. Ideo captum, quod in antea omnes volentes conducere vinum Segnam" ex illis locis teneantur accipere lite ras dominu nostri bullatas de quantitate vini, quod conducere volent, et de quibus locis, et fiant litere pro uno viagio tantum ne fraus committetur, et iutelligatur quantitas vini, que singulo anno Segnam conduceturK et hoc etiam super naves venetas sub pena eontrabanni. Senato Mar. lib. IV. c. 135.; u mlet. arkivu.

God. 1452. 16. srpnja, u Mletcih.

Stanovnikon Brkle u Krajini potvrdjuju se stare navade i granice. MccccLii. die xvi. iulii in collegio ex auetoritate consilii rogatorum. Quod fidelibus nostris, comuni et hominibus ville de Bercla Crayne, qui fuerunt primi in dando se dominio nostro, auetoritate attributa huic col legio confirmentur omnes consuetudines et confinia, que habuerunt et tenuerunt tempore aliorum dominorum, et quod teneantur mittere ad exercitum nostrum, quotiens opus erit inter duo flumina videlicet Chareham et Narentam sumptibus suis, et ultra dicta duo flumina mittere teneantur, sicut erant obligati tempore aliorum dominorum. De parte 17, de non 2, non sinceri 1. . Senato Mar. vol. IV. c. 136 L, u mlet. arkivu.

430

God. 1452. 16. srpnja, u Mletcih.

Petru Drazeviu Poljicaninu potvrdjuju se imanja, a drugim ne, dok ne nadodje izviee providurovo. 1452. 16 iulii. Petro Draevich, qui in acquisition Crayne et in aliis negotiis nostris fideliter et laudabiliter se exercuit" confirmantur omnia bona pro se et haeredibus, nee non illud, quod habuit a civitate Spalati et a bano Maticone, sicut in privilegio. Aliis vero ex Krajina, sc. Tomae de Papalibus, Micbaeli Davaneio e Spalato et eomiti Rados e Policia, petentibus villas et pagas, respondeat-, quod expectatur relatio proviso ris. -J- 15 3 1. Senato Mar. lib. IV. c. 136., u mlet. arkivu.

God. 1452. 16. srpnja, n Mletcih.

Republika zauzimlje se kod ugarskoga kralja za bana Petra Talovia. 1452. 16 iulii. In collegio ex auctoritate consilii rogatorum. Quod oratori magnifici banni Petri de Talovig respondeatur ad capitula, que porrexit, quod displicet nobis, quod aliqua discordia orta sit inter dictum regem et suam magnificentiam; propterea scribimus provisori nostro, quern misimus ad illas partes, quod si rediisset a serenissimo domino rege Bossine, debeat scribere sue serenitati, quod dominium nostrum informatum de discordia orta inter suam maiestatem et prefatum magnificum bannum, displiceotiam sumpsit, et commisit sibi, quod se interponat pro pace et concordia inter eos, cum suam maiestatem pro fratre et ipsum bannum pro amico carissimis habeamus. * Scribemus preterea rectoribus nostris Jadre, quod nuncio sue magnificentie ministrare debeat ius et iusticiam contra dictum Thomam Tuertovich, nisi aliud in contrarium haberetur, quo easu debeant nos informare, ut debite deliberare possimus. Postremo acceptamus oblationem, quam nobis facit gentium suarum; et quotiens opus erit, confidenter utemur oblatione sua. + 17 2 1. Senato Mar. lib. IV. carta 137, u mlet. arkivu.

Go. 1452. 16. srpnja, n Mletcih.

Odgovara se na molbe obitelji Kaieve te i drugih stanovnika Krajine. MccccLii. die xvi iulii. In collegio ex auctoritate consilii rogatorum. Quod ad capitula porrecta per Grubissa Chacicb parte sua et aliorum attinentium suorum de Cacich et aliorum fidelium nostrorum de Crayna respondeatur, et primo: Ala illustrissima et excellentissima dogal signoria de Veniexia supplicamo reverentemente Grubissa Chacich, Radoe Vuchas, Vucb Marco Vuchini, Radogna Radat, Rathco Juanis, Ivan Paval et altri lor parenti, e cum questi cavi, che sono nominai de sovra, pregemo nui et lo resto di vostri servidori de Crayna, i qual sono vegnudi vostri et a obedientia de la vostra signoria de Veniexia, cbe la signoria vostra se degni, che a i predicti cavi de loro et lo resto di vostri servidori de Crayna far

431 confermar le suo antige usanze, che hano habuto per li altri signori, et maxime dai re Bossina. Responsio. Contenti sumus et placet nobis, quod antique eorum consuetudines, quas habuerunt et servaverunt tempore aliorum dominorum et maxime domini regis Bossine, serventur etiam tempore nostri dominii. Item supplicano, che la signoria vostra debia far uno castello in Crayna, lo quale e stado soa antiga patria de lor Chacich, lo quale e 50 mia largo da Spalato. El qual sera bon ala vostra signoria per far marchadantie, et e bon porto, et anche Crayna sera segura dali vostri inimici, come pora esser informada la signoria vostra dal conte de Spa lato, che la visto. Responsio. Inclinati ad securitatem et comoda sua, sumus contenti et volumus, quod fiat unum fortilicium ad locum Machar, ubi alias fuit dictum fortilicium; et seribemus comiti nostro Spaleti et provisori nostro Narente, quod esse debeant cum fidelibus nostris Crayne, et provideant, quod detur forma et modus operi dicti fortilicii. Anchora perche siando nui a Narenta ali servisu de la vostra signo ria, el conte Juanis cum la soa compagnia ando ale nostre stancie et ali nostri luogi, et queli ha tuti brusadi per muodo, che siamo in tuto des fati. Et el dito Juanis se fexe donar da conte Vladislavo i luogi nostri. Pero humelmente supplicamo, che la signoria vostra se degni conciederne, che quelo, che e del so del dito Juanis in li nostri confini, zoe alguni soi villani, i qual serve a lui, che nui possamo far che servano a nui, e quelo che lui tien di nostro, lo debia lassar, che e nel tegnir de Crayna. Responsio. Quoniam ante adventum suum ad presentiam nostram, comes Juanis miserat ad comitem nostrum Spaleti nuntium suum pro veniendo ad obeientiam nostram, et nos non informati de dannis factis per ipsum comitem Juanem, dedimus libertatem provisori nostro, quem misimus ad illas partes, quod eum aeceptare debeat ad nostram obeien tiam, et de his, que fecerit dictus provisor noster, non habentes informationem, non possumus cum honestate aliquid deliberare, donee intelligamus, quid per dictum provisorem factum fuerit; seribemus tamen in efficaci forma dicto provisori nostro, quod habeat bonam diligentiam in omni concordio, quod faceret cum dicto comiti Juane, quod ipsi fideles nostri conserventur sine danno. E perche le stado uno traditor tra nui chiamado Radoe Vanovich cum uno fradello et cum uno fiolo, el qual e sta quelo, che meno el dicto Juanis a brusar i nostri luogi, che la signoria vostra faci, che non stagi piu tra nui. Responsio. Seribemus provisori nostro, quem misimus ad partes illas, quod se informet de his, que fecit dictus Radoe, et provideat per modum, quod molestare amplius non possit illos fideles neque loca nostra, pro cedendo contra eum si cut iusticia sibi suadebit. Insuper che la vostra signoria ne faci gratia; che habiamo le libertade nostre, como sempre et fine mo havemo, et che a nui vostri servidori, che semo sta desfati per i servisu vostri, che la signoria vostra ne proveda como i par, perche nui semo vostri servidori.

432

Responsio. Sumus contenti et placet nobis, quod conserventur in illis libertatibus, quas hactenus habuerunt cum predictis dominis. Li dicti de Crayna sono tegnudi andar al oste per terra ad ogni comando de la vostra signoria tra do fiumare Narenta et Charcha, a tute sue spexe, et star quelo tempo sera de besogno. E passando cum 1 oste queli confini habiano dala signoria vostra el viver de bocha. Item per mar voleno esser tegnudi a mandar quanti homeni li sera possibile miglia cento, per mar cum armada dela signoria vostra. Eesponsio. Sumus contenti, quod teneantur nobis servire in exercitu per terram et per mare, sicut petunt et se offerunt. Item el censo, ehe se da al signor, si e uno perpero per fumante et alguni sono tegnudi dar soldi 40 per fumante; alguni nobeli et altri zudexi sono exenti. Item die dar de bocha de li signori i presenti ordenadi 3 volte alano queli, che sono ubligadi al signor. Responsio. Circa solutionem censuum et aliarum honorificentiarum dominio nostro volumus, quod servetur illud, quod servatum fuit tem pore aliorum dominorum. Item che tute le robarie e represaie per qualunque modo fate contra qualuncha persona, de che condicion essere sia, non possa essere molestadi in alguna parte de la soa robba, avanti che loro fosseno de la signoria. Responsio. Sumus contenti eis gratiose remittere omnes iniurias et offensas preteritas, antequam sub obedientia nostra devenirent. Item dimandano i dicti fedelissimi ala signoria vostra, che se degni a lor concieder si algun de i suo inimisi, che destruxeno i suo beni et in preda i suo animali messeno, si per algun tempo i vegnira in le parte de Dalmatia, vaglia e possano farli retegnir senza algun impedimento, e senza contradition de algun official. Responsio. Sumus contenti et placet nobis, quod devenientibus in fortiam comitis nostri Spaleti et provisoris nostri Narente et Crayne aliquibus ex illis, qui eis damna intulissent, debeant eis ministrare ius et iusticiam contra predictos. De parte 20, de non 1, non sinceri 0. Senato Mar. vol. IV. c. 187 t., u mletakom arhivu.

God. 1452. 22. srpnja, u Mletcih.

Zabranjuje se provoz trgovine od Jakina u Senj i na Rieku. 1452. 22 iulii. Florentini ferunt sua mercimonia ex oriente Anconam, et in anchonitanis navibus exinde ea mittunt Segnam, Flumen" et alibi. Ordinetur vieecapitaneo culfi, ut veniat in Cuarnarium, et obviet, ne species, gothoni vel alia contra ordines nostros Segnam, Flumen vel alio conducantur, nec ferrum, curamina vel aliud de Segna, Flumine vel alio ad partes Marchie vel alio" in poena contrabanni. -\- 108, 3 2. Senato Mar. vol. IV. c. 137., u mlet. arkivu.

433

<M. 1452. 22. srpnja, u Mletcih.

Mletaka vlada njekim iz Primorja potvrdjuje povelju danu jim od bosan skoga kralja Ostoje. 1452. 22 iulii. Confirmatio cuiusdam privilegii facta Vuchasino et ceteris hie inferius annotatis. Franciscus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. universis et singulis, ad quos presentes pervenerint, denotaraus, quod pro parte fidelium nostrorum Vuchasini, Barani et Jurai Vuchcichi nobis fuit presentatum quoddam privilegium scriptum in lingua sclava, quod eis concessit serenissimus dominus Hostoja olim rex Bossine. Nos autem visa continentia dicti privilegii, quod traduci fecimus de lingua sclava in linguam italieam, volentes supplicationibus dictorum nostrorum fidelium clementer annuere, cum nostro collegio ex auetoritate sibi attributa a nostro consilio rogatorum, approbavimus et confirmavimus dictum privilegium, prout hie inferius jacet ad literam, videlicet: In nome del padre et del figlio et del spirito sancto. Amen. Nui signor Hostoya per la gratia de dio re de Bosna, de Chumscha zemglia, maritima, de le inferior parte, de Usora, Soli, Podrinie etc. Et anche madona rezina Elena, et anche nostro figliolo conte Stefano facimo a saver a chadauno, a chi conven, per questa nostra litera, come na servido fidelissimo servidor nostro Vuchasini et Baran et Juraj Vuchcichi ad ogni tempo fidelissime et dritamente, specialmente quando ne se diede et sotomesse Cumgliane, et per questa lor fedelta sopradita li habiamo fato gratia nostra signorile, et si li habiamo conferma in tuto quello, secondo li habiamo trovado, che li tegnia, recivase al tempo de ban Ste fano, et al tempo del re Tvercho; et si li donassemo per scritture Machar cum el suo conta, et Cernuchia cum el suo conta, et Posizna cum suo conta, et Milusa cum suo conta, et Labzian cum suo conta. Questo li scrivissemo et donassimo ali sopraditi Vuchasini et ali loro posteriori, et che non sia sopra di loro superior nissun de quelli de Cumgliane, et che non sia da esser dadi a servir a nesun altro signor. Et a questo sono testimonii i nostri boni Bosnesi? videlicet: vayvoda Piero Paulovich cum la sua fraternita, et conte Radizo Radoevich cum sua fraternita, et conte Batich Mirchovich cum la sua fraternita et vaivoda Ischo Semchovieh cum la sua fraternita, et pristald de la corte conte Juray Drachigevich cum la sua fraternita, et conte Turcho Borovinich cum la sua fraternita, et el nostro maestro de la corte Nicola Cuclatovich cum la sua fraternita; et chi contradira a questo, che sia infedel a dio et ala nostra signoria, salvo quello fosse visto e cognosudo per li nostri boni homeni, che sia scomunicado per el padre, fiol, spirito santo, et per quatro evangelisti et per li dodese apostoli et per tuti santi in eternum a dio et ala nostra signoria, et che sia partecipe a Juda Scarioto, el qual vende el figiolo e dio pro argenteis, et che sia partecipe a quelli, che cridava crucifige, crucifige, et che quel sangue sia sopra de loro et sopra de lor figlioli, et che possa renuntiar nel di del iudicio e 1 anzelo sancto amen. Ho scritto de MCCOOXVII. Mandamus igitur omnibus rectoribus et officiaiibus nostris, ad quos spectat et spectare poterit, quatemis hanc confirmatinem nostram observenfc, efc faciaut ab omnibus inviolaSPOM. XXI.

28

434

biliter observari. Data in nostro ducali palatio die xxn iulii, indietione xv. Mcccc quinguagesimo secundo. Commemoriali XIV. c. 101., u mlet. arhivu.

God. 1452. 27. srpnja, n Mletcih.

Hvali se Dubrovanom, to su otili iz Neretve; kore se, to uzbudjuju despota i druge proti republici; te jim se doputa plovitbapo moru kudgod hoe. 1452. 27 iulii. Respondeatur ambasciatoribus Ragusii: quod gratum fuit et est dominio nostro, quod ilia comunitas disarmari fecerit fustas suas, et ordinaverit destrui pontem, ac quod se retraxerit ab impresia Narente, quia sic requirit debitum et honestas. Et quum per literas rectorum nostrorum Albanie sumus informati, suam comunitatem per nuncios et oratores solicitare espotum Servie et alios, dominos vicinos nostros ad damna nostra, hortamur et suademus, quod velint dosistere solicitando et coneitando espotum et alios dominos ad damna nostra, ut causam habeamus bene cum eis vicinandi et perseverandi in solita amicicia nostra." In facto damnoriim eis illatorum per subditos venetos, scribant, et justitiam habebunt. In facto navigationis per mare permittitur quod navigare possint cum navigiis suis disarmatis per omnes portus, loca et jurisditiones nostras ac Venetias, sicut consueverunt, et sicut per leges et ordines nostros provisum est; de pannis vero suis videtur nobis stare ordini et provisioni facte, videlicet quod solvant decern pro c (entenario). + 110 0 2. Senato. Mar. vol. IV. c. 138., u mlet. arhivu.

God. 1452. 27. srpnja, u Mletcih.

Republika odgovara na molbe poslanika vojvode Stefana Crnoevia. MccccLii. die xxvii iulii. Inter sapientes ordinum ex auctoritate eis attributa a collegio, ex auctoritate consilii rogatorum. Quod ad capitula porreeta per oratorem magnifici vaivode Stefani Cernoevich respondeatur, et primo. Ad primum. Nuy Stefano Zernoevieh vaivoda de la illustrissima signo ria de Veniexia in Zenta comandemo a ti Radoslavo zentilhomo et secretario nostro, che tu diebi de presente andar ala presentia de la nostra signoria, et recomandar nui et nostri fiuoli et la nostra dona ala serenita soa, como suo fidelissimi servitori. Et presentada ala soa serenita la letera nostra de credenza, diebisi referir per nostra parte le nostre parole sotoscrite. Prima cum quela debita reverentia tu porai suppliea la soa serenissima signoria, che se degni mandar uno suo zentilhomo al duca Stefano de Bossina per trar dele suo mari Ivan mio fio, el qual e stado et sta carzerado apresso lui per nome de la soa illustrussima signoria, perche habiando el dicto mio fio per el mezo de la sua serenita el dicto mio fio apresso de mi et de gli altri mey fiuoli, sempre seremo servidori fidelissimi de la soa excellentissima signoria, soto la qual sempre intendemo de vivere et de morire.

435 Responsio. Pro liberatione filii sui detenti per ducem Stefanum, sumu, dispositi omnia possibilia facere, et scribemus provisori nostro Narentes quod ire debeat ad dictum ducem, si erit in loco proximo per unam dietam, et omnem instantiam faciat, ut dictus suus filius liberetur; et si cum dicto duce loqui non posset, quia esset in loco distanti, debeat mittere unum nostrum eivem cum nostris uteris ad dictum ducem. Nosque hie loquemur cum oratoribus dicti ducis, qui hie sunt, per modum, quod speramus, quod post eorum redditum ad dominum suum dictus iuvenis liberabitur. Ad secundum. Supplica reverentemente ala serenita soa, che se degna de gratia special darme tre vile soto Scutari, zoe Oblig, Grisse et Samarisse, le qual ville fono de mie antecessori a nui donate per i Segnori de Zenta, perche tuto quello fa a nui la soa illustrissima signoria, fa a soi fedelissimi servidori. Responsio. Licet scimus inclinatissimi semper ad omnia sue magnificencie comoda et grata, attamen quia introitus dictarum villarum deputati sunt per nostra consilia castro nostro Scutari, quodde dictis introitibus et longe maioribus indiget, non possumus ulio modo sue magnificencie complacere de dictis villis. In aliis autem reperiet dominium nostrum sincere dispositum ad quecunque sibi grata et comoda. Ad tercium. Exponerete ala soa illustrissima signoria, como el spectabel miser Louixe Baffo honorabile conte de Gataro segondo el comandamento de la serenita soa, et forma del suo privilegio a nui dato et per nui gratiosa mente aeceptato, ne ha dato una caxa in Cataro per habitation nostra, la qual easa mai lui non sperava, ma davala ad afficto, et de quella non receveva tanta utilita a gran pezo quanta el rezeve al presente, perche la intencion nostra e et sempre sera cum nostri fiuoli viver et morir soto la soa serenissima signoria, azo che possano securamente conzar e reparar la dicta caxa ale nostre spexe, la qual caxa ha besogno de gran reparatione. Supplicate ala serenita soa, che per nostra consolation, et azoche possamo reparar la dicta caxa de quel che he de bisogno, che la se degna per soa letera concieder a nui et a nostri fiuoli la dicta caxa, habiando el patron de la dicta caxa dala camera de Cataro quelo i e sta promesso per miser lo conte a lanno. Recordando ala soa serenita, che quello fa la signoria soa a nui, fa a suo fedelissimi servidori. Responsio. Quoniam domus sue magnificencie, dessignata in Cataro per comitem nostrum Catari, est unius civis, qui habitat in Ragusio cum sua familia, et quod dicto civi datur maior affictus pro dicta domo quam unquam habuerit, sumus contenti, quod sua magnifieeneia facere possit in reparatione diete domus illam expeosam, que conveniens est et honesta sit, ut in ilia comode habitare possit, et quod dicta domus non possit auferi sue magnificencie nisi idem civis, cuius est dicta domus, veniret Catarum ad habitandum cum sua familia, per quern solvatur et reficiatur expensa et melioramentum factum per suam magnificenciam. Verum si dictus civis vellet vendere dietam domum, velimus, quod hoe facere possit cum refectione expense et melioramenti in ilia facti, cum reservatione etiam libertatis nostro dominio presentandi et accipiendi illm

436

pro precio nomine ipsius magnifici vayvode Stefani, quo vendita fuerit. De parte 4, de non 0, non sinceri 0. Senato. Mar. Vol. IV. c. 139., u mlet. arhivu.

God. 1452. 27. srpnja, 1 Mletcih. 1

Odvraa se na molbe kotorskoga poslanika. McccoLii. die xxvn iulii. Inter sapientes ordinum ex auctoritate eis attributa a collegio ex auctoritate consilii rogatorum. Quod ad capitula porrecta per sapientem virum Nicolaum Trifonis de Boniza oratorem Melissime comunitatis nostre Catari respondeatur, et primo ad primum huius tenoris: Serenissimo principo de fevraro proximo passato vaivoda Stefano Zernoevich vene a Cataro, e reverentemente rezevete la maza capetanaria con le bandiera dele man de miser lo conte et piivilegio de la vostra illustrissima signoria, el qual zuro sacramento mantegnir la fedelta ala vostra serenita come per so privilegio apar. Et prefato Stefaniza fato questo, domando a miser lo conte suvencion de Morlachi, li quali stano appresso de Cataro, digando el prefato Stefaniza haver lassado parte dele soe zente ali passi del so paexe con suo fiol Zorzi, dubitando deli nemixi de gente de sopra, per lo suo descender in pian al territorio de Cataro; et piu che el se aspetava el vaivoda Altoman despoti con lo grande exercito de Servia, Turchi, et la gente de sopra dovea vegnir per far pi forti i vostri rebelli de Zopa con altri, che con loro i erano uniti, et danincar, ofender li vostri subditi, in lo resto, che era romaso fora de le terre de la serenita vostra. Unde venuti la sovencion de Morlachi, dubitando senza del sopra zonzer del prefato vaivoda Altoman, subito con le soe gente e con 11 Morlacbi virilmente processe contra quelli rebelli de Zopa in muodo, che per pochi quelli zorni reduse gla robada e brusada ala obedientia de la serenita vostra, la qual se avea unito con Pastrovichi, Jeruniza con Lustiza, Bogdaserchi e Gliesevichi, zurando insieme inanzi morir, che rendesse ala obedientia dela vostra illustrissima signoria. Desfata che fo gla in maniera, che quella vostra fedelissima comunita de Cataro le soe quatro intrade passade non scoderano mai. Vedendo questo altro paexe, i predicti de sopra Catuni tuti se recomanderano salvi con haver et persone ala obedientia de la vostra serenita con tute le saline, de li quali dove pagavano prima per peri uno per fuogo a lano, al presente miser lo conte li conduxe pagar sper ziaschadun fuogo ducati uno doro singulo anno. La qual victoria ; seguita fo grande honor ala vostra serenita et de utel ala vostra camera ide Cataro. Unde misser lo conte non volse far spexa al dito socorso de Morlachi venuti ne quel dono ali diti drepani, che a queli iera fata proiferta, in quanto se portasseno valentemeote per honor de la vostra illu strissima signoria. Miser lo conte digando: non intendo haver comission far sta spexa, e la vostra fedelissima comunita eon tuta la universita, piando bisognase fioli soi impegnar per bon stado prospero de la vostra illustrissima signoria, non sparegnarano quanto maormente roba tempo ral soto speranza e concession per privilegii de la vostra illustrissima ssignoria introrono per oviar el inconveniente; poderia intra vegnir con

437

piezaria trovare spexe al fato neccessarie dali zitadini, da chi formento, da chi el vin e da chi li pani; e quando mai non fosse privilegii, largamente quella vostra fedelissima comunita con la universita averia intrado in simel spexa, sperando de gratia special esser suvenuti de la vostra gloriosa excelsa signoria; dele qual spexe sixe e lamontar con sie pani ascriptura donadi cercha ducati 1000 spexi per honor et grande utele de la vostra illustrissima signoria e per conservation dele vostre terre. Per la qual cossa reverentemente supplica quella vostra fedelissima comunita con tuta la universita de Gataro ala vostra illustrissima signoria, se degna, che le spexe sopra notade ocorse siano pagate de la vostra camera de Cataro over de la prima sal e dele prime intrade dele saline e de Caterini sopra spezificati, le qual saline e li Caterini i erano persi, et per la victoria havuta sono reaquistadi con grande honor de la vostra serenita et utele ala vostra camera. E simel spexe occorseno al tempo de bona memeria de miser Jacomo Morexini fo conte de Cataro, e per comandamento deli nostri privilegii forono pagate de la vostra camera de Gataro, humiliter et devote quella vostra fedelissima comunita con tuta la universita de Cataro supplica ala vostra illustrissima signoria, se degna con el conseglio de pregadi comandar al conte de Cataro et ali soi successori, che le vostre concession siano observate a quela vostra fedelissima comunita, et le spexe occorse siano pagade dela vostra camera de Cataro, over dele sal prime dele saline, le qual ierano perse, et dele prime intrade schosse, che ieraro de li eatuni reaquistadi, in modo un over laltro siano satisfate e pagate le dicte spexe, le qual domandemo tanto con raxon e de gratia spezial quanto piaze ala excelsa signoria vostra, la qual prelibata serenita vostra contenta per li privilegii a quella comunita, che tute spexe occorerano per la terra, siano pagate de la vostra camera de Cataro. Responsio. Licet scimus multis et maximis expensis involuti, et quod non teneamur ad solutionem dictarum expensarum, tamen ut ilia fidelissima comunitas cognoscat gratiam et clementiam nostram, sumus contents quod comes noster Catari diligenter et particulariter videat et examinet omnes expensas factas in cnducendo dictos Murlachos et de introitibus nostris salinarum de novo acquisitarum ae catunorum solvat et exburset omnem expensam factam per dictam comunitatem in Murlachis suprascriptis in duabus vel tribus pagis, prout dicto comiti melius videbitur, soluta primo ex dictis introitibus annuali provisione magnifiei Stefani Cernoevich capitanei nostri. Ad secundum. Supplica quella vostra fedelissima comunita ala serenita vostra, se degna coneieder segondo al tempo passado per li nostri statuti, che do zentilhomeni de Cataro debiano star rectori in Zupa, uno in la banda de sopra e laltro in la banda de soto segondo antiga usanza se soleva far, e per to suo sustentar queli tal do zentilhomeni abiano a lano per ziaschadun fuogo grossi sie de moneta de Cataro, e questo de li habitandi nostri, azo che non possa ordenar i soi xbori, ne adunar consegli, li quali sono caxon de loro rebelion contra la vostra illustrissima signoria. Responsio. Sumus contenti, ut ilia fidelissima comunitas opere cognoscat, quantum fides sua dominio nostro grata sit, quod mittantur duo

438

nobiles Gatari pro rectoribus in Zupa, videlicet unus in Zupa superior^ et alter in Zupa inferiori, secundum statuta et consuetudines eorum, et quod dicti duo nobiles habeant ab omnibus Zupe superioris et inferioris pro quolibet foco grossos sex illius monete in anno, dividendos inter eos pro eorum salario. Ad tercium. Supplica quella vostra fedelissima comunita con tuta la universita ala vostra serenita, se degna conciederne al usato el trafegar nostre povere marcadantie; altre fiate solevamo portar in Puglia, in la Mareha et in Romania ad 1 Albania et de quelli luogi quelle robe, che avanti portavamo, come sono le grasse, et altre robe a barati tolevamo. Et quando altramente comanda la serenita vostra in questa caxon, quela vostra fedelissima comunita e de quella citadini mancherano dela soa povera faculta, li quali ala serenita vostra se ricomandano, azo che possano fatigando viver con lo suo sudor. Responsio. Inclinati ad comoda sua, sumus contenti, quod res etmercationes omnes, quas concessimus illi comunitati posse extrahere et eonducere in Dalmatian^ que non specificantur et declarantur in parte capta in nostro consilio rogatorum die xv. mensis ianuarii proximo elapsi, videlicet: caseus, pelamina, mel, rasse, sal et pisces saliti, qui conducuntur de Dalmatia in Marchiam et Apuleam. Item oleum pro usu illius civitatis tantum, vinum, carnes alite et alia victualia minuta, que res conducuntur de Apulea et Marchia in Dalmatian!, non intelligantur in dicta inhibitione, sed illas possint extrahere et conducere secundum concessiones, quas a nobis habent. Et similiter res et bona introituum suorum, possint conducere per Dalmatian! et alio secundum consuetudinem et concessionem, quam a nobis habent. De rebus vero et mercationibus declaratis et specificatis in ipsa parte volumus, quod ordo et continentia omnino servetr. Ad quartum. Excelso principo, el prefato Stefaniza persevera fedelmente ala serenita vostra per experientia demostrato, che vegnando el vaivoda Altoman del despoti, e presto da poi la robason de Gopa, con el qual vene grande exercito de Servia, Turchi e Zenta de sora per intrar nel paese de la illustrissima signoria vostra, dannificar el stado dele vostre terre, et ofender li subditi de la serenita vostra et soeorer ali rebeli dela vostra signoria, el prefato Stefaniza con le soe Zente e con lo socorso a lui mandate per miser lo eonte del contado de Cataro, el conplisse con le zente de Altoman nemiche, et ozisene bona parte, et fece asai prexonieri. Ma perche el se dixe, che Toma cugnado del despoti die vegnir con lo grande exercito per entrar in Zenta, e dixesse esser vegnuto al confin de Zenta, el prefato Stefaniza sta cum le guarde ali passi, et azo chel possa far honor ala vostra illustrissima signoria et star seguro contra i soi inimici, la serenita vostra se degna far comandamento al conte de Scutari et de Dolcigno, de Antivari et de Budua, che al bisogno per honor dela vostra serenita al prefato Stefaniza sia data suvencion dele gente et che ali inimici non sia venduto robe necessarie de le terre de la vostra serenita domentre ehe li nostri inimici stano alcampo. Responsio. Scribemus per nostras literas in efficassima forma, sicut petit, rectoribus nostris Scutari, Dulcigni, Antibari et Bude, el literas nostras sibi consignari faciemus.

