Enerji Tasarrufu almalar

AYDINLATMADA ve EV ALETLERNDE YAPILAN ENERJ TASARRUFU

Evlerimizde kullandmz elektrikli ev aletleri istenilen hizmet ve konfor seviyesini etkilemeksizin daha az enerji ile kullanlabilir. Verimli aydnlatma sistemlerini ve ev aletlerini kullanarak elektrik faturalarnda azalma salanabilir. Verimli aletlerin fiyatlar benzer modellerinden pahal olabilir. Bununla birlikte verimli aletlerin satn alnmas esnasnda denen fiyat fark daha sonra elektrik faturalarndaki d ile kullancya geri denir. 1999 verilerine gre, lkemizde elektriin % 47 gibi nemli oran bina ve hizmetler sektrnde tketilmitir.Enerji trleri ierisinde elektrik enerjisinin maliyeti olduka yksektir. Bu nedenle elektriin tketimi konusuna nem vermek gerekir. Enerji maliyetlerinin ve enerjiye olan talebin artmas, enerji tasarrufunu zorunlu hale getirmitir.Enerji ihtiyacnn % 62'sini ithal etmek zorunda olan ve fosil yakt kullanarak elektrik enerjisine dnm salayan santrallerin toplam veriminin % 30 olduu lkemizde enerjinin verimli kullanmnn nemi aka grlmektedir. oumuz evresel olaylara duyarl olmakla birlikte, artan enerji kullanm ile orantl olarak art gsteren evresel zararlar azaltma konusunda ne yapabileceimizden emin deilizdir. Eer elektrii daha verimli kullanmay seersek Trkiye'de evresel sorunlarn zmne nemli bir katk salarz.

STANDARTLARIN TKETCYE SALADII YARARLAR Standartlar, kalite, gven ve deiebilirlik asndan kesin garantiler ifade eder. htiyac en iyi ekilde karlayabilecek bir rn seimi, bazen ok uzun zaman ve aba harcanmasn gerektirebilir. Bunun sonucunda hatal seim yapmak ve memnun olmamak da mmkndr. Oysa bu karlatrma, tercih ve seim ilemleri, standartlar sayesinde ok kolay ve ksa bir sre iinde baar ile sonulandrlabilir. Gelecekte btn elektrikli ev aletleri, enerji tketimlerini gsteren etiketleri bulundurmak zorunda olacaklardr. Avrupa Birlii lkelerinde, ilk aamada buzdolaplar ve derin dondurucular iin bu snflandrma yaplmtr. lkemizde de, Avrupa Birlii mevzuatlarna parelel olarak enerji etiketlemesi ile ilgili yasal dzenleme almalar tamamlanmak zeredir. Elektrikli ev aletlerinde enerji etiketlemesi ile; Tketiciye alaca rnn ylda ne kadar enerji tketecei bilgisinin satn alma srasnda salanmas, malatlarn rettikleri cihazlarn enerji tketimlerini azaltmak iin nlem almaya tevik edilmesi, dolaysyla enerjinin aklc ve verimli kullanlmasnn salanmas amalanmtr.

 Enerji Etiketi rnei

Enerji Etiketi rnei

Etikette yer alacak bilgiler aadaki ekilde olmaldr. I. malatnn ad veya ticari markas yazlacaktr.

II. malatnn model tanm belirtilecektir. III. Cihazn enerji verim snf EK- V e uygun olarak belirlenecektir. Uygun harf ilgili ok iareti ile ayn hizaya yazlacaktr. IV. Bir rne Avrupa Topluluu Konseyinin 880/92/EEC sayl direktife istinaden Topluluk evre etiketi dl vermesi halinde,evre dl iareti sz konusu direktifte belirtilen kurallara uymak kaydyla rne ilitirilebilir. V. Enerji Tketimi, 5 inci maddenin nc fkrasnn (d) bendinde belirtilen standarda uygun olarak ve kWh /yl cinsinden aklanabilir. (24 saatteki tketim x 365 belirtilecektir). VI. Yldz vererek belirtilmesi gerekmeyen (alma scakl > -6C olan) tm gda saklama blmlerinin net depolama hacmi toplam yazlacaktr. VII. Yldz vererek belirtilmesi gereken (alma scakl -6C olan) tm dondurulmu gda saklama blmlerinin net depolama hacmi toplam belirtilecektir. VIII. Belirtilen standartlara gre dondurulmu gda saklama blmesinin yldz says. Bu blme iin yldz verilmesi gerekmiyorsa bu satr bo braklacaktr. IX. Grlt seviyesi (desibel cinsinden) yazlacaktr. AB Enerji Verimlilii Etiketi snflandrmas bir aletin yllk enerji tketimi baznda yedi gruptan olumaktadr. A harfi en dk enerji tketim snfn gstermektedir. A snf bir elektrikli alet almanz durumunda ortalama enerji tketiminden % 45 daha az enerji tketecektir. G harfi snfna ait bir alet de ortalama enerji tketiminden en az %25 daha fazla enerji tketecektir. Bylece A, B ve C harfli snfa ait elektrikli aletlerin tketimi ortalama tketimden daha dk olacaktr.

