You are on page 1of 43

Sahabeden Abdullah ibn Mesd, Peygamberimizin u duay defa okuyan kimsenin gnahlarnn balanacan sylediini bildirmitir: okunuu: Estefirullhel-zmellez

z l ilhe ill hvel-hayyl-kayym ve etb ileyhi. Anlam: Ulu Allahtan balanmam dilerim ki Ondan baka ilh yoktur. O, diridir ve kayyumdur. Ona tvbe ederim. (Hkim, Dua, I, 511) Selmdan sonra bu duay defa okuyan kimse her gn gnahlarna tvbe etmi olur. Bu duadan sonra,

1. Selmdan Sonra okunacak Dua

Namaz Sonras Yaplacak Dualar

okunuu: Allahmme entes-selm ve minkesselm tebrekte y zel-celli vel-ikrm.


157

DUALAR

Anlam: Allahm! Sen selmsn. Selamet de sendendir. Ey cell ve ikrm shibi! Sen mnezzehsin, sen ycesin duasn okumutur. (Mslim, Mescid, 135; Tirmiz, Salt, 224; Eb Dvud,
Salt, 360 )

Farzn sonunda bu duadan sonra Peygamberimize salt ve selm getirilir (Allhmme salli al Muhammed denilir). Sonra tesbihtta bulunulur, ez besmele ekilir ve ayetel-krs (Bakara sresinin 255. ayeti) okunur. 2. Tesbiht

Otuz defa Sbhnellah (Allah noksan sfatlardan tenzih ederim),


Otuz defa Elhamdlillh (her trl vg Allaha mahsustur), Otuz defa Allh ekber (Allah, en byk tr) denir. Sonra;

okunuu: L ilhe illllh vahdeh l erke leh. Lehl-mlk ve lehl-hamd ve hve al klli eyin kadr. Anlam: Allahtan baka ilh yoktur, sadece O vardr. Onun orta yoktur. Mlk Onundur, her trl vg Ona mahsustur, O her eye gc yetendir duas okunur. Ebu Hreyre (r.a.), Hz. Peygamberin yle buyurduunu nakletmitir:
158

BRNc BLM

Kim her namazdan sonra otuz defa sbhnellah, otuz defa elhamdlillah, otuz defa da Allahu ekber, der Bu doksan dokuz eder- ve; L ilhe illallhu vahdeh l erke leh. Lehl-mlk ve lehl-hamd ve hve al klli eyin kadr; (Allahtan baka ilh yoktur; birdir, orta yoktur. Mlk de Onundur, hamd de Onundur. O, her eye kadirdir) derse; gnahlar denizin kp kadar da olsa affolunur. (Mslim, Mescid, 146) Sahabenin fakirleri Hz. Peygambere gelerek; Varlk sahipleri yksek dereceleri ebed / lmsz cenneti alp gittiler; zira hem bizim gibi namaz klyor ve oru tutuyorlar, hem de fazla mallar ile hac ve umre yapyorlar, cihad edip sadaka veriyorlar dediler.

Reslullah; Size bir ey reteyim mi? Onu yaptnz takdirde sizi geenlere yetiir ve sizden sonrakileri geride brakrsnz, sizin yaptnzn aynsn yapmadka sizden faziletli olamazlar buyurdu.

! :
159

DUALAR


Onlar da Evet Ey Allahn Resl deyince; Her namazn arkasndan otuz defa sbhnellah; otuz defa elhamdlillah; otuz defa da Allahu ekber, dersiniz buyurdu. (Mslim, Mescid, 142) Reslullah (s.a.s.) yle buyurmutur:

:
nsan koruyan yle kelimeler vardr ki, her farz namazdan sonra onlar syleyenler yahut onlar yapanlar, elleri bo dnmezler: Otuz defa sbhnallah, otuz defa elhamdlillah, otuz drt defa da Allahu ekber. (Mslim, Mescid, 144) Namaz bittikten sonra bir Mslman, gnlnden geirdii ekilde dilek ve temennilerini yce Allaha iletebilir, bu bir duadr. Bu duada gnl, samimiyet ve ihlas nemlidir. Bazen kelimelere dklmedii hlde, gzyalar ile bezenmi dualar daha da bir anlam ifade eder. Riyadan uzak, hrmet ve vakarla yce Allaha yalvarma, duann kabul iin nde gelen artlardr. Namazlardan sonra Hz. Peygamberden baz dua rnekleri nakledilir. Bunlarn dnda da bir mmin istedii biimde Allaha duada bulunabilir. Ancak rnek olmas asndan Hz. Peygamberden baz dua metinleri nakledeceiz. Peygamberimizden belirli zamanlarda yapt nakledilen bu dualar her namazn sonunda yaplabilir.

160

BRNc BLM

3. Peygamberimizin Namazdan Sonra okuduu Dualar

Reslullah (s.a.s.), teehhdden sonra u duay okumutur:

okunuu: Allahmme inn ez bike min azbi cehennem.

Ve ez bike min azbil-kabri. Ve ez bike min fitnetid-deccli. Ve ez bike min fitnetil-mahy vel-memt. Anlam: Allahm! Ben cehennem azabndan Sana snrm. Kabir azabndan da Sana snrm. Deccal fitnesinden de Sana snrm. Hayat ve lm fitnesinden de sana snrm. (Eb Dvud, Salt, 184) Sahabeden Muire b. ube, Reslullah (s.a.s.)n namazdan ayrldnda yle duada bulunduunu nakletmitir:

okunuu: L ilhe illallhu vahdeh l erke leh. Lehl-mlk ve lehl-hamd ve hve ala klli eyin kadr.
161

DUALAR

Allahmme l mnia lim atayte ve l mutye lim menate ve l yenfeu zel-ceddi minkel-cedd.
Mlk de Onundur, hamd de Onundur. O, her eye kadirdir.

Anlam: Allahtan baka ilh yoktur; birdir, orta yoktur.

