You are on page 1of 94

17 ΝΟΕΜΒΡΗ

1973
36 χρόνια μετά
36 χρόνια πριν
Η Ελλάδα στο «γύψο»
(21-4-1967)
Τα χρόνια της
δικτατορίας
Τα χρόνια της δικτατορίας
1967-1974
Τα χρόνια της δικτατορίας
1967-1974
Τα χρόνια της δικτατορίας
1967-1974
Ήρθαν ντυμένοι φίλοι…
αμέτρητες φορές οι εχθροί
μου…
Το Σφαγείο
Μίκης Θεοδωράκης –Αλέκος
Παναγούλης

Το μεσημέρι χτυπάνε
στο γραφείο μετρώ
τους χτύπους τον
πόνο μετρώ
είμαι θρεφτάρι μ' έχουν
κλείσει στο σφαγείο
σήμερα εσύ αύριο εγώ
Χτυπούν το βράδυ στην
ταράτσα τον Αντρέα…
«Είχαμε ειδοποιήσει τον Ανδρέα να φύγει,
γιατί μας είχε έλθει πληροφορία ότι είχε
δοθεί ειδική εντολή σε ομάδα ασφαλιτών να
τον βρουν και να τον τσακίσουν. Εκείνος
όμως αρνήθηκε. Και 10 λεπτά αργότερα
έγινε ακριβώς αυτό: 6-8 χαφιέδες τον
εντόπισαν, τον ξεμονάχιασαν και τον
έλιωσαν κυριολεκτικά… Έμεινε επί 4 ή 5
μέρες σε κώμα στον Ευαγγελισμό. Και,
μεταξύ άλλων, είχε υποστεί και ρήξη της
σπλήνας. Έκτοτε, ποτέ δεν ήταν πια
εντελώς καλά ο Ανδρέας».

 ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 08/11/2007

Αντρέας Λεντάκης
τακ τακ εσύ τακ τακ εγώ

Μύρισε το σφαγείο μας


θυμάρι και το κελί μας
κόκκινο ουρανό
Μύρισε το σφαγείο μας
θυμάρι και το κελί μας
κόκκινο ουρανό
Η Συγκέντρωση ανάβει
… κι όλα είναι συνειδητά

και συ έφεγγες στη μέση


Η πλατεία
όλου τουήταν γεμάτη
κόσμου, κι ,
με το νόημα
ήσουν φως μουπου, 'χει
κάτι απ' τις φωτιές.
κατακόκκινη νιφάδα σε
Στις γωνίες και τους
γιορτή,
δρόμους από
σεσυντρόφους
γιορτή που δεν
ξανάδα στη ζωή
οικοδόμους, μου τη
φοιτητές
σκυφτή
Η Συγκέντρωση ανάβει … κι όλα
είναι συνειδητά

Η πλατεία
στ' ήτανε
αμφιθέατρο σεάδεια
ψάχνω,
και τρελός
στους απ' τα και
διαδρόμους
σημάδια
τους , σαν και
δρόμους, σκυλί,
ζητώ
με συνθήματακαι υλικό,
πληροφορίες
σκισμένα,
να φωτίσωσ' τιςέναν
αιτίες που
έρωτα
μ' για σένα
αφήνουνε έχω
μισό.
χυθεί
Η Συγκέντρωση ανάβει … κι όλα
είναι συνειδητά

Η πλατεία είναι γεμάτη κι


απ' το πρόσωπό σου κάτι
έχει σωθεί στον αγώνα
του συντρόφου, στην
αγωνία αυτού του τόπου
για ζωή στα παιδιά και
τους εργάτες , στους
πολίτες, στους οπλίτες ,
στα πλακάτ και τη
σκανδάλη που χτυπά,
Τετάρτη

14-11-1973
Οι φοιτητές της Αθήνας καταλαμβάνουν το
Πολυτεχνείο.

