You are on page 1of 14

Erkek arslan arslan da dii arslan arslan deil mi?

Gllk ve yreklilik yalnzca erkeklerde deil kadnlarda da vardr (Atasz).


Haziran 2014 - Say: 8
Gktrk Yaztlar (Orhun Abideleri), Gktrklerin nl hkmdar
Bilge Kaan devrinden kalma, yazl, dikilitalardr. Kltgin, Bilge Kaan ve
Tonyukuk adna dikilen bu antlar konu ve dil bakmndan nemli
eserlerdir. Abidelerin yazar Yollug Tigindir. Dou Gktrk tarihi ile ilgili
bilgiler ierir. Trk tarihi, Trk toplumunun yaam biimi, dnya gr ile
ilgili bilgiler ierir. Kitabelerin bir yz Gktrk alfabesiyle, bir yz ince
yazlmtr.
Orhun Abidelerinin yazld Gktrk alfabesi 38 harfidir. Bu alfabede
4 sesli. 9 birleik. 25 de sessiz harf bulunmaktadr. Gktrk alfabesi,
Trklerin ulusal alfabesidir. Gktrk yazs sadan sola, yukardan aaya
doru bittrilmeden yazlr. Szckleri ayrmak iin genellikle iki nokta
konur.
Kl Tigin ve Bilge Kaan antlarnda metnler, yukardan aaya doru
yazlm ve satrlar sadan sola doru dizilmitr. Gktrk alfabesi, byk
nl (sesli) uyumu dikkate alnarak dzenlenmi bir alfabedir.
Tonyukuk Ant: 724-726 yllar arasnda dikilmitr. Bu ant diktren
ve zerindeki yazlan yazdran Bilge Tonyukuktur. Anta Trk milletnin
in tutsaklndan kurtuluu ve lteri Kaan zamannda Gktrklerin
Ouzlarla, Krgzlarla ve inlilerle yapt savalar anlatlmakta; btn bu
olaylarda Bilge Tonyukuk un rol zellikle belirtlmektedir.
Bilge Tonyukuk, bavezirlik ve bakumandanlk yapm olan byk bir
siyasetidir. Gktrk devletnin politkasna uzun zaman yn vermi, akll
ve hikmet sahibi bir devlet adamdr. Bilge Tonyukuk, ayn zamanda
edebiyatmza hatra trnn ilk temsilcisi ve ilk Trk tarihisidir. ki para
hlindeki antnda, iinde bulunduu olaylar sade ve sanatsz bir ekilde,
halk diliyle anlatmtr. Olaylar sz uzatmadan, ana izgileriyle vermi;
yeri geldike milletn ders almas iin tlerde bulunmutur. Zaman
zaman ataszlerine ve deyimlere bavurmutur.
Kltgin Ant: 732de Trk kaan Kltgin iin Yollug Tigin tarafndan
yazlmtr. Anta kaann lm ve adna dzenlenen yas treni
anlatlmtr.
Bilge Kaan Ant: 735te dikilmitr. Bilge Kaann yiitlikleri ve Trk
milletne iletmek istedii mesajlar antn ieriini oluturur. Anta Bilge
Kaann azndan devletn nasl byd anlatlmtr.
Gktrk Yaztlarnn nemi ve zellikleri
Gktrk Yaztlarn (Orhun Abideleri), Trkenin yazl en eski
kaynadr.
Gnmzn birok szc, ilk haliyle bu yaptlardadr.
Bu yaztlar, Trk tarihine k tutan nemli belgelerdir.
Gktrk Yaztlar, bir hakann, halkna hesap vermesi, halkn
devlete, millete kar grevlerinin hatrlatlmas, dmann
entrikalarna nasl karlk verileceinden sz edilmesi ve Trklerin
yksek ahlak ve seciyesinin anlatlmas asndan nemlidir.
Bu antlar Trk adnn, Trk milletnin isminin geti ilk Trke
metndir. Trk tarihinin talar zerine yazlm ilk belgesidir.
Trk hitabet sanatnn eriilmez bir aheseridir.
Yaln Trkenin nemli rnekleridir.
Trk dilinin kayna, Trk yaz dilinin balangcnn bilinmeyen
dnemlere kadar gitinin delilidir.
Eski Trke dneminin en nemli eserleridir.
Trk dilinin ilk yazl belgeleridir.
II. Gktrk (Kutluk) devlet dneminde dikilmi olup, I. Gktrk
devletnin tarihi anlatlr.
lk siyasetname rneidir.
inde Trk kelimesinin geti ilk metndir.
38 harfen oluan Gktrk alfabesi ile yazlmtr.
Gnmzde Moolistan snrlar ierisindedir.
Yazar Yollu Tigindir.
Trk adnn geti ilk yazl belge ve Trk edebiyatnn ilk yazl
rnekleri olan Gktrk abidelerindeki yazlar 1893 ylnda Prof.
Thomsen ve Radlof tarafndan okunmutur.
GKTRK (ORHUN) YAZITLARI
S A Y F A 2
Batllarn Alpharabius olarak bildii Farabi, 872 ylnda bugnk Kazakistann Otrar (eski adyla Farab) ehrinde
domutur. Hayat ve kkeni hakknda yeterli bilgi olmadndan; kimi aratrmaclar Fars, kimi aratrmaclar Trk kkenli
olduunu ileri srmektedirler.