439 Ad quintum. Perche quasi la principal cason fo chel predicto Stefaniza vene ala obedientia dela serenita vostra segondo el dixe, chel so fiol, ostaso apresso el duca Stefano, per la serenita vostra dele soe man sia cavado, el qual per la soa lettera e per so zentilhomo ala vostra serenita supplica, se degna a mandar uno de vostri zentilhomeni al duca Stefano tuor el dito so fiol, perche avuto el dito Stefaniza suo fiol per mezo dela serenita vostra/ sera caxon, chel dito Stefaniza et soi fioli stiano fedelissimi servidori ala serenita vostra, recordando ala zelsitudine vostra, chel duca Stefano fina hora per altra caxon non ha retegnuto ne retien el dito fiol de Stefaniza, se no che per la via del so fiol habia el so padre ala soa obedientia, et habiando lui, speraria haver la Genta de sopra e de soto; dal qual Stefaniza el duca Stefano fina al presente non ha avuto alcuna audientia. Et non havendo el so fiol per mezo dela serenita vostra, poteria intravegnir, che per reaver el fiolo, al qual porta singular amor, chel se achostaria al dito duca Stefano, et acostandosse, la vostra serenita puo considerar in che modo staria le vostre terre de Scutari fina a Gataro et lo paexe che sono in Zenta de soto. Responsio. Pro liberatione filii magnifici vaivode Stefani capetanei nostri detenti per ilustrem dominum ducem Stefanum, sumus dispositi omnia possibilia facere, et sribemus provisori nostro Narente, quod ire debeat ad dictum dominum ducem, si erit in loco proxime per unam dietam, et omnem istantiam faciat, ut dictus suus filius liberetur. Et si cum dicto domino duce loqui non posset, quia esset in loco nimis remoto, debeat mittere unum nostrum civem cum nostris uteris ad dictum ducem, nosque hie loquemur cum oratoribus dicti duels, qui hie sunt per modum, quod speramus, quod post eorum reditum ad dominum suum dictus juvenis liberabitur. Cunzosia che antiquitus per li statuti dela comunita de Ancona Catarini, fedelissimi servidori dela vostra signoria, sono franchi del dacio in Ancona altrotanto queli de Ancona a Cataro, et novamente Anconitani anno desmesso tal statuto scodendo daci sopra li Catarini contra del debito, non servando lordene del prealegato statuto, digando queli, che domentre voi Catarini non ieri sotol dominio de la illustrissima signoria de Veniexia, vo non pagavi algun dacio, ma poi che pagano li Veniciani, pagarete ancor voi. Respeto per reputation de la vostra serenita dove ne doveriano tratar meglio, fano contrario. E pero supplica quela vostra fedelissima comunita con tuta la universita ala illustrissima signoria vostra, se degna conciederne una letera recomandatoria a quela comunita de Ancona in forma come piaee ala serenita vostra, azoche ali vostri fedelissimi servidori sia observata la lege e quel debito, che ala raxon speta, che in quel loro porto con li nostri navilii et robe tochemo ale volte, questo presente comando per li zudexi e conseglio oretenus a mi commesso con letera de credenza. Responsio. Commisimus oratori nostro, quern misimus ad serenissimum dominum regem Aragonum, quod quando erit in Ancona, faciat instantiam cum ilia eomunitate, quod velit servare conventiones suas, et nichil eis innovare, Sumus quoque contenti seribere dicte comunitati in convenient! forma, ut velit observare eorum conventiones.

440

Item supplica quella fedelissima comunita vostra ala vostra illustrissima signoria se degna concieder, cue ognl comprador in Gataro per ziascadun staro de fomento e de altre biave, se comprasse dal marcadante de quelle, el comprador debia pagar pizoli doi per staro, et sopra quello, che se assunasse apresso de miser lo conte, sia fat! in conseglio do zentilhomeni official! a lanrio, azo che per ogni pizol bisogno non sia domandato da miser lo conte de la vostra camera, la qua! cossa he utele ala vostra camera de Gataro; questo prexente c, per li zudexi e conseglio oretenus con letera de credenza, Responsio. Ad septimum et ultimum. Non videtur nobis aliquid innovare pro nunc. De parte 4, de non 0, non sineeri 0. Senato Mar. reg. TV. c. 139., u mlet. arhivu.

God. 1452. 27. srpnja, u MletcIL

Odgovara se poslanikom dubrovakim, i hvali se ona obina. 1452. 27 iulii. Captum quod respondeatur aambasciatoribus Raguseis: Quod gratum fuit et est dominio nostro, quod ilia comunitas disarmari fecit fustas suas, et ordinaverit destrui pontem, ac quod se retraxerit ab imprexia Narente, quia sic requirit debitum et honestas. Et cum per litteras rectorum nostrorum Albanie sumus informati, suam communitatem per nuncios et oratores solicitare despotum Servie et alios ominos vieinos nostros ad damna nostra, hortamur et suademus, quod velint desistere solicitando et concitando despotum et alios dominos ad damna nostra, ut causam habeamus bene cum eis vicinandi et perseverandi in solita amicitia nostra. In facto civium suorum a nostris damnifieatorum, nos plurimum dolet; exponant res in scriptis, de quibus nos informabimus, et deinde justitiam faciemus. De eo quod dicunt de libera navigatione in partibus nostris, nullus princeps derogare potest legibus suis; multum patimur pro conservando jura nostra in mari, atamen contentamur nos, Mquod navigare possint cum navigiis suis disarmatis per omnes portus, loca et jurisdictiones nostras ac Venetias, sicut eonsueverunt, et sicut per leges et ordines nostros pro visum est; de pannis suis videtur nobis stare ordini et pro vision! facte, videlicet quod solvant decern pro o. + 110 0 2. Senato Mar. vol. TV. c. 139., u mlet. arhivu.

IM. 1452. 4. kolovoza, u Mletcih.

Odgovara se na molbe, poslanika vojvode Petra bosanskoga. MccccLii. die quarto augusti. Inter sapientes orinum ex auctoritate eis attributa a eollegio, ex auctoritate consilii rogatorum. Quod ad capitula porrecta per oratores magnifici domini Petri vaivode in partibus inferrioribus regni Bossine pro parte omine Boglie Zacharie socius sue, respondeatur, et primo: Quoniam quando ipsa tHoinina Boglia insimul cum condam domina Boxa matre sua se recomiserunt cum terris suis serenissimo dominio

441

vestro cum pactis in eorum privilegio annotatis, per serenitatem vestram confirmato, coosignaverunt spectabili domino Francisco Quirino, excellentie vestre tunc comiti et capitaneo Scutari, Dagnum cum suo eastro, Saturn, Gladri, Malisium, Eogami et Dusmani cum eorum districtibus, reservaverunt sibi et pro substentatione vite sue ex tot locis et paexio solummodo infrascriptas tres villas, videlicet Zaravina, Pistoli et Schiexi ac Meristi liberas et franchas ab omni solutione ducati, modii et decime, cum pacto et promissione eoncessis et confirmatis per illustrissimum dominium vestrum, ut in dicto privilegio diffusius legitur. Videlicet, quod si predicte ville vel earum pars aliquando occuparentur vel usurparentur, sibi daretur debitum contracambium. Unde quia per Paulum et Nicolaum Ducagino occupatur sibi villa de Meristis et medietas ville Schiexi, et fere medietas alterius ville de Zaravina, quod iuxta solitam et laudabilem clementiam vestre dominationis, que pacta et promissiones unicuique inviolabiliter observare consuevit, mandare dignetur serenitas vestra spectabili domino comiti et capitaneo Scuturi et successoribus suis, quod dare et assignare debeant eidem domine Boglie in territorio Dagni aut Scutari de terris aut villis vestre dominationis pro equivalentia dicte ville de Meristis et aliis terrenis oecupatis pro debito contracambio, quoniam dicta domina Boglia fere nihil utilitatis percipit ex dictis tribus villis existentibus sic oecupatis. Et quia predictus dominus comes et capitaneus Scutari vel successores sui fortassis se excusarent non esse ad presens in comune unde dare valeant tale contracambium, quod aceidere posset, quoniam quamprimum aliquod terrenum sen villa pervenit in comune, continuo per rectores Scutari conceditur cuivolunt in modum, quod nunquam vel raro contingit aliquod restare in comune. Supplicatur humiliter, quatenus mandare dignetor prefatis rectoribus, quod si in dando dicto contracambio non reperiretur in territorio Dagni et Scutari, unde dari posset dictum contracambium, quod possint et debeant eidem domine Boglie dare dictum contracambium de terrenis et villis per rectores Scutari aut Dagni datis et eoncessis a die qua ipsa domina Boglia cum matre consignaverunt Dagnum cum ceteris locis domination! vestre, de illis videlicet, que non essent confirmafe in rogatis. Responsio. Est nostre intentionis et volumus, sicque committemus expresse comiti nostro Scutari et. . . successoribus suis, quod in facto dictarum possessionum et concambii dandi observare omnino debeant formam et continentiam privilegii per nos sibi coneessi. Item cum certi villici vocati de Precallis fratres, subditi vestri dominu occupent et teneant circa campos viginti ex terrenis et confinibus ville Zaravine ut supra sibi reservate et confirmate, supplicatur humiliter excelso dominio vestro, quatenus dignetur mandare spectabili domino comiti et capitaneo Dagni, quod faciat eidem domine Boglie rellaxare libere dictos campos sic occupatos de jurisditione ville supradicte, aut eidem respondere et solvere dueatum et modium ac deeimam pro iurisditione ville supradicte, aut eidem respondere et solvere dueatum et modium ac deeimam pro iurisditione et recognitione dictorum camporum, prout persolvunt et respondent certi alii habitantes et tenentes territoria in confinibus predicte ville Zaravine.

442

Responsio. Committemus comiti nostro Scutari, quod videre et examinare debeat, utrum dicti de Precalis aliquid indebite teneant de terrenis et possessionibus sois vel non, et providere omnino, quod privilegiran nostrum sibi sine diminutione servetuf. Ad tercium. Item cum ducatus et medium ac decima supradictarum trium villarum ut supra in se reservatarum et confirmatarum spectent libei e eidem domine Bogle, sicut hactenus exegit, et contingat aliquando per rectores Dagni absoM aliquem villicum a dictis solutis, vel aliquid aliud concedi in preiudicium ipsius domine Boglie et contra formam et effectum dicti sui privilegii, quod mandetur efficaciter dominis comiti et capitaneo Dagni et successoribus suis, quatenus amodo nullatenus se impedire debeant in liberando vel absolvendo aliquem ex villicis predictarum trium villarum nec in concedendo aliquid ex dictis villis alicui, nec aliquid aliud facere contra formam et effectum predicti sui privilegii; et quod, si qui villici ex dictis villis per rectores preteritos absoluti fuissent a solutione ducati et modi seu decime, vel aliquid ex dictis villis alicui coneessum foret contra formam dicti sui privilegii, revocetur, et pro revocato habeatur nec amodo vim ullam obtineat.1 Ad quartum et quintum. Item .cum a die, qua dicta supplicans incepit livrare provisionem decern ducatorum in mense, quam habere debet ex pacto et confirmatione, ut in dicto suo privilegio apparet, usque in presentem diem nunquam videre potuerit calculum ullum rationum suarum nee cum rectore Dagni nec cum camerario Seutari, quoniam rector et camerarius Scutari dicunt. quod rationes sue videri debent ad cameram Dagni, ubi iuxta privilegium domini Francisci Quirino eorum precessoris prius percipere debet dictam provisionem, et rector Dagni ex altera se exusat non posse videre ullam suam rationem, quoniam solutiones dicte sue provisionis semper facte fuerunt ad cameram Scutari, per modum, quod neseit, nec potest inter hec anbigua videre rationes suas. Ideo humiliter supplicatur, quod inclita dominatio vestra dignetur scribere et mandare rectoribus vestris Scutari et Dagni, ac castellano et camerario Scutari, quod se ad invicem intelligere debeant taliter, quod rationes dicte domine Bogle a princip'o usque in presentem diem consolidentur cum effecto, et quod amodo ipse rationes teneantur et teneri debeant ad cameram Scutari, ubi ipsa peroptat percipere solutionem provisionis sue predicte. Item cum ex dicta sua provisione parum et modicum quid perciperit et percipiat per modum, quod passa est et sepius patitur multas incomoditates, quoniam occupatis pro maiori parte suprascriptis tribus villis, ex quarum introitibus sperabat in magna parte posse condecenter substentare vitam suam deficiente etiam perceptione dicte provisionis, deficit substentaculum vite ipsius domine Bogle, et hoc quia predieti rectores et camerarii Scutari semper excusant se non habere pecunias, Meet perpluries habeant, sicut intelligi debet et potest ex perceptione tot introituum Scutari, devote supplicatur, quatenus serenitas vestra dignetur
1 NB. Qui e riportata la responsio sopracitata, ed al margine si legge: Erravit registrator, videatur minuta"; ma le minute della serie Senato Mar comincian col 1545.

443

et vellit mandare dominis comiti et capitaneo ac camerario Scutari sub pena, que vestre videbitur serenitati, quod factis et calculatis rationibus provisionis predicte domine Bogle infra illud temporis spatium, quod vestre videbitur clementie imponendum, quia aliter res transiret admodum in longum, persolvere debeant eidem domine Bogle integre in denariis numeratis de omni et toto eo, quod babere restaret tarn occasione provisionis quam occasione certarum munitionum quas alias mutuavit rectoribus vestris comiti et capitaneo Scutari et Dagni pro fulcimento dicti castri Dagni infra menses duos a calculatione dictarum rationum. Et quodamodo de mense in mensem sub eadem pena integre satisfaciant eidem domine Bogle de sua predieta provisione in denariis numeratis, ut vitam suam de center valeat sub umbra vestre serenitatis, ubi peroptat vivere pariter et mori. Responsio. Volumus, quod comes et camerarius nostri Scutari intelligendo se cum provisore nostro Dagni, et examinato computo habito ab officio nostro rationum, quern his inclusum mittimus, debeant diligenter videre et examinare rationes provisionis sue, sollidando illas usque diem, quo illas videbunt, et de eo, quod invenerint ipsam esse creditricem, debeant sibi omnino solvere et satisfacere in tribus vel quatuor mensibus de pecuniis camere nostre Scutari integraliter, et solidare restum dicti computi, tenendo de cetero ad cameram nostram Scutari ordinatum computum de omni eo, quod de tempore in tempus habere et dare debebit de dicta provisione, ut rationes sue semper clare videri possint, et quod de mense in mense de eo, quod habere debebit, sibi persolvatur per cameram nostram in pecunia numerata, sub pena ducatorum centum in propriis bonis suis. Ad sextum et septimum. Item quia predieta domina Bogla cum suprascrita eius matre, quando commiserunt Dagnum spectabili domino Francisco Quirino tunc comite et capitaneo Scutari pro securitate et conservation dicti loci sibi coneesserunt infrascriptas munitiones, videlicet. Frumenti staria . . . . 640 Viniquartas 660 ballistas . . XH Bombardas . . . . . 7 bombardellas 6 schiopetos . 20 Veretonorum capsas . . 9 sagittas . 3000 porcorum baffas 16 Pulveris bombardarum barillos 8. Que omnes munitiones iuxta continentiam predicti sui privilegil erant ipsarum dominarum, sibique persolvi debebant, et nichil habueruot adhuc pro ipsis, supplicatur humiliter, quatenus serenitas vestra dignetur mandare comiti et capitaneo ac castellano et camerario Scutari, ut omnino videre et intelligere debeant rationem dictarum munitionum per dictam dominam Bogliam et eius matrem ut supra mutuatarum, et quod debeant ipsi domine Boglie restitui aut persolvi justo et equo precio, sicut dignum est. Et quoniam mutuacio dictarum munitionum manifesta est fere omnibus in partibus deinde, et forte contingere posset, quod non apparerent omnes annotate predicte munitiones negligentia recipientium seu oblivione sive alia de causa; etiam supplicatur humiliter, quod sublimitas vestra dignetur mandare prefato domino comiti et capitaneo Scutari, quod ostendente eadem domina Bogla per fidedignas et idoneas testificationes se dedisse et consignasse causa mutui maiorem quantitatem dictarum muni-

444

tionum usque ad summas suprascriptas, eaque forte reperietur annotata, eidem de eo pluri una cum reliqua forte integre satisfieri faciat, sicut equum arbitratur. Item quod tempore regiminis domini Johannis Celsi, tunc rectoris Dagni, cum propter guerram Scandarbegi pro fulcimento castri Dagni accepta ftiissent sibi per dictum reetorem frumenta staria 70 et vini quartas 300, que nunquam eidem persolute fuerunt, supplicatur, quod dignetur scribere consimiliter prefato domino comiti et capitaneo, quod visa ratione dicte munitionis aut totidem frumenti et vini eidem restitui faeiat et debeat, aut persolvi id, quod eidem videbitur valere justo et equo precio in denariis numeratis. Responsio. Quoniam dicte omnes munitiones inserte sunt in computo supraseripto habito ab officialibus nostris rationum veterum, et scribimus, quod sibi persolvatur de resto dieti computi iuxta continentiam illius, non opportet ad suprascripta duo capitula alium ordinem dare. Ad octavum. Item humiliter supplicatur, quod quoddam petium terreni positum in confinibus Dagni, olim ipsi domine Bogle et matri dimissum et legatum per quondam dominam Vissam olim amitam suam, tanquam rem de suo patrimonio, cum condicione, ut possent illud usufructare in vita earum, et in morte dimittere deberent pro eius anima illi, cui eis videretur, quod terrenum ipsa domina Boglia iam divisit et concessit ecclesie sancti Marci Dagni et ecclesie sancte Murie sub monte Dagni ae conventui sancti Blasii extra muros Scutari, quod libere et sine alieuius contraditione ae frahche possideri valeat ab ipsis ecelesiis. Responsio. Sumus contenti, quod comes noster Scutari, facta diligenti examinatione, si eomperiet, illud petium terreni contentum in isto capitulo fuisse liberum et de patrimonio amite sue, et quod in illo dominium nostrum nullum ius habuerit neque habeat, debeat per suas literas declarare, quod de dicto petio terre disponere possit in vita et morte ad libitum suum. Si vero dominium nostrum aliquod ius haberet, nolumus, quod iuribus dominii nostri aliqualiter preiudicetur. Ad nonum. Item supplicatur, quod de quadam \inea. posita Aylaci, quam emit presbiter ipsius domine Bogle, et similiter de quo dam viridario posito sub monte Dagni empto suis propriis pecuniis, que vinea et viridarium sunt super territorium Dagui, possit et valeat ipsa domina Boglia facere et ordinare quicquid voluerit in vita et post mortem tanquam de re propria et in parte paterna. Responsio. Sumus contenti, quod de villa et viridario, quam et quod emisset propriis pecuniis suis, facere et disponere possit in vita et in morte, ad libitum suum, non derogando iuribus nostri dominii. Ad decimum. Insuper supplicatur, quatenus exeellentia sua de speciali munere et gratia dignetur et vellit ipsis supplicantibus concedere et confirmare, quod provisio olim promi&sa et confirmata antedicte domine Bogle et eius matri ac beredibus suis, et omnia et singula territoria et ville, viridaria et vinee in ipsas reservata, et per yestrum serenissimum dominium confirmata, post mortem ipsius domine Bogle deveniant et devenire debeant in dominam Dorotbeam filiam ipsius domine Bogle, et ad presens uxorem prefati magnifici domini Petri vaivode, quam ipsa

445 instituit et esse vult suam universalem heredem cum immunitatibus et modis, quibus concessa sunt ipsi domine Bogle antedicte. Eesponsio. Inclinati ad eius comoda, sumus contenti, quod omnes possessiones et bona tenta et possessa per earn post eius mortem deveniant in dominam Dorotheam filiam prefate domine Boglie et uxorem magnifici domini Petri vayvode Bosne, in reliquis autem servetur continentia privilegii per nos sibi concessi. Ad undecimum. Insuper quoniam licet per gratiosum dominium vestrum eidem domine Bogle benigne concedatur et confirmetur omne id, quod sue clementie iustum et equum videtur, tamen persepius per rectores vestros Scutari et Dagni ac castellanum et camerarium Scutari tarn male seu negligenter ea observantur, quod gratie ipse vestre dominationis modicum effectum sortiuntur in modum, quod sepe neccessario cogitur cum magna eius expensa et incomoditate mittere ad molestandum audientiam serenitatis vestre maioribus intentam, supplicatur humiliter eidem, quatenus dignetur, et vellit cum suis consiliis rogatorum taliter scribere et mandare predictis rectoribus et camerario Scutari et successoribus suis, quod pleno effectu adimpleant, et exequantur mnndata vestre domi nationis, ne eadem de causa cogantur ulterius molestare audientiam serenitatis vestre; que si, ut sperat, obtinuerit dictus magnificus Petrus, putabit se excellentissimum munus recepisse a vestra serenissima dominatione, cui se totum amplissime offert, et humiliter reccomendat. Eesponsio. Quoniam est nostre firmissime dispositions et mentis, quod suprascripte deliberations et responsionis nostre facte cum auctoritate nostri consilii rogatorum omnino observentur, et inviolabiliter exequantur, et inviolabiliter exequantur, mandabimus expresse nostro comiti et camerario Scutari, quod eas observare, et observari facere omnino debeant. De parte 4, de non 0, non sioceri 0. Senato. Mar. vol. IV. c. 143.; u mlet. arkivu.

ftod. 1452. 4. kolovoza, u Mletcih.

Ustanovljeni uvjeti, pod kojimi je dozvoljeno voditi vino iz Marke i Pulje u Senj. Francisco s Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. nobilibus et sapientibus viris Laurentio Lauredano de suo mandate comiti et vicecapitadeo Jadre e t . . . successoribus suis fidelibus dilectis salutem et dilectionis affectum. Denotamus vobis, quod informati, quod maxima quantitas vini conducitur de partibus Marehie et Appulee Segnam cum contralitteris magnificorum dominorum comitum Segne contra deliberationem nostri consilii rogatorum et in maximum damnum datii nostri vini, providimus cum nostro consilio rogatorum die qnarto presentis, quod de cetero omnes volentes conducere vinum Segnam de partibus Marehie et Apulee teneantur accipere litteras nostri dominii bullatas de quantitate vini, quod conducere volent et de quibus locis, et fiant littere de viagio in viagium tantum, ne fraus comittatur, et intelligatur quantitas vini, que singulo anno Segnam conducetur. Et si quis contrafecerit, non aecipiendo litteras nostras et non conducendo vinum cum navigio veneto, habeatur pro

446

contrabanno. Sicque in locis regiminis vestri publice proclamari facere debeatis. Date in nostro ducali palatio die vim mensis augusti, indictione xv, Mccccii secundo. Ducali e terminazioni. Libro I. c. 122, u zadar. arhivu.

