You are on page 1of 924

fe-*

nV
v^.
VILLANOVA COLLEGE LIBRARY
Villanova, Pennsylvania
This book wos donoted
3-4-49
by
R&y....]yL....Sullly.aa,....Q..-S,A..
/^^^
.1
> . N^
^l^-^i;
V- -'>
^^.
^-
'
,
//-'-^
:-JI
\
.i--
flV
'^h
'J.
'>l-^y
^Ji
;,
\
^'
/iSif^X ftfai
J (
/.f--^-
^l
"^N
,f
^
.:>
'i
'IvK
?r-'\
^^
^
4^-^
ACTA
SANCTORUM
NOVEMBRIS
TOMI
SECUNDI
PABS
PBIOR
BRUXELLIS
eXCUDEBANT POLl-EUNIS EX CEUTERICK
Actorum BoUandiunorum typograplii
Via dicta des Vrsulhies, 37
ACTA
SANCTORUM
NOVEMBRIS
COLLECTA
DIGESTA
ILLUSTRATA
CAROLO DE SMEDT,
lOSEPHO DE BACKER,
FRANCISCO
VAN
ORTROY,
lOSEPHO
VAN DEN GHEYN,
HiPPOLYTO
DELEHAYE
& ALBERTO
PONCELET
SOCIKTATIS lESU PRESBYTERI8
TOMl
II
PARS
PRIOR
Qua dies
tertius
partim et
quartus
eontinentur
PRAEMISSUM
EST
MARTYROLOGIUm
HIERONYMIANUM
EOENTIBUS
\mm
BAPTISTA
DE ROSSl ET
LUOOVICO
DUCHESIIE
APUD
SOaOS
BOLLANDIANOS
14, via
UrsuUnarum,
14
1894
BRUXELLIS
SOCIETE
BELGE
DE
LIBHAIRIE
16. rue
Treurenberg,
16
3X
ACTA S*NCTCRLM OWM\M
ANNVNTIATA A. MDCVII
PVBLICARI COEPTA A. MDCXLIIl
INTERMISSA A. MDCCXCVI
RESVMPTA A.
MDCCCXXXVIt
Quan.c,uam
su.n^ope.e
cupieban.us
in ..oc
aUero
Novejn^^
men
to-
^
. con.^.es
ka.edaHi
ecCesiastici
dies
co.p.ehend,
"^^i.tev-
"^atis iactu>os
a.bitrati
sumus, si, ----;^-'^"^
^"^^^^^^^^^^^
edito
4rupta,
magnam
libri pa.-tem
MarU,rolog^o
Hzeronyrmano
ex
peimuii.s
.r
"si.uidem
.Hs doctis i optatis
erat, ut
Pf^

^^
^.ocnomine
ci..cum.e..tu..
et ^-
-.io..aphis

^^^^^^L
pridem
^pa..a..elu..
critica.
Ad quam
adornandam
cu.n
se o
^^
faccinxissent
viri
clarissimi
lohannes
Bapt.sta
de
^^^^^
,,,,h
quod
^historia
ecclesiastica
saepe alias
egreg.e
me..t,.
'^^^'^^^
.
^
.y^,,^ .^Menios
iidem
improbi sui
laboris
fructus
nobiscum
commun.ca.
unt
et
pu
commiserunt.
tnrtiap novembris,
quae
piiore
Rehquum
tomum
complent
Acta
Sanctorum
d.e. te t-a^
nove
-^
^^^^^^.^^
tomo
complecti
non
potuimus,
et
--m
om...um
uos
.
q^^^_^^. ^^^^^^^^^
X..0
tamen
excepto.
Commentar.um
en.m
"^"^"^,
,
elimatus
sit, in
posle-
-S.
Ca..olo
Borromaeo,
cum
no..du,n
omn.
ex
P^
'^
^^
"'
fj^^^^
,^,,.^ ,,,
tamen
,io..e.
voluminis
partem
seorsim
edendam
^^^^^^^^^^^^
,,iqua..tum
explebunt
on ita diu
exspectandam
fore
conf.di...us.
Ha..c
aut m
acunam^^
^q^^^^^_^ ^^^
^^^^_
Acta S.
Wolfkangi,
Ratisponensis
episcop.,
quae '"

j
^termissa,
..unc la.Klem ad calcem
'^"'-'^^J^^I.i^t
aisseramus,
quippe
quae
iis,
^
De ratio.ie laboris
..ostri non est
quod
mu.iu
^ ^^^
^^_ ^^^^.^^
animadvertent
-;;.qui Acta ..ostra
manibus
terere
^'^"*'/'*''
P'f;ip,obabu..t,
praecipuam
curam
'
et, ni vehementer
falU.nur,
suffrag.o
suo ^PP""';.
j,
,^1
integenime
"^a nobis in eo positam
fuisse, ut A^l'"''\.'''^''''~
tu.
Umiles
iisdem
Aclis
et
emendatissime
vulgaremus,
et '^'"""^'^^^;
.
,it,
^ateria
saepe
allicit,
definitos
contineremus,
.leque in
excursus,
ad
quos,
p
f
deviaremus.
y_
0-
^W
edidimus,
vitio veiiat.
, ..ac invit multorum
l)ibliotliecis
publicis
,n
qua,.um
editionc
pa.-anda
--^ ^
J^; ^
C vcl
codices
suos ad usum
'''^
"^TT^:^^
beneficiorum
memo.-iae
signiticationem
ne
p.aet.rmittamus
e...
V m
ope..o nostro
optime
mentum,
qt.em in bona
seneCute
obnsse, dum
uLam ma um huic
volumini
edendo
imponebamus,
Iristis
nunt.us
ad nos pertuht
lem
Lirum
Ma.-tinov,
.e..um
siavica..um
^f^^^-^^^^^^^^^^^^TZ
i : f^iioc iii mint et oui
omum
XI UctoDus
giauui lurt
nnprn antecessores
nosln
lolies Uhi suul, ei ^ui l^
j
.-
aux
clmentatione,
a.duo
exa.ata
labore,
quam
inscripsit
Annus
eccles.asUcus
ZaLZZs
Quod opus, ut fere accidit iis, qui viam
sternendam
susc,p.u..t
!r:
a mi.. tritam'
..on
paucis quidem in locis
eme..datricem
manum
postula
utilissimum
tamen
subsidium
omnibus attulit,
qui ecclesiarum
or.entahum
fast.s
illustrandis
incumbunt. .
Huic deniqu.
praefaliunculae
subiungimus
brevia elogia eorum, qui nobis m
opere
BoUandiano
continuando
novissime
praeiveruut,
quorumque
sequendis vestigus
faxit Deus fideliter
inhaereamus.
ELOGIA PATRUM
TOIORIS iC mU M %il n SSNIilSI ilS
DE P. VICTORE DE BUCK.
Ab anno 1876 ad annum 1882 (res Bollandiani More suo manum operi imp.gre contmuo admo-
overis veteranos mors ahsumpsit.
vit. Ac primo quidem enormem ingentium volumf
-
Horum primus ad caekstia recjna migravit die num a prisd, BoHandiams
editorum '^^olein e^
oD ...; iQ-7r. u V Virinr 7)p Ruck. cui haud
ordinepervohere,ommaseduloperleger,muUique
Quibus
haiid sine miujno frudu
incu-
Utteris lainis operam ilaturus in collef,io
mumci- siasticu Vuious
laia s,,.. :"'^""--.
'^:
Sone,icnsi!,uo<,
m tunc in
H,,iocathoUci U.it. cum etacuUss^a -
J
^
"^^^^
\aedago,iitiMo^orialaiur;ce,erascnimyi,l^
^J^^^l^^Z^^^^ZidJiniascedisci-
generis scholas
tyrannicum reg.men, pio vexabatur sina. i
'''?. '"^^'
.
,, ,,7 ,,.,Vk
legio nostra,
sust.iUrat. Anno .ero se.nenti nngra- v^.ms
f
*-.f r^
I I^
V
--^ ae.ualem,
J Victor ad seminarium
minus
BoUanense, mo. Antoni.
^'''^,^'^^^^'^,,^^,,, J,i, et
Uistauratum
post rindicatam et
recuperatam a
^;^;;;;''^ ^^^
j'
^^ IH^I..
.,rf, rt/.
Belgis
liberlatem
politicam et religiosam;
.hgue ""
"' '""^'^
/,,,,, ,., Victore
transactis
aunis juattiior,
tandem
rhetoricae cur- '''"
^- ;'^"';
/
Bollandianis
adiutor
sum perfecit et studiorum
iurenilium
me^^nn attigU a
''^^^ZZZ
anno 1848
consecratus,
i cMegio
Societalis lesu Alostano
Quam acr.
'^"^lJ^^^^^-
b,,,v,
socius adscri-
autem
ingc.io. ,uam conslanH
""'"^""'
^^
'-
'^^'J^ZZgL
anni
im,post,,.am
uter.ue
conte,.tio.ie,
i.e felici
successu ,
l.tearun
P^^/f^^Janii tlieologicis
discipliniset dein
j,alaest,-a se
exercuerif,
no ore saepe tetaU
sunt, guM
^^.,,^ .
, ..
,^^,., ^,^umis
,noUiuot toto illo sexennio
hab,.,t -'9-.'>-
ZnaZn.J
operam
na,-a...-t.
Jam
tempus
aihe,.e,-at,
cum ccius M.
el.gedu ^" '""^
^
rf,.,,,;(
rictor, ut pe,-itiae
erat vitae status, in ,0
ad
Ecclesiae e, , pubUca
;^
;'';
2,rf,>
'sanctorum
Artis
specimina
co,nmod,im
egregias
animi
su.dotes
''i-~
"
"-^
V ' an,e,..am
anno
184.5 Lovanium
labo,-e
s..oa,tesaltius
excolere,
atqueapctamn.
j' -^^^
j.,, ,,,.
co.nn.entanos
Ucern
p,-ofe,ret.
Haud diu haes.t
P"<^ '""^
ZZler7uosZbrevic,.los)ado.-,,arat,r.io,,.nes,
.,retis..e
cunCis
saec..la,-is
'".'Vf"t .-rf'^
taZdu^S.
Colmanninempeepiscopi
et Kiarae
iexiUo
crucis
renascenti
tunc ,
Belgio Sont
"'*;;
'
^,,
,
,etis
GalUs,et
Icsu nomen
di.n
stati.il. Jn
...am m./. .
J^
-?'"';; .
_ ,^,. ^,,,,
, ,'11 Octobr.s
n
octolris
a.,o m5,
b,enn...m
p,-iio ^'^'9
'^
/, 1845),
nulUs t,en
siglis,
qu.bus secm-
vitaereligiosaetirocinio,deideunnii,,,u,i,nep^-
^ "^
'

J,
,,,iptoris no.nen
signetur,
tendis
scindum
morem
Societat.s ';"-'^'-
,f
."
"'";..
I.oc ipso
in.Ucio a
Victore nostro
adeo
excM..itut,explelohoc,e,por,sspa
10 pae <
^^
^^^,^^.
^ ,.
omnibus
sodalib..s
suis
designalus
^"J
.j
"
;. ^,
,,,,,,,, 4 ,
dicersas
maler.as
ed.,u.
pugnandaspublice
Iheses de
,.,..,e,sa
pl.ilosoph^
.,.,,,_
scholastica e,
uaturaU;
quod et cum
s..,n,na
laude
i<^^'
^^_. ^^
.^ ,,,mentandis
Actis
sanctorun.
praestitit.
. ,^ ,.,,
,,,,ui,.i,.Namcumeruditionisfa,naclarescere,,
'
Necdef..itst,im
exi,nioi.jen,oetfe,-venUlabo.
^'^^ ,,.
M,-inar,.m
et
quaest.o-
r..m st,..Uo
a,nplissim,.s
et
aptiss.mus ca,p^.
'l^^'"l,,,rsc,-,.ta,,dia^
Jnstauratum
quippe
magno
erudtoru.,.
appU.usu
Je
.^,,,,.,^ ,,, ,
,,plecte-^
anno 1838 fue,-at
collegium
l,agiograpl,o,u
Bol- ...
aq,
j
^^
^^^^^^^^^.^
,,
la,l,ao,;l,,
qui interruptam
calan,a,e
tempo- ,
.
-
J
,,,.,i,edo. con-
rum ex-e,o
l.pe,-iore
saeculo
Actorum
Sancto-
'^^^^'"J,,i,.,,.j/c..,l,oli.o,-um
ed.,ores,s,.
rum editionem
res..me,ent.
Ciii ope,;
pro,nove,,do
'"^;j:fJ,,societatiset..lii.si,e^
ecCes.asUca
cum ricto,-enostro
.mo
,a<,is i.tone,.s
vrJere,
^^
/';,,(,; ,;,,
erudUis
in.est,gat,o.bs
mense septe.nbri anni 1S40,
rigesi.no
qua,io
aetaU
^^' ;'.;;' ,,,.,
j,Mici. ad e^
^^'l'"^^^
suaeanuo,Uib..sPat.ib..s.adop.,s,nstaurandum
.
nU.je
^^
^^_^
.^^^^.^
(,,.,,..
d,r.,n,d.s
iamdesignatis,adiutordaU.sest.
'<"
lucem afferret.
Ipseenm,
indole
admodum officio-
sus, facile
omnibus
praesto
erat.
Pnmum nec
mediocre ei
obscurum
suae soller-
iiae
documentum
praebuU
anno 1847
nondum
sacerdos in exaranda
confutationelihr,,quemUe
regularium et
saecularium
clericorum
mnbus
recensemiseratprofessor
quidam
Academiae
Lo-
vaniefisis.
Scriptionis suae occasionem et
materiam
exposuit ipse
Victor in
commentario,
quem prae-
fixittomolK
Octobris,
deviia et scriptis
Antonii
Tinnebroeck,
immafura
morte abrepti mense
martto
anni mo,et sui olim in eo libro contexendo
socii.
Vix nimirmn
uterque
theohijicorum
studiorum
ctirricuU
primum anmnn
absoherat,
" cum ecce

menseangusto
anni 1846 prodit in lucem typis
Lovaniensihus De regularium el saecularmm
l
clericorum
iuribus et officiis liber singularis,
*
auctore
Mariano
Verhoeven,
archidioecesis
"
Mechliniensispresbytero,
protonotario aposto-
,
lico, iuris utriusque
doctore, sacrorum cano-
'
num in Universitaie
Lovaniensi professore
,
publico ordinario. Tfuins quidem libri facies
moderafa satis erat, neqiie ex ira aut fldio

susceptavidebatur
lucubratio; verum si quis ali-
quantisper perpenderet quae in ea legebantur,
non poterat mn iudicare scriptionem infensam

esse regularihus atque eo totnm vergere, ut inter

arcfissimos limites cohihereutur,quin etiam ui ab

episcopis et
clerosaecuhtriopprimerentur. Vnde
haec opetla nonparmnn regularium amicis doio-
rem eorumque adoersariis incredibile creavit

gaudium; ita ut passim audiretur lesuitas (nam

hi potissime iniendehantur) prosfratos iacere,

insignemrjue de iis rictoriam fuisse relatam.

Quae res eo magis erai lugenda, quo plura eodem


tempore mitterenturah eccfesiae hostibus in reli-

giososordines et maxime in SocietatemlesH tela...

Initio famen sola pafientia christiana inojjpor-

iuno libello opponenda visa est, et ne cogitatum

quidem ab uUo regulari fuit de refelletidis


B. D. Verhoeven assertis. Verum ubi intellectum

estetiam inter viros vere prohos plures esse qui

iis fidem
adderent, prius in ephemeridibus Leo-

diensibus pauci aliquot errnres retecti sunt, ut

hoc facto palam fierei non omnimode fidendum

esse libro singuiari. Quod monitum si patienter

tulisseut li. D. Professor eiusque asseclae, neu

contendissent scripiionem ubique veracem esse


et firmam, nil ultra ei fuisset ohiectum, Sed

iam pacate nomposHi non erant animi; adeoque

ad modexfissimam srripdonem opposita sunt

typographonnn ope acerrima responsa. Quam-

obrem circa festa natalitia eiusdem anm, sua-

dentibus eminentissimis viris atque omnium

maxime cardinali Fornario,rerum Belgicurum

pei-itisaimo, rogantibux etiam aliorum ordinum

regularium in Belgio superiorihus, iusserunt

praelati nostri confutationem parari ab Anfonio

Tinnebroerk et ab altero srholastico Lovaniensi

[ipso nempe Victore]... lussa fecerunt amho; et

licet qiiotidianas theologiae dogmaticae scholas

adirent, feriis paschalihus confectum erai Exa-


men historicum et canonicum libri R. D. Mariani
, Verhoevenderegulariumetsaecularium
clerico-
B
rumiuribus et officiis; quod deinceps per unum
^
aut allerum mensem limatum et tgpis impres-

sum est, afque tneunte mense iulio lucem vidit, ex

sexcentis quadraginta paginis constans... Verum

his ab.solutum non eraf lihri R. U. Verhoeven

susceptum examen; adeoque quod prodiit volu-


(1) Cfr. Aci. sSS., Oct. tom. IX, p. ix f- x c.
men,
licet
res
praecipuas omnes regularium
"
continerei,
tomus
prior dictus est et alter dein
"
scribi
coeptus.
Plurimum
iam processerat novum
"
opus et ad
umbilicum fere
deductmn erat, cum
"
continuoex
Helvetia et Italia pessima afferren-
"
turnuntia.
Visum
itaque est id non esse tempus
"
quod
istiusmodi
posceret libros, et tanto prom-
"
vtius quies
indicta est, quanto certius consfaret
"
iam ab
omnihus
peritis agnosci uno priori volu-
"
mine
intenfum finem
ohtentum fuisse. Prodiit
itaque
numquam
tomus posterior
(1).
Similem
controversiam
aliquot post annos tx-
arsuram,
suamque in ea dirimenda operam seposi-
turum
haud
providebai.
Indicio nempe in annum
1869 a SS. DD. Pio IX generali concilio Vaficano,
rumor spargi
coeptus est id quosdam inoliri, ut
sacri coetus
auctoritate
antiquae regularium exem-
ptiones et privilegia
coartarentur ;
nonnullis enim
displicereomnimodam
eorimdem propriis praelatis
subiectionem, et magis aequum videri ut ordinario-
rum
iurisdirfioni
essent obnoxH. Quod cum non
parum
defrimenfi
Societatis piis lahorihus eiusdem-
que rectae
gubevnationi
aUaturum viderent supe-
riores nosiri, nonnihil tenfandum iudicarunt, ut
hls molimiuibus obsisterent;
nihiique magis ad id
opportunum visum est, guam sicommentarius aH-
quis conscriberetur concilii Patrihus tradendus,
quo gravissima momenta, quae pro immunitatibus
regularium
miliiarent, perspicue exponerentur. Cui
muneri explendo nemo magis idoneus visus est
P. Victore. Nec spem, quam sui fecerat, fefdlit.
Mox enim tractatum conscripsit De cxemptione
regularium conservanda et confirmanda (Bruxel-
lis, 1869, in-8^>, pp, 207), non ita qnidem mole
insignem, sed argumentorum rohore et gravitate
conspicuum; qui sfafim tgpis ediius esi. Sed illum
Pairilnis porrigendl non fiiit locus : concilium
enim Vaticanum mense iulio anni 1870 infelicis
femporis calamitafibus abruptum est, antequam
rem propositam Patres essent aggressi.
Adoersus alterum inimicorum genus causam
regularium defendendam suscepit strennus religio-
nis athleta, nimirum adversus pseudo-liberales
illos, qui, cum ex odio cafholirae ecclesiae ei fidei
religiosos nultos esse cuperent, idcirco contendebant
religiosa institufa iuri puhlico nostrorum iempo-
rum, maxime in Belgio, adversart. Id arguebant
praeclpue ex voto paupertatis, quo scilicet slnguli
religiosi incapaces reddantur cuiusvis jyrivati do-
minii In quaevis hona mohilia vel iinmobilia, cum
ex alla parte legihus puhllcis vetentur ne quicquam
possldeant in commune; quas leges querebantur
suhdola ratione ab instltutorum religiosorum secta-
torihus eludl et violari, ei immensam ah iisdem pos-
sesslonum ei dlvitiarum copiam meniiehantur cotv-
geri communihus vertigalium oneribus subtractam
cum damno rei publicae non modico. Quo autem
securi-orem viam sterneret ad crlnilnailones illas
dissolvendas ac propulsandas, prlmo conscripsit
disserfationem tatinam De solemnitate praecipue
paupertatis religiosae, quam suh forma Epistolae
ad Remigium fratrem tgpis edidli anno 1802. In
qua Id spectabat, ut ne in defensione sua impedi-
rentur regulares ex opinlonibus, quae apud multos
theologos et canonisias veteres de effertibus
votoru m
sollemHium, praesertlm pauperfafis, recipl solebant.
liationlhus liaque e theologicis locis et iure canonico
petitis stabilire aggressus est votorum soUemnita-
tem eorumque effertus non esse iuris dlvini, sed
eccteslastici, ac proinde auctoritate eccleslastlca
posse
poasp. Keriindinn tempornm eondirionem diverf^i-
mode definin afque ita attemjn-rari, nt fegibns civi-
Ubus commode congrnerent ; r/Ma( sententiam
omnino prnbasse ridetur SS. DD. Leo XIII, ubi
antesederim annos
publlrederJaravitreligiososvoto
soUemni panpertatis ohHffufos posse valide et lirife
vero dominio in bona femporalia potiri serundum
mentem legum rivilium. Hoc autem fundamento
posito,
dnobus libeUis gallire editi.s ealumnias
adversariorum
diluit ef reVnjiosae vitar professio-
nem cuni iure, quod vocant, recentiore hand aegre
componi posse nstendit; quormn alter insnriptus est
SoUition
amiablc de la qnestion des couvents
(Bruie., mS, in-8% pp.
-"iO), atter, qui et insertus
est actibm
congressus ratfiolirorum, qui MecJdi-
niam
ronvenerunt anno 1864, De retat rcligieux
en Belgiquc au XIX*- sii;cle.
Eodem hoc anno 1864 ad apotogiam in propria
causa texendam
adactus esf. Adolesrenle nempe
hoc nostro saerulo, praesoiim paulo post annum
1830,rum Ecclesia ab impiis passim impeteretnr,
eo
praecipue
allafo praetextn, quod omnimodae
Uhertafi civili et poUtirae, quae inde ab extremo
saeculo
superiore quasi primum principium iuris
publici
celebratur,
maxitne inimica semper exsti-
tisset et exsisteret, et inde adversus eam popularia
odia
vehemenfer
excitarenfur,
putarunt quidam
fervidioris
animi ratholici
srriptores et viri poh-
tici,non
aUter tam si7iistram
opinionem ab Eccle-
sia
averti posse, quam si profiterentur
nullum
ipsam sibi auf dortrinae suae privilegium autprae-
rogativam,
quae legibus pubUcis
sancirrntnr, vmdi-
care;
nequaquam ab ea respui
omnimodam quasvis
opiniones
asserendi et puhUce defendendt
hcen-
tiam

quin et nnllam
ipsi condicionem
potiorem
exoptandam
esse, quam
plenissimam
libertafem
omnibus
concessam;
nihd denique
impensius a
viri^
rathoiiris
procurandnm esse, quam ut abso-
lufissima
agnosrerefur
concordia
inter Ecclesuie
doctrinam
discipUnamque,et
prinnpia dia, quae
vocant,
moderna.
Hnius
sententiae
sectatores
catholici
libcralos
nunrupari
ronsueverunt
;
quo
et ipsi nomine
ghriabantur.
Quorum
postquam
doctrina a Sancta Sede
reprobata et
condemnafa es^
praesertim
litferis
ennjcUris
Gregorn
papae A \l,
quae
incipiunt
Mirari vos, nonnuIU
quidem, inter
nuos celebrior fuit infrlix
sarrrdos Fel.
Lamennms,
vraefrarterestiterunt;aUivero,quorumdIusfr,orrs
fuernnt
Carolus de
Montalembert et
Hennms
Lacordaire,
definitioni
ponfificiae
phine ohsernU,
atque sincere
reprobantes
ea, quae
reprohareiube-
bantur,
nihilominus
contenderunt
in dafa h>T)0-
thesi id est
considerata
praesentis
temporis con-^
dicione e re
Errhsiae et reUgionis esse, ut vtn
cathoUci,q^^'^rebuspubUris
tractandis
vel scnpto
discutiendis
immiscerentur,in
agenda causa reh'
Qionis non
particularis
alicnius
iuns divmi vel
ecclesiastici,sed
liberfatis tantum et iuns commu-
nis
principiis
niterentur;
quam
sentietidi
ratmnem
maximepropugnabantinperiodicogalhroLoCor-
respondant.
Ipsis autem
vehementer
adversabatur
altera,
eaque
ingrns,
catholicorum
pars,
qudms
praecipue
anfesignanus
erat
Ludovicns ^
endlot
editor
ephemeridis
L'Univers:
r^/ non minore aestu
affirmahant
praeripuam
curam viris
rehgiosts esse
oporfere, uf ne iura et privUegia
EcrUsiae et veri-
tatis
catholicae
dissimulatione
quadam et nimis
Hmido
silentio quasi
oblitterarenfur et
abtcerenfur.
Et his
qnidcm, qui rigidiori
doctrinae
adhaere-
bant, pauris
annis posf initum
pontificatumomntno
favere
visus est SS. DD.
Fius papa IX; cmus
patrocinio
harum
partium
sectatorihus
magm
i^ovembris
Tomtts II*
additi sunt animi. Non diffitendum vero est in
alteram partem P. Virtorem magis propendisse;
undc fartum est ut nwx haud infrequen^ Uli litfe-
rarumet sermonum commerr.ium esset cum comife
Carolode Montalemberf, FeUce Dupanloup, Aure-
lianensi episcopo, et aUis eiusdem sententiae a.sse-
clis, qui tpto fidentius et securtus procederent, ad
eius consiUa Ubenter recurrebant. Acriter utrimque
pro sua cuiusque opinione defendenda ef promO'
venda dimicatum est, sed, quod saepe accidit
infer homines aliquo praeindirio nimis vehementer
praeocrupafos, non semper aequis armis, id est
non solo argumenforum, quae ad ipsam rem con-
troversam dirimendam speetarent, pondere et
robore, sed et odiosas suspiriones et crimlnaUones
contra adversarios confingendo,
quibus eorum au~
ctoritas ef existimatio minnerentur. Hniusmodi
improbitatis incommoda expertus esf Victor noster.
Ecce enim exordio anni 1864 perrenerunt ad
Praepositum Provinrialem Societafis in Iklgio lit-
teraeah A.H.P. Generali missae,quihus monehatur
graves arcusationes adrer.vis P. Victorem De
Buck delattis esse ad ipsum Sanrtissimum Domi-
num, quasi paene haereticus esset et formidohsus
Ecctesiae hostis. Quae lifterae td)i cum Pafre Vi-
ctore rommuniratae sunf, maximo dolore affectus,
non distnlit quin et ipse lifteras scriberet ad Em.
Cardinalem
Patrizzi
;
quas et ah eo communicari
Sanctissimo Domino postulavit, ut crimina sihi
imputata dilueret. Capita aufem disUncta accusa-
tiontim
haer. erant : I" Quod sa-iheret vel scripsisset
in Acfis galUcis Le Correspondant ;
'^ Quod verho
et scripto
propugnasset schismaticum ad pdem
catholicam
conrersum
posse tamen a sacerdotibus
schismaticis recipere
communionem ;
3' Quod con-
tendisset
episcopos
anglicanos esse valide conse-
crafos, adeoque eorum
sacerdotes veros essepres-
bnteros;
4" Quod
respnndisset ruidam suadenU ut
scriheret
aliquid in favorem
dominii temporaUs
Summi Pnntificis,
se non veUe ea de re scribere,
cum hnius
domimi
neces.^itatem non agnosceret
;
rr
Denique,quoddixisset
vet scripsisset falsam esse
opinionem eorum, qui existimant
sacramenU matri-
monii
minisfros esse ipsos contrahentes.
Calumntas
istasfacile
evertit profifendo
niliU horum tmquam
a se actum auf cogitafum fnisse, et in fine
suae
epistulae
candido et simplici stilo, seii fervuhs pro
animi sui dolore et
indignatione verbis, extuht ea
nuaeparentes
ef rognaH sui et ipse e.rimiae erga
Ecclesiam
cathnlicam et Sanctam Sedrm fidei
et
devotionis
argumenta
praebuissent;
eique finem
imposuit
qenerosa hac et certe
sincerissima prote-
statione
: "
F^go ntm divina gratia pro fide
caiholica
'
omnibttsque
iustifiae
parfibus, et quidem pro
"
defensione
inrium
temporalium et sptntuaUum
"
Sanrtae
Sedis, mori
parattts sum; et pro hts,
\fuae
harfenus egi ef in posterum
agam,ntillam
"
umquam
speravi
tnercetlem in his terns, neque
l
nunc aliam
peto nisi
Sanctissimi
Dotttim bene-
_ dicfionem.
. .
Lihetttissime
testimonium
stittm pro extmo
Patre
adiunxertnd
qttaftuor e graviortbus Pro-
vineiae
Belgicae
Patrihus,qui
ipsttm appnme nove-
rant P
CaroUs
FranckeviUe,
recfor
Collegn
Brttxellettsis
Samii
Michaeli.^, qui antea tam-
guam
tttagister
noviciorum
^^
/''^^^P^'^'^'/;^^
iincialis
Victori
praeftwrat,
hts verb^:
Ego
Jnfrascriptus,
Hector Collegn S.
Mtchtehs
iJstor
omnia et singnla hisce P. V, De Bttck,
"
subdiU
mei,
m.ris
mntenta.
veritatt
omttttnode
"
esse
conforntia
fideUierqtte
exposita,
tuhdque in
"
iis
contineri
quod non referat
intima
a,ti,tt>ettts

Patrh sefisa, utpote


Samiae
Se<^i
(levofsswii
seniper et
atldicfissmL.
- M''
"^s'"''
.^;

Mathys S. l, olim Bectoret


Provinciahs
opimi

Patris De Buck,
- Tdem
attestor
Aloisnts Le
l
Grelle S. l, Rector Collegii
Lovauiensis, ohm
l
Vice-Proimcialis,
- Idan attesfor L B.
Hoone,
,
per mvem annos Bector Patris De Buck atque

nunc eius confessarius.


Haec omnia,
con-
sentientibus
Svperiorihus et nomiullis tantum locis
rescissis, quae, ut ait optimus Puter in adiecta
adnotatione, speetabant ad
"
plura negotia, ple-

raque gravia, qnae, festibus solo Deo ef mimstro

aliquo apostolico, in ohseguium Sanctae Sedts

perfecerat et quae, utpote secreta, tijpis reprae-


sentanda non erant,

prelo excudi voluif, non


ntique ut in puhlicam lucem emifterentur, sed ut
cum praecipuis aliquot viris communicarcutur,
quosfotiifs rei veritatem edoceri maxime intererat,
sicqufi tandem iu perpetuum praefocaretur calu-
tnnia.
Inter crimina P. Victori oltiecta videmus ab
accusatorihis sngiilatas fuisse laxiores quasdam
opiniones, quihus schismaticis Anglicanis itemque
Bnssiacis nimis, ut iUi putabant, favere videretur.
Quas opiniones licet ipse numquam professus sit vel
iis assensum pvaeburrit, non tamen proferto superhe
aspernandos ef repellendos duxit quosdam augli-
cani sckismatis doctores et episcopos, qut cum
ipso duhia et difficultufes suas de religiosa doctrina
et hisforia ecclesiastira lihenter commuuicave-
rant; quos inter nominasse sufficiaf docfi.ssitnum
virum Ahxaudrum Penrose Forhes, episcopum
anglicanmn Brechiuensem, ef celehrem dortorem
Eduardum Puseij. Ut enim erat animo admodum
candido simul et fervido, magnam. spem conce-
perat, post conversionem iUustrinm quorundam
Academiae Oxoniensis alumnorum, hrevi futurum
ut ecclesia anglicana universa ad unitafem fidei et
debitam Bomanae ecclesiae suhiectionem rediret.
Baque contentione non extgua felici hnius conver-
siouis successui promovendo incuhuit tum privatis
epistulis, tum etiam nonnullis preh excusis scri-
ptis, quulia sunf tractatiunrula anglice edita in
periodico Tlie Rainljler (an. 1H59, sept.,
p. 370),
On external devotion to hoiy departed men, et
afiae insertae peviodicn Parisiensi Etudes de
Uieologie, de pliilosoi^hie et d"histoire, videlicet
Le D'- Pusey et son nouveau
programme d'union
avec l'6glise catholique ra. 1866,']),
Physionoinie
el force du parti puseistc (an. 1866,
3), The
People's Hymnal (ihid.j, Du niouvement
rilua-
liste en Angloterre
: les nouvelies
conlroverses
sur 1'Eucharistie (an, 1868,
1), et epistula ad
Gerardum L Cobb rulgata an. 1869 in quodam
periodivo angliro, qna respondit
ad nonnulla
qnae-
siia de concilio
oecumenico mox celehrando.
Non aliter
affectus erat erga
ecrlesiam schi^sma-
itcam, iu cuius gratiam scripsit : La Russie sera-
l-elle catholique?
(Pr^cis
historiques,
an. 1866)
ef Essai de conciliation sur le dogme de la proces-
sion du Saint-Esprit
(Eludes dc tlieologie,
etc
an. m^,
2), afque Essai de conciliation
sur le
dogme de la vie future (ibid., an.
1858). Praetei-ea
per quaftuor
fere annos
(1855.58) quavis hehdo-
madem
ephemeride
iomnu] de Bruxelles
vulrjalae
sunfdr rebus
ecclesiaslicis
Btmiae
titterae ah ipso
conciuntae, operam ad
idconferentibusquibusdam
'nf''r'^'
or/um^/
sodalihas,
praesertim
vero
I r. lohanne
0'agarin et lohanne
Martinoc.
<iud.orHe^Au.n.,
lom. III,
p. .vjo, .1 distincliu.
apu"
Sed in his omnibHS
numquam commisit ut quic-
quam,
quod cunt
ecclcsiae Bomanac pracceptis aut
traditionihus
pugnaret, ad alliciendos schismaticos
profiteretur
anf
concederet. Mhi/ominus tamen et
istudcumheterodoxisfamiliarecommercinm illum
rursus plus minus suspecfum iis effeceruuf,<iuorum
mens illo praciudicio iam occupata erat, eum
nimis
propeusum e.^se ad mifigandum rigorem
praeceptorum
doctrinae cathoUcae.
Nonnihil forfc
etiam contulit ad fovendam
sinistram de eo opinionem, praesertim apnd
praelatos quosdam Bomanos, confroversia ab
ipso praecipue excitata aut saUem nostris tem-
poribus innovata de siguis, quihus corporu mar-
ti/rum in Bomauis coemeteriis deposita cxisti-
mabaut aguosci. latn inde a saeculo XVII scrt-
ptor heterodoxns Samuel Bnsnage in sua Historia
ecclesiastica et docli.ssimns lohuniies Mahillon in
Epislola Eiisebii Roniani ad Thcophilum Gallum
de cultu sanftonun ignotorum, et alii postea
(1),
dubium moveranf num satis certum indicium
martgrii pro Chrisfo folerati praeherent vasa
vifrea seu phialae sanguineo colore tinctae et
sepulcris quihusdam inclusae vcl, qnod saepius
occurrit, eisdem exterius affixae. Neqne rem
satis definivisse videbatur dccrctum die 10 aprilis
168-^ a congregatione cardinalinm et virorum
doctorum ad id constitufa emissnm, ef auctoritate
Clementis IX B. P. confirmafiim, cum in hoc
decreto solummodo ennutiaretiir :
"
Sacra Con-

gregatio, re diligenfer examinata, censuit pal-

mam et vas iUorum j martijrnm] sanguine

tiucfnm pro signis certissimis haheuda esse .


Quaestio enim praecipua erat nfrum vasa iUa
ruhricata vere snnguinem continrrent vel conti-
nuissent, an aliam quandam matrriam, cuius
processu temj^oris indoles mutafa fuisset et
color in rnbrum transisset. Ut hanc posterioreni
opiniouem amplecteretur, multipHci argumento
adductus est P. Victor; rationesque, quae ipsum
moverant, scripto congessit
"
non quidem (ut ipse

explicavit) quod opportunum arbifrarer qnid-

pium de ea re in publicnm edere; sed quod ntile

mihi viderefur cum eruditis probisque aliquot

viris et maxime cnm nonuuUis antistitihus illa

men qmiliaqnaiia inventa communicare, ut, si eis

infirma haherentur et fatsa, aeterna preme-


n
rentur oblivione; siti autem validis innixa ratio-

nihns, ipsi pro sua prudentia ea facienda cura-

rent, quae ecclesiae honore et Deigloria postulari

arbitrarentur.
Porro cum ad umhilicos per-

venissem, snhieci Inhens laborem qualemcumqne

meum censoriae
virgae virorum, (pii omnes sin-
,
gufaris in ecclesiam
amoris affectu
conspictti

suuf, et qiwrum aUi ingenio et sapienfia, alii

sagarifafe ef erudiHonis laude praesfanf. Atque

horum
fere omninm
iudicia in eo convenerunt,
"
^Uilitafem
forte non miuimam ah illa mea scri-

pfione
speraudam
esse^ si in manus tantum veniret

doctas et pias; sed rem pericuh esse plenam, si

idtomate
gaUico, quo concepta eraf, exprimeretur

tgpis, etiamsi
paurissima faufum excuderenfur
,. exemplaria;
fpiocirca id volumen vel suppri-

mendum
omnino vel latine vertendum. Haec
..
dh
: tptihus Ua consenseram,
itt, cum stata et

ordinaria
negrjtia
operam potins sibi viudi-

careut
meam,
mentem ahiecissem omnem latine

tterum
scribendi
quae improbissimo lahore iam
.
semel et his rdia lingua
scripseram.

lacebant
F- X. Kraus,
/),> BlulampuUtn
der romischen Kata-
hombm,
Fiankftirt. ISdS,
p.M2.
itaque

Haque inter reiedaneu meae Obscrvaliones le

phialis rubricatis quibus inai-lyrum romano-


'
rum sepulcra dignosci
dicunUir, earttmque
obiivionnn iam (rperam, cum ecce (lefenmtur
l
ad me litterae, quibus vix uou iuberer jndrerem
l
de chartis illis excutere eamque saltem partem,
l
quae dephialis
sepulcralibus est, latinam facere;
l
liomae per umtm de cemoribus
aUquid de meo
"
conatu
innotuisse;
vehemenfer a quibusdam iUic
\
eum
desiderari; et futurum forte ut ex eo in
l
ecclesiam
redundet utilitas non spernenda. Cui
l
flagitationi
cum mihi interjrum non foret
deesse,
l
quamprimum
licuit, manum denuo operi ad-
"
movi, ut officio fumjerer.
Mox itaque, anno
"scilicet
}H55, tijpis impressae fuerunt De phialis
rubricatis
quibus martyrum
romanorum
scpvilcra
dignosci
dicuntur
Observationes
V. D. B., >ta
tamen ut in ndmodum
paucorum manus
venirent.
Nam
"
mirabitur forte
non nemo (ita pergii auctor
in capite
prooemiali post verba superius
citata)
scripfionem
hanc typis fuisse
excusam. Cuius rei
"
non alia esi causa quam quod minori impendto
"
pauca
preiis beUjicis
parantur
exanphma
quam
"
scripforum
manu.
Quocirca
unumquemque
mo-
"
nitum velim quod hunc libellum
puUici luris
"
nonfeci,
sed cum
paucissimis
tantum
commu-
"
nicatum volui atque
etiamnum
volo.

Quod
monitum
maioris
cautelae gratia et in captte bbn
sui seorsim et patmfer
expressum
volmt, eos, m
quorum
manus veniret, enixe
obtestans
" ut hunc
nemo librum
praeter
mentem
scriptoris et con-
l
silium in vulgus
spargat
Sed inde aliud
nascebatur
incommodum.
Neque emm adeo occul-
tari res
poteraf,
quin
aliquando
multis mnote-
sceret;
neque ullum libri
exemplar,plurinus
avule
poscentibus,
etiam
quovis oblato
pretiotradehatur.
Hinc ilico sparsa est fama
infererud.tos,
tantum
ex illa
dissertafione
scandalum
excitatum
esse, ut
superiorum
Societatis iussu tota editio
suppressa et
iiammis
fradita esset et quattuor vix vel
qumque
exemplaria
incendium
evasissent (1)-
Rumor pror-
sus inanis, cum
nulium
iussu
superiorum
quorum^
cumque
exemplar
concrematum
aut
suppressu>n
sit et non
admodum
pauca in
scrmns
nostris
qjiescanf.
Nemo
quoque
asserat,
intentum
a^
finem
nequaquam
attigisse P.
Vuiorem.
Inde
enim ab anno 1861
nullum
omnino
corpus
san-
Zn e
coemeteriis
Romnnis
extrah
etpuU.ae
Zerationi
exponi
tuUt
auctoritas
droecesana
Znana,
teste
ipso Em.
Cardinali
Vrcar^
m
Zer.simo
decreto,
quod
annoim
ed^dr ad^
rersus
impudentes
huiusmodi
Upsanonm
v^^^^
iores (2)
Hoc eodem
anno
^l
prodierat
Romae
:l;!n-.nnscrIptionumclu-istianarum^^
Romae,
auctore
praeclarissnno
archaeoiogo
loh
%.dcRossi;
quopfane
^onflrmatunyste
m
apertissima
luce
positum
praecpuum P. Vu['
Igumentum,
inde "-/^ ^^^';''"";
5'"^f,;C
semicra
quihus
phialae
rubncatae
a/ixae e
;i:i;J,
perti^^t
ad
tempora Post-C.'^^
niana,
quando
nufii
marfyres
Romae
pro Chnsto
ZguiLenuderunt.Necdeniquev^^^^^^^^^^
opinionem
eius fuisse
reprobatam
decreto S. R.t.
^Zlqafo
dielO
decembris 1863 (3),^'--j-
decretonihU
amplius de vasis
sangmneis
dece,
nitur, quam decreto anni 1668; quod vel ex hac
ipsius conclusione, manifesfum est :
"...duohus his

propositis dubiis : L An phialae vitreae aut

fujulinae sanguine tinctae, qiute ad loculos sepul-


tovum in sacris roemeteriis vel extra ipsos repe-
riuntur, censeri debeant
martgrii signum ?
II. An ideo sit standum vei recedendum a
\ decreto sanctae
Congregationis
Indulgentiarum
,
et Reliquiarum diei 10 apnlis 1668 f - Respon-
\ dit ad primum : Affirnuitive.
Respondit ad

secundum : Provisum in primo.


lam vero in ciausula sui operis diserte declaravit
Victor nodersibi omnino sacram et certam esse sen-
tentiam a S. C. die 10 aprilis 1668
enuntiatam,
uhi scilicet constaret,
quod de pierisque
negandum
censehat,
phialas sepuleris afflxas
vere humano
sanguine tinctas esse :
"
Abest itaque, aiehat, mul-
tumque
af>est, ut inanem aut falsam
faciamus
"
sacrae
congregationis
legem ; hanc veneramur,
"
hanc sanctam
habemus et haberi
voiumus.
"
Optimis enim
argumentis
ostende}-unt
archaeo-
'
logi
sanguinem
martgrum
collectum fuisse sae-
"
pius linteis,
vestibus,
spongiis, ggpso ahquando,
"
interdum
vitreis vasis;
haecpignora
lam stbi ser-
"
vasse fideles, iam
intulisse
tumulis;
nonnunquam
"
sepultosesse
martgres
insauguinolentissindoni'
"
bus
etidgenusaiia.Haecrectaetcertissimaeta
"
nemine
impnqnanda.
Neque
adversum haec in
"
universo
hoc
commentario
aiiquid hiscere memi-
"
nimus, et, si
excidisset,
deletum
voiumus
,
(4).
"
Verum,
quamquam,
ut diximus,
decretum recen-
tius S R C.
nuilatenus
definitionem
antiqmons
decrefi
praetergressum
erat, et eos sohs propne
feriebat,
qui cum ci. v.
Edmundo U
Blant e.usque
sequacibus (5)
contendelmnt,
etsi ommno
vasa
ruhricata
sanguinem
martgrum
contmiusse
cen-
senda
essent,
nequaquam
tamen ea
habenda esse
nt signa
mart,frii,cnm
fumen editum
videretur,ne
inworfune
perturbarentur
fiddium
mente.^,
qui
soiiti
erant
venerari
in suis ecciesiis
corpora
sancta iam
dudum e
coemeleriis
Romanis accepta,
cupiens
eximius
pater ut vitaretur
ommno scan-
dalum
pusiilorum,
quod faciie ex
i>"^
'.'"
;"
^^
cussioneoriripoterat,
iam
prorsus sibi
sdendum
iudicavit,
neque ulta
ratione
opuuonem
suam
ampliu^
defendendam
suscepU.
Itaque
Ln anno 1867
Parisus
produssetBe
ph
alicruenta
indicio
facti pro
Ghristo
martyru
tquisitio
Arohangeh
Sconam.gho
p..sby
Romani ac ssrum
rcliqu.arum
custode {.icV 2
lil^ro
acerrime
impugnabafur
non ^olnm ev. m^
tentia,
sed
etpersona et
mens,adeout .
^p^a Dsqu
.itionis
praefafione
traduceretur
ut qu.
J

sectatur
dicendi
rafionem,
quae .pso
DodueUo
"
Missonio et
Burnetio,
ceterisque
Homanae
Ede
"
siaehostibus(verbositvenia)non
uuiujnap^ope
"
Zerim,
videatur ,
non
aliam
respons.onen
l^Lt
uam
brevem
epistuiam,
gua
ejnodesU
deiniqua
sacerdotis
Homam
argumntand.ra
tonelerebatur,
et
asserehat
se post eddum S, C
ZLun ne
verbum
quidem de
quaest.one
va
m
decret m ne i
^.^^^ ^,
^.^iatu-
Z^^ZlZ^LseLLiohoedientiacoact^
'l^rsuo
scribendo
et
tgpis
excudendo
o^r^^^^^^
dedisse,
nec
repugnare
quonunus S. C.
decnto
. Ti flfiSl-82) P
198. -(3) Ed. inter
Analeeta
IV\
l
1.19 :
;
Ouvrage au
-f7/^^^
"^^'^^^^
'"^^'"^t^rs
^'
S.
Lenotant''
in
periodico
dont il nVxiste que cinq exempla
res tes au
I
,ase de sattg. P^"^*
,'., ".^
c(r F X.
Kraus, Die
Annales de
phih.oph.e
chrit ^v^lSt^^J^- ^
P^^,,
BMao.pulUn.
etc. p.
12-
.^^-^
Beme des quest. iii^t., toin. II (1867) .
etc. v )
opinio aua nprobata et reprohanda
ImUcare-
tur (1).
Illud aufciii iitter tot contradictiones,
quas a
catholicis viris perpessus est, maximo solatio ipsi
fuit, quod mmquani superiores eius, qui eum pro-
pius et infimiun noverant, ulfam de eius dov.trina
suspicionem vel ullum diffideutiae
indicium exhi-
buerunt. Sinrerum quippe simpficis et perfectae
oboedienfine spirifum in eo vigere perspectum
habebanf. Nihif iis non inconsdis auf inconsuftis
aggredi, eorum consilUs in omnibus libeufissime
obsequi, quicquid iu scriptionibus a se lucubratis
iis dispticere intdfegeret, stattm delere et silenfio
premere,fixum
omnino ipsi erat ef quasi insifum.
Itaque et iis religioni erat, ut ne malevolis adversus
eum querefis aures praeberent ef etiam ne iusta eum
liberfafe defraudarenf, quominus sentenfiam suam
proferret atque tueretur de his omnihus, quae in
uframque partem a cafhoficis viris, safva doctrina
fidei et dvhita Kccfesiae eiusque summo pastori
subiectione,discepfari ofdingeret. Vndeet maiores ei
addehanturanimi, magisquepromptus et aiacerpro-
dibat in aciem,ar facife clamores ef convicia adrersus
seprohfa spernehat, cum se praelatorum suorum
approhafione confirmatum sentiret et protecfum.
Cuius mutuae fiduciae illud arqumentum intcr alia
afferre
Uref, quod anno 18(i9,cum maxime ferve-
bant inter catholicos controversiae iUae, quas .tupe-
rius memoravimus,nec ipse postufantibus nonnuffis
atnicis denegandum censuit, nec superiores obstite-
runf, quiit commentarium ederet de concordia
doctrinae catholicae cum iure pubfico belgico, hoc
titulo insignifum : Les principes catholiques et la
Constilution bolge
;
qui commentarius saepius
deinde in comitiis publicis Befgii c.um muffa laude
cifafus est a deputatis catholicis, quos pseudo-fibe-
rales huic iuri necessario infensos praedicabanf.
Solabatur etiam eum multorum fum suorum
communi religionis vinculo iunctorum fratrum,
tum sacerdotum et laicorum amicitia, quos sihi
devinxeraf officiosissima crga omnes, eos quoque
qui ipsum verbis aut scriptis taeserant, caritaie
;
eximia animi sinceritate, ab omni simulatione aut
dissimulatione afienissimi, mira denique simpU-
citate, quam ef sermone vf omni agendi rafione
manifentafiat, adeo ut non raro qui ilfum pri-
muni convenirent, stuperent virum, quem scripfif;
suis gravem admodum norant et nonnihi! efiam
acrem ei vehementem existimaverant, quemque sta-
tura procerum et corpore vasfum cernebanf, fanto
jnaeditum candore, nec puerili ferme ingenuitate
expertem.
Talis cmn esset, nemo mirahitur quod muHipfex
eius eruditio, ingenium ferax et promptissimus
calanius pro re nata vel postulanfibus nmicis in
permnitas et maxime varias scriptiones sese
effuderint : quas hic brevifer recensitas exhiheri
non pigchit (2). Et primo quidem non pauca edidit
ad forendaw pietafem popularem in Christum
Dominum, Beatissimam Virginem Mariam et
alios sanctos, eos praesertim qut Belgae ortu
fuerunt vel in Belgo praecipue cofuntur. In
(juo genere ivipritnis memorandus venit eqregius
fibefliis de j^assione iJouiini, finndrice editus
Bruxeflis anno 1851 sub iifulo Passieboeksken,
saepius deinde recusus atque afias in linguas con-
versus. Huc accedunf quae gaffice scripsit de cutfii
SS, Sacramenti : Gonfreric du T. S. Sacrement,
canoniqueniont
rrigoo sous lc titre dc Tadminis-
tration ou du saint viatique dans 1'eglise parois-
siale de N.-D. de Finisterrc a Bruxelles (Brux.,
ISrid) ; Oy\%\i\q
dos saluts du S. Sacromont dans
la province
ecclesiastiquo de Malinos (Frocis lii.s-
toriques, 1872); Le S. Sacrenient de miracle de
Bruxclle.^ (ibid.. 187:^);
Dopot mysterieux d'hos-
ties au refugc dos Ursulinos a Bruxollos (ibid.,
1869);

De B. V, Maria vero : Souvenir du
mois do Marie et du couronnemcnt do la statue
miraculeuse do N.-D. dc la Misoricorde dans
1'oglisc de N.-D. de la Ghapelle (gallireeiflandrice,
Brux., 1843); Historie van O.-L-V. Tcn Kerso-
laer binnen de parochie Edelaer by Audonaerde
(Brux., 1844 et mS); O.-L.-V. Ten Troost te
Vilvoorden flirux., 1853);FeiG russe dela B.V.M.
difc du Scapulaire de la Mere de Dicu (Prec.
hist.. 1853); Gouronnes dcs saints et en parficu-
lier de la T. S V.. ibid.. mO); Osbcrt do Clara
et rabbo Ansclme. inslituteurs de !a fete de rim-
maculeo Conccption de la 8. V. dans roglise
latine (Etudcs relig., ISdO); Historie van de ber-
togelyke kork van Alscmberg en van 't wonder-
boi'l<l van O.-L.-V. aldaar bcwaard (Brux., 18fJ9);
Lettre sur rorigine du Mois de Mario (Prcc.
hist., J87i;;La procession de I'Assomption de la
S. V. on France et en Belgique et le voeu de
Louis XIII (ibid.).
De divcrsis sanctis: Vie de
S* Reinelde vierge et martyre, dont les reliques
reposent en reglise de Saintes pres de Hal
(Brux., 1853); Hel christelyk Hoolaerl of Hoo-
laert toege^\7d aen God, aen Maria en aen
andere Gods lieve Hoiligen (Brux., 1855); de vifa
et passione B. Andreae Bobola S. I. recens infer
beafos refafi (gallice et flandrice, Brux., 1853,
1854, 1858); Geschiedenis der zalige... Maria van
Woluwe, gcnieenelyk genoemd Lcnneke-Mare
(Brux., 1855 ei 1869); Levens der Iili. Aiuia,
Clcmens, Cornelius, etc. (Brux., 1855); Le B. -Joan
de Gand, precnrseur de Jeanne d'Arc (Revue
bolge ot etrangore, 1862, etPcWie Bibliofb. chret.
18!M)); Les saints martyrs japonais de la C. d. J.
Paul Miki, Joan Soan do Gotto et Jacques Kisai
(Brux., 1863); Levens van de h. Christina cn
van den h. Hilduardus, patroonon van Dickel-
venne en Dendermonde (Gand, 1865) ; Leven van
don h. Jacobus Lacops... een der nogentien mar-
telaren van Gorcum (Brux., 18fJ8) ; Lcvcu en
mirakelen van de h. Alena, wier relikwien berus-
ten to Vorst iiy Brussel (Brux., 1^69); Les mar-
tyrs d'Audenaerde, documents inodits (Analectes
pour scrvir ii riiist. eccl. dc la Eolgique, 1870); Le
B. Ernest, abbo dc Zwiefalten et marlyr a la
Moc(iue (Precis hist.. 1858); Decouverte faite en
octobro 1860 du tombeau de S. Mamert. institu-
tenr dos Hogations (ibid., Mil); Un rovolution-
naU-o devenu saint ou Vie de S. Pellcgrino Laziosi
(ibid..
1^62); Un lis au milieu dus ('pines ou
S'- Philomono (ibid., ls(i4);
S'^- Ermolindo, pa-
tronne de Meldert (ibid., 1867).
Quosdam alios meritis insignes cefehrarit edifa
h'evi tractatione de eorum viia et gestis, aequales
plerosque ef quos famifiariter noveraf, praecipue
ve.ro cognrtfum suum I. S. Thienpout, ad comitia
puhlica helgica a civibus suis Aldenardensibus
phtriesdvpntafum
(Brux.
1865), Cardinalnn Sci-
fovshi Unngariae
primatem
(Prec. hist., 1862),
iliustrissimum
virum F. X. de Kam, Academiae
(1) Haec epislula germanice edifa est in periodico Bon- opeia summa cum dilitrcnliu recensuit no^ter C. Sonimer-
nensi 77if%..sc/i.Li7mi/('rWa/r, an.lWiS. p.iST.et rursus
''ofivlBibHothiqugdflaCompagniedeJ^HUs
tom II(1S91),
piUice ap. Kmus. op. cil.. p. 67. - (ii) Universa P. Viclmis col. 318-28.
'
Loraniensis
Lovaniensis
Redorem (fitud. relig., iS05), Eiluay
dum DucpefiauT (ihid., 1868),
Petrum OUvaint et
ceferos Patres Societdfis in rinli fumuHu Parisiis
necatos {VT6c.h\s\.J871),et
Cardimiinn
Fraurken^
berg archiepiscopum
Mechlinievsem,
qui extremo
praeterito saeculo tam forfiier pro libertate eccle-
siae
fyrannicis losephi 11 imperatoris
decretis
restitit (ibid.. 1S7.H).
Permulfasjyraeterea
scripsit
dissertatiuneulas de
refmsadarrhaeoloijiam
et hi^toriam
ecdesiasticam
spectantibus,
fjuarum praccipuas fere
secundum
ordinem
chronolofiicum,
quo editac sunf, hir wdt-
casseiuvahif,
nimirum : De rorigine des beguines
belges
(Jounial
liislorique, Lic<je 1843) ;
^^an\en
critique du miracle de Tipase (Prec. hist., m^)
;
Explication de dcux
^pitaphcs
chrctiennes trou-
vees... cn Algerie (ibid., 1854 et 1856);
Petn
Abaelardi
hynini et sequentiae ... ad usum virgi-
nunimonasteriiParaclitensisrp.iWty/e.,Patr.lat.,
tom.
CLXXVni); Le style d'ULrccht ct le style
de Tournay
(Annales de la Soc.
d'emulation de
Bruges, 1856);
De la reserve du prccieux sang
(Prec hist., mi));
Notice surla mission belge de
Calcutta
(Brux., 1864) ; Les oratoires privcs depuis
le concilc de Trente (Etud. relig., 1863 et 1864);
Sur la
numeratiori
dcs Romains, a propos du
computiste
anonyme
d'Afrique
(ibid,
mo);
M de
Rossi et ses recents
travaux sur les cata-
coml)es de Romc
(ibid., 1805 et 1868);
et Recen-
sion of the
Nvork of J- B. de
Rossi Insmpt.
christ.
(inperiodico
anyhco Thc Home .?;;
Antiquites
ecossai.cs
(Etud. rehg., ^7);
Sabaria,
ville natale de saint
Martin (ibid., 1868);
Le tom-
beau de Nila
Florenlina
(ibid., 1808 cf 1869),
Plancon<;u
par le P.
Roswcyde
pour la puhhca-
ti on des Acla SS.
(Analectes
pour servir a 1
hist.
eccl. de la
Bclgique,
1868); Le sicge
episcopal de
Constance in p.
i.(Prcc. hist.,
-8j;Uarcheolog.e
irlandaise au
couvent de sainl Antome de Padoue
a
Louvain
(Et. rel, 1869);
Lesconlrovcrses
de
Bcllarmin
ont-cllcs
ete mises a 1
Index (.bid.,
1870) ;
Des
prophcties en
voguc (Pruc hist.,
1870 et 1871);
Lc Gcsii de Romc,
uoticc
descr.-
plivc et
historique
et Caractcrc
internat.ona
du
^esu de Romc (ihid,,
1871 et m3);
Orga...^a^^^^^^^^
de
rancienne
mission
du Japon
(al., 18^-V
,
Recherchcs
sur les
calendriers
eccles.ast.ques
cuius ea
pars, quae est de
kalendariis
r/nren6> et
ecrivains de la G. dc J..
ed. 2%
tom. W,
P-
^^-^^'
86,
alfera
autem., de
kafendariis
latuus
etalns,
post
mortem
scripforis in Prec. h.st., an.
1877-
Omisimus
innumera
alia
hrenora,
quae m elo-
Im rirornm
sibi
aequafium,
de Ubris sno tempore
editis de
quaestionibus
denique
diversi
genens aevo
Zfro
aitatis, iis
praesertim
quae
Ecclesraevd
Sanctae
Sedis iura
attingebant,
suppresso
phmm.
que nomine,
vulgavit ttm in citatis
^oepn.s
periodr^
cis tum in
epheme^-idibus,
in ea
praecqme
cm
titulus est Journal de
Bruxellcs.
Ultimus fere
ingenii fetus fuf
opus
quoddam
theohqicum
et
apolof,eticum,
cddum
anno
1H73
\ui Lnus,
ut mox
dicemus, finem
/a o.^-
ipsius
imposuif,
quodque
mscnptum
est V.n-
dliae
Biucrinianac.
Qno
libro, qn,
constat^
paginis 178 in-8^,
probare et
confirmareconatus
est quae in doctissimi
riri P.
Antonn
Halle-
riJcommentariis
de re morali
nonsat^s
aequo
iure
suqillata
iudicabat a
nonnulhs
fheoag^s
eximiaeCongregationis
SS.
liedempfons
,n hbro,
cui tifulum feceranf Vindiciae Alphonsianae.
Inferea ,dum haecomnia scribebfit et edebat,nihilo
niitnts operi Uollandiano promovendo incumbebat
Virfor; quin et ita incubuit, ut in epistula sna apo-
logetica ad Em. Card. Patrizzi vere affirmare^
potuerit se a multis annis magnam partem rei
Bollandianae umeris suis sustinere. Diximus
supra quam non spernendam operam contulerit,
annos nondum nafus triginta, posferiori parti
tomi VII Octobris conficiendae.
Non ita mtdtoa
quidem cnmmentarios ab eo exaratos continet
tomus VIII (ed. anno 1853),
cum is iam ^naxima
ex parte completus esset, ubi anno 1850
ad
Dollandianum
collegium reversus est. Sed strenue
admodum
allaboravit
praeparandis et edendis
qufitt Hor tomis sequentibus, IXdico (ed. anno 1858),
X (1861),
XI (1864)
et XII (1867).
Vltimos eius
commentarios continet tomus XIII, diu post eius
obitum, anno nempe 1884, m lucem datus. Quanto
autem eruditorum plausu exceptae sint eius hagio-
graphicae
commentationrs,
elucet ex testimonio
doctissimi viri F.-X. de Ram, Rectoris mafjnifici
Academiae
Lovaniensis, in ea, quam anno 1860
gubernio belgiro porrexit, relatione de volumimbus
Actorum
Sanctorum a
recentioribus
Hotlandianis
prelo emissis, fum etiam ex testimoniis
aliorum
quorundam
eruditionis fama
celebrium
virorum,
quae idem vir fhcfus in eadem citavit (1).
Unde
nonnuUa hoc loco eorum verbis, ne ipsi nimit videa-
mur in opere nostro laudando,
exhibenda
duxnnus.
Itaque, postquam
muUa laudaverat in tomis VII,
VIII et IX, qui soli hactenus a
recentiorihus BoU
landianis
vulqftti fuerant,
iio pcrgit cl. F.-X. de
Ram

Les diffcrents
collaborateurs
des trois nou-
reaux vohnnes y
ont fait
leurs preuves
;
ils ont
'
monfrc
qu'iis
appartiennent
vraiment a la race
"
de
BoUandns.
Nous ne saurions faxre
connaUre
"
ici les travaux de chacun en
particulier, ni entrer
"
dfws fles
details sur les
matihes
qutls ont
"
tmitks. II nous suffira
d'appeler
Vattention sur
"
des trftvaux hors Ugne Cflites pftr le ph-e T tctor
"
de Buck dans les derniers
vohtmes
d'octohre.
-
"
Lesactesdesaintnilarion,abb4,
instituteur de
"
h vie
monastique en Palestine,
renferment
une
"
hnmense
etude de
ghgraphie,
flhistoire et d ar-
"
cheologieauIV'
sikle...;
les notes ajoutees ala
"
viesontun
modHe decM-
et
d^iruddtonj^on
"
commentaire
sur saint
Cnni, ^veqm de Hfm-
"
bourg,
doit lui avoir cotVr un fntvad
enf,rme.
"
MalU
le d^faut de
mfiferiftux,
d
y
klanrd les
"
oriles des eveches de
Hambourg
et de Breme,
"
et
Vhistoire des
premiers
Mques de
cesjeux
"
sihaes
- Dfinsles
actes des Sftints Oeoffroi
et
"
Serlon,
abb^s et
j>ropagateurs
de la filiationrts-
"tercienne
de
Sfmgntj, d dkrit
Vortgme
d une
"
Mnite de
monastires
ef corrige un
grandnombre
"
dWreursftu
nouvean
Monasticum
anghcamn.i.
-
"
%ans les actes fle saint
Mauronte,
le P ac.tum
"
Digncnse.
pi^ce qtd montre tous les defads d une
:
plcflure
cirile en 768,
recoit pour la prenue
fois sa
vraieet
complHe
exphcatio.i. - Les actes
"
desainte
Ursulesont,
a nos
geux,unedes
mono^
avfiphies les plus parfaites
et les phts adnw
fbles
"
Vtoute la
collection
des
Bollandistes,
anctenne
"
etmodei-ne...
- Pormi
lcs fiutres travaux
flu
"
InVeffe
Buck, que
contienf k
neunhne
volume
"7octobre,onl.marqueencoreIesactesdesanU
"
Gihizonntoine
fht
Mont-Casstn,desamt
Uda-
"
ron
Mpte
de
Mf^gBne,...
- havaux
gm se
"dZrsifieitpourainsidireUinfini,et
qm tous
(1) Compte
rnnlu </.. ./.nr. fte la
0,m,mV./o
rcyaJf
dnmtove,
111t. s6rie, lom. II tBiux,
1861.. p.
lt>2-94
soni
sont marquifs au coin de la meme honne et saine

critiqtte.

Vn hmnent
archeohfjue romain,
l
M. h chevalier de Rossi, dans une lettre du

10 mars dernier, s'xprimait de la waniere sui-

vante:
"
Certes, en fait de rritique iudependanle
t s^K^re, ies nouveaux BoHandistes peuvent ^fre

quelquefofs soupronnh d'aller trop loin, mais

jamais d'etre serviles ou de corrompre la rerit^


etla sciencepar uiie complaisance accommodante
aux l^gendes d aux pieuses opinion.^f. Leurs tra-

vaux sur les sainfs des premiers siMes... m'oni


, singulihement satisfait. Non seufement Hs ne fe
,
cMent en rien a ceux des anciens lioflandisfes,
, mais, (t ma manih-e de voir, ils fes surpassenf en
,,
quelques points....
Dans une Hude sur tes Bof-
tamlistes, considerh au point de rue defhagio-

graphie slave, M. A. Chodzko (professeur des

famptes et fitfhatures staves au Colfege de

France) a fait ressorftr Vinth-H qu'offre fa

science 1'oetivre de nos Bolfandistes.. , (sequuntur


mufta in hanc rem). En fisant les vies de ces
saints patrons d'une nation si (jtorieuse autrefois,

etsi profond^ment dechue aujottrd'hui, nous nous


^ sommea dit itne fois de plits que fa race des Pape-
hroch et des Stiltimj n'a pas d^f/^nere. II
suffit,

pour s'en convaincre, de eomparer les travaux

recents avec les i^fttcuhrations anafogues de ces

deux anciens BoIIandisfes. Chez fes uns et fes


,,
atitres, on decouvre pour ainsi dtre les mimes

traits de famiffe :critiqtie sagace, hudition soHde,

liherfi d'opinion. Aa moins, qtiant a notts, apri*s


,, une lecture attentive, nous ftlmes (jrandement
, edifies de mpas
g
avoir rencontre de ccs lourdes
y,
meprises si cotnmunes chez les auteurs occiden-

tatix, Ior!iqu'ifs traifent desqttestionssfnves. Loin

de la, lea slavistes eux-memes i/ apprendront hien

des choses qtCon n'a pas gM-alement Vhahi-

titde d'approfondir comme efles fe tneritent h

cause de leur importance au point de vtie de Vhis-

toire religieuse dcs peupfes slaves...


Ainsi,pour

citer qitelques exempfes, ii propos de fa vte de

sainte Parasche, le phe Tinnehroek...


montre

quec'est a Innocent III queles Bufgnres doivent

Verection de feur patriarcat, et (pie par cons^-

quent ifs reconnaissaient alors Vautorit^ du sou-

verain ponfife. JVh dirai autant du pere de

Buck, () qni on doif fes mrants commentaires sur

saint Hilarion de Mogfhie et sur saiut Jean de

Rijlsl-. Entre autres, les (jdographes tui sauronf

gre d'atmr
fii4, selon nous
de/initivemenf, fa

position jusqit'afors
incertaine de ta Grande

Preslava... Le ph-e de Buck ne fut pas tnoina

heureux dans ses recherches chronofogiqitcs,


si

ardues de leur nafnre, surfont quaud on entre

dans ledomaine de lachronologiesfavonne...


(1).
His adiungemtts tantum iudicimn quodpraeclartts
qttidam archaeologtis Hihernus, lacohtts
Reeves ni
fallimur, protufit "
non mtnoris pretii esse' ea
fptae detefjit doctissimits
scriptor
BolfandianuA
(P. Victor De BuckJ circa ecclesias celticas
et
sanctos Hihernos,
quoritm historia tot teneltris et
scopuUs offstrurfa est
(2).
Sed fiis omnifms
sttfficere non potuit Pater
Victor nisi assiduo et immenso fahore. Huic non
solum per midtarum horarum spatio
incttnMmf
interdiu, sed pcrsaepe atque lix non cottidieseram
protrahehat in noctem.
Confidehat nimirum validis-
simi corporis rof)ore et firmissimis virihus, fptas
cttivis defatigationi sustinendae
pares existimafmt.
Atsuo et nostro detrimento, heu sero nimis,ptus
aequo se iis confidisse
agnovit. Et prinio (pxidem
anno
1803 afi(piain consttetae vafetudinis defectio-
nem expertus,
ittssus est fanfisper operosttm vitae
gentts ahrumpere et fptieti ac relaxationi animi
indul(/ere. Mox tanien, virU>us reparatis, ac nihilo
prtidentior factus,
novo ardore stiidia repetiit,
totnum XI Octohris tgpis excudendo impigre ope-
ram navavit; eoqiie ahsoluto, XII comparando
statim manum admnvitet ita (juidem ut, cum socii
Boflandiani sex huic volutnini alfahorarent, i/}se
ttnus eittsdem fere mediatn partein confecerit. Adde
fonf/emaximam/)artemfastidiosimunerissingulas
ploffas saepius einend<indi, uhi e tgpographoritm
mfinihns prodirenf, ah ipso fuisse susceptatn, nec
soluni menda tgpof/raphica fuisse correcfa, sed
mufta in rommentariis coUegarum, prtiesertim
Remigii fratris sui, suppleta et perpoUta.
Vixdum ex eo lahore respirahat cum, indicto
a SS. DD. Pio papa IXmense iitnio anni 1808
concilio oecumenico Vaticano in finem anni se-
qttentis, })rae omnthus Pafrihns Societatis, insigni
utifpte existimafionis et fiduciae indicio, ah A. B. P.
Praeposifo Generali Petro Beckx designatus
est, tit fheologi tifttfo et munere ipsi ex officio ades-
set. Ad ipififl fjuidem muntts explmdum sedtilo sese
comparavit, eaf/tte occasione conscripsit egregiiim
illum De exemptione regularium conservanda et
conlirmanda fractfifum, cuins stipra ntentionem
fecimtts. In ipso tamen concitio non adeo utilem
operam praehere jiotuit, ctim iffud post emissa
pauca decreta dogmattca mense augusto anni 1870
oh exortas bellorum caiamitates dissolvi opor-
fuerit, antequfim ventuin esset ad tractandas
quaestiones disciplinares, ad quas elucidandas
eius ronsilia et muftipHcis eruditionis suhsidia
praecipue requirebanfur.
lioma itaqite Bruxellas reoersus adversa vale-
tudine faborare coepit. Ipse quiflem caefi Romani
intemperiem et Itaforum victum insuetum sibi no-
cuisse censehat; reapse autem vires iam antea de-
hilitfttas recens suscepti lahores prosfraverant,
Ado/)eram nihilominus denuo se naviter accinxit.
Quam tamen iam sitbinde intermittere et tandem
post hiennium vix non omnino dimitfere coacttis
est. Funesfa sifpiidem indicia gravissimam viriutn
deminutionem
denuntiahant ; inter qtiae profecto
iflud acerhissimum
fuit, cpml oculorum acies ita
dehifitata est, ut per norem mentium spafium paene
eornm ttsu privnfus, ah omni prorsus legemU et
scrihendi
exercitio absfinere debuerif. Sed et ad
hanc miseram condicionem redactus, adeo animum
non desimidit uf, rum ipse scribere mm valeret,
colfegis stiis e( praesertim Remigio fratri plures de
sanctis Ilihernis, in quihus tractandis singulariter
praestfthfit,
commenfarios
dictarit,proxime edendo
volumini Acforum
inserendos.
Deni(pie tamen, posfquam
remedia omnia a me-
dicis in cassttm
fuerant adhibita, abiciemla i/)si et
alits omnis sjyes recuperandae
vtifetttdinis fuit, c.um
praesertim imle ab anno 1874 omnimodam
defe-
ctionem
corporis
indicarent
sanguinis
profitma
saepius
ingeminata et quater per pfures dies con-
tmuatft.
Itaque iam non aliud sibi restare intel-
lexit qufim ut se compararet
ad temporalem vitam
cum aeterna
commutandam.
Vltimis morientium
sacramentis se muniri
instantissimis
precihits plu-
rtespostitlavit;
ceterum vero nuffum imiuieti animi
signum /jraefjiot;
quin et mira serenitate vultus,
piis etiam et hHarihus
verbis absolutam animi
aeqitalitatem
et cum divina vofuntate consensum ita
(I) Bulletins. torn. cit..
p. 160-70. -
(2) Fru,nan's
Journal
of Dufjlin, 26 april 1869.
demomtrabat,
(UmonMrahat, ut sumniae ucdifcaiioni cssef owni-
bvs. Tundem cum die 11 wuii 1H7C sacvo riutico ct
exlrema uncHone ultimo refectus esset, die deinde
23 eiusdem mensis, B. Andreae lioholae recolen-
dae memoviae sacra, quem simjuJaritcf scrtptis
cehhraverat pius hagiographus, placide ohdormivit
in Domiuo, hihorum siiorum, ffuos ad maiorem
Dei gloriam susceperat et impigre prosecutus erat,
adernum praemium iu caelesti ruria recepturus.
Annum agehat aetatis sexagesimum, ob ingressa
Societate quadvagesimum secundum, ex quo Bol-
landiano operi coufinuamh adscriptus fueraf,
trigesimum sextum.
Dt: P. REMIGIO DE BUCK
In sequeutihus elogiis texendis multo hreviorihus
nohis esse Hcet, quouiam FP. Ikmigii De Buck et
Beniamini Bo.-^sue opera Htferaria tota se inter
BoUandianos
parietes conlinuit nec praeferea
quicquam
protuHt, quod vel famam
apud homines
conciliaret rel eorum provocaret
contradictiones.
Igitnr, ut primo agamus de Jiemigio, Victoris
fratre
iuniore, natus est is Aldenardi die 22 martii
anno 1819. SfttdHs litterariis vacavit in collegiis^
Cortraceno ei Alostano cum non mediocri honi
ingenii et diHgenfiae laude; quihus absolutis, Socie-
taiem lesu ingressus est Truncinii die 3
ocfobris
anno 1838. Post Inennium tirocinii exercitiis ac
triennium
Htterariis artihus repetendis ct philoso-
phids addiscendis
impensum, ad coUegium Socie-^
tatis
Antverpiense
missus mense
septembri anm
lS4S,grammaticam
ihidem primo docnit et deni
Utteras
humaniores
annis quattnor;
praeterea
anmm ferme
umnn humaniorum
schnlae praefuit
TurnhoW.
Inde
theologicorum
studioruui cursum
perfecit ah anno 1848 ad annum
l852,sacerdotio
inieren
initiatus mense
septembri anni mh Postea
in domo
Trunciniensi
tertio anno
probafionis
peracto, in eadem per tres annos
ministri officw
funcfus
est. Inde Lovanium
evocafus anno lSo6,
historiam
ecclesiasticam
praelcgii
theologis usque
ad
mensem
septemhrem
anni 1863;
qno iempore
in
colhqium
Bolhndianum
coopfafusest.
Trihiis
igHi'f
''>""''' Artorum
praeparandis,
XI
scilicef, XII ef XIJI
Octohns, seu
potius duo-
hus tanfum
(quamvis enim tomus XJ nomen
eius
interaliorum
prae se ferat, nullos
tamencommen-
tariosab
eo conscriptos
confinet)
aUahoravif,
duce
frafrc suo
Vicfore,
quem ingeuio et docfriua sihi
hnge praesfantiorem ultro ac Hbentissime agnosce-
hat ef summo venerationis atque dilecfionis affectu
prosequebatur. Et tomi quidem XII maior pars,
praefer eam quae Victori debetur,
commentanis
eius nomine signafis rompleta est; non dtssimu-
landmn tamen ad hos quoqne multxnn
confulisse
Vicforem. l'ost editum autem fomum XIJ, cum
Vicfor priino aHis curis, iis praesertim
quae ad
conciHum
Vaticauum
sperfabant, disfentus esset et
deinde infirma
valetudine a
scribendo
impeditus,
reliqiiorum rero coUegarum
unum anno 18/0,
alterum anno lb-72 mors
abripuisset, tertins vero,
aetate
ingravescente, iam paene a lahore
quiesceret,
Remigio fere uni, infer
pUn-imas
molestias,quas
potissimum affereljat
gravissimus fratris
morhus,
onns
incufmif
praeparandi tomum XIII et ulti-
mum
Octobris. Quem et tgpis
rommittere
nmperat
anno 1880; sed
editionem
perficere
non potuit :
nam et ipsum satis levi, ut videhatur.
mah per
paucosdiesfentatum,
repentina
mors absfuiU dte
5
novembris
einsdem
anni, cum
sexagesnnum
nrimum aetatis annum
complesset,ab
inita Socieiat^.
Ie.u
quadragedmum
secundum,
Bollandiam
vero
coUegii
ingressi
derimum
sepiivium.Daud
spernen-
dam in eo rei hisforiae
doctrinam^qnam
ex assidua
librorum
eruditorum
omnis generis lectione
coUege-
raf ornabat
insignis
cniimi
modestia ef
bheralitas,
^ua se ad
quaevis officia
quibusvis Vr'';''';;^^^
promptum
semper et alacrem
exhibebat.
Quam
offiriosissimam
henignifatem
saepiusexperti
doctis-
Jilu ari, qui MonunienUs
Germaniae
lustoncis
*,
dendis
praeeranf, non semel etiam
pubhce in pro-
leiiomenis
suis testatam
voluerunt.
DE P.
BENIAMINO
BOSSUE
Agnmi
nostrorum
pie in
Domino
defnnctorum
ciaudU P.
Beniaminus
Bossue, natus die h
marfn
anno 1804, in
oppiduh
Voperinghe,
^hecesis Bru-
qensis,
parentihus
non
condicione
magisM
dmtus
auam
chrisfiana
piefate apud
suos
praenpms.
^r,
cnris
picet
Hberaliter
educatus,
.W.j,
cum
scholaecatholuae.
in regione
nostra
nonpaU-
re.itJitteris
imbue^idus
inissus est ad
celehetunc
collegium
Sancti
AcheoH
prope
Ambianos,
cmmo-
derahantur
Patres
Societatis lesu;
ihiquephihso-
phiae
cursum
ahsolvU anno 1823,
magistns
suis ob
egregiam
indolem ei inyenium
perspirax
apprnne
^''!4f,"rf./.(
dli vitae
saecularis
muUa
com-
uioda; sed ad maiora se vocaium
sentiens,
pauper
ac humilis
pauperem
Chrisfnm
seqm
dcueie-
rat; cinnque in pairia,
iniquis
hgibus
oppre.sa.
aditns in
religiosam
vitam
praecuderetm
nondu
bitani
perpetuum,
si ifa sors
tuhsset, soh nafaH et
sHllti
direre et
IJehetia.n
peterc,
quae soh iunc
reaio in
sepfemfrionaU
Europa
renatae
non da
Jidein
Societati Jesu
senn-um
domicdium
per-
^M.
Admissus in
Societatem
fintBrigae
m
rX"
die 3 norembris
anno 1823, ef ihidem h.n-
nhintirociniiexercitiis,announoHttera>.m^^^
dh iferum
decurrendo,
aUero
etiam
anno l
,
ibmg
ulpefenda
et pe.-firienda
phihsoplua
fransa^^s
ab anno
1827 ad
1829
grannnat.cam
docmtn^
Zf^ctu
Brigensi
ef ab anno 1829
ad
;'";/^^
lesit uanaae tcun6 /<..
,
^, ,.. suffraaium
admodum commendant, praeci-
consuefum Societatis morem tertium post annum
fum supagnw
Hieravolitano em-
sacerdos factus esf anno 1834, et post annum pue quae scnpstt deS. Abercio UierapotUano epi
Zrtm m^eflae tertiae
probafionis annum scopo etde S.
F.rm.d.ano
Cae.areensnn C^^^^^^^^
pZTlnde ad colle,ium
Namurrense
anno cia. mimum
ips^us calarn, fetum nt^^^
'me nilsiterun, iJem rUetoricam
re.it usque nempe de S.
Quintmo, quem contmet tomus XII
ad autumnm anni 1841 et simul ab anno 1839 Octobris,
ahsolutum non vuht mortepraeventus,
Z^^TZLm morumque
munere functns
quam pie obiit die 18 august^ anuo 1882, aetat.s
est, Quadriennium deiude Loranii hisforiam
septuagesimo
nouo, nUffiosae
mtae
^
ecclesiasticamsimulqueiuscanonicumscholasticos
nono, a suscepto
BoUamhano labore trtgestmo
nostros docendo impendif, ac tandem anno 1845 sepfimo. Mortem ems luxerunf multi tum sacerdo-
BruxeUis inter primos Bollaudiani operis couti- tes, tum religiosae vitae sequaces,tum laici, qmbus
nuatores recentiores cooptatus est.
Nunujuam ob mansuefudinem et uotam prudenUam apprtme
autem exinde hagiographicos fahores intermisit, carus, a consiliis erat et
_
confessiomhus :
mter
donecpostimpensamnaviferoperampraeparandis
quos memorandus
singulariter videtur praeclarus
et edendis tomis VIII Ocfobris et sequeutHms vir lulius Malou, quocum ab eo tempore, quo
usqueadXII,septuagesimofereaefafissuaeanno,
simul in coUegio Acheolensi studus vacabant,
merito otio frui iussu^ esf, hagiographi tamen Bol- intima semper familiaritate comunctus fuit.
FACULTAS
R. P. PRAEPOSITI PROVINCIAE BELGICAE S. I.
Cum tres theologi Societatis nostrae in lucem prodire posse ceusuerint partem
priorem tomi secundi Actorum Sanctorum mensis Novembris, collecti et illustrati
a Carolo De Smedt, losepho De Backer, Francisco Van Ortroy, losepho Van den Gheyn,
Hippolyto Delehaye et Alberto Poncelet, Societatis eiusdem presbyteris theologis,
ego infrascriptus praepositus provinciae Belgicae, potestate mihi facta ab Adm.
R. P. Ludovico Martin, eiusdem Societatis praeposito generali, concedo facultatem
hoc volumen in lucem edendi. In quorum fidem hasce litteras manu propria
subscriptas consuetoque officii sigillo munitas dedi Bruxellis die vigesima quarta iunii
anni mdcccxciv.
L. S. L. DELVAUX, S. I.
PRAEP. FROV, BELG.
APPROBATIO
ORDINARII
Imprimatur.
Mechliniae, 28 iunii 1894.
^
P. L. CARD. GOOSSENS,
ARCH. MECHL.
PROTESTATIO
AUCTORUM
Quod olim protestati sunt decessores nosti-i, in hoc de Actis
Sanctorum opere
se servatas velle Urbani papae VIII constitutiones, neque suis aliorumve hic relatis
commentaiiis aliud pondus tribui quam sit historiae ab hominibus errori obnoxiis
scriptae, idem nos ante hanc tomi secundi Novembris partem priorem
protestamur.
MARTYROLOGIUM
HIERONYMIANUM
AD FIDEM
CODICUM
ADIECTIS
PROLEGOMENIS
EDIBERUNT
lOH.
BAPT.
DE
ROSSl
et
LUDOV.
DUCHESNE.
PROLEGOMENA.
Prolegomena
quae sequuntur tiibus capitulis constant. In piimo lecensentui-
codices tam plem i
quam breviati, adiectis kalendariis, quae ad textum
martyrologii
penitius
cognoscendum
ahquid
conferre
possunt. Tota- haec tractatio Rossii est, paucis exceptis quae ipse supplevi. 1
ecundo
capitulo gradus fit de codicibus etiamnum oxstantibus ad recensionem
gallicanam extremo VI saeculo
factam ex qua pendent omnes codices. In tertio capitulo, omissa ea recensione,
acceditur ad marty-
oogTum ipsum quale fuit in primigenia, id est italica editione, et ad fontes
=^nt'q-^^'7^"-je
promanavit
Se^undum el terlium capilulum ipse digessi. Ceterum ut suum cu.que commode
referatur,
litterae initiales I. B. R. et L. D. marginibus
appictae sunt.
Marlvrologii usus vere ecclesiasticus nullus
umquam fuit. Sed iam inde a saeculo VIII mos
invaluU apud
monachos
canonicosve, ut post officiun, primae horae in o.-atono
persolutum, cum
frlties int?a aulam capituli sese recepissent,
ibi legerentur
aliqui libri ad aed.f.aU.onem
f
ongregat on s
: iners
uos inteJ
martyrologio locus datus est. Quod cum '-
-^f
^^^r;2
Le
observaretur,
sancitum est in
concilio
Aqu.sg.anensi,
anno 817
V ad
'^5''/'
""
f
" ''^
ZuPogL
legainr et dicalur versus ;
deinde reyula ant l.nuUa
.uaeUlei leyatur
;
d.nde Tu autem
"lnde"opino'-'ortum
est studium
componendi
martyrologii et ad aptam formam
red^endi quo
exterminavit.
. .
r.- n ,v ^v iJc mirtvrnlodis auae nunc
historica
vocamus,
Verum
incipiente
regno
Ludov.o Pn, nuUum ex ns
"^ff
^L^-at Beda ; cuius tamen, cum
lucem
adhuc
aspexerat, uno
-cepto
quod saecuU^ -
;^^^^^^
,.,^_ ^,,,
iZ^SZJ^^t^t^^^^'
-^
autem'Hieronymianum
martyro.ogium
^^^if
=a
exemplaria
diem
tulerunt,
^^^S^r^^:^^^
Z.
niinusve
adulti. lis nobis
-'ur quaedam
veterum
Ule,, h^^^
^_^P^
^^^
^.^^^,,^^
epistulae
duae,
altera
Chromat..
e HeUodor
p..copon^m
alte a H,e.
y
^^^^^^.^
_^^^.^
.
^^^^^^.^
inter
omnes
co..stat ;
sed
martyrolog.um 'P""^
"^
'
um
cmiferunt ad cultum
sa.,ctorum
i.,vesti-
t^ir:=:rS=ng==^'ir=pe.^
optandum
erat ut ex
codicibus
inter se
collatis
eruderarentur
atque in '"^.'^'^'
P'-f
^^"^
Jj-j^^^
,,,
perturbatio,
ut labor
ille
Sed ea est
confusio
textus, ea
nonn.mm
^
J^^f
"^^,.^";
^^,.;,,,!
errores,
qui nusquam
restitutionis
maximis
-P^^^-^-^f-f^f"'
,?:,'f^.J
,; '~a lux afTulgeat,
omnes ipsi
traditiones
latius
profundiusque
grassat.
sunt, ut v.a.n
'1"
m
i
^^^
^^^^.^ .^j^,,,^ ^,^,^,,,^
hagiographicae
tolius
orbis
^''-f^^l^^^'",
,.
"J
j:'
.^ S
^s
,i.u.gicae
et
bagiographorum
curae
s^reS;rs=i:^^^^^

u=~
-po'- --.
11.
VI t.m
quoa 1'
"1""
*
C 'c.o
li.ionil.m
e.l,,l,-s,
.xpon
ocul...
.mmo
qua via iam
Rossius
exponet,
(1)
Bbbmer-MUhlb.
631 ;
Hardouin.
ConciUa.
tom. IV.
p.
1232
(c 69).
CAPUT
[IV]
I. B. R.
CAPUT
PRIMUM.
RECENSIO
CRITICA
CODICUM.
.
-
i,'^..nnvminni auos
huic
editioni
parandae adliibui,
Recensioni
criticae
codicura
^rtylg"
h''^'"^^^'"'
^^^^^^^i^e, i
columnas
vel integros
praemittenda
erat praefatio
signif.cans,
qua
rat.one et
"?
"^J '^^J^"
^ , im,
quid lectores hoc
rettulerim vel inde cerpta fecerim,
qu.d eorum ^"
f
.
'"^^^^^^^^^^
apparatu usuros
oporteat
praenoscere.
^'-^^\^^fJl'^^;^^^^^^
"textus
martyrologii
mandabanlur,
revisere,
emendare.
amphficarc.
Sed
P^"' 3''"
.J^^^
'
1^^; eorreptus omnem
typis dari coeperat,
"'^elix lapsus me dex..a
manu^^^^^^^^^
ipsajae artihcum
scribendi
facullatem amisi. Quare neque de textu
revibenao
du^e
J^
^
praefanda
rj;t kSpu nt, t quae'nunc ninns ieiune et breviter
praefaiurus sum, ea aequi bomque /amn
CoLs
Vieronymianos
pleniores in tres tantum ^^^^^-^^^\'^^'^^^^^^^^
quadripartitis : totidem enim ad nos pervenere eius textus exemplana vana, Bernense,
Eplernacense e
q^ae a 1 Fontanellensem
familiam
pertinent aut eidem snnt afnnia. Bernen.e pnmam columnam obtmd
ad fidem codicis diUgenter
expressum. et cum eo atlente collatum a Ludovico Duchesne, qm lib um
?psum Berna Parisios
advehendum curavit. Quae diligentia exprin)endi litteras modo maiores, modo
minores et scripturae
compendia
aliaque id genus minima debebatur tum digmtati codicis uisi-
gnissimi tum eius genuinae lectioni tradendae. Nam compendiis solutis falsae vel arbitranae
potuisseiit facile
interpretationes in textum irrepere;
quemadmodum e. g.
papae, ubi legendum est
papriae) ad diem XVI kal oct. (1)
et similia. Epternacense in columna 11 exhibetur, servatis quoque
versuum
divisione et vocabuiorum
compendiis, codice Parisiensi a Ludovico Duchesne cum apogra-
pho meo assidue coliato. hi cuius lectione priorum editorum erroribus ansam dedit htterarum distri-
butio, quae saepe ita continuantur supra Uneam, ut quae ad laterculum unius diei spectant, videantur
ad
praecedentem diem pertinere. Demum eadem diligentia exhibetur in columna III codex Wissen-
burgensis a coUega meo ad fidem veteris exemplaris expressus, versuum divisione servata. Gui prae
ceteris omnibus eiusdem familiae hanc praerogativam dedimus, ob eius aetatcm in ipso codice
testatam, anni nempe 772;
quamquam lextus aliorum codicum Fontanellensium plenior saepe est
Wissenburgensi. Quae textus supplementa et omnis varia lectio codicum FontaneUensium et
aflinium in columna III snbiciuntur. Codices itaque hieronymiani pleniores, quos Florentinius circiter
quattuor agnovit, ego anno 1868 oclo numeravi (^2). Nunc, computatis uno familiae Fontanellensis
(Urb. 49),
quem neglegendum censui, item duplici Corbeiensi et Lucensi, addito uno Hibernico
(Dungallensi), quo usus minime sum, demum fragmento Laureshamensi, sunt in totum numero
tredecim.
Codices vero, quos appellamus contractos, id est breviaria martyrologii hieronymiani exhibentes,
sane multos et varios non potui ad unum vel plures prototypos certos redigere ; neque eorum oraaes
varietates referre. Tanta eorundem est multiplicitas et mutua dissimiUtudo, ut, excepto breviario
Riclienoviensi, cuius imum et aUerum exemplar paene genuinum agnovi, alium nuUum reppererim, cuius
totam lectionem variam cum suo prototypo potuerim exacte conferre eique subiectam adnotare. Itaque
breviarium
Richenoviense tolum ad Utteram, servata versuum divisione, textum Epternacensem
subsequi volui, unde saltem ex parle videtur pendere; varietates codicum R*, R^ plerasque orthogra-
phicas, diUgenter subieci. Ceteram farraginem indigestam codicum huius classis el quac censui deligenda
e martyrologiis liistoricis, quibus constat suam liieronymiana symbolam conluUsse, reieci in Excerpta
varia col. II. Quae aliis nimis ieiuna visum iri satis praevideo, aliis onerata additamentis a textu
hieronymiano
alienis. Qnorum cum neque perfcctionem velim assererc, neque peccata, si quae sunt,
cuncta excusare, ut his Excerptis studiosi recte utantur, qua mente et norma ea conficienda seu
eligenda decreverim,
paucis accipe.
Omnes textus breviatos martyrologii hieronymiani eorumque singula verba contuli cum plenioribus
(1)
Bull. della Comm. arch. comm. di Roma, 1883, p. 248.
(2) lioma aotterranea, tom. II, p. xix.
et
ivl
et breviario
Richenoviensi. Quicquid in his co.nperi desiderari, vel praebere
'"'l^"'"/^^^'^;;^"^!;^
S
aut
emendandae, sive alicuius corruptelae,
quae haud videbatur
P.>^f
"<'f^f.'^"'''* ^1 e ^0.^1 um eges
tameu lege id sum exseculus, ut adnotatio semel fieret; neque
n.fin.la lechonum
^^^^^^^^^^^^^^
e
diversis codicibus in cumulum confusionis magis quam luos
accresceret.
Qua
'"
jf
'^J^^J^^^^^J^^
dum
brevitati studui, ol,scurita.em
legentibus
atlulerim.
Haec aulem a me d^^^^^^^
,^
"'!;:
^^^^^^
lectionum
textus vere hieronymiani.
Quod ad
additamenla vero ems
.^^--^^^^^^
'"f.^^^Vn cetr s tautum
in
breviario
Richenoviensi recepta sunt, ea tamquam
ipsa
'^'-"S^^^l^^^t
^^^^^^^^^
breviariis
occurrunt,
plerumque censui
praetereunda.
Hanc
'''*'"
'J'"".'^;j
,4,f/(
,/,.
additameuta
vi.u suut aliquo tu.mine
annotanda,
''f
^'^^'^^,
^f,Xlf
"
P-
ectlm
hal,ere, eorum
Lectores
lamen
moneo. si velin.
unmscmusque
brev.a

J^^^
integrum
conlexlum seu
P-^
-'1'"-
-"-'-'
J"'^;^^^^^^^
integros,
vel saltem
numerum
eorum
cuius classis
^f
'l
''''^8^^"''
;;'/:;;J/,,,auifeste
alienos a
progcnie vere
,ogavi;
plus quau>
ducenlos
P-^^'''';.
['X..
."^
^ i
b
radun.ur
tamquan,
hioronymiani,
eo
SSS^Xs
t:S:T::^:~^^^:^^^-
.
Cbromatii,
idque in
Usuardin.
quoque

^1"=:.;:^ codlces
brevia..
-~^^-
Z^^^^^t^^^Si
^^^^
putaduosCasinensest2)etColon.ensembanc.ae
lana
a.U..a.l^
^^^^.^^^^^ ^^ p,^^,
.narlyrologiwn
S.
Hicron.jna,
.'1"^
''^ 2"'
^1
'
Si^^^
^obienses
tra..sierint
h.
A.nbros.a.,am
saeculo X,
editus a
Murator.o (4).
''"^^^^"^^
^_ Ceriani v. cl.
h.terrogavi.
Qm
respo..d.t
Mediolanie..sem,
hanc
praesert.m
ad.. e
P'-*^
;";""^^^
,enisse,
neque in ipso
coc.ob.o
Bob.ens.
Bobiense
martyrologium
..eque .n
^^^'^^^^
eius
coenobii
editum
ab A.
Peyron (o).
repertum
esse
anno
14G1, cum
faclum
est
"'^'/'2;
J
"^.t.ia ad
Ludovicu.n
Piun.
i.npera.orem
'
Denique
non me fugit
^^^"^^ZZ
unOoriUUis
Martyroloyion
de
iouockarUs
nraefixaVitaeS.DionysiiAreopag.tae.lsnempeutatU
c
^.
^,^,;, <
nmximam
canhUm
a se
^Constantinopol,tar.i
a,epU.n (6), 2
^^.
^lf
"-^'-^
- -
'-'^''^
'^fT: '^X
contin,entibus
e.igat...
Qnod
Martyrologum
ut
anU^u^s
^^^^^^^^^^^^^^
^^,,^^,,^
^, ^4
,gn.;tum,
ul eum
Atk..iensiurn^^^^pu ^-~
^,,,.,,,,;
episcopa...
ne
ver^
q--
'
, , s T'

(3)
Vide
SoUerium. 1.
c.

^i-
,
c.
, ..
-.
--.
-,s;:^r":
'S''-"--^
r^;:,^
LB.R.
[] -
nclum
alque
iUustratum.
En
'r.;rde;*io"p^^^^
d.e. *.,
[-
js
*^''
'*"
r
'"
t
a.
,u.m,u.
ecde.i.m.
epl.e.pun..
^
J^l,,
.(..,..
R.."-.
l"^
^
,,(,. c,i^..."J"l'':"f"'*'iL'l,s norunl,
n.nui.i
p.uc. "'
>"""
''''ul,'
srurv":.r,."r^~
annos
405 el 427
cteonici,
quod
Uberjenealogus
'''^^:
^^dZ e(
Eupater (?).
^ios
mavlyves,
qmvnm
nomina
n.eruemnl
sola
inter P"gi'^
^"'' ^^^"
f
""^^^^"Tptc a
veteres
nuHi
topographi
.nd.cant
al,ula
Philocaliana
neque
'"--"^^'^'^^^"Xkom e hn
tmarum
ad fidem
monumentorum
exeg> e
Quaedemartyribuscivitatumetregmnum
mb
Romae m^
^^ Hi
,,,ly,es
omnes
exposui in
BulMtino
d'
Archeologia
crislxana (3),
he c nau
ab
auctore
centonis
hieronymiani
{"f
"^.^""^^-^^^f^^^rfectos
et
mancos in
latercuUs
hieronymiams
Fastos
quoque
"lartyrum
eccles.ae
afucanae
i^^^^^^
epistula
XXVIIII
(ed.
Hartel p. o83)
refcrri,
sollemniori
leslimonio
v.demur
edoceu. ^" ^yp
^h ne
p
P
^.^^ ^^
^^^^^^^^^^^
^^,,,.^,.
egitur : a.ia
(Celerini)
Celerina
ian.prrd.n
^'^'^Zur^en^^-iy^m
passiones
et dies
aniversar>a
,,L
rf
Egnatius....
sacrificiap..
ns
-"^-
f
^^;; ^^^^^^^^^ i i.
febr. vel
quae IV kal. oct.
mter
eonunemoratione
celebramus.
Celennam
to ta e eam e^^^^^^^^
^^^
Laurentinum
nuUum,
Egna-
africanas
marlyres
in
Wernyrnian.s
c
tuu^
inter
martyres
Uumnullum
hieronymianw'od,ces
, et .^u a o n a^5^ P^^^^
^^^^^^_
ged ecce
multo
africanos
nomine
^aurent.os,
Egnatmn
m
Ignaho d^.
Cyprianicas
invenies,
cuius m
copiosiorem
marlyrum
senem
Jj.P^^^
^^^^^^^^^ ^utationes
et
corruptelas
forte
recurras:
hieronymianisnullum.nd.aumdep.ehendes
hceta
^^^^^^^ ^
quaestione,
Fortunata
Bassi
in
petrario,
Mappat.c^
.n
f'"f^2d!ToZZ
Firmus,
vLstus,
Fructns,
lulia,
Mart^al. e
Vidorinus,
Victor,
Herenwus,
Credula,
He>eda,
"^
^ , 534)
Mihi haec a
Cypr.an.cis
Ariston,
,ui
I>eo^'^-^^^^-^f^^X^^]S:^^ ..otol et
liturgicis
commemo-
epistulis
caplateslmion.a
md,c.o ^""
'
"J^^^
j^^^^J^^^ig
laterculis
inveniri. Id
luculenter
confi.mant
rationibus
a.nmis
celebratos, !^" '""'^,^"^
.'"T
Juibus
vide quae
pluribus
locis dixi i.,
ephemer.de
veterestiluh
proximis
ann.s .n
Afnca
^^^Pf
^'-
^^\f
^^J^^^i^t,,!
fuLe.
Nulla enim
i.idicia
suadent
mea
supra
citata (4).
Neque
^^
^J^^tL^^^^,
im-o
manifesta
argu.nenta
auctorem
,narty.olog..
h.e.mnmam
'^^"f^^^l^^^^^, esse
co.istat, in centone
hieronym.ano
cont.adicunl.
Na.B
non.na
qu.bu.
dk.
g>^^^-
"'^
,,^,,
Donalislis. iisque in
centone
desiderantur (5).
Neque
^-'-J
"
^^^^^^
allllis
adiudicalur (6).
Anno ..empe 329 hoc nr
hieronymiano
part.m
recensit.. '^^^^^ '^"^
^
.enitoribus
marlvrum facta est, .,on quo
martyres
=:^~~^rT^
.....
M..i,.n.i
.... .
non
solum e
lapidibus,
sed ex h'^^'";.'^,,,^"^
.^'".".ento.ie
hierony.niano
exhibitan,
haud esse
sumn,a.
certo
constat
,ngete,n
-'^'>
^^^.^Xret a i veritate valde dissitam.
^""t:s:;;;^po=^
p-^^^ '-^^'^
---'
'''
^^^-^
^'
^"^^"^
"'"'
""^^"'
Mo;L,a
G-e.ama.
/,isro.Va et.
Chron.ca
m.nora aa
.^^

.;^^,^ ^_^^^
,^,, ^
,,., ,, ,,,. ^ ,,6, p. 59 e. s.
:
(3)
liM. etc. 1878, p. 94 et sq, 1883 p.
1-^J
' ^ll^ ^
;| africanum in Melange> de VEcole Franfa^se
de Horne
mi, p.
109 et
m
:
18^. P-
'^'f''''Zl'
85^'
ll
7 -
6)
/--
-'-0/0-,;,,
juiHet 1893, p. 87 :
cfr.
/
e^a de
Sci'i'i8S,'ri3t
n" 5
-
;t^^^^^^^^^
- p-
** - (>
^''^"'"" '"'"'
^'""'""""
'"'"
'
'
"
(9)
InscripHones
chnstinmn',
tora. II. p.
xi.
tuUlibUi
[VII]
adhibili ab auctore cenlonis hieronymiaui subieclum fuisse agnovi(l), taceo; quippe quem ab annuis i. b. a
martyrum commemorationibus secernendum esse et recitationibus hturgicis e diptychis inserviisse iam
: ,:., /cjii
omnes, opinor, consentiunt (2).
CODICES ADHIBITI IN EDITIONE VEL DESCRIPTI IN RECENSIONE QUAE SEQUITDR.
Ado etc.
= Excerpta hieronymiana e mart. hist. etc,
Aug
= Breviarium Augustanum e mon. S. Udalrici.
Autissiodorensia Breviaria duo
=
God. Ven. Marc. 1478 et cod. S. Germani Autissiodorensis, nunc Bemensis 289.
Barberinianum Breviarium etc. = God. Barb. XI, 64.
Beda-Flor
= Godd. martyrologii vulgati nomine Bedae-FIori.
G
= Godd. Paris. lat. 1^410. 177G7.
Gorb. brevius
= God. Paris. lat. 12260.
Gorbeiense Breviarium = God. Paris. lat. 13220.
Dungallensis, nunc FF. minorum Dubiinensium.
Epternacensis
= Paris. lal. 10837.
E'
= God. Einsidl.2^6.
E^
= God. Einsidl. 117.
Escorialensis
= God. Escorial. lat. I. III, 13.
F
= God. Fuld . nunc Leid. Scalig. in IV, 49.
G
^ Breviarium
Gellonense. nunc cod. Paris. lat. 12048.
G914
= God. S. Galli 914.
G 915 el 453 = Codd. S. Galli 915 et 453.
Gallicanum
breviarium
= God. originis ignolae ed. a Martene et Durand.
Kalendaria ex hieronymianis
= Huius recensionis cap. III.
L
= God. Lun. bibl. capit. 61S el Luc. bibl. publ. 428.
Lab
= Breviarium e codice Labbeano.
Lauresbamense
fragmentum
= God. Vat. Palat. 238.
M
= God. S. Marci 673, nunc Laurent. 151.
Moguntinum
Breviarium
= God. Vindob. Palat. 642.
Morbacense
Breviarium
= God. Morb. ed. a Martene.
0=God. Vat.Ott. IaL38.
God. S. Pauli
= Cod. bibl. S. Pauli, Romae via Ostiensi.
R
= Breviarium
Richenoviense cod. Turic. hist. 28.
^.^, ,, ,
. .
W
= Breviarium
Richenoviense
cod. Augiensis GXXVUI bibl. Carlsruhensis.
f^2
^ Breviarium
Rhinoviense ed. a Sollerio.
R8
= Breviarium
Remense cod. Paris. lat. 17189.
S
= God. Paris. Nouv. acq. lat. 1604 et Vat. Reg. 567.
S*
= Mart. Senoncnse
cod. Vat. Reg. 435.
2 ^ Breviarium
Senonense cod. Vat. Reg. 567.
T
= Breviarium
Treverense 1245.

.
Treverense
= Breviarium e codice Treverensi S. Maxmimi.
Urb
= God. Val. Urb. 49.
V
= God.
Vallumbros.,
nunc Laurent.
(conventt soppressij S6U
W
= God.
Wissenburgensis,
nunc
Guelferbytanus.
.. T n iU Ad diein pridie kal. ian.
fragmentum huius catalogi irrepsit in codices
(1)
Hou.a
sotteryanea,
tom. I,
^;
}J^^ JfJl'^^^l\^^ Si.iH^ , stepkani,
Pontia... AttaU aege
AntUeri). Fabuun,
hieronymia..os.
mixtum
nommibus
martyrum
GatanenMum '^'^''^
'
ijj^ ^^1 .^^jem. In codice
Cornl. Sy.ct. Nempe erroris causa fuit eodex ahqu.s
'^---^
j;^
**.
'
'
^i,: p,olL
commemoratio
pontificum
Adonis Paris.ensi b.bl. nat. n r.256.
scnpto
^^^^^ll^:^^^^
^
agnitum vere
romanorumannotationibushistoncs
^^<^'^^
^^^^^'^^'f''^:^^^^^^^^
y B Birks v. cl. de hoc catalogo a me a,'nito
esse manifeste confirmat.
- .2)
In ephemende Tke
^^"^'^^^^^;^, Lum indic.a : puta T.tiani an. 69.Traiani.
locutus verbis
ampiiss.mis
contend.t .n eo superesse quoqu

^^^^^^^ ^,1, ,ie geut.litio Metili.. ueque anctores


an.91.Sinanian.
l02.Metiliian.108
Ve..mnequecousuUn^^
aetatis christ.anae suffectos
consules
adh.bueruut ann.
.^!\'|"aud.s^ quo
^^^_^^
_
^^^ ^
^^ ^^
^^^
De pnmaeva Romanorum
pontificum
chronolog.a
v.de
L.ghtfoot.
Apost. tathe...
[viul
L.D.
1.
CODICES
PLENIORES.
Epfernacensis liber, nunc Parisinus 10837
U),
foliis 45
constu
;
^"
^.^''^^^^
nium demas aliunde petita (2),
43 restant priscis
manibus
exarata. Ex
-J^;^^^^^
logium continent; folium 33, eiusdem qui
P^-aecedentium
moduh
pnus va
scilicet desinebat codex, qui nihil tunc praeter
martyrologium
contmebat.
Anliquauus sub.cii-
Sonts innotescit, f. bJ : lector vive le,e et j>ro nu ora (3). -
Tuon.n.
-f"''"^J"
nomi.a scrihsl sancforum eorum queso suffragis
misenm
leva
Laurentium;
'^T'jf'''^^^^^^^^
Laurentius aliquis presbyter tria diplomata scripsit S.
Wilhbrordo, data annis
^^^'
^^*^^;JJ^^^
Fuisse videlur ex eius comitibus atque codex no.ster ab eo
descnbi potuit.
11
eo xeiisnmhus
esl quod calamo Laurentii seuio{ris) descriptus est insignis
quidam codex Evangehorum. qui nunc
asservatur in oppido Mayhingen, in bibhotheca
principum ab
(Ettn.gen-WaUerstem,
sed fuit
olim monasterii S. Wilhbrordi (5).
Post martyrologium sequitur (f. 34-41)
quaternio foliorum 8,
m quo scnptum fuit kalen-
darium, ea servata lege ut unaquaeque
pagina unum mensem caperet. Prima tamen quaternion^
pa^lna id est f. 34^ vacua relicta est; itaque
kalendarium
incipit f.
34
et cum t. 4U
terminiitur. Post kalendarium tres paginae vacabant; in iis tres cycli paschales descnpti sunt,
scilicet
decemnovennales,
annotatis incarnationis
dominicae annis, quorum prnnus nicipit an. 70^,
tertius desinit in an. 759. Seqiuuitur duo foha, aliquanto hitiora, sed paulo nnnus aUa, scnpturae
diversae, minus antiquae; prius, f. 4^2, exhibet horologium cum tabula ventorum et orationes
liturgicas- in altero, f. 43, continuatur cyclorum series, duobus additis, atque ita pervenitur ad
an 797 Superest f. 44. in quo sextus est cychis, scd non qui praecedentibus ordme suc.cedat;
continet enim annos 084-702, atque omnibus hic descriptis praescribi debuisset. Huius uUmii
cych scriptura eadem est quae trium priorum, valde diversa a Htteratura foliorum 42
et 43.
_
Kalendarium, antiqua manu anglo-saxonica descriptum, ad usum fuit sanctissimi viri A\illibrordi
Frisonum apostoli, Epternacensis coenobii funciatoris. In eo enim ad diem XI kal. decembr. ipse propna
manu annotavit commemorationem
ordiiuitionis episcopalis an. (>95 Romae acceptae; annus, cum
scriberet, agcbatur 728 ab incarnatione Domini. Sed viginti fere annis antiquiorem fuisse codicem
omnino
'
constat. Namque ut prima manu commemorantur dies obituales Ecfridi regis (685),
Culhberti episcopi (687),
Hewaldorum martyrum (c. 090),
demum Sergii papae (701),
ita Landbe-
richti episcopi (705) et Oedivaldi monachi natales, perscripto iam kalendario, accessere. Atqui
Oedivaldus obiit sub rege Norlhumbriae Alcfritho
(t
705), XII vel amplius annis post morlem
S. Cuthberli, id est inter annos 699 et 705 (0).
Igitur kalendarium an. fere 702-706 conscriptum fuit.
Id tamen non pertinet ad martyrologium, cuius litteratura valde diversa esl et modulus aliquanto
maior. Verum, etsi prius vix aliquid commune habuerint hi duo codices, mature in unum coaluerunt.
Indicio est epistula quaedam Honorii pontificis, saeculo VIII non adeo adulto descripta, ea ratione
ut folium hitegrum ad calcem prioris codicis vacans occupet atque coiiliuuetur in prima pagina
kalendarii. Ex quo patet anle medium VIII saeculum ex martyrologio et kalendario uuum codicem
fuisse confectum. In martyrologio sicut in kalendario Oedivaldus nominatur, sed prima manu
;
unde
martyrologio aliquantulum praecessisse kalendarium apparet.
Anglica manu Auglis descriptus codex noster auglica ex traditione procedit; neque est cur
miremur. Bcda enim prac manibus habuit hieronymiauum codicom (7).
Ex Anglia veniunt
commemoratioues sanctorum Cantiae et Northumbriae, codici nostro propriae : Augustini (VII k. iun.),
Pauliui (i)r.
id. oct.), Oswaldi regis (non. aug.) Cuthberti (XIII k. apr.) Oedivaldi (XI k. mai.)
Hi quattuor uUinh spectant ad Nortlmmhriam ;
Cuthberlus, Oedivaldus, ipseque rex Oswaldus in
magno honore apud Lindisfanienses monaclios habebantur, eius
(1)
scilicet regionis ex qua Willibiordus
(1) Olim Supplem. lat.. 1680.

(2)
Primum, ex aliquo iibro cliorali avulsum, scripturara exhibet saeculi fere xi
:
insunt
lectiones officii S. Willibrordi. interspersis responsoriis cura notulis musicis ;
ultimura pars est commentarii ad quosdam versus
gnomicos. de quibus inquirere non vacat; scriptura est saeculi xiv.
(3)
Hucusque rubrica, cetera atramento picta.

(4)
Pardessus, n. 458, 476, 481.

De his cfr. R. Reiners in Orgnn (fes Veyeiusfur diristliche Kvnst in der Diocese Lu.rem-
buru, ser. III, anno 15 (1885), p, 31; cfr. Piiblications de la section historique ile riustitnt de Luxeiubourg, tora. XL,
p. o/ubi
insignitemeritatemihiexprobratquod italicam originem vindicare voluerim codici Epternacensi, dc quo numquam
coffiUvi; Wattenbach. Anzfiuer der gerynan. Mmaeuw, 1809, p. 289; Hevue celtique, tom. I, p.
26-34
; Neues Archiv,
tom. XII. p. 234;

(5)
Samuel Berger, IHnl- de la Vulgate, p. 52. -
(0)
Beda, Hist. eccl., V, 1.
(7)
lietract. in Actus
Apost., c 1 : Liber marlyrologii qui beati Hieronymi noraine ac praefatione aUitulatur. quamvis Hieronjraus illius libri
non auctor sed interpres. Eusebius autem auctor exstitisse videatur.
(8)
De his vid. Bedam, Uist. ecd., V, 10
;
Alcuinum,
Vit. Willibrordi, I, 1-6.
originem
[IX]
originem ducebal, et in qua pater eius Wilgi^us proprio nionasterio praefuerat. lisdem, nempe l.d.
anglicis, originibus congruit quod in Epternacensi frequentior est mentio sanctorum Italiae
inferioris, praecipue Campaniae. Nuper enim vir doctus Germanus Morin, investigatis Bibliorum
codicibus, in iis qui apud Anglos Saxonesque descripti sunl, mira vestigia usus lilurgici olim
in Campania vigentis detexit (1),
idque recte rettulit ad Hadrianum, Neapolilanum monachum,
qui cum Theodoro arcliiepiscopo an. 668 a pontifice Vitaliano missus est in Britanniam, ut illius
regionis clerum sacris disciplinis imbueret. Ad eundem fontem redeuut inlerpolationes quaedam
codici noslro propriae, quarum elenchum accipe :
VI id. ian. In Brundi{sio) Leuci. k. sept. In Casino Conslanti.
III id. feb. In Vulturno Castrensis. IH non. sepl. !n Caudis Vilaliani.
XIIII k. mart. In Camp(ania)Cumas(2) nal. lulianac. VIIII k. oct. In MisenoSossi.
XIII k. aug. In Casino Severi.
III k. nov. In Comsa Maximi.
Xilll k. sept. In Fabriteria Magni.
non. nov. In Ecas Marci episcopi.
k. sept. In Apulia Felicis et Donati (3).
XVI k. dec. In Capua Augustini et Felicitatis.
Neque desunt alius generis additamenta. Hic non inutiliter commemorabuntur quae ex
S. Laurentii passione petita sunt ad dies XIII kal. mart. et X kal. apr. lUic recolitur S. Folychro-
nius Babylonis episcopus, hic SS. Parmenius, Elymas, Chrysoteles presbyteri, cum sanctis diacombus
Luca et Mucio, de quibus pleniores nostri codices concorditer silent.
Inventus est a Rosweydo liber pretiosissimus, qui hitebat in Garlimsia Treverensi, nescio quo
casu a monasterio S. Willibrordi extorris. Antverpiam delatus, ibi tanto loco apud Bollandistas
habitus est ut Balthasari Moreto persuaderent eum in laminis aereis excudere. Non tamen ultra
XII ical iulias labor ille processit, contra nitentibus Epternaci monachis et suum codicem repeten-
tibus Neque ex laminis excusis editio umquam facta est; atlamen lamiiiae exstant Antverpiae
in musaeo
Plantiniano; inde a. 16*30 novem exemplaria expressa sunt, quorum unum, Uacheno
missum, possidet nunc bibliotlieca Parisiensis (4)
; alterum certe habuit Florenlinms dono datuni
ab Hensciienio, qui etiam ei communicavit
quod reliquum erat codicis; demum, m Propylaeo ad
tomum II Aprilis, socii Bollandiani specimen
scripturae salis amplum exhibuerunt.
Ber~
codex 289, in eam bibliothecam
dono Bongarsii venit ;
Mettensis olim fuit Oblongus
p/ sainturae VIII saeculi vergentis ad finem.
Lineae binis columms
distr.buuntur
Deest
uuim"
qttenJ. unde fit ut textus desinat in XI kal. dec. et desiderentur 33
d.es. a n nov.
^^
^VmarSnibus
adiecla sunt festa mulln ecclesiae
Mettensis
propria. qualia sunt
deposiliones
allatae a
Ch.odegango
episcopo cum
corponbu.
SS. Njuan
1
^
g^'^;
^^^^^^
Gcziae deposita suut; reliquorum ...
H.lar.aco ""
"t^' a ceuit iTa ut Nabori soli templum
migravit a.que i
L--hame,.i
monaster.c^^^^^^^^^^^
-^t.
^^^^^^^^^^^^^^
^ ^J, ,
dedicarent
H.lanace.ises
monach. ( ).
H.nc duo lesta
Utrumque
Na^arii et ^17 kal. ociob.
TransloUocorpcn.s^
N or.
f f
^
^^,^^,,^;^ ^,,,,,,,,
penitus
exhibet codex nostei-, idque
p.ima mai.u,
quae
ceieias
(1)
cfp
riun
diebus
BuUeti
SS., Oct. tom. XIII. initio. eiapographoW.
Arndt.
Nosedmius.xc
nui tnt raenses insignem
Hic^nosgratos testan opor.et erga praefectum
'^'^^^^'^^^^^^^ qui per aestivas
librum a suo domicilio abesse passu. est. Neque s.ne
^"
^
/
~
^,,^Urum cum codice
conferendarum.
-
vacationes annorum 1892 et 189:i
dum ego marmo '''y'' '''']''
^^TZeli p 141 et sqn. Additiones
Mettenses
vulgavlt
(6) De hoc necrologio cfr. quae d.sseruit V. Ebert.
-^^'-^"^
'^l^^]
^/d., .n. 705. 766.
E. DUmmier. Forschungeu :. deutschen
Gesvhichte, tom. Aiu. p-
o^. v
;
^^^
Iieglexit.
L.D.
M
. .. . *
oMto inmitn 766 uui
transiationum
earuni
neglexit. Quibus
commemoralionibus
evnicitur nou
ante annum
/oo, ^ui
fuil, esse descriptus (
1
). . .
pivitate suum
Exemplar ex quo descriptus est Biturigis
allatus
fu.sse
v.detur, "'^'
'"
f ^^^f' /"J^
antiquarius co.^fecerit apographum. Huic e.iim
insunt
festa
B.tung.bus
p.opr.a, quae .n al...
frustra quaeras :
VII kal. sept. Belurico, translatio corporis s. Sulpitii et
dedicatio ip^ius basilicae.
X kal oct. Beturico, vico noncupante Libroso, s. Sil-
vani et Silvestri.
VIH kal. oct. Beturicas, dedicalio basilicae s. Desiderii
episcopi et martyris.
kal. oct. In Gallia, civitate Beturicas, dedicatio
ecclesiaes. Stephani protomartyris.
XVII kal. nov.
Beluricas
civitale, depositio s. Ambrosii
episcopi et
confessoris.
VII kal. nov. In tcrriturio
Beturico,
monasterio Longo-
reto,translatioSiggeramnictdedi[ca]tio
basilicae ipsius.
kal. nov. In Beturio,
Gortonis castro, depositio
Rumoli presbiteri (i2).
In eo etiam exemplari vel in aliquo ex
progenitoribus
ius
^^^"f
.
^"*^^^^f
^,!'*;
ZTcfm
appositi, mox in texlum recepti suut, nempe Brigida (kal. feb.)(3),
Patncius (XVI kal apr.), Com-
^'""MlIni'Fetrei
codex Bernensis, qui pleniores quam ceteri servavit notas locorum. cmtatum,
viarum, coemeteriorum. Quod multis exemplis
illustravit
Rossius noster tam m suo B.lletUno
quam in tomis Romae subterraneae, Ceterum non ea tantum
Romana festa m codice nostro occur-
runl quae et in aliis, sed quaedam habet propriu, serius, ut videtur, adiecta. Ea sunt :
k. ian. Marlini martyris (4).
III non. ian. Romae Antheri papae.
XI k. feb. Anastasi martyris (5).
X k. feb. Romae Emerentiani martyris (6).
III id. feb. Romae Caloceri Parthemi inai-tyrum.
XVI k. mart. Romae Zenonis martyris.
II id. mart. Rnmae Leonis episcopi et martyris.
XV k. apr. Romae Pymeni episcopi.
Vini k. apr. Romae Cyri martyris.
III id. apr. Romae Leonis papae.
IIII k. mai. Romae Vitalis martyris.
II id. mai. Romae Isidori, Bonefacii.
VII k. imi. Romae Simmetri martyris.
VI k. iun. Romae Restituti (7).
II k. iun. Romae Petronillae virginis.
XV k. sept. s. Martini papae urbis Romae et mar-
t)Tis (8).
1. B. R.
3.
Insif^ne fraf^mentum
Laureshamense, constans paginis quinque compactis cum codice Vat.
Palat.
^238, heic primo in lucem prodit in columna II; a die VIII kal. ian. ad diem pridie non.
ian. et a die VI kal. febr. ad pridie kal. easdem. Feliciter servatum est ex pretioso exemplari saeculi
fere Vlll vel IX, ipsius facile coenobii Lauresiiamensis, unde totus codex videtur oriundus. Eius
primam notitiam' habui ab Emmanuele Scheistratio, qui in codice Veneto Marciano XIV, 78,
p.
37-41, illud transcribendum curavit tamquam desumptum e cod. Palat. 283, hac snhiecla anno-
tatione.
"
Fragmentum lioc desumplum est ex tribus foliis, quae librarius initio et iii fnie Codicis
posuil, ut solent Manuscriptorum compactores, unde colligere licet, quae olitn negligentia fuerit
l
in asservandis prestantissimis et Antiquissimis manuscriptis. Quanlum enim ex scriptura coni-
cere licel, hae membranae ante tempora Caroli Magnus (sic) exaratae sunt; et continent par-
"
tem vetustissimi Martyrologii, cuius meminit Gregorius magni (slc) epistola 29. lib. 7.
ind.
1
l ad Eulogium Patriarcham Alexandrinum . Sed cum a cod. Palat. 283 tanti pretii membranae
prorsus abessent, et volumen ipsum recenti artificio restitutum et denuo compactum appareret,
fragmenti iacturam maerore summo deploravi, artificis neglegentiae, fortasse etiam furlo, imputan-
dam. Neque ulterius quaesivi. Nova autem codicum Palatinorum recensione inslituta, praeter spem
fauste feliciter accidit, ut collega meus Henricus Stevenson, cui primo codices exoutiendi trade-
bantur, deploratum fiagmentum reperiret in codice Palat. 238, non 283,
quemadmodum errore
(1) Iramo
nequeanteannumTTOiIicerem.
siconstaret de lempore S. Ambrosii Cadurcini episcopi, cuius depnsitio ad diem
XVII kal. nov. reperitur. Sed qui eum a. 770 obiissestatuerunt, Id nullo argumento comprobarunt. Vita S. Arabrosii (Act. SS^,
Oct. tom. VII, p. 1046) nuUum praebet teraporis indicium, sed neque diem obitus annotat.
(2)
Indicium exstat leve quidem,
sed non omittendura. codicem illum qui Bernensi fuit exemplar pertinuisse ad S. Symphoriani Bituricensem abbatiara
; in
eo enim vipilia S. Symphorlani XII kal. sept. eximioquodam fervore recolitur : Vigilia sancti ac heatissimi Simforiani
miirHfris. Sl ita est. mireris nullam V id. nov. de S. Ursino mentionem fteri. cuius sepulcrum in monisterio illo servabatur
(Greg. Tur., t;i. ronf., c. 10).

(3| Brigida etiam in Epternacensi recolitur.
(4)
Hic agitur de S. Martina Romana, ut
in Parvo Romano et celeris apparet. Etiam Uich. et quidem plenius distinctiusque : liomae, Martinae martijns.

(5) Etiam in E. sed alioloco ettenore.

(6) Est S. Emerentiana, quae otiam in Corh., Hich. et quibusdam aliis norainatur.

(7) Redit in omnibua IHI k. iun.



{^) Hoc ex Libro pontificali, ut videtur, derivalum est. ut superius natale Antheri
papae. Sed error est in mense; in Libro enim pontificali Martlnus depositus fulsse dicitur .VV k. oct., nonsept.
Schelstratius
M
I. B. R.
Schelslratius posuerat. Quare Ihesauri iterum recuperati laus sit tola penes Henricum
SLcvei.son
virum aeque doctissimum atque
diligentissimura. De quo invento ego el ille ipse egunus m mu.
"'
IjJ^ulatpretium
Kuirfragmenli in eo consistit, quod exemplar
exhibet unicum
martyrologii
hieronymiani
plenioris, in quo nonnullae
adnotationes historicae ex Acl.s martyrum
ad.ectae un
ad dies VIII kal. ian. III kal. ian., kal. ian., pridie non. ian. Quae ab alns omn.bus cod.c.bus
absunt neque sunt addititiae, id est secunda manu in eum codicem vel ...
al.quem abum unde
dhecte
pe.Kleat, insertae el alienae a textu archelypo
codicu.n
nostrorum
om...um, sed bmus
ab orLbie
propriae et genuinae. Nam praeler harum
annotatio..um
st.lum, de eai-u.u
ant.qmlate
Is testantem Id diem pridie non. ia.'
manifestum est
compc.dium
Acto.um
.nartyr.s Cyz.cen
en loco nrius exstitisse deb.de esse reseclum.
Ne.npe unus codex
Wissenburgens.s eo loco servav.t
verba
.r S L c J.unde incipil
a..no.atio
hi.to.ica; quae in reliquis
exemplar.bus
om.r.bus
ru.'t om ssa lamquam
supe.flui et cum textu
detrut.cato
male cohaerent.a.
Qua.e cla.e pa t
^;:r^Z^
ex --
-yn^
-
f^^^
^-
-at
l^S^^^-ST^
thecae
regiae n. 207
(AnaleOa
^^'''"''''''!'''^;^-J^^^
desunt et
tamen
omittuntur
verba cum essd episcop,
pin,s. quae ...
supei.oi
congruunt
cum
codice
Lau.eshamens..
nnavtvrnm in
martyrologio
hie.o..ymia.)o
anti-
Haud
mirum
contigit
..obis excerpta
^^^^^^'^."^LL
,nari
qul per
quiore
reperiri.
Cassiodorus
en.m "^''''^^^\
'^^'
'''""V.l. X^
sancti
Hiero,,,nn ad
lunn
orbern
ierrarun, floruere,
eas
quaere..das
monm^
InZ c xxx..).
Hiero..yn.i
epistula
arornaiium
ei
EeUe.orum
(^
^^Z'^.^^^^^:^^-^^^^^^'^
'"'^"^^'^"^^
(certe
supposititia)
ea est. quae leg.tu
'1^'"^''^
ta-mento
Laureshamensi
reperto,
sat.s,
kt
verba
Cassiodori,
''"^.tatum
va de e^t
.^

^
^^ ^^^,^
,^,,^.,
ni
fallor,
liquet ea
resp.cere
'^artyrolog.um
l^^e,o..>m.anu
^^^^^^^^
^^^^.^^,
sinceris
et
antiquioribus.
Quae
resecu.t
aucto.
^^^'^'"PI""^^
J^
,^
,^,. ^
p.aesto fuit clerico
quippe
dies
tantum
natahtios
et >^a ;.-"'
a-^^^^'^^^^^^^^
I,,',,
,,.i hac iHac
Ussiodorensi,
minus
ieiunum
^^'^^^^.ll.^^^^^Z^l^^^^^^
in
codicibns
plenioribus.
pauca ex
Actis
marly.um
.n
'".I'"f
"'^^.^^J'
' '
^e.isis
expressum
testimoniu.u
legitur
textus
l, ad
VII id. ian.,
non u.,o n,
^^^^T^^^.
^oCac.S^.
Quare
fragme,.tum
quoque
S^i
^::S:a;:;rr:r^
":i -os
pervenisse
probab.,ius
existirao,
quam
d.recte
plenius
serva.ae,
quam in
ceter.s f-^"-
^,^,-^'^
^*;
', J d^em
pridie kal. ian.
rectissime
adsignantur
Rogatia
(lege
Bogantina),
Dom.na,.da

'
"^'J^ Bon,a
soiierranea.ion.. l P-
176,
col. IV, et
coemete,io
lordanorum
via
Salar.a
(^f
^'"' '''"
'"^"^;:
' "
,,, m
reliquis
exemplaribus
desideratur.
cfr.cum p.
207
.iBuU.
,rArch. ":'-^';."''"'
'''^P^
b dae vulgo
censetur,
ea
annotatio
topog.-apb.ca
In
duobus
tamen
codicibus
>--';;.f
-^^;;"
^ ^gl
lectronis
plenio.^s
formae
Laureshamens.s
coemeterii
lordano.um
appa.et.
Qua.e
ai quou u^s
g
dTliem
pridie kal.
ian.
Bon.ae
^---,-7^^,;'
^
"ieium
lectionis
.opograpbicae
falso
Denique
in
f.agmento
Laureshame..s.
aud
ciees
^^^^^^^^
^p.^^^p^^
^^.,
suppleme,;to
vitiatae
seu
inte.pola.ae.
^^^^^^^^^:;,,
eobco
dissiium
esse cer.o lique .
positns in
coeme.erio
P.isc.llae;
cu.us
.e^
um
,o..g
.^.^^^
.^^.
^^^_.^,,^,^ esse
debu.t;
btra^;;:::"-:"^-
-^^^^
-*
-
-^^^'
-
'-'-
'--'
mianum
fragmen.i
Lauieshamens.s.
4.
Codex
Paris.
lal. 12410
j. D
-
Int 124)0
17767.
- Codex
Paris.
lal. 152*1"
C.
- Mar.yrologiun.
Corbeiense
n.ains,
^^^'
^^"ll^ll-
.,,,;,
,aeculo
XVll in
biblio.heca.n
(1)
Vide quae scripsi in
/,0.
.oU.rranea, .on.. I. p.
tOO et .. fere
1X11]
I.B.R. fere XII i
inler oper
esl
Florentinius;
itaque
particulas in suigulos ^""\"'^"
^^^^^-^^^f
t^^^^^
edilione
Dacheriana;
cuius
Lucensis. Ego codicem
Paris. \U\0
attente
tractavi
et
contuli
cum
examinis fruclum
summatim
perstringam.
nprrans canitibus.
Quaccumque
Edilio
codicem, ut oporluit,
minirne refeH, lus
P---
^J^
uperaddila.
tametsi in
Lucae
d'Adiery visa sunt interpolata
s.ve ''-"y'"''

,
"j
'J^ Sjone
exhibentur
et locis
codice eodem.
quo reliqua,
characlere scr.pla,
^^^^
^^^ '''^^Zm
exsectis ab eo, qui
suis mota ad calcem
cuiusque
latercuh
re.c.unUu.
M^^'"''^"^
P^f^,^
,t
vocabulo.um
litterae
volumen
compegit,
extremae vel p.-.mae vel
-^^.ae
p
u mm
nom.^u^^^^^
^^
^^^^^^
perie.e, quas edito.-, lectore h^"'' '"">''
^
.'^"^
^^'iff
,'
"^^^^^^^^
antiqua
mauus
adlevit,
intcrdu.n
successu semper felici. Quae s.ve mter l.neas '^^
'
"'^^^^^^J
^^^ '
^,
i,eiiegatur, de
editor
neglexit. Haec aliaque vitia edition.s
Dachenanae ^''^ '^."'''";'
'"
'
"'
,e,|ior
psius codicis origi,.e et h.dole quicqnid,
-J-Jig-'-
."
'^''=
.^^P^^
XII
.
^SraerSS..r-
?
-sdfra=:
:r
^:^
Pp^i
..^-e Par.
manu prout potui descnptum,
obtuli Domino et patrono nostro beatissimo
Petro apostolo.. *o>-^ l^*
Ter taago
Nevelonis
prostrati ad pedes S. Benedicti,
-'^^.^-^f';.;'^^.
%"
bibliolhecae
Co.-beiensi
augendae
oporam dedit exeunte saeculo XI, ...eunte XII (i). Uen.quc
f
9
'
ersqq
frag..ienta
.Lrtyrologii
hieronymiani eiusdem
Nevelonis manu exarata; ..e.npe a d.e
VMdusluS
ad\ll kal. nov. et V kal. nov. ad X kal. ia..
:
^epo^.ne^
F.^,na^
Pnn^n. .uh ^.'cio ouae cum esset desponsaia viro pagano ef RL rehqua)
QVIGV(m)U.
Lb^LiUH
HrLEGEmT
Ho"^
NON
IGNORANTIA
NOVERIT
NEVELONIS
SCRIPTORIS QV
pL SlE SVE REMEDIO
SCRIPSIT . SED
DETRVNGATIONE
FOLII
EXENPLARIS
.
QVl
VERO ALIO
REPP^
HOC QVOD HIC DEEST . HVIC PAGINE
CARITATIS AMORE
INSERERE
P(ro)(:VRET.
Eadem verba e Nevelonis autographo descripta sant ad calcem
anoer*iphi cod Paris. 12410, deinde deleta. ColUitione instituta alterius exemplans cum ns, quae
supersmil ex antigrapho, vidi utrunique concordare. Neque idcirco collalio fructu carmt. Ipse
enim Nevelo
apographum (12410)
cum autographo suo contulerat, lacunas expleverat, quarum
supplementa
intor lineas vel ad margines annotata Dacheriana editio suppressil; unde iactum est,
ut hoc martyrologium
pluribus locis deminutum typis commissum sit. Quni etiam tolum later-
culum diei mi non. nov. scriptor codicis 12410 incuriose praeteriit, Nevelo in ima pagma snpplevit :
editori vero neque hoc supplementum
tradere nec saltem de primacva codicis lacuna lectoreni inonere
curae fuit In nominibus exsecta
membrana detruncatis, coliatio utnusque exemplans me docuit
arbitrium
supplendi htteras excisas editori saepe infeliciter successisse, mutatis fnialibus syllabis
generis mascuhni in femininum et vice versa. Denique, id quod magni facio, leetio unms loci
in
Corbeiensi tantum recensione sincera in ceteris omnibus falso additamento mterpolata. unde
orinnem duxerit, deprehendi. Nempe ad III idus augustas, ubi in hieronymianis exemplanhus,
quotquot ad nos pervenere, post Tiburtium martyrem sepuUum via Labicana errore manifesto
inseruntur loco aheno nomina Valeriani (et Caeciliae), exemplar Corbeiense fallaci caret mter-
polatione Quare eius auctoritas haberi potuit praestantior ceteris omnibus; quippe quod descriptum
videretur ex antigrapho puriore,
scilicet confecto antequam mala manus emendare praesumens
lectionis
integrilatem depravaret (4).
Verum immunitas a communi textus depravatione m recensioiie
Corbeiensi aliis locis haud perstat. Neque ad diem III idus aug. ea intogritas ab ongme constitit.
In autographa enim Nevelonis scriptione vidi primo nomina interpolata haud detuisse; postea,
errore
deprelienso, deleta esse. Qui apographum
confecit (cod. 12410)
deletas litteras noii
descripsit. Sic recensionem
Corbeiensem a communi ceterarum origine et fonte alienam haud esse
ipsa Nevelonis manus manifeslat.
. . ^, ,
. . ,.
His expositis, nemo non intellegit cur in variis lectionibus recensioms Corbeiensis annotandis
(U ^vinl ed in 4. tom. IV, p.
617 et sqq.; ed. in fol., tom. II. col. 1 et sqq. -
(2)
Tom. XI. col. 473 et sqq.
-
m
Delisle U Cabinet des mss. de la bibl. natiouale. tom. II, pp. 118. U9 ;
Ilist. litt. de la Franc, ed. Paulin Paris. 1808.
lom VIII p
590 et sqq.; cfr. Catal. codil. hagiogr. lat. bibl. nat. Paris., ed. a sodalibus Bollandianis. tom. I.
p. 486 :
codex. cuius hocloco meminerunt hagiograptii Bollandiani, passionarium continet. minime vero martyrologium. -
(4)
Gfp.
Romasott, lom. II, p. xvni et sqq.
(COl.
[Xlll]
(col. III) uUiusque codicis tamquam unius eiusdemque
exemplaris lalionem habuerim,
edilionis
ib.b.
Dacherianae nullam. -j
, v
Martyrologium hieronymianum
Corbeiense ad formam
recensionis Lucensis, id _esl ron-
tanellensis, multo propius accedere quam Eplernacense, iam
Florentiiiius
agnovit
(p. 3/).
guare
eius varias lecliones recensui una cum Fonlanellensibus
(col. III).
Annolationibus voro lam.hae
Fontanellensis carel. Quae cum ita adieclae sint
mai-lyrologio, ut cum eo coaluennt inlcr annos
756-77"2 (vid. comm. de codice W), adhuc antiquius opinor fuisse
ant.graphum,
unde peiideat
recensio Corbeiensis. Prima origine idem est ac Fontauelleusis,
antequam liuic pecul.ares annotatio.^
eius coenobii accessisseut, vel autequam eae receptae essent e
marg.n.bus m corpus martyiolog...
Eadem fere condilio est codicis S.
. nr. u^um..oc
Haec recensio carens
annolatiouibus
Fontanellensibus
habmt suas
^^^^-^^^^^^^^;^^
Ouarum
praecipua est nonis iuniis translatio
Corbeiam corporis S. Praecordn,
cmus tempus
yudiuiii [jiaei^iijua c
ooo * QAa n\ vix ante medium g tur saeculura decimum
Bollaiidus statuit quaereiidum mter an. 932 et 942 (1).
Vix anie m"
J
Dertincere
videbitur recensio
Corbeiensis,
quahs ea ad nos
pervenit. Sed Nevelo appicto sigi o
mt:;rhuius
tra"lationis
aunotationem ad marginem esse
traiisfere.idam;
quare eam ludicavit
addilitiam mininie veio ab oiiginc recensioni
Corbeiensi
piopnam.
p,,in,n
Hu"*vecensioni
competit insignis
praerogativa,
qua cetens
omn.bus vere F-^t.
P
mihi
nondum
clare liquet.
studiose
brevialum
agnosco. Sic
Deiiique
textum
Corbeiensera
J^TMdu
eidem ve^^^^^^
Liciuio
residua e
particuta
ad III no.i ian. verba et rebqua, ad VII idus
^asaen ve

Nevelonis.
historica
pleniore
suppressa
-"^
1^-^-"
o^iicemSeicS
qu
omniura
plenioruin
aetate
[Mihi res ita se habere
-^e ^ v^ od -
p^^.^^,.^^
,,,, ^,

-e?
diS^-ea^de^^S:;:
S
-^^.^^J^^^^
Ex iis
additamentis
ea
subter
composui
quae ad Gall.am
spectani.
VI id. ian.
id. ian.
m k. feb.
V id. feb.
id. mart.
XVII k. apr.
k. apr.
IIII non. apr.
non. apr
XII k. mai.
In Gallia civitate
Belloacus
passio ss.
Luciani,
Mariani atque luliani.
Ambianis
inventio s. Firmini
episcopi et
confessoris.
Gala
nionasterio
depositio
Badechildis
reginae.
Corbeia
monasterio
dedica-
tio basilicae s. lohannis
evangelistae.
In Parrona nat. s.Fursei
confessoris.
Obiit Ratoldus
abbas (2)
bonae
memoriae.
Natale s. Gertrudis.
. .
Iganon
monasterio
depositio b.
Uaalarici
conlessoris.
Luxovio
monasterio
depositio
Eustasu
abbatis.
Et alibi (3)
Arulfi
episcopi et
conftssons.
'
Everduno
depositio s.
Marcellini
episcopi
et confessoris.
Gentulo
monasterio
in Gallia
depositio
s. Hicharii.
..
Ambianis
civitate nat. ss. Agn et Gioh
martyrum. .
Gorbeia
nionasterio
translatio
corpons b,
Gentiani
martyris.
Corbeia
transhitio
corporis s.
Praecordu
conf. . ....
Octaviani
pontificis (4).
Ambiams
civilate
k. iul.
XIU k. aug.
V k. aug.
VI k. mai.
k. mai.
VIII id, mai.
non. iun.
V k. iul.
neque eraortuahs dies cum v It. lui.
concuini..
inventio ss.
corporum
Fusciani
Victorici
atque
Gentiani
martyrum.
GinomannicoAnisolamonasteriodepositio
s Karilefi
presbyteri et
confessoris.
Ilnon.iul.
Depositio s.
Goaris
presbyteri el confes-
soris.
, ,
...
Gorbeia
monasterio
dedicatio
basiUcae
b
Stephani
protomartyris.
Gorbeia
monasterio
dedicatio
basiUcae
s.
Petri apostoh.
In
territorio
Parisiacensi,
in ipso loco
qui dicitur
Lupera,
passio s. luslmi
marlyris.
...
Ebrocas
civitate
natalis s. Taunm
episcopi
et confessoris.
Ebrocas
civitate
natalis s.
Landulfi epi-
scopiet
confessoris.
^ _ .
Ambianis
civitate
depositio s. Firmim
epi-
scopi et
confessoris.
IIII non sept.
Stabulaus
RemacU
episcopi
et confessoris.
im non. sep
^
^^^^^^^.^
nionasterio
dedicatio
basih-
cac s.
Martini
ponlficis.
_ .
non. sept.
Passio ss.
ThothaheUs
et sorons ems
nomineBebeae(o).
XI k oct
Gorbeia
monasterio
dedicat.o
basihcae
domni
Albini et
MarceUini
episcoporum.
k. aug.
lU id. aug.
id. aug.
k. sept.
L.D.
BoUandiani eos sanctos nominant.
VII
L. D.
[xivl
VII k. oct.
k. oct.
VII id. oct.
V id. oct.
XV k. nov.
X k. nov.
In Gallia Ambianis civitatc
passio s. Fir-
mini episcopi et marlyris.
Treveris s. Nicetii.
In Gentulo
monasterio
translatio
corporis
b. Richarii conf.
Corbeia
monasterio
depositio Teofridi abbatis.
S. Nicasii {
1
) et aliorum
martyrum.
Ebrocas civitate
natalis s. Aquilini epi-
scopi et confcssoris.
In Gallia depositio s. Gratiani
martyris{2).
VIII k. nov.
k. nov.
XVn k. dec.
V k. dec.
III id. dec.
InGavalis
depositio b.
Hilarii
episcopi et
confessoris.
Festivitas
omnium
sanctorum.
Baiocas
civitate
s.Vigoris
episcopi et confessoris.
Depositio s.
Machuti
episcopi.
In civitate
Regiensi
depositio s. Maxtmi
episcopi.
, .
Post nomina ss.
Amhianensimn
Victunci et
Fusciani
additur : et Gentiani.
Salis aDmret
Corbeieuses et lotius
Ami,ianensis
dioecesis
festivitates
hic
permultas recenserr
sed
on de un e
nea nec tanlum
vicinarum, sed et
remotarum
ecclesiarum.
Ebro.censes
ep.scop.
recoluntur
..'^
unde conici potest cum ea .egione
necessitudine
aliqua textum
nostrum coU.ga..].
LB. R.
S
^ Martvrologium
Se..onense cod. Paris. Nouv. acq. lal. 1604,
cod. Vat. Reg. 567. -
E marty.o-
wio l.ieronyn i mo plenio.e ad usum ecclesiae Senc.ensis
f.agme.itum
tantum
supe.-esse ..i cod ce
Va R g
Tb7 Si.. /^.. son., tom. II, p.
XIII. XIV ; multo maior eius pars, ,. e. ab .n.t.o ad VI .dus
iuis dende
in..otuit, repcrto codice olim Aurelianensi,
cuius varios casus b.-ev.ter e.wrabo E
co noWo FlorLensi S. Benedicti an. fere 1798 codex membraneus
saeculi circ.ter X perve.i^ ad b.bi.otl.e-
rieia. e..sem,
co..tine..s
mar.yrologii ..ostri pa.tem semestrem a natal. Dom.n. ad VI .dus

Tc4
con.pactus rum l.actatu .nulilo Alcuini de virlutibus et vitiis ;
totumque vo u.ne.i tunc
,
otatum
e. , r4 Sed in locu.,. prioris partis huius volumi..is alia fragmenta va. a raude subst.tuU L.br.us
eptumque
ma.ty.-ologium
vendidit i., Britannia an. 1847 bil,liothecae
Ashburnhamens..
E.us ve.o
apogr pl um confec.um exeunte
saeculoXVII mansit in bibliotheca
Aurelianens,.
.dque m.h. descr.bendum
Jm-avi an 1884. Inde Leopoldus Delisle an. 1883 edidit excerpta, i. e. quattuor pr.mos tot.demque ult.mos
dies
mariyrologii et om..es Nolas Semnenses, necrologium nempe, plura histonca al.aque ad Se.io-
ne. sem cilita.i et regionem
pertinentia ad margines .nartyrologii
annota.a (3).
Den.que an. 1888
ve us
codex
Aurelianensis u..a cu.n ceteris
Asbburnhamensibus furto ereplis e bibliothecs
ff
'."^""
f
"
>"
nalria.,1 cu.ante Leopoldo Delisle, positusque esl in bibliotheca Par.s.ens. Nouv. acq. lat. 1604 (4).
Tu.ic
colle"a"...eus
Ludovicus Duchesne
martyrologii
Senonensis ex ipso vetere cod.ce apographum
fidelissimum mihi confecit, servata versuum divisione, quo usus sum in annotanda var.etate lect.onum
''''
Codex Vat Reg 567 memb.aneus
in4,saeculi X servat eiusdem martyrologii plenio.is Se.ionensis,
de quo .lunc usque dixi.nus. alteram partem a die VUI kal. aug. ad nonas septembres. Cetera des.derantur.
Sed martyrologii continuatio usque ad fi.iem a.mi in codice Reg. 567 suppleta est memb.an.s al.a manu
descriptis saeculo fe.e X. forma. quam dicimus breviatam sive co.itractam. Hunc cod.cem cum .nsp.ceret
Leopoldus Delisle, a..imadvertit h. eodem
volumine
compactum esse sacramentar.um .lem Senone..se,
ad cuius ma.gines exa.atae sunt eae, quas appellat Notas Senonenses, eiusdem generis atque ,llae, quae
adiectae sunt martyrologio, ut videatur tum
marlyrologium tum sacramenta.iun, in u..um idemque volu-
mcn Senonense olim fuisse conglutinala et scholiis historicis aucta. Ideo Delisl.i an,mu,n subnt sagax
susnicio codicem Vat Reg. 567 et Au.elia..e.,sem
eiusde.n libri partes olim fuisse (6).
Id .ta re vera esse,
codice Aurehanensi in patriam .-ecepto et expenso, nunc certo agnoscimus. mas &o<.e,v necrolog.cas
et historicase codice Vat. Reg. 567 edidermit G. Julliot ct M. P.ou, Le Livre des rehques delahbaye de
Saint-Pierre-le-Vif
de Sens. Sens 1887, p.
149-15-2. Tijxtu.n
n.artyrologii inde .nih. summa cura
desc-ipsil He.,ricus Stevenson. In an.,otanda
varietate
leclionum ex utroque cod,ce, tun. Par.s. tum
Vat. Reg. quicquid ad Notas Senonen.,es pertinet neglexi, utpote a martyrolog.i nostn lextu prorsus
alienas et superadditas saeculo ad su.nmum decimo.
Quas inter illam particulam i.i primis .nentio.ie dignam repu.o, quae ad extremum mensis
decembris adiecta esl : In Senones beatorum
Saviniani et Potentiani episcoporum qm a pontifice romano
ad praedicandum diredi eandem metropolim
marlirii sui confessione
illustrem fecerunt. Et ,n eandem urbem
in villa quae vocatur Erdona, sanctae Colnmbae
praeclarae virginis et magnae constantme martms quae ma,,m
(l)Huius marty.is pagi Vilcassini menliu est apud Csuardum ; is est quem recentiores ei.iseopum Rotliomagensium
pium fuisse voluernt'- (2)
Territoni Ambianensis. non
'-f /
,'^-''-
'-^'
".(^^^^^^^^
'^"'^^T IT^
;ac(. de ,a hM. d-(Mean. >n Sotices el extrnit. des ,. de la b,bl. nat. de Pam.om. XXXI, P
1,
p
403, 424
,qa
-
(4) L. Delisle. Catalogue des mse.de.fond.
Libri et BarroU. Paris, .888, p.
46. - (o) In cod.ce, ut numer.
quaternionum et foliorum edocemur, desunt inilio integer quaternio cum duobus folns secund. quatern.on.s
;
.nde esl ut
pistularum .ndiclsque aposto,o,.um nullum appareat vest.gium. Fol. nunc
1,
'''"
"'/'^
'""'^'^^'"^XI^Vr""
n't*l.c.,s s.cto.m. Vm k. iarn.aru. etc. Neque plura habuit apographum saec. xv.;[L.
'^.l.
-
(6)
"el.^le, Mem. .,.,
d'aneiem mcramentaires in Mem. de fAcad. des imcr. etc, tom, XXXII, P. 1. p.
1I..--10/.
lumensique
[XV]
inmensique superata valitudine rogi mucrone cesa et capite truncafa quae Aureliani spurni.^simi
mperntoris
implever. iussa. De Saviniaiio et Potentiano, hac inserta particula, intrusis in martyrologium
hiero-
nymianum Senonense cfr. Duchesne in BuUetin rritique, 15 mart. 1885, p.
188 et sqq.
Varietatem lectionis huius textus martyrologici plenioris usque ad nonas sept. recensui m eol. 111
una cum codicibus famihae
Fontanellensis. Annotationes quidem
Fontanellenses
absunt a textu
Senonensi hiitio martyrologii ad calcem laterculi diei natalis Domini adnotatum est
:
et dedicatu, bnsilice
beatorum
aposlolorum, quae postrema verba eadem raanus emendavit :
beafi petri apostoh.Qno loco ueril
haec basilica beafi Petri apostoU, me latet. Martyrologium certe Senonense accedit ad formam codicum
Fontanellensium : neque coenobium Fontanellense ad Sequanam alienum est a regione, cums propnae
sunt huius codicis Nntae Semnenses. Quare non sine causa varietatem lectionis S inserendam
censuimus
in columna UI. Ceterum in texlu Senonensi insignem locum notandum moneo
;
m quo uno lectio
integra exhibelur, in ceteris codicibus cunctis truncata. De Luciano nempe
presbytero Antiocheno ad Vll
id. ian. in S legitur : qui quatluor partibus factus (lege fracfus cum codice M) est .n mare n.ssus aha d<e
inteqer esl invels. h. codicibus Bernensi,
Wissenburgensi et ceteris
Fontanellens.bus
exceplo L, posl
Sl' PS'( adiectum : et retiqua. In Lucensi et in Corbeiensi
particula
histor.ca ae.mM m fact,^
est.
om a form a
"^
retiqua. Quid heic supp.essum sit, ab uno tantum
codice S discmus. Ac a n.artyn.
Lu
a.VAnTiocheni
vadis rrfodis, inde a saeculo IV, tradita sunt a cathol.cs e ab ar.a,..s (1 )
;
de e.us
veio
corpore
p.-odigiose reslitnto in integrum,
postquam diff.act..s erat, mem.n. unus codex S
rSubiu,.ge..dun.
duxi elenchum
commemorationum
quas proprias i..de a pr.maong.ne
codex habu t^
Eae
p.ta .na,.u notatae sunt in integra pergamena. non super
rasuram aul .n marg.ne et manu
posteriori,
ut suul iUae notae
Senonenses.
I. B. R.
k. mai.
kl. mai.
XVII k. iun.
V k. aug.
k. aug.
XV k. sept.
III k. sept.
k. sept.
Eleutherio
presbytero et Rustico (dia-
cono
2' m.)
In Onellico Nanto
monasterio
depositio
Marcumabbati(4).
Incivitate
Fausiana
Rosolae (5).
In
Abrincatino
Patricii abliatis.
In
lerriturio
Turonicae
civitatis. Lucas
castro,
depositio s. Ursicini abbatis el
confessoris.
Baiocas
depositio
Exsuperi
episcopi.
Mettis depositio
Arnulli episcopi.
In
Mellizano
Rausbace
monasterio depo-
sitio Agliyli
abbatis (6).
In
Parisiaco
Novienle depositio s. Chlo-
doaldi regis (7).
L.D.
k. mart. in Dininse DavigiUsi.
id. mart. Et in Garralis monte Rosario spinoso
Regoli (2).
XVI k. apr.
Patricii episcopi.
^
VIIII k. apr.
Hierosolymis
crux portata m campo bal-
vatoris.
VIII k apr. In
Baiocassino
ad duos Gemellis (3)
depo-
sitio
Magnovei
abbatis et lohannis epi-
scopi.
VI k. apr. In
Baiocassino
Golonica
vico depositio
Honorinae
virginis.
III k apr
Silvanectis
depositio
Reguli episcopi.
minonapr.
Luxodio
monte r^orm/. : Luxovio mona-
sterio)
depositio
Austasi
abbatis.
X k. mai.
Parisius
inventio s. Dionisii episcopi cum
'
E.
0.
i.c,o ..,,1 ..,
,e
^^^ZZ^t^^r^^t^^
So,,m,
e,u. Iterl po ul illl
.c*.,ae
,de .b
-o e.la ,,,
^,^.^^^^^^
kal. nov. et codex
deficit in
septembn.]
6.
W
- .,lv,,lo,l,
Wlbe.c
.codlceolim
Blm..
(i. >
He ..
de Bln,
nc
"sr::'
co::s's"s:^L,b,^
., *,.,,;
j;-
,;--,=.
:
cum
cur ei
dede.imus,
infer.us
exponam.
(Martvrologii)
impressione
i.ieunte an. 1668;
Codicem
Flo,-enlinius
accep.t " f-;,^\^
''^^.^
J^
j.etioso
exemj.a.i
poluit
pa.ergon
adicere.
quare,.o....isiadca,c.,nvol.m,..uM.
n^
qq^^^^
reio).
quarto, ut dicu....
fo.io
compactum,
"
Memb.-anaceu.n
voluniei,
est (ipba
rio.emi.i

isQ, _r". .nl eliam


habet /-7i> in fine laterculi.
In Tamla-
(1)
Batiffol, U. Pas^ion
<(,, .nn>
l.ncien
'''"''''^'''^^P;;;.^,,':,;^;,,;-,
,,,,,. et aliorum
llll. De quo Regulo
aga.ur plano
cten i ost Ir,genae haeo verba
occurrant : ^N'""'
'"''"'" ,';P"'/
_ (-^^ F,,i,,,
eivitas
episcopalis
Sard.n.ae fu t
nesc
. -
(Sf
Deux-..umeau,
(Ca.vados). - (4,
-'"
X^^i"
'^
, ,:.
kus.anae
no.uen (immo
Fausa.iae)
opp.do
tempnre Greg, M,. E,.. IV, 20 ;
ii,ce,.tus
^^^''"^^'
^X^^^^^Vter
Sardus
hodie
commemo.a.uHn
h.eronym.a o
Terranova
indiderunt
(cfr. C. I. /-.. tom. X, p. ^^)-
S.mpijc." P V
^^.^^ .^ j^^^^,, ^, r,,,,,,
,ven,tun
,uocum Acta ,uaedam
coniungun. ^^^
^^;^-'
^^Z^^t^^^l-r^'
abbatis.
-
.7, S.
Ambros.us
Senoneua.s u, ad
De his cfr. .icla S^. ad hunc d.em. - (6)
S. Agh"
adscriptus
est.
diem III non. sept. indicatu.'
tamquam
1' manu
relatus,
revera m
pme
I, B. R.
I. B. H.
[XVl]
anliauilus
volumen ad usum
poslmodum fuisse
Monasleni S. Pelii
VeissemDui^enbi-,
iiu
Ahbitiam S Petri
Veissembuigensis
Bcnedictini ordinis esse,
&ammaithani m Galha Ltinstiana
'
fe t^
"
AelaS
Blumanii huius lib.i. suadeie facile possent
nwginea
quaedam
octav. desmeiU.s^
"
.0 incipientis saeculi parerga, anni nempe
DCCXCVIII, ad VI Idus Apr.hs, et -"^i DCCOT^^ ad V
Kal Febr quae illius aevi characlere signata et post scriptum
Ma.-tyrolog.um
appos.ta, non esset
"
ambije u,. V rum omnino ex primae paginae excerptis
quibusdam
chronolog.cs
coiistat scr.ptum
: es"e codicem anno Christi DCCLXXII. Scriplor enim iUe
-pputation.s
summam col^n
,
.nqu.t^
^6
inifio mundi usqne ad Christim anni V. millia, deinde (1)
ab Incarnaiwne
ChrisU
DCCLXXll.

H.s pos.
tis p
^s qir F orentinius codicis laudes, quem ob scriptionis
aetatem ab Epternacensi parum d.ssitaiB
nSgd 3t neque aliam ob causam ei nos locum Epternacensi
p.oximum et .n cohimna III pr.nc.p .n
rndur^rdecrevimus.
Ve.um in volumine
Florentiniano, p.
10.58 et sqq.,
cod.c.s Bluman.
recensentur
p
aedpiae ta. tum lectiones variae ab exemplari Lucensi : in nostra col. III textus mteger exhibetur ad
Sder^ veteris scripturae, ne versuum
quidem divisione ullatenus mutata. Quod ut praestare potuenmus,
eflecil collega meus L. Duchesne. codicis iain dudum delitescentis fehx repertor (2).
Florenlinius enin. proprio exemplari operis sui typis impresso, quod vidi ...
l^.l^hotlie.a .eg.a
civitatis Lucensis (VI. F. I), annotavit varias lectiones omnes libri Blumani, necrolog.um
quoque el
fastos dedicationum
aliaque liistorica ad coenobium
Wissenburgense
pertinentia ad margines eius
codicis vel inler lineas appicla :
quae in parergo ad calcem voluminis omise.-at Quo v.ta functo
(a 1673) filius eius Marius eidem exeraph.ri p.
1057 haec addidit
:
" D.e prima Octobr.s ann. 1091 ego
Marius Florentinius misi mss. codicem Blumianum domino Antonio Magliabechio, ut eumdeni trad.
"
curet Dno Leibnilio et Serenissimo
Brunsvicensi duci, cui legaverat Blumius, et ab eodem Magha-
"
bechio accepi
autographum
parentis mei, quo restitutionem codicis prom.serat Baron. lul.o
'
Blumio (3)
Sed .leque in bibliotheca
Bru.isvicensi neque alibi repperi codicem exoptatiss.mum. Lius
iktebram in Guelfe.bytana detexit L. Duchesne anno 1879: qui totum textum ad fidem vetens scnpturae
propria manu descripsit,
accuratumque
apographum typis exhibendum huic edit.oni paravit. Idem mihi
auctor fuit, ut e codicibus recensionis
Fontanellensis exeraplar
Wissenburgense ehgerem pot.us quam
Corbeiense i.i columna III integre
exhibendum.
,
Exemplar quidem Corbeiense identidem nomina refert, quae in al..s cod.c.bus atque adeo in
Wissenburgensi
desiderantur. Ouare tamquam codex oranium plenior e progenie recensionis Fontanel-
lensis videbatur ceteris praeferendus, et principe loco in columna III ex inlegro exhibendus. Ve.-um
antiqua aetas codicis Wissenburgensis, tribus et ultra saeculis superans Corbe.e.isem, .nsignem e.
conciliat aucloritatem.
Praetei-ea recensio Corbeiensis affi.iis vere est Fonta.iellensi, caret autera
annolationibus huius familiae propriis et peculiaribus. quae in codice Wissenbu.ge.is. haud deside-
rantur. His de eausis minus aegrc passus sum mihi persuaderi, ut Wissenburgensem substituerem m
locum a me pridem destinatum recensioni Corbeiensi.
Ceterum Corbeiense brevius ma.iifeste contractum ex eiusdem nominis maiore agnovi pendere
haud quidem ab antigrapho, quo raaioris scriptor Nevelo monachus usus est, sed ab exemplari
propiore Wissenburgensi (vide coinm. de Corbeiensi brevio.e). I.rde quoque elucet affin.tas .nter W. et C.
;
et utrumque pertinere ad eandem progeniem
Fonla.iellensem, utrumque optimo lure in eadem
colurana III a .lobis esse copulatura.
Annus 772 quo hic codex est exaratus, proxime distat ab aetate, qua annotat.ones Fontanellenses
adicctae su.it ma.tviologio et cum eo coaluerunt.
Coenobium Fontanellense S. Wandreg.s.l. .n d.oecesi
Rothoinagensi ad Sequanam celebre olim fuit ; cuius vetus chro,,ico ei Oesta abbaUnn Fontaneltensmm
habe.nus in Monnmentix Gernianiae hixtoricis, ed. Pertz, Scriptorum lomo II,
p.
271 et sqq. A.inotat.o.ies
huius coenobii p.oprias et peculiares Flore.iliiiius expendit (4) : earum omnium poslremam agnosco
deimitionem
Wandonis ahbalis XV kal. maias a. 756 (5).
De eodem Wandone legitur in chronico
(1) Hic legendo erravil Florentinius ;
pro drimh est DVIII, ita ut 5508 anni compulentur ab origine mundi ad Incarna-
tionem
-
(2) ludicio Samuelis Bcrger, qui eum agnovit in catalogo bibliolhecae Guelferbytanae. -
(3)
Gmvann,
Stoa, Fr. -V/uria
/.,,, ed , suoi cole,npora,,ei l.ucchtsi, Firense, 1879. p. 053.- (4)
P. 2o0, 370, 371 391
410, 437, 443, 447, 470, 602, 004, 070, 086, 889, 892, 994.
(5)
Cfr. Mabillon, Acta SS. ui-d. H. Be,wd,cli (ed. 1087)
tom. III. P. u, p.
130.
P . ,,

Fontanellensi,
[xvii]
Fontanellensi, eum dedisse monaslerio
martyrologium (l). Qui temporum et rerum coucursus mani estat
apographum
Wissenburgense pendere e codice, quem Wando abbas dedit eoenobio
Fontanellensi,
paucisque vix annis a Waudonis raorle elapsis esse deseriptum.
Fontanellcnsibus
annotationibus secunda manus monaclii alicuius
Wissenburgensis
nonnuUa.
superaddidit huius coenobii proprias, quae in alio nullo codice leguntur.
Fontanellenses omnes redeunt
in codicibus familiae Tuscanicae L. M. V. Urb. 49.
I. B. R.
III non ian.
non ian.
V kal. feb.
IIII kal. feb.
VIII i(l feb.
lin iii. feb.
IIII non marl
XII kl. apr.
Iin kl. apr.
VI id. apr.
II id. mai.
id. iun.
IIII id. iul.
id. aug.
NOTAE
WISSENBURGENSES.
Et est transitus domni Ermberti epi-
scopi (!2).
An. DGGGX trans. lustuin episcopi.
An. ab Incarnationc DCGGXIIII. V k. feb.
domnus Karolns imperator obiit.
El est transitus domni David episcopi.
Et est transitus domni Ratfordi abt)ati.
Signiim Domini.
. El est transitus domni Ghrotgango archi-
opiscopo.
Bprnharius episcopus obiit.
Bab m. obiit.
Au.
DGCXGVmi, VI id. ap. luna XXVIII,
feria 11, or[t]o sol[e] terr[ae motu]s |in]
Huuizenb.
Et est
dedicatio basilicae s. Petri in
Uuizenb.
Gommemoratio
Baugulfi m.
El est dedicatio s. Diunisii ante porta in
nuiuz(enlburgo.
An.
DCGLXXXU (3),
luna XXVIIII, idus
ag.
quasi hora sexla in die martis sic
fuit terrae
motus magnus in monasterio
Hui/.unl>urgo.
III kal sepl.
XVIII kl.oct.
III non oct.
Xm kl. iiov.
VIl kl. nov.
VII id. nov.
II id. nov.
im kl. dec.
III kl. dec.
Vm id. dec.
Illia. dec.
VII kl. ian.
im kl. ian.
Askarihol)iit.
Kt est dedicatio basilicae s. Salvatoris in
Uuizenb.
Dedicatio oratorii s. Remedii in orienle
iuxta flumen Hlutra.
Et est dedicatio secretarii 7;
Andreae et
Marliui in Uuiz.
Obiit
Anghilhramnus
archiepiscopus.
Dodicatiooralorii s. Angeli in ///uded.
Castro
Huuizunbvirg mil. uno, via mon-
tana. dedicalio s. Crucis et s. Mariae
virginis an. DC(!Cm.
Et commemoratio
fratruni
nostrorum qui
in nostra
congrogatione
obiti sunt.
Caslro
Huuizunburgo
miliario uno in
monte
dedicatio oratorii beati Pauli
apostoli cgregii praedicatoris.
Et cst dcdicatio
basilicae s.
Michahelis et
s. lohannis
l)aptistae.
Etestobitus
Frittainni.
Et cst dedicatio ipsius basilicae in Uuizen-
burgo.
El est dedicatio s. lohannis
evangelistae
in Uuizen.
L.D.
altero,
cuius vix
frag.neula
supe.suul
^;'^;^^
J '^J
J^^P;,,
',,,
hi.ionca
praesertim el sacra
ei-uditioue
Maria
Flore.itinius
Lucens.s,
med.cus "^"'''1''
"=' ^'='
'"Y^"'";,
,,eul
est edito e
duobus
codicibus
inter Italos
aetatis
suae !-'-
W.|"jta'ena^^^
^^^^^
^^^^^.^. ^^^^^^.^^^^
patriis
nostro
marty.-olog.o,
eoque col ato
">'".
^^S^^praef.xit
: V.fu.iU,.
ocaMi.
ecdesiue
dicam. . . ,
.
imminenti cultro
bibliopolae
involucra
hbi-orum
Codex
prior ab
ipso
FloretU...o
ereptu
ub,
imeni. u^^^^
medita..tis .. fuit
basilicae
Lucens.s ^^'^"''''^'^?,
^^"
'
.
g 'bonati)
accom.nodatum,
in quo
pariler

scripsit
Flo.entinius,
kalc.darium
pro
^'^^ad.t -du.
et
p"c pue I. P.ioris S.
Donali
Lucensis
aliquorun.
l,e..eficoru,n
obitus
'"''''.'''~
f
^^'
...tli,,,
subnectitur
quod Divo
Hie.onyn.o
MCLXXVll.
Dei,,desoquiturma,My.-olog,u,..Ado...s
cuM.m
u
^^^,^^^ ^^^^^ ^^^ ^
^^,^^,.^
ascribimus.
Alia in eode.n
cod.ce
sequunlu.
nempe
^''^^^^'
^^^^^^^
,,t,edralis
Lucensis
onstal tolu.n
codicem
pri,na ab or^nne
^'"'^'^^'J^,,,
Lucensis,
cod. m.
Kalc.darii
Quae
nammis
e.epta sunt au 1822
-'/^fXL. ^u n^^^^^^^^^
-cturam
typis
dederal
Sebastianus
et ..ecrologii
pa.s
tantum
.ncend.o
pernt
,
^1
ut'
J'"1"
marly.-ologiu.n
paene
integrum
superest
Douati,
Dittin
a>Mi
socn e profa,u, P"
-^^T-OT.
Ado
>^^
,o,,,pUas, fc.la
aposlolonan
et
IIiero,.ymia.,i
vix
.i..i,a
pars
:
.d est, PO"' ''"'^,''
'f
'
y ,,.,e
,,
exan.inaverim
conrere..s
cum
primae atque
extremae
pagb.ae
d.erum 1
'"^J^';';;^^^ ,^^,,
.en.iustas
exbibere
vidi,
atque m
editione
Flo,entiniana,
banc cura sat
d.hgent,
"*^^^^
,1,
a,ma
invidit.
De
cod.c.s
sunnna ei (idendun,
iudicavi,
"'''-'"''-J^^^^^^^fi f
^^^ p.o.,untiavit :
" octi.,gentos
an..os
aetate
Mabillonius
Lucam
veniens an. IbSb,
naec
V
()
-
,
p..,
,,.,.
.,.,., ..,- , s,-,,.
.. ... ..
-;

:;TT
,s:,T.riv
::; ::Z^^.
-
*
I. B. R.
I.B. B.
p
ternae in bibl.
publica
Lucensi VI. F. I
--^'"
^
^
^,
,lm
protulit,
et cum
biblio.l.ecam
:
doctissimus
P.
Mabillonius
Bened.ctnius
^'^'
"^'
.f
j'
"^
ii,,e,
eodicem
Ma.ty.olog..
H.e.onym.an.
nostram
inviseiet, ego
Ma.ius F
o.enlm.us
^ ^. 11.
or
g.na
^^^^^
^^^^^^__^
^^^ ^^
^P^,^^
a pat.e meo editi, et
maxime
laudav.t,
"'1'^'^"
^xara
um
M,billo..io
v.sa est,
:
,otae
eumdem
existimavit ,.
Mibi ^^^
f^^^^^^.^t^^^
e.^^
aeculo XII (2).
aeculi
facile XI. Fr.
Zaccaria,
qm
<^f.^^"1
J*^^";.
'^,^^^,"^^1.
in fol. n. G18,
ma.,u
saecul.
crc.ter
Alter
codex
Lucensis
praesto est m l'*!^
^"Pf'^"
,
J,';;^,,,,,^^,
centesimum
a....um
exaratum
XI, vel
ineuntis
XII.
Flore..tin.us
"
'^'^'^
^'^'"'Z^^Jl^nnon
manu
confectas,
quae annum
,
iuisse
couicit;
quamquam
^^'^^^S^rZ^
Adonis,
aliquot
vitae
sanctorum
,
notatum
praeferunt
p.aeferunt
MUII
.
^^
>'^^""'
J^
^
Mauri
abbatis),
martyrolog.um
metr.cum
lacobi
intercisi,
Pauli
pri.n,
ere.mtae,
^^S^fJ'''^^^^ opinor.
descriptmn.
Id ipse quoque
AVa..dell.e.ti,
tu...
..ostrum
h.erony....anum
^^^J^'^^^^
\,^a
discernendam
exist.ma.-.t.
Florentinius
agnovit,
qu.ppe
qu. al tera.n al
-^
['^
'^
j^.^
.,
,1 et
aetate
inter se fere
,
Bi..i codices,
ail ille, ex
quibus M^"-^^'"^'"
''t''';,\;;,
'^
;,plum .
Mansius
iniquus
fuit erga
suppares;
vel ex eodem
exe.nplar.
-'
^l^""',^,
^^^
j'^^'.;,

,epr
esentasse (3).
W iHe de
Flo.e.;tinium,
asserens
eum
" ..eutrum
(cod.cem)
^^"^^J^
.^
nu.nquam
esse
visum.
utroque
codice
asserere
haud
P'''"''^
^"'PP;/''^'
^f' J '^^^ , ei
e'i^e..davit
initio
voluminis.
Minula
sphahnata
typographi
Flore..tnnus
^''''^-'f
j;^^
'Lr
appellanda.n
censeo
Fonta..el-
Exe...pla,ia
Italica
pleniora
cuncta e.us ^"^^'^^"^"
^'^''^^^
,
Tuscia
reperti ; neque
lensem.
Ad eandem
manifeste
perln.ent
-'-\';^2'
ie..iu
^"1.^
c diem
nobis
suppedilavit.
alia ulla Italiae
.egio
n.arty.olog..
b.eronynnan.
^^
""
'^^^
P
^'"^^^"ecclesiae
Tusciae
post saeculum
Qua.e
Lucensis
prior (S.
Donai.)
v.der.
P"'-^^
f^J^J;
^ o..e,
falsum
compe.i.
Ut unico
decim..m
vel
undecimum
adh.buerunt
Id,
e^acla
coa.c,in
,,aiiiculam
serva.it
defungar
exemplo,
VII idus ia...
cod.ces
^JS"
(^^
J
J
^,^,
jiftVacti
eam tame.,
integre
histo,-ica.n
de di.o
supphco
Luc.a.n
^']^''^'\2uTS^1
formulam
codices
Lucenses,
quemad-
relatam
haud esse
n.onent
ad.ecla
lorn.ula
;
et
f
"
,
^"^^^^/.'".'^^ero
Italici
eiusdem
recensionis
niodu... et
Corbeiensis,
supervacaneam
f''-'^'"'^'^^ "^^J^J^
,'^'
jeS^
tpropiore
melioribus,
quam
servarunt
(M. V. Urb 49).
H.
P-
-^'
'^;
--t.uctt
7co ic I0
L.elle^.si^Tuscanico
M, de quo
r'=."oSur
dftl
t;di;"::a.rcodicum
recensioms
Fontanellensis
vide comm.
''
^i::;L^censem
^^^^^f^^^
^^1:^
^tT
^fT^^^ut^
H.
M.
^^ Cod. F,ore.U. oli.n
coeno.i S. Mar.i 673,
n-^
^^
" ^
^cS
iemi..it
martyrologii
hieronyn.am
^^'^^'^^^J^
edidit
vStates (7).
Hinc facile disces
editione
Dacher.ana
(v.de comm.
de cod. C),
P''^^^"?"^^
Q^jem cum Flore.itiae in pluribus
hunc codicem
familiae
Foulanellens.s-Tusca^ncae
agg^^^^^^^^
^^.^
.
^
^.,^,.^^^^^^ ^
^^^^,^.
locis frustra
quaesissem,
tandem ^1""
l^^*.';'.'^'"^^'^^;^^''
m ,iumero
temporario
151. Tolum, ut decuit,
notatum 673
pervenisse in
Laurent.anam,
''^'q^^^^ff^^f
'
"
'^ .^^J
/
.^Xe V, anno
18<.0. Liber est
examinavi,
et ohtinui ul Romae
m.h.
"'^''''^lrZ scZti
saeculo fere exeunte XII vel
n.embra..eus,
for.nae
octavae,
chart.s
m.n.,ne
"^^J^J^/^^, J J^tJ^^'
, j ,,, Mne conti-
ineunte
XIII. Initio
voluminis
ma.ru
saecul.
"^lJlf^^^^^^
g. JeronM de vita
,, olniu S. Pauie. Liber
rM^nm
^^"
.^^"^^' "^
2^</ Nicolis
Florentini. Pe.iit p.ima
(rn,ti)a
ordinis
praedic.
de
hered.tate
peutr
'f;

.
^U. kl. lAN. Nalale Thomae
charia, ubi
descripta era.it fe.ta
p.^J|n,.
^^J^^^^
ehartis male t.-anspositis
apli, etc.
Deinde
martyrolognnn
ah VUI kal. a .
.
sed
^^^^^^
^^.^^^ ^^^^ ^^^^^^^
pe,tu,hatun,
aliisque
depe.d.t.s
mut.lum. Ab
''
'''
'''
J'^;
''xill kal. mart. cuncta desiderantu,-.
febr.
nihil deesi. A 111 ..o..as febr ad
''"^'7 ,
'^^' ^/"^
^ .t, ,
anni f.nem cuncta periere.
A XIII kal. mart. ad XIII kal. oct.
chartae
perturbatae. A Xm kai.
.. iinlinm D 3r)
(3) In Fabricii HM. medii aevi,
(l).W,e.,m
lialicnn,. tom. I, p.
188. -
(2)
Ue,-
hne,-arnn,,
''J'"''""''
/'
^^ \.

^o, _
.5) V. Cuccagni,
-.'v.
p-
^- -
w-*--t%X'^"v~:i:t:t,:^:%:;'^^^^
-
-.
p
-oo- -
^o)
... .-.
Elogio storico del Aaccarui, R. ITWb. p.
^^"'^^
^'' '
per Italiam,
Venetiis. 1762. p. 60. -
(7)
L. c,
p.
60-03.
Quamvis
fxix]
Quamvis hic codex pertiiieal ad lecensiouem
Fontanellensem
familiae Tuscanicae. nonnu hs locis
plenior est ceteris omnibus liuius ipsius familiae, et quao plus ceteris iste l.abet ledeunt ad li teram
in codice Wissenburgensi. Id praesertim
depieheuditur in particulis historicis mserl.s diebus
\
.dus
iulias VI kal aug , VII (em. VIII) kal. sept.. pridie kal. sept., quae pari modo leguntur tum in W, tum m
no t M; desidlantur autem ia L., V., Urb. 49,
quemadmodum el iii C Quarc hunc cod.c.m
ceteris familiae
Fontanellensis-Tuscanicae
censeo praeslant.o.-em et ad
f
;'^'>f.l>P"'"
,^';i'^"^'
^^^"
'
unde tota haec familia originem duxit, propius accedeule.u ag..osco. Ad d.e.u Vll (em. VIII) kal.
sept semel
iterumque
spatia vacua studiose exhibet, ut moneal ibi qu.cquam
des.derari, apposito
s?no r Te reple)ln codice eiusdem familiae V alteru... ta.,tum ex his spaL.s vacu.s deprehend.tur,
neutrum iu ceteris
CoUato egregio codice Bernei.si ad VIII k. sepl., intellegitur qu.d h.s spati.s vacu.s
sutet
^.empe
repMu,n. Elenim ubi legitur ; Ron,. in c,j,n. (spat.u.n vacuu...)...
ntl sc. Bas..ela
suDPlendum
et
eme.idandu.n in cym. Bassilae. ntl. sci Maximiliani. Ub. post ;
v,a
praenestma md XXU
7t^-^XXll,
quod C mutavit in miliies XXIl), sequitur spatium vacuum supplendum ..o-
men
"ini ma,-l.l Miui.na haec satis sunt ad
demonstranduin
scnpto.e,,.
cod.cs M antig.aph m
rout.n hen no,.; ullis sallem locis atte.,te observasse et expressisse
fidcl.us quain qu.vis alter
T^mZ
codicum
eiusdem familiae, et ipsum illud autigiaphum
a<l lo.mam genumam pro-
pius accessisse
quam exemplar
omnium
autiquius
Wisse.iburge.,se.
I.B. R-
9.
te//
!).. sed tota pa.-s abeo natah ad
imemdecm^^^^^
^
^^^^_^^^.^ .^^^^^^^
^,^^^.^^,
et redit ad calcem
-"'^'-'^'/Jf^
1- ,,il
leculi
litteris'rubricalis
; In cappad. S. Btasi,
in pridie kal. lanuanas.
Ad III nonas tebi.
mmon
.^.^^jo debuil
esse
soUemnior in
quae a
ceteris
codicibus
nostr.s
J';
-^^
^; ^'^,^^^
p"
studiose
relictum
est post ,n ci,nit.,
coenobio
Vallumbrosano.
Ad d.em V'^'^^!;;'^;^^"'
ri

idem fit in codice M, ubi


praeterea
nempe ut iudicio
esset nomen
coemeterii

'^
^^,"'j'*'
,^7 m). In
reliquis
codicibus
huius
in
margine
annotatur .
ul est
'r^/-'^
;
Cf''- ,
"',.
i.
, depiehe,idi.
Haec
mihi visa sunt
;SL^~\e;i
^iinrr
urSnis
varietate .
qualiscunque
il.a est,
praeter
qSamorlhographica
nullius
momenti,
to.am
annotatam
repenes ,n col. .1..
lO.
Urb.
49 = Martyrologium
recensionis
Foutanellensis
in od. Vat Ur
3
^
. ,
.,^,.^,^^^^^
membraneus,
in foho,
saecu.i XV,
P''=^"-,X^;
"^ySc^^"^
i"
'''-'-^
<"^-'""'
=
Urbiuatis
confecti
iussu
Frider.c.
ducis,
coi, net
^-J"^^'
^;,i,,.o,ogiu,i.
Usua.di
ad usu.n
martvrologiun.
hieronymiauum,
passio.iar.uin. P''^'^^;;
"'
j ^,,^,,^, voluminis
Bedae
attn-
fralrum
praedicatorum,
"'-1^'-''^'"'^
^^7^; ":; ^^^^^^^
cuius
cum
p.ura
butum.
Hieronymianum
est
purum
putum
.^"-^"f^'^^
.^
^uius
lectiones
varias, si
quae sunt,
nobis
praesto sint
exemplaria
longe '^'1"'";..
""^^'
^,
^'""
etera fere
concordant
cum
recensione
recensere.
Natalis vel
natale heic
seinper ^";''''^'
7/.'
^'"J;
J^ n.inutis
h.diciis
ag.iovi,
praeserl.m
^=?::Srs;)t^s^i5;J^^^^^

----
-'
'
-- "
-'
Slgus,
quem hic codex re.rt f..
iijem^
^^^ ^Z^t^JTt^^^
-^
Senensi.
"
De
diversis
pro.og.s
super
opus "'
"'r^^'
^P*^;,,!
^,
,,,
,l.i
dederint
opera(m)
ad
,
antiqui ad
compilationem
huius
opuscu\x
\M^nlM^^^^^
auctoritatis
q.ii opus
hu.us
(s,c
compilandum
marlirologium,
tamen
tuerunt
ma.oie.. (-'J
trad.dcrunt.
I. B. R.
[XX]

t I ir diie
epi-^tolae.
videlicet
duorum episco-
tradiderunl.
Primu. fuit ieronimus,
cuius opcn l^rem-^-l""";
i
^
assignatur
secundus
porum ad ipsum et ipsius ad eos infenus
nota.e. e
undus
tml be
^^^^
^^^^.^^ ^^^^^^^^^
.
^ ^^^^^
LroloKUs
qui sic incipit :
FMafes, etc. Tert.us f^^^^^''
^ ,tiam
eius
operi
L.D.
mai
erat
liqua m locis vanis
aaaiaisse
pit^upuc
...........
~
.i^,.; narte
duximus
eligendum .
&equiiur
.ulus est
marlirologium
suberiptum,
quod nos pro
\f
^j^,^^
y^,^,^^,^
peuilus obsoletum
,yrologium
Usuardi ;
minime vero
^^onym^^^
?
rduraL
in Tuscia ; id quod
t
saeculoXV.Sed
aliquis eius usus videtur se u
quam a^
l^
erat
saecuio av. oeu auMu.o ^.- "-
---
*;.
iTnnianpllensis
manifeste
apparet e familia
codicum
Tuscamea
-^
^^^^^^ ;
nec ipso me excepto, qui
Codicis
Urbinatis
bieronymiani
plenions
nemo
hactenus
meuuonem
de eo tacui, cum nihil inde
profecerim.
Fontanellensi
martyrologio
tamquam ex
Ex
praecedentibus
patet dupbcem esse
Iraditionem,
^^^^^.^^
J"'
Wissenburgensis
oUm, nunc
nmm.i tbnte orta est.
Antiquitate
1-esta ea quam
e^nl^t c
^J^
^^^^^^
^^^^^^^^^^
communi
fonte orta est.
Antiqu.tate
praesiai ea H^au
c.
..^^
Xuscanica
cuius tesles
habemus
Guelferbytanus,
origine, ut videtur
TiWmus
Po^^^^^^^
Lucenses
bbros,
Florenlinum,
Vallombrosanum,
Urbmaten^
ZtnS^e
seJvalum est.
Gbaractere
Tuscanica
differat,
hic
Fontanellense
kalendarum.
apponarn
qua^^
yi^
.^^^^.^^^^ ^^^^
recto
exprimitur
vel textus
utrique
commun.s
vel sola
tiadU.o
liaiecu.i y
Tuscanica.
Festa quae soh.s habet W, aslerisco
notav..
Xlll kl. apr.
II kl. apr.
XVII kl. feb. In Kontanella depositio Landoni
episcopi
et confessoris.
Ih
FontonfiHadeposiiio
Landoni ahhaiis{\).
V id. feb. In Altonionte supcr
Sambre depositio
s. Ansborti episcopi et confessoris.
IIll id. feb. In I'auliaco monasterio
depositio Auster-
iiertanao
abbatJssae.
VII id. mart. In territorio
liodomi in loco Paldiacro
pausaiio rorporis s. Ansherti episcopi.
Vlid. mart. bi Fonlanella
monasterio
transmigratio
s. Ansberti episcopi et confessoris.
Fontanella
nwnasterio
adrcntns ei exce-
ptio corporis s. Ansberti episcopi (2).
In Fontanella
monastcrio depositios. Uul-
IVamni cpiscopi el Benigno abbate.
Iii Fontanella
monasterio
transmutatio
rorpora sanctorum, s. Uuandoni abba-
tis et s. Ansbcrti et Uulframni episco-
])orum (3).
XVIIlkl. mai. In Lugduno civitate depositio
Landiberti
episcopi (4).
XVII kl. mai. Depositio s. Paierni episcopi et Scubilionis
abbatis.
XV kl. mai. In Fonianella monasierio
depositio Vuan-
doni preshi/ieri et abhatis.
n kl. mai. In Gallia Fontanella monasterio
deposi-
tio (5)
Ermborti episcopi et confessoris.
U. mai. In Gallia Nanto monasterio
irayisitus
s. Marculfi.
III id. mai. In Treiecto depositio
SANCTISSIMI SER-
VATII EPISCOPI ET GONfessoris.
Treiesio dcpnsiiio s. Servasiae
presbyteri
et confeasoris et translatio ei dedicatio
hasdirae.
*
XI kl. iun. In civitate Trciecto dedicatio basilicae
s. Michahelis archangeli (0).
non.iun. In Austria passio s. Bonifaiii
episcopi et
marfyris.
*
VII id. iun. Passio Bonifacii episcopi qui passus esl in
Uuestrachia (7).
XIII ki. iul. hi Fiscanmo monasterio
Childomarcae
abbatissae.
XII kl iul.
Vllini iul.
VIII id. iul
XI kl. aug.
IIII kl. aug.
In
Fontaiielta
monasterio depositio Baini
episcopi et confessoris (8).
Inventio
rorporis s. Quintini martyris.
Jn Austria passio s. Kyliani.
In
Fontanella
monasterio
depositio
s.Uuandregiseli
abbatis.ii.'^ m eodemloco
dedicaiio
liasilicae s. Petri apostoli ubi
ipsevenerahilispaterrequiescitincorpore.
V kl. aug. Dolo
monasterio depositio s. Samson
al)batis.
*In Fontanella monasterio
depositio Gen-
nardi presbyteri et confessoris.
Ih Funianella monasterio dedicatio basi-
lirae b. Petri aposioli.
III id. uug.
InCamcraconat.s.
Gauriciconfessoris(9).
XIII k. sept. In Toronico Kainone castro depositio
s. Maximi eonfessoris. In Aeri mona-
sierio depositio Fileberti abbatis.
VIIII kl sept. Depositio b. Audoini episcopi Rodoma-
ginsis urbis (10).
Translatio eorpwis Valenti7iiepiscopi(Xi).
S.Pegnli martyris.
In Foidanella dedicaiio hasilicae s. Servatii
d s. Landiherti episcopi.
Remus civitate translatio corporis S.
Remodii episcopi et confessoris. In
Adravetis depositio b. Vedasti episcopi
et confessoris.
S. Vedasti Hemedii et s. Piatoni (12).
In Gallia Turonus s. Venanti abbatis et
confessoris (13).
Xim kl. nov. bi Gallia Turonus depositio Golumbani
presbyteri (14).
Lugduno Galliae civitaie depositios. Genesi
episcopi ei confessoris.
*
In Sidio monasterio deposilio s. Audo-
mari confessoris.
In villa Sarchynio depositio b. Trudoni
presbyteri et coniessoris.
li non. dec. Longorito tnonasterio transitus s.Siramni.
XII kl. ian. In Pennante monasterio depositio s. Sai-
woldi preshyteri atqueahbaiis (15).
IIII M.sept.
kl. sept.
kl oct.
V id. oct.
kl. nov.
*VUIIkLdec.
(1) In oorpore W, ad calcem ceteri.
-
(2) In corpore W, ad oalcem cett. - (3)
In fine V.
; '- ' -" ^-
^
"""^
[n%utanell monasterio.
-
(4)
Pro dep. cett. habent transitus domni. ~
(5)
Translat^oc.ii. -
(6)
W. solus
;
cett. om.
1
(7 W solu.
-
18) W. in fino ; cett. \u corpore.
-
.9)
Ita W ;
cett. : In aullia cic. C.m dep s. G. e
,, llif
_
(10) Ita W cett. : /. aallia civ. Hodomo dep. s. Audoeni ep. et conf
.^
H)
Qu.s Inc s.t .gnora u
-
2 Remigium et Veda tm in corpore W ; cett. in fine ; omnes codices Remigium l.od.e habent sed ah. ahtr. - 1.
De
quo
S
T-.. Uiae p,.
xvt. -\l4) Ignotus. nisi ut celeberrimus abbas Scotus de quo ad 21
oct. - (l-v Q-^'^^-
[xxi]
Harum commemorationum recentissima est depositio Wandouis abbatis (XV k. mai) qui obiit an. 756;
sed haec non invenitur in codice AVissenburgensi, in quo post Landonem (XVII k. feb.) nullus abbas
Fontanellanus nominatur; atqui liic anno 734 obiil. Itaque lextus quem Fontanellensem dicimus circa
medium VIII saeculi ex illo monasterio migravit, moxque in Hasl)ania ortum dedit codici Traiectensi,
qui ipse circa fmem saeculi VIII in abbatiam Wissenburgensem illatus est. Post abbatis Wandonis
mortem (756), aucto iam in aliquibus kalendario Fontanellensi, aliud Fonlanellae cxemplar descriptus
esl, ex quo orta esl italica recensio. Haec pluril)us libris cognoscitur, quorum tamen antiquissimus
ultra saeculum XI non ascendit. Italici sancti addili sunt paucissimi
:
VII id. ocl. Nat. s. Donmini martyris.
VII kl. dec. In Regensis monasterio nat. s. Prosperi confessoris.
Haec duo communia sunt ; Lucenses soli habent
:
XlIIl kl. dec. lii Tuscia Lucca civilate depositio s. Frigiani episcopi.
Quae cum ita sint, nou temere conicias ex Aemilia potius quam ex ipsa Tuscia Tuscanorum
codicum puUulasse propagineni.]

II. CODICES
CONTRACTI
MARTYROLOGII
HIERONYMIANl VEL MIXTI E CONTRACTIS
ET HISTORICIS OMNE GENUS.
II.
Ado Notk
Rab
= Excerpla
hieronymiana e martyrologiis
historicis Adonis, Notkeri,
Rabani
- Mart^rologiis
historicis
adornandis
saeculo IX Adonem, Notkerum
Rabanum cod.ces h.ero-
nyrnL. 'os adhibuisse et particulas inde decerptas
inseruisse
laterculis
s.ngulorum d.erum ma.,.festum
Trom.'es
consentiunt. Sed qua norma et ralic.e
pa.ticulae
hiero.,yn.-a..ae d.scern. debeant
a textu Notkeri
Rabani et Adonis, quibus
excmplaribus
usi illi sint, nemo del....re aggressus est,
neq.rul.^rl
^'
fieri ullo modo possit satis constat.
Quaestionem
diff.cillimam hoc loco d.scutere
r^itue am

sed gravi morbo, dum haec pararem,
oppressus et nunc mde v.x lent.ssime con-
raSe"s
Togorin'
"cribendo
brevi.ati
summopere
studere; ita ut iis tantum contentus. quae
'-''^.
^;br?^:r;s''s:"urs"s^posuit
. .....
.^^^^^
...^^
=vf::;:;:d%ir:t
ilS
^SV^eramque
va^ietatem
lectiouis nobis of.rre ve. corru-
etc, q..ae leguntur
tantum in cod.ce Ep -nac^n^^
,7 Ttc. q e ge uit monstrum m.i
Haec corruptela
orta est e genu.na
lect>o..e
.
^'^^f^/"
^^''^
J, est
exemplari
mcliore et
dunoci,.
correctore
mutalum .n
^''^'''""^^^^'Z^'^^^^^^^^^
Liblius
episcopus
pleniore eo,
q-V'"-;; nf'Sr
solu .It L.
.'
I/. Prisciaae et L,ieri episco^.
depositus est in
Priscillae (1),
Rabanus
solus ""^'^^
;
/

.
, fcoemeterio)
Pri.iciUae
H^ scilicet
manil.stum
^^'^^^-^^
^^n^X:^^
TT^^^^l^^^
eum
quod
Liberii .,,..,oo;...- quae
^f
,'"
^"^^^
''"^^!:''
3ni Platonis
martyris
Rabanus
subiungit :
,
Rabanus
adh.hu.t,
se.-vata est. XI kal. au iio
Fonta.,ellensium
codicun.
lect.o
gesta habentur; quae verba
h.eronym.ana
es.e
^
'""'
^
^
''
.^ ^,
,e,
iusertas
fuisse
^lare docent. Ea
resp^iunt
cp.tomas
-^--^^.^'^
"
^^ Sus. qui . ..os
pervenere, in
primaevis
codicibus
le.o.,ymian,s,
ahquas
supe.esse m 4
.,^,^^3 ,,53^ ,epe-
com...enta.-io ad
fragmentum
Lauresha,ne..se Pe-P;- - ^
^-' !
'
dr codices B. et W.: ac
titas, no., uo exemplo
discmus : v,de e.
g.
ad
p.idie la.
sanctus. ubi monasterium eius exstiterit,
penitus ignoro. nisi
^*
''^'JJ^^^^^^^^
(vel 17)
septembris et 2 novembrls iActaSS.,
Nov
^^^
\ , ,;^
^^^^ ^onasterio nulla mentio alibi reperUur.
S. Walanci ad mare et in oppido
Abbeville. in eccles.a S. \\
ultramni.
(l)I)uchesne, LiherPont, tom. I, p.
210.
praeserlim
I. B. R.
[xxii]
1B.H.
p,aesertim ad pridie non. ian. et cfr.
fragmentum
I^aureshamease
His jit^^^^^^^^^^
Wnacensis. L,ue definio uUum
Rabanus eas

^ ^a
m^^
usus est, an in altero exemplari, quod fuor.t sunile
fragmento
^'^^^^
^^^
^j^^
^^-
adducor ut credam alias quoque epitomas ex Actis
martyrum
m
''''^"l.^^^^^
pleniore hieronymiano esse derivatas. Sed quid hac in parte
tamquam
hieronym.anum
habendum
sil et e Rabano excerpendum, nolui temere
defnnre^
^^^^^
Rabano iungendus est Notkerus monachus
coenobn S.
Galh^ Ue quo qn
post Adonem; nam magnam partem ex utroque
sumps.t,
an.io fere
^^^*
^fj^^.
""^^^^^^^^^
hieronymiano pleniore. quem neque Rabanus adhibuit,
neque nos
nov.mus.
Lectio Notkeii mehor
e E^^^
'-^
enuntiandis nominibus
martyrum.
Ego utriusque
vulgat.s per Can.s.um
et Basnagium
exemplaribus usus sum, codices ipsos Rabani et Notkeri haud excuss.. De quorum
marlyroloRiis vide Dummler, For^-ch. z, tJ. Gesch., tom. XXV, pp.
19o et seqq.
Ado, a.-chiepiscopus
Vienne.isis, eodem tempore quo Raba.ius,
cu.us tamen opus ignorav.t,
insigne martyn.logium
histo.-icum confecit; adhibitis Actis sanctorum
undecunque
collect.s, quorum
epitomas singuhs diebus, locis suis, inseruil diligente.-. Haec Acta ab Adone undecunr^.^
collecta,
ut ipsemet in praefatione testatur. in codicem opinor relata vel ad Adon.s exemplum .n .d genus
syllogem postea institutam sunt adunata. Nam in membrana saecuh fere XI, inter tragmenta ex-
secta e vete.-ibus lib.-is in bibUotheca Basileensi, repperi paginam e kalendario nesc.o cmus eccle-
siae exhibentem mensem decemb.em. in cuius averso folio iegitur :
QVISQViS AD LEGENDVM VITAS
VEL PASSIONES SCORV QVORV IN ANTERIORI PAGINA NOMINA
TAXAVIM(us)_ANIMVM
APPVLERIT

NOVERIT NON SINE GAVSA NVNG EADE ITERATO
REGAPITVLARI IRI NAQ IVXTA ORDINEM
KALENDARII DIE NATALIGII SVI

SINGVLA LEG[TIME ET ORDINABILITER
OGGVPANT hlG AVTE
SEPIVS INTERGISA SGDM QVOD EX DIVERSIS VNDEGVQ

GOLLEGTIS
EXEMPLARIR{us), P- INTVALLA . .
.
Sed sive haec collectio Adoniana fue.-it, sive ad eius exemplum conflata, ea vix quicquam ad
hieronymiana attinuit, Nam ad diem IV non. ian. insigne compendium ex Actis martyrum in
fragmentum Lau.esha.nense relatum in aliam .nulto breviorem formam redactum ab Adone exhi-
betur. Ncque quicquam ex hac Adoniani martyrologii parte inter Excerpta hieronymiana col. II
recipei-e ausus sum, quamquam aliqua ex epitomis historicis hiei-onymiauis in Adonis textum
derivata esse valde suspicor.
Martyrologium vero, quod Solle.-io duce Romanum parvum appellamus, totum Ado in suum
transfudit. Id anliquitus habitum esse tamquam vere Romanu.n, id est Rotnae confectum saeculo
IX, reperto insig.ii codice coenobii Sangallensis n. 454-, luculenter demonstravi iu Ronia sotterranea,
tom. II, pp.
XXVHI et seqq. Sed eius indolem ab hierony.niana toto caelo diveisam, immo eidem
contrariam, compeii (Roma sott., 1. c); quare nullu.n ei locu.n in hac editione in Exce.-ptis col. II
datuiu esse nemo mi.-abitui'. Semel tantum Romanum parvum censui citaudum ad diem X kaL
maias. Sepositis iis, quae ex Romano parvo Ado descripsit, item seclusis passionibus ab eo in
compendium redactis, vix quicquam in Adone restat, unde Excerpta hieronymiaua potuerim
amplificare. Quare Adonem raro citavi.
Usuardus Adonis .nartyi-ologium contraxit in formam concinnioi-em
;
quae latissime .-ecepta
est et commentariis aucta, ut ex ampla Solleiii editio.ie cuivis patet. Inde ego id tantum sumpsi,
quod ad diem XV kal. iul. ex anctariis codicis Florentini a Sollerio adhibiti et Pistorieusis,
editi per Zacca.'iam (1),
censui annotandum, iu quibus Diogenes martyr assignatur ad septem
cohimpnas via Salaria vetere. Unus et alter e codicibus hiei'onymianis habent palumhas loco
columpnas. In veteri indice coemeteiiorum urbis Romae incertum cst utrum colnmhas sciptum
olim sit an palumbas (2). Tota haec adnotatio e codice aliquo hieronymiano videtur derivata, et
septem columnas mutata esse in columbas et palumhas aut vice versa. Utra vero lectio genuina
sit, non def.nio.
AUG.
=
Breviarium Augustanum e .nonasterio S. Udalrici. Hoc breviarium e codice Augu-
stano S. Udah-ici edidit SoIIe.ius, Acta SS., lun. tom. VII, part. II,
p. 15 et seqq. Sane IV non.
iul. hoc in b.-eviario .lotatur nataiis S. Udalrici episcopi. Codex ipse ubi sit, iguoro. Sed quoniam
vix parum differt a Lahbeano, quem ad progeniem Gellonensem pertinere raanifestum est, nihil
fere inde duxi annotandum. Attamen codex prototypus, unde Augustanum breviarium pendet
(quemadinodum et Lahbea.ium), nonnullis locis plenior erat quam Gellonensis. Nomina haud
multa, (luae ex aliis fontil)us hausta hieronymianis superaddita heic sunt, ab Excerptis huius
edilionis aliena iudicavi. Cete.-um cfr. quae de Labbea.io et de Gellone.isi suis locis praemonui.
tl)Zaccaria. BibUotheca riAtoriemis, p. 148. (2) lioma sotterranea, tom. I. p. 132; Bull. d'Arch. crist., 1878, p. 47.
13.
[xxiii]
1. B. R.
1.
Autissiodoiensia
Breviaria
hieronymiana duo, alterum e cod.ce saeculi IX vel
\
loci .gnoli ex
apograptio
Veneto-Marciano
XIV, 78, alterum e codice sancti Germani
Aut.ss.odorensis saecul^ ut
feHu VIII
- Emmanuel
S<belst.ate,
vertente saeculo XVII, collegit in cod.ce \ eneto-Marc.ano \IV,
iTEscerpla
Marl,,rologioru,n
bibliolkecae
VaUcanae; in quiDus, pp.
70-7'i, fragmentum
n,artyralogn
leZ fucile
aLsconscriptum
ex codice 1259. Verum neque in eo cod.ce Vat.cano ...ven.tu
JaLentum a
Schelstratio
oxscriptu.n
..eq..e i.. Palati..o eiusdem
b.bl.othecae, quae e.us aelate
S
da^es
codicum
Vaticanorum.
Unde Schelst.-atius l.oc fragn.enlu.n
desumpser.t,
.g..oramus^
Exemp um
servalum in volun.ine
Marcia.io totum describendum curavi, el v.d. esse
t..erony.n.anum
v"d7
ontrac u,B,
additis no..nullis festis gallicanis, et peculiari cura serval.s .ll.s. quae perU..ent
ad eccTesL
Au
issiodo.ensem.
Ab VIII id..s sept. ad VI idus oclob. qu.nqu.es sanctorumAut
-
sfodom Sum
mentio fit. VII kal. oct.
commemo.atur
natale
AuUss^odon sancU Aunarn (id est
lu acS
cduH in
hiero,.ymiano
martyrologio
annotatur
ordinatio prid.e ka
1
aug.
amquam
ntn natale
tamqua.n
inter sanctos recepti. Ante Aunariun,
p.aeced.t
depos,l,o sanr^
v.venl.s,
non na
4
annotatinne : hic Ma,cus in codicibus
h,eio,.ym,an,s
l,aud dictur
Sop^f
Zvirum
ptm
;ppe;ia,.du.,. ce..seo
Autissiodo.ense,
utpote quod eius ecc.esiae
propriurr.
u

vel
p,^Hus ex eiLs proprio
breviario
depromptum.
Nam pridie non. oct.
commemorat.o Ma
CanT ep
opi
perperam
traditur tamqua.n
episcopi
Autissiodorens.s: e v.ce ve.sa ep.scopu.
Sr
r.if
eiam
^^^^^^
ZZTC^^
U.ypum
n..spi^
.ep^i
^
--^-e co.
^ _^^ ^_^^
Alterum
breviarium
Autiss.odore.ise '"'7'-"
f^^''^^,f
^ om.. no
diversum a fragmento,
eius
civitatis,
et
iadicavit
scr,ptum ante anno
CTm/o m<e. t,sl on^^
._^
^^ ^^^^
de quo supra,
quemadmodum
.-"f-ent.
ut.a.mque
J-
P^^^;^
^^^^^^^^^^ ^^^^_^
^.^
^^^^
menlio fit
Aunarii
episcop.
Aut.ss.odorens.s.
Ego
^^f^''^^
"^^^^^ ,^g,exi, quod viderim
etiam
nunc ibi aut a.ibi exstet,
compe.n.
.^r^
'
''
^'i'
"
ecTdere
secundu.n
fo,-,nam
codicum
textum a
Martene
editum ad typu.n
.f;-" ^^J
^ ^^^u
:om;,,a polius ex R videnlur
^:^^^t
ri^'^^=^
-T"--
-"
- ~
-^-'^'
et i co.. n satis
..^^^^^..^^.1,
nihi. '"^e .eensu. a
Martyro.ogium
Au.issiodorense,
^uod ed.d u,
Ma
el m
(
)
^^^^^.^ ^^^^^.^^^
et ex alio
Autissiodorens,,
ad rem
^^^^^'T^f'^ niembraneum,
am.i circiter 1050; et
bibliolhecae
894.
j- 13 i \T fiA '^aeculi fere XI.
Oodex
Breviarium
Barbeiinianum
hie.onymianum
e cod.ce
BaH,.
.^^^^^^
^^_^^^^^_._
Barberiuianus
XI, 64
membranaceus,
fo"na
qu^ n.anae -
'a
^^_^^^^^_^^
^^^^
.^^.^^ ^^^^ ^^^
dica seu
Beneventana
Cas.nens,,
^^^"
-.^"
^
'^,;," ,':
m^nere
Rauutii
Fabri
canonici
Reatim:
decimo (3).
In
prhna
pag.na
manu
haud '"
J'Jf;'
"'g,hi..orum et
f.nitin.is
faci.e .iber
Reatem
quare ex una vel a.le.a e l'''''-'!--
"-.f,
^^
'^=
'^,,
aie p.idie ..o...
maias ad
...edium
Jervenit.
Co..tinet
breviarium
marty.o.og.. '>
' "">
""""''^'"',!'7";',
,^^^
biero..vmia..a
consiguai.t
fere
Augustum : adeo
co..tractum,
ut
f
;'';"
^;^/,,
'jv
'lacunoJam
quidem,
sed e
dup.ici
saepe
se,iem
episcopalem
a Pet.o
aposto o ad
""
^^
."/j^-. ,,,. ,.../;. Ccterorum
d.erum
fonte
haustam, ea tota ad tr,a
tanlum
nom,na
'''ac^
^J
^
,
^^j
j .avali.
Xeque ab ul.o e
latercu.i adeo
breviali
haud
su.it: sed '"'
./'f^,,^
'';;
alcedere. E. g.
ad diem
IV non.
typis huius classis
nobis uotis
videntur
pe..de
^^';""/^';^^ ^^,,,.., expressa
est : eam
exhibeo
ian. lectio .atercu.i,
quae solito
mmus
Je.-;-
'-
-Je
-
'^
'^J^^
,.^^^
esl.
coi.atam cum textu
codicis Vat.
Reg. 43.5 (S
),
qu. eo Q.
,
1
, ,., ,550 e. sq,
-
(2)
Vel. ScHpt.,
tom. IV, p.
686
et s. - (3)
PerU.
(1)
Thesauru.
ors
anec<loton,m.
tom. III,
P-
l->50 ^ll- V )
''
Archiv, tom. XII, part. I, p.
379.
tOD.
CoD.
Barb.
[xxiv]
I.B.R.
CoD. Vat. Reg. 435.
s
ri
Doni
episcopi
ini.
Macharii
Antiochiae
Syriae
Doni
episcopi
eiusdem
locL
J^^^ZJ-Claudie
a.^
Viialis,
Alio loco
Stratonici.
Et
Machari^
Abhatts. In
Abbat^s.
mtu
Eihiopia
Rutuli
cumaliistribus.
l^.
Bollandianae.
- Martyrologium
Bedae et
^^^^^
J^j
^,.^.,, ,^
.ueris
videantur
praeose
Henschenio
quidem et
Papebroehm (1)
ita <^<1'U =^un^.
J^
icertissima
iure
censentur a
dislincta.
Verum
Bedae
contexlus
et quae
'^l^Z^Mnr
etiam
nunc
egere
crisi
r.g.d.ore,
crilicis
(^2).
Celeberrimum
opus Bedae
e.usque
_^ 'PP^^^oi
his
codicibus
multa
sunl
absque
ampliori
indagine
codicum,
cuns nov, et saga
.s
-;'--
"'
^J ^^
p,,,., ,1,1^:
alia in
codicibus
dubio
derivala
ex
hieronym.an.s
: al.a, op.noi^
nb .p.o^ Beda
^^^^^^^^.^ ^^^^
^^^^^,^^
praesertim
Beda.ns
urbis
Romae ""^'^^'
Q^^^^^^^^^^^^
,'^'00
aggrede.er
opus
pleuum
aleae de
soUemnior
fuil, quam
Usuard.norum (3).
^e go
P
f
';^^Y;^,^-^j.,t,,e,
overuut,
et ex parte
tola
familia
codicum
Beda..orum
quae .nu
ktms pat tqu,^^^
.^^ ^^^ ^^
p^^^. ^^^
tantum
hieronymia,.a ^^"-g'^
"''^""'^,,
'^lT ne Lto
mJiorem
fidem
habeas,
moueo.
vulgato
nomine
Bedae-Flori.
Cu.
appellat.on.
ne '"''"
'^^'^''"^g,i ,1^,,
significant
A Atreba-
Litterae,
quibus
codices
adhibit.
.''' '''."'^^,,^:'^"^
^La^tiens^ ^
tensem, B
Barberinianum,
C S. Cv-c^
D 0--
.^m L L,ue
^^^ b,,,^,...^,,,,,
xiV, 19,
S.
Petri in
Vaticano.
Ex Ins ego v.d. ^^^^^^^^-^^^^^
^;
^;
^'J^^^^-^^
^e quo
SoUerius
dixit
(Proleg.
acephalus,
mixtus ex elogiis
Bedae et ex
^'^'
J'.-"^;,;f^ luuii tom. VII, part. II. p.
x..
adUsuard,u,
34, 36)
et cmus
.P^"'"'^"
^''^
.'jj
fifobitus
Gregorii
VII
pontificis
(VIIl kal.
Eslsaeculi
fere X, auctus
necrolog.o,
m
^''^"^^.^^.i^Tm
non A^c.
Desiderli
abbatis
nostrae
iun.
obiit
Greciorius
praesul
sanctae
.'7--',
,^ f
"^^^;
,
'"
""'e q,i electus i.. summum
pon-
congregat,onis.
Is
diversus est a
Des.der.o
abba e C-----
^JPI
^ ^^^^^ ^^^
Vallicellanus F.
tificem
assumpseril
nome.,
V,ctor.s
II et ob,e. t d e XVi sej^ A
^_^^^^
scripserunt
LXXXV,
ohm S.
Cyriaci in v.a Lala,
.,on
C^J'
^^' '^
J
'^

; x,.
Specimen
edidit
SoUerius
Baronius et eum
seculi
MabiUon.us
e
^^^^^.^-J^^^
t.grum
servat codex
Vaticanus
in ACi. SS.. Ia.,.i lom. VII,
P-?j;-
P;,^^;;^;^;";;^;
,1, codex est
Divionensis magni pretii,
8264 (5);
alterum
fP^g':'^^^'^";,'^'^'^^';;,^"'""
"o vidi i.,
bil^holheca
Mo.itispessulana
Scholae
cui
polissimum
Bolh.nd.ana
ed.ho
.nn,t,tu,

'^'^"^
J^K
"'
,,, ^st basilicae S. Petri apostoli
n,edicinae
notatum H. 410.
Den.que
^''^'"'^^^f J",
,',;,,
foho

uterque
saeculi XV, sed
in
Va.icano,
'ormae
quaternariae;
cu,
gemmus est alte
'^^";,;;;Jtjilicae \aticanae). Priorem
ex
aliquio,^e
exemplan
der.val,
(cod tes H ob n i>
otabiliores mihi videntur,
laudavit ^^^---/''>'^^""^^^^^
otaciis adhibiti; quippe qui
qui sunt orig.ne
Roman., .d esl .
,1
"^
'^'^';'
'7'' J,^,^,^ eo,,,^
'e sepulcris
identidem servarunt
genuinas
lectiones
'-'^^^-y^^^^^i^T^^^^^^^
annotavi,
utpote quae iu codicibus
et ad seriora
tempora
propaga.unt.
Q"^^ ^
'^^'^
'j^
^^ ^^^ texlus
praedictos omnes
plenio,ibus et
contract.s
,a,n e,^ant ""'8
"^^-
i^':',,';^,,
,, g,^
ea mutila i,acassum repetenda
respiciuut el
complectuntur;
et quae ,am m h'^
eguutu, mt
g
^^^^i^ellanum S. Cyriaci,
haud
curavi.
Martyrologu
----''^^^'^^.^^'IZJIZ^
loci et
bibliothecae uude esset
specimen
habui a nesc.o
quo s,ne
"''
'
f';;';^
v^^JieeUauum et utrumque Vatica.i^^^
onera,'en
SS^ib^s
variis e codicibus
Bedae,
cum
Bollandiana
edit.o hu.us martyrologn praesto
om.,iln,s sil.
praeserlirn
in Mig.,n
^^^^.^^;!^- ^^^\Q,,,^,
codicum
martyrologii
Bedani haud
Ceterum .nt,^a
'r''''
''''''Zl"^^^ZllJ.T
s^ quis
voluerit
perrice.-e, huic multo maior

;tor^i=.=e^
Sn^X
etUtiendus.
Scipio Ma.i monuit codicem
/ranp. de ome. 1893, p.
10.. 10.5. 100. >'*;
i
.,niin P^imirprio d 147 148.

(5)
GirampiU3 in God. Vat. 0022
Soller.,
Proleg. nrf a,..a,.-i.<m. S35.
E.rorenjemeadav.tOa
'"'^-^''^
^P
,-phica, editionis eius necrolo.ii, ,uam
collegit
apographum
necrologii
f''\^''%'''l''^'^^^^^^^^
UM A.icr, p. 379 et s.
paravit loseph
Bianchini inserendjm
tomo V .Vnista.,,
b,hl,otl,ecar. \)
^^^^^
[xxv]
Bedae
praestantioiem iis, quos BoUandiani adiiibueruut, servari in Capitulari Veronensi (1).
Ibi
ego non unum tanlum, sed duos vidi codices membranaceos, saeculi IX, notatos LXV et XC,
praefixo nomine Bedae; qui eius textum fere absque addilamentis, ut mihi visum est, tradunt.
Plures otiert bibliotheca Vaticana, in quibus eminent Palatini 833, 834, saeculi IX, quos magno
in prelio habuil Emmanucl
Schelslrale el desciibendos curavit in eodice Venelo-Marciano XIV,
78 inter insigniora Excerpta
Martyrologiorum eius bibliolhecae. Valicanus 5949, origine Beneven-
tanus,
videtur constare e Beda et Usuardo, ut plurimum coutractis, nonnumquam amplificalis.
Sollerius dicit hunc codicem esse ex iiieronymianis quoque iuterpolatum (2).
Codex britannicus 19725, saeculi X, martyrologium Bedae refert, iu quo plures dies vacant,
sicut
Floro teste, vacabant in Bedae textu primigenio.
Totum Bedam cum additamentis e codice saeculi X S. Maximini Treverensis ediderunt Martene
et Durand (3),
eundem brevialum d'Achery (4).
Sed si codices omnes Bedanos vel huic familiae
assignatos.
qui in bibliothecis britannicis, germanicis, gallicanis, italicis, occurrunt, vellem describere,
tam
prolixae
recensionis nullus prope finis esset. Quae de hoc argumento breviter dixi. pro Imius
operis
proposito satis superque sunto.
lU.
CORB
hr<-vins
- Paris. lat. 12260.
-
Codex nunc Paris. lat.
12-2f.O, prius S. C4ermani 479,
membraneus in-4, saeculi VIII vel IX (aetale Karoli magni), pertinuit ad coeuobmm
Corbe.ense
;
id Tuod i "tio codicis annotavit manus saeculi XV : Lih(er) sci pet(ri) corbeu.. Tum altera manus
sae
XVI adscripsit : uMor huius
n,aHyro(logii) vicl(etu)r
autissiodoren.ns esse, g(uOa
ded^catu,,^
Zrium et cetera eius urbis speciatim
commemorat. Sed haec omnibus
exemplanbus
luerony nun.s
ommunir su rminime vero propria huius libri Corbeiensis.
Inde marlyrologium
descnps.t Martene
"?,"
n~
343
351,
praefxo titulo : Martyrot. e ms. Corbeiensi ante annos 800
scr^pto :
e quo iu ium sul^iecit huius nfodi : i/. rn. descripsi a vetusto
codice
(^orbe^er.,;^c^uyn^
TZL^e
,n. autlant
^
^^-^^
r^^
^
.^^^.
^^^^
Eius vero editio..em
rectius
curavit Soller.us m Act. ;bS., lun. .to"^
.
V"-
P-
^l
^
^^JA;
^ ^^
,.., p. VI) de codicis aetate
iudicavit e .no.le
Fulco.ns,
arch.ep. cop.
""^^^'
^J^^J;
"^
^^ .JOO.
k^l iul. Eoden, die interfectus
est venerabilis
Fulco
arch,eus
ab
""?"
;7"^
J^^'!^
,^^^^
Verum
Martene et Durand (5)
Sollerii
iudicium iu.-e explosen...
^^^^^^l^^^^,
Fulconis coUigi haud posse, quippe
quae aha manu
'"^!"
=^^_^,;;'
^J^^ ^u
i d
Bollandia.ios
missi
abhhic saliem annis
odingentis.
PAntmptiim est ul
sineulis
diebus
Hoc breviarium
ma..ifeste
pendet a
Corbe.ens.
ma.ore;
<^^'^_f^''^,^
"jf^^^^^S,",
,ur.
Quare cum
vix pauci martyres ..eque his semper
locus,
quo
"'-l^^l
fl oc 1 Ve
parum
prof^^^
Coibeiense maius nobis praesto sit,
descr.ptum "-'"
.^ .^
"'^^;^.;\ ^^^^^
i Uellexi
auctorem
dum, nihil inde excerpendum
lectores
praesuman .
C^ U
'

^^
'
,
Nevelc.i
ob
huius breviarii
Corbeiensis
neque
.pso
exemplan
Nevelon.s
"
J'^
""8
.^J,^ ^,,,;
.equentis
oculos fuit, usum esse : ea enim
erant J*^''--

^
, .^^^..^^^i^^^^V k ,
eb.uarias
heic legitur :
prorsus
destituta; quo loco in hoc
b-u.no
..1 d-^^^^^^^^^^^
.^
_^^,^g,,^^
j,,,,
Bomae Agnetis virginis
;
quae
pert.nent a.l
'''f"\ f,''"'"''"^
,,\eitu,
p,aeter
u..um
Seno.ieuse,
lonis aliisque e
familia
Fontanellens.
exemphu
bus
Jo

jn
g.tu.
p
^^_^^^_^^. ^^^^
^^ ^^^
ubi ea ad VI l<al. febr.
p.imo scr.pta
sunt,
de.nde
'''^'^
.^;
.''"'',
^,^^,,.,,,^^
vel
nomina ad diem
varietate excepta,
ceterae
mihi visae sunt
tere o.nnes
co..uptelac.
.nan.ttstae,
praecedentem
aut seque.ilem
errore
""spo*";'-
;.,,., exempla.i..m
maioru.n.
discordat
Nonnumquam
hoc brev.anum
co..co.da
cum
^^.^^^^^,
'
,-evelo
>> Vitalis.
Vice
a conupla
Corbeiensi
Nevelo...s :
e.
g.
Hl '^' '""'!
'',i^,, eum
codicibus
maioribus
fa.n.l.ae
ve.sa, u.,0 alte.ove loco Nevelo veram
lec Uo.ie... t.ach^
";^^\'^"2L ///m,^'-
'"
-""'"''
''"'''''''''
Fonla.,ellensis
lalsam; e. g.
k'-
"^''"^.^/"f
^
^".'tJ.ioHs 1o
.axit ad
Wissenburge..se
propius
nobis igno.um,
quod auctor
-^^^^^^"^
^^
^^Z^^,en,.
ce..sui
et
annota.ida
in
-^.S^:S:tlJ^^^^r^:Z
Zioris
adhibitam
a
Sol.erio
servav..
p. 638 et sqq.
-
(4)
^iJiiHey;
ed. m iol., Utn. II.
I'-
^-^. -^-
^
>
4.
IphUm
I. B. R.
L.D.
agnovi. Verum utraque vakle peccat ad dies V et IIII du.
"^;'
"
.
^ f^)
editores transfe-
subiungitur
no.niui da,niani (V id. nov. In
'--/ ^
;.;"7;j
"Cn^ a addita
sunt eadem
runt ad diem sequentem et ad Antiochiam : m
AnUoclua nat donatt.
^^o'|^
aoDarent
mrnu, quae totum breviarium
primo exaravit; ea in
Corbe.ens.
quoque
ma.o.e
appa.ent.
ir.
B,eviarium
Corbeiense
=
cod. Pa.-is. lat. 13220.
- Codex
Paris. latjsm
^^;^;^^-
.^'^^
S. Martialis
Lenwvicensis,
continet breviarium ex
h.eronym.a.r.s
^^'^^1;
'^wTonius a ce^
aueusto
manifeste
contractum e Co.beieusi maiore.
Pendel autem ab exempla..
p.op.us accedente
:S'
r-e (col. III) quam apog.-aphum
Nevelonis
Corbeiense.
Id
>P-"f; '^^^^^
^^
quoque
martyrologio,
quod Corbeie.ise brevius
appellamus.
f^^-'"'
.J.^.r^^ .^t exerp^a''
naulo Dlenius est quam Corbeie.ise brevius.
Plerumque
auctor sat fidehtei
contiah.t
exempiai
roteie'nr.:cen:io.Js
maioris; neque i.lud valde vitiat, pertu..bat.
^
^^^^^^^^^.^^Xs^^
praesertim
mutans nomina
feminina in masculina et v.ce versa. Exemph
grat.a desc.bam
lateiculum
**'''
^Lmterdedicatio
calhedra sci. pelri ap(osto)li qui primoru(m)
sedit rom(ae) sci. Pnsci
ty-i^i
et
gallinici turonis monasterio
maio.-is dep. sci. leobardi conf.