Farabi, bn Eb Useybia tarafndan korunmu ve kendisine ait olan otobiyografik metinlerde, Badat'ta hristiyan
limlerden Yuhanna bin Haylan ile birlikte mantk alm
olduunu syler. Farabi, renim mfredatnda bulunan
kitaplarn Porfiryus'un "Isagoge"si ve Aristo'nun mantk
zerine 6 ciltten oluan Organon adl eserinin Kategoriler,
Yorum zerine, Birinci zmlemeler ve kinci
zmlemeler kitaplar olduunu belirtir. Farabi'nin
anlatmna gre hocas Yuhanna bin Haylan, dnyevi
zevklerden elini eteini ekmi, kendisini kiliseye ve dini
grevlere adam bir rahipti. Yuhanna ile birlikte Aristo
mant zerine muhtemelen Badat'ta alt. Arap tarihi El-
Mesd'ye gre Yuhanna Muktedir'in halifelii srasnda (908
932) Badat'ta lmtr. Bunun dnda Aristo'nun eserlerini
Arapa'ya tercme edenlerden biri olan Ebu Bir Metta'nn (.
940) yannda da mantk eitimi grd rivayet edilir. Bu
dnemde Badat Okulu, skenderiye tp ve felsefe geleneinin Arap dnyasnda balca mirass idi ve Farabi'nin bu hristiyan
limlerle ilikisi slam dnyas ile Yunan felsefesi arasndaki en erken balantlardan birini oluturur. Hakknda sonradan yazlan
biyografilerde verilen listelerde 100 ile 160 arasnda eserin Farabi'ye atfedildii grlr. Bu eserlerin ancak kk bir ksm bize
ulam durumdadr. Ancak son yllarda yaplan almalar sayesinde ulalan eser says giderek artmaktadr. Farabi'nin eserleri
kk risaleler eklindedir. rnein Milli Eitim Bakanl tarafndan kk boyutlu cep kitab olarak baslan ve en nemli
eserlerinden olan "limlerin Saym" (hsa'l Ulm), evirenin nszleri karlrsa 90 sayfa, "Faziletli ehir" (El-Medinet'l
Fzla) 110 sayfa kadardr.

Farabi'nin ok sayda eseri byk filozoflarn eserlerini tantma ve aklama niteliindeki metinlerdir. Farabi'den nce
ok sayda felsefe kitab Yunanca ve dier dillerden Arapa'ya evrilmi olmasna karn, bu eviriler yetersizdi ve eviriyi
yapanlar da yaptklar evirilerin ieriklerini tam anlayamamlard. rnein bn-i Sina, Aristo'nun Metafizik'ini (Mba'd-et-
taba) 40 defa okuduunu ancak anlayamadn, tam midini kaybettii srada Farabi'nin bu konudaki eserini okuyunca
anlayabildiini anlatr. Farabi'ye ait eserlerin byk bir ksm mantk ve dil felsefesine ilikindir. Bunun dnda siyaset
felsefesi, siyaset felsefesinin bir dal olarak grd din felsefesi, metafizik, mzik, psikoloji gibi alanlarda da nemli eserler
vermitir.
TARHN AKIINI DETRENLER - 1
S A Y F A 3


Farabi'nin dnce sistemi, Aristo mantna dayanan aklc bir metafizikti. Aristo'yu temel alarak onu Yeni Pltonculuk ile
birletirmeye ve bunu da slam inanc ile uzlatrmaya almtr. Farabi Aristo'nun temel eserlerinin birounu Arapa'ya yeniden
evirmi, bu eserlerin daha iyi anlalabilmesini salayan
erhler yazmtr. Bu yanyla hem slam dnyasnda antik
felsefenin anlalmasn salam, hem de Arapa'nn bir
felsefe dili haline gelmesine byk bir katk yapmtr.
Aristoyu batya tantarak, ikinci retmen lakabn
almtr ve onun kinci stad kabul edilmesinin ana
nedeni bn-i Haldun'a gre onun mantk alannda yapt
almalardr. Farabi, Aristo'nun 6 ciltlik temel mantk
kitab Organon'un tm blmlerini ieren eviriler ve
erhler kaleme ald ve Organon'u iki blm daha
ekleyerek 8 kitaba kard. Mantk ifadeleri, onu ifade
etmek iin kullanlan dil ve bilgi ile ilikili olduu iin
Farabi'nin mantk dnda dil felsefesi
ve epistemoloji zerinde de youn ekilde durduu
grlr. Farabi'nin dier bir alma alan Doa felsefesi,
Metafizik ve Psikoloji olmutur. Doa anlay dnemin
Batlamyusu dnya merkezli grne uygundur.
Farabi'nin gelitirdii sudr
teorisi ise Neoplatoncu ve smaili kkenlere dayanr. Bu
anlay daha sonra bn-i Sina tarafndan gelitirildi.


