Professional Documents
Culture Documents
Ex Libris
DHN LANDWEHR
Voorschoten
NVCLEV5
EMBLEMATVMSE'
LECnSSIMOIWHQW
ITAU WIGOIMPRESAS
vocantpriuata in^
duitriafhidiofiiv
gulari,vjidic^
conquifitus.
:
B)
Gabrjeue RoiLENHAcao
AAGDEBVRGaENS,,
[EMuko
codatorio CWSHANlASSutr.
^ibhopoJXAmhemii^
VmljraJuumiiisjformciJJormsJmao ,
Vf-nikt' artifig
redHih-CKm ma?ii
hiUrisfrem,
lumlm
fi
hn.i ^eiiiJ.t
Ro L N H A G
DA
b^p'mgA':
eft,
Vmgere numpotis
mdolts effyiem?
Valens Cremcouius.
IN
DGABRIELIS ROLLENHAGII.
EMBLEMATA
Schemata^fi quhus h^cfaltimfpecfare lubido ejl.. o lkhagid^e captunt Eur ^luem non
BLE MATA:, mirtS ^iurata notisy apte dijlina Tiguris^ %Jtilihmmonitis VitAcommunis ad'vfum
Plena, breuifinjii res exfmuantia multas\
7lle{necimmerito]V\xms
Yalens Cremcovius*.
CAN-
CANDIDO ET RENjVOLO
L E C T
^^f^
O R
I.
Vidcmuscnimplcrofqueomneshominesqiix
,^ Voluptaccquibus fi tercia acccdat,, Honeftas,enim vero iam nihil ad perfedas Virtutis dcrit
.diaquodaccinec^vtlubenter quidquidadani-
numro habendum efie fatcm ui; ira iilud, credo,nemo negabir^efle quasdam qu ad Voluptatemmagisquamadvittam comniunis qua priuata: Vcilicatem accommodata fine. Ex hoc gnre funt qui Poeticamquoque arcem ellc'
cenfentjvtpote qua^illorum iucicio^iine mag
naiad:urafacilepoirniiuscarere.Equidem Po"
defenfioncmhoclocofurcipercanimu' mihinoneftj quumc diuinum hoc ftudium^ fuopfiusclypeo contra omnes calumnias facis> fupcrq^ue protegatuocpatrono^iaaiolim inuene* A3,
ccices
iU.cncrit, Sc
^odciii ircn.crecomprchGni]s,ninpnacitdiuer-;
Ikas: ira in Pocmacis q-iioquc
.
EquidcHi
fie
Icnipcrcxirtiniaiii, caPocniiun
aux non
;,
taii-
nuftam concinnitaeem pra:{c icrrcnt icd etiampcniciorcm quandam crudicioncai vir^ orniaadx apcani., rpirarenc magni lacicnda efle. Ac qucmadmodunvn piduris cordativirinon taivi ipio pulchr^e tabule afpcclu, quani
,
reiipfiusiiuehilloria:<:|ux ibidcpic^caeft,
,
me-
neS
animi lufias, quiEMBLEMAXA vulgo go dicuntur; quibus iilaprasterea gracia accdiez quod prter licteratam.. illam Poefin:, ab altra quoquevelutiDeaPiclurafcilicec ,non parum ornamenti &C cultus accipianc. Ira fit
fille
vc
artificiofc ficulptainipicienda
niendis&capceexpl(candis hs
ini^ciiij
!ui:bus
excelluerunt^. Supcrioriquidemccmporein-
paruoquidem kd docto ediro Emblematumlibello, magnam laudem confequiituseft; quemSambucus.Haarianus uquamquain diipari nius &: alij fequuti funf pafTu. Et hisquidem omnibus^ &: fi qui aiijiii hoc choro pedempofuerunt , fiiamlandeax.
lurisconfultus,
,
lubenterrelinquimus^iiudtamenfineiadario
nedicerepoflevidemurjiocingencreeiquod iam claboramus par opus halen us non prodiifTe. Figuras enim non in lignum, vt illi^iedin xs incifas damus^nec nudas , fed parergis no inuenuftis exornatas Vcrf us pauci iun tjled apti,,
.
peripicui^rotundi.
beneaolc Leior
eli
RoUcnhagio
iamin l^cerndimus,
cetcras,
fi
vitam nobis
Peus
omnia pr^ecaro.