He.c verba qu,
pnmonm co.rupta
sunl e leclione Corbeie..si
sincera ,ua pn,n. ro,n(ae); item lectio genuina
.anctue pr,scae mutata e t
rll!V-'-.
Nomi.,a
quaesequuntur ad u.bem Romam
mini.ne pertme..t. Den.que
j.p-^^^^^^^^^^^
Leoha,-di vere pertinet ad Turonc.se S. Martini mo.,aster.um
ma.us marmouKe,^. Sed ea nusp.am
alibi in hieronymianis
commemoralur.
Quare huius breviarii origmem .ud.co
Turonensem, id est
contractum
illud esse e Corbeiensi in usum monaster.i
maior.s Turonensis
Codicem ipse vidi, examinavi, inde exce.pta sumpsi. Deinde L. Duchesne rogaUis .ntegrum
menscm ianuarium mihi descripsit. His subsidiis, totaque re perpensa, i.itellex. ex hoc brev.ar.o
quamquam valde antiquo eoque no.idu.n edito, lectionem vix ullam ehc.endam, quae rest.tuendo .n
prisliiiam formam veteri martyrologio serio conducat. Uno fortasse loco debu.ssem lect.onem ex
hoc codice excerpere; nempe ad XVI kal feb.-. Ad quam diem legitur :
dea sci cw. dep. marcelh
epi haec enucleanda opinor : Dea scilicet civitate etc, id est Dea Augusta Vocont.orum, nunc Dte.
Adverbium
scilicet ante vocabulum
civ(itate) nullus allius codex proferl. Paulo var.a lecho ex ah.s
breviariis in Excerpta mea recepta est : Deas civit. ctc, unde fortasse ilU.d 6a(;((; erup.t pot.us
quam e pristina sinceraque
lectione. Ceterum Deas corruptela est :
sincera lect.o Dea exh.betur
a codice Bernensi (col. I) et a nonnullis familiae Fontanellensis (col. III). In Epternacensi e Dea
factum est diac(o,ii) : in Wissenburgensi (col. III) antiqua manus abrasil htteram a, ut e vocabulo
^eographico Dea fieret prima syllaba vocis depositio. Omne dubium sustuht, rem pe.-sp.cue exph-
cavit codex F in mea Excerpta relatus, substituens in locum Deae cwitat.s ad.ectivum deetisis
(episcopi) subiunctum nomini Marcelli.
Neque plura de hoc codice mihi suppetunt admonenda.
De codice
Dunyallensi.
-
Liber qui dicitur Leinsterianus sive
Glendalughensis
(1),
saeculo XII
incli.iato in Hibernia descriptus, immensam
conti.iel farraginem scripturarum ad fabulas Instor.amve
illius regio..is spectantium. Ibi locum tenuisse videtu.- martyrologium
quoddam mixtum, ex bre-
vialis hieronymiani laterculis conflatuin et supplementis ad sanctos Hibern.cos spectant.bus, quod
aliquando allcgalur sub nomine Mart,j,-olocjii
Taniladensis vel Dunyallensis.
Scilicet Colga.ius, dum Lovanii circa annum 1630 rei hagiographicae H.bernorum curas adhi-
beret in
manibus habuit codicem sive fragmentum codicis undecim foliorum, quae nunc patet
scriptura forma,
mag.iitudi.ie mire (luadrare cum reliquo libro Leinsteriano. Ex iis qu.nque ta.itum
et sexti quarta pars martyiologium co..linent; celera diversi sunt argument.. Pert.nebant haec
folia ad conve.ilum Franciscanorum
Du.igallensem.
Primum incipil a die decembr.s 2o et progred.tur
usque ad ian. 29. Ibi, uno avulso folio, totus mensis februarius periit. Secundum et lert.um exh.bent
dies a 12 martii usque ad 20 .naii. Hic rursus hiat codex, duobus avulsis foliis, et quartum folium
incipit in laterculo 1 augusli; i.ide proceduut, tam in hoc quam in sequenti folio me..ses augustus,
seplember, october ; hic tamen desinil i.i dicm 30. Post quem, uno folio defic.ente, november
(1)
The Book of
Lei.Mn- sometime ealled the Book of
Glendalough, edidit ad similitudinem scripturae R. Atkinson,
Dublini, 1880.
m.n.me
[xxvii]
minime
comparet; sextum et ultimum in lateiculo 17 decembris incipit et pergit usque ad diem
ullimam
anni ecclesiastici, nempe 25
decembris.
,
o i
-^
Colgani folia migraverunt
Romam, ubi in conventu Franciscanorum Hil)ernico ad b. Isidorum
domicilium
habuerunt usque ad an. 1870. Tunc mutatis rebus, Romani IVatres codicibus suis
timuerunt eosque in Hiberniam remeare iusserunt. Nunc apud Dublinenses Franciscaiios
reperiuntur
folia quondam
Dungallensia ;
quae cum reliquo Leinsterii libro Atlcinsonius splendida edilione
(n 355-365)
comprehendit, ad similitudinem codicis expressa.
Verum non liic tantum liber usui fuil Colgano. Loquilur enim
(1)
de altero simi i, id est
idem
continente
martyrologium,
qui in Hiberiiia repertus ipsi Colgano ex parte lam descriptus
erat et lotus
nuntiabatur mittendus. Quae fata tulerit secundus iUe codex, num re ipsa ad Colga-
num
pervenerit,
ignoramus. Apographum
imperfectum quod sese iam in manibus habuisse sigm-
ficat in Belgio mansit, ibique adlmc asservatur in bil)hothecae regiae
Bruxellens.s codice signato
uum'
5095 Sed cum nihil contineat praeter sanctos Hibernicos, ad calcem laterculorum
h.erony-
mianorum
additos, nobis curae non erit. Sufficiet dicere alterum illum codicem, ets. m.n.me mteger
'pse fuerit, lacunas tamen prioris aliquando explevisse. Ad idem exemplar utrumque redire md.cia
'""^HuTc^
martyrologio
Colganus dicit praefixum esse tilulum
MarUjroh<jlu,u
Aengussii et Moelruani;
aui cum
Tcodice
Leinsteriano
minime compareat, necesse esl ut ex alio nob.s .am .ncogmlo
Stuslerit
Aengussius et Moelruannus in monaslerio
Tamlactensi (3)
convixerunt,
extremo Vni
saecuTo
atque prim- ille famam rettulit ex opere quodam
martyrologico,
metrice et lingua
hibern.ca
rnnsrrinto Festilosio scilicet, quod nuper edidit v. cl. Wh.tley Stokes (4).
Zgiisio vuu Colganus etiam breviarium nostrum
tribuere una cum hibermcs
supplement.s^
Sed fd naium
constat atque ipse Colganus
vidit in
Tamlactensibus
codicibus conliner.
natales
Lorum SS Moetikni et Aengussii et aliquot ahorum
sanctorum qui eodem saeculo cum ipsis
"
vTerunt
quos et constat post ipsos obiisse. Hanc autem
additionem
factam
arbiti-amur a
"
peTgirCo?ganus)
ab aliquo
Tamlactensi
monacho qui sub finem saecul. no... v.xit et sub
.
i-
"
Sum
decimi
decessisse
videtur. Meminit enim S. Corprei
episcopi
Cluanensis qu. anno 899
ob.i
:
;;r tame" s' Cormaci regis et episcopi anno 903 mortui vei ullius sancti quem constet
post
"
^Tl^lZ^S
Hibernici iilius libri quod artae
coniunctionis
cum
Epternacen^s
codi
J
tradiSin^^hrrura
vestigia
exhibeat. Ibi reperiuntur et san.i
^^-
>
,"
^i
auorum
sermo in
superioribus
fuit, ib. et nomina ex
pass.one S.
Lau.enUi aesump
Hibernorum
et
Angloruni
lilurgicae
tiaditioni (6).
L D.
14>-
E.
= Breviarium
Einsidlense e
codice eiusdem
coencM
^3^
"
^t^MS
'SSheS
""
membranaceus,
formae
^-tern-i-
m.hi o im visus s .a U LX.^ iruiK
^
^^^^^
.
, ^^ ^^^^_^_^^
praefectus,
dubitat
utrum
s.t dec.mi an ae a s annq
^_^^ ^^^
mianum
integrum
ab VIU kal. lan. ad finem n
,
'1
f-^Jf^Vj;^'
,, Let
di.ecte e
sunt
Richenoviense
(in edit.one
nostra coL
">
f^^^f
."^
J"^^
; (jellonensi
reperiuntur. E. g.
plenioribus,
quae neque in
Richenov.ensi
et
<=f;"^ 2)/ ,? referl quod in neutro e breviai-iis
ad IV kal. ian.
typicum
illud Bon,faU ep,scopJe
oM.one le eH
^_^^^ ^.^^^^^ ^^^^^
sollemnioribus
R et G ullo
modo
apparet.
Qua.e
^^
uno ^e
J.te.
P
^^ ^^^^
aut obliqua via, non uno loco.
pendere^
?^,,,rCeI
obSuf
neque
typis editum
umquam
est,
exemplai-
fidele a cl. memoriae
monacho
Gallo Mo el obt nu^
q >^
^^^^^
^_.^^^^
hoc loco
constitueram
fuse
^^-^^^^J^
^^lZ.ZU
contentus
ero.
chartis
mandarem.
Nunc ns tantum. '1"%' ^.'
.;^, ^,^,3 Ab initio ad V non.
mart.as
Martyrologium
male
compaclum
esl.
olns
^^"^'^^^'^^J^^,
a IV 0...
martias ad
scriptum ita est, ut duo saepe
versus
fas os ""'"^
.^J^,.
'^';;;,ie,is. ita
instilutum,
ut
XIII kal. dec. alia maiiu
-aratum,
compend.um
e^t
^
. -ni Riche.ov^^^^
.
^^^^^^
^^^^^^^^^
singuli dies uno tantum
versu
contineantui.
Quaie
pnm. y
(1)
.< .s. ,.,..,.., .0.. I, p.
581. 582. - (2)
De his
^^^^^^^i.^fz::;-
1:;:
^J^e:::^l^ii^^S'
non 'longe ab uvbe I.ub.ino.
-
(4)
Calenda,- o/ Oe,. m
^;-
-'J^^^.t^f,.
so'erii
P,oUgo,ena
,.U V.,aniu,n
11
Serie,, Dublin. 1880. tom. I. part. I. -
(5)
/ ..
P-
5
- ^
"%
^
pertinens.
V.rias
lectiones inde
proferro non
et25, Rossii /(,.." o.. tom. II, p. 41. ub. specmen
datur ad d^
.d. auf,
p
8ine fructu fuisset ;
quod si minime faclum est, ad me culpa
pert.net.
adieclum
[xxviii]
*
pppn eiitur
ciuot
brevis
versicuius capere
I.B.B.
adieclum
habel,
reliqui martyres non item: et '"
f^""
'^
'recenliore,
eadem tamen lege,
potest. Demum a XII kal. dec. ad fmem, al.a
em
";""
Pf^^^
.^1. Qui^quid a breviario
variat fere semper a
Hichenoviensi, et aliunde
Pff"'".,^
f..^:^^"'^
eiu^aUqua
raUo habenda sit,
Riclienoviensi
aut a
plenioribus nunc notis
videtur 't^
?'f"^' .^^ Excerptis
meis annotandum
id totum
(quemadmodum et in
'^^''^''"^,^
..j;*'
,;^^^ ^
Jny,nianis
manifesto
pendent, id est
censui.
Omittenda vero dux.
.[uaecumque
f"""'^"
1
Beda
Romano
parvo,
similibus; iis tamen
e
co.nme.norationibus
serio.e aetate
superadd.t.s
vel e ^eda,
Romano
p ,
^^
^^.^^^ ^^^^^^
exceptis, quae ipse quoque
Richenoviens.s
^"'''^^'^,^^,
id mi.nme necessarium
seiunctim
mihi
proposueram : sed
quon.am
hu.i^s
ed.t.on.s
po.i^^
iudico, ab hoc censu
co..(icie..do el
expende.ido
absli.ieo.
(V.d. comm.
O.
E.
= Br..i.,m
EiWlen . colice eius coenobil 117.
-
Hoc
'";"J',,3^^'
ianuarius apparet iu codice 132, fel^ruarius in 174, ilem luns
februarn et in.t.um niailii m
oS 258 martii fn.is el initium aprilis i.. 128, medius aprilis in foho seiunc im exsec o fims
aprlis et initium maii i.i codice 132, finis iulii et media fere pars
augusii
-
cod.
139
sepiember in pagina exsecta. Ibi no.mullas
commemorationes
aev. ser.ons,
quae in cod.ce 117
eadenT manu qua integer textus scriptae snni, exa.atas
deprehendi manu
parumper recent.ori
QuaTe haec oiJnia serL admissa sp.evi : quaecumque a
Richenoviens.s
breviarn mai.u pnma
variant, ea aitente a.inotavi. I.i hac editione excerpta iypis .mpressa e cod.cibus E
,
L inde a
mense martio errore ita ciiantur, ut E
^
semper positus sit pro E ^ et vice
-'^^'^^^^^^^^^
pridie idus iuhas, ubi lectio fogaii (G 915 et O focati) ep. recie aitr.bu.tur cod.ci E
.
Nempe
scribendum fuit Focatis e recto Focas, quod ceteri codices mians bene enuni.ant Focae vel Foci,
In Perlz, Archiv. tom. IV, p.
307 et seqq.,
Carolus Diimge et Franc.scus Moiie plunma
congesserunt de Marhjrolo<fiis ei Passionalihus manuscriptis in
bil:)lioihecis germamc.s, ub. nonnulla
quoque de codicibus Einsidlensibus, pp.
309, 320. Ea non piosequor, quippe quae h.stonam tantum
germanicam
respiciant,
Cod. Escorialensis lat. I. III. 13.

Ab auctore (von Hariel) Bibl. Patrum lat. Hispanicae (1)
didici in codice Esco.-ialensi saeculi X, notato I. III. 13,
contineri passionarium mut.lum cuius
initium (f. l^) est : hi axiopoli. aurUi. iulii ,
finis (f. 7')
stepani. potiani d alior(um) .
Staliin intellexi hoc fragmentum non codicis
passionarii esse, sed mariyrologii contracti ex hiero-
nymianis a die XI kal. maias ad pridie kal. decembres. Cum autem codiccm martyrologicum
hieronymianum origi.iis Hispanae nullum nossem, apographum integrum huius cxemplans Esco-
rialensis petii et obtinui, procurante Mariano Rampolla v. em. presb. card. S. E. R., cui plunmis
beneficiis me devincium p.-ofiteor. Apograplmm confecit peritissime Rodulfus Beer, ab Academia
Vindobonensi missus ut Pairum latinorum codices Hispanos excuteret. liaque mariyrologii fra-
gmenium Escorialense totum examinavi et cerlior factus sum id non nisi breviarium esse, ex
hieronymiai.is maioribus adeo co.itractum, ut singuhs diebus nomen loci vix unum, martyrum iria
vel qualtuor siiil annotata, eaque saepissime valde corrupta. Plerumque locus, qui in codicibus
col. I et III primus occuirit, integre descriptus est; deinde unum vel duo nom.na marty.-um eius
loci pi-opria sunt ani.oiata: tum unum alterumve nomen arbiirio eius, qui brevianum fec.t, unde-
cunque e toto lalerculo elecium. ExempH graiia : VI kal maias. In axiopoli aurili. iulii. victuri
etc (sic) Primum nomen vere pertinet ad Axiopolim, reliqua suni Afncana. Exemplar protoiypum
maius, unde hoc breviarium pendei, modo videlur esse famihae Mettensis (col. I), modo Fonta.ieUensis
(col III), interdum etiam, quamquam ra.-o,
Epternacensis (col. II). Sic ad d.em Vlll kal. .ul. naiale
lohannis Bapiistae dicitur gmuinnm, id quod in Epternacensi
tantum legitur. Neque tamen ab
unico pendei exemplaii. Xonnumquam enim idem nomen varia forma corruptum vel parce detortum
bis terve repetitum animadverti; quemadmodum ad III k. ian. in Alax(andrui) mansueti. secuti.
(O In Sitzungabenchte d. k. Akademie d. Wmemchaften zu Wien, 1885, tom. CXI,
p.
495.
^
'
securi.
[xxix]
..,....; fionafi eic Ouo
loco codices maiores efferunt :
mansueU, severi ( unus Ept.
:::::^-r:;:-Qut:orex^u"no
tamum exe.p.aW .10.. faci.e e 1.*^
diversis,
brevianum
"^^tZTm^Z^
::!!Z'S^t:^s.
iu Hispania exstitisse disci.us ab
antic,uissimo
indicP bibbolll ae
Ovetensis,
quem servat coclex Escorialensis R. 11. 18,
ubi fol. o'
humsmod.
'ri.SS
luem
:Sicem\xaral
esse saeculo Vl. ve. VU. iudicavit von Har.e. (.).
UUum
t
'
,Z,iu>n yomen^e
brevialum
fuerit, au recensionis plcinoris, uul.o mdicio m.h. fas e^l
54;r.
CCen S;
Lujroloy.ur.
r.nense non aliud .msse cpam
pseudo-hieronym.auum
'""B^ivtlJm
SaS^^orruptissimum
.ecliones sinceras ab hieronymiauis
nobis notis vere
r r,, Znam exhiberc
iud co. In efeso
adsumsio sancH iohannis
apostoh, quam solus
d.versas
numquam
exh.beic
'
"
^^
'
anticipatur ad VIII kai. iunias ; opmor, errore. De
Bernensrs
ass.gnat
d'^J
^^'^f^-^^i^^
apostolorum,
praef.xo
codicibus marty-
hac
.'^f'i'''"''^^^~f^7""^/'De uaiendarum maii vere discedit ab
hieronymia.ris,
a.motans
rologii
h.eronym.an. p.
12.3 et seqq. D.e
^^
enclmum n
,^^^^ ^.^^ ^^^^
''"^^'"mJkSE
SSL,J^^^^^^^^
e cLice
Parisiensi (N.
A^l^)
''''''^ro a D
G^^ano Mor n (2)
Romanum
parvum et Ado eos martyres
ass.gnant
.chbus
S
:tdo certe
eHctis
Hispanis.
Quare
breviarium
Escoria.ense
.ron esl
purum prorsus
...ero-
"^"'?rni..i. inde
decerpsi,
praet. quae ad diem III Uai.
^^^.f^;::'
^f^^
^
Stnf r
..^^^."-^'u^rip^^toSim
.^r.^ P.ene
exhi.,uisse;
formu.a
Umen ;b ea, quae in
codicibus
maioribus
.egitur, parum d.versa.
2.
F
- B,fa,ium
Vlem.ense e c.dlcc
bii F*,,*
"~^^,Z^',
*1
:r^sr'srt::=:'rrs:rr:i=;;=f
..'s.-
-
-
--
ecCesiae
Viennensis.
Id fac.e
evincam
uniuscuiusque
diei pais
excerpta
sit et con-
Hoc
Breviarium
ita
contextum '^g"^^
'
^^
.P'^;^';;'^
ei.e..ovie..sis
(cuius
dedicationes
quoque
tracta
ex
..ieronyn.ianis,
p.erumque e
cont.acl.s
^J^a
H cu
_^^^ ^ ^^^^^
^^^^^_^^^
enuntia..tur
XVII et XVI kai. sept
),
..^^^P^^^.^^
.
P '^'""''^^^
^^
Adone ve.
Xotkero,
Usua.do
et
A.tera
pars
excerpta
est e
martyrolog..s
^'^101. .^,
-ax^m^
ex A
^^^^^^^^^^
^.^^^^.^^
huius
auctariis.
Quare parum
m.ror,
^"'l,,,^^'
"^
"
^)
Prtifl um
Romanorum
u.ti.ni i.. his
martyrologii
deceptus,
id Bedae
esse P/;--'^P^'^\;;
^.if^^S
pr. idus
martias :
i..e
defu..clus
fastis
occur.unt
Gregorius
(I.I) ad IV ka .
'^
;

^aC anas P
^^^^.^ martyro.ogicis
formae
est an. 741. hic an. 752.
In ^^^^^-^
^^'^^'
^^^'
Sou^lrns
p.enioribus.
Sed
omnium f..-
hisloricae
permixta
sunt cum ^'=<='-P^'^.
^^^^..n ite
,
'
sanctorum
eius
ecclesiae.
In ...s fasl.s
quentissima
me..tio
est
'"P'-P7"';;^7
",""v\rdu.
nsis,
Biturice..sis,
Ca,ne.-ace.,sis,
Mettens.s.
commemora..tur
quide...
uuus aut a.te.
ep.^^copus ^.^"^6
^^^^^^.
_
^^^
y^^^,,
fere
Co.o..iesis,
Treverensis,
Mogunt..,us,
nonnu...que
e tota
GaUK,
.^^^^
quindeni.
Dup.ex fons
'-'"
brev.ar,.
or,g..u,
V n.un^^^^
,ive
corrupto.
Sic ad
X..I ka..
termisi neque iis .ocum dedi in
Excerpt.s
col IL
^^.^.^
^,^^^,^.^^
.^^ appe..dice
a.l
o,;r7
n:''p.**"-
*----
"'"'"
-""""'
"
-'"""
et Usuardo.
Quaie nulU nobis
heic
usui est.
. T n 398
-
(3)
Tom. I.
P-
1-48. - (4)
Hoc
necrologium
I. B. R.
[xxxj
3.
Breviarium
hieronymianum a celeberr.mo
cod.ce
""'^'^'''^^^^^^
VII, nec in cuius
hunc codicem diligentor
describit ei md.cat
^J^
"^^^0^
bieronymiani breviarium
coenobii usum ab origu.e conlecius
fuent,
^'^^'''"^^^^^
originem
Solierius docet
heic subiectum
sacramentario est, iamquam
ems
appendix.
7'f
^^:^
"J '^^^^^^
mariyrologium)
fuisse Resbacensem.
Scribit enim :
^ argumeniis
plunbus
educi
posse ^ de|m^^
^^^^ "^!
IrTvn isse Hesbacensem.
bcnoii en.m
^
-"T '\^nZ i^)
Nempe ad VII lcal. iul. et ad VIl
speciasse ad
Resbascense
-enob.um d.oces.
^^^
^^^ ^^ ^^^^ .^^^_
Sad ilnus^papa I. Siquidem IV non. martias
annotaium
esl
:
A.rian^
"^'^^^^^^^^^
quae nonnisi eo etiam tum vivente fuit
commemoranda.
Hadnanus sed i ab anno 772
^^
795 (5).
Breviarium Gellonense
progenie gaudet
copiosa. Inde contracta
^^^'"^"''i^^^^^^^
ustanum,
LABbeanum,
Treverense,
Autissiodorense,
Morbacense,
alia quoque fortasse nondum vi.a
aut examinala. Sed haud ipse codex G fons est ceierorum, quos dixi, et simihum. In G enim errores
animadverto, a quibus ahi codices sunt immunes: e. g.
saepe ahb. pro ahh. Quare breviana typi con-
tractioris, quae ad formam Gellonensis
accedunt, ab aliis exemplaril>us, non ab ipso Gellonensi
derivata esse comperimus.
. . . ,
Nec de breviario Gellonensi accidit idem quod de Richenoviensi, ut ems progeniem manifeslam
et a prototypo nullatenus variantem in pluribus codicibus
agnoscamus. De
Richenoviensi quidem
asserere possumus propagatum illud direcie esse in R\ R^ Fuldense et Moguntinum (Vmdo-
bonense Palat. 642) ; de G non item. Inler breviarium
Richenoviense et textum Hibernicum atti-
nitatem intercedere agnovit Victor De Buck (6). Ad Gellonensis vero originem certa via pervenu-e
non possumus. In codice quidem G 914 (coenobii S. Galli), qui cum Gellonensi famiha comunctus
manifesto est, initio marlyrologii legitur :
^*
bre^iarium de martyrologium circulum anni iranscriptus
de libris civilalibus lugdonensium, viennensium, acustodinensium et gratinopolitane (sk) urbis iuxta
l
hieronimum etc. Sed codices Lugdunenses, Viennenses etc. martyrologii, unde breviaria familiae
G videntur derivata, minime ad nos pervenere. Codex ipse G 914 ad G accedit forma simili
LABbeanae. sed breviori. Inierdum G 914 esl ipso G plenius ; e. g.
ad VII kal. ian. refert
nomen civitatis Antiochiae (Antiotia), quod in G desideratur. In summa, familia G, el in primis codex
G 914, accedit modo ad alterum e plenioribus exemplaribus nobis notis, modo ad horum nullum; et
liquido paiet pendere ab exemplari pleniore, quod ad nos minime pervenit. Quare mirum haud est in
codice G ei in uno aut altero e hreviariis eius familiae nonnulla reperiri, quae in plenioribus nobis
notis desiderantur ; e. g. feslum Hippolyli et Hadriae V id. nov.
(7),
de quibus vide quae scripsi in
Eoma 80iterranea,\.om. III, p. 199 seq.; item natalis Optati episcopi V kal. dec, de quo op. cit., tom. II,
p. 222. Breviarium G cum tota etiam progenie supplendis martyrologii plenioris lacunis interdum
inservit.
Quae huic breviario propria sunt, neque e hieronymianis derivata, in Excerptis meis haud notavi.
Ea volueram (quemadmodum et additamenia codicum G 914, 915; AVG,; E^ E^ F; LAB.; 0;
T')
separatim recensere et singularum additionum origines vestigare; sed longum opus huic editioni
minime necessarium cogor nunc praetermittere.
G 914 = Cod. e bibliotlieca Sangallensi 914, id est breviarium hieronymianum maius ad usum
coenobii S. Galli.

G 915 ei 453 = Codd. e bibliotheca Sangallensi 915 et 453, i. e. breviarium
hieronymianum minus ad usum coenobii S. Galli. Breviarium in codice bibliothecae S. Galli 914
membranaceo, formae quaiernariae, exaralum est exeunte saeculo VIII,
p. 234-278, cui subicitur
necrologium Sangallense ineuntis saeculi IX,
p.
279-285. Codex deficit a VII kal. ad idus febr.,
a IV ad III non. mai-t., a kal. apr. ad XVI kal. maias, ab XI kal. dec. ad III non. easdem.
Aftinis esi Gellonensi, minime vero inde unice pendet. Huius codicis hreviarium ego appellabo
Sangallense maius; nam codex G 915 (membr. in-4) eiusdem fere mai-tyrologii compendium exhibet
(1)
Spicilegiuin, edit. in fol., tom. 11, p. 25 et seqq.
(2)
Memoire sur d'ancie)is sacrammtaires,
p. 80.
(3)
Soller.,
Act. Siy., lun. tom. VII, P. II, p. HI.
{^)
Veterum script. ampl. collectio, tom. VI, p. 632.
(5) Mabillon, yfuseum
Italicuiii, tom. I, P. II, p. 38 ; cfr. quae scripsi in Jioma sotternrnca, tom. III, p. 199.
(0) Ucciterches sur les cnlendriers
ecclesiastiqucs in Precis Itistoriques, tom. XXVI, 1877, p. 17 ;
cfr. supra comm. de Adonis, Nolkeri et Rabani martyro-
logiis.

(7)
Sed haec ex aliquo codice passionis interpolata sunt. [L. D.]
brevius,
[xxxi]
bievius exaiulum iubeule Cialone aJjbale anuo 956, cui singulis diebus insertum est neciologium.

A IV kal. maias ad IV idus easdem membranae periere. In exlremis paginarum marginibus btterae
saepe sunt usu delelae. Idem breviarium redit, necrologio auctum
(1),
in codice Sangallensi 453,
scnpto
anno 1090 Addita praefert
nonnulla festa, ut Lini, Cleti, romanorum
ponlilicum, elecla e kalendanis
aevi seciuioris
Ulrumque
compendium
Sangallcnse 915 et 453 interdum aliquid annolat, quod m
breviario
prototypo 914 et in Gellonensi desideratur, exstat autem in Ricbenoviensi.
Huiusmodi msigne
exemplum
praebet dies VI kal. decembres, mentionem extiibeus cocmelern Callisti, quae eo loco
rectissima esl el in brcviario
Richenoviensi tanlum servata, indeque in Sangallenses
mmores pro-
naEata (2)
Aliis quoque pluribus locis affinitatem prodit cum R; sed nomina saepe vitiat Quae m
breviariis
Sangallensibus vere variant a Richenoviensi, semper annotavi; codicem tamen 4o3 citare
neglexi,
utpole in hieronymianis totuin similem Sangallensi 915.
Lucas
d'Achery prioris codicis 914 varias lectiones subiecit editioni textus
Gellonensis
(3),
sed
offlcio
functus est neglegenter.
Breviario codicis G 914 praefixus est titulus indicans excerptum
id esse
ex exempSLs
ecdesiamm
Lugdm.ensis, Viennensis,
Augustodunensis et
Gratianopohtanae
(v comm.
de codke G.)
Quae cuncta exemplaria periere. Quare breviarium codicis
Sangallensis 914
exspectationem
''
"ve^uTroSnxIminatus
mihi visus est pendere
praesertim a Gellonensi, ad formam accedens
breviarii
LABbeani,
nominibus martyrum
minus recte servatis et generat.m
magis
conractunu
infpidum tamen plenius est, et modo derivatura e plenioribus
Bernensi ac
W.ssenburgensi,
modo
efiptla e"! No numqu m partim concordat cum B, partim cum W. Plus semel v.detur .dem
itum va?io m^do enuntilre et'e duobus vel pluribus codicibus excerptus.
Potius '^-er.n.
pende e
ab
exenlplaribus,
quae ad nos minime pervenere (vide comm. de codice G). A mense fe.e .un o
fd
ann7tem
Vcedit saepius ad plenius
Corbeiense eiusque
progeniem
quam a Bernen^
.
^
'""e:^'^^
da sunt de Excerptis meis ex codice G 915.
Sed quonijun
'li^
^1;!;;-
j;;^:
a G 914 et muUa addit e fontibus
histo.^icis
^^^^^^^^^^^.^Z^
^^r^^,
SrtSurS':
:~Sr=^^^
-que, a
proposito
abslinere.
Breviarium
Gallicanum
hieronymianum
^
^^^^J^^^^^^^t
a^is'^^!!^^
Durand (4)
ediderunt
martyrologium,
cu. nomen fecere
Gall.ca.ium
ex com e
^,.
ger,fis conscripto
LiUioihecae
dcnini
Ckau.elin,
re<j,onon
^'^^l^^l^^^^^^^^ZZ^^e
soleat Verum
ratione Gallicamnn
aprellatun,
comcmus,
quan, qu.a ^-'
^'"!
j;,7^,;''
gst enim
purum
pulum
nulla ratio erat cur hoc
martyrologium
editores eo ""'"'"^,/PP!""
''"'^^.i^re
Accedit
quide.n ad
breviarium
hieronymianum,
quod a nullo e
^>P- ^
^;;:
'^,
''
^ l.^i
pie.^o^ibus.
Nihil inde
Richenoviense;
sed multa habet,
quae m hoc
'^^^'''"^''^.X, eT
ad dL
IV ..on. ia...
post
desumpsi,
quoniam
varietatcs
om.ies vid.
-rj-- ^^^^
J^^^^^^^
Vetali,
Yertiae.
in Aethiopia
Eutuli {.qu^e codias
quoqne ^ l^ct.o est)
sequm
co.isentiunt
Stephani. Haec mirum in
modum
esse
depravata, a
P'"'"''f"\J^'''^^,
J^
^a.tyr
prodit
legfndum :
Ctaudiae,
Au,-i,ae,
Vitalis,
f^-^^J^tZ.^:^
Su.
t.S
EusebU.
id est
ignoto nomine
Totuli; id
corruptum est
V'
'
/^1^ ml collem
Ma.iu
.scripta
volumiua
Lebiitiiuli
conditoris (5).
U.io ve.bo
nihil n.de
"^^^^^^^XZ
Lr^
^^^^-
^^
bibliotbccae
(;ha,iveliniaiuu.
fere cun.^ta
perve.ierunt
a
cotnobium
^^^^^
codicem ego inter libros eius
bibliothecae
.n
Nat.onah
Pai.s.ens.
min.me
agn

.e ec..o>o,:i.
San.ane..us
v-K.ne.^.
...<--
---^-^^^^^^^
2^-^^-
tom. IV. p.
318.
-
(2)
nonu, sott.. tom. I[,
pi-.
70, 71. - < )^'""'-
'
,._,
tom. VI, p.
058.
-
(5)
Vide quae scripsi Itoma
sotten-ae,i
.
tom. II.
pp.
in.
.^45^
1. B. R.
[xxxii]
,.,,, Hoc
breviarium
e
codice,
quem
Philippus Labl)e
LAB.
= Breviarium e codice
Labbeano. -
noc
ciaromdntani
fuisse suspicor,
loco ignolo descripsit,
edidit Sollerius (1).
Hunc
cod.cem
ol
m \
^
.^^^^^^^ jj est Claro-
sed ego nuspiam
repperi. In ^''1-''-'^;^"'''^'
;^//X,;!",.
Sed
neque hic codex, parlim
montanum 734,
animadverti
inscriplum S. H"'''"'y^;.,
"f
^'2eu.
Huius
lib.i
iacturam facile
impressus,
partira
manuscriptus.
ille est
quem
aaninu
-
Gellonensi.
Textus breviarii
toleramus
: ab
AVGustano
enim ille ^ix pmum
d.sla
^^'^J^j;
..fecerunt.
Cfr. quae de hoc
Labl)ea.ii
.nanifestis
erroribus
scatet.
Excerpta
mea
feie
mhil mde p.
codice scripsi in co.Tim. ad
Treverense.ii.
>

r.A Yin,lnh Pilat


642
- Codex
bibliothecae
palatinae
Vindobo-
Breviarium
Mogunl.num .n cod. ^indob. Palat.
^4-.
.
....i,iuni
martyrologii
hieronymia.ii,
nensis 642,
memb.aneus,
olim Carthus.ae
Mogu.it.nae,
''^'"^..^';^^^^^^^
Verum
Ludovicus
quod in catalogo eius
bibliolhecae
d.c.tur
^
"'--'^;
.;";;"";'^' ^
^^'tieculo IX. hicipit f. V
Duchesne a me rogatus. ut codicem
.nspcere
.
-^-J*
^
^/
^Tu.it cu.,c.a
deleta' Desinit
f, ^^-.^VZ/H^m.-
'
-^
:noI\^e
Bo.e ci. Eiusdem fol. 18,
pagina versa,
lem
ci.r
^tuJ-Lt
deieti quare cum singuU ^es
ver
Jus
^^^^^--^:^:
martyrologium
pertingere
debuit ad
'^^-^J}}f^;^^J''^'^^rno6nr.
e seque.rti
Rhinoviensi; esl totum
contractiim e IneMauo
Hiclienauensi
(.t\, rx
;, 4
specimine diei id. V aug. facile disces
:

MOGUNTINIJM.
RlCHENAUENSE.
i- *:k..(;: in irmio rustici . In Alexandria antonini . Rome dionisii
In
sirmiorustici . et in oriente crescentiani . et tiburlii
.
msirmio lusnci m^
\x,
Alexondria
antonini . Rome dionisii epi.copi . in urbe epi
.
In leniov.cas
mait.ni.
lemovicas martini.
Cum utriusque
codicis
Richenauensis
totum textum dederim in col. H.
Vindobonensis 642
coUationem
exhibere
piorsus inutile iudicavi.
8.
Breviarium
Morl)ace..se, id este codice
monasterii
Morbacensis, d.oeces.s Bas.leens.s. - Brev.ar.una
hieronvmianum
Morbacense integ.um
edidit Martene e codice eius coenob.. d.oeces.s Bas.leens.s (2).
E i o mo..uit .nulta nomina sancto.um
scripta heic esse aliera ,nanu poll.c,tus ea a cete.-.s
disti..guere
vario charactere
typographico,
verum
promissis haud slet.t. C.odex Mo.bacens.s com-
endium exhibet valde contractum et ieiunun.
brevia.ii Gello.iens.s secundum typum AUG., LAB
,
admi.so aliquo
.AmM.m nomi..e. quod inde haud videtur desumptum. E.
g
ad d.em pr.d.e
kal fel)r
commemo.atur
Gemi..ianus
ep(iscopus),
post Thars.c.um martyrera Alexandr.ae. Haec
coriunta opino.- a ..omine Gemini, qui in
plenioribus et etiam in nonnulhs brev.at.s rece.isetur
inter martyres
Alexandriae, sed absque
appellalione
episcopi. Quae omn. carent auctor.tate et
videntur plane corrupta,
idcirco ea minime
an.iolavi. Neque cod.cem .psum v.di.
S>.
= Breviarium partim hiero.iymianum
saeculi IX e codice Ottob. Vat. lat. 38. - Codex Ott.
Vat lat. 38,
membraneus. formae quate.-nariae,
egregie exaiatus saeculo IX, cont.net b.ev.ar.um pa.t.m
hieronvmia..um.
partim histo.icum editum a Geo.-gio (3).
Mutilus est ....t.o a kal .an. ad XII
kil fcbr Victor De Buck
(4i censet hu.ic codicem
dignum. prae celer.s omnibus contracl.s
hieronymianis, qui comn.e..tario
peculiari
illust.etur ; adeo
singularis est eius indoles et obscura
origo. Ego totu.n attente examinavi in ipso codice. Vidi scriplum esse sedente Gregor.o IV po.d.flce:
nuo..iam ad diem IV kal. apriles
commemo.atur
ordinaiio Gregoru papae, quae po..t.f.c.s et.am
tum vivc.tis indicium est. Eiusdem
onlinniionis
mentio fit m kalendar.o Rh.nov.ens. ed.to a
(l) ACa Sa., lun. lom. VII, P. II, p. 22 se.
-
(2)
nesauri novi anecdolonnn, tom^ III.
p.
1563 et seqq. - (3)
Ad
Adonem, p. 076 et seqq.
-
(4)
HcoUenUe, mr les ealendrie,-s
ecdma^Mue, 1.
c.
p.
17.
Marzohl
[xxxm]
Marzohl (1)
el in Bedae-Flori codice A. Hic Gregorius est sine dubio eius nominis quarlus. Nam
iB. B.
Gregorii 1 ordinatio incidit in diem III septembris; Gregorii II in XDC maii: Gregorii III in
XVIII martii; Gregorii V in III maii. Unius Gregorii IV dies ordinationis ignota est
;
quam ex
Einhardo scimus (2)
confectam non prius quam legatus iniperatoris Rotnam venit et electionem
i)opuH,
qualis sit, examinavit. Electio post mortem decessoris Valentini peracta est Romae mense
fere septembri vel octobri anni 827. Quare iter romanum legati imperatoris necessario fuit eo
exeunte anno, et electionis examen nonnisi eodem tempore vel ineunle anno 828 periici potuit.
Quare Gregorii IV ordinatio dilata ad exeuntem mensem martium optime convenit cum hisloria.
Sane e
pontificibus romanis nomine Gregoriis ante saeculum XI, unus nominis quartus potuit
consecrari IV kal. apr.; ceterum omnium dies ordinationis sunt, quos dixi, plane diversi (31 Mani-
festum est Gregorio IV vivente hoc breviarium martyrologii hieronymiani confectum esse, vel eo
tempore in codice Ottoboniano perscriptum.
Breviarii indoles ea est, quae duplicem saltem fontem prodal. Alter fons est hieronymianus
e codice Beraensi vel eius similHmo. E. g. ad XIIH kal. martias, ubi Bernensis inter marlyres
africanos recenset et cum eis Lllll, hic codex mutat numerum LIIIl in LINI. Natale apostoloruni
Petri et Pauli III kal. iulias attribuit tribus locis et viis, quemadmodum unus Bernensis. Non-
numquam
vero pendere videtur potius e Corbeiensi, quam e Bernensi. E neutro, opinor, directe
excerptus est, sed e simiU et copiosiore deperdilo. Indicium sumo ex die XV kal. ian., ubi
legitur : Tn Aegypfo in Anaxypoli, Dioscori lectoris muHa passi (codex passns) ad cuius memoriam
imdtae
curationes fiunf.
Extrema verba ad cuius etc. in ceteris codicibus plenioribus, non excepto
Bernensi,
desiderantur. Eas esse antiquas et genuinas didici e fragmento Laureshamensi ad diem
III non! ian., uhi eadem fere verba leguntur de martyre quodam Tomitano. In martyrologio
Rabani, qui eo loco manifeste pendet ex hieronymianis sinceris. lectio melior est quam in ipso
fragmento
Laureshamensi et concordat ad verbura cum codice Otloboniano. Alter fons huius
breviarii derivatus est e martyrologiis historicis, Beda, Romano parvo aliisque, quae additamentis
variis ad Usuardum inserviere, minime ex Rabano aut ex Adone. Uno verbo pertinet ad
classem
mixtam ex hieronymianis puris et ex uno vel pluribus historicis. In postremis anni
mensibus
afiinitatem ahquam videtur habere cum codice Sangatlensi 915. Quae ex Ineronym.anis
puris sunt derivata contuli cum codicibus plenioribus ac breviatis, et sedusa farragme lectionum
manifeste corruptarum,
annotavi in Excerptis, quae mihi visa sunt aliquo nomme haud
praelereunda.
^ .

i , u-
Denique de monasterio, in cuius usum hoc breviarium confectum est, pauca v.denlur subi-
cienda Ad diem XVUI kal. iul. in hoc codice legitur : In monaslerio quod est in monie peiroso,
deposiiio sancti Zosimi irnns/ati de Puiheoh. Eadem annotatio est in vetusto martyrologio manuscnpto
bibliothecae
sanctorum
apostolorum Neapoli, sed ad diem XIII kai. nov.. qui d.es nalahs est Zosimi
*...:. Pniani.ni ^P.Mndnm nleniora hieronvmiana.
Eius mentionem fecit Caracciolus
(4)
his verbis :
relatus in vetusta kalendaria
civitatis Lapuae (0),
loco miuniu anuw.a.v,, .. ^^......-.
., .
Benevento attributus in codice Usuardino, Vaticano n. 5949 Wi.
Qu.cqu.d id est, de quo Bollan-
S"n audent decernere, monasterio de monte Petroso videiur proprium fu.sse hoc brev.a.-.um
hieronymia..um,
in quo uno dies tra.islationis Zosimi
mariyris a Puteolo m .Uud ^oenob um st
crmmorata t inter dies festos relata. Petii a doctis amicis
Neapohtan.s quo loco f-r. mc^n
^
sLum de monte Petroso : id ta.itum ab eis didici
montem Pelrosum, cu. successit recent. aetate
moTscaoZo esse in Apulia prope
Metapontum
in dioccesi
Acherunt.na, et monaste..iu.n
dicaL esse ..omini Michaeirs archangeli. In hoc
martyj-ologio
..ullae notat.ones
^^^^^^J^^^
dioecesis Acheruntinae,
adiectae textui
hieronymiano.
Id ge.u.s ..atales
f
''''''
^'T'^'^^^
tatum Beneventi,
Capuae, Neapolis in Campa..ia, id est :
XI kal. \nart. .W.
^^'^1
Beneveniani: VIII id. iul. sancti ApoUonii
Beneventanae
sed,s episcop
;
H kal. no^. /
C/.m
sZrOermani episcop. ; V. id. nov.
Campania
Neapolim
natalis sanct. Ap.pp.m
ep^scop.
30.
^
e codice scipta circa fmem decimi el initiu.n
undec.m.
saecul.
,.
Ub.
Tambu..n.u.
410. 420. 433. 547.
-
(7)
Vide Sollerium in editione Usuardi.
addenda ad xx Octobi.
^^
codicem
l.B. R
tura
liaud
est.
De eius
origuie mhil
codicem
viderit, aut unde eius
nolitiam
liabuerit,
"i""^
j
^.^-
jy idus
maias : cum praemiis
scimus.
Primum
fragmentum
incipit a
postrem.s
^'^^
^
Totidem
verba
ad eam
diem leguntur
cMbu.
carus H diguus d(e)o i. pace ,hes
luuus
'^^J''''^;^'
^,,i^am
parlem
ex Adone vel
iu
Adone. Cetera
sequuntur usque ad VI nonas
mhas
<^^^
p^^,.; ^,
pauli
iisdem fere
ex
Beda vulgato. Ad diem vero
III kal.
-uhas
"
^
"J
Vaticano,
via
Ostiensi,
Catacumb.s);
verbis,
quibus in codice Bernens.,
tr.bus ''^
^
'''"r^"
\
(^odicis
Bernensis).
Neque
praeterea
quare
rarissimum
testimo..ium
an.rotav.
^V''?l ,e 7
pn ^o
partem
dierum
VIl el VI. kal.
quicquam
i..de decerpsi.
Rehqua
Iragmenta
/="
>"
f
'
J^
,ui'
Ouare
desiderantur
a kalend.s
octobres,
deinde ab ultimis
verbis d.e. V kal oc
t.
ad hnem
ian ad XVIII kal. apr. et a V nonas
ml. ad VIII kal. oct.
31.
H
= Brevia..iumHichenoviense.
.d.
^^-
^^^^^^^^-J^^-J^tS^^
mianum
conl.actum
Riche.iov.ense
ed.tum a
"J^^/^^^f
'
J
-'J/Turicensis
mst. 28, f. 154-209.
olim
coe.robii
Augiae divitis
(Reichenau),
nunc
'^bhothec e
pJ^K^ae
Tunce. s
^^^^^
^^^.^.^
Inde Keller
edidit vetus
"ecrologium
R.d.enov.e.^
.ub ctum
^^^^^^^^ ^^,^^
apographum
accu.atissimum
m.li.
co.if.c.endum
cu.av.
se.vata
jei^uu
Bollandiana
exhLo^i..
col. II, P.aer.xis
u.,icuique ur.iculo
^^^-^^l^l^^^^Z^s
martyrologio
SoUerii, id non nisi codice attente .nspecto et re
P^^P
^^j'!*^';;
^*
J",
,i,dem
aetatis
haud multum
per hlt^^^^^^^^^^^^
eonlexlum
Breviarii
Richeaoviensis
prioris el in aliis quoque simihbus brev a
?eir Sed?n
Richenoviensi
altero (R^), in quo huius paene
geminum fratrem
agnosco pluie
huiusl^^^^^
occurrunt in priore Richenoviensi
minime
adscriptae.
Q-;^^^
mn. md.c o s
ea acS esse post confectum
breviarium
Richenoviense prius. Quare alterum al ten aetate praene
X
st^rRSteno^ien^^
secundum (R^) constat exaralum esse ante medium saecu um IX, f^-he
prius aliquot ante annis confectum censeo. Ceterum in Richenov.ensi pr.ore kalendis nov ext emo
loco
tamquam de
recentiore instituto, mentio fit festlvUaUs omnum mnctonm; de qua alteium
Richenoviense
silet.
Antigraphum igitur, unde hoc pendet, quamvis prima ab origme
maiore quam
Richenoviense
prius
antiquitatis
praerogativa polleat, eam festivitatem videtur
commemorasse,
quam
in Gallias induclam esse a Gregorio IV an. (827-844) Ado testis coaevus affu-mat (3).
Breviauum
icitur Richenoviense
maius post an. 827 confectum er.t dicendum, ante 842,
quo anno lam exstabat
alterum
Riclrenoviense.
'um
Kicnenoviense.
.
.
De utriusque
breviarii
Riclienoviensis
originibus, indole, aftinilate cum alns emsdem classis,
vide comm. de Gellonensi et de utroque Sangallensi.
3S.
R'
= Breviarium
Riclienoviense alterum in cod. Augiensi GXXVIII bibliothecae Carlsruhensis.

Codex nunc in bibUotheca magni Ducis et civitatis Garlsruliensis inter Augienses nolatus
GXXVIU
in fol., exstabat in coenobio
Richenoviensi ante medium saeculum nonum, teste Reginberto in catalogo
librorum eius coenobii
confecto inler annos 838 el 842 (4). Continet Breviarium Richenoviense
martyrologii
hieronymiani, inde editum ab Alfredo Holder v. cl.
(5).
Eius simihtudo cum Richenoviensi
priore (R), quem typis dedit SoUerius, tanta est, ut nuperus cditor Holderus unum ab altero non
discreverit. De utroque
Richenoviensi et quomodo alter ab altero differat, dixi in appendice
ad
editionem Holderi, /. c, p.
249 et sqq. Breviarium Augiense CXXVIII (R^) a Richenoviensi
priore
(R) parum differt. Pluribus locis contractum est, praesertim initio martyrologii, et auctum dedica-
tionibus
monumentorum
sacrorum
coenobii Augiae divitis XI kal. febr., XVII kal. oct., VII kal. nov.;
ilem memoria Afrae m. in civ. Augusta non. aug. et VIII idus aug. Verum ab ipso Richenoviensi
priore
descriplum haud est. Garet festivitafe omnium sanctorum kal. nov., invecta in Gallias
post
(1)
Act. SS., lunii tom. VII. p.
5-15.
(2)
In Mittheilungen der antiquarischen Gesellschaft lu Zurich, tom. VI. 1849.
n 37seaq

(3)
V. Georgii. Martyrol. Adonis, p. 555.
(4)
'^&M^Art, Episcopatus Comtantiniensis Alemannicus, iom. l,
p. 547 et sqq. Cfr. Holder, in IVim. Quartahchrift, 1889. pp. 204. 205.
(5)
Ibid.,
pp. 205-249.
annum
[xxxv]
annum fere 827,
quae in
Richenoviensi priore annotatur. Richenoviense alterum pendere opmor ex i. B. R.
antigrapho aelatis paulo
antiquioris, ea qua Richenoviense
prius confectum est. Quare omnem
mter
utrumque
varietatem
lectionis
annotavi et singulis articulis textus R.chenov.ensis sub.eci.
ztu.
R
= Breviarium
hieronymianum
Rhinoviense e codice coenobii huius nominis prope Basileam.
-
BievLium
Rhinoviense
martyrologii
hieronymiani edidit Sollerius (1),
e codice ma.ore coenob.. Rh.no-
Sen .s
Rheh^u)
iuxta Basileam,
cuius vestigia frustra sum persecutus.
Des.de.aba..tar
me.nbrana
sSSs
de eod rlegit^ P^^^^^^^^
ad Usuardum 27,
28. Sed miror eum no.. vidisse id esse
manSe
c' nt^^^c uml breviario
lichenoviensi, a quo totus pendet neque valde var.at, exc.pta brev.ta.e.
Seroviense
eL
duplo fe.e amphus est Rhinoviensi ,R,. Igitur variam lect.onem
Rh.nov.ensem,
qiae in
orthographicis
fere
continelur,
subieci textui .ntegro
R.chenov.ens. m col. II.
a-^.
R3
-
Breviarium
Remense, cod. Paris. lat. 17189.
- In codice Paris lat. 17189,
clwtaceo
..,Ji XVII
conl^ejitur
varia
hitorica et eccksiastica ; id est apographa
m.sc^el anea ex anl.qu.s cod.-
: b^
^;::
U.r
Durand, in quibus plura
martyrologia A f. 398
ad M2
^es^-
f^ f
'
2;;
lo,ium
anti,uum
a,l>atiae ..
^"^f

S^.^^^^
,^i^ m S
^uht cum codic^
yetus
codex ub. nunc s.t, .ne latet ^ucas d Acne.
>
d
b.eviarium Remense
S.
Remigii; sed
^^^^^^ ViErlit^nde.r^b
Uquo
exemp.ari maiore reeen-
d.gnum
censeo,
quod
^^"
"^^^^^^^^^...^.i.tu^
annotationes
lamen
topog.aphicas
nonnumquam
sionis
Fontanellensis,
et hcet valde ^iev aium
,^e.,ere. Sic ad XIII lcal. febr. nalale
pleniores
exhibet
quam
cod.ces
ma.ores
quotquot
^
"^
P^
;^^,^,j,,
,, ,,,,,, f. h S.
fahiani et
Sebastiani
Ws ve^.s
co,js,gna
^
.
^
^f^fS:;:
,.*,,i, , Catacurnhas
statim
Quae si
co.ife.antur
cum '*^"'
"/
""'^'"^".
,.,^^_i hunc unum
codicem
Remensem
plenae et
intelleges e tota quam
late patet
prog^ne
l^J-^';"^"^,;^^;
,,;",,,, Coemeterium
e..im Callisti a
sincerae
annotationis
topograph.cae
-f^.^^^^Xum F^^^^^^^^
ebastiano
at.ribui (3).
Eadem
loco cui
nomen
Catacnmhas,
del,u,t sece..,,,
J.f
!!
/j';;"^, kalendarii
Silvanectensis,
quod
fortasse
sincera
annotatio
legebatur
'^;'^^'^';^,.^
"^Xus
sicu IX (41 In
quibus XIII kal. febr.
edidit
Leopoldus
^^^^^^ ^
^^jf^^^^^T^^J^^^^^^^
Lt>
Lstiani.
Manifestn.n
legitur
: Romae
pass.osanct
'^^^''".'^'^f
'
g^^,
^,,,,,,^ ,/
annolatio ex
traditione
pr.m.gen.a
cum
ceteris
omnihus ; atque ,n
^'^'erpt,^ col. I amK,tav.^^
q^
additamen.a
gallicana, in quibus
Ceterum
pleraque,
quae .
hoc uno cod.ce
fV",^"'J^^^^^^^^^^^^
,,t
prorsus
aliena.
Duobus
plura
propria
^'^^^^^'^^^^^''^'''ZnLf
J^S.ld
urbem
Romam,
quae in
codicibus
hierony-
locis
annotationes
an.madvert.
smgula.es
^Pe^J" ^^
"
-^^ occurru.,t.
XV kal. >un.
mianis
reccnsionis
gallicanae
Aut,ss,odorens,s
fJ'^^^\Z.L
I. quen,
defunctum
Raveunae in
Rom.
natal.
saucti
lohannis
ep.cop>
et
-"^^;,
^
'
^nd e Te"
idus dec. in
Bre^nario
Remensi
custodia
XVkal.
iun.
t-ta.ur
L.ber pon . al s (5
^
Pnche
^^^^ ^^ ^^^^^
notatm-
: Rom.
inventio
corporrs
sancH
PfjP'f"l''
^ ^^^^^
Vaud
recepi,
mo.,eo
quaerendas
Anno.ationes
gallicanas,
quas " Excerp a ol. II ex hoc co
^^
^^^^^ ^^ ^^^ ,^^,
esse ad dies
Vllll et IIH kal- fe"'-
'
"
J^ri.T^i,,

Ual.
iul. VI et III ..on. iul.
;
XII et
maias;
III kal. iun.
;
"^
>''Vvm%y V e
Ul tal ep
III non.
sept. ; VIII. VD, H id. sept. ;
VI kal. aug. ;
XVII et XIII et VIII et V
J
"'
J^^J^^P^xk kal. iun. in
B.eviario
Remens.
anno-
id. oct. ;
XI et pridie kal. .,ov ;
VI .d. dec Ad
^^^
/^^^
^,^, ,, Haec,
opinor,
spectant
tatur : In
Hierosolima
dedicat^o
bas.hcae
sanfae
^"'
"^^
.
y,^,,,i tenuere
saecul.s
basilicam S. Mariae
.Hie.osol>^
con . ae.a e e.e
Karoh Ma
.
^ ^^^^^^^^^
^^^^ ^^^
,^
VIII et IX (6).
Denique,
ad dicm
llil no- ""^-
fueiil,
nescio.
tT OK i^W r>(.Hsle Memoire sur
iVancieiis Sacra-'
,.,
.. ..,
,... . v,
..-.- (.'-;.
;i'S,-riMT..2"rri.
,. =, -
m
".
'.
V*..,
LB.R.
[xxxvi]
.
pQ(j Val
Reg.
435. Codex
S'
= Martyrologium
Senone.ise
pa.tim
J'^'';"^^^^^^^^
praeclarus
inler
hieronymianos
Vat. Reg.
435
celeberrimus
esl, et lam a
P'^f
''^^l^'" P^avi non
ea
quidem
mente,
quod talem
vel ab
hieronymianis
derivatos.
Ego eum
Bedae
S aPPe''
^^.^^.
^^^^^^^^^^^
qui
Papebrochio duce
appellationem
vere et
proprie
merealur,
sed e"'^
^'
queat,
praeserlim
quae Bedae, quae
hunc codicem
Bedanis
aggregarunt.
Quae
senlenl.a
'l"^^"";
'
'J^e
aggredior.
Codicis
historiam una
martyrologii
liieronymiani
hoc in contextu
partes
smt,
exponere
g.
cum eius crisi
paucis
attingam.
.o,.,,,,;^^ foliorum
24,
mancum a VI idus sept. ad
Volumen
esl
membranaceum,
formae
'If
le'''^'';^\''2"
eter
plures
sanctos
eius ecclesiae,
finem
anni.
Manifesto
P-"''f
^''f
^'
f.'"X^^^^
octavl
scae
Columhae
virginis
et rnaHyris
quorum
natales
recenset,
notat VII dus lan. .
emem
^^^^^
^^.^^ animadvertenda est
Quae
octavae praesertim
Senonibus
celebran
consueve.e
bea
P
^^^.^.^^^
^^. g.^^^,..^^.
depositioin.
verbis
expressa :
^''.9-''*'-
f^j^f
''"
^l
/~
Cgustodu.ie
Opinor ex marty-
Jartyris.
Quae tam
distincla
annotat.o
^f
^^,,
^"^X/i
uTi
fuit
Seno..ensibus.
rologio huius
ecclesiae
desun.ptum
^^^^'^V' HnTL iuf
'
nuT in
Animadversis
ad
martyrologium
Eius
primus
omnium
ment.onem
fec.t
Hol.len.u.,
qu n A.
^^^^^^^
Romanum (1),
-'gulis
p.ope diebus
laudat ...
^2Z^\2^^S^^<^^-
Q--m aUer
kal. aug.
usque ad mensem
dec. d,scer..,t
duos h""^
'"d'
du;cs 1^^
^^^^.
,^^
littera S,
esl modo Vat. Reg. 435 ;
alter ille,
quem
desc.Mps.musnterpi.oesa
g
^^^^^^^^^^
.^^
cuiusque
partem ab VIII kal. aug ad
^^^^^^^
j^^^^^^ZZ^l^T
^^ hoc
martyrologio, ab
Vaticana n. 567, in
commenta,-,o
de eo cod,ce,
'''"j
"~'/'^i
q^o
Missimum et prae-
Holstenio
summa cura
collato cum
Baron.ano, '1
Papebio
h.us^ .n
q
^^^^^^^^
darum
Beda.,um
exemplar
agnovit.
Den.que totum
'^^''^"^^.^f
"
^'^^^/'p^^^PJlenis ad Usuardu.n
Columbae
Senonensis,
edidit
Sollerius (2).
De
.^'^
P'-^;f-''i";e^'^;';,;Jif
^^
o
fatendum est
^
^^
i:n=rt;r.
rra;;d1er:,1X'iUustriora
hieronymiani
'
'Td':ferx~<r"f=;i^Va..^^^^^^^
KaroTS
Ludovici
imperatorum,
nec non
Ermengardis uxoris Ludov>c.
;
qui omnes incidunt
hrstclm iJ. Quo tempore,
paulo ocius vel serius,
martyrologium
Senonense Sanctae
Columbae
'''Xorve^Tmsim
textus
attinet, Inc manifeste praefert duplicem fontem. Alter est histo-
ricus id est ex Actis martvrum
desumptus el in eorum brevissima compendia redactus. Quas epi omas
cum'Bedae
verbis ut plurimum
convenire manifestum est, quamquam nolim affirmare niliil heic
commuue esse cum Romano
parvo. Altora pars huius martyrologii est tota contracta ex
hieronymianis,
immo ex optimis eorum
exemplaribus. Sic Holstenius ad IV non. ian. animadvertit in l^ieronymianis eo
die let^i Antiochiae
Siridoni episcopi eimdem loci; et unum codicem regmae Sueciae (id est Vat. Reg. 4J&)
historice veram
lectionem
perspicue tradere : Aniiochiae Syriae Doni (i. e. Domni) eptscopi
etusdem
loci (cfr
Florentinium, p. 220).
Quare cum constet Bedam revera usum esse hieronymianis,
hanc
etiam partem
martyrologium,
do quo dicimus, ab eius textu pendere multa suadent. Sed de re
..:k;i ,i-....... r.pr(P in oloffiis historicis eorumque epitomis hic lextus omnhio recedit ab exemplari
etiam partem
marlyrologmm,
ae quo uicunu^, au rm:^ lcalu ^0.1^!^ ..... o^....
nihil decerno.
Certe in elogiis historicis eorumque epitomis hic lextus omnmo recedit ab exemplari
maiore
Laureshamensi
; in quo uno fragmentum exemplaris hieronymiani, elogiis historicis
minime
resectis
agnovimus.
Ibi VIII kal. ian. de Anastasia martyre, kal. ian. de Ahnachio item martyre,
pridie iion. ian. de martyre
mihte sub Licinio leguntur, quae ne uno quidem verbo in codice
Vat Reg.
commemorantur.
Optimum exemplar hieronymianum, unde hit: tcxtus pendet, ad Ber-
iiense
Wissenburgense,
Corbeiense propius accessit quam ad Epternacense. NonnuUis tamen locis
Epternacensi
videtur
affmius,
quam Bernensi et ceteris. In locum martyrum, quos lioc martyrolo-
gium ex
hieronymianis
sumere
neglexit, substituere solet numerum eostiue computare. Quare
varias
- .. , ^-i :., ,. t.>i.im ai'tp niiap nd Vnstnricas enitomas haiid nertinet annotavi. cetera
gium ex
hieronymianis
sumere
negiexu, suDsuiuere soiei numerum eostiue compuiare. vuaie
vcuict=
lectiones
codicis S' in ea tantum parte, quae ad historicas epitomas liaud pertinet, annotavi, cetera
Atque hic
monendum
iterura censeo sludiosum lectorem, id quod ahis tiuoque locis inculcavi,
(i) Passio S. Bonifatii
martyris etc.
Accesserunt
Animadversa ad Mart. Rom. Romae MDGLXIII. Autographum
Holstenii
b bl Barb B IX, 17. Cfr.
Guerard in Mekitiges (Tarcheologie et d'hist, de V^^cole fratv^atBe de Homey 1893,
M55.'
-
(2)
Act. SS'., Iun.'tom. VII, P. II.
P-
37 et sqq.
^
Excerpia
[xxxvii]
Excerpta mea in col. II nou cum breviario lanlum Hichenoviensi, cui subiciunlur, esse comparanda,
sedeactiamlexluspleuiorcslriumcolumaarumrespicere,
etcum illis uuiversis debere conferri. Cuncta
esse e codice 435 fidenter recipienda, cave ne credas. Luxata et male transposita nomina agnovi, praeser-
tim VI et V kal. febr., V idus iul. et seqq., VII, VI kal. sept. Apographuni lidele totius codicis confecit
Horatius Marucchi, Jodalis et amicus mihi carissimus, cui pknimas gratias refero.
Quae Gradonicus fl) securus asseruit, hunc codicem, a Georgio neglectum, esse antuiuisstmum
omnium exemplarium
Adonis sunt oppido falsa.
1. B. R.
36.
S=
= Breviarium
hieronymianum a die VIII idus septembres et deinceps in cod. Val. Reg.
567
-
S^ appello martyrologium
Senonense codicis Vat. Reg. 567 inde ab Vffl id. sept. et
deinceps- quod ab initio ad VIIII idus easdem appellavi S et descripsi inter exemplana pleniora.
lam in
commentario de suprascripto pleniori codice S dixi eum ab VIII id sept. ad anni finem
(i e ad Vmi kal. ian.) suppletum esse textu breviato (2).
E. g.
ad diem X kal. lan., quae
commemorationem
omnium romanae sedis episcoporum a Petro apostolo ad in.tia saecuh IV in
codicibus
hieronymianis
exhibet, ea in hoc codice ad sequentia tantum nomma redacta est :
X kal ian Romae natale sandorum euqenii, eleutkeri, urhani, cornelii, traiani, victoris, castulae et
alior. D'"'. XXX".
Hoc vero breviarium
mulla continet non ex
hieronymianis, sed ex Romano parvo desumpta;
neque
variae lectiones in ea parte. quae ad hieronymiana
pertinet, mihi visae sunt annotandae
Earum eiim
maximus numerus iam in Excerptis col. II consignatus est ex alus brevmn.s, et
qun h" non exhibentur, sunt merae nominum
depravationes. Quare .sat.s habm hac de re
Eores monere. et eam partem codicis S, quae nuUi mihi usui fu.t, des.gnare l.ttera S".
3>.
Tr
=
Breviarium e codice
Treverensi 1245, olim coenobii S. Marti.ii. - Bollandiani
ediderunt
(3)
^robanda.
Praesertim
notandum ^
^^^^^^^^^^^S^^^
,
vel supra
I.neam ad.ec os es e
^^ f
"'".^^^"^'^.^f
.
it^ ,L,en ut interdu.n ad formam
attente
examinaverim,
v.d.
coiUractum
ess

G^^^^Jf
'p,^;;^
.
..i, ,,bet
additamenta,
quae
Labbeani magis videatur
accedcre
quam ad Gellonens.s
Fauca
p p
^^^
^^.^.^
desunt in G. Pluries
iNicomediam
c.et cum cod.c G 'o-^"^.
'ae quae Labnea
idus et idibus ia..., ubi lectio G
pertu.bata
est,
rreve.^en..s
^b
'
ac
VI id febr.
meminit
Contra IIII ..on. apr.
meminit Nicet.
confessor.s,
de
.q"
^f; JJ^;
^2Lm.\ et Labbeano,
Sebastiani, de quo G tacet. In summa
^^^^"^J^^,^^
omine digna.
manu exarata a textu
recensionis
Autissiodorens.s
manifeste
aliena
p.aeteim..K
a^.
Breviarium e codice Treverensi S.
Maximini.
- "-ius W^^^it
-HyroU^
-^
tamquam
speci.nen
breviarii
hieronymiani
e cod.ce San
.
M^^'"-\'
sXus
quicquam
refe.u..t.
A. Wilthemio.
Neque de codicis aetate et
h.slor.a
J^'' 'f
T^^j^
J ^ T.
liquius
fu.sse et
brevius
Tantummodo
repe.-io
Sollerium
scr.ps.sse
cod.cem
^^^^^^'''^''^^Z
ioXX.vm,
paucis
egit in
illis. quos /. c, p. VIII, expe.Klit, et su.it
saecuh
fe.e X
De ^od "i
^^^^ ^^^ ^
Prolegome..is ad Usuaidum %
39. Huius
cod.c.s
quae
nunt
sede. s.t
.M
^.^^ ^^_^
Treverensi (T) nuper vulgato in
Analectis
Bolla.du.n,.,
tom.
II
'^-
"^
,f
j
'
i,.-;via.-io
multam
nisi mensem iulium editionis
Sollerianae
potu.
^^"
'"'^^^'^;
^
..^'Hemensis i.i codice
affinitatem esse cu.n Ren.ensi (R'^) : sane
commemorat.ones
propu.^
Edum (.
39).
No.i
pauca
S. Maximini haud infrequentes fuisse
Sollerius
testatur .n
proleg. ad
Usuaraum ^8
. . ^it Priore loco
ponendum
est fol. 10.
unde incipit
(1)
Brina sacra, p. xxxv,,. -
(2)
In cod.ce folia sunt "
^^f
l^^.^T^^
ri*;"-'/..
.om. II. p. 0. -
(4)
..<'.
-.
breviarium ab v, id. sept.. deinde fol. 0, demum a fol.o 11 ad 13. -
(J) Am.i. c
lun. tom. VII, p. II, p. i^ et sqq. tamen
[XXXVIIl]
I. B. R.
,
.
g
Maximini
et vice
versa. Id e solius
tame.i in Remensi
leguntur,
quae
deside.^antur
in 1'^^' "
J^i,ii
exhii)e.Uur
neque redeunt
mensis iulii examine
didici. Sed
quae >"^^.
'"''".'"
'"^bu'.
plena.iis
nobis
notis;
uno excepto
in
Reme..si, cuncta
pende..t ex ab.s
'f
^''"^^^ !;'
.^.^^^d^
xil
lcal.
aug.,
sic : Nat. S. PancraU
natali S.
Pancratii, sine ulla loc.
annota
Uone
ajscpto
d.ei A
n,^,Hyribus
l.ac d.e ass.-
/ Africa
nal. SS.
Vlctoris
(praeterea
n.h.l).
Afncae
V
0^^^
u
^^^^.^^^^ ^^^^^^
j^^.^^.^,.
^,,.
gnan.
codices
pleniores col. I et lU
:
eade...
/''^;
P^^
[^*^^,
^;
quo.
utpote
mihi
ignoto praeter
oru..t.
Neque plura de codice S.
Maxnn.n.
m.b.
.uppetunl
mo.iena
mensem
iulinm, usus
luinime
su.ii.

KALEN.ARU
VEL
KALENDARUS
..M.L.A
UERIVATA
EX
H.EEONVM.ANIS.
Kalc.daria
festos d.es
.na.ores et
'^'"^'^f
/'.''"'"
.,,.^,i,ui
Romanum (1),
cuius
nexus cum
quissimum
ad hanc diem
..ob.s nolu.n
-
/
/
'^^^
'^^,
pendet
tab.ila
Philocaliana.
Cui
ma.tyrologio
hie.onym.ano
man.fes u.
e.t. "1"^
t^rne
imperfectum;
t.es emm
proxime
accedit
lcale.ida.ium
cod.c. 1^/^'."
^^11 di ebantur;
d est sac^^^^^^^^
menses
desiderantur.
Tum
"-'^dunt l.br.
W,o
qu. c.^^-
dK^^
^^^^ ^^^^
^^^.^^^
sacra
facienda
desti..atis
comites ass.du. (2,,
.n
'l/
J"
'.
^ J^^f,if
^ Neque enim, ut ad usum
martvrum
i..signiorum
statis diebus
praefixa
e.a..t
'f
"
Jj.jJ^";,;
f;,,,;,ipti.
sed ad privatum
publicum
totius ecclesiae et stationum
-Hemn.orm.
^^^^;J^^ ^
onstitutae.
Huiusmodi
uniuscuiusque
sacerdotis vel
un.uscmusque
^mAm. ut
plu...num,
^^
^
^3^
^-^^^^^^
Hber ...
.-ecensetur
^^^2^^.^^^^^^::^:^:^^,
cui et
mliyrologium
classis librum
comUem
edidil
Nallaisius
miei umu
,
\\umm exceipti e libris comiiihns
hr noUti. desideretur de 1 ac quoque
codicu.n classe ce.iseo pauc.s
age.idum.
T 1 cei Pb ioc' iana, "odex liturgicus
Veroae.rsis,
kalendarium
Carthag.n.ense,
cap.tular.a
evanJ^Sr:^
.ae
-
/-on...
deb^ cum
..tyro,.io
b_.o;
^b.t^smt
Sn
rmarSi"=.Xre.;i::i
.ve lectiones
hUerpolatas a. eum
perv^sse
rW i.iuuinatum
eum esse
possit
demonstrari. E. g.
III id. aug. Vallarsu LAer comes ha et .
t
: IT
,. mJi,
Valeriar.i,
CecUiae : cerio -tem constat^ Tiburt.um ea .e
sepu^un
via Labicana
diversum
esse ab eo, qui cum
Valer.ano et Caec.ha v.a App.a co..d.tus e.a
t.
Nom...a
eorum buc intrusa
inscitiae alicuius
h.terpolator.s
deberi m Boma sotterranea tom. I
, p.
153,
154Txposui.
Quare nomina maityrum i..
Libro comite Vallars.ano cons.gnata ab exemplar.
b.e.o-
nlia^o
interpolato
certe hausta sunt et cum eo confe.e..da. Qua collatio.ie facta. haud qu.cquam
inde didici profuturmn
lectioni textus
hieionymia..i
emendandae vel siapple.idae.
Prorsus
oppositum
dicendum est de
Silvanectensi kalendario, quod e duobus cod.c.bus Pau-
siensibus
saeculi IX edidit Leopoldus
Delisle, inter plura variae originis mult.que pret.i id genus
documenta (6).
Quorum tamen nuUa notas
exhibent. quales p.-aefe.t textus Silvanectens.s, m quo
annotationes
topographicae
occurrunt
tum locorum diversoru.n, tum propr.ae urb.s
Romae.
Urbanae
conferendae quidem sunt cum fe.iali Pbilocaliano et codice hturg.co b.l)l.othecae
Vero.rens.s,
sed
manifestis
argumentis probari potest kalendarii
Silvanectensis primam o.iginem ab exempla.-.bus
hieronymia..is,
quemadmodum ea ad nos pervenere, esse prorsus alienam. Nam VIII kal. lan. .n
ulro(iue
codice kalendarii
Silvanecte.isis
legitur : via Appia, depositio Urlxinu papae et maHyris :
nuae siiicei-. lectio est et historiae
monumentis
conformis. Sed in exemplaribus omnibus mar-
tv.-otomi
hieronymiani
eius formae, qua iUud nobis traditum est. Urbani natale ind.catur v.a
Nomentana
miliario octavo. Cuius e.Toris ab inte.polato.e i.i textum hieionymim.un. .llat. cjuae
origo fuerit, iam
demonstravi (7)
et collega meus Ludovicus Duchesne contirmavit (8).
Kalendarmm
(1) Vid quae scripsi in lioma .,t,.:n'anea. Xom. I. p. UO et seqq.
-
(2)
Vetus codex leCionariu., ecclesiae Toletanae nuper
edtus tiicuro errore dic.us est Con.c,,. loco Co,,.. Vid. Monn. Ane.Mu Ma..l.olana. tom. I,
p.
v. - 3)
Bru.za,
TZoMla
,;,iesarfe7Y.oH.p.l5etse,q.
in i^tudii e Documeuli di Storia c Wfo.tom. I; Ducl>esne, UberPonttfi-
IX Tom I,
4Tet eqq
-
(4)
Yallarsi 0,. S. meronunn, tom. XI, p. 529 et seqq- (5)
Vid. e.
g.
Mar.ene, 7V,ea,-s
: :ri, ;, t m H.
l
IS^T. 15.1 et seqq' . Zaccaria,
Aneedotoru.n .edn aeoi
p.
182. -
(6)
DeUs.e. A/..0.,.
.n-
7anciem
SaeramentniL. p. 314 seqq.
-
(7)
Vide ,,uae scnpsi /io,a .otterraneo
,
tom. II.
p.
xx,, xxv
; pp. 53, 151
et
(Q\ n.,i.^cno lihpv Pontificalis. tom. I. p. xLVi, XLVii; cfr.
p.
144.
aanciem
aacramtnuinco, y-
^^*-
=^im- k-j

- >
aeqq.
-
(8)
Ducliesne, Ubev PontificaUs. tom. I, p.
-vlvi, xlvii; cfr.
p.
144.
ergo
[xxxix
ergo
Silvaneclense ab hoc erro.e
p.-o.sus i.nmune et ve.am slal.onem ad
P"'"^'"
U^^^^J^^^^f
''*
\DDia desi-nans a textu
hie.onvmiano
inle.polato, saltem qualem nos habemus, ce. te haud
pendet.
"^c XIV k^ "ul ma tyres
Ma^^cus et
Marcellianus i,. cor.uptelis
exempla.ium
h.ero..y....ano.un
fl.r- posil .-a .lnL^,
/ cl.ltaie (lege
a.,nH.r.o) Balbina. (quod fud mte.^ A,n-n.
e
SdTat^ .a.n) cum certum sit illos sepultos esse via proprie Ardeatina ad bas.hcam Da..ia ..
Saue
t^SS"L
^.^ctensi eo die legitur : Eo.e, in dmilerio Da,nasi, Mara H
.f
"-";-
/;.':"-
?pm nonis ort in
exemplaribus
hiero..ymia..is
depositio Marc. papae pon.tur ..a App.a
,
m
rdt:i.l"S.mi
1 cn,' Ll
hie,o,i..
inl.,-,,.
.,isils co,. .,
e,.,sb
v.
."
"ll c..,o <,,;..
Ali,te.im,
fo,,. .,. *"
rS,7.,! tam,
vSl
,ib.
p.ci.
,on..l.n
,.cto,-.m c.....
Qi.x..
8-
V.L Oll.
^;^^*~
,^|,ii"c..i..,.
i
1^^::^^^^^^^^
- ^uribus
us obvia sint,
neque ad
Sr:Senium
iure
supplendum
vel
e-.;dandum
ji ean^r a^
^^^
Huius fere classis est
A-</.<
^T r
-^
fK leTda i^^^^^^
titulo
edidit
Martene (l^ e.
.nanuscrij,to
eccles^ae
2'''^^^^^
^^^^^^^^^^^
eorum
locum substi-
est :
nam
quil.us
diebus
'-'^'--''V;;-
JfJ^f^t, X
E. g.
V ..on. iul.
tuuntur
duo vel tria nomma
absque u lo
.f
l^f"
^^^^.'P^^,^^.
'%,;^, EracL
P.imum
..o.nen
electum
i
Turo..esimartyrolog^-ka.ndaU^ur^
m^^^
,,..,,
est e censu
martyrum
Tar*. in
Lappadotia,
becuui
^,,,:,,^,.;
p,.imum et alte.-um
nomen sunt
Alexandrinis.
III non. easdem
legitur
:
Agazon,
Tr.pkon^
1^^
^Z^,,,,
Ton.itani
(eorruptum
martvrum
Siculorum
(A.jazon.
corruptum
loco
^^^-f;;
f
;.
''^^-^/^S.
No.T.i..a
sunt eiecta inter
neo.iori
loco
neodoti).
f'^-^^--'^"'-^'^'';^':^^''^:^^^
cu,n
aliis
XVHU, in ceteris
alia
mulla
martyrum
Alexandr.noru.n.
Sed
"
fjj^f';^,,^
,.^^^ 1 e,,
eenserem
recipiendas
e
codicil3us
XVIIl.
Hanc
varietatem
ahasque
sim.les
tanti
non
kale.idariis et
inscribendas
in
Excerptis
col. II.
martyrologio
hie.o.iymiano
Specimen
valde
notab.le
hmus
ge..er..
^"^'f^^^^^^X.^^.^x^
fere IX,
Vero..ensis
Capit.
CVI
intimo
nexu sunt
co..iuncta
vel h.de der.vata, da
cod es
'
j;--
-
;^^^
festo
vacanl,
elAreti.ius
fraternitalis
Sanctae
Mar.ae VI
^"J" ^"f
^^^ia
.nartyrum
cuiuslibet
loci e
codicibus
...
VI id
Timothei,
lucii.
III non.
Ysidori.
niachari (in codice
Aretino
pnus
-
^.^j.^^ ^^^^ ^^,^ ^te.
maHini,
deinde
partini deletum).
II non.
Aqnilini,
hermetis.
Horum
nominum
varietates,
si quas
depravata
lectio
codicum
exhibet, an.
l.aud
cu.-avi .n
^^^^S^ath-
kalendariis
expendendis
seorsum
a
breviariis
hiero..ymianis
haud
ce..seo
monenda.
^l) Te.aur..
.,om.
anecdotor,.n, ,
.om. III,
P-
1587
et seqq.
CAPUT
L D
[XL]
CAPUT
SECUNDUM.
DE
GALLICANA
MARTYROLOGII
RECENSIONE.

I. DE
PATRIA ET
AETATE
RECENSIONIS.
Codices .u..a deCarati n.ultas
.uUi.odas,ue

-t
S^^
omnes p.o diverso usu ecclesiarum
monaslenorumve
'"i^J"^
/"'
*;
"^i,,^
i,,
omuibus codicibus
morationibus. Ea tamen
omnigena vanetate
sublata,
commun.s
appa.et lex.ub,
repericndus. Is est ad quem studium
convert.mus^
oipronvmum Hieronvmi ad Chroma-
Exorditur lil^er duabus epistulis,
Chromal.. et H^''-
.^^<^^
/"Jf^^^^^^
operis aperit.
tium et Heliodorum, I"
"'^-f'^-^'"^-^'^c^etri. ^ ^vdvit
"
.de ex,rahe'ret nomina
Nempe
'
famosissimum
fer.ale de arch.v.s Euseb..
^^Jf
'''
^^^^.j ..h e multitudo
faslidium
Sr^iS:
m:tX:S:;;:e^'Ss7m
^ulienlis
insi^niatur. I.itur eos
lorum
festa e?s" seeundum ordinem
kalendarii ea
distribuerat,
iroluit
H.eronyn.us
d.ebus var.,s
rtividi sed in prima parle libelli ea simul composuit.
.
,^,^
Lrpo t epistulas
sequitur in codicibus index
complecteus
feslnatate.
ommum apos olorum.
incipfraCTlSs
Petro'et Paulo,
pergensque ordine quem
voluit auctor, certe d.verso ab m^me
kZdarii. Cum eo indice vel loco eius aliqui codices traduut
Bremar.m
quoddam
Apostolorum,
valde diversum, de cuius origine seiunctam
prosequemur
mvestigationem.
Pot irdiciilum
apostolorum incipit
martyrologium,
sive a kalendis ianuarn, sne a Natah
Domini sumpto exordio. Anni ecclesiastici forma gallicani usus non pauca mdicia praebet. Kalendis
ianuarii inscribitur festum Chrumcmoms
Domini, non Octavarum
Donnm: lioc i-oma"um est, U ud
Kallicanum (1).
Die ianuarii 18 annotantur feslivitates
Depositionis h. Mariae et
Caihedrae s Fetu
in Roma
(2),
quas priscus Romanorum usus, saltem eo die, penitus
ignoravit, soUemnes olim habuit
ecclesia galHcana. Diebus martii 25 et 27 commemoiantur
Passio et Resurrectio Domim
[6); 6
man
inventio S. Crucis; 29 augusti Fassio S, loannis Baptistae ; ^l decembris lacobi et loanms evan-
nelistae communis sollemnitas : quae omnia galhcanum sapiunt ritum, discedunt a romaiio (4).
Maioris momenti est quod gallicanorum sanctorum festivitates quotidie fere annuntiantur, neque
eorum tantum qui sub imperatoribus martyrio claruerunt, aut mox post redditam Ecclesiae pacem
floruerunt, quales sunt Hilarius et Martinus, sed eorum, qui usque ad saeculum VI aduUum vel sene-
scens honore aUquo apud suos fruebanlur. Atque eae
commemoiationes plerumque ad calcem laterculo-
rum positae sunt, et eo facilius distinguuutur quod textus ibi apparet a consuela corruptela fere
immunis. Scilicet ita res sese habuisse videtur, ut, completo el immaniter iam corrupto
martyrologio,
gallicani sancti accesseriut, secundis curis aUcuius recensoris. Qui cum reliqui textus sanationem
paium curaret aut de ea desperaret, patrios sanctos adiungere satis liabuit, idque non infehci omine
praestitit : nam qui successerunt scribae ceteros sanctos perrexerunt pessumdare, galUcanis tamen
faciem qua recognoscantur non omnino abstulerunl.
Quo GaUiae loco recensio ea facta sit nou obscure indicant ipsi sancti, pro civitatibus pauciores
vel numerosiores. MuUae sunt ecclesiae quae nuUum ibi sanctum contulerunt, paucae vero quae
multos, ut apparet cx tabella subiecta, in qua quae civitates quoties in martyrologio (5)
nominentur
enotavi.
EX PROVINCIA
Arelatensi : Arelate 5. Massilia 1, Vapincum 2.
Narbonensi
:
Narbona 1. Tolosa %
Nemausus 1,
Helena 1.
Elusana : Bigorra 1, Ausci 1, Vicus lulii 1.
Burdigalensi : Aginnuni 3. Santones 4. Pictavi (i.
Biluricensi
:
Biturigae 6, Arverni 8, Ruteni 1, Lemovices 2. Gabalum I .
Viennensi
:
Vienna 8, Genava 2. Graiianopolis 1, Valentia 2. Dea 1, Octodurus 1.
Lugdunensi : Lugdunum 26, Augustodunum 25. Gabillonum li, Lingones 4.
(1)
Concil Turon. a. r>67, c. 17 ; cfr. Sacramentarium Bobbiense, Lectionarium Luxoviense. gallicanos libros ;
Duchesne.
Originesdu cuUe chretien,
p*.
2(52.

(2)
Duchesne. o/.. cit., pp. 258, 267. Cfr. praeler libros liturgicos gallicanos, Greg.Tur.
Gl mart
8*
libeU de episcopis Turonicis (Perpetui ep. kalendarium).
(3)
!bid.,
p. 252; Perpetui kalendarium; Martini
Braccarensis lib. de Pascha. c. 1 (Migne, P. />., tom. LXXU. p. 50).
-
(4)
Ibid.,
pp. 257, 259. 2U. -
(5)
Hic .ntellege textum
omnibus
plenioribus el Epternacensi communem, minime vero textum alicuius codicis singulans.
Senouensi :
[xu]
Senonensi : Senones 2, Autissiodorum 30, Trecae 3, Aureliani 8, Parisii 5.
Turonensi : Turones 7, Cenomanni 1, Redones 2, Andecavi 2, Namnetae 2.
Rotomagensi
:
Remensi : Remi 4, Suessiones 3, Ambiani 1, Catalauni 1.
Trevirensi : Treveri 4.
Mogunliua
:
Coloniensi : Colonia 2.
Vesuntionensi : Vesuntio 1.
Aulissiodoium,
Auguslodununi, Lugdunum longe praestant, Aulissiodorum maxime. Id eo
magis mirum est, quod ea civitas prae duobus aliis ignobilis certe fuit. De ea rara mentio apud
Gregorium
Turonensem, qui inter lot loca sancta solam ibi S. Gcrmani basilicam uominat, et praeter
Germanum
nullum episcopum Autissiodorensem, nisi coaevum sibi Aunacbarium. Lugdunenses episcopi
14 vel 15 recensentur,
Augustodunenses 15, Autissiodorenses 17. Ex Lugdunensibus desunl multi,
scilicet 10 inter Irenaeum et lustum. saeculi V Martinus, Elpidius, Senator. Qui dosint ex Augu-
stoduncnsibus
non apparet : ea enim ecclcsia catalogos episcoporum aon habet nisi valde mutilos.
Autissiodorensium
vix unus a martvrologio exsulat, id est Droctoaldus, de quo Gesiorum
(1)
auctores
(c
15)

nihil memorabile reperisse , fatentur nisi diem obitus VI id. nov. In unius Germani honorem
tria festa
assignanlur; loca sancta, basilicae saepe nominantur: translationes, dedicationes, id est anni-
versaria parvi omnino momenti, quae in propria tantum ecclcsia celcbrari solenl, hic saepe recoluntur.
Ceterum ul ea res clariorem iu lucem ponatur, hic subicio Iria kaleudaria, Lugdunense, Augustodu-
nense
Aulissiodorense,
qualia ex codicibus nostris eruuntur. In iis, nisi aliter notatum sit, recto charactere
exoressa sunt verba omnibus
codicibus maiorihus communia. nempe Bernens),
Epternacensi et ns,
qui in terlia nostrae editiouis colunma
apponuutur,
tncrnmto charactere quae desunt ui Epterna-
censi
incUnato inter uncos quae desunt in Epternacensi simul et m Bernensi.
UD.
KALENDARIUM
LUGDUNKNSE.
Xlill k. feb.
XIII k. feb.
ni non. feb.
id. feb.
IIII non. apr,
III id. apr.
X k. mai.
VIII k. mai.
VII k. mai.
IUI non. iun
IIII k. iul.
ini id. iui.
XIIII k. aug.
Lvgdinio ordinatio
episcoj^atus s. Niceti
episcopi.
Lugduno
C/Vf/^m^Clementis
presbyteri (2).
Lugduno depositiob.
Lupicini episcopi
Lugduno
depositio b. Stephani episcopi.
Lugduno Galliae depositio Niceti episcopi.
Lugduno Galliae
depositio Syagrii patri-
cii (3).
Lugduno Galliao passio s. Epipodi.
Lugduno in Gallia (4)
passio Alexandri et
alioruni xxxnn (5)
et dediaitio cripfae
vbi corporo eorum
requiescunt.
Lugduno civitate (6)
depositio b. Rustici
episcopi.
Lugduiio Galliae XLvni martyrum, hoc est
Potini etc.
Lugduno Galiiae
Hirenei episcopi cum
aiiis VII (7).
Lugduno
GalliaeVivcntioli
episcopi.
Lugduno
Galline Yiusiki
presbijteri et cou-
fessoris (8).
II non. aug.
id. aug.
X k. sept.
IIII non. sept
III id. sept.
II id. sept.
XVIIk.oct.
VIII k. nct.
II id. oct.
XII k. nov.
III id. nov.
X\l k. dec.
XVIIII k. ian.
Translatio s. lusti episcopi (E).
Lufp/iino GaUine advmtus corporis s. lusfi
episcopi de eremo.
Lugduno Galliae Antiochi episcopi.
Lugduno Galliae Minervini Eleazari cum
niiisvni(9).
, Lugduno
GntHae depositio lusti episcopi
[ef dedicatio basilicae ipsius].
Lugduno Galliae Patientis episcopi.
Lugduno If. Sacerdotis episcopi.
Lugduno Galliae h. Alpini episcopi (10).
^
Lugduno
Gatliae depositio Lupi episcopi.
Lugduno Gailiae
[franslafin rorpnris s.]
lusti episcopi.
Lugduno
Galliae (W) lusti b. Victoris
pueri discipuli S. lusti episcopi.
Lugduno Galliae
depositio Verani epi-
scopi {\'2).
Lugduno
Gatliae Eucheri(13)
episcopi.
Lugduno Galliae
Victoris episcopi (14).
KALENDARIUM
AUGUSTODUNENSE.
k. ian.
Augustoduno
deposilio b, Agrippini epi-
scopi.
II non. ian. Gai Aedui episcopi (15).
VI id. ian.
Augusloduno
deposiUo !>. Egemoni epi-
scopi.
non. mai.
Augustoduno
depositio f^ Placiti preshy-
teri(l(i).
id mai.
Aurpisfoduno
Wieficii episcopi.
VIII k.iul.
I"
cirifate
Augustoduno
depositio s. Sim-
plicii episcopi.
PL toni
CXXXVUl
Dyirxi.
Bibliotfieque
histo-
(1)
Gesta pontific^.m
AMtimodorensi.in.h^h^.,
Nova
^'^^^^
^luc fuent.
ambigitur inte; plures
Syagrios
Lugduni
rique de VYonve, tom. I.
-
(9)
Sanctus almnde
.gnotus - (^) Q" ^
^^
'^
;^j^
,^ y, 17)
memoratum.
-
(4)
Ua E;
notos. Certe iux.a basi.icam S. lusti e.sti.it
..,^~
^^^^^^^^^^
sltl
-\t) V.l K, VI ceU. -
(8)
Rustici
cett : In Lugduno civitate Oall.ae. - (5)
Kt aln. ?.\XI II
^J"^J*^- eommemorari.
cum iam VII k. mai.
deposit.o
notata s.t.
episcopi E ; si hoc verum esset, <hcendum
foret h.c na ale
-^''"f^
^0^^^" pora in crypta.
quae urbi ab occidente
1
(O^ Martyres ignot. ; mihi videntur esse SS. M-
abe^^^^^^
\
,
~
vtde^ur ., b^La aut aliquid
simile. -
imminet. condila habentur. -(10)
App.n. E
Alb.n. '^"-
^*^j
omnes
praeter E. -
{m
l^rioii.
(12)
Vinciensis.
-
(13) E Ces.ari.
-
(U) Sed.s
.gnotae. - (15)
Aed. ep. om. om
i
^
^ .^j^
[xui]
L.D. k. iul.
II non. iul.
II k\ awj.
III non. aug
non. aug
XI k. sept.
X k. sepl.
VIIU k: sept.
Vlk. sept.
AugustodunodepositioLeontii
episcopi.
Augustoduno
fh^o.4tio{\)
s. Leontu
epi-
scopi. . .
Aunnstoduno
iiedicafw
ecclesiae
semoris
jet s.
Nazarii] et
trmislatio
muUorum
sanctorum
martyrum
[in ipsa
eecle-
siaj (2).
Augustoduno
depositio
Eufronu
episcopi.
Augustoduno
Gassiani
episcopi.
Augustoduno
in
Gallus s.
Symphonam
marftfris.
Augustoduno
Flaviani
episcopi.
ht
territorio
Edua
civitate
vico
Cervidu-
neusi (3)
dep. s.
Eptadii
preshyten.
Augustoduno
nataU{^
domni (5)
Syagrii
[Illlnon.
sept
II id.
sept.
id.
sept.
VIU k.
oet.
V k.
oct.
k.
nov.
II non.
nov,
Xin k.
dec.
X k.
dec.
VI k.
dec.
Aunustoduuo
depositio
b. Syagrn eptscopt.J
Alstodunor.7/.Evantnep.scopi.
Augustodunofi.Nectariiepiscopi.
rLllia
ciritate
Augustoduno
vtco bede-
/lronataie.s..AndociiThyrsietFeUcis
riTun-Z^o]
Aeduae
civilatis castro
^
i^m^ma (6)
nataleFlorentiam.
^
In
Gallia
Augustoduno
Pimun (7)
epi-
scopi.
AugustodunoProcuhepiscopi.
Augustoduno
Simplicii
episcopi.
Auustoduno(8)
Pragmatii
episcopi.
^
Augustoduno
deposilio s.
Amatons epi-
scopi.
episcopi.
KALENDARIUM
AUTISSIODORENSE.
XVIIk.mai.
[Xllllk.ntai.
XII k. mai.
k. mai.
VI non. mai.
V non. mai.
Illl non. mai.
III non. mai.
11 non. mai
VIII id. mai.
III id. mai.
XVII k. iun.
Ih
Autesiodero
GaUiaededicatiobaiMeru
qui estiuxta
hasilicam s.
Oermani
epi-
scopi et confessoris
[ubi sunt
conddae
reliquiae s.
lohannis
evangelistae.
In
eadem
die dedicatio
altaris s. luhani
martyris qui Brivate
partibus eslj.
Autisiodero in
Gallia
dedicatio
alfans
senioris
ecclesiae.J
In civitate
Autisiodoro s. Meriani (9)
pres-
byteri et confessoris.
Aulissiodoro
civitate
depositio s. Amatons
episcopi.
Altiodoro
translatio
corponim ss. contes-
sorum Optati
episcopi,
Memori
presby-
teri et Sanciani
presbyteri.
In civitate
Autisiodoro
depositio
ettrans-
latio
sanctonim(10)Eusebi
presbyten et
Avitidiaconi.
.Aulisiodoro
translatio et depositio (U)
s. Gorcodomi
diaconi m ba.silica s. Ama-
toris.
Autisiodoro
passio
s.Iuviniani (12)
lectons
et martyris
[franshtio (13)
/n hasilica s.
AmatorisJ,
Autisiodoro
depositio
Valeriani (14)
epi-
scopi.
Autisiodoro
depositio EUadi(15)
episcopi.
Autisiodoro
depositio et translatio cor/so-
ris s. Marcelllani
episcopi.
Autisiodoro
civitate s. Peregrini epi-
scopi (E).
In ferritorio
Autesioderensi vico Baiaco
passio s. Feregrini episcopi primi cm-
tatis ipsius.
XIl k. iun.
XI k. iun.
VII k. iun.
IIIl id. iun.
XVI k. aug.
VI k. aug.
Illl k. aug.
II k. aug.
VII k. sept.
II k. sept.
X k. oct.
IIII k. oct.
lU k. oct.
k. oct.
IIII non. oct.
III non. oct
II non. oct
XIIII k. ian.
In
civiiate
Autisiodoro
depositio 6. Valen-
tis(16)presbyteri
et confe.^isons.
In
civitate
Autisiodoro
deposilio et Irans-
latio
corporiss.
Helenae
virginis.
AutisiodorocivitalepassioPnsci.
Autisiodoro{[l)!ocoCociacopass,os.Pnsci
cum
sociis
suis
innumera
martyrum
multitudine.
In
Auli^iodoro
depositio
Gensun
episcopi.
Autisiodoro
[depositio b.J
Theodosh epi-
scopi. .,. _,.,
Autisiodoro
civitate (18)
depositio s. Ethe-
ru
episcopi.
,
n
Autissiodoro
civitate
depositio b. Ursi
episcopi.
Autisiodoro
depositio s. Germani
episcopi
et confe.^soris
et (19)
natale domni Au-
narii(20)episcopi.
Autissiodoro
Eleutheri
episcopi.
Aulissiodoro
Oplati episcopi.
Autissiodoro
Germani
episcopi. (E)
In Gallia civitate
Autisioderoi^^i)
adven-
tvset exceptio
corporis s.
Germani ept-
scopi et confessoris ab Italia.
Autisiodoro
Eiodii (22)
episcopi
.
Autesiodoro
depositio
Fralerni
episcopi.
S. Germani episcopi. (E)
In Gallia ciritate
Autisioderiusium
depo-
sitio s. Germani episcopi et confessons.
Autisiodoro
depositio Marsi
presbyteri.
Autisiodoro (23)
Firmati diaconi et Fla-
vianae (24)
virginis Deo sacratae.
In Gallia civitate (25)
AuUsiodoro
Romani
episcopi.
Autisiodoro civitate b. Gregorii
episcopi.
Imtur primo ut Ua dicam,
conspectu, recensio noslra Autissiodorensem sese prodit. Sed
maius
est auod in
principio
cuiusvis
mcnsis appieta sit rubrica Laetanias indicendas. De htanus
certis
amu diebus
peragendis
documenta
plurima habemus in libris liturgicis, in kalendariis, ui
concU.orum
cauonibus;
de Utaniis
rnensualihus nuUa nisi in Gestis episcoporum Autissiodorensium.
Ibi c. i*'
(i) Pro dep E habet passio, errore. ut creclitur; nam de eodem sancto videtur agi. qui de k. iul. iam meraoratur.
Sed
DD u t Dro
Auaustoduno
Lugduno scnbi ; LuKduni enim episcopus Leonlius solus ex iis, qui saecnlo VI iUi ecclesiae
P^-aetue-
runt in mart3rolo(.io
hieronymiano minime
commemoratur. -(2) [ ]
solusB. -
(3)
Cernon, Ni^vre. Sanctus iste Glodove.
temponbus vixit
-
(4)
Depositio E W. -(5)
Sancti W. -
(6)
Gastr. !)u. solus B. Duesme, C6te-d'0r. Sanctus saecuU V.
-
mIla E

Primini B Primi cett. Hic in Actis SS., Nov. tom. I. p. 130, ad Alexandriani refertur coniectura audaci et incerta.
_
(8)
Leoduno Galliae male E.
-
(9)
Ita E; cett. Marlini. V.xit saeculo V. -
(10)
Ita K. Cett. addunt et confeasorum.

(11) Vro tr et dep., cett. haheni dcpositio et translatio corporis. - (12) luliani E. (13) Ilaec solus B. (U) Ita E
;
cett.
Valeri

(15)
Pellddi E.
-
(10)
Valis alii.

(17) lu B ;
cett. In territopio AuUsiodorensi.
(18)
Ita E
;
cett. In civ.
Aut

(10)
Et-episcopi Ttn E B ; cett. Aunachari episcopi (natalicium G S) de ordinatione episcopati. (20)
Auinan E;
Aunachari cett.
-
(21) Ita B ; cetL In AuUs.odoro civitate Galliae. -
(22)
Ita E ;
cett, Alodii. -
(23)
Ita E
;
cett. m
GaUia civitate Aut.
-
(24) Flavinae E.

(25)
Ifa E B om. GalUa civ.
;
cett. om. GaUia.
relata
[XLIIl]
relata est constitutio ciuatdam
Aunacliaiii episcopi, quae etiam Guntramni regis auctontate roborata
fuit
quaeque spectat ad litanias.
Quolibet mense, die lcalendarum,
Aulissiodon ab utia ex urbanis
basilicis
litania agebatur, reliquis diebus ab ecclesiis vico.um. Cuiu ea constilut.one
congruere
rubricam de litaniis iudicendis,
initiis mensium in martyrologio
praescnptam, pruuus Ross.us v.dit.
Idem
inspeclis nalaliciis
episcoporum
agnovit ultimi inter Autissiodorenses
praesules, qui .l)i
nominantur,
nempe Aunarii vel Aunacharii, non depositionem
commemoran, scd natale suscepti
episcopatus
unde, cum non de celebe.rimo aliquo episcopo agatu.-, cuius utrumque
a.m.versanum
BoSt
eliam co mortuo celebrari, scd de gregali, ul ita dicam, praesule, recte co..clud,t v.r
(1)
extus
vivente
Aunachario
.uartyrologium ad eam formam adactum
^^^f^
^/~Z
codicibus.
Alque ide.u dicendu.n esl de Syagrio,
Augustodu..e.is. ep.scopo
(t
599
vel (,00l, cu.us
n-iHle tantum
..on vero depositio, in
antiquioribus cod.c.bus .-elatum est
(-2).
Igitu
Aulissiodori
rece..situm esl
marty.ologium sub episcopatu
Aunachan.,
y.vente et.am
tum
Sj"grio
Augustodu,.ensi, id est circa finen. saeculi VI, atque ex ea recens.one
pendent
omnes.
quotquot habemus. codices (3).
^nnpHc
Ve,um lun. <llu fciinl
Ann.ttoriu. cl Siasm,
arlio
qu.even* snnl lm,|les, Ex lol .ancV
r,ll,!rZ
comc<lite,' cxl,il,cl omn
co<lic.,,
,,ccnli..imu. cl (XII k. C.b.) A.,lus
Ar.crnomm
.p c ;. T
.,.-i. GBO,ii P...C.P.O,
c. .micu.. .. <1. .0 .p.
'"*-",J;;;';
'
'^^^1
f:;:;i,S^^r."urn:rn-^:,srL=:':;;,.;m::::;^
BBi:r&z:
=s";;,sii'=:
r-^=;s;^'
^
in
sequentibus
apparebit.

II. 1)E
CODICUM
CLASSIBUS CT
AUCTORITATE.
F.i,i..
coaicnm <,u..
i.n,<lu<lm
c.n.liluil
~,;r<tS
"rilri.lTc.rnS
el, ut arbitror,
censcbit
quisquis
paulo
attenl.us
textus
.nlei se
(.onieiei
q
distribuimus. . ..
y,>,..\g
l M,
V. desiguautur,
e.\emplar
Codex
Guelferbytanus,
olim
W.ssenburgens.s,
cum .,s qu.
1
ttes L

; .^^ j^^^,^^,.;,
nobis
repraesentat
saeculi
VIII fe.e -^diant.s
quod e.^
a^^^^
^^
^.^^^^,.
=:s;;us^^r:s.r=iE^"aS:e^^^^^
--

'""1er:L,":^:s^:^Sitorem
.hquem
i^^-^^XtjTZ
=
^^^^^^^
cum
superioribus
concordat,
multa tamen
'^^'^^^^^^^ .^^
f'
;t
?"
estis
sa.,cto.um
saeculi VII;
rubricis
topographicis,
quac saepe .b.
plenius
enunl.a..tu,,
diversitas
enim
atti.igit
aliqua..do
textum
ipsum
J:''^
i ,,,,itie
ost.a a dextris
Epte.-nacensem
inter et
ceteros
quos
..om.nav., .d
^*/l^';'
J^
^,.^^^,,,;^ ,
superioribus.
B.-e-
et a sinistris,
diversitas
currit longe
ma.or
^-^^.^^
^'"^
,orum. Sed
textus
quem
viatum eum dixit Rossius;
utique
brev.alus
est,
max.me
feb.)' sed adestet eius
depositio quae con.ig,. III
"l-^l^^.lZ maf
commea,ora,.i
dedica.ionem
a.tans S, lulian,.
gJses, 1868, tom, II, p.
284, facile d.ssolvun u,-. Ob cU
'
^ ^
Yunacharii
successore ;
2 die XIIII k, ma,, al,am de .ca-
quam G..,a referunt ab episcopo
Pallad.o fu.sse f^^"""'
^
^f;";*
.rii
successore;
3 die VIII k, iuni, sepul ura
'onemaltaris quae, ut CM tradunt, sub 0-.'''-;;^^ ''"%';
te'cuidam
viae
Nomen.anae;
quod Libro
,,ont,fical,
Urbani papae non ad coeme.erium
Prae.exta.,
''-,'>"'\:2; .
Jj^J^.puierorum
pontiticum,
uae non des,,t n,s, ,n
contradicit, atque originem
babet ex
per.urbas
''"V;'
'^:;; ^
,
"0
.ymiani infeC, esse
potuerun. ;
ergo archeWus
Zachariam
.f
^^2). E,.go non nisi pos, Zacbariam e..
-';
''-
^'^
^^,^^,^,
,, ^ltari a
Palladio
exs.ruc.o,
sed de
eorumpost an. 752 descriptus est,
Responde.ur : '^<'
.
f" ^
^'.^^
^. lulian,
monasterium
virorun,.
parvo amb.tu
puellari
monasterio condito; immo
re.erunt
"'t
'^^"="""" ''g"
.;;,, aec dedicatio
minime
legi.ur;
nde apparet eam
Lnstructum,
-
Ad 2 In cod.cibus
primarus 1
-"='""^';' f;'X^'J;
^,que ,d valere. etiam de
praecedent, s, opus
eons.i.uto ,am, immo e.iam evulga.o .ex.u. ,n
quosdam
^f^^ZioToZ..
tlbellam
illam VIU
demum
saeculo fu.sse
esset
-
Ad
3"-. Erroris fons reCo
de.ectus est; sed 1"""""' P[''
_; cui orlum
dedit iam
p,oslat ,n cod,ce
rncriptam? Certe multo an.e
Zacbariam eam
exs.i.,sse
"--J 'JJf/J/^a:
orig,ne
alius
erroris ex eodem fonte
Epternrcensi,
Zacbaria admodum
an.iqu.ore,
Ce.erum s, cu,
^^^^^ ^,^ ^. J,.^^,
, ,d
saecu.um V."
bocque
r.i, quique specat ad sepulcra
pontmcum
An-.-t
So.c^.s ,l^(-
/^
^^^^^
^^^ ^, ^, ^, ^, ,,,.
non valde adultum labellam ipsam referet. -
(4)
// i >:,
A, o, w
brev.atum
L.D.
^'"'"''
1
repraesentant.
Ideo
mihi videtur
breviatum
tradit
mire
diversus
fuit ab eo 1-
^^jf;'^;,,,
autiquioris;
ceteri
simul alteram;
constituere
per se solus
unam
classen.
-^^"^X
^o" e''-^
->
^^"""'^*'^ P"' '"''
demum,
excepto
Bernensi,
qu.
rebqu.
sunt
teit.am
p
tibi pono.
Ept.
Luc. Flob.(m)
Vallombr.
.luobus tribusve
laterculis
paulo attenUus
n.spectis
'P^^
^^^^^^^^^^^^ ut aliquod exem-
omnes isti coaices.
,uam
-X..Tvi\
"1^ -dicibus^
absunt,
Zfl^n L I.
o^Ll^i i,ne con^usti sLj. Hic Bernensi
brevior est N
;
est aUquan o
1 r nMn VIII k iau nbi habet Basilei, in VIl id. ian. ubi habet ./
lanuan, m Greaa Pole,
tT^XT{^:^^
vero in B. In festis
Augustodunensibus_
et
Autissiodorens.bus
"Z^
t onnnun. Solus lUl non. sept. refert
deposiiionem S. S>^grn, ep-op.
Augayodu^
e?isis Vide supra in kalendario
Autissiodorensi quanta adiciat textuv
Bernensi ad d es XVH e
Xm k' maii

solus ibi commemorat
dedicationes altarium S. luUani et senior.s ecclesiae
Hanc
posleriorem
scimus a Desiderio
Aunacharii successore fuisse celebratam (2),
ideoque post com-
pletum et vulgalum
martyrologium. Quod hacc absinl a Bernensi textu, onnnum mmime
decurtato,
id probare vidctur iam a fonle communi rivulum Berneusem currere coepisse, cum ea f^erunt^m
marlyrologium reUita. Ad eandem aetatem reducimur serie festorum saeculo VII aduUo vel Vll
institutorum, in (juibus semper discordanl B et N sive in tenore annuntiationis sive m loco. Simul
quidcMU proceduQt usque ad (inem saeculi VI, eumque simul procedeutes excedunt, nsdem verbis
commemoranles
depositionem S. Grcgorii papae (604) et passionem S. Desiderii Viennensis (611);
sed uUra aUus aUa via pergit. Ceterum passio S. Desiderii vix potuit festo recoli et kalendarns
ecclesia-
sticis inseri. dum Brunechildis rcgiiia rebus Burgundicis praesideret, id est ante an. 614 (3).
Atqui
eo ipso anno prinmm comparet Desitlerius Aulissiodorensis, in concilio Parisiensi hoc anno habito.
Regnaute igitur in Burgundia Glotario II, suam texlus Bernensis iniit viam; neque diu fuit
quin ex Autissiodoro exemplar eniigraret aliud, cuius progenies per monasteria Neustriae
dissemi-
nata terliac nostrac familiae codicibus originem dedit.
De lcxtu Epternacensi decernere non adeo facile est: est enim in multis breviatus; quare
quae ei desunt iiou semper ideo desunt quia defucrunt in exemplari maiori ex quo breviarium
Uuxit ; sod potuerunt ihi adfuisse et consilio esse praelermissa. Atlamen nuUum ibi festum post
Aviti episcopi Arverni depositionem codem modo quo in eeteris aununtiatur; praeter Cokunhanenses
abbates duo, Altalam et Eustasium (4), unus Gallicanus occurrit sanctus saeculi VII, Desiderius
Viennensis, cuius festum longe aUis verbis el aUo loco ammntiatur quam in ceteris codicibus
tX k. iuu.); feslum S. Gregorii ita iudicilur : S. Gregoril papae Eomcnsis, cum ceteri habeant
:
11 iMciuun|ut A n.ni..v*o^-.T .^7^.11. 1^1 ..v...iniLtm ^..viiaiuiii . iil iv. laii. /loreutius Pictavicnsis,
Perpetuus Turonensis : XVIIII k. feb. S. Amantii dedicatio Pictaviensis ; IIII id, feb. Troianus,
Santoncnsis el Baldeguudis Pictaviensis ; V id. iun. Vincentius Aginnensis ; V. k. iul. S. Florentii
(1)
Uncis indusi quos E non habet.
(2) Gfr. supra p. xLin. n. 3.
(3) Cfr. Vitam Desiderii anliiiuissimam
in Anal. /?o//,. tom. IX, p. 200. (-i) VI id. mart.. IIII non. april. Sunl hi proprii textU8 Epternaconsis.
Pictaviensis
[XLV]
.
..
M^ ir -A ;i 4i Rn^iniiQ Pictaviensis' V id. auff. S.
Martinus
Brivensis
;
^-
Eptern.
CODICES
PLENl.
Romae [via (2)
Salaria in cymiterio
lordauorumj
^om^^^
p^^^^.^^^^
Donatae,
Pauli,
Rusticianae,
Nominandae,
Rogatae,
Dominandae.
Seiotinae,
Saturiiinae.
Hilariae.
Hilarinae.
^^ i eymilerio
Priscillae
dep. s. Silveslri. ep.
dep. s.
Silvestn ep.
nominihus!
Ex VU
vi.ginibus
man,s c.ten duas om.e n
,^^
c^^^^^^^^^
t
duntAtqui,
in kalen-
S^-!";-:
r;S;
^^Co;;
^rer^eV.
........
aeMt
ne.ue
omi.a est
'^"^'^ld^.eStsIarS^i.gines^bis
euim
occun.uut in ,ate.cu.o.
Quae
p..imum
tvaaant
codices
iam
vidisli;
quae deinde el
post alia, ea sunt :
Eptern.
CODD.
PLENI.
Romae,
Rogatae.
Paulinao,
Nommandae.
Dominandae,
Hilarinae.
Donaiao,Rogatae.
In
Ep.emacensi
repe.itio
inte.legitu.;
;.ia
^^^1^^^)^^^::
t^i^^^^
,,0
R.jatae
Rusticianae, p^
^-^--^^^^^^^^
c e.t
codicibus,
ubi
omissa
prius
Seroti..ae
margine,
mox
t.-ansiit .n textum.
^f
'""\;}'^*^^^,^'
.f
Rg,u
sine
causa
repetuutu..,
ub, pro
Saturniuaeque
nomiua
min..Be "PP'^"'' ,"^'
^^t ubi i ^olo
Panlinae
pro
Pa>dl nom..ie
,.ecto
Dominandae
nomine,
Nommandae
fa.sura
occun.t,
profeclus
a.iquis est
agnoscendus?
inextricabi.is,
ciui
mu.torum
eorumque
Adi nunc
.atercu.um
XV k. aug.
1 ,
^^^7^^f
^^^^^^^^^^ exordiuutur
; /^... -
T.buH.,a
doctissimorum
virorum
tors.t
.ngen.um
(i).
Cod e
p
e or
^^^^
^^^^^.^^^^
^^^,^^
,niliano
VIIIl
S,imphorosae
matns
VII
9er<ano>
^
jm.
^^
P
P
g^,.,. ,, j ,
haec sunt : Petri,
Marcellmu,
anuarn,
^^
"mcu^^
Pauli,
Secundae,
Donatae.
Uies XV
,norum oesia
hahentur.
In
^orostoro
Aem.Uan^^^Ba^^^^^^^
^ ^^
^, ^^_
.,^, ,, , xXII
k. aug.
sol.emuis
esl
Romae
memona
S. .Sy^^Ph""^^;-
'"'""^^^li,
,,,,|,es
voluit
hodie
..on matrem
ante c.ie
proprio festo
reco.uutur.
Qui
-^P-
/J,.
Sit'
e g
is
aiiegatis
quae tum
habehantur
tantum,
sed cum
matre
fi.ios
uom..ia..
"'^^"^
P"^ '
uod p^o
septem
.iliis.
sollemni
nume.o,
oclo
quaeque et nos
habemus.
^erum
va.de
nmum
es^quod^ PO P^^^^
_^^^__.__^^^
^^_,^ ^^ gest.s
quan.
afferat, eosque
a.ienis
pla.ie
.lom.n.bus
des.gnet.
Nota
en.m
,,,,.,,^6
ordine
rec.tantur
X ips^
marty..o.ogio
nost.o
ad V k. '"' "
^
"^f
"^
Ji^^^S/.
Aemilianl,
Secundae,
Douat,
Nun te
co.,feras,
quaeso, ad
Epternacens
m
J^^J!~^^^^
Bessi, Ma.iml,
Pauli
Romae ^"/^^''^
'""
*
^'f
Ccu
um
Uoros;ore..se..,.
i..
cuius
med.o
...ter-
Sempronii,
Clementis,
Germani et ^'^"^';,''^'^'^"
'^^.rr^.^.
T/i
germanorum,
aul al.b.
pone ;
.
polata est S.
Sy,..p..erusa
;
to..e
^^''^^'""''^^''ZJ^^.
elc.
quau.
Ae.nilianus
cete.-.que
omuia rccte
procede..t.
Om.ies
sC.cet tam
P'^^''',^
J
puj,,,,e
inter
se
nomi..ihus
..u...e^^^^^^
ad
Uorostoruu.
roie..o..tur;
..eque
confusio
ulla
''PP^^^^J';.
"J
'^
.r"
e..de.,t
codices
ple..io,.es
v.d.t
h.c
Sympirerusae
ii.ios
videbimus.
Sane
auctor
>?.-
^^^
^^
,"
,.,,Liulit
ad
i..itiu.n
late.cu...
Bonum
aiiquid esse
,v,uta,rdu,n. el S.
Sympherusam
de se u h o o o
.
^_^ .^^,^,,^,^
.
^
ce. te co,.si.ium, in quo utinan,
cost,t,sset!
'i n<^
u.t m,o
^^_^
^^^_^^._^^^
^^.^^^^.^.^
pt,,ei,
vero
germanorum
haec sunt.
Ueinde
,n..me
.n.pect.s
gesl.s
,.
.
In CaXm
Toronm
civitate
onlinatio
e,m.opat,,,et
rnrfr IIII non iul E : Tramtatio S.
.Mavtini in 7.<.,.;
cett.
.
In ''"
ja sunt
fragraen,,
Lau-
reshamensis. Cfr. supra p.
xi. - (3)
Impnmis p
sibimel
Romae 1878, p.
47-92.
L.a
[xLvi] .
i^terculo
Doroslorensi,
po?tquam ibi

P aune S
Svmpherusam
sequebanlui
^^^
f^^^^^^
^ ^^^
^^^,,
geptem, iisque
.ubdklll
cl.u.ul.m :
1"'~
''""s;,,,,
E
XV k, 1,
taW ^ ,""'"'
!",~,l.nl
.I omlllm.l;
mfr,
"dl.l.
,
&"'""" ""'""
.li II
cum ,,,0
.4,,(..i Plml'""'''"^
'"''""'
i:'
",.
,u.
1;,;'::
r
..r ,:
:*,riS.
v.
*, ..,.,-
.-1..
^
S
Auiiorhi
fptscopt.
At (le
uut
^-
Eptern.
COD.
PLEN.
Frigia
Sinnada
Frigiae Antonini
S.
Antiochi ep. Lugduno
Lugduno
Galliae Antiochi ep.
Anoci ep.
omnino
exlerminalus.
.
Rmnie denositum
Epternacensis
commemorat :
:j:a,rii
r;E.,:,',L
:
,.,. .., *-.
.'.,'-..
"*""
..
,..,.,...,.. ,
.*,
2;
,'t":;;!
;';: ,-1.
..-*
'.
uota
'Hteographica
repeutui
ommno
couupid
Gavino haec habet
Epteniacensis :
'^'^A;r;nec"sr'r
;rr"::;.S:VSu-dice..e
^,0,.^,.;
cete^a
profe..et.r
si
.nJT^oS^Mo^m
textus cum idoneo
documentorum
apparatu
publican. u. lucem
em t .^ N u^t e
-cUcibus
oorumc,ne familiis
dislribuendis discedam quin uno verbo
abso va
a
Si
quadam qua codex
Epte.nacensis a plenioribus recedit. Nnmrum^
""t-
J-~
omittit
fornmlan.
Ula.ias indicendas. Quod duobus modis explicari polest. Aut enuu in
pum.gen.a
A?tISodorensi
recensione verba iUa praescripta sunt aut non, fuerunt. S. pr.us.
d.cendu.B
e
ea cum i.il.il ulililalis liahe.-ent extra dioecesim
Aulissiodorensem, co..s.bo omissa tu.sse
bive
codice
Eplernacc.si sive in aliquo ex cius proge.iitoribus. Si poslerius, vestigiura novum
tenemus
anliquitalis. Sed inter boc et iUud .10.1 faciUs est disceptatio. Itaque sufiicit in ns htanns
docii-
meutum agnoscere
Aulissiodorensis
originis eorum qui has praesciibu..t codicum, vi sua
manente
aUis .ationibus quibus p.olialu.- eiusdem originis esse omnes o.nnino quolquol
uov.mus
codices.
GAPUT TERTIUM.
DE MARTYROLOGll ORIGINE ET FONTIBUS
Autissiofiorensis illa recensio de qua u?que modo egimus. attingi non potest nisi
sustulens
multimodam
codieuni varielalem et in tioc tantum detixeris oculos quod omnibus
commune
est
aut de quo omnes in solido testantur. Nunc gradus est faciendus, quo de ipsa recensione
Autis-
siodorensi ad primijjeniam operis formam ascendamus et de Gallia transeamus ad veram
marty-
rologii nostri patram. Non enim in Gallia primam vidit lucem. Gre^^orius Magims
pontifex
et
ante eum Cassiodorus ilhid prae ocuhs vel certe in mente halmerunt. Scilicet a
Gregorio
papa
(1) Vid. infra.
(2)
Lih. poi^t., tom. I.
i-.
247. n. 13.
petierat
[xLvn]
L.D.
peti-at
Alexadri.us
episcopus
Eulogius, ut sibi
" cu,iclorun>
ma.l>Tum ges a
'^"'^^
"Co'-^.
ntm
CDoribus ab Eusebio
Caesaviense
collecta sunt t.-ansm,lteret.
Respond.l
(1)
pont.fex se de
X. mie i a nihil scire
gestorum
qualemcumque
coUectionem frustra Homae
quaes.v.sse,
nec
S
lse
'
n i paJca
quaedam (gcsta) iu unius codicis volumi..e
coUecta.
,
Qu.bus
tci a peS
"
Nos autem paene om..ium martyrum dislinctis per d.es smgulos
Pass.or^.bus
coi
in uno codice nomina
habemus atque cotidianis diebus in eorum
-nerat.one m,^
"
n emniaaBimus Non
tamen in eodem volumine quis qual.ter s.t passus i d.ca u. sed
'
Z
mor:.
locus et dies passionis
ponitur. Unde f.t "t n.uUi

^vers. t..
"
^*"*''
. ..
^^^,.
,-.:_
, nraedixi sineulos
cognoscantur
marlyno
coronali.
beti naec

X/r'SJ
diLrrk.c
.;;*, ,1. p. ,e ..;. -v*; ;-;
"
vno rnnrordant I"itur an. .598 martyrologium
hie.ouymianuin
.lotum e.at Homae,
iieque ui
ri;reditro::l:
T^
quod et
in^Urbe prisco usu adUiberetur
et in
longu.qu.s
.-eg.o-
'^'\:'t:t
^12Zt.,ne
,i.inar.n
UU.raru,n, c. 3.,
Cassiodor..s
-nachos suos
hor.a.ur ut
:
lilere,
..t sa,.c.a
i-itatio
v.s^..vocans a,^^^^^^^
^
de
qua hic ag,tu,'.
o polesl d,ve,.a e..e
^" <^'^
'l'^^^ -
,,,^,iy,oiogio
reperieda.
Quae
ea
passioues
mar.y.um -!-
.-'-"-;";,;
^f-^^^Ji.^Ta
siodo"rus
habuil
passiones
cum
ita sint,
suspicio
contus.oms
or.tu
.
In
'^
''"^ '"
^^^..^i^oiygi^.n
cun.
epistulis vel
-SZ^^
S;^S:;:ir
eS.r';.um^d
Lm
codicem
perti..ere
Slr
iiue
ita'in ea
epistula P--es
l^gendas^ es.
n.nuU
^^^ ^^
Hac
aliave
ratione
Cass.odorum
,nlerpretcs, '
/^^
""
"^^^^
^P,,
,,di,,
saeculum
VI
Pseudo-Hieronymi
quae
--'V'"-.,
"-'%
J^J^^^'
^buf i
it^^
c.uales et Romae et in
ipsum
mar.y,-ologium
,n
''f'^-^
'^^^^^t^rus
,^^^^11^
progeuies,
nisi
Au.issiodo-
monas.erio
Vivariens,
reper,ebatu,
,
nullum
"J"^'
"'^ .
,^
,i,
for.na.n
nobis
.epraesen-
re,rsis,
ad nos
usque
pervenit.
Ideo .U
^^^^,
'
"qua via et
ra.ione eum
i finem
tare
possimus,
Autissiodorenses
cod.ces
ad..e
opoilet,
qui
i
ti-actandi
sinl, iam
lectoribus
exponemus.
p,.aocip..um
anni
ecclesiastici
P,imo
Gallicana
additamenta
omn.a
to"enda
sun
s,ve
^^^ e^i^^^
ordinem
spectant,
sive ad
--;-"Vr:e"T're
ut tl
p"r.
intuitu
distingua,.tu.-.
Verum,
omnia
optime
plerumque
servata
smt
^^'^''\l'2T^^^^
Eadem
nomina vel eaedem
iis deletis,
quod
superest
"?l'i-;>-'7'",Xi
? ,ue
on
scmper
viciuis;
saepe in eodem
series
nominum
in
divers.s
la.ercul.s
re
u,.uat
isque n
p^ ^^.^^^
.^^^^^.^.^
^^^^^^^^^^
laterculo
bis
terve
repetuntu,-.
Locorum
ubncae
^
JP^^^ '
ce.te
videlur
lextus,
quem ex
nomi.,ibus
praescriptae,
confus.onem
aug

'^^'^^^Tve
pluribus
excmplaribus,
si on ubique,
collatis
inter se
codicibus
"b-/;-"%
J' ^J,,^,"^^
codicis
margine
!ectioibus
ex
saltem
multis in locis esse
<=onflatus.
Sc.l. t
appos.t,
m
^^^^_
^^^
,,i,,
,uod
ahis
petitis,
supervenit
infaustus
^^"^/^^^^^^^^,, eoctum
est,
appositum
est
recenson
apte
dixe.-is
pulmeutum,
s.ve i Italia
s.ve v
Aulissiodorensi.
^vnediwus
subsidia
quaerenda
sunt. Ea
duplicis
generis
Sed et nobis
apponit..r.
U.ide ut .lo
^^Pf
'7^^\
tlrtyrologium
coaluere.
Si quae exstant,
sunt. Ad prius
referenda
sunt k.'^'^"'^:"-'^
.^^^,^ 1^: st
spera,.da.
Altenus
generis sut
,psae
omnino sunt
investiganda;
ex ns e.m
,
'"'P
,
"
"./^..tief
passioes
aliaeque
historiae
sa..ctorum,
sacri cultus
traditiones,
de qu.bus
testan ".
hbn
l.tu,.
,
P
^^_^^^^^_
-t:r'dr=^:irr^
-
"Z^^^
-
r
v-
;:sr
::..
est
restrige.Kla.
Agedu.n
viam
ing'ed,amu.^
^,,^
^^^^
hieronym,a-
Si
addilamenta
quaedam
exceper.s,
ita a Ple>q^'
J
t\Mo,
Orientali
martyrolog,o
et
num corpus
tribus
fere
constat
element.s .
Romano
Africanis
laterculis.
. , n Xn
solvit
Rossius,
cui tamen
assentiri
non
possum.
(1) Ep. VIII, 28 (J. 1517).
-
(2,
Aliter
hunc nodum
(supra, p.
XI)
1-
[XLVIIl]
UD.
g
1 DE
ROMANO
KALENDARIO.
.
et)P
tlisseruil
dum
invesligandis
Primun.
dicam de
Romano
kalenda.io.
de
f

^"
'^^^^^
m
hieronymiano
maiiyrologio
pSa
. Vcum
lanla
es.
uber.as
clocu.nenton.m
o^ea
J';;
, Liber
ponlilicalis,
ad.uvamur^
Romae,
lovini,
PaMoris.
Basilei,
Vicloria-
nae (l):
. .
el in
cymiterio
Aproniani,
via Utma.
s
Eu-^^cniao
virginis.
vuK.ian.
Romae, aep,
Dionysii
cpiscopi
nUk ian.
Romae,Bonifatiiopiscopideordmatione.
IlIkMan.
Romae. in
cymiterio
Calli.ti. v.a App.a.
Felicis
episcopi (2).
Romap.
via Salaria. i.i cymitcr.o
loraano-
rum,
Donalae,
Pa.ilinac.
Rogalae,
Domi-
nandae,
Serolinae,
Salurniiiae,
H.lan-
nae{:^):
... .,
ct in
cymiterio
PrisciUae.
deposilio s. S.l-
veslri
cpiscopi.
k ian.
Romae. via Appia.
coronac
m.litum (4)
XXX.
. ^ .
nilid.ian.
Romao. in
cymitcrio Callist.. v.a App.a.
VUl k. ian.
Vil k. ian.
pr. k. ian.
XV k. feb.
XUI k. fel).
depositio
Miltiadis
episcopi.
id. ian.
Romae (5),
via
Lavicana,
coronae
m.li-
XVII k feb.
Romre.^*i^Salana,incymiierioPriscillae,
^
depositios.Marcclliep.scopi.
Romae,viaSalaria.Priscillae(6).
Romae.
via
Appia, .n
cym.ter.o
Call.st.,
Fabiani
episcopi : et in
cym.teno [ad
Catacumbas]
s.
Sebasliam (7):
via
Cor.ielia
milia.-io
VIIII :
.niliano ab
Urbe Xtl,
Mariae.
Martbae,
Audetax et
A.nbacum (8).
n K le.).
Romae. s. A?nae
vi.-ginis.
Xk.feb.
Ro.nae,via
Salaria
vcter,. [.n
cymiteno]
Bassillae,
Maximi
{%
VIll k. feb.
Romae.
translatio
Pauli
apostoli.
V k. feb.
Romac.
Agnae in gcnuiniun (10).
XII k. feb.
Hoe
specimine
inlene.i.u..
...as
^^'-um
dasses^j
'^'^'ZZ^T:^
depositione.
natalesve
pon.if.cum.
Qua
''-'-''"
';f;/^^\',;l',K
Omnil,us iam notum
K.Si1S=n:t\Srm;~
m:.t.um
Lmine
minime
censebantu.
ineipit
,,
cr. sao... ,... ...
0..-U
.
-f
;;
-'::t,::r^
:;:^:;:e
.t^rrs: -ur::::.::
Auaua.iae. Pro ViCo.-ini hic habemus
V.cio.n.ae:
l^^^^l^ltZ^TJs )
ubi duodecim martyres iu.la illos sepeliuntu,- a
via Latina quiescebant : id diseimus ex pas.one
f
S^^"
J ;
Jj"^^-^'
lis martyribus facebat (l>e locis s./ Gesta
Tertullino. in cuius nomine -'---';;';
"^^^
'
^ . H nc diem e.eg,, ets, refraget E. quia congruit cum
lovini et socion,ra e,u. m,n,me rxstint. - (2)
Apparet H.l et i k
hibent; nu.li viaApina : sed hoc latere
.aioe .h,.oca,iano et cum ^'-'o
^-'^.^;-
Ve--';X:
t:f,^3=
^::.. Si c.dicem E inspei^rls, in ,uo me.ius
su8p.cor .n .4,,,."'
(Hl k
) ^
(';,
j;^'"''
,';,
,,i
,ina proferri,
Ko^atae, Dominandae, IlHarinae. pro qu.bus
servatus est earum catalogus v,deb,s
^'''^;,^.'"^;"'"^
"
'
^)
Igitur repetitio ex orrec.ione orta est. Ceterum pro
8Upradederat:H,(.Vmae.Aom.nadae.//.iar.a.(cfr.
^"P;;- ';'^;'-
' '
g
,77)
_
(4)
Co.o^aecr mi/ic-scodd.
;
y,o.,a.,, /io,,..-.
scrib,.ur ,n i.inerari,s
-/-
-^^^fj-^fj
^^ 17. im omTtlendum pl.t'o Coranum oppidum s,tum
E. om. Ho,. ..
.1i.
Relert Ado '-s martyres -"
^
'
"-Y^;;;/;;
^,,^,,,,, i,,, s,,,^. (De Rossi, /ion. soU., tom I.
fuisse supra v,am App,am crca m... \XX. -
^'
"'
;7;.;\^ ,,,,,,. ^ub Gal.ieno confessos fuisse Ado vo.uit.
-
!;ni:: -i^rrr;:::^.:'::^::;:::;.^^^^
-. -
'"o em .ancu Homan, v,ae Appiae et^
SiridebiL\,raeI,ba.isuntJe.a ----,
^^^
"
^
^^;::::^^^^ Vrrl^U^i;
^il^^l,
U.^':. :i:rv;:r:::::en:
;;t:,'m xln ;uorum nomina I.eus novent. Ad mil, XII. Pss. sancu.u.
Marife ZTaesos sepu.tosque esse refert. et cum ea congruit mi.. X.I in a.te.o .atercu.o a so.o hpt memo,.atum. Nomtna
m r m m.r co ..pu ,n m^-oque .aterculo. restaurata appa,.ent in pos.eriori. ope, ut videtur, a.,cu,s co ,c,s pass,on.s
vel Se
Romanae
-
(0, Ilic solum Kp.ernacensem
codicem secu.us (silent en,m cetorn, laterculos X et VIIII k. feb.
adh.buiTpr oT: topg,.aphicam notam accepi; ex aIte,.o cum ipsa nota aliquantu.um corrupta (..^e.veten ,b. factum
: ,W exp scatus sum ^omen mart.ris Ma.imi, cuius sepulorum ad S. Basillam ,nd,ca.ur ,n ,.,n. Sa.,sburgens, Sed haec
n sa.is'ce,..: sunt Ce.eri codices pro his haben. ad V.... k. feb. o.ac m~- (10)
..a
..
hod.e
;
'" ^
J
-'-
codioum .eotiones haeo praecipue oommcndatur.
-
(11) Satis habeo rem.tlere ad Ross,, Roma ,0.. tom. I,
p.
111
,
tom. .1,
p m; admeam Librilo,Uificalis
editionem,_tom, I, p. v. et 10 ; demum ad Mommsen,, ed.t.onem omn.um nov,ss,mam
,
jVoh. (ierm. Script. antiqnissinn, toin. IX, \). 70
[XIA\]
a
Lucio
(t
254) el cum iu Silveslrum
(t
335)
prius desiisset, postea usque ad lulium
(t
352)
continuata est. In altero indice, inter marlyres reperiuntur episcopi Callistus, Ponlianus,
Fabianus,
Xvstus
II quos, si ultimum excipias, ante Lucium et vixisse et sedisse constat. Celerum ni
martvrum'
indice
"
et reperiuntur feriae aliquol a martyrum memoria alienae (1)
et sme dubio
martvrum
complurium
depositiones ab lioc laterculo absunt (i) .
Immo Africana festa duo
komanis
coniuncla sunt, Perpetuae et Felicitatis non. mart., Cypriani XVllI kal octob., ut index
isle vere
martyrologii
incipienlis speciem prae se ferat polius quam siraplicis kalendarn.
Sed
demptis quae ad Romanorum martyrum cultum non pertinent,
conferamus Ptiiloca-
lianas
tabulas cum
hieronymiano
kalendario. Quara iioc prae altero abundet, disces ex mfra
scriplo
laterculo, ubi compreliendi
quaecumque
Philocalus habet ab VIII kal. ian. usque ad fmem
mensis
ianuarii.
L.D.
VI k. ian. Dionisi in Callisti.
lU k. ian. Felicis in Gallisti.
pr. k. ian. SUvestri in Priscillac.
ini id. ian. Milliadis in Callisti.
XVni k. feb. Marcelli (3)
in Callisti.
XIII k. feb. Fabiani in Gallisti et Sebastiani in Cala-
cunibas.
XII k. feb. Agnetis in Nomcntana.
Pontiflcum
depositiones
eaedem sunt,
ordinationes a
Ph.localo
ncgleguntur; ex ma'l>"bus
aliauot t um
insigniores
selecti sunt, ceteri omissi. Neque solum in numero festorum d.ver^ as
dPst eUam sti us ditfert
Hieronymus
plenior est : verba
depositio,
oymiter.um, e
quae
SeSr:?
ille semp^ .1
.re semp.

^^^^^hi^ .^s
^
meronym^us
evagatur
usque ad
"te..mnan.
Spo.etum
Fo..m Sera^^^^
Verum non ea est
-;-/-
J^^^fJ,,^^^^^^^^
aliquod
kalend.ium
plenior est, is propms
accedere
videlur ad exempla

Aiqu
f^^.gb^^tu,. ,ani a cunctis
ecclesiae
Romanae,
sive
lalerculus
qu>dam
'^'^^^'^^
''"^'
"l
Srlmve
^
ad quas sese
fidelibus
recolenda
--torum festa
quam
coemete o.um^^^
l^
pki,ocalL>o, qui
quisque
conferebat
prout
p.etate
fahebat"
.
Hmc eftctmn
^^^^^
^^^^^^.^^^^
-rS::1ntier;L.rr
rS^
u^r J non'ab
iniUo
ordinatus,
certe postea
indicium. Id
potius
cons.deranduni
est
'1"'', '^''=
,^"^^'^^"';
J^e
ad lulium an. 352
mortuura con-
securius
arguraentum
eruere
hcet. Nempe
am
'>'^'"
"
"^J^uUra
pergit
kalendarium
nostrura
tinuatam
fuisse a
Philocalo
tabellam
deposaorura
pont.ficura.
Ult a^
p,leuditur,
hieronymianum,
atque
uno
om,sso
Zos.mo
(t 4^8
,
d Bom l u
^T^^Jj^^^.^^.
^, ^
^^^.
cuius
depositio
prid. non. sept
-/
'^,'"'"' '
""'"of
tqUndbus
pontificibus
nulla
amplius
mentio
.itate,n, via
Salaria,
dej>os.Uo
^on^fatn
e^
tile
adS
poluit et
adiectus
est sine uUa loc
fit, nisi Leonis
Magni, qu. pro
smgula
^^^
^"j
^^^J^^^
terrainus
catalogi
pontiflcalis qm
commeraoratione.
Sistendum
.g.tur est m
^""'tafo
.
>' P
per
depositionum
comraemorationes
'^^'-
>''S
.'^'''
^.i'",
nude
referunlur,
rainime
indicato
Sed inter lulium et
Bonifatmm
qui
referuntu. V0^^^\^^
^^^^^..^^^
Da.nasun.,
Siriciura,
coemeterio
vel
basilica
ub. sepuU.
sunt
,
quod
pe
phiiocalia..!
indicis
limites,
i.itra
Anastasiura,
Innocentiura.
Nonne
-''"2 "
e
1 d' ^ ^ ^
'""
^^""'
""^""'"'' ^" '"
'"'""
quos loca
sepulturae
co.nmemorare
o"^""^^
'*';
"' "
1;,^, co..icere.
Ler Pi.ilocalum
et
Hieronymu.n 7'-
^^
\ ,.amus.
A...e
Lucium
Philoealus
..ullos
Haec de fine
latercuh
po..t.fical.s
'^""^
f
'''"'^
^^,,
ecclesia
Romana
comracndaret.
pontifices
recensuit
nisi quos ut
'"''V'-*^^;
J'"' '"
'
'^^^
etiam
Ante.otem
et
Co.-nel.um
Callisti
decessorem
''^epl.yri-.um,
successorem
U.ba..ura
^^.^^^.^^^^
(,^.el.um
p,-aeteriit, etsi illius
emortualem
d.em
X^^^ZuTSZno
Corn^r^-^,
Zephyrinus,
Urbanus
In, yloria
defu.,ctum
fuisse (4).
I.i
h.e.onyn
.a...
kalu
^^^^^^^^^
p^.^^^,^,
,,d
locum habent (5),
solus
omitt.lur
Anteros.
Sunt
hae
pa.v
.,7 D
71
-
(3)
Marcellini
Phil. Sed
omnino
(DNalale
Domini e. nalale Petri de
oa.hedra - ^*)
f;~
^f.^
.';,,.v;:.a/..
.om. I, p.
.". - <^)
0"
00 ri-endum eM M.ircell,. De omisso in
kalendarns
Marcellmo '"'
"^
f
^^,
,,;
ooeper.t.adhuc
.gnoramua.
::; ;re Come..,
corpus e. loco
ei,ii ad Urbem
'-;
^;-
J;:'
;r oVr o d,e
reco.eha.ur a
Homan.s
sed eo qu.
Cypnam
Em'r.ualem eius d,em, u.
vide.ur,o,.liv,o
ma.ure
oppre. .. ""
m
P^f,
,, ^cU fuen.
an.e a. :.M ve. 330.
equ.dem
mar.,rio e. fes.o .ollemn.s era..
Q"-;-''';^
.";;;
rl.dv.'-
e,s in /..(,. pont., tom. I,
p.
1.
non video.
-
(5)
De Urbano res non ,la certa esl
,
cfr. quae ,
7.
utrobique
L.D.
ondu.n
in
ecclesia
Ro>^^"^^,^7";;;
enin^
ill.sUes
v.n
tue.e,
u.
.
Uoc ad
solos
ponlifices
l-T'
pj
omn.emo.ati,
ApoUon.us
ma.ly.
Hermas,
lustinus
alnque
ab P^o
ontificum
etiam
eorum
natah.
frustra
in
kalendari.s
>equ.ras!
, .^eter
<lepos.t.ones
po
^
.
^,pi,,opatus
Supe.ius
dixi in
'--^^X
^
e"'^^
"""
'"""relebnri
Ha
eo
defuncto
neglegi in
sive
ordi.iationes
commemo.a... ""^ "
jt
solle.nne
est
c*'^'"'"'
.
'
a,ebit,eorum
tempore
::;.versariu.n
eo
viven.e
ej.sccj
^m
-
^
^^,^_^^^,
,,
o
.^^^^
,,,,,,,,,.
promptu
est. lR.tur
quorun
Ijnt
fi^^^^^^^^
_^
^^,
.
^^^^
jies et
iudica..dum
e,-it
.psum
exst
t.sse
^^^^
.^^^^ ^d
d.em
IIH
J^-
>'
(40l-4l7)
deposHio bis
,//
<*'S-*"
,
'"
^iiis
documentis
assentu
(Ij-
'
^i

Zosimi
successor.s,
cum
dnminica
concunit
et
anis
^j^jj,
innocenu. q
^.^^^
annunlialu.-,
UII
id-.ma.i.
^t
.XI
^a
l
an-
J^
^^^^,,.. ^^
esse
..o.-.uum
e

^.
"eliqua
^^^.^^
discimus
eum
posl
d.em ^^'^
^J^
^
ordinationem
;
quod
<>'>='"
.J^^rdiciturordinatus
p,ior ad
''eposi.ionem
per ..K|
,
0^^^^^^^^^ ^^,^,og, P"*''""'"
''''
1
'
t
coTuptus
fuisse a
pontiticis
^--^^!j^^'lJ^lm.
concu.V.t,
etideo
---!,"^f
.^Tu,.
et
VUII k.
SrirL:':
-'^--r
i^rrr
e^rs^n^vi
.
um^

S.p'
.-ius
ascLde.-c
no..
licet (4).
Ceterum
^^^
,^^
l.eramus;
h.nocentii
sedenUs
dariu.n'
..ostrum
cxsti.isse
paulo
post
^^^^"^ ^%l^
Libcrio
(352-366)
secu..d.s
cur s
(401.417)
vesUgia
no..
mirab.mur
qm
^^^^Zu^mdm^.
Liberii
natale
exspectandum
e at.
ordinati
arlam
cun.
..ost.-o
kalendar.o
c<^
n^
-
e...
ch
^.^^ .dmiratione.
Ete.i.m
kale.v
MiUiadis
ordinatio.,e
ad
sn,.er,ore.n g'^"^^;"''.
^^jft ;!,, ^ni, an.e
annos
25
scripturae
fu.sse
dariun,
iUud ex quo decerpt.
su.,l
a.,no
"^J'^^^^^^,^,
i.iUum
fuit. ea
aetale
chnst.ana
mandatum
mente
facile
co..cipuus.
^^^^^^^"1^'^,
fructus
fuil
opportunitas
cuItum
"^2. r.eriK"r.ini
;i;.m
J"
.""
*"'-
"-"
-'"^
'"

11. DE
ORIENTALl
MARTYROLOGIO.
Iniperii
oricnlalis sive
Iransadriatici fe.ta quae recolunlur in hieronymiano "i^'-^^^-^;;;^!^
J^
ipsa cu
indicatione
locorum
annunliantur,
idque certa quadam forma, nempe
eommen
o
J^
Sato et provincia,
Corinfhi in Achaia^ Pergami Asiae, Salonae BahnaUae^ m
^
Pannoma
M^
civifate
Aphrodisiae in provincia Caria, elc. Inlerdum tamen, quando de notissimis
ag.tur
civuas
tantuni
omi^sa
provincia
commemoratur. ut Nicomedia, Alexandria, Anfinchw, Epheso. Qui >^^*^^"\
m-ae<cribendoryuu
usus,
omniuo praetermissus in Gallicis Hispanisque feslis annotandis, m
Italicis
AlVicanisve
parum
frequentatur, ut ex eo potissimum diversa facies appareat eius
martyrologn
parlis (luae
spectat ad Orientem. Inde pronum erat conicere foutem aliquem
exstitisse
unde
PseudoHieronymus
sanctos Orientales desumpsisset, ut ex l^alendario Romano Romanos
sanctos
accepisset.
(1)
Cfr. Liberpont. tom. I, p. ccu, 228, n. 1 ; Migne, P. L., tom. XVIH. p. 397-40G; Wilh. Meyer, in indice
scholapum
Gbttin^ensi . anno 1888-9. semestri
1" : sunt celeberrima documenta collectionis Avellanae.
(2)
Ubev pont.. tom.
l'
cxL
Verum, ut ibi dictum est. non XII sed XI kal. ian. ordinatio referenda est. quae minimi momenti varietas
est.
-
(3) Lihev pont., ibid.

(-i) Cfr. Rnssii liomn aolt., tom. II. p, 56 cura tora. I. p. 115.
(5) Gui' /osimi depositio
desit,
Bonifatii
decessoris, aliquanlulum docet historia. Bonifatii enim memm-ia cara fuit ei qui usque ad eum deduxit
seriem
nalalium
depositionumve pontilicum ; sed qui Bonifatio praecipue favebant, iis certe Zosimus displicuit, cuius fautor
Kulalius
de sede episcopaii cum Bonifatio acerrime decertaverat.
Verura
[LI]
L D
Verum
coniecturi.
supersedendum
esl cum res exlra dul.ium posita s.t, mvenlo et mtellecto
vetere
quodam
martyrologio,
syriace quidem exarato et valde brev.ato, sed a plen.ore gi-aeco
Su
de."vl. Id nobis
servavit omnium qui exstant an.iquissimus
syriacus codex obm N.tr.a.ius
nunc
Musaei
Britannici
Add. mm,
Edessae exaratus anno Sel.uc.darum ^ii .d e.l po
Christum
nalum
411-412. 1.. quo aule
martyrologium
legu.,tur
Reco;,>nUones
CemenUna non
Sel
Tili Bostrensis
opus idversus
Manichaeos, Eusebii
Caesarie,.sis
Theopluuua, hbe.. rf
iX^^
Palaestinue,
oratio in martyrum laud.m. Agmen claud.t
martyrolog.um,
ed.l one
W
Wrightii inde ab anno 18C.6 notum (1).
Duas parles
co.nplecl.tu.-,
qua.-um pr.or cum
W;ro.nrih. o
onvenit,
poslerior nuUam cum eo cognationem
oste..dit. Haec pr.mum
quosdam
enu.Be"
Irty.es,
^n^os et
o.ieMales diclos ;
mox lra..sit ad Pers.dem et tr.pbc, ser.e
enume.at
maiiyi
i
p,e,bvlerorum et diaconoru.n in ea regione pro f.de occisorum. Ea
anni^ rirciter 344 el 345,
Sapor Persarum rex interfici lussit (2).
, r. ,
A P r is
martyribus
on^ssis, ad Romanos
co..vertamur.
Hi ordinat. sunt secundum d,e.
menst
!nn
ecdeiLtici ; menses 'syris quidem
nominibus
designantur, sed
---J-
J^-'
^''^'Si:T"r'SnS;rr':S.uit
q..od t^sto
aposto.orum
Petri et Pau.i no.. dies
iunii 29,
scd
decemb.-is ^S^^^g"^'"!^-
.
.,
,,, ^isibi
omnium
marlyrum
comme.i,ora-
Me..se
apr.l.
'f
^ d.e^ 6 t
an. atm
^
^^^^^^^^^
^^^.^^^
^^,,,
tionem
fier. fer.a
VI post Pasclia,
" P
a^^M
,.; ,^^1 ^, nov. 15),
quorum
nulla est
occu.ru..t
aliquot
.nartyres
N.s.ben.
(.uh, 30 vel Ed sen (.ept
, ,
^^_^^
^^^^
^.^.^_
memoria in
codicibus
lat.n.s.
Ant,o<^e...s
'-^
P - P'^^
f
'
j^,^,i,,3
(,,br. 4),
Serapioa
ex ea regione
exortos
decebat ib. recoh.
,.
j t^,
{ codice
syriaco ea
Verum in his
paucis tota
<l>vers.tas
cont..ietu. Uuae
amp
,
,; est
corruplelae
quae
om.rialatiniexhibent.Id
tame-rolim
stnct^s
aequo ..t he atm ^l^ a^^^^^^^
^^^^^^^^^^^
^.^^^
utrobique
late
grassata
est, dum
Vnnngevnn.^
ex
ec
^.^ i,igi,
loeus
^-'^t^
S^SirSL.
Ecce
enim
S~
te^
^u^^ifSs
^^
eius
versionem
graecam,
demum '''^^P^%<=\^'*^';"^~
'L,f
.^^ studuit
vir illarum
litterarum
;ti=^
K.tr
:Sr=
=
tSa
vocabula,
qua,rtum
potui,
graecitate
SonavS^t
pluribus
usui
esset
tauti
prelii
documentum.
\
^t A9X (ne\[c&)
(2) Cfr. Sozom.,
Hist.
(1)
Jo^rnal ofsac...
LU,..ur..
.0.. VH.
(New
-^).
|^-
^^^^^rt:
t^.
l bII A.. SS.. OeU,.
ecd II
9-14.
- De
oognatione
Wngia.an,
mar.yrolog,.
o"
'"'^^.^^^
,., ^Ma
taaica
cli H.
Sinforosa m
per,od,co
Ztxu D 185 et alibi) e. H.
S.evenson i"
egregia
d,39ePtat,one ^''^
"'"
,;, 4^ ea re
tractavi in
d,ssertat,one
Z'^:
n X
I879! p.
439 et se..
b. ad
^-^'^^J^^Z^i
l^^^^Z^y
.cnitins Eg.i an 18S7
Tarici
LesSouroesdumartyroioge,ueron,jnue,,/mang^^^^^^^^^
vulgavit opusculum
sub titulo
m,-t,j,-.e
un,l '^''''
'""'"f'^''
" '
^*;
,3^;,,,
neque aJ eum
pervenissent
quae ego.
Ross us
iru!t,.are studuit.
Sed eum
hie,-onynan,
.enuBn.
'-'""^r
f 'pe ibus
melius est usus in altero
commentar.o
et Stevensonius
de his
disserueramus
omn.no
^^
^^^^^^
^^^^^^,^,,, , x.XXIV, p.
273-93. - (3)
U
omnes sn.
r
^r-U r-irr;:':;:'^^^.^
IV
^rthodo/.
haeretidsve
nu..a
mentio
apparet.
BREVIARIfM
[ui]
L.D.

fol.
251 'a.
BREVIARIUM
SVRIACUM
. rdUik w-C^cns
cdjai.1
VERSIO
GRAECA
Ta ovo>a-ra twv
xjptuv TjJ/wv
tuv
|xap-
Tupwv (1)
xal
vuT.Twv xai al
^[xepat 'J'^"'
h al; eXafiov tou?
TTecpivou?.
EXCERPTA
HIERONYMIANA
><:ui
CU&
wTas
K^CuHs
^^lflfti-O r^^Alxa
. r^icv=l
r^i r*^'\T ,
jlmCU ^-.ifti^ o r^N nT-i O
rduaa^tiao . TaLLioT^-=
f^soocoTr^-3 >i-:i*J
-^f.A*, acAo^ r<h\^\^
^i
rciarc:^ ,^_cys^iat.O
. ^_i^l
iCPCUiiiT.
r^ooo
f<i*=ocoo f<swico
T^ucuo3^
r^i*iosn
oo . o . o f^ffcu:vsfl
Mt,vI KavOUV TCJi
TtpOT^p(j>.
xq-' xa5' "E).Mva<;.

'0 npwTO?
[Aip-'J?
^v 'UpocroXOiAOK;.
iTicpavo? 6
aT:daTo).o?,
6
xopu^aio?
Tuv [/apTupwv.
DECEMBER.
yjj^ xC-
IwivvTi^; xal 'Iaxw6o ol and-
TTo)vOt Iv 'lepoffo).u[AO'.;.
26.
Hierosolymis
s. Stephani primi mar-
t>Tis diaconi et
apostoli.
27.
Adsmnptio s. lohannis evangelistae
apud
Ephesum et ordinatio
episcopatus s.
lacobi h-atris
Domini qui ab apostolis pri-
mus ex ludaeis
Hierosolymis est episcopus
ordinatus.
xal XT,' KavoOv tw T^poTspw.
'Ev 'Pw[^ti
T7i
TtdXei DaGXo^
a-doToXo;
xai Su|*ewv
KTitjji; 6 xopuoato;
twv
anoffTdXwv tou
KuplOU TlJJlWV.
xai )/ [XTiViTw auTw . 'EpiJia<; 6
l^opxiaTTi?
IveveTO [jLapTUp Iv tt, 7z6Xv. Bovwvia.
31. Bononia Gai. Ratiaria Hermetis exor-
cistae.
fiwr^
OA^ mOas
crxuJl ^eU3
r^A\X-3
tt^o^cuXcoa . .^OA* ^^T-=ai
P^AxA..az_=ao . qdCUaoCU
r^ij\^\sa= f<A>Vfc3 cniD
C030 . rt^O^gioOr^CUOA
rdAoicns f<:soCU=>
f^oi^val f^^Au*!-
. r^liCOQ CDCU^IO^
teCU-LOCU r^l.=nCVoCU30
r^^ul^^vso . r<ltigo
f<*l-500nil-) cn=3
r^iai:w^^\=o . QDCoaoioij^
. Q0OA3> ,ACUJ^f<l=3 ^oi^-i
t<j1'^^"-'"'
r^inn%->ir^O
, r^lZ.SOX^ QDlaJ3CUi\^
MtjvI Kavouv Tu oeuTepu.
(-'. . 'Ev Tfj T,[jLepa Tf,; 'E7r(.tfav6''a;
Tou Kuotou ^[Jiuv 'ItiIoD, h 'H).L0Trd[).e'.]
Aouxtavd?.
xai
^'
jxT.vi Ttj) auTw.
'Ev MbXlttiV^
UoXueuxTo;. Tti auTri TifAepa h 'Hpax^ve-a Tri
TidXei TTJ h 6pax7\ Kvdoivo; 6 [lapTup h
N'.xo[JiT|Oeia Aoux-.avo; 6 7vpa6uTepo<;.
lANUARlUS.
(J. Epiphania Domini.
7. In Nicomedia Luciani presbyteri.
In
Melitana civitate Polyeucti. In Heraclea....
Gandidae.
xaiTi'.
"Ev TT, auTT, Ntxo[XT,oeta ^tXd-
p(i)[AO.
xaiiY^TOuKavouv.

'Ev'AvTi.oy_eiaZe6rvo;.
xai lo'.
'Ev NvxojjLTiSsi^ PXuxepio? h
Siixovo?.
U, 12. In Africa(ll), m Aegyplo (12)
Pliiloromi.
IH. Gimini.
14. In Antiochia [GJluceri diaconi
de
arttiquis mullis tormentis passi et in mare
mersi (2).
(1) Pro r^iosa
enim minime dubius est
quo verbo semper uUlur auctor breviarii syriaci, naprjp graece posuimus, elsi AtioXoYriTTi; ad litteram propius accederet. Sensus
t;deverisetpropriedicti8 martyribus, id est morte consummatis.hic agitur. (2) Mare decemit interNicomediam et Antiochiam.
[LIII]
51*b.
^iika-^^o . QoOAcna^jL^o
r^.lSQCLa-tJLia
KIsjOjs cniao
(ttOTl^-OO
QDOAtiao
tttali^o
tooioiAo Qpo i\"to
KlA.i.raQjLxia
^^-iflo^o ^i^o
^cuaj^a^ok'
QoOJ^f<AaA
tt)0>ai^o
Qooiai-DO
rda^ir^o
. QoOJSfl=ia
QooAXo
. t^uTA3
ca= ^-i ms o
pCllcLa=>
rd*.T-3ajl*l=
. ni*^j\a'<'.i
rclSkajiiio^'^'
. r^iicc <.
^ ^ V\
^iAA^o
^Vtt^o
r^xiaj*=a
<ai\fiDO
QooXi^a
jo^^ft r^^uLsO .
QoordSO^O
too\^
rd*.T-iaJijA=
r^..^^
^Vttj^o
r^^nr-^a
ca=
^^Av= . QOOAV.
o [o o
tt>a\cAoA*co
re-Aa-^v
xal
'.9'
Tc^ auTUJ Kavoiiv tw Seuteptj). 'Ev
Nixaia ti^ noXet ex Tuiv ap-/^ai(i)v |japTupo>v
KoTxuvto? xai Zrivwv xal MeX[av]tTiiro?.
xal x' [iT,vi T(j) auTw.

'Ev Ntxojx7\oeta vr^


Ti6>e'. AeovTio;.
Kal Ti(xepif t^ auTri h
NixofjLTjOeitf
Kuptaxoc; xal KivSo; xai B'.t'.o;
xa*. 4>).upo? xal 4>TiXti.
15. Crisconi.... Zenonis MenelampL
18. In Nicea....Zenonis
Menelampi.
19 Menelampi.
20. In Nicomedia Leonti, Giriaci, Biti,
Gendi.... Flori, Felicis.
21. Felicis, Gendei, Viti, Flori, Leonti,
Gyriaci....
Nicomedia.
L. D
xal x6'.

'Ev NixojJLTioeCa OoWeuxTo; xal


Eui}'u-/io? xal KX-^[jLTi? xai Hpifxo; xai
xa*.
Xal X5' [ITIVI TO aUTU. 'Ev NlXO[XTlOEl(f
Ba6u).a^
iTiiaxoTzo; tt,? AvTtoyeia?
xal
Tpiixov-a Ttaioe^ [lapTupe;.
24. Anliochiae Babilae episcopi cum tri-
bus parvulis.
xaJ. xe'.

'Ev NixotJLTioeia
TiTO? xal.
xal SaTupot; xal MajAaCo;.
^^^
^^'. __
'Ev
N'.xo[iT,oei? BCtoc
2.5. Nicomediae
Viti.
xalx;'.--EvN.xaC,Tf..6Xe..noWpKO,.
26. In Nicia....
PoUcarpi.
).' Kavoav -zi^ auTC^.
'Ev 'AvT'.oxetqt ttJ
KoXv.
'Iitno^^uTo?.
K^Avi^ircla
\=i- AtOA^
Qoo:i*Xlo
Kl^r-Uflfl^^
^o.v<^ rdu\fialAl
j^^xM
asoi^a^sa^o
^a^:,
nA*ia=73
rdiiuT^"
^(v^ fl
r^AAAuDO
reli-.ia) p>
r^.^rC=a
woAiflolaA
rdiSann
oa\oir<ro
rd^OJifla^K'
a>oAcnca\=o
Qouojifiano
Mtjvi
SefiaO.
5'.
_
"Ev
AvT'.o-/':a
Ma5t[Atvo
Inwxono?
'AvT-.oyeiat;.
xalCl^tvl-V^^^TV.
KivOiSa.
xal t6'.

'Ev
'A).eiavopEta
KavStSo;
xat
eTfipot
[jiapTUpeq.
x;,;
,^'.
__
'Ev
Kataapeta t^;
Ila^.atTTtvT,?
niix^fto;
xal na[.=f>tXo?
6
7:pea66Tepo<:
xal
T6pot
[xapTupe?
evSexa.
j^^t
.^.^'.
_
'Ev AiT':? Ix Tuv
ipyatov [lap-
.Optov
noXOxapTio^
b
entaxono?
xai
"Apa)TO<;
xal
Ko<Txuvto?
xal
MMn^r.o<i
xal Zt^vcov.
29.
Ippolyti
episcopi de antiquis.
30. In
Antiochia
passio Ippoliti.
FEBRUABIUS.
14. Gandidiani....
Gandidi,
cum
quihu.^
multi
martyres
Ale^andrini
recenstntur.
IG.
Pampili,
Valentis
diaconi,
Seleuci,
Perfidi,
Theofili,
luliani.
cum
Aegyptiis
numero V.
23 In Asia nat.
PoUcarpi
episcopi cum
alii^; XII
Smirna
nat.ss.Herotis....Criscom,
Zenonis....InAsia
Sinonis,
Heruli, Gusconi,
MenaUppi,Zenonis.
fol.25l'c.
[LIV]
oo o o
**
Ev
NtxopLTiSetqt
EuTieio;.
_ KaXXivuo;
xaL
A>.iav5po;
24.NicomcdiaE(lili....Nicomedia....Euiti.
26.
Alexandri.
r^i*=)
.x*^ "'^ "^
.
r<lA*.-tCV=a
qdCU*.1tcO^
ttu\o3
rci*:.=acui.A3
.
rdl*ii-DC\
Q0C\f<ll^ir^O
rdllCO0
r^'-Ur^<>
CU-ift\a.o
nci-T.-MCUx^a
i:irdi3
p^Avs iT-io
MtivI
'ASi?.
a'.o0.uW.-*EvNuotxTiOe.:iKup'.axo;
xal P'toujxW.
- 'Ev
Kaiaapeict
Kaiz-
Tiaooxta?
ropotavo;
[AapTUp.
xal S' ToO 'ASp.
-
'AHif
iKao;
^ioi.o;
Av.toxe;.
- Kal
^v aOt'^
.^ V/P^
^^
Nixot.-;;oeia
IXoTtoc; xalApX^>';
^=^^
^^^P^^^^^
xa-. eTEpoi
[jLapTupE; iC-
MABTIUS.
2.
InCesareaCappadociae....
4
etalioramKXVlletalibiFaUAr-
chilai
palalini ia mare
mersi,
Asteri, Urum.
Sequuntur
mulia
nomina,
inter quae Qui-
rini;
m/re.-etaliorumXVL
Nicomedia
Andriani
cum
aliis
XXUI.

fol. 252'a.
(cduioVc*
rCoV^i^
. P^ifti^
rdl*HcV=a
r<liiur<'0
. iif^
pt^^ifloi^o
K^^ii^o
qooA\ao
re:,:v=cuiAiiD
pCififl^xfc=o
^..wfl^rdao
OaUC^ic^
^Qia.iop<il=o
. pclSk\j^
pd*i^cuxAi3
f^ifloi^i^
.
-^^*" QajJoil-=n
ty,%ftiS^o
Qoo:i\i=n^c\
cNft.vv^^ pc^o
p^^A-crjo
o,oi\ao
QoO=axfla^=o
KlXSQOio
QOOf^^wioiO
eoa
pCifloi-^^vso
q]Licc93
pd*:v=no.&AA=
. r^SO=
PiXAM
^ifti^
p<li*icv=
p^iwf^cv
cna
f^vai^^'^^^
'***'^
P<li*:io=a
_cv\ioiSk
r^^^
rdiiup^o
Kl*i.\ittiaApei=>
pCi
jvi^T*n-io
*
f/i
yiTrao QDO^OXCUS
y^^ r-\

'Ev
N'.xO[XTi5eL=t
B-.xTupCvo?.
xal
;'
TOO 'Aoip-
'Ev TTi "A-f
?tX-/i
dx TWV
pyaiiov
lUpTiETOua
xal
SaTopvao;
xat
ETepo'.
[jLapTupe;
oexa.
xal i' ToG ASip.
Kup-.XXo; xai Ktvoo;.
xal la'.
'Ev
NtxojjLTiOeia
ropyovto;,
xal
dv 'AvTtoxci? 'AYi^^,
^^^ ^''
'lepoToXuiAOt;
[jLapTupe;
I^ .
xal t6'.

'Ev Ntxotinoettf
Ma[po]6vio;(l)
upcc:66Tepo;
xal SixapaY^o;
xal MuYSivto;
xat 'lXap6;
xat EOYvto;
xat Ma^;t[xo; xat
nnpo;
xat Awp68co; xal Pu^Aava.
6.
Nicomedia
Victoris
Victorini.
7 In Athca....
civitate
Tu[bu]rbitanorum
passio ss.
Perpetuae
et
Felicitatis,
Saturi,
Saturnini,
Revocati,
Secunduli,
Revocati,
Iucundi,Saturnini,
ArLaxi,
Qumti.
S.Nicomedia
QuiriUi
episcopi....
CyriUi.
9. CyriUi....
Cendei.
11.
QuiriUi....
Cendei
Nicoraedia.
10.
InNiceaGorgoni
palatini....In
Antio-
chia
Agapae
virginis.
U.Nicomedia
eunuchi
Gorgom....
Aga-
piti.
12.
Nicomedia
[Mi]gdoni
presbyteri
el
aUorum
VII
sufTocatorum
diebus
singuhs
singuli, ut illis videntibus timor
indiceretur
....
Nicomedia
Migdoni
presbyteri,
item
Migdoni,
Eugeni
(Euneni, Rugini),
Maximi,
Domnae,
Petri,
Smaragdi, Hilari,
Dorothei
.... Mirdani
presbyteri et aUorum LX.
x^ ^^\
_
-Ev T^ aiTTl
Nixo[xnSet<ii M6-
ocoTo;
Trpea60Tepo;
[Aaptup xat eTepot [xip-
TUpe; xa'.
13. Nicomedia
Macedonis
presbyteri,
Pa-
triciae uxoris eius et fiUae Modestae.
xa't to' ToO 'A5ip.
'Ev eea^aXovtxTi
|>p6vTwv [iapTup xat eTCpot Tpet;.
X3tl te'.
__
'Ev 'AXcEavopeiff
KoXXouQo;
Otaxovo;
.
14. In
Thessalonica Dionisi, Alexandri
palatini, Eufrasi, Frontonis.
18. In Alexandria CoUectici diaconi, Go-
loti diaconi.
(1) In syriacolegi
polest Madr.... vel Marr....
^itt^o
rC^AuE-ao . (r<l\oi
tt>o^A^
i.ir^
^ifia^wO
o o o o o o
^^, ^y^
BaT^Jo; xal Sepanitov.
u3[;. xe'.
'Ev Ntxo[jiTi06a AouX<.
xa, xc

'Ev HpaxXeia :/,<; 0pay.T.
dx Twv apyaitjv [jiapTUpuv Mapxtavo;.
xal xC ToG 'Aoap.
*i>^'-nTio; IrtCffXono?
'AvTtoysfa?.
[LV]
19. Bassi.
20. Serapionis.
21. In
AlexandriaSerapionismonachi.
25. Nicomedia
nat.Dulae ancillae.
2G. In Thracia.... in Heraclea Marciani
episcopi.
L.D.
fol.2.52'b.
rda^i^r^O
p^rillOjA
rC^Avao
. rCAv^lO^a
. rCKj-ri^
W=ao\=)
^sxixi^
oK..i-^ r^^Uk-TJir^o
WCV^O^V^rC^O
QOcAoir<'^
rCAxx^ajJJO
r<iA*lO=
r^^xx-ao
ooCC33:u:to
. k^Am*::;
rclsaiflaJ
rdAOJitti-aK'
CDOr^i*'<'
KUL*ioji
f<'.*:i.=oau=>o
rcl*,^
i^l
K^^oii^O
octAaX
r^i^os
p^^ocni
^*-l=
r<ii*lO=a
rdl*lO=
rClsoicn -
rC^T^
rCAvsjoi^
"nO^ "=
auJteXoA
rd*i.Tifla^'^^
a>o^3ixa-i=
,ACu\ir<l=3
(i\=ai
r<'.^iflo-=>
^.t-. K^i^ifla:^
WO^oiarc'
Kl*i:ilfifl^^
f^cdm.3
rc^ifla^:^^^
rc:o^CUaia.ar^
_CUi^o:i
a)cvsaii^ia.=j
K-ifiai-^^^^
r<:i*;io=73
pi
r^Avi*.-^
(cAoijJ>
rdi.=.10
rda^oAvV^O
KlAOJXfio.aK'
rCiaiiJ-^o
cocAoAO
MtivI Nmav.
KaTtt Tou? "E)lTiva^
6'
ToG Niaav. "Ev
ee5<ra).ovtxTi
Xtovta xal '^7^:^71
jAapTupe*;.
xat
y' toO Ntffav.
'Ev Tot^st
tt. t.6U>.
XpT^CTo; xal IlaTnio;.
xa-
0'
ToO NtTiv.
sooouAo;
xal 'Ava-
Qo-ou; [jLapTupe;.
y^;_ ,\

'Ev 'A).e^avoptcf
KXauStavo;
xat AtoujAo;,
jj^;_ ^\
__ *Ev StpjJLiv
"Ti
'^^^"
^^Py
vafo;
IttiTxoTio;,
xal ev N'.xOiiTioeqi
Kuptax:^.
Kat
TtapaoxeOTi
^txk to
Dir/a, T; I^Tt
t.vyitx^
TiivTtov
Ttiv
[.apTupcov ^v rri
7.o>et
Ntatgt,
'Eppta; h [xipTup, v a^TTi
ttj iiapa-
TxeOri lAETaTV
feSoiAdSaToa
niir/a.
APRILIS.
l. Chioniae,
Agapis, Herenei
Thessalo-
nica.
;i In Scythia, in
civitate
Tomis ....
Chresti ....
4.
Thessalonica,
Theodoh,Agathopi
dia-
coni.
5. In
Nicomedia
Claudiani....
In Alexan-
dria
Didimi
presbyteri.
6. Nicomedia
Sirmii
Herenei
episcopi....
Cyriaci....Cyriacae.
xal
C
Tou
Niaav.
'Ev
*A>e5av5peta
rieXeuato;
itpeaSuTepo;.
.^^; ^;.
_
-Ev
'AvTtoyeia
Ma^tfxo;
xal
Tifxodeo;.
yj^;
5' _
'Ev JltptJLtw
ATi^xTiTpto;.
,^1
,'
ToO
Nt^iv.
- -Ev
'AXeSavopeia
"Aito).).tovio;.
xat
..'.

EvSa).vriiOKV':v
eTttaxono;.
^^:
'.
_ Ev nepY<itxo>
TTi
Tt^et ^-
Ttiiv
apyUv Ka?-f- ^^P'-^^'^^
^"'"'"'^
/al
'AvofSovixT,
xat IIau).o;.
7.
Alexandria
nat.
Peleusi
presbyteri.
7.
Antiochia
Syi-iae
Timothei..-
Maxi-
mae.
9. In Sirmia....
Demetri
diaconi.
10.
Alexandria
Apolloni
presbyteri.
ll.Salona
Dalmatiae
Domnionis
epi-
scopi.
H.
In Asia,
Fergamo,
nat.
Carpi epi-
Copi,PauUtdilac..
Agatonis.
^
13.
Agatonicae
Pergamo
Asiae,
Pol.carp.
episropi.
Pauli
diao.mi.
[LVI]
L.D.
oiu^aiCTscv
Qocu=a*\i^Bo
Qicc\iQDoi&
T^i ^ i
y
r^
ft,cux=oio
T^TLiJ^o
f^.\-. ^jjms o
.%j*^cv
rdi.3ir^o . ^Ti Tn
i^
^iso^O
a>c\sa*Auf<'
f<:[i**scy^l
rc:i*iA'<'o
^imi-o
[pcIujmIAuso
nit3iM
T<lftX=ncULiAs y
rni\-t
r^x&xo
QaiJOT<*
(^xtxo
Qoo^saJL.o^o
r<lliC09 r^iuT^O
^iaaitaO
ptl^T.ouaO
^^A\=)0 . T^TiTn
r^iflD.Toi^T^
^f i \-i
P^iA\p^
Qocuioi
wCLU^o.ioio
Qocu^osoi
oo oo oo r^l*.T02fl
xal ir/.
-
-Ev
Sccltovri
Seiitii'.o<:
al
'EpfiOYivTTi?.
xal
-.3'. *Pou'fo;|/a?-yp.
xal x' Tou Ntaav.
- 'Ev
'AvTVOxeta
Hpoa-
00x5 xott Bepovixr;
xal 'Po>ixivio;.
IG. In
Achaia
Corinto civilate.... Lfoni-
dis....
Leonides hk
comites mulios habdinter
qiios facile
agnoscuntur
virgines Corinthiae
quas
hodie recolit
ecclesia Graeca.
17. In
Antiochia
Petri diaconi et Hermo-
genisministriPetri.
18.
SalonacivitateSeptimidiaconi,Victo-
rici et ahbi
Hermogenis.
19. In
Armenia,
MiUtana civitate, Hermo-
genis, Gagi,
Expediti,
Aristonici, Rufi, Gala-
tae,\ma die
coronatorum.
Mihtanae Arme-
niae Rufi, Hilari, etc.
15. In
Antiochia
Syriae Prosdoci, Vero-
nicae et
Domninae
filiae eius.
xal xa' ToO N'.Tav.
'AaiTTo;
TTpei6uTEpo?.
Ev
.Us;.vSpeC,
21. In
Alexandria ...
Aratoris presbyleri.
xai xO
TrevTe.
/AvGt[Jio? xai eTgpot
[[xapTupe;]
xal xr/ ToG NtJiv.
'Ev NixO[xr;Oeta
Eua^6'-o;
Tipe^guTepo;
xai
XapaAa[A::o; Tipeff-
^uTepoi; xat eTepot
uapTupE*; <T;r,'.
27 In
Nicomedia
Anthimi episcopi,
Stephani
episcopi, Antoni
presbyteri Li-
bandiae,
Zenoni
episcopi,
Generi, etc.
27. Nicomedia
Victoris, etc.
28. In Pannonia
Eusebii episcopi, Pollio-
nis GibaUi.... In Tarso Giliciae Afrodisi cum
aliis CLXX, Malinae, Carilippi
presbyteri,
Agapi lectoris in carcere
requiescentium,
Eusebi eunuchi.... et ahorum LXX, Lucani
el aliorum CGLXX.
-
'Ev A).e;av5fEia
rspi.avo;
29. In Alexandria
civitale s. Germani
-.
.
presbyteri.
TipeJouTepo;.
^
X7.'. X~
xa!
)'
-oO N-aiv
-
'Ev A-.poS.^ia T^;
30. In Aphrodisia in provincia Caria Dio-
/.ipai Kao.:a, [A.liooto; xat 'Pooo.tavo.
doius presbyter, Rodopianus diaconus.
f-
J
^ .
L
j
(XJrbis et provinciae nomina mire corrupta
^
' '
sunt, sed agnoscuntur).
'
fol. 252'c.
^i^
i*r^ *i*=
T^xSO^'.V3 T^JJ\a3
ttCiluio!Vi30
r^inimaAT^j
T^ikicoo
Qai\^ctsmcno
fvi.\-^ T^AxijiT^ao
WCUjJO^-lr^ T<lXS^Onim
Mrivl lap.
6'tou }Jiriv6; xaTa tou? "EXXriva?. Ev
AXe^avopeia
laTopvCXo;.
xal
y' toG fjir.vo;.

'Ev Me>.tTr^vr, 'EXitt-


oto; xal 'Ep[AOYEvr,?
[AapTupe?.
xat o' ToO N-.iiv (sic^.
^Ey N-.xO[ir,5eta
"AvTwvuo; [JLapTup.
xal e' tou auTou tJLT,v(J;.
'Ev 'A^.e^av-
Speta , xai ' Hpu; ^itwxoTio; 'AvTtoyeta;.
. QooiT^o m*yi i
\y\
k:.kui*i= t^Ax^zlx^o
xaL
C.
Ev Ntxoixr.oeta
4>).agto; xai
^ j \.
ETepoi uapTupe; o
.
r^^ifitu^O r^^^ir<' T<liam
MAIUS.
2. In Alexaudria Saturnini in carcere
quiescentis.
2. In Armenia civilate MiUtana Helpidii
et Hermogenis.
3. In provincia Asiae in Luminata civi-
tate nal. s. Hermogenis de antiquis.
4. In Nicomedia Antoninae nimium tor-
tae et variis lormentis afflictae, ab uno
brachio tribus diebus suspensae el in car-
cere biennio reclusae ; a Priscilliano prae-
eide flammis exusla obiit. (Haec narratio
"
propria eat cod. B.}.... Antonini.
5. In Alexandria Eutimii diaconi.
7. InNicomediaFlaviiepiscopi,Augustini
episcopi, item Augustini trtum fratrum et
alibi Marcellini, Macrobi, Eutici.
f^i^CtA-lr<'i r^CUamaK'
. ttola^o QolAiaa
r^^ul-IVCUis
f^viQi^AiaC
. rdl!io=n rClaiMr^cv
rdiiwK'
r<li*.iosa
^iaii^o . ifitti-TA\ ^i*icv2n
^iauw.o .twao
r^iia2w
ttil^oi^
rd*Ao\lrdi3
.ioi^o
k^AAAuso . r<:i*.ia=
K^iXtocArj i*^=
=
coao . K^ia=a
ooolr^ot
jjT*^-^
^ifio^o
r^^ouavs
[lvii]
xal t'. Ev NwoiJLTiSeU '.\xaxi.o; uaptup. 8 GonstantinopoH Agati militis, Maximi
xal
-'. Ev KwvffTavTwoundXei Ma^i- presbyteri.
L.D.
fAO?.
25^2'a.
xal
16'
Toy 'lap. 'Ev 'A^iouTidXei Ku-
'. In Axiopoli Quiriili, Quindei, Zenonis.
p'.XXoc xal ^TepoL (jiapTupef
q-'.
xai
r.5'.
'Afpootffio;, xal Sepantuv 13. Alexandria, Afrodisii.
TTiiTxo-o? '.\vTto';^eia?.
xai Ti'.

Ev Bi^uvta HpaxXeio; xal 17. Nividuno. Heraclii.PauU.
riauXo;.
xat tS'.

'Ev KvffTavTt[vourtoXei]. ev 18. In Alexandria Potamonis presbyteri,
Bui^avTtcp/lW/tosxaleTepot [xipTupe;. Kat
Heortasii presbyteri, Serapionis presby-
h 'AXeiavBpeia SepaTitwv i^ipTup xat e^epot
teri. Pantl.eri. Dioseori, Palmi, Petegondi
uaoTuoe;
*.'.
xai x'.

Ttfi.dQeo? xat lloXueuxTo; jjiap-
Tupe;.
xat xa'.

Ev AvTto/eia npoTepioc [AttpTup


.
diaconi. Cenroni, Dativi, Lucii et Maxiraae
:
Hermonis lectoris et aliorum IIIl.... Con-
stantinopoli Efuchi (var. Euchi), Serapio-
nis etc. (hic repetuntur AlexandriniJ, Mar-
ciani, Luciosi, Lucianae, Aeginae.
19. In Caesarea Cappadociae Poliuclii.
21. In Maurilania Timothei Polieutici
diaconi. In provincia Gaesarea PoHeucU.
In Caesarea Gappadociae Policuti.... Iii Brit-
tania Timothei diaconi
.
22. In Caesarea Gappadociae Poliucli.
xal xv' Toi5 auToO 'Up.

'Ev .WTpo-.;
44. InstriaZoiU... In SiriaZoeli.... it.Zoih
Zut).o; uoipTup, h Tf.
TrdXet >->..
Stnae.
^
25. Policrati et aliorum IIII Gortuna civi-
tate.
^iin^o
rOLSttj*30
rCAu^.l-!
rClioruaO^s
r^AuLpo
rrli*lCoa
ooCU-ola
rd^irilluAr^
^iflo^o
f^x*xo
QoONioOr^
r^l'icoo
r^^iwr^O
^imi^o
rdxi-sio^o .
imA.Auut-
rd^oiA^l
rd*VJtta=
. T^UlCOQ
OOCU^aO
,^Aird=j ^im-k O
rdiJt-^O
^Axl^O
Qa^CUitt*co
ttiAitoOrC^l
cnliAOl
i*r^
,xwN^^v.\o. n rcl^cuifloAre'
00 00 00
Ttd^et lloXuxapTco;.
xal xe'.
"Ev [IS]o6'.oSouv{t> t^ ndXet
*l>Xa6iav6 [JLapTUp.
jj(,:. xr-'.
"Ev .\Xeiavopet(f
Euxatpto;
7:pea6uTep05 xal iTepoi [iapTupe? tC.
^g,i XTi'.
'Ev Kataapeta tt;; KaTina-
ooxta;
KuptXXo;
[AapTup.
jtaJ. x3'.
*Ev AvTtoj^eiff
'Hffu/io;.
xal V ToD 'lap.
MvV,
Euaegiou
eniffxduou
llaXanJTtvTi;.
25. Dorostori in Africa Fabiani.... et
Flavini.
27. In Alexandria Acculi presbyteri,
Euangeli et aliorum XIIII.
29. In Caesarea
Cappadociae Cyrilli.
30. Antiochia [I]sici palatini qui niulfa
tormenta passus est.
21 iun.

In Caesarea
Palaestinae de-
positio Eusebii episcopi
historiographi.
8.
[lviii]
L.D.
XM^ ^^
**^
toOAJ^
rduoT*=o
rdiiMre*
QoCU-.'u\
rda^CuV^
rCAuJ-=Av=DO
rfAxima-sO
rduicba
T^Au*^.:
a>a*=o\=i
rdliwr^o
QoOJjJiTSn
rd^:io^J3l
rCl-vnaa
K^vm^iAvso
f^io=n "^='
wekr<L=A
coO.
MtivI
Xat;ipav.
xal o'

'Ev
[N]o6io5o0vt^
^0:.T,T.o<i.
^
xaie'ToaXaO.piv.-'EvT6t.e.Tr.^0M-.
Mapxiavo?
xal eiepoi tiaptupe? y
lUNlUS.
t. In
Thessalonica
Octavi,
in Antiochia
Zosimi.
4
Nividuno
civitate....
Philippi.
5. \n
AegyptoMarciani.NicandnetApol-
lonii
quorum
gesla
habentur.
xal r^'.
Ev
'Aye^avSpefqL^Apew;
?e<r-
gutepo?.
^^l
y'_ Ttpivb; xal
iTEpoi txaprjpe;
xt'.
xai
-n'-
'Ev 'AvTioxsi^
dx T<iv ipx*'-;^''
VwffTpctTO;
xal 'E^uepw?
xai
rXuxepio;
jiap-
Tupe^.
xai i'.

'Ev T<ipie'- tti
rroXe-.
Mapx-.avb;
xai eTepoi [iX, .
^g,^ ^a'.
'Ev KaLTOpe(f
TT.; Ka7:r.a-
ooxia; Moa
[xipTup.
xai'.6'.
Mn^^*'-
0/?//. lu
AlexandriaArt....
7 iuL \n
Alexandria....
et
ahorumXVIlI.
8 ;/. In Sirmio
(E; ceit. Nicea)
Sostrati,
Speri,
Eracli.
10 iul. In civitale
Tomis
Marciani,
Domni.
Diomedis,
lohannis.
Sisinmi,
Aureliani,
AemiUani et aliorum
xxxvim.
12 iul In Caesarea
Cappadociae
Divi.
13 i/. In
Alexandria
Serapionis....
Menei
presbyteri.
Trophimae
virginis.
fol.35'b.
^icumrelao
. r<lx*Xfl
0^:t
rt^-Tfn-i T*r--'^
a=OJ\
wOAird-PS^
r<l*i:*im^l=>
r^Vm^
rdA^O
<CtaA*2kO
K^ifiu^^vso
. ri*:\osn
^o\ojr<^
kI^A.OjV'^
rduiCK=n
a*Au2yr^O
rd=nifio=3 ^imsno
^iftia.o
^iAuso
Qoojscuiflo

f
^VV f^iiair^
T
^.^.A^ ^ifitti^o
re^AA^o
Vaa.o
rel:^ird=aO. .
QoO-UJa
iO^
QOiJO^^wUT^
r^^xuo
. rdacuifltt^r^
xai nar.':a<;
xai MaT^alo?,
xai^v Ka-.aape-:^
T^;
KaTinaooxta?
iiTo;
7tp6<juTepo;.
xai h
Tffaupt<f
Zt;v66io?.
xai le'.
'Ev
*A>.e;avopeiqt
Tepa; xa'
l>ai::i:o;
xai i' r.aCSe? ;xapTupe<;.
jj(^; t^'_
_ 'Ev AvTtoyettf
Bebooto; xa-.
Eu(r:a3(.o?
[xapTupe;.
xai x'.
"Ev
^'.^^'.t^ Sexouvoo?.
jtat;. x6'.
'Ev 'AYx-jpff
nXiTwv.
jjg^'^ xv'.
'Ev AaooixetCf
MT,va?.
jtoiUo'.
AvSoyovio;
^upeTctffxoro?.
1.5 /m/. In Alexandria Philippi,
Zenonis..
et inlantium X.
IG iuL \n Aiitiochia Theodoti,
Eustati.
15 iuL In Sirmia Agrippini, Secundi
etc.
22 (/. Ancyra civitate Galatiae
Platonis.
23 iuL In Laodicaea Phrygiae Moenis.
24 i/
Athenogeni.
[lix]
T^l&ia.l
Kl^o.lirda
x3tl xt'. 'Ev AaoSixeiflt tt^i; ^^jfloL^ iy. 28 iul.
u.Epou? Ka3aptJiv ev TtJ 0'.b)Y{Au xaTa
evuOt.joiv xai ouvEiJ^TiiftTav t^ 'ExxXTiaia, eiTa
w;jL0/OYT.Tav, EO-^tXo^ inwxono? xai $iX'.7i-
TtO? xal ETEpOl .
Laodicaea civitale Phrygiae The-
ophili, Auxentii, Pudentis, Phi-
lippi. Alexandri, Zotici, Bessiae,
Secundae etc.
L.D
e^AM^r^
^ ^^^
^:ucoo r^^n^ coa\jLO
QpOJj^Or^'^ . OrflOK'
. rdz.u> rOiMf^O
uOf^ilXkfiaa ^ouoxzao
wo:uojiJi0O ooQJt^ioo::!
o o o r<Clio=n ODOjmo^lo
y-alX'.

"Ev Suvvaoo'.? TTJ; ^puyLa; Ix 31


iuL
T(5v apyaiwv AT,[ji6xpiTo; xal Sexouvoo; xal
Avovuffio; [AapTupE^.
In Phrygia, civitate Synnada,
Democriti, Secundi, Dionysii,
Tliyrsi.
yi ssa^c.
r^ims T*ltr-'
\oA\ m\&s
crU^o.l . r^o-.'
teco^^r^o
ooi*an\o
.<. \-^ iasaA\3
(tt*r^^o
QoaX.iP^ K^Au*.-!^
*
o o . o . o T^MOSW
MtivI aiious-
'.e' xara tou5 "EX^Tiva?,
[i'W;[it| 'laxuSou
ETtiTxoTtou Nweo);.
xal. 0'.
'Ev SuvviSo'.; Maxeoovio? xal
AaaTiupo; xal 'Avtiyovo; xai 'loSCvo? xa'.
B'.xTo)orvo? xai TaT'.avo;.
xal V ea(xou!;.
'Ev Nwifie'. ttI uoXet
AoE>(f'.o?
xai ri'.o? [AapTupe;.
lULIUS.
15. Et lacobi episcopi Nizibae.
19. In Antiochia Macedonis et Lampa-
dii.
KlAiA3 .1^*3 >=T^ A\*^
^^oca*^r'."l
rel*\vi=3
r^i-i
"***-* ^Aa*4v^l
r^cn
r^socus
cosO
CDd^Aiu^r^"!
coii^o.i
r^lsoocoil
r^cuimarC
*y
^ft.\.o^ r^.T=)QCUxU=iO
. r^^^ir^
fOiur^^O
tt\o^AU3
pCifiai*Ti*=0
KlA\oiaP^.l
QDO.TXAflOS
T^Vn^.3ir^=o
QffOJjkio\i*^
K^colia
r<!liAo\jrCl3
f^im^
T*n->o
^
^tt..\.<K rdfcib.TJO ^
MtivI 'A6.
a' Tou [iTivo? xataTOU?
"EXXT;va?, o'. [xip-
Tupe ol ex Tuv ^v "Avnoxetif,
t.toi Iv Kepa-
Teta, xaTa^evTWv, ot ulol ttI;
Sa[A0uva;, ot
h
MaxxaSaiot?
Xeyo^icvoi. 'Ev auT^ t^
>i[xep^ fx-WnJLTi
SuffTou
^ntoxoTiou 'Pujati;, xat
h N'.xojJiTioet<f
<I>t).i7:no? xal gTepoi S'.
AUGUSTUS.
l.In Antioi:hia
Machabaeorum
septem
iratrum cum matre sua qui passi sunt sub
Antiocho rege.
6. Romae Xysti episcopi el martyris.
8. 9. Nicomediae
mtirtyres
quidam in-
buunfur,se(l
nuUus Philippus.
xal '.a'.
Ev Nixo7:6).v
llaOXo?.
xal. ly'.

'Ev
Suvvioo-.?
TT,;
O^puvia;
'AvTWVVVO;.
.^ai. to'.
'Ev AvTW/eitf
BapXaa;.
xal '.e'.

*Ev NixoixTiOeta
ex twv
ap/atwv
<I>iXi:ro xal *AvTto/o.
11. Nicopoli
passio multorum
martyruin
quorum
nomina Deus scit.
13. S>Tinada
Phrygiae
Antonini.
15.
hiNicomediaStratonis,Philippi.
Ku-
ticiani.
L.D.
'
foi. asya.
r<:&ii.O
QoCUj\^*
^^i^^^^o
cOA-v:
^iw^-c^
rcrAo
OxAoA
^Vtti^C^
,^^
^ima^o
riiJix30
coisimalr^o
rA-*xa
in2i.o
<iJ.Av30
^ iA*m=
rdia\fla=
"
oo . o . o K*^
r^i*.rCo
xa*. '7
Ev
A).s;av5pe.:a
EJooi-v
xa*.
'.'f, -
eTBpoi
y'.
^^;
./.
-_
'Ev
-AAeiavopeEff
A'.o^x.opLOT;;
::pe56-JTepo-
'
,
,
Tx Twv
ipvociw"'
[AapTupu>v
Zuttxi;
xal evwv
hepot.
16. In
Alcxaudria
Orionis.
18. In
Ponto
Amasiae civitale Pontemi,
Pliilanliae,
Tatianae et Marcianae virginum.
20. In
Alexandria
Dioscori.
21.Synnada
Plirygiae Orthosii, Diome-
dis.
Zotici,
Agathangeli.
^j*=
AoLrC A>%s
xaUS'.
-MapCvo;.
xal X-'.
- 'H'^/^'^1-
xal xC.
^""^^^
i:p66Tpo;
xa-.
A>iiavopo;.
xaUQ'.
EvS-.piJ^ttjjBa^a.-.oc:.
xal )/ ToO AS
. - Ev AYxupa
Cao;
[^ipTup
xal Tpot
q
.
Mt.vI
'E).ou)v.
22. In
Antiochia
Marini.
27. In
Antiocliia
Sabhali et Alexandri.
29. In
Sirmia
Basillae
virginis.
31.
Ancvra
Galatiae
Oaiani, luliani. Ru-
fini,
Vincentii,
Silvani et Halicae, Aemi-
liani etc.
SEPTEMBER.
a' Tou t^Y^vo;
x-i -^^
"EUT^vai;.

EuTipeTT-.o;
(jiapTup xal ETepot 6 .
xa-
6'
ToO 'EXou/-.
'Ev -EoeTaT, tt,
7:6).e'. "A6'.6oi
Tiupi (jiapTupVa<;.
'Ev N'.xo-
liT.oei?
'l
auTTJ
'toG 'EXou). Ix tuv ipyatwv
[jLapTucul
Kosx^v.o; xal ZVivuv xal Mi-
),av.TT:oi; xal ol ulol tt,; eoSoTT,;.
2. In Nicomedia
Zenonis,
Theodotae
et
filiorum eius Gorgoni,
Menolappi,
Coscom.
T^jjCUirJ r^T*=>
r^^<SSi
rdaiaorC'
f^i^o
^lAv
rdiHr^O
.coiorcla AcArC i^
. r^ioJ.T
rCA^CU-lCV
rd^i^
13
rd.T^CUi-A=>o
T^i,icoo
pa
AcvLr^:i
cuto
rdicuiik)CUiO
couiao
QoCL^cml^o
rC^^O
rel^oiore'*^!
l-i-um^'^:^
AoLr^
xal
y' tou 'E^oua.
"Ev 'A^e^qavSpeia 3. In Alexandria Ari3toni[s]
episcopi.
\ . . 'AortfflTtwv l-rttffxoTto;.
rda.ojim^re'
.,_cu\ir^
K^icuiif^j
T^^Avi^iT^lao
r^i**r^O
QoolflV
r^^vx^njjjao
. r^.LL=nh\
WCU&CU
r<*i:iXOQ^rda
i^^vi_nx=o . r<lXAX*i
f<lj'iuf^o
qdoaAcv^
r^^uAZn^vrao . lijir^
kIxaXo
cdoA^oj^
T^iwr^O
QOiCVSrar^O
f^iv^^^O
(^ifioi- rdl*lOSfl
xat o'.
'Ev 'AYXupqt
MapxB).)vo; xal
eTepot T.'.
xal e'.
"Ev 'A)we;avopeta Nou^to; TTpea-
6uTepo;.
xal t^'.
Ilaj/.Cvo; xal eTepot ;pot .
xat Ti' . ^taUfJTO? TtpesSuTepo; xat 'Au-
jjLWvto; xai eTepot tjLapTupe; x'
.
1. In Ancyra
Galatiae
Marcelli,
Gaiani,
Helpidii. Antonini, Rutun,
Silvani,
Euslo-
chii. Maximi, Eusebii etc.
5. In Alexandria
Nimphiihi
(var. NimpO-
8. In Alexandria Ammonii,
Fausti,
Sera-
pionis.... et aliorum XXH.
[lxi]
53'b.
QDCVacdA rt^ i
\\\^
.
^****"
r^iwf^o
r^iAfUr^s
r^iflai-^A=0
r^ioji-ixao
QaaJor<'
^^Vftft r<iOlin\^-i
wcu^or^
f^:v=wO nil-i
r<_i.'UAi^r^
r^ifla:*JLAu3
rdiiMr<'o iQ
\nnn
^im&^o
ica^.\*
r^icvsn
r^iCkSa ^
Qoor^:Ufla=>
^^^0^,2)0*101
r<lj^'io
KiftAir^
^im^O
r^AAAusO
,lA pQ
r^iaL'
OOcni
^^_oeomcn^r^
f^USQ^O
. T^i*io
T^A^^o
Qoi\r<'
^VOi^O
tt>oAvl*:t^r<l=
^ifioi^o
r^aojainar^
Qaa^\cvr^
(^cu-t-a-fioo
Qomi\^
oo . oo rO^lCOU
Qoi^or^^O
xal ft'.
StX6avo;.
xal t'.
[Neu7'.o;] xal iTspot i6'.
tO. Silvaiii cuin aliis V.
10. In Alexandria civitate Nemesii, Am-
monii. Orionis, Herosi, Didymi, Meresori,
Panoepsi, Achillei. Nicetii, it. Ammonii,
Orosii. Silvani, Aroponi. Nemesini et alio-
rum VIII, Panemoti. Nicetii, Silvini.
xat to'.

"Qqo; lT:Caxo::o<; xat Sepantuv H. in Alexandria civitate Siri et Sera-
7tpa6uTpo<:.
' P'0"s.
L.D.
xal is'.
^tepo'.
*.
xal t-r'.
'Ev TaXaTta SeTsu/.o; xat to- In Ancyra Galatiae Seleuci. Valeri,
Gyrionis.
"Ev 'Ayxupa Eu5e6to;.
14. Eusebii episcopu
^^^ C'

'Ev XaWovt saeuxo;
6 17. Chalcedoniae Bithyniae Euphemiae
A^vuuTto;.
Saleosi.
,3,; ,^'.
_
-Ev Ntxoix7i5et<F
lixeavq;.
t. In Nicomedia Oceani.
xa; .f.'
-
Ev 'A).e^av5peta Ki^<op xal
H'- In Alexandria
Demetrii, Palei.JiU,
Parimadi, Helii, Castoris, Satun. Niceti
eTfipot ixapTupe; ta .
episcopi....
X,'. x'
-
Ev Suvvioo..; ix Tiv ip-/ai<.v
20. Synnada civitate Phrygiae nat. Doro-
^.p.Opu.v Aopui..v.
"
medionisi(legeDorymedont>s|.
^at;, xy'.

'Ev 'AyxupqL itatde; ol anb tti;


xot).ta; Twv ^jiTiTepuv [xipTupe; lYevovto.
xal xt/.
"Aarepto;.
,,Ue'
-
-Ev neotv5v
EuTuy^; d^t-
29.
h.ThraciacivitateHeraclea.Eulici....
..0.0; xal rve..o; xa;! SagCvo; xat Eutu,^;
Heracleae
civitate Thrac.ae.
[lapTupe;.
>LTa
,ix-A\ m\*^
MtivI Beffpltu
irpoT^pu.
OCTOBER.
r^jJCU.ia
rd*i^
^\
T<^aj\xr^
f^-^AuaO
CUA\r<'^
r^^Avaj^ir^O
pe_l^cUJjJL=>
rCAva^iiMO
re^AuJsaAvso
Qoimn
.^.\V<^ rd*a.cu\ir^
woio.T*io ^ cvAaico
. reluicoa
rclr*
r^O.ixai^^
r^ifla^AAAv=30
>*^OwrtnQeAf<' QOCuilCO
. T<*tfr^s
(^'imi^Av^o
. r^'i**T<'
pduicbno
aol
g'
xaToc Tou; "EUTiva;.
'Ev Ntxo(XTi-
oetqt
'EXeuOepto;.
xal. y'.

'Ev
'AvTto7etaZax-/ato;.
xa-
0'. soTgxvo;.
jj5(;^
-', _
'Ev NixojJiTi5ea
Katffapto;.
jj3j; .,;.
_-
Ev AvTto/et^
OeXaYta.
.^^jj.Q'. 'Ev Aaootxeta
'Hpax)iuv xat
A..6owpo;
T:pe6uTpo; ixapTupe;.
y^\
.v'. *Ev
XaXxT.oovt
'Aopta;
^:tt-
ffxoTto;.
X3(;
.^'. Ev Affta
Aexto; xat sTepot
[jiapTupe;.
2.
Nicomediae
nat.
Eleutherii cuius
gesta habentur.
3. In
AntioohiaTheoctisti.
8. In
Antiochia
Pelagiae.
9.
InLaodicaea
civitate
Phrygiae....
He-
racli.
IH. In
Chalcedona
AdriaerF'--
Adriani).
16. In Asia Cecae et aliorum X fvatr.
Africa,
Gecrae, al. CCLXX:
r/V. 15).
[LXll]
L.D.
fol.253'c.
fOiwr^o
OftiAo\rC
, rdiiiasn
od<xoj\o\o
r^i^n
ttAoAr^iicos
GfiLsa.i
Qtsnncno
t^i*io=w
rrAAAv=o
. rCAvl*:^!
f<XftXo
Qooioa ^too^o
r^T*^?'-*^
Qoor^AtTOSO
^a&i-cos
^v^o
f^i.ios
pa r^*\o^='
r^^uLso
qooaaIoIao
rCA&Oo^rdn
^'iflfli-O
ttCUjAi-=>90
QDOJOJJ
^vn^o r^^ TT-io
r^^l-50
rd^l^orda
[ttolwi4\
f^*\o*ias
[CU]\0
QI>OATlAoAO
[t^i]5>0OJIa1=>
^^4u30
o r<li.ia=
.,_a*aAD
xal X'.
20 In
Nicomedia
Eutici, Promaci, Luci,
ETepoi
[jLapTUpe;-
xa'. xa .
uapTUpec
1 21 In
Nicomedia
Dasci omelis Zotici,
ii.o;x.iriVo,xaiZo.Tuk
^^.
^^ xil
militum.
,
92 in
Hadrianopoli
Thraciae Philippi
xal x6'.
-
'Ev
Aopi[av]oir6Xei
ttj; Wp<fxiri<; -
.
^^ ^^^^^^ discip[ulorum]
4>a...o;
U.>^ono,
uioTup
xal Epj..; ^;
^P^^_
P
a-JTT,?
::Aew;.
; 93 in
Hadrianopoli
Severi et Dorothei.
^^_ x.^'.
_ [I]eo'jTipo;
Ttpe^SuTepo?
xat
AtdooQeot;.
^ _ . , ,
Q5 in Hierapoli
Phrygiae Glaudiani,
/.a. xe
.
i:-' isp r i
gueariae vay. Eugan).
Twv
ap/a;a)v fxapTupwv
Kup-.axo; xa-.
K>.au
o'.avd(.
,,i ,^.. --Ev Av..oxei.
ix x^v
apx--
26. In Nicomedia Luciani, Marciani....
[iupTupuv
Si>-6iivo? xoti Mapxiavo?.
xai xC
-
'Ev Eu^eveia oXe. Tiiv *pO-
27. In Phrygia
Eumeni[ae] Tarsi, Poli-
; L, xal no>,Lp.o, xal r[iVo,] xal
carpi, Gagi Cum m (?
.an Nocom), Conoms,
i^
'
,
^
Loiigi, Diodon et Metrobi.
ETEpO'. Tl .
,^i
),'.
_
'Ev Nixo|.[T,5e(T]
R.).avo(uv
30.InNicomediaIanuarii,Calendionisetc.
[JLapTUp.
,if^ .ix. ^ U\AS
Mt|vI 6eapi t^) OeuTeptj).
NOVEMBER.
r^Aao:i^.-l t^imn-i
CffolkJE^oK^^o
QDai^nic
r^^uj-sn^vso qooAij-do
f^^ja^^AvaO Qanjasor^
vo^AfiXkicno
GDOavi^n&s
r^^im^sir^so r^xxo
rOEAZn Qoo.i!\^^lo
f^^ifio^ijLsajAso r<liia=Q
y' xaTct ToO; "EXVa;.

'Ev Kawapeia 3. In Caesarea Gappadociae


Germam,
TT,< KaTiTia^oxta; FepfAavo? xal Qed^ao; xal
Theophili.... Germani, Theophili,
Cesan,
KupLX).o;.
xaL Ti'.
Eu6to?.
xal ',y'. 'Ev rieptvStjj
(1)
xal "HotffTo;
Ttpea^uTepo;.
xal '.o'. 'Ev TT) auT^ iidXet 8edooTO?
xat AT|[jLTiTpto; npeafiuTepot [jiapTupe;.
Egrili.
8. In Nicomedia Eusebii etc.
13. In Thracia Edisti etc.
14. In Heraclea civitate
Thraciae
Gle-
mentini et Theodoti,
FUomeri
et
aliorum
multorum quorum nomina
Deus
scil. t
Eracli in ipso die....
l5....Theodoti,
Demetn.
(1) Hic nomen aliquod excidit.
[lxiii]
,,t ,e'.
-
-Ev Av.-.oy.eCa IexoOvoo; xal 15-...
Secundi-..
Antiochia....
L.D.
S3'a.
'Opov-rio; ^x Tuv apya-.wv [Aaptupwv. fta*. tt.
mo . rd^io ^ i>,ei SaiJLOUvi?
xal roup-.i; lAapTuofi?.
f^i^HosQ
p^io\o
-/irv,^^^fl
xal
^:'. Ev NuoixTiosiff
'Afxtxovio;
xal
At6f'.).o?
xal MaTpwva lAop-rups;.
.
r^&vu^.iosa
rdioi^^o
r^imiJL,4x30
QoOJ-saoi
io^
QposoAfn^^w
a,CLUooXo
rClaOJiflQar^
rdi*Hoso p
^^im%-o
r^iwK^O
CDOa*\oiA
K^^*io
,^j^*i'<'
^Ho=a
^im^o
r^i^ir^O
r(i*oaoaj>:t
rcl*lfiflM
rd*i:Uiair<l=o
oiiUJi^is
r^^iosn
r(i2kOJi.[fla2kK']
. o . o r^
xal '.t;.
Ev AvT'.oxeiq:
'Pw[xav6?.
xai vQ'.
Mav.jxo?
x^peutffxOT:o<;
xal
Aouxtavo;
TipeofiuTepoi; xat KapiEp'.o<;.
17. In
Nicomedia
Ammoni el in Asia
Filiae Malronac
et Teclae virginis.... In Ni-
comedia
Ammoni; in Asia
Diophidis, Ma-
tronae,
Teclae virginis.
- 12 sept. Nicome-
dia Ammoni; in Asia DiofiU matronae,
Teclae
virginis.
18. In Antiochia
Romani.
19. In Caosarea
Cappadociae
Maximi
Muciani....
Cartheri....
xalx'.
Ex Twv
ipyatuv
jxapTupiov
Ba(Tt>.io?
(AapTup.
xat xa'.
'Ev MeMTTiVT.
n^uT^vo;
xal
Stepot
[jiapTupe;
p.Q'.
xal xo'.

