You are on page 1of 37

LAMPSI Liga Acadmica de Medicina Psiquitrica do Rio Grande do Norte

Curso de Psicopatologia Conscincia/ Ateno/ Orientao

A CONSCINCIA E SUAS ALTERAES

Conceito: conhecimento compartilhado com outro ou conhecimento compartilhado consigo mesmo. Husserl (fenomenologia) conscincia como fenmeno ativo, visando ao mundo e produzindo sentido para os objetos que se lhe apresentam. o dirigir-se a algo de forma ativa e produtiva.

DEFINIES BSICAS

NEUROPSICOLOGIA DA CONSCINCIA
ESTMULOS INTRNSECOS (Proprioceptivos, Viscerais) E EXTRNSECOS (rgos dos sentidos) Vias ascendentes SRAA (Tronco cerebral e Mesencfalo principalmente: poro tegmentar, parte superior da ponte e mesencfalo)
Projees talmicas Ativao e manuteno do tnus cerebral nos HEMISFRIOS CEREBRAIS
Moruzzi e Magoun estar desperto e agir conscientemente dependem do SRAA

Sistema Reticular Ativador Ascendente


O alerta est relacionado especialmente ao locus ceruleus, localizado no 1/3 superior da ponte, que a maior fonte de norepinefrina no crebro.

Sistema Reticular Ativador Ascendente


O sono est relacionado aos ncleos da rafe, localizados na parte inferior da ponte e no bulbo, cujas terminaes secretam serotonina. O ciclo sono-viglia controlado pelo ncleo supra-quiasmtico no hipotlamo posterior.

NEUROPSICOLOGIA DA CONSCINCIA
Outras reas de importncia: - Corticais visuais: viso pr-consciente. - Lobo parietal direito: reconhecimento do prprio corpo, objetos e mundo alm da apreenso da realidade. - reas pr-frontais: organizao da atividade mental consciente. - Interaes tlamo-corticais: ativao da atividade cortical relativa conscincia.

CAMPO DA CONSCINCIA

FOCO

MARGEM: Automatismos mentais e estados subliminares

Eficaz, dinmico e determinante da vida psquica. pilar da psicanlise. H dois tipos:


VERDADEIRO Incapaz de conscincia, inacessvel evocao voluntria. S acessvel por tcnicas especiais (hipnose, psicanlise). Revela-se por subprodutos: sonhos, atos falhos, chistes e sintomas neur-ticos. PR-CONSCIENTE Representaes, idias e sentimentos suscetveis de serem evocados pelo esforo voluntrio. Fatos, lembranas e idias esquecidos so evocveis voluntariamente a qual-quer hora.

INCONSCIENTE

Sintomas neurticos: satisfao indireta ou substitutiva de impulsos recalcados (tendncias excludas da conscincia pela autocensura mas que permanecem no inconsciente).

INCONSCIENTE
Caractersticas dinmicas: - Sede de idias latentes, mas com carter dinmico e atuante. - Verificao clnica do carter dinmico: # Resistncia para chegar ao inconsciente; # Produo renovada de derivados do recalque.

Dividido em 2 fases bsicas: REM e NREM. Fase REM: - 20-25% do tempo total de sono. - EEG = estgio I NREM. - Instabilidade do SNA simp (FC,FR,TA,FSC,DC). - Ocorrncia da maior parte dos sonhos. - 1 perodo REM: 70-120 min aps adormecer (latncia REM). - > qtd. no ltimo 1/3 da noite (4 s 7 horas). - Narcolepsia e depresso: latncia REM. - Padro de movimentos oculares rpidos e conjugados + relaxamento muscular profundo e generalizado.

ALTERAES NORMAIS O SONO

ALTERAES NORMAIS O SONO Fase No-REM:


- Atividade eltrica cerebral sncrona com elementos prprios(complexos K e ondas lentas). - atividade do SNA simptico e relativo da atividade do SNA parassimptico - Estgios: # 1: EEG de baixa voltagem, sono leve e superficial. # 2: EEG c/ aspectos fusiformes e espculas de alta voltagem (complexos K). # 3: EEG lento, c/ondas delta. # 4: + profundo, ondas delta, difcil despertar e caso ocorra, gera confuso. # Sono de ondas lentas: estgios 3 e 4.

