Professional Documents
Culture Documents
Muvatta Hadisleri
(mam Malik b. Enes)
MUVATTA HADSLER
(mam Malik b. Enes)
Konya 2009/1431
Bask
konev ifte merdiven Mh. Ahmet zdemir Sk. No:17 Karatay Konya
0 332 353 85 36
NKAH .................................................................................. 129 NDEKLER NSZ ...................................................................................... 7 TEMZLK ................................................................................ 9 NAMAZ VAKTLER ...............................................................................17 SEHV SECDES ...................................................................... 29 CUMA NAMAZI ...................................................................... 30 GECE NAMAZLARI ................................................................ 33 CEMAATLE NAMAZ .............................................................. 38 BAYRAMLAR .......................................................................... 56 KORKU NAMAZI ................................................................... 57 GNE TUTULMASI NAMAZI ............................................... 58 YAMUR DUASI..................................................................... 61 KIBLE ..................................................................................... 62 KUR'AN-I KERM ................................................................... 65 CENAZELER .......................................................................... 75 ZEKAT .................................................................................... 85 ORU ...................................................................................... 88 TKAF .................................................................................... 95 HACC ...................................................................................... 97 CHAD .................................................................................. 114 ADAKLAR VE YEMNLER ................................................... 122 KURBANLAR ........................................................................ 124 HAYVAN KESME ................................................................. 127 AV ......................................................................................... 128 ST EMME............................................................................ 132 ALI VER ........................................................................ 133 BAHE VE AA ORTAKLII ............................................ 143 UF'A (KOMULUK HAKKI) ................................................ 144 YARGILAMA......................................................................... 145 VASIYET ............................................................................... 149 CEZALAR ............................................................................. 150 ECEKLER VE KLER ..................................................... 155 DYETLER ............................................................................ 157 KASAME ............................................................................... 159 MUHTELF KONULAR ......................................................... 160 KADER ................................................................................. 166 GZEL AHLAK .................................................................... 168 GYM-KUAM ..................................................................... 171 HZ. PEYGAMBER (SAV)N NTELKLER ........................... 175 GZ DEMES/NAZAR ...................................................... 183 SA VE SAKAL ..................................................................... 188 RYA .................................................................................... 192 SELAM .................................................................................. 194 ZN STEME ........................................................................ 195 BEYAT ................................................................................. 204 KONUMAK ......................................................................... 205 CEHENNEM ......................................................................... 209 SADAKA ............................................................................... 210 HZ. PEYGAMBERN SMLER ............................................. 214 KAYNAKLAR........................................................................ 215
AIKLAMALAR bt.: Binti, kz b.: Bin, oul (sav): Sallallahu aleyhi ve sellem (ra): Radyallahu anh: Allah ondan raz olsun (r.anha): Radyallahu anha; Allah ondan raz olsun
MUVATTA
NSZ mam Malik b. Enes, Hicri 93de Medinede dnyaya geldi. Kk yata Kuran- Kerimi hfzetti. Abdurrahman b. Hrmz, Rabiatu'r-Rey, Nafi, bni ihab ez-Zhri, Cafer-i Sadktan ders ald. Hocalar sa iken ders vermeye balad. mam Malik derslerini Mescid-i Nebi'de yapar, Hz. mer'in oturduu yere otururdu.. Ayrca Medine'de Abdullah b. Mesud'un oturduu evde ikamet ederdi. O Ashabn yaad manevi havay yaamaya alrd. Son derece heybetli bir ahst. Derslerinde ilim, edeb ve ahlak hkimdi, rencileriyle tartmazd. mam Malik kendilerinden hadis naklettii kiilerin sika (gvenilir), zhd ve takva sahibi olmalarna dikkat ederdi. mam Malikin hadis ve fkh dersleri olmak zere iki eit dersi vard. mam Malik b. Enes, kapsna gelenlere, ne istediklerini sorar; "Fkh okumaya geldik" derlerse, hemen kabul eder ve ne halde ise, ylece derslerini okutur ve gnderirdi. Yok, eer, "Hadis okumaya geldik" derlerse; bekletir, gider, ykanr, gzel kokular srnr, temiz elbiseler giyer, gzel kokularla oday ttsler, sonra rencileri kabul eder, oturur, ders sonuna kadar da hi hareket etmeden yerini muhafaza ederdi. Rasulullahn szlerini, bir devlet bakan karlyormuasna sayg gsterirdi. Kendisine fetva sorulunca cevapta acele etmez: "Sen git, ben bir aratraym!" derdi. Msr, am, Irak, Kuzey Afrika ve Endlsten ilim renmek isteyenler mam Malik'e gelmitir. mam Malik ile Eb Hanife bir araya gelip grmlerdir. Eb Hanife'nin rencilerinden mam Muhammed, yl mam Malik'den hadis tahsil etmitir. mam Malikten ders alan mam afi, ondan "stadm" diye bahsederdi. Mdevvenetu'l-Kbra, Kitabu'l-Menasik gibi eserleri de olan mam Malikin en nemli almas Muvattadr.
Muvatta, mam Malikin Hicaz blgesi limlerinin ittifakla kabul ettikleri hadisleri, ortak olarak benimsedikleri grleri toplayarak hazrlad eserin addr. Muvatta, 61 blm ve 1.720 rivayetten olumaktadr. Rivayetlerin 600 msned-merfu, 222i mrsel, 613 mevkuf, 285i maktu tabii szdr. Muvatta'nn bir ok ravisi vardr. Muvattann en mehur ravisi Yahya b. Yahya'dr. mam Malik 14 Rebilevvel 179/ 7 Haziran 795 tarihinde Medine'de vefat etti ve Baki kabristanna defnedildi. Bu almamz mam Malikin Muvattasnda geen hadis-i erifleri zerine kurulmutur. almamzda sahabe, tabiin ve tebe-i tabiin ile mam Malikin fetva ve deerlendirmelerini yer vermedik. Yine almamz esnasnda Yahya b. Yahya el-Leysi nshasn esas aldk. mam Malikin Muvattasnn Trke evirilerinden de istifade ettik. Hadislerin tahricinde ise Muhammed Fuad Abdlbakinin hazrlam olduu Muvatta nshasna yapt tahric almasn esas aldk.1 Ayrca Muvatta ile ilgili kaynaklarda kaynaklar blmnde gsterildi. Bu almann mam Malik ve Muvattasnn tantmna katkda bulanacan mid etmekteyiz. Bu almamz srasnda yardmc olan dostlarmza da teekr ederiz.
el-Muvatta, Malik b. Enes, Tahric: Muhammed Fuad Abdlbaki, Kahire, 1426/2005, Darul-Hadis
MUVATTA
10
MUVATTA
bilemez. buyurdu 5 TEMZLK 1. Yahya el-Maziniden; Rasulullahn ashabndan babas Abdullah b. Zeyd b. Asm (ra)a: Rasulullahn nasl abdest aldn bana gsterebilir misin? deyince Abdullah: Evet, dedi ve su isteyerek elinin zerine dkt ve burnuna er defa su verdikten sonra kere yzn ykad. Daha sonra dirseklerine kadar er defa kollarn ykad. Daha sonra da slak ellerini alnndan arkaya doru arkadan da alnna doru srerek ban meshetti. Sonra da topuklarna kadar ayaklarn ykad.2 *** 2. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Sizden biri abdest aldnda burnuna su vererek burnunu iyice temizlesin. Ta ile taharetlenen kulland ta tek kullansn buyurdu 3 *** 3. Hz. Aie (r.anha)dan: Sad b. Ebi Vakkas ld gn Eb Bekr'in olu Abdurrahman, Hz. Aie (r.anha)nin yanna girdi. Abdest almak iin su isteyince Hz. Aie Abdurrahman! Abdest azalarn iyice yka. nk Rasulullah' (sav): Abdest alrken kuru kalan topuklar atete yanacaktr. derken iittim. dedi. 4 *** 4. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Biriniz uykudan uyand zaman, ellerini ykasn. nk uykuda ellerinin nereye dokunduunu
2 3 4
*** 5. Eb Hreyre (ra)den: Bir adam Rasulullah (sav)'n huzuruna gelerek: Ya Rasulallah! Biz denizde sefere kyoruz, yanmza biraz su alyoruz. Onunla abdest alsak imeye kalmyor. Deniz suyu ile abdest alabilir miyiz? dedi. Rasulullah (sav): Denizin suyu temiz, ls helaldir. buyurdu.6 *** 6. Kebe bt. Kabdan: Kaynpederim Eb Katade bize geldi, ona abdest suyu dkyordum. O srada bir kedi geldi, sudan imek istedi. Eb Katade kedi sudan iinceye kadar kab ona edi. Kendisine baktm grnce: Hayret mi ediyorsun yeenim? dedi. Ben de: Evet dedim. Bunun zerine: Rasulullah (sav): Kedi pis deildir. Evinizde serbest dolar buyurdu, dedi.7 *** 7. Abdurrahman b. Avf olu brahim'in mm veledi8: Rasulullah (sav)'n ei mm Selemeye: Ben, elbisesinin etekleri uzun olan bir kadnm ve pis yerlerden geiyorum dediimde, mm Seleme yle cevap verdi: Rasulullah (sav): Kuru ve temiz yerler, pis yerlere srnp kirlenen etekleri temizler.9
5 6
Muvatta, Taharet, 1; Buhari, Vud, 38; Mslim, Taharet, 7/18. 19 Muvatta, Taharet, 2; Buhari, Vud, 26; Mslim, Taharet, 8/20 Muvatta, Taharet, 5; Mslim, Taharet, 9/20
Muvatta, Taharet, 9; Buhar, Vud, 26; Mslim, Taharet, 26/87, 88 Muvatta, Taharet, 12; Ebu Davud, Taharet, 41; Tirmiz, Taharet, 52; bn Mace. Taharet, 38 Muvatta, Taharet, 13: Ebu Davud, Taharet, 38; Tirmiz, Taharet, 69; bn Mace, Taharet, 32 mm Veled (ocuun anas); sahibinden ocuk dnyaya getiren cariye/kadn kle anlamnda bir terimdir. Muvatta, Taharet, 16; Ebu Davud, Taharet, 137; Tirmiz, Taharet, l09; bn Mace, Taharet, 79
MUVATTA
11
12
MUVATTA
8. Sveyd b. Numan'dan: Hayber Sava senesinde Rasulullah (sav) ile beraber kmtm. Hayber'e yakn Sahba denilen yere varnca Rasulullah (sav) devesinden indi, ikindi namazn kldrd. Daha sonra azklar istedi, yalnz kavut10 getirdiler. Emretti, kavutu orba yaptlar. Rasulullah (sav) yedi, biz de yedik. Daha sonra da akam namazna kalkt, azn alkalayp ykad, biz de azmz alkalayp ykadk, sonra da abdestini tazelemeden namaz kldrd.11 *** 9. Muhammed b. el-Munkedir'den: Rasulullah (sav) yemee davet edilmiti. Kendisine et ve ekmek getirildi. Bunlardan yedikten sonra abdest ald, namaz kld. Daha sonra yemein kalan ksmn getirdiler, ondan yedikten sonra yeniden abdest almadan namaz kld.12 *** 10. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) mezarla gittiinde Esselam aleykm ey mezarlkta yatan m'minler! Allah dilerse biz de sizlere kavuacaz. dedi ve devamla: Kardelerimizi grmeyi ok isterdim dedi. Oradakiler: Ya Rasulallah! Biz kardelerin deil miyiz? dediler. Rasulullah: Hayr, sizler ayn zamanda ashabmsnz. Kardelerim henz gelmediler. Ben onlar (ahirette) Havz'n ban bekliyeceim. buyurdu. Ashab- Kiram: Ya Rasulallah! mmetinden senden sonra gelecekleri nasl tanyacaksn? deyince: Syleyin! Bir adamn siyah atlar arasnda aln ve yan beyaz bir at olsa onu tanmaz m? dedi. Onlar: Evet, tanr Ya Rasulallah! diye cevap verdiler. Rasulullah (sav): te on10
lar, Kyamet gnnde dnyada iken aldklar abdestlerden dolay alnlar nur gibi parlayarak gelirler. Ben daha nceden gidip kendilerini Havz'n banda bekleyeceim. O kimseler Havz'mdan sahipsiz develer gibi kovulmazlar. Onlardan bir ksmna: Hey! Gelin, gelin, gelin! diye seslenirim. O srada: Bunlar senden sonra dinlerinde ok ey deitirdiler. denilir. Ben de; yleyse benden uzak olsunlar! Uzak olsunlar! Uzak olsunlarl. derim buyurdu.13 *** 11. Hz. Osman'n azatls Hmrandan: Osman b. Affan sekide oturuyordu. O srada mezzin gelip, kindi namaznn vaktinin geldiini haber verince, hemen su istedi, abdest ald. Sonra: Vallahi size bir hadis syleyeceim, eer Allah'n kitabndaki (ilmin gizlenmemesi ile ilgili ayet) olmasa14 onu sylemezdim. dedi. Daha sonra yle devam etti: Rasulullah (sav)' iittim buyurdular ki: Her kim azalarn iyice ykayarak abdest alr, namaz klarsa, o namaz ile sonraki klaca namaz arasnda iledii gnahlar mutlaka affolunur. mam Malik der ki: Hz. Osman'n kasdettii ayet udur sanrm: Gnn iki tarafnda ve gecenin ilk saatlerinde namaz hakkyle kln. phesiz iyilikler ktlkleri giderir. Bu dnenlere bir ttr. (Hud, 114).15 *** 12. Abdullah el-Sunabihi'den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: M'min bir kimse abdest alrken mazmaza edince (azn ykaynca) azndan
13 14
11 12
Kavut: Kavrulmu ve dvlm tahl ununa tatl yemi katlarak yaplan yiyecekdir. Muvatta, Taharet, 20 Muvatta, Taharet, 25 ; Eb Davud Taharet, 74; Tirmiz, Taharet, 59
15
Muvatta, Taharet, 28; Mslim, Taharet, 12/39 Hz. Osmannn kasdettii ayetin meali udur: ndirdiimiz apak delilleri ve hidayeti Kitapta aklamamzdan sonra onlar gizleyenler var ya, ite onlara hem Allah lanet eder, hem de btn lanet etme konumunda olanlar lanet eder. Bakara, 159 Muvatta, Taharet, 29; Buhar, Vud, 24; Mslim, Taharet, 4/6
MUVATTA
13
14
MUVATTA
gnahlar kar. Burnunu ykaynca da burnundan gnahlar kar. Yzn ykaynca, yznden ve hatta gzkapaklarnn altndan gnahlar kar. Ellerini ykad vakit ellerinden gnahlar dklr. Ban mesh edince bandan, hatta kulaklarndan gnahlar kar. Ayaklarn ykaynca da ayaklarndan, hatta ayak trnaklarnn altndan gnahlar kar. Daha sonra mescide gidip namaz kl ecrini ve gnahlarn affn arttrr.16 *** 13. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Bir mslman -yahut bir m'min- abdest alrken yzn ykaynca yznden akan su ile beraber (veya suyun son damlas ile) gzleri ile iledii (haram eylere bakt) btn gnahlar dklr. Ellerini ykad zaman, elleri ile ilemi olduu gnahlar su ile beraber (dier bir rivayette suyun son damlas ile) ellerinden dklr. Ayaklarn ykaynca, ayaklar ile giderek iledii gnahlar su ile beraber veya suyun son damlas ile kar. Bylece btn gnahlarndan temizlenmi olur. 17 *** 14. Enes b. Malik (ra)den: Bir gn ikindi namaz yaklamt, insanlar abdest almak iin su aryorlar, bulamyorlard. O srada Rasulullaha bir kapta su getirdiler. Rasulullah (sav) elini kabn iine koydu, sonra ashabna o kaptan abdest almalarn emretti. Suyu gryordum, Rasulullah (sav)n parmaklarnn arasndan kaynyordu. Btn insanlar ondan abdest aldlar.18 ***
15. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Kpek herhangi birinizin kabndan su ier veya bir ey yerse, o kab yedi kez ykayn buyurdu.19 *** 16. mam Malik'e rivayet edildiine gre: Rasulullah (sav): Doru ve drst yaayn. Her eyi yapamazsnz. yi ve yararl ameller ileyin. Amellerinizin en hayrls namazdr. Abdesti ancak kamil m'min muhafaza edebilir. buyurdu.20 *** 17. Mugire b. ube (ra)den: Tebuk Savanda Rasulullah (sav) abdest bozmak iin gitti. Ben de abdest suyunu hazrladm. Gelince ellerine su dktm, yzn ykad. Kollarn ykamak iin cbbesinin kollarn svamak istedi. Dar olduu iin kollarn svayamaynca, ellerini cbbenin kollarndan kard. Kollarn dirseklerine kadar ykad. Sonra bana ve ayandaki mestlerin zerine mesh etti. Rasulullah (sav) namaz klmaya geldiinde, Abdurrahman b. Avf cemaate imam olmu, namazn bir rek'atini kldrmt. Rasulullah (sav) kalan bir rek'atini cemaatle kld. Abdurrahman selam verince, cemaat telaland. Rasulullah (sav) namaz bitirdikten sonra ashabna dnerek: yi yaptnz. dedi.21 *** 18. Urve b. Zbeyr'den: Mervan b. el-Hakem'in yanna girdim. Onunla abdesti bozan eyleri konutuk. Bu arada Mervan: Cinsel organna dokunann abdesti bozulur deyince: Bunu bilmiyorum
19 20 21
16 17 18
Muvatta, Taharet, 30; Tirmizi, Taharet, 85; bni Mace, Taharet, 6 Muvatta, Taharet, 31: Mslim, Taharet, 11/32 Muvatta, Taharet, 32; Buhar, Vud, 32; Mslim, Fedil, 3/5
Muvatta, Taharet, 35; Buhari, Vudu 33; Mslim, Taharet, 27/90 Muvatta, Taharet, 36; bni Mace, Taharet, 4 Muvatta, Taharet, 41; Buhari, Meazi, 81; Mslim, Salat, 22/105
MUVATTA
15
16
MUVATTA
dedim. Mervan: Bunu bana Bsre bt. Safvan syledi. O da, Rasulullah (sav)'n: Herhangi biriniz cinel organna dokunursa abdest alsn, buyururken duymu, dedi.22 * Aklama: Maliki, afii ve Hanbeli mezheplerine gre cinsel organna dokunmak abdesti bozar. Hanefi mezhebine gre cinsel organna dokunmaktan dolay abdest bozulmaz. *** 19. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav) cnplkten dolay gusul ederken, nce ellerini ykar, namaz abdesti gibi abdest aldktan sonra parmaklan ile salarnn kkne suyu iyice yedirirdi. Daha sonra bana defa su dker, sonra da su dkerek btn vcudunu ykard. 23 *** 20. Abdullah b. mer (ra)den: Babam mer b. el-Hattab (ra), Rasulullah (sav)a gece cnp olduunu syledi. O da: Cinsi uzvunu ykayp abdest aldktan sonra uyu. buyurdu.24 *** 21. Urve b. Zbeyr'den: mm Sleym, Rasulullah (sav)'a: Kadnlar da erkekler gibi ryalarnda ihtilam olduklarn gryorlar, gusletmeleri gerekir mi? deyince, Rasulullah (sav): Evet, gusletsin buyurdu. Bunun zerine Hz. Aie, mm Sleym'e: Ne diyorsun, kadn hi onu (menisini) grebilir mi? dedi. Rasulullah (sav) da Hz. Aie'ye: Allah hayrn versin (o za22
man) ocuk anasna nasl benziyor? buyurdu.25 *** 22. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav) ile beraber bir sefere kmtk. Beyda'ya yahut Zatl-Cey'e varnca kolyem koptu, dt. Rasulullah (sav) kolyemi aramak iin orada konaklad, ashab da onunla konaklad. Orada su yoktu. Yanlarnda da su yoktu. Ashap, Eb Bekir es-Sddk'a gelerek: Aie (r.anha)nin yaptn gryor musun? Susuz yerde Rasulullah' ve ashab durdurdu, yanlarnda su da yok, dediler. Hz. Aie der ki: Rasulullah ban dizime koymu uyumutu, o srada Eb Bekir gelerek: Rasulullah' ve ashab susuz yerde durdurdun. Yanlarnda su da yok, diye darld ve bana kt, eliyle brme vurmaya balad. Rasulullah'n ba dizimde olduu iin kmldayamadm. Susuz yerde Rasulullah sabaha kadar uyudu. Bu srada Allahu Teala teyemmm ayetini indirdi. Bunun zerine seyd ibn Hudayr: Bu ilk bereketiniz (iyilie yol anz) deil, ey Eb Bekir ailesi! dedi. Bindiim deveyi kaldrdmda kolyeyi altnda bulduk.26 *** 23. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav)'n kucana bir bebek verdiler. Elbisesine idrarn yapt. Rasulullah (sav) su istedi ve suyu idrardan slanan yere serpti.27 *** 24. mm Kays bt. Mihsandan: Henz yemek yemeyen ocuumu Rasulullah (sav)'a gtrdm. Kucana oturttu. O da elbisesine idrarn yapt.
25 26 27
23 24
Muvatta, Taharet, 58; Ebu Davud, Taharet 69; Tirmizi, Taharet, 61; Nesai, Taharet, 118; bni Mace, Taharet, 33 Muvatta, Taharet, 67; Buhari, Gusul 1; Mslim, Hayz, 9/25 Muvatta, Taharet, 76; Buhari, Gusl, 27; Mslim, Hayz, 6/25
Muvatta, Taharet, 84; Mslim, Hayz, 7/30 Muvatta, Taharet, 89; Buhari, Teyemmm 1; Mslim, Hayz, 27/108 Muvatta, Taharet, 109; Buhari, Vuzu, 59; Mslim, Taharet, 31/101
MUVATTA
17
18
MUVATTA
Bunun zerine Rasulullah (sav) su istedi, slak yere suyu serpti. Fakat ovalayarak ykamad.28 *** 25. bn's-Sebbak'dan: Rasulullah (sav)' bir cuma gn: Ey cemaati mslimin! Allah bu gn bayram kld. O halde Cuma gn gusledin. Yannda koku olan kimsenin, onu srnmesinde saknca yoktur. Misvak kullanmay ihmal etmeyin buyurdu.29 *** 26. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): mmetime zorluk vereceimden korkmasaydm, mutlaka misvak kullanmalarn emrederdim. buyurdu.30
namaznn vaktini sordu. Rasulullah (sav) cevap vermedi. Ertesi gn sabah namazn afak atnca kld; Bir gn sonra da, ortalk aarnca kld. Daha sonra da: (Sabah) namaznn vaktini soran nerede? buyurdu. Adam: Benim Ya Rasulallah! deyince; (Sabah namaznn vakti) bu iki vaktin arasndaki zamandr. buyurdu.32 *** 29. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav) sabah namazn kldrdktan sonra kadnlar, rtlerine brnm olarak evlerine dnerlerken henz karanlktan tannmyorlard.33 *** 30. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Gne domadan sabah namaznn bir rek'atna yetiebilen kimse, sabah namazn kendi vaktinde klm olur. Gne batmadan da ikindi namaznn bir rekatna yetiebilen ikindiyi kendi vaktinde klm olur. buyurdu.34 31. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): (Cemaatle Klnan) Namazn bir rek'atna yetien, cemaata yetimi olur. buyurdu.35 *** 32. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav): ikindi namazn karan kimse, ailesini ve maln kaybetmi gibidir. buyurdu.36 ***
32 33 34 35 36
NAMAZ VAKTLER 27. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav) ikindi namazn, gne henz odamn (iindeki) duvarda ykselmeden (gnein saramadan) klard.31 *** 28. Ata b. Yesardan: Bir adam Rasulullah (sav)'n huzuruna gelerek, sabah
28 29 30 31
Muvatta, Taharet, 110; Buhari, Vuzu, 59; Mslim, Taharet, 31/103 Muvatta, Taharet, 113; bni Mace ikamets-salat, 83 Muvatta, Taharet, 114; Buhari, Cuma 8; Mslim, Taharet, 10/42 Muvatta, Mevakit 2; Buhari, Mevakitu's-Salat, 1; Mslim, Mesacid, 21/167
Muvatta, Mevakit 3; Nesai, Ezan, 12 Muvatta, Mevakit 4; Buhari, Mevakitu's-Salat, 27; Mslim, Mesacid, 40/232 Muvatta, Mevakit 5; Buhari, Mevakitu's-Salt, 28; Mslim, Mesacid, 30/163 Muvatta, Mevakit 15; Buhari, Mevakitu's-Salt, 29; Mslim, Mesacid, 30/161 Muvatta, Mevakit, 21; Buhari, Mevakitu's-Salat, 14; Mslim, Mesacid, 35/200
MUVATTA
19
20
MUVATTA
33. Said b. el-Museyyebden: Rasulullah (sav), Hayberin fethinden dnnde gece yola devam etti. Gece yars geince biraz uyuyup dinlenmek iin konaklad. Bilal'e: Uyuma, bizi sabah namazna kaldr buyurdu ve uyudu. Ashab da uyudu. Bilal bir sre bekledikten sonra sabaha kar devesine dayand, gzleri uykuya dald. Gne doup yzlerine vuruncaya kadar ne Rasulullah (sav), ne Bilal, ne de Ashab uyand. Rasulullah (sav) birden heyecanla uyannca, Bilal: Ya Rasulallah; Seni uyutan (Allah) beni de uyuttu. dedi. Bunun zerine Rasulullah (sav) hareket emri verdi. Savalar develerini kaldrp yola dtler. Biraz gittikten sonra Rasulullah (sav) Bilal'e emretti. Bilal kmet etti. Rasulullah (sav) cemaate sabah namazn kldrd. Namazdan sonra da: Namaz unutup klamayan onu hatrlaynca klsn. nk Allah Teala kitabnda Beni anmak iin dosdoru namaz kl37 buyurur dedi. 38 *** 34. Zeyd b. Eslemden: Rasulullah (sav) bir gece Mekke yolunda konaklad. Kendilerini namaza kaldrmas iin de Bilal'i vazifelendirdi ve uyudu. Ashab da uyudu. (Bir sre sonra) Bilal da uyudu. Ancak gne dounca uyanabildiler. Uyanp telaa dnce Rasulullah (sav) hemen bineklerine binmelerini, o vadiden kmalarn emretti, ve: Bu vadide eytan vardr buyurdu. (Develerine ve atlarna) bindiler. Vadiyi getikten sonra, Rasulullah (sav) inmelerini ve abdest almalarn emretti. Bilal'a da ezan okumasn veya kamet getirmesini syledi. Rasulullah (sav) namaz kldrd, cemaate dnd. Korku ve heyecanlarn grnce onlara: Ey insanlar! phesiz ruhumuzu Allah ald (Bizi Allah uyuttu). Dileseydi ruhumuzu bi37 38
ze baka bir zamanda iade ederdi. Bizi daha erken uyandrrd. Sizden kim uyuyakalr, yahut unutur da namaz klamazsa uyannca, namazn vaktinde kld gibi klsn dedikten sonra, Eb Bekir'e dnerek: Bilal namaz klyordu, eytan geldi onu yatrd, Ninni ile uyutulan ocuk gibi onu uyuttu. dedi. Daha sonra Rasulullah (sav) Bilal'i ard. Bilal, Rasulullah (sav)n (daha nceden) Eb Bekir'e haber verdii eylerin aynsn kendisine anlatnca, Eb Bekir (ra) Gerekten senin Allah'n Resul olduuna ahadet ederim dedi. 39 *** 35. Ata b. Yesardan: Rasulullah (sav): Scan iddeti, cehennemin nefesindendir. Scak iddetlenince namaz (biraz geciktirip) hava biraz serinleyince kln dedi ve devam etti: Cehennem Rabbine ikayet ederek: Yarabbi! Ateim birbirini yedi, dedi. Rabbi de ona senede iki nefes alma izni verdi. Bir nefes yazn, bir nefes kn. buyurdu 40 *** 36. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) Scak iddetli olunca (le) namazn biraz geciktirin; serin vakte brakn, zira scan iddeti, cehennemin nefesindendir.buyurdu. Sonra da: Cehennem, Rabbine ikayette bulundu. O da, senede iki nefes izin verdi: Bir nefes kn, bir nefes de yazn. buyurdu 41 *** 37. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): ok scakta namaz biraz te'hir edin. Zi39 40
41
Muvatta, Mevakit, 26 Muvatta, Mevakit, 27 Muvatta, Mevakit, 28; Buhari, Mevakitu's-Salat, 9; Mslim, Mesacid, 32/180, 185
MUVATTA
21
22
MUVATTA
ra scakln iddeti, cehennemin nefesindendir buyurdu. 42 *** 38. Said b. el-Mseyyebden: Rasulullah (sav) u bitkiden (sarmsaktan) yiyen mescitlerimize girip bizi sarmsak kokusuyla rahatsz etmesin buyurdu. 43
40. Eb Said el-Hudri (ra)den: Rasulullah (sav): Ezan iitince mezzinin dediklerini siz de aynen syleyin buyurdu.45 *** 41. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: nsanlar ezandaki ve birinci saftaki fazileti bilselerdi, ezan okumak ve ilk safta bulunmak iin kura ekmekten baka mkan da olmasayd, mutlaka kura ekerlerdi. Eer namaza erken gelmenin faziletini bilselerdi erken gelmek iin yarrlard. Yats ve sabah namazlarnn ecir ve sevabn bilselerdi srnerek de olsa onlara gelirlerdi.46 *** 42. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Kmet edilince koarak namaza gelmeyin, ona ar ar gelin, yetiebildiiniz rekatlar imamla kln, yetiemediinizi kendiniz tamamlayn. nk siz namaza yneldiiniz srece namazda saylrsnz. 47 *** 43. Abdurrahman b. Abdullah b. Abdurrahman b. Ebi Sa'saa el-Ensari babas Abdullah'tan: Eb Said el-Hudri bana yle syledi: Gryorum ki koyunu ve krlar ok seviyorsun. Krda koyunlarnn yannda olduun vakit, namaz iin yksek sesle ezan oku. Zira Rasulullah (sav)'dan iittim, yle buyurdu: Mezzinin sesini iiten cin, insan ve her ey kyamet gn ona ahitlik eder.48
45
NAMAZ 39. Yahya b. Said'den: Rasulullah (sav), cemaatin namaza toplanmas iin iki tahta alp birbirine vurulmasn istemiti. O gnlerde Abdullah b. Zeyd el-Ensari, ryasnda iki tahta grnce -bunlar Rasulullah (sav)'n istedii tahtalara benziyor, dedi. Kendisine: Namaz iin ezan okumaz msnz? denildi. Uyannca Rasulullah (sav)'a gelip ryasn anlattnda, Rasulullah (sav) ezan okunmasn emretti.44 ***
42 43 44
Muvatta, Mevakit, 29; Buhari, Mevakitu's-Salat, 9; Mslim, Mesacid, 32/180 Muvatta, Mevakit, 30; Mslim, Mesacid, 17/71 Muvatta, Salat, 1; Ebu Davud, Salat, 28; Tirmizi, Salat 28; bni Mace, Ezan, 1
46 47 48
Muvatta, Salat 2; Buhari, Ezan, 7; Mslim, Salat, 7/10 Muvatta, Salat, 3; Buhari, Ezan, 9; Mslim, Salat, 28/129 Muvatta, Salat, 4; Buhari, Ezan, 21; Mslim, Mesacid, 28/151, 155 Muvatta, Salat, 5; Buhari, Ezan, 5
MUVATTA
23
24
MUVATTA
44. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Ezan okunurken eytan yellene yellene ezan iitemeyecei yere kadar kaar. Ezan bitince geri gelir. Kaamet getirilirken yine kaar, bitince tekrar dner. Hatta namaz klann kalbine kadar girip filan eyi hatrla, filan eyi hatrla diyerek ona akla gelmedik eyleri hatrlatarak ka rek'at kldn unutturacak derecede onu artr.49 *** 45. Abdullah b. mer (ra)den: Rzgarl ve souk bir gecede ezan okuyarak: Namaznz yknzn yannda kln. diye seslendi. Daha sonra: Rasulullah (sav), mezzine: Souk ve yamurlu gecelerde, namaznz yklerinizin yannda kln! diye seslenmesini emrederdi, dedi. 50 46. Salim b. Abdullahdan: Rasulullah (sav): Bilal ezan erken okuyor. bni mmi Mektum ezan okuyuncaya kadar sahur yemeini yeyin ve iin buyurdu. bni mmi Mektum ama idi, ona: afak skt denilmeden ezan okumazd. buyurdu. 51 *** 47. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) namaza dururken ellerini omuzlarnn hizasna kadar kaldrrd. Ban rukudan kaldrnca da ellerini kaldrr ve Semiallahu limen hamiden, rabbena lekelhamd derdi. Secdeye varrken ve secdeden kalkarken ellerini kaldrmazd.52 ***
49 50 51 52
48. Ali b. Hz. Hseyin' den Rasulullah (sav), namazda rku ve secdeye eilirken ve secdeden kalkarken tekbir alrd. Allah'n rahmetine kavuuncaya kadar namaz hep byle kld. 53 *** 49. Eb Seleme b. Abdurrahman b. Avfdan: Eb Hreyre bize namaz kldrr, eilirken ve dorulurken tekbir alrd. Namazdan sonra: Vallahi namaz, Rasulullah 'n namazna en ok benzeyen benim dedi 54 *** 50. Cbeyr b. Mut'imden: Rasulullah (sav)'n akam namaznda Tr suresini okuduunu iittim dedi.55 *** 51. Abdullah b. Abbas (ra)dan: Vel Murselati Urfen (Murselat) suresini okuyordum. Bunu iiten annem -mml Fadl bt. Haris-: Olum! Bu sureyi okumakla bana Rasulullah'n akam namaznda okuduunu son iittiim sureyi hatrlattn! dedi.56 *** 52. Bera b. Azib (ra)den Rasulullah (sav) ile beraber yats namazm kldm, namazda Tin suresini okudu.57 ***
53 54 55 56 57
Muvatta, Salat, 6; Buhari, Ezan, 4; Mslim, Salat, 5/19 Muvatta, Salat, 10 Muvatta, Salat 15; Buhari, Ezan 11; Mslim, Savm, 8/36, 37, 38 Muvatta, Salat, 16
Muvatta, Salat, 17 Muvatta. Salat, 19; Buhar, Ezan, 110; Mslim, Salat, 4/27 Muvatta, Salat, 23; Buhari, Ezan, 99; Mslim, Salat, 35/174 Muvatta, Salat, 24; Buhari, Ezan, 98; Mslim, Salat, 35/173 Muvatta, Salat, 27; Buhari, Ezan, 100; Mslim, Salat, 36/175
MUVATTA
25
26
MUVATTA
53. Ali b. Ebi Talib (ra)den Rasulullah (sav) (erkeklere) ipek elbise giymeyi, altn yzk taknmay ve rkuda Kur'an okumay yasak etti. 58 *** 54. el-Beyadiden: Ashaptan bazlar yksek sesle okuyarak namaz klyorlard. Yanlarna gelen Rasulullah (sav): Namaz klan kimse Rabbine niyaz etmekte ve Rabbinin huzurundadr. Kur'an' yksek sesle okuyarak birbirinizin huzurunu bozmayn. buyurdu .59 *** 55. Amir b. Kureyzin azatls Eb Saidden: Rasulullah (sav), namaz klan Ubey b. Ka'ba seslendi, Ubey b. Kabn namaz bitirince camiden kmak zere olan Resul Ekrem'e yetiti. Rasulullah (sav), bey'in elini tuttu ve: Allah'n ne Tevrat'ta, ne ncilde, ne de Kur*an'da benzerini indirmedii surenin nemini renmeden mescidden kmaman istiyorum. buyurdu. bey der ki: Bunu iitince onu renmem iin admlarm yavalattktan sonra: Ya Rasulallah! Bana va'dettiin sureyi ret! dedim. Rasulullah: Namaza balaynca ne okursun? buyurdu. Ben de: Elhamd lillah'i Rabbil alemin... diye balayp Fatiha'y sonuna kadar okudum. Bitirince, Rasulullah (sav): te bana verilen Kur'an Azim'in en yce suresi budur. Bu sure yedi ayettir buyurdu.60 *** 56. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Bir kimse namaz klar da, namazda
58 59 60
Fatiha okumazsa, o namaz eksiktir, o namaz eksiktir, o namaz eksiktir, tamam deildir. buyurdu. Eb's-Saib der ki: Bunu iitince Eb Hreyre'ye: Ya Eb Hreyre! Bazen imamn arkasnda namaz klyorum, o zaman da Fatiha okuyacak mym? deyince Eb Hreyre kolumu skt, sonra yle dedi: Ey ranl! O zaman da Fatiha'y sessiz okursun. nk ben Rasulullah (sav) yle derken iittim: Yce Allah yle buyurur: Namaz (Fatihay) kulumla aramda ikiye paylatrdm. Yars benim, yars kulumundur. Kuluma istedii verilecektir. Rasulullah (sav) (Fatiha'y) okuyun dedi ve yle devam etti: Kul: Elhamdlillah deyince Allah: Kulum beni vd, bana sena etti der. Kul: Maliki yevmiddin deyince, Allah: Kulum beni vd ve bana tazim etti der. Kul; yyake nabd ve iyyake nestain deyince Allah: Bu ayet kulumla benim aramdadr. Kuluma istedii verilecektir der. Kul hdinas-sratelmstakim. Sratallezine en'amte aleyhim gayri'l-madubi aleyhim veladdllin deyince Allah: Bu ayetler kuluma aittir. Kuluma istedii verilecektir. der.61 *** 57. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) kraati aktan yapt bir namaz kldrdktan sonra cemaate dnerek: Namazda benimle beraber sizden Kuran okuyan oldu mu? dedi. Cemaatten biri: Ben okudum, Ya Rasulallah! deyince: Ben de neden Kuran okurken huzursuz ediliyorum, diyordum buyurdu. Bu ihtar zerine ashap, Rasulullah'n sesli okuduu namazlarda Kur'an okumaya son verdiler.62 ***
Muvatta, Salat, 28; Mslim, Libas, 4/29 Muvatta, Salat, 29; Ebu Davud. Salat, 25 Muvatta, Salat, 37; Buhari, Tefsir, 1
61 62
Muvatta, Salat, 39; Mslim, Salat, 11/38 Muvatta, Salat, 44; Nesai, ftitah, 28
MUVATTA
27
28
MUVATTA
58. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): mam (Fatiha okurken) Gayril madubi aleyhim veleddallin deyince amin deyin. nk kimin amin demesi meleklerin amin demesine rastlarsa gemi gnahlar affolunur. buyurdu. 63 *** 59. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): mam Semiallahu limen hamiden (Allah kendini ven kiiyi duyar) deyince, Allahmme Rabbena lekel-hamd (Allahmz! Rabbimiz! Hamd, sana aittir.) deyin. Kimin bu sz meleklerinkine rastlarsa gemi gnahlar affolunur. buyurdu. 64 *** 60. Abdurrahman olu Ali el-Muaviden: Namazda akl talaryla oynuyordum. Bunu gren Abdullah b. mer: (Namazda) Rasulullah'n yapt gibi yap, dedi. Rasulullah (sav) nasl yapard? dedim Rasulullah namazda tahiyyata oturunca, sa elini sa uyluunun zerine koyar, parmaklarn yumar, ehadet parma ile iaret eder. Sol elini de sol uyluunun zerine koyard, dedi.65 *** 61. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) ikindi namazn klarken iki rekatta selam verdi. Bunun zerine Zl-yedeyn kalkt: Ya Rasulallah! Namaz m ksald, yoksa unuttun da m iki rekatta selam verdin? deyince: Bunlarn hi biri olmad. demesinin zerine: Ya Rasulallah! Mutlaka biri olmutur, deyince Rasulullah (sav) cemaate dnerek: Zl-yedeyn doru
63 64 65
mu syledi? dedi. Ashab da: Evet deyince Rasulullah (sav) kalkt, kalan iki rekat kld, selam verdikten sonra oturduu yerde iki sehiv secdesi yapt.66 *** 62. Ata b. Yesardan: Rasulullah: Hanginiz namazda m, drt m? ka rekat kld hususunda phelenirse, bir rekat daha klsn, oturarak selam vermeden nce iki secde yapsn. ayet son kld beinci rekat olursa, sehiv secdesi onu ift (yani alt rekat) yapar. Yok eer drt rekat olmu ise, sehiv secdesi (namazda vesvese vermek isteyen) eytan atlatr.67 buyurdu. *** 63. Abdullah b. Bceyne (ra)den: Rasulullah (sav) bize namaz kldrrken iki rekat klnca, tahiyyata oturmadan kalkt, cemaat de kalkt. Namazn bitirince selam vermeden oturduu yerde tekbir alarak sehiv secdesi yaptktan sonra selam verdi.68 *** 64. Abdullah b. Bceyne (ra)den: Rasulullah (sav) bize le namazn kldryordu. ki rekat klnca oturmadan kalkt. Namaz bitirince sehiv secdesi yaptktan sonra selam verdi.69 *** 65. Hz. Aie (r.anha)dan: Eb Cehm b. Huzeyfe, Rasulullah (sav)'a ilemeli ssl bir elbise hediye etti. O elbise ile namaz kld, namaz biti66
Muvatta, Salat, 45; Buhari, Ezan, 113; Mslim, Salat, 18/76 Muvatta, Salat 47; Buhari, Ezan, 125; Mslim, Salat, 18/71 Muvatta, Salat, 48; Mslim, Mesacid, 21/116
67 68 69
Muvatta, Salat, 59; Mslim, Mesacid 19/99 Muvatta, Salat, 62 Muvatta, Salat, 65; Buhari, Sehv 1; Mslim, Mesacid, 19/85 Muvatta, Salat 66; Buhari, Sehv 1; Mslim, Mesacid, 19/87
MUVATTA
29
30
MUVATTA
rince: Bu elbiseyi Eb Cehm'e geri ver, namazda gzm naklarna takld. Neredeyse namazda huzurumu karacakt. buyurdu. 70 *** 66. Abdullah b. Eb Bekirden: Eb Talha el-Ensari bahesinde namaz kld bir srada karsnda bir gvercin utu. Hayvan, arm gibi kaacak bir yer aryordu. Bu hal Eb Talha'nn houna giderek bir sre gzyle kuu takip etti. Daha sonra kendine geldi ama, ka rekat kldn bilemedi. Bunun zerine Eb Talha: Bu bahemde huzurum bozuldu, diyerek, Rasulullah'n yanna geldi ve: Ya Rasulallah! Bahem Allah iin sadaka (vakf) olsun, onu istediin gibi kullan dedi.71
CUMA NAMAZI 68. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Kim cuma gn cnplkten gusul eder gibi gusul eder, ilk saatte de (erken) namaza giderse, bir deve kurban etmi gibi olur. kinci saatte giderse, bir inek kurban etmi gibi olur. nc saatte giden, bir boynuzlu ko kurban etmi gibi olur. Drdnc saatte giden, bir tavuk sadaka etmi gibi olur. Beinci saatte giden, bir yumurta sadaka etmi gibi olur. mam minbere knca, melekler gelip hutbeyi dinlerler. buyurdu. 73 *** 69. Salim b. Abdullahdan: Cuma gn Hz. mer hutbe okurken ashabdan bir adam mescide girdi. Bunu gren mer: Bu hangi saattir? dedi. Adam: Ey m'minlerin emiri! Pazardan dndm, ezan duyunca hemen abdest alp geldim, deyince, mer: Demek abdest alp geldin. Halbuki Rasulullah'n Cuma iin gusul etmeyi emrettiini biliyordun, dedi.74 *** 70. Eb Said el-Hudri (ra)den: Rasulullah (sav): Cuma gn gusul etmek, bulua eren her mslmana vaciptir buyurdu.75 *** 71. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Cuma gn imam hutbe okurken, ya73 74 75
SEHV SECDES 67. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah yle buyurdu: Sizden biri namaza durunca eytan yanna gelir, onu artr. Ka rekat kldn bilemez. Hanginiz byle olursa, oturduu yerde iki kere (sehiv) secdesi etsin.72
70 71 72
Muvatta, Salat, 67; Buhari, Salat 14; Mslim, Mesacid, 15/63 Muvatta, Salat, 69 Muvatta, Sehv, 1; Buhari, Sehv 7; Mslim, Mesacid, 19/82
Muvatta, Cuma, 1; Buhari, Cuma 4; Mslim, Cuma 1/10 Muvatta, Cuma, 3; Buhari, Cuma, 2; Mslim, Cuma 1/3 Muvatta, Cuma, 4; Buhari, Ezan, 161; Mslim, 10/5
MUVATTA
31
32
MUVATTA
nnda (konuan) arkadana; sus! desen bile, bo konumu olursun. buyurdu. 76 *** 72. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) Cuma gnnn faziletini anlatarak yle buyurdu: Cuma gn yle bir vakit var ki mslman bir kimse o vakitte namaz klar, Allah'tan bir ey isterse Allah mutlaka istedii eyi ona verir. Rasulullah (sav) eliyle o vaktin ksa bir sre olduuna iaret etti.77 *** 73. Yahya b. Saidden: Rasulullah (sav): Sizler, biri cuma gnleri, dieri de baka gnler giymek zere iki elbise edinseniz ne olur?78 buyurdu. 74. Utbe b. Mes'ud'un torunu Ubeydullah'tan Dahhak b. Kays, Numan b. Beire, Rasulullahn Cuma gn Cuma Suresini bitirdikten sonra hangi sureyi okuduunu sordu. O da: Hel etake hadisul gaiyeh suresini okurdu, dedi.79 *** 75. Cafer b. Muhammed babas Muhammedden: Rasulullah (sav) Cuma gn iki hutbe okudu ve ikisinin arasnda oturdu.80 RAMAZANDA NAMAZ
76. Hz. Aie (r.anha)dan: Bir gece Rasulullah teravih namazn kldrd. Cemaat de beraberinde kld, ikinci gece yine kldrd, o gece cemaat oald. Daha sonra nc veya drdnc gece cemaat topland, fakat Rasulullah (teravihi kldrmak iin) gitmedi. Sabah olunca; Gece toplanldn grdm, ama teravih namaznn size farz klnmasndan korktuum iin, kp size teravih namaz kldrmadm. buyurdu. Bu olay Ramazanda olmutu.81 *** 77. Eb Hreyre(ra)den: Rasulullah (sav) kesin emir vermeksizin Ramazanda teravih namazna tevik ederek: Kim inanarak ve Allah'n rzasn dnerek Ramazan ihya ederse gemi gnahlar affolunur buyurdu. ibn ihab der ki: Rasulullah'n vefatna kadar teravih namaz cemaatle klnmad. Hz. Eb Bekir'in hilafetinde ve Hz. mer'in hilafetinin ilk zamanlarnda teravih namaz cemeatle klnmad.82
76 77 78
79 80
Muvatta, Cuma, 6; Buhari, Cuma, 36; Mslim, Cuma, 1/12 Muvatta, Cuma, 15; Buhari, Cuma, 37; Mslim, Cuma, 4/13 Muvatta, Cuma, 17; Ebu Davud, Salat 212; Hz. Aie'den rivayet edildi: bni Mace, kamets-salat 83 Muvatta, Cuma, 19; Mslim, Cuma, 16/63 Muvatta, Cuma, 21: Buhari, Cuma, 27; Mslim, Cuma, 10/33
81 82
Muvatta, Salat fi Ramazan, 1; Mslim Salat'l-misafirin, 25/178 Muvatta, Salat fi ramazan, 2; Buhari, Salat'l-teravih 1; Mslim, Salatlmisafirin, 25/174
MUVATTA
33
34
MUVATTA
GECE NAMAZLARI 78. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav): Gece namaz klmay adet edinen kimse uyuyakalr da teheccd namazna kalkamazsa, Allah ona teheccd sevabn yazar, uykusu da sadaka saylr. buyurdu. 83 *** 79. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav) geceleri teheccd namaz kldnda, nnde yatyordum, ayaklarm secde yerine uzanrd. Secde yaparken eliyle bana dokunur ayam eker, secdeden kalknca uzatrdm. O zamanlar evlerde kandil yanmazd.84 *** 80. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav): Namazda uyuklayannz yatsn uykusunu aldktan sonra namazn klsn. Zira uyuklayarak namaz klan belki de farknda olmadan istifar edecei yerde kendine kfreder.85 buyurdu. *** 81. smail b. Ebi Hakime ulatna gre: Rasulullah (sav) gece namaz klan bir kadn iitince: Bu kimdir? dedi. Ona: Havle bt. Tveyt'dr. Geceleri uyumaz. dediler. Rasulullah (sav) btn gece namaz klmasn ho grmedi. Hatta kzd yznden okundu. Daha sonra:
83 84 85
Siz ibadetten usanp ayrlmadka, Allah Teala ecir ve sevabnz kesmez. Kendinizi yorup usandrmadan devam edebileceiniz ekilde amel edin. buyurdu 86 *** 82. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav) gece onbir rekat namaz klard, birini tek klard. Namaz bitirince sa tarafna yatard.87 *** 83. Eb Seleme b. Abdurrahman b. Avfdan: Rasulullah'n hanm Hz. Aie'ye: Ramazan'da Rasulullah'n namaz nasld? diye sordum, o da: Rasulullah (sav), ne Ramazanda ne de baka zaman (gece namaznda) onbir rekattan fazla klmazd, drt rekat klar, gzelliini ve uzunluunu sorma. Sonra drt rekat klar, gzelliinin uzunluunu sorma. Daha sonra rekat (vitir namaz) klard. diye cevap verdi. Aie der ki: Rasulullah (sav)'a: Ya Rasulallah! Vitiri klmadan m uyuyorsun? dedim. Rasulullah (sav): Ya Aie! Gzlerim uyur, ama kalbim uyumaz. buyurdu88 *** 84. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav) gece on rekat namaz klard. Daha sonra sabah namaz ezann duyunca kyamlarnda ksa okuyarak ik rekat (sabah namaznn snnetini) klard.89 ***
86
Muvatta, Salatl-leyl, 1; Ebu Davud, Tatavvu, 20; Nesai, Kyaml-leyl, 61 Muvatta, Salatl-leyl, 2; Buhari, Salat, 22; Mslim, Salat, 51/272 Muvatta, Salatl-leyl, 3; Buhari, Vuzu, 53; Mslim, Salatl-misafirin, 31/222
87 88
89
Muvatta, Salatl-leyl, 4; Buhari, man 32; Mslim, Salatl-misafirin, 30/220 Muvatta, Salatl-leyl, 8; Mslim, Salatl-misafirin, 17/121 Muvatta, Salatl-leyl, 9; Buhari, Salatl-teravih, 1; Mslim, Salatlmisafirin, 17/125 Muvatta, Salatl-leyl, 10; Mslim, Salatl-misafirin, 17/123
MUVATTA
35
36
MUVATTA
85. Abdullah b. Abbas (ra)dan: Bir gece Rasulullahn hanm teyzem Meymune'nin yannda kaldm, bam Rasulullahn yastnn kenarna koyarak yattm. Rasulullah (sav) uyudu, Gece yars olunca veya biraz nce yahut biraz sonra uyanp oturdu. Eliyle gzlerini sildikten sonra l-i mran suresinin son on ayetini okudu. Daha sonra kalkt, asl krbadaki su ile abdest ald. yle gzel abdest ald ki! Sonra (teheccd) namazn kld. bni Abbas der ki: Ben de kalktm, onun yapt gibi yaptm. Sonra gidip yanna durdum. Rasulullah (sav) sa elini bama koydu, sa kulam ovdu. iki rekat namaz kld. Sonra iki rekat, sonra iki rekat, sonra iki rekat, sonra iki rekat, sonra yine iki rekat kld. Daha sonra bir rekat kld ve yatt. Mezzin gelince kalkp kyamnda ksa okuyarak iki rekat (sabah namaznn snnetini) kldktan sonra kt, sabah namazn kldrd.90 *** 86. Zeyd b. Halid el-Cheniden: Bir gece Rasulullah (sav)n (teheccd) namazn gzetlemek iin gittim. Kapsnn eiine dayandm. Rasulullah (sav) (gece yars) kalkt, uzun uzun okuyarak iki rekat namaz kld. Sonra onlardan biraz daha ksa iki rekat kld, sonra biraz daha az okuyarak iki rekat kld, sonra biraz daha az okuyarak iki rekat kld, sonra biraz daha az okuyarak iki rekat kld, sonra biraz daha az okuyarak iki rekat kld, daha sonra bir rekat kld. Tamam, on rekattr.91 *** 87. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) kendisinden gece namazn soran bir adama: Gece namaz ikier ikier klnr. afak atmasndan kork-
tuunuz vakit vitri tek rekat olarak klarsnz buyurdu.92 *** 88. bn Muhayrizdan: Kinane oullarndan Muhdeci adnda bir adam am'da Eb Muhammed knyesiyle tannan birinin Vitir namaz vaciptir. dediini duydu. Muhdeci der ki: Bunun zerine Ubade b. Samit'e gittim. Ona mescide giderken rastladm. Eb Muhammed'in (vitir namaz vaciptir) dediini anlattm. Ubade: Eb Muhammed yalan sylemi. Rasulullah (sav) yle buyurdu: Kim be vakit namaz kmsemeksizin hakkn vererek klp Allahn huzuruna varrsa Allahn o kimseyi cennetine koymas kendi zerine verdii bir szdr. Kim de be vakit namaz klmadan Allahn huzuruna varrsa onlar iin Allahn cennetine koyma sz yoktur. Allah dilerse o kimseye azap eder, dilerse cennetine koyar.93 *** 89. Said b. Yesardan: Mekke yolunda Abdullah b. mer'le beraber gidiyordum. afak yaklanca indim, vitir namazn kldm. Abdullah'a ulanca bana: Neredeydin? dedi. Ben de: afak atmasndan korktum, indim, vitir namazn kldm. dedim. Bunun zerine Abdullah: Rasulullah'a uymak istemez misin? dedi. Ben: Evet, vallahi uymak isterim, dedim. Abdullah: Rasulullah (sav) vitir namazn (yolculukta) devenin zerinde klard. dedi.94 *** 90. mam Malike ulatna gre: Bir adam Abdullah b. mer'e: Vitir namaz vacip midir?