God. 1452. 12. kolovoza, u MletciL

Odgovori na molbe pakoga poslanika. MccccLii. die xn augusti, inter sapientes ordinum ex auctoritate eis attributa a eollegio ex auctoritate data a consilio rogatorum. Quod ad capitula porrecta per prudentem virum Belotam Luce Disicovich oratorem fidelissime comunitatis nostre Pagi respondeatur, et primo. Ad primum. Serenissimo ducali dominio, eiusque pio et glorioso consilio, humel et reverentemente se expone per parte de la fedelissima comunita vostra de Pago: Conzosia che adi 16 de marzo proximo passado fossi scrito per la exeellentia vostra al conte nostro de Pago, che la signoria* vostra era informada, chel chamerlengo vostro de Zara era sta a Pago quell! di passati et algun danaro havea possuto haver dal dito nostro conte, e che in quela camera vostra era de molti debiti di gran summa, digando, che questo procedeva dala soa poca solicitudine etc., comando al dicto conte nostro, chel deba esser vigilante e solicito li dicti debiti ut tene tur. Et a 27 del dito mese ancora non essendo zonta questa tal letera a Pago, vien proposto nel vostro glorioso conseglio di pregadi: Cum sit che sia sta scrito al conte de Pago, chel debba esser solicito a scoder li danari del comun vostro, e che niente ha fato, e si vien prixo, chel camerlengo vostro de Zara possa vegnir a Pago a scoder con quela utilita che a Zara, e chel conte de Pago sia tenuto consignarli li libri e lasarlo scoder soto pena de ducati 200 in li suo beni; notificando ala exeellentia vostra, che questa tal information non e sta vera, perche el camerlengo vostro da Zara, quaudo vene a Pago, avi ducati 620 de contadi, e per piu di ducati 150 avi del sal da i debitori de la camera vostra, lo qual sal fo tolto per la camera de Zara, et ancora queli zorni el conte nostro avia manda ducati 400, che erano in summa piu de ducati 1170 in men de uno mese. E chel sia vero, chel conte de Pago sia sta solicito a scoder, che circa in 19 mesi ha manda a Zara piu de ducati 8000 oltra le spexe fate in Pago, et oltra di questo le chamere vostre de DaJmatia hano havuto de trata per ducati 2000 e piu; avisando la signoria vostra, che in quela camera de Pago non fo mai mancho debitori da poi che la exeellentia vostra ha avuto dominio di quelo logo, li qual se trovano debitori, doviva fornir li termini per tuto mazo eirca per aducati 2300, li qual se scodino a zornada, e li novi debitori se creano in si fato modo, che in cavo de ano sempre scodi quelo che la dicta camera rendi, ne mai aleun debito se a perso, ne anche invechidi li debitori. Per la qual cossa quella vostra fedelissima comunita humelmente supplica, che la exeellentia vostra se degni per la soa dementia de revocar questa tal parte, perche mai per el passado la vostra signoria non ha voluto, che in quella

447

camera fossi scosso cum peha, e piu fiade e sta fato, sempre la signoria vostra la revocado quanto a quela camera, perche anche a cognosudo, che seria sta ruina di quella camera e desfacion di quelli vostri servidori, et anche azio che quella fedelissima comunita vostra cum questo color non sia sotoposta al regimento de ara, dalo qual sempre avimo desiderado esser liberi. Responsio. Non est opus, ut revocemus partem captam in nostro consilio rogatorum circa adventum camerarii nostri Jadre Pagum ad exigendum pecunias nostras, quoniam non fuit nee est intentionis nostre, quod ab eis aliquid exigatur cum pena contra concessiones per nos eis factas, neque contra consuetudines eorum, quas volumus, quod eis inviolabiliter et sine ulla diminutione serventur, et nichil contra illas aliqualiter innovetur. Ad secundum. Et azo che da mo avanti, non segua tal inconvenient!, e che noi non habiamo caxon de indebitarsi, e che li rectori nostri non habiano tal affani ne reprension, fazando tamen sempre lor dover como li fano, suppliea quela vostra fedelissima comunita la vostra excellentissima signoria, se degni de far gratia a queli debitori sono al presente in la camera de Pago, che li debano pagar in ani sei per rata ogni, et che da mo avanti cadauno, che vora trar sal di quela camera per la via de tera, deba pagar contadi per la rata, et a questo modo la camera ogni di si havera et scodera danari, e sera cum utele dela vostra illustrissima signoria et anche de li servidori vostri, como scodino anche altre vostre camere de Dalmatia a contadi, e li vostri servidori ressirano deli debiti, che ano a questi termini, e non acreserano debito sopra debito per lo impetuoso scoder se ha comenza far per respeto dele pene etc. Responsio. Non videtur nobis aliquid innovare circa extractionem salis, sed volumus, quod omnes de illo extrahere possint, dando sufficientes fideiussiones, sicut hactenus fuit observatum et observatur ad presens. Ad tercium. Cunzosia chel sia a Pago uno ordene dela vostra illustrissima signoria, che per tuto lo mexe de octobre cadauno soto pena sia tenuto haver da in nota ala camera vostra la quantita del sal havera incanevado quel ano, et avanzando ad algun over manchando al trar di sali del numero havera da in nota al incanavar abatandogli a chadaun xii per cento de challo, e di quelo gli avanzassi o manchassi, chazi ala pena de ducati xx per cento e perdi tanto sal. E conzosia chel non sia possibele, che la misura responda netamente al trar di sali, come vol el ordine, perche sono molti citadini, che hano le lor saline proprie, et alguni vano in persona veder mesurar li lor sali su le saline, e questi hano bone misure, et a questi cala mancho, e molti comprano li sali e fano incanavar, et alguni mandano li bastasi, e non vano a veder li fati loro, e questi hano pexor mesura e chalagli piu. Et anche sono alguni magazeni ale marine, ali quali no xe le culme daque dinverno, et anche alguni sono mal coverti per li impeti dele bore, et alguni bene, et alguni cava li sali in uno in doi in tre anni, et alcuni tien sali dieci e vinti anni, et alcuni incaneva migliara 100 e chi 500, e chi 1000 e chi 10000, 15000, 25000, che non se a visto fondo, per modo che per tute queste raxon li sali chalano differentemente, a chi chalera piu a chi meno 2 e

448

4 e 6 per cento, et in spacio di tempo, quando se vien veder el fondi, chi in piu e chi in maneho se trovera radegar, per modo che se quel ordene fossi observado, quell! servidori vostri seriano disfati senza pecado. E per che altre volte la vostra excellentissima signoria, vegnudi tal errori et inteso el chaso e le raxon evidentissime, a remisso et anichilado queli et ha fato tenir conti novi. E perche al presente resta pochissimi sali io Pago e de per vegnir erori e desfacion di queli vostri fedelissimi seryidori, e pero quella vostra fedelissima comunita supplica, che la vostra illustrissima signoria se degni remeter et anichilar li dicti conti fina qui tenuti e fati eon li errori predicti si alcun fosse, come altre volte sono sta remisse, e da mo avanti proveder per modo e forma, che chi non havera fato male, el non patissi pena, e senza culpa non sia disfato. Responsio. Inclinati ad comoda sua, sumus contenti et volumus, quod quando videbitur fundus magazenorum salis, comes noster Pagi habeat diligentem considerationem et advertenciam ad deficientiam et augmenturn salis cuiuslibet magazeni. Et si comperiet, quod sal multum deficiat vel crescat in aliquo magazeno, diffalcatis xn pro c, debeat diligenter examinare, utrum dictus sal deficiat propter humiditatem magazeni vel propter inundationes aquarum, aut propter fraudem commissam. Et si comperiet fraudem commissam fuisse, debeat condemnare illos, sicut ius et iusticia ibi suadebit. Si vero comperiet diffalcatis sa pro c. quod sal non multum deficiat vel crescat, et quod hoc aliquo defeetu aeciderit, est nostre intentionis, quod non condemnentur secundum formam partis, sed servetur humanitas erga eos, sicut retroaetis temporibus in similibus servaturn fuit. Ad quartum. Conzosia che per tanti latrocinii vien commessi e perpetradi in su quella isola vostra de Pago, et speeialmente di animali e sali si per Morlachi, como per altri fora del distrito nostro, che zamai viver non poimo senza disfacion e ruine nostre, et anche dano non poco dela camera vostra, si la excelsa signoria vostra non provede, e questo perche el conte de Pago non po miter man sopra nisun Jaro, che havissi invola nele iurisdicion de Pago, essendo fore de la iurisdicion del suo rezimento, et a questo modo non vien punido niun malfator. E per obviar le dicte cosse, quella vostra fedelissima comunita supplica humelmente la vostra signoria se degni conceder de gratia, chel conte vostro de Pago per spacio de 25 mia da li confini de la soa iurisdicion si per mar come per terra, possa far piar, inquirir e iustificar secondo li deliti cadaun laro che havesse involado o involassi alcuna cossa nela sua jurisdicion, azioche per terror dela justieia li cativi sia punidi, e li boni possa viver in pace. Responsio. Intellecta honestate peticionis sue, sumus contenti, ymo statuimus et ordinamus, quod omnes illi, qui decetero committent aliquod furtum vel latrocinium sub iurisdicione comitis nostri Pagi, non possit stare in aliquo loco nostri dominii per milliaria xxv cireumcirca insulam Pagi; et si aliquis presumeret stare in aliquo dictorum locorum, rectores nostri teneantur sub debito sacramenti ilium et illos capi et detineri facere, mittendo ilium et illos comiti nostro Pagi, ut ministretur iusticia. Et similiter comes Pagi teneatur capi et detineri facere omnes illos, qui

4419 furtum committerent intra dietos terminos miMiarlarum xxv et mittere reetoribus nostris, sub quorum regimine furtum fuisset commissum. Si vero dicti fures reperirentur in mare, sumus content! et concedimus, quod comes noster Pagi, eos capi facere possit. Ad quintum et ultimum. Item che alcuno^ Morlacho de quele montagne non possa tegnir zopollo ne barche afcune ne quel nayigar> noma se! dara piezaria in Pago, si cum tat barche o zopollo fossi comisso laronizo, chel deba pagar; e contrafaeendo, el conte de Pago possa tor dite barche e zopolli e quelle far bruxar. E questa domanda de gratia special; Responsio. Quod servetur et fiat sicut petunt, cum hoo* quod prius comes noster Pagi dare debeat noticiam dominis comitibus (Dorbavie et Segne de hae delibaratione nostra, et earn publicari facere in locis con^ suetis sui regiminis pro omnium intelligentia. Be parte 4, de non 0^ non sinceri 0. Senato Mar. vol. TV, c. 145 t., u mlet. arhivu.

God. 1452. 16. kolovoza, n Hetcifc.

Opozivlje se naredba, po kojoj je zabranjeno bilo Dalmatincem voziti trgovinu osim u Mletke. 1452. 16 augusti. Die 15 ianuarii preterit! eaptum fuit, quod non possit conduci in Apuleam et in Marchiam ex partibuis Dalmatie pix, ferrum, cera, cremexi, ramen" et quaedam alia nisi tantum Yenetias, et sic etiam ex Apulia et Marchia in Dalmatiam species, gothoni, filati" et alia ibi expressa. Ista prohibitio destruit Dalmatiam et vieissim amplificet et redigit introitus; Ragusii^ bonificat ci^itatem,/ ditat cives suos et multiplicat navigia et marinariciam suam, quia per responsionem ibi datam, quod possint navigare cum suis navigiis disarmatis, non possendo navigare cives et fideles nostri obstante dicta parte, eertissimum est, quod Ragusei remaneant soli mereatores, et quia tota cera, cremexi et alie mercationes, que conducehantur ad terras nostras, conducentur deeetero Ragusium, et sit providendum per modum, quod civitates et fideles nostri Dalmatie hoc modo non destruantur", captum, quod ilia prohibitio sit revocata et nulla.*-^ 61 - 9 - - - 14. Scriptum comitibus in Spaleto, Cataro et Jadra. Senato. Mar. vol. IV., u mlet. arhivu.

Clod. 1452. 31. kolovoza u Mleteik

Daje se nalog' poslaniku, koj se ^lazio u dvoru kralja bosanskoga rqdi Krajine i Neretve, da se u Mletke povrati, McoccLii. Die ultimo augusti. Ser Carolo Mauroceno provisori nostrp ad partes Crayne. Delate nobis fuerunt litere vestre diey n et 19 mensis instantis, per quas, ac per prudentem virum Appolonium Donati secretarium nostrum verbo intelleximus omnia per vos acta et praticata cum serenissimo domino rege Bosne in negotiis Narente et Crayne, notavimusque inter alia, quod idem dominus rex voMs dixit, eligisse suos oraSPOM. xxi. 29

450 tores pro mittendo eos subito ad nos dicta de causa, quos quidem oratores hactenus expeetavimus, et pro affectione nostra erga suam maiestatem distulimus procedere ulterius in negotiis illis. At quia dicti oratores nundum venerunt, neque de eis aliquod novum a vobis habemus, quoniam mora vestra deinde amodo superflua est; attento quod galeas illas nostras in aliis importantibus negociis exercere deliberavimus, sicut a vicecapitaneo nostro culphi poteritis informari, volumus et fidelitati vestre man damus cum nostro consilio rogatorum, quatenus, receptis presentibus, notificare debeatis serenissimo domino regi Bosine, quod nostra dominatio pro eius consuetudine expectat suos oratores, ut negotia ilia debite componi possint; et facta notificatione per vestras literas, quas per proprium nuncium mittetis, in dei nomine repatriare debeatis, data noticia illis fidelibus nostris Crayne de reditu vestro in patriam, quod est bona de causa, et quod velint perseverare in fide et devotione dominii nostri, quod eos carissimos habet, et per adventum oratorum serenissimi domini regis Bosine ad nostram presentiam providebitur per modum, quod bene quieti et contenti remanebunt, et quod interim comes noster Spaleti babebit illam curam et solicitudinem ad eorum negotia, quam haberetis vos, si presens essetis, quia sic a nobis dictus comes noster habet in mandatis. Et ex nunc sit captum, quod comiti nostro Spaleti detur noticia de liceneia data dicto ser Carolo, et scribatur sibi, quod attendat ad bonam conservationem illorum nostrorum fidelium Crayne, sicut melius et utilius cognoverit, donee per nos in rebus illis aliter provideatur. De parte 31, de non 1, non sinceri 14. Facte fuerunt litere duplicate. Sen. Mar. vol, IV.} c. 147. ., u mlet. arkivu.

God. 1452. 28. rujna, n Mletcih.

Republika obdaruje Stjepana Crnoevia sbog pobjede izvojevane proti Ojurgju despoti srbskomu i hvali Skenderbegu na veledune ponude. 1452. 28 septembris. Cum per literas comitis nostri Gatari habeatur noticia de gloriosa victoria habita die xim presentis contra gentes et exereitum domini despoti Rassie dono et gratia domini dei nostri et virtute ac magnanimitate magnifici Stefani Cernoevich capitanei nostri, et sit utendum erga dictum magnificum capitaneum aliqua honesta et con venient! gratuitate, ut in fide et devotione dominii nostri fortius solidetur, et ad nostra servitia ferventius animetur. Vadit pars, quod ematur subito unus panus de auro precio due. 200 a due. x quolibet brachio, quod mittatur nostro comiti Gatari cum ordine, quod ilium mittat ad donandum per camerarium nostrum Gatari nomine nostro dicto magnifico Stefano vaivode, cui scribatur per dominium in ilia honorabili et convenienti forma verborum, que videbitur collegio, congratulando de dicta felici victoria, et laudando virtutem et magnanimitatem suam, ac declarando, quantum dominatio nostra sibi et suis commodis affecta est, sic promerentibus fide et operationibus eius. Et teneatur consiliarius, qui est ad capsam, emisisse dictum pannum die crastina sub jpena due. 200 in propriis bonis suis exigenda per advoeatores comunis. Et cum magnificus Scanderbegus sponte se obtulit ad servitia

451 nostra cum persona et gentibus suis sine ulio premio contra dictos hostes nostros, sicut comes Scutari et alii reetores nostri Albanie scripserunt, et faciat pro dominio nostro gratifieare se cum dicto magnifieo Scanderbego, ex nunc captum sit, quod scribatur dicto Scanderbego in ilia humana, amicabili et honorabili forma verborum, que collegio videbitur, ostendendo oblationes suas dominio nostro fuisse et esse gratissimas. - j - 123 0 0. Senato Mar. vol. TV. e. 152., u mlet. arhivu.

God. 1452. 6. listopada, u Mletcih.

Duzd mletaki javlja zapovjednikom, da je naredba, po kojoj bijae zabra njeno ploviti i trgovati po volji, ukinuta. 1452. 6 octobris. Franeiseus Foscari dei gratia dux Venetiarum etc. Laurentio Loredano comiti et Benedicto de Mula capitaneo Jadre: quod pars 15 ianuarii revocatur taliter quod cives et fideles nostri possint navigare et traficare, sicut poterant ante quam dicta pars caperetur, remanentibus in deveto illis rebus et mercationibus, que erant vetita, antequam dicta pars die 15 ian. caperetur." Ducali e terminazioni. Libro I., u zadar. arhivu.

God. 1452. 26. listopada, u Mletcih.

Odlueno, da se odgovori poslanikom vojvode Stjepana Crnoevia, i da se odprave poslanici Krajine. McccoLii. die xxvi. octobris. Quod oratoribus magnifici vaivode Ste fani Cernoevich ad ea, que exposuerunt dominio, respondeatur per col legium, et expediatur filius magnifici Stefani, auetoritate huius eonsilii, sicut melius et utilius videbitur collegio. Et similiter ex auetoritate huius eonsilii expediri possint per collegium oratores Crayne et illi fideles nostri Dalmatie, Albanie et Grecie, qui hie sunt, sicut melius videbitur dicto collegio. De parte 102, de non 3, non sinceri 3. Senato. Mar. vol. IV. c. 156n u mlet. arkivu.

God. 1452. 26. listopada, u Mletcilu

Daje se odgovor poslanikom vojvode Stjepana Crnoevia. MCCCOLII. die xxvi. octobris. Quod oratoribus illustris domini dueis Stefani, qui parte dicti domini ducis eonsignaverunt dominio nostro filium magnifici vayvode Stefani Cernoevich ad ea, que exposuerunt, respon deatur : Et primo circa liberationem et consignationem nobis factam de filio magnifici Stefani Cernoevich deelaretur cum illis amplioribus et convenientibus verbis, que collegio videbuntur, dictam liberationem et con signationem dominio nostro et universe reipublice nostre fuisse et esse gratissimam, cognoseentes illam processisse ex multa affectione et benivolentia exeellentie sue erga dominium nostrum, et regratietur eis in ilia honorabiliori et amicabiliori forma verborum, que collegio videbitur.

462 Et circa provisionem facienam, [quod magnificus Stefanus Cernoevich post liberationem dicti filii sui non possit offendere sue exeellentie rieque nobis, respohdeatur, quod commemortiones sus gratissime audimus omni tempore tanquam a patre et amico percarissimo, sed speranaus, quod dietus Stefanus pro observatione fidei sue, pro utilitate propria, pro beneneiis a nobis susceptis et pro omni respeetu non cogitabit nisi ad ea, que nobis et amicis nostris grata et comoda esse possint; et iustificetur et honestetur ista responsi cum illis rationibus et verbis, que videbuntur dominio. De ballistariis m centum sicut alias eis diximus,, quamquam magnum in modum optemus nedum in hoc, sed in longe maioribus complacere sue exeellentie, et sibi de rebus gratis et eomodis faeere, attamen quoniam, sicut eis alias diximus, propter guerram, quam presentialiter habemus in partibus Lombardie, sumus maximis et incredibilibus expensis involuti, ac quod ordinavimus, quod de terris nostris Balmatie conducantur arcerii in bono numero, non videmus hoc tempore modum neque habilitatem; et cum his et aliis rationibus* que dominio videbuntur, fustificetur et honestetur hec responsio nostra, ut bene satisfacti remaneant. Ad partem oratoris nostri mittendi ad magnum Teucrunr, licet sicut diximus, sumus multis maximisque expensis involuti, attamen cupidi faeere de his, que sue exeellentie grata sint et concernant comodum status sui, quem proprium reputamus et habemus, contenti sumus mittere et mittemus subito cum habems passagium conveniens, nostrum oratorem ad Teucrum, cui exponi faciemus ea, que nobis commemorat exeel lentia sua, et adiieiemus ea, que utilia et ad propositum facientia cognoscemus, ut sua exeellentia opere intelligat nostram affectionem et reetam intentionem ad omnia sibi grata et comoda. ~ Quod mereatores sui possint exercere mercaturam et conducere victualiam et salem ad Cstrum Novum, respondeatur, quod quamquam multis rationibus hoe honestissime denegare possemus, cum cedat ad maximam iacturam subditorum nostrorum, tame ut sua exeellentia cognoscat, quantum sibi affeeti sumusy eontentamur, quod subditi sui possint trafi^ care iuxta solitum et victualia conducere ad Castrum Novum. 0e sale autem, cum non sit mereantia speeialium personrum sed solum dominorum, et sit res nova et inusitata illue conduci, sitque res, que totaliter destrueret camejm nostram Gatari, suademus et rogamus, quod exeel lentia sua, que sapientissima est, nolit aliquid innovare in materia ista. De Gasparo Stnoevieh condemnato per comitem nostrum Catari propter mhobedientim et temeritatem suam, quoniam ipse comes noster processit per sententiam, que revocari non potest nisi pet viam legum et ordinum nostrorum^ non possumus complacere exeellentie sue, que pro sapientia sua contentari debet, quod subditi disobedientes puniantur pro exemplo aliorm. Pro naveta autem, quam dieunt esse sum, mandabimus comiti nostro Curzole, quod contra bona dicti Stance sumarium ius et iustieiam ministrare debeat nunci exeellentie suej et similiter contra ilium Curzolensem, qui emit datium Narente, potest ergo sua illustrissima exeellentia illuc mittere, quia summarium ius ministrabitur. ' De rebus autem suis intromissis pro solutione datiorum, in quibus tenetur officialibus nostris decern officiorum, ex nunc captum sit, quod

453 liberentur ab qmni sequestro, quoniam ser Bartholqmeus Contareno babuit pecunias dicti acii, sicut confessu est coram comite nostro Gatari et ser Carolo Mauroceno oratore nostro. Et scribatur comiti Gatari, quod compellere debeat ser Bartholomeum Contareno, qui pecunias habuit, ad solvendum et exbusandum subito illas pecunias, de quibus fuerit informatus per literas offieialium nostrorum decern officiorum ipsum dare debere oceasione dacii predict! non soluti, in easu quo ipsi officiales non invenirent hic de bonis dicti ser Bartholamei, contra quern habere debeant recursum. De Nicolao autem Quartaro, cum sit privatus civis, et habere debeat pecunias suas, non possumus impedire ius suum, sed seribemus comiti nostro Catari, quod summarium et expeditum ius ministret nuncio sue excellentie contra dictum ser Bartholaraeum Contareno. Et ex nune captum sit, quod pro execucione respohsionis predicte eligatur per scraptinium in isto consilio unus noster orator ad imperatorem Turchorum, quando habebitur passagium conveniens, cum salario ducatoriim OL. pro toto viagio liberos ab omni angaria, et si cogeretur quicquam solvere, dominium solvat pro eo. Yadit ad expensas dominii, ducendo secum quinque famulos et unum notariuni cum uno famulo, et vadat usque Durachium per aquam, et deinde per terram usque Andrinopolim, et teneatur redire per dictam viam, et vadat cum ilia eommissione, que sibi dabitur per istud consilium. Et quoniam dictus domirius dux donavit oratori nostro quatuor tacias aureatas et quatuor pecias panni sirici, ex nunc captum sit, quod dictis oratoribus fiat unum donum pro equivalentia rerum donatarum nostro oratori sicut melius et honorabilius videbitur collegio. De parte 106, de non 0, non sinceri 0. Senato Mar. vol. IV. c. 156. t., u wilet. arhivu.