ENERJ VERML LAMBA VE ALETLERN SEM Yeni bir ev iin veya mevcut olann deitirilmesi amacyla yeni lambalar ve aletler satn alnacanda, ekonomik gcn yetebilecei en verimli olanlar alnmaldr. Karar verirken dikkat edilecek birka nemli nokta vardr. Aletlerin verim oranlarnn bilinmesi, nerede bulunabilecei, satn alma ve kullanm sresince enerji maliyetinin kullancy nasl etkileyecei nemli noktalardr. Ayn zamanda, evlerde kullanlan hangi aletlerin en fazla enerjiyi tkettii ve belirli aletlerin enerji maliyetlerinin nasl tahmin edilecei bilinmelidir. Bazen enerji verimli aletler satn alrken daha fazla, bazen ise daha az denir. Fakat her iki durumda da enerji verimlilii uzun sre kullanmlarda tasarruf salar. Kullanc balangta tasarruf etmeyi dnerek ucuz ama verimi dk bir aleti tercih edebilir. Fakat bunun sonucunda her ay daha yksek elektrik faturas ile karlaacaktr. Bir alete sahip olunduu srece kullanma maliyetini deme ykmllne girilir. Bu kullanma maliyetleri katlanarak artabilir. rnein; bir buzdolabn 13-15 yl kullanmak genellikle satn alma maliyetinin 1,5-2 katna mal olur. Verimli bir aletin satn alma ve kullanm sresince maliyetlerinin toplam dk verimli bir aletin toplam maliyetinden azdr.

 AYDINLATMADA ENERJ TASARRUFU Evlerde aylk elektrik faturalarnn yaklak %20'si aydnlatma amal kullanma aittir. Verimli aydnlatma hem faturalarda hem de gzlerde rahatlama salayacandan daha dk faturalar ve daha kaliteli aydnlatma ile memnun edici sonular elde edilecektir. Aydnlatmada enerji tasarrufunun basit tedbirlerle salanmas bizim iin nemli bir avantajdr. Burada nemli olan konuya gereken ilginin gsterilmesidir. Aydnlatmada enerji tasarrufu, aydnlatmann kalitesini drmeden iyi bir aydnlatmann gereklerini yerine getirerek yaplmaldr. iyi bir aydnlatma daha verimli aydnlatma elemanlaryla saland iin, sonuta ayn aydnlatma seviyelerini daha az enerji tketimi ile salam oluruz. Dk verimli k kaynaklar yerine yksek verimli k kaynaklar kullanlarak uygun aydnlatma ve enerji tasarrufu salanabilir. lkemizde yaygn olarak kullanlan lamba tipleri aada yer almaktadr; Akkor Lambalar Ik elde etme biimi sl ma olan akkor lambada, tungsten telden geen elektrik akm teli starak akkor duruma getirir ve telin snmaya balamasyla elektrik enerjisi nm enerjisine dnr. Bu lambalarn yaymladklar nmlarn ok byk bir blm s, kk bir blm grnr nmlardr. Bu nedenle, verimleri ok dktr. (h=10-20 lm/W)

Akkor Halojen Lambalar Akkor halojen lamba, akkor lambann atmosferindeki gaz karmnn deitirilmesi (halojen eklenmesi) ile oluturulmu bir sl r kaynaktr. Bu tr lambalarn atmosferinde kullanlan halojen molekllerinin tungsten teli yenilemeleri nedeniyle, tel scakl artabilmektedir. Bunun sonucunda da, ayn gteki akkor lambaya gre, hem k verimi hem de renk scakl biraz ykseltilebilmektedir. Floresan Lambalar

Inm elde etme biimi sl ma olan floresan lambalarda, k retimi iki aamada ortaya kar. Birinci aama, alak basnl cva buhar ortamnda lambann i yzeyine floresan madde srlerek elektrik akm geirilmesi ile gerekletirilen 'elektrik dearj' olay ile nm oluturulmasdr. Floresan lambalarn verimi temelde lamba gc arttka artmaktadr. Ancak, ayn gteki lambalar ele alndnda, verim deiimi dorudan doruya florl tozun yapsna bal olmaktadr. Ik kaynaklarnn enerji tasarruflu retilmesi dorultusunda yaplan almalar sonucunda tp eklindeki floresan lambalarda da byk gelimeler gerekletirilmitir. 38 mm apl 20 W, 40 W, 65 W' lk lambalar yerine, 26 mm apl srasyla 18 W, 36 W ve 58 W' lk floresan lambalar kullanma sunulmutur. Lambalarn aplar kltlp k aklar artrlm, ok deiik renk scaklkl ve renk ayrm zellikli lambalar retilmeye balanmtr.Kk apl lambalar daha ekonomiktir.