Farabi, ilimleri; fizik, matematik ve metafizik
ilimler diye e ayrd. Onun bu metodu, Avrupal bilginler tarafndan ancak on nc asrda kabul edildi. Hava titreimlerinden
ibaret olan ses olaynn ilk mantki izahn Farabi yapt. Titreimlerin dalga uzunluuna gre azalp oaldn, deneyler yaparak tespit
etti. Bu kefiyle musiki aletlerinin yapmnda gerekli olan kaideleri de buldu. Kanun adndaki alg aletini o buldu. Ayrca rbab
denilen algy da o gelitirip, bugnk ekle soktu. O bir musiki stadyd. Musikiye dair yazd kitaplarn yannda birok bestesi de
vardr.
Ayn zamanda tp alannda almalar yapan Farabi, bu konuda eitli ilalarla ilgili eser yazd. Aristodan sonra gelen bir
felsefeci olarak kabul edildi. Eskiyi yeni felsefeye ustalkla aktard. Montesgieu, Spinoza gibi batl filozoflar, Farabinin eserlerinin
tesirinde kaldlar.
Farabi, 950 ylnda amda lmtr. Bugn Batda halen kendisinin eserlerinden faydalanlmaktadr. Bizde ise ismi
duyulduunda: O da kimmi eklinde bir cevapla karlalma ihtimali hayli yksektir. Nankrlk derecesine varan kymet bilmeme
hastalmzdan nasibini alan bir deerimiz de Farabi olsa gerek
Kaynaklar:
http://www.selcuk.edu.tr/Sayfa.aspx?birim=240&sayfa=1373&dt=1
http://tr.wikipedia.org/wiki/Farabi
http://www.kimdirnedir.com/farabi-kimdir.html
BR YAZIM KURALI
Ya da sz ancak cmlede ya kullanm varsa kullanlabilir, veya sz yerine kullanlamaz.
S A Y F A 4
Seni yazmaya karar verdim Zeynep. Sen benim gneimdin; hi batmamtn. Ama gidiyorsun... Gne gibi kilometrelerce uzaklara;
ama yine de aydnlatmaya devam ediyor n beni... Gneim gidiyorsun...
Adn yeni yeni koymaya baladm duygularn yneliisin... El demedik sevdamn sahibisin... ocuksu dnyamn hi eskimeyen
yneliisin... Bilmem, hala hatrlyor musun o gnleri? Beraber izlerdik gnein douunu... Sen hep gnein doduu yere gitmek
isterdin. Kendince bir ad bile vermitn oraya: zgrlkler lkesi. Her ey mmknd orada... Gkkuandan beraber kayacaktk.
stediimiz kadar horoz ekeri ve dondurma yiyecek, ikolatadan atolarda oturacaktk. Sen Rapunzelin salar gibi uzatacaktn
salarn... Ben de senin prensin olacaktm. Ve hi ayrlmayacaktk... Bazen o gnlere dnmeyi ok istyorum. Her eyin mmkn
olduunu sandmz, kk bir ekere dahi kandmz gnlere...
O ocuksu duygularn, sana bakarak seni zleyilerimin, yanmdayken karnma giren arlarnn ad, ak myd acaba? Belki uzaktan
sevmek sevgilerin en gzeliydi... Karlksz ve beklentsiz, hesapsz ve karsz, gnahsz... Sadece senin beni sevebilme ihtmalinde
cesaretlenerek anlatyorum akm. Ben zaten bu mitle yaadm yllardr. Gitme! demek isterdim, brakma beni. Dnyorum da ne
ok deimiiz aslnda. imdi baka bir lke dlyorsun -zgrlk adna ama senin olmayan-: Kanada... Sen zgrlkler lkesinin
prensesi olacaktn. Kendi lkeni ynetecektn. Soruyorum imdi sana: Kanadaya sz geirebilecek misin? Ona hkmedebilecek misin?
Sen gitsen de gne hep benimle. Gnei grdm srece de kalbim hep seninle...
Sen demez miydin: Ak tutsaklktan deil, zgrlkten beslenir. Bensiz zgrsen git. Nasl olsa akn olduu yerde muhakkak ayrlk
var. Hadi git, benle vuslatan nce ayrlk var. Ben ayrla da hazrm...
Ahmet...
Geceleri sessizlik bir ark gibi huzuru bestelerdi. imdi her ey derin bir skta gml. Hata sessizlik bile... Hzn rzgarlarnn
lklar geliyor kulaklarma. Daha sen gitmeden, senin yasn tutuyorlar. Bir nefes kadar yaknsn aslnda u an bana... Ama uzansam da
tutunamyorum. Sana bakarak seni zlyorum...
Hayata herkese biilmi bir kafan, izilmi yol, verilmi bir grev vardr: Su dediin akmaldr durmadan. Akmazsa kirlenir,
bulanklar. Gl dediin kokmaldr cesurca. Kokmazsa solup sararr. Blbl dediin tmelidir. Susarsa atlar, kstrr...
Kk bir tat elindeki. Brakverdi gle. nce kk bir nokta, sonra bir halka ve i ie halka... Durmadan genileyen ama iten ie
yutan zamann, paralanmaz aknda bir nokta myd ak, yoksa srekli byyen bir halka m? Ne zaman son buluyordu halkalar silsilesi?
En son -kapsayc- halkadan da byk myd sevgisi? Acaba yantsz sorularna cevap verecek var myd bir kimsesi?
Arkasn dnd. -Btn her eyi bu gl gibi geride brakabilseydi.- Karsnda mimiklerini yakalam, akn bir if gz buldu: Zeynep!
Ne zamandan beri buradayd. Dndklerini duymu muydu? Ya yine sesli dndyse! Ve yine o mfk ses... Derinlere hitap eden,
gizemli ama iten bir ses...
Merhaba!..
Selamna bayla karlk verebildi. Akas konuursa kekelemekten korkuyordu.
Naslsn? dedi Zeynep. Daha sonra piman oldu bu soruyu sorduuna. Sorulmamas gerekenler listesinde en batayd: Naslsn?..
Nasl olabilirdi ki?
- yiyim diyebildi Ahmet. -Kendisine yabanc gelen bir sesle- Sen?
-Ben, iyi-yim... Ne zor bir szckt bu: iyiyim... Aslnda ne diyeceimi bilemiyorum...