Allahm! Senin verdiine kimse engel olamaz, vermediini de kimse veremez. Hibir iyilik sahibi kendiliinden faydal olamaz; zira iyilik sendendir. (Mslim, Mescid, 137) Abdullah b. Zbeyr (r.a.), her namazdan sonra selm verince yle derdi:

* * *
okunuu: L ilahe illallhu vahdehu l erke leh. Lehl-mlk ve lehl-hamd ve hve al klli eyin kadr. L havle ve l kuvvete ill billah. L ilhe illllahu ve l nabd ill iyyhu lehn-nimet ve lehl-fadlu ve lehssenul-hasen. L ilhe illallhu muhlisne lehd-dne ve lev kerihelkfirn. Anlam: Allahtan baka ilh yoktur; birdir, orta yoktur. Mlk de Onundur, hamd de Onundur. O, her eye kadirdir. Allahtan baka kuvvet ve kudret sahibi yoktur. Allahtan baka ilh yoktur. Ancak Ona ibadet ederiz. Nimet de Onundur,
162

BRNc BLM

ltuf da. Gzel vgler de Onundur. Allahtan baka ilh yoktur. Kfirlerin houna gitmese de bunu dinde ihlsla ifade ederiz. (Mslim, Mescid, 139) Muaz (r.a.) yle diyor: Reslullah (s.a.s.), elimden tuttu; Ey Muaz, Allaha yemin ederim ki, seni ok seviyorum! Her namazn ardndan yle demeyi terk etme dedi: okunuu: Allahmme enn al zikrike ve krike ve husni bdetike. dete kar bana yardm eyle. (Eb Davud, Salt, 361) Reslullah (s.a.s.), namazn ardndan yle dua ederdi: Anlam: Allahm! Zikrine, krne ve Sana gzel iba-

okunuu: Allahmme inn ez bike minel-kfri vel-fakr Allahmme inn ez bike min azbil-kabri. Anlam: Allahm! Kfrden ve fakirlikten Sana snr. Allahm kabir azabndan da sana snrm. (Eb Davud,
Edeb, 110)


okunuu: Allhmme y mukallibel-kulbi, seb-bit kalb al dnike.
163

DUALAR

Anlam: Ey kalpleri dndren (kalplere hkmeden) Allahm; benim kalbimi dinin zerine sabit kl. (Tirmiz, Kader, 7) Peygamberimiz (s.a.s.), sabah namaznda selamdan sonra yle dua etmitir:

okunuu: Allhmme inn eselke lmen nfian ve rzkan tayyiben ve amelen mtekabbelen. Anlam: Allahm! Faydal ilim, hell rzk ve makbul amel istiyorum. (bn Mace, kametis-Salah, 32)


Ve eselke azmeter-rudi. Ve eselke kra nimetike ve husne bdetike. Ve eselke lisnen sdikan ve kalben selmen. Ve ez bike min erri m talem. Ve eselke min hayri m talem. Ve estefiruke mimm talem. nneke ente allml-uyb.

okunuu: Allhmme inn eselkes-sebte fil-emri.

164

BRNc BLM

Anlam: Allahm! Senden dinde sebat etmemi istiyorum.

Dorulukta kararl olmak istiyorum. Nimetine kretmek ve ibadetini en gzel biimde yapmak istiyorum. Doru syleyen bir dil, salkl ve sana teslim olan bir kalp istiyorum. Bildiin her zararl eyin errinden sana snyorum. Bildiin her hayrl eyi istiyorum. Bildiin her gnah iin balaman diliyorum. Sen gizli olan eyleri ok iyi bilensin. (Tirmiz, Deavt, 23) lkemizde uzun yllardr namazlardan sonra okuna gelen salt- mnciye diye anlan dua, Hz. Peygamberden bize ulaan bir dua rnei deildir. Kurn- Kerimdeki, Hz. Peygamberimize salt u selm getirmeyi emreden ayetin emrine uyabilmek iin slm bilginleri tarafndan ihdas edilen bir duadr. Dua metni ve anlam yledir: 4. Salt- Mnciye

okunuu: Allhmme salli al seyyidin Muhammediv ve al li seyyidin Muhammedin salten


165

DUALAR

tncn bih min ceml-ehvli vel-ft. Ve takd len bih cemal-hct ve ttahhirun bih min cems-seyyit ve terfeun bih ndeke aled-derect ve tbelliun bih aksal-yt. Min ceml-hayrti fil-hayti ve badelmemt. nneke al klli eyin kadr. Anlam: Allahm! Peygamber (s.a.s.)e yle bir salt ve selm eyle ki, onunla btn korku ve afetlerden bizi kurtarrsn. Btn istek ve arzularmz yerine getirirsin. Btn ktlklerden temizlersin. En yksek derecelere ve en st gayelere ykseltirsin. Dnyada ve ldkten sonra hayrlarn her birisine ulatrrsn. 5. Namazdan Sonra Trke olarak Yaplabilecek Dua Allahm! Kldm namazm, eksik ve kusurlar ile birlikte kabul eyle.

Ey kalpleri evirip eviren Allahm! Kalbimi dinin ve itaatin zere sabit kl. Allahm! Senden sevgini, seni sevenlerin sevgisini ve sana yakn klacak her ii sevmeyi bana nasip eyle. Allahm! Bana iman sevdir ve onu bana gzel gster. Kfrden, fasklktan ve isyandan nefret ettir. Beni doru yolda olanlardan eyle. Allahm! Senden, bildiim ve bilmediim, gemi ve gelecekteki tm hayrlar niyaz ediyorum. Bildiim ve bilmediim, gemi ve gelecekteki tm erlerden de sana snyorum. Senden cenneti ve ona ulatracak her trl sz, fiil ve ameli nasip etmeni diliyorum. Cehennemden ve ona gtrecek her
166

BRNc BLM

trl sz, fiil ve amelden de sana snyorum. Allahm! Kulun ve elin Hz.Muhammedin senden istedii btn hayrlardan ben de istiyorum. Kulun ve elin Hz. Muhammedin sana snd btn erlerden ben de sana snyorum. Allahm! Beni ilerin en gzeline ve ahlkn en gzeline eritir. Bunlarn en gzeline ancak sen eritirirsin. Kt ilerden ve kt ahlktan beni koru. Bu ktlklerden de beni ancak sen korursun. Allahm! Senden faydal ilim, bol rzk ve her derdime deva niyaz ediyorum. Allahm! Din ve dnyev hayatm, ailem ve malm iin Senden bereket ve salk niyaz ediyorum. Allahm! Senden hidayet, takv, iffet ve gnl zenginlii vermeni niyaz ediyorum. Allahm! Senden Mslman bir kalp ve doru syleyen bir lisan ltfetmeni niyaz ediyorum. Allahm! Senden hayrlar ilemeyi, ktlkleri terk etmeyi, yoksullar sevmeyi, beni balaman ve bana merhamet etmeni niyaz ediyorum. Allahm! Faydasz ilimden, korkmayan kalpten, doymayan nefisten ve kabul olmayan duadan sana snrm. Allahm! Hyanetten, kfrden, irkten, slmn emir ve yasaklarna kar gelmekten, mnafklktan, gsteriten, riyadan ve kt ahlktan sana snrm.
167

DUALAR

Allahm! Skntdan, zntden, acizlikten, tembellikten, korkaklktan, cimrilikten, kalp katlndan, gafletten, zilletten, meskenetten sana snrm.
Allahm! Zulmetmekten ve zulme uramaktan sana snrm.