92 93
90 91
Muvatta, Salatl-leyl, 11 Buhari, Vuzu, 36; Mslim, Salatl-misafirin, 26/182 Muvatta, Salatl-leyl, 12; Mslim, Salatl-misafirin, 26
94
Muvatta, Salatl-leyl, 13; Buhari, Vitr, 1; Mslim, Salatl-misafirin, 20/145 Muvatta, Salatl-leyl, 14; Ebu Davud, Vitr, 2; Nesai, Salat 6; bni Mace, kamet 194 Muvatta, Salatl-leyl, 15; Buhari, Vitr 5; Mslim, Salatl-misafirin, 4/36
MUVATTA
37
38
MUVATTA
diye sorunca Abdullah: phesiz Rasulullah (sav) ve mslmanlar vitir namazn kldlar, dedi. Adam ayn soruyu tekrar tekrar sordu, Abdullah b. mer (ra) de her sorusunda Rasulullah (sav) ve mslmanlar vitri kldlar diye cevap verdi.95 *** 91. Hz. Hafsa (r.anha)dan: Rasulullah (sav), mezzin sabah namaz ezann okuyunca kaamet edilmeden nce ksa okuyarak iki rekat snnet klard.96 *** 92. Hz Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav) sabah namaznn snnetini o kadar hafif klard ki kendi kendime acaba Fatihay okudu mu, yoksa okumad m, derdim.97 *** 93. Eb Seleme b. Abdurrahmandan: Bir sabah namaznda kameti iiten cemaatten bir ksm snnet klmaya kalktlar, o srada Rasulullah (sav) ka geldi. Bunlar grnce: ki namaz birden mi klnyor, iki namaz birden mi klnyor? buyurdu. Bu, sabahtan nceki iki rekat sabah namazndayd. 98
CEMAATLE NAMAZ
94. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav): Cemaatle klnan namaz, yalnz klnandan yirmi yedi derece stndr. buyurdu.99 *** 95. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Cemaatle klnan namaz, yalnz kldnz namazdan yirmi be derece stndr. buyurdu. 100 *** 96. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Kudret ve iradesiyle yaadm Allah'a yemin ederim. imden yle geiyor ki odun toplataym, namaz iin ezan okunmasn ve birinin cemaate mam olmasn emredeyim, sonra, cemaate gelmeyenlerin evlerini balarna yakaym. Kudret ve iradesiyle yaadm Allah'a yemin ederim ki, yats namazna gitmeniz, yal bir et yemeye gitmenizden daha nemlidir. buyurdu 101 *** 97. Said b. el-Mseyyebden: Rasulullah (sav): Bizimle mnafklar arasndaki fark yats ile sabah namaznda bulunmamzdr. Onlar bu iki vakte gelemezler buyurdu ya da buna benzer bir ey syledi.102 ***
99 100 101 102
95 96
97
98
Muvatta, Salatl-leyl, 17 Muvatta, Salatl-leyl, 29; Buhari, Ezan, 12; Mslim, Salatl-misafirin, 4/87 Muvatta, Salatl-leyl, 30; Buhari, Teheccd, 28; Mslim, Salatl-misafirin, 14/92, 93 Muvatta, Salatl-leyl, 31
Muvatta, Salatl-cemaat, 1; Buhari, Ezan, 30; Mslim, Mesacid, 42/249 Muvatta, Salatl-cemaat, 2; Buhari, Ezan, 31; Mslim, Mesacid, 42/245 Muvatta, Salatl-cemaat, 3; Buhari, Ezan, 29; Mslim, Mesacid, 42/246 Muvatta, Salatl-cemaat, 5
MUVATTA
39
40
MUVATTA
98. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Bir adam yolda giderken dikenli bir dal grp att. Allah onun bu amelinden honut oldu ve onun gnahlarn affetti. buyurdu. Sonra Rasulullah (sav): lenlerden be kimse ehittir: Veba hastalndan, karn arsndan lenler, suda boulanlar, ykk altnda kalanlar ve Allah'n dini urunda ehit olanlar. buyurdu. Yine Rasulullah (sav): Eer insanlar ezann ve birinci safn nem ve sevabn bilseler ezan okumak ve birinci safta bulunmak iin cemaatle klnan yats ve sabah namaznn nemini bilseler srnerek de olsa gelirler. buyurdu.103 *** 99. Mihcen (ra)den: Rasulullah'n meclisindeydim. Namaza kamet edildi. Rasulullah (sav) kalkt, namaz kldktan sonra yanma geldi. Ben onunla namaza kalkmamtm. Bana: Cemaatle niin namaz klmadn, mslman deil misin? deyince: Evet ya Rasulallah! Mslmanm. Fakat ben evde namaz klmtm dedim. Bunun zerine Rasulullah: Namaz klm da olsan, cemaate gelince tekrar kl.104 *** 100. Eb Hreyre (ra)den Rasulullah (sav) Sizden biri cemaate namaz kldrd vakit namaz uzatmasn. nk cemaatte zayf, hasta ve yallar olabilir. Kendi kendine kldnzda, dilediiniz kadar uzatsn. buyurdu. 105 ***
101. Enes b. Malik (ra)den: Rasulullah (sav) atla giderken dt, sa yan incindi. (Namaz vakti gelince) namaz oturarak kldrd, biz de arkasnda oturarak kldk. Namaz bitirince: mam kendisine uyulmas iin imam klnd. Onun iin imam ayakta klarsa siz de ayakta kln. Rk edince rk edin. Ban kaldrnca siz de kaldrn Semiallahu limen hamideh deyince, siz rabbena ve lekel hamd deyin. Oturarak kld vakit hepiniz oturarak kln. buyurdu.106 *** 102. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav) rahatszd, namaz oturarak kld. Arkasndaki cemaat ayakta kld. Bunun zerine Rasulullah onlara oturun diye iaret etti. Namaz bitirince: mam kendisine uyulmas iin imam klnd. mam rkuya varnca rku yapn. Ban kaldrnca siz de kaldrn. Oturarak namaz kld vakit siz de oturarak kln. buyurdu.107 *** 103. Urveden: Rasulullah (sav) hastalandnda mescide geldi. Eb Bekir (ra) ayakta cemaate namaz kldryordu. Rasulullah (sav)'n geldiini farkeden Eb Bekir geri ekilmek istedi. Bunun zerine Rasulullah (sav), olduun yerde kal, diye iaret ederek Eb Bekir'in yanna oturdu. Eb Bekir oturarak klan Rasulullah (sav)'a uyarak, cemaat de Eb Bekir'e uyarak namaz klyorlard108 ***
Muvatta, Salatl-cemaat, 6; Mslim, Mesacid, 26/164 Muvatta, Salatl-cemaat, 8; Nesai, mamet, 53 Muvatta, Salatl-cemaat, 13; Buhari, Ezan, 62; Mslim, Salat, 27/183
Muvatta, Salatl-cemaat, 16; Buhari, Ezan, 51; Mslim, Salat,19/77 Muvatta, Salatl-cemaat, 17; Buhari, Ezan, 51; Mslim, Salat, 19/82 Muvatta, Salatl-cemaat, 18; Buhari, Ezan, 47; Mslim, Salat, 21/97
MUVATTA
41
42
MUVATTA
104. Abdullah b. Amr (ra)den: Medine'ye gelince salgn hastala yakalandk. Rasulullah cemaatin yanna gitti, oturarak nafile namaz kldklarn grnce: Oturarak klnan namaz, ayakta klnan namazn yars gibidir. 109 buyurdu. *** 105. Hz. Hafsa (r.anha)dan: Rasulullah (sav) vefatndan bir yl ncesine kadar nafile namazn oturarak kldn grmedim. Son zamanlarnda nafile namazn oturarak klyor, sreyi ar ar okuyordu. Ar okumasndan uzun sureler daha da uzuyordu.110 *** 106. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah' yalanncaya kadar gece namazn oturarak klarken hi grmedim. Yalannca kraati oturarak okuyor, rk etmek isteyince kalkyor, otuz-krk ayet kadar okuduktan sonra rk ediyordu 111 *** 107. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav) oturarak namaz klyor, oturarak okuyor, kraatinden otuz-krk ayet kadar kalnca, kalkp ayakta okuyor, sonra rkuya varyor ve secde yapyordu. Daha sonra ikinci rekat da yle klyordu.112 ***
108. Hz. Aie (r.anha)nin azatls Eb Yunusdan: Hz. Aie kendisine mushaf (Kur'an) yazmam emrettikten sonra: Hafizuu alessalevati vessalatil vustaa ve kumu lillahi kaanitin (Bakara, 228)113 ayetine gelince bana haber ver, dedi. Bu ayete geldiimi kendisine bildirince bana yle yazdrd: Hafizu alessalevati ves-saletil vusta ve salatilasr (orta namaz ikindi namazdr) ve kumu lillahi kaanitin Hz. Aie: Rasulullah'tan byle iittim, dedi.114 *** 109. mer b. Ebi Selemeden: Rasulullah' mm Seleme'nin evinde, tek bir elbiseye brnm, iki ucunu omuzlarna atm olarak namaz klarken grdm.115 *** 110. Eb Hreyre (ra)den: Biri Rasulullah (sav)a tek bir paradan oluan elbiseyle namaz klnp klnmayacan sordu. Rasulullah (sav) da: Hangimizin iki elbisesi var ki diye cevap verdi.116 *** 111. Cabir b. Abdullah (ra)den: Rasulullah (sav): ki paradan oluan elbisesi olmayan, tek bir elbiseye sarlarak namaz klsn. Eer elbise ksa ise, bunu belden altna giysin. buyurdu 117
112
Muvatta, Salatl-cemaat, 20 Muvatta, Salatl-cemaat, 21; Mslim, Salatl-misafirin, 16/118 Muvatta, Salatl-cemaat, 22; Buhari, Taksirus-salat, 20; Mslim, Salatlmisafirin, 16/111 Muvatta, Salatl-cemaat, 23; Buhari, Taksirus-salat, 20; Mslim, Salatlmisafirin, 16/112
Meali: Namazlara ve orta namaza devam edin. Allaha sayg ve ballk iinde namaz kln. 114 Muvatta, Salatl-cemaat, 25; Mslim, Mesacid, 36/207 115 Muvatta, Salatl-cemaat, 29; Buhari, Salat, 4; Mslim, Salat, 52/278 116 Muvatta, Salatl-cemaat, 30; Buhari, Salat, 4; Mslim, Salat, 52/275 117 Muvatta, Salatl-cemaat, 34; Buhari, Salat, 6; Mslim, Zhd ve rekaik, 18/74
MUVATTA
43
44
MUVATTA
NAMAZLARI KISALTMA 112. Muaz b. Cebel (ra)den: Rasulullah (sav) ile beraber Tebk seferine kmtk. Rasulullah (sav) le ile ikindiyi, akamla da yatsy birletiriyordu. Bir gn namaz geciktirdi. Bunun zerine le ile ikindiyi beraberce kldktan sonra adrna girdi. Sonra kp akamla yatsy kld, daha sonra da yle buyurdu: Yarn inaallah Tebk Pnar banda olacaksnz. Ancak kuluk vaktinden nce orada olmayn. Oraya kim nce varrsa, ben gelmeden suya hi dokunmasn! Biz pnarn bana vardmzda iki kiinin bizden daha nce oraya gelmi olduunu grdk. Su bulanmt. Bunun zerine Rasulullah (sav) o iki kiiye: Suya dokundunuz mu? diye sordu. Onlar da: Evet cevabn verdiler. Bu cevap zerine Rasulullah (sav) onlara kzd ve biraz sylendi. Daha sonra da orada bulunanlar pnardan avularyla azar azar alp bir kapta biriktirdiler. Rasulullah (sav) bu suyla yzn, ellerini ykayp onu tekrar pnara dkt. Bunun zerine pnardaki su oald. Halk su ihtiyacn tamamen giderdikten sonra Rasulullah (sav): Ey Muaz! Eer mrn olursa buralarn yemyeil, balk bahelik olduunu greceksin! buyurdu.118 *** 113. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav), acele etmesi gerektii bir yolculukta akamla yatsy birletirip yats vaktinde geiktirerek klard.119
114. Abdullah b. Abbas (ra)dan: Bir defasnda Rasulullah (sav) korkulacak bir durum olmad ve yolcu da olmad halde le ile ikindiyi, akamla da yatsy birletirerek kld. mam Malik bu konuda yle der: Rasulullah'n (sav) bu ekilde namazlar birletirmesinin sebebi, havann yamurlu olmasndan dolay zannediyorum.120 *** 115. mam Malike ulatna gre Ali b. Hseynden: Rasulullah (sav), yolculua kaca gn le namaz ile ikindiyi, gece yolculua kaca zaman da o gecenin akamyla yatsy birletirerek klard.121 *** 116. Halid b. Esid ailesinden bir adamdan: Abdullah b. mer (ra)e: Eb Abdurrahman, Kur'an'da korku namaz ve hazarda (kendi yerinde ve evinde) klacamz namaz hakknda ayetler buluyoruz, fakat seferde iken namazn nasl klnaca hakknda ayet bulamyoruz, niin? diye sordum. O da: Yeenim! Aziz ve Celil olan Allah, Muhammed (sav)'i bize, bizler hibir ey bilmezken gnderdi. Onun iin Rasulullah (sav)'n nasl yaptn gryorsak, biz de aynsn yapyoruz. cevabn verdi.122 *** 117. Hz. Aie (r.anha)dan: Evindeki olsun seferi olsun, balangta btn namazlar ikier rekat olarak farz klnd. Sonralar seferi namazlar olduu gibi iki rekat olarak kald, fakat ikamet halindeki namazlarn rekatlar artrld.123
120 121
118 119
Muvatta, Kasrus-salat, 2; Mslim, Fedail, 3/10 Muvatta, Kasrus-salat, 3; Mslim, Salatl-misafirin, 5/42; Buhari, Taksirus-salat, 6; Mslim, salatl-misafirin, 5/44
122
123
Muvatta, Kasrus-salat, 4; Mslim, Salatl-misafirin, 6/49 Muvatta, Kasrus-salat, 6 Muvatta, Kasrus-salat, 7; Nesai, Taksirus-salat, 1; bni Mace, kametssalat, 73 Muvatta, Kasrus-salat, 8; Buhari, Salat, 1; Mslim, Salatl-misafirin, 1/1
MUVATTA
45
46
MUVATTA
118. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah' (sav), bir merkeb zerinde yolculuk yaparken Hayber'e ynelik namaz kldn grdm.124 *** 119. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) yolculukta iken deve/binek zerinde gittii yne doru namazn klard.125 *** 120. mm Hani bt. Eb Talib(r.anha)den: Rasulullah (sav) Mekke'nin fethedildii sene bir kuma parasndan oluan bir elbiseye sarnarak sekiz rekat kuluk namaz kld.126 *** 121. mm Hani bt. Eb Talib (r.anha)den: Mekke'nin fethedildii seneydi. Rasulullah (sav)n yanna gittim. Ykanyordu (guslediyordu). Hz. Fatma da bakalarnn grmemesi iin nne perde tutuyordu. Selam verdim. Gelen kim? diye sordu. Ben: Eb Talib'in kz mm Hani! diye cevap verdim. Bunun zerine: Merhaba (ho geldin!), mm Hani! dedi. Daha sonra da ykanmas bitince bir para kumatan oluan bir elbiseye sarnarak sekiz rekat kuluk namaz klp dnd. Ben: Ya Rasulallah (sav)! Kardeim Ali, eman verdiim Hbeyre olu filan ldreceini sylyor, ne yapalm? dedim. Rasulullah (sav): mm Hani! Senin eman verdiine, biz de eman veririz! buyurdu. Anlattm bu olayn cereyan ettii vakit tam kuluk vaktiydi.127
124 125
122. Hz. Aie (r.anha)den: Rasulullah (sav)'n kuluk namaz kldn grmedim, fakat ben klyorum. Rasulullah (sav) bazen yapmak istedii nafile ibadetleri insanlar devaml yapar da onlara farz klnr korkusundan terkederdi.128 *** 123. Enes b. Malik (ra)den: Ninem Mleyke, Rasulullah' (sav) yemee davet etmiti. Yemekten sonra Rasulullah (sav): Haydi, size namaz kldraym buyurdu. Kalktm, ok eski olduu iin kararm hasrmz alarak suyla sildim. Bunun zerine Rasulullah (sav) da ayaa kalkt. Ben ve bir yetim cocuk arkasna, ninem de daha geriye saf yaptk, Rasulullah (sav) bize iki rekat namaz kldrp ayrld.129 *** 124. Eb Said el-Hudri (ra)den: Rasulullah (sav) Herhangi biriniz namaz klarken nnden baka birini gemesine elinden geldii kadar engel olsun. Eer gemekte srar ederse gemesini engellesin, nk o eytandr.130 *** 125. Bsr b. Saidden: Zeyd b. Halid el-Cheni beni Eb Cheym'e gndererek: Namaz klan kimsenin nnden geenin durumuyla ilgili Rasulullah (sav)'dan ne duyduunu sordu. Eb Cheym, Rasulullahn (sav) yle buyurduunu nakletti: Eer namaz klann nnden geen bunun vebalini bilmi olsayd
128
126 127
Muvatta, Kasrus-salat, 25; Mslim, Salatl-misafirin, 4/35 Buhar, Kasru's-salt, 26; Buhari, Kasrus-salat, 8; Mslim, Salatl-misafirin, 4/37 Muvatta, Kasrus-salat, 27; Buhari, Salat, 4; Mslim, Salatl-misafirin, 13/82, 83 Muvatta, Kasrus-salat, 28; Buhari, Salat, 4; Mslim, Salatl-misafirin, 13/82, 83
129 130
Muvatta, Kasrus-salat, 29; Buhari, Teheccd, 5; Mslim, Salatl-misafirin, 13/77 Muvatta, Kasrus-salat, 31; Buhari, Ezan, 161; Mslim, Mesacid, 48/266 Muvatta, Kasrus-salat, 33; Buhari, Salat, 100; Mslim, Salat, 48/258, 259
MUVATTA
47
48
MUVATTA
krk (gn) (Ravi Eb'n-Nadr demitir ki: bu hadisi bana nakledenin krk gn m, krk ay m, yoksa krk yl m dediini hatrlamyorum) olduu yerde beklemesinin kendisi iin daha hayrl olduunu anlard.131 *** 126. Abdullah b. Abbas (ra)dan: Bir dii merkebe binerek geldim. O gnlerde bulu ana yaklamtm. Rasulullah (sav), Mina'da cemaata namaz kldryordu. Ben hemen birka safn nnden getim. Merkebimden indim. Otlamas iin hayvan salverdim. Hemen saflardan birine girdim. Bu hareketimden dolay hi kimse bana bir ey demedi.132 *** 127. Abdlkerim b. Ebi Muharikl-Basridan: u szler ilk peygamberlerden beri gelen szlerdendir: Utanma duygusunu kaybettiysen istediin her eyi yap. Ayrca Namazda ellerden birini dieri zerine koymak. mam Malik dedi ki: Sa eli sol el zerine koymak, iftar vakti geldiinde hi beklemeden hemen iftar etmek, sahur vakti yemei ge yemek.133 *** 128. Hiam b. Urve babasndan: Abdullah b. Erkam arkadalarna namaz kldrrd. Gnlerden bir gn yine bir namaz vakti idi. Abdullah tuvalete gitti, dnnce Rasulullah (sav)n: Sizden biri tuvalete gitmek ihtiyacnda ise, namazdan nce ihtiyacn gidersin. buyurduunu nakletti .134
131 132 133 134
129. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Herhangi biriniz abdestli olarak namaz kld yerde bekledii srece melekler ona yle dua ederler: Allahm, onu affet! Allahm, ona merhamet et!135 *** 130. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Herhangi biriniz namaz kldktan sonra evine dnmesine dier vakti beklemekten baka bir engel olmad halde evine gitmeyip camide namaz beklerse, bekledii srece o namazda saylr.136 *** 131. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Size Allahu Teala'nn kendisiyle hatalar mahvedip dereceleri ykseltecei eyi haber vereyim mi? Souk gnlerde abdest almak, uzak yerlerden cemaata gitmek, namaz kldktan sonra dier vakti gzetmektir. te gerek ballk budur! te gerek ballk budur! 137 *** 132. Eb Katade el-Ensari (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Herhangi biriniz mescide girdii zaman oturmadan nce iki rekat namaz (tahiyyetl-mescid) klsn.138 ***
Muvatta, Kasrus-salat, 34; Buhari, Salat, 101; Mslim, Salat, 48/261 Muvatta, Kasrus-salat, 38; Buhari, Salat, 90; Mslim, Salat, 48/254 Muvatta, Kasrus-salat, 46; Buhari, Enbiya, 54 Muvatta, Kasrus-salat, 49; Ebu Davud, Taharet, 43; Tirmizi, Taharet, 108; Nesai, mamet, 51 bni Mace, Taharet, 14
Muvatta, Kasrus-salat, 51; Buhari, Ezan, 36; Mslim, Mesacid, 49/274 Muvatta, Kasrus-salat, 52; Buhari, Ezan, 36; Mslim, Mesacid, 49/275 Muvatta, Kasrus-salat, 55; Mslim, Taharet, 14/41 Muvatta, Kasrus-salat, 57; Buhari, Salat, 60; Mslim, Salatl-misafirin, 11/70
MUVATTA
49
50
MUVATTA
133. Selh b. Sa'd es-Saidi (ra)den: Rasulullah (sav) Amr b. Avf oullarnn aralarn bulmak iin gitmiti. Namaz vakti yaklanca mezzin, Hz. Eb Bekir'e: mam olur musun, kamet edeyim mi? diye sordu, O da: Evet, dedi. Hz. Eb Bekir ne getiinde, cemaat namazda iken Rasulullah (sav) geldi, cemaate yetiip bir safta durdu. Bunun zerine cemaat (Rasulullah (sav)'n geldiini anlatmak iin) el rpyordu. Fakat Hz. Eb Bekir ban evirdi ve Rasulullah (sav) grd. Bunun zerine Rasulullah (sav) kendisine devam et eklinde iaret etti. Eb Bekir, hi aldrmyordu. Cemaatin el rpmas oalnca Eb Bekir ellerini kaldrarak, Rasulullah'n kendisine devam et, diye emrediinden dolay, Allah'a hamdettikten sonra geri geri ekilerek arkadaki safa girdi. Bu sefer Rasulullah (sav) ne geti, namaz kldrp bitirdi. Namazdan sonra: Eb Bekir! Devam et dediim halde niin geri ekildin? buyurdu. Eb Bekir: Rasulullahn (sav) nnde Eb Kuhafe'nin olunun namaz kldrmas doru olmaz! cevabn verince Rasulullah (sav): Bir ounuzun namazda el rptn grdm. Bu gibi durumlarda Sbhanallah deyiniz. Bu ekilde anlatmak istediinizi namazdakine anlatm olursunuz. Namazda el rpmak kadnlara ait bir harekettir, buyurdu.139 *** 134. Eb Humeyd es-Saididen: Rasulullah (sav)'a: Ya Rasulallah! Sana nasl salavat getirelim? diye sordular. yle buyurdu: Allahm! brahim (a.s.) ailesine rahmet ettiin gibi Muhammed'e (a.s.), hanmlarna ve zrriyetine de rahmet et. brahim (a.s.) ailesine hayr ve bereket verdiin gibi, Muhammed'e (a.s.), hanmlarna ve Onun zrriyetine de hayr ve bereket ver. Muhakkak ki sen vlmeye en layk ve en ok erefli olansn deyiniz.140
139 140
135. Eb Mes'ud el-Ensari (ra)den: Sa'd b. Ubade'nin meclisinde bulunuyorduk. Rasulullah (sav) geldi. Beir b. Sa'd kendisine: Ya Rasulullah! Allah sana salavat getirmemizi emrediyor, nasl salavat getirelim? diye sordu. Rasulullah (sav) cevap vermiyerek sustu. Bunun zerine biz keke sormasayd diye iimizden geirdik. Daha sonra Rasulullah (sav) yle buyurdu: Allahm, brahim'e rahmet ettiin gibi Muhammed'e ve onun ailesine de rahmet et Dnyada brahim'in ailesine hayr ve bereket verdiin gibi Muhammed'in ailesine de hayr ve bereket ver. Muhakkak ki sen vlmeye layk ve en erefli olansn, deyiniz. Selam vermek de bildiiniz gibidir.141 *** 136. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav), evinde lenin farzndan nce ve sonra ikier, akamn farzndan sonra evinde iki rekat snnet klard. Yats namaznn farzndan sonra da iki rekat snnet klard. Cuma namaznn farzndan sonra mescitte hi snnet klmazd. Odasna dner, orada iki rekatl bir namaz klard.142 *** 137. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Siz namazda sadece kble tarafn m grdm zannediyorsunuz? Allaha yemin ederim ki sizin ne huunuz ne de rkunuz bana gizli deildir. Geride ne yaptnz da kesinlikle gryorum.143 ***
141 142
Muvatta, Kasrus-salat, 61; Buhari, Salat, 48; Mslim, Salat, 22/102 Muvatta, Kasrus-salat, 66; Buhari, Enbiya, 10; Mslim, Salat, 17/69
143
Muvatta, Kasrus-salat, 67; Mslim, Salat, 17/65 Muvatta, Kasrus-salat, 69; Buhari, Cuma, 39; Mslim, Salatl-misafirin, 15/104 Muvatta, Kasrus-salat, 70; Buhari, Salat, 40; Mslim, Salat, 24/109
MUVATTA
51
52
MUVATTA
138. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) Kuba mescidine bazan yryerek, bazan da binekli olarak giderdi.144 *** 139. Numan b. Mrreden: Rasulullah (sav), iki ien ve hrszlk yapanlar hakknda ayetler nazil olmadan nce: ki ien, hrszlk yapan ve zina eden hakkndaki grnz nedir? diye sordu. Ashab da: Allah ve Resul daha iyi bilir. diye karlk verdi. Bunun zerine yle buyurdu: Hepsi de gnahtr, hepsinin de cezas vardr. Hrszln en kts namazdan alann hrszldr. Bu sz zerine ashap: nsan namazdan nasl alar, ya Rasulallah? diye sordu. Rasulullah (sav): Rku ve scudda tadil-i erkana uymayarak, rku ve scudu acele yaparak cevabn verdi.145 *** 140. Hiam, babas Urveden Rasulullah (sav) yle buyurdu: Namazlarnzdan bazsn (nafile namazlar) evlerinizde kln.146 *** 141. Eb Katade el-Ensari (ra)den: Rasulullah (sav), kz Zeyneb'in, Rebia b. Abdiems'in olu Eb'l-As'dan olan kz mame'yi namaz klarken omuzuna alr, secde yaparken onu yere brakr, kyama kalkarken tekrar alrd.147 ***
144 145 146
142. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Meleklerden bir grup gece, bir grup da gndz sizin aranzda bulunurlar. Her iki grup ikindi ve sabah namazlarnda birbirlerine grev teslimi yaparlar. Sonra gece grev yapanlar dndklerinde Allahu Teala -kendisi ok iyi bildii halde- onlara: Kullarm, siz gelirken ne yapyorlard? diye sorar. Onlar da: Biz gelirken namaz klyorlard. Vardmzda yine namaz klyorlard. cevabn verirler.148 *** 143. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav) (hastal arlanca): Eb Bekir'e haber verin, cemaate namaz kldrsn buyurdu. Bunun zerine ben: Ya Rasulallah, Eb Bekir sizin yerinize getii zaman alamaktan sesini cemaate duyuramyor. Onun iin bu grevi Hz. mer'e verin, o kldrsn. dedim. Rasulullah (sav), tekrar: Eb Bekir'e syleyin, cemaate namaz kldrsn. buyurdu. Bu sefer ben Hafsa'dan: Rasulullah (sav)a: Eb Bekir sizin makamnza geince alamaktan sesini duyuramyor. Syleyin cemaate, namaz mer kldrsn diye sylemesini istedim, dedim. Hafsa bunu syleyince Rasulullah (sav): Siz kadnlar Yusufa bile neler yaptnz. Eb Bekir'e syleyin cemaate namaz kldrsn! buyurdu. Hafsa iittii bu azar zerine bana: Hep senin yznden oldu! diye kt.149 *** 144. Ubeydullah b. Adiy b. Hyardan: Rasulullah (sav) bir grup cemaatin arasnda oturuyordu. Bir adam gelerek kendisine gizlice bir eyler syledi, fakat Rasulullah (sav) bu sylenenleri bize syleyinceye kadar
148
147
Muvatta, Kasrus-salat, 71; Buhari, Salat, 4; Mslim, Hac, 97/517 Muvatta, Kasrus-salat, 72; Muvatta, Kasrus-salat, 73; Buhari, Salat, 52; Mslim, Salatl-misafirin, 29/208 Muvatta, Kasrus-salat, 81; Buhari, Salat, 106; Mslim, Mesacid, 9/41
149
Muvatta, Kasrus-salat, 82; Buhari, Mevakits-salat 16; Mslim, Mesacid, 37/210 Muvatta, Kasrus-salat, 83; Buhari, Ezan, 46
MUVATTA
53
54
MUVATTA
adamn ne dediini iitmemitik. Bir de rendik ki adam mnafklardan birinin ldrlmesine msaade istiyormu. Bunun zerine Rasulullah (sav), aktan aa adama: O, ldrmek istediin adam Allah'tan baka ilah olmadna ve Muhammed'in onun kulu ve Resul olduuna ehadet ediyor mu? diye sordu. Adam: Evet ediyor, fakat o bunu samimiyetle sylemiyor. dedi. Rasulullah (sav) tekrar: Namaz klyor mu? diye sordu. Adam: Evet, fakat samimi deil cevabn verdi. Bunun zerine Rasulullah (sav): Byle kimselerin ldrlmesini Allah Teala yasaklad. buyurdu.150 *** 145. Ata b. Yesardan: Rasulullah (sav) yle dua etti: Allah'm, kabrimi ibadet yeri yaptrma! Peygamberlerinin kabrini mescid haline getiren mmete Allah'n gazab iddetli olur.151 *** 146. Mahmud b. Rebi' el-Ensari (ra)den: tban b. Malik ama idi ve kendi kavmine namaz kldryordu. Bir gn Rasulullah (sav)a gelerek: Zaman oluyor gece zifiri karanlk oluyor, zaman oluyor yamur yayor, seller akyor. Ben ama bir kimseyim. Ya Rasulullah! Evime gel teberrken bir yerde namaz kl da ben oray namazgah yapaym! diye ricada bulundu. Bunun zerine Rasulullah (sav) tban b. Malikin evine gelerek: Nerede namaz klmam istersin? diye sordu. tban evin bir kesini gsterdi, Rasulullah (sav) da orada namaz kld.152 ***
147. Abbad b. Temim amcasndan: Ben Rasulullah (sav)' mescidde srtst yatm, ayaklarn da ayak ayak zerine atm bir vaziyette yatarken grdm.153 *** 148. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav)n en ok houna giden amel, devaml yaplan ameldi.154 *** 149. Amir, babas Sa'd b. Ebi Vakkasdan: ki karde vard, bunlardan biri dierinden krk gn nce vefat etti. Bir defasnda Rasulullah (sav)n huzurunda bu kardelerden ilk lenin meziyetleri anlatlyordu. Rasulullah (sav): Sonraki len mslman deil miydi? diye sordu. Kendisine: Mslmand, ya Rasulallah! Fena adam da deildi. diye cevap verildi. Bunun zerine: Namaznn ona ne dereceler kazandrdn biliyor musunuz? Namaz kapnzn nnden akan byk ve suyu tatl bir nehir gibidir. Kii gnde be defa bu nehre girip ykansa onda kir kalr m, ne dersiniz? phesiz ki namaznn ona ne dereceler kazandrdn sizler bilemezsiniz. buyurdu.155 *** 150. Talha b. Ubeydullah (ra)dan: Necid ahalisinden sa ba dank bir adam Rasulullah (sav)'a geldi. ok yksek sesle konuuyor, fakat ne dediini anlayamyorduk. Yaklanca anladk ki slamn artlarnn ne olduunu soruyormu. Rasulullah (sav): Gnde be vakit
153
Muvatta, Kasrus-salat, 84 Muvatta, Kasrus-salat, 85 Muvatta, Kasrus-salat, 86; Buhari, Salat, 46; Mslim, Mesacid, 47/263
154 155
Muvatta, Kasrus-salat, 87; Buhari, Salat, 85; Mslim, Libas, 22/75 Muvatta, Kasrus-salat, 90; Buhari, Rikak, 18 Muvatta, Kasrus-salat, 91; Buhari, Mevakits-salat, 6; Mslim, Mesacid, 5/273
MUVATTA
55
56
MUVATTA
namaz! buyurdu. Adam: Onlardan baka klmam gereken namaz var m? diye sordu. Peygamberimiz: Farz olan bu, istersen nafile de klabilirsin. dedi. Daha sonra Rasulullah (sav): Ramazanda oru tutmak. buyurdu. Adam: zerime farz olan baka oru var m? deyince Peygamberimiz: Hayr, istersen nafile de tutabilirsin. buyurdu.Rasulullah (sav): Bir de zekat var. dedi. Adam: zerime zekattan baka farz olarak vermem gereken birey var m? diye sorunca Peygamberimiz: Hayr, ancak eer istersen sadaka verebilirsin buyurdu. Bunun zerine adam dnp giderken yle diyordu: Vallahi bu sylediklerinden ne fazla ne de eksik yaparm. Rasulullah (sav) adamn bu szn duyunca: Sznde durursa kurtulua erer. buyurdu.156 *** 151. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Sizden biri uyuduu zaman eytan onun zerine dm atar ve her dm de btn gece derin bir uyku uyumasna sebep olur. Eer gece uyanr da Allah' zikrederse, dmlerden biri zlr, kalkar abdest alrsa, ikincisi zlr, namaz da klarsa, nc dm zlr din ve huzurlu olur. ayet ne uyanp Allah' zikreder, ne abdest alr, ne de namaz klarsa, tembel ve bitkin bir vaziyette sabahlar buyurdu. 157
BAYRAMLAR 152. bn ihabdan: Rasulullah (sav), Kurban ve Ramazan bayram namazlarn hutbeden nce klard. 158 *** 153. mam Malikden: Duyduuma gre Hz. Eb Bekir de Hz. mer de Rasulullah (sav) gibi bayram namazlarn hutbeden nce klarlarm.159 *** 154. bn Ezher'in azatls Eb Ubeyd'den: mer b. Hattab'la beraber bir bayram namaznda bulundum. Bayram namazn kldktan sonra cemaate hutbe okudu ve yle dedi: Rasulullah (sav) senede iki gn oru tutmanz yasaklad. Bunlardan biri Ramazan bayram gn, dieri de Kurban bayramnn ilk gndr.160 *** 155. Utbe b. Mes'ud'un torunu Ubeydullah b. Abdullahdan: mer b. Hattab, Eb Vakid el-Leysi'ye Rasulullah (sav)n Ramazan ve Kurban bayram namazlarnda hangi sureleri okuduunu sordu. O da: Kaf ve'l-Kur'anil-Mecid ile kterebetis-saat ven-akkal-kamer (ayetleriyle balayan) sureleri okurdu. cevabn verdi.161
158
156 157
Muvatta, Kasrus-salat, 94; Buhari, man, 34; Mslim, man, 3/8 Muvatta, Kasrus-salat, 95; Buhari, Teheccd 12; Mslim, Salatlmisafirin, 28/207
Muvatta, ydeyn, 3; Buhari, Iydeyn, 7; Mslim, Iydeyn, 8/8 Muvatta, iydeyn, 4; Buhari, Iydeyn, 8; Mslim, Iydeyn, 1/1 Muvatta, iydeyn, 5; Buhari, savm, 22; Mslim, Syam, 22/138 Muvatta, iydeyn, 8; Mslim, Iydeyn, 3/14
MUVATTA
57
58
MUVATTA
(sav)dan grdnden eminim.163 KORKU NAMAZI 156. Salih b. Havvatdan: Zat'r-rika' Gazvesinde Rasulullah'la (sav) beraber korku namaz klan bir zattan naklen anlatyor: nce bir grup gelip Rasulullah'n (sav) ardnda saf yapt, dier grup ise dman karsnda kald. Saf yapanlara peygamberimiz bir rekat kldrdktan sonra kendisi kyamda bekledi, safta bulunanlar kendi kendilerine namazlarn tamamlayp ayrldlar. Bu defa dman karsnda bekleyen grup geldi, peygamberimizin ardnda saf yapt, namazlarn bitirenler ise dman karsna gittiler. kinci gruba da kalan bir rekat kldrdktan sonra tehiyyatta, oturdu. Cemaat klmadklar rekat tamamladktan sonra hep beraber selam verdiler.162 *** 157. Nafiden: Abdullah b. mer'e korku namaznn nasl klnd sorulduunda yle anlatt: mam ne geerek ikiye ayrlan gruptan birine bir rekat kldrr. Dier grup dman karsnda bekler. Birinci grup bir rekat kldktan sonra selam vermeden dman karsnda bekleyenlerle yer deiirler. kinci grup da mamla beraber bir rekat kldktan sonra, mam iki rekatl namaz bitirir. Bu defa her iki grup da ayr ayr gelerek birer rekat daha klarlar. Bylece imamdan sonra kldklar bu rekatla ikier rekat klm olurlar. ayet dman tehlikesi ok bykse ayakta, binek zerinde kbleye dnerek veya dnmeden klarlar. mam Malik, Nafi'nin bu rivayetle ilgili olarak yle dediini nakletmitir: Abdullah b. mer'in naklettii korku namaznn bu eklini Rasulullah
162
*** 158. Said b. Mseyyebden: Rasulullah (sav) Hendek savanda ikindi ve le namazlarn gne batmaynca klmad.164
GNE TUTULMASI NAMAZI 159. Abdullah b. Abbas (ra)dan: Gne tutulmutu, bunu gren Rasulullah (sav) namaza durdu, onunla beraber oradakiler de durdular. Namazda kyam Bakara suresini okuyacak kadar uzatt, rkuyu da ayn ekilde uzatt. Sonra ban kaldrp kyam yine ok uzatt fakat birincisi kadar deildi sonra rkua vard. Rkuda da uzun kald, fakat o da birinci rku kadar uzun deildi. Daha sonra secde ederek (ikinci rekata) kalkt. Kyam uzun srd. Fakat birinci kyamdan ksa idi. Sonra rkua vard. Rkuu da uzun srd. Fakat birinci rkudan ksa idi. Sonra birinci kyamdan daha ksa olarak kyamda bulundu. Sonra uzunca bir rku yapt. Bu, birinci rkudan ksa idi. Sonra secde etti. Selam verdii zaman gne almt, yle buyurdu: Gne ve Ay, Allah Teala'nn kuvvet ve kudretinin delillerinden iki tanesidir. Tutulmalar ne bir kimsenin lm yzndendir, ne de bir kimsenin doumu sebebiyledir. Onun iin tutulduklarn grdnz zaman Allah' zikredi163
164
Muvatta, Salatl-havf, 3; Buhari, Tefsir, 2 (Bakara 239) Muvatta, Salatl-havf, 4; Buhari, Mevakits-salat, 36; Mslim, Mesacid, 36/209
MUVATTA
59
60
MUVATTA
niz. Bunun zerie cemaat: Ya Rasulallah! Senin yerinde bir eyi tutar gibi yaptn, sonra da ekindiini grdk, ne oldu? diye sordu. Peygamberimiz u cevab verdi: Cenneti grdm, ondan salkm almaya altm. Eer tutup alsaydm dnya durduu mddete ondan yerdiniz. Cehennemi de grdm, bugn grdm korkun manzara kadarn daha grmemitim. Cehennemdekilerin ekserisi kadnlard. Niin ya Rasulallah? diye sorulduu zaman: Nankrlklerinden dolay! buyurdu. Allah'a m nankrlk ediyorlar? dendii zaman: Kocalarna kar nankrlklerinden ve onlarn iyiliklerini inkarlarndan dolay. Birine mr boyu iyilik yapsan, senden tek bir ktlk grse, hi iyilik mi grdm zaten, der. buyurdu.165 *** 160. Hz. Aie (r.anha)dan: Bir yahudi kadn gelerek: Allah seni kabir azabndan korusun! diye dua ederek bir eyler istedi. Bunun zerine ben Rasulullah (sav)a: Kabirde azap m var? diye sordum. Rasulullah (sav) hemen kabir azabndan Allah'a sndn syledi... Gnlerden bir sabah binee binmiti ki gne tutuldu. Gittii yerden kuluk vakti dnd. Dnnce (hanmlarnn kald) odalarn arkasna (mescide) urayarak namaz kld, onu gren mslmanlar da arkasnda namaza durdular. Namazda kyam ve rkuyu bir hayli uzatt. Rkudan ban kaldrnca yine kyam uzatt, fakat bu, birinci kyamdan ksa idi. Sonra yine rkua vard. Fakat bu, ilk rkudan ksa idi. Rkudan ban kaldrdktan sonra secdeye vard. kinci rekata kalkt zaman yine uzatt, fakat birinci rekat kadar uzun deildi. Sonra rkua vard. Onu da uzatt. Fakat ilk rkudan ksa idi. Ban kaldrd. ilk kyamdan ksa olarak kyamda bulundu. Sonra yine Rukua vard. Birinci rkudan biraz ksa olarak rkuda bulundu. Sonra ban