REVERENDISSIMO
ET POTENTISSIMO PRINCIPI
GVILIELMO, ARCHIEPiSCoPO
fuflTiae,
Pomcranoriim.CaHubiorum, Hene. torum, necnonin Siiefia Crofnx &Carnouiag Duci, BarggrauioNorim berge n fi, RugiacquePrincipi,
Domino meo
clcmcQtimo.
Jgnaone reuerendifsime^
fam JUuJlrifimeoditione
potentipime^ ortu genero-
fifime
indole prifiantip
meAntifles, quodderei
rufticas
Oeconomo:, v-
tus commentatorputat,(?/'fr^y?^r(inquiensJ
efl ngligentia
quem
bonas
&
diuturnus omniaSapien-
&
fuo
nullumtempHSabmitimrs.
Nihil a.utem'grauibus curis attritum
ris
& feuc^
fuaui-^
meditatianibusnubilum; animum
,
us afficiD c fercnat
fcorum (quosolimmagno^iam
Dulce leuameriy.
gnatur.
Qui
quicquid vbique Flofculorum in his Mufarum pratis afpcdu fuaue^fpore gra tum> acrimoniaprasftans, nafo f qucmibi folis datumv 0pinantur)fagaci,,feduiitatem Apicul^imitati^indaganf, feligunt ,& fuis in loculis
,..
oh'
liffl.bQndencciinefnorcpromcnduni.,, ~ repo-
rcponuiiL.
ex infnito Piurarum poeticaxumyqu^ E m bxem at AjGrxci Itali Impre se vocant, numero^ea qux neruis^ fuccoXangui ne c anima fua non deftitui dcprehendi , aliquot Centurias digeffi, meis inuentionibus locupletaui, &C breuilTims fymbolis oriiaui, fingulifqueraltemdiftichis, animofercno, horisfubfeciuis, ambulans C interdum ftans pede in vno accurat explicui.Nec omnin inuit Mineru, fi viris (ummis Ca-
felio,
Grutero,
Taubmano judicibus
haberi
fides dbets.
mihi,
mentem
/
foras dediC
Verum
qui vcriufque candidati elTe potius qiiam haberi aut perhiberi optamus,ad te
s
t i a-
NE GviLiELME,
nomi-
Habeerg Tibihec, mc humili tuo feruo^Primam Emblematvm Centvriam, leuidenfcmunufculum; qaodii tam iucun-
&
dinis,necprimus iamdc-^
mumpcrdid
DE-
DEDICATIO.
ET
EPI-
CHRISTIANVM GVILIELMVM.
VirtutipeneseJlqHetribuendus I-fonos^
Jngenijs clo Te numen donat amicumy
Utpatrocinio J^stuearetuo^
Sccetibiscupreis Emblemat a raratabellisy
^ureaque
artijici
S^uBoiA/culptama^u.
nihilidantem) munmfi'uileputariiy
N^
ojua,
Sum templipars vna Tui^ftcris^ mmijroy Pkjesyle qua Sy uuo te tAA de&v KC'Jt
facit.
:!JSon
mihimmorerAUnec dono dignor'vllu] Te Mecnatemnuncu^o uremeum. T'u modo munisama^necmmterAparuarefuta. Spernitur haud magno mica minuta /vi.
Jujipa vigeat,
^._
EMBLEMATA ROLLE^T^
HA GlI ET PASSAEl
EpjgTamma
lani Grutcri.
Siccoeuntruhrisltltacana ro/ls.
^luisferet heicprimas}vt IR^lenhagiusauresJ-
^fnilmentepriusyficquoquecordenihiL
l^almaigiturneutricedet^'velcedet'vtrique','
icertamenamnum' \o iusmirabilepalm^t
Viipi^>
vterqueplacet:vilor vterqt^iacet'^
IN
EMBLEMATA DOCTISSK
ROLLENHAGII
folertiffimo Crifpino Baflaeo in aes in cifa*
MI VIRI GABRIELIS
QVis muus
,
iJe liber, T/tmwiranda art e polit us? Cui tantum dchemus opus? Tibi nempetferte Ro/k:thagide do^^quimentis acumine, multo CumfudorCy vnum cong fifii h^c in ceruum, Sed moquepars Uudis ncjiro , me iudice, magtjjt Fajjito tribuenda venit, quifeu Ipcre do6tis
Hxi voluit dtgiris. Opre ergo hocpulcrius ejfe %^quid^uampofit.JimulA AS (!r NS vhijpinra.