Allahm! Gnahtan, cehennem azabndan, kabir azabndan, zenginliin fitnesinden, fakirliin fitnesinden sana snrm. Allahm! ekilmez belalardan, isyana dmekten, grlmez kazadan ve dmanlar sevindirecek musibetlerden sana snrm. Allahm! Verdiin nimetlerin son bulmasndan, verdiin salk ve afiyetin gitmesinden, azabnn anszn gelmesinden ve her trl gazabndan sana snrm. Allahm! Gnahlardan ve masiyetlerden sana snrm. Allahm! Gn iinde, geceleyin ve her an gelebilecek ktlklerden, kt arkadatan, kt komudan sana snrm. Allahm! Kalbimi nifaktan, amelimi riyadan, dilimi yalandan, gzm hyanetten temizle. nk sen gzlerin hain baklarn ve kalplerin sakladklarn bilirsin. Allahm! Hayatta kaldm srece masiyetleri terk etmem konusunda bana yardm et! Skntlara dmemem konusunda da bana yardm et! Allahm! Ayplarm rt, korktuklarmdan emin eyle. Beni nmden, arkamdan, samdan, solumdan ve stmden
168

BRNc BLM

gelebilecek her trl tehlikeye kar muhafaza buyur. Allahm! Shhat, iffet, emanet, gzel ahlk ve takdire rza istiyorum. Allahm! Bedenime, kulama, gzme, bedenime salk ve afiyet ver. Allahm! lediim tm gnahlarm bala. mrmn geriye kalan ksmnda beni gnah ilemekten muhafaza buyur. Bana raz olacan tertemiz iler yapmay nasip eyle. Allahm! Beni gz ap kapayacak kadar bile nefsime brakma. Allahm! Bana rettiklerinden yararlanmam nasip eyle, bana faydal olacak eyleri ret ve yarar salayacak ilim ltfeyle. Allahm! lmimi artr. Beni hidayete ulatrdktan sonra kalbimi eriltme. Bana rahmetinden ltfet. Muhakkak ki sen ok ltufkrsn. Allahm! Bana ltfettiin rzk bereketli kl ve beni kanaatkr eyle. Allahm! Bana takva ver ve beni arndr. En iyi arndran sensin. Sen benim yardmcm ve mevlamsn. Allahm! Gnahm bala, rzkm bollatr ve verdiin rzk hakkmda bereketli kl. Allahm! Btn ilerimizin sonucunu gzel eyle. Bizi dnya perianlndan ve Ahiret azabndan koru.

169

DUALAR

6. Namazda okunan Baz Ksa Sreler

3 1 2 4 5
okunuu: Bismillhir-Rahmnir-Rahm. Elhamdlillhi Rabbil-lemn. Er-Rahmnir-Rahm. Mliki yevmid-dn. yyke nabd ve iyyke nesten. hdines-srtal-mstekm. Srtallezne enamte aleyhim ayril-medbi aleyhim ve led-dlln. Anlam: Rahman Rahim Allahn ad ile. Hamd, lemlerin Rabbi, Allaha mahsustur. Hesap ve ceza gnnn (ahiret gnnn) maliki. Rahmn, Rahm, (Allahm!) Yalnz sana ibadet ederiz ve yalnz senden yardm dileriz. Bizi doru yola, ilet. Kendilerine nimet verdiklerinin yoluna (ilet), gazaba urayanlarnkine ve sapklarnkine
deil.

170

BRNc BLM

1 2
okunuu: Bismillhir-Rahmnir-Rahm. Vel-asr. nnel-insne lef husr. llellezne men ve amils-slihti ve tevsav bilhakk ve tevsav bis-sabr. Anlam: Rahman Rahim Allahn ad ile. Andolsun zamana ki, insan gerekten ziyan iindedir. Ancak, iman edip de slih ameller ileyenler, birbirlerine hakk tavsiye edenler, birbirlerine sabr tavsiye edenler baka. (Onlar ziyanda deillerdir).

1 2 3
5

okunuu: Bismillhir-Rahmnir-Rahm. Elem yecal keydehm f tadll.

Elemtera keyfe feale Rabbke bi-ashbil-fl. Ve ersele aleyhim tayran ebbl. Fecealehm keasfin mekl.
171

Termhim bi-hcratin min siccl.

DUALAR

Anlam: Rahman Rahim Allahn ad ile. Rabbinin, fil sahiplerine ne yaptn grmedin mi? Onlarn tuzaklarn boa karmad m?zerlerine balktan piirilmi talar atan sr sr kular gnderdi. Nihayet onlar yenilmi ekin yapraklar hline getirdi..

1 2 4 3
okunuu: Bismillhir-Rahmnir-Rahm Li lfi kuray. lfihim rihlete-iti ves-sayf. Felyabd Rabbe hzel-beyt. Ellez etamehm min cvve menehm min havf. Anlam: Rahman Rahim Allahn ad ile. Kureyi sndrp altrd; onlar kn (Yemene) ve yazn (ama) yaptklar yolculua sndrp altrd iin, Kurey, kendilerini besleyip alklarn gideren ve onlar korkudan emin klan bu evin (Kbenin) Rabbine kulluk etsin.

1 2 3 4
172

BRNc BLM

5 6
okunuu: Bismillhir-Rahmnir-Rahm. Eraeytellez ykezzib bid-dn. Fezlikel-lez yed ul-yetm. Ve l yehuddu al tamil-miskn. Feveyln lil-msalln. Elleznehm an saltihim shn. Elleznehm yrn. Ve yemnenel-mn. Anlam: Rahman Rahim Allahn ad ile. Grdn m, o hesap ve ceza gnn yalanlayan! te o, yetimi itip kakan, yoksula yedirmeyi zendirmeyen kimsedir. Yazklar olsun o namaz klanlara ki, onlar namazlarn ciddiye almazlar. Onlar (namazlaryla) gsteri yaparlar. Ufack bir yardma bile engel olurlar.

1 2
okunuu: Bismillhir-Rahmnir-Rahm. nn atayn kel-kevser. Fesalli li-Rabbike venhar. nne nieke hvel-ebter. Anlam: Rahman Rahim Allahn ad ile.
173

DUALAR

phesiz biz sana Kevseri verdik. O hlde, Rabbin iin namaz kl, kurban kes. Dorusu sana buzeden, soyu kesik olann ta kendisidir.