165
kaldrp secdeye vard. Namaz bitirince Allah Teala'nn sylemesini emrettii eyleri sylyordu. Cemaate kabir azabndan Allah'a snmalarn emretti.166 *** 161. Esma bt. Eb Bekir (r.anha)dan: Gne tutulduu zaman Peygamberimizin hanm Hz. Aie'ye gitmitim. Bir de baktm ki herkes namaz klyor, o da klyordu: Bunlara ne oldu? dedim. Hz. Aie eliyle g iaret ederek: Sbhanallah! dedi. (Allah'n kudretini gsteren) bir iaret mi? dedim. Bayla evet anlamnda bir iaret yapt. Kalktnda gne almt. Ben bamdan su dkmeye balamtm. Rasulullah, Allah'a hamd senadan sonra yle buyurdu: Bu grdm, daha nce hi grmemitim! Cenneti ve cehennemi grdm. Bana vahyedildiine gre sizler kabirde Deccalin imtihan gibi imtihan edileceksiniz: Siz getirilir Bu adam hakknda neler biliyorsun? diye sorulursunuz. Getirilen eer m'minse O, Allah'n Rasul Muhammed'dir, bize apak deliller ve hidayet getirdi biz de ona uyup iman ettik, ona tabi olduk der. Bunun zerine kendisine: Rahata uyu, biz zaten senin m'min olduunu biliyorduk denir. Getirilen kimse ayet mnafksa bu soruya: Bilmiyorum, halk onun hakknda bir eyler syler, ben de onlar gibi derdim cevabn verir.167
166
167
Muvatta, Kusuf, 3; Buhari, Kusuf, 7; Mslim, Kusuf, 2/8 Muvatta, Kusuf, 4; Buhari, Vuzu, 37; Mslim, Kusuf, 3/11
MUVATTA
61
62
MUVATTA
YAMUR DUASI 162. Abdullah b. Zeyd el-Mazini den: Rasulullah (sav) musallaya karak yamur yamas iin dua etti. Kbleye dnd zaman cbbesini ters evirmiti. 168 *** 163. Amr b. uaybden: Rasulullah (sav), yamur duasna kt zaman yle dua ederdi: Allah'm, kullarna ve hayvanlara yamur ver. Rahmetini etrafa sa, l topraklarn dirilt.169 *** 164. Enes b. Malik (ra)den: Adamn biri Rasulullah (sav)a gelerek: Ya Rasulallah! Hayvanlar alktan mahvoluyorlar, yollardan ku umaz kervan gemez oldu. Dua edin de artk yamur yasn! diye ricada bulundu. Bunun zerine peygamberimiz dua etti, teki cumaya kadar yamur yad. Ertesi cuma tekrar bir adam gelerek Rasulullah (sav)a: Ya Rasulallah! Yamurdan evler ykld, yollar yrnmez hale geldi, hayvanlar otlua gidemedikleri iin alktan helak oluyorlar! dedi. Bu durum zerine Rasulullah (sav): Allahm, yamuru dalarn, tepelerin zerlerine, vadilerin ilerine ve ormanlk yerlere sevket diye dua etti. Yamur, elbisenin stten karl gibi derhal Medine'den ekildi, gitti.170 ***
165. Zeyd b. Halid el-Cheni (ra)den: Rasulullah (sav), Hudeybiye'de yamurun akabinde gkte bir ksm iaretler varken bize sabah namazn kldrd. Namazdan sonra cemaate dnerek: Rabbiniz ne dedi, biliyor musunuz? diye sordu. Cemaat: Allah ve Resul daha iyi bilir! diye mukabelede bulununca Allah'n yle buyurduunu nakletti: Kullarmdan bir ksm bana iman ederek, bir ksm da beni inkar ederek sabahladlar. Allah'n ltuf ve rahmetiyle bize yamur yad diyenler, bana inanan ve yldzlarn kudretini inkar edenlerdir. Falan falan yldz bize yamur yadrd diyenler ise, beni inkar edip yldza inananlardr.171 *** 166. mam Malikden: Duyduuma gre Rasulullah (sav): Deniz tarafndan bulut belirir de am tarafna doru yol alrsa yamuru ok bol olur. buyururmu 172
KIBLE 167. Eb Eyyb el-Ensari (ra)den: Eb Eyyb el-Ensari Msr'da iken yle derdi: nann ki u tuvaletleri ne yapacam bilmiyorum! nk Rasulullah (sav) yle buyurmutu: Sizden biri byk veya kk su dkmeye gittii zaman nn veya arkasn kbleye kar dndrmesin.173
171 172 173
Muvatta, stiska, 1 Muvatta, stiska, 2 Ebu Davud, stiska, 2 Muvatta, stiska, 3; Buhari, stiska, 6; Mslim, stiska, 2/8
Muvatta, stiska, 4; Buhari, Ezan, 156; Mslim, man, 30/125 Muvatta, stiska, 5 Muvatta, Kble, 1; Buhari, Vuzu, 11; Mslim, Taharet, 17/59
MUVATTA
63
64
MUVATTA
168. Nafi, Ensardan bir adamdan: Rasulullah, (sav) byk ya da kk su dkerken kbleye kar dnmeyi yasaklamtr.174 *** 169. Abdullah b. mer (ra)den: nsankar diyorlar ki: Def-i hacete oturduunuz zaman kbleye ve Beytl-makdise 175 kar dnmeyiniz. Ben bir defasnda evimin damna kmtm, Rasulullah'n (sav) iki kerpi zerine ktn ve Beytlmakdis'e kar da dnm olarak def-i hacet yaptn grdm. Daha sonra insanlar bana: Her halde sen de uyluklar zerine yatarak namaz klanlardansn. dediler. Ben de: Vallahi bilemiyorum. diye karlk verdim. mam Malik der ki: Uyluklar zerinde namaz klmak demek secde yaparken uyluklar yerden ayrlmakszn yere bitiik ekilde namaz klmaktr.176 * Aklama: Kudsteki Mescid-i Aksa Mslmanlarn ilk ve Mekkedeki Kabe ise sonraki kbleleri olmutur. Bundan dolay ak arazide bu ynlere dnk olarak tuvalet ihtiyacn gidermek yasaktr. Zaruret durumunda ve kapal mekanlarda bu ynlere dnmeye ruhsat vardr. Fakat tuvalet mekanlarnn kble ynelik ekilde yaplmamasna dikkat edilmelidir. *** 170. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) kble tarafndaki duvarda tkrk grmt, hemen onu kazd. Sonra da cemaate dnerek: Namaz klarken kble tarafna tkrmeyiniz. nk namaz k174 175 176
larken Allah Teala'nn huzurunda saylrsnz. buyurdu. 177 *** 171. Abdullah b. mer (ra)den: Halk sabah namaznda Kuba mescidinde iken biri gelerek: Bu gece Rasulullah (sav)a bir ayet gelmi, bundan sonra Kabe'ye dnmesi emredilmi, siz de oraya ynelin dedi. O srada am'a (Kuds'e) ynelmilerdir. Bunun zerine hemen ynlerini Kabe'ye doru dndler.178 *** 172. Said b. Mseyyebden: Rasulullah (sav), Medine'ye hicret ettikten sonra on alt ay kadar namaz Beyt'l-Makdis'e (Kuds'e) doru dnerek kld. Daha sonra Bedir harbinden iki ay kadar nce kble Ka'beye evrildi. 179 *** 173. Eb Hreyre (ra)'den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Benim bu mescidimde klnan bir rekat namaz, Mescid-i Haram hari dier btn mescitlerde klnan bin rekat namazdan daha efdaldir. 180 *** 174. Eb Hreyre (ra) veya Eb Said el-Hudri (ra)den Rasulullah (sav) yle buyurdu: Evimle minberim aras cennet bahelerinden bir bahedir. Minberim ise Havz'mn zerindedir. 181 ***
177 178
Muvatta, Kble, 2 Beytl-Makdis, Mslmanlarn ilk kblesi olan Kuds'teki Mescid-i Aksa'dr. Muvatta, Kble, 3; Buhari, Vuzu, 12; Mslim, Taharet, 12/61
Muvatta, Kble, 4; Buhari, Salat, 33; Mslim, Mesacid, 13/50 Muvatta, Kble, 6; Buhari, Salat, 32; Mslim, Mesacid, 2/13 Muvatta, Kble, 7; Buhari, Salat, 31; Mslim, Mesacid, 2/12 Muvatta, Kble, 9; Buhari, Salat, 1; Mslim, Hac, 94/505 Muvatta, Kble, 10; Buhari, Salat 5; Mslim, Hac, 92
MUVATTA
65
66
MUVATTA
175. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav): Allah'n kadn kullarnn Allah'n mescitlerine gitmelerine engel olmaynz.182 *** 176. Amre bt. Abdurrahmandan: Rasulullah (sav)n hanm Hz. Aie: Eer Rasulullah (sav) kadnlarn gzel kokular srnp mescide gittiklerini bilse srail oullar kadnlarnn mescide gitmekten men olunduklar gibi o da onlara engel olurdu, dedi. Hadisin ravisi Yahya b. Said der ki: Amre'ye; srail oullan kadnlar mescidlerden menedilmiler midir? diye sordum. Evet. dedi. 183
okumadn grdm. Neredeyse bu yzden ona kacaktm. Namazdan kncaya kadar bekledim. Sonra cbbesinden tutarak onu Rasulullah (sav)a kadar gtrdm. Rasulullah (sav)a: Ya Rasulallah! Bu, Furkan suresini senin bize okuduun gibi okumuyor. dedim. Rasulullah (sav): Onu brak! dedi ve Hiam'a: Oku bakaym Hiam! buyurdu. Hiam bildii gibi okudu. Bunun zerine Rasulullah (sav): Byle nazil oldu. buyurdu. Daha sonra bana: Sen de oku! dedi. Okudum. Bunun zerine Rasulullah (sav): Byle de nazil oldu. Bu Kur'an yedi harf (lehe) zerine nazil oldu. Onun iin kolaynza gelen ekilde okuyunuz. buyurdu.185 *** 179. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Kur'an' renen kimse bal devenin sahibi gibidir. Eer devesine gz kulak olursa ona sahip olur, ayet onu serbest brakrsa devesi eker gider.186 ***
KUR'AN-I KERM 177. Abdullah b. Ebi Bekir b. Hazmdan: Rasulullah'n (sav) Amr b. Hazm'a yazd mektupta yle denilmekte idi: Kur'an- Kerim'e (cnplkten) temiz olanlarn dnda hi kimse el sremez. 184 *** 178. mer b. Hattab (ra)dan: Hzam'n torunu Hiam b. Hakim'in Furkan suresini Rasulullah'n (sav) bana rettii ve benim okuduum gibi
182 183 184
180. Hz. Aie (r.anha)dan: Haris b. Hiam, Rasulullah (sav)a kendisine vahyin nasl geldiini sordu. Rasulullah (sav) da: Bazen an sesi eklinde gelir. Bana en ar geleni de budur. Ses kesildii zaman ben vahyedilen eyi iyice renmi olurdum. Bazen de melek insan ekline girerek bana vahyi getirir; bu durumda melek (Cebrail), benimle konuur ve ben sylediklerini iyice renirdim. cevabn verdi. Souk bir gecede Rasulullah (sav)a vahiy geldiini grdm. Vahyi almas bitince baktm ki aln damar atlam gibi ter akyordu. 187 ***
185
Muvatta, Kble, 12; Buhari, Cuma 13; Mslim, Salat, 30/136 Muvatta, Kble, 15 Buhari, Ezan 163; Mslim, Salat, 30/144 Muvatta, Kuran, 1
186
187
Muvatta, Kuran, 5; Buhari, Husumat, 4; Mslim, Salatl-misafirin, 48/38 Muvatta, Kuran, 6; Buhari, Fedaill-Kuran 23; Mslim, Salatl-misafirin, 33/226 Muvatta, Kuran, 7; Buhari, Bedl vahy 2; Mslim, Fedail, 23/87
MUVATTA
67
68
MUVATTA
181. Hiam b. Urve babasndan: Abese ve tevella' suresi Abdullah b. mmi Mektum'la ilgili olarak nazil olmutur. Bu olay yle cereyan etti: Abdullah, Rasulullah (sav)a geldi ve: Ya Muhammed! Yanna gelebilir miyim? dedi. O srada Rasulullah'n (sav) yannda mriklerin ileri gelenlerinden biri vard. Bunun zerine Peygamberimiz, Abdullah' duymazdan gelerek kafasn br tarafa evirdi ve yanndakine hitaben: Falann babas! Sylediklerimi kabul etmekte zorluk mu gryorsun? buyurdu. Adam: Tanrlara aktlan kanlar hakk iin sylediklerini kabul etmekte bir zorluk grmyorum... diye karlk verdi. Bunun zerine Yanna ama biri geldi diye peygamber yzn asp evirdi.,. mealinde balayarak devam eden Abese suresi nazil oldu.188 *** 182. Zeyd b. Eslem babasndan: Rasulullah (sav) Hudeybiye seferine kt zaman mer b. Hattab da kendisiyle beraber yryordu. mer herhangi bir meseleyle ilgili bir ey sordu. Peygamberimiz cevap vermedi. Sonra mer tekrar sordu. Yine cevap vermedi. nc defa yine sordu, bu sefer de cevap vermeyince mer kendi kendine: Anan yokluuna yansn ey mer! Rasulullah (sav)a tam sefer soru sordun, hi birinde sana cevap vermedi. diye sylendi. Daha sonrasn Hz. mer yle anlatyor: Bunun zerine devemi srerek halkn ta nne kadar ilerledim. Bu olayla ilgili hakkmda uyaran herhangi bir ayet inmesinden de korktum. ok gemeden bana baran bir ses duydum. Korktuum bama geldi diyerek hemen Rasulullah'n (sav) yanna vardm. Selam verdim. Rasulullah (sav): Bu gece bana bir sure nazil oldu. (Benim iin zerine gnein doduu her eyden (dnyadan) daha
deerlidir. buyurarak Fetih suresini okudu.189 183. Eb Said (ra)den: Rasulullah'n (sav) yle buyurduunu duydum: Aranzdan yle bir grup kacak ki onlarn namazlar yannda siz kendi kldnz namazlar, onlarn orular yannda kendi orularnz, amelleri yannda da kendi amellerinizi az greceksiniz. Onlar Kur'an okuyacaklar fakat kalpten okumadklar iin boazlarndan aa inmeyecek; okun yaydan kt gibi onlar da dinden kacaklar. Ok demirine bakarsn, kan izi gremezsin, okun gvdesine bakarsn bir ey gremezsin. Okun yelesine (tyne) bakarsn, orada da bir iz bulamazsn. Bylece okun ucuna kan bulap bulamadn da phe edersin.190 *** 184. Eb Seleme b. Abdurrahmandan: Eb Hreyre (ra) bize nikak suresini okudu ve tilavet secdesi yapt. Secdeden sonra cemaata Rasulullah'n (sav) da burada tilavet secdesi yaptn nakletti.191 *** 185. Eb Said el-Hudri (ra)den: Bir kiinin Kul huvallah ehad suresini tekrar tekrar okuduunu grdm. Hemen ertesi gn Rasulullah (sav)a giderek durumu anlattm. nk adam okuduunu adeta azmsyordu. Bunun zerine Rasulullah (sav) yle buyurdu: Kuvvet ve iradesi sayesinde yaadm Allah'a yemin ederim ki bu sure fazilet bakmndan Kur'an'n te birine denktir.192 ***
189 190 191
188
192
Muvatta, Kuran, 9; Buhari, Megazi, 35 Muvatta, Kuran, 10; Buhari, Fedaill-Kuran 36; Mslim, Zekat 47/148 Muvatta, Kuran, 12; Buhari, Sucudul-kuran, 7; Mslim, Mesacid, 30/107 Muvatta, Kuran, 17; Buhari, Fedaill-Kuran 13
MUVATTA
69
70
MUVATTA
186. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav)'la beraber yryordum. Bir ara Rasulullah (sav) Kul huvallah Ehad suresini okuyan bir ses duydu ve Farz oldu buyurdu. Ben: Ne farz oldu ya Rasulallah? diye sorunca: Cennet buyurdu. Bunun zerine ben gidip okuyan adama mjdeyi vermek istedim, fakat Rasulullah (sav)'la beraber yemek yeme frsatn karacamdan korktum. Onun iin Rasulullah (sav)le yemek yemeyi tercih ettim. Daha sonra adam aradm, fakat onu bulamadm, gitmiti.193 *** 187. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Kim gnde yz defa, L ilhe illallhu vahdehu l erke leh lehl mlk velehl-hamd ve hve al klli eyin kadr Allah'tan baka ilah yoktur, onun ei ve benzeri de yoktur. Mlk onundur, hamd ona mahsustur. O her eye kadirdir, derse on tane kle azat etmi kadar sevap alr, defterine yz iyilik yazlr, yz tane de ktl silinir. Bu dua kyamet gn onu eytanlardan koruyan bir snak olur. Bu duay gnde o kiiden daha fazla okuyanlar hari hikimse bundan daha stn bir amelle kyamet yerine gelemez. 194 *** 188. Rifaa b. Rafi (ra)den: Rasulullah (sav)'n ardnda namaz klyorduk. Rasulullah (sav) rkudan kalknca Semiallah limen hamideh dedi. Arkadan baka bir adam da: Rabbena ve lekel-hamd, hamden kesiren, tayyiben, mbareken fihi /Ey bizim rabbimiz bol bol, riyadan arnm ve mbarek hamd sana mahsustur dedi. Namazdan sonra Rasulullah (sav): Biraz nce
193 194
onu syleyen kimdi? diye sordu. Adam: Benim ya Rasulullah! dedi. Bunun zerine Rasulullah (sav) yle buyurdu: Otuz ksur melek grdm, hepsi de bunu nce yazabilmek iin kouuyorlard.195 *** 189. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Her peygamberin ettii mstecab bir dua vardr. Ben de duam br dnyada mmetime efaat etmem iin ahirete brakmak istiyorum.196 *** 190. Yahya b. Saidden: Duyduuna gre Rasulullah (sav) yle dua ederdi: Allahmme flikalisbhi ve cilel-leyli sekenen ve-emsi vel-kameri hsbanen. Akzi annid-deyne ve anini minelfakri ve emtini bi semi ve basari ve kuvveti fi sebilike. Ey sabahlar yaratan, geceyi uyumak iin tahsis eden, gnei ve ay belli bir hesaba gre idare eden Allahm! Borcumu ifa etme imkan ver. Beni fakirlie duar klma, kulam, gcm ve kuvvetimi senin yolunda gitmekten hissedar eyle.197 *** 191. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Dua ettiiniz zaman; Allahm dilersen beni affet, Allahm dilersen bana merhamet et demeyin. nk Cenab Allah dilediini yapmakta serbesttir, kimse onu zorlayamaz.198 ***
195 196
Muvatta, Kuran, 18; Tirmizi, Sevabl-kuran, 11 Muvatta, Kuran, 20; Buhari, Bedl-halk, 11; Mslim, Zikr, 10/28
197 198
Muvatta, Kuran, 25; Buhari, Ezan, 126 Muvatta, Kuran, 26; Buhari, Deavat, 1; Mslim, man, 84/334 Muvatta, Kuran, 27, Muvatta, Kuran, 28; Buhari, Deavat, 21; Mslim, Zikr, 3/9
MUVATTA
71
72
MUVATTA
192. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Sizden biri, dua ettim de kabul olmad, diyerek acele etmedii srece duas kabul olur. 199 *** 193. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Rabbimiz her gece, gecenin son te birinde rahmetiyle dnyaya tecelli ederek: Yok mu dua eden, hemen kabul edeyim, yok mu bir istekte bulunan hemen vereyim, yok mu af dileyen hemen onu affedeyim buyurur.200 *** 194. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah'n (sav) yannda uyuyordum. Gece bir ara yatakta olmadn hissettim, elimle yle bir yokladm, elim ayaklarna dedi. Secdede idi ve yle dua ediyordu: fkenden rzana, cezandan affna snrm. Senden yine sana snrm. Ben seni hakkyla vmekten acizim, sen kendini nasl bir vgye layk gryorsan ylesin.201 *** 195. Talha b. Ubeydillah b. Kerizden: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Dualarn en stn Arafat'ta yaplandr. Benim ve benden nceki peygamberlerin yapt en faziletli dua da udur: La ilahe illallahu vahdehu la erike leh Allah'tan baka ilah yoktur, o her bakmdan tektir, orta ve benzeri yoktur. 202 ***
199 200 201 202
196. Abdullah b. Abbas (ra)dan: u duay Rasulullah (sav) ashabna Kur'an'dan bir sure retir gibi retirdi: Allahmme inn ez bike min azabi cehennem ve ez bike min azabil kabr ve ez bike min fitneti mesihid-deccal ve ez bike min fitnetil-mahy velmemt. Allahm, cehennemin azabndan, kabir azabndan, Deccal'in fitnesinden, dnya ve kabir fitnesinden sana snrm. 203 *** 197. Abdullah b. Abbas (ra)dan: Rasulullah (sav) gece yars namaza kalkt zaman yle dua ederdi: Allahmme lekel-hamd ente nurus-semavati vel-arz ve lekel-hamd ente kayyms-semavti vel arz. lekel hamd ente rabbs-semavati vel arz ve men fihinne. Ente hakkun ve kavluke hakkun ve vaduke hakkun ve likuke hakkun vel-cennet hakkun ven-nru hakkun vessat hakkun. Allahmme leke eslemt ve bike ament ve aleyke tevekklt ve ileyke enebt ve bike hasamt ve ileyke hakemt fafirl m kaddemt ve ahhart ve esrart ve alent ente ilahi la ilahe illa ente. Allahm hamd sana mahsustur. Sen yerlerin ve gklerin nurusun. Hamd sana mahsustur. Yeri, g idare eden sensin, hamd sana mahsustur. Sen yerlerin, gklerin ve her ikisinde bulunanlarn rabbisin, sen haksin, szn haktr, va'din haktr, sana kavumak da (lmden sonra dirilmek) haktr. Cennet haktr, Cehennem haktr, Kyamet haktr; mutlaka olacaktr. Allahm sana teslim oldum, sana iman ettim, sana gvendim, sana balandm, senin verdiin bilgiyle dmanmla mcadele ettim ve senin emirlerine gre hkmettim. Gizli ve ak yaptm ve yapacam gnahlarm affet. Sen benim Allahmsn, senden baka hibir ilah yoktur.204
203 204
Muvatta, Kuran, 29; Buhari, Deavat, 22; Mslim, Zikr, 25/90 Muvatta, Kuran, 30; Buhari, Tevhid, 35; Mslim, Salatl-misafirin, 24/168 Muvatta, Kuran, 31; Mslim, Salat, 42/222 Muvatta, Kuran, 32; Tirmizi, Deavat, 122
Muvatta, Kuran, 33; Mslim, Mesacid, 25/134 Muvatta, Kuran, 34; Buhari, Teheccd, 1; Mslim, Salatl-misafirin, 26/199
MUVATTA
73
74
MUVATTA
198. Cabir b. Atik'in torunu Abdullah b. Abdullah: Abdullah b. mer, Medine kylerinden birinde Muaviye oullar yurduna urad. Onlara: Rasulullah (sav) bu mescidinizde nerede namaz kld biliyor musunuz? diye sordu. Ben kendisine: Evet biliyorum. diyerek bir keyi gsterdim. Bu sefer: Orada yapt duann ne olduunu biliyor musun? dedi. Ben: Evet, deyince: Peki syle yleyse, dedi. Ben: Dmanlarn kendilerine kar galip gelmemesi, Cenab Allahn ktlk ve alkla terbiye etmemesi, hususunda dua etti. Bu ikisi verildi. Aralarnda nifak sokup birbirlerine dmemeleri iin dua etti, fakat bu, kabul edilmedi deyince: Doru syledin, diye mukabele etti. Abdullah bn mer: Fakat adam ldrme m'minler arasnda kyamete kadar asla son bulmayacaktr. dedi.205 *** 199. mam Malikden: Duyduuma gre Rasulullah (sav) yle dua edermi; Allahmme inn eselke filel-hayrti ve terkel-mnkerti ve hubbel meskni ve iza eradte fin-nsi fitneten fakbizn ileyke ayre meftnin Allah'm! Senden hayrl iler yapmay, ktlkleri terk etmeyi, dknleri sevmeyi dilerim. nsanlar arasnda fitne kmasn murat ettiin zaman fitneye karmadan benim ruhumu kendine kavutur206 *** 200. mam Malikden: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Her kim insanlar hidayete (doru yola) arrsa, ona tabi olanlarn ecri kadar ecir alr. Kendisine verilen bu sevap, tekilerin sevabndan hibir ey eksiltmez. Herkim de bir sapkla arrsa, buna tabi olanlarn gnah kadar kendisine de gnah verilir. Bu,
205 206
onlarn gnahlarndan hibir ey eksiltmez. 207 *** 201. Abdullah es-Sunabihiden: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Gne doarken eytan da onunla beraberdir. Gne ykselince eytan ondan ayrlr. Sonra gne tam tepeye geldii zaman eytan tekrar gnele beraber olur. Gne tam tepeden ayrlnca eytan da ondan ayrlr. Gne bataca zaman eytan onunla tekrar birleir, batnca da ayrlr. ite bunun iin Rasulullah (sav) bu vakitte nafile namaz klmay yasaklamtr.208 *** 202. Hiam b. Urve babasndan: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Gne doarken iyice douncaya kadar klacanz namaz erteleyin. Batmaya balaynca da tamamen batncaya kadar namaznz erteleyin. 209 *** 203. Ala b. Abdurrahmandan: leden sonra Enes b. Malik'in yanna gitmitik. Enes biz varnca hemen kalkarak ikindi namazn kld. Namazn bitirince erken kldn kendisine syledik. O da niin byle erken kldn anlatarak yle dedi: Rasulullah'n (sav) yle buyurduunu duydum: O, mnafklarn namazdr! Otururlar, otururlar tam gne batarken; eytan gnele beraberken kalkar alel acele, abucak drt rekat namaz klarlar. Vakit dar olduu iin de tesbihleri yerine getiremezler.210
Muvatta, Kuran, 35; Mslim, Fiten, 5/20 Muvatta, Kuran, 40; Tirmizi, Tefsir, 44
210
Muvatta, Kuran, 41; Mslim, lim, 6/16 Muvatta, Kuran, 44; Nesai, Mevakit, 31; bni Mace, kamets-Salat, 148 Muvatta, Kuran, 45; Buhari, Mevakits-Salat 148; Mslim, Salatlmisafirin, 5/291 Muvatta, Kuran, 46; Mslim, Mesacid, 34/195
MUVATTA
75
76
MUVATTA
204. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah'n (sav) yle buyurdu: Sabah namazn klmak iin gnein domasn, ikindiyi klmak iin de batmasn beklemeyin.211 *** 205. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav), ikindinin farzndan sonra gne batncaya kadar, sabahn farzndan sonra da gne douncaya kadar nafile namaz klmay yasaklamtr.212
da bol miktarda veya biraz kafur srnz. iniz bitince bana haber verin. buyurdu. imizi bitirince kendisine haber verdik, bunun zerine bize (belden aa giyilen) izarn vererek: Bunu sarnz. buyurdu.214 *** 208. Hz. Aie (r.anha)dan Rasulullah (sav) pamuktan dokunmu, ince, beyaz, kat bezle kefenlendi. Ayrca zerinde gmlek ve sark da yoktu.215 *** 209. Yahya b. Saidden: Duyduuma gre Hz. Eb Bekir hastaland zaman Hz. Aie 'ye, Rasulullahn (sav) ka kat kefene sarldn sordu. O da: Pamuktan dokunmu, ince, beyaz kat kefenle sarld. diye cevap verdi. Bunun zerine Hz. Eb Bekir zerine (krmz amur veya zaferan srlm), elbiseyi iaret ederek: Aln bunu ykayn, iki kat daha bularak beni bununla kefenleyin. dedi. Hz. Aie: Bu eski elbiseyle mi? diye sorunca, Hz. Eb Bekir: Yaayanlar yeniye llerden daha ok muhtatrlar. Nasl olsa ryp gidecek onun iin yeni olmas gerekmez.216 *** 210. bni ihabdan: Rasulullah (sav), Hz. Eb Bekir ve Hz. mer cenazenin nnde yrrlerdi. Sonra gelen halifeler ve Abdullah b. mer (ra)de ayn ekilde cenazenin nnde yrrlerdi.217
CENAZELER 206. Cafer b. Muhammed babasndan: Rasulullah (sav)'n cenazesi gmlei zerinden karlmadan ykand.213 *** 207. mm Atyye (r.anha)dan: Kz vefat ettii zaman, Rasulullah (sav) bize gelerek: Onun suyuna (ho kokulu bir bitki olan) sidr otu koyun, defa, veya be defa yahut daha fazla ykaynz. Son ykayta
211
214
212 213
Muvatta, Kuran, 47; Buhari, Mevakits-Salat, 31; Mslim, Salatl-misafirin, 51/289 Muvatta, Kuran, 48; Mslim, Salatl-misafirin, 10/285 Muvatta, Cenaiz, 1
Muvatta, Cenaiz, 2; Buhari, Cenaiz, 7; Mslim, Cenaiz, 12/36 Muvatta, Cenaiz, 5; Buhari, Cenaiz, 19; Mslim, Cenaiz, 13/45 Muvatta, Cenaiz, 6; Buhari, Cenaiz, 94 Muvatta, Cenaiz, 8 Ebu Davud, Cenaiz, 44; Tirmizi, Cenaiz, 26; Nesai, Cenaiz, 56; bni Mace, Cenaiz, 23
MUVATTA
77
78
MUVATTA
211. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav), Habe kral Eshame'nin (Habe Necaisinin) vefat ettii gn durumu ashabna bildirdi. Hemen namazgaha giderek saf oldular. Rasulullah (sav) drt tekbirle Eshame'nin namazn kldrd.218 *** 212. Eb Umame b. Sehl b. Huneyfden: Yoksul bir kadn hastalanmt, durum hemen Rasulullah (sav)a haber verildi. Rasulullah (sav) dknleri ziyaret eder, onlarn hal ve hatrlarn sorard. Bu sefer: Ruhunu teslim edince bana haber verin. buyurdu. Cenazeyi gece hazrladlar, fakat o saatte Rasulullah (sav) rahatsz etmeyi uygun bulmayarak sabah beklediler. Sabah olunca, onlar Rasulullah (sav)a bildirildi. Rasulullah (sav): Bana haber verin demedim mi? diye knca ashab: Ya Rasulullah! Seni uyandrp geceleyin cenazeye gtrmeyi uygun bulmadk. diye karlk verdiler. Bunun zerine saf yaptlar, drt tekbirle namaz cemaat halinde kldlar.219 *** 213. mer b. Ubeydullah'n azatls Nadrden: Hz. Aie, Sa'd b. Eb Vakkas vefat ettii zaman dua etmesi iin cenazesini mescide; kendi yanna getirmelerini istedi. Ashaba cenazenin mescide gtrlmesi pek ho gelmedi. Bunun zerine Hz. Aie: nsanlar ne abuk deiiyorlar! Rasulullah (sav), Sheyl b. Beyda'nn namazn mescidden baka bir yerde mi kld sanki! dedi.220 ***
214. mam Malikden: Rasulullah (sav) pazartesi gn vefat etti. Sal gn defnedildi. Ashap namazn cemaatsiz olarak teker teker kldlar. Hibir kimse onlara mam olmad. Ashaptan bir ksm minberin yanna, bir ksm da Baki kabristanna defnedelim, dediler. Tam bu srada Eb Bekir es-Sddik geldi. Ben Rasulullah (sav)n: Hibir peygamber yoktur ki ruhunu teslim ettii yere defnedilmesin. buyurduunu duydum, dedi. Bunun zerine derhal oraya bir mezar kazld. Rasulullah (sav)'n ykanmas esnasnda zerindeki gmlei de karmak istediler, Gmlei karmayn! diye bir ses duydular. Bylece cenaze, zerindeki gmlekle ykand.221 *** 215. Hiam b. Urve, babasndan: Medine'de iki adam vard. Bunlardan biri kazd mezarlara lahd yapar, dieri yapmazd. Rasulullah (sav) vefat edince Ashap: Hangisi nce gelirse Rasulullah (sav)'n mezarn o kazsn. dediler. nce, kazd mezarlara lahd yapan geldi. Bylece Rasulullah (sav)n mezar da lahdli oldu.222 *** 216. mm Seleme (r.anha)dan: (Kabir iin) kazma seslerini duyuncaya Rasulullah (sav)'n vefat ettiine inanamadm.223 *** 217. Yahya b. Saidden: Hz. Aie: Ryamda odama tane ay dtn grdm. Bunun zerine ryam hemen Hz. Eb Bekir'e anlattm. Rasulullah (sav) vefat edince benim odama defnedildi.
221 222 223
kadar,
Muvatta, Cenaiz, 14; Buhari, Cenaiz, 4; Mslim, Cenaiz, 22/62 Muvatta, Cenaiz, 15; Buhari, Salat, 72; Mslim, Cenaiz, 23/71 Muvatta, Cenaiz, 22 ; Mslim, Cenaiz, 34/99
Muvatta, Cenaiz, 27 Muvatta, Cenaiz, 28; bni Mace, Cenaiz, 40 Muvatta, Cenaiz, 29
MUVATTA
79
80
MUVATTA
Hz. Eb Bekir bana: Ryanda grdn aylarn biri ve en hayrls! dedi. 224 *** 218. Hz.Ali b. Ebi Talib (ra)den: Rasulullah (sav), cenaze geerken ayaa kalkar, geince de otururdu.225 *** 219. Cabir b. Atik (ra)den: Rasulullah (sav), Abdullah b. Sabiti ziyarete gelmiti, onu baygn bir vaziyette buldu. Seslendi, fakat cevap alamad. Bunun zerine: nna lillahi ve inna ileyhi raciun/Biz Allah iin ve onun rzasn kazanmak iin yayoruz, mutlaka yine onun huzuruna varacaz. buyurdu ve: Eb Rebi sana yetiemedik diye ilave etti. Durumu gren kadnlar, derhal barp alamaya baladlar. Cabir de onlar susturmaya alyordu. Rasulullah (sav): Dokunma onlara. Yalnz rahatlaynca alamasnlar buyurdu. Orada bulunanlar; Rahatlamak ne demektir, ya Rasulallah? diye sorunca Rasulullah (sav): Ruhunu teslim ettii zaman diye cevap verdi. Abdullah b. Sabit'in kz: Mutlaka ehit olman isterdim, nk sefer hazrlklarn tamamlamtn. deyince Rasulullah (sav): Allah herkese niyetine gre verir, Siz kimleri ehit kabul ediyorsunuz? buyurdu. Oradakiler: Allah yolunda lenler! diye cevap verdiler. Rasulullah (sav) onlara yle mukabelede bulundu: Allah yolunda lenlerin dnda yedi trl ehit vardr: Taun hastalndan len ehittir, suda boulan ehittir, zatu'l-cenb (zatrre) hastalndan len ehittir. Karn arsndan len ehittir, yangnda len ehittir, ykk altnda len ehittir, doumda len kadn ehittir.226
224 225 226
220. Amre bt. Abdurrahmandan: Hz. Aie'ye, Abdullah b. mer'in: Yaayanlarn alamas yznden lye azap edilir. dedii nakledilince Hz. Aie: Eb Abdurrahman' Allah affetsin, o yalan sylemez, fakat ya unuttu, ya da hata ediyor. Bir defa Rasulullah (sav) bir Yahudi ailesine urad, onlar len bir aile fertleri iin alyorlard. Bunun zerine Rasulullah (sav): Siz ona alyorsunuz, fakat u anda ona kabrinde azap ediliyor. buyurdu.227 *** 221. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): ocuu len bir mslmana cehennem azab dokunmaz. Ancak Allah'n and gerei (ya oradan geerken ya da cehennemde az bir mddet kalarak) azab hisseder. 228 buyurdu. *** 222. Eb Nadr es-Selemiden: Rasulullah (sav): ocuu len her mslman eer olanlara srf Allah rzas iin sabretmise bu ocuklar, cehenneme kar birer kalkan olarak onu korurlar. Bunu duyan oradaki bir kadn: iki ocuu len kimseye de ayn ey olur mu, ya Rasulallah? deyince Rasulullah (sav): ki ocuu lene de olur buyurdu.229 *** 223. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): M'min, oluk ocuuna ve akrabalarna gelen felaketlere lnceye kadar sabrederse, onun hi-
Muvatta, Cenaiz, 30 Muvatta, Cenaiz, 33; Mslim, Cenaiz, 25/82 Muvatta, Cenaiz, 36; Ebu Davud, Cenaiz, 10; Nesai, Cenaiz, 9
Muvatta, Cenaiz, 37; Buhari, Cenaiz, 33; Mslim, Cenaiz, 9/25 Muvatta, Cenaiz, 38; Buhari, Cenaiz, 6; Mslim, Bir ve sla, 7/150 Muvatta, Cenaiz, 39
MUVATTA
81
82
MUVATTA
bir gnah kalmaz.230 buyurdu. *** 224. Abdurrahman b. Kasmdan: Rasulullah (sav): Mslmanlar benim bama gelen musibetlere bakarak, kendi karlatklar musibetlere kar g bulsunlar.231 buyurdu. *** 225. mm Seleme (r.anha)dan: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Kimin bana bir musibet gelir de Allah Teala'nn emrettii gibi: Allah ve onun rzasn kazanmak iin yayoruz. Mutlaka yine onun huzuruna varacaz. Allahm bu musibetin ecrini bana ver, bana kaybettiimden daha hayrlsn ver! diye dua ederse Allah mutlaka onun duasn kabul eder. mm Seleme anlatmaya devam ederek yle dedi: Kocam Eb Seleme vefat edince, ben de bu ekilde dua ettim. Sonra da kendi kendime: Eb Selemeden: daha hayrls kim olabilir ki? diye umutsuzluumu dile getirdim. Demek ki varm. Cenab Allah, Eb Seleme vefat edince benim Rasulullahla (sav) evlenmemi nasip etti.232 *** 226. Amre bt. Abdurrahmandan: Rasulullah (sav), mezar soygunculuu yapan kadn ve erkee lanet etmitir.233 ***
227. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav) vefatndan nce gsme yasland, kulak verdim yle dua ediyordu: Allahm, beni affet, bana ac ve beni yce makama kavutur. 234 *** 228. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav): Hibir peygamber lp lmemek konusunda muhayyer braklmam deildir. buyurdu. Onun bu sznden sonra: Allahm beni yce makama kavutur diye dua ettiini duyunca artk vefat edeceini anladm. 235 *** 229. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav)n: Sizden biri vefat ettii zaman sabah, akam makam kendisine gsterilir. Eer cennetlikse cennet ehli olarak, cehennemlikse cehennem ehli olarak... yle denir: te kyamete kadar kalacan yerin.236 buyurdu. *** 230. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Ademolunun kuyruk sokumu hari btn bedeni toprakta rr. nk Ademolu kuyruk sokumundan meydana geldi, yine oradan vcut bulacak.237 buyurdu. *** 231. Ka'b b. Malik (ra)den: Rasulullah (sav): M'minin ruhu ku gibidir. ldkten sonra tekrar dirilecei gne kadar cennetteki aalardan yer, ier.238 buyurdu.