 Kompakt Floresan Lambalar Kompakt floresan lambalar konutlar ve ofisler iin uygun olup, akkor lambalar kompakt floresan aydnlatmaya dntrmek kolaydr. Akkor lamba kullanlan hemen hemen her yerde kompakt floresan lambalar kullanlabilir. rnein 75 Watt'lk akkor Flamanl lamba yerine, 15 Watt'lk bir kompakt floresan lamba kullanarak, ayn aydnlatma %80 daha az enerji tketerek elde edilir. lkemizde, bu lambalar, pahal olmas nedeniyle gelimi lkelere oranla yaygnlaamamtr. Verimli lamba fiyatlarnda olduka fiyat fark grlmektedir. Fakat toplam maliyetleri gz nne aldmzda kompakt floresan lambalarn kullanm mr sresince maliyetinin daha az olduunu grlmektedir. ki faktr bunu dorulamaktadr; bunlardan birincisi kullanm mrnn akkor lambaya gre 8 kat uzun olmas, ikincisi ise, akkor lambann % 20'si kadar enerji kullanmalardr. Aadaki forml, 8000 saat kullanm mr baz alnarak ayr ayr lambalarn toplam aydnlatma maliyetlerini hesaplayarak karlatrma olana verir.

Elektrik Maliyeti = Elektriin kWh Maliyeti x Watt Deeri x Kullanm mr (h)/1000 Akkor Lamba ve Kompakt Floresan Lambann Karlatrlmas yl sresince (4,380 saat), gnde 4 saat ve ayn miktarda aydnlatma salayan iki lamba tipi iin basit bir karlatrma yapalm. Bu srede 6 adet akkor Flamanl lamba kullanrken, kompakt floresan lambann 3.8 yl daha kullanm mr devam edecektir.
100WAkkor Flamanl $0.75 750 saat 4 saat 3 ylda 6 adet $4.50 1,690 $35.04 $39.54 23W Kompakt Florasan $11.00 10,000 4 saat 6.8 ylda 1 adet $11.00 1,500 $8.06 $19.06

Lamba Tipi Satn alma fiyat Lamba mr Gnlk kullanm saati htiya duyulan lamba says Toplam lamba maliyeti Lmen Toplam elektrik maliyeti 8cent/kilo Watt-saat Toplam maliyet(3 yl sresinde)

Fluoresan Lambalarda Manyetik ve Elektronik Balastlarn alma Prensibi : Balastlar, fluoresan tpleri ve kompakt fluoresan lambalara ilk alma komutunu verir ve altrrlar. Fluoresan lambalar civa ve argon gaz ile doludurlar. Balastdan g alan lambann ucundaki elektrodlar gaz ionize etmek iin elektrik dearj meydana getirirler. Civa atomlar normal enerji seviyesine geri dnerken ultraviyole fotonlar yayarlar. Lambann fosfor kaplamas fotonlar, fluoresanlar absorbe eder ve grnr k retir. Manyetik Balastlar: Manyetik veya elektromanyetik olarak adlandrlan balastlarda bir demir cevheri etrafnda alminyum veya bakr tel vardr. Bakr tel balastlar, alminyum olanlara gre % 10 daha verimlidir. Manyetik balastlar, A.C. standart frekansta, 50 Hertz de alrlar. Elektrik tketicilerinin ekstra dk kaypl balastlar kullanmalar tavsiye edilmektedir. Elektronik Balastlar : Elektronik balastlar, lambann titreme ve grltsn azaltan manyetik balastlara gre daha yksek frekansta alrlar. Elektronik balastlar, manyetik balastlardan % 25 daha az elektrik kullanrlar. Bir ok elektronik balastn lambay ksma olana salamas ile daha fazla enerji tasarrufu mmkndr. Daha verimli aydnlatma sistemleri daha az s retirler. Elektronik balastlarn IEC 928 ve 929 uluslararas standartlar ile uyumlu ve yksek g faktrne sahip olduundan emin olunmaldr.

Elektronik ve manyetik balastlar daha yksek hat kayplarna yol aan ekil bozulmas veya faz atlamas nedeniyle dk g faktrne sahip olabilir. Faz g-faktrn dzeltmek iin balastlara kapasitrler monte edilebilir veya retim srasnda balastla birleik olarak retilebilir. Aadaki Tabloda konutlarda kullanlan lamba tiplerinin zellikleri verilmitir.
Tipi G (Wa tt) 15 1000 20 2000 Ver im m r (saa t) 1000 2000 3000 4000 7000 8000 1000 0 In Rengi Renk Geri Verimi Mali yet Kullanm nerileri

Normal Akkor Flamanl

-10 20 -20 25

scak

iyi

d k orta

Ksa sreli almalarda, genel amal yerlerde, Yksek younluklu aydnlatmada, iyi renk geriverimi gereken yerlerde, Srekli veya kesintili aydnlatmada, Genel amalar iin, iyi renk geriverimi gereken yerlerde,

Halojen

scak

okiyi

Tp Fluoresan Kompakt

665

50 95

eitli renkle r

ortadan iyiye

orta

925

45 80

scak

iyi

orta

ortamlarda, yksek kaliteli aydnlatma gereken yerlerde,

Verimlilik; lmen/watt olarak ifade edilmektedir. (Giren enerji birimi bana kan k aks birimi.)