'Ev
Ka-.Tapeta
TT.;
KaT^T^aoo-
xta
Bepovtxto?.
'Ev
A^eiavOpsCa
[tt.
T:6>.t]
neTpo;
[lif^lxono; ixp-u? (M
20. In A nliocliia
Basilii et Dionysii.
23.
InCaesareaCappadociaeVerociani....
In
AlexandriaPetriepiscopi.
.rda
1
r^Hom
o.
. . o : o
. o . o
X ^ ni in Peiside
occubuerunt;
hunc
etiam
P.
.,.,,
i..
U,ev,....o
-.-J'--;'';-
';"''
V.
.,e
0e,.
s,.
subicimus
cum
versione
graeca.
quam
contec
bollandianus (2).
. r^*iJ:U=
^cniarc'
^U
rclAo3
a>oL-Aijao
Ta
6v6[iaTa
Ttiv
xupttov
V.[.c5v t,3v
txapT6pa.v,
ol
^oovn^Ti^av
iv TT. avaTo).T..
'A^Pi
6 pw-o<
|/apTup.
AaXt fe
SsuTepoc
[lapTup.
BouXya.
Xa^ix
x.l
A^pai.r.,
xat
Mt.vo.-m;
U Ttiv
apyatw^.
,rdi. Sozon,eu..
^'"-
'
f^;,
'i p. As.emaDUS.
ACa
'"""/"^sT
M,,i
,amen ex his
nomma..
l^^^^^.tll.ore
.ri.a >
:rr:..r;e\"::ri"peu.io.ii..;^^^^^^^^^^
[lxiv]
L.U.
TaOra
Ta
ov6(.aTa
tc5v
::c<rxOKO)v fxapTi-
. o o
. o o
Ta
(JvdpiaTa
T<iv
xup-tov 7,^^^
txapTupwv
^utaxoTiwv
x T^; '/>p
-wv Depffwv.
, , o . rdijao-i^
,^cvflj^mAf^
AvQoc\icox.o
lV=ic\<ni
r^cUiaiAr^
A>^1
r^Au*lJO
v.iirf.1
^ctax.o
UjiCU .
r^\oco
r^CUim^r^
f^dU^tfO
iso
^:iJuiAi3 - f^\ooo
^JLmCUO f^^lS^
^i&l
rdacUixiQaf<'
woXo^ ^XA=ai
i^jL^M
r^^CUla&f^
<<c^ABoeAf<' ^iocn
^iAicnx.1
r^^cuicnkr<'
^cniar^o ^^O.*
. i^if^*! f^ACUiOQaf<'
t^Xaxoi f^^cn-Sox.
. o . f^iia=a . o .
r^ltJUi r^l^crm^
qdcAo^ iCVr9:i= rd:=cu^
-*"' qdoIo^ tW\
ji,,f
cvt.p*' f^^Jir^'
r^^cnlscn i\=nioco
,T'*" f<=au
aAaoi K^^ifio^i^
r<'Avli.=a ^oQiorn^nio
(1) Isli taiUum exhacseriecognilisuiil.quorum meminilSozomenus U. 14 eL Acln videsi^ apud S. E. As^emin-im. p. 60. (2) Syrus"
ad liUcram scrihit ArdasMr, al monel Le Quien, Oriens Christ., tom. II, p. 1316. hanc urbem cam esse quam Slrabo vocaL W^xafti^i.
Regionem Xou!;ivwv hoc nomine signanl Acta S. Sirae, Ac(. -SS., Mai lom. lll, p. 181. -^
(3) Mem vocabuUim roperie* in Actis
S. Sirae, /. c. p. 178.
,4) M est Bassora, ivl Tigrim, prope sinum Persioum.
(.5) Syriace Halavan, idem locus qui apud
Slrahonem KaXaj^^iiv^.
SuiJie<;)v
xai
Bap3aau[*ri;
xal Sa5we twv
ETtiTxotrwv
SeXe-Jxeia;
xai KTTi^if
wvto;, iKiXewv
Twv
'Apa[jiaiti)v.
'IwavvTi?
eTiiffxoT^o;
'ApTaYetpot;,
-naew?
Twv
Xoul^aivoiv (2).
'luavvTi; xal SapwpTi;
iTzivxoKO\
Xtp/aae-
Xeuxou
(3).
raSoiapTi;
xal Sapivo;
4ntffx07ioiBTi3Xa6a;
iv Toii; Xout^alvoi;.
Bo^.toaCo; xal Bapa^oa; xal 'IwivvTi; ini-
xoTiot Mevf,?
(4).
DaOXo; l:rt!Txo:ro; tuv Kaayapwv. XupjAav
iTtiffxOTTo; Ka).ayT|VTi; (5).
NT|p(ja; ^Tttfrxouo;
la-^apxapT. 'IwavvTi; xat 'Appa[Ato; iutaxonot
TWv'Ap^Ti).WV.
Ta <fv6|i.aTa tuv npev^uTepuv p.apTup(i)v.
'.\eoe^a).aa<;,'Avavta;, Katoup.a;, BaS^out,
Ilxu).o;, Z'.i!^{. HauXo^, NxxCfi, 'Aoava;, 'luaax,
'Opjji^i^ffoa;, Xa^aXa^a;, Ba6t[X0i;, jrpeff^uTepot
otioEica SeXeuxeta; xai KTT,!jt'jwvTo; TcoXewv
Ttiv 'Aoaaalwv.
[LXV]
.
-^ -*-"
V3
rdlfcJL
rda^
^^s*^T. i-=n
t^XAXO f* t*
*^-*^
MCuilir^
TocnirsK'
rclax3u>i=
tico-uaf^
fV^***
r^ir^ . "i i nl
T^\oco ^u^l
K^iwr^
-* - -^ ^ T^-tT-HtU
f^<x.o>. vjaoOJ jTi*'^^
pdzAZC
jOns..
jAfio
o . o . rcdAx.
. o . rdi*.ia=a . o .
rsliXW^
,^fia^
,^^aL..l
^:v=n
-^c
i.r^ii
P^^ii,t2ni
T^\T-yiTja
jujJtt^K'
i=a
^vs
,^A=a rd-is
oifla^
^mi rC.ia^
fiwCU
. . o . .
J
AoYYWo?
upE(jpuTep04 tuv Sxr.vuv
(1).
ffoui;, 7:pe5?u-:epoi
Ma/oOI^T.^TuvWpajxaiwv^S).
Bta, MapT.5, 2u[jLewv, Uina?, 'Iix,
npsT^uTepoi XuXTapa? (4).
'Avopeio;,
'Afi^al^axyaiot;, 'Iwa-ritp. 'A6paiA'.o;.
Bapaa^ii;.
Naxrg, 'Aoava;, SuiaSuv,
'luavvT;?
mpeaSuTepo'. T7)< ywpa? twv Xousav/ov.
MapTiv,na7ia?,
'ISajiLap. Bap!ra?5<; ^x t^i;
'ASia^TivT.?.
A?a, 'A[3piiJLio5,
HeTpo;,
na[xix, ilouai,
Ui7:a<;,Saaav,
Br;po;ix t9i;
Tiasw^leptAaiwv.
'lixo^o;.
'Aooaio;,
Nouxpaw;,
SaTpato;,
'Aepi,u'.o;,
'I-jaix, Sapif^;,
MipT.; iy. Se).-j-
xe{a;.
Mixu^o;
TtpeaPuTepo?
[AipTup ^x TeX^ra-
IfXa (5).
Ti (Jvojxata
twv oiaxovwv
jAapTupuv.
UiTra;.
otixovo; ex W^^^ (6).
Ta^^lv
otixovo;exT'icraoip,
Bi5av,
MaS.av
S-.axovo..
cwv
Sxr.vwv,
'A63tiu<;.
Taaix,
MapT.;,
MipT^; (7),
Tcraix,
"AeoiT.Mu;,
"lixweo;,
la/i;.
liffto;.
L. D.
ilus
deest
in
ma"y'-"-
'
^ ^-^^^^^ iudiciis
Salutaris
et
seaem
nuuu,,
-'--^^^.^^j^^; ,i a
Socrate.
dubmm
esse
nequ.t
aut
civitatc
aliqua
repiaesentetui-
p,ovinciarum
nomina
agnoscunlur,
civitatuni
runt
Peiitapolis
Lybiae
supenons,
Thebais,
Tbmuis.
^y^,.,
nTod
liS.ctius et novit et digessit memorias sa.ictorum
Asiae Mmons,
lluaciae et I-l'"^>
""^^^"^
SomeS
. m
pi.copos
Anthimum (V lc. maii) e. Eustolium (VI id. iun.)

emorat
um
quilir
martyrio
celeberrinuun,
hunc vero nou ita notum, de quo hoc solum
d.d.c.mus,
eum
Ancvrano
concilio
sedisse anuo HI4.
. .,- ^ i ^^^t.irvi Valpn-
Lilur
Nicomediensis
fuit iste marlyrologus aut clericatu aut certe dom.cbo. Sed non
l^ntum
kalen
dariis
ecclesimun.
usus est; etiam lib.-os adhibuit, de quibus nunc esl dicendum.
Euseb.us, "^
"^^^^^;;'
Suo edi
de marlyribus libros, unum de antiquis marlyribus, id est ipsi Euseb.o et
D.oclet.a
o
anteriSrlbus,
alierunl de marlyribus Palaeslinis passis inler annos 303 el 313. Prior. mm
perd.to
litulus
[lxvh]
titulus (1)
fuit S.-Y.>TT,
v ip7.;<.v ,.apT.pi<.v; quae in co conlinebantur Eusebn minime e.ant,
"ed eoium
quibus curae fue.at diveisis locis et tempo.ibus ma.tyrum memor.am scr.pl.s recolere.
Implum
sane fuit iHud opus ; ibi enim, ut ex ipso Eusebio discimus, inlegrae h.stonae cum pro-
Uxis
documentis locum
inve..erant,
cui..s generis fuit cpistula Lugduncnsmm ecclesus As.ae el
Phn-iae
cum scriptis no.i paucis ad mo..tanismum
speclanlibus alque ep..lu a co.ifessorum
ad
E
eutheiium
episcopum
Roma.m.n ;
eidem
^^.^-m
iHala fuil Pionii SmjTuens.s pass.o, multorum
Ssuum
documenum;
eidem et Apollonii Homani martyris histor.a, cu.us anuena vers.o,
Si
abhinc a.,,,
lita, nuper ad sc traxit doctorum virorum
oculos et -ras Integrum
J.e ae
n-,ssionis texlum ea ve.sio mini...e refert, ..eque tamen pa..cas pag...as complect.tur (2).
F.s W exp sss
verbisnon
dicit Eusebius. coniciendum esl in eadem colleclio..e fu.sse e
ep.stulam
de
passione
Polycarpi
celeberrimam et recens inventum
sanctorum Carpi, Papyh et Agathon.ces
"'"'
ExToJ^opere
profecisse
graecum
martyrologii
auctorem iis probatur argumeulis :
^'inTer
aniquos
marlyres et rccentes, id est sui temporis, ita d.st.ngu.
Euseb.us u Uos
1
inier

"J| ..eciperet de ceteris in universum


tantum
retciret, cxcept.s Palae^li-
*'"
T
'^'
n cnr,^.
hTor n ;itero libro narravit.
Atqui ea
distinctio ut ipsi historiae
"T" i"ta' c sT-.st o
ul i ".o cgu.nur
kalcndaria parum
consona
vidctur. EccWae en.m
i;erma.;!Zrnomina
.'etineri cum diebus
quibus passi sunt, minime vero cMmr. utrum
aiite
annum 303
passi sint an postea.
ni-inifesta sunt huius
distinctionis
Sed in
codicibus
nostris lat.n.s e.
- -
^
'^"^,;"*^^^)
respondent in latinis
^t^'^
'Tri:
.:S'^-i:
Sa
de::tm:n1.ni;^
Z:,^.^^.
Ouod
cum conferre
iSld
^cSrS
SSam^dS^ditae
coliectionis
Eusebii,
suhiciendos
duxi dies qu.bus ment.ones
illae
occurruut.
L.D.
In SYBIAC.O
lan.
Feb.
Marl.
April.
19. NicL-ae.
Cosconii.Zenonis et Melanippi.
ii3. In Asia.
*
Polycarpi cum Cosconio elc.
7. In Africa,
*Perpetuae et sociorum.
26. Heracleae,
Marciani.
13. Pergami,
*Carpi, Papyli et
Agathonicae.
Sepl.
Oct.
Nov.
20. Synnadis
* Dorymcdontis.
17.
(Antiochiue)
*Tgnatii episcopi.
25.
Hierapoli.
Cyriaci et Claudiani.
26.
{AntiochiaeV)*Silvamot
Marciani.
15.
Antiochiae.
Secundi
etOrontii.
20
Basihi.
IX LATINO :
lan
14.
(AntiochiaeV)
Glycerii diaconi.
lan'. 29, 30.
Antiochiae.
Hippolyti
episcopi.
April.
3.
InMysiaAgathemeri.
Mai
'^- Melitene,
Hermogenis.
lul (lun) a
{AnHochiae?),Sostrati.HesperiietClycerii.
30. Synnadis,
Democriti.
Secundi et Dionysn.
Au-.
15. Nicomediae,
Philippi et Antiochi.
_J" '^l
{SynnadisV)
Zotici et sociorum.
Sept.
'2-
Nicomediac,
Cosconii,
Zenonis et Meianippi,
Theodotae
filiorum.
Ex iis
sa..ctis
qui asterisco
..otati su..t.
^^^^^J^'^:^
dignoscitur
eos ad actatcm
Dioclet.a..o
^>pe.-^-m pe t, e^^^^^^^
^^^^ ^^^
^.
^^_,^^^^,^
^^
in
collectione,n
Eusebianam
fu,sse
.''^'t^f-
f
''^^"
"jTc.e aetatis
fucrunt et gcsta
halu.erunt
apud
apy..:.v, vel de antiquis,
recte
appos.ta est, et
P
T^-^^^
[^',,^ hj.torias in
coUcctione
Euseb.ana
Eu^ebium.
Ccterum
cavendum
est nc co.^um
'^l^^^"^;,,,,,
,u,
Pionii ccrte et Lugdu-
insc-tas fuisse
credamus,
quorum ---"
J":J"j
"
qui famen
ah
i.Klice nostro
absu..t.
nensium
martyrum
pass.ones
corpus
,llud
3'";;^/ f^j^.e
Metrodorum,
marcionistam
pres-
r In
passione
Pionii
leg.tur
cum eo .gn. '''""'
'"^'j^^ji
^^mine sub die IIH id.
mart.
bvterum.
hIc est. cuius
nomen
cxstat .n lat....s
-^
f
^-;;;
^ ^,,, eui ccrtc
.,ulla
ecclesiarum
cati olicarum
kalendaria
Metrodor.
nomcn
"hU
lc.u..tjcl P
,artyribus
syr.acus
i.Uellecta in opus
suum
.ct.u.K
P'>f P^^-.X
VI ^ ...a.a^
tnissc notat. in >-
';- ^'-,^^^1^^-,
multis
ante
Polycarpum
diebus
p,o lide
in ea c.iiu
me.uorantur
Xll vel pouus
ai <. i
occisi,
quorum
dies
a.,nive.sarius
.d'^^:;^"%^";?
,;;
'
^,
ssione
Lugduncnsium
adiectum
fu.s.se
3
Eusebius
ipse
leslatur (4)
.n fi. c
"
f
"'^^
J^;Ji,,,,
pi,i,
eo..sum,uati
fue,.ant:
h) qu,
catalogum,
in quo
separati.n -"-.^<^''""\"1^
t,' ve,"nt
i
qui
supervixera..t
co..tc.o.cs.
Atqu,
adbestias
Iraditi
fuerant; .;
qu. ,n
'^-^'.tm d
Ul "o,!.
iun.
Ibi eorum
nom..ia
n.ven.cs
ii sancti in latinis
nostr.s
cod.c.bus
habcnlu.
U.e
, nf
,.
r Convheare,
The
Guardian, 1893, i-p.
908
sqq..
B. AubA editum in lievue
archeologique
1881.
tom. ii.
V-
tom. III, fase. 3-4. p.
440.
-
(4)
// f., V. 4.
qualtUOl
L.D.
[^^^"'1
, ^ pd- ceteris
tituli
praeponuntur iidem quos
,ua,.uor
o,.di..ihu.
dis.ributa.
Pnmo
nihil
p.aescnptum
e.t,
dixit
Eusebius :
^
beslias
traditi
sunt :
l;;;:aT;!inearcerespiritumredd...-un..
ilem
alii
Lugdunensiura.
11
itur
Pothini
episcopi
nomea in tertio ordine
Cui-
primus
titulus
absit,
id eliam
facile
'"^^
J^S^'^^^-
j

primum
locum
ut episcopo deberi
quasi
latebat; ex iis enim
erat qu. m '^^''^
^^.^^^^
nanstulit
in
caput
primi; ibique ei
arbitratus
ahquis
recensor
latmus,
eum ae
^
io,,aa,iis
Baplislae
locuti erant confessores
comitem
adiunxit
Zachariam,
de
quo ut e
i '
,
^^^^1
fecit et
martyrem. Ita turbatus
Lugdunenses,
sed quem
error
^^"""'^^""^^J^^^Euselfiana
passione
fluxisse
catalogum nostrum
est textus et primus
pernt l'^"'"^-.^^'
''
7<.g,uiu,
jum
nomina
martyrum
proslant in obliquo.
stilo ipsi suo lituli
docent:
casu emm
"'^'='
^*!^"'";";'
"^.to sed
latinus
interpres, cum semper
In graeco, ut syriacus
testatur,
omma
eiam
"
[
genitivum
casum
nominibus aptare
studuit.Quodtamennon.taperfect,u
foiraaep
ousve g
^^^ ^^^
^^_^^.^_
^^.
ad alium
calalogum,
Lugdunensis
plane
gemcllum
quem
lepe cs
Jurba Vaedam
martyrum
Alexandrinorum
his tituhs
d.stn.gmtur .
hii in inare missi sunt :
hii omnes igne combusli sunt
:
decoUati sunt
:
Verum quod maiofis est ponderis,
catalogi
Lugdunensis
ultima pars, nomina continens eorum
aui s!rr^t in kalendariis locum habere non potuit, habuit autem m martyrolog.o Errorem
ZJZZ^cor;e.ern^^^
Gregorius
Turonensls
(GL ..^ 48)
et A o
- -^
7^'^^-^^^-
Uterque enim, etsi ex hieronvraiana
traditione pendet,
nomuia iUa consulto
omisit
1).
_
Venio nunc ad
aUeram'Easebii
Hbrum, de provinciae suae martyr.bus, ns scihcet qui sub
Diocletiano et Maximino passi suat. Cuius duae recensiones exstant, altera longior, syriace tantum
ti-adita, quam repperit Curetonius in ipso illo codice, in quo et nostrum exstat
martyrotogmm 2
altera brevior, in graecis servata codicibus cum historia ecclesiaslica Eusebii, cums plerumque Ubro VIU
subnectitur. Ibi martyriis, etsi non semper, saepissime tamen assignantur anni, menses et dies.
Quibus quam i^ene congruat marlyrologium, sequens ostendit tabeUa, in qua ipsius Eusebn m
narrando ordinem secutus sum (3).
6. Tiieodosia virgo (M. P. 7),
Xanthici 2 = IIII non. april.
7. Donminus (M. P. 7),
Dii 5 = non. nov.
8. Hatha, Valentina, PauUis (M. P. 8),
Panemi 25 = VIII
k. aug.
9. Antoninus, Zebinas, Germanus et Ennathas (M. P. 9),
Dii 13 = id. nov.
10. Ares, Proinus et HeUas (M, P. 10),
Ascaloae
passi
Apellaei 14 = XVniIk. ian.
11. Petrus qui et Apselamus (10) Audynaei U = lU id.
ian.
12. Pamphilus, Valens diaconus, Paulus; Aegyptii V, sci-
1. Procopius (M. P. 1), Desii i. e. iunii 7 = VU id. iun.
2. Alphius et Zacchaeus (M. P. 1),
Dii i. e. novembris 17
= XV k. dec.
Romanus (M. P. 2) eodem die (Antiochiae passus).
3. Timolaus, Dionysius, Romulus, Paesis. Alexander,
alius Alexander, Agapius, alJus Dioiiysius (M. P. 3).
Dystri (martii) 24 = VUU k. april.
4. AppWanus (M. P. 4), Xanthici (aprilis) 2 = UU non.
april.
5. Agapius (M. P.6; idemquielc. 3),Dii(novembris) 20
= XUk. dec.
(1)
Adonem ex recensione AutissioJorensi pendere in aperto est ; immo, si quando de fontibus eius accurate
inquiretur.
facile intellegetur eum pleniore codice usum esse quam nostri sunt ; ideo non est cur miremur eum etiam in
Lugdunensi
catalogo aliquatenus abundare. Habel cnim Hofjnlae nomen, in nostris codicibus omissum, quo coraplelur numerus
XLVIII
martyrum ; nam si Zacharias toUitur (et cst utique toUendus) non iam XLVItl, sed XLVII martyres inveniuntur. Ita etiam
in Adone cognomen Efingathtis servatum est et pn<;l Helpes legitur quac e.t 4mas. Haec omnia ex pleniore textu hierony-
miano desumpta sunt. De Gregorio non adeo liquet. Epngathi quidem cognomen et ipse retinuit, et signum, ut dicunt,
Helpidis : Elpm ipm fejst Amas. Sed plura nomina omisit. liogatne, Attali, Apollonii, Geminiani, luliaa, Ausoniae ;
uno
abundansMrtmi/iac ; demum Pothini episcopi nomen etsi in fttie lalerculi addidit, rainime exstinxit in ordine eorum qui in
carcere spiritum reddlderunl. Quibus perpensis non auderem afflrraare ipsa recensione Autissiodorensi Oregorium
usutn
esse. Potuitsanecuriosissimoharum perum scriplori sub oculis venire exemplar aliquod italicae recensioni^, idem forte quod
adhibuit Aulissiodorensis recensor. Gregorio enim cum episcopo
Autis^iodorensi
Aunachirio nece^situlo fuit; ip^e Autissio-
dorum adiit (li. Fr., IX. 41
;
Virt. S. Mart., IV. 13 ; Gl. conf., 40). Fa fuit ciusa cur. cum in superioribu de
aetite
rccensionis Galhcae inqmrerem. Gregorium testem minime adhibuerim. Diibium enim eU utrum ex italica an vero et gJillici
recensione profecerit. Ceterum nemo mihi opponat Lagdunensem catMogum in Gallia serv.itura fuisse el nosci poLuisse
quiu
ad Eusebu hbros recurreretur. Galhcan. cnim scriptores quicquid de sincti.
Lu-hineasibus rettulerunt. praeter pauca quie
spectant ad eorum sepuUuram (Greg. Tur.. GL marl.,
48). totum id ex Raftno didicerunt. id est ex Easebii historia
eccle-
s.ast.calat.ne redd.la
;
atqu, ,bi catalogus raemoratur tantura. non vero triditur.
fa.tiue pHeudus a Gollection.
antiquorum
marlyriorum. quae G,-egor,o cerle nisi per hieronymianara
farraginem
n.ici rainim^ potait -
(2) Edidit Guret^n in
opere
Hiitonj of
tht! MartyrainPakstine, Londioi, 1801. Cfr I Vitein T),> ft',..^;..- / ,.-
- ;^.
nxWif/ti iiiptupTijWv, Parisns. 1893. - (3)Syriaca, quando
supersunt,
graece protuli.
licet
[lxix]
licct Helias, lereiiiias, Esaias. Saiiniel el Daniel;
Porphyrius, Seleucus, Theodalus, lulianus, marty-
rcs \ll, Perilii IG = Xllll k. mart.
13.
Hadriauus Dystri 5 = III non. niart.
14.
Euhnlus Dystri 7 = non. marl.
15.
Peleus, Nilus. Helias, Palerniutliius (c. 13), 19 sept.
(Heliac nomen et dies martyrii ex syriaco inno-
lescunl).
10,
XXXVIIII ex quibus Silvanus et lohannes, mai. 4:
Silvaiius Ga/.aeorum
episcopus,ceteri .\egyptii(13).
(Dics ex solo syriaco notus, qui lohannis nomen reti-
cet.)
VI id. inn. In Gaesarea
Palaestinac nat...
XV k. dec. In Caesaroa... Alfi, Zacchei, Romaui.
XIIII k. dec. In Antiochia Romani... iu Caesarea. 18 dec.
'Lv 'AvTio^ed?
'PtujiavoO.
X k. apr. In civitate Gaesarea
Agatini, Alexandri... Thimo-
doli. Dionisi. it. Dionisi et aliorum VIII.
VIIII k. apr. Agai)i,
Timolai, Romuli, Pisoni, Alexandri,
Diopi.
UITnon. :ipr. Amphiani (redit III non.).
non. apr. In Caesarea s. Amtiani.
XII k. dec. In Gaesaiea Cappadociae A^^apiti.
III non. april. In Caesarea Palaestinae Theodosiae virginis.
non. nov. lu Caesarea Cappadociae Domnini.
XVII k. aug. In Caesarea Pauli cuius gesta habeniur...
Valentini Theoni.
id. nov. In Caesarea Gappadociae Anlonini... Zebeunae,
(u-rmani Mannicae.
XVTIII k. ian. In Ascalone Alei, Promodi, Heliae.
III id. ian. Alsolami.
XIIIT k. mart. Pampili. Valentis diaconi, Seleuci, Perfidi,
Tlieofili, luliaui cum Aegypliis numero V.
Febr. 10.
'Kv Kaipsi? rioiXaiTTivTi; Ilafitpioc xa- Uiti^iXo?
TrpEflSuTipoc xat ^vSexa iTEpoi jiapxupEC.
III non. mart. Adriani, Euuoli.
XITI k. oct. Palei. Nili. Parimadi, Helii... Pilei, Nili, Paler-
uimuscii.
IIII non. mai. In Cesarea nal. Silvani. Alexamb-iae alio-
rumXL.
L.D.
Ou.
comparatione
efficitur nou tantun. ex Eusebii de
Palaestinens.bus
opere
martyrologurn
.o.,rm;
ZnSensem
profeeisse, sed ipsi ad manum
fuisse longiorem
ems oper.s
recens.onem.
C Irur Eu eb unT secutus
quantum sequi poterai, Ua se gralum
praestitU aucton, ut e.us
nome^
Tstus str referre no^
dubitarit. In syriaco legilur .ad diem maii uit.mur^
^
C.n.en>.-at.
mediensis
noster,
ecclesiae
aaaiciuh
ivuuuK
i^^^Ma.nnt vpI ab eo notat sunt, vel ab illius
pius,
Marathor,ius.
Onesimus,
vel Atl.anasuun .p.
pui,
nn^^u^^^^^^^^^^^
^^^^.^,,^^^
.
,
adve.-sariis
collaudati.
Immo A.'..
.ps.us
'?'"<^";
'"^^
''^;^
^^^^f
"^.
^^^^3
praetermitte.rda.
Legitur
martyrolo,ioNicon.du.n.fu,.es^p.cj>es^n.n^^
^_^
P^^_^^^
^^
enim m syr.aco,
'^J^^^^^^^J^^
',,,
,e ome.;
corruptum
est ita ut posl secundam
tert.amve
invemmus :
Alr:,;Hh;ae A,
.
vel An... se
temnoris
Arios
exstitisse
p.aeter
heres.archam
;
patria et Eusebii
commendatione
aliquam
v.m acc.p.at.
*^ 111. DE
LATERCULIS
AFRICANIS.
Africae in
hieronymianis
h-equentissin.a
-

^cp.
^^
^^^^
occurrit,
Africa..i
martyres
recoluntur
et.am
s.ne uta ca
agnoscun
^^^^^
^^^^^.
multitudine.
Nam
turmae
sunt
mgentes,
qua
' ~
^,;;"
,,..
martyrologii
compilato.-,
nec scite ''"'P^'"^""' ,^;'
"^f^ s^ i ine
redditum,
ut
Romana
festa, ila
Quod ad illum
spectat, i..
graecum
ma.tyro
og.um
^g;^'^^^.^^ ^,^,,,
j,,,. ,uis feslis
comme...oratio..cs
africanas
reltul.t,
nempe
mnes .u
.
eelebraba..lur:
ite.n sub rubrica
=mSt
^L";^S^t.;;:ar':a
turmae
et .-ara
mentio
est
civitatis vel
^^T^ovinciis
Numidia
bis terve
non.inatur
ne.-
ZJSfZe^^^i^Sr:^,
^
Numidiam vel
No,.,.}iau>
cum
Nicome
,a <=-
-';
'
;^,^;;", ^
., ,um
Thubu.-bi.a..o
oppido et
non sc.per recte el
opportu.ie.
Con.u..g.tu.-
.^:'"'^^ ';
' '^^,
^, , i^re a.l
Mau.ita..ia...
referuntur.
Lx
sanclis Perpetua,
Felicitate
ceter.sque
'^'''^'^"l^
Uu,ia
MaurUania.
Bittinia nonnu..quam
Brittania
factum
esse
hquet
-^
J
-^,,^^, ,i
q-ui^a,
Hippo
Reg.us,
Ex civitatibus
occurrunt
Carthago,
T'u.burbo,
Had u,n U,n,^^^^^
j^^
_^_ ^^^^ ^^
^^_.j^.^_^
Thagora, Cirtha,
La...baesis,
Salda, '
.'Plljl^^tumpta
fu^runt,
laterculoru>n
pars longe
ma.or
nomi.,a vel proviuciarum
plerumque
ex
pass.on.bus
clesumi
nullu.n loci nomen
prae se lert n,., A
..cae
,,^i,
eivitatis,
ut
Maxulitanoru.n,
Carthagine
soUemne
fuit
marly.-u.u
turba.
dL..gnme
Sc.l.tanorum
h.D.
[LXXl
W,
si.nilibus.
C^l^^''!^'^'^^ quod
publici iuris fecit
;
occurmnt
in
kalendano
J-
^f
^
^,,,%tqu'i etiam in marty-
v-iiriimHiiii*
tii^- ' "' -
.
.ofnprnnt aute
Gratum
solus
t>puanu&
exsul in
Gallia obiit. Ex
episcop.s
qui
P^^^;"?'""^.
.35 gedit,
depositio
minime
referatur, hoc
autem
Bonifatii
qui post
Eugenmm
anms ^ -
festorum
communium,
qualis in kalendario
sedente
videlur
scriptum.
Cui tempon
^^^g^-^^^^^^^J'
^^t,
.^b rege
Hilderico.
Monitum lectorern
apparet, et rei
ecclesiasticae
^ff^f^^^^^^S^
n.ulta in
margine
resecta fuisse vel
esse volo, in
pergamena
unde
kalendanum
f^^^^^!
Zms
incipit,
secundum
usum ecclesiae
evanida,
neque semper
constare
de
^^^'^''/p'
^,,0
integrum
Quadragesimae tempus
Africanae, i^av^
morfem
-^^7";'
'^..f
quicquid'ad
CartlKaginienses
episcopos
saeculorum
a festis
sanctorum
vacal.
Inclmatis
li tens
^aia qu
q
referendum
est.
IV V VI ad extraneos
martyres
vel
commuma
toti
bcclesiae
KAL.
CARTHAGINIENSE.
Xlli k. mai. marlyris
Mappalici.
III k. mai. martvris Pudentis.
II k. mai. marlyrife Glaud.
/// noti. mai. deposiiio (xrati episcopi.
U non. mai. Marini et lacolM martyris.
NoH imi. deposifio Genecliepiscopi.
V id. mai. 3. Maiuli.
III id. mai.
martyrisSecundiani.
II id. mai. s. Felicis, Gaecili et comitum.
XI k. iun. ss. Gasli et Aemeli.
X k. iun. ss. Luci et Montani.
VIII k. iun. s. Flaviani et Septimiae.
II k. iun, ss. Timidensium.
UI non. iun. s. Perseveranti mai-tyris.
Non. imi. s. Systi.
UI id. iun. s. Galloni.
Xlll k. iul. s. Gervasi et Protasi martynim.
Y[\\ k. iul. 8. lohamiis Bapttstae s et Rogali martyris.
.... iul. s. E maityris.
[III k.] iul. ss. /Petri et PauliJ apostolorum.
iul
Id. iul. s. Gatulini mai't)Tis.
XV[I] k. aug. ss. Scilitanorum.
MARTVROLOGIUM
HIERONYMIANUM.
IIoc nomen XV et Xllin: mai. legitur in laterculo Afri-
cano. De martyre
Mappalico,
qui cum soctis qmbusdam
pro fide
sub Decio occubuit, mentio est apud Cyprtanum,
Ep. 10,22,27.
Hodie ter occurrit hoc nomen, vario modo scriptum, Pru-
denti, Budenti, Pudenti, sed sub tifulo Nicomediae vel
Alexandriae.
Giaudius /wrfie occurrif in laterculo africano
valde prottxo.
In Africa Secundiani episcopi, lacobi, Mariani. Passio
exstat, multas martyrum turbas exhibens quarum vestigia
in martyrologio invenii(nfur; sed dehis alibi.
In Africa Maiuli etaiioruni nndtontm.
(11 id.). In Africa Secundiani et aliorum.
... Felicis, Rustici...
In Africa... Casti, Emili... (Cypr. de lapsis, 13; rfr. Aug.
serm. 285, 4).
In Africa Quinti, Luci, luliani, Monlanae... Passio exstat.
In Africa Fabiani. Septimiae.
Eadem passione qua
praecedentes recoiuntur.
Illk.iun. legitur In Numidia M
Nicomedia) multorum
sanctorum; // k. martyres 29 Sirthae (Cirthae) tribuun-
tur; sed Thimiilae rivitatis ibi non comparet nomen;
neque ea fuit in Numidia. Kal. iun. et IIII non. iun.
immensae nominum series leyuntur, certe africanorum
;
iis IIIl non. praefigitur nometi Tomatlii. Thamati vel
Thomoci. in quo pronum est Thimidae vel Thimidensium
nomen agnoscere.
XIII k. aug. depositio s. Aurili episcopi.
XI k. aug. ss. Maxulitanorum.
... k. aug. depositio s. Capreoli episcopi.
In Africa, civitate Garthagine, GaluHni diaconi et reiiquo-
rum martyrun^ qui requiescunt in basilica s. Faustae.
(Cf Possid. Vita s. Aug.
9.)
In Africa... Carthagine... SiciHtanoruni.

Passio e.rstat,
XII nontina rontinens qiute hodle et cras ef XVI k.oct.
reperiuntur.
... Maxilitatoriuu.
Cfr. Aug. mm, 2S:J.
(1)
AttaL, p. 103.
m
[lxxi]
in k. aug. ss. Tiiburbitanarum et Septimiae.
J{. aug.
Macchabaeonim.
VJllid. auy. s. Sifsfi episcopiet martijris Romae,
Illlid. iiii(/. s. Laurf.nti.
II id. aug. do sanctos Marinus.
I,i. au(j. s. Hippoliti.
[XV] k. sept. ss. Massae Candidae.
[XIII] k. sept. s.Quadrati.
[XI
I k. sept. s. Timothei.
l
VIIIIJ
/.-. sept. s. Getmi mimi.
Illlk. sept. depositio Heslitufi ei Atujustini episcopi,
III k, sept. s. Felicis, Aevae el Regiolae mart.
[Iljid. st-pt. s. Ampeli,
XVIU k. oct. s. Gypriani episcopi et martyris Garthag.
XVI k. orf. s. Eufimiae.
[XIII] k. oct. s. lanaarii mart.
[VIIII] k.oct. s. So.^si.
VI id. oct. s. Quintasi.
III id. oct. s. Luce emmfelistae et m(trtyris.
XVI k. nov. ss. Volatinorum.
[XV] k. nov. s. Luci ct Victurici marlmim.
[Vnil]k. nov. s. Victuriat".
IIII k. nov. s. Feliciani et Vagensium.
K. nov. s. Octavi.
... id nov. ss. Capitanorum.
Id. [nov.] s. Valentini.
[
VIIII] k. dec. s.
Clemeufis.
fVIII] k. dec. s. Chrijsogoni
martijris.
IIIll k dec. s. Andreae aposloli
etmartijris.
Non.dec. ss. martyrum Bili, Felicis,
Potamiae,
Crispmae
et comitum.
IIII id. dec. s.
EulaHae.
III id. dec. ss. martyrum
Eronensium.
XVI k. ian. ss. martjTum
Felicis,
Clementiane,
Honorate
et Massariae.
X... k. ian. s.
Nemessiani.
VIII k. ian. domini nostri lesu Christi filu
Dei.
VII k. ian. s.
Stiphani primi
martyris.
VI k. ian. s.
lohannis
Bnpdsfae ei lacobi apostoU
quem
Herodes occidit.
Vk. ian. ss. infanfum
fjuos Herodes
occidit.
Non. ian. deposiiio s.
Deoyratias ef Euyeni
episcoporum.
VIII id. ian. sauctum
Epefania.
VI id. ian. depositio
Quodvultdeus
episcopt.
III id. ian. s. martyrirf Salvi.
A' I III k. feh. s. Feliris
Noknsis.
XVI k. leb. ss.
Rubrensium.
Xlin k. feb. ss.
Tertullensium
et
Ficariensium.
XIII k. feb.
s. martyris
Sivastiani.
XII k. feb. s. martyris Agnes.
Xlk.feb.s.
martyris
Vincenti.
VIII k. feb. s. martyris Agelei.
K. feb. ss. Luciani et
Vincenti martyrum.
IIII non. feb. ss.
Carteriensium.
Non.feb. s. mariyris Agatae.
V id. feb. ss. Filicis. Victoris et lanuarii.
XIIII k. mart. ss. marl>Tum
Macrobi et LuciHae,
Nundi-
nari, Caecilianae et Petrensium.
In Africa. Tuburtu Lucernariae, Maximac, Sccundae,
Donatillae ... Septimiae.
Passio exstat, in qua de vir-
ginihus irifms {cir. Q..\.h, tom. VIII, n- 1392)
.Wx//rt,
Sficunda, DondtiUa .-ienno est, dn Sq)timia meniio nuHa.
UD.
Massae Candidae. -^Cfr. Aug. serm. 306,311;
Enarr. in
P,f. 49 ei 144; Prud. Perisleph. 13.
Quadrati episcopi.

Cfr. Aug. serm. 7;
Possid. c. 9.
Memorantur in passione ss. Abitinensium (Migne, P. L.,
lom. VIII, p. 689).
In Pampilia.
Ahitinensis et ipse.
In Africa, civitate Carthagine. s. Cypriani episcopi.
In Africa...
Quintasi.
InMauritania Nini Victoris inbelitani ^yff-. Nobililani).

Sequuntur nomina 21; cfr.
Aug. serm. m. Ceierum Voli-
tfinum oppidum in
Proconsularifuit,non
in Maitntanm.
In Africa, Luci, Victoris, Dasi, Lcuci, Victuri, etc.
Victoriae ... Hnius nominis sanda reperitur in passione
ss.
Ahitinensium de qua supra.
Feliciani ... lU k. nov. In Africapassio
martyrum ccxx,
"'
item Felicis, Quiiiti ... et Feliciani cum sociis suis.

Vagenses iltos mnlii eosdem volunt es.^e de quihus narra-
tur in passione s.
Mammarii; iis ego non (tssentior,
... Perseveranti,
Octaviae,
inter alios Afros.
Ravenna civitate
Valentini,
Soluloris.
In Africa, civilate
Thagora, luli,
Potamiae,
Crispinae et
aliorum vii. ... Felicis.
mi id. dec...
Erumentium.
XVI k. ian.In Africa...
Honorati...
Felic.s,
Vmcenti et alio-
rum XXXIII.
... Salvi, inter A[ros
quosdam.
In
Africa
Muci, Victoris...
Victoriae. In Oriente
natale
Rubenti et Mart\Ti.

In
Africa
Pauli, Quinti...
Tertuli et aliorum
multorum...
Carthagine
Picariae, Piae et aliorum
xxxvia.
Carthagine
Agilei. . .
Tn Africa...
Vin.entiae
et aliorum xxu....
Luc.am...
In Africa
Vicloris...
Privatulae
et aliorum
xxx.iii.
III id fcb
In\frica,FeIicis,Victoris.lanuari.
'^Cdinari.:.
Ciciii...
In Africa...
Macrobi,
Lucellae
cum
pluribus aliis,
g^
L.D.
[Lxxnl ,.
.
,,
,i,aitvrologium
nostrum
et laterculos
mnffnam
vigere
concordiam
nnu
J. 47
exhibet
kalendarium
;
Ea
collationesalisdocemurma^nam
g
^^._^^^.^
Annn^r.ar.a
aft c na 4
^^
Carthaginienses;
sed
est
conco.dia
ma o
^^.j;,^,,,,,
occu
unt
U
^^ ^^^
fere
quotidie
in
marlylog^
ATn
sa^^
^^^^
^^^
,,,
tempora
^^^^^^^ra
lextus ex codice
alibi
commemorantur,
'deoque
nmj^
^,
^^^.,3,1
commode
posseu
^
^.^^ ^^^.
legitimos.
Longiores
^-
|f
^.^^teeipue
nostri
martyrologn
caW
s
sol
^^^^^.^ linni,
in
codicem
descr>b..batur.
Ea
es
pi
^.^^^^^
perruperunt,
ahems
se
Paucissimi
obhvione
P7'
^'f.;;
i
*'"""^\"
i
u
qu que
dvitate candi-
^=3r
m^:ax/nullus
cultus
stu
^^^J^.
Uagine
^men, ubi
Satu
martyrum
exercitus
recolebalur,
d>
,
ut
"d^

,^ ,
coemeteriis
et basd.c.s
fruebantur,
fon
paici
sanctorum
numeri
supplica
P-^^^^^^f
'.^^gl,,
ut
revera
assignantur
.n kalendar.o
"erat
plures
dies
distinclis
^^^^'^Ze^Ll
singulorum
commemorat.o;
turmat.m
'aecuh VI.
Quo ipso
kalendano
docemu.
^1";'^.^";
^,,,;^
eorum
nomen
.nd.catur.
e.,n ibi
sancti
procedunt
atque
pro
-^^^^^^Z
martyrologii
pars a
co..dicione
regionum
Immo,
ut
dicam
quod
sc.tio,
multum
d.Ut
Afucana m
>
^^^.^^^^
^^^^^^^
^^^^ ^^^
c.ete,-arum.
Etenim
ex
sanctis
transmann.s
ut .A'''
""^J
' .
^,^,,,,^ ,onuit
Pseudo-H.ero-
1;;
qui erant in '.->
Jf^;'^';';,";
^SaS.
i,ue'il
multi.
Itaque
.ron satis sibi
ymus.
Afrorum
martyrum
integr.
catalog.
^0^'^^" '
'
^, ^o jam
operi
access.sse, non
Lstitit
auctor
martyrologn;
..ec
.P-""\"
, ^^ Xm ex M ca
celebriores
primum
pro omnibus
quidem
omnes,
sed pro longe
ma.or.
par e. c '
'am x A
^^^^^^^
^^^^^^^^
^^^^^^^,
~11C
^T^::'^:^^^^-^^
i-
-culos
suos
i..tulerit, quin
'-ie:fs;Sorsrt:^^^^^
commenda.ur;
non enim
potuerunt
-^--Xj^^^^^^^^^^
de quo
.eripturae
.nandari.
^^^^-JtJZ^ZT;::,:^,
Similes
babemus
diversarum
L .-m.
potuif retinere vetustas. Aliquaudo etiam, ut suspicor, pro vens plus mmusve
depe
ditis
u^ is, l^pici quidam invecli sunt, ut VII, XL, LXXH, quorum memona tenacius
^erva t^^^^^^^
At Romae cum nomina saepe perierint et ipse numerus aliquaudo pencl.tatus fuent. cum
Lugdun
Caosaraugustae,
Alexandriae,
Nicomediae, pauci tantun. catalogi servati sint, ingens eorum copia
supeies
ex Africa atque ea tota a
Pseudo-Hieronymiano
ipso vel aliquo eius sequaci reperta
est
uui
reperta' Non oquidem lil)entcr crediderim repertorem iUum, quisquis demum fuerit, Afncam
totam
perlustrasse, de oppido in oppidum transiisse, ut diversai-um ecclesiarum archiva
mspiceret
Umnes
catalogos in uno simul loco congregatos invenire debuit, neque id alibi, nisi m
metropoli
eaium
omnium provinciarum Carthagine. Ibi tabularia ecclesiastica referta erant documentis
antiqmssimib,
ut intellegimus ex collectionibus quibus IV et V saeculo usi sunt episcopi
catholici
ad retun-
dendam Donatistarum pervicaciam; neque ipsis Donatistis studium simile defuit (1).
Ceterum iam diu notum est in infmitis ilhs catalogis nullum nomen offendi
quod
reiern
possit ad Vandalicam aelatem et persecutionem; neque si qui quarto saecuio ex
cathohcis
a
Donatistis caesi sunt aut ex Donatislis a iudicibus provinciarum suppliciis affecti
fuerunt
eoruni
ibi
memoria vestigium ullum reliquit (2). Quod servatum est, totum ad persecutiones
Romanas
per-
tinet, estquc documentum non dissectae schismatibus Ecclesiae, non barl)arico furore
oppressae,
sed cum imperii legibus et magistratibus colluctantis.
(1) Cfp, quae dixi in opusculo, Le Dossier du Donatisme, in Melanges d^archtiologie et dlmtoii^e. tom. X. p-
t^ '
seqq-
-
1^2) Cfp. quae supra disseruit Kossius. p. vi.
|1V.
[lxxiii]

IV. DE RECENSIONE ITALICA.


Nunc, agnitis Iribus aiitiquissimis fontibus quibus praecipue constal compilatio pseudo-hiero-
nymiana, ad eam ipsam accedamus. Italum auctorem fuisse iam docomur falsis epistulis, quibus
ab Italis episcopis Hieronymus tingitur ad translationem Eusebianorum fcrialium esse incitatus.
Eandem
originem indicat prima quae compareat notitia, Cassiodori dico. Sed ipse conspectus operis
Italiam praedicat. Demptis euim quae ex antiquis documentis, Nicomediensi, Carthaginicnsi, Romauo,
fluxerunt,
sublatis etiam quae iam emisso vulgaloque libro in Gallia accreveruut, apparet italicis
memoriis' locum datum esse praecipuum. De quibus priusquam (luaeratnus, primum diceudum
est de hispanicis aliis([ue Iransalpinis sanctis, quorum non adeo frequens agutcn intra fmes
martyrologii
receptum est.
Provinciarum
Hispanicarum, Baeticae, Lusitaniae el celerarum nuUa umquam occurnt mentio.
Sancti autem iidem fere sunt quos cecinit Prudentius iu Pensteph. 4,
scilicet. ut Imius carminis
ordinem
sequar :
Gordubae. Aciscli (XllUk. dec).
Cordubae, Zoelli (V k. iul.).
Cordubae, Fausti, .Martialis e\ lanuarii (Tros coronao, III id. oct.. V id. nov.).
Tarracone, Frnctuosi, Augurii et Eulogii (XII k. feb.).
Gerundae, Felicis(k. aug.).
Calagurri,
Emeterii etChelidonii (V non. mart.).
Barcinone,
Cucuphatis (XV et XUII k. mavt.).
Emeritae,
Eulaiiae (lUI. III, I! id. dec).
Compluti, lusti el Pastoris (Vlll k. sept.).
Vaientiae,
Vincentii (XI k. feb.).
Gaesarauguslae,
Martyrum XVIII (XI k. feh.. XVU k. mai.).
Praeter hos. Valerius
episcopus
Caesaraugustae,
Vincentii iu coufessioue socius, cum eo bis
of,... Yi Vnl fph pt II kal nov Solius Vincentii saepius memoria recurrit, lll ul. lan.,
Sr;^r r^
S.^pt
(
.
XIH ka,.
mai).Qaos adhuc ceieb..al Prudentius.
Enc.-atis vu,o,
c"us el C>eme.Ls,
ii confessores tantum fuere, qua de causa viden.u,- a ma.-.y.olog.o exclus.,
'^'
Se:;^rdir:Zll^'ad..ue
appa.et rubnca I. Sp^^ii^,
^^^^^^J
^
uu \/ inn nhi nomiua sequuntur
nulla traditione
commendata;
2 XIIH kal. sept., cum
martyrologio
ad Mtil kal. aug. (c
.
^
^
;
Prudentio et
P.^eudo-lUeronvmo
memo.a.u..;
cet.um
^lf^j^-^^':;
J^^^^"^,,;;
'm 21:
c,u:;::!r;esbyte...
Te..uis
i.itu.
pacem Ecclesiae
.eddilam in honore
liab.li sunt.
commerao-
Alia p..orsus est I.aliae
condicio. Ib. P-v"
m
^
^
.
^
Z^
-n.lbun.
.e,eru..tur,
ranlur, integris
i^terdu.n
ka,e,.dar,,s
earum ad. .. ..
.b. on m^^^^^^^^^^^^
,,as,atio..ibus et
,. ,.. .,,
.1,-..
R~.
co,,d;.. >'~
'"" -*
"* "*
""'"
Placentia,
Bouonia.
Forum
Cornelii (l).
2 Tuscia. Perusium,
Spoletium.
Tuder,
Aretium,
Blera.
l ST;..
a:^r;i:;apoIis.
NoU. Nuce.-la,
Puteoli.
Terracina.
Baiae.
Beneventu.,
Formiae.
.- .1 1 . \ f ('P>t,'mie i\n k. aug.),
nomina
occurrunt, sed non
(1)
na.U.- etiam (XI k. dec). PoUentia.
(Ill i i. ma... ^
.d. dec.) et
Cesu.ne (XU S },
sine dubio. Placet certis haerere.
K).
5. Aptdia.
L. D.
[lxxvi]
L.D.
lU kl
Ilkl.
VI kl.
VHlkl.
XII kl.
vniki.
kl.
VIII kl.
XI kl.
Vkl.
iul.
Na^-
decemb.Nat.
ian.
iul.
ian.
agus.
mai.
sept.
oct.
Nat.
Nat.
Nat.
Nat.
Nat.
Nat.
Nat.
. , nns SS
APOSTOLORUM.
NOTITIA
DE
LOCIS
Sb.
^r
apostolorum
s.
Petn
et P^"^'
f
^^-^,
p^ovinciae
AcWae.
:^ndveaeapostoli
^^^^^
^
lohannis
evan^^^^^^^^^
,
Bartholomei ^'P"^*"'' ^^!"
,"
,,t'
;
Persi<la.
apo<tolorum)
Simon.s
Cannane.
^n.h \it
aposftolormn
cp.iiiu."-

,,
ef
adsumptw ^"
-""'""'
,,.^-
,.e,bi-
legitur
m
Coibeieubi .
cuiis
p
omittunl
Vides
quanta
it
>'"'"^
'^'^f'? iS%rulis
(V-IX)
maxi.ne
vigente
Instor.as
apo.toloium
Autissiudoiensi
prima
luisse
credendum
est.
1. VI k. iun.
2. V k. ian.
3. VIII k. Itl).
4. Non. ft'l>.
5. iii. niarl.
G. Vni k. apr.
7. X k. mai.
Adsumplio
s. lohannis
evangelistae
apucl
Kpherium ot Orthnatio
.'pisi-o-
patus s. lacobi
tVntris Doiuini qui al)
apostohs
primus ex ludaeis
Hieroso-
limis t'st episcopus
ordinatus et in
mt^dio
Past;liae
marlyrio coronatus.
(E add. : Hierosolimis. cuius passio
VIU k. apr.)
In Edessa Translatio
corporis s. Tho-
maeapostoti.
Romae
Translatio Pauli apostoh.
In(l) Patras civitatc ordinatio episco-
patus s. Andrt-ae apostoli.
Hierosolima
lacobi apostoli. Lucae
evangelistae.
Hierosolima
passio lacobi iusti (2),
h-a-
tris Domini.
In Frigia (:^) civitate Hierapoli. Philippi
iipostoli.
8. K. mai.
9.
10. 11 noii. mai.
11. Mlk.iun.
12. VIU k. imi.
i;l 111 non iun.
U. Id. iun.
l.">. Xk. iul.
U\. VlUk. iiil.
17. lUk.ivil.
In (4) Frigia
Hierapoli
provincia
Asia,
nat. ss.
aposloloruni
Pbihppi
et
lacobi.
Nat MaUiei et lacoln
apostolorum.
In Persida nat.
Mathei
apostoli
el
evan-
gelistae.
Nut.Matheiapostoli.
Eplieso lohannis
apostoh.
Nat.s.Thomae
apostoli.
In Persidanat. s.
Bartholomei
apos
InPersidanat. s. lacobi
Alfei
apostoli.
In Epheso receptio (5)
s.
lohann.s
evan-
gelistae.
r, ,1;
Romae. nat.
apostolorum
Petn
et Pau 1,
Petri (6)
in Vaticano,
Pauh
vero
m
via Ostiensi,
utriusque (7)
m
^ai
cumbas, passi sub
Nerone,
Basso
Tusco consuhbus [258J.
^'ota

In sequentibus liitera N designat codices tertiae noslrae columnae, sive Neustricae famUiae. - {^)
^.^.^^^
imenmt Oriente. sed omittimt civitate.
-
(2) Pro iusti B N habeni apostoli. -
(3) lu Africa B N. (4)
R
om.ru
^^_^^^^
tovooraphicam.
sed cum Rich. hnbeat In Asia, credeuda est in onginali fmsse.

(5)
Adsumptio B,
dormitio
lopoqraphicam.
sefi cum rticn. ikiukui m n.aia, ttcci-MiMi cot n< onginali
f
natale N.

(6)
Inde nil (implius in E.
(7)
Utrumque codd. : inde defcit N.
IH.
[lxxvii]
18
In Persida Simonis el ludae apostolo-
Mathei apostoli et evangelistae. L. D.
'^-
24 Et (4) s. Lucae evangeiistae.
19 K iul
InTersida ss.
apostolorum
Symonis
25. VIIII k. oct. lu Ak.xandrla Marei ovangelistae.
19.
K. ml.
"^
2n^^^\ et ludae IVatris lacobi (1).
26. XV k. uov. ^.t. Lucac evangel.stae (5).
^.Vnon.iu,.
T^.--T
a^to,H.
.V.Vk.nov.
--];
^'^
--
.1.
VIII k.aug.
^^'^^--^S^e:^
^8. HU. dec. In Achaia civitate Patras nat. s. An-
SS^^r-
rtr^t^^e^^urS^s.
20.Xnk.ian.
PasISmanpostoU.maialV,
Ex hoc laterculo exclusi sanctos
quosdam
qui interdum ad apostolicum
-'"'^
f
^!^^'
,
,
'r\rr.r.ih^u< ThPpH ptc
'
neoue admisi
dedicaliones
ecclesiaium,
quales sunt Mediola-
In hoc laterculo
Romana sunt festa 3 et 17; hoc ad an,iqu,ss,mum
kalondar.um
p.o certo
1 .
r aUe o non it'i lique, Sed et ipsum
magnae esse
autiqn.tat.s
susp.co.'; uo.. eu.ra ag.
Etiam in
annunlialioiie
festi 8
(k. mai.)
vesu^ium
Pln-veia neque aliquo vinculo
Phihppo
iungitnr sub
f^^^^^^^^^^JTZ^l^^
'"-"^
cum
Phihppo
con.u.ictus
esl ut
p.onum
'"^ /''"
p
, i^, I ,, johannes 111, circa
stolorum
Philippo
lacobus
soc.atur,
neque ad diem X k. man, ud. a
q
-ri.r'':;.';ir'''r.ir,or=^sr:;*^^
u*..
.... p
posse meo.
communis
lacobo et lohanni
fralribus,
Zebedaei
filiis locum
habet
Commemoratio
I.VI k. lan.,
communis
lic
^.,,t,.,oioaio eraeco, ut ex syriaco
discimus.
inter
antiquissima
Orientalis
eceles.ae
JesU
^ -
. ";
>'S
,^0 l^cobo
lacohum
lustum,
Sed
qui hoc
testnm .n
martyrolog.o
"
f'"
J
f''^;";il,o,,tu
Hierosolymitano
celebrari volu.t,
fratrem
Domini,
substituit (10)
;
cmus
^'^'"'^;
f
". ',1,,^'
'angelistae.
Quod
ullimnm
nec recte
idque
simul cum
assnmptione,
.d est -c s u,
o^.a,n .s e^ange
.^
_^^ .^^.^^^^^ .^^^^
ec
reliquo
suo
kalendario
eongrncnte.-^P
smt
-^.^^e^
6vc. fmem
decembris
mensis
recolit.
Z
^uTaX^i'^
=r)tL
co..venit,
era.qne
apud
.allos
abosque
""rZJt^Z
-VIU .
.unias
-sq.
aUr^.
.^^^^^ ^1^1^
Quid bos dies
sacraverit.
^-^X^^^^^^^^^^':
,t So
fe.-ebantur,
ubi satis
ambigue
tatem
indnxerunt
fabulae
quae de
^
''^
Jf
"^^'^^
"rappare,
utrum
reipsa
vivere
desier.t
necne.
referlur
lohannem
sese
v.ventem
sep se ..lu
ap^
.^ ^^^^^^.^
^^.^^^^
^^^^,, ^
Quicquid
tamen
Ephesi
..arratu.u
cre h umve
fucut,
ce.te
^^.^ ^^^_^^.^ p^^^_^^^ ^3
^^,,,,
maii mensis
festum
'oban.us
soll.mn.le.
ag
apud A
g P
. ^^ .^,^,^ ^, ; ,;
^ense
Qui numerus, si de
kalend.s
.un..s
.uh.sve
f
^'.'^ "^^:^
;'ii,,
sperne.,dam.
Sed
mensium
nol^e
,^,
. K.... ,
.
*
.'
,
S.-,-,",-.
' "' *'
-"
'^-
va,ui,
ut olim Hierodolymae
dies
decembris
-o laLd
L.D.
1^^'^'*"^!
.
0.7 oeracta.
Gonstanlinopolilanam
illam
adcv^uiu

'
... .
iiilii S ClBCem-
bris
"-iTt
28. Sunt
haec
omnia
festa
Ede^sena^
qmbu^
comme
.^^.. ^^
.^j..
^^^^ ^^j^
Mia vel eius
translatio
apnd
Edessam.
Nec
df
-m
sube.
q^
^^
Edessenis
iuho me..se
^J
titione
indicentur.
Ex
G-gorio
Turoneas.
(l)

s
ap st^
^^^^
^ ^^^^^
iuh,
recte d.es
Lreb..atum
fuisse:
tiam
nu,. a
yr.s
.uh.^3^^Thom^^.ee^
^^^^^
^^^^^^^^^^^
^, .^^ ^^,,, 3,,,^
^
Phihppus,
cuius
sepulcro et bas.hca '*''.'^P'
^ "^^^^ ^olis
civilas
cum
Phrygia
p,ov.nc,a, qu.n
errore. ut puto,
praeventum
ad d,em X l^;
7'.-
"t ob^ue H, mp
^^
^^^^,^

etiamcumAsia,nominatur; ^'^
vtZrZTln^l.
An eK
graeco
martyrolog,o
sacer
=p-lrr^t;^
T^^
T^^
--
neque
maio
cohtur
Ph.hppus m
ecdesia
Byzantina. ,. .
^^
it^
dicamus,
domiciho
saeculis
V
deni,
scilicet
frat.-is
lohannis,
ant,qu,ss,mum
^f^..
.^^^iis o^^
(^^1.
XII).
lacobus cum
hab t, Vlll k. aug
quo
passio e,us
commemoratu,
H';?
^
"
^ii loco non
annotato.
Zebedeno
Luca'redit
id. mart.,
Hierosolymis;
^^"^--J^,
-^J^^t
^^^nriUi.la dies ; sed qui kal. mai.
quidem
lacobo
sacra est apud
Aegypfos
Byza,, u o que ap^
^^,^ ^^.^ ^^^.^ ^pp^^^.^^
cum
Matthaeo
nominatur,
Alphae,
^:! ^^^^^JZ.6U^
e.Malth. X, 3;
Marc. II, 14;
;rr;!t:.'n
^rrTlt
Er;L
fSruTu:'tantum
retinuU
ecclesia
lathra.
nempe
VIII kal. aug.
.
*iH.,pi Matthaeus
Barlholomaeus.
Simon el ludas,
omnes
amandali sunt in reg.o,.es ongu^-
ll^2lJ'\^%',,^Z.rn
circu^mferebantur
scripta
ex
'ruf
^el^^Trum^^^^^^^^^^
^'-.
-P'^'^-
",
^*
'''''t
,
^1
TeucToZ
dicitur coUectio,
apud
Manichaeos
PrisciUianistas
ceterosque
hu.us gener.s
poterat
\.^^"' '1''=';. ^';"".'
'
;,,;; ^acris vel cura
scripluris sacris adhibita, deinde, non paucs
graecoslatmosve
l.,e,^
0^^
U^^ita ;
2
coUectio quam
hrdebito qui-
Tml^
co^o
X "o^^^^^^^^^^
in GaUia circumferri coepit aetate circiter
Fortu^
na'et
Gr^goHi
Turo.,ensis;
3 catalogi iHi apostolorum
quibus haerent absque uUo mre nom.na
^"'t;;,n'r'uS^S\d^'i^nLt
;
eorum enim tantum
apostolorum raemorias
excoluit
cuos temp is nsignes fuisse
novimus, Pet.i, Pauli, Andreae, lohannis, Thomae qu,bus et Ph.hppus
aM
3 CatSogi, etsi aliter e.^.ore
Lipsius dixerit (2),
vix a.ite saeculum V
I
byzant,.^am
incem
aspexeru..t, ex qua mature
quidem, non tamen sine mora idonea, eUam ad
Occdentales
^"^
Nunc"Seamus
ad
martyrologum
nostrum.
Is, Italum dico, cum ipsi Leucii usus non esset
neaue
ma-is ex posterioribus
sibi Abdiae Do.otheive
studiis proficere posset, tamen omn.bus
apostohs
suum
festum
assignavit.
Quos indicit dies unde expiscatus sil equidem non video, neque multum
reluctabor si quis mihi suaserit in ea re
Pseudo-Hieronymum solo .ngen.o usum esse. Sed ub,
terrarum
observari
diceret iUos dies ? No sane in imperio Romano, ub, ea aetate ,Uorum aposto-
lorum
memoria nuUa erat, cultus nuUus. Ad Persas confugit homo sagax.
Sed extremo
saeculo VI alia iam historiae
apostohcae faces erat ,n GaU.is, ubi nosc inc-
Diebant
Abdiae
coUectanea. Ibi mi,^a de
Ba,tholomaeo, Matthaeo, Simone et luda nar.abantur :
inud l.,dos
Bartholomaeus
iussu
Astiagis regis decoUatus; apud Aethiopes Matthaeus, .n cv.tate
magna Naddaver, ictu
gladii
percussus : Simon et ludas post praedicatam Babylone fidem et
(1)
ri marl
3'
Ci)
"' apooryphen
Apostelyeichichten, lom. I, p. 195 ;
cfr. Acta SH., Oclob., tom. XIII, p.
089.
' ""
conversum
I
[lxxix]
Y...vom vaapm in Sirmis Persarum urbe per lumuUum
poutificum et
populi inlerfectus.
r=
'ir ItZ;
So - .li^ile
,,'
an, . ,.cbo M, I>o,
.,aie
.-
guebatur.
His fabulis usus est
Fortunatus in carmine de Vugmitale il)
:
L.D.
Inde
triumphantem
fcrt India Bartholomaeum
Matt]iaeuin
eximium Naddaver alta virum ;
Hinc
Simonem ac ludam lumen Persida
gemeUum
Laeta relaxato mittit ad astra sinu.
m
Noster
tamea non in omnibus Abdiae obsecutus
est.
Persidi
leliquit
lacobum
Alphaei
iSlns
S^bi
Simonis et ludae nata.e
^^^
^ ^^f^
A.^J^^^^^^^:^^^
-P'^'-
Verum
non in iis duobus tanlum
correclus esl m
G.illia P;^''
"'^;"
^^^^ L,^t,, shnonem
quae
spectant
ad ultimum illud par
aposlolorum.
'-"
J J^J,
^XLH'
Ca.anaeu. idem
lananaenrn,
Sln,o.,en.
ZMern, erro,.
man.festo
"am
gra ce et
^^^ ^^^
^^_^.^^.^
significant.
Sed
alii etiam ex uno S.mone
^"0
ffe e unt. In md ce
p
^^^^^^^^
,p,tolorum
Epternacensis,
duo illi S.mones
occurrunt; de '"'^^^
"f f
y^"^,fJi,
dum est de
indiclione
eiusdem
hlstoria
ex
Abdiae scripto
petita esl, ab ,lla contus.o.je
nn.^^^u.n.
"
^
''^"
j,^^,_
g-^^^;, Zehtis ; sed
festi ad diem V k. ..ov. Ibi Bernens.s
Codex
P";j "
^.etu
E^dem
manca
utique,
co.reclio
Simonu
erasum
est et h.das rescr.ptus,
qu.n
Z./o(,,s
toHe.eto.
Laae
^^^^
facta
est in
archetypo
codicum
Neustricae
^^^^ Sum,
nam E eo vitio caret.
Redit
kal. iul.i idem
ludas Zelotes, sed .n
J f" \
^^^ 'n^
, ,g ^u-un. est si misella
Zelotes
apostolus,
ul omnes
norunt """-
^"
^^^ J , J;;
Zs
Si^ones in
indice
servavit,
ista
correctio
lectoribus
m.mme
sat.sfec r.t. Ep e.na~, ^l"
^^.^^,i,ii,
^ura
posteriore
in
corpore
ubique
exhibet
Simo..em et ludam, ad ''"'>
"
^^'^
,f
'
^^ diem 10 kal. iul.
"esSos;
ips.'codices
B N vera nomi,.a
semd
|^^^^^^^^^^^^^^^
^^^^^
,,.,,,,,
Epter-
Ex
omnibus
iis
conclude..dum
esse
ex.st.no
uUcen
.i^igenia, id est
italica,
nacensis
proxime
accedere ad f--^
J":'^^^^^'!,
i^i a
"
A I-
el
Autissiodorum
redolent,
recensione
bieronymian,
martyrolog...
Duae
"^^.^^^^^ , Asliagis,
el ad festum
d.e
^-^?Srr=ot;;niove
traditioni -P
af..^
n,ulareinquibusdametipsi
etAbdiaev,amfu.ssepr
emu.,.^^^^^^
^^^^^^,,^
^^
.
,,,
SS^SS^Sr^
-=oSitvLgiumqua
fretus
noster tot
aposto.os
Pers.s
dare
studuerit.
i<je
secundum
priorem
fabulam,
neque ex
De
diebus
nihil
habeo
quod
dicam;
neque
x ^e^
'^
.
i,o,iius
.nnotue.u.^
India
Aethiopiave
secundum
recent.ores
Abd.ae '"
"J^^
'^n.m
apostolorum
sepuUu.ae
saeculo
VI
Ex
nihilo nil
oritur. Si
Bartholomaeum
exc.p.as - "
^^
^,,
508,
Anastasius
.n.perator
ignorabantur
atque
postea
igno.alae '^"'-^.
P~
""
,e
,-ecens
condilam (5);
quod
p.guus
l
Barlholomaei
pignus
(X.i^-v)
Daras
'^tn,
aecul.
VI olum
corpus
Liparim
insulam
prod.g.ose
unde
petierit
minime
novimus.
Sed
c.rca finem
^^^ecu
vi i h
^^.^^^^^
^^^^^^^^^
aposto.um
;ppulis:efe,.eba,ur.Quiprimus.,ocna.TalGregor.s
u.one..
_^^^^
.^ ^.^^^^,
, ,,,
dicit,et,quod
mireris,ex
a^nis ,.
'^^^"'^' U,S
nt.la
est
men.io
in
marty.-o.og.o,
..eque .n
Bartiiolomaeus
collocatur.
Qu.cqu.d
.d est, de L.p
italica neque in
gal.ica
recens.one
ibusda.n
com.nemo.atio.,ibus
sanctorum
Vetens
Coronidis
loco
pauca
verba
fac.an,
^e
^"bu "
,^.,,^,,
,eeensionem
ascendant,
an
Novique
Testamen.i
de
quibus no..
^^^^^l^'':^^^
Autissiodori
lantum,
pri.nis
secund.sve
cm.s,
acctsse..
4*1
Paulin
cartn.
20.
_
(5)
Theod. Lector., U, 57 ; cfr
Theodor., *
7eM
Tranelationis
huius
tempus
a '^"

j,, , ex
epistola Greponi Magn,. '"
^^y^/^^, episcopatu
depulsum. Dc
dUtriclione eme
vmwmca
vmdicati.m.
id est epis
i
L.D.
[-XXX]
^^,^,,t,bo.
Ipsum
Dommi
Natale
r.

;r.-u.nP
^uccedenlibus
feslis
ea
uuiu.
o^thiehem
refeitur,
uBpioprie,
S.
Slephani
memona
l.e V" ^
;
.^j i,ge
sunt.
neq
m
kalendario
C,l,.8tan.
Slepl
;*,"'
1
.
,.,,,,1.
.
^.j,.j,i lapril. ),
"'TnSri
.r
"1
*- 1'- '*
/t, r
C'^" "" '"'""
"""""""^
h'
bacuc el
Miciaeae
prophelarum
corpora >n
^-"
J^f
Pe,egrinalione
didicimus,
sese
Trans.or-
narravit.
Ipse
loh.
ut nuper
ex
bilviae
^"^;
f
'
J^^g^.^.t"
cognoscere
homines
saeculorum
V
5"icis
revelavit.
Huiusmodi
fontes qu,
-;i^^
'"^^J^P^co
^
ApoSinari
aedificata
est
eccles.a n.
el VI.
Alexandriae
certe,
in,peranle
lusln lano
fj^^'^^
'
,^,^
videntur
fuisse
p-gnora
lorem
SS.
Trium
Puerorum.
eorum
^^^^pLm
qui nnnc
sunt et
Syrorum
kalen-
in
Calamensi
quadam
basd.ca
^^^P^f
'^
^;^^
;
^p^
;, ,ies, sed
Advenlum
Christi in
Aegyptum,
^^s^^Tz:^^'^^^^
^s:,
trr
r-iSri^r-f^H
quo
aliquid
conlulil
nommum
,^''"''''"f;/^
^Ur
Simili modo
Habacuc
propheta,
Martha
el
senex
ille
Symeon
qui
puerum
lesnm m
"^"'^
J^<=7'|
p^^,,^;^ ^^^.i,,,,,,,
Mario,
Marlha,
Aud.face
Maria
sorores
Lazari,
locum
mvenerunt
no.i
longe
^JJ^^^
el
A,ubacum
(aL
Abacuc)
^.ebus
mnuar.M^^^
ipTcu
"
recensori
debeantnr.
C.-evit
eu..do
Sed de iis
frustra
qnaeres
^="7

^
~^i''
P,3,^entum diiudicare
hand
facile est.
martyrologium;
sed
quod cu. passu, ^''''^" "'^"
"
,
^"
'
'"
passim
codices
otTerunl
plus
minusve
Atque id censeo
p^lmere
^^^
^^^
Zl'L..s
hieronymianos,
auctos
nempe
contractas.
Ross..
^'f
'''^^,^^
^' Pf;'"
'
;
'
atque in lib.-os quos
hal,emns non
perven.sse
n,.i
na.Taliuncuhs
ex
gest.s
sancloium '^'^"P"^'
^''
Huic eo liboiitius
assentior
quod
eliam
recensionem
uude
multa
Imins
f
j-^^^fJ. j^J^;
^"L L
'1
qmbusdam
Alexandrinis
in syriaco
b.evia.io
vest.g.a '^"'^^, ^" ~''
j J^',
J^^Juile vel passionis modus.
Scilicet
inde ab
aiiis^.
saepissi,ne
a,mo^us
repcU^
^^
i^
^il^
Siariorum vc,
martyrologiorum
opus.
Ex
Euseb,o,
cu.n Ge t.. n^"'
>
"""
^^
'
P
;^.-,^,,;, yu,,e nolim aflirraa.e
omnes eas
h,stor,as
rr
i,rt:
:r':.."3;:;
-cszri^..
- -
,,,.. ,...
o.
d,,
s:r';,.t,:::';,,:::s's,.^r:r,,::'SS',,;Si/r.n:=r^
nobis
iiltescuul,
aul .i usque adhuc lateui, uou obscura sm vesUg.a rehquerunt.
(1) Hi.l Vn.
2'.. -
(2)
Aria S><.. 31 ian.. l. lU.
P-
700. - (:i) Ihdletin de la Societe des Antiquaires
de
France,
i893,
seance du 27 decerabre ; cfr. I)e Rossi,
BuHeU
,
1894. p.
39.
Atque
[l.XXXl]
Atque
hic iam scribendi sit finis. Rossium nostn.m qui casus
occupaveiit,
dum
ma'ly^o-
logii
hoc opus
edebatur, ipse dixit, legenlium non sine gemilu.
Laboris in
^ ^W''^;
PJ^.
maximam
et maxime iniucundam, onus scilicet textus
componend.
var.as
''''^^'J^^'''^^.
ZLs
recensendi.
Reli.,uo opcri successi, non quidem
om,..no
.mpa.atus,
^d ul...an.
J
.
oium'
Vigiliae
Natalis sanclissimi agcbantur cu.n ab Urbe
^^''^''^'''^^'''^'^''^IZ!^
mtras
ciuibus
Bollandiani patres instantissime
iubebant, ut quam c.to fien posset ' P '
.^^;";
t
usmitleem,
ex integro conscripta. Moras
imploranli
improbe
rest.terunt
^- -;
^P';';.
i::^nt
donec
ipsis fieret satis Parui iussis, etiis aieb"s qu. a
^^^^^^Z^^
t-
nanlem
decurrunt,
min.me .nlerm.sso
docend. o flc.o, cent.es
ra'"'esquc
.^^-
gLem
excussi,
ut et palribus celerum
sapienlissim.s
morem
gererc v.de.e.
et
am.c.ss.m.
g
operas
non
paterer
pendere interruptas
^^^^^^^
^^iq^em
Faxit
Deus.
quem martyrum
candMus
''^"fl^TlZZ
ecuriorem
et
faciliorem
usum
percipiamus,
Rossius
sospitatem, ego vcmam
dehcto.um,
leclo.es
secm.o.
Ubri
ut
perulilis ita el
intricatissimi.
=LSii?S2-~,r^;=
W^
Domino
[-^'"'"1
^,
Elmd,>n,s
episcopi
in Damino sah-
Domno
'
.anclo fralri
Hieronirno
V^^y
^^^ncnsinn
urbc,n
fuisset
ingressus,
un,versos,uc
^
ILda
dicta
essent H
dcfinienda
'^'/""'
;..
^^^'
, rfi,
.,ir.
o
ieiunms
matuHnas s^ve
aord,.ensis
aecclesi^
'^Xri^Z"
^^^
-''.-"
.''~
jtr,:^^.^"
;/)rHs-
marlurmn
ad
nos
dirigas
ftsm
n,
^Srjt
pcrfLs''
Dei"
^nartgribus
eMer,
.
D aeterno
sahitem ^
Comtat Domi-
Chron.atio
et
Eliodoro
sanctis
'
'^'^'f
Jl^^^^^J^ere,'
,..orum
passiones
a sancto Eusebio
.
ostrun
onu.i dic
.n.rt,,r..n.
suor
"
-f"
^^
J,,,;
',,,,,,
..
Caesaream; fn.ssct
Cacsariensi^
epi^co)n>
scr.btas
'nfe^T.^^.-et
alvma
beneficia
Cacsaric.s.
^ acccles.ae profu-
,y,.ssus et
,Ucerct^
n.cnorato
,u.tcst,U
,
.
J^ J
,
r^^^,,,,,,,-,
j nulla^
pctc.di
^"
beneficn^^neces-
uL,l,V"-
respondisse J^-^^>'"''"
"P!''"'
Z,M"Ztit^e
nt
yuicquid
nbique in
republica^^
Romana
,Je
''
conpclti, sibi
tan.cn
dcs.c.:un.
.n.,M
^^
J.^^^_^^
^^_^^ ^^
^Miciia per-
, ,, ,.,.,a sanctos
De,
u,d.ces
f'^''lJ^:j^,
,
,,art.;m,
a
quo iudice, in qua
ir.,tatio,.c
n,,.,,i,,,e,,lap,,bl,ca'''d,scnt^e..dop,u^.,^^,^^^^^^^
-^
ohtin..crU
^'
pal.nam-, de
provincia vel
eivitate,
7- ' rf''=
?'''^r
"
/
^^^
' Vnde factum
est ut idoneus relator
ipsis
arcivis
s..btala
- ipsi
Enscho
rcj.o
''^f
'
'"^^
,,.,.
.rovinciarnm
omninm Roma-
Lstens^^
aecclesiasticun
l.,storiam -'''^
^
^

^"^
T
'^^ sLifici.cm
Deo
'-^
offercntcs^^
or.un
diligcns^^
^'^^^Tff,
'"
T
ii/Lj
^ ^^i'
sacrificiu..!
-
ricto,-es
dAakoli e.iste,.
nomina
me.mmsse
-' stn,leis
'J"'^'Jf;

'
"
^^^
,.
\,a ,.egem suum
pervencrint
"
/- martj,,-ii-
.ui
- tn.mpho
^' pollcte
J^^.aZLum
festa
conscripsimus,
ut iuberc
Christ,m,
hac de ca.m
s.n,j.dor.m
mcns^um
^^^'^TA
,Jentes c.m diehus
omnibus pcr
dignati estls'^
pcrem.em^^
nostrae
i':;''''''^
'''
':rr.,-,te
-
celehrata^^
Et
quoniam pcr sin-
Ja anni<'
spatia
*l
sa,.ciorum
A'-'*/
-;^,
tTpkcs
t^mocti,,,entLn
^^
martg,-um
nomina
sunt
noymnanda^^
ut nuUns aies sii qiu
;,.,.,
54
u,,.ias lectormn''^
animum
possit ascriUus,
e.cepto die
Mcnd. ^n ^
-^^"jf
j
J.^S^ .-
sunt in
^"";-r:
ZZriZrii:
l.l
;rl.ni::\ncmo,-atus .., .
amputato fastidio
an.pl.ss.ma
fcstiutate
n s.m i'
^^ ^.^^^^. ^^^^^.^^^^ apostolor.cm
71
r.:;:~:
:*s ?
.r--*
-*<.%
-^- ''*

'

(lloria fecit
esse suUimes.
^aue Theod BW.-
^
universosB.universisque
episcopis W.-
^ invitare fc-.-it B. .nv.taret W. ~ ob] ut BW. -
mqu
7nfVrerauireret> BW (-rent W).
- '
finita BW.
- Gregorium <episcopum> BW
;
acp.scopum eUam K, ^ed in
Zw
-
rer m. W.
- -
eiunans E (his).
-
"
misas E.
-
'-
memorarent W -
^>
statueremus B. - nos o.n.
BW
- -^
^CUodrutBW.
- -
famosis.mum E.
- -
Cessareae E.
- - Palest.naeque RW. -
'
diregas E. - - perfectmsque
Bw'.
- 21
Dei om. B.
^
BW : explicit. Item reseribtum s. Hieronimi presbiteri (Rescriptio \une item] Hieronirai W).
1
sanctis om BW
- -
in Deo aet. sal. om. BW. pro quihus habent presbiter. -
''
Gessariensi E. - ' Gessaream E.
-
r.
dieere W
-
^'episcopo B.
- ^
Gessariensi E.
- ditalam <esse> E. - ^
iUa B. - - petendo B, petenti W. - " benefici h.
benefioiaBW.-
'-necessitudineBW
(-nem B).
-
''
repuplica E.
-
'*
iudicibusque W. - " puplica E. - "quaBW.
"'
perseverantiae B.
- '^
obtinerent B, obteneret W. -
'''
palma W.
-
sublatam E ;
sublata <notitia> B. -
lusu b.
_ ..;
^et^ aeccl. BW.
-^
retexerit et BW.
- -'
dilegens E.

-'
Deo oni. BW.
-^
offerens E. off*erentis W.
-' raemi-
nissent BW.
-**
studens E. studentes B. studentis W.
- -"
quo die ipsum (ipsa W) qua oMeruntur BW.
'^"
existerent E.
extitissent BW (extet W), correxL
-
='>
martyri E, martyrio W. -
='^
suo W. -
^'
triumplio B. -
'*
pollentes]
opulantes E
prius, sed correctum m marg. f.m.
-
'
obantes E, viiinte W. -
^
pervenissent B W. -
^''
sing. raens. om. B.
^''
digna-
miniBW.

=^perenne B.
*"
<nomen> mem. <habiturum> BW.
*'
annibusB, tot annorum BW.
*-
sp.] facta W.
41
fuerint BW.

**
nomina B.

*''
festivitates B. festivitatis W.
*''
caelebrate W.
*'
diversarum secundum
om. B.

-^^oct. <et nongentorum milia> BW.



*''
nominata BW.
"'"
qui] quae non W.
''
quing.] E in marg. :
cccLXV.

M
numero B.

^*'
reperire .... ad scriptos W.

''
innuraerabiles BW. lectoris B, lectores W.
^^
lasescere E,
lassisc.
BW.

'
idem codd.

'^^
veniat BW. *^eos B.

^'"
fest.] civitate E.
*
prima inB. *^- apostolatusBW.
I
MARTYROLOGIUM
HIERONYMIANUM
CODEX
BERNENSIS
Vlll KL- lAN- IN-
BETHLEEJI
NATIUITASSAL
UATORIS
DNI- NRI-
IHU- XPI-
SECD- CARN-
Rome . iouini . pasto
ris . mctoriaiic .
AgcUei . onlicfti .
sim
troniano . saturnini
funcdi . ignati .
cyriaci
gagi . ianuariae
datiui . ct in cim
aproniani. uia . latina
Roiii
passio . sc(^ eugcni^
uirginis . sirmi et a
nastasiae . modiolan
felicitatis ei in pga
mo saturnini
.
constantinopl . sri anas
tasi uirgin.
VII KL- lANUR.
In oppido hierusolimita
no . uilla
catargamala
pas scisle(iliaiii . pvinii
martyrdiaconi'/
' . el a
postoli qui lapidatus e
a indaeis ; Hoiii deps
sci dionisi . lieli.; : doros
toli. Antliiocliia
.
iuliani . et pas sci marini
martiaiii . Neaiidri
:
FRAGMENTUM
LAURESHAMENSE
v c.i.i. Vai. r.ii.
-2;^
Vm KL lANVAUIAS
TN RETHLEEM
NATIVITAS
DNl. NRI.
IHV. XPI SEC. CARNE.
ROM. lovini Pastoris
Victorine
Agellei
Euticeli
Siinprouiane
Saturnini
Timeili
Ignati Cyriaci
Gagi lammrias
Dativi
ET in
cimilerio
ampro
niani via latina
roiue
Passio sciie eugenije
virginis . Sirnii
et
anastasiai
qna' de
roma
scos secuta
t|via'('
ad
marfyriu
ducelian
tur haec
glorio>am
pertulit
passioncm
Mediolano
FcUcitatis
Et in
Pergamo
Satur
nini
Constantinopoii
sri
Anastasi
CODEX
EPTERNACENSIS
BicviariuTii
nithenoviense.
Excerpla e brevtariis Hierony-
mianis sive puris sive
mixtis et ex inarlyrologns
liisloricis ,
VTII k. ian nativi dui ni et
roili iovini pastoris
basilei
victorian?
accilae eutici
simforiani
saturnini 1
lc-
medi
ignati
cyriaci zagii
I ianuariae dativi roiii scao
|
I
eugeniae virg et sirmi ana-
I
tasiaemediolan
1'elicitatis et
in
!
pergamo
saturnini con-
stantinop sci anastasi
/
CODEX
WISSENBURGENSIS
cum celeris e progenie
FontaneHensi
VIII KL- lAN. !N BETHLEM NATIUI
TASSALVATOHISDNI.NRI.IHU.KPL
secundum
carneni Roiii iovini
pastoris basilei victorianae
ucellei enticeti
simtroniane sa

turnini
timedi agnati ciriaci . ga
gi . iamiariae
dativi et iii cimil a
proniani via latina Rom pas scae
engeniae virg sinn^ et anastasiae
Mediolano
telicitatis et in pgamo
0
salnrnini
constantinopoli
sci anastasi
5 C. actiUlei.
sinfroniani; L. M. V. acelli;
V. M. euticelU
-6. C. L. M. V. ignutii -7 L. V.
dalilii
- 9. C. sirimae. S. o.h.
RiWi.Betljleem
natiuitas salua-
loris l
(Ini nri ihu xpi secun.Ium
carnem.Uom l
iouini . Passio
eugeniae
uirpinis . Et sirmio |
Anastasiae . uirtrinis . FeliciUitis .
saturnini.
Excerpta rtc. E'.
Uomap iovini
pastores basiles ac iudei
victunani

E* G. alibi
anastosiae
viiKinis.
VII Kl- iiinuar
in
oppitio
bierost)lymi
tano villa
calarga
mala
Passio sci ste
phani
primi marty
ris
diac
qni
lapidatus
esl a
iudaeis
Roili in
cimil
priscille
depos sci
dyonisii
Heliae
Donisloli
Antiocli
luliaiii
Marciani
Neandri
Mariiii
Marliuiani
VII k ian
bierosol sci stefam
diar primi maf et rom
depos
dionisi cpis 1
et alibi beliac
(lorostoli
aiitio.-b
inliani
iiiartini
iiieiiambi
Hich. Passio . Sci slephani .
pri-
miinarltyris.etdiaconi.Rome.
, dionisii
confessoris . he |
hae.
1
aorostoli
. luliani .
nmnniani .
, neandri.
>
It'
inariani.
cl- hchae
dorostoli
iuliani iiean-
I
drilTr.
niandri.
L;ib. maeandn)
'
etpa'*m
siincti
mnrini.
1 Bedft-Flor.
cod.T.
Komae
passm
sancti
marini.
VII KL- lAN. In
opido
hienisolimilano
villa
catarga
malaa
pas
stepbam
primi
martyris
diaconi qu.
lapida
tusest a iudei^
-. RouHlcp
sn rhoiusi be
Uac
dorostoli
antbiocia
luliam
martiaiii
noandri.
[.lededicatio
ipsiu.
hasilicaoin
uuizenburgoM
1
uucii inclum, m. 2. mtfr l
-Uti
I n in ui-hc
hierosoIymiUna
-2.I-.V.V iia
.:i .hariramala.
C om.
- :i. C.
diaconi
prntho-
^rI;;^:tapostoU.S.L.M.V.Hni

et (L M. V. 0"..) diacom et
apo.toh - M-
rfrt
.-
qui sepultus
est in villa
kafarKamala.
'
diaconus em. diaccmi.
[2|
f. 5G>
Cod. Bern.
VI KL-
lANUAR.
Adsiiinpli"
sfi iohannis
fuangfi
apni! {fosu.
el ordiiiatio
episcopa
tus sri iacol)i iVatris
(ini (lui al) apostoiis
pnnnisexiuilaeis
liioi-usoliniis est cps
' or
dinalus.etmediopas
thn inartyrio
" coronalus.
f.bfie
VKLIANUAR.
betliir* iiati scormn
infantiuni r\ ladantiuin
qui sub iuTode pro xpo
passi sunt
'.' Ancira
gailatiac. cntici
prbi . lioniitiani diiic
.
et in aiVica . castori.
octaui . uicloris.
gattae . ro^ati.
ousel)i . probati
ianuari . saturi . catonis
restitutae.saturnin?.
el in tra<'ia . gaiani
doniici^ . ei in edissa
Iranslatio . corporis
scitiioniijapostoii
/
ilii KL. lANUAR.
IxatVica .doiuici.
uictori . criscenti.
priniiani . libosi epi.
secundi . saturnini.
lionorati . uictoriae.
saturi . telicis.
ot roiii . feiicis . el priniiuui
bonciati epi . deor
dinatione
.'
^
Fragm.
Lauresh.
VI. KU.
laiiuaf
Adsuinptio sci ioiiaii
nis
evangciistae
;ij>ud cpiiesuni
et
ordinatio
episcopal'
sCi iacobi
iVatris
dni
qui ab
apostoiis
primus
ex
iudaeis
hierosoiyniis
est eps
ordinatus
ot incdiu
pasdia mar
tyrio coronatus
DECEMBER
Cod.
Eptern..etc.
V! k ian
adsumptio
sci ioh
evang
apud
epiiesn et ordi-
natio
cpiscopatus' |
Ht-i la-
col^i ff dni. qui ab
apostolis
prinius ex iudaeis
hicrosoii-
niis cst
aepiscopus
ordina-
tus et in
medio
]
paschiK
inartyrio
coronatus
iiicrosol
cuius pas vm k ap
.'
God. Wissenb.
1 episcopntus et infva qui coro-
nalu?mm;-(//"'
o<^<i- manuanU-
qua quae fortasse
aprimadiverm
non est.
Rich. In basilica montis oliueli.
Nata i
le . sci iohannis euange-
lislae . Et ordiiialio epi
i
scopa-
tus . sci . iacobi . fralris dni.
Kxcerpta ttc. G. ^14, iacobi
alfei.
VI KL-
lAN.
Adsuniplio sci ioluuinis
evan^elisl
apud efesuni et onHna
tio
episcopatus
sci iacol>i fratris dni
Qui ab
apostolis primus ex iudacis
liicrusolimis
esl eps ordinains ot nu-di 5
.
pasciia
martirio coronaius
3. L. M. V.
ow.episci)|i;itus
ri.fi. 0. ct tem-
pore
paschali.
V. KL. lanuaf
in
betiiieeni nat scor
Infantium ct lactan
tiuni qui suli iierode
pro Xpo passi sunt
Ancyra Gai. Eutici
prli Domiciani Diac
Et in atrica castori
octavi victoris
Gatte Rogati Eusebi
Prohati lamiarii
Saiuri Uatonis
Saturninao
... in trachia. Gaiani
Domiciae
Et in edissa transiatio
corporis sci thome apli.
V It ian l)etlileni iuda id
infautum
anciia gaiatiae
cutici prb domitiani j
diac
et iii aff castori octavi victo-
ris zatlc rogatac cusebi
|
propati ianuai'i saturi cato-
nis restituti saturninae |
et
in tracia gaiani (ioniiciae ct
in cdissa traiisl tom^ apos
mi. KL. lanuar
in Alrica Doiuici
Victurini Crescenti
Primiani Lil)osi
Secundi Saturnini
Honorati Vicloriae
Fdicis
///;;/;;////;/
ET ROM in cimiL Galisti
Feiicis el primiani
Bonifaiii cni dc ordinatione
Bich. Belhleem natale scorum
marty
l
rum.infantium etlaclan*
lium . Ancira . gala l tiae . eutici
prbi.domitianidiaconi.Etinaf |
frica . castoris . eusebii . gaianae.
Translatio | thomae apostoli.
Illlkl inaffntvictorisdomiti
crcsccnlis et primiani |
libosi cpi secundi salurnini
lionorati victurinac saluri
|
felicis rom it felicis et ]>oni-
fati epi
.
V KL- lAN.
Bcthlciu nall sronmi
inlantium qui sub herode pro Xpo pas
, si sunt ancira galatiae eutici prb
j
domiciani
diacO In affrica castori
octavi victoris gatt^ rogati 5
I
cusebi probati ianuari catonis
; saturi
restilutae
saturiiin^ et
: in tracia gaiani
domicie . ct in c
1 disa
translatio
corporis sci iho
mae apostoH nc
'
"^
1
ne deletum.
% C. M. V. infantiuiii et lartt- nliuin. L. luclnn-
tium
3. L. ancira palis. M. (.'al, V. gallis

4. L. M. V. om. diaconi
- 5.C. gatae, saturnini,
L. M. V. gatticae
0- L. V. edisne. M. edessa.
Rich. In affrica . uictoris . li-
brosi opi . I
honorati . saturi . se-
cundi . saturnini . uicturiae. 1 Et
rome in cimiterio . calisti . felicis.
et bonifacii | epi.
Excerpta etc. Rhab. Et Rome
etc. el bonefacii episcopi de ordi-
natione.
mi KL- lAN. In aiVica domici
victuri
crisccnti primiani libosi epi se
cundi saturniiii h(morali victo
rie saturi felicis fl l)oniiaci
cpi
de ornationc
[et e ded. basilicesci ioh cv^rl in uuizen.l
'
*
unds inelusa m. ^.
1. S. 0'n'tio laterculi) romc. In cimitirio
cae-
lesti . felicis . ct honifacii epi . de
ordinatione
.
el alihinat i^curuu) piiinianicN-.
usquen(i:i-A\.\^^-
nini (praeierm mhil)
- 4. 1.. M. V. felicis .
et
romae felicis . et honifatii episcopi de orduia-
tione.

additum m. -i

esse digneinini.
-
ftrius niarlyrium, em. niartyrio ^ Ad marginnu m. 2. Eodem die obiit uuineland(us) prbt. precam{ur) ut eiu^
nieinores
Cod.
Bern.
III KL.
lANVR.
]n
alcxandria
. maii
'
sueti . securi .
(loiiati.
Roii . felit^^is t'P
houori . pole.
ppetut;.
cliti . appiani . cloia
iiisula

sei tlorenti.
conf
.sereni . pauli.
stephani . papia api.
cleti-.'
PRID. KL- lAN.
Cartagiue
. douati.
^
caelestim.satnriiini.
Bouonia . '^'agi.
et roili
.dtmatae.
pauli . roiratac.
dominand^.liilarin*;.
et
di'p6s . sci silueslri.
epi . ritiaria . hi'rnio
tis
exhorcistae.
In
provintia . sicilia.
ciui!
. L-athenas . slephan.
pontiani.atlali.fahia
m.cornili . sixti.
floridi.
quottae.
quintiani.
meneruini.^
sini
^
tbriani .
ammoni.
furtmiati.sr-iuquoutis.
appionis .
calendionis
Gnelpisti
.
exsnperanti
*
sa/,
turuini . agneli.
pauUnac
.
nominande
donatac
. rogate.
_
senonis
" passio scae
columbac
martyris
el
uirginis.
Fragm.
Lauresh.
lll. KL. l;uiu;u-
iri Alexandr
M;uisii
eti Secm-i
Donati
Rom Felicis epi
Honori
Polecliti
Appiani
Screni P^uili
Stepliani
Papiani
I
Cleti et beati
perpclui
qui sf-i
niartini
basilica
iKdificavit
Et oia
insula sci Flo
renli conless
DECEMBEI^
'
Cod. Eptern.. etc. |
, lll kl ian in alax r\\ man-
sucti severi el appiani do-
iiiiti
I
honori poIi<-Iiti screni
pauli papiani cleli
".
[3]
Cod.
Wissenb.
111 KL* UN. In aiexand
mansueti securi
donali honori
polecliti uppiani
el oia insula sci tlurenli
seroni pauli
stephaiii
pampimii
cleti
turonus
perpetui epi epi et couf
Rich. In alexandria.
maDSueti.
ti.jnorii. 1
pauli . poleeliti .
ste-
phani . cleti . Home . felicis epi. I
perpetuae . finrenti
confessoris.
Et dedicatio . aeccle.
2 C.
honorati. policliti. appi;in<li - 4. !>. C. L.
M. V. papiani, C. deti. clementis . turonis cm-
late.
Pridic KL- Jauuar
Carlagine
Donati
Caelcstini
Salurnini
Bononia
Gagi
Rom via
Salaria in i
cimiter
lordauoru
Donatae
Pauli
Rogatiae
I Dominandac
Hilarinae
depos.s("i
Silvestri epi
Retiaria
Hermctis ex
orcistae
lu
Prov
Siciliac.
Gaten
Pontiani
Stephani
Attali
Fabiaui
Cor
neli SyxU
Floridi
Gothe
Ouintiani
Menervini
Simphori
ani
Annnoni
Fortu
nati Sci
Scquentis
Appionis
Caleudionis
Evelpisti
Exsuperanti
Saturnini
Aguelis
I
Panline
Nominandae
I
Donalae
Rogatac
Scuonas
pas scae
Columbae
virgin.
Pridic kl ian roiii
donatae
I
paulinae
rusticianae
nomi
nandae
[serotinae
satm'ni-
nae hilariae et in cyiii pris-
cillae
l
depos sci silvestri
epi k;u-ta^
donati
caelestini
saturnini |
roiTi rog:dae
; domin:mdae
hibu-iuae retia-
1 ria
hermctis \
sicilia in civi
1
alliincnsiumstetani
pontia-
!
ni
attali
l'al)iaui i
corncli
sextitloridicotlac
quintiani
inincrviani
sinipho 1
riani
annuoui
turtunati
sancti se-
quenlisapioniskalen |
dmi
evelpistiexuperatisaturnini
agnelis
senonas
pas
1
scae
colmnbac
virginis
PRID
KL- lAiX.
Cartagine
donali
caeluslini
saturniui
bononi;i ga
a\ et roiTi
donati
pauli rogatae
domi
nand.^
hilarinac ol dep sci
silvustri epi
Ritiari:i
hermetis ex b
orcist. lu
proviucia sicUic civd calen
ft
stephani
pontiani
altiUi
labia
ni . cornili sixti novedi
cottae
qmu-
tiani
nicnervini
sinfuriani am
moui
lurtuuati
sci
se.iuentis
api io
onis
kalendiouis
evelpisli ex
'
uperauti
saturnini aiinetis
'
pauIiM:u-
uoniiuand^
donatae
1
rosatae
seuonis pas scae
! ,.ohu,d)ae
virg .o
EXPLIClT
46
Rleb.
Cartapine
donati .
gaii .
bononi . Rom I
donati .
pauliniae.
Etscisiluestriepi.etconfeslsn-
ris . hermetis
.stephani
.pontiam.
xysti . Seno
l
nas . passio scae co-
lunibae uiririni^.
Kxcfrpta
etr.
Beda-Flor.
codd.
A T L Homae in coem.
Friscil-
lae via Saliiria dep. s.
SiWestri
ep
-codd.C.
V.Romaeviaha-
laria in coem.
loidanorum
dona-
Ue etc.
(qHemadmodnm
.
MJ
sfrf
rariant
saturnini,
cod.
v.
hylarianae).
Retiariae
hermetis
exorci^lae.
In
provincia
Siciha
civiUvteCatanensium^^-.tlaviam
comeli ttc.
3.L. V. rogati-5.
V. silvestnpp.
- '
L-V
pomiani-Si.L.M.V.corneh.L.\.nonhM.
noidi L. M.V.
quottae-
10. L.
senmdi sequen-
Us
13. L.
domaUe
- 14. L.
senmoms.
>
a correctitm;
fjrius e
et pii iudici.
quatenu.
ei ah illo
remiss.o
'ZZlZ^....
.evit.e.
en.a.tulo^suico.on.hine
.^^^^^^
mn remissio
delict<.un.
.ome.lalm -
lANUARlUS
f.57'
Cod.
Bern.
MEiNSIS
lAN.
HABET
DIES
XXN-I-
KL-
lAN-
LAE'1'ANIAS

INOICENDAS
CIH
fUSlO
DNi
NRl
.
IHI" XHI
SECD
CAUNE
Uiork-iilr.sti-pliani. ^
Nicomediii
" .
eufrosiiu
.
opi . pri
niani
*
.
et
aUonnn
iiouoni
.
lnm-i:i . fuauli . hermc
lU. In
bononia . iiagi-
Acti.eracli.
Inal"t^^^-
uictoris
. ielicis .
Nar
cissi . Arciri . ^'t aliora
quatluor.papatiri.pn
miani
. saturnini .
Ite
saturnini.uictoris.
hononiti
. leusi .
Uerme
lis , Roiii . nia
appia
corouae.el
militfs'Mri
ginta . et
marlini.
marlyris
. RautMina
deposil
sci seueri .
conf
Agusliduno
. dep
bcati
agripi>ini
epi
*.'
f.570
Ull. NON.
I.-^N.
Anlhioi-liia
. siriiloni
ef)i
. eiusdem
loci.
stratonici.lubiae
nuuliari
. ahbatis . saturi.
possessoris
. tirnii.
maxiiuiani .
Aculionis
limothei.herisii.artaxi.
uitalis.Acutae.tuhi?
eugendt; . el in aethiopia
Rutulae . daudiae
Aurig^
. Vitalis .
Hieru
solima . stephani
.'
Fragm
Lauresh.
cpi
vim
Mensis
lannarius
halH't
dies
XXX
A
Kl-
lanuarias
Laelanias
indirendas
Circnmcisio
dni uri
ihn Xpi
J^ec
carneni
In
OriL-nte
Stepham
Nicomediae
Eulrosmi
Primiaui
v\
alioru
m
retia
Evcnti
her
molis in
bononia
Oagi
.rach
in
Africa
Victoris
Felicis
Narcissi
Argiri
Et
aiioru
iiu
Papatis 1
pnmiani
S:ilurnini
ile
satnrnini
Victoris
|
Honorati
Leusi
Her
melis
Roili
via appia
coro
nae et
militcs
xxx
Nilt
alamachi
(jni iu
bente
alypio
urbis
pfecto
cu
diceret
hodie
oetavas
dominicae
cUei s cessate
a
supstitionib
idoloru
et
sacrificii^^
poUutis
a
gladialorih.
hac de
causa
occisus
est
Ravennae
dep sci severi cof
Agustiduno
dep
beali
agrippiui
cpi
Cod.
Eptern.,etc.
lamiarius
dies
XXXiv
Kliancircucisiodmnlto
,nae
qni
iubeute
ast
epK|
urhis
praefec -^^-^^'^
'
hodic
oclavu.c
a.
ah
sunt 1
cssate
a
^uper^tdm
nih:
iaolornn.
et
sacrd
c.s
,
puUutis a I
glaai:dorjbus
'hacdecausaoccisusesLln
onente
stetani 1
n.comed
eufrosiniepiprianictaiioiu
vm..
In
ivtia
evant.
her-
,etisl
inbononiaganacti
her:u-li.
In
afTri
victoris
teh-
,isnarcissilargiriftahorn
n.
papa
primiani
saturnuii
II
satu.-nini
vicloris 1
hono-
rati
lcusi
hermctis
. .el
imililxxx.lRave.ulepo.ssc.
severicnmtTb:snis.:u.gnsto
dvmo
depos
:igrippiui
cpi
Cod.
Wissenb.
lANVARlVS
HAB. DIES
XXXL
LV.XXX.
^jm ianua.-ias
. ci.Tmncisio d.n
L I .u"i ihi'i Xpi
sccmidnn. ca.-.iLMU
IVliiu orie.ite
stcfa.ii
nico.nedi
a
eufrosini
epi
primiani el a
5
liormnimn.
In
ricia
evanti er.netis.
lnbonoma.gagi.appi.er:ich.ln:Ulfri
ca
uictoris
felicis
narcisci .
argn-. et a
lior..m.uu.Papatis
prinii am satur
nini
Item
s:ilurni.n .
uictoris .
honora
ti
leu*;i . ermetis
. Rom:ie ui:i :vppi:i
.
co
10
ronae.et
milites.
xxx .
Haue.ma.deposi
tio sci
seueri
conf . Agusli duno deposi
heati
agripini
cpi.
Illl . N6 lanuar
Antioch.
Siridoni
rpi
cinsdrm
lo<-i
St.-ato.ii
Tvihit'
Macharii ahb Saluri
Possi-ssoris
Firmi
Maxi.nia.ii
Ac.itionis
Ti.iiothei
Herissi
Arlaxi
Vilalis Acule
Tubie
EugL-ndae
El iu aethiopia Ru
tnlae
(Uaudiae
I
Aurigae
Vitalis
Hicrosolyma
Stephani
lANVARISm.
1
-5.0- ^i^.^;^"^'!-^^-^-^-
,iti,
6. cteyi
,.unes
bonon.a ;
C. ga, L. M. V
; . (
S L M V. aeti . heriich 8, 0. S.
SJ:isei-l".L-V.leuthi-10,
U S
;onone-ll.C.mimum.S.xv-
2 L
severi
cpiscopi
- 13. C ai,,>: m cvU^alc
ruspensi
dcposiUo
bcati
lul.cn.n
cp.scopi cl
confessoris.
Eich
llircunicisio
dni nri ilm
,i secun 1
.t"i" ^"^""'
^"
riente.stt.phni.[Nicom>]iha
1
eofrosini
epi . iJiimiani .
Et aliDi .
herraetis.Kap.lHauenna..euen
confessoris .
Aupusliauno .
depo |
sitio anrippini
epi . Hom .
marti-
nae
martyris.
1
in litura.
. .
Excerpta ftc E.
Homt-
martini
monachi-Bedacod.S'elA(io.
Uomae via Appia
eoronae mili-
tum XXX
- Notk.
coronae et
mihtmii XXX.
llll Noi"i isiridoni epi antioc
cl in alio loco
stratonici
maccari 1
abba.ii
saturi
possesoris
firmi
maximiani
acntionis
tiniolhei 1
hei'issi
arUixi
vilalis acuti toliiae
eugendae et in clhiop rnti-
\!t 1
daudiae aurigae vitalis
dc hii-osoi stefani
.'
lill
NON
lANUA
Antiocia . siridoni
epi . eiusdem
loci.
stratonici
.
n.achariabb
.
satun .
pos
sessoris
f.rmi
maxi.uiam .
AcucK,ni
tliiiuothei.herisii.a.-thax,.intah.
a
cutetubie.eugende.Etineth.op.ari.
tnleclaudie.aunge.uitahshierusohma
stelani.
Itich. Antiochia . isidoi-i epi .
macliarii 1 abbatis . saturi . pos-
sessoris . iii"mi . acutionis. 1
Kl in
aethiopia . rululae . HierosoUma
stepliani.
Kxctrpin etc. E'. isidori ep. ac
marl.
E'. G. tohiae abbatis

Beda cod. S*. Anliochia Syriae
doni epi eiusdem loci in Aethio-
pia ruluh.
3.L.
V.sU-acini; C. o.h.
possessor
acutionis, V. actionis, L. M.
ationis
-
lasi, C.
heresii. arthaxa. L. V.
henasi
hcrissi. artaxi.
i3'4.G.
- 5. S. ar-
astaxi,
M.
1
prius
LASTASiAS, deindt em.
eiii. fx Necomedia
*
evi. eofrosini
* prius priam. deii\de delttum a "^ militis 1" '.
**"
Cod.
Bern.
III
NON.
lAN.
\n
hclisitonto
ciuihite
pliaretia
. cyrin .
prinii.
Tiu-ugems.etinciml
TiinniiH
.
.lnnaionis.
Eu-LMii.llo<li.ettri
iim
fratrmn
. arget
.
Nardssi
. et
niarceUim .
puerixpi.Auifiiiepi
et
(Ugo iuni .
Eu'^'enti.
Cotloni.s .
primai'.
In
africa . Lucidei
.
marcialis
. statuliani
fonstanti.possessoris.
Hilarini .
pennicei
.
firuii . candedi
Uogaliani . cugeni^
Acutae
.Roin.
Anllieri.
pap? .
parisius
depos
scae
genoue
u^
uirginis . Uienna
depo?^ . iseati
ilorenti
epi

PRID. NON. lAN.
In
africu . aquiiini.
Gemini
.eugenti.
marciani . quiuti.
tiieodoti.Trilouis.
Ix
oriente.bononia.
fiuit . hermetis
aggei.etgagi*.
Fragm
Lauresh.
lANUARIUS
I
Cod. Eptern.. etc.
[5J
Cod.
Wissenb.
U. Nona lauuaf.
hi
EUesponto civil
|
Paretliia
Cirici
Primi
Theugenis
'
Et in ciu Tomis Claudio
nis Eugeni
Rodi
et trimn
fratrum
Argei
Narcissi et mar
('1'lUni pueri Xpiani
Fiii epi qui ^ub licinio
inter tyrones
conphen
'
sus cum noliet
militare
cesus ad mortem
carce
re
mancipalus
missus
in ceppo cst donec rela
lione esset
responsu
dimersoq.
in mare
delato
corpore eius in
litore a
reiigiosissimis
viris
depositu C in
la
Amanti
religiosi
ubi fmnt
orationes
magn^
et vico iuvini
Eugenti
Sodonis
Primae
in Africa
Lucidae
MarciaUs
Statuliani
^
1 Constanti
Possessoris
HUarini
Pennicei
NONAS TAN.
In africa . felicis
secundi . iionori.
Luciani . candedi
lanuari . caeiisfori
locundi . Acuti
Pctri . Marci . sereni
Senni .anastasiae.
Hicrusoiima . syme
onis prophetae.
cum ohtulit oi dnm
iluh xpm . maria
et ioseph . el
^ depos
ipsiiis . prophctae
ct authiociiia.
depost
^
sci Symeonis
conf qui in colu(m)na
stetit.
lii No in liclispofi civi p:u-c-
thia cirici primi llicoginis cl
in civi toniis
claudonis
1
eugenis rodi trium itrm
argei narcissi et marceiiini
pueri xpiani | et (Uogini
eugenti rodonis
priuuu- in
aff martialis stalu,' iiani
1
conslanti
posscsoris hila-
vini liruii
cantlidi
rogatiani
'
I
eugeniae 1
iucidac
acutac
^
'
pacnicae
parisi
genefevae
'.
virgin vicn depos
ftorcnti
|
I
Rich. In
helesponlo . cirici .
'
l,rimi . Et in ci 1
uitate
thomvs.
I
claudionis . eugenii . argei .
niir
1
I
cissi . et marceirmi
Parisius geno-
uefaeuirgin.
lll NUN.
lANUARIUS.
!u elis ponto civitate
parethia cirici pri
uii theugeuis ct in civilatc tliomis cia
udionis cugcni rodi et triuui tValrum
argei narcissi . et
marcciiini pueri cris 5
tiani fcli cpi qui sub licitiio ct digoiuni.
, eugcnti . Rodouis prime . In affrica luci
1
doi marcialis
statuliani
constanti
j
possessores
hilarini p
ennice iirmi
I
candedi rogati ani eugeni^
agute <o
parisius
deposilio
gcnoueut;
virginis
! Uienna
depositio beati tlorenti epi.
I
[et est transitusdoinni
Erniberti epil
'
vU
viri
Excerpta etf. E>. E^. Aug. Ro-
mae iintherii
episcopi (E*. Aug.
papae)
Notk. (ad rfiV'" praec.)
item Tomis phili ep. qui sub Lici-
nio etc.
- Hb;ib.
Tomis civ. titi
epi qui sub
Lucinio elc
>
1
Rhab.
(jueinddmoditm
Lau-
reh., sed
curationes
loco ora-
Uone9.-Notk. |
ferc ut Lauresh.
sed brevius.
1
tmcut inclti^n, m. 2.
2. S. cirici primn om., 2 m. cirini - 6. S. 0. L.
M. V. xpiani fili; C. om. qui sub licinio et digo-
iuni ; S. diguiuni ; L. M. V. digo. iuni - 7. C. om.
primae
-
8. S. fnituliane
- 'J. S. C.M. posses-
soris. L. V. possessori
- 10. S. C. L. M. V. acn-
tae-ll.S.G. L. M.V. sanctHe, S. C. penovefae,
L. M. V. genofevae
- 12. C. addit :
et confes-
syfis
13. niiris inclusa propria itniiis W.
Prid.
non in aft atiuiimi
gc-
mini
eugenti
marciani
(luinti
tiicodoti I
trifonis.
In orien
fivl
bouania
hermetis
aggei
gai aedui epi. i
Rick In affrica . aquilini . ge-
mini . mar |
tiani .
eugentP .
\
quinti.tlieodoti^.
eltnfinae.ini
oriente . bononia
ciuilale .
lierme-
tis.etgagi.
1
R.
eugenii
H^.
theodaU.
f;jrpMWc.G.9H.Afncatf/c.
trifone.F.tripbonis.-Aug.aqm-
lini aggei agenU.
PRl.
ONIANUA.
In affrica
aquilini
gemini
cugenti
marciani iiuinti
tlieodoci . trifonis iu orientc^
l)ononia
, civitate
ermetis argei et gagi.
3 S
themioUi (ii 2 m.).
bonia; C. L. M. V.
theodoU vel lbeudoU-4.S.
^^'^'P'^^-
add. alterum g). L. M. V. aggei. M gan -
^0'
nuna.quaesequuntur
in fd. Dacheru.
denuni
in codice C.
peiyrom huc transtata a dte stq.
Noninafffeiicissccimdiiu)-
nori luciani
candidi
ianua-
riae
caeiifloriae 1
locundi
acuti
pctri
marci
sevcn
anastasi
in
antioc
simeoms
mona.
Rich. In
alTrica . felicis .
se-
cundi.luciaui.ioicundi.petri
inarci.bierosoHnui.doposiUol
simeonisppbetae.El
in antm-
chia . simeonis |
[confess]
ons.
i iniitura.
Excerpta
ete. G. in
Afnca r/r-
luciani
celeforii
d^^^^/f^^^to
petri-
Notk.ianuarutelesphori
iocundi.
rAN.nnccxr
[ti-ans.uistumepiV
NON
lANUARIAS
\n
affnca
feiicis
[secun
ai
iionori
luciani
candedi
ianuaru
ceUsforiiocundicait<i.petri.inarc..se
rini . senni . anastasi^
h.crusoiima
sim(>nispropi.et^-ctmiol)tulhtc.dtlm
5
xpnnuariactioscphctdcpo..itioipsius
*^
[pi-ophe
t^ ot
antliiocia
s(M
simiouis
confessor^
in
coiumua
stetit.
l^
\ ^
uncis
inclusd m. -i.
f..fori L
caelisl.l,.iri,
V.
t?ks(ar,; ^.
C. L. M.
V
aJuti-i.
S. .im,i
-5. S. C. L. M.V.
seo,s
^It 8 S Et i,>
antiochia in cocla quae
vocatu
'
polnftontiae C^
-,. ..-
"rVZt^-
Seposilio
sci
sy,eonis
confesor,
qu, mco
lu,m,asletit-7.
r.. L.
M.V.s,n,eo,us,
C.rf<W.
I
momichi et.
'
In mat
. .prdoUsexergastulo
sui
corporis
hinc
nagitan.us
ut
rrjine : et IransmigraUo
uualamund. .
sacerdoUs
ex erga
... j p. y.. ,
dopost m. J.
memores
ilbus
sitis. - ^ ei^
[6]
Cod.
Bern.
VIU IL).
lANVR.
Ejiiphania
dni.
Atnca . fori
iocuiuli.
petri . niaiTi .
acuti.
lanuariae . Inli.
?lonori . Antonini.
Apu(lS\rniia(m)^
anastasiae . In an
Ihiocliia . pas sco
rum . luliani.
et
balisseMu
imlia
Cclsi . iuliani . In ciuil
redonis . natiuitas.
et
ordinatio
episco
patus.el
trausitus.
meliani
opi .
ibidem
caelebratur.
VII. ID.
lANVARlAS.
f.
58* In
Nicomodia .
Luci;uii
prbi.tiuiquattuor
parlih:tactus
est.
ct
reliqua.lNmilita*
uaciuitato.Natalo
poliotti.lN
oraclea
folicis . osidori epi.
eductin
iliu do ao*rypto.
costini .
palladi
candidao . Alio loco.
poliasli . fdoronis.
candediani . oucti
VI. ID.
lANVARIAS.
1n
grocia . Rustici.
phisi-i . timothoi.
locundi.Ratilis-
Luci . i)otri . ilori
tilisfori.anastasi?
ot alio
loco . salhoi.
Agusti<luno
. dopos
beati.egemoniopi^
f.oS*
V. ID. lANUAR.
in
africa.epicliti.
iocundi . quinti.
secundi . saturnini.
Uitalis.ouonti".
felicis . Artaxis.
furtunati . Ruslici
Sihi . qu:u^-i .
cV: a
lioruui
soptom.
marcialis . saturi.
iNSmtrna^.Rovo
cati . tirmiui.
nossossoris . lanuari.
Saturnini
.-
lANUARlUS
Cod.
Eptern -
etc.
,-
ft |.il..<fori
tlori
iocundi
petn
VIII idus
opifania
dm
ui aft t U^-
1
.^^. ^,,totmi
marci 1
aout.
'""^^
-.^^f''^ ^^
p,^
.coru
iutiam
e
aput
sirmiam
anas
1
^:
^^fX
rivi
rodon
ual
sc.
basilissae
. in india
cols.
lul.aui
,
!u
luolani
opi
.*
1,1 >.
I fi-ic .
lelesfoii '
.
acuti .
Rich.
Epipt^ania
dni nn ihu ''P
. ". '
^,,,tasiac
. In
antiochia.
soopiitui
nielam
cf. - (
tte"'"
episcopi ftc.
Cod.
Wissenb.
UIIl 11). lANUARlAS
Epliy
fa.na diVi uri ibi". xpi. In afT.-ica fori
iocu.idi
p*'tri uiarci .
acuti ianuarie .
[iuli . lio
nori
antonini
Apu.l
syrniiaui
.
anasta
siae . in
antiocia
passio sooruni iulianiel 5
basiliss^.
luindiacolsiiuliatii. Incivitate
redonis
nativitas
et
ordiuatio cpisco
patuset
transitus
sciniiliaiii cpi . il>ido
ct^lfiiratur.
2 C
Epliiphania:r*-i-/
Epiphania t-W Ejiy-
phania
- ^- ^- ianuarii
- i. C. antonini item
fori- S L. V. svrmiiim. C. M. sirmiuni - li. C.
celsi pueri-
S. S. mellanit':^ m. addit altrrum
i), C. melani.
filonis
candidae
.*.
n,,
in
nico,ne.iia . lc,i Ki.i
. lice,ni |
diaconi
.
polioU
.
Mici. .
innnarii .
poliarcbi 1
liioron,.^
^^.^. ^
_ ^ ,;,.
ei Notk. in
Antiochia cleri diac.
UU ID. lAN. In uicomedia
Kiciaui
prb
qui
quattuor pa.-tilnis
factusest et
.-oHqua. I.i uiililaua ciuitale
Natl
piliocti . In
heraolea
folicis d ia
uuari In
grecia .
polooostin palali ca.i 5
dido. AUo looo
poliasti
philoronis can
dedi ani eucti.
1-3 S In nicomeilia
luciani
presbyteri (2 m.
mldiilit si-a
lineam
antiocenae
ecclesiaei. qui
quattuor imrtihus
laclus est et in nmre imssus
llia die intet,'cr
e.t invenlus 3. C. divisus vsi,
M. fractu- est : L.
('. onu et reliqua - i. C. L. M.
V. poliocti. C. ianuariae
- 5. S. L. M. \. imle-
costen . palla<Iii, C. civitate
policoslmi palla.hi
6 S C poliarti; S. C. M. candidiani. I-. V.
candediani
- 7. S. C. euthici. L. M. V. evoli
-
S. In finf
laterculi m. 2 : Et relatio puen ihu ex
egipto.
VI idus in g.-ec oucti
rustici pissei
tiu.othe.
secund.
c
ci
i"ia..ua.-i
et i.. l>.'uu.ii
leuci 1
et iu su-.ui.s
auastas,
iocuudi
ratitis
pct.-i tlnri tilis flo.-ia..i |
lacae et al.o loco
pathei
a.igustod
dcpos cge.iiou. ep..'.
Rich
ingreciacipisei.secundi.timothei.
|
lucii .
nori
.
.-ustici .
^T::^::.
tr

;%li:&.
oH l,e,.l.a.ai ei et conr.
-
txcetpta
,
"
pir oodd C. V. in Uraecia rustic. episcopi
1
F .luUlW
dep. f^emoni
luciani nax.nnan,...
Belvacs s.
luciani et messiani.
UI IDUS
lAN.Iu
grocia
rusitici phvsci
thiniolhei .
iocundi
.
ra
ditis.Iuci
petri.tloritilisforiauastas.Q
Et alio loco salthei .
Agustidmio
dopo
[.iit.o
beati egemoui opi.
2 S C. L. M. V. ruslici; S.
pliysci. C.
phisei.
L. phisti. V. physti. M. fisti - '2,3. S.
raUti. L.
ratilis-3. S. Ilori talistori. L.V. flon .
tih .
fri..
I
M tlori. telesfori.C.
m.telesfori
i.
>C.
^-
Ihei
C.df/(V;marci.Ingalliacivit.belIoacus
passio sanctorum lu.iani.
mariani al.iue
mluini
,nrt.
-
5. S. egemoni C^
m. em.
gemonis)
con-
fessoris (2 m. addil : et epi).
. .
1 n IDUS
lANUA.
:;s?;;f
,ss.
s;.,;r;j;::s
-rs , ,. .

-t
..rttu.ti 1
r..stici siUi q.iioti et alio sex marc.al.s v.tahs
''",.."''
,/V'talio.-,....
; .er..i
revoca.i > .l.-.ui
possesor.s .auua.-, ^^^
^^^,,:;;:;::' si.^
In
s...c.-..a
""'
'
rouocati fu-nuni
possessoris .
la.m
ari satuiuini.
-2. S. epicUti; S. C. L. M. V.
iocun.ii .
<pnnti
secundi . saturnini
- 3. V.
interqumti
--
-y^-
-
L. M. V. saluri . In smirna
fi.C- hrmi
'
salurmni.saturi.S.
saturnini et
belvacus
pas
sci luciani.
R!ch. In affrica epiclili - iocundi. satur j
nini . uitalis .
felicis .
fur-
tunati . In -imiim 1
reuocatae . firmi.
Excerpta etc. G. 915. revocatie sirmi.

priux Suinia,
dfintte em.
ot sic ohiil
uui.ioUlus prht. petimu.
, .. K.i;.ii>. */? RafflUssae
'
sfi 2". * prins melita. em. milita
'"' '" '"**
-,;
::;:::r
^"m^n
i^o rT. .s acomus
"-
.
,... .,;,
..,.,...0,, - -
sn.,.na,
..
smirna.
Cod.
Bern.
Ull. ID. liVN.
[Vica
.
Ueuocati.
i-nii.niiHhac'
ossossoris
. cl
alorCi
110 . Roni in
ciinitef
io
nppin
caclcsti.
H(lii:iiU's
opi.
saiVica.satuii.
:il;iliani.
Micitatis.
)iiiia.quorumgesia
,mbentur.artatis.^Mm//.sr^
^.oliaHi^
cum
sonis
siiis''
lANlIARIUS
Cod. Eptern.. etc.
[7]
Cod.
Wissenb.
. . r
-
! IIII H>1^
lANUA.
Iin idus u. aff
revocati f.rnu iu irta possesons ct alior
duo
I
rom in ciun
calisti via app depos nulmad.s cpi m
"
^^^^^
. Ron,, m ci
aff. saturi 1
vitaliani
t.licil.t,.
.'. -. .- quiut., artat.s . . l ]
pos^^-ns et
^_
^ ^^^^
^^^
^^^. ^^^
ciaclis epi. lu affrica . suturi
u.taham
felicitatis . quinti . quorum
gesla ha
bentur
artatis.
2 S. nirte. M. nisli. L. V.susli - * ^- caelesti.
C
cimilerio calesti via appia
dcpositio - fi. L.
M.
telicilatis qui quoi-uni. V. teliciUtis
quorum
7 hal)et arlatius, L. lialient astatis. M. V. lia-
bentur astatis ; S. addit : el in syrmis natl revo-
cati.
III. ID.
lANVAR.
1
alexandria.
petri.
Soveri . sci . Leuci conf
et
alsolami .
quoru.
gestababontur
Nafrica.liloionii.
ingenui .
qiiinti.
auuari
.
Saturuini.
Uincenti
. In bispa
Kiis .
Augenti .
donati.
Aguslini .
Grcgorii
epi.Nazari.Saluii.
Folicis . donati prbi.
tlori . /.omini.
Pausami
. eugouii.
Uictoris . stephanv
i-t aliorum
duodecim.
v\
deposl
hortinsi epi.
PRID. ID.
lANUAR.
iNachaia.cyriaci.
Moscenti
.Bonitt?
Saturi . <-iuis arabii
qui trausions
ante
templum
cuiusda
idoli . iNsufflans.
cumsignasset
fronte.
corruit tenentes
* cum.
ibidomobservaNtcs
duxerunt ad duccm.
et indicantes
tuctO.
decollatus
cst.
In africa . Zotici.
CastuIi.quinti.Uogati.
Modosti . ubiciani.
Garotici . castulini.
In aegypto .
pbiloromi.
zotiui . casloli .
petri.
avcutine
'.'
BM. Kome . depositio mekidis epi. I
in ^i"' ^.'''""^^'
A"^""
'
firmi . nirtae. I
saturi . quinti . Alibi sci term.tn prb, et eonl.
lU i,, in alr.x pot,-i le,.ci
.-. .-. .-. confes et alo lam>
1
,n
ft filoronii
e.gei
quinti iin.uari
salnrn,,,,
vincenl In
|
pan s a enti
Lati
agnstini salvi
felicis donat, prb flon
Tr,ni,irpati
pansalini
eugeni stefani et aUor x et (lepo.
hortinsi
opi.
111 IDUS lANUA.
In
alexandria
petri . seueri .
sci leuci
confes . et
alsolami . quorum gesta
habeutur
!n
alTrica . i^iloromi .
inge
nui quiiiti ianuari
salurnim
Uinconti iu
hispaniis
agenti
donati
agustini
satuii . felicis . Item
tohcis .
do
nati
pbri . flori
/emini
pausalmi.
eugeni
. uicloris
stephaiie . ot alioru
xn . et depo
ortinsi epi.
10
.
..v..nlmii
'
li 1
loromi. In
anrica
Hhh
In
alexandna
petn .
abbalmn
.
n i
feUcis.Etscigregoriiepi
j
nazanzem.
Ze^^.
0t5. Petri
episcopi
- E. G. alibi
tUoron.i
augenii.
^2 C
lucii-3,-t.G.alsolami.quiuti.inafrica
hiioromi.S.tiloromi),L.alesoIami
- 6.S.C..
Uenti
- H.S. flore pemini
- 9.C.
eugent.,L.
M V. tegenli:
?. -=tephane 2 .. em.
slepbani,
cY. V. Stephani
- !0. S. h..rtin.i .-p... (-
lor-
tensis.L.t>orlensi.
M. V. oriin.i - '- -W _
,,,h
nominum
rannt hoc modo : In ^;pann vin-
centi legenti . donati . augnstm. .
salvu -felic s.
donati
pre.bvteri.flori.^c.
h cod. h. ,mt le-
-renti . donali
^.^r
mmina
omi^Ha :
ea
lero
superins
le.untur sic: In a|Trica pilorom..
donati%ugu.tini..dvii.feUcis
dona. pre-
sbyteri.ingcnui
etc. iV^mrH donati bi^ fepet,-
tum
causam
dedit ei-rori.
rS*;"*!"'-"''-'"""""""
PRID.
IDUS lAN.
In
achaia
cyriaci
mo.scenti
sattiri
civitate
arabi^ ciui
transiens
ante
templum
cuiusdam
idoli .
msufnans
.
cum
signasset
frontent
cormU
tenen
5
tes
eum
ibidem
observautes
duxe
nmt
ad
ducem
et
indicautes
factu
decollattis
e.In
affrica
zot.c.
castuli
m.inti
rogati
modesti
eb.cam
ca
?otici
caslolini
. in
^gvpto
ph.rom. 0
zotici
castuli.petri
auc.itn.i.
^2.8. n. usgue ad
decoUatu. ;-
" "
=*
;.|;:
quod-tO.C.pbiloromi.L.\.l..on.n.M.ph.
iino-ll.^^"*^ntinae.
,;..lnachaia.ciriaci.InatrricaUotici.castoH.cpinU.rogaU.
modesti . petri
.
f^^f'....
^^^,^ gecundi
helari
episcopi
-- G
!!!G.nl4.:otocibonWicf.ca.sf>hro,at,.
..t.,e.
.i.thae
-.... POHO...
^o- P""--"
>""-''
Cod.
Wissenb.
f.59
[8]
Cod.
Bern.
10.
lANVARIAS-.-
1n
africa . iNgomii.
uiiK-eNti.
saltii.
folicitatis.
iNcampania.Noapolini.
cyriaci . cymini.
Zolici . crisi .
cUcori
felicis
. iamiarii.
Roni . secunde .
Via
lauigaNa
. corono
el
militO
cpiadra^inta.
el alibi .
quosquoni.
enonis.
Pictauis.flepos.sci
helariepi.'tcnnfes.
XVlin. RL-
FEBRO.
In
anthioc-hia . cleri.
(iijiconi.df
aiili(inis
nmltis . tornientis
passi . et in inare mersi.
In
africa .
pauli .
suc
cessi . uictnrini.
saturi . Mif^soris.
peronti.Lncrili.
ianuarii . florid^
th<'>uosi:n'.
Nola
capaniao .
pas.
sci felicis.
ei alihi doi>os .
heati
'
oniVasi
i-pi*.'
lANUARlUS
Cod.
Bptern.,
etc.
^^ ^
.
..t; aitti
felicitatis
in
canipa
noo-
^rr.,\f.n ingcnui uincenti . sj5
polin.
cynac.
*'"""
^
j.^^^
j
,,,onao
milil
xv
ol
ahbi
'
.^^.
^ ^ij,,,i . i,narii secundi .
roii.
^^''''|^'|''^^^^J;i^
pi,.tau
dopos
scihilari
epi.
,^i ^^^^ coront?
militnm xi.. cl ;
ID. lAN.
saltii.
Lpolim
f.59b
XVIII KL-
FERHS-
In
aepyplo . Crisojroni.
cyrsi.Leuoi.Gainici.
Gt^nnnis . Min.-lapi.
el
inorienle
.i-ornili.
caelesU . et ceterora.
ANiiochia . liceri diac
El alibi di'lJos
sci al>l)acuc
prophelae.
Remi s- . depos sci
remedii epi . t'l conf
el
pictauis . dedicatio
sci amanti-.-
*
^^^
. uia
laui
cana
coron^
militnm xi,. ci alibi 5
quosqnomo
eo nouis Pcctauis dcpo
sci
olari . opi'. el confessoris.
Excerpta
etc. E^
neapoh
^^^'f\^
^ ae
feUcitatis.
ahb.
alibi
zntici
{-'liceri
secun.l.^ -
^v^ik Homae
via
lavinaca
secundn>ae
svriaci
zolici trliceri
secundi.
- Notk.
l^omae
roronae
el milini xu
2 S C L ^atii. M. V. sattii 3. C. lelicitatis
.
.uodesti \ C. L. M. V. neai.oli - 4. S. C. L M.V.
cyriaci
. cimini . zolici . erisi .
cla.^cen(^.dereci,
C
clereri) . felicis . ianuarii (L. V. zarii, M.zan,
i"e
zanuari) . romae
secundi (S. secundap. G.
secundae
. rogati)
- 5. L. M. V. latina - C. S.
Muosquonio
eononis. C. eos. quon>o. ennon.s.
L M V
quoscomo . eononis i\. eunoms)

7 'ceM-i
owufs
liilarii vH liylarii .
C. addit ;am-
bianis
inventio s. tirmini episoopi et confessons.
theocosiit
epi
XVIIII KL- FEB.
hi
antiochia.cleridiae.
dr anti(|ms
nudtis
tormontis
passi el in mare
mersi In
affrica
pauli successi mc
turini
saturnhii
. missoris .
geronti.lu &
criti.iamiari.
floride
theucosi^ .
No a
eampanie
passio sci felicis et alibi de
positio
b.Mli
cufraxi
epi.
-2 L. cleti, omnes : diaconi
5.
S. C. L. M. V.
saturi;C.
messoris-6.(:.teocosae-/
2 m.supra
lineam m
pmcis-
b.^.t-.i.. ivi.> -
frasi ; S. addit : et in
campania
agapiU.
pania "f-^;' I^,
,.
^^ ^j^ ,,i,eri
mariyris
- H. Nola
Campuniae
Excnytaetc.
E
.
..
'^
Cimpania lelicis in Capua atrapili
Antioclua
glicerii
diaconi de antiquis etc.
KVni in aegip
crisconi
tyrsi lanci .^mniti
zenonis
mencbi
el i^^l ori.n
c<'neli 1
caelesti et cetcrof
aniioc luccn d.ac
depos
amhmu
prof 1
remus dcpos
remedi epi.
XVllI KL-
FEBUO.
In
ae-yplocrisronityrsilencigaginK-i
gcnonis
mine lampi Et in
oriente
cor
nili.calesti.etceterorum.Ant.orha
liceri diaconi . et alihi
depositio
abacu^
propUet^Hemusdepossciremednop
etconfes.pectauisdedicatiosciamanli.
-2. S. cainili, L. gainiti. M. V. tram.U - 3 _
L. M. V. n.enelampi
- 3.4.
S.M.
^''"^'
";_:
leceri
- abacuc
2- m.
- 6. S. remus
c.v.tatc
7. C. dedicatio
basilicae.
Jiivh. \u aegyptn . crisronii . geno \
nis . In oriente comelii. calesti .
ambaci\c
pplietae.
. .
KUu. onarii (e,
...arn, pbri . pveca.i,r) ut n,e.ores UHus siti. - ^
K-..,
Re ... Ke.ni. - ' e. ip..
..ic
.isso.uUo
co>T->'
Cod.
Bern.
XUir
KL-
FKBRS-
:ioniuiasal/;'|aria
scimitcrio.pi-^scoUc
tlopos
sci
Marcelli
papao.ctcoNf.
2t
ui;i
appia - In ciniil
"
calisti .
passio scae
marllif.
audoini
nuutyi-.
Uia
corniua . In cimit.
militum^Noueiu"
et
aliorum
. Nvuuoro.
tmlocim
(luorum
Nomina
. in Ubro
nitae
tencntur
scripti'.'
InalVica.siiturnini
faustini
. frauiani
et
aliorii sex.
Arolatodepo.sitiosci
honorati
epi
//,7
XUI
KL- FEB-
1n
africa.Micao
uidori^.MistiaNi.
Saluii .
Miseliani
uicturici . Thecurft.^
Furtunat?
.- uene
riae
satae . satur
NiNae :
hortisiane
Leucu .
Missuriani
Uiuceuti
.* Albae
Mosoi . iNgenuie
Uicturiae.
In oriontc . Natl*
rubcntii . et masteri
*.
In aegypto . Tticbai.
de . depos sci anto
Nii/^.monachi.
LinguVuis . passio
scora Marlyru
gemiuorum . Spou
sippi . Ilolasippi.
Molasippi : Loonelle
luneUae
.*
Neonis dea . dep sci
Marcelli epi.
Beluricas
.
Snlpici
ojji
lANUAUIUS
Cod.
Eptern., etc.
XVII kl rom via salaf in cyili priscellae dopos sci niarceUi
U\
1 et via appia iu cym calosli pas sci anaui mari via
cornelia |
vnii mU in cym aliorum xiii quorum nom ds
scil iu afT saturnini \
faustini nafTaviani ot aliof vn. anlal
depos -sci liouorali epi
m
Cod. WJssenb.
nich. Rome . marceUi pape. I
passio n..rUe .
allnra .
fau.li
Arelato |
depositio . honoraU .
epi.scopi.
Excerpta etc. \\\ Romae via Palularia in civitate PrisciUae elc.
Uom^ via salularia Wli KL. FKB.
lu cymitirio presceUe dep sci marcel
Uopiotconlessoris.elviaappia.Incimi
tirio calosti passio . sc^ marlh^
aud^ini
niaf.Iu fonlanella
deposilio
landoni
8
oni ot couf. Uia cornna iu
<-ymitirio
'
[mU
viiii . el aliorum numoro Niii .
(luorum
no
mina tfuonlur in libro vit^- scripta.
In afiViru saturnini
faustini frauiani
et aliorum . vi . Ar.-lato
dopositio sci
10
[hono
rati epi.
1 ^ C L. M.V. salaria 1 S. C. L. M.V.
pri.cinc, ou .ancli
- 3.-t. S. in via ai.ia
pa.-^.io
Unctorum n.ilia vmr. L. ralli.t.. M. ca ixl.. \.
pUixU
4. C.auilcinae. L. M. V. audemi
-
alibi numero xl quorum etc- 5,6. C. aanoiuUo
Fonlandlemis o.n.; L. M. V. tandom ablut.s
(ad calcem
Utercnli).-
6.C. comeba - b /
.
U
militum novem, L. M. V. nulites v.u. -9. t.. L.
naviani
-
11. C. odrf.-cel
confcssons.
5ii-isnr;;;,r=;x
depos
marceUi epi.'
picii . epi. . .
K.....c.E.Lin.oni....
(eleo.ippi
nu 2) et meleos.pp.
l^-J^^;^^
,,,t,u.
gemmorum
GOU.deascivit.marcelbep..
.i^ r
^^^^^^^^
^.^^^^,
.pcusippi
eleusippi
et
meleos.pp....
lomllae
rirceliaeensLsepiscopietconfessons.
XVIKL.FEBIU).
hi aiVrica
nico
victoris
mistriaui
salvu
lui-oliani
. viclurici
thecuse
furlunat^
vencri^sat^^saturnimorlisiam.loucu
missurianiUincentialheiuo.soimgouule
5
viciurio.lnorienteNatlruhentnotmar
lcri lu aoKVpto
iehaida
depositio sci an
tonii.
mouaclLi.
Lin..'uis . pas scor mar
tyrum
geminorum
spousippi / .^v
Masippi
melasippi
leouilW

^^^^^
ouis
doaMi=^itioscimarcelbepi.IngaU
tatohoturicasdeposUiosulpiciiepietcou
fcssoris.
.
Uoc locu
erasum
leonill?
-
'^
^
ihlctum
'"""" ^^'
r meicae
- 3. C.
Iheocose. L.
2 S micae, C.
meicae >.
v
.
teuisae
- 1. L. M. V.
veneniriae; L.
santae
-
^S.(:.L.M.V.albae.n;o.ei,C.mo.^O-*^-C
rubentiac
- fiJ-L- M. V. masten -
8.S. C. im
rubtntue
,
.j ;,
_ 9. C.
gcrmannrum
-
L;
LM.V.leumUae(M.ieunillae)..unclk.e
Ltor!;s;S.leoniUaencom.r..-^.''^^^^^^^^^^
aviaillorunO;.lea.<icpo.>-Il.L.M.V^c
sancti:C.marcess..iranea-li.s.C.L..
sancti
sulpicii ttc

,
<,
-
Wlera.
exaratae
mav
receU<-^.
<-b, a>ae.
'
luin in litiira
- ueui i lilui

"""
"'
1101
Cod.
Bern.
XU
KL- FKB-
bi poiUo
ciuitate
asiae . inosei.
ammoni
. miceac
Asteri.Lciiparfli
conf.Fm-tunati.
Zenonis . /osimi.
menelampi
.
didali
Ualentis . ct
passio
f fw^
sci tyrsi K cum
sociis
suis . Leuci
"^ el gal
lixici
1n alrica . Scosisi.
Successi
. Ualen
tis.theleriani-.'
l'auli.Maiuli.
Luci . uicluriNi.
HoNorati . Satm-
NiNae . Floride
*
Lurici
ot aliorum
quattuor.
decini.
XtlU
KL- FEB.
In africa . Pauti.
qiiinti.Geronti.
lanuarii.satur
NiNi . successi
Germane
. Tertu
H
'.
et
aliorum
mullnrum
. Tybe
rilani . Maioli.
UicUiriaiii .
bono
rati
.Furtunati.
f r,o-
lulii . Lurii .
Mar
cusii . Publi .
Feli
cis.GabM.Uilalis.
Cassiani.Uicturis.
Secundi . primi.
Hispani . ecamari.
U
Lucii
saturNim;
Fioride . calistae
MoK-ndioiiis.
Hici-usolima
. Mar
Ihe . el mariac
sorores^
lazari.
Gharlaginom
picariae . piae.
etaliorumtrigin
ta . et octo.
Zosimi
MiNelampi.
Tibariani
. Furtu
nati.
Rome .
passio
sci
Seba^tiaui .
maft
Lugdono
. oniinal
episcopatus
sci
Niceti cpi


lANUARIUS
Cod.
Eptern..
etc
tunati 1
Zenonis
Zoso.m
m^".''
P'
^^^^ ,,,ntis
telenan.
teucijamnicillnaff--;-:;^,,^^^^^
^:j::^'!;:::ir,^o:virs.a.p
Cod.
Wissenb.
XV KL. FEBRO.
Dedicatio
catbedra sOi petri aposloli
quaprimoRomvpolrus
aposlulu^ sedit.
Et in
ponto
civitato Asit; mosei ammo
ni
mic^i;
Asteri
lurlunati zononis zesi
ini
. mene
lampi
didali .
valontis et pas
sio sci tirsi com
sociis suis leuci ot gallinici
In
atfrica
sconisi
successi valentis teleria
nipauli
marcuh
luci .
victurini honorati
salurnin?
florede
lurici et aliorum . xmi to
etiissiot>Tsi.
1
R*. R'^.
cathedra.
t mort Pnnlo mariae
ammomi
.
^xr;,f..c.G.915.pnscaev,rg.etmal^^^^^^^^^
^^^^
^^^^,.
_ R3.
transitus
sanctae
mariae .
Romae
aeaicn
petri.
Scariaepiaeet
aliorum
xxxvm 1
et al,l>, zosmn menaap.
tubariani
fortunati
sci niceti.
2 S L M V
Depositio (1)
sanctae nc iilorio-
saebeatae'mariae
umtris
domini no.tri ihu
christi (S. om.
christi) et dedicatio ;
S. C. M.
cathedrae(L.V.on..)-3.Squia:C.romae
Ldit
- 4 G. L. V. moysei
- 4. 5.
S. amonn, L
amoms
-
5. C.
meicae, M. micheae. \
.
moeae
. > .,, i
- >
(j C. zosimi. L. zezimi

ron'M;he.eriani.V.thaelaeriani.C.fo;e-
riani
-9 S. C. maiuU. L. M. V. pauliann .
lulu.
ud-10L.V.flnredi.M.noridi;S.lucu.L.
V. luciri
-
S. 2. .. inter lh,eas: et sce pnsce
^'HTcod. S.
upra hoc
vocabulum 2. m. :
hoc
supertluum
est.
lnattVicapauUquintiXimKL.FLBRO.
eronti
iamiarii
saturnini
successi ger
mani
tertnii et aliorum
multorum
tibe
riaiii
maioli
Victuriani
honorati
iur
tunati
iulii lucii mor cusi
pvd.h
tol.c.s ga s
.\
Vitaliscassianivictnris
seeuudipnmi
hispani.cacmariUomluciisaluniinae
floride
callisl^
molendi^mis
H.eruso
lima
marttie et mari^
sorores
lazari
carta,'inepicari,pi^etaUorumKXx
"10
zosinai mine
lampi
tibariani
luit uia
ti Rom?
pas sci
sabastiam
inartuis
lugduno
ordinatio
episcopalus
sci
mcct.
epi.
nich In alTrica pauli . quinti . ge 1
rontii . ianuarii
.
germani
.
Hie-
rosolima mar |
thac . et mariae . sororum lazari
.
Roine pas
l
sio .
sebastiani
martyris.
Excerpia elc Bedae-Flor. codd. A. T. L. In Africa etc. successi
valentis.
2.S.L.M.V.,enuarii-2.:^.SC..M..'er-
manae
- :iS..m.
tertuU.
M.tettulae
'3.*-
S. t:. tibiritani. L. M. V.
tyberitam - ^- = '
^.
M.V.marcusi-r,r..S.L.V^gag.--'^S^.^.
spani ce . mari. L. caeman - ^. ^-
'
,. ;
-a C.sororum. M.
sorons 10.
i--
P^
^^ ^
S XXXVlll quorum
nomina
deusscit
-^
C. L. menelampi. M. V.
-"inelamp. ;
^ ; ,
tiberiani-l-2.S.L.M.V.sebastmm;C.^o-
vermm om. 14 C. om.
.
3 1.;^ leuci
- '
ninue. mi. ninae
- *
prim Florede. em. Floride - ^ es corr. fx is - epi incoeptum
abradi.
1
priaa tm-si, em. tyrsi
- " leaci. em.
leuc.
Cod. Bern.
XIII KL- FEB-
Rome
. IN
ciiii .
Fabi
ani
t'pi et sebasli
^
ani-
In
ciniiterio . Ma
riac
. et
niartliae
Amlifax^.et
aba
cuc.
Lugduno
gallia.
clcinentis.
Niconieclia
. Leonti.
Biti. Giriaci
.ursi*
conilei . Leuci.
Flori . Felicis
Gaeleiloniae . Mar
ciae.
Neucanno . Tyrsi.
quiriaci . Galinici
Ronie . Passio scae
Agnetis
*
. virginis
XII KL- FEB-
Natale felicis
Friicluosi . marl
Gelsionis
-^
. Fulogi
C:aecilianc . Augurii.
Marcialis.
It . Felicis . Uiti.
Gandei . Flore
Leonti . Giriaci.
Fausta//ci.
Kiconiedia . Eostasi.
confessoris.
In africa . Solutoris.
hermelis.
In liispanis . ciuitate.
taracona . passio
scorum . Fructuosi.
epi . Auguri . et
ciogii diaconof''
et niartyr.ni
'.
Trecas . passio sci
patrocli marlyr
Arvornus
deposil
l)oati auili epi.
SalurNini . quinti.
niarini . datii
Saluri.Gadiiiani.
Gaeliani . Zabullii.
Mamas . Uincenti
Arogali . Uictnris.
Repositae . primi.
Lucii . Mainlini.
Honorali . Mar
cusi . Secundi.
Gaslini . Gugi.
Cjtclostini . Ermis
opi et publi
.*
Uom pas sce ag
uttis uiryin
^.
lANUARIUS
Cod. Eptern., etc.
XIII kl rorii pas sci sebastiani fabiani epi via cornel
niilia 1
ab urbe xn niari ot ambacu lugdun clementis
pfb In nicoiii |
leonti ciriaci biticendi ursi ilori felicis
ceiedoniae marciao |
neveduno tarsi leuci gallinici kiriaoi
et in spanis vincenti.
11]
Cod Wissenb.
XIII KL. FEBKO.
Roni.,' In cimityrio fabiani epi et sabas
tiani . In cymitirio mari^ et raarthe
audcfax et abacuc . lugduno ga clemtis
prbri . Nicomedia U'oiiti biti cyriaci
ursi cendei luci nori feliois caoledome
niarci^ Neveduno tursi quiriaci galli
nici.
Rich. Rome uia appia . sci seba |
slJani . fabiani epi
.
nicomedia
.
leontii . ciria | ci . cendei . ui-si . flori . felicia .
celendonii
.
neui
|
Juno
.
tyrsi . leuci.
Excerpta etc. R. Rom . in cirait . calesU catacumbas
passio sanclo-
rum fabiani et sebastiani.
XII kl rom scae agnae virginis felicis fructuosi celsiani
coliani augori marcialis II felicis cendei viti flon lconti
|
cyriaci fustaci nicoui
eustasi in aff solutaris
hermet.s
1
spania civl racora scor fructuosi
augori oulogiao daci
|
tiecas sci patrocli
arvernius depos aviti epi alibi sa ur-
nini
I
quintini marini
datii saturi gaddiani celiani zabiUi
mam |
mar
vincentiae
rogati
victoris ropos.tae
prnni
luci 1
maulini
honorati
macusi sccundi castiui gai cae-
lostini 1
crmis opi et pupli vincenti spoliti civi vitalis.'
S. om. epi

1 X S. L. V. sel)astiam ;
C. et
passio sancti sebastiani martyris 3. C. L. M.
V. marii, S. mariae em. marii ; C inartluie uxo-
ris eius

4. S. gallea, C. galliae civitale

o. M. V. leonlis
6. luci C. om., S. L. M. V.
leuci ; C. om. flori ; S. celendoniae, C. caelido-
niae. L. celedoniae. M. celidoniae, V. celae-
doniae.
XIIKL.FEBROARIUS
Uom^
passio aguolis virg Nall felicis
fructuosi
celsionis
fulogic^
ciciUane
augori^
marcialis Itom
folicis .
viti
candei flori leonti
cyriaci
faustaciNico
t
media eostasi conf In atrrica
salutoris
ct metis . In
hispaniis
civitalc
laraoona
pas soorum
fructuosi cpi .
Auguri et eolo
gii diao Trecas pas sci
patrocUmart>Tis
Arvernus
depos beati aviti
opi.Saturni
1'
ni . quinti marini dacii satiri .
Gatldiam
celiani
zabuUii
maminas
vincenti
.
aro
gati . victoris
rcposit.;
priuii
.
lucu .
ma
iuUni
honorati . marcusi
secundi cashm
.
gagi celestini
ermis t^rbri
el publi.
'^
saturnini.
1. R*.
alevernis
E.ce.pta etc.
Bodao-Flor.
cod.C.
fructuosi
caeciliani.
^2 S uassio nn^iis mate assula diei praecf
denti;
errorem em. m. 2 -
^^^^-Jf^^
'^;
C. M.
caecilianae
- 4. S. aKurn, C L. M. V. au-
guri
- 5. C. caudei, L. M. V. candidi
;
.S. C. flo-
rae
-
6. C. dc<.sta:>i. L. M. V. eusUasi
;
^. C.
.olutoris.
L.M.V..alutaris
- 7. S. hennet...
C L V. et hermetis
- . C. augon - H y. h.
M V
elopi-lO.S.C.arvemis-n.S.suturn.
rL*satyri-l2.S.celeani.
M. V. caoUam.
C.
caeleniani ; C
zabulii ;
S- mam.nas.
-
1-)
13 C. rogali. L. V. aroiwnti-
U. > -f '".
m
/,-;;rfrf.-Kepi;V.hermes.C.ermesep.scop.
et publii ilem
leonUi.

sab eni. seb


'
Roni. tc. itt.2.
.
Audefax nn.
Audifax
- ' ed. uni,i
.
Agnifi.s em. At-meti.
- " Felsionis euu
Celsionis
diacomem.diaconor.-'mrfrf.V"mr.?-
f. r!'-
[12]
Cod.
Bern.
In
hispania
.
riuilaU'
ii:i!entiii .
passio
sci
ualcri .
cpi
ctuincenti
diaC
el maf . et
(lecim
el oclo cu
pociis
eoruui
. ciuintili
ani .
Cassiani.
Matulini.
puluii
urbani
. Marcia
IJH.Fausti
-pauli.
Succcssi .
petri
Fclicis
. fJenunri
primitiui
. El)oti.
obtati .
Caeciliani.
Frontonis . luli.
lanuari
. Luberci.
Apoainii
. Orionis
Memuonis
. Her
metis . lanuariae
Ei in
africa . quiri
cum
sociis suis.
GemelU . Saturi
Genuari
. Felicis.
Tyci . Flori.
Orionis.
Ad
gemelias . cle
iiientis .
Anastasi
marlyris
. Salur
nini .
Municipio.
f.
61^
X
KL- FEB-
1n
mauritania
^
ciuitate.Neoecs
sarea
passio . sci
seueriaui
. et aqvii
\iw
uxoris eius.
Bellimi.Nici
Castoli . Flori.
Saturnini . Basill?
ot
cornili.
Rome.Emerentia
ui martyi'
In cira
Gallaliae
-
donati . casluU.
popiae . clemati.
cuni suis
omnibus
ct alio loco .
passio
sconmi . Eugeni
Machari.
lANUARlUS
Cod.Eptern.,etc.
X,
kl
spania
an
-U.nli.
s
vaWn
^^'
^^^^^l^^llVtjU
el
aliorf.
xvn.
qn.nl.l.an.
"
,;
et.-i
ia....a.-. 1'":
,i,ivi 1
eDoti
ced.an. "P';"
J^^
i^.ie
il
iam.a.'.
Cod.
Wissenb.
XI KL. FEB.
In
hispaniis
civitate
valenlia passio
sci
valeri
epi et
vincenli (iiaO et niarty
xvui cum
sociis
suis .
quinliUani . cassi
ani
.
malntini
palvii urbani marci u
alis
fausti
panli
successi pelri fclicis
ianuari
primitivi
eopoli .
optati caeci
liani
fnmtonis
inli iannari Uiberci.
Apodonu
orionis
mennonis hernietis
ianuari^.Et
in
attVica
(piiri cum soci *o
is
suis
gemeUi
saturi
ianuan lelicis
tyi-si
flori
orionis
ad
gomellas clemen
tis
salurnim
mnnicipio
rot^'- . "
.^(Ariim
cosme.etdamiam.(anasta-
1
R'. et
aedicatio
oratorii .
sanctoium .
cosiuv
sii
marliris t. 2).
valentini.
^2 S G M. in
hi.paniis
- 3. i. (-.
martyres-
M. luberti
- 9. S. apolimi. C
apoai....^ M. ..,.0.
donii
- l-2.S.titi,G.V.t,a
L.ficM.lK,
13. C.
inunicipi.
r'::irr:^'^
anoJ co.neU ,
exo.c.
ri.'alaliae
<lo.,ali
cas.oli
papiae
climat, et al loco
1
scorum
eugeni
neonis
machari.'
X KL.
FEBBO.
In
maurilania
civital
neocesaria
nas sci
severiani
cl aqun?
nxons
eius
beUi
munici
castoli
flori
satiu-n.m
.
basUl^
AUo loco
corniU
exorc.stae
m ancyra
galacie
donati
ca^t^^/^^
pice
clemati cum
suis
onnubus
U
a
lio loco pas scorum
eugem
macbaii
Wch
Caesarea . .cneriani el aquiUe - l
IWm heUi
.
ftori saturnini
c-Ui^ti
'
. Sre emerenti 1 ane marl . Et alibi corneln exorcistae.
> \\-. castuli.
Escerpta etc. FA
emerentianae
vir,. - R^. natal .
ss .
emerentiani
et machari el pa^^sio sancti asclae.
,.S.l^.V^eoc^.^-4^S^3^.
=^.
;^-aL.M.V.;^eUi-
7. C. <km;,.i, L. M. V.
cle,nente
m
o-nn
bus
- S C.
eugenii.
enaienUane
et
inaca,
pJvnma;iy,.,m-S....<.<icato
!.."
dep sce
emerenciane vnt-'.
i mauretania enu
mauritania-
"-
Gallitiae, *m. Callatiae.
Cod.
Bern.
IIIUI
KL- FEB-
xti//oeliia
\
passio.
S('-ibabi//U'cp'-''^"^^
Iribns
pavuulis.
,t in ciu
Npot-esarca

Mardinii
.
Musuni.
Eugeni.MetL'lVi.
n
aiVica
.
Epictiti.
Kui)pi
.
publiani.
Chartliagino
. Galei.
^ome .
Fclicirisinii.
[\;ivenna
. Satur
Nini.Mari/Ni*.
dati
. Saturi . labelli.
Gudodiani
. Geliani
Hernietis
'\ Enstasi
conf
Mimnie
uin
'ccntiac
^
lANUARlUS
Cod. Eptern., etc
Vnil kl antioC- biibilac epi cum m
parvnlis ct civi ihu
CP.sri martUmi musuni
euireninictelli ;
in afTepictili rnppi
pnplicani
cartar. galei rom via salaf
1
emctri maxinn o
alibi satnrnini
marini tlati saluri
sutlucliani
1
celiam uibelh
eustaci
ctmtVrmitis
miMnniae
vincentiue.-
Uin.
KL- FEB-
Nicomedia.Bili.
Aruernuspraeiecti
martvf /
Roiu.translatioeimjyer
sio pa.iU
apt)slo\i
in damaso
Cliarlaginc
. donali.
sccundi .
papiae.
Capua
castnlac.
Sicilia.stMtyrsi**.
1n africa . Epicliti
publiani .
pappiac
Inae-ypto.Catinc.
Agapc . Fauiani.
Sauiniani.
Et in salatbeo .
Sodonis.
Ravennae
poteolis.
Antymasins.Sabinus.
Leoilotius . theugenis.
UIl KL- FEB-
1n nicca
smirne.
St-i policarpi epi
1n campania.
Arlhematis . el ai"
mate
EtlandtUia.
Arlhe
mi . Fabiani,
Sabiani . Sidonis.
Paulae
Rauenna . Antbe
miasins . Saninus.
Lcudocius . Theu
genis . cum tri
ginta sex martyf
liich
\ntiochia . pi..<Mn - sci bahiUi. I
cpi .
.uuUnlm.
pamulis.
Kt^: ftoni
- et' li 1
l.i marini . daii . .alun .
.-olian,
.
eustasu con-
fessor.
Excen^ta rtr. Adn. Notk . lu Xencaosar.a
cLVitate uat
.
sanctovum
JZlLrdo.n
musonii
eu^enii metelli fXoth
.mavcelh) qm
omn
i^i traditi sunt et reliquiae eorum in Axum
nuvinm d,speT.ao.
[13J
Cod.
Wissenb.
VUIIKL.FEBUOARIUS
Antiocia pa.s sci babilli epi cum trib;
parnm In civitate ncocesarie
marduni
mnsuni engeni metelli
.
In aft epictiti ruppi
publicani carta
ginc ?alei Roin telecissimi
Ravenna
satnrnini
marini dati saturi iabeUi
gudodiaui
ccliani hermctis eustasi cof
niinimt;
vincentii;
->.
L. basilli. V. basilii - 3. S. t:. L. M
.
V. pav-
vulis
-
t. S. marrluuii'<? m. em. iiiardann;
musuni 2 m. ^i. musanis. L. V. maisum ;
V.
inecelli. C. om.
-^). S. poliani. C. om. - f. S.
eallei C. galiei ; C. lelicissimi oum sncus suis
(C. ceiera om.) -7. S. gabelU- S. S.
KO.Iodiaui;
L celeani. M. V. oiielaeani
- '.>. L. M. \ -
num-
mae ; S. 2. m. m{(litum : et dep sci Umothei epi
etcf etdiscipuli
-i ii:'di.
leoclo<.ius
teugeni. |
.1 n, cart..
olo,
pap^^
capv.
.
^^^^, ^^^^
.^ ^^^ ^^.^^^
,
; catin?
Agapc
laviani
saviniani
I El in salateo
sodonis
Ravcnna
poti
I olis
antimasius
savinus
lcutlocius
'
theugenis.
_ .
tConvei-?io
sri pauli . el sci proiccli mrj

uncis inclusa m. 2. inter lineas 2


tt 3.
^7 ^ C L. V. biti
- 3. S. 2 m. et
conversio ;
r.
"^cti pauli ; S. C. L. M. V.
carlhagiue do-
uati etc
-
i. V. capii . castulae. S. rapua las u-
I
L
M.V.epititi:M.pupliani:Gpoi.mem"..r.
eius loco saturi : cetera us.ue ad /-"'''"^'j'*
_ 6 S aeapiae
S. laviane, M. fahiaiu

1-
i ;.i Rnme trans 1 latio
'
. pauU
apostoli .
Car-
om.
-^^^
^^
'^
^Mech ; L. M. V. so-
,"rao:::u't;:n
t^an^caJictm.pubUanMnaegyptol
^i^Ttts. M.
pteoli.,L.poiioU
-^L
tagine
donaU .
^ecu i
antliimasius ; S.
suavmus. L. M. \
.
^^abi
catynae. .
oi tIiPU"eni.M.
theugenislcum
xxxvi
I
R2.
Translatio
coiTons.
nus -
L. llifu.eni.

... .. ... An.e.is


A..ini t.

p.eiecti
^a.t.
.a.v..,.
....
1 taelliani
'!' m.
1 Ft in I laodicia
- rodonis .
nis.xxx.lquinq.martyrum.
ietmar.i".^s"i>'-"
''"'"'"
,
..P^nlae W^
Bethleem
dep.
s.PauIae.
:xrirfe/c.E'.n.sanctaePaulae,n.
V1IKL.FEBR0.
IN
nitia
smyriK;
pa5
piHcarpi
epi .
In
cami)ania
poleolis
arthemat.s
et
armatc In
laudocia
artlicnn fa
biani
sabiani
sidonis
Ravenna i
artlicmi
a.ius
savinius
leudotius
theugenid
cn xxxv
niarlyris .
> < L
M.V.
nicea.C.nicaea;
S.C.L..M.y.
^
,.
i
(
c
P,.eiooli
,rL< et
ar,atae. dona-
^;,:ii_ (i. S.
rthe,a.ii,
C.
anlhemasu,
L.
,trmarty,U.M.cmxv,marUr..V.
xxxv.t;.<W>V...lormil,os.paulae
. . , I, _ 5 priua
Hermitis

_ , , marian,,
<''","'
"" '^
,. ,.
-
vriu
Neocesareae.
dt<nde '" i-
_ ,, .5 iaa^
.,W..Authiochia,......-^^-;-|'^^^^^^

in maruim : ohiit thm.lhahKus)


presbt.
pre.amm.
l mtm
lANUARlUS
[14J
Cod.
Bern.
UI KL- FEB-
RomeScteUgne
tisuiiyinU.dHiatnuta
le
-
. uiti .
IN africii . Missu
riani . publi
uictoris
^ quin
tilli . ]nil)liani
.
Fcsti . Felici
.
f,
62b Hosoni . Proces
si . Ucneriae
Marint;
Fortu
Nati.Theucus^
Egodditis . sccuu
dae . epictili
.
lliiH-cnli . B'^ga
li . primi . Aureli .
hclari .
perpetue
luliane .
et alionun
quadra
giuta
quatluor
ei
dedicatio
basi
lic^ sci uictoris.
Nicoinedia . Lcaci
.
1n
apollonia.
Calenici . Lucii
.
lionorati . Ma
rosi . Secundi
.
Casti . Gagi
.
Caclestini.Snlpici.
epi et contes
.
U KL- FEB-
f.
62* Bome scae
apietis
virg de nafiv . .
*
iNafrica.datiui
.
luliani . Telliani .
''
Seolri.Teliptac.
Uincenliae.I'ictu
rini . Secundi .
papac . canti .
Uic
loris
.Emiliani
.
et alioruin triiiiu
ta ipunque
lill Kl/ FEB-
iNGaualaciuil
si'i pauli
.
In Africa
perosiae

Uictoris . Honorali
In
lusna.constan
ti . Epoliticpi
.
deantiquis .
Trcueris
doposi!
bealissiuii
ualeri epi
Fragm.
Lauresh.
(VI kl.
Febr.)
Puhliani
Fesli
Felicis
Bosoni
Processi
Vencriac
Marinae
Forlunuti
Theucusae
Egodditis
Secundae
Epictili
Vinci-nti
HogaliPnnii
Aureh
Helari
Porpetuae
lulian^EtaliofxLni!
Nicomr-d
Leaci
in
ApoUonia
CaU-nici
Lucii
Honorali
Marosi
Secundi
Casti
Gagi
_
CelesUui
Snlpicii
epi
Cod.
Eptern..
etc
Vlklpasscaeagnitisdonati
vJ,
faltmissurianipupbae
'; tonsqnintilUpupl.am
fe
ti
felicis
bonosi
process.
veneriaelmarinaerorluna-
Xussaegodditissocun-
daeepictulilvincent.rogati
pj
au.-eli hilaii
pen>-
tuaeiulia.iaect!ahorxx.m
ni<-o.i.
lae<-ii
in
apo lon ca-
lenlinielalibiluc.honol
rati.natrosidaliiuhan.cae-
lianisatu.-ivinccntiaeviclo-
riae |
et
ahorum
xxxii It
secnndicasligaicaelost.:...
Cod. Wissenb
VI KL-
FEB-
Donati
viti In aiV iMisuriuni
publi
victoris
quititilli publiani lesti
felicis
bosoni
processi vone.-i^ marin^
for
tunati
Iheoctis^ egodditis
secund^
5
epictiU
vincenli rogati primi
aureli
bclari
ppetu? inlian^ et alioruiii
xluu
el
dedicatio
basilic^ sci victoris
Ni
comedia
leaci in aboUonia
callenici
lucii
honorati inarosi secundi casti
gai 10
celestini
sulpicii epi . et confessoris
:
Rkh
Inatrrica.dauae-.iuliani.
I cilianae.
saluii.
uincentiae.
uictui-iae.
leliptae. I
veutn.
^e-
cundi pai.ae.
emeliani.
et alio-
rum l
xxxduorum.
1
R>.
datiae.
Excerpta
etc. E'. G.
Africa
dalivi reoU-i
emiliani
publn ar-
themiiamali-Tr.Africadalivi
I
emeliani
publi arthemi
armati
I
epicliti gat'i.
2 S. ronie sce
agnetis virginis (haec2m.
indicavlt
fs,^f
(W'"rf>. S. donati. victoris;C.
m
africa
annativi.
ilalivi.
niissuriani. publii
-
4 S
bonosi, G. vosoni ; S. processi bh - 5. S.
L V theucuse. M.
theocasae, C. theocosae
;
C.
eeoditis; S. secundi-K.
S. epictuli.V. ipictilis.
M
ipictili
- il. S. ieaci in albonia ;
S. M, ealh-
nici- C.
Apollonia
gallinici - U). C marusi;
L V.
castigani
- 10. 11- M. ^m caele.tmi.
-
\\< -^m
rfrfi*:etbeatiiohannischrisostonu.
V.
klFcbrin
Affrica
Dativi
luUani
Secundi
Telliani
Sectri
Teliptae
Vincentiae
Viclurini
Papiae
Ca.iti Victoris
Emiliani et aliorQ
XXKV.
V kl fob nal
censoriani
vic-
lorisfestimarinaeetperpe-
tuae
I
el ro.u agnae inge-
nuinuui
nich. Uome agnetis uir^inis
de I
natiuitate. In affrica uic-
toris.
messsoriani. 1
feslae. ma-
rinae. In nicomedia leaci in appol
1
Innia. callenidi. lucii.
Excerpta etc. (1. iHo. In Africa
messuriani iuliani. H". dalivi
lucii et al.
lUl kl Fob.
in Ciavala civil
Sci pauli Roiii Nali papiae
et MiUtum.
in Africa
PL-rosiae Victoris
Honorati iu Tuscia
CoustantiniEpoliti epi
de auliquis.Ti-evor
depos bcati valeri epi.
Ilil kl feb in gadava civl sci
pauU i.i afi" porusio victoris
iionorati in tuscia conslan-
lini el alibi 1
ippolyti epi
treveris depos valeri epis
liich. In cabalauno. eppoliti.
pau 1 li.episcoporum.Ef intuscia.
ciuitate p///// '
I
cnnslanlii. Etin
atlYica. uictoris. et lionora \ ti.
treutris ualerii epi.
'
p[erusio] ttcriptum i lHu7'a.
V Klv
FEBRO.
[An.
abincar.
n.ccxnn y.
U" teb.
d.mims.
Karolus
imperator . obiit.]
Rom?
nativitas
sc^
agn.l.s
vn-g.
In affrica
dativi
iuUa.ii
telhaui
reotn
telipte
vincenti?
victurini
socund.
pap?
canti
vicloi-is
emiUa.n
et
aUoru.
xxxv. 5
Vncisinclusa.a,rulineas,.n,p>^^
secundo; C. om.
nativitas
vi'>'in's^
^;
" "
__
:,(:.inalfricaaativim.-4.S..ecm.da^^^^^
4, o. C.
papaecauti, S. P^P-^^^"^''
^"
.^-X
c;nli.V.PP-->nti-5.C.xxxvma..)U,m.
mi KL-
FEBROARIUS
In
gavalla
civilate
sM
pauli
in
ajr.a
pero.sie
victoris
bo.iorat.
n
ui.
?Lt^iti.u
epoliti
epi
de
a..l.|^^^
veris
depositio
beat.s.nn.
aU^
^^
[et /////////
(l):etransitusdomne.lau.a
PJ
(\,
Adnotat'0
exarata m. ^- '
_
delela est
- don.ni
davu is
can^a
^
^^^^^^
a. S.
gavala. C
gabala;L.

^Stu^
paulae
- 3. S.
petro.Mae,
C.
1
eru
'sia, C. tui^ia
- 4. S. C.
.-"ffj^,
y.
valerii.
C. bippolyti
- 5. C.
beati;^^.
^-
l--,
;.^ .^,^.f,a
C. cpiscopi et
contessoris
-

propria uniu!'
"'.
__
3 pKM
'
priu^ *!ca ^ prius danali
victuris
* litterae inclinatae m

e tn prima syllaba supra lineam add. m. 2.


lanali. ot. iiativ.. rffiiirfe em. dy nativilate <hmum punctia supra scriptis cuncta a Rome ad \iti
. ^. .
j^j.(iusj
pi"''"''^"
m. 2 in margine ; ed. virg. liei ^in marginc. Aquis obiil tlom. Karolus impr. august. el
metus
Cod.
Bern.
111 KT/ FEB-
[n
anthiocliifi

]);is?io
s('i epoliti.
In
atVica
pclliani .
Clori . Fclippiani
et
alioi-ucentuuiginti
Ircs . .
PRID-KL-FEB-
IN
ALEXANDIUA .
Tarsici.Zotici .
Ammoni . Comini
.
Ciriaci . (i^mini
.
Gelasi . Eppoliti
TTrr^ini . Tyrsi
niartyf
.
Et passio scorum
(ialliniei ' .
Et aliorum quin
deeim
sacerdotu
m
AFRICA
TJictoris . pul)lii
.
Satnrnini
.
Et policarpi
.
Fragm. Lauresh.
IIT. kl Feb : in Anti
ocTiia pass sci epoliti
in Affrica PeHian!
Cleriani Felippiani
Et alionun cxxxiii
TANUARTUS
God. Kptern.,etc.
I
III kl fb antioch pas ippoliti
I in aft pelliani deri fcliciani
et aliof cxxiiii
Pritt kl. Feh
in Alexandria Tarsici
Zotici Anunoni
Commini Ciriaci
Geniini Gelasi epoliti
Ursiiii Tirsi et passio
scoru callinici et alior
XV sacerdotO. in Afric
Victoris Publi
Saturnini et policarpi.
lCkh. In ^iflrica felicmni. Et in
.iiitio ! chia. yppoliti. et aliorum.
.xx.iin. pellia 1 ni. rleri. filippiani.
[15]
Cod. Wissenb.
III Kl/ FEBUOARIUS
IN antio(:iapassios(iL-politi . In alTrica
pflliaiii deri felippiaiii et aliorum .
CXXIII.
2. C. hippolyti mrt O-ide infra)
3. S. pleri,
C. L. M. V. cleri ; S. M. phihppiani t. S. C.
<:xxini
0./)OJ*( nomen hippnliti niarlyri!?, (infe
latfrailum marti/rum Africae hntc inaent :
Cula monastr .depnsitio batiechihhs re^nae .
corbeia . monaster . (ledicl . i>a<ihc sci ioh'
evaniielistae . S. 2 tn. ad cukrm Ifiifrcnli
:
In
lerritorio pavisiae sre l);iHil<li;! n-yinae.
II k\ m ahix nal tarsuci
/otici ammonici et alibi com-
nioni cyriaci
|
gcinini gelasi
eppoliti ursini et pas scoru
lyrsi galliuici et |
aliof xv
saccrdotum in aff victoris
pupli
saturuinipoiicarpi.
Rich. In ah^xandria. tarsncii. I
zotici. etammonii. gemini. frelasii.
Et pas
I
sio scorum. tyrsi. calinici.
el aliorum. xv. |
sacerdotum. M-
frica uictoris.
PIUD- KL- FEBROA-
IN alexiuidria tarsici /otici oommoni
commini c>Tiaci geminini gclasi ep
politi m-siiii tyrsi ct pas st-orum gallini
ci et aliorum xv . sacerdotum In anVica
[vic
toris publii salurnini et puUicarpi.
l S. C. L. M. V. ammoni - 3. C. gemini. L.
M. V. gerimmi
4. C. sanctoi-um tnartyrum ;
S. uraini et passio sanctorum tyi-si .
callinici
etc.

6. L. V. policarpi. M. poliparpi ;
C. addit
in fine : gai.
prius callenici.
f.GS'
in
grccia . nall
sftorum
. policar
pi epi . Pooiiis
Diouisi . 11
pnenis
ct
aUoruin
qviimk'c
1n airica .
Publii
Salvirnini
.
Mauriniani .
Ubosi
Uincenliac
el alioruni
uitjinti
qualtuor
1n
rauenna . seiu-ri
.
f.
(13'-
Cod
Bern.
LAETAiMASlN
DICEND-
MENS-
FEU-
HAB-
DIS- xx kt
ov.r
KK-
FEB-
cpi . Uictons
.
Luciani
. Appolo
naris . Hclari
.
iNscottia^Bripicl^
uirp: . Anunoni
.
Zotici.Ciriaci.
Itseuerifonf
.
deps
picli
prcsbi
et
passio
srorvun
Uinileinialis
.
Eugeni
.
FEBRUARIUS
Cod-Eptern
.etc
\
Febronrius
aies ^'^}^^^
nnliearpi
epi
j
KllebinZmirv.ac-n^Pj^^^^^
ef,ielalil..v.-lon.lucMmapP .^
brigivlae
TU'gini.^
....
IIII NON
In airica . Natl
seonun
. Uiclo
ris . Mavu'ini.
Honorati . orbani.
liilari.ppetvi*^
iuUani;.pviua
lule.
et
aliorvnnsoptvia
-:inta<iuattvu)r
etsollenipnitas;//-
scac
nvariae
qviando (tilni
intenii)loprae
senlauil.
Roili
.Ferosini.
et
iVonicii
Flaini?
iniliarit)
=*
al) urbt;
centi
sitiio LXX
vio*
///quario"/;/
Laurenli.
IppoliliMi''^
Rouia-
' iniliario
cenlcsimo , j^exa
gesimo quarto
Natl s(i
furtunali.
Feliciani . Firini
FEB-
Candidi
. castule
Secundol^ . Capp?
Ro^atiaiie.Gagi.
im^
Gregorii . Feli
citatis . placidi.
UUictoris.Felicis
Marcialis . Cor
niliani . Sahistii.
Marici . Urbici.
pnpivii . Secun
diani . hgenui.
Muslulc ^ Uicto
riae
''
. Honosiae
Forosi . Pnini.
II I'ictnriae . 11
Uicturis . natalis
primi . bilari
Hogale.Satur
nini.
Aurilianis ciuital
(lcps beati ftus
coli epi.
el depos scae sica
riaedo sacratac
nirtr que
'"
aiu-ilia
nis obiit.
Cod. Wissenb.
MENS-
FEBRO-
HABET DIES
XXVIU
LUNA XXUlIil.
EFEB
letani^ indicende sunt In
gre
cia
sronun j)olicarpi epi poenis
Idio
nisi Item
poenis ol aliorum xv In af 5
frica
publii
salvirnini maurii iaini
libosi
vincencie ct alioruni xxmi In ra
venna
siveri epi victoris Ku-iani apol
lonaris
lielari
ammoni /otici cyria
ci llem
severi conf et depo pieti prbri 10
et
passio
scorum
vindimialis cugeni.
n,ch \n
scoti..
>lepositin.
scc bn
1
gjdae
MVnra uMii.
salm-nim 1
maumni.
Rauenna.
natale.
J^euen cin.
u^
luciani.
belarii.
ciriaci.
eugenu.
i?xmT/r^-.RHuSrnli.../..etsanctimav.
4 5 S. poems et alioruni elc. ; C. ilioiiysii item
dionysii
itein poenis etc. xv nirt. !n scotia depos
.
sce
brigiae vivg.
6. S. mauriani . libosi, C.
L M
maunniani-8.S.C.L.M.severi-'J.L.
M.
hvlaii ; C. amoni
- 10. S. L. M. picti
-
1 11 C. L. M.
vindemialis
- S. 1 (inf latprciiU
I addit: et in porto focatis et in scotia .lepositio
scae britriitc
vir},'inis.
nil Non in ai!
victoris
marini
perpetuae ,
iuIiaectalioruLXXUu
|
et
hierosol sci
svmeoui.
inatTbonoratiorbamlnlan
priva
' tulaeetalioraKxximroihtoro-
sini
pnmi
laurenti
ippolyti I U rom,
Ibrlnnati
feliciani
lirmi
caiulidi
castolae
;
secvnulolae ,
rogaliani gai grigon cap-
pae
felicitatis
placidi
vicions fehcis
|
marcialis
corniUani
salusti
maurici urici
papiris
secundiani 1
ingenui
mustulae
victoriae
bonosiae forosi prvnii Ilem
1
vicloriaent
liilari
rogati satuniini auri-
lian depos flosculi
epi
i
ct depos
I signariae
virginis :. ...
Kfcft.Solemnilasscaemariae.
l
quandodnm
nrm in templn pruesentauit. I
AITricii . marini
perpelue . privia |tulle
' . honorali.
' tu in litttro.
mi NON. FEBRO.
Pin-ificatio
beate
marie quaudo
veproseii
tatus
e ilis iu Irniplo
In
attVica
victoris
matuini
hnnorati
nrlnvni
helari
ppetui iviliani
l)rivatu 5
lc el aliorum
lxxui Houve tbro snnlrosi
via
flaininia
iniliario ab urbe .
cLXim
laurenti
eppolUi ct Natl sci IvHlnuali
R-liciani
candedi
castule
.sccuiulole
pappi?
rogaciane
gagi
gregorn
10
iVlicilatis
placidi Iteni
victons
lehcis
niarcialis
corniliani
salustn
uiarici
urbici
pupis
Secnndioni
ingcnu]
mus
i
Ule
Victun(>
bonosi?
forosie
pram
'
item
victm-i?
ilem
vicloris
Nal
pnvm
i
1
helari
Rogati
satun.ine
AuriUa
nis
civitate
depo.sitio
beati
thiscuH
epiet dep
sicari? do
sacrate
vu'g.nis
qui
anrilianis
obiit.
2.3. S. sanctae
mariae.
celera
^'"J'.^|;
sauctae
mariae
malris
'^<""i"'
.
""'\''
r
chrisU. cetera oni.
- i. C. M.
natah.
v.clom,
L.
natalissanclivictoris-5.S
vn-bamm..b.
Cperpetuae ; S. G. L M. '"1';^"=^
-/^X
piovalulae--6.S.C.LXXMn.C.arf<''m^^^^
?um;S.C.
forosinfroni.L.foros.nMn"m-M-
foro simprovi
7. L.
tlamia ,
r: j
c..xxnn-8.C.hippolyti;S.von.em.l.a.
xm
nath/c.-U.S.C.L.M.lir.n..cand .^
secundulae-10.^C.L.c3ppa^M.M^^^
C.gai-ll.C.o.fel.c.s-- 1-.^^^^.^^^^^
lianiom.
quinqiie
ow*m"; ^.
inau.
M.u.hicii:C.pubis-13.
li-S^-":^y'^^^-^^^^^
M.mustulae-U.S.L.M.
.a^^^^^^
nae;S.C.L.M.foro..-jb^SA..M^'^^^^^^^^
S, C. L. M. sutuvnm.
- l^- S- C-
'"^-
^. ^.^1,,.
S. fuscoli, C. sanrli luscuh -
i; - '
riae;C.o-.virg.ni.-l'.'.S.c.m.C.L.M.q
1 C. ibidem nliiit.
/ _ oriHS
Bpp"l'''
'
allerum t supra tinfam add. ni.
'4 - prius sollempnittte ^ miliari m. i. * si.uo lxx .110 m. 2 in lititra ^ quastu '
'
1
l>r(iw
Ronia
- "
pnuu Mustile - " priun Uicturiae prius qui.
Cod.
Bern
111- NON-
FEB-
IN
AFRICA
. Fclicis.
Caelerinae
. Foli
citiilis
. Ippoliti.
Uapiiigo
. deps
episcorum
. Teridi
et
romedii.
Lugduiio
. depos
beati
lupicini epi
'
PRID-
NON- FEB-
Ferosen
. Proni.
natl
gemini/
-
Gelasi . Timothei.
Magni
. Donate
Aquiline . Gomi.
iT.Donatt^.Tliemoi.
Filiae epi cum
filia sua.
NONAS
FEB-
In sicilia
Catenas.
Passio scae
agathe
uirg . Reuocale
Gelasi.Saturi.
Felicis . Saturuini.
IN
ORIENTE
Patras
ordinatio
episcopatus
sci an
dreae . apo^toli.
Uienna
deps
Auiti epi
UIII ID- FEB-
Roili uia appia.
In cimiterio
oiusde
Soteris
^
virg
1n achaia . Sa!nini
Revocat? . Scae
Dorotheae.
Ethiofdi . Scolas
tici.
Seracusa . Passio sc?
Luciae uirg.
Amandi . Uedasti
epi . Antholiani.
SaturNiNi.
FEBRUARIUS
Cod. Bptern., etc.
III Nou nal felicis in foro sinifroiii laureiiti hippoliti feli-
cis celeris vappini code pas ]
teridi remedi lugdun depos
heati lupicini.
Bich. In affric.a . felicis . laurentii. 1
yppolili . et celerinae . Uuap-
pinpn . depositio | Iredi . et remedii . Lugiluno depositio .
beati |
lupicini cpiscopi. [etsci blasii mar.] '.
> uncis incluaa m. 2.
[17]
Cod. Wissenb.
III NON.
FEBROA.
In affrica feUcis celerin^
felicitatis
Vampingo dcp
cpiscoporum
teridi
v\ remedii lugduuo dci^o
heati lupici
ni epi.
S. oclorini. L. cerelinae H. S. vapingo,
C. vappinRo ; S. teredi. C. depositio cporteredi
(i. e. epor.
= episcoporum),
L.terridi 5. S.
In foro sinfronii . natl aurenti (em. aureiici).
ypoUti . celeris . felicis.
Pridie nonas feb in foro simphroni nl gemini gelasi man-
uae
I
aquiUni el donalac U geniini II donatae tlumoi fibae
epi cu filia sua.
Rich. In for simfroni . natale 1
gemini .
pelasii
.
mannii
.
aquilini.
eldonate. |
Umuae episcopi . cum fiha sua.
Nonas feb in sicilia civi catenas nt agathe virgims
revocati
saturi 1
felicis
saturnini
gelasi in patras civl ordm epi sci
andreae 1
apos vienna
aviti epi.
PRID. NON.
FEBRO.
Foro
senproni
Natl gemmi gelasi
'
magni donate AqtnUn^
gemmi itcui tlo
nale
themoi . Uli^ epi cum nUa sua.

foftasse alia manu.

S forosinfroni. C. foro
simphranii. L. foro
semproni ; S. C. L. gemini ; C gelari. S. om.
-
3 S magnio..; L. donali.
S.pos(donatc /ria
nomina om. ; C. aquilini. C, L gcmnii - *. S.
fili, C. thimophili.
NONUS
FEBRt)ARlUS
In SiciUa
pas sc^
agathe
virgiuis
Revo
cali
gelasi saturi
felicis
saturmm
In
oriente
patras
ordinatio
episcopatus
sc andre^
apostoIi.Vienna
dep
aviti epi
mch SiciUa in
cath^na
ciuilate . passio |
scae .gathae uirginis.
,n affrica feS^s . et 1
saturnini . Vienna
deposiUo
.
amt. ep,.
l S. In sicilia
eathenas. C. addif.
civiUite L.
7 -
^ s;
7Plasthi
- 4.C.
palrsis civitate
cataniae
A. => zeiasim i-
_ 5 C
andreae /'// et mrt . viennae.
nddit
.
et
confessoris
; S. aviti epi et cfessons 2
m.
vin idus fb
Roiu via appia nl
soteretis in acIUa
satm-nini
aiSiSaraedorotartcoUUscolastid
1
siracussa
pa.
s1aeluciaevirginisalii>iantholianisaturmm.

in I achaia . saturnini .
rouocatae.
, Redae cod S'.
Romae
via appia in
cimiteno
mxta
Kxcerpta
etc
Beaae
cou. ^
catacumbas
passio etc.
VIII IDUS
FEBRO.
Rom.viaappiainciusdemcymitirix.
passio
sotyris
virg In
acha.a
satur
nini
revocati
In
cesaria
cappaaoci.;
pa^
-(-^ dorolhae.
Et in opoli
scolastic.
S<-racusa
pas sf.e lucian?
virg
Anto
liani
saturnini
[et est transitus
domni
ratfridi ahbati.J
1
HHtfis
inclusa m. 2, inter linea 6
ei 7.
3 S
.oteri..C.ctmartyris.L.sanctisotheris
virgini^
- 4. S. C.
levocaUie :
S. C. L.
caesarea
!1 5 S
pa-.io
dorotheac.C.sanctorumdoro-
U.eaect\hcophih.S.ctthio.oIi,L.pa.^^^^^^^^^
ctBe
dorolheae.clhiopoh
-6. S. ' "/'^
^
virp om
;C.Iucie-6.7.S.arvernisO
M.
/;/anloliani(el2m.JsaImmma
deposit.vedasUrn.2-^P-^-"f'^^"^
(etamandi
2m.).
epi add. m. 2.
-
'^
i-.
eminini. - ^ pri^'^
t'"^"
III
f.tti^
Cod.
Bern.
Un
ID-
FEB-
IN
BUITTANMIS
ciuitate
Agurla
natUuguli^i"-
Anatholi
. Andre^
Amnionis
. Stacia
iii .
Nepociani.
^
Saturnini
. l>uci.
Suturne/
'
UI ID-
FEB-
IN
ARMINIA
NATL-
Dionipi
. Miliani.
Siebasliani^
RoiTi
Defts
sci
panli
epi . et alibi .
Luci.
U lU- FEB-
S-EUO"
APUD
GY
pruni
Natl
Alexancli-i
. Ani
monis
Alexandria
. Fauli.
Dionisi
*.
et ad
menbras
Emeliani
. Lasse.
Diaimi
\ Pocni.
1t .
Annnonis
el
aliorum
xxx.
etoclo/,;"
! (14C et deps
Thome.
;in
acgypto . luli.
Mihguti.Tyi-si.
Plesei . Ronei.
Orfasi . Oridion
AgaUion
. Uccfd^i
Bastamis
. Syrma
the . Prothi.
Orinn . Gololi.
Lusi.
Arati.Tliuo
xe . Ipph .
t'^t-'>"
mani .
Salurnihe
Epetimi.Serapi
on .
Liaslamoni.
Papie .
Pampiri.
Dioscodi
. Erodii
Potamon
. Pete
con:i:r
Decomini.
, Zotici .
Cyriaci.
Ippic.
FEBRUARIUS
Cod.Kptern.,etc.
,.t -uiauli
cpi
et
mar
el
,
K,.iHanii5
civitaie
^vugu..^ .<v
alibi
I
analholi
anuuon,.
stacmn,
nepot.an
^^f
",tXm
"epociani
salunuu,
, ct
satunu. ,.
caturnae.
Cod.
Wissenb.
Vll
IDUS FEimo.
V *.ivit'ite
Auguria Nal
brittaiuis
civuaLc
ii-"b
2.
S.augusta
(!'' '^'"-
andreae.
ivi. nital.
aquilini
epi
augoli ^1"
VI IDUS
FEB.
.
miuore
nl
ciionisi
elsebastiani
emi- 1
^i,,
Nal
dionisi euu
-
,,
aionil-^ii.emiliani.elsebxstiam.Rome
V pni el
oonfessoris
iuliae
,r.rr^ae,c.
..'
^"^^^^J^^^J^
pauli epi. iulii
papae,
pavae
in
AiTainia
- i'- -"
'
alibi lucii.
.,
L
sebastiani ; S. C. L.
sancti
pauU epi
alexan i.aul,
duuus. e .ul uiem .
|
_^^ ^^
lassae
didiu.i
poeun ''.--;^
^l^.f^ 'pl sei
roni 1
depos
thone
m
aegyp
> h "1.
"t t.
p^^
.^ ^^^^^^^^
'""'?:
.'""::;LfSi
"aU
luitae
ippi
germani
prollnr,on,s
colo
s, a
^^^^^^^^.^
^,^^^^^
S^^S^ul^
eai'pota:,ni.
,
pe.iconid.
cum-
niini
/.otici
cynaci
ippiae.
Sue.o
apud
eiprum
Nal
V^U)US
aiexandri
ammonis
in alto
,nonte
.uper
suubre
dep
sci
ansberti efu
el
confe.
^Lndria
pauU
dio.nsi
et a^
n,eu
bras
ammonis
enulian,
la^e .
po.
T.
didimi
Item
a,nmouis
el
aboru
",x.,,,elde{Uhom,Iuptoml,pe.^
tvr^.i
roni
germani
orfasi
,n,l,gut,
oi,
'c^ion
rgathonrecuml>y.bastam,sa
n athe
proti
orion
coloti
arat, .
th. <o
Z^\v^
insi
satur nim
epit,m,
se,-a
roubaslau,onpapiepan,pyr,d,oscod
Sii
pota,non
petecon
de
con.uun,
zotici
cyriaci
ippi^-
> , -,.. .levuulri I
ammonii et aliorum xx .
alexan-
agalonis.
E.ce.-p,.
^c. Be.tae ed. S". in Aegypto
pk..i orsU>sii .u. -
Rtob.
Xotk. et aliorum
xxxvii.
1
L.sueno,S.om.-'i.
S.sanclo,.n.ale-
,andrie.c.-3.L.asterti.o.....-^con^-J
m
panona
natl.ci fu..se. c -
4.o. L.
cn
ad
.nembras-5.S.
et
ni.l.ani .
lai>-. '.
vnrc.xxx,.n.,
L.s.U,omaeaposlol,.C.
MLi.L.iumi,plessei-8.L.rp.an,.m,U.
p,ti
_ 9. L.
agalori,
bastarn.. -
'^
"
,;-,.ii
!:,a.ae-
10.C.protluo,..on
L^proU...-
__
-
10, ll.S. L. teon,ae
- H- C. rppu..
n. S. baslamoni, C. L.
liastamon. ;
C. L. P
piri ; C. dioscori
- 13. S. C. <!;"
n;Ji
Lom.im-l.V.C.diosco.li.zot,c,.c.r.ac..
papiae.
r.m m
2
- *
priu^
Diunisi
- ^
prim Dedimi - i>Ws
ctem - ^ ;"'
P^^^^^''"'-
aaKiatiani
^
V mvra Untam m. . F'
Cod.
Bern.
ALEXANDUIA
Passio
Apollonis.
Protei
.
Orionis.
p|;uisi
. ot aliorun
XX.
Roiii
Sotoris.
Uia
appm
. Zoiici.
Llin
lauicana.
iniliario
. x
hierene.
luxta
tornicina
INCAMPANIA
NATL-
SihuvM
opi ct conf
INM.UUITATEBETHLE-
Iud
sub
lierode
rege.
Passio . scorum . Andre^
Apori.
Et
sanctonis^
ciuital
Dcpos
sci
Troiaui
epi el conf
AManti
mar
lyris.////
III . ID. FEB-
IN
AFAMIA
. Foouis.
Eoiraxi.
IN
GAMPANIA.
Basiliani.
et alibi . Amanti.
Tulici.
Uome . CAtoceri.
Parthemi
martyf
Ik africa . Felicis
Uictoris.

Lingo////ms
.
Desiderii
opi . lunnarii.
Uilalis.
ft alionun . /.olici.
Uyriaci .
Ammoni.
Ocominii . Peileo
nici . Basili.
Rom . Sorotcdis.
et
batdegundis
virg
et
abbatisse . civilal
pcctavis
FEBRUARIUS
Cod. Eptern.. etc.
1111 idus Ib roiTi nl sotoris et via lavicau 7.oli<-i et amanli .
alaxan pas
appollonis
1
prolhei orionis plausi ot aliorxx
bireneae in terracina nl silvani |
opi et confes m civi
bethlem iudae pas sOoru andreac.
m
Cod.
Wissenb.
Hich Rome soteris . zoici . et a i
manti . Et in
alexanclri .
pas.in
.,,Hlon".pro 1 tl,ei . orionis . Snetonis
ciui...te .
depos.t.o
,
so, trc
jriani episcopi.
Excervta etc. G.U15.
Homae soleris zotici herenei
iacincti eUmn^j:
In
Alfxandriu
passin ai.poUnnme
- R
.Rom.iesotnen
- Beilae co<l. S'. in Bethleem ftc. aiulreae apons.
^iTid^^T^^^^i^^^i^^^
ettpraxi el in
~
bas-,!i
et in
v..lUu-no |
oastronsis tn camp
ba^''' ^
^^^^
amanli
tnlici in aff
felicis |
victoris
iatntar.
v.tal.s ot al b.
X
. yriaci
an..o.ti
oc..o.ni.,i |
peloon.c.
bas.l. ro...
ora-
iedis.
IIII IDUS FEB. sifnu
dfti.
.11 pauliaco monast dep
austerbortane
abba In alexandria pas
apolionis pro
tei orionis plavisi et aliorum xx. Uom*;
sotiris zotici lu-rono In cainpauia Nal 6
silvani opi ol conf lu botlilom oivilate
[iud
sub
berode
depassio
sCorum an
dre^ apori ot sauctonis
civitate
depositio sci troiani epi et cof
ot buldc^nmdis
abbatiss.
^^
1 Sigmim domini m nuUo
praeterta eodice
hoc loco legitur
- 2. S. C. mtMiomm au^ter-
berlane om., L. om.
monast. 5. S. sotens. (..
<olheri^

S. erene em. 2 m. irenei :
V,. lacincti
.
Uirenei . .lionysii
- 6. S. sancti silvani
;
G. om.
civitate imlae
- 7. S. herode rcge passio
;
C.
hcrode passio
-
S. S. iippori ot sanclmnis
;
C.
san.lonas-9.
S. Irag-ani;
C.depo^^itio urbam

lU. C.
baUlegundae : S. addH partim m. 2
;
et
sce scolastice
virgin.
.>'
111 ID. FEBBO.
Tn
apimia
oofraxi In
campania liasi
liani
auianli
lulici \n africa victuns
felicis
ianuari
vitalis
zotici cu-iaci
ammonii
occo mini
pelloouici
basiU b
Home
sorotedis.
PRID- ID-
FEBROS-
IN
AFUICA
PASSIO
Damiani . Militis
Cartagiue . Posinni.
Motlesti.
Aloxandria
. iuliani.
Uictoris . FoUcis.
Secundi . Seueri
ani . Carpori.
Ocrmi
.Quiriaci.
Annnoui . Papbili.
EuuiiNi
Et alii)i . Dorotheij.
(( thiotili.
In italia . Donali.
Heracli . Uincenti.
Susann? . Urban^
Donatt; . Eulali^
(|norum v,'osta
babentur
^
et Depos
simplici epl.
... 1 o.ifr-ixi Rt in
;inuenia .
hasilii .
In
r:i^r!-^=%u&i.t.,,iei.*i,ciri..i.
Romesorotetis'.
> scriptiim i"
Utura.
E.cerp,.
etc. G. Olo.
Pielavis
aUiegundae
viminis.-
G.P.ctav,s
l.al-
de^S!
-
R in At. etc.
basmUmmon-
'Trr^riTM^dan.iani
...iWis el inlan
...odesli
Pr.d
.tlns II) n ,i ..x
;.^,ag
psi,.ni
modest.
In aUtM
aonataooulaliaedopossimphciop.
2 S I? .. in litura:
caslro
nanlom. sci sci
.everini abb.
manasterii
agauuensis et m
.rrilca . victori.
leUcis etc. ; C apamia
poems.
Upoemis-:i.
C.
talici.L.euhr,-...SL.
occomini ; C.
ammonis . pehomc. - 6. S. om
eteiusloco2m.partiminlitura\^sAmn^Vi
lp..cidesideriiepietmar;C.germamromae
ete. : l-
sorothedis.
PRID.
IDUS
FEBRO.
luaffrica
passio
damiani
carlagine .
no^in ni . In
aloxandria
iuliani
victons
elicis
secundi
sevoriani .
car
por.
'
ermi
quiriaci
Anuuoni
pan.pby
h
to
tho,
tbeofoh
b.
itaha
donab
lu.radi
vincenti
su sann?
orbanv .
do
nat.j
eulali?
dep
simplici
opi.
'
> :
I ni-.rlvri-^
mode^te.etammonis.
mani.
r .w.(rtri felicis
vim-entii
mode.fti et
K.<-^'c.F.A.en..,.u.
--
^^-,i
,,,

,ii
infantu..
-
^
^^
^,
,,Aa,..rnini
re,..i.en
et ,..
susannae
eulahae.-lH
.
(-.1'
sio
damiani.
i
C.sancUdamiani.virturiae-3.S.C.L.
p,,sinn,.mo.le.t
C.rfrf. ,
j.^^^,
:'r'
1
Seu
cli,,:.L..,e,nclii-S.S.
'""'""
7 ,
\."
SCet.lenositio.,-..saneti,
.
j,riu. unclonas
- ^ priu.
hmxm
.js
_ :
n
nupra
Unenm.
[20J
Cod. Bern.
IDUS. FERROS-
IN
NICUMMEDIA
PassJosci inlijini.
Alexandria.
Tulliani . Gyriad.
Ainmoni.
et alibi . Natalo.
dicenti.
Lngdvmo dojjos
Beali . stepliani epi.
FEBRUARIUS
Cod
Eptern.
etc.
XUIKL
f 65=
IN
TUSCIA
SpoIiiiciUilatc'.
Nalale scormn.
Uitalis.
Vtrion*
Et marciani.
iNteranmcs
via
Flamminia . niilia
rio ab urlie romae.
LXiii . Nall sci
uincenti.
1n licia natalc
scorum.
Germani.
et iuliani.
In alcxandria.
natale
scorum.
Bassiani . ADNion.
Protoloci.
ilii Inmare missi st
It. Cyrion .prbi.
Mosy eos . Bassion
Agaton . exor
cisfac. Hii omnes
igno pombusti sunt
1t . Dionisius.
f. GoJ ct ammonius . decol
lati sunl . Armati.
Arphasi . Doonisius
epis . Oros . paulus.
Leuiorus . Orta
rius . Plebius.
1t . Dionisius . eps.
Aniantus.
Cincs anthiocheni^'''.
In mililana . civilat
NatalesciPoIioti^
MAR-
In craclea Natale
scorum . felicis.
lanuari.
In grecia . Palladi
Candidiani.
etalibi poliarti.
Filoronis.
It.
Candidiani.
Passamonas . lonas.
Amonius. Tuppi.
Protidi . Preconi
Diaconi . Mosei.
Lectof.
In GIVITATE SPOLl f- fiR"
sio . Uitalis
Et niilitis octogin
ta (luatluor.
In africa Natale
Ualentini
In thcra milites
quinquagintaqual
Uia flamminia.
Athoni . Marcia
^
Ni . Thioni . Celeri
ni . et magni
In sicilia ^ Egeas.
luliani.
Et alibi Passio sci
seneri.
In alexandria
'.
Saturnini.
Aduocali . Preco
xi . Maximi
RoiTi. Zenonis milr
l.k,slbinalaxnnulliamant.cyr.ac.
an.n,o.,i
nico.!.
pas
scae
.uhan
vi,-i> I
et alibi ..f
rtioonli
lugduno
depob
stefa,,i
epi et alil,i
poUa.-li
1
fil''"'
candidi.
Rich In
alexandria
iuliani . !
ciriaci
.
et am-
monU
etalbini.nataleducenH'.
iLueauno
depo.silio . beati slephani epi.
1
R2. dicenti.
^x..r;,..r.c.G.
luciani(Ub.Aug.T.F.
iuliani
tulliani) etc.
aecenli. - H .
passio
iuliani epi. ammonis.
Cod. Wissenb.
IDUS FEBRO.
In
nicomodia
passio sci iuliani In alexan
dria
tullianiammoniet
alibiNall dicenti
lugdimo dep beati stelani epi.
XVI kl maf Inter amne Tia nammin nl
valentini et spoliti civl nl
vitaliani
vitalis
marciani
feliculae 1
iuhani m
cilicia nl sogari et iuliani in alax basiam
tonnionis |
proli hici i\
cyrion prb
morsicos
hassiani II
agathon
excrcitus
j
It dionisius
ammonius II
arbatae ^^
arbasi dionisi opi i)auh
leviori
|
orbasi
plebi dionisi prb amanti in milita civi
naisOi
policti
i
in heracla nl felicis
ianuari in gro palladi
candidiani et
alibi
I
poliari liloronis
candidi pas am-
monis ionas sammoni stoppi
|
prolidi
praoconidi
nioisei in civi spoli vitalis
et mil XLUii .
l
In aff valcntini et mil
xxiin . via tlammi antliimi
marciani
tioni
I
cclerini magni iuliani pas sci
severi in alax saturnini |
advoti prae-
cuni
maximi.
111 su/mi h alia numH, v.t fieret armatae.
Rich. Home ualentini . et spoli | ti . uitaliani
.
Et in uia anliatina . feliculae . In egea 1 ciui-
tale . iuliani . martiani . et alibi filoronis .
l
candidiani.
Excerpta etc. E*. G. Roraae valentini zeno-
nis vitalis (E'. om.) feliculae mart. raartini
((i. om.). E'. Romae valentini presbyteri .
Fpolili vitiiliani iteni valentini episcopi proculi
euseliii et apoUonii. (i. ftl'j. Uomae valentini
episcopi et in via aniealina feliculae vitalis et
zenonis. Interannis civilate valentini epi.

G. Et diabulus retro a doraino recessit.
2. L. ilalianae
3. G. ammonis ; S. dicendi.
XVI KL. MAR.
In tuscia
spoliti civital Natl scorum
[vitalis
cyrion et marciani Intcramne via
flaminia ab urbc romo milia lxmi
Nal sci vincen In licia Nat scorum gor
5
mani et iuliani In Alexandria Natl
scorum
basiani tonion moyseos bassi
on
dionisius et ai-imonius arphasi
Item dionisius eps orus paulus levi
orus.orfasiusplebius Iteni dionisius eps 10
Amandus In militana civitate Natl
sci policti . In heraclea Natlscorn folicis
ianuari In grecia palladi candecUani
poliarti pliiloronis candidiani ionas
passamonas Anuno ni us (5
topphi protidi . pconi diac moysei
lectore In civita te spoli sius
vitalis ct militos Lxxxiiii . In africa .
Nal valentini In thora milites liiii
via flaminia atheni marciani 20
thioni . c^Ierini et magni In sicilia
ogias iuliani pas sci senori . Iii alexand
saturnini advocati pr^cuni maximi
a. G. spoleto, L.spoleti ; C. om. sanctovum

3. L. cyriani ; C. martiani . vitalis; L. marciani


.
valentini ; S. interamna
4. S. (1. L. miliario ;
S. Lxmi ; L. Lxni agathon
5. S. C. L. vincen-
lii ; C. sanctorum martyrum
5-7. L. a ger-
mani orfsanclorumom.
7. S. tonion 2 m.m.
antoni, C. tonioni; S. meseos 2 m. cm. mesei, C.
moseos. L. moyseos 7-8. S. C. basion, L. bar-
sion

8. S. protolici . dionisius . et armonius


.
arpasius, C. dionysii et ermon. arfasii, L. tiio-
nysius et emonius . arfai<i
O-U. S. om. us(jHe
ad amandus

'J. C. dionysii episcopi . paulis.

9. 10. C. leviorii
10. C. orfa-sii .
plebii .
item dionysii episcopi 11. C amandei
;
L.
leucorus ; L. om. amandus
12. L. om. sancM

13-17.C. post ianuari om. usqite ad in


civilate

13. S. candidiani
14. L. poliasti ; S. item
candidiani

U. 15. S.L. passamonas .
ionas .
amonius (L. ainmonius)
16 S. teopphi ;
L.
breconi
16, 17. S. mosei lectoris, L.
moyse
lect.

17. C. L. spolisio
18 S. et miliario
i.xxxnii atheni. C. et militum
Lxxxxvnii

10. S. Valentin (ni mar 2 m); in thera .
miliario
uni in, C. interamnc militum um, L. in tera
miliario Lim

20. L. artheni.
21. L.
tlieoni
;
S. celeriani ; C. om. et
22. C. aegias :
S. C.
sereni, C. nddit : martyris.
23. S. C. L. prae-
coni.

prius Spohlicl. Uitate


-
additttm m. 2. ^
pvius anthiocin<; * prius Poliuti "
prius Marceani "
pnus silibia ' priii*
alexandrea.
FEBRUARIUS [21]
Cod Bern.
XU- KLMAH-
ANTIOOIA NATAL-
Sci losippi cliac.
Zonoiiis . Apolioni.
Poobi . Honiani.
Zosinii . Barale.
Zocii . prbi . Bnfini
iNteramnes. Natl
Sce Agapo uirg
Et saturnini
Castulc . Magni
Luci . Rogati.
lohannis
Et alioruni . dnodc
Uuarciana in spa
niis . Passio sci
Loquumras
In -siria . Anenti.
Sisti . Poniponii
Gemolli . Uicto
ris . Oenerosi.
It . Uictoris . Geniel
liani . Culurni
Castuli
>.
God. Epteni..etc.
XV kl mr antioc nl iosippi diac zenonis
appoUoni phool)i roniani zosinii ba-
rali zoci
|
prbrufini inter anine nal sci
agapis virginis saturnini 1
ca.stolae
magni iuci rogati iohannis et alioru xii
arciana | In spanis pa.s locufati in
siria adventi xysti poniponi gemelUe
i
victoris generosi II vicloris gemelliani
cutnrni castolae
fifi-
XIIII
IN BRITTANIA
Nata! scorum.
Fatistiniani
loiK-ntie
ul alibi . Plesi
Dionisi
-. Hicrapii.
Marcialis.
Nuntlinari . Pessi
ani . Pauli . Callo
nis . Honori . locun
di . Memmi.
Uincenti . Fruc
luosi . Prhni.
Fabiani . Cylici.
1t. Pauli . Maxinii
In spaniis . Barcil
lona . Civitale.
Passio sci qno quo
tatis.
In atrica . Maxinii
It. UincenU.
It . Pauli . Honora
fi . Mari.
KL- MAR-
It. Maximi. It.'' Pauli
Marcialis.
Therapi . Marci.
Marpi . Marcfllini. f.
60^
Donati.
It. Marci . Secundi.
Magroln . Lucelle
It. Socundo . SauIi
Stuporis . Mustici.
Presentis. II
*
Secunde.
Maxinio . lunollo
ETCumeis. luii.
Fessinari . Pampili
^
Ualentisdiaconi.
Soleaci . Pcriidi.
Thiofili . luliane
cum vgyptiis Nume
ro /iv// ' milia.
Et alil>i . Depositio
ThoUiradi epi
Mettis sci simeonis epi
liich. In antiochia . iosippi diac . j zenonis .
inler aninis . scae afrapae uirginis . l
iohannis .
xysli . Et in brixia . fiiustini et lovit j
tae .
insiria . auenti.
Excerpta etc. (J. 914. eventi. G. advcnli.
R". iosipi (liaconi liionysii presbyteri in Syria
aventi galli victoris.
Cod. Wissenb.
XV KL- MARCIAS
Antioeia Nal sci nisippi diac . zeno
nis appollo ni . poehi romaiii . zo
simi . harode zocii prbi . rufini . In
teramnt,* Nal sc agapi virg 5
saturnini castule magni liici rog;di
iohannis et alioruiu xii . uuarciana
inspaniis pas sci loquu fas . In syria.
anenti sixti pompini gcnielli uicluris
generosi . Ilem uictoris gcmelliani 10
cotumi castuii.
2.S. C.om.sancti, C. ioseppi 3.S. paehi.C.
phoebi. L. foebi
4 S. parale, C. haradi. L.
barale ; (',. zosii ; S. rufinc - 5. S. atrapi?. C. L.
agapae

7, 8. C. xii martyrum baroinone in
hispaniis. S. uuarcina in spaniis, L. vuart-iana
in spania 8. C. sanctae ft. L. avanti . xisti
;
S. panpini 10. S. om. generosi item victoris
11. C. addit ; ianuarii et depositio sancti
silvinii.
XIIII kl iin' Iii hrittanis nl scoru fausti-
niani et iuvenliae j
lu spa harcilo nl
cucubatis In camp cumbas nl iuliaiiae
|
et alibi plesi dionisi hierapi marcialis
nundiani
pessiani
]
pauli gallonis ho-
nori iocuudi nieimni vinconli tVuctuosi
primi 1
tabiani cicili pauli maxiini in
aff maximi vincenti pauli hono
|
rati
inauri II niaximi pauli marcialis terapi
marci marobi niar [
coltini donati R
marci secundi
macrobi lucellae II se-
cimdi situli |
stupuris mustaci psentis
secundae
maximae iunillae et cum
eis
i
ciiii.fissinaripampilivalontisdiac
seleuci perfidi teofili iuliani
|
cum
aegiptiis num v . mil et alibi depos
totradi epi.
Rich. m hispunia . barcelona . 1
cocofalis .
lu
atlrica . niaxinii . ilem sccundae . |
sauh .
inus-
taci . presentis . secuudi . inaximae . |
lunellae
.
et cum eis. Lnii.
Exm-pta etc. tJ. 915. in Cumis iulianae
vir^r
_ H^.in Camp.in
Cumb.natal. s .
uihanae
virj,'. in Britannia
XIIII KL- MAR-
In brittaniis Natl ricorum taustini
iouentig et alibi blesi dionisi hierapi
marcialis nundinari pessiani . pauli
gallonis honori iocunfli mcmmi 5
uincenti fructuosi primi cicili fabiant
pauli maximi In spaniis harcinola
pas sci quoquo fatis In alVica niaximi
Item uincenli pauli honorati mari.
Item maximi Item pauli marcialis
10
therapi
raarci marpi marcellini
Item marci . danoti secundi marcopi
lucoUe Itein secunde sauli stupuris
mustaci
psentis socund^ maxiinae
iunollt^ el ctun eis l iiii Itcm fissinari 15
panipiiyli
Ualentis diac seleuci pfidi
thiofili iuliani cum ^gyptiis numero
V et alibi dep thedradi epi.
[Ite Na tale scae iulianae mar el virginisj
'

uncis inclusa add. m. 2. inter liiieas 9 et 10.


.1 L. iovittae et aloble sidionis; S. plesi; S.
^'erappi
4- C. prosiani
- 5. S. callonis
;
L.
memini (S. menimi sed alt^-um m2m.) 7. C.
maximi . uibani; S. in hispaniis passio, C. in
hispaniabarcilbma.L.inspaniabarcilona
- H.C.
cucuf"atis-lI.^.theraplii:C.
om niarceihm.rf
eius loco : nicomediae passio s. iulianae virgi-
nis et
miuiyrh: (juae desunt guot/ue in S. L.
1-1
C
marci . martialis . inarcelli . lonati; S.
uiatropi
- 13. S. C. L. secuncli ;
S. L. stuporis

M. S. murtaci; C. oni. maximae 15. C.


cum eis ct.un, om. item ; L. fissinmri - 18. S.
L. v.milia, C. vmillium; S. om. alibi; et 2 m.
addit : et sce iu"liane virp.
..cm/ syllata sujn-a l,u. m 2.
- M- in Utura m. 2. -
htte,or
unUmUae m. -
ln\
Cod
Bern.
f. (>7
'
f.(>7"
XIU KL-
MAK
IN
AKRICA
C.IUIT-
Coiu-ordie
- P:is
seonnii . Donati
Secundiani
Aquileia.Crissantiani.
Eotici.
It.
Concordie .
luste
Alibi . Romuli.
Saloni.Saluani
ct
alioruni
lxxxuii.
quonun
noniina
(ts.
scit.
el alibi . lanuarii.
1t.
lauuarii
. Feliciani
Donati . (^asl;.
1t.
Donati
- 1'icloris
A^'npe . Douuli-.
Goddiuis.
Dnliui.
Furlunionis.
Marceni.QuinUa
ui . lulie.
iT.Ianuarii.
Criscenti.
Celosliui . Salur
nini . Giptonis
Felicilatis . Dona
ciani.Uictorio.
Eiuilie . Bassule
Siduri.Ebasi.
Sfcmidi . Felicis.
Octaviani.
Fauslinae . Albin^-
Ucnuslinv
Rogatiauv
. Uic
toris . Marci.
el celule . UutuUi.
Silvaui
.Ououili.
XIIKL-MAR-
IN
AFRICA . NATL-
seorum . Rululi.
Siluani . Classici.
Se<-undini . Frug
tuli . Dauiasi.
In li-rrapi^ . l'auli.
Mavcialis . Maximi.
Et alibi . Marcelli.
M;u-rol)i '. Gemini.
lUauuli . Silvant;
Cassici . Fructoli.
t. (17-
XI KL- MIV
IN AFRiCA . 1'ublii.
Marcelli . Uiiiani.
Diuvcbei . marobi-
It. lulijnii . Marcelli.
lulii . Lanip:isi.
Maiuli . hilii.
FEBRUARIUS
Cod.
Eptern
. etc.
iustae et ulibi
.u.uul,
>alo.
ly
^.^,^,.;,
.
alil,i
ianua.-i f''"'"" '>';'.'^'.''/'
^.
'
< K,r |
cellae
qu.n-
tianiiuliaeU
i^">"""
'?^f'
l"
'tn ..e
bassiUae
salwi
1
lelicilatis
.lonatiani
v,ctu,;,ae ^
^^' j'"^,,,;,,^, ,euusli-
ebasi
secundi
felicis
octay.a,,,
f
j"
"^^ ,.,,i
,i,vaui
nae |
rogatianae
vielons
,a.c,
caula.
covili.
!,xxxm m.
,^.
... E..
ron,o,i
...
c^n ..;. ^-^^^^
scopi.
Cod.
Wissenb
Xni KL- MAi;-
In
africa
civitate
concorde pas scoru
donati
secundi
ani Tu a([uileia ci-isau
liani
eutici
concordie iuslg rouioli.
^aloni
saluani et alioruni lxxxuu quo s
riim
nomina
ds scil el alibi iaiuiari Ite
ianuari
feliciani
donati casti Item
.louati
victoris
agapt; donatt; j;ud
dinis . datiui
furtinionis
Marcelii quin
tiani
iuli^
itcm
ianuari criscenti . c^ lo
lestini
saturnini
Gypb>nis lelicitntis
danatiani
uicturi^
Fmiliy ba.sulau
saturi
ebasi
seeundi
iclicis Octauiani
faustini
Rogatiaue
Albine uictoris
marci
cetul?
Rutnli
Siluam et ^uouili 15
2 S
concurdia,
f..
roncordiae - 3. C. secuii-
aiani ".
pamrbili
. - 3 4. L
criscentiani, M.
;;^"cenLn;-a.L.M.salini;a^
M ixxMii
-
7, 8. onu
casti itcni donati - \
C.
aonatianae
- S. . L.
gnndiniae. M. gundnHS
9 S
furtnnionis.
G. L. M.
iortunionis
;
C. n.ar-
ppUac
- lf>- ^- nuii-'^^: ^" ^" "'" '^^'"' ^"
"^
scenti.M.cre.centis-10.11.S.oK^aele.lini
11 S C L M.
satnrni;L.^ypionis
la. S.M.
empliae;S.
C.L.M.
bas.ulae-li.S
LM.
faustinae
: S. albinae
. venustmae .
ropatian.f
-ll5S.
rutili.C.L.rululae
XII ki u. Italia civi
concordiani
rululi
silvam
clasici secuu-
m i 1 u tuli
<l-nasi
lulerrnpis
pauli nu.rcml.s
maxmn e
aUbi'
marc.lU
macrobi
,e.uiui
rumuli
s.lvanae
carsic.
rn.ctuli
,u,i . si.uini . cassici . A.il.i sri ,>,menu .
mar..
B^t"
:"::r

"n ^. U..
,-u..^iu.i.i _ N,...
Inler
anmis iiauli.
IN
af.-ica Nat
scorum XII KL"
MAR;
,-utuii
Silvani
. classici .
secundm.
[fructu
11 Damasi
Inte.Tapis . pauli
maximi
marcelb . mororobi
. marcialis.
gemuii.
Runmli
Silui.ie . cassici .
et fructuli.
^)
S
rutili,C.rictuU;C.dasici-3.C.damasi.
nrion
-
% 3. L. M.
sanetovum
publn .
luliam
-
n.arobiil.
marorobi) iten. i"!'''"';

'r'!?^-
(L. in irapis) etc. (vf.
dinn se<j.) - _*.S. U
cobi,L.
marobi. M,
marorobi
- o.
Lromuii.
C.
casici;L.fructuosi;
C. rf./.-r
.ianuarn.
Kl k. m iu afV pui-li
Uiarubi
iuliani bareeei 11
iuli.ui umi-
ceUi
I
tuli lampasi
maiuli iuli.
Hich. m
aflricu . ,mblii . n.ar \ celli .
iullani .
b.ra.ei Uen. iulia.n.
tuUii. t
lampasi . maiuli
maximiUae.
Lel (1i"l'm'-
Excrpta etc. G. ^5. baru.ci
- F. nublii muiuli - (i. n.aiuU (Lab.
.n.niliil iulii n.arcelli
-
R^. aput Cyprum nat pnlannae .hdmn n.ar-
celli etc. (sic)
- Be.l.e c.a. S'. in Afnca publn nuuno n etc cn. 1.
(.
n.arubi/rc.
tuUii iamuasi iuU victoris coronae - Notk. n>an,U et
iuliani.
XI KL-
MAH;
IN africa . Nat scoru
pubiii -
'"Haui.
[niaru
bi.Itemiuliani
baraclioi
uiaifcUi.
tnlii.
lampasiniaiuli
inlii.
'
lii aupra Un. "'.
'^ - niarobi ri(/(/. '-
'^-
Cod.
Bern
X KL
.MARGIAS.
APUDCIPRUM
Niitnlo
. Potamii.
Nemesii
. Didimi.
Rome
uia
appia.
In
cimitorio.
Calesti.dcposit!
Gagi .
epi
et
alibi
. Uictoris.
corone.
In
gal
i">o
sardinio
natl. act
eucerii
epi et cfr.
*
. (17''
uniiia-MAR-
IN
AFRIGA
CIUI-
Adromilo xalal.
scornm . Uiruli.
locuncli^.Seruuli.
Sirici . Felicis.
satiu-nini . SeCudiui
'\
Furtunati.
It. locundi
*.
Et aliurum . deci
et octo.
Er alibi . Uictorini.
Mappalici . Pusitimi.
Thedre . Grisi^ini.
Scipetri
'".
Secundo
li . Dinaris . titi.
Rustici . Tumoli
.
Massedi . lusti.
Securi
It. Massedi . Glori
osi . Akiatoris
iT.Iusti . Amatoris
Secunde Gyrici.
FEBRUAHIUS
Cod, Eptern.. etc.
X k. iTi apud Cipruui iKJtami ULMnrsi.< didimi rome gai epi
et alibi 1
victoris clu-onanae et alionmi x.
Rich. Hnnie . uia appia . in cyini | terin calisti . ilepositio . gagi epi.
et iililti mcXii \ vis . rorone . et cypi*o . mil;ilc putainii .
neniesie.
Excerpta Hc. H^ Romae tlc. tragi, panteleonti martyris Notk.
alibi etc. et aiioruin vitrinti
F. tiypro pulamii pelegii atque lini epi-
scopi . tenohii presbytevi (el post alia) potamiani meiiie-sei didimi.
[231
Cod Wissenb.
X Ki/ .MAIICIAS
Apud . cy hruui . Nal potiamiene.
uiissis diiUnii Rom^ via appia in cimi
calosti . depoi^ gagi epi . et alibi
[uicturis
coron^ et alionim x.
2, 3. S. C. L. M. cyprum , polaminae misis
-'t. S. caelesti, L. caUisti. M. calixti ;
C. M. gai
;
L.etalii, M. et alioi-um.
Vllll kl .u in aft civi adrumitu nl scoru
veruli secundmi
servoli
I
sirici felicis saturnini
fortunati
iocundi et alioru
xvm el alibi
l
victurini
mappalici
pusitimi cnsp.m secun-
dioli dinaris
tili |
rustici
tumuli massedi
mst. secun
masseri
gloriosi
altiatoris I
iusti
amator.s
secundae
sirici.
ir.h m a.Vrica
as.umito
ciuitate. 1
uerili . iocundi .
-^eruuli
.
.irici.
JS^
t \ furtunati . Item iu.ti . amatoris .
secunaae .
s.nsi.
Excerpta
etc. U". In AMc. nat. s.
secundini
pota.ni etc. -
Bcdae
codd. A T. L. servuH
iuliani etc. cod. SK etal.orum xs,.
VIIII KL-
MAUCi
IN africa Nal
scorum
ueroli .
si-eundi
ni . seruoli . syrici . felicis iocundi
.
salur
nim . furtunati . ot aliorum xvn ei ahbi
victuriiii
mappalici . i^usiti.ni .
tedr^
crispi.u sci petri secundo li
.
dinans
.
rus
tici titi - tumnli
massedi iusti sccun
Item
massocU
Gloriosi
alciatoris
llem
iusti . amatoris . secund? et smci.
3
S. sevoli ; C. scirici ; M. iocuni - i. S^ xvi
;
L XVII et alii. M. xvu et aliorum - o. S. pu-
stumi. L. M.
pussiUmi
- 6. L. M. (jnppmi
;
C.
om.sci. L.
secundi.petri;
0.
^c^ndolae
-
7 S. securi . liU ; S.
masseli. C. mafled. - 8. S.
item
m.isseti; C. item
matredi
;
L.
massen
(om. item); C.
altiatoris
- '.- L. om. ilem
;
0.
(tdtlit : iocundi.
'
litterae ineUnatm add. m. 2. ed.
sardinie
.,W..icun.-'.
-'---""''^-""^""''""
m
f.6S
f. (iS-
Cod.
Bern.
Ulll
/;////;/
. Cathedrae '^
sci pelri
apostoli.
(luaiii
sL-dit apud.
aiitiochiani.
Niconicdia
Natale
Sc^tecli,^-uii-ginis.
discipuit? sci pauli.
apostoii.
I.N alVica . Natalc
scoruni . Uictorine
Nouceri . Palatini
Donali . Furtune
Et alioru xxuiiii.
RoM . Uia lihur
tina . Ad scni lau
rentiuni . xatalc
scc concordiv-
Sirminm natale
sci senori.
Et alioruin lxii
It . In nicomedia
KL- -MAU-
Euteri.Palatini.
Uicturin? . Paul^.
Emerit^
. Anto
ninv . Datiut^
Rogatian^.
Antigv.Urban^
Maxin,^ . Marin^
Matron^.
Pcr<-gnn<^ . Fiiie
SecMiidoIc . luMt^
CastuK^
. Floivnti
Uicturie . Mar
ccllinv . C-astc.
Donatule
- Libo
sc . Flauie.
It. Donale
. Furtunat^
Lucian? . Ami^
f-
^^^
Rcginc . Cvriaci
Galatii . Ualcri.
GurL'oni.
FEBRUARIUS
Cod.
Eptern.,etc
Vniklmcathedrapctriiuai^o^;;^
ronie nl
concordiac
lu
antio
n\
galh
:::::,lis ,
ntscact<.ch.evirg^.m^;
scorum
victorini
euciri P^H^-^^'" /^^
^
natifurtunaeetalioruxxvin.
irm n
s,-enietalioruxvi
1
H
mcom
enten
;^latinivictorinacpaulacemcr.taean-
!onian:e
I
dativac
rogatianac
autigae
urbanaemaximaemarinaejmatronac
perigrinae
miac
secundulae
m;^lae
castolae i
florcnti
victoris
marcelhuae
castae
donatolae
libosae 1
fiaviac
dotac
rurnatae
luciani
amicae
reg.nae
ciriaci
|
galatii
valeri
gorgiam.
UII KL- MAR-
In ijannoniis .\atl
scorum . .seneroti.
Antigoni . Kutnli
Libii.
1n asia . Natale.
pulicarpi epi
Cum aliis . xii.
Smirna . Natale
scoruin . Herotis
Garphori.
In africa . Crisconi.
Zfnonis . Iminan
dri . Cariniani.
Arionis . Hippo
lili . Diodori.
Menelanti.
Antbore.
Et alibi . Petre

Lambesis , Luciani
Felicis.
Et alionnii xxxn
1t . 1n asia . Sinorus.
Hcruli . Cusconi.
Menalippi . Zeno
Sencrtis . Syrici.
God. Wissenb.
VIII KL- MARCIAS UERNUS
ORITUU
Natl sci petri apostoli
calhodra
quam
sedit apnd antiocia.
Nicome
dia Nal tecK' uirg discipulg sci
pauli
apo.stoli In africa Nal scornm
uictu
5
rini . nouceri .
palatini. donati . fnrtun^
et aliorum
xxvim . Roina via . tiburlina
ad scm
laurcntinm Nat sc(j concor
dic.
Sy."miuis Nal sci sereni . et aliorum
LXii Ilcm in nicomedia eutiri palalini
to
uicturin^
paul^ emcret^ Antoninae
datiue
Rogatianc Antit^ urbanae
inaxinn,'
masin^ Matron^ peregri
lllu.Miin^ '"" \ ' Y r^"-5>i
n^ fili^ secundo l^ iusle castul^ florcnli.
uicturi^^
marcclling . cast^ tionatul?
Ubos^
flaviant; Item donate . furtuna
lucianc
Amie Regint^ cyriaci gah!
ualcri
gurgoni
i?/cA. Rome nalalc
concordiae. j
el natalc
catl.cdrneaposlolipetri.quam
sedit 1
antio-
chia in
nicome.tia . scae teclae uirgi I
ms .
in atTiica uictuiini . Syrmio . sci senen.
1
et
alioruni i.xxi.
Excerpta etc. 0. Syrmio raslello etc. i-xxii
-
G. G !)14. alibi i.xi nuirt. iicuteri etc.
2. M.
cathetirae
3. L. M. rescdit 4.S. C.
L. M. 0)11. sci
0. C. Nuccri ; S. paUtini. L. M.
palali ; L. fortunati. M. fortunatae 9. S. L. M.
svrmium, C. syrmia; S. C. seneri 10. L. M.
om. item
11. S. victurini 12. C. rogatiani;
S. anticae, C. L. M. antigae 13. S. C. L. M.
marinae ; S. L. maronae (S- 2m. em. matronae}
14. S. iusli
lo C. marcelhni; L. doiiatil-
lae
16. L. M. liborao; C. flaviani mait.: C.
fortunali
17. S. C. amiae, L. M. ainae;
S. gallacii
18 G. addii : felicis.
VII k. iti lu sirmi sinerotis antigoni
rutili libn . in asia nl policarpi cpi
cum alis xii smirni nl scor 1
herotis
carpofori . in aff crisconi zenonis mi-
nandri cariniaiii \
arionis ipoUti dio-
dori menelanti athorae . et alibi petri
|
lambesis luciani fclicis et alioru xxxv.
In asia sinonis beruli ]
cuscumi mc.ia-
lippi zenonis inertissirici.
Hich. In syrmio senerotis . et in asia. l
heioiis . et cai-pofori . In alTrica . cresconii .
zenonis. l
cmenandi . (hodori . lte(m}inasia .
sinoris . heruli.
Excerpta etc. F. in Africa etc. sinori heruU

Tr. in Sirmio sineri monachi et martyris

R^. maxiiiii in Spaniis.