ALTERAES NORMAIS O SONHO


Sonha-se vrias vezes durante a noite mas pouco lembrado (> 8 min. ps-REM impede a lembrana). Vivncias predominantemente visuais. Freud: - Fenmeno psicolgico rico e revelador de desejos e temores, mesmo que de forma indireta e disfarada. - Transforma contedos latentes em manifestos (sonhos lembrados). - Negociao entre inconsciente e consciente.

Consiste no rebaixamento do nvel de conscincia. Obnubilao/turvao: - Rebaixamento leve a moderado. - Paciente sonolento ou parecendo desperto. - clareza do sensrio, concentrao e integrao de informaes do ambiente. - Perplexidade c/ pensamento algo confuso. Sopor: - Rebaixamento + profundo, evidentemente sonolento e s desperto por estmulo enrgico. - S/ ao espontnea, lentificao EEG.

ALTERAES QUANTITATIVAS

ALTERAES QUANTITATIVAS
Coma: - Grau mais profundo do rebaixamento. - Ausncia de qq. indcio de conscincia e atividade voluntria. - Sinais neurolgicos: movimentos oculares errantes, nistagmo, transtorno do olhar conjugado, ausncia do reflexo de acomodao... - Rigidez de decorticao e descerebrao e anormalidade difusas ou focais no EEG.

ALTERAES QUANTITATIVAS
Sndromes psicopatolgicas associadas: - Delirium: designa > parte das sndromes confusionais agudos, cursando com nvel de conscincia, desorientao TE, agitao/lentificao, iluses/alucinaes visuais, flutuao do QC ao longo do dia (piora ao anoitecer). - Estado onrico:conscincia turva + estado semelhante a 1 sonho vvido (alucinao visual intensa e cnica),forte carga emocional,amnsia posterior. Ex: psicose txica, abstinncia a drogas (DT) e febre txico-infecciosa. Atual: delirium.

ALTERAES QUANTITATIVAS
- Sndrome do cativeiro (Locked-in): paralisia total dos nn. cranianos e dos membros por destruio da base da ponte (infarto/mielinlise da poro central) com preservao do nvel de conscincia e respirao e comunicao por meio de movimentos oculares (piscamento).

ALTERAES QUALITATIVAS
Perturbao de parte do campo da conscincia geralmente associada a alterao quantitativa. Transtornos focais/do contedo da conscincia. Estados crepusculares: afunilamento da conscincia + atividade psicomotora coordenada com atos explosivos/descontrole emocional. Durao varivel. Ex: histeria aguda, epilepsia e intoxicaes. Dissociao da conscincia: diviso da conscincia c/ perda da sua unidade durando de minutos a horas. Ex: histeria e ansiedade intensa, visando se desligar da realidade p/ sofrimento.

ALTERAES QUALITATIVAS
Transe: dissociao + atividade motora automtica e estereotipada + suspenso parcial dos movimentos voluntrios. Religioso (cultural) e histrico (conflitos e transtornos psicopatolgicos). Estado hipntico: tcnica refinada de concentrao da ateno e alterao induzida da conscincia, assemelha-se ao transe, h > sugestionabilidade do indivduo e pode haver lembrana de cenas e fatos esquecidos bem como induo de anestesia, paralisia, rigidez muscular e alteraes vasomotoras.

Primeira funo a ser avaliada. Desperto ou sonolento? ver fcies e atitude. Perplexidade? integrao c/ estmulos ambientais. Orientao TE auxilia avaliao da conscincia. Teste da parede ou do papel em branco e do globo ocular: alucinaes visuais simples/complexas. Escala de coma de Glasgow: - Abertura ocular: 4 (espontnea,verbal,dor,no). - Resposta verbal: 5 (coerente,confuso,palavras incompreensveis,grunhidos,nenhuma). - Resposta motora: 6 (voluntria,localiza,retira,flexo, extenso,nenhuma)

SEMIOTCNICA

A ATENO E SUAS ALTERAES

CONCEITOS
Estado de concentrao da atividade mental sobre determinado objeto. Direo da conscincia. Tomar posse pela mente, de modo claro e vvido, de um entre uma diversidade enorme de objetos ou correntes de pensamentos simultaneamente dados.

