KARI IKMAK HAYIR DERKEN GVENL DAVRANMAK

Hayr deme aamalar ( Boisvert & Beaudry 1979) 1. Dierine istediini dile getirme hakk tanyn ve onun kendini ifade etmesini kolaylatrn ( Bu arada Ani tepkilerinizi fark edin Omuzlarnz, bacaklarnz ve aznz neler hissettiiniz konusunda bilgi verecektir.) 2. Empati kurun ve onun neden byle bir talepte bulunduunu anlamaya aln 3. zrler ve bahaneler yaratmadan konuya girer girmez hayr deyin Hay Allah emin deilim... ok zgnm fakat ben... demek yerine Hayr, . Bunu yapamam deyin 4. Hayr cevabnn nedenlerini aklayn 5. Duygularnz itiraf edin: Gerekten ne hissettiinizi aklayan durumlar oluturun 6. Israr halinde bu nedenleri yeniden dile getirin 7. Kar tarafa ne hissettiini sorun ve olabilecek bir alternatif sunun

HAYIR, DYEMEMENN KAYNAKLARI

Hkmeden Ar G Gsteren Ebeveyn Boyun Emeye Dayanan Eitim

Takdir Etmeyen Ebeveyn

Sulayan Ebeveyn

Koullu Sevgiye Dayanan Eitim

Yasak ve Cezaya Dayanan Eitim

OTORTE KORKUSU

SEVLMEME KORKUSU KENDN ORTAYA KOYAMAMA HAYIR Diyememe

SULULUK DUYGUSU

Hayr deme seenei her zaman kullanmayz, Size ok yardm etmi birine zamannz olmasa da evet demeniz sizi Evet Efendimci yapmaz. Bu sizin seiminizdir. Dilek Uay Gvenli Davran

TEMEL PSKOLOJK HTYALARIMIZ

Dierlerine gvenli balanma :( Gvenlik, Denge, Tutarllk, Bakm, Kabul)
Doduumuz andan itibaren gvende olmamz gerekir ki yaamaya devam edebilelim. Bebek evresindekiler tarafndan ihtiyalarnn giderileceine gvenmek zorundadr. htiyac sadece yeterli bakm grmek deildir. Gvende olduunu hissetmesi iin bakm verenin onun varln severek kabul etmesi, bakm tutarl davranarak srdrmesi ve ortaya kabilecek dier ihtiyalarna kar ilgili olmas gerekir.

htiya ve Duygularn fade zgrl

Alama, bebek iin evresindekilere kendi ihtiyalarn ifade etmesinin ilk yoludur. htiyac giderilmediinde alamann iddeti artar. Bydke alama yerine ihtiyalarmz, duygularmz ve dncelerimizi konuarak ifade ederiz. Kendimizi ifade etmemiz farkl sebepler yznden engellenebilir. Her engellemede sebep sonu ilikileri kurarak inan kalplarmz oluturmaya balarz.

Kendiliindenlik ve Oyun
Spontan hareket eden, otantik ve oyunbaz olan ocuk yaamdan keyif alr. Oyunla hayat tanr, renir. Oyun oynama yemek yeme kadar temel bir ihtiyatr, zihin beslenmesi iin hayal kurmaya, engelleri yaratc dnce ile ortadan kaldrabildiini renmeye, hayatn provasn yapmaya ihtiyac vardr. Elenme ihtiyac engellenen her birey psikolojik aktivitede sorun yaar. Hareketsizleir, canlln kaybeder. Motivasyon dkl ve bezginlik yaar.

Hareket zgrl, Yeterlilik ve Kimlik Algs

Bebek iin hareketlerinin zgr olduu alan beiidir. Bymeye baladka tek bana hareket edebildii yerler de geniler; ev, bahe ve belli bir yata kap n gvenli kabul edilir. nsan bydke semt, il, ehirleraras hatta lke d kendi bana hareket edebildii, kendini gvende ve yeterli hissettii alanlar haline gelir. Ev, okul, iyeri, akrabalar, yabanc insanlarn oluturduu topluluklarda da insan rahat hareket edebilmeli ve kendini yeterli hissedebilmelidir. Bazen de matematikte ok yeterli hisseden biri kendini resim de yetersiz hissedebilir. yi matematiki, kt ressam kimlii oluturabilir. Yeterlilik ve yetersizlik alglarmz ile kimliklerimizi olutururuz. Yetenekli mhendis, beceriksiz a, fedakr baba, amatr balk gibi Bazen de kimliklerimizi farkl bir ortamda ya da farkl bir bireylerin yannda nasl aklayacamz bilemeyiz, rolmz tanmlamakta sknt yaayabiliriz. Dilek Uay Gvenli Davran

Gereki Limitler ve z Denetim

Byrken bize bir toplumun iinde yaama bilgisini veren ve hareketlerimize snrlar koyan aile bireyleri vardr. Onlarda kendi deneyimlerinden, kiiliklerinden ve kltrel faktrlerden, evrensel ve dini kurallardan, resmi yaptrmlardan karsadklar kurallarla hareketlerimizi denetlerler. Bir sre sonra birey bunlarn bir ksmn iselletirir ve kendi snrlarn belirler ve denetler. Bazen de bireye izilen snrlar gereki olmaz. Birey bazen kendi snrlarn bakalarna kar korumay renirken sorun yaar, gerektiinden gevek ya da kat snrlarla kendi dnce, duygu ve inanlarn ekillendirebilir. Kendine gvenli davrandka ve bilinli ve niyetine dayal seimler yaptka bu be alandaki zedelenmeler giderilir. Ancak bazen stres yk ok ar olur ve korku ve kayg ok youn yaanr. Beyin byle durumlarda acil nlem olarak sava ka sendromuna girer.