ME
a Colongnc^,
LO NIAE,
Seruatius ErfFens;
Proftant
Excudebaf
AnioMDCXl.
LAVTHEVR
A
SES VERS.
L euez^ voPts
Humbles "vomprefenants a laface diuine Du Grand Dteu qui rgit tout cegra nd "v muers,
flue vous apeartient dporter la couronne
faicis.
^Q^algr les enuieuxiCar qui efi en lagarde Du ^rand Dieu Immortel,feurementfe hnfar
LES
LES
EMBLEMES DE
deuires contenus en eeliure?
TAnioise hColonqnC'
Emblme L
Viuituringenio, cetera mords erunc.
Emblem,
2..
Sapientia conftans.
j.
tucntur.
Laloj;
lesfuhiets'x
Emblem.
4.
Ng Teneaiv
T^u vois doccafion lafigure eflre nue, Sflantchauue au errtere^audeuant cheueluey
Jrfeureuxoqui peut ietterjurps cheueux la main
::
vam\.,
Emblem.
Labore Virtus^ Virtute
j.
gloria paratur.
'
Sitwveux de lauriers auojrlatejie ornee^ Tudoistauoirtousiours a ton trauailcourheet. arpar labeur /acquiert lajolide "vertu Et laglorie efl a ceux qui ont bien com hatu^
:>
mblem.
6,
As
Emblcm.
7.
ducitur,
'^jTu
'Chteltleji maintenant,
^ que
m attire
Emblem.
^.
In noie confilium^.
Kontvagants a ^ .la,difipantleurpuijlan.ce.
Emblem.
felu y
ciui
10.
Spcrnitpeiiciila virtus.
LcH
Emblem.
Lente, ied
n.
accenc..
Emblem.
ii.
Emblem.
ij;
Rcmigio,Ventirqu(ecunclis'.
Lors que le 'ventjacrjoujfe dedans ton arne,
'fl te
.
ertu
Laver-
EnnourriJJantfonfeUyJeconfumefoj mejme.
Emblem.
i6.
Concuflus furgo.
Emblem.
17.
Dum
forme:
extendar.
Emblme
Matura..
//
^u iourdhujis'iljepeutyjansattedre a demain.
Emblme
i^.
Emblme
Tranfac.
ro.
T)ucielcourroucl*QrageufetempeJiey
LagresUy^lefoudrey ^ la rage des vents: Car aprs laplujeytoufiours vient le beau temps.
EmbL
Embicmc
Mors
ir.
vitx ihiciuiTL//
'
fc?
Emblme
25..
Pa.ciar^ vtpociar.
Quifouffre patient la pointe des abeilles: Qui veut donc receuoir quelque contentement^.
Ilfaut premier le
m alporter patiemment
1^.
Emblme
Confcquiturquodcunquc petite
Qonme delL>tane le dard toujlours certain, ^fouche ajfeurfon but, ^ nerua point en vaim
E mi
^eram.
Emblme
27.
VbiHclena, ibi Troia-. Vn adultre afaiB aux Grecs les armes prendre
Qontre lagrand^Troye^quils ont reduicieen clrs
Emblme
z8.
Vidrx patientia dm. De mejme que tu "vois vnepalme 'vmhrgeufi. Contre le pefantfaixfi drefjcrgnereufei (t^iinfiparpatience,on dompte le malheur y Et de luytriornphant,on en refie vainqueur,
'
Emb
Emblme
ip.
maisredouble courage\
Emblme
j?(?.
Emblme
31.
EmhL
Emblcmc
jt.
Sa mort efi del mort de tautre tofijuiuiet Et voit on bienouuentqu un mefme coutelas %Ja trench eant leur vie les menant au trejpas; Etfans attendre t heure ordonne laparque.