Keke byle olmasayd demek yerine belki hepimiz iin bylesi daha iyi olur demeyi tercih ediyorum... Uzun bir hayat var nmzde,
zaten bu ksa sreli bir ayrlk. Geri dneceim; o yzden vedalamayalm... Hoa kal...
Yavaa yanna yaklat elindeki mektubu Ahmetin avularnn arasna brakt ve usulca yanana bir pck kondurdu. Belli belirsiz
bir pck, gzyalar gibi...
Gnler hasret potasnda eriyip gidiyordu. Zeynep gitmit. Ondan geriye yalnzlk kalmt. Ksa bir mektup ve anlar da emanet
benliine... Mektubunda sitemli, zgn bir o kadar da kararl ve serket...
Gidiyorum... Biliyorum kalmak ok zor peki gitmek kolay m? Gemiini yaanmlklarn, anlarn ve SENi geride brakmak... Zor... Ama
her ayrlkta baka bir vuslat fsldanr kulaklara. Beni o kadar iyi tanyorsun ki... te en ok bu yzden beni anlamalsn. Ben birine bal
kalamam. Benim lgatmda durmak diye bir ey yok, hep varmak var... Balanmak deil, ayrlmak var... Su bir kaba konduunda orada
durabilir ama bir denizi kaba koyamazsn, akar gider... Farkl bir zaman dilimine apayr bir zamandan gelmi masal kahraman gibiyim... -
Mesela Rapunzel gibi- Bir varmm bir yokmuum... Ama aslnda hi olmamm...
ZGRLKLER LKES
S A Y F A 5
Ben hibir ey olamyorum bari sen mutlu ol... Seni seviyorum...
ELVEDAnn anlamn bu sefer hissederek ve yaayarak sylyorum.
Zeynep...
Yamur... Btn hzyla devam ediyordu. Yannda emsiyesi yoktu. Olmas gerekmezdi de... liklerine kadar slanmak istyordu. Yamurda
kalbini ve duygularn ykamak... Halbuki Zeynepin stanbula geldiini duyduunda ne kadar ok sevinmit... Zeynep lkesine dnm ve
imza gn varm diye duyunca koarak gelmit. Byk bir umutla yanna gitmi ama Zeynep kendisini tanmamt. Buna inanamyordu...
Kendini salondan dar zor at. Nefes alamyordu. Yamurun altnda amaszca yryordu.
Yamur... Sokaklar gibi dncelerimi ykasa. Her eyi beraberinde uzaklara gtrse...
Bilmediin, ulaamayacam, bulamayacam yerlere saklasa sevdam...
Durdu... Onunla beraber btn ehir durmutu sanki... Herkes nefesini tutmu Ahmetin dudaklarndan dklen szckleri bekliyordu...
Bu sefer yamurun temizleyiciliini deil yol ediciliini istyorum ama! Kalbimi kran, beni zen insann gnahlarn silmek, onu
temizlemek yerine; yok etsin mesela... Hi grmediim, tanmadm veya kaybetim birine evirsin... Bende zerime den grevi
yapacam pekl: O yokmu gibi davranacam. Bir himi gibi, hi olmam gibi...
Ani bir hareketle geri dnd salona. Elindeki kada bir eyler karalad... Tekrar imza srasna girdi. Yava yava ilerleyen sra imdi
kendisindeydi... Elindeki kad usulca Zeynepin nne brakt. Ve:
- zgrlk ana.... Deyip geri dnd slak sokaklara...
nce gnleri saydm, hafalar, aylar ve asrlaan yllar... Ksa bir ayrlk bu demitn! Senin ksa anlayn yedi yl m? Bu kadar vefasz
km olamazsn deil mi Zeynep? ok byk bir yazar olmusun. Geen hafa stanbulda imza gnn var diye duydum. Seni grmeye geldim
yanna... Ama ne oldu biliyor musun? Beni tanmadn.. nne uzatlan kitaba Sevgilerle Ahmete... yazp braktn. Belki biraz daha dikkatli
baksan gzlerime tanrdn deil mi? Hayr, beni unutmu olamazsn. Yedi yldr seni bekleyen bir a unutamazsn!
Bu kadar umursamaz olamazsn... Sende hi duygu yok mu merak ediyorum? Senin tek ak olduun ey zgrlk... nk sadece kendini
seviyorsun... Yedi yldr byk bir ballkla seni bekliyordum. Her doan gn, gneim doacak diye umutlanyordum. Ama sen bir kez batn
m bir daha doamazsn, anladm. Artk getm senden... Benim ayrlm esas imdi: Elveda...
Artk yamur eskisi kadar gl deil
Ne kadar yaarsa yasn
Yreimi temizlemeye yetmiyor
Belki bir para yreimi yok ediyor
Bir para...
O kadar...
Ahmet...
Zeynepin yine syleyecek tek bir sz yoktu... Gerekleri sylememekle bencillik mi yapm oluyordu? Ahmeti ac vermek istemeyecek
kadar ok sevmit. Tek hatas buydu. Ahmetin arkasndan kotu. Biliyordu yakalayabilmesine imkan yoktu. Bilmesi gereken bir ey daha
vard. Bundan sonra Ahmeti grebilme imkan da kalmamt... Bu sefer ak kaybetmi, zgrlk kazanmt... Ak engel tanmazd belki ama
akan suyu da kimse durduramazd.
nce gzleri karard. Sanki dnya bir ynde kendi baka ynde dnyordu....
Tutunabilecei bir yer arad, yoktu. Yere yld...
- Zeynep Hanm, naslsnz? Anlalan byk bir sarsnt yaamsnz, bana ne olduunu anlatr msnz?
- Ahmet...
- Kendinizi nasl hissediyorsunuz?
- yi-yim, rica etsem bana kat, kalem verebilir misiniz?
- Tabi ama ncelikle ciddi bir konuda sizinle grmek istyorum. Bir nevi hatrlatma! Kanadada grdnz tedaviden haberim var.
Oradaki doktorun size uygulad yntemleri biliyorum. Btn bu tedaviler kanseri yok etmeye deil, haffetmeye ynelikt. Bunu nasl
syleyeceim, bilemiyorum...