ZGVEN BAA IKMA DAVRANILARI LKS

nsan, d etmenler tarafndan engellenmedike kendi ynn seebilme yeteneine sahip olan bir varlktr. nsan, kendi sorunlaryla ba edebilir ve kararlarn kendi uygulayabilirse, kendini daha gl hisseder. Kendini tanyan kimse, gerek duygu ve dncelerinin farkndadr. Gcn zgveninden alr. nsann zgrce ve basklara maruz kalmadan kendi gcn fark etmesi ve aa karabilmesi iin psikolojik ihtiya alanlarnn ok fazla zedelenmemi olmasna ya da zedelenmi ise onarlmasna ihtiya vardr.

Dilek Uay

Gvenli Davran

Doutan Gelen Yetersizlik Hissi

te Ye
Kendi Gcm ile Doa/evre arasnda Kyaslama Yapan ve Keifler catlar Yapmama Neden Olan Yetersizliklerim

zim rsi

Sonradan Edilen Yetersizlik Hissi

Yetersizlik Kalb

am ez m am m Erm m uyu ar z l Ba ur s k l m K Kus G A

Kendine Gvenli Davranlar le Gvenli Alann Bymesi

Glym

ZGVEN
KORKULAR KAYGILAR

Baarrm

Pasif Baa kma Davranlar

Saldrgan Baa kma Davranlar

Alfred Adler Aalk kompleksini ve onun kk kardei olan stnlk kompleksini kiinin belirli bir sorunu toplumsal yarar olacak biimde zecek denli kuvvetli olmadn kendisine ve evresine anlat biimidir diye ifade eder. Sadece gl ve zayf ynlerimizi fark etmemiz yetmez bu ynlerimizin frsatlarn ve tehditlerini de bilinli seimler ile ynetebildiimizi fark ettiimizde zgvenimiz artar ve daha az korku/kayg yaarz. Korkularmz ve kayglarmz azaldka zgvenimiz artar. zgvenimiz artka da korku ve kayglarmz yine azalr. Birbirini besleyen ve ocukluktan itibaren gelien bu yap ters ynde de geliebilir. zgvenimiz zedelendike ve destek almadka korku ve kayglarmz byr. Korku ve kayg ile ekillenen davranlar ile hayatla baa kmaya alrz. Kayna negatif olan bir motivasyonla davranlarmz ekillendirdike negatif etkiler ve sonular almaya balarz. Bu sonular kayg ve korkular artrr ve zgven zerinde yk bindike zgven daralr. Alglarmz ve dncelerimizde de bozulmalar meydana gelir.

GCNZ KEFEDN

nsann kendini tanyabilmesi, kendi gcn kefetmesine baldr;

nsan yaantsn ve yaantsndaki deiimi gerekletirecek gc kendi denetimi altnda tuttuunu hissettiinde kendine gvenli davranr. Bu ekilde davranabilmesi iin yeteri kadar zgveni olduunu hissetmelidir. Seimlerinin sorumluluunu bir bakasna ya da yaam tarzna yklediinde kendi gcn inkr etmi olur. Hepimiz hayat srecimiz iinde farkl gerilimler yayoruz. Yaadklarmz anlamlandrarak yaadklarmz denetimimiz altna almaya alyoruz. Ar bask altnda kalmak kadar, tmyle stressiz olmann da zihnimizin, bedenimizin, Dilek Uay Gvenli Davran

duygularmzn ve ruhumuzun zerinde sakncalar olduunu bilim adamlar ortaya koyuyorlar. Srekli renmek, gelimek iin gereken merak, sorumluluk alma, aba gsterme, azimli davranma gibi erdemleri sergileyebilmek iin biraz gerilime ve strese ihtiyacmz vardr. Hem kendi gcmzn snrlarn kefetmek iin hem de gcmz gelitirmek iin kendimizi tanmaya ihtiyacmz vardr. Deitirilemeyecek koullar tanmlamay ve deitiremeyeceimizi kabul etmeyi bilmek kadar, deitirebileceimiz koullar tanmlamay ve kendi seimlerimiz dorultusunda davranlarmz ve aldmz sonular kabul edebilecek gcmz olduunu bilmemiz gerekir. HUZUR DUASI Tanr, bana deitiremeyeceim eyleri kabul etmem iin dinginlik, Deitirebileceklerimi deitirmem iin cesaret, Ve aralarndaki fark anlamam iin akl verdi. Reinhold Niebuhr

Dilek Uay

Gvenli Davran