M X NNG LC CNH TRANH QUC GIA TS. inh Vn n ThS.

Phm Hong H Vin Nghin cu Qun l Kinh t TW Theo cng b mi y trong bo co Nng lc cnh tranh ton cu 2006-2007 ca Din n kinh t th gii, th hng ca Vit Nam xp theo Ch s nng lc cnh tranh tng hp l 77 trn 125 quc gia, Ch s nng lc cnh tranh tng trng l 86. Trong khi th hng tng ng theo cc ch s trn ca Vit Nam ti bo co nm 2005-2006 l 74 v 81, trong tng s 117 quc gia c xp hng. Nh vy, th hng ca Vit Nam theo cc ch s nng lc cnh tranh tng hp v tng trng nm 2006 u st gim so vi nm 2005. Bi vit ny phn tch s st hng v cc ch s nng lc cnh tranh ca Vit Nam theo xp hng ca Din n kinh t th gii. Ch s Nng lc cnh tranh tng hp (Global Competitiveness Index) ln u tin c cng b trong Bo co nng lc cnh tranh ton cu 2004-2005 v hin nay c Din n Kinh t th gii s dng lm ch s chnh o lng nng lc cnh tranh quc gia. Nh vy, trong ba ln cng b, th hng ca Vit Nam xp theo Ch s Nng lc cnh tranh tng hp lin tc gim: hng 61 nm 2004, 74 nm 2005 v 77 nm 2006. Mt ch s ng lu l im xp hng. Vic so snh im s xp hng ca tng nc qua cc nm cho php so snh s thay i nng lc cnh tranh ca bn thn quc gia . Nm 2005, im s xp hng nng lc cnh tranh tng hp ca Vit Nam tng so vi nm 2004, nhng Vit Nam vn b gim hng do nhiu quc gia khc c tin b hn. Tuy nhin, nm nay im s xp hng ca Vit Nam li gn nh khng thay i, trong khi nhiu nc vn tip tc ci thin nng lc cnh tranh ca bn thn h. Kt qu ny dng nh cho thy nhng n lc nng cao nng lc cnh tranh quc gia ca Vit Nam trong nm qua l cha nhiu v do vy cha gip Vit Nam ci thin v th hng. Ch s nng lc cnh tranh tng hp c xy dng trn c s o lng cc yu t c tc ng ln ti nng sut v nng lc cnh tranh quc gia. Cc yu t ny c phn loi thnh 9 nhm nhn t v cn c gi l 9 tr ct th hin nng sut v nng lc cnh tranh quc gia. Cc tr ct bao gm: th ch, h tng, kinh t v m, gio dc c bn v y t, gio dc v o to bc cao, hiu qu th trng, mc sn sng v cng ngh, trnh kinh doanh v i mi. C th thy 7 trong s 9 tr ct ca nng lc cnh tranh ca Vit Nam c th hng gim, trong ng lu l tr ct v hiu qu th trng, gim 17 hng, th ch gim 11 hng, kinh t v m gim 9 hng. Vit Nam c s ci thin th hng v pht trin h tng v trnh kinh doanh, nhng mc thng hng khng nhiu (2 hng). iu ng lu l hu ht cc tr ct b gim hng u c im xp hng gim, nht l lnh vc y t v gio dc c bn. iu ny cho thy s gim hng ca cc tr ct pht trin ca Vit Nam c nguyn nhn t s suy gim nng lc cnh tranh ca chnh Vit Nam ch khng ch l do s tin b ca cc nc. y l mt cnh bo thc s ng lo ngi. Bng 1. Thay i th hng qua cc ch s nng lc cnh tranh chung Hng nm 2006 Hng nm 2005 Tng (+)/gim (-) hng Hng im Hng im Hng im Ch s nng lc cnh tranh tng 77 3.89 74 3.91 -3 -0.02 hp Th ch 74 3.62 63 3.66 -11 -0.04 H tng 83 2.79 85 2.69 2 0.10 Kinh t v m 53 4.63 44 4.69 -9 -0.06 Y t v gio dc c bn 56 6.43 54 6.69 -2 -0.26 o to v gio dc bc cao 90 3.39 88 3.32 -2 0.07 Hiu qu th trng 73 4.10 56 4.12 -17 -0.02 S sn sng v k thut 85 2.85 81 2.74 -4 0.11 Trnh kinh doanh 86 3.55 88 3.55 2 0.00 i mi v sng to 75 3.10 57 3.18 -18 -0.08