BR YAZIM KURALI
Dilimizde sert nszle biten kelimelere gelen ekler sert nszle balar: a
-, bas-k, ge-tim, ipek-i, st-.

Bala olan da, de ayr yazlr: Kz da geldi gelini de.

S A Y F A 6

- Anladm doktor bey, biliyorum az bir mrm kald... Bunun iin lkeme dndm zaten. Endielenecek bir ey yok. Ben her eye
hazrm...
- Peki o zaman, benden bir isteiniz var m?
- Kat ve kalem dnda hayr.
- Tabi, hemen.
- Teekkrler.
- Rica ederim.
Dnd. Son gndr baka hibir ey yapmyordu zaten. Ahmete byle bir ac yaatmaya hakk var myd? Gerekleri syleseydi
daha m az ac ekerdi acaba? Kalemi eline ald. Yazarken silmek istedii kelimeler yreini act... Yine de yazd. Artk ok yaydan kmt. En
azndan bundan sonras iin bunu Ahmete borluydu...
Mektubu zenle katlayp cebine koydu. zerine de bir not yazd: Vasiyetmdir, Ahmet Sevine ulatrnz... Gzlerini yumdu... Usulca
yalar dkld yanaklarna. Bir daha aralanmad o gzler... Gzyalarndan dolay kirpikleri birbirine yapm, yz bembeyaz olmutu...
Zeynep artk zgrd...
Yamurlu bir pazar sabahyd. Kapnn sesine uyand. Telala kapya yneldi. Hi tanmad biri karsnda duruyordu...
- Ben Zeynep Zorlunun doktoru hsan Kseolu. Zeynep Hanm dn kaybetk ve cebinde size ulatrmam istedii bir mektup bulduk,
buyurun. Yakn msnz?
- ey, evet.
- O zaman cenaze ilemleri iin hastaneye uramanz rica ederim. yi gnler.
- Saolun, size de.
Sevmek fedakarlk etmek demektr. Kimi zaman ak uruna kendini hediye edersin Tanrya. En byk hediyeyi veriyorum akm uruna...
Giderken sahte bahanelerin ardna sndm. Sana syleyemezdim kanser olduumu... Seni tanmadm, ben bazen kendimi bile
tanyamyorum. Kullandm ilalarn yan etkileri bunlar. Artk geri dn yok biliyorum. Bunu kendime ok kolay sylemitm ama sana
sylemek inan zor... Ksa bir hayat var nmde artk.
Bu bencillikse kabul ediyorum. Ama sen benim yerimde olsan ne yapardn? Yedi yl nceki samimiyetle seviyorum seni. Hata her gn
biraz daha artarak oalarak sevdim. Bu hastalmn sevgimizi bitrmesine izin vermek, bu zor ve ac srece seni dahil etmek istemedim.
Bunca ayrlk bunca ac hep seni korumak iindi. Sen yanmda olmasan bile akn hep en byk desteimdi. Salarmn dkld
zamanlarda kendimi hep Rapunzel gibi hissetm. zgrlkler lkesinin prensesiydim prensim yanmda olmasa da... Hastanenin drt duvar
arasnda bile ikolatadan atomuzu dledim. Ne kadar kt deil mi sen bana hep g verirken; Ben sana hep ac ektrdim. Seni hep
sevdim. Sadece sevdim. Afet beni!
Zeynep...
Pimand... Kendini artk hi afetmeyecekt. imdi Ahmet vicdannn tutsa, Zeynep ise zgrlkler lkesinin prensesiydi...
Reyhan Cantez
S A Y F A 7


Ordu dolaylarnda yaayan Hekimolu, yoksul bir ailenin ocuudur. stelik yoksul bir anneden baka hi kimsesi yok. evresinde
drstl, aklll ve yiitliiyle tannan bir gentr. Yrede egemenlik kurmu bir Grc Beyi vardr. Bu Grc Beyi, Aya adnda gzel ve narin
bir kzla szldr. Ne ki, bu kz Grc Beyini sevmemekte, Hekimoluna balanmtr. Bu, dostlukla, arkadalkla kark bir sevgidir. stelik
Hekimoluyla grmeye balamtr.
te Bey, iki gencin ilikisinin bu noktaya vardn duyar duymaz Hekimoluna dman olur ve ona sava aar. Hekimoluyla teke tek
grp, hesaplamay nerir; bir de yer belirtr. Hekimolu, gzpek, mert bir gentr. Aynal mavzerini kuanp, tek bana buluma; yerine
gider. Gitmeye gider ama, Bey sznde durmam adamlaryla gelmitr. stelik adamlarndan biri, buluma yerine varr varmaz, sabrszlanp
Hekimolunu yaylm ateine tutar. tekiler de evresini sararlar. Hekimoluyla Beyin adamlar arasnda yaman bir atma olur. Hekimolu,
atma sonunda emberi yararak kurtulur. Olaydan hemen sonra, Bolu da tek bana yaayan anasnn yanna gider. Anasna durumu anlatr ve
artk ehir yerinde duramayacan bildirir. Anasyla helallap, yanna Mehmet adl iki amca olunu alarak daa kar. k bu k ve lnceye
kadar Hekimolu artk dadadr.
Hekimolunun daa k nedenini ve biimini bilen, duyan yre kylleri kendisine kucak aarlar. Onun mertlii, yiitlii ve doru szll
kylleri daha da etkiler ve her adan kendisine yardm ederler. zellikle yoksul kyllerle dostluk kurar, zenginlerden aldklaryla onlara yardm
eder. Hekimolu, artk Grc Beyinin korkulu d olmutur. Bu yzden Bey, kendisini srekli jandarmaya ikayet eder ve kesintsiz izletr.
Hekimolunu ihbar etmeleri iin eitli yrelerde adamlar tutar. Fakat halk koruduu iin, Hekimolunu bir trl ele geiremezler.
Hata bir defasnda, Beyin adamlarndan birinin ihbar zerine Hekimolunun kald evi jandarmalar basyorlar. Btn evre kuatlmtr. Evin
altnda bir frn vardr. Hekimolu frncnn yardmyla frnn ekmek piirilen yerini arkadan delip kamay baarr.Hekimolu, kamaya kayor
ama, Beyin, iki amca olunu ldrtn haber alyor ve doru iflice kyne iniyor. Giti ev muhtarn evidir. Bu Muhtar, Hekimolundan
yana grnyor, oysa gerekte Beyin adamdr ve onunla
ibirlii iindedir. Nitekim adamlarndan biri araclyla ihbarda bulunur ve Hekimolu jandarmalarca sarlr. Hekimolu, Muhtarn <<putluu>>
yznden kstrlmtr. Byk bir atma kar tarafar arasnda. Adeta namlular kurun kusmaktadr. zetle <<yaman cenk>> olur orada.
Olayn sonucuna ilikin iki sylent var halk arasnda ;
1-Hekimolu, atma srasnda. emberi yaryorsa da, ald yaralar yznden fazla uzaklaamadan lyor.
2-Atna atlyor, elini karn blgesinden ald yaralara basarak Orduya kadar geliyor ve burada lyor.
Hekimolu, tpik bir <<erdemli bakaldrc>> rneidir. Hakl bir nedenle daa kyor. Mertlii, yiitlii ve iyilikseverliiyle halk arasnda
byk n yapyor. Yoksullarn dostu, onlar ezen varsllarn dmandr. Hekimolu denince, hemen akla gelen bir zellii de <<aynal martni>>
dir. Hekimolu Trksnde geen ve kendisinin adyla zdeleen <<aynal martn>> in zellii udur. Hekimolu, zel olarak yaptrd
mavzerinin stne bir ayna taktryor. atmaya girdiinde, bu aynay: dmannn gzne tutarak, gznn kamamasna, dolaysyla hedefni
armasna yol ayor. Bu yzden Hekimolunun, ad, Hekimolunun ad "aynal martn" le zdelemitr