3 4 5
okunuu: Bismillhir-Rahmnir-Rahm. Kul y eyyhel-kfirn. L abd m tabdn. Ve l entm bidne m abd. Vel ene bidm m abettm. Vel entm bidne m abd. Lekm dnkm veliye dn. Anlam: Rahman Rahim Allahn ad ile. De ki: Ey kfirler! Ben sizin kulluk ettiklerinize kulluk etmem. Siz de benim kulluk ettiime kulluk edecek deilsiniz. Ben de sizin kulluk ettiklerinize kulluk edecek deilim. Siz de benim kulluk ettiime kulluk edecek deilsiniz. Sizin dininiz size, benim dinim de banadr.
6

1 2

174

BRNc BLM

1
okunuu: Bismillhir-Rahmnir-Rahm. z ce nasrullhi vel-fethu.
3

Fe sebbih bi-hamdi Rabbike vestafirhu inneh kne tevvb. Anlam: Rahman Rahim Allahn ad ile. Allahn yardm ve fetih (Mekke fethi) geldiinde ve insanlarn blk blk Allahn dinine girdiini grdnde, Rabbine hamd ederek tespihte bulun (Onu ycelt) ve Ondan balama dile. nk O, tvbeleri ok kabul edendir.

Ve raeyten-nse yedhulne f dnillhi efvc.

1 2 3 4
5

okunuu: Bismillhir-Rahmnir-Rahm. Tebbet yed eb lehebin ve tebb. Seyasl nran zte leheb. M an anh mlh ve m keseb. Vemraeth hammletel-hatab.
175

DUALAR

F cdih habln min mesed. Anlam: Rahman Rahim Allahn ad ile. Eb Lehebin elleri kurusun. Zaten kurudu. Ona ne mal fayda verdi, ne de kazand. O, bir alevli atee girecektir. Boynunda bklm hurma liflerinden bir ip olduu hlde srtnda odun tayarak kars da (o atee girecektir).

1 2 3 4
okunuu: Bismillhir-Rahmnir-Rahm. Kul hvallh ahad. Allhs-samed. Lem yelid ve lem yled. Ve lem yekn leh kfven ahad. Anlam: Rahman Rahim Allahn ad ile. De ki: O Allah tektir. Allah, sameddir (her ey Ona muhtatr, O hibir eye muhta deildir). Ondan ocuk olmamtr (kimsenin babas deildir.) Kendisi de domamtr (kimsenin ocuu deildir.) Hibir ey Ona denk ve benzer deildir.

1 2 3 4
176

BRNc BLM

okunuu: Bismillhir-Rahmnir-Rahm. Kul ez bi-Rabbil-felak. Min erri m halak. Ve min erri sikn iz vekab. Ve min errin-neffsti fil-ukad. Ve min erri hsidin iz hased. Anlam: Rahman Rahim Allahn ad ile. Yaratt eylerin ktlnden, karanl kt zaman gecenin ktlnden, dmlere fleyenlerin ktlnden, haset ettii zaman hasetinin ktlnden, sabah aydnlnn Rabbine snrm.

1 2 3 5 4
6

okunuu: Bismillhir-Rahmnir-Rahm. Kul ez bi-Rabbin-ns. Melikin-ns. lhin-ns. Min erril-vesvsil-hnns. Ellez yvesvis f sudrin-ns. Minel-cinneti ven-ns.
177

DUALAR

Anlam: Rahman Rahim Allahn ad ile. De ki: Cinlerden ve insanlardan olup, insanlarn kalplerine vesvese veren sinsi vesvesecinin ktlnden, insanlarn Rabbine, insanlarn Melikine, insanlarn lhna snrm. Cami, Mslmanlarn toplu olarak ibadet ettikleri mabettir. Mabedin varl, ilk insana kadar dayandrlmaktadr. Nitekim Kurn- Kerimde insanlar iin ina edilen ilk mabedin Kbe olduu bildirilmektedir. (l-i mrn, 3/96) Onun ilk bnisinin Hz. dem olduu rivayetleri vardr. 7. camiye Girip karken

(bk. DA, Cami maddesi)

Namazlarn klnd, Allahn zikredildii camilerin, manev bir atmosfere sahip olduu bir gerektir. Camiler, Mslmanlarn deta ortak evi konumundadr. Bylesi nemli bir ileve sahip camilere girerken, karken ve orada bulunurken baz kurallara uymak; bu meknlarn nezaket ve nezahetine mani olacak, saygnln zedeleyecek sz ve davranlardan uzak durmak gerekir. Ayrca bylesi kutsal meknlara girerken ve karken, Peygamberimizden nakledilen dua rneklerini okumak nem arz etmektedir. Peygamberimiz (s.a.s.) camiye girerken;


Rabbifirl znb veftah l ebvbe rahmetike
diye dua eder, camiden karken ise,
178

Rabbim! Gnahm affet, rahmet kaplarn bana a

BRNc BLM

Rabbifirl znb veftah l ebvbe fadlike


Rabbim! Gnahm affet, ltuf kaplarn benim iin a diye dua ederdi. (Tirmiz, Salt, 231)
Camiye sa ayakla ez besmele ekilerek ve yukardaki dua okunarak girilir, kerahet vakti deilse iki rekat namaz klnr, vaaz ediliyorsa veya Kurn okunuyorsa sessizce dinlenir. Camiden sol ayakla ve yukarda zikredilen dua okunarak klr.

Allah hamd, sena ve zikir, Peygambere salt ve selm, mmine dua ve rahmet olan cenze namaz, farz- kifayedir; yalnz bir erkein veya bir kadnn bu namaz klmasyla farz yerine getirilmi olur. Cenze namaz rk ve secdesi olmayan bir namazdr; rknleri kyam ve tekbirlerdir. Cenze namaznda iftitah tekbirinden baka, tekbir daha bulunmaktadr. Selm vermek vaciptir. Snnetleri ise, Allha hamd ve sen etmek, Reslullaha salt ve selm getirmek, hem lye hem de mslmanlara dua etmekten ibarettir. Cenze namaznda taharet, kbleye ynelmek, setr-i avret ve niyet gibi artlara riayet edilir. Namaz klnacak cenzenin Mslman olmas, ykanp kefenlenmi olmas, cemaatin nnde sabit bir yere konmu olmas, bedeninin tamam veya yardan fazlas, yahut ba ile birlikte en az yarsnn bulunmas gerekir. Canl olarak doan ocuk y179

