Hulûsi Kalb’den

Mehmet AKKUŞ*

HAMD OLSUN
H azret-i Peygamber’in sahâbesiyle
birlikte bulunduğu bir sırada,
Cebrail (a.s.) insan suretinde ge-
lerek ona, “İslam nedir?”, “İman nedir?”, “İhsan
nedir?” gibi sorular sorar. Hz. Ömer’in oğlu Abdul-
lah (r.a.)’ın rivayet ettiğine göre bu soruların ce-
dan dolayı bu hadîse “Cibril hadîsi.” denmiştir ki,
verilen cevaplarda bugün imanın ve İslâm’ın şart-
ları olarak saydığımız hususlar belirtilmiş olmak-
tadır.

Hadiste imanın şartları olarak belirtilen husus-

vaplarını Peygamberimiz teker teker vermiş, her lar aynı zamanda “Âmentü…” duâsında da aynen
defasında da Cebrail (a.s.), “Doğru söyledin.” diye- yer almaktadır. Bundan dolayı daha küçük yaşlar-
rek cevapların doğruluğunu tasdik etmiştir. Bun- dan itibaren çocuklarımıza, “Âmentü”yü ezberle-

20 Şubat 2009
tiriz. Böylece bir Müslümanın sağlam bir imana,
sahîh bir itikâda sahip olması için erken yaşlardan
itibâren temel kavramlar üzerinde titizlikle durul-
maktadır.
Arapça olan bazı duâların manâlarını çocukla-
ra daha kolay belletmek için, manzûm ve mensûr
tercümeleri yapılmıştır. Hulûsî Efedi (K.S.)’nin
merhûmun burada Cenâb-ı Hakk’a hamd ederek
başladığı manzûmesi de “Âmentü”nün manzûm
tercümesinden ibârettir. Belki de Hulûsi Efendi,
bu şiirde ezberlenmesi kolay olsun ve çocuklar ta-
rafından kolay okunup anlaşılsın diye böyle bir üs-
lup kullanmıştır.
Hamd etmek, bir işe hamdle başlamak, sağlığa,
sıhhate, varlığa, yokluğa velhâsıl her hâlimize şü-
kür diyebilmek, “Hamd olsun verdiği ni’metlere,
sağlık ve âfiyete!” diye duâ edebilmek Müslüman
için önemli bir prensiptir. Bu bakımdan şiirin ana
temâsı iman ve hamddir.
Kur’ân-ı Kerîm’in Besmele’den sonra ilk keli-
mesi olduğu için biz her duâya da bu güzel kelime
ile başlarız. Kültürümüzde “Hamdele” diye ta’bîr
ettiğimiz husus da, “el-Hamdü li’llâhi Rabbi’l-
âlemîn” âyetinin kısaca ifadesidir. Bundan dolayı
her duâya, her konuşmaya önce “Besmele”, sonra
da “Hamdele” ile başlanması tavsiye olunmuştur.
Bu şiirde de böyle davranılmıştır.
Şiirin dili oldukça sade ise de onu bir de düz ya-
zıyla ifade etmekte yarar olduğu kanaatindeyim.
GAZELİN METNİ
1. Ben müslümanım el-Hamdü li’llâh
Ehl-i îmânım el-Hamdü li’llâh
2. Allâh birdir hakdır Nebîsi
Yokdur gümânım el-Hamdü li’llâh
3. Hakdır melekler hakdır kitâblar
Budur beyânım el-Hamdü li’llâh
4. Kazâ vü kader hem hayr ile şer
Hakdan hümânım el-Hamdü li’llâh
5. Var yevm-i âhir ba’se inanır
Kalb ü lisânım el-Hamdü li’llâh
6. Kalben lisânen sırren ayânen
Budur imânım el-Hamdü li’llâh
7. Hulûsî cânım mü’minim şânım
Vird-i zebânım el-Hamdü li’llâh
GAZELİN AÇIKLAMASI
1. Allah’a hamd olsun ki ben müslümanım ve
iman sâhibiyim. Burada hem müslüman, hem de
iman ehli olduğunun ifade edilmesinde bir incelik
vardır diye düşünüyorum. Nitekim Hucurât Sûresi
14. âyette Mü’min ve Müslüman arasındaki farka
temas edilmiştir. Beytin daha iyi anlaşılması için
bu âyetin tefsîri okunmalıdır.
2. Cenâb-ı Allah’ın bir olduğuna ve peygamber-
lerinin hak ve gerçek olduğuna imanım tamdır. El-
Hamdü li’llâh bunda hiç şek ve şüphem yoktur.
“Kalbimle dilimle, içimle dışımla, gizli
açık her halimle ben bunların hepsine
inanırım el-Hamdü li’llâh.”
3. Ben şunu beyan ederim ki, sayısını ancak
Allâh’ın bildiği melekler de, peygamberlerine in-
dirdiği kitaplar da haktır.
4. Kazâ ile kader, hayr ve şer hepsi Allah’tandır.
Bunlara da imanım tamdır el-Hamdü li’llâh.
5. Âhiret günü vardır, kıyâmette bütün ruhlar
diriltilecektir. Bunlara kalben inânır ve dil ile de
tasdîk ederim.
6. Kalbimle dilimle, içimle dışımla, gizli açık her
halimle ben bunların hepsine inanırım el-Hamdü
li’llâh.
7. Ben Hulûsî’yim ve benim mü’min diye
şânım vardır. Dilimde devamlı tekrar eyledi-
ğim zikrim ise “el-Hamdü li’llâh” demektir.
* Prof. Dr.
21