Hekimolu derler
Benim aslma
Aynal martni yaptrdm da narinim
Kendi neslime
Konaklar yaptrdm
Mermer direkli
Hekimolu geliyor da narinim
Arslan yrekli
Konaklar yaptrdm
Dedemedim
nye Fatsa bir oldu da narinim
Ba edemedim
nye Fatsa aras
Ordu da kuruldu
Hekimolu dediin de narinim
o da vuruldu...
BULMACALAR
S A Y F A 8
S A Y F A 9

BUNLARI BLYOR MUSUNUZ?

Vens dier gezegenlerden ayran en byk fark saat ynnde dnyor olmasdr.









Kuzey Norve'te yaz mevsimi boyunca 14 hafa hem gndzler hem de geceler gneli geer.

Bir kat paras 7 kereden daha fazla katlanmaz.

Tom Sawyer daktloda yazlan ilk romandr.



Empati: Franszca (empathie) bu sz Kendini duygu ve dncede bir bakasnn yerine koyabilme.
anlamna gelmektedir. Bu yabanc sz iin Trk Dil Kurumunca duygudalk karl nerilmitir.

First lady: ngilizce kkenli bu sz Devlet byklerinin ei. anlamnda kullanlmaktadr. Bu yabanc sz
iin Kurumumuzca babayan karl nerilmitr.

Logo: ngilizce bu sz Bir kurum veya kuruluun kendine seti, baz tcaret eyas zerine konulan, o
eyay reten veya satan tantan resim, harf vb. zel iaret. anlamnda kullanlmaktadr. Bu sz yerine
kullanlmak zere Trk Dil Kurumunca imlek karl nerilmitr.
TRKES VARKEN
S A Y F A 1 0

ANKARADA NELER VAR ?
10 Haziran 2014
Anadolu Gsteri Merkezi
Genfest'12 Ankara Gke Konseri @ Anadolu Gsteri
Merkezi