234 235 236 237 238
Muvatta, Cenaiz, 40 Muvatta, Cenaiz, 41 Muvatta, Cenaiz, 42; Mslim, Cenaiz, 2/4 Muvatta, Cenaiz, 44
Muvatta, Cenaiz, 46; Buhari, Megazi, 83; Mslim, Fedails-sahabe, 13/85 Muvatta, Cenaiz, 46; Buhari, Megazi, 83; Mslim, Fedails-sahabe, 13/87 Muvatta, Cenaiz, 47; Buhari, Cenaiz, 90; Mslim, Cennet, 17/65 Muvatta, Cenaiz, 48; Mslim, Fiten, 27/142 Muvatta, Cenaiz, 49; Nesai, Cenaiz, 117 bni Mace, Zhd, 32
MUVATTA
83
84
MUVATTA
232. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Cenab Allah yle buyurmaktadr: Kulum bana kavumaktan holanrsa ben de ona kavumaktan holanrm, kulum bana kavumay istemezse ben de ona kavumay istemem.239 *** 233. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Hayatnda hibir iyilik yapmam olan adamn biri, ailesine kendisi ldkten sonra bedeninin yaklp kllerinin yarsn karaya, yarsn da denize savrulmasn vasiyet etti. Allah'a yemin ederim ki, eer onu ele geirmeye kadir olursa, ona alemlerden hibirine etmedii bir ekilde azab edecektir. Adam lnce ailesi vasiyetini tuttu. Bunun zerine Cenab- Allah karalara emretti, adamn klleri derhal topland, ayn ekilde denizlere de emretti, denizde bulunanlar da topland. Sonra da adama: Bunu niin yaptn? diye sordu. Adam: Sen daha iyi bilirsin, ama senden korkumdan yaptm! diye cevap verince adam affetti.240 *** 234. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Herkes tpk deve yavrusunun anasndan eksiksiz doduu gibi slam ftrat zere doar. Sonradan ailesi onu yahudi veya hristiyan yapar. Yeni doan deve yavrusunda bir eksiklik grmek mmkn m? Orada bulunanlar, Rasulullah (sav)a: Henz sabi iken len ocuk hakknda ne buyurursunuz? diye sordular. Peygamberimiz: Allah onlarn yaptklarn en iyi bilendir! diye kark verdi.241
239 240 241
235. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: nsanlar birilerin kabrine urayp *Keke bu lnn yerinde ben olsaydm demedike kyamet kopmayacak242 *** 236. Eb Katade b. Ribi (ra)den: Rasulullahn (sav) yanndan bir cenaze geiyordu: Hem kurtuldu, hem de kendisinden kurtulundu. buyurdu. Yanndakiler: Bu ne demek ya Rasulallah? diye sorunca, Rasulullah (sav) yle buyurdu: M'min bir kimse ise dnyann eza ve meakkatinden kurtularak Allah'n rahmetine kavumutur. Gnahkar bir kimse ise, dnyada kalanlar, memleketler, aalar ve hayvanlar ondan kurtulmutur.243 *** 237. mer b. Ubeydullah'n azatls Eb Nadrden: Osman b. Maz'un vefat ettii zaman Rasulullah (sav) cenazesine katlarak: Dnyada hibir ktle bulamadan gittin buyurdu.244 *** 238. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav) bir gece kalkt, elbiselerini giydi ve dar kt. Hemen cariyem Berire'ye takip etmesini syledim. Baki mezarlna kadar gitmi, oraya hayli yakn bir yerde bir sre durduktan sonra dnp geldi. Berire ondan nce gelerek durumu bana haber verdi. Sabaha kadar kendisine birey sylemedim. Daha sonra olanlar hatrlatnca: Baki mezarlnda medfun bulunanlara dua etmek iin gnderildim. buyurdu 245
242 243 244 245
Muvatta, Cenaiz, 50; Buhari, Tevhid, 35 Muvatta, Cenaiz, 51; Buhari, Tevhid 35; Mslim, Tevbe, 19/24 Muvatta, Cenaiz, 52; Buhari, Kader, 3; Mslim, Kader, 6/24
Muvatta, Cenaiz, 53; Buhari, Fiten, 22; Mslim, Fiten, 18/53 Muvatta, Cenaiz, 54; Buhari, Rikak, 42; Mslim, Cenaiz, 21/61 Muvatta, Cenaiz, 54 Muvatta, Cenaiz, 55; Nesai, Cenaiz, 103
MUVATTA
85
86
MUVATTA
ZEKAT 239. Eb Said el-Hudri (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Beten az deveye zekat dmez. ki yz dirhem (595 gr.) tutmayan gme zekat dmez. yz sa'dan (bir sa 2.176 gr'dr) daha az olan tahla r dmez.246 *** 240. Eb Said el-Hudri (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: yz sa'dan az hurmann r yoktur. ki yz dirheme ulamayan gme zekat dmez. Be deveden az saydaki deveye zekat dmez. 247 *** 241. Rabia b. Ebi Abdurrahmandan: Rasulullah (sav), Nahle ile Medine arasndaki Far' civarnda bulunan ve Medine'ye be gnlk bir mesafede olan Kabeliyye madenlerinin iletme hakkn Bilal b. Haris elMzeni'ye vermiti. O gn bugn hala bu madenlerden zekattan baka bir ey alnmaz,248 *** 242. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Definelerin zekat bete birdir.249 ***
243. Ata b. Yesardan: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Zenginlerin zekat almas helal deildir. Ancak u be grup insan bunun dndadr: Allah yolunda savaanlar. Zekat toplamakla grevli memurlar. Borlular. Zekat verilen eyay paras ile satn alanlar. Bir dknn kendisine verilen zekat hediye ettii zengin komusu.250 *** 244. Bsr b. Said (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Yamurla, kaynak su ile ve tarladan kan bir suyla sulanan araziden elde edilen mahsuln zekat onda bir; aletle tanan suyla sulanan arazinin zekat ise yirmide birdir.251 *** 245. Cafer b. Muhammed b. Ali babasndan: mer b. Hattab, sz mecusilere getirerek: Onlar hakknda ne yapacam bilmiyorum. dedi. Bunun zerine Abdurrahman b. Avf: Ben Rasulullah (sav)n: Onlara ehl-i kitap gibi uygulama yapn dediini bizzat, duydum, dedi.252 246. Hz. mer b. Hattab (ra)den: yi bir at alp Allah rzas iin birine verdim. Adam ata iyi bakmyordu. Onun iin at satn almak istedim. Zannedersem ucuz da alabilecektim. Durumu Rasulullah (sav)'a sordum. Rasulullah (sav) yle buyurdu: Bir dirheme de verse alma. nk verdii sadakadan dnen kustuunu yiyen kpek gibidir253 ***
250 251 252 253
Muvatta, Zekat, 1; Buhari, Zekat, 32; Mslim, Zekat, 1/1 Muvatta, Zekat, 2; Buhari, Zekat, 42 Muvatta, Zekat, 8 Muvatta, Zekat, 9
Muvatta, Zekat, 29; Ebu Davud, Zekat, 25; bni Mace, Zekat, 27 Muvatta, Zekat, 33; Buhari, Zekat, 55 Muvatta, Zekat, 42 Muvatta, Zekat, 49; Buhari, Zekat, 59; Mslim, Hibat, 1/
MUVATTA
87
88
MUVATTA
247. Abdullah b. mer (ra)den: mer b. Hattab, Allah rzas iin bir at balad. Sonra da onu satn almak istedi. Rasulullah (sav)a durumu arz edince peygamberimiz yle buyurdu: Onu ne satn al, ne de sadakandan geri dn.254 *** 248. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) Ramazanda fitreyi, kadn, erkek, hr ve kle her mslmana bir sa' hurma veya bir sa' arpa olarak takdir etti.255 *** 249. Eb Said el-Hudri (ra)den: Biz fitreyi bir sa' yemek, bir sa' arpa, bir sa' hurma, bir sa' ke (ke peyniri, kuru yourt) veya bir sa' kuru zmden verirdik. Bu sa', Rasulullah'n (sav) tesbit ettii l idi.256
ORU 250. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav), sz Ramazana getirerek: Hilali grmeden oruca balamayn, yine hilali grmeden bayram yapmayn. ayet hava bulutlu olursa ay otuz gne tamamlayn. buyurdu.257 *** 251. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Ay yirmi dokuz ekebilir, hilali grmeden oruca balamayn, hilali grmeden bayram da yapmayn. ayet Ramazann son gn hava bulutlu olursa ay otuz gne tamamlayn.258 *** 252. Sehl b. Sa'd es-Saidi (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Mslmanlar iftarda acele ettikleri srece hayr zere olurlar.259 *** 253. Hz. Aie (r.anha)dan: Bir adam kapda durarak Rasulullah (sav)a: Ya Rasulallah! Cnp olmuum, halbuki oru tutmak istiyordum! dedi. Ben konumalarn duyuyordum. Bunun zerine Rasulullah (sav): Ben de cnp olmuum, ben de oru tutmak istiyordum. Ykanp orucumu tutacam. dedi. Adam Peygamberimize: Ya Rasulallah! Sen bizim gibi de-
Muvatta, Zekat, 50; Buhari, Zekat, 59; Mslim, Hibat, 1/3 Muvatta, Zekat, 52; Buhari, Zekat, 70; Mslim, Zekat, 1/12 Muvatta, Zekat, 53; Buhari, Zekat, 73; Mslim, Zekat, 4/17
Muvatta, Syam, 1; Buhari, Savm, 11; Mslim, Siyam, 2/3 Muvatta, Syam, 2; Buhari, Savm, 11; Mslim, Siyam, 2/9 Muvatta, Syam, 6; Buhari, Savm, 45; Mslim, Siyam, 9/48
MUVATTA
89
90
MUVATTA
ilsin. Allah senin yaptn ve yapacan btn gnahlar affetti deyince Rasulullah (sav) kzd ve yle buyurdu: Allaha yemin ederim ki sizin Allah'tan en ok korkannz ve hangi hususlardan saknacam en iyi bileniniz olmay isterim. 260 *** 254. Hz. Aie ve Hz. Umm Seleme (r.anhma)dan: Rasulullah (sav), Ramazanda ihtilam olmadan, cinsi mnasebetten dolay cnp olarak sabahlar ve sonra sabahleyin (ykanp) orucunu tutard.261 *** 255. Haris b. Hiam'n torunu Eb Bekir b. Abdurrahmandan: Ben babamla Mervan b. Hakem'in yannda idim. O zaman Medine valisi idi. Kendisine Eb Hreyre'nin: Cnp olarak olarak sabahlayan o gn oru tutamaz. dedii nakledildi. Bunun zerine Mervan srarla: Abdurrahman! M'minlerin annesi Aie ile mm Seleme'ye git, byle bir rivayetin olup olmadn sor. dedi. Abdurrahman'la ben yola ktk, Hz. Aie (r.anha)nin huzuruna varp selam verdikten sonra: M'minlerin annesi! Biz Mervan'n yannda idik, kendisine Eb Hreyre'nin cnp olarak olarak sabahlayan o gn oru tutamaz, dedii nakledildi. Sen ne dersin? diye sorduk. Hz. Aie: Eb Hreyre'nin dedii gibi deil. Ey Abdurrahman, Rasulullah'n (sav) yaptndan dar kmak ister misin? dedi. Abdurrahman: Hayr, asla! deyince Hz. Aie: Ben kesinlikle ehadet ederim ki Rasulullah (sav) ihtilam olmadan, cinsi mnasebet dolaysyle cnp olarak sabahlar, sonra da (ykanp) o gn orucunu tutard. dedi. Oradan kp mm Seleme'ye uradk. Ona da sorduk. Hz. Aie ne
260 261
sylediyse aynsn syledi. Oradan da kp Mervan'a geldik. Abdurrahman, Rasulullah (sav)n hanmlarnn sylediklerini kendisine nakletti. Bunun zerine Mervan: Eb Muhammed, binein kapda, Eb Hreyre'ye de git, o imdi Akik'deki tarlasndadr. Durumu ona anlat dedi. Abdurrahman'la binerek gittik. Eb Hreyre'nin yanna vardk. Abdurrahman konutu ve bunu ona anlatt. Eb Hreyre: Ben bunu bilmiyorum. Bana biri (Fadl b. Abbas) sylemiti dedi.262 *** 256. Ata b. Yesardan: Adamn biri Ramazan'da orulu iken hanmn pt. Bunun zerine son derece zld. Hemen durumu sormas iin hanmn gnderdi. Kadn Rasulullahn (sav) hanm mm Seleme (r.anha)nin yanna geldi. Olanlar anlatt. mm Seleme: Rasulullah (sav) da orulu iken pyor! dedi. Kadn dnd, mm Seleme'nin szn kocasna anlatt. Adamn kzgnl daha da artt: Biz Rasulullah gibi deiliz! Allah onun her istediini helal kld diye kt. Kadn tekrar mm Seleme'ye geldi. Yannda Rasulullah (sav) da vard. Rasulullah (sav): Bu kadnn ne ii var? diye sordu. mm Seleme durumu arzedince Peygamberimiz: Benim de ptm sylemedin mi? mm Seleme: Syledim. deyince, kadn tekrar kocasna dnd, durumu anlatt. Adamn fkesi yine artt ve: Biz Rasulullah (sav) gibi deiliz. Allah ona her istediini helal kld! dedi. Bunu duyan Rasulullah (sav) kzd ve yle buyurdu: Allah'a yemin ederim ki sizin Allah'tan en ok korkannz ve hangi hususlarda snr amyacan en iyi bileninizim.263 ***
Muvatta, Syam, 9; Mslim, Siyam, 13/79 Muvatta, Syam, 10; Buhari, Savm, 25; Mslim, Siyam, 13/78
262 263
Muvatta, Syam, 11; Buhari, Savm, 22; Mslim, Siyam, 13/75 Muvatta, Syam, 13
MUVATTA
91
92
MUVATTA
257. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav), orulu iken hanmlarndan bazlarn perdi. Hz. Aie bunu anlatt ve gld.264 *** 258. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav) orulu iken hanmlarn perdi. dedikten sonra: Hanginiz Rasulullah'tan (sav) daha ok nefsine hakimdir? derdi.265 *** 259. Abdullah b. Abbas (ra)dan: Rasulullah (sav) Mekke'nin fethedildii yl Ramazanda Mekke'ye gitmek zere yola kt. Medine'ye yedi, Mekke'ye konak mesafedeki Kedid'e gelince orucunu bozdu. Bunun zerine seferdeki btn mslmanlar orularn bozdular. nk ashap Rasulullah (sav)'n her emrini yerine getiriyorlard.266 *** 260. Eb Bekir b. Abdurrahmandan: Ashaptan bazlar yle dedi: Rasulullah (sav) Mekkenin fethi senesi yolculukta mslmanlara, orularn bozmalarn syleyerek: Dmanlarnza kar kuvvetlenin buyurdu. Kendisi oruca devam etti. Eb Bekir'den: Bana anlatan yle dedi: Rasulullahn (sav) alk, susuzluktan veya scaktan dolay bana su dktn grdm. Kendisine; Ya Rasulullah baz kiilerle birlikte biz oru tutmaya devam ediyoruz dendi, Rasulullah (sav) da Kedide gelince bir kap istedi ve su iti. Bunun zerine herkes orucunu bozdu.267 ***
264 265 266 267
261. Enes b. Malik (ra)den: Rasulullah'la (sav) beraber Ramazanda bir yolculua kmtk. Oru tutanlar tutmayanlar, tutmayanlar da tutanlar hi ayplamadlar.268 *** 262. Hiam, babas Urveden: Hamza b. Amr el-Eslemi, Hz. Peygambere: "Ya Rasulallah! Ben oru tutan biriyim, seferde de tutabilir miyim? diye sordu. Rasulullah (sav): stersen tut, istemezsen tutma. buyurdu.269 *** 263. Eb Hreyre (ra)den: Adamn biri Ramazanda orucunu bozmutu. Rasulullah (sav) ona ya bir kle azat ederek, ya iki ay devaml oru tutarak, ya da altm fakiri doyurarak keffaret vermesini emretti. Adam: Bulamam. deyince Rasulullah (sav)a bir sele hurma getirilmiti: Al bunu tasadduk et. buyurdu. Adam: Ya Rasulallah! Buna benden daha muhta bir kimse yok. deyince Rasulullah (sav) yan dileri grlecek ekilde gld ve: Onu ye! buyurdu. 270 *** 264. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav), Ramazan ve Kurban bayramlarnda oru tutmay yasaklad.271 ***
Muvatta, Syam, 14; Buhari, Savm, 24; Mslim, Siyam, 12/62 Muvatta, Syam, 18; Buhari, Savm, 22; Mslim, Siyam, 12/65 Muvatta, Syam, 21; Buhari, Savm, 34; Mslim, Siyam, 15/88 Muvatta, Syam, 22; Mslim, Syam, 15/90
Muvatta, Syam, 23; Buhari, Savm, 38; Mslim, Siyam, 15/99 Muvatta, Syam, 24; Buhari, Savm, 33; Mslim, Siyam, 17/104 Muvatta, Syam, 28; Buhari, Savm, 30; Mslim, Siyam, 14/81 Muvatta, Syam, 36; Mslim, Siyam, 22/139
MUVATTA
93
94
MUVATTA
265. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) birka gn hi iftar etmeden oru tutmay yasaklad. Bunun zerine Ashap: Ya Rasulallah! Siz de yapyorsunuz? deyince Rasulullah (sav) yle buyurdu: Ben sizin gibi deilim, bana yediriliyor da, iiriliyor. 272 *** 266. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Bir ka gn hi iftar etmeden oru tutmayn! Bir ka gn hi iftar etmeden oru tutmayn! Bunun zerine Ashap: Sen yle tutuyorsun ya Rasulallah diye itirazda bulununca Rasulullah (sav): Ben sizin gibi deilim. Ben, Rabbim bana yedirdii ve iirdii halde geceyi geiririm.273 buyurdu. *** 267. bn ihabdan: Hz. Aie ve Hz. Hafsa sabahleyin orulu olarak kalktlar. Kendilerine yemek getirilmiti, onu yiyerek orularn bozdular. Bu srada yanlarna Rasulullah (sav) geldi. Hz. Hafsa hemen Hz. Aie (r.anha)den nce sze balayarak: Ya Rasulallah! Aie ile ben sahurda nafile oru tutmaya niyet etmitik, fakat bize birinin yiyecek hediye getirdiini grnce orucumuzu bozduk! dedi. Rasulullah (sav): yleyse, yerine baka bir gn kaza tutarsnz, buyurdu274 *** 268. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav), hi orusuz gn geirmiyor diyemiyeceimiz kadar oru tutar, devaml oru tutuyor demiyeceimiz kadar da orusuz gn geirirdi. Ramazan ayndan
baka hibir ayn tamamn orulu geirdiini grmedim. aban aynda tuttuundan daha fazla da hibir ayda oru tuttuunu grmedim.275 *** 269. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Oru kalkandr, onun iin orulu, kt bir sz sylemesin, cahillik yapmasn. ayet birisi ona elle veya szle satarsa Ben oruluyum! Ben oruluyum! desin.276 *** 270. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Kuvvet ve iradesiyle yaadm Allah'a yemin ederim ki, orulunun az kokusu Allah katnda miskten daha gzeldir. Bunun iin Allah yle buyurur: Kulum yemesini, imesini ve her trl arzusunu benim iin terk ediyor. Oru ise benim rzam iindir, onun mkafatn ancak ben veririm. Yaplan her iyiliin mkafat on katndan yedi yz katna kadardr, fakat oru benim iindir, onun mkafatn sadece ben verebilirim.277 *** 271. Eb Hreyre (ra): Ramazan ay geldii zaman Cennetin kaplar alr, cehennem kaplar kapanr, eytanlar da balanr.278 Dedi.
Muvatta, Syam, 38; Buhari, Savm, 20; Mslim, Siyam, 11/56 Muvatta, Syam, 39; Buhari, Savm, 49; Mslim, Siyam, 11/58 Muvatta, Syam, 50; Ebu Davud, Savm, 73; Tirmizi, Savm, 63
Muvatta, Syam, 56; Buhari, Savm, 52; Mslim, Siyam, 175/175 Muvatta, Syam, 57; Buhari, Savm, 2; Mslim, Siyam, 30/163 Muvatta, Syam, 58; Buhari, Savm, 2; Mslim, Siyam, 30/163 Muvatta, Syam, 59; Mslim, Siyam, 1/1
MUVATTA
95
96
MUVATTA
TKAF 272. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav) itikafa girdii zaman pencereden ban bana uzatr, ben de ban ykar ve tarardm. tikafta bulunduu yerden sadece byk ve kk abdest bozmak iin kard.279 *** 273. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav) itikafa girmek istemiti. tikafa girecei yere varnca bakt ki Hz. Aie (r.anha)nin, Hafsa'nn ve Zeyneb'in adrlar orada kurulu. Onlar grnce Bu adrlarn kimin adrlar olduunu sordu. Kendisine: Aie (r.anha)nin, Hafsa'nn ve Zeyneb'in adrlardr! denildi. Bunun zerine Rasulullah (sav): yilik mi yaptk sanyorsunuz? buyurdu. Daha sonra da itikafa girmeden dnp gitti. Bunun yerine evval aynda on gn itikaf yapt.280 *** 274. Eb Said el-Hudri (ra)den: Rasulullah (sav), bir sene Ramazann ikinci on gnnde itikafa girdi. Ramazann yirmibirinci gecesi olunca sabahleyin itikaftan kt ve: Kim benimle itikafa girerse son on gnde girsin. nk ben Kadir gecesini grdm, fakat sonradan bana unutturuldu. O sabah kendimi yanlarmdan su akarken amurlar iine secde yapar buldum. Onun iin Kadir gecesini Ramazann son on gnnde ve tek gecelerde arayn. buyurdu. Eb Said bu olayla ilgili olarak unlar naklediyor: O ge279 280
ce yamur yam, onun iin mescidin dam akmt. Bizzat gzlerimle Ramazann yirmi birinci sabah Rasulullah'n (sav) alnnda, burnunda yalk ve amur izleriyle dndn grdm.281 *** 275. Hiam'n babas Urveden: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Kadir gecesini Ramazann son on gecesinde araynz.282 *** 276. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Kadir gecesini Ramazann son yedi gecesinde arayn. 283 *** 277. mer b. Ubeydullah'n azatls Eb Nadrden: Abdullah b. neys el-Cheni, Rasulullah (sav)a: Ya Rasulallah! Ben evi uzak bir kimseyim, bana bir gece syleyin de o gece geleyim! dedi. Rasulullah (sav) da: Ramazann yirmi nc gecesi gel! buyurdu.284 *** 278. Enes b. Malik (ra)den: Ramazanda Rasulullah (sav) yanma gelerek: Ramazann bu gecesinde bana Kadir gecesi gsterildi. Bu arada iki kii tartmaya tutumutu, ben onlara daldm... O geceyi Ramazann yirmibe, yirmiyedi ve yirmidokuzuncu gecelerinde arayn. buyurdu. 285
Muvatta, tikaf, 1 Buhari, tikaf, 3; Mslim, Hayz, 3/6 Muvatta, tikaf, 7; Buhari, itikaf, 7; Mslim, tikaf, 2/6
284 285
Muvatta, tikaf, 9; Buhari, tikaf, 1; Mslim, Siyam, 40/213 Muvatta, tikaf, 10; Buhari, Leyletl-kadr, 3; Mslim, Siyam, 40/219 Muvatta, tikaf, 11; Mslim, Siyam, 40/218 Muvatta, tikaf, Mslim, Siyam, 40/218 Muvatta, tikaf, 13; Buhari, Leyletl-kadr, 4
MUVATTA
97
98
MUVATTA
279. Abdullah b. mer (ra)den: Ashabtan bazlarna ryalarnda Kadir gecesi, Ramazann yirmiyedinci gecesi olarak gsterildi. Bunun zerine Rasulullah (sav): Yirmi yedinci gece grdnz ryay ben de grdm. Kadir gecesini arayan Ramazann yirmi yedinci gecesinde arasn. buyurdu.286 *** 280. mam Malikden: Gvenilir alimlerden duyduuma gre, Rasulullah (sav)a nceden insanlarn mrleri veya bundan Allah'n istedii kadar gsterildi. Bundan dolay baka mmetlerin uzun mrleri iinde yapamayacaklar amelleri, mmet ksa mr iinde yapsnlar diye Allah Ona bin geceden daha hayrl olan Kadir gecesini verdi.287
282. brahim, babas Abdullah b, Huneynden: Abdullah b. Abbas'la Misver b. Mahreme, Ebva'da anlamazla dtler. Abdullah: hraml bulunan kimse ban ykayabilir. derken, Misver: hramda bulunan bir kimse ban ykayamaz diyordu. Bunun zerine Abdullah b. Abbas, beni Eb Eyyb el-Ensari'ye gnderdi. ki direk arasna gerilmi bir ipe asl perdeler arkasnda ykanyordu. Selam verdim. (Bana su dken adama) Bu kim? diye sordu. Ben:Huneyn'in olu Abdullahm. Beni sana Abdullah b. Abbas (ra) bir ey sormam iin gnderdi. Rasulullah (sav) ihramda iken ban nasl ykard? dedim. Eliyle ipe gerili olan perdeyi hafif indirerek, ban benim greceim ekilde elleriyle ovmaya balad ve su dken zata da Bama su dk! dedi. Elleriyle ban ovuturduktan sonra: Rasulullah (sav)n byle yaptn grdm. dedi.289 *** 283. Abdullah b. mer (ra)den: Adamn biri Rasulullah (sav)'a: Ihraml hangi elbiseleri giyemez? diye sordu. Rasulullah (sav): Gmlek giymeyin, sark sarmayn, alvar, bornoz ve mest giymeyiniz. Ancak, terlik bulamayanlar mestlerin yan taraflarn kesmek suretiyle giyebilirler. Zaferan veya vers kokular srlm hibir elbiseyi de giymeyiniz. buyurdu.290 *** 284. Ata b. Ebi Rebahdan: Rasulullah (sav) Huneyn'de iken kendisine bir Arap geldi. zerindeki gmlekte sar boya izi vard. Ya Rasulallah! Ben umre iin ihrama girdim, neleri yapmam emrediyorsunuz? dedi. Rasulullah (sav): Gmleini kar, u sar lekeyi temizle, ondan sonra da hacda ne yaparsan umrede de onu
289 290
HACC 281. Abdurrahman, babas Kasmdan: (Hz. Eb Bekirin hanm) Esma bt. Umeys, Beyda denilen yerde Muhammed b. Ebi Bekir'i dnyaya getirdi. Hz. Eb Bekir durumu Rasulullah (sav)a bildirince, Peygamberimiz: Syle ona gusletsin, ondan sonra ihrama girsin. buyurdu.288 ***
286 287 288
Muvatta, tikaf, 14; Buhari, Leyletl-kadr, 2; Mslim, Siyam, 40/205 Muvatta, tikaf, 15 Muvatta, Hac, 1; Buhari, Hac, 16
Muvatta, Hac, 4; Buhari, Cezaus-sayd, 14; Mslim, Hac, 13/91 Muvatta, Hac, 8; Buhari, Hac, 21; Mslim, Hac, 1/1
MUVATTA
99
100 MUVATTA
yap. buyurdu. 291 *** 285. Abdullah b. mer (ra)den Rasulullah (sav): Medineliler Zlhuleyfe'den, amllar Cuhfe'den, Necidliler de Karn'dan ihrama girerler. Duyduuma gre, ayrca Rasulullah (sav): Yemenliler, Yelemlem'den ihrama girerler. buyurdu. 292 *** 286. mam Malikden: Bana ulaan rivayetlere gre Rasulullah (sav) Umre yaparken Ci'rane'de ihrama girdi.293 *** 287. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) yle telbiyede bulunurdu: Lebbeyk. Allahmme lebbeyk. L erke leke lebbeyk. nnel-hamde ven-nimete vel mlk. L erke lek. Emrine amadeyim Allahm, emret! Emret, senin ortan yoktur, emret! Hamd sanadr, nimetler sendendir, Otorite/mlk de senindir. Senin hibir bakmdan ortan yoktur. Abdullah b. mer (ra) yle devam etti: (Rasulullah) buna unu da ilave ederdi: Lebbeyk, lebbeyk, lebbeyk ve sadeyk vel-hayr bi-yedeyk ve rab ileyke vel-amel Emrine amadeyim, emret! Emret, seni honut etmeye hazrz. Btn hayrlar sendendir, emret! Yalnz Senin emirlerine rabet edilir ve kulluk ancak sana yaplr. 294 ***
288. Hiam, babas Urveden: Rasulullah (sav) Zulhleyfe mescidinde iki rekat namaz klar, sonra devesine binip deve ayaa kalknca ihrama girerdi.295 *** 289. Ubeyd b. Greyeden: Abdullah b. mer'e: Eb Abdurrahman! Arkadalarndan hi kimsede grmediim drt eyi yapyorsun. dedim. Onlar nedir, ey Creyc? dedi. Hacerl-Esved'in sadece Yemen kelerini istilam ediyorsun (selamlyorsun). Bakyorum zeri ak terlik ve sar renkli elbise giyiyorsun. Mekke'de olduu zaman herkes hilali grr grmez ihrama giriyor sen ise Zilhicce'nin sekizinde giriyorsun. diye sraladm. Abdullah b. mer (ra)de yle cevap verdi: Yemen kelerini istilam etmemin sebebi, Rasulullah (sav)'n hep buralar istilam ettiini grdm iindir. zeri ak terlik giymeme gelince, Rasulullah (sav)n deriden yaplm terlik giydiini onunla abdest aldn grdm, onun iin ben de o tip terlik giymeyi tercih ediyorum. Sar renge gelince, Rasulullah (sav)n bu renkte giyindiini grdm, ben de o renkte elbiseler giyiyorum. Hilali grnce ihrama girmeyip beklememin sebebi ise, Rasulullah (sav)'n binei yola koyulmadka ihrama girdiini hi grmediimdendir.296 *** 290. Hallad, babas Saib el-Ensariden: Rasulullah (sav): Bana Cebrail gelerek ashabma ve yanmdakilere telbiye veya tehlil getirirken seslerini ykseltmelerini emretmemi syledi. Telbiye veya tehlilden sadece birini kastediyor. buyurdu. 297
295 296 297
Muvatta, Hac, 20; Buhari, Hac, 17; Mslim, Hac, 1/6 Muvatta, Hac, 24; Buhari, Hac, 8; Mslim, Hac, 3/13 Muvatta, Hac, 29; Ebu Davud, Hac, 80; Tirmizi, Hac, 92; Nesai, Menasik, 104 Muvatta, Hac, 30; Buhari, Hac, 26; Mslim, Hac, 3/19
Muvatta, Hac, 31; Buhari, Hac, 2; Mslim, Hac, 5/29 Muvatta, Hac, 33; Buhari, Vuzu, 30; Mslim, Hac, 5/25 Muvatta, Hac, 36; Ebu Davud, Hac, 26; Tirmizi, Hac, 15; Nesai, Menasik, 55; bni Mace, Menasik, 16
MUVATTA 101
102 MUVATTA
291. Hz. Aie (r.anha)dan: Veda haccnda Rasulullah (sav) ile yola ktmzda bazmz umre iin, bazmz hacc ve umre iin, bazmz da sadece hacc iin ihrama girmiti. Rasulullah (sav) da sadece hacc iin ihrama girmiti. Umre iin ihrama girenler ihramdan kt, fakat yalnzca hac iin ve hacla-umre iin ihrama girmi bulunanlar bayramn birinci gnne kadar ihramdan kmadlar. 298 *** 292. mam Malik'ten: Veda haccnda ashap umre iin ihrama girmiti. Rasulullah (sav) onlara: Yannda kurbanl olan hacla beraber umre iin de ihrama girsin. Sonra her ikisini bitirmeden de ihramdan kmasn. buyurdu 299 *** 293. Muhammed b. Ebi Bekir Es-Sakafiden: Mina'dan Arafata giderken Enes b. Malik'e: Rasulullah'la (sav) beraberken bu gn nasl yapyordunuz? diye sordum. Enes b. Malik: steyen bir ksmmz telbiyede bulunur, bir ksmmz da tekbir getirirdi. Hi kimse kimseyi yadrgamazd. dedi.300 *** 294. Nafiden: Abdullah b. mer, Harem'e varnca Kabe'yi tavaf edinceye ve Safa ile Merve arasnda da sa'yini yapncaya kadar telbiyeye ara verir, sonra Mina'dan Arafat'a gidinceye kadar tekrar balard. Ertesi gn telbiyeyi artk brakrd. Umre
298 299
yaptnda Harem'e girince telbiyeyi de terk ederdi.301 *** 295. Amre bt. Abdurrahmandan: Ziyad b. Ebi Sfyan, Hz. Aie'ye bir mektup yazarak: Abdullah b. Abbas, kurbanlk hayvann gnderen kimseye, kurban kesilinceye kadar hac yapanlara haram olanlar haramdr, dedi. Ben de kurbanlm gnderdim. Bana emrini yaz veya kurbann sahibine bildir. dedi. Hz. Aie de ona u cevab verdi: Abdullah b. Abbas'n dedii gibi deildir. Ben Rasulullahn (sav) kurbanlnn niann kendi ellerimle bktm, sonra da Rasulullah (sav) onu kendi eliyle hayvana takarak babamla gnderdi. Bu arada Rasulullah (sav), kurban kesilinceye kadar Allah Teala'nn kendisine helal kld hi bir eyden mahrum kalmad.302 *** 296. mam Malike ulatna gre: Rasulullah (sav) defa umre yapmtr: Hudeybiye senesi, Kadyye senesi ve Ci'rane senesi.303 *** 297. Hiam, babas Urveden: Rasulullah (sav) sadece umre yapt: Biri evval, ikisi de Zilkade aynda.304 *** 298. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): ki umre arasnda ilenen gnahlara umreler keffaret olur. Makbul olan haccn karl ise cen301 302 303 304
300
Muvatta, Hac, 38; Buhari, Hac, 34; Mslim, Hac, 17/118 Muvatta, Hac, 44; Buhari, Muhsar,1; Mslim, Hac, 26/180; Buhari, Hac, 31; Mslim, Hac, 17/111 Muvatta, Hac, 45; Buhari, Hac, 86; Mslim, Hac, 16/274
Muvatta, Hac, 48; Buhari, Hac, 38; Mslim, Hac, 38/227 Muvatta, Hac, 54; Buhari, Hac, 109; Mslim, Hac, 64/369 Muvatta, Hac, 58 Muvatta, Hac, 59
MUVATTA 103
104 MUVATTA
netten baka bir yer deildir. buyurdu.305 *** 299. Eb Bekir b. Abdurrahmandan: Rasulullah (sav)'a bir kadn gelerek: Hac iin hazrlanmtm, bir engel kt! dedi. Rasulullah (sav) ona: Ramazan'da umre yap, nk o da hac gibidir buyurdu.306 *** 300. Abduddar oullarnn kardei Nbeyh b. Vehbden: Eban b. Osman'n hac emiri olduu zaman, mer b. Ubeydullah ona bir haber gndererek: eybe b. Cbeyr'in kzn Talha b. mer'e nikahlamak istiyorum, onun iin senin de orada bulunman istiyorum dedi. O srada mer de Eban da ihraml idiler. Bunun zerine Eban yle dedi: Ben, (babam) Osman b. Affan'dan Rasulullah (sav)n: hraml bulunan bir kimse bakas ile nikahlanamaz, bakas iin nikah kyamaz ve kz isteyemez dediini duydum.307 *** 301. Sleyman b. Yesardan: Rasulullah (sav) ihraml iken, Lahyey Cemel denilen yerde bandan kan aldrd. Lahyey Cemel: Mekke yolunda Medine'ye daha yakn olan bir yerin addr.308 *** 302. Eb Katade (ra)den: Mekke'ye giderken Rasulullahla (sav) beraberdim. Ben ihramszdm, ihraml baz arkadalarla onlardan ayrldk. Bu arada bir yaban eei grdm. Atmn zerinde dorula305 306
rak arkadalardan kamm istedim, vermediler. Okumu istedim, onu da vermediler. Sonunda kendim okumu alarak yaban eeini vurdum. Etinden baz ashap yedi, bazs yemedi. Rasulullah (sav)a yetiince durumu sordular, peygamberimiz u cevab verdi: O, bir eit rzktr, onu size Allah yedirdi.309 *** 303. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Be cins hayvan vardr ki ihramlnn onlar ldrmesinde hi bir gnah yoktur: Karga, aylak, akrep, fare, saldrgan kpek.310 *** 304. Abdullah b. Abbas (ra)dan: Fadl b. Abbas, Rasulullah'n (sav) bineinin arkasnda idi. Bu srada peygamberimize Has'am kabilesinden bir kadn gelerek birey sormak istedi. Fadl ile kadn birbirlerine bakmaya baladlar. Bunu gren peygamberimiz Fadl'n ban br tarafa evirdi. Kadn: Ya Rasulallah! Yal babama hacca gitmek farz oldu, fakat o binek zerinde duramaz. Yerine hacca ben gidebilir miyim? diye sordu. Rasulullah (sav): Evet. buyurdu. Bu olay, veda hacc srasnda meydana gelmiti.311 *** 305. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Grmedin mi kavmin Kabe'yi ina ettikleri zaman brahim'in (a.s.) temellerinden daha dar yapmlar! Bunun zerine ben: Ya Rasulallah! Onu Hz. brahim'in temeli zerine yapmay dnmyor
309 310 311
307 308
Muvatta, Hac, 68; Buhari, Umre, 1; Mslim, Hac, 79/437 Muvatta, Hac, 69; Ebu Davud, Hac, 79; Tirmizi, Hac, 95; Nesai, Syam bni Mace, Hac, 45 Muvatta, Hac, 73 Muvatta, Hac, 77; Buhari, Cezas-sayd, 11; Mslim, Hac, 11/88
Muvatta, Hac, 79; Buhari, Cihad, 88; Mslim, Hac, 8/57 Muvatta, Hac, 91; Buhari, Cezas-sayd, 7; Mslim, Hac, 9/76 Muvatta, Hac, 100; Buhari, Hac, 1; Mslim, Hac, 71/408
MUVATTA 105
106 MUVATTA
musun? dedim. Rasulullah (sav): Eer kavmin kfrden yeni km olmasayd, mutlaka yapardm buyurdu. Abdullah b. mer (ra): ayet Hz. Aie, Rasulullah'n (sav) byle sylediini duymusa bile, onun Hicr tarafndaki iki keyi istilam etmeden (selamlamadan) braktn zannetmiyorum. nk Beytullah' tavaf ancak o zaman tamam olur. dedi.312 *** 306. Cabir b. Abdullah (ra)dan: Rasulullah (sav)'n avt Haceri Esved'den Haceri Esved'e kadar remel (sert adml yry) yaptn grdm. 313 *** 307. mam Malike ulatna gre: Rasulullah (sav) Beytullah' tavaf ettikten sonra iki rekat namaz klar, Safa ve Merve'ye kmak istedii zaman da kmadan nce Haceri Esved'i istilam ederdi (selamlard).314 *** 308. Hiam, babas Urve'den: Rasulullah (sav) Abdurrahman b. Avfa: Hacer'l Esved'i nasl istilam ettin ey Eb Muhammed? diye sordu. Abdurrahman da: Gcm yettii kadar istilam ettim, yorulunca braktm cevabn verdi. Bunun zerine Rasulullah (sav): Doru yapmsn. buyurdu. 315 *** 309. Hiam, babas Urveden: mer b. Hattab, Beytullah' tavaf ederken Haceri Esved
312 313 314 315
iin yle derdi: Sen sadece bir tasn. Eer Rasulullah (sav)'n seni ptn grmeseydim ben de seni pmezdim. Hz. mer daha sonra da onu perdi.316 *** 310. Hz. mm Seleme (r.anha)dan: Rasulullah (sav)'a hasta olduumu syledim: yleyse cemaatin arkasndan bir binek zerinde tavafn yap buyurdu. Ben de deveme binerek tavafm yaptm. O srada Rasulullah (sav) Beytullah'n bir kesinde namaz klyor ve namazda da vet-Tur ve kitabin mestur suresini okuyordu.317 *** 311. Cabir b. Abdullah (ra)dan: Rasulullahn (sav) mescitten kp Safa'ya gitmek istedii zaman: Allah'n Kur'an'da nce zikrettiiyle balayalm dedi ve Saya Safa'dan balad.318 *** 312. Cabir b. Abdullah (ra)dan: Rasulullah (sav) Safa'da durduu zaman defa tekbir getirerek, defa da: Allah'tan baka ilah yoktur. Onun hi bir ekilde benzeri de yoktur. Mlk Onundur, hamd ona mahsustur. O her eye kadirdir der ve dua ederdi. Daha sonra bunun aynn Merve'de de yapard.319 *** 313. Urveden: Ben henz gentim, M'minlerin annesi Hz. Aie'ye sor316 317 318 319
Muvatta, Hac, 107; Buhari, Tefsir (Bakara), 10; Mslim, Hac, 69/399 Muvatta, Hac, 110; Mslim, Hac, 39/330 Muvatta, Hac, 115; Mslim, Hac, 19/147 Muvatta, Hac, 116
Muvatta, Hac, 118; Buhari, Hac 50; Mslim, Hac, 41/248 Muvatta, Hac, 126; Buhari, Salat, 78 Muvatta, Hac, 129; Mslim, Hac, 19/147 Muvatta, Hac, 130; Mslim, Hac 19/147
MUVATTA 107
108 MUVATTA