 Saatlik maliyet verimlilii Lamba says arttka, daha uzun mrl ve verimli olanlarna yatrm yapmak en doru karardr. Yatrm daha ksa srede geri deme salar. Balama Karakteristikleri eitli tipteki ampullerin ilk alma karakteristikleri farkldr. rnein, ilk alma esnasnda manyetik balastl fluoresan lambalar gecikmeli aydnlatrken, elektronik balastl fluoresan lambalar annda aydnlatrlar. Manyetik ve elektronik balastl fluoresanlarn her ikisi de 1-2 dakika sonra tam aydnla ularlar. Renk Standart akkor lambalar scak sar-beyaz bir renk vermektedir. Halojen lambalar daha beyazdr. Fluoresan lambalar scak sardan souk beyaza kadar farkl renklerde aydnlatrlar. Arlk zellikle hafif, krlgan armatr ve iindeki tesbit paralar iin lamba arl, karar vermede nemli bir faktr olabilir. Manyetik balastl kompakt fluoresan lambalarn arl, elektronik balastl kompakt fluoresanlardan daha fazladr. Yerletirme mekan kullanm iin tasarlanan lambalar d aydnlatmada kullanlmamaldr. rnein souk su ile temas etmesi durumunda ince caml lamba krlabilecei iin d aydnlatmada akkor lambalar tavsiye edilmez.

Ynlendirme Lamba seiminde ihtiya olan yere ne kadar faydal aydnlatmann ynlendirilecei gz nne alnmaldr. zel (lokal) uygulamalarda dk voltajl halojen lambalar ksmen spot k istenilen spesifik yerleri aydnlatmak iin uygundur. Ayarlama Ayar anahtar mod ayarlama (ksma) yoluyla standart akkor lambalarda enerji tasarrufu olana verir. Fakat btn lamba tipleri, ayar anahtar kullanmna uygun deildir. Belirli bir saatte otomatik olarak lambalar kapatan bir saatin monte edilmesi veya evrede birisi olduu zaman lambalar aacak optik veya ultrasonik sensrlerin kullanlmas ile bu anahtarlar alternatif ekillerde kullanmak mmkndr. Fiyat En ucuz ampul semek, uzun dnemde para tasarrufu salamaz. nk lambann kullanm mr boyunca aydnlatma enerjisi maliyeti kendisinin al maliyetinden on kat daha fazla olacaktr. Bu nedenle enerji verimli lambalar balangta pahalya mal olurken, dk faturalar ile yatrm ksa srede kendini ok abuk geri der. Lmen/Watt oran Lamba seiminde etkinlik faktr (lmen/Watt) yksek, uzun mrl, zamanla oluan s aks dm az olan lambalar tercih edilmelidir. (Tipik akkor bir lambann lmen/Watt oran 15:1 iken fluoresan bir lambann oran 60:1)

Aydnlatmada Enerji Tasarruf Noktalar

1. Bir akkor lamba, kompakt fluoresan lamba ile deitirildiinde, %80 kadar aydnlatma maliyeti azalr. 2. Eer kullancnn btesi bir defada bir ok fluoresan lamba almaya elvermezse, geride kalanlar deitirmek iin aylk olarak sraya konarak tamamlanmas mmkndr. 3. Odadan ayrlrken lambalar kapatlmaldr. Aile bireylerinin odadan ayrlrken lambalar kapatmalarn hatrlatacak notlar konmas faydal olacaktr. 4. Gn ndan mmkn olduunca faydalanlmaldr. Odalar doal aydnlk avantajn daha iyi kullanacak ekilde dzenlenmelidir. Pencere yaknna bir masa ve sandalye yerletirerek elektrik faturalarnda gerek bir azalma salanabilir. 5. D kap ldaklar halojen lambalarla deitirilebilir. 50-90 Watt'lk bir halojen lamba, iki kat fazla Watt'l standart bir reflektr lamba yerine taklrsa yine ayn aydnlatma elde edilir.

6. Lambalarn ve armatrlerin periyodik olarak bakmlar yaplmaldr. Aydnlatma sistemlerinin bakmlar yapldnda daha verimli olarak alrlar. yi yaplmayan bakm sonucunda lamba zerinde biriken tozlar faydal k miktarn azaltr. Tozlanan armatr n %50'sini yayar, %50'sini yutar. Bunlar temiz tutmakla daha fazla enerji harcamadan aydnlatma miktar arttrlabilir. Tm lambalarn k ktlar zamanla azalr. Ik ktlar azalan yani verimleri den lambalarn deitirilmesi gerekir.

