e tai:

Nhom thc hien :

Lng Th Yen Nguyet Le Tran Nh Thanh ang Th Ai Trinh

Le Th Phng Hong

Giao vien hng dan:

Noi dung :
S xac nh gii tnh do nhiem sac the
Xac nh gii tnh ngi va ong vat
He thong xac nh gii tnh X-Y

S xac nh gii tnh ong vat co vu S xac nh gii tnh cua ruoi giam Drosophila He thong xac nh gii tnh X-O He thong xac nh gii tnh Z-W Xac nh gii tnh do so boi the Hien tng lng tnh

Xac nh gii tnh thc vat

S xac nh gii tnh do moi trng

S xac nh gii tnh do nhiet o bo sat S xac nh gii tnh do moi trng song cua ca the

Noi dung :

S xac nh gii tnh do nhiem sac the

Xac nh gii tnh ngi va ong vat

S xac nh gii tnh do moi trng

Xac nh gii tnh thc vat

He thong xac nh gii tnh X-Y S xac nh gii tnh ong vat co vu S xac nh gii tnh cua ruoi giam Drosophila He thong xac nh gii tnh X-O He thong xac nh gii tnh Z-W Xac nh gii tnh do so boi the Hien tng lng tnh

S xac nh gii tnh do nhiet o bo sat S xac nh gii tnh do moi trng song cua ca the

Xac nh gii tnh ngi va ong vat

He thong xac nh gii tnh X-Y He thong xac nh gii tnh X-O He thong xac nh gii tnh Z-W Xac nh gii tnh do so boi the Hien tng lng tnh

He thong xac nh gii tnh X-Y

Nhieu ong vat (bao gom toan bo lp hu nhu Mamalia, Nganh than mem Molusca, Nganh chan ot Arthropoda, mot so loai ca ) co mot cap NST gii tnh, ky hieu la X va Y, qui nh gii tnh cua mot ca the. Ca the c co mot NST gii tnh X va mot NST gii tnh Y, ca the cai co hai NST gii tnh X.

He thong xac nh gii tnh X-Y (ngi)

He thong xac nh gii tnh X-Y

S xac nh gii tnh ong vat co vu

S xac nh gii tnh xay ra hai mc o : S cap

Th cap

S xac nh gii tnh s cap

Mac du ca X lan Y eu can cho s phat trien va hoat ong bnh thng cua c quan tao giao t nhng chnh NST Y mi quyet nh gii tnh . Gen SRY (Sex determining region Y) nam tren NST Y c phat hien vao nam 1990, ma hoa cho mot peptid co 223 amino axid ac trng cho gii c. Gen SRY chnh la gen ma hoa cho nhan to xac nh tinh hoan (TDF) ong vat co vu.

S xac nh gii tnh s cap Mot so gen nam tren NST sinh dng cung rat can thiet cho s phat trien bnh thng cua tinh hoan. chuot nhat:gen sinh dng co chc nang xac nh tinh hoan (Tda-1 _ Testis-determining autosomal gen), gen ao gii ket hp vi T (Tas _ T-associated sex revesal gene) ngi, ngi ta cho rang co s ton tai cua mot gen co ten la Z, co chc nang km ham s biet hoa thanh tinh hoan ong thi kch thch s hnh thanh buong trng.

He thong xac nh gii tnh X-Y

S xac nh gii tnh ong vat co vu

S xac nh gii tnh xay ra hai mc o : S cap
Th cap

S xac nh gii tnh th cap

Quyet nh kieu hnh cua toan bo c the, tr cac c quan tao giao t . Xay ra vao hai thi iem trong i song: lan au vao giai oan phoi, lan th hai vao luc day th . Cac ac tnh sinh duc th cap c quyet nh bi cac hormone do c quan tao giao t tiet ra: buong trng tiet cac hormone sinh duc cai (estrogen), tinh hoan tiet cac hormone sinh duc c (AMH, testosterone) Nh vay, moi ca the sinh ra co se kieu hnh cai tr phi co s xuat hien cua hormone sinh duc c .

womb

S phat trien cac c quan tao giao t va cac ong sinh duc ong

He thong xac nh gii tnh X-Y

S xac nh gii tnh cua ruoi giam Drosophila

Th nghiem : mat trang x mat o F1: mat o ; mat trang Calvin Bridges a phat hien trong 2000 ruoi F1 th xuat hien mot con cai mat trang va mot con c mat o. Quan sat te bao hoc cho thay ruoi cai co kieu gen la XWXWY, ruoi c co keu gen XWO.