dum: Allah Teala: phesiz ki Safa ile Merve, Allah'n nianelerindendir. Kim Kabe'yi hacceder veya umre yaparsa, bu ikisini de tavaf (sa'y) etmesinde bir saknca yoktur, (Bakara, 2/158) buyurduuna gre, Safa ile Merve'yi tavaf etmeyene bir ey lazm gelmez. dedim. Bunun zerine Hz. Aie: Asla! ayet senin dediin gibi olsayd, ayet, bu ikisini de tavaf etmemesinde bir beis yoktur, eklinde olurdu. Bu ayet, Ensarla ilgili olarak nazil olmutur. Cahiliyye devrinde onlar Kudeyd hizasndaki Menat putu iin ihrama giriyorlar, Safa ile Merve tepelerini de Sa'y etmiyorlard. Ne zaman ki slam geldi, Rasulullah (sav)a bu durumu sordular. Allah Teala da: Safa ile Merve Allahn nianelerindendir. Kim Kabe'yi hacceder veya umre yaparsa Safa ve Merve arasnda tavaf (sa'y) etmesinde bir saknca yoktur. ayetini indirdi.320 *** 314. Cabir b. Abdullah (ra)dan: Rasulullah (sav), Safa'dan indii zaman normal admlarla yrr, vadiye iner inmez kncaya kadar hzl hzl yrrd. 321 *** 315. mml-Fadl bt. Haris (r.anha)dan: Kurban bayramnn arefe gn ashap benim yanmda Rasulullah (sav)n orulu olup olmad konusunda ihtilafa dtler. Bazlar: orulu dedi. Bazlar da: deil dediler. Bunun zerine ben Rasulullah (sav)a bir bardak st gnderdim, devesinin yannda dikilirken onu iti.322 ***
316. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav), Ramazan ve Kurban bayramlarnda oru tutmay yasaklamtr.323 *** 317. Abdullah b. Amr (ra)dan: Babam Amr b. As'n yanna vardm, yemek yiyordu. Beni de ard. Oruluyum dedim. Bunun zerine bana: Bu gnler Rasulullah (sav)'n bize oru tutmay yasaklayp, orusuz geirmemizi emrettii gnlerdir karln verdi.324 *** 318. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) bir adamn Kabe'ye kurbanlk deve gnderdiini grd. Adama: Ona bin! buyurdu. Adam: Ya Rasulallah! O Kabe iin kurbanlktr karln verince Rasulullah (sav), iki defa: Bin diyorum sana! buyurdu. 325 *** 319. Hiam, babas Urve'den: same b. Zeyd'e Rasulullah (sav)'n Veda haccnda Arafat'tan inerken nasl yrd soruldu. Ben de yannda idim, u cevab verdi: Normal admlarla yryordu, ancak dz bir alana gelince hzlanyordu.326 *** 320. mam Malikden: Rasulullah (sav), Mina'da: Mina'nn her tarafnda kurban kesilebilir buyurduktan sonra: Merve'de de dedi. Daha sonra: Mekke'nin btn sokak ve yollarnda kurban kesilebilir buyurdu.327
323 324
Muvatta, Hac, 132; Buhari, Hac, 79; Mslim, Hac, 43/259, 260, 261 Muvatta, Hac, 134; Mslim, Hac 19/147 Muvatta, Hac, 135; Buhari, Hac, 88; Mslim, Hac, 18/110
Muvatta, Hac, 139; Mslim, Siyam, 22/139; Mslim, Siyam, 12/36 Muvatta, Hac, 141; Ebu Davud, Savm, 50 Muvatta, Hac, 142; Buhari, Hac; 103; Mslim, Hac, 65/371 Muvatta, Hac, 179; Buhari, Hac; 92; Mslim, Hac, 47/283, 284 Muvatta, Hac, 181; Ebu Davud, Hac, 64; bni Mace, Menasik, 73
MUVATTA 109
110 MUVATTA
321. Amre bt. Abdurrahmandan: Hz. Aie (r.anha)nin unlar anlattn duydum: Zilkade'nin bitimine be gn kala Rasulullah ile birlikte yola ktk. Sadece hac yapacamz zannediyorduk. Mekke'ye yaklanca Rasulullah (sav) yannda kurbanl olmayanlarn tavaf ve sa'y'den sonra ihramdan kmalarn emretti. Bayram gn bize biraz sr eti getirildi. Bu nedir? diye sordum. Rasulullah (sav), hanmlar iin kurban kesti dediler.328 *** 322. Hz. Hafsa (r.anha)dan: Rasulullah (sav)a: Herkese ne oluyor da ihramdan kyorlar? Halbuki sen daha umreden kmadn dedim. Rasulullah (sav): Ben salarm (dalmasn toplansn diye zamk gibi bir ey srerek) keeledim, kurbanlma nianm taktm, onun iin kurban kesinceye kadar ihramdan kamam. buyurdu.329 *** 323. Hz. Ali (ra)den: Rasulullah (sav) kurbanlklarndan bir ksmn kendisi bizzat keser, bir ksmn da bakalar keserdi.330 *** 324. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav): Allahm, (haccda ihramdan kmak iin) salarn tra edenlere merhamet et! diye dua edince oradakiler: Ksaltanlara da ya Rasulullah diye ilave ettiler. Rasulullah (sav) tekrar: Allahm, salarn tra edenlere merhamet et! deyince oradakiler tekrar: Ksaltanlara da ya
328 329 330
Rasulallah! deyince Rasulullah (sav) onlarn dediklerini de ilave ederek: Allahm, salarn kesenlere ve ksaltanlara merhamet et diye dua etti.331 *** 325. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) Beytullah'a girdi. same b. Zeyd, Bilal b. Rebah ve Osman b. Talha el-Hacebi de yannda idiler. eri girince kapy kapayp bir sre orada kaldlar. ktktan sonra Bilal'a Rasulullah (sav)n ne yaptn sordum: Stunlardan birini sana ald, ikisini soluna ald, n de arkasna alarak namaz kld. dedi. O zamanlar Beytullah'n alt stunu vard.332 *** 326. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) akamla yatsy (birletirerek yats vakti) Mzdelife'de beraber kld.333 *** 327. same b. Zeyd (ra)den: Rasulullah (sav) Arafat'tan inerken Mzdelife'ye gelmeden bir dar yolda durdu, kk abdestini yapp derhal abdest ald. Cemaate abdest almalar iin vakit de vermedi. Bunun zerine ben: Namaz m klacaz ya Rasulallah? dedim. Namaz ileride buyurdu. Bineine binerek Mzdelife'ye kadar geldi. Orada inip abdest ald, abdest almalar iin cemaate de sre tand. Sonra kamet getirilip akam namazn kld. Herkes devesi yannda km dururken, bu sefer yats iin kamet getirildi, onu da kldlar. Akamla yats arasnda baka hi bir namaz klnmad.334
331 332 333 334
Muvatta, Hac, 182; Buhari, Hac; 115; Mslim, Hac, 17/125 Muvatta, Hac, 183; Buhari, Hac; 34; Mslim, Hac, 25/176 Muvatta, Hac, 184; Mslim, Hac 19/147
Muvatta, Hac, 187; Buhari, Hac; 137; Mslim, Hac, 55/317 Muvatta, Hac, 196; Buhari, Salat, 96; Mslim, Hac, 68/388 Muvatta, Hac, 199; Buhari, Hac, 96; Mslim, Hac, 47/276 Muvatta, Hac, 200; Buhari, Vuzu, 6; Mslim, Hac, 47/276
MUVATTA 111
112 MUVATTA
328. Eb Eyyb el-Ensari (ra)den: Ben Veda hacc esnasnda Mzdelife'de Rasulullah (sav)'la beraber akamla yatsy (birletirerek) yats vaktinde kldm.335 *** 329. Hz. Aie (r.anha)dan: Mekke'ye geldiimde hayzl idim. Onun iin ne tavaf, ne de sa'y ettim. Durumdan Rasulullah (sav)a ikayette bulundum. Bana: Temizleninceye kadar tavaf ve sa'y dnda hac adaylarnn yaptklar her eyi yap. buyurdu.336 *** 330. Hz. Aie (r.anha)dan: Safiye bt. Huyey ayba oldu. Durumu Rasulullah (sav)a bildirdim: Bizi burada bekletecek mi? diye sordu. Kendisine: Ziyaret tavafn yapt. denildi. O zaman: Peki yleyse (beklemeyiz). buyurdu. 337 *** 331. Kab b. Ucre (ra)den: hraml vaziyette Rasulullah (sav) ile birlikteydim. Bamdaki haereler bana eziyet vermeye balamlard. Bunun zerine Rasulullah (sav) tra olmam emrederek: Ya gn oru tut, ya adam bana iki md olmak zere alt fakiri doyur, ya da bir koyun kurban kes. Bunlardan hangisini yaparsan, fidyeni demi olursun buyurdu.338 *** 332. Abdullah b. Amr (ra)dan: Rasulullah (sav) Mina'da durdu, mslmanlar kendisine
335 336 337 338
muhtelif sorular soruyorlard. Bu arada adamn biri gelerek: Ya Rasulallah! Kurban kesmeden nce bilmediim iin tra oldum dedi. Rasulullah (sav): Kurbann kes, nemli deil. buyurdu. Daha sonra baka bir kimse daha gelerek: Ya Rasulallah! Cemreleri talamadan nce bilmediim iin kurban kestim. dedi. Buna da cevaben peygamberimiz: Tan at nemli deil buyurdu. Rasulullah (sav)a burada ne sorulduysa hepsine de cevab: Yap, nemli deil oldu.339 *** 333. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) bir savatan, hacdan veya bir umreden dnerken her yksek yerden geerken defa tekbir getirirdi. Sonra da: L ilhe illallhu vahdehu l erke leh. Lehl-mlk ve lehl-hamd ve hve ala klli eyin kadr. yibne, tibne, bidne, scidn. Li rabbin hmidn. Sadakallhu vadehu ve nasara abdehu ve hezemel-ahzbe vahdeh Tek olan Allah'tan baka ilah yoktur. Onun hi bir ekilde orta da yoktur. Mlk onundur, hamd da ona mahsustur. O her eye kadirdir. Dnenler, tvbe edenler, ibadet ve secde edenler, rabbimize hamdedenler, Allah vaadinde sadktr. Kuluna yardm eder, Allah dman gruplar o tek bana hezimete uratr diye dua ederdi.340 *** 334. Abdullah b. Abbas (ra)dan: Rasulullah (sav) devesinin hevdecinde (adrnda) duran bir kadnn yanndan geiyordu. Kadna: Bu Allah'n resuldr! denildi. Bunun zerine kadn yanndaki ocuun yanlarndan tutup kaldrarak: Bu hac edebilir mi ya Rasulallah? diye sordu. Rasulullah (sav): Evet, ayrca sana da sevap vardr buyurdu.341
339 340 341
Muvatta, Hac, 201; Buhari, Hac, 69; Mslim, Hac, 47/275 Muvatta, Hac, 227 Muvatta, Hac, 228; Buhari, Hac, 145 Muvatta, Hac, 240; Buhari, Muhsar, 6; Mslim, Hac, 10/82
Muvatta, Hac, 245; Buhari, Hac, 131; Mslim, Hac, 57/327 Muvatta, Hac, 246; Buhari, Umre, 12; Mslim, Hac, 76/428 Muvatta, Hac, 247; Mslim, Hac, 72/409
MUVATTA 113
114 MUVATTA
335. Talha b. Ubeydullah b. Kerizden: Rasulullah (sav): eytan arefe gn grldnden daha kk, daha hakir, daha zelil ve daha fkeli hi bir zaman grlmedi. Bunun sebebi de rahmetin indiriliini, Allah'n byk gnahlar affediini grmesidir. Bir de arefe gnnden de daha kk, daha zelil, daha fkeli grld bir gn vardr ki o da Bedir savann olduu gndr. Bu sz zerine Rasulullah (sav)a: Bedir'de eytan ne grd ya Rasulallah? diye sorulunca yle buyurdu: Cebrail'in savamak iin melekleri saf saf dizdiini grd. buyurdu.342 *** 336. Talha b. Ubeydullah b. Kerizden: Rasulullah (sav): Dualarn en stn arefe gn yaplandr. Benim ve benden nceki peygamberlerin sylediklerinin en stn de: Tek olan Allah'tan baka ilah yoktur, onun hi bir ekilde orta yoktur szdr. buyurdu.343 *** 337. Muhammed b. mran el-Ensari, babasndan: Ben Mekke yolu zerindeki Serha'nn altnda dururken Abdullah b. mer (ra) geldi. Neden bu aacn altndasn? dedi. Glgesinde oturmak iin. dedim. Baka sebebi var m? dedi. Hayr, sadece glgesi iin dedim. Bunun zerine Abdullah b. mer (ra) eliyle dou tarafn iaret ederek Rasulullahn (sav) yle buyurduunu nakletti: Mina'daki iki kk da arasna varnca orada Srer denilen bir vadide bir aa vardr. O aacn altnda yetmi bin Peygamber yaamtr.344
CHAD 338. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Allah yolunda cihada kan kimse, geri dnnceye kadar, hi usanmadan, ylmadan nafile oru tutan ve nafile namaz klan kimse gibidir. buyurdu. 345 *** 339. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Allah Teala sadece ve sadece kendi yolunda cihad ve kendi emirlerinin tasdiki iin evinden kard kimseyi (ehit olursa) cennete sokmay yahut sevap veya ganimetlerle tekrar evine dndrmeyi zerine almtr. buyurdu. 346 *** 340. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): At baz kimseler iin sevap, bazlar iin siper, bazlar iin de vebaldir. Atn, sevaba vesile olduu kimsenin durumu yledir: Adam atn Allah yolunda hazrlamtr. Onu bir bo sahaya veya bir otlaa balad zaman bu saha veya otlaa atn ipi srndke her ey adam iin sevap olur. ayet at ipini koparr da bir iki tur koarsa, bast ve gbreledii yerler dolaysiyle yine adam iin sevap yazlr. Eer bir nehirden geerken, adamn atn sulamak maksad olmad halde at buradan su ierse yine adam adna sevap yazlr. Yine bir adam vardr ki atn bakalarna yk olmamak, onlara muhta olmamak iin hazrlar. Onu elinde tutarken olsun, binince olsun Allah'n hakkn da unutmaz. te byle
345 346
Muvatta, Hac, 248 Muvatta, Hac, 249 Muvatta, Hac, 252; Nesai, Hac, 189
Muvatta, Cihad, 1; Buhari, Cihad, 1; Mslim, maret, 29/110 Muvatta, Cihad, 2; Buhari, Cihad, 2; Mslim, maret, 28/104
MUVATTA 115
116 MUVATTA
kimse iin de at siperdir. Baka bir adam da vardr ki, bakalarna kar vnmek, gsteri yapmak ve mslmanlara kar dmanlk iin atn hazrlamtr. te byle kimse iin de at vebaldir, yktr. buyurdu. Rasulullah (sav)'a eeklerle ilgili bir soru soruldu. yle cevap verdi: Gnah ve sevabn her eidini aka belirten u ayet-i kerimeden baka bu konuda bana bir ey nazil olmad: Her kim ki zerre miktar hayr ilerse karln grr, yine her kim ki zerre kadar fenalk yaparsa o da karln grr.(Zilzal, 2) 347 *** 341. Ata b. Yesardan: Rasulullah (sav): Size insanlarn mertebece en hayrl olann syleyeyim mi? Atnn yularndan tutup Allah yolunda cihat edendir. Bundan sonra, insanlarn mertebece en hayrl olann haber vereyim mi? Birka koyun alarak (fitne zamanlarnda) bir kenara ekilen, namaz klp, oru tutan ve Allah'a hi bir eyi ortak komadan ona ibadet eden kimsedir. buyurdu.348 *** 342. Ubade b. Velid, dedesi Ubade b. Samitden: Rasulullah (sav)'a Akabe gecesi biz kendisinden duyduklarmz kabul edeceimize, sylediklerini yapacamza, bollukta ve darlkta, beenilen ve beenilmeyen durumlarda kendisine yardmc olacamza, bir ii ehlinin elinden almak iin aba sarfetmeyeceimize, nerede olursak olalm daima hakk syleyip, hak yolda olacamza ve Allah'n dinine yardm hususunda hi kimsenin knamasndan korkmayacamza dair biat ettik. 349
347 348 349
343. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) Kur'an- Kerimle dman topraklarnda sefere kmay yasaklamtr. mam Malik der ki: Bu yasak, dmann Kur'an- Kerim'i eline geirmesi (ve Kur'an'a bir zarar vermesi) korkusundandr. 350 *** 344. Abdullah b. mer (ra)den Rasulullah (sav), savalardan birinde kadn cesetleri grd. Bundan holanmad. Bunun zerine kadn ve ocuklarn ldrlmelerini yasaklad. 351 *** 345. mam Malikden: mer b. Abdlaziz valilerinden birine: Bize ulatna gre Rasulullah (sav) bir askeri birlik gnderdii zaman onlara; Allah yolunda Allah'n adyla savan. Sizler Allah' inkar edenlerle savayorsunuz. Ganimetlere ihanet etmeyiniz, zulmetmeyiniz, insanlarn organlarn kesmeyiniz, ocuklar ldrmeyiniz derdi. Sen de orduna ve ktalarna bunlarn aynn syle. Selamlar. diye yazd. 352 *** 346. Amr b. uaybden: Rasulullah (sav), Huneyn'den kt zaman Cirane'ye gitmek istiyordu. Orada bulunanlar da ganimetlerin taksimini istiyorlard. Tam bu srada Rasulullah (sav)'n devesi bir aaca yaklat, ridas aaca taklnca srtndan kt. Rasulullah (sav): Ridam getirin! buyurdu. Daha sonra ise unlar syledi: Allah'n size ganimet olarak verdiklerini taksim etmeyeceimden mi korkuyorsunuz? Kuvvet ve ira350 351 352
Muvatta, Cihad, 3; Buhari, Cihad, 48; Mslim, Zekat, 6/24 Muvatta, Cihad, 4; Tirmizi, Fedaill-Cihad,18; Nesai, Zekat, 74 Muvatta, Cihad, 5; Buhari, Ahkam, 43; Mslim, maret, 8/41
Muvatta, Cihad, 7; Buhari, Cihad, 129; Mslim, maret, 24/93 Muvatta, Cihad, 9; Buhari, Cihad, 148; Mslim, Cihad, 8/24, 25 Muvatta, Cihad, 11; Mslim, Cihad, 2/2
MUVATTA 117
118 MUVATTA
desi sayesinde yaadm Allah'a yemin ederim ki, eer Allah size Tihame'deki aalar kadar nimet verse, yine aranzda bltrrdm. Siz beni ne cimri, ne korkak, ne de yalanc olarak gremezsiniz buyurdu. Bir yerde konaklad zaman ordunun arasnda ayaa kalkarak: neden iplie ne varsa getirin. nk ganimete hyanet, kyamet gnnde bunu yapanlar iin bir ayp, ate ve byk kusurdur buyurdu. Daha sonra da yerden bir deve ty alarak (veya baka bir ey): Beni kuvvet ve iradesi ile yaatan Allah'a yemin ederim ki, Allah'n size ganimet olarak verdiinin bete birinden u kadar fazlas bile bana ait deildir. Bu bete bir de yine size harcanr buyurdu.353 *** 347. Zeyd b. Halid el-Cheni (ra)den: Bir kii Huneyn savanda vefat etmiti. (Namazn kldrmas iin) durumu Rasulullah (sav)a bildirdiler. Rasulullah (sav): Arkadanzn namazn klnz buyurdu (ve kendisi kldrmak istemedi). Bunun zerine oradakilerin yz ifadeleri deiti. Rasulullah (sav): Arkadanz ganimete hyanet etmitir. buyurdu. Derhal eyalarn ap baktk, eyalar arasnda iki dirhem kymetinde yahudi kolyeleri vard.354 *** 348. Abdullah b. Mugire b. Ebi Brde el-Kinani'den: Rasulullah (sav) bir kabileye urayarak onlara dua etti. Bu esnada kabilelerden birine de dua etmedi. Yaplan aratrmada Rasulullah (sav)n dua etmedii kabile mensuplarndan bir adamn eeri altnda alnm bir ganimet eyas olan kolye bulundu. Onlar bunu Rasulullah (sav)'a getirdiklerinde, Rasulullah (sav) lye tekbir getirir gibi tekbir getirdi.355
353 354
349. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav)'la beraber Huneyn savann yapld sene yola ktk. Bu savata ganimet olarak mal, elbise ve eyadan baka ne altn ne de gm elde edilmiti. Rifaa b. Zeyd, Rasulullah (sav)a siyah bir kle hediye etti. Bu kleye Mid'am derlerdi. Rasulullah (sav) Vadil-Kura'ya doru yneldi, oraya varnca Mid'am, Rasulullah (sav)'n bineinden eyalar indiriyordu. Birden nerden geldii belli olmayan bir ok ona isabet etti ve onu ldrd. Halk: Cennet ona mbarek olsun deyince Rasulullah (sav): Asla, kuvvet ve iradesi ile yaadm Allah'a yemin ederim ki Hayber savanda ganimetler taksim edilmeden bir elbise almt, bu onu cehenneme atacaktr buyurdu. Oradakiler bu szleri duyunca, adamn biri Rasulullah (sav)a bir veya iki terlik kay getirdi. Bunun zerine Rasulullah (sav): alnan mal bir veya iki terlik kay da olsa, cehennemden bir paradr buyurdu.356 *** 350. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Kuvvet ve iradesi sayesinde yaadm Allah'a yemin ederim ki, O'nun yolunda savap ldrlmeyi, sonra diriltilip tekrar ldrlmeyi, sonra tekrar diriltilip ldrlmeyi ne kadar isterdim. buyurdu. Eb Hreyre (ra) defa: Allah ahidim olsun ki byle syledi357 *** 351. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Allah (u durumdaki) iki kiiye gler: Biri dierini ldrr, her ikisi de cennete girer. Bu yle olur: Bunlardan biri Allah yolunda savar ve
356 357
355
Muvatta, Cihad, 22; Nesai, Ksmul-fey, 7 Muvatta, Cihad, 23; Ebu Davud, Cihad, 133; Nesai, Cenaiz, 66; bni Mace, Cihad, 34 Muvatta, Cihad, 24
Muvatta, Cihad, 25; Buhari, Eyman, 33; Mslim, Eyman, 46/183 Muvatta, Cihad, 27; Buhari, Temenni, 1; Mslim, maret, 28/106
MUVATTA 119
120 MUVATTA
bu esnada ldrlr, ehid olur. br yaptna piman olur ve mslman olur sonra o da Allah yolunda savar ehid olur. Bylece o da cennete girer. 358 *** 352. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Beni kuvvet ve iradesi ile yaatan Allah'a yemin ederim ki, Allah yolunda yaralanan hi kimse yoktur ki Geri kimin Allah yolunda yaralandn Allah bilir ya, kyamet gn yarasndan kanlar fkrarak, rengi kan renginde ve kokusu misk gibi kokarak gelir.359 *** 353. Abdullah b. Ebi Katade babasndan Bir adam Rasulullah (sav)a gelerek: Ya Rasulullah! Allah yolunda sabrla, karln sadece sondan bekleyerek, asla geri dnmeden savasam, Allah benim hatalarm rter mi? diye sordu. Rasulullah (sav): Evet, buyurdu. Adam dnp gidince Rasulullah (sav) onu ard. Ona: Ne demitin? diye sordu. Adam biraz nce sylediklerini tekrarlad. Bunun zerine Rasulullah (sav): Evet, btn hatalarn affeder, ancak (kul kakk) borcunu affetmez. Cebrail bana byle syledi buyurdu.360 *** 354. mer b. Ubeydullah'n azatls Eb Nadrden: Rasulullah (sav) Uhud ehitleri iin: Bunlarn imanla amel ettiklerine ben ahidim buyurunca Hz. Eb Bekir: Biz onlarn arkadalar deil miyiz ya Rasulallah? Onlar gibi biz de mslman olduk, onlarn cihat ettii gibi biz de
358 359 360
ettik dedi. Bunun zerine Rasulullah (sav): Evet yaptnz ama, benden sonra ne yapacanz bilmiyorum buyurdu. Bu sz zerine Hz. Eb Bekir alad, sonra da:Senden sonra biz yle mi olacaz? dedi.361 *** 355. Yahya b. Saidden: Rasulullah (sav), Medine'de otururken yannda da bir mezar kazlyordu. Adamn biri bu kabre bakarak: Bir m'min iin ne kadar fena bir yer dedi. Bunun zerine Rasulullah (sav): yi demedin buyurdu. Adam: Mezar kasdetmedim (Medine'de vefat etmeyi kastettim) ya Rasulallah! Allah yolunda ehit olmann burada yatmaktan daha iyi olacan kasdetmitim. diye szn dzeltti. Rasulullah (sav) da defa: Allah yolunda ehitliin benzeri yoktur. Yeryznde kabrimin olmasn en ok istediim baka bir yer yoktur. diyerek Medine'yi vd.362 *** 356. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Eer mmetime zorluk yklemi olmasaydm Allah yolunda hi bir askeri birlikten geri kalmazdm. Fakat onlar bindirecek binek bulamadm, onlar da bundan sonra binecek vasta bulamaz. Benden sonra benim gibi her sefere kamamak onlara ar gelir. Halbuki Allah yolunda savap ldrlmeyi, sonra diriltilip tekrar ldrlmeyi, sonra diriltilip tekrar ldrlmeyi ne kadar ok isterdim.363 *** 357. Yahya b. Said'den: Uhud savanda Rasulullah (sav): Sa'd b. Rebi el361 362 363
Muvatta, Cihad, 28; Buhari, Cihad, 28; Mslim, maret, 35/127 Muvatta, Cihad, 29; Buhari, Cihad, 10; Mslim, maret, 28/105 Muvatta, Cihad, 31; Mslim, maret, 32/117
Muvatta, Cihad, 32 Muvatta, Cihad, 33 Muvatta, Cihad, 40; Buhari, Cihad, 119; Mslim, maret, 28/103, 106
MUVATTA 121
122 MUVATTA
Ensari'den kim haber getirecek? diye sordu. Adamn biri: Ben ya Rasulallah! dedi ve sonra sava meydannda dolamaya balad. Adam gren Sa'd b. Rebi: Ne var? diye sordu. Adam ona: Senden bir haber getirmem iin beni Rasulullah (sav) gnderdi. dedi. Bunun zerine Sa'd: Git, Peygamberimize benden selam syle, on iki tane yara aldm kendisine bildir. Yaralarn hepsi de tam can alc yerlerimde. Kavmine syle, Rasulullah (sav)'a bir ey olursa onlardan bir kii bile kalsa Allah'n dininde mazeretleri geersiz saylr. dedi. 364 *** 358. Yahya b. Saidden: Rasulullah (sav) cihada tevik ederek cennetten bahsetti. Ensardan bir zat da bu srada elindeki hurmalardan yiyordu. Bunun zerine: Eer bunlar bitinceye kadar oturursam, ben yaama hrsyla dolu bir insanm demektir. dedi ve elindeki hurmalar atarak klcn kuanp ehit oluncaya kadar savat.365 *** 359. Enes b. Malik (ra)den: Rasulullah (sav) Haybere gitmek iin yola kt. Gece oraya vard. Bir kabileye saldraca zaman sabaha kadar hi hcuma gemezdi. Burada da sabah olunca yahudiler apa ve sepetlerini alarak evlerinden ktlar. Rasulullah (sav) grnce: Muhammed! Vallahi o! Muhammed ve ordusu diye telalandlar. Bunun zerine Hz. Peygamber: Allah ekber, harab oldu Hayber. Biz bir kabilenin nne konakladmz zaman, azabla korkutulanlarn sabah ne kt oluyor buyurdu.366 ***
364 365 366
360. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Kim Allah yolunda iki ey verirse, ona cennetten: Ey Allah'n kulu buras senin iin daha hayrldr. diye nida edilir. Namaza dkn olanlar namaz kapsndan, cihada dkn olanlar cihat kapsndan, sadakaya dkn olanlar sadaka kapasndan, oruca dkn olanlar Reyyan kapsndan arlrlar. buyurdu. Bunu duyan Hz. Eb Bekir: Ya Rasulallah, Bir kimsenin bu kaplardan sadece birinden arlmas zaruri midir? Bu kaplarn hepsinden birden arlacak kimse var m? diye sordu. Rasulullah (sav): Evet olacak, umarm ki, sen de onlardan birisindir diye karlkta bulundu.367
ADAKLAR VE YEMNLER 361. Abdullah b. Abbas (ra)dan: Sa'd b. Ubade, Rasulullah (sav)'tan fetva isteyerek; Annem adak borcu varken vefat etti, adan yerine getiremedi. dedi. Rasulullah (sav) da: yleyse onun yerine adan sen yerine getir buyurdu. 368 *** 362. Humeyd b. Kays ve Sevr b. Zeyd ed-Diliden: Rasulullah (sav) adamn birini gnein altnda ayakta
367 368
Muvatta, Cihad, 41 Muvatta, Cihad, 42; Buhari, Megazi, 17; Mslim, maret, 41/143 Muvatta, Cihad, 48; Buhari, Cihad, 102; Mslim, Cihad, 43/120, 120
Muvatta, Cihad, 49; Buhari, Savm, 4; Mslim, Zekat, 27/85, 86 Muvatta, Nuzur Ve Eyman, 1; Buhari, Vasaya, 19; Mslim, Nezr, 1/1
MUVATTA 123
124 MUVATTA
dururken grd: Bu adam da ne yapyor? diye sordu. Oradakiler: Konumamay, gnein altnda durmay, oturmamay ve oru tutmay adak olarak adad dediler. Bunun zerine Hz, Peygamber yle buyurdu: Syleyin ona konusun, glgeye ekilsin, ayakta durmayp otursun, ancak orucunu tamamlasn.369 *** 363. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Kim Allah'a itaat etmeye adarsa ona itaat etsin, kim de Allah'a isyan etneyi adak olarak adarsa adan bozsun, Allah'a asi olmasn. 370 *** 364. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Kim bir yemin eder, sonra da bunun aksini yapmann daha hayrl olacan grrse yemininin kefaretini versin, hayrl bulduu ii yapsn. 371 buyurdu. *** 365. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav), mer b. Hattab'a bir binek zerinde babas adna yemin ederken yetiti. Babalarnz adna yemin etmenizi Allah yasaklad. Kim yemin ederse Allah adna yemin etsin, ya da sussun buyurdu. 372 *** 366. mam Malik ulatna gre: Rasulullah (sav): Hayr! Kalbleri deitiren Allah'a yemin ederim. diye yemin etti. 373
369 370 371 372 373
367. bn ihabdan: Bana gelen rivayetlere gre (Tebk Savana katlmayp Medinede kalan) Eb Lbabe b. Abdulmnzir'in tevbesini Cenab- Allah kabul ettii zaman Rasulullah (sav)a gelerek: Ya Rasulallah! Gnaha duar olduum kabilemin lkesinden hicret ediyorum, sana komu olacam. Allah ve Resul uruna mallarmn hepsini tasadduk ederek onlardan vazgeiyorum dedi. Bunun zerine Rasulullah (sav) ona: Hepsini deil de te birini tasadduk etmen yeterlidir buyurdu.374
KURBANLAR 368. Bera b. Azib (ra)den: Rasulullah (sav)'a: Kurbanlk hayvan seiminde nelerden kanmaldr? diye soruldu. Rasulullah (sav) eliyle iaret ederek: Drt eyden! buyurdu. Daha sonra Rasulullah (sav)n szne yle devam etti: ok belirgin bir ekilde topal olmayacak, gzlerinden biri kr olmayacak, ilk bakta anlalacak ekilde ar hasta olmayacak ve kendisini toparlayamayacak ekilde zayf da olmayacak.375 ***
Muvatta, Nuzur ve Eyman, 6; Buhari, Eyman, 31 Muvatta, Nuzur ve Eyman, 8; Buhari, Eyman, 28 Muvatta, Nuzur ve Eyman, 11; Mslim, Eyman, 3/12 Muvatta, Nuzur ve Eyman, 14; Buhari, Eyman, 4; Mslim, Eyman, 1/3 Muvatta, Nuzur Ve Eyman, 15; Buhari, Eyman, 2
374 375
MUVATTA 125
126 MUVATTA
369. Beyr b. Yesarden: Eb Brde b. Niyar, Rasulullah (sav) bayram gn namazdan dnmeden nce kurbann kesmiti. Rasulullah (sav) ona tekrar bir kurban daha kesmesini emretmitir. Bunun zerine Eb Brde: Bir yan bitirmi bir kei yavrusu var, baka bir ey bulamadm, ya Rasulallah! deyince Peygamberimiz: Bakasn bulamazsan onu kes! buyurdu.376 *** 370. Abbad b. Temim'den Uveymir b. Ekar, bayram sabah bayram namazndan dnlmeden nce kurbann kesmiti. Rasulullah (sav)'a durumu sordu. Rasulullah (sav) ona baka bir kurban daha kesmesini emretti.377 *** 371. Abdullah b. Vakidden: Rasulullah (sav) kurban etlerinin gnden fazla muhafaza edilmemesini emretmiti. Abdullah b. Eb Bekir hemen giderek bu durumu Abdurrahman'n kz Amre'ye sordu. Amre: Doru. Rasulullah (sav)'n hanm Hz. Aie (r.anha) dan duymutum. O yle diyordu: Bayram vakti lden bir grup fakir insan Rasulullah (sav)'a geldi. Rasulullah (sav) onlara: Kurban etlerini sadece gn muhafaza edebilirsiniz, fazlasn tasadduk ediniz dedi. Bundan bir mddet sonra Rasulullah (sav)a, mslmanlar kurbanlarndan faydalanyorlar, onlarn yalarn eritiyor, bunlarla yemekler yapyorlard, dediler. Rasulullah (sav): Hayrola bir durum mu var? dedi. Gelen mslmanlar: Kurban etlerinin gnden fazla muhafazasn yasaklamtnz, dediler. Rasulullah (sav): u gelen heyet iin yasaklamtm. imdi ise siz onlar yiyiniz,
376 377
tasadduk ediniz ve saklaynz. buyurdu. 378 Aklama: Toplumda genel bir alk varsa kurban etlerinin gnden fazla saklanmas doru deildir. *** 372. Eb Said el-Hudri (ra)den: Bir seferden dnmtm, ailem bana et getirdi: Bakn, sakn kurban eti olmasn dedim. Kurban eti dediler. Bunun zerine ben: Rasulullah (sav) gnden fazla onun muhafaza edilmiyeceini sylememi miydi? dedim. Evet ama, senden sonra da, muhafaza edebileceimizi syledi dediler. Hemen evden kp durumu soruturdum. Bana Rasulullah (sav)n yle buyurduunu haber verdiler: Size kurban etini gnden fazla muhafaza etmemenizi emretmitim. imdi ise yiyiniz, tasadduk ediniz ve ondan bir ksmn muhafaza ederek kullannz. ki yapmak iin kullandnz kaplar kullanmamanz da emretmitim. imdi kullanabilirsiniz. ra yapmn yasaklamtm, artk yapabilirsiniz. Sizlerin kabir ziyareti yapmanz da yasaklamtm, artk oralar ziyaret edebilirsiniz. Yalnz oralarda yatanlar hakknda fena szler sylemeyiniz. 379 *** 373. Cabir b. Abdullah (ra)den: Hudeybiye anlamasnn olduu sene Rasulullah (sav) ile beraber yedi kii adna bir kii deve, yedi kii adna da bir sr kestik.380 *** 374. Ibni ihabden: Rasulullah (sav) ne kendi adna, ne de ailesi adna deve-
378
Muvatta, Dahaya, 4; Buhari, ydeyn, 5; Mslim, Edahi, 1/ 4-9 Muvatta, Dahaya, 5; bni Mace, Edahi, 12
379 380
Muvatta, Dahaya, 7; Mslim, Edahi, 5/28 Muvatta, Dahaya, 8; Buhari, Megazi, 12, Fedaill-kuran, 13 Muvatta, Dahaya, 9; Mslim, Hac, 62/35
MUVATTA 127
128 MUVATTA
yetierek bir tala koyunu kesti. Sonra da durumu Rasulullah (sav)'a sordular: Bir sakncas yok, etini yiyiniz. buyurdu.384
HAYVAN KESME 375. Hiam, Babas Urveden: Rasulullah (sav)'a: Ya Rasulallah! Bedevilerden bazlar et getiriyor, fakat biz bunlar keserken besmele ekip ekmediklerini bilmiyoruz. dediler. Rasulullah (sav): Allahn adn ann, sonra da onlar yiyin. buyurdu.382 *** 376. Ata b. Yesardan: Harisoullarndan, Ensardan bir adam Uhud'da samal devesini otlatyordu. Hayvan aniden dt, lmek zereydi. Sahibi hemen kenar keskin bir aala bu hayvan kesti. Daha sonra durum Rasulullah (sav)'a bildirildi. O da: Bir sakncas yok, etini yiyiniz. buyurdu.383 *** 377. Muaz b. Sa'd veya Sa'd b. Muazdan: Kab b. Malik'in cariyesi Sel danda koyunlarn otlatyordu. Koyunlardan bir tanesi rahatszland, cariyesi hemen
381 382 383
AV 378. Eb Sa'lebe el-Hueniden: Rasulullah (sav): Yrtc hayvanlardan kpek dii olanlar yemek haramdr.385 buyurdu. *** 379. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Kpek dii olan yrtc hayvanlarn eti yenmez. buyurdu. mam Malik der ki: Biz Medineliler arasnda da durum ayndr.386 *** 380. Abdullah b. Abbas (ra)dan: Rasulullah (sav) lm bir koyuna rastlad. Koyunu hanm Meymune'nin azatlsna vermiti. Oradakilere: Derisinden faydalanmyor musunuz? diye sordu. Oradakiler: Ya Reslallah! O murdar lm dediler. Bunun zerine Rasulullah (sav): Sadece eti yenmez buyurdu.387 ***
384 385 386 387
Muvatta, Zebh, 4; Buhari, Zebaih, 19 Muvatta, Sayd, 13; Buhari, Zebaih, 29; Mslim, Sayd, 3/14 Muvatta, Sayd, 14; Mslim, Sayd, 3/15 Muvatta, Sayd, 16; Buhari, Zekat, 61; Mslim, Hayz, 27/101
MUVATTA 129
130 MUVATTA
381. Abdullah b. Abbas (ra)dan: Rasulullah (sav): Hayvan derisi tabaklannca temiz olur. buyurdu.388 *** 382. Hz. Aie (r.anha)dan: Rasulullah (sav), murdar olarak lm hayvann derisinden tabaklanarak faydalanlmasn emretmitir.389
385. Abdurrahman olu Eb Bekir el-Mahzumiden: Rasulullah (sav) mm Seleme ile evlendiinde ona: Yanmda her zaman kymetli olacaksn. stersen senin yannda yedi gece kalaym, yedi gece de dier zevcelerimin yannda kalaym, istersen gece senin yannda kaldktan sonra brlerinin yanna gideyim, gn sonra tekrar geleyim. deyince mm Seleme: gece kal dedi.392 *** 386. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Bir kadn bir adamn nikah altnda halasyla veya teyzesiyle bir arada bulunamaz. buyurdu.393 *** 387. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) iar usul nikah yasaklad. iar: Karlkl mehir vermeden, iki kiinin birbirlerinin kzlar ile evlenmeleridir.394 *** 388. Hansa bt. Hdam el-Ensari (r.anha)dan: Duldum. stemediim halde babam beni biriyle nikahlad. Rasulullah (sav)a gidip bunu anlatnca Rasulullah (sav) nikah bozdu.395 *** 389. Ibn ihabden: Haris b. Hiam'n kz mm Hakim, Eb Cehil olu krime'nin hanm idi, Mekke'nin fethi gn mslman oldu. Kocas krime mslman olmadan, kap Yemen'e gitti. Pe392 393 394 395
NKAH 383. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Hibiriniz, (mslman) kardeinin evlilik teklif ettii kadna evlilik teklif etmesin buyurdu. 390 *** 384. Abdullah b. Abbas (ra)dan: Rasulullah (sav) (Evlenme hususunda): Dul kadnn rza ve msadesi, velisinin izninden daha nemlidir. Bakire kzlarn da izni alnr, onlarn susmas ise izin saylr buyurdu.391 ***
388 389
390 391
Muvatta, Sayd, 17; Mslim, Hayz, 27/105 Muvatta, Sayd, 18; Ebu Davud, Libas, 38; Tirmizi, Libas, 7; Nesai, Fer ve Atire, 6; bni Mace, Libas, 25 Muvatta, Nikah, 1; Buhari, Nikah, 45 Muvatta, Nikah, 4; Mslim, Nikah, 8/66
Muvatta, Nikah, 14; Mslim, Rada, 12/41-44 Muvatta, Nikah, 20; Buhari, Nikah, 27; Mslim, Nikah, 3/33 Muvatta, Nikah, 24; Buhari, Nikah, 27; Mslim, Nikah, 6/57 Muvatta, Nikah, 25; Buhari, Nikah; 42
MUVATTA 131
132 MUVATTA
inden kars mm Hakim, Yemen'e kadar giderek onu slama davet etti. O da slam kabul etti. Fetih senesi Medine'ye geldiler. Huzura girdiinde Rasulullah onu grnce sevinerek kalkt, onu karlad. Ikrime de Rasulullaha biat etti. (mrnn sonuna kadar slam urunda alp ve cihad edeceine sz verdi.) Bundan sonra hanmyla eski nikahlaryla yaadlar.396 *** 390. Enes b. Malik (ra)den: Abdurrahman b. Avf, Rasulullah (sav)n huzuruna geldi, zerinde evlilik belirtisi vard. Rasulullah (sav) sorunca evlendiini syledi. Rasulullah (sav) ne kadar mehir verdiini sordu, o da: Bir hurma ekirdei arlnda altn verdim dedi. Bunun zerine Rasulullah (sav): Bir koyun da olsa kes (dn yemei/velime yedir) ve dn yap. buyurdu.