8. cenaze Namaznda

DUALAR

kanr ve cenze namaz klnr. Birka cenze bir araya gelmi olursa, bunlarn namazlarnn ayr ayr klnmas daha iyidir. Bununla birlikte, hepsine birden bir namaz klmak da yeterli olur. Cenzeye kar ve kbleye ynelik olarak saf balanr ve niyet edilir. mam tekbir alarak ellerini balar; cemaat da tekbir alarak ellerini balar. Tekbirden sonra imam ve cemaat ilerinden ve celle senke cmlesiyle birlikte Sbhneke duasn okurlar. Ardndan imam ellerini kaldrmadan tekbir alr, cemaat da iinden tekbir alr ve hepsi ilerinden Salli ve Brik dualarn okur. Tekrar ayn ekilde tekbir alrlar ve bilenler cenze duasn, bilmeyenler de dua niyetiyle Ftiha sresini veya baka bir dua okur. Daha sonra yine ayn ekilde tekbir alnr ve arkasndan saa ve sola selam verilir. Bylece namaz tamamlanm olur. Peygamberimiz (s.a.s.), cenaze namaz kldnda yle dua etmitir:

okunuu: Allhmmefir lihayyin ve meyyitin ve hidin ve gibin ve sarin ve kebrin ve zekerin ve nsn. Allhmme men ahyeyteh minn feahyih alelslmi ve men teveffeyten minn feteveffeh alel-mni.
180

BRNc BLM

Allahmme l tahrimn ecrah ve l tudillen badeh. Anlam: Allahm! Dirilerimizi, llerimizi, mevcut olanlarmz, burada bulunmayanlarmz, byklerimizi, kklerimizi, erkeklerimizi ve kadnlarmz bala. Allahm! Bizden yaattklarn slm zere yaat, bizden ldrdklerini de iman zere ldr. Allahm! Bizi onun sevabndan mahrum etme. Ondan sonra bizi hak yoldan saptrma. (Tirmiz, Cenaiz, 37; Eb Davud, Cenaiz, 60; bn Mce, Cenaiz, 23)

Hadislerden mlhem ancak baz ziyadelerle ilmihal kitaplarnda cenaze namaz duas u ekildedir:

okunuu: Allhmmefir lihayyin ve meyyitin ve hidin ve gibin ve kebrin ve sarin ve zekerin ve nsn. Allhmme men ahyeyteh minn feahyih alel-slmi ve men teveffeyteh minn feteveffen alel-mni ve hussa hzel-meyyite (cenaze kadn ise hzihil-meyyite denir) bir-ravhi ver-rhati ver-rahmeti vel-mafireti ver-rdvn.
181

DUALAR

Allhmme in kne muhsinen fezid f ihsnih ve in kne msen fetecvez anh (cenaze kadn ise in knet muhsineten fezid f ihsnih ve in knet mseten fetecvez anh ve lakkhel-emne denir) ve lakkhil-emne vel-br vel-kermete vez-zlf birahmetike y erhamerrhimn. Anlam: Allahm! Bizim dirilerimizi, llerimizi, hzr ve gib olanlarmz, byklerimizi ve kklerimizi, erkeklerimizi ve kadnlarmz af ve mafiret buyur. Allahm! Bizden yaattklarn slm zere yaat. Bizden ldrdklerini iman zere ldr. Bilhassa bu lye kolaylk, rahatlk ve mafiret eyle, ondan raz ol. Allahm! Eer bu l, iyi ameller ilemi ise ihsann artr, kt ameller ilemi ise affet. Ey merhametlilerin en merhametlisi Allahm! Kendisine gven, mjde, kermet ve yaknlk nasip eyle. Szlkte hayr ve iyilik istemek, bir ey hakknda hayr talep etmek anlamlarna gelen istihre, bir kimsenin yapmay istedii bir eyin kendisi iin hayrl olup-olmayacan Allhn kendisine bildirmesi maksadyla yatmadan nce iki rekat namaz klarak Allha dua etmesidir. nsanlar, bazen kendileri iin nemli bir karar verecekleri veya bir seim yapaca zaman dnya ve ahiret bakmndan kendileri iin hangisinin daha hayrl olacan kestiremezler. Bunu anlayabilmek iin istihre ederler ve Allahtan yardm dilerler. Bu bakmdan istihre, bir bakma yaplacak
182

9. stihare in Klnan Namaz Duas

BRNc BLM

iin hayrl olmasn; hayrl ise gereklemesini Allhtan dilemek ve Ondan tercih konusunda yardm istemek demektir. stihre namaz menduptur. Namazn birinci rekatnda Ftihadan sonra Kfirn sresi; ikinci rekatnda Ftihadan sonra hlas sresi okunur. Namazdan sonra istihre duas yaplr. Reslullah (s.a.s.) Efendimiz yle buyurmulardr: Sizden birinize bir i hakknda tereddt ve znt kt zaman farz namazlarndan baka olarak iki rekat namaz klsn, sonra yle duada bulunsun:

okunuu: Allhmme inn estehrke bi-lmike ve estakdirke bi-kudretike ve eselke min fadlikel-azm. Fe-inneke takdiru ve l akdiru ve talem ve l alem ve ente allml-uyb. Allahmme in knte talemu enne hzel-emre hayrun l f dn ve meet ve kbeti emr fe yessirh l. Smme brik l fh. Ve in knte talem enne hzel-emre errun l f dn ve meet ve kbeti emr, fasrifh ann vasrifn
183

DUALAR

anh vakdir liyel-hayra hays kne. Smme ardn bih. Anlam: Ey Allahm! Senin ilmine gvenerek senden hakkmda hayrlsn istiyorum ve kudretine snarak senden kudret istiyorum ve senin snrsz ltfundan bana ihsan etmeni istiyorum; nk sen, her eye kadirsin, ben bir eye kadir deilim. Sen bilirsin, ben bilmem, Sen bilinmeyenleri bilirsin. Allahm! Senin ezel ilminde, yapmay dndm bu i benim dinim ve dnyam ve geleceim asndan hayrl olacaksa, bu ii benim hakkmda takdir buyur, onu bana kolaylatr, uurlu ve bereketli eyle. Eer bu i senin ezel ilminde, benim dinim ve hayatm hakknda ve iimin akbeti hakknda -erken veya ge olmasnda- erli ise onu benden geri evir, beni de ondan vazgeir ve benim iin nerede olursa olsun yalnzca hayrl olan takdr et, sonra beni ona rz kl. (Tirmiz, Salt, 349;
Buhar, Deavt, 48;)

Peygamberimizin rettii duann anlamndan da anlalaca gibi istihre, bir bakma yaplacak iin hayrl olmasn veya hayrl ise gereklemesini Allahtan dilemek ve Ona danmak demektir. stihre yapmak isteyen kii, kalbinden her eyi atarak ve kalbini btnyle bu ie teksif ederek iki rekat namaz klmal, ardndan Peygamberimizin rettii bu duay yapmaldr. Samimi olarak yapld takdirde, Allahn hayrlsn ltfedeceine mit balanr. badet ve sevap ilemek gibi iyi olduu, haram ve gnah gibi kt olduu bilinen eylerde istihare yaplmaz. stihre, yaplmasnn doru olup-olmadnda tereddt edilen eylerde yaplr ve veya yedi geceye kadar devam
184