VII KL- MARC.IAS
IN pannoniis Seneroti Antigoni Rutuli
libii In asia Nal polica.-pi cpi cuni
aliis xn Smirna Nat scorum he.-olis
garpori In africa
grisconi zenonis 5
Iminandri carinia.ii
arionis Hip
politi diuduri
menelanti athorv
petri . lambesis lutiniani feUcis et a
liorum xxxvi In asia cusconi
syno
rus . beroU /.enon
mcnalippi
sinc 10
rolis . Syrici cu sotiis eoru.
3. C. libii . rogatiani
i- C. xn
martynbi^

5. C. M. carpori ; L. grisconii, M.
crisconu
G. S. C. minandri, L. M. iminaiidri ; L.
carmiam
-
7. C. athrorae, L. actore
8. S. luciani.
t.
lucianae. L. M. luciniani
- 9. S. C. M.
coscom.
L. cusconi
-
10. C. zenonis
- 10, 11. S.
sener-
ti^. V.. sinertis.L. M. sineritis
- 11. C. L. M, nt.
eorum.
'
prim NatiUe. Catliedia. p.d. cathedra. - ^ prius tegl^ ='
etu. petri m. 2.
FEBRUARIUS
[25]
RSJ
.m*
Cod. Bern.
VI KL- AIAR-
IN GESAREA
CAPPADOGIE
Nalule.sOoruni
Heroli . Luci.
Syrgi . Absolonas.
ROME . in porto
Natale sre pri
niitiuH.
NIC(-)MLD1A
Iditius . palpctri.
Luciani . Felicis.
Orbani . Marte
Crescentie . Gagi.
Florentini . Dona
tule . Rogatule
It. Donatule.
Marcelline.
Ronimadi . Feliciane
Nine . Flaui.
lafferi . Tulliani
In nuUe . Gahis.
Daciani . lanuari
Didfli . Sccuri.
Sellaris . Exuppi.
Subitan^ . Gemel
line . luliae.
Furtunate.
Pcregrine . Uictu
rici . Maxenli.
Gcgoli.
It. Luciani . Hono
rati . Flauiani.
Felicis . Casti.
Saturi . Felicissi
mi . Uictoris.
Marie . lanuarie
Rufmiani . Fur
tnnati . Aur^li.
Rutuli.
NIGOMEDIA
natl scoru Luciani.
prbt . Pelri
palatini . Euitii.
Ln egypto . Passio.
scorum . Uicturi
ni
^
. Uictoris.
Niuittv . Nicoibri.
-
Glaudiani . Dios
cori . Sarapionis.
U KL- M.U^-
IN AFRIGA
Donati . lusti.
Herenei . Pissi.
neonis
^
. Aurili.
Rutuli . Primusi
*.
Ingenu(^*.
Et. aliorum xlu.
iNgoui^' . Furtuna.
ti . Pusinni
Herenae.
It. lusti . Grescenti.
Rogatiam . lanua
rii^. Luciosti;.
Cast^.
It. Furtunat^.
Paiapilia NaU
Nestoris.
i. iw''
Cod Eptern., etc.
VI kl. ni.roiTi in [Mirtu nl itauli et pri-
niitivi . in cessar cappod n\ scorum
]
heruli luci georgi abiolonis . nicoiti
luciani editi petri telicis
|
orbani niar-
thae crisconinae gagi floreiiti donatilat'
rogatil?
I
Ildonaiilaemarcellinaerum-
madi ieliani nidae flavi |
aiTeris atulini
sanulae cahis diciani ianuari diddi
securis
|
sellaris exuppi iubitanae
gemelianae iuliae fortunatae
|
pere-
grini victorici maxenti gegoli It luciani
honorati flaviani [
folicis casti saturi
felissimi victoris niariac ianuarine
|
rufiniani rortimati aureli rutuli . nicoih
nl scorCi luciani prb
1
petri palatini
aeuiti in aegip pas scorum victorini
victoris 1 ninivittae nicotbri serapionis.
liich. Hoine . pauli . et primitivi . et |
in
nicomeiiiii . luciani [irbi. et alioi-uni . xi.. i
ini.
In aegypto . passio scorum . uirluiini . ui
|
ctoris. nineuitiae '. Et alibi . sci niathiae apli.
'
R>. ninevitae.
ExcerpUi etc. R-'. nativitas s. iohannis evan-
gelist-ie urhani sergii in Cesarea et al. O. in
Caesarea etc. luci sirici sergi
Bedae coil. S'.
eracli lucii Notk. luci ct seri^ii.
God. Wissenb.
VI KL- MAR.
Ix cesaria cappadocia Nal scof
heruli luci . syrgi Roma absolonas in
[por
to . pi'imitiv^ Nicomedia edilius pal
petri . luciani felicis orbani marth^ . cres 8
centiae florentini Rocatul^* donatule
Itein donaluli; marcelline nunadi feli
ciaiu^' ninao Casti iafVeris tuliani . iu
lie In nullt^ gahis Exuppi duciaiii flaui
ani ianuari securis diddi . sellaris subi lo
tane gemelliane peregrin^ Uicturit;
maxenti gegoli iuiit^' Item luciani . lio
norati . flauiani fehcis saturi felicissimi
uicturis ianuarie rufiniani furlunati .
auriti rutuli Nicomedia Nalscoruni. lu 15
ci;ini prl)ri petri palatini aeuiiii In t^
gypio pas scoruni uictorini uictoris
Ni uittae nicofori claudiani sarapionis
dioscori.
2. C. iMiiio.-Natalis malthiae apostoli
3. S.
hieroli ; S. absalonis, C. absolona.---. L, absola-
nas, M. absalonas
i, 5. C. editii . palphetri

5. S. C. L. urbani ; S. mathe (3 m. niathaei apo-


sloli : et in margine eadnn m.: Iste esl matliias
ab apostolis sorte elt-ctus apostolus loco de
quo prevaricatus est iudas)
5, G. S. criscen-
tiae, C. L. M. crescentiae G. C tlorentinae
;
S. C. L. M. rogatulae
7. S. rununadi. C. ram-
modi
8. S. nune ; S. C. M. tulliani S, it. C.
iuliani . iuliae
- 9. S. C. L. M. innulae ; S. gahis.
ienuari . exhuppi ; S. C. L. M. daciaiii 1 1 . L.
M. gemilianao ; S. C. L. M. lortimatae . pere-
grinao ; S. C. victurici, L. M. victorici 1'2. S.
C. L. M. gegoli ; L. M. om. item. U. S. C. L.
M. mariae . ianuariae : S. fiirtinati 15. S. au-
relii . rutili

l~h H5. C. rutuli . fauslini .
nico-
media natalis sanctorun\ marlyrum oceani
presbyteri etc.
Hi. S. om. petri ; S. palitini.
aeviti, L. M. evitiae
18. S. L. nivictae, C. ni-
vititae, M. nivistae ; C. L. M. serapionis.
V kl nu" In aff nl donati iusti hirenei
pisinionis auruli |
rutuli primasi inge-
nulae ei aliorvmi xlv et alihi ingoiiae
|
fortunati
pissini hirenei iusti criscenti
r.wocati ianuariae |
luciosae casiae
tbrlnnati
pampil NI sci nesitoris.
i?ic/i. In alTrica . iusti. heienei. 1
et xt.v.
donati . piscinioms . uurili. rutuli .
et
|
sdiorum.
X . pampliilia . nutale nistoris '.
i
K'. ncstoris.
Excerpta etc. G 1115. in Afri<-a calisti hirenei
_
S'
nesloris et casti
- R- in Afric. nat.ss.
donati iusli felicis victuris
- C \ni. ingenune
cum aliis xlii.
V KL- MAR-
l\ afreca Nal scorum donati iusti
.
ru
tuli . herenei pisionis Aurili primusi
ingenu^ et aliorum xlv. et alibi .
Ingone
furtunati
pusiimi hi-renn? Iteni iusli
.
crescenti
rogaciani ianuari^' luciosi.-
Ilem
furtunati
pamphylia Nal scoru
ncstoris et castae.
% 3. S. C. rutili
- 3. M. durili - 1 M. Et al-
bingonae
- '. C. herenei. L. herenni . C.
logati
- 7. S. pampilia - S. S. 2 m. em. casli ;
C.
oddii.claudiani.
*
corr. Uictorini
*
pritts Nocofori
-
''
i"-fua
nionis
. *
con:
Primosi.
IV
[26]
Cod.
Bern
f.69=
lUl
- KL-
MAR-
Natalc
stiorum
AU'xamln
. Ncsto
ris.
lusti
.Tlico
nis .
Eppiouis.
Douatiui .
Anipli
ati . lugenui.
Ejtion .
Antlii
Furtunati.
Et
atiorum .
xxui.
t\
aloxanttria.
Felicis.
111 . Klv MAH-
NATA1.E.ALEXAN
riri.
1n
tesalonica .
An
tiogxi^ui
>. Ahundauti.
Ticiani
. Magari.
Scucriani
. Gaiaui.
Furtunionis
. lanuaxi.
IN
AERIC.A
Diouisi.
^
ETalioruni
xxiin.
IN
CIUITATE
SMYH.
na asic . Natale
sco
ru . seniiliani.
Datiani
. Leandri.
r. tw'
PRID
KL* MAH-
Natatc
seorum
Cfteris . Pupilli.
Serapiouis
. Uisli.
Claudiani
. Ttieofi
li . IJictorini.
Saturniui
.
Epoli.
Euthecie
. Astutc
Mustite
.
Alcxanari.
Uicturi'
.Secundil
le . et atibi .
Nico
pori . Diodori.
Papie . Macliariv
Felicis . OaKi.
Eunuculi
. lanuari.
Quiutiani
. Mausu
eli
.Hcrmetis.
Gitliei . Donati.
ENnucuIi . Seruilit^.
Uenerii,' .
Basillt^.
//
seniHute*.
It Ueneri; . lanuariti.
Stercole
. Siluani.
Mannirrt^^^.Rii^iiH'-
FEBRUAHlfS
Cod.Eptern.,etc.
1
donativi
an.phat.
n.^eMUi
tp.o
alior.-. 1
XXX..
in alax
fel.cs.
_
^jT^T:^-^'^^^'^^'^-
Cod.
Wissenb.
1111 ICL- MAR-
Nal
scorum
alexandri
nesloris theonis
Gpion
iusti .
Donatiui
ampliati ingonui
enion
anti
furtunati.et
ahorum xxvi.ln
^exandria
iehcis
cu sotiis eorfl. 5
,.,
j.j;v
- F in
Africa
,i,i,
L 3. in
Aianrtr," -^- ^- "^;^^,^ ,,,
,,ti - W.ab.
G
914-. felK-is
cum
aln*
>>'"'
theonis
opionis.
3 S
iugenii-
*.
l..fiMoni.M.itemepyon:
L.M.anthi-^S.C.L.M.sociissu.s.
liani
datiani
leandri.
leaniiri.
liaui
v\bundanlu
- r\ .
in '
rtlmnd.
lUKLMAR-
In
Ihessalonica
Nal
.<-orum alexand:-i
antioguni
Abundanti
. titiani . niatiar.
seucriani
.
gaiani
furtunionis
lannan
In africa
dionisi et aliorum
xxu.
.
In nni- fi
jtatc
smyrna
. asiae
Na!
scorum
ser.iiliani
daciani
teandri.
3S.anthio?um,C.authi.nmiL.M.:mtino.
^ f xxxun,S.
xxnii. L. M. xxm-
r7:s:;e:ac;ni.ieandri-7.C....
menelampi.
ma.i.iintae
rulun.ae.
PRID- KL-
MARCI-
Nal
scorum
caeleris
pulli gagi
se.-a
pionis
iusti
opoU
clauclian.
tl.eog
uiclurini
Saturnini
euthec?
a.tat?
::;;!:til,
alexandri
uicturi sec.md,Jae
Nicopori
diudori . pap.V
"''^''"^^
felicis
eunuculi
seru.l.?
ueue.ie
l.a
Xo
Item
.seruili,
Item
uener.ae
ianuarit;
slercul^
ruf.nae.
siluiani
...ani.-r?
Rich m
alexan.lrii. . celeri. ,>u I
piHi .
Tapionis .
iusli
.
et cllii.
the^piiii
uict" 1
.ini . eoli .^stutae . n,i.ilac .
alexand,n .
u.c.or..
ErcerptaeU.
Ci 15. et clandU
macbavii - G. 9U. celeri^ publii
cla^S
macharii .a,i ru.i,,i iu.U
-
G. Tr. ,aiac Uu.
.agae) mfi^^^^^^
_
W. , Alev,mdri fc^.gi
.erapion,. ,u.., .erv.han, e al. -
Bedae^
Flor. cod. S'.
.Mcxandria
vicluri,>i
secundellae - co,l. A. ,n Alexan
dria dionysi
claudiani
tlieophili.
,.S.aL.pupim;C.M.,ai-3.Uiu^ioH;;
M.
ln.tiopoh,C.opoti;S.thyopUi.Uth
,
ili
- 4 0. euliciae. L. M.
euthecan-xe ,
^
au
Ce.aL.M.a.tulae-^M^
-^
victori. M.
victori.
- 6. C
mcofmi
'
U M.
euuueuli .
ianuari .
TTTj^^^k
"er
L.M.qintini).uian.uetj.herme^
mentis)
.gilthei (C. gUte.. L.
.^^f
'^Jj^J, ^.
,er
aonati.eunu.>^(aeum.^UN^^^^^^^
8.
C.itemvenenaeo/.
- '^-
.^^^^e
: C
i,.amyrrc. M.
man.uTac-
- U'.
.
uddit : leandri
>
e supra
lineam
"i ;>. i(( .m.
.\ntini.'eni
* pritis Diunisi
- a
emendatum Uictori
- *
tilta-ae incUnatae m. 2. -
'"
f^
Mannirra
.
MARTIUS
Cod.
Bern.
MENSIS
MAll
fUUS
HABET
DIES XXXI
KL- MAR-
LAE
TANIAS
liSDI
CENDAS.
NATAL-
SCORU-
IN
AFRlGA.Leonis
inarlyvis
. Donati.
HaljUiulanli
. AtU-asti.
Carisi.Nicetori.
Donatcllf^
Et
alioruni
uiiii.
IN
AFRIGA
Atriani
. Uicturi.
Seciuidillt,'.
MASSILL\
Ilernie
tis.
Gitfci . Fuli
cis . Eimuci:uli.
lanuarii . cu aliis
xxuii.
ANDECAUIS.
depos sci albini epi.
UI- NON-
MAR-
Herolii . Gorgii.
Absoloni.
INCESAREA.
cappadocie . Lucii.
epi . Primitivi.
IN PORTO
UOMN.
In
cimiterio.
It . Primtiui . Pali.
Secundolae
^
. lanuari^
U NON- MAR-
Felicis . Lucioli.
lusti .
Furtunati.
Marcie . Hicrolis.
Antigoni . Ianuai'ii.
Tuteile . Gabiaiii
guiri . lulii . Mari
ni . It. Felicis.
Floriani . Donati.
Furtuni . Helbia
ni . Gagi . Paule
Gaiosc . Galle.
IN AFRICA . Gaiule
Felicis . ct deposil
reliciuoru
. Emcteri.
Geledoni.lT.
Felicis.
Sabiniani . Calogori.
iT.Emeteri.lT.Celcdom.
iT.Iulii.Felicis.
Mari
Ni.Donate . Nicefori
Cai-issimi .
CUuidiani.
Papiae . Luciole.
It. Fclicis.
Sabiani.
lunul^ . Focii . Asteri.
Georgii . Sisinni.
Baselei-.
Artila.^.
Ysici.
Gyrici . Eutici.
Gorgoni . Antoni
Frunimi . Asclipi.
Gasti . Soli.
Cod. Eptern.. etc.
Martius dies XXXI
Klmaf in aff nl scof leonis donali habundi adrasli
carissi nicefori donatillae et aliof vuii. In aft adriani
viciori
secuntlillae massil hermetis gillei felicis enuculi
ianuari et aliof xxiiu . andicavis depos all)ini epi.
Cod. Wissenb.
KLMAHCIASLETANLVSIN
DICENDAS MAR- HABET
DIES XXXI LU- XXX.
KL M.VR- Nal scorum leonis donati ha
i)undanti . adrasti carasi nicofori
donatclle et aliorum vim In africa .
I
atri
ani uicturi secundille
Massilia iu-rmitis
gitthci fclicis eunuculi ianuari cuma
liis xxni! . Audigauis civitate dep sci al
bani
^ epi.
10
Rich. In
annc-a.leoms.donatic | furluni
el donalillae .
abun-
danti . massi | lia . ermeti
=
. githe. . cum alii.s xx.nn ,
ande l
^v,s .
deposiUo . albini epi.
I
R>.
foituni
=
H*.
hermetis.
Exeerpta etc. G. G91o. leonis martyris
donalivrie - E'.
P-'^io
leo^rmaH.
- 0. in Africa nat. ss. mariani viclori etc. Mass.ha etc.
guthei.
.
VI n m heioli georgi
absoloni
cessar
capOd luci epi pri-
mitivi 1
roiii
secundulae
ianuariae.
Rick In caesnrea . capadocia .lu 1 cii epi .
et rome primiUui
.
erolii.
georgli .
I
absaloni . secundulae .
lanuani.
. , p QlT .,l,,alonis
- fi. Romae luoi episcopi
pauli
Excerpta etc. G 91.).
.,l.^aioms
ri,nit,vi rtc. ianuam
georgii
ianuariae
absalon,
pr.man.e^-R
H me^^^^^^^
ii ba^'-,;-
;f-^'l^- VrU,
ronlano i coem .
pauii nH.
L
re;fnu:;;ia:tir,inm''-O.Rhab.ipor,uro,anopau.
secundulae . ianuarii (Rhab .
iajiuanae).
r7T7-^^,;,;:r;7feUcis casti
lucioli
iusti
lu.'lnnah el
ii^;';rlciaeherotis,,uiri..i.au..doi.^^
SS^irf:E:.n:c;:i,.oterin
SS^i^u;:^^Salt,!:i|isiciciricieu.ici,or,oui
antoiufruiiimiasclipicastisoli.
albini corr.
3. S. (initio 2 m. : cinomann sci siviardi epi
et cfessoris).
leonisi. L.leoni m.. M. V. leoninl.
-
4. S. carissi, C. carisii.
- 5. C. vnu mart.
-
5 6 S. C. adriani.
C V. viclori; S. masilui
;
S. C. L. M. V. hermeUs. 7. M. githei;
s" felici; L. enucculi. M. ennoculi. 8. C.
xxxuu; S. C. L. andegavis, M. V. andecavis.

8 I. L. M. V. albini.
9. C. addit
:
ct confes-
soris; S. addit : et indininse
davigilisi (2
m.
romae leonis pp.)-
I
VI NONAS MAR-
'
lorgi herolii
al)soloni In cesari^' .
cap
padoci? luci; epi
priniitiui
secundolae
ianuarie.
.: M\c\s 1 casti . furlunati . el aliorum
.,."ti^^s.r::;"--
quiri. Ui I.
Brrs!:i:An^;^U>o..io,ae,.
^2 S. Nat.sanctorum.L.
V.nat.; S. bero u.(..
heruli; S. L. M. V. cesarea.
- 3. S. C L. V.
lucii. M. luciae epi; V.
secundulae. - 4.
!>
pauli . ianuariao ; C. grfrf.i ;
luciosae.
VNON-
MARCIAS
Felicis
lucioli
iusti
furtmiati
marci;
hierotis
antigoni
ianuari
tutell^
Kabiani
quiri iuli nuirini
Item fel.cis
floriani
donali
furtuni
hellMam .
gagi 5
paul^^
gaios.^
gulle In africa
ga.ole
,
felicis et dep
reliquorum
mnetcn
celle-
I
[doiu
Item
fchcis
sauiniani
Galogori .
Item
emeteri
iteni
c^-ledoni
felicis Item ml^
felicismarini
donat^
nicorori
canssimi lO
claudiani
papie
luciolv^
sabiaiu
lunulae
astcri
focii
georgi
isici sisinm
casti,
soli
artilasantoni
cyrici
eutici
gorgoni
iischpi
frunimi,
2. S.
furlunatte. L. M. V. foriunati ;
C. mar-
tiani
- :i. S. herontis.
V. ieroli.- ;
S. tut.Uae
-
S.W-V.quirici.-5.L.M.V.nom^^^^^
L M V. ioriuni; M. gaii.
- 6. C.
ga.osae .
(.mI-
I;.ae.ganae.lupicini.-7.C...et;C.^e^^^^^
ritae; S. celedoni. C.
celhdom.
- S- ^-
galpon.
-9.S.
e,neriti.
L.M.V.emelen.fehcis;C
ilen.
felicis.
ilem
ccaeleaoni;
M.
ceUedom,
rihaeC.L.V.iua-lO.C.,m.ifon.Mnyco-
^,^*raari.simi.-l..S.C..^^^
nianae, L.
saliani ; C .unolae.
- 2. L astn,
nho;ii.L.socii;S.sici;Vsinm.:S_b^.lh.
n L.iiiii
- V-i. S. fol : C. artiUu. L. M. V.
;J^S-U.S.asdippi,C.asclipii.ft:unin,ii.
M
"clepii,I..ascilipi.fmnu,ni;C.
arfA<.-
zoslmi.
'
dolae ii litura m, 2.
- prius
Basilei.
[281
Cod. Bern
llll NUN-
MAU-
NATAL.
MAUTV.
D.(:G.oru.
UOME Is cimi
terio . Calesti.
UIA
Appia . dopos
f
70c lulii epi . et alionnn
xxL-ii'etiilibi///roti^
Arcliiles . Palatini
lii
niaremersi . Asteri.
Orani . Sisimii .
Fiiippi-
Herifeli . Tipeciri.
Grogorii . Baselii.
Eulici . Uicturini.
Pecculi .
Quireiiui.
iT^.Eutici . Honorati.
Asclipiades . Sisinni.
Pauli . Lucii . Furtuni.
It . Lucii . Gaios^.
Felicis . Poluiani.
(lagi . luli . Uustici.
Mari . Floriani.
Donati . Hilariani
*.
Furtunati.lT.G^i^
Pylici . Anlonino.
Pruuinii .
AscHpiaiios.
Fiu-tunionis . Casti.
It . Furtunionis . Forli.
cl alioru sumoro
f.
70J Nicomedia . Andnaui.
C.ualiisNiunero
xxxm.
UI NON- MAH-
IN
AFKICA.
Adriani.
EuuoU
Axtiochia . pas sci foct,>.
LN AFUK:A . PETUI.
Uustici . Horipimaris.
Palatini . et ulioru i;ini.
Antioci . Uictoris.
It. Adriani . Pamphipili.
Eusol)ii
.Palaniarti
'
Marci . It. Eusebii.
Antiochia . sirit^
Saturuiui . lusli.
Carialonis . Potri.
iT.Saturnini . ot alibi
Martini . Marci.
Et alioru xii.
Bari)alabeae.
MAUTIUS
Cod.
Eptern.,
etc.
,I,n.rom.nartyrx.Uromiuliopieta^^^
Hbi fali 1
ancilaipalatini
ast.n-.
unm..^^^
nii
tipocini
,ri,ori
^-l'' ^**;^;
jj^^i^i^ i
fc)rtuni
iuci
outoci
lK)norati |
asdopmd.s
....
pa^ .
gagiorae
ielicis
1
polv.an.
gag.
'"
*
^ J,
-
fr,,i,u
Luati
hilariani
1
^^^^^^^'
^Znt\^
"'^^^""
asclepiadis
ru.-tunonis |
casti forti et
alioium
andriani cQ alis xxiu.
Rich
Kom.inrymiterio.calisti. | iulii epi . et nat^b
octingento-
,.um tutym(ml . et .lil.i roti . .uclai. palatini .
Nicomed.a.andrean..
,rpta ftc. H^. NiromeJi;.
passio s. adriani cum sociis suis
-
cml.S'. Uom.in <yniitl.ciio via appiadepositio mln epi et alio-
Excet'
HfdaeCOtl.a-.
Muiu.iii 'j'" ^ -

,l r nrcnt
i-um XXVI
-
cod. V nat. marlynui. octopinta deccui - cod. L. ncccx.
Cod. Wissenb.
nil NON- MAR-
Nat
niartyrum
ucccrum . Rom^
deposg
iuli epi roti ot alio.-um xxi:n archilai.
[Kagi.
palatiui iu mari mersi Astcri
urani
sisinni
pauli pliilii^pi horifoH . basili cipe
h
ciri
givgori outici uicturiui pocculli . qui
rini mari
honorati Asclipiadis sisinni.
lclicis
luci gaiose furtuni . Ito.u luci
peluiani
rustici floriani . donati . hota
i-iani . furtunati
Item gagi pylici u.
antonini
. fruniini asclipiadis furtu
iiionis casti fortii ct aliorum nuiue.-o
xui
Nicomedia
pas scorum adriani cum
aliis
numerum
xxxui.
[et Iransitus
ilomni clu-otBango archiepo.] 45
>
unci8inclusam.2,
C. ucccc
3. C. xxxvnn ; C. archelai.M. ai-
cyllai.L. V. aicillai; M. gaii. 5.S. helifeli.L.
liierifeli.

5, (i. S. basiliti . perici, C. lepireci.

(i. C. victuri. victni-ini; rfemde on. pecculli.


(luirini;S.
pecviUi. L. pecculi. 7. G. :isclcpi-
diani. M. asclepiadis.- 8. L. M. V. lucis . iiaiorc:
C. lV.itunati; L. M. V. fortuni. - 9, 10. M. hyla-
riani.

U). C. item fortunati, L. M. V. foitu-
nati . cagi (M. caii); L. pylyci. - 11. C. anlnni
.
fioninii. L. V. frunini: L.M. V. asclepiadis.
-
11, \-l. C. L. M. V. fortunionis.
Vl. C. mx.
nmnero.
-
\X G. xviui; L. M. V. s.incli. - 14.
S. C. om. numerum. L. M. V. nuuu-ro. - ir.
Dmi inclusd liohis W.
III h ili In gro adriani euuoli antioc pas sci focatis .
in alT
petri !
rustici lieribi maris palatini et aliof vuii. U antioc
victoris 1
an-iani
pampili ousel)i antioc syriae saturmm
iusti cari
l altonis petri saturnini alibi marlini marci et
aliof nuiTi l
xxii barba labeae.
Hich. In atlrica . eoboli . petri . fo ! ce . martiris . uictoris . eusehii.
dlibi satumini . 1
marci . mai'Uni.
Excerpta etc. G '.Jl5. euboli
Notk. in Antiochia saturnini casti
syriae

F. alibi etc. l.arhalabJi el :>linnini vnn mart.
III NON- MAR-
lu afreca Adriani
euuoli
eiisebi
Antiocia pas sci foce In afreca
pctri eusebi rustici
heribimar.s
palatini ol aliorum vin. .
Anlhioci 8
uictoris adriani
pampbili
pala
marli . In antiocia
saturuini .
luar
tini .
potri . chariotonis
satur
nini . martii ot aliorum
xii ot har
ba labi^
-2. y. C. evoh. V. cuvoli.
- 3. 4. G.
sancU.e
focae; deinde om.\n
atVica petri eusebi. - *
heribimaris. C. herehi . inaris, L. M. V. henm
.
maris.
-
5. S. eusebi . pla<^idini
et
ahorum
vnn, C. vnn marl. ; S. antiocia. L. M. V. In
anho-
chia.
f). L. M.V. vicoris.
adnadi. >. '-j
pala marthi itcm eusebii, C. palati
.
maiti
.
7. L. V. o,n. in antiocbia; S. L. M. V.
saturinnK
iusti. .'^yriae . saturnini(L.
V. saturm).
lusu.
7. S. L. M. V. om. martini; C.
saturmni^
lusn-
lucosae . siriae . saturnini . marlmi. ^.
-
.
^^-
M.V.cbariatonis. C.
cariaUioms
- S. S. U
.aturnini; L. sathyri. V. sathiri.-9.
L.
maKU.
V. marci; C. xn martyrum.

xxuu etn. videtur ex xxui


'
F, ut ndetur, ahrasun. ' h. ifiii -i * y/iiHs Helariani ^ 2^" ^'^V* ' "'^' '"
^"
Cod. Bern.
PHiD- NON- MAR-
Nir.OMKDIA
Uidoris . et Ui(-iorini.
Qnip
trieiiniu in pse
culionc apud appifi
civitatO bittanie
exhibiti cu claudia
no etbassa. uxorc ei
qui ex laicis tenli,/
atq;tornicntis
' adflic
ti et retrusiin car
cereibiclem uitae
suae cursum inplc
uorunt . et alibi
Neocbei)oli . Paple.
Alexandri.
IN AFRICA . Diodori.
Claudiani Perpe
tu^' . Felicitatis . II. daudiam
locundi . Curisi . wercuri^
NICOMEDIA.
Saturnini . Gassi.
Uictoris . Cu aliis
duob. Papie
Nicefori.
IN ITALIAfda
///fauoiiiv- Uicturini.
lanuli . Siiuani.
et pmi^
IT- IN AFRICA.
Satiri . Saturnini.
1'a'uocati . plafagoni.
nWLIE- Petruni.
Diodori . Nicofori.
Cliaristi-,* et niettis domn^chrode
gangus archi Eps obiit
*
NON- MAR-
IN AFRICA.
Satiri . Reuocati.
locundi Saturnini.
Alibi
^. Seruani.
Rogati . Eroi.
Et uicturinae.
ANTIOCHIA
Leoci . Taxis.
Nistoris . Equini.
. Saturi^.Saturnini.
Reuocati . Secundoli '.
Italici.
INMUHITAN-
Ciuitate . Turpitano.
ru passio scorum.
P^/7/erpetuae.
Et felicitatis.
IN TRACIA.
Dandt,^ " . Lenuc^
Sfcundi . Arlaxi.
Quinti . Nistoris.
iT.Secundi . Scrri.
Ocatus . It. Dande.
IN AFRICA . Saturi.
Siluani . Rogati.
et'"Manili"
MARTIUS
God. Eptern., etc.
Pridie n lii nicoili victoris victorini claudiani bassae et
alibi nicapoli papao alexandri
| In aff diodori claudiani
carisi mercori il claudiani perpetue
| felicitatis iocundi
nicoin saturni carsi victoris papiiu
'
nicefori plamfagoni
victorini ianuli silvani
| et permiae il in aff alibi saliri
rcvocati If plamfagoni II ali?
|
pefrini diodori nicofori
charisti.
'
iiapiaB-viclorini in margine, manu primn.
[29
1
God. Wissenb.
Rich. In nicoinetlia . uidurini . et . | in pamphilia uictoris. Et iilibi -
papiae . alexan I dri . affrica . saturi . saturnini . rouocatae
'.
'
R'. Kevncatae.
Excerpta etc. F. Afrira etc. revocatae cassi necepoli papie.diodori
philapliariae. R^ in Niconifiiia natal. victoris iocundi saturnini
.
natal . claudi. Bedae-FIori codd. C.V. .Mcomedia etc. (quemadmodum
in cod. lieni.) apud Apami;im civitaleiii Bithiniae elc. usque nd imple-
verunt.
Notk. in Italia villa Fagoniae etc. quemudmodum in Bent.
Nonas m in aff satitri revocati iocundi saturnini alibi sil-
vani rogati eroii victorinae 1
antioc leocis taxis nistoris
cquini satiri salurnini revocati 1
secundoli italici in niau-
rita civT turbitanof pas scaru perpetu?
l
et felicilatis in
tracia dandao lonucae secundi antaxi quinti
]
iiistoris
secundi serri occatis U dandae In aft satiri silvani rogati
manili.
PRID- NON- MAR-
Nicomedia uictoris uicturini
ct neochopoli papi^ Alexandri
diodori daudiani carisi mercuri
Item claudiaui pcrpotu^ felicita B
tis. iocundi Nicomedia saturni
cassi uictoris cum aliis duobus
papie nicefori In italia fila fago
ni uicturin^ hianuli siluani
per mi^ Itcm sattiri satumini io
reuocati plamfagonii Italiae
petroni diodori Nigori et carisli.
2. V. om. nicomedia. L. M. V. victuri. 3.
S. neodepoli, C. neocepoli. L. M. V. neocepuli.
4. C. om. mercuri fc. nt/ c. xfq.t
.5. C. clau-
diani . niercuri . perpetuae; L. M. V. um. item
claudiani. 6. S. salurnini ; C. L. V. om, nico-
media ; L. M. V. sjiturnini. 7.S. casi, L. M. V.
carsi: L. V. om. quae sequuntur usque ad
papiae; C. ii martyrihus. 8. S. nicifori, C.
nicophori. 8, 9. S. filagoniae, L. fdatagoniae.
M. filathaponiae, V. lilasaconiae. 9. S. C. vic-
toiiiii. L. M. V. victurini; S. eannuli. L. M. V.
ianuli. 10. S. permiae et ; S. C. saturi, L. M.V.
OM. item,M.satIiiri,V.satiri. ll.S.pampagoni,
C. planfagoni. L. plamfagioni. V. plamphagoni;
L. V. om. italiae. 12. V.praetoni; S. nichori;
addit : et cessionis ot inventio scor martyrum
crispini . ef crispiniani ; C. addit : donati
.
vihiani ; V. addH : In af. satlyri (tranxposita ah
initio laterculi diei seq.).
HicU. Iii mauriUinia . secuudi . satu | ri saturnini P';Ptuae .
et
felicitatis . In affri | ca. saturi . reuocat^- .
locundi .Antiochia.Ieoc. .
equi I
ne.
i
R'. loci.
Excerpta etc. 915. in Cartagine
perpetuae et relicilatis
.
in Mauri-
tardaseTundi
sa.uri . in Africa secundi .
Antioch.a leocj equinae.
-
nMauritania.ancU.um
pe.petuae et fehatahs dande lenuce s.

V vn^it-ati manili heati
secunduli
satumim. - 0. Atnca passio pe
-
petua:
aleHcitutis satyri.
-Xotk. in Thracia dandae eunicae secundi
sei-gii optati.
NON.AS MAR-
In africa satiri reuocati iocun
di . saturnini seruani rogati
eroii et uicturin? In antiocia leoci
satiri taxis nistoris equini sa 8
iurnini . Revocuti sccundoli Ilali
ci . In mauretania ciuitate turbi
tanorum . pass scarum perpetu^
felicitatis In tracia dandi leonu
ce
*
secundi Artaxi quinti nistoris lo
equini saturnini rcuocati secundi
serri ocatus . Ilem dande In afreca
ferri siluani rogati et maniij.
*
ce etanidae.
2. S. saturi, L. satyri, M. sathiri ; V. om. i. a. s.
(vide adfinem laterculi praee.) y.L.M. \.om.
-saturnini:S.servaniepi.
*.S.oj.eroli,C.crocii.
L. M. V. eroi ; S. victorini, C. om. el viclurinae
:
S. C. leuci.
5. S. saturi ; S. nestori. L. M. V.
nesloris.
0. C. secundili. 7, S. C. tuhitano-
,.i,ni.
S. S. G. scorum : S. felicitatis ct perpe-
tuae, M. pei-peluac et. 9. S. trachla, C. L.
thracia; S. C. L. dandae. M. V. d:i.uie. 0, 10.
S. L. M. V. leunucac. C. leunuculae. 10-12.
S. secundi. item secundi.arUixi -servi.quinti.
eccatus . nistoris; C. secundi . nestori.s . artaxi
.
quinti . ite.n secundi . serri . occatis; L. M. \
.
sutuiidae (M. V. sucundae) . artaxl . qulnti .
nestoris . secundi . ferri {M. V. serri) .
occatus.
-
12. S. C. L. africa. 13. S. C. L. M. V. sauri
(loeo ferrij, C. om. et
;- .
,,:>_* et metUs etc. add. m.
-^. - " ed. abibi
;
mnua 1 foman Ahbi

pnus turmentis
-
litterae
incUnatae ,. 3. - ^la ' '''""
"^
*
^. j
_ lo
et add.w.
2. - " priun Manuli.
^
,.n* Satiri
- ^
o mp^a lin. m. 2 ;
prius i. - " P- "
vtdetur ex K -
^
em. tx i
f.71-'
[30]
Cod.
Bern.
XJin . ID MAR-
NICOMEDTA
Quirilli opi.
ETcapitulini-
IN
AFUICA.
Roj^Mti . Fclicis.
It.
Hogati.Beromi?.
Ercnie . FcHcilatis.
Orbani . Et cerilli epi.
Siluani . Manili.
UII. ID MAR-
IN
ARMINIA.
Minore.

Natl sci
Sebastiani
utnuliirinumoro.LX.
(luoru
gesta
liabciil
IN
AFRIGA . luliani
Et sici . Cyrilli.
Fclicis . Piiilippi-
Gede . Cesis . Cendei.
Mariani . Rogati.
Conccssi.
MARTIUS
Cod.
Eptern.,etc.
cyrilli
silvani
epi.
. -, iii pni
eUapitulini.Inaftnca.
rogatae . felicis 1
.tem
rogat? .
locunui
vani.-F-inAfnca.^cynn.ep.^^^^^^^^^^
metl. cyriUi
episcopi
Antmum
c.v.t.
pas. o s
^ ^^
^^^^^^ ,
;:;eJM7).-0.Xicomedias-^J^^^^^^^^^
Africa
rogati berae
hermae
febc.tat.s.
Cod.
Wissenb.
Vni
IDUS MAR-
Iii
Nicoinodia
tiuintili epi et capitu
ItO
Ul. ID- MAIV
INNICEA.GORGO.
Palatini . Finni.
IN
ANTIOUHIA.
Agape
uirginis.
ET.uiariane . Smirne.
Piiionis.
IN
PEKSIDA.
Marlynim . xui://*
NI(:t)MEDlA.
Palatini . Firmiani.
Et.
rustici.
ALEXANDRIA.
Eradi . /o^^imi.
iVLEXANDKlA.
Gaipem.
lini
In
africa
rogali felicis
rogati
berome
acremi/// feli
////
orbani
cyrilU epi ////
et
manili
l.
4-6 muttae liUerae eranidae.
% S.
quintuli. G.
quintilli. 3. C. rogaliani.
_ 4 S.
beione, G. L. M. V. beromae, S. C. L.
M
V
hereme (S. G. eremae) felicitatis. 5.
Sow
orbani, G.
urbani. L. urhanilli. M. V.
orbamUi
(L. M. V. om. cyrilUV - 5, G. S. C.U
M V silvani
et manili.
- d. C. (uUUt
:
d^tiam.
rogati
concessi.
Vll IDUS
MAR-
lu
arminia
ininore
sabastiaiVi
ot inilia xl
quomm
gesta halieiUur
iuliam
et sici cy
riUi In alVeca
feUcis
phiUppi
cedecesis
(rn.tci
5
mariani
rogati et
concessi.
UicU
lnarmen.a
minore . uaUde 1
militum X... In africa .
iulian. .
et^d
c.lphilippi.mariniam>.rogaU.concess..
iR'. mariaiii.
gorgoniietesychii.
^i C L.
armenia, M.
V.arm.; C. m.
mmore.
L V.
sebasliani.
-3. S. et milites, C.el xL.m-
mum;G.om.quorum
etc.
- 4. C.isici. M. syc;
S G L
M.V.afnca.
-5. S. L. M. V. ce.leces.s.
C cede . cedis.
- 6. V.
mariniani ;
L. conres.n
;
C om. et. addH : iuvenculae ; L. M. V. add,nit
:
ei in
territorio (L.
territurio)
rodom. m loco
paldiacro
pausaUo
corporis
sancU
ansberl.
episcopi.
VI id m in aU--x nal candidi
valeri petri marciam et alior
XV maf 1 in nicea
gorgoni
paUtani firnM in antioc
agapac
virginis et mar
l
cianis
smirna.-
phonis in persida mar xxii
in nicoiu
palatini |
firmani
rustici in alcx erach zosimi
alaxandri
gai penni sci ataUv ahb.
VI IDUS
MAR-
IN nicea
gorgoni
paUitini
Urnii!
In
anliocia
agape
uirg
et
mari
an^
snUrne
phionis
In
psida
nmnero
martyrum
xlu.
In
nicome
dia
palatini In
fonianella
monas
ierio trans
migratio
sci
ansherti
epi . et con^ . firmani
ei
rustici
In a
lexandria
eracli
zosimi
alexan
dri et
gaypem.
10
Rich. h\ alexaiidriii . i.atalc candi | di . ualerii .
petri . marciani.
In nicea . goiyoni.
1
palatini . In imtioch . agapae uirg
.
et marini.
Excerpta rtf. E>. E*. G 914. in Bobio attalae cf. (E addit et tur^sei).

BediieTod. S'. Alexandria 'Aomrn et alexandri cum aUis tribus.


2. V. paliUni ; S. G. L. M. V. firm.. -.^- *
-
et mariae, C. virginis et martyns .
mariani.
4. V. et mirnae ; M.
phyonis; C. Perfi*!^-,-
;';,;
V.numerum, M.
martyrum
numero.
b.

_ (1. S. L. M. V. palatini . firmiam .
et
ru.l..c^.
^-
palalini . rusticini . pionis. W- S-
g^'1'^
^^
gaipe.L.gaiperi. M. traipen.
V. g'Pe'
, ^.
^,^
S. G. admtatio
FontauelUusi^o^n^.
tMcW^)
calcem laterculi : fontaneUa fM.
V.
fonknc
U
monaslerio
adventus et
excopt.o
corpori
conmf^) etc, L. M. V. om. et
confcssoiis.
1
fotHf rer.tu ih Uttna m. 2.
^* -'/- xi.lll"
Cod. Bern.
U. ID- MAR-
CARTAGINE/
Eimcli
Zosimi.
ALEXANDRIA.
Gugi . Pliilomi epi.
Candcili
' . Ualcri.
Quirilli . Pctruni.
Marciani
. Sici.
Piperionis.
Et
aliorum
xu.
Rogali
. Et Gendei.
NIGOMEDIA.
Eunusci
. Gorgoni.
Et
uigilia
sci grego
rii pa pe
/
IIII. ID- MART-
NIGOMEDIA.
Egdoni
presbileri.
Et
aliorum uii.
Sallbgaloru
dieb;
singolis
singoli.
ut illisuidentib;
tinior
indiccrel
IN
ALEXANDHIA
Zoui cpi Alcxandri.
Diaconi Et duni.
IN AERIGA.
Nconis diaconi
','
Et aliorum
numero
xLim . ANdi.
INALB////!A2Siluani
ROME . Depositio
Sci innocenli . epi
Rasi epi.
NICOMEDL\
Migdonipraesbiteri.
It . Migdonii Eulici.
MAximi . Donmc
uirginis . Rugini.
Marii . Pctri.
Smaragdi . Uingelusi.
Hilari . Quirini.
Mareas . Ncstori.
Eugcni . Dorothei.
Gorgonii . It.
IN ALEX.VNDR.
Orion . diaconi.
IN ASL^ . Petuni.
epi . Firmi . Pauli
C;arpi . Agatoni.
Maccdoui. Patricie,
Mt)dcsti prbi
Domiciani presbi.
Zosimi prbi . Euslasi pbi.
Basclisse . Uxoris.
Fclicionis . louiani.
Helari . Concessi.
Smirne . Pioni prbi
Mcfrndi prbi
ETUOMEDEP.
Sci gregorii epi sum
mi iHmtificis. bca
lc mcmoriL'
MARTIUS
God. Eptern., etc.
V id m karl eradi zosimi alaxandri ^^ai pilomi epi candidi
valcri
1
quirilli polruui marciani sicipi perioniset aliof xii
rogati 1
cendei nicoiii eunuchi gorgoni firini agapiti.
[31J
Cod Wissenl).
Itich. In ciuitate nicea.natale gor
|
gonii.et firmi . Cartiitrine.
zosimi . alexandi-ia
'.
1
gagi . philomi epi . candidi . ualerii .
quirilli.
1
K' alexandri.
Excerpta etc R". in Nicomed. rustici firmi palatini. 0. Alexan-
dria pbilomi epi cfc. et aliorum vi(Ado :oum aliisxx). Notk. Nico-
mcdia eunici etc.
V IDUS MAR-
Ix cartagine zosimi alexandri
philomi epi candcdi ualcri quirilli
pelruni gagi marciani syci piperonis.
et aliorum xu rogati et cendei In
nicomedia ciinuclii ct gurgoni
-2. S. eradi . zosimi. (;. heracUi, zosimi

3. S. C. M. candidi
4. C. petronii . gai .
mar-
liani . isici, S. sic^. peperionis : M. gaii ;
V. syci
;
L. M. V. piperonis
-5. S. cendi 0. S. L. M.
V. eunuci;S. goi^oni; C. eunucuU . euchi et
gurgonii . firmi . pauU . fortunali.
lUI id lu nicoin egoni prb et aliorQ vii. In alax zoni epi
alaxandri diac et duni | In aff iohannis et aUoru xl^i
andini albucae silvaiii roiii sri in |
noceuti epi rasi epi il
nicoiii migdoni prb il migdoni euneni
1
maximi donatae
rugini mari petri /.maragtU hilari evenguli 1
Inqmnm
mareasi nestori eugeni dorothei gorgoni II alax arionis
1
diac in assia petuui epi confinui pauli
' carpi agathom
macedoni patrici modesti doinitiani pr!> custasi prb basi
|
bassilissae filiae cionis ioviani hilari concessi zmirnac
pioni prb
l
petrodi prb mii-dani prb et aliorQ lx sci
grigori pp
romensis.
1 pauli-modesti 1 margine, manu prima.
IIII IDUS MAR- In nicomedia eggedo
ni prbi et aiio rum im suflbcato
rum In alexandria zoni cpi alexan
dri diac et duni et neonas tUac In afrec
iohannis el aliorum xluii andi . et in
5
albua saluiaui Roiii dep sci inno
centi epi rasi epi In nicomctUa
migdoni
prbi Item
migdoni cutici
maximc; dornn*; uirg rugini
marii petri
smaragdi ct uingclosin
,0
helari
quirmus
mareas
ncslori
eugeni
dorothei
gorgoni In a
lcxandria
orion diac In asia
carpi
pctuni epi firmi pauli
agaloni
macidoni
patrici^ mo
5
desti
prbi
domiciani
prbi zo
simi prbi eustasi prbi baseUissa uxor
fclicionis
iuuiniani helari
concessi
smirnt?
pionis prbi et roin^ deps
sci
gregori
epi beat? memori?
jg
A- ....rimi iiilji 1 in afirica . neonis diac .
cl
firmi.
metus)
incuterclur.
l
^2 S. t;. L. M. V. et'doiii
S. vi. C. vn, L.
M V vim

% :J- L- V.
soibgatorum 1-. S.
om et duni dc usque nd diac ; L. M. V. el duni
c-l nelar (V. necar) : C. et nconas diacon.
.
mU;
S C L M V.africa5. L.V. iohamli. M. lohir.
andi

S. C L- V. om. andi
- C L. albya. V. al-
biia-'s M. V. siWiani. L. sylvani. C.
snlviam.
audi . minandi
- 7. C. om. cpi post innocenti
:
nost rasi epi addit : iuliani - S. C. om. a prbi
usque a<t eutici : L. V. rasii ; V. item nnfrdum
-
9 G.
maxinii. done. L. V. rigmi -
'V'-^-
vincelos iu bclari.C
vingelosim .
hdarn. L.M.
V
^ingelosi-
11. CL.
quirini.Cmanae.
metron//
: S. C M.
neslnris - II C eugim
:
S.
derothei. o..
gorgoni.
V.gurgonn.
(..gurgom.
maluli
- 13. S. C L. orion ; C. ga. po^Ux^c
--
\\ C.
pctronii-
15. M.
agathoms; S. (,. L. M-
V
'
macedoni
- 10- L. V. om.
dnmiciam prb..
m'.
domiUani
-
17. S. basilisle . uxor.. (.. basi-
li^.ae uxore eius. L. V. hasebsse (M.
biisd.ssa^
uxor eius
- 18. L. V. ioveniani. M.
lov.n.am.
hvlari
- 19. L. zirne ; L. V. pion.s. C pioms
p//
melrodi ; S.
n.edrohi ; L. M V. om. et
-
aO. C
gregorii
papae. S. gregoru beate momo-
riae papae.
emendatum in Caadidi
-
P"'"*,
"'
'""''^""'
'^^^^*'
[32]
f.
72J
r. 7:1
Cod.
Bern.
III- ID- MAR-
'
NIGOMEDIA
Machcdoni
presbi.
Palricie . nxoris es
Et
modeste filic es
cioiii
presbi.
Saturnini . lanuarii.
Saluii . Petnmi.
Modestini . Zosimi.
Eusiasi
presM
Et
basillissc
^ uxoris el
Epijipodi
'S^diaconi
cum aliis duobus.
Gcrali.
lacus.
Et carpisti . Galate.
Domisiani .
presbi.
Luce . Tclli . Hyromei.
Zeddoni . presbiteri.
Et palric uxoris ei
Claouii . PatitVigie
It . baselisse.
NICEA
CIUITAT-
Theusete . ct Choris
filii oi Thcudore
Nimpodore
Marci.
Arabc . Hii omncs
igne
concremati
^ sunt
Et iuU epi . Alexandri
oni . Marie . cu aliis
duob; Pioni.
Trabie . Quarte.
Mysithoi . Nimpha
dobe
Ariabe Parte
Poenis . Uicturini.
IN
THESALO
NICA-Alexan
dri . Dionc . It .
NICOMEDIA
Eufrasie . Domici
ani
^
. Macedoni.
Palricic . Luc^.
Duonii . iT.Domicia.
It . Dionis . Callerutj
Pat(,' . Pionis . Froni
mi . Calledi . Seue.
rini . Pctruni
.
Pueri . Saluiani.
hiliani . Felicis.
Hilarii/7.Concessi.
Et . marcialis.
1,
7:{''
PRID
Euirosi . Frunimi
NICOMEDIA
Felicissimi . Datiui.
Et fronline
"
IN AFRICA-
Alexandri . Dione.
NICOMEDIA-
Petri . Mameri.
Et . naboris martyr
Gomes . Frontonis.
MARTIUS
Cod.
Eptern.,etc.
^'
cc^pisli I
galataedom.s.amp^
,,eetcni^ron.i.edd..^re^^^^^
l
claonipat>Trigiacllbaslsa
civi
thcustac
cthoris 1
^'^'
f"l
\^;'\!.
doracnic5pudorcn.arciarabacMuhe
daxandri |
dioni
munae
et a 10
u.
;
ion
rlbiae
quavtae
misthci
mmph,
^
dobacariabacItpartaepocn,sv.U.
,Lintessaloalaxandn|d.ommcm
euii-asiac
domitiani
macidom
patr
keluc.eduonilllclonntunnlUho
sallacruaepactaepiomprommi
a^^^^^^^^^
IseverinipetrunipnensalvmnMuham
felicis
hilari
concessi
marliahs.
Rich. In nicoinettia . macedonii prbi.
1
palri-
cii . el modesti . cioni pi-lii . -satvinii .
ianua |
rls . Nicca ciuitate . teutiitae . et lioris.
ID- MAR-
'
TIIESALONICA
Dionisii . Alexan
dri. Palatini.
Efrasi . Fronimi.
ROM. Leonis epi
Et . mart>Tis.
ANTIOCHIA
Ntcomedi . Epionis.
RO.ME.Innocenti///'epi
Excn-pta eU: G t)l.'>. palriciae motlestae
cioni^* prbi salurnini el esl dedicatio hiisilicae
omnium sanctorum.
Cod.
Wissenb.
III ID
MAR'
Nicomedia machedo
ni
prbi
matrici(j
uxof eius el mo
dest?
filiae
ei\is cyrion prbi satur
nini . ianuari
salvi petruni
mo
destini
zosimi
eustasi prbi et basi 5
lissae
uxof eius eppepodi diac cum
aliis
duobus
gerati lacus carpisti
galat?
domisiani
prbi liyromei
luc . telie
zeddoni prbi el patri^
uxor
eius
party frigi^ Itcm ba 10
siliss?
claonii In nicca civita the
u
set ct horis fult; virginis theo
dore
nimpodore
marci arabe
iiii
onmes
igne
concremati sunt
iuli
epi
Alcxandri pion niarii; 15
cum
aliis
duobus dioni tral)ie
quart^
misilhei
nimpadob^
arabt^
pionis
part//\- .
victurini
In
thesalonica
alexandri dion
Nicomedia
eufrasiae
domiciani 20
machedoni
patrici? luc*,- duonii
Item
domiciani
scallerie pac.tac
pionii
fronimi
calledi Item dioni
scverini
petruni
pueri salviani
iuUani
felicis
lielarii concessi et 5
marcialis.
1 2. G. macedonii. L. M. V. macedoni 2. S.
marciae, L. mitritiae
- 2.3.
S.modestiae-
3. S. C. om. eius ; S. cioni, C. eionis. V. cinon

4! L. M. V. silvi . petroni 5, 6. L. V. basilltie


-
(> L
eppedodi
7. S. C. gerati lacus. L. V.
Kerati . lacus, M. laciis
- S. L. M. V. galattiae ;
S
domisioni ; C. om. prbi : S. hieromei - '). C.
L
lucetellae, V. lucetelli ; C. zeddoms: S. C.
patriciae, L. M. V. patria - 10- L. V. uxorem
(om. e\ns);L. M. V.
partitVi^iae. S. p;Atilniru.e.
C patv frigiae
-
10. U. L.V. basiUssa- ll.S.
claoniae, C. claonis, V. claoini -11. H. C. tlieu-
felae V. theuserae
- 1-2. L. M. V. helons; L. M.
V tiliae; S. C. filii eius; S. C.L. M. V. OHf. vir-
j^inis
13. S. nempodero, C. nympodorae
-
14 S C L. lii;S.
concreinatis,
C.o).sunl

In. S. pione. C. pionis. L. V. picii, M.pjci--
ir, C.L.dionis. V. dionii ;
M.trahiae - 17.
i>.
mesethei, C. misetliei. L. M. V. niscthei
:
U
nympluulobae, L. M. V.
nimphadobae - IS- ^-
C ariabae. L. V. arabiae ; S. pioni. C.
poenis :
S. quartae ; S. L. M. V. victorini, G.
victuixie ,
victurini
-
lit. C. tbesalonica
civilate :
S. dioni.
i\. dionisii. L. dione
- 20. S. eufraxiae ;
M. do-
mitiani
-
21. C. L. V. maceaoni ;
S. patncu
;
V. luci ; S. dionisi. V. duomini
- 22. M.
domi-
tiani . scaleriae, L. V. scalervae. S. /- -^*;^"^-
ruae
- 2.-^. L. M. V. pioni ; G. calluli, L. M. \
-
caledi : S. item dionisi - 24. ^-
\ P^^^nV
C Pp. (loco pueri) ; S. silvianiJ^^M^^|^^
Pridic id ih in tessalo dionisi alaxandri
palatini et rom innocenli epi
|
nl eu-
frosi frunimi nicoiii felicissimi dativi
frontinaelu aff | alaxandri dionae in
ati" pelri manimcri naboris comis pron-
tonis 1
tessalo alaxandri eufrasi fru-
nini antioc nicomed pionis.
liich. In tesalonicu . dionisii . alex
l
andri .
et palatini . et rome depositio innocen
l
lii epi
.
Nicomedia . folii-issinii . datiui . el tlorentini.
Excerpta ft<\ F. Komae leonis episcopi et
mariyris cum aliis xi,vii. R". Nicomed. dativi
petri telicissimi pionis et al. Bcdae-Flori cod.
B. Anliochia nimediae pioni-^. Nolk. apud
Carlbaginem donati eufrosii froninii. in
Atrica r(c. mammari et nabotis.
PRID- ID- MAR-
Eufrosi
frunum
In nicomedia
felicissimi
dativi.
frontin^ Et in
africa
dione
alex
andri petri mammeri
ct
nabori^^
maf rr.)utonis. In
theralonica
eu
frasi
alexaudri
frunimi
In
antiocia
nicomedie
pionis
1. S. eufrosini: M. L. frumini
- 2.
S.
inimc-
dia: L.M. V.sancti
felicissimi :
''J^''''';.^.
..
3. M. frutinae. V. frotinae : G. iocnn.h
.In a
c^
V. dionae
-
4, M. luaminon ; L. \
nat)oi
r. L. M.
\^martyium:M. y.
pronton,^^^^^^
promptonis ; C. L. M. V.
tliessalon.ca.
S. Uit
linica-5.6.G.eucfrasi-6.L.frumm..t.
ft-unimi . basiUi.
'
tii margine m. 2. Iranslatio corporis sci auctoris episcopi - " ed. basilisse ' jmu Eppepodi - * prii
, J prius Di.niciani.
'^
prius Hilarini.
^ in margine : luetis translat(io) corporis beat^ chlodesindffi d(e,(
"
prius, u( videtur, Innocenlie.
im concremate
- ^ " "P''!'
.^
sacraUe
- pnu^
*'-*^"""'
^.
Cod. Bern.
ID- MARCI-
IN
CAPADOCIA
'
Sci
longini.
IN
NICOMKHTA
Luci rpi ct martyr.
Fauste . Siluii.
In}.^enu(^
(:ahta(;ine-
Pauli . Solutoris.
et
aloxandri.
Theopliili . Octaui.
Tlicodoli . Potrunii.
Hil':PvUSOLIMA-
lacobi apostoli.
ot lucc cnangclist^
XUIIKLAPR-
IN AQUILKIA-
Hclari . TatiaNi.
h\ NICOMEDIA-
(^astori . Dionisi
-.
Nonni . Screni.
Quiriacc . Milise.
ct eugenic . luliani.
el asclipioditi.
IN GRECIA-
Gyriace . pampini
Gassionis.
XUI. KL- APRL
INNIGOMEDIA.
Dionisi ". lanuarii.
Nonnc . Cyriace.
Uicturinc . Mari^
Hicnisolima.
Quii-iaci . epi et.
martyf
ET HIBERNIA.
Scocie-^^deposilio.
Patrici cpi
IN AQUILEiA.
AD POIVJ'(). LAHGI.
Hilari . Titiani.
Caioni . Datiani.
Ronie . Alexandri.
epi . TIu'ndoli diac.
MARTIUS
Cod. Eptern.etc.
Idus 1)1 cappod lonfjini . iiicoiTi hici cpi silvi pauli pdruni
ingciiui
1
kailag pauli sohitoris sci iacobitTdiii alaxandri
teofili octavi pctruni
'
] tlicodoli hieros iacobi apos Incae
cvan^^cl riguli.
m\
Cod. Wissenb.
' l'vlniiii .xH/>/j/. in marf/.
/' ma)iii.
Rich. In nicoinedirt . pauli . siluii '.
|
petionii . !n r-;iiiail(iri!i . Innpini.
hici epi . Cartngi | ne . .snliUoris . Hierosolinia . iucobi apli.
'
R'. silvini.
Excerpta eic. 0.915. pauli s^ihui, - V. Xicomeflia etc. fausli silvii.

Nolk, CarUipine salutaris.
XVH kl ap in aquileia hilari tasiani datiani nicom castori
dionisi nonni sereni iuveni ]
ciriacae milisae eugeniae
iuliani asciepiodoti in grec ciriaci
I
pampiliani cassonis.
Rich. Aquiloia . Iielarii . ct latiani. | et in jtrecia . t-astoris . nonni
.
sereni . Et incomedia
'
. |
panipliiliani . et eugenii .
dioni . qi-
riaci.

R'. in nicomedia.
Excfritta tt>: Cj. .Niromediae la-slori etc. iuliani abbalis (Tr. Lab.
Aup alibil hilarii cas?onis pampini (ti. ^lt. pamponi). - R''. firaecla
cyriae pampbiliani.
-
Bedae-Flori cod. B. -\.)tlc. Xirome.liae castoris
etc.
-
Notk. in C.raecia cyriacae tlorentii et ioviani.
IDUS- ^LVU- In cappadocia sci longini'
In uiconiedia hicini cpi cl niaf fa
uslt; siluii ingenu^ cartagin?
pauli saluloriri Alexandri thcofih
oclavi Iheodoli petruni luc^
evangelistij.
'
litteraf evanidae.
C. inilio : ob. ratoMus ahb. bone mcmoriae

I. C;. adiiit : marlyris S. C. L. M. V. luci


3. V. silviae : C. ingenuae . ianuarii ; M. car-
ta^ini, L. cartagine 4. C. V. solutoris; S. C.
L. M. V. et sci iaoobi apostoli IValris domini :
S. thiopoli, L. tliepbili. M. tboopbyli .'). C.
om. octavi ; petronii . niaiuli
."), G. S. C. L. M.
V. bierosolinui . iacolii apostoli . lucae cvange-
listae ; S. addit : et in carralis monle rosario
spinoso . regoll.
XVII KL- APKIL In afiuilm hclari
tasiaiii dati ani In uicomedia
castori dionisi nomii scrcni quiri
ac? milisi; eugeniv iuliani asdipi
oditi . Iii grecia cyriacp panipini cas s
sionis.
XVI k ap niconi dionisi ianuari nonnac
cyriacac vi<-
mariac in aquiicia ad ponto lar?i hilari titiani.
Drint
Rich
Nicomediadionisii.ianua I
rii . u.ariae . ni.lnrim . cl biber-
JtuL. depo I
sitio . sci patricii epi . Rom ..dexandr. ep.
.
tb..n-
dori diac.
a. C. daliani . iuliani Tur. uall. cae j-ertrudis
-
3, i. S. C. quiriaci
4.5. C.;iscIippiodil//,
pionis, L. a.pHpiodati. M. asdepiodoti 5.S.
cvriaci ; L. V. pampm:i
". fi. ('. L. M. V.
cns^onis.
XVI KL- Al^KIL- lii niconicdia dionisi
ianuarii nonnc cyriac? victu
rin^ mariv
hi aquilcia largi
hclari ticiani caton dativi Kome
alcxandri cpi thcodoli
diaconi.
4. L. M. iannariao. V. ianuaria
3. L. mari-
iiiie . mariae : S. mariae . patricii epi, C. mariae
basil//

4. h. V. catoni ; C. dativi
.
iocundi

.-, S. thtudoli, L. M. V. teuduh - C. ad calcem


iateraili . dop..st patricii epis.opi et c.nfes-
ijoris.
.
W, , :...o
- '
,Hu, diunisi
- <!.:... .W,.. f"-
S-tie,
rf-,rf. .
Scuoi.
Cod.
Bern.
XU. KL-
APUL
IN
ALEXANDR-
Collo^i
(liaconi.
Coioti
diacoiii.
Pampori
.Ninepii.
Ua"i:ati
' .
Qiiartini.
Salnri .
Quiiilasi.
Maniri
lemsoli.
Maiii- .
iT.Uogati.
Santphorini.
Aurilie.Capp'lliili.
Dionisi . hinuarii.
Uictoris.Uogonocli.
Sanifori . cn aliis nii ^
1'.',^'
Miirii;.
UOME.rYin.ni.
cpi.
MCOMKDIA.
Aprilis . Scluoli.
et alioruni
xx//in.
IN
CAMPANIA
Qninti.I^vati.
Int^a-nni . Uogale.
Quartille . Lnciani.
Aurelii . Saturnini.
Uictoris . ol nianri.
IN
MAUUITANI.
Currenti . Timolliei.
Salilae.
Xllll. KL- Al'
IN CESAUKA.
Capadocie.
Sci Ihcodori prbi.
IN AFFUCA . Bassi.
Lucelli . Fisciani.
Poincri . loseri.
Apolloni
Ammoni.
Salurnini . Bassi
lit;
*
. el alioru uii.
r. ;*> et
commemoratio
Thcodori i-pi.
CMlulini . et depos
Scileonli. epi
Soronti . Quinli.
Quintili.Qmirlillc.
Marci. cu aliis uiin.
Florcnti . Uonoctc
Xlll KL APUELIS-
IN
ANTIOCHIA.
Sci iosopli.
IN SIUIA . PAuli.
et cyrillc . Eugoni.
Sorapionis.
Tigrini .Claudi.
Exnipori*^ . Uiclorici'.
Ualentiui : et donini
UUUramni epi.
MARTIUS
Cod.
Eptern.,etc.
,,servlli
I n>i--P^-"^'^:';;XL:;
:
id^iscon-
vo,i.inn,oricflafev,
n,con^^^^^^^
,il xx. In .a...|>
<1.>1"1'
"g->l.'
'"7
,i i
,an.itr.
tillaelnciasia...-ili.t...".
v.<'l<'"> I
"'^""
limollipi
saldi?.
(jviiirtillac.
Lmeiii presb
-
K^ in Arminia
cuvenei.
- 0. m Alexan na ... co
^^: i ;Lc. cum aliis v.
- in
Nicomeaia etc. et
-^>>tum^-
!1 Xotk. in Alexandria
coUe{.ii H colyli
d.aoonorum- -
Rhab. m
lucania<iuintifi(c.
God. Wissenb.
XV KL-
APUIL- In alexandria
c()li(.gi
I
diaO
cololi
diac pami)orii nineplj
i
Uogati
quarti saturi quinlasi
nia
rini
iemsoli inarti rogati sainp////
roni
aurili^ capelledi dionisi
ianu 5
arii
victoris vogonucli sainphori
co
aliis
viii mari? . In nicoinedia aprilis
sclvoli In campania quinti rogati.
Ingenuae
rogat? quariillo luci
ani
Aurili
saturnini Vicloris et to
mauri
Iii inauritaiiia currenti
thiiuothei
et salde.
' litteraf evanidae.
S. coUedi diaconi, V. colodi ; L. iiamponi,
V. paiubori ; S. nepti. C. minepti, L. V. vuuepti.
M. nunepti
-
3. C.
rogatiani ; S. L. M. V. quar-
lini

4..S. iresoli. C. ieiupsoli, L. M.V. Koneroli
45 S. C. L.
t!ampbi)rniii, M. V. samforoni
5 S.aurilii. C. aur//. L. M. V. auriliae; S. cani-
peleli
_
6. S. L.
vogonueti, C. vo|;onupli ; M.
V samphori
7. C. vmi martyribus . mariae
cum
sociis suis ; L. aplis - . U. S. Uuiimae
-lO.V.auruU
- 11. L. M. V. curenti - \
S. salte. C. saklae . feliciani .
iocundi.
Xllll k ap cessaf
cappod
thoodori prb in aiT hassi et alioH.
'xx lucelli
visciani
pomeni iosippi 1
appollom ammom
.aturnini ha^iliac et alioi? vn . theodori |
epi catuUni leonti
epi sorenli
quinti .|uintilli quarlilli sci grigori
1
marci cum
alls vmi . ilorenti
vonectae.
Rich In
capadocijp cpsarea . theodori l
pibi .
BelhleUem .
sci
iosepb'..iutritorisdm.Et
in I
affrica . bassi . et aliorum . xx . lu-
ciUac . tissia | m - pomcni . apollonii . leonlii epi .
marci
.
cum
aliis . viiii.
Exctrpta eic. m Antiocbia s. ioseph sponsi s. maviae cyriUi. - 0.
leontii episcopi sorrentini.
- Bedae-Klori codd. A. T. iu Afnca etc.
leonis epi.
-
Notk. bassae lucillae fusciani.
Xllll KL- APU- In cessaria cappad
thcodori
prbi In africa lucelli hassi
fisciani
pomoni
ioseri
apolloni
ammoni
salurnini
basili.^ et alio
rmn vn
theodori
epi gatnlini . depo
sci leonti epi . Sorcnti
qninli quar
lill^ . marci
cnin aliis viiii noronli
et bouoetao.
% S. tbodori. C. IbendoU. L. M. V. tbc. ..n :
C. presbi . magni ; S. lucellae. L. M. V. luc.U.
-
3 S fesclani. L. frisciani ; L.
pomoeni
;
M. \
pom?ni ; S. iusseri, L. ioseni
- 5. C.
viiii
;
^-
Lu.liuae.C.ga,n.gaduUni,L.M.V.calunu.
- 7 S.
(piinH.itemquintiU.quarlile.
UL.
M.V.quinti.quintiU
- 8. S.
vouestae. C.
vo-
nocte.L.
M.V.vonetae.
XIII kl a anlioc nl ioseph in syria pauli cirilli eugoni
serapionis | iigrim daudi cxupovi victorici valentini
domni cl sci cutld)ciii epi.
Hirh. In antiochia . ioseph . vl in alio 1 loco . pauU . ei cyriUi
eugenii . serapionis . claudii . 1 exupeiii . uioturici . ualentini
domni.
XIII KL- APU- In
antiocia
sci
ioseph
In syria
pauli cyrilli
cugcni
sera
pionis ligrini
claudi
oxuperi
vu
turici valonti In
fontanoHa
monaslcrio
dep sci
uuirranuii
opi
el benigno abb le.
L C. iosephi . lucae
- 2. S.
cerille
eugeniae
-
3. S. lecrini, L. M. V. thigrim - 3. ^-
^
cturice, C. viclurini . victurici .
valent.m .
don
S. valenUni . domni. L. M. V.
victonc.
vaie^^
lini(L. valenliam); M. V.
fonteneUa ;
b-
om. mon. Adnotaiio
Fontanellnms
"
^--O^^
S. 2 m.
( marnine
saperiore : In pa?o
ro
^
gensi si-i vulfrani
senonicae
civitatis
ep .
^-
L. vuaframmi, M. V.
uuframini ;
^^^.^^-^^^.
abbatis

S. m margine 2 m.
vigd .
sci
dicU.
1
gupra lin. m. 3. -
f'- Marci, cod. partim in litura Maiti -
=
ed. vi

sci clemen
- "
s supra li. m. 2
- ' pritt Uicturici.
priu9 Basseliae
^
1 margine m. 2 : Mettis
translatio
coq'
Cod. Bern.
XII. KL- Ar'HLS-
IN
ALEXANDHIA.
Scrapionis . Mona.
chi . losoppi.
Uolusiaui . Philocali.
Cotini Honis.
Noniini . Luci.
Animoni . Pbilocarpi.
Amatoris.
et sci benedicti abb.
XI KL- APREL-
IN
NAHBONA
CIVITATE . NATL-
Sci pauli confossof
IN
AFiUCA
Saturnini . ct aliof
nai . IN SABA8TIA
'
(lecroni . Arionis
^
X KL- APRLS-
IN
AFHICA.Fidelis.
ANTHIOGIA.
Thcodoli presbi
IN PROU . CARML.
Pauli Gesaric
luliani.
IN CIUITATE CESR.
Agacius . .Alcxandf
Folicis . Phionioli.
Dionisi . it. dionisi*.
Umi- KL- APHL-
74a
IN SIRIA . Seleuci.
IN AFRICA.Aj^apiti.
Molai . Homoli.
Phison, Alexandri.
Diophi.
UOME . Cyrimarly.
IN AFRICA . Rogati.
Catule .Uti . Uicturini.
Saturnini . rr. Saturnini.
Saiitoris . Aprilis.
loseph . Coliondolc
IN MAURITANIA.
Secundole . Ueruli.
Felicis . It. Saturnini.
Soroces . et alioi^ xui.
MARTIUS
Cod. Eptern.. etc.
Xll k ap in alax serapionis monac iosippi volusi filicali
gothini
I
bionis nomini loci ammoni filocari)i amatoris pt
sci benedictiabb
'.
'
lllt. incliv. odd. tii. 1.
liich. In alexandri.i . seiapionis . io 1 sippi . uolu^ii . et policai^pi .
luci . ammonii . ania | toiis . gI in cassino . sci . benedicli abbatis.
ExcerpUt etc. 0.015. in castvo cas-^ino hcnevenliinae civiLilis depn-
sitio etc.

F. in Alexandria etc. philocali contini nnis. W. in AfrJc.
natiil. s. fidolis.
XI k ap in narbona c\\\ secundi paulini in aff.satm-nini et
alioru |
vim . in sebaste dccroni arionis et aliorum xii.
liiclt. In arbona
'
. aquitauiae . na | Uile yecundi . et p;iuli. Kt ui
sebastia . arionis . in |
anrioa.saturnini . et alioru . vun . tlccroni -
arion.s.
>
R'. narhona.
Kxcefjita etc. F. in sebasti arionis decrosl philocarpi luci. KA
Aquitania Narhona civit . depositiopauli episcopi. Bedaecod.S'. in
Africa nutl. sci felicis.
[35.1
Cod. Wissenb.
XII KL- APR- In alexandria serapi
onis monachi ioseppi volutiani
pliylocali chotini honis noinini
luci amnioni phylocarpi ainatoris
[bembarius eps obiit]
'
tCapua ca^tro casino transitus sci benedicti
abbl
3.
'
w. 3, saec. IX.
-
in titura manu 2, aaeculi IX.
"i. S. manachi. C.Ij. Monachi C ent. nionacln;
S. ioseph . voluciani. C ioscphi . volotiani

3. V. tilocaii, L. philocali ; S. cotinionis, C. co-
liani . honis. L, chotinilionis. M. chotini . Iionis,
V. chotinionis ; C. nom//, L. M. V. nonuni

4. L. V. philocarpi : S. et in narbona . aquita-


niae . paulini . saturnini (celeri om.) h. S.
om. et eius loco inter lineas 2 m. natale sci
beneilicti ; L. M. V. initio Interculi : Dep. s.
henedii'ti ahbatis.
X k ap in aff fidelis antioc theodori prb in provincia car-
millae l
panli cessariac iuliani in cessfi agatini alaxandri
fidelis
I
thimodoli dionisi il dionisi et alioru viu.
Rich. In affrica . natale fulelis . an | liochia .
thcodori prbi
.
caesarea
.
iuliani . In casa | rea ciuitate . agatii . tliimioli .
etdionisn.
Excerpta etc. F. in Cesarea ftc. pigmenii conf, - C. in Africa feUcis
abbatis.
-
0. Cac.area f(c-. et himoli.
- Nntk. m Africa fidelis et
aliorum xx.

in Caesarea nrbaiii etc


Vilil k ap in svria
selouci in afT a^-api fimolai romuli
pisoni
alnxandii
diopi in MT 1
rogati
catulae uuli vidti.
rini saturnini U
..aturnini
salitoris 1
aprehs ios;yph
colioiu
aolae et in maurita
sectindnli
veruli fel.cis !
il saturnim
soerecis et aliorum xiu abatae.
i/u;, In syria . seUuci . Kt in atlrica ]
agupiti romuli
.
rogati
.
uictu-
,ini . iiurnlni . i
ilen. saturnini
Rome .
cyrim > mart>Tis.
, , r
; Mnrir/c-.
salurmni
abbae (Lab. AuK. alibi)
Fripa
agapili - tn Mauritama
secundi.
XI KL- AlMl- In arboua civitate Nal
sci pauli cof In africa saturnini et
aliorum viiii . In sabastia derroni
orionis.
1. S. narbona aquilaiiiae. C. narbnna, M. In
narbona

1,
'2. S. nalale secundi . paulini, L.
s. pauli episcopi 2. S. om. in alVica 2, 3.
cum sociis eorum viii 3. S. et in sebaste
atrionis . cum sociis suis xii, L. M. V. in seba-
stia decroiiis
4. S. om. ; L. M. V. arionis. C.
orinnis.animonii.
X KL- At'R- In atVeca Nal sci fidclis
In anthiocia theodori prbi In pro
um carmillg pauli ci^sarit,- iu
liani In civitate Cf^sari^ agatius
Alexandri Item fidelis thyomoli
dionisi Item dionisi.
I. C. tidelis . magni.
^, 3 C. L. M, V.
provincia.
3 S. carmclli: L. caesareae.

3. 4. C. iuliani . iuli.
4. S. caesaroa, C.
caesaria, L. M. V, caesareae: C. agatii. L. ago-
tonis. M. V. agatus.
.5. L. M. V. om. item; S.
timoll. G. tyomili, L. M. V. thiomoli. 6. G.
adtiit: rustici.
VIIII KL- APR- In Syria seleuci In afre
ca agapiti molai . roiuoli physon
dnori
;iU'xandri diopliy In ufreca
rogati
c:itu.///Iac uti victurini sa
turuini Uem
saturnini saliloris
aprilis ioseph
coIiondol(? In mau
ritauia
sccundoli veruli felicis
saturnini
sorecis ei aliorum xvi.
i! L M V. roniuli. flrosi, M. tirou. V. liron-
,luor. -.I.S.C. L. M. duorum; S. dioppi. L.
diopbi. V. cliofi.
- 4. S. catulini, om. uli. - fy.
S -nlutoris. L. V. salularis. M.
salutons.
-
(!. C. deainit in ioseph ;
S.coliond-.Ie . Ll roine
.
via lavicana . natl. castuli. - S. L, M. \
.
sore-
ti^ S. el aliorum x. L. M. V. xv. - S, addit
:
et
bicrosoliniis crux porti.ta . in campo salva-
toris . et phrigia . airapii cum sociis suis xv.
'
pnus E. em. I
-
in margine : ipso
,. ;,
.H.s,
,eu..a
- Antiochia . .. - ' ,',. ^
>'.
m
f
75
f. 75^
Cod. Bern.
UIII . Kl/ AIMU.
(IIEKIJSOLIMA.
Diis nr iU xf)s
crucifixus ost.
et est
conccptio sce
mari(j et passio
sci iacobi . Aposlol.
fralris tliii.
NICOMEDIA
iiahil aulc.et alibi
Uicturini . Alexan
dri . Eufraie.
Casliile
.Nicoslra
'
ti . Lucello.
Et
quatlringenlo
rum marlyrn
Et sce tecl? . qne
passa esl pro casli
tate . et deposif
luuini . Bnrnnii
(tionis . cl immo
latio isa ac.
LHI KL- Ari/
HOME.INCIMIT.
L'ia
lauicana . nall
sci castuli.
IN SIBMIA.
Muuali . preslHter
Delingi donis cnui
sirmium
fugissel.
conprelicusus est et
^
uiissus V iN Iltmiu Nono I
pide . iNuentfi est
t!orpus eius . et
niaxime uxoris es
IX SARASTEA^ CIU.
Pelri epi
IN TRACIA
Sarniate
L'l ariniuie
IN AUACUEA.
Marciani epi
IN CELEH-
Sci cassiani . epi
IN ANTIOCA.
Timotliei . Diogenis.
Macharic. vA luaxi
me.
IN UENTAUOLl
Libie.
Thcotiori Lpi
Hirini dia<K)ni.
Serapionis . .XiliDui.
lecloris.
IN AFRIGA.
Uictoi-
Saluruini . Solu
toris ct alior xii.
MAHTIUS
Cod.
Bptern.,
etc.
licoiu nl
dulac
ancilhH- |
t
au.
_,,. ..^^..
nicoiu
euphratccaslulimcoslral.U.ccllae
L'tx.
niarllheodolae.
,,: M,o.
c,-.-ilix.
' .-sl . El |,a.sio ,acol
ai.oslol, f,atn> dm.
E:ccen..e,c
ti. .M:,. Passio iacobi
f,al.i. iohannis et im.nolalio
isa^ Ho .e cirini.-
(i. lnllac ct nonBontoru,n
>nartyrum.
--
BeJa X
V. t >H,lac anciUae n,iliti. quae ,o ca.tita.e occ.a est.
Cod. Wissenb.
VIIl Kl/ APR- Adnunliatio srr
niariae
p
angelum
hicrnsolinui dfis
ihs
xps
crucifixns In nicoincdia
Natl
dult^
viciurini Alexandri
eufratli^
castul^
nicostrati lucellfj el c.ccc
niaf
scae
theodole ct dep iuvini
hnrgufv//
///
l,:2. S. initio : adnuiUintin etr. om., a ad
calcetii latercuU 2 m. : et :uIimnM;ilio scae ma-
riiie . G. item inilio om. et Iran^ferl pitnl cruci-
fixus est : ilcm L. M. V. initio om. (rldr infra).

2. S.
{'.. (lomimis nnster. 3. S. C. L. M. V.
est . et pas-sio sci iacobi iipH . qui et fral . dni
sicut in iictibus apostoloruni continelur (L. V.
continentur). Et in galile.i rivitate nazareth
adnuntiatio s. mariae de conceplione, quando
ab angelo estsalutala.
i. S. dullae ; L. M. V.
victorinae; G. eufrV/, L. eufraste. 5. L. ccc
irm. fi. V. tlieodorae; V. dep. in vinilnin^^o,
S. burgis, C. burtiundionls, L. burt:i). M. l)uugo;
S. nddit : et in baiocassino ad duo-^ tremellis .
deposilio . mapnovei . abb . et ioliannis epi.
VII k ap roii. u\ castuli iu sin.ii
montaui prb et maximae
uxori'^ eius et alionuu xl in sebas pelr. cpi
1
lu ti-acia
.armalae
arminiae in a.-ade marciani iu caeler
|
cass.ani
epi autior timothei
diogcnis
machariac et maximae In
l
pentamdi libiac
Ihcodori cpi he.-eni diac
serapionis am-
momi lecl | In alT victoris
saturnini
solutuns el
alioru xii.
VII KL- APR' Bo.ii Iii cimitirio ciusdi;
via lavigana Nal sci castuli In syrniia
munati prbi et
maxiin^uxof eius In su
bastia civilate petri epi lu ti-acia
sarmataeme In araclco
martiuiani 5
epi . In celer Nal sci cassiani epi hi a.i
thiocia thiniothei
diogenis madi
ariae et maximi
theudori cpi hiri
ni diac
sirapionis amon
lectore
In afreca
victoriis
salurnini
su to
lutoris et aliorum xn.
Itiih. HniMf ca-^l-ili
'
. .-l in syruiio. | uiontani prlti. In sebasli ciui-
tate . pelri cpi hi 1 anlinihiii . liiunHiei .diojjcnis . alibi theodori epi.
*
2 I. rm. lasluli.
Excerptaetc.V. Himie casluli i't adiatii. - IV*. Honiaevia Lavicana.
sancti castoli et uataL sancti xisti episcopi. Ado, Notk. hirenaei
diac . serapioni-; aumionii lectorum.
L L. M. V. om. ciusdem.
"i^ ^- G- h. M-
^-
lavicana; G. castulae, syrmiae.
3. C.
om.el-
-
3 4 S. sabastina. L. M. V. sebastia. *
^-
petri episcopi . paulini.
- 5. S. L. M. V sai^a-
teniae. C. sarmatiniae ; G,
beraclea, L. W.
eraclea ; C. marliani.
- 6. G. V. ccler.:
S. ca-
siani.
-
7. L. diugeni..
-8. S. G. L. M. \
ma-
ximae; S. L. M V. theodori, C.
thedori.
-/>.
L. M. birmi. V. hyrmi.
- 9. L. M.
syrap.oms.
V.
serapionis;S.C.ammoni
lectoris.
U a
moni loctorum. M. V. lect. - 10. S. C. L. M.
victoris.
11. G. xnii.
prius Xicustrati
-
et missus e(stl add. m. I: ed. missus =
E em. 1.
Cod
Bern.
IJl KL- APIU/
HIEIU'S0LIM1S.
lAosiirrectio
dni nri
iliu xf'i
IN
AFHir.A
. Uomoli.
Aguti
. Piniiari.
Mauroli
. Successi;
Mis^?
. Matutiiie.
DouaU-
. Succc^Hi.
Alcxaudri
. Solutoris.
Snturnini.
U KI/
APIU/
IN
CESAUKA.
Uogali . Alexandri.
Durotlici . Audacte
IN
TAP.so
r.iur.iE.
Castori.
CAUILONNO
Depos.
donini gun
tranmi
regis bcne
paujiati . et depos
Sci
dagoleiphi
abbal
IIII.KL-
APULS
NICOMEDIA.
pastoris . Uictuiini.
Salurnini.
Uole
luliani . el alioru . uu.
!N
ANTHIUCIA.
Tlico<lori i.resbiteri.
Pentalis.el
iuliaui.
Kt alibi .sci
' acacie.
m KL- APUl/
IN
TESALONICA.
ciuitate . Donmiiii-
philtjpboli . Acaci.
Palalini . ef alibi.
Uictori.s . MarcelUni.
Satulli . Crusis.
Agatoni? . Aquiline
uirginis . Fylipoli.
Saltu-uini . ciiliilie
wrgin(is)
'
AUUKLIANIS
CIU.
depo.< pastoris.
PUID. KL- AP-
IN AFUlCA.Aucsi.
Felicis . DiodoU.
Porli . Abdc . r^orni
Uc . ualeriae.
MARTIUS
God. Eptern.^etc.
VI k ;ip resurr dni ni ihu hieros in ;il1 roiuuli acuti piuuari
mauroii 1 successae niisiac
alaxandri soluloris saturnini.
in:itutinac doli succcssi
liich. HierosolininresuiTccfio dni | nri iiiu xpi .elin afTvica niau-
roli . ^iruli . roniu | li . suecessi . inissiae . ilimati . alexandri . solu-
toris.
Exeerptaetc. 'SoW.m .\frir.T ftc satuniini marliimi.
V k ap cessaf eivT rogati alaxandri dorothei audatc in
larso ciliciae 1 castori U ecssaf tnariac et inaff aliornxiii.
Rich. In iifTrira . roj,'atae . auccessi . et 1
ilonitliei .-1 ni .mv-.u.m .
luariae . In tliarso ciliciae |
castorii . r.auillono. ^-iinlrainnii repis ,
alibi audacti.
ExcerpUietc.?. in AtVica ro;?atae et in Caesarea in:u-iae rozati et
dorothei.
-
R^ Nico-I. rot^ati.
- Be.lae co.l. S'. Ciltcme nall. sci
castoris.
- Htiab. in Africa roKati succe<*i - e i Africa ahorum
sedecim.
illi k. ap nieoili pasloris
victorini saturnini doluc iuliant?
(>t aliorum im
l
anlioc teoa..ri i.rl)
po.Milalis ct ailiani
;dibi achaiae.
et
Ru-h. Nicomedia . pastoris . uicluriai . |
saturnini .
.lolae .
iulianae .
aliorum . mi '.
1
antiochia , thoo.U.ri prbi . pentalis .
et lulrani .
' IV-. VII.
Excerpta etc. (i. Alihi Achaicae.
-G. mi. duU^ poentahs acluuu.
-
U' in Nicomed. natal .ancDru.u fUioli preshyter. I"''^^^"''^^'''^
.7
0. pastoris victoris Hc. et aliorum ix.
- Be.lae-lMori cod. A.
Moomcdia
pasloi i-; vicloris ete.
111 k ;iu l.-s.lu civi .lon.nim
pliilopoH
acl.ain
palatini
agadcmla..
i
acinilinao vi>t
salnrnini
onlaliao vn- ph.l.pn].
aurilia ]
pastoris.
[37]
Cod. Wissenb.
VI KL- APU-
Ilit-nisoliiua resur
rectio dni nf-i ihO xpi hi africa
romoli acuti inaroli pinnari suc
ccssi mi.ssiQ matutinc . donati <a
turnini.
l.S. hierosolimis. L. M V. iu hievosolymis.
-
3. G. L. M. V. ronmli; S. malori. C. maroli
:
C. piun///, L. M. V. peniiari -
3, *. S. L. M. V.
successae.

4. C. misiae. - n. S. luldit -. Kt in
haio cassino colonica vico . ileimsitio hnnorinae
virginis.
V KL- APU- In c^saria rogati aiex
andri dorothei audactt; In tarso
cilicic castori cavillono dep gunlhe
ramni rcgis.
!. S. cesarea . rogate
2. S derothei; V..
audactac . modesli.

2, 3. S. om. ab in Lirso
usqtie ad cavillono.
3. C. caslorii . inene-
lampi ; C. L. M. V. cavillonno. 3. t. S. gun-
Iramni.
('.. ^.'undthramni. L. M. V. .unthei-anni.
IIH Kl/ APU- In nicouiedia paston.s
vlctnrini salurnini iuiian..- cl ali
orum iiii lu antiocia the dori prlii
poentalis iulinni achaliv fhahom. hiit.l
'
'
tiucis iuclusa J. 2.
2 C. L. M. V. victorini. 3. S. m. C. iii mar-
tyrum ; S. 0. L. M. V. theodori. - t. S. penlalis.
V. p.;nUlis ; S. agacie, C. achacl. L acacia, M.
achaciae. V. achaint- (Hahonix abHum ceteri
om.).
i?fV/..The
Alibi
uictor
pasloris.
Exxn-pt
philippi-
Pridie k
valerite.
salonica
ciuitalc . .lomiiini |
phih^poU .
acaci .
.t paU.tini
.
; ma. I
cellini . eul dia. uir, .
Aurehaai. .
depo.. .
etc. G.
Pliilippopoli
;u'hacj etc.
H.Hlaf .'n. S'.
domnini
ap i,. alT
anesi
Mi<is
aiali
proli.lao
-on.iliao
,- > 1 1 iwiiti iibile . comiliae
' .
;-cJ,.Anri..ncsi.foUoi...
1.0.1011, 1
l.."t'-"
ualeriae.
1 R',coineliae.
-
r
1-
Hhah
nataleVMvirt.'imimtiuonnn
/^.rr/;(
.(i-. 0. felicis
diohs.
- Khah.
nai
iiomina
. dtjus -scit.
III KL- AlMt- In tlio salonic:i .
civitate
donmini
phylophnU acaci
palati
ni . et alibi victoris
niarccllini salulli
crusis
agalhome
Aciniline vir^' sa
tiu-nini
eulali.; virg filippoli Auri
5
Uani
civitate depos
pastoris.
1 S
thesolonica.
- 4. V. donnim : S. philop-
poli. C. philipp.>li. L.
philopholi. V. phil..toli.
-
.(. S C. aquilae. M. aquilini virp. - "i. ^.
philippi,
L
pliili|'poli. M.
phylippoli, V.
phyloppoli. C,
nl,ilipp.,li . daUvi
- 5. 6. L. M. V. amvhanis:
S pastoris et silvanectis . depositio reguh epi:
C. pot^l philippoli
periit integer i-ertis exsecta
taembrana ; superest :
pastoris.
IM;1I>. KL- APU- In atVeca nal scoruni
umsi
feiicis
diodoli
porti abde
cornili(;
el
valerie In
tbntanella
nionas
transmutatio
corpora sco
runi sci
uuandoui abb el sci ansberfi 6
ft
nuHVamni
epis.
L C.
periit mta diei.
- C. om. nat .xorum.
^.)
C om.
di.idoli;
C.prolidae.
- 3. !>. O. L.
cor^neliae ; S. ct valerianae : S. C.
cetern m
-
L M
V.fm(/o/(m-u/.-.Trasmul.tio.-orpor..
sanclorum
vuandone
ahbat. et an.l.erti (\
.n^berto. L.
asherloi
episcopi (V. L. ep.scopo)
el vuallVamn..
<L.
v.ialframmo)
episcopo.
'
ed. sanctue
-
Utttrat
inclitiatat ."
'-
Cod.
Bern.
LAKTAMAS
f
7ri.
INDIC.ENDAS
MENSIS
ArRI/
TIABKTDIKSXXX
KK-
ArHKUS
>
INAUMINIAMI
soro NiiU
partini.
quintiaiii . Uicloris.
Scciindi.
INKU-M^KKA.
rivilalc.lT.Uictor
Ciiioni^.
Agap?.
El horon^
TESALONICA-
Iniionianf^.Satnrnini.
It . rartoni . Diunisi.
Dinilori . Aloxandf.
IN
AKGYFIX).
Uicloris . et slephani.
llll NON- API/
IN
AFUIGA
Aiiiphiani . Uiclof
ft alioruni x.
ct alibi . Marcollini.
Satnili
^ Satiirnini.
f. TiV' Quiriaci . rogin;
procul^ . et alioruni
uii.
in='thesalonr;a
Maootlonia
'rhco(loli . Agalhopi.
Maslissi . Publi.
Ualcri.cu aliis.
trih; Orbani.
iuliani. It.
l'roculi*.
Cagi . Aiiapilis
Diunisi . Cyriaci.
/onisi . ot alihi.
Coitoniaui.
LUGDUNO GAI/
Dopos . Niooli opi".
APRILIS
Cod.
Epteru..
etc
1
alaxanciri
iii aegip
victori.
stephanac.
Cod. Wissenb.
LETANiASiNDICEND-MKNSISAIMU
LISHAHET
DiESXXX LUN- XXVilH.
Kiy
AIHULIS in arminia Nal sooruni
partini
quintiaui victoris so
cundi In heracica civitalc Itom vic
toris
chionio agapo ct heronoi hi
thesalonica
Nal scornni ingonianao
saturnini
partcni dionisi panteri
alexandri In o?yittn
pas scornm vic
I
toris ct ptoi)hani.
10
4. C. tortuni . quintiaiii ; L. M. V. pustini; L.
M. V. iiaintiniani.
5. C. rtemclea. S. h. oradea;
L. M. V. otit, itpm.
<i. S. nirnmodia atiape,
! M. V. agapae; C. om. et. ileinde liaercnei, M. et
r,i.,i fluinlia 1 ni . et uicloris . El in Ihe.alo-
,,erenae.
- 7. C. ingcnuao. - S. C. i.nrlini. L.
Rich. m
urmema . l'^^^> "
J"^
.
_ jneenianae
. saturnini . ^. V. paitheni ; S. dionisi . panteni. L. dmnys.
;
.'''' '^
""Ziae 1 h<^-^
e -di . ingenianae .
saturnini
.
^:.r;';;HrUi^etherenei.inae,n--M-.-
Krcerptu eic. U.
'..15. chioniao.
- F- iu
Thessalnnica
etc. hcrenei
victoris invenuac.
M. Y. partheni ; S. dionisi . panteni. L. dionysi
;
L. M. V. pantlieri.
9. L. ont. passin. 10. S.
addit : et in cesariae niariae ; C. addit
:
it'iinon
monasterio
depositin beati uvalarici conles-
soris.
IIII NON- Ai^R- in afreca Nal .scorum
amphiani
vicforis et ;iliornm xiiu ot ali
l)i
marcellini
salulli
satnrnini
qnin
llll V a in alV aniliani
victoris et alioru x .
ol alibi mar-
cclhni
.aluli
saturnini ciriacfe 1
et aliorn nn tessa
macid
theodoli
agathopidiao
maste.i
l
pupln va cn e .
''^,,^,,
^t aliorum
uu h,
ahoru n. . orbani iuiiani procuh gagi
g^-^f
\'^^ ./^ "
'
f
th
.aonica
n.achedonic
thoodoli
cyriaci zonisi ahbi
gortoniani lugduno
gal depos mu 1
th(.saionic.i
. .
aepis depos austasi abb.
agathoplii
mastisi
publi
v;ilori
cum aliis tribus
urbani
iulmni
proculi gagi agapitis
dionisi
ciriuci
zonisi ot alil)i
gordiani
lugduno
gall
depossi niceci opi et conies.
liivh. In aflViia . ;miphi;ini . uictnris.
1
proculi Uicsulonica . tlieo-
dnli . agatopi . puhlii. | oihani . Lupduno pulliae . dei>ositio . niceti .
epi.
2. S. appiani. M.
auipliyani; C. lui. - ^
''
inarcelli . satulli . n.arcollini .
saturnin.,
S
mar-
cellim.saluri..aturnini.
- ^- f"- ;"";;"''
';
xun, L. m.
-
5. S.
macedonia, C
L^V.
ma e
doniae; L. theudoli.
- 6. S. aKatopi.
G. aM"
phi.
L.M,V.aKatliopi;
S.
ma=^tis.poh .
vaie
.
, !:. martis . puhlii ; M. V. valeti. - b.i- ^>f:'-'P'l'-
ou ciriaci ; M, ,'aii . agapiti. - 1. ^.
zo^^-n'
^
alibi tro.-i,'Ouia..i : C. om.
zonisi.
deinde :
et ai
^
rum gordonioni . mugni . iulu .
donatu
i
-
^
L.M.V.dep.s,tL.M.V.t>,.s.)niceh;S
L,
_,
'
om.ei confe.; V.. addit : Iunov.o
n.on
t^^
icer(p(c.KM.nxovion.ou.depo.ili<.lK-atissimneula.sioul.b.-
, otn. ei comes; '"""":
"^,;,;,,.ii ,nonle
O
inAfricanalali.ss*.am.uini;.niolalinru.i.x.v.-Bcduc-Fiori
cod. , depo^itio eustLisi. abhati^^
:

B. quiriaci cum aliis sex.


depositio austa-=i uhl..
'
In margim : adulaldus prbr. nl.iit -
'^
prius Salul. - ' -n add. m. :'. - '
priu. 1'uuli
ui uii'moria{m) l.uhealis
/?i margiiie ^ ,l,ii, auiru.
cloricu.
p(re)cau.iui
Cod. Bern.
Ill NON- AIMy
IN
8YCIANA.
Tliome.Euagri.
Benignr
. Gliri-^ti.
AiH-sU
Ruli . Patricii.
APUD
TAURUM
MOENIU-
'^ ^ Sii-ili.-
Sci
praiicati.
Sy.vli niarlyf
iNMISlA.Agato
MiM-eti^
IN
CKSSAREA
palestine.
Tiientlosie nirgin
NK:oMb:niA.
Donati.Sei
aphiani.
Agiipe . Ch'onie''
IN
CIUITATE
Thomi.s . It . Enatrri.
Reiiicrni.
prid- no-n- a!'-
thesau)Nic:a.
Theodoli . Agatliopi.
diaconi . et ahbi
Panli . Matnlini.
Orbani . Saturnini.
Quintiliani . Publii
Uictoris . Successi
.
luliani . et alilii . n.
Palatini .
MEDIOLANO.
Depos St-i aml>rosi epi
NONAS AlMll/
NICOMt^DIA.
Claudiani.
IN AECiYPTO.
Marciane^ NicanorU.
Apolloni.
IN ALEXANDR-
Didimi prbi . el alibi.
Quinti . Pancrali.
SuccGssi.
IN SICILIA NATI/
S(M lionuri.
THKSALONICA.
NataIg . scarfi uirg
chioniae
^
herae.
el agape.
IN CESAREA.
Licie natl sci an
fiani.
IN CILICIA.
Taraci . Antronici.
probi /; "/
"
APRILIS
Cod. Eptern., etc
lll \. ap. in .-itcilia \l ovagri beni<(ni diresti evagaristi
arcsli sinnidiae i-ufi patrJci
| in tauromenio sieil pran-
cati in misia agalhemeri in ccssaf
|
paleslinae theodosiae
virjinicorn dnnali amphiani theumis
|
evagriin civi lomis
beni'Miat*.
[39
1
Cod Wissenb.
Rich.
ruH . In
ilonati.
Excer
R''.
inae etc.
In thomj^ . euagrii . et henignn* . | in iny:ii:i . ngattite . merii
cae^iuea pa | lestinne . theiuiisiae uiiyinis . .\iromedia .
ptn etc. (i. 915. in Misia nicetae.

0. in Sicilia etc. et sisinnii.
terlae viiy, Bedae cod. S'. in Scittia natl. scorum tho-
Pridic N. a tessalo theodoli agattioni diar cl alil)i pauli
matulini ct aiiorum x |
orbani satuniini (iviintiliani
pupli vicloris snccessiae j
iulianai- palatini et alioru
duo.
Rich. Thesalonica . theodoli . agatho
|
pili . liac . et alibi pauU .
orbani . saturnini . |
publii . matutini . uictoris . Mediolanio . sci am |
brosii . episcopi.
Excerpta etc. F. in Alexandna didiini ampliiani tracti jiresbyteri

Bedae cod. S'. theonis teodoli agathonici dinr.
Ili N(JN- APHI- In sicia Nal scornm
tlionii,' evagri benigni ohinsti aresti
sinnidi^ ruli patrici Apud tauro moe
nium In sicilia nal sn prancati In misia
agatl^^ merili de antiquis In ccssa
ria palisti Nal scao tlieodosi^ virij
In nicomedia donati et pas sci ampiii
ani In civitate heumisil evagri
et benigni.
1. S. In hispania, C. In sicilia. L. M. V, In
nicea. ii. C. henignae, S. C. christi; C. aristi.
.3.S. siniiiae. G. pnlricii . zosiini. i.S. om.
sci prnncati, L. passeiati, V. pacrati; S, missin.
C. nioesia, L. niirca, M. miria, V. niiren.

o.S.mereti,G. ngalhaemerili, M. V. meritidae
~
5, 6 S. L. M. V. cesarea palestine (V. palestini).
C. caesarin palaestinae. (>. S. sci llieodosi
virginis.
7, 8. S. anipiani, L. amphiuni.

8- S. eumisitae, C. cumis item. L. heumisiler.
M. V. heumisit. ; S. evacri. 9 C. om. et.
PRID- NO.N- AI'KI' In thesalonica N;d
scorum agalhoni diaconi theodo
li L't alibi pauli malutini orbani
saturnini quinliliani publi victu
ris successi iuliani el alii duo pala
tini.
i>. C. L. M. V. n^^iithonis
-
3. S. C. V. urbaiii;
C. nddit : mediolano dops beali nmbrosii epi ci
cf.

4. S. nuintini
4. o. C. inuenui . victoris

h. (i. S. et alibi duo palestini, C. et aliorum


duorum palatini iulii.
Nonas afj
in nicdin claudiani piauti irenis in aegyp mar-
ciani nicanoris
appolloni 1 In alax didimi prb et aUbi
quinti pancrali sncccssi in .sicilia j
nt sci hunori tessaio
nal seorum virgin cliioniae heronae !
agamae In eess
luciae sci amfiani incilicia taraci andromci
1
prb
Rich
N-icomedia . claudiani , el
|
phmii .
In ae;?ypto .
mariani
.
In
Jxandrii
di
I
dimi prbi . Sicilia . honorh . Cnesnrea . na. . sci
amfiani.
E,rp.r,..
<;. 15. ..nphiani
- <. in Sicili
Tdae M. ..
honori et theoduli.
NON- APPi- hi niiomedia Nal sri
|(-lautliaiii
In e^^vptu nat sforum luarcian.;
Nicanoris
apolloiii In alex^idria
Nalseoriun
didimi prbi et alibi quinli
pancrali succcssi in siciiia sci honori
5
In
thesalonie.a Nal sCarum virK
chio
ni^ . herent^ el agap^ In c^^saria lici;
Nal sci anfiani In cilicia Nat scorum
taraei
andronici probi.
2. S. niarciani
- 3. L. M. nichanoris ; M.
apollonis. V. apollonus. L. apollonii .ule^an-
driae. M. V. alexandti
i. L. V. i. nat. san
ctorum ; S. ciuintini
5. M. pacraU : S. C. natl.
sci honori, C. addit : miipni - fi, 7. S L. san-
clorum ; S. cioniae. M.
chyoniae. V. chronme
7. S. om. et ; V. apap% C. airapae virj:.
;
S.
cessarea cicileae. L. M. V. cae^area (L. V. resn-
rea) liciae
- 8. S. nligi iiall. scor. anfinmni. C.
anphiani. M. anfiani. L. V. amphiani
;
S. V. in
sicilin L. M. et in cilicia - 0. S. androm .
ct
alibi . aruin confes. : C. probi Et alibi arulfi epi-
scfipi et confessoris.
~
. . 5
^ ,,rf,i , y
_
m marffine : Ertmdein
,
. ..
j
_
priiin
marciani
" e aaa. in.
'
in supra Unea,u addidit m. 2. -
'^ prius merit. '
JJl^
clementiae
illius
mcmores e(ss)e
dignemini.
Kalendarum die ul,iit ubald(us) prb. ac
primic(erius)
mxta more(m)
urae ciem
\m
Cod.
Bern.
Al'
uiii- ii>-
NICOMEOIA.
f.
77^ Finni . liorciK*i
opi
Uyninan
. Soluloris.
Quiriaci . Moysi.
Romiini .
Snccessi.
Quarlillo . RoiuiUio.
Quiriace.
Syrmia . donati
'
Sisti . Uicloris.
Gngi . Riifiuo.
Modci-ate . Houiauo.
Secunrii . el aliis vii.
Floronliui-
Oorminiaui
IN
AFIUCA
Epyfani/,'^episcopi.
It.
Douali.Sixti.
nufiui . Modcsti.
ol aliorum . xii
*
IN
MACBUONIA
Timothei . diogouis.
IN
ALKXANDHTA.
CUisi prosln
Penfaijoli
. Timothei.
Tiriae . Machariao
Martiao.
Maxim;
Ul^
Libiac.
Superioris.
Theudori
cpi
Hereiici diaconi.
Seralionis . Ailioni.
Lectoris.
Sumislt?.
Apricii . Uicloris.
ct alibi. nall sce
mari"ae
'
el oguliani.
VII ID- AFly
ANTIIIOCIA.
Syrii,' .Timothei.
Diogenis . Maehari^*
Maximac. cl alibi
Eleusi prbi . Libi?
Superioris . copricv'.
Uictoris. in
'"'
ALEKANDRIA
NatI . sc^ pclusi pbi
Ul-
10- AIMIK
IN AFRICA.
Timori . Mar.hari.
Conexi . cl alibi.
Maxime . Concesse.
Solutoris . Succcssi,
Rinnari . It. Aiiioni
APRILIS
Cod
Eptern..
etc.
,,
,.. .p
nicoih
sirmi
^-;;J,.
kynaci 1
mo..i
^^^
"
^^^^
'
Lae
modcra.ac
oae sirmi [
donat.
>^
-^
,
^^f,,.,,,,,
geminiaui
in
U
romanae
.^^^""^,1;*
;f'^',:
...odosti ot
alioru x In
aff
opifam cp.
donali
.yxti
>^'"; ,
i(,,,oli
timn-
in^H-od
liuu.tho.
d.o^MU.s .n
'^*^^
^^^^^^^^^
ti,;,aori
cpi
0.ei tyriae
machanaon.a.>..o
^^^l^^^'^^^^
,p,ici
hironoi
diao
serapioms
auunouis
locl
|
nm.
V
m-isotahbiscaemarinaecttcgulKUU
Hich. Svnniu . hmnei
' qn - In ni 1
.on..aia .
nnni
snlutori. ^ .
quiriaci . nmy.i . AfTri 1 ca . epitami
='. In mace.lonia
l.molliei.
1
IV. licr.i.
- ' K-'.alvatorii^.-MV,
epifaiiii episcnpi.
Kxcerpta eU:. K'. (i. !'ir,. Siru.io
- W'. in Macectonia tiniothei dio-
genis marini dori.
Cod. Wisseub.
UIU ID-
APPilL- In nicomodia
firmi
berenei epi hininari solutoris
quin
aci . nioysi romani successi
quar
tillo . ronian^ donat^ xisti
victoris
quiriaci
gagi et in syrmia rofin^ s
inodora1(,'
ronian^ secundi
cum
aliis
vii flo.-oulini geminiani
ix
afVeca
Nal scoruin epefani cpi
do
nati xysti rutini n.odesti ot aliora
X! In
machedonia thimothci dioge *o
nis lu
alcxandi-ia Nal cUisi p.-bi pin
taboli
thiiuothoi machanf;
tiri^
marth^
inaxim? libie superi
oris Nat scori.m thoodori opi horoni
diaconi
serafionis locto suniinisti; is
paricii
victoris ol alihi Nalt s('<; marin^
el toguliani
2. S. bereni,
('-. lionei, L. liermci
;
S. liyiinuv
,.jg 3_ s. niossi ; C om. a successi ad roma-
nae

4. S- romani, C. syxli, M. xysli. V. sixti

5. C. om. quiriaci ; L. M. V. quiiiacac


; S.
rofini, M. Y. rufinae
6. S. nuiderati . i omani;
L. V. secundac. M. secundi 7. C. yt-miriium .
saturi

8. S. ebefani, C L. V. ci)ii>Iiaiii. M,
epephaniae epi
9. L. xisti. V. s^ixti
;
S. mode-
ste et alionsi
- 10. L- M. V. xi.. C. imdecim
-
10. 1 1 - S. dioni. M. dyogenis 11 .
S. caelnsi
-
U. 1:2. S. pentapuli. C. L. M. V. penlapoli
-
13.
S.L.M.tyi^iae, C. rm;.;S.L. M V. marciae.
C. martiae
-
13, 14. L. superiori. V. superiores
-
li. S. om. scoruin ; C. natalis supcriae.Uico-
dori ; S. C. herenci
- 15. S. C. L. M. V. serapio
nis (L. M.
seralionis) . annnoni .
lectoiis {S.
leclus) . summislae
- 10.'^. C. aprici. L. M. V.
apncis;S.marini
- 17. L. M. te?ulianae. \.
Uiefjulianae ; C. mhiit :
urbani.
VII idusa antioc:- siriae liuiotlu-i diogonis
marliariac max.-
mae el alibi
l
oleusi prb iib suporio cal^.icao
victoris alax
nl peleusi pr!) | ot in nico cyriacis cum alis x.
Rich. Alexandria . pelusii prbi . 1 Et in nicoincdia .
cyriaci .
cum
aliis . X. Antiodiia 1
syriae . thimothei . diotrenis ' .
machanae
maximae.
'
R'. diogcnisii.
Excen>ta etc. F. AnUochia Syriae elc. hiesippi diogenis ttc. victoris
rutini
-
II '. in Alexand. pelosi 0. coprici el vietoris.
VI itlus a in aff timori ianuari machari co.icxi maximae
conccsst; ot alil)i concessi soU.ti>ris
|
successi pinuari W
anunnni.
Rich. In alTrica . ianuarii . macha 1 rii . et in carlat;ine . conce.gsi
.
timoris . romexi . El ali
l
bi . maxinii . stdutoris . successi . am-
monii.
Excerptu etc. F. in Africa Hc. moysi romani O. conexi et alior. v
milia mar.
Bedae rod. S'. Ihimori inicharii.
VII \\y Al*K- In
autliiocia syrit,^ Nal sco
rnm liiuothei
diogonis
macliari?
maxim? et alibi olensi prbi Libio supe
rioris copric^
victoris lu
alexandr.a
Nal sci pelnsi prbi
2. L. V. macarii
- 3. L. V. maximi ;
S.
ekosi.
C levisi:
S.Ubriae.
Clibiasupenore.L.M.
N.
mnae-4.S.copiiei-5.L.
V.pdusi.
VI
11)- APK- hi afrooa
Nal
scornm
thimori
niachari
coneci
niax.m.;
et alibi
concessi
solutoris
pman
et
sui-
CC^si IA-
nn.:xt:van v. id. ap.
luft
xxv.n.
rn

imcis incUim m. 2 ;
e.ttremae
Uifae
nhrame lerji neiinennt.
lS.ihimothei;Cnn.eclmn.M.V.mecha^;
L.mecari;S.CL.M.V.concxi:Cl'-^-"
ximi-3.C.salutori.;S.penar..Cpu
.^^
M.V.pinnari-3..t.S.ammon>.ct.rc_^^^^^^
C ammomi . successi . donatoc ;
u
>'
^uccessi

4. Vncts inclusa
itnua
M
'
prius donate
-
prius Horenti
^
ae abrasum * prlus x -
"'
n supra tin. m. '2 " in adHcripait m. 2.
-
earnis oreastuli Leodrici fr(ali-)is novitcr convcrsi pro eiu8de(m) facinoribus obnixc d(eu)m postulare p(re^camur.
in
margine
la
soluli"
Cod
Bern.
V ID-
Al^RAEL-
IN
SIRMIA
NATAL.
uii
' uirgimim
qiiofl
nomiiia ds noiiit
et alibi . Dcmctri
diacon.
HLTadi.
Concessi . Mari.
Syrmiuni . Furiu
nati . Donati.
et . vu . uirginum
CJinonicaruni
RAUKNNA.
Dedicatio
oraiurii
Sri
poliucti
APRILLS
Cod. Eptern.etc.
V idus ain sirmi v . viriiinum et alihi donielri diac hilari
concessi mari tirmionis 1 lurtunali et vii . virginu c^uio-
nic.orum ravenna sci poliucti.
[41]
Cod. Wissenb.
IIII. ID-
APRAKL-
ALEXANDRIA.
Apiiolloni
preshi
Granii . Helari.
Donati . Concessi
Saturnini
IN
TRACIA
Gagiani
IN
AFHICA
niartyrcs . xvn
quornm
nomina.
ds scit . etalihi
pennadi . Successi.
Man-ell^
ANTHIOCIA
Sci theodori prbi.
I. 7v
III ID- APRAEL-
!N MAURITAN.
Natale salonis.
Maximi . Hihu-i.
Concessi . cu ccte
ris scis . ei domnini
epi.SALONA.
Dalmacie.
Doinini(mis epi.
et mUiar riii
Dahiiati.
IN AFRICA.
Furtunati . Dcmali
t^t aliorum ccxl.
NICOMEOIA
Eustoi-gi presbi
Nestori . Filoni.
Ccremoniae
^
LLGDUNO (JALL-
DcposSiagri. ct pa
tricii.
lUJMELeonis.
papt^
.*
Jtich. In syimia . diinetri . diac . helii | ri . concessi .
lurtunali . et
uirpinum septeni . | maril . domili . Et translatio cnrjmr. S. Marci
Euantzelistae. et S. Senesii martyris in .Vugiam anno Dni ^O.
Excerpta etc. Tr. successi (pru cunces.si) 0. in Syria ftc aliae n
cl tlemetri tliac. in Syrmio nat. vii virg. qnae in uno coronatae .nnl.
IIU idus a alax appoUoni prb grani hilari donatae conces-
sae
I
satuniini in tracia gaiani iu aft xvii martyr et ahbi
pinnadi |
successaemarcellae
antioc theodori
prbmdacia
gaviani diac
V IDAPiMnsirniiaNatquin(i;uirginu
quaiuin uomina ds nouit t-t alibi dimi
tri diac hihiri concessi mari syrmi
oniu furtunati donati et nal un
uirginum canonicarum In rauen
na dedicatio oraluru sci policti
2.S. L. M.quorum;L. scit
2.3.S.dime-
Iri. C. L. M. V. tlemetri
- 3. i. S. C. syrmiura.
L. M. V. syrinitmiuin
+. L. M. V. fortunati.
C. ilonati et aliorum vi ; S. nat .
scor
.
septem

5. S. cannoniruni, M. canicr.. L. V. wi. cano-


nicarum
'".
L. M. V. oratorii.
IIII ID- AI'R- bi alexandria
apolloni
prbi grani helari
donati con
cessi cum ct-teris scis et domnini epi
Rich. Alexan.h-ia . apollonii prbi. |
Et in datia .
ripensi '
.
gaiani
diac . helari . Antiod.ia .
t
^ci Iheodori . prbi. Lugduno .
depositio
.
sci syatirii.
"
K^. tacia repensi.
E^cerpta etc. F. in Dacia Ripensi Antiochia
^^-
^
^^^J^^f^^
,ar. xxvn . in Anliochia saloni. et max.m. et al. ccxl -
Bedae t od.
S^ in Africa martyrum XI..
lU idus
alnmaurita
salanis maximi
hilari
conccssi
cun>
'"^
I
etdomnini epi salona
dalmai
domm,on.s epj e
mUiltriim
1 dahnati In a(T
fortunatao
donatae et aho.
"cx[ nilh
eostor,i [
prb
nestoris
fUonti
cea-mon.ae
lug-
duno gall siagri
patrici
1. S. apoilini. C. apoUonis
'i. C gainni
.
hilarii
-
% 3. S. C. concesst .
satumini (C.
addit : saturi). In tralia (C. tracia) .
natl. pagani
(C.naianii . in africa . martyri (C. martyrum)
xvn . quorum nomina ds scit . et ahbi piiniali
.
successi . marcelle (C. marcelli). hi anliochia .
natl . sci (C. om.) leodori prbi - L. M. V. cou-
cessi.salnrnini . ^raiani (M. nat . gaiam) .
In
africa etc.
quemadmodum in C. ; desinit s Iheo-
dori prbi.
lll ID- AFU- In salona
dalmacit; do
mionis cpi vni et miha viii In afreca furlu
nati donati et aliorun
ccxl In nico
media Nal scorum
eustorgi
(iloni
ceremoni*^
higduno gail dep syagri
ct patricii
. . ...: I mi *:aIona . dalnuitiae .
1
IV''.
Romac leonis
papae.
.,iiw ,1 V 0.
ilomionis ep. et
Excerptaetc.
F.
-'^'^r
t^r
J^^Vlae-Flori
codd. B. S> tlom-
.nihario
o.Usn
.lonali et al coXLn
^^^^
^^^^^
nioni.epietmilitnmvn.-co.i.^.donan
1 i! S C L M V. In
mauriUmia (S. marita-
niai
natVsaionis (C. saloni. L. M. V. s. sylonis),
,naximi (S. maxime) . belari .
concess.
.
cum
ceteri scis et domnini
episcopL In salonaiv.
salo 1 dalmatiae
<Iomionis (C. domioni) epi-
scopi.etmihtum
(S. mihtes. M m,ha) sep e
(C vnn. L. v,u ct dalmaU (C. dalmatae). In
africaforUmatiWc.-3.S..:xL-4.S.L.eo-
storpi.
C.eus.oi.S.C.L.M.\.presbylen:S.
nitoris. C. L. M. V.
nestons ;
L. filoms - 5.
L.
V ceremonii ; L. V. siagri
- S.o.. ct-- S.
/ n,an,iue 2 m. : .ci leonis pp.
(item m Corh.
hreviore).
>
vn add. m.
1 - - 1'rius
cereniuma.-.
VI
m
Cod.
Bern.
PHiDl
IN
ASIA.P(ei)C;AMO.
Natal . carpi epi
Pauli . Isaac.
Agrttonis.
Home.INCIMIT.
Galepodi.
UIA
AUHELIA
Tertio
miliario.
Depo.i luli opi
et alibi Agapi.
Ualeri.Publii.
Bassi . bili:nii.
Felicis . Pauli.
Mauri.HcrluIo.
Ueregundi?
et aliorum xl. duo.
Quarti . Saturniui.
f.
Tsh Secundi . Decinii.
Darii . lanuarii.
Secundi . 0"'"''-
Dcxtrii . Uictovi.
Donati . Uarici.
Uenusti . Ticiani.
It. Uiclori .
Sirillv
Luci . Urbuiiv
It. Urban? . Marci.
lusti . Citfini.
Palorni . Butti.
Pacini . Murici.
Optati.lT.Uictnri.
Migone . Dciuelri.
Flaviani . Marci.
Uitalis . Minali?
Ciemenliae
Uictiiriac . Felici?
.Ma.\iuie . Musli.
iT.Marci.Honorati
ID- APL.
Laurenti.
Arbori . Crispini.
Tercii .
Quintulc
Restituti . Reuocati.
Saturnini.Buttasi
f-78-^
Barici.
iT.Optati.
Speni . Donali.
Manili . Petri.
ProcuIi.lT.Donati.
UenicIIi.
Euanti.
Lazari . Ucnur^ti.
Flauini . Hufuni.
Ualeri . Pauli.
Crispini . Felicis.
Nabori . Uictorini.
DonatuIe^Tercii.
Uictoris . Acutin^.
et tertiae.
IN CAPUA.
Cypriani . Musculc.
Donat? ^ NoucII^
lanuariao.Siluani.
Muciani.
IN
CIUITATE
UUAPPINGO
Depos constanti
ni epi . et alibi
Cari . Primi . Cyrilli.
Macharii.Siialis^
f.78'
It. Uenusti . luliv.
Ueregundi . cu aliis vi.
Tertule . Anton?
Muslilc . Miggin^.
h. Aculi. iT.Donat^.
et alibi . Eufcnu?
iT.Folicis.lT.Machari.
iT.primi.etalio^uim,
APHILIS
Cod.
Eptern.,etc.
Pndieidainasiapergamonal:ca.in
epiotaliorx..vn.pauli|isaacagauns
rLdeposinliopiotahb>agap,
capualquartivalcripui.libassnul..uu
felhMs
pauli niauri
bortula- I
v.Toc.u.-
dae ef aliorQ
xlu
quarli
saturnmi
.eoundini
dccimi 1
qnarti
.aiumn
secundiquintidextrivicl.u-idonal.
a-
rici 1
venustititianill
v.ctor.
s.nllae
luci
u.-banao li
urbanao 1
.nart. .us i
citunipatornifamnibutlimuncioplati
11 victuri I
migoni
den.etn
tlavm. .
marci
vitalis
minaliae
olementiae
victuriao
toliciac
maximae
musti It
marcihonoratilaurenti i
arbuncr.spi-
nao terti
quintulae
restituti
royocati
satur.uni |
bultasi
barici
optat. spmr
donati
manili
petri
procuh It donat.
1
t.emclli evanli
lazari
vcnust.
flay.m
ruf.ni
valori pauH
crispini |
felicis
nabori
victorini
donatulac
terti
victons
acuti.iaeet |
tertiac lu capua
cipna.u
musculae
donatae
novellae
lanua
1
ri
I
silvani
nmciani in civi vapp.neo
depos
co..stantini
cpi alibi |
cari primi
cirilli
.narcari stilari
venusti
mhao
ve.-ccundi ]
cum alis vi . Tertulae anto-
niae
mustilae
n.agginae
acutmai
j
donatae ct aUhi
cufoiniao II folicis
niacbari
p.-inii ot alioi^ vin.
Bic/i. Uoineiuli fiH.ln r;ii):uIoi:iii ] quarti .
Et in asist . i'ari<i epi . et aliorum . XL.vn ^
. j
In capua . cypiiani . niuyculac . donaUie . no-
uellae
' H-*. xi.u.
Excerpta etc. Bi*ilHu-Flori v.o(]. C. in Capua
Cyprianne.
Cod. Wissenb.
PHD-
ID- APH- In asi^ pgamo Nal
seo
run\
carpi epi pauli isac
agatoni
Rom^
in cymitirio caUpo
tercio
mihario
deps iuli epi et alibi
agapi
nalcri
publii bassi iuliani
feiicis 5
pauli
mauri I.crtul(; uorc
gunde
ct alioru.n
nu.nerum xui
quarti
sa
turnini
secundi decimi darii
Uem
secundc
salm-nini quinti dextri
uic
toris
donali uarioi initli
ucuusti
lo
ticiani
Item uictoris syi-ill^
In
uua pingo civitate dep beati
conslan
tini opi et alibi primi cai-i
cyrilli
macharii
stialis uenusti Item
ue
nusti iuli? felicis vcrecundi
cum \i>
ahis ui eo capi terlull^ Antuiiiae
nmstil?
migine Itein agutiu; Itcm
donate
eufimit^ macbarii primi
et aiiorum
uim
1. S. C, asia
2. S. isaac, L. ysac. M. V. ysaac;
S.
agalonis, L. V. agazonis, M. agathonis
-
3. S. calopodi via aurilia, C. M. calepodii ; 0.
addit : lupicini via aurelia 4, C. agapili

5. C. ow. valeri publii 6. S. L. M.V. hestu-
lae, C herculae; C.L M. V. veiecundae
7.S.
om. numeruni. G. L. M V. nunicro 9. S C.
L. V. secundi ; C item saturnini ; V. om. dextri

10. C. barici . butti, L. M. V. butti. S. puti


-
ll.L. M. V.om. item ; S. C. L. M.V. syrillae:
lucae (C. L. M. V. luci). iuste {C. L. M. V. iusti).
urbanae . item urbane iL. M. V. orbanae
.
item
orbanae) . marci (C. marli) .ianuari .
citini (C.
I^. M. V. oittini) . paterni .pacini (L. M V, patini)
puti (C, L. M. V. putti) . maurici (G, meurici. L.
M V muricb.optati (L. M. V. obtaci).itcm
viotori . magoni (C. M. migone. L. V. miponi)
. 8
demetri . marci . Haviani . vitalis .
menahae (C.
dinaliae. L- M. V. minaliae) . clementiae .
viclu-
riae feliciae rM. victoriae felicae) .
maximae .
musli . arburi (L. M. V. om.). item marci hono-
rati (L V.
honorati.arburi,
M.arhonil .lau-
renti . crispini . tertii . quintulae (L V. quintuh).
revocati . restitute (C. L. M. V. reslituli}.
pa-
terni (S. L. M. V. om., L. M. V. hco eim satur-
nii) . buttasi (L. M. V. buUari).
saturn.m (C b-
M V
om.).harici(C.varici).pauli.optati.si)ini
(C. M. speni, L. V. om.). valenti (L V. om.)-
do-
nati
{L-V.om.).manille(G.L.M.V.mamh).
netri . felicis . proculi . ilem donati .
gemellae
evanti . lazari . venusli (C.
penusti) .
flav.an.
(C.
fluvini, L. ilanini.M.V.
tlavini).
rurm..cr.spm..
nabori (M. naboris) . victorinae((^L.
victur.iu.
M. V. victo.ini) . donatulae
(V.
donatellae)-
victuris (L. M. V. victoris) .
augu^tuiae
(C.
aguu
nae.L.M.V.acutine).(C.L.M.y.elllertme
(C. addit mameri.. In capua (L. V^ f^^I""^'
"^7.
scur. cypriani . raasculae (G. L M. V. ni ^
lae) . donati (C. L. M. V.
donalae) .
novell
0.
novelli) . ianuariae (G. L. M. V.
.anuarj)
.
s Wa
nae (C L M. V silvani) . mut.am
[C.
aaau
"turi:l:iii)-12-C.vvapingo.Lvuap.n.u-
M. V. uuapinga ; L. M. V. om.
beat.
-- ^
-^
primiKa.-i. L. M. V.
p.imicai-i .
cyriUae
^
V. i.tiahs; 14. 15. S. om. item
vem.st. --|
-^^^
iuli ; S. G. verecundae
- !<. C
vini. L..

C. eocopis ; S. C. tertulae ; S.
anamae
;
^
L.
V.antoniae-n
S.
mustille.C.mu.tuU.
migini.L. M. V.
miggine . acut.ne.
S.
agu^l
"^
C.'m.itemagutine;S.om./^erm^^^^^^^^^
18, S.
donatietalibieurume.G.ctal.b.eup^
miae. L. M. V. et alibi
eulennae :
b-
primae.
prins Danatult;
prius Danatac " priu Stiali.
Cod. Bern.
ID-
APHAEI.IS.
IN
CALCEDONIA.
Nrttalo . Sc^eufe
niie . Eucapi.
Secutoris.Catuli.
lanuai-ii . et alibi.
Pauli . acoliti . Arobi
Passe
.Carit^.
Agatonic^.
PERGAMO
ASIE.
Pulicarpi

. epi.
Pauli diaconi
-.
APRILIS
Cod. Eptern., etc.
Idus a in calcerl nl euibniiaL" eucarpi secutoris caruli
ianuari j et alibi pauli acolitiarobi bassaecaritaeazatoni-
cae pergam ]
asiae policarpiepipaulidiac.
[43J
Rich. In eiiiiUite caleedonia . cufeniifD . | Et rome . lanuarii mar-
iyris . secutoris . eucapi . | catuli . pergamo asiae . policarpi epi
.
pauli (liac.
Excerpta etc. R^ Eberdn. civit. depositio marcelini Rhab. Romae
in coemelerio translalio ianuarii martyris.
XUIII- KL- MAI-
UOME UIA APPIA
IN CIMITERIO
Praetextali.
Sci tiburtii . Ualeriani.
Maximi . Quiriaci.
Optati . Pati . Saturnini.
Frontini . Martiae
GorniU^^
Conditoris.
Tituli.
INTERRAMNA
*
Proculi . Ualentini.
Prosduci . Liorni.
Domnin^ uirginis
Cum suisuirginib;
Simul coronat^.
Et sci ualcriani.
et aiibi optati.
Saturnini . Arcilai.
Simproni . Frontini.
Maximi . Uecim^
Marcie . Cornili^
Alexandrie.
Frontini monacbi.
XVIII k. m roiii tiburti valeriani maximiani cyriaci diocli-
tiani simphroni docimi [ et interamne appolloni fevi optati
pati saturnini Irontini |
marciae corniliae conditoris tituli
proculi vaientini pro \
ducti liurni dominiv vii-g cQ suis
virginib : sci valeriani et alibi |
optatl saturnini arcilai
simproni Irontoni maximi decenifle |
marciae corniliae
alaxantli-iae frontoni monac
Cod. Wissenb.
IDUS APRIIv In calciaonia Nal sc^
eutemig et eucapiv Post multa
tor menta requiescentes secuto
ris et alibi ianuari pauU pass?
caruli caritt^ Aru Azatouicae
Pergamo asi? policarpi epi et
pauli diaconi
Rich Hon.. . natale liburtn . uaieri 1
ani .
et maximi
.
alibi appol-
ionii proculi - ualenti |
ni . marciae .
alexandna .
Ironton...
l. S. M. V. ealcedonia. V.. calcedona. % S.
ucapiae. ('.. evapiae . secutorls. 3, 4. V. re-
quiescentcji persecutores. -t. S. passi. - 5. S.
C. caroli; S. cariti ; S. aropi . agatonice. C.
arobi . agatlionicae . decimi. L. M. V. arvazo-
niae.
XUIII KL- MAI- Roiii uia appia in cimil
prt,*texlati Nat sOorum tiuorli
ualeriani maximi (luiriaci op
tati pati saturnini marciae
fruuline cornilie conditoris . tituU
In terram na proculi ualeiitini pros
duci In lugdimo ciuitate ilep landiber
ti epi uurni domin^ uirginis cum suis
uirginibus sinuil coronate et sci uale
riani et alibi item optati saturni
archilai sinproni fnmtini maximi
decimt; marci^ cornilii; In alex
andria frontunis monachi.
S C. L. M. V. liburtii. 3.S. philiosti .
va-
leriani . niaxinie.
5. S. C. irontiuae. L. per-
tiiiae. M. V. protinae; S. L. corneliae: V. con-
ditores; L. tatuli. M. lytuli. (i-C. inlenimne.
L. intfranne.M. inter amna.V.interanna.
6,
7. C. pruuscluci.-7, 8. L. M. V. transitus domni
laruiib.Mti .-piscopi; S. C. m. ab in luKduno
HKiy./crrrffpi. S.S. liornae.C.liurm.L.avurm:
M.
vuiiuidomnne, V. uuirnidomnae; C. donmi-
nae, L. dnnuiae. S. donatae. - 9. S. coronatis.
10. C. om. item ; I-. om. ei alibi ; C. satummi.

11. L. V. arcillai; S. sanilVoni. C. simphro-


nii. L. M.
V.simpronijL. M.
prontini.V. prom-
tini;S.
maxinie.C.maxinsi.--
12.L. corneliae.

Vi. S.
('. M. V. IVontonis.
^' m. Policari)i
^
i marnine.
in Ht"''*'
'' odfUi ,|i.
nbiil
h,^ob(er't(us)
h-uiU - ;^Wu* Con,jli
_ t
rd. iXTKiiAii
[U\
Cod.
Bern
XUII- KL- MAI-
PICINO IN AU.
REO
MONTK.
1.
7tb Maronis .
Mpssori?.
Proclim;
Mosi;tis.
IN
MESOVOTA.
Arcilai . Coniali.
Cypriaiii . Vironic(^\
Ao.uti; . Diogcnis
diaconi . cfl duob :
fratrib
:
UN
ANTHIOGIA
Syri? . Prosdoci.
Uironic? . et dio
nin(,' . filie eius
Octaui^ . Potamii,^
Prodenti.
TAUDIAGALAC.
Quoaninl . Ardlni.
Potanii.
IN
SPANIIS
CK
SAU
AUCUSTA-
Passio
scoruin
Lupci . Apomidi
cum (Iviob: IVatril);
Marciani.
It.
Marciani.
t. 71K Kelicis. It. Felicis.
Fausti . Marcialis.
Fortiniati . Siluani.
I^uciani . et alibi.
Sci (Jcorgii.
IN
AUTESIODE
RO GAL//LI/ A//E '.
Dedicatio
baplis
ierii . que t-st
iuxta basilica.
Sci gcrmani epi.
et conlessoris.
APHIIJS
Cod.
Bptern..
etc.
XVnk.,T,cipinonln.aronisaK;s^nM^J.;;n^^^
-;K;-r;l=S!;;*:
,.,
alibiscaegeorgiae.
Cod. Wissenb.
XUII KL- MAI- Picino In aurco
niontt.
maronis messoris procliin; .
inositis In inGsopotamia
archelai
cypriani comati vironicc'
Aculae
(iiogenis dinconi cum duob;
fratrihus
5
In
antiocia siriy prusduci
uironia^
et deonin? filia eius octaui^
pota
mi^
prodcnti In taudia
galacii^
quo
malarchilai polaini In spaniis
c^sari? pas scoru luberci
apodo
iq
mi cum duobus fratribus
niarci
ani Item martiani felicis 110 felicis
fausti
marcialis furnati siluani
luciani et alibi sci giorgi In autisiodero
gallileae
dedicatio baptislirii qui e
15
iuxta
basilica sci germani epi et
confessores
ubi sunt condit^ reli
quie
sci iohaimis euangelistae
In
eadem die dedicatione altaris
sci iuliani
martyris qui briuate par 20
tibus est
Iticli lu picino . maroni^ . et messons

! epi . In mesopotaima .
cnmali . r>Tiriani . In antio
l
chia . syriae . prosducae . In spanu? .
luperci mart.
'
K-. inestoris.
Excerpta ric E'. Roine vincentii in poulo marlialis lelicis fausliui
hu-iani iilimi)ia<li< el maximi
U Olo. iu fivitate Cniduba nalale
oliinpiaili^ t't m:iximi.
1 C. piceno. L. M. V. piccino. - 2. 3. L. M.
V. mositis . procUnae.
- 3. L. arciUai. V. arcel-
lai.

4. M. veionicae : S. agutae, C. aciliae.


-
G. L.V. prusduci. S. prosdoci veronici, C. M.
veronicae. L.
veronici. V. vironicae. - 7
C.
dionorae. L. M. V. aioninae ; S. filu. C. L. M. \
.
Hliie
-7 S
L.M.V./wrfpotamiae:depositio
spalerniepiscopietscubilionislM.scubilionae,
V scubilioni)
abbatis.
- 8. C. pru.ienli .
looi
.
syri. In taudia gallitiae. S. gallatKte. L. M. V. m
audia galati (M. galati).
- 9. S. qaoamal. C.
quoamaU. L. M. V. quomal; S. archala,. C. a,
(elai. L. M. V. arcilati : G.
polami .
doualellac
In hi^paniis. L. M. V. spaniae. - 10. H- ^-
'"
l.erci . apodimi. C. apodimi.
- 12. C. 0;".
Uem
tVlicis.
- 13. C. 0;. marcialis; M. 'na';'^
'J=
^
C furtunati, L. M. V.
fmtunati. - IVl''-
'-
luciani . gomali .
parcilai.eodenis .
m.cae
.
gal-
lieni . faustini . luciani
(deinde
exsecUi
mcf-
14.S.iorgi.L.M.V.govgii.-15.S.gall..LM.
V. galliae: S. L M V.
baptisterii.
-.1*'-J^- ^
o^n. epi et conf.. C. L. M. V.
confe.^or.s
:
V^ re
conditae.
-
lU. C. om. in eadem
die; C. m-
dedicatio.
-
90. 21. S. briva de
part.bu.
e.t
.
u.
M. V. privale. C. brivate
passus est.
' pvinn (;.\i.Ac.iAK.
Cod
Bern.
Xin KL- MAl-
IN
ACHAIA.
CorinU)
ciuitnte
Calesti.C-arissi.
Uite .
Leonedis.
Terti*;
.Xpi:>iio'
Calle .
Theodor.;.
iT.Garissi.
Omnia
in
mare
mersofi.
Caritonis
. Galestg
cum
aliis .
u-
Nic^
. Gallini?.
Municig . Nigi?
et aliis . Marciani.
Aniani . Felicis.
Hormogenis.
Uinccnti
.Tortii.
Calistv
ET IN
MAUHITAN.
Nalalis . Basilii
ET IN
PONTO.
inscla . celli.
Marcialis . Felicis
Fausti. It. Felicis
Fnrtunali.Saluani.
Luciani . Goamali.
Parcilati
.Leoncdis.
Micv.Gallioni.
Marciani . Faustini
Luciani
*.
XP- KL- MAl-
IN ANTIOCHIA
Pctri diaconi.
ft herniopenis
ministri potri.
Fortnnati.
Marciani.
IN AFIUCA
Barrucci . Qninti.
Mappalici .Uictu
rici . Donali . I;inu
arii Maconi.
Galli . Tlieoilore
luliani presbitcri.
et Maceoni
.
APHILIS
Cod. Eptern.,etc.
XVI k ili corinto civi calisti carisi ' lolac tertiae xpianae
galtae teodosiie leonidis calislae et rom in portu martia
lisl et in collo iiveris viuceuti it carissi cantoris caelesiae
cum alis v. nicae
,
galliniac uioniciae nigiae el alibi
marciani antani lelicis hermoginis 1 tertii et in mauril talis
et. basiliae et in ponlo marcialis lelicis il 1
telicis fausti
furtuuati silvani luciani gomali parcilai eonedi? micae
"allieni marciani faustini Inciani.
[451
Cod. Wissenb.
XUl KL- MAI" In achaia coriniho ciuilal
Nal sconuu calisti carissi leonedis
loif terciae xpi an? gall^ Iheo
dorc carissi omuium In mare mersi
caritoni caliste cumaliis . u . Nicae
galUnic^ moniciy Nigi? et alibi mar
ciani eniani felicis hermonis uin
cenli tertii caliste In mauritania
Natl basilitj iu ponto In sclacelli
marcialis felicis fausti felicis fur io
funati siluani luciani guamali
parcilai loont-dis mic^ Gallieni
marciani fanstini ct luciani
'
loUieteodosiK in marj/ine, manu 1'.
Itich. lu cori.itUo . .-arisi
'
. leoiikli. . Et m I
nie uiucei.t,i
.
In
inauritania . basiliffi . in ponto . |
maitiali. . felici. .
iHmtin. .
lu.nun.
>
R'. cari^^i.
H". carifsimi.
M. V. calixti ; V. cavi^ti ; L. M. V. If.Jiii iM.
leone) diaconi
- 3. S. lo.te -3. 4. C. theodori

V M. -Ji.mes ; V. mari, C. mers. - 5. S. C.


caritonis. L. M. caritone. V. aintonae ; S. rari-
ste. C. coelestae. L. V. caeleatae, M. cateslae ;
C. cum alii^ . unicae
- 0. S. L. M. V. calliniae.
n. galliniae : L. municiae
7. S. C. hermoge-
nis
_- s. C. calesti, V. calixtae
- n. L. M. V.
hariliae : S. inscla celli. C. M. iiisclacelli. V.
insciacelli
lU. S.oth. marcialis. C. nm. fausti
fclicis, L. M. V. om. felicis 10, II. L. M.V.
fortunati
- II. S- C. L. M. V. Koamali 12. L.
parliali. V. parciali ; S. leonidis. L. leone . di-
sniice, Y. leone . disinicae ; S. (ralUeniae - i:t.
C. rtddrt.MOcnndi.
XV k u. antioc
peti-i -li.C-
lR..o,Mnis
,nnstn petn t utu-
ati niarciani In aftr liarucci
quinti
mappal.c,
vctonci
donati ianuari
.nacori
,al!i ;
fheodorae
i,.l.a. prh .neceo-
nis.
gralli . I
iitliam.
. i ! wi: nptri dia.-nni
iiiliani *-rmo-
E.cerpia eU. Ur i.>
-^"^^^^^^-^ff .
^^ l" ^,Vi..a .,. quintini
genitJ
- 0.
hermogeins
nunistn .. I.em
ii,hanipre.b.mamlonietal..v.
Xf KL- -MAI- In aiilhiocia Nal scorfi
petri dia.- et
hermogonis
ministri
petri
furtun:iti
marciani In afre
ca
baruci
mappalici
tiicturici
douati
iauuarii
maconi galli Ihr
5
odore
iuliani
prt)i et meceoni
3 L M
V.lortunati-l..S.
barici.C.burufi.
L M
v"barucis : S. C. L. M. V. quinti
.
mappa-
lici

L. V.
viotorici. M. virtorici 5. C.
macon
-5 (i.
Ctheodori-
fiS.////.iliamprb.el
mu.=lioni : C.
addit : mitrini .
diomed.s .
hhp-
ZrLM.V.Infontanella(M.V.fontencIIa.
la;teri..depnitiovuandoni(M.vuandon^^
pvcbyteri et abbatis. Item in ufrica
tbeodorae
tte. et meconi.
'
prius Xpiani - "' . .
M .>t d..,..
abboni
cpi
uietUnsi.
140J
f. fv^
r.80--
Cod.
Bern.
XII il- Kly MAI-
SALONA
CIUIT.
SepUnii
diaconi.
Uicturici.
elalibi
Honnogenis
ET.i"
AKRICA.
Uictoris Papyli-
Donafi . lanuarii.
Iniicionis . Domni.
Tnreinnni
. sirici
pnsciaui^
HOME
Eleofcri
=>
epi
et anT''iv*
^ niatris eius
ot pteni . coloco
ri
*
. Febi .
proculi.
Apoiloni . Furtunati.
Crispini . Expedili.
Mappalici . Uielu
rini . Ga//gi//
XIII- KU- MAI-
IN
AKMIMA.
MILinVNA.
Cinil . Hei !uo^'onis.
Oagi . Kxpeiliti.
Aristonici . Ruti
Calaf-o
*. Unadie
coronatoruni
Militanv
Arniini^ . Rufi.
Hilaui . Aristonici.
Furtuuati . Ir. Gagi.
Donali . Uitalis
ET IN AFRIGA
Doiiati . Sericiani.
It. Soriciani . Holla
di. It. Horniogonis.
cum allis duobus
IN SIANI1S
Calcoli . Heris.
Nalalo . Sci Uincenli.
XII KL- MAI-
IN AFRICA
Suruiani . Natl Araiaci.
Siluaniani . Furtu
nali . lohannis.
Orati . Donati.
Marci . (Jemm^.
Comili^ . It. Geilie
Gorniiii.
ROME- depos
Sci Uicloris epi
Felicis . Alexandri.
Papiae.
ET IN CIMITER.
MARTVUIM
luxta uia Noiiitana
Nat.*^ scor. Silu'ani '.
Donale.
IN CIUIT- AUTI"
SIODERU.
Depos . Sci martini
prosbiteri : ct con
lossoris.
APRILIS
Cod.
Bptern.
etc.
gini.
etinaffvidomi.ump>l
Ido^^^^^
^^; ^t
.-
a:^ nirhi ; rici Ui
afTricii
uictoris .
pam-
,r2rHrT::^-:;"a,oeeH.c.e,e..t,..iepi.
aiiollonii.
^,,. .,c. r. 911. c,i.pine
- Bedae cod. S-
pammici -
Rhab.
in Alrica fortunati et marciani.
XIII k iTi In armonia
militana civi
bermoginis
gap expe-
diti arislonici 1
rufi ^.ilatae
n.itinae
amiiniao rufi lulan
anstonici
furtunati |
gagi donat. ot in aft donati
serician.
elladi H
l.ormoginiscum
alis |
duob:cauco hbri nt sc. vin-
centi.
Rich. AlVrica . ermoiMiis . Et in spaui 1
i^ . uimeutii
.
et ga[ri .
In aimenia militene ciui | tate . gagi . expediti .
aristoni cirun .
palatii.
Excerpta etc. \V. in Africa syriciani donali eladii - G 91i. fortu-
uate.
Cod. Wissenb.
XIIII KL- MAI- In salona
ciuitate
Nal
scoruin seplinii diaconi
uiclurici
et alibi bormonis In atiica
uictoris
pamphyli doiiati ianuarii
.nicionis
domni luremnni Syrici pi-isciaiii
Uoih h
nat scoruni olfutlicri epi Et
antiue
matris eius pteni coloceri fcbi
pro
cuU apolloni furlunali
ciispini
oxpediti mappaliei uictui-iui
et
j,'agi
Autisiodero ingall dcdicalii)
altaris
'1
scnioris accclesit^
I. L. M. V. J^alnnica 2. G. diaconis
; L. M.
V. victorici 3. S. C. hennoijenis 4. L. M. V.
[lampliili : S. mitionis 5. L. turemani
; C.
pri^ciani . iocxmdi
<i. C anthiae. L. M. V.
anchiae
7. L. M. V. pai theni ; V. caloceri
8. C. apolloms. V. apoUofi. ; L. M. V. fortunati
9. S. expetiti ; L. M. V. victorini 10. S. alari.
XIII KL* MAl- In inilitaiia cii.itate
ariBini^ hermogenis Gagi ru
fi . expediti Aristonici galalt; una
die coro natorum militin? armi
ni^ ruf. bilaui aristonici ru.-tu s
nali donati gagi Et in afreca
sericiani donali heladii serciani
licrmogenis cuni aliis duob ; cauco
libe.-i Nat sci uincenti
1 . L. M. V. iniiio : In fontanelhi (M. V. fonle
nelhi) monasterio depositio cbilberli episcoi!
abbatis ; S. mihtania

2. L. M. V. hermi)nis ;
Q gaj
_
2 3. s. i-ufu
3. S. exjieliti . aristoni
3-5. M. om. n palatae ad ai istonici 4. S
militane,V. militenae
:>. S. halari.aristo-
ceni
T). 6. L. M. V. fortunati - 0. ('.. gagi
.
maiulini
7. S. om. tt donati usqne adser-
ciani ; C. t^ereciani. hcladii item sereciani
;
L
M. V. om. serciaoi

8, t. C.
^-aucohlx^ri, L.
cauco liberi, M. oauco . liberi, V. cauco .
hberii.
XII k. ili In alfix aradi prb et taccei in afi' nl sci siWani
fortunati iobannis honorati donati \
marciae gemmae
corncliae fortunatae roiii vicloris cpi 1
felicis alaxandri
papiae U roiue silvani asaiuci donalao In
]
civi autisiodoi'0
sci meriani prb et confes
A.-aiiaci.
Rich. lu alexandria . aradi ' prbi . sil 1 uani . Rum depositio . uiclo-
ris epi . felicis . alexan
1 dri . siluiani . autosindoro ciuitate . depositici
inar I
tini epi . Aliiii . sci senesii
^
. mart.
' U'.arati ^
R'. ^reiiesii.
Excn-pta elc. (i 1114. senesii mart. etabbatis. in Africa serviuni araci
salviani iohannis 0. in vMrica nat. -ss. serbani aranici fortunati
ioliaimis orati et gcmini in Africa scorum silviani elc.
~
mariani
cpi el conf.
XII KL- MAI- In afreca Nal
scorum
seruani ara iaci
siluaniani
furtunati iohannis
orati
dona
ti . ma.'cit; geme coiniliv
Gem.nt.|
cornili^ furtunatv
RoiTi
dop
sci
uictoris epi folicis
aloxaiidri
papi?
In cimi! milia.-io
uianio
montana
Nal scorum
salviani
Aiaraci
d_o
uat? In atisiodero
ciuitatc
dep
sci
martini prbi et
ccmfessoris
[etuatUc
^^
genesii mart,]
'
"
unci inclusa m. 2.
.X.erviani;V.araici--3.L.M.V.fortunaU
-
4. C. comeliae
- 5. M.
comelmc
: ^- '^ ^"
fortuuatae. C, fortunati
.
vinrenliae
post papiae : everduno
depositn.
sanct.
ar
lini;piscopi.tcoufe3sou..sdv,am^tK^^^^^
dona.l.quiuti.auti.iodero./c^..-rfco^.
fes.oris;cW.rao..-7.S.mlcvb^^^^^^^^^^^^
tario: V. numeulana
-
!''*'
^^^j^jn-
aiarici
-
8, i). S. donati. L. om.
^-
^^
^j y
liero. L. M. V.
anliyiodoro
10.
<
el natl. etc. om.
'
in V" (H. supplfvit ~ litterae incUnatae add. m. '4. ^
h siipra lineam add. i. 2. *
priiis colociri
^"
h supra lin. "i. i" "
lilteKtf
11. y. '
i tupra lin. m. f.

*
priits avtk.
Cod. Bern.
XI KL- MAI-
IN
ALEXANURIA
FurUuuUo . ct ani
toris . presbiteri.
Felicis . Siluii '.
Uilalis . Iu carcere
(luicscenti.s.
ROME IN CI""TER
Gatesti.
UIA
APPIA. Ualoriaii
Maxinii . Tihertii.
KT IN TERRACINA
Cnnipanie . Sl-I ce.sa
rii.
ET IN SICILIA^
Sci amplu;liici.
et alibi . Uictoris.
Papie . Felicis.
et depos Aprunculi.
opi.
X KL- MAI-
IN AFRICA CIUIT.
Gerapuli . Natale.
Sci philippi . aposti.
ROME IN CIMIT-
Calcsti.
UIA APPIA.Sci
Gagi . PAp^
et prinioli . Turdiani
LUGDUNO GAL-
PassioSri Eppepo
di . et alibi leonedis.
Aratoris . Quiriaci
.
Bassilie.
IN CIUITATE
Senonas . depos
Beati leonis epi
UUU- KL- MAl-
IN AFRIGA.
GAtulini . Safurnini.
Georgii . niartyris
Ghori . Felicis.
Theone . Theodori.
Uicturini . Uenusti.
Uictori . Nauori.
SoIuTi . pleni.
Silui . It. Felicis*
Uitalis.Tiieodori
Faustini . Saluni.
Ualeri . Ursi.
ROM^ . Naboris.
It. Siluii . It. Uita
lis. 1t. Feiicis.
LN ALEXANDR-
Corone.
IN UALENTIA.
GIUITATE.
IN
GALLEIS
-,-
Felicis prosbiteri.
Fiirtunati diac.
Achelloi diaconi.
et alihi . Natale.
Sci panlalinioni.
APRILIS
Cod. Eptern.. etc
XI k ih alaxand civT furtunatae aratoris prb felicis salvi
vitatis in ce.ssaf quiescontis
| roiii valeriani maximi
tihurti ot in terracena campaniae
i sci cessari in sicilia
appelici et alibi victoris papiae felicis
| depos aprunculi
epis depos oedilualdi prb
[47J
Rich. Alexiindria . furtuimli . et ara | toris prbi . Koin ualeriani .
niaxiiiii . liburtii . 1 Et in sicilia . sci aniplielici . alibi uictori.s . pa
|
jtiae . aprunculi epi
'.
R'-. Romae depositio gagi episcopi (iterum ad dirm seg.J.
Excerpta efc. (). in Africa nat. s. oratoris presb. Bedae cod. S'.
Nicomidia pantaleoni! monachi.
God Wissenb.
X k ni in fri^' civi liirapoli piiiiipi apos roiii dopos gai epi
et in cordua civi
|
parnuMii et climas crisoii prbriii et
diacnrm luci et muci
|
primuli turdiani lugdun gal sci epe-
podi ot alibi leonidis | aratoris cyriaci basiliae in civ? sono-
nas depos lconis epi
Rich. In friKia riuitate . hierapuli .
|
pliilippi . Roin . depositio .
gagi . epi . pnmuH . lutr i
dump iwlliae . passio sci eppodi . ciuitate
seno
I
nis . loonis epi.
Excerpta etc. E'. in Cordula permerici heliae etcrisotheli G 91.^
in Cordula parrnenii holimae
'
et crisotheli prborum. luciae et
marci^ diaconoruni de Babilonia (Romanum parvum I helimenae.
2 lucae, -S rnucii).
VIIU k lii In atlCatulini saturnini cori feiicis theunae theo-
dori (
victorini venusti victori nabori soluti pleni silvi It
felicis
I
vitalis thoodorae faustini saloni valeri ursi roiii
naboris j II silvi II vitalis II iVlicis in ala.\ coronae valunlia
civl 1 In gal felicis prb furlunati diac cellei diac et alibi
nl 1 soi j)antalim(inis.
Jiich. In affrica . catulini . saturni |
ni K felicis .
Rome CEORGII .
Martiri. . fet
adelhertir
naboris . In pallia . ualenfa cnutate
.
tehcis
prbi .
I
furtunati . diaconi.

R^. satutini.

'*
uncia inclma m. 2.
Excerpia rtc. E'. G. 915. et adelberti epi et mart.
-J-
B<^^a^
^<^^^
S' in Persida civit. Diospoh
passio sancli
georgii {S'.mart)-0.
Valontia eic. azilei dinc. et pantalfonis puen.
XI KL- MAI- In aloxandria Nal sco
rum furtnnatv aratoris prbi
felicis siluii uitalls in carcere
requiescentes Roiii in cimitirio
caleslini uia ;ippia Nal scorum
ualoriani maximi tiburtii el in
terracina campanitj Nal sci
ct^sarii Et in sicilia na! sri ampholi
ci ot alibi dep aprunculi opi.
C. L. M. V. fortunati : S. astoris ; h. M. V.
iolmnnis . oratoris 3. G felicis filii

4. S. 0.
quiescentis 5. L. V. cele.stini (i. C.tiburtii.
donati 7. S. taracina 8. G. om. a caesarii
usgue ad sci
8. 9. L. M. anifelici - U. S. G.
L. M. V. et alibi victoris . papiae . felicis et
alibi.
X KL- MAL In afreca Nal sci filip
pi Roiii in cymitirio calestini uia
appia dep sci gagi papi^ primoli
tur diani lugduno gallea pas
sci oppopodi el alibi loonidis Ara
toris quiriciaci basili^ In seno
nas cinitate dop boati leonis
epi
I. S. In atVica civitate; C. In ufiica silviiv,.
rivitale IiiiMapoIi nat. sancti pliilipiti apo.toli
:
L. M. V. in africaierapoli eic. tiaquead apostoll

'i. S. V. cele^^tini. C. calesti - 3. C. gai ; S. C.


L. V. papae t. S. pall. C L, M. V. galliae --
.5. C eppolidl (i. S. C. L. M. V. quiriaci

7. S. addit : et parisius invento sci dionisii
epi . cum eleutherio iiresbitem et rustico (2 m.
diac).
UIIII KI/ -MAI- in afrooa Nal scorQ
catulini saturnini chori felicis
thoon^ theodori uicturini ue
niisti uicturi Nauori sotuti ploni
siluii felicis uitalis thoodnne
^
faustini saluni ualeri ursi
Roiii naboris Item siluii Iteni uita
lis item felicis In alexandria coron^
In ualontia ciuitate in gall natl
felici.s j)i'bi fnrtunati diaconi ac
,g
hellei diaconi et alibi Nal sci panta
limoni
fet
comemomtio gcorgi el scf puUo
ols].
'
'
uncis incUisa tn. 2.
3. S. theodore ; L. M. V. s. ^-eorpii . victorini
4.S. viclurini, V. viclori: M. nabori .VS.
C. L. vilalis ; S. tbeodore , venusti, C. theodo-
rii. L. thcodone, M. V. theodorae ii. C. om.
salunl. V. silvini
7. L. om. itein silvii. 8. L.
V. et felicis ; C. nonnae . In alexitndria 'J. L.
valentina
1U. L. M. V. fortunati 10. 1 1. S.
achelei. C. L. M. V. achilloi 11.1^. C. a&
alibi usque ad et om. 13. C. yeor^rii inai-
Ivris, ceiera om. ; S. L. M. V. unds inclum
om.
'
priuB Silui
- ^
priuB secil.a
- > prius Soli Tipleni - '
priua Uitalis.
|4*<|
Cod.
Bern
VIIIKLMAI-
IN
ALKXANDK.
Coron^^
. Uictoris.
Zotic-e . Forlnni.
Donati . Kflici^.
Secuncii . SaUirnini.
Siluiani.lT.Siluiani
Ilufim^ .
Libcralis.
Mi-tnri . Toniti.
Kcriani
'
. Baraclii.
r.M- Nabori.
Fusci.
MauiMiti . Sorani.
h.Forluui
.iT.Donati.
Floriaui . Tliconis
prepbil.
IN
AFHU.A.
Faustiui . Uicto
rini . Saluni .
caleri
^.
Alexandri . Ualevi.
(Jrbani . Tboonc
Ualeric . Furlune
Publii . Foriane.
Mcmnicri . Fausti.
lanuarii.lT.Secun
di . Marcie
Sambacie.
Tbendcsti^.Uale
riani . Urbani.
lieriis . Uictoris.
Luci . et in hac dic
Sidrac . Misac
Abdenago . itera
to nomine . cjui
ot ananias.
r.M' Azarias.et
misaliel
IN BAHILONIA
ClUlTATt:
De caniino ignis
;irdrntis sunl li
liurati.
IN
CIUITATL
LUGDUNO
OALL-
Passio Alexaiidri
(
",u aliis xuuiero
xxxnii . ct dedicut
( Iriple ubi eorpora
eoruin reiiuiescunt
et alibi Conicmo
ratio sci Geoi-gii
i't sci pollionis
et uigilia sci peorgii.
APRILI8
Cod.
Kptern..
etc.
lelici.
.ecundi
.nl.H-n.n. :'''^'"",' "
'^i

,venti
sc.'ani
m.tu..i li
.10..U. ""'"",
T.
o.banae
tl.eonae
vale-
a(t
faustini
victu.Mn. i
salo . ^,'*'
"''^^
j
,.^i
iauari
riae
fo.-tu.>atae |
pupl.an. .''-'-
"";!;|^,,a.u
o.-fani
secuueli
.ua.ci,
j
-"; l^J^^L.iae
n.isaei
heris
victor,s
luc...
bab.l ' ^'-
^^
^-^^.^ ^^^,,ct
egresio<toig..e |
^g-^"'!"
' .
''
,-'';^^
"
^
.ronae
victoris
scae geo,-K*
'
^<=;P?;f'
Xi Sm
di
satnr,.i..i
silvani
mauenti
gerani
lurtuni
donat
Hori
' fuaci-flori in margine, mamt i"
Cod. Wissenb.
UIII KL- MAL In alcxandri:) nal svq
rum coronv uirij uictoris
zotic^
furlunati
donati IcHcis
sccundi
saturnini
siluani rofim^ libera
lis
niuturi toniti liriani
baraciii
j
nabori
fusci niaucnti scrari
furtuni
Item donali iloriani
tiieonis
jirbi In afreca Nal scorutn
rauslini
nicturini snluni ualeri
alexandri
orbani thcone uale
n,
rie
furtun^
pid^Ii Ibrianae
mannncri
fausti ianuari Item
jiecundi
marcin SaMd)aci;ie
thedestit;
ualeriani urbani bc
rus luci
Uicloris K1 bunc dicm
15
sidrac
niisac
abdinago Ilcra
to nomine tiui el ananias a/.arias
et
misahel In babillunia ciuitate
ma^^na
de caniino ignis ardentes
sunl tiberati In Int-^dnno riuitate m
gall pas scorum
alcxandri cum
aliis
numero xxxnu et dedicatio
creptt,^ nbi
corpora coruiii ivtini
cscnnt.
Rich. \u Al..xaiuiria . tlieonis . et ali
i
urum . xMni
.
In AlViui .
lau-
slini . uiclurini . | !a bahiionia riuitate . ^i.lrach . inisacb .
el abile
1
najro . 'Uin tlpoaniino i-^Mii- lihfmti iunt.
2 L M Y. coronaUe : L. V. victori; S. C
.oti.ine. V. zotici
- 3. S.C. L. M.
forlum. V
iortun
-
i. S- I'- M. V. silvani iteni silvani
;
..
sih iani item silviani ; M. V. rutinae ^ o. L. V .
cnniti ; S. feriani
- (i. M.
naboris. S. s.MLim. U.
sarani-7.L.M.V.fortuni;L.M.V.o-..em.
-
S. C. theoni
- 0. L. M. V. victorim - U"-
C.otn. avaleri nsgue ad tn-baxxi. - "''";
urhani. S. U.eodone
- H. L.
Ibrtunalae.
M. \.
Ibrtunae ; S. lloriani. C
foriani. V.
norKxnae
--
\ S. M.
memmeri
- 1-2. VA. C. om.
fau.ti rf
secundi; L. M. V. .,. ilem
- 13.
S.samba-
.tiae C. .aiil.aciae. L. M. V.
sambachiae -
>
S.theotlestiae. C.
theuaestiae. L. M. \.
leuf
stiae-14,15.S.heriis.L.M.Vr)..
-
lj>-Jj-
etinhocdie.L.ethacM.V.ethoc-
(.L.M-
V. sydra.-h . misach (L.
-sidrac.
inisac)
et u
. . 11- 17 S nui ti*ralo
nomioc
01.) abdenago
Ib. 1'- ^^"' '
"
_ ,j<
anania.sazaria.(r.-lS.L.M.V.om.et
1.
10. C. om. civitate magna de
.'^=""";;; '
^:,
"
igne ardenti ; S. L M. V.
ardenUs
- ^20.
(.1.1.^
rati suni : benediclus
deus ; C.
ludugno ^-
L.M
V.xxmi-'2.^C.L.M.V.cHptae
i^^
S.I.M V. addunt : et
commemorat.n
gemt-i
sci , pulionis.
'
fd. Teriiiiii
-
IHterar ineliuatat m. U.
Cod. Bern.
UII

KL- MAI-
IN
SKRACUSA
Ciuitato.
Sicili^-e
Niitalo
SL-onun.
Euodii . Hornio
^p^cnis . ot caliste
*.
IN
AFRICA
Nobilis . Marcie.
Hermeniphi
Fiirtunati.
ET
]NI'KRSIDA
Ciuitato.Diospoli.
Passio sci iicorgii
LUGDUNO
Depos . Boati ruslioi.
epi.
APUILIS
God. Sptern.,etc.
VII k m syracussa civi evodi liermoginis calisti in aft
|
novellis marci 1
moniphi lurtunati et in pcrsida pas sci
georgi niaf |
lugduno civi hoati riistici epi.
[49]
Cod Wissenb
VII KL- MAI- In scnicusa ciuitate
sicili^ Nati scorum euodi her
mogenis et caliste In africa nu
bilis niarc^ horniomplu furtu
nati lugduno dop boati rustici epi b
el confessoris.
Rich. in Alexandriii . sci mairi . eu | angelistae . Uietaiii;i rninana .
'
AlTrica . nobilis . | marUue . Et in persida ciuilate . diospoli . sci
georfrii 1
niartyris . Lugduno . nislici cpi.
'
R2. In siracusis evodii caiisti et ermogenis . AtVica nobilis matiae.
Excerpta etc. G 915. laetania romana festive celebretur. O. Sira-
cusa elc. hermogenis et balistae.
Ul KL- MAI-
IN AXIOPOLI.^
Aureli.
ET IN ANTHIO
CIA SYRIE.
Natale . Leonidis
Uindei.
ET IN AFRICA
luli . Uicturi.
Sirici . Honorali.
Felicis . Pauli.
Maximi . It. uiclo
ris . Simplici.
Pullionis . Uiti.
Calendini . Apolloni.
Marciane . Folicis
sime . Arhimio
Marciani . Lictis
////siini . Simie
Germani . Felicie
Euasie . Ccnielline
Cleti martyris.
VI k m in axiopoli nl cirilli et in antio eutimiac et roiii pri-
mitivi auroli il antioc leonidis uindoi |
in aff hili victurini
sirici lionorali lolicis pauli maximi victuris
|
simplici pol-
lionis viti calendini
appoHoni inan-ianao felicissinuy .
timiae niarciani litissimi simiao gerniaui fcliciao evassiae
gemelinae.
% 3. C. heriiiogenis etpas^io sancti genrgii,
culostae, M. V. calixlae - :J, 4- L. nobil.. M. V.
nol)ilis
4. C. M. V. liermenphi. L. bermenli

4, 6. L. M. V. forlunati ; C. torlunati ; incundi

e. C. L. M. V. om.; C. addit : letania maior

3-)i. S. In africaf::' m. dep) m:ircif;?Hi. evange-


listao Etinilictulm)ieiuuiu{m)deIetan.maior.).
lugdunodepos . heati mslici epi . et in oriente
passio sci georpi . In margine '4 m. admiatiodt
Mitrco,e qiiahafc tantumsnpersunt : i apli qui
:
fortasse: (discipuli Peli) i apostoli. iiui,...
VI KL- MAI- In axiopoli aurili
In antiocia
leonedis uindei in
afreca iuli
uicturi syrici hono
rati felicis pauH maxinii uicto
ris symplici
pullionis uiti calon s
dini ApuUoni
marciau^ felicis
sim^ Aethemi^
marciani lictis
simi simi^
germani telicie oua
si^
gemellini.
Rich In anxiopoli
'. cvrilli . et in antio |
chia syriae
ieonidis .
uindei : et in alTrica . uiclo 1
ris . sirici . honoraU .
fehc.s
.
pauh .
maximi . martiani.
>
R'. K". axiopoli.
Excerpta etc. G. cleti mart .
(iuterafHca,u>sK-y-
in Antiochia etc.
auHUs
-
r'. Roma in Porlo natal
priu.itivi
.
iu Auhopol aunh.
I. C. M. aurolii; L. M. V. recharii (M. V. ri-
charii) confes^^oris
-2. M. leonith's:C. vendei
.
,i,rii
_ 3. V. victori, sirici. 5. S. potioms.
C L M. V. pollionis
- (i. L. apollini. M. V.
apollonii
-
7. S. uhimiae. C et hemiae. L.M.
ethemiae. V. clheiniae.
- 7. 8. S. lectissuiie.
-
8 C. limie; L. ^rcrmiani
- 9- C. Keniellmae
cum snciis eorum
felicis . silvani - contuh. mo
nnslerio in gallia
depositio sancti ncharii
> . TiJ^^iu^papanis
qui reman3e.-ant
alexandriae eo q(uo)d
"
r,,,
,.,.,,
- -
in .ar^ine .. . Mn
^^^1:1;^^^^'"^ Z'!
et dJ^lUant
carn. eius in .r.m ac ..a mfic.
celebravit missaru.n solle(m)pnia... die...
pasche
traheha.ur -^
^^^^^^^^^^ ^;;. ^,^,;,, ,i .,n. . e.
conforlav.t .
n.ane aule(m)
f.uto m
bant sanK-uine dei.ule licet valde lesum
miltunt ''"*"''".''",.,..
'
,,
t.ahentil,(us) iteru.n illis mivrravit ad Xpm
(haec iu fd.
de^.de.antuO-
|501
Cod.
Bern.
U KL- MAI-
IN
CILJITATE
Tarso . cilicie,
NiitaleSr-i
caslori.
IN
NICOMED.
Anchimi
epi.
Stoiani epi
Antoiiiui
piosbil
Udie . Genosi.
Sodalis . Zenosi.
Zolici . Marini
Zenoni . HUpitli-
Eutici.
INCIUITATE
Arminie.
Militane . Herme
tis . Eppei .
prbi.
f,
82^
It . Hilpidi.
Hermogenis.
et<;astello.
AIOUIE
IN
CAPRIA.
Manrii ot capti
(iiaconi . husandi
Priani.
ET IN EGYPTO.
NICOMEDIA.
Uicloris . Maximi.
Pauli . Marciani
Germani cu aliis vi.
Oemmelline
'.
Legi^sinie . Felicie.
Germane . Felicis.
Euantiae . Uictorini.
Nicofori . Dioscori.
Serapionis . Papie.
Anthimii epi
ET
ANTHIOGIA.
Tliimie . Manriatti ^
diaconi . Genonsi.
Sodalis.
APHIUS
Cod.
Eptern.,etc.
epi el 1
antoni p.^
.|2 >;
n
,^
^^^^^^
scKlali
oi.lii^i
''." I '"''"
. ',
incastelaioviaecapn
enpei upi H
holpicii l-"""*;:'- !
'1^^ ,,^0.1.
victoris onnei eui It
liolpidi ^^
rii;ca,i..ia.n.an.ipnannne.;P
uicoiii
victoris
,au,-i et capli
<nac
nsanu.
i"";:"
;;
;
^,, e |
Unae
axiuu
pauli
n.arcan,
genna"
.
-
^
,.^,
,,,^,1 |
|aoti.si,uae
fcliciae
S<=^"}^''^'^2e u.auri
atli dia
dioscori
serapioms
papiae
ant.o..
t.nu.
"oiu.osi
sotalis.
Cod. Wissenb.
V KL- MAI* In tar.so cilicii; Nal
sci
castori In nicomedia ancimi
efii
stephani
epi Aulhonimi
prhi
ln
lidia
gencsi sodalis zotici
marini
/.elnoni
hilpidi outici In ciuitate
5
arminie
inilitam; hennilis
liilpidi
cppei prbi honuogenis
et
castello
aluin? in capria
mauri
et
capti diaconi husandi
priani
In SgyP*^
niconiedia uictoris
to
maximi
marciani pauli germa
ni cum
ahis . ui . gomellini legissime
reliciv^
german^ telicis euan
ci^
uictuvini
nicofori dioscori
papi?
scrapionis In antiociu
15
thunic^
mauri atti diaconi ge
nosi
sodalis.
Rich. In nicoiiiedw . aiUiuii . slcpliani epi . i
et antonini
.
prbi
.
Et in
niileto >. elpidii et erniogenis . | in tarso cilicinc . castons .
anliorbia .
timiae
-
. niaun.
'
H- moleto. RMliiiiiiae.
Excerpta etc. F. Antiocliia vicliaiii.
- R\ in Nicomedia anUiimi
episropi steidiani episcopi et alioruin. 0. in Capvea uiauri et capti.

G i)14. tomae sodalis.


Bedae cod. S>.e ppliei pvbi et ermogenis
mililis.
1 S. L. In civitate
- 2. C.
castor.s .
gev-
mani ; S. G.
anchimi, L. M. V.
anclimi - 3.
h.
L M. V. antonini. C.
antonii .
presbyleii -
0.
V zetoni L. V. zenoni. M.
zemoni.
Iielpidii. \
.
i,piaii;C.eutbicii.Ipicini-5.G.C.Inarme-
nlacivitalemilitana-G.S.hevmet^C.
>^
mitis
- .5-7. L. M. V. om. ah eut.ci ad bdimii
7 L M V.
eppeaiprbi . eutici. In
civit anne-
lemiUtana^Jmetis(L.hermitis).hilpubi
(M. helpidi) . hei-mogenis;
S. l":>-n\^'^"'
" ,,
S. M. V. aioviae. L. aiovie in c^P'-' ^^^7";''
:
campia;C.etalibimauri--9.L.M.V.etc
.
S hustiandi. C. L. M. V.
hasand ; L.
pan.
19
T V vii-S
trememm.legissimi.
C. semellinc . lic;//sime; L.
gem.lhani - 1^^-
germani-13.U.S.cuantiae.evant.^.
L M
V.victorini;S.
nicopoh.
- IG.i^-""'
CLM.V.thimiae:L.V.
0..
d.acom-1".
17. C. arri diaconi . attidi .
genonsi.
I
frf. aemellini-
- - f<i. Mauritiatti.
Cod. Bern.
Iin KL- MAIAS
IN
PANNONIA.
Eusebi epi Poilionis
Tuballi.
IN
ALEXANDR.
Natale Sr-i uiclo
rini . Egressionoe
de arca.
HOME . Urralis
martvris
INTAKSOCILIC-
Malinocu
aliincLXX.
AtVodisi.
Cari///lippi
presbil . AGapi.
Lcctoris in carcere.
requicscentium.
Euseui . Euiuci.
IN
AFRICAPRO
Uintia . Numedie
Natale SOorum
Manili . Donali.
MauroJi . Lucani
Uictorini . Nicee
^
uirg et alioru septn^
duo . Luciani cum
aliis ducen!os sep
luaginta.
IN
TERRETUIUO
-
BETURIUE^' ClUl
Deposil Sci euseci.
presbiteri . ct conf.
, s:!''
APRILIS
Cod. Eptern., etc.
IIII k iTi pannonia ousebi L-pi poilinnis lit>alli in alax
victurini in 1
tarso cilic alrodisi cum alis clxx nmlinae
carippi prb agapi lecl ] In carme requiescenl eusebi
eunuclii in aft scorum in:innilli
j
donati mauroli lucani
viclnrinao nicao et aliorn lxx lucani ot aliot^
|
cglxx
depos sci eusici prb et confes.
[51.1
Cod. Wissenb.
IIII KL- MAI. Iln pannouia cusebi epi
tiballi pollionis In alexandria sci
uicturini In tarso cilici? malin?
cuni aliis clxx Afrodisi carilippi
prbi Agapi leclore euseui eunuci 5
In africa prouincia dum mediae
Nal scrum manili donali manrini
lucati Uicturini nici^ uirg et ali
orum Lxxu luciani cum aliis cclxx In
betoriutj' ciuil dep sri eusobi prbi ot 10
confessoris.
Hich. In pannoniis . natjile pollinnis . Et
I
in Lirso ciliciae . afrodisii
.
et alior . ci.xx . eusebii e|)i . j
Roni uilalis . Bituricas . depositio
>
.
eutici prbi.

R^. depositio episcopi (itraeterea nihiJ).


Excerpta etc. G lHi. Uiriani vwn alJi^- cccx . Bituricas eutici conf.
IIIKL-MAL&S
IN ALEXiVNDR.
Natale Sri germa
ni presbil . ot alibi
prosloci . diacon
IN NICOMED-
^
Prudonti . Marci
alis . Sabbati.
Eodomoni . Basili.
iT.Cermani . Filucasi.
Bndonti . Urbani
et pagate
IN AFRICA Grati.
et aliornm viu
ETPERSIUM. TUSCIE
Ualenlini . Mur
ciani.
ETBONONIA
Uitalis . Augnsli.
Uicturini . Manili.
Meturinij uirgin
Macculini.
IN ALEXANDR.
Pudenti . Marciani.
Filocosi . Tbeodore
uirginis . cu aiiis
duob ; obiif amalarius eps
*
III k m alaxand civi sci germani prb et alibi prosdoci diac
et valentini in nicom prudenli 1
marcialis sabbati codo-
mani basili 11 germani filocasti budenti 1
urbam pacatao
in alT grati et aliofi vi ot perusio tlieusi valentini
1
marciani
bononiae vitalis ngusti victoriiii manili metronae
|
mac-
culi
alaxandcivlpudontiniarcianifiiocositboodorao
|
virg
padis cum alis duob.
sex .
I
alibi pudentis.
E.ce,-pta etc. IV. in
Alexandr
natat s. genn.ni
episcopi vitalis victo-
ris et al.
- Notk. Bononi.i
vitali^ et apncolae.
l. L. V. nat. s. vitalis . eusebii etc. 'i. C. et
viUilis pollionis; S. L. M. V. alex . nat 3. M.
V. victoriiii
i. C. atrosi, L. V. alVodis n.
S. L. M. V. lectoris, C. lecturis; M. euscbii . eu-
nuchi
6. S. provintiae duinniediae, V.. pro-
vinciae tlionieiliae. L. M. V. provincia nuniidiae
7-10. L. M. V. om. donati . niaurini. C. niau-
rili. luc'/, L. M. V. luciani ; S. niaurili . luciani
;
M. V. victorini; S. om. niciae; G. virfi. et alio-
rumccLxxxni. L. M. V. cum aliis gi,x; S. bitu-
ricae, S. C. L. M. V. civitate; L. om. dep; C.
euse, S. wm. prbi
U- C. om.; S. ad calcem
laterculi 2 m. : senon sci arlemii epi . et con-
fessoris . sci . vitalis mar.
III KL- -MAI- In aloxandria nat sci
gormani prbi prosduci diaconi
In uicoim;din
prndenti marcia
lis sabati eo domoni baseli
Item germani f ilucasi budent i
nrbani ot bagate In africa
grati ot aliornm \.n et psiuum tuscio
ualentini nuu'ciani
bononit^
uitalis agusli
motorin^ xiw^
ilria pudonti
ilicodore nirg
ituobus.
uicturini
manili
macculi In alexan 10
luarciani fylocusi
padis cum aliis
'2 S. germani epi . prosdici 4. S. eodo-
niani. L.
codoniani; C. bareli.S. L. hasili - 5.
C liiocusi; S. budondi-6.S. L. M. V. pa;r.it.-e.
C. pigatae . silvanac . ioci - 7. C. vi martyrum
.
Ltperusio; L. M. V. perosinum ; S. tuciae

S. C. bononi, L. V. beuoniae
-9. C. L. aupusti;
M V victorini
- 10. S. nctori.
C.metronae;
.uaruli
- 11. S. L. M. V. filocusi. C. fiIn.M.s.ie

H. C. theodosiac.
^
priua .Nicei
-
prius
teuuttvrio
_ .
r,.
m-Ti n.cAK.
- ^ Uit.
indimtae add. ..
2-
[521
Cod.
Bern.
r.
83^
r.83d
1RII)- KL-
MAIAS.
IN
ALKXANDH.
Dorothei
prosbil
Rodociani
diaconi.
Uiatoris.Tercnti.
Marfiiii . Maiorice.
iT.Uictori
.Claudi.
Siluam.Clemfi.
Honorati . It.
Uictori . Reducti.
iT.IIonorati.TIu-lciori.
Priniosi . Uogali.
Felicis.lT.Felicis.
It.
Felicis,',/Luciani.
Golisi.lT.Rogati.
Seueri . Cotlidie
Furlnni . Spice.
locu!idi . Inli.
Meriti . Honori.
iT.Siluani.Saturnini.
Enioliani.lT.Salnini.
Atfrodi . Ducli.
Pastoris epi.
E alibi . Secnndiani
Concordi . Mariani.
lacobi . Floriani.
Gabri . Gaiani.
Poslumi . Momini.
Quintiani . Cassi.
Fasili.
Floreuti.
Demetri . Gadudi
Crispini . Donati.
Zenouis . et alil)i
Pomodiani diac.
Igncuslorum
et
maronuM-soru
cu aliis ai'odnti
quattuor
Sernndiani epi
Aloxandri diuconi.
Bubati. Saiuri.
Driodri . Bopodiani
ct nomensis . Dereli
'
/,,/qnoru gesta
habo"lur ^
ROME . IN CIMIT.
Protextati.
UIA APPIA . Depos
quiriui niar
IN
FKODIRIA
Ut)diliani diacoui.
Terenti . Marini.
presbi . Dacari cu
aliis xn . Meturi
Clcmontis . Luciui
Telosfosi . Primosi
Saluini . Emeliani.
Maiorice.
iT.Satuini.
Depos
polocroni opi
APUILIS
Cod.
Bptern.,
etc.
P,,,U.U-,.inalaxaoroth.Fb..oJa^^^^
onorati |
victon.a -''':;.'
'TrlL.i
.overi
cotiao honorati |
victonni
reauc.u '.
'' , .
,i
,veri
cotiao
,.ogati
Iblici. 1 n
lelic.
lucan, - ^
J^^^^
,,,1
^atur-
,,,(
.pinicac
1
Ioc,,n.l, ""' -"
J"^
'^....oris ef.i
et
ii
...nolliani
sat,-,n,e t
'f"
^^^^
P
n,i,i
gabri
alibi
.ocundiani
.onconl,
,na ,a
|
a.dK
^^^^^^.
gaiani
ostu,ni """'}"'
,'1"!'":';,^^
,^is ll alibi
|
ro,uod,an,
,go,
d,ac
"""^!";'
, ,.
g.,,,.i
,]iodri ropo-
saiurnini
dcpos
policrom
epi.
Cod. Wissenb.
PRID- KL- MAl- In alcxandria
doro
thei
prbi rodociani diaconi
Uia
toris
terenti martini maio
rici^ Item uictoris claudii
siluani
clcmcnti
honorati item uiclori 5
redncii
item honorati theleibri
primosi
rogati felicis item
iVIi
cis
luciani
colosi Item rogati
seueri
spicc; colidig forluni io
cundi iuli secundiani epi meriti 10
honori Item siluani satm*nini
emeliani Ilem salui-nini Af
frodi
dugdi pastoris epi secmi
diani
. coucordi mariani iacobi
floria gabri gaiani postumi 15
mommini
quintiani cassi starili
gududi
crispini itom crispini
donaii
zeonis pomodiani diac
cum
aliis xxnu secundiani epi Alex
andri
diaconi
babuli saturi dio W
dri . ropodiani ct nomensis Hoiii
dep
quirini epi In fro(hria . rodici
ani diac
tcrenti marini prbi
dicari cum aliis xn niotnri clc
mentis
luciani
telistbr pri
-s
mosi
saturnini
emiliani ma
ioric?
saturnini in gali fonta
nc^lla
monastyrio dep erniborti
epi et
confessoris.
liich. AU'XiUnliia . IVoili>;i pibi . IVi
I
ine . .lepositio . iiuiiini epi .
iluioUiei
'
. prlii . Ko | .loiiani itiar. uiatoris . martini .
maiorici
uicloris.
I
iV^ ilorothae.
Excerpta etc. H^ Uom. etr. pasloris (foco dorotliei) presbiteri.
ilpmctri saturnini.
li '.)It. quirini mart. rodimini. ~ O. promediani
cuiii aliis xxm.
1 S. derothei
-
% 3. C. victons - ^. h >
.
V. therenti
- 4. L. M. V. om. item
;
S. 0.
dadi
-450. silvani . demetiii;
cHeva
dfmit
Hsgue ad iuli v.
10-5.
M.clementis; M
v.clo-
ris
_
K. S. deducli: L. M.
Ihelestbn, \.
tele-
sfori
-
7. 8. L. M. V. om. ilem l^'^'^
-f-
='
casoli-9.M.quotidie-10S.G.L.MV
secundini-l^lL.M.
V.em,ham;(..t
saturi . item
saturnini
- 1-2. la L. M V. alle
rodi
- 13. li. S. "'"
'^ecundiani - H. ^-
po"'
coLe;L.M.V.marciani-irxSC.nonan..
-ir,.S.crassi;C.L.M.fasih.V.lal...--l-
S C L. M. V. llorenti . demetr. .
gadudi (L. fti-
gududi.V.guduli);
L.om. it^"^
*^''^P';;i
-;,
^*
|.C.zenonis-^J0.S.C.bubat.-:i0.2lC.
diotri.L.diodori-21.S.
ropodnam
C.J.
et; L. nomesis
-2^2. 23. C. qu.nn. .
secun
m
.
lu afrodisia
rodociani
- 23. S.
terrenU -
mau
rini
-
2-i. S. dacari, C.
dagari - ^^-
^-
*
;:;ini;S.teli.fosi,C.L.M.V.telesfor.-26^^^^^
emotiani
- ->7. L. M. V.
-turnmae;
S. a^^_
in gall ctc.
eiu.loco : depos .
poU.cari^e
IC.po'0
cronii)epi-^27,2S.M.V.fontenola-ib.I;
M. V.
monasterii
Iranslat.o
enhert..
M.
bei-li,
V.erberti.
>
li prius acriplum initio egHfnfw /iif, mox enmim i put^i Den- Uttmtatum; ed. de rcliquoi-uni n snprn Im. '".
-
MAIUS
Cod. Bern.
MENSIS MAIUS
HABET DIKS
XXXI
KL- MAIAS-
INITRI. PRE
Dir.ATIONIS.
DNi. NUl. IHU.
XPI.
IN FHiniA
IllEHAroLl.
PHOUINCIA
ASIA.
Natale sconiin
Philippi
apostoli
.
ot ia)bi.
IN AFRICA
Quintiani . EIoutlnM-i.
(lagi . Aloxandn.
Salnini et alibi
ApoHoni . Eurenii
INTERAMNA
MIUARIO SE
XAGI//,SIMO
'
Illl.Proculi.Pelesti.
Agapiti . elniilitu
Triffinta Iriuni
-
et nall niatbei
et iacobi apostiilr
ET IN OP>IENTE.
iT. qninlini
HIEHUSOLM.
Natale Sci iudao
Sen (iniriaci epi
Et enierite Natl
Saturnini.
TOLOSA.NA
Tale . uHiENTi
'*
f'pi
IN CALLEIS.
ciuitate . Autisi
odero*; deposil
Sci ainatori^; epi
CIUITESIDO"
nensi loco
Acauno . Passio
Sigisniundi regis.
Beuohra ciuital
dopos Sci iustini.
Cod. Eptern , etc
Maius dios XXX et uiio.
KI niai Nl scorfi apos pilippi et iacobi
in aft quintiani eleutori I \;;\'/\ ale-
xandri saturnini et alibi appolloni
eufemi et inter
1 anine milil xxm pro-
culifelistiagapiti et mili! xxxnn.El nl
t
nialliei et iacobi apostolfm quintiani
bieroso nt iudae sive | kyriaci epi
enierita civi nal saturninae ausi civi
iu gal nl
I
sorontis epi autissiodoro ciui
amatoris epi monasl af^auno j sci
sitjimundi re"is becora civi sci iustini.
Itich. In asia . natiile . ^coruni plii 1 lippi
.
iipostoli . et iacobi . In alVrii-a . (piinliani ' . I
eleutlierii . Et in oriente . nialhei apnsloli .
Tn !
losa . orienti epi . aulisiodoio . ainatoris epi
. 1
Alibi. sigismundi regis. [Vualdpurgae virg.]*.
'
H-. quinti
2 uncis inclusa m. 2.
ICxcerpta etc. IV'. ct iacohi et iudae. O. in
I AtVica hierapolini fic.
Bedae cod. S'. Tolosa
'
argenti epi.
Cod. Wissenb.
MENSIS MADIUS ILVBET DIESXXXI
LUNA XXX
KI/ madias de
'
inilium p di
cationis dni nfi iliu xpi
In africa nal sci pliilippi 5
aposloli iacobi qninliani
heleotberi gagi alexaudri
saturnini ot alibi apolloni eu
femi In tcramna niilia Ixuii
proculi pelesti agapili et mili lo
timi xxxui In oriento quintini
In hiernsolimam nal .^ci iudc^' siuc
quiriacci epi et emorit^ nal sa
turnin^ In tolosa orienti epi
in gallea ciuotalG autisiodero i&
dep sci amatoris opi Acauno pass
sigismundi rcgis begorra cinil
dep sci iusti epi
;
1
de abravum.
1. S. C. Initium. L. V. De inilio - 3. S. L. M.
V.In africa hympoti (L. hieriipoli. M. V. ieni-
poU). C. In HfiVA hierapoti : L. M. V. sanctoi-um

4. L. M. V. oni. apostiili, tmnes et iacobi



5. S. et leotheri. V. eleotlieri ; C. gai - 7. C.
miliario; S. i.xxnM ; L. M. V. ;jojt( u. 7 : In gallia
nanfo mona-sterio transitus s. marculfi il. S.
! C. L. M. \\post\x\ui : etnatniatiiei.etiacobi
aplor

10. S. C. L. M. V. hierosohma - 1!. C.


I
o|,et

U, li2. C. scor.saturnini. L. M. V. 3.
saturnini
12, S. tholosa nat. opoti, C. natalis
I
orientii. L. V. rii-rienti, M. erenti 13. S. In
I
gall. civitatc antysiodern, C. om. in gall. civi-
late, L. M. V. autisiodoro
1-1- S. om. sci ; S.
I C. agauno
l-V L. M. V. sancti sigismundi ;
S.
M. begora, L. V. becora HJ. S. C. iustini ;
S.
! oni. epi, (tddii : et in oncllico nanto monaaterio
1
clepos . mnrculli ahliati ('3 m. sci t.'::rg:::r:nrrtir):
C. arfrfif ; magni . isioi . phoci.nmbianis civi-
tale natalis sanctorum agii et cioli uiartyrum.
u\
(lennani . (Irlestini
Kelicis. Acothii
llrbani . Hellaci.
Priuato.
IX ALEXANim.
Saturnini . In car
cero quiescenii
cum neopoli socio
iiiUO.
IN xVUMINIA
cinitate militana
NON- MAl-
Ilclpidl . etbormo
goiii.
IN ALEXANDH.
Germani . Cclostini.
El sanctine.
AUTrSiODEH.
Translatio corpoi?
scoruut confessofi
Optati epi . Memo
ri presbiteri
.
etsaivciani' presbi.
VI Nonas ili germani caelestini telicis
celtini urbani bellici i
privatae in alax
saturnini in armenia civi mihtatia
belpedi 1
et bermogeni
eupolitis U in
alux germani
caelostiui scantm(j
|
altiodoro translal
scorCi conles optati
epi
memmori
prbet ani
]
prb.
liich In alcxan.h-ia . ^..tumini .
^'crma
1
m ,
helpidiae . relestini . feticis . urbani
.
bcllaci
.
1
priuatae . In aruienia
ciuilate .
militana. I
ermogenis.
Eseerpta etc. O.
cclestini et nesirori.
VI NON MAI- Gonuani caelcstini
feHcis caetini urbaiii bollapi
priuate In
alexandria
saliu-nini
cumne apoii solio siio In armi
nia ciuit
militana hilpidi
et herniogeni In
alexandria
gcrmani cclestini
sanctinae
Autisiodero
tran.sla corporis
scoram
confossorum
oplati opi
moniun prbi et sciaui prbi
1. L. M. V. nm ^'ermani
'A- C. cetini, L.
M.V. celici : S. L. M. V. bellaci, C. hellani /sati
_ 4. S. C. L. M. V. cum neoiioli (C. eopoli)
socio suo
5. C. helpidi. M. elpidii, V. ilpidi
-
. M.
hermogeni^ , C. addit : lupi - 7. C. aan-
ctini
8. L.M. V. autisiodoro ; C. L. M. V.
corporum
- I". L. presbiteris et ^anciani
presbiteri;S. et sancti santiani prbi. ; C. san-
ctini.
^ -v ., F II I
'
o suwn li. >. 2., ed. !*anciani.
... rius Oriente
- *
pnu
Autesiodero
-
'^ pnus .ouo -
pnus E. em. l

prius SEXAoiss^iMo
- -'
prias tres
- ' pnaa unenie f
m
IX
lUKBrSLM.
INUENTIO
SCE.CRUCIS
dfii nfi iliu xpi
:
f.
siJ ab
helona
regina
inmonte};ol{-'otha.
post
passiom-
dni
anno
ducenlissimo
'
xxxiii . regnanle
conslanlino
impe
ratore.
!N
T'HOUINCIA
ASIE
Inlnminata
ciuitate
natale.
liermogenis
de
antiqnis
HOME
UIA NO
MENTANA
miliario
rii.
Cod.
Bern.
U NON-
MAl-
Nalale
st"-orn
luuenalis
.
Heventr-
Mcxandri
.
Theodoli.
ET
riA
AHDIA
DINA.
Natale
Arboni.
IN
AFRICA
Mariani
^
Furtunati
Salnini .
Rutini.
Furtunionis
. it
Furlunati.
IN
CIUITATE.
AUTESIODEH.
Depo.s
et
transla
tio
corporQ
scoru
et
confessorum
Eusebii .
prosl^ilen.
et auiti
diaconi.
r.so'
MAIUS
Cod.
Epterii.,etc.
V on iTi nl
sci
hermogi)iis
roine
nl
LXLmdriiiheodulietniarbm
rif^mariani
fortunati
saturmm
"rLf--tunonisllfortnnat.e.v.au.
od depo.
et 1
transl
sOoruni
a.
t
do;x:
et
alibi
nestori
mi.tom
anloniniantisiodtransletdoposcorco-
doiui
diac.
1. sry
Mich.
Rome . natale
srorum . euen
alexandri
. theoaoli . In
hierosnluna .
n
"scaecrucis.AlTnca.marmn..tur
Umati . rufini.
tii.
K^cerpta
etc E>
Romae
etc. iusti
mauri
diacon.-G.Oli.mananiiustmi.
Cod. Wissenb.
V NON-
MAI- bi hiL-rusolima
in
ucntio
sc^
crucis dni ni
ih(j
xpi ab
lielena regina post
passionem
dni anno ccxxxm
rcgnante
constantino Impe
j
ratore
Prouinlia asi(? In
luminata
eiuil nat sci lior
mogenis de anti(iuis Hoiii
Nal
ebenti
ali-xandri llioodoli
furtmiati
nal
arlinni hi alVi lo
ca
niariani
saturnini ruli
ni^
furtunionis
furtunali
Autisiodero
dep et translatio
corporis
scoruni et confessorfl
eusebi
prbi et auiti diac i:i
3. L. V. om. rcKina
0. V. provinciae -
6.
7. V. illuminata ; C. civitas 0. C. sancti even-
tii (i>unclis
indicdtur nunmi eventii aecitndo
hcoponendumei^se) ; V.tudoli K). L. M. V.
fortunati
12. L. M. V. fortunionis . fortuiwti
13. L. M. V.
auU^iodoro
H. C.L. M.V.
oi.et;S.
cumfratruni.
im.
IN
MCOMEL).
Antonin?
Nimiu
tort^ . el uariis
lormentis
atllic
te . ab uno brachio
trib;dicb;suspen
st^ el in carcere
biennio
reclus^
Apriseilliano
pre
side . tlammis
oxu.sta
obiit,
IN
AFHICA.
natale
celestini.
Felicis . Vrbani.
Homani . Hellici.
Marciali . Mittuni.
Fetri.
ET IN NUIUCO
HIFENSELOCO.
Lauriaco.Nalale.
Floriani . et princi
pi ofncii . presidis.
cx cuius iussu . liga
NON- MAT-
tosaxo.
collo eius
deponente
in flu
uio
anisomis
suse
oculis . crepantib
;
praecipitatu
ui.
dentib;
onmib:
circiistantibus.
ET IN
CESAHEA.
Natale . Siluani
euius gcsta
habenl
ALEXANDHIA
iYrt^/.
.<coruin*xi..i(7r
etaIibiNestori.l///n"
FurUinati.MUton.
Antonini.
AUTISIODEH.
f.s^v
mi Non ma nicia
civi nl
antoninae
in
aft
caelestini et aIio
xl.
Depositio et trans
latio
corporis.
Sci corcodomi diac
et confessoris.
Inhasilica"/"
sci
Amaloris.
Rich. In nicoa ciuitate . anlouini . |
Et m
alVrica . caelesUni . et aliorum . xn '. el in cae
1 sarea . siluani . Alexandria . niarlyrum .
xi..
\
etalibi.
floriani-^.fElsci
Gotehardi epiP-

K' NV {item E^).


- ' F^' noriii"'
ne^toris
antonii concadomi.
^ Uncis inclusa m.
-2.
Excerpta dc. F, Bodae cod.S'.
corcodimi.
Eutimi
diacoiii.
THESALO.MC.
IK-renei.Peregrini.
Hcrcnt^
IN
AFHICA.
(iregorii.
Archelai
Et felicissime
ALEX.VNDRIA.
1'eliui diac(mi.
ARELATO
m NON- MAl-
depos Sci Hilari ' epi
UIOKNNA
Deposilio . Nectari.
et niceti
^
epi
AUTPSIODH.
Passio Sci luuiniani
lectoris el m;irtyf f.sT)'
Iranslalo
'"
in basili
ca sei Amatoris.
IIII
NON- MAP In nicomodia aulo
n\q In
afriea nal eaelcstini
felicis
romani
bolliei marci
alis
mittnni
prbi tloriani
poln et imm ri core pense lo
s
quorq; et in
eesaria nal scoru
siluani
In
alexandria
xl niarty
ruin
nestori
mitton
anlonini
Autisiodero
dep et
trauslatio
corporis
sei
eorce
donn diac
lo
ct conf In
basilica
sci
amaloru
cntimi diac
1 ^2 L V In
nicomedia
nalalis s. senesii
.
antonii. M. ntl. sam-li senesii - In
nycomed
antoniae ; G. anloniae . iusti
- 2. L. \ . =^.
^eie
Hini
- 3. S. C. L. M. V. urbam .
romani
-
4 L M. V. mituni
-
h. S. in nurim
r.pesse. L.
V.
nuricopcnse. M.
norico riiK-n.e. (;:=^.""
J|:
6 S locarci,L. M. V. locorum
-
6.(..ancii
l-C
iWam.vibiam-S.L.M.V.mitlon-
aL.M.V.auti.iodoro-lO.L.V.cor,>orum
S. C.
corcodomi. L. M. V.
codomi - U.h. L l.
M.V.amatoris-^2.S.C.L.M.V.om.f..'i.'"
seq.J.
111 N. 111 nl eutimi diac tessal herenei
peregrinihereneinafTgregori 1
archilai
lelicissimae alax civi petri diac arelal
sci hilari epi \
vienua depos nectari et
niceti autisiod pas sci iuliani lecl.
Hich. Alexandria. eutimii . diac. ] Kt in lesa-
l.mica . heienis . peregrini . AtVrica.
l
vrieporii .
Arelalo . helari episcopi.
Kxcerpta, etc. G. U14. felicissiini. 0. iuniani
lcctoris el mar.
Bedae-Kltiri eodd. D. B.
alexsindria eulhymii (U. petinii) diaconi in
carcere quiescenlis.
11! N()N-
MAl-
In
tesdoiuea
Nal
l.orenei
pc.-efrini
el M
I africa
gregori
archila.
.,, ielicissime
In
nloxaud
a
J
liui <liac In
arolalo
de,,
sc
rf
,i ,pi In
uiennu
Aov
.
uicoti
cpis
Aulisiodero P
^
JJ
iuui..ia..iU.ct6.-t.na.-l5T'sl-.d.J
>
uncis inclusa m.
'^-
thessalonica, S.
Ihessoloma
-
*;
_^^^^,^i
peie?rini. C. sancli
herenei *
;
-^J-
^^ ^,,,,
M.
;uThelai.L.V.
arcilai -
*;
J.-
i,iionis-
felieis.ime;
aJdit : el
pass.o
.ana.
i .
5.C.ordia.-oni-o.G.S.l>enu,L^^_^^j^
-7.S.episcopis;L,M.V.uup^^^^^^^^^^
M.V.iuveniam:S.
lect.,
C. L.
lecio
miis;S.C.L.M.V.om.aseen.dni.
.
aUerun, s ahrasum
- ^
priu. Hohenti
-
prius Mariaua
- ^ priu. ahorum sine natl. - ^ add. ,. .- - m
alrasn,n;
iun,
.... littZ con.
-
'
prius helari
- ^ ;.-.- ni-ati -
^'
prius K. en,. I -
> in.us translatio.
po^t
sci
&'''"
Cod. Bern.
PUIDIE NON- MAI-
IN
PERSIDA
NATAL.
Sci
mafliei.
Aposll.
et
euangoliste
Et priiiii
.Inicinm
inartyniiii-
IN
GALLEIS UICO.
luli finilatc. natl
beatissiini Geronti.
pi-oshiteri el couf
IN
AFIUCA
Secundiani epi
lacobi . Mariani.
Conconlii .Marin^.
Ib'Iio(lori '. Salnini.
MEUIOLANO.
Uictoris . et fclicis.
It.
Uictoris .Caricie
Aufidie.lu/;;ditb.
Emerie . It . Uictoris.
Acuti' . Faustine.
Hilariani
-
Uictoriani.
Salnine . Gauine.
Hedenti . Furtune.
Uicturie . Prim^.
(iaiani . Ualentine
Furlunati . Posluini
Faustini . Maiorici.
Uenusti . Massuni
Process^ . Secundiani
Inportune . Quintiani
Petri . Tassi.
Casserici . Mappalici.
Ucnerie . Renetacie
Florine . QLiinti.
Uictorine . Demori.
Gaudole . It . Uiclorini.
Grispini . Possimi.
It. Felicis . Donati
Labori . Massille
It. Gaiaui . Fascri
It. Quinli .Rogati.
Maxenli . Nine.
Uirtuni^ . Ualerie
Tyrone . Magrone.
Gitini
^
. cCi sociis
et reliquis scis
Floriani . Herenei.
Furtunali . Faustini
Gavine . Horenti.
Papalici . Primi.
Secundi . Gasisi.
Celrrini . Hiercinii,'
Flaui , Magropi
Marcellini . Maxiini.
Balrohiti . Acutiani.
Niccti . cu aliis
septuajjinta.
It. Gaiani cu aliis xx.
AUTISIODH \
Depos Sci ualeri epi.
MAIUS
Cod. Eptern., etc.
Pridie non ma in persida mathei apos el primi in gat nf
sci geronti
j
prhin aiT.secundiani epi et aliormn lx iacohi
mariani concordi [ marinae eleodori saturnini modiola
victoris ielicis II victoris
'
calriciae affidiae iuthid emeriae
II victorisacutaefaustin^ I hilarianivictorianaesaturninae
gavinae hedcnti furtunre
]
victuriao primae gaiani valen-
tinao fortmiatao postumi
|
faustini maiorici vemisti nias-
snni processae secundiani | inporlunao quintiaiii pctri
tassi casserici mapparici benere 1 bonaefaciae quinti flo-
rianao victorinae demori gaudolae
\ II victorinae orispini
possini 11 folicis douati lal)ori masilkv ', gaiani fareri II
quinli rogaii maxenti ninnae virtuniae
1
valeriae tironi
matronae citini floriani herenei fortunati | faustini gaviui
bereni pappalici primi secundi cassi celerini |
hieromiae
flavi maorobi marcollini maximi hafrobiti |
agustiani nitici
et aliorCi lxv II gaiani ot. aliorn xx autisiodoro depos
valeriani epi.
[55J
God Wissenb.
PRID- NON- MAI- In galleis ciuitate
Nal boatisstmi geronti conf In
afrioa Nal sCorum secundiani epi
iacobi mariani concordi? mari
ne biliodori saturnini medio 5
lano uictoris et folicis Item uic
toris carici^ aufidi^ iudith
emori(,' Itum uicloris acut*; fa
ustint^ heiariani uicturiani sa
turnine gauin^ hedonti 1'urln lO
n^ uicturif^ prim^ gaiani u:i
lentintj furtmiali postmui ta
uslini maiorici uenusti massuni
processe set-undiani In portuntj
quintiani petri tassi casserici i^
mappaleci ueneri^ bonifaoie
(juinti florian^ uicturini domo
ri gaudol^ Item uicturino
crispini possinni labori massil
lo Anlisiodero dep soi ualeri epi io
AtYrlca . secundini | epi
Me.Ii<>lunio . ui..on. . fehcs .
aufs.o
1
do.o ,
ualeri epi.
Excerpta rff. E-. secundini
pil.i.
stavii epi.
Bedae cod. S".
Autissiodeir)
1. C. initio : nalalis san<ni ioliaiinisapostoli
et evangelistae ante portani lalinani in ferven-
lis olei dolium missi ; (cf. infra oii r. 19i; S.
C. h. M. V. In persida nafl. <ci matliei aiili et
evgr. ; S. L. M. V. et priini . initiorum marlr.
deinde: \n pillia Hc; S.oi. in nalleis ; C. in
palacia ; S. civilsilem - ^i. ^. C. L. M. V. helio-
dori ; C. saturnini . silvani - 7, C. raricae
-- S,
i). C. fauslini
0. C. helarianae. M. V. Iiila-
riani ; L M. V. victoriani M, lu. C. *aturnini

10. II. C.r-ivini . ardenti . rortunati, L. M.V.


tiistunae
11. L. M. V. victoriae ; C. primi

l->. L. M. V. fortunati. C. om.; M. poslomi
-
1-2. 13. C. iustini
13. S. massunii, C. ma-ssi,
L. M. V. marsuni
14. S. C. inportunae, L.
importune
lo. C. tassicassirici Ui. C. om.
mappalici ; L. V. bonefatiae. M.lmnifatiae

17. C. tlorini ; S. victurine. L. M V. victorimie

17. is. S. demori, C. demoriae. L. V. domuli

IS. C. victoriui. L. M. V. victorinae VX S.


M. V. possinni. C. possinnae. L. possisini ;
(S.
desinit in massille
f
2H rectn, <id ciiius ralrem
3 1. : et natale sri iohannis apli aiile porlani
blinam)
-
U>, -iO. S. C. L. M. V. p.i,t luassillae
(G. massilae) seguuntiir : ileui (L. M. V. om.)
paiane (C. L. M. V. gaiani) . fasseri (C. faferi.
M. faseri, L. V. saferi) . itcm quinti
.
ro^ti (C.
utntinquf om.) . maxenti . minae . virtuniae
(L. V virtunie) . valeriae . Ijroni (C. /,'ronii, L.
tyronie. V. tironiae) . matronae . citini cum
sociis eorum . el reliquis scis . Horiani (C. tlo-
rione) . herenei . furtuuati (L. M. V. fortunati.
.
faustini . (.'avini . herentl . papali (C. L. M. V.
piippalicil . primi - cassi . secundo (C. L. M. V.
.^cfundil.ceIerini(C.
celerinae) . hicreiniae(L.
M. V. hcrcmiaei . (lavi . et (C. om.) faiani
.
cum
aliis .\x . magropi . marcellini . maximi .
bafro-
hiti(C.hafrofiti).aculiani
(C. agustiani. L. M.
V. at'utiani . niceti (C. niciti).cuin aliis xxii
(C, i.xxvi, M. r,xn. L. V. xuf) . ih-m piiani cum
aIiisi.xxn(L. M. V. om. ab itein ml r.xxn); C.
nrfrf// : marlyr-ihus . autisiodero (L. M. V. auti-
siodoro) depos. ete.

prius hil.Hlo, i.
- ^
prius helariani
- ^ prius Citine - ' prius
.vtTKs.on.
L56]
Cod.
Bern
f.sr.-
f.SGJ
r.87
NON'
MAI-
IN
NICOMO-
Flauiepi.Agii^tiiii^V'
It.
Agustini
.Triu
FratiTi . ot alibi
Marci'lHni .
^la,'
'>'
c^obi
>
. Euiici.
iN
afru:a.
Gelerini . Maximi.
Kictori
.Srepot^"
telle . et alioru
inultora
. Canti.
It.
Agustini
.Uictori
Gagi
Anii-.Maximi.
CeleriNi . Fonlini.
Ouinti
.Flauiae
Murcialis .
Priuatiani.
SeplemiJie
. Dextri
Quinte . Arnisi.
Donati.lT.Donati.
Octauiani
.Ir.Donati
Marini . Nauagi.
Pulueri . Hogati.
Ir.Cictori . Mulieri
Furtuni . l^ictori.
Secundi . Cecili.
Donate . Salnini.
iT.Donate.Nauidi.
Furtuuate . Felicis.
luii . Criscenti.
Gallice . lusliani.
Uitalici
.Ro^^aliani.
Lucilli . Honorali.
Feliciae
Sauini.
Sulli . Sunplici.
Flauiae . Alexi.
Calule
.Euticic
Pcculiaris
. Germani.
Rogati
.Marcelle
Odemari . Erculi.
Salnini . Primole
Castule . Donate
Felicis . Uiclori.
Processi . Antonini.
Sapide . Donale.
Secundiani . Vr.
Donaii.
Marcialis . lanuTii
Diuii . Uicturii.
ct tunnidi . It.
Furtunati.
Criscenti
. Germani.
Aiiidc . Furtunati.
iT.Hogati.Uictori^
Floridiani . Epafrodi
ti . MarcoUini.
Palatini . Faustini epi.
iT.Eiitici.cualiisxLV.
IN
CIUITATE.
Diospoli . Passio
S('-i Georfjii
niartyf
AHELATO
. deps.
SciHilari^^.epietcon
fessoris.
A/;GUSTIDUNO.
Depos
Bcati
Placidi
prcsliiteri.
MAIUS
Cod
Eptern..
etc I
agustini
11
agu.l,n,
.-t " >"
"^^;'
"^^;; ,
m
aff
celenn.
,Hu
fratru
et in
^^f^Z^TJo^
mult<> I .
fl^viao
n.arciali.p.;va,.an,
sep^
n e^;;
J^ ,
p^,,,,^
donali II
.U.nal.
octavian.
U
.lon U
,,,edoniae
rogatae
victun
muben
^!^^^
,
fclid.
iuU
c-es-
.aturnini
li
.lo..ata.'navilae
tmtunatac
,,ti
centigallici
iusliniani
vilal.c.
rogatam
1^^ ,^^
,,,,
fcliciae
savinao
stulti
s.mpl..-,
lav.*
1

^
^^^^,,,^,-
eiae
peculiaris
gern.anae roi^
ac
| .-^
^^^.^
slercolae
saiurninae
prm,olae "
.ecundianae
victori
processi
anloninae
| ^^,
'
[ J
^,^
'Usdi 11 furtu-
iUo,.ataemarclalis|l~.^--,^ p,.
ati
c-iscenti
ger
|
"^'^" .='"^'^' " "'-,1
eutici el aliof LV.
.Vodi.in.arce,m,i|^la^-^J>Xdepo.hilariopi
iu civi
diaspoli i
p-^
^ci gcui^
agustodunoldeposplacitiprb.
Cod, Wissenb.
NON'
MAl" In nicomodia Nal scoru
flaui epi
Agustini epi Item agusti
ni
irium
fratrum
marcellini
macrobi
euiheci In afroca c^le
rini
maximi
uicturi epi poten
telle
et
aliorum
multoruni Ito
agustini
uiciuri
gagianti maxi
mi .
caelerini
frontoni quinti
flaui?
marcialis
iunidi cris
centi
gcrmani
uicturit; pa
latini
cpafroditi
marcellini
fioridiani
faustini epi lioni eu
iici cum
aliis xl In ciuit diospoli
pas sci
iorgii
Arelato dep sci e
lari
epi ei conf
Agustiduno dopoS 15
beaii
placiti
prbi.
10
liirh In nicouuMlia . Ilauii epi . Agu.ti |
ni nuu-robii .
El in con-
.l.ntinnpoli . aclmici.liann \ t-a . relerinae . max.mae .
uictu.i.
polfntilliie.
Excerpta etc (). fau.lini ep. ilori diac. cu.n al. ..xv - Notk. Atrica
Hc.
potentiUae
fau.tinae.- Rhub. Nicomedia itc. frod.s.i macobn etc.
^i.L.augusti.ii.-3-7.S.lnum.,S7.rf
a^stiniom.
-
+ C
euthici.. L.
heutheri. M.
euthici.V.beuteci.-?>.L.V.v.ctor..M.vicU,-
-i^
_ 7 M. V.
augustini. L. agu^^t.n.
ep.scopK
LV.victo.-i. M.
victoris;
S.L.M.V.ga,.lM.
Kaii).anti,n.
gaiani.-8.
C.
iVontin..-.S.
r L M V
inarcialis.imvatiani.sepl.mimu-
i\ sentimiae M. V.
septemiae) . dextri
.
qa.n-
lem
donati(C.
0..
M.V.donataO.mann.
C
mariani) .
octaviani (L.
octavianae) .
.ten,
"rvgi.pulve.i.rogatelL.M.V.ro,^^^^
vX-i(L.M.Vvictori).mulie.-i.fort^^^^^^^
(S.(:.om.nuf.v.).secund.
aclUCL.ftl-
V
cecili) . donatc . satu.-nini . item
^lo"^'
'"''
nlvide.felicis.furtunate'iC.Mut.a..,L.M.,
Lunati).criscenti.M.V.crescen...ap.ct^
.api) . rogatiani . donali . gall.c. (L. M. ^ -
.a
id.
instiani (L.
instiniani) .
vitahc.
.o^Mhan .
:::,;
ho.orati (C.
donati; .W^
--
o,uina a gallici ad
rogaham rep^"':^"'^^
///norati . honorati) .
ielic.ae .
f^^^J^^
C salti L M. V. suUiti) . simphci .
llavue .
'
ticiao).vidurii(C.v,rtu.-,ae,
UJy^^,
,,ecu,ia,is.g<-.,mai.herceL^M^N.e.c
)
.ogati IC.
rogatae) . marce le (L, M^

n
celle) . -de.uare (C.
ode.a,.,l ,
av.d.e
( .
L. .
V.avidae)..aturni..ae.fel.c,s.v.ct,.,
L.M.
vic,o..i,.,,.oce.si.,,rimuli(Cpro.o^^^^^^^^^
tae (L. M. V. donat.) . cart,, ae .
sec,.n
<ioa,ae.ma..cialis.ro,ali(C..-ogataeJ,.M._
,.,.,.r.uati,u.,idi(C^n,mdKVt,nnaU.^^
9, ,0. M V. cre.cen
.- - "^L^nr
^^^
.
_ ,,^
_ 11. S. epahonditi.
l-i-^-
^;
.. n
'"'.T\
u"lI''^^CLV.hela.ii.M.hyU.n..
a.elato).-U.lo.b.UL.
.,
^tiduno.
- 15. S. om. epi et; S. L. M. \ ''\'^ .
teri).
^I(lSCL.Vplacidi:S.ei>.0>ropiesh>ie
1
priua
Marcohri
a
etl.
Ga-^-ianti
- =*
i>yius
Helari.
MAIUS [57]
Cod. Bern.
Ulli- iD
MEDIOI.ANO.
Uictoris
. capitis . cesi.
cuius
passio colebra
turpntiie.
idus
inaias
'.
IN
Al^RICA.
Eutici . Furluuati.
Saturnine
. Marcie.
CONSTAJSTINO
POLI . Agati.
Mililis . Maximi prbi
Antlius
diaconi.
Arestini . Marini.
Tampi . Sterliae.
tlogate
. Uictorie
Floridi . Luci.
Donati.Uictori.
Flauie . loliannis.
Nonni . Gasti . Gagi.
Furi . Maxinii.
It. Uictoris . lulic
Felicis . Martiani.
Famose . Honesti.
Nigri . Baptici.
Rustici . Processe
Secunde . Militi.
Felicie . Maxime
Datiue . Tuniani
Tludi . Secundile.
MAl
Datice . (lundoni.
Tertuli'* . Cclestine
Faustine . lanuarii.
1t. Uictoris .Zetule.
Stiale . Furtuni.
Rogali . Faustini
Cineri . Barachi
Sidini . It. Ninne
Mittuni . Sirici.
Rogati . Donate f. 87<
Bacciri . (iaddiri.
Bereusi . Donate
Spici.Rogate.
Saturnini . Gladiose.
Uitali;; . (.lecilio
laiuiarie . Galle.
Screni . Uogate.
Matronice. Agustine.
It. Satuniiui .Ruti.
Fausliiii . Uicloris.
Citliini . Zadori.
Autique . 1t. Ninne.
IN .FGVITO.
Uictoiis . Stetane.
AUTESIODR-
Depos Elladi epi
el octabas apostlr.
Philippi i'l iacobi.
UII. ID- MAI-
IN AXIOPOLI.
Ouirilli . nuiudei.
Zouoni
'*.
TARSO CILIGiE
i.7''
Afradisi.
MEDIOLANO.
l>e iugressu . reliqui
aruiu apostoloru
lohamii?- . Andre?
Ivr tliouu* . In basilica
Cod. Eptern , etc
VHi i(lusnialiuedii)l virtt)risiii aftcutici
furtiiuali saluniiui marciae const;ui-
tmop
I
agati niilil maxinii prb anthosi
diaf- arestini marini | tanipi stercitae
rogalat' victiiriae (loridae II floride
|
luci donatae victoris Ilaviae iohanuis
ninae gagi 1 furi maximi II victoris
iuliae felicis marcialis famorie [
ho-
nestae uigri battaci rustieae processae
secundae | luiUti leliciae maximae
dativae luniani culidi secundil | da-
ticao guddini tertulicaelestini fauslinae
cineri baraci |
si /ddiri niuao mittuui
sirici rogati donatae hairciri I
gadderi
bereusi ilonatae spici rogali sulur-
ninae
'
gladiosae vitalis cacciliae
iauuaria- malronai- j
gallae scrouae
rogatae aguslinae II saturnini rubi
vicloris faustinicithini saderi
|
antiquae
H niuae In aogyp victorisstefanae scan-
touico dopos
I
sci murtiui abb aiitisiod
depos pelladi epi.
ad
portam
romana
IN
PERSIDA .
Mar
tyres.
tricentos X*
CONSTANTINOPI/
Natale.Soi
tiuiothei
ROME . UIA LA
tina . (iordiani.
Primoli . et natale.
Boali . confossoris.
'
saturninac-roKatne in manjine, prima
manu BUppletum.
Rich.
Mediolanio . uictoris miulyn> . 1
El
in nicoiue.Iia - niaxiini prbii .
Amiwi
.
eutici .
fur [tunati . |
=.alurnini helladii ejM . In monte
gargani>
invent . basilice .
arch.]
'
Micha I
heli-^
1
Uncis incluaa m. 2. pUraqae in Ht"*-"--
Ri. Autisiocloiolielladii
epi
{praelerea mhil)-
Excerpta etc. G. 914. acali maximi stepliani.
VII idus mai in
axiopoli
quirilli )^nM\o\
zenonis In
tarso
cilic
afrodisi
i_
mediol
ophenici in
persida
martyr
,rvK
constantiuop
ual |
timothei roiu
gordiaui
primoli et alibi heati
confess.
i6c;..lnanxiopoli.quirilIi.zenDnisl
Etin
tarsociliciac.arrodi.ii.cnnslantmopol...c.|
Un.othei.Alil>i.primuli.beahconles.on..
Exeerpta
etc. F.
gordiani
prinmli
victorU
-
otnPcLa.nart.ccc.cx-Bedaecod.S..m
terHtoricarnotinocivi.atisca.troV.ndocmo
nat . sci . beali conf.
Cod. Wissenb.
Vin ID- iUI- Mediolaiio uictons
entici niarciy furluuati .saluniiui
constantiuopoli agati mililiun
maximi prbi aulhys diacoui A
rcstini luariui taiupi uictiu-iao 5
sterci^ rogat^ floredv' hioi do
nali uicturis iohannis famosi;
honest^ baptici process^ secumi^
milili maxim^ secundol^ lertuli
caelestini faustint; ianuarii zetu lO
le . sliale furluni rogali faus
tini baraclii siddini Item nin^
thidi luittuni sirici baccii-i gad
dori . berousi spici glaucUose
uitalis caocilit; gallf,^ iauuari?
t*
seneri matron? Agustino faus
tini chitini zaderi antiqui Ite
nine In ^gypto uictoris steplian^
In sancto nico dep sei marlini Auti
siodero dep elladi epi
***
L. uiariae ; L. M. V. forlunati. - i. S. el
inaximi; L. V. anthis, M. anthus. o L. M. V.
victoriae.
G.S. sarciae; ll. ///gatae: M. nori-
dae.