397
se, Allah'a ve Resulne asi olmu olur. buyurdu. 400 *** 394. Enes b. Malik (ra)den: Bir terzi Rasulullah (sav)', hazrlad bir yemee davet etti. Ben de beraber gittim. Ev sahibi arpa ekmei ve kabak orbas kard. Yerken Rasulullah (sav)n orbadaki kabaklar topladn grdm. O gnden sonra kaba sevmeye baladm.401
391. Yahya b. Saidden: Bana nakledildiine gre Rasulullah (sav) dne gelenlere (dn yemei olarak) et ve ekmek ikram ederdi. 398 *** 392. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah: Herhangi biriniz (meru bir) dne davet edilirse, gitsin. buyurdu. 399 *** 393. Eb Hreyre (ra): En kt sofra fakirlerin arlmayp sadece zenginlerin davet edildii dn yemeidir. Kim davet edilir de gitmez396 397 398 399
ST EMME 395. Amre bt. Abdurrahman'dan: Bana m'minlerin annesi Hz. Aie dedi ki: Rasulullah (sav) yanmda idi. Ben Hafsa'nn evine girmek iin izin isteyen bir adamn sesini iittim ve: Ey Allah'n elisi! u adam evinize girmek iin izin istiyor dedim. Rasulullah (sav): O adamn, Hafsa'nn st amcas falan olduunu sanyorum dedi. Ben: Ya Rasulallah st amcam falan sa olsayd benim yanma serbest girebilir miydi? dedim. Rasulullah (sav): Evet girebilirdi, nk doumun (nesebin) haram kld her eyi st emme de haram klar. buyurdu.402 ***
400 401 402
Muvatta, Nikah, 46 Muvatta, Nikah, 47; Buhari, Nikah, 54; Mslim, Nikah, 12/79-83 Muvatta, Nikah, 48; bni Mace, Nikah, 24 Muvatta, Nikah, 49; Buhari, Nikah, 71; Mslim, Nikah, 15/96
Muvatta, Nikah, 50; Buhari, Nikah, 72; Mslim, Nikah, 15/107 Muvatta, Nikah, 51; Buhari, Etime, 4; Mslim, Eribe, 21/144 Muvatta, Raza, 1; Buhari, ehadat, 8; Mslim, Rada, 1/1
MUVATTA 133
134 MUVATTA
396. Hz. Aie (r.anha)dan: St amcam gelerek yanma girmek iin izin istedi. Ben de Rasulallah 'a soruncaya kadar ona izin vermekten ekindim. Rasulullah (sav) gelince bunu sordum. O da: O senin amcandr, yanna girmesine izin ver dedi. Hz. Aie: Ya Rasulallah beni kadn emzirdi, erkek emzirmedi deyince: O senin amcandr, yanna girsin buyurdu. Hz. Aie: Bu hadise, rtnme ayeti indikten sonra oldu dedi. Hz. Aie der ki: Doum (neseb) dolassiyle haram olan ey, emme sebebiyle de haram olur.403 *** 397. Urve b. Zbeyrden: Hz. Aie: rtnme ayeti indikten sonra st amcam Eb Kuays'in erkek kardei Eflah gelerek yanma (odama) girmek iin izin istedi. Ben izin vermekten kandm. Rasulullah gelince yaptm eyi kendisine haber verdim. Bunun zerine st amcam Eflahn yanma girmesine izin vermemi emretti. 404
Aklama: Mal sipari edilmi ancak parann tamam verilmemise pein verilen para kaparo hkmndedir. Belli bir sre ierisinde sat gereklemedii takdirde kaparo satcya ait olmak zere yaplan satm akdi Hanefilere gre geersizdir. Hanbeliler ise geerli saymlardr. *** 399. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah: Her kim dii ieklerine erkek iei alanm bir hurmalk satarsa bunun meyvesi satana aittir. Fakat meyvesi mteriye ait olmak zere satlmsa meyve mterinin olur. buyurdu. 406 *** 400. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah olgunlamas belirinceye kadar, aa zerindeki meyvenin alm satmn alcya da satcya da yasaklad. 407 *** 401. Enes b. Malik (ra)den: Rasulullah dalndaki hurmann satn olgunluk belirtileri grlnceye kadar yasaklad. Kendisine: Ya Rasulullah olgunluk belirtisi nasl olur? diye sorulunca: Kzarnca cevabn verdi ve: Syleyin bakalm, Allah bu meyveyi afete uratrsa herhangi biriniz, m'min kardeinizin parasn, ne karlnda alacak? buyurdu.408 *** 402. Amre bt. Abdurrahman'dan: Rasulullah zamannda bir adam bir bahedeki meyveyi satn ald, bakmn yapt. Meyve noksan knca, bahe sa406 407 408
ALI VER 398. Amr b. uayb dedesinden: Rasulullah (sav) kapora ile al verii yasaklad. demi-
tir. 405
403 404 405
Muvatta, Raza, 2; Buhari, Nikah, 117; Mslim, Rada, 2/7 Muvatta, Raza, 3; Buhari, Nikah, 22; Mslim, Rada, 2/3 Muvatta, Byu, 1; Ebu Davud, Byu, 37; bni Mace, Ticarat, 22
Muvatta, Byu, 9; Buhari, Byu, 90; Mslim, Byu, 15/77 Muvatta, Byu, l0; Buhari, Byu, 85; Mslim, Byu, 13/49 Muvatta, Byu, 11; Buhari, Zekat, 58, Byu, 87; Mslim, Musakat, 3/15
MUVATTA 135
136 MUVATTA
hibinden ya fiat drmesini, ya da anlamay bozmasn istedi. Mal sahibi de bunu yapmyacana yemin edince, mterinin anas Rasulullah'a giderek durumu anlatt. Rasulullah da: Hayr yapmayacana yemin mi etti? dedi. Bunu iiten bahe sahibi, Rasulullah'a gelerek: Ya Rasulullah, onun olsun, bir ey istemiyorum dedi 409 *** 403. Ata b. Yesar'dan: Rasulullah (sav): Hurma hurma ile eit olarak (misli misline) satlr buyurunca, kendisine: Ya Rasulullah, senin Hayber'deki zekat memurun bir lek hurmay iki lek hurma karlnda alyor denildi. Bunun zerine Rasulullah: Onu bana arn buyurdu. ardlar, huzura gelince Rasulullah (sav): ki lek hurma karlnda bir lek hurma m, alyorsun? dedi. Memur: Ya Resullallah, bana iyi cins hurmay kt cins hurmayla deiirken eit olarak vermiyorlar deyince, Rasulullah (sav): O halde kt cins hurmay para ile sat, sonra bu para ile iyi cinsini al. buyurdu. 410 *** 404. Eb Said el-Hudri ve Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) birini Hayber'e zekat memuru tayin etti. Memur kaliteli hurmalarla dnnce Rasulullah: Hayber'in btn hurmalar byle mi? diye sordu. Memur da: Hayr vallahi Ya Rasulullah, biz topladmz kalitesiz zekat hurmalarnn iki leini bir lek kaliteli hurma ile ve leini iki lei ile deitiriyoruz, deyince Rasulullah: Byle yapma. Kalitesiz hurmay para ile satarak yerine kalitelisini al buyurdu.411 ***
405. Zeyd Eb Ayya'dan: Ben Sa'd b. Ebi Vakkas'a selt412 karlnda arpann (satn alnmasnn hkmn) sordum. Sa'd: lekte hangisi daha oktur? dedi. Ben: Arpa deyince, Sa'd beni bundan men etti ve dedi ki: Rasulullah' (sav) iittim, Kendisine ya hurma karlnda kuru hurma satn alnmasnn hkm sorulduunda: Ya hurma kuruyunca eksilir mi? buyurmu, onlar da: evet eksilir deyince buna msaade etmemiti. 413 ***
406. Said b. Mseyyebden: Rasulullah (sav) Mzabene ve Muhakaleyi yasaklad. Mzabene: Kuru hurma vererek aataki ya hurmay almak, Mhakale ise yerdeki buday karlnda baaktaki buday almak ve buday vererek arazi kiralamaktr. 414 *** 407. Yahya b. Saidden: Rasulullah (sav) Sa'd b. Ebi Vakkas ile Sa'd b. Ubade'ye Hayber ganimetinden kendi hisselerine den altn veya gm kaplar satmalarn emretti. Onlar da her dinar arlndaki kab sikke halinde drt dinara (4.009 gr. altn) veya drt dinar arlndaki her kab sikke halinde dinara sattklarnda Rasulullah: Al veriinize faiz girdi buyurunca aldklarn geri verdiler. 415 Aklama: Cins ve miktar bir olan iki ey biri dieriyle deitirildiinde bir taraf iin kabul edilen maln fazlasna
412 413
Muvatta, Byu, 16; Buhari, Sulh, 10; Mslim, Musakat, 4/19 Muvatta, Byu, 21 Muvatta, Byu, 22; Buhari, Byu, 89; Mslim, Musakat, 18/95
414 415
Buday ile arpa arasnda hububat trnden bir bitkidir. Muvatta, Byu, 23; Ebu Davud, Byu, 18; Tirmizi, Byu, 14; Nesai, Byu, 36; bni Mace, Ticarat, 53 Muvatta, Byu, 26, Muvatta, Byu, 29,
MUVATTA 137
138 MUVATTA
riba veya faiz denir. Ayarlar ayn olan 100 gr. altn, pein veya vadeli 120 gr. altnla mbadele etmek gibi. Riba/faiz iki eittir: 1-Fazl Ribas: Ayn cins iki mal pein olarak biri dierinden fazla olmas artyla deitirmektir. 1 miskal altn 1,5 miskalle pein olarak deitirmek gibi. 2-Nesie Ribas; Ayn snfa dahil iki ayr veya ayn cins mal veresiye olarak mbadele etmektir. 1 miskal altn veresiye olarak 1 miskal altn veya 10 dirhem gmle deitirmek gibi. Hz. Peygamber: "Altn altnla, gm gmle, buday budayla, arpa arpayla, hurma hurmayla ve tuz tuzla misli misline, birbirine eit ve pein olarak trampa edilirler. Ama bunlarn cinsleri ayr olursa pein olmak artyla, istediiniz gibi sat yapnz416. Bu hadisin u ilavesi de vardr: "Her kim bu ekil mbdelede fazla verir veya alrsa phesiz rib yapm olur"417 slm hukukularnn ounluu bu hadiste saylan alt maddeyi "rnek kabilinden" saymlardr. Hanefi hukukularna gre; misl mallarda cins ve miktar birliidir. l ile alnp satlan eylerde cins ve l birlii, tart ile alnp satlan eylerde ise cins ve tart birlii ortak niteliktir. Nese ribasnn illeti ise vadedir. Misl olan eylerin ayn cinsle veya deiik cinsteki eylerle vadeli mbdelesinde bu eit riba gerekleir. fi hukukularna gre; altn ve gmte rib illeti para olma zellii, dier drt maddede ise illet yiyecek maddesi olmalardr. *** 408. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Aralarnda fazlalk olmakszn altn al-
tnla, gm ve gmle eit olarak deitirilir buyurdu. 418 *** 409. Eb Said el-Hudri (ra)den: Rasulullah (sav): Altn altnla ancak eit olarak satnz. Bunlardan bir ksmn dierine kar fazla saymaynz. Gm de gmle ancak eit olarak satnz. Bunlardan bir ksmn dierine kar fazla saymaynz. Bir de bunlardan birini pein, dierini veresiye satmaynz buyurdu. 419 *** 410. Osman b. Affan (ra)den: Rasulullah (sav) bana: Bir dinar iki dinara, bir dirhemi de iki dirheme satma. buyurdu.420 *** 411. Ata b. Yesarden: Muaviye b. Ebi Sfyan altn veya gmten yaplm su kabn kendi arlndan daha fazlas ile satnca Eb'dDerda: Ben Rasulullah (sav)'dan iittim, o byle yaplmasn yasaklad. Ancak misli misline satlmasna (izin verdi) dedi. Bunun zerine Muaviye: Bunda bir saknca olduunu sanmyorum deyince, Eb'd-Derda: Bunun yaptn knayp beni destekliyecek yok mu? Ben ona Rasulullah (sav)n sylediini naklediyorum, o ise bana kendi grn sylyor. Ben senin bulunduun yerde kalamam dedi. Sonra mer b. Hattabn yanna gitti. Olup bitenleri anlatt. Bunun zerine mer b. Hattab, Muaviye'ye: Bunu misli misline, eit arlkta satmasn yazd.421 ***
418 419
416 417
Mslim, Mskat, 81; Eb Davud, Byu',18; Ahmed b. Hanbel, V, 314, 320 Tirmiz, Byu', 23
420 421
Muvatta, Byu, 30; Mslim, Musakat, 15/85 Muvatta, Byu, 31; Buhari, Byu, 78; Mslim, Musakat, 14/75 Muvatta, Byu, 33 Muvatta, Byu, 34
MUVATTA 139
140 MUVATTA
412. Malik b. Evs b. Hadesan en-Nasriden: Yz dinar bozdurmak istedim. Talha b. Ubeydullah bunlar almak iin beni yanna ard. Uzun sren pazarlktan sonra benden yz dinar ald, elinde evirdi evirdi ve Veznedarm Gabe422'den gelinceye kadar bana msaade et dedi. Bunu iiten mer b. Hattab: Vallahi onun yanndan karln alncaya kadar ayrlma dedi, Rasulullah (sav): Altn gmle deitirmek faizdir. Ancak her ikisi de pein olursa faiz olmaz. Buday budayla deitirmek faiz olur. Ancak pein olursa faiz olmaz. Hurmay hurma ile deitirmek faiz olur. Ancak pein olursa olmaz. Arpay arpa ile deitirmek faiz olur. Ancak pein olursa olmaz, buyurdu. dedi.423 *** 413. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav): Kim herhangi bir gda maddesi satn alrsa, bunu teslim almadan bakasna satmasn. buyurdu.424 *** 414. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav): Herhangi bir yiyecek maddesi satn alan kimse bunu teslim almadan bakasna satmasn buyurdu.425 *** 415. Abdullah b. mer (ra)den: Biz Rasulullah (sav) zamannda yiyecek maddeleri satn alrdk. Bunu satmadan nce, Rasulullah (sav) bize aldmz yerden baka yere nakletmemizi emreden birini gnderirdi.426 ***
422 423 424 425 426
416. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) hamile devenin karnndaki yavrunun yavrusunu satmay yasaklad. Cahiliye devrinde ykl devenin karnndaki yavruyu satmak adetti. Yine o devirde bir deveyi, karl, devenin karnndaki dii yavru byyp dourunca teslim etmek zere alp satyorlard. 427 Aklama: Bu al veri devenin dourmamas veya dourmadan nce lmesi gibi zararlar ierdiinden yasaklanmtr. *** 417. Eb Mes'ud el-Ensari (ra)den: Rasulullah (sav) kpek parasn, fahie kadnn kazancn ve kehanet cretini yasaklad. Fahie kadnn kazanc, zina karl kendisine verilen eydir. Kehanet creti de kahine verilen rvet ve kahinlik yapmas iin ald maldr.428 *** 418. mam Malike ulatna gre: Rasulullah (sav)n, mal sonra teslim edilmek zere pein para deyerek yaplan al verii (selem'i) yasaklad rivayet edildi.429 *** 419. mam Malike ulatna gre: Rasulullah (sav)n bir pazarlkta iki eit sat yasaklad rivayet edildi.430 ***
427
Medineye yakn bir yer Muvatta, Byu, 40; Buhari, Byu, 76; Mslim, Musakat, 15/79 Muvatta, Byu, 42; Buhari, Byu, 51; Mslim, Byu, 8/32 Muvatta, Byu, 43; Mslim, Byu, 8/36 Muvatta, Byu, 44; Mslim, Byu, 8/33
428 429
430
Muvatta, Byu, 64; Buhari, Byu, 61; Mslim, Byu, 3/5, 6 Muvatta, Byu, 70; Buhari, Byu, 113; Mslim, Musakat, 9/39 Muvatta, Byu, 71; Ebu Davud, Byu, 68; Tirmizi, Byu, 19; Nesai, Byu, 60 Muvatta, Byu, 74; Ebu Hreyreden de rivayet edildi: Tirmizi, Byu, 18; Nesai, Byu, 73
MUVATTA 141
142 MUVATTA
420. Said b. Mseyyebden: Rasulullah (sav)n sonucu belli olmayan al verii (Bey'i gareri) yasaklad rivayet edildi.431 *** 421. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav): Alc ve satcdan her biri dierine kar, birbirlerinden (sat meclisinden) ayrlncaya kadar serbesttirler. Ancak muhayyer alp zerinde anlatklar sreye kadar muhayyerlikleri devam eder.432 422. Abdullah b. Mes'ud (ra)'dan: Rasulullah (sav): Her ne zaman iki kii al veri yaparlarsa, sz satcnn sz olur. Yahut da bu al veriten vaz geerler. buyurdu.433 *** 423. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Zengin kimsenin borcunu sebepsiz yere geciktirmesi zulmdr. Herhangi biriniz (alacann denmesi iin) zengin birisine havale edildiinde bunu kabul etsin. buyurdu.434 *** 424. Eb Bekir b. Abdurrahman b. Haris b. Hiam'dan: Rasulullah (sav): Herhangi bir kimse bir mal satar, o mal satn alan kimse iflas eder ve mal satan onun bedelinden hi bir ey almam olur da o mal aynen bulursa alabilir. Eer mal satn alan kimse lrse burada mal sahibi dier alacakllar gibidir. buyurdu.435
431 432 433 434 435
425. Rasulullah (sav)n azatl klesi Eb Rafiden: Rasulullah (sav) gen bir deve bor ald. Nihayet kendisine zekat malndan bir sr deve geldi. Rasulullah (sav) bana, O adama gen devesini vermemi emretti. Ben de: Develer arasnda yedi yanda iyi bir deveden baka bir deve bulamadm dedim. Bunun zerine Rasulullah (sav): Onu o adama ver. nk insanlarn en hayrls, verirken en ok ihsan edendir. buyurdu.436 *** 426. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: inizden hi kimse bakasnn sat zerine sat yapmasn437 *** 427. Eb Hureyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Sat iin pazara mal getiren kimseleri yolda (pazara varp piyasay renmeden mallarn almak iin) karlamaynz. inizden hi kimse bakasnn sat zerine sat yapmasn. Bir mal satn almak istemediiniz halde, mteri kztrmak iin fiyat artrmaymz. ehirde oturan bir kimse bir bedevi (kyde oturan) adna sat yapmasn. Develerin ve koyunlarn memesinde (mterinin ok zannetmesi iin) st salacak ekilde hazr brakmaynz. Bir kimse bu ekilde bir hayvan alsa, onu sap durumu anladktan sonra iki eyden birini seebilir: Ya olduu gibi kabul eder, yahut da bir sa' hurma ile birlikte geri verir.438 ***
Muvatta, Byu, 77; Mslim, Byu, 2/4 Muvatta, Byu, 81; Buhari, Byu, 44; Mslim, Byu, 10/43 Muvatta, Byu, 82; Tirmizi, Byu, 43 Muvatta, Byu, 86; Buhari, Havalat, 1; Mslim, Musakat, 7/33 Muvatta, Byu, 89
Muvatta, Byu, 91; Mslim, Musakat, 22 Muvatta, Byu, 97; Buhari, Byu, 58; Mslim, Byu, 4/7 Muvatta, Byu, 98; Buhari, Byu, 64; Mslim, Byu, 4/11
MUVATTA 143
144 MUVATTA
428. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) alc olmad halde alc gibi davranarak maln fiyatn ykseltmeyi (necei) yasaklad.439 *** 429. Abdullah b. mer (ra)den: Bir adam (Habban b. Mnkiz (ra)) Rasulullah (sav)a al verite aldatldn anlatnca, Rasulullah (sav): Al veri yaptn zaman: Aldatmaca yok, de buyurdu. mam Malik der ki: Bu adam al veri yaparken: Aldatmaca yok derdi.440
431. Sleyman b. Yesarden: Rasulullah (sav), Abdullah b. Revahay Hayber'e gnderirdi. O da yahudilerle aralarndaki ya hurmann rekoltesini tahmin ederdi. Onlar kadnlarnn ss eyalarndan onun iin biraz ss eyas topladlar ve: Bunu al, taksim esnasnda bize gz yum ve bizim lehimize davran dediler. Abdullah b. Revaha da: Ey yahudi topluluu! Allah'a yemin ederim ki, siz bana gre Allah'n en ok fkelendii yaratklarsnz. Ama bu (davrannz) beni size kar zulm ve hakszlk yapmaya sevk etmeyecektir. Bana vermek istediiniz rvet ise kesin olarak haramdr. Biz onu yemeyiz. dedi. Bunun zerine onlar da: Yer ve gkler ite bylece ayakta durur. dediler.442
BAHE VE AA ORTAKLII 430. Said b. Mseyyebden: Rasulullah (sav) Hayber'i fethettii gn Hayber yahudilerine: Aziz ve celil olan Allah'n sizi burada ikamet ettirdii gibi, bahelerinizin mahsul olan meyveler (hurmalar) sizinle aramzda ortak olmak zere ben de sizi burada yerinizde brakyorum. buyurdu. Rasulullah (sav), Abdullah b. Revaha (ra)'y gnderirdi. O da aalardaki ya hurmann miktarn tahmin eder, sonra onlara: sterseniz size kalsn (bize den hissenin parasn verirseniz), isterseniz (bize deni) hurma olarak alrm. derdi. Onlar da o hurmalar alrlard.441 ***
439 440 441
UF'A (KOMULUK HAKKI) 432. Eb Seleme b. Abdurrahman b. Avfdan: Rasulullah (sav) ortaklar arasnda taksim edilebilen ortak mallarda ufa hakk olduuna hkmetti. Ortaklar arasnda snrn bulunduu yerlerde ufa hakk yoktur.443
Muvatta, Byu, 99; Buhari, Byu, 60; Mslim, Byu, 4/13 Muvatta, Byu, 100; Buhari, Byu, 46; Mslim, Byu, 12/48 Muvatta, Musakat, 1
442 443
MUVATTA 145
146 MUVATTA
YARGILAMA 433. Hz. mm Seleme (r.anha)dan: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Ben de bir insanm (yanlabilirim). Huzurumda muhakeme olursunuz da olur ki bir ksmnz dierlerinden daha iyi delilini dile getirir. Ben de ondan duyduuma gre, lehinde hkmederim. Dolaysyla kardeinin hakkndan herhangi bir eyi lehine hkmettiim kimse, onu kardeinden kesinlikle almasn. Zira ben ona (cehennem) ateinden bir para kesmiimdir444 *** 434. Zeyd b. Halid el-Cheni (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Size en hayrl ahidi bildireyim mi? O, ahidlii kendinden daha istenmeden (doru bir ekilde) ahidlik yapan, yahud kendisine sorulmadan ahid olduunu bildiren kiidir.445 *** 435. Cabir b. Abdullah (ra)dan: Rasulullah (sav): Minberimin yannda yalan yere yemin eden, cehennemdeki yerini hazrlam olur. buyurdu.446 *** 436. Eb Umame (ra)den: Rasulullah (sav): Yalan yeminiyle mslman bir kiinin hakkn alan kimseye Allah cenneti haram eder ve cehennemi farz klar. buyurdu. Az bir ey olsa da m ya Rasulallah? dediler. Rasulullah (sav): Erak aacndan bir
444 445 446
ubuk da olsa, Erak aacndan bir ubuk da olsa, Erak aacndan bir ubuk da olsa buyurdu. Bu szn defa tekrar etti.447 *** 437. Zeyd b. Eslemden: Rasulullah (sav) yle buyurdu: (slama girdikten sonra) Dinini deitirenin boynunu vurunuz..448 *** 438. Hiam babas Urveden: Rasulullah (sav): Bo arazi onu slah edenindir. Orada haksz yere eken, diken ve bina yapann hi bir hakk yoktur. buyurdu.449 *** 439. Amr b. Hazm'n torunu, Eb Bekir b. Muhammed'in olu Abdullah'dan : Rasulullah (sav) Mezhur ve Mzeynib adl derelerden akan su hakknda: Yukardakiler, bahe ve ekinlerini tamamen sulayncaya kadar suyu tutarlar, sonra aadakilere salverirler buyurdu.450 *** 440. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Otlarn korunmas iin, suyun fazlas esirgenmez buyurdu.451 ***
447 448
Muvatta, Akdiye, 1; Buhari, ehadat, 27; Mslim, Akdiye, 3/4 Muvatta, Akdiye, 3; Mslim, Akdiye, 9/19 Muvatta, Akdiye, 10; Ebu Davud, 2; bni Mace, Ahkam, 9
Muvatta, Akdiye, 11; Mslim, Eyman, 59/218 Muvatta, Akdiye, 15; Buhari, Cihad, 149 Muvatta, Akdiye, 26 Muvatta, Akdiye, 28; Ebu Davud, Akdiye, 31; bni Mace, Rehun, 20 Muvatta, Akdiye, 29; Buhari, urb ve Musakat, 2; Mslim, Musakat, 8/36
MUVATTA 147
148 MUVATTA
441. Amre bt. Abdurrahman'dan: Rasulullah (sav) Kuyunun suyu (su almaya gelenlerden) esirgenmez buyurdu.452 *** 442. Amr'n babas Yahya el-Maziniden: Rasulullah (sav): Bir kimseye zarar vermek olmad gibi, zarar grd birine ayn ekilde zararla karlk vermek de yoktur. buyurdu.453 *** 443. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) Sizden biri duvarna komusunun kiri koymasna engel olmasn buyurdu. Sonra Eb Hreyre (ra): Sizin bu iten ekinmenize ayorum. Vallahi o kirii omuzlarnza koyarm dedi.454 *** 444. Sevr b. Zeyd ed-Deylemiden: Rasulullah (sav): Cahiliye devrinde taksim edilmi olan herhangi bir ev ya da arazi, o devirde taksim edildii ekilde kalr. slam geldii zaman taksim edilmemi ev ve arazi ise, slam esaslarna gre taksim edilir. buyurdu.455 *** 445. Said b. Muhayyisa'nn olu Haram'dan: Bera b. Azib'in devesi bir adamn bahesine girdi ve ona zarar verdi. Bunun zerine Rasulullah (sav): Bahe sahipleri gndzleri bahelerini koruyacaklardr. Geceleri hayvanlarn zarar verdikleri eyler hayvan sahipleri tarafndan denecektir. buyurdu.456
452 453 454 455 456
446. Nu'man b. Beir (ra)den: Babam Beir, beni Rasulullah (sav)'a gtrd ve: Ben u oluma klemi balamak istiyorum dedi. Bunun zerine Rasulullah (sav): Her ocuuna bunun gibi bir hibe verdin mi? buyurdu. Beir: Hayr diye cevap verdi. Rasulullah (sav) da: Bundan vazge buyurdu.457 *** 447. Zeyd b. Halid el-Cheni (ra)den: Bir adam, Rasulullah (sav)'a buluntu eyin hkmn sordu. Rasulullah (sav) da: Onun kabn ve ban tan, sonra onu bir yl halka duyur. Sahibi gelirse ona verirsin. Gelmezse onu harcayabilirsin. Adam: Ya Rasulallah! Bulunan koyun ise? dedi. Rasulullah (sav): O senindir veya baka bir din kardeinin ya da (vahi bir) kurdundur. cevabn verdi. Adam: Kaybolan devenin hkm nedir? dedi. Rasulullah (sav): Ondan sana ne? Bol su alan karn, salam ayaklar var. Sahibi gelinceye kadar, aa yapraklarndan karnn doyurur, suya gidebilir buyurdu. 458 *** 448. urahbil b. Saidden: Sa'd b. Ubade, Rasulullah (sav) ile birlikte bir savaa katlmt. Annesi, Medine'de lmek zereydi. Annesine: Vasiyette bulun denildi. O da: Neyi vasiyet edeyim? Mal, Sa'd'indir dedi ve Sa'd gelmeden ld. Sa'd gelince, durum kendisine anlatld. Sa'd: Ya Rasulallah, anamn yerine sadaka versem, ona faydas olur mu? diye sordu. Rasulullah (sav): Evet diye cevap verdi. Bunun zerine Sa'd adlarn syleyerek: u, u bahe annemin adna sadakadr dedi. 459 ***
Muvatta, Akdiye, 30 Muvatta, Akdiye, 31; bni Mace, Ahkam, 17 Muvatta, Akdiye, 32; Buhari, Mezalim, 20; Mslim, Musakat, 29/136 Muvatta, Akdiye, 35 Muvatta, Akdiye, 37; Ebu Davud, Byu, 90
Muvatta, Akdiye, 39; Buhari, Hibe, 12; Mslim, Hibat, 3/9 Muvatta, Akdiye, 46; Buhari, Lukata, 4; Mslim, Lukata, 1/1 Muvatta, Akdiye, 52; Nesai, Vasaya, 7
MUVATTA 149
150 MUVATTA
449. Hz. Aie (r.anha)'dan: Bir adam Rasulullah (sav)'a: Annem aniden ld. Sanyorum ki konuabilseydi, tasaddukta bulunacakt. Onun adna sadaka verebilir miyim? dedi. Rasulullah (sav): Evet buyurdu. 460 *** 450. mam Malikulatna gre: Haris b. Hazrec oullarndan olan Ensardan bir adam, anne ve babasna maddi yardmda bulundu ve ikisi de lnce, bu adama onlara vermi olduu maldan bir hurmalk dt. Konuyu Rasulullah (sav)'a sordu. Rasulullah (sav) da: Sadakann sevab sana verildi. Onu miras olarak al buyurdu.461
VASIYET 451. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav): Vasiyet edilebilecek bir mala sahip olan mslman bir kiinin yannda vasiyeti yazl olmadan iki gece yatmas doru deildir. buyurdu.462 ***
460
452. Sa'd b. Ebi Vakkas (ra)dan: Veda hacc senesi hastalmn artmas zerine Rasulullah (sav) beni ziyarete gelince ona: Ya Rasulallah! Grdn gibi hastalm ok iddetlendi. Ben mal sahibiyim. Bir kzmdan baka da mirascm yok. Malmn te ikisini sadaka olarak verebilir miyim? dedim. Rasulullah (sav): Hayr, veremezsin buyurdu. Yarsn sadaka olarak verebilir miyim? dedim. Hayr, buyurdu. Sonra Rasulullah (sav): te birini sadaka olarak verebilirsin, te bir az deildir. Varislerini zengin brakman bakalarna el aan fakirler olarak brakmandan daha iyidir. Allah'n rzasn kazanmak iin verecein her nafaka, hatta hanmnn azna koyduun her lokma, sevap kazanmana vesile olur buyurdu. Ya Rasulallah, arkadalarm seninle Medine'ye gidecekler. Ben, Mekke'de lecek miyim dedim. Rasulullah (sav) yle buyurdu: (Hayr) sen Mekke'de lmeyeceksin, daha salih ameller ileyeceksin, derecen ykselecektir. Mslmanlar senden yararlanncaya, mrikler de senden zarar grnceye kadar yayacaksn. Allah'm! Ashabmn hicretini tamamla, onlar gerisin geri evirme Fakat bu gmenler iinde Sa'd b. Havle ne kadar zavalldr, (sonradan Mekke'ye dnmek zorunda kald ve orada vefat etti). Rasulullah (sav) Sa'd'n Mekke'de vefatna zld 463
461 462
Muvatta, Akdiye, 53; Buhari, Vasaya, 19; Mslim, Zekat, 15/51, Vasaya, 2/12, 13 Muvatta, Akdiye, 54 Muvatta, Vasiyet, 1; Buhari, Vasaya, 1; Mslim, Vasaya, 25/1, 2, 3
463
MUVATTA 151
152 MUVATTA
CEZALAR 453. Abdullah b. mer (ra)den: Yahudiler Rasulullah (sav)a gelerek kendilerinden bir erkekle bir kadnn zina ettiini haber verdiler. Bunun zerine Rasulullah (sav) kendilerine: Tevratta zina karlnda, ceza olarak ne var? diye sorunca: Zina edenlere meydan daya atlarak onlar rezil ederiz dediler. Bunu iiten Abdullah b. Selam: Yalan sylyorsunuz, Tevrat'ta recm cezas vardr dedi. Hemen Tevrat getirip atlar. Biri elini recm ayetinin zerine koyarak, nn ve sonunu okumaya balaynca, Abdullah b. Selam ona: Elini kaldr dedi. Elini kaldrnca, recm ayeti gzkt, Bunun zerine Yahudiler: Doru ya Muhammed! Tevratta recm ayeti vardr dediklerinde, Rasulullah (sav) zina edenlerin recm edilmelerini emretti, recmolundular. bn mer der ki: Recm edilen adam grdm, atlan talardan korumak iin kadnn zerine eiliyordu.464 *** 454. Said b. Mseyyebden: Eslem kabilesinden bir adam Eb Bekir'e gelip: (Kendini kasdederek) bu rezil herif zina iledi deyince Eb Bekir: Bunu benden bakasna syledin mi dedi. Adam da: Hayr deyince Eb Bekir: Allah'a tevbe et ve Onun rts ile rtn (suunu bakalarna aklama). nk Allah kullarnn tevbesini kabul eder. dedi. Adamn vicdan kendisine rahat vermedi de, mer b. Hattab'a gelip Eb Bekire sylediini ona da syledi. mer de Eb Bekir gibi cevap verince, yine vicdan kendisine rahat vermeyip Rasulullah (sav)a geldi ve: Bu hakir kul zina etti dedi. Rasulullah (sav) da
464
(cevap vermeyerek) ondan defa yzn evirdi. (Adam her defasnda Rasulullah (sav)n yzn evirdii tarafa gelerek ayn eyi tekrar ediyor), Rasulullah da her defasnda ondan yzn eviriyordu. Adam daha fazla srar edince Rasulullah (sav) evine haber gnderip: Bunun bir hastal m var, yoksa deli mi? diye sordu. Onlar da: Hayr akl ve sal yerindedir dediler. Bunun zerine Rasulullah (sav): Bekar m, evli mi? diye sordu. Onlar da: Evli ya Rasulullah! dediklerinde, Rasulullah (sav) emir buyurdu, adam recmedildi.465 *** 455. bn ihabdan: Bir adam Peygamber Efendimiz (sav)'in zamannda zina ettiini itiraf etti ve kendi aleyhine drt defa ehadette bulundu. Bunun zerine Rasulullah (sav) recmedilmesini emretti. Hkm infaz edildi.466 *** 456. Abdullah b. Ebi Mleykeden: Hamile bir kadn Rasulullah (sav)a gelerek zina yaptn itiraf etti. Rasululiah (sav): Doum yapncaya kadar git buyurdu. Kadn doum yapp Rasulullah (sav)'a gelince: Git (stten kesinceye kadar) ocuu emzir buyurdu. Kadn da ocuu stten kesip yine Rasulullah (sav)'a gelince: Git ocuu bakp gzetecek birinin yanna brak dedi. Kadn ocuu birinin yanma brakp gelince, Rasulullah recmedilmesine hkm verdi, kadn da talanarak ldrld.467 ***
465 466
467
Muvatta, Hudud, 2; Buhari, Hudud, 22; Mslim, Hudud, 5/16 Muvatta, Hudud, 4 Buhari, Hudud, 22; Mslim, Hudud, 1/23 Muvatta, Hudud, 5; Mslim, Hudud, 5/23
MUVATTA 153
154 MUVATTA
457. Eb Hreyre (ra) ve Zeyd b. Halid el-Cheni (ra)den: ki adam davalarn Rasulullah (sav)'a arzettiler. Onlardan biri: Ya Rasulullah! Aramzda Allah'n kitabyla hkmet, dedi. Ondan daha anlayl olan dieri: Evet ya Rasulallah! Aramzda Allah'n kitabyla hkmet ve konumam iin bana msaade buyur dedi. Rasulullah (sav): Konu deyince, adam unlar anlatt: Olum bunun yannda ii idi. Karsyla zina etti. Bu hasmm olumun cezasnn talanarak ldrlme olduunu bana haber verince, ben yz koyun ve bir cariye vererek olumu kurtardm. Sonra bunu bilenlere sordum. Onlar: Olunun cezas yz krbala bir yl srgndr. Bu adamn karsnn cezas da recmdir diye fetva verdiler. Bunun zerine Rasulullah (sav): Kudret ve iradesiyle yaadm Allah'a yemin ederim ki, aranzda elbette Allah'n hkmyle hkmedeceim: Cariyenle koyunlarn sana iade olunacak, oluna da yz krbala bir yl srgn cezas verilecektir buyurdu. Oluna yz krbala bir yl srgn cezas verdi. neys'e de dier adamn karsna gitmesini, ayet suunu itiraf ederse recmetmesini emretti. Kadn suunu itiraf edince onu recmetti. 468 *** 458. Zeyd b. Eslemden: Rasulullah (sav) zamannda bir adam zina yaptn itiraf edince, Rasulullah bir krba istedi. Hemen kendisine krk bir krba getirilince: Daha salamn getirin buyurdu. Bu defa budaklar kesilmemi yeni bir sopa getirilince: Biraz kn getirin buyurdu. Bu defa da budaklar kesilmi dzgn ve eilebilen bir krba getirilince Rasulullah (sav) emretti, adam krbaland. Sonra Rasulullah (sav): Ey insanlar! Allah'n takdir ettii cezalardan uzaklama zaman geldi. u irkin eylerden birini kim ilerse aa vurmasn, tevbe ve Allah'n affyla gizli kalsn. Zira kim gizlenmesi ge468
reken eyi aa karrsa, biz de Allah'n kitabn (hkmn) kendisine tatbik ederiz buyurdu. 469 *** 459. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) dirhem deerindeki kalkan alan hrszn elini kesti. 470 *** 460. Eb Hseynin olu Abdurrahman olu Abdullah elMekkiden: Rasulullah (sav): Aataki meyvenin ve dadaki otlayan hayvann alnmasndan dolay el kesilmez. Ancak aldaki hayvan ve kurutulmak zere sergi yerine serilmi meyve alnr da deeri kalkann fiatna ( dirhem) ularsa o zaman el kesilir. buyurdu. 471 *** 461. Safvan olu Abdullah olu Safvanden: Safvan b. Umeyyeye Hicret etmeyen kurtulua eremez denilince, Medine'ye hicret edip abasn yastk edinip mescidde uyudu. Bir hrsz gelip abasn ald. Safvan da hrsz yakalayp Rasulullah (sav)'a gtrnce Rasulullah (sav): Bunun abasn sen mi aldn? dedi. Hrsz: Evet deyince Rasulullah (sav) elinin kesilmesini emredince Safvan: Elinin kesilmesini istemedim bu ona sadaka olsun deyince Rasulullah (sav): Keke bunu hrsz, bana getirmeden nce yapsaydn buyurdu.472 ***
472
Muvatta, Hudud, 12 Muvatta, Hudud, 21; Buhari, Hudud, 12; Mslim, Hudud, 1/6 Muvatta, Hudud, 22; Nesai, Katt-sark, 11 Muvatta, Hudud, 28 Nesai, Katt-sark, 13; bni Mace, Hudud, 28
MUVATTA 155
156 MUVATTA
462. Habban olu Yahya olu Muhammedden: Bir kle bir adamn bahesinden bir hurma fidan alarak efendisinin bahesine dikti. Fidan sahibi hurma fidann aramaya kt. Bulunca kleyi Mervan b. Hakem'e ikayet etti. Mervan da onu hapsederek elini kesmek isteyince klenin efendisi Rafi b.Hadic'e giderek bunun hkmn sordu. Rafi: Rasulullah (sav)'nAataki meyve ve hurma gbeinin alnmasndan dolay el kesme gerekmez. buyurduunu iittim deyince, adam: Mervan b, Hakem klemi hapsetti, elini kesmek istiyor. Benimle bareber gidelim de Rasulullah (sav)dan iittiin hadisi ona haber ver dedi. Rafi, adamla beraber Mervan b. Hakem'e gidip: Bu adamn klesini mi yakaladn? dedi. Mervan: Evet deyince Raf: Peki ona ne yapacaksn? dedi. Mervan: Elini kesmek istiyorum deyince Rafi ona; Rasulullahn aataki meyve ve hurma gbeinin alnmasndan el kesilmez buyurduunu iittim dedi. Bunun zerine Mervan emretti, kle serbest brakld.473
ne syledi diye sorduumda (daha nce arap imalat iin kullanlan) kabak ve ziftli kab ierisinde ra braklmasn yasaklad, denildi.474 *** 464. Ata b. Yesar'dan: Rasulullah (sav) koruk hurma ile olgunlam taze hurmann ve kuru hurma ile kuru zmn ayn kabda ra yaplmasn yasaklad.475 *** 465. Hz. Aie (r.anha)'dan: Rasulullah (sav)a bal erbetinin hkm sorulunca: Sarho edici her iki haramdr buyurdu.476 *** 466. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav): Kim bu dnyada arap ier de tevbe etmezse, ahirette cennet arabndan mahrum olur. buyurdu. 477 *** 467. bni Vale el-Msriden: Abdullah b. Abbas (ra)dan zm rasnn hkmn sorduumda unlar anlatt. Bir adam Rasulullah (sav)a ii arap dolu bir krba hediye edince, Rasulullah (sav): Bunu Allah'n haram kldn bilmiyor musun? buyurdu. Adam: Hayr deyince, yannda bulunan biri ona gizlice bir ey syledi. Rasulullah (sav): Onunla gizlice ne konutun? buyurdu. Adam: arab satmasn syledim dedi. Bunun
474 475
ECEKLER VE KLER 463. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav), gazvelerinin birinde insanlara hitabede bulundu. Ben de sratle kendisine doru gittim. Fakat ben yanna varmadan hutbesini bitirdi. Oradakilere peygamber
473
Muvatta, Hudud, 32; Ebu Davud, Hudud, 13; Tirmizi, Hudud, 19; Nesai, Katt-sark, 13; bni Mace, Hudud, 281
476 477
Muvatta, Eribe, 5; Mslim, Eribe, 6/48 Muvatta, Eribe, 7; Buhari, Eribe, 11; Mslim, Eribe, 6/16-19 Muvatta, Eribe, 9; Buhari, Eribe, 4; Mslim, Eribe, 7 /67, 68 Muvatta, Eribe, 11; Buhari, Eribe, 1; Mslim, Eribe, 8/76
MUVATTA 157
158 MUVATTA
zerine Rasulullah (sav) ona: ilmesini haram klan Allah, satlmasn da haram kld buyurunca, adam arap dolu iki krbann azn at, ilerindeki arabn hepsi akt gitti.478 *** 468. Enes b. Malik (ra)den: Eb Ubeyde b. el-Cerrah'a, Eb Talha el-Ensari'ye ve bey b. Kabe hurma koruu ile kuru hurmadan yaplm iki datyordum. O srada biri gelip: arap haram klnd deyince, Eb Talha: Ey Enes! Kalk u arap testisini kr dedi. Hemen kalktm, sopay aldm, arap testisine vurdum. Testi param para oldu.479
ve bir ayak iin ellier deve, el ve ayaklardaki her parmak iin on deve, di iin be deve ve kemie kadar varan yaralamada be deve diyet vardr.480 *** 470. Eb Hreyre (ra)den: Hzeyl kabilesinden iki kadn (dvtler). Bunlardan biri dierine bir ta atp vurdu. O da karnndaki ocou drd. Rasulullah (sav), bu ocuun diyeti hakknda, bir kle veya cariye verilmesine hkmetti.481 *** 471. Said b. Mseyyebden: Rasulullah (sav) anasnn karnnda ldrlen ceninin diyeti olarak bir kle veya cariye verilmesine hkmedince, aleyhinde hkm verilen kimse: Yiyip imeyen, konuup doduu zaman ses karmayan ceninin diyetini nasl derim. Byle hkmler batldr dedi. Bunun zerine Rasulullah (sav): Bu adam kahinlere benziyor buyurdu. 482 *** 472. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Hayvan yaralamasnda diyet yoktur. Kuyu kazmada meydana gelen cinayette diyet yoktur. Maden ocanda meydana gelen zararda diyet yoktur. Define mallarnda bede bir orannda vergi vardr. buyurdu.483
DYETLER 469. Hazm olu Amr olu Muhammed olu Eb Bekirden: Rasulullah (s.av.)n Hazm olu Amr' (Necran'a gnderirken) diyetlerle ilgili yazd mektupta u bilgiler vard: Adam ldrmede yz deve, burnun tamamen kesilmesinde yz deve, beyne kadar varan ba yarmada ve karn boluuna kadar ulaan yaralamada diyetin te biri; bir gz, bir el
478 479
480 481
Muvatta, Eribe, 12; Mslim, Musakat, 12/68 Muvatta, Eribe, 13; Buhari, Eribe, 3; Mslim, Eribe, 1/9
482 483
Muvatta, Ukul, 1 Muvatta, Ukul, 5; Buhari, Tb, 44; Mslim, Kasame, 11/34 Muvatta, Ukul, 6; Buhari, Tb, 46; Mslim, Kasame, 11/31 Muvatta, Ukul, 12; Buhari, Zekat, 66; Mslim, Hudud, 11/45
MUVATTA 159
160 MUVATTA
KASAME 473. Sehl b. Eb Hamseden: Abdullah b. Sehl ile Muhayyisa, maruz kaldklar fakirlikten dolay (hurma satn almak iin) Hayber'e gittiler. Orada Muhayysa'ya gelinerek Abdullah b. Sehl'in ldrlp bir kuyuya atld haber verildi. O da Yahudiler'e gidip: Vallahi onu siz ldrdnz dedi. Onlar da: Vallahi onu biz ldrmedik dediler. Bunun zerine Muhayysa geri dnd. (Medine'ye) kavminin yanna gelerek durumu onlara haber verdi. Sonra Muhayysa, byk kardei Huveyysa ve (maktuln kardei) Abdurrahman, Rasulullah (sav)'a geldiler. Hayber'den gelen Muhayysa konumak isteyince, Rasulullah (sav) yal aabeyi kasdederek: Sz hakkn bye ver, byn konusun dedi. Bunun zerine nce Huveyysa, sonra da Muhayysa konutu. Daha sonra Rasulullah (sav): (Yahudiler) ya maktuln diyetini derler ya da bize harp ilan etmi olurlar dedi. ve Hayber Yahudilerine bu hususu yazyla bildirdi. Onlar da: Vallahi onu biz ldrmedik diye cevap yaznca, Rasulullah (sav) Huveyysa, Muhayysa ve Abdurrahman'a: Adamnzn kan bedeline hak kazanmak iin (onu Yahudilerden birinin ldrdne) yemin eder misiniz? dedi. Onlar; Hayr deyince, Rasulullah (sav): Yahudiler sizin iddianz red iin yemin etsinler mi? dedi. Onlar da: Yahudiler mslman deil ki (yeminlerine inanalm) deyince, Rasulullah (sav) maktuln diyetini kendi yanndan vermeyi kabullendi ve yz dii deve gnderdi. Hatta develer onlarn evine kadar gtrld. Sehl der ki: Bunlardan krmz bir dii deve beni tepti484
MUHTELF KONULAR 474. Enes b. Malik (ra)den: Rasulullah (sav), Medine halk iin: Allahm! Onlarn leklerini bereketlendir. Sa' ve mdlerini (lek ve tartlarn) bereketli kl. diye dua etti 485 *** 475. Eb Hreyre (ra)den: nsanlar turfanda meyveyi grdklerinde Rasulullah (sav)a getirirler, Rasulullah (sav) meyveyi eline alnca: Allah'm! Meyvelerimizi bize bereketlendir, Medine'mizde bize bolluk ver, sa ve mddmzde bize bereketler ihsan eyle, Allah'm! phesiz ki brahim senin kulun, halil'in (dostun) ve peygamberindir. Ben de senin kulun ve peygamberinim. O Mekke iin sana dua etti. Ben de Medine iin sana dua ediyorum. Onun Mekke iin senden talep ettiinin benzerini ve bir misli fazlasn senden Medine iin talep ediyorum diye dua eder ve sonra grd en kk ocuu ararak, bu meyveyi ona verirdi.486 *** 476. Zbeyr b. Avvam'n azadl klesi Yuhannesden: Fitne (karklk) zamannda Abdullah b. mer (ra)'n yannda oturuyordum. Azat ettii bir cariye gelerek ona selam verdi ve: Ya Eba Abdurrahman! Ben Medine'den kmak istiyorum. Alk sknts ekiyoruz. deyince: Otur ey aklsz! phesiz ki ben Rasulullah (sav)n yle buyurduunu iittim: Medine'nin mihnet ve skntsna sabreden kimseye, kukusuz kyamet gnnde efaati veya ahid olurum.487
485 486
484
487
Muvatta, Cami, 1; Buhari, Byu, 53; Mslim, Hac, 85/465 Muvatta, Cami, 2; Mslim, Hac, 85/473 Muvatta, Cami, 3; Mslim, Hac, 85/482
MUVATTA 161
162 MUVATTA
477. Cabir b. Abdullah (ra)dan: Bir bedevi Rasulullah (sav)a mslman olmak zere biat etti. Daha sonra Medine'de stma hastalna yakalannca Rasulullah (sav)a gelip: Ya Rasulallah! Biatimi boz. (Medine'den ayrlmama izin ver ) dedi. Rasulullah (sav) kabul etmedi. Daha sonra tekrar gelip: Biatimi boz dedi. Rasulullah (sav) yine kabul etmeyince bedevi tekrar gelip: Benim biatimi boz dedi. Bu defa da Rasulullah (sav) isteini kabul etmeyince, bedevi kp gitti. Bunun zerine Rasulullah (sav): phesiz ki Medine ehri demirci kr gibidir. (Nasl ki krk demir zerindeki kir ve pas giderirse) Medine ehri de ktleri atar. yiler orada kalr buyurdu.488 *** 478. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Rabbim bana yle bir ehre hicret etmemi emretti ki bu dier btn ehirlere galip gelip hkmeder. nsanlar ona Yesrib diyorlar, onun ismi Medine'dir. Krn demirin pasn giderdii gibi Medine de kt insanlar yok eder, dar atar.489 *** 479. Urveden: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Medine'den holanmayarak sevabn istemeyerek kan birinin yerine Allah daha hayrl kimseleri getirir490 *** 480. Sfyan b. Eb Zheyrden: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Yemen fethedilecektir.