Se vontprcipitant en tInfernale barque,
^ufainUfeu d!amiti vnefemblableflamme: Et malheureux celuy quif voit c onfum. En aymantvn autredontiln'eflpoint aym
Emblme
\
j/.
Pofteritari,
^iCaU
ajfin
ClmlouentlStcrneUfonfaincinorn hemjfants.
Emblme
Nil penna,
.^6,
fed vfus.
^eufertatAustrufh:,dauajr'vngradplumage
^uifque de senuoleretle n'apoint C'vfageo oAmfi ceux qui portent ^ncplume ala main^ J\(j mritentp as,tom le beau nom dEscriuainv jc^ais feulenient ceux-l dont la plume fconde Ti^y^plit de doBrtne tous les cantons du monde.
Emblme
JLors que les flots
57.
\
mondains t'agitent rudement 3\j'- m a que a ton deuoir\ mais coduj droiBem^t La barque dejta'vie le.urplm. recommande ftAugrand DitU) qui entend des iuftes la demade
:
Emblme
3<?.
Si fciens fallo.
oAuec leurs ennemis de leursguerriers dtjcdrds, Immolotent a lupin pour vnegrande ojfrande,
Tar
Faifantfpourtoutlepiupleainfcecommun'vu.
tefte^
fureur desgrands Dieux caler el^ Surs ceux quiciemment les aurnt panurez^.
'
\Qui auon s pourguide du ^vray T>teu laparole^^ Deuonsgarder lafoy mefmea nos ennemis:
toufiours la (euercvengeanccx
Emblme
.
SP-
Emblme
''ja
40,.
Car-
Emblme
41.
Puris manibus.
Et afa Alaiefivn encens agrabley Garde toufiours tes mains de toute iniquit. Et conjrue ton cur eu toutefuret.
Emblme
Lingua quo
-^z.
tendis.
membre 'volant,,
Gluialanjoleepufieurschofesauancei
Partant contien ta languey 5* luj rogne les ailes, La renfermant dedansfes bornes naturelles.
Emblme
$.
6mbL
Emblcme ^^.
Flauefcenc.
Leiujle doiht croire quefon afc'torip
Hmbicme
^j.
Ce qui prit
Emblme
Tandem
fit
^6, Arbor.
Emblme
:>
mbl.
Emblme
48.
Mors fceprraligonibusirqaat.
Le [ceptre S" le hoyaufonten leurfinjemhlahlesr T ayants gal tribut aux Parques redoutables^ Car qui pourra dire, que ce crne hideux.
Ait eft d'un paifim , ou d'un Ti^ygnreux? Emblcnie 49. Pauiatim^non iaipetii.
Emblcme
)o.
De parais grandis
aceruus
cric.
Emhl'
Emblme
/2.
Emblme
^\.
Muiicaierua Dei.
Orphe par lefon de fa profane lyre^
les
ombres de l has\
(dtrt
Emblme
^4..
DKciteiuftitiam.
Embl
Emblme
/y.
^ bienveillance
^6,
Emblme
Qui mealic,
meextnp-uit.
Ainfil Amour t oufours d!tnconfiance le m.aifirCy faici mourir ce qu'il auoitfaiBnaiftre. Qruel il
Emblme
j/.
Emblme
Pofl:
^S,
confolationem tentatio.
d.e
Larideplaine efiant
EmbL
Emblcme
Pro
Gallinis.
^p.
(maijlrey
Emblme
Go,
Emblme
i.
Et t ancre facree quifo ufiient la droicle, Et ce Hure a la main montrent euidemmcnt Q^ilfautfans murmurer efpererconjlamment..
Emblme
<fi.
Facoprudcntiamaior.
Ores que du dfiin tinexorable
J\QeJpuifife ejbranler
Q)rt
Cs
^tede^
Moderefonarreji,
Emblme
Coniund:is
fetterefentmc^.
6i,
vocis.
^Gut
Emblme
m onplajlr,
Mais enfin comme luj:, ou bien tout tjconpame, OuPauure ly laiffede meilleur de maplume Emblme 6^,
SacrificiuraDeo,corconcnbulatum^.
y\QoiS offrons lors a Diewvnehoftie agrable,
C)ji and
Enluy offrant
Emblme
Reo-ni
66,
Corona Rex.