Τετάρτη 14-11-1973
«Σαν βροχή έπεσε σ’ όλους η επιθυμία για λευτεριά».
(Θ. Κολοκοτρώνης)

Τετάρτη 14-11-1973
Σύνθημά τους: ΨΩΜΙ- ΠΑΙΔΕΙΑ- ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Τετάρτη 14-11-1973
Επιβάλλεται έλεγχος στα ανεύθυνα συνθήματα από
τη Συντονιστική Επιτροπή

Τετάρτη 14-11-1973
Λειτουργεί μικρός πομπός…

Τετάρτη 14-11-1973
Στους δρόμους, τριγύρω από το Πολυτεχνείο…

Τετάρτη 14-11-1973
…χιλιάδες αδούλωτοι Έλληνες συμπαραστέκονται

Τετάρτη 14-11-1973
Τις ημέρες εκείνες έκαναν σύνταξη μυστική τα παιδιά και
λάβανε την απόφαση…

Οδυσσέας Ελύτης
Τέτοιας λογής αποκοτιές, ωστόσο, μαθαίνοντας οι Άλλοι
σφόδρα ταράχθηκαν.

Οδυσσέας Ελύτης
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος...
 Είναι σκληρές οι μέρες που ζούμε.
Μια στιγμή αν ξεχαστείς,
αύριο οι άνθρωποι θα χάνονται
στη δίνη του πολέμου,
έτσι και σταματήσεις
για μια στιγμή να ονειρευτείς
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα
θα γίνουν στάχτη απ' τις φωτιές.
Δεν έχεις καιρό, δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι Άνθρωπος.
Τάσος Λειβαδίτης
Πάλης ξεκίνημα…νέοι αγώνες
Πάλης ξεκίνημα…νέοι αγώνες
Πάλης ξεκίνημα…νέοι αγώνες
Πάλης ξεκίνημα…νέοι αγώνες
Πάλης ξεκίνημα…νέοι αγώνες
Πάλης ξεκίνημα
Πέμπτη

15-11-1973
Φοιτητές, εργάτες, μαθητές, λαός….

Πέμπτη 15-11-1973
Κάτω η Χούντα...

Πέμπτη 15-11-1973
Πέμπτη 15-11-1973
Πέμπτη 15-11-1973
Εδώ Πολυτεχνείο…

Το πρώτο μήνυμα

Πέμπτη 15-11-1973
Δραματική και ραγισμένη η φωνή της εκφωνήτριας και
των δύο εκφωνητών σκορπούσε ρίγη συγκίνησης στο
λαό της Αθήνας

Πέμπτη 15-11-1973
Πέμπτη 15-11-1973
Εργάτες από όλες τις συνοικίες
καταφτάνουν…

Πέμπτη 15-11-1973
Ελεύθεροι αγωνιζόμενοι φοιτητές

Πέμπτη 15-11-1973
1050 χιλιόκυκλοι….

Πέμπτη 15-11-1973
Παρασκευή

16-11-1973
Κι ο λαός άκουσε, ο λαός πείστηκε, ο λαός
ενθουσιάστηκε και κατέβηκε στους δρόμους.
150.000 άνθρωποι ενώνουν τις φωνές
τους με τους φοιτητές
Ο δικτάτορας δίνει διαταγή να
χτυπηθεί η λαοθάλασσα

Παρασκευή 16-11-1973
Συλλήψεις…

Παρασκευή 16-11-1973
…τραυματίες…

Παρασκευή 16-11-1973
…οι πρώτοι νεκροί…
…οδοφράγματα…

Παρασκευή 16-11-1973
Στρατός και τανκς σε επίκαιρες θέσεις

Παρασκευή 16-11-1973
Ανώτατες Σπουδές

Παρασκευή 16-11-1973
Λαέ απόψε σκοτώνουν τα παιδιά σου

Παρασκευή 16-11-1973
Κυκλαδινό κυκλάμινο

Κυκλαδινό κυκλάμινο
στου βράχου τη σχισμάδα
πού βρήκες χρώματα κι
ανθείς
πού μίσχο και σαλεύεις

Μέσα στο βράχο σύναξα


το γαίμα στάλα στάλα
μαντήλι ρόδινο έπλεξα
κι ήλιο μαζεύω τώρα
Σάββατο

17-11-1973
Τα τανκς πλησιάζουν…

Σάββατο 17-11-1973
ο ήχος της φρίκης…

Σάββατο 17-11-1973
Σάββατο 17-11-1973
αδέρφια μας φαντάροι…

Σάββατο 17-11-1973
«Σκοτώστε τους, ήθελαν να ζουν
λεύτεροι». (Νίκος Καζαντζάκης)

Σάββατο 17-11-1973
αδέρφια μας φαντάροι…

Είμαστε άοπλοι…
Είμαστε άοπλοι…
Είμαστε άοπλοι…

Σάββατο 17-11-1973
το τανκ…γκρεμίζει την πόρτα…

Σάββατο 17-11-1973
κι ας είναι πάνω στα κιγκλιδώματα
φοιτητές …
Σε γνωρίζω από την κόψη
του σπαθιού την τρομερή.
Σε γνωρίζω από την όψη
που με βια μετράει τη γη.