7. S. C. L. M. V. vicluris (L. M. V. victo-


ris) . flaviae . iohannis . ninne (C.ninac) .
casti.
gagi . furi {C. fori) . maximi . felieis iuliae
(C. wm.) . victuris (C. om.. h. M. V. victoris)
.
marciani . famo^^ae.
8. M. bnuestei ;
L. V.
honostei ; S. C. L. M. V. nitrri . baptici (C. I>ap-
tizii) . rustiei . processi (S. processe); C. secundi.
- 9. S. C. L. M. V. niilili . felicie . niaxime .
dalivi (C. L. M. V. dativae) . tuniani (C. tunia-
nae) . secundolc . datice (C. dalivae) .
gundoni
(G. irundiauit . tertuli (V. tertulli- 10. L. M.V.
caelestine; S. C. faustini. L. M V. fatuslinae;
S. C. L. M. V. iaimarii, iteni victuri (C. vicluns.
L. M. V. viclori).
-
U. C. sciatae. L. aialae
;
L.
V. lortune.
- 12. S. C. L. M. V. cinerilL. M. V.
cencri) . barachi ; L. M. V. otn. itein. \'l IH.
S. minetidi, C. ninae tidi. L. V. ninae . sidi-
-
13. V. muttuni; C. V. ^syrici; S. G. L. M. V. ro-
gah .
donatae(L.V.(ionati).bacciri(C.bacci///
mi).

13, 14. L. V. gatderi. - 14 C. breun, L.


V. hereusi; S. C. L. M. V donate .
spici (V.
spice) . rogati . saturnini; C. gaudiosae. - 1.
17. S. C. L. M. V. sencri . rogati .
matronice (L.
M. V. M.atronidue) . agusline (L.V. augu^tinae).
saturninc (C. saturnini) . rufi . faustini .
victu-
i-is (L. M. V. victoris) . ciUni . 17. V. antioqm.
M. antiq.

18. C. ninae . saUiri . corbeia mona-


^terio Ira.islatio
corporis beati gentiani mar-
tyris ; slephaoi . ianuarii.
- 10. S. L. santomco.
C.
sancoiiico.
- 1!>. "20. C. om. a sci asqtte
dep: S.posl marlini J m. siipra lineam et m
7nnrf,ie : viatoris . Istc martinus viator fuit
viaseni... fecit et fontes e.xurgerc ;
Corb. brevtus
martini iuliani.
- 19. 20. L.
aulisiodoro: C.
heladii. L M. V. eladii; S. epi et conf
VII ID- MAI- In axiopoli
quirilli quin
dei
/.enoui . tarsu ciliv
afrodisi
niediolano
Inpsida
martyres
(u;ox
constantinopoli
Nal sOi thi
niothei
Roili uia latina
gordi
Nal sci heati
confs
ani
nriiuol
^i M.
zenonis . Iharso ciliciae ;
S. C. L. \
.
tarsocihciae.
-3.S.C.L.M.V.
med.olano
nplor . iohis . andreae . cl Ihomc . m ba.s.lica
ad porla romana (C. M. V. portam ron.anam ;
C.
martyrum.
- 5. S. ravern.a via rtc. - ' ^-
M. V. prnmoli:S.
etnatale.
prius iiiaiuss
- ^
priuB Terlule.
- ' /"'"*
Zenono
_ *
X ' -
'
pritis
liui'thi
VIII
[5S1
Cod.
Bern
ID-
HUJli::. IIA LA
TINA . LN GIMIT-
eiusdein
imlale.
Gordiaiii.
F/r IN GIMITH-
Pivtcxtati.
ROME
Nalalo
Sci Ephimici.
f.88-
etma'"ris'
confes
UIALATINA.
adcenliiiu
aiilas.
Quarti
otQuinti.
INAFHIGA.
Probati . Moece.
Petri . launarii.
Furtunionis.
Tecle . Lucelle.
Maxime . Matrone
Axiopoli . Gyrilli.
Cindis . Dionis.
Acaci . Grispionis.
Zenonis.
TAHSOGILIGIE
AFrotlisi . Prinati.
Gittlini
.Salurnini.
Petri . Datiuae.
Furtuiii . Lui-elle
Maxime . Matrone
Mulaci . Gicili.
Uicturi . lanuari.
Sacusi^ . UicUunne.
Bonosi . Gonslaniiv.
maxiinae
f_ij8b
Geniiui . lanuari.
Sainini . Perrcrie
Senturi . Aeruli..
Maiuli^Marulle
Felicis . Indici.
Heflenli.Tiimi.
Felioni
Tlioinli.
Silouci . Zelule.
lanuane.Furtu
iiate . Teglacie
MAI-
Rogale . PauUne
iann:iri . Ninne.
Honori.
Gaudide
Salurnini.
iT.Satur-
nini.Secundi.Donati.
Solutoris
.iT.Felicis.
Marci
.Nap[)oli.
Cnddei . Dati.
Nasoniosi.
It.
Uietof
Siitulli.
Manuti.
Malci . Seueri.
Marciani . Furtuni.
Saturni
.Saturi.
Quinlali . Seuerioli.
Fidelis . Quinte
f.8S-
Ctmpilli . abbalis.
IN
S^OTCIA-''
Fansti . Donati.
Excritati . Septimi.
Lucini.Reslituti.
Hirici . Datiui.
lanuarie . Nine.
Felicis . Satiri.
Marcolle . Matrone
Tuiae . Lucusse.
Uicturie.
iT.Felicie.
locunde . Gloriose.
Rogatine . Uicturi
ne . lulie . Primi.
It. Furtuiiati . Marie.
Rogati . Munni.
lacobi . Septemine
Maiirelle . Incidi.
Tunui . Felicionis.
Seleugi . Honorati.
Saturni . Lucini.
Zeperie . (.'.rispi
Ueuusle . Satmnii.
Quintule.lT.Cyrilli.
Diunisi . et alibi
Depos . Siuenalale.
loli . propliete^.
MAIUS
cod.
Eptern.,etc.
.naeis
e,
n,i<lo,s
<->le>
1
t
inacis
et
miaoni^
*".-
-
.
*
ucaici 1
cripionis
/.enoms
tai.o
cUk
'
,t^ is
privati
giddini
saturnm. l
*p
in
dal vi
furtnni
lucollae
maxwna
^lrouaemnttacilcicilivicturnamm^^
^.curaevicturiaebonosiconstant.ae|
i;aximigeminiianuarisam//;mperecne
sinteriae
rnli
I maiolae
marul.
feUci^
^didi
rellenti
tinni
tUioni
t-ntlus.
eu.
1
zetulaeianuariaefurtunatae
teclaciac
rosataepaulinae
1
Ia,'/varininaeianuar.
condediaebonoriaesaturnimsalurml
secuuli
donali
solutoris
felicis
marci
oapi.oUcuddeidati I
nasomos.Ilv.cto-
n.
'atuli
masuti
malei
severi
marc.am
furtuni 1
saturi
quintali
severioU
febcis
qui..ti
fausti
do.iati
excrilati
1
septnm
luciui
restiluti
biri^idativaeliianuanae
ninae feUci<,' 1
satirae
marcillae
matro-
nae tuiae
luesae
victu.-i.iae il I
leUciae
iocundae
gloriosae
rogatinae
victunnae
iuHae :
primae il
fi.rtunati
manae
rogati
muimi iacobi
sepliminae I mau-
relU
inciditunni
felicionis
seleuci hono-
rati
satnrniluciui !
gebberiae
venustae
satuniae
(luiiilubae It cirilli diouisi
1
alibi depos iob p.-ofetae
su
('onslantii; io
/elult,^
ianuarie
Cod. Wissenb.
IJI
11)- MAI- Uoiu uia laliua
lu
^j
niil
eiusdcm Nal sci gordiani
et
in
cimil
pretexlali Rom nal sci
epi
niaci
et maioris conP et
quai-tl
quinti
probatt; moec^ petri
dativii
ianuarii furtinionis
teclt^
bucelly niaxiuu; matro
n^
axiopoli cyrilU cendeis
dio
nis
crispionis
/.enonis cylici
cus^
bonose maiiiti
gemini
saiuini
tbeclaci^
regatt^ pauli n^
iiint;
iionori . cande ditj secuu
fte
solutoris felicis inarci
napiJoli
coddei dati masomosi \h
j;atuUi
uictoris masuti malci
seiieri
inan-ie furtini saturi
quintali
fcdelis seuerioli quinU
fausti
donati et crilati biroci
septiini
Uicini restitnti datiui ia W
nnariv
ni>i<; *"^-^'^'^ ^'^*'
marcell
le
tuiae
malront; lucus^ iiic
tJn-ie
fcUcit;
iocund? gloriosv
n)gatin(,^
Uicturim,^
zeberiae
uenustt;
saturn^
Item cyriUi dio 25
nirii et alibi deps siue nal ioli pro
felae
liich. Hoim' . ironliaiil . el epymachi . 1
et
maioris In iiiriioa . probati . petri . anxiopoli
'.
cy 1 rilli . fi-iiris . fauslae . uicturini . saturnini
.
In scotia . 1 fausli . Depositio . siuae -. natal .
ioh . prophelae.
' li'.axiopoli. -H'.sive,
Excerptn etc. H'. Homa via latina in cimit .
eiusdem ualal . s . gurdiani et al. 0. Romae
nat. ss. gordiani et epymachi mar.
1. S. lavicana.

"2. C. gordiam .
mhi; S C.om.
et

:i S. om. roniae.
-
X * L. M. V. efimaci.

4 ?. scimaiovis ; L. M. V. com (/oroconf.).-


i 5 L quarti et quinli.
- ^. L. M. V. probah;
S" moethe (C. inde usque nd i\m.
mnnbr<>a
fixsecta,
tredfcim
mmhm
V^r'''*^'^^^]^^
tnnionis. L. M. V. fortuninms.
i-^^ M-.v-
cXe
-^- S. axiopoli. L.aexiopoh.
V. acKio-
oli; S.cindei.
- ^. S. accaci .
crispioms^ (..
ac-isi . crispionii. L. M. V. acac. -.0.
10 ,S. C-
L M V. zenonis . afrodi^i . pnva i
.. [n
Uhm
.
el
.saturnini.dativi(L,
M.
V.dat.ve).fur-
Uini (L M. V. fortuni) . lucelh> . maxune _.
ma;
S
mutaci.cicil/lL.M.V.
s.hc,).v,c^^^^^^
(L. V. victori.
M.victoris) -^
'"an
,
.acu^ae
t!! M. V. secusaeV
- 10. S. M.
bonns,
;
S. (.. L.
M. V. addunt : victoimae ; L. matuh - H. ?
C. L. M.V. maximae . ianuan Hemuu
\
.
e mm)^
saminilV
seinminil - pereyr.ae bF'W-
eruli . ^^enteri
.maruV,(t.marulh>.l^^^^^^^^^
indici .rellenti . tinni
.hliom(t-.L.M.V.
lel ora .
thuinti (C. tuinti. V. thunt.)
^^lcu i (L V
sileuci). zetule
tL-^l-^eltulae)
.^. - 12;S.t^^^.
M. V. furtunate (G.
fortunat., L^ ^'.
\,
'^'/f^.
t-.P^ teclaciae (G. tcdeliae. L- M.
tliecldciae.
v.
"eVaciae) S.V.. L..M. V.. donat, .
ropatae
pauhnae.- i:i. S. G.ianuari
.nmae.-r
1
-^
*
fe C L. V. secuudi . satmmni
. donat . '*
L.M.V.om.solutoris.-lo
S "=1;^
[S;
cotidei: S.
nassomos.. C.
naso
'"SN
j^-
^
nasomosi.
- Kl. G. satuh ; (-. ma ch^^
L^
L. V. marciam, G.
marUani :
C. L
-

y
furtunati(V. fortuntil .
manae .
'of.-'''
''
in.j^^e.
tae) .
monni
..
iacobi . ^-^P
l'",rV^;;:Xltae)

L. V. septeinmae) . maure h (L \ . m.
.j
incidituni G. incidi . tum. L \.
}i"'V,gaeK
fclicioni..selemi(C,
L ^^^^""'^
^aSi
"
honorati . honorati (C L
"^
^"'^^^^^{C.s^
cini . zebberiae (C
zeberiae)
-.^'^""^J^^rnae).
nusli) . saturni (C.
salurmm
l^/^^fVtem.-
nmntulae{L V. om.)
-f-} J^"^-
^."iohannis,
#,.27
('.dep.iuvenahset
iob:S
s(i lon
L. V. iub prophefae.
1
Jq stipra Ihi. III.
'^ -
pi'hix Maioli
^ c sitpra Uii- m. 2 ^ m margim- m. 2 : et dedic(atio) ecclesiae scae marie
infra
basilic!!^^
Cod. Bern.
LI IDUS MAI-
IN
SIHMIA
.Mnnt;iniaiii.
IN
AFHICA.
.Mainli . rictnrini.
Furtiinal! . S('i>linii.
Coinini . lulii.
lanuarie.
Prininli.
Ncrei . Manili.
rictorie. Ir. Uicturi.
Fnrtnnato.Ianuarii.
HOMK.
Achilli.
Epeniimi . Nerei.
riA
SALARIA.
.Miliario . uigi/sinio
'
sccundo . natalc.
Sci Antinii.
IN ASIA . Natl.
Scorum . Demelri.
'fliadlhei . ei alibi.
Depos
Nepoliani.
KT
UIGENNA
-.
DeposSci
Mrniierti ct martini-'
i'pisc(>poruni
-
llll IDUSMAI-
HOMK . INCIMT.
Pretextati . Nala!.
Nerei . ct achillei.
fratrum . et natal
sci pancrati.
UIA AURKLIA.
niiliario . secnndo.
Crati.
L'IA AURKLIA.
S/ /oteris
*
uirginis.
ET UIA . LAUICAN-
niiliario sexto.
Sothcris . lohanuis.
Acillis . Moireis.
AiVoditi . Cnaliis.
Numero . Quingeutos.
i[ualtuor (luorum
Noniiua ds scit.
et moysitis.
IN AFRICA
FraNcati.
MAIUS
Cod. Eptern., etc.
V idns roiTi sci antimi in sirmi montani In a(T maioli vicfo-
rini iurtunati septinii comini | luli lanuariae primuli
n(?rei manili H manili victuris i'ortunatfe
| lanuari roili
achilis i-piuieni nerei roili ' antimi in asia scoru diinclri
attici
I
tadhei el alibi depos iicpotiani vienna Nl mamerti
fl niartini epis riii.
m
Cod. Wissenb.
rom. :in1imi sufijilfvU hi marghif prima manus.
V II)- MAI- In syrmia Nal sci monlani
lii alreca maiuli nicturini turtu
nati semlimi conunini iulii crispj
ianuaric primoli manile nerci
Itcm nianili uicturic furtuiiati
ianuarii Rom achilli sippioni
(^pimini nerei uia salutaria mi
lia xxu Nal sci antimi In asia Nal
scorvmi deniitri taddei dep nepo
tiani Vienna dep inaini-rli
ct martini eporum
10
liicli. Home aiitemii . In asia demelrii.
l
sinnio . montaniani. in
alTrira . mauuili
' J^eptimi . | iulii . ianuariae . uicturii . fortunnli.
'
R-. mavili.
Excerpta etc. (J. UU. montanini
O. in Asia elc. seiJtimini comini
crispini elc Romae acliilii sippimii epi.
Bedae-Flcrl co.lil. L.T.
Homae via salaria [lassio ss. acliillis serapionis iunuarii.
1. S. scor.. C. montani comini 2. L. \
.
maioli

2,3. L. V. viclorinae . Corlunalae

ii. S. C. L. V. septimi ; S. L. V. comini 4. L.


V. uianili
-
h. C. manilis ; L. V. victoriae . for-
tunati

G. C. ianuarii . iocmiili : drhide om.
romae acliilei ; S. achilli. L, aclielli. V. arcliclli:
L. sipponi
7. S. aeppini. L. V epimini; C.
oni. nerei

7. 8. C. salaria, miliario !. L.
V. (iemetri ; S. tliathei ; S. C. et depos 10. Y.
mamoerli
tl. C et mainerlini ; L. V. epi-
acopi ; S. addit : iohis . afrodij^i . cum sociis eor
<\. Et a m. in margine : liiiiroii . civital . lep .
si-i ienKulli cl'.
IIIl idus m roili nerci et achilei et nl sOi paiicrati iiiar
cyriaci |
maxrmi grati roteris virj> soteris iohannis achili<
nioirei 1
aftioti et alioru cecccuii aiaxandri .'1 moisitis In
afTpracati.
Ilii li)- MAl- Hoiii lud sroruui nerei
achiiiei fratrum et nat s('i paii
radi gradi (.-I soteris virgiui?
roteris iohaimis achitlis moisei
atVodili cum aliis numero . \> . nii
quorum
uomina ds scii Alexandri
movsitis In africa |irancati
'
S Irs . K., L. V. om. rratrum : C. et alibl
;
Uom. nat
-
2, 3. S. C panchn.ti. L. V. pan-
cratii
3. S. roleris, L. V. rotheris - *
S.
soteri:^. C, om., L. V. sotheris ; L. iohaius :
S.
moirei. L. V. morei- 5. L. alTriHhti - 6. /. S.
om. alexandri
moy.iitis; C. nddit: luh ' S.
C. Y. pancrati. L. pauerati : S. ^iddit
:
et m
cimitmn
pretextatiquiriaci . maxinii.
/(({ vipissimn - priuf iwv.^sSK
_ :>
H
marUni , / '"
"'"'.<"'"
priua Poteris.
[60
1
Cod,
Bern
111 ID MAI-
IN
S(AN)tW^Nl*^'^
monasterio
salinion
110 . (lopos Sci mar
lini
preshileri.
cl
contVjisoris.
ALEXANDIUA.
Afrosedi . A(;rippe.
Sabini . Gripfi.
Luci . Cyriile
Credule.
cQ
aliisdiiob;
IN
PALESTINA
Taraci . l^robi.
et
andronici
'
.
pollen
tiao . Soi uictoris.
Inuici . Aucti.
Salurnini.
ALEXANDRIA
Aorippe . Acrls.
Cirillo . Sabini.
Creduli.
Maximi.
Gagi . et
deposil
f
89'
SoiSa-bastiani-epi
INCIUITE;/^
AUTI*SIODEH-
depos . et translat
corporis.
Sci
marcellini
epi.
PHin- lu- '^MAI-
INSIIUA.
lUcto
ris Militis.
Et corone . qui si
mul passi siinl.
HOMK . Uidoii.
Bonefacii.
IN
AFHICA
Nall.
scorum . Secuudi
ani . Quarti
Uicturiaui . lanua
rii . Medion.
ET
ADAUr.TI.
Denogolliio.
Maxinuni.
ALexandri . P(ro)culi

Aframi . Ir . adaucti.
Adeodati.
f S9''
IN
ASIA.S(*inuiximini
MEDIOLANO
Uictoris . Nal)oris
Felicis . Hustici.
el alibi scorum.
quadringentoru.
quatluor
uuu*tyru.
qui cu sco cyrico.
passi sunt.
ARUERNUS.
dedicatio
etxlosie
See Agricoiv
"
MAIUS
Cod.
Eptern.,
etc
S:::niSi;w".isioa.depo.eMrans.n.rco,.
tiani
opi.
agrippae . sabini . luci . cynl |
lae .
aciis .
maximi
marcelliam.
[eij
gangolfi
marlyns]'.
*
uncis inclusa m. 2.
Excerptac.
G.915.
in Francia
pangom
n,a,-ty,ns. - R.
>-lal
.
onissim.
Cod. Wissenb.
111 1 D MAI IN treiecto
deposi
SCISSIMI
SERUATH EPI ET GON
fes et nal scorum afrodisi agrippe
savini
griffi luci cyrillt,^
cridul^
cinu aliis duo In palestina
taraci
probi ot andronici In polentia pas
sci
victoris
saturnini Alexandria
agripp^
agcris cyrill^ savini
crcduli
niaximi gagi dep sabasti
ani epi lu civil autisiodero dep et <o
Iranslalio
corporis sci marcelliani epi
1-3. S. C.L.V. om.rtincipiunt.: In alexandria
n;it.
sanctorum etc.
- 3. L. V. agriffae. i. C.
griti, L. V. grippi. 5. C. cuni aliis u . iuvini
.
treiecto porto in gallia depositio sancli ser
vacii episcopi et confessoris. 7. S. C. et
saturnini. In

7, 8. L. V. alexan(iri (V. alex.)
treieslo
depositio s. servasiae presbyteri ct
confessoris et translatio et dedlcatio basilicae.
8. S. L. V. agris, C. veris. 9. S. C. et dep.

9, 10. L. V. sebastiani. - tO. S. autisio-


derense. C.
autisiodero, L. autisiodorensc, V.
;iutusio. deren.
11. C. om corporis; S. h. V.
iiiarceUini ; S. addit : et sci . servatii .
emiles.
Deinde'ini..pnrtim
in litura, quae uncis inclu-
dimus : [rome dedicalio basilicae] scae inaie
(2 m. marie) ad martyr . (2 m. martyres
.
Pridieid. m in siria
victoris et corouao iu aff
secundmi
,ua t vi(.iurini 1
lanuari
mediani ot adav.ti
dcnecuUae
alaxandripruculi 1
aframi
adavitiadeodatilnasiamaxim.
mediola
victoris |
nemoris felicis
rustici et abbi
cccnu
maf (lui cu sco cyrico pas 1 sl arvenn civi
agncolae.
II lU- MAl- In syria victoris
militis
ct coron^^
qui simul passi sunt In a
tVica sci
secundiani
quarli vic
turiani
ianuari
medion
Alox
audri
aframi
maximini
proculi 5
iid aucti
adeodali In asia sci
maxi
miaui In
mediolano
victoris
ua
moris felicis rustici et scorum
cccc
Ull maf qui cum
cirico
passi
sunt
Vrvermis
dedicatio
ecclesi?
scae lO
acrecuk I^t
o dedicatio
basilicx-
sci
petrilnuuizonbi
Itich. In syria . uictoris . et coronae . Et in
|
alTrica .
secundini
quarti . In asia. 1
maximiani . Mediolanio .
uictoris . naboris.
Kxcerpta etc. E'. Romae bonefacii marl.
>
ancis inclusn m. 2.
l.C.e>m.mimis.
-3.S.
C.natalesc.C-
secundiane.
- 3. 4. C.
victorianae.
S
y.aunn-.
L. V. victoriani.
- 5. C.
aframam.
- *>
^;^"
'
V.audacti;L.V.a,.sci-G.7.C.
;
_
7, 8. V. naboris. C.
tumoris. -
'
^
cccnn.- 9.
C.L.V.sanctocyriaca
-'.
arvernus
civitate. ^^- -v--.
L;--n^;
.^,.
om. scae. S. C. sancU. - 11-
^^"^J^i^clum
culac. L. V. ac regulae;S.
C.
^^y-
""J
*
.,nii
oMS. 2 m.addrt.
Ipsod.enataI>t.paci
monch.).
.
^r-M
anKonici
- ^
e snpn, lin. m. ^.
- ' prim ciMiTEB. - * E em.
td. curr.
A^M-icolae.
1

II). addidit 2. m.
*
prius \LEXA.NDm, ontisao
P(ro,culi ' P'
'
Agrei,'"!''-
MAIUS [61]
Cod.
Bern.
IDUS MAI-
IN
SIRMIA.
Tiniothei
. t-l alibi
tii . Uirginiini.
Alexandi-i . Digni.
Gottliie.
iNSARDINiA.
Simplici.
ET
IN
POHTO.
ROMANO.
Prestabilis
. Felicis.
Uictoris
. Cyrici.
lanuarii . Horoii.
Pauli . Menerui.
Aqnilini . Herarli.
MEDIOLA.NO.
Uictoris.
LAMOSACO.
Natale
scorum.
Petri . et andi-eae.
Pauli . et tlionise
'
ET
AGUSTIDUN-
Trici epi.
XUIIKL- lUN-''
IN ES AURI'A.
Aquilini . Uictoriani.
quorugesta ha
beiitur el alibi.
Eradi . Paulini.
Menerimi.
IN GIMITER-
Picino.
AUSIMO CIUIT-
Florenti . et
* dioclici
ani.
IN GIUIITATEFF
Mengeni . (iaiani.
louini
'"
IN GIUIT- CORTON-
Uincenti . Nideruni.
Heracli .Puuli.
Meueri . Aquili . it pauU
Monorgi '. Aquilini
INTERRETURIO^
AuctISIODEREN

Uicobaiaco.
Passio sci peregrini.
epi . Primi . ciuita
tis ipsius.
IN T(ER)R1TUHI0
TRECASSINE.
ciiiilatis loco
campellus depos
fitlali
'"
presbiteri.
et confessoris.
Cod. Eptern., etc.
Idus Sirmio nt tiniothei ct vii . virginum ct alibi aloxandri
digni chottiae in sardi simplici
|
prb In poiiu roiTi pre-
stabilis telicis vicloris cyrici ianuari
| heroli pauli mincrvi
aquilini heradi dionisiae mediol \T
' victoris lamsacivi
pelri panli andreae.
Rich. Iii i-yrmio . timothei . et . vii '. uirgi l
nuiu. Et in sardinia .
simplicii . prbi
'. Mediolanio
|
pelri . andrei . dionisii augustiduno .
tredici.
'
R^ iiii. R'. episcopi.
Excerpta elc 0.915. Augaslidun< trittici. F. .Vugustiduno xiii
sanctorum confessorum
- (deinde) telrici episcopi. R^. in Sirmnia
victori-s passio sanctonnii pctri andreae el .il. Nolk. in civitate
Filasiana rosulae.
Cod. Wissenb.
IDUS MAIAS
'
In symia thimothei et
alibi vii vir^' alt-xandri iligni clioti
tidi^. In sardinia simplici In porto
romano pracstabilis felicis vic
toris cyrici ianuarii heroli pauli
menervi aquilini heracli medio
lano vidoris lamosacCl pas sco
rinn petri. et andrei pauli el diuni
s Agustiduno praotece cpi
l^eiitecostcs add.in marginf m. 2.
1. S.
('.. L V. syrmia.
2. 3. S. chntliae, i:.
chor///, L. chotiliae, V. colitiae. ^. S. :-ar-
dina . simpici.
5. L. cyriaci; V. helori.

7. . L. M. laniosacum, V. lamosa . cum, C.
lamsaco.
8. C. andreae, S. / n. andrei, 2 m.
andreae. L. anduci.

8, % S. L. diunisiae.
M. V. (lionisiae. C. dionisii . iulii. !>. C. L.
augustiduno ; V. augustuduuo ; S. pireteci, C.
retici, L. protcof. V. p(re)lfce. S. addit :
et
in civilsite fausiiina rotolae.
XVII kl iun in isuaria aquilini victurini et alibi heradi
paulini
t
nienserimi civi piceno ausimi fiorenti dioclitiam
civi ofera |
mengenis gaiani iovini civi cortuna vincenli
nideruni lierceli 1
meneri pauli \l pauli aquilini minorgi
autisiodo civl sci peregrini epi \
civl trecas nt tiduli prh
ot confes.
Rid. in is.uriu - ui.lurianae
. In cpheso. |
gaiani iouin.
.
Autisi...
dofo .
parsin ..i pe,c,rini | epi . Alibi
depo..,o .
h.lul, prlu.
I Ri. R8.
aquilini
victorianae.
Excerpta
etc. F. apud
Trecas
fidulim
episcopi.
XVII KI/ lUN- Im i-f^.saria Nat scon"i
aquilini vicfuriaui hcracli pauli
ni meneremi In ciuitate picino
ausumi florenti et diocliciani In
civii efeso mengenis gaionio in 5
vini lu civil cortona vinanti Nide
runi hereli pauli mcneri aquili
Item pauli monorgi In autisoderins
vico baiaco pass sci peregrini opi 40
primi civilatis ipsius trigasint^
dep tidoli prbi et conf
1. S. L, V. esaurea, M. C. isauria. l M. V.
vicloriani ; L. heracri.
- 3. C. minermi. (-.
manerini, M. V. menerini; C. piceno. 4- S.
ausimi. ( :. aiisomi ; C. vm. et ; S. tiicletiani, L. M.
declitiano, V. diochtiani.
5. S. Kaia"i. *'
giiioni. L. M. V. yuiono.
- h, (i. M. lovmi.
-
(i. S. C. L. M. V, vincenti.
r,. 7. S.nide.runi..
C. L.
M.V.nideruni. 7. C. heruli: C. mineri:
S. iiquilh. S. S. aulisioderense, L. antisoderi-
nensi, C. autisiodero. M.
aulissiodorenuii.

'J. L. M. V. haioco; L. om. epi. 10. M. V.
prius (loco ipsius. H V. ocriptHm in titura); S.
Uife-asdne, C. tricassino. L. M. V, tripas.ne.
-
11. C. passio sancti. -S. addit. In ahnnratinn
IKitricii
abhatis.
V a: loceUo
cuius
vooabulum
es,
.enodochiu,n
>^^^j;:^:^ZJ:'"^
.a.
WuU^^wl. Fiduu!
U
-'.
p,-i> luveni, .,. lovini - l'-
''"'"" "'
^'
in-2|
f. ^HI-
f. ilO->
Cod. Bern.
Xn-KL-IUN-
IX
ALEXANDIi-
LHctoris . basillf.
ROME
UIASALdrm

Uelm- . Parteiii.
Caloceri
^. Piiini.
et depositio. liberi i[ii.
MT'II)UN().
Heracli . Pauli.
Fcregi'ini . Minerii.
Aquilini . Uictoris.
et alioru . Artenii.
XU . KL- lUN-
IN ALEXANDU-
Polamonis . presl>i!
Hortasi . presbil
Marci . Euangeliste
Serapionis . Panteri.
Dioscori . Pahni.
Pitigon
* iliaconi.
Onron ". Daliiii.
Luci . et niaxinie.
Hernion lecloris.
cum aliis iiii.
IN AEGVPTO.
IN AXACIl'OLl.
Dioscori . lectoris.
qui nnilta passus 0.
CONSTANTiNoPL
Efncbi . Serapionis.
Bustasi . presbileri.
Patamon . Panteri.
Peteglondi . Araii.
lcctoris . Datiui.
Marciani . Luciosi.
Lucian^ . Aegim,-
et alibi . Cassi.
et uictoris.
MAIUS
Cod.
Eptern.,etc.
um.n;u,uilinivicton.olalihirlen,,galcon.
Cod. Wissenb.
XVI KL- lUN- In alexandria
victo
ris basili? In roma
parlhini
galligori e pono libori epi
Nividn
no Iieracli pauli minerii
aquilini
victoris artemi calcori
WC, 1. aleNandria
.uiclori. . I.a^il-. I
Knme .
partenis
^al...e,i
.
.la^pnsilinmuriiepi.!
iad,aia.,.lisii.u,noontn.f,-l.n..
Kxcernlx etc H.
Nividnno hil,i Hc.
vielo.is a,l,iana
-
Beda,-
.f"!Cn!:; via Sah ia ve...ri *. - Nolk. Alexand,.,
v.clor.s
Itn^ilii.
\V k iun in aUix potainonis prb ortasi syrapionis
prbrm
p:nitheri dioscori pahni petcgondi diac cenroni
1
dativi
luci el maxiiuae
hcrmonis lccl et aliof iiii. In aegip dio-
scori
I
lecl
constanlinop eurhi serapionis bastasi prb pota-
monis
1
pantheri petegloni dieranti lect dativi marciani
lucio.^^ae locani \
egenae et alibi cassi victoris.
2. C. basiliac . silvani: L- M. pritliyni, V.
IMlIiini.
3. V.. gallicuri . eponi ; dehide
:
lil)eiu(m)epi,rfW^/a. 3,4.0. nevoiluno.L.iiim-
viiiuno.
4. S. menevii. L. M. V, niinerei.
."). C. arohe'/,'.
XV KL- UJN- In alexaiidria paiil;i
moni prbi hortasi prbi sciapionis
prbi panteri dioscori pahni pL-
tecon diac ce.sson dativi luci maxinu;
hermone locl cuin aliis iiii 5
lu aegypto dioscori lecl qui nuil
ta passus est. In constanliuopoli
efuchi sera ionis bustasi prbi
pactamon
panteri i>ete
clondi aeran
lecl dalivi inar lo
ciani luciosi lucian^ aegin^
et alibi Nal scoriim casi el vic-
tori.s
Rkh. Alexamlriii . polamdnis '. prbi. Iio j stasii
'-'.
In aepypto . dio-
si-ori . In antiocliia . petri . | ermoyeuis . Ixiilunati . quinti . uicturici
.
'
It'. polainis. U-.pouiOUis -
U- l):irt:i>;ii
Krcerpta etc. V. Anliocliia petri et heruiogeuis U^. Rom. natal.
sancli iohannis episcopi t-l conless. in Alexan. pntamon presbyteri

O. horlesi serajihionis preshytcrorum etc. uiaximi hermeti lectoruui
cum aliis uu. In Ae^yptn in Anaxypoli etc. ad cuius niemoriam niulUie
curationes fumt.
1. S. patanioni. G.
palonumis.

L.
li"i-
tasii. (feinde ou>. prhi; L. V.
syrapionis- - ^.
C. V.pentecnn.
4. L. iliacnnis; S.
C.\.ccn-
ron. L, cerrou.
- 5. S. C. L. M. V
he.-mou.
'
0, 7. L. M. V. multum.
- S. S. C eJTuci. L.
v.
eufuchi. M. efuschi; S. saraionis, C.
ser'//ioni=..
L.M.
V.seraionis.-O.S.C.L.M.V.patauion.
-<
10 S.
polerlomii.(:.p<'teclondi.L,
iM.I'<^'-
.Inmli. V. peterlondi.
- H'. L.
aeranu
^
U. L. egipne. M. aegynae. V. ae^'ipue. '-
cassi; (irfd//
. iuliani: S. nddit
:
pn""'
'
juia ttddidit m. 2. /1." flalociri '
c supra fin. m. ;'.
; rd. Calori ; Ufie Calcnri *
prius Piticon
- ''
ed. Centxon.
God. Bern.
Xmi KL- lUN-
ROMK
. Natal-
Calot-eri . Patfnii.
EunucorO . el uxoru
Decii . imperatoris.
(jui cu essct unus.
ox liis prepositus.
cLibiculi . all pri
micerius . nolentes.
saci-ificare idolis.
adecio occisi sunt
et
requiescunt in ci
miterio.
lUXTA UIA APPIA.
INCIMITElilO.
Galesti.
UIA APPIA Nata!-
Patorni . Gallicorri
Urbani . Indici.
Seleuci . Felicis.
Glonici . Griscenti.
Colonice . lulii^
iT.Urbani.
INALEX.\NDH-
Areni diaconi.
IN GESAREA.
oapadociij^ . Puliuchi.
IN AFRIGA . gunli

Primnli . Salusti.
Furtunali . ilnoru
Donatoris . Primi.
Indic^ . Locust^
Rogat^ . Urban^.
Romanij.
IN GETULIA
Emili . Baseli.
Protoxtat; . Haselii^
Partbini
^.
XIII. KL- lUN-
IN AFRICA.
Uictorii ^.
Marcello
s? . Salsae
ROMJE . UIA SALAR.
Uetere . Baseli.
IN OSTEA
auri'ae . Nomauso.
Biuidoli. marlyris.
et alibi . Goruasi.
Protasi . et depos
Uellesi et lansti
episcoporum.
BETURICAS
ciuil . depositio
Sci AustrigiscU epi
MAIUS
Cod. Eptern.,etc.
XIIII k- iuii rom Nlcaloceri parteni eunichoru decii imp et
uxons eis nl pronni galli curr urbaui conf
| Indici
soleuci folicisdonioi
crescenti colonicao
iuIicacIlurbauiE
|
aloxandi-i areni diao in ces.s capodoc poliochi in aff quin-
tuli
I
primuli salusti fortunati donaforis 11 doimtoris primi
dicessi
I
Incussae rogatae orbanao iriKotuIia emili basiU
praetextatae basiae partini.
[63]
Cod Wissenb.
' eius additut prima forfe mtmu.
Kich, Rome , caloceri . pudentianae .
l
urbani . seleuci . Alcxan-
dria.areni '. cliac. Incae j sarea.epoHochi. In anrica.quinti. (Jetulia.
emelii.
'
R'. hereni.
Excerpta rtc. E'. H. Vtlt. potentianae (G. 1)15 wldit virginis)

R-'. potentianae mar.

0. euuuchorum uxoris ete. Bedae cod. S^
passio scae potentianae virginis.
XIII k iun bial! victoriao marcelosae salsae rom basilat*
in o.stea aureae nemauso baudilis |
inaf' ot alibigerbasi ot
protasi et fansti episcnh.
Rich Roine urbani confessoris . ba |
sillae . uicturtae . In (ralliis .
baudeli .Hiai-t . Alibi . pro | tasii . geruaai . tausti . Bituricas austre-
gesili epi. [liustasii mar.] '.
'
uticis inclusa m. i'.
Excerpta, etc. R. Bedae cod. S'. Rom. via Salutaria natalis s. basi-
lissae (S'. cum aliis duobus) vicluriae (S'. om.) et al. (S'. om.) -
O.
marcellinae et salsae.
XIIII KL lUN- Rorii nal sroimn
caloceri parteni eunochoril
el. uxorum eius decii imporatori
qui cum esset unus ex his pr;i)o
situs cubiculi altor primicir-|
5
us nolenles
^ sacrilicare ido
lis adecio occisi sunt et roquies
cunt In cimil iuxla via appia
In cimil calcsli via appia Nal
paterni galitori urban? 10
Indici se leuci felicis clonici
crescenti colonic^ iuliae Ite
urbant^ In alexandria Nat sci
areni diac In c^saria cappa
doci^ Nal sci puliochi In africa 15
Nal sconim quinti primoli
salusti furtunati duoruin. do
natoris primi Indice lugust^
rogat^ urban^ roman^
In getulia Nal scorum emili 20
basili praetextato basili^
partini.
2. C. paterni ; L. M. V. eunuchoruni. 3-7. S.
ucorum, L. V. uxoreni, M. uxoris. om. eitis; C.
uxonim i'orum. Hi sub ilerio iniporatore
occisi et requie-^cunl. 3. L. M. V. imperato-
ris. 4. M. V. essent. ">.
S. L. V. cubili; L.
M. V. primicerius ?>. ('.. L. M. viam appiam.

".). M. V. cahxti ; S. om. via appia; G. ohi. nal,

10. L. M. patemi; S. L. M. V. giiligori, C. ga-


licori ; C. urbani, L. M. orbanae. 1 1 . L. M. V.
incidi ; S. C. L. M. V seleuci; C. elonici, M.
donici. 12. G. cre//;ti. 13. C. urbani . ingo-
nuae . saturni ; L. M. orbanae. 15. S. C. polio-
chi, L. M. V. poliocli. 17. L. M. V. forlimati.

IS. L. V. lucuslae. M. locustae. 90. S. C.


emeli. 21. S. C. baseli. L. M. V. om.-.h. M. V.
praetextati. 22. S. pa.slin7/.
.\II1 KL- lUX- Iii africa Nal sco
rurn victuri^ marcellose
salse Hoiii via salutaria
basiliss^ aurei Nnstue nema
vi baudoli maf et alibi naf
scorum gervasi protasi ot
depositio vellesi et fausti epi \n
civil beturicas dop soi austro
giseli abba
2. L. M. V. marcellone. 3. G. L. salaria.

i. S. ba/y/selisae ; S. C. nu-stiae. L. M. V. nusre.

5. L. saudeli. 0. C. sancloruiii gcnnano-


rum; S. gervas., L. cervasi : L. M. V et prolasi.

7. L. M. V. faustini; S C. eporum (S. C.


celeru om.) S. L. M. V. biturlcas. S. \K L.
aufe'stix%'isseli. M. auslregysseb, V. austregis-
M.ji. '.i. \.. M. V.epi/^/oeoabbatisJ.
'
ed. Ouinti ^
t<l. Parthiniae
^ />""'
Virhirii.
\^\
Cod.
Bern
Xil.
KL-
lUN-
IN
MAURITAN-
Tiinothei
. l*oli.
Eutici
(liiiconi
IN.
P(R0)U1NCIACESAH-
>
Poli . Kuoti.
IN
AFKIGA.
Scorum
Uicli.
,..^1-
Maurell? .
Quinti.
PrinioU
. Salnsti.
Fortunat^.
It.M:ui
loU^ . Primi.
IN
CESAREA
capadoei);^-
Policuti
. Uictori
Donati .
Quinli-
Locvisf.* . Primi
Eucti.
iN
BRITTANIA.
Timotlieidiaconi.
et alibi
Natale
Mallhei.Apostoli.
iN ciurr-
Ai''i'Esii)
RINSIU
Depo^il
Boatiualispresbil.
ot
confessoris
.
f.
'.iiJ
XI - KL- lUN-
KOMyE . Fau-stini
TimoUiei . Uennsli.
Casti.Emili
. Cotti.
Rogati.Maxenti.
Felicis . lanuari.
Goncessi . Albini.
Kogatiani.
iT.Casti
h. Emeli.
IMassi.
IN
COKSICA
IN
sula . PasSOt,^ lulit;
IN
CIUIT-
AUTSD-
RINSIU-
Deposil
ct
translatiocorpof
Sev
elem;
nirt,nnis.
IN
CESAREA
capaitocio . Poliucti.
MAIUS
Cod.
Eptern..
etc.
,i,.,i
primuli
salusl,
1 ^'^
'Slocuslae
iu
bri.tau
-:;l^S^:n:;in'^^^eia,,o.ci.auU.o..
depos
valentis
prb
.
^.i.<.; Fi lii I
uenna .
niurtirii .
poli
.s:xr:Lti"T
:-n'
...otHeiaic,
Alibi 1
sci ualentis
marlyris .
et epi.
God. Wissenb.
XTT KL. lUN- In mauritaniu ihi
mothei
poli eulici diac In
provintia
C(;saria poli eviti
In
africa Nal scornm vicli
manrell^
quinti primoli
5
salusti
furtunati
niirellae
primi
bi
c^saria cappad poli
cuti
victuri^
donati iiuinli
lucus^
primi euti In briltani
a nal
thimothei
diac In civi to
tate
autisi
oderinsinm dep be
ati
valis prt)i el conf. [l>1 natl sfi uak-ntis
niart.l
'
> inieis
hlcltiSii " <?
-2 L. M. V. polie, Corh. brevhts pauli. - 3. C.
epoli
.eutci . iocundi. M.
poline, L. V. polile.
viti
_5.7 S C.
L.M.V.maurelle(C.nuiill;n-).
,,uiliti
.'
primoli . salusli .
furtunati |L. M V
lortunali)
. mirelli(C.
niriUae. L.M.V. nnrelle).
primi.
- 7,S.C.polieucti.
- 8. S.G. victun.
L M V. victori.
9- C. tria notmna ont. 10.
S C L M V diaconi. Et alibi nat. mathei
,i V
s.'matthiae)apli.
- 11- C aulisiodero.
L
autissioaorensium.
M. V.
autisiod.,rensium.
11 12 L V
tlepositio
pauli el anteon, qua-
drati*Gt beati valeri
presbyteri et confessoris;
M. om.
paulieta. q- ; ^^- C. L. M. V. hhc.
inclusaom.;
S. addit et nemauso .
pass.o sc.
baudilli . et in ravenna .
martyr.ae .
In mar-
gine inter diee XII et XI kal- lun,as2m..
sennn.natalescironiani.
XI k iun hi
afttaustini
timothei
venusti
casti
cmili
cotti
mlali Ini
rogatiani 1
maxenti et felicis 11
casU H
emeh
plassi
fcorsecl
insola nl 1
luliao civl
aut.s.od
depos
et trans
helenae virg in capp cess
pohumcti
XI KL- lUN-
Koiii nai
-coruui
fa
n-;lmi
thimothei
venusti
casti
emeli
cotli
rogati
maKcnti
felicis
ianuari
concessi
albim
rogatiani
Item
casti
Uem
emel. fi
blassi In
cor^eca
Insula
_
pas sc^
iuh?
In
civil
autisiodcnns
cep
ct
translatio
corpons ^^''-- ""''"j
vivK
In
c^ssaria
eappad
n.U
'
poliucti
In
civil
treiecoto
dedicatio
basilice
sci
nnchahel.
archangeli
Rich Affrica fausti . uenu.li . e.nu \
li .
maxentii
.
Rome timolbei
...si;mcorsTca |
iuHae .
Auti.ioduro . .eae belena^e
uu-g.n,s . |
Alibi
pnliucti.
Excerpta rfc.E'
Homae helenae matris constantini
- O. in Afrin.
nat. s^. cas^li el emilii . Komae nat cati el maxenln.
> -
I V o) a
colli
^.;.^e..ieU-5^.ro.antiam.Mo.>^
Hem
- 0. S. C. L. M. V. plass, L. M-
V. cor
_7.(:..d.:v^,inisetma.tyr..^^^^^
.iode.-o.L.
aut.s.odo.-e.i...M^V.a.^
sis
8.S. om-
coiporis
lu. - ^ i
S. C. L M. V. cetera om.
'
pamj
suppletiint, forte i" . ; ; ed. Cesarca
" ^'' Puliucti.
MAIUS |G51
Cod.
Bern.
X KI/ iUN-
IN
SPANIiS
Epictili . Abtonii.
Bascliepi
. It. Aptonii.
IN
AFKICA . Ouinti.
Luci . et pas sci de
tiiderii epi et martyf
iuliani . Felicis.
Montan(f
. lannaric
Emilie . Nonnt^.
Aimeridt^ . Asti.
Basilei
epi . rietori.
Firnii . Moiitani.
luliani . Uiclorici.
FidoK^ . Donati.
NMci^ . Fansli.
Timothei.
UIIII . Klv lUN-
IN STUIA . Zoelli.
SeruoH.
IN AFRICA . Nall
Sci . Satnrniiii . i-t ali
oru 111.
IN PORTO ROM-
NatalSci Ucnanti.
IN SIKIA . /ooli.
Saiuri .Timini
Saturnini . Scruili.
Felicis . Situani.
Furtuni It. Zocli.
STrii;
'
. et diocli.
IN GALLEIS CIUIT-
Niunelis . Rogatiani.
Doualiani . (iermano
ru el marlyrum.
BASILLA CIUIT-
Sci Albani martvf
Cod. Eptern.. etc.
X k iun spaiiis epicti et aptoni vitiiim civi dcsldcri epi. |
basili epi il aptani in aiT quinti luci iuliani montanac
ianuariae
|
emeliae nonnae almeridae asti basilei cpi
victori firmi
| monfani iiiliani victiirici fedeli donati nicae
fausti timothei
Cod. Wissenb.
X KL- lUN- In liispaniis Nal scoru
cpictiti optoni bascli epi Item
optoni In africa quinti luci et pas
sci desiderii epi el maf iuliani
felicis montane ianuariae
emelit; Nonn^ almeridie asti
basilei epi victori firmi mnn
tani iuliani viclurici fidcli
donati nici^ fausti tliimotliei
Hich. lu enierita . epicterii . et basi . \ i-pi . Aflrica . ((uinti . lucii .
Et
uionna . desiderii epi . | et mai-t. iuliani . felicis . uiontani .
iauuariae.
Exceryta elc. R^ iu Hispaniis uatal ^iuictorum epitecte basili epi-
scopi desiderii

0. luci heliae.
Bedae cod. S' caesarea luci
iuliani rtc. Vienna passio sci desideiii tpi cum aliis vu.
S. C. L. M. V. aptoni . ha.*iU 3. t?. C. L.
M. V. aptoni ; S. quintili. 4. 0. om. et niar..
S. 2 m. aildit : lintronice ui b. 6- L. M. emi-
liae ; S. almerite, C. alcuieridi. L. V. almeride

7,8. S.owi. moutani. SS. victuri. L. M.V.


victorici
tO i'.. addit : silvani . foci.
VIIII k iun In istria nl /oili servuti In alT sci satui-nini et
aliofi VI
'
in pof roin vincenti in siria zoeli saturi timim
saturninae !
servili lelicis silvani lurtmii li zoiii ^jiriae ct
diocliaeingal I
civi namnetis rogatiani
donalianigerma-
noR et martyfl
tiani.
1
U'. timii.
.. , / K^ in
Fnrlo
H..manu
n.tal
sanck.rum
zebelli ser-
VIIU 1\L- lUN- In ^tria Nal scorii
zebelli
servoli In africa naf sci
saturnini et aliorum iii In
porto romano Nat sci vincenti
In siria zoeli satori timini
saturnini servili felicis sil
vani
lurtuni Itcm '/ocli .-^lit^
et diocli bi galieis civil nametis
Nal scopum
rogaliaui
dona
tiani
germanorum
ct martyf 10
1 C L. In liistria, M. V. In istria. - C. ser-
voli secundini.
- 3. S. mu C. trium mart.
-
5. L. zcoli, M. zoili : L. M.V. saluri ; I. .
tmnssi.
-
7 L M. V. forluni ; M. /.ili ;
S. C. L. M. V.
striae
-
8. S. dicli, C. diocli .
maximini
;
S.
gallea, C. gIIia. L. M. V. pallii.
;
S. C. namne-
tis
0. S. tmi. nat . sanclorum.
!MO.M.
.lonati. V. fl donnliani.- 10. C. om. et iiuuty-
lum.
'
S mUL m. 2.
IX
[661
Cod.
Bern.
f. \!H'
t.92^
UII! KL- lUN-
IN SOLA
TrSCLK.
ciuitateplera.
Natai
Sentiat^.
UiiK-entii . et sanl^
MEDIOLANO.
depos
Uionisi epi
Polegrati . el alioft
iin . (loronali.
Uinceuti . loluninis.
IN
OUIENTE
Eusebi.
UU
NOM(EN)TANA
miliario . nii.
Natal
i;rl>ani opi
IN
CIMITEH-
Pretextali.Doroslori.
IN
AFRICA . Sabi
ani . Septine.
TRECAS.
Leoni . mona
chi
EPHESO.
lohan
apol.
Saturni
.Suturi.
Timini . Tomuui.
Uicluri . Stiali.
Uiclnrie . et Flavini.
E^^
UUiENNA
Piis Sci . Dcsiclerii.
epi et
martyris.
i:il KL- lUN-
IN
AFRICA . Natl
Eracli . Pauli.
Mindini.
IN AFHICA.
iT.PauIi . Anteon
Quatrati . el ilepos
Sci Agustini epi
et
coiilessoris.
Rufini . et ualori^.
IN
TUDERTINA.
TITSCIAE.
Felicissimtj.
Eracli.
Paulini.
Menediufj.
Saturi . Uictor
f
iyii Saturnini . Mariiii.
1t. Saturi.
Furtunati.
el tliomedi.
AUTESIODEIV
loco
cociaco
Passio Sci Prisci.
cu sociis sui:^.
innnmera
marlyi'
multiludiue.
ROME . SiuuuA;rL
inarlyris . et. tytnsilus ma
gitili
siue umiuifi tjn
^
MAIUS
Cod.
Eptern.
etc-
:si!^=;:i;^;2"^:;ss,r
istiali
victnriae
nuini.
om epi
coronati
orieiite
niiliario
hann.s apli.
, ^r r 'U^ F
\tel[ae-H.Tunic.civitnatalsaactileo-
..i^rT^ut^l^ipa^e
- Bedae.riorfcoa.B.Trecasaree..
Uni ep. Trecas leonis
martyris.
God. Wissenb.
VIII KL-
lUN- Insula tuscie civil
lera
Naf
scoruui sentiatv viu
centi et scae mediolano dep
di
polecrati et aliorum im
vincenti iohannis In
eusebi Via nomenlana
uui Nal orbani epi In
cimil
praetextati dorostori.
In
africa
labiani septimi ln
eleso
.satiu-nini
saturi timini
tomnni
victuri stiali victurie
flavini
et dep sci marcelli con
lessoris
1. C. In solo
12, 3. S. lere, G. M. blera ; S.
seiiUte. L. V. senliani. M. sentiae, C. senten-
tiiitae . vincentii et sanctae iulianae ;
V. post
sanclae
spatium vacuum
3. 4-. C. L. M. V.
dionysii.
-
i. S. C.
polegrati, M. polycratii.-
5 C.
coronatorum ;
iohannis . niarii. 6. M.
momenUna.
V. numentana
- 7. C. viin
;
V.
nat sci ; L. V. urbani.
S. S. pretataU, 4 ni.
pretaxato ; C.
dorostoli
- 9. C. sabiani
.
se-
ntiini.iulii.-
9. 10. C. L. M. V. In epheso
iohannis
apostoli, S. addit : et avplla; G.om.
.aluii . timini. L. M. V. timidi.- 1 1. L. tomum;
L V victori. M. victoris; S. stialis. L. M. V.
sciali . victoriae.
- 12. S. et flavini et.
-
13. S. addit ; et vienna passio sci desiderii
.
epi-
scopi.
VII k iun m
afferacUpuulini
muudini
agustim epun aff
p
1
a.ecmis
quacU-ali
mfini
valeriae in tuder
tusc.ac
i,.is. 1
mae
eracli
paulini
meridie satun v.c uri satu.-
ninlmarLi 1
il
salurniui
furluuali
et theomod.
autis.od
civi pas prisci
VII KL- lUN-
Nall heracli
pauli
niindin*^ In
africa
itein
pauli
antemi
quatrati
rufmi
et va
leri^ In tu
turlina
tusci^
Nat
scorum
felicissim?
eracli pa
5
ulini
menedin^
s\luri vic
tm-i
Saturnini
maurini
Ite
saturi
fnrtunati
et tho
medi.
In lerri
turio
autisioderins
loco
cpwtiaco
pas sci
prisci
martyri.
lo
cum sotiis suis
numera In
multilu
dine.
1. C. L. M- V. sancti
aerac\i(L.
V.
erach).
-
2 S. mindianae ; L. M. V. pauli et. - -*;.
'^" "-
^'
M. anteon. V. anteon. ; C. L. V
qua.Uati
;
S^ u
fine ; C. om. et
- 4. C. magm.
In c>v.l.^t
tusc a.
S. Insula tusicae. L. M. V. In
tutuaratme
(M.
tuluratine. V.
tutuoratinae)
tusciae - => ^-
Rich 1.1 atVrica . ei-acU . pauli . Et intu |
der .
ielicissimi
.
et min-
diniae . In atVrica . depositio
l
sci auyuslini epi . Autis.o loro .
passio .
sci prisci.
Exceipta elc. E'. in Britannia augustini epi - G 'Jlo. 0. m Bntan-
nia depositio augustini primi Anplorum epi - G. Homae semetri
(Lab.Tr.symmetri. Aug.
Ximeli) cum aliis viginU tnbus (Lab. xxu)
marlyribus

0. in Africa nat. ss. quarti el rufmi G. 914. ruhnc



Bedae cod. S'. in tenitorio
autisiodoien^e Iol-o quintiaco etc.
V. felicissimi.
- 6. S.
menedime. - .^- '
"
/
victori. M. victons.-6-8.
S. a v.ctun
u.?
'^
saturiom.-7.L.M.V.maur.;L.y..m..tem
-
8. C. L. M. V. lortunati ; C. om. et U
"
themedi.
- % S. C.
autisio.loren.e.
L.
aut.
odo^
rensi. M.
autis.iodor
. V.
aut.s.odoren.
s
W.
S.quotiliaco. L. M. V.
q^"^'^'^^-
' V
m'
cuminnumera
n.ultitudine,
^^^''^;^Z.
V.innumera.-
12 S. J^/^ : et
mahu..
<
positio sci agxistini epi.

litt. incUmiue add. m. 2,


iMAlUS [(i7J
Cod.
Bern.
UI KL- lUN-
IN
ALEXANDR-
Ariuilini
' prosbil
Kuanj;elii*etalioru
xnii.
IN
THOMIS.
Heli^
. Luciani.
Zolici.
Marcialis
Uicturi . el murin^
ROM^
. Restituti.
IN
AFRICA.
Sacci . luli .
Daame
(larpif^.
IN
SARDINIA
Salutiani
. Eutrici
epi . Ca-iscentini
Titiani , Quinti.
Sliabili.
U KL- lUN.
PAMPILIA.
ZiVoli .Prinii.
Nonni . Aurosi.
IN AFRIGA
porto armini^
Einili . Felici.
Priami . Liciani.
ROM.E.UIANO
MENTANA
miliario . xiii".
Epagati . Eustasi.
Uiclie. Caslul^
Epigatiani . Octobri
Urorit^ . Uippi.
Adauli . Homini.
Marcili . Cillonit'
Maxinn; . Fylomini
Auticit; . Connnini.
Marciiui^ . FUunmi
Macriani . Castule
cum aliis seplem
IN ciurrPARi
sius . depos.
Sci Germani epi.
Cod. Eptern., etc.
VI k iun In alex acculi prb evangeli et alioru xiiii In tho-
mis beliae |
luciani /otici marcialis vicliiri et murmaein
aft iuli dami 1 carpiae et aliofl cccc In sardifl salustiani
outropi epi alibi 1
crescenlini ticianiquinti
.
Cod. "Wissenb.
VI KL- lUN bi alcxandria Nal sco
rum Aquilini prbi uvangclii
et aUorum xaii In tliomis heliae
luciani zolici marcialis Vic
turi el maurin^ In africa nat
sci sacci iuli da ame carpi)^
In sardiiiia salutiani eutrici epi
criscenlini ticiani quinti
stiabili

Rich. Alexanilriii .aquilini prl>i . eu | angelici et aUorum .xiiii.
Alibi heliae .luciani |
martialis . In aftrica.sacei carpiae . in sar-
dinia . saluciani
*
. eutici epi . rrescentini . ticiani ^
. quinti
. I
stia-
bili.
'
W^. ^arpiae.
" R'.seluciani. R'.ficiaui.
Exeei-pta eU. G. Tr. Ronia restitutae iLab. restituti) H^ Ale-
xaml.natal sanctorum aquilini victuri zotici eutrici G914.sciabili
0. in Saniinia salutiani elici episcopi rrescentiani quintiani et quinti

Uedae cod. S'. in Alejtandria acuti prbi etc. in Thomis heleae etc.
imuianae. In Africa sacci etc. damiae etc. eutici epi etc. triciani quinli
sciabuli
Notk. in Thomis victoris et maurini.
V k iui-i In aff nl geluli n/, umii primi aurosi proti mari
miniae in sardin cmili felicis priami
l
teliciani roni vepe-
gani eustasi victiae castulae et pigati anis
|
octobn
uroriau vimpiali liomini marcelli cilloniae
maxim
l
filomoni avettiae cummiiii marcianae fliuuini
macnanae
|
ca*!tulao cmn alis vi civi pariseus depos sci germam epi.
-2. S. C. M. aquili ; L. M. V. om. evangelii.

3. V. xui ; M. helyae.
-
4, 5. L. V. viclori, M.
\ictoris. .5. L. V. maurini ; C. niaurinae . ser-
vuli.

6. S. C. L. M. V. sanctoruni :S. C. L. M.
V. (laame.
7. S. et in saulina eutrici
; C. om.
epi
- ;. C. stabuH. L. M. V. ^ciahili ;
S. addit
:
el in sardina salusliani.
man.epi.
,..F.inP.,...,ni..,n,.,MHn,i...-.*.-"'HpH-
moli Ri.nie
rprpapi
marciani
castuh.
V KL- lUN-
Pamphilia /.uloli pri
mi nonni
curcsi In atVica
portini armini? In sardinia
aemili felicis priani luciani
Roih via
iiomentana
iniliario
xiii Nat scorum
epegati eustasi
victiae castul^
epicati Amae
octubri
urori(>
viapia
mini
marcili
cilloni? maxime
fylomini
avitliae
cominini
marciai^*
tlumini
marciani
castul^ cum
aliirr vii
parisius sci
germani
cpi
hili ho
10
In civitate
et conf
] M.
pamphyliae ; L. zotoli. M. zeluh.- i. L.
nonna; C. euresi.- 3. C.
porluni; M.amiemae;
S. sardina.
- 4- S. felici : C. priniiam. L. pi-
riani
5 L. M. V. Qumentana - (i. \.xmi;
S
//pitjati.Cepicati.-
7. C. item epicaU. of".
amae : S. aniae. L. M. ance. V. anceae. - S. L.
M
V.usorie;
S. M. vippia . hyH. C. vipp.ap.h,
L V. vippia . hili.-
-S. cilioniac. L.M \. col-
lonic:C.maximi.-
10. S. L. M.
V.sylonnm.
,: liloniini . aviciae : G. comn.tem, L- "'luini.
_ 11.12.S.
macriani, C. niariam ; L. M. \.iiu-
mini.item
marciane . caslule.
- 19. S. ca-
^^]i
. (
vuu
- 13. S. dcpos . sci ; 2 m. m ma,-
gimbu,:el
sci
cMoaldi rcgis
bnlamuae.
dedicatio sce regin?.
'
ni ahrasa
-
itt))stremum i a<l(L t.
168]
f.
93=
Cod.
Bern
1111 KL
lUN
IN
CIBALLIS.
Pullionis
. lecloris.
NOMCDIA.
Crispoli.
IN
CESAUEA
capiidocii,^
. Cyrilli.
IN
AFRICA.
Primi . Ai:<-idio.
Passimoni . el ali
orO centO
quin
quagiiitu tres.
TREUERIS.
Maximini
' epi
ROM.Ii:
.UIAAU
relia.Restituti.
UIATIBURTIN-
Septem
germanof
.
INSPANIIS
Genti.
ANTHIOCIA
Sicimodi
. Bassi.
Uenusli . Uictori.
Pulli eni . W
.
IN
CESAUEA
capadoci^
'^
. GarelU.
Prinioli . Finodi.
Uenusti . Tredentei.
m
ANAUNTA.
Sisinni .
Alexandri .
Martyrii.
III.KLIUN'
ANTHIOCIA.
Sici . Palatini.
qui
multatuniita
passus cst.
TURRIBUS SAR
dini? . Natale
Scorum . Gabini
Crispoli.
IN
NICOMEDIA.
Multoru
srnru
MAIUS
Cod.
Eptern..
etc.
spoUs
I
in
ciballis
poUion,.
lecl m co^^
.pod cr
^^
,uximin.
ep.
rom re.t l >ti
|
item
^
|,ieni 11
marlyf.
Cod. Wissenb.
IIII KL- lUN- Iii <:iballis Nal sci
pu!
lionis lecl In numidia Nal sci
crispuli In c^saria cappd
Natl
sci
cyrilli In africa Nal scorum
primi
accidit^ passimoni et alio s
runi
cLiii treveris dep maximi
efii
de antiquis ibi m\iUa signa el cu
rationis
iiunt RoiTi via aufilia
Nal
sci restituti Via liburtina
septem
germanorum In spaniis io
ni sci genli Antiocia siciinodi
bassi
venusti victuri puliieni Ite
In
c^sariae
cappadoci? carelli
primoli
rinodi Venusti tredenlei
In
anauma
Nal sr-onim sij^inni 15
alexandri
et marthyri.
musli.
'
W.
apasimenti.
- ^ R^- i-iii-
Excerpta etc. E'.
apa.imnnis et aliornm
(numero cn.i -
Bedae
coil. S'. primi
bassimonii et aliorum etc.
j g 3cae

1. 2. S. G. L. M. V. polUonis ; C.
lectoris et martyris
"2. S. C. nicomedia - 3,
4. C. crispuli ad sci om. ; S. natl ad scorura
o,

5 S. pa-^si aliorum
6. S. sci maximi,
C
maximini.
- 7. S. ubi - 7. 8. C. ab ihi ad
fiunt 0'. ; M. V. re^na ; S. L. M. V. curationes

S C L. M. V. aurelia
9. S. sci restitutae ;
C.
fiddit : martyris
- 10. S. septe ;
S. C. hispa-
niis
H S. centi ; M. V. siccimodi. 12. L.
M V victori . puUiemi ; C. L. M. V. oi. item
-
13 S om. in ; S. L. M. V. cesarea ;
S. cappa-
docia ; L. carchi.
- 14. S. finoli. V. fonodi
;
L.
V
tredeuthei ; C. addit : ioccundi. - 15. L. M.
V*. anaunia
-
IG. S. et martyr,;,;; C. L. \ .
ale-
xandri
martyris, M. et alexandn MR ;
C. add^t.
romae
natalis sanctae petmnilh.e .
alexandn.
niavtvrii.
III k iun lii
uquileia nt
cantiani eulici et eutimi antioc sci
palalini |
In turribus
sardiniae
1
gal)ini cr.spoli
numid.a
nniltoru scorum.
m KL- lUN-
Antbiocia
Nal
scorum
sici
palalini
qui multa
tor
menta
passi
simt
turribus
sar
dinie Nal
scorum
gab.m
crispo
U In
nicomedia
Nal
.uulteruni
scorum
/Jirft.
InanUochia.esiciae.eutimiae.
! et in sardinia . gauini
pahitini. lt*-ni insardinia . 1
trabinae .
crispoli.
l. L. 0.". s.nctorum.
V. sci - 2-
S. I^
3.S.M.passusest-2.3^^u;j^U-^^^^
om
3 4. S. sardme. 4.
5-L.M.
^-
"1
f.
-5. S. addit : in
cappadocia .
natale
c-yn""-
1
ni add. m. 2. " rd. . appadociae.
Cod.
Bern.
I'I1T)- la- lUN-
IN
AQI'1L^I''1^\
Canti
.
C:uiliaiii.
Procati
.
Crissogoni.
et
cantianelli^
GAHTAUlNiK-
Daciani.
TUHlUB-.SAliDlN-
Crisccntiani^.
ETINCIUFIUTHA.
Donatiani.
1U)M^:UIAAURL-'
Processi . ///
Martinia
Gauleni
. Germani.
1'ictori
.Siluani.
T!u'U'stori . Uictoriui.
Donati . Stiali.
Tcrti . Rogati.
Ir.Cermaui . It. Siluani.
Houori . Ceciii^
Tertult^ . Laul^
Uictori^ . Furlunat^
Maximi . Rogat^
Paulic^ . Acapi^
Castul^ . Amelli^.
iT . Tertulf^ . Lupi.
lusti; . Tcclt;.
IN
ANTHIOCIA
PaiiliNi . A: isici
^.
ROMiE-
Petronil
l^ uirginis.
MAIUS
Cod. Bptern . etc.
Pridie k iun In aquilel cautiaui proti cri^sogoni et
[69]
Cod. Wissenb.
cantinellai sardin crisccutiaui
roin processi martiniani galliem
thalisfori victurini douati isfati
silvaui lionori ciciliae lertulac
tunatac maximae rogalae paulicae | appiae castulae i!
tertulaelupiiu.stidaeautio(':paulini istici.svai'
]
p->fro)iil'fi>'
',
In civi sirtha donatiaiii
1
germani victuris silvani
terti rogali il germani il
I laudae victuriae fur-
inclinata serius addita, forte manu 1\
i?;W.
Inaquileia.cantiani.proti. | Rora . processi .
martiniaui .
cartagine . datiani . | Alihi . isici . Rome . scae petronellae inrgi-
nis.
Excerpta Hc. U Olo. iu AquikT'ia
cunliani H ..uaianillae et sanctn-
rum martvrum marcelli et exuperantii
rliaconomm
- F-
m
Anlio-
clu. paulini etr. tertullae iusle legle - K. Rom. etc. ba..!Hhs el aL
-
Beaae-Klori cod.B. m civitate Gerunda nat. s.. germam v.clur. silvan
-
Xotk. in Hispania civ. ikMund. sermani vi.-tun sylvam telo.i.liou
victmini
elalionnn multorum.
M
PRin- KL- lUN lu (luileia nat scorum
canti cantiaui . proti prisogoni
et cantianellae Cartagine da
ciamj turribus sardini^ cris
cent iani In ci vil sirtha donaci 5
an,' Rom^ via auriiia Nal sco
ruin proce:jsi martiani In civil
carundem Nat scorum gaulieni
gcrmani victuri j^ilvani the
lisfori victorini donati istiali lo
terti rogali Itcm germani
I
Item silvani honori cicili^ ter
tul? laut? victuriv furtunati
maxim^ rogat^
paulicc aga
pi.; castul^ amelle Item ter
tule Uipi iusti teclt; In authi
ocia pnulini et isici.
1. S. C. L. M. V. aquileia
L. M. V. nalalis
s. petronillae natalis san<:tonim etc. -2. C. L.
crisnxoni

3. C. canlianillae

3. i. S. oi.
daciauae
-
1. 5. S. criscentioni. M. V. cresL-en-
tiani, G. creseentioni . inemmii ~ '>, ti. S. sarla.
donationi. C. sirta daciani, L. M. V, sytha(M.
syrtha, V. syrta) donaliani. f>. C. L. M. V. au-
relia

0. S. C. L. M. V. (L. V. et) niartiniani

8 L.M.
V.eorumdcm-O.L. M.V. viitoris.
9. 10. S. tilisfori. C. tlielc^phuri. L. teUsfori. M.
V. tele^tbri
- 10, II. S. M. stiali. L. stialiterti.
V. stialterti
12. L. V. om. item ; C. L. M. V.
ciliciae. 12, 13. om. tertulae.
13. S. Ia///ce.
L. leutic;e, M. V. lanticae ; L. M. V. victoriae :
S. L. M. V. fortunatae 11. C. pauliciae,
15. ji.amillae. 15, 16- L. tertuH. 17. C
teclae . firnii. S. 2 m. in mnnjine ail v. H
:
sc?
pelronill^ virginis.
.
.. .....,..

- ' .y"^
.... ^- : -.co v. ...aU., ,..0... s. .n,e... M-
.Mee.,.
Cod.
Bern.
INDICENDAS.
MENSiS
lUN-
HABETDiES.
XXX.
Kl/ lUN-
INTIIESAIA)
NICA . Octaui.
IN
ANTHIOG-
/osinii . el leclt^.
IN
AFKIGA.
Crispini.
HOM.i/
. louenti.
Cynaci.Exopcranti
Eraclit; . Ircm.
THESALONIC.
Luciae . uirginis.
el au^if,' . rcgi^ Ijai'
f (H*.
liarornm.
Rogati . Gormani.
Siluani.Bnllodi.
Ccciliv . Tertuli.
Laut? ,
Uicloritr
Gagi . Furtunat^
Maxime . Rogate.
l'auliuc . Agapic.
Gaslule . Coteust^
Nouell^ . Agap*,'.
Carrc . Urori^
liuWase.Kurtuualt.'
Marciaui . Baiani.
Hogatiani
. Honorati.
Donati
.Ir.Rngati.
Marciaui
.Saturuini.
Potini . Pauli.
Petruui . Hotilit;.
Flaui . Qniet^.
lanuarie . Nouclli.
lauuarii.
Scsosit;.
Kodose . Uictorin*^.
Matronf,' .
Castult^
Hogatiant;
.Qunti'.
f.i4= Marci
.Geniini.
Miluni
.Pauli.
Uericci
*. Cassi.
iT.Salnrnini.
Eelicis.
iT.Marcialis.lr.
Douati.
Ho^Mt(,'.
lannis.h-.
Furlunali.Donali
ani . It.
Marciani.
Donati . Ortensi.
iT.Satiirnini.Malclii.
Silnani . It. Quinti
Felicie . Sillofe
It. Iannari(; .
Furlunatt;.
Uictorit; . Mariae
Primi; . Genu-llini
Fausiinv
. It. Nouellv
Donatt^ . Getult;.
Barici . Orbane
Uomauv . Primv-
Tcrtule.
Casle
lUNlUS
Cod.
Eptern..etc.
.,al6
11uciaeviriietauciaeieg.s^^^^
^^
fortnnatae
lodi
cccilia. 1
'-'>';.
:;;'=:^:^"^i;.ssae
novetlae
aximae
ro.atac , P^"
'^'-
^^^ac
^^^^^^
^^^^^^.^^^
tapae
cai-rae
ururnv
|
"" "
; ^5
donati
marciam
:,lini
haiani
rogat.anae
^r^navi quintae
ianu-
Uuiius
dies xxx.
,
.
,
,,.,.1^
virginis 1
Kl iun in
tessalo
octav;
.n
^^^'l,^,y^ii
heracl.ae
in
aff
crisini
-1%';;;^ ^^.^oga'
^
tessalo 1
lucmevjrgetaucuc
cg r
fort.matae
bulodi
cccilia.
1 tertuh
lautae
^uiur
^ ^^^^^^^^^^^^
maximae
agapae
salnrnini "^*^'"
^"i',
i^Hii;;
fl.vi
inlae
ianu-
satnrnin.
polini
pmli Pf^"""' I
,
,^^^jo,.ie
victunnae
ariae
noveliae
ianuan S-"'^"^
*
,
,,,,i
e,iae
,atronac
castnli
rogatianae
qunU
-
^^
Ircialis
mituni P-
--^r1
L^nnati
ilonatiani
,
marlini
.lonati 11
rogaf ' ' '^ '"
,^,
.
,ii
ortin-
I
inuarciaui
.'^^'''^
'?''"
it.f ,1
uinti
leliciae
sis i
11
salurnmae
^^^'^^
^^..^i.e
matriae
'
siiiefe
il iann | ''.-,
^^^ellae
donatae
.etnlae
p,.i,aegemellniae
I f"^
'^^,"^
'
.
^^^ ,i
te,tulae
castae
iarici
urbanae
|
'""";';>
,''";,e
melo.ae
mittuni
,i,e H
'''XCpJl
Xae
satnrninae
ro-
inaiorisecmulaelluiban? |
g^
,.
sei.aci
vincenti
elae
gordidae
silvanae
rufmj
^l^]^
, i ,,
p,isci Inlari
rdicis
castolae ^ '
'Xu
m.rcellini
fledi
,li.
xn.calulini
publassi
"'" ""'"'"^"
'
,., lerlulae
:.,icis,i,..aio,.p.-oculiepaga^.em,^.^^^^^
uiaiosae
liniolliei
inarcellini
loUh
^ei i
.aximaecumalis.:..M.vieun;>aatiepi.
Cod. Wissenb.
LETANIAS
INDiCENDAS
MEN
SIS
lUNiUS
HABET DIES XXX LUN-
[XXVim
KL*
lUNUJS In Ihesalonica
ot
taui
In
anthiocia zosimi
et
tecU; In africa crispini
Rome
iouenli ciriaci exupe
ranti'
eraclie Item thesaloni
j
ca
luci^
uirg et aucie rogis
barbarum
rogali germani
siluani
bullodi
c^cilie tertuli
lautt?
uicturi?
gagi furtunali
,
maximt;
rogate
pauline
,5
'
agapii^
castul^
coteusi; no
uelK^
agape
cai-r(,' ururie
I
bublas^
furtunati
inaHini
'
baiani
rogatiani
honorati
donati
Item
marciani satuv
^5
'
nini
pontini
pauli petruni
'
rutiUe
flaui tiuielae
ianua
rii
.' iamnis
sosi^
tbedos^ nia
'
Irone
hortinsi
malchi syllefe
niari"^
gemellinr
meluse jo
metuni
molosi
surdide
publi
cnni
aliis
cxx lupi cu.u aliis
iohannis
maximt^
cum
Uienna
claudi
epi
X.ll
aliis Lxxu
1 S
thessolonica,G.l..tliessalonic-a-
iiC.
teclae virginis.
- 4. S. a vi. supra Hneam :
et
!;tresdLomedismrt.S.L.M.V.ioyent,
C.
iuvenci . cyriaci . nicomedi.
"'"'^y''
7
5 C. om. item
-
5. 6. S.
thessolon.ra - 6. C
.
M.auceiae.L.V.acucii.--7.S.M.^O>a.W.
rum.C.barbari-8.L.^.ac>hae-...L.M.
V.
victoriae;C.M.
gai:P.
fm-tmmtaeLL.
M V. fortunati.
- 1. C.
maxu.n.- H
L. co
1 1"?
T P-is^^e
13. L.
M.V.
torlunati;
teuyi.
12. L,. casse.
lo. ^j
C.
forlunate . marlini .
^alurmm -
1;J-
^-
_
om.donati:L.M.V.om.,U-m;L.M.V.mar
S.C.LM.V.qmetiae.ianuanae.noc^^^^^^^^^^
novelli) . item
lanuanae
(S. L. M. \.
la
,osiae (C. sofiae. L. V.
P^^ ^^"^"^
M.V.teaosae).victu,inae(L.M\.vi
0^^^^^^^^
matronae . castulae
(L. gastu ae) .
o,al an
(C.rogatiam).quinti.mavcMN...:H>0.^^^^^^^^
..n.artialis..mtuni.item
pauh
vu
(e
^..,saturmm.M^^.^^^^^^
:;::nnr:^"(^-v.ro^^^^
iL.M.V.om.).item(L.V.oK)lutmK^^^^^^
Lwae.
M.V.fbr.unaU).clmu-^
>artiani.saihs(C.^uhs).ca.
..^n.^;^^^^^
om.;ianuarii .
item
(S.C. "'"^/^ '^;,^'

ij.item
mcon.ems . , n.an> ...
^^
^^^^^^^^.^ ^.
hornensi. M. V
l-^rnm.
i)^^^^^
.
, ,.
.
D^, ^
I saturnini . martim (S. L. M. \-

^^^^j
Excerptu ttc. Be^lae cod. S'. Vienna depos. bellach epi - Bedae.
^^
^ ^
^^^^,,.,,^^
,i,vani . ilem
(L.
^ ^.
Flori cod. L. in Vienna :<s. clladii et claudii episcopoi-um.
^^j^^j ^j^
^ y. <iuintinii .
tehtiae l^^- -
.^^^^^
feUciae).syllefe(C.L.M^
-^,^^^^^^^^^^^
ianuanae . item (b. C. L. V om^
^^ ^
^.^^^.
M. V. forlunatae)
. item (b. i- l--
^^^^,^5
riae . mariae . primae . t?en.e
Imae .
^^^^^^^^
l
(C.
fauslinij.ilem
";*'";'"
^,.,;U^n^^^
I ovenae).item(S.C.L.N.;;'"-^
"^^^^^
L.M.V.donatae).gelullae((.geluM^g^^^^^
barici.nrbane
(C.
uibam.
L.
M- v.
Hkh. In Ihesalunica . odauii . et in an |
liocbia . zosimi
.
et tecla>.
In alT.ica. cri^pini . Ro l
me . louenti . exuperanli . Dedicaho .
sci
nicon.e.Us . |
marlyi-i^ . Alibi honorati
.
donati.
:pOS.
i episcopui-um.
1
ed.
guinti
- ed. Verrici.
Cod. Bern.
Maxim^.lT.Matroiie.
Molus^
. Miltuui
Molori
. Secuude nrbanx
'.
Ir.lJi-baiH'-.
Geuilini.
Saturniui.Procule.
Sordid? . Siluaui.
Hnfiuo.
Niuo .Sopact*
Uinceuli.
Prlsci.
Helari . Felicis.
Castulr . Arabi.
I\illi . cu
aliisceuLu
uij^iuli . Lupi cu
aliis tredeciui.
Castiliui . Publasi.
Martiui . Ga^Maui.
Marcelliuui . Fledi
It . Marciani . Gisti.
Marci . Maiuri.
Proculi . Pagati.
Tertii . Sillir^.
Fertule
='. Maiose.
Timotlici . Marcelliui.
l^otili . Geruiaui.
lohanuis . Maxiuii.
cu aliis se.xagiuta
(luiuq.UIGENNA.
t^Iadi . epis i:n[)i.
lUNlUS
Cod. Eptern., etc.
[71]
IIII. NO.\-!UX.
ROM.E- IX CI
MITEHIO-.-
INTDUOS
LAUROS.-.
UIALAUICANA
miliario (|uarto.
Marcellini presbit
et petri; exorcista
Tiiomoci. Rogaticu
aliis (piadragitita
duo .Secuudi . Ma
xim^ . Martiniani.
Siluini . Flauiani
PauIi.Petri . Uiclo
ri? . Matront^.
Fausli . Extrigatt;.
AntouiNe . Donatt;
Reducte . Maxini^
It . Saturuiui . Pauli;
luU^ . Florculini.
Furtunat^ . Maxi
ni^ . Urbaui . Feli
cissini^ . luslf.
FIavi(^ . iT.Malroue
Marciostj . Ualentim^
Furtunato . Ueuuste
Donatt; . Mariae
Gailic^.TertuI?
Uatalici . Euantie
Cod Wissenb.
IIII nonas iun roili nal petri exorcis et marcellini prb
tomathi [
rogati cuni alis xlii . si^cuudi maxiuue marti-
niaui silvini fla | viaui pauli petri victoriuie matronae
faustae extricati [
antouinae saturmuae douatae reduciae
maximac W satur 1
niuao paulae iuliae Ooi-entiui furtunati
maximi orbani |
felicissimae iustae flaviae matrouae
marciosae valentinae |
furtuuatae veuustae donalae mariae
gallicae tertulae |
vitalicae evanciae II iuliae samiuatae
posinnae 11 satiir |
ninao concordiae U donatae felicis
valentini iauuari Inci |
mariac miistillae marcillae perci
datulae vicluriao j
iuniani 11 maximi II felicis lortulae
'
castuliuae tullae zietuli modiani iusii saturi U felicis
dontulao iauuariae furtiiuati |
saturuinac iuHae ninae
honoriao donalae victuriao \
inarciae
donatao calpomae
extricalifelicissaturnini 1
douatizenuviprimosaesecumlae
iamiariao rogati fixus ci |
fontaci lerluli II paulae U rogati
It .ecundae
iauuariae 1
marcialis felicis furtunati lanuari
adiutorisfortunatit; I
nomentiae paulae rogatae victoriae
donatae maiori |
posinuae primae
urbanao tnunim
ianuari seuetionis iuli^ 1
marciauae
nondinaric^isfi
dati
Horoutinae
victuriae
pisciii^ 1
catuli saturnini victunani
fortunati uicae nonuidi satur 1
ninae
caechae marinae
luciosaefeliciaemaximaeprim?
j
firminae evas. s.l( luae
tertii fusci marcclliuae
iotae 1
evasiao sarmatiae
rofiliae
U luariac
calpnrniae castulv I
Uem
saturninae
cmn
alis Lxxvi mari ioviani
furtmiati |
orali lafmao sabmae
depos
marcelliui epi civi cessaf ul |
thamat.
honorat.
s(.leuci
porliri pafili estivi
rogatae |
In ca.upa
l.erasm.^
lu-duno gal xi.v.i. .ua.-' hoc est
poti.ii ep.
1
/achanae p.b
Ui
ma^chari
a^lcipiadis
silvi p,.imi ulpi
|
v.ta s cumnnn.
tobris
niomini
gemi.ii
inlia-
alhinao |
g.-atao onnl.ae
terlulae-tVlicis in muryine
/' '"
romanae (G. romani) . pnmae (L. M. V. pri
miae) . terhile fC. tertulae. L. M. V. terlullue) .
\W\\\ caste . maxime . itom (L. V. om.) orbanae
(C. orbaiii, L. M. V. iirbanael . optate . item (S.
C. L. V. oni-) raatronae . meUisae . metune (C.
L. M. V. metuni) . molosi (G. melosi) . secundae
(C. seouiuii. L. M. V. secundicae) . ilem (S. C.
om.) urbane (('. om.) . item urbane (G. urbuni).
Reiiiellino . saturninae (G. saturnini : et haec
nomina alio ordine) proruli (S. procule. G.
uli) . sunliilae (M. snrdiilae) . silvanae . rutine.
ninae (L. iiive. M. V. hinc) . -epaci (L. lepaci) .
vincenli . prisci (L. M. V. prisce) . Iiilari . felicis.
ra^tule . arabi . publi . cum aliis cxx . lupi cuin
aliis xxxm (C. xii, L. M. V. xm) . calulini (L. M.
V. ca.-*lulini) . publasfii (L. M. V. publasi, G.
.,bl0!?i) . martini (C. marliani) . Kaginni ft^- L-
V.^iani) . marcelliani . fleili . item marceiliani.
casti . marci , uiaiuri (L. V. iiiaiori) , proculi .
paj^mti . testi (C. L. M. V. terlii) . syllii-e (C. silis-
sa(?. L.sillere.M.V, sil!ire).tertulae (C. festulae,
L. torlulle, (M. V. fcstullae) . maiosae (L. M. V.
maiore) . limotliei . marcellinae (1*. M. V. mar-
cellini) . ruluH (G. ruUIi, L. M. V. rotili) . ger-
mani . iohannis . maxime (C om., L. M. V.
maximi) . cum aliis i.xxxv (G. i.xxxx, L. M. V.
i.xxv) it. S. cluili.
UII NOX- lU.V- Hoiiiv mai-cellini
prbi ot potri exorcistv tonioci
.ogati cum aliis xl.i secundi
maxii.K^ .narliniani siluini
flauiani pauli pofri uictorii,* ^
matrone fausti; extricati; an
tonin^' safurnine donafe
reducto .uaximt^ llom saturni
ne pa.ili iidiae florrntini fur
l.mati .iiaxiiiR' orl)ane folicis lo
siine iustae llauit; Itom mal.-o
iK; lua.-ciosi; uaieufiac furtuna
t(; uenustiic do.iatt; mariae t(at
licae tertulac uitalice euanti,'
Ite.ii iuliao samuiato possinn? 5
n em sa I un.ii lae concoi-diao
donat^ felicis ualontin*; iam.a
rit; mustulae luci Item mari(;
iiiartellfj pe.-ci datulae uicturiao
iouiaui Item luaximao Ifem tVli JO
cis tertul!ao casfulinao gaudi.Ii
modiani iusti saturi saniinae
niiiao ho.ioi-iai' calponi^; cae
nont; primosae fausfi fonfaei
ianua.-ii adiutoris nomitiae
^^
.nauoi-i primiae lunnini seui
tiouis marciani^ nondiuai-i
casti dali piscin.; castuli uicfuri
ani uinv
nundini caeciiiae
marinv
luciosae forminao
-^^
'
arfrf. m. ?.
- ^
priu rrbaiii
- ' -<' '1'ertulae.
[72]
Cod
Bern.
It.
Uilif^Samatr .
pos
sin.Ni.Ii-.SalurNini.
Concordiv.
It.
Donal?
Felicis.Ualentini.
lanuari? . MarcelK'-
IVrcidatul<; .
l'ictorie
louiani . h.
iMaxime
It . Felicis . TcrtuK-
Caslulin?
. Gauduli.
Mociiani . lusti.
Saluri. It . Felicis.
Ponatulf^ . lanuari^.
Furtunati
. Sarnin?
It.
luIii^Nim-
. Ilonori?.
Donat^
. Uictorif^.
Marcie.lT.
Donal?.
Calponiv-
Extricat?
Fulicis . Saturnini.
t.Mb^
Donat^
.Cixonv
Primose.Secundv
lunuarie . Uogali.
Fausti . Fontei.
Tertuli; . It. Paul^
It.
Ro?al(;lT.Secund^
lanuarii . Man-ialis.
Felicis.lT.Felicis.
Furtunali . lanuarii.
Adiutoris . Furtunatv-
Nomiciv . Paule.
Untiatt; . Uictorit;.
Donat^ . Mauori.
pDsimu; . Prim^
Url)ant; . Tiinnini.
^
lauuarii . Senccionis
lulie . Marcian^
Ndndinari . Casti.
Dati . Floreutin^
Uictori? . Piscin?.
Castuli . Saturnine
Uictoriani.Furtunati.
Nine . NonNidi.
Saturnin^ . Cecili;.
f.
95' Marix,^ . Lucios?
Felicii^ . Maxim^.
Prim^ . Fomrini.
Euasi . Sildini . Terlii.
Fusci . Marcelliue
luste . Euasie
Sarmitie.Hutulie
iT.Mari^.Salpornie.
Castult; . Gastt;
It.
Satm-nine
cCialiis.
septuaginla sex.
Mari? . louiniaN?.
Furtunati . Orati.
Latint;. Sabine.
et depos
Marcellini
epi
IN GIUITATE CE
sari^' . Tliamati.
llonorati . Seleuci.
Porlini - Pamphili.
Palestini . Hotiati^.
IIIMUS
Cod.
Eptern ,
etc
potamiae
po.npeiae
rodanae
bibUs
^-^I*
,i
.^
t:;^::au.onae.le,i.iaeni.eponn..ae

jiri:;ir^;:c:"iH^..!rci;XiHneod..oco
r^
, "meliae
donatae
a.ibi
dopo.
.>arbarun,
prb
liLati
I
evasi
..onorati
rogatae
rorn
x>.v,u.
Jiich
Home.marcelliniprbi.etpelri.
1
exorcistae . el in ciuitate
Jat . honor.i . ,> |
phirii . et pa>nphili
.
Ahb, .
tomac,
.
s,l-
uini.
Cod. Wissenb.
Item
salurnine cuni allis xxiii (l(.p
marcelli epi In ciuil caosaria
tha
mati seleuci pamphili In cam
pania
nerarmi lu^duno gall
xi.vu
martyris hoc est rogatiani
35
cpi
/,achari(,^ epi uethy macha
rii
asclipiadis
silui prinii nlpii
uitalis
comniini octubris filo
mini .
gemini iuliae alhi!ii <rvi\
tt; milia petamie ponpeiao
vq
rodiane
biblis quartiae ma
ternae
hilpis sci diaconi matu
ri
attili alcxandri ponteci hlan
dini Hii sunt qui in carcere spm
reddiderunt
cum aliis xni marl 4b
In
lugdunins
uincentii epa-p^ati
ameliae
Alibi dep harharuui
prbi
humati
euasi Roiii mar
tyres . xuni.
1. h.oni. romne.
- 2. S. h. Uiomoci.C./,','
omoici; L. M. V. addit : in ciimpania crasmi
martvris.
-
3. S. rogatiani.
-4. L. V. niaximi;
C. marliani.
- 6. S. lausli. - 8. . C. saturnmi.
S-10. S. oni. ab itom ad maximae. W.L.
pauli lauli. V. pauli . pauli : L. V. elorentine,
M
norentinae.
-
% H. L. torlunati. M. V. for-
tunate.
- 10. C. L. M. V. urlmnae. - 11. L. V.
Otti. ilem.-
12. C. martiae ; S. C. valentmae.-
12 13 C. L.
fortunali. M. V. forlunalae. - 13.
14 S. galHciae.
- 14. C. terluli. L. tertulle; S.
vatulice. 0. vatalicae ; C. evantii. L. evanci.
-
15 S C M. V. sammate,
L.samnatre; S. po-
sinne. L. M. V. possine.
- 17. S. C. ilem ilona;
Uie- S C.
valenlini.
17, IS. S. ianuori.- 18.
S C.
mustille. h. M. V. mascule; C. martae.-
P) S C L M. V. marcelleiS.
pcrculatule. L.
d'a'tuii: L M. V. vicloriae.
- ^iO. 21. C.. ma-
ximae . lelicis; L. M. V. maxime .
caslulme.
-
21 S. turtule. C. tertulae.
- 22, 23. C salur.
.
item saturi . felicis. S. saturi . item fel.cis; KU
donatulae (C. tlonati) . ianuariae (C. lanuari .
furtunate (C.
fortunati).
sarnine (C. .atnrnm.)
.
item iulie . nine ; L. M. V. saturi .
donlole .
su-
mine . item iuliae . nine.
- 23-32 t^- C
L. M.
V honoriae . donate . victuriae (C. ow^ 1>.

V. victoriae) . marcie (C. om.) . ilem (C. o,u.).
<lonaIe . ralponiae . extrioate .
felicis (L. M.
om.J item (S. C. om.)
salurnine
(C. saturnin.)
.
donati(L.M. V.O.... C.
donatae) .
cenomae
(C. cenoni. L. M. V. cenone) .
p.-.mos. (L.
M. V. primose)
. secundae
(C.
secumi.i
ianu.iae.,oirati(C.
ro,atae)
lausU^toT^e^
(L. nontei) . tertulae (C. V. tertuli, L. M A
.
.te.n
torlulle, M.
te.tulae) . ilem (C. l'-
) "
J",/
paule . item (C. L. M.V. om.)
.opatae L. M
v.
om.) . ilem (L. M. V. om.)
secundae
(L. M
om.J . ianuai-iae (L. M. V. om.> .
mama ..
jen
cis.item(S.L.
M.V.
ouMi.is(S.UM
cm.Murtunati (C f"'-"""^''-^^;,^-
,-'"''
ianua,ii (G. ianuariael . adi..tons ((.-
:td. ,tor.^
furtunate (G.
fortunati. L. V.
fortunata.
M
item fo.tunatae) .
no..^ediae ((.
n"'"'^^^;
'
'
M. V. nomi.iatiae) .
paule(L. M-^-^'^-
'"fj,V
victuriae (L. M. V. victo.iae) .
donale
nm 0,
.
posinni (C. pussiy; . L. M. V.
poss.ne)
.
prnne
urbane (G. urbani) . tonnini (C. t""'"':
J':^';;./.
tunni.u) .ianua.ii . semcion.s
C. ^'"
.,
iuliae
.ma.cia,.e.nondinari
(V. n"n'''"^"|,.
casti . dati . no.-entine . victur.ae
(U !"
.
ctorie) . piscine . chsluli (C.
castulae)
.
>au
Cod. Bern.
IN
CAMPANIA-
Nerasmi.
LUGDUNO
GAL-
quiulraginta etocto
martyruni . hoc est
Ilotini epi . Zacliari(;
prcsbit . Uiltii
Macharii . Asclipiades
Siiuii. Primi . Ulpii.
Uit;ili
.ComiNi.
Octohris . Philimoni.
Gcmini . lulii,^ . Albini.
Cratae . Potamiae
Pampei? . RodaN?
Blihlis . Quartiae
Maternv . Hitpis.
Hii autem qui ad besti
as tradiii sunt.
Sci
diaconi.MartjTi.
Attuli . Alexandri.
Ponteci . Blandin^\
Hii sunt qui in carcere
spiii reddiderunt.
Arestei . Cornelii.
Zosimi . Tili .lulii.
Zotici . Apolloni.
Geminiani . lulif?
Auson^ . It. Emcli?
lamnic^ . Pompci^.
Domn^ . Amili^
luste . Trofim?
Antonic . Hii omnes
(amuli xpi sub anto
nino imperafore.
sunt coronati.
Ilem alii.
LUGDUNENSIu
Uincentii . Nim;.
Prisci . Sepac^ Hila
ri Felicis . Gastu
l^ . It. In edem
'
loco
Epaf^'ati . Emeli^
-.
DonatQ . et alibi
Depositio . Barbaro
ni preshil . Umati.
Euasi . Honorati.
Rogat^.
Romt; . Martyru
quadraginta et uini.
III NON lUN-
IN AFRIGA.
Quirini. Ahdiani.
Gagi . Donati . Nepori.
Papozinici . lanuari^
Demetrit^ . el alioru
centu quadraginta
seplem . Sc^ lulian^
virKinis.
lUNIUS
Cod. Kptern., etc.
[731
Cod. Wissenb.
nini . vicluriane {C. L. victuriani, M. V. victo-
riani) . fortunate(C. fortunati) . ninae . nondine
(C. nundinae. L. M. V. nundini) . saturninae
(L. M. V. saturnini) . caciliae (C. L. SI. V. cac-
ciliae) . niariane (C. L. M. V. marine) . luciosae
.
feliciae . maximae . primae . formine . evasi
.
sildini . tertii (L. terii) . fusci . marccllinae .
iuste (L. M. V. ow.) . evasiae . salmaciae (C.
sarmiciae. L. M. V. sarmaciae) . rodiliciae (C.
rudiliae, L. M. V. rodiliae) . item (C. im.) ma-
riae . salporniae . castule . casti (C. castuli)
.
item salurninae (C. L. saturnini) cum aliis
Lxxvi (C. Lxxvn) . mariae (C. oHi.) . iovinianae
(C. iuviniani) . forlunali . orali . latine . salnae
C. L. M. V. sabinae) . et (L. M. V. oni.) deposi-
tio marcellini (C. macellip,,/, L. M. V. marcelli)
epi . iocundi (S. L. M. V. om.) . iulii (S. L. M. V.
om.)
32. S. L. M. V. cesarea 33, 34 S. C.
L. honorati . seleuci . porfiri . pliafiU (C. pam-
phili, L. M. papliili) . palestini . rogate . In cam-
pania ncrasmi (C. herasmi) episcopi (L. M. V.
oni. ab in ad episcopi) 34. L. hipduiii pal-
liae
3.5. S. xlvui martyres, C. L. M. V. xi.viii
(C. XLvO marlyruni ; S. rogatini. 36. S. C. L.
M. V. zachariae prbi ; L. V. vetthi, M. vethi

37. L.M. V. asclepindis, C. asclipidiali 38. L.
comminis ; L. M. V. octohris 31), 40. S. iuliae
et alibi gratae
40. S. melia, C. miliani, S. po-
tame, C. L. polamiae; S. C. L. M. V. pompeiae

4-L C. rodiani . bli?si . quartae 4'2. C. oni.


sancti
43. C. athi; C. potici, M. pontici 43,
44. S. blandini 2 m. blandine virg. 44. L. M
V. in cesarea spirilum 45, 40. S. C. L. M. V.
reddiderunt . aristei (M. aristhei) cornilii
(M. cornelii) . zosimi . liti (M. tyti) . iulii .
zotici . appoloni (C. L. M. V. apolloiii) . gemi-
niani . iubeae (C. L. M. V. iuliae) .
ausonae (C.
ausome) . item emeliae (C. V. emiliae) . lamni-
cae (C. M. V. iamnicae, L.samniae) . poinpeiae.
domne . amilie . iuste . Iroiime (V. Irofinc)
.
anloniae . ninae (S. L. M. V. om.). lugdunense
(C. lugduno, L. V. lugduni) . vincenni (C. L. M.
V. vincentii I . ninae . priscae (C. prisci) .
sepacae.
hilari . fehcis . castulae . epagati . amiliae (C.
ameliae, M. emcliae, L. V. emiliae) . donate
(C. donati) . et alibi (S. L. M. V. oni. el) 47.
S.barbarundi.L.M.V.barbarini.
iS.S tuasi;
S. C. L. M. V. honoratie . rogate (C. oni.i vin-
centiae (S. L. M. V. om.)
4S, W. S. C. L. M. V.
marlyrum

S. addit : In formies nat. he-
rasmif//.
III Non iuf. i" afl
quirini
abidiani gnati
donali nepo.-is
p
polici
ianuariae |
den.etriae
'1.0
cx.v,,
.ul.anae
V r& inud arenum |
lusciae
laure.it, et al.ofl
cx.cc .il ci
onrapo
"om |
marcelli
avidi cali dona.i n.efom. pas-
emi
saturniianuari |
vicluris
viriani donat,
u.-ban. lel.as
Ih, ,o"ili-niifur 1
L.nati
extricati
victui-.nae
gorgo-
vener,ae
oga .am
. 1
,i,,,epaulae
tbrl,.natae
r:;r^S
si.l^cassiani
,ui..ti .ot.,.ae
v.turim
snva..i
gagiae roga 1
.iani a..re.i
aproni nabon
qu.nt, .ne.-
III NON- lUN- !n afreca quirini ahi
diani gagi donati nepori .
papo
zinci ianuariac
denietriae
et aliorum
cxlvii
Sci iuliani niaf;;/., , ,,
Apud
arecium ciuil tusciae
laurenti
Uoni niarcelli
auidi gagi dona
ti mefomi
passemi
saturni
iauuari
uiclurit;
uiriani donati
'
eti. eodem
~ ^ fd. Emiliae.
[741
Cod.
Bern.
Apud Arodfi ciut
TUSCIv
. Laiirenti
NalalSt-iThom^
apostoli.
ROMe . Marcelli
Anidi . Cagi . Donati.
Mefonii . Passcmi.
Saturni
.lanuari.
Uictori^' . Uiriani
Donali . Urbani.
Felicis . Ueneri^
Rogatiani . Furtu
nati . Extricati
Uiclurinc . Gorgo
ni? . Tog(,' . Felici
tatis . Ualeri?.
Prisci . Paul<.\
f.
96d Furtunat^ . Donat?
Uictori?
Sinerci.
Cassiani .Q"'"^'
/otule . Uiclorini
SiUiani . Gagi^\
Uogatia.\i . Aurili.
Ajjroni . Nabori.
Quinli -Mettuan^.
Li!)osi . Emerenti
Scxti . Fructi . Seueri
Sccundi . It. lanuari.
Flori.Tylorii.
DonalQ . lanuari^.
Sc-vorc . lanuari.
Honorati^.Saturnini
Uictori . Matur^.
Lucic .
Neplunalis.
Criscentis . Pomponi
Cypri
.Tertulc.
Luci . Siluani . Publi
Operci . lusl? .
Do
miti . Procule
Rufniy . Ualori^.
lanuarielT.Siluani.
f
97* Felicis . Ucneri^.
Uictoris . Furtunat^,^
Exsupi? . Flaui^
lusti . Matron^
Faustint^.
(lallicio.
lanuari*? . Furtunati.
Rupli . Romani.
Petri . Uerani.
Aproni.caaliissepte.
Siluani . cu aliis oc
tuaginta tres.
Emeril,^ . Scptimini.
Saturnini . Amasi.
Orasi.
AURELIANIS
ciuil . uico maidu
no . deposil . Sci
Leilardi
presbiL
lUNlUS
Cod.Eptern.,etc.
teuaniHbosien,en.i |
-
<^-"
^^.riS^
flori
titoriae
donatae
|
-""^^^JJ.
^lucLo
noptunalis
,,no.ae.a.urnimv,do
1
naen^ta
-
-^^^^p
^^^^^^^
c-iscentis
pompan.
c.pn I
""^
valeriae
ium.ariae
obraci
iuslao
.lo.n.t.
proculae
|
"
^^7,^;;'^^ i,e fla-
oras!
aurilian depos
leifardi
prb
10
is
iiich In alYrica . qwiriui . Et in tuscia |
recio '
. ciuitate .
laurentu .
etaliorumquadringenlo 1 rum - Alibi scae iulianae uir^^inis . natale
sci thoma; |
apostoli . Rome . marcellae . auili . gagi .
metho
|
uii.
passemi . uiriani.
1 Ri retio. R^ vetio.
Excerpta etc. H^ Roinae quirini gagi donati Bedae cod. S' ahbi
depositio scae iuliae sacrae puellae . et in territorio Aurelianensi vico
etc. hfardi prbi et conf.
- Nolk. in Africa quirini abidiani neophon
pambo.
God. Wissenb.
urbani
fclicis ueneriae Ro^a
tiane
iurtunate et stricati uic
turin^
gorgoni? dog(j feli
citatis
ualcriae priscae pa
uliae
Furlunat^ donat(j
uicturiae
sinerci cassiani
quinti
zetulae uicturinae
siluan?
siluani gagiae Roga
tiani
Aurili aproni Napori
quinti
mctuan^ libosi emeriti
sexti
fructi seueri secundi Himh io
ianuarii . flori tytorii donate
iauuari^
seuerae ianuari bo
norat?
saturnini
uicturi? ma
lurae
luciae
ncptunaUs cris
centis
ponponi cybri tertulao n
luc^ siluan^
publi oberci iusti
domiti
proculae rufm? ualeri
^
felicis
ueneri^ uictoris fur
tunat^
exupii;
flauiQ iusli ma
tronac
faustin^
gallici^ la 30
nuari^
furtunat^
publi ro
mani
petri
uerani aproni
cum aliis un Siluani cum alii>
Ixxxin
emerite
septimini orasi
saturnini
amasi
aurilianis ciu 35
depos sci leifardi
prbi
1, 2. S. abiv iani
- 2. C. gai, M. gaii. - 2. 3.
L M
V.papo.zinci.-4.L.cxui-5.S.etsci
iuliani viriiini^. C. sanctae iulianae virgmis et
martyris. L. M. V. s. (M. scae) iulianae vntrmis
-fi S. aretiam.L. M. arilium,
V.arrtmm. L.M.
V natalis
s.thomae
aposloli. -7. S. aviti;r.. pai
M craii
_S.L.V.meioni:S.passimi,L.passonu.
Jl) L
M.V.vicloriae.-ll.C.L.M.V.forlu-
nati; 5. C. L. M. V. extricati. - H. 12. L- M.
V. victorini.
- 12. S.
gopae.C. togae. - l>^- >*
C L
M.V.paulae.-li.C.fortunali.L.M.V.
fortunatae ; C. donati.
- 15. L. M. V
viotor.ae
:
C. L. sinerei.M. V. synerci.
- 10. S. C.v.ctunn .
L.M.V.victorinae.-17.S.C.L.M.V..ns,l-
vanae.
-
IS. C
nabori. L. papon. -20. h M. -
.l.sexti.C.sexuti.-20,2I
L^M.V.-.
item
ianuarii-21.L.tytonii;
L.V.donah.-
22,23.L.
V.ianuari.seven.honoraf^M-
ianuariae . severae . honoratae.
- ^6. u. m.
victoriae.
- 23-31. C. on,. a
maturae
^7:
"'^
ianuaviae.
-
23, 24. L. V. maturi
-- 24, 2. - -^.
criscentibus.V.cre.centis.
- 2o. ^^M- T '
_
poni. V. pompini; L. V. cypr.. - 26.
S^luc .
S. pobH; L. oberce.-27.
S.
V^f^'--^'^-
S. valeriae . ianuariae . item
sdvane -
fel a
veneriae. L. M. V. valerie . silvam (M.
V.
silv.i
veneruit:.
M.
V.foriunatae-
nae\om. fehcis.
.,^^- '.'"
,

59. S. nuviae.
- 30. S. Rallatiae.
- 30.

ianuariae
severae . Uonoj.au. . ^^
victuriae.fortunatae.-31-L.nv-'0'
^_^
3! 32. V.
ioinomihro
romam)
- -s^-

.
o : '^-)
-n C
anronii
cum
aUis
ranli.C.venam.
32, -W. >^-. ^l
'
Lxxxun
- 33. 34. S. silvane
cum
ali.s
ucc
^
_
3V L. M. V. xcin: C.
emantae. -
A^-
_
C. L. M. V. sepUmini
. saturnim .
amo.i tu.
M. V. amasi) . or^iusi (V. om.) .
luciam
i^-J^-
.
V.om.;.
aurehanis.-30.S.Ufar.:LJ-eP'
scopi; 2 m. (opinor,
Nevelont^)
cf et pbn.
lUNiUS [75]
Cod.
Bern.
paiD- NO- lUN-
NIVIDUNO
ciuitate
Zolici
Attali . Eutici.
Camasi . Quirini.
luliy . Salurniui.
(^aUluni . Ninnitt;.
Knrluniouis . etali-
oruui ui^nnli quinq ;
Cii-ini epi Ebusti
Kusticiepi
IN
SABARIA
ciuitate . pannoni^
Quirini.
ROM(,^ . iu cimitf
catacumbas . uia
appia.miliario . uii.
Scorum.Picli.
Daciani'
Aricii . diaconi.
IN
CELIGIA
Scoruni
.ENpgenti.
Ghicl? . Italii . Philippi-
Enstici . Rustici.
lulit^.Salurnini.
leia coni . Monnv.
Eurtuni Criscentiv
IN
SABABIA
ciuitalRustoli.
cum ahis . duobus.
f. 97
!
NONAS iUN-
IN AEGYPTO.
Martiani . Nigrandi.
ct apolloni . quoru ges
ta habentur.
IN AFRICA Euasi.
el priuati.
ROM^- Miiiario
uii . uia ardiatina.
Filocul*^ .Felicitalis.
Fappe. Gregorii.
Gagi . Rustian(,'.
Salurnini . Rogat(,'.
H(^lari . Uicturi.
Mustoli . Ingenui.
Secundi . Mauri.
Urbici . Socundiani.
Castule . Candidt^'
Primi . Feliciuni.
Furiuuati . Mar
cialis . luli^ . Ni
gandri . Sacri.
IN STRIA- . Zoeli.
Satiri . Timini.
Salurniui.
Seruilii . Felicis.
Siluani . Furtunati.
Cod. Eptern., etc.
Pridie uon iun in ninive nl dinoci zoticiattali outicicaniasi
quirinae |
iuhae saturnae galduni ninnitae turtunionis et
alioR XXV 1 cyrini epi eburti rustici epi . in saba civi pan-
nofi quirini . rom
|
picti areci daliani . in cilicia expcrgenti
cristae itali philippi j euslici rustuli camas iuliae saturnini
eiagoni momnae furtuni ] criscentiae in sabaf civi rutuli
cum alis duobus
Cod. "Wissenb.
II NON- lUN- Nividuno civitate
zolici . attali eulici camasi
quirini iuU^ galduni ninnite
furtunionis et aliorum xxii cyrini epi
ebusti rustici epi In sabaria civil
quirini Roni nal sci picti Arecii
daciani In cilicia nal scorum er
pogenti cliistae Ilalii philippi
eustici rusticli iulie saturnini
ieiaconi monmaei furtuni t-ris
cenliij lu sabaria civit rustuh
cum aliis ii.
10
liich. In niniuae . dinocii . attali . euli 1 cl . Et in saracia ciuitate .
pannoniaiuin . cyrini ciii . |
Roni . picti . areeii . datiani . In sicilia
expergenti.
Excerpia etc. G. DU, iulii salurnini 0. Sabaria Pannoniae rusti-
cuH et al. n

Bedae cod. S'. Romae via appia nat. sconnn pecli
arethei datiani in Sicilia p/c.philippi.
2. C. amasi.
3. S. quinne; L. M. V. salur-
ninae . galduni, i\. saturnini . gaiUluni ; C. nini-
lae.S. nitice. i. L. M. V. foitunionis; S. xxv,
0. xxvin. L. M. V. xx
5. S. rusti ; C. om. epi;
S. C. L. V. sabaria. M. savaria. G. L. V. om.
sci;C. L. pieti; V. arelii. 7, S. S. C. L. M.
expergenti. V. expere'ienti.
S. V. scliiste. 9.
S. eu5ti;S. ruslili, L. M. V. riisluli ; C. rustici
.
rustuli; C. saturninae. 10. S.i//ir;,ani . ino-
nine; C. maenae; L. iei . aconi . mones, M. V.
ieiaconiniones; S. turtune. L. M. V. fortuni.

10, It. M. V. crescentiae.


11. S. sabbastia; L.
om. civit.
Nonas iun In aegyp marciani ni./.candri et appoIUni in aff
evasi et privatae [
rom felicolae felicitatis fappae
grigoriae gagi rutiani |
saiurnini rogatae hilari victuri
mustili ingenui secundi inauri 1 urbici secundiani castu-
lae
candidae primae feliciani fortunati |
marcialis iulia-
nac nicandri sacri. in istria zoih sateri lymini
|
saturnmi
servili felicis silvani furtunati.
n;.U Rom feliculi
. felicitalis . prego I
rii . In aeirypto .
inar-
Uan
i.'S.:AnVica.eua,si.etp^^^
'eruilii.Ablbi.passio.scihomlacuarcbicpi.
1
R-.
felicis.
,. .t^ P> E nassio
bonefacii
archiepi cum aliis xii - G 015.
Excerpta
etc.hK b .
passio uu
bonifacii {0. om. arcbi-
0. in Fresia (0.
^r-.oois)
passio (OjaU
^
bon
1
^
^_^^^. ^^^^
.
.pi et inar. cum ah.s serv.s
d-l-^--
, ,,,,,,,
,,,i
lalii archiepiscopi
!. m Aeg>pi" "
privati.
NON- lUN- In aegyi>to
martiani
nigrandi et apolloni quoruin
gesta habentur In africa evasi
ct privali Roiii mil uii filocule
felicitatis fappe grcgori gagi &
rutiaui saturuini rogal*; he
lari uicturi mustuli ingenui
secundi mauri urbici secun
castulae candit^ primi felicia
ne furtunatc
luarcialis iuli io
an niander sacrini Instria
/,oeIi saturi servilii felicis silva
ni furtuuati.
% 'S. C. apollonii . feliculae . ioci . In africa

X S. tuasi.
5. S. rappe, C. pappiae, L. iappe,
V.sappe;
C.gai,M.gaii.- G. L.M.V. rusliani;
V rogati.
7. L. V. victori, M. victoris
;
C. in-
geni.

8. L. M. V. orbici ; S. C L. M. V. sccun-
diani.
- 0. S. castuli : S. C. L. V. candidae, C.
priinae.
-
9. 10. L. V. feliciani. - 10, L. V. for-
tunati,
M.fortunatae;S.
maroialis. C. maitiab.

10, 11. C. iuliani.


- U. S. C.
nicander;C.
^acri; C. L. V. In istria. 12. M. zoili. S. C.
zo.^Ii (C. zoli).snluri (S. s^abri) .
fymini . satur-
ini (C saturn/, ,.) . servilii - 13. C. fortunat.
.
mammeri . Deinde : et depns . sci bomtaci ar-
cliiepi . W r. !f post castulae adiUt guae se-
quuntur, (ippicto signo O""".
opinor, Keve-
lonis), quo ea
tramferuntur ad mmytnem :
corheia translatio corporis smcti piaccordii cf.

L. M. V. 1'. lHpvst felicis : In austria passio


s. honifatii epi el martyris.
'
(fdd. m. forte 2. - ed. sihia.
[76]
f.98
f. 9&>
God. Bern.
UIII . ID- lUN-
NIUEDUNO.
Amanti . Lucii.
Alexandri . Andre^
Donati . Peregri.
IN AFRICA . Itali.
Zotici . Gamasi.
Philippi . Attali.
el alibi . depos
Beati . Gaudi epi
Gracinopoli
depos
Gerati epi.
UII ID- lUN-
IN
BEGANTI(U)M-
qu^ est constan
tinopoli . Pauli.
Furtunati . Magri
Primosi . Achaci
Moechi.
INAFRIGA.Uictor///i
Euasi . Private . la
nuari^ . Donatg
Spisin? . QuiriUi.
IN CESAREA.
cappadocit^.
Luciani martyris.
UI ID- lUNl-
IN AEGYPTO.
Natal . Marciani.
IN GESAREA.
palestin^ natal?
Grisli.
IN
DOROSTORO
ciuilatenatalf^
Sci Marci.
IN NIGOMEDIA
Uitici . Nistori.
Primi . Garolapidis.
et niarin^.
IN
SARDiNIA.
Natalf,' . Salautiani.
ROMiE- UIA Au
relia . Naboris.
Na/.ari.
]N CESAREA.
cappadoci^.
Dorostori . Marcl^.
Mutiani . Ilelii.
Luciani . Zotici.
IX AFRICA
lanuari^ . Donat^
Spesini;.
IN
NICOMEDIA.
Eustoli . epi
INGALLEIS
SES
sionis civitat*;
Depos Sci Medardi
epi et confcssoris.
lUNIUS
Cod.
Eptern., etc.
VllUdus iunin
affa.nanti
Inci
aloxan.lri
androar
.Immti
peregrin | In aft itali
zotici caniari
plnl.pi
aal,
(.
t
alibi depos caudi epi
|
glacinopoli
depos cerat, ep,.
Bicl, I
a(lrk-a.amanlii.ludi.nna.-e
1 ae . donati pereB,-ini .
ilali philippi . Alibi . aepo I
.itio . ladii epi .
Gral.anopol,
.
depos.l .
cirati epi.
Kxcerpta etc. F. alibi dep. glaudii ep. -in Africa itali et
^f^}V^^'
phili diaconi
-
R^ cladi epi.copi in Alexand cams - Rlmb. in Ale-
xandria
andreae donali et peregrini.
VII id iun in aff pauli fortunati
macari primosi accadi
mochi in aff victuri evasi privatae 1
ianuariae
donatae
spisinae quirilh cessaf cappod luciani mar.
Jtich. AfTrica .pauli . furtunati . Et 1
in bizantio . id est constanti-
nopoli macharii . pri | uati . uasii et moenecii .
Aiibi prmiosi
.
cesa-
rea . | luciani.
Excerpta etc. F. Africa pauli episcopi
- Bedae cod. S'. Constaati-
nopolim natl. scorum fortunati epi cum ahis iiii. In Caesarea ^^c.
luciani

Notk. in Byzanlio etc. et macharii inonachi Bedae-Flori
cod. E. et macharii monachi.
Cod. Wissenb.
Vlll ID- lUN- Nevoduno
amanti
luci alexandri alexandriac
dona
ti pcregri In africa itali
zotici
ca
masi philippi Attali et alibi
dep
beati claudi epi Gracinopolt^
cerati epi.
1. S. C.L.M.V. nividuno;S.amaniti.
2.S.
oni. alexandri ; L. M. V. om. alexandriae.
2.
3. C. alexandriae . tbrlunatae . peregriae . Passio
scor m'// vincentii episcopi et benigni diaconi
.
In africa.
3. V. peregrini, om. zolici,
3, o.S.
om. a camasi usijue ad beati.
5, 6. C. gracia-
nopoh depos . caera'//; L. M. V, hacc omittuut
i). S. ceraci.
UII ID- lUN- In bega recium pauli
furtimati macri primosi ca
chaci monac In atrica viclori
evasi privat^ ianuariae do
nat spisin^ In cessaria cappad
luciani niaf et pas bonifacii cpi
qui passus est inuues tracliia
'
1
in mart/. 2 m. slrachia.
1. S. Incigantiani, G. In bizanlio civitate;L.
gratianopoli depositio cerati episcopi . pauli
;
M. incipit a pauli ; V. gracinopole dep. cmti
epi.pauli 2. 3; S. accoci . monch., C.L.M.V.
achaci monachi.
4. C. privati. 5. C. spis-
sine, S. eraum ; S. C. L. M. V. quiriU (L. M. V.
quirilH). In cesarea ; S. capodo
6.C. lucianis;
S. C. L. om. ab et pas. nsqtii: ad finem. S addit
:
et nicomedia .eustoli epi.
VI id iun aegip marciani cessaf palestin n\ eurislis doro-
storo civi 1 nl sci marci nicom vitici nestoris cari lainpitis
et marcinae acaici |
sardinia salustiani rom nabori et
nazari cessaf cappod dorostoli |
cresti marciae
muciani
heliilucianizotici
inaftianuariae muci 1
donatae spism-
nae nicom eustoli epigal sessionis civi medardi epi.
UI ID- lUN- In aegypto nal marci
ani inc^ saria pah\sl nal
cristis In ciuil dorostero nal sci f,
marci In nicomedia Nal uilici
nesiori caro lapidis et marin^
In sardinia Nat sci kistiani Ro
mae nabori. nuzari In doro
stoU marci? mutuan?
luciani
zotici In africa ianuari? hehi
donal? spisin^ In
nicomedia
eustili epi In gail sessionis
ciuil
dep sci medardi epi et
conf
io
Ricli. Koni . natale scorum . naboris . 1 et nazarii . primi . Et in
caesarea . cresti . martiae . | mociani . Et in nicomedia . nestoris
.
Suessionis . | sci medardi epi.
Excerpta etc. G 914. Rome nazari primi naboris feHciani - R".
Rodon. civit. sancti geld.
Notk. Nicomedia eutychii etc.
1. 2. C. martiani . iucundi.
2. G. L. M V. In
cesarea palestinae {M. V. palestini). - 3.
U
cristi.V. Xpis; L. M. V. dorestoro.-4.C.
marci.
lucii ; L. sancti vitici.
- 5. L. M. V.
nestoris;
t..
carolapidis. L. M. V. carolapis; C.
marinae .
foci.- 6. L.M.V.
cm.sci;C.L.M.V.sah.-
stiani; G. addit : silvaniani. -0. 7. C.
'^romae
etc.
-
7. M. V. naboriset nazarii.
- /.8-
^-
L--
M. V. In caesarea dorosfoh.
8. C. L. M,
mutianae; C. addit : hehanae.
0. (^ L, M-
o..heHi.-10.L.M.V.spine.C.spesinae^u.l

1 1 . L. castuh; C.
suessionis.
12. L. V
.
o
et conf.
I
ed, Victoris
God. Bern.
U ID- lUN-
IN
ALEXANDRIA.
Maxinii
presbil.
IN
NICEA
CIUIT-
Diomedis . Amanti
Motiani
'. Alexan
dri . lanuarii.
ROMyE- . UIANO
mentana . ad arcas.
miliario xv. ab ur
1)0 . Prinii . et Feli
ciani.
ET IN GALLEIS GIUIT-
Aginno loco . pom
peiaco . passio
Sci
Uincenti martyf.
IIII ID- lUN-
R0M7K- . Uia aurc
lia . miliario xun.
Natal Basilledis.
Aurisi . Rogati.
lanuarii . Gassia
ni . Uictori.
Martini . ot alioru
xn.
IN SPANIIS.GrispoIi.
IN NICOMEDIA.
Natal . Sci Zachari^.
IN AUTESIODER-
Depos . Beati censu
ri epi.
III ID- lUN-
ROM^- . Uia sala
ria . Nalal Sc?
!T- UIA NOM(EN)TANA.
iniliario uu ab urb^
Natat Sci Grispoli.
Rostituti . et alibi
translatio corporis
Furtunati . epi martyf.
IN AQUILEIA.
Emeriti . Ariti.
Uictoriani . Uictoris
^.
et alibi . nall
^
. scoru.
Naboris . et felicis.
PRIDIDIUN-
ROMvE- Uia aure
lia . miliario u.
Basillcdis* .TribuH.
Nagcsi . Magdaletis.
Zabini . Aureli Cirini

Nabori . Nazari
Donatelle . Secund^.
lUNRJS
Cod. Eptern., etc.
V id iun roin primi et feliciani In alax maximi prb in
niceacivf
|
diomedis amanti mutiani alexandri.
[77]
God. Wissenb.
Rich. Rome . primi . et feliciani . Et in | alexandria . maximi prbi
.
diomedis . et amantii . | In (falliis . ciuitate agenna . passio . sci uin-
centii.
ini. id iun roiu basilidis arasi rogati ianuari cassiani
victuri martini davalli et aliofi xx
j
In spanis crispoli
nicomed nl zacbariae autisiodof censm-i epi.
Rich. Rome . basilidis . aurisi . rogati . | basillfB . in spaniis cri-
spuli . Et in nicomedia zacha | riae . In autisiodoro . deposit . beati
censuri epi.
Excerpta etc.F. raartini basilbe cum aliis xii Bedae cod.S'. via
Aurelia mill. xc
Rhab. in .^fiica arcsii rogati et aliorum xii. In
Hispaniis chrispoU restituti.
III id iuu roni nl basilae U roili crispoli restituti transl in
aquileia |
furtunati epi II in aquileia emeriti hereti victu-
riani victoris 1 et alibi naboris et felicis.
Rich. Rome . basUIie
>
' crispuli . restitu
I
ti . Et aquilegia
.
furlu-
naU . epi . emeriU . uicturi | ani . uictoris . Alibi naboris
.
et barna-
bae apl.
'
I
n-.'_ basiliae.
-
mentio Barnabae in rasura.
Excerpta etc. Bedae cod. S'. via Salutaria vetere nat. scae asellae.
Pridie idus iun tripoli
magdaletis roiti basilis distri poli-
maci zabili aureli
donatellae
secundae.
Jiich. In tripoli . magdalefis . Rom. I
basilidis .
cirini
.
et naboris .
et sci nazarii . aurili . |
donatillae .
secundte.
Ercerm etc Tr. Roma
restituU
basUidis ttc.- F. Rome .K". zabimi
Aurelia mUI. vn,. etc. TripoUm
nat. scorum
zabmi eic.
V ID- lUN- In alexandria niaxi
mi prbi diomedis amandi
modiaui alexandri ianuarii Roiii
mil xu et in gall pompeiae maf
primi et fcliciani
2. (;. amanUi 3. muciani.
4. C. xiu . In
gallia pompeiaco passio s. vincentii martyris .
nomentana civitate passio sanctorura primi et
feliciani martyrum ; L. M. V. et in gallia po-
peiae (V. pompeiae), martyris (L. om.). primi
et feliciani.
nil ID- lUN- Rom mil basilidis au
firi ro^'ati iauuarii uicturi
martini et aliorum xx In spaniis
crispoli. In nicomedia nal sci
machariae In autisiodero dep os 5
censuri epi
l. 0. romae nat. basilidis; L. M. V, mil....
basilidis.
1, "2. G. auris, L. M. V. aurisi. 2. C.
L. M. V. ianuarii . cassiani ; L. M. V. victori.

3. C. om. XX ; C. L. M. V. hispaniis. 5. C. L. M.
V. zachariae, G. uddit : martyris. 6. M. cen-
sori.
III ID- lUN- Rom nat sci basillae
scorum crispuli restituti el alibi
translatio corporis furtunati epi
et maf In aquileia eniereti al
rcti uicturiani uicturis et a
5
libi Na! scorum naboris et fecis
1. C. sanctae, L. M. V. S. - 2. C. et sancto-
rum ; C. L. M. V. crispoli ; L. V. oi. alibi

3. L. M. V. fortunati.
- 4. C. om. et mar ; 0.
emeritae.L. V. emeriU. 4, 5. C.acreti. L. V.
aeieti.
5. L. V. victoriani ; C. desinit t;i
victoris.

b, 6. L. V. om. alibi nat. fi. L. V.
felicis.
PRID- ID- lUN- Komae aurili mil
[naboris.et nazari]
'
u . baseledis .
[cirini] ' tripoli maclda
letis zabini aurili . donatell^
secund^
'
uncis incluaa m. 2.
l.C.aurUi . luci . militum ;L. aureli. 1,2.
L. V. om. raU. v. 2. G. basilidis ; L. V. om.
cirini naboris el nazari ; C. tripoH. tripoli

3. C. zaboni.
7-
Hd
*
corr
Basillidis
- " Cirini add. m. 2.
'
ed. Montani
- ^
prim viclores
- ' ^upra hn. add. -
ca>r. d
[78]
Cod.
Bern.
I.t9>
ID-
lUMUS
IN
AFHICA
.
Luciani.
Furlunatiani
.
Gris
centiani
. et Ihecle
INP(EK)SlDANatal
Bartii'olomei.
aposll.
HOM/KUIAA///^
ardiadina
. miliario
uii . FeUtuli.
XUIII . KL- lUL-
lNFHir,IA.CIUI/rt^'c'
Nalai . Antconis.
Afre.
IN
AFRICA.
Quintiani . Tlieodo
le . Festiu?.
Cantianelle.
IN
AQUILElAP(ro)ti.
IN CIUIT-
AURELl
anis . Translatio
corporis . Sci Ani
ani ef)i
. ct confessof
et iibcratio
ciuitatis.
ipsius achuniy.
1NT(ER)RITUR10.
sessionis . ciuitate
Passio . scoru
Ijjnatii.
Ualeri . et rufini niaf.
XUll.KLlUL-
IN
DOKOSTOK-
1.991' NatalSci
Ysici.
IN
AQUILEIA.
Gantiani . Proti.
Marci . Clementis.
Canliani.
CONSTANTINO.
polim . Scorum.
Molii . iligetic.
Mingin.
IN GIUIT-
BAHBA
ria . Gaiani.
louiani . Philippi:
IN LUGANL\.
Uiti . Candedi.
Cantiani.Canlianelle.
Proti . Crisogoni.
Arteon .
Quintiani.
Thcodoli.
lKSVC!Ll.\Uiti.
Modesti . et criscentie
lUNIUS
Cod.
Kptern.,etc.
Idus In aff luciani
furtunati
crescentiani
teclae in
persida
'//
roili
feliculae.
,W,. .n am-ica . luciani . ci
furtunali . |
Elin
po.ida
.
bartholomei
apli
.Roni.fcliculi.
a eu.
Be..ae cod. S-.
Romae via
Ardeatioa
naU. sce
felicule.
God. Wissenb.
IDUS
lUN- In afroca luciani
fm-
tunati
criscentiani et tccltj'
Rom
mil un feliculi [coramemoratid
baugalfi ni]
'

uncls indusa m. 'J.


1. 2. L. V. fortunali. 2. L. V. crescontiani
;
G. theclae virginis
3 C. L. V. In persidalC.
pcrikla) nalalis sancti barlholoinaei apostoli
.
romae (C. niiliario vii) feliculi ; C. adtiit ;
ianuarii . silvani.
Vnci.t indusa otniien om.
XVIII k- inl in frigia lauda
artheonis et in
epheso
miggenis
^allhn u ini el in aff .
quinliani
teclae
1
theodol.
et
;:: speda
anto. atVae
eantia.*e
m acju^
proti civl anrilia
transl sn aiuam epi
sc.ionis
civ. pa.
valcri rutini.
XUIII KL- lUL- In pagia ciui! nat sci
anteoni
afre In africa quinci
ani
theudoli festiu? canti
anellQ In
aquileia Nal sci prot i
In
ciuil
aurilianis
translatio
corporis sci aniani epi ct confess
Sessvonis
ciuil pas scorum naleri
ct rufini marl
Rich In fri^'ia . ciuitale laodicia . anloni 1
onis
.
Et io epheso
.
u.io-
geni/ Xi
in annca . 1
qu.nliani . fe.tiui . Suess.oms .
ualen.
.
rutini . inart.
Escerpta efc. G.
Suessione etc. ienatii
episcopi - 0. '"
Laud^^;;^
.inlale nat. anlonii
-
in Aurelia etc. et n.arciani cont.-
Be.lae coU.
S'. iu Frigio rtc. antiuni.
1 L V pagacia.
'2. C. anligoni. L. V. an-
loni- C. afri.
- 3. V. theodoli. - 4. C. s- proti.
iacindi.
-0. C. om. ct confes.s.- 7. C. sue.ss.o-
nis.
7,H. C.ruOni et valen martyrum.
XVll k iui
dorostoro civT sci usici aquileia
cantiani
luvmi
muci
proditi
I
clementis
cantianae
constantmop
nmc.
mesotiae
mingini civi barbaria
1
gagiam
loviani
plulipi
in
lucania viti candidi
cantiani
cantianellae |
proti cri-
sogoni
anteonis
quintiani
theodoli in
si|,'ciha viti
1
modesti et criscentiae.
XUn KL' lUL- In dorostoro
Nal sci isiti
In aquileia
sanctiani
protili
clementis
cantiani
Gonstaiitino
poli Nal
scorum
nuci mugi
ti^
mingin In
ciuil
barbana

gaiani
iouiani
phylippi
I" '"^''
na
niuiti
candedi
canciani
cantianell^
proli
grisogoni
arteon
quintiani
tlieodoh
In
sicilia scorum
. modesli
et
cri.centi
lo
Itich
Constantinopoli - mucii . et meie
l
ciae .
In lucania
.
uiti
.
can-
di(h. EtinbenabenloM
marcu
.Inprouintiasiciliae.uiti.
modesU.l
et
crescenliae.
'
W. benevento.
Excerpta etc. R. in Benevento mavci ct uaUU sancti viti et clemen-
lis
-
G DU. candide vicli
0. gaiani iohannis el phihppi.
1. L. dorostori.
V.
dorostore ;
C
ysia A^^^
cis lupi
-
2. C. L. V. cantiani ;
C.
proU. b-
^,^T3.C...cantiani;L.canUan.-.
i G. migetiae. L. V. migiUae.
- n.
\^'^^'^
L.V.barbariae.-6,7.C.lucan.av.U^^^^^^^
mviti.-8.C.L.V.canUanelh;Cj.o^.^
9.C.theodoh.iocundi.savii.-nJ;^- ^
sanclorum
viti .
n^odesli.crescenUae
.
insiciha
naUhs
sanctorum
v.U .
modea.
crescentiani.

1, siipra lin.
-
w. "brasa
- ^ laudic add, m. H.
God. Bern.
XUI KL- lUL-
IN
AFRICA . Quiri
aci . Diogenis.
Miccae
. Ualeri^.
Marci(^
IN
SIGILIA . CIUIT
inissana . Satuniini.
Cendini . Modesti.
ANTHIOCIA.
Scorurn . Cyrici.
et iulitt,^ . matris ei{us)
et cu eis quadrin
gentoru triii marly
IN CIUIT' Nanetis
Natl sciSimelini.
XU . KL- lUL-
HOM.E Ad septO
balumlias . uia
salaria ueter^.
Scorum . Quiriaci.
Blasfini . Gandnen(,\
Dnrostori . Ysici.
IN AQUILEIA.
Caiiti . GanliaNi.
ot cantiaiie.
ALEXANDHIA
Dioscori . et marini
niartyris.
ROM.E. Diogenis.
IN AQUILEIA.
Gyri^ . Musce.
Ualeriani . Mari(,'.
IN AURELIANIS.
ciuitate . Auiti prbi.
lUNlUS
Cod. Eptern., etc.
X\^I kl in ait ciriaci valeriae marciae diogenis micae sicilia
civi misana saturnini cendini
] antiof-li cirici et iulittae
matr eius et alioiU:ccciin nal
| namnetissimiliani.
lildi. AnVica . quiriaci . ualeriae . In sici [ lia ciuitate . misena
.
saturnini
.
cendeni . In antio
| chia . cyrici . et iulittae . et cumeis .
quadringenti
. j nii or . [Alibi . aurei . epi . et iustini . inarlyris.]
>
' Tircjs inclumsolus R.
Excerpta ete. F. Africa etc. valeriae valeriae
H'. valeri (semel)

0. diogenis. mariae marciae.
XV k- iul rom cyriaci blasti diogenis nicandri dorostoli
iusici aquilae cantiani alax dioscori | et marini aqiiiluia
geri^ie niuscae valerianae niariae | aurelianis aviti prb.
XIII! . KL- lUL-
IN AFHICA.
Marti^ . Emili.
Felicis.
ROMyEGIUITA.
Balbiut^.
VL\ AHDIATINA.
Marci . Marcelliani
Thomi . Pauli.
Cyriaci.
RAUENNA;,;
Scoru . Marthari.
Felicis . Emiii . Crispini.
IN
ALEXANDRIA.
Natale . Sei marini.
Rich. Rnm . diogenis . quiriaci . et in | rauenna . fronii ' . blastini .
Alexandria . (tioscori . | etmarini . Et in aquile^ia . cyriae . Aurelia
|
nis . auiti . presbiteri.
'
R-. frontii.
Excerpta etc. G. Romae diopenis blasti et aHorum martyrum ducen-
torum sexag^inta duorum

F. Romae ccLxn martyrum 0. Romae
ad septem palumbas etc. Bedae cod. S'. vin Salutaria veteri

Bedae-Flori codrl. T. L. Romae ad septem columnas passio ss. qui-
riaci blasti et diogenis Ado Homae ss. mm. cclxii (vel cclxxii) qui
posita sunt via Salaria veteri ad clivum curumeris Usuardi codd.
Pistor. et Florent. Romae ad septem columpnass. diogenis.
XIIII k- iul in affmarciae emili felicis roni marcellini et
marci thomi pauli cyriaci raven civi
|
martyrii felicis
emilii crispini alax civi marinae.
Hich
.vnvica.emilii.el
felicis.Rom. |
marceUiam.et marci
.
balbini
'
- pauli . cyriaci . | felicis . In ale^andria . sci manni.
'
R'^, item Romae baldini.
Excevpta eu: F. Africa macharii et felicis - R. natal sanclae mari-
nae virtr.
- 0. in Abella s. marinae - G m. cnspmae - Xotk.
Ravennae
macharii felicis etc.
[79]
Cod Wissenb.
XUI KL* lUL- In africa natl scorum
diogcnis mic^ ualeriae mar
ti*; In siciiia ciuitate . saturnini
cendeni In anthiocia cyrici et iu
litt^ matris eius ot cum eis cccc
iiii marl In ciuil namnetis nal
sci similiani
3. L. V. om. civitate. 4. tl. cendei. 4. 5. L.
V. quirici et iulitte.
5. 6. ('.. L. V. crcciin.

6. V. nannetis. 7. L. V. similini.
XV KL- UIL- Rom^ ([uiriaci
nicandri ene dorostoli isici
aquilae canti cantiani et
tian^ Alexandria dioscori et
marini marl Romae diogenis
Aquileia oyriae nuiscae Ua
ioriane mariae In aurilianis
ciuil auiti pi\'sbiterl
blasti
caii
1 . L. V. om. romae ; V. quirici.

2. C. enedo-
rostoli ; L. V. aene . dorostoli.
3, 4.C cantia-
nellae. ii. C ogeni. IJ. 7. C. valeriani.

7. L. aurelia. V. aurel.
XIIII KI/ lUL- !n atVioa marci^
eniiU felicis Roiii marci mar
celliani thomi pauli cyriaci
Raitenna Nal scorum mar
tari felicis emoli crispini
In alexandria Na! sri mariae
1. L. marci.
2- C. enieli ; L. V. marci et.

3. C omis . paull. V. tliom' pauli. 4, h.


C. martheri, L. V. inarlliari. o. L. V. emili

0. C. sanclae marinae . theoni ; L. V. marii.


180]
Cod
Bern.
XIUKLIUL-
IN
MEDIOLA
nociiiitate.
INGA^
lilea
monasierii svi
f. lOO^
= deodnti confes
soris
Natale
Scorum.
Nazari
et Gciiiasi
Protasi . et celsi
pueri.
ROMvETiiciinitcrio.
Vppoliti.
UIA
TIBURTINA.
Honori . Euodi.
Petri . Alibi
Ualcri? . Marcelli.
Uitalis . Ursicini.
lUNlUS
Cod.
Eptem ,
etc-
roiii
iul
medioi
geruaM ^ f
-
,.
ursicini.
honori
eiiodi
petri
ahbi
marcelU
vitalis
ur
Cod. Wissenb.
Xni KL- lUL- In incdiolano
nal
scorum
nazari geruasi pro
tasi et celsi pueri Rom
yppoliti
honori
euoti petri ualcriae
marcelli
uitalis ursicini et
in
fiscamo
monasttiirio childomar
ce
abbatiss
;
f.
100'^
.
McdiCanio
. scorun,
pro.
1
siiet
^^^
'
^""'^
'
euodii . pelri . I
Alibi
ualeriae .
marcell,
.
u.tal.s
.
ursic.n.
'
H>.R3. om.
:^cerpta etc. E'.
Rome
evodii Sci
deodati conf.
cini
- Bedae-Floricod.
B.
marceUini.
. Ravenna
ursi-
1. 0. civitate nalalis.
i. C.. evodi. 5. C.
aost ursicini, cetera oni. 0. L. V. fisoamno
monasterio
childeomaree.
XII . KL- IXTL-
IN
THOMIS
ciuitate . Pauli.
Ciriaci . Paul?.
Felici""^ . Thomi,'.
Fehcis
.Eniili.
et alibi . Uitahs.
Crispini.Martyn(;^
XI . KL- lUL-
Saturnini . Quiriaci.
Apollonaris . Bellici.
Persei . Crisimi.
Primi . lanuari(,\
IN SIGILTA
CIUIT-
siracusa
Uufmi
Et marcie . et sci albani mar.
*
IN
CESAREA.
paleslin*; . depos
Eusebii . Uislorio
^rali. It. Iliperi
ci Saturnint;.
Stercii . Hieri^.
XM k- iul pauli cyi-iaci
paulae
felicianae
thomae
felicis
emiii alibi
vitalis crispini
mart>Tiae.
Kich. Rauenna.
crispini . uiUlis . |
et in thomis .
imuU
.
et cyriaci
.
feUcis . et thomae . 1
emelii . Item uitalis
.
et martynac.
Excerpta Hc. R. in Thomis elc. feUciani
- Nolk. crispinae.
XII KL-
lUL- In thomis ciuit pauli ca
riaci
paul?
felician^
thomQ
felicis
emili . Uitalis crispini
marthyri^
In
fontanella
monfis
dep
baini epi et conf
^
1 a G L
V.cyriaci.-'i.G.feliciam.-3.C.
emeu'; L.
crispinae.
- 4. C.
dfsimt m ma.ty-
riae : L. V.
adnotationem
Fontauellensem
um-
rtttit f. ^ /jos(
felicianae.
XI k- iul in aftnt cyriaci saturnini bellici persei
apolUnaris
crisini
primae 1
iam.ari sicil civl siracussa
rufim et
marciae cessaf pales 1
eusebi epi histograp il iperch
saturninae
stercii hieremia>.
Rich
lnairrica.ciriaci'.beUici. 1
crisimi Mnsicilia
" cimtate
.
iracusa . rutini . et
l
marciae . In caesarea . palestmae .
depositio.
sci
l
cusebii . epi . (Alibi . Sci ALBANl . martyns.... enesn]
=
'
R!. ciriani
^
K-. crissini
^ Vncis inctuaa R, IV i. i'
;
R' desi-
nit in martyris.
Excerpta etc. G 915. iu Mogontia sci albani mart. el genesii mart.

Bedae-Flori cod. B. in Moguntia s. albini m.


XI KL- lUL-
Saturnini
quiriaci
apoUonaris
belUci
persei
cns.mi
primi
ianuari^>
In
siciUa
ciuit
rufini et
marci^
In
c^ssaria
dep sci
eusebi
epi
l^pench
^a
[albani
mr]

turnin?
sterci?
hieriae
'
uncis inclusa ni. 'J.
2.L.V.apoUenaris;a^Y^.;;.j:
sini.- 3. L. V. ianuani:
C.L.
\'l^^^^^^^^
4. C.
caesaria
cappadoc.ae
L.
^ ibani
5.C.hipericn.-/.</er.-,.f6C.L.V.o"
mr.
.
litt. incUnatis scripta m.
2.
- "
priu. theodati
- =<
in margine et transitus domni Hludouuici imperatoris - *
Utt-
v,cUnat,
sa
i.
2.
10-
Cod. Bern.
X KL- lUL-
ANTIOCHIA
Siri? . scorum
Gangali . luliani.
Graphi . et scoru
niartyruin.
octingentorum
octuaginta.
et octo . qui depo
siti sunt . in bap
tislerio quorum
nomina ds habet
iii libro uiuontia
IN
PERSIDA
Natai SOi iacobi.
Alfei . apostoli.
It IN
ALEXANDRIA
ciuitate . Rufmi maf
IN
BRITTANIA
Alhini
martjTis.
cumaliisnumero
octingentos oc
tuaginta . et noue
positis in catalocu
quorum nomina
scripta sunt . in
libro uitae.
IN GIUIT- NOLA
'
Natai Paulini epi
et confessoris.
It. Alibi depositio
sce mcmori^
Nicei . epi.
lUNIUS
Cod. Eptern., etc.
X k- iul in antioch s>Tiae gangali iuliani el alioft dccclxxviiii
l
In persida sci iacobi alphei apos in alax rufmi et alio^
DcccLxvim
1
In civi nola paulini epi alibi depos sCae
memoriae niceti.
[81]
Cod. Wissenb.
X KL- lUL' Anthiocia scorum
gantalic^ iuliani graphi et
scorum martyrum dcccxui quo
rum nomina ds hab in libro uit^
Alexandria ciuil Nal sci rufini
maf In brittanea alhlni marl
cum aliis DcccLxxxvim In ciuil nola
nal paulini epi et c6f alibi dep
scae memori^ nice epi
Kich. in anliochia . gantali . iuliani . 1
et aliorum . oclingentorum
septuaginta vii . | martyrum . Et in persida . iacobi . alfei . apli . in
no
I
la . paulini epi . Alibi nlpiiiae martjTis.
Excerpta. efc. E'. apul Alexandria akacii hyad....odori cumsociis
eoi-um V miliuin mililum

G Itlo. in Britanuia sci albani maiL

G 914. iulianae rtc. albini mr cum Dcncxxxvni F. albani mart. cum


Dcccvin . depositio sancti iiiceae Romatianae civitatis episcopi.
2. C. gaudaUci. L. gandalici. M. ganlahciae
C. grapi
3. C. dccccxiii 4. C. nomina ha
bentur ; L. M. V. Hbro viventium 5. C. L. M.
V. In peisida natalis sancti iacobi alfei (L. M.
V. alphei) apostoH . In alexandria etr. ruti (L.
M. V. i-ufini)
6. C. L. britannia, M. V. britta-
nia ; C. albani
7. C. DCCGa.xxviii 8. L. V.
oni. nat.;C. sanctipaulini; L. M.V.ohi. nhbi

9. C.niceti, L. nicei, V. nycei.


\COi
Unil . IvL- lUL-
IN NICOMD-
Auiti . Zinzanii
lectoris . et ali
orum Arionis
Emeriti . Alici.
Capitonis . et alio
rum septuaginta
et octo . et uigilia
sci iohannis . cum
ieiunio praeueniente
Vmi k iul in nicom aviti et cinnami lect et aUo artonis
emeriti ]
alici captonis et aliofl lxxviii.
HU-,.
Nicomedia . auiti . et cinna | mi .
capitonis .
ritonis
.
emeriU
.
alici . et aliorum |
septuaginta .
octo.
Excerpta etc. F.
Zinzami
agapitonis
- 0.
ariUonis
lectoris -
Bedae
cod. S'.
Nicomedia
f/c.alibiorionis
lectons.
VIIII KL- lUL- In nicomedia
auiti
Aritionis emeriti alici ca
pitonis et aliorum Lxxvm
czin
zami lectof
1. L. M. V. Inventlo corporis sancti quintini
marlyris ; G. aviti . cinzami lectoris 2. C.
amirlti ; L. M. V. aliti - 3. C. L. M. V. desinunt
iii i,xiviii.
'
ca(m)paku in marg. post hola, 2.
XI
[821
Cod. Bern.
UIII . KL- \VL-
IN
PROUINTIA
'
palestina
ciuitato
sabaslia . naliuitas.
Sci iohannis . baptis
tae.
ET IN
EPHESO.
adsuptio
sci iohan
apostoli . et eiiangl
ROM.4^'
Incimit.
ad septem
palubas.
UIA
SALARIA
uetere . Scorum
Fisti . Lucei^ regis.
cu aliis . sexaginti
duo
IN CIUIT.
AGUS
tiduno . deposil
Sci Simplici epi
Un . KL- lUL-
f.lOl IN AFRICA
Gaudenti
Felicis . Agapiti.
Emerit^.
IN
ALEXANDRIA
Agatonis . Lucei^
uirtrinis . et Diogenis.
lUNlUS
Cod.
Eptern.,etc.
epheso
receptio
ioh
evang i
rome
xxH
aijstiduno
depos
simplici
epi
Cod. Wlssenb.
UIll KL- lUL- In prouinciii
pales
i
tina ciuil Nal sci iohannis
baptisl Rom fisti luceiae
cum aliis xsii In ciuil
duno . dep sci simplici
in margine, m. :? : Soleslicium.
aguste
lisU.|Rom.luciae.Auga.tidunos,mphc,ep,.
1 RJ. sebastiana.
2. (1. ont. civit., L. M. V. civitate sebastia
3. C.
baptistae et prophetae ; (I.L. M. V. et(C.
om.) in epheso natalis (C. om.) sancli ioannis
apli . et evangehstae ; V. lucieiae
4, 5. C.
om. in civit; G. L.augustiduno, M. V. augustu-
(tuno
5. C. simplici episcopi.
VII k iul in aff nl
gaudenti felici^: jn alax
agathonis tessa-
lon
I
salonicaebigati
lantani et luceiae
virgims
Rich. Affrica . gaudentii . felicis
.
dria . agatho | nis . luciae uirginis.
agapiti . emeriti . Et in alexan-
KL- lUL-
Thesalonica ;
lam
. thessaulonic^ . et in eade
ciuil
luceiae uirg et aceiae
regis ;
un
tani
Excerpta etc. 0. in Thesalonica ianuarii vizati Bedaecod.S'.
Thessalonica nall. sci lamtanitis e1, alioruni trium. Romae nall sco-
rum luceiae virginis el aceiae regis.
1 2. C. lanitani, L. lunitani.
2,:^-G.the-
saulonicae . bigati
germanorum
luceiae elc.;
L. thessalonicae . bigati . lamt.im
fratns etin
eadem etc.
-
3. L.
lucelae ; M.
auceiae. -4. L.
M. V. virginis, C. addit : eodem
die
natalb
vigilii martyris et sociorum
eius.
Ul KL- lUL-
THKSALONICA
Lanitani.
THESALONIC.-E.
Bigali . iT.Lamtani.
ROM.-E . lohannis.
et pauli . fratruni.
et in eadem ciuitaie . luceie uirg
*
et acei^ . regis de bar
baris.
VI k- iul Roili ioh et pauli et in tessal lantini in aff gau-
denti
l
felicis agapiti emeritae in alax luciae et digni.
UI KL- lUL- In
afreca
gaudenli
fdicis
agapiti
emeret^
In
aiexandria
luceiae
mrg
el
diogenis
Roih^
rum iohannis
et pauli
pas
marty
Rich. Rome . iohannis . et pauU . 1 fratrum . Et in thesalonica . lan-
lani . l)igati ' . Ro | me . acleie . Alibi diogenis.
>
R3. lartani bigiti.
Excerpta eic. F. Thesalonica lanitani et lantani.
15.C.
L.romaeioanmsetpauli(UM^^^
hoctramfernntpostmartyresAfynan-
^
gaudentii . felicis .
agapiti
^^"'.''''If'
'
tbo-
LeritU.Inalexandriaa..^^^^^^^^^^^
nis).lucciae(C.;//uceie,
M. V.
luca
et diogenis.
'
ed. provincia
^
luceie virg. i<"pphvit munuHy ut vUhtHr, prima.
lUNIUS
[83]
Cod.
Bern.
U KL- lUL-
ROM^
. Uiati
burtina
. miliari
unii . Crispi.
Crispiniaiii
. Felicis.
Spinelle.etsepiem
germanoruni
fhrmientium
iit fphcso
'
CORDABA
in spaniis.
Criscentis
. hiliani.
Nemesi . Priniiliui.
lustcni . Stacthei.
Eugeni.N-^uaciaiii.
Glementis . Marcel
lini . Giddini.
Felicis . Hinnustici.
Zohiii . Marcelli.
Italic^ . Locli
Capitonis . Tinni.
Tucchi.
ET IN
INSOLA.
IN OIA . Trans
latio eorporis.
Seifloreiiti.
II1[ . KL- lUL'
IN
AFRICA.
Fabiani . Felicis
Elaphi . Uenusti.
Euniclii . Criscenti.
Alexandri . Theoni.
Arionis . Pleonis.
Astefyi . Apolloni.
Ampamon . Phisofici.
Meluii - Diunisi.
Ilynus . Paniuis.
Pheuicus . Dioscori.
Turboni . Capituh
ni . Niceae.
Gurdoni.
L\ ALEXANDR-
Scoru . Sereni.
Theodor^ . Partafi.
Titiri . Donisinni^
Passinii . Phesici.
Dist^ . Ambiniari.
Dioscori . Orion.
Turbani . Capitu
lini . It. orion.
Sirini . Plutarci.
Herenei .Heracli.
Herothi . Potanii
ni . Marcell?
Basiledis . Leonidi.
Paniboni . Oriosi.
Panuberi . Tilini.
Nnnuici^ . Sinedi.
LUGDUNO GALL-
Hercnei epi cu aliis . ui.
Leonedis . Plutarchi.
Sereni . Potamien^.
Marcell^.
et uigilia apostolo
rum . Potri . et Pauli.
Cod. Eptern., etc.
V k iul rom ni vii germanorum . orispi felicis crispiani
spiueliai
[
cordobae in spanis crisceiitis iuliani remisi
prutiviae iustinae
1
stattei novatiani clementis marcelliui
zeddhii felicis venusti
|
zoilli marcelli italicaelaeUcapito-
nis tinni tmiachi.
Rich. Rome . seplem germanonj 1 crispini . crispiniani . spinellae '.
felicis . In cordic | ba . crescentis . iuliani . nemesi . primiliui . ewgenii
'
R-. pinellae.
Ejccerpta etc R''. Hom. ntiliar. nviavo nalal. ss. crispini el cmpi-
niani.
IIU k iul ui aff fabiani feUcis arionis capitoUni et niciae
elapbi |
venusti eunuchi crescentis alaxandri theonis plcosi
astbefi 1 appollonis ampamompis oflici nieloi dionisi in
spanis pheuicis 1
benueri panubri (Uoscori turbonicapituU
biccae gurdini ] alfix civi seroni tradori postaphi tyri dosi-
niae pasimi sicidislte |
ambeni ariusi dioscori orionis tur-
bani capitulini if orionis
|
gimiri plutarci Im-enei heracli
heroti potomini marceUae |
basilidi leonidi panosi pece
sidisti panibuni orosi paimberi |
tilinini In nicea sinidi lug-
duno gal Iiii-enei epi cum alis vii. leonidis
j
plutarci sereui
potamiae marcellae.
liae . herenei epi . oum aliis .
sex.
1
R>.
pasinimphe.
Alexandria
etc.
eracUdib
herois.
gurdiani.
Cod. Wissenb.
V KL- lUL- Rom mil unii cris
pi . crispiani . felicis spinelly
septem germanorum In hispa
niis criscenlis iuliani nemesi
primitiui iustini stacthei eu
b
geni nouaciani clementis
marcellini ziddini felicis
hinnustici zohili marcelli
italicae laeli capitonis tinni
tucci et in insula oia . transUi
<0
tio . corporis sci florenti.
1 , -2. L. M. V. crispini. 2. C. L. M. V. crispi-
niani. 3. (1. et .seplem. ~ 3, 4. L. V. hlspaniA.

4. L. M. V. crescentis; L. miliani. 5. C. la-


cthaei. L. M.V. >?talhei. (i. L.V. novanlidnl.
7. C. zebdini ; L. M. V. om. fehcJs. 8. G. hinu-
sti . zoeni ; L. M. V. zoili. - 9. C. L. M. V. leli.

9, 10. C. // ini . tucrliii . gilvani . oia insula


.

10, L. M. tusci, V. tusi. U.C. adilif :Eo-


deni dienalalis sanctorum marlyrum iusU . et
clenienlis atque nctaviani ponliricis.auihianis
civ, invenlio sanctorum corporum fusciani .
victorici atque gentlani martyruni.
IIII kL- lUL- In atrica fabiani
felicis elaphi uenusti eu
nuci . crescenti . alexandri
theoni orionis
*
ploesi astefy
i physoci apolloni Amfamon 6
melui dionisi hynus pan
nus pheuicus dioscori tur
bini capitulini nicae gur
dini In alexandria Nal scorO
sereni tbeudori pastafi ti <0
tiri . dionisim^ . passimi
phesici dislao ambemari ori
on . siniri plutarci herenei
herach heroti potamini
marcell?
baselidi . leoni;///
<5
pamboni oriosi
panuberi
tilinae
nonnicit; sinidi lug
duno . hercni epi cum aliis ui
potamiem^
^
priiis arionis, ead. tn. em. orionis.
1. C. romae leonis pp. ; C sabiani. 2. L. M.
V. om. felicis; C. , aphi. 2, 3. L. M. V. eunu-
chi.

4. M. theonis; C. L. M. V. arionis: C.
ploenis; C. astefri. L. astecii, C. M. aslhesyi. V.
astesii.
-
5. C. L. M. V. om. physoei ; C. amphi-
monii. L. amphamon.
- G. C. phisososici .
nielvii, L. M.V. pliysoci. melvi. *!. 7.C. /,,nnus
.
pannus . - 7. C. plebicus .
- 7. 8. C tiboni
.-
!). C L. V. om. nat . - 10. L. V. st- neri
;
L. M.
V. theodori;C
pastasi. L. pasteH. M. paslesi,
V.pastephi.-
10. 11. L. M. V. tytiri. - ILC
donisiiiiae ; L. M. V. dionisiniae .
12, 13. L.
phesci. C. plesici ,//ste; C L. M. V. ambenian,
dioscori {V. oioscori) . orion . treban (L. V.
turbanni,M.
turbanl . capilulini . (L. M.V. item)
oriou . seneri (L. simiri. M. V. syniri) .
phesici
(L. M. V. ont.) . plutarci ete. 14. L. M. V. he-
rothi.
In. C marcelli . basilidi .
/7,'eonidi
:
M.
b;isilidis . leonidis. L. V. leonidi. - 17. C non-
nicae. V. nunniciae; C sinidi . memmn .
luli
17 18. C lugduno yalliae: C. L. herenei.
-
18 L M V. cum aliis V. L. leonidis . plutarchi
(L. plutarthi) . sereni.
- la C potaninae. mar-
celli ; L. M. V. potamiene . marcelle.
* litt. inclitialis add. m '^.
m
f. m^
God. Bern.
ni . KL- lUL-
ROUJE . Uia au
relia . Nalal scoru
(iposlohr(inn) petri
et pnuli
' petri
IN UATICANO
Pauli . uero . inuia
ostensi . utrCiq;
in catacumbas,
passi sub neron^.
basso . et tusco.
consulib;
^
IN EADEM URBE
aurelia . .sOoruni.
Neualiani . et ali
oruni nongento
rum . sepbiagin
ta et septe maf
et dedicafio baptiste
riiantiquirom^.
IX PERSIDA.
Natal soi Simonis.
iud^ apostol.
lUNlUS
Cod.
Eptern., etc.
III k iul rome nl
apostolof
petri et paidi et aliorum
ocrxGLXxviii.
martyfm 1 il rom
novatiani in
persida s.mo-
nis et iudae
apostlriii.
Rich Rome . naUle aplr petri . et pau |
li . et aliomm nongento-
rum . septuaginta . septem . | In persida . simonis . et mdae
.
aposto-
lorum.
Ejccerpta etc. Escurial . Romae passio etc. petri autem in baticano

O Romae nat . sanctorum


aposlolorum peiri et pauli . petri m
vaticano pauli in via ostiensi . ulrumque in catacumbas . passi sub
Nerone . Via Aurelia nal . nevotioni viviani et al. mar. Dr.cccDxxnii
(Bedae-FIori codd. B. C. DCcccLXxini. Bedae cod. S' Dcccci.xxvnn).
PRID- KL- lUL-
RONLE- Natai
scorum . Timotliei.
Zotici . Italic^.
ZeVati.
GITTA ITALIJi-
Corsici presbiteri.
Leonis . snb diacon
IN ACRIPINA.
3
Asclini . Pampiiili.
ET LEMOUECAS.
Depos SOi marcia
lis . epi et
*
confessoris.
Cod. Wissenb.
III KL- lUL- Roiii Nal scorum
tri pauli . apostolorum
pe
tri in uaticano
pauliuero
uia ostensi neuatiani el ali
orum DCcccLXxvii marl et
dicalio baptistirii antiqui ronia
II k iul in aff scorum timotbei zotici italicac zoili gelati
cursici
|
prb leonis subdi in agripina asclini pampili lemo-
dicas depoR | sci marcialis epi et confes.
Rich. Rome timothei . zotici . In agi-ip
\
pina . asdini . pamphili .
Et lemovicas . depositio . |
sci martialis . epi . et confessoris.
Excerpla etc. G. 9U. Leraodicas ursicini . marcialis conf. Ande-
gavis albini conf.
0. zotici itali zelati pitle italie cursici presb .
leonis diac .
Tr. Romae timothei leonis papa .
Bedae cod. S>.
italiae . galati
Notk. Agrippina asclepii pamphili.
pe
de
1. h.om. scorum. 2. G. L. M. V. elpauli.
4. M.V. ostiensi ; L. M. V. hostiensi . navatiani.
2-4. C. om. a petri ad nevatiani
5. C.
DCCccLXXxvn, L. M.V. dggcclxxx. 6 L.M. V.
baptislerii ; L. M. V. romae, C. om. ; C, L. M. V.
additni : In persida natl . scor . (C. L. M. om.)
simonis et iudae apostolor. (L. V. om.).
PRID- KL- lUL- In africa Nat scoru
tbimothei zotici italiae
gelati gitt^ cursici prbi
leonis subdiac In agripinae
asclini pamphyli et lemodi
cas dep sci marcialis epi et conf
2. C. italicae.
3. L. M. V. om. gelati . gittae .
~ 4. C. agripina, L. M. V. agrippina. - -5. L.
aschini; C. pamphilii.
L M. V. paphili.

5, 6. C. leraovecas.
G C. om. et conf.
.
lilt. inclin. scrlptae in litura-^- Totus laterculus ab initio usgue ad cODSUlibus iisdem verhis, quibus in
^^^^"^V^t-;:^^'^':./
"^^;^"^?'
J^
r^tere murt.rologio ndoniano sive usuardino contracto in cod. saec. X-Xl guem descripsit card. Tambunmu.. M^sc. tomo XMl n b,bl. s. PauU
Ostiensi
"
ed. Acrippina
* epi et supra Hn. additum.
ULIUS
Cod. Bern.
LAETANIAS.
INDIGENDAS.
MENS- lUL-
IIABET . DIES.
XXXI.
KL- lULlAS-
INNICOMD-
Zoeli.
ROALE . Gagi.
pape . et natal
Scorum . Luci^
uirginis . et ace
ie rojri^ . cu aliis uiii.
UIA
AURELIA.
in eadem . urbi^
Ysici . Processi.
Marini . Anthoni.
Sercni . Uictori^.
Zoeli . cu aliis . vii.
Orion cO aliis vui.
et aliorum ducen
torum . sexagin
ta quattuor.
IN
ANTIOGHIA.
Seueriani . Zoeli.
Epasi.
IN MONTE OR.
Depos AAron sa
cerdotis prinii.
et depoS idoni cu filiis.
et arilefe.
ET AGUSTIDUN.
Depos . Leonti epi
IN PERSIDA . pas
sio scoru Aposto
lorum . Simonis
Cananei . et ludae
Zelotis.
EGOLISANA
ciuitate deposil
beati . Eba^^tii
^
epi
et octabas sci lohan
nis baptist^
^.
UI NON lUL-
ROM.E . In cimitef
Damasi.
UIA AURELIA.
miliario n.
Processi . Marciani.
ET IN EADEM
urby uia appia
in cimiterio . Calesti.
NalalEulici . et depos
Melci''(lij; pap(^
IN
MESOPOTAMI-
Scoru Hysici . Amid^
Cod. Eptern., etc.
lulius XXXI
K! iul in nicom zoili rom depos gai epi nl luciae virginis
I
et auceiae regis cum alis viii . II roiii isici processi mari-
nae
|
antonini sereni victoris zeli cum alis vm orionis et
alioru cclxii
|
In antioc severiani zoeli -^pasi depos ido-
nei cum filis
|
Agustuduno depos leoiiti epi in persida
scorum aiiosllnli
| symouis cannaet iudae ff iacobi.
Rich. In nicoraedia . zoeli . Rome . gagi !
papae . luciao uirginis .
processi . marini . In antio
i
chia . seueriani . In monte .
hor . deposi-
tioaai-on. | sacerdotis . Augustiduno . leontii epi.
Excevpta etc. F. Rome etc. victuris cum aliis sn Orionis cuiu
aliis vni etc.
-
Bedae-Flori cod. B. et aliis ccLXXmi - AugusUduno etc.
et quinliani conl".
VI N- iul roih processi
martiniani il roiTi eutici gradini
araxi amideami depo 1
militiadiseutici.
Cod. Wisseub.
IN LETANIAS INDI MEN8IS lUL"
HAB- DIES XXX LUN- XXX
KL* iuLias In nicomedia zoe
U . Rom gagi pap^ et nal
scorum lucei? uirfr el
acege regis cuin aliis viiii
In eadem urbem esyci pro
cessi . marin^ antoni se
reiii . Uictoris et in mesapo
tamia zeli cum aliis m . Orion
cum aliis uiii et aliorum cclxini
In anthiocia seueriani zoeli
epasi In monteor dep aaron
dep priiiii Idoni
et ajrustiduno dep
egolisna i-iuil dep
opi
sacerd et
cum fiiiis
leonti epi
beati eparci
10
15
1. M. zoili, V. oeli. -2. C. iiiartyris.ro-
mae; M. gaii. gaii. L. om. romae; M.

3. L. M. V. luciae. 4. G. auoeiae regi,
L. M. V. aceiae.
5. C. L. M. V. urhe,
esici.
6. C. marniae ; L. V. martiniani . ma-
rinae; M. anthoni. 7. C. L. oni. et .
7, 8.
C. L. M. V. mesopotamia. 'J. C^ cci.xviii.

IL C. L. M. V. monte or. IL 12. C. aaron
pontificis.
13. C. L cum alii!; et (C om. i;M.
V. aupusluduno, C. L. augu^liduno dep. heati
( L. om.).

U. L. V. leoni. M. leonis ; C. L M.V.


adiiuiil : In persida pasi^io ^anctorum aposto-
lorurn simonis cananei et iudae zelotis ; L. M.
egolisma, V. egolisinu. \Tt. L. M. V. separci;
C. addit : cinomannico avisnla monasterio
depositio sci karilefi preshyteri et confessoris.
et
..,- 1 i Pt martiniani .
melciadis
UI NON- lUL- Roili damasi
inil . II . processi luarcia....
'
calesti nal euti et dep me..
ade pap hesicy amidt; anii
gradi arixi turonus scae
mone gund^ conf
^ membrana lacera.
1.2. L V. oiH.et mil. II. 2. C militum n;
C. L. M. V. et (C. oin.) marliniani. - 3. M. cali-
sti ; C. M. eutici, L. V. om. nat .
euti
.
3, 4. C.
meltiadis. L. melciadae. M. V. melciadis. - 4.
M. hesicii.
4,0. C. M. amigradinae; L \.om.
ab hesici ad arixi.
- 5. C arixi .
iocundianillae .
turonis civitate; 5, 6 L. M. V. luronis sanctae
monegundis.
-
G. C. L. M. V. om. conf.
...... 2 .
et ded
eccl. scae
crucis iuxta
porto{m).
'
prius Epatii
^
in wargine m. 2. .
ei aeu. c^-v
[8r,i
1.103"
Cod. Bern.
U . NON- It'L-
IN EDISSA
INME
sopolainie . natal
translntionis
cor
poris . SOi Thoniv
apostoliqiii
pa<:^ns
est in iintia.
IN
ALEXANDRIA.
Trip''oni5 . Menclai.
Cyiionis . Cyrilli-
Porforis . Aprici.
Cliristi . Uiliani.
Eradi . Eologi.
Emereonis . Cyrionis.
Orestis.
IN
TARSO
CAPA
(loeit;. Seueri.
Helionis . Strategi.
Monlani . Atriani.
Esici . Uerinani.
Partlieni . Pauli.
CONSTANTINOLl-
Eufeniiv . Acaci.
Amnioni . Thome
Trepon . Menelai.
Ct-rialis . Eraclv.
Eologi . It . Eologi
Cionie . luliani.
Demelri . Horestis.
Heliodori .Tratagi.
Aniinicli . locundi.
Martyri . Ammi.
Sustrati . Timotliei.
Chioni . Cyriani.
Et uigil Sci Martini
>
t. m'
IIII . NON- lUL-
IN AFRICA.
locundiani In alto
missi.
IN SIRMIA
Sabaci^ . Innocenti.
cum atiis . xxx.
ThHxlori.
INGALLIISTORO
nus ciuitate
Ordinatioepiscopatus.
el translatio cor
poris Sci marlini
epi el confessoris.
et dedicatio basili
ce ipsius.
IN
T(ER)RlTURIO
bfturiuccivital
uico ni.stinno natl
Sci Lauriani maf
cuius caput his
palim In spaniis
portalum est.
lULlUS
Cod.
Eptern.,etc.
V N- iul in ale.
Irulbnis
menelai |
cirioni.
eulogi et Iransl
nen :d
ceialis
eracii eulogi it 1
eulogi
ciomae
ml.am
rmetrihorestisheliodoristrategi
1
atnechm
locundimai-
tyri ammi
sustrati
timothci
ciom ciriaci.
Cod. Wissenb.
V NON- lUL- In edisa
mesapo
tanii^
translatio corporis
sci thonn? apostoli . qui
passus
cst in india In alexandria
triphonis
menelai cyrionis
b
cyrilli porforis aprici chris
ti . iuliani heracli eologi
emerionis
cyrionis horestis
In tliarso seuere hilionis
slratei
montani atriani to
Aesyci
gerniani partheni
pauli
constantinopoli euii
mi^ accaci anunoni tho
m^ . trepoii menelai ceri
alis beracle elogii Itc U
clogii cioni^ iuliani deme
tri . horeslis hilindori slra
tegi
Aminiti iocundi marty
ri . ami . sustrati thimothei
chioni cyriani /'/7;
/
20
Rieh. In alexandria trifonis . menelai . |
cyrilli .
aprici
.
Et edissa .
tranlaUocoi-porisscithomae 1
apostoU.In
tarsocapadociae .seuen.
Excerpta etc. G. 915. alibi constantii
mai-tyris.
1. C. V. edissa. L. M edessa.
1,
"2.. C. L. M.
V. mesopotamias.
2. C. M. natalis et transla-
tio.

5. L. V. ow. cyrionis. 6. C. ',' orfori?;;
iuli . chisti.
7. M. eulogii, V. eoloi. 8. L.
honesti:^, V. orestis.
9. C. severi. L. serene;
C. helionis.
10. C. stracei, L. M. strategi
:
C.
adriani.
- 11. C. /'/sici, L. V. esiei, M. esycii,
L pafeni. M.V. patheni.- 12. 13. C.L. M.V. eu-
femiae.
13. C. ).. M. V. acaci; C. M. animo-
nis. li. C. tripon. L. triphoni. M. tyephoni,
V. Irifoni.

lo, Ifi- C. bai-aclae. L. hcracli. M.
heraclae. V. eraclii; C. eologi /,,'ionie; L. V.
eologii item eologii. M. eulo^i item eulot,'ii; L.
M. cyoniae; L.M. V. iulianae.
17. i\. L. V.
heliodori, M. helyodori.
- 17. 18. V. stratei.
-
18. C. aminidi, L. M. amminiti. l^ 19- 1-
marliniani . ^uUrati, M. sostiali.
lO.C.uiuiiii.

20. C. chionii, L. cyoni, M. chyoni. V. cioni;


M. chyriani.
Iin N- iul in alt iocundiniani soreni sabbatiae el innocentii
I
transl sci martini iii turnis nUauriani maf.
IIII NON- lUL- In alreca
iocundiani
In alto
niissi in
syrmia
sab
bati^
Innocenti
cum
aliis
xxx
In gall ciuil
turonus
ordinatio
episcopatus
et
translatio
poris sci
martini
epi et
et dedicatio
basilic^
ipsius
Beturiu^
ciuit
Naf
sci
ani epi et conf et maf.
cor
conf
lauri
Hich. In atTrica . iocundiani . seieni . 1 el theodori
.
Et in loronis .
ordinatio episcopatns . et trans 1 latio coi-poris sci raartini epi
.
Alibi
lauriani . [et sci Vdalrici]'.
'
uncis inelum ni.2.
Excerpta etc. F. G. Biturica (G. Bilur.) lauriani mart. Bedae cod.
S'. in territorio bilurico etc.
1. L. M. V. ou,. in africa; L. V.
sancti
locun-
diani.
-
2. C. in altum mi.-si et
inartyns.U
v-
on,. ; L. syria.
-
% 3. V. sabutiae. - 3.
C^ xcx
L. XXV.
-
4. C. L. M. V. turonis.
-0. L.
V. o>.
et conf.
- 8. C. belurivo
nat. : L.
bduncae:
L^
M. V. om sci.
-
8. a L.
luciani. - 9.
C. om.
mar.; L. V. episcopi, cetera onu;
M.om.
el
niai
.
1
in margine m. 2 : metUs ded. eccl. sci gorgonii.
God. Bern.
III . NON- lUL-
IN
SICIUA
Atiatlionis Triliin^
ET IN
THOMIS
Stratoris . Theocloti.
Meron^ . Rodofi^.
Sccundini . iTcni
Inttiomis . Marini.
I Irodo fi?.
!N
ALEXANDR-
Natai Sci Arpotis.
IN
HILARIAGO
monasteri adveni
corporis Sci Na
bori:; et nazari.
lULIUS
Cod. Eptern., etc.
III N- iul in sicilia agathonis et trifinae et in tomis mari-
niE I
Iheodotaeetsodepaestarisineronaerodiviaesecun-
1
thomi mafrimi tl rodopiae in alux nl apotis.
[87]
dini
PRID- NON- lUL-
IN ALEXANDR-
Arthoci . Zeti.
Palladi . Philippi
Scueri.
LN SIRIA . Arato
ris Neueduno.
Zotici . Amandi.
Artetis.
AGUSTIDUNO
Depos Sci Legonti epi
Rich. Agathoni,;/ . theodoti . trifonis
1. R2. trophonis.
I
magrini . arpotis .////
Excerpta elc. F. in Thomis statmis theudoti marini maximi
secundi W^. in Africa iocumiiani agathoni
G 914 . magrani
arpotis 0. in Alexandria arphotis.
NONAS lUL-
IN ALEXANDR-
Partimi . Eraclei.
Eoilomoni . Helei
Apolioni . Nudii
Buplii . cualiis xuiui.
et alihi . Part^mi.
Parni . Animias.
Pyuidii . cu aliis
numero vn.
et alibi . Alexandri.
Parmini.
Pridie non iul in alax artotis et in syria zotici palladi et
severi
\
zeti pliilippi oratoris nevedmio amanti artetis
agustuduno
|
pas leonti epi.
Rich. In alexandria . artotis . & zotici . | In syiia . aratoris . Neui-
duno . zotici . amandi . aste 1 tis . Augustiduno . leganti epi.
Excerpta etc. F. in Africa aratoris . Niuiduno etc. tranquillini

0. in AlexanOria athoti severi et aratoris Bedae cod. S'. Nivi-
duno etc. aretis
Lugduno depos . beati leontii epi R'. octahas
apostolorum.
Nonas iul in aliix parmeni eracli heliae appollini rodi et
alioru xvin eudomi anoui pupli |
et alibi partemi ani-
masi
prividicumalisxvni etalibi |
alaxandri parlimini.
Rich In alexandria . parmeni . eradi . apolUni
^
.
puhlii
.
Et alibi
l,urteni.i.iuidii.cum 1 aliis septem . Alexandn . p.rmmn.
1. R-. ei-ali
-2. R'-. apollonii.
Excerpta etc. G 915 . alibi publii palladii philippi - R^ i" Alexan-
dria parteni eracli apoltonis publi
- 0. Augustudino nat .
eracle.
In Alexandria .u.l. partheni
eudemoni apollo.m pubh. parmcm .t
aio.um XXV-
Bedae cod.
S'. in
.41exandria ./c. cum alus nume.a XV..
Kt ahbi natl . scorum
pa.Hieni paterni eum ah.= num. xvim.
Cod Wissenl).
m NON-
trifonis
theodoti
secundini
Item rodofiae
natl arpotis.
lUL" In sicilia agathoni
et in tomis stratoris
meron^ rodofiae
thoiiii magrini
In alexandria
I. L. M.V. agathonis. 2. C. triphonis . iusti;
L. M. V. triphonis ; L. M. V. thomis ; C. slrato-
nis. 3. L. V. meroni ; C. rodeflae. 4. C.
secundini; L. M. V. macrini. 5. C. ilem ///eo-
dosiae, L. V. om. 6. C. L. M. V. sancti arpn-
tis confessoris (L. M. V. om.).
PRID- NON- lUL- In alexandria ari
thoti zeti palati phylippi
seueri in syria neueduno zo
tici amandi agustiduno dep
sci legonti.
5
1, 2. C. arloti, L. V. arithonis, M. arithoni.

2, 3. L. M. V. inserunl : octava apostolorum


petri et pauli. 3. C. severi . iuliani . In sy-
rica. 4. C. amandi . artetis, L. sichetis; M.
arthetis, V. archetis ; L. augusUduno, M. V.
augustuduno. 5. C. oni. sci; L. M. V. legon-
lili ; C. L. M. V. addunt : epi . C. et tum. Depo-
sitio sancti goaris presbyteri et confessoris . Et
octavae apostolorum petri et pauli.
NON* lUL* In alexandria parteni
eraclei eodomuni helai a
polloni/ anoui publii cum aliis
xum et alibi parthemi parni
animias pyuidii cum aliis m
et aiibi alexandri parmini
1. L. M. V. parlheni. M. eraclii ; C. helei.
2, 3. C. apollonie . novi, L. apollonii . anovi.
4. C. xvnii;L. pathemi. M. V. purthemi; C.om.
parni, L. parmi.
h. C. ant-, . pyvidii; L am-
mias . pidini. M. V. piduri. 6. L. M. V. om. et
alibi ; C. parthlmi, M. parmenii.
[88]
f. 104-
Cod Beru.
UIII . ID- lUL-
IN NICEA
Suslrali . Speri.
Eracli.
IN SIHMIA Scoru
perenti . ceciriv.
IN CESAREA
capadotie . procubi.
Quarti.
IN SECILIA . Pagra
ti . Intauhomim.
Speri . Corniliani.
cu aliis nuniero
sexaginta.
IN NICEA Eladi.
Ennni . Senatoris.
Alpixi . Seueri.
Honorati . EucoH.
Hclenti.Starton.
Arlenii . Eodemon.
Eii? . Kouasi . Apoli.
Piis
'
cOaliis xtiiii.
IN EHACLEA
lohannis . Apri.
Antiieoloci . Gittheri.
Paerenti.Tratonis.
et alibi. Agrejrti . Primoli.
f. lat^
V\\ . ID- lUL-
MEDIOLAN(J
Moechi.
ET IN THOMIS.
Scoru . Zenonis.
Minm^ . Uitalis.
Rufin^ . Euangeli.
Urisi . Agni/tis.
Cyrilli efii ifrni traditi.
IN SICILIA
Feliciani.
ROMiK- AD GUT
tii iugil manente
Natai Uirgi . Flori
ani . Faustini
Anatolie. Felicita
tis cu prbl . uii.
Felicis . Philippi.
Marcialis . Uitalis.
Alexandri cu aliis vi
et iraterni epi.
lULlUS
Cod.
Eptern.,
etc.
cerilia.ces.acappodprocop.
qua
'
J^
P
^.^^^
Zn alis xv,u, in
l.eraclea
iohanms
apnanU
|
thtolon
gliteriae
parenti
stratonis
alibi
agresti.
Hi,l, In irmio citraeii , pcronli
. In ca; |
sarea
capadociae .
pio-
cop qu rti . m nicea . ela | dii . seueri ,
honorat, In eraclta,
[olnis , am>i nata | le .an mart , chiliani ep. ,
colman, prb, .
Dotmani diaf.
1. K-. cycatricii parenti.
E.rcerj>tn etc. G 'm. Sirmio cytracii
- ui orientali Francia chiliani
choiomani totnani niartyrum . cvrilH epi et mart. - F. in Eracha
iolmnnis cvrilli episcopi . Asiae aquilae et priscillae sustrati spen
eracli pii cum aliis xvnn . in Eraclea iohannis abbatis -G 914. come-
ili corneliani
- BeHae cod . S'. in Syrmia natl .
scorum perontn
caeeiiiae.
VII idus iii tliomis nl zenonis minmae et in mediol meci
vitalis
I
rufiniae evangeli uris aunitis cyrilli ef)i in sicilia
feliciani roiTi |
nai virginum florianae faustinae anatholiae
felicitatis 1 cum prh vii . felicis
philipimarcialisalexandri
et ahof triu.
Cod. Wisseub.
Vlll ID- lUL- In nicea
sustrati
speri eracli In syrniia
seo
rum perenti caeciriae
In c^'saria cappd procopi
quarti In sicilia prancati
j
In
tauromini seperi cornili
ani cum aliis Ix In
nicea
e
ladii emmi senatoris
alphy seueri honorati
eucoli elenti straton arthe
40
mi . eudemon aeliae nouasi
apoli pius cuni aliis xiim . In
e
raclea iohannis aprian
theoloci ghtherii perenli
stratonis et alibi egresti . primoli is
1. M. sostrali. 2. L. M. V. In austria passio
s. kyliani (V. kiliani). In syrniinia. :i L. M.
caecyriae, V. cerie. !. L. V. om. rappd.; (',,
procobi.

5. C. quarti . felicis ; I^. pramiali, V.


prancrati.

G. C taurominio.
7, 8. C. ptadi,
M. elladii.
9. C. L. M. V. alphi, ~ lli. L.
eleti.

10, U.L. M. V. artemi. 11. C.eude-
moni ; L. M. V. eliae. 12. C. apolivi, L M. V.
apolupius; C.L. M.V. xvni. 12, 13. M. era-
clia.
_
13. H. c. L. M. V. apri . anteolmi (L.
antheologi, M. antheoloci).
U. C. gliteri;
L. M. V. perenthi.
15. C. aKresti. L. M. V.
agreti.
VII ID- lUL- Mediolano
monachi et
in thomis scorum
zenoni
mint^ ujtalis rofinae euan
geh
igni
Roih
ustini
tis .
Uppi
andri
lerni
urisi Agnitis
cyi'illi
traditi In sicilia
nal uirg floriani
ta
anathoh?
felieita
cum prbis ui .
felicis
marcialis . uitalis
alox
cum aliis ui . et
fra
epi.
epi
feliciaiii 5
phy
Itich. U\ thomis . zenonis . Et in medio | lanio . rao///cci '. uitalis
.
In sicilia . feliciani . Rome . fiori | ani . faustini . anatholii . felicitatis.
1. H'. R-. moeci.
Kxcerpta etc. P. Roiue elc. alexandri cuui aliis vn E'. Mediolani
vitalis feliciani
Bedae cod . S'. in cimiterio praetextati natl. sci
ianuarii Notk. floriani fausti.
l.C.L.M.mochi.V.
mothi. -2.UMJ.
fenoDi. -3.4. C rufmae
.secundae;
M.
rui
nae; L. V. rufini . evangelii .
agniti. -
'
M. V. virginum.
-
6, 7. C.
florianae^fa-
"^e
-
9. L. viUtilis. V. vitat.v.s.
- /-10. C
0.
felicitatisadaliisvi.
>
;jriu Pius : deinde em. videtur Piis.
Cod. Bern.
UI ID-
Priscill?.
UIA
SALARIA.
Natal.SOorum.
septem
gernia
norum . U\ osf Felicis.
!'liilippi.
INCIMITERK).
Uitalis . Marcialis.
Maximi . Sci Silani.
Praotexlati.
UIA
APUIA.
Sci lanuarii.
UIA
CORNILIA.
miliario uan.
Kufintf . Secund^.
iiliorum eius.
Felicitatis.
IN
SAUINIS.
anatoli^ . Uiclorii.
IN
CIUITATE-
Ihoniis. Marciani.
Domiii . Tromedi.
lohannis . Sesini.
Aureliani . Emiliani.
et alioru numero
xxxvnii.
!N ALEXANDR-
Leonli . Maurici.
Melliti . Acellei.
Dant^li . Corioni.
Antonini . Gasoni.
Eustasi . Octaui.
Aniceti . Theodori
Crisi . Candedi . Gor
goni . Archelei.
Cyrini . Eofrodisi.
lUL-
Galani . Autici.
Azeri . Alhenei.
Gagi . Sision*;
Auxeiili . Ualentini.
Drodoti . Faustasi.
Aureli . Gorgodiani.
Cyrioni . Corroli.
Nostini . Sisinni.
Castrici . et apol- lUM''
IN ANTIOCHIA. [loni.
Maximi . Rodigi
Uironicie . Domnini
Maxim^ Diogenis
Machari . Timothei
Zachei . Ysici.
IN AFRICA . Scofl.
lanuari . Marini.
Naboris . et felicis
decolla^^ru quoru
gesta hal)entur.
corpora uero eoru
mulier quedani
relegiosa postea
transtulit . medio
lano et in primi
gano . ganiui.
UIA PRAENES
tiua . mili:u"io xii
IN ARMINIA
minore . ciuit
Nicopoli . Milionis.
Diomodis . Antoni.f.106'
Aniceti .Theodoli.
Cessi . Gagiani.
Clicirii . k sisinni
Necdoni . Theodoti.
Cyrilli.
lULIUS
Cod. Eptern., etc.
VI idus iu! roiii nl scoruni vii germano-
rumid est philipi felicis
| maximi silani
ianuari i-ufinae secundae et filiorn eius
feli
I
citatis .safini anaflioliae victoriae
civi thomis marciani
| domni diomedi
iohannis sisinni aureliani emiliani et
alioft
I
xxxvnii In alax leonti maurici
melliti helici orioni antoriini
j zasomi
custari in antioc niaximi rodigi voro-
niae domninje
| maximae dioginis
machari timothei zacchei isuci in aff
|
lanuariae marini naboris et felicis et
primitigani via penislri
1 miiia xn . in
armen minore civi nicopoli milionis
decomedis | anthoni theoli cessi
gagiani clirici il sisannae negdani
theoti cirilli.
[89]
Cod. Wissenb.
Jiich Rome
natale septem
fi-atrum . |
kI
est felicis . philippi - uitalis .
marUalis
.
alexan-
,lri.
' sUani.iamiahi.lnalexandna.leontii.
inarci.
VI ID- lUL- Roiii priscill^ et
nal sconim seplom germa
norum id est felicis phylippi
maxiini sci siluani pr^textati
et sci ianuarii el mil . iiii . rufin^ 5
secundae filiorum eius felici
lalis In sauinis anatholi^
uicturiae In ciul thoniis
marciani domni tromedi
iohannis sesini auriliani <u
emiliani et aliorum numero
xxxii In alexandria leonti
maurici mellili acL-lloi
daneli corioni antonini
zesoni eustasi octauiani ^5
citi Iheudori chrysi can
dedi gorgoni archelai
cyrini eufrodisi galani
autici azeri atthenei
gagi sisione auxenti ua
->
lentini droditi faustasi
aureli corgodiani cyrioni
curroli nostini sesinnae
castrici et apolloni In antio
cia maximi . rodigi uiro
S5
nici . domnin? niaxim^ dio
genis machari tliimolhei
zachei ysici In afreca sC-orii
ianuarii marin^ nahoris
et felicis et aiibi miiia xii In
^O
arminia ciuil nicopoli mili
onis . diomedis antoni anici
ti . the doli cessi gagiani cli
rici . sisinne negdoni theo
doti cyrilii
^
1. L. M.V. oM.rom. prisciUae eL h. M.V.
om. scorum. 3.L. V. felippi. - 4. L. V. om.
sc\.

5. L. V. proouli (loco et sci ianuarii)
;
M. V. militum ; L. roline. 3-7. C philippi
.
vitalis . martiaUs . alexandri . silani . ianuarii
.
et milites nii . i-ufiniie . gecundae . lucini . In
sabinis Hc
8. L. M. V. victoriae; C. tatho-
iiiis.
9. C. niartian//; L. froniedi. 10. C.
aurilianidis ; L. M. V. aureliani. ll.C. om.
numero.
12. C. L. M. V. xxxvi. - 1.3. C M.
achillei.

U, 15. C. attoni . zefoni. 15, 16.
C. L. M. V. octavi . aniceti (M. V. aniciti).

16. C. M. V. theodori. 16, 17. C. M. randidi.

17. C. arcelai. L. V. aicheUai. 18. V. eu-


frodosi; C. gelani.
- 10. C. azeli : L. M. V. ateri.
aUienei.

20. L. M. V. ausenti. 20. -^l. L. M.


V. valenti.
21. M. U-oditi. V. oro<iiti. i2. C
L. M. V. gorgoiliani ; C. cyrion. i23. C. roroli
;
C sisinnae.

'H. L. M. V. castri . crela . pol-


lani; Cowi.et.
- 25. C rodogi, L. M. V.rudip.

25, 26. C. M. vironici, . L. V. nironici. - 38.


C zorchei . isici . moenis. 29. 1.. V. inarini.

30. L. M. V. om. alihi ; C L. mUituni. M. V.


inil.
32. L. iofomoilis . antoroni. M. V. idf<i-
inodis antonii (M. anthoni). - 32, :. C aniciti.
L. M. V. om.
33. C. L. M. V. theodoli ;
C V.
gaiani.
33, 3t. C. L. M. V. cleiici. 31. C.
nigdoni, L. M. V. necdoni.
Ml
\'B\
Cod.
Bem
XUII . KL- AG-
noe^ IN
ciriT-
ostea
Hilarini.
MEDIO^ANO.
Mochi .
Mi?fti;-
IN
ANTIOCIIIA-
Tlieodosi . Eustasi.
Dionisi . Tlu'o<loli.
L\
CESAHEA-
Pauli Cuiu^ {^<*^*').
habentur . et S('i
MununetiR.etalibi.
Uaientini.Tiieoni.
Dioelelis.
lULlUS
Cod.
Kptern..
etc.
-
t .. ni hihri et
antioC
theodoti
eiistati
;!::::,:.'tis|eiaUbivo.entinntho.cocle,.
Cod.
Wissenb.
XUII KL. AG- In ciuil hoslia Nul
sci
hilarini
niodiolano Nal
mocbari
migetii Iii anthi
ocia
Nal
scorum theodisi
eustasi
dionisi
theodoti In
caesaria
Nal
scorum cuius
gesla
habentur
el sci mam
metis
et
alibi Nal scoruni
nalenlini
theoni
dioelelis
r. lOTr-
ciriacae.
"2. L. M. V. sanctorum
cyiiri . hilarini iM. sci
livliirini)
-
:i. C.
sancli niacharii; L. V. sancto-
nnii
mocliari . migetiae
- 4. L. M. V. om. nat.:
('.. theodosae.
V. tlieodosii
o. M. aionmisi
;
L. V. el
llieodoti: C. theodoti . maxinii 6,
7. C.
sanctorum
pauli et s. mammetis
.
flori-
dae- L V sancti pauli cuius, M. sanctoruni
pauli cuius
-
S L. V. om. alihi -D. L. V. deo-
clelis.
XUI . KL- AGS*
IN AKHK*.A-
Aquilini . Sparata
Schindini . Bituri.
Azardi.
MEDIOLANO
Marcelli.
GARTACINE
Generos*; . lanuari?.
et sihcilanorum.
ot alibi . Si:i mam^.
IN ANXIA:-
Nazari.
Ueturi . lanuarii.
Secund^ . Donatt;.
Bessie . Maxiui^.
Pauli . Aquilini.
Felicis . Cutat^.
Titian^ . Ressv.
Sirianv . Entati.
AUTESIODER-
Tlieodosi epic.
XYI k- a.> in aft
aquilini
sperati
quindinis
biluri
agardi
meiiol
marcelli
karta^^
generosae |

e
et ^c
|-
tanorum
et alibi
mammae
emias.ae
nazari
vetu
ianuari
secundae
donatae
bessiae
maximi
pauU
j
il
aquilini lelicis
culatae
titianae besae siriam enlati autisiod
theodori epi.
XUl KL- AG- In africa Nal sco
rum
aquilini
speratae
chindini
bituri
azardi
mediolano nal sci
marcel
li . carlagine
Nal
scorum
generosae
ianuariae
et sici
htanorum
el alibi Nal sci
mamme
In ansi^
nazari
ueturi
ianuarii
secund^
donatc
bessiae
maximae
pauli
aquilini felicis
cuta
te titiam;
bessae
sirian^
entati
Autisiodero
deposi
tio beati
theodosi
epi.
10
Rich
Mediolanio . marcelU . In
l
alTrica . ariuilini .
chindini .
carta-
gine gene I
rosi . In asia nazarii . uenturi .
:=ecundae . Auti
1
sioUoro .
leudosii episcopi.
Excerpta ftc. E'. in cartagine hilarini sperati marUalis ianuarii
aquilini mr. alexii.
-
G. 915. in Cartagine scillitanorum
martyruni id
est sperati marlialiscum alii? decenv -0. Bituricumnazan - G. 914.
Bituricas raiii.
3. C. azardi . menelarapi . zosimi. * ^-
^"
,arceUi . iusUni . nonni.
-
6. 7. C
sc.nitano-
rum.
- 7. C. V. sanctae.
- 8. G. L- V- 1;^'-
- 4 L. M. V. om. veturi.
H. 12. L. m- ^
cautate.
-
n. M. syrianae ; L. V.
hessae .
ma-
xime . persyriane.
- 13. C. entaU .
.us m.
authisiodo.
-
L. M.
auUsiodoro.
V.
aut.s.od.
Cod.
Bern.
XU
KL- AGS-
ROMiE-
UIA
tibnrtiriii
. milia
rio
nono .
Semphe
ros?.
matris sep
leni
germanoru.
que cum
ipsis est
posila . Nomina
uero
germanoru
haec
sunt . Petri.
Marcelliani.
lanuarii . Dionisi.
Sinproni
'
. Glemtis.
Gormani . et herenei.
quorum
gesta ha
heiitur.
IN
DOROSTORO.
Emeliani . Bassi.
Maximi . Pauli.
Socimdf^ . Donat^
IN
AFRICA . Aquilini.
Sperati . Giumi
Felicis . Crestini.
Lutati . Nazari.
Uetos? . Geros^.
laimari^ .it. lanuari?
Tiliani . Arnulfi.
conf . Hesst^.
et fabei . epi . et octa
bas sci benedicti.
XIIII KL- AGS-
IN ALEXANDR-
Sisinni.
IN ANTIOGHIA
Machodonis .Lapadii.
Luciani . Philippi.
Petri . Torquati.
CONSTANTINP-
dari^.
IN SPANIIS . lust^.
LUGDUNO GaLL-
Rustici presbil et conf
lULIUS
Cod. Epterii.,etc.
XV k ag in dorostoro n\ cmiliani secundae donati bessi
maximi pauli rom senforensae matris
\ vii . germano-
rum petri marcelliani ianuari dionisi sinproni
| clementis
germani et hirenei in aff aquilini sperali catuini 1 felicis
crestini lutati nazari vetusae gencrosae ianuari 1 il ianuari
titiani haessae.
[93
1
Cod. Wissenb.
XU KL- AG' Roma uiati berti
na mil umi nal scorum sem
perosae matris septcin ger
manoruin qu^ cum ipsis est
posita Nomina uero septe
germanorum Haec suni
petri marcelliani ianua
rii dionisi sinproni clemen
tis . germani herenei quo
rum gesta habentur In do
rostor nal scorum emili
ani bassi maximi pauli
secunde donate In afri
ca nal scorum aquilini
sperati ciuini felicis cris
tini . lutati nazari fetn
s generos^ ianuariae
Item ianuari^ tytiani
hess^ et falbei epi
Jiich. In alexandria . sisinnii | Rome . semperosi .
pelri
.
marcel-
liani . ianuarii .
l
in dorostoro . emiliani . bassi .
maximi
.
pauli
.
alibi
.
fabei . episcopi.
Excerpta etc. G. 915. in Frantia arnum conf. - G. arnulfi episcopi
et conf.

R^ Roma etc. simphrosi timotei.


XIIII k- ag in alax sisinni et antioc macedonis et lampadi
constantinop
daretiae 1
luciani philippi petri torquati m
spanis iustae lugdun ga! rustici epi.
10
45
prbi.
E.c.^pta etc. G.
^f^^^^^^^f^^J^^^Z^^^
Clirislinae virg.
(^ine loco) vnh ad d. VUU H. Aug.
nalal . sancti
teodori
episcopi.
1, 2. C. L. M. V. tihurtina. -l L. M. V. ot.
vuii. 2, 3. C. s. syinphorosae. L. M. V.sancte
(M. V. scor.) sempherose (M. shnphorosae).
5, 6. G. passa, quorum nomina haec sunt,

6. L. V. sunt haec.
7-!>. C. petrus (aeptem
nomitia casu recto).
8. C. simplironius, L.
simproni.

0, IL C. herenei . magni . hi do-
rostoro, L. dorostoro.
13. C donatae . ma-
rini . iusti.
15. L. M. V. om. felicis. 15. 16.
L. V. creslini, C. crescentiani. 16. C. lactati.

10, 17.C.L. M.V.vetusae. 17. C.generosac .


item ianuarii; V. ienerose. 18. L. M. V. om.
ilem ianuariae; L. M. V. litiane. 19. L.
faltei, V. fabei; C. falvei episcopi . iocundi.
XIIII KL- AG- In alexandria
nal scorum sisinni In anti
ocia scorum machadori
lampadi luciani pliylippi
petri torquati
constaiiti
nopoli nal sci dari^ In
hispaniis . Nal sci iust
Uigduno gall nal sci riistici
prb et conf.
i
2. C. sanctae sisinnae.
3. C. macharii.

4, 5. V. petri . philippi.
5. C. torquati .
tin-
nini . ioci.
- 6. C. L. sanctae. - 7. L. spama,
M. V. span. ; C. sanclae ; L. M. V. iusti.
* frf. Simproni.
I'.I41
f.
107''
Cod.
Bern.
XIII KL-
AGS.
IN
AFRICA
Sabiiii.
Luciani . Pt-tri.
Auiiibilis
. Nonniin;
Sandi .
Agripiani.
Megaduli . Respec
tati cum
aliis nu
iiipro
Nxni.
IN
THOiAlDA.
Uictoris.
IN
DAMASCO.
Sabini . Maximi.
luliani . Magropi.
Cassi . I'aul^ cfi aliis x.
IN
CIUmANTO.
C>Tiaci.
Donati.
Tertii.
Appi-.'
Felicis . Nerati?
Frucli . Cclsi.
Theodoli . Calociri.
Parlinii
.Spreti.
Uictoris . Maxiuii.
Partori.Nestit?.
Pauli . l^oinaiii.
ct longini . Ualeri
ani.Eniili.Cassi.
HOMyE . Passeri^
Magrini . Nestit^
Satiri . Einirini.
Eniili . el alibi.
Secundi.
(. 107'
XII KL- AGS.
!N AFlllCA.
Uicloris . Stercorii.
,<: moliani . Hugali.
Sofi . Montaui.
IN CIUITATE
cesena . Adriani
Heli . iT . Uictoris.
Patrocli . C-esian?
Adrianitis . Demeli.
Felicis . Aurili.
Tliiniogralis.
Fausti.
IN GALI/
MASS(l)Lia
Uictoris.
martyris
Alexaudri.
Teoteri.
Feliciani . et lon
gini . pueri.
lULlUS
Cod
Eptern.,etc.
lebaiaa
victoris
m
damasc
^av n. m ca mo
^^^^^.^
acripiani
medaduU
respect,; |
e a o P
^^^^_
,simi
iuliani
macrob,
cass,
paulae u
J
a
.
emeli.
u>
iS
mrh AfTrica luciani . petri . atnabi I
lis . Et in thebaida .
uicturi .
Ettda^lco^-sS
.
/l
in cassino . seueri . ia corintho
.
cynac.
.
Rom . passeri.
Escerpta etc. Bedae cod. S'. in Africa etc. cum aliis num. xxvun.
Cod.
Wlssenb.
XIII KL-
AG- In africa nal scoru
'sabini
luciani
petri aniabilis
nonninv
sandi
agripiani uio
daduli
Respectati cum aliis
Tuuuero
xxiii In thebaida nal
sci
uictoris
In
dainasco Natl
scorum
sabini
maximi iu
liani
magropi
cassi paul?
cum
aliis x In cliorento nat
scorum
cyriaci
donali terlii
appiae
felicis
ncratiae
iVucti
celsi
theudoli calo
ciri
partimi
spraeti uic
toris
maximi
pastori n^
stit?
pauli
romani ua
leriani
einili
cassi Rom^
passeriae
marini
nesti
tae
satyri
marini emili
et
alibi
secundi.
2 M
savini.

3, 4. C. nonnae .
savoi . ayiip-
piani . medatuli ; V. nunnine. - 5. C. om. nu-
Inero
-
6. C
victoris . silvani, - 7. M. savmi;
C
/f,'ma maximi.
- 8. C.
magrobii; L. M. \.
cflssi . macrohi (M. magropi) :
C. pauh. -n. C.
corintho, M.
chorintho.
- 12. G. L. M. V. theo-
doU

t2, 13. G. calori. L. M. V. caiocen.
-
13 C
parthemi . speclati. M. partemii; L.M.V.
spetri
14. M. V. pastoris
- 10. C. L. M. \
.
emiU: C. cassi . magni.
- 17. G. macnnae. L.
M V macrini.-
18.C. saturi
.aminm.L.M.V.
amarini
10. C. addit ; corbeia monasterio
dedicatio
basilicae
beati slcphani
prolomai-
tyris.
XIl k- a- in aft nl beliae stercori in masil victons coronae |
el rom praxidis
emeliani
hugalis saplii montani civi cerena
I
adriani heli victoris
patrocU taesian^
adnamtis dio-
medis
I
felidsaurelitimocratisfaustialaxamU-ideuteris.
XII KL- AG- In africa nat
scorfi
uictoris
stercorii
cmiliani
hugalsophii
montani
In ciui
t ate cesana nal
scorum
adriani heli uicloris pa
troch
caesarian^
adria
nitis 'dimeli felicis
thymo
gratis fausti . In
gall mas
siha nal st-orum
uictorii
alexandri
diotlieri
feli
ciani et longini.
1
Rich. In alVrica . heliae . Et in mas 1
silia . uictoris
. &
coronae .
Et
rom . praxedis . aemili
l
ani . Et in alexandria . diodori . feUciani
.
&
lon^n).
Kxcrplu ete. Bedae cod. S. MassiUa etc. deuteri.
.3 C. hugaU . supUi. L. hu^'al .
sophiae. M. V.
Uugal . sophi (M. sophy).
- 4. C. cesena. -
&
M. hadriani. -6.7. V.adriantis.-7.
L.dinje5>.
-7, 8. C.
felicis.luribi
.typogratis; L. H-
>
feUcis . auriU (M. aureUi)
tymogratis
(V timo-
gratis). 8. C. fausti . tlieodoti .
luliani
;
L.
M.v.
et in gaU.

8, 9. G. massiUa
civiUle. - '
;
L. M. V. victoris.
- 10. C. M.
deoten,
L.
^^
dolheri.
-
11. C. addit : el naUlis
sanctae
praxedis virginis.
Cod.
Bern.
XI KL- AGS.
IN
ANTIOCHIA.
Cyi-illi .
Andrcae
Tebclli . Auri.
Stcrtei
ET
IN
ANQUIRA.
gabicii,^ . Palato
,iis . et niilitano
rum
Andreae.
Elinni . Aiobosi.
X KL- AGS.
HOM.E- Uiati
Ijurlina . niiliario
xmi! . Uincenti.
RAUENNA.
Apollenaris.
IN LAUDITIA.
frigif^ . Minisei.
Tisici.
l'IA COLLA.
Natal . Priniitiu(^.*
Ulill . KL- AGS.
INAMIT(ER)NINA
ciuitale . niilites.
octoginta tres.
ABVRBERO
niana . Uia salaria
Natl Uictorini.
& uigilia . Sci la
cobi apostoli.
IN ARMINIA.
ciuil . Sal)baci^
Theuzoni . Uicto
ris . Militaris.
qui passus est
Emerita cQduob;
aliis . Staciani.
Capitonis . Siluani.
Stercati . Athcnoge
^
ni . Caritonis.
m TIGRO CIUIT-
Natal.Sce.Cristi
ne uirginis
^
lULlUS
Cod. Eptern., etc.
XI k ag raven appollinaris antioc andreae mar ancira
civi
I
gallitiae piatonis cirilli
,,'
' tebelli auli stertei et
maxilitatornm
| andreae eliani cobosae.
Iliiic itiffno supratextum posito nihil resspondtt in murgine.
Hich. Anliocliia . andreae martyr .
]
tonis . cyrilli . aurili . | eliani . stradei .
magdalene] ^.
'
R^. Antioc. *
Vmi inchtm m. i.
Et in ancira ' . gaiatiae . pla-
Ihebelli . aiabos . [Et marie
Excerpta ftc. G. Anliochia cyrilli episcopi alibi apollinaris
episcopi 0. in Ancyra Gallilia nat . maxelitanorum elliani et aboni.
[95]
Cod Wissenb.
XI KL- AG* In fontanella mo
nasterio . dep sci uuandre
giseli abb lu anlliiocia
nal sconim cyrili an
dreae tebelli auri ster
thei et In anquira gala
tiae Nal sci platonis cn
ius gestae habentur et mili
tanorum andr^ eiiani
aiobosi.
1-3. C. om. % 3. L. M. V. dep. beali. L. van-
d regiseli, M. vuandregisili ; L. M. V. et in codem
loco ded. basilicae s. pelri apostoli ubi ipse
venerabilis pater requiescit in corpore . In an-
liochia etc.

4. L. V. cyrilli. 5. L. tebelle.
5, G. V. auristertliei ; C. stertei . siWani . donati.
Deposit . uvand'gisilisi abbatis et confessoris.
Et in ancira.
-
G, 7. L. gallaciae. 8. L. M. V.
gesta.

7,8. C. om. a cuius usque nd habentur.

8, 9. L. M. V. militananmi. - D. C L. M. V.
andreae. 10. L. V. aiabosi.
X k ag rom vincenli in frigia moenisi et sicei nal primi-
tivae
I
tisici appollinaris.
f
Rich. Rauenna appollinaris . Ro 1 me . uincentii . Et ia laodicia .
minisei . tisiciae. & |
natale primitiui.
Excerpta etc. E'. Ravenne appollinaris epi et mart .
stephani pueri
et aUorum millo vincentii primitivi minisei R^ Ravennae s. apolo-
naris episcopi et nicasii ciim sociis Notk. minisei et isichii.
VIIII k ag armen minore sebasti theoginis victoris et alio-
rum
I
Lxxxiii roiii vidorini
militaris aciani capitonis
silvani stercati ]
atheiiozeni
cartonis in tyro cristhiae
virginis.
^^iriTrt^^J.:=^-->---^^^="-^

... E. et aliorum
.cc.n
- Bedae-Flori
codd. B. a.iic|ue .
m
Armenia
Wc.qui
multa
tormenta
pass.sunt.
X KL- AG- Roiii uiati liortina
mil xriiii nal sOi uiiicL-nti
Raucnna sci opollonaris
In laudadatia fri ^x^ nal
sci minisei tisici uia accula
nal sci primitiut^
1. C. L. M. V. viatiburtina. 2.C. milliario;
L. xvm; c. addit: martyris. 3. L. M.V. apol-
lenaris.

4. C. laodoecia, L. V. laudocia, M.
laodicia.
5. C. sanctorum; C. L. rainisei,
M. V. minirei : L.M.V. tysici; L.M. V. acula.
y\. C. L. sanctae. M. V. s.; C. privatae . alexaii-
drini.
Vllli KL- AC- !n amitornina ciui
militis ixxxiii ab urbe roma
na uia salularia nal sci uic
lnriiii In arminia ciuil nal
scorum sabatiae tlu-ozo
.'>
ni uictoris militaris qiii
multa tormenta
passus
ost emerita ciuil fra
tris duobus
statiani ca
pitonis sihiani sterca lo
ti a Ihcnogin?
carito
ni* In tyro ciuil nal scac
cristin?
uirg
I ^l \\ usque ad ix%yiui transfert ad calcem
laterculi
praecfdenti^.
- 2. C. L. miliano. M.\
.
mil
-
% 3. C. roina.
- 3. C. saUirm. 3.
\.
L M V victorini.
- 4. C. addit :
martyns;
M V. armenia.
- 6-8. C. mn. a qui nd esl. -8.
M C L M.V. cmerita (L. M. V. ementa) cum
fratribus ii.- IL h
M.athenoginae, V. atheo-
gine
-12. V. tiro.-
13.M.Xpinae.
'" margine
jj . 3 et dep.
sce sigolene.
..
et hobitus
teudaldi
anachorite
- ' e^.
Antl.enogen,. -
">
-
^-

[96]
M06
Cod
Bern.
Ulll . KL- AGS.
INPORTO
m
bij^
romt; .
Aronti.
Noiini . el Passio sci
'
lacobi
apostoli.
Agathe virjr*
denati.
uitate sna . et alibi
Stercori.Clemti^.
luliani
.Charito
nis . Enieriti.
Stercei . Sliciani.
ET !N LICIA
ciuitatv.Samon''
NatalScicbristo*fori^
f.lOSi'
IJII Kl/ AGS.
IN
LAUDOCIA.
fi-it,'iV
. Sco louiani.
luliani . Em^'!i "-
FelJc.is . Marciani.
Maxim? . Saturnine
Glorios^ . It. Emeli.
el alibi . Mocianf;
'
et laudicii,'
**.
Ul KL- AGS'
IN NOLA CIUIT-
campaniv . Kelicis.
De ordinatione
cpiscopatns . mul
ta ibi mirabilia.
fiunt.
IN NICOMD-
luli^ . locund^.
lannarii.
ET IN SICILIA
Natal Siiiieoiiis.
IN CIUIT- AUTE
siodero . Depos
Sci . Etheri epi.
lULIUS
Cod.
Eptem..
etc.
VIIUa,ro.portuntcantietr^^^^
iT iobannis
evan^^ |
mcob.
^"^/^^^ m
clementis
iuliani
cariloms |
emeiiti
seveii
liciacivisamon!
cristofon.
Tfirh
InDorluromano.nataleacontii.
1
nonni .
passio sci iacobi
.
J^^X^Znn^s
1
Et alihi clementis .
iuliani .
amon .
sci
Xpofori.
Cod. Wissenb.
VIII KL- AG* In porto urbis ro
m<^
nal sci aconti nonni
iacobi
agathenis do na
ti
uitate sua et alibi inil
stercori
clementis iulia
ni . charitonis
emeriti
stercei
sticiani et in licia
ciuil
salmon nal sci cristo
fari.
1. G. Natalis s. iacohi apostoH . In porlu.
2. L.
aconili.

3, 4. L. M. V. pas^io sancti
acobi
apostoli . agathenis (V. af.(athTiis) de
nativitate sua; C. agatlioni . donativi . suavii.

4. 5. L. M. V. nat. sancti stercori. 6. C.


cariathonis, L. M. V. caritonis. 7. L. sterce.
V. stereei ; C. in sicilia. 8. C. S. sanion, V.
salomon.
8. 0. L. xpofari. M. xpofori. V.
^pifori.
9. S.
rtrfrfiV.-hyerosolima natl.iacobi
apUfratrisioliannis;
C. christopliori martyris.
In ispania
barcillona civitate passio sancti
cucufatis
martyris.
Vn k ag in frigia
ioviani et inliani omeli felicis
marciani
maximae
gloriosae il emeli alibi
mutianae el laudaciae.
[HrhAn laodicia . iouiani . & iuhani . l
emili .
felicis .
marciani .
maximi . saturnini . glori |
osi . Item emiU . Alibi mociani.
ETcervta ftc. G. 914. marciam atriani marciane laudaie muciane
-
0. gohiani iuliani
-Bedae-Flori cod. Y . Laodicia etc. marcian. et
pastori pres^b . Notk. Laodicia etc. saturnini.
VII KL" AG-
Laudalia frigit*
nat sci iouiani
iuliani e
mili
felicis
marciani maxi
m^
saturnin*^
gloriost;
Item
emili et alibi nal sco
rnm mucian^
laudagtj
1. C. laodoecia, L. laudiciae. M. lauiHcia. V.
laudociae.
- 2. C. S. sanctorum; L. V. iuUani .
panUileonis.
-
2. 3. S. enieli. - 5. C. om. itein.
m.alibi -fi. S. laudirie. C.laudaiae. L. et
laudaci. M. V. et liuuiaie.
VI k ag
campaii nola nl felicis alibi iuliae iocundae et in
s)Tia
I
simeonismonac.ianuariautisiodcivideposhetheri
epi
UI KL* AG- lu noia
ciuil nal
sci felicis de
ordinatione .
e
piscopatus
multa mirabi
lia fiunt In
nicomedia
nal scorum
iuliae iocun
dae . ianuari^ et in sicilia
nal sci simonis In
ciuil an
tysiodero dep sci
etheri
epi et conf
Rich. In campania . nola ciuitate . nata
l
le . aci felicis epi . Et alibi
iocundae . Et in syria . sy 1
meonis . monachi . In nicomedia .
ianuaru.
Excerpla rtcBedae-Flori cod. B.Nieomedia iuliae secundi ianuariae

cod. C. iuiiani iocundi et s. pantaleonis ra.(cod. V. haec notnina


transfert ad d. aeq.)
24. C. iwi. multa m. f.; L. V. om. a de
ordi-
natione ad fiunt.
0. S. ianuarii; C. L. om.
el.
-
7. L. simeonis. M. V. symeunis, S.
monacln
simionis.
-
7. 8, C. autisiodo .. L.
autisiodoio.
M. autissiodoro, V. autusiod.
9. L. M. &.
-
om. et conf.
,
_rfd
,;>- vrim Agathenis. dtinde em. Agathe virg. - =>
prius Amon. - * chrislo corr. i litura
;
quid prin^ fuerit, non l'quj-
.r^,/
nietUs depo/tio sce glodesindis d(e)o .acrata.
- ed. Emeli. - ' prius Mociani. - srquebatur : et sed litterae
abrasae
sunt.
Cod. Bern.
U KL. AGS-
LAUDATIA
ciuital
frigiae
Vtiphcli . Auxenti.
IHidenti . Philippi.
Atexandri
. Zotici.
Bissi^
. Secund^.
Machari . et alibi.
Septimif,^ . Agust^.
nir^'
Celse . Nazari?
IN
NICOMED-
Pantaleonis.
.
IN
ITALIA CIUIT-
niediolano ScorQ
Gemasi . Protasi.
Nazari . et celsi
pueri
ET IN
BRITTAN-
Sci Samson conf.
IIII KL. AGS-
ROMvE . Uia
portensi . Natal
Aliseodi . Rufi . Abdi
Foiitiani . Niceti.
ET UIA PORTv.
ensi . In cimiterio.
eiusdem . milia
rio VI . Simplici.
Faustini .Beatrici^.
IN AFRICA.
Nafal . Felicis.
et alibi . Nicet?.
POSTINANIA
Philippi.
TRECAS GiUIT-
Depos Sci Lupi epi
et conf. el alibi.
anastasi^ . Philippi
Satuniini . Celesti.
Patroiit^ . Pelagi^.
AURELIANIS.
Depos . Beaii Prosperi epi-'*
lULiUS
Cod Eptern.. etc.
V kl ag frigia nl theofili euseni auxenli septimae agustae
virj^
I
nicopolis pantaleonis in sicil cosconiani pudenti phi-
lippi alexandri
[
zotici bissiae secundae machari nazariae
celsae mediol
| nazari et celsi.
[97]
Cod. Wissenb.
U KL' AG* Laudacia ciuii
frigiae nal scorum tyophe
li - auxenti prudenti phi
lippi alexandrl . zotici
bissiae secundae macha
ri . et alibi naf sOorum
timi agustae uirg celsae
nazare In nicomedia naf
sei pantaleonis In italia
ciuita mediolano nal sOo
rum geruasi prolasi . na
zari et celsi pueri dolo
nasterio dep sci sanison ai>b
sep
ID
mo
Hich. Inlaodiiia. theoiihili .auxentii
i seplimi . Et jn nicomedia
.
pantaleonlis ' . Et in si | cilia . cosconiani . Alexandria . bissiae .
zotici .
I
secundi . macharii.
'
IV-. pantaleonis.
Excerpta etc. F. theophili viatrici heronis rodini Bedae (od. .S'.
Laodicia ete. titi phiUppi ete.
IIII k ag roni philipi simphci faustini et viatricis abseodi
abdipontiani niceti inafffelicis et alibi nicetae
|
postu-
naniae patruinae
'
philipi trecas civi sOi lupi anastasi;p
philipi saturnini caelesti pelagiae aurilia 1
depos prosperi
epi .
pliihpi-phiHpi in 7ar{/i('j>rinia uianu siipi-Utiim.
1. C. Iaodecia;L.M.V. laudiciae, om. civit
"2. 3. C. L. M. V. Iheophili. S. thyophoh. 5.
C. biffiae, L. S. V. bessiae.
6. 7. C. L. S. V.
septimiae. M. seplimae. 7. C. L. M. V.autru-
stae. S. L. M. S, V. nazarine. C. nazarii . cor-
beiamonasteriodeihcatio basiHcae sanctipetri
apostoh. 8. 9. S. natl. pantaleonis; cefera
cuncta <teleia ; V. pantaleontis. 9-l-J. C. san-
ctorum iuhe . iocunde . ianunviae et natahs
pantaleonis et saufonis episcopi . silvani . me-
diolano frfcs-miV II) pueri). 12. IZ.h.adnolatio:
dolo etc. (om. sci) iiigerla est v. o f)oi<t auxenti.
S. 2 m. in Utura : In briltannia minore
dolo nionasterio sci sasonis epi et confessoris .
lugduno sci peregrini prbi. Deinde 1 m. . In
terriluro toronici (2 m. em. luronice) vitat
(2 m. ein. vitatis) lucas castro . depo . sci ursi-
cini abbatis et confes . et in sicilia cosconiani.
IIII KL- AG- In fontanella mo
nast dep gennardi prbi
et conf Roiii uia puerinsi^
nal scorum ab seotle pon
niceti . et uia portu
inibi eiusdem mil ui.
scorum simplici faus
uiatrice In africa
sci felicis uicetae
postiniani^ phylippi Tre
cas ciuil dep sci lupi
Itich Rome
natale scorum . felicis . |
simpiicii . faustini . & uiatri-
cis
tinam^a
IfeHcis.TreKasciuitate.h.^^^
depositio
prosperi epl.
tiani
ens^
nal
tini
nal
10
epi
et conf et alibi nat scorum
anastasiae phylippi sa
turnini celesti patruin?
pelagi^ aurilianis ciuit
dep beati prosperi epi
15
1-3. C. L. M. S. V. om. iixqiie ail conf. 3. C.
porluense. L. pueriense, S. puerins. 4. C. S.
abseodi . ruli . abdi. L. M. V. abseodi . rufi .
felicis . abdi.
h. C. om. el. 6. C. vir. 8.
C. L. M.V. beatricis;C.orfrfiY;roygni. donatae.
s. !t. S. 2 m. romae via aurelia sci felicis
papae (sci felicis Im.). !'. C M. om. sci.