Emblcme
Studio
67.-
Cvigiiantia^i.
Emblme
Arte
(fS.
& Marte^.
les peuples
a luy commis^
Emblme
<^.
Conftantiacfiducia..
Et croire conjiamment^
^ auant
toute chofe^,
Emb>
Emblme
70,
.
V A?ncur
Ce
oAes icux
djjolus
5^ ardante
manie.
Emblme
7/.
Non
te,
fed
nimim os.
"vieille
ahueey
Eniblemc 7^. Kiimana fumus. Lescepres dshonneurs ^^ la oioire mondaine^ Et tout ce qui dpend de la grandeur hwmainc^)
^
Ncfi
J\^'<f/? rien
Emblme
7^.
Omnbmeamecum porto.
Las\ que tu es trompe humaine crature,
D'ejiimer cela tien, qui 'Vient de adue?iture\
::^ais heureux le fage, qui n^eflimantafoy,
G^ji^efa propre vertU:,porte tout auecfoj.
Emblcme
Tamen
75.
difcani..
^ien qu*on eut ta "vnpieddedas lefroidtomheau, Et que iafutardant le une fie flambeau,
Emblme
j6,
Virtutiforcuna cornes.
Qe cadMcee iotndaux cornes dahundance,
J^donftre que le bon heurfuit t oufiours Uprudecey
Dcusnobisharcotia fccic
Emblme
jj,
Tu
'u
Emblme
Exbellopax,
jS.
(Mars
horreurs dt
O heureux changement,
aAlors on voit heureux
les
quand les
Emblme
80^
Qui
Qjiifans cejjeau trauail employfon ejfort: Car dhonfjie labeur la florij]an tegloire^
Emblme
8i.
Enfants )ieunes, f "vieuxpar diuerfe manire^ Qhajtant t enfancepar 'vnfouet rigoureux Et ks plmfarouchespar les rays dfisyeux: tronuant aucun fi libre, ^fiuolagey J\Qe. fi Quelle nf captiue^dun amoureux cordagey
:,
Emblme
Vita mortalium
T^uisque
S^.
vigilia.
U\(ms deuons en veillant les vertus acqurir Et toufiours bien viuant appredre a bien mourir.
j
fAuparauant que
hommes nees\
EmbL
Emblme
8^.
Dcteriustormido.
Helas [cerieHaJJes.que ceftepauure 'vie Soit tarit de m alheursfans repos ajjeruie: (::3Cais pour cohlernosmauxy^unerongeante peur
''D'un
Emblme
8^.
mundi.
Emblme
ra{ques
la
^7.
mort.
Emh
Emblcmc
88.
Suum
^ du mejchanttoifence*
8p.
Emblme
Invirtute
& fortuna..
Emblme
po..
a fleur comme nos corps au matin efpanouycy termey Se voitjurle uefpre toute morte
Emblme
iungenda Viribus ^
pi.
fapientia...
3
Ten:
Teu Ccrtau Centaure ces membres vigoureuxl S' H n'a la prudence du jcrpent cauteleux:
Situ ^jetx !onc vaincre faut que la prudecci gonfleurs face ta force /unepure affijience.
Emblme
S o lu m
pz.
foie.
Lefoleilradieuxparfa carriereronde,
s.
Redo
ciufu.
Tour monter d'helicon laver devante croup e^ Et vifter le choeur de la neufiue-me troupe^ Jlfaut a un pas lger hrejfcr tom les h a Hiers Et tendre contremont parles afpresfentiers.
Emblme
Spcs
alic
o^*
agricoias.
^jide?2auravniour vn trefplantureuxfrui
Supporte donc' les maux en toute patience^
Em
Emblme
Emblme
Legrain
^(5.
Tribulatio ditac
ejiantpar maint coup deJleau^
EJi apreZj referu^ J* mis en 'vn monceau^ T>e mejmes les iu(ies^apre\heaueoup depeinnef,
Seront receus auxcieuxjeursdemeures certainnes^
Emblme
^7.
Autmors,
am*vica dcora:..