Απ’ τα κόκαλα βγαλμένη


των Ελλήνων τα ιερά
και σαν πρώτα αντρειωμένοι,
Χαίρε, ω, χαίρε Ελευτεριά!

Διονύσιος Σολωμός

Σάββατο 17-11-1973
Ο οδηγός του τανκ…. (μαρτυρία)
 ΝΤΡΕΠΟΜΑΙ ΓΙ' AYTO ΠΟΥ
HMOYN, ΓΙ' AYTO ΠΟΥ EKANA.
Τότε αισθανόμουν ότι έκανα κάτι
καλό, κάτι μεγάλο. Στους
"μαυροσκούφηδες", στο Γουδί,
είχα γίνει ο ήρωας που διέλυσε
τους εχθρούς της πατρίδας, τα
"παλιοκουμμούνια", όπως
λέγαμε τότε τους φοιτητές. Αυτά
μου έλεγαν, αυτά πίστευα. Τι
περιμένεις!.. Ούτε μια εφημερίδα
δεν είχα διαβάσει μέχρι τότε. Είχα
γίνει και εγώ φασίστας. Μέχρι
που μπήκα μέσα, πίστευα αυτό
που έκανα. Στη συνέχεια έγινε ο
εφιάλτης της ζωής μου».

Σάββατο 17-11-1973
"Μεταξύ των φονευθέντων , είναι ο
Διομήδης Κομνηνός, ετών 17, με
βεβαρυμένον παρελθόν".

Βεβαίως,
είχε βεβαρημένο παρελθόν ο Διομήδης.
Πέντε χρονών, στους ώμους του πατέρα του
φώναζε για λευτεριά στην Κύπρο,
δέκα χρονών, ξυπόλυτος,
με μια φέτα ψωμί στην τσέπη,
βάδιζε στην πορεία της ειρήνης,
στα δώδεκα ζητούσε δημοκρατία.
Στα δέκα επτά
μ' ένα πλακάτ στο χέρι:

ψωμί - παιδεία - ελευθερία.

Σάββατο 17-11-1973
Γλυκέ μου εσύ δε χάθηκες….

Γλυκέ μου εσύ δε χάθηκες,


μέσα στις φλέβες μου είσαι.
Γιε μου, στις φλέβες ολουνών,
έμπα βαθιά και ζήσε.

Γιάννης Ρίτσος

Σάββατο 17-11-1973
Λεβέντης…εροβόλαγε

Σαν τον αητό φτερούγαγε


στη στράτα
Σφαλούν τα μάτια και οι καρδιές
τον καμαρών'
σφαλούν η γειτονιά
τα παραθύρια
στα παραθύρια
μετά χυμάει ο χάροντας καβάλα
με κείνος
και χαμηλάχαμογέλαγε.
τα μαύρα του τα μάτια
λεβέντης
Ποιος εροβόλαγε.
κατεβαίνει σήμερα στον Άδη;
Στα μάτια
Ποιον του ένα ησύννεφο
κουβεντιάζ' γειτονιά και
μες στη καρδιά του σίδερο.
ανανταριάζει;
Κυλάει
Γιατί το αίμα, σκέπασε
βουβαίνονται τον κάμποι;
βουνά και ήλιο
και ο χάρος
Λεβέντης εροβόλαγε.
εροβόλαγε.

Σάββατο 17-11-1973
Σάββατο 17-11-1973
17 Νοέμβρη

Τότε…
Τώρα…
Πάντα…

Σάββατο 17-11-1973
Μικρός τύμβος

Σάββατο 17-11-1973
Στους σκοτωμένους σπουδαστές του Νοέμβρη

Μάτια κλειδωμένα, χέρια


παγωμένα
κείτεται
-δεκαοχτώ χρονώ ήτανε δεν
ήτανε-
για να έχω εγώ πουλιά-
φτερά στα χέρια μου,
και συ στο σπιτάκι σου,
μια γλάστρα με βασιλικό στο
πεζουλάκι
και τα παιδιά μας ξένοιαστα
να χτίζουνε το μέλλον.