9, 10. C. nilicae. postinianiae; S ahrama nice-
laem/ ptiilippi.
H. S.oim. ;^ci. II. C.S. V.
calesti, M. calixti ; L. palrume. S. om. 15. S.
pelaiae. C. pelagiae . iociindini; M. V. aurelia-
niw.

l(i. L. M. S. V. om. epi ; L. M. V. <td. In


fontanella monaslerio (M. om.-idedicatio basi-
licae beati petri apostoli.
'
Uinc usque ad pueri vmnfa o ccrrectore deleta -

l^w*
'*'''^'
_ 3
i,t
margine : hobiit
raginarius saeerdios).
XIII
f.109
[981
Cod.
Bern.
IIILIUS
Cod.Eptern.,etc.
God. Wissenb.
III KL-
A(iS-
IN CIMIT-
Pontia
ni . Ad iirsO
pilain
Natal . Abfloni^
et sennis niartyr
IN
AFRICA.
Tubortulo . Cerna
T\q . Maxim^
Secund^ . Donatel
I le . Rufi . Prisci.
Palernicv
.
Sepliniie-
OplioniP . Ammoni.
lusIi.lulit/.Potami',
Neabdis;
s^nei
'. Item
Maxime . Hospi^
Donatuli^
AUTESIODER-
Depos Heati ursi epi.
, , ,
ron,
ahdo e.
sennis
in
<^

5;:
optioni.ammoniiu.lmlmepoa
uenutn
Ill KL-
tiani
ad
nal
scof
frica
ciuil
AG' In cymityi-io
ursum pilatum
abdo"'" ut senis
tiburtu lucer
pon
In a
u 1 I Ji- *pnne< Et in affrica .
epi.
rx..-p,..R^abdnn....fa.tiiu.ti-G-..U.felicisfausUviatri-
cis
_ Notk. Africa etc. paternae
septmiae.
PRID- KL- A(;s-
IN
AFRICA
CUJIT'
sinnada . Democreti.
Sccundi . Dionisi.
Tyrsi.
AUTISIODER-
Depos Sci Gernia
ni epi . et conf
et natal (loinni.
Aunacliari epi.
AGUSTIDUNO.
Dedicatio ecclesie
senioris . et sci
Nazari . et trans
latio muUorum
scorum martyr
IN ipsa ocdesia.
ct uigilia scorum
machabeorum
-.
Pridie k ai,'
in frigia n!
democriti
secundi
dionisi iyrsi auti-
siodo
I
depos
germani epi et doiii auman epi.
nari?
Nal
scorum maxi
^
m^
secund^
donatell^
rufi
prisci
paternicae
septiniiae
opcionis ammonii
iustii iuliae
potami^ abdis
aceriei . Ttem maxirn? hospis
^^
donatul?
Autisiodero dep
beati \irsi epi
1. L.
cimiterio, M. V. cimit 1. "l.^S. In civi-
tale
pontaiuiiini
2. L. V. pileatum, M. pillea-
tum
3. G. abdon el sennis; L. M. ahdo el
sennes, V. abdon el senes 3-5. C. in africa
natalis; L. M. S. V. civitate tuburlulo (M. libur-
tulo) cesariae {S. cernariae) - (i. S. donatulae
8. M.
septimae; L. M. V. optioni^; C. S.
amoni. L.
ammonici 9. C. poatamiae 10. L.
M. V. achenei ; L. maximi 1 1 . L, donatuli. V.
donatille; C. aildil : silvani . magnili : C. autlii-
siodo . civitate; L. antisiodoro. M. aulis^iodoro.
V. autissiod.
12. S. addit : el ad ur^um simio-
nis qui in colomna fuit . et in britannia . dnlo .
montri . depo . sapsoni epi.
Rich. In friiiia d'mocriti . secundi . & |
dionisii .
tyrsi
.
Autisiodoro
germani epi . & con | fessoris . Et nalale aunacharii epi.
Excerpta tic. R^ democrdti O. Notk. secundae.
PRID- KL- AG- In africa ciuit
sinada Nal seorum demo
criti . secundi
dionisi tyrsi
autisiodero
dep sci germa
ni epi et conf
aunadiari epi
;
ordinationc
episcopati . a
gustiduno
dedicatio
^cclesit;
senioris et
Iranslalio
//////
//////
multorum
scorum
martyrum
'
2. C. einnada. L. S. M. V. sinna<la - % 3. S.
democri
-
4. S.
autisiodero civilate.
C.authi-
siodo. L. autisiodoro. M. auti^^iodoro,
V. aulu-
siod.; C. S.om.dep.
- 5-7. C. S.
aunaciion
episcopi
natabtium
ordinatio (S.
ordinat.one)
episcopi
(S.episcopatus); L. M. V. aunachara
! (M aunacliari) de ordinatione
epist-opati M.
1
epaf) ; C. L. S. augustiduno. M. V. augustud
-
8,9. S. C.L. M. V. niinl erasum.
*
til. senei.
*
"i mm-gine in titnrn : el eo die angilmarus obiit corep(iscopu)s precamur ut eius inemores sitis.
AUGUSTUS
Cod.
Bern.
LAETANIAS
IN
DICEND-
M(EN)SIS
AGS-
HABET
DI(E)S-
XXXI.
KL-
AGUS-
IX
ANTIOCHIA-
passio
Srorum
niach;il)eru
seplf-
fratruni
cu matre
sua . qui passi sunt
sub
anthioco rege.
ROM.-E
. Dedica
tioecclesi^
Abea
to
petro
construc
te et
consecralt^.
INARABIACIUIT-
Filadelfiu?
Sino
dus
niartyrum.
celebralur.
ET IN
THOMIS
ciuitate . Cyrilli
Aquil^ . Petri .
Domi
ciani . Rufi . Minan
dri . unadi^

. coro
natorum . Pufumi
ROM.'E . Uia pre
nestiiia . miliario
XXX ab urbe natale
Scorum.Secundini
Donatul^ . Secundol^
Maxim^ . lust^
Minandri . Profuni.
IN ITALIA Uir
cellis ciuitate pas
2
et Depositio . Sci Eusebii.
epi ei confessoris-
IN HISPANIIS
Geronda ciuilale
Natale . Sci Felicis
martvris.
IN GALL-3 CIUIT-
betnricas . beati
Arcliadi episcopi.
Cod. Eptern.. etc.
Agustus dies XXX!.
Kl agus antioc macliabeoru vn . ttiuni cum malre in
tomis cyrilli aquilae domitiani | ruti menandri et roiii
secundi et civi vercellas nl eusehi epi
[
petri pufuni in
spanis gerunda civl felicis maf in gal civl l)eturica j
depos sarcadi epi.
Cod. Wissenb.
LETANIAS INDIC-
MENSIS AGVS- HABET DIES XXXI
KL* agustas !n antliiocia
pas scorum machabe
orum septem fratru
cum matre sua qni passi sunt
sub anlioco regi Rom dedica
lio prim^ aecclesiae a bea
to petro constructae In
arabi ciuil filadelfie sino
dus martyrum celebra
lur nat scorum cyrilli
<0
aquilae petri domiciani
Rufi minandri una die
miliarl
scorum
co
XXX
secun
ronati . Roni*-
ab urbe nat
dini donatule secundolae ' *
maxim^ iustae menandri
profuni . In italia uercellis
ciuil dep sci eusebii epi et
conf In hispaniis ierunda
ciuil Nal sCi felicis marly
->
In gall ciuil beturicas bea
ti archadi epi
Jtich In
ai,tiochia.pas5io.scom.|
m3chbeorumseple.utruUum.
cum
matre sua . |
Rom . .ecumii
uercelli. eusebu e,>.cop>
.
B.tun-
cas
I
archadii
episcopi. [Ad uincula :^ci Pelri.l
1
Uneis
iiichtaa m. 2.
P-rr^-r>ta ele G 915. Romae
statio ad .cm petrum ad vincul. (h,
Excei-pta
elc^ ai
o
^^^.^^^^ martyrum
-
R"'.
fine
post BUunca.
''f'^
"
"^^
aj
vincula
Edoxiae
upnstoH petri
honorati
theodosu
basdu.
3. L. VI fralium
- 5. :?. antico ; S. C. U M. V.
rege

6. C. et a
-
7. C. petro apostolo; S. C.
L. M. V. et oonsecratae; L. V. a(W. . et absolu-
tio eius a vincuHs : S. > tn. supra litieam.
catiiedra ^ci petri ad vincula
8. C. S. L. V.
arabia.M.
arabiae
S.O. L. V. sinodos - 10.
C.et nal.: L. M. V. cyrille
- 11. S.petnom.
loco vacuo relicto; C. doniitianae 12. S. nu-
namli (cetfra om. itsqne wi totum v. 16) 11
13. C.
foronatnrum : L. M. V. coronali sunt

14. 15. L. M. V. secundine 15. M. secundolae,


V.secundulae

IV. S. profumi. L. profuni

19. L. C. S. M. V. gerunda 21. M. hituricas
<B. C. arceladi

C. a<hlit : in tcrritorio parisia-


censi in \p^o loco qui dlcitur lupera passio
sancti iustini
m^ntyris
- S. aihlil :
et baioras
depositio exsuperi epi.
' *'/.
una die -
pa?. et add. "'. ^-
_ a
fd.
Galleis.
Liooj
Cod.
Bern
IIII NON
AGS-
ROM.^^.
In cimil
Galesli.
UIA
APPIA-
Sci . Stefani . epi '
et niar
IN
ANTIOCHIA
Natalc
reliquiam
p(ro)toinartyi-is
Stephani
apostl et diaO
f.
109 qui
hierusoliniis
e
lapitlatns . et ex
reuelatione
Iaici
ani epi
corpuscolfi-
eius .
hierusoiimis
e?!l
translafu'
*
ET IN
CESAHEA
mauritaNiae.
Theodothe.ctsept.-m
iilioru
eius quoru
gesta
hahenlur
ET IN
ITALIA-
ciuitate . Uerona.
Nalai . Sti . Felicis.
et alibi Nalale
SciNiceti.
NICOMEDIA
Nalal.
marlyrurn.
AUGUSTUS
Cod.
Eptern.,
etc.
maf
mimero
viii.
I. 110'
Cod. Wissenb.
IIII NON- AG- Roni in cimi! <(]
stephani
martyris In anthi
ocia nal reliquiarum pro
io
martyris stephani et
diaconi qui hierusolimis est
j^
lapidatus ex reuellatione
luciani
prbi corpusculus eius
hierusolimis
est tranlatus
el In c?saria
mauritani^
theodolae el septem filiorum ciiis ii>
quorum
gesta habentur et in
italia ciuit uerona nal sco
rum
felicis et sci niceli neco
media nat inartyrum nu
mero uu
Kicl.. Rome . sci slephani cpi . & .nar.
I
Et in uerona f-elids
.
In
anliochia.martyrum.vn. I
Alihi . theo.lolae . cum Ir.hus mns
suis.
Excerpta etc. 0. Uieodosiae
- Bedae cod. S'. theodorae.
III NON- AGS-
*
Dedicatio
altans sci sijmforiani
[mar.
MetropoU epi et alil)i
Heruiili . niarlyris
IN
CONSTANTl
nopoli . Srof Acelle
ROME Natale
SriDrogens.Stcrani.
INHIERUSOUM-
inuenlio
corporis
Beatissimi
.Stephani
pini martyris . et scorfl
gamalielis . Nicodc
''mi . et abibou
AGUSTIDUN-
Deposit eotVoni epi
1. L. V. om. in cimit.; M. po^tt cym. spalium
vacumu; G. in cimiterio calisti, S. m. mpnt
liiieam i-alisti
2. S. i Utura fabraitl^t .- \n
antiocia nat.] atque ponlilu-is H. L. M.V. leve-
lationc; C. Iranslutu-: ex revcl;itione 7. M.
rorpusculum
8. M. Iranslatum
7-'J. C. post
lirbi cetem ow. usqtie ad et 10. II. C. eiu.s et
in

12. C. civiUite romana ; L. M. V. sancli
-
13. li. L. M. V. In (M. om.) nicomedia (M. ny-
.oniediae)

15. G. vii cum sociis eorum ;
V.
(mi.vii.
111 N a- antioc
stefani
constantinop
depos
metropoli
epi et allbi hermili maf hierosol 1
inventio
corpons beati
stetani diac aposh--m el aliorum gama |
lielis mcoduui ei
alibi agustudo depos eufroni epi.
III NON- AG- Sci
matrofili epi
et hermili marl. In constan
tinopoli nal sci acellae
Roili
nal scorum dragens stepha
ni . hierusohmis
inventio
corporis
beatissimi
stephani
primi martyris et scorum
gamelielis nicomedi et
abibon
In agustituduno dep
eofroni
opi.
Uieh. In ancona' stephani . Rome . |
<lrogenis ^
. iuslini . crescen-
tionis . Hierosolomis in | uenlio . corporis sci stephani
.
primi mar-
tjris.
>
H^. anliochia
' R^ diogenis.
Excerpta etc. 0. mali-ophih ep. el eruli mar. in Gonstanlinopoli s.
aoiUi

Nolk. Conslantinopoli s. achillae.


G. S. hermeli
- 3. C. achillei .
lush .
et
natale sanclae guddenis ; S. aciUe, L.
acellai,
V. acelli romae in ierosoHmis
*. S.L.
dioge-
nis. C. dro^enis et, S. arogenis et (s et 3^
m).M.
dyogenis, V. drogenis
- 8. C. S. L.
gamaheh^;
M. V. gamahhelis: C. S. nicodemi. L. M.
V- ni
chodemi; V. abbon, G. abibonis, S.
ahiheae
(eae i? m. in litura)
- 9. S.
agustiduno.
C. i-
augustiduno. M. V.
augustuduno
eufroni,

efroni. 2 m. tm. yfroni; C. mW/r
- et
conte.-
soris.
'
epi . supra lin. m. 2.
tnanm vix prima i-rceniiot:
- 3
prius corpuscolus, em. corpusculu(mi, /. corpuscolum ^ prius tranalatus - * litt. incUn. add.
'^upra
AUOUSTUS [lOlT
Cod.
Bern.
PRID-
NON AG-
ROME
UIA
tibur"na
. In cimil
Sci
Laurenti
niaf
Criscenlionis
. et
lustini.
ET
IN
UIA LA
uicana
. niiliario
aburbex/iin
Natal
Sf-i
Sachinti.
"iNNICOMD-
Natale
. Sce Sege
ctbartholomei.
LUGDUNO
GALL-
Aduentus
corporis Sci
lusti
epi de heremo.
NONAS AGS-
Herenti . Eracli.
Dassi . siue . Bassi.
ROME . dedicat
hasilioe . Sce niarie
AXIOPOLIM-
Scoru . Hereni *
Dassi . Heracli.
IX CIUIT . AGUS
ta . Cassiani epi.
CATALAUNIS.
Mimmii epi . et aUbi.
Natal . Floriani.
et filistine.
UIll ID- AGS-
ROME In cimil
Calesti.
UIA APPIA Nall
Sixli epi et niarlyr
Pretoxtati . Felicis.
simi . Agapiti.
Donatiani . Fanstini.
ETIN FOUO.
Siniproni.
UIAFLA(M)MIMA
Laurcnti . Eppoliti.
et milites cenlnm
sexaginta quinq :
el passio . Sci Afr^.
Cod. Eptern.,etc.
WuWe no a^' nicoiii isaci et roih crescentionis iustini
quinti \
bartholomiae transsciiusti epi.
liich. In nicomedia . isei . Et rome . de 1 dicatio basilicse . scae
iiiariae . iustini . & crescentiae . 1 AHbi . floriani . herenei . eracUi
.
bassi.
Ercerpta ttc. G 915. Rome etc. sanclae mariae ad martyres 0.
Romae via tiburtina nat..('.rescentiani iusli et sancti sancintie.
I I ! I i I I I I : I I
.--.-.
Cod. Wissenb.
PHID- AC- Homa uiati hiu-
tina lu cymiterl nai sri lau
renti niaf criscenliani^ et iusti
et nal sCi sachinti In nicomedi
a nat scorum seiae et bar !>
tholom(,'i lugduno gall ad
uentus corporis sci iusti cpi
do heremo . nal scorum he
renti heracli dassi siue
bassi
*^
2. M. post cyni. spatium racuum; S. om. nat.

2. 3. C. sanrlorum martynnn cresi-pntianae


et iustae; L. V. natalis sancti crej^centiani. M.
sci fspittium vaciium) crescenlianae !. C.
secincti. S. yachinli, L. V. sanchinti 5. C.S.
sejrae. L. M. V. serjri
- 5. fi. C. hartholomei
martyns
8. 9. C. L. M.V. <ltinHnt in heremo
(vide (liem seq.); S. In axiopoU natale cerenei
.
(1a-sii . helacri (cttera om,).
Non ag in axiopoli hirenei eracli dasi nl osualdi regis
civl agustana sci afri 1
agustuduno cassiani epi cataleonis
civimimmini epi 1
et alibi nl floriani etfilistini.
Hid, im
Augustiduno . cassiani epi .
catalaunii
.
sci mem^
Alibi . hereni . classi . eraclii . [et osuualdi marl.]
"
mn
.
DeUta; R'. R^.
Augusta civitate
sanctae afrae - ^ sci mem .
Jitura
^
ttncis incUisa m. 2.
Exctrpta etc. G 15. Notker. in civiUte Augv.^ta
eufratensi nalale
sci af
-
G 015. alibi hirenei etc. Notker. .libi .-. flon.n. caeles mi
-
E. G 915 et L osvvaldl regis (E. et martyri^) - 0. in Ax.opoh nat.
romedi diac.
- Catalunis civ. misonii ep. et .1. a^xxvn mar.
VIII id ag roni
syxti epi et mar
felicissimi et
agapilis dona-
tianietmililcLXxpasscacafrac
NON AG- In axiopolim nal sro
rum herenni dassi hera
cli . Rom dedi basilicae sc^
nutriae In ciui! agusla
pas sci afri Agusteduno nal
sci cassiani epi Catalaunis
ciuil nal sci minii epi et alihi
nat scorum floriani ct fi
listini
1-3. C. S. L. M. V. Natl.scorum herentilUV.
herenenti) . heracii (C. eracli). dassi sive (L.
om l biissi (L. om.). axinpoli (L. V. acsiopnUm)
hcrenni . dasi (C. L. M. V. .lassi) .
heracli (C.
herorli. M.
herachi)
- 4. C. L. M. V. autrusta-
5. C. alVae . augu^ti.luno. S. ami^tiduno. L. au-
i:usto.luno. M. V. aupustuduno
- 6. S.casiaoi;
L. M. V. catalonis
7. C. S. memmi, L. M. V.
Hiiinini; C. et confessoris et alibi . ^- C.
S. tilistinae.
. . r-i vl^li em<co I
pi . et niarlyris .
lelicissinii.
Bich.
Rome . natale sc. x. . .
epu. o
|
^^
_^^.^.^^^^_^ ^
&agapiti.donatia t
m . faustm. .
lau.entn . JPI
C.LX.V.
/'.7/
'
iDeWa;R'.etpassiosanctaeafrae.
^....f..-.09.5.etmiUtumcentum.exa^nta.uatuor.
UIU ID- AG-
Romae In cimil
calesti niu appia nat si"o
nuii systi epi et felicis a
ga|)iti
donatiani
fausti
ni
pr^*textati
laurcuti
eppoliti et
militis clxu et
pas sci afre.
2
L.calisti.M.V..-idixti
-i.3.L.V.oi.sco-
ru.n
-
3. L. V. xi.ti. M. xysfi; L. V. "".. et; C.
V felicissimi. S.
'.' m.em.
reUciss.m. - .I.*.L.
v! et apipiti
- i. o. C. fausti - fi. V. ipH>l' =
C. luiHtum
cLXii. S. L. M. V. mil.te^ - /. L. L.
M. S. V. sanclac.
'
pritts heienei.
[104]
Cod
Bern.
llli ID- AGS-
KOME . l'IA
tiburtinaini-i
miterio
eiusdein
Natale
HH Lau
^
renti
architiiac
ET IN UIA
APPIA
in
ciniiterio
eiusde
Felicissimi . et alibi
Criscenlioniji.
Arcarei . lacenti.
f. IU^
lanuarii.Exsuperati.
Cyrilli .
Quinti.
Gemmini .
Quiriaci.
Eugeni . Pastoris
Lucelle
Pontiani
Crispini . Innocen
tiac . Terentiae
Lencyppi . Sidore
Agape . Cristi.
Euticio.Cyriace
It . Leucippi.
Mari; . uir^'in di
cuin aliis vi.
innocentil>;qui
una die martyrio
coronatisunt.
It . Crescentiae . Seui.
Arcbanarei . cu aliis.
XXXI . quoru no
mina ds habet in
jibro uitae \
III IDUS AGS-
HOME . UIA LA.
uicana . Inl duo?
f
iiiJ lauros . Tyburti.
Ualeriani . et ceci
he uirginis . et ad
dua-s domus iux
ta duo clecinas
Nalid Scc Susan
nae . et nicopoli
passio
nmHorum
martyrum
quoru
nomi ds scit.
et foro . cornili.
Pa?;sfio . Sci . casjfiani.
AUGUSTUS
Cod.
Kptern.,
etc.
..t virgin xu.
I
cyriaci .arg.
"'f
^"^!"'
"~.e il ro.T.
.mara\-di 1
in
aretio
afrae
m..
J,.
^^^^
,^i
felicissimi 1
et a.ibi
".^^f
""""',
^^J^^i^^^Xe
pontiani
exsuperati
quiri..i
1
qum .
"^f
^
^JX
'idonae
:fXaV .
creLentiae
sevi
arcanarei
cum al.s
xxx.
I
enticiae addiM
.p,
(-,,. '. 1 rel ol,. fen
.u,al.s.
Cod.
Wissenb.
UII ID'
A(i' Rou via tiburtiiui
nal sci
Laurenti
archidiac
(.t in via
appia felicissimi
et alibi
criscent ionis archa
narei
iacenti
ianuarii
exuperati
cyrilli
quinti
gemmin^
quiriaci eugeni
pasloris
. Uicell^ pontiani
crispin^
Innocentiae te
renli^
leucippi
sidore
agap?
cresti
euticii cyna
c^
Item
lcucippi
et mariae
virginis
di cum aliis . vi . lunocen
tibus
qui una die coronati suut
scvi
criscenli?
archanarei *5
cum
aliis
xxx
quorum nomiua
ds
habet in hhro vit^
10
Rich Rome natale sci laurenlii . cy 1 riaci . largi .
crescentioms
lucilli.
Exctrpta tc. 0. suevo criscentiae et archinarei cum alus xxx.
2 C
etmartyris.
*. b.M.
crescentionis.V,
crescentianis.
- 4-5. C.
crescentiani .
ne.ei
.
iacincli.-
5. M. iacinti, ou ianuarn. - *.. \.
exsuperanti.
- 7. C.
germani . gemnn :
C. eu-
genii item eugenii; S. gemmiui.L.M.
V. geinnn.
- 8. S. lucile .
pontiamim.
- 'J. 10. V- terren,
tiae. 10. C. eleucippi . si.lori;L. M. V. leo-
cippi
10-12. S. om. a siilore ad leucippi.
-
11 C cristi . euticiae; L. M. V. crescenti
.
eu-
ticie(M.
euU.iciae).-
^. L. M. V. leocipp..
-
12-13 C. eieucippi cum alns etc. 1*. L. M. \
.
uno
-
15. L. sessi. M. saevi ;M. V. crescenlii.e.
S
crincentiae.
- 16. L. V. quorum
numerum
(L. numerus).
- 16. 17. C. nomina
habentur
in etc.
- 17. C. Mit : hi epheso natalis septem
tlormientum.
III id ag rom nl liburti
valeriani
caeciliae susannae
pas sci cassiani maf nicopoli pas multoi^ maf
.
et
Rich. Rome . naUle sci liburlii . l
j^usannae .
ualiriani . k caeciliue
uirginis - k \
nicopoli . passio . multorum martynim . Et foro
. |
cornelii . passio sci cassiani.
Exeerpta etc. Bedae cod. S>. et iuxta duas domos diocletianas.
III ID- AG-
Roiu nal scorum
ti
burti valeriani
caeciliae
virg ei nal scae
susannae
el
"
nicopoli
pas
nmltoru
marty
quorum
nomina d^
scit et
pas
5
sci cassiani et in
cameraco
nal sci gaurici
conf
I. C. .ancti.
-
1 3. C 0.. valeriam
caec.Ime
viris.(incodiceautographo^'eielonisab,'*'0;^-
J m. rescripla in Utura ; 2 m. m mara^m
n-
diixim : inler .iu/// laur" . - 3. S.
^
'
''"^
.
4. V. om. martyrum.
- n. S. casiani; C.
adan.
civitate in gallia; L. M. V. et in ga^^''''^^
camaracum depositio.
7. L. M. V. eP'^^P.
coni.; C. gaugerici (Corb.
brevius
gaudenc)
episcopi et rontessoris . ebrocas civ .
natai
sanili laurini episcopi et cnufessoris.
III margine : eodetm) die (tepositio sci auctoris epi et cf.
Cod.
Bern.
PRIDI ID- AC^S-
iNSlClUA.Ciuil
Gathena
Sci Eupoli.
Ut-retie
. uenerie
ET
!N
SVHIA
uico
margarita
>to .
NalalScoru
Machari
. luiiani.
ubi
multa relegio
conueuit
niomi
choruni.
ROMK
Scoru.
Cnssanti . et darie
et qui cum eis passi sunl
Cladius . Heiaria
lason . Manrus.
el
militcs
septuaginta
IN'STRIA"Natal
Sci Inliani.
AUGUSTUS
Cod Eptern., etc.
II i<l siciiia eupli in <yria iuliani et marci veraciae veneriae
1
in syria nl scoru machari iuliuiii roiiicristini et clarinae
|
claudi hilari iasonis mauri el milil lxx in istria iuliani.
1105)
ID- AGUSTAS
ROME . UIA
tihurtina.
EppoHti martyf
ET IN UIA APPIA
Calesti . Scorum
Pontiani epi Luciani
^.
It . Calesti.
ET IN FORO COR
nilii . Sci Cassiani.
SINNADA FRIGIE
S("i Anthiochi epi
LUGDUNOGALL-
Anoci epi
ET PICTAUIS
ciuitate . Sce
Radegund^ regim^
de monasterio sce
Ricfu In sicilia . ciuitate catena . eupoH . j ueretiae ' . Et syria
iuliani . <^- inacharii . monachi . ; Rom . scorum . crisanti . dariae
rlaudii . mauri.
'
scri/jttim in litunt.
Excerpta etc. F. G. 91-1 in Sicilia natale eupH diaconi O. in Syria
vico Magaroto Notk. vico Magarito.
Idus ag roiTi hyppoUti poniiani epi iuciani caelestis cas-
siani |
frigiaantonini iugduuo antiochi epj.
crucis quem ipsa
construxit.
Cod. Wissenb.
AG* In sicilia civil eathe
scorum eupoli vere
vico
RicU. Rom
yppoliti . martyns . pon |
tiaoi epi luciani
.
calisU .
Epictauis '. ladegundis re |
ginae .
Alibi anboch. epi.
>
R-. et pictavis.
Excerpta eU: G. eupli levitae et mart. - R'.
espoliti martyris.
PRID ID
nas nal
liae veneriae et in siria
magarato nal scorum ma
chari iuliani ubi multa re
legio convenil monachorum
Roiii nal scorum crissante
et dariae et qui cum eis
sunt claudius helaria ia
son maurus et mililes lxx
et in :-tria nal sci iuliani
sociis eorum
passi
4a
cum
1.2. L. cataniae, M. V. eathena. 1 C. M.
eupli.
2, 3. C. S. vereciae. L. nerictae. M. V.
vericiae. 3.C. synnia. 3. i. V. in comaga-
rato. i. C. gamarato. 5. 0. S. L. V. regio,
M. religio ; C. nb uhi iiquf adtottim v. 6. om.

7. C. M. chrisantl.V. crisanti. 9. M. V. hilaiia.

y, 10. C. claudii . helariae . iasonis . mauri et


militum; S. iasunl. II, C. L. V. istria. 12.
C.sociis suis.
IDUS AGUS- Rom nal scorum
[An. dccxxxu . luft xxviin . idus ag
"
quasi hora
sexta in die martis sci fuit terrae]

epoliti martyris poueiani
[motus mu^-nus in nionasteriohui ZunburgoV
epi luciani cornilii cassia
ni . cuni sociis eorum sinnada
frigiae nal sci anthioci epi
lugdimo gall nal sci anoci
epi et pectavis civil dep scae
radegunde regin
'
iincis inchisa m.
'4.
l.'2.adscnpta inter lineas omnesom. 2.
L. M. V. ypoliti.
- 3. M. V. cornelli. 3. 4. S.
C. L, M. V. cassiani . cale^iti (M. V. calixti).

4. S. sinda.

5. C. antonii, L. anliocheni. 6.
5. anoceti.
7. L. M. V. om. scae. 8. C.
arfrfrt : ebrocaii civitate natalis sancti landulfi
episcopi el confessoris.
'
ed. Ynargaritalo
- -
prius stria ' i
^"''*'''
XIV
iiOfil
Cod.
Bern.
Xlim.KLSEP-
GENDARA
r:yrie . Natale
Furlunati.
IN
AFRI
*'A .
De
metri . et alibi-
Euliri .
Hermie
Pauli . Heracli.
Possessoris
. Parmi
Dissei . Herme
Prospolmi.
et uigl see
marie
Prosalami
.It. era
cli cu trib;
ET IN
AQLILE
lA . S(i . Felicis.
Fm-tunati
. Uin
cenlie.
ET
IINDERASeb!.
Eusehii.Tituli.
Conditoris.iipspolmi'.
AUGUSTUS
Cod.
Bptern
.etc.
euticiberiniaepaul.eraoUpo
s.
ons^P^
^^.^^^
^^,.^.^ ^,^.
il
prospolini.
aqui
10
f.
112'
Bedaecod.S'.Aqxuleiar(c.ianuan.
Cod.
Wissenb.
XVllII
KL-
SEP-
Gendara syri^
nal
sci
furtunat i In aff nal
storum
dimetri
el aUbi eu
tici . pauU
tieracli possesso
ri .
parmi
dissei lierm^
prospolmi
prosalami .
bernii^
heracli
cum
tribus Et m
leia
Nal
scorum
ielicis vm
cenUae
Vindara
Syriae
Nal
scorum
eusebi
tiluli
condiloris
1 V
gendera.
- 1 C L. M. V. fortunati.G.
drf;marlyris.-3.C.L.M.V..anct.deme.
trii L M
V. add.
: cum socus suis (M. om. suis).
_
i 5 M.
possessoris.
- 5. V. parmuhssei
;
L.
M
hermi.
- o. 6. V.
ermipospolini.
-- G. M.
porspolmi.
-
6. 7. S.
bermeae
barach. --
j
C. heraclae;
L. M. V. cum socns (M. r,rfrf. su s);
LM.V.m.et.-8.C.S.L.M.V.fehc.s
tor-
hmalie
-
9. 10. C. S.
vindarahn (S. underar
Xaatahs.L.Invenhera.M.V.lnvendera.
1- M
tytuU.
-
U. C. conditons . prospo-
lami : casti . candidi; L. M.
condituris el pro.po-
lini. V. et
prospalini.
XUm.KLSEPB.
Adsumptio . Sc
Marit,^
IN
NIGOMED.
Natal .
Stratonis
Philippi.Kutitiani
XVIll k sep in nicom
stratonis
phiUpi
euticiani.
iTMARiAF ma 1 tris dni iHu Xpi . In nico
Jtich.
Assumplio
scaE
MARlAt
.
ma i
u
,edia.na.alerhiliplpi.stratonis.&eut.ciam.
E.cerpta etc. (J- 915. dormitio s. mariae etc. - 0.
eutaUani
cum
S0T.0L
- Bedae cod. S'. in
Nicomedia etc. staUoms.
XVIIl
KL- SEP-
Adsumptio
scae ma
rie
matris
dni
nfi ihu
xpi In
nicomedia
nal
scornm
stra
tionis
philippi
et
eut.cmn,
cmn
sociis
eorum
l^.C.iran.v>onitpostv.r.;LU.y.^v^-^r.
eicom.
-
1.3.S.manae.comed.a.-3.4..b.
Gstratonis.-i.L.M.V.om.et.-^^^^^^^
om.cumsociiseorum.-5.L.cM.emum.
XUIIKLSEP-
IN
ALEXANDR-
AAronis
. Emili.
14 alibi . Agnat^
IN
P(ER)S1DA
. Natl
SciTyrsi.
IN
CAMARA
cense/i/ciuital
DeposSciGau^
rici epi et confes.
XVII k sep
nativl scae
mariae in al5x orionis
emeU et
aUl)i 1
agnati in persida nal sci tyrsi.
liich
inalexandria.orionis.eme l
li.Et alibi agnati In persida
nallTe sci t^si . Et de | dicatio . aecclae .
scae mar.ae
.
m msula.
Kxcerpia etv. Bedae-Flori codd. c. v. Nat.
simpUciani
tyrsi.
XVII
KL- SEP-
In
alexandria
nal
scorum
orionis
emili
agnati
Inpsidanalscitersicusocuseoiu,
2. S.
ermeU. C
eme\\;addit :
iustini . luci.
-
3.S.tursi.G.S.L.tyi.Uumsocussm..M--n
ctorum
tyrsi cum
sociis eorum;
\
.
In
pers
m
^nat sci
rnetis
monachi
et
^^'--J^^ZuZ
entaddirm^cq.:itagueordolotncuio,
turbatuse.tusqueadVjmical..<'ei>t.
f.
112-'
XUl . KL- SEPB.
IN
CESAREA-
cappadatia.Sci
Mauuuelis
uionach.
IN
CALGEDON-
cappadolie . Nal Se^
Eufemi^
quae pas
sa c . sub
auriliano
rege . el alexandro
proside . cuius ges
ta
hahentur.
IN
ALEXANDR-
Orioms.
It. Mametis.
Item . Emeli . et alibi
Dissei . disie . Miimite.
et octabassci.
laurenti^.
XVI k sep cessaf
cappod
mammae
monac
calcedo scae
eufemiae maf item |
mammetis il orioms il emeli et
alibi disei disiae
mammetae.
XVI KL- SEP-
In
caesana
sci
mammetis
monachi
In
calcidonia
cappadotiae
Nal
scae
eufemiae
In
alexandria
nat
scorum
orionis
emcU
_
dissei
mammitae
cu
socus
Natl
suis
Bich. In caesarea . capadociae
calcedonia . scae eufe 1
miae .
hapti I
stae . In insula.
. sci
l
mammeUs monachi . Et in
Et dedicatio oratorii . sci ioHannis
1. C. caesaria
cappadoc.ae;
L.^^
om.
^
saria (cf.
ad diem
praeced.)
^i- ^^^
, .e-
.-2.S.scorum;V^manet.s^-3.L^^^^^
donia bithinie; L.
calc.dona.
- * ^-^
^^^ ^^^
^-^---:';,^'fsTTv:rrionis
.
ite.n-
scorum.
, ^- ^- ^- ."'
1 Jipi (S.
eini-
mammetis (M. V.
n.amet.s . ^:^"^'^'^^^^,
y
.
dihssei. L.M.
V.
^^''];,^:^.
disci).-6.
V.mamitae;C.drf.*-'^'-
in ntaryine : Eode(m) die obiit Hikhariu. corepliscopu).
p(re!n,im ut eius n.emorie(m) abeatis - ' priu, Gauarici - '
li. incUn.
aM- >'
Cod.
Bern.
iXUKLSEPT.
IN
CIUIT-
PINIS
triiia
. miliario
xxxiii
Agapiti.
ET
IN
PONTO
amacie
. ciuitale.
Pontimi
. Philan
tiae . et Sci Mar
tini.pape.urbis
rome . et marlyf.
Heliante
. uirginis.
Marcianae^^uirginis.
pilenti^ . Masse.
Gandedi . Dissei.
Amicie . Potomi.
MartyriiAgapiti.
Eziae

AUGUSTUS
Cod. Eptera., etc.
XV k sef>in penestrenlagaptiiu j^onto pontemi pileiitiae
|
tatianae et marciauae virginO helianae et lantiae mossge
|
candidae disciae maciae potomi raartyrii agapiti et | ziai
et beati arnuulfi.
[I07J
Rich. Home . agapiti . Et in poiilo pon | timi . pilantii . martianae
uirginis. Hc sci martini
|
papae . urbis romae . candidi . martirii.
Excftyta etc. 0. in Ponto ttc. pontiani.
XIIII . KL- SEPT-
PONTUINAMA
ciuitate . Silonis.
Rufmi . Leonti.
et translatio Sci
Ferreoli . martyf
el Sci Magni.
Theodoli . Cyrilli.
Zelasi . Timothei.
Gatte.
IN ALEXAND-
Sci Orionis.
HIERUSOLYM-
Aparitio . Sce crucis.
IN BETURIO.
uico ucllauno.
Depos Sci Marciani.
confessoris.
IN LUCANIA
Uatentiani . Leontl
IN ALEXANDR.
Sci . Dioscori.
IN SINNADA.
ciuitalpisti.
Arcii . Diomedis.
Agalini . Zeli.
Pamphili . Goloui.
Cod. Wissenb.
XV KL- SEP- Pristina civil mii
ab urbe xxxiii nal sci agapiti
et in ponlo amaciae civil Nal
scorum pontimi philantiae
helian^ virg marcian^ virg
et lantiae nal scorum mas
sae . candedi dissei amali^
potonii . martyrii agapiti
eziaci cum sociis eorum
XIIII k sep- in ponto silonis et rufmi in alax orionis in fa
-
briteria magni leonti teodoli 1
cyrilli zelasi timothei gaud-
dae in beturio civi sci marciani
Eich In porto amasiae ciuitalis . fili |
onis .
rufini leontij. Iheo-
doU cyriUi' m
alexandria . |
sci orionis . In bitunco
terntono .
sc.
mariani.
E.cera c. G.
Reversio
sanclae crucis - R .
nal. s. magni et
s. iuvenalis.
1. C. praenestina. M. penestiina 4. L. M.V.
xxxiii; L. owi. 3ci .3. L.M. V. y>i. el; C. arae-
cia. L. amisiae. M. amiciae. V. amicitiae
--
4. S.
pontiani . philantiae, M. phylanciae 6. S.
lauciae.C. laneianae. In africa; L.M.V. lanciae

7. C. candidae, M. candidi ; L. M. V. amaciae

8. C. S. L. M. V. potoini: M. otn. agapiti

9. L. M. et ziaci ; V. el tiaci ; G. cum sociis suis

S. uddit : et metti* depositio ai-nulfi epi-


scnpi.
XIIII KL- SEP- Ponlo in amacia
ciuil nat scorum fillonis
roffini leonti theodoli cy
rilli elasi thimothei gadd^
In alexafi nal sci orionis conf
et hienisolima apparitio scae
crucis In beturio vico villa uno
dep sci mai*iani conf
3, 3. L. falionis . voflni. V. phiionis .
rufini

3.c'. rufini
- 4. C. S. zelasi; L. M. gatde. V.
galde; C gaddae . romoli . silvii 5. C. orionis
cum sociis suis
- G. V. appatio - 7. C. In bito-
rivo; S. C. vellauno, L. M. V. villauno 8. S.
marciani. V. mauriani; C. addi .-egregii i2n\.).
Et natalis sancli magni martyris; S. addU : et
in fabriteriae magni
'
m maviiine metis deps. sci. arnulf(i)
epi -
'
J"**
illius
e(ss)e digneiiiini.
Marciana

1
in
>nar!/ine el ipso ,Ue biit
Ercu(m)bert(u.)
^ubd.
p(re1cam(ur) ut memore*
[108J
Cod. Bern
XIII KL- SEP-
IN
HISPANIIS.
Scorum.
IiiH et lu
liani . Uiiiccnli.
Auguri . et eolodi.
IN
PORTO . RO
inano . Sci Ippo
'
lili ff ,lei>M.he<tii
phihh(er)U
[ah.
*
ETINSAHDl
NIA . Scoruni.
Luxuri.Traiani.
Qiialrati
opi
IN
ALEXANDU-
Pisti.Seui.
It. Qua
trati epi.
SINDOFA(;iE
Ortosii . Dioniedis.
Zotici . Agatangeli.
IN
LUCANIA
puintia . Ualenti
ni . Leonti.
AUGVSTUS
Cod.
Eptern..
etc.
1
in lucaii.
leonU
lineoUs
coHcJuga.
t.m^
XII K- SEP-
ET IN GAUA
lus uico niimma
tinse . Passio Sci
Priuali . marlyf
/ >
} i i 1 i I
I I I I I I
i l I I ! }
ET IN PORTO
romano . Mar
cialis . Aurae
Epictiti . Salniui.
Aprilis . et Felicis
INPONTO.NE
o cesarea.
Nectari . Seui.
IN ANTIOCHIA
Marini.
INGALLEISCIUIT-
agustiduno . Natl
Medardi . el eme
liani . cu Filiisvin.
1. 113*1 et uigil Sei ac beatis
simiSimforiani
marlyris
'
R*. in
Luciana Valentia.
s
R>. et leontii . in Sinnada
luxurii.
E.cen'la .>c. 0. Hedae cod. .S'. in
Caynone .(r. ma.imi abbati.
K.
ep )
0. in L..ciana *. leontis
- C. Pictav.s Aeno ,nsu a depo-
itio F ibe,li abbalis et conf.
- Bedae cod. S- Here .nsula e,,o. =c.
ileberti abbatis
- Rhab . Sinnada
civit, nat. ss. p.r,cn arc.
Cod. Wissenb.
XIII KL- SEP- lu lucania nal
sco
rum
valentini aiiiani
leonli In alexand nal sci
dioscori In sinnada civil
sforum
pisli arcii dimedis
agatini
zeli pamphyli co
lonicenip . et in toronico
non caslro dep sci maxinii
In aeri monasl dep
abb
nal
kai
conf
fileherti
\II k iu spanis nl vincenti iuliani in luca valenlim leon i
in sardinia luxori |
augori eulodi in portu rom ippoli .
traiani quadrati primi
t
in alex pristi sevi ilquadrati
epi sindofagi artiui diomedis 1
zetici zatangeh pas sci
privati epi.
10
1. L. M. V. lucana.
1.2. M. V. om. scorum;
L. sancti valentinlani
2. C. S, valenti-,ini; G.
L. S. M. V. 0111. aniani 3. 4. S. lennti . lierio
insula natl . sci phileberti cf. In sinn;i 5. C.
pistiarci . dioniadis; S. dioinotis. L. M. V. dio-
iueilis
6. L. M. paniphili. V. panphili fi. 7.
C. L. M. V. colovi cf.. S. colitil . confessores

7. S. C. L. M. V. turonico 7. S. C. cainone.M.
kainone. S. ceinono.L. \.om. 8.L. mnHsimi

U. G. L. M. V. om. in acri monast. 9. 10. S.


om.; C. (aulot/y-
Newlonifi) fiiiherti cf. et abb..
L. phiberti. M. liliberti, V. pliiliherti : L. M. V.
prins iilibortum deinde maximum.
XII KL- SEP- In spaniis nal scofl
inli et iuliani
vincenti augiiri
et eulodi In porto romano
nal sci
oppoliti In sardinia
nal sr-orum luxuri traiani 5
quatrati epi primi In alexan
dria nal scorum pisli sacvi
Sindo fagiae nal scorum ar
lorii diomedis zotici azatan
-rli . In lucania
pvincia nal scofl <0
valentini
leonti In gavalus
vi comim
matinsi pas sci
pnva
li martyris
Rieh. In spaniis . uincenlii . & iuliani . Et in Lucania . ualentini . &
leontii . In sardinia . lu | xurii . traiani . quadrati epi . In alexandria
.
pisti . seui.
^xcrtvita ffe. Bedae-Floricodd. C.Y. in Hispaaia iulii efc. fructuosi.
l. C. hispaniis, S.
ispaniis
- 2. V. auguli
-
4. C. yppoliti
-
n. V. tertiani
- 0. C. L.
qua-
drati.S. quarti
-
7. C. S. V. sevi. L. senu; C. L.
5. M. V. iteni quadrati IM.
quatraU); S. L. ai. *
orfrf.
.
episcopi
-
H. L. M.
.indofagio. V.
s.ndo-
pbage
-
8. 9. C. artosii. S. ortosi. L. M.V.
asto-
sii
-
9, 10. C. azatangeli.
S. azat.
angeli. m.
azaitan . glorii ; L. V. om.
- 10. C.
Im-ana,
S.
luciana, V. lucania em. laccania - W- '
*
leonti
-
W, 12. C. In
cabalblano
v.co mim^
mati. S. cavalusvico
minanUssi, L. In
gaja^
vico mimmatinsi. V. gavallas, M.
mimmatensi.
V. mimniatinxi.
py
iu ^ '
lift. inciin. arfrf. m. 2. ' sex vr. abraai.
Cod.
Bern.
Xi KL-
SEPT-
l^
AQUILEIA.
Scoru
.
FurtuiKxli
HEHMOCJENIS.
HERMOGERAT/7/
ROM^^'
iu ciuiil
Sci
Laurenti.
Abiin
di.
Innocenii.
Mirondini
ET
IN
1*0KT0
urbis
rome.
Ypi^oliti.
quiclicitur
nonnus.
IN
HOSTIA . nal
^
SCOfl
Ouiriaci . et archilei.
INPROUINGIA.
cilicie . ciuitatis.
E"ias . Claudi.
Asteri . Neonis.
Doiunin?.
LUGDUNO
GALL-
Mincruiui . Eliazari.
cuni filiis VIII . Rome^
uia ostcnsa Natl sci
timothei discipuli pauli apli
AGUSTIDUNO.
Depos Sci Flaiiiani epi
ARUERNUS Sci
Sidonii epi . et natl
Sci Sinforianimaf
X KL- SEPT-
IN ANTIOGHLV-
Genobi . Capitulini.
Enieritf; . Italic^
et uigil SCi Bar
liiolomeiapostl
ARELATO^Sci
Genesi martyf
IN GALL-^GIUIT-
neuerno . Sci
Patricii . abbatis
et conf . etSci
''Gel/dardi . presbi
ET IN TERRITuf
edua ciuital^
uico ceruidunensi.
Depos Sci Epadi prbi.
AUGUSTUS
Cod. Eptern.,etc.
XI k sep rom via ostensi timothei et in porta rom pere-
grini aprelis marcialis
| epictiti marcelli aureli feiicis
ippoliti saturnini neocess civl
| nectaris saevi in antioc
marini augustud gallis minerviet eme ] liani cum filis vin
et sci simphoriani.
ii(i
Cod. Wissenb.
XI KL- SEP- Rom via ostinsi In cimil
eiusdem sci tliimothei disci
puli pauli apostoli el in porto
roniano percgrinorum mar
tyrum nat scorum marci 5
alis aurae epictili satur
nini aprilis et felicis In
ponto neo caesaria nal scort
nectavi saevi In antiocia nal
sci marini In gall civil agusti <o
duno nl scorum medardi
et emeliani cuni filiis viii et sci
sym (briani mac
Bkh. Rom . timothei . discipuli sci pau ! li apli . Et in ponto . necta-
rei . Augustiduno . passio
I
sci medardi . & sci siinpboriani mai-
tvris.
X k sep in aquiieia nl lurtunati ermodori et in pof roin
nunni et in ostea arcei el rom 1
ad sciii lauren innocen-
tum sirti marcialis
hermogerati habundi
|
innocenti nii-
rendini il in ostea csTiaci archelai in pvin cilicia
1
civl egas
claudi asteri neonis domninae lugdun gal minervini
1
elezari cum filis vm . remus civi timothei
appollinarisaugu-
stud
I
flaviani epi arven sinodi epi.
Auernis
. sidonii
episcopi.
1
\{K Arvernis.
E.ce,^a .c. G U15. in OsUa
a.ohe.ai
diaconi et
martyris -
Bedae-
Floricorv.s.c>Tiacaeads.Lau.-ent,uin.
1. L. ostense. M ostensi. V.hosliense 2.(1.
natalis 5. S. om. sanctorum
*>. C. aurei, L.
V. aureli 7. C. atM. cum sociis corum 8. S.
pontonio ; L. neocaesar.. M. neocaesarea. V. neo
cesa
y. L. V. sevi 10. C. om. in gall. ; L. V.
In gallia nat 10, 11. C. aupusliduno, M. augu-
studuno
11. C. minervi 12. C. L. M. V.
emiliani, S. miliani cum tiliis suis viu 13. M.
sympfaoriani.
X KI/ SEP. In aquileia nal sco
rum furtimati liermo
genis . xisti marcia
lis . hermogerati
Hoiii civil nal scoruin
^
laurenti abundi innocenti
merendini et in porto urbis
roili nal sci yppoliti qui dicitur
nonnus cum sociis eorum In hos
(ia nl scorum
quiriaci et ar *o
chilai
lugduno gall nal scoru
minervi
eleazari cum filiis
vm Remus civil nl scorum thi
inothei
apollonaris Agusti
duno . flaviani epi Arvernus

nl sci sidoni epi.
I 2 L. V. sancli
2. L. M. V. forlunati - %
j
L M V. hermonis
3. M. xjsh. V.sixli

-i' S
liermoL'eriitio; C. fA/ii : msli . gerati -^-
n l'V oHi.civit.; V. sci
(i. C. om. laureoli
;
V. abumiantii,
S.anindi; L. V. ettnum puero-
rum M. 1 n,an,ine ; ntl. Inum pueror.; L.
habundi
7. C. mierendim . maguih -N L;
vpohti, M. V. ippoliti - 'J. V. nonus; UL. M.V.
S
suis
- 0. II. C. M. archelai. L. V. urci-
lai S irciliae- U. C- S. L, M. V. n>o>,l arclie-
lai) In provincia
ciliciae (L. V. liciac, M. hciae
civit-
Lnde .'piitium rncuim. S. ciciha civi-
talei nat.
sanctorum (S. .) aeKjes (h. L. _v.
0L'ias.M.et-eas|
claudii.asl.-ru (L .tenl.neoms.
.imuniui IS. d,unin:u-. M. d.>imnm.He, L.V. oi. .
(1 rfJ.
.-
cum ^n.-iis enruiii I L- M.V om c. s c.).
M S. lu(:.luno
civitalo (L. V. o. I. c.) L. V. m
Kall.
- 1^2- I'- M V. eha^a - 13. L V. yn C.
VIII marlyribus; C L. M. remis; M. V. cmtas;
I V sn---li L.M.V. el (M.-.)
apollenaris
_ 14 15 C L.
aupusliduntj; M. V. augustu-
,iuno-'c. S. depositio. S. mhlit .- sci - lo. C. L.
arvernis. S. V arvennus - 16. L. M. synodi. \
.
sinodi. C. sidonii cum ^ociis suis.
'
rrf.Hermogerate; e efasum eM
~ nal. a</'W ^
"'
mfl"
pomrior!
- &
ed Galleis
- prius
Geledardi,
ut i."

duo vc.
..rjuente..
>criptiin lUu,a - * AnuvTO in litura,
im
Cod
Bern.
1. lU--
UIIII.KL-
SEP-
IN
SIKIA
Niital
bdi
luliarii . v\ alibi.
Eptati . prcsbil.
IN
CAPPUA
CIU-
campanie
Scorvi
Hufin^ . Euticfj.
IN
CIMITEHIO
eiusdC- uia norii
tana
'mili'/xviii.
ROMAE-naU
Sci
Gcnesi
niartyf
lulii
Hermetis.
IN
SFANIIS
confluto loco.
Fratruni
Sroru
lusti . ct pastoris
martyris.
IN INDIA . iiatl
Sci
Hartholomei.
aposloli . ff depos.
audoent ejn
AUGUSTUS
Cod.
Rptem
,tc.
prt).
10
ff.W. mindia
natale .ci bartholo |
mei aposloli
.
rome
genesii
.art;^s .r^^^^^^^^
. 1
-nobii . et capitolini
.
rodom.
.
depos
.
sc>
audoini epi
Excerpta ete. 0. s. cyriacae.
Cod. Wissenb.
VIIII KL- SEP- Dep beati aucloini
epi
rodomaginsis urbis In an
thiocia
nal scorum genobi
capitulini
Roiii nl sci genesi
maf In gall civil neverno
nal
scorum
patrici abb et conf et in
lerreturio
civil ipsius Uico Uipci
aco dep sci geldardi prbi ct eonf
El in
terrelurio edu^ civit dtp
sci eptati prbi et conf
[&
Nalale sci
bjirtholomei apostoli aii. om.]
'
1
Miicis ineliisa m. 3 m litufa.
1, 2. L. M. V. In gallia civitate rodomo depo-
sitio sancti audeni (M. audoeni) episcopi el con-
fessoris; C. S. incipiunt : In anliochia 3. 4.
C L. M.V. zenobi; C. L. M. S. V. capilolini (S.
capituli)
.emeritae(V.emerete) . italicae .iuviani
(L. S. M. V. om.). iulii (L S. M. V. om.). hi india
(S. innindia)
natalis sancti bartholoiuaei apo-
stoli . romae etc.
5- C. om. in gall.; S. never-
nis. V. veverno
6. 7. L. pectrici. M. V. petrici;
C ot. et conf.;
deinde : In rothomago rivitate
depositio
sanctiaudoeniepiscopi
et confessoris.
In territorio
eiusdem vico etc. 6-8. L. M. V.
om. a conf. ad luperciaco
- S. C gyldardi, L.
M V ^ldardi
9. L.M. V.o. et; L. M. V.
ierritorio; C. ipsius
civiUtis - 10. L. om.sc;
M
V.opUti-UC.L.M.S.V.om.
UIIl KL- SEP-
INSALONACiuil
Sri Anastasi maf
liic fiillofnit.
KT APOLIA Ciuil
hecclano Mercu
rii . marlyris.
ROM.^ . in cimil
Basillt; .MaximiH
ani.
ET UIA FENES
trina . miliario
xxn . Quintini
marlyris.
LN GALL- CIUIT-
arelato .SfMii.
Uictoris.Primi.
h. Uicloris.
AUTISIODEIV
Eleuteri episcopi.
VUl k sep nl
barlholomei
apos in india in anolato
gemsi
rom
euticetis et in syria iuliani |
alibi aptati prb .n
capua ruflnae
euticae iuli hermetis spanis
l
conpiuto loco
iusli pastoris.
UIII KAL-
SEPTE(M)B-
In
pvincia s>Tia
nal sci
iuliani
Ubi
raagnus
tit
conventus
monachorum
qui
q;
meruit fide
coronari
In
capua
civi!
campani^
nal

scorum
rufinae
euticae
cu
sociis
eorum In
cimit
eiusdem
via
numentana
miliario
xvm
Arelato
nat
scorum
genesi maf
iuli
hermetis
">
In spania nal
scorum
iusti
et pastoris
martyris.
Hich. In arelato . genesii marlyris . I
iulii . & rom . euticeUs . In
syria . iuliani . In capua |
ciuil . scor . rufini . eutici .
In spanus
.
msti.
pastoris,
Kxcerpta Hc. R". natal. ss. iuliani rufini. Rom genesi mar. et natal
sancU hermetis
Bedae cod. S'. rulinae euticie.
1. L. V. Xatahs sci pontiani
- 2-4. C.
om-a
;,hi a.l coronari
- 2. V. sit - 3. *. L- M. V
-^^
meniit, S. quicumque ibi meruit
- b. U
runn -
euthici
- 7-9 C. om. ah in ad xviu -S. M.
mo
.nentana.S.numena;
L. milites
- 9. S. x"
10. C.
hermetis.ioviani
-
12.L.V.ma.ly
rum ; C. pasloris
germanorum.
'
prius miliario, em. mili, i. e. mili(tum) " romae in litura m. 'J.
' }itt. incUn. add. m. 2.
AUGUSTUS
[111]
Cod.
Bern.
Ull KL-
SEPT-
LN
AKTIOGHIA
Sabasti
. Alexan
dri
abbatis.
IN
LUCANIA
ciuil
.
Potenti^
Felicis
.
Aronti.
Sabiniani
. Honorati.
ET
IN
CAPUA .
Sci
Rufini
ROM^
Hermetis.
et
ba>ill^.
CONSTANTINO
poli . Scoru . OUi.
ETslei>hani.
BETUBICO
translatio
corporis
Sn.Sulpicii.
Cod. Eptern., etc.
UI KL- SEPT-
Et dedicatio ipsius
Basilict^.
IN THOMIS.
ciuil . Marcellini
Tribuni . Eniannis
uxoris cuni filiis suis
lobannes ' et serapi
onis : Clerici et petri.
milites-; et alibi natl.
ScorCr' quadri/ genti//*
; martJTU . qui de
greco in latinum
translati sunt.
IN GALL- ARELATO
ciuitate . depositio
SC*i Cesarii epi.
AGUSTIDUNO.
Natal Donini S'agri^ epi
VU k se{) rorii quinti maximiani et in salona anastasi et in
cclano mercori gal arelal sevi
[ vietoris primi il victoris
austisio cleotheri epi
5
Bkh. In ciuitale salona . anastasii . 1 niartyris . El apulia ciuilate .
ecclamo . mercurii . !
///martyris . rome . maximiliani
.
quintini
. |
Arelato . uietoris.
Excerpta etc. R^.maximi
emilianibasilidis-Bedaecod.S'.
Romae
etc. maximiliani quintiani.
Cod Wissenb.
VU KL- SEP- Civit solanu nal
sroruni anastasi maf Hic ful
lo fuit quiq: fidei suao merito
Inter martyrum numero
uK-ruit coronari apolia
(;ivit nl sOonmi lierlano mer
curi martyris Roiii in cimit
nal scorum basele maximi
liani quintini maf In gall
ari-lato civil nal scorum sae
^^
vi . victoris primi Item victo
ris Autisiodero civil dep oleu
theri epi cum sociis suis.
1. C. salona, L. S. M. V. solona - 2. C. san-
cti
2-5. C. L. V. offl. ob hic ad coronari
;
S.
qviicuinqiie fidei suae inter, numerum. M. inler
martyres meruil
-
5. C. apulia, L. M. V. apolli.

6. C. lieclani. M. V. eclano - 7. C. marty-


rum;M. V. /^oWcimit. (M. cym.) patium ra-
,uum ; S. 2 tn. nupra lineam : romae via tibur-
lina natl. scor. hirenei el ahundi martir. qui
necati fuerunt in cloaca sb decio 8. C ba-
sillae, S. basselle.L. sancti basilli. M.sci bassel-
lae, V. s. basilii
9. C. quinti; om. in gall.; S.
M. martyris et via preneslina . niiliario xxn (M.
spatium racuum). lu pall. - 10. 11. L. V. sevi

11. L. M. V. om. ilem


- \'2. C. authisiodo.L.
V. autisiodoro. M.
autissiodoro ; C. S. dep. ^cx
- 12. 13. L. heleutheri. V. eletherii L.M. V.
el confessoris; S. sociis eorum ; C. addit
:
con-
fessorihus.
VI k sep in capuanl rufi in antioc sabbati
elalexandn
et
in lucacivl I
potentia felicis aionti
saviani honori ro,n
hermetis et ba 1
sileae stefani in Ihomis cm
marcenim r.-
bun et manis uxo 1
cum filis iohanne
petro et ahb, nl x
maf gal aralal
depos |
cessari ep.
agustud depo.
uacr>
epi.
cpi .
I
AugustiJuno
. siagni
epi.
,R..R^-.Sebasti-'R'.iAle.andriacivita.e,<..
^....O.et.annaeuxoHseius-:uOraeci..n.ar.
10
VI KL-
SEP- In
anlhiocia
natl
scorum
sabasti
alexandri
abb
Iii
lucania
potentia
civil Nat
sOorurn llllH
felicis oranti
sabiniani
honorati
et in capu 5
a civil
rufmi
Roin nat sco
rum
hermetis
et
basillae Con
stantinopoli
nal scorum
olii
et
stefani
diacon In
tumu civit
nal
scorum
marcellini
Iri
buni . et mannis
Ox cum
(ilus lo
lianne
et
serapionis
clerici
el
potri
militis d alibi . xl martyfl
qui de
greco
in
latino
transla
ti sunt in
gall
arlalo
civ.l dep
<5
sci
siagri
epi
2 C.
abbat.
emerltae
- 3. C.
polenlia
;
L M.
Vm.nat.-4.C.S.L.M.V.aronti-o.6.C.
S, L. M.V.
capua
natalis
s.-.nctorum
ndK mag.u
(L S M V sci
rufini.otn.magiii)
7. l.. baM'
ae" iuU
- 9. C.
stephani
mart. in tumu. L.
uLM-V.turno-Il.r.L.M.V.uxorise.us
_ 11 11 L.
iohanis. M. V. lohnnn.s - 12. C.
^^^L-Mvlrfrall;
% fL
cacsaris)
episcopi
el
confessons
(L. S
MVr);auU'Muno(M.V.au^studuno,
naUilissancti(S.o-M.;syagriiep.scopi.

lohannis coi-rectione
- ^ pri"S
"^''^^
_
;i
ed.
ofti.
i
ed.
quadringenta
- " /"'
Sacri.
AUGUSTUS
f.
115''
riio
[112]
Cod
Bern.
r KL-
.SKPT-
ROM.KUIASA
laria . uelere
in ciniil . Basill;
Hennetis . Basilei.
Heli^.Stophanidiar.
IN
ALEXANDUIA
Polei . Serapionis.
CONSTANTINO.
poIi.AIexaiidriepi
1'iuiani episcopi.
IN
AFRICA.Ciuil
Ei^ponercgio
depos
Aguslini epi . el conf
|\ ARUCUNO.
uico briua tinse.
PassioS("i luliaiii.
marlyns.
SANCTONIS
ciuitate.deposil
Bibiani epi et conf
SEPT- lill . KL
PAUSATIO.
Sri Helisci prophi"
dispuli Sci Ilelic.
j)phele.
IN PROUINTIA
palestina . ciuital
sabastea . natale
Sci lohainiis bap
tiste qui passus e
sub herode regc
et alioru nougento
ruin inarlyruni
qui eadi-ni die
passi sunt
IN SIRMIA
Basille uirginis.
IN ANTIOCHIA.
sirie . Nic^ . Pauli
ROM.E.UIAOST-
Felicis . Gandide uifg.
Forici^ . Adausie.
GemelUn^ '.
etc.
Cod.
Bptern.
V.sepro.nhermetisetinaffdepos^^^^
stiniippone
civl it roiT.
^>f
^'^^' "
f
'^^^^^^^^^^^^^
alaxHiciserapionisconstanUn^^pl^^^^^^^
P
^-,
epi

in
arvenno
sci
mliani
mar
scantona. i y
viviani epi et confes.
viviani epi lineoUs
inclum.
liich.
Romenatalesciermetis.Elinaf
1
Inca . cm.tale yppone
regio . sd . augustini epi
M
Auemis^
ciuifate .
.ui.ani martyns
.
San-
clonis .
I
uiuiani epi . Et alibi sci pelagn
martjTis.
1
ni epi m Utura
- R'. R''- Arvernis.
Cod. Wissenb.
V KL- SEP- Roili via
suUita
ria vetere In ciiii nal sco
rum
hermetis bayilei
lieliae
stefani diac In alex
nal scorum policni sora
^
pionis constantinopoli dep
sci aloxandri epi et viviuni
opi
In aff civil yppone regio
dep
sci agustini epi et conf
Inter
riturio
arvernis urbis
to
vicobri vatins nal sci iulia
ni maf Sanctonis civil dep
sci vibiani epi et conf
1, 2. C. L. M. V. salaria 2. L. M. V. otn. ve-
tere; C. L. S. cimiterio. M. cym. (ileinde
sim-
tium wcmnn)
3. C. hassillei, S. basiliae, M.
bassilei
4. C. diaconi . polliouis. In alexan-
(Iria
_-
5, 6. C. serapionis . iustillae; L. M. V.
serapionis . hermetis
6. L. S. M. V. om. dep.

7. L. M. V. nat. sanctonnn 8. C. Iiippone,


L. M. V. ippone
f>. C. L. M. V. augustini

9, 10. C. L. M. V. in territorio 10. S. arvenni,


M.
arverni.V.iirvernii
10. 11. L. mbi briva-
tinse
11. C. vico brivate, S. vico brivatns.,
L. V. urbi . brivatinse, M. urbii brivatense

12. C. santonas
13. C. S. viviani. L. V.
iuliani.
IIII k sep passio sci ioh babtis et aliof dcccc marni in sir-
mi basillae virg. anlioc siriae |
nici pauli roiTi felicis can-
didac virg liirinae adausiae geinellinae
1>
Rich. In einissa ciuitate . foeniciae pro | uintiae . Decollatio . sci
iobannis baptistae . k alio | rum octingentorum martyru . rome .scae
saui
I
nae . Et pausalio heljsei prophctae.
KxcfTpta rtc. G 915. in Etiissa etc. G. Lab. Roma sabinae {G.
sabiani) mart. (G. 915. ad calrem : a\>\h\ Ostiain scae aureae vir-
(rinis et marlyris) Bedae-Flori cod. B. Anliochia etc. basilei et
pauli.
40
t&
IIII KL- SEP- Pausatio sti heli
soi pphaotae . discipuli sci
beliae In provincia pales
tina civil
sabastia Nal
sci iohannis
baptistae qui
passus e sub
herode rege et
ahorum nal scorum . dcgcc
maf qui eadem die passi s
In syrmia nl scae basillae
virg In anthiocia syriae
nal scorum iiiceae el pa
uU Romae nal scorum
felicis candedi virg fori
ciae adausiae
gemellin?
cum sociis eorum.
[RomscaesabiD?mr.l'
'
uncisiitclusa addita nt. V.
2. S. prorunt
-
3-S. C. S. heliae
prophelae.
C. cetera om. ttsque ad i;. 8 *( tran^ert
ad diem
geg
-
4. L. M. V. seba^tia
- :> S.
baptista
--
5, 6. L. V. om. n qui a.l rege
- 9. S. syrm.a,
L-
V.sirmia
-
11- S. natl. niciae
vn-gmis.
U
v.
nicei

12 f:. L. S. M. V. romae via


ostense (m.
ostensi. L. V. hostien.i); L. V. om.
nat-
scorum

13. C. M. candidae. L.
caiididi - 13,
l*- ^-
V.forigae-Ii.L.M.V.adautiae:aVmeImi
-
15. C. o,n. romae, addU : passio;
S. ^
"'
mr,/m. .rome natl. scae
sabine
virg^
'1^^
pago trecassino
scaesabine
virg.; L. M-
om. et add. : et translatio
corporis
valentmi
ep
scopi (M. addit : treiectense).
'
add. ffi. 'J. : mettis depost. domni adelfl epi.
Cod. Bern.
III . KL- SEPT-
BOU^
GOM
niodell? . Felicis.
Gaudcntiat.'
uirgin
cmn
aliis tril:)us.
et
adacti.
AUGUSTUS
God Eptern., etc.
III kl sep rom felicis adauti gaudentiae virginis et alio-
rum lu.
[113]
Sich. Ronie . uia ostensi . nalale cor . | felicis . et adaucti
'
. gau-
dentiae uirgrinis . cum | reliquis tribi]>:.
*
in litura; R' audacti.
Excerpta etc. G. G 914. felix geniellinus candida virgo E'. Romae
etc. et ianuarii.
PRIDI- KL- SEP-
TREUERIS depos
Sei Pauli^'' epi
'
ETANCIRAGALLA
cie . Sci Gaiani
luliani . Rufmi.
Uincentit^ . Siluani.
Italic^ . Antiquir^.
Emilini . Florenti.
lust^ . luli^ . Antinei.
Maximi . 1t. Uitalici.
Sci Elladi epi.Sirgi.
Florcntini . Adcenit?
AUTISIODERO
j^ail .SOi Optati epi.
Pridie 1; sep trivefdepos paulini epi et in ancira galiti
gaiani | iuliani rufini vincenti silvani et italicae emiliani
florentiiust^iuli^ I
antViimei It italicae eladi episergi flo-
rentianae autisiodo optati epi
Cod. Wissenb.
III KL- SEP- Kom natl scorQ
gaudentiae virg cum reli
quis tribus. [& nataie scorum felicis et
adaucti . ankarih obiitj
*
' iincis inclusa 2 ni. ; inclinata. lertta manu.
1. C. sanctae
2, 3. S cum requistibus

V. tres; C. S. L. M. V. om. addita 2 m.


C.
addit quae ad diem praecedentem sunt adno-
lata S. ; m. addit : In mellizano . rausbace
mariast. deposilio aghyli . abh.iti - S. L. M. V.
add. {S. 2 m. in mai-pinf^ : et nalalis sancto-
rum felicis et adaucti (L. V.audacti).
Bich In treueris . deposiUo scl paulini |
epi
.
Et ancjni platiae
sci gariani . iuliani . rufi 1 m . uincentiae . Autisiodoro .
sci optaU'//
epi.
PRID- KL- SEP- Treveris dep
sci paulini epi ct conf qui cu
pro fide cuthoiica a constantio
imperatore filio conslan
tini imperatoris exiliatus 5
fuisset ibidem requienit
Et ancyra galaliae . Nat
scoruin gaiani inliani . ru
fini . uincenti . silvani . nitalic^
antiquiri emiliani (lo )o
renti iustae iuliae anti
nei maximi Item uitalici
et dep sci eladi epi syrgi
florentini cum sociis suis au
tisiodero ciuil dep sci optati
epi et eonf cum sociis suis
I. V. In Ireveri
- 3. M. constanle 3-6. C.
om. a qui ud ibidem, ct eortim loeo :
hic in exi-
llo requievit. L. V. i>m. n qui ad requievit 4,
5. S, constantino
7. S. trallatiae; L. ancyria
gallia. M. V. ^all.
- 8. S. gagani ; C luciani

9. L. V. vitalici. S. vitaiiae
10. S. C. antiqulre;
C. emelini. S. emilini
11. L. V. iusli . iulii

\ C. vitalice. S. vitali - 13. C. L. M. V.


elladii. S. ellacie; V. sirgi - U- S. cum sociia
eorum

14. 15. C. sanctis sociis eorum . au-
thisiodo; L. autisiodoro, M. aulissiodoro, V.
autisiod.

l*i. C. dmnit in conf.; S. sociis
eonim.
fuisset ibidem requievit.
consUntio
imreralore fiUo constantiiii imperatoris exiliatus
XV
1 lUi-
Cod.
Bern.
LAETAMAS
INDIGENDAS.
MENSIS
SEP-
HABET
DIS
XXX
KL-
SEPTB-
IN
CAPUA
AQUI-
ria . Natai Sv.i
Prisci.
ET IN
TUDER
tina tuscia
Terenliani
epi .
Felicis
Donati.
IN
UILLA
HERDO
im In apolia
siracusa
Euodi . Hc-i-niogenis
Caleste.
IN
AFRICA
Ciuil
tuniza
Natal Sroru
Tasci^ . Dubitati.
UaleNti . Donal^
IN
CARTAGINyE-
Furtunati
. Donati.
Felicis.
BETTAUSIA'
PRI
ma . Marci
ppi.
et alibi
Scorum
Sisinni . Amausi.
C!N'/OMANNIS
ciuil.Natlsci^Uictoris
episcopi . et confes.
'
SEPTEMBER
Cod.Bptern.etc.
September
dies
XXX.
jgci et in
Kl "ept In
apulia
fel.c.set
^j"^^^^^^^^
easinoconstanti
Mqmn^^^^^^^^^
aff
tasciae
dubitati
valent.
donat.
Ra^u b
-^ ^i.toHs ep.
et
maternietalibis.snim
|
amaus.
ceioni
conf.
nal 5
Cod. V/issenb.
MENSiS
SEP- HAB- DIES
XXX
KL- Sep In capua aquaria
nal
sf'i prisci In tuturni
na lusciae Nal scoruin
terentiani
epi felicis dona
t i . In apolia syracusao
scorum
euoti hermogenis
calistae In afreca ciuil lo
niza nal scorum tasciae
dubitati
ualenti donatao
In
cartagin^ nal scoruni
furtunati
donati felicis
betausia
prima nl scorum
marciani
epi et alibi nal sro
rum
sisi.mi
amausi cenno
mannis
ciuil dep uicloris
Senonis
ciuil depos sci lupi epi
et CO.lf [et in aquis civ. pas. scivincenlii epi
ei mr.l
'
.0
epi *5
Rich. In appoUonia . felicis . & dona 1
ti . Et in capua .
prisci
.
In
cassino . constantii ' .
^-
fe 1
liciani . & intuder .
Terrent.an. ep.
.
In
cartagine . 1 furtunati . El aiibi scae uerenae uirginis.
> Ra. conslantii et vevenae virgims.
Excerpta ew. ll VHo ad dums aqua-^ scae verenae virg. - G. 914.
Alexandria pa-s^io Fetri episcopi

R8_ Rom.nat. s. xistiets. nivardi
epi

0. in Tudertina Tusciae natiilis s. marciani ep. in Cartagine
nal. duodecim fralruni donati arontii et al. ix.
1 uncisincUtsa tn. 2.
1. L. V. sancli reguli
martyris. In capua - 2,
3 C
prisci martyris . magnilis (2
t. inler
tineas : aegidii abbalis). In luderUna; S. luter-
tina. L.
tuturtina
- 4. L. V. terrent.am - 4,
5
C donati . silvani. In villa her donati; S. et
donati- S. L. V. In viUa herdona .
In npolia
-
5 C
apulia syracusa, M. apulia fiein>le
spaUum
vacun,n-iu S. evodi, L. eucti-7.
C.
caleslae.
iuliani; L. calisti, M.
calixtae.
V-caU^ct.
- -.8
S. lonital
-S. G. lusciae. S. tassiae L. V. Uscu
-
S) M.
valentis; L. V. donati - U. L. M. v.
fortunati
-
1 1. 12. C.
felicis . et alibi
nataU
.^.
_l-i
S.berteaisia. L.
beUausia.M.
V. bettau
sia; L. M. V. sci
- 13. C.
mar//ni
- U. C. ama-
vis. S. et mausi. L. M.V.
amauxi- 14.
lo- U
cinomanis. L.
cenomanis. M. V.
cenomann^
15. C. L. M. V. sancti
victons
episcop
el confe
soris
- l(i.L. M. V. sennonis
- Ib. H; C o'"-
:r;LW.c..ambianiscivitatedepos.^osn.
cti tirmini
episcopi et
contessoris
-- S. n
siaco noviente
depos . sc.
<^hlo'loaUh
e^^^^^^^^^
agustidunodepos.syagriep.etsenonesc.v.l.
sci lupi epi et cf.
1
^i Beltausia
"
Nat. sci additum 2' nianu aupm tintam =
add. tdia manu : i(n) alexa(n)dria sci petri epi.
God.
Bern.
IIII NON SEP-
IN
NICOMEDIA
Tlenoni.s
. (iorfioni
iMonoIappi
. Theo
dotecQ
filiis suis.
et
cnsconi.
IN
PARTIBUS.
canipanie
Scoru
Antoni
. ct
antonini.
CABTHAGINE.
Dubitati
. Tusci . Ualenli.
IN
SICILIA . Eupli.
losepli.
IN
APULIA.
Felicis . Secundi.
IN
ALEXANDR-
Theodori.
!N
ANTIOCHIA-
Timothei.
LUGDUNO
gall Depos . lusti epi.
'
SEPTEMBER
Cod. Eptern., etc.
IIII non in nicoiTi zenonis theodotae et fiUofi eius gorgoni
nicnolappi theodotae cosconi | in paf apamiae antoni et
antonini kartag dubitati tusci va 1 lentini sicilia eupli
iosepli in apulia felicis secundi in alax teodori ]
antioch
tiniolhei lugdun iusti epi.
[115]
Cod. Wissenb.
IIII NON- SEP- In niconiedia nl
s('oruni zenonis gorgoni
monolappi theodol^ cum
et cusconi In parti
nal scorum an
carlagine nal scoru
ualentini In sici
eupli ioseph . fe
fdiis suis
b; apaniit;
toni . In
dobitati tusci
lia nl scorum
licis secundi In aiexand nal
sci Iheodori In anthiocia nal
^f
sci thimothei lugduno gall
dep sci iusti epi Agusteduno dep
beali siagri epi
iiich. In nicomedia . zeiioni. . ^'or 1
;:oni . thoodoti
.
Et in sicilia ,
eopoii.ioseph.Inap |
pulia . felici. . In antiochia . timothei .
Alibi
de
1
positio . iustini episoopi.
Excerpta elc. F. in Antiochia
timothei sancti man.mae mart... el
permini.
2_ S. scae 3. S.theudoti. L. M. V. theotae.

4. C. cosconi, S. quiscomi 5. L. V. appa-


niiae 5. 6. C. antoniiet anlonini martyrum,
S. L. M. V. antoni (M. anlhonis) el antonini

7. L. M. V. dubiUiti ; C tu^ciae; S. valenti 7,
8. V. hi tuscia sicilia S. S. iosep 9. C.
secumluli . iuHi
- 10. S. U.eudoli: C. theodori
marlyris (cettra om. u^que n>l timothei) 12,
i;{ L S M. V. epi et dedicalio basilice ipsius
.
augusliduno (S. agustidu]..., M. V. augustu-
duno); C. om. epi. adftil : et dedicatio basihcae
ipsius sancti . augustiduno dep. sci syafcfrii ep.
et cf. slabulans/,
remacli episcopi et confessu-
ris . corbeia
monaslerio
dedicatio basihcae
sancti martini pontificis
- 13. M. sci agri, L. V.
s. syagri.
III NON- SEP-
IN ALEXANDR-
Aristonippi epi
ET IN SIRIA-
puinti? . In regio
ne apamie
Antoni pueri . an
norum xx.
et aresti cpi.
IN AQUILEIA
Dedical Basilice
Andree apostoli.
Luce . lohannis.
Eufemie . Sirici.
Uitaliani . et aristoni.
III N ^ep in alax arippi et in syria antoni pueri et aristoni
eietln
caudis
uitaliani
l
sirici lucae nepot.s
.ohanms
eufemiae
serici et aritoni.
. -
. I nU
1
pni Et in
alexandria .
1
K-.
aristenis.
, F> .risleni (F.
aristenii) epi
- F.
feliciani -
O. in
Excerpla
etc. E .
aNSlen r
ghab.
aristippi.
Syria
legione
App^nnae
v.cn Ap.oga etr.
III NON- SEP- In alexd nal sci a
ristonippi epi et in
regione
appami^
uico a
p(ro)cauictu
sub
constancio
imperalore
prouincia
siriae nal scoru
q
anlonini
pueri annoru .
xx.
et aresti epi
cuius
gesta haben
tur In
aquileia
ingresio re
liquinruui
scoruni
andrei
apostoli lucc
iohannis
et ahbi
,(,
nal
scorum
eutimi^
syrici
ft
aritoni
cum
sociis eorum.
1 2 L M V. aristoippi
- 3. M. apamiae, V.
app'aniae . L.
aprocavilo. S. M. V.
aprocavicto
_.4 S M
consUnlino-:{.r>.C.apamiaepro-
vincia
syriae ete.
- ti. C
anlonii. om. annorum
xx
7 S
anesli;C.
(/m.cuiusg.h.
J.*--i^.
M V. andreae
- 10. S. loce; C.
evangeli.tarum
etaIibi-ll.M.eurcmiae-llUV.ettan.
toni. S. arisloni;
</rf.V : et m caudiUa italiam
^enon.
-ciambrosiiepi.
"
, sci siagri
epi et
conf.
;
"""" "-
--'*
""'"''
m margine ad<i. :
Agustiduno
dep. sc.
s.agn
ep
[IlfiJ
Cod.
Bern
PRID-
NO-
SEP-
IN
ANCIRA
Gala
tie . Scoru . Rufini.
Siluani .
Marcelli.
1. m< Gaiani . Helpidii.
Antonini . Eostochi
Maximi . Eusebii
It. Gaiani . Uitalicc
(iaisuti . Ma^^ii.
Casti . Saturnini.
Donati.
Gleusi.
ROME
In cimil
Maximi.
UIA
SALARIA-
Ronifaci
epi
AD
SCAM-
FELI
eitalem . Magni.
Casti . Salurnini.
ET IN
GALLEIS-
ciuil
Cauilonis
Sci
Marcelli maf
.
////////
I I I I I I
I
f
SEPTEMBEK
Cod.
Kptern.,
etc.
-"'ti^::^i'
aii^cisiro.n,axin.
suti
bonifalilepimagmmarcen.ep.
t. \W
Rich In anryra . galaciae . marcel | lae .
helpidii .
antonii .
Rome .
bodfacli ept ma 1
^-
casti . caballonis . marcelH
.
treuer.
.
pauln.
epi.
Cod. Wissenb.
PRID- NON- SEP- In ancira
galla
tiae nal seorum rofini sil
uani
. niarcelli gaiani helpi
di
antonini . antonini eosto
ci
maximi eusebi Item ga
5
iani
uitfilicae gaisuti . mag
ni . casti satnrnini donati
eleusi cum sociis eorun^
Hoiii
in
ciuil maximi via
salutaria
dep
bonifacii epi ad scam
felici to
tatem nl scorum magni
in
gall ciuil cauillonens nal
sci
marcelii.
1. M. ancyra 1. 2. C. Kalatiae; L. anirira
gall.. V. agira ^'alliae 2. L. M. V. rufini
3.
L. M. macelli
3. 4. L. M. V. hepidi
4,5. C.
; tonini (.>*fHc/J.eustici. L. M.V. antonini (souel),
eustichi
. L. V. vitalici; C. gaison 7. L.
cassj
_
8. C. clesi. L. M.V. eleusi 9. L. M. V.
cimit.; C. L. M. V. salaria 10. L. M. V. boni-
fatii
11 C. L. M. V. magni . ca-sti . saturnini
.
firmini (L. M. V. om.i. 12. C. cabillono, L.
cavallonentium, M. cavalonensium, V. caveUa-
nensium
13. C. L. M. V. marcelli martyris .
treveris
depositio sancti paulini episcopi {U
Q^j,
_ 1-13. S. I nancira gallia nalal scorum
rufini . gaiani . marcelli . gaisuti . helpidii .
anlonini
euslochii euticii maximiani eusebii
item gaiani vitalicae it. gaisuti natl. sci marcelli
martyris . treveris depositio sci paulini episcopi
(2 m. : romae dep. sci bonefacii epij.
NON- SEP-
IN PORTO RO
manc) . TauriNi.
Herculiani . Aristusi.
ET IN CAPUA GA(M)
panie . Sconnn
Quinti . Arconti . Dtmati.
IN ALEXANDR-
Ncnifidi . Saturnine
INgi-nui cpi
IN AEGYPTO
Taurini . Nemosati.
It. Saturnini. Arapol
lini.
IN CALLEIS
ciuitate Uesonlio
ne . Scoru Ferreoli.
et ferrurionis.
Nonas sep in pof roiii taurini et herculam m alax eutici
maximi nimpi salurnini 1
et in capua quinti arcont. donati
alax civ. nimfidffi satuminae |
ingenui epi in aegip tau-
rini saturnini nemosati aropollini |
in gal civi vesontione
ferrioli et ferrucionis .
Rich. In porlu romano . taurini . ercu
I
liani', . Etincapua .quinti.
arcoiiti . In aeirypto . tau | rini . nemorati . In uesontio . terioli . fer-
rutionis.
'
R'. erculani.
Exctrpta etc. F. Romae victorini marlyris.
NON- SEP- In porto romann ual
storum
taurini
herculiani
aristosi et in capua
e-ampanit;
nal scorum
quinli arconti
et donati In alexd nal
scorum
nenitidi
saturninae et dep
beati ingenui epi In
egypto
nal scorimi
nemosali ara
poHini In ciuil
uesontione
in
gall nal sCorum
lerrioli
et ferrutionis cum
sociis
eorum
1 M
poitu

C. heroi .
heraliani - 3.
^-
urist.Himi . In c;q.pua: C.
aristosi .
Et
passio
sanc-torum thothahelis et sororis
eius
noin.ne
bebeac. In capua
- 4. S. quintii - 5. <^-
f
""^J
'
magni . ianuarii; S. om. scorum
- b. l.. s
ninae. L. S.M. V. saturnini-
7.C.
'ngenm
cvun
sociis suis (luorum
nomina
deus
scil; " fc
nui cum sociis eoruin (cettra
de>iiderafUur^
^-
M. V. ingenui episcopi cuui sociis suis
^
'
L.M. V taurini . neinolati iL. M. V.
neinoratO.
salurnini .arapalloni (L. M. V.
arapolhui)
10. C. ferreoli.
M17
Cod. Bern.
UIU . ID- SEPT-
ROME
uia sala
lia . Natal . Eleul epi.
IN
GAFADOCIA-
ciuitate
teriaten
Nalal
Sci cultidi.
UII . ID- SEPT-
CAPPUA NATL-
Sci Senotii.
IN CAPPUA ciuil
beneuento. lanuarii.
Fisti . Agusti . Desiderii
et passio Sci Anastasii.
ARELATO IN GALl/
ciuital . Agustalis epi
AURELIANIS
Euorti epi . et conf
PARISIUS UICO
no uegento . Beati
Chlodoaldi regis.
et confessoris.
ET IN TERRITUR-
edua ciuit loco alisia
Natal Sce Regine
martyrae
'
SEPTEMBER
Cod. Eptern.,etc.
VIII id sepl rom eleuteri capp civi teriaten nl cuttidi .
11171
Rich. In reatJ . eleutherii . In capado 1 eia . ciuitate leriatin . natale
scl guttidi . Alihi | sci eugenii . Et nalale sci mafni . confessoris.
Excerpia etc. G 915. in Reatino f(c. alibi 5ci guttidi eu^eni et e^t
depositio sci magni confessoris G 914. Capadociadavidiabdi conf.
0. in Cappadocia nat. s. secundi.
VII id (tapua nt sinoti in benevento ianuari festi acuti desi-
deri |
scl anastasi epi arelato civi agustalis epi aurilianis
evorti
l
epi paris civi chlodovaldi regis et confes .
Cod. Wissenb.
Uni ID- SEP- Ronia uia saluta
ria* milia al) urbc nal sCi ele
otheri epi In terre! urio cap
pad ciuil reaten Nal sci cot
tidi cum sociis eorum 9
Rich 1 capua . sinociae
>. - Et in be 1
neuento .
la^^^-^j;
J;^^;'
:
Arelato
augSstalis
-
epi . ]
Aurelianis . euort. ep,
.
par>s>us .
flodoald,
re
I
gis . Alibi scae reginae.
1
H2.
sineriae
'
R^.
agustalis.
E.c.rpta ,u. E'. in A<,uitania
evorUi epi - G.
S.nonis re^nae
mar,.
_
O. Edua civ. loco
Malissana ttc.
'
em. salarin.
1. L. M. V. Natalis sancti adriani
1, % L.
M. V. salaria natalis
'2. 0. milliario 2, 3.
C. L. M. eleutherii, V. eletlierii 3. L. M. V.
territorio 4. C. readen
4, 5, L. M. V. quol-
lidi
5. C. L. sociis suis.
UII ID- SEPT- Capua ciuit be
ne abento Nt scorum se
noti ianuarii listi acuti
desiderii et pas sci anastasi
cum sociis suis arelato ciuil in
s
gall dep sci euorti epi et conf
et in territurio
pariseorum
uicono uigenlo depos beali
chlodoaldi regis cl conf edue
ciuil in gall locum alisiane
io
nat scae regin^ maf cuius
gesta habentur
\, C. incipii : benevento civitale natalis;
L. M. V. benevento
% 3. L. M. V. sesonti

4-6. L. M. V. anastasi inartyris. In gallia (om.
arelato civit.)
5-6. C. om. in gall. 6. C. L.
M. V. sancti augustalis (L. V. agustalis) epi-
scopl . aurelianis civitate (L.M. V.cm.)deposi-
tio sancU evortii (L. M. V. evoti ). - 7. C. L. M. V.
territorio; C. L. M. V. parisionim 8. i:. vico
noviento, L. M. V. m. - 1. L. M. V. chodoaMi;
L. M.V. rfMiH""( in legis 9. 10. C. regis
postea preabyteri et confessoris . auKUstiduno
civitate loco qui dicitur alisiana 1 1. G deginit
in mar.
^ w metlis civt.
domnus
Gundulfus
eps. obut
1118]
Cod Bern.
ui
10- sEP-r-
NATIUITAS
SC/F/
Marie . matris dni
iN
ANTIOCHIA
Tiniollu-i.
Faiisli.
IN
ALEXANUH-
Ammoni . Fausti.
Seiapionis . Pii . It.
Pii . Tivofili .
Ncotherl.
ct aliorum xxn.
f.
117'' Nemmesi .
Anoni.
Annnoni
.PHri.
Sauini . Dfnietri.
cum aliis xl . Di//dimi.
Mitisori . Panei.
Aciiilie . Hysidori.
Serapionis . Migete
Orosei . Siluiani.
Arapionis . et alio
rum
quingento
ru sexa^nnla duof
Metri . Seueri.
cmn aliis. xi . It.
Seueri . cum aliis . xl.
IN EADEM DIE
collectioceserea
cappadocie . et to
lius terreturii '.
IN DAMASCO-
mulloruin mar
tyruni corporu
U . ID- SEPT-
ROME . LTA
lanicana
f. 117^ inl duos lauros In
cimiterio eiusde
Natai sci- Gornoni.
ET IN SABUSIS
miliario xxx.
lacenti . Alexandri
Tibm-ti.
IN CESAREA
cappadotie . Donati.
Cleasi . Ammoni.
Furtunati . Sci
Marci . liherati.
SEPTEMBER
Cod.
Bptern.,etc.
fausti I
serapionis
pi,
.1 P
'^f
' "7']';;';,';
,, alio
xl
emesi |
arioni
annnon.
if
'
''^:^
//^'"^erlpionis
n.igi-
alis xn
Cod. Wissenb.
UI ID- SEP- Natiuitas
scae
ma
ri^
malris dni nfi ihu
xpi
In
antiocia nl scormn Ihimo
Ihei fausli In alexnd nal
scorum
amnioni serapionis
^
pii . theofoli neotheri ct
alio
rum
xxii nemesi arioni
pas sci petri sauini demetri
cum
aliis xl didimi mitisori
paneti
achillae hisidori mi
i(]
git^ orusei Silvani aropio
nis . et aliorum dggcvi
Scveri
cuin aliis . xi . Item severi cum
a
[Natl sci adriani]
'
liis XL In ea die coUecti . multo
rum
martyrum corpora
u
1
uncis inclHsa m. 2.
Rich. Natiuitas scae mariae | uialris dni . In antiochia .
timothei
.
ammonii . I
fausti . pii . sauini . dem&Tii . siluani .
Rom . adriani.
Excerpta etr. G 915. in Nicomedia adriani martyriscum aliis viginti
tribuy Bedae-Flori co.i. B. in Anliochia timothei laustini.
2. 3. L. M. V. doniini . Et natalis sancti
adriani . In antiochia
- 24. C. secunduni car-
nem et passio sancti adriani niaityris . In ale-
xandria

5. C. L. M. V. aminoni . fausli 6,
C. theophili; L. M. V. pii item pii . theofili-
7. L. xvin. M. V. xxui. i'.. L. M. V.arioni . am-
moni (C. ammon)
- S. L. V. sanctorum; C.
demetrici
^- C. mitifori
1. L. peneti; C.
L. M. V. achilli . hisidori (C. isidori) .
serapionis
-
10. 11. L. M. V. magitae II. C. L. M. V.
orosei

11. 12. L. serapionis 12 C. itxxnii,


L. M. V. Dxxn ; C. L. M.V. demetri (C. denetri).
severi

14. L. desinit in xl; C. collectio. om.


scripturu SHpra lineani.
~-
15. V.. corporum.
V id sep rom gorgoni et in sabinis iacinti in aU'ix tiburi
cessa 1
cappod donati cleasi fm-tvmati iii penticis marci
V ID- SEP-
Koili via
lavigana
inier duos lauros In cimil
eiusdem nl sci gorgoni .
et
in savinis
miliario ab urbe
XXX nl scorum
iacenti
andri tiburti In
c^ssaria
cappad nal scoruni
donati
cleasi furtunati
anmionii
In peritis nal sci
marci
brati
alex
le
Hich. Rome . '/orgonii . Et saliinis . ia 1 cincti . Alexandri . turburtii*
[ii taesarea rapado
i
ciai- . donatae . ammonii . sci marci . Alibi sci
|
Rerani confessoris.
' R'. tiburlii.
1 C L. M.
V.lavi(ana-2.C.CmflmiVe-
lonis) em. duas; ite,n M.
- 2. 3 C.
lauros
nata-
hs
-
3. L. M. V. mn. sri
- 4. C.
sabinis -
o-^-
om. xxx;lmcicnti-
ti. C. tiburtii .
iuv.m.
^"
vani . In caesaria; L. M. V.
caesarea
(\. "''
/c,>-Mmid.)-8.C.eleassi;L.M.
V fo^l^;;
nati
-
y. C. pertis;
sanctoruni
- '. '"
'
bratis . iulii.
1 priu9 territurii; signis appositis monei anHquarim rtrha coUectio-terretorii ponenda eese pott dahasco
'^
sci add. m. if.
Cod. Bern.
mi ID- SEP-
IN
CESARKA
cappadocie . Scor
Euplie
Alexainiri
(_:up^i''i.
Hysici.
Alapon
. SiluaNi.
cum
aliis v.
Soi
SAluii epi.
IN
ALEXANDR-
Nemesi . Ainiuoui.
Oriouis . Herosi.
ot alioru
octiugeu
loruui VI . Didiuii.
Meresori
. Pauoepsi.
Acellei . Niceti . 1t.
Atunioni . Orosi.
SiUiani . Oropou
Neniesini . et alioru
um . Panemoti.
Niceti
.Silui.vi.
ROME . Depos
Beati Hilarii ' pap
p
quem uicturius
ordiuem
pasc alem
conscripsit.
IN AFRICA . Scof
DolAratuli . Tusci.
Ualentini.
.118"
III ID- SEPT'
ROME . UIA SA.
laria uetere In
cimilerio . Basille.
Scorum . Proti.
et lacinti^ . qui fu
eruut doctores xpi
aue legis . Sc^ Eugenie
et basill^.
El^ IN URBIS ROM.
Ingenui . et ^lppoliti
IN ALEXANDRIA
Natal Siri . et serapion
IN APULIA . Felicis.
et douate.
LUCDUNO GALL-
Patienti epi . et regul^.
ANDEGAU- Depos
Maurilionis conf.
SEPTEMBER
Cod. Eptern., etc.
IIII id sep cessaf cappo eufepiae in alax alioft dccc cup-
sici
]
hisici alaponi silvasi cum alis v. It alax civi nemesi
ammoni
1
orionis herosi dudimi meresori panopia cellei
niceti amoni
|
arosi silvani aroponi nemisini et alior viii
panemoti niceti | silvini roili depos liilari epi in aff catuH
tusci valentinae
[119]
Cod Wissenb.
IIII ID' SEP- In caesaria capp do
cia nal scorum euplie a
lexandri cupsici hisici . alapon
silvaui cum aliis v lu alexd
nal srorum uemesi ain
moni orionis herosi et alio
rum ncocvi. didimi merisori
panepsi acellei niceti o
ropon uimesini et alioru
vm paneuiodi silvini Roili
dep beati helari pap per
quem victurius ordiuem
pascalem conscripsit In af
frica nal scorum doleta
tul^ tusci valentini.
Rich. In alexandria . orionis . erosi . j & alioi-um octingentorum sex.
Rome (lepositio . j beali helarii papae . Affrica . tusci . ualentini,
Excerpta etc. G 914. silliani et dcccc martyrum 0. orioniset al.
nongentorum sex
Bedae-Flori cod. B. oriosii et aliorum octoginla
sex.
III id rom proti et iacinti rom in porlu ippoliti alax civi
nl
I
siri et serapionis in apulia felicis et donatae lugdu gal
pacientis epi
Rich. Rome proti . et iacinU . basilte . j
in portu romano ingenui
&yppoliti.Etinale 1
xandria . syri et s.rap.om. . Al.b. fehcs
.
&
regulae.
Excerpta etc. E'. E^-
915. m. apud Turegum (E^ Turegi.
U m in Itro Turici. G 914. ca.tro Thuri^o)
felic.s e. re.ulae (E-
mait.; G 914. cum germane suae sanctae regule).
)0
<5
I. 2. r L. M. V. capinidociae. 2. L. M. V.
eupli
:>, C. cuplici, L. caprici; L. M. V.alo-
poni

5. t. C. aiinuonis. 7.V. rccc.u; C.
meresori. L. M. V. mererori 8. L. V. panaepsi,
M. apanaepsi 8. 9. C. L. M. V. achillei. niceti.
item amnionis (L. M. ammoni. V. amonii)
.
orosi (L. heiosi. M. V. horosii). silvani . oropion
(L. orosoni. M. V. oroponi) . iiiini . sini (L. M.
V. nimisini)
10. C. vmi ; C. L. M. V. panemodi.
nireti (L. nicenti. M. nicerati) 1 1. L. M. hylari,
V. philari II, 13. C. wih. per q. v. o. p. c; L.
M. V. victor
- 14, 15. C. L. M. V doletatuli; C.
tusciae . ma^ri , valenlini.
III ID- SEP- Roili via salutari
a vetere in cimi basillae
nal scorum proti ct iacen
ti . qui fuerunt doctores
xpiane legis eugeni^ . et ba
sillae et in portu urbis rom
nat scorum ingenui et epo
liti et in alexad nal scorum
syri et serapionis . el in apolia
natl sconun felicis et donali lo
Ingd gall dop sci patientis epi
1. C. I . M. V. salaria
3. 4. L. iacintti. M.
iacincti, C. iacincti . didymi 4, 5. C. L. M. V.
om. a qui ad legis
- 6. L. M. V. porto. M. V.
iirbe.

7. 8. C. yppoliti martyrum - k. L. M.V.


oni. et.
'
priua Helari
^ prius lacenti - ' E em. 1.
(. IM''
[120J
Cod
Bern.
PHID- ID- SEP
IN
PAMPniLlA
NatalSiri.
ET IN
SICILIA.
ciuitate . rateiia
Cupli . et
Sorapionis
BOME . Natale
Scorum.p(i-o)1i.Sanclim
Hippoliti.
NICOMEDL\-
Ainenone
IN ASIA . Tiophili.
Matront; . Teclv uirg
Eracli . et alibi Sci
Eusebii . epi
LUODUNO
Beati . Sucerdotis epi
AGUSTIDUNO.
ciuilate . Euanti epi
f. \\H<
ID- SEPBRIS-
IN APOLIA
relicissinii vi St-cundini
IN
ALEXANDU-
Theodoli epi
IN
ANTIOC.HLV
Timoihei . et Litori.
AGUSTIDUNO
Beati.Ncctariepi.
IN GALL- CIUIT-
turonis^Depos
Litori epi
ANDEGAUIS-
ciuil
Maurilionis epi
XUIU KL- OCT-
ROMTE . UIA AP
pia In cimiterio
Calesti . Cornili epi
et Saturi . Dionisi epi
ET IN AFHICA.
ciuilCarthaginu
Natal . Sci Cipriani
epi .Felicis . Hono
rati . Demetri
Zete . et alibi depos.
Eparti epi - et exal
talio Sce crucis.
SEPTEMBER
Cod.
Bptern.,
etc
P*
id.. i. Pnp..
.W,i"
it
"'"
sacerdotisepilagustudunevant.epi.
Cod. Wissenb.
PRID-
10- 8E1'T- In paniphyiia
nal
sei
siri In sicilia civi nal scoruni
eupi,
et
serapioni epi Roih nal
proli
sanctini
yppoUti Nicomedia
ni
sci
animone matrom,* tecl^
virg
heracliae et alibi dep eusebi
epi
lugdun civil dep beati
sacerdo
tis epi In gall civil agustiduno
dep
beati epi
ammonii.
>
R'. R-. in
- ^
R'-
pamphilae.
Idus sep in apulia feUcis
secundi in alax theodoli
epi
antioc
timothei
agustud nectari epi
|
gali civi turon
deplitori epi indecavis
maurilionis epi
.
Rich. !n apulia . felicissimi .et secundi . 1 & in alexandria tho-
doli
'
epi . Augustiduno . nectari . epi . |
Andegauis . maurilionis .
epi.
iRi.RS.theodoli.
1, 2. C. ineipit ah In ^ficilia C. L. M. V.
civitate catina (M.catena. 0. cathemis)
3. M.
V. serapionis. C. serapiemis episcopi magni;
L. V. protini

4, 5. C. natalis ainnionis lecto-
ris. In asia nalalis sancti diofoli . uiatronae;
L. M. V. In nieonieiiia nalalis sanctorum die-
foli (M. V. diofoli) . niatronae . teclae . virgo
virg. (V. virg. et virg.) 7. C. lugduno palliae

8. C. episcopi et confessoris . augusliduno;


L. augusliduno, M. V. augustuduno '.. C. L.
M. V. beati evanti (L. eventi) episcopi {C. et
confessoris).
IDUS SEP" Felicissi secundini nec
tari epi toronis sci iitori epi
audegavis maurl epi.
1-3. L. M. V. Natalis sancti niamiliani; C L.
M. V. In apulia natalis sauctoruni felicissinii et
secundini \G. addit : iustini . constantinopoli
depositio sancli ioaimis episcopi). In alexandria
natalis sancti theodoli episcopi . In antiochia
natalis sanctorum timotliei . Iheodori (L. M. V.
et lidori) . augustiduno (M. V. auKustuduno)
deposilio beati nectarii episcopi . In gall. (L.
galliae. C. om.J civitate turonis depositio sancti
lidorii (L. M. V. litori)
episcopi . andegavis (L.
M. V. andecavis) civitate depositio (L, M.V. om.)
beati (L. M. V. sancti)
mauriliunis
episcopi (V.
(tddit : Exaltatio s. crucis).
XVin kl ocl rorii comeli epi et dionisi epi et in cartag
cipriani | et in tuscia felicis demetriet zettae saturi felicis
honori |
dimetri et alibi depos epanti epi
,
Rieh. Romae . comehi . & depositio dio 1 nisii . epi . & in casthagine.
cypriani . epi . alibi sci . aure j hi . epi . & exallalio scae crucis & in
tuscia felicis.
XVIII KL- OGT-
Exultatio
scae
cru
cis dni nfi ihu xpi Roili via
appia
In cimil
calesti nal
scoruni
corniH epi et saturi et dep
sci
dio
nisi epi et conf In
aflrica
civit
5
cartaginc nl sci cipriani
epi
felicis honori
dimitri
zetae
et alibi dep
eparci epi [i" ^
Jed.caljo
basiIi(cae)scisalvatori3inuu.zenb.J
1
H/icis incluia m.H.
t.c:.L.M.ExalUtio-l..^.V.J"W/^^--
mae; C. L. M. <lesin,t m crucis - ^- ^"
^.
L. V. oni.; L. M. V. otn.
scorum -
*J^
.
^
cornelii;C.saturnini:
L.M.V.om.sci .
diunisi-7.C.L.M.V.demetn,zet.-8-"
mclusa cfteriom.
>
prius turunus
SEPTEMBER
lii!
Cod. Bern.
XUII . KL- OGT-
IN
ALEXANDK-
NAtai
Scoruni
trium
iVatruiu
idest
Cyrini.
Serapionis
. et Le
onti . Croci.
ET
ANGIRA
galacie . Seleoci.
Ualeri.
ET IN
THOMIS.
ciuital
Nataie
Stratonis
Ualeri.
Merobii . et gordiani epi
NICOMEDIA.
Marcii . Archeon
ET IN
NOCERIE
canipanie . Constantii
IM
TULLO Ciuil
depos . Sci Apri conf
et epi.
IN
ANQUIRA'.Pauliepi
ET
CAUILON*
castro trenortio
Sci Ualeriani martyr
LUGDUNO GALL-
Beali . Apiini- . epi.
XUI KL- OGT-
CALGEDONIA
Euteiui^ uirginis.
ROME Uictoris.
Felicis . Aiuxaudripap^
ET IN UIA NOM-
tana . ad caprea
in rimitcrio maiore.
Sci Emerentiauilis*.
ET APRIA VIA- NO
mtana . in eadem
urbo.
1 ii;i'
ROME . NATAL-
et passio SOae
Cecilie uirgiNis.
ifcalibiNalal Scor
Pafies . Feiices.
Uictoris . Sperali.
Nauati . Corintbi.
Secunde . Donate
Bissie . Generose
elLopati . iT.Secunde
ET IN NOCERIA ^
Prisciani.
ROME Pas Scae
Caecilie

. et alibi.
Salui . t-t tvrsi.
INHILARIACO
nionasterio . trans
iatio corporis Sci
Naboris . et dedical
ecclesie ipsius.
Cod. Eptern., etc.
XVU k ocl nI serapionis ieonti et in ancira galiil seleuci
faieri cirionis et in tomis stratonis
| macrobi et in nuce-
ria campan constanti <-yrini croci
| valeri cundiani epi
nicom artei in aquila pauiini epi et cau
| ionm> castro
valeriani maf iugdun appini cpi .
Kich. In alexandria . serapionis . leonlii . | roniae . nicomedis . A*
in nuceria . constantii . gordiani | epi . lugduno . albini . epi . alibi
.
ualeriani '.
'
P.'. et dedicatio oratorii in cimilerio.
Excerpia etc. E'. G. R^ Homae nicomedis martyris G 915. in
Gallia Tidlo clvitale sci apri epi e1 leobini confe^^s. G Cornolis
leobini confess. G 914. Gornodis leubini.
XVI k oc! rom pap felicis victoris alexandi-i emerentiae
1
et enfemia nitis papias feticis victoris sperati novati corinti
secundae donatac besiae
1
generosae lovali il secundae et
in nucef prisizani rom 1 caeciliae et alibi salvi et tyrsi
.
Cod. Wissenb
XVII KL' OCT- In aloxandria nal
scorum trium fratrum cyri
ni . leonti serapionis croci Et
ancyra galati^ ni scorum
seieuci valeri et in thomis civil
nat stratori valeri merobi
et gordiani epi et in nicomedia
nal scorum arcii et archeon
et in noceria campania nal sci
constanti In anquira dep sci pa
uii cpi . et in territurio cavilonens
castro treuorcino nal sci
vaieriani marl lugduno gal
iea depos albiiii opi
1. L. M. V. incipiunt : Natalis sancti nicome-
(iis (M. nychomedis, V. nichoniedi) marlyris

2. L. M. V. om. Irium f. - i. C. L. M. V. palliae

6. C. L. M.V. nat.sanclorum; L. mercibi.M.


V. merubi
7. C. gordlani e// et ntl sci aica-
dri abbis et nicomedis martyris. In nicomedia;
C. L. M. V. epi. In etc. 8. L. M. arcliii, V. ari-
chii; L. M. V. et archion 9. L. nocera, V.
nocerea;(^L.M. V. campaniae 10 L.aquira

10. ll.L.M. V.pauliaposlnli


ll.L.M.V.
terrilorio; L. caveloneni^i, M. cabilonensi. V.
cavelonensis

H. C. lernocio, L. M. V. tre-
morcio

13, U. C. L. M. V. galliae.
XVI KL* OCT* Calchidonia natl
scae eufemi^ uirg et marl
RoiTi nal uictoris felicis alex
andri papi^ et in uia numen
ta ad capria Iii cimil maiorc
nal emerentianetis nal scof.
pafies sperati nauili corin
tlii. secundae
lupati In noceria
prisciani Roiii pas scae c^cWl^
uirg salti et tyrsi.
Kich
Unmehiciae.eufemiae'uiri,'inis.
1 & fr"* 1'^^^
"
felicis . uietoris . alexandri . |
EmerenUani .
caechae . &
emerent.a-
nidis.
'
H"-.
eugeniae.
E.cerpta
etc. G.
914. lucae . eufemiae wg. - R'- Roma nat.I.
ss. luciae et
gemeniani et nat. s. eufemiae.
10
I . L. M. V. caU-edonia
-2. C L. M. V. om. et
ni.
-
4. 5. C. nomenlana. L. M. V. numenlana

5. C. capia, L. capua. M. V. caprea


;
M. maiori
- Tt ti C. coemeterio martae naUilis sancti
emerenliani
-
6. L. M. V. sanclae emerentiani
tis et sanctorum
- 7. S. C L. M. V. pafles .
felicis . victoris: L. M. V. speratae . navali
.
cho-
renli; C. navini . chorinti
- S. C. secundae
.
donati . penerosae . ilem secundae ;
L.V. noce-
rea. M. noceria
- 9. L. pristiani; C. prisc.ani
.
raaximi
- 10 C. saluti.
^
ed. Aquira
*
codice cancrltata aunt.
.m. Albini-
' ed. papae; leue
papiae
* ein.
Emerentiani
-
''
em.
Nuceria
_
quae linea
supponita hie mtantur in
XVI
f. IV.i^
[122]
Cod.
Bern.
XU KL- OGT-
IN
NIUEDUNO-
'
Ualeriani . MacriNi
et
[,'oriliaiii.
KT IN NOGE
ria.
Gonstaiiti.
e!
sanclini . ct depos
SciLanleberli^epi
Calcedonie . Bit
tinie . Etifenue
INBHITTANIA.
Socralis.Stcphani.
SEUPOSTO
Depos Sci Pauli
Ni epi . Macropi
Gaudiani . Ysici.
SEPTKMBER
Cod.
Eptern.,etc.
V V k ocl briltafi
socratis
stefani et in
nucef
n^o"^);^;^
Uae et sanctiae
l
neveduno
valeriani
^;}^-^^^^
c.aoeufemi.x. I
saleosi
stoporei
paulm. epi
macrobi
gau
diani husici
Cod. Wlssenb.
XU KL- OCT- In neueduno nl ua
leriani
niagrini et gurdiani
t>t in
noceria ntl scoruni con
stanti
sanctini caldoniae
Bittini^
natl scorum eufenii
ae
saleosi sui portio dep sci
pauli epi macrobi ga diani
isici mar . In leodico uilla passio
sci
landiberli maf.
Itich. In nuceria . constanUae . in neui
|
duno . ^'^^'^'^;"'^.'^^j
'
& gordiani . Et in gallia . |
terrilono . aspan.ense .
landepert. ep, .
& mart.
'
R'. asbaniense
landeberti.
Kxcerpta etc. R". in Gal. via Leodia passio et translatio ^ancti lau-
deberti^episcopi
ei martyris
-
F. lucae v.cturuj, '-r-eU^ t axn
potioli ianuarii lun tictricis luci viclncs lust, mart. - 0.
>n Nocena
conslanlini.
l. L. M. V. In neviduno; C. L. M. V. natalis
sanctorum
-
2. M.
macrini et gordiani -3.L.
M. V. om. et
-
3, 4. L. M. V. constanlmi
-
iC L.
chalceilonia. M. V. calcedonia - 5. L.
bylhiniae, M. V. bithiniae
- 6. V. saleonis; C.
L. M. V. suiportio
7. G. L. M. V. paudiani

L M. V. ysici; L. episcopi el martyris; C. In


Kalliavicoqui
dicitur leodiu?; L. M. V. leodico
natalis

9. C. L. M. V. landeberti epi=copi et
martyris.
XIIII KL- OCT-
IN
ALEXANOR-
Nalal . Sri Trofimi
IN
NICOMED-
Scorum . Ociaxi.
Syxti . Modelii.
MEOIOLANO
Eutropi epi.
elSatvri'^
Xmi k. ocl calcedo
trophimi et in nicoiT ociani in mediol
]
depo^ eutropi epi syxti medethei saturi in alaxdemetri
I
pallae nibi
parimadi lieli castoris saluri niceti epi et nea-
poli 1
ianuari et angi et sinnaaa frig aletropi m gal civi
vienna ferrioli mar trevef militi epi et aiibi georgi epi pu
diac
I
quapili mili paterni musciet aliof cl gall vico vel-
lano
I
Hiterbt^turi.-ao
mariani in nucef heremitis II teli-
cis et
I
constantiae
privalae et eufemiae singoni prb.
XIIII KL- OGT- \n alexd nal sci tro
iimi . et in
nicomed nal scorum
ociani
xisti . In
mediolano
dep
sci eustorgi
epi et salyri.
Hich. In calcedoniu . troiiiui . Inicu 1
medi;! >
. otiani
.
xysti
.
mede-
cii . Mediolanio . eutro
l
pi episcopi . A: saluri.
1
IV. R^. in nicomedia.
Excerpta etc. R^ nat. ss. trotini octiani xisti meclilii eustorjri saliri

F. Vienna sancti lerreoli ruslici arsenii.


1, 2. L. M.V. sanclorum
trosini (M.V.
trofini):
yi.poxt trofini spalittm racunm
2. L. M-

om. nat. ^corum
-3. C. M. oceam .
xyslr.
^-
addit medaci
-
4. L. M. V. et sanct.
satyn
(V.
satiri).
.
vel mW,. K.IT.DUNNO
- "
priu,
Landeberti, ut ridrtur - > prius Saturi.
I. Il'i^
Cod. Bern.
XIII KL- OCT-
IN
ALEXAND-
Demelri
. Palei.
NMli .
Farimadi
Helii.
Casforis.Saturi.
Niceliepi
ET
NEAPOLI
Scorvim
lanuarii.
et
aNiceti.
ETINSINADA
frigie.
natal Trophi
INGALLCIUIT-
uigenne . Ferreo
li cpi .^
martyf
et
muUorum
Scoru
cum
laput sci
luliani . martyf
DE
BRIUATE
subaliarepositu
IN
THEUERIS
ciuitate.Militicpi
ctalibi.Trogiepi
Pii
diaconi . Quapilei.
Nili . Paterni.
iMuscii . cQ aliis cen
lum
(juinquaginta
IN GALL- UICO.
uillauno . in triturio
beturi^^ ciuital
Sci MariaN!.
IN NOCERIE
Heremie;et
ulibi^Beati epi
IN TERRITURIO-
Ungonic^ . ciuital
Monasse . It . Felicis
et constantiae qui
passi sunt sub ncrone
P//riuati*eteufemie
Siggoni presbiteri.
SEPTEMBER
Cod. Eptern., etc.
XIII k- ocl in alfx demelri castoris et aniceti et in camp
neapoli ianuari
[m]
Xll KL- OCT-
SINNADA CIUIT-
Sc'(irmn Dorome
Dionisi . et Dorolhei.
Priuali . Constanti^
Felicis
ET IN NOCERIA.
iT.FulicislT.Con
stanti^ . ut uigl
Mathei . Apostoli.
Cod. Wisseub.
XIII KL- OCT- In alexd nal scorum
dimetri palei nilipari nia
di helii castoris saturi niceti epi
In niapolim nl scorum ianuarii
el ancii et in sinada frigiae nal 6
scorum trophy et in gall ciuil uien
na . nal sci ferioli et dedicatio ba
silic^ ipsius et translatio multo
runi scorum corporum cum ca
pud sci iuliani maf briuale sub 10
altario positum et in ciuil tre
ueris Avp militi epi ct alibi nal
scorum trogi epi pii diac quapi
lei ni paterni muscii cum a
liis CL. In gall tcrrcturio betorio 4.5
ciuil uico uillauno nal sci mari
ani In noceria hermv et alibi
beati epi In lerriturio lingonice
ciuil monasterio segcstro dep
sci si{;onis prbi et conf felicis et con 20
stanti^ (|ui passi sunt sub nerone
priuati eufemi^ sigon*;
liich !n alexandria . denietrii . rar^to | ris . Et in neapoli
.
ianuarii
.
?;alurnini niceti epi . | Et in uienna . sci ferioli mart. Alihi milefi epi.
Ricl. m syria . doron.i . diouisii & |
dorothei .
priuaU
.
constantini
.
felfcif.Rome.ialnuarii.AlibiconstanUae.
Excerpta
eic. E^.
ianuarii
cpi (ine loci adnotationt).
XII k oc! in syria frig ni doromae
dionisii et in nucef feli-
cis
I
privati
constantiae il felicis il constanliae
"2. V. (lcmetrii, M. dimitrii; L. paeli 'i,3.C.
nilipaci, madiheUi. I-. M. nili . parinia<Ii, V. nili.
puri . madi; (M. poM helii ceiem (tesunl unqite
a'i finem)

3. C. V. salurini . -eti episcopi ; C.
adiHt : casU , iulii
4- C. h. V. iieapoh 5. C.
aniceU ; C. sinnada
6. C. L. V. jtancU trophi
;
C. am. et in g. ; L. V. om. et
7. C. ferreoli

S. V. om. et
0.
('. om. sanclorum 0, 10. C,
capile, L. caput. V, cap. - 10. C. L. V. ile bri-
vate
11. C. altare posilo i:i. li. C. L. qapi-
lei. L. quapiliei; C. L. V. niii H. L. musicii

15. L. V. CLUi; C. om. ^rall.; C. L. V. territo-


rio; C. biturico, L. hectorin. V. lidoria 16. L.
villauna. V. villa una
- Ifi, 17. li. V. marciani

17. L. V. nocerea Imrcuie. C. nuceria her-


mei. nm. et alibi 18. C. L. V. terrilorio; C.
linguonis
-
19. C. om.dep. '21.C. om. qui p.
s. s. n.
XII KL- OCT- .Sinada ciuil nal scoru
dormidoui dorotht^' priuati
fclicis constanti? el in uoceria
fclicis lonstanti^ qi-ii passi sunt
sub nerone.
I . C. sinn^/ phrigiae
1. C. dorothei 3. C.
item felicis. In nuceria nalalis sanctorum feli-
i-is et; L. V. om. et in n.
- 3. i. C. om. et in
n. f. c.

nrius
beturiae,
em.
beturicae.-
prtus siuANA, em. sinada

^* ^riw* u<;'"'
- 3
et alibi manu
reeentiori
- * prim Briuate.
im
f. 1L1)'
f.iao^
Cod. Bern.
XI KI/ OGT-
IN
.MEDIULAN-
Uictoris
ET IX PKRSIDA
ciuitntf . tarrium
Natal Sci Mathei
;ipostoli. et eiiagl
ET PIHALI CIUI-
Natal Sci Luc?
////:
''
X KL- OCT-
ROME . UIA
salaria uetere
Basille.
ET GALL- CIUIT-
Sidunis . Siue;,^ oc
todero ualensi loco
AGAUNONatl.
Sroru Mauricii.
Exsuperii . Candedi.
Uictoris . Innocenti.
Uitalis . cu sociis
oorfi VI niii vi . centi
sexaginta sex.
martyres
BETUlilCO
uico Noncupunle.
Libroso . Sci Sil
uani et siluestri
IN GALL- CIUIT-
Autisiodcro'' ad
uentus et excep
tio corporis Sci
Germani . epi
etconf .abitalia
SEPTEMBER
Cod.
Eptern.,
etc.
XI k ocl
mediol
victoris et iu
persida
mathei
apos etsci
luc?
evangel
UIIII KL-
IN SELEUCIA
Sce . Tecle maf
IN ALi':XAND-
NatalSci mar
ci///////*
ROME Depos
l^iberi epis<'op.
OCT-
mcl.
Mediolanio.uictoris
mar |
tyris.Et
^
^^^^^^?
Urrium . natale | soi malhei apo.toli . &
euangel.stae .
Ahb. luc. |
euangelislae.
Exc-p<a elc. G. 915.in Perside dvitale Taurio rtc- G. Roma pam-
pili martyris.
Cod. Wissenb.
XI KL" OCT- In mediolano nat sci
uictoris mar et in psida ciutar
rium. nl sci matlhei api>s vi eu
anglis et pinilic^' ciuil tiall
sci lurae 5
1-5. C. incipit : in persida ete.. deinde pirali-
cae, /1 mediolano deriiqiie addit : corbeia
monasterio dedicatio liasilicae donni iilbini el
marcellini episcoporuin

% 3. L. V. civitate
tarseum ; C. tarrium 4. L. V. In peralice

5. C. L. V. lucae evangelislae.
X k oc ron-r nl basilae et .sci maurici cu vi mi dclxvi
In agaiiis ) et aliorum candidi
exuperi victons
mnocenti
vitalis I ausiodof
germani epi
X KL- OCT- Rom uia salutaria
uetere In cimil eiusdcm nat
scorum
liasill.^ In gall ciuil
sedunis . seuoctodero ualense
locmn agaunum ntl scorum id 5
est mauricii exuperi caiulodi uic
toris Innocenti uitalis cun) sociis
suis . ui mil . d.lxxxu . mnr Iti auti
siodero ciuil gallea aduenlus
et excei>tio corporis sci gernia 10
ni epi et conf ab italia
Hich. Rome basiUae . Et in gal
I
IJa ciuitate sindus ' . loco agauno .
natale scor ]
mauricii . exuperii . candidi . uictoris . cum ali
|
is
.
!?ex
milibus . sexcentis . sexaginU . sex mariyri 1
bus .
sociis eorum .
A!il>i
sci siluani.
1
R*. siduns.
Ezcerpta ete.O. sexmilia quingentos quinque mart. de thebaidis.
1. C. salaria

3. C. L. V. sanctae; C. om.in
g, c.

4-. C. siduuis civitate in loco qui vocatur


a^aunus 4, rj.L.V. sedunis natalis 5. f. C.
1.. X.om. id est
H. C. oni. suis; L. V. suis v
mil.; C. millibu.= ; L. V. mariyres 8, 9. C. L.
V. autiosodoro; L. galliae, V. gall. ; C. om.
VIIII k oc in oriente teclae et In luiseno sossi in alax
nuirei |
evanijromliberi epi
.
Itich. In orienle . tedae uirginis . & in 1 alexandria . sci marci euan-
gclistae . Rome . libe | rii epi . -Alibi sci athamanani epi.
Excerpta etc. E'. F. sosii diaconi
G. Tr. Roma {Tr. alibi) liberii
episcopi hni martyris R^. lini teclae martyr.
Uini KL- OCT- In seleucia nal scae
tecl^ que aroma igne
deposita
euasit et ideo multum nal
habet
et in alexand nal sci marci
euangl
lioiii dep sci liberi epi.
1. V. selucia. om. scae C. teclae mar-
tyris; L. V. teclae virginis. quae romae
igne
deposilo evasit rcWcm ttgqne ad hahel om.J
!
C. om. a que ad habet.
>
euangelistae etamm
^-
prius Seue - priu$ Autesidero - * euangcUstae .asutn.
.
Cod.
Bern.
rill KL- OCT-
MACHIHONTA
castelloconceplio
Sci
lohanni^
liap
tiste
ol niartyf.
et
alibi
Sr-ornin
Iiiliani
. Crislofoi-i
Laurenti
. Marcialis
Uictoris .
Gargili.
Marci . Nobilis.
Uiclorie.
BETURIt:AS.
Dedical
basilic^
Sci . Desiderii epi
v[
marlyi- . SecuN
dol^ . Kanslinv
Ualeri^
. Celerin^
DonutuU; . Luciost;
IN
OALIv
CIUIT-
agnstidinio
uico
sedeloco Natalc
scoru . Andocii.
Tyrsi . el felicis maf.
LUGDU.VO
gall . depositio
Lupi epi
ARUERNUS^
Depos
Rustici epi
Uil KL- OCT-.-
IN ASIA . Kucar
pi . cV: bardnniani.
f.liiOi et alioruni xxci . et alibi.
Sri Eucarpi^
SEPTEMBER
Cod. Eptern., etc.
VIII k oe RoiTi depos liberi epi et concep. ioh bab el alibi
iuliani
|
cristofori laurenti nialeialis victoris secundolae
faustinae
| valeriae celerini donalillae luciosae in gali
augustodO nl andoci
| tyrsi et felicis maf lugdu depos lupi
epi arvennis depos rustici epi
[125]
Cod. Wissenb.
ifiWj. Ronie .depositioliberii epi. | macherunfa caslello.conce-
ptio sci iohannis bapti | slae . Augustiduno . andoci . lyrsi . & felicis
.
mart.
Excerpta elc. W. (lonceptio etc. et alibi capilis eius inventio

Rliah. Romae nat. priscillae et liberi ep. et conf.
Ul KL- OCTB'
ROME UIA APPIA.
in cimilr Calesti
Depos Sr-i Eusobii epi
ET IN ALBANO
senatoris.
ET IN SAHUINIA
Natale . SOi Luxorii.
el alibi SOorum
Migigni . Naporti.
FaustiNi.
AHUERNUS
Apollonaris epi
et dedical Sci Georgii
VI k oc roiii eusebi epi .
UUI KL- OCT- Maceronta castello
nal sci iohannis baptis et maf
et alibi nal scorum iuliani cris
tofori lanrenti marcialis
Uictoris gargili marri
nobilis uictoriae secundolae
faustin^ ualcriae celerian^
donatulae luciosae In gall
ciuil agustcdunens nico sedulo
Natl scorum andoci tyrsi et <0
lelicis marl lugduno gaU
dep sci Inpi epi aruernus dep
rustici epi
1. V.. In niaeliironta. L. macharonla, V. ma-
caronla
2. V.. L. V. conceptio s. iohannis
haptistae, om. el iii. 3. h. V. om. scorum

(1. L. V. secundiilae
7. C. celerinae 8. C.
o>. hiciosae, gall.
9. C. L. aupustidunensi.V.
aupostudunensi;
('.. sediioco 10. L. V. ando-
chitirsi;C. tyr^i .apriliset II. C. luciosae
higduno. oiH. gall.
lC.. arvernis. L. arvern.,
V. iirvennus
13. C. L. V. ?aucti rustici.
Vli k oc nl bardoniani eucarpi et alioru xxvi roili depos
eusebi | epi et in caballono senatoris et in sardin nl luxuri
et alibi migeni ]
nabroti faustini avernis appollinaris
epi
.
Itivh. In asia nalale sci bardoniani .
I
eucarpi . &
aUorum sedecim
.
Alihi marci.
UII KL- OCT In asia nal scorum
eucarpi et barduniani et alio
rum xxxui et alibi dep sci marci.
2.C. bardouis, L. bardumani. V. danioniani

3. L. V. xxvi; C. xx. In jiallia ambiani? civi-


tatepa^sios. funnini cpiseopi vi marlyris. El
alibi ei':
jipol
I
leuaris
episcopi.
.
R3.
luxoiii
-^ R'.minigni(inigni
in litura).
....G.AuriIianisapoUonaris-U.9U..uxorimagni
iiabosU.
UI KL- OCT- Rojii via appia In ci
mit calesti depo.silio sci eusebi
epi et conf el iu albano nal sci se
naloris el in ^ardiuia nal sci
luxori et aiibi nal scorum migi
"ui nabori faustini
Aruernus
depos
appollonaris epi
2 L. calisti. Y. caUxti
- ^. L V. m. rl c.

.-,.(>. C. luxuri niarlyris; L. V. luxori el^sancti


inagigni . naboris
G. C. ar\-eniis 7. L. V
om. epi: C. nddit : et confessoris.
-1. ei
ABUEKNW
^ " margiue
'
conceptio maun corrccloris,
super
^asuram -
.'
r^l^^^^X',
^JontiHcis
d(e) con
slephani
et natls. domni fnrfrf. >supra
hneamj
angUilramni
ip^
mettis
dedicalio
ecclesiae senjoris sci
[m
Cod.
Bern.
U KL-
OCTB.
LN
CESAUEA
cappadocif
. Eleuteri
ET IN
TARSO
cilicie
Taraci.
Probi . et
andronici
ADUCIE'CIUIT
egia///NallSr;oru
f.
1-21. Cosnie . Legonti.
ct
damiani
niartyr
ET L\
EPHESO.
Natl Sci
Timothei.
discipuli ad quem
paulus
aposlolus
scripsit.
IN
TERHITU*RI0.
educ ciuil castro
Duisma Nati
Florentiani.
t. m^
IIII KL- OCT-
IN
AFRICA-
Marcialis*
IN
TERRITUR-
Icmodice'^ . Lau
rentino . Sri luui
niani conf . Gur
gilii " . Marii . Faus
tini . Uiclori^
U)ngesc . Caudidt
Ualeri^ . Celerix?
Donatf; . Lea^ . Luci
ose . Emeli . GagUi.
Placidi . el aliort x?:.
iT.Luxgt; . Uictorit^
Prisci.
ET ROME AD
guttas . St-i Ster
lei.
AUTISIODER*
Aiodii" epi.
IN
CENUA CIUIT-
in gall natl salo"' epi
et uigl " Sci Micliael.
in qna"lu
possnmus
plenms comemorem.
SEPTEMBER
Cod.
Bptern.,etc.
A ,,i ..iPiiipri et in
bizantio
cosmae
et
V k oc In cess
cappod n
f
"^^'
f'
'
,
andronaci
civl
damianielintarsocd.ctarac.po^^
^^_
egas romani
maf in
epheso
tmiolhei
edus I
renliani
.
Cod. Wissenb.
U KL- OCT-
sci
elentheri
In
In
caesaria capp nat
tarso c^lici^ Nl
scorum
taraci probi et andro
nici
aducia ciuil nal scorum
cosinae
et damiani mar et e
pheso nal sci thimolhei discipuli
ad (luem
paulus episll scripsit
[n
lerriturio
eduae ciuil natl
sci florentini
timolhei.
E.c.rpi. eu. R'. in
Epbeso in monle Piori naUl.
timolhei.
Rom.
natal. ss. cosmae
damiani.
1. L. V. caesaiea
2. L. V. ciliiiae 3. 4.
C.
andronici . iustini
4. L. Ad at-ia. V. adacia

5. C. L. V. cosmae
5. 6. L. elTuso, V. efuso

G C.
discipuli pauli apostoli 7. C. om., L.
V epislolas
8. L. V. teiTiloiio; C territorio
iiugnstiduno
civitatis. om.nal.
- ^. V. tlorentii;
C.
flfWiCsilvani
tirmi.
Ilil k oct rom nl
stertei et in aff marcialis et aliorum
xx
iaurentiae
gurgeli mari
faustini
victori.
1 W
secvm-
dae valeriae
donatae
leaeluciosae
emih
1
gageli plac d e
aliorumxxillongaeilvicturiaepriscrom
|
sct slactei
autiosiodo
elodi epi genua civl salvmi epi
im KL- OCT- In
afirica nl scorum
marcialis
lavirenti
gurguli
marii
faustini
uicturiae
longesae
candidae
Uariae
caelerin?
donatac
leae
luci^
5
emili
gagili
placedi
et
ahoruni
XX longe
prisci el
roili nt sci
stactei .
Autisiodero
dcp sci alodi
epi.
ciuil
genua in gall dep
sa
^
loni cpi
Rich
Home.stertei.InalTrica.mar | lialis . leontii . marii
.
tau-
slini . uictoris . candidi . I
Autisiodoro . alodi episcopi .
Rome .
iustini.
Excerpta etc. G 915. Rome sUctei
- R. Rom. nat. ss. stactei iuslini
andronicilaurentirtc.
-G. Roma iuslini presbyten - Bedae-Flon
cod. B. Romae nat. s. iuslini presb.
].7 C hoc ordhie : laurentii .
fausUni .
et
victuriae
(inter I!eas ,na,m
Nrveloms
:m^T-
lialis gugil/ logine celerine
nemen) .
candidae.
valeriae . donatae . levae .
l"'^'^^^^^^ ^'',^'
.
nlacidi . et alioru.n
multoruni
(mamc
Nevelon,s
]nter lineas : X..).
longini . victuriae .
pr^cnu^
romae efc.
-
2. L. V. ^'urgili - 3-
.. L. V.
uao
ri. . candidae . variae . longesae
L-
longevae).
..eIerinae-5.L.V.luciosae-.L^;
victoriae . pnsce; um. sci - 8. U
v. Md
auti.iodoro;C.authisiodo(ro,-OC^p.eUon^
ressoris;cm.in.'aU.-9.10.L.V.b.salom
10
C.flrf(ii(:etconfessons.
.
SU- manu. prior-. e,n. , ucu
-
s a.rasun.
-
e,n. Leontii - * ,rius o. em. u - ^ Lemod.ce cancellatum
ACCT.S.0DER.
- '^
^d. Alodi
- ed. vigilii
;
lege vigilia.
_- '1 piiti!<
Uari,'ili
_
J
ei.
f, m^
Cod. Bern.
I!I . KL- OCV-
IN
TRACIA
CIUIT-
Eutici . Plauti .
Pla
cidi . Anbuti.
EraLli<,^.Trari.^.
ROM;E.UIA
SA
laria
iniliario vi.
Dedicatio
basilice
Angeli
^liciiaelis.
uei in itionte qiii
dicilur
gargan
ubi
multa mii'al)ilia
d.sostcndit . et alibi
Sosi . lanuiirii.
Anipuni . Ccledoni.
AUTISIODKIIO'
Depos . Fraterni epi et nir^
PRID- KL- OCT-
IN
PLACENTIA.
ciuitat .Sci Antoni
ni// . Casti . Deside
rii
U\
MEDIOLA
no transiatio
corporis Sci Uic
toris martyris.
IN TERRITUR^'
Hicrusolimitane
ciuitates^ . castello
Bethleni . Depos
lieroninii presbf
SEPTEMBER
Cod. Eptern., etc.
III k oc civi eracla eutici et plauti et dcdical basilic sOi
michaelis eracla civi
|
placidi ambodi rom salutai-i
possesi ianuari ampli celedoni
| autisiod depos fraterni
epi
Cod Wissenb.
Bich. In tracia . ciuitate eracla . eutici . 1 et plauli . Ei dedicatio
basilicae archangeli mi | chahelis . Rome . placidi . ambuti . Autisiodo
|
ro . depositio fratemi epi.
Excei-pta etc. R^. Rom. mil. ccc dedicatio ete. michaelis Bedae-
Flori codd. C. V. mil. septimo ded. ete.
Pridie k- oc placentia nl anloni et hi mediol transi victo-
ris et in mesoH castl el desiderii |
bethlem castel hiero-
nimi prb
.
Jiich. !n placentia . anlonini . 1 casti . desiderii . Alibi casti'.i.t
desiderii.Et in | bethleem . depositio hieronimi*.prbi. IScor. M.
Victoris&Vrsi.]^
1 Ri inde uaque ad depositin om.
-
R'. Alibi hieronjTni doctoris
eximii (mami saec. XVI)
" mtcis i^iehisa i. 2.
[W]
pla ill KL- OCT' In tracia eutici
cidi . placidi ambuti eracliae
traci^ Roili mili . ui . dedicalio
basilicae angeli michahelis
uel in monte ([ui dicitur garga
nus ubi multa mirabilia ds os
tendit et alibi sosi ianuari am
buni . caeledoni Autysiodoro dep
fraterni ep\.
l, 2. C. plauli . plauciti, L. plaudi . placidi, V.
placidi . plaudi 2. C. aracliae 3 C. tra-
ciae.donatae; L. milites. vi, V. mil.; C. mil.
(in martjine manu yevelonis : miliario) i.xviii
4. C. archangeli; L. michaelis 5. C. om.
vel i, 7. C. oiii. ubi m. m. d. o.
7, 8. C.
ampuni. L. V. antbuti
8. C. celedoni .iustini;
L. V. autisiodoro
- !*. C. epi et confessoris.
PRID* KL- OCT- In placentia ciuil
sci antoni In mediolano transl
corporis sci uictoris In terri
turio hierusolimitan^ ciuit
dep sci hieronimi prbi 5
I. L. plancentia
2. C. nalalis sancli anto-
nini martyris; L. antlioni. V. ant.... (lillerae
abrasae)

3. C. L. V. victoris martyris -3. 4.
C. om. in t. hier. civit.. horum toeo : bethlehem
civitate; L. V. in lerritorio iorosoliiuitaiio de-
positio.
^jrii/.'* .VL*
* . A.ianil^iim ^
orius V eni. n * priiis civilate; s. additim.
Lrioi.r.RO
-
et mr. manu poster.; in margine. m. post. :
Adam.cum
priu. p
f
121'i
f.I22
Cod.
Bern.
LAETANiAS
INDICEND-
MSIS-
OCTUB-
HABCT
DIES
XXXI.
KL-
OCTB-
IN
THOMIS
ciuilale . Prisci.
Criscenti
. Euacri
Denegotie.Faustini
Marcialis . lamiarii
Alexandri . Eoppi
*
Digne . Gottiae
Saturxini . Spei
Casti . Prinii .
Donali.
N GALL-
CHUTAT-
beturicas . Dedical
ecclesie Sci Steplr
plomarfyris . It'
Digne .Gotie. It.
Cotie.Passi.Coppi'
THOMIS . Cristi.
IN GALL-
CUJITAT-
autisioderiNsiuni
=*
Depos . Sci Germa
ni epi et confessof
HEM//IS*
FKSTIUITA-
SciRemigii" epi
OCTOBER
Cod.
Bptern.,
etc.
Octimber
dies
XX.XI.
.j ^^^^^^^
^t
UI. NON- OCT-
IN
NICOMED-
Eleuteri cuius gesta
habentur
IN
ANTIOCHLA
Primi . Quirilli . Pitiui.
ROME Natal Sci
Eusebii epi . et alibi
Ponti . Leonis . Gaiani.
Secundiani . 1t. Secun
diani . Placionis . Leonti
U. NONAS OCT-
ROME.CANdidi'
IN
ANTIOGHIA.
ciuitate.Teoctisti
IN AFKICA
IJictoris
Urbani . Separgi.
et alibi . Felicis . Amponi.
Gasti.et
./pas/sd^^Leu
degarii martyf et epi
Ac.USTldUNeNSIU
Autisiodoro
. depo | siUo sci gerani ep. .
Betuncas
.
depo.ent.om
.
|
Reniis . depositio sci remedu epi.
1
ci . e in litura.
^
R>.depositio
bisenlioni.
Excerpta ttc. F. cresccnli (G. 014. criscenliani)
evagrii fronti epi-
scopi.
Cod. Wissenb.
LETANIAS
INDIC- MEN- OCT- IIAB-
[DIE-
XXXI-
KL*
OCT- In ciuil lumis
prisci
criscenti
euagri denego
thi^
faustini
marcialis ianu
arii
alexandri eoprobi dign^
gotthiae
saturnini spei casti 5
primi
donati item dignae Re
mus
ciuil translatio corporis
sci remedii
epi ct oouf lu a drauetis
dep
beati uedasti epi ot conf pas
sico
praepi
thoniis thomis chris (O
ti . In gaU ciuil Autisioderins sci
germani epi et conf
1. L. V. In Ihumis (V. tuinis)sanctorumpri-
sr.i- G. om. in c. t. manu Nevelonia additiim
:
eodemdie
Ihomis prisci ev;igri.../i/c mfi(>r(i-
nae nutrgo
resecalus
2. V. crescentii 2, 3.
C. om. c. e. d.
3. C. faustini mar., om. ianua-
rii, fflOHi*
Nevelonis adi. iamuirii golher.ae.
3 \_ L. V. p0.1t ianuaiii inseruttf : \n fonla-
nella
dedicalio basiiicae .sancti servati et sancli
landiberli epi
4-. L.V. cuprobi, C. eopropi. om.
dignae

5. C. L. V. gothiae, C om.; L. V.
saturninae ; C. om. casti - 0-12. L. V. om. iteiii
dignae; G. L. V. passici (C. passioo) . prepi (L.
propi). thoinis . iuh (L. V. om.) . chriti (L.
chritti, C. om.); C. addit manu Nevelonis
duresti. In gall. (C. om.) civitate (C. om.) auti-
siodorensi (C. authisiodo. dep.) sancti germani
episcopi et sancti vedusti, lemedii. et sancti
piatoni (G. om. et s. v. elc; eorum loco ;
remis
civitate sancti remigii . treveris sancti nicelii).
VI No ocl Nicom nI eleuteri antioch primi quirim epe-
tini rom sci eusebi epi |
et
;iUbipantaIeomsgaianisecun-
diani il secundiani
1
platonis leonti .
Rich. In nicomedia . eleutherii . in an 1
tiochia . primi . quiriUi
.
Ronie . eusebii epi . leode
1
{ravii martyris . Ef alibi pontii
.
leonis .
fraiani . 1
seciindiani.
Exeerptaetc. H. PicUvis cavit. nal. sancti leodigari martyris
-
G 914. passio leodogarii episcopi agustilonensis
G 915. Antisiodoro
passio teudigarii epi.
Ul NO- OGT- In nicouicdia
eleulhori
cuius gesta
habentur
In anthi
ocia primi
quirilli
pilini
Roiii
nl sci eusebi epi et alibi
ponti
leonis gaiani
sccundiani
Item
secundiani plationis leonti
[In gall. natl. sci leudegarii cpi el niar.]
^
^ tincis incltotd m.'2.
1. L. V. initio : Passio sancti
leodegari
mar-
tyris ; V. cletherii
-2. G. om. cuius g.
Ii. - * C-
o^. epi
-
4. 5. C. mamt Nevehnia : Portu
leo-
nis

5, 6. C. secundi . item secundioi


6.
C.
platonis . longi : L. piatonis. desinit in leonti-
7 C. gallia pnssio sancti leodegarii etc.
V No oc roiii candidae in antioc teotisti in aegip marci
marcelliani in alt vicLoris urbuui gapargt
[
el alibi felicis
amponi et casti
.
Rich. ilome . candidi . El in antio | chia . teoctisli . Et in aegyplo .
marci . & marceUi
l
ani . In affrica . uictoris . urbani . & alibi felicis.
|
& casti.
Excerpta etc. R". Roiii. ad Ursuin pilatum natal. sancti candidi et
passio sancti leodigarii martyris. G. Pictabis leodigarii episcopi
martyris.
F. sulpitii serviliani mart.
ur
U NON- OCT- , / !
I
I IJ
} l j I I l
In ciuil
anthiocia
thugeni . In africa
uictoris
bani sapargi et aiibi
rdicis
amponi et casti
1-.-,. W.tolum
lulercutumconnectitcumpi-ae-
cedente, ad hunc dien, tran:ffert
laterculum
diei>^eq. H sic deincep.^
.<>'/. ad (inem
menii^
(V. ad diem prid. kal. nov.)
-2. C. om. m c.
3. C. theogeni
4. L. V.
separgi.

leqe Eopropi
^
ed. Coppi; Uge Coprepi (Eoprepi)
Sic, ul videtur, correxH prima manus; prius autisiodero * pfins
bemi'^,
""
6
FESTiuiTA irt Utura
-
prias, ut vtdetur, Hemedii - ' prius Candide - prius depos.; em. pa(s3io) sci.
Cod. Bern.
IIII . NONAS OGT-
IN
AEGYPTO : Marci.
et
Marciani.
ET
IN
AFRICA Ciuil
carthaginis . Adaucti.
Carusi . Re^tituti.
IN
AXIOPOLI . Dasii.
et alibi Marcelli epi
AUTIODERO.
Depos marsi [)resbi.
ROM
Uia appia
Scae Albine . et
Marcellini epi.
III NONAS OCT-
IN SICIUA . PLa
cidi . Eutici . et
aliorum xxx . et alb.
Barici . Uiclorini
Fausti . Pelagi
IN GALL- Giuital
ualentia Apollo
naris epi
IN GALL- Giuital
autisiodero . Fir
mati diaconi et
Flauiane uirgin
D6 sacrate.
OCTOBER
Cod Eptern.,
etc.
IIII N oc rom balbinae marcelli epj et in aff adauti et in
axiopoh dassi
|
etalibi marcelli epi
autisiodo marsi prb.
[129]
Rkh. Rome
. marcelli epUcopi . Et lin aflfricii . adaucti .& restituU.
Et m aimopoH
.
i
dasU
. Mihi marcelli episcopi . Autislodoro . | depo-
sitio . marsi prbi.
III N oc in sicil nl eutici et alioru viii. et alibi barici victu-
rini lausti pilagi
|
gall civi valeriaci appollinaris epi
autisiodo firmati diac \ et flavinae virg.
PRIDI- NON- OCT-
IN CAPUA Natal.
Scorujii . Marcelli.
Casti . Emili . Salnini.
ROME . UIA ARDIA
tina . in cimiterio.
Balbine . Marci epi
ET IN AFRICA.
Rogati . Salurnini.
lanuarii. Faustini.
et Marcialis.
IN APOLlA.Casti
Emili . Saturnisi.
Amnioni presbil
IN GALL- CIUIT-
Agenno . Natale
Sce . Fedis . martyf
IN
AUTISIODER-
HomaNi
epi. / / /
////////
Bic}i. In sicilia . euticii . & alio | rum . viii . Et alibi placidi . baricii.
In uiilentia . | ciuitate galliae . apoUonaris^ episcopi . Au | tisiodoro .
firmati diaconi.
'
R'. apollenaris.
Excerpta etc. R'. placenti valentini apollonaris.
II Non ocl in apulia nl casti et emeli marcelli saturn ini
roiii mai-ci epi et in aff rogati satiu-nini 1
ianuari ammoni
prb gall civi genua nl scae lelicis in gall
|
civlautisiod
romani epi
Rich Rome
marci
episcopi . | Et in apulia . casti
.
marcelli
.
emili.
satul^^nrEtinafrrica^ogati.faustini.lngain
fidis
martyris.
God. Wissenb.
UII NON- OCT- In aegypto marcia
-
iii. Iii africa ciuil adaucti ma
rusi restituti In axiopoli Nl sci
dasii et alibi marcelli epi Autisi
odero dep sci marsi prbi b
1. 2. C. L. V. marci et marciani
*i. C. om.
civit. ; L. adaugti. C. i. Nevelonia inter linms
adacti
% 3. C. marufi 3. V. ;icxiopo!i ; C.
tm. m. Nevelonis in deospoli natl. ^.h. C.
authisiodC, L. autisjodoro. V. autixiodoro

r>. L. V. om. sci; C. marti, L. massi; C. nddit
:
et confessoris.
111 NON- OCT- In sirilia placidi euti
et aliorum xxx t't alibi barici uic
turini fausti pelagi In gall
ciuil ualentia dep apollona
ris epi et in gallea ciuil auti 5
siodero dep scoru germano
rum firmati diac et flauia
[Dedicalin oratorii sci remedii in oriente iuxta
flum(en) hlutra]
'
nae uirg do sacratae lo
1 uncis inelusa m. 2.
l.C. placiti, (Corb.hreviua placenti et pla-
citi) : L. V. eutici

% 3. L. V. victorini 3. G.
om. in gall.

i, 5. L. V. apoUenaris 5. C.
addit : el conlessoris ; om. et in i,'. c. : L. gallia,
V. giill.
5, G. C. autliisiodo, L. autisiodoro,
V. autixiodoro
7. C. firmati et rl (i. e. reli-
qua), 1. ^^(Wonig.-diaconi 8, 0. C. L. V.
uneisinclusa om.
PRID- NON- OCT- Capua natl
scorum marcelli casti emili
salurnini Roiii balbinae de
pos sci marci epi et in africa
rogati ianuarii faustini et
marcialis et in apolia casti
ammoni prbi et in gall ciuil a
genno . nal scae fidis mar et in
ciuil autisiodero dep sci romani epi
C. emeli
3. C. saturnini . donatelli; C.
L. V. balbinae et
4. C. episcopi . iuliani

5. G. L. V. ro^ti . saturnini ; L. V. faustini
.
ianuarii
(l. C. L. V. et (C. om.) in apulia casti.
emili . salurnini
7. C. om. et in ?., L, V. om.
et
-
7, 8. V. aginno S. L. sancti, V. .
; C. vir-
ginis et niartyris
0. G. auttiisiodo, L. utisio-
dero, V. autixiodoro.
xvn
[130]
Cod.
Bern.
NONAS
OGT-
ROME UIA AP
pia .
Depositio
Marcelli . ep\ .
et
Marci epi , /
IN
CAPUA
CAmpafi
f. \^
Qiiarti . MarcelliNi
et
alibi.Tullie.Scor
Sirgi
I I I I I
I I I t !
I
'
IN GALL-
GIUIT-
beturicas.
Agusti
presbiteri . et conf
OCTOBER
Cod.
Eptern.etc.
betui-icas
agusli prb ni anlioe 1
d.omsi epi la
Inni
marci^is
privati eracli
iul.an,
pelagi^e.
lislae . Bituritas . |
au^^ti
preshiten.
f. l^iS-
UIII in- OCTUB-
IN
ANTIOCHIA
Diunisiepi.Ianuarii.
Faustini.
niartyf
MarcialisPriuali.
Eracli.
luliuNi . pclagi^-
UII . ID-
OGTUB-
IN
LAUDICIE
iVigie ciuilato.
Sci Diodori . et alibi
Attici . Buttoli
Liuidoli
.Scpliiui.
lulii.
IN GALL- GIUIT-
colonie . Agripini.
Natal Scorum.
Gereon cii sociis suis
tricentorum
decim
et vin martyrum
quonini .\omina ds scit.
IN
PBOUI.NTIA
creta ciuitatc agusta.
Natal Sce Alre . mar
IN UIGENNA
Ciuil
Multoruni
niarlyr
PARISIUS . Natal
Scorum . Dionisi epi
Eleutberi
presbil
et Hustici . diaconi.
ROME . Marcol
iini . Genuini . Nouii
ET INT- DUOS
lam-os.
SrePrimine
IN CILICIA Taraci.
Probi . et andronici.
'
unci incluta m. 2.
Excerpia Oc. 0. Capua etc. el
marcelliani.
Cod. Wissenb.
NON'
OCT- Roni uia appia
dep sci
n\arcelli epi et maroi
epi
In
capua
campani*^ quarti
et
marcellbii
et alibi scae iuliae
syrgi
*
et in gall beturicas ciuil
agusti
prbi et conf
'
supra liru m. 2. sergi et bachi corr.
2. L.V. sancti marcelli et niarci episcopi ; C.
sci (eadem m. em. scor.) inrtapulei et marcelli
episcopi et marci episcopi et confessoiis
5. C. syrgi . bacci, L. serpi. bacchi, V. et baaci;
C. L.V. et (L.V. om.) nalalis ^iani-ti niathaei(V.
apostoli et)
evangehstae ; C. om. et in g. ; C. L.
V. bituricas; V. civitas
6. C. sancti; C. L. V.
augusti;L.V.0Hi.
et conf.
\II1 id ocl antioc
pelagiae
et alibi iuhan.
"J^rt'^
P":
vati
I
faustini rom eusebi
eracli
dion.s,
ca"d.^- " '
-^
laclacT frig 1
..l <1io<lori et alil.i att.c,
l"gf
"
' ^l^'^^
^"J,
gall civl coloni 1
agrippin sc. gereon et ^>"
^^^^^
n,afcreta civi agusta | nl
atlVeniae
par.s. c.v. scoru d.on.s.
e euterfprb et rustici |
diaO ro.I,
.narcelli..i
genu....
nuv..
sfae primu...
cilicia |
taraci probi
andronac.
depos beat.
faruulfi
Rich. In antiochia . pelapiae . | Et in aHo loco .
iuliani
.
martialis .
priuati . I
Rom . depositio . eusebii ' .
eraclii
.
d.onisn.
> R'.oi.
Excerpia etc. 0. Antiochia nat. ss. ianuarii et dionisii episcoporum
_
R^ G
Anliochia e.c. pmati victoris (F. v.cton) - t,. Tr. pass.o
sanclae reparaUie
(Y.addit virginis).
UIII ID* OCT- In anthiocia dionisi
epi . ianuarii
faustini niaf
marcialis
priuati eracli
iuliani et pelagiae
1. L. V. initio : sanctae
reparatae.
Vllidodfrigiadiodorietdionisi
afF eusebi eradi
diomsi
septim& 1
secundaesalsaeetalibicaitiquintisiseptimini
venusti |
beatisecundi
donati serenae criscenti
taraci prl)
audronici !
nicetae vitalis iirminae eracli et ahbi cassi
eusel)i ilorenti iocundi' 1
agripinae depos sco inar mau-
rorum cnm alis ccuxxx.
'
iocundi in margine, m. 1.
.cA.Inlaodiciafrigiae.dio 1 deri . & dionisii . ParUius . passio
scorum | dionisii . epi . rusUci prbi . eleutherii diacom . l
Coloma .
gereon . cum aliis . cccc.xvn . martyrib.
Excerpta elc. G 915. cum aliis trecenlis decem et octo miliUbUi*.

(;91V t:ci;xiv

G 910. O. in Italia Domnini marlyris.
UII ID- OCT- In ciuil
laudoliao
frigiae nl sci
diudori
et alibi
attici
budduli
luddoh
septimi
iulii In
gall ciuil
coloniae
agri
pini . nai
sr-orum
ccc.wn
mar
5
quorum
nomina
ds scit. In pro
uincia
creta
ciuil
agusla
nat
scae
aii-ae
maf In
ciuil
u.enna
multorum
martyr
pansius
natl
scorum
dionisi
epi
eleuthe
to
ri prbi et
rustici
diac
Romae
marcellini
genuini
nunii
et m
ter duos
laurus
scae
priminae
In cilicia
taraci
probi et
andro
1 )
nici.
1 L
V.i.7io.-iNalaUssancUdomninimarty-
ris:' C.
laodecia. L.
laodociae.
V-
laudocae
-2.L.<>..sci;C.theodoh.L\.'l.od',.
3.C.on..budduh.V.butduli;G.UuUluhL.lad
doni. V. lugdoni
- i. C om. m g.
c
*. ^-
colonia
agrippina.V.aguppmi-5.
V^.cc...^
^
vn

0. C. om. quomm n. d. s. '


-J
autrusta
-
S. 0. L. V. om. in c. v m. m-
^
1 1. L. V. eleutheri
diaconi et ru.t.a
pre=-
le"
el conles.oris; C. ru.tici l-^t.'>-*''
" ^t
.o"
aiaconi . In cenlulo
n.onsteno
tn;'-';
^
^^-
poris b. richariid.
corbeia >""^^^^'^;
fj^^
l.
L.eo.ridiabbisromae^l^XC.-acelh^^^^^^
V. gemvini; C. novii . msU -
l^- ;
' ^
.;.
duas;L.V.lauros;C.pmmnae.ca^U
iuUi.
1
emend. Dionisi
-
margine : ct ipso die obiit Cuichar(iu)3 prbl precamini ut memores siUs.
Cod. Bern.
UI ID- OGT-
IK
AFRICA . Eusebii
Eracli
. Dionisi .
Cli
doni . Seplim^ . Se
cund^ . Sals? . et ali
bi . Canti . Quintasi.
Septimim
. Ucnusti.
Beati
. Secundi . Donu
ti . Seren^ . (iriscenti.
Taraci . Probi . An
dronici . Niceti.
Uitalis . Firmin^.
Eracli . et alibi . Cassi.
Eu?ebii . Florenti.
Uidoris . Agripine.
Mallusi . cum aliis
tricentos . xxx.
U ID- OCTB.
IN AGERUO.
sicilie . Sci Tanasi.
presbil . Ampodi.
Placidi . Fausti
lanuarii . Marci.
alis Marcelli.
ANTIOCHIA
Sci Eracli.
IIII ID- OCT-
IN PROUINTIA
Syri^ . Scorum
Euagri . et p(ro)serie
f 123^ IN AEGYPTO
Eustasi.
IN CAMPANIE
ciuitate Eucaristi.
Furtunati . Prisciani.
IN RAUENNA
uia laurentinaSci
Edisli.
ROME . uia aure
lia . Calesti . Satui*i.
BETURICAS Sci.
Opilionis presbit
III ID- OCT-
IN SPANIIS
((irdoba civital
Fausti . Marcie.
IN CALCEDONIA
Adriani et alil)i It.
Fausti . lanuarii.
Milicitanoi^Marcelli.
IN
ALEXANDRIA
Alhanasi epi
OCTOBER
Cod. Eptern., etc.
VI id ocl in aff nl eusebi eracli dionisi secundae salsae
[131]
Cod. Wissenb.
Rich. In affrica . eusebii . eraclii . | dionisii . secundae . septimi . Et
alibi uenusti . be j ati secundi . donati . sereni . crescentii . probi .
(
andronici.
Excerpta etc. G 915. alibi venusti pelri el secundi.
V id ocl in anazobon ciliciae nl taraci probi et andronici
prb
I
ampodi placidi fausti ianuari marcialis marcelli
antioO eracli
Rich. Antiochia . eraclii . Alibi 1 taraci . probi . & andronici .
Et jn
alio loco . ta | nasi presbiteri . ampodi . phicidi . lausti . ianu 1
arii .
marcialis . & marcelli.
Excerpta etc. G 915. et cintate laraci etc. - F. nigasii episcopi
quirini presbyteri scuviculi diaconi.
UI ID- OCT- In afreca eusebi eracli
dionisi septimi secundac sal
sae et alibi carti quiiiitasi sep
timini uenusti beati secundi
donati serenae crescenti
taraci probi andronici nicete
uitalis firminae heracli cassi
eusebi tlorenti uictoris agri
pinae, mallus cQ aliis cccxxx.
1. C. om. eusebi '2. C. septimiae; L.
sciendi, V. secundi

2, 3. L. V. salsi 3. C. L.
caili . quintasi. V. cauti . quintasii 3. 4. C.
septimi .">.
C. sereni 6. C. L. V. nicett

7. C. //italis; C. L. V. finnini S, n. C. agrippi-


nae, L. V. agrippini
tt. C. V. mallusii. L. ma-
rusi; C. cccxxx marlyribus . Eodem die natalis
sancti cerbouii confessoris in populonio.
U ID- OCT- In aceruo siciUae sci
tanasi prbi ampodi placedi
fausti ianuarii marcialis mar
celli Anthiocia sci eracli et in gal
turonus sci uenanti abb el coiif
2. C. athanasii; L. V. placidi 3, 4. C. mar-
celli . iuviniani
i. L. V. eraclei i, h. C.
otn. el in g. usgiie ad conf. : eorttm hco : eodem
die sancti nicasii et aliorum martyrum h. L.
V.turonis.
IIII id ocl roili nl bedisti in syria eustati prb et eucaristi
burri 1
donati et in camp patra civi fortunatae evagri el
proserije 1
furtunati prisciani roiii caelesti saturi beturi
casi pilionis fecei |
epi
Rich
Rome.edisti.&caelesti.
j & saturi . Et in syria
.
eustasii
prbi Et in cam |
pania furtunati . enagrii .
Bituricas
opm.on.s

prb..
R*.opionis.
Excerpta etc. Notk. in
.:a,upania
Palriae fortunatae.
III id ocl in spanis
fausti
marcialis
adriae et in calced
Lcelli
I
et alibi
fausti
ianuari
marcelli
alaxandn
ana-
thasi epi
-
r .^ii mar
lcialis.&adriani.Etincalcedonia.
drini.
Excerpta ete., G
915. in
Alexandria
anastasii
episcopi.
Illl 11) OCT- In prouincia syriae
sforum euagri et prosiriae In
aegypto eustasi prbi In campa
nia ciuil natl scorum eucharisti
furtimati prisciani In raue
na . uia laurentina nal sOi edis
ti . Roiii uia aurelia calesti
saturi beturicas sci opinionis
prbi
-2. L. evacri et prosini, V. evaclii et prosilii

i, 5. L. V. eucarisli . fortunati 5. (i. L. V.


ravenna
~
fi. 7. V. eda'sti 7. V. calixti

8. C. V. bituricas; C. opionis. '> C. om.
III ID* t^CT- In spaniis cordoba c-iui
fausti
marciae In calcidonia
nal scorum adriani Item fa
nsti ianuarii
marcelli In alex
and athanasi epi et conf
1, i:. iiispaniis; L. godoba. V. godaba

C.
calcedonia
- 3. C.sancti; L. V. orn.item.
5. L.V. om. etc.
r.i23^
[132]
f. HV*
Cod. Bern.
PRID- OCT-
ROME Uia auie!
in cimitorio
Calepodi
Calesli epi . Saturi
et alibi.
IN
CAPHADOGIE.
cainpaiiie . Lupi . Am
podi . Modesti . Luci
ani . Salurnini . Sim
plici . Saluri . Placidi.
CORDOBA
Ciuii
Sri Lupi . Aurilie.
LUODUNO
gall . lusti epi.
ID- OCTB-
IN CAPUA
Scoru
Lupilie . ot M;uiro
rQ demilitib.
UIA AURELLV-
Furtunate.
XUn . K- NOUB-
IN BAL\S . Sci Sussi
ET IN AFRIGA.
Caecrae . et aliorum
pariler passio
ducenloru soxaginta
It. Merei . Aufidi . Sal
Nini . Nerei
BETURIGAS
ciuilal . Depos Sci
Ambrosii epi et conf
et uigl Sci Lue euangl
OCTOBER
Cod.
Kptern.,
etc.
epi et aureli
Cod. Wisseub.
PRID- ID- OCT- Roiu uia
aurelia
In cimil calapodi caelesti epi
sa
turi In cappad lupi anipodi
mo
desti
luciani saturnini
simplici
satiu-i
placidi Gordol>a ciuit
sci s
lupi auriliae lugduno gall
transl corporis sci iusti epi et conf
liich Rome . caiisti papae . 1 &
martyris .
Alibi satun .
in capa-
do riupi am I
poti.modesti.Etincorduba.lupKaureln.lug-
':
; no gTlliae lustLpi . Alibi' scae tortuuatae . e
l
..-atrum e.us.
>
H*.alibiWc. o(.
I. L. V. iuitio : Natalls sancti calixti
2. L.
V. calepodi: C. calesti. V. celestini
3. C.
luprampodi
5. L. V. placidis : C. L. V. cor-
doba
6. L. V. aurelii ; C. auriliae . maximi
7. L. V. om. et o.
Idus ocl gaii colon agripinii nl maurorum. In baias sussi IDUS" OCT- In gall colonix agripiae
etaffcecaeletaliorQxllmineiaufidisaturnininerei.
-^ ^-H -nmm mnurormu de.
Iticb
InHasia'.natalecareae. | et aliorum ducentonim aeptua-
Ifinta.Alibi | sci sos.ii-^ .lupuli . satumini . Bituricas.ambro |
sii
.
belloacis ciuitate . luciani martyris.
'
R'. asia
" R'- sossa.
Excet-pta etc. G 915. aUbi sci sussi saturnini etc. Belloacia civitate efc.
F. in Galliis sanctorum maurorum L. G. in Capua lupilli Rhab.
in Capua libuli et s. fortunatae in Patrias.
m . Natl scorum maurorum de
militibus In capua luplili uia auri
iia . In cimif eiusdem sce furtiinat?
1,2. C. om. in g.; C, colonia civitale natalis;
L. V. colonia agripini l V. agrippini) ^- L. lu-
pibli. V. lupubri
4. L. V. tbrtunatae.
XVII kl noemb in asia cereae et aliorum cclxx . XUII KL- NOU- In baias sCi sussi et
in afreca cecrae et aliorum
pari
ter pas . cc.lxx .
tm-nini nerei
merei aufidi
sa
Hirh. In atlrica . nerei . alexan | ilrini . aufidi . uicturiae . nobilita-
n.ie . mariani . | Etdeposilio . sci galH confessoris.
Excerpta etc. E-. in AUimania sci galli conf. (i. Africa cecrae
marei aufidi marijmae nerei. Alexandiia victuriae nubilitani R^. in
Afr. nat, creti nerei alexanilrini susi et ceriae etc. Notk. in Asia
cereae.
\. C. suffi martyris. L. susis
- 2. L.
cacrae.
, carre em. caere
- 3. C.
passorum,
L. \ - P*
V. carre em. caere
sio; C. merii. L. mirei.
OCTOBER
[133]
Cod.
Bern.
XUI . KL-
NOUB-
NICOMEDIA.
Alcxandri
IN
MAURITAN-
Nini.Uictorii
Nobilitii"' .
Ma
_
riani
. Luci .
Citti
ni .
CriscentiaNi.
Rufiniani
. Donali.
Dciensoris
. Rusti
tiani.
Seruiliani.
Socrati
. Ueneri.
lanuarii
. Mustuli.
Quintasi . Memme
Zitiani . Prime
Donate . Seuere
Uictori . Basille
et Luce . euangel
qui obiit
septuagisi
nio 111/7
^annoetse
pultus est in bethan
Cod. Eptern.,etc.
XVI k no in alax nl nicodimis nicoiii alaxandri in maurita
nini victoris in belitani : mariani luci et tinni crescentiani
rufiniani donati defensoris
|
rusticiani servtliani socrati
veneri ianuari musluli quintasi
|
memmae zidiari primae
donatae severae victoriae bassilae.
Cod. Wissenb.
XUI KL- NOU- Nicomedia alcxan
dri In mauritania . nini . uicturi^
mobilitanae marian^ luci
cittini criscenciani rufiniani
donati delensoris rusliciani
seruiliani socrati ueneri ianu
ari mustoli quintasi mammae
yziciani prim^ donat^ seuere
uicturiae basillae.
Bich. In alexandria . nicomedis . | Et in mauritania . uicturi .
nobi-
litani . mariani . 1 lucii . rufiniani . donati . seruiliani .
ueneril
. 1
quin-
tasii . & seueri.
Excerptn itc. G. Alexandria victuri etlucae eTangelistae ttc. (quem-
adnwdum hi Bern., srd : obivit i.xxvu etc. sic qtwqm R'. G 914).

0. lucii entini
Notk. luci miltini.
XU KL- NOU-
IN
ORIENTE
Translatio
corpo
ris . Sci Luc^ euangl
IN
NICOMED-
iT.SciLuc^.Uictorini
IN
AXIOPOLI.
Hermetis . et taxii.
ET lUXTA POR.
to roniano . Scae
Agnetis uirginis
IN GAMPANIA.
ciuil . Puteoli.
lauuarii . el euticis.
ET IN AFHIGA
Luci . Uictoris
Dasi . Leuci . Uicto
rici^Beresiepi
Uictricis . Faustini
Marcialis.
2. L. V. vicloriae
3. C. nobilitani . mauri-
lani; L. V. nobilitane . mariani 4. C.citini;
L. V. crescenliani; C. rutiani 6. C.sacrati.
veneriae
7. C. mustulae ; C. L. memmae, V.
mlemjme

S. C. m. ^eithni inter Uneas : fli


ctiani;
L.yzitiani.V.izitiani
-9. L.V.victoriae;
C.(irfrftV;magniti.
XV k- no in axiopoli nl lucae evang filipi maf et bermetis
in nicom |
agnae in ostea civi nl luci et victoris taxi in
camp civl puteolis |
ianuari et euticis in affluci vicloris
dasilae giturici beresi epi victricis faustini marcialis
Bich.lu
anxiopoli-.luraeeuan 1
geli.t* . philippi martyris &
ermetis . Et in 1
nioomedia agaae . In campania .
cuutate pute
|
oh .
ianuarii . & euticetia.
>
R'.
axiopoh.
Excerpta etc. G 914. lucae
victuriae.
XIIIl KL- NOUB-
I.ii4c !N HOSTIA . Asteri
Noapoli . Sussi . lanu
arii . Festi . Desiderii
IN CIMITERIO
Puleolis. Proculi.
Prosdoci . et nicema
tris.ej^ Tasie uirginis.
A.stibusti.
IN ANTIOCHIA.
Sirie . Natal . ScorO
Pelagi. Berononici.
Pelagie . et alioru oiin.
XllII k no in
osteanl
asteri et in
necapoli
festi et
puteolis
nicillpelagiseetalioflvim.
....nneapoii.ianuarii.os,sU^.^
&
desiderii .
I
puteohs
r.u|tate .
pro duci
*
chia.pelagii.l-ronici.^-ahorum.vnM.
^..p(ae(c.E'.pelagiaereclusae.
KL- NOU- In oriente transla
corporis lucae euangelist
nicomedia
lucae uictorin?
axiopoli
hermetis et taxii
iuxta porto romano pass
campani
et eute
XU
tio
In
In
et
scae
agnitis uirg In
a ciuil
potioli ianuari
cis . et in
africa luci uictoris
dasi leuci
uicturici
beresi epi
uitricis faustini et marcialis \o
2 C
sancli lucae
- 3. L. V. luci .
victorini;
C. victorinae . iustini
- 4. L. V. acxiopoh
;
C.
,axi=
5. C. portum romanum, L. V. porta
romana
- 6. C. L. V. agnetis; C. addit: ebro-
cas civitate natalis s. aquihni episcopi el con-
fessoris
-7. V.civitas; C.
puteohs.L.V.pitioh
_-
7 8 C ianuarii . fehcis et deposilio lusu
pueri . In africa
- 9. L. V. victorici .
boresi
-
10. L. V. victoricis.
XIIII KL- NOU-
In hostia
austeri
neapoli
sussi
ianuarii
fesli
desiderii In
cimit
potiolis
p(ro)culi
prosdoci
et nice
matris
euis dom
ne uirg
asti
busti In
anlhiocia
<vriae
nal
scorum
pelagi be
riuici
pelagiae
ot
aliorum .
xl
vuii . In
gall
luronus
dep colum
bani prbi.
1. C. austerii
presbyleri-3.
C. puteohs pro-
sculi. L. poteohs. V. puteol. - *- L.V^
prosdoti
elnicee;V.martris;L.V.eorum-5,Cl.uit.
L. V. astibusU
-
6. 7. V.
heromc. - 8^t.. w
martyruin ; cetrra om.; L.V. luron.s - 8,
J. R
colunibanae.

prius Uictorini
- prius nu - '
i>'-'"^
^'"'
; _ * add. m. i?.
[134J
Cod.
Bern.
Xill KL- NOUB-
L\
PUTEOLIS .
Ciuil
Da>:i . Zosimi . lanua
rii . Dorothr . Sus
simi . lanuari^.
IN
NICOMEDIA.
Eutici . Promaci.
Luci . Marcellini.
Bermiaci' . It. Sussimi.
1t. lanuarii.
IX GALL-
ciuital
agenno . S("i caprasi maf.
f.m-i XII KL- NOUENB-
NICOJIEDIA . Dasci.
Ometis. Zoti<'i . Cagi.
cum xu niilitibus.
ET IN AFRICA.
Modesti . Eutici.
Matheri . Dissei.
IN NICEA BET
thinie*'* . afrigis.
Machari . Dicei . p(ro)culi.
NEAPOLI . Fi^sti.
iT.Modesti . et aliorfi
Numero ducentorii
septuaginta duo puteoli
GAMPANIA : p{ro)cuIi.
Eutici . et Macharii.
LUGDUNO GALL-
lustiet
-'
Beati . Uic
toris . Pueri . disci.
puli sci lusti epi
XI KL- NOUB-
IN ATRIANO
puli . Tracia . Plii
iipi epi . Ensebii.
f. 12.5^ et hcrmetis . Seueri.
IN TRACIA.It.
Seueri . et alibi . passio
Sci , Leogadi.
X KL- NOUB-
IN ATRIA . NOl'U
li . Soueri . Dorothei
IN GES.UIEA Cap
padotie.Longini^.
OCTOBER
Cod
Bptern.etc.
Xin k no nicon.
eu.ici
promaci
luci
n>areellini I
puteo-
iiszosimidorolae
ia,.uariao
berm.ac,
s.s.nn, II
|
.anuanae
in gal civi agno
caprasi
.
RM,. In nicomedia . enlicii . pro |
maci .
lucii
.
n.arcenini
.
pu^is
zosimi . .loroll.ei . |
iannarii . susin.i . In agn.no cu.late
.
sc, capra
|
s,
martyris.
Excerptaftc. G. caprasi
neonis mart. - F. eulici neonis - 0.
Puteolis rt. zosimi
episcopi.
XII kl N6 In niconi dasciometis
zotici gai et xu mihl in af f
niodesti eulici maceri dissei 1
In nicea bithul apncis
machari Ingdun iusti beali vicloris pueri
Rich. In nicomedia . dassi . corae 1 Us . zoUci . Et in affrica . modesti.
eutici . Et in nicea . | macharii . Neapoli . festi . lugduno gatliae . 1
iusti . Et heati . uictoris.
Excerptaetc.K^. gagi cum al. cclxxiii.
Cod. Wissenb.
XUI KL- NOU- In potioHs ciuil
dasi
zosimi ianuari doroth^ sus
simi
ianuariantj In nicomedia
euticis
promaci luc? marcel
lini
bermiaci In gall ciuil
a
[& p (ledicatio secrelari"/ andre^ & martini. io
uuiz.]
'
genno sci caprasi maf.
'
uncis inelusa m. 2.
1. C- puteohs. L. V. ponteolis '2. V. et zo-
simi ; C. anosinimi ; C. L. V. dorotliei
% 3, G.
susiraii . ianuariae
4. C. eusticis, L. eulicii;
C. promachi ; C. L. V. lucii 5. C. berniaci ; C.
L. V. addunt : liem susimi (L. V. sussimi). ia-
nuarii.iulii (L. V.om.); C. om. in g.
fi. niicix
inclu3a omnest om.
XI k no in tracia na\ philippi epi severi et hermae discip
eius 1
severi eusebi il severi et alibi pas sci leogathi
.
Rich. In tracia . philippi episcopi . I Et sci seueri martyris . & her-
mae discipuli eius . | & eusebii . Et alibi passio . sci leucadii.
Ezcerpta etc. Betlae-Flori cod. L. severi presb. hermetis diaconi.
XII K- NOU- In nicomenia dasi zothici
[gagi.
cum X milib ; et in airica mo
desti matlieri disei et in nicea
bitt iniae afrigis machari
dicei
procnli neapoli festi , mo
desti et aliorum numerum . cc.
Lxxu . poteoli campani^ . p(ro)culi
euticis lugdnno gall iusti beati
uiatoris pueri discipuli sci
iusti epi
l. L. V.zotici;G.gai '2. C.miUibur^marLy-
ribus

3. C. L. V. eutici . inaleri ; C. dissei



4. L. bithini, V. bithiniae ; L. macharis a G.
om. festi
6. C. L. V. numero 7. C. lxxx
(em. Lxxj im . puteoHs . L. V. puteoli 8. C.
euticis . macharii .donatellae; L. V. euticii (V.
euticis) et machari.
XI KL- NOU- In atrionopoli
traci^
phylippi epi eusebi et
hernietis
seueri et alibi pas sci leugati.
1. C. adrianopoli, L. V. atriopoh 3.
C.lj-
V.severi [C. In porlu sancti valerii
martyns].
Id thracia item severi; L. V. legati V- hunc
laterculum coniungit cum
praecedenti ;
tnde
augeiur perlurbatio ordinis
latereulorum
usgue ad finem
menftis.
X k iio in adrionopoli severi el dorothei et in cess capp
longini seversi
Rich. In andrianopoli ' . seueri . Sc duro | thei . Et in caesarea capa-
dociae .longini.
'
R'. adrianopnli.

Excerpta rtc. U !!."). l<)n(,'ini militis

0. in Atrianopoli Traciae etc.


in Caesavea Cappad. lonpni el aliis multis Bedae-Fiori cod. L, in
Caesarea Cappad. passio ss. longini severi victoris et dorothei.
X KL- NOU- In atrionopoli
seueri.
do
rolhei ei in caesaria
cappad
seuresi.
I. L. atrianopoli, G. adrlanopoU,
V.
^ttriopoh
-
2. L. V. caesarea
--3. V. severi - G.
udAM .
magni . iusti . In gallia deposUio
sancti
gratian
martyris.
.'(/. Hernaoi * td. Thimie " in margine : el metlis Anghilramnus f... aca... lo et in cathedra ipso die honorifice eleuatus.
Cod. Bern.
UIIII KL- NOU-
IN
NICOMED-
Seiieri
. Uitaiis.
Felicis . Rogati.
Paperi
. Uictorie
Flauiani
. Uictoris.
Hierapoli.
FHIGIE-
. Clau
diaNi . Eucari^
Alibi . Flauianl.
lusti . et Uictoris.
OGTOBER
Cod. Eptern., etc.
VIIII k no nicom severi vitalis felicis rogati papiri victoriae
1
et in erapoli trig claudiani eugari flaviani victori et alibi
1
flaviani iusti victoris
[135]
Cod Wissenb.
UIIII KL- NOU- In nicomedia seueri
uitalis felicis rogali paperi
uicturiae flauiani uictoris . hie
rapoli frigiae claudiani euthe
ri flauini iusti b
. liv
/fic/i, In niconie<lia . seueri . uitalih! . fe | licis . rogati . papiri. &
uicturini . & tlauiani . & 1 ieiiipoli . claudiani . tlieocharii.
Excerpta tic. Notk. Nicomedia severi dorothei.
UIII KL- NOU-
ROME

UIA
salaria . Maximi.
et alioru . c . uiginti.
milituni quoru no
mina soli do cognita s.
et positi sunt in cimi
terio trasone.
IN AFKICA.
SC-orum . Satnini.
Ciaudiani . Primi.
Flauiani.
Ii\ SARDINIA.
Sauini . Saturi.
Asteri . Ghari.
IN GALL- ciuital
scssionis . Crispini
et crispiniani.
Claudiani . Rogati.
Fapiri . et Felicis.
Uitalis.
UII KL- NOV-
IN NICOMED-
Scorum . Luciani.
Marciani . Flori.
Eraclide . Tuti.
iT.FIori.
IN TERRITURIO
beturico . monaste
rio longoreto
Iranslatio siggera
ni et deditio basili
ce ipsius
*.*
'
VIII k nol) rom nt maxinii et in .snrdifi in turrib: gavini 1!
roni t.:xx milit Iti aff saturnini claudiani
\
prinii flaviani
asteri chari gall sessionis crispini et crispiani |
claudiani
rogati papiri felicis vitalis .
nich. Roni .maximi.Et in sardinia.ga 1 uini . Et inaflrica .sa-
turnni
'
. claudiani . primi . Sues | sionis ciuilale .
scorum crispini
.
&
crispiniani.
1
R'. saturniui.
Excerpta etc. E'. Rome quadrag. martirum maxJmi tlteodoti

G !15 Rome maximi et in via Salaria passio quadn.(rinla mililum
-
G. Roma natalis sanctorum quadraginta sex seu millia centum vigmti
quatufir.
VII k no nicoili luciani
marciani flori et heraclidae titi
item flori
liich. lu nicomedia . luciani .
marciani
.
Item
flori.
flori & eracliae . tuti
.
3. L. V. victoriae D. L. Oaviani; C. L. V.
addunt : et victoris.
Excerpla ftc. G '.tl5. alibi flori
pdapiae
viti-Bedae-Floricod.B.tullitlorm..

H-"*. floriluli
0. heracli
in margine : et es IransHu.
.-on.ni
si.C.Uii
epi et
an,h,lra,ni
archiepi.
UIII KL- NOU- Roili maximi et alio
rum . cxx mililum quoi-um nomi
na ds scit et in africa scorum
saturnini claudiani primi fla
uiani In sardinia sauini salm-i
asteri chari h\ gall ctuit sessi
onis scorum crispini et crispiniani
Claudiani rogati papiri feli
cis et uitalis el sanctonis transl
sci uibiani epi et conf
10
.3, 4. C. In pavalis depositio beati hilarii epi-
scopi et confessoris . In africa satumini 4. C.
primini
4,5. C. flaviani . zotici 5. V. hunc
laterculum hifariam dividit; usque ad flaviani
adsiguat dieiXkal. noc; reliqua diti Vlll
l^._ 01,. _
6. L. asthentari: V. asteritari 6,
7. C. om. in g.; C. suessionis civilate natalis, L.
sessonis
7. C. addit : niariyrum
S. C. pa-
pari
- S, 9. L. V. felicis . vitalis !). C. tran-
slatio corporis
10. L. iubiani.
UII KL- NOU- In nicomedia scorQ
luciani marciani fori eracli
tuti et flori
[ohiitanghilhramnusarchieps]

MMCi inciusa m.
'^-
t C. mardiani . florii; L. V. om. marciani

3. C. desinit in luti, L. V. i flori - Vncis in-


clusa soltts W.
f. m^
i. m^
1136]
Cod.
Bern.
Ui KL- NOU-
IN FRIGIA
TARSI
Policarpi . Gagi.
Cuinini . Chononis.
Longi . Diodori.
Metropi . Guminie.
ROME . Marci
ani . Luci . Uieti.
ET IN SARDI
nia p(ro)ti lanuarii.
Tarrei
.Gomini.
et alibi . Sci Florenti.
et uig:l apostlr.
Simonis et ludae.
U KL- NOU-
IN
ANTIOCHIA
siri^ Smaracdi
Marian^ . Arcelladi.
ET IN
CARTHAGIN-
Sci Suffronj.
et in siaNi
.
"' ' Natal
apostuloru . Simo
nis . canaNei et hidae
'-^
8/////zelotis.
Amaranti . Quinti
et Luci
*
IIII KL- NOU-
MN LUCANIA
Sci Sacinti . Quinti.
Feliciani . et Lucii.
OCTOBER
Cod.
Eptern.,
etc
VI k no -ardin lii turrib:
proti et ianuari
el i.i frig
eomeni
I 0, I
dio..ori
et melrobi II in frig tars,
pol.curp,
gag
Zni logi
I
rom
nmrciani
luci vieti tarre,
connn,
et ahb,
florenti
//////
MARINIA I
M . CRISANTl . DARIAE . /;///..
'
Ri.metrobi
-R'.Rt)"iee/c. om.
Excerpta etc. G 914. sragi niconi.
V k nu in antioc nl zmaragdi in cartag
sofrori et in suanis
civil
I
persaf simonis
eliudae aposlm
mananae
archeladi
kartag |
amaranti
quinti et luci
.
-
Rich. In anliochia . smaragdi . mariani . |
El in carlagine .
sofionii
Et in suani. ciuitate . per ! sarum . XaUle apostolorum .
symonis . Sc
iudae.
Excerpta etc. R'. in Susanis civit. Persida syraonis kananei et iudae
zelot.
III KL- NOU-
liN NICOMD-
lanuarii . (^alendi
onis . Marciani.
Maximi . Germani
Marci . Tioflli.
Eusebii.
E'i' IN AFRIGA
Passi sunt marty
res Numcro ducenti
XXX . 1t . Felicis.
Quinli . Lucae . Luciani.
Uictoris . IJitalis
Donati . Pelri . Mari.
lanuarii . Firme
Hcrmotis . Orbani.
Attici . ""'Passio Sci
Feiiciani cu sociis suis
IN ANTIOCHIA.
lanuarii . Marciani.
Nazari . Goruasi.
Protasi . et celsi pueri.
IN TOLOSA Ciuil
iran^lafio corporis.
Sci Sainini cpi ct maf
^
IIII k no lucan ni quinti maf sacinoti febciani et luci
Jtich. In lucania . quinti martyris . la [
cincti .feliciani . & lucii.
sacinoti . Si lucini.
Excerpta etc. G 915. sacinoti et luciani. G 914. feliciane luciani -
Rhab. iacinthi quintini felicianae lucini.
III k no nicom nl ianuari calendini marciani germani
marci |
theotili et in comsa maximi eusebi et aff pas mar-
lyf ccxx 1 Iteni felicis quinti luciae luciani vicloris vitalis
donati petri \ mari ianuari firmae hermetis urbani attici
et feliciani cu ; socis suis in antioc ianuari marciani nazari
gerbasi protasi i el celsi pueri lolosa transl satumini epi
et maf
.
Cod. Wissenb.
UI KL- NOU- In frigia tarsi
poH
carpi . gagi eumini noconi
longi diodori metrobi eumini^
Romae mariae luci uieti
et
in sardinia poti ianuarii tar
rei commini et sci florenti
1 . G. Id africa sanctorura satumini . flavii . In
frigia
2. G. gai . nocomini 3. C. euminae
.
tuti
4. C. L. V. mariani ti. C, comminae
5, 6. L. V. tarsei . comini; L. norenctis.
U KL* NOU- In antiiiocia syriae
marandi marianij arcelladi
et in cartaginae sci suffronisiani
et nal scorum apostolorum simo
nis cananei et iudae zelotis a
maranti quinti et luci.
2. C. maraudi; L. V. maurianae 3. C. sul-
fronisoni, V. sufronisiani
6. C. lucii . iusU.
IIII KL- NOU. In lucania sci sacincti
quinti feliciani et lucini
1, 2. C. autogr. Nevelonis saccincti . nevelo-
nis . quinti ; L. sanecinli, V. saccinti 2. G.
felicianae etlucianae martyrum.
ni KL- NOU- Nicomedia
ianuarii
calendionis marcialis gerniani
marci tiofili eusebi et in africa
passi smit martyres numero . cc.
XX . felicis qiiinti lucae luciani .
uic 5
toris uitalis donati petri
mari
ianuarii firmae
hermetis ur
bani attici et pas sci
feliciani
cu sociis suis In anthiocia
ianuari
marciani nazari geruasi
'**
protasi et celsi pueri tolosa
ciul
translatio corporis sci
saturm
ni epi et maf.
Itich. In nicomedia . ianuarii . calendini . 1 Et in africa . fclicis .
quinti . luciani.iiictoris. El in
| antiochia . lanuarii . marciani . na-
zarii.
3. C. L. V. theophili. L. V. om. et * G. L.
V. passio sanctorum martyrum
6. V.
man.

8. C. attiti
10. L. V. gervasi et - H.
^-
om. civi.
* et supra lin. m. 2. - iudae adii. m. ;.'. ^hic abra\tm SJnionis
ndd. m. J. .-
hohiil uulfarius subd.
''
in margine
sci terentii epi el conf. " et m. 2, ed. om. ^ in mari/int : el in gal. vico leudio dep. hugoh(er)ti epi et conf.
.
mettis ciuit.
dep(o)si(Uo)
Cod. Bern.
PRID- KL- NOU-
IN
AFRICA . Roga
tiani . Diaconi . luliani.
Furtunati . Siluani
Uincenti diaconi
Kalendionis
. Bone
facie . Caste . Secun
de . Gallicc. Agapie.
Uictorie . et alibi.
Felicissime . Donati.
Romani
. Siluani.
Minimi . Angelafi.
Nundini . Felicis
Donati . et aliorfi xxx.

unii . Ualeri . Uicenti.
m
TERRITURI
ambienensium.
Sci
Quintini marty
IN
SPANIIS . lanu
arii.
IN
AUCHEDO
nia . Uitalis . It.
Petri
.Criscenti.
Alterni . Uictorini.
It. Petri . Marcoti.
Mannnari . Salnini.
Uigelanti . Nundini.
IN NICOMED-
Philippi . et Kalen
dionis . et vigilia
Sci . BenigNi.
OCTOBER
Cod. Eptern., etc.
Pndie k no In aff rogatiani prb vincenti diac rusticiani
agapitae
|
victoriae et aliorum viu In aff dogoni iuliani
furtunati silviani
| kalendionis bonaefaciae castae secun-
dae sallicae agapini
| victoriae et alibi felicissimi donati
rusticiani fortunati romani
| sitvani miini angelati nundi-
nis felicis donati et alio xxviiii | valeri vincenti in spanis
ianuari in macid vitalis petri criscentis
I
alterni victorini
macracoti mammari satumini nicoiii philipi
| et kalendio-
nis ^ayusta veromandorXt sci quintini mar.
^ litt. inclinatae m. 2scriptHra unciali.
[137]
Cod. Wissenb.
Rich . In africa . rogatiani . prbi . uencentii ' | diac . rusticiani . iuliani.
[Lingnu dni cu cnice in cellil sci georgii uenit.]^
furtunati . castae . In ma | cedonia . uitalis . Et in nicomedia.piii-
Hppi . Et in
I
gallia augusta uermandorum . passio sci quintini.
'
R'. vincentii ^ uncis incluaa m. 2.
Excerpta etc. R^. in pago Vermend super fluvium qui dicitur Summa
passio etc.

G 914. philippi et sce perpetuae felicissim e caste.
PRID- KL- NOU- In africa daconi iu
Uani fiu-tunati siluani calen
dionis bonifaciae castae secun
dae gallicae agapi uictoriae
felicissimae donati rustiani 5
furtunati romani siluani
miniini . angelafi nundini . felicis
et aliormn xxviiii ualeri uin
cent i In hispaniis ianuarii In
machedonia uitalis petri mar ) o
coti mammari saturnini ui
gilanti nundini In nicomedia
philippi et calendionis In gall
pas sci quintini maf
l'H. V. hunc laterculum dividit : usque ad t>
8 adsignat diei III k. nov.; cflera d\ei (teq.

I. C. claconi 2. L. V. fortunati - 3^. L. V.


bonifatii . casli . secundi . gallici . agapi . victo-
rii . felicissimi 5. C. felicis . simoni . doDati;
C. L. V. rusticiani 6. L. V. fortunati 7. G.
minimi ; C. L. V. angelasi ; C. nuncini . felicis-
simi; L. V. felicis .donali 9. C. hispanJa, L.
V. spania 10. C. L. V, macedonia 10, 11.
C. L. V. petri . crescenti . alterini (L.V. altemi).
victorini . (V. item victorini) item petri . mai^
coti

11, 12. L. V. angilanti; C. vigilantis .
nundini . magnili

13. C. augusta viroinando-
rum in gallia

13, 14. L. V. In italia passio


sanctiquirini martyris.
xvin
NOVEMBER
Cod. Bern.
LAETANIAS.
INDICENDAS
MENS- NOUB-
f.
126' HABET DIES XXX
KL- NOUEB-
PICTAUIS
Giuil
Dedical basilicvSri
Hilari ' epi et conf
Petri . Mainnieri.
Saturnini.
L\ MAGHEDON-
Dedical basilic^ . lacobi.
et lobannis . apostoloru
IN
TARRAGINA.
Nalale ScorO . Melta
gasi . luliani . Uicto
ris . Felicis . Criscentis.
iT.Fclicis.Satti.Pers?
ueranti . Octauj?
Cessi^ . Maximi . Ristbe.
Salurnini .Donat^.
Siinplicii,- . Prim^
Cesari.
ET IN CAPPADO
cie . Natl Sci . Machedoni.
et alibi . Scoru . lanuarii.
Uitalis. Pefi-i . Criscenlis.
Uictorini niartyris.
IN GALL- HOTEN.
f m^
Depori . Sci Amanti epi.
IN GALL- TERIU'i'VHIO.
beturi-o Noncupante.
Dotos uico . depos Sci
Lusoris . pueri i't conf
ET LINGONIGE.
ciuilcastrodiuiono-.
Benigni presbil et niaf
et alibi . Scae Marie
et marte.
IN BETURIO Gor
tonis . castro . Depos
Rnmoli presbiti-ri.
et Sc'i Melanti.
IN GALL- AiiUSTIDUNO.
Primini epi. Et fi-stiKilds
fnuitium .srojvim
"
.
Illl . NON' NOU-
Dedical basilic^ Scoru
Syxti . Yppoliti.
et Laurentii.
IN AFHICA . ScoiQ
Pupliani . Uictoris.
Hcrmetis . lusti . Uitalis pap
Cod.
Eptern..etc.
Noimber
dies XXX.
. ... ^ i::g
q^
Kl noemb in assia nl
macedonis
lubani
victor
s
lelics ei
^nmeiUacHstatispetrimammeri
!
^aturnm.
In
macKio
viglui
nundini
interraci
meldacasi |
luham
v.clo.
.
^^^
ris crescentis II lelicis satti
perseveranti |
octav ae
cassiae
In cessa capp
macedoni
et alibi lanuan
vitalis
!
petii cKs
cenTs
vctoini
marcoti
rotenus ga sci
amantmi ep.
beloricas
lusoris
confes
gall civi
lengonl bemgm
prb et
mar r. alibi scae mariae et sci melanti
agustudun
pimi-
ni epi.
liich. In asia . macedonis . luliani . |
Rome . caesarii .
Augustidunn.
sci pinminii ' . l
episcopi . parisius . deposilio . sci marcelli epi
. 1
El
festiuitfLs' omnium scorum.
'
R'. pimminii
R\ et feslivitas etc. om.
Excerpta etc. G H15. pimmenii episcopi

G. Mariae mar. (R^.
maria marUi). Romae caesarii severinae (Tr. severini) 0. caesarii
diaconi et iuliani pi-esbyteri.
IIII N- no in af1" pnpliani victoris et pupliae syxti ippoliti et
laurenti | hermetis iusti vitalis
pp.
Cod. Wissenl).
LETANIAS INDIC- MEN- NOU-
HA
BET DIES XXX
KL- NOUEMB- Pelavis ciuil
de
dicatio
festinitatis sci liela
ri epi et conf petri
niainineri
s
saturnini In machedonia dedi
catio
basilicae iacobi ot
iohannis
,
apostoh In tarraciiia nal
sco
rum meldagasi iuliani uicto
ris . felicis criscentis item telicis 40
satti octauiao cessiae maxi
m?
ristae saturninae donate
simplici^ primae cesari et in cae
saria cappadoci^ Nal sci macedo
ni et alibi scorum ianuari uita 5
lis petri criscentis Uictorini niaf
et lingonice ciuil castro dioni be
nigni prbi maf et scae mariae
maii et sci melanti Agusleduno
gall dep sci primi epi In sidio
io
monasterio dep sci audomari conf
1. 2. C.Festivitas omniumsanctoium.picla-
vis civitate dedicatio basilicae sancti dc

L. V. lugduno galliae civilale depositio sancti


genesi episcopi et contessoris . pictavis rivitate
festivitas.

% 3. C. L. V. hilarii. 4-. C. satur-


nini . magni . et passio euslachii martyriscum
uxore et filiis.

4, 5. L. V. In macedonia ia-
cobi dedicalio et. - 5, 6. C. et sancti iohannis
evangelistae. In tanacina; L. triicina. V. ter
racina.

7. C. L. meldegasi.
8. V. crescen-
tis.

9. C. L.V. sati (L. V. satti).perseveranti;


I . V. cassiae.

9-U. C. merginae ititer Iweas
m. Neveloni.-i) . eristei . salurnini . sinipl/'/ {u-
pra litieam i. Nevelonis do/;7) . primicae . sari
(ent. primi . cesari) . magni . iusti. U- L. V.
simplicii . caesarii.

1 L 12. L. V. caesarea.
-
12. C. 07. cappadociae.
14. V. crescenlis.
-
14. 15. C. alior. mar. castro divione passio san-
cti".

15. L. V. In ligonica.
15, I(i. L. V.
benigni primi martyris.
1. 17- f- om. et s.
m m
-
17. C. L. aunustiduno.
V. augustu-
duno.
- 18. C. om. gall. : L. V.
de.^imint m
epi.

18. 10. C. baiocas civitate t^ancli


vigons
episcopi et confessoris . silio
monasterio -
19. G. episcopi et conressoris.
Rich. In africa . publiani .uictoris.
chiiet soc. ed mrz] '.
*
Vncis inclusa m. 2.
j hermetis.iusti . uitalis . lEusto-
Kxcerpta etc. G '.M5. F. alibi iuliani (v. ilinn praer.}. 0. Africa
popliiiani etc. Roniae dep. vitahs
pp.
Bedae-Flori cod.B. vitalis et
papiae Hhab. publii etc. el papiae.
IIII NON- NOU-
Dedicatio
basilicae
seorum sixti
eppoliti
et
laurenti
et in africa nal
scorum
popliam
uictoris
hermetis
iusti
uitalis
pape.
1-5. C.
Scriptorcodici^
laterculum
huinsdie^
om.; Nevelo adncripsit ima
pagma.
^
syxti . ypoliti . laurentii .
iustini
mar..
j
i.et.-3.G.L.o..et;C.L.V.poham.
4. L. vital.
5. L. papac. V. pp.
quintili.
C.
papie
.
'
priu Helari * rmend. divioni ^ Utt. inclin. add. ni. 2. '
ed. pape.
.127'
Cod. Bern.
III NON- NOU-
IN
CESAREA
GAP
padocie . Germani
Thiofili
. Gesari . Egrili.
Uilalis . et alibi pas
Agriculi
et depos
domni
p"minii ' epi bone
memorie.
. Hl^
PRID- NON- NO-
IN
AFRIGA . Primi.
Cesarii . (Jregorii . porfiri^
Amanti . Publii .saturi^
Secunde . Uictorin^
Perpetu^ . Uictoris
Quarti.
ET IN NIGEA.
Domnini.
nuirtyris*.
AGUSTIDUNO.
Proculi epi.
NOVEMBER
Cod. Eptern., etc.
III N no cess cappod nl germani theofili vitaiis iusli et
hermetis gobbani germani leofili cessari
| egriU vitalis et
aUbipasagricoH.
III NO-
scorum
ri egrili
agricolae
[139]
Cod. Wissenb.
NOU- In alrica cappad nal
gerinani t iofili caesa
pas sc^ uitalis et alibi
Rich, Iq caesarea capadociae . ger ) mani . theophili . iusti . & erme-
tis . agriculae. | casarii . alibi depositio . sci pirmimi epi
.
Excerpta etc. Rhab. in caesarea etc. germani domnini ete.
1. C. L. V. Detlieatio basilicae sancti andreae
apostoli (L. V. om. ap.l . Detnde C. In cesaria
cappadociae.
2. L. V. theofili. 3. L. V.
sancti.

4. C. agriculae virginis et martyris .


item felicis . crescenti.
II N no in aff nl primi cessari grigori porfyri amanti
saturi cessari victurinae et perpetu^ |
subli secvmdae
victoris quarti in nicea donmini agustud procuii epi
Bich. In africa . primi . gregorii . 1
amantii . saturi .
Augustiduno .
proculi epi . Et in | nicea . domnini . Alibi uicturinae . perpetuae.
Excerpta etc. R^ pnmi gregorii agresti proculi .
Rodon. civil.
amanti ep. etc.
-
0. Rotenus Gallia amantis ep. Rhab. amantis
saturini
.
NON- NOU-
IN CESAREA.
cappadocie . Domnini.
Cesarii . Antonini.
et alibi . Epefani
Gregorii . Applni.
Saturnini . Amanti . Publii
IN CAMPANIA Ciuil
Marci epi et Secunde.
GAPPUA GIUIT- roms^
Quarti conf et uigl
Sc! Melani . el tran
situs uuiniramni.
No no cessaf cappo
domnini in capua
quarti confes m
ecasmarci 1
epi cessari
antonini et ahbi epifam gregori
appimi saturnini |
amanti
pupli camp civi capua marc. et
sectmdae
quarti
.-STi-s:;";.;;::?^-;^"
PRID- NO- NOU- In afreca nal scoru
primi caesari gregori porfiri
satiu-i amanti publi secundae
uicturinae perpetuae uictoris
quarti et in nicea natl sci dom
nini . Agusteduno gall dep bea
ti proculi epi Roten gall dep sci
amandi epi In gall ciuil beluricas
dep sci lusoris pueri el conf
3, 4. L. V. secundi . ^nctorini. 6. C. L. au-
gustiduno, V. augustud. ; C. om. gall. 6, 7.
L. V. sancti proculi.
7. C. rotenis civitate,
om. gall.
8. C. L. V. amantii ; G. addit
:
et
confessoris; V. bituricas.
NON- NOU' In caesaria cappad
nal scorum
domnini caesari
antonini epefani gregori ap
pini saturnini
amanti publi
In campania
ciuit nal scorum 5
marciae et secundae capua
ciuil nal scoru euras et quarti
!. L. V. caesarea
3. C. om. anlonini; C.
aephiphanii. L. V. epifani. - 3, i. L. V. appiani.
4. C. pupHi mart.
5. C. om. civit 6. L.
marcis, V. marcii et secundi. 7. C. L. V. eu-
rasi; C. addi( : ioci . ludi.
prtua pernuni
6 add. m.
^-
\m
Cod. Bern.
Uill . ID- NOU-
IN
NIGOMEDIA-
Adriani . lulic . et eusebii.
IN AFRICA . Douati.
Pauli . Balsami .
Dom
nini . Prime . Duli*?.
Furtunat^ . lanuarit.-
et Quart^.
ET IN TONIZA-
Afric? . Felicis
IN FRIGIA . lanuarii.
Attici . Barici . Mam
mari . Ueuericini
et uenerie.
REDONIS GALL-
Depos . Melani epi et conf
Ull ID- NOU-
i.l27c IN NICOMEDIA-
E"seljii . P//ol)isi' .Eustasi.
Mari . Primi . Iu!i(,' lanu
arii . RogatiaNi.
Optati . AdriaNi . et alibi.
Natai . Sinfronii . Ni
costrati .Gaudii. Uic
loris . Gastori . Balsimi.
IN AFRiCA . Rogati.
Donati . Prime . luUa^ etfu.'
Et rup epi'^
NOVEMBER
Cod.
Eptern.,
etc.
VIII idus nicom nl eusebi
iuliae et in
adriopoli
eustasi el
eusebi
I
naffdoMatipaulibalsam.donmnnpnmaedu.ae
furlu
I
nati ianuari et qnartae et
'"'"'^^;f
''^'^;*;"
Irig
I
lanuari
attici barici
n.a.nan
verec.m
et venenae
redonis civl
|
gall depos
mcnelai ep..
Cod. Wissenb.
Rich. [slat sanguinis dni in augi'ml
Ipso die . s. Wiliibrordi epi
.
^Jnnicomedia.eusebii.&iuIiae. I
Et in africa .
donati
.
pauli
.
balsaini.domnini.feli [ ci. . Redoni. galliae . depos.t.o . sc. melam
ei)i . [in equitania
sci leonardi
confessor.]
1 wclusa ). i. mpra Imeam - uncis inc!u.sa m. 2. in
margine.
Excerpta rtc. G. G 914. Hedonis translatio sci Melani confessoris.
VII id No
'
In aff nal rogati donati pauli primae et bal-
sam*; nicome eusebi pobisi eustasi mari
|
primi iuliae
ianuarirogatianioptatiandrianietalibi 1
nalsimforinico-
slrati gaudi victoris castori balsami
'
in maryine t. 2
eps migiavit ad xpm.
t
Hic domnus t
apostolicus uir uuilUbrordus
UI ID- NOUEB-
ROM^: Adcelio
monte . Sinp(ro)niani.
Claudii . Castoris . Ni
costrati.
ET IN AFRICA
Primi . Macharii . lusti.
Amaranti . et aliorum
xuni.
IN NICOMEDIA
Eusebii . Gelesli . Eustasi
Marii.
Rich. In africa . rogati . donaU . pauli . | In nicomedia . eusebii .
prouisi . marii . primi . Et ali | bi . sinfronii .nicostrati . gaudii . uictoris.
Excerpta etc. E-. in Alrica rogati provisi etc. R^. alibi symphroni
rogatjani donati Bedae-Flori codd. C. V. primi iuliani ianuarii.
UIII ID- NOU- In nicomedia
natl
scorum adriani iuliae el eu
sebi In africa nal scorum
do
nati pauli balsami domni
ni . primae duliae furtunat^
5
ianuariae quartae et in to
niza africae nal scae ielicis
et in frigia Nal scorum
ianu
arii attici barici nuiniinari
ueueridiii et ueneriae In
ciuil iO
redonis gall depos sci
miliani
epi et conf
2. L. V. om. et .
2. 3. C. eusebiae.
5,6.
L. V. primi . dulii . fortunati . ianuarii . forti.
et in tonize. 7. C. sancti, V. sanctorum,
L.
oi.
10. L. V. venericini. 11. C. regidona;
L. in gallia ; C. melanii, L. V. mamiliani.
UII ID- NOU" In nicomedia nal sci e
usebi pobisi eustasi mari primi
iuliae ianuari rogatiani op
tati atriani et alibi nat scora
sinfroni nicostrati gaudii
uictoris castori balsami et in
afreca natl scorum rogati
donati primae iuliae; [ded. oratorii sci
angeliin // uded.]'
'
uncis inclusa 2 m. :po8t \n una littera legi
nequit.
2. C. L. V. pobisi.
3. C. ianuariae . roga-
tianae ; L. V. om. rogatiani. 4. C. L. V.
adriani.
5. L. V. siniphronii.
Wi. C. om.
ab et ahbi ad balsami.
G. L. om. et
.
8. L.
V. primi . iuhi; C. L V. ceiera om. - Vncis
incluaa solus W.
VI id roiii nl simforiani claudi nicostrati et castoris
| et in
aff primi macchari iusli amaranti et aliol^ xxvm
| in nicom
eusebi celesini marii.
Jiich. Ronic . scorumqualuorcorona | torum . simfroniaui . claudii.
nicoslrati . ^implici . | castorii . Et in africa . primi . niacharii . iusti
.
amaranti.
Excerpta etc. G 915. Rome scoru . quatuor coronatorum id esl
severi severiani carpophori et victorini . el aliorum quinque scoru .
marlyrum id est claudii seu ceterorum.
UI ID- NOU- Romae Nal
scoru
synfromi claudi castori
nicos
trati In africa nal sOorum
primi machari iusti ama
ranti et aliorum . xvin . Et in
ni 5
comedia nl sCorum
eusebi
caelesti eustasi et marii
2. G. simplicn . sinphronii; L.
sirophroms,
V. simphronii.
-
% 3. C.
nicostrati
et
sancto-
rum iiii coronatoruni severi
severiani
carpo-
phori victorini.