7. Lamba seimleri en yksek lmen/Watt oranna gre yaplmaldr. 8. Duvarlar ve tavanlar ak renkli boya ile boyanmal, dekorasyon eyalar mmkn olduunca ak renk seilmelidir. 9. Lamba k kts verimli olarak kullanlmaldr. Aydnlatlmas gereken yzeylere lamba k ktsnn maksimum oranda ulap ulamamas aydnlatma sisteminin verimliliini etkileyen en nemli faktrlerden biridir. 10. Daha fazla a ihtiya duyulan blmlerde ok sayda dk gl lamba yerine daha yksek gl tek bir lamba kullanmak daha verimli bir aydnlatma salar. 11. Dekoratif lambalar sizin istemediiniz ynlere gnderir. Ak renk, effaf glgelikli abajurlar daha iyi geirirler.

ELEKTRKL EV ALETLER BUZDOLAPLARI nemli bir enerji kullancs olan buzdolaplar, periyodik olarak altrlan ou aracn tersine, gnn 24 saatinde ve ylda 365 gn almaktadrlar. Bir soutucu ya da dondurucuda kullanlan yaltc malzemenin kalnl ve kalitesi, buz eritme sistemi ve kap-dolap dizayn gibi faktrler istenen s dzeyini srdrmek iin harcanan elektrik enerjisi tketimini etkiler. Buzdolaplar, klimalar ve s pompalar ayn prensipte alrlar. Mevcut s bir yerden hareket ettirilir ve baka bir yere transfer edilir. Bu sistemi daha iyi anlayabilmek iin soutma evrimini bilmeliyiz. Soutma evrimi

Buzdolaplar ve klimalar 4 ana elemana sahiptir. 1. Soutucu gaz : nitenin hayati ksmdr. Bu, sv halden gaz hale dnerken, s absorblama daha sonra ssn vererek tekrar younlap sv hale dnme zelliine sahip kimyasal bir gazdr. 2. Kompresr : Evaparatrden gelen souk gaz sktrr. Bylece gazn scaklk ve basnc artar. Daha sonra kompresr sy datmak iin stlan gaz kondensere sirkle eder. 3. Kondenser: Kondenser (scak serpantin) sy datr. Bu serpantinde, gaz evreleyen havaya ssn vererek younlar ve sv hale gelir. 4. Evaporatr: Evaporatr (souk serpantin) sy toplar. Bu serpantinde sv haldeki soutucu gaz kaynar ve evreleyen havadan sy alrken gaz hale dnr. Is pompalar stma veya soutma amacna gre soutucunun ak ynn otomatik olarak deitiren bir mekanizmay da ierir. Yeni Buzdolab Seiminde Dikkat Edilecek Noktalar alma mrnn sonlarna gelen bir buzdolabnn bozulmasn beklemek yerine, deitirmekle bir ok sknt ve fazla demelerden kurtulmak mmkndr. nk yeni bir buzdolab 8-10 yanda olandan ok daha az enerji tketecektir.

Yeni bir buzdolab alnaca zaman, istenilen zelliklere sahip, ihtiyaca uygun llerde ve mutfaa en iyi uyabilecek model aratrlmal ve dier istenilen zelliklerin bir araya geldii en az elektrik tketen buzdolab seilmelidir. Doru l Geni buzdolaplar kk olanlardan daha fazla enerji kullanaca iin yalnzca ihtiya olan kadar byklkte bir buzdolab semek yararl olacaktr. Bir veya iki kap Daha uzun soutma tpleri ve daha geni kompresrlere ihtiya olacandan birden fazla kapl modeller genellikle daha fazla enerji kullanm anlamna gelirler. st ve alt derin dondurucular st ve alt dizaynl modeller yan yana olanlardan daha verimlidirler. Bunun nedeni izole edilecek alann daha az olmasdr. Otomatik defrost El ile ayarl buzdolaplar verimlidir fakat 1/4 in kalnlnda buzun olumas verimin azalmas iin yeterlidir. Bu nedenle otomatik defrostlar daha iyidir. Eer otomatik veya yar otomatik model seilecekse, scak gazl olan tercih edilmelidir. Verimi daha yksek olacaktr.

Anti-youma sistemi Scak tpl, anti-youma sistemli bir model seilirse buzdolabnn cidarlarnda terleme olmayacaktr. Watt oran Bir ok buzdolabnn arkasnda nitenin elektrik aksam ile ilgili bilgi veren kk bir etiket veya enerji etiketi bulunur. Ayn l ve zellikteki buzdolaplar iin daha kk saylar daha verimli buzdolaplardr. Baz buzdolab etiketlerinde g HP (Beygir Gc) olarak verilir. Watt cinsinden elde etmek iin HP birimli rakam 746 ile arplr. Soutucunun tasarmndan kaynaklanan tketime ilaveten, aletin kullanl biimi de elektrik tketimini etkiler. Bu nedenle kullancnn dikkat etmesi gereken noktalar yle sralanabilir; Enerji Tasarruf Noktalar 1. Koruyucu Bakm Buzdolaplarnn verimli kullanlmasnda dzenli bakm esastr. Dzenli bakm program sistemin verimliliini arttracak ve aletin mrn uzatacaktr. rnein, serpantinler aylk olarak metalik olmayan bir fra ile temizlenmeli, otomatik defrost ylda bir servis elemanna ayarlatlmal ve kaplarn ak pozisyondan otomatik olarak kapanmas iin seviye ayar yaplmaldr.