Σάββατο 17-11-1973
«Αυτά τα κόκκινα σημάδια στους τοίχους
μπορεί νάναι κι από αίμα

όλο το κόκκινο στις μέρες μας είναι αίμα»

Γιάννης Ρίτσος
Αυτοί που έπεσαν αγωνιζόμενοι:
 ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΜΟΥΡΗΣ
 ΒΑΣΙΛΗΣ ΦΑΜΕΛΟΣ
 ΔΙΟΜΗΔΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ
 ΤΟΡΙΛ ΜΑΡΓΚΡΕΤΕ ΕΓΚΕΛΑΝ (Νορβηγίδα φοιτήτρια)
 ΑΛΕΚΟΣ ΣΠΑΡΤΙΔΗΣ
 ΜΑΡΚΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΗΣ
 ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΠΕΚΙΑΡΗ
 ΜΙΧΑΗΛ ΜΥΡΟΓΙΑΝΝΗΣ
 ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗΣ
 ΝΙΚΟΣ ΜΑΡΚΟΥΛΗΣ
 ΑΛΕΚΟΣ ΚΑΡΑΚΑΣ
 ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΑΚΗΣ
 ΣΠΥΡΟΣ ΚΟΝΤΟΜΑΡΗΣ
 ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ
 ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΟΥΜΠΟΣ
 ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΕΡΙΤΣΙΔΗΣ
 ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ
 ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ
Η επόμενη μέρα
Σάββατο 17-11-1973

Η επόμενη μέρα
Η επόμενη μέρα
Η επόμενη μέρα
Η επόμενη μέρα
Η επόμενη μέρα
Η επόμενη μέρα
Η επόμενη μέρα
Η επόμενη μέρα
Η επόμενη μέρα
…λένε πως
είναι τέσσερις
κι είναι εκατό
οι μανάδες…

Η επόμενη μέρα
Άρματα
μάχης
έζωσαν
την Αθήνα

Η επόμενη μέρα
Η αποκατάσταση της δημοκρατίας (Ιούλιος 1974)
Ένα χρόνο μετά μάθαμε την αλήθεια…
ΦΟΒΑΜΑΙ…
ΦΦοΦβοοάββμάάαμμιατους
αι ιτους
τους ανθρώπους
ανθρώπους
ανθρώπους
ΦΦ οπου
πουογέμιζαν
ββά άμμααχρόνια
εφτά ιτις
τους
ι , ταβέρνες
φοβάμαι
ανθρώπους
έκαναν πως
που σου κλείναν την πόρτα
και
ταΦπολλούς
που
δεν
σπάζαν
μην άλλαζαν
ο βείχαν
τυχόνανθρώπους.
ά μ στα
απάρει
ικαι
τουςπεζοδρόμιο
ανθρώπους
χαμπάρι
μπουζούκια
τους δώσειςκαι
 όταν
που
μια
Φέτος
κάθε σε
με
ωραία
κουπόνια
βράδυ συναντούσαν
καταλερωμένη
πρωία
φοβήθηκα
και
καιτώρα
τώραακομη
τα και
τουςτη
μεσούντος
τώρα
φωλιά
κάποιου
περισσότερο
ξανασπάζουν
βλέπεις σεπασχίζουν
λοιδορούν
Ιουλίου
στο όταν γιατί,στις
τώρα
βγήκαν
Πολυτεχνείο
τους λέει,
να
να
δεν βαδίζεις
βρούν
πλατείες
πιάνεικαταθέτουν
το λεκέδες ίσιο
με σημαιάκια
μεράκι γαρίφαλαδρόμο.
τηςστη δική
καισου.
να
κραυγάζοντας
Φαραντουρη
δακρύζουν. "δώστεκαι
και έχουν τη
χούντα στο λαό".
"απόψεις".
17 ΝΟΕΜΒΡΗ
1973
34 χρόνια μετά
34 χρόνια μετά
34 χρόνια μετά
17 Νοέμβρη 2007

ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

ΖΕΙ!!!
17 Νοέμβρη 2007

ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ
ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ!!!

You might also like