God. 1452. 28. listopaa, u MletciL

Odvraa se na molbe poslanika Stjepana Crnoevia. MocccLii. die xxvin. octobris. In collegio ex auctoritate consilii rogatorum. Quod oratoribus magnifiei Stefani Cernoevich capitanei nostri respondeatur: Et primo circa adventum suum ad nostram presentiam, declaretur eis cum illis amieabilioribus et humanioribus verbis, que dominio vide buntur, multam affectionem et benivolentiam dominii nostri erga eum, propter quam quidem affectionem nostram optamus videre et suscipere eius magnificenciam tanquam fidelissimum servitorem et filium nostrum; sed eum eius persona hoc tempore neecesaria sit in partibus illis, sicut et ipse pro eius sapientia optime intelligit, nobis videtur utilius esse pro nunc, quod illic remaneat, quam fad nos se confeprat, quoniam quando tempus comodum et aptum nobis videbitur, ordinabimus et providebimus de navigiis per modum, quod comode ad nos venire poterit. Et cum his et aliis verbis, que dominio videbuntur, suadetur eis, quel remaneat, et nullo modo veniat. Ad partem autem Ysaie calogeri et Andree Brischo; respondeatur, quod si vinea dieti calogeri CQnfiseatafuit,,eo quia dederit victualia sue

454 magnificentie, dum esset in nemore absconditus, quando gentes despoti a nostris rupte fuerunt, et quod Andreas Brischo habuerit exilium fur charum de terris nostris Albanie eo quod associaverit et eonduxerit suam magnificenciam ex dicto nemore usque domum suam et non alia causa, contenti sumus et volumus sibi complaeere, licet hoc fiat contra leges et ordines nostros, ut cognoscat opere, quantum sibi affecti sumus, quod vinea restituatur ealogero, et Andreas absolvatur a bano furcharum. Sicque scribemus et mandabimus potestati nostro Antibari vel ilii rectori, ad qnem spectat. Et ex nunc captum sit, quod auctoritate attributa huic eollegio a consilio rogatorum, quod mandetur potestati Antibari vel illi rectori, ad quern spectat, quod restituat vineam ealogero, et absoivat Andream a banno furcharum, dummodo alia de causa non fuerit accepta vinea et Andreas condemnatus. Ad partem seribendi rectoribus nostris Albanie, quod debeant sibi dare favores et subsidia gentium nostrarum, respondeatur, quod caripendentes conservationem status sui tanquam nostri proprii, scribemus in forma omnibus rectoribus nostris Albanie per nostras literas, quas eis dari faciemus, quod quoeiens opus erit, favores et presidia gentium nostra rum sibi dare debeant. Lerzino autem seeretario dicti Stefanice, qui in negociis illis, maxime ad suadendum, quod dictus Stefaniza perseveret in fide et devotione nostra, Iaudabiliter se gessit, dentur auctoritate attributa huic eollegio yperperi septem in mense et ratione mensis, que sibi solvantur per cameram nostram Catari ad beneplacitum nostri dominii. Et pro executione partis pridie capte in consilio rogatorum, ematur una pecia panni de auro preeio ducatorum n. centum, que mittatur comiti Catari cum ordine, quod illam mittat ad donandum dicto Stefanice, prout in dicta parte continetur. Et quoniam convenit dignitati dominii nostri vestire filium dicti Stefanici, qui hie est, ex nunc captum sit, quod in una veste pani de auro expendantur usque ducatos centum, et donetur dicto filio suo. De parte 16, de non 1, non sinceri l. Senato. Mar. vol. IV. c. 157., u mletakom arhivu.

God. 1452. 10. studenoga, u Mleteih.

Republika prima u svoju oblast sedam sela iz Krajine, dozvoljavaju jim slobode, koje su uivala do sada. 1452. 10 novembris. Quod iste septem ville Crayne, que semper fuerunt libere, dando censum suum et alias regalias, ac serviendo solummodo regibus et eorum dominis principalibus, quibus fuerunt supposite et nunc se ederunt nostro dominio, acceptentur cum hoc, quod solvant annuatim dominio nostro illos census et regalias omnes, quas solvere sunt solite regibus et aliis eorum dominis, et teneantur ire ad exercitum inter duo flumina, ae alia omnia facere, prout tenebantur et obligabantur tempore regum et aliorum dominorum, et confirmentur eis omnes eonsuetudines et immunitates solite et consuete. E de hac concessione fiat eis sive Vhumir oratori dictarum villarum litere nostre patentes in forma convenienti. -f- 10 0 4. In eollegio." Senato Mar, vol IV. c. 159., u mlet. arkivu.

455

God. 145L 10. studena, u Mletcih.

Odgovori na molbe poslanika obitelji Kai iz Krajine. Mcccomi. die x novembris. In collegio ex auctoritate consilli rogatorum. Quod ad capitula porrecta per oratorem nobilium de Cacich de Crayna respondeatur, et primo. Ad primum. Item che! sia dado principio de fabricar el castello, over forteza in el porto de Machar, over tanto forteza, quanto sia per segurtade de quelli per suo reduto e refugio, quando li fosse algun bisogno, prometando quelli dar homini e manoali ala fabrica de quelo; supplieando, che del censo, lor darano ala illustrissima signoria de i luogi de Crayna, sia lata la spexa de la dicta forteza e de altro, chome comandera la soa serenitade; e questo domanda de gratia special. Sumus contenti et placet nobis, sicut alias deliberavimus, quod detur principium fabrice fortilicii in loco Machar pro eorum securitate et tutella in omnem eventum; sicque scribemus comiti nostro Spaleti, quod de introitibus nostris Crayne emat lapides, calcem et lignamina neccessaria ad dictum opus, dantibus dictis de Crayna homines et operarios necessarios, prout in capitulo continetur. Ad secundum. Item che siando li dicti ali servixii de la so signoria con larmada in Narenta, li fo brusade e robade le soe stantie e li anemali; e per tanto supplicano de gratia, che per la soa signoria li sia provisto per qualche via si come parera ala soa serenitade. Quamquam compatimur eis pro dannis, que dicunt habuisse, et ad eorum comoda simus inclinatissimi, tamen propter maximas expensas, quas habuit camera nostra Spaleti in armamento barcharum et aliter, non videmus pro nunc sue peticioni posse satisfacere. Ad tercium. Item che la soa signoria per so infinitadementia se degni de non abandonar ni lassar li dicti suo servidori e fedelissimi nei luogi de Crayna per sotometer quelli al re de Bossina ni ad algun altro signor, che domandasse, ma che quelli se degni conservarli soto el suo dominio et protectione, perche sono desposti de star ad obedientia dela soa signoria. Nos accepimus et acceptavimus eos pro fidelibus servitoribus nostris, cum intentione tenendi et conservandi eos sub dominio nostro, et non pro dando ipsos alicui domino, sicque teneant et credant indubitanter. Ad quartum. Item che de quelo e pervegnudo soto la soa signoria d' Almissa fina Narenta, el non sia dado ni concesso ad alguno de Bosina, de oltra i monti de Crayna, tegnir ni posseder alguna cossa in quelli luogi, ne rezever algun fruto, non pervegnando a obedientia de la signoria. Sumus contenti eis complacere; et ex nunc declaravimus, quod non faciemus alicui aliquam concessionem de rebus existentibus in Crayna, nisi ipsis fidelibus nostris Crayne, sicut petunt. Scribemus preterea comiti nostro Liesne in efficaei forma, quod esse debeat cum ilia fidelissima comunitate nostra, et instare, quod in puncta illius insule coneedat tantum territorium dietis nobilibus de Cacich, quod possint fabricare aliquas domunculas, in quibus se reducere valeant pro eorum securitate, si opus erit, donee fiat fortilieium in Machar.

4^6

Sumus preterea contenti, quod eligere possint in rectorem suum unum ex fidelibus nostris Dalmatie. Et illius confirmatio fiat per dominium nostrum. Be parte 10, de non 0, non sineeri 4. Senato Mar. vol. IV. c. 160., u mlet. arhivu.

God. 1452. 22. prosinca, u Mletcih.

Odvraa se poslanikom bosanskoga kralja glede odpusta Neretve, te mira sa despotom srbskim i soli dubrovake. 1452. 22 ecembris. Respondeatur ambasciatoribus regis Bossin: 1. Qum sunt parati relinquere in manibus nostris loca Narente. et Craine erga satifactionem pro ipsis, dicant, quid petunt, ut ista res finem habeat. 2. Circa eoUoquia habita per uam serenitatem cum illustri domino despoto Rassie. et de interpsitione quam offert pro pace inter ipsum dominum despotum" regraeietur et aeceptetur interpositio sua, sed libenter iritelligemus de modis et cogitationibus sue maiestatis circa dictam pacem, t cum illis nos cnfofmre possimus." 3. Ad excusationem, quam faciunt Ragsei, si salem sue maiestati promissum non dederunt, certificamus serenitatem suam, quod dicant et faciant Ragusei quam excusa tionem velint, nos de dicto sale nunquam notitiam aliquam habuimus, propterea redimus, bas esse de solitis artibus eorum, que b omnibus facile cognoscuntur." Et si dux Stefanus dubitet causa adveiitus istorum ambasciatorum, notificetur ei adventum ipsorum esse causa Narent, rogando eum, ut ipse quoque sua iura in Narentam nobis cedat maxime respectu Ragueorum; et si contentabitur, eveniatur ad praticam." De parte 92, de non 2, non sineeri 8. Senato Mar. vol. IV. c. 164if u mlet. arMvu.

Index personarom et locorum.

A. Abadia de s. Maria de Rozezo in Albania, 11. Abadia de s. Mcolo de la Foza de la Boiana, 10. Abbadie de preti di Pago, 365. Abbas monasterii s. Grisogoni in Jadra, 4. Abbatia s. Johannis de Stole prope Drivastum, 158. Adentii flumen, in Italia superiori, 121. Admoratus Turcus, 269. Agustino de Schuli, 304. Albania, Arbania seu Zentha, 9, 18, 19, 39, 40, 41, 73, 91, 118, 120, 123, 147, 148, 149, 156, 158, 161, 164, 169, 170, 172, 174, 175, 191, 194, 207, 209, 210, 215, 217, 220, 254, 256, 258, 268, 269, 270, 271, 274, 275, 276, 282, 283, 289, 290, 302, 317, 319, 383, 384, 404, 408, 422, 434, 438, 440, 451, 454. Albanus Sagredo, comes Catari, 142, 251. Albertis (de), v. Matheus. Alberto, v. Franciseus. Albertus Baduario, camerarius Jadrae, 89. Albertus, Hungariae rex, 98, 110, 111, 117, 182. Alemania, 401. Alemania, Alamania, 44, 48. Alexander Contareno venetus, 256. Alexander Georgio, comes Jadrae, 18, 19, 20, 27, 28, 29, 30, 31, 34. Alexander de Beguardatis, venetus, 84. Alessander Marcello, comes Spaleti, 287, 289. Alexio Mitronich, Pastrovichius, 16. Alexium, Alesso, castrum venetum in Albania, 39, 40, 129, 130, 210, 268, 282, 312, 317, 409. Alfonsus, rex Aragoniae, Siciliae etc. 29, 37, 38, 78, 93, 94,117, 118, 145, 221. Almissa, Almisium, Dalmissa, 139, 172, 175, 179, 181, 182, 185, 186, 193, 226, 228, 229, 230, 231, 232, 310, 345, 411, 455. Aloysius Donato, 9, ser Johannis de Venetiis, 7, 86. Aloysius Loredano, capitaneus generalis maris, 201; procurator s. Marci, capitaneus galearum summi pontificis, 212. Aloysius Venerio, comes Sibenici, procurator, 95, 216. Altomanus, vayvoda in Albania, 85, 86, 290, 303, 436, 438. Alvise Calbo, comes Lesnae, 242. Ambrosius de Michitibus (Michetich), orator Sibenici, 355,358,363. Ambrosius de Sibenicho, notarius et cancellarius comitis Scutari, 159. Anastasiae (ecelesia s.) in Jadra, thesaurumque ipsius, 19. Ancich, v. Tukassin. Ancona, Aneonitano, civitas in Italia, 121, 122, 367, 405, 432, 439. Andrea, episcopus Albania, 282. Andrea (magister) Georgii de Scutaro, armarolo in Sibenico, 326, 354, 361, 362. Andrea, v. Marinus, v. Matheus. Andreas Bembo, sapiens ordinum, 2, 77.

458 Andreas Bernardo, sapiens terrae firmae, 98, 108, 109, 148, 186. Andreas Brischo de Montenigro, 453, 454. Andreas Contareno, sapiens terrarum, 53. Andrea Corner, potestas Antibari, 314. Andreas Dandulo, sapiens ordinum, 140, 147, 151. Andreas Donato q. Bartholomei, procurator ecclesiae s. Marci, ambasciator ad concilium Basileensem, advocator comunis, et ambasciator apud papam: 63, 64, 65, 92, 103, 132, 216. Andreas Duodo, sapiens ordinum, 286, 416. Andreas Fusculo, consiliarius ducis veneti, 1. Andrea Humoy, in territorio Scutari, 10, 11, J 7. Andrea Lion, comes Arbi, 340. Andreas Marcello, comes et capitaneus Scutari, 86. Andrea Mauroceno, ambasciator ad regem Sigismundum, sapiens consilii: 50, 54, 92, 105, 119, 192. Andreas Mocenigo, sapiens consilii, 109. Andreas Quirino, comes Jadrae, 219, 239. Andreas Suriano maior, sindicus in Dalmatia, Selavonia et Albania, 256, 258. _ Andreas Suriano, comes Pagi, 295, 296, 297, 298, 306, 322, 332, 353, 354, 358. Andrea Thuslzavich familiaris bani Pirchi, 305. Andreas Venerio (Venier) camerarius Scutari, 160, 269; pro visor in Albania, 274, 282, 283, 290, 301, 303; potestas Antibari, 314, 315. Andreasius Justiniano, sapiens terrarum, 2. Andrinopoli (Adrianopoli), civitas Tbraciae, 453. Angeli (cardinalis s.), legatus in Hungaria, 183, 192, 212, 216. Angelus comes, 93. Angelus, filius bani Mcolai comitis egnae, banus, 91. Anselmus (s.) de Nona, 55, 56. Anselmus de Tuderto, caput peditum, 114. Antibarensis arehiepiscopus, 84. Antibarum, Antivari, Antivarini, civitas in Albania, 16, 85, 86, 126, 147, 149, 157, 160, 165, 167, 168, 170, 171, 172, 173, 174, 175, 190, 191, 192, 195, 209, 210, 217, 225, 271, 272, 290, 304, 312, 313, 316, 317, 318, 319, 344, 345, 438, 454. Anthonio de Vido, nuntius comunitatis Liesnae, 306, 308. Antonius Arimondo, venetus, 86. Antonius Beleugno, camerarius Jadrae, 19. Antonius Bellomo, consul raguseus in Syraeusa, 145. Antonius de Bonayuto, iudex Syracusae, 145, 146. Antonius Bono, camerarius Jadrae, comes Nonae, 28, 218. Antonius Campolongo, notarius, 257. Antonius de Candela, iudex Siciliae, notarius etc. 37. Antonius Contareno procurator, sapiens consilii, sindicus, 2, 21, 50, 53, 92,98,105,108,109,256,258. Antonius Diedo supraeomitus galeae, capitaneus culfi, 40, 170, 174, 175; consiliarius ducis 373. Antonius Draciza, ambasciator Liesnae, 336. Antonius Fuscareno venetus, 227. Antonius de Grisogonis, nobilis Jadrensis, 55. Antonius Memo, venetus, 227. Anthonius de eha da Pesaro comes et capitaneus Scutari, capitaneus Jadrae, comes Sibenici, 80, 110, 113, 216, 235, 286. Anthonius, Ragusiensis archiepiscopus, 111.

459 Antonius Venerio, caput de XL, 144. Appolonius Donati, secretarius venetus, 449. Aprutium (Apruzzo), regio in Italia inferior!, 76, 411, 429. Apulia, Apulii (v. Puglia) regio in Italia inferiori, 36, 76, 110,143,172. Aragonia, regnum in Hispania, 29, 37, 38, 78, 93, 117, 145, 220. Aragonum rex, 25, 193, 221, 235, 236, 267, 300, 308, 309, 310, 312, 356, 357, 377, 403, 419, 439. Arbum, Arbenses, insula dalmatica, 135, 136, 137, 138, 139, 143, 144, 161, 170, 224, 257, 263, 265, 266, 267, 274, 281, 294, 295, 296, 297, 298, 299, 300, 336, 337, 338, 339, 340, 341, 342, 343, 385, 386, 387, 388, 389, 400, 401, 411, 428, 429. Arcilupis (de), v. Nieolaus. Areniti orator, de Albania, 232. Arimondo, v. Antonius, v. Piero. Arniti, dominus in Albania, 283. Arnocius Laurentii,iudex Spaleti, 62. Arta, terra in Albania, 402, 405. Asia, una ex partibus mundi, 183, 187. Assolius, v. Anselmus. Ast, civitas Italiae superioris, 48. Augustus (semper), Sigismundus Bomanorum imperator, 63. Aurana (Laurana), castrum in territorio Jadrae, 2, 113, 254, 255, 378 379. Auratio (de); v. Franciscus, v. Michael. Ausburg, civitas Alemaniae, 48. Auserum (Ossero), insula dalmatica, 62, 63, 274, 281, 295, 297, 308, 418. Austria, 426. Austriae dux Albertus, 111. Austriae civitas in Forojulio, 120. Aymo, v. Benedictus.
IS.

Babingradach, montieulus in territorio Sibenici, 74.

Bacan, v. Jaeomo. Bachchiza, villa in Nonensi diocesi, 90. Badoario, Baduario, v. Albertus, v. Jacobus, v. Jeronimus. Baduario, v. Johannes (Zuan). Baffo, v. Louixe. Baduchovosello, villa in Lieha, 249. Balbi, v. Johannes, v. Matheus Balezo, villa i a Albania, 15. Balsa Strazimir, fiol del signor Zorzi Strazimir in Albania, 8, 10, 11, 15, 16, 39, 194. Banadego, banatus, 277. Baran, bosnensis, 433. Barbadico, v. Franciscus, v. Jacobus, v. Jeronimus. Barbaro, v. Donatus, v. Petrus, v. Zacharias. Barbaro, v. Franciscus, v. Matheus. Barbo, v. Andreas. Bardolinis (de), v. Ludovicus, v. Nieolaus. Barenses, 367. Barnis (de), v. Nieolaus. Barocio, v. Petrus. Bartholomeus Gontareno, venetus, 453. Bartholomeus Zane, venetus, 309. Bartholus Cernota, 385. Bartholus Simergodich q. Mathei, 113. Bartole q. Antonii de Grisogonis, nobilis Jadrensis, supracomitus galeae, 55. Bartolomeus a Cisterna, 119. Bartolomeus de Zabatellis, arehiepiscopus Spalatensis, 62. Barulum, civitas in Italia inferiori, 264. Basadonna, v. Petrus. Basilea, civitas in Alemania, 62, 63. Batich Mircovich, comes bosnensis, 433. Bederla, situs in Albania, 15. Begazi, nemus et villa prope Duleinium, 11, 15. Beleugno, v. Antonius.

460 Bellacius TJngaro, civis Drivasti, 158, 159. Belleni, trajectus Bojanae, 11. Bello, y. Johannes, v. Michael. Bellomo (de), v. Antonius. Belluni, castellanus, 144. Bellus Precalo, iudex Drivasti, 158. Belota Lucae Disicovich, orator Pagi, 446. Beltramus de Dragonibus, raguseus, 424. Bembo, v. Andreas, v. Franciscus, v. Leonardus (Lunardo). v. Zacharias. Benchootti (asa de), 15. Benedictus Aymo, capitaneus Jadrae, 37, 43. Benedictus Dandulo., eonsiliarius ducis, 21, 77. Benedictus de Molino, orator, 207. Benedictus de Mula,, capitaneus Jadrae, 451. Berberium, Berberia, Briberia, castrumin Dalmatia, 54, 90, 91,169. Bercla, Craynae, villa, 429. Beri, districtus in Montenigro, 408. Bernardo, v. Andreas, v. Nicolaus. Bernardus Bevazano, notarius, 254. Bernardo CMmm, e Florentia, 291. Bernardo Veronensis, 293. Bernardus Justiniano, sapiens ordinum, 147, 151, 156. Bernardus de Plathamone, iudex Panormi, 37. Bernardus de Vitalibus de Camerino, iudex et cancellarius Anconae, 122. Bertonich, v. Johannes. Bertucius Civrano, comes et capi taneus Scutari, 166. Bertucius Delfino, sapiens ordinum, 54. Bertucius Diedo, ambasciator ad Turchum, 39. Bertucius Gabriel, sapiens ordinum, 364. Bevazano, v. Bernardus. Bielo Paulovichi (Paulichi), albanensis, 204.

Biglane, villa in Nonensi diocesi, 90. B>iheg, locus in Croatia, 89. Billatrava, situs in Albania, 173. Billichi, in territorio Sibenici, 322, 353, 358. Blanchus Chianoravich, 113. Blasius Dischovich, orator comunitatis Pagi, 363. Blasius de Ranyna, ambasciator raguseus, 182. Blaxius, canonicus et primicerius ecclesie s. Anselmi de Nona, 55. Blaxius frater, 61. Blisnizce, 73. Bochina (de), v. Filippus. Bochovo, locus in Albania, 85. Boemia, Bohemia, regnum 49, 57, 93, 103, 110, 111. Boemie rex Sigismundus, Albertus, 31, 32, 34, 57, 58, 104, 109, 111, 117. Bogdan, puteus in districtu Sibenicensi, 74. Bogdanus, episcopus Sibenicensis, 73. Bogdanus Zlohievich, consiliarius despoti Georgii Rasciae, 84. Bogdaschich, v. Radith. Bogdasichi (Bogdasevichi, Bogdacich), villa in districtu Catari, 177, 436. Bogdazza Glavizza, monticulus in districtu Sibenicensi, 73 Boglia Zachariae de Dagno, 440, 441, 442, 443, 444, 445. Bogli J., 38. Boiana, Boyana, flumen in Albania, 10, 11, 202, 210, 211, 317. Boldu, v. Petrus. Boliza (de), v. Nicolaus, v. Terphon. Bollani, v. Candianus. Bona, v. Cola, v. Marinus. Bonayuto (de), v. Antonius. Bonifatius IX., papa, 121. Boninus de Tolentis, canonicus, 182. Boniza, v. Nicolaus, v. Trifon. Bono, v. Antonius, v. Felix, v. Fran ciscus, v. Nicolaus. Borinich, v. Greguor. Borovinich, v. Turcho.

461 Bosaz, pons in territori Sibeniei, 68. Bossina, Bosna, Bozna, Bbsgnari, regnum,. rex, 4, 35, 44, 45, 88, 101, 122, 145, 156, 164, 167, 170, 174, 176, 178, 180, 185, 188, 190, 193, 203, 204, 206, 21 222, 226, 227, 235, 251, 254, 284, 300, 304, 320, 345, 356, 377, 380, 383, 384, 408, 410; 4lil, 420; 421 r 424, 425, 427, 430, 431, 433, 434, 445, 449, 455, 456. Bosnensis episcopus Josephy 111. Bossnischyych, v, Joannes. Boxa de Dagno, 440. Boyana, v. Boiana. Bozich, v. Vochasin. Bradichi, v. Petar, v. Radassino. Bragadino, v, Victor. Branhe (sc. Georgius quondam Vulehi Brankovich) 18, 19. Brancovich, v. Georgius, v. Simon. Brazae, comes, Braziesi, 26, 242, Briberia, v. Breberium. Bricio, v. Zugno. Brignanum, civitas in Italia, 101. Brischo, v.Andreas. Briza (de), v. Pancho, Brondusium, civitas in Italia infe rior^ 172. Brunorius de la Scalla, 6Q. Bubanich, v. Simon. Buhle Sedlo, locus in districtu Si beniei, 68. Buccari, civitas in Croatia, 95, 418, 428. Buha Gatari, 385. Buhia (de), v. Laurentius. Budaf civitas in Hungaria caput, 11!, 117, 183, 186, 192, 201, 212. Budua (Budoba), civitas in Albania, Buduani, 11, 15, 16, 82, 85, 86, 118, 128, 147, 149, 156, 157, 165, 166, 167, 176, 177, 210, 271, 272, 304, 314, 319, 320, 321, 344, 345, 399, 407, 438. Buffarello, v. Moyxe. Bulgaria, regnum, 36, 367. Bultaa, locus in terrafirma veneta, 155 Bundumerius Antonii, ambasciator consilii Liesnae, 336. Burgundiae dx, 187, 192. Busaff, villa in Albania, 203. Butrixich (Baitrisich), v. Luca.

Gacich, nobiies de Crayna, 455. Cadubrium, civitas in terrafirma veneta, 155. Galbo, v. Alvise, v. Zaneto. Galcina (de), v. Donatus. Calcinate, terra in Italia superiori, 121. Camenizza (Kameniza), situs in di strictu Sibenieensi, 68, 73, 74. Gamerinum, civitas in Italia, 122. Camignane, villa in Nonensi diocesi, 90. Gampolongo, v. Antonius, Canadiensis diocesis in Hungaria, 34. Canali (de), v. Vitus. Candela (de), v. ntonius, Gandianus Bollani, sapiens ordintim, 162, 163, 164, 165, 168, 169. Qapaglione, civitas regni Siciliae, 94. Gapello, v. Franciscus, v. Lauren tius, v. Mcolaus, v. Pbebus, v. Victor (Vetor). Gapitibus Liste (de), v. Franciscus, v. Johannes. Gaporalis, V. Petrus. Gapuanae castrum, 37. Garavello, v. Franciscus. Carcha, flumen in Dalmatia, 68. Carinanim, v. Maressa. Garinorum (de genere), 55. Garmo (de), v. Marinus. Garpaneto, villa in Albania, 15. Camaruto (de), v. Cresulus, v. Ma rinus. Garolus, Gkarlo de Sibinico, civis Curzolae, 198, 199. Garolus Georgio, venetus, 427, 429. Garolus MaurocenoH orator ad regem Bossinae, 425, 449, 450, 453.

462

Carolus de Tirano magister, ellectus in rectorem scolarum gramaticae comunis Jadrae, 239. Casacalba, v. Petrus. Casteliono (de), v. Maria. Castrioti, v. Georgius, v. Ivanus, v. Stanissa. Castrum novum (Gastelnuovo) prope Catarum, Novi, 172, 220, 250, 304, 452. Catarum, Catarini, Catarinenses, civitas Dalmatiae, 6, 8, 9, 10, 11, 13, 16, 17, 77, 78, 80, 81, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 116, 117, 118, 123, 132, 133, 140, 141, 142, 143, 144, 147, 148, 149, 150, 156, 157, 160, 161, 164. 165, 166, 168, 170, 172, 177, 202, 203, 204, 205, 210, 220, 226, 228, 250, 251, 252, 253, 269, 271, 272, 273, 274, 302, 303, 304, 305, 310, 311, 313, 315, 316, 318, 319, 320, 321, 326, 346, 354, 362, 367, 368, 381, 382, 383, 384, 385, 390, 391, 392, 393, 394, 398, 399, 400r 402, 405, 406, 407, 408, 409, 423, 426, 427, 435, 436, 437, 438, 439, 440, 449, 450, 452, 453, 454. Cathelani (galie de), 250, 364. Catuni, districtus in Montenigro, 436. Cavarzere, locus prope Venetias, 43. Cazeta, v. Jacobus. Caznixe, villa in Nonensi diocesi, 90. Cedulinis (de), v. Franciscus. Celestrina, locus in Albania, 173. Celsi, v. Johannes. Centa, v. Zenta. Cernagorae catuni, 82. Cernez, v. Eadiz. Cerno (monte de), sc. Cernagorae, 86. Cernoevich, v. Stefanus. Cernoevichi, in Zenta, 157, 177,188. Cernota (de), v. Bartholus, v. Fran ciscus. Cemuchia, villa, 433. Cetina, flumen Dalmatiae, 67, 69, 70, 182, 237.