488 489 490
Medine'lilerden bir grup ailelerini ve kendilerine tabi olanlar alp Yemen'e geceklerdir. Halbuki bilseler Medine kendileri iin daha hayrldr. am da fethedilecektir. O zaman Medine'lilerden bir grup ailelerini ve kendilerine uyanlar alp am'a geceklerdir. Halbuki bilseler Medine kendileri iin daha hayrldr. Irak da fethedilecektir. O zaman da Medine halkndan bir grup ailelerini ve kendilerine uyanlar alp Irak'a g edeceklerdir. Bilseler Medine kendileri iin daha hayrldr.491 *** 481. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Medine u en gzel haliyle terkedilecek. Hatta kpek ve kurt mescide girip, mescidin bir ksm direklerine veya minbere ieyecek. buyurunca: Ya Rasulallah o zaman meyveler kimin olacak? dediler. Rzklarn arayan ku ve yrtc hayvanlarn olacak. buyurdu. 492 *** 482. Enes b. Malik (ra)den: Rasulullah (sav), Uhud da grnnce: Bu yle bir dadr ki biz onu severiz, o da bizi sever. Allahm! brahim, Mekke'yi harem (kutsal) kld gibi, ben de iki kara taln arasndaki Medine'yi harem klyorum. buyurdu.493 *** 483. Eb Hreyre (ra)den: Ben Medine'de ceylanlar otlar halde grsem onlar rktmem. nk Rasulullah (sav) ki kara taln arasndaki Medine haremdir (kutsaldr.) buyurdu.494
491
Muvatta, Cami, 4; Buhari, Ahkam, 47; Mslim, Hac, 88/489 Muvatta, Cami, 5; Buhari, Fedaill-Medine, 2; Mslim, Hac, 88/488 Muvatta, Cami, 6
Muvatta, Cami, 7; Buhari, Fedaill-Medine, 5; Mslim, Hac, 90/497 Muvatta, Cami, 8; Buhari, Fedaill-Medine, 5; Mslim, Hac, 91/499 Muvatta, Cami, 10; Buhari, Enbiya, 10; Mslim, Hac, 85/462 Muvatta, Cami, 11; Buhari, Fedaill-Medine, 4; Mslim, Hac, 85/481
MUVATTA 163
164 MUVATTA
484. Hz. Aie (r.anha)'dan: Rasulullah (sav), Medine'ye gelince Eb Bekir ve Bilal stma hastalna yakalandlar. Ben kendilerini ziyaret edip: Babacm! Kendini nasl hissediyorsun? Ey Bilal! Kendini nasl buluyorsun? dedim. Eb Bekir' stma hummas tutunca (u beyti) sylerdi: Herkes evinde mutludur.lm ona ayakkab kayndan daha yakndr. Bilal-i Habei de stma nbeti geince yksek sesle yle derdi: Bir bilebilseydim, Mekke vadisinde gzel kokulu yumuak otlarn arasnda geceleyebilecek miyim? Bir gn Mecenne sularna varabilecek miyim? Mekke'nin ame ve Tafil dalarn grebilecek miyim? Hz. Aie der ki: Rasulullah (sav)a gelip bunu haber verdiimde yle niyaz etti: Ya Rab! Bize Medine'yi Mekke'den daha ok sevdir. Onu vebadan kurtar. leklerini (lekle satlan eylerini) bize bereketlendir. Medine'nin stma hastaln da Cuhfe'ye gtr.495 *** 485. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Medinenin kaplarnda melekler vardr. Oraya veba salgn ve Deccal giremez. buyurdu 496 *** 486. smail b. Eb Hakimden: mer b. Abdulaziz: Rasulullah (sav)n (vefatndan nce) son sz u oldu: Allah yahudileri ve hristiyanlan kahretsin. Onlar Peygamberlerinin mezarlarn mescidler edindiler. Arap diyarnda iki din bir arada kalmayacaktr dedi.497 ***
487. bn ihabdan: Rasulullah (sav) Arab yarmadasnda iki din bir arada bulunmayacak buyurdu. Ibn ihab der ki: mer b. Hattab bu hadisi aratrd. Rasulullah (sav)n: Arab yarmadasnda iki din bir arada bulunmayacak buyruunu kesin olarak anlaynca, Hayber'den yahudileri karp srd.498 *** 488. mam Malikden: mer b. Hattab, Necran ve Fedek'den yahudileri kard. Hayber yahudilerine gelince, bunlar hurma ve arazilerini brakarak Hayber'i terketmilerdir. Fedek yahudilerinin hurma ve arazilerinin yars kendilerine aitti. nk Rasulullah (sav), onlarla arazi ve hurmalarnn yars kendilerine kalmak zere anlama yapmt. Hz. mer, onlarn arazi ve bahelerinin bedelini altn, gm, deve, urgan ve semer olarak verip onlar Fedekten srd.499 *** 489. Hiam babas Urveden: Rasulullah (sav)a Uhud dan grnce: Bu, bizi seven, bizim de onu sevdiimiz bir dadr. buyurdu. 500 *** 490. Abdullah b. Abbas (ra)dan: mer b. Hattab am'a gitti. Serg'e varnca kendisini ordu komutanlar Eb Ubeyde b. Cerrah ve arkadalar karladlar ve am blgesinde veba salgnnn ba gsterdiini haber verdiler. Bunun zerine Hz. mer: Bana ilk muhacirleri ar dedi. Ben de ardm. Hz. mer onlara veba hastalnn meydana geldiini haber vererek, istiarede bulundu.
498 499 500
Muvatta, Cami, 14; Buhari, Menakibl-ensar, 46; Mslim, Hac, 86/480 Muvatta, Cami, 16; Buhari, Fedaill-Medine, 9; Mslim, Hac, 87/485 Muvatta, Cami, 17; Buhari, Cenaiz, 62; Mslim, Mesacid, 3/19
Muvatta, Cami, 18; Buhari, Cenaiz, 6; Mslim, Vasiyyet, 25/20 Muvatta, Cami, 19 Muvatta, Cami, 20
MUVATTA 165
166 MUVATTA
Aralarnda ihtilaf kt. Bunlardan bir ksm: Sen bir grev iin ktn. Bundan geri dnmeni uygun grmyoruz dediler. Bir ksm da: nsanlarn geri kalan ve Rasulullah (sav)n ashab seninle beraberdirler, onlar vebaya atman doru grmyoruz deyince, Hz. mer: Yanmdan uzaklan, deyip, sonra Bana Ensar arn buyurdu. Ben de onlar ardm. Hz. mer onlarla da istiarede bulundu. Onlar da muhacirlerin dediklerini syleyip ihtilaf ettiler. Hz. mer onlara da: Benden uzaklan dedi, sonra: Bana burada bulunan Mekke fethi muhacirlerini, Kurey byklerini arn dedi. Ben de onlar ardm. Onlardan hi biri ihtilaf etmedi ve: Adamlarla beraber geri dnmen ve onlar veba tehlikesine atmaman kanaatindeyiz dediler. Bunun zerine Hz. mer, insanlara yle seslendi: Ben sabahleyin hayvanma binerek Medine'ye geri dneceim. Siz de buna gre hazrlann. deyince, Eb Ubeyde: Allah'n kaderinden mi kayorsun? dedi. Hz. mer yle cevap verdi: Ey Eb Ubeyde, keke bunu senden bakas syleseydi! Evet Allah'n kaderinden yine Allah'n kaderine kayoruz. Bana syle bakalm, senin develerin olsa, iki yamal bir vadiye inseler. Bu yamalardan biri otlu dieri orak, otsuz olsa, sen develeri bol otlu yerde otlatsan, Allah'n kaderiyle otlatm olmaz msn? orak yerde de otlatsan yine Allah'n kaderiyle otlatm olmaz msn? Bu srada, daha nce bir ii iin aralarndan ayrlm olan Abdurrahman b. Avf gelip: Bu hususta benim bilgim var. Rasulullah (sav)'n yle buyurduunu iittim: Bir yerde veba hastaln iitirseniz oraya gitmeyiniz. Bir yerde de veba hastal kar da siz orada bulunursanz vebadan kaarak oradan kmaynz Bunun zerine Hz. mer, Allaha hamdedip Medine'ye dnd.501 ***
491. Amir babas Sa'd b. Ebi Vakkasdan: same b. Zeyd'e: Veba hastal hakknda Rasulullah (sav)dan ne iittin? diye sorduumda, Rasulullah (sav): Veba, yahudilerden bir gruba veya sizden nce yaayan bir mmete gnderilmi bir azabdr. Siz bir yerde bu hastaln ktn duyarsanz oraya girmeyiniz. Sizin bulunduunuz bir yerde de bu hastalk karsa hastalktan kaarak oradan kmaynz. buyurdu. dedi.502
KADER 492. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Adem (as) ile Musa (as) aralarnda tartt da Adem (as), Musa'ya stn geldi. Musa (as) Adem (as)'e: Sen insanlar azdran ve cennetten karan Adem misin? dedi. Adem de ona: Sen Allah'n her eyin ilmini kendisine verdii ve risaletiyle insanlar zerine setii Musa msn? dedi. Musa: Evet. deyince, Adem: Ben yaratlmadan nce bana takdir edilen ey dolaysyla m beni ayplyorsun? dedi.503 ***
502
501
503
Muvatta, Cami, 23; Buhari, Tb, 54; Mslim, Selam, 32/92 Muvatta, Kader, 1; Mslim, Kader, 2/14
MUVATTA 167
168 MUVATTA
493. mam Malike ulatna gre: Rasulullah (sav): Size iki ey brakyorum. Bunlara smsk balandnz srece, asla doru yoldan sapmayacaksnz. Bunlar, Allah'n kitab ve Peygamberinin snnetidir. buyurmutur.504 *** 494. Tavus el-Yemaniden: Rasulullah (sav)n ashabndan bir takm insanlara yetitim. Onlar: Her ey kader iledir. diyorlard. Abdullah b. mer (ra)in yle dediini iittim: Rasulullah (sav) dedi ki: Her ey kader iledir. Hatta acizlik ile zeka bile. 505 *** 495. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Bir kadn, kendisi evlenmek iin kzkardeinin boanmasn istemesin. nk kendisi iin takdir edilen ne ise o olur. buyurdu. 506 *** 496. Muhammed b. Kab el-Kuraziden: Muaviye b. Ebi Sfyan minberden yle konutu: Ey insanlar! Allah'n verdiine hi bir ey engel olamaz. Allah'n vermediini de hi kimse veremez. Gl kimseye, Allah'n gc karsnda hi kimsenin gc fayda vermez. Allah, hakknda hayr diledii kimseyi dinde derin anlayl klar. sonra Muaviye: Ben bu kelimeleri bu minber zerinde Rasulullah (sav)dan duydum dedi.507
GZEL AHLAK 497. mam Malikden: Muaz b. Cebel: (Yemene vali olarak giderken) Ayam zengiye koyduum zaman Rasulullah (sav)n bana son tavsiyesi u oldu: Ey Muaz b. Cebel! nsanlar iin ahlakn gzelletir. 508 *** 498. Hz. Aie (r.anha)'dan: Rasulullah (sav), iki ey arasnda serbest braklnca, gnah olmad mddete, bunun en kolayn alrd. ayet gnah ise, insanlarn en fazla ondan uzaklaan olurdu. Rasulullah (sav), kendi ahs iin kimseden intikam almazd. Ancak, Allah'n mukaddes kld eyler inenmise, o zaman Allah iin onlarn intikamn alrd.509 *** 499. Ali b. Hseyin b. Ali b. Ebi Talibden: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Kiinin kendisini ilgilendirmeyen eyleri terketmesi, mslmanlnn gzelliindendir *** 500. Hz. Aie (r.anha)'dan: Ben Rasulullah (sav) ile beraber iken, bir adam huzuruna girmek iin izin istedi. Rasulullah (sav): O, kabilenin en kt oludur dedi. Sonra ona izin verdi. Aradan fazla zaman gemeden Rasulullah (sav)n onunla beraber gldn iittim. Adam knca: Ya Rasulallah! Biraz nce sen o
508 509
Muvatta, Kader, 3 Muvatta, Kader, 4; Mslim, Kader, 4/18 Muvatta, Kader, 7; Buhari, Kader, 4 Muvatta, Kader, 8
Muvatta, Hsnl-huluk, 1 Muvatta, Hsnl-huluk, 2; Buhari, Menakib, 23; Mslim, Fedail, 20/77
MUVATTA 169
170 MUVATTA
adam hakknda syleyeceini syledin. Sonra aradan zaman gemeden onunla beraber gldn dediimde, Rasulullah (sav): nsanlarn en kts, errinden dolay insanlarn kendisinden korunduu kimsedir buyurdu.510 *** 501. mam Malikden: Rasulullah (sav)n: Ben gzel ahlak tamamlamak iin gnderildim buyurduu rivayet edildi.511 *** 502. Zeyd b. Talha b. Rukaneden: Rasulullah (sav): Her dinin bir ahlak vardr. slam'n ahlak da hayadr. buyurdu. 512 *** 503. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav), utangalndan dolay din kardeini ayplayan bir adamn yanna varnca: Onu rahat brak. nk haya imandandr.buyurdu.513 *** 504. Hmeyd b. Abdurrahman b. Avfden: Bir adam, Rasulullah (sav)a gelip: Ya Rasulullah! Bana hayatma uygulayacam bir ka kelime ret. Unutacam ok ey syleme deyince, Rasulullah (sav): Hi bir eye fkelenme. buyurdu. 514 ***
505. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Pehlivan (gre meydanlarnda bakalarn) yenen deildir. Asl pehlivan kzgnlk annda nefsine hakim olan kimsedir buyurdu.515 *** 506. Eb Eyyub el-Ensari (ra)den: Rasulullah (sav): Hi bir mslmana, din kardeini gnden fazla terkedip ks durmas helal olmaz. Onlar karlatklarnda biri yzn bir tarafa, dieri de dier tarafa evirir. Onlarn en hayrls, nce selam vererek barandr. buyurdu.516 *** 507. Enes b. Malik (ra)den: Rasulullah (sav): Birbirinize buzetmeyiniz, birbirinize hased etmeyiniz ve birbirinize srt evirmeyiniz. Ey Allah'n kullar! Birbirinizle karde olunuz. Hi bir mslmana, din kardeini gnden fazla terkedip ks durmas helal olmaz. buyurdu. 517 *** 508. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Kt zandan saknnz. Zira kt zan, szlerin en yalandr. Birbirinizin gizli hal ve kusurunu aratrmayn. Ktlkte yarmayn, birbirinizi kskanmayn, birbirinize buzetmeyin, birbirinize arka evirmeyin. Ey Allah'n kullar! Karde olunuz.518 buyurdu. ***
Muvatta, Hsnl-huluk, 4; Buhari, Edeb, 8; Mslim, Edeb, 22 /73 Muvatta, Hsnl-huluk, 8 Muvatta, Hsnl-huluk, 9, Muvatta, Hsnl-huluk, 10; Buhari, man, 16; Mslim, man,12/59 Muvatta, Hsnl-huluk, 11; Buhari, Edeb, 76
Muvatta, Hsnl-huluk, 12; Buhari, Edeb, 76; Mslim, Bir ve sla, 30/107 Muvatta, Hsnl-huluk, 13; Buhari, Edeb, 62; Mslim, Bir ve sla, 8/25 Muvatta, Hsnl-huluk, 14; Buhari, Edeb, 62; Mslim, Bir ve sla, 7/23 Muvatta, Hsnl-huluk, 15; Buhari, Edeb, 58; Mslim, Bir ve sla, 45/28
MUVATTA 171
172 MUVATTA
509. Ata b. Eb Mslim el-Horasaniden: Rasulullah (sav): Birbirinizle tokalanz aranzdaki kin gider. Birbirinizle hediyein ki, birbirinize sevginiz artar ve aranzdaki dmanlklar gider. buyurdu.519 *** 510. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Cennetin kaplar, pazartesi ve perembe gn alr. Allah'a hi bir eyi e komayan her mslman kul affedilir. Ancak kendisiyle kardei arasnda dmanlk olan affedilmez. Bu iki kiiyi anlancaya kadar bekletiniz, barncaya kadar bekletiniz, denilir. buyurdu. 520
otlatmaya gitmesi iin hazrladmz bir arkadamz vard. Onun hazrln yaptm. zerinde eskimi iki hrkasyle hayvanlar gtmeye gitti. Rasulullah (sav) ona bakp: Bu adamn bunlardan baka elbiseleri yok mu? dedi. Ben: Var, heybede yedek elbiseleri var, ya Rasulallah! dedim. Rasulullah (sav): O halde onu ar, ona syle iyi elbiselerini giysin buyurdu. Ben de onu ardm. Elbiselerini giydi, sonra dnp gitti. Bunun zerine Rasulullah (sav): Allah boynuna vurascaya ne oluyor (da eskileri giyiyor). Bu kendisi iin daha hayrl deil midir? dedi. Hayvan otlatmaya giden adam bunu iitip: Ya Rasulallah! Allah yoluna savada da m? deyince, Rasulullah (sav): Savada da buyurdu. O kimse savata ehid dt.521 *** 512. bn ihab'dan: Rasulullah (sav) bir gece kalkp ufuklara bakarak: Bu gece nice hazineler ald, ne kadar fitneler meydana geldi. Dnyada nice giyinik kadnlar var ki ahirette plaktrlar. Hanmlar namaza kaldrnz. buyurdu.522 ***
GYM-KUAM 511. Cabir b. Abdullah el-Ensari (ra)den: Rasulullah (sav) ile Beni Enmar gazvesine ktk. Ben bir aacn altnda konaklamtm. O srada Rasulullah (sav) geldi: Ya Rasulullah! Glgeye buyur! dedim. O da geldi. uvalmza bakp (yiyecek) bir ey aradm. Orada kk bir salatalk buldum. Dorayp Rasulullah (sav)a sunduumda: Bunu nereden aldnz? buyurdu. Medine'den getirdik, ya Rasulallah! dedim. O srada yanmzda hayvanlarmz
519 520
513. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav): Kibirlenerek elbisesini yerde srkleyen kimseye Allah Teala kyamet gnnde (rahmet nazaryla) bakmaz. buyurdu. 523 *** 514. Al, babas Abdurrahmandan: Eb Said el-Hudri'ye etekleri ne kadar uzatmal diye sorduumda: Sana bildiim doru cevab vereceim.
521
522 523
MUVATTA 173
174 MUVATTA
Rasulullah (sav)': M'min erkein etekleri bacaklarnn yarsna kadar inmelidir. Topuklarna kadar uzannca da ona gnah yoktur. Topuklardan aada olan ey cehennemdedir. Allah Teala kyamet gnnde eteini byklk taslayarak yerde srkleyen kimseye (rahmet gzyle) bakmaz. buyururken iittim. dedi. 524 *** 515. Safiyye bt. Eb Ubeydeden: Peygamber efendimiz (sav)'in hanm mm Seleme elbiseden sz edilince: Ya Rasulullah! Kadn elbisesini ne kadar uzatacak? dedi. Rasulullah (sav): Bir kar fazla uzatr. buyurdu. mm Seleme: O zaman (kadnn) bacaklar gzkr dedi. Bunun zerine Rasulullah (sav): yleyse bir zira (yaklak 50 cm) uzatr, daha fazlasna gerek yok. buyurdu.525 *** 516. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Sizden biri tek ayakkab ile yrmesin, ya ikisini birden giysin veya her ikisini de karsn, yalnayak gezsin. buyurdu.526 *** 517. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Sizden biri ayakkab giyerken nce sa ayan giysin, karrken de nce sol ayakkabsn karsn. ilk giyilen sa ayakkab ve ilk karlan da sol ayakkab olsun. buyurdu.527 ***
524 525 526 527
518. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) iki eit elbise giyme ile iki eit sat yasaklad. (Bunlar) mnabeze ve mlamese yoluyla satla, kilot giymeksizin bir entari giyip dizlerini dikerek oturup avret mahallerinin gzkmesi ve vcudunun bir tarafn kapatp dier tarafm ak brakan elbise giymesidir.528 *** 519. Abdullah b. mer (ra)den: Babam mer b. Hattab mescidin kapsnda satlk ipek kumatan kaftan grnce: Ya Rasulullah! Bu kaftan alsan da cuma gnleri ve yanna eliler geldii zaman giysen. dedi. Rasulullah (sav) da: Bunu ancak ahiretten nasibi olmayan giyer. buyurdu. Daha sonra Rasulullah (sav)a ipek kaftanlardan gelince, mer b. Hattabe ondan bir kaftan verdi. Hz. mer de: Ya Rasulullah! Onu bana rn verdin? Halbuki sen Utarid'in elbisesi hakknda neler sylemitin deyince Rasulullah (sav): Onu sana giymen iin vermedim. buyurdu. Hz. mer de bu elbiseyi Mekke'deki mrik kardeine verdi.529
Muvatta, Libas, 12; Ebu Davud, Libas, 27; bni Mace, Libas, 32 Muvatta, Libas, 13; Ebu Davud, Libas, 37 Muvatta, Libas, 14; Buhari, Libas, 40; Mslim, Libas, 19/68 Muvatta, Libas, 15; Buhari, Libas, 39
528 529
Muvatta, Libas, 17; Buhari, Libas, 21 Muvatta, Libas, 18; Buhari, Cuma, 7; Mslim, Libas, 2/6
MUVATTA 175
176 MUVATTA
HZ. PEYGAMBER (SAV)N NTELKLER 520. Enes b. Malik (ra)den: Rasulullah (sav)'n boyu ne fazla uzun, ne de fazla ksa idi. Teninin rengi, ne ok beyaz, ne de fazla esmerdi. Salar ne ok kvrckl, ne de ok dzd. Krk yan doldurunca Allah O'nu Peygamber olarak gnderdi. On sene Mekke'de, on sene de Medine'de ikamet etti. Sandaki ve sakalnda ki beyaz kllar yirmiye ulamadan ve altm yan tamamlaynca Allah (c.c), Rasulullah (sav)'n ruhunu ald.530 *** 521. Abdullah b. mer (ra)den Rasulullah (sav): Bu gece (ryamda) Ka'be'de idim. Orada bir esmer adam grdm. Sanki grdm, esmer adamlarn en gzeli idi. Omuzlarna kadar inen salar vard. Sanki bu salar grdm omuzlara sarkm salarn en gzeli idi. Taram olduu salarndan su damlyordu. ki adama ve iki adamn omuzlarna dayanarak Ka'be'yi tavaf ediyordu. Bu kim? diye sordum. Bu Meryem'in olu Isa diye cevap verildi. Sonra aniden salar ok kvrckl ve (zm tanesi gibi) sa gz dar frlam bir adamla karlatm. Bu kim? diye sordum. Bana: Mesih Deccal'dr diye cevap verildi.531 *** 522. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah: nsani be zellik vardr: Trnaklar kesmek, by ksaltmak, koltuk altndaki kllar yolmak, edep yerini tra etmek ve snnet olmak. Bunlar yaratln gerei olup nceki peygamberler tarafndan yaplagelmitir.532
530 531 532
523. Cabir b. Abdullah (ra)den: Rasulullah (sav), bir kiinin sol elle yemek yemesini veya bir tek ayakkab giyerek yrmesini, bir omuzu kapatan, dier omuzu ak brakan ve kolunu kartacak yeri olmayan bir elbise giymesini ve uyluklar zerine ayaklarn dikerek oturup zerine bir para elbise rtmesini yasak etti.533 *** 524. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav): Sizden biri yemek yediinde sa eliyle yesin, bir ey ierken sa eliyle isin. nki eytan sol eliyle yer ve sol eliyle ier.534 *** 525. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): nsanlar dolap kendisine bir-iki lokma veya bir-iki hurma verilen bu gezgin, yoksul deildir. buyurdu. Bunun zerine: Asl yoksul kimdir ya Rasulallah? dediler. Rasulullah (sav) yle cevap verdi: Gerek yoksul, ihtiyacn karlayacak kadar geliri olmayan ve insanlar onu tanmad iin kendisine sadaka verilmeyen ve kalkp insanlardan dilenmeyen kimsedir.535 *** 526. bn Bceyd el-Ensari el-Harisi, ninesinden: Rasulullah (sav): Kzartlm koyun ve sr trna bile olsa yoksula veriniz. buyurdu.536 ***
533
Muvatta, Sfatn-nebi, 1; Buhari, Menakib, 23; Mslim, Fedail, 31/113 Muvatta, Sfatn-nebi, 2; Buhari, Libas 68; Mslim, man, 73/273 Muvatta, Sfatn-nebi, 3; Buhari, Libas 63; Mslim, Taharet, 16/49
Muvatta, Sfatn-nebi, 5; Mslim, Libas, 20/70 Muvatta, Sfatn-nebi, 6; Mslim, Eribe, 13/105 Muvatta, Sfatn-nebi, 7; Buhari, 53; Mslim, Zekat, 34 Muvatta, Sfatn-nebi, 8; Nesai, Zekat, 70
MUVATTA 177
178 MUVATTA
527. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Mslman, bir midesini doyurmak iin yer. Kafir ise yedi barsan doldurmak iin yer. buyurdu 537 *** 528. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav)'a bir kafir, misafir oldu. Rasulullah (sav) onun iin bir koyun (nun salmasn) emretti. Koyun sald; kafir misafir, onun stn iti. Sonra Rasulullah (sav) baka bir koyunun salmasn emretti. Misafir onun stn de iti. Sonra baka bir koyunun. Bylece yedi koyunun stn iti. Sonra sabah oldu ve kafir mslman oldu. Rasulullah (sav) da onun iin bir koyun (salarak stnn getirilmesini) emretti. O koyunun stn iti. Sonra ikinci bir koyunun (stnn) getirilmesini emretti. Bu koyunun stn bitiremedi. Bunun zerine Rasulullah (sav): M'min bir midesini doyurmak iin ier. Kafir yedi barsan doldurmak iin ier. buyurdu.538 *** 529. Hz. mm Seleme (r.anha)'dan: Rasulullah (sav): Gm kaptan bir ey ien, cehennem ateini karnna doldurmu olur. buyurdu.539 Aklama: Gm kaplar kullanmak kibir alameti olduu iin yasaklanmtr. *** 530. Eb el-Msenna el-Cheniden: Ben Mervan b. Hakem'in yannda idim. Mervann yanna Eb Said el-Hudri girince, Mervan O'na: Rasulullah (sav)'n iecee frmeyi yasak ettiini duydun mu? diye sordu.
537 538 539
Eb Said ona: Evet diye cevap verdi. Bir adam Rasulullah (sav)'a: Ya Rasulullah, ben bir nefeste iemiyorum deyince Rasulullah (sav) ona: Barda azndan uzaklatr, sonra nefes al. buyurdu. Adam dedi ki: (Bardan) iinde p benzeri bir ey grrsem (ne yapaym)? Rasulullah (sav): Onu akt buyurdu.540 *** 531. Enes b. Malik (ra)den: Rasulullah (sav)'a iine kuyu suyu kartrlm st getirildi. Sanda bir bedevi, solunda Eb Bekir oturuyordu. St iti sonra bedeviye verdi ve yle buyurdu: Sanza verin, sadan devam edin.541 *** 532. Sehl b. Sad el-Ensari (ra)den: Rasulullah (sav)'a bir iecek getirildi ve onu iti. Sanda bir ocuk, solunda da yallar bulunuyordu. Rasulullah ocua: u yal kiilere nce vermeme izin verir misin? diye sordu. ocuk da: Hayr! Vallahi (izin veremem) ya Rasulullah! ecein senden bana verilmesi hakkm kimseye vermem, deyince Rasulullah (sav) da iecei onun eline verdi.542 *** 533. Enes b. Malik (ra)den: Eb Talha, mm Sleym'e: Rasulullah (sav)n sesinin ok zayf ktn iittim. Bundan onun a olduu anlamn karyorum. Yannda yiyecek bir ey var m? dedi. mm Sleym: Evet diye cevap verdi. Bunun zerine arpa ekmeinden paralar kard. Sonra kendi bartsn alarak bir tara540 541 542
Muvatta, Sfatn-nebi, 9; Buhari, Etime, 12; Mslim, Eribe, 34/185 Muvatta, Sfatn-nebi, 10; Mslim, Eribe, 34/186 Muvatta, Sfatn-nebi, 11; Buhari, Eribe, 28; Mslim, Libas, 1/1
Muvatta, Sfatn-nebi, 12; Tirmizi, Eribe, 15 Muvatta, Sfatn-nebi, 17; Buhari, Eribe, 18; Mslim, Eribe, 17/124 Muvatta, Sfatn-nebi, 18; Buhari, Eribe, 19; Mslim, Eribe, 17/127
MUVATTA 179
180 MUVATTA
fyla ekmei sard, ekmei kolumun altna gizledi ve bartsnn bir ksmn da benim zerime gmlek gibi rtt. Sonra beni Rasulullah (sav)'a gnderdi. Rasulullah (sav)'a mm Sleym'in gnderdii ekmei gtrdm. O'nu ashabyla birlikte mescitte otururken buldum ve yanlarna dikildim. Bunun zerine Rasulullah (sav): Seni Eb Talha m gnderdi? diye sordu. Ben de: Evet diye cevap verdim. Yemek iin mi? diye sorunca: Evet diye cevap verdim.Bunun zerine Rasulullah (sav) yanndaki ashabna: Kalkn diye emir buyurdu. Ashabyla Rasulullah (sav), aralarnda da ben, Eb Talha'nn yanna gelinceye kadar yrdk. Ben Eb Talha'ya haber verince, Eb Talha: Ya mm Sleym. Rasulullah (sav) ashabn getirdi. Yanmzda onlara yetecek kadar yiyecek yok (ne yapacaz?) dedi. mm Sleym: Allah ve Rasulu iyi bilir. cevabn verdi. Eb Talha, Rasulullah (sav) karlamaya gitti. Rasulullah (sav), beraberinde Eb Talha ile geldi ve eve girdiler. Rasulullah (sav): Yannda olan getir, Ey mm Sleym deyince mm Sleym de o ekmei getirdi. Bunun zerine Rasulullah (sav) ekmein doranmasn emretti ve ekmek dorand. mm Sleym ekmein zerine, iinde ya ve bal bulunan tulumu skarak ekmee katk yapt. Sonra Rasulullah (sav), Allah (cc)'n sylemesini istedii szleri syleyerek dua etti. Sonra yle dedi: On kiinin girmesine izin ver. bunun zerine Eb Talha, on kiiye izin verdi. Onlar doyuncaya kadar (ondan yediler), sonra ktlar. Sonra Rasulullah (sav): On kiiye daha izin ver diye emretti. Eb Talha on kiiye izin verdi. Onlar da doyuncaya kadar yediler ve ktlar. Sonra Rasulullah (sav): On kiiye izin ver buyurdu. Eb Talha, o on kiiye de izin verdi, onlar da doyuncaya kadar yediler ve ktlar. Sonra Rasulullah (sav): On kiiye daha izin ver buyurdu. O da on kiiye daha izin verdi, onlar da doyuncaya kadar yediler ve ktlar. Sonra Rasulullah (sav), cemaatn hepsi yiyip doyuncaya kadar. Onar kii ieri al. buyurdu. Cemaat, yetmi ya da seksen kii kadard.543
543
534. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): ki kiinin yiyecei, kiiye; kiinin yiyecei de drt kiiye yeter. buyurdu. 544 *** 535. Cabir b. Abdurrahmanden: Rasulullah (sav): Geceleyin kaplar kilitleyin, su tulumlarnn azn balayn, kaplarnzn azn kapatn, yatarken lambay sndrn. nk eytan kilitli kapy aamaz, ipi zemez, kapal kaplar aamaz. Fare insanlarn evlerini ok abuk yakar. buyurdu. 545 *** 536. Eb reyh el-Ka'biden: Rasulullah (sav): Allah'a ve ahiret gnne inanan kii, ya hayr konusun ya da sussun. Kim Allah (c.c.)'a ve ahiret gnne inanyorsa, komusuna iyi davransn. Kim Allah (cc)'a ve ahiret gnne inanyorsa, misafirine ikram etsin. Bir gn bir gece ona gereken nemi vererek misafir olarak arlar. gn ise normal olarak yediklerinden yedirmek suretiyle misafir eder. gn sonra vermi olduu eyler sadaka olur. Misafirin ev sahibini skntya drecek kadar uzun sre kalmas helal olmaz. buyurdu. 546 *** 537. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Bir zaman adamn biri yolda yrrken ok susad ve bir kuyu buldu. Kuyuya indi, suyu iti ve dar kt. kar ykmaz dilini hararetten karm iddetli nefes alan ve susuzluktan nemli topra yalayan bir kpekle karlat. Adam: Benim bama gelen susuzluk bu kpein
544 545
546
Muvatta, Sfatn-nebi, 20; Buhari, Eribe, 11; Mslim, Eribe, 33 Muvatta, Sfatn-nebi, 21; Mslim, Eribe, 12/96 Muvatta, Sfatn-nebi, 22; Buhari, Edeb, 31; Mslim, Lukata, 3/153
MUVATTA 181
182 MUVATTA
bana da gelmi diyerek, kuyuya indi ve ayakkabsnn birisini (karp) su doldurdu. Sonra suyla dolu ayakkaby azyla tutarak kuyudan dar kt ve kpei sulad. Bundan dolay Allah adamn bu amelini kabul etti ye gnahlarn balad. buyurdu. Ashab: Hayvanlara yaplan iyiliklerde de bizim iin sevap var m Ya Rasulallah? diye sorunca Rasulullah (sav): Her canl hayvana yaplan iyilikte sevab vardr. buyurdu.547 *** 538. Cabir b. Abdullah (ra)den: Rasulullah (sav) deniz kenarna bir askeri birlik gnderdi. Eb Ubeyde b. Cerrah' onlara komutan tayin etti. Ordu yz kiiden ibaretti. Ben de ilerinde bulunuyordum. Yola ktk, yolun bir ksmnda yiyeceimiz tkenmeye yz tuttu. Bunun zerine Eb Ubeyde btn askeri birliin azklarnn toplanmasn emretti ve hepsi topland. Tamam iki azk torbas kadar hurma idi. Eb Ubeyde bize onu her gn azar azar yediriyordu. Bitinceye kadar byle devam etti. Herbirimize birer hurma dyordu. Bunun zerine Vehb b. Keysan, Cabire 'Bir hurma al giderir mi? demesi zerine Cabir: Tkenince yokluu bize daha ok tesir edecek. dedi. Sonra deniz sahiline ulatk. Ular ulamaz da kk bir da gibi bir balkla karlatk. Bu askeri birlik bu bal on sekiz gn yedi. Sonra Eb Ubeyde baln iki kaburga kemiinin dikilmesini emretti. Kemiklerin kpr eklinde atlmasn syledi. Sonra (bu atl iki kemiin altndan gemesi iin) bir deve srlmesini emretti. Deve srld. Sonra deve bu iki kaburga kemiinin altndan demeden geti.548 ***
539. Amr b. Sa'd b. Muaz ninesinden: Rasulullah (sav): Ey m'min hanmlar! Sizden biri kzartlm koyun paas dahi olsa komusu olan kadnn verdii hediyeyi kmsemesin. buyurdu. 549 *** 540. Abdullah b. Eb Bekirden: Rasulullah (sav): Allah (cc) yahudileri helak etsin, i yann yenilmesini yasak ediyorlar, onu satp parasn yiyorlar buyurdu. 550 *** 541. mam Malikden: Rasulullah (sav) mescide girdi, orada Eb Bekir es-Sddk ile mer b. Hattab' buldu ve onlara (neden mescidde bulunduklarnn sebebini) sordu. Onlar da; Bizi alk (dar) kard. Diye cevap verdiler. Bunun zerine Rasulullah (sav): Beni de alk dar kard. buyurdu. Birlikte EblHeysem b. et-Teyyihan el-Ensari'nin evine gittiler. O da evde yaplm arpa ekmeinin onlara getirilmesini emretti ve misafirleri iin bir koyun kesmeye kalknca Rasulullah (sav): Stl koyunu kesme buyurdu ve bir koyun kesti. Onlara tatl su getirdi ve bir hurma aacnn meyveli daln krp getirdi. Sonra bu yiyecei getirdiler ve ondan yediler ve bu sudan itiler. Bunun zerine Rasulullah (sav): Bu gn yediiniz bu nimetten mutlaka sorulursunuz, yediinizin krn eda edin buyurdu.551 *** 542. Vehb b. Keysanden: Rasulullah (sav)'a bir yemek getirildi. Rasulullah (sav)'n
549
547 548
Muvatta, Sfatn-nebi, 23; Buhari, urb ve Musakat, 9; Mslim, Selam, 41 Muvatta, Sfatn-nebi, 24; Buhari, irket, 1; Mslim, Sayd ve zebaih, 4/17-21
550 551
Muvatta, Sfatn-nebi, 25; Buhari, Hibe, 1; Mslim, Zekat, 29/90 Muvatta, Sfatn-nebi, 26; Buhari, Byu, 103; Mslim, Musakat, 12/73 Muvatta, Sfatn-nebi, 28; Mslim, Eribe, 20/140
MUVATTA 183
184 MUVATTA
yannda hanm (mm Seleme)'nin olu mer b. Seleme vard. Rasulullah (sav) ona: Besmele ek ve nnden ye. buyurdu.552 *** 543. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav), altn yzk takard. Sonra Rasulullah (sav) ayaa kalkt ve o yz att ve: Onu hi takmayacam. buyurdu. Btn ashab da altn yzklerini kardlar.553
diklerini anlatt. Rasulullah (sav) de (Amire hitaben): Sizden biri kardeini neden ldryor? Allah mbarek klsn demeliydin! Gz demesi gerektir; onun iin (yani Sehl iin) abdest al. dedi. Amir de onun (iyilemesi) iin abdest ald. (Alnan abdest suyu Sehle dkld ve Sehl de iyileti). Bylece Sehl de Rasulullah (sav) ile beraber gitti, hibir ikayeti kalmad, rahatlad.554 *** 545. Humeyd b. Kays Mu'daldan: Cafer b. Ebi Talib'in iki olu Rasulullah'n (sav) huzuruna getirildiinde onlarn dadlarna: Bunlar zayf gryorum, neden? diye sordu. O da: Ya Rasulullah, onlara gz deiyor. Uygun grp grmyeceini bilmediimiz iin onlar okutmadk. deyince Rasulullah (sav): Onlar okutunuz, nk eer kaderin nne birey geecek olsayd bu, nazar olurdu. buyurdu.555 *** 546. Urve b. Zbeyrden: Rasulullah (sav) hanm mm Seleme'nin evine girdi. Orada bir ocuk alyordu. Ona gz dediini sylediklerinde Rasulullah (sav): Ona gz demesinden (korunmak) iin okutsaydnz ya. diye buyurdu.556 *** 547. Ata b. Yesarden: Rasulullah (sav): Kul hastaland zaman Allah Teala ona iki melek gnderir ve der ki: Baknz, ziyaretilerine ne sylyor? Eer hasta, ziyaretiler geldiinde Allah'a hamd ve sena ediyorsa melekler bunu her eyi iyi bilen aziz ve ce554
GZ DEMES/NAZAR 544. Sehl b. Huneyfin torunu Muhammed b. Eb mame'den: Babamn yle dediini duydum: Babam, Sehl b. Huneyf, (Medine civarnda bir yer olan) Harrar'da gusl yapt. zerindeki cbbesini karmt. Amir b. Rebia da bakyordu. Sehl, cildi gzel, beyaz bir adamd. Eb mame devamla: Amir b. Rebia ona: Bakirelerin cildi bile bugn grdm gibi deildir. deyince Sehl olduu yere ykld, elem ve aclar artt. Rasulullah (sav)a: Sehl rahatszland, seninle gidemiyecek. dediler. Bunun zerine Rasulullah (sav) Sehl'in yanna gidince ona Amirin kendine bakn ve de552 553
Muvatta, Sfatn-nebi, 32; Buhari, Etime, 3 Muvatta, Sfatn-nebi, 37; Buhari, Libas, 47
555 556
Muvatta, Ayn, 1; Buhari, Tb, 36; Mslim, Selam, 16/41 Muvatta, Ayn, 3; Tirmizi, Tb, 17; bni Mace, Tb, 33 Muvatta, Ayn, 4; Buhari, Tb, 35; Mslim, Selam, 21/59
MUVATTA 185
186 MUVATTA
lil olan Allah'a ulatrrlar. Bunun zerine Allah da yle buyurur: Eer o kulumu ldrrsem cennete koyarm. ifa verir iyiletirirsem ona hastalndan dolay zayi ettii etinden ve kanndan daha hayrlsn halk ederim, gnahlarn da balarm. buyurdu. 557 *** 548. Hz. Aie (r.anha)'dan: Rasulullah (sav): Bir diken batmas bile olsa m'min urad btn musibetlerin mkafaatn grr, yahut da karlat skntlar hatalarna keffaret olur. buyurdu.558 *** 549. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Allah kimin hayrl olmasn isterse, onu bir felakete uratr. buyurdu 559 *** 550. Yahya b. Saidden: Rasulullah (sav) zamannda len bir kii hakknda birisi: Ne mutlu ona! Bir hastala tutulmadan ld. denildiinde, Rasulullah (sav): Vah yazk! Bilmiyorsun ki eer Allah onu bir hastala mptela klsayd, onu gnahlarna keffaret klard. (Bununla gnahlarn balard) buyurdu.560 *** 551. Osman b. Eb'l-As (ra)den: Rasulullah (sav)a geldim. Armdan kvranyordum. Bu halimi gren Rasulullah (sav): Duyduum arnn errin557 558 559 560
den Allah Teala'nn kudret ve azametine snyorum diyerek aryan yeri yedi kere svazla buyurdu. Ben de byle yaptm. Allah hastalm giderdi. O gnden beri aileme ve bakalarna yle (yapmalarn) tavsiye ediyorum.561 *** 552. Hz. Aie (r.anha)'dan: Rasulullah (sav) hastaland zaman kendi kendisine muavvizeteyn -felak ve nas surelerini- okur ve flerdi. Ars iddetlendii zaman da ona ben okur, bereketini umarak kendisinin sa eliyle arnn zerine meshederdim.562 *** 553. Zeyd b. Eslemden: Rasulullah (sav) zamannda bir kii yaraland ve ok kan kaybetti. Bu adam, Emmar oullarndan kendisine bakacak iki kii ard. Bunlarn anlattna gre, Rasulullah (sav) kendilerine: Tbb hanginiz daha iyi biliyor? diye sorduunda onlar da: Tbda bir fayda var m, ya Rasulallah? dediler. (Bunun zerine) Zeyd'in ifadesine gre, Rasulullah (sav): Hastalklar indiren, deva ve arelerini de indirmitir. buyurdu.563 *** 554. Yahya b. Saidden: Bana Rasulullah (sav) zamannda, Es'ad b. Zrare'nin boazndaki iltihab (bademciklerini) dalamasndan dolay ld rivayet edildi.564 ***
Muvatta, Ayn, 5 Muvatta, Ayn, 6; Mslim, Bir ve sla, 14/50 Muvatta, Ayn, 7; Buhari, Mezra,1 Muvatta, Ayn, 8; Ebu Davud, Tb, 19; Tirmizi, Tb, 29
Muvatta, Ayn, 9 Muvatta, Ayn, 10; Buhari, Fedaill-Kuran, 14; Mslim, Selam, 20/51 Muvatta, Ayn, 12; Buhari, Tb, 1; Mslim, Eribe, 20/39 Muvatta, Ayn, 13; bni Mace, Tb, 24
MUVATTA 187
188 MUVATTA