He thong xac nh gii tnh X-Y

S xac nh gii tnh cua ruoi giam Drosophila

He thong xac nh gii tnh X-Y

S xac nh gii tnh cua ruoi giam Drosophila

T ket qua cua Bridges cho thay s xac nh gii tnh cua ruoi giam khong do NST Y ma do t so X/A quyet nh. * Neu X/A <= 0,5 : ruoi c * Neu X/A >= 1 : ruoi cai

Bang : Cac t le X/A trong cac kieu hnh gii tnh khac nhau Drosophila

melanogaster.
Gii tnh cua ruoi giam Cau truc NST T le X/A

Sieu cai Cai bnh thng T boi Tam boi Lng boi n boi Gii tnh trung gian c bnh thng Sieu c

AAXXX AAAAXXXX AAAXXX AAXX AX AAAXX AAXY AAAXY

1,5 1,0 1,0 1,0 1,0 0,67 0,5 0,33

He thong xac nh gii tnh X-Y

S xac nh gii tnh cua ruoi giam Drosophila

Mot so gen cua qua trnh xac nh gii tnh Drosophila melanogaster :

* Sxl (Sex-lethal) * Tra (transformer) va tra-2 * Dsx (doublesex)

Xac nh gii tnh ngi va ong vat

He thong xac nh gii tnh X-Y He thong xac nh gii tnh X-O He thong xac nh gii tnh Z-W Xac nh gii tnh do so boi the Hien tng lng tnh

He thong xac nh gii tnh X-O

cac loai thuoc nhom canh thang Orthoptera (chau chau, cao cao,) va nhom canh khac Herteroptera (rep, bo xt,), ca chep co he thong xac nh gii tnh la X-O. Ky hieu O ch s thieu mot NST gii tnh. Trong he thong X-O, con cai co hai NST X ( kieu gen XX) , con c ch co mot NST gii tnh (kieu gen XO).

H thng xac nh gii tnh X-O (d)

Xac nh gii tnh ngi va ong vat

He thong xac nh gii tnh X-Y He thong xac nh gii tnh X-O He thong xac nh gii tnh Z-W Xac nh gii tnh do so boi the Hien tng lng tnh

He thong xac nh gii tnh Z-W

toan bo lp chim Aves , phan ln lp bo sat Reptilia, mot vai loai ca, mot so thuoc lp ech nhai Amphibia NST gii tnh c ky hieu la Z va W.Ca the cai co kieu gen ZW, ca the c co kieu gen ZZ.

He thong xac nh gii tnh Z-W (ga)

Xac nh gii tnh ngi va ong vat

He thong xac nh gii tnh X-Y He thong xac nh gii tnh X-O He thong xac nh gii tnh Z-W Xac nh gii tnh do so boi the Hien tng lng tnh

Xac nh gii tnh do so boi the

Trong kiu xac nh gii tnh nay khong co NST gii tnh. con trung Hymenoptera (ong, kin,) : c: n, cai: 2n, ong th: 2n. Ong c c phat trin sinh trinh t trng khong c th tinh co b NST n bi (n). C the phc hoi li NST lng bi nen kch thc va sc song bnh thng. Gii tnh cai c xac nh do nhng alen gii tnh khac nhau phoi hp, ong th va ong chua u la ong cai.