Chacich (Caoh), v. Grubissa. Chalogiureg Chiudich, unus exPastrovichis, 85. Chalovitasevich, albanensis, 85. Charcha, flumen in Dalmatia, 429, 432. Charlo, comes Corbaviae, 163. Charvoe Novachovich, unus ex Pastrovichis, 85. Chatarin de Nixa, nobilis Liesnae, 327. Chaunia, 303. Cherbavazlugo, 66. Cher semis comes, 381. Cher sum, Cherso, insula in Dalma tia, 62, 63, 138, 281, 297, 318, 368, 418, 419. Chervati, v. Hervati. Chgliuz, castrum ad fines territorii Sibenici, 68, 69. Chianoravich, v. Blanchus. Chiarini, v. Bernardo. Chiato, locus in Albania, 203. Chigna, v. Tomasius. Chilanzo, v. Theodoras, Chily, v. Michali. Chiudanis, summus capitaneus TJngariae, 277. Chiudich, v. Chalogiureg. Choizin, Choichin, Coycinus, Coicinus, Coichia, frater Jurasini et Stefani (Steianize), dominus in Albania, 165, 167, 168, 202, 203, 204, 205, 206. Chravibrod, in territorio Sibenici, 68. Chrissa, locus in insula Pagi, 137. Christoforus Duodo, capitaneus Jadrae, 119, 123, 139, 143, 145. Christoforus Fabiano, frater ordinis praedicatorum, de Venetiis, 355. Christoforus de Laude, cancellarius comitis Jadrae, 55. Christophorus Marcello, comes Spalati, 276, 277, 279, 286, 292; comes Sibenici, 325, 353, 354, 355, 358, 361, 363. Christoforus Mauro, consiliarius ducis, 113, 148.

463

Christoforus, v. Cristofalo, v. Cristoforus. Chudriz, mons in districtu Sibenici, 68, 71, Chumsch zemglia, 433. Churzola, v. Curzola. Chusaz, v. Petrus. Chusmich, v. Simiza. Cicogna, v. Marcus. Ciliae comes, gubernator regni Hun garian 44, 46, 134, 401. Ciprianus Guilielmi, venetus, 378, 379. Cipri regina, 119. Citines (de), v. Johannes comes. Civrano, v. Bertucius. Clavis, castrum Croatiae ad fines territorii Sibenici, 326, 355, 362. Clemens Tavilich, rector Sibenici, 71, 73, 401. Clesigh, v. Stefanus. Clissiae (Sclisa, Clissa) comes, 67, 70, 98, 101, 108, 234, 293, 363, 366, 395, 396, 421. Cliuma, in Bossina, 180. Clusa, locus in Forojulio, 119. Coiolus de Feria nobilis Jadrensis, socius eamerarii, 18. Colla Bona, pastrovichius, 16. Colletti v. Domenico. Comania, 36. Comomich, mons in districtu Sibe nici, 74, Comschasemglia (Kumska zemlja), 230. Contarini, Contareno, v. Alexander, v. Andreas, v. Antonius, v. Bartho lomew, v. Franciscus, v. Jeroninimus, v. Leon, v. Leonardus, v. Marin, v. P., v. Piero. v. Zacharia. Contarino, 345. Conziza, v. Georgius. Coponicho, locus prope Scutarum, 14. Copperno, villa in districtu Sibe nici, 73. Corbavia (Crobavia), QQ, 67, 163, 223, 224, 249. Corbaviae comites, 449. Corbaviensis episopus Vitus, 182.

Corfou, Corphoum, civitas in insula eiusdem nominis prope Albaniam, Corphienses, 40, 112, 129, 161, 192, 286, 316, 317, 329. Corlat, v. Paulus. Corario, Correrio, v. Filippus, v. Joannes, v. Venusius. Cornario, Corner, v. Andreas, v. Franciseus, v. Georgius, v. Paulus. Cortusiis (de), v. Franciscus. Cosace (de progenie sive omo) Sandalis, 36. Cosraschaz, Cosnisczcich, Cosnisavzach, v. Joannes. Cossevichie, villa in districtu Sibe nici, 73. Cotromanich, v. Ivanus: Covacev dolaz, in territorio Sibe nici, 68. Coya Humoia, scutarensis, 263. Coycinus, frater Stefanicae Montisnigri, 408. Gracoviensis decanus Nicolaus, ambaseiator regis Hungariae, 267. Craina in Albania, 194. Craina, Crayna in Dalmatia, 195, 230, 231, 415, 421, 422, 423, 424, 425, 427, 430, 431, 432, 449, 450, 451, 454, 455, 456. Cratech, v. Marinus. Cremona, urbs Italiae superioris, 101. Cresius de Dominis, orator arbensis, 143. Cressanis (de), v. Marinus. Cresulus, filius naturalis Marini Carnaruto Jadrensis, 254. Creta, Cretenses, 107, 112, 115, 161, 426, 427. Crisina Hamenossa, in districtu Si benici, 68. Cristofalo Arbensis, 385. Cristoforus Mar cello, comes Spaleti, 212, 231, 238. Croatia, Chervacia, Crovatia, Hervatia, Crovacie regnum, 36, 56, 57, 67, 70, 72, 89, 93, 103, 111, 117, 181, 182, 230, 277, 278, 279, 280, 360, 416. Crovatia (usanza de), 134, 135.

464 Daniel Victuri, sapiens terrarum, ambasciator ad regem Sigismundum, sapiens consilii, 2, 50, 54, 92, 98, 105, 108, 111. Danim, locus prope Catarum, 1.6. Danubium, flumen, 23, 201, 212. Davantio, v. Michael. David Dojmi, examihator comunis Sibeniei, 257. David de Tedaldinis, notarius, 229. Day a, villa in Albania prope Scutarum, 263. Debosas, Dabosez, pons super flumen Polschizza comunis Sibenicensis, 69. Deeanus, famosissimus pirata, 3. Delno, v. Bertucius, v. Jacobus, v. Johannes, v. Victor. DelpMnus Venerio, capitaneus culIK phi, capitaneus maris, 114, 116. Dagnum, Dagno, civitas in Albania, Demetrius, episeopus Nonae, 91. 106, 270, 282, 283, 302, 314, Demetrius, Tininiensis episeopus, 182. 441, 442, 443, 444, 445. Dalmatia, Dalmatini, 2, 6, 7, 23, Dertusa, civitas Italiae, 38, 94. 28, 34, 36, 40, 41, 43, 44, 46, Desanzanum,. civitas Italiae superiris, 121. 48, 49>, 53, 57, 60, 62, 65, 66, 67, 7 72, 75, 76, 91, 9% 94, Desideratus de Pedmontibus, ora tor veronensis, 229. 96, 97, 98, 100, 102, 103> 106, 108, 111, 114, 117, 123, 131, Desinus, unus ex Pastroviehiis, 86. 137, 139, 140, 141, 145, 151, Despotus, v. Georgius. 161, 167, 179, 180, 181, 182, Detricho, v. Simon, 183, 195, 207, 215, 216, 218, Dieda galea, 40. 224, 225* 234, 240, 246, 250, Diedo, v. Antonius, v. Bertucius. 256, 258, 267, 277, 279, 288, Dimitri (s.), conventus in Jadra, 28. 295, 297, 300, 301, 305, 323, Dimitri (festivitas s.) in Albania, 282. 324, 336, 351, 359, 360, 363, Dimitrius de Matafaris nobilis Jadrensis, 90. 364, 365, 375, 385, 386, 387, 390, 398, 404, 412, 415, 417, Dimitrius Naleschovieh, albanen sis, 85. 418, 419, 420, 421, 423, 424, 426, 427, 428, 438, 446, 447, Dionisius de Florianis, notarius venetus, 229. 449, 451, 452, 456. Discovich, v. Blasius. Dalmissa, v. Almissa. Dandulo, v. Benedictus, v. Jacobus, Disicovich, v. Belota, v. Luca. Diunich, v. Nicolaus, v. Simon. v. Marcus, v. Thomas. Daniel de Druscho, albanensis, 304. Diunichia selischie, in distrietu Si beniei, 74. Daniel Jurih, comestabilis arcerioDobroi, Dobrojus, v. Joannis. rum, 59. Daniel de Sibenico, vojvoda in Al Dojmi (ecclesia s.), 379. bania, 254. Dojmi, v. David. Crobavia, v. Corbavia. Crussi, in Montenigro, 408. Cuclatovich, v. Nicola. CumeticK, v. Georgius. Cumgliane, villa in Bossina, 433. Cumotiche, v. Georgius. Curzola, Churzola, Curzolenses, Corzulani, Chorzolani, 85, 151, 152, 153, 154, 155, 156, 182, 196, 197; 198, 199, 200, 201, 242, 246, 253, 257, 286, 3, 405, 452. Cutruglio (de), v. Jacobus. Cmma q. Tomasii Segotich, 56. Cvitaneus Gersich, civis Sibenicensis, testis, ,257. Ovitanus, 257.

4'65' Doimus Musieich, 379. Dolcegno, Dulcigno, Dulcignum, Dulcinium, Dulcignoti, 8, 10, 11,15, 16, 40, 86, 117,. 118, 122, 124, 125, 126, 127, 128, 129, 169, 208, 209, 210, 211. Domenico Colletti, 219. Dominicus Georgio, venetus sapiens ordinum, 140, 162. Domenicus Tavaronich, 62. Domenics Trevisano caput de XL, sapiens orinum, 132, 163, 168. Dominicus de Manfredis, cancellarius comunis Spaleti, 353, 379. Dominis (de), v. Cresius, v. Grisogonns, v. Johannes. Domssa, 50, 51, 54. Donatio v. Appolonius. Donato, v. Aloyslos (Alvisius), v. Andreas, v. Tranciseus, v. Hermolaus, v. Jacobus, v. Johannes, v. Laurentius, v. Natalis, v. Zacharias. Donatus Barbaro, comes Spalati, 352, 363, 379. Donatus de Galcina, civis Jadrae, 6, 35. Donatus Pizamano, sapiens ordinum, 305. Donsa, orator comitis Nicolai Segnae, 46. Donsa de Ladykovichi orator Nico lai de Garra magni comitis pa latini Hungariae, 47, 49. Dorothea, filia dominae Bogliae in Albania, 444, 445. Doszavada, monticulus in districtu Sibenici, 74. Drachigevich, v. Juraj. . Draciza, v. Antonius. Drago de Marco, albanensis, 17. Dragoevich (Dragojevich), v. Karolus. Dragonibus (de), v. Bertramus, v. Johannes. Drasavich, v. Petrus. Drasoevich, Drasonich, v. Johannes, v. Matheus, v. Paulus, v. Petrus. Drastriuchs, v. Paulus. Draica, v. Vidosius.
SPOM XXI.

Drenoniz, locus apud Catarum, 16. Drino, flumen in Albania, 15, 282. Drivasto, Drivesto, Drivastum, Drivastinus, 14,- 15, 17, 39, 149, 157, 158, 159, 160, 167, 168, 217, 271, 272, 314, 317, 344, 345. Druscho, ,v. Daniel. Duboviza (sealla de), 16. Dubrovazo, V. Obrovazo. Ducali e terminazioni, libri mss. in archivio Jadrae, passim. Duchaini, 276, 283. Duchayno, Duehagino, Ducagino, v. Nicolaus, v. Paulus (Polo), v. Tanusius. Dugliolum, vicus prope Neapolim in Italia, 118. Duimus, comes Segnae, 223. Dulcigno, Dolcigno, civitas in Alba nia, 317, 319, 438. Duodo, v. Andreas, v. Christoforus. Durachium, Durazo, civitas Alba nia^ 40, 41, 128, 129, 130, 131, 171,-. 259, 269, 276, 282, 286, 312, 453. Durasin Zrinoievig, albanensis, 202. Dusmani, villa in Albania, 441. Dusmanus, albanensis, 85. E. Egeri, villa in Albania, 203. Egolemadi, villa in Albania, 203. Egra, civitas in Bohemia, 96, 105. Elena, regina Bossinae, Hostojae regis uxor, 433. Elena, neptis Elisantae filiae Oliveriae filiae regis Volcassini, uxor Rayci Monetae, 194. Elia, v. Helia. Elia (san), in Albania, 15. Elia Signickh, ambaseiator Sibenici in Venetiis, 235. Elyas Lignicich, civis Sibenici, nuncius comitis eiusdem civitatis, 70, 71, 72, 73. Elias Tolimerich, rector Sibenici, 71, 73. Elisabeth, uxor Ludovici regis Hun gariae, 111.
30

4'66 Elisanta, filia Oliveriae, filiae regis Volcassini, 194. Encio, v. Petrus. Erizo, v. Marcus, v. Paulus. Estensis marchio, 50, 53, 58, 103, 232, 233, 240. Eugenius, papa iv, 45, 56, 57, 58, 103, 104, 121. Europa-, 183, 187, 212. Eustachius Truno, sapiens ordinum, 269. F. Fanole prete da ara, 371. Fantinus Maripetro q. Fantini, venetus, 427. Fantinus Michael, sapiens consilii, procurator, 21, 50. Fantinus, de ca da Pesaro, comes Jadrae, 2, 3, 6, 7, comes Sibenici, 146, 147, 177, 217, 286. Fantinus Viaro, electus comes Ja drae, 1, consiliarius ducis, 77,118. Farensis sees vacans, 182. Farra, v. Liesna. Fedel, v. Zan. Federicus Contareno, ambasciator venetus ad dueem Sabaudiae, ad concilium Basiliense, sapiens con silii, 23, 63, 64, 161, 164, 186, 192. Felchirich, civitas Alemaniae, 48. Felix Bono, sapiens ordinum, 140, 151. Feltri castellum, 144. Feria (de), v. Coiolus. Fero (de), v. Philippus. Ferraria, urbs Italiae, 50, 52. Filippus de Bochina, orator Chersi et Auseri, 418. Filippus Corario, sapiens ordinum, 163, 169. Fiume, urbs Croatiae, 418, 432. Flandra, Flandria, 65, 175. Florentia, urbs Italiae, communitas Florentinorum, 3, 21, 32, 52, 53, 412, 432. Florianis (de), v. Dionisius. Florins Tavilich q. Petri de Sibenico, 95, 96, 401. Flumen, civitas Croatiae, 110, 113, 167, v. Fiume. Forcalquerium, regio Italiae, 36. Forte (ser) e Curzola, 196, 197,199. Forumiulium, regio Italiae superioris, 7, 52. Foscari, v. Franciscus, v. Marcus. Foza (de la), in Albania, 10, 11. Francesco (torre s.) in Sibenico, 277. Franciscus comes Mediolani, 412. Franciscus, cancellarius Sibenici, 60, 61. Franciscus Alberto, caput dexL, 132. Franciscus de Auratio, spalatensis, 379. Franciscus Barbadico, procurator, sapiens consilii, 161, 176, 192. Franciscus Barbaro miles, sapiens terrae firmae, ambasciator ad imperatorem, sapiens consilii, 92, 93, 98, 176. Franciscus Bembo, generalis capitaneus culphi ac sindicus et pro curator ducalis dominii ad pacem firmandam cum Georgio et Stefano dispoto Serbiae, 8, 10, 11, 12, 13, 17, 18, 19, 20, 83, 85. Franciscus Bono, orator ad imperatorem Romanorum, 109. Franciscus Capello, sapiens ordinum, 268, 269, 274. Franciscus Caravello, sapiens ordi num 163, 168. Franciscus de Cedulinis, orator Jadrae, 346, 370. Franciscus de Cernota q.Bartholi, 385. Franciscus Contareno, sapiens ordi num, 124, 129, 135, 136, 138, 162, 256 Franciscus Cornario, provisor Ja drae, 95. Franciscus de Cortusiis de Padua, notarius et cancellarius Spaleti, 62. Francesco da Curzola, ambasciator popolare, 196, 201. Franciscus Donato, sapiens ordi num, 286.

467 Franciscus Foscari consiliarius ducis, dux Venetiarum, 1, 2, 3, 4, 6, 7, 9, 18? 19, 20, 21, 27, 28, 29, 31, 32, 34, 35, 37, 39, 46, 47, 50, 55, 57, 60, 61, 62, 63, 66, 67, 73, 75, 77, 79, 80, 87, 88, 89, 91, 94, 95, 98, 103, 109, 110, 113, 114, 119, 120, 123, 139, 141, 142, 143, 145, 155, 159, 161, 167, 169, 170, 172, 176, 177, 178, 182, 189, 190, 204, 206, 207, 212, 214, 216, 219, 227, 234, 235, 239, 240, 254, 264, 269, 276, 286, 309, 312. 346, 353, 356, 357, 358, 363, 379, 401, 407, 412, 425, 433, 445, 451. Franciscus de Garzonibus, consiliarius duels, sapiens terrarum de novo aquisitarum, sapiens terrae firmae, 49, 50, 98, 118. Franciscus Georgio, sapiens terrae firmae, 176. Franciscus Guizamota de Moncelexe cancellarius Jadrae, 350, 351,375. Francisco de Jacomo canzellier de misser Zuhan de cha da. Pexaro conte de Zara, 352, 376. Franciscus Lauredano, sapiens super terris, 5. Franciscus Lauro, sapiens eonsilii, 176. Franciscus de Lucico, electus episcopus Chersi, 368. Franciscus de Malatinis, medicus phisicus, artium et medicinae doctor, ellectus medicus Jadrensis, 20. Franciscus Maripetroq. Fantini, 427. Francesco Michiel, comes Sibenici, 277, 278. Franciscus Minoto, eapitaneus Jadrae, 312, 346, 353, 355, Franciscus Mocenig, sapiens ordinum, 77. Franciscus de Padua, 293. Franciscus de Pensauro, episcopus Nonensis, 91. Franciscus Querino (Quiririo), comes et eapitaneus Scutari ac eapitaneus Albaniae, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 20, 80, 82, 85, 157, 159, 173, 188, 204, 205, 206, 441, 442. Franciscus Sfortia, comes, eapitaneus generalis ligae, 121, 254. Franciscus de Susnau, cancellarius co. Johannis Cetinae et Clissiae, bani, 70. Franciscus Tauloviz comes, frater bani Maticonis et Petri, 179, 181, 182, 185, 186. Franciscus de Zadulino Jadratinus, 87, 88. Franciscus Zane, consiliarius ducis, 373. Franciscus de Zervata, nobilis arbensis, 136. Frangiapanibus (de), V. Stephanus. Fsin, castrum comitis Johaonis de Citines, 69. Fumadis (de), v. Matheus. Fuscareno, v. Antonius, v. Ludovicus. Fusculo, v. Andreas.
G.

G. cardinalis s. Angeli, 216. Gabriel, v. Bertucius, v. Jacobus. Gabriel Trevisano, vicecapitaneus culfi, 425. Galicia, regnum, 36. Galipolis, urbs prope Constantinopolim, strictum, 23, 184, 185, . 187, 201, 212, 216. Garbelli, parva regio prope Catarum, 10, 17. Garda, lacus in Italia superiori, 120. Garra (de), v. Nieolaus. Garzonibus (de), v. Franciscus. Gaspar Jurissich, civis Sibenici, 322, 358. Gaspar us Slich, cancellarius imperatoris Sigismundi, 66, 105. Gaspar Stanoevich e territorio Gatari, 452. Gasparinus Johannis de Yenetiis, testis, 84.
*

468 Gasparinus Mauroceno, nobilis venetus, 35. Gatetta, v. Johannes. Gauchitirinus, ambasciator rogibei Turchorum, 191. Gazzari, v. Yldosius. Gebanzi, villa in territorio Scutari, 204. Geno- v. Marcus, v. Petrus. Genta, v. Zenta. Georgiis (de), familia nobilis in Jadra, 6. Georgio, v. Alexander, v. Carolus, y. Dominicus, v. Franciscus, v. Georgius, v. Johannes. Georgius, gabelarius inNarenta, 180. Georgius, miles, magister curiae Stefani de Sochol, orator in Venetiis, 227. Georgius Conziza, arbensis, 135. Georgius Corntirio, sapiens consilii, 53. Georgtas Cumotich (Cumotiche), procurator capituli Nonensis, 55, 56, 218. Georgius de Georgio, comes Jadrae, 312, 346, 353, 355. Georgius q. Ivani Castrioti, dominus in Albania, 314. Georgius Lauredano, capitaneus Jadrae, 169, 178, 179, consiliarius ducis, 373. Georgius Paradiso, supracomitus galeae Cretae, 115. Georgius Pellino, abbas s. Mariae de Rotetio, 282. Georgius, v. Scanderbeg, v. q. Ivani Castrioti. Georgius Siscorich, sacrae theologiae professor ac prior provincialis provintiae Dalmatiae, 28. Georgius Siscorich, episcopus Sibenicensis, 146. Georgius Strazimir, dominus Zentae, 82, v. Zorzi. Georgius TMdossevich, civis sibenicensis, 146, 147. Georgius Vallaresso, vicecapitaneus culfi, comes Tragurii, comes Sibenici, 40, 116, 234, 257, 286, 314, 363. Georgius Venezianus, 7. Georgius q. Vlatchi Segotich, 56. Georgius q. Vulchi Branke, despotus Raxiae. 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 80, 87, 147, 149, 156, 157, 177, 182, 271, 275, 283. Georgius Zamorovich, comes, orator Stephani, magni vayvodae Bossinae, 380. Gerardus Dandulo, provisor venetus in ripa Tridenti, 120. Gersich, v. Cvitaneus. Gio. And. Troilo, cancellier, 219. Ginachus, prope ecclesiam s. Mariae de Lorenzo in Albania, 193. Girardus de Turcich, 61. Giunius de Sorgo, ambasciator raguseus ad regem Sigismundum, 111. Gladri, villa in Albania, 450. Gliesevichi, in territorio Gatari, 436. Gliubich, v. Simon. Glubavaciis, Jubavaeiis (de), v. Jacobus. Gluchido (Glugidoeh), villa in Albania, 202. Goglie, situs in Montenigro, 408. Goja, v. Paulus. Goiachus, possessio in Albania, 83. Golobardo, monticulus in districtu Sibenici, 68. Golubinka, fovea in districtu Sibenici, 73. Gomila, in sumitate monticuli Globardo, 68, 74. Gondola (de), v. Johannes. Gopa, Gupa (mj. Zupa) regio prope Catarum. 406, 407, v. Zopa. Gorana, locus in Albania, 316, 317. Gorgnagora, locus in Albania, 173. Goriciae comites, 52, 53. Gozigna, v. Stefanus. Gradina, in monte Scharbaz (Hoculizza) districtus Sibenici, 68. Gradina, mons in districtu Sibenici, 68, 71.

469 Oracioso da Padua, 293. Grao, civitas prope Venetias, 42. Grazanicia, civitas in Serbia, 7. Graecia, 23, 212, 451. Graecorum unio, 101. Gregorius xi. papa, 121. Gregorius, archipresbiter provinciae Lichae, 55. Gregorius Detrico, orator Jadrae, 346, 370. Gregorius, filius Tfaomae comitis Corbaviae, 249. Gregorius de Zaulinis, nobilis Jadratinus, 87, 88. Greguor Borinich, contezurado, 134. ' Griff no, villa in Corbavia, 66. Grimani, v. Moises. Grise, villa in territorio Scutari, 202. Grisogonis (de), v. Antonius, v. Bartole, y. Johannes. Grisogonus (sanctus) in Jadra, 4. Grisogonus de Dominis, orator comunis Arbi, 137. Grisse, villa prope Scuttarum, 435. Gritti, v. Tridanus. Grizane, locus in Monte nigro, 408. Grubico de Pruchienich, orator Stefan! magni vayvode Bossinae, 88. Grubissa Chacich de Crayna, 430. Grupcho, orator magni voyvodae Stefani de Soehoi in Venetiis, ^27. Guecciardinis (de), v. Petrus. Guilielmi, v. Ciprianus. Guilielmus de Monteclaro, 13, 80. Guizamora, v. Francesco. Guora, v. Zusto. Gurasin, Gurasy, v. Jurasinus. H. Harcegenich, v. Nicolaus. Hector Pasqualigo, comes Jadrae, 258, 264, 351, 376. Helia Lignicich, civis Sibenici, 67. Helias Laurentii Lignicich, orator Sibenici, 177, 277, 286. Hermolao (de), v. Hermolaus. Hermolaus Donato, sapiens ordinum, sapiens terrae firmae, advocator comunis, sapiens consilii, 2, 98, 105, 116, 132, 186, 192, 305. Hermolaus de Hermolao, orator comunis Arbi, 137, 143, 299. Hermolaus Volar esso, consiliarius ducis, 165. Hervatia, Hervatus, Chervatus, 322, 323, 324, 326, 354, 358, 359, 360, 362. Heustachius, v. Eustachius. Hoch, v. Junko. Hoculizza sc. Scarbaz in districtu Sibenici, 68, 71. Homaxo Schiavo, albanensis, 17. Honofrius de Polidoris, 121. Honoradi, v. Laurentius, Lorenzo. Horisgene, situs in Montenigro, 408. Hostoja, rex Bossinae, 433. Hovarlizza (Coverliza), mons in districtu Sibenici, 68. Hranoch, monticulus in districtu Sibenici, 73. Humen, regio Bossinae, 226. Humoy, v. Andrea, v. Coya. Hungady, v. Johannes. Hungaria, 2b, 47, 49, 57, 58, 65, 66, 91, 93, 103, 104, 105, 110, 111, 117, 118, 123, 133, 169, 179, 180, 182, 183,'184, 186, 187, 207, 212, 216, 235, 236, 247, 264, 277, 300, 367, 379, 401. Hungariae rex, regnum, 4. 20, 21, 23, 24, 25, 32, 33, 34, 36, 44, 48, 50, 53, "90, 109. Hungariae magnus comes, 62. I. J. Ibaba, locus in Albania, 86. Ilia (s.), castrum prope Durachium, 130, v. Elia. Hied, locus Canadiensis diocesis in Hungaria, 34. Indrico de Indricis de Venetiis, q. Osugolini, notarius et cancellarius Sibenici, 73, 74. Italia, 51, 109. Jacobi (ecclesia cathedralis s.) in Sibenico, 325, 354, 361.