10 Haziran 2014
Odt Kemal Kurda Salonu
Raul Midn Konseri

11 Haziran 2014
f Performance Hall
Blent Ortagil Konseri

11 Haziran 2014
Meb ura Salonu
Karsu Konseri

12 Haziran 2014
Odt Kemal Kurda Salonu
Aga Zaryan Konseri

12 Haziran 2014
Mavi Sahne
Mavi Sahne Terasta Yaza Merhaba Partsi (canl Mzik Ve
Flamenko Dansla)

12 Haziran 2014
f Performance Hall
Redd Ankara Konseri

13 Haziran 2014
Cermodern Sanat Merkezi
Ntjam Rosie Konseri

14 Haziran 2014
Armada Avm
Armada Yaz Konseri (yaar Konseri)

14 Haziran 2014
Edmunistreet Festvali Terrasite

14 Haziran 2014
Budha Club Ankara
Esra & Ceyda Kardeler @ Budha Club


14 Haziran 2014
Bilkent Konser Salonu
lhan Mimarolu Anma Konseri: Ayegl Ku Durakolu &
Kerem Grsev

15 Haziran 2014
Color Sky 5 Renkli Kou

15 Haziran 2014
Odt Vinelik Tesisleri
Kerem Grsev Trio & Ayhan Sicimolu Konuk Sanatlar:
Suami Ramirez & Elif alar

18 Haziran 2014
f Performance Hall
Alpay Erdem Performance

19 Haziran 2014
f Performance Hall
Zakkum Konseri

20 Haziran 2014
inasi Sahnesi
Latno Ylsonu Gsterileri 2014

21 Haziran 2014
Armada Avm
Armada Yaz Konserleri (feridun Dzaa Konseri)

25 Haziran 2014
Livane Bar
Karmate Konseri

25 Haziran 2014
Suite | Otuzdrt
Ozan Doulu_ted Graduaton Party

26 Haziran 2014
f Performance Hall
Cem Adrian Konseri

05 Temmuz 2014
Armada Avm
Armada Yaz Konserleri (mehmet Erdem Konseri)
S A Y F A 1 1
Milli M cadele almalar srasnda Mstafa Kemal ve arkadalarnn hazrlad Amasya Genelesi Kazm Karabekire
snld. Onaylanan Amasya Genelesi, milli m cadelenin ama ve y ntemini belirten ilk bele ld. Genele lsal
eemenlik kavramnn eti i ilk nemli bildiridir. Genelede stanbl H k meti d man iali altnda ld ndan hie
saylm ve b drmdan sadece milli irade ve azmi ile krtlabilece i belirtilmitir.
Amasya Genelgesinin esaslar;
Vatann b t nl milletin ba mszl tehlikededir.
stanbl h k meti ald srmll n ere ini yerine etirememektedir. B drm milletimizi yl lm
steriyr.
Milletin ba mszl n, yine milletin azim ve karar krtaracaktr.
Milletin iinde blnd drm ve artlarn ere ini yerine etirmek ve haklarn r sesle cihana dyrmak iin,
her t rl bask ve kntrlden zak milli bir heyetin varl zarridir.
Anadl'nn her bakmdan en venilir yeri lan Sivas'ta hemen milli bir knre tplanmas kararlatrlmtr.
Bnn iin b t n illerin her sanca ndan milletin venini kazanm temsilcinin m mk n lan en ksa zamanda
yetimek zere yla klmas erekmektedir.
Her ihtimalle kar b mesele milli bir sr larak ttlmal ve temsilciler ere inde ylclklarn kendilerini
tantmadan yapmaldrlar.
D illeri adna 10 Temmz'da Erzrm'da bir knre tplanacaktr. O tarihe kadar teki illerin temsilcileri de
Sivas'a elebilirlerse Erzrm Knresi'nin yeleri de Sivas enel knresine katlmak zere hareket ederler.

TARHTE BU AY
Amasya Genelgesi (Bildirisi) (21-22 Haziran 1919)
SMELEK
Smelek, Trk halklarnn,zellikle zbek ve Krgz halknn bahar mevsiminde kutlad bir gelenein ve milli
yemein addr. Krgzlar baharn geliini 21 Mart Nevruz gnnden balayp nisan aynn sonuna kadar kutlarlar. Bu
srede smelek denilen yemekten yaparak datrlar.

Smelein yaplmas ok zordur. Kazana konulan nesneler en az 12-15 saat kartrlarak kaynatlr. Smelein
iine eker konulmad halde kendisi tatl olmaktadr. En nemli zellii budur.

Smelein yapl:
Buday bir gn suda slatlr. Islatlan buday dz bir zemine yaylr. stne beyaz bir kuma rtlr. Her gn
defa abdest alp suya batrlan ellerle zerine hafife su serpilir. Bu ilem birka gn devam eder. Buday ezilir,
szlr. Kabuklar atlr, sadece budayn bembeyaz suyu kalr.
Byk bir kazana ya konulur. Kazandaki yan iinde yedi tane yal ekmek piirilir. Bu ekmekler karlr, dua
okunarak orada bulunan insanlara datlr. Yan stne budayn suyu konulur, unla kartrlr. Kazann iine yedi
veya krk bir tane ta konulur. Ayrca krlmam cevizler konulur. Kazann iindekiler durmakszn 12-15 saat
kartrlr. Koyulaan Smelek, kazann dibinde azalr. Azaldka zerine su konulur ve her defasnda yeniden
kartrlr. Bu ilem yedi defa tekrarlanr. Kazann st kapanr, sabahleyin dualarla alr ve insanlara ikram edilir.
Ardndan elenceler dzenlenir.

Smelein hikyesi:
Bir ailenin erkei savaa gider. Evde ocuklarla hanm kalr. Evde yiyecek, iecek kalmamtr. Kadn ocuklar
doyurmak iin herhangi bir ey bulamaz. ocuklar alktan alamaktadr. Kadn, kazann ierisine ta koyar, zerine
su dker ve kartrmaya devam eder. ocuklar alktan alaynca onlara, Kazann iinde kuzu var, ama pimesi ok
srer, siz uyuyun, sabahleyin hep beraber yeriz. der. ocuklar uyuduktan sonra, kadn evin damna kar,
yeillenmi budaylar bulur, onlar toplayarak kazana atar, evde ne bulduysa onlar da ekler ve sabaha kadar
kartrr. Pien yemein ad smelektir.
S A Y F A 1 2

GEZELM GRELM
ADANA

ncelikle Adana hakknda genel bilgilere bi gz atmzda Adana, 2.125.985 nfusuyla 5. byk ehridir.
Tarihi yerlerimizi bilelim;

Adana Arkeoloji Mzesi;

Adana'nn ve ukurova'nn btn tarihi eserlerinin sergilendii bu yer 1924
ylnda kurulmutur. Trkiye'nin en eski mzelerinden birisidir.
Adana arkeoloji mzesinde 17. 000 i akn arkeolojik eser ve 26.000 i akn sikke
bulunmaktadr.