Emhl
Juquesa a rondeurfonlujlrepalljjfant: Mais du Tioj des Franois lagloirc vaga Inonde, JA/ a^owB dautres homes 3 que la rondeur dii
'
mondes.
Emblme
Virtus Jorica
\oo.
fdelis.
niTm LVGEN[Q;QTER\lOI?TrsERIWT-
O^nemlwn cxJuperaicaNST.wssApsrru,mo^hft
-Zlzx m.Grr,ETlw^cscon:l)uasATtiAiTvrrm
l^ /^ezjBORiJiiifj^Tfy.nRTFjzRmArA
jLomdjWn
/ilto
roricilimiiiamodo.
M^u^im^IatuinMOuet
j\onaJuemiimtsPRi^rrq^pERicrL,t itk
(lia vdm 7iiea20,Jiefal: ohirr.rnarL Jih
.
vam.
Dip'umndanno esfhiilhe/zeJnijuuaL
cJATFju moralomawcetpesopimmals
ui^J_^m te vukj^mider^Tapilio
.
vhescaPfO^donecMCEr^GiiE^atmere^ofjis ,
E t FRVSTRd,molem/vomreuome kmeti
'
.
'
ct>/f
22
o?arJ}^atm,crrmtmaimL.
Conhnmt?nctnmj?m/iasmun,lmriu.
lJFRJBO,^o?imfrs cxjlcctahoseaaiJas j
^umnvis /mue malcsitmnmdcfi/fipcr cri
^ttu,ararii/cujJ2asma!a mtajuhire ,
y\fikrem^JueffsjNONVJ<rQST%RNirvRjcTr,
raKunipommeSjSapiaisDOMiNABjTrMASTRis
muero Lvur
(Vfroanlorfparjjuce cum
flammesot vterc^
Jlsdcimcrmt nonjmulais
c^mor
Siir sCiLL
sciENsJrriatm^'fiWiipitr vltorj
utcchatjpanmisfaderaRoMA w/us.
l>
os/
I'
'y
^TjLjvESCNTjmfk^cufkSolvokt, ?nnkJifro
xmus'Mndm^ranJisJjiJunuhsARBOJi
JiliieSisib^uei'f^pejjct fus
no
^7
J\^chusm
cijuerjtsjperatsorh cohonr:
tJe?nbjEBlRVIS/GRANDISACERVySERlT,
Irmro.iuiJamiiNErEO wMPscEREMrzros,
<Zy^CaOCdpiGKJ ML^TBP.LARGtTJiErARTISj
r-t
CoNS6Nsrpapta.iJGN^rMsi^sisriTyervrhcs
(^FiMEAUTEXTJNGVJTj^mmefoudctmoueiJlk
iCummimmcn^oJmenefailiollsAMOiL.
(^locer'iima^ietsE^m'rjisiiiwEm^oNTEj
ju^jcvnjJoresmJtfsSolnrwus vSfLj)
w^
Sic
jv:
CoNivNCTis^oTiSjConmmtojjefhfTquicqtm
ljTuIa, bocCNRiSTiWc^sH^erorbcfird.
Sic
Mcneris
if/rs /ari
luuenijjen.
.^
OmnemalutJijdCzfn^oluhcr-ucrlfch ducceft
70
I^tCk:rzATAM..iNvsNOSTiiAe^udcnJertmnc/tj
76
\3^
L^olitl^ei4m^7ieij/sniyewfifSApiENTMlimm
Ou ^O^iyUiTcii os
T^M. 7
Carm}dm//am^jrRMWO
vumm vmues;
'
[nconcufsamanensjDVEJisis cLARii^ARDET-,
^ Cermirmorhtesjsrc
'
Ivsqy^E
A LA mortJ
^Ul''
l^ l!>o\0['t
J\ofrt jovnc
'vxl:avrt
lom auihit.
CumsoiMMA soLEikcunJum^eromnisahilb
Teriius ajrumm/tunefrjiei C^^s.
?0C0.P0C0C-M.raC^4,iU, ^ ' r r
)
98
^imf/at^OKECTOTfMfLUNa/MPLEAT ORBEMj
Q-AJ/arur^taL
''>\
^w