BRNc BLM

edilebilir. stihreden sonra, insann gnlne bir aklk gelir ve ilk defa kalbe doan eyin hayrl olduu kabul edilerek ona gre hareket edilir. eitli nedenlerle istihare namaznn klnamamas hlinde, sadece duas okunmakla yetinilir. nsanlar, hayatlar boyunca birok eye ihtiya duyarlar, birok eye kavumay arzu ederler. Dnyalk veya ahiretlik bir istei ve dilei bulunan, bir eye ihtiya duyan kimse, ihtiyalarn karlamak veya arzularna ulamak iin ncelikle onlara gtrecek sebeplere tutunmal, ayrca bunlarn gereklemesi iin Allahtan yardm istemelidir. Peygamberimiz (s.a.s.), bu hususta yle buyurmutur: Kimin, Allahtan veya insanlardan bir dilei varsa, artlarna uygun gzel bir abdest alsn, sonra iki rekat namaz klsn, sonra da Allaha sena etsin, Allahn Reslne salt ve selm getirsin. Daha sonra yle dua etsin: 10. Hacet in Klnan Namaz Duas


okunuu: L ilhe illallhul-halml-kerm. Sbhne rabbil-aril-azmil-hamd lillhi Rabbil185

DUALAR

lemn. Eselke mcibti rahmetike ve azime mafiratike vel-anmete min klli birrin ves-selmete min klli ismin. L teda l zenben ill aferteh vel hemmen ill ferracteh vel hceten hiye leke ridan ill kadayteh y erhamer-rhimn. Anlam: Kerim ve Halm olan Allahtan baka ilh yoktur. Yce Arn Rabbi olan Allah, her trl noksanlktan mnezzehtir. lemlerin Rabbi Allaha hamd olsun. Allahm! Rahmetini gerektiren eyleri, kesin affn, her iyilii elde etmeyi, her gnahtan uzak olmay senden dilerim. Ey merhametlilerin en merhametlisi! Affetmediin hibir gnah, feraha evirmediin hibir tasa, senin raz olduun eylerden karlamadn hibir ihtiya ile beni ba baa brakma. (Tirmiz, Salt, 343) Yats namazndan sonra, daha uyumadan veya ok az bir miktar uyuduktan sonra kalkp klnacak nfile namaza gece namaz (saltl-leyl) denir. Bir sre uyuduktan sonra, gecenin yarsndan imsk vaktine kadar kalklp klnrsa, bu namaza teheccd denir. Teheccd namaz, iki, drt, alt ve sekiz rekt olarak klnr. Her iki rektta bir selm verilmesi daha faziletlidir. Teheccd namaz, Peygamberimiz (s.a.s) iin farz idi. Farz oluu u ayete dayanr: Ey Muhammed! Gecenin bir blmnde uyanp, srf sana mahsus fazla bir ibadet olmak zere, teheccd namaz
186

11. Teheccd Namazna Kalknca

BRNc BLM

kl. Rabbinin seni Makam- Mahmuda gndereceini mit edebilirsin. (sr, 17/79) Teheccd namazna dier mminler de tevik edilmitir. Nitekim Sevgili Peygamberimiz, Her kim geceleyin uyanr, hanmn da uyandrr ve iki rekat namaz klarsa, Allah ok zikreden erkekler ile kadnlardan yazlrlar buyurmutur. (Eb Davud, Salt, 307) Peygamberimiz (s.a.s.), teheccd namaz klmak zere geceleyin kalknca u duay okumutur:


okunuu: Allahmme Rabben lekel-hamd ente kayyims-semvti vel-ardi ve men fhinne. Ve lekelhamd. Leke mlks-semvti vel-ard ve men fhinne ve lekel-hamd ente nrus-semvti vel-ardi ve men fhinne ve lekel-hamd, entel-hakku ve vadkel-hakku ve likke hakkun ve kavlke hakkun vel-cennet hakkun ven-nr hakkun ve Muhammedn hakkun ves-sat hakkun.
187

DUALAR

Allahmme leke eslemt ve bike ment ve aleyke tevekkelt ve ileyke enebt ve bike hsamt ve ileyke hkemt, fafir l m kaddemt ve m ahhart ve m esrart ve
alent entel-mukaddim ve entel-muahhiru l ilhe ill ente.

Anlam: Allahm! Hamd sanadr! Sen btn gkleri, yeri ve onlardakileri ayakta tutansn. Hamd sana mahsustur. Gklerin, yerin ve onlarda bulunanlarn maliki Sensin. Hamd sana mahsustur. Sen gklerin, yerin ve onlarda ne varsa hepsinin nrusun. Hamd Sana mahsustur. Sen Hakksn. Senin vadin de hak, sana kavumak da hak, szn de hak, cennet de hak, cehennem de hak, peygamberler de hak, Muhammed de hak, kyamet saati de hak. Allahm! Sana teslm oldum, Sana mn ettim, Sana tevekkl ettim ve Sana yneldim, inanmayanlara kar, sana dayanarak mcdele ettim ve neticede ancak seni hakem olarak kabul ettim, benim evvelki yaptklarm da, sonradan yapacaklarm da, gizli yaptklarm da, ak yaptklarm da mafiret et. ne alan da sensin, geriye brakan da sensin. Senden baka ilh yoktur. (Buhr, Teheccd, 1; Tirmiz, Deavt 29) Tilavet secdesi; Kurnda on drt yerde geen secde ayetlerinin okunmas veya iitilmesi hlinde yaplan secdeye denir. Haneflere gre vacip, afi ve Hanbellere gre snnet-i mekkededir. Bir mecliste, ayn secde ayeti birden fazla okunursa bir secde yapmak yeterlidir. Namaz dnda secde ayetini okuyan veya secde ayetini iiten kii, tilvet secdesine niyet ederek tekbir alr ve secdeye gider. defa sbhne rabbiyel-al dedikten sonra
188

12. Tilavet Secdesi Duas

BRNc BLM

tekbir alarak secdeden kalkar ve

okunuu: Semin ve atan ufrneke rabben ve ileykel-masr. Anlam: ittik ve itaat ettik. Ey Rabbimiz! Senden balama dileriz. Sonunda dn yalnz sanadr. (Bakara, 2/285) der. Yce Allahn af ve merhametine snarak gnahlardan arnma, ilh ltuf ve bereketlere eriebilme hemen her mminin temel gayesidir. te mbarek gn ve geceler, bu gayeye erime imkn veren mstesna zaman dilimleridir. Bu tr gn ve geceler, bireysel ve toplumsal hayatmz olumlu ynde etkileyen, rahmet ve duygu ykl anlar oluuyla da byk bir nem arz etmektedirler. Bu kutlu anlarda, din ve sosyal hayatmza farkl bir perspektiften bakarak olumlu ve olumsuz ynlerimizi yeniden gzden geirme imknn elde ederiz. Akp giden zamann nemli duraklar olan ve ecdadmzn ayr bir deer verdii kandiller, ze dnn, yce Yaratanmza gnlden dua ve niyazda bulunmann, kirlenen gnllerimizi arndrmann, ksaca kendimizi bulma ve bilmenin, nefsin yanltc arzu ve isteklerinden kurtuluun en gzel anlardr. Yce Rabbimiz, bu tr gn ve gecelerde Peygamberimizin ifadesiyle kendisine hu iinde ynelen kullarna rahmetini bol bol indirmekte, rzk ve if kaplarn sonuna kadar aarak, bizleri snrsz ikram189