2. Hava alacak ekilde yerletirilmeli, Serpantinli buzdolaplarnn arkasnda duvar ile en az 10 cm mesafe olmaldr. Buzdolabnn etraf toz ve hava sirklasyonunu etkileyici dier maddelerden uzak tutulmaldr. Hava ne kadar rahat sirkle ederse, serpantinler de sy o kadar iyi yayacaktr. 3. Is kaynaklarndan uzak tutulmal, Frn ve dier s kaynaklarndan gelen scak hava, buzdolabnzn serin kalmak iin daha ok almasna neden olacaktr. Buzdolabnz gne alacak yere, soba veya radyatr yanna yerletirmemelisiniz. 4. Fazla paketleri kaldrmal, Koruyucularn kalnl arttka, buzdolab iindekileri serin tutmak iin daha ok alacaktr. Buzdolabna koymadan nce, gdalarn fazla olan paketleri karlmaldr. Boluk kadar enerji tasarruf edeceinden ince plastik flimlerin kullanlmas daha iyi olacaktr. 5. Buzdolabndaki derin dondurucudan karacanz donmu bir malzemeyi bir gn nceden alarak buzdolabnza koyunuz ve orada zlmeye braknz, dolaysyla dolaba soukluk verecei iin buzdolabnzn daha az enerji harcamasn salam olursunuz.Yani buzluktaki malzemeyi dorudan aa koyarak enerji kaybna sebep olmaynz. 6. Buzdolabnzdaki buz kalnlnn 5 mm' yi gememesine dikkat ediniz

7. Buzdolabnn kapan mmkn olduu kadar az anz veya uzun sre ak tutmaynz. Buzdolabnn dondurucu ve gvde kapsnn alp kapanmas esnasnda nemli lde souk hava kayplar olur. Bu yzden kaplar mmkn olduu kadar az ak tutmaya zen gsterilmelidir. 8. Buzdolabna scak malzeme koymaynz. Aksi halde niteniz sy uzaklatrmak iin daha uzun sre alarak enerjiyi fazla tketecektir. 9.Sv yiyeceklerin zeri kapatlmaldr. Aksi halde dolabn iindeki nem orann arttrarak kompresrn daha fazla almasna neden olur.

KLMALAR lkemizin bir ksm yaz aylarnda ar scak olmakta, bu durum alma ve yaama koullarn olumsuz ynde etkilemektedir. Bu nedenle de daha rahat bir yaama evresinin salanmas iin scaklk ve nem orann dren soutucular ve klima cihazlar kullanlmaktadr. Bu aralarn kullanmnda elektrik enerjisinden tasarruf salayabilmek iin uygun llerde klimann tercih edilmesi en doru karardr. htiya olandan ok byk bir klima para ve enerji kayb demektir. Uygun llerde, dk verimli bir klima daha verimli, byk bir niteden az enerji tketir. Aadaki tabloda tavsiye edilen ller verilmektedir:
Alan (m2) 13-15 16-17 18-22 23-24 30 40 Klima ls (BTU/saat) 7000-9000 9000-11000 11000-13000 13000-16000 18000-20000 24000

Elektronik termostat kontrol performans arttrabilir ve enerji kullanmnn % 30'u kadar tasarruf salar. Dnel bir kompresr, pistonlu bir kompresrden daha verimli olabilir. Fakat doru karar iin en nemli unsur uygun lnn seilmesidir. Enerji Verimlilik Oran (EVO) en yksek olan, baka bir ifade ile Btu/saat birimindeki l aralnda, en dk Watt deerine sahip en az elektrik kullanan modeller seilmelidir. Kompresr motorunun Watt deeri ve soutma kapasitesi oran (Btu/saat), sat kataloglarnda ve klima etiketlerinde bulunabilir. Aada bir etiket rnei grlmektedir. Split Sistem nitesi in Etiket rnei
Model ismi Model Numaras nite Soutma Kapasitesi Faz Volt Amper Watt G Faktr D nite Soutucu gaz Faz Frekans Volt Amper Watt