555. Fatma bt. Mnzirden: Eb Bekir'in kz Esma'ya stmaya yakalanp aresini arayan bir kadn getirildiinde, biraz su alr, boynundan gsne doru dker ve: Rasulullah (sav) bize stmann ateini, suyla drmemizi emrederdi. derdi.565 *** 556. Urve, babasndan: Rasulullah (sav): Humma (yksek ateli hastalk), cehennemin iddetli ateinden bir paradr. Siz onu su ile sndrnz. buyurdu.566 *** 557. Cabir b. Abdullah (ra)den: Rasulullah (sav): Bir kimse, hasta ziyaretine gidince, ilahi rahmetin iine dalm olur. Hastann yannda oturunca da onun hakknda rahmet ahit olur buyurdu.567 *** 558. Ibn Atiye (r.anha)'dan Rasulullah (sav); Baz hastalarn hastal dierlerine gemez. Bayku uursuz saylmaz, karnda ylan olmaz (veya safer ay haram aylardan saylmaz). Hastalkl hayvanlar salam hayvanlarn arasna karmasn. Salam hayvanlar ise istedii yerde dolap otlayabilir. buyurdu. Bu neden byle oluyor ya Rasulallah? diye sorduklarnda, Rasulullah (sav): nk hastalar salamlarna kartrmak, zarar getirir. buyurdu.568
SA VE SAKAL 559. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) byklar ksaltp sakallar uzatmay emretti.569 *** 560. Abdurrahman b. Avf in olu Humeyd: Muaviye b. Ebi Sfyann hac ettii yl minberin zerindeyken korumalarndan birinin elindeki bir blk sa alarak yle dediini duydum: Ey Medineliler! Bilginleriniz nerede? Rasulullah (sav)n byle eyleri yasakladn ve srail oullan ancak kadnlar bunu adet edindii zaman helak oldular, buyurduunu duydum dedi.570 *** 561. bn ihabdan: Rasulullah (sav) salarn alnna doru tarad, sonra da ortasndan iki yana ayrd.571 *** 562. Safvan b. Sleymdan: Rasulullah (sav): Kendisinin ya da bakasnn yetimine bakp ilerini yrten kimse, hakszlktan saknd takdirde, cennette benimle yle (yan yana)dr. dedi ve iaret parma ile orta parman gsterdi.572 ***
Muvatta, Ayn, 15; Buhari, Tb, 28; Mslim, Selam, 26/82 Muvatta, Ayn, 16; Buhari, Tb, 28; Mslim, Selam, 26/81 Muvatta, Ayn, 17 Muvatta, Ayn, 18
Muvatta, ar, 1 Muvatta, ar, 2; Buhari, Enbiya, 54; Mslim, Libas, 33/122 Muvatta, ar, 3; Buhari, Libas, 70; Mslim, Fedail, 24/90 Muvatta, ar, 5; Buhari, Edeb, 24; Mslim, Zhd, 2/42
MUVATTA 189
190 MUVATTA
563. Yahya b. Saidden: Eb Katade el-Ensari Rasulullah (sav)a: Benim salarm omuzlarma kadar uzanyor. Onlar tarayaym m? diye sorduunda, Rasulullah (sav): Evet, ayn zamanda onlara iyi bak diye cevap verdi. Rasulullah (sav) kendisine: Onlara iyi bak dedii iin Eb Katade bazan salarn gnde iki defa yalard.573 *** 564. Ata b. Yesardan: Rasulullah (sav) mescidde idi. eri sa sakal dank bir adam girdi. Rasulullah (sav) eliyle ona: k diye iaret etti. Sanki san ve sakaln dzeltmesini kast ediyordu. Adam da san sakaln dzelttikten sonra gelince, Rasulullah (sav) (onu gstererek): Herhangi birinizin eytan gibi sa ba dank bir halde gelmesinden byle gelmesi daha iyi deil mi? buyurdu.574 *** 565. Yahya b. Saidden: Halid b. Velid, Rasulullah (sav)a: Ryamda korkuyorum. dedi. Rasulullah (sav)'de: unlar oku buyurdu: Ezu bi kelimtillhit-tmmeti min gazabihi ve ikbihi ve erri ibdihi ve min hemezti-eytni ve en yahzurn Allah'n gazabndan, azabndan, kullarnn ktlklerinden, eytanlarn vesvesesinden ve benimle beraber bulunup bana zarar vermelerinden Allah'n noksanlktan uzak, tam ve stn kelimelerine snrm.575 ***
566. Yahya b. Saidden: Rasulullah (sav) geceleyin gtrld bir yerde ateten bir mealeyle kendisini arayan bir cin grd. Nereye dnse onu aryordu. Cebrail kendisine: Sana, okuduun zaman ateini sndrecek ve onu yz st drecek bir ka kelime reteyim mi? dediinde Rasulullah (sav): Evet, ret deyince Cebrail: unlar oku dedi: Ezu bi-vechillahilkerm. Ve bi-kelimtillhit-tmmetillti la ycvizihnne berrun ve la fcirun. Ve min erri ma yenzil mines-semi ve erri ma yaric fih ve erri m zeree fil-arz. Ve erri m yahrucu minh ve min fitenil-leyli ven-nehr ve min tavrikil-leyli ill trikan yatruk bi-hayrin y Rahmn Gkten inen azabndan, yerden ykselen ktlklerin errinden, Allah'n, yerin altnda ve stnde yaratt mahluklarn errinden, gece ve gndzn fitnelerinden, gece ve gndz meydana gelen hayrl eylerin dndaki felaketlerden Allah'a ve onun noksanlktan uzak, hi bir iyinin ve ktnn ulaamayaca kelimelerine snrm.576 *** 567. Eb Hreyre (ra)den: Eslem kabilesinden bir adam: Ben bu gece uyumadm. dedi. Rasulullah (sav): Neden? diye sorunca: Beni bir akrep soktu. dedi. Bunun zerine Rasulullah (sav): Eer akamleyin: Ezu bi kelimtillhit-tmmeti min m haleka lem tezurrake Yaratt eylerin errinden, Allah'n noksanlktan uzak, tam ve stn kelimelerine snrm deseydin sana zarar veremezdi. buyurdu.577 *** 568. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Allah Teala kyamet gn yle buyu-
576 577
Muvatta, ar, 10, Muvatta, ar, 11; Mslim, Zikir ve Deavat, 16/55
MUVATTA 191
192 MUVATTA
rur: Nerede benim rzam iin birbirini sevenler? Benim glgemden baka hibir glgenin bulunmad bu gnde onlar kendi glgemde glgelendireceim.578 *** 569. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Kendi glgesinden baka hi bir glgenin bulunmad gnde (kyamet gnnde) Allah yedi kiiyi kendi glgesinde glgelendirir: 1) Adaletli devlet bakan, 2) Allah'a ibadetle yetien gen, 3) Mescidden kt zaman tekrar dnnceye kadar kalbi oraya bal olan kimse, 4) Allah yolunda biribirini seven, bu sevgiyle birleen ve bu sevgiyle ayrlan iki kii, 5) Allah Teala'y yalnz bir yerde zikredip gzlerinden ya aktarak alayan adam. 6) Gzel, soylu bir kadn kendisini zinaya davet ettiinde: Ben Allah'tan korkarm diyen kimse 7) Sadaka verdiinde sa elinin verdiini sol eli bilmeyecek ekilde gizleyen kimse.579 buyurdu. *** 570. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): Allah bir kulunu sevdii zaman, Cebraile: Ben filan kimseyi sevdim, onu sen de sev. buyurur. Onu Cebrail de sever, sonra gk halkna seslenerek: Allah filan kimseyi sevdi siz de seviniz. der. Onu gk halk da sever. Sonra onun sevgisi yeryznde halk arasnda da yaylr.580 buyurdu. *** 571. Eb idris el-Havlaniden: Dmak camiine girdim, bir de baktm ki dileri parlak, gzel yzl bir gen ve etrafnda insanlar toplanm, bir ey
578 579 580
hakknda ihtilaf edince ona mracaat ediyorlar ve onun szn kabul ediyorlard. Onun kim olduunu sordum: Bu, Muaz b. Cebel dediler. Ertesi gn erkenden (mescide) gittim. Onu buldum. Benden daha erken gelmi namaz klyordu. Namazn bitirinceye kadar onu bekledim. Sonra huzuruna gittim, selam verdim ve dedim ki: Vallahi ben seni Allah rzas iin seviyorum. Vallahi mi? dedi. Vallahi! dedim. Tekrar: Vallahi mi? dedi. Vallahi! dedim Yine: Vallahi mi? dedi. Vallahi! dedim. Bunun zerine elbisemden tuttu, beni yanna ekti ve dedi ki: Sana mjdeler olsun: Ben Rasulullah (sav)n: Allah Teala buyuruyor ki: Benim rzam iin birbirini seven, benim rzam iin bir arada oturan, benim rzam iin birbirini ziyaret eden ve kendilerini benim rzama adayan kimselere benim sevgim vaciptir. buyurduunu duydum.581
RYA 572. Enes b. Malik (ra)den: Rasulullah (sav) Salih bir kimsenin grd doru ve sevindirici rya peygamberliin krk altda biridir. buyurdu.582 Aklama: Rasulullah (sav) peygamberlik ncesi alt ay
581 582
Muvatta, ar, 13; Mslim, Bir ve Sla, 12/37 Muvatta, ar, 14; Buhari, Hudud, 19; Mslim, Zekat, 30/91 Muvatta, ar, 15; Buhari, Tevhid, 33; Mslim, Bir ve Sla, 48/157
MUVATTA 193
194 MUVATTA
sadk rya grd. Yirmi yl peygamberlik grevinde bulundu.Buna greyirmi yln krk alt da biri alt ay yapar. *** 573. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) sabah namazn klp cemaate dnnce: inizde bu gece rya gren var m? diye sorar ve: Benden sonra peygamberlik kalmayacak, ancak doru ryalar kalacak. buyururdu.583 *** 574. Ata b. Yesar'dan: Rasulullah (sav): Benden sonra Nbvvetten, mjdeleyicilerden baka bir ey kalmayacak. buyurduunda, oradakiler: Mjdeleyiciler nedir ya Rasulallah? diye sordular, o da: Salih kimsenin grd, yahut da bakasnn onun iin grd doru ryalardr. O ryalar, peygamberliin krk altda biridir. buyurdu.584 *** 575. Eb Katade b. Rib'iden: Rasulullah (sav): Gzel rya Allah'tan, kt rya da eytandandr. Herhangi biriniz holanmad bir ey grrse, uyand zaman sol tarafna defa flesin ve o kt ryann errinden Allah'a snsn. Bylece o rya, kendisine zarar veremez. Eb Seleme: Bana dalardan daha ar gelecek bir rya grseydim, bu hadisi duyunca artk ona aldr etmezdim. dedi.585 ***
576. Eb Musa el-Eari (ra)den: Rasulullah (sav): Tavla oynayan kimse Allah'a ve Resulne asi olmu olur. buyurdu. 586
SELAM 577. Zeyd b. Eslemden: Rasulullah (sav) Binekli olan yaya yryene selam verir. Bir topluluktan birisi selam verince dierlerine de kafi gelir. buyurdu.587 *** 578. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) Yahudilerden biri size selam verdiinde: Essam aleykm=lm sizin zerinize olsun. der. Siz de: Aleyke=senin zerine olsun diye karlk veriniz.588 buyurdu. *** 579. Eb Vakid el-Leysiden: Rasulullah (sav) mescidde ashabyla otururken kii geldi. kisi Rasulullah'a doru yneldi, birisi de kp gitti. Bu iki kii, Rasulullah (sav)'n meclisinde durup selam ver586 587 588
Muvatta, Rya, 2 Muvatta, Rya, 3; Buhari, Rya, 5 Muvatta, Rya, 4; Buhari, Tb, 39; Mslim, Rya, 2/2
Muvatta, Rya, 6; Ebu Davud, Edeb, 56 Muvatta, Selam, 1, Muvatta, Selam, 3; Buhari, stizan, 22; Mslim, Selam, 4/8
MUVATTA 195
196 MUVATTA
diler. Onlardan biri mecliste bir bo yer grd ve oraya oturdu. Dieri de oradakilerin arkasna oturdu. ncye gelince dnp gitti. Rasulullah (sav) szn bitirince: u kiinin durumunu size haber vereyim. Onlardan biri Allah'a snd (meclise girdi), Allah da onu himayesine ald. Dieri ekindi (sknt vermek istemedi), Allah da ona azab etmekten ekindi (affetti), br ise (Rasulullah'n (sav) meclisinden) yz evirdi. Allah da ondan (gazap ederek) yz evirdi. buyurdu 589
581. Eb Musa el-Eari (ra)den: Rasulullah (sav): (Birinin evine girmek iin) defa izin iste. Eer izin veriliyorsa, gir, yoksa geri dn buyurdu.591 *** 582. Eb Abdurrahman olu Rebiaden: Eb Musa el-Eari, Hz. mer b. Hattab'n huzuruna girmek iin izin istedi ve defa izin isteini tekrarlad, (ses gelmeyince) geri dnd. Hz. mer, peinden adam gndererek (att ve): Niin girmedin? diye sordu. Eb Musa: Rasulullah (sav)n defa izin istenir. Eer sana izin verilirse girersin yoksa dnersin, buyurduunu iittim. dedi. Hz. mer: Bunu baka kim biliyor? Eer bana bunu bilen birisini getirmezsen, sana yle yle yaparm. dedi Eb Musa kt ve mesciddeki Ensar meclisi denilen bir meclise geldi ve: Ben mer b. Hattaba Rasulullah (sav)dan, izin isteme tr, yoksa dnersin buyurduunu duyduumu haber verdim. O da: Eer bana bunu bilen baka birisini getirmezsen sana yle yle cezalandrrm dedi. Eer aranzda bunu duyan varsa benimle gelsin. deyince oradakilerin aralarnda genleri olan Eb Said el-Hudri'ye: Kalk, onunla git. dediler. O da gidip Hz. mer'e ayn hadisi syleyince Hz. mer, Eb Musaya: Ben seni itham etmiyorum. Fakat insanlarn Rasulullah adna (sav) yalan uydurmalarndan korktum. dedi.592 *** 583. Abdullah b. Eb Bekir (ra)den: Rasulullah (sav): Eer biri aksrrsa ona yerhamkellah Allah sana rahmet eylesin diye hayr ve bereketle dua et, sonra yine aksrrsa aynn syle. Tekrar aksrrsa yine aynen karlk ver. Bundan sonra yine aksrrsa: Sen nezle
591 592
ZN STEME 580. Ata b. Yesarden: Bir adam ResululIah (sav)a: Ya Rasulallah! Annemin odasna girmek iin izin isteyecek miyim? diye sordu. O da: Evet buyurdu. Adam: Ben evde onunla beraber oturuyorum. deyince ResululIah (sav): Ondan izin iste dedi. Adam: Ona ben hizmet ediyorum. dediinde Rasulullah (sav) yine: Ondan izin iste, onu plak olarak grmek ister misin? dedi. Adam: Hayr dedi. Rasulullah (sav): O halde, izin almadan yanna girme buyurdu.590 ***
589 590
MUVATTA 197
198 MUVATTA
olmusun de. buyurdu. Abdullah b. Eb Bekr, yalnz bunun ncden sonra m, yoksa drdncden sonra m olduunu bilmiyorum, demitir.593 *** 584. Abdullah b. Eb Talha'nn olu shak'dan: ifa'nn azatl klesi Rafi b. shak bana yle dedi: Abdullah b. Eb Talha ile beraber Eb Said el-Hudriyi hastalnda ziyarete gittik. Eb Said bize dedi ki: Rasulullah (sav): erisinde heykel veya resim bulunan bir eve rahmet melekleri girmez. buyurdu.594 *** 585. Utbe b. Mesud'un torunu Ubeydullah b. Abdullah Ubeydullahdan: Eb Talha el-Ensari'yi hastalnda ziyarete gitti. Yanna vardnda Sehl b. Huneyf de orada idi. Eb Talha bir adam ard, altndaki sergiyi karttrd. Sehl b. Huneyf kendisine: Onu neden kartyorsun? diye sordu. O da: nk onda resimler var. Onlar hakknda da Rasulullah (sav)n ne sylediini biliyorsun dedi. Sehl de: Rasulullah (sav) kumalardaki nak ve sslemeler hari dememi miydi? deyince Eb Talha: Evet. demiti ama kartmak kalbime daha ho geldi. diye cevap verdi.595 *** 586. Hz. Aie (r.anha)'dan: O, zerinde hayvan resimleri bulunan bir kk yastk satn ald. Rasulullah (sav) onu grnce kapnn nnde durdu, ieri girmedi. Hz. Aie onun yzndeki honutsuzluu anlad ve: Ya Rasulullah, (hatamdan) Allah'a ve Onun Resulne
593 594 595
dnyorum. Ne su iledim ki? diye sordu. Rasulullah (sav): Bu resimli yastk ne oluyor? dedi. Hz. Aie de: Onu senin iin aldm. zerine oturur ve ona yaslanrsn. deyince Rasulullah (sav): Bu resimleri yapanlar kyamet gn azab ekecekler. Onlara: Yaptnz bu resimlere can veriniz, denilecek, buyurdu. Sonra da devamla: erisinde resim bulunan eve rahmet melekleri girmez. buyurdu.596 *** 587. Halid b. Velid (ra)den: Rasulullah (sav) ile beraber hanm Meymunenin evine girdiimizde ieriye kzartlm keler getirildi. Rasulullah (sav) ona elini uzatnca Meymune'nin evinde bulunan baz kadnlar, yle dediler: Rasulullah (sav)n yemek istedii eyin ne olduunu ona bildirin. Bunun zerine: O kelerdir ya Rasulallah! denilince Rasulullah (sav) elini ekti. Ben de: Yoksa bu haram m ya Rasulullah? diye sordum. Bunun zerine Rasulullah (sav): Hayr, fakat o benim kavmimin topraklarnda bulunmaz, bu yzden onu canm ekmedi buyurdu. Halid der ki: Onu nme ektim ve Rasulullah (sav)n gz nnde yedim.597 *** 588. Abdullah b. mer (ra)den Bir zat Rasulullah (sav)a seslenerek: Ya Rasulallah! Keler hakknda ne buyurursun? diye sordu. Rasulullah (sav) de: Onu ne yer, ne de haram ederim. buyurdu.598 *** 589. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav): Av kpei veya davar kpei dnda
596 597 598
Muvatta, stizan, 8; Buhari, Byu, 40; Mslim, Libas, 26/96 Muvatta, stizan, 10; Buhari, Zebaih, 7; Mslim, Sayd, 7/43 Muvatta, stizan, 11; Tirmizi, Etime, 3
MUVATTA 199
200 MUVATTA
kpek besleyen kimsenin amelini bu kpek her gn iki krat eksiltir.599 buyurdu. *** 590. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) (babo) kpeklerin ldrlmesini emretti.600 *** 591. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav); Kfrn ba dou taraflarndadr. Byklk iddias ve bakasn kk grmek deve ve at sahiplerindedir. Vakar ve alakgnlllk koyun sahiplerindedir. 601 buyurdu. *** 592. Eb Said el-Hudri (ra)den: Rasulullah (sav): Mslmann en hayrl mal, da balarnda ve vadilerde arkasnda dolat koyunlar olacak. O dinine ball sebebiyle fitnelerden kaar. buyurdu.602 *** 593. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav): Hi bir kimse dierinin davarn izni olmakszn samasn. Sizden biri odasnn kendine verilmesini ve deposunun krlp yiyeceinin alnmasn ister mi? Bunun gibi davarlarnn memeleri de onlarn yiyeceklerini depo eder. O halde, hi bir kimse dierinin davarn izni olmakszn samasn.603 ***
599 600 601 602 603
594. mam Malikden: Rasulullah (sav): Koyun gtmemi hi bir peygamber yoktur. buyurdu. Sen de mi? Ya Rasulallah! denilince: Evet, Ben de buyurdu.604 *** 595. Hz. Meymune (r.anha)'dan: Rasulullah (sav)a ya ierisine den farenin durumu sorulunca: Fareyi ve etrafnda bulunan ya kartp atnz. buyurdu.605 *** 596. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav): nsanlar evde, kadnda ve atta uursuzlk grrler. buyurdu.606 *** 597. Yahya b. Saidden: Bir kadn Rasulullah (sav)a gelip: Ya Rasulullah! Oturduumuz bir evimiz var. Evimiz kalabalk, malmz oktu. imdi nfusumuz azald, mal yok oldu deyince, Rasulullah (sav): O evi uursuz sayarak terkediniz. buyurdu.607 *** 598. Yahya b. Saidden: Rasulullah (sav)n salr bir deve hakknda: Bunu kim saacak? diye sormas zerine, bir zat kalkt. Rasulullah da ona: Adn ne? diye sordu. Adam Rasulullah (sav)a: Mrre (Ac) diye cevap verince, Rasulullah (sav): Otur
604 605 606 607
Muvatta, stizan, 13; Buhari, Zebh ve Sayd, 6; Mslim, Musakat, 10/50 Muvatta, stizan, 14; Buhari, Bedl-halk, 17; Mslim, Musakat, 10/43 Muvatta, stizan, 15; Buhari, Bedl-halk, 15; Mslim, man, 21/85 Muvatta, stizan, 16; Buhari, Bedl-halk, 15 Muvatta, stizan, 17; Buhari, Lukata, 8; Mslim, Lukata, 2/13
Muvatta, stizan, 18; Buhari, care, 2 Muvatta, stizan, 20; Buhari, Zebaih, 72 Muvatta, stizan, 22; Buhari, Nikah, 17; Mslim, Selam, 34/115 Muvatta, stizan, 23; Ebu Davud, Tb, 24
MUVATTA 201
202 MUVATTA
dedi. Sonra: Bunu kim saacak? diye sorunca, baka bir zat kalkt. Rasulullah (sav) Ona da: Adn ne? dedi. Adam: Harb (Sava) diye cevap verdi. Bunun zerine Rasulullah (sav) Ona da: Otur dedi. Sonra yine: Bunu kim saacak? diye sordu. Bu kez baka bir zat kalkt. Rasulullah (sav) onada: Adn ne? diye sordu. Adam da: Yai (Yaar) diye cevap verdi. Bunun zerine Rasulullah (sav) ona: Sen sa buyurdu.608 *** 599. Enes b. Malik (ra)den: Rasulullah (sav) kan aldrd, kann (kle olan) Eb Taybe ald. Rasulullah (sav) da ona bir sa' hurma verilmesini ve memurlarna da onun haracn (vergisini) hafifletmelerini emretti.609 *** 600. mam Malike ulatna gre Rasulullah (sav): Bir ila hastal tedavi ederse, kan almak da onu yle tedavi eder. buyurdu.610 *** 601. Harise oullarndan biri olan Ensar'dan bn Muhayyiseden: Kan alan bir adam cretle altrmak iin Rasulullah (sav)dan izin istedi. Rasulullah (sav) ona izin vermedi. Adam, Rasulullah (sav)'a Onu (creti) klelerine yedir. deyinceye kadar izin istemeye devam etti.611 ***
602. Eb Lbabe (ra)den: Rasulullah (sav) yuvalarndaki ylanlar ldrmeyi yasaklad.612 *** 603. Hz. Aiein azatl cariyesi Saibeden: Rasulullah (sav) evlerdeki kk ylanlar ldrmeyi yasaklad. Ancak kuyruu ksa ve srtnda iki beyaz izgisi olanlar hari. nk bu iki eit ylan, gzn nurunu alr ve kadnlarn (korkudan) ocuk drmesine sebep olurlar.613 *** mam Malike ulatna gre: Rasulullah (sav) yolculua kmak maksadyla ayan zengiye koyunca yle derdi: Bismillh. Allhmme ente sahib fis-sefer. Vel-halifet fil-ehl. Allahmmezvilenelarza ve hevvin aleynes sefere. Allahmme inn ezu bike min vasis-sefer ve min kebetil-mnkalebe ve min silmanzari fil-mli vel-ehl. Allah'n adyla! Allahm, yolculukta sahip sensin, ailem hakknda vekilim sensin. Allahm, yeryzn bizim iin dr ve yolculuu bize kolaylatr. Allahm, yolculuun iddet ve eziyetlerinden, yolculukta znt verici bir eye uramaktan, mal ve oluk/ocukda kt bir durmla karlamaktan sana snrm. 614 *** 604. Hakimin kz Havle'den: Rasulullah (s.av.): Bir yerde konaklayan bir kimse yle desin, buyurdu: Ezu bi kelimtillhit-tmmeti min erri m haleka Yaratt eylerin errinden Allah'n tam ve noksansz kelimelerine snrn, Eer yle derse oradan ayrlnca-
Muvatta, stizan, 24 Muvatta, stizan, 26; Buhari, Byu, 39 Muvatta, stizan, 27 Muvatta, stizan, 28; Tirmizi, Byu, 47; bni Mace, Ticarat, 10
Muvatta, stizan, 31 Muvatta, stizan, 32; Buhari, Bedl-halk, 15; Mslim, Selam, 37/128-143 Muvatta, stizan, 34; Mslim, Hac, 75/425
MUVATTA 203
204 MUVATTA
ya kadar ona hi birey zarar veremez.615 *** 605. Amr b. uayb dedesinden: Rasulullah (sav): Bir yolcu eytandr. ki yolcu iki eytandr. tanesi ise bir cemaattir. buyurdu.616 *** 606. Eb Hreyre (ra)den: Reslullah (sav): Allah'a ve ahiret gnne inanan bir kadn iin, yannda mahremi olmadan bir gn bir gecelik mesafeye yolculuk yapmas helal olmaz. buyurdu.617 *** 607. Eb Hreyre (ra)den: Rasuullah (sav): Yolculuk azabdan bir paradr. Sizden birinin uyumasna, yemesine ve imesine engel olur. Herhangi biriniz ihtiyacn giderince (iini grnce), ailesine dnme konusunda acele etsin. buyurdu.618 BEYAT 608. Abdullah b. mer (ra)den: Biz Rasulullah (sav)a duyduumuza ve itaat edeceimize dair bey'at/kesin sz verdiimizde bize: Gcnzn yettii hususlarda! diye buyurdu.619 *** 609. meyme bt. Rukayka (r.anha)'dan: slam zere Rasulullah (sav)'a bey'at eden kadnlar arasnda ben de geldim. Onlar yle dediler: Ya Rasulullah, Allah'a hi bir ortak komayacamza, hrszlk yapmayacamza, zina etmeyeceimize, ocuklarmz ldrmeyeceimize, kendi tarafmzdan yaplm bir iftirada bulunmayacamza, iyiliklerde sana kar gelmeyeceimize dair sana sz veriyoruz. Bunun zerine Rasulullah (sav): Gcnzn yettii hususlarda buyurdu. Onlar: Allah ve Resul bize, bizden daha merhametlidir. Ya Rasulallah, gel sana bey'at edelim dediklerinde Rasulullah (sav): Ben kadnlarla tokalamam, benim yz kadna sylediim sz, bir kadna sylediim sz gibidir. buyurdu.620
Muvatta, stizan, 34 Muvatta, stizan, 35; Ebu Davud, Cihad, 79; Tirmizi, Cihad, 34 Muvatta, stizan, 37; Buhari, Taksirus-salat, 4; Mslim, Hac, 74/421 Muvatta, stizan, 39; Buhari, Umre, 19; Mslim, maret, 55/179
619 620
Muvatta, Biat, 1; Buhari, Ahkam, 43; Mslim, maret, 18/90 Muvatta, Biat, 2; Tirmizi, Siyer, 37; Nesai, Biat, 18
MUVATTA 205
206 MUVATTA
KONUMAK 610. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav): Bir kimse, mslman kardeine: Ey kafir derse ikisinden birisi bu sze uygun olur. buyurdu.621 *** 611. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) Bir kiinin nsanlar kahrolsun dediini iittiinde (bil ki) o kii onlardan en abuk yok olmaya urayan olur. buyurdu:622 *** 612. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) Sizden hi kimse: Ya haybetet-dehr/ Ey zamann ktl demesin. Zira zamana nisbet edilen eyi yapan Allah'tr. buyurdu.623 *** 613. Bilal b. Haris el-Mzeniden: Rasulullah (sav): Bir adam Allah'n raz olaca bir sz syler, o szn ulaaca yere ulamadn zanneder. Allah kyamet gnne kadar bu sz sebebiyle ondan raz olduunu yazar. Bir kimse de, Allah'n gazabn ekecek bir sz syler, o szn ulaaca yere ulamadn zanneder. Bu sz sebebiyle, kyamet gnne kadar Allah o kiiye gazab ettiini yazar. buyurdu 624
621 622 623 624
614. Abdullah b. mer (ra)den: Doudan iki kii gelerek hitabede bulundular. Aklamalar halkn houna gidince Rasulullah (sav): Beyanda/szde sihir vardr veya Baz beyanlar/szler sihirdir buyurdu.625 *** 615. Mahzum kabilesinden Abdullah b. Hattab'n olu Muttalibden: Bir kii Rasulullah (sav)a: Gybet nedir? diye sorunca Rasulullah (sav): Bir kiinin duyduu zaman holanmayaca eyleri gyabnda anlatmandr. buyurdu. Adam: Ya Rasulallah! Bu anlatlanlar gerek olsa da m? diye sordu. Rasulullah (sav): Aslsz bir ey sylersen bu iftira olur. buyurdu.626 *** 616. Ata b. Yesardan: Rasulullah (sav): Allah bir kimseyi iki eyin errinden korursa, o kii cennete girer. Bunun zerine bir kimse: Ya Rasulallah! Bunlar bize syleme deyince Rasulullah (sav) da sustu. Sonra dnerek, birinci szn aynen tekrar etti. Adam yine ona: (Onlar) bize haber verme ya Rasulallah! dedi. Rasulullah (sav) yine sustu. Sonra ayn szn tekrarlad. Bunun zerine adam: (Onlar) bize haber verme ya Rasulallah! dedi. Sonra Rasulullah (sav) yine ayn szn tekrarlad. Adam da ilk szn syleme cihetine gidince. yanndaki bir kimse onu susturdu. Rasulullah (sav) bunun zerine yle buyurdu: Allah bir kimseyi iki eyin errinden korursa, o kii cennete girer: Dilinin ve cinsi organlarnn! Dilinin ve cinsi organlarnn!627 ***
Muvatta, Kelam, 1; Buhari, Edeb, 73 Muvatta, Kelam, 2; Mslim, Bir ve Sla, 41/139 Muvatta, Kelam, 3; Buhari, Edeb, 101; Mslim, Elfaz, 1/4 Muvatta, Kelam, 5; Buhari, Rikak, 23; Mslim, Zhd ve Rekaik, 6/94, 50
Muvatta, Kelam, 7; Buhari, Tb, 51 Muvatta, Kelam, 10 Muvatta, Kelam, 11; Buhari, Rikak, 23
MUVATTA 207
208 MUVATTA
617. Abdullah b. Dinardan: Ben ve Abdullah b. mer, Halid b. Utbenin ardaki evinde idik. Bir kii gelerek Abdullah ile gizli konumak istedi. Orada Abdullah ile gizli konumak isteyen adamdan ve benden baka kimse yoktu. Abdullah drt kii olmamz iin bir adam daha ard. Bana ve ard adama yle dedi: Biraz bekleyin. Ben Rasulullah (sav) yle derken iittim: Bir kiinin yannda, iki kii gizli konumasn.628 *** 618. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: kii birarada bulunduunda ikisi kendi arasnda gizli konumasn.629 *** 619. Safvan b. Sleymden: Bir zat Rasulullah (sav)a: Hanmma yalan syleyebilir miyim ya Rasulallah?diye sordu. Rasulullah (sav): Yalanda hayr yoktur. buyurdu. O zat: Ona bir takm vaadlerde bulunup kendisine syleyebilir miyim? diye sorunca, Rasulullah (sav): Bunda bir gnah yoktur. buyurdu.630 *** 620. Safvan b. Sleymden: Rasulullah (sav)a: M'min korkak olur mu? diye sorulduunda: Evet diye cevap verdi. M'min yalanc olur mu? diye sorulunca da: Hayr buyurdu.631 ***
621. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Allah sizden hususta raz olur ve hususta da size gazap eder. Sizin kendisine ibadet edip ona hibir ortak komamanzdan; toptan Kuran Kerim'e yapmanzdan ve Allah'n banza geirdii kiilere itaat etmenizden honut olur. Dedikodu yapmanza, malnz gereksiz yerlere harcamanza ve luzumsuz yere ok soru sormanza da kzar.632 *** 622. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav): nsanlarn en kts, unlara bir yzn, bunlara da baka bir yzn gsteren iki yzl kimselerdir. buyurdu.633 *** 623. mam Malikten: Rasulullah (sav)n hanm mm Seleme: imizde salih kimseler varken biz helak olur muyuz ya Rasulallah! dediinde, Rasulullah (sav): Evet, ktlk oalnca helak olursunuz. diye cevap verdi.634 *** 624. Hz. Aie (r.anha)'dan: Rasulullah (sav) vefat edince, hanmlar Osman b. Affan', Eb Bekir'e gnderip Rasulullah (sav)'dan kendilerine den miras ondan istemesini sylediler. Bunun zerine Hz. Aie onlara; Rasulullah (sav): Biz miras brakmayz; bizim braktmz sadakadr. buyurmam myd? dedi.635 ***
632
Muvatta, Kelam, 13 Muvatta, Kelam, 14; Buhari, stizan, 45; Mslim, Selam, 15/36 Muvatta, Kelam, 15 Muvatta, Kelam, 19
633
634 635
Muvatta, Kelam, 20; Mslim, Akdiye, 5/10 Muvatta, Kelam, 21; Buhari, Ahkam, 27; Mslim, Bir ve Sla, 26/98; Buhari, Ahkam, 27; Mslim, Bir ve Sla, 26/99 Muvatta, Kelam, 22; Buhari, Enbiya, 7; Mslim, Fiten, 1/1 Muvatta, Kelam, 27; Buhari, Feraiz, 3; Mslim, Cihad ve Siyer, 16/51
MUVATTA 209
210 MUVATTA
625. Eb Hreyre (ra)den Rasulullah (sav): Benim varislerim altn paralar blmez. Hanmlarmn nafakasndan ve iimin masrafndan baka braktklarm sadakadr. buyurdu 636
SADAKA 627. Eb Hubab Said b. Yesarden: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Kim helal kazancndan bir sadaka verirse zaten Allah ancak helal olan kabul eder onu Allah'n kudret eline koyar. Allah da onu da gibi oluncaya kadar, sizden birinin at veya deve yavrusunu bytt gibi bytr.638 *** 628. Enes b. Malik (ra)den: Eb Talha, Medine'de Ensar'dan en zengin hurmala sahip olanyd. Kendisince en deerli mal da, Mescid-i Nebevi'nin karsndaki Beyruha adndaki hurmal idi. Rasulullah (sav) oraya girip tatl suyundan ierdi. Sevdiiniz eylerden infak etmedike iyilii elde edemezsiniz.639 ayeti inince, Eb Talha, Rasulullah (sav)'n huzuruna kp: Ya Rasulallah! Allah Teala: Sevdiiniz eylerden infak etmedike iyilii elde edemezsiniz buyuruyor. Bence mallarmn en deerlisi, Beyruha'dr. O Allah rzas iin sadakadr. Allah katnda onun hayr ve azm olmasn umuyorum. stediin yere onu harca ya Rasulallah! deyince, Rasulallah (sav): Bu ne karl maldr, bu ne karl maldr. Onun hakknda sylediini iittim. Onu yaknlarna vermeni uygun gryorum. buyurdu. Bunun zerine Eb Talha: Yapacam ya Rasulallah dedi. Sonra hurmal akrabalarna ve amcasnn oullarna taksim etti.640 ***
638
CEHENNEM 626. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) nsanlarn yakm olduu ate, cehennem ateinin yetmi parasndan bir paradr. buyurdu. Ashab: Ya Rasulallah! Dnya atei yeterliydi. dediler. Rasulullah (sav) da: Cehennem atei dnya ateinden altm dokuz derece daha iddetli klnd. buyurdu.637
636 637
Muvatta, Kelam, 28; Buhari, Feraiz, 3; Mslim, Cihad ve Siyer, 16/55 Muvatta, Sfat cehennem, 1; Buhari, Bedl-Halk, 10; Mslim, Cennet, 12/30
639 640
Muvatta, Sadaka, 1; Buhari, Tevhid, 23; Mslim, Zekat, 19/63 li mran, 92 Muvatta, Sadaka, 2; Buhari, Zekat, 44; Mslim, Zekat, 14/42
MUVATTA 211
212 MUVATTA
629. Zeyd b. Eslemden: Rasulullah (sav): Dilenci at zerinde de gelse ona veriniz buyurdu.641 *** 630. Eb Said el-Hudri (ra)den: Ensar'dan bir ksm insanlar Rasulullah (sav)'dan yardm istediler, Rasulullah onlara verdi. Sonra yine istediler, yine verdi. Sonunda elindeki mal tkenince: Yanmda olan mal sizden saklamam. Kim dilencilikten saknrsa, Allah da onu iffetli ve erefli klar. Kim zengin grnrse, Allah kendisini zengin klar. Her kim de sabrederse, Allah kendisine sabr verir. Kiiye sabrdan daha hayrl ve daha geni hi bir nimet verilmemitir. buyurdu.642 *** 631. Abdullah b. mer (ra)den: Rasulullah (sav) minber zerinde sadaka'dan ve dilencilikten saknmaktan bahsederken: stteki el alttaki elden hayrldr. stteki el yardm eden, alttaki el dilenendir. buyurdu.643 *** 632. Ata b. Yesarden: Rasulullah (sav), mer b. Hattab'a bir hediye gnderdi. Hz. mer onu geri verince Rasulullah (sav), mer'e: Niin hediyeyi geri verdin? buyurdu. Hz. mer: Ya Rasulallah! Bizden biri iin en hayrl olann, hi bir kimseden birey almamas olduunu sen bize haber vermedin mi? dedi. Rasulullah (sav): Bu dilenmek suretiyledir. Ama dilenmeksizin olursa, o Allah'n sana verdii bir rzktr. buyurdu. Bunun zerine mer (r.a ): Kudret ve iradesiyle yaadm Al641 642 643
lah'a yemin ederim ki, hibir kimseden bir ey istemiyeceim. istemeksizin bana gelen bir eyi de alrm. dedi.644 *** 633. Eb Hreyre (ra)den: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Kuvvet ve iradesiyle yaadm Allah'a yemin ederim ki, sizden birinin ipini alp srtyla odun tamas, Allah'n zengin kld bir adama gelip dilenmesinden ki bu adam ona versin veya vermesin daha hayrldr.645 *** 634. Esed oullarndan bir adamdan: Ben ve ailem Bakil-Garkad'a indik. Ailem bana: Rasulullah (sav)'a git, bizim iin yiyecek bir ey iste. dediler ve ihtiyalarn sylemeye baladlar. Rasulullah (sav)'a gittiimde, yannda kendisinden yardm isteyen bir adam buldum. Rasulullah (sav) ona: Sana verecek bir ey bulamyorum diyordu. Adam kzgn bir halde: Yemin ederim ki sen istediine veriyorsun. diyerek Rasulullah (sav)dan ayrlp gitti. Bunun zerine Rasulullah (sav): Bu adam, kendisine verecek bir ey bulamyorum diye bana kzyor. Sizden kim bir ukiyye veya dengi mal olduu halde dilenirse, srarla dilenmi olur buyurdu. Esedi: Bize gre bir deve bir ukiyyeden daha iyidir dedi. mam Malik der ki: Bir ukiyye krk dirhemdir. Esedi der ki; Ben de Rasulullah (sav)dan birey istemedim geri dndm. Daha sonra Rasulullah (sav)a arpa ve kuru zm getirilince, Allah bizi zengin klncaya kadar onlardan bize taksim etti.646 ***
644 645 646
Muvatta, Sadaka, 3 Muvatta, Sadaka, 7; Buhari, Zekat, 5; Mslim, Zekat, 42/124 Muvatta, Sadaka, 8; Buhari, Zekat, 18; Mslim, Zekat, 32/94
Muvatta, Sadaka, 9; Buhari, Ahkam, 17; Mslim, Zekat, 12/110-112 Muvatta, Sadaka, 10; Buhari, Zekat, 50; Mslim, Zekat, 35/106 Muvatta, Sadaka, 11; Nesai, Zekat, 90
MUVATTA 213
214 MUVATTA
635. mam Malikden: Rasulullah (sav) yle buyurdu: Muhammed ailesine sadaka helal deildir. nk sadaka insanlarn kirleridir.647 *** 636. Abdullah b. Eb Bekir (ra)den: Rasulullah (sav) Abdul-Ehel oullarndan bir adam zekat toplamaya memur tayin etti. Adam zekat toplayp gelince Rasulullah (sav)'dan zekat mallarndan bir deve istedi. Bunun zerine Rasulullah (sav) kzd. Hatta kzgnl yznde belirdi. Yzndeki kzgnlk gzlerinin kzarmasyla bilinirdi. Sonra yle buyurdu: Adam ne kendisi ve ne de benim iin uygun olmayan eyi istiyor. Ona vermesem vermemeyi kt gryorum, versem ne kendisi ve ne de benim iin uygun olmayan eyi vermi olurum. Adam: Ya Rasulallah! O zekat mallarndan artk ebedi olarak senden hi bir ey istemiyecein dedi.648
HZ. PEYGAMBERN SMLER 637. Muhammed. b. Mutm b. Cbeyrden: Rasulullah (sav) Benim be ismim vardr. Ben Muhammetim. Ben Ahmed'im. Ben Mahi'yim. Allah kfr benimle mahvedip, benimle yok edecektir. Ben Hairim: nsanlar benim ayam zerinde peim sra harolunacaktr. Ben Akb'm! Peygamberlerin sonuncusuyum. buyurdu.649
647 648
649
Muvatta, Esman-nebi, 1
MUVATTA 215
KAYNAKLAR Abdlgani ed-Dakr, el-mam Malik b. Enes, Dmk, 1410/1990 Cevheri, Msnedl-Muvatta, (Tahkik: Lutfi b. Muhammed es-Sair ve Taha b. Ali Busri) Beyrut, 1997, DarulGarbil-slami Eb Musab, Muvatta, (Tahkik: Beir Avvad Maruf M.Muhammed), I-II, Beyrut, 1992, Messesetr-Risale el-Baci, el-Mnteka, Beyrut, Tarihsiz. I-XII. DarulKtbil Arabi bn Asakir, Kefl-Muatta fi Fadlil-Muvatta, Msr, 1946, (Nereden: Muhammed Zahid el-Kevseri) Kanebi, Muvatta (Tahkik: Abdulhafiz Mansur) tarihsiz, Salmyah/ Kuveyt mam Malik, Muvatta, stanbul 1994, (Tercme: Vecdi Akyz, Durak Pusmaz, A. Muhtar Byknar, Ahmet Arpa, Abdullah Ycel), I-IV cild Malik b. Enes, el-Muvatta, (Tahric-talik: Muhammed Fuad Abdlbaki), Kahire, 1426/2005, Darul-Hadis Muhammed Eb Zehra, mam Malik, (Tercme: Osman Keskiolu) Ankara, 1984 Muhammed Fuad Abdlbaki, Muvatta, stanbul, 1981 Nezir Hamdan, Muvattaat, Beyrut, 1996 Zrkani, erhul-Muvatta, Kahire, 1810, I-IV