5. C. i,xxxxini; L.
xviii.
7. C. calesti, L. celesti; C. addit :
magm.
*
priuB Probisi * ' lilt. inclin. odd. m. 2.; ed om. et fu.
Cod. Bern.
U ID- NOUEB-
IN
NIGOMEDIA
Daniiani . et alibi . Do
imti . Restituti . Uic
torini . Salutaris.
Criscenlis . Demetri.
Neinesi . et exuorgi.
ROMiE
. Glementis
et
Sinp(ro)Ni.
IN
SPANIIS . Fausti.
lanuarii . et Marcialis
martyris.
NOVEMBER
Cod.
Eptern.,etc.
V i(l in nicon-i damiani et alibi rogali restituti victori
1 salu-
tans crescenti dimetri
1 nemesi georgi rom clementis sim-
prom m spamsfausti
| ianuari et marcialis.
[141]
IIII ID- NOU-
IN
ANTIOGHI-
Demetri epi . Amesidiac
Eustoci . ct sociorQ eius
lanuarii.
IN AFRIGA . Salnini
Donati . AunI . Bonie
et aiioru xuii.
ROME . Deposil.
Sci . Leonis epi
IN GALL- AURELIA
nis ciuital . Depos . beati
Moniloris epi . et uigi.
Sci MartiNi.
M28'
III . ID- NOUEB-
RAUENNA
Ualentini ' . Feliciani
Octaui . Felicis . lanu
arii . Eurundini
Uictorini . Felicis.
Nisi . luliani . Uin
centi . lanuarii.
Gilfini . Bonefacii'*
martyris . Minaci
Doinni . Firme
Mari^ . Felicitatis
Felicie . Innocentia^
Fnrlnnatt^ . Principi^
Doinniceil^ . Clemen
tine . lanuarie . Uin
turio
ALEXANDRIA.
Metropoli . Sci Minatis.
IN
OALL- CIUIT-
toronis . Depositio Sci
Martini epi . et conf
ET
LUCDUNO
ga!l Depos . Uerani epi.
Ituh. In nicomedia
. damiani . Alibi do
| nati . restituli . uiclurini
.
Rom theodoii
.
Et simlVo
j nii . Et in siianiis . fausti . lenuarii . &
martialis.
Excerpin etc. G. Roma Iheodori ippolili ndriae grisononi sinfionii
lausti etc. ~ R. Roni. theodori fhrisogoni
G K14. Romae crisogoni
sinfronii.
Cod. Wissenb.
IIII id '
in antioc demetri amesi eustoci et sociof eius in
aff saturnini anniboniae
| et aliorum xuiu roiTi depos leonis
epi aurilianis gall
| depos monstoris epi.
' in margine m. 2 :
f
Hic Iranslatio eiusdem sci . uvillibrordi.
Jiich. In antiocbia . demelrii . aminesi . | In africa . saturnini.
donali . Rom deposillo sci | leonis epi . Aurelianis . depos . sci nito-
ris epi.
Excerpta etc. G. amatoris epi . R^. inontoris Rhab. aitmesi
eustachii Bedae-Flori codd. C. V. Antiochia eustochii et sociorum
eius codd. A. T. L. amonesii dlac.
III id raven nal felicis valentini novelli octavi ianuari
herundinis saturninae | et anniboniae gall civi turonissci
martini victorini |
felicis nisae iuliani vincenti il ianuari
giddini bonifati |
miraci donmi firmi mariae felicitatis
feliciae innocentiae fortunatae principiae domnicaellae
|
clementini ianuariae victuriae in alax sci minatis !
et in
lugdun verani epi.
ii.VA.Rauenna.felicis.Rom.scimen
| nae .Turonis. dormiUo
sci martini epi . lugdu 1 no galliae . deposit .
uer,m ep.
.
mctunn.
.
6c
donni.
V ID- NOU* In nicomedia nl scoru
donati restetuti uictorini sa
lutaris criscentis demetri neme
si et exuorgi Romae natl scorum
clementis et simproni In spaniis
nal scorum fausti ianuarii
et marcialis maf [el natl sci theodori]

* uncis inclusa m. 2 vl 3.
2. V.. dainiani . donati . restituti;L. V. Iheo-
dori et damiani . Et alibi natalis sanctorum
donati . restituti. 3. L. crescentis. V. crescenti.
4. C. exuorgii . eusebii ; L. exurjfi. V. oxuorgi.
~ 5. C. simphronii. 6. L. V. faustini. 7. C
teodori mar. ; L. V. destnunt in martialis mar-
tyris.
IIII ID- NOU- In anfhiocia nal sco
rum demelri epi anienesi diac
eostosi et sociorum eius ianuari
In africa nal scorum saturnini
donatae anni boniae et alio
rum xvu Romae depos sci leonis
epi et in ciuil aurilianis dep
beati munitoris epi.
1-3 G. sanctorum primi . mach/// diaconi .
eustasi. 2. L. V. aniesi. 3. L. V. eustosi ; C.
ianuarii . candidiani. 5. C. L. V. donali; C.
anniboniae. L. V. annii . bonii. 7. C. L. V.
aurelianis. 8. C.monotoris.L. V. mutoris^C.
addit : et confessoris.
III ID- NOU- Rauenna nal sco
rum ualentini feliciani oc
taui felicis ianuari eurun
dini nicturini felicis m'se iu
liani uincenli ianuari . ygyd
8
dini bonifaciae mar mina
ci . doniii . firmae niariae feli
citatis feliciae innocentiae fur
tunatae principiae domne cael
lae clementini iaiiuariae uic
<0
turiae alexandria inelropoli
nat sci minatis et in gall ciuit
turnis dep sci martini epi et conf
lufiduno gall dep uerani epi
[In buuizunb.,7t///d7/ ce t
/////////mar///]
'
uneis ittchita m. 2, deinde deleta.
1. -2. h. V. otti. nat . scorum 3, 1. L. V.
erundini; L. V. victorini 4 C. nisei; L. V.
nisi

5, 6. C. L. V. giddini 6. L. V. bonifatii

(i, 7. L. V. minace 7. C. L. V. iomni 8,


9. C. forlunati. L. V. forlunatae 0. L. V.
principe 9, 10. C. domnicellae.L. V. dumne-
celle
10. L. V. clementine 10. 11. L. V.
victoriae, C. victuriae . iuliani 12, 1.3. C. san-
ctae menae martyris . luronis ciWtale 13. L.
V. turonis
14. L. addit : et confessoris.
'
jtrius
Valentina
"
prius Bonefaclae.
[142J
f.m^
f. 128=
Cod. Bern.
PRID- ID- NOU-
IN AFRICA
Mauroli . Pobli ' . IN cesaf
CAPPADOCIE
Gerniani . Tiofili.
et cesarii
.
"' SiM Eusebii.
ID- NOUEB-
IN TRACIA . Edicti.
Euthicis . Felicis.
Hermogenis . et ag
gesti
IN CESAREA CAP
padoci^ . Antonini.
Gebenn^ . Germani.
Mannic . et adriani.
cum sociis suis.
RAUENNA CIUIT-
Ualentini . Solitorls.
Uictoris.INCUlT-
roterl* . Depos . Sci
Amanti epi et conf
IN TORONIS ciuil
gall . Depos . Sci^
Briccioni epi et conf
et alihi depos Sci la
cobi
XUIII KL- DEC-
IN HERACLEA
ciuit;ite tracia xall
Sci GlemontiNi.
Theodoli . Filoinini
et alioruin multoril
quoru Nomina ds scit
et eracli . in ipso die.
NOVEMBER
Cod
Eptern.,etc.
II id N6 in aff eulici in ces cap
anlonini
maurili
pupli
germani
theofili el cessari |
eusebi
K,.lnafrica.maurili.pubHi.El
| i" c^"ea
.r^padocim ger-
mani.&lheophili.Uem | i csarea . sci eu.ebu . ahb. purchart.
confess.
1
H'. burciiardi.
Excerpt. etc. E^. burchardi epi.
-- R". in Af. natal. s. Maureli in
Cesar . nalal . germani eusebii teofoli rtc.
Idus noe in aff eulici et in cess capod antonini in tracia
edisti [
tecis felicis euticis il felicis bermoginis egisti
'
zebennae germani |
mannicae andrani cum socis suis
raven civi valeiitini soluto 1 ris gall civl rotenus depos
amandi epi turonis depos brictionis | epi et alibi depos sci
iacobi.
'
add. in margine m. 7.
Rich. In africa . eulicii . Etin caesarea | capadocife . felicis . Turonis
.
brictii confessoris . Ho | me . felicis prbi . Rodonis . depnsitio sci
amanti epi.
Cod. Wissenb.
PRID- ID- NOU- In africa
nal
sco
rum mauruli publi et in
cesa
ria cappd ni scorum
germa
ni tliiofili caesari et sci eusebi
[Castro huuizunburg mil. udo. uia
montaDa 5
ded. oratorii sc
t
^ scae raariae virg,
A6
DCCCUI.]
*
' ttncis inclu8am.2.
2. C. auruli . publi . vincenti; om. et
% 3.
L. V. caesarea 4. C. L. theophili.
IDUS NOU- In tracia n! scorQ
edicti euthecis felicis hermo
genis et aggesti et in cesaria
cappd nl scorum antoni ge
benne germani ma/////,' 6
et adriani cum sociis suis Ra
uenna ciuil nl scorum . ualentini
solutoris uictoris et rotenus
ciuit In gatl dep sci amanti epi
et conf In turonis ciuil gall dep ^o
bricionis epi et conf et alibi dep
sci iacobi
XVIII k- dec in eracla clementini et theodoti filomeri.
Itkh. In eraclia . dementini. tbeodoti '. \ filoraini . eracli . uarici
,
marcialis . doniiU.
>
R'. theodori.
Exctrpta Hc. Rhab. in Erarlca etc. filomini eracli martialis donati el
aliorum muUorum.
2. C. aedicti . eutici
2, 3. C. hermogem et
agiestis martyrum
3. L. V. caesarea 4.
L. V. om. sanctorum
5. L. V. germane .
ma-
nicae. G. niannicae
6. G. om. et 8. C. et
victoris; G. rotenas. L. rotanus. V. rotiiius
-
9. C. om. in gall.
10. C.om. gall. H- C.
sancti briccii, L. bricci, V. bricii.
XUIII KL- DEG- In heraclea
ciuil
traciae nt scorum
clementini
theodoiae filommi el
alioru
mul
torum quorum nomina
ds
scit,
et cracli inipsodiae.
2. C. cleraentis . clementini
3. C.
phibmmi.
L. V. filomini

4. C. om. q. n. d. scit 0.
C e
ipsa die natalis sancti eraclii ; L.V.
desinunt
i
et eracli.
' vriiis Poblt, em. Publi ed. rolenuiii; le</e rotenus
^
ed.
i.m^
f. m^
God. Bern.
XUII KL- DEG-
IN
AFRIGA . yecundi
FidentiaNi . Uaricii
et
Marciaiis.
IN
AFHIGA Giuital
Vppone regio . Scoru
Siddini . Safnini . Serui.
Gaiendiotiis . GalaNi.
Pi-inii . OeNi . Secundi.
Tiieodoli . Demetri.
Paieniis . Sator?
ANTIOGHIA.
Donati . Restituli.
Ualeriani . Fruc
tuosecumaliisxii.
NOVEMBER
Cod. Eptern,, etc.
XVII k de in aff secundini
fidentiani
varici et marcialis in
afT
1
civi ippofi sydidini saturnini servi
kalendionis galari
t
secundi theodoti demigni pareiilis stratori
antioc donati
|
restituti valeriani
fnictuosae
matronae et aliofl xiii
[143]
Rich. tn africa . secundi
. fidenliani . ] & martialis . yppone repio .
scorum siddini
.
sa
|
turnini . seruil
. calendionis. eallani . secundi
[& fridolim.] >.
'
uncia tnclusa m. Z.
Exctrpta ttv. G. 915. Yppone civitate sindini salurnini eserini etsci
findani confe^^s. F. Yppone reirione sindiui salumini et serini
-
in
Antiochia donati .secundini fructuosi 0. sitdini ttc. priniigenii

Bedae-FIori codd. C. V. valerii fructuosi cum aliis- duodeciin.
XUI KL- DEG-
IN AFRIGA . Rufi'"ani
Marci . Ualeri . Uic
toris . Pauli . Hono
rali . Donati Barici.
Uitalis . It. lanuarii
lust^ . It. AHo . loco.
IN AFRIGA . Nerei.
Pauii . Adriani . Secun
diani . Marcialis.
Uictoris . Uicturi.
Anteconi . Aureliani
Marcelli . Marin^
Secuudini . Frontoni.
IN ANTIOGHIA
Aguatini . lust^ . Auric^
Pontie . Fructuos^.
Matron^ . Frutt;
Uinz/centi^ . Marci.
Arispici . Mari
Fiste ' Furtunat?.
Felicitatis.
ET IN GAPUA.
Uitalis . lanuarii . lusti
Agustini . It. lusti.
LUGDUNO Gall
Eucheri epi et conf
ct uiglSci AniaNi^
XVI k de

in capua agustini et felicitatis in ait vitalis
ianuari
| iustae etalibi vidcnMani maroialis donati valc-
riani poetiani | secundiani ruliani niarci valeri victoris
pauli honorati
]
donati barici vitalis i{ ianuari iusti it aff
neri pauliadriani
|
secundiani marcialis victorisantigonae
Hureliani marceili 1 mai-inae secundinae tronloni in antioc
agustini iustae | auricae pontiae fructuosae niatronae
fructae vincen | tiae marcialis picimariae festae tbrmatae
feticitatis
| et in capua vitalis ianuari iustae iusti agustini
lugdij cessari epi
in margine al. m. : Frumuald.
Rich. Iii capua . augustiui . A' telicilalis . |
(n africa . uitalis .
ianuarii . Sc iusti . rufiani . marci . Alibi augusUni .
lugduno
.
eucheni
& otmari confes.
f. in Alamannia
G. '.115. deposiUo
Excerpta etc. E-. otmari con
beaU otmari al>batis
- 0. Antiochia iusl. jmnUi.
Cod Wissenb.
XUII KL- DEC- In africa nal sco
rum secundi fidentiani uarici
et marcialis Afiicae ciuil Nal
scorum siddini saturnini serui
calendionis gelani primi geni 5
secundi theodoti demetri pa
rentis satore et in anthiocia
n! scorum donati restituti
ualeriani et fructuos^ cum aliis
numero xii. lo
1. Corb. breviuH : In africa nat. ss. rufiniani
marci 3. G. L. V. In (C.om.) africa civitale
5. C. L. V. ^lani : G. primi . ^'enni, L. V.
primigeni t>. C. secundae; V, tlieodori -
7.
C. L. V. saturae; G. adtiit : firmi . Depositio
sancti niachuli episcopi . In anliorhia 9. C.
valerianae . fructuosi.
XUI KL- DEC- hi atVica ntl scorum
rufiniani marci ualori uicto
ris pauli honorati donati ba
rici uitalis Item ianuari iusti
et alibi nl scoruni fidenciani mar ^
cialis donafi ualeriani poelia
ni . Item alio loco in africa ntl sco
rum neri pauli adriani secun
diani uictori anteconi aurelia
marcelli marinae frontini 40
secundini . In anthiocia agustini
iustae auricae poiifiae fructu
osae matronae fructae uin
centiae marci arispici mariae
fistae turtiuiate felicitatis 15
et iii capua natl scorum uitalis
ianuari iusti agustiani hig
duno gall def) sci euceri epi
2. C. marcii
4. C. L. V. om. item 6, 7. C.
poetiani et naUilis; L. V. peUani - 8. C. nerei

U. C. marliali-s . victoris . victori . anteconi


.
auriliani; L. V. martiaUs . victoris . anteconi
.
aureliani
10, 11. G. mariauae . secundi .
fronloni . maiulini; L. V. marini . secundini
.
fronlonilV. frontonit
Il.C. L. V. augustini

12. L. V. iusti . aurici 13. C. inalrondae

13. 14. L. vicentiae


14. C. aruspici 15. V.
siate; L. V. fortunatae; ('.. feiicitati-s . silvani

17. C. aupustiani et iustae, L. V. auguatiaoi .
iustae
IS. C. eucheri episcopi et confessoris;
L. V. om. sci.
prius Fisti ^
in margine. ,, , : K, eoden, Oie
dedic.Uo
eecle,ia.
maiori, bea.i pelri apos.(ol,i n.e.U,(i,, iofr. episcopio.
[144]
f.
129b
Cod
Bem.
XV KL- DEG-
IN
CAPPUA
Ciuit
Campanie . Scoru
Aguslini . Eusarii.
ct Felicitatis.
IN
NICOMED-
AmmoNi.
IN ASIA Filiae.
MatroNe . Tecle uirg
IN
HIEIiAPOLI
Uicloris . et alfei.
et romole . quoru
gesta habenlur.
ROME . Transtibe
re . cecilii
IN NICOMED-
Ammoni.
IN ASIA . Natal Scort
Diophidis . MatroN?
Tecl(^ nirginis . ei did
IN HERAGLEA
Gregori^ . et Uictoris.
IN CESAHEA.
Theodot? . Altei.
Zacchei . Romani.
GARTAGINE
afric?.
Dubitati.
Tusci . UalentiNi.
Sci . Calendionis.
IN GALL- Aurehanis.
Depos Sci Aniani epi et d
^
f. 129=
NOVEMBER
Cod. Kptern.,
etc.
XV k dec in nicoih
ammonis et in assia
matron
et tecle
viLr
h"erapoUvicioriae
albei et romuH
ammom rom
Sae
I
heLbececilinicomseoradioph.a.sm
ec^ae |
didae in eraclia
gregoriae
vicions m cess theodo-
ae am
saccei romani
kartug aff dubitaii tusa
valentm.
eUn 1
grati sci
galendionis in gail aunhom epi et confes.
Bich. In nicomedia . ammonis
uirginis . In eraclia gregorii . |
fessoris.
. Et in asia . 1
matronae . & teclae
& uictoris . AureHanis . aniani con-
Excerpta eU. R'. Aurilianis amanli confessoris.
XUII KL- DEC-
IN ANTIOCHIA
Romani . Mona'*" . barale
el Ysici martyris
ET IN SPANIIS.
cordoba ciuital
Aciscli . mariyris.
hac die . ros^ ibide
colleguntur.
IN CESAREA.
BoNoli . Uictoris*
.
MaximiNi . Luciani.
Casteri . et Marciani.
IN HEKAGLEA
'
Cartheri . et aho
rum quadraginia.
Xlin k dec in aniioc nl romani barili ei isici maf
|
in
spams cordoba civi asciclae maf in cess benoli victoris
|
maximi luciani cartheri marciani in heracla U cartheri et
aliort XL
Cod. Wissenb.
XU KL- DEG- In cappadociae
ciuil
campani? Nal scorum
agusiini
eusarii et feliciiatis . In nico
mt'dia nall sci ammoni In asia
natl scorum fiUae malionae
s
teclae uirg; In civi hierapuli
nal scorum uictoris et alfi et
romolae quorum gesia haben
tur Romae irans tibere Nal '
sci cecili In nicomedia nal scae <o
ammon^ In asia nl scorum dio
bydis matronae teclae uirg
et dide et in eraclea ciuil natl sco
rum grcgoriae et uictoris in
c^saria Ntl scorum theodote *5
alfei zachei romani carta
ginae africae dubitati iusci
ualeniini sci calendionis In gall
auriUanis dep sci aniani epi et conf
1. C.capua.L. cappadocia.V. cappaii. 2.C.
L. V. augustini
5. C. phileae, L. syriae, V. si-
riae
0. L. bierapoli, V. ierapoli 7. C. alphei

8. L. V. romulae; C. om. quorum g. h,


9. C. L. V. liberim
10. V. caecili 10, 11. C.
sancti ammonii
II. 12. L. V.diobidis - 14.
L. V. gregorii; C. om. et, adiUt : gemini 15.
L. V. caesarea
16. L. V. alphei 16, 17. L.
carthagine, V. cartagine
17. L. dubitatitii,
V. dubitatitus; L. V. om. tusci
18. C. valen-
tii, addit : montani ; om. in gall. 19. G. L. V.
aurelianis; C. addit : civitate; L. V. om. sci.
Hich. In antiocbia . romani monachi . j
barallae . & isici marlyris .
H' in cae-sarea bonuli . i
uictoris . maximi . luciani . In eracHa . carte-
rii
^
. 1 Et dedicatio . aecclae . sci georgii martyris . In 1
cella
.
quae dr
(r. e. dicilur) Hathonis.
'
R'. caterii, eetera om.
Ejccerpta etc. G 915. in Antiochia roraani episcopi et marlyris
Bedae-Flori codd. C.V. in Caesarea victoris et maximae.
XIIII KL- DEC. In anihiocia ciuil ro
mani monachi baral ei isici
martyf et in spaniis cordoba
ciui
aciscle maf hac die rosae ibidem
colliguntur et in caesaria
bonoli
uictoris
maximi luciani
caxte
ri . et marciani In heraclea
Ue
carteri et aliorum xl.
2 C. ysici
-
3. C. hispania, L. V.
spania; L.
V. corduba
- 4. L. V. aciscli - 4. & ^-
"^
hac d. r. i. c. et
5. L. cesarea, V. caes.
5. C. bonuli
-
6, 7. L. V. casteri
- 8. L. V. ca-
Bteri ; L. addit : Et in tuscia lucca
civitate
depo-
sitio sancti frigiani episcopi.
tn margine : ipso die obiit leo diaconus
* prius Uintoris ^ in margine : ipso die obiU immo prbt.
Cod. Bern.
XIU KL- DEGB-
IN
CESAREA
cappadocie . Maximi.
MutiaNi
. Neofetis.
Tubis . lanimrii .
Uitiilis
. Cartheri.
MarciaNi
. Dicenti.
Zefori.
IN
HERACLEA
Scaruin
MulierQ
uiduaru
Numero xl.
AGUSTIDUNO.
Simplici epi
XII KL- DECB-
IN
HERACLEA.
Bassi . DioNisi.
Orionis . et Dassi.
IN CESAREA
cappadocie . Agapiti.
IN SIGILIA . Giuil
f, w^
missaNa . Apeli . Gagi.
IN SPANIIS.Maxi
mi . prbil . Kalendi
ONis . Marci . Uic
toris . Felicis.
MelliNi . Fausti
GrispiNi.
IN ANTIOGHIA
Basili . el DioNisi.
TAURINIS Ciuit
Scoruin . Octaui.
Solutoris . Aduen
toris . et Agape uirg
Baselisci . Sabini.
Emeriti . Secundi K
XI KL^ DECB^
IN ANTIOCHIA.
Baseli . ct auxilii.
Saturnini . Zapperi.
et MatroNe . Base
lisse . Carali.
Eutici Kalendionis.
ROME Natale.
Sci Clementis.
NOVEMBER
Cod. Eptern., etc.
XIII k- dec cess capp maximi muciani neofiti tobis ianuari
]
vitalis ianuari dicenti zepliori in eracla scae mulieres cu
j
viduisnuiTi xl austidu simplici epi.
[146]
Rich. In caesarea . maximi
. raucii . ne 1 oferi > . muciani . ianuarii.
zefori
. romani . | Augustiduno . simplicii . epi
/ / / / /
'
R'.neon"eri.
Exeerpta etc. E'. nicoferi muciani etc.
G. Romaemaximi.
XII k dec in eracla bassi dionist et in cess capp apapiti
orionis et dassi in sicilia
1
civi misana ampili gagi in
spanis maximi prb kalendionis
| marci victoris lelicis mel-
liani lausti crispini antiorh | baseli et dionisi tauriiiiscivi
octavi solutoris et agapiic | virg basilisci saturnini emeriti
secundi.
Jiich. Tn capua . augusUni . bassi ! dionisii. In sicilia . ampeli
'
&
m. Et in taurinis . I
octaui . solitoris . aduentoris . & agapae uir-
gag'
ginis
R* ampeti.
XI k in antioc nt basili zepheri matronae auxili saturnini
bisiliscae j
heracli eutici
kalendionis roiTi nt sci clemen-
ti'. in civi astis |
dimetri honori et alibi maximi quin-
tiani sisinni eustasi ;
stelani pioni horacli maccdoni ven
sedoli.
Kich m anliochia . basillae . ^eferi

. auJ
xilii. Rom. i clemen-
tis Elalibi n,.>imi . sisinni . |
stephani .
pionn .
erach .
n.acedonn.
'
R' zephiri.
< ^ r
F3Antiochia.'/c.Alibicleinenti-quintiani5tephani
aeSflR'
in
1"::!:;. baselei
sa.urnini Ron,. nat. s. Ce.nen.
tisetmaximi-O.inciv.AsUrtc.
Cod. Wissenb.
XIII KL' DEC. In caesaria maximi
muciani nooferi tubis ianua
rii uilalis marciani dicenti.
zefori In heraclea scae nuilieri
cum uiduis numero xl agustidu 5
no simplici epi
1. L. V. ce>iarea 2. C. tobis
3. C. carte-
rii . martiani. L V. casteri . marciani (V. mar-
cini) i. C. mulieris 5. C. om. nuniero (cod,
C. vi...vis, autogr. Nevelonis viduis)
5, G. C.
L. augustiduno, V. agustuduno.
XII KL- DEC. In heraclea bassi
dionisi oi-ionis vt dassi In cesai'ia
agapiti In sicilia ciuii missana
ampheli et gagi In spaniis maxi
mi prbi kalendionis marci s
uictoris felicis mellini fausti
crispini In anthiocia basili et
dionisi taurinis ciuil octaui
solnforis aduenforis et agapi uirg
baselisci saturnini emereti lo
secundi
L. V. caesarea. 3. L. V. mesana. *.
L. V. ampeli ; C. cai. - i, 5. L. V. maxi. 6.
C. milini.

8. C. dionysii . rustici. 9. C. L. V.
agapae.
10. C. basiUei; V. emeriti.
XI KI/ DEt
:
In anthiocia basilei
auxilii saturnini zeppori
et matroni basiliscae carali
eutici calendionis Rom nal sci
clemenlis In ciuil austis dimitri 5
honori maxirui quintiani si
sinni . stasituti stefani pioni
eracli mecedoni ueri seodoli
'2. C. zeppheri, L. zeppiri. 3. C. basi-
licae . gavali ; L. baselisci, V. baseliscae. 4.
C. eutbicis . calendionis . evelpisti. 5. C. cle-
menti.s confessoris; C. L. V. (iemelri. 6.
C. mauximi.
7. C. L. V. stasi . tuti; C. pion.

8. C. L. V. macedoni ; C. L. theodoli, V. seo-


dori.
.,. ,. ...
..
eoaeM
die obUl dro.o
cerds
p(re,can,(ur) ..
eius
memores
sitis.
XIX
[m\
Cod. Bern.
NOVEMBER
Cod.
Eptern-.etc.
^r^V^i
i\trStiincap,.on,ni
tu"ci ni^i leonti el fausli |
leodun
gal.
pragmat. ep,.
Bich. Rome . caeciliae
u.rgin.s . & n
1
fn a c
.
^^^^^^^
uerociani. In
capadocia . I
longm.
m.im^ &.
ma.t
-
qu. I
percussit
JCxcerpta etc. C T.-. celsi cl.li
- R^ Romae
caeciliae Hc, maximi
iirbani.
Vlin k doc ro.Ti clemcntis epi et in cvin
maxniii
telic.tatis
et in capi)
niceani
cn.ogoni 1
sci marci opi cessa cappo
verociani euticis
alaxan petri 1
epi in tusc.a
muscolae
felicis vilalis
n.a.-ociani bonae !
facienti
bctoricas iaieti
prb in italia nionas bobio
colummani
|
abb.
Cod. Wissenb.
X KL- DEC- Hoiii caeciliaL'
uirginis
ualcriani
tyburti maximi A
lexanrl
Celicis di-metri zeti et
in
africa
crisogoni cleti uerociani
Ilem
demetri item zeti In
cappd B
longini
euticiani leonti et
fausti
Agustiduno
pragmati epi
1. L. sanclae caeciliae. V. nat. scae.
% 3.
C. L.
alexandria.
4. L. afingia cri-^ogeni. Y.
ei-isogeni.
5. L. V. om. bis item. fi. C.
euthici;G.
faustiniani.

7. C. L. augustiduno,
V.
augustuiiuno pragnatii epi.
Jtich. Rome . sci clemciitis epi . feliciUi | tis . A: maximi. Et in capa-
docia . niciani. In italia . |
monasterio bobio . depositio . sci coluiu-
bani iibbatb.
UIIII KL- OEC- Rom maxin.i nU
sci
clementis epi et maf crisogoni
et sci felicitatis
maxinii et sci mai-ci epi
In
caesaria
cappd uerouani
ct euticis In alexa nat sci epi In .
tuscia scae
musliolae
^
felicis ui
talis
marciani
bonifaciani
betoricas sci fateri prbi In ita
lia
monasl l)o!)io dep sci colum
bani abb In uill sarchynio deps )o
beati Irudoni prbi et conf
'
litlfffie tio ni. 2. in litura.
2. L. V. grisogoni.
3. C. L. V. sanctae;
L. V. om. etsci; G-Et cedecas sancti marciepi-
scopi.
4. L. caesarea, V. cesar.; C. L. V.
verociani.

5. L. V. om. in a. n. s. e. G. C.
L. V. musculae.

7, 8. G. inter v. 7 etS gtm


adnotalu mut ad v. W, Jl.
- 8. L.
bitoricas,
V. bituricas, 9. L. V. om. sci. 10, L. V.
dcsinunt in abbatis.
- 10, 11. G. In gallia vico
sarcingo depositio sancti tiudonis Hc.
Vin k dec rom nl crisogoni in aff sirici donati et alioi^ xi-
|
il roiti eleuteri maximi authirotici epi et in aff mammari
|
rogati sarisi donati ct aliorum xxs et in perusio tusciie
feli I
cissimie.
liich. Rome . crisogoni eleulherii . & | maximi. Et in africa . sii-ici .
doiiali . saturi . rogati . | & aliorum. xi:. Et in perusia tuscis . sci
lelicissimi.
Ad utargincm tulacriptum : Gehards et Eh(er)hards cs.
Exerrpta etc. E'. Romae chrysogoni eleulherii crescentiani et
maxiini

E*. luciani mr.


VII k dec luciani claudiani marci cypriani marciaiis |
pelri felicis vitalis iuliani victoris ianuari donati kyriaci.
Jiich. In afrlca . luciani .marciani . | claudiani . cypriani . marcialis.
pftri . felicis . 1 uilalis . iuliani . uicloris . ianuarii . donati ,
|
quiriaci
.
[el In alexandria. s. Katherine vg. et mr.]
'.
' Uticisiuclusa ni.'^.
Excerpta etc. 0. in Africa nat. ss. luciani etr.
UIII KL- DEC- In aquileia
ciuil sci
crisogoni eleiitheri et
maximi
el in oppido ciu eiusdem
anthirotidi
epi el in afreca
mammeri
saturi
rogati donati et aliorum
xxx
Gt in perosia tusciae sci
felicissimi
et nal iacobi
ii.L. V. grisogoni et.
- 3. C. om. civ.
;
C. V
antiroditi; L.V. 01. in o. c.e.
4.L.africa.\-
af. ; L. V. saturai.
-
5. C. xx.
-G. C. V.
perusia,
L. peruscia.
7. G. L. V. om.
VII KL- DEC-
ciaudiani
cypriaui
cialis petri felicis
niarciani
Lticiani
mar
uitalis
iuliani nictoris
iamiarii
donati
quiriaci
5. L. V. In regensis
monaslerio
nalalis s.
pi'"
speri confessoris . (luiriaci.
Cod. Bern.
NOVEMBER
Cod. Eptern., etc.
VI k rom depos sirici cpi et iii aquileia valentini epi ct
m capua
1
nicandri cassiani et felicissinii saturnini am-
nioni sereni
|
heromanae In alax petri et in aff noiinae
melesi berenae
j
victurinae
marcelUni austiduno depos
sci amatoris.
/^iV/f. Rome . deposilio scisirici
| episcopi. Et in aquileia . ualentini
episcopi.
I
Etin capua . nicandri . cassiani . & feHcissimi . | saturnini.
Alibi amatoris epi. [El sci Chcnraai epij '.
' nncis iHclum m. 2.; E'. Conradi epi el cf.
Excerpta etc. R^. Roma nalal. ss. syrici episcopi et saturnini agresti
amanti O.Aquileia s. valeriani ep. et conf. ets. serenae. iti Africa
monnae el melisi Rhab. in capua nicanoris etc.
V k doo nicoili nKuvelli pelri numeri hcrenac melosiae et
aiibi
I
victorini In ita civi boniania agricobe et vitalis
mediolaii
|
lucae andrcae ioiiannis severi et eupheuiiae.
Hicli. In nicomedia . marcelli . petri . here I ni. In italia . ciuitate
bononia . agricolae . & uita lis . in mediolanio . lucii . andrcae .
iohannis . seueri.
Excrrpta etr. E'. petri hirenei G 915 in Gatliis maximi (F. maxi-
mini) episcopi
G. E-. F. Tr. Romae optati (E*. obtati) epi - R'.
Ronia nalal. sanctorum petri marcellini ioh optati episcopi Rhab.
Nicomedia Hc. melosae et dep. optali ep. Bedae-Flori codd. f.. V.
Nicomedia marcellj rtc. serenae.
[I47J
Cod. Wisseub.
IIII k dec In oricnte nl trofimi theodori ot pegassi eucheri
et alibi eusebi iuli.
Rich. In oriente . irofimi . theodori . & |
pecasii .
eucherii. El alibi
eusebii . S: iulii.
Excerpta etc. G. eu^ebii exilii
- trophimi thcodolae - Rhnb.
theodoli expicasi.
III kl d roin saturnini
crisanti mari dariae et ahorum lx
In spanis civi tolosa nl sci saturnini epi.
Ilich Rome . saturnini . crisanti . mau |
ri .
dariae . &
aliorum
septuaginla
duoru . | Et in gallia . ciuilalc dolosa
'
.
sci saturmn. ep. I
scopi . & martyris.
1
R'. tolosa.
Fxcerola etc E'. Romae
saturnini ftc. dariae saturi-091a
Ronme
hxutput eic. i:^ . *
. .
Romae Hc dar ae iiiarci Nannelis
crisantieulaliaeclariae.
VI IvL- DEC- Romae scorum syri
ci cpi et saturnini et in aquileia
ualeriani epi et conf screne roma
ne In alexad petri In africa nion
n^ melisii berm^ uicturin^
ct marccllini A}.'usliduno dep
sci amatoris epi
t . L. V. sanctae iocundae . romae. l. L.
V. sirici 3. L. V. oin. et conf. ; C. L. V. ammo-
iiii . seieni (L. V. serene).
4, ^. C. monae : C.
L. V. herinae; I.. victorianae, V. viclorinae.

6. C. L. augusUduno, V. aupiistuduno.
V Kt/ DEC- In nicomedia niarcel
li . potri nonieri sereni meHsi
uiclurini In itaUa ciuil bononia
agroculae et uitalis In mediola
no luc^ andreae iohannis scue
ri , eufemiae.
2. C. numeri.
3. C. in gallia ; L. V. victorini.

i. L. V. apricole; C. agriculae et vitalis


ma^ili iulii.
- 5. C. luceae. 6. C. addit : In
civitale regiensi depositio sancli maximi epi-
scopi.
IIII KL- DEO lu syria thropymi the
odoli ex picasi euceri euscl)i et iuUi
[& comemoratio fnitru nostroru qui in nostra
congregatione obiti sunt.]
'
'
iiticis inclusa m. 2.
I.C.trophimi. L. V. Iropomi.
2.C. expec-
cajii.eucherii ; om. et; L. V. t-xpicasi. cuceri
(V. euceri). saturnini. 3. C. L. V. om.
II[ KL- DEC- Rom arosonis naiii .sa
turnini crisanti et dariae
inaurt et aliorum lxxxu quoru
nomina hab in libro uitae In gbll
ciuil namtas sci sattu-nini epi ct maf
fcastro huuizunburgo miliario uno in monte
ded. oratorii beati pauli apli egregii praedicato-
ri..]
'
' unci inelusa m. 2.
I. L. V. ai-asonis; C. L. V. om. nam. 2. C.
o,, el,
_
3, 4. C. L. V. om. (|uorum n. h. i. I. v.

4. L. VI. in gall.
5. C. civitate tolosa. L. In
civitale: L. V.nametis. 6, 7C. L. V.om.
[148]
Cod. Bern.
NOVEMBER
Cod.
Eptern., etc.
Pridie k dec in achia civi patras nl sci andreae
apos
rom castuli et
eucrepitis |
et in n.ediol
anibros, ep.
nicom carionis
tirionis antioc donmi |
merolae et alibi
centuli teodoli ianuari.
mch. In acliaia . ciuilal. ratra. . .ci |
aniheae apli. Et rom .
castuli
.
saturnini .
\-
eu
|
(.rel.iti.. Et in nie.iiolanio . an.brosii. Et m
I
nicome-
dia . carionis . turrionis.
Exctrpta etc. Bedae-Floi i cod. B. Roiuae niaurilii consuli llieodoli.
God. Wissenb.
PRID- KL* DKC- In provincia
aclmia
ciuil patras Nal sOi andreae
apostoli In nicomedia scorum
cari
onis tyrionis et iii anihiocia
doin
nini merocli hi mediolano sci am
brosii epi et depceplione baptismi
Roih sci castoli et euprepelis et sa
turnini crisanti et mauri centuli
theudoli et ianuarii
1 . L. V. agagiae. 3. C. apostoli el marlyris.

3, 4. L. carinonis, V. carenionis. 4. V.tirio-


nis.

5. C. autogr. Nevelonis nerocli. 6. C.


oni. et.
7. L. V. castori. 8. 1-. V. oni. et.

aL. V.theodoli.
DECEMBER
God.
Bern.
Cod. ptern.,etc.
Decimber dies XXXI.
Kl dec roiii n\ candidac ct alibi omboni filadi luci malro-
nae | in aff victori rogati mammari elegali quiiitasi nata-
lici cassiani
1 kalcndionis pinnini donati saturnini fur-
(unati luciani optati.
Rich. Rome scae candidae. Et in | africa . uicturi . rogati . eliquali.
Et in ciuitate | nouionio . depositio sci elegii epi.
Excerpta tic.B?. Koniae nalvile ss. candidilucii aniboni O.quiu-
tani
- Bedae-Flori cod. V. ad L'rsum pileatum s. candidae - cod.B.
lucii et marinae amboni filati
Itliab. Romae dc. viribon et aliorum
XXX.
Cod. Wissenb.
IN LETANIAS INDIG- MEN- DEC- HA
BET DIES XXXI.
KL- DECEMB- Romae scae can
dide amboni falati lucii
matronae In africa uicturi ^
rogati mammari aloquatae
quintase Nat sci cassiani kle piini
ni donati salurnini furtunatae
luciani et sci oplati In gaU ciuil
nouiomo dep sci eligii epi et coiif io
1. L. V. om. scae. 2. C. L. V. amboni . filati.

3. C. matronae . iustini : sequitur iu gal-


lia tU. qutmadmodum vv. 7, 8; L. V. victori.
4.L. V. maniminari . aleiruati (V. alequati).

5, C. quinlasiae. L. V. quintasi. 5. 6. L. V.
cassiani . caleiulionis . pimini. G. C. L. V.
fortunati.

7. C. om. sci ; L. V. scioptati. 8.


L. novione, V. noviono ; V. elegi.
IIII N dec rom pemeni ponliani piinini in maunla veri
securi |
ianuari victurini furtunati meggini debuclii \\
victurini clemeni
|
ijontiani candidae
mammariae agnetis
donatae primae |
victuriae secundae septimae maximae
donatae saturninae.
Itich Rome . pimenii . Sc et pontia | ni . uibiani. Et in mauritania .
ueri . securi . 1
ianuarii . uicturini . furtunati. Item uictu
|
n
.
&
pon-
tiani.
Exceri>ia eic. G. Romae vivianae
printae pontiani pimini dafrosae
demetrif vcri agnelis securi
- R' Roma natale ss vbian.
pnmenti
dafrosae
-cod. B.
Romac primili
pontiam vmiam.
IIII NON- DEC* Romae natl primenti
poutiani
pimini In mauritani
a ueri securi ianuarii uiclu
rini furtunati meggeni deb
bucbi . uicturini clemeni
pontia
ni . candide mammari^
agnetis
donate primae
uicturiae
secun
de
septimiae
maximae
donat^
saturninae.
l.C. sancli primenti, L. V. primiti.

2. C.
pimini . iuveniani.
3. C. severi. 3. 4. L. V.
om. victurini.
-4. L. V. fortunaU: C. meggmi.
_ 5 L. V. victorinl.
6. L. V. canduli
.
mam-
meriae.
- 7-9. L. V. doimti . primi .
victorii
.
secundi . seplimi . maximi . donati .
saturini.
ni N dec in aff
crispinae
mannae
mart>Tiae in
orienle
::i^^[lLici.uin.omm^^^^^^
colae.
[luciiepim.r.
t
iincis
incluaa m.2.
in
Tingi
cassiani
presb.
III NON-
DEG- In
oriente merobi
claudici
et
fclicis Li nicomedia
umbici
uicturi
iuUi In africa cns
pini
magni
iohannis
stefani
uictoris
martini in
bononia 5
sci
agriculae
et intingi
cassiani
1
hic Uttera n ahraaa.
1 L V. Nataliss.
ambrosi.
2. C. om.et.
3
(,. umbuci . item folicis .
viclorici
;
L. V um-
bici . felicis . victori.
- 4. C. magu.. - 5
C.
marlini . iuviniani
(C.//'uvmmm, autOfii-. Nett-
loni.
iuviniani).-6.
C.9anctae:L.\.aim-
coIae;L..inUngi;C.fldrfrt.crispmi.
[150.1
Cod. Bern.
DECEMBER
Cod.
Epterii.,etc-
nicom
Pridieno
dec in
orionte
merobi
hotei
j;;^;';- ^^^,,.,^,,^
eracli
cristiani
potenti
ni.ggnii
victun in
laocl.c l
felicismetropielalibinhidiumbon..
1
R' laodicii.
^,,...G.15laudicii-0.rnajini

partib...
Ronmeadventus
'^'^Torissanct.
bened.cl.anD
L-mbone in n.onaslerio etc.
- 0. m
Laod.cea
nat. ss. eraci.
sliani pudenlis et maggini.
Nonas dec civl togoran! iuli
potain.ae cr,
p
nae e al oi
u
vi. . in misita nl
crispini in af! humili
iehcis eracl. m.si
victo
I
ris trof.mi
sc-apioni et alio.a v... .
candonan.
paul.
marci |
sussi privati fulgenti
matronae feladi scae mante
\
et alibi amanti epi.
Rich. Tn africa . ciuitate tigora
>
. iulii
|
potamiae .
crispini
.
&
alio-
rum . VI.. Item in afri 1 ca . humili . missi . uicluris .
trofimi.
R'. Tiroga.
Excerpttt etc. 0. in Misitagora civ. Africae nal. ss. homuli felicis et
iuliae et aliis
Rhab. in Africa civ. Tagora eic potamiae et grati.
VIII id dec in anlioch teguli fortunatae agathe zeluU in
a(T Ilu-tunali gafti ermogini
1
et rogati gobani.
Rich. In africa . zetnli . furtunati . ga ] thi . agathae . hermogeni . &
rogati [Et sci Nicholai epi]
^.
' uncis inelusa m. 2.
VII id in a.itioc policarpi ol theodori et alibi sapidici et
roiii eulaciani epi.
Cod. Wissenb.
PRID- NON- DEC-
Horacli
crisliani
pudenti niiggini uicluri
et
in
lau
dacia metropoli felicis
merubi
filachi umbuni longorito
.nonasl
transitus sci siramni.
I . L. V. sanctorum eraclii . cristai ( V.
xpiaoi).
G. heraclea christiani. 2. C. mipini
; L. V
victo.-i.

2, 3. L. V. laudocia. C. laoilecia.-l
3. C. merobii. 4. L. V. filabi, C. fulabi;
L.V.
unibroni ; C. L. V. cetera om.
NON- DEG- Nal sci crispini hi alri
ca . humili felicis iuli pontaniiae
eracH missi uicloris trofimi
.
euocarpion et aliorum vui
.^Corum
candori
mamfamon pauU marci
sussi priuati fulgenti . niatronae
filadi sancte et mari^ sci amanti epi
2. C. L. patamiae (L. V. potamiaej itemcri-
gpini.
3. C. missae; C trophini. 4. C.
eucarpion, L. V. evoarpioni ; C. vim. 5. C.
nanfamoni.L. mamsamoni, V. namsamoni.

6. C. iussi; L. brivati. 7. C.feladi, V.filadi.s.;


C. om. et.
Hidi. In antiochia . policarpi . & Iheo | dori. Et alibi sapidici. El
rome eutaciani cpi.
Excerptaetc. R^. in Antiochia policai-pi et aliorum sanctoruin (luo-
rum nomina (praeterea nihil) ~ 0. euticiani ep. deanticis.
UIII ID- DEG- In africa zeloti furtu
nati . gatthi hermogeni et rogati
[& e dedicatlo basilic? sci michahelis et sci
iohannis baptistue.]
'
(ijicts incltisa m. 2.
I. 2. L. V fo.tunati.
- 2. C. gai . hermogeni
etrogatiani; L.V. gad-ii; L. V.om. et,3.G.
L. V. om.
VII ID. DEG-
Anthiocia
ciuil
policar
pi theodoi-i et
sapidici
Ro.n
eutaci
ani epi [et e ded. basilicae sci iohannis
bapti-
stae et sci michahelis.]
*
'
unci^ inclusu exarata m.
2.,postea
abra^a;
legi tamen possunt.
lC.om.civit.-2.L.V.theodoIi;C.sapic^
:undini.victorini.clemen
t
seveiim . secunumi . viuiui."-
. --
,^
pnn.ae. Passlo sancti
savini epi
;
L.
desn
-apidici.- 2. 3. C. V.
euticiani.
- ^-
epi.
Offl.
Cod.
Bern.
VI id roiii
prb t't alilii successi epi.
DECEMBER
Cod. Eptern., etc.
depos euticiani epi eusebi epi et liranni
[151]
Cod Wissenb.
Rkh. Roine
. In cirniterio . calisti . uia ] appia . deposiUo . euticiani
epi
. & confessoris . | eusebii . & orani . successi.
Excerpta c/c.G. eusebii . ursani
G. !Hi . eusebi urbmii.
V id d nt pefri successi turni pupUcani et aliof xx victo-
rislonni turpili
| urbani ianuarlaeniizini pnscentiilnrbani
bonaefacias
| et alioru xu in untioc geronti pulilcntiae
silvanae
1
valfnliae mariae donatae victoriae canellae
iuventiai
|
rogatae d alibi ermoginis felicis^jimi cuticiani.
\'\
ID- DEG- eusebi urani prbi
et SUccessi epi[&t"ded.basilicae sciimcha-
helis el sci iohannis baptisti;) '.
' uncis inclufa m. 2 ; tametn abrasa legi
poaaunt.
1. C. eusebi episcopi usanni presbyteri;
L. romae euticiani . eusebi episcopt ; V. eusebii
epi. 2. C. ot. el.
U ID- DEC- In africa petri successi
basini uictoris lonini purpi
ri urbani ianuariae mizini
publiciani pascenti bonifaci
et aliorum xi . In antlnocia
geronti pollentiae siluanae
ualenlinae mariae donatae .
uicturiae agnillae inuentiae
rogalae bermogenis felicis
euticiani.
liich. In africa . petri . successi.basini . [ uictoris . urbani . ianuarii.
mizini ' . itascenti . In [ antiocliia . peronti . pollenliae . siluanae.
'
R'. miziini.
Excerpta etc. G. 014 successi basinini 0. in Antiochia nat. s.
gereonti . iuventii et agnellae . in Africa bassini el al. xn - Rhab.
turni publiciani.
IIII id dec romtroionis punliani capitolini plextati et
I
aliora Lxxii et in spanis eulaliae victuri cun-entis adriani
|
eracli erumenti prudcnti miggini victoriani pauli marci
[
onericia cilic orbanellae crispinae pnlenti privatae
1
U
orbaneliae roiii daniasi epi et alil)i germani eladii
|
evan-
geli Irasonis maui-i in civi arvernis agricolae
|
et vitalis
inaf et in spnnis inliae virg.
Rick. Rome . pontiani . trasonis . <. |
pitulun
^^^^^^
,.,un . euangebi . |
mauri . Auernis
'
. .c. agncuh
.
&
uilahs mariyn
'
R'.
Arvernis.
4
2. L. victori . tonini ; V. victorinini, om.
tonini.
~
2, 3. C. porphirii, L. porphyri, V. por- itl
phirii. 3. L, V. ianuarii; C. mazini. 4. C.
puplicani; C. L. V. pascenti . item urbani.

jj. C. xxin ; L. V. xu.
6. C. polintiae ; C. L. V.
silvani.

7. 8. C. valentiae . vnlentinae ; L. V.
valentini . marii . donati . victorii . agnelli
.
inventii.
- 8. C. iuventiae; L. V. rogati. tn.
C. addit : (laviani.
IIII ID- DEC- Uicturi consenli adri
ani . herafli crumenlium pu
denti miggini uicturiani pa
uli . orbani mari crinicae
ciliae orbanellae cnspinae
polentiac priuatae Romae
dep dama.si epi germanae
euladi euangeli Irasonis ma
uri . et in ciuil aruernis
agriculae uitalis maf et in
paniis ciuil almcri scae eula
liae uirg et mar.
cae
scae
his 10
3. C. niigini. L. maggini ; L. V. vicloriani.

4. L. V. urbani ; C. marci . cirinici, V. mBricrini-


cae.
6. C. privatae . viblanellae .
ciriwci .
iulii: L. V. privati . ilem orbanellae. 7. C.
(ianiasi papue ; C. L. V. permani. - 8. C. eladi
;
L drasonis.
- 9. C. L. V. sancU. 10. L. V.
agricolae; et vilalis.
- 10, II. C. L. hispama,
V spania.

II. C. emerita passio. 12. C.
om. et mar.; V. om. v. et m.
[155]
Cod
Bern.
DEGEMBER
Cod.
Eptern..
etc.
cyriae In gall uinl,ianis
victorici et
fuscian.
niar et I
scae mariae.
Cod. Wlssenb.
III ID- DEC- Romat
prelextati et aliorum
mero
muUorum In alex
sci
lu
liich. Rome . aepositio . damasi epi . eula 1
liae .
praetextati &
aliorum sine numero,
tali in litura.
Excetyta etc. R=>. Rom. damasi papae pretexlali amoni abbatis
natnl . sancti machari
- 0. Romae damasi papae .
trasoms etc. prae-
textati.
II id dec in spauis civi enierita ul eulaliae et alio loco
ermoginis donati etaliorum xxii.
Rich. In spaniis . emertiae
'
. eulaliiv Et in |
alio loco . ermo-
genis . donati . & alior . xx.n or.
'
R'. emeritae.
Excerpta etc. R^. Rom . inventio corporis sancti pauli aposloH
-
0. donati et silvani.
eutici
. anthiocia
Idus dec raven ursicini maf et leocadi conf et valentinae
|
siracussa civT siciliae nl scae lucae virg et alibi nl succcnsi
\
saturnini casti pauli felicis quintiliani niodesti titori
]
viclorini ianuari elgedini leliciani stcrcori faliae donatao
1
valeriae colonicae saturninae urbanae martini victuriae
|
sinipliciae securi.
maf
obilus <o
e scae
enlaliao
rasonis
pontiani capitulini
sine
nu
sam
inoni et cmerili In hispaniis
cuius gesla habentur
secundi zosimi
jjauli et ciriaci In gall ambi
anis
uicturici et fusciani
et alibi nal scae mariae
; [&
fritnini.]
'
1
uncis inclusa m. 2.
I. V. om.
2. L. V. traxonis. 3. C. prae-
tenstati, V. praetextati. A, 5. C. V. Siimnioni.

5. L. meriti ; C. emeritae . urbani ; L. hispa-


iiia. V- Mspafl.
6. C. euticiani; om. sci, cuius
g_ h.
7. C. secundiani . secundi. 8. C.
cyriaci . iusti;oJ?i. in gall. 9.L. V. victorici;
L faustini, V. faustiani; C. civitate nalalis vic-
torici ; om. et, addit : et gentiani martyrum.

10. C. niariae et aliorum multorum; L, V.
om. alibi nat
PRID- IT)- DEG- In spaniis ciuil al
merita eulaliae uirg et mar
et alibi hermogenis donate
et aliorum xxii.
1. L. hispania, V. ''ispafl. I, 2. C. emerita,
L. V. almiriae. 2, 3. L. V. om. et mar. et a.-
3.L. V. donaU. 4.L. V. xu.
liieh. Siracusa ciuitale . siciliae . luciae | uirginis . Rauenna
ursicini mar . alibi salumini.
IDUS DEG- Rauenna
ursioni .
et leucati conf et ualentini
sera
cusa ciuit siciliae nal scae
lucae
uirg sci sicessi
saturnini
casti
felicis quintiliani
modesti
tito
ri uictorini
ianuarii et
gedini
stercori feliciae donat?
uale
riae colonic^ saturnin^
urba
n^ maritimi
simplici^
et
securi
1 . L. tyrsioni, V. lirsioni.
- 2 C.
leocadn
;
L.
V. episcopi et confessoris; C.
valentini
marty
ris.
--
2, 3. C. L. V. siracusa.
-3. C. L.
V.luc.ae.
-
4. C. siceusi. L. V. sucensi; C. L. V.
casti.
pauli.
-
5, 6. C. om. titori et eius loco
niter
lineas m. Neveloni : morini.
h. U. i-. * -
"
et:a getdini, L. V.egedini; C.L. V.
addunt-
feliciani.

7. 8. L. V. felici . donati .
valeni
.
cobiiiiici (V. colinici). -8. C. L. V.
saturnmi.
-
S, 9. L. V, urbani.
- 9. L. V.
viclons
.
sm-
plicii ; C. victurlae . simpliciae et securi .
dativi.
Cod.
Bern-
DECEMBER
Cod. Eptern., etc.
XVIIII kl. ian in antioc drusinao et socioru eius triuin
/.osimi et theodori scae lucae virg
| lugdu gull victoris epi
remus nl nicati epi et alibi scae aspiddise
| et theoduli
vienna lupicini epi.
[153]
Cod. Wissenb.
XVIIII KL- lAN- In antliiocia drusi
et sociorum eius numero . ui .
zosimi et theodori scae lucae vir|
lugduno gaU sci uictoris epi
iiienna lupicini epi Bemus nt
nicasi epi el sacrepi aspediae
theudoli.
Jiich. In antiochia . drusi . zosimi . & the | odori . lugduno . uiatoris
epi . Uienna tupicini | epi . Remis . nicassi ^ epi . Alibi theodoH.
'
R'. nicasi.
Excerpla itc. G. 915. in AntJochia drusi lucilii viatoris R^. in
Antiochia nalale ss. zoziini drosi
0. et sociorum eius num. iv.
3. L. Iheodori, V. leodori; C. oni.; L. et
sanclae:G. L. V. luciae. 4. L. V. viatoris;
C. et coiitessoris. 5. V. tuenna; C. L. V.
remis 6. C. L. sancti ; L. V. nigasi episcopi.
Et s. anastasii et sacrepias pedice. 7. V. theo-
doU.
XVIII k ian In aff nl fausti hici candidi cacliani maxinii
1
marci ianuari et furtunatse |
victoris caeciliani marciae
masumiae machariae victu |
riae secundae primae satur-
ninae macrosae ninnae 1 et aliorum num xi Macrosae II
ninnae restitutae et aho
l
rum nuih xi in civi aurihafi
maximi prb et conf In ascalo |
aleiae candidi.
XUIII KL- lAN- In africa fausti luci
candedi materi marci ianua
ri . uicturi cvcihani maximi
marci^ furtunatae machao
niae . uicturiae secund<i primi *
satumint^ macros^ nin^ re
stilutae et alionun , xi . In ciuil au
riUanis maximi prbi et conf In
ascalona aelei ptro)modi hehae
candidi.
Rich In africa . fausH . lucii . candidi |
maximi .
marci
.
secundi .
primi . saturnini . Au |
relianis . maximi prbi . In ascalona
.
promoU.
Excerpta etc. G. in Salona heliae i.romodi can.hd. - G.
A"nla-
nifciv . maximini etc.
- Rhab. ianuarii lortunaU - G. uotat ded.ca-
tionem altaris s. Genesii, quam vide ad d. srg.
XVII k iafi raveii nal
valentini
novalis
agricolae
concor
diae sci genisi maf.
a . ualentini . naualis . agri |
colae .
concordi.
Rich.
Rauenna
Frcervta etc F.
Havenna
etc.
concordi
marci et secundi
R.^rna^val
e^-ini
valeri agriculae
concord.ae
el al.
R".
10
1. L. inter africa; C. faustini. 2. C. L. can-
didi ; L. V. mattieri.
3. L. V. victori. - 4. L.
V. fortunatae.
4, 5. L. V. niacbaome.

5. L. V. victoriae; C. primae. 6, 7. L. V.
saturnini . macrusi . nini {V. macrusinini) .
restituti.
7. L. V. nuniero xi. 7, 8. L. auri-
lionis. V. auretianis.
9. C. ascalone heliae
candidi; L. V. scalonia . alei .
XUII KL- LVN- Ruueiuia ualenti
ni naualis
agriculae concor
di . arelalo
dedicatio basilicae
altaris sci genisi maf.
2. L. V. agricolae.
-
t 3. C. concordi .
iustini.
*. C. el altaris, L. V. et altare; C. L.
V. genesil.
XX
[154]
God.
Bern
DECEMBER
Cod.
Bptem.etc.
XVIkianmaffvictonsvictonaeetanorumxxxn,.
.
A- .fi. nuar 1 ti .
bonorali .
simplicii .
felicis . uicturiani
. uincen |
In .
qumu
victorini
atiiutori-
quarti.
Cod. Wissenb.
XUI KL-
lAN- In africa uicloris
ujc
turiani
adiutoris quarti
honorati
siinplici ampamovi
lelicis
vincenli et aliorum . xiiii
simnl
ottori
quinti donati
victuriae
dioscori.
1.2. L. V. victoris . victoriani. 3. L. ampa-
jj^Qnj.
_ 4. C.
xxxvini.
4, 5. L. V. simul
xxnn.

o. C. L. V. el (L. V. om.) octori, L.


om. (lonati.
6. L. V. victoriae; C. addH
.-
iustiniani.
felicis
vincenti et aliorum
xxvn
tutun
qumti I
riae et alibi
aioscori.
Ricb. In laodicia . leocteni . baseliani . 1 in africa . quinti. simplicii.
pomponii. In lucania ) honorati . reductulae . uicluriae.
Excerpta etc. C 915. alibi feliciani et antonii R". in Africa natale
S3. quinli pauli digni caecilianae evasi 0. in Africa pomponii daluH
et rogaliani mar.
Bedae-Flori cod. B. alibi ss. digni et badegisili
lionorali cuni aliis Iriginta Hhab. Laodicea civit. theotimi etc. in
Africa etc. pomponii ct pauli.
XU KL- lAN- In laudo civil Ibeoni
basiliani
In africa qiiinti simpU
ci
pompini P'i"li
aritife . cresti
digni
datuli
ieliciani moysitis
rogatiani
martlipi
horati
f>
evasi
victuriac
privati tinni
salvatoris
sili leluri viclnriei
caeliani
semtimini
ruslici ba^
sae . lucaniae
honorati reductu
lac
Vicluriae
felicitaiis quintn
<o
lae spin^
privatulae caeciliae
salurnini
caecibane
Namfamo
nis
felicis
vincenti
aresli musci
siddini
adintoris
Roiii lucae virg
et
auceiae
regis simul et antonini
'5
aerenei
thcudori
papeusae
cussei
appoUinit;
arionis apa
nii.,^
poenecis
papisci
saturii
uicturis
cum abis v.m .
et alibi
pas scae afre
vicioris
victorm
-''
basiUani
honorati
cum aUis xxxi
'
et e(st) d(e)d///////
' hkadnotatiom.2,abra.w.
1 C laodecia,
theoni; L. V.
laudocia.
Iheo-
,,i:_3.C.ponpini:C.artife;V.arit.f^cr^^^^^^^
L cresci.
-
4. L. V. monsitis.
- 5. L. V. mar
tyris. honorati.
- G. L. V. viclon.
''}rV,
terturi.-7.S.L.V.victoric>.v.clo.cc
an.
senlumini.V.septimini.-8.9X.V....ba^.
-
10 L. V. victoriae.
- -Hl-
^.
f!"'
urbani.martiri.honorati.evas..victunn..
.alvatoris . terturini . v.ctunae .
cecd
m .
.eptimi . ruslici . bessae .
vic.mam
h n
b
lucaniae .
reductulae.victunae
(Juc n
^.
Nevehuis addita in
margtne :
staci'^- i
riane..privatulae.-U.L.spmucc.V..pmu^
-
12. C.
om.caecilianae.L.
caeciliani. -
^
C.
phamonis. L.
V.
namfomonis^
- i^^
J
areL.-U.L.V....sidm,;CVJuae^
16, L. erenei, V. enerei.
teodon.
C.theo^^^^
(ixiter lineasm.
Nevehms).
^.^ -
cussei; L. cusei ; L^V.
apoHomae;
C- L^^
.rioni..-18.10.C.poemci..cus
V
^^^^j^
papissci.saturii
satan.;L.y.pen^^.^^^^^^
arioni..
papisc. el. - 1 J- 1-
^-^^s:
victuris.ca.vmeta.
-aO.C.aira
^^^^
om. victorinae;
L.V.
victonni.
-
^^-
martyribus;L.
V.aliisccc.
Cod.
Bern.
DECKMBER
Cod. Eptern., etc.
XlUl kl la in bethin nl secundi zosiini panli eyriaci el
1 in
suanis civi triplana vicloriao laodae civi thooticni | In aff
quinti siniplici ponnnori pauli aritili civsci digni 1
datnli
feliciani nioisetis rogatiani marlyri honorali 1 vicluncae
pi-ivati tinni salutoris siti victuri victurici 1 caeciliani
septinii rustici lessae lucanae honorali |
reductolae 11
victurije felicitatis quintulao pinnae
|
privatolao eaeciliae
satnrnini caecilianae et alibi | nani famonis felicis vinconti
arcsti musci siddini I adiutoris Roiii luciae virgift et
auceiae rogis antoni | erenei theodori papeusi uppolloniae
apaniiae paeni ] circussei arionis papisci saturi victoris
cum alis | vnii . el alibi pas afrae victoris viclorini bassi-
liani | honorati cum alisxi..
Itirh. In bithinia . secundi . zosimi . pau
l
li . uicturiae . & cyriaci
.
Autisiodoio . lieati gre
|
gorii epi. El alibi crisanti & darii.
Excerpia etr. R'' in Asia civil. Bithinia natale sanctorum zozimi
ciriaci nat. pauU
0. zosinii pauli epi<coporum Bedae-Flori codd.
B. C. V. in Nicea etc. secundini quinti Hhah. in Xicomedia zosiini
cyriaci pauli secundi.
XIII k iaii in tracia nl iuli et iii liconio teclae e( roili do
pos zephirini epi et ignati |
mar ot athanasi epi in nicea
civi bithin zosimi pauli |
socundi cyriaci anatasi et siddini
epi autisiodof civt heati grigori epi et
|
alibi crisanti et
dari.
Ii,ch. In Iracia . iulii . & iconio . teclae . 1
Rome .
deposiUo .
caprini
>
epi . & ignatii . marty | ris . potentiani .
anastasii epi . &
Hberati.
>
R>. ciprini

^w Utura.
Excerpta etc. F. Romae cypriani ep.
- G. Tr. in Oriente leclae et
sancti liberati
-
F. in Orien.e liberati - R^. 0. in Trac.a cvt.
Gildoba lO.nat s.iuhi) Ro.na zefirini teclae et ahorum-O.m
Oiiente
s liberati
- Bedae-Flori cod. I. ad Vrsum pileatum nat. s. pont.am.
[155]
Cod. Wissenb.
XIIII KL- lAN- In nicea civil bitthini
ao . zosimi pauli secundi caeri
aci . et alibi scorum anastasi el
siddini epor AuUsiodero beati
gregorii epi et crisanti el dari
1. 2. C. L. V. bithiniae.!2, 3. C. L. V. cyriaci.

3. L. V. om. et a. s. 1. L. fiddini; L. V.
episcopi; C. L. V.autisiodoro. 5. L.V. om. et
posl epi; C. papae; dariae martyrum; L. V.
darii.
XII k! dec pas thomae
apos in iiidia et in luscia
lohnnnis
et festi in tracia civi gildoba iuli 1
et i-oii.
zepl>enii. epi
in oiiente nl teclae et in ainpetia |
c.vi ,o.ud. co.hae Ube-
ratis in mesopol
zosimi aui-..li |
et in eraclea bas.i et rom
depos
sco.-..m
victo.-iae el |
bethaniae
secund, I .osiin, et
sei^aci et alibi foci Oori | et alibi
hono.-at. epi et con-
fessof.
Rick m india . Ihoniae apli. Et rom . |
depositio .
.ci innocenli epi
.
ui^rt
zolii . I
aurelli . alll,i lod .
flo,en.,
.
hono,.,, ep,.
^ ,, . in
Mesopotamia
civ. E.lessa
translalio
corpoi-is
, tS
a
aMndiacniuspassio
ibidem
ce,eb,a.u,-
V non. ,n..
-
T.l;raurni-Bedae-Floricod.B.focaeflo.
XIII KL- lAN- In tracia civil gildoba
iuli et romae zeferini e^i In ori
cnte nal tecl^ et sci liberali
1,2. L. V. gildo baiuli. 2.L. V. otn. et.

9, 3. C. om. et r. z. e. in o. 3. G. libertini
.
zosimi.
XII KL- lAN- In nie sopotamia civit
edissa ntl et trans! corporis sci
thomae
apostl qui translatus est
ab india cuius passio ibidem c^le
bratur v . non iul . In eraclea sci pas
si . et rom^ dep sci innocenti epi et
pas scorum
victuriae
bitthani,'
secundae
zosimi aurili ct siriaci
ot alibi pas
scoruin foce tlori
et
honorati epi et conf.
1.2. C. oMi. civit . edi^^a; L. V. edessa. - 2.
L om. naUhs; C. om. corporis. - 5. G. om.
V non . iul.
-
o, 6.G. passini. - 6-9. C. om. ab
ei,i
ad alibi.
- 7. L. V. vicloriae . bitanze. - S.
L. V, zosimi . secundi ; L. V. siliaci (om. et).

9 L V.
arf(/"n*--Inpennantemona.stcriodepo-
siuo s.
saivvoUii
(V.savivoldi) presbyleri atquo
abbatis.
lO
[156]
Cod.
Bern.
DECEiMBER
Cod.
Eptern.,
etc.
dosiaevirginletdidimimonac.
B.a Rorae . depodtio
felicis epi. In an |
liocl.ia .
basiliae. Alibi
demetii
h"no,ii
.'
nori . | item ,ome .
teudos.ae
u,rg,n,s.
Excrrpla rlc. E'. E=.
Antiocbia
ba.,illae
- fi 915
Anliocbia basiliae
vi,?fnU
- alibi honorati et didimi. Romae
theodos,ae
v,rg,n,s-0. v,a
Latina inter duos Ifturos etc.
X k iaii in antioch nl niarlyrQ xxxv et in alio loco evansti
vicloris et alionini Dcccxxxin |
sisti appolims roni
eugeni cleuteri urbani corneli atriani
|
evansti
metelli
vidoristiliani eliti siiiani l.aselini niceti |
flaviani felicis
pulli anicleti sopalri saturnini
euCrosini |
cartulae caelesti
euliciani et socioru eius II petri apos lini
|
telii syxti II
syxti solani eutaristili basiiini zephirini
j
gallinilt cornili
et alibi iohauuis et festi.
Rich. In nicomedia . triginta quinque | niartyrum . Rome . egeni
eleulherii . urbani . cor 1 nili . tralani . metelli . uictoris . titiani.
Exceiytn etc. U. cjistuli et aliorum dccc Hc. salani evaristi libasi
limi R^ in civit. Nicomed. natal. ss. xxxv maityrum et alioruni
0. in Nicomedia nat. ss. xxxv mav. quorum noniina deus scit

Rhab. victoris etalionim quingenlorum triginta duorum.


Cod. Wissenb.
XI KL- lAN- In anlhiocia
natl
sci
ba
silei et romae via
lavicana
inter
duos lam-os na! scoruni
.kxx
maf
qui omnes una die
coronati
sunl
et hostia nal scorum
demetri
et ho
norati felicis flori
et in
porto
romano nal sci aristoni et in
oppi
do civitatis rom^ via
portuens
dep sci felicis epi et alibi
pas
scae
the dosi uirg: et didimi
monachi
1, 2. C. basilei . serapionis.
2. L. V. otn. et.
3. C. m. Nevelotiis em. duas; L. V,
scormn
ccc. 4. C. una die coronatorum.
5. c_
ostiae. V. in hostia. 6-9. G. Et alibi
natalis
sancturum lelicis ioannis . romae via
salense
(lepositio sancti felicis et passio sanctaertr.
7. V. aristomi. 10. L. V. theodosiae.
X KL- lAN- In civil nicomedia
nal scorum xxx maf simiil
quorum nomina ds scit sistis apol
loni Roili nal scorum egeui eleu
theri urbani cornili traiani 6
evaristi mcteUi victoris ticiani
cliti siriani basillini niceti
flaviani . telicis pullii anmcliti
sopatri saturnini eufrosini
castulae et aliorum dcccxxx si
<o
mul et caelesti euticiani et soci
orum eius simul petri apolloni
thelii xisti item s^-xti . solani eu
charis tili basilimi zeferini gal
liti cornili et alibi nal scorum
<5
iohannis el felicis.
l.G. Depositio sanclae vicloriae
romaesub
decio quae cum esset desponsata viro pagano
et RL- (Nevelo adnotat retera deesse detrun-
cationefolii exemplaris, i.e.
antigraphi}.--^-
L. V. ccxLv marlvrum, Corh.
hrevius triginU
quinque.
-
3, 4. L. V. dominus (V. deus) scil.
rnmae etc.
- 5. L. V. corneli.
'. L. eleti:
L. V. bassilini.
-8. V. tlaviaviaui ; L. V. anc eli.

10, U. L. V. Dcc similiter (V. simul).


-
1
^-^-
calesti. V. calixti.
-
10. 11. V.
similiter.
-- l-^-
L. V. itera xisU.-13, 14. L. V.
eucar.=itim
.
basillini. 15. L. V. corneli.
VIIII k iafi in tripoh nal luciani et rom metrobi pauli
'o^enoti 1
theutini timisti antioc syriae scorum virg num xl
ut alioru 1 duo dusi et donati.
Hich. In Iripoli . luciae. Et rome . me j tropi . pauli . zenoti .
timisti . Et alibi drusi >
.4; do 1 nali . liutini *
. Antiochia . uirginum
quadra
]
ginta.
R' trusi - Ml' diulini.
Excerpta etc. G 915 in NeapoU luciae
G. virginum XLI canoni-
carum.
VIIII KL- lAN- In tropoli
civil sci
luci
et roiTi nal scorum
nietro
auU zenoti
teutini
tomisU
ct iu aiilhiocia
siriae
virguimn xl*
canonicarum
ct alioru ii . si
aiu
bi pa
nat
scoru
ai
mul
drusi et
donati.
1. L. V. om. sci.
- % L. V. om. et.
-
J^L.
IheuUni . thiniisU.
- 4. L. om. et; h.
syn -
V. sanctorum.
- (>. L. drosi. V. orosn.
INDICES
INDEX ALPHABETICUS NOMINUM SANCTORUM
SICUTI LEGUNTUR IN CODICIBUS (i).
Aaronk. iul.; 17 k. sept.
Abacus 18 k. feb.
Abata 9 k. apr.
AbbacuclS,
13k.feb.
Abbanus 4 n. ian.
AbbonuslGk.
maii.
Abda pr. k. apr.
Abdenago 8 k. apr.
Abdianus 3 n. iun.
Abdis 3k. aug.;8id. sept.
Abdo 3 k. aug.
Alidus 4 k. aug.
Aber k. aug.
Abibon 3 n. aug.
Abibusn.mart.
Abidianus 3 n. iun.
Abiolo G k. mart.
Absalmius 3 id. ian.
Abseodus 4 k. aug.
AbsolonasGk. mart.
Absolonus 6 n. mart.
Absolamius 3 id. ian.
Abtonius 10 k. iun.
Abundantius 3 k. mart. ; k. mart.
Abundius 11, G k. sept.
Acacia 4 k. apr.
Acacius 3 k. apr.; 6id. maii; 5 n. iul; (i id.
sept.
Acaicus 6 id. iun.
Acapia pr. id. iun.
Accadus 8 id. iun.
AcciasGk. iul.;k. iul,
Accidia 4 k. iun.
Accila 8k. ian.
AcculusG k. iun.
Aceia 7k. iul.;k. iul.
Acella 3 n. aug.
Acelleus 8 k. ian.; 6, 5 id. iul; 4 id. sept.
Acetinus 6n. maii.
Acliacius7 id. iun.
Achacus 8 id. iun.
(i) Ad hunc indicem
conficiendum
liabeas : varias corruptasque
codi
bus. Sed neque quid omnes omni
pro t vel c, o pro u et vice versa.
quas
omnes
recensere
qui nostram silvam adire non
formidabis.
L.

Achaia 4 k. apr.
Achaicus 3 k. apr. ; n. maii; (1 id. maii.
Achelleus 9 k. maii.
Achilla 6 id. sept.
Achilleus4 id. maii.
Achillus 5 id. maii.
Acillis 4 id. maii.
Aciaims 9 k. aug.
Aciolus k. maii.
Acisclus 14 k. dec.
Acius 13 k. mart.
Acontus 8 k. aug.
Actus k. ian.; n. ian.; 8 id. ian.
Acuta4,3n.ian.;
17 k. maii: pr. n. maii.
Acutina pr. id. apr.
Acutio 4 n. ian.
Aculus 4 n. ian.: n. ian.; 8 id. ian.; 7, 6 k.
apr.: k. iun.: 7 id. sept.
Adactus 3 k. sept.
Adauctus pr. id. maii; 3 k. sept. ; 4 n. oct.
Adaulus 5 k. imi.
Adausia4 k. sept.
Adavitus pr. id. mai.
Adcenia pr. k. sept.
Adelbertus9k.
maii.
Adelfus 4 k. sept.
Adeloldusll k. apr.
Adeodatus p.
id. maii.
Adiutor4n.
iun.:
IGk.ian.; 15,
14k.ian.
Adnion
16 k. mart.
Adrastusk.mart.
Adrias 3 id. oct.
Adrianisl2k.aug.
Adrianus k. mart.; 3 n. mart. :
H k. aug.;
(1 id. sept.:
3 id. oct.; 8, 7
id. nov.;
16k.dec.;4id.
dec.
AdrionlGk.
iun.
Adventius
7 id. aug.
Adventor
12k. dec.
Advocatus
16 k. mart
Acduus
pr. n. ian.
AegidiusSk.sept.
Aegina
15 k. iun.
Aeleus 18k. ian.
Aemilianus 6 id. feb.
Aenes
!')
k. iul.
Aeran 15 k. iun.
Aereneus 15 k. ian.
Aeretus 3 id. iun.
Aeris 3 id. maii.
Aerulus G id. maii.
Aevitius 6 k. mart.
AfferisG k. mart.
Affidiapr. n. maii.
Affrodus pr. k. maii.
Afida n. maii.
Afnotus 4 id. maii.
Afra 18 k. iul; n.aug.; 8,7, 4 id. aug.; 15,
14 k. ian.
Aframus pr. id. maii.
Afrix
1-^ k. nov.
Afrodisius 4 k. maii ; 7 id. maii ; 6 id. maii;
3 id. maii. : G id. iul.
Afroditus 4 id. maii.
Afrodius pr. k. maii.
Afrosedus 3 id. maii.
Afrotus 4 id. maii.
Agacius 10 k. apr.
Agama n. apr.
Agape 8 k. feb.; 15, 13 k. mart.; 6 id. mart.;
k. apr. ; 3 n. apr.; n. apr.; k. iun.
;
6,
4
id.
aug.; 12k. dec.
Agapia k. iun.;pr. k. nov.
Agapinus pr. k. nov
Agapita pr. k. nov.
Agapitis 4 n. apr.
Agapitus
19 k. feb.: 5 id. mart.; 9 k. apr.; 7.
k.iul.; 8 id. aug.; 15 k. sept; 12 k. dec.
Agapius 9 k. apr.; pr. id. apr.; 4k. maii.
Agata 3 n. apr.
Agalangelus
13k. sepl.
Agalha n. feb.; 4 id. iul.; 8 k. aug.; 8
id. dec.
Agathemorus
3 n. apr.
Agathenis
8 k. aug.
Agathon 5 id. feb.; pr. n. apr.; 3
n.iul.; 8
k.
aug.
[158]
Agatiiopus 1- n. apr.; pr. n. apr.
Agatinus 10 k.apr.:
14 k.sept.
Agaton KJ k.
mart.;pr.
id. apr.: 7 k. uil.
Agatonia 3 k. apr.
Agatonica id. apr.
Agatonus4id.
mart.
Agatopus 5 id. aug.
Agatus 8 id. maii.
Agazon pr. id. apr.
Agelleus 8 k. ian.
Agemonius G id. ian.
Agentius 3 id. ian.
Aggeus pr. n. ian.
Aggestus id. nov.
Aghylus 3 k. sept.
Agileus 8 k. feb.
Agius k. maii.
Agnatal7k.sept.
AgnatusSk.
ian.: 17 k. sept.
Agnal2,5k.
leb.;15k.nov.
Agnella 5 id. dec.
Agncspr. k. ian.; 13, 12, 6,5 k. feb.: 15 k.
nov; 4n. dec.
Agnetus pr. k. ian.
Agregula pr. id. maii.
AgrestusWid. iul.;pr. non. nov.;6k. dec.
Agricola 5 k. dec; 3 n. dec; 4 id. dec; 17 k.
ian.
Agripianus 13 k. aug.
Agripina 6 id. oct.
Agripinus id. iul.
Agrippa 3 id. maii.
Agrippinusk. ian.
Agris 3 id. maii.
Agulus 7 id. feb.
Agusla 5 k. aug.
Agustalis 7 id. sept.
Agustianuspr. n. maii.
Aguslina 8 id. maii.
Agustinus 3 id. ian.; n. maii ; 7 k. iun.;
5k. sept.;10, 15k. dec.
Aguslus 7 id. sept. ; n. oct.
Agutianuspr. n. maii.
. Agulus 6 k. ap.
Aiaricus 1 ! k. niaii.
Aiobosus 1 1 k. aug.
Aiovius5k. maii.
Alamachius k. ian.
AIapon4 id. sept.
Alba 16 k. feb.
Albanus 3 k. ian. (err.); 7 k. iuu.; 11, 10 k.
iul.
AIi)eus 15 k. dec.
Albina 13 k. mart.; 4 n. iun.; 4 n. oct.
Albinus id.feb.; k. mart.; 11 k. iun.; 4 n.
iun.; 10 k. iul.;6 id. aug.; 17, 11 k. oct.
AlciatorOk. mart.
Aldegunda 3 id. leb.
Aleria 18 k.ian.
Alethus 8 id. iul.
Alequatak. dec.
Aletropus 14 k.oct.
Aleus 18 k. ian.
Alexander 5 id. feb.; 4, 3 k.mart.; pr. k.
mart-: pr.n. mart.: 4, 3 id. mart.;pr. id.
mart.; id. mart.; 16, 10, 0, 8, 6, 5, k.
INDEX
ALPHABETICUS
NOMINUM
SANCTORUM
aor k apr !1 8 k. maii; pr. k. maii ;
k.
Amminiamis 4
n. apr.
nlaii: 5 n. maii; 4, 3,
pr. id. maii : id. maii ;
Amnibonia 3
id. noy.
1- k. iun. : 4 n. iun. ; 8, 5 id. iun.
; 4
k. ml.
;
n.iul.;7id.iu!.;12,5k.aug.;7,5k.sept.;
5, 4id. sept: 16 k. oct.: k. oct; 16 k.
nov.; 10 k. dec.
Alexandria 18 k. maii.
Alexandrinus
10 k. aug.
Alexandrionus
3 id. mart.
Alexius n. maii.
Alfeus
(AHius) I5k.dcc
AlicusO k. iul.
Alla n. maii.
Almerida 10 k. iun.
Alodius 4 k. oct.
Alolaraus 3 id. ian.
Aloponius 4 id. sept.
AIopus8id.iuI.
Alphus 8 id. iul.
Alpina 10 k. iul.
Alsolamus 3 id. ian.
Alternus pr. k. nov.
Amabilis 1 3 k. aug.
Amacia 15 k, sept.
Amalarius 3 k. maii.
Amandus 8 id. feb.: 16 k. mart.; pr. n. iul.
Amantinus k. nov.
Amantius 18 k. feb.; 4, 3 id. feb.: 16 k.
mart.; 8, 5 id. iun.; pr. n. iul.; k. nov.;
pr. n. nov. ; n. nov. ; id. nov.; 15,6 k. dec.
;
n. dec.
Amaranlus 5 k. nov.; 6 id. nov.
Amarinus 8 k. feb.; 13 k. aug.
Amasus 3 n. iun.
Amator ' k. mart. ; H k. apr.; k. maii.; G k.
dec
Amausus k.sept.
Ambacu 18, ]3k. feb.
Ambicus 3 n. dec.
Ambiniarus 4 k. iul.
Ambenus 4 k. iul.
Ambodus 3 k. oct.
Ambonus kl. dec.
Ambrosiuspr. n. ap.;3 non. sept.; id.oct.;
1 7 k. nov. ; 2 k. dec. ; 3 n. dec.
Ambutus 3 k. oct.
Ameclinus 5n. iul.
Amelia 4 n. iun.
Amelius 13 k. aug.
Amella pr. k. iun.
Ainellia pr. id. iun.
Amenona pr. id. sept.
Amesius n. maii.
Amesus 4 id. nov.
Ametinus 13 k. aug.
Amfelicius 11 k.maii.
AmiaSk. mart.
Amica 8 k. mart.
Amicus pr. id. iu!.
Amideamus 6 n. iul.
Amigradina6 n. iu!.
Amilia 4 n. iun.
Aminesus 4 id. nov.
AminidusS n. iul.
Amius 4n. iun.
AmmidaOn. iul.
Ammonius pr. k. ian.; 15 k. feb.; pr. k. feb.;
k. feb.; 7,5, 3 id. feb.: pr. id. feb.; id. feb.;
16 k.mart; 14,12,7 k. apr.; 8, Gid. apr.;
8 k. i\m.; 3 n. iul.; 3 k. aug.; G, ,=j,
4,
2 id. sept. ; pr. n. oct.; 15 k. dec; 6 k.
dec; 3 id. dec.
Ammus 5 n. iul.
Amonius 16 k. mart.
Ampamovius 16, 15 k. ian.
Ampelus 12 k. dec
Amphamon4k. iul.
Amphellicus 11 k. maii.
Amphianus 4 n. ap.
Amplialus 4 k. mart.
Amplus 3 k. oct.
Ampodus 5 id. oct. ; pr. id. oct.
Amponus 5 n. oct.
Anipunus 3 k. oct
Ananias 8 k.maii.
Ananus 17 k feb.
Anastasia 8 k. ian.: n. ian.; 8, 6 id. ian.;
4 k. aug.
Anastasius 8 k. ian.: n. ian.; 8, 6 id. ian.
;
11 k. feb.;8, 7k. sept; 19, 14 k. ian.
Analholus 7 id. feb.
AnatoIia7, 6 id. iul.
Anbutus 3 k. oct
Anchimus 5 k. maii.
Ancia 5 k. iun.
Ancilaus 4 n. mart
Ancletus 10 k. ian.
Andinus 4 id. mart
Andocius 8 k. oct.
Andreas n. feb.; 7, 4id. feb.; 7id.maii; id.
maii: 8 id. iun.; 11 k. aug.; 3 n. sept.;
13 k. nov.; 3n. nov.; pr. k. dec
Andreus id. niaii.
Andrianus 4 n. mart
Andronicus n. apr. : 3 id. maii ; 5, 4 k. oct.
;
7, 6, 5 id. oct
Andus 4 id. mart.
Anesus pr. k. ap.
Anfianus n. ap.
Angelafus pr. k. nov.
Angelasius pr. k. nov.
Angelus 7 id. nov.
Anghilramnus 7 k. oct.; 10 k. nov.; 7 k.
nov.
Angilantius pr. k. nov.
Angilmarus pr. k. aug.
Angus 14 k. oct
Anianus 16 k. maii ; 16, 15 k. dec.
Anicetus4n. sept
Anicletus 10 k. ian.
Aniesus 4 id. nov.
Anifilus 3 n. ian.
Animasus n. iul.
Animias n. iul.
Annibonia 4, 3 id. nov.
Annitiodorus 5 id. aug.
Annus 5 id. aug. ; 4 id. nov.
Anovus n. iul.
Ansbertus 5 id. feb.; 7, 6 id.mart;
pr. k.
apr.
SANCTORUil
AntanuslGk.
maii.
Antaxnsn.mart.
Anteconus
10 k. dec.
Anteon7k.
iun.;18, 17 k. iul.
Anthemiasius
7 k. feb.
Anlhenogenus9k.
aug.
Antheolocus
8 id. iul.
Anlherus
3 n. ian.
Anlhinieus
pr. k. sept.
Anthimus
16 k. mart.:
.">
k. maii.
Anthiocus
pr. id. iu!.
AnthirotidusSk.dec.
Antliisdiac.
8id. maii.
Anthius 5 k. mart.
Antliolianus 8 id. feb.
Anthonius
5 id. iul. ; 4 n. sept. ; pr. k. oct.
Anlhonusk.
iul.
AnthoraT k. mart.
AnthosusSid.maii.
Anthus 4 k. mart. : 8 id. maii.
Antia 14 k. maii; 12 k. iun.
Anlicuspr. id. iuL
Antiga S k. mart.
Antigona 10 k. dec.
Antigonus 7. 3 k. mart.; 5 n. mart.
Antimasius 8 k. feb.
Antimus 5k. maii: 5 id. maii.; 5 k. oct.
Antiiicuspr. k. sopt.
Antiochianus l^ id, apr.
Aniiocus 3 n. mart.
AntiogunusS k. mart.
Antiquira pr. k. sept.
Antiqnii-ius pr. k. sept.
Antiquius 8 id. niaii.
AntitaSk. mart.
Antolianus 8 id. feb.
Antona pr. id. apr.
Antonia pr. id. apr. ; 5 n. maii; 4 n. iun.
Anloniana 8 k. mart.
Antonina 8 k. mart.; 4 n. mart.; 4n. maii;
n. maii;4n. iun.
Antoninus 8 id. ian. ; 5 k. maii; 5, 4 n. maii;
id. iul.; 5id. aug.; id. aug.; 4 n. sept.;
pr. n. sept.; 3 k. oct.; n. nov.; pr. id.
nov.; id. nov.; 15 k. ian.
Antonins 10 k. feb.; 5 n. mai't.; 7 k. maii;
18 k. iul.; 0, 5 id. iul. ; 4, 3, 2 n. sept.;
13, 14 k. ian.
Anlotinus S id. ian.
Antronicus n. ap.
Antus id. feb.; 3 k. mart.
AntjTiiasius 8 k. feb.
Apamia l.j, 14 k. ian.
Apasimon 4 k. iun.
AperSid.iul.; 17 k. oct.
Apodemus 11 k. feb.; 17k.maii.
Apodimus 11 k. feb.
Apollinaris ll,10k. aug.
ApolHnus 17 k. oct.
Apollo4id.leb.;(i.k. maii.
ApoUonaris 6 k. oct.; 3 n. oct.
ApoUonia l.j. 14k. ian.
Apollonius
V) k. mart. ; 14 k. apr.; n. apr.
;
18. Ok. maii; k.maii; 4n. iun.: n. inn.;n.
iul-;Oid.
iul.:l()k.ian.
Apolupius S id. iul.
INDEX
ALPHABETICUS
NOMINUM
Apolus 8 id. iul
Apomidus 17 k. maii.
Aporus 4 id. feb.
Apotis 3 n. iul.
Appelicus 11 k.maii.
Appiapr.k. iun.;
13k.aug.
Appianus3k.
ian.;n.nov.
Appinus I7k. ocl.:n. nov.
Appio pr. k. ian.
Appius k. ian.
Appolinc 10 k. iaii.
Appollonus 4 id. apr.
Appolonaris k. feb.
AprianlusSid. iul.
Apricius 8 id. ap. ; 12 k. nov.
Apiicus 5 n. iul.
Aprilis k. apr.: 12, 11 k. sept.
Apronianus id. aug.
Apronus 3 n. iun.
Aprnnculns 11 k. maii.
Aptanius 10 k. iun.
AptatusS k. sept.
Aptonius 10 k. iun.
Apuleius n. oct.
Apus 3 k. iun.
Aquila 10 k. feb.; 8 id. apr.
Aqnilina pr. n. feb. : 3 k. apr.
Aqnihnns pr. n. ian.
;
pr. n. feb.; 7 id. feb.;
17 k. iun. : 15k. nov.
Aquilus 17, k. iun.
Araba3id. mart.
Arabus 4. iun.
Aradius 12k. maii.
Araiacus 12 k. maii.
Aran 15k. iun.
Ai*apio id. sept.
Arapoliinusn. scpt.
Arasius 4id. iun.
Arason 3 k. dec.
Aratonus pr. id. ap.
Arator 11 k. maii.
Aratus 5 id. feb.
Araxius 6 n. iul.
Arbasus 10 k. mart
Arhata 10 k. mart.
Ai'bonus 5 n. maii.
Arborus pr. id. ap.
Arburus pr. id. ap.
Arcaneus 4 id. aug.
Arcelladins 5 k. nov.
Arcellaus I7k. maii.
Arceu? 10 k. sept.
Archadus k. aug.
Archanareus
4 id. aug.
Arcbelaus
10 k. sept.
Archeleus
id. iul.
Archelleus
5 id. iul.
Archeon 17 k. ocl.
Archctis pr. n. iul.
Archilaus
4 n. mart-
Archiles in. mart.
Archileus 1 1 k. sept.
Archionl7k.
oct.
Archiroga
llk. feb.
Archis
17 k. oct.
ArcilausISk.mail.
[159]
Arcilatius 17 k. maii.
Arcirus k. ian.
Arcis ]3k.sept.
Arcius 14, 13k. sept.
Arcontus n. sept.
Arecius pr. n. iun.
Arenus 14 k. iun.
Aresleus 4 n. iun.
ArestinusSid.maii.
Arestus 3 n. ap.; 3 n. sept.; 15, 14 k. ian.
Arfasius 10 k. mart.
Argcntus k. maii.
Argens3,2n. ian.
Argirius k. ian.
Ariaba 3 id. niart.
Aricius pr. n. iun.
Arilefa k. iul.
Ario 7 k. mart.; 4 id. mart.: 11 k. apr.; 9,
4k. iul.: 15, 14k. ian.
ArionusO id.sept.
Arippinus id. iul.
Arispicus Kik. dec.
Aristolius n. sept.
Ariston 8 k. mart.
Aristonicus 13 k. maii.
Aristonippus 3 n. sept,
Aristonus 3n. sept.; 11 k. ian.
Aristusus n. sept.
Aritlion pr. n. inl.
Arilife 15 k. ian.
Arition 9 k. inl.
Aritisus 14 k. ian.
Aritonus 3 n. sept.
Ariusus 4 k. inl.
ArixiusOn. iul.
Annagerus4 id. iul.
Annata 7, 5 k. feb.: 10 k. mart.
Armatus k. feb.; 16 k. marl.
Armi},'orus 4 id. iul.
Arminia 7 k. apr. ; 13 k. maii; 5 k. iun.
Armonius 10 k. mart.
Arnisnsn. niaii.
Arnulfus 15k.,aug.; 10 k. sept.
Arnulphus 15 k. sept.
Aroazonia id. ap.
Arobus id. aj^r.
Arogantius 12 k. feb.
Arogatns 12 k. feb.
Arontius 7 k. sept.; k. .sept.
Aropion id. sept.
Arphasns lOk.marl.
Arpos 3 n. Inl.
Arrianus 3 n. mart.
Artatis
(-tins)4id. ian.
Arlaxis 5 id. ian.
iVrtaxus 4 n. ian.; n. mart.
ArtL'mius4k. mai.: lOk. iun.:8id. int.
Arleon 18, 17 k. inl.
Artes pr. n. inl.
Arteus 17 k.oct.
Arthemas 7 k. feb.
Arthcmus 7. k. feb.
Arlhenins
lOk.mart.
Arthocuspr. ii. iul.
Artiias 5 n. mart.
Artivusl2 k. sept.
[160]
Arton 9 k. iul.
Arulfus non apr.
Asabiusk. iun.
Asaiacus 12 k. maii.
AsclalOk.feb.
Asclinus pr. k. iun.
Asclipiades 4 n. mart.; 4n. iun.
Asclipioditus
17 k. apr.
Asclipus 5 n. mart.
AsellaSid.iun.
Aspidia 19 k. ian.
Astatapr. k. mart.
Astalis4id. ian.
Astaxius 4 n. ian.
Astefjois 4 k. iul.
Asterius 15 k. feb.; 5, 4 n. mart. ; 6 id. iul
;
11, lOk. sepi.; 14, 8 k. nov.
Astesius 4 k. iul.
Asthentharius 8 k. nov.
Astibustus 14k. nov.
Astosius 1 3 k. sept.
Astus 10 k. iun.
Astuta pr. k. mart.
Atala 6 id. mart.
Ateon 7 k. iun.
Athanmnanus 9 k. oct.
Alhanasius 3 id. oct.; 13 k. ian.
Atlieneus 6 id. iul.
Athenogine 9 k. aug.
Athenus IGk.mart.
Athora 7 k. mart.
Ation 4 n. ian.
Atrianus k. mart.; 5 n. iul.; 7 k. aug.
Atristeus 4 n. iun.
AltaUis pr. k. ian.; 4, pr. n. iun.; 8 id. iun.
;
3 id. iul.
AUicus 5 id. maii; 4 id. aug. : 8, 7 id. oct.
3 k. nov. ; 8 id. nov.
Atlulus 4 n. iun.
Attus 5 k. maii.
Atulinus 6 k. marl.
Auceia 15, 14 k. ian. ; k. iun. : k. iul.
Auctor 4 id. aug. ; 3 id. mart.
Auctus 3 id. maii.
Audacta 5 k. apr.
Audactns 5 k. apr. ; pr. id. maii; 3 k. sept.
Audefaxl3k. feb.
Audcinus 17 k. feb.
Audoenus 9, 8 k. sept.
Audomarus k. nov.
Aufidiapr. n. maii.
Aulidus id. oct.; 17 k. nov.
Augentus 3 id. ian.
Augias k. iun.
Augulus 7 id. feb.
Augurius 12 k. feb.
Augurus l^k.feb.; 13 k. sept.
Augusta 5 k. aug.
Augustalis 7 id. sept.
Augustiaiius Ki k. dec.
Auguslidanensis eccles. dedic. pr. k. aug.
Augustina 8 id. maii.
Augustinus 3 id. ian.; n. maii; 5 k. sept.
;
IG. 14. 12k.dec.
Augustus 3 k. maii.; pr. n. ocl.
Aunachara pr. k. aug.
INDEX
ALPHABETICUS
NOMINUM
SANCTORUM
Aunacharus
pr. k. aug.
Aunitis
7 id. iul.
Auralik.sepl.
Aureal3k.iun.;4k.sept.
AurelianusGid.iul.;16,15k.dec.
Aurelius6k.feb.;6k.mart.:15.ap.;6k
n.aii;pr.id.iun.;G,5id.iul.;llk.sept..
4n.oct.:pr.id.oct.;12k.ian.
Aurellus H k. ian.
Aureusl3k.iun.;16k.
iul.
Aurica 16 k. dec.
Aunciusl6k.dec.
Auriga 4 n. ian.
Aurilial5k.apr.:pr.id.oct.
Aurilius5k.man.:15k.apr.;6k.mart:
26apr.;3n.iun.;pr.id.iun.;5id.ml.
12k.aug.;22iul;l-^k.ian.
Aurisus 4 id. iun.
Auriusll k. iul.
Aurosus 5 k. iul.
Aurulusl2k.
ian.;5k.mart.
Aurus 1 1 k. aug.
Ausentus 7 id. aug.
Ausona 4 n. iun.
Austasius 4 n. apr.
Austerbertana
4 id. feb.
Austerius 15 k. nov.
Austrigiselusl3k.
iun.
Ausumius 17 k. iun.
Authiroticus 8 k. dec.
Auticia 5 k. iun.
Auticus fi id. iul.
Autus 9 k. apr.
Auxentus 6. 5 id. iul. ; 5 k. aug.
Auxilius 1 1 k. dec.
Avenlia pr. id. ian.
Aventina pr. id. ian.
Aventinuspr. id. ian.
Aventus 15 k. mart. ; 8 k. mai.
Avida n. maii.
Avidus 3 n. iun.
Avinarus pr. k. aug.
Avitia 5 k. iun.
Avitus Hk.feb.;n. feb.;9k.iun.; 15, 9 k
iul.;pr. n. oct.
Axiopolus G id. maii.
Azardus 16 k. aug.
Azarias 8 k. maii.
Azatangelus 12 k. sept.
Azatonica id. apr.
Azerus 6 id. iul.
Bahilas 9 k. feb.
Babo 4 k. apr.
Bacchus pr. n. oct. ; n, ocl.
Baccirius 8 id. maii.
Badechildis 3 k. feb.
Badegisilus 15 k. ian.
Bafrohitus pr. n. maii.
Baianus k. iun.
Bainus ep. 12 k.iul.
Baiulus 13 k. ian.
Balalius pr. k. maii.
Baldegundis 4, 3 id. feb.
Baldinus 4 id. iul.
Balissa 8 id. ian.
Balista 7 k. maii.
Balsama7id.
nov.
Balsamus 8 id. nov.
Balsimus 7 id. nov.
Baltildis3k. feb.
Bapticius 8 id. maii.
Baptisterii dedic. 3 k. iul.
Baraba 15 k. mart. (err.).
Baracheusllk.mart.
Barachus 8 k. maii; 8 id. maii.
Barala 15 k. mart.
Barbalabea 3 n. mart.
Barbara pr. n. dec.
Barbarinus 4 n. iun.
Barbaronus 4 n. iun.
Barbarus k. iun.
Bardumanus 7 k. oct.
Barecheus 11 k. mart.
Baricus pr. id. apr.; 3n. oct.; 8 id. nov.;
16 k. dec.
Barilia IGk. maii.
Barilius 14 k. dec.
Barnabas 3 id. iun.
Barruceus 15 k. maii.
Barucis 15 k. maii.
Bartholomaeus id. iun. ;
pr. n. aug. ; 9, 8 k.
sept.
Baselia 14 k. iun.
Baselinus 10 k. ian.
Baseliscusl2k. dec.
Baselissa 4, 3 id. mart; U k. dec.
Baselus 14, 13, lOk. iun.
Basia 14 k. ian.
Basilcdis4k. iul.;7 k. sept.
BasileusSk. ian.; 6 n. mart.; 10 k. iun.;
5 k. sept.
BasiliaU k. ian.; 16k. maii; Gk.sept.
Basilianus3 id. feb.: 15, 14 k. ian.
Basilisca 11 k. dec.
Basilissa 8 id. ian.
BasUius 3 id. feb.; 5 n. mart.; 16, 3
k. mau;
k. aug.; 12k. dec.
Basilla 10 k. feh.; 13,pr.k. mart;
16k.iun.;
3 id. iun.; 7, 4 k. sept.; 3 id. sept.; 16
k.
nov.
Basilledis pr. id. iun.
Basinus 5 id. iul. ; 5 id. dec.
Bassa 15 k. ian.; pr. n. mart. ;
id. apr.
Basselia 14 k. apr.
Bassianus 16 k. mart.
Bassilla 3 id. mart.
Bassilia 10 k. maii.
Bassilinus 10 k. ian.
Bassion IG k. mart.
Bassula 13 k. mart.
,
Bassus 4 id. mart. ; 14 k. apr. ;
pr. id.
apr^
k.iun.;15k.aug.;n.aug.;12k.dec.;l-K-
ian.
Bastamis(-mon) 5 id. feb.
Bastasus 15 k. iun.
Battacus 8 id. maii.
Baudelusl3, 12k. iun.
Baugalfus
id. iun.
Beatus?
id. niaii; 13k. oct.;6 id.oct.
Bebean.sept.
Belial2k.
aug.
BellacusOn.maii.
Bellicus
11 k. feb.; 6,5,4 n. maii; 11 k. iul.
Bellinius
10 k. feb.
BelluslOk.feb.
Belpidus pr. n. sept.
Benedictus
12k. apr.; 5id. iul.; 15k.aug.;
pr. n. dec.
Benigna3n.
apr.
Benignus
13 k. apr.; 3 n. apr. ; 8 id. iun.;
pr.
k.nov.; k. nov.
BenoluriUk.
dec.
Benonia
3 k. niaii.
Benueius4 k. iul..
Bera H id. niart.
BerenaGk. dec.
Bereneus 8 id. apr.
Berej^us 15 k. nov.
Bereusus 8 id. maii.
Berina G k. dec.
Berinia 18 k. sept.
Bernia 6 k. dec.
Bermacus 13 k. nov.
Berniiarius 12 k. apr.
Bcromia(-nia) 8 id. mart.
Beronicius 14k. nov.
Berononicus 14 k. nov.
Besia 10 k. oct.
Bessa 16 k. aug.; 15 k. ian.
Bessia 16 k. aug.
Bcssus 15 k. aug.
BibianusSk. sept.
Bil)lis 4 n. iun.
Bicca 4 k. iul.
Biccianus pr. id. ian.
Bigatus 7, 6 k. iul.
Bio 12 k. apr.
Biricus 6 id. maii.
Bi.^sia5k. aug.;16k. oct.
Bitanza 12k.ian.
Bitlhana 12 k. ian.
Bittinia 15 k. oct.
Biturus 16 k. aug.
Bitus 13,8k. leb.
Blandina 4 n. iun.
Blastinus 15 k.iul.
Blastus 15 k. iul.
Blesus 14 k. mart.
Bliblis 4 n. iun.
Bonefacia pr. n. maii
;
pr. k, nov. ; 5 id. dec.
Bonefiicius 3 id. nov.
Bonefalus 4 k. ian.
Bonia 4 id. nov.
Bonifatianus 9 k. dee.
Boniffilius 4 k. ian.; n. iun.; 7 id. iun.; pr.
n. scpt.;5 id. dec.
Bonitta pr. id. ian.
Bonolus 14 k.dec.
Bonosa id. iul.
Bonosie 4 n. feb.
Bonosus 6 k. feb.; 6 id. maii.; k. aug.
Boresius 15 k. nov.
BosonusGk.
feb.
INDEX
ALPHABETICUS
NOMINUM SANGTOHUM
Briccionus id. nov.
Brigida k. t'eb.
Brivatula 4 n. feb.
Bubatus pr. k. maii.
Bublasa k. iun.
Buddulus 7 id. oct.
Budentus3 k. maii.
BuUodus k. iun.
Buplius n. iul.
Buplus 3 n. iun.
Burchardus pr. id. nov.
Burgondio 8 k. apr.
Burrus 4 id. oct.
Bustasusl5 k. iun.
Bustus 14 k. nov.
Bultasus pr. id. apr.
Buttolus7 id. oct.
Buttus pr. id. apr.
[161]
Cacinarius 14 k. feb.
Cae... (vid. etiam Ce...)
Caecilia 16 k. oct.; 10 k. dec. ; 4 id. dec. ; 15,
14 k. ian.
Caeciliana 12 k. feb.; 15, 14k.ian.
Caecilianus 1 1 k. feb.; 18, 14 k. ian.
Gaecra 17 k.nov.
Caeledonia 13 k. feb.
Caelerina 3 n. fcb.
Caelesia IG k. maii.
Caelestinuspr. k. ian.; 12, 6k. feb.; 6,4n.
maii.
Caelestis id. aug.
Caelestus 6 k. feb,; 4 id. ian. ; 18 k. feb.; 10
k. ian.
Caelianus 12, 6 k. feb.; 18, 15 k. ian.
Caelifloria n. ian.
Gaelisforus n. ian.
Caeriacus 14 k. ian.
CahisGk. mart.
Caiola 5 n. mart.
Caitque n. ian.
Caitus fi id. oct.
Caius(vid.
Gaglus).
Calcolus
13k.maii.
CaU-orus 16 k. iun.
Caledius
:^ id. mart.
Calendinus
6 k. maii. ; 3 k. nov.
Calendiopr.k.ian.:
3 k. nov.;
pr.k. nov.;
17.
1.-,, 12,11 k.
dec.;k.dec.
Calenicus 6 k. feb.
Calentinus
G k feb.
Calerus
8 k. maii.
CalestalO,
7k.
maii;k.sept.
CaIestus(Calistus)16,7k.maii;Kl.aug.;4
id.oct.ipr.
id.oct.
Galistal4k.feb.;16k.mau.
Calla
16 k.
maii.
Callcdus:^id.mart.
Callenidus
5 k. feb.
Callerva
:i id. mart.
CallinialGk.
maii.
Callinicuspr.k.feb.
Ca!listusl4k.fob.:l6k.ocl.
GalloUk.mart.
Calocerus 3 id. feb.; 14 k. maii; 14 k. iun.
Galocirus 16 k. iun.; 13 k. aug.
Caiogorus 3 n. mart.
Galorus 16 k. iun.
Galpouia4 n. iun.
Calricia pr. n. maii.
Gaiumniosus k. aug.
Camasus pr. n. iun. ; 8 id. iun.
Cananeus (cfr. Simo).
Candedia 6 id. maii.
Candedianus 7 id. ian.; 16 k. mart.
Candedus 3 n. ian.; n. lan.; 5 id. mart.;
17 k. iul: 6,5 id. iul.; 15, 4 k. sept.; 10 k.
oct.
Candeus 12 k, feb.
Candida 7 id. ian. ; 6 id. maii; 4 k. sept.;
t k. ocl.: k. ocl.; k. dec.; 4n. dec.
Gandidianus 16 k. mart.; 4 id. nov.
Gandidus 4 n. feb. : 18 k. ian. ; 16 k. mart.;
8 id. mart. ; 8 id. oct. ; k. dec.
Candonanus n. dec.
Gandorus n. dec.
Canelia o id. dec.
Cano G k. nov.
Ganonicae virtrines 5 id. apr. ; 9 k. ian.
Ganliana 17, 15 k. iul.
Cantianella pr. k. iun.; 18, 17 k. iul.
Gantianus 3, pr. k. iun.; 19, 15 k. iul.
Cantor 16 k. maii.
Gantus 5 k. feb. ; n. maii
;
pr. k. iun. ; 15 k.
iul: 8k. aug.
GapitoO, 5 k. iul.;9k. aug.
Gapitulinus 8 id. mart.; 4 k. iul.; 10 k.
sept.; 4, 3 id. dec.
Gappa 4 n. feb.
Cappellidus 15 k. apr.
Caprasius 13 k. nov.
Caprica 7 id. apr.
Caprinus 13 k. ian.
Gapto^)k. iul.
Caplus 5 k. maii.
Caralus 11 k. dec.
Carasius k. mart.
Garea id.oct.
Carellus 4 k. iun.
Cariato 3n. mart.
Caricia pr. n. maii.
Carilippus4k. maii.
Garinianus 7 k. mart.
Carinon pr. k. dec.
Cario pr. k. dec.
Carissimus 5 n. mart.
Carissus IG k. maii.
Carisus k. mart.: \n: n. mai*t.
Carita id. apr.
Carilo IG k. maii; 9 k. aug.
Garoinpis G id. iun.
Garoticus pr. id. ian.
Garpa 4 n. feb.
Garpeforus 7 id. aug.
Carpia G k. iun.
Carpistus :i id. mart.
Carpofarus 5 id. aug.
Garpoforus pr. id. feb. ; 7 k. mart. ;
G id. aug.
6 id. nov.
XXI
[162]
Carporus pr. id. feb.
Carpus 4 id. marl.; pr. id. apr.
Carra k. iun.
Carsieus 12 k. mart,
Carsius pr. ii. mart.
Cartherus 14, 18 k. dec.
Gartula 10 k. ian.
Carulns id. apr.: 17 k. maii.
Carus pr. id. apr.
Carusus4n. oct.
Cascentus 13 k. mart.
Gasisus pr. n. maii.
Cassericus pr. n. maii.
Cassia k. nov.
Cassianus 14, 1 1 k. ieb.; 7 k. ap.; 3 n. iun.:
4 id. iun. ; n. aug. ; 3 id. aug. ; id. aug.
; 6 k.
dec; k. dec.:3 n. dec
Cassicus 12 k. mart.
Cassio 17k. apr.
Cassiuspr. n. marl.:pr. k. maii; ISk.iun.;
k. iun.; I3k. aug.; 7. id. oct.
Casso 17 k. apr.
Casta S, : k. mart. ; k. iun. : 4 ii. iun.: pr. k.
nov.
Castt-nis 14 k. dec.
Gasfianus 3 n. dec.
Castiga 8 k. leb,
Gastilinus k. iun.
Gastinus \-2k. leb,
Castolus pr. id. ian. ; 10 k . feb.
Castor 14. 13 k. oct.; 6id. nov.
CastoriusG k. iau.; 17,5 k. apr.;5 k.maii;
7 id. nov.; pr. k. dec.
Gastrensis 3 id. leb.
Gastricusd, 5id. iul.
Gastrus 5 id. iul.
Gastula 8 k. Ieb.:4n. feb.; 8 k. mart.; 8 k.
apr.;n. maii;ok. iun.;pr. k. iun.;k. iun.;
4n. iun.: n. iun.; 10 k. ian,
Gastulina 4 n. iun.
Castulinus pr. id. iau.
Castulus pr. id. ian.: 10 k. ieb.; l.')k.mart.:
8. 7 k. apr.: 4 n. iun.; pr. k. dec.
CastusGk, feb.: 13, 6 k, mart.; 5, 4, 3 n.
mart.; S id. maii; 11 k. iun.; 4 n. iun.;
k. aug.; pr. n. sept.; pr, k. oct.; k, oct;
pr, n. oct. ; id. dec,
Gasus 15 k. iun.; IG k. nov.
Gatellinus 7 k. dec.
Gatherina 7 k. dec.
GatinaSk. fob.
Gato5 k. ian.
Galolinus id, iul.
Galonus 16 k. ap.
Caluinus 15 k. aug.
Catula 9 k. apr.; n. maii.: 5 k. iun.
Catulinus 14 k. apr.; 9 k. maii.
Catulus 4 id. sept.
Catuius id. apr.
Ge... (vide etiam Cae...)
Cauco 13 k, maii.
Gaudus 8 id. iun.
Gautala Ki k. au;r.
Cautus 6 id, oct.
Ceca id. oct.
CeciiiaS id. niaii: pr. k. iun.; k, iun. : 4 n.
INDEX
ALPHABETICUS
NOMINUM
SANCTORUM
Charus S k. nov.
Ghicta pr, n. iun.
rt.: 0,5. 4n. maii.
iun.;3id.auB.;16k,ocl.-.
lOk.dec;
4 id. dec.
Gecilianal5k.
ian.
Cecilianusllk,feb.:15k.ian,
Cecilius 15 k. dec: n. maii.
Ceciria 8 id, iul.
Ceda 7 id. mart.
Gedesesis 7 id. mart.
Gedianusll k. teb.
Gelodonian.
mai: 12 k. iul.
Celedonus 5 n, mart,; 3 k. oct.
Celer3non.
feb.:pr, k. mart.
CelerinaS,
4k.oct.
Celerinus
16 k, mart.; n. maii.
Celesinus
id.nov.
Gelesta 16 k. niaii.
Gelestina S id. maii.
Celestinus I3k. mai
Cclestispr. id. oct.
Celestus4k.aug.;6id.
nov.
Celialis 5 n. iul.
Celianus U>,9, 6. k. feb.
Celistbrius n. ian.
Gelleus 9 k.maii.
Gellus 16 k, maii.
Gelsa 5 k. aug.
Gelsianus 12 k. feb.
Celsio 12k, feb.
Gelsus 8 id. ian.; 13 k. iul; 13, 5 k. aug.;
3 k. nov, ; 10 k. dec,
Cendeus 13 k. feb.; 7, 5 id. mart.
Cendinus 16 k. iul.
Generus 8 id. maii.
Genion 15 k. iun.
Genona 4 n. iun.
Cenonus 4 n. iun.
Censorianus 5 k, feb.
Censurus 4 id. iun.
Gentron 15 k. iun,
Gentulus pr. k. dec.
Ceratus 8 id. iun.
r.erboniusO id, ocL
Gerumunia 3 id, apr.
Gercyra 4 k. maii.
('.erclina 3 n. feb.
Cereneus pr. n. aug,
Gerenlia
-^-
id. aug.
Gerialis 5 n. iul.
Cerilia 8 id. iul.
Gerillus 8 id. mart,
Gervasius 13 k. iun.
Gesaria 10 k. apr.
Gesariana l^ k. aug.
Cesarius6 k. sept.; pr. n. nov.; n. nov.: pr.
id. nov.
Cesarus 3 n. nov.
Gesiana [-2 k. aug.
Cesis 7 id. mart,
Cessia k. nov.
Cessus 6, 5 id. iul,
Ceticius6n. maii.
Cettinus 6 n. maii.
Cetula 13 k. mart.
Cetulus 5 k. iun.
Charistus pr. n. mart.: k. oct.
Charito S k. auff.
Ghildebertus 13 k. maii.
Ghildeomara seu Ghildomarca 13 k. iul.
Chilianus 8 id. iul.
Chindinus 16 k. aug.
Chioniak. apr.; n. apr.; 5 n. iul.
Ghionius 5 n. iul.
Ghlodesinda pr. id. mart.
Chlodoaldus 5 k. iun.; k. sept.; 7 id. sept.
Chonia 3 n. apr.
Ghono 6 k. nov.
Chonradus 6 k, dec.
Ghorentius I6k. oct.
Choris3 id. niart.
Ghoriton 6 id. aug.
Ghorus 9 k. maii.
Ghotitia id. maii.
Ghr... (vid. etiam Cr...).
Chrestus 3 n. apr.
Chrisius 6 id. iul.
Ghristina id. maii.; 14 k. aug.
Christiana 16 k. maii.
Christina 9 k. aug.
Christophorus 8 k. aug.: 8 k. oct.
Christus 3 n. apr.; 5 n. iul.
Chrodegangus 4, 3. pr. n. mart.
Cliroiiana U) k. mart.
Chronia n. apr.
Ghrysa 3 n. aug.
Chudion 5 id. sept.
Ghunisius 5 id. feb.
Chustus 5 n. iul.
Ci... (vid. etiam Gy..,).
Giciliana 12 k. feb.
Cicilia pr. k. iun,
Cicilius 14 k. mart.; 6 id. maii.
Gillonia5k. iun.
Gimasus pr. n. iun.
Cindis 6 id. maii.
Ginerus S id. maii.
Cinona 3 n. iun.
Cinzamus, seu Cinnamus 9 k. iul,
Cio 4 id, mart.
Ciolus4k. maii.
Cionia 5 n. iul.
Gionius 3 id. mart,
Gipeurus 4 n. mart.
Ciprianus 18 k. oct.
Circusseus 14 k. ian.
Giriacitis 5 id. aug.
Giriacus 13, 12 k. feb.; pr. k. feb.; k.
feb.;
4 id. dec.
Cirinicus 4id. dec.
Cirinus 8 k. apr.
Cirinus pr. n. iun.; pr. id. iun.
Cirion 17 k. oct.
Cisellus 12 k. sept.
Cislus k. iun.
Citdinus 6 id. niaii.
Cithinus S id. maii.
Cilinapr. n. maii.
Citracius 8 id. iul,
Gittinius pr. id. apr.
Gillinus 16 k. nov.
Gitunus pr. id. apr.
Ciluminus
8 k. lan.
Civinus
15 k. aug.
Clacivius
pr. k. nov.
Cladiuspr.
id. aug.
Claonius
3 id. inart.
Claria 3 k. dec.
Clarina
pr. id. aug.
Clascerus
id. ian.
ClassicuslSk.mart.
Claudia
4 n. ian.
Claudianus
6, 5 k. inai-t.; pr. k. inart.
mait. ; pr. n. mart.; n. apr.; 9, 8 k.
7 k. dec.
Claudicus
3 n. dec.
Claudion 4, 3 n. ian.
Claudius
13 k. apr.; pr. k. maii; k.
pr. id. aug.: H k. sept.; 5 id. sept.:
nov.
Cleasus5id.
sept.
Clemalus 10 k. feb.
Clemens
3 k. ian.; 13, 11 k. feb.; 13k.
pr. k. maii; 17,5 k. iul.; 15, 9 k. aug.
nov.; 18, 11,9 k. dec. ; 7 id. dec.
Clementia pr. id. apr.
Cleraentina 3 id. nov.
Clementinus 18 k. dec.
Clementius 3 n, apr.; pr. k. maii.
Clemenus 4 n. dec.
Cleonicus 5 id. nov.
Cleotherus 7 k. sept.
Clerianus 3 k. feb.
Clericus 5 id. iul.; k. sept.
Clerus 19, 3 k. feb.
Cletus 3 k. ian. ; 6 k. maii; 10 k. dec.
Cleusus pr. n. sept.
Clicerus pr. id. ian.: id. ian.
Clicii-ius
()
id. iul.
CUdonus i) id. oct.
Clitus 3 k. ian.
Clugdus pr. k. maii.
Ciusus 8 id. ap.
Clonicus 14 k. iun.
Cobosa 11 k. aug.
Cocleus 17 k. aug.
Codenis 13 k. mart.
Codial2k. ian.
Codo 3 n. ian.
Codomus 3 k. maii.
Coel.. (vid. Coel. et Cel..)
Coliondolus 9 k. apr.
Colionus 9 k. apr.
Colisus pr. k. maii.
CoUecticus 15 k. apr.
CoUogus 15 k. apr.
Colmanus 8 id. iul.
Colocirus 14 k. luaii.
Colonica 14k. iun.; id. dec.
Colonicus id. dec.
Colorus 5 id. feb.
Colosiuspr.k. maii.
Colotus .> id. feb.; 15 k. apr.
Colovus 14 k. sept.
Columba
pr. k. ian.
Columbanus 14 k. nov.; 9 k. dec.
Comidus
17 k. maii.
Comcs
pr. id. niart.
; 5 n.
nov.
:
lun.:
f>id.
apr.
;
;5id.
INDEX ALPHABETICUS NOMINUM SANGTORUM
Comilia 12 k. maii.
Cominus 5 id. maii ; 4 n. iun.
Gomminus pr. k. feb. ; 5 k. iun.; 6 k. nov.
Commodella 3 k. sept.
Concessa 6 id. apr.
Concessus 4, 3 id. mart.; 6, 5, 4, 3 id. apr.
;
11 k. iun.
Concordia 13, 8 k. mart.; 4 n. iun.; 17 k. ian.
Gondedia G id. maii.
Com-ordius pr. k. maii: pr. n. maii; 17 k. ian.
Conditor 18 k. maii: 19 k. sept.
Conexus 6 id. apr.
Confirmus 4 id. mart.
Congillus G id. maii.
Consentius 4 id. dec.
Consiantia 14. 13, 12 k. oct..
Constanlinus pr. id apr.
Constantius 3 n. ian.; 4k. feb.; 5 n. iul.:
17 k sept.: I5k. oct.
Consulus pr. k. dec.
Conus G id. maii.
Conitus Sk, maii.
Coppus k. oct.
Coprica7 id.apr.
Corcodomus 5, 4 n. maii.
Gorinthio 6 id. aug.
Corinthus IGk. oct.
Corionus 6 iil. iul.
Cornelius pr. k. ian.: 18, 10 k. feb.: 18. 12 k.
maii: 4 n. iun.: 18 k. oct.; 10 k. ian.
Cornilanensis 4 id. iul.
Cornilia pr. k. apr.; ISk.maii.
Cornilianus 4 n. feb.; 8 id. iul.
Corninsus 4 id. iul.
Corona k. ian.: id. ian.: 11. lOk.mart.: 9.
8k. maii: pr.id. maii; 12 k. aug.
Coronata 18 k. maii.
Coronatus 8 k. iun.
Corrolus Gid. iul.
Corsicus pr. k. iul.
Corus 9 k. maii.
Corvito G id. aug.
Gosconianus 5 k. aug.
Cosma.^
")
k. oct.
(.'.osiinus 7 id. ian.
Coteusa k. iuii.
Cotiapr. k.
mau:k.oct.
CotideusGid.maii.
Cotiims 12k. apr.
Cottliia (i id. niaii.
Cotlidia pr. k. maii
Cottius 1 ! k. iun,
Colurnius
15 k. mart.
Coviius 13k. mart.
Cr.
.(vid. utiain Chr...).
Credula
3 id. maii.
GiTduIus3id.
maii.
CrcsceutiaGk.
mart.;4id.aug.
Crescentianus
pr. n. aug.; 8 k. dcc
Crescentio
.">, 4 id. aug.
Grescentius
5 k. uiart.
Crescius
14 k. ian.
Creslimis
15 k. aug.
Creslusl5k.ian.
CrelaGid.iul.
Cretus
17 k.
nov.
[163]
Crinica 4 id. dec.
Crisunta pr. id. aug.
Crisanlius 6 k. nov.; 3 k. dec; pr. k, dec;
14. 13 k. ian.
Criscens3n. iun.:5k.iul.;k.nov.;5id.nov.
Criscentia 12k.mart.; pr. n. iun.; 17 k. iul,
Criscenfiana pr. k. iun.; 5 id. aug.
Criscentianus id. iun.; G id. aug.; 16 k. nov.
Criscentinus G k. iun.
Criscentio pr. n. au^.; 4 id. au^,'.
Grisccntius 4 k. ian.; 13 k. mart.; n. maii;
14, 4 k. iun. ; k. oct. ; 6 id. oct.
;
pr. k. nov.
Crisconina G k. mart.
Crisconius 18 k. feb. ; 7 k. mart.
Crisimus 11 k. iul.
Crisogonus 17 k. iu!.:6id.nov.;10.9,8k.dec
Crisolus 10 k. maii.
Crisoihelus 10 k. raaii.
Crispianus 2 n. mart.
Crispina pr. id. apr. 4 id. aug. ; 3 n. dec;
n. dec; 4 id. dec
Grispiniamis."> k. iul.;8 k. nov.
Crispinus 9 k. mart.; pr. id. apr.: 14 k.
maii; pr. k. maii; pr. n. maii; k. iun.
14 k. iul. ; 4 id. aug.; 8 k. nov.; 12 k. dec;
3 n. dec: n dec
Crispio G id. maii.
Crispolus 4. 3 k. iun. ; 4. 3 td. iun.
Crispus G id. maii; 5 k. iul.
Crissantianus 13 k. mart.
Crissanlus pr. id. aug.
Crissogonus pr. k. iun.
Crisloforus S k. ocl.
Cristalis k. nov.
Cristianus pr. n. dec.
Cristinus pr. id. aug.
Gristus (i id. imi.: 4 id. aug.: k. ocL
Crisusid. ian.: Gid. iul.
Crocus 17 k. oct.
Crucis Inventio 5 n. maii.
,
Apparilio 15 k sept.
. Exallaiio ISk.oct.
Grusis 3 k. apr.
Cucufas 14 k. mart.: 8 k.aug.
Cuddeus G id. maii.
Cuelpistus pr. k. ian.
Guminia G k. nov.
Cuminus G k. nov.
Cundianus 17 k. oct.
Guplus pr. id. sept.
CupsicMs tid. sept.
Gunsus pr. n. mart.
Curreus 4 id. dec
Currentius
!G k. apr.
GurrolusGid.iuI.
Cursicus pr. k. iul.
Cuserius 15 k. ian.
Cusconus 7 k. mart. ; 4 n. sept.
Cusseus !5k. ian.
Culata IG k. aug.
Guthbertus
!3k.apr.
Cuthcus n. maii.
Cutidus 8 id. maii.
Cuturnus 15 k. mart.
j
Cy...
(vid. etiara Gi... Cu...,
Qui...).
i
Gvlicus
!lk. marl.
[164]
Gyminus id. ian.
Gyprianiis pr. id. apr.; 17 k. maii;
ISk.oct:
7k. dec; 13 k. ian.
Cyprus 3 n. iun.
Gypto 13 k mart.
GyrialSk. iul.: 3 id. dcc.
Cyriaca 17, IG k. apr. : 4 n. apr.; 4 id. aug.
;
10 k. sept.
Gyriaces 7 id. apr.; 5id. aug.
Cyriacus 8 k. ian.; pr. id. ian. : id. ian.; 5, 3,
Sid.teb.: id.feb.; Sk.mart.;
17k.apr.;
4n. apr.; 4id. maii; k. iun.; 14 k. iul.:
5 n.iul.; 13 k. aug.: 6 id. aug.; 10 k.
sopt.:3id. dec; 14 k. ian.
Cyrianus5n.
iul
Gvricus 3 n. ian.; 9 k. mart.; 5 n. mart.;
pr. id. maii; id. maii: 10 k. iul: 5
id. iul.
Cyrillal3k.apr.;3id.
maii.
Gyriilus 8. 7 id. mart . ;
pr. id. apr. ; 6 k. maii
;
G id. maii; 4 k. iun.; 5 n. iul.; 8, 7, 6.
5 id. iul.; 11 k. aug.; k. aug.; 4 id. aug.;
11 k. sept.
GyrinusG,
Sid.iul.; 17k. oct.
Cyrio 16 k. mart. ; 5 n. iul.
Cyrionus 6, 5 id. iul.
Gyrsus 18 k. feb.
Gyrus9 k. apr.
Gytinuspr. n. maii.
Daama G k. iun.
Dacarus pr. k.maii.
Dacianus G k. mart.: pr. k. iun.: pr. ii. iun.
Dacius 12 k. fcb.
Daconusprid. k. nov.
Dafro.^^a (-us) 4n. dec
Dagarus pr. k. maii.
Dagionus pr. id. iul.
Dagoleipbus 5 k. apr.
Dalmala Bid. apr.
Dalmatius 8, 3 id. apr.
Damasia 3 id. apr.
Damasus 1:2 k. mart. ; 4, 3 id. dec.
Damiana 4 id. dec.
Damianuspr.id. feb.; 5 k. oct.;6id. nov.
Damus G k. iun.
DanatusG k. feb.
Dandan.marl.
Danelus 6 id. iul.
Dania 5 id. iul.
Danicba 5 id. iul.
Danibel 5 id. iul.
Daretia 14 k. aug.
Daria 14 k. aug.; 6k. nov.; 3k. dec; 14,
13 k. ian.
Darius pr. id. apr.
Dascus 12 k. ocl.
Dasiia 15 k. nov.
Dasius pr. n. aug.; 4 n. oct.; IG, i:t. 12 k.
nov.
Dassnsn. aug.; 4 n. oct.: 12 k. dec.
Dasus
\'}
k. oct.; 13 k. oct.
Dalianus3 k. mart.; 17, 16 k. apr.
Datica 8 id. maii.
INDEX
ALPHABETIGUS
NOMINUM
SANCTORUM
Dioclus 9 k. iun.
Datilis 8 k. ian.
Datiusl2k.
feb.
Dativa 8. 6 id. maii.
Dativus 8 k. ian. : 7, 5 k. feb.; 13,
8
k.
mart.
;
pr.id.mart.:3k.apr.;6id.man;15k.
iun.; id. dec.
Datula 4 n. iun.
Datu!usl5,
14k.ian.
DalusOk. feb.:6id.
maii;6n. iun.
Davailus 4 id. iun.
Davetus 3 id. maii.
Davidik. feb.; 8 id. sept.
Davigisilus k. mart.
Debucbius4n.
dec
Decenia 18k. maii.
Decima ISk maii.
Decimus pr. id. apr.
Decisus pr. n. sept.
DeconiedisGid.
iul.
Decomminus 5 id. feb.
Decronus 11 k. apr.
Dedimus 5 id. feb.
Defensor IGk.nov.
Demelus 12 k. aug.
Demetria 3 n. iun.; 4 n dec
Demetrius o id. apr. ; pr. id. apr. ;
pr. k. maii;
5 id. maii; 5 n. iul.; 19 k. sept. ; 6 id.sept.;
18k.oct.:5. 4id.nov.; 17, U, 10 k. dec
Demignus 17 k. dec.
Democrelus pr. k. aug.
Demorus pr. n. maii.
Denecutia pr. id. maii.
Denegotiiia pr. id. maii.
Denegotia k. oct.
Deodatus 13 k. iul.
Deonisius 16 k. mart.
Deplitorus id. sept.
Dcrus 3 k. feb.
Desiderius 3 id. feb.; 10, 8 k. iun.; 7 id.
sept.; 8 k. oct.: pr. k. oct.; 14 k. nov.
Deumarus 18 k. feb.
Deuteris 12k.aug.
Dexter n. maii.
Dicams pr. k. maii.
Dicuntusid. feb.: 13 k. dec.
Diceus 12 k. nov.
Dida 15 k. dec
Didalus 15k. feb.
Diddus 6 k. marl.
Didimus 11, lOk. marl.; pr. n. apr.; n. apr.;
6, 4id. sept.; 11 k.ian.
Didunius 4 id. sept.
Dierantus 15 k. iun.
Dicus pr. id. iul.
Digna k. oct.
Dignusid. maii:6 k. iul.; 15, 14k. ian.
Dimolus 12 k. aug.
Dimelrius 11 k. dec; 4 n. dec; 11 k. ian.
Dimicianus 3 id. mart.
Dinaris 9 k. mart.
Dinocius pr. n. iun.
Dio 3 id. mart. ; G id. maii.
Diobides V) k. dec.
Diocles 17 k. aug.
Dioclia 9 k. iun.
Dioclitianus 18 k. maii; 17 k. iun.
Dioditus6id. iul.
Diodolus pr. k. apr.
Diodorus 7 k. mart.; pr. k. mart.;
pr. n.
mart.; pr. k. maii; 12 k. aug.; 7 id. oct.;
6 k. nov.
Diofilus pr. id. sept.
Diogenes 7 k.apr. ; 8,7id.apr.;
17k.maii;
IG. 15, 7k.iul.;6id. iul.
Diogoiunus 3 n. ian.
DiomedesSid. iun.;6,5 id. iul.; 12k.aug.;
6id.aug.; 14, 13, 12k. sept.
Diona 3 id. mart.
;
pr. id. mart.
Dionisia 3 k. mart.
Dioni.sius7 k. ian.; k. feb.; 6id. feb.; 16 k.
mart.; pr. id. mart.; 15 k. apr.; 10 k.
maii: 17, 15k. aug.; 5id. aug,; 18,12 k.
oct.; n. oct.; 6 id. oct.; 12 k. dec.
Dionina 17 k. maii.
Dionius 3 id. mart.
Dionisinia 4 k. inl.
Dionysia id. maii.
Dionysius n. oct.
Diopliidis 15k. dec
Diopbus9k.apr.
DioscodusS id. feb,
Dioscorus G k. mart.; 5 k. maii; 15 k. iun.;
17, 4 k. iul.; 14, 13 k. sept,.; 16, 15 k. ian.
Diosolus prid. id. sept.
Disia 16, 15 k. sept.
Dismica 16 k. maii.
Disseus 19, 16. 15 k. sept.; 12 k. nov.
Dista 4k. iul.
Divius n. maii.
Diunisa id. maii.
Diunisius 5 id. feb.; 14, 3 k. mart.; 17, 16,
10 k apr. ; k. apr. ; 4 n. apr. ; 10 k. raaii
;
6 id. maii : 4 k. iul. ; 4 id. iul. ; 8 id. oct.
Divus n. maii; 4 id. iul.
Doba 3 id. mart.
Dola 4 k. apr.
DoIelatulus4id. sept.
Docimus 18 k. maii.
Doga 3 n. iun.
Dogonus pr. k. nov.
Domata pr. k. ian.
Domicia 5 k. ian.
Domicianus 4, 3 id. mart.; k. aug.
Domicus4k. ian.
Domina 18, 17 k. maii.
Dominanda pr. k. ian.
Dominio 3 id. apr.
Doniion 3 id. apr.
Domisianus 3 id. mart
Domitianus 5 k. ian.
Domitus 3 n. iun.
Domna 4 id. mart. ; 4 n. iun,
Domnicella 3 id. nov.
Domnina 18 k. maii; 6 id. iul.; H k.
sepl-
Domninus 3 k. apr.; 4, 3 id. apr.; 6
id. ml.;
pr.n. nov.; n. nov.,
8id.nov.
Domnus4n.ian.; 13 k. apr.; U k.
man;
6, 5 id. iul.; pr. id. oct.; 3 id. nov.
Domulus pr. n. maii.
Donacianus 13 k. marl.
Donata pr. k. ian. ;
pr. n. feb.;
pr. id.
leb.;
INDEX
ALPHABETIGUS
NO\UNUM
SANCTORUM
13,
8 k.
mai't.; 4 id. niart; 4, 3 id. apr.:
6k. apr.; 12 k. maii; n. maii;4, :^ n. iun.;
7,
6id. iun.; 16, 15 k. aug.; 6 id. aug.;
k.
sept.;
3 id. sept. ; IG, 4 k. oct ; 16 k.
nov.; k. nov.;4n. dec.;5id. dec; id. dec.
Donatella
k. mart.
,
pr. id. iun. ; 3 k. aug.
Donatellus
pr. n. oct.
Donatianus
9 k, iun.; pr. k. iun.: k.iun.;
8 id. aug.
Donatica k. mart.
Donatila
(i k. mart.
Donativak.mart.
Donativus
4 k. mart.; 8 k. aug.
DonatorI4k.iun.
Donatula 8, 6 k. marl.; j)r. id. apr.: 4 n.
iun.; k. aug.;8k. oct.
Donatus
3 k. ian.; pr. k. ian.; 3 id. ian.;
10, 8. 6 k. feb.; pr. id. ieb.: 14. 13, 8,
5k. mart; pr. k. mart.; k. marl.;5, 4, 2
n. mart.; 3 n. apr.; 5, 4. 3 id. apr.
; pr.
id. apr ; 15, 14, 13, lii, 8. 4 k. maii; pr.
k. maii
;
pr. n. maii ; n. maii ; 8, 6 id maii
;
1 ^, 10 k. iun.
;
pr. k. iun. ; k. iun. ; 3 n.
iun,;8 id. iun.; pr. id. iul.; 13 k. aug.;
7 id. aug.; k. sept.; pr. n. scpl ; 5 id.
sept.; k. oct. ; 6, 4 id. oct. ; 16, 3 k. nov.
;
pr. k. nov. ; 8, 7. 5, 4 id. nov.; 17, 16,
8,
7 k. dec. ; k. dec; 5, 2 id. dec. ; id. dec.
;
16, 15, 7 k. ian.
Donisinnia 4 k. iui.
Dormidonus 12 k. oct.
Dormientes Ephesini 4 id. aug.
Doroma 12k. oct.
Dorotlia 13 k. oct.
Dorothea 8 id. feb.; pr. id. feb.
Dorotheus4id. mart.; 5k. apr.: pr. k. maii;
12k. oct.; 10k.nov.
Dotiierus 12 k. aug.
Dotmanus 8 id. iul.
Dolus G k. apr.
Driodrus pr. k. maii
Drodotus 6 id. iul.
Drogo l^ k. dec.
Drusina 19 k. ian.
Drusus t9. 9 k. ian.
Duhitatus k. .sept.; 4 n. sept.
Dudinus 6 id. sept.
Dugdus prid. k. maii.
DulaS k. apr.
Dulia 8 id. nov.
Dnlius 8 id. nov.
Dunus4
id. marl.
Duonius3id. mart.
Dusus 9 k. ian.
[165J
Ebartus k. iul.
Ebasus
13 k. mart.
Ebentius 5 n. niaii.
El>orhardus S k. dec.
Ebicianus
pr. id. ian.
Ebotus
1 1 k. teb.
i^burtus
pr. n. iun.
Ebustus
pr. n. iun.
Ecamarus 14 k. feb.
Edictus id. nov.
Edistus 4 id. oct.; id. uov.
Editius 6 k. mart.
Efimacus 6 id. maii.
Efrasus pr. id. mart.
Efuchus 15 k. iun.
Egatusk.iun.
Egdonus 4 id. mart.
Egeas 16 k. mart.
Egedinus id. dec.
Egemonus G id. ian.
Egena 15 k. iun.
Egenus 10 k. ian.
Egia IG k. mart.; lOk. sept.
Egigna 15 k. iun.
Egistus id. nov.
Egodditis G k. leb.
Egonus 4 id. mart.
Egrilius 3 n. nov,
Egrius 3 n. nov.
Egulianus 8 id. apr.
Eladius k. iun.; 8 id. iul.: 4 id. dec.
Elaphus 4 k. iul.
Elarius 6 k. feb. ; 3 id. mart.
Eiasippus 16 k. feb.
Elasius 15 k. sept.
Eleazarius 10 k. sept.
Elegatusk. dec.
Elegius k. dec.
Elena 11 k. iun.
Elentius 8 id. iul.
Eleusius 7 id. apr.; pr. n. sept.
Eleutherius 10 k. maii; k. maii; 12 k. iun.;
8 k. sept.; 8 id. sept.; 5 k. oct.; 6 n. oct.
8, 7 id. oct. ; 8 k. dec: tO k. ian.
Eliaga 10 k. sept.
Elianus 12 k. aug.; 5 id. sepl.
Elias 8 id. iul.
Eliazarus 1 1 k. sept.
Eligius k.dec.
Elimas 10 k. maii.
Eliqualus k. dec.
Elioterus 14 k. maii.
Elitus !0k. ian.
EUadus 8 id. maii; pr. k. sept.
Elodlus 4 k. oct.
Elogius 12 k. feb.
Elpis 9 k. iul.
Emannis 6 k. sept.
Emcl... ivid. etiam .^mel)...
Emelia4n.
iun.
Emelianus pr. k. maii; 5 id, iul.: 15. I^ k.
aug. ; 1 1 k. sepl.
Emelius II k. iun.; 7 k. aug.: 16 k. sept.
;
4 k. oct.
Emerentiana
10 k. feh.
Emerentianitis
16 k. oct.
Emerentianus
18 k. feb. ; 16 k. oct.
Emerentius
3 n. iun.
Emereo 5 n. iul.
Emeria pr. n. maii.
Emerila
8 k.
mart.; k. maii: 3 n. mn.;
7k
iul.:9k.aug.;t0.0k.sept.
Emeritus3id.
iun.:9k.
iuI.:Sk.aug.;
12 k. dec
Emeterus 5 n. mart.
EmetriusOk. feh.
Emil... (vid. etiam vEmil...)
Emilia 13 k. mart; 10 k. iun.; 4n. iun.
Emilianus 7. 5 k. feb. ; 6, 5 id. feb.; 6 id. iul.;
pr. k. sept.
Emilinus pr. k. sept.
Emilius 14. U. 5 k. iun.: 14, 12 k. iul.:
13 k. aug.; 17 k. sept.; pr. n. oct.
Eminus 8 id. iul.
Emirinus 13 k. aug.
Emmeraminus 10 k. oct.
Emmus 8 id. iul.
Emonius 16 k. mart.
Enericia 4 id. dec.
Enianus 16 k. maii.
Enimius R id. inl
Ennasia IGk.aug.
Ennuculus pr. k. mart.
Eno irl. ian.
Eutatus IG k. aug.
Eo... (vid. etiam Eu...)
Eobamus n. iun.
Eobotus 1 1 k. feb.
Eodemon 8 id. iul.
Eodomonus n. iul.
Eodomus 3 k. maii.
Eofraxus 3 id. feb.
Eofrodinus G id. iul.
Eofronus 3 n. aug.
Eolodus 13 k. sept.
Eologus 5 n. iul.
Eomenius G k. nov.
Eononis 18 k. feb.
Eopropus k. oct.
Eorapius pr. id. apr.
Eostasius 12 k. feb.
Eothyopus id. iul.
Eostochius pr. n. sept.
Eoticius 13 k. mart.
Eotropius id. iul.
Epadus 10 k. sept.
Epafroditus n. n)aii.
Epagatus 5 k. iun.: k. iun.: 4 n. iun.
Epantus IS k. oct.
Epartius 18 k oct.
Epasius k. iul.
Epcfanius n. nov.
Epercntius 8 id. iu!.
E[)dimus 5 id. feb.
Epliimicus G id. maii.
Epicalus 5 k. iuii.
Epictilus G k. feb.
Epictitus 5 id. ian. :S k. feb.; 10 k. iun.;
12 k. sept.
Epictus 10 k. iun.
Epigatianus 5 k. iun.
Epiniinius 5 id. maii.
Epion4 k. niarl.: pr. id. mart.
Epolitus4. 3k. feb.
Epolus pr. k. mart.
Eppodiusok. maii.
Eppopodus 3 id. mart. ; 10 k. maii.
Eppeus 5 k. maii.
Eppio 4 k. niarl.
Eppodius 3 id. mart.
[166J
Eppolitus pr. k. leb.; 4 n. feb.; 8 id. aug.
;
pr. id. aug. ; 13 k- sepl.; 3 id. sepl.
Eptalns9 k. sept.
Epuion4 k. mart.
Equens pr. k. ian.
Eqiiinus n. mart.
Kr... (vid. etiam Her...)
Erachilius 5id. sept.
Eracla 5 n. iul.
Eraclous n. iul.
EracUa k. iun.: '.i k. oct.
Eraclida 7k. nov.
Eraclius k. iau.; 6, 5 id. mai-t.: 17. 7 k. iun.;
5 n. iul.; 8 id. iul.: n. aug.; 19 k. sept.;
pp. id. sept,: n. ocl.: 8. 7. 6,5 id. oct.;
pr. n.dec.:4 id. dec.
Eradius5 n. iul.: 7 id. ocl.
Erasmus 4 n. ian.
Erculus n. maii.
Ercumbertus 15 k. sept.
Eroma 8id. niart.
Erembertus3 n. ian.
Ereneus 15. 14 k. ian.
Ermbertus pr. k. maii.
Ermes 13 k. feb.
Krmodorus 10 k. sept.
Ermogenes 8, 5, 2 id. dec.
Ericius id. ian.
Erisus id ian.
Erodius 5 id. feb. : k. sept.
Erous n. mart.
EruliusGid. inaii:3 n. aug.
Erumenlius4 id. dec.
Eruudinus 3 id. nov.
Esicus5 n. iul.
Esidorus 7 id. ian.
Efherus G k. aug.
Ethimia 6 k. maii.
Ethiofilus 8 id. feb.
Etiusoid. sept.
Eu... (vid. ctiam Eo...)
Evacius 5 id. sept.
Evacrus k. oct.
Evagaristus 3 n. apr.
Evagrius 3 n. ap.; 4 id. oct.
Evangelius 6 k. iun.: 7, 3 id. iul.; 4 id. dec.
Evantia 5 k. maii; 4 n. iun.
Evantius k. ian. ;
pr. id. apr.
;
pr. id. sept.
Evarislus 10 k. ian.
Evasiati k.maii; 4 n. iun.
Evasus4n. iuu. ;n. iun.;7 id. iun.;16k.ian.
Eucapus id. apr.
Eucaria 9 k. nov.
Eucarislus 4 id. ocl.
Eucarpus id. apr.; 7 k. ocl.
Eucerius 10 k. mart. ; 1(1. t k. dec.
Eucharislillus 10 k. iun.
Eucherius 16. 4 k. dcc
Euchus 5 id. mart.: 15 k. iun.
Eucirus 8k. marl.
Eucolus 8 id. iul.
Eucrepes pr. k. dec.
Euctus 7 id. ian.; 12 k.iun.
Eudemon 8 id. iul.
Eudomius n. iul.
EvL-lpistus pr. k. ian. ; 1 1 k. dec.
INDEX
ALPHABETICUS
NOMINUM
SANCTORUM
Eventius 4 n maii.
EvetuslSk.
iun.
Eufemia pr. id. apr.: id. apr.: 5 n. uil.: Ib
k.sept.;3n.sept.;16,15,l4.
13 k. oct.
Eufeniiusk.
maii.
Eufepia4id.
sept.
Eufra 19 k. feb.
Eufrasia 3 id. mart.
Eufrasius 19 k. feb.; pr. id. mart.
Eufrata 8 k. apr.
Eufrosinus !0 k. ian,;k. ian.
Eufrosius pr. id. mart.
Eufuchus 15 k. iun.
Eugenda 4 n. ian.
Eugenia 8 k. ian.; 3 n. ian.; 17 k. apr. 3
id. sept.
Eugentus 3 n. ian. : pr. n. ian.
Eugenius 3 n. ian. : 3 id. ian. ; 10, 9 k. feb.
;
k. feb.; 4 id. mart. : 13 k. apr.: 5k.iul.;
8id. sept.:4id. aug.: 10 k. ian.
Euglerius 7 id. iul. ; 4 id. dec.
Evinlus 5id. ian.
Evitius6k. mart.
Enladius4id. dec.
Eulalia pr. id. feb.; 3 k. apr.: 3 k. dec: 4. 3.
2 id. dec
Eulelia pr. id. feb.
Euiodius i^ k. sept.
Eulogius 12 k. feb.
Eumalius 4k. iul.
Euminia 6 k. nov.
Euminus pr. id. feb.: 6 k. nov.
Eunenius4 id. mart.
Eunica n. mart.
Eunicus 4 k. maii; 4 k. iul.
Eunomia 7 id. aug.
Eunoselus 5 id. sept.
Eunuchus 5 id. mart.; 4 k. maii.
Eunuculus pr. k. mart.; k. mart.
Eunuscus 5 id. mart.
Evengulus 4 id. mart.
Evocarpion n. dec.
Evodius7 k. maii: 13 k. iul. : k. sept.
Evortus 7 id. sept.
Evotius7id. ian.: 13k.iul.; k.dec.;7id.dec.
Euphemia 5 id. iul.; 5 k. dec; cf. Eufemia.
Euplia 4 id. sept.
Euplus pr. id. aug.; pr. id. sept.; 4 n. sept.
Eupolites 6 n. maii.
Eupolus pr. id. aug.
Eupraxius 3 id. feb.
Euprepes pr. k. dec
Euprobus k. oct.
Eurasius n. nov.
Eurundinus 3 id. nov.
Eusarius 15 k. dcc.
Eusebius 5 k. ian; 3 n. mart. ; 4 k. maii;
5 n. maii; 8 k. iun.; 11 k. iul.; k. aug.;
19 k. sept . ; pr. n. sept. ; pr. id. sept. ; G k.
oct.: 6 n. oct ; 8. 7. G id. oct.; 11, 3 k.
nov.; 8, 7. 6 id. nov. ; pr. id. nov. : 4 k.
dec; id. ilec
Eusecus4 k. maii.
Eusenius 5 k. aug.
Eusevus 4k. maii.
Eusis 4 k. maii.
Eustachius k. nov.
Eustacus k. feb. ; 3 id. mart.
Eustasius 12, 9 k. feb.;
4, 3 id.
mart.;
4 .
aug.;
apr. ; 5 k. iun.; G^ 5 id. iul.: 17 k.
4 id. oct.; 8, 7, 6 id. nov.; U k. dec
Eustatius G id. iul. ; 17 k. aug.
Eusticu pr. n. iun.
Eustocus 4 id. nov.
Eustolus 7,6 id. iun.
Eustorgus 3 id. apr.
Euslucius n. maii.
Eustulus 6id. iun.
Eusiicus 5 n. iul.
Eutacianus 7 id. dec
Kutaristilus 10 k. ian.
Euterus 8 k. mart.
Euthccaria pr. k. mart.
Eulhecia pr. k. mart.
Eutherius 9 k. nov.
Euthicis id. nov.
Eutica9, 8 k. sept.
Eutices 8 k. sept.; 9 k. dec
Euticetus 8 k. ian.
Eutichius 11 k. dec
Eulicia n. maii; 4id. aug.
Enticianus 5 id. aug.; 10 k. dec; 6. 5 id.
dec ; 10 k. ian.
Eulicius 8, 5 k. ian.; 5, 4 n. mart.; 4 id.
niart.; 5, 4 k. maii; n. maii; 8 id. maii;
12. 3 k. iiui.: pr. n. iun.; 6 n. iul.; 5 id.
iul.; 19 k. sept.; 3 k. oct.; 3 n. oct.;13,
12 k. nov.; pr. id. nov.; id. nov.;10 k. dec;
3 id dec
Eutimia G k. maii: 3 k. iun.
Eulimius 3 n. maii : 3 k. iun.
Eulirius 8 k. mart.
Eutitianus G id. aug.; 18 k. sept.
Eutocius4 n. mart.
Eutropia 7 id. aug.
Eutricus G k. iun.
Eutropius6k. iun.; 14k. oct.; k. oct.
Eutus 12 k. iun.
Euvolus 3 n. mart.
Excritatus G id. maii.
Exilius4 k. dec.
Exoperantius k. iun.
Expeditus 14, 13 k. maii.
Expergentius pr. n. iun.
Expicasius4 k. dec
Exuperantius pr. k. ian.; pr. k. iun.;
k.iun.
Exuperatus 4 id. aug.
Exuperius k. aug.: 10 k. oct.
Exupia 3 n. iun.
Extricata 4 n. iun.
Extricatus 3 n. iun.
Exlrigata 4 n. iun.
Exuorgus 5 id. nov.
Exuperius 13 k. ap.
Exuppus 6k. mart.
E/.ia 15 k. sept.
Fabeiislok.aug.
Fabianus
pr. k. ian. ; 7. k. feb.; 14 k. mart.;
8k. iun.;
4k.iul.
Facientus
9 k. dec.
Falatus k. tlec.
Falia
id- dec.
Falbeus
15 k. aug.
Falveus
15k. aug.
Famnus pr. id. apr.
FamoriaSid.
maii.
Famosa 8 id. maii.
Fappa n. iun.
Fareius pr. n. maii.
Faretus 9 k. dec.
Faruulfus8 id.oct.
Faseruspr. n. maii.
Fasilus pr. k. maii.
Falerus 9 k. dec.
Fatius 4 n. mart.
Favianus 8 k. feb.
Fauscus 4 n. iun.
Fausta id. mart.;id. iul.
Faustacus 12 k. feb.
Faustasus 6, 5 id. iul.
Faustalus 1 1 k. feb.
Faustina 13 k. mart.; pr. n. maii; 8 id. maii;
k. iun. ; 3 n. iun.; 8 k. oct.
Faustinianus 14 k. mart.
Fauslinus 17k.feb.; 16.9, 8 k. maii; pr. n.
maii ; 8 id. maii ; 1 1 k. iun. ; 7 id. iul. ; 4 k.
aug.; 8, 7, 6, 5 id. aug.; 5 k. sept; 7, 6,
4k. oct.; k. oct.
;
pr. n. oct.; n.oct.;8id.
oct.; 15 k.nov.;3 id. dec.
Faustus 17, 11 k. feb.; 17, 16,8 k. maii
;
6 id. maii; 13, 10 k. iun.;4 n. iun.; 12, 3
k.
aug. : k. aug.:G id. sept. ; 5, 3 id. oct.;
5 id. nov.; \'2, 10 k. dec; 18, 16 k. ian.
Febus 14 k. mali.
Feceus 4icl. oet.
Fedis pr. n. oct.
Fedosa k. iun.
Feladius n. dec.
Felianus 6 k. mai-t.
Felice 16 k. ocl.
Felicia pr. id. apr.; 6, 5 k. maii;8. 6 id.
maii ; k. iun. ; 4 n. iun. ; 3 n. oct. ; 3 id.
nov.
Feliciana G k. mart.; id k. iul.
Felicianus3 k. feb.;4n. feb.: 13,6k. mart.;
n. iun.; 5 id. iun.; 12 k. aug.; 4, 3 k. nov.;
3 id. nov.; id. dec; 15, 14 k. ian.
Felicio 4 id. mart. ; 6 id. maii.
Felicissima 6 k. maii; 3 n. maii: 8 k. iun.
;
4 n. iun.
; pr. k. nov. ; 8 k. dec.
Felicissimus
9 k. feb.; 6 k. marL; pr. id.
mart.; 8. 5, 4 id. au^'.; id. sept.: 8, 7 k.
dec; 5 id. dec.
Felicitas8k.ian.:
5,4 id. ian.; id. ian.;4,3
n. leb.; i;{ k. niart.: pr. n. mart.; n. mart.;
B id. mart.; n. iun.; 7, 6 id. iul.; 3 id. nov.;
16, 15. 9k.dec.: 15, 14 k. ian.
Felicius id. dec.
INDEX
ALPHABETICUS
NOMINUM
SANCTORUM
Felicula 16 k. mart. : n. iun. : id. iun.
Felieulus id. iun.
FelicusGk. feb.; 5 k. iun.
Felionus 6 id. maii.
Felippianus 3 k. feb.
Felippus6id. iul.
Felistus k. maii.
Felix 4, 3
k. ian.; k. ian.; n. ian.; 7, 5, 3 id. ian.
:
id. ian.; 19, 14, 13, 12,11 k. feb.; 3n.feb.;
n. feb.
; 3 id. feb.
; pr. id. feb.; 16. 13, 9, 7,
6, 4. 3 k. niart.: pr. k. mart.: k. mart.;
5, 4 n. mart.; 8, 7, 3 id. mart.; 10, 9 k.
apr.; pr. k. apr.; pr. id. apr.; 17, 12. 11,
9, 8. 6, 5 k. maii ; pr. k. maii: G, 4 n.
maii; pr. n. maii; n. maii; 8, 6 id. maii;
pr. id. maii: id. maii ; 14, 10, 9 k. iun.;
k. iun.; 4, 3 n. iun.; n. iun.: 3 id. iun.
;
14, 7,5. 4 k. iul.: 7,6,4 id.iul.: 16. 15,
13, 12, 7. 6,4 k.aug.; k. aug.:4n. aug.:
6,5id.au?.;19.12, 7.4,3k.sept.;k.sept.;
4n. sept.:3id. sept.;id.sept.: 18, IG, lii,
8 k. oct.; 5 n. oct.; 9, 8, 3 k. nov.: pr. k.
nov.; k. nov.; 8. 3 id. nov.; id. nov.; 12,
10, 9, 7 k. dec; 3 n. dec: pr. n. dec : n.
dec;id. dec: 16. 15, 14-. 11, 10 k. ian.
Fenonus 7 id. iul.
Ferosinus 4 n. feb.
Ferreolus 14 k. sept.; n. scpt. ; 14, 13 k. oct.
Ferrucio n. sept.
Fessinarus 14 k. mart.
Festa IGk.dec
Festival8k.iul,
Festus G, 5 k. feb.; 8 k. iul. : 14. 12 k. nov.
:
12. 10 k. ian.
Fevus n. mart.; 18 k. maii.
FidelalOk. iun.
Fidelis 10 k. apr. ; 6 id. maii.
Fidentianus 17k.dec.
Fidis3n. oct.
Fidulus 17 k. iun.
Fil... (vid etiam Fyl... et Phil...)
Filabus pr. n. dec.
Filadius k. dec ; pr. n. dec : n. dec
Filafagonia pr. n.mart.
Fiiatiusk. dec
Filia 15 k. dec
FilibertuslSk.sept.
Filicalus 12k. apr.
Filion
15k.sept.
Filius 3 n. ian.
Filippus 4 n. mart. : 15 k. nov.
Filistina n.aug.
Filo 7 id. ian.
Filocastus 3 k. maii.
Filocosus3id.
maii.
Filocula n. iun.
Filomerus
18 k. dec
Filominlus
4 n. iun.:
18k. dec.
Filonus
3 id. ap.
Filontius3id.
apr.
Filoro7id.
ian.;16k.
mart.
Filoromus
3 id.
ian.
Filucasus3k.maii.
Finodus4k.
iun.
Firianus
S k.
maii.
Firma3k.nov.;3id.uov.;!/k.dec
[167]
Firmanus 6 id. mart.
Firmatus 3 n. ocl.
Firmianus 6 id. mart.
Firmina 7. G id. oct.
Firminus 5 id. ian.; id. ian, ; k. sept.; pr.
n. sept.; S, 7 k. oct.
Firmio 5 id. apr.
Firmus 4, 3 n. ian.; 4 id. ian. : 4 n. feb.;
6, 5. 4 id. mart.: 7 id. maii: 10 k. iun.;
5 id. aug.: 7 k. dec
Firon9k. apr.
Fiscianus 14 k. ap.
Fissinarus 14 k. mart.
Fistus 8 k. iul. ; 7 id. sept. : 16 k. dec
Flavia 8 k. mart.; n. maii: 8 id. maii;
V. 3 n iuu.
Flaviana 3 n. oct.
Flavianus pr. k. ian.; 6 k. mart.; 4 n. iun.:
II. 10 k. sepL; 9,8 k. nov.; 5 id. dec;
H) k. ian.
Flavica 3 n. iun.
Flavinus pr. id. ap.; 8 k. iun.
Flavius 6 k. mart. ; pr. n. maii : n. maii ; k.
iun.: 5 id. iul.: G k. nov.
Fledus k. iun.
Flora 12k. feb.;k. aug.
Floreda 15 k. feb.
Floredus 15 k. febr.
Florensis G k. nov.
Fiorenliana pr. k. sept.
Fiorfnlina 4 n. iun.
FIorentinusGk. mart.;8 id. apr.:4n. iun.;
pr. k. sept.
Florentius 3 k. ian. ; 3 n. ian.; 6 k. mart;
14 k. apr.: pr. k. maii: 17 k. iun.: 5 k.
iul.; id. iu!.; pr. k. sept. : G k. nov.:12 k.
ian.
Floria pr. k. maii.
Floriana pr. n. maii.
Florianus 6 id. ian. : 5, 4 n. mart. : 8 k. maii
;
pr. k. maii: 5,4 n. maii;pr. n. maii: 7 id.
iul.
Fiorida 19. !4k. feb.; 17 k. aug.
Floridianusn. maii.
Floridus pr. k. ian.; 8 id. maii.
Florilius pr. k. ian.
Florina pr. n. maii.
Florinuson. mart.
FloscuIus4n. leb.
P1orus8.G. 3 id.ian.; 13, 12. 11, 10 k. feb.;
8k. maii: 3 n. iun. ; 7 k. nov.: 12. II k.
ian.
FluinusS k. iuu.
FIuminus5k.
iun.
Fluscohis 4 n. leb.
Focas
k.lVb.;3n.mart.;pr.
id. iul.:l2k.ian.
Focis5n.
mart.: pr. td.iul.
Focus 17 k. maii;<>id. iun.
Fodosa k. iun.
Fontacus4n.
iun.
Fonleus4n.
iun.
Fontinus n. maii.
Forcntiusid.
iul
Foriaims
S k. maii.; n. aug.
Foricia4
k. sept.
Formata
IG k.dec
[168]
Forniinns4n.
iun.
Formus 4 n. sept.
Forosus4n.
feb.
Fort... (vid. etiam Furt...)
Forlis 4 n. mart.
Fortius 8 id. nov.
For!nnatalOk.maii;l2k.iun.;8id.dec.;
18 k. ian.
FortunatusG k. feb.; 17, 15 k. maii.
Fortnnio 13 k. mart.
Fortnnns Sk. maii.
Forus 8 id. ian.
Fovius 5 n. niai"t.
Fraternus 7 id. inl. : 3 k. oct.
Fravianus 17 k. feb.
Frigianus 14 k. dec.
Fronicius4 n. ieb.
Fronimus 3 id. mart.; pr. id. mart.
Frontina pr. id. mart.
Fronlinus 18 k. maii.
Fronto 11 k. feb.; pr. id. marl.
Frontonus IG k. dec.
Frontunis 18 k. maii.
Fructolus 12 k. mart.
Frnctuosa 17. 16k.dec.
Fructuosus 12 k. feb.
Frudus 3 n. iun.; 13 k. aug.: 16 k. dec.
Frunimus 5. 4 n. mart. ;
pr. id. mart.
Frnta 16 k. dec.
Fulgentiusk.ian.: n. dec.
Fulogia 1:2 k. leb.
Fulogus 12 k. feb.
Fnrina 4 k. sept.
Furius 8 id. maii.
Fnrscus 5 id. feb.
Furt... ivid.etiamFort...)
Furluna 8 k. maii; pr. n. maii ;
id. iul.
Furtunata 16 k. feb.; 8.5k. mart.; 11 k.
niaii: n. maii; 6 id. maii; pr. k. iun.; k.
iun. : 4, 3 n. iun. ; id. oct.; 3 id. nov.
Fiirtunalianus id. iun.
Furtunatus pr. k. ian.; 5 id. ian.; 15, 14k.
feb.; 4 n. feb.; 9, 6, 5, 4 k. marl.; 5, 4 n.
mart.;5,3id.apr.;16, 14, 13, 12.9,7k.
maii; 5. 4 n. maii; pr. n. maii; 8, 6 id.
maii; 14, 7 k. iun. ; 4, 3 n.iun.; n. iun.; 7,
3 id. iun.; 4 id. iul.; 19, 11, 10 k. sept.;
k. sept.; 5, 4 id. oct.
;
pr. k. nov.; k.
dec. ; 4 n. dec. ; 8 id. dec.
Fortunio 3 k. mart.; 4 n. marl.; id. maii;
pr. n. iun.
Furtunus 8 k. mart. ; 5, 4 n. mart.; pr. k.
maii; n. maii; 8, 6 id. maii; 9 k. iun.:
k. inn. ; pr. n. iun.
Furus 8 id. maii.
Fuscianus 5 k. inl ; 3 id. dec.
Fusciiius 8 k. maii.
JXiscns 8kmaii:4n. iun.
fnstacns
\^2 k. feb.
Fyl... (vid. etiamFil,..)
Fylipolus 3 k. ap.
Kvlominus5 k.iun.
INDEX
ALPHABETICUS
NOMINUM
SANCTORUM
Gasonus 6 id. ml.
Gabianus
5 n. mart.
Gabinns3k.
iun.
Gabrns pr. k.
maii.
Gacus
{cfr. Gagius) 5 id. aug.
Gaddianusl2k.feb.
GaddiusSid.
deo.
Gadulus pr. k. maii.
Gagia 3 n. iun.
Gagiantus n.
maii.
Gagianus4id.apr.:k.iun.;6id.iul.
Gagibns
4k.ocl.
Gagiora 4 n. mart.
Gagius (pro Caius ; cfr. Gacus) 8 k. ian.
;
pr.
k.ian.:k.ian.:pr.n.ian.;14,12.6k.feb.;
4 n. feb.; 10, 6 k. mart.; pr. k- mart.;
5, 4 n. mart.;
5 id. mart.; 4 n. apr.;
14, 13. 10 k.maii; 8, 3 id. maii; k. iun.;
3n. iun; n. iun.; k. iul; 6, 5 id. iul.;
12,6k. nov.; 12k.dec.
Gahis 6 k. mart.
Gaia 14 k. fc-b.
Gaianus 5 k. ian.; 3 k. mart. ;pr. k. maii;
pr. n. maii; 17 k. iun.; 17 k. iul.;5 id.
iul.; pr. k. sept.
;
pr. n. sept. ; 6 n. oct.
Gainicus 18 k. feb.
Gaiosa 5, 4 n. mart.
Gaipem id. mart.
Gaisutus pr. n. sept.
GaiulaSn. mart.
Gaius v. Gagius.
Galanus6id. iul; 17 k. dec.
Galarns 17 k. dec.
Galata 3 id. mart.; 13 k. maii.
Galatius 8 k. mart.
Galdnnus pr.n. iun.
Galeus9k. feb.
Galicius n. maii.
Galigorus 14 k. iun.
Galla 5 n. mart.; 16 k. maii; 8 id. maii.
Gallenicus pr. k. feb.
Gallianus ISk.iul.
Gallica n. maii. ; 4 n. iun.
;
pr. k. nov.
Gallicia3 n. iun.
Gallicus pr. k. nov.
Galiienus 16 k. maii.; pr. k. iun.
Galligorus 16 k. iun.
Gallinicus 15. 13 k. feb.
Gallinus 10 k. ian.
Gallitns 10 k. ian.
Gallo 14 k. mart.
Gallus 8 k. mart.; 15 k. maii; 17 k. nov.
GalogornsG n. mart.
Gamaliel 3 n. aug.
Gandalicius 10 k. iul.
Gamlda 14 k sept.
Gandriena 15 k. iul.
Gangalus 10 k. iul.
Gangolfus 5, 3 id. maii.
GargilusS k. oct.
Garolicns pr. id. ian.
Garpenforus 7 id. aug.
Garphorus 7 k. mart.
Gassimus 5 id. aug.
GatderiusS id. maii.
Gatta 5 k. ian. ; 14 k. sept.
Gattheus 3 k. marl.
Gattica 5 k. ian.
Gaftns 8 id. d('c.
Gaudentia ^t k. sepl.
Gandentius 7, 6 k. iul.
Gaudianus 15 k. oct.
Gaudius 7 id. nov.
Gaudolns pr. n. maii.
Gaudulus 4 n. iun.
Gandus 8id. iun.
Gaugericns 3 id. aug.
Gavianus4 id. apr.
Gavierifus 17 k. sept.
Gavina pr. n. maii.
Gavinuspr. n. maii;8k. nov.
Gaulenns pr. k. iun.
Gannitus 18 k. fob.
Gauricus 4, 3 id. aug.
Gebberia 6 id. maii.
Gebenna id. nov.
Geddordus 9 k. sept.
Gedinusid dec.
Gegotus 6 k. mart.
Gehards8k. dec.
Gelasius pr. k. feb.: pr. n. feb.; n. feb.
Gelatus pr. k. inl.
Geldardns 6 id. iun.
GeledarduslO. 8k. sept.
Gelianus 9 k. feb.
Gema 12 k. maii.
Gemeliana 6 k. mart.
Gemellianus 15 k. mart.
Gemellina 6 k. mart. ; 6, 5 k. maii; 4 k. sept.
Gemellinus k. iun. ; 3 k. sept.
Gemellus 11 k. feb.; 15 k. mart.; pr. id. apr.
Geminianus 8 id. apr.: 4 n. iun.
Geminuspr. n. ian.; pr. n. feb.;
12k.mart.;
6id. maii; k. iun.; 4 n. iun.
Gemlinus k. iun.
Gemma 12 k. maii.
Gemminus pr. k. feb.; 4id. aug.
Gemmus pr. n. feb.
Generins 5 k. maii.
Generosa 16. 15 k. aug.;
16k.oct.
Generosus 15 k. mart.
Genesinsl2, 5 k. maii; 10, 9. 8 k.
sept.;
16 k. oct.;k.nov.; 17 k. ian.
GenolSk.feb.
Genobns lOk.sept.
Genosus 5 k. maii.
Genotns 9k. ian.
GenovL'la 3 n. ian.
t;entianus o k. iul. ; 8 id.
maii; 3
id.
dec
Genlus 4k. iun.
Genuarns 11 k. feb.
Genninus 8. 7 id. oct.
Genus 17 k. dec.
(Jeo pr. k. maii.
(ieorgia 17. 8 k. maii. ..
-
i 17 8 7 k.
niaii;"'
Gforgius 5 n. mart.; 17,
J,^ '
*^
maii;14,6k.oct.;5id.nov.:l4k.dec.
GorannsS k. maii.
GeratilacusHid.
mart.
Geratilacus
lOk. sepl.
Gereon8,7.
6id. oct.
Geria
15 k. iul
Gerniana
5 k. niaii.
Gernianibaptisterii
dedic. 17 k. maii.
Germanusl4k.feb.;5,3id.
feb.;16k.mart.;
6 5, 3 k. maii; 6 n. maii; n. maii; 5 k.
iun.;
pr. k. iun.; k. iun.; 5 n. iul.; 15 k.
aug.;
pr. k. aug.; 10 k. oct.; k. oct.; 3 k.
nov.;
3 n. nov.; pr. id. nov.; 4 id. dec.
Gerniinus
pr. id. feb.
Germuspr.
id. feb.
Gerontius
19, 14 k. feb.: pr. k. maii : 5 id. dec.
Gerosa
ISk.aug.
Gervasius
13 k. iun.; 13 k.iuL; 5 k. aug.; 3 k.
nov.
Getheus
pi". k. mart.
Getula k. iun.
Getulius5k.iun.
Gibbanus 3 n. nov.
Giddinus 6 id. maii; 5 k. iul. : 3 id. nov.
Gildardus
presb. 9 k. sept.
GillienuslGk.
maii.
Gimirus 4 k. iul.
Gipto 13k. mart.
Gisinnus 4 k. iun.
Githeus pr. k. mart.
Gitteus k. mart.
GittlierusSid.
iul.
Gittinus 3 id. nov.
Gituricus
ISk.nov.
GladiosusSid.
mali.
Glicerius7 id. ian.; id. ian.; lOk.feb.
Gliteria 8 id. iul.
GlitheriusSid. iul.
Glodesindis 8 k. aug.
Glonicus 14k. iun.
Gloriosa 6 id. maii; 7 k. aug.
Gloriosus9 k. mart.
Gnatus3n. iun.
Goamalus 16 k. maii.
Goariuspr. n. iul.
Gobanus 8 id. dec.
Gobhanus 3 n. nov.
Goddeus 6 id. maii.
Goddinis 13k. mart.
Gomalus 17 k. maii.
Gordianus 7, 6 id. maii; 5 id. iul. ;
17, 15
k.
oct.
Oordida k. iun.
Gor^ianus 8 k. mart.
Gorgius (i k. mart.
Gorgodianus6 id. iul.
Gorgonia 3 n. iun.
Gorgonius o n. mart.; 6, 5, 4 id. mart.; 6,
5
id. iul.; 4 n. sept.; 5 id. sept.
Gortonianus 4 n. apr.
Gosia 4 n. iun.
Gososia k. iun.
Gotehardus 4 n. maii.
Gotica ^i
k. maii.
Gottia k. nct.
Gradinus 6 n. iul.
Gradus 4 id. maii.
Granius4id.apr.
INBEX ALPHABETICUS
NOMINUM SANGTORUM
Graphus 10 k. iul.
(iratianus 10 k. nov.
Grippinus9k. mart.
Grata 4n. iun.
Gratus 3 k. maii; n. dec.
Gregoria 15 k. dec.
Gregorius 3 id. ian.; 4n. feb.: 4 n. mart.;
5, 4 id. mart. : 14 k. apr. ; 3 n. maii ; n. iun.
;
pr. n. nov.; n. nov.; 14, 13 k. ian.
(iriinoldus pr. k. ian.
Gripfus 3 id. maii.
Griscon? k. mart.
Grisogonus (cfr. Crisogonus el Crissogonus)
18k. feb.:5id.nov.:10.8k.dec.
(Jrisus 3 id. maii.
Guddenos 15 k. aug.
Guddinus S id. maii.
Gudodianus 9 k. ieb.
Gududus 3 n. apr.
Guionus 17 k. ian.
Gummus pr. id. iul.
Gundinus 13 k. mart.
Gundonus 8 id. maii.
Guiidulfus 7 id. scpt.
Guntramnus 5 k. apr.
Guovilus 13 k. mart.
(iurdinus i k. iul.
Gurdonus 4k. iul.
Gurgilus4 k. oct.
Gurgonus 8 k. mart.
Gutius 5 id. feb.
Gypton 13 k. mart.
H
Habundantius (cfr. Abundantius).
Habundius k. mart. ; 10 k. apr.
Hebentus 5 n. maii.
Hebianus 5 n. mart.
Hedentus pr. n. maii.
Hedistus 4 id. oct.
Hel...(vid.eliamEl...
et Hil...)
Helaria pr. id. aug.
Helarianus pr. n. maii.
Helarius id. ian.; 6 k. feb.; k. feb.;4id.
mart.: 17 k. apr. ; 4 id. apr.: 3 n. man : n.
maii;n.
iun.:4id.sept.;k.nov.
Helasippus
16k. feb.
Helaus 9 iul.
Helbianus5n.mart.
Helena
11 k. iun.
Helentus8id.
iul.
Heleus n. iul.
Helianal6k.sept.;8iun.;6id.iun.
Helias7k.ian.;lOk.maii;n.iul.:4k.sept.
Helicus6id.iul.
Heliebertus
12 k. iun.
Helio5n.
iul.
Heliodoruspr.n.niaii:5n.iu].
Heliseus 4 k.
sepl.
. ,ai, ;n
Helius6id.iun.;14,13k.oct.;l8k.,an.
Hellacus6n.niaii.
Helladu3l3k.niaii.
Helpidius6n.maii;pr.n.sept.
Helus
12k.aug.
[169]
Hemesis 11 k. feb.
Her... (vid. etiam Er...)
Hera n. apr.
Heradius pr. id. feb.; id. maii; 17 k. iun.
Heraclius pr.id. feb.: 5id. apr.: id. maii: 17,
16 k. iun.: 4 k. iul.; n. aug.: 19 k. sept.;
11 k. dec.;pr. n. dec.
Herasmus 4 n. ian.
Hercelus 17 k. iun.
Herculianus n. sept.
Herelius 17 k. iun.
H''rema 8 id. mart.; 19 sept.; 14 k. nov.
Heremias pr. n. niaii.
Heremis 14 k. oct.
Herena 5 k. mart.; k. apr.; 5 k. dec.
Herenenlius n. aug.
Hereneus 5 k. niart.; 8 id. apr.: 3n. maii;
pr. n. maii : 4 k. iul. ; 15 k. aug. ; n. aug.
;
7 k, sept.
Herentus pr. n. maii; n. aug.
Heretius 3 id. iun.
Hereusius 8 id. maii.
Herhardu^ (1 id. ian.
Heribiu.-^ 3 n. mart.
Herifelus 4n. marl.
Heriis 8 k maii.
Heripiniaris3 n. marl.
Heris 13 k. maii.
Herisius 4 n. ian. ; id. ian.
Hernias 19 k. sept.
Hermemphius 7 k. maii.
Hermes pr. k. ian.: k. ian.; pr. n. ian.: 12,
11 k. feb.; k. mart.; 5 k. maii; ISk.iun.;
9, 8, 7, 6, 5 k. sept. ; 11, 3 k. nov. ; k. nov.
Hermias 19 k. sept.
Hermilus 3 n. aug.
Hermiporpolmius 19 k. sept.
Herrais 9 k. feb.
Hermogenes 16. 15. 13, 7, 5 k. maii; 6,
'y
n. maii; 11 k. sept.; k. sept.; id. nov.;
5, 2 id. dec.
Hermogeratus 11 k. sept.
Hcrmon 15 k. iun.
Herolius 6 n. mart.
Herolus G k. mart.; id. maii.
Heromana 6 k. dec.
Heronimus pr. k. oct.
Heros 7 k. mart.; 5 n. mart.
Herosius4 id. sept.
Herothus 4 k. iul.
Herous n. sept.
Hertula pr. id. apr.
Herulus 7 k. mart.
Herundo 3 id. nov.
Herus 8 k. maii.
Hessa 15 k. aug.
HetorSid
mart.
Heutliccius n. maii.
Hier...
(vid. etiam Her...).
llierapius
14 k. niart.
Hieremias pr. n, maii; 11 k. iul.
Hirrona 4 id. feb.
Hieria U k. iul.
Hieriall k. iul.
Hieriphelus
4n. mart.
Hieronimus
pr. k. oct.
XXII
[170]
Hieros 5n. mart.
Hil... (vid. etiam Hel...)-
Hilaria pr. k. ian.
Hilarina pr. k. ian.
Hilarinus 3 n. ian.: 3 id. mart.{?); 17 k. aug.
Hilarius4 n. feb.; 4, 3 id. mart.: 16 k. apr.;
5,4,3id. apr.; 13 k. maii; 4n. iun.: 17 It.
aug.: 8 k. nov.
HilavuslSk.
maii.
Hicharius 19 k. sept.
Hilion 5 n. iulii.
HilpidusS k. maii.
HilpiH 4 n. iun.
Hina k. iun.
Hinnusticus 5 k. iul.
Hipericusll k. iul.
Hiperides 11 k. iul.
Hip... (vid. etiam Ep... Ip... et Yp...).
HippolifHS? k. mart.;-pr. id. sept.
Hirmius 7 k. apr.
Hispanusl4k. feb.
Hius 6 k. iun.
Hludowicus l^k. iul
HominusSk. iun.
Homulus n. dec.
Honestus 8 id. maii.
Honis 12 k. apr.
Honorata 3 n. iun.
Honoratus 4 k. ian.; k. ian.; 17, 15, 14,
6, 5 k. feb.; 4 n. feb.; 14, 6 k. mart.
;
4 n. mart.; 12, 6 k. maii; pr. k. maii ;
n. maii; 6 id. maii; k. iun.; 4 n. iun.;
8 id. iul.; k. aug.; 7 k. sept.; 18 k. oct.;
16, 10k.dec.;16,15,14,12,
11 k.ian.
Honoria 6 id. maii: 4 n. iun.
Honorina 6 k. apr.; 11 k. dec.
Honorosa id. iulii.
Honorius3 k. ian.: n. ian.; 8 id. ian.; 14
k. marl.;n. apr.; pr. k. maii; 6 id. maii;
pr.
k.iun.;13k.iul.;6k.sept.;llk.ian.
Honosia 4n. feb.
Honosteus 8 id. maii.
Honuratus pr. id. apr.
Horatius 15 k. ian.
Horestis 5 n. iul.
Horninsius k. iun.
Hortasus 15 k. iun.
Hortinsus 3 id. ian.
Hortisiana 16 k. feb.
Hospis 3 k. aug.
Hugal li> k. aug.
Hugobertus 3 k. nov.
Humatus 4 n. iun.
Humilius n. dec.
Husandus 5 k. maii.
Hymnarus 8 id. apr.
Hynus 4 k. iul.
Hyromeus 3 id. mart.
Hysicus (cfr. Isicus et Ysicus) 6 n. iul;
4 id. sept.
Hysidorus 6 id. sepl.
INDEX
ALPHABETICUS
NOMINUM
SANCTORUM
'^
Interqumtuis 5 id. lan.
Iabellus9k.feb.
Iacentus4id.aug.;5,3id.sept.
Iacobus6k.ian.;id.mart.;8k.
apr.;pr.
k.
maii;k.maii:pr.n.mai!;6id.mau;
10 k. iul; id. iul.; 8 k. aug.;
k. nov.;
id. nov.
lactus k. ian.
lafferusfik.
mart.
lamnica 4 n. iun.
lannis k. iun.
lanuaria
8 k. ian.; 8 id. ian.; H k. leb.; 6,
5 k. mart. ;
pr. k. mart.; 6 n. mart.
; 8, 6,
5 id. maii; 10 k. iun. ; k. iun. ; 4, 3 n. iun.;
7.6id. iun.; llk. iul.; 5 id. iul; 16,
15
k. aug.; 13 k. nov.; 8, 3 id. nov. : 5
id.dec.
lanuarissa 3 n. iun.
lanuariusS k. ian.; n. ian.: 6, 5, 3id. ian.;
id. ian.; 19. 11 k. feb.; 3 id. feb.; 16, 13,
G, 3 k. mart. : pr. k, mart. ; 5 n. marl.
;
3 id.mart.; 16,15 k. apr.; 6 id. apr.:
pr. id. apr.; id. apr.; 15, 14, 8 k. maii;
n. maii; 8, 6, pr. id. maii; id. maii; 1
1
k.
iun. ; k. iun. ; 4, 3 n. iun.; 5, 4 id. iun.
;
6,
5 id. iul. : id. iul.; 16, 15, 6 k. aug. ; 4 id.
aug.: 7 id. sept.; 14, 13, 3 k. oct.; pr. n.
oct.;8,5,3id.oct.;16,
15, 14. 13,6, 3k.
nov.; pr. k. nov.; k. nov.; 8, 7, 5,4, 3 id.
nov.; 16, 13, 7 k. dec.;4n. dec; id.dec:
18 k. ian.
lanuluspr. n. mart.
lanurius 16 k. dec.
lason 6 id. iul. ;
pr. id. aug.
Iditius 6 k. mart.
Idonus k. iul.
leiaconus pr. n. iun.
Iengulfus5 id. maii.
leremias (vid. Hieremias).
Ignatius 18 k. iul.; 13, 8 k. ian.
Igneus pr. k. maii.
Imicio 14 k. maii.
.
Iminander 7 k. mart,
Immo 14 k. dec,
Importuna pr. n. maii.
Incidius 6 id. maii; 14 k. iun.
Indica 14 k. iun.
IndicusGid. maii; 14 k. iun.
Indidus 6 id. maii.
Iners 7 k. mart.
Ingeniana k. apr.
Ingenua 5 k. mart. ; id. marl.
Ingenula 16 k. feb.; 5 k. mart.
Ingenuus 3 id. ian.; 4 k. mart.; 15 k apr.
;
n. iun.; n. sept. : 3 id. sept.
Ingobertus id. apr.
Ingona 5 k. mart.
Innilla 16 k. feb.
Innocenlia 4 id. aug.; 3 id. nov.
Innocentes 5 k. ian.
Innocentius pr. id. mart. ; 4 n. iul. : 1 1, 10 k.
sept.; 10 k. oct.
Innulla G k mart.
Inquirinus 4 id. mart.
Invicus 3 id. maii.
loannes (vid. lohannes).
lob 6 id. maii.
loc... (vid. etiam. luc.)
locius 3 k. maii; n. iun.; 14 k. aug.
locunda
6 id. maii ; 6 k. aug.
locundianilla 6 n. iul.
locundianus4 n. iul.
locundus n. ian.; 8, 5 id. ian.; 14 k. niart.;
IG k. maii; pr. k. maii; 5 n. iul;
15 k.
aug. ; 7 id. oct.
locus n. nov.
lofomodes 6 id. iul.
lohandus 4 id. mart.
lohannes 6, 4 k. ian. ; 3 k, feb. ; 15 k. mart.;
12 k. maii; 7, 4 id. maii; 8 k. iun. : k. iun.;
8 k. iul. ; k. iul. ; 8, 6, 5 id. iul.; 8 k. aug.;
16, G, 4 k. sept. ; 3 n. sept. ; 8 k. oct;
k. nov.; 5 k. dec; 3 n. dec; 8, 7 id. dec;
12, ll,lOk.ian.
lohannes Ghrysostomus 6 k. feb.; id. sept.
lonas 16k. mart.
lorgius 6 n. mart.
loseph 13, 9 k. apr.
loseppus 12k. apr.
loserus 14 k. apr.
losippus 15 k mart.; 14k. apr,
lov... (vid. etiam luv...)
lovenianus 4 id. mart.
loventia 14 k. mart.
loventius k. iun.
lovianus 4 id. mart. ; 4 n. iun. ; 17 k. iul.
;
7 k. aug.
Ioviniana4 n. iun.
lovinus 8 k. ian.
lovitta 14 k. mai-t.
Iperclus 11 k. iul.
Ippia 6 id. feb.
Ippius 6 id. feb.
Ippolitus (cfr. Hippolitus et Yppolytus) 4
k.
feb.;3n.feb.;12k.sept.
Irenes n. apr,
Isaac 8 k. ap. ;
pr. id. ap.
Isacius pr. n. aug.
Isicus (cfr. Hysicus et Ysicus) pr. k. iun.
Isidorus (vid. Hysidorus).
Istalus pr. k. iun.
Istialus pr. id. apr. ; 8 k. iun.
Isticus pr. k. iun.
Italiapr. k. iul.
Italica 5 k. iul.; pr. k. iul. ; 9 k. sept.;
pr. k.
sept.
Italicus n. mart.
Italius pr. n. iun.
Italus 8 id. iun.
lubianus 5 k. sept. ; 8 k. nov.
lubitana 6 k. mart.
Iuc...(vid. etiam Joc.)
lucundus 9 k. mart.
ludas k. maii ; k. iul. ; 6 k.
nov.
;
5
k.
nov.
ludith pr. n. maii.
q fi id
lulia 13, 6 k. mart. ;
pr. id. apr.
;
8,
b
maii: 14, 11 k. iun. ; 4 n. iun.
pr. n.
iim-'
n.iun.;id.iul.;6,3k.aug.;pr.k-5P'*'
8,7 id. nov.;4id. dec.
INDEX ALPHABETICUS NOMINUM SANCTORUM [171]
luliana
6 k.
feb. ; 4 n. feb. ;
id. feb.; 14 k.
mart.
; 3 n. iun. ; n. iun.; 6, 4
id. aug.
lulianus
7 k. ian. ; 8, 6 id. ian.; 6, 5 k. feb.
;
pr. id.
feb. ; id. feb. ; 16, 14, 11 k. mart.:
7.
3 id.
mart. ; 17, 4 k. apr. ; 4 n. apr.
;
pr. id. apr. : 17. l^ k. maii; 3 n. maii;
10 k. iun.
: 10, 5 k. iul. ; 5 n. iul
; 17, 13,
8,
7 k. aug. ; 5 id. aug.
;
pr. n. aug.
; 13,
9I 8, 5 k. sept. ;
pr. k. sept.; 13,
8
k. oet.;
n.
oct.;
8 id. ocl. ;
pr. k. nov.; k. nov.
;
3id.
nov.:7k.
dec.
Iulical4k.
iun.
luUta
16 k. iul.
Iiilius
8 id. ian.; 15, 14, 11 k. feb.; 5 id. feb.;
11 k.
mart.;5,4n.mart.;3
id. mai-t.; pr.
id. apr.:
6 k. maii
;
pr. k. maii
:
n. maii
;
5 id.
maii;6k.
iun.; 4 n. iun.;4 k. iul;
13.9 k. sept.; 8,7 id. oct.; 3n.dec.; 13,
12 k. ian.
Iunellal4k.mart.
lunius
3 n. ian.
lunuarius
3 id. feb.
lunula
5 n. mart.
lurianus 5 id. aug.
lusta 13, 8 k. mart. ; 4, 3 n. iun, ;
id. iul.
;
14 k. aug.; k. aug.; pr. k. sept.; 16 k. dec.
lustenus 5 k. iul.
lustianus n. maii.
hstida pr. k. iun.
lustinianus n. maii; 16 k. ian.
lustinus k. maii; 16 k. iul.:k.aug.;pr.n.aug.
lustus 9, 5, 4k. mart. ;
pr. k. mart.
; 5, 3 n.
mart. ;
pr. id. apr.; 3 n. iun.; 5 k. iul; pr.
id. iul; 3 k. aug. ;
pr. n. aug. : 9 k. sept.
;
pr. id. oct. ; 15, 12, 9 k. nov. ;
k. nov.
;
3 n. nov. : 6 id. nov. ; 16 k. dec.
luv... (vid. etiam Jov...)
luvenalis 5 n. raaii.
luventia 5 id. dec.
luvenus 17 k. apr.; 17 k. iun.
Invinianus 3 n. maii ; 4 k. oct.
luvinus 8 k. apr.; 18, 17 k.iul.; 5 id. sept.
Kalendio (cfr. Calendio) pr. k. nov.
;
12,
11 k. dec.
Karilefusk. iul.
Karolus 5 k. feb.
Keranus 5id. sept.
Kilianus Sid. iul.
Laborus pr. n. maii.
Lacius 3 id. mart.
Ladicus 5 id. aug.
Laetissima 5 k. maii.
Laecius G k. feb.
Laelius 5 k. iul.
Lambertus (vid. Lanlbertus et
Lantdeber-
tus).
Lamosaid.
maii.
Lampadius 14 k. aug.
Lampasus 11 k. marl.
Lamtanus 7,6 k. iul.
Lanciu 16, 15 k. sept.
Landeberlus 18 k. maii; 15 k. oct. ; k. oct.
Landonus 17 k. feb.
Landulfus id. aug.
Lanlbertus 15 k. oct.
Lantdebertu.s pr. k. iun.
LantiimsOk. iul.
Laodocius pr. n. dec.
Largus 16 k. apr. ; 5, 4 id. aug.
Lassa 5 id. feb.
Latina4n. iun.
Laucius 18 k. feb.
Laudicia 7 k. aug.
Laudicus 5 id. aug. ; 3 n. dec.
Laurentia 4 k. oct.
Laurentius 4, 3 n. feb.
;
pr. id. apr. ; 3 n.
iun.
;
pr. n. aug. ; 8, 5, 4 id. aug. : 16 k.
sept.; 8, 4k. oct.;4 n. nov.
Laurianus4 n. iul.
Laurinius 18 k. maii.
Laula pr. k. iun. ; k. iun.
Lautica pr. k.iun.
Lazarus 14 k. feb. ; pr. id. apr.
Lea 4 k. oct.
Leacus 6 k. feb.
Leander3 k. mart.
Legatus U k. nov.
Legissima 5 k. maii.
Legontus pr. n. iul. : 5 k. oct.
Leifardus 3 n. iun.
Leiius 5 k. iul.
LemtiusSid.sepl.
Lenuca n. marl.
Leo...
(vid.etiamLeu...)
Leo k. mart.; pr. id. mart.; 3 id. apr.;
10 k. maii; pr. k. iul.; 6 n. oct.; 4id.
nov. ; 15 k. dec.
Leobinus 17 k. oct.
Leocadius id. dec.
Leocippus
4id. aug.
Leocus n. mart.
Leodegariuspr.
id. feb.; 6 non oct.
Leodotius 8 k. feb.
Leodricus
6 id. apr.
LeogadiusUk.nov.
Leonedisl6.10k.maii;4k.iul.;6id.aug.
Leonellal6k.feb.
LeonideslO,6,4k.maii:8aug.;6Ml.aug.
Leonidis6k.
maii.
Leonidus4k.
iul.
Leoninusk.
mart.
.
Leontiusl3,12k.feb.;l4k.apr.;k.iuI^;
pr. n. iul.;6,
5id.
ml. ; 14, 13, 12 k.
sepL;3id.sept.;
17 k. ct.:6 n. oct.;
10 k. dec.
Lessa
14 k. ian.
Lcu...
(vid.
etiam
Lco...)
Leucatus
id.
dec.
Leucippus(cfr.Leucyppus)4.d.aug.
LeuconlGk.mart.
Leucius6,3id.ian.;18,
I5.1^k.
rel).,
6id.maii;15k.nov.
l.eucyppus(cfr.Leucippus)4.d.aug.
Leudegarius 5 n. oct.
Leudotius 7 k. feb.
Leunuca n. mart.
Leviorus 16 k. mart.
Leupai-dus 15 k. feb.
Leusus k. ian.
Leuthius k. ian.
Liastamonus 5 id. feb.
Libandia 5 k. maii.
Liber 16 k. iun. ; 9 k. oct.
Liberalis 8 k. maii.
Libcratus 5 id. sept.; 12 k. ian.
Liberius 13 k. maii; 16 k. iun.; 9. 8 k. oct.
Libius 7 k. mart.: 16 k. iun.
Libosa 8 k. marl.
Libosus 4 k. ian. : 3 n. iun.
Libor Sk. mart.
Libosius 4k. ian.
Licerusl8k. feb.
Licianus 5 k. iun.
Lictissinius 6 k. maii.
Lidia 5k. mai:.
Lidorius id. sept.
Linus 10 k. ian,
Liornus 18 k. maii,
Litissinius 6 k. maii.
Litorus id. sept.
Liver 16 k. maii.
Locanus 15 k. iun.
Locufalius 15 k. .iiart.
Locusal2k. iun.
Locusta 14, 12 k. iun.
LoelusSk. iul.
Logus 6 k. nov.
Longa4k.ocl.
Longesa4 k. oct.
Longinus id. mart.; 13, 12 k. aug.: 10
k. nov.; 10 k. dec.
Longinus 10 k. dec.
Longionus id. mart.
Longus 6 k. ncv.
Lopatus 16 k. oct.
Loquumfas 15 k. mart.
Lorigius 6 k. nov.
Lota 16 k. maii.
Lovatus
16k.oct.
Lubercus (cfr.
Lupercus) 1 1 k. feb.
Lubricius 17 k. mali.
Lucana 15, 14 k. ian.
Lucania 15 k. ian.
Lucanus 4 k. maii.
Lucas 3 id. mart.; id. mart; 13 k. apr.;
Sn.iun.;
3n. sept.; 11 k.oct.; 17,16. 15,
3k.nov.;5k.dec.;6id.
dec.
Luceia7,0k.iui.;
16 k. oct.
Luceias 8 k. iul.
Lucella 14 k. marl. ; S k. apr.; n. mau;
6 id. maii ; 4 id. aug.
LucellusUk-
apr.
Lucerius7id.ian.:19,
18k.feb.
Lucetella
3 id. marl.
Lucia 8 id. feb.; k. iun.; 3 n. iun.; k. .ul.;
IGk.
oct.;3
k.nov.: id. dec; 19, 15, 14
k. iaii.
LucianaSid.feb.;8k.mart.:15k.iun
Lucianu-.
n. ian. ; 7, 6, 5 id. ian.
;
k. feb.
;
7,
6
[172]
k. mart. : 15 k. apr.; 17, IG, 4 k. inaii: pr.
k.niaii; r, k. iun.: 7,
Gid.iun.; id. iun.;
14, 13 k. aug.; id. aug.; 12 k. sept.; pi'.
id. oct. 7. 4,
3 k. nov.; 14,7 k. dec : k. dec;
9 k. ian.
Luciasus 15 k. apr.
Lucideu-; 3 n. ian.
Lucillus
14k.apr.:n. maii.
Lucina 6 id. maii.
Lucinianus7 k. mart.
Lucinilla 3 id. maii.
Lucinus pr. k. maii ; 6 id. maii; 4 k. nov.
Luciola 5n. mart.
Luciolus 5 n. mart.
LuciosaS k. mart.; 6 n. mart.: 15 k. iun.;
4n. iun.:8. 4 k. oct.
Luciosus l' k. iun.
Lucirius 6 id. ian.
LucislSk. feb.; 4n. mart.
Lucius id. ian. ; 15, 14, lii. 6 k. feb-
; 7,
6
id. feb. : 16, 15, 6 k. mari.; 6, 4 n. mart.:
id. mart.; 12 k. apr.; pr. id. apr.; 10, 8 k.
maii; 8, 3 id. maii; 15. 10 k. iun.; 3 n.
iun.; 8. 7, 5 id. aug.; 15, 13,6,5, 4 k.
nov.;k. dec: 18. 16 k. ian.
Lucritus 19 k. feb.
Lucusa 12 k. iun.
Lucussa6 id. maii; 14 k. iun.
Lucusta 14 k. iun.
Luddonus k. oct.
Ludus n. nov.
Lugdulus 8 id. oct.
Lupatius 16 k. oct.
Lupercus (cfr. Lubercus) 17 k. maii.
Lupicinus 3 n. feb.
Lupicinus 5 n. mart.; pr. id. apr.: 5 k. maii;
19 k. ian.
Lupilia id. oct.
Lupulus id. oct.
Lupus 6 n. maii; 6 id. maii; 17 k. iun; pr.
k. iun.; k. iun ; 4 k. aug.; k. sept.; 8 k. oct.;
pr. id. oct.
Luricus 15 k. feb.
Lusor k. nov. ; pr. n. nov.
Lusus 5 id. feb.
Lula 16 k. maii.
Lulatus 15 k. aug.
Luxorius 1:2 k. sepl.:7,6 k. oct.
Luxurius 18 k. sepl.
M
INDEX
ALPHABETIGUS
NOMINUM
SANCTORUM
Mallusus 6 id. oct.
Mamas 12 k. teb.
Mamilianus id. sept. ; 8 id. nov.
Mammal6k. aug.
Macharia 18 k. ian.
Macharias pr. k. marl.; 8, 7 id. apr.
Macharius pr. id. apr.; 4 n. iun.; 12 k. nov.;
6 id. nov.
Macculinus 3 k. maii.
Macculus 3k. maii.
Macedo k. nov.
Macedonia 4 n. apr.
Maoedonus (cfr. Machedonus) 4, 3 id . marl .
:
11 k.dec
Macellus pr. n. sept.
Maceonus 15 k. maii.
Macerus 12 k. nov.
Machabei k. aug.
Machadorus 14 k. aug.
Machaonia 18 k. ian.
Macharus 4n. ian.; 10 k. feb.; 6. id. apr.
;
pr. id. apr.: 7 id. iun.: 6 id. iul.; 5 k. aug.:
pr.id. aug.: 12 k. nov.
Machedonus (cfr. Macedonus) 3 id. mart.
:
k. nov.
Machodo 14 k. aug.
Machutus 17 k dec
Macidaletis pr. id. iim.
Maciosa 4 n. iun.
Maconus 15 k. maii.
Macorus 15 k. maii.
Macr... (vid. etiam Magr...).
Macracotus pr. k. nov.
Macriana5k. iun.
Macrianus5 k. iun.
Macrina 13 k. aug.
Macrinus 15 k. oct.
Macrobius 14. 12 k. mart.; pr. n. maii; n.
maii; 3 id. iul: I7k. oct.
Macropus 15 k. oct.
Macrosa 18 k. ian.
Macrolius k. nov.
Macrusius 18 k. ian.
Macusus 12 k. feb.
Madiaria 7 k.apr.
MafrimuH 3 n. iul.
Magarus 3 k. mart.
Magdalena 11 k. aug.
Magdaletis pr. id. iun.
Maggina pr. id. apr.
Magignus 6 k. ocl.
Magita 6 id. sepl.
Magnilius pr. k. nov.
Magnitus 16 k. nov.
Magnoveus 8 k. apr.
Magnus pr. n. feb.; 16, 15 k. mart.: 14 k.
sept.:pr. n. sept.;8id.sept.: 10 k. nov.;
3 n. dec.
Magrinus 13 k. aug.
Magrobus 14k.mart.
Magrunapr. n. maii.
Magropus pr. n. maii; 13 k. aug.
Magrus (Mager ?) 7 id. iun.
Magulfus 7 k. iun.
Mailus 5 id. maii.
Mainicus lOk. feb.
Maiolus4k. feb.; 6 id, maii.
Maior 6 id. maii.
Maiora k. iim.
Maiorira pr. k. maii.
Maioricus pr. n. niaii.
Maiosa k. iun.
Maisunus 9 k. feb.
Maiulfus (vid. Magulfus).
MaiuUnus 12 k. feb. ; 16 k. dec.
Maiulus 15 k. feb.; U k. mart.;5 id. maii.
Maiurus k.iun.
Malchus k. iun.
Malcus6 id. maii.
Maleiahs S k.oct.
Maleus 6 id. maii.
Malina 4 k. maii.
Mammarus 12 k. feb. ; pr. id. iul.; pr. k.
nov.; 8 id. nov.; 8k.dec.; k. dec.
Mammeria 4 n. dec
Mammertus 5 id. mali.
Mammerus pr. id. mart; k. nov.
Mammes 17 k. aug.; 16 k. sept.
Mamminarius k. dec
Mammita 16 k. sepl.
Mamon 5 id. aug.
Mamyrra pr. k. mart.
Mana 6 id. maii.
Manilus 8 id. mart.; pr. id. apr.; 4, 3 k.
maii; 5 id.maii.
Manirus 15 k. apr.
Manna pr. n. feb.; 3 n. dec
Mannica id. nov.
Mamiinta pr. k. marl.
Mannirra pr. k. mart.
Mannis 6 k. sept.
Manon 5 id. aug.
Mansuetus 3 k. ian. : pr. k. mart.
Manlius 15 k. apr.
Manulus n. mart.
Manymas 12 k. feb.
Mappalicus 9 k. mart.; 15, 14 k. maii; pr.
n. maii.
Marandus 5 k. nov.
Marcarius pr. id. apr.
Marceanus 16 k. mart.
Marcellal3 k. mart.; 4 id. apr.; n. maii;
G id. maii; 12 k. iun.; 4 n. iun.; 4 k. iul.
Marcellianus k. iun. ; 14 k. iul; 15 k. aug.;
5 id. aug.: 5 n. oct.
Marcellina 8, 6 k. mart.
Marcellinus3n.ian.;
14 k. mart.; 3 k. apr.;
4 n. apr. ; id. apr. ; 12 k. maii
;
pr. n. maii;
n. maii: 3 id. maii; 8 k. iun.; k. iun.:
4 n. iun.; 6 k. iul.; 6 k. sepL; 11
k.
oct.: 4 n. ocl.; 8, 7 id. oct.; 13 k. nov.: 6,
5 k. dec.
Marcellosa 13 k. iun.
Marcellus 17, 16 k. feb.; 13, 12, U k. mart.:
8, 5 k. iun.; 3 n. iun.; 13, 5 k. iuh:
11 k. sept.;pr. n. sept.; U k. ocl.; 4
n.
oct. ;
pr. n. oct. : n. oct. ; 6, 3 id. oct.
;
k.
nov.; 16, 5 k. dec
Marcia 13 k. feb. ; 5 n. mart.; 18, 8 k. maU;
8 id. maii: 4 n. iun.: 6 id. iun.; 16, U k.
iul.;3id. oct.; 18 k. ian.
Marciahs 3 n. ian.; 5 id. ian.; 12, U k. feb.;
4n. feb.; 14, 12 k. mart.; 3 id. mart.:
17.
16, 3k. maii:n. maii; 8 id. mau; 6
k.
iun.; k. iun.; 4 n. iun. : n. iun.; pr. k. iul.;
7. 6 id.iul.; id.iul.; 12, 11 k.
sept.:8,4k.
oct.;k.oct.;pr. n.ocl.; n. oct.;8, 6, 3
id.
oct.; 15 k. nov.: 5 id. nov.; 17, 16, 7
k.
dec.
Marcialus 4 n. maii.
Marciana G k. maii; 5 k. iun.; 4 n.
iun.;
1 5 k. sept.
Marcianus (cfr. Martianus) 16 k.
mart.:
G. 5 id. mart.; 7 k. apr.; n. apr.; 17,
16
INDEX ALPHABETIGUS NOMINUM SANGTORUM
15
14. 6. 5. 3 k. maii; 5. 4 n. maii; 6 id.
maii;
15 ^. iun.; k. iun.; 6 id. iun.; 6 n.
iul;
6,
5 id. iul.; 7 k. aug.; 14 k. sept.;
k.
sept;
4 n. oct.; 7, 6, 3 k. nov.; 14, 13,
9. 7 k.
dec.
Marcilus
5 k. iun.
Marcina
6 id. iun.
Marciosa
4 n. iun.
Marciusl7k.
oct.
Marcotuspr.k.nov.;k.nov.
Marculfus
k. maii.
Marcus
n.
ian.; 8 id. ian.; 14, 13 k. mart.; 3
id.
mart.;
15,
14 k. apr.; 5 id. apr.; pr.
id
apr.;
12. 7 k. maii; 6 id. maii; 15 k.
iun.;
k. iun.;
6 id. iun.; 17. 14 k. iul; pr.
id. aug.;
k. sept.; 5 id. sept.; 9, 8 k. oct.
;
5 4 n.
oct. ;
pr. n. oct.; n. oct: 3 k. nov.;
n.nov.;
16, 12. 9, 7 k. dec: n. dec; 4 id.
dec.:18,
17k.ian.
Marcusus
14. 12 k. i'eb.
Mardunus
9 k. teb.
Maieas
4 id. mart.
Marga
8 id. apr.
Maria
15. 14 k. teb.; 4 n. feb.; 3 id. mart.;
16, 8. 5 k.apr.; k. apr.; 8 id. apr.: 6, 3 id.
maii: 17 k. iun.; k. iun.: 4 n. iun.; 15 k.
iul.; pr. n. aug.; n. aug.; 4 id. aug.; 1/ k.
sept.;
id. sept.; k. nov.; 3, 2 id. nov.;
16 k. dec; n. dec; 5, 3 id. dec
Mariana 6 id. mart. ; 5 k. nov.
Marianus G id. ian. ; k. mart. : 7 id. mart.j
H k. maii ;
pr. k. maii; pr. n. maii; 17
k. iul. ; 5 id. iul. : 14. 13 k. oct.; 16 k. nov.
Maricus4n.
teb.
Maridagiona pr. id. iul.
Marina 6. 5 k. feb.; 8 k. mart. ;
pr. n. mau
;
4n.iun.;6id.
iun.; 14- k. iul.: 3 n.iul.; 16
k. dec.
Marinianus 6 k. nov.
Marinus 7 k. ian.; 12, 9 k. feb. : 5 n. mart.;
15 k. apr.; 5 k. maii; pr. k. maii
;
n. maii;
8id.maii:7k. iun.: 15,
14k.iul.:k. iul.;
3n. iul.:6. 5id. iul.: 12k. sept.
Maritimus id. dec.
Marius 17 k. feb.;4 id. mart.: 5 k. iun.; pr.
id. iul; 4 k. oct.; 6 id. nov.: 3 k. dec. (cf.
Marus).
Maro 17 k. maii.
Marobius 14. 11 k. mart.
Marocianvis 9 k. dec.
Marosius 6 k. leb.
Marpus 14 k. mart.
Marsunus pr. n. maii.
Marsus 4 n. oct.
Marta (cfr. Martha) 6 k. mart.: 16 k. oct.;
1(. nov.
Martana 4 id. dec.
Marterus 16 k. feb.
Martha (cfr. Marta) 17, 14 k. feb.
Martharus 14 k. iul.
Marthorius 13 k. aug.
Martia 8 id.apr.; 18 k. maii; 14 k. iul.
Martianus (cfr. Marcianus) 7 k. ian. ; 8
id.
niaii; n. iun.
Martinianus
pr. k. iun. ; 4 n. iun.; 6 n. iul.
Martinus 7 k. ian.; k. ian,; 12 k. maii; pr.
k. maii ; 8.5 id. maii: 3 id. inaii; k. iun.;
4 id.:iun.;4 n. iul.;4id. aug.;15k. sept.;
4 n. sept. ; 13 k. nov. ; 4, 3 id. nov.
Martyi- 12 k. aug.
Marlyria 12 k. iun.; 12 k. iul. : 3 n. dec.
Martyrius4k. iun.; 14 k. iul.; 5 n. iul; 13
k. sept.; 15. 14k. ian.
MaruUa 6 id. maii.
Marus 14 k. mart.:4 n. mart.: 5 id. apr.
:
prid. id.iul.; 3 k. nov.: 7 id. nov.
Marusius 5,4 n. oct.
Mascula 4 n. iun.
Massa 15 k. sept.
Massedus 9 k. mart.
Masserius 9 k. mart.
Massilla pr. n. maii.
Massilia k. mart.
Massunus pr. n. maii.
Maslerius 16 k. feb.
MastesuB 4n. apr.
Mastissus 4 n. apr.
Masumia 18 k. ian.
Masutus 6 id. maii.
Materna 4 n. iun.
Maternus k. sept.
MatheriuslSk. ian.
Matherus 12 k. nov.
Matheus (cfr. Mattheus) 6 k. mart.: k. maii
:
pr. n. maii: U k. oct.: n. ocl.
Matliias 6 k. mart.
Matricia 3 id. mart.
Matrona 8 k. mart. ; pr. n. maii; 6 id. maii;
k. iun.: 4, 3 n. iun.; pr. id. sept.; 17. 16.
15, 11 k.
dec:k.dec;n. dec
Matronica B id. maii.
Matronides 8 id. maii.
Matrosus 6 k. feb.
Mattheus (cfr. Matheus) 12 k. iun.
Mattinus 3 n. dec.
Matura 3 n. iun.
Matutina6k.
apr.
Matutinusllk.feb.:pr.
n. apr.
Maulinus 12 k. feb.
Maureila 6 id. maii. ; 12 k. iun.
Mauri 7 id. oct; id. oct.
Mauriana 5 k. nov.
Maurianus k. feb.
Mauricius4n.
feb.;10k.oct
Mauricus 6, 5 id. iul.
Maurilio3id.sept:id.sept
Maurinianus
k. feb.
Maurinus4n.feb.;5n.mart:ok.man.
Mauritiattus5k.maii.
Maurolus6k.apr.;4k.maii;pr.id.nov.
Maurusl4k.mart.:15k.apr.;pr.id.apr.,
5k.maii;n.iun.;k.aug.;pr.id.aug.,
3k.
dec;pr.k.dec;id.dec
Maventus
8 k.
maii.
MavilinuslSk.feb.
Mavilusll
k.
mart
Mavius
7 id. iun.
Mavorus
4 n. iun.
Maxenlius6k.
mart;pr.
iun.
Maxilitati
1 1 k. aug-
Maxima
14, 8 k.
mart;
n.
mau.;
11 k.
7 k.
apr.; 8,
7
[173]
6 id. apr.: pr. id. apr. : 8, 6 id. maii;
15, 5 k. iun.; k. iun. ; 4 n. iun. 6 id.
iul.; 16, 7, 3 k. aug.; k. aug.;4n.dec
Maximianus6id. ian.; I8k.maii;4n. iun.;
7 k. sept
Maximilianus 8, 7 k. sept
.Maximinus 3 id. maii.; 4 k. iun.: 14 k. dec.
Maximus 9 k. feb.: 16, 14, 12, 7 k. mart;
4 id. mart: 4, 3 id. apr.; 18, 17, 11, 6,
5 k. maii; pr. n. maii; n. maii: 8, 4, 3
id. maii; pr. k. iun.; k. iun.; 5 id. iun.
;
6 id. iul.; id. iul.; 15, 13 k. aug.; 14 k.
sept.; pr. k. sept;4n. sept:pr. n. sept;
n. sept : 3 k. nov. ; k. nov. ; 14, 13, 12, 1
1
10, 8, 5, k. dec. : 4 n. dec. : 18 k. ian.
Meca 6 id. maii.
Meceonus 15 k. maii.
Meconius 15 k. maii.
Medacius 14 k. oct
Medadulus 13 k. aug.
Medardus 6 id. iun.; 12 k. sept
Medetius 14 k. oct
Medianus pr. id. maii.
Medion 3 id. maii.
Meea 15 k. feb.
Mefomus 3 n. iun.
Megadulus 13 k. aug.
Meggenus 4 n. dec ; 4 n. dec
;
pr. n. dec. :
4
id. dec
Megitia 1 7 k. aug.
Mel...(vid. etiam Mil...).
Melantus k. nov.
Molanus 8 id ian.: 5 id aug.
Melasippus 16 k. feb.
Meichiades 4 id. ian. ; id. aug.
Melchius k. iun.
Melciades6n.
iul.;4id. dec
Mcldacasius k. nov.
Melerus 3 id. iul.
Melesius 6 k. dec.
Meleus 5 id. aug.
Melianus 12 k. aug.
Melisius 7, 6 k. dec
Melllius 13 k. oct
Mellianus
12k.dec
Meliinus 12 k. dec.
Mellitus 6 id. iul.
Melondio 14 k. feb.
Melosa k. iun.
Melosia 5 k. dec
Melous 4 k. iul.
Meltagasus k. nov.
Melvius 4 k. iul.
Melusa k. iun.
Memma9k.
leb.;16k.
nov.
.Memmerus 8 k. maii.
Menimia 6 id. aug.
Memmius 4 k. iul.
MemmoU
k. feb.
Memnus
14 k.
mart
Memorus
6 n. maii.
Meniphius
7 k.
maii.
Men...
(vid.
etiam
Min...).
Menas
3 id. nov.
Meualippus
7 k.
mart
Menander7k.ian.;k.aug.
[174]
Menedina 7 k. iuii.
Menelampus 15 k. feb. ; 3 k. mart.
Menolantus 7 k. mart.
Menelaus 18 k. fel).;5 n. iul.; Sidnov.
Menerimus 17 k. iun.
Menerus 17 k. iun.
Menervinus pr. k. ian.
Menervus id. maii.
Menesideus pr. id. iul.
Menesus pr. id. iul.
Meneus 3id. iul.
Ment^enus 17 k. iun.
Mennia 4 id. aug.
Mercius 17 k. nov.
Mercurius pr. n. niart.: 8. 7 k. sept.
Meresorus 4 id. sepl.
Mereus 17 k. nov.
Merianus 12 k. niaii.
Meridia 7 k. iun.
Meritida 3n.api-.
Meritus 3 n. apr. ;
pr. k. maii.
Merobius 17 k. oct. ; 3 n. dec. :
pr. n. dec.
Meroclius pr. k. dec.
Merola pr. k. dec.
Merona 3 n. iul.
Messianus (> id. ian.
Messor (cfr. Missor) 17 k. maii.
Messorianus
-'j
k. feb.
MetellusOk.feb.; lOk. ian.
Meterus5n. mart.
Metorina 3 k maii.
Metrobius pr. n. dec.;9 k. ian.
Metrodora 6 id. aug.
Metrodus 4 id. niart.
Metrona 3 k. maii ; 6 id. aug.
Mctj-opolus 3 n. aug.
Metropus 6 k. nov.
Metrus fi id. sept.
Mettuana 3 n. iun.
Melurina 3 k. maii.
Meturus 8k. mair; pr. k. maii.
MicalBk. feb.
Micca 16 k. iul.
Micea 15 k. feb.
Micbael 8 id. maii : 1 1 k. iun.; 8, 7,6 id. dec;
3 k. oct.
Micio I4k.maii.
Mido 6 id. maii.
Migdonius 4 id. mart.
Migdonus 4id. mart.
Migenus 7 k. oct.
Migeta 6 id. sept.
Migetia 17k. iul. ; 17k. aug.
Miggeiies 18 k. iul.
Miggina pr. id. ap.
Migginus pr. n. tlec. ; 4 id. dec.
Miginius I5k.maii.
Migona pr. id. ap.
Mil... (vid... etiam Mel...)
Milia4n.iun.
Miliaims 8 id. ian. ; 6 id. feb.
Milicitani 3 id. oct.
Miligutus G id. feb.
Milio 6 id. iul.
Milisal7 k.apr.
Militana 13.5 k. maii.
INDEX
ALPHABETICUS
NOMINUM
Militanillk. aug.
Militaris 9 k. aug.
Militiades4id.
ian.;6n.
iul.
Milito 5 id. iul.
MilitusSid. niaii: 14. 13 k. oct.
Milius 14k. oct.
Mimmius n. aug.
Mimmus pr. k. nov.
Mimna 9 k. feb.
Min... (vid. etiam Men...)
Mina 7 id. iul.
Minacus 3 id. nov.
Minalia pr. id. apr.
Minander 7 k. mart.; k. aug.
Minandius 4id. mart.
Minatis (MinasV) 3 id. nov.
Mindinus 7 k. Jun.
Minelampus 18, 14 k. feb.
Mincptus 15 k. apr.
Minerius 16 k. iun.
Minervianus i>r.
k. ian.
Minervinus 11. lOk. sept.
Mineusid. oct.
Mingin 17k. iul.
.Minia 5 k. iun.
Minginus 17 k. iul.
Minireus 10 k. aug.
Miniseus lOk.aug.
Mimiia 7 id. iul.
Minorgius 17 k. iun.
Minutius 10 k. teb.
Miracus 3 id. nov.
Mirella 12 k. iun.
Mirendinus 11. lOk. sept.
Mirtba 4id. ian.
Misac 8 k. maii.
Misabel8 k. niaii.
Miselianus 16 k. feb.
Misia 6 k. apr.
Misis 10 k. mart.
Missa6k. apr.
Missor (cfr. Messor) 19 k. feb.
Missurianu., 16, 6 k. feb.
Missus n. dec.
Mistheus 3 id. marl.
Mistrianus 16 k. feb.
Misus n. dec.
Mitbonus 17 k. aug.
Mistianus 10 k. feb.
Milisorus 6 id. sept.
Mitton 5, 4 n. maii.
Mittunus 5, 4 n. maii ; 8 id. maii
;
Mitunusk.iun.
Mizinus 5 id. nov.: 5 id. dec.
Mocharus 17 k. aug.
Mochus (cfr. Moecbus) 7 id. iun.
Mociana 7 k. aug.
Moderala 8 id. apr.
Modesta 3 id. mart.
Modeslinus 3 id. mart.
Modestus pr. id. ian.; pr. id.
marl. ; 8 id. apr.; 17, 16 k.
oct.;12k. nov.;id.dec.
Modianus 4 n. iun.
M<jeca 6 id. maii.
Moechus (cfr. .Mochus) 7 id. iun.: 17 k. aut;.
SANCTORUM
Moenis 6 id. iul.
Moenisius 10 k. aug.
Moireis4 id. maii.
Molaus9k. apr.
Molendio 14 k. feb.
Molorus k. iun.
Mominuspr. k. maii.
Moninus pr. k. maii.
Monachus 12 k. apr.; 14 k, dec.
Monassa 13 k. oct.
Monegundis 6 n. iul.
Monicia 16 k. maii.
Monidianus 5 id. aug.
Monitor 4 id. nov.
Monna pr. n. iun. ; 6 k. dec.
Monolappus 4 n. sept.
Mnnordus 17 k. iun.
Monsitis 15 k. ian.
Monstor 4 id. nov.
Montana 10 k. iun.
Montanianus 5 id. maii.
Montanus 7 k. apr.; 5 id. maii; 10 k. iun.;
5 id. iun.; 5 n. iul.; 12 k. aug.
Moreus 4 id. maii.
Morsus 8 id. apr.
Mosaetis 17 k. maii.
Moscentus pr. id, ian.
Moseus 16, 15 k. feb.; 16 k. mart.
Mosyeus 16 k. mart.
Motius 17 k. iui.
Moyses 16 k. mart.; 4id. maii;15, 14k.ian.
Moysus 8 id. apr.
Muberus n. maii.
Mncianus (cfr. Mutianus) pr. id. ap.
Mucius 16. 11 k. feb.; 10 k. maii;6 id. iun.;
17 k. iul.
Mulieres viduae 13 k. dec.
Mulierus n. maii.
Munaius 7 k. apr.
Mumlinus7 k. iun.
Municia 16 k. maii.
Munnus 6 id. maii.
Muricus pr. id. apr.
MurinaO k. iun.
Musca 15 k. iul.
Muscius 14. 13 k. oct. ; 15, 14 k. ian.
Muscola 9 k. dec.
Muscula pr. id. apr.
Muslacius 14 k. mart.;
16k.oct.
Musticus 14 k. mart.
Mustila 4 n. feb.; pr. k. mart.; pr. id.
apr.
k. iun. Mustiola 9 k. dec.
Mustolus 11. iun.
Mustulus 16 k. nov.
Mustus pr. id. apr.
: 17 k. aug. Musumus 9 k. feb.
Mutacus 6 id. maii.
Mutiana7 k.aug.
Mutianus (cfr. Mucianus)
G id. iun.;
l^
^^-
dec.
feb.; 4 id. Mutor4id. nov.
iul.; pr. id. Mysetheus 3id.marl.
nr
Nabor
pr. i<l. mart. ; 9 k. maii
;
pr. id. maii
;
6, 3 id. iun.; 3 n. iul; 6, 4 id. iul; 16 k.
oct.
Naborus
pr. id. apr. ; 9, 8 k. maii ; 3 n. iun.
;
pr. id. iun.
Nabotis
pr. id. mart.
Nabrotus 7 k. oct.
Nagesus
pr. id. iun.
Nambor
8 k. maii.
Namfamo
n. dec. : 15, 14 k. ian.
Naniiomon
15 k. ian.
Namor pr. id. maii; pr. id. iul.
Naportus 5 k oct.
NappolusGid.
maii.
Narcissus k. ian. ; 3 n. ian.
Naseus id. iul.
Nasomosus 6 id. maii.
Natalicus k. dec.
Navagusn.
maii.
Navalisl7k. ian.
Navatus 16 k. oct.
Navidan. maii.
Navidus n. maii.
Navigius n. maii.
Navorus 9 k. maii.
Nazaria 5 k. aug.
Nazarius 3 id. ian.; 6 id. iun.; pr. id. iun.;
13 k. iul.: 3 n. iul.; 16, 15, 5 k. aug.;
pr. k. aug. ; 6 id. aug. : 3 k. nov.
Neabdis 3 k. aug.
Neander 7 k. ian.
Neapolus 14 k. nov,
Necar 4 id, mart.
Necdonus 6 id. iul.
Neetarius 3 n. maii; 12, 11 k. sept.
Negdanus 6 id. iul.
Nemavius 13 k. iun.
Neniosinus 4 id. sept.
Nemesius 10 k. marl.: 5 k. iul.; 4 id. sept.:
5 id. nov.
Nemfidus n. sept.
Nemmesus G id. sept.
Nemor pr. id. maii.
Nemosatus n. sept.
Nennus 8 id. maii.
Neo 10 k. teb.; 5 k.mart.; 4 id.mart.; U.
10k.sept.
Neocerus (vid. Neucerus).
Neocliopolus
pr. n. mart.
Neofetis
13k.dec.
Neopolis 6 n. maii.
Neotherus
6 id. sept.
Nepocianus
7 id. feb.
Neporus 3 n. iun.
Nepos 3 n. sept.
Nepotianus
5 id. maii.
Neptunalis
3 n. iun.
Neracia
13 k. aug.
Nerasmus
4 n. iun.
Nereus
5, 4 id. maii; id. oct.: !7 k. nov.;
16 k. dec.
Nericia
pr. id. aug.
INDEX
ALPHABETIGUS
NOMINUM
SANCTORUM
Nestita ISk.aug.
Nestor (cfr. Nistor)
5, 4 k. mart. : 6 id. iuii.
Nestorius (cfr. Nistorius) 4 id. mart.; 3 id.
apr.;5.
4n. maii.
Nevatianus 3 k. iul.
Neucerus 8 k. mart.
Niandrus n. iun.
Nica 16, 4 k. maii; 3 k. aug.; 4k. sept.;
14 k.nov.
Nicander 15 k. iul.; 16 k. iun.; 6 k. dec.
Nicanorn. apr.;6 k. dec.
Nicaonus5id. iul.
Nicasius 10 k, aug.;5 id. oct.; 1'.) k. ian.
Niceanus 9 k. dec.
Nicia 4k. iul.
Niceforus (cfr. Nicoforus et Nocoforus) k.
mart.;5n. mart.:pr. n. mart.
Nicentius 4 id. sept.
Nicetas 4 k. aug. ; 7 id. oct.
Nicetius 14 k. feb.: 4 n. apr.; 3 n. maii: pr.
n. maii; 4 k. aug. ; 4 n, aug.; 4 id. sept.
;
14. 13 k. oct. ; k. oct. : 6 id. ocl.; 10 k. ian.
Niceus4k. maii; 10 k. iul.
Nicia 10 k. iun.
Nicodemus 3 n. aug.
Nicodimes 16 k. nov.
Nicoforus (cfr. Niceforus) pr. n. mart. ; 5 k.
maii.
Nicolaus 8 id. dec.
Nicomedes pr. id. mart.: 17 k. oct.: 17 k.
nov.
Nicoporus (Nicoforus
?)
pr. k. mart.
Nicoslratus (cfr. Nicustratus) 7, 6 id. nov.
Nicus 10 k. feb.
Nicustratus (cfr. Nicostratus) 8 k. apr.
Nida 6 k. mart.
Niderunus 17 k. iun.
Nigatus 19 k. ian.
Niger 8 id. maii.
Nigia 10 k. maii.
Nigoruspr. n. mart.
Nigrandus n. iun.
Nilianus 5 k. iul.
Nilus 13 k. oct.
Nimidiacus 5 id. aug.
Nimphadoba 3 id. mart.
Nimpodora 3 id. mart.
Nimpus n. sept.
Nina 6 k. mart, ;
pr. u. maii; 6 id. maii: k.
iun. ; 4 n, iun.
Nineptusl5k.apr.
Ninivitta 6 k. mart.
Ninna8,6id.
maii;18k.
ian.
Ninnita pr. n. iun.
Ninus
16k.nov.;10k.dec.
Nironicus6
id. iul.
Nisa 3 id. nov.
Nisilheus3id.mart.;8id.iun.
Nistor
(cfr. Nestor) n. mart.
Nistorius
(cfr.
Nestorius) 6 id. iun.
Nisus 3 id. nov.
Nitis 16 k. oct.
Nivitta 6 k. mart.
Nivilus 17 k. iul.
Nobilis 7 k. maii ; 8 k. oct.
Nobilitanus
17, 16 k. nov.
[175]
Nocoforus (cfr. Niceforus) 6 k. mart.
Xocominus 6 k. nov.
Noconus 6 k. nov.
Nocorus 6 k. nov.
Noe egressio de arca 6 k. maii.
Nomedianus 5 id. aug.
Nomensis pr. k. maii.
Nomerius 5 k. dec.
Nomicia 4 n. iun.
Nomidiana 5 id. aug.
Nominanda pr. k. ian.
Nominata 4 n. iun.
Nominus 12 k. apr.
Nondiniirius (cfr. Nundinarius) 4 n. iun.
Nouna 16 k. apr.; 10 k. iun.: 6 k. dec.
Nonnicia 4 k. iul.
Nonnidus 4 n. iun.
Nonnina 13 k. aug.
Nonnus 17 k. apr. ; 5 k. iun. : 16, 8 k, aug.;
1 1 k. sept.
Nonunus 12 k. apr.
Nostinus 6 id. iul.
Novalis 17 k. ian.
Novasus 8 id. iul.
Novatianus 5. 3 k. iul.
Xovatus 16 k. oct.
Novella pr. id. apr.: k. iun.
NovelHs 7 k. mjiii.
Novellus k. iun.: 3 id. nov.
Novms 7 id. oct.
Nucius 17 k. iul.
Nudius n. iul.
Numerius 5 k. dec.
Nundianus 14 k. mart.
Nundinarius (cfr. Nondinarius) 14 k. mart.
Nundinus pr. k. nov.
Nunnus 5 k. iun.
Nusca 13 k. iim.
NuviusS. 7 id. oct.
Obtalus (cfr. OpUtus) 11 k. feb.
Obercius 3 n. iun.
Ocatus n. mart.
Ocianus 14 k. oct.
Ocominus 3 id. feb.
Octavia 17 k. maii: k. nov.
Octavianus 13 k. mart.: n. maii; 5 k. iul.
Octavius 5 k. ian.; id. mart.; k. iun.; 6, 5 id.
iul.;3id.
nov,:12k.dec.
October 5 k. iun. : 4 n . iun.
Oclobris 4 n. iun.
Octorus 16 k. ian.
Odemarus n. maii.
Oedivaldus j 1 k. maii.
Olimpias 17 k. maii.
Oltus 7 k. -sept.
Ombo k. dec.
Omes 12 k. nov.
OmonS id. aug.
Opercus 3 n. iun.
Opinion 4 id. oct.
Optalus (cfr. Obtatus) U k. feb.; pr. id.
[176]
apr.;18k.maii;6.
n.maii;pr.
k.sepl.:
7id. nov.;5k.
dec.;k.
dec.
Optio 3 k. aug.
Oranus 4 n.
mart.
Orasus 3 n. iun.
Oralorllk.maii;pr.n.
iul.
Oratusli^k.
maii;4n.
iun.
Orl)ana k. iun.
Orbanella 4 id. dec.
OrbanillusSid.mart.
Orbanus G k.
mart.; 8 id, mart.; 4 n. apr.
;
pr.n.apr.:8k.maii;8k.iun.:3k.nov
Orbasius 5 id. feb.; 16 k. mart.
Orestes 5 n. iul.
Orianus 8 id. mart.: 8 id. maii.
Orfarius
16k. murt.
Orfasus
5id. feb.
Oridion 5 id. feb.
Orimenlius pr. k. maii.
Orinio5id.feb.
Orionllk.feb.;5,4id.feb.;I2k.mart.
4 id. mart. : 0. 4 k. iul. : k. iul.
: 6
id. ml.
17,16, 14k. sept.;
ISk.dec.
Oriosus4k.
iul.
Orispus 5 k. iul.
Orobio 6 id. sepl.
Oropon4id. sept.
Oros 16 k. mart.
Oroseus 6 id. sept.
Orosius4k.
iul.;4id.sept.
Orphanus 5 id. feb.
Orphasius 16k. mart.
Orlasius 15 k. iun.
Ortalak.iun.
Ortensus k. iun.
Ortosius 13 k. sept.
Orlisianus 16 k. feb.
Orus IGk.mart.
Ostarius 19 k. feb.
OstratusS id. iul.
Osualdus n. aug.
Otmarus 16 k. dec.
Ottorus 16 k. ian.
INDEX
ALPHABETICUS
NOM.^OJM
SANCTORUM
"
Passemus 3 n. mn.
Pacinus pr. id. apr.
Pacta 3 id. mart.
Pacumius 2 id. maii.
Padis 3 k. maii.
PaerenlusS id. iul.
Pafcnius 5n. iul.
PaiielGk. oct.
Pagata 3 k. maii.
Pagalus k. iun.
Palamartus 3 n. marl.
Palatinus 8 k. mart. ; 4, 3 n. mart. ; 6 id.
mart.
;
pr. id. mart. ; 3 k. apr. ; pr. n.
apr. ; n. maii ; 3 k. iun.
Palato 11 k. aug.
Palatus pr. n, iul.
Palestinus 4 ii. iun.
Paleus 13 k. oct.
Palladius 7 id. ian. ; 16 k. marl.
;
pr. n. iul.
Palmus 15 k. iun.
Palpetrus6k.
mart.
Palns 6 n. marl.
Pambnn
4 k iul.
Pambomis
4 k.iul.
Pambunus4k.
iul.
Pampalicus
pr. n.
maii.
Pampeia 4 n. iun.
Pamphiluspr.id.feb.;4n.iun.
Panipliipilus
3 n.
mart.
Pampilusfcfr.PampyMl4k.mart.;pr.
k. inl. : 14 k. sept.
Pampinus
17 k. apr.
Pampirus5id.
feb.
Paniporus
15 k. apr.
Pampylus (cfr.
Pampilus)
14k.man.
Pancratus
(cfr.
Pangratus)
n. apr.
:
4
id.
maii.
Panemotus
4 id. sept.
PaiieliusG
id. sept.
Panous 6 id. sopt.
Pangratus (cfr.
Pancratus) 8 id. iul.
Pannus 4 k. iul.
Panoepsus4id.
sepl.
PanfaIeo5k.
aug.
Panlalimonus 9k. maii.
Panlalintonus9k.
maii.
Pantamonius 15 k. iun.
Panlcrusk. apr. ; 15 k. iun.
Ponnbcrus 4 k. iul.
Papas k. ian.
Paperus9 k. nov.
Papeusa 15 k iaii.
Papias (clV. Pappias) 8 k. feb. ; 5 id. feb.
;
pr,
n. mart.; 12, 11, 5 k. maii; id. iul; 16
k.oct
Papianus 3 k. ian.
Papilla pr. id. iul.
Papirus 8 k. nov.
Pnpiscus 15 k. ian.
Papo 3n. iun.
Papozinicus n. iun.
Papi^alicus pr. n. maii.
Pappias (cfr. Papias) 8 k. feb.
Parcilalus 16 k. maii.
Parens 17 k. dec.
Parilis 15 k. apr.
Parimadus 13 k. oct.
Parmidisseus 19 k. sept.
Parminus n. iul.
Parmiis t9k. sept.
Parnus n. iul.
Parta3 id. mart.
Partafus 4 k. iul.
Partcmus n. iul.
Partenus k. apr. ; 16 k. iun.
Parthemus 3 id. feb.
Parlhenus 5 n. iul.
Parthinia 14 k. iun.
Parlialis 16 k. maii.
Partifrigia 3 id. mart.
Partimus n. iul. ; 13 k. aug.
Partinus k. apr.
Partorus 13 k. aug.
Pascentius 5 id. dec.
Passa id. apr.
Passamonas 16 k. mart.
Passer
13 k.aug.
Passeria 13 k. aug.
Passicus k. oct.
Passimonus 4 k. iun.
Passimus 4 k. iul.
Passus k. oct.
Pastephius 4 k. iul.
Pastinus k. apr.
Pastor 8 k. ian. ; 4 k. apr.; pr. k. maii ; 4id.
aug.;9k.
scpt.
Pata3 id. niart.
Patamon 15 k. iun.
Patemius 14 k. iuii.
Paternica 3 k. aug.
Paternus pr. id. apr.; 17 k. maii ; 14 k. iun.;
13 k. oct.
Pathinus 16 k. iun.
Patientius3id. sept.
Patifrigia 3 id. mart.
Patria 3 id. mart.
Patricia 4, 3 id. niart.
Patrioius 16 k. apr.; 3 n. apr. : 3 id. apr.;
17 k. iun.; 10 k. sept.
Patroclus 12 k. feb.; 12 k.aug.
Patrona 4 k. aug.
Patus 18 k. maii.
Paula 7 k. feb.;8 k. mart.; 5 n. mart.;4rL
iun.;3n. iun.; 12 k. iul.
Paulianus 15 k feb.
Paulica pr. k. iun.
Pauiina 6 id. maii ; k. iun.
Paulinus 12 k. apr.; 17, 7 k. iun.; pr. k.iun.;
10k.iul.;3k.sept.;
15 k. oct.
Paulus 3 k. ian.; pr. k. ian. ; 19, 15,
14, 11,
8,4.k.feb.;6,5id.feb.;16,
14, 12, 8k.
mart. : 4 n. mart.; 5. 4 id. mart.; pr. id.
mart.; 13,11, lOk. apr.;pr.
n.apr.;pr.
id. apr.;id.apr.; 6, 5 k. maii; id. maii;
17, 16,7 k. iun.; k. iun.; 4 n.
iun.;8id.
iun. ; 14, 12, 4, 3 k. iul. ; 5 n. iul.; 17. 16,
15. 13k. aug.; 19,4. k. sept.: 17 k. oct.;
8id. nov.;16.
3k.dec.
Pausamus 3 id. ian.
Pecculus 4 n. mart.
Pectricus9k. sept.
Peculiaris n. maii.
Pedica 19 k. iau.
Pelagia 5 id. iul.; 4 k. aug.; 8
id. oct.
;
14
k. nov.
Pelagius 5 k. sept. : 6 n. oct. ;
14 k.
nov.
Peleslus k. maii.
Pelleonicus 3 id. feb.
Pellianus 3 k. feb.
Pelvianus 4 n. mart.
Pelusius 7 id. apr.
Penetis 15 k. ian.
Pennadus 4 id. apr.
Penniceus 3 n. ian.
Pentalis4 k. apr.
Percidatula 4 n. iun.
Perecria6 id. apr.
Peregrina 8, 6 k. mart.
Peregrinus 3 n. maii ; 17, 16 k.
lun.
Peregrus 8 id. iun.
PerentusS id.iul.
Pernaus
I4k.mart.
pergentinus
3 n. iun.
Permericus
10 k. niaii.
Permiai!-.
u. mart.
permonus
5 id. aug.
Pero^ia
14 k. feb.
Perpotua
3 k. ian. : 0. o k. teb. : 4 ii. tVb.
: pr.
n.
mart.: n. mart.: pr. n. nov.
perpetuus
3 k. ian,
Perscus
1 1 k. iul.
perseverantiusk.
nov.
persyriana
IG k. aug.
pertenus
14k. maii.
Pessiamis
14 k. mart.
Petecon
5 id. feb.
Pete^londus
15 k. iun.
Petianus
I6k. dec.
Pctivus
3 n. maii.
Petra
7 k. mart.
petrinus pr. n. mart. : 6 id. sept.
Petronilla4k.
iun.;pr. k. iun.
Petruuiu<
pr. n. mart.: 5, 3 id. mart.; id.
mart.: k. iun.
Petrns n. ian.; 8, (i, 3 id. ian. : pr. id. ian.
;
11 lc feb.: 9.8, 6 k. mart.:3 n. mart.;
4id. niart. : pr. id. mart.: 7 k. apr.; pr,
id. apr. : 15 k. maii ; 3 n. maii; pr. n.
maii; 6, 2 id. maii; id. maii;4, 3n. iun.;
13, 4, 3 k. iul.; pr, id. iul. : 15, 14, 13, 11,
4
k.aug.;k. aug.; 6k. sept.; k. sepl.; 6 id.
sept. ; 3 k. nov.
;
pr. k. nov. ; k. nov. ; 6. 5
k. dec. : 5 id. dec. ; 10 k. ian.
Petunus 4 id. mart.
Phamo 15 k. ian.
Phesicus i k. iul.
Phil...(vid. etiam Fil... etFyl...)
Philantia 15 k. sept.
Philibertus 13k. sept.
Philimonus 4 n. iun.
Philippus 7 id. mart.; 10 k. maii; k. maii:
8 id. maii; pr. n. iun. ; 8 id. iun.; 17 k.
iul.; pr. n. iul.;7, 6 id. iul.: id. iul. 14, 5,
4k. aug. : 18 k. sept. ; 11 k. nov.;pr. k.
nov.
Philocalus 12 k. apr.
Philocarpus 12 k. apr.
Philoniusn id. mart.
Philopholus 3 k. apr.
Philoromus
pr. id. ian.
Phio G id. mart.
Phiomolus 10 k. apr.
Phiseus 7 id. ian.
Phisoficus
4 k. iul.
Phison9
k. apr.
Phoebus 15 k.mart.
Pia 14 k. feb.
Piatonk.
oct.
Picaria
14k.feb.
Picimaria
16 k. dec.
Picius
3 id. mart.
f^ictusk.
feb.:pr. n. iun.
Pietusk.
feb.
Pigmenius
lok.apr.
filentia
15 k. sept.
Pilion
4 id. oct.
t^ilusius
7 id. apr.
INDEX
ALPHABETICUS
NOMINUM
SANGTORUM
Pimenius l^ k. marl.
Piminus k. nov. ; k. dec. : 4 n. dec.
Pinna 14 k. ian.
Pinnarus 6 k. apr.: 6 id. apr.
Pinnatius 4 id. api-.
Pinninus k. dec.
Pio 3 id. mart.: pr. id. marf.
Pionius 4. 3 id. mart. : 1 1 k. dec.
PiperioS id. mart.
Piriocius 6 id. maii.
Pirminius 3 n. nov.
Piscina 4 n. iun.
Pisinio 5 k. mart.
Pisinnuso k. mart.
Pision 5 k. marl.
Pisseus 6 id. ian.
Pissus 5 k. mart.
Pistus 13k. sept.
Piligon 15 k. iun.
Pitimons 8id. mart.
Pitinus 6 n. oct.
Pius Gid. sept.; I3k. oct.
Placidus 4 n. feb.; n. maii: 3 k. oct. ; 6 n.
oct.; 5 id. oct.; pr. id. oct.
Piacio 6 n. oct.
Plamfagonus pr. n. mart.
Plassius 11 k. iun.
Piato 10 k. aug.; 6 n. oct.
Plaudus 13 k.oct.
Plausns 4 id. feb.
Plautus n. apr. ; 3 k. oct.
Plebius 16 k. mart.
Plenus 9 k. maii.
Pleo4k.iul.
Pleosius 4 k. iui.
Pleseus 5 id. feb.
Plesus 14 k. mart.
Ploesius 4 k. iu!.
Plutarchus 4 k. iul.
Po. . (vid. etiam Pu...)
Pobisus 7 id. nov.
Poblus pr. id. nov.
Poebus 15 k. mart.
Poenis k. feb. ; 3 id. feb. ; 3 id. mart.
Poentalis 4 k. apr.
PoenusS id. feb.
Poetianus 16 k. dec.
Pofunins k. aug.
Pola 3 k. ian.
Poleclitus 3 k. ian.
Polecosten 7 id. ian.
Polegratus 8 k. iun.
Polenlia 4 id. dec.
Poleus 5 k. sept.
Polia12k.
iun.
Polianus
4 n. nov.
Poliartusid.feb.;
16k.mart.
Poliastus
7 id. ian.
Policarpus
7
k.feb.;pr.k.
feb.; k. feb.;
id.apr.;5id.aug.;6k.nov.;7id.dec.
Policroniusl3k.
mart.
Polictusl6k.mart.;5id.
apr.
Policutus
I2k. iun.
Polienus
5 k. sept.
Polieuctus
l^k.iun.
Polio 4 id. ian.
[177]
Polioclius 14 k. iun.
Polita 12k. iun.
Poliottus 7 id. ian.
Pi>linctus5 id. apr.
Poliutus 16 k. mart.
Pollanus 6 id. iul.
Pollentia 3 id. niaii.
Pollio 8, 4 k. maii; 4 k. iun. : 5 k. sepl.
Pollutana id. iul.
Polocronus pr. k. maii.
Polus 12 k iun.
Poly... (vid. Poli...)
Polychronius 13 k. mart.
Pomerius 14 k. apr.
Pomia 17 k. maii.
Pomianus pr. k. ian.
Pomodianus pr. k. maii.
Pomnmrius 14 k. ian.
Pornpeia 4 n. iun.
Pompinus 15 k. mart.; 15 k. ian.
Pomponius 15 k. marl.; 3 n. iun.
Ponlentia 3 id. maii.
Pontecus 4 n. iun.
Pontia 16 k. dec.
Pontianus pr. k. ian. ; 4k. aug.; 4 id. aug. ;
id. aug. : 3 id. dec.'; 4 n. dec. ; 4, 3 id. dec.
Pontimus 15 k. sept.
Pontus6 n. oct.
Popeia 5 id. iun.
Popia 10 k. feb.
Popica 10 k. feb.
Porfinus 4 n. iun.
Porfiru.s pr. n. nov.
Porforus 5 n. iul.
Portus pr. k. apr.
Posinna4n. iun.
. Posinnus pr. id. leb.
Possessor4, 3 n. ian.; 5, 4 id. ian.; 19 k.
sept.
Possessus 3 k. oct.
Possimus pr. n. maii.
Possinmis 4 n. iun.
Postaphus 4 k. iul.
Postinania4k.aug.
Posfmuus pr. k. maii: pr. n. maii.
Potamia 17 k. maii: 4n. iun:: 3 k. aug.; n.
dec.
Potamiena 6 k. iul.
Potaminus4k. iul.
Polamius 10 k. mart.
Potamon5 id. feb.; 15 k. iun.
Potamorus 5 id. feb.
Potamus
17k.maii.
Potentellan.
maii.
Potentiana 14 k. iun.
Potentianus 13 k. ian.
Potentius pr. n. dec.
Potinus k. iun.
Potitus
17k.iul.
Potins 6 k. nov.
Potonms
t5k.sept.
Praditus 17 k. maii.
Pra'...
(vid. etiamPre...).
PraTonus 16 k. mart.
Praecordius
n. iun.
Prfeiectus 8 k. feb.
xxm
[178]
Praetextatus 6 id. iul.
Pragmatius 10 k. dec.
PrancaimsS id. iul.
Prancatus 3 n. apr.
Praxedis 12 k. aug.
Pre... (vid. etiam Prae..)
Preconus 16 k. mart.
Prepius k. oct.
Presens 14 k. mart.
Prestabilis id. maii.
Preteca id. maii.
Pretextala 14 k. iun.; 3 id. dec.
Pretextalus 8 id. aug. ; 4 id. dec.
Priamus 5 k. iun.
Prianus k. ian.; 5 k. maii.
Prima 3 n. ian.; pr. n. maii; 15 k. iun.;
k. iun.; 4 n. iun.; 16k.nov.; k.nov.; 8,
7
id. nov.
Priniasius 5 k. mart.
Primianus 4 k. ian.; k. ian.
Primigenius 17 k. dec.
Primina S, 7 id. oct.
Priminius k. nov.; 3 n. nov.
Primitiganus 6 id. iul.
Primitiva 6 k. mart.; 10 k. aug.
Primitivus 1 \ k. feb. ; 6 n. mart.; 6 k. maii;
5k. iul.; 4id. iul.
Primilus 4 n. dec.
Primola n. maii.
Primolus 10 k. maii; 7 id. maii; 12, 4 k.
iun.; 8 id. iul.
Primosa 4 n. iun.
Primosus pr. k. maii ; 8 id. iun.
Primulus 5 id. inaii; 14 k. iun.
Primus 3 n. ian. ; 14, 12, 6 k. feb. ; 4 n. feb.
;
14 k. mart.; pr. id. apr.
;
pr. n. mali; 16,
14, 12,4k. iun.; 4. n. iun.; n.iun.; 6, 5id.
iun. ; 11 k. iul.; 5 id. aug.; 12,8 k. sept.;
k. sepl. ; k. oct. ; 6 n. oct. ; 8 k. nov.
;
pr. n.
nov. ; 7, 6 id. nov. ; 17 k. dec.
Primusus5 k. mart.
Principia 3 id. nov.
Principius4 n. maii.
Priscianus 14 k. maii ; 16 k. oct.; 4 id. oct.
PrisciUa 15 k. feb.; 8id. iul.; 8 k.oct.
Priscus 7 k. iun. ; k. iun. ; 3 n. iun. ; 3 k. aug.;
k. sept.; 4k. oct.; k. oct.
Prisizanus 16 k. oct.
Pristus 12 k. sept.
PrivataGn. maii; 7 id. iim. ; 14, 13 k. oct.;
4 id. dec.
Privatianus n. maii.
Privatu!a4n. fcb.; 14 k. ian.
Privatus 6 n. maii; n. iun. ; 7 id. iun.; 12 k.
sept.; 12 k. oct.; n. oct.; 8id. oct.;n. dec.
Prividius n. iul.
Probatus 5 k. ian. ; 6 id. maii.
Probus n. apr.; ^ id. maii; 5 k.oct.; 8, 7, 6
id. ocl.
Procatus pr. k. iun.
Processa pr. n. maii; 8 id. maii.
Processus 6 k. feb.; n. maii; pr. k. iun.; k.
iul.; 6m. iul.
Proclina 17 k. maii.
Procopius 8 id. iul.
IVocubus 8 id. iul.
INDEX
ALPHABETICUS
NOMINUM
SANCTORUM
Procula4n.apr.;k.iun.;3n.imi.
Proculus
4n.apr.;
pr. id. apr.; 18 4
k^
,naii;k.maii:pr.id.mau;k.mn.;14.12
k.nov.;pr.n.nov.
Procus4 n. iun.
Prodentus(cfr.
Prudentus) 17 k. mau.
Prodicia 5 id. iul.
Profunus k. aug.
Promacus 13 k. nov.
Promodius 18 k. ian.
Promotus
18 k. ian.
Pronlo pr. id. mart.
Pronus pr. n. feb.
Propilus 3 id. iul.
ProsaIamusl9k.sept.
Prosdocusl7k.
maii.
Prosdotus 14 k. nov.
Prosducus
ISk.maii.
Proseria 4 id. oct.
Prosia 4 k. feb.
Prosinus 4 id. ocl.
Prosper4k. aug.;7 k. dec.
Prospolmusl9k.sept.
Prostocus 3 k. maii.
Protasius 13 k. iun.; 13 k. iul.; 5 k. aug.;
3 k. nov.
Proteus 4 id. ft-l).
Protbus 5 id. feb. ; 16 k. mart.
Protida pr. k. apr.
Prolidus 16k. mart.
Prolina 18 k. maii.
Protinus pr. id. sept.
Protolocus 16k.mart.
Protus 16 k. mart.; 18, 17 k. iul; 3id. sept.;
pr. id. sept.; 6 k. nov.
Prudentius 3 k. maii ; 4 id. dec.
Prunimvis4n. mart.
Prunus 4 n. feb.
Prutivia 5 k. iul.
Publasus k. iun.
Publentia 5 id. dec.
Publia 4 n. nov.
Publianus 9, 8. 6 k. feb. ; 8 k. maii.
Publicanus 9 k. feb.
Publicianus 5id. dec.
Publius 14, G.pr.k. feb.;k.feb.;li k.mart.;
4, pr. n. apr.
;
pr. id. apr. ; 8 k. maii ; 3 n.
iun.; n. iul. ; n. nov.
Pudentius 3k. maii; 5 k. aug.; pr. n. dec;
4 id. dec.
Puer 3 id. marl.
Pufumus k. aug.; 5 id. aug.
Pu... (vid. etiam Po...)
Pulentius 4 id. dec.
Pulicarpus 7 k. mart.; id. apr.
Puliucbus 14, 11 k. iun.
PuIIienus 4 k. iun.
PuUio 6 k. maii; 4 k. iun.
PuUius 10 k. ian.
PuUus k. iun.
Pulverus n. maii.
PulviusU k. feb.
Pupilluspr. k. mart.
Pupis 4 n. feb.
Pupivus 4n. feb.
Puplianus 4 n. nov.
Puplicanus 5 id. dec.
Purcliartus pr. id. nov.
Pusinnus 5 k. inart.
Pusilimus 9 k. marl.
Pultiuspr. i(l. apr.
Pylicus 4 n. mart.
Pymonus 15 k. apr.
Pyvidius n. iul.
Quadraginta martyres 7 id. mart.
Quadratus 12 k. iun.; 12 k. sept.
Quaelus 5 id. ian.
Quapileus 14, 13 k. oct.
Ouarta 3 id. mart. ; 8 id. nov,
Quarlia 4 n. iun.
Qnartilla 15, 14 k. apr. ; 8 id. apr.
Quartinus 15 k. apr.
Quartus pr. id. apr. ; 6 id. maii
; pr. id.
maii : 8 id. iul. ; n. oct.
;
pr. n. nov.
; n.
nov.; 16, 15 k. ian.
Qualratus 7 k. iun. ; 13 k. sept.
Quietia k. iun.
Quietus 5 id. ian.
Quindeus 7 id. maii.
Quindinis 16 k. aug.
Quinta n. maii ; 6 id. maii.
Quintalus 6 id. mait.
Quintasus 15 k. apr,; 6 id. oct.; 16 k. nov.;
k. dec.
Quintianus pr. k. ian. ; 13 k.mart.
;
pr. k.
mart. ; k. apr. ;
pr. k. maii; k. maii
;
pr.
n maii; 18, 17 k. iul.; 11 k. dec.
Quintilianus 1 1 k. feb.
;
pr. n. apr. ; id. dec.
Quintillus 6 k. feb.
Quintilus 14 k. apr.
Quintinianus pr. k. mart.; k. apr.
Quintinus 12 k. feb.; 5 k. mart.; k. mau;
k. iun. ; 9 k. iul. ; 8. 7 k. sept. ;
pr. k. nov.
Quintisus 7 id.oct.
Quintula pr, id. apr. ; 6 id. maii.; 14 k. ian.
Quintulus pr. id. apr.; 14 k. iun.
Quintus pr. n. ian. ; 5, 4, 3 id. ian.
;
i)i-.
id-
ian. : 14, 12 k. feb. : n. mart. ;
15, 14
k-
apr. ; n. apr. ;
pr. id. apr. ; 15 k.
maii
:
pr. n. maii ; n. niaii : 6 id. maii
;
14,
12,
10, 6 k. iun. ; k. iun. ; 3 n. iun.; 4 id. aug^;
7 k. sept.; n. sept.; 5. 4, 3 k. nov.;
16, 15,
14 k. ian.
Quir... (vid. etiam Cir. . et Cyr...)
Quiriaca 17 k. apr. ; 8 id. apr.
Quiriacus 13 k feb.; pr. id.
feb.; 16 k.
apr.;
4 n. apr.; 8 id. apr. ; 18. 10 k.
man;
k.maii:4id.mau:16,15,llk.ml.;4>'i-
aug.;llk. sept.; 7 k. dec.
Quii-icus 16 k. iul.
,
QuiriUus 5 n. marl.; n.
mart. ; 5
id.
mar .i
7 id. maii ; 7 id. iun. . .
Quirinus 4 id. mart.; pr. k.
maii
;
3
n.
'U .
pr.n.iun.;pr.k.oct.;6n.oct.:pr.k.n
QuirusU k. feb.;5n.
mari.
Quoamal 17 k. maii.
Quoiiuofas 14 k. mart.
Quosquonus
id. ian.
QuoUa
pr. k- ian.
Quottidius
8 id. sept.
Radegunda
id. aug.
Ragatus
15 k. apr.
Raginarius
4 k. aug.
Rasius
4 id. niart.
Ratfridus
8 id. feb.
RatitisGid.
ian.
Ratoldus
id. mart.
Recumbus
6 id. feb.
Reduct:i4-n.
iun.
Reductus
pr. k. maii.
Reflentus
6 id. maii.
Regina8k.mart.;4n.
apr.;5k. iun.: 7 id.
sept.
Reginsinda id. iul.
Regula 3 id. sept.
Regulus id. mart.: 3 k. apr.; k. sept.
Remaclus4n.
sept.
Remediusl8k.feb.;3n.feb.;k.oct.;3n.ocl.
Remisurinus pr. k. maii.
Remisus 5 k. iui.
Reotrus 7, 5 k. feb.
Reparata 8 id. oct.
Reposila 12 k. feb.
Respectatus 13 k. aug.
Restituta 18, 5 k. ian.
Restitutus p. id. apr.; 6id. maii; 6, 4 k.
jun.; 3 id. iun.; 4 n. oct.; 5 id. nov.;
17 k. dec.
Revocata n. feb. ; 8 id. feb.
Revocatus pr. n. mart. ; n. mart. ;
pr.
id. ap.; pr. k. maii.
Ricliarius 6 k. maii; 7 id. oct.
Riginus 4n. mart.
Risthak. nov.
Rodana 4 n. iun.
Rodiana 4 n. iun.
Rodigus 6 id. iul.
Rodilia 4 n. iun.
Roditianus pr. k. maii.
Rodius 3 n. ian.
Rodo3n. ian.: 7 k. feb.
Rodocianus pr. k. maii.
Rodofia 3 n. iul.
Roductula 15 k. ian.
Rodus 3 n. ian.; n. iul.
Rogala 4 n. feb.; 15 k. ap.; 8, 6 id. maii.;
14 k. iun.; pr. k. iun.; k. iun. ; 4 n. iun.;
n. iun.; 5id. dec.
Rogaliana 4 n. feb.; 13, 8 k. mart.
Rogatianus 3 n. ian. ; 5 k. mart.; n. maii;
11, 8 k. iun. ; k. iun. ; 3 n. iun. ;
pr. k.
nov.; 7 id. nov.; 15, 14 k. ian.
Rogatina 6 id. raaii.
Rogatula 6 k. mart.
Rogatus 5 k. ian., pr. id. ian. ; 15 k. mart.
;
n. mart. ; 8, 7, 5 id. mart. ; 15 k. apr. ;
pr.
k. maii.; pr. n. maii.; n. maii.;8, 6 id,
maii; 11 k iun.; pr, k. iun.; k. iun.;4 n.
INDEX
ALPHABETIGUS
NOMINUM
SANCTORUM
iun.;
4 id. iun.;
9, 8 k. nov.; 7 id.nov.;
8k. dec.:k. dec.:8id.
dec.
Roniana 8id. ap.; 14 k. iun.; k. iun.
Romanus
8 id. ap.: 4 n. maii; 12 k. iun.;
3n. iun.: 13 k. aug.; 5id. aug.: 5 k.oct.;
pr. k. nov.
HommadusG k. mart.
Koniodianus pr. k. maii.
Romolo 15 k. dec.
Romolus 9, 6 k. ap.
Romulusl3,12k.mart.:14k.sept.;15k.dec.
Ronous 5 id. feb.
Ronidus 12 k. ian.
Ropodianus pr. k. maii.
Rosiiia 8 id. apr.
Rosula id. maii; 18 k. oct.
Rota 4 n. iun.
Roteris 4 id. maii.
Rotilia k. iun.
Rotilus k. iun.
Rotinus 4 n. iun.
Rotola id. maii.
Rotus 4 n. mart.
Rubentius 16 k. febr.
Rubus 8 id. maii.
Rufianus 16 k. dec.
Rufma pr. k. mart.; 8 id. apr. : 8 k. maii
;
k. iun.;5 n. iun.;7, 6 id. iul.;9.8k. sept.
Rufinianus 6 k. mai-t.; 16 k. nov.; 16 k.
dec.
Rufinus 15 k. mart. : 8 id. apr. ; 5 n. maii.
;
7 k. iun. : 18, 10 k. iul. ; 14, 7 k. sept. ; pr.
k. sept.; pr. n. sept.
Rufunia pr. k. mart.
Rufunus pr. id. apr.
Rufus 3 n. apr.; 13 k. maii: 8 id. maii
:
4.
3k. aug.; 7 id. nov.
Ruginus 4 id. mart.
Rumadus6k.
niart.
Rumelina pr. k. maii.
Rumolus k. nov.
Ruppus 9 k. fobr.
Rustiana n. iuu.
Rusticianapr. k. ian.
Ruslicianus pr. k. nov.
Rusticulus pr. n. iun.
Rusticus 6 id. ian.; 9 k. mart.; 4, 3
n. mart.;
[179]
6id.mart.;10,7k.maii;8id.maii:pr.id.
maii; pr. n. iun.; 14 k. aug.;
5id.aug.;
8k.oct.;8id.oct.;14k.
ian.
Rustitianus
16 k. nov.
Rustolus pr. n. iun.
Rutianus n. imi.
Rutila4n.
ian.
Rutulia 4 n. iun.
Rutulusl3,12,7,5k.mart.
S
Sabastianus{cfr.Sebastianus)3id.maii.
Sabastvis6k.
sept.
Sabalia4n.iul.;9k.aug.
Sabbatius3k.maii;6k.sept.
Sabiauus7k.febr.;5n.mart.
Sabina
4 n. iun.
Sabina 4 k. sept.
Sabinianus 5 n. raarl.; 7 k. sept.
Sabinus (cfr. /.abinusV 8 k. febr.; 3 id. maii:
13 k. aug.
Sacceus 15 k. dec.
Saccus 6 k. iun.
Sacer n. iun.
Sacerdos pr. id sept.
Sachintus (Hyacinthus) pr. n. aug.
Sacintus (Hyacinthus) 4 k. nov.
Sacrepia tl) k. ian.
Sacrinus n. iun.
Sacusa 6 id. niaii.
Saderus 8 id. maii.
Siebastienus (cfr, Sebastianus) 6 id. febr.
Sslvus 11, 8 k. sept.
Saferius pr. n. maii.
Sailis k. iun.
Saiwoldus 12 k. ian.
Salda 15 k. apr.
Saleosius 15 k.oct.
Salinus 13 k. mart.
SalitorOk. apr.
Salla 3 id. mart.
Salo 3 id, apr.
Salonius 13 k. mart.; 4k. oct.
Salpornia 4 n. iun.
Salsa 14 k. iun. ; 7, 6 id. oct.
Salsius 6 id. oct.
Saltusl6k. oct.
Salunus 9, 8 k. maii.
Saluslianus 6 k. iun.; 6 id. iun.
SaUistius 4 n. feb.; 14, 12 k. iun.
Salutaris 5 id. nov.
Salutarius 3 k.oct.
Salutianus 6 k. iun.
Salulor id. mart.
Salvanus 13 k. mart. ; 16 k. maii.
Salvator 15 k. ian.
Salvianus 13 k. raart.; 3 id. mart.
Salvlnus 4 k. oct.
Salvius 3 id. ian.; 16 k. feb.; 3 id. mart.
II k. maii:4id. sept.; 16 k. oct.
Sambacia 8 k. maii.
Samforus 15 k. apr.
Samina 4 n. iun.
Saminus 6 id. maii.
Sammata 4 n. iun.
Sammo 16 k. feb.; 3 id. dec.
Samphorinus 15 k. apr.
Samson 5, 3 k. aug.
Sanchintus pr. n. aug.
Sancianus 6 n. maii.
Sancta n. dec.
Sanclinus pr. id. sepl.; 15 k. oct.
Sanctia 15 k.oct.
Sanctiani6n.
maii.
Sanctina 6 n. maii.
Sanctus pr. k. ian.
Sandus 13 k. aug.
SansonSk. aug.
Santa S k. iun.
Sanula 6 k. mart.
Saphus 12 k. aug.
Sapida n. maii.
Sapidicius 7 id. dec.
[180]
Sappa n. iun.
Sarapion (cfr. Serapion) 6 k. mart.
Sarisus 8 k. dec.
Sarmata 7 k. apr.
Sarmatenia 7 k. apr.
Sarmitia 4 n. iun.
Samina 4 n. iun.
SartalGk.feb.
Sata 16 k. feb.
Satheus 6 id. ian.
Satirus pr. n. mart.; n. mart.; 6
id. maii
;
n. iun.; 13 k. aug.; 5id. aug.
Satora 17k. dec.
Satliusid. ian.; k.nov.
Satullus 6 id. maii.
Satulus 4n. ap.
Saturatus 8 k. dec.
Saturna 7 id feb.; pr. n. iun.
Saturnilla 5 id. feb.
Satumina 5 k. ian.; pr. k. ian.; 16, 15,
14
k. feb.; pr. n. maii; 8 id. maii; 4 n. iun.;
11 k. jul.; n. sept.; 3 id. nov.; 4 n. dec;
id. dec; 18k. ian.
SaturninusS, 4k. ian.; pr. k. ian.; k. ian.;
5,3id.ian.;17, 14, 12, U, 10, 9 k. feb.
;
pr. k. feb.; k. feb.; 4 n. feb.; n. feb.; 8,
7 id. feb.; pr. id. feb.; 16, 15, 13, 11,
9
k.
mart.; pr. k. mart.; 3 n. mart.; pr. n.
mart.;n. mart.;3id. mart.;15, 14. 11.9,
7, 6, 4. 3, 2 k. apr.; 4 n. apr.; pr. n. apr.;
4 id. apr.; pr. id. apr.; 18, 9, 8 k. maii;
pr. k. maii; k. maii ; 6, 5 n. niaii; pr. n.
maii; n. maii; 8, 6,
3 id. maii; 9, 7
k. iun.;
k. iun.; 4, 3 n. iun.; pr. n. iun.; n. iun.;
16 k. iul.; 4 k. aug.; 12, 11 k. sept.; pr.
n. sept.; n. sept. ; k. oct.
;
pr. n. oct.
;
pr.
id. oct. ; id. ocl.; 17, 8, 6, 3 k. nov. ;
pr, k.
nov.; k. nov.; n. nov. ; 4 id. nov.; 17, 6,
3, 2 k. dec ; k. dec ; id. dec ; 14, 10 k. ian.
Saturnus 6 id. maii ; 8 k. iun. ; 3 n. iun.
Saturus 4 k. ian. ; 4 n. ian. ; 5, 4 id. ian. ;
pr.
id. ian.; 19, 12, 11, 9, 7, 6, k. feb.; n. feb.;
13, 6 k. mart.; n. mart.; 15 k. apr.; pr. k.
maii;6 id. maii; 9,8, 7 k. iun.; 4 n. iun.
:
18, 13 k. oct.; 4id. oct.: pr.id. oct.; 8 k.
nov.; pr. n.nov.
Salyrus pr. n. mart.; 14 k.oct.
Saufo 5 k. aug.
Saulus 14 k. mart.
Saurius n. mart.
Savianus 6 k. sept.
Savinianus 8 k. feb. ; 3 n. dec.
Savinus 7 k. feb.; n. maii; 6 id. sept.; 8 k
nov. ; 7 id. dec
Scalerva 3 id. mart.
Scanta 8 k. iun.
Scliindinus 16 k. aug.
Sciabilis 6 k. iun.
ScialusS k. iun.
Scimodus 4 k. iun.
Scolastica 4 id. feb.
Scolaslicus8id. feb.
Scubilio 17 k. niaii.
Scuviculus 4 id. oct.
Sebastianus (cfr. Sabastianus et Stebas-
tianus) 14, 13 k. feb.; 7 id. mart.
INDEX
ALPHABETICUS
NOMINUM
SANCTORUM
Secmida id ian.; 6k.feb.:
14,9k.mart.;8
id.
maii; 4 n. iun.; pr. id. iun.: 6
id. ml; 16,
5,3k.aug.:16.4k.oct.;7,6id.oct.:pr.
n. nov. ; n. nov. ; 4 n. dec ; 18 k. lan.
Secundianus
4 n. feb.; 13 k. mart.; pr. k.
maii: pr. n. maii; n. maii; pr. id. man;
n. iun.;5id. aug.; 16 k. dec
Secundica k. iun.
Secundila 8 id. maii.
Secundilla pr. k. mart.; k. mart.
Secundilus n. mart,
Secundina id. ian.
Secundinus 12 k. mart.; 9 k. mart.; 3
n.
iul.; k. aug.: 6 id. aug.; id. sept.; 16 k.
dec.
Secundola 4 n. feb.; 8 k. mart.; k. mart.;
9k. ap.:k. aug.;8k. oct.
Secundolus 9 k. mart.
Secundus 4 k. ian.; n. ian.; 5 id. ian.: 14,
12, 8, 7, 6, 5 k. feb.; pr. id. feb. ; 14, 13 k.
mart.: ii. mart.; k. apr.; 8id. apr.;pr.
id. apr.; 8 k. maii; pr. n. maii; n.
maii;
G id. maii; 4, 3 n. iun.; n. iun.; id. iul.
;
13 k. aug.: pr. k. aug.: k. aug. ; 6 id. aug.:
4 n. sept.; id. sept.; 7, 6 id. oct.; 17,
12
k.dec;3id. dec; 14, 13 k. ian.
Secura 6 id. maii.
Securus 3 k. ian.; 9. 6 k. mart.; 4 n. dec;
id. dec
Secusa 6 id. maii.
Secutorid. apr.
Sedolus 1 1 k. dec
Sege pr. n. aug.
Selacus 14 k. mart.
Seleocus 17 k. oct.
Seleucus 9 (cfr. Selacus, Seleocus, Seleu-
gus et Siloucus) 9 k. apr.; 14 k. iun
;
4 n.iun.; 17 k. oct.
Seleugus 6 id. maii.
Sellaris 6k.mart.
Selvolus 15 k. apr.
Semtiminus 15 k. ian.
Sempherosa
(Symphorosa) 15 k. aug.
Senator8id. iul.;7, 6k.oct.
Senciana 8 k. iun.
Senecio 4 n. iun.
Senerotus 7 k. mart.
Senertis 7 k. mart.
Senerus 16, 8 k. mart.; 8 id. maii; 4 k. iul.
Senesius 5 id. apr.; 12 k. maii; 4 n. maii.
Seneus 3 k. aug.
Sennis 3 k. aug.
Seimon pr. k. ian.
Seimus n. ian.
Senotius 7 id. sepl.
Sentianus 8k. lun.
Sentiata 8 k. iun.
Senturus 6 id. maii.
SeodolusU k.dec
SeoterSk. feb.
Sepaca k. iun.; 4n. iun.
Separgus 5 n. oct.
Seperus 8 id. iul.
Septem Dormientes in Epheso 4 id. aug.
Septemina n. maii.; 6 id. maii.
Septima id. oct.; 4 n. dec
Septimia 5, 3 k. aug.
Septiminus 3 n. iun.; 7. 6 id. oct.
Septimus 14 k. maii. ; 6, 5 id. maii. ; 8, 7 id.
oct.: 14 k. ian.
Septina S k. iun.
Septunus 8 k. iun.
Sequens pr. k. ian.
Serafiunis 8 id. apr.
Seranus 8 k. maii.
Serapion (cfr. Serafiunis, Sarapion et Sera-
pion) 5 id. feb. ;
pr. k. mart.; 8 id. apr.;
13, 12, 7 k. apr.; 5 k. maii; 5 id. maii;
15 k. iun.;3 id. iul.; 6, 5 k. sept.;6,3id.
sept.;pr. id. sept.; 17 k. oct.;n.dec
Serbanus 12 k. maii.
Sercianus 13 k. maii.
Serena 7. 6 id. oct.
Serenus 3 k. ian.; n. ian ; 17 k. apr.; 8 id.
maii. ; 4 k. iul. ; k. iul. ; 4 n. iul. ; 6 k. dec.
Sergiuspr. n. aug.; pr.k.sept.;n. oct.
Seriacus 12 k. ian.
Sericianusl3k.
maii.
Serientius k. maii.
Sermata 5 id. feb.
Serotina pr. k. ian.
Serrus n. mart.
Sextus pr. k. ian.
Servanus n. mart.
Servasia 3 id. maii.
Servatius 3 id. maii; k. oct.
Servianus 12 k. maii.
Servilia pr. k. mart.
Servilianus 3 k. mart.; 5 n. oct.; 16 k. nov.
Servilius 15 k. apr. ; 9 k. iun. ; n. iun.
Servulus 9 k. mart. ; 15 k. apr.
Servus 17k. dec
Sesinna 6 id. iul.
Sesinus 6 id. jul.
Sesontius 7 id. sept.
Sesosiak. ian.
Severa 3 n. iun. ; 16 k. nov.
Severianus 10 k. feb.; pr. id. feb.: 3
k.
mart.; k. iul.; id. aug.
Severinus 3 id. feb. ; 3 id. mart.; 7 id. dec.
Severiolus 6 id. maii.
Seversus 10 k. nov.
Severus 3 k. ian. ; k. ian.; n. ian.: 3 id. ian.;
k. feb.: 16 k. mart.; pr. k. maii; 6
id.
maii; 3 n. iun.; 5 n. iul.; pr. n. iul.: 8
id.
iul.; 13, 8 k. aug.; 6 id. sept. ;
11, 10,
9 k.
nov.; 4 k. dec
Sevinus 6 id. sept.
Sevresius lOk. nov.
Sevus (cfr. Soevus) 4 id. aug ; 13, 12. '
^-
sept.
Sextus 3 n. iun.
Siagrus 3 id. apr.
Sicaria 4 n. feb.
Sicidista 4k. iul.
Sicililani 16 k. aug.
Sicimodus 4 k. iun.
Sieipus 5 id. mart.
Sicus 7, 5 id. mart.; 3 k. iun.
Siddinus 17 k. dec; 14. 13 k. ian.
Siddirus 8 id. maii.
Sidistus4k. iul.
INDEX ALPHABETICUS NOMNUM SANGTORUM
[181]
Sidius8id.mau.
SidinusSid.
mau.
SidoTk.feb.
Sidona4id.
aug.
Sidonius
n
k- sept.
Sidoraiid.aug.
Sidrac
8 k.
maii.
SiggeramnusTk.nov.
Siggonusl3k.ocl.
Sigibarcus
n.
oct.
Sigismundus
k. maii.
Sigobaidus
7 k. nov.
SigoIeneOk.
aug.
Sigonal3k.oct.
Silaciusl2k.ian.
Silanus
6 id. iul.
Sildinus4n.
iun.
Sileucus
6 id. maii.
Silicitani
16 k. aug.
Sillefak.iun.
Sillira k. iun.
SillusSid.ian.
Silol4k.sept.
Sihanal2k.mart.;5id.
dcc.
Silvanianus
12 k. maii.
Silvanus
4 id. feb. ; 13, 12 k. mart.
;
pr. k.
mart. ;
pr. n. mart. ; n. mart.
;
8, 4
id.
mart.;pr.
id. apr.;17.
12 k. maii ;
pr.
k.
maii;
9 k. iun. ;
pr. k. iun.
;
k. lun.;
3n.
iun.;n.iun.;
id. iun.; 9, 5 k. aug.;
pr.k.sept.;
pr. n. sept. ; 4 id. sepl.; 10
k. oct.; pr. k. nov.
Silvester pr. k. ian.; 10 k. oct.
Silvianus
8 k. maii ; 6 id. sept.
Silvinal2k.
mart.
Silvinus
15 k. mart.; 4 n. iun ;
6,
4
id. sept.
Silvius id. mart.; U, 9 k. maii; 4
n.iun.;
5id. iul.;
Uk.sept.
Simelinus 16 k. iul.
Simeon lcfr.
Symeon) 4 n. feb.; 6, 3 k. aug.
Sinif... (vid. etiam Semph. et Sinf...)
Sirnforianus (cfr.
Simfurianus
et Sinforia-
mis)8k. ian.;12k.
sept.
Simfroniana 8 k. ian.
Simfurianus (cfr. Simforianus)
pr. k. ian.
Simia 6 k. maii.
Similianus 16 k.iul.
Simirus4k.iul.
Simmelrius 7 k. iun.
Simo 3 k. iul.; k. iul. ; 6. 5 k. nov.
Simph... (vid. Simf...)
Simphronius 18 k. maii; 7, 6 id. nov.
Simplicia k. nov.; id. dec.
Simplicius pr id. feb.; 6 k.
maii; n.
maii;
id. maii ; 4 k. aug. ;
pr. id. oct.
;
13
k.
dec; IGk. ian.
Simporus 15 k. apr. ; 14 k. dec.
Simpronus (cfr. Sinpronus) 18 k.
maii.
:
5 k.aug.; 8id. aug.
Sinedus 4 k. iul.
Sineros7 k. mart.
Sinf...(vid. etiam Simf...)
Sinforianus 11 k. sept.
Sinfronius 7 id. nov.
Singonus 14 k. oct.
Sinnidia 3 n. apr.
Sino 7 k. mart.
Sinodus 10 k. sept.
Sinorus7 k. mart.
Sinpromis (cfr. Simpronus) 5 id. iiov.
Sinteria 6 id. maii.
Sintinus 5 id. aug.
Sippionus 5 id. maii.
Sir... (vid. etiam Syr...)
Siramnus pr. n. dec.
Sirgus pr. k. sept.; n. oct.
Sirial4k. nov.
Siriana 16 k. aug.
SirianuslOk.ian.
Siricius 14, (i k. maii; 8 id. maii; 3 n. sepl.:
8, 6 k. dec.
Siridonus4 n. ian.
Sirilla pr. id. apr.
Sirinus 4 iul.
SirmusSk. ian.
Sirtus 10 k. sept.
Sirus3id. sept.pr.id.sept.
Sisinnius 5, 4, n. mart.; 4 k. iun. ; 6, 5 id.
iul. ; id. iul.; k. sept.; 13 k. nov.; 11 k. dec.
Sisiona 6 id. iul.
Sistus 10 k. ian.
Situlus 14 k. mart.
Siviardus k. mart.
Sixtus (cfr. Syxtus) pr. k. ian. : 8 id. apr.
;
8, 5 id. aug.
Smaracdus 5 k. nov.
Smaragdus (cfr.
Zemeragdus) 4 id. mart.
;
6 id. aug.
Socratesl5k.oct.;20sept.
Socratus 16 k. nov.
Socreces 9 k. apr.
SodalisSk.
maii.
Sodepa 3 n. iul.
SodoSk.
feb.
Sodonus 8 k. fob.
Sofrorus 5 k. nov.
Sofus 12 aug.
SolanuslOk.
ian.
Solitortcfr.Solutor)id.nov.
Solus 5 mart.
Solutor(cfr.Solitorl2k.feb.:.d.mart
7, 6k.
apr.;8id.
apr.;6id.mau:12
k. dec.
Solutus
9 k.
maii.
Sopater
10 k. ian.
Sophius
5 id. iul.
Sordida k. iun.
Sorece9k.apr.
Sorensk.
niaii.
Sorentus
4 k. ap-
Soroledis3id.
feb.
Sossius9k,oct.;id.oct.
Sosus
3 k.
oct.
Soter4id.feb.:4id.man.
Sotiris8id.
feb.
Sparata
16 k. aug.
Speciosa
5 id. iul.
Spenuspr.
id.
apr.
.
iftu od
Speratal6k.aug.;l6sept.;16k.oct.
Speratusl6,l5k.aug.
Sperus8id.iul.
Spes k.
oct.
Spcsina 6 id. iun.
Speusippus 16 k. feb.
Spicapr. k. maii.
Spicus 8 id. maii.
Spina 6 id. iun.
Spinella 5 k. iul.
Spinicapr. k. maii.
Spinua 15 k. ian.
Spisina 7. 6 id. iun.
Spolicostus 7 id. ian.
Spretus 13 k. aug.
Srilranus 3 id. dec.
Staciamis 7 id. febr. ; 9 k. aug.
Slacte4k.ocl.
StaclheusSk. iul.;4k.oct.
Staris3 n. iul.
Slarlon 8 id. iul.
Stasius U k. dec.
Statulianus 3 n. ian.
Stef... (vid. Steph...)
Sleph..(vid. etiam Stef...)
Stcphana 3 id. ian. ; 8 id. maii.
Stephanus 7. 3 k. ian.
;
pr. k. ian. ;
k. ian.
;
4 n. ian. ; id. feb. ; k. apr. : 5 k. maii; 5 id.
iul.; 13, 10. 3 k. aug. ; 4. 3 n. aug. ;
7.
6
k.
sept;
ISk.oct.: 7k. oct.: k.oct.; U k.
dec.:3 n. dec.
Steranus 3 n. aug.
Stercatus 9 k. aug.
Sterceus8k. aug.
Stercia 8 id. maii.
Slercita 8 id. maii.
Stercius 11 k. iul.
Stercola pr. k. mart.
Storcorius 12. 8 k. aug. ;
id. dec
SterteusU k. aug.; 4k. oct.
Stertia S id. maii.
Stiala S id. maii.
StiabilusGk.
iun.
Stialus pr. id. apr.; 8 k. iun.; pr. k. iun.
Sticianus 8 k. aug.
Stilarius pr. id. apr.
Stoporeus
15 k. oct.
Stoppusl6k.
mart.
SlrategusS
n.iul.
SlratoSid.
iu!.;18k.sept.;7k.oct.
Stratonicus
4 n. iun.
Slrator3n.iul.
Stria 9 k. iun.
StuporUk.
niart.
Suavius 8 k. aug.
Subitana
6 k. mart.
Sublius pr. n. nov.
Successa
6 k. apr.
Successus
19,15.11,11
k. teb.; 6 k. apr.
;
pr.n.apr.;n.apr.;8,6.4id.apr.;6,5
id. dec.
Succensus
id. dec.
Sududianus
9 k. feb.
Suifronisiaims
5 k. nov.
Suffronus
5 k. nov.
SuUitus n. maii.
Sulpiciusl6,6k.
feb.:7k.sept.;5n.oct.
Sultus
n.maii.
Summista
8 id. apr.
Surdida k. iun.
[182j
Susanna pr. id. feb.; 3 id. aug.
Sussimus 13 k. nov.
Sussius id. oct.; 17, 14 k. nov. ; n. dec,
Sustratus 5 n. iul.; 8 id. iul.
Suticianus 8 k. aug.
Syagrius 6 k. sept. ; k. sept.; 4 n. sept.
Sycus 5 id. mart.
Sylominus 5 k. iun.
Sylon 2 id. apr.
Symeon (cfr. Simeon) n. ian.
Symph... (vid. Simf... etlSinf...)
Synereus 3 n. iun.
Synodius 10 k. sept.
Syr... (vid. eliam Sir...)
Syrgus 6 k. mart.
Syricus? k mart.
Syrmalha 5 id. feb.
Syrmium 5 id. apr.
Syrus 17 k. maii.
Syxtus{cfr. Sixtus) 3 n. apr.; 14 k. oct.
4n, nov. ; 10 k. ian.
INDEX
ALPHABETICUS
NOMINUM
SANCTORUM
Theophilus (cfr. Thiofilus et
Tiofilus)
8 id
T... (vid. etiamTh...)
Taelianus 7 k. feb.
Taesiana 12 k. aug.
Taidus 17 k. maii.
Talesforus pr. k. maii.
Tampus 8 id. maii.
Tanasus 5 id. oct.
Taracus n. apr.; 3 id. maii; 5 k. oct.; 8, 7
6. 5 id. oct.
Tarreus 6k. nov.
Tarsicus pr. k. feb.
Tascia k. sepl.
Tasia 14 k. nov.
Tasianus 17 k. apr.
Tassia 14 k. nov.
Tassus pr. n. maii.
Tatiana 15 k. sept.
Tatianus 17 k. apr.
Taurinus 4, 3 id. aug.; n. sept.
Tautinus n. sept.
Taxis n. mart.
Taxus 15 k. nov.
Tebasus 5 id. aup.
Tebellus 11 k. aug.
Techius 11 k. feb,
Tecis id. nov.
Tecla(cfr. Thecla) 8 k. marl.; 8 k. apr.; 6
id. maii. ; pr. k. iun.; k, iun.; 18 k. iul.
;
pr. id. sopt.;9 k. oct. ; 15 k. dec; 13, 12
k. ian.
Tecusa 16, 6 k. feb.
Tedelus 10 k. iun.
Tegentius 3 id. ian.
Teglacia 6 id. maii.
Tegulus 8 id. dec.
Telesforus (cfr. Thelesforus et Tilisforus)
pr. k. maii.
TeliptaSk. feb.
TeliuslOk. ian.
Tellianus 5 k. feb.
fTellypta
7 k. feb.
Tella pr. k. mart.
Tellus 3 id. mart.
Teoctistus 5 n. oct.
Teofolus 6 id. sept.
Teofridus 7 id. oct.
Teoterus 12 k. aug.
Teotistus 5 n. oct.
Tercius pr. id. apr.
Terentia4id. aug.
Terentianus k. sept.
Terentius pr. k. niaii: 4 k. nov.
Terianus 8 k. maii.
Teridns 3 n. fcb.
Termilius4 id. ian.
Tertia pr. id. apr. ; 16 k. maii.
Tertius 16 k. maii ; pr. k. iun. :
k. iun.; 4
n
.
iun.; 13 k. aug.
Tertula pr. id. apr.; 8 id. maii; pr. k. iun.
;
k. iun. :4, 3n. iun.
Tcrtulus 14k.feb.;k. iun.
Terturius 15 k. ian.
Tetradiusl6k.oet.
Tetricus id. maii.
Teucosia 19 k. feb.
Teudaldus 10 k. aug.
Teussa 16k. feb.
Th...(vid. etiamT...)
Thadtheus 5 id. maii.
Thamatus 4 n. iun.
Thecla (cfr. Tecla) id. iun.
Theclacia 6 id. maii.
Thedra 9 k.mart.
Thedra9k. mart.
Theguliana 8 id. apr.
Theleforus pr. k. maii.
Thelerianus 15 k. leb.
Thelestbrus pr. k. iun.
Thelius lOk.ian.
Themedius 7 k. iun.
Themous pr. n. feb.
Theo... (vid. etiam Theu...)
Theodatus 13 k. iul.
Theodisius 17 k. aug.
Theodola 8 k. apr. ; 18 k. iul. ; 4 n. sept.
Theodolus id. mart. ; 16, 10 k. apr.; 4 n.
apr.; pr. n. upr.; 5 n. maii; 6, 5 id. iul.; 13
k. aug.;14k.sept. ; id. sept.;pr.k. dec;
19 k. ian.
Theodora 16, 15, 3 k. maii; 4 k, iul.
Theodorus 14, 7, 4 k. apr.; 4 id. apr.; 9 k.
maii;4n. iul; 6 id. iul.; 16 k. aug.; 5 id.
aug.; 4n. sept.;5id. nov.;7 id. dec; 19,
14 k. ian.
Theodosia 16k. maii; 11 k. ian.
Theodosius 17, 16 k. aug. ; k. aug.
Theodota 3 n. iul. ; 4 n. aug. ; 15 k. dec.
Theodotus pr. n. ian. ; 17 k. iul.; 3 n. iul.
;
6, 5id. iul; 17 k. aug.; 18, 17 k. dec
Theogenes 3 n. ian. ; 9 k. aug.
Theolocus 8 id. iul.
Theomedus 7 k. iun.
Theon 4 k. mart. ; 8 k. maii.
TheonaSid. feb.;9,8k.
maii.
Theonita 5 id. feb.
Theonus 4 k. iul.; 17 k. aug.
feb. ; id. mart.
: 5 k, aug. ; 6 id.
sept.
; 3 1^.
nov.
Theota4n. sept.
Theotecnus 15, 14 k. ian.
Theozon 9 k. aug.
Therapus 14 k. mart.
Theldradus 14 k. mart.
Theucosia 18 k. feb.
Theucusa 6 k. feb,
Theudestia 8 k. maii.
Theudora 3 id. mart.
Theudorus 8 id. apr.
Theudosia 3 n. apr.
Theugenes 4 n. ian. ; 8, 7 k. feb.
Theuseta 3 id. mart.
Theusius 3 k. maii.
Theutbaldus 9 k. feb.
Theutmus 9 k. ian.
Theuzonus 9 k. aug.
ThidusSid. maii.
Thimia 5 k. maii.
Thimistius 9 k. ian.
Thimodolus 10 k. apr.
Thimogratis 12 k. aug.
Thiofilus pr. id. feb.; 14 k. mart.; pr. k.
mart.: 3 n. nov.
Thiomolus 10 k. apr.
Thionus 16 k. mart.
Thointus6 id. maii.
Thomas 5 k. ian.; 5 id. feb.; 3 n. apr. ; 7 id.
maii ; 3 n. iun. ; 12 k. iul. ; 5 n. iul. ; 12 k.
ian.
Thomedus 7 k. iun.
Thomocus4n. iun.
Thomus 14 k. iul.
Thotaheles n. sept.
Thugenius 6 n. oct.
Tibarianus 14 k. feb.
Tiberianus 5 id. aug.
Tibertius II k. maii.
Tibirianus 8k. maii.
Tiburtinus 5 id. aug.
Tiburtius 18, 11 k. maii ; 5 id. aug.; 5 id.
sept. ; 10 k. dec.
Ticianus 3 k. mart.; pr. id. apr.; 10 k. ian.
Tigrinus 13 k. apr.
Tilinus 4 k. iul.
Tilisforus 6 id. ian.
Tilius 6 id. ian.
Timedus 8k. ian.
Timia 6, 5 k. maii.
Timinus 9, 8 k. iun. ; n. iun.
Timistus 9 k. ian.
Timocrates 12 k. aug.
Timolaus 9 k. apr.
Timorus 6 id. apr.
Timotheus 4 n. ian.; 6 id. ian.; 16,9
k. feb.:
pr. n. feb.; 15, 7 k. apr.; 8, 7 id. apr,;
7 id. maii; id. maii; 12, U, 10 k. iun.;
k. iun.; pr. k. iul.; 5 n. iul; 6 id. iul.;
14.
11, 10 k. sept.; 4 n. sept. ; 6
id.
sept;
id. sept.; 5 k. oct.
Tinninus 14 k. aug.
Tinnus 6 id. mau; 5 k. iul. ; 16 k. nov.
Tinthisus 6 id. maii.
INDEX ALPHABETIGUS NOMINUM SANCTORUM
[183]
Tiofilus
3 k. nov.; pr. id. nov.
Tipecirus
4 n. mart.
Tirannus
6 id. dec.
Tirio pr. k. dec.
Tisicus
10 k. aug.
Tiliana
16 k. aug.
Titianus
16 k. apr.; 6 k. iun.; 15 k. aug.;
k. ian.
Titirus
4 k. iul.
Titorus
id. dec.
Titulus
18 k. maii; 19 k. sept.
Tilus9k.
mart.;4n. iun.
Tobia
4 n. ian.
Toga
3 n. iun.
Tomon
16 k. mart.
Tomum
8 k. iun.
Tomunus 8 k. iun.
Toninus
5 id. dec.
Tonio 5 id. aug.
Tonitus 8 k. maii.
Tonnion
16 k. mart.
Tonnus
5 id. dec.
Toppliius
16k. mart.
Torquatus 14 k. aug.
Totnanus 8 id. iul.
Trabia 3 id. mart.
Tracia 3 k. oct.
Tradorus 4 k. iul.
Traianus 13, 12 k. sept.; 10 k. ian.
Trason 4, 3 id. dec.
Tratagus 5 n. iul.
Trato 8 id. iul.
Tredenteus 4 k. iun.
Treplionius 5 n. iul.
Trepon 5 n. iul.
Tribulus pr. id. iun.
Tricusid. maii.
Tnfina 3 n. iul.
Trifon pr. n. ian. ; 3 n. maii; 5 n. iul.
Triplana 14k. ian.
Trofima 4 n. iun. ; 3 id. iul.
Trofimus 14 k. oct. ; 4 k. dec; n. dec.
Trofinus 3 id. iul.
Trofo 4 id. dec.
Trogus 13 k oct.
Troianus 4 id. feb.
Tromedus 6 id. iul.
Tropliimus n. dec.
Trophus 13 k. oct.
Tropimeus 3 id. iul.
Tropolus 3 id, iul.
Tropomus 4 k. dec.
Trudo 9 k. dec.
Tmtmundus 6 id. ian.
Tubarianus 14 k. feb.
Tuballus 4k. maii.
Tubia 4 n. ian.
Tubis 13k. dec.
Tuoclius 5 k. iul.
Tuia 6 id. maii.
Tulicus3 id. feb.
Tullianus id. feb.; 6 k. mart.
Tumninus 8 k. maii.
Tumulus9 k. mart.
Tunachus 5 k. iul.
Tunianus 8 id. maii.
10
Tunnidus n. maii.
Tuniiinus 4n. iim.
Tunnus Bid.maii.
Tuppus 16 k. mart.
Turbanus 8 k. iun.; 4 k. iul.
Tm-bonus 4k. iul.
Turdianus 10 k. niaii.
Turemunus 14 k. maii.
Turmenus 5 id. iul.
Turnus 5 id. dec.
Turpilius 5 id. dec.
Tursus 15 k. feb.
Tuscus4n.sept.;4id. sept.; 15 k. dec.
TutellaSn. mart.
Tutiusll k. dec.
Tuturus 15 k. ian.
Tutus 7 k.nov.
Tyballus 4k. maii.
Tyberitanus 14 k. feb.
Tyburtus 3 id. aug.
Tycus 11 k. feb.
Tyria 8 id. apr.
Tyrion pr. k. dec.
Tyronapr. n. maii.
Tyrsionus id. dec.
Tyrsus 13 k. feb.; pr. k. feb.; 5 id. feb.
:
pr. k. aug. : 19 k. sept. ; 16. 8 k. oct.
Tyrus 4 k. iul.
Tytorius 3 n. iun.
Usandus 5 k. maii.
Usoria 5 k. iun.
Utrion 16 k. mart.
Utus 9 k. apr.
Uxor4 id. mart.
u
Ubaldus pr. n. apr.
Ubicianus pr. id. ian.
Udalricus 4 n. iul.
Ulpius 4 n. iun.
Ulmatus4n. iun.
Umbicius 3 n. dec.
Umbonus pr. n. dec; 8 id. dec.
Unusl3k.
feb.
Uraniusll k.
feb.;4n.feb.;6k.marl.;4n.
mart.;4n.
apr.;4n. maii:8k.
iun.;6n.
oct.; 3 k. nov.; 6, 5, 4 id. dec; id. dec;
15, lOk. ian.
Urbana (cfr.
Orbana?) pr. id. feb.; 8
k.
inart.; pr. id. apr.; 14 k. iun. :
k. iun.; 4
n. iun.;
id.dec
Urbanus(cfr.
OrbanusV) U k. feb.; 8
id.
apr. ; S, 3 k. maii : 6, 5 n. maii
;
14 k. mn.;
k. iun.;
4 n. iun.; 3 n. iun.;5 id. aug.; 5
n.
oct.;5id.dec;10k.
ian.
Urbicus4n.
feb.;n.
iun.
Uricus 4 n. feb.
Urisus 7 id. iul.
Uroria5k.
iun.;k.
iun.
Ursicinus
13 k. iul.; pr. k. iul.; 5 k. aug.:
id. dec
Ursinus
pr. k. feb.
Ursusl3k.feb.;9k.maii;3k.aug.
Urunus4n.
mart.
Ururia k. iun.
Valens 15 k. feb.; 14k. mart.;
\'2 k. iun.
Valentia 4 n. iun.; 5 id. dec
Valentina pr. n. maii ; 4 n. iun. ; id. dec
Valeutinianus 13 k. sept.
Valentinus 16 k. mart.; 15 k. apr.; 18, 3 k.
maii; 4 n. iun.; 6, 5 id. iul; 17 k. aug.;
13, 12 k. sept. ; 4 n. sept. : 4 id. sept. ; 3 id.
nov.; id. nov.; 16, 6k. dec; 17 k. ian.
Valentius k. sept.; 4 n. sept.
Valeria 3 k. apr.; 8 k. maii: pr. n. maii; 7 k.
iun.;3n. iun.; 16, 13 k. iul.; 8. 4 k. ocL;
id. dec
Valerianus 18, 11 k. maii; 15 k. iul.; 13 k.
aug; 5, 3 id. aug.; 14, 13 k. sept.: 17 k.
oct.; 17, 10k.dec
Valerius 1
1
, 3 k. feb. ; 8 k. mart. : 5 id. mart.
;
4n. apr.; pr. id. apr.;9, 8 k. maii:pr.n.
maii; 12 k. iun.; 18 k. iul.; 17 k. oct.; U
k. nov.:pr.k.nov.; 16,nk.dGC: 17k.ian.
Valis 12k.iun.
Varicius pr. id. apr.; 17 k. dec
Vata]icus4n. iun.
VedastusSid. feb.;k.oct.
Vellesus 13 k. iun.
Venantius 9 k. iun. ; 5 id. oct.
Veneria 16,6 k. feb.; pr. k. mart.; pr. n.
maii; 3 n. iun,; 7 id. aug.; pr. id. aug.;
8 id. nov.
Venerius 16 k. nov.
Venusta6 id. maii; 4 n. iim.
Venustina 13 k. mart.
Venustus pr. id. apr.; 9 k. maii; pr. n. maii;
ll,4k.iun.;4k.iul.;7,6id.oct.
Vepeganus 5 k. iun.
Ver... (vid. etiam Vir...)
Veracia pr. id. aug.
Veranus 3 n. iun. ; 3 id. nov.
Verecinus 8 id. nov.
Voregundia pr. id. apr.
Veregundus pr. id. apr.
Verena k. sept.
Verelia pr. id. aug.
Verianus 5 id. aug.
Verocianus U. 10, 9 k. dec
Verola 9 k. mart.
Veronica 5 id. iul.
Verricus k. iun.
Verulus 9 k. apr.
Verus 11
k.dec;4n.dec
Vestita 13k. aug.
Vetosa 15 k. aug.
Vettluus4n.
iun.
Veturus 16 k. aug.
{184J
Vevericinus8 id. nov.
Viator pr. k. maii: li' k. nov.; 19 k. ian.
Viatricus 4- k. aug.
Vlatrix 4 k. aug.
Vibianus pr. n. mart.; 4 n. maii: 2 n. niart.:
8 k. nov.
Vicimanus 15 k. ian.
Vicionis k. mart.
Viclia 5 k. iun.
Victor k. ian.; 7,
6,5,4k.feb.; pr. k. leb.
;
k. feb.; 4 n. feb.; 3 id. feb. : pr. id. feb.
;
15, 13, G k. mart.: 3 n. mart.; pr.n. mart.;
15, 7, 3 k. apr.; k. apr. ; 4 n. apr. ;
pr. n.
apr. ; 8, 7 id. apr. ;
pr. id. apr.: 14. 12,
11,8, 6, 5 k. maii : pr. n. maii:8. 6. 3 id.
maii:pr.id. raaii;id. maii; 16. 15. 7 k.iun.;
3n. iun.;7,3id. iun.:k. iul-; 13, 12,9k.
aug.; 8 k. sept.; sept.; 16, 10. 8, 2 k. oct.:
5 n. oct. ; 6 id. oct. ; 15, 12, 9, 3 k. nov.; k.
nov.; pr. n. nov.; 7 id. nov. ; id. nov. ; 16,
15, 14,12 k. dec.:3n doc.;n. dec.;5id.
dec.;19, 18,16, 15, 14, 10 k. ian.
Victoria 8 id. feb.
Victoria 4k. ian.;6 k. feb.; 8 id. feb.; 13 k.
mart.; n. maii; 8, 5 id. maii; 8 k. iun.;
pr. k. iun. ; k. iun. ; 4 n. iun. ; 3 n. iun. ; 8,
4 k. oct. ; 9 k. nov. ; pr. k. nov. ; 4 n. nov.
;
3 id. nov.; 15 k. dec; 5 id. dec; 16, 14,
12k. ian.
Victoriana 8 k. ian.
Victorianus 1 1 k. maii ; pr. n. maii ; 4 n. iim.
:
3 id. iun.; 6 id. aug.; 4 id. dec; 15 k. ian.
Victoricus 10 k. iun.; 5 k. iul.; 15 k. nov,;
3 id. dec; 15 k. ian.
Victorina 8 k. ian. ; 7 k. feb. ; 8 k. marl : pr.
n. maii ; k. iun.; pr. n. nov.
Victorinus 8 k. mart.; pr. k. mart.; pr. n.
mart.; 13 k. apr.; pr. id. apr.; 5, 4 k.
maii
;
pr. n. maii
;
pr. k. iun. ; 3 n. iun. ; 9
k. aug.; n. scpt.; 3 n. oct. ; 15 k nov.
;
pr.
k. nov. ; k. nov.; 5, 3 id. nov.; 5 k. dec;
4, 3 n. dec; 7 id. dec. ; id. dec. ; 1 4 k. ian.
Victorins 4 k. ian. ; pr. id. apr. : 9 k. maii
;
pr. k. maii ;n. maii; 8 id. maii; 12, 10, 4
k. iun.
;
pr. k. iun.; 3 n. iun. ; 4 id. iun.
;
6 id. iul. ; 16 k. nov. : k. dec.;4id. dec.
Victrix 15 k. nov.
Victuria 16 k. feb.; 4n. feb.; 8 k. mart.;pr.
id. apr.; 6 id. maii; 17 k. nov.: id. dec:
18, 15 k. ian.
Victurianus 14 k. feb.; pr. id. maii.
Victurica 14 k. ian.
Vicluricus 16 k. feb. ;6k. mart.; 13 k. apr.:
15, 14 k. maii; 14 k. ian.
Viclurina 4 k. ian.; 8 k. mart.; n. mart.;
17 k.apr.;6id. maii: 3n. iun.;6id. aug.;
6 k. dec
Victurinus 18, 15, 5k. feb.;G k. mart.; 4 n.
mart. : pr. n. mart.;3 id. mart.; 9,8,4 k.
apr. ; 14, 9, 3 k. maii ; 5 id. maii.
Victuris 14, 12 k. feb. ; 4 n. feb.
Victurius 4k. ian.: 4 n. mart.: n. maii; IH
k. iun.
Viclurus pr. k. mart.;k. mart.;pr. id. apr.:
6 k. maii; 6. 5 id. maii; 8. 6 k. iun. ; n.
iun.; 16 k. dec; 14 k. ian.
INDEX
ALPHABETICUS
NOMINUM
SANCTORUM
Victus 12 k. iun.
Vietus 6 k. nov.
Vigelantus pr. k. nov.
Vigilantius k. nov.
Vigilius 7 k. iul.
Vigor k. nov.
Vimpialus5k.
iun.
Vincentia7,6,5k.feb.;k.feb.;12k.man:
19k. sept.;pr.k.
sept.; 16 k. dec
Vincentiusid.ian.:16,12,ll,6k.feb.:pr.
id. feb.; 16, 14 k. mart. ; 16, 13 k. man :
17, 9, 8 k. iun.; k. iun.; 4 n. iun.; 5
id.
iun.; lOk.aug.; 14, 12 k. sept ;
pr. k.
nov.;3id.nov.;16,
15,14k. ian.
Vindemialis k. ian.
Vindeus 6 k. maii.
Vingelusus 4 id. mart.
Vintiiria 3 id. nov.
Vippus 5k. iun.
Vir... (vid. etiam Ver...)
Virgo 4 k. iun.
Virgus 7 id. iul.
Virianus 3 n. iun. ; 5 id. aug.
Vironicia 6 id. iul.
Virtunia pr. n. maii.
Virulus 8 k. mart.
Viscianus 14 k. apr.
Vistulfusn. ian.
Vitalianus 4 id. ian. ; 16 k. mart.; 3 n. sept.
Vitalica pr. n. sept.
Vitalicus n. maii; pr. k. sept.
Vitalis4n. ian. : 5 id. ian.; 14, 12 k. feb.; 3 id.
feb.; 16 k. mart.;pr. id. apr.; 13, 11,9,4,
3 k. maii; 8 id. maii; 4 n. iun.; 13, 12 k.
iu!.; 7, 6 id. iul.; 10 k.oct.; 7, 6 id. oct. ; 9,
8, 3 k. nov.
;
pr. k. nov.; k. nov.; 4, 3 n.
nov. ; 16, 13, 5 k. dec. : 4 id. dec.
Viticus () id. iun.
Vittius4n.iun.
Vitus 17 k. inl.
Vivontiolus 4 id. iul.
;
pr. n. iul.
Viviana4n. dec.
VivianusSk. sept.
\'ogonoctus 15 k. apr.
Volentus 17 k. aug.
Volusianus 12 k. apr.
Vonecta 14 k. apr.
Vonoeta 14 k. apr.
Vulframnus 13k. apr.;pr. k. apr.
W
Walamundus pr. n. ian.
Walaricus k. apr.
Waldpurga k. maii.
Wando pr. k. apr.; 15 k. maii.
Wandrogiselus 11 k. aug.
Wicbardus 8 id. oct.
Widoldus 6 id. ian.
Willibrordus
7, 4 id. nov.
Winulandus 4 k. ian.
W^iniramnus n. nov.
Xystus 15 k. mart.; 7 k. apr.: 5 id.
aug.
;
10 k. ian. (cfr. Sistus, Sustus,
etc.)
Yppolitus 1 1 k. sept. ; 4 n. nov.
Ysac pr. id. apr.
Ysicus (cfr. Isicus et Hysicus) 5 n.
mart.-
17, 15 k. iul.; k. iul.; 6id. iul.; 15 k. oct.;
14 k. dec.
Ytiphelus 5 k. aug.
Yzotianus 16 k. nov.
Z...(vid. etiam G... et S...)
Zabinuspr. id. iun.
Zabullius 12k.teb.
Zaccheus 15 k. dec.
Zacharius 4 n. iun. ; 4 id. iun.
Zacheus 6 id. iul.
Zaderus8id. maii.
Zagius 8 k. ian.
Zapperus 11 k dec.
Zaryus id. ian.
Zasomus 6 id. iul.
Zatangelus 12 k. sept.
Zatta 5 k. ian.
Zebberia 17 k. iun.
Zcbellus 9 k. iun.
Zebenna id. nov.
Zeddinus 5 k. iul.
Zeddonus 3 id. mart.
Zeforus 13 k. dec.
Zelasus 14 k. sept.
Zeliatus pr. k. iul.
Zelotes (Judas) 5 k. nov.
Zelotus 8 id. dec.
Zeltula 6 id. maii.
Zelus k. iul; 14, 13 k. sept.
Zemeragdus 5 id. aug.
Zeminus 3 id. ian.
Zemnus 4 id. aug.
Zeno 18, 15 k. feb.; 16, 15, 7 k. mart. ;
pr. k.
maii ; 6 id. maii ; 7, 3 id. iul. ; id. iul.; 4 n.
sept.
Zenobius9 k.sept.
Zenonus 5 k. maii; 7 id. maii.
Zenosus 5 k. maii.
Zenotus 9 k. ian.
Zeperia 6 id. maii.
Zepherus 1 1 k. dec.
Zephirinus 13, 12, 10 k. ian.
Zeppirius 11 k. dec.
Zertulus 14 k. feb.
Zesimus 15 k. feb.
Zesonius6id.
iul.
Zeson
15 k. feb.
Zeta
18k. oct
Zeticus
12k. sept.
Zetolus
5 k. iun.
Zetula 8, 6 id. maii ; 3 n. iun.
Zetulus 8 id. dec.
Zetus
pr. n. iul. : 10 k. dec.
Ziacus 16 k. sept.
Ziaus
15 k. sept.
Ziddinus 5 k. iul.
INDEX TOPOURAPHIGUS
Zidiarus 16 k. nov.
Zinzanms 9 k. iul.
Ziricius 3 n. iun.
Zitianus 16 k. nov.
Zmaragdus 4 id. inart.; 4 id. aug.
Zocius 15 k. mart.
Zoelus 9 k. iun. ; k. iul.
Zohilus 5 k. iul.
Zoilus pr. k. iul.
Zonisus{Dionysius?) 4 n. apr.
Zonus 4 id. mart.
[185]
Zosima id. iul.
Zosimus 15, 14 k. feb.; 15 k. mart. ; 5 n.
mart.;6, 5 3 id. mart.; k. iun.; k. n. iun.
;
13k.noT.;3 id.dec.; 19, 14, 13. 12k.ian.
Zotica 8 k. maii.
Zolicus pr. id. ian.; pr. k. ieb.; k. feb.
;
5,4 id. feb.
; pr. id. feb.;5 k. maii; 6 k.
iun. ; 4 n. iun. ; pr. n. iun. ; 8 id. iun. ; pr.
k. iul.
; pr. n. iul.; 5 k. aug.; 13 k. sept.
;
12 k. nov.
Zotivus pr. id. ian.
II
INDEX TOPOGRAPHICUS.
Nomina insunt ut prostant in codicibus; cave ne omnia credas aut recte scripta, aut apte poj;ila; de quibusdam ne id
quidem constat locorum nomina esse. non vero hominum.
Abella 14 k. iul.
Abrincatino 17 k. iun.
Achaia2id. ian.; 8 id. feb.; 16 k. maii; 16
k. iun. ; 2 k. dec.
Adrumeto 9 k. mart.
Aedui 2 non. ian. (cfr. Edua.)
Aegeas 16 k. mart.; 11, 10 k. sept.; 5 k.
oct.
Aegypto 2 id. ian.; 18, 16, 8 k. feb.; 5 id.
feb. ; 6 k. mart. ; k. apr.; non apr. ; 5 k.
maii;8id. maii; 15 k. iun. ; non iun.; 6
id. iun. ; non sept. ; 4 non. oct. ; 4 id. oct.
Aerio insula 13 k. sept.
Aethiopia 4non. ian.
Africa 5, 4 k. ian.; k. ian.; 3, 2 non. ian.;
non. ian.; 8, 5, 4, 3, 2 id. ian.; id. ian.;
19,17,16,15, 14, 12,11, 9,8,6,5,4.3,
2k.feb.;k. feb.:4, 3 non. feb.;3, 2 id.
feb.; 16, 14, 13, 12, 11, 9, 8, 7, 3 k. mart.;
5, 3, 2 non. mart. ; non. mart, ; 8, 7, 4,
2
id.mart.: 14, 12, 11, 10,9,7, 6,5,2 k.
apr.; 4 non. apr.; 8, 6, 4, 3 id. apr.; 15,
14, 13, 12, 9,8,7,6,4, 3k. maii; k. maii; 5,
4, 3, 2 non. maii ; non. maii; 8. 6. 5, 4,
2
id. maii. ; 14, 13, 12, 10, 9, 8, 7, 6, 5, 4 k.
iun.;4, 2 non. iun.; 8, 7,6 id. iun.; id.
iun.;18, 16, 14. 11. 7. 6, 4 k. iul.; 5non.
iul.;6, 5.2id.iul.; id.iul.; 16, 15, 13,12,
4, 3 k. aug.; 19, 5 k. sept.; k. sept.; 4 id.
sept. ; 4 k. oct. ; 5, 4. 2 non. oct. ; 7, 6.
id.
ocl.;
17, 15. 12, 8, 3, 2 k. nov.; 4, 2
non.
nov.;
8, 7, 6. 4, 2 id. nov.; 17, 16, 8, 7,
6
k. dec. ; k. dec. ; 3 non. dec. ; non. dec.
;
8,
Sid.dec; 18, 16,
14k.ian.
Agauno mon. 3 id. feb. ; k. maii.
Agimio 5 id. iun. ; 2 non. oct. ; 13 k. nov.
Agrippina 2 k. iul.; 8, 7, 6 id. oct.; id. oct.
Aiovie
castello 5 k. maii.
Albano 7, 6 k. oct.
Albia4 id. mart.
Alexandria 3 k. ian. ; 3 id. ian. ; 2 k. feb.; 5,
4, 2 id. feb.; id. feb.; 16, 4, 2 k. mart.; k.
mart. ; 6, 5, 4 id. mart. ; 15. 12, k. apr. ; 2
non. apr.; non. apr. ; 8, 7, 4 id. apr.; 18,
12. 1
1
, 9. 8, 7, 6. 4, 3, 2 k. maii ; 6, 5, 4, 3
non. maii; 16, 15, 14,6 k. iun. ; 8, 5 id.
iun. ; 15, 14, 10, 7, 6, 4 k. iul. ; 5, 3, 2 non.
iul.; non. iul; 6, 5, 3. 2 id. iul. ; id. iul.
;
14, 12, 5 k. aug.; 5 id. aug.; 17, 16, 14, 13,
12,5 k. sept.;k. sept.;4, 3 non. sept.;
non. sept.; 6,4, 3 id. sept; id. sept.; 17.
14, 13. 9 k. oct. ; 3 id. oct.; 17, 16 k. nov.;
3 id. nov.; 10,9, 7, 6 k. dec. ;
loco Bu-
culi 6 k. maii.
Alisia 7 id. sept.
Alamania 16 k. dec.
Altimania 17 k. nov.
Alto monte 5 id. feb.
Amasia 15 k. feb.; 15, 14 k. sept.
Ambianis id. ian.; k. maii; 5 k. iul: k. sept.:
7 k. oct.; 2k. nov.; 3 id. dec.
Amida 6 non. iul.
Amiterno 9 k. aug.
Ampetia 12 k. ian.
Anacipoli 15 k. iun.
Anaunta 4k. iun.
Anazarbo 5 id. oct.
AncyraS k. ian. ; lOk. feb.: U k. aug:2
k. sept. ; 2 non. sept. ; 17 k. oct.
Andecavisk.mart.;
3id. sept.: id. sept.
Anisola k. iul.
Anisus 11. 4 non. maii.
Anquira 17 k. oct.
Antiocliia 7 k. ian.;4 non. ian.; non. ian.
;
8,7id.ian.;19,l8,9,3k.feb.;I6.15.8
k. mart. ; 3 non. mart. ; non. mart.
;
6,
2
id. mart.: 13, 10. 7, 4 k. apr.: 7,
4
id. apr.;
17, 15, 6,
5 k. maii; 4, 3, 2 k. iun.: k. mn.;
leilO,
4 k.iul.ik.
iul.;6,5id.
iul.; 17,
14'llk.aug.;
k. aug.;
4,3non. aug.;
7id. aug.;UMI.
10,9.7,
6k.sept.;4
non sept.; 6 id. sept. ; 6, 5 non. oct.;
non. oct. ; 8.5 id. oct; 14,5.3 k. nov.; 4
id. nov.: 17. 16, 14, 12, 11 2 k. dec; 8.
7, 5, 3id.dec: 19,11, 10, 9 k. ian. in
ecclesia quae vocatur Paenitentiae (var.
Goncordia) non ian.
AntinumS id. mart.
Anxie 16 k. aug.
Apamia 3 id. feb.; 2 non. mart.: 3 non.
sept.
Aphiodisia 2 k. maii.
ApoIIonia 6, 5 k. feb.
Appia civ. 2 non. mart.
Aprocavictu (vico) 3 non sept.
Apulia 12 k. iun.; 8,7 k. sept.; k. sept.;
4 non. sept.; 3 id. sept. ; id. sept.; 2 non.
oct.
Aquila 17 k. oct.
Aquileia 13 k. marl. ; 17, 16 k. apr. : 3, 2 k.
iun.; 3 id. iun. : 18, 17, 15 k. iul.; 4 id.
iul.: 19, IKIOk. sept.;3non. sept.;8,6
k. dec.
AquisS k. feb.; k. sept.
Aquitania 12,11 k. apr.;8 id. nov.
Arabia 2id. ian.:k. aug.
Arelato 17 k. feb.; 3 non. maii; non. maii;
10, 8, 7,6 k. sept.; 7 id. sept.; 17 k. ian.
Aretio :i non. iun. : 7. 4 id. aug.
Artnenia 3 id. feb.: 15k. apr.: 13, 5k. maii:
6 non. maii.
Armenia minor 6 id. feb. ; 7 id. mart.
:
k.
apr.;6, 5id. iul.:9k. aug.
Arvernus 12, 8 k. feb.; 8 id. feb. : 2 id. maii;
11, 10. 5 k. sept.; 8, 7,6 k. oct.;4id.
dec
Ascalo IS k. ian.
Asia 7, 3 k. mart. : 4 id. mart.; 2 id. apr.
:
id.
apr.; k. maii. ; 16 k. aug.: 2 id. sept.
;
7
k. oct. : id. oct. : 1 7 k. nov. : k. nov.
:
15 k,
dec
Aspaniense
territorium 15 k. oct.
Asta llk. dec
Alela 8 k. iun.
XXIV
[186]
AtrebatisHid.
feb.;k.oct.
Augia5id.
apr.;17,
16k.
sept.;8id.nov.
Auguria (Augurla,
Augusta. in
Briltannia)
7 id. feb.
Augusta {Hheliae) non. aug.; 7 id. aug.: 8,
7 id. oct.
Augusta(Veromanduorum)
2 k. nov.
Augustoduno k. ian.;
'2 non. ian.:6 id. lan.;
non. maii; id. niau; 8 k. iul.; k. iul.; 2
non. iul.:non.
iul.;i>k. aug.; :i non. aug.:
non. aug. ; liM 1,10, 9,6 k. sept.; k. sept.:
4 non. sept.; 7, 'i id. sept.; id. sept.
;
8.
5
k. oct.: 6, 5 non. od. : k. nov.: 2
iion.
nov.; 13, 10, 6 k. dec.
- Cf. Aedui,
Edua.
Aurelianis
tnon. feb.: 3 k.apr,: 3 non.iun.:
IS. ]5k.iul.; ik. aug.; 7,4 id. ^ept.; 15
k.dec;
ISk.ian.
Aureo monte 17 k. maii.
Aus[c]ia k. maii.
Austria non. iun.
Autissiodoro 17, 14, 12 k. maii: k. maii; 6,
.5, 4. 3, 2 non. maii; 8, 3 id. maii; 17, 12,
11, 7 k. iun.;4ia. iun.;
16,6,3,2k. aug.;
8, 7. 2 k. sept; 10. 4. 3 k. oct.; k. oct.; 6.
4. 3. 2non. ocl.; 14. 13 k. ian.
Auximo 17 k. iun.
Axiopoli 6 k. maii: 7. 6 id. maii
: 2
non.
aug.; non. iiug.; 4non. oct.: 15k. nov.
Axus fl. 9 k. leb.
INDEX
TOPOGRAPHICUS
Brixia 15, 14k. mart.
Brundusio 6 id. ian.
Buculi locus6k.
maii.
ByzantioSid.
iun.;5k.
oct.
Babilonia 13 k. mart.; 10. 8 k. mai.
Baiaco vico 17 k. iun.
Baiasid. oct.;17 k. nov.
Baiocassino 8, 6 k, apr. ; k. aug. :
k. nov.
Barbaria 17 k. iul.
Barcinone 15, 14 k. mart.; 8 k. aug.
Basilla 9 k. iun.
Belvacus 6, 5 id. ian. ; id. oct.
Benevento 12 k. apr.; 17 k. iul; 7 id. >epl.
Bethaniaiek.nov.
Belhleem 8. 5 k. ian. : 7 k. feb. ; 4 id. feb.
;
14 k. apr.;2k. ocl.
Bettausia prima k. sept.
Bigorra k. maii.
Bitbyiiia 2 non. mart.; 12 k. nov.
Bilia 4 non. aug.
Biluricas 16 k. feb.; 4 k. maii; 13 k. iun.;
4 non. iul.; 16 k. aug.; k. aug.: 14. 7 k.
sept.; 14. 13. 10. 8 k. oct.; k. oct.; non
oct.;4id. oct.; 17. 7 nov.:k.nov.;2 non.
nov.; 9 k. dec.
Blera 8 k. hm.
Bobio6id. mart.: 9k. dec.
Bononia (ad Istrum) 2 k. ian.; k. ian.
:
2
non. ian.
Bononia (llaliae) 3 k. maii: 5 k. dec.
:
3 non. dec.
Brittania 8 id. feb. ; 14 k. mart. : 12, 7, 5 k.
iun.; lOk. iul.;5k.aug.; 15 k. oct.
Brivate 17 k. maii ; 5 k. sept. : 13 k. oct.
Cabillono5k.apr.:2non.
sept.;
17k.oct.
Caeler7 k. apr.
Caesaraugusta
11 k. feb.; 17 k. maii.
Caesarea 10. 15 k. apr.; k. apr.; 11 k. mau;
.5.4non.maii;17.
12. U k. iun.;4non.
iun.;17k.aug.:
15. 14 k. dec.
Gaesarea
Cappadociae 8 id. feb. ; 6 k. mart .
:
6 mm. mart.;14 k. apr.; 14, 12, 11. 4
k. iun.; 7, 6 id. iun : 8, 4 id. iul.; 16
k. sept. ; 6, 5, 4 id. sept.; 5 k. oct; 10 k.
nov. ; k. nov. ; 3 non. nov. : non. nov.
: 2 id.
nov.:id. nov.;13.
12.9k.dec.
Caesaroa
Liciae non. apr.
Caesarea
Mauritaniae 10 k. feb.; 5 id. iul.
;
4 non. aug.
CaesareaPalaestinae
3 non. apr. ; 6 id. iun.;
llk. iul.
Cainonc 13 k. sept.
Cala3k. feb.
Calagurri 5 non. mart.
Calatheo v. Salatheo.
Cakedonia id. apr.; 16 k. sept.; 16, 15. 14
k.oct.; 3id.oct.
Cameraco 3 id. aug.; 17 k. sept.
Campania id. ian.; 19 k. feb.; 7 k. feb.; 4,
3
id.feb.;
14k.mart.; 15 k. apr.
;
11 k.
maii;8 k. iun.: 4 non. iun.: 9. 8 k. sepl.;
4non.sept.;non. sept.; non. oct.; 4, 2id.
oct.; 15, 19 k. nov.; non. nov.
Campellus 17 k. iun.
Canlia 2 id. oct.
Caphargamala
villa 7 k. ian.
Cappadociaid. mart.;3k. iun.;5non. iul:
16 k. sept.; 8. 2 id. sept.; k. nov.; 10 k.
dec.