Ch s nng lc cnh tranh tng trng l ch s truyn thng c s dng o lng nng lc cnh tranh ca quc gia. Ch s ny o lng cc yu t v m tc ng ti tng trng quc gia. Ch s ny c xy dng trn ba nhm ch s c bn c coi l cc tr ct cho tng trng ca nn kinh t, l Ch s v cng ngh, Ch s th ch cng v Ch s n nh mi trng kinh t v m. Tng t nh ch s nng lc cnh tranh tng hp, Ch s nng lc cnh tranh tng trng b gim hng vi im xp hng gn nh khng thay i. Hn na, tt c ba tr ct ca tng trng kinh t v hu ht cc ch s cu thnh u c th hng gim. Cc ch s c th hng gim nhiu nht l chuyn giao cng ngh (gim 33 hng), nh gi tn nhim quc gia (gim 23 hng), s lng ph ca khu vc nh nc (gim 18 hng) v n nh kinh t v m (gim 8 hng). Xt v im xp hng c th thy, ngoi tr ch s lng ph ca khu vc nh nc c im xp hng gim mnh (gim 0,33 im), cc ch s khc c im xp hng u tng hoc khng thay i ng k. ng lu l ch s chng tham nhng c im xp hng tng cao nht, 0,25 im. Hn na, ch s chuyn giao cng ngh v nh gi tn nhim quc gia thuc nhm c th hng gim mnh nhng im s xp hng li tng ng k. Nhng s liu v xp hng v im xp hng trn cho chng ta thy rng trong nm qua Vit Nam c s tin b ng k trong nhiu lnh vc c nh hng ln ti tng trng kinh t, c bit l chng tham nhng. Tuy nhin, nhng tin b vn cha theo kp c vi nhng din bin ca nhiu quc gia. Hn na, mc d chng tham nhng dng nh bt u c cng ng nh gi cao, nhng lng ph trong khu vc nh nc vn l vn ni cm v vic chng lng ph cha thc s to c nim tin trong cng ng. Bng 2. Thay i th hng qua cc ch s nng lc cnh tranh tng trng Hng nm 2006 Hng nm 2005 Tng (+)/gim (-) hng Hng im Hng im Hng im Ch s nng lc cnh tranh tng trng Ch s cng ngh Ch s i mi Ch s cng ngh thng tin Ch s chuyn giao cng ngh Ch s th ch cng Ch s php lut v hp ng Ch s tham nhng Ch s mi trng v m Ch s n nh kinh t v m Ch s nh gi tn nhim Ch s nh gi s lng ph ca khu vc nh nc 86 96 94 84 102 103 68 116 68 45 75 91 3.44 2.86 1.86 2.19 4.08 3.58 3.74 3.41 3.88 4.75 3.34 2.68 81 92 88 86 69 97 64 111 60 34 52 73 3.37 2.72 1.87 2.04 3.92 3.43 3.71 3.16 3.96 4.80 3.24 3.01 -5 -4 -6 2 -33 -6 -4 -5 -8 -11 -23 -18 0.07 0.14 -0.01 0.15 0.16 0.15 0.03 0.25 -0.08 -0.05 0.10 -0.33

Ngun: Bo co Nng lc Cnh tranh Ton cu 2006- 2007, Din n Kinh t th gii. Phn tch nu trn cho thy dng nh c hai bc tranh i lp: l Vit Nam c nhiu n lc trong ci thin cc yu t tc ng ti tng trng kinh t, nhng cha nhiu trong vic ci thin cc yu t tc ng ti nng lc cnh tranh quc gia. Cc kt qu nh gi trn dng nh th hin vn ang gy lo ngi hin nay l cht lng tng trng. Cht lng tng trng thp cng tr nn bc xc khi Vit Nam hi nhp ngy cng su rng vo nn kinh t th gii. Ngun: Bo u t, th hai ngy 2/10/2006