V

Laboratorijska vjeba
IP protokol TTL i fragmentacija

Kolegij: Raunalne mree

Autori: Matija Mikac, Domagoj Mikac
Datum: studeni 2006.

Uvod
Ovom vjebom studenti se upoznaju sa osnovnim svojstvima protokola mrenog sloja u Internet mrei
(prije svega fragmentacijom) te nainom na koji dijagnostiki program ping koristi ICMP protokol.
Pripremom za vjebe studenti utvruju teoretsko znanje iz podruja vezanog za laboratorijske vjebe.
Praktinim dijelom laboratorijskih vjebi analizira se postupak fragmentacije IP datagrama u IMUNES-u.
Podaci se generiraju koritenjem ping alata i analiziraju Etherealom.

Zadaci za pripremu
Prouite predavanja i odgovorite na sljedea pitanja.
NAPOMENA: Po dva sluajno odabrana studenta u svakoj grupi e detaljno odgovarati zadatke iz
pripreme kako bi se prepisivanje pripreme bez razumijevanja svelo na najmanju moguu mjeru.
1. to je MTU i koja je karakteristina vrijednost tog parametra u Ethernet mrei?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
2. Objasnite zbog ega dolazi do fragmentacije IP datagrama. Koja polja u zaglavlju IP
paketa sadre informacije o fragmentaciji i fragmentima?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
3. Na kojem se mjestu u mrei obavlja defragmentacija? to se dogaa ako svi fragmenti
ne dou na odredite?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
4. Opiite postupak fragmentacije (naznaite vrijednosti svih relevantnih polja u
zaglavljima paketa) IP datagrama veliine 1400 okteta, uz prijenos mreom sa
MTU=512.

5. Opiite postupak fragmentacije (naznaite vrijednosti svih relevantnih polja u

zaglavljima paketa) IP datagrama veliine 1500 okteta, uz prijenos mreom sa
MTU=512. Uoite razlike u odnosu na zadatak 4.

6. Koji protokol koristi progam ping? Objasnite na koji nain radi ping.
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________

Program ping
ping je alat (program) koji se koristi za provjeru da li je neki mreni element s dodijeljenom IP adresom
(raunalo, usmjeriva) dostupan. ping alje ICMP zahtjev prema traenom raunalu i oekuje ICMP
potvrdu. Ukoliko potvrda ne stigne, jasno je da traeni mreni element nije dostupan (nije ukljuen, nije
spojen na mreu i slino).
Detalje o nainu pokretanja ping naredbe mogue je dobiti unosom ping -? ili man ping u komandnoj
liniji. Parametri bitni za ovu vjebu su:
- s
veliina poslanog sadraja paketa (u ICMP paket se dodaje jo 8 okteta ICMP zaglavlje)
- c
broj ponavljanja ICMP zahtjeva
- m
postavljanje TTL parametra zahtjeva
primjeri:
ping c 1 m 16 10.0.8.10
ping s 1800 10.0.8.10

alje jedan ping prema 10.0.8.10 uz TTL 16

alje ping zahtjeve duljine 1800 prema 10.0.8.10

NAPOMENA Odreivanje veliine sadraja ping zahtjeva

Postupak fragmentacije IP datagrama aktivira se u sluaju kad prijenosni sustav (npr. Ethernet)
ne moe u okvire enkapsulirati kompletni IP datagram, jer je datagram prevelike duljine.
Ogranienje prijenosnog sustava definirano je MTU parametrom (broj okteta koje je mogue
ubaciti u okvir).
Podaci koji se enkapsuliraju u okvire nastaju na viim slojevima OSI modela (slika).

ping alje ICMP Echo poruke ICMP poruka ukljuuje zaglavlje od 8 okteta.
Pri koritenju s parametra kojim se definira duljina sadraja ICMP paketa obavezno voditi
rauna o duljinama ne radi se o duljini IP datagrama ve duljini sadraja ICMP paketa!
Primjer:
Koja je duljina IP datagrama koji nastaje pokretanjem naredbe ping s 1800 10.0.8.10 ?
sadraj ICMP paketa
ICMP paket = zaglavlje ICMP paketa (echo) + sadraj =
IP datagram = zaglavlje IP datagrama + sadraj =

1800 okteta
8 + 1800
20 + 1808

= 1808 okteta
= 1830 okteta

VJEBA 1 TTL polje

U simulatoru IMUNES definirajte mreu prema slici. Mrea ukljuuje tri usmjerivaa i tri raunala
(dva spojena u lokalnu mreu preko ethernet komutatora switcha). Provjerite da li je IMUNES
automatski podesio ispravne statike rute za raunala.
Podesite nazive raunala i usmjeritelja koristei izbornik Configure kao to je prikazano na donjoj
slici.
Za suelje s adresom 10.0.2.1/24 usmjerivaa router3 i suelje s adresom 10.0.2.2/24 usmjerivaa
router4 postavite MTU na 512! To je omogueno (prije pokretanja eksperimenta!) izbornikom Configure
za eljene usmjerivae odabere se suelje i podesi vrijednost MTU-a.
Koja je vrijednost MTU za ostala suelja na usmjerivaima?