8300 Btu/saat tek 220/240 volt 0.18 amper 40 watt 97 % R-22. 19.4 oz tek 50 Hz 220/240 volt 3.02 amper 690

Klimalarda enerji verimliliini tahmin etmenin en kolay yolu Enerji Verimlilik Oran'n (EVO) hesaplamaktr. EVO etikette yer almayabilir. Btu/saat orann, Watt deerine blerek bu oran bulunabilir. rnein, 1,200 Watt ve 12,000 Btu/saat oranna sahip bir nitede EVO 10 olarak hesaplanr. Daha yksek EVO daha iyidir. Seim yaparken mmkn olduunca daha yksek oranl veya EVO 10' a yakn modeller tercih edilmelidir. EVO = Soutma Kapasitesi (BTU/Saat)/ Watt Deeri Eer bir split sistem seilirse, yukardaki formlde toplam Watt deerini elde etmek iin i nitenin Watt deerine, d nitenin Watt deeri ilave edilir. Maksimum verim iin i ve d serpantinlerin verimlilik oranlarnn uyumlu olup olmadndan emin olunmaldr. Servis personelinin soutma serpantinlerini kolay temizleyebilmesi iin i nite hava giri panellerinin hareket edebilir ekilde montajnn yaplmas nemlidir. Yksek verimli bir nite, ayn ldeki daha dk verimli bir niteden daha ucuza satn alnabilir. Bunun iin dikkatli bir fiyat aratrmas yapmaldr. D nite evden veya ofisten yaklak 50-60 cm kadar mesafede serin, glgeli bir yere uygun olarak yerletirilmelidir. nitenin daha ok almasna neden olacak direkt gne ndan saknlmal, ayrca hava almasn engelleyecek allk veya kuytu yere yakn olmamaldr.

Enerji Tasarruf Noktalar 1.Koruyucu Bakm Dzenli olarak filitrelerin deitirilmesi, sistemin kontrol edilmesi ve fan kaynn ayarlanmas yalnzca enerji tasarrufu salamaz, ayn zamanda verimlilii arttrr ve klimann mrn uzatr. En iyi enerji tasarrufu sonularn elde etmek iin kullanm brorndeki bakmlar peryodik olarak yaplmaldr. 2. Glgeleme Evin gne alan ksmlarnn aalarla glgelenmesi, cam filmleri, pencere ve duvar tenteleri pasif soutma yntemlerinin uygulanmas nemli lde soutma ykn azaltacaktr. OCAK VE FIRINLAR Yiyecek hazrlama ve piirme faaliyetlerinde, enerji verimli piirme aralarnn kullanm ile de enerji tasarrufu salanabilir. ster elektrik enerjisi, ister gaz kullanlsn, ocaklarda yemek piirme, frnda yemek piirmeden daha ekonomiktir. Enerji Tasarruf Noktalar 1. Modern frnlarda, n stma olduka hzldr. Bu nedenle, ok gerekli deilse n stma yaplmamal, yaplsa bile bu sre 10 dakikay gememelidir. Ayn anda birden fazla yiyecek piirilebilir. Frn kapann her alnda % 20 orannda s kayb olmas nedeniyle, kapak, pime sresinin sonuna kadar almamaldr.

 2. Eer evde birka tane frn varsa daima kk olan tercih edilmelidir. Byk bir frnn yar kapasite ile kullanlmas yerine, kk bir frnn tam kapasite ile kullanlmas yine elektrik faturalarnda azalma salayacaktr. 3. Mikro dalga frnlarda piirme 2-10 dakika, stma ise 10-30 saniyede gerekleir. Bu nedenle geleneksel frnlara gre % 50 daha daha az elektrik harcarlar. Ancak fazla miktarda yiyeceklerin piirilmesinde durum tersine dner daha fazla elektrik tketirler. Az miktarda yiyeceklerin piirilmesinde tercih edilmelidir. AMAIR MAKNELER amar makinelerinde harcanan elektrik enerjisinin byk bir blm suyu stmak iin kullanlr.

 Enerji Tasarruf Noktalar 1. Yksek scaklkta ykamak yerine lk veya souk suyla ykamal, durulama ise souk su ile yapmaldr. 2. Ykama programlar tam kapasite altrlmaldr. 3. Eer mmknse amarlar darda gne ve rzgardan yararlanarak kurutulmaldr. Zorunlu olmadka kurutma makineleri kullanlmamaldr. 4. Kurutmal amar makinesi alnacak ise bunlarn amar kuruduu zaman niteyi kapatan, nem sensrlu olanlar tercih edilmelidir. 5. nden yklemeli makineler, stten yklemeli makinelere gre daha az enerji tketirler.

 BULAIK MAKNELER Bu aletlerin seiminde de, kapasitesi, kaplayaca alan gibi faktrlerin yan sra enerji tketim deerleri gz nne alnmaldr. Her zaman tam kapasite doldurulamayan kullanmlar iin tek sepetli ykama program olanlar tercih edilebilir. Enerji Tasarruf Noktalar 1. Bulaklar n durulamaya tabi tutmak gereksizdir, gerektii durumlarda scak su yerine souk su kullanlmaldr. 2. Bulaklarn sanitasyonu iin yksek scaklkta ykama arzu edilmedike 55C su scakl yeterlidir. 3. Tam kapasite dolmadka altrlmamaldr.