13. Arefe Gn ve Kandil Gecelerinde

DUALAR

larna davet etmektedir. (bn Mce, kmets-Salt, 191) Bu itibarla, her mminin dua ve niyazda bulunmas gerekir. Kandillere zg bir ibadet biimi yoktur. Ancak bu geceleri idrak eden mmin bu gecelerde nafile veya kaza namaz klar, Allah tesbih eder, Kurn okur, dua ve niyazda bulunur. Peygamberimiz (s.a.s.); Dualarn en faziletlisi, arefe gn yaplan duadr. Ben ve benden nceki peygamberlerin syledikleri en faziletli sz,

okunuu: L ilhe illallhu vahdeh l erke leh, lehl-mlk ve lehl-hamd ve hve al klli eyin kadr. Anlam: Allahtan baka ilh yoktur, O tektir, Onun orta yoktur, mlk Onundur, hamd Ona aittir. O, her eye kdirdir szdr buyurmutur. (Tirmiz, Deavt, 126 ) Hz. ie (r.a.) anlatyor: Ey Allahn Resl, ayet Kadir gecesine tevfuk edersem nasl dua edeyim? dedim. u duay okumam syledi:

okunuu: Allahmme inneke afvvn, tuhibbulafve faf ann Anlam: Allahm! Sen affedicisin, aff seversin, beni affet. (Tirmiz, Deavt, 85)
190

BRNc BLM

Bu itibarla kadir, mira, regaib, berat ve mevlit gecelerinde bu dua yaplabilecei gibi mmin istedii duay yapabilir. 14. ftr (oru Ama) Duas Hz. Peygamber, iftar edecei zaman yle dua ederdi:

okunuu: Allahmme leke sumt ve al rzkke eftart Anlam: Allahm senin rzn iin oru tuttum. Senin rzknla orucumu ayorum. (Eb Davud, Savm, 22) Cuma gnnn zelliklerinden biri ve en nde geleni Cuma namazdr. Cuma namaz hicret esnasnda farz klnmtr. Peygamberimiz ilk Cuma namazn, Ranna vadisinde kldrmtr. Yce Allah; Ey inananlar! Cuma gn namaz iin arldnzda, alverii brakp Allah anmaya koun. Eer bilirseniz bu, sizin iin daha hayrldr. (Cuma, 62/9) buyurmaktadr. Cuma namaz, farz namazlardan olup, Cuma gn le namaz vaktinde klnr. Cumann farz iki rekattr. Haneflere gre farzdan nce drt ve sonra da drt rekat snnet klnr. Cuma namaznn zelliklerinden birisi de namazdan nce hutbe okunmasdr. Hutbe, Cuma ve bayram gnleri camilerde imamlar tarafndan cemaate dn bilgilerin verildii en nemli bir hitabedir. Hitabette bulunan imama hatb denir.
191

15. cuma ve Bayram Hutbeleri le lgili Dualar

DUALAR

Hutbe, nemsiz ve gelii gzel sylenen szlerden ibaret bir konuma deildir. Mslmanlara Cuma namaz farz olduu gibi, hutbe okunurken camide bulunan kiinin Cuma hutbesini dinlemesi de farzdr. Hutbenin rkn, Allah zikretmektir. Bununla birlikte hutbenin vacip ve snnetleri de vardr. Hutbe genel anlamda herhangi bir konuma ve hitabetten farkldr. Hem mahiyet hem de bir ibadet olmas nedeniyle cemaatin ona vermi olduu nem ve onun karsnda taknm olduu tavr apayrdr. Cuma ve bayram hutbelerinde hatp, gncel dn konularda cemaatin ihtiya duyduu bilgiler verir. Cemaati fikren ve manen gelecee hazrlar, mevcut veya olabilecek olumsuzluklara kar uyarr. Hutbede, cuma ve bayram gnleri ibadet maksadyla camiye toplanan toplulua dn, mill ve ahlk konularda bilgi verilmi olmas yaygn eitim asndan da nem arz eder. Hutbe bir ibdet olduuna gre; hatipler, onun bu zelliini zedeleyici olmaktan iddetle kanmaldrlar. slmn en nemli gayesi insanlar mutlu klmaktr. Hutbe her yn ile bu gayeye hizmet edici vasfta olmaldr. nsanlara dnya ve ahiret mutluluunu sunmak iin yaplacak telkin ve tavsiyeler, Mslmanlar arasnda huzursuzlua vesile olmamaldr. Hakk tebli, fitneye ve huzursuzlua meydan verilmeden, din kurallara uygun olarak yaplmaldr. Camide hutbenin okunduu yere minber denir. Hutbe okumak iin minbere k ve inilerde, konuma ncesi
192

BRNc BLM

ve sonrasnda okunacak dualar vardr. a) Hatip minbere kmadan basamaklarn nnde durarak ellerini aar ve u duay okur:

Ey cmertlerin en cmerdi ve ey merhametlilerin en merhametlisi olan Allahm! Bize rahmet kaplarn a; iyilik ve kereminin hazinelerine ulamamz bize kolaylatr. Dua bitince ellerini yzne srer ve sa aya ile ilk basamaa admn atar, sol ayan onun yanna almak suretiyle bu ekilde nc basamaa kadar kar. b) nc basamakta durarak u duay okur:


Rabbim! Gnlme ferahlk ver. imi kolaylatr. Dilimdeki tutukluu z ki szm anlasnlar. Rabbim! Gerekten bana mlk verdin ve bana szlerin yorumunu rettin. Rabbim! lmimi ve anlaym artr ve beni slihlerden eyle.