___________

Koja je vrijednost MTU na raunalima pc00 i pc01?

___________

Pokrenite eksperiment! Kao i u prijanjim vjebama nad raunalima u mrei moete aktivirati shell
window i ethereal. Kroz shell pokreete ping.
1. Pokrenite ping sa raunala pc00 i uputite ga prema raunalu pc01. Na koju IP adresu
upuujete ping? Koja je vrijednost TTL polja u odgovoru ?
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
2. Uputite ping sa raunala pc00 prema raunalu pc10. Koja je vrijednost TTL polja u
odgovoru? Objasnite razliku u TTL-u u odnosu na prvi zadatak!
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
3. Uputite ping sa raunala pc00 prema raunalu pc10, ali uz ogranienje TTL vrijednosti
na 2 (ping m 2 10.0.3.20). to se dogaa? Zato? Poveavajte TTL sve dok ne
uspijete 'pingati' raunalo pc10.
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
TTL uz koji ste uspjeli izvriti ping je _______
Prekinite eksperiment!

VJEBA 2 Fragmentacija IP datagrama

U nastavku emo analizirati IP pakete koritenjem programa Ethereal. Prouit emo sluajeve u
kojima nema fragmentacije datagrama, ali i one u kojima dolazi do fragmentacije.
Ukoliko elimo kroz mreu poslati IP datagram duljine 1200 okteta, koja je vrijednost
parametra kojim emo naredbom ping stvoriti takav paket i poslati ga prema nekom raunalu?
IP datagram duljine
20 okteta otpada na IP zaglavlje (1200 20 = 1800)

sadraj =

1200 okteta
1180 okteta

Dodatnih 8 okteta otpada na ICMP zaglavlje (1180 8) sadraj =

1172 okteta

ping generira ICMP poruku

Kojom vrijednosti parametra m uz ping moemo stvoriti IP datagram

duljine 1500 okteta?

________

Pokrenite eksperiment! Na raunalu pc10 pokrenite ethereal i zaponite snimanje.

4. Uputite ping sa raunala pc00 prema raunalu pc10. Nakon nekoliko poruka zaustavite
ping sa crtl+c. U etherealu prouite uhvaene pakete. Pronaite prvi echo (request)
ICMP paket. Oitajte duljinu IP zaglavlja, TTL, duljinu IP datagrama, tip ICMP
poruke i duljinu sadraja ICMP poruke.
Duljina IP zaglavlja:
TTL:
Duljina IP datagrama:
Tip ICMP poruke:
Duljina sadraja ICMP poruke:

5. Koja je vrijednost zastavica (flag)? Da li je dolo do fragmentacije?

_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
6. Da li je duljina sadraja ICMP poruke vidljiva i u shell-u?
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
7. Pronaite prvi echo (reply) ICMP paket. Koja je duljina paketa (IP datagram, sadraj
ICMP poruke)?
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________

Ponovno zaponite snimanje paketa na raunalu pc10.

8. Uputite ping sa raunala pc00 prema raunalu pc10, uz definiranu duljinu sadraja
ICMP paketa 1472 okteta (ping s 1472 10.0.3.20). Prekinite ping sa crtl+c nakon par
poruka. U etherealu prouite uhvaene pakete. Pronaite prvi echo (request) ICMP
paket. Oitajte duljinu IP zaglavlja, TTL, duljinu IP datagrama, tip ICMP poruke i
duljinu sadraja ICMP poruke.
Duljina IP zaglavlja:
TTL:
Duljina IP datagrama:
Tip ICMP poruke:
Duljina sadraja ICMP poruke:
9. Koja je vrijednost zastavica? Primjeujete li razliku u odnosu na zadatak 5? Kakvi
paketi su snimljeni nakon echo (request) paketa?
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
10. Prouite sve pakete do echo (reply) paketa. Koje su duljine paketa? Prouite fragment
offest vrijednosti to oznaavaju? Moete li povezati dobivene pakete? Odredite
ukupnu duljinu paketa i ukupnu duljinu sadraja paketa!
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________

11. Pronaite prvi echo (reply) ICMP paket. Koja je duljina paketa (IP datagram, sadraj
ICMP poruke)? Zato?
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
12. Zbog ega je dolo do fragmentacije IP datagrama u ovom primjeru?!
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________