CONCEITOS
Natureza da ateno:
Voluntria- concentrao ativa e intencional sobre um objeto. Espontnea- suscitado pelo interesse momentneo que um objeto desperta

Direo da ateno
Externa- voltada para o mundo exterior Interna- voltada para os processos mentais do indivduo

Amplitude
Focal- concentra-se sobre um campo delimitado da conscincia Dispersa

ASPECTOS BSICOS DA ATENO


Capacidade e foco de ateno Ateno seletiva Seleo de resposta e controle seletivo Ateno constante ou sustentada # Hbito e sensibilizao (Pavlov)- resposta de orientao

reas envolvidas: SRAA, tlamo (filtro), corpo estriado, crtex parietal posterior D (seleo sensorial), crtex pr-frontal, lobo temporal medial. SRAA: possibilita o nvel de conscincia bsico. reas pr-frontais: seleo e concentrao de informaes, focando a ateno. Poro anterior do Giro do Cngulo: controle da ateno. Estruturas lmbicas mesotemporais: interesse afetivo.

NEUROPSICOLOGIA

PSICOLOGIA DA ATENO
Tenacidade: capacidade de fixar a ateno sobre determinado objeto/rea. Fixao a um determinado estmulo. Vigilncia: qualidade da ateno que permite ao indivduo mudar seu foco de um objeto p/ outro.

ANORMALIDADES
Hipoprosexia: global da ateno sendo a + comum e menos especfica. Aprosexia: total abolio da capacidade de ateno, por + fortes e variados que sejam os estmulos utilizados. Hiperprosexia: ateno exacerbada com tendncia incoercvel a se manter indefinidamente sobre um mesmo objeto com infatigabilidade. Distrao: um sinal caracterizado por superconcentrao ativa em um objeto e inibio do restante.

Distraibilidade: - patolgica. - H instabilidade marcante e mobilidade acentuada da ateno voluntria, dificuldade e incapacidade para se fixar ou se manter em qualquer coisa que implique esforo produtivo. - Ateno fica facilmente desvivel.

ANORMALIDADES

Mania: ateno voluntria, ateno espontnea, vigilncia e tenacidade. Depresso moderada: hipoprosexia generalizada. Depresso grave: hipertenacidade em temas de runa, culpa e pecado com incapacidade para mudar este foco (hipovigilncia). Esquizofrenia: franca distraibilidade com dificuldade para filtrar e anular estmulos irrelevantes. TDAH: dificuldade de prestar ateno em estmulos internos e externos, dificuldade em organizar/ completar tarefas e para controlar os impulsos, prejuzo em relao filtragem de estmulos irrelevantes tarefa

DOENAS MENTAIS

ORIENTAO E SUAS ALTERAES

Importncia: avaliao do nvel de conscincia. Autopsquica: orientao em relao a si mesmo (quem , como se chama, idade, nacionalidade, profisso, estado civil e religio). Alopsquica: orientao em relao ao mundo, dividindo-o em tempo e espao. - Temporal: avalia hora e perodo atual, dia, data e estao do ano. a mais sofisticada, adquirida mais tardiamente, exige integrao + elaborada de estmulos ambientais, + fcil prejuzo. - Espacial: lugar onde est, andar do prdio, bairro, cidade, estado, pas.

CONCEITOS

ALTERAES
1 alterao: temporal, seguindo-se espao e autopsquica. Desorientao por nvel de conscincia: forma + comum c/ alterao da ateno, concentrao e capacidade de integrao de estmulos ambientais. Sinnimo: torporosa/confusa. Por dficit de memria de fixao (amnstica): dificuldade em fixar informaes c/ perda do fluir do tempo e deslocamento no espao. Ex: Korsakoff. Demencial: amnstica + agnosia + desorganizao global das funes cognitivas.

Aptica ou ablica: falta de motivao e interesse com perda do foco nos estmulos ambientais. Delirante: passa a habitar o local dos seus delrios e pode haver dupla orientao (real e delirante coexistindo). Oligofrnica: incapacidade p/ compreender o ambiente e as normas sociais. Histrica: alterao da identidade pessoal e/ou da conscincia secundria dissociao. Por desagregao: EQ crnica c/ grave desorganizao comportamental. Quanto prpria idade: discrepncia de 5 anos EQ crnica c/ dficit cognitivo.

ALTERAES

maralizandra@hotmail.com

You might also like