470 Jacobus, ragusiensis archiepiseopus, 182. Jacobus, episcopus Scradonensis, 73. Jacobus Baduario, venetus, 50. Jacobus Barbadico, comes Jadrae, 79, 87, 89, 94. Jacobus Cazeta, ambaseiator antibarensis in Venetiis, 172. Jacobus Celsi, rector Dagni, 444. Jacobus a Cisternis de Trano, 257. Jacobus de Cutruglio de Ragusia, ambaseiator et nuntius ad Johannam II. reginam Hungariae, Siciliae etc 36. Jacobus Dandulo, comes Antibari, 124, 173. Jacobus Delfino, potestas Antibari, 290, 314, 315. Jacobus Donato, comes Sibenici, 120, 142, 146. Jacobus Gabriel comes Spaleti, comes Sibenici, 27, 59, 60, 67, 70, 71, 72, 73, 217. Jacobus de Jubavaciis (Glubavaeiis), elleetus socius camerarii Jadrae, 30, 66. Jacobus Moneta, albanensis, 193. Jacobus de Mugla, episcopus Scardonensis, 46. Jacobus de Musto, comes Sibenici, 141. Jacobus Naplavich, civis Sibenici, 257. Jacobus Pettyparius, civis spalatensis, 352, 353. Jacobus de cha da Pesaro, comes Jadrae, 60, 61, 66, 67, 77, 79, 90. Jacobus Pizzamano, sapiens ordinum, 162, 165. Jacobus Suriano, sapiens ordinum, 213, 269. Jacobus Tavilich de Sibenico, 401. Jacobus Testa, 101, 377. Jacomo dell' abate Agustino da Schuli, 304. Jacomo Bacan, antibarensis, 173. Jacomo Dandolo, v. Jacobus. Jacomo Morexini, comes Gatari, 406, 437. Jadra (Zara), Jadrensis, Jadratinus, urbs Dalmatiae, 1, 2, 3, 4, 6, 7, 18, 20, 27, 28, 29, 30, 31, 34, 35, 37, 40, 41, 42, 43, 44, 50, 55, 59,. 60, 61, 66, 67, 77, 79, 87, 88, 89, 90, 91, 93, 94, 95, 96, 97, 102, 110, 113, 114, 115, 116, 119, 123, 139, 140, 141, 143, 145, 169, 178, 179, 180, 218, 219, 224, 226, 228, 239, 246, 254, 255, 258, 264, 265, 267, 277, 296, 297, 300, 309, 312, 315, 316, 336, 338, 343, 346, 347, 348, 349, 350, 351, 352, 353, 355, 364, 366, 367, 370, 371, 373, 374, 375, 376, 377, 378, 379, 386, 398, 430, 445, 446, 447, 449. Jadrensis episcopalis sedes vacans, 28, 111, 182. Jadrensis arehiepiscopatus, 31. Jamonet (de genere), 55. Janua, Januensis, civitas Italiae superioris, 48, 99. Janus vaivoda, summus capitaneus Hungariae, 283, 405. Jariste, possessio in Albania, 83. Jaymus de Paruta, magister procurator Panormi, 78. Jayza, Jajce, castrum in Bossina, 190? 215. Jeronimus Baduario, sapiens ordinum, 77. Jeronimus Barbadico, sapiens ordinum, 124, 129, 135. Jerolimus Bembo, sapiens ordinum, 147, 151. Jeronimus Gontareno, ambaseiator ad imperatorem, 92. Jeronimus Maripetro, comes Liesnae, 240. Jeronimus Maripetro q. Fantinus, 427. Jeronimus de Molino, sapiens ordinum, 213. Jeronimus de Nicuola, secretarius venetus, 221. Jeruniza, villa in upa Gatari, 436. Jerusalem, urbs in Palestina, 36,

471 Johanna u. Hungariae, Jerusalem, Siciliae, Dalmatiae, Croatiae, Serviae, Galiciae, Lodomeriae, Comaniae, Bulgariaeque regina etc., 36, 37. Johannes, v. Iuanus. Johannes Baduario, comes Arbi, 338. Johannes Balbi, venetus, 229. Johannes Bello, civis Drivastensis, 158. Johannes Beltrami de Dragonibus, ragusinus, 424. Johannes Bertonich de Aurana, 2. Joannes Bossnischyych, apud comitem Johannem de Citines, 73. Johannes, comes de Citines, regnorum Dalmatiae et Croatiae banus, 5, 45, 67, 69, 70, 71, 72, 73, 100, 105. Johannes Castrioti, pater Schandarbegi, dominus in Albania, 214,2 70. Johannes Gorario, comes Sibenici, 4. Joannes Cosraschaz (Cosnisczich, Cosnisavzach), nuntius in Sebenieo, 67, 70, 71. Johannes Delfino, consiliarius ducis, 132. Johannes Dobroi, Dobrojus, ambasciator Sibenici in Venetiis, 177, 235, 257. Johannes de Dominis, Segniensis episcopus, 111. Johannes Donato de Venetiis, 7. Johannes Drasonich Policensis, 417, Johannes Franciscus de Capitibus Liste, doetor, orator venetus ad concilium Basileensem, 63, 64, 108. Johannes Gatella, sibenicensis, 59, 60, 61. Johannes de Georgio, ambasciator Kagusii ad Albertum regem, 111. Johannes de Gondola, ambasciator Ragusii ad Albertum regcm, 111. Johannes de Grixogonis, nobilis Jadertinus, 88. Johannes Hungady, magnus capitaneus Hungariae, vojvoda Transilvanus, 186,192,264,280, v. Janus, Johannes (Ivan) Jurislavag (filius Jurislai), generacionis Morogonich, in Corbavia, 249, 250. Johannes Justiniano, miles, venetus, 48. Johannes q. Marini de Carmo, generations Lapzanorum, 56. Johannes Mauro, sapiens ordinum, 163, 169. Johannes Mauroceno, capitaneus Jadrae, 412. Johannes Mlednich, iudex curiae sibenicensis, 257. Johannes Nani, comes Sibenici, 355, 362, 401. Johannes Navaierio, venetus, 27. Johannes Ozile, districtus Auranae, 254, 255. Johannes de Pace, barbitonsor et interpres, 229. Johannes Paruta, camerarius in Sibenieo, 352. Johannes de cha da Pesaro, comes Jadrae, 119, 12% 139, 143, 145, 343, 352, 376. Johannes pincerna apud comitem Johannem de Citines, 73. Johannes de Priolis, consiliarius ducis, 118. Johannes Pisani, sapiens terrae firmae, 108, 113, 164, Johannes Quirino, comes Nonae, 77. Johannes de Reguardatis q. Alesandri, notarius venetus etc. 84, 183, 186, 187, 211, 220, 221. Johannes comes de Segna, 92, 268, 273, 279, 281. Johannes q. Silvestri de Luxia, pu^ blicus notarius et cancellarius Catari, 368. Johannes orator Stefani de Sochol, magni voyvodae Bossinae in Venetiis, 227. Johannes Superantio, sapiens ordinum, 176. Johannes Tavilich de Sibenico, 40 h Johannes Theotonicus, episcopus Nonae, 90, 91.

472 Johannes films Thomae, comitis Corbaviae, 249. Johannes Tobolovich, civis Sibenicensis, 67, 70, 71, .72, 73. Johannes Tolcolovich, civis Sibenicensis, 257. Johannes Tybulch de Sceha, 54. Johannes Ugrimovich comitis Stefani, orator Policii, 416. Johannes Ugrimovich comitis Petri, orator Policii, 416. Johannes Valengo, nuntius venetus apud marchionem Estensem, 232. Johannes Vdrdich comes, orator Stefani magni vayvodae Bossinae, 380. Johannes de Vintimilia, siculus, 37. Johannes comes Veglae, 410, 411. Johannes, v. Zuanin. Johanninus de Venetiis, Georgi Venetiani filius, stipendiarius equetris in Scutaro, testis, 7. Joseph, Bosnensis episcopus, 111. Jovanis (Ivanne) vaivoda, comes Craynae, 427, 431. Ischo Semchovich, vaivoda bosnensis, 433. Isidori (ecclesia s.) in Spalato, 352. lstria, 60, 76, 91, 161, 167, 419, 428. Italia, 405, 412. Jubavaciis (de), v. Jacobus. Juanis, v. Rathco. Juanus Castrioti, v. Johannes. Juanus Gotromanovich de Laurana, 113. Juanus Lupchovich, 113. Jugi, nomen terrae in Albania, 263. Junius Bricii, ambasciator antibarensis, 172. Junko Hoch, jam dominus in partibus Albaniae, 73. Juraj Drachigevich comes, 433. Juraj Vuchcichi bosinensis, 433. Juras, v. Stephaniza, v. Zorzi. Jurasevich; 81, 83, 85, 86, 147. Jurasinus Zernoevich (Zenoivich), frater Coycini et Stephaui (Stefanize), pater Stefani, dominus in Albania, 203, 204, 205, 271, 303, 384, 408. Jurcanich, v. Zuane. Jurich, v. Daniel, v. Thoma (Thomasius). Jurislavag, v. Johannes. Jurissich, v. Gaspar. Jurovichii, villa in Albania, 15. . Justiniano, v. Andreasius, v. Bernardus, v. Leonardus, v. Orsatus, v. Pangracius. Juvancius, Ivancius, Juvanatim, Ivvanach Novacovich, vojvoda, 67, 69, 71, 72, 108. Ivan, Ivanaz Novacovich, dominus castri Clavis, 326, 362. Ivan Paval, 430. Ivan filius Stefani Cernoevich, 434.

Kaboga, v. Marinus, v. Nicolaus. Kamenica, v. Camenizza. Karavello, v. Leonardus, v. Marin. Karolus Dragoevich, civis sibenicensis, 4. Kaschi, nobilis apud Stefanizam Zernoevich, 206. Kernica, locus in Croatia, 56. Klissach, mons in districtu Sibenici, 74. Labzian, in Bossina, 433. Ladicna draga, in districtu Sibenici, 68. Ladislaus q. Volchasini de Bossina, 254. Ladislavo quondam re (di Croazia), 280. Ladyhovichi (de), v. Donsa. Lapzanorum (de generatione), 56. Laschievaz} mons in districtu Sibenici, 68, 71. Laschii (Lasiy), situs in districtu Sibenici, 68, 71. Lastua, villa in Albania, 10. Laude (de), v. Christoforus.

473 Laurana, v. Auran. Lauredano, v. Aioysius, v. Franeiscus, v. Georgius, v. Laurentius, v. Ludovicus, v. Paulus, v. Petrus. Laurentii (logia s.) in Spalato, 379. Laurentius, v. Lorenzo. Laurentius, olim episcopus motonensis, electus archiepiscopus Jadrae, 31. Laurentius de JBuchia, orator Gatari, 321. Laurentius Capello, sapiens terrarum etc., 53. Laurentius Donato, capitaneus Jadrae, 2, 3, 6, 7, 19. Laurentius Honoradi, sapiens ordinum, 54. Laurentius Lauredano, sapiens ordinum, 77, comes Jadrae, 412, 445, 451. Laurentius Lignicich, sibenicensis, 277, 286. Laurentius Michaelis de Venetiis, prior s. Petri Casacalba, 110. Laurentius de Stipos de Tragurio, orator bosnensis, 235, 322, 353, 358. Laurentius Venerio, consiliarius ducis Veneti, 1. Laurentius Victuri, comes Gatari, 78, 132. Lauro, v. Franciscus. Lazarus Georgii castellanus castri s. Eliae prope Durachium, 130. Leo Venerio, sapiens ordinum, 213, 416. Leo Viaro, sapiens ordinum, 129, 135, 136, 137. Leon Contareno, sapiens terrae firmae, 183. Leonardus Bembo, sapiens ordinum, comes Gatari, 54, 251. Leonardus Contareno, consiliarius ducis, 405. Leonardus Justiniano, sapiens consilii, 92, 98, 105, 108, 147. Leonardus Karavello, consiliarius ducis, advocator comunis, 1, 59, 60. . Leonardus Mocenigo procurator, sapiens consilii, 2, 53, 98, 105. Lexena, Liexena, Lesena, v. Liesna. Lichae comitatus, provincia Lichae, districtus de Licha, 54, 55, 250. Liesevich, villa in territorio Gatari, 177. Liesna, Liesena, Lexena, civitas et insula Dalmatiae, Lesnesi, 19, 38, 153, 171, 195, 196, 241, 242, 243, 244, 245, 246, 247, 248, 249, 253, 306, 307, 308, 327, 328, 329, 330, 331, 332, 333, 334, 335, 336, 455. Lignicich, v. Elyas (Helas), v. Laurentius. Linoberd, in Albania, 15. Lion (Leon), v. Andrea, v. Zan. Lipomano, v. Marcus. Lissa, insula Dalmatiae, 243, 244, 247, 327. Livobostinchy, villa in territorio Sibenici, 73. Lodomeria, regio, 36. Lodovicus magister, artium doctor, 34. Lodovicus de Bestis, ambasciator raguseus, 182. Lodovicus, v. Ludovicus. Lodovicho Tetrich, gubernator territorii Jadrae, 258. Logarina, vallis in terrafirma veneta, 53. Logosit, vojvoda, 303. Lombarda, villa in insula Curzolae, 152. Lombardia^ regio in Italia superiori, 48, 101, 123, 413, 452. Lomhardinus de Soppe Jadrensis, 35. Lonate, locus in Italia superiori, 121. Longor v. Marcus. Loredano, v. Laurentius. Lorenzo Honor adi, sindicus in Dalmatia, 297. Lorenzo Buxi, antibarensis, 173. Losoini Dolaz (Plisciva Loqua) in districtu Sibenici, 73. Louize Baffo, comes Gatari, 435. Labosil, locus prope Polieiam, 237,

474 Luca Butrixich, civis Sibenicenis, 322, 358. Luca Disicovich, pagesanus, 446. Luca Mauro (Moro), comes Arbi, 337, 340, 343. Luca Pautim de Cataro, testis, 84. Luca Truno, comes Jadrae, sapiens terrae firmae, 55, 108, sapiens consilii, 305. Lucas Faletro, caput de XL., 155. Lucas de Pascalibus, ambasciator Catari, 143. Lucha (nobiles de), 56. LucKatius vayvoda Serbiae, 7. Luchina civitas, in Italia media, 101. Luchsa de Pauti, albanensis, 17. Luciborgo (de), domus Sigismundi regis, 21. Lucico (de), v. Franciscus. Ludovicus rex Hungariae etc. 111. Ludovicus de Bardelinis notarius et cancellarius Spaleti, 353. Ludovicus Fuscareno artium et iuris utriusque doctor, procurator, 227, sapiens terrae firmae, 305. Ludovicus Lauredano, capitaneus generalis eulphy, 156. Ludovicus Storlado, sapiens, advocator comunis, 63, 92,105, 132, 305. Ludovicus Venerio, comes Sibenici, 368, 386, procurator, 305. Lupchovich, v. Juanus. Lusanec, villa in comitatu Lichae, 54. Lustica, villa in territorio Catari, 8, 81, 177, 436. Luxia (de), v. Johannes, v. Silvester. Lyubussa, fovea sic vocata, 73. BL Macaronich, v. Mcolaus. Machar, civitas in Dalmatia, 431, 433, 455. Machiedo G., 38. Machine, locus in Albania, 85. Madalena Prono, veneta, 161. Made, districtus in Montenigro, 408. Magno, v. Marcus. Mainerius, v. Petrus. Maistori (porta de), 1.6. Maharensis sedes episcopalis vacans, 111, 182. Malipetro, v. Maripetro. Malisium, villa in Albania, 441. Maloncio, v. Petrus. Manfredinus ser Guilielmi de Monteclaro, notarius et iudex, 13, 80. Mangabanum, terra in Italia superiori a Venetis capta, 120, 121. Mantua, civitas Italiae, marchio, 50, 52, 53, 58, 104. Manuil logofet, 157. Maramonte, v. Stepbanus. Mar cello, v. Andreas, v. Cristoforus, v. Troilus. Marchia, Marchiani, regio Italiae mediae, 25, 76, 110, 143, 267, 411, 412, 420, 428, 429, 432, 438, 445, 449. Marchia da Ibaba, homo vayvodae Altomani. 86. Marci (ecclesia s.) in Venetiis, 57. Marco (de), v. Drago. Marcus Cicognia, nobilis venetus, 159. Marcus Dandulo q. Benedicti, miles, ambaxator ad Komanorum et Hungariae regem, 21, 32, 33, 34, 98, 101, 102, 105, 107, 132, 135, 138. Marcus Erizo, comes Jadrae, comes Sibenici, consiliarius, 35, 37, 43, 75, 79, 132, 142. Marcus Foscari, sapiens terrarum, procurator, sapiens consilii, 53, 161, 164. Marcus Geno (Zen), provisor in Albania, comes Jadrae, 156, 160, 166, 169, 178, 179. Marcus Lipomano, iuris utriusque doctor, sapiens terrarum, sapiens ordinum, capitaneus Jadrae, 2, 20, 27, 28, 29, 31, 34, 63. Marcus Longo, provisor in Scutaro, 254. Marcus Magno, comes Liesnae, 247. Marcus Mauroceno, consiliarius, comes Spalati, sapiens, 49, 62, 176, 181, 183.

475 Marcus Memo, consiliarius ducis, 132. Marcus de Molino, sapiens terrarum, consiliarius, sapiens consilii, 2, 49, 50. > Marcus Quirino comes Nonae loco patris mortui, sapiens terrae firmae, 77, 176. Marcus Spalatensis canonicus, tes tis, 73. Maressa Carinanim, zudese zurado, 134. Margarita vidua Petri Doimi Musieich, 379. Margarita (Margita) Vorta q. Johannis Tybulch de Sceha, consors Ugrini Ugrinich de Barberio de genere Subich, 54, 55. Maria regia Hungariae, filia Ludovici, uxor Sigismundi, 111. Maria (s.) de Cataro, 133. Maria (s.) de Fiume, ecclesia in Cataro, 252. Maria (s.) de Romano, 15. Maria (abadia de sancta) de Rozezo (Rocaz, Rotezo), 11, 15, 17, 173, 174. Mariae (abbatia sanctae) de CasteMono de Vegla, 110. Mariae (ecclesia s.) de Lorenzo, in Albania, 193. Maricich, v. Nicolaus. Marinelli, v. Matheus. Marinus Andreae, 62. Marinus de Bona, ambasciator raguseus ad regem Sigismundum, 111. Marinus de Carmo, generationis Lapzanorum, 56. Marinus de Carnaruto, nobilis Jadrensis, 254, 255. Marinus Contarini, episcopus et vicecomes Catari, 250. Marinus Cratech, antibarensis am basciator, 172, 173. Marinus de Cressanis, Jadrensis, 88. Marinus Kaboga, raguseus, 182. Marinus Karavello, capitaneus generalis culfi, pro visor Albaniae, 209. Marinus Lando, sapiens terrarum, 53. Marinus Memo, nobilis venetus, 257. Marinus Michaelis de Restis, am basciator Ragusii, 121. Marinus Miros, ambasciator anti barensis, 173. Marinus Ruci, ambasciator antiba rensis, 172. Marinus Sanuto, capitaneus Jadrae, 219. Marinus Zilchovich, curzolensis, 153. Maripetro (Malipetro), v. Jeronimus, v. Nicolaus, v. Pasqualis. Marmaa, situs in Albania, 15. Masiotis, v. Nicha. Massimus de Restis, raguseus, 111. Mastrinus Susiedonach, provisiona l s venetus in Cataro, 85. Matafaris (de), v. Dimitrius. Matagusii, gens in Zenta superior!, 160. Matheus banus, v. Mathko. Matheus de Albertis, orator Spaleti, 419. Matheus Balbi, venetus, testis, 229. Matheus Barbaro, sapiens ordinum,2. Matheus Drasoevich (Drasonich), comes, polizanus, 239, 417. Matheus de Fumadis, liesnensis, 19. Matheus Marinelli, arbensis, 135. Matheus ser Marini Andreae, iudex Spalati, 62. Matheus q. Pauli Marcovich, generacionis Subich, 56. Matheus Bavapella, notarius, 145, 146. Matheus Victuri, sapiens terrae firmae, sapiens consilii, 108, 147, 183. Mathko (Matico, Maticus, Matheus) de Tallanaz (Talovi, Tallovaz), Sclavoniae ac Dalmatiae et Croatiae regnorum banus, 89, 93, 96, 100, 101, 102, 105, 109, 111, 115, 117, 122, 123, 133, 134, 169, 176, 182, 185, 186, 193, 233, 240, 430. Mauro, v. Christoforus.

476

Mauroceno, v. Andrea, v. Carolus, v. Gasparinus, y. Johannes, v. Marcus, v. Nicolaus, v. Orsatus, v. Robertas, v. Silvester. Maznppa;v. Milos. Medon, castrum in Albania, 215. Mediolanum, Mediolani dux, 5, 22, 25, 48, 52, 64, 90, 99, 101, 104. Memo, v. Antonius, v. Marcus, v. Marinus, v. Nicolaus. Merchixa, vayvoda in Serbia, 7. Mergia Putimirovich, provisionals venetus in Gataro, 85. Meristis, villa in Albania, 441. Miani, v. Vitalis. Michael (s.) sub castro Dulcinii, 16,17. Michael, v. Fantinus, v. Nicolaus, v. Petrus, v. Thomas. Michael Bello, civis drivastensis, 159. Michael q. Cvitani, iudex curiae Sibenicensis, 237. Michael Davancio, spalatensis, 430. Michael Massimi de Restis, ambasciator Ragusii ad Albertum regem, 111. Michael de Nassis, electus socius camerarii Jadrae, 28, 30. Michael Nonazich, policensis, 417. Michael Novicich, polizanus, 238. Michael de Restis, 121. Michael Rudigostich, presbyter Si benicensis, 235. Michael, v. Thomas. Michaelis, v. Laurentius. Michali Chug, 153. Michiel Michiel, coroes Chersi et Auseri, 418. Michoville de Arbo, 411. Milos Mezuppa, albanensis, 15. Milosinus Stefani del Gonte, 85. Milusa, villa in Bossina, 433. Mircomch, v. Batich. Miroevich, v. Zorzi. Miros, v. Marin. Missich, v. Thomasius. Mitronich, v. Alexius. Mlednich, v. Johannes. Mocenigo, v. Andreas, v. Franciscus, v. Leonardus.

Moche, locus in Albania, 15. Modri Varh, locus in districtu Si-' benici, 68. Modrusium, urbs Croatiae, 411. Moises (Moyses) Grimano (Grimani). comes et eapitaneus Sibeniei et Jadrae, 47, 59, 61, 110, 113, 239. Molino (de), v. Benedictus, v. Jeronimus, v. Marcus, v. Nicolaus. Moneta, v. Elena, v. Jacobus, v. Ni colaus, v. Rayeus. M.oneta, bossinensis, 190. Moneta, v. Rascho. Montagna, Montanea (se. Velebi), 225, 267. Monteclarus, eivitas in Italia supe rior^ 13, 80, 121. Montisferrati marchio, 58, 104. Monxvar, mons in Albania. Morexini, v. Jacomo. Morlachi, Murlachi (Vlachi), 34, 96, 115, 116, 135, 175, 223, 238, 258, 267, 436, 437, 448, 449. _ Morogonichj Mogorovich, generatio croatica, 249. Mostrez, situs in Albania, 15. Motonensis, episcopus, electus archiepiscopus Jadrensis, 31. Moyxe Buffarello, rector ecclesiae s. Mariae de Fiume, in Gataro, 252. Mugla (e), v. Jacobus. Mula (de), v. Benedictus. Muratbey et Mustafa, bellum inter se gerentes pro imperio Turcorum, 5. Musicich, v. Doimus, v. Petrus. N. Naleschovich, v. Dimitrius. Nani, v. Johannes. Naplavich, v. Jacobus. Narenta, flumen et regio in matia, 116, 172, 180, 183, 215, 231, 235, 301, 415, 422, 423, 424, 425, 426, 429, 431, 432, 434, 435, 449, 452, 455, 456.

Dal189, 421, 427, 440,

477

Nassis (de), v. Michael. Natalis Donato, consiiiarius duciss 49, 118. Natalis, Nonensis episcopus, 89. Navaierio, v. Johannes. Neapolis, urbs Italiae, 118, 221, 308, 309. Negusi, locus in Albania, 85, 86. Nepantum, castrum in Graecia, 39. Nero, imperator romanus, 314. Neusghit, locus in districtu Sibenici, 70. Nicha Masiotis, civis Drivastinus, 159. Nicola Cuclatovich, magister domus regis Bossinae, 433. Nicola Markich, iudex Spaleti, 379, orator Spalati, 419. Nicola Bodop, prothobistarius Georgii despotis Raseiae, 84. Nicola Vitomire, orator despoti Easciae, 80, 87. Nicolai (ecclesia s.) de Sclava, 194. Nicolaus, ambasciator bani Petri, 416, 421. Nicolaus de Arcilupis de Gataro, notarius publicus, 13. Nicolaus de Bardolinis, notarius et cancellarius Spalati, 353. Nicolaus de Barnis, orator, 301. Nicolaus Bernardo, consiiiarius ducis, 144. Nicolaus de Boliza, orator Catari, 321. Nicolaus Bono, 60, 373. Nicolaus Capello, consiiiarius ducis, 49, 118. Nicolaus de Gatharo, notarius, orator despoti Rassiae, 84, 85, 120. Nicolaus Cracoviensis decanus, ambasciator regis Hungariae, 267. Nicolaus Diunich, iudex curiae Sibenici, 257. Nicolaus Duchaino, dominus in Albania, 271, 282, 283, 285, 441. Nicolaus de Garra, magnus comes palatinus Hungariae, 147. Nicolaus Jaeobi Testa, orator regis Bossinae, 377.