 ELEKTRKL SPRGELER Enerji Tasarruf Noktalar 1. Elektrikli sprgenin torbas sk sk boaltlmaldr. Bu ilem, sprgenin emme gcn ykselteceinden daha verimli ve daha abuk temizlemeyi salayacaktr. 2. Eskimi fralar yenilenmelidir. 3. Ylda en az bir kez motor blm alp, buradaki toz ve pamukuklar temizlenmelidir. DER EV ARALARI Televizyon, Bilgisayar, Yazc, Video, CD gsterici, Radyo Elektronik teknolojilerindeki gelimeler, toplumun tketim ihtiyalarn nemli lde etkilemektedir. Buna bal olarak daha fazla insann evinde almaya balamas ile ortalama bir ev iin g gerektiren cihazlarn saysnda nemli lde art grlmektedir. Gnmz evlerinde bilgisayarlar, yazclar, faxlar, Video ve CD gstericiler yer almaya balamtr.

 Bilgisayarlar dnyada en hzl elektrik yk oluturan cihazlardr. Gelecek yllarda bu miktar giderek artacaktr. Ancak bilgisayarlarn kulland enerjinin ou, bilgisayar kullanlmad esnada ak olmasndan dolay boa harcanmaktadr. TV'ler, Video'lar, CD gstericiler , kablosuz telefonlar, soygun alarmlar, mikro dalga frnlar, almadklar zaman da, stand-by modunda enerji tketmeye devam ederler. Bu enerji saat gstergesi, hafza yongas ve uzaktan kumanda fonksiyonu iin harcanr. Bu tip enerji tketimine leakage (sznt) ad verilmektedir ve aletin kendi enerjisinin yaklak % 5'i kadardr. Stand-by modunda, enerji szntlarnn azaltlmas amal almalar yaplmaktadr: rnein, Energy Star etiketli yeni teknoloji TV ve Video'lar kayp enerjiyi %75'e kadar azaltmaktadrlar.

 Energy Star etiketli PC, fax, yazc ve tarayc gibi evde kullanlan ofis cihazlar ise, kullanlmadklar zaman otomatik olarak uyuma moduna gemekte buna bal olarak g azald iin enerji tasarrufu salanmakta ve cihaz mr uzamaktadr. Radyolar 100 saat kullanldnda, renkli televizyonlar ise 5-7 saat kullanldnda 1kWh elektrik enerjisi tketirler. Kk ekranl televizyonlar byk ekranllara gre daha az elektrik enerjisi tketirler. Ses dzeyinin dk tutulmas da elektrik enerjisi tketimini azaltr. t amarlarn nemli olarak tlenmesi, buharl ve termostatl tlerin tercih edilmesi nemli faktrlerdir. tleme iini, ty tekrar stmak gerekmeyecek ekilde bir defada yapmaya alnz.

Sa Kurutma Makinesi Sa kurutma ilemi mmkn olduu kadar havlu ile makine kullanmadan yaplmaldr. Kurutma makinesinin 10 dakika almas 60 Watt'lk bir lambann 3 saat yanmasna edeer bir elektrik tketir. ELEKTRK ENERJS TASARRUFU NASIL YAPILABLR? Odadan ayrlrken lambalar kaynaklarndan uzak yerlere yerletirilmelidir. Aksi takdirde tketim %10-20 artacaktr.

kapatlmaldr. Aile bireylerinin odadan ayrlrken lambalar kapatmalarn hatrlatacak kk notlar konmas faydal olacaktr.Daha ak renkli duvarlar, mobilyalar ve perdeler yanstr ve odann aydnlatma ihtiyac azalr.Lamba zerinde biriken tozlar zamanla faydal k miktarn azaltr. Akkor lamba yerine kompakt fluoresan lamba kullanlmas durumunda %75 kadar aydnlatma maliyeti azalr. nemli bir enerji kullancs olan buzdolaplar, dier ev aletleri gibi periyodik olarak deil devaml kullanlmaktadr.Satn alrken istenilen zelliklerin bir araya geldii en az elektrik tketen yani verimli olanlar tercih edilmelidir.Buzdolab ve derin dondurucular frn, radyatr, gibi sOdadan ayrlrken lambalar kapatlmaldr. Aile bireylerinin odadan ayrlrken lambalar kapatmalarn hatrlatacak kk notlar konmas faydal olacaktr.Daha ak renkli duvarlar, mobilyalar ve perdeler yanstr ve odann aydnlatma ihtiyac azalr.Lamba zerinde biriken tozlar zamanla faydal k miktarn azaltr. Akkor lamba yerine kompakt fluoresan lamba kullanlmas durumunda %75 kadar aydnlatma maliyeti azalr. nemli bir enerji kullancs olan buzdolaplar, dier ev aletleri gibi periyodik olarak deil devaml kullanlmaktadr.Satn alrken istenilen zelliklerin bir araya geldii en az elektrik tketen yani verimli olanlar tercih edilmelidir.Buzdolab ve derin dondurucular frn, radyatr, gibi s kaynaklarndan uzak yerlere yerletirilmelidir. Aksi takdirde tketim %10-20 artacaktr.