ct*. Caesarea Cappadociae.
Capria 5 k. maii.
CapuaSk. feb.; 12 k. apr.; 2 id. apr.:9.8.
7, 6k. sept.; k. sept.; non. sept.;7 id.
sepl. ; 2 non. oct. ; non. oct. ; id. oct, ;
non.
nov.;l6. 15. 6k. dec.
Gapna Aquiriak. sept.
Caria 2 k. maii.
Garmillae prov. 10 k. apr.
Garnotino 7 id. maii ; 17 k. oct.
Carralis id. marl.
Carthagine 2k. ian.: 14, 9, 8 k. feb.; 2 id.
feb.; non. mart.; 5. 2 id. mart. ; id. mart.;
6 id. apr.: 2 k. iun.; id. iul.; 16 k. aug.;
k. sept.; 4 non. sept. ; 18k. ocl.; 4 non.
oct.:5 k. nov.; 15 k. dec; in basilica
s. Faustae id. iul.
Gassino 12 k. apr.; 13 k. aug.
Gatalaunis non. aug.
Gatina 2 k. ian. : 8 k. feb.; non. feb.; 4 id.
iul.; 2 id. aug.;2 id. sept.
Caucoliberi 13 k. maii.
Caudilia 3 non. sept.
Cedecas 9 k. dec.
Cenomannis k. iul. ; k. sept.
Cenlulo 6 k. mart.; 7 id. oct.
Cervidunensi (vico) 10 k. sept.
Cesenal2k. aug.
Cibalis4k.iun.
Gilicia 16 k. mart.: non. apr. : 2 non. iun.;
11. lOk. sept.:5k. ocl.; 7. 5 id. oct.
Cociaco 7 k. iun.
Colonica 6 k. apr.
Colonni (Golonia) Tusciae 5 id. aug.
Compluto 9, 8 k. sept.
Conisa 3 k. nov.
Concordial3. 12 k. mart.
Conslantinopoli 8 k. ian.; 8, 7 id. maii; 15
k. iun.; 7 id. iun ; 17 k. iul; 5 non. iul; 14
k. aug. : 3 non. aug. ; 7, 6, 5 k. sept. ; id.
sept.
Corbeia3k. feb. ; 8 id. maii ; non. iun.; id.
iul.: 13. 5k. aug. :4non. sept.: 11 k. oct.;
7 id. oct.
Gordua 10 k. inaii.
Corduba 17 k. maii; 5 k. iul: 3, 2id.ocl.;
14 k. dec.
Gorintho 16 k. maii; 13 k. aug.
Corsica 1 1 k. iun.
Cortona 17 k. iun.
Creta (Rhetia) 7 id. oct.
Cumas 14 k. mart.
Cypro 5 id. feb. : 1 1 . 10 k. marl.
Dacia 4id. apr.
Dalmatia 3 id. apr.
Damasco 8 k. feb. ; 13 k. aug. ; 6 id. sept.
Dea 16 k. feb.
Denegothia 2 id. maii : id maii ; k oct.
Diospoli 9. 7 k. maii; non. maii.
Divione k. nov.
Dolo mon. 5, 3 k. aug.
Dolos vic. k. nov.
Dorostoro 7 k. ian.; 8 k. iun.: 6 id. iun.
17 k. iul.; 15 k. aug.
DuismaS k. oct.
Duras Aquas k. sept.
Ebreduno id. apr.; 12 k. maii.
Ebroicas 3 id. aug.; id. aug.; 15 k.
nov.
Eclanum 8, 7 k. sept.
Edessa 5 k. ian : 5 non. iul. ; 12 k. ian.
Edua 10 k. sept. ; 7 id. sept. ; 5 k. oct.
Emcrita k. maii ; 9 k. aug. ; 3. 2
id. dec.
Emesa 4 k. sepl.
Engolisma k. iul.
Epheso
6 k. iaii. ; 13 k. mart. ; 17. 8 k. iun.
18,8 k. iul.; 4 id. aug.; 5 k. oct.
Erumenlii
(martyres)4 id. dec.
Eumenia
6 k. nov.
Fabrateria
14 k. sepl.
Fausiana
id. maii.
Firtha
2 k. iun.
Fiscamnis
13 k. iul.
Floriaco
5 id. iul.; 2 non. dec, ;
id. dec.
Fontanella
17 k. feb.; 6 id. mart.; 13, 2 k.
apr.;15,
13,2k. mai: 12k. iul.; 11, 4k.
aug.;k.
aug.
Formias
4 non. iun.
Foro
Corneli 3 id. aug. ;
id. aug.
Foro
Semproni 4, 3, 2 non. feb.; 8 id. aug.
Francia
3 id. maii; 15 k. aug. ;
orientali
8 id. iul.
Fresia non. iun.
Fulda non. iun.
INDEX TOPOGRAFHIGUS
Hierosolima 7, 6 k. ian.; 4 non. ian.; non.
ian. ; 14 k. feb.;4 non. feb.; id. mart.
;
16, 9, 8, 6 k. apr.; k. maii ; 5 non. maii;
8k. aug.; 4, 3nonaug.; 14 k. sept. ; 2 k.
oct. ;
in basilica montis Oliveti 6 k. ian.
Hilariaco mon. 3 non iul. : 16 k. ocl.
Hippo Regius 5 k. sept.; 17 k. dec.
Hlutrafl. 3 non. oct.
Hispania v. Spaniis.
[187]
Iconio 13 k. ian.
Iganon (Leuconao) mon. k. apr.
India 8 id. ian.; 5 non. iul : 9, 8 k. sept.;
12 k. ian.
Insola Tusciae 8, 7 k. iun.; id. iul.
Interamna 16, 15, l-i k. mart.; 18 k. maii;
k.maii.
Interrapis 12 k. mart.
Isauria 17 k. iun.
Istria y k. iun.; non. iun.; 2 id. aug.
Italia 2 id. feb.; 12 k. mart.: 2 non. mart.:
2 k. iul. ; 14, 5k. aug.; k. aug.; 4 non
aug.; 7 id. oct.; 2 k.nov,: 9, 5 k. dec.
3 non. dec.
Galatia 5 k. ian.; 17 k. maii; cf. Ancyra.
GalileaSk. apr.; 13 k. iul.
Gallia 10 k. mart.; 10 k. nov.; 5 k. dec.
;
cfr. nomina urbium
Gallicanarum
.
Garganus mons 8 id. maii; 3 k. oct.
Gadava (Gavala) 4 k. feb.
Gavala4k. feb.; 12 k. sept.
adGemellas U k. feb.
ad duos Gemellos 8 k. apr.
Gendara Syriae
19k.sept.
Genua4k.
oct.;2non.
oct.
Gerunda 2 k. iun. ; k. aug.
Getulia 14 k. iun.
Gildoba 13, 12 k. ian.
Gitta Itahae 2 k. iul.
Gortonis castro k. nov.
Gortuna 8 k. iun.
Graecia/, 6 id.ian.;
kfeb.; 16
k.mart.;
3non. mart.;17k.
apr.;
I7k.aug.
Gratianopoli 8 id. iun.
H
Hadi-ianopoli U, 10 k. nov.; 8
id. nov.
Hathonis villa 14 k. dec.
Hellesponto 3 non. ian.
Heraclea 7 id. ian.; 16 k.
mart.; 7
k. apr ;
k. apr.;8id.apr.;
3 k. oct.; 18, 15,
14,
13, 12k. dec; 12 k. ian.
Herdonia villa k. sept.
Hibernia 16 k. apr.
HierapoUlOk. maii; k.
maii; 9
k. nov.;
15 k. dec.
Lambaesis 7 k. mart.
Lampsaco id. maii.
Laodicaea 7 k. feb.; id. iun.; 10, 7, 5k. aug.:
8, 7 id. oct.; 3, 2 non. dec. ; 15, 14 k. ian.
Lauriaco loco 4 non. maii.
Lemovicas 2 k. iul. ; 5 id. aug. ; 4 k. oct.
Leodico 2 k. iun. : 15 k. oct : 3 k. nov.
Leuconao
(Iganon) k. apr.
Libroso loco 10 k. oct.
Licia 16 k. mart.; non. apr. ; 8 k. aug.
Lingonisiek.
feb.;3id.
feb.; 5 id. man;
lOk.
iun.;l3k.
oct.;k. nov.
Longoreto
mon. 7 k. nov.; 2 non. dec.
Lucal4k.dec.
. ,o .o 7
Lucanial4k.apr.;17k.iul.;14,13,12,7,
6k.
sept.;4k.nov.
Lucas
castro 5 k. aug.
Lugduno
14. 13 k. feb.; 3 non. feb.; id^ feb.:
4non.apr.;4.3id.apr.;18.10.8,/k.
niaii;4non.iun.;4k.iul.;2non.ml.:
4 id. iul.;
14 k. aug.: 2 non. aug.; id.
ausU,
I0k.sept.;4non.sept.;3,2id.
sepfl7,8k.od.;2id.oc-t.;12k.nov.;k.
nov.;3id.nov.:16.10k.doc.;19k..an.
Luminata(MeUlcne)5non.mai..
Lupera k. aug.
Luperciaco9k.
sept.
Luxovio4non.apr.
Lybia7k.apr.;-s"penor8,7.d.api.
Lycaonia
13k. ian.
M
Macedonia 4 non. apr.; 8 id. apr. ; 2 k. nov.;
k. nov.
Machironta 8 k. oct.
Magarato (Margaritato) vico 2 id. au^.
Maiduno vico 3 non. iun.
Maronia 3 non. iul.
Massiliak. mart.: 12 k. aug.
Mauritania 10 k. feb.; non. marl.; 15, 9 k.
apr. ; 3 id. apr.; 16 k. maii; 12 k. iun.:
5 id. iul.; 16 k. nov. ; 4 non. dec.
Maxulitani (martyres) 1 1 k. aug.
Mediolano 8 k. ian. ; 2 non. apr. ; 2 non.
maii; 8, 7, 2 id. maii.: id. maii;8k. iun.:
13 k. iul.; 7, 6, 4 id. iul.; 17, 16, 5 k. aug.;
7 id. aug.; 14, 11, 2 k. oct.; 5, 2 k. dec.
Melitene 7 id. ian.; 16 k. mart.; 13, 5 k.
maii:6, 5non. mau.
Mellizano 3 k. sept.
ad Membras 5 id. feb.
Mesopotamia 17 k. maii: k. lul. ; 6, 5 non.
iul.;12 k.ian.
Messanal6k. iul.; 12 k. dec.
Mettis 5 k. feb.; 14 k. mart.; 2 non. mart.
:
2id. mart.;13k.apr.; 16 k. maii; 5non.
iul.; 8 k. aug.; 15, 4 k. sept.; 7 id. sept.;
7 k ocL; 10, 7, 4 k. nov.; 16 k. dec;

locello q. V. Senodochium 17 k. iun.


Mimniatensi vico 12 k. sept.
Miseno 9 k. oct.
Misia 3 non. apr.
Misita non. dec.
Mogontia 11 k.iul.
N
Namnetis9 k. iun.; 16 k. iul.;3 k. dec.
Nanto mon. k. maii.
Nautonis castro 3 id. feb.
Narbona 12.11 k, apr.
Nazaretli 8 k apr.
Nazianzo 3 id. ian.
Neapoli id. ian.; 13 k. oct. : 14, 12 k. nov.
Nemauso
13. 12k. iun.
Neocaesarea
10,9 k. feb.: 12. 11 k. sept.
Nicaea 15, 7 k. feb.; 6, 5, 3 id. marl.; 4
non.
,naii;5id.
iun.;8id.
iul.:12k.
nov.; 2
non. nov.; 14 k. ian.
Nicomedia k. ian.; 7 id. ian.; 13. 12,8, 6,
5
k.feb.;id. feb.;8,
6 k. mart.; 4, 2 non.
mart.; 8, 6, 5. 4, 3, 2 id. mart.; id. mart.:
17, 16. 15,8, 4 k. apr; k. apr.;3 noii.
apr.;
non. apr.; 8, 7, 3 id. apr.:ll, 5.
S k. maii; 5, 4 non. maii.; non. man ;
3id.maii;3
k. iun.; 7, 6, 4 id. iun.; 9 k.
iul.;k.iu!.;
2id. iul.:6. 5 k. aug.; 4,
2
non.aug.;5,6id.aug.:18k.sept.:4non.
sept; 6, 2id. sepl.; 17. 14 k.oct.; 6non.
[I88J
ocf .
: 16, 15, 13. 12, 9, 7, 3, 2 k. nov.
;
8, 7,
6,5id.nov.; 15.5. 3 k. dec.;3,2
non.
dec.;3id. dec. ;10k. ian.
Nicopoli 2 non. mart.; 6, 5 id. iul.; 3
id.
aug.
Nisibi id. iul.
Niverno 10, 9 k. sept.
Nividuno 13 k. fcb.; 16 k. iun.; 2 non.iun.;
8 id. iun. ; 2 non. iul. ; 15 k. oct.
Nolal^k. feb.: lok. iul; 6 k.aug.
Norico riponse 4 non. maii.
Novigento k. sept. : 7 id. sept.
Novionio k. dec.
Nuceria 17, 16, 15,14,13,
12k. oct.
Numidia 4 k. maii; 4. 3 k. iun.
Octoduro 10 k. oct.
Oia insula 3 k. ian.; 5 k. iul.
Onellico k. maii.
Or montek. iul.
in Oriente k. ian. ; 2 non. ian. ; 18, Hi, 7 k.
feb.; non. feb.; 7 k. maii; k. maii; 8 k.
iun.: 5 id. aug.;l*k. oct.; 15 k. nov.; 4 k.
dcc.;3. 2non. dec; 13, 12k.ian.
Ostensae vallis 4 id. aug.
Oslia 13k.!un.; 17k.aug.: 11, 10,4k.sept.;
11 k. nov.; lOk.dec: 11 k. ian.
PalaestinaS id. niaii.;8 k. iul.; 4 k. sept.;
cf. Caesarea Palaestinae.
Paldiacro loco 7 id. mart.
Pamphylia 5 k. mart.; 2 non. mart.; 5 k.
iun.; 2 id. sept.
Pannoniis 7 k. mart.; 4 k. maii; 3 non. iun.
Paphlagonia 2 non. mart.
Parisius 3 non.ian.; 3 k. feb.; 10 k.niaii; 5 k.
iun. ; k. aug.; k. sept. ; 7 id. sept.; 8, 7 id.
oct.:k. nov.
Patras non. feb.; 4 id. oct.; id. oct.; 2 k.
dec.
Puuiiaco nion. 4 id. feb.
Penestrc 15 k. sept.
Pentapolis Lybiae 8, 7 k. apr.
Penticis 5 id. sept.
Pergamo 8 k. ian.: 2 id. apr. : id. apr.; 5 id.
aug.
Persida 13 k. mari.;G id.mart.;9,7k. maii:
2 non. maii; 7 id. niaii: id. iun.; 10, 3 k.
iul.; k. iul.; 17 k. sept.; 11 k. oct.;5k.
nov.
Perusio 4k. feb.; 3 k. maii ; 8 k. dec.
Pl)aretia 3 non. ian.
Phoenicia 4k.sept.
Philadelphia k. aug.: 6 id. aug.
Philippopoli 3 k. apr.
INDEX
TOPOCRAPHICUS
Phrygia Ok. apr.; 10 k. maii: k.
maii; id^
iun. : 10, 7. 5, 2 k. aug.; id. aug.
;
13,
12
k. sept.;8.7id.
oct.; 9, 6 k. nov. ; 8 id.
nov.
Piceno 17 k. maii: 17 k. iun.
Pictavisid. ian.; I8k. feb.; 3id. feb.; 13 k.
sept.: 6non. oct.: k. nov.; - in mon.
s. Grucis id. aug.
Piori monte 5 k. oct.
PiraH (Piralice) 11 k. oct.
Phicenlia 2 k. oct.
PoIIentia3id.
maii;5id.
dec
Pompeiaco loco 5 id. iun.
Ponto
]5k.feb.;k.feb.: 17, 16k. niaii: 15,
14, 12, llk.sept.
Populonio 6 id. oct.
Porto {urbis Romae) 6 k. marl.: 6
non.
mart.; IGk.apr.; 16. 6 k. maii: id. maii;
<)k.iun.:id.iul.:8k.aug.;13,12,
11. 10
k. sept.; non. sept; 3 id. sept.: 15 k.
nov.: 11 k ian.
Porto(alioV) 11 k. nov.
Potentia7.fJ. k. sept.
PuieoIisS, 7 k. feb.: 15. 14. 13k.nov.
Raliaria 2 k. ian.
Rausbace mon. 3 k. sept.
Ravenna k. ian.; %
S, 7 k. feb. ; k. feb.; 5 id.
apr.; 12 k.iun.; 14, 13, 12 k. iuh; 10 k.
aug. : 3 id. nov.; id. nov.; id. dec; 17 k.
ian. ; via Lam-entina 4 id. oct.
Reate 8 id. sep.
Redonis 8 id. ian. ; 8 id. nov.
Regensi mon. (Reggio d'Emilia) 5 k. dec
Regicnsi civ. (Riez) 5 k. doc
Remus 10 k. feb.; lOk.sept.; k. oct.; 19 k.
ian.
Retia k. ian. ; 7 id. aug.; 8, 7 id. oct.
Rhodopo (prov.) 3 non. iul.
Rodomo (Rothomago) 7 id. mart.; 13 k.
apr. ; 6 id. iun. ; k. sopt.
Roma 8, 7, 4, 3 k. ian.; 3non. ian. ; 15,14,
13, 12, 10,9, 8, 6,5,4k. feb.;k. feb.; 6,
3 id. feb.; 16 k. mart.; k. mart.; 7, 4, 2 id.
mart. ; 16, 15, 9 k. apr.: 3 id. apr.: id.
apr.; 17, 16, 14.9, 7, 4k.maii; 5.3, 2 id.
maii; 15, U, 7, 6, 4, 2 k. iun.; k. iun.; 4,
3 non. iun. ; 15, 6, 4, 2 k. iul. ; k. iul ; 5 id.
iul.; 13, 12k. aug.; k. aug.: 3 non. aug.;
non. aug.; 7 id. aug.;id. aug.; 19, 15,9k.
sept.;k. sept.; 6, 4,2 id.sept.; 16,9,8,7
k. oct.; 6, 5 non. oct.; 8. 7 id. oct.; 6 k.
nov. ; 4 non. nov. ; 5, 4 id. nov. ; 1
1 , 10,
9,
8. 7,2k. dec; k. dec: 7, 4. 3,2 id. dec;
15.14, 13, 12, 10,9k. ian.
in cymiterio Aproniani 8 k. ian.
ad centum Aulas 6 id. maii.
Balbinae 14 k. iul; 4, 2
non. oct.
Basillae 10 k. feb.; 8,7.6,
5 k. sept.; 3 id. sept.
Calepodii 2 id.
apr.;
^ i(j
oct.
Gallisti 4k. ian.;
4id.
ian,-
17k.feb.;l0k.
mart.;4
non.mart.;U.iok.maii;
14k.iun.;
6non.
iul.;
4
non.aug.;8,5.4id.aug.;
id. aug.; 18,7 k. oct.;
6
id. dec
ad Catacumbas 13 k. feb.-
2 non. iun.; 3 k. iul.
Commodillae 3 k. sept,
Cyriacae 10 k. sept.
Damasi 6 non. iul.
Hippolyti 13k.iul.
lordanorum 2 k. ian.
Laurentii 8 k. mart.; 2 non.
aug.;4id. aug. ; U, lOk.
sept.
inler duas Lam-os 4 non.
iun.; 7 id. oct.; U k.ian.
Maximi 6 id. iul. ; 2 non.
sept.; 9 k. dec
ad vn Palumbas 15. 8 k.
iul.
Pontiani 4, 3 k. aug.; k.
dec. ; 4 non. dec
Praetextati 18, 2 k. maii;
6, 4id. maii; 8 k.iun.; 7,
6 id. iul.; 8 id. aug.
Priscillae 7. 2 k. ian.; 17,
15k. feb.;6id.iul.
Soteretis 8 id. feb.
Thrasonis 8 k. nov.; 3 k.
dec.
ad Ursum pileatum 5 non.
oct.
via Appia k. ian.; 13 k. feb.; 4 id. feb.;
6 id. aug. ; 4 non. oct. : non. oct.

Gf. cym. Callisti, Praetextati.


Ardeatina 16 k. mart.; 5 non. maii;
non. iun. ; id. iun.
Aurelia 4 id. maii ; 4, 2 k. iun. ;
6, 4,
2id.iun.; 3 k. iu!.; k.iul; 6
non.
iul. ; 5 id. aug, ; 4 id. oct. ; id. oct.
CoIIa (Accula) 10 k. aug.
Cornelia 17, 13 k. feb.; 6 id.iul.
Labicana id. ian.; 4 id. feb.; 8 k.
apr. ; 4 id. maii ; 4 non. iun. ; 2
non.
aug.; 3 id. aug.; 5 id. sept.; U k.
ian.
Latina 7,6 id. niaii.
Laurentina 4 id. oct.
Nomentana 12 k. maii; 5 non.
maii;
8, 5k, iun.; 5, 3 id. iun.; 9, 8
k.
sept.; 16k.oct.
Ostiensi 6 id. aug.; U, 10,4,3
k.
sept.
Portuensi 4 k. aug. ; 1 1 k. ian.
Praenestina 6, 4 id. iul.; k. aug.;
8,
7 k. sept.
Salaria 9 k. feb.; 5 id.
maii; 6
id.
aug.;8id.sept.;3k.
oct.;
cfr-
cym. Priscillae.
Salaria veleri 10 k. feb.; 16, 13
k-
iun.;3id. iun.;
lOk. oct.
Tibiirtina 4 k. iun. ; 13. 5 k. iul.; 15,
lOk. aug.; 2non. aug.; 4 id. aug.;
id. aug.;7k. sept.
ad
Aquas
Salvias U k. feb.
ad
Arcas 5 id. iun.
ad
Caprea 16 k. oct.
ad
Celiomonte 6 id. nov.
ad
Diocletianas 18 k. maii; 3 id. aug.
ad
duas Domos 3 id. aug.
ad
Guttam
iugiter manantem 7 id. iul.
ad
Guttas 4 k. oct.
ante
portam Latinam 2 non. maii.
ad
sextuni Philippi 4 k. aug.
transTibere
15 k. dec.
\n
Vaticano 3 k. iul.
ad
Vincula k. aug.
Romatiana
10 k. iul.
Rosario
monte id. mart,
Rotenus k. nov. ; 2 non. nov.; id. nov.
Ruspe k. ian.
Sabaria 2 non. iun.
SabinisCid.iul.;
5 id. sept.
Salatlieo (var. Galatheo) 8 k. feb.
Salda 15k. apr.
Salimonno mon. 3 id. maii.
Salona 3 id. apr. ; 14 k. maii ; 8, 7
k. sept.
Sambre fl. 5 id. feb.
Samon 8k. aug.
Sanctonis 4 id. fcb. ; 8, 3 id. maii ; 5 k. sept.
;
8 k. nov.
Sarcingo (Sarchynio, Sardinio) 10 k. mart.;
9 k. dec.
Sardinia id. maii; 6, 5, 3,2
k.iun.; 6
id.
iun.; 13,1S> k. sepl.; 7, Gk.oct.; 8,
6k.
nov.
Scilitani (martyres) 16 k. aug.
Scotia k. feb. ; 16 k. apr. ; 6 id. maii.
Scythia 3 non. apr.
Sebastia (Armeniae) 8, 7 id. mart. ;
1 1. 7
k.
apr.; 9 k. aug.
Sebastia (Palaestinae) 8 k. iul.; 4 k. sept.
Sedeloco 8 k. oct.
Seduno k. maii; 10 k. oct.
Segestro mon. 13 k. oct.
Seleucia 9 k. oct.
Senonas2 k. ian.; 13 k. apr.; 10.
4k.maii;
12 k. iun.; k. sept.; 3 non. sept.; 7
id,
sept.
Seuporto, Suiportio. Stoporci. 15 k. oct.
Sicilia (saepe pro Cilicia
(('/ Scythia) -
k
INDEX TOPOGRAPHICUS
ian.; 8 k. feb.; non. feb.; 16 k. mart.; 3
non. apr. ; non. apr. ; 1 1, 7 k. maii ; 2 non.
iun.; 17, 16, U k. iul; 3 non. iul.; 8, 7, 4
id. iul.: 6k. aug.; 2 id. aug.; 4non. sept.;
2 id. sept.; 3 non. oct.: 5id. oct.; 12 k.
dec; id. dec.
Sidio mon. k. nov.
Silvanectis 3 k. apr.
Singiduno 7 k. apr.
Sirmio8k. ian.:8, 6. 4id. ian.;S.7k. mart.;
7 k.apr.;8. 5id. apr.;5id. maii;id.maii;
5 non. iul.; 8 id. iul.; id. iul. ; 5 id. aug.
;
19, 4 k. sept.
Sirtha2k.iun.
Smyrna 5 id. ian.; 7 k. feb. : k. feb. : 7, 3
k. mart.; 6. 4id.mart.
Sorento 14 k. apr.
Spaniis 3 id. ian.; 13, 12, U k.feb.; 2id.
feb. ; 15. 14. 7 k. mart.; 3 non. apr.; 17,
|
13 k. maii ; 10. 4. 2 k. iun. ; 4 id. iun.; 5
k. iul.; 14. 8 k. aug.;k. aug.; 13. 12. 9, 8
k. sept. ; 3 id. oct. ; 2 k. nov. ; 5 id. nov.
;
14, 12k. dec.;4. 3. 2id. dec.
Spoleto 12, U k. feb. ; 16 k. mart.
Stabulaus 4 non. sept.
Suanis 5 k. nov. ; 14 k. ian.
Suessionis 6 id. iun. : 18 k. iul.; 8 k. nov.
Suevo 5 id. feb.
Summa fl. 2 k. nov.
Syciana (Scytliia) 3 non. apr.
Synnada 2 k. aug. ; id. aug. ; 14. 13. 12 k.
sept.; 14, 13, 12 k. oct.
Syracusa 8 id. feb. ; 7 k. maii ; 1 1 k. iul.
;
k.
sepl.; id. dec.
Syria 15 k. mart. : 13. 9 k. apr. : 2 id. mau;
9 k. iun. ; 2 non. iul.; 6 k. aug.; 2 id. aug.
;
19. 9, 8 k. sept.; 4 non. sept.; 4 id. oct.;
4 k. dec.
Syricia 5 id. iul.
[189]
apr.: k. apr.; 4, 2 non. apr.; non. apr.
;
3 non. maii; k. iun. ; 7, 6 k. iul.
Thracia 5 k. ian.; non. mart.; 7 k. apr.;
non. apr. ; 4 id. apr. : 3 k. oct. ; U. 10 k.
nov.; id. nov.; 18 k. dec; 13, 12 k. ian.
Tingi 3 non. dec.
Tolosa k. maii ; 3 k. nov. ; 3 k. dec.
Tomis 3 non. ian. ; 3 non. apr. ; 6 k. iun.;
12 k. iul. ; 3 non. iul; 7, 6 id. iul. ; k. aug.;
6 k.sept.; 17 k.oct.;k. oct.
Trecasl2k. feb.; 17. 8 k.iun.: 4k. aug.; 4
k. sept.
TreiectoSid. niaii : 11 k. iun.:4k. sept.
Treveris 4 k. teb.; 4 k. iun.; 2 k. sepl. : 2
non. sept.; 14, ISk.oct.; k.oct.
Triplana 14 k. ian.
Tripoli 2 id. iun. ; 9 k. ian.
Tuburbonon. mart.;
Lucemaria 3 k.
aug.
Tuder 7 k. iun.; k. sept.
TuUo 17 k. ocl.
Tvmiza k. sept.; 8 id. nov.
Turico 3 id. sept.
Turones 3 k. ian.;6, 5 non. iul.; 5 k. aug.;
13 k. sept.:id. sept.; 5 id. oct.; 14 k. nov.:
3 id. nov.; id. nov.
Turres Sardiniae 3, 2 k. iun.; 8. 6 k. nov.
Tuscia 4 k. feb. : 16. 3 k. mart. ; 8. 7 k. iun.:
3 non. iun.; id. iul.; 7, 5 id. aug.; k. sept.;
18 k. oct. ; 14, 9, 8 k. dec ; 12 k. ian.
Tyro(Tigro)9k. aug.
Tarracona 12 k. feb.
Tarrium U k. oct.
Tarso5k.apr.;5,4k.maii;7,6id.mau;
5non. iul: 5 k. oct.
Taudia
Galatiae
(Tavimn V) 17 k. maii.
Taurinis 12 k. dec.
Tauromenio
3 non. apr.: 8 id. iul.
Terracina4id.feb.:llk.maii;k.nov.
Tliagora non. dec
Thebaidel6k.
feb.;13k.aug.
Tlielepte7,6.
5k.feb.
Thessalonica3k.marl.;3.2.d.mart.:3k.
Valensiloco
lOk.oct.
Valentia (Galliae) 9 k. maii : 3 non. oct.
Valentia (Hispaniae) U k. feb.
Vapingo 3 non. feb. : 2 id. apr.
Vellauno (vico) 14 k. sept. : 14. 13 k. oct.
Vercellis k. aug.
Verona 4 non. aug.
Vesontione
non. sept.
Vico Iuli2 non. maii.
Vienna 3 non. ian.; non. feb.: 3 non. maii;
Sid.maii; 10, 8k. iun.: k. iun.: 14. 13 k.
ocL;7id.oct.;
19 k. ian.
Vindera
Syriae 19 k. sept.
Vindocino 7 id. maii.
Vistinno(vico)4non.
iui.
Vuestrachia 7 id. iun.
Vuizenburgo
7. 4 k. ian. : 2 id. maii
:
4
id.
iul.;id.aug.:18k.
oct.; 13 k.nov. :3.2
id. nov. ; 3 k. dec
Vulturno 3 id. feb.
[190]
UNDEX
AD
SYRIACUM
BRKVIARIUM
III
INDEX
AD
SYRIACUM
BREVIARIUM.
Nomina
quibus nullus affixus
est dles,
sanctorum
sunt vel
locorLun
in Persica
parte
breviarii relalorum
(p.
lxui-lxv).
A.
NOMINA
SANCTORUM.
Aba pr.
Abbas
Abdaeus diac.
Abdazacchaeus pr.
Abdiesus pr.
Abdiesus diac.
Abedechalaas pr.
Abibus sept. 2.
Abramius ep.
Abramius pr.
Abursam.
Adanas pr.
Adanas diac.
Addaeus pr.
Addaeus diac.
Adelphius iul. 30.
Agape mart. 11 ; apr. 2.
Agalhonice apr. 13.
Agathopus apr. 4.
Alexanderfeb.26;aug.27.
Amaraeus diac.
Ammonius sepl. 8: nov. 17.
Amphimelus ep.mart. 4.
Ananias pr.
Andrius pr.
Anthimus apr. 24.
Anthogonius chorepisc. iun. 24.
Anligonus iul. 29.
Antiochus aug. 15.
Anloninus maii 4; aug. 13.
Aphraales.
Aplirodisius maii 14.
ApoUonius apr. 10.
Archelaus mart. 4.
Aristion ep. sept. 3.
Aristius presb. iun. 6.
Aslerius sept. 28.
Babylas ep. ian. 24.
Badan diac.
Badbui pr.
Badimus pr.
Barabdas ep.
Barbasiimes.
Barlaam aug. 14.
Barsabas pr.
Basiliusaug.29;nov.20.
Bassusmart.
19.
Beronice apr. 20.
Beronicius nov. 24.
Biba pr.
Bolidaeus ep.
Bulcha.
Caesarius oct. 7.
Caiumas pr.
Calendio oct. 30.
Callinicusfeb. 26.
Candidusian. 7;feb.7, 14.
Carterius nov. 19.
Castor sept. 19.
Chabalachas pr.
Chabalachas diac.
Charalampus apr. 28.
Chazat.
Chionia apr. 2.
Chosroes diac.
Chrestus apr. 3.
Churman ep.
Cindeusian. 20; mart. 10.
Claudianus apr. 5; oct. 25.
CoUutlius diac. mart. 15.
Gosconius ian. 19; feb. 23 : sepl. 2.
Cyriacus ian. 20; mart. 1 ; apr. 6 ; oct. 25.
Gyrillus ep. apr. 13.
Cyrillusmart.lO; maii 12,28;nov.3.
Dadak diac.
Dali.
Dasiusoct.21.
Decius oct. 16.
Demetrius presb. nov. 14.
Demetriusapr. 9.
Democritus iun. 30.
Didymus apr. 5.
Diodorus presb. oct. 9.
Diodotus apr. 30.
Dionysius iun. 30.
DiophiUis nov. 17.
Dioscorides presb. aug. 20.
Dius presb. iun. ll,{posi) 12.
Domnina apr. 20.
Domnio apr. 11.
Dorotheus
mart. 12;ocl. 23.
Dorymedon
sept. 20.
Dulas mart. 25.
Eleutherius oct. 2.
(Epiphania) ian. 6.
Eucaerius presb. maii 26.
Eugenius mart. 12.
Euodion ep. aug. 16.
Euprepius sept. 1
.
Eupsycliius ian. 22.
Eusebius ep. Caes. maii 30.
Eusebius presb. apr. 28.
Eusebius sept. 16; nov. 8.
Eustathius iun. 19.
Eutyches ep. sept. 19.
Eutychessept. 29; oct. 20.
Faustus presb. sept. 8.
Felix ian. 20.
Flavianus maii 25.
Flavius maii 7.
Florus ian. 20.
Fronto mart. 14.
Gaddiabes ep.
Gaiusiul.30;aug.30;oct.21,27.
Genesius sept. 29.
Germanus
presb. apr. 29.
Germanus
nov. 3.
Glycerius diac. ian. 14.
Glycerius iun. 8.
Gordianus
mart. 2.
Gorgonius
mart. 11.
Gurias nov. 15.
Hadrias ep. oct. 13.
Helpidius
maii 3.
Heracleon oct. 9.
Heraclius maii 18.
Hermas
exorcista dec.
30.
Hermas apr. 6.
Hermes ocl. 22.
Hermogenes
apr. 18;
mau 3.
Heros ep. maii 5.
Hesperius iun. 8.
Hesychius
mart. 1
; maii
19, 29
;
aug.
Hierax iun. 15.
Hilarus mart. 12.
Hippolytus
ian. 30.
Horus ep.
sept. 14.
lacobus
ap.
dec. 27.
lacobus
ep. iul. 15.
lacobus
pr.
lacobus
diac.
lapsin
diac.
Ignatius ep. oct. 17.
lohannes
ap. dec. 27.
lobannes
ep. Arbelorum.
lohannes ep.
Artagirae.
loliannes
ep.
Chirchaseleuci.
lohannes ep.
Mezenes.
lohannes
pr.
loliannes
diac.
losepli
pr.
lovinus
iul. 19.
h-enaeus
apr. 6.
Isaac pr.
Isaac
diac.
Ithaniar pr.
Lampyrus
iul. 19.
Leonidas
apr. 16.
Leontius ian. 20.
Longinus pr.
Lucianus presb. ian. 7 : nov. 19.
Lucianus ian. 6.
Maccabaei aug. 1.
Macedonius iul. 19.
Madian diac.
Malas diac.
Malces diac.
Mamas ian. 25.
Marcellus sept. 4.
Marcianus mart. 26;iun. 5. 10: oct. 26.
Mardonius presb. mart. 12.
Marinus aug. 24.
Maris pr.
Maris diac.
Mai-ius diac.
Marsan pr.
Matrona nov. 17.
Matthaeus iun. (post) 12.
Maximus ep. feb. 4.
Maximus chorep. nov. 19.
Maximus mart. 12; apr. 8; maii U.
Melanippus ian. 19; feb. 23; sept. 2.
Menas iun. 23.
Menius presb. lun. 12.
Menophilus.
Miles ep.
Modestus presb. mart. 13.
INDEX AD SYRIACUM BREVIARIUM
Mygdonius mart. 12.
Nakib pr.
Nakib diac.
Nemesiussept. 10.
Nersas ep.
Nucraeus pr.
Nymphidius presb. sept. 5.
Oceanus sept. 18.
Octaviusiun. 1.
Ormisdas pr.
Orontius nov. 15.
Pambak pr.
Pamphilus presb. feb. 15.
Papias iun. (post) 12.
Papas pr.
Papas diac.
Pappas apr. 3.
Pauhnus aug. 25; sept. 7.
Paulus ap. dec. 28.
Paulus ep.
Paulus pr.
Paulus apr. 13; maii 18; aug. 11.
Pelagia oct. 8.
Peleusius presb. apr. 6.
Perpetua mart. 7.
Petrus ap. dec. 28.
Petrus ep. nov. 24.
Petrus pr.
Petrus mart. 12.
Philantlies aug. 18.
Philippus ep. mart. 27 ; oct. 22.
Philippus iun. 4, 15,27; aug. 1, 15.
Philoromus ian. 8.
Photius mart. 4.
Plato iun. 22.
Plotinus nov. 21.
Polycarpus ep. feb. 23.
Polycarpus ian. 27; maii 23; oct. 27.
Polyeuctus ian. 7, 22 : maii 20.
Primus ian. 22.
Prosdocia apr. 20.
Proterius maii 21.
Pueri Ires ian. 24.
Pueri X iun. 15.
Pueri Ancyrani sept. 23.
Quirinus mart. 4.
Rhodopianus
apr. 30.
Romana
mart. 12.
Romanus nov. 18.
RulVis apr. 19.
Sabas presb. aug. 27.
Sabinus ep.
[1911
Sabinus sept. 29.
Sabor ep.
Sadolh.
Samunas aug. 1 ; nov. 15.
Sariphes pr.
Sasan pr.
Sasius diac.
Satraeus pr.
Salurnilus mart. 7; maii 2.
Satyrus ian. 25.
Secundus iun. 20, 30; nov. 15.
Seleucus sept. 15.
Seleucus Aegyptius sept. 17.
Scptimius apr. 18.
Serapio ep. maii 14.
Serapio presb. sept. 14.
Serapio mart. 19; maii 19.
Severuspresb. oct. 23.
Silas pr.
Silvanus sept.9; oct. 26.
Suiai.
Smaragdus mart. 12.
Sostratus iun. 8.
Stephanus dec. 26.
Susi pr.
Symeon ep.
Symeon pr.
Tatianusiul. 19.
Theodota sept. 2.
Theodotus presb. nov. 14.
Theodotus iun. 19.
Tiieodulus apr. 4.
Theopliihis iun. 27; nov. 3.
Theotecnus oct.4.
Thraseas oct. 27.
Timotheus apr. 8; maii20.
Tiraeus pr.
Tirinus iun. 7.
Titus ian. 25.
Verus pr.
Victorinus mart. 6; iul. 19.
Vitus ian. 20, 26.
Xystusep. aug. 1.
Zacchaeus oct. 3.
Zebinus ian. 13.
Zenoian.
19;feb.23:sepl.2.
Zenobius iun. (post) 12.
Zizi pr.
Zoilus maii 23.
Zosinuis iun. I.
Zoticusaug.
21;oct. 21.
B.
NOMINA
LOCORUM.
Achaia apr. 16.
Adiahene.
Africa
mart. 7,
Alexandria feb. 14; mart. 15: apr. 5, 7.
20,
n
29;maii2,5,19,26;iun.6.
15; aug.
16.ii0;sept.3.5,10;nov.24.
Amasia aug.
18.
. , ,c 30
Ancvraiun.22;aug.30;sept.4,l6,23.
Antiocliia ian. 13. 24. 30; feb.4; mart. 4.
11.27; apr. 8. 20; maii 5, 21, 29; iun. 1.
8. 19; aug. 1 (in Ceratea), 14; oct. 3. 8.
17.
26;nov. 15. 18.
[192J
Aphrodisias apr. 30.
Aramaei.
Arbela.
Artagira.
Asialeb. 23;oct.l6.
Axiopolis maii 12.
Bethlaba.
Bithynia maii 18.
Bononia dec. 30.
Byzantium maii 19: cfr.Constantinopolis.
Caesarea Cappadociae mart. 2; maii 28;
iun. 11 (post) 12;nov. 3,24.
Caesarea Palaestinae feb. 15; maii 30.
Cappadocia v. Gaesarea Capp.
Caria apr. 30.
Caschar.
Ceratea v. Antiochia.
Chalachene.
Chalcedon sept. 17; oct. 13.
Ghelmin.
Chirchaseleuci.
Ghulsara.
Chuzaina.
INDEX AD SYRIACUM
BRKVIARIUM
Constantinopohs
maii 11, 19;
- cfr. Byzan-
tium.
Gorinthus apr. 16.
Gtesiplion.
Edessa sept. 2; nov. 15.
Eumenia oct. 27.
Galatia sept. 15.
Germaea.
Hadrianopolis oct. 22.
Heliopolis ian. 6.
Heraciea Thraciae ian. 7; mart. 26;
cfr.
Perinthus.
Hierapohs Phrygiae oct. 25.
Hierosolyma dec. 26, 27; mart. U.
Isauria iun. (post) 12.
Laodicaea Phrygiae iun. 27.
Laodicaea iun. 23; oct. 9.
Lystra maii 23.
Machuza.
Melitene ian. 7; maii 3; nov. 21.
Mezene.
Nicaea ian. 19, 27.
Nicomedia ian. 7, 8, 14, 20, 22, 24, 25, 26;
feb. 24;
mart.
1, 4. 6, 12. 13,
25;apr.
6
28; maii 4, 7, 10; aug. 1, 15;sept.
i>
ig!
oct. 2,7,20, 30; nov. 17.
''
'
Nicopohs aug. 11.
Nisibis apr. (post) 6; maii 23; iul.
15, 3o
Noviodimum maii 25; iun. 4.
Palaestina maii 30; v. Gaesarea
Pal.
Pergamus apr. 13.
Perintlius sept. 29; nov. 1 3, 1
4 ; cfr .
Heraclea
Persis.
Plurygia iun. 27, 30; aug. 13 ; oct.
25, 27.
Risadar.
Roraa dec. 28: aug. 1.
Sacharcart.
Salonaapr. 11, 18.
Scenae.
Selencia (Persica).
Siimium apr. 6, 9; iun. 20; aug. 29.
Synnada iun. 30;iul. 19; aug. 13, sept. 20.
Telsahla.
Thessalonica mart. 14; apr. 2.
Thracia ian. 7; mart. 26; oct. 22.
Tomi apr. 3;iun. 5, 10.
ERRATA.
[193J
AD PROLEGOMENA.
P. IX, not. 6,
pro V. Ebert, etc. lege A. Ebner,
Gehetsverbriidenmgen.
P. XVI, not. 2,
pro ludicio lege Indicio.
P. XLVi, 1. 7 ante finem
capituli II, dele comma,
et lege aut non fuerunt.
1. paenultima pnginae, lege patriam.
P. xLvii, 1. 20, ;jro reperienda lege reperiendae.
P. LVi, ad 4 maii, lege in graeco xai 3'
pro /-al o'.
P. LXiii. 1. 5 fine el p. LXiv 1. 4 pro E!fovriOiaav,
lege effovEu6Tiaav.
AD CODIGEM BERNENSEM, COL. I.
Prid. k. marl. dele notam 5.
AD CODICEM EPTERNACENSEM COL II.
Pr. k. ian. 1. 3 pro [pone].
IIII id. niaii 1. 1 pro nerci lege nerei.
III id. maii 1. paenuli., pro antisiodo lege auti-
siodo.
Vk. aug. 1. 3philippi.
IIII non. sept. 1. 2 paf, scilicet ut in casu praece-
denti, cum p
tion vero cum p.
AD Bich. ET Excerpta in columna ii.
Errore
amanuensis arddit ut inde a martio
mense fere
semper E' scriptum fuerit pro E' et
vice versa, Qua de causa numeri mutandi sunt
diebus iitfrascrijitis
:
6, 3 id. ian. ; 10 k. feb.; 4 k. miu:t. ; 6 id. mart.
(inparenthesi); 8 id. apr. ; 10, 9 k. maii; 5
non.
maii;2id.maii; 14, 11. 7 k. iun.; 13. 10 k. lui.
;
7 id. iul.;id. iul.;16.
lOk.
aug.;non. aug.; U,^
k. sept.; 3 non.sept.:7
id. sept.; 17,
12,9k.oct.;
17, 14, 8 k. nov.; 7,
2 id. nov.; 16, 8, \ 3
k. dec.
III k. ian.
in fine
adde sci albani
martyr.
XVI k. feb.
post etc. sw;JiJ/f
Speosippi
Neo-
nis.
;>oi'(amatiarf(ie(E'arraati).
in fine,
post
victoris
adde
F.
Sanctorum
Castule
Magni
ZenonisApollonii
Zosimi Ba-
rabae
Zocii
Rufini.
m-oL.
servuliiulianietc.scr/i'^
In
Africa
natale
ss.
secundi
saturnini
felicis et
aliorum
Hich.
postneTaesie
adde ei
didimi.
V.k.mart.
Exc-anteS'
addehed^^-
Pr. k. mart.
VUlIk. apr.
V id. apr.
V non. maii
XVI k. iun.
Xlllk. iul.
III k. iul.
Pr. k. iul.
non. iul.
VIH id. iul.
IV k. feb.
XVI k. marl.
VIIII k. mart.
X k. marl.
XU k. aug.
Vllllk. aug.
III id. sept.
VI k. oct.
UIl non. nov.
VIII id. nov.
XIII k. dec.
XI k. dcc.
VIII k. dec.
Exc.

linea paenuU.,deley\ov .\
anteojQA.k addeBF.
Exc. pro rutil. lege rutila..
Rich. post donatirtfyrfe,- Quae
sequunturaddidit tnanus sae-
cufi XIV.
Efc. pro Rome lege Hiero-
solime.
E.tc. pro adriana lege
adrians.
Exc.insereF. rtw/eRavenna.
Exc. 1. 2 pro peiri lege pelri
;
I. 4 navatiani... dcccclxxhii.
Exc. I. 2 pro zelali lege
gelati.
liich. ~ I. 1 eracli.
E.vc. I. 4 post xvnii insere
:
in Syrmia parenti ceciriae
quarti corniliani cum aliis l.;
1.4-5/>roCorneiIi/?^eCornelii.
Exc. in fine adde : Cod.
s. Maximini : nat. s. Pan-
crati.
adde E' ante W.
Exc.

l. 1 in parentltesiflege :
E' Turego.
ante E' in.ftre : Prius migigni.
Rich.
~pro ed lege eius.
notac 1 ad Hich. adde : fortasse
pertinenf ad diem praeceden-
tem.
Exc.
dete E' nicoferi mu-
ciani etc.
^xc.
dele E" Antiochia etc.
Exc.
uilde in fine : 0. Nat.
sancti Grisogoni et Crescen-
tiani qui sepultus estin cimi-
terio Priscillae.
AD CODICEM
WISSENBURGENSEM COL. IIL
id. aug.
1. "2pro dccxx.vii lege dcclxxxii ;
I. 3pro sci letje sic.
CETEKA.
m k. ian.
"*
A*'
^^*'
'
^
'^**'"'^
'"
*^'^'-
Pr. k. ian.
1. 4. S om. hilarinae; 1. 6. S
exorciste,
cetera ctmctn om.
IIII id. ian.
post 7
supple C.
Vni k. feb.
I- 5,
pi-" popiae
lege papiae.
Illk.feb.
l4,hippolyti.
V id. feb.
I. 3.
memoriam
Ansberti
(pro
Ausberti).
XIII k. apr.
1. 6,
post
Adnotatio
Fontafiel-
lensis in C, adde : et b.
IIInon.apr.
I. ult. <We M. V. heumisit.
L194J
Pr. id. apr.
XMl k. maii
XI k. maii
m id. iun.
Ull k. iul.
k. iul.
VIIII k. aug.
Pr. id. sept.
III k. sept.
in non. sept.
VI non. oct.
Iin k. nov.
Pr. non. dec.
ERRATA.
//.,
pro Caput lege
1.37 vt
Capunt.
].
8Mgalati,;f^i7*-Mgalatin.
1. 3 C felicis filii vitalis.
].
\2)oHf.L.U.V.proH.lfges.
]. 18 pro cum aliis V. L. lege
cum aliis vi; I. 19 C. pota-
minae.
1. 2 ita h(fe : C. martyris. ro-
mae gaii; L. om. romae; M.
gaii.
1. *.) //( parenthesi : ext6i\\.di.
1. 6-7 rr. II., Ikjp natalis sancto-
rum diofoli d toUe jmrenthe-
sim.
]. 3 rv. U. quae ad d. pr. s. adn.
inrtitKiti.-< Htteris
eiprimcnda
fuerunt.
Bur.t}t!i inspedo codice pntuit
mentionem s. Amhrosii Seno-
pensis ud
2-""
manuin codicis
S. fuisse referendam.
1. G pro L. platonis lege L. V.
]. 1 inrUn.litfpris
srribeuda fue-
ntuf rerlHi aulogr.Nevelonis.
1. 1 christiani et dele parertthe-
sitn.
Ad VARIAS LECTIONES IN COLUMNA III.
Misero casu accidit ut in enotanda rarietate
codicis L, Rossius nvsttr non rodicem sed Floren-
tinii editionem udhiberet, neque de erratis per-
inuUis quae ipse Florentinius correxerat rationem
haberet. Jfjitur hic acvipe quomodo emendandae
sint lectiones illius codicis :
III k. ian.
IIII id. ian.
III id. ian.
XVI k. feb.
XIIII k. feb.
XI k. feb.
VIII k. feb.
VH k. feb.
VIII id. feb.
V id. feb.
Prid. id. feb.
XVI k. mart.
XV k. mart.
Xlllk.mart.
XII k. mart.
XI k. mart.
Vlllk.mart.
VII k. mart.
VI k. mart.
Prid. k. mart.
V non. marl.
Prid. non. mart.
Non. mart.
VI id. mart.
IIII id. mart.
ill id. mart.
Pr. id. mart.
XVI k. apr.
XIIII k. apr.
Xlllk.apr.
XI k. apr.
1. 1 Severi.
1. 7 habentur, vt in textu.
1. 3 absolanii; 1. 10 hortinsi.
1. 3 tecussae; 1. 4satae, wim
texfu.
1. 11 ut in textu.
I. 12 tyci.
I. 9 ut M.
1. 6 antemiasius.
1. 3 sanclae; 1. 4revocatae.
I. lOorion, ut text.
I. 8 eulaliae, ut t.
1.7 dele variam lect.
1.3 dele var. lect.; I. 9 aventi,
utt.
\. 8-9 ut M.
]. 5 deh V. l.
1. 3 barecbei ; 1. 4 mavili, uf M.
1. 3 uf M; 1. 6 drle v. l
\. 6 cariniani, ut t.
1. 3 uf C.
I. 7gatthei.
I. 11. 14, li; delevar.lect.
1. 11 plamfagonii, uff.
1. 10-12 sucundae etiam L.
1. 0-8 corporis etiam L.
1. 4 necar, ut V; I. 19 smirnae,
utt.
\. 2 malriciae, ut f.
]. 'il frolinae, ut V; 1. dele
var. i.
1.
3
dele v. I.
1. 3 dele varias I.
1. 4 valentini, uf cett.
].\-^delev.l.
VUII k. apr.
IIII k. apr.
2 k. apr.
K. apr.
III non. apr.
Non. apr.
VIII id. apr.
III id. apr.
Pr. id. apr.
VUII k. maii
VIU k. maii
VI k. maii
V k. maii
lUI k. maii
III k. maii
Pr. k. maii
VI non. maii
Non. maii
VIU id. maii
VI id. maii
V id. niaii
lUI id. maii
Pr. id. maii
Id. maii
XVII k. iun.
XV k. iun.
XIII k. iun.
VIIll k. iun.
V k. iun.
IIII k. iun.
Pr. k. iun.
K. iun.
IIII non. iun.
III non. iun.
Pr. non. iun.
Non. iuii.
V id. iun.
Pr. id. iun.
VU k. iul.
VI k. iul.
V k. iul.
lUI k. iul.
K. iul.
V non. iul.
IIII non. iul.
Pr. non. iul.
1, 2 romoli firon.
1. 4 acacie.
init. vualframno, ut cett.
\.\)dehv.l.
I. 4 pacrati, mirea, ut V.
l.Gsanctarum,
((.
1. 2 dele v. l.
1. 4filoni, utt.
1. 32 variarum lect., tolle L Fla-
vini.
I. 5 theodorae ut MV; 1. 7 dele
v.L
1. U
delev.l.
1. 8 germani, ut t.
1. 9 panni priani; 1. 12 gemil-
lini.
1. 10 non omiitit dep.
1. 4 eodonioni ; basefi, ut t.
1. 17 non <>m. item crispini; 1. 21
dele V. /.; 1. 25 telisfori.
I. 10 presbiteri (non presbite-
ris).
1. 7 agustini sine episcopi. m^ t.;
1. 19 vnrr.lectt.,deh L. iusti-
niani; 1. 12floridiani,M< ^
1. 2 marciae, ut t.; 1. 11 stialae,
utt.
\. 10 maiuli, ut t.
\. G sippioni ut t.
\. 7 pancrali.
1. 8-9 cccini, ut t.
\.Sdi'hv. l.
\. 3 menerini, ut MV; 1. 10 non
oiii. epi.
I. 4 diac, ut t.
]. bdelev. l.
I. 5 zoeli... timini. uft.
]. 1 zetoli, iif t.
l. 13carelli, H?^.
I. 13 lauticae, ut MV; 15-16
(hh V. l.
1. ll,12(/^/ry.^/.;p.[71],I. 12
(vv. 11.) ninae, sepaci, ut cett.;
1.21fyv.;/.;sillire, tdMV.
1. 9 pauli pauli, ut V; I. 12-13
lortunatae, ut MV; 1. 14
evanciae; I. 15 sammate, ut
MV; 1. 19 datulae, h( t;
p. [72],
1. 34 (vv. U.) dele (L.
frontei); p. [73],
1.7 (vv.U.)
deh(U terii); I. 38 commini,
ut t.: 1. 40 petamiae, ut t.;
p. [ 7:^] I. 39 (IV. U.) iannicae.
I. 4(/f/e V. L; I. 8 passemi, ut f.;
1. 18 napori, ut t.; 1. 21 tyto-
rii, ut t.; 1. 26 oberci, ut t.;
I. 31-32 romoni; 1. 32veram,
ut t.
I. 11 dehv.l.
1.5 sappe, uf T.
1. 4 uon oin. mar.
I. 1 deh V. L
I. 1-2 deh V. 1.
I. 3Iuciae, uf MV.
I. 4niliani.
!. 12phesici, utf.
1. 13 uonom. beati.
1. 8 deh V. L; I. 9 severi, ut C;
\.V.)deh r. 1.
]. 2 syrmia, ut L; 1. 8-9 dele
v.l.
I. 4 archetis, ut V.
ERRATA.
Non. iul.
1. 4 partheni pami ; 1. 5 ani- Pr. non. sept.
mias pydiui.
VI id. sept.
VIII id. iul. 1. 5 prameati, 1. 10 dele v. l.
VI id. iul. 1. 9 <ide. v. l.
\[\\ id. gept.
V id. iul. 1. 13 prodiciae, ut MV.
II!I id. iul. 1. 7 dele v. l.
Pp. id. sept.
Id. iul. l G-7 Niciuis, ut L; 1. 13 eotropi, XVII k. oct.
ut t.; 1. 20 dele v. l. XVI k. oct.
XV k. aug. 1. \9dele v. l.
XIH k. oct.
XII k. aug. 1. 7 id.
VIII k. aug. 1. 2 id.
y k. oct.
VII k. aug, I. 1 laudaiae.
IHI k. ocf.
IH k. aug. 1. Sammonii, i^; 1. U dona- IIII non. oct.
tulae, M<f.
Vlid.oct.
K. aug. X.^idelev.l
XVII k. nov.
III non. aug. 1. 3 acelii.
XIII k. nov.
V id. aug. 1. 2 dele v, l; \. 2-3 crescentia- VIIII k. nov.
nae, ut MV; I. 8-9 iamaracdi, Non. nov.
ut V;l 14sactiri;l. 151adici, VIII id. nov.
utt.;\. 18 iuriani. VI id. nov.
IIII id. aug. 1. 15 dele v. l. Id. nov.
Id. aug. 1. 5 deh v, l.; 1. 6 antioci. XVI k. dec.
XVI k. sept. 1. 3 dele v. l.; 1. 6 disei. XI k. dec.
XIIII k. sept. 1. 2-3 dele v. l. X k. dec.
XII k. sept. 1. 7 sevi, ut SV, IIII k. dec.
Vlllk. sept. I.Smil. K.dec.
VI k. sept. 1. 10 caesarii, ut cett. Non. dec.
V k. sept. I. IBiubiani. Illlid. dec.
K. sept. 1. 6 dele v. /.; 1. 12 bettausia, ut III id. dec.
MV.
[195]
17 delec.l.
I. lOpaneti, utt.;l 11-12 ara-
pionis.
1. 3 cupsici, ut t.; 1. 8-9
oroponi,
utMV.
1.9evanti, ut MV.
1. 6 merubi, utMV.
\. 9 dele v. l.
1. 2rfe/e t). /.;1. 14musci;!. 15
betoria, m( V.
1.
4
dele v. l.
1. 3-5 longesae, ut cett.
I. 5 marsi, ut t.
1. 2 secundi, ut V.
1. 1 d/^t;.
/.;!. 3nerei, M(^
1. 4 euticis, ut t,
I. Sflauini, ut t.
1. 6 martii.
]. 10 dele L.
1.2 simphronii, ut T'.
1. 1 1 brici.
i. U frontoni, ut V.
1. 3rf<!AT. /.;1. SseodoU.
1. 4erisogeni, ut T'.
1. 2 euceri, ut V.
1.
4
alequati, ut V.
1. 6 dele v. l.
I. 3 miggini, ut t.; 1. 8 dele v. l.
1.
5
emeriti, ut t.
I N DEX SANCTORU M
IN TOMUM II NOVEMBRIS.
Agricola
martyrBononiae.
Commentahiusprae-
Tius,
1. Fonies Instorici 233.
n. SS. Agri-
cola et Vilalis in muUis martyrologiis laudati.
De officio
eorundem 234. ni. Quo tem-
pore, loco el supplicii genere passi sinl sancti
martyres, et de prinia eorum sepultura 236.

IV. Inveiitio corpornm SS. Vitalis et Agri-


colae
"238. v. Boiioniensium civinm cullus
erga
sanctos marl yres ; variae corporum eorum
Bononiae
translationes et recognitiones sol-
lemnes
239. Ji
vi. Reliquiae SS. Vitalis et
Agricolae
extraBononiam.praesertim
in Gnllia
et in
Hispania 241.
S. Ambrosii encomrm de
SS.
Aghicola et ViTALi 245. Epistula S. Am-
BKOSIO
ATTHIBITA DE MARTVHIO SS.
AgRICOLAE ET
VlTALIS ET DE
INVENTIONE
E0RI'NDEM CORPORl^I
246.
_ Passio SS.
Agricolae et Vitalis 247.
1- Ghecorics
Tuhonensis de SS. Aghicola et
VlTALI 249.
MlRACULA SS. VlTALIS ET AgHI-
colae
250.
Thanslatio
corporum SS. Vitalis
et Achicolae 'J52.
Alpais virgo
Cudotensis in Gallia. - Gommenta-
Bius PRAEvius.
S
1. Cultus B.
Alpaidis nuper con-
firmatus
167. u.
Enumeratio
documento-
rum de S.
Alpaide 167.
m. De loco et
tempore
nativitatis B.
Alpaidis 171.
i; iv. De
variis codicibus
Vilae B
Alpaidis 171. Sv.De
gloriapostuma
B. Alpaidis
172. - Vita B. A
-
aidis. Libeh PRiMUs.
Gaput 1. De
morbo B. Al-
paidis et eius
orationibus
ad
Chnstum et
B. V. Mariam
175.
GA.-rT n. B.
Alpais sana-
tur per B. V. Mariam
quae ei apparet U^.
Caput lu. B.
Alpais,sanitale
recuperata
pr.ma
sua
cditmiracula
180. Libeh
secini)Us,Caput
l
B. Alpais sacra
communione
ab 'pso Chr.slo
reficitur; eius
revelationes
de
Euchans la 18J.
Caput ii. Aliae B.
Alpaidis
revelat.ones
184 Gaput III.
Hevelatur
B.
Alpa.di
sors
deiunctarum
animarum
187.
Liber
tphtius
Gapct I. De
variis
visionibus
et
revclnl.ombu.
B. Alpaidis 190.
Caput n. De
visiombus
qua^
incaeloviditB.AIpaisl93.
f^^^^'V'\nnm
nes quas vidit B.
Alpais de glona
e
193. Gaput .V.
Visiones
quas
vidd B.
Alpa.s
desuppliciisreproboruml95.
GAPUTV.Variae
aliae
revelationes
1%.
Liber
QUaRTUs,
Ca-
PLT .. B.
Alpais.
fugalo
daemone,
v.det
SJ
n
nitatem, Eham et
Enoch
et
;^<^'-;
P
reproborum
198.
Caput il B. A.P^^
; '"^
gram in sua inedia
bostiam
s"""\^^^*J
B. V. Maria;
plurium
sccreta
^^"f;
J^:
Capt
.... Visiones
de
interno e
da .nom
bus
"10'^' Caput
IV.
Visiones
caeles
es quas
habi?B.AIpaisS04.
Gaput
v. Vana
nura-
cula cdita a B. Alpaide: de nalura visionum
eius 505.
Add.tamexta a.) Vitam B. Alpaidis
207.
Amantius episcopus Ruthencnsis in Gallia.

Gommentarius pHAEvius.
J?
1. Dc fontibus hislo-
riae S. Amantii 270.
S
Q""
tempore
vixerit S. Amantius; an sedem Lodovensem
alitiiiando tenuerit et an monasterium condi-
deril apud Rulhenam 272. i.l De cultu
S. Amantii 274.
Vita S. Amastii 276. Mi-
HACiiLA S. Amantii post mortem 282. Fra-
GMENTA VlTAE HOMANAE 287.
Amantus martyrin Af."ica 232.
Amicus monachus in Aprutio.
Gommextarics
praevius.
I. De S. Amici memoria in 1'astis
sacris. Num idem censendus sit cum Amico
sacerdote
Uambomensi 89. g
ii. Duplex Vila
S. Amici, alte.-a saltom coaeva. Sancti historiae
breve
compcndiu.n 91.
- Vita phima S. Amici
92. ViTA SEUUNDA S. Amk;. 100.
Baya virgo in Scotia 75.
Berardus
Marsoi-um
episcopus.
- Commentarius
PHAEv.us. g I. De Actis S. Bera.-di 125. S ";
Elucidantur
quaedam
facta vitae S. Berard.
l^JG g
in. De gloria
postuma S. Berardi 127.
1 ViTA S.
Behahdi. Caput I. S. Berardi paren-
tes insiitutio tnm
religiosa quam
litterar.a. et
fata diversa usque ad susceptum
episcopatum
129. Gaput ii. S.
Berardi iam episcopi labo-
rcs
apostolici.
pius obitus 131.
Birustanus
episcopus
Wintoniensis in Anglia.
-
Gommentarius
praevius 455.
- V ita S.
Bihnstani,
AUCTORE
ANONVMO
456. -
CoMPENDIUM
VlTAE
S.
BlRNSTANl
45S.
ra.sarius
martyr in Africa
232.
Clarus
eremita
et martyr in pago
Vulcassmo.
-
GlMErAHius
PRAEVius.
Uecenscutur
anti-
Sracuaesupersu
^:t-;r^etentLTbuseiusV^
T AA^ S IV De
gloria
postuma
S.
(^lari
;:^"^'1ppeLixne^on.^ioS^C,aro
t^acassi!;^.sil..i.pa.a^-V-;^
AKTVK.SAIICTOREA.N^M..
+3l-
CARMIS.SUEON.N.DES.aAB0
455.
INDEX
SANCTOaUM
monasterii
Porcelensis Wl.
ui. De cultu
ecclesiaslico
S.
Gregorii m. - Vita S. Gre-
GOKll
AHBATIS PRIOR 463- ViTA S. GrEGORU
ABBATIS
PORCETENSIS
POSTERIOR 467, 599.
Gulielmus
ereinita in dioecesi Argentoratensi 74.
Domninus niartyr Nicaeae 253.
Emericus sivc Henricus dux: filius S. Stephani
Ungaroruin regis.
Commf.ntarils
i-raevius.
g
i.
DeaMti(|uitate et auctoritate vitae anonymae
S. Emerici 477.
S
" t>e his quae circa S.Eme-
ricum in aliis monumentis
leguntur 481.
g
iii.
Dc cultu ecclesiastico S. Emerici 484. Vita
S. Henrici ducis 487.
Ermengaudus episcopus Urgellensis in Hispania.
Commentarius praevius.
I. De genere S. Er-
mengaudi et eius promotione ad regimen
episcopalc 77.
J^
ii. De primatu in ecclesiam
Rotonsem a S. Ermengaudo suae sedi Urgel-
lensi vindicalo 78. g
in. De reliquis a S. Er-
mengaudo in pontificatu usque ad obitum
gestis 81.
J;
IV. De libello Vitae S. Ermen-
gaudi et de eius gloria postuma 8^. Vita
S. Ermengaudi 83.

Testamenti S. Ermengaudi
lUDICIALIS Pl-BLICATIO 85. OfFICIUM S. ErMEN-
gaudi 86.
Helena
sanctimonialis cx ordine S. Clarae Assi-
siensis
Patavii in Italia. Commentarius prae-
vius
509.
- Comi>eni)ium Vitae B- Helenae 512.
Vita et visiones B. Helenae, augtore Siccone
Polentono
512.
Herniaeus
prcsbyter, martyr Myrae in Lycia 225.
Florus episcopus Lodovensis in GalHa. Comme.n-
TARius praevris 267. ViTA S. Flori ex Ber-
NARDl GUIDONIS SPECULO SANCTORALI 268. Le-
CTIONES LEGENDARII MoiSSIACEXSIS 269.
Francisca ab Ambasia Britanniaeducissa.

i.
De antiquioribus B. Franciscae biographis oiO.
ij 11. Synopsis vitae B. Franciscae 522. !^ iii.
Degloria posluina H. Franciscae 525.
Gibrianus vide Gobrianus.
Girardus inonachus 0. S. B., Andegavi in mona-
sterio Sancti Albini. Commentarius fraevius
491. Vita S. GiRARDi Confessoris. Gaput 1.
S. Girardi nativitas ac pia inslitutio; primordia
vitae monasticae apud Sanctum Albinum ac
maiisio in praedio Brociaco 494. Caput ii.
Beati Girardi continuatum iciunium, dura pae-
nitentia atque miracula 496. C.vput iii. B. Gi-
rardus proplioliae dono gaudet, alia miracula
patrat, pieobit 499.
MiraculaS. Girardi 502.
Gobrianus episcopus Venetensis in Britannia
minori 72.
Gregorius martyr in Africa 232.
Gregorius fundalor et primus abbas Porcetensis
prope Aquasgrani.
Commentarius praevius.
Jj
I. De historia S. Gregorii deque gemina eius
Vita olim conscripta 458, 598.

ii. De fundal ione
idda comitissa de Toggenburg in Helvetia.

CoMMENTARiis pKAEvius. ^^
I. Rocensio documen-
torum dc S. Idda 102. ii. De legenda Id-
diana apud Fischingenses edita et rescripta
103.
S
'" Vitae S. Iddae chronolaxis 104.
g
IV. De translatione corporis S. Iddae 104.
g
V. De festo S. Iddae 106. vi. De anti-
quo officio et missa in honorem beatae Iddae
108.
S
VII. De sacello, sepulcro et imaginibus
S. Iddae 110. g vui. De festo beatae Iddae
extra monaslerium Fischingense 111.
ix.
Dereliquis signis cultus S. Iddae adhibiti 113.

X. De miraculis et sanctitate S. Iddae 1 14.


g
XI. De labore impenso pro elevatione cultus
S. Iddae 116. xii. Prodigia per merita
S. Iddae facla 119. g xiu. Gritica inquisitio
119.
Legenda S. Iddae 120. Miracula
S. Iddae125.
loannicius monachus in Bithynia.
Gommenta-
Rius pRAEvius.
S
1- De S. loannicii cultu eccle-
siastico 311. i? ii. De Actis S. loannicii 313.

iii. Chronotaxis Vitae S. loannicii 318.


iv.
De monle Olympo et de monasteriis ibidem
constitutis 322. v. De S. Petro Atroensi,
S. loannicii coaevo et socio in monte Olympico
325. VI. De S. loannicio analecta ex variis
326._ViTA S. loANNIGII.AUGTORE SaBA MONACHO.
Caput. I. Orlus et primi anni S. loannicii, gras-
sante haeresi iconomacliorum 333. Gaput n.
S. loannicius convertitur cx haeresi iconoma-
chorum. Eius in bello contra Bulgaros praeclare
gesta 337. Caput iii. S. loannicius monasti-
cam vitam profitetur in montis Olympi coeno-
biis, prius in Agaurino, dein in Antidiano. Soli-
tarius degit in Cunduriae montibus 339. Ga-
PUT IV. Priora S. loannicii miracula et potestas
in dracones 343. Caput v. S. loannicius prae-
dicit mortem Nicephori et Slauracii imperato-
rum. Persecutio Leonis Armeni 346. Caput vi.
S. loannicius erigit templa in honorem S. Eu-
stathii, B. M. Virginis et apostolorum. Varia ab
ipso patrata miracula 350. Caput vii. Varia
miracula et praedictiones. Congressus cum
S. Theodoro Sludita aliisque sanctis
patribus
354. Caput viu. S. loannicius eripit captivos
Bulgai-orum, visitat tumulum S.
Theophanis
Sigriani, varias praedictiones et miracula
edit
359. Caput IX. Continuatur narratio
miracu-
IN TOMUM II NOVEMBRIS.
lorum et praedictionum S. loannicii 364.
Gaput X. S. loannicius admonet imperatorem
Theopliilum et scribil ad S.Methodium patriar-
cham, nt enm roboret conlra detractores eius
370. Cae'ut XI. S. loannicii professio fidei
:
male habetur a perverso monacho 376.
Caput x!i. S. loannicius visitatur a S. Methodio.
Eius obitus 381. Altera Vita S. Ioaxxicii,
AUCTORE pETRo MONACUO. Caput I. Orlus, patria,
parenles S. loannicii. Primo militiae deditus,
dein renunliat saeculo et in monasteriis Agau-
rorum et Antidii monasticam vitam sectatur
386. Caput u. S. loannicii fama late diffun-
diiur. Eius primum miraculum 389. Caput iii.
S. loannicii prophetiae de imperatoribus Nice-
phoro, Stanracio. Michaele et Loone Armcno
391. Caput IV. Qua occasione erexerit
S. loannicius templa et coenobia in lionorem
B. M. Virginis. SS. Petri ct Pauli et S. Eustatliii
394. Caput V. Nonnulla S. loannicii miracula.
A fulguris periculo liberat monaslerium, per
orationem rapitur in exstasim, puerum a dae-
monibus servatjnulierem energumenamsanat,
fugat dacmones ct a seipso et a pago quem
infestabant
397. Caput vii. S. loannicius
praedicit mortem Leonis Armeni et cuiusdam
Heliac moiiachi, diversa miracula patrat 401.
Caput vii. S. loannicius visitaliir a quibus-
dam
sanctissiuiisviris.praedicit
tnortcm loseph
oeconomi. vadit ad sepulcrum S. Thooplianis,
eicitque draconem ab insula Tliasio 404.
Gaput vm. AHa S. loannicii miracula 406.
Caput IX. Sequitur onarralio niliacnlorum
S. loannicii. S. Eustratium a morbo gravi sa-
num facit 412. Caput x. S. loannicius fidem
suam orlliodoxam profitetur. futura multa el
abscondita praedicil 417. Caput xi. Scquilur
enarratio miraculorum S. loannicii 425.
Caput XII. S. loaunicius, postquam Mothodium
patriarcham verbis ot auctoritate confortavit.
diem supromnm obit 430.
lulianus Cesarellus ox Ordine Fratrum
Miuorum
V^allisiti Istria 517.
Gaput iu. S. Matacliias fit episcopus Conner-
thensis; construil monasterium Ibracense 149.
Gaput IV. Factus archiepiscopus Armacha-
nus, multas patitur vexationes. Pace facta, ex
Armachano fit Dunensis episcopus 151. Ga-
PUT V. Peregrinatio romana; miracula quae in
ea patrata sunt 154. Caput vi. S. Malachiae
apostolici labores, laudes et miracula 156.
Caput vn. Fidem propugnat
;
pacem inter dissi-
dentes reformat; lapideam ecclesiam aedificare
aggreditur 161. Gaput viii. Recessus ex
Ilibernia. mors ot sopuUura in Claravatle 164.
Marianus martyr in principatu Lunaeburgensi.

GOMMENTARIUS PRAEVIUS 70. VlTA S. MaRIANI
71.
Maura virgo in Scotia 75.
Modesta virgo et abbatissa Trcvorensis. i. Cui-
nam coenobio S. Modesta abbatissa praefuerit
299, 598. 11. Quis monasterii Horreensis funda-
tor exstilorit, quae prima abiialissa 302.
g m. De cognalione S. Modestae; de ipsius ini-
tiis in vita monaslica; de S. Chlodulti opisco-
patu Treverensi 306, 598.

iv. De cultu eccle-
siastico S. Modoslae 309.
N
Naamatius diaconus Ruthenensis 288.
Nicander episcopus et martyr Myrae in Lycia 225.
Odrada virgo Balae in Campinia.
Comme.\ta-
Rius pnAEViLs. I. S. Odi-adac meutio apud
martyrologos. De eius Actis. Quo tempore
vixerit 57. ii. De reliquiis S. Odradae 59.

iii. De cultu S. Odradae 61. Vita


Sanctae Odradae 62.
Officium S. Odradae
67.
Lusor puer, ronfessor in terrilorio
Bituricensi
264.
M
Malachias opiscopus
Conncrlhensis,
m
Htbernia.
-
Commentarius
praev.us. g
I.
Viudicatur
S. Malacliiae cuIUis certus ac
logituuus
13d.
g II. Docun.cn[a de S.
Malachia
rocensentm;
coruudcm fonlcs et auctoritas 136. Ji
ni. Ue
parenlibus S. Malachiae
138. g
iv. Chrono-
taxisvilaoS,Malachiael39. S
v- De missa
ct omcio iu honorom S.
Malachiao
141. >,
vi.
De Iranslatione
corporis.
de
roliquiis
S. Maia-
chiacdequeoiuscuUuinHibernia
142.-
Vha
S.Malacuiae.
Caput i. S.
Malachiao
exordia.
Sacris ordiuibus
iniliatus
Malcho
opiscopo
ad-
haeretI43.
Caput ,.. S.
Malachiao m
soro-
rom dofundam
pielas:
monaslerium
Bencho-
renso inslaural;
prima eius
miracula
14b.
Patrobas,
discipulus S. Pauli apostoli 222.
Perpctua.
uxor S. Petri apostoli.
martyrRomae
219.
Perpelua
martyr in Africa 232.
Perpetuus
episcopus
Traiectensis.
-

i. De hislo-
ria S.
Perpelui 292. Jj
n- De cultu occlesia-
stico S.
Perpetui et de miraculis eius mterces-
sionepalratis29:).
Philologus
discipulus S. Pauli apostoh 222.
Pierius
presbvtcr
Alexandriao
iu Aogypto. -

i.
De S
Pierii fama
apud
scriptores
occlosias^icos
etveroeiusnoiuine254.
8
u. De S. Piem
magisterio
catechelico in
^chola
Alexandnna
956 ii 111. De S. Pierii
martyrio 260.
g
iv.
DeS.Pi^riiscriptis26l.Sv.VindinjturS.P^.
nrlbndoxia
%2.
VI. De cultu S. Piern 264.
nnn^tolus
- CoMMCNTAKlUS
..HAEVIUS.
g
I. VS
Tma
V a S.
Pirminii 1 Sj
u. Dc aliis docu-
^"scical.islomm.S.Pirminii4.
S
i"De
Tpi n inii
patria
6.
.v- De S.
P.nn.n,,
INDEX
SANCTORUM
conimoralione in regione
Luxeniburgica
/.598.

V De sede
episcopali S. Pirminn 8. &
^'^-
Decongressu S. Pirminii cuni
Sinlazo et utri-
usque itinere
romano 10.
S
vn. De
profes-
sione
mona.stica S.
Pirminii et
monasterns
ab
ipso fundatis universim 11.
vni. De funda-
tione monastcrii
AugiensislS.
S'X.Defun-
datione monasferii
Murbacensis 14.
^
x. De
aliis monasteriis praeter
Augiense a S. Pnmi-
nio fundatis in Alamannia 18.
S
xi. De mo-
nasteriis a Pirminio fundalis in Bavaria 20.
xii. De monasteriis a Pirminio
fundalis m
Alsatia 22.
xiii. De expositione
doctrinae
christianae a Pirminio
conscripta 22.
xiv.
De ultimis .S. Pirniinii actibus. dequo eins obitu
et scpuHura 23. g
xv. S. Pirminii mentio in
fastis sacris 24.
xvi. De cuHu S. Pirminii in
regione Luxemburgica 25.
S
xvii. De cultu
S. Pirminii in monasleriis
Hornbacensi et Au-
giae Divitis 27.
S^
xvin. De reliquiis S. Pirmi-
nii einsque cultu Oeniponti in Austria 28.

VlTAE S. PlUMINII I'HIMA ET SECrNDA 33. VlTA
METRICA S. PinMIXII 47. LlBER MIHACLXORUM
S. PinMiMi 50.
Officii'M S. Pihminii 55.
Porphyrius martyr Gaesarcae in Gappadocia.

COMMENTARICS 1'HAEVIUS.
J^
I. Dc CUllU S. PorpbV-
rii 227.
S
ii. De Actis S. Porphyrii 228.

AcTA S. PoRPHYRii. Gaput I. Porphyrius mimus
in IheatroCaesariensi baptizalur per ludibrium
230. G.WT II. Conversio S. Porphyrii 231.
Gaput III. S. Porphyrius a iudice interrogatus
bovem suscilat, tandcm capile plectitur 231.
Primus martyr in Africa 232.
Proculus episcopus Aoduensis 290.
Publius martyr in Africa 232.
Quartus martyr in Africa 232.
Saturus martyr in Africa 232.
Secunda marlyr in Afiica 232.
Simon de Sanclo Arcbangelo Ordinis Praedicato-
rum. CoMMENT.uucs PHAEvius.
Jj
Unica. De
B. Simonis Actis, deque eius prosapia et vitae
chronolaxi 209. Vita B. Simonis de Sancto
Ahchanuelo 211.
Tigernacus
abbas inHibernia 310.
Victor martyr in Africa 232.
Victorina niartyr in Africa 232.
Vitalis martyr Bononiac vide Agricola.
w
Wolfkangus episcopus Ratisponensis. Com-
mentarius pHAEvius.
j^
I. Dc scriptoHbus anli-
quae Vitae S. Wolfkangi 527.

n. De codi-
cibus manuscriptis et editionibus Vitae S.Wolf-
kangi ab Olhlono conscriptae 529.

m. De
reliquis Vitae S. Wolfkangi scriptoribus 534.
g IV. De sancti patria, natalibus, missione ad
Ungaros et episc.opatu 537.

v. De episco-
patu Pragensi primuni constituto 541.

vi.
Demonaslerio S. Emmerammi a sede episco-
pali diviso 544.
vii. De S. Wolfkangi vita
creinitica ; ubi cl de (juadam beata Willa vir-
gine Salisburgensi 549.
g
viii. De monasteriis
virginum a S. Wolfkango reformatis, deque
gestorum eius serie cbronologica 552. Ex
Ahnoldi libmis i)E S. Emmerammo 558. Vita
S. WoLFKANGi. auctore Othlono. Caput I. Saii-
cti orlus, studia litlerarum, incolatus Herbipo-
lensis et Treverensis, monacbatus 567. Ca-
PUT II. Sancli labores aposlolici et episcopatus.
MonachorumetcIerire(brmatio571. Gaputui.
Cura pastorahs, tenor vitae. Episcopatus Pra-
gensis erij;ilur 575. Gaput iv. Alia sancti
episcopigesta, obituset miracula579.
Rhv-
tmus i)e S. Wolfkango 583. Gloria postoma
S. Wolfkangi.

I. De translationibus corporis
S. Wolfkangi deque eiusdem reliquiis 586.
j5
u. De cultu S. Wolfkangi in dioecesibus Ba-
variae et de octo fraternitatibus eius vocabulo
insignitis 589.
m. Uo cultu S. Wolfkangi in
dioecesi Linciensi el in reliquis Germaniae
parlibus 593.
ACTA SANCTORUM
NOVEMBRIS
TOMUS SEGUNDUS
DIES
TERTIA
SANCTI QUI DE DIE III NONAS
NOVEMBRIS
SUPERSUNT
i.
Pirminius,
abbas in Suevia.
S.
Odrada
virgo, in
Brabantia.
S.
Marianus
martyr,
Bardowici
in Saxonia.
S.
Gibrianus
seu
Gobrianus,e|)i-
scopus
Vcnetensis,
in
Britan-
nia
Armoricana.
S.
Guliclmus,
eremita in
Aisatia.
SS. Baya et
Maura
virgines,
in
Scotia.
S.
Ermengaudus,
episcopus
Ur-
gellitanus
in
Hispania.
S,
Amicus,
monacbus in
Aprutio.
S. Ida,
comitissa de
Toggen-
burg, in
Heivetia.
S.
Berardus,
Marsorum
episco-
s. pu
S.
Malachias,
cpiscopus
Conner-
thensis
in
Hibernia.
B.
Alpais
virgo,
Cudoti in terri-
torio
Senonensi.
B.
Simon a
Sancto
Arciiangelo,
0. S. D.,
in
tractu
Arimi-
nensi.
DE
Nonembris
Tomus II.
l
D
CmCA ANNIIM
DCCLV
DE
SANCTO
PIRMINIO
EPISCOPO
ALAMANNORUM
ET
BAVARORUM
APOSTOLO
COMMElVXAKItJS
FRAEVIUS
S I. De prima
Vita S.
Pirminii.
C. D. S.
S.Pirminii 1.
jmtstrioribus save divini verbi
praecouibus,
Vitaprimo. ,
sttenth VIH
barbaris gentihus
Francorum
imperio
suhieHi^ a superstitione
idololatrica ad
Ckristi fidem
converteudis
operammnarunt,acren-
setidus est S. Pirmiiiiui;
ejjiscopus, uon paucorum
monasteriorum
apud Alamannos et Bavaros con-
ditor cuius
memoriahac die H novembris colitur,
B
^ecundum
martyrologia,
licet forte die praecedeute
e vivis
exceMerit{\).
Eius tamen historia multis
adhuc nehidis ohsita est. Quam iam tractandam
a(j(jredimur,postqunm
scUicet de documentis, (pii-
hus praeciime
innitetur nostra disquisitio, paucis
dixerimus,
guawexhi-
2. Prindpem inter haec locum tenet Vita S. Pir-
bn,t rodices
,j,j,jii _^(,f,rulo JX
conscripta, <ju(tm primum F. L
Mone (-2),
recentius vero tiovis curis edidit cl. 0.
Jlolder-JHijyer (3).
Is in sua editione adornanda
wn-em
adhibuit codices. Quorum
praestantissimus
ipsi risus est Saiigallcnsi.^ ii. 577. iiK-mbr.. fol.
max., qui
quadraginta novem Vitas sanctorum
variis manibus saer. X scriptas continut, inter
quas (f. 290-303) Vilam Pirminii una manu per-
magnis
cliaracteribus
spleiidide, pulcberrinie,
accuratissime
exaratam. quem ita expressit d.
editor ut vix ter eius lectionem retceret (4).
Cttm
Sangallensi esewplari mire c(jncord(tt codex Fin-
sidlensis n. 2o7, membr., saec. X (saec. IX, secun-
dum Mone) et etiam, aliquanto tamen pluribus le-
dionihus
rariantibus,
Fngelbergensis I
^U,
memhr.,
.mec. XJJ; (juo utroquc usus cnif Mone. Adeau-
detn
(juotjuefamiliam
perfinent u) C(jdex Augicnsis,
(' nunc dejierditus, cuius ajiographon s(tecuh X VJI
a Joanne Egone jjriori Augiensi descriptum servat
archivum
Carlsruhense, unde lcctiones varian-
tes suae editioni adiecif Mone, qtias merito fere
omnes neglexit cl. Holder-Egger, utpote manifeste
corruptas et nuUitts momenti. Aifcrum eiusdem,
seu pofius ex Egotiis apographo desumptum, apo-
grajjhum anno 17S9 a P. Mauritio Ch(trdou ad
BoUdudianos
socios transmissum legitur in codice
olim musei BoUandiani, nunc hibUothecae re.giae
Brnxellcnsis u. H9H0-H1. ))) Codex olim Sancti
Maximitii
Treverensis, quem a Christojjhoro liro-
wero visutn esse indicat notida Vitae secundae
S. Pirminii ah ipso adiecta (5).
uhi codicem legen-
rfflr/Kmmemediocris
\v{uA;\\\^ ait. JJuius (ju(j(ji4e
apographum servat codex olitn musei BoUandiatii,
uutic BruxeUensis8071.
satculi X 3. Dcuique et ab eiusdem familiae codice aliquo
derivafa videtur, sed muUis locis adulterata.huius
pritnae Vitae forma quam exhibet
(f.
131-39)
codex
Wirzibutufetisis
TheoL fol.
n. 34,
tttettihr.,
qtti olim fuif iiber
monasterii Saucli Petri m
Wis*?enburg, ut ttiatius saeculi XV in eo uotarit,
pasfea, saecuh
XVII, Collegii
Societatis lesu
Molsbcmii. saec. X
perpulchre
exaratus. In quem
cim incidisset Motie
postquam
Vitam S. Pinnnui
ti/j)is expresserat ex codicibus
Eiusidlensi, Knjel-
herqetisi, Monacetisi 22244 (de quo dicetur nutn. seq.)

et apfjfffupho
CarUruhaiKJ, formam
iUatn, qiunn
apjjeliavit
Wci.ssemburgttisem,
aUeri, Eitisidlensi
nempe seu Sangallensi,
antiquitate et aufhcufia
jmtestarc iuiUcavU
{Q>)\se(l,ut recte monuU Holder-
E(j<jer (7).
manifesto errore. Nam, quod j)raec.ipui
argumetiii loco ad id asserendum
attulU,sermotietn
sciUcetin codic.e
Weissettibimjetisi
planioretn esse
ef etnendatiorem,
potius ratio esse ajjparet cur
texfuin hnius codicis rccentioretn censeamus. Nec
(dia argumeida ab ijiso producta (juicquam moimmti
habetit. Xon
PWeissetnbur^jensisformae
nonjjau-
(us hcis hrevUas : tieque enitn adeo itisuetutn est ut
jjosteri(jra aUcuius Vitae exemplaria plns minus
contracta sitd,et jmteterea notmuUis etiam hjcis
forma
ilh prolixior esf ((juodex variatitibus Ulius
lectiotiibus infra
tiofatulis const(tbit). Non 2 quod
forina
Weissembitrgensis in HortdKtcensi coeiiobio
coufecfa
indicatula sit, aUera vero in Augiensi
:
u(tm et Satigallensetn formatn in Hornhacetisi coe-
nohio
consrriptam esse fadle
demonstratur (8),
et
quae a Mone jtroferntdur indicia ad probandam
opinionem smm de scriptore Augieusi formae
Kiusidlensis,comj)arent
(piO(jue ottmia in Weissetn-
bunpmsi.
4. A Satigrdlensi vero exemplari itiagis ahscedU et seqniores,
lectio codicum a)
Vitidohotieitsis n. 520 (Hist. cccl.
109, oUm 32), metnbr.,fol min., olim Sancti lilasii
Admuntfusis, qiii itder (diasVifas
f.
103'-113" Viv-
nnnn dcformiteret
incomjjositemanu
saec. XI-XII
exaratam cotttiitet {9);
b) Wirzibui-gensis
Theol.
fol. n. 53, metnhr., fol.
min., olitn Sancti Stejjhani
Wirziburgensis,
f.
27^-34% pulchre et accurate
saec. XII (s(tec. XI, secutidum Mftue) scrijtfi;
c) Monacensis lat. ti. 9506 (Ober-AU. H), meitihr.,^
fol. max., saec. XII (Uiabus matiibiis scrij)ti, qui
est quartum rolumen magiU Legendarii AUahen-
sis, Vitas mensiutn oct.-dec.
comj^rehendens,
nbi
f.
(}6-69 Vtta Pirminii /j;7*ma manu nitide exarata
exstat; d)
M(jnacensislat. 22244 (Windberg. 44),
membr., fol.
tnax., saec. XII extr., quitifi scilicet
voluminis magni Legendarii
Windbergensis,
uhi
Vifa Pirminii legitttr
f.
117'-2V; e)
Baniber-
(jensis E. III. 9, membr., fol.
max., saec. XV exa-
(1) Cfr. infni, nuiii. ii.
{%
QxieUemammluug der
badischen
I.aiidesfiwhithtf. tnni. 1. lip- ' e' ^>^^''-

(3)
}fon. Germ., loni. XV.
i>.
'21. - (*) !lit1.. 1'. l'^-

{;>) Sidera illnsti-ium et sanctoyum rironim Gnmaniae


{MoiTimtiae 1616). p. 25.
()
QuelUnttamml, tom. cit..
528.
-
(7) Mon. Germ., lom. cit., p. 1!)- - fS) Cfr. mfra.
num.
8.
-
(9) Qu;ie hoc loco de cn.l. Vindob. et quattuor
soquentibus referuntur. desumpta sunt ex
praefatione cl-
Holder-Ejiger. toni. cit., p. 18.
rattts.
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
A
,-at},
condnenfh lihnim Amlreae Jiambeygensis de
oiris
ilhtsti-ihun Ordinis ISancti Benedirti, cui,
excepto
proloyo, iiiiefjra inserta est Vita Pinninii,
foL
41'-43'. Quihifn adiungendus est f) Codex
Zweflensis n. 14,
inemhr., foliurum 201, mai.
(^'"^^^xO^S^oJjColumiiis
hiniseraratnssaer. XIJI,
pars
srilicet matjni Ije(jendarii continentis Vitas
sancforum
mensium ortohris et novembris, mhis a
R P.
hdio Zeknka hibliotherario humanissime
commodatus;
Vifa S. Pirniinii in e.o rodire legitnr
f.
110 '2h-
mmero
5. l>'<("^
itat/ue praecipuas codicum famdias
duodecim. prae
manibus
hahemus, quas deslf/nabimus siglis
A et B ; unaqaaeque aufem sex codices romplertilur.
Quns si aftentius invicem conferamus,
imprimis
<ti>paret
exemplari
Sangallensi (A'),
quod arche-
ti/po (A)
omnium maxime consonare indicamus,
simillinium esse
Einsidlense (A-*). quod /n-oinde
in eadem
cognationis linea cum illo ponendum
ridefur.
Aliquanto
magis diversa est lectio codicis
Kngelhergensis (A^), rui paulo inferior locusassi'
gnandus. Ex reliqms autem trihus, rognatinne ali-
qua
propiori inter se coniunguntur
apographun
^
codicis
Sancfi Maximini
Treverensis {A*) et codex
M'eissemhurgensis
seu
Wirzihurgensis
Theol.
fol.
34 (A'-),
quippe qui non paucas lectwnes
variantes
ipsis proprias et utrique comwunes exhi-
beant : itaque ejc. aliquo communi exemplari eos
derivatos
censendum
est, quamvis, uf monuimns,
codex
Wirziburgensis
passim sive
additamenfis
sice
compendiis sive aliis
adulterationihus
adnussis
peculiarem
quandam formam
repraesentet. De-
nique
Egonis apographum (A'')
paucissimas hahet
variantes
lectiones qitae ef in aliis codicibus appa-
reant, multas vero singulares, sed manifeste ah-
cuins
imperiti vel temerarii
scribae cul/m corruptas,
quas proinde cum cl. Ilolder-Egger fere
negle-
qendas
duximus.
- Alterius vero famd,ae (B)
minime omnium a lectione
exemplaris
Sangallensis
recedit codex
Bamhergensis (B*).
Cuius omnes fere
lectiones
variantes
exhihet
Wirziburgensis
Theol.
fol o3 (B'-),
sed et praetcrea
mulfas ipsi propnas.
Mulfas etiam sibi
proprias, sed ufrique
communes
(eodem circiter
numero quam B>).
praefer non-
nullas proprias
singulis,
variantes
lectiones hahen
codices
Monacenses
lat. 95()(; (B^ ef 22244 m
Idemque
dicendum de
codicibus
Vindobonensi520
t-
(B') ef Zweflensi 14
{B%nisi quod istae
lectiones
lonue /Aures numero in Hs
occurrunt.
Gradus illos
cognationis
inter
diversa
prmae
Vitae exemplaria hoce
schemafe,ut
nohis
vuletur
,
suh uno conspectu
repraesentare
licet
:
A' A"-
A^
L
A^ 1
B^ B
A'-
.-,.,.. G. lam quod ad
scriptoris
-^<^^^^l^^^'^
^neculoX
tatemspectat,hunc?\rm^rdocoaemmautsuppa>em
V. ^>7-m
-
(5) M. G.,
tom XV. p. 17 e^
.Hd
^^^^^^^^^
(.1) Regest. hnperii, lom. 1. nn nl. olo. K
)^ _
Acad.
Theodoro-Palatinne,
vol. VI.
hist., j.p.
-
noH /"((('.s-.sT Hf/uct ex prologo, ubi sanrfi hisforiam
*""^^
rein essr indirat diu a ninllis oniissani sapientibiis
et paene oblivioni traditam, et sr ideo ram srrihere
aggressum ut quae diu incognita latebant sciantnr
a multis. Prarterea, ubi dr monasteriis agit a Pir-
ininio rondifls, querifur sr de quibusdam mhil
rrsrirr potuissr, tjuod aia/ui ex prarfatis loris quae
exinde norunt ipsi infimare neglegunf, aliqui vero
nec ipsorum locorum primordia scientes in quibus
vivunl, et a qnibns initium post Denm sumpse-
runt.omnino suni ijinan.qnia ubi abutniat tmTena
cura, rcfrigescit necossc est caritas divina (1).
Certe ita locutus non fuisset scripfor Pirminii fempo-
ribusaetate virinus. Atfamen anfr annum S2(i, qui
fere
septuagrsimus rsf posf Pirminii obifum {!),
Vitam conscriptam fuisse ronstaf ex festimonio
Walafridi Strabi, qui in descriptione Visionis
Wetfiiii, praedicfo illo anno metro concinnafa
(3),
haec scrihit:
Primus in bac (Augia) sanctus construxit inoe-
[nia praosul
Pirniinius teniisquo jrregem protesoral annis.
Huius quisquo velit sanctam cognoscere vitaiu,
E
Ipsa sepulcra petat: satis ipse probabit in
[Hornbacli (4).
Vhi, uf recfr advertif cl. Holder-Egger, dum Pir-
minii ritam cognoscere cupientes ad Ilornhacrnse
roenohium remiffif, satis pcrspirue indicat ihidem
sancti Vifam ronscripfam exstare.
7. DupUcem confirmationem
adiungifcL llohfrr- conscripta
Eqgrr (5) ad osteiidendum Vifam non serius quain
f"">se videtur
saeculo
IXinrunfeconfectamesse.
Nimirum
1'^ Ser-
mo tam rudis inconditusquc,
narratio tam simplex,
ne dicam incpfa, e.^f, uf constare vidrafur Uhrilum
eo tempore scriptum esse, cum studium lifierarum
nuper
rrnovafum parum diffusum ef radicafum
erat.
2" Monemlum rsf etiam, in Vifa Hornhacense
coenobium
semel tanfum in fine
hoc nominr, ple-
rumque
veroantiquo nominr (lamundias nuncu-
patum essr, qiiod medio saeculo IXfere jam anti-
quafum rrnt. In
di/)lomafihus Ludovici Pii^ an.
814 ((>)
et aiiis duo/jus regiis anii. S6.5 et U72 (7)
utrumque
nomen Gamundias vel Hornbacb usur-
patur, iu reUqnis
chartis suerulo IX hoc solum
occurrit (S).
_ . ,
8.
Exrifafosuprai^^)
Walafridi,Augiar
Dinfis
.t
alumni,
festimonio
colUgifur
Vifam i/lam pnmum
"*"
composifam non esse in monasterio
Augienia,quod
prius
censueraf
.Vo*^(lO),.W
in !lornhaccnsi,quod
H
ipsedeinde
Mone,
/>riori scntrntia mufnfa, agno-
vif (
1
1
) : cur enim ad
Ilornhacenses
remisissrf Wala-
fridus- si Pii-minii
Vita apud Augienses servata
fuisJ^Praefrrea
animadverfit Iteftberg {\t) in dta
Vita
drfundafionc
Augieiisiscornobiinonnis,
dubia
velfahutosa
fradifa
esse, sed ef auctorrm
rrgionem
Auqiensem
male novisse,
eundem vero inu/fo ddu-
cidiu^
u/jrriusque
coenohU
Hornhacen.^is
ongmem
et ouae ihidem
drgms
rgrrit Pirminius
narrasse,
utomnino
huius
comohii
inco/am eum fui.sse .sta-
tuendum
.sit. Dcnique et hoc ccrtius
probaripote-
rif (13).
rum auctor
diserte
aperteque se
Hornhacen-
J,monarhum/>rodidissevidcafur,qui{n)fehces
\jrnedicans
eos qui sanrtos Bonifafium
et Pn-mi-
nium
in coenobio
Hornbarmsirongrrdirntrs
rfco/fo-
ouridrs
s/iertarc
quirerinf,
dicat :
Sed ego
md.gnns
iu
Domiuim
confido.
quod tales .st.nc
mvent.
Jchichte
Deutschland..
to.n. U.
P-
^l. - (13)
Ita Holder
eranl
AUCTOBE
C. D. S.
4
DE
SANCTO
PIRMINIO
EPISCOPO.
quos superna gra la fect donoo.

"'"
^^^^^^ ^^,^, ^J,,^,,,^
y,,,,, ,M' decurfuUuu. prnU.j. ef
fom
fuUu
Hdftur
Vita
pfima^
quem mtilta a
S. Pirmiuio
f/esla
iatuerunt.
in isto,-ia Pirmnu,
''-';^";^ '
^^^
Zn s^e^-L ro,>i,r miiotherae ,-e,iae B,;.reJJn,sis
estetie,una,ru,ni-aeter
exouha
"''"T\'"''
.,^^,;../; .; ,, ,, ,,rl,iM,o- Vita e.r apo,i,-a,,l,o
Ui Au,^,sis et
Uon,'..ns,s -
J-^
^ *
^li^^i;
a,-a,u,u
eseo,i,r tM,i, ,.,o
nifiU siOi compenum t.sr
',..,;, p;,. Mutiifa Praesenlom copiam cum apograplio
aliorum
coenobiornm
decem,
,uae <'onsf.u.tJn. --''/'-,
^^^.^, ^J,
^^ circiter^x in-
B
trfn/ldit.
11. De aliis
docunientis circa
historiam S.
Pirminii.
Vitaaecnndity
c
cuiu unus
;r
//^r^lir:^^^
-- (quod dedinanjo saeculo XV circiter ex in-
TlLm nnmina ad eius nofitiam spoctis collatisque al.is scriptuns eiusdem toinpo-
nec tpsa eorum -^
"
^'
'^/
^^^^^.^ ,,^,,, ^ ,ofectum esse credi potest) in celeberrimae
"^IJ^Z^^^^
S-*^'=^^'^
^-^' Colle,io
AcadomicoOonipontano
yixer l sancus ^"
"''^ .
^.^
^^^ asservato ot miln ab oodem in Imno fmom conL-ro-
"'
r1: lu in i 1re ^
^ id rel dito, rite ac attente collatam atque de verbo ad
""fT// 1
17^^^^- -
nomino.Oenipontil7aprilisl7B9.ANTON.usRoscH.
^ ;:
::^v^ (i^^
-^ /'-
^^^^- -'
Iunsutnuscp.oLiconciatus...
P..l.ic..Nota.
^
r r^
/; iio;/-//.'
0//., forte
lectas es memoria e. alio codice supplefum esse testat.n-.dem notanu,
l^raZiiiriLr
: <iuae
vero de Augiensis ci kis rerhis : Fidom de hac suppio .ono lo,. ima
ZX.>Lcoen<.fnorLfundafio..rettulit^^
capitis iM. et i>2 iaei m.hi ahud apo,raphu.n
U, rat domestica illorum hrorum traditione nifun- eiusdem Collogn ad mit.mn manuscnpti ab eadem
/,... Quae quamvis marime
nohis dofenda sint, manu rubri<-a et nota hac u.s.gmtmn. quae prius
aftamin
utidemcl.editorconclusit^opusrufumhoc
manuscriptum
Illuslrissum
Holfonstamn id e..e
.imnllrissimum .. merifo non caret,ufpote quod collegiodonatum
asseruerat,haeceadem,mquam,
'sohtm
sipaucas chartas ef hreves notitias Auglcn- manus hanc statim ab init.o prooomn notam in
mm}at'Vte alias non ita certas
traditlones) e.rci- margine adscripsit :
Autographuin P AVen-
pias huiusapostoli
Alamannici memoriam
posteris delini Volekii. Exscripsit ex vetusto Ms.
^
codice. quem una cum sacns S. Pirminii
reliquiis tradidit collegio S. I. Oeniponti
Illu>tris DD.
Schwoickardus Comes ab
Helfonstain a- 157(>. 2 Novomb. Poterit
igitur alterum ex altero rite redintegrari.
Haec autem verba ita in hocsocundo codice, cum
10. Alfiram S. Pirmiiiii Mfam, cuins tamen,
quo ea contuli, esso doscripta, liisce t<,'stor requi-
fjuamris id non moneat auctor in suo protogo,solus situsexofficio.Oeniponti4.Juliil739.IdeniRosch-
fons fuit
Vita iUa prima, de qua modo diximus, maiin fiui sup.-a.
edidif Christophorus Brower Infer Sidora illu- li>. Aurforem huius Vifae Inscrip.^lt Brower
strinm ot sanctorum virorumGermaniae(4).
codi-
Othhnum illum qui et S. Honifatii Vitatn expoU-
cem srcutus Arffentoratensetn seu potius huius
tit decurrente saeculo XI, ufrum ex aucfordafe
apoqruphum ah clus eccWute suffraganeo seu auxi- apographi an sua ijysius coniecfura incertum, sed
Uario episcopo Adamo Frez iranstnl.^i.vtm (5) : qui
certo errore. Etenim lihellus, qunn in codinhus
codex nunc amissus videtur. Postea eandemprofu- saecull XII iaw htthemus/nuncupatus est Liudolfo
IH loannes Mabiflonius inter Acta SS. Ord. archiepiscopo, quem Treverensetn fuisse,
cuifjuam
S. Benodicli (G) ex ediiiftne Bffmrri et rodice
duhlum ensrneqult : nuUus enim
aliusarchiepisco-
Chesniano (nunr Varisifnsi riHOH, saec. XII exa- ^ius hulus ttfnninis in Germania aut GaUia ab
rafo) (7).Ad Mabllhnii ediiionem rarianieslectio- ineunte saeculo IX ad fiticin saeculi XII fuisse
nes notavif Mone (8)
ex codlcibus frihus, videlinet reperitur. lam vero hludoffus
Treverensis e vivis
a) Aufjiensi '^l, me)tihr.,saec. XII,nunc reposito in excessit anno lOOS [W); Othlonus autem floruif posf
archivo Carlsruhensi, in quo Vifar iniilum ffun-
mediutn saecufum XI, quod ctnisfai ex proJofjo ad
taxat contineturfcap. 1-0 ei compendiutn cap. 7-10) VHam S. Bonifatii,ubi hatic scripiionrtn se afjtjres-
non paucis etiani senientUs abscissis; unde j^arum sum esse testatur diic post morfem S. Leonis IX
subsidii ex eo rodirr ad nnrudandum texfum prar- papar (12). Deinde. ut suhlunffit MabiUonius (13),
hetur ; h) Basllrensi, sitjttato A. VI. Hd, qui huius Vitac Plrminlanae rotiditor tionnuUa de
Passionale continet saeculo XVexaratum; c) Apo- S. Bonifatio commetnorat quae cutn ijj.^ius Ofhloni
grapho fpiftd Egon prior Augiensis saecuh XVII narraiiotie Boniffitiana pugnant. Praeterea longe
descfipsif rx rtjdlce Augirnsi Hunr fleperflito : apo- gravior et maturior e.^if srrij^tlo de S. Bonifatio
graphum autem continetur Inier alia eiusdetn quatn haecde S. Pirmlnlo.
Egonis Apographa Augicnsia in archivo Carls- 13. Mellori iurc Mabilhnius
(14)/m(/h.s \
itae
ruhensi {^^).
scrijjtfjretn fuisse censet Warmannum,
Comitm a
11. Praeierea indicafur a cl. Holder-Egger (10) Ddingen rf Veringen, Baronem in Kihurg,
Wnder-
perperam
nttrihuta
est Othlono;
probabilius
nuctorei
habet
Wf"-
uiantn""'
(1) Gap.8. (2)Toni. cit. p. 18.
(3) Cap. 12-1.5.
-
(4) Moiaintiae. KUG.
(5) Op. cit., p. 25. (fi) Saec. lU.
part. II, p. 110.
(7) Sed cfr. diceuda infni in prooemio ad
Vilam U.
{$) Op. cit., p.
38-39.
(9) Gfr. ibid., p. 37.

(10) M. G.. lom. cit., p. 19.


(II) Hernianni
Conlraeli seu
AugiensU Chronic. {M. G.. toui. V, p. 119). (12)
Act. SS.
0. S. B., saec. III, part. n, p. 28. (13)
Ibid., p.
136.

(14) Ibid.
fkur
txmonaeho
episcopu*
Conatan-
tienseni,
uon
autem
abbatfi
Hornhoceii-
se>n
homont/ni"'
B
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
tkur ef Bddcii, Lini<hjrarhtm Ahutiac, fnttrnn
Eherhardi
Constnntifnsiutn
prapsulis, Hrrmunni
Sueviae Ducia praeceptwem, ex Divitis Augiae
monarho
Omstanfifitsem fpinaipum rreatum nnno
10'^() notionf Gennanum, rirum ottmi littcrotura
doefissimuin
adeoque
suhtilissimum, <{ui fpstihus
Gufirhno
Etjmtgreino {\)
et loanne Kgone priori
Auqiensi (2),
Vifam S. Pirminii ronsrripsit, vita
(iefunrtuw
antio mi. <yrff Warmanni aetas rum
JAuthlfi
aetate optime roncorihit,t't per se valde
rredihile est voUiisse Augienses, qui praeter alias
litterarum
t-tiatn lattdetn siH affertahattt, ut et apud
se
srriptio allqua de saiirfo sito fuiidatore, prima
Vita
ekgantior,
ejrstarrt.
H.
Novam
qtiandam
opiniottem proposutt
Mone (3),
cui et calculum suum adifcit I. Frif-
f/Wf7(.(4),
Warmannuw
quidem scu Garetnannum
}uiiussecundaeVitaeaurtorvmagnosrens,nontamm
Augiensem
iUum
monachum,sed
ahhafem Hornha-
censem,
qui et ipse roaevus fuit
Liudolfo Trere-
rensi,quineteodem
quoisanno 1008 vita defun-
ctus, ut
coUigitur ex
Hornharntsi lihro de miraritiis
S
Pirminii infra
edettdo, uhi {b)annus
quartus
Willimanni
ahhafis, qui Garemaiino successit {(j),
anno
dominicae
incarnationis 1012
connectifur.
Duplex
huius
opinionis
fundatttcnfum
profidit
Mme
Alterum,
quod
lucubratio illa, Ltudolfo
inscripta,auctorem
hahuisse
iudicanda est mona-
chum
ruiusdam
roenohii Trevereusi
archiepiscopo
subiecti-
Hornbacense
autetn
ntonastertum
situm
erat in
dioecesi
Mettensi, quae
meiropolitamim
agnoscrhat
Treverensem
archiepiscopum,
Augtense
vero iiifra
huius
procinciam non
rontinebatnr.Alte-
rm,quod si
Augiensi
monarho illa Vita deheretur,
sane is ^on
.^^iluisset quae eiusdem fere
aetatis
AuqiensissrripforHertttanvusContractusfquivtxtt
annis
lOlH-lorA)
de Pirmiiiii
historia
commetno-
ravit in suo
Ckronico,
tradHionrstitique
Augtenses
sequens;
at ve.ro, si Mone
atidiamus,
maximam
partem
secundm
Vifae
complefit quae de gestts a
Pinuinio
in Franria
orridentaJi
ttarrantur, et htnc
maxime illa secunda
Vita
apritnadiscrepaf.
lerum
nuid siU velit haec
posterior
ob.servafio,
omntno
Lspirere nequro.
Fquidem,
.<^i quid vtdeo,
tia,
\uod ad res narrafas
sprctaf,
serundae
Vdaescr^'
ptor vestigiis
illius qui
primam
cottfertt
tnsifif ut
Lsquattt ab eo
disrederet,
nihU
demeref,
ndul
G
adderef, nisi quod
Scripturae
tesHmonta
etparae^te-
ticos
sermuncrdos
passim
inseruif rf qnae a pton
scriptore
simidiriter
dicta eranf,
,psr
proltxtottbus
Jhortnn
amhagihus,
ut sihi
videbatur,
rxot-nar^
Ner
quirquam
maqis raht
prtus
fundame^dum,
cum Jfique
Wartna
ts iUc
Augiensis
admodum
nobiU domo
exorftiS,facile
censert
posstt
nntta-
episcopo
Treverensi
cognatione
vel '";';
^^"
-
Lfiisseet
inde
adducfus ut
suum
Ithellm
nulparet;
et cerfe in
epistuia
-'---
^
appaet
oloedientiae
aut
huiustttod.
o^quttjno
pL, quae virum
archiepiscopo
suhdttutn
mar.
festef
Itaqur
nullam
ades..e
raftonem
censeo
nu
E~L
ef Fqonis
disertam
assertionem
respua-
ZJahutt-oqiedicamus^Varma^'^^^^^^^^^^
sem
Hornhacensi
erronee
sttbsttfuftnn t^^^-^'^^
ter tanien fateor
non
tantam
esse
ouefo
^"^^
[uriusque
Ls
scripforis
ut
conciustonem,
.^olo
(1)
CataJcus
t.tiun.
-'"^'-^Ji^^^^^e;:!;.^
unde de.umpta
sm.t haec
nmn.a *i^^^.
'^""^*^
, .p.
"26.
_(2) i),
virisillustribuB ^"^'"^^"'''^^11
3) Tom.
_
(5)
Cap. 16.
- (H) Ibich. c.p. 1
U^ l 'M
^,,.

(8) Vv. 66-69, 207. 40o. (0)


^Jr. mon
AUCTORB
C. D. S.
Vitattrtia
E
ipsorum tvstimonio niram,safisfirinam arhifrctttur.
15. Sictif primatti Vitam srrunda, itn mulfoque
pressius secundam terfia durem seruta est,adco tit
huius scriptor id solutn intendisse vtdeatttr ut quae
ah aucfore secuttdae Vifae soUtta oratione exposita
furrttnf, ipsc inetris alligaret. Cnus euin exhihet
codex saeculi XVII, qui ttuttc in archivo Carls-
ruhano servatur, apographa coniinens .Joannis
Egonis mattu desrripta, unde iam variantes le-
ctiones ad utramquc Vitam primam et sectmdam
excerptas dixitnus a Mone : qui cf tertitim hanc
edldit {!).
Quain editionetn, alio quopiam defirirnte
suhsidio, et nos inferitis inter S. Pirminii Arta
repraesentatnus.
1(1. Vitam hanc ex metri ratione saeculo XII tel
XIIIeompositam iudicarit Motte. }'ersus siquidem
sunf (-audiiti seu qui bini rlaudunfur coiisoitanfe
(lesinenfia; nomttdU ()
(Uictylici caudati, qui
practrr haitc ronsnttatttiatn iii secundo ef tertio pede
habentdactijiosconsonantes
{\));alii (10)
per seiuem
duoritm vel pUtriitm ita constructi ttt qttot singuU
verha,fot ttniversi sententtas
cotnplectantur,quarmn
primam prima sittguhritm ex ordine versuum
verha, sectindam
etjnindrm rerlia sectinda, et ita
porro, conficiant:
quas metriras artis elrgttntias
iiUus aeri proprias ait Mone.
\1. Jdemedifor huius Vitae metrirae aurtorem
fuisse
canierit Ilenricum iilum Attgienscm ahhafem,
dequo
GuUeUnus
Egsengrin
{[\):Hvm-\cn^C.oiiws
!i Kahve.
Augiensis...
abbas,...prolonolarius
impo-
ralorius. W^nm doctor... Vir omni literatura do-
ctissimus,
vitam S. Piruiinii
AMdensis
episcopi
proHxis
commcntariis
prosecutus est. Obiit ponti-
ficatus anno
xxvij, Ghristi vero
Mccxxxv.j. Et
loannes
Eqon (H) : Venmtamen
nemmem (ex
monachis '
Augiensibus)
expressum
nommatun
reperioqui
(post Hermantutm
Contracfuw)\x{\ov\^
aliquid
mandarit ad usque Ciiristi annum V2i)h,
nuo Hrnricus
Comes de Kalb Augiae clavum
Ibernandum
accepit, qui uobilitati
sangmms
raro inter
honnnes
illustriores
exemplo
egregiam
nietatemet
doctrinam
eoniunxit. biter aha Vilam
S
Pirmiuii
primi
Augiae
abbatis ac
tuudalons
diserto
calaino ac stvU. nou iuconcinno
composuil,
quam
hodieque
membranis
.xaralau)
otjnere
Ucet...
Gloriose
denique
vitani hanc
mortalem
fmivit cii-ca
annum
Ghristi 1234
18
Arqttif Motte
Fgoncm
quod \ ttam
sentndam,
de qua
'sttperius
diximtts,
Henrico
tribuertt
3.
nL^,ut\-ecteadrt.tifcLt.O.BreifM^
.olus h!c
erravit
Mone.
Qttippe Fgon
dtsetiesentn.
\iam Vitam,
attrtoritate
Broweri
mxus ah
Othlotto
Fudensi
ronsc^ipta^n
ait (15),
et protnde
eandem
; L
ntm Viia
ronsrripta ab
Ilennco,
quam
Zmprae
octdis
hahehaf,declarav.t.
Sedexeodet
kIJ
at-gnmmtum
validissimu.n
praAetur ad
^LdamrontecfuramMo.tedeVttae.^^^^^^
caeamfore.
Hattc
t>nim et tpse Egon
t.dtt etd.tet
Znab
Henrici
scripUone
t^larisstme
stgntficavtt
Z.L,
PO-^tquam
cap. 2U (Ui) de latc dtxera
lerTis,'qmVitamPirminiimelncecec,mt.
- ''*'
w 7151
.-(Ui)(:il-miin. 3up.
parl. III. c"!'- nv-
'>-^^ ^'
>
quae
seu metrica
non Henrico
Augiensi
nbhnti.
atd alii
inonacho
A
uyiensi
anomjmo
ndseribfnda
est;
AUCTORE
C. D. S.
^.
DE
S.\NGT()
PIUMINIO
EHISCOPO.
, u I 1 :n i-hnli^ mm
monasterii
Murbacensus {M), ijmusPinmnu
valde vetu.lis scripta videtur.
Itaque Eff.n
j.r-
|;^"^^;;;;^;^;,j^
y;^,^,,; :G.W r;.H.. ^e
ga-ipta
tie
S. Pinninio.
Henrici veru
scriptio
deperdita.
*aliasO\mm
nyuio
jmctac, ckhmquc
monarho A
itidirat.
19. LiMlus iknricidc Cahn'
ainissus ridetur.
Cuius iartura utrumque.
compensari furte poted ex
iis miae >le S. Pirniinio
trailiihruut
Toannes Egon
in notitia quam r/. ilto runjWit ( 1 )
W (i"llus Oehem
*
i,i chroHico 8U0
Augiensi,
concinnato
luKjua rerna-
tarjuamano-
annos /^-f, f^t, ^-^'
y/-
. .
u^^iensi^Meri
praecipue. <h eo
-^---J^
^;
.^^^
F. W. Rettberg ( IG), / Friednrh {\i)etl. W eirher-
rf/Hr/(lS).

III. De S.
Pirminii palria.
2-2. Tam ad singulas partes Pirminianae histo-
riuetraciandas
are.cdamus. T>eS. Pirniinii ^^/r^Wrt
B
III mrOniCO SUO j^uyt^nnf, i,w...
...- .,
'
yffff iruvi""""''
"'-' -
nila
Germaiiorum
extremo
sarculo XV, quod
g;f^f fionimenta
antiqua. Gaflum dlum ortu fuisse
areurate edidit C. A.
Harark-{^). Cum enim henrici
^^^^^^^-^^^ iudicarunt
scriptores Benedic.tini (19).
Atii
srriptio adhuc erstaref Aur/iar
temporilms T^f/onis,
^^^.^^ ex Srotia seu ITihrrnia in Franciam venisse
vix duhitari
potest quin et anfiquior Oehem eam
autumarunt {%i). Ft quidnn ajnid Franros Pirini-
viderit : ef is quidem salfem semel dierte jn-ofessus
j^j^j,^ jirimum lucem non aspexisse tiquido tesfatur
est sr quardam exrer/isi.^se er veteri codice Augiae
^,,,.,.^,},, jx Wiahavus Maurus in carmine suo de
sen:ato{3).
Si qua igitur ajiud Ochemum rel Tjjo-
^rti iaudihus, uhi nempeita ranit
:
nem leguntur quae ex afiqua Vita S. Pn-innni
^^^.g^,,.i| pjitriam, gentem simul atque propin-
hau.-<isse
significaverint nec tamen in iis quae ad nos
j)ervenerunt
rejjrriantur, iure colligi jnttest ea ex
TTenricilucuhratione
desumj>ta e.^sr. Cumqueadmo-
dum pauca
huiusmodi rej)erire sit (4),
sjjonte
oritur .'^uspicio Vitam iUam, quae ah ITenrico
srrijtta fertur, nihd aliud fuissr quam orationem
S. Pirminius
non
fuit genere
Francus,
[(JUOS
Ac perogrina pctens,
aellierapromeruit.
GentemhicFrancorumquaesivitdogmatedaro,
Plurima construxit et loca sancta Deo (:2i).
Sed et ex ij)sa Vita T satis
demonsfratur Fran-
Lihcr
miracttlornm
S. Pinninii
in coenobio
Hornhacensi
ineunte
aeeuto XI
conscriptus.
c
aliouam in luudem S. Pirminii, /// qua ronfirienda nun non fuisse P.rnuninm, sed e regione a Francm
usussitutraqueVitaadhucsuperstite.
longe dissita oriundum, uhi nenq>e sigmpcatur
'20. TTahemus, fjraefer Vitas modo memoratas, admiratlone /jerculsos fuisse qui ipsum latina et
Miracnla S Pinninii post mortcni, quem lihrum Francorum lingua concimantem
audirent (:2i2).
'solus exhibet codex bihliothcrae regiae Ih-u.rrllensis ^23. Arcedit quod in
dijjlomate Widegerni epi^
206(olimH7),
memhraneus,fol.
max.,saeculo XIl scopi
Argentinensis pro monasteno Murhacensi
exfremo exarafus, ex quo illum ediderunt Mom (5) socii S. Pirminii saepius peregrim monacln et con-
et recentius cl. T-lohhr-hJiqer (G) rt nos di-nuo arru-
gregatio
peregrinorum
monachorum
ajyjjellan-
rafecum codice rollalum' infra
exliihnnus. Mira- fur(i^), itemque peregi-ini inonacln in di/)lomate
cula refert in TTornhacensi monasterio impetrata Eherhardi comitis (24),
et in diplomate Theodorm
iiitercessione S. Pirminli inter annos circifer 070
(7) IVregis T>ancoruw de ij}Soyirmin\oprofertur: Igi-
et lOVJ (8).
Ahrumpltur autem j)ost nan-ationem tur dnm el venerabilis vir Penninus, gratia Dei
miraculi quod contigit in festo
pentecostcshuius ul- episcopus. nostris temporibus cuni monacliis sius,
t:,mi aniii,nulla adiecfa daiisulaqua ,sicutsolituin Dco inspirante. pro evangeliu Cliristi peregri-
est in huiusmodi liheUis, significarit scrijitor se miiione snscepisi...{^b).
Friedrich {m) appel-
finem
imponere ojjeri, slre quod non integer liber lationem illam peregrinnrum
monachts Pirmi-
exscriptus est In codice nostro, sire quod in me.nte nianis ideo collatam o/nnafur, quod ex insti-futo
hahuerif auctor dlum postea, uhi alia miracula j)rojiriocongregafionis
illonim {^27), a romano jioii-
nfnrnda occurrerent, complere. Certe hoc ij)so
tifice
approhato, fidei christianae propagandae
annorelnondiupostronscrijifumesselihrum
colli- jiraecipue illis incumhendum erai,ifa uf,si bene
gei-e licetexprologo,ubijn-otestafur
scriptor : Quae rapio, rox pcrcgrini idnn hic sonet quod missio-
oculis vidimus, quae ab his qui interfuerunt n-AvW. Quae opinio mera nitilur coniectura, et nuhi
didicimus, quae vera et incorrupta tenemus, scri- quidem, ut minus dicam, admodum imj)rohabiIi:
bendotestimoniisperhibennis(9):r/Hf/r(vr/.rM7/(/m
neque enim ullum reperio indicium sive in Vifis
rehus nairafis, saltem ultimo loro, aeqiiahm fuisse S. Pirininii sire in docummfis quae ad coiu/regatio-
demonstrant. Idem monachum se TTortdiacensem nem ab ij)so conditam specfant unde specialis iUa
sed, ut
ridetur.
safis manifestat. quod non aVia referf nisl quar in
hoc coenohio cuntigrrunt et S. Pirniinium patro-
num noslrurn aj)j)ellat (10). Sed nuilo indirio con-
destinatio monachorum eius ad vitae aj)ostolicae
munera iure eruatur. Nec omnino video qua
rafione sine riolentla verha modo citata ex dijjlo-
Alii fontes et
recentiorum
sfat eundem esse aucforem libri miraculorum et mate 27ieof/o/-iW
/r(peregrinationesuscepta)
f//'o
Vitae secundae, quod nonnnno j)utavit. sensu intelhgi queant quam de itinere suscepto a
21. Ad fontes historiae S. Piriuinii etiam refr- Pirminio e.Ttra jiatriam suam ut ad Francorum
renda sunt dijilomata quae sjjectant ad fundatlo- regionem
accrderef.
(1) Loc. cit. pag.praec, not. lo. {'2} Dihliothelc des litem-
ri^chen Vereins in Stultgart, tom. LXXXIV. Stuttgiirt, ISfjti.
Eiusiieni elirDnii-i synoiisiii et exccrpla %-i(ie in Archic,
toiii. IV, p. :iSl-
iq.
-
(3) Ed. Barack. y. H. lin. 33. (i) Cfr.
UreitenbachinJtffHPi{vlrcA.,toni. II.i). \l'l-\~ii. {'i)QueUen-
samml, toiii. I, p. io. (dj M. G.. toui. XV, p. 31.
(7) Cfr.
inlra adnot. ai lib. Miraculorum cap. 3
(8) Mirac.,CA]>. Ui.
('Jj Cap. '2. - (lOj Ibid. (11) Cit. iulra, num. (1-2-70. -
(1-2J
Cfr. inlVa, X1II. (1.3) Cit. infra. num. seq. (14) A/.
6'., tnin. V, p. 'J8. (l.i) Pinninius ; (Jeschicfite dts linken
Hheinuftrs, etc. Zweibriii-keu, 18tl. lH"l Kirchenye-
bcliichte Deutschlandg (linttingen, 184ft), tom. II, pp.
50-58,
l"20, tom. l, p.
511-.
(17) Kirchenf/eschichte Deufschlands,
loui. II (BamberK. 1809), p. 580 sq^i. (18) Der St. Pinuins'
berij, seine Kapelie. Quelle, Einsiedelei. etc. Luxemburg.
1875.
_
(\\\) Trithemius, Compend. Annal.. lib. i. in Tlieo-
dnrico W)""" rege (Oper. Hist. ed. Francofurti HiOl, p.
(10);
Bucelinus, Menolog. Benedict., ad diem 3 Nov. (!20)
(ioin-
tius. Annal., tom. IV, p. 005; Eccard. Franc. Orient., tom. I,
11 (UiG ; H. Pertz. M. O.. toni. II, p. 11. (:21) Poet. lat., ed.
Duemniler, tom. II. p. 2^4.
m)
Gap. 3. (23)
Cfr.
infra. num. G5-C.8. Cit) Cfr. infra.nuiu. 69. [>) Cfr.
iiifra, uum.(12.

C^li) Op. cit., tom. II, p.601-(K>2. (27)
Cfr. infni, num, 50.
24. lam
fiiis$e
conicit.
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 7
Hbernus:
24. /'" "' [H-rf^jntios istos mouarhos ar pniinfle in Frauria, Hararid rf Alamanuia tjuiniudin uar-
'^'^^^^
ipsitm Pinniiiiuin tfenerc Hibenios ftiisse censm- ravif, tiniu nihil de iis routjieriir rnhiit{H)).
mus,
imprirfiis suadetur ex Annalihus quos vulgo 27. Secundo, quamvis Pirminius WiUibrordi ''
^- "jj'''
rocaut
Gup!frrhijtaiios,at (mUem. prmamiiartem) ffentHis min fuit, non aemel rongimiferuutiir Tre-
^f^^f^J^^,,^
in
Murharrnsi iiiouasterio ronferfos fiiisse recte reris ef iu Jhhjirusi inoufistfrio (t/uod uhi notafuin
coUeqerunt
Erkhardt (1)
et H. Pertz
(2),
quod con- repiiererif Weirherdimj uesrio :
rerfe apud liroue-
tinufi in iUis fihhfttnm huius mfmasterii usciue ad rum, fjuem citat, nihU huiusmodi lefji), ef WiUi-
saeruli ocfari exituin series decurrU. In Us Anna- hrordus praesentia sua et subscripfione decorarit
(ibus ifjUur quardam uotfifa Irjuufur Murhacensis trftditifinem insfruiuenti fpwd Wide<jernus, Arffen-
coenohii fundatione, quar rontifjif antio 7V7 reJ 72H, fonifeusis episrftpus, pro funf/atione Murbftcensis
antifiuiora,videUcet ad amws 704, mors Canani coeuftbii cfmfecit (11). Undeffirte cfiUigere licet Pir-
episcopi. 705. dorniitio Doniiuuii abhatis. 706. miniuni /"(//.sw S. WiUibrordidiscipulum.
moi-sCL'llaniabbatis.707.doiinitioTi?cnnal(:^):
^S. Tertifi, S. Wimhrfirrlus non potuit breri
quae nomina hihernice sonare fpiisfjuis iu doru- fruipftre stiae in Luxemhurjensi refjione commora-
vientis hiberniris paululum versatus esf fficile fionis per se ipse per/irere fpifieeumfjue eiiistiem
aqnoscet. Deinde fth errlesiasticisantifjuonim Hiber- retjionis siTiptm-es circa iUius conversionem tih eo
norum
morihus mininie tthhfirref,quinef apprime peractam frftdutd, sed mtdta per flisciputos. lam
iUis contjntit ut (ibbfts vel efifim intinarhus abbtUl ex ttUa parfe per orttlein trftditiouem, ad feinptira
Siibiectus
episcopaU dignitftte txrnaretur (4),
quod nostra usque transmissam, thremur Pinuiniuin //)
in
Pirniinio
tihfinuisse vitlemus (5).
Denitpie htinr Arduennae partem venissc qtute WiUziano
Hihernfirum
niores efiam tippriine refert fpiod fetji- casteUocirr.umiatietaiqueipsuminudtmsteVumtnt7t-
tur in Vitae Pirminii cttp.tf, uhi sriUrrt is indu- sisse ef fntdi
brnedixissequi nfin prorut mtle, mxta
r;/H/-versificatoremsumn//o7M('s:7amiorKm
t^icum Katiudorf eiiis nomiite iusitjttifus esf,nec
^
enim usus erttt fidinodum receptus et ftnie iUius eo tempore fuisse episcopum, sed presbyterum (12).
aentis
sintfuhtris, ut ttfitid se habere ef secum cii- Iftiqtie firobttbile vitleittr
We.cherthngoettm non ex
Zmductre
consueverinf eorum dtices et praecipui meridiouaU aermania in tracttnn Ltiretuburtj.-
nohiles,siveepiscopi
ei vit'i
apostolici,floctum ftli- ctim, sed efintra hinc tlltic mitjrtisse ,pue ,n
Lem Lminem ffui fioeticae artis peritiam profite- ArtUienna niinisterio
aposUilit. frperfim dethsse ut
ftur (d)
-
A>'
obsftU senfentifte nostrae tjuod in WiUibrordi t.tUutorem et dtscipulumn^^^^^^^^^^^^
ex
cilmlte
Eberhardi
comitis (7) S. Pinuinii sorii rorum numero censeri posse tpws Wdhbronhts e
?"4^vinciis coadm>ati
,//.../..- : fnrHe Dttnia
fMi.rerit. -