Dua bitince ellerini yzne srer ve ayn ekilde yedinci basamaa kar. c) Yedinci basamakta da ellerini aarak u duay okur:


193

DUALAR


Allahm! Bu erefi ben elde etmedim, sen verdin; bu makam ben kazanmadm, sen verdin. Allahm! imi kolaylatr ve yaptm ii kabul eyle! Btn neb ve resllere selm olsun. Btn kinatn sahibi Allaha hamd olsun. Dua bitince cemaate dner, oturur ve okunacak olan i ezan dinler. d) Ezan bittikten sonra hatip ayaa kalkarak hutbenin birinci blmnn Arapa ksmn oluturan u metni okur:

. (konu ile ilgili ayet okunur)


(konu ile ilgili hadis okunur) Her trl vg lemlerin Rabbi Allaha mahsustur. Salt ve selm Peygamberimiz Muhammed (s.a.s.)e, ehli ve ashabnn hepsine olsun. Biz tanklk ederiz ki bir tek Allahtan
194

BRNc BLM

baka ilh yoktur, Onun orta yoktur. Yine tanklk ederiz ki Muhammed Allahn kulu ve elisidir.
itaat edin. phesiz Allah, muttakilerle beraberdir, ileri ve grevleri en gzel biimde yapanlarla beraberdir. Kovulmu eytandan Allaha snrm. Rahman Rahim Allahn ad ile.

Ey Allahn kullar! Allaha kar gelmekten saknn, Ona

Hutbenin Trke ksm okunur.


Anlam: Peygamber (s.a.s.); Gnahna tvbe eden, hi gnah ilemeyen kimse gibidir buyurmutur. Yce Allahtan balanmam diler, Ona tvbe ederim. Kendim ve sizin iin baar dilerim eklinde dua okur. f ) Sonra oturarak u duay okur:

e) Hutbe metni bittikten sonra;


Allahm! Bize, l ve diri, kadn ve erkek btn mmin ve Mslmanlara bereketini artr. Zira Sen dualar iitir ve kabul edersin. g) Sonra ayaa kalkar ve ikinci hutbeye balar.


195

DUALAR

* *
Kmil manada Allaha hamd olsun. Salt ve selm Peygamberimiz Muhammede, btn aile fertlerinin ve ashabnn zerine olsun. Yce Allah; phesiz Allah ve melekleri Peygambere salt ediyorlar. Ey iman edenler! Siz de ona salt edin, selam edin buyurmutur. Allahm! Muhammede ve Muhammedin ev halkna rahmet eyle; erefini ycelt, brahime ve brahimin ailesine rahmet ettiin gibi. phesiz vlmeye lyk yalnz sensin, an ve eref sahibi de sensin. Allahm! Muhammede ve Muhammedin ailesine hayr ve bereket ver, brahime ve brahimin ailesine verdiin gibi. phesiz vlmeye lyk yalnz sensin, an ve eref sahibi de sensin. Trke olarak da u dua okunur: Allahm! slma ve mslmanlara yardm et! Devletimizi, lkemizi ve milletimizi her trl tehlikelerden koru! Bize dnya ve ahirette iyilik, gzellik ve nimetler ihsan eyle! Bizi, ana-babamz ve btn mminleri bala! phesiz sen dualarmz iitir ve kabul edersin!

196

BRNC BLM

h) Daha sonra;

Ey Allahn kullar! Allaha kar gelmekten saknn ve Ona itaat edin denir ve Nahl sresinin 90. ayeti ve meali okunur:

Anlam: Kovulmu eytandan Allaha snrm. Rahman ve Rahim Allahn adyla.


phesiz Allah; adleti, yararl amelleri en gzel bir ekilde yapmay ve akrabalara yardm etmeyi emrediyor; her trl edepsizlik ve irkinlii, haram ve ktl, azgnlk ve zulm yasaklyor. O, dnp tutasnz diye size byle t veriyor.

Hatip, hutbeyi bu ekilde tamamladktan sonra minberden iner, namaz kldrmak zere mihraba geer. 16. Kurban le lgili Dualar Kurban, Allh Telya yaknlk iin, ibdet niyetiyle kurban bayramnn ilk gnnde, kurbana msait olan bir hayvan kesmektir. Her ibadette olduu gibi kurban ibadetinde de, Allaha yaklama, yaknlama, Onun iin fedakrlkta bulunma ve Ona teslimiyetin sembolize edilii vardr. Kurban, birey ve toplum hayat asndan ok eitli
197

DUALAR

ilev ve hikmetler ieren bir ibadettir. Bu ibadet, toplumda kardelik, yardmlama ve dayanma ruhunu canl tutar, sosyal adaletin gereklemesine katkda bulunur. Zengine, maln Allah rzas, yardmlama ve bakalaryla paylama yolunda harcama zevk ve alkanl kazandrr; onu cimrilik, bencillik, dnyann geici malna ballk gibi zaaflardan kurtarr. Hayvan, yz kbleye gelecek ekilde eziyet edilmeden yatrlr, gerekiyorsa ayaklar balanr, keskin bir bak ile kesilir. Peygamberimiz (s.a.s.);

okunuu: nn vecceht vechiye lillez fetarassemvti vel-ard hanfen ve m ene minel-mrikn.

Kul inne salt ve nsk ve mahyye ve memt lillhi Rabbil-lemn. L erke leh ve bizlike mirt ve ene evvell-mslimn. Allhmme minke ve leke ve an Muhammedin ve mmetih bismillnhi vallh ekber Anlam: Ben hakka ynelen birisi olarak yzm, gkleri ve yeri yaratana dndrdm. Ben Allaha ortak koanlardan deilim. (Enm, 6/79)

phesiz benim namazm da, dier ibadetlerim de, yaamam da, lmm de lemlerin Rabbi Allah iindir. Onun hibir orta yoktur. te ben bununla emrolundum. Ben ms198

BRNc BLM

Allahm! Bu kurban senin lutfun iledir ve senin iindir. Ve Sana Muhhemd ve mmetindendir demitir. (Eb Davud,
Dhy, 4)

lmanlarn ilkiyim. (Enm, 6/162-163) ayetlerini okumu,

Kurban,

Allh ekber, Allh Ekber, l ilhe illallh vallh ekber, Allh ekber ve lillhil-hamd Allah en byktr, Allah en byktr. Allahtan baka ilh yoktur. Allah en byktr. Allah en byktr. Her trl vg Allaha mahsustur diyerek kesilir.

Bayram namaz hutbelerine gelince, biri Ramazan bayramnda dieri de Kurban bayramnda olmak zere ylda iki hutbe okunur. Cuma hutbelerinden farkl olarak bayram hutbeleri namazdan sonra okunur. Namazdan hemen sonra imam-hatip, cuma hutbelerinde olduu gibi dualar okuyarak minbere kar ve hi oturmakszn hutbeye Allh ekber, Allh ekber; l ilhe illallh vallh ekber. Allh ekber ve lillhil-hamd diyerek balar. Cemaat de bu tekbirleri imamhatiple birlikte syler. Bundan sonras Cuma hutbesi ile ayndr.

199

You might also like