Adana Ulu Cami;
Ramazanoullar cami 16. yy.'dan kalma tarihi bir camidir. Ulu cami olarak bilinir.
Ramazanolu beyliinin bayapt olan bu cami ehrin en nemli tarihi eserleri arasndadr.
1998 ylna kadar Adana'nn en byk camisi olma zelliini tamtr.
Caminin yapm 1509 ylnda Ramazanolu Halil Bey tarafndan balanm olunup, Halil
Bey'in lm zerine olu Piri Mehmet Paa tarafndan 1541 ylnda tamamlanmtr.
Ramazanolu Halil Bey ve Piri Mehmet Paa ile iki olu bu caminin yaknnda 1541 tarihli
trbede yatmaktadr. Caminin 16 yy' dan kalma inileri mehurdur.
1998 Adana - Ceyhan depreminde hasar gren cami 1998-2004 yllar arasnda onarlp
ibadete alm bulunmaktadr.
Adana Ya Cami;

1501 ylnda Ermeni Saint Jacgues Kilisesinin Ramazanolu Halil Bey'in emriyle camiye evrilmesinden sonra mekan ihtyalar
karlayamamas sonucunda yanna Halil Bey'in olu Piri Mehmet Paa tarafndan yeni bir cami yaptrlm olup bu ikisi birbirine
balanmtr.
Minaresinin tamamlanmas 1525' te olup medresenin inas 1558'de tamamlanmtr.
Yapya sonradan eklenen bir ant gibi byk bir avlu kaps vardr. Daha nce ''Eski cami'' denilen yap kapsnn nnde ya pazar
kurulmas sonucu ''Ya cami olarak'' deitrilmitr.

S A Y F A 1 3
Adana Saat Kulesi;
Trkiye'deki en uzun ve uzunluu 32 metre olan saat kulesi bu ehirdedir.
Byk saatn yapm Ziya Paa tarafndan balanp 1882 ylnda bitmitr. Bu byk saat tarihi
modernlemenin simgesi olarak grlmtr.


Adana Seyhan Baraj;
Seyhan Baraj, eski Adana'nn 15 km yukarsnda 850.000 dnm araziyi ve Adana'y Seyhan
Nehri'nin sebep olabilecei su basknndan kurtarmak amac ile yaplan toprak dolgu tpi
barajdr. 8 Nisan 1956'da hizmete almtr. 974 gnde tamamlanmtr.

Adana Ta Kpr;
Takpr, Seyhan Nehri zerinde olup Adana kent merkezinde, Adana ve Karyaka yakalarn birletren, kprdr.
Adana'nn simgesi olarak kabul edilen bu kpr, bir Roma dnemi eseridir.

Adana Misis Mozaik Mzesi;

Misis Mozaik Mzesi, Adana'nn Yreir bykehir ilesine bal
Misis Beldesi'nde olup, 1959 ylndan beri faaliyete olan ve iinde
Misis Antk Kent'nden kalma, 4. yzyl sonlarna ait bir tapnan
zemin mozaiklerinin sergilendii mzedir.
Knye
Yayn Ad: Bi Mola Yayn Tr: Sreli (Aylk)
Tarih-Say: Haziran 2014- 8
Yaync: Gen Kalemler Dernei.
Yayn Ekibi: Betl nal, Burak pekli, Elif Bilen,
Hseyin Nergiz, lknur Bilir, mdat Gney, ,
Nihan zdemir, Seluk Demirci, mit Z. Neki
letim: bulten@genckalemler.org.tr
GEN KALEMLER KMDR?
Gen Kalemler 6 yllk yaamnda hi bir siyasi amac olmadan bata dilimiz,
tarihimiz ve kltrmz iin pek ok etkinliklere imza atm, genler arasnda
milli duygular, duyarll canl tutmaya almtr.

almalarmzdan bazlar :
Ky okullarna yardm kampanyas ile eitli illerdeki ihtyac olan okullara
kitap, krtasiye ara-gereleri toplamak, bunun iin yakn bir zamanda
Gazi Medat Topluluu ile ortaklaa yrtmz ky okullarna yardm
projesi kapsamnda Krehirde ihtya sahibi okulumuza kitap
gnderilmitr.
Trk Dil Kurumu, Kltr ve Turizm Bakanl gibi devlet kurumlar ile ortak
projeler yrtmek.
Milli kltrmzde nemli bir iecek olan, ''kahvelerimizi'' yudumlarken,
scak bir sohbetn gecemize elik eti, Trke arklarla da
elenebileceimizi gsterdiimiz ''Kahve Geceleri'' dzenlemek.
Trkenin korunmas ve gelitrilmesine ynelik biimlendirme
seminerleri ve tepki amal imza kampanyalar dzenlemek, yabanc isimli
i yerlerinin isimlerini deitrmek ve dzenlemek.
Hemen hemen her hafa Ak Hava Sinemasnda buluuyoruz. Sizlerde
bizlerle ak havada sinemann tadna varmak istyorsanz, bizlere aada
vermi olduumuz iletim bilgilerinden ulaabilirsiniz.

Gen kalemler ekibinin yapt almalardan birkan oluturmaktadr.

Gen Kalemler Dernei ''KY OKULLARINA YARDIM'' projesini bu ayda
devam etriyor ve ihtyac olan okul iin ilk ve orta retme uygun kitap,
krtasiye ara-gereleri topluyor!! Sizler de bu almamza destek olmak
istyorsanz bizlere ;
0506 288 47 05 numaral telefondan ve ilknur.bilir@genckalemler.org.tr
adresinden ulaabilirsiniz.


Siyaseten uzak, Tarafsz, Bamsz,
lke karlarn ortak kar olarak benimseyip Trk dili,Trk tarihi
ve Trk kltrne ynelik almalarnz bizlere sunmak isterseniz,
Bltenimizde kaleminizi konuturarak,yayn hayatna dahil olmak
isterseniz

BZE KATILIN!
www.genckalemler.org.tr
htp://www.facebook.com/genckalemlerTC
insankaynaklari@genckalemler.org.tr
ATASZ DEYM
elini vicdanna koymak
Doru, yansz, haka davranmak.
Deyim

You might also like