Xac nh gii tnh ngi va ong vat

He thong xac nh gii tnh X-Y He thong xac nh gii tnh X-O He thong xac nh gii tnh Z-W Xac nh gii tnh do so boi the Hien tng lng tnh

P:

G:

Xac nh gii tnh do s bi th (ong)

Hien tng lng tnh

giun tron Caenorhabditis elegans co hai kiu gii tnh : lng tnh va c Khi con la u trung cac ca th lng tnh to tinh trung va tr li trong ng sinh dc . Khi ca th trng thanh bung trng sinh noan, cac noan nay s c th tinh khi i vao t cung. Gii tnh C.elegans c xac nh bi t l X/A. Ca th lng tnh XX, c la XO.

Hien tng lng tnh Hin tng lng tnh ng vt co xng sng la iu him gp va mang tnh bnh l, co th dan n tnh trng vo sinh , nht la chim va ng vt co vu. Ngi ta phan bit ba dng lng tnh : Dng lng tnh ng thi (synchoronous hermaphrodite) Dng lng tnh mai trc, hay mai chn trc (protogynous) Dng lng tnh trng trc hay trng chn trc (protandrous)

Hien tng lng tnh

Y ngha sinh hc ca hin tng lng tnh :

Hu ht cac ca th trong qun th u co kh nng sinh con. Ch cn mt ca th hnh thanh mt qun th mi mt khu vc mi. Cac ca th lng tnh hu nh khong mt thi gian cho vic ve van i tng va giao phi.

Noi dung :

S xac nh gii tnh do nhiem sac the

Xac nh gii tnh ngi va ong vat

S xac nh gii tnh do moi trng

Xac nh gii tnh thc vat

He thong xac nh gii tnh X-Y S xac nh gii tnh ong vat co vu S xac nh gii tnh cua ruoi giam Drosophila He thong xac nh gii tnh X-O He thong xac nh gii tnh Z-W Xac nh gii tnh do so boi the Hien tng lng tnh

S xac nh gii tnh do nhiet o bo sat S xac nh gii tnh do moi trng song cua ca the

Xac nh gii tnh thc vat

o la cac cay n tnh (monoecios, t ting Hy Lp monos, mt, va oikos, nha) vi cac hoa c va cai nm tren cac ca th khac nhau. Trong cac cay nay, cha la, rau bina va cn sa co h thng xac nh gii tnh X-Y, nhng dau tay hoang di co h thng Z-W.

S xac nh gii tnh do moi trng

S xac nh gii tnh do nhiet o bo sat S xac nh gii tnh do moi trng song cua ca the.

S xac nh gii tnh do nhiet o bo sat

phn ln cac loai rua va ca su, gii tnh c xac nh bi moi trng sau khi trng c th tinh. Nhan t quyt nh ay chnh la nhit ca trng mt thi im phat trin nht nh.

Ca sau Mississipi

S xac nh gii tnh do nhiet o bo sat

Nhit quyt nh s hnh thanh gii tnh thay i tuy loai.

Trong qua trnh hnh thanh gii tnh, thi im chu tac ng sau sc ca nhit cng thay i tuy loai.

S xac nh gii tnh do moi trng

S xac nh gii tnh do nhiet o bo sat S xac nh gii tnh do moi trng song cua ca the.

S xac nh gii tnh do moi trng song cua ca the.

giun Bonellia :u trung nao bam trong a s phat trin thanh con cai co kch thc ln. u trung nao khong bam vao a ma chui vao ming con cai ri di chuyn vao t cung s phat trin va bit hoa thanh con c.

S xac nh gii tnh do moi trng song cua ca the.

loai c Crepidula fornicata: cac ca th thng nm chng len nhau thanh . Ca con non u la con c, sau o h sinh dc c thoi hoa va chung s tr thanh con c hay cai tuy thuc vao v tr ca chung trong .

Tai Lieu Tham Khao :

Bui Trang Viet, Le Th Phng Hong. Sinh Hoc Di Truyen Va Phan T. NXB Nong Nghiep. Pham Thanh Ho (2000). Di Truyen Hoc. NXB Giao Duc. Le nh Lng, Phan C Nhan (1998). C S Di Truyen Hoc. NXB Giao Duc. Thai Tran Bai (2003). ong Vat Hoc Khong Xng Song. NXB Giao Duc .

Cam n co va cac ban a chu y theo doi va bay gi mi cac ban hay at cau hoi cho nhom mnh