Nicolaus Macaronich, nobilis Nonae, 90. Nicolaus Harcegenich, de genere Zmana, index sedis Podgrady, 55. Nicolaus Malipetro comes Nonae, 34. Nicolaus Marini de Kaboga, ambasciator raguseus, 182. Nicolaus Mauroceno, nobilis venetus, 35. Nicolaus Memo, orator apud Georgium despotum Rassiae, eapitaneus Jadrae, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 87, 192, 227, 258, 264. Nicolaus Michael, sapiens ordinum, 2. Nicolaus de Molino, sapiens terrae firmae, 192. Nicolaus Moneta, frater Jaeobi albanensis, 194. Nicolaus Nonensis, episcopus, 91. Nicolaus Petrovich, camerarius comunis Sibenici, 61, 67, 70, 71, 72, 73. Nicolaus Picininus, conductor militiarum in Italia, 101. Nicolaus Quartaro, subditus ducis Stefani, 453. Nicolaus Scaffa, ambasciator arbensis in Venetiis, 267, 428. Nicolaus Segnae comes, 25, 46, 55, 91, 233. Nicolaus de s. Severino, orator Poloniae et Hungariae regis, 133. Nicolaus Spano de Scutaro, testis, 84. Nicolaus Stapuiaro, civis Drivasti, 158. Nicolaus de Terphonis de Boliza, orator Gatari, 406, 408, 436. Nicolaus de Tragurio, nuntius magni eomitis Hungariae, 62, 265. Nicolaus de Tuderto, comestabilis peditum, 114, 115. Nicolaus Ugrinich de Berberio, de genere Subich, 54. Nicolaus Zanchani presbiter, scriba camerae Jadrae et collateralis, 2. Nicold Barbarigo, come Pagi, 365. Nico W (abadia de san) de la Foza de la Boiana, 10, 11, 15.

478

Nicol de Lucha, nobilis Liesnae, 327. Nicolb^ de Matliio, nuntius comunitatis Liesnae, 306, 308. Nicol Memo, comes Arbi, 340, eapitaneus Jadrae, 251, 376. Nicol Sfachiotto dotor, deputato al sal, 41. Nicopolis, civitas in Bulgaria, 201. Nicuola (de), v. Jeronimus. Nigro, v. Petrus, v. Simon. Nigropons, civitas in Graecia, 274. Nimira (de), v. Marinus. Nixa, caneellarius et orator despoti Rassiae, 80, 87. Nona, civitas Dalmatiae, 3, 55, 56, 77, 89, 90, 91, 218, 219, 234, 364, 378. Nonazich, v. Michael. Nonae comes Nicolaus Malipetro, 34, 53. Nonensis episcopus, 55, 89, 90. Nonensis sedes episcopalis vacans, 111, 182. Nonensis ecclesiae capitulum, 55. Norimbergum, civitas in Alemania, 47. Noriribergensis burgi magister, 48. Nosdroya (de), v. Simon. Novacovkh, v. Charvoe, v. Ivancius. Novaia, Novaglia, villa in insula Pagi, 263, 294, 295, 296, 297, 298, 299, 300, 338, 339. Novi, prope Catarum, 320. Novicich, v. Michael. Novigradi, castrum prope Jadram, 379. Novostello, in confinibus Policiae ultra Cetinam, 237. Novum, Novi, Novo, castrum in sinu Catari, 77, v. Castrum Novum. Nulcini, v. Paulus. Nusevaglava, 14. O. Oblicta, Oblich, Oblig, villa Saboianae in Albania, 202, 435. Obodinmi, locus in distrietu Sibenici, 68.

Obradich, v. Petrus. Obrovazo (Dubrovazo), 223. Obstrovize, Ostrovizaz, v. Ostrovicia. Ofgnach, mons in distrietu Sibenici, 68. Oliveria, filia Volcassini regis Serbiae, 194. Ongaria, v. Hungaria, Ungaria. Orlach, mons in distrietu Sibenici, 68. Orle Stine (Strop), locus in territorio Sibenici, 68, 73. Orsatus Justinianus, orator ad imperatorem Romanorum, 109. Orsatus Maurocenus, sindicus in Dalmatia, 131, 145. Osdroju, albanensis, 86. Osero, Osaro, v. Auserum. Osrichene, villa in Albania, 203. Ostoya, rex Bosnae, 190. Ostrovicia, Ostroviza, Ostroviz, castrum in Croatia, 17, 29, 30, 34, 56, 90, 91, 98, 102, 106, 234, 305, 363, 366, 377. Osugolinus, 73, 74. Otavianus Valerio, sapiens terrae firmae, 305. Otrento, terra in Italia inferiori, 121. Ozaglichia Dolaz, vallicula in distrietu Sibenici, 74. Ozebli, villa banatus prope territorium Spaleti, 421. Ozile, v. Johannes. P. P. Gontarini, comes Lesinae, 38. Pace (de), v. Johannes. Padua, civitas Italiae superioris, 62, 293. Padum, flumen in Italia superiori, 113, 116. Pagum, Pago, Pavesani, insula et civitas Dalmatiae, 3, 31, 42, 43, 95, 136, 138, 162, 163, 213, 223, 224, 225, 263, 265, 266, 274, 290, 294, 295, 296, 297, 338, 339, 346, 350, 352, 363, 364, 365, 366, 368, 369, 370, 374, 375, 376, 389, 414, 446, 447, 448, 449.

479 Palmantorie, caput ad mare in Histria, 7. Pamalioti, gens in Albania, 202. Pancho de Briza, albanensis, 17. Pangracius Justiniano, nobilis venetus, 85. Panormus, civitas in Sicilia, 37, 78. Papalibus (de), v. Thoma. Paradiso, v. Georgius. Parna, situs in Albania, 15. Paruta (de), v. Johannes, v. Joymus, v. Rogerius. Pascalibus (de), v. Lucas. Pasqualigo, v. Hector. Pasqualis Maripetro, sindicus et provisor in Jadra, 41, 43. Pastrovichium, Pastrovichii, gens prope Budvam, 8, 9, 10, 15, 16, 81, 85, 167, 290, 321, 436. Patria (Forumiulium), 119, 120. Paulovich, v. Piero. Paulovichi (Paulichi), v. Bielo. Paulus Corario procurator, consiliarius, sapiens consilii, 77, 92, 108, 147, 161. Paulus Corlat, de genere Carinorum, iudex sedis Podgrady, 55. Paulus Drastriuchs miles, polizanus, 237. Paulus, presbiter, notarius Drivasti, 158. Paulus (Polo) Duchaino, dominus in Albania, 271, 283, 285, 441. Paulus (Polo de) Goja, ambaseiator antibarensis, 172, 173. Paulus Honofrii de Polidoris, comissarius Anconae, 121. Paulus de Jayce, cancellarius et orator regni Bossinae, 215. Paulus (Polo) Loredano, comes Scuv tari, 269, 282, 283. Paulus (Polo) Malipiero, comes Arbi, 337,338. Paulus Marcovich, generationis Subich, 56. Paulus Nulcini, judex Spalati, 379. Paulus Sibiza, civis Jadrae, 91. Paulus Truno, sapiens consilii, 98, 108, 109, 161, 186. Paulus Tus, albanensis, 203. Paulus Valaresso, sindicus et provisor in Jadra, provisor Dalmatian 41, 43, 96, 98, 114, 324, 354, 360. Paulus Voltini ser Simonis, iudex Spalati, 62. Pauti (de), v. Luchsa. Pautim, v. Luca. Pechitel, villa in Corbavia, 250. Pedemons, regio in Italia, 36. Pedemontibus (de), v. Desideratus. Pelegrini (territorium s.) in insula Liesna, 244. Pellino, v. Georgius. Pellyparius, v. Jacobus. Pensauro (de), v. Franciscus. Pereza Boxevich, pastrovichius, 16. Pertimissi, locus in territorio Sibenici, 74. Pesaro (de cha da), v. Anthonius, v. Fantinus, v. Jacobus, v. Johannes (Zuhanne). Petrisio (de), v. Stefanus. Petrova gora, mons in territorio Sibenici, 68. Petrovich, v. Nicolaus. Petrus, v. Piero. Petrus Barbaro, sapiens ordinum, 286, 289, 305. Petrus Barocio, sapiens ordinum, 416. Petrus Basadonna, sapiens ordinum, 140, 143. Petrus Boldu, supraeomitus galeae Cretae, 115. Petrus (Petar) Bradichi, 134, 135, v. Petrus Obradicb. Petrus Caporalis, 61. Petrus (s.) Casacalba, 110. Petrus Chusac, vicecastellanus castri Ostrovicae, iudex sedis Podgrady, 55. Petrus Dalmario, comes Cathari, 142, 156. Petrus Dojmi Musich, 379. Petrus Drasavich, Drasonich, comes polieianus, 238, 417, 430.

480 Petrus Encio, secretarius ducalis aulae Venetirum, testis, 229. Petrus Erizo, sapiens ordinum, 286, 289. Petrus Geno, sapiens ordinum, 140. Petrus de Guercciadinis, ambasciator comunitatis Florentinorum apud Sigismundum, 32. Petrus Lauredano, consiliarius ducis veneti, 1, 2, procurator citra 173, 321, 348. Petrus Mainerius de Mediolano, habitator Jadrae, 90. Petrus Maloncio de Scutaro, testis, 84. Petrus Marci, judex Spalati, 379. Petrus Michael, sapiens terrae firmae, 147. Petrus Nigro q. Simonis de Venetiis, notarius, 33. Petrus Obradich de genere Subich, iudex sedis Podgrady, 55, 134, 135. Petrus (Pirchus) de Taloviz (Tolovaz) banus, frater Mathconis, 96, 97, 98, 100, 102, 107, 109,111, 114, 115, 116, 139, 140, 182, 208, 233, 234, 235, 236, 237, 238, 240, 264, 277, 278, 279, 280, 293, 294, 300, 305, 311, 312, 324, 326, 327, 353, 354, 355, 360, 362; 366, 377, 395, 396, 397, 416, 421, 430. Petrus Bosso, scriba camerae Jadrae et collateral! s, 2. Petrus Tavilich de Sibenico, 95. Petrus Ugrinovich e Policio, 416. Petrus Ungaro, civis drivastensis, 159. Petrus Vallerio, caput de XL., 49, 155. Petrus de aro, orator comunitatis Arbi, 137. Phaonna, Grazanieiae metropolita in Serbia, 1. Pharae comunis, 38, v. Liesna. Pharensis sedes episcopalis vacans, 111. Phehus Capello, cancellarius Gatari, 157. Philippus de Fero, nobilis Jadrae, 55. Philippus de Baducho, 61. Picininus, v. Nicholaus; Piero Arimondo potestas Antibari, 315, 317, 318. Piero Contareno, comes Scutari, 317. Piero Loredan, v. Petrus. Piero PaulovicK, vayvoda bosnensis, 433, 440, 444, 445. Piero (san) de la Reda, 16. Piero Span, albanensis, 15. Pincerna, v. Joannes. Piranum, civitas in Histria, 239. Pircus, Pirehas, v. Petrus de Talovitz. Pisani, v. Johannes. Pischef seu Vruchiza, acqua in districtu Sibenici, 68. Pistoli, villa in Albania, 441. Pitace (de), v. Thomasius. Pitoue, villa in insula Liesnae, 244. Pissamano,v. Donatus, v. Jacobus. Plagnane, villa in territorio Sibe nici, 73. Plame, territorium in insula Liesne, 244. Plathamone (de), v. Bernardus. Plave, in territorio despoti Rassiae, 82. Plisciva loqua sive Losoini Dolaz, locus in territorio Sibenici, 73. Pochna (de), v. Vlatcho. Podgrady (Podgraje prope Benko vac), sedes iudieii, 55, 56, 134. Podrinie, regio in Bossina, 433. Podversie, villa in Nonensi diocesi, 90. Pola, civitas in Histria, 172, 266, 295. Polica, Policium, Policensis provincia, Poliza, Polizenses, Polizani, 5, 30, 179, 181, 182, 185, 186, 207, 208, 215, 216, 230, 231, 236, 237, 238, 287, 288, 289, 292, 345, 411, 415, 416, 417, 430. Polidoris (de), v. Honofrius, v. Paulus. .

48i
Polo, v. Paulus. Polonia, regnum, 133, 179, 182, 183, 186, 187, 207. Polschizza, rivus in territorio Sibenici, 68, 69. Ponalich, v. Prebislaus. Ponesdol, loeus apud Catarum, 16. Poprati, locus prope Duleinium, 15, 313. Posizna, 433. Pragensis, civitas, 111. Pralads, locus in istrictu Sibenici, 74. Prandin (de), v. Thodoro. Prebisanus de Vuchota, testis, 229. Prebislaus Ponalih, orator Stefani magni vayvodae Bossinae, 88. Precallis (villici de), 441, 442. Precalo, v. Bellus. PreckoceMus, subditus Jurasevichiorum in Albania, 85. Predigne, mons prope Buduam, 15. Pribisavus Vuchotich comes, orator Stefani magni vayvodae Bossiaae, 380. Prigocei, nobilis apud Stefanizam Zernoevich, 206. Priolis (de), v. Johannes, v. Marco. Prista, villa in territorio Drivasti, 158. Pristechi, villa prope Auranam in territorio Jarae, 2. Proe (de), v. Zoane. Prono, v. Magdalena. Protomisy, villa in territorio ibenici, 73. Provintia, regio in Franeia, 36. Pruchienich (de), v. Grubico. Puia (Puglia, v. Apulea), 318, 420, 428, 438, 445, 449. Putimirovich, v. Mergia. Q. Quarnarium, sinus maris inter Dal matian! et Istriam, 411, 432. Quartaro, v. Nicolaus. Querino, Quirino, v. Andreas, v. Franciscus, v. Johannes, v. Mar cus, v. Smetius.
SPOM. XXI.

it
Baccho Moneta^ albanensis, 17. Bada, uxor Johannis Ozile distrietus Auranae, 254. Badassino Bradichi, 134, 135. Badet, v. Radogna. Badich, elnik despoti Georgii Serbiae, 84. Badichius Sisgorich Sibenicensis,61, 287. Badinovich, v. Vlatich. Badislavus Simeonich, eivis Sibenicensis, 363. Badiz Cernez, pastrovichius, 116. Badizo Badoevich, comes bossinensis, 433. Badoe Vanovich de Crayna, 431. Badoe Vuchas, de Crayna, 430. Badoevicli, v. Radizo. Badogna Badat, de Crayna, 430. Badohudichi, villa in Nonensi dioeesi, 90. Badosi comes de Poliza, 415, 416, 430. Badosavus daciarius vayvode Ste fani, 394, 406. Badoslavus, seeretarius Stefani Cernoevich, 434. Boducho (de), v. Philippus. Bagusium, Ragussia, Raguini, Ragusei, 29, 36, 37, 77, 78, 85, 93, 110, 111, 117, 121, 122, 143, 146, 157, 182, 221, 235, 243, 251, 319, 320, 367, 380, 381, 389, 390, 396, 397, 398, 399, 400, 401, 402, 403, 404, 405, 411, 413, 415, 416, 420, 423, 426, 434, 435, 440, 449, 456. Bagusiensis arehiepiscopus Jacobus, 182. Bagusiensium moneta, 190. Baimpreth de Valdse, dominus Fluminis, 167. Banyna (de), v. Blasius. Baschrizje, in districtu Sibenici, 68. Bassia, Raxia, Rassiae despotus, 8, 80, 87, 117, 118, 119, 120, 122, 147, 149, 182, 186, 189, 213, 31

214, 215, 217, 219, 221, 222, 290, 344, 345, 356, 377, 383, 408, 450, 456. Bathco Janis, 430. Batisponensis diocesis, 105. Bavanellai v. Matheus. Bavenae dominus, 53, 58, 104. Bdycus Moneta, albanensis, 194. Baynerius Victuri, potesstas Buduae, 176. Baeize (de), v. Simiza. Becha,Mmen apud Pastrovichios, 15. Bediik Bogdachich, magister agazonum despoti Georgii, 84. Begium, civitas Itaiiae superioris, 50, 54, Beguardatis (de), v. Alessander, v. Johannes. Besevichy villa in districtu Gatari, 81, Bestis (de), v. Lodovicus, v. Marinus, v. Massimus, v. Michiel. Bevertetta, terra in Italia capta a Venetis, 120, 121. Bexevich, v. Perexa. Bivola, flumen in Albania, 15. Bohertus Mauroceno, consiliarius ducis, procurator sapiens eonsiiii, 1, 21. Bochi, in Albania, 150, 151. Bodop, v. Nicola. Bgami, villa in Albania, 441. Bogerius de Baruta, notarius in Panormo, 78. Bogozniza, locus in districtu Sibenici, 68. Boma,2b, 57, 58, 99,102,104, 235. Bomania (Tracia et Macedonia), 23, 367, 438. Bomano (s. Maria de), 15. Bomanorum imperator, Romanorum et Hungariae rex, 20, 21, 23, 25, 3 1 ^ 32, 34, 37, 38, 50, 57, 58, 63, 98, 103, 104, 105, 107, 109, 110, 111, 117. Bosso, v. Petrus. Bosezo, RoceZj Rotezo, villa in Albania, l i , 173, Bubinium, civitas Histriae? 107.

Budigostich, v. Michael. Buicho Moneta, dominus in Albania, 11. Buxi, v. Lorenzo. Buzi, v. Stefano. S. ' Sabaudia, regio in Italia , superior^ 23. Saboiana, regio in Albania, 160, 202, 209; ; Sadramiszii (Sedramichi), villa in districtu Sibenici, 73. Sagredo, v. Albanus. Saldia, regio in Albania, 15. Salinae Pagi, 3. Salodium, captum a Venetis, in Italia superiori, 120, 121. Salona, flumen Salonae, 62, 97, 139, 293, 294. Salonichi, civitas Romaniae veneta, 23, 39. Samarisi, Samarisse, villa in districtu Scutari, 202, 435. Sanctus Venerio miles, sapiens eonsiiii, 2. Sanuto, v. Marinus. Sandal, Sandalius, magnus vojvoda regni Bossinae, 4, 5, 6, 35, 36, 77, 78, 88, 101, 116, 117, 226, 228, 310. Saracenus Nicolai, rector Sibenici, 71, 73,.257: Saturn, terra in Albania, 441. Scaffa (de), v. Nicolaus. Scalice, locus in territorio Sibenici, 74. Scanderbeg Georgius, dominus in Albania, 268, 269, 270,271, 273, 276, 282, 283, 284, 285, 289, 290, 301, 312, 407, 444, 450, 451. Scar dona, civitas Dalmatiae, 139. Scardonensis episcopatus, 46, vaeans 111, 182, orator bani Pirei, 234, 264, 311, 379, 395, 396, 397. Sceha (de), v. Johannes Tybulch.

483

Scharbaz, Sczerbac sive Hoculizza (Coverliza) in districtu Sibenici, 68, 71. Schiavo, v. Homaxo. Schiexi, villa in Albania, 441. Schrilnich,locus in territorio Sibe nici, 73. chuli, locus in Albania, 304. Sclava (de), 194. Sclavi rejecti a eustodia Jadrae, 31. Sclavo, v. Thomasius. Sclavoma, Seiavonia, Scavonia, 84, 111, 117, 251, 257, 258, 367. Sclavoniae banatus, 44, 84, 89, 256. Sclavus metropolita, 84., S'lisa, y. Clissa. Scorobich, villa prope Auranam in territorio Jadrae, 2. Scrisia, Scrixa, civitas in Croatia, 95, 223, 224, 225. Scua, situs in Albania, 15. Scurti, villa in Albania, 173. Scutari, Scutarum, Scutarini, urbs Albaniae caput, 7, :8, 10, 14, 15, 16, 17, 39, 80, 81, 82, S3, 86, 106, 118, 125, 126, 127, 128, 129, 130, 147, 148, 149, 150, 157, 159, 160, 165, 166, 167, . 168, 170, 171, 172, 174, 175, 188, 189, 190, 192, 193, 202, 203, 204, 205, 206, 207, 208, 209, 210, 211, 213, 214, 217, 254, 263, 268, 270, 271, 272, 273, 275, 276, 282, 283, 284, 285, 289, 302, 313, 315, 316, 317, 318, 319, 326, 361, 422, 435, 438, 439, 441, 442, 443, 444,445. Scyniensis sedes vacans, 182. Sdrie, mons in Albania, 85. Sedramichi, v. Sedramiszii. Segna, civitas Croatiae, Segnae co mes, dominus, 17, 21, 24, 25, 29, " 3 0 , 44, 46, 55, 63, 76, 92, 95, 110, 113, 134, 135, 136, 161, 169, 170, 183, 207, 208, 223, / 232, 240, 268, 2,69,273,301,410, 411, 418, 428, 429, 432, 445, 449. Segnae episcopus, orator imperatoris Sigismundi, 99,108, 111, 264,

Segotich, v. Georgius, v. Tomasius, v. Vlatchus. Semchovkh, v. Xscho. Semendrum, civitas in Serbia, 84. Semonicum, villa prope Jadram, 97. Sergii (bastita's.) ad flumen Boiana, 13, 15, 159. Servia, regnum, 36, 80, 180. Serviae despotus (v. Rassiae), 422, 434, 436, 438. Severino (de), v. Nicolaus. Sfonistaz, villa in districtu Sibe nici, 73. Sfortia, v. Franciscus. Sibenicum, Sibenieensis, Sicensis, civitas Dalmatiae, 4, 17, 40, 45, 47, 50, 59, 60, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 79, 95, 101, 118, 120, 139, 141, 142, 146, 147, 177, 178, 198, 213, 216, 234, 235, 246, 253, 254, 257, 276, 277, 278, 279, 280, 281, 286, 308, 309, 322, 323, 324, 325, 326, 334, 352, 353, 354, 355, 358, 359, 360, 361, 362, 363, 386, 401. Sibenicensis sedes episcopalis vacans, 111. Sibenici castellum, 144. Sicilia, regnum in Italia, 29, 36, 37, 38, 78, 93, 94, 145, 221. Siega (F. de la), cancellarius venetus, 169. Sigismundus Romanorum et Hungariae rex, 21, 29, 31, 32, 34, 37, 38, 50, 56, 57, 63, 93, 96, 98, 103, 109, 115, 133, 182. Sign, v. Fsin. Signicich, v. Elia. Silvester de Luxia, de Venetiis, 368. Silvester Mauroceno, capitaneus generalis maris, sapiens, 39, 63. Simergodich, v. Bartholus. hniza Chusmich de Razize, 113. Simon, v. Symon. Simon Brancovich, vicecastellanus castri Ostrovicae, iudex sedis Podgrady, 55. Simeon Bubanich, 62.

484

Simeonich, v. Michael, v. Radislaus. Simon Detricho, nobilis Jadrae, 90, 280, 281. Simon Diunich, civis sibenicensis, 257. Simon Gliubich, civis sibenicensis, testis, 257. Simon Nigro, 33. Simeon de Nosdrogna, nobilis Jadratinus, 169. Simon Sisgorich Sibenicensis, officialis camerae salis, 61. Simon Voltini, 62. Siracusa, civitas in Sicilia, 146. Sisgorich, Siscorich, v. Georgius, v. Radichius, v. Simon. Sismundo, imperator, 290. Sitnica, villa in territorio Sibenici, 68, 71. Slich, Slick, v. Gasparus. Smerinus de Antibaro, 85. Smetius Quirino, comes Spalati, 212. Smoglevan, villa in territorio Spaleti, 421. Snoiaci, villa in Nonensi diocesi, 90. Sochol (de), v. Stefanus. Soli, regio in Bossina, 433. Solon (Salonichi), 201. Sophia, civitas in Bulgaria, 183,184. Soppe (de), v. Lombardinus. Soranzo, v. Zuan. Sorgo (de), v. Giunius. Sova, locus in terra firma veneta, 120. Spalatum, civitas Dalmatiae, 25, 26, 27, 30, 40, 62, 98, 99, 100, 101, 102, 106, 107, 108, 134, 141, 172, 179, 180, 181, 182, 185, 207, 208, 212, 230, 231, 232, 236, 237, 238, 287, 288, 289, 290, 291, 292, 293, 294, 300, 301, 352, 353, 363, 366, 379, 395, 396, 415, 416, 419, 420, 422, 424, 425, 426, 427, 430, 431, 432, 449, 450, 455. Spalatensis archiepiscopus Bartolomeus de Zabatellis, 62. Spalatensis archidiaconus, regis Sigismundi capellanus, nuncius ragusinus in Panormo, 37.

Spalatensis sedes arehiepiscopalis vacans, 111, 182. Spalati castellum, 144. Span, v. Piero. Spano, v. Nicolaus. Spiaza, locus in insula Liesnae, 307. Staia, territorium Jadrae, 258. Stanisa, filius q. luani Castrioti, 214. Stanoevich, v. Gaspar. Staputaro, v. Nicolaus. Stara, villa in Albania, 15. Stefano Quirino, civis venetus, 392. Stefano Buzi, ambasciator eivitatig Antibaris, 318. Stephanas, dispotus Rassiae et dominus Serviae, 8, 9, 14, 17, 18, 19, 80, .157, 271. Stefanus banus Bossinae, 433. Stefanus, filius regis Hostojae, 433. Stefanus, nuntiu bossinensis, 180. Stephanus filius Wocag (Vuchcich, Vulcich, Vuzieh) de Sochol, vojvoda s. Savae de Bosna, nepos Sandalis, magnus vayvoda Bossinae ac dux terrae Huminis, 35, 88, 101, 116, 117, 122, 123, 133, 145, 147, 148, 149, 150, 156, 164, 165, 167, 168, 170, 171, 172, 174, 175, 176, 179, 181, 182, 185, 188, 202, 203, 206, 207, 214, 215, 217, 219, 220, 222, 225, 226, 227, 228, 229, 232, 237, 250, 271, 275, 284, 290, 301, 304, 310, 313, 317, 320, 344, 345, 346, 381, 389, 390, 394, 397, 398, 399, 402, 403, 404, 405, 408, 410, 411, 413, 415, 421, 422, 423, 425, 427, 434, 435, 439, 451, 456. Stephanus dictus Stephaniza (Stipaniza) de Zernoe (Zernoivieh, Zernoevich, Jurasevich), frater Jurasini et Coyeini, fiol del Zorzi Juras, dominus in Albania, 10, 164, 167, 168, 204, 205, 206, 207, 250, 269, 382, 383, 384, 385, 399, 400, 406, 407, 408, 409, 434, 436, 437, 438, 439, 450, 451, 452, 453, 454.

485 Stefanus Glesigh miles, orator regis Bossinae, 377. Stefanus Contareno, capitaneus armatae venetae in facu Gardae, 120. Stefanus del Contei albanensis, 85. Stefanus Devischovich de castro Laurane, 113. Stefanus de Gozigna, orator Arbi; 428. Stefanus Maramonte, e Zenta, 123. Stefanus de Petrisio, ambasciator Chersi et Auseri, 418. Stefanus de Frangiapanibus comes Segnae, 232, 233, 240, 273, 274, 411. Stephanus Tischovich, rector Sibeniei, 71, 73. Stefanus Toma Kassiae, Bosnae etc. rex, 179, 180, 183, 189, 356. Stefanus Trivisano, caput de XL, 49. Stefanus Ugrinomch, de Policio, 416. Stefanim, v. Stephanus. Stiepan, fiol de Gurasin, fradelo di Choyzin, 202. Stiepan Zernoivich, v. Stefanus dictus Stefaniza. Stipos (de), v. Laurentius. Stipos de Tragurio (Stiposi), 353, 358. Stole (abbatia s. Johannis de), 158. Storlado, v. Ludovicus. Stoychieva nivica, in districtu Sibeniei, 74. Straimir, v. Zorzi, v. Balsa. Strazizza glavizza, in districtu Sibenici, 68. Strop, Orle stine, m territorio Sibeniei, 68, 73. Studenaz, locus in comitatu ibe nici, 68. Suasino, 121. Subci, villa in Albania, 173. Subich (de genere), 54, 55, 56. Subich, v. Ugrin. Suhidol, villa in territorio Sibenici* 353, 358. Summa, v. Theodoras. Sumo de Todaro, ambasciator civitatis Antibaris, 318. Superantio, v. Johannes. Suriano, v. Andreas, v. Jacobus. Suica, situs in Albania, 173. Susiedonach, v. Mastrinus. Susnau (de), v. Franciscus. Sviceri, 48. Symon episcopus Agriensis, Vladislavi regis eaneellarius, 182. Symon Damiani, transcriptor de selavo in latinum, 135. Syoch et Broch, 191. T. Tdllanaz, Tullonez, Tallovaz, Talovi (de), v. Franko, v. Mathko, v. Petrus. Tana (Crimea), 179. Tanusius Duchayno, olim vayvoda in Albania, 106. Tarenti princeps, 264. Tarsteniza, in insula Pagi, 137. Tavaronich, v. Domenicus. Tavilich, v. Clemens, v. Florius v. Johannes, v. Petrus, v. Tomas. Tedaldinis (de), v. David. Tercice, villa in diocesi Nonensi, 90. Teriestinus episcopus ambasciator comjtis Segnae in Venetiis, 29. Terphon (Trifon) de Boliza de Ga taro, 408, orator catarensis, 436. Testa, v. Jacobus, v. Nicolaus. Tetrkho, v. Lodovicho. Teucri, v. Turchi. Thabor, civitas in Boemia, 110. Thebi, v. Phebi. Theano (A. de), 37. Theodoro, trajectus Boianae, 11. Theodorus Chilanzo, iudex Drivasti, 158. Theodorus Summa, civis drivastinus, 159. Theodossevich, v. Georgius. Thodoro de Prandin, eaneellarius Jadrae, 350, 351, 375. Thoma, v. Toma. Thoma (Thomaxo), comes Corbaviae, 163,249.

486

Thoma, bosnensis orator, miles et medieinae doctor, 235. Thoma Jurich, civis sibenicensis, 59. Thomas, v. Stephanus. Thoma Tuertovich, 430. Thomas Dandulo, sapiens ordinum, 2. Thomas Duodo, sapiens terrae firmae, 108, 164. Thomas Michael, sapiens, advocator comunis, comes Curzolae, 53, 132, 155, 186, 192. Thomasina Dragoevich de Sibenieo, 4. Thomasius, qui accepit bano Petro eastrum Ostroviciae. 366. Thomasius Jurich sibenicensis, 287. Thomasius Missich, index curiae Sibenicensis, 257. Thomasius de Pitace, nobilis Jadrensis, 3. Thomasius Sclavo, scriba curiae Scutari, 7. Thuslzavich, v. Andrea. Tininiensis episeopus Demetrius, 182. Tininiensis ecclesia, 54. Tininiense eapitulum, 69,72, 74,234. Tiscovich, v. Stephanus. Tobias, cognatus Scanderbeghi, 276. Tobolovich, v. Joannes. Toemili/villa in Albania, 173. Tolcolovich, v. Johannes. Tolentis (de), v. Boninus. Tolimerich, v. Elias. Tolovaz, v. Tollanaz. Toma, cognatus despoti, 438. Toma (Stefanus) Rassiae, Bossegnae Maritimaeque rex, 179. Toma de Papalibus, spalatensis, 430. Tomasius Chigna Vranich, 113. Tomasius Segeti, 56. Tomas Tavilich, de Sibenieo, 401. Topoloniza, locus in Serbia, 9, 14. Torta (Torcola), insula prope Liesnam, 244. Tragurio (de), v. Nicolaus, Tragurium (Trahu, Tragura), civitas Dalmatiae, 40, 107, 112, 116, 141, 172, 235, 246, 253, 308, 309, 322, 353, 358, 366, 416.
417.
... . -

Traguriensis episeopus, cubieularius et orator summi pontificis, 101, Traguriensis sedes vaeans, 111. Transilvanus, 192. Tranum, civitas Italiae inferioris, 257. . . . Tricho (de), v. Detrico. Tridanus Oritti, orator venetus apud papam, 404. Tridentum-, civitas in Tyrolio, 120. Trifon, v. Terphon. Trifon (chiesa de s.), in Gataro, 16. Tristeniza, locus comitum Segnae, 223. Troilo, v. Gio. Andrea, Troilus Marcello, caput de XL., 49. Truno, v. Eustachius, v. Luca, v. Paulus. Tuderto (de), v. Anselmus, y, Ni colaus. Tugomenich, 56. Turcih, v. Girardus. Turcini, villa in Albania, 173. Turcho Borovinich, comes bossinensis, 433. Turcus, Teucrus, Turchorum impe rator, 22, 23, 24, 39, 40, 44, 45, 48, 52, 86, 91, 106, 118, 122, 123, 134, 170, 183, 184, 185, 186, 187, 188, 192, 193, 201, 206, 212, 216, 229, 235, 236, 264, 268, 269, 270, 276, 279, 282, 283, 284, 285, 302, 377, 378, 436, 438, 452, 453. Tus, v. Paulus. Tuscia (Toscana), 101. Tuerthko, rex Bosnae, 190, 433. Tybulch, v. Johannes. U. Ugnesichi, villa iii distrietu Sibeniei, 73, 74. XJgrin Subich, zudese zurado, 134. Ugrinovich, v. Johannes, v. Petrus, v. Stefanus. Ugrinus de Berberio, ' 169. Ugrinus quondam Nicolai Ugrinich de Berberio de genere Subich, 54.

JJmbria, regio in Italia media, 429. Ungaria, Ungari, v. Hungaria. Vngaro, v. Bellacius, v. Petrus. Ursa, liber mss. in archivio veneto, continens acta maioris consilii, passim. JJrsato Morosini, civis venetus, 297. Usora, regio in Bossina, 433. Utinum, civitas in Forojulio, 120. V. Valde (de), v. Raimpreth. Valengo, v. Johannes. Valentia, civitas Aragoniae, 29, 38. Vallaresso, v. Georgius, v. Hermolaus, v. Paulus, v. Zacharia. Vallerio,v. Octavianus, v, Petrus. Varadinum, civitas in Hungaria, 212. Vardich, v. Johannes. Vcitegliana, villa in nonensi diocesi, 90. Vegla, insula Dalmatiae. 76,110, 410, 411. Vellezich, mons in Albania, 15. Venerio, v. Andreas, v. Antonius, v. Delphinus, v. Laurentius, v. Leo, v. Sanctus. Venetiae, Venexia, Veniexia, Vienexia, Vieniexia, 2, 3, 4, 6, 7 8, 9, 10, 11, 12, 14, 15, 16, 17 18, 19, 20, 21, 27, 28, 29, 31 32, 33, 34, 35, 37, 39, 41, 42 43, 46, 47, 49, 50, 55, 56, 57 58, 59, 60, 61, 62, 63, 67, 71 73, 74, 75, 76, 79, 80, 81, 82 83,..84, 85, 86, 87, 88, 89, 90 91, 93, 94, 95, 96, 97, 98, "99 103, 104, 109, 110, 113, 114 116, 118, 119, 120, 123, 127 133, 139, 141, 142, 143, 145 146, 151, 153, 154, 155, 156 157, 158, 159, 161, 166, 167 169, 170, 172, 173, 174, 176 177, 178, 179, 180, 182, 184 188, 189, 190, 191, 195, 196 203, 204, 205, 206, 207, 210 212, 214, 215, 216, 218, 219
:

226, ..227, 228, 229, 230, 234, 235, 239, 240, 241, 252, 253, 254, 256, 257, 258, 259, 260, 262, 263, 264, 265, 269, 274, 276, 278, 282, 283, 288, 289, 295, 309, 312, 314, 315, 316, 319, 327, 332, 333, 338, 342, 346, 350, 352, 353, 355, 356, 357, 358, 363, 367, 374, 377, 379, 382, 383, 384, 386, 390, 391, 392, 401, 407, 409, 412, 420, 425, 426, 429, 430, 433, 434, 439, 440, 445, 451. Venusius Gorrerio de Trano, 257. Veragiocigi, gens in Albania, 202. Verona, Veronenses, civitas in Italia superiori, 99, 112, 229. Veschas, situs in Albania, 15. Vesprona Kamenica, in districtu Sibeniei, 73. Veior Capello, capitaneus culphi, 314, 318. Vhumir, orator Craynae, 454. Viaro, v. Fantinus, v. Leo. Vicentia, civitas in Italia superiori, 99, 299. Victor Bragadino, capitaneus Jadrae, 60, 66, 67, 77, 79, 90, 105. Victor Capello, sapiens ordinum, 124, 129, 135. Victor Delfino, comes Spaleti, 106, 415. Victuri, v. Daniel, v. Laurentius, v. Matheus, v. Raynerius. Vidosius Draica, Pharensis, electus ad corrigenda statuta, 38. Vidosius Gazzari, Pharensis, electus ad corrigenda statuta, 38. Vilipolje, locus in Albania, 312. Villind Tama, locus apud Catarum, 16. Vintimilia (de), v. Joannes. Vinum. Pagi et Nonae condactum Jadrae, 3, 6. Visevichii, gens in Albania, 10. Vissa, locus in Albania, 444. VitaUbus (de), v. Bernardus. Vitalis Miani, consiliarius ducis, 77. Vitomire, v. Nicolaus.

Vitus de Ganuli, sapiens, capitaneus Jadrae, consiliarius, 2, 5, 55, 77, 132. Vitus Corbaviensis episcopus, 182. Vladimir (san), ecelesia in Albania, 15. Vladislaus, Hungariae, Poloniae, Dalmatiae, Croatiae etc. rex, 182. Vladislaus filiusducis Stephani, 421, 422, 423, 424, 425, 431. Vlastazi, locus in territorio Catari, 252. Vlatcho de Pochna, orator Stefani de Soehol, magni voyvode Bossinae in Venetiis, 227. Vlatchus Segotich, 56. Vlatich quondam Vlatieh Radinovich, 113. Vnghari, v. Hungaria. Vocag comes, frater Sandalu, 35. Vochasin Bozich, pastrovichius, 16. Volcassinus rex Serbiae, 194. Volchanus, frater Sandalu, 88. Volchasinus de Bossina, 254. Volachi, Vlachus seu Morlachus in Dalmatia, 89, 96. Voltini, v. Paulus, v. Simon. Vorta, villa in comitatu Lichae, 54. Vorta, v. Margarita. Vranich, v. Tomasius. Vruchiza seu Pichet, acqua in districtu Sibenici, 73. Vuch Marco Vuchini de Crayna, 430. Vuchas, v. Radoe. Vuchez, quidam de Pastrovichio, 290. Vuchini, v. Vuch Marco. Vuchota (de), v. Prebisanus. Vuchotich, v. Bribisavus. Vulchasinus, Vucassin, Aneieh de genere Jamonet, iudex sedis Podgrady, 55, 134. Vulchus comes, frater Sandalu, 7. 8, 18, 19, 80, 88. Vulko comes, ambasciator Johannis gubernatoris regni Hungariae, 264. Vuolatern, Votciterna, locus in Serbia, 7, 15. Vuzich, v. Stefanus.

X. Xdboyana^ v. Saboiana. Y. Yaice, urbs Bossinae, 357. Yas, locus in territorio Catari, 16. Ysaia, caloger de Montenegro, 453. Z. Zabatellis (de), v. Bartholomew. Zacharia Contareno, nobilis venetus, 159. Zacharia da Mosto, comes Arbi, 342. Zacharia Valaresso, sapiens terrae firmae, 183. Zacharias Barbaro, sapiens ordinum, 371. Zacharias Bembo, sapiens terrae firmae, advocator comunis, 98, 105, 132, 164, 192. Zacharias Donato, sapiens ordinum, 77. Zacharias Trivisano doctor, sapiens terrae firmae, 305. Zadulinis (de), v. Franciscus, v. Gregorius. Zan Fedel, fisicus et ziroychus Catari, 251. Zanchani, v. Nieolaus, v. Zuan. Zandalius, v. Sandal. Zane, v. Bartholomew. Zaneta, uxor Philippi de Baducho, 61, 62. Zaneto (Zanoto) Calbo, capitaneus Jadrae, 87, 89, 94. Zanin, scriptor apud cameram salis Jadrae, 43. Zan (Zoan) Leon, comes Catari, 406, 407. Zar a, v. Jadra. Zara vechia, quaedam possessio sie dicta prope Jadram, 61. Zaravina, villa in Albania, 441. Zaro (de) Petrus, orator comunis Arbi, 137. Zemorovich, v. Georgius. Zen, v. Geno.

489 Zenova, urbs Italiae superioris, 152 Zenta (Genta), regio in Albania, 16, 18, 19, 83, 87, 118, 147, 148, 149, 150, 157, 160, 165, 167, 168, 170, 171, 172, 174, 202, 203, 204, 205, 206, 213, 214, 217, 220, 251, 271, 284, 310, 319, 382, 383, 407, 408, 409. 434, 435, 438, 439. Zernoevich, Zrinoievig, Zernoivieh, Zernoe, v. Coycinus, v. Jurasinus, v. Stefanus (Stefaniza). Zernoievichi, chiamadi Gurasy. 303. Zerman, chuzin de ser Forte, 199. Zervata (e), v. Franciscus. Ziaval, mons indistrictu Sibenici, 68. Zilchovich, v. Marin. Zlokievich, consiliarius despoti Georgii, 84. Zmana (de genere), 55. Zoane de Proe, antibarensis, 173. Zorzi gabellaro in Narenta, 180. Zorzi Juras, dominus in Albania, 10. Zorzi Miroevich, zudese zurado, 134. Zorzi filius Stefanicae Cernoevich, 436. Zorzi Strazimir, dominus in Alba nia, 8, 15, 16, 82. Zorzevez, Zorzevac, castrum prope Catarum, 10, 81, 83. Zorzo (san), villa in Albania, 16. Zorzo, Zorzi, v. Georgius Serbiae, despotus. Zrebemiza, eivitas in Serbia, 18. Zuan Badoer, comes Arbi, 340, 388. Zuan Soranzo, comes Curzolae, 196. Zuan Zanchani, comes Liesnae, 334. Zuanne (cavalier) Croato, 278. Zuane Jurcanich conte zurado, 134. Zuanin da Curzola, arabasciator populi, 196, 201. Zncharelli, villa in Albania, 173. Zugno Brico, antibarensis, 173. Zuhan (Zuane) Pintorich, prior hos pitalis s. Martini in Jadra, 346, 371. Zuhanne de cha da Pesaro, v. Jo hannes. Zuliana, 153. Zwpa de Caiaro, regio prope Cata rum, 10, 11, 17. Zwpa de s. Michiel, in Albania, 17. Zwpa, Zoppa, Gupa, regio prope Catarum, 303, 318, 319, 321, 384, 385, 390, 407, 409, 436, 437, 438. Zuri, insula prope Sibenicum, 286. Zusto Guoro comes Arbi, 387.

I zprav i
1. redak: 2 , 11. 37. 22, 48. 61. 1 7 - -19. 61. 30. 87. 4. 105. 3. 157.: 7. 160. 23. 165. 16. 182. 28. 202. 12. 203. 34. 203. 37. 245. 9. 245. 39. 249. 36. 253. s 29. Fantin Viaro, mjesto Andrija Viaro scrisse '. scrivesse habebis habetis a Gatello - gatello A liinos 1 unos cancellarius Cant, Eatisponensis Batisponensis Phebi Thebi camerarius camemarius Uteris Uteris Farensi Zarensi mi Choizin Michoizin dicti dieti mi Ohoizin Michoizin lo le mure mnre de Ylamlin pe Vlamlin et el.

 Knjiga IX. I s t o r i j a h r v a t s k o g a p r a v o p i s a I s U i a s k i j e o i s l o v i m a . Napisao dr. T. Mareti. 1889. Ciena 3 for. 50 nove. Knjiga X. G e o g r a f i j g k e k o o r d i n a t e ili poloaji glavnijih taaka Dalmacije, Hrvatske, Slavonije i dielomice susjednih zemalja, imenito Bosne i Hercegovine, Istre, Kranjske it. Sastavio dr. Gjuro Pilar. Oiena 4 for.

B. Knjige, koje su izale trokom iii podporom akademije (knj.18):

1. H i s t o r i j a k n j i e v n o s t i n a r o d a h r v a t s k o g a i s r h s k o g a . Napisao V. Jagi. Knj. I. 1867. Ciena 1 for. 20 ne. 2. R e n i k l e n i k o g a n a z i v l j a . Sastavio dr. Ivan Deman. 1868. Ciena 1 for. 50 nov. 3. O p i s j u g o s l a v e n s k i h n o v a c a od prof. S. Ljubica. 1875. Ciena 10 i 15 fr. 4. B i i i n a r . F l o r a e x c u r s o r i a . Sastavili dr. J. C. Schlosser i Ljud. Vukotinovi. 1876. 5. N a r o d n e p j e s s n e o b o j u n a E o s o v n go<i. 1389. Sastavio u cjelinu A. Pavi. 1877. Ciena 1 for. 6. J u g o s l a v e n s k i i m e n i k M l f a . Sastavio dr. B. ulek. 1879. Ciena 2 fr. 7. P o d o b e h r v a t s k i h h r a s t o v a o k o l i n e z a g r e b a k e . Opisao Ljud. Vukotinovi. 1883. 8. b a t e o r e t i c k a i fizikalna Iraba. Napisao dr. Gustav Janecek. I. knjiga. Tvar i atomistiki nazor o njezinom sastavu. U Zagrebu 1890.

C. Knjige, koje su prele u svojinu akademije (knj. 16, sv. 8):

1. P o v j e s t m i s p o m e n i c i j u n i h Slaveraah. Izdao I. Kukuljevi. Knj. I. (Acta croatica). 1863. Ciena 3 for. 2. R j e n i k i k n j i e v n i h s t a r i n a s r p s k i h . Napisao Gj. Danii. Knj. IIII. Ciena svakoj knj. 3 for. djelu 9 for. 3. Sfikoljsko j e v a n g j e l j e . Na svijet izdao Gj. Danii. Ciena 1 for. 30 n. 4. i v o t s v . S a v e i S i m e u n a od Domentijana. Na sviet izdao Gj. Danii. Ciena I for. 30 nov. 5. i v o t i k r a l j e v a i a r h i e p i s k o p a s r p s k i h od Danila. Na svijet izdao Gj. Danii. Ciena 1 for. 30 nov. 6. P o s l o v i c e . Na svijet izdao Gj. Danii. Ciena 1 for.

Knj. XV. Spomenici hrvatske krajine. Vol. I. 1884. Ciena 3 for. Knj. XVI. Spomenici hrvatske krajine. Vol. II. 1885. Ciena 3 for. Knj. XVIII. Acta Bulgariae ecclesiastica. 1887. Ciena 3 for. Knjiga XIX. Acta eoniurationem Petri a Zrinio et Prancisci de Frankopan nee non Franeisci Nadasdy illustrantia. Ciena 2 for. 80 novo. Knjiga XX. Spomenici hrvatske krajine. Vol. III. 1889. Ciena 4 for. 5. M o n u m e n t a h i s t o r i c o - j u r i d i c a S l a v o r u m m e r i d i o n . (Knj. 13.) Knj. I. Statuta et leges Curzulae. 1877. Ciena 3 for. Knj. II. Statuta et leges civitatis Spalati. 1878. Ciena 3 for. Knj. III. Statuta et leges civitatis Buduae, civitatis Scardonae et civitatis et insulae Lesinae 18823. Ciena 4 for. 50 novo. I I . P o s e b n a djela (knj. 122, sv. 36): 1. F l o r a c r o a t i c a . Actoribus Dr. Jos. Schlosser et Lud. Farka-Vukotinovi. 1869. Ciena 6 fr. 2. v i e s l u b e r i m s k o g a o b r e d a z a s v e t k o v i n u sv* i r i l a i Met u d a . Izdao Ivan Bri. 1870. Ciena 1 for. 3. H i s t o r i j a d u b r o v a k e d r a m e . Napisao prof. A. Pavi. 1871. Ciena 1 for. 25 nove. 4. P i s a n i z a k o n i n a s l o v e n s k o m j u g u . Bibliografski nacrt dra. V. Bogiia. 1872. Ciena 1 for. 25 nov. 5. I s p r a v e o uroti b a n a P e t r a Z r i n s k o g a i k n e z a Fr. Franko* p a n a . Skupio dr. Fr. Baki. U Zagrebu 1873. Ciena 3 for. 6. Z b o r n i k s a d a n j i h p r a v n i h o b i a j a u j u n i h S l o v e n a . Osnovao, skupio, uredio V. Bogii. Knjiga I. 1874. Ciena 6 for. 7. V e t e r a m o n u m e n t a Slavorum m e r i i o n a l i u m h i s t o r i a m i l l u s t r a n t i a . Edidit A. Theiner (totnus I. Romae 1863.), tomus II. Zagrabiae 1875. Ciena 10 for. 8. K o r i j e n i s r i j e i m a o d n j i h p o s t a l i j e m u h r v a t s k o m i l i s r p s k o m j e z i k u . Napisao dr. Gj. Danii. 1877. Cijena 4 for. 9. l j e t o p i s j u g o s l a v e n s k e a k a d e m i j e . 1877. 1887. 1888. Sv. I , II., III. i IV. Ciena I. i II. svezku 60 n, III. i IV. 1 for. 10. g l e d r j e n i k a h r v a t s k o g a ili s r p s k o g a j e z i k a . Obraiuje Gj. Danii. 1878. 11. F a u n a k o r n j a a t r o j e d n e k r a l j e v i n e . Od ra. J. K. Schlossera Klekovskoga. 18771879. Knj. I., I I , III. Ciena svakoj knjizi 3 for., djelu 9 for. 12. F i g u r e u n a e m n a r o d n o m p j e s n i t v u s n j i h o v o m t e o r i j o m . Napisao L. Zima. 1880. Ciena 2 for.. 50 nov. 13. R j e n i k h r v a t s k o g a i l i srpskogs& j e z i k a . Na svijet izdaje jugo slavenska akademija znanosti i umjetnosti. Dio I. Obradio . Danii. Sv. 14. 18801882. Dio II. Obradili . Danii, M. Vajavac, P. Bumani. Sv. 58. 18841886. Sv. 9^-11 (13 treega dijela) 18871890. Obrauje P. Bumani. Cijena svesku 3 for. 14. D j e l a j u g o s l a v e n s k e a k a d e m i j e (knj. 110): Knj. I. I z v j e e o z a g r e b a k o m p o t r e s u 9. s t u d e n o g a 1880. Sastavio J. Torbar. 1882. Ciena 2. for. Knj. II. FiUchoIogium, g l a g o l s k i s p o m e n i k m a n a s t i r a S i u a i b r a . Izdao dr. Lavoslav Geitler. 1882. Ciena 2 for. Knj. III. Psalteriram, g l a g o l s k i s p o m e n i k m a n a s t i r a S i n a i b r d a . Izdao dr. L. Geitler. 1883 Ciena 3 for. 50 n. Knj. IV. F l o r a f o s s i l i s s u s e d a n a . ( S u s e d s k a f o s i l n a flora. F l o r e f o s s i l e d e S u s e d . ) Auctore dr. Georgio Pilar. 1883. Ciena 8 for. Knj. V. l i e k e i o n a r i j B e r n a r i n a S p l j e a n i n a . Po prvom izdanju od god. 1495. 1885. Ciena 1 for. 50 n. Knjiga VI. Nekoje v e i n o m s i n t a k t i n e r a z l i k e i z m e d j u a k a v t i n e , k a j k a v t i n e i s t o k a v t i n e . Napisao Luka Zima. 1887. Ciena 2 for. 50 novo. Knj. VIII. H r v a t s k i s p o m e n i c i u K n i n s k o j o k o l i c i uz o s t a l e suvremene dalmatinske iz dobe narodne hrvatske dina s t i j e . Napisao Ivan Buli. Ciena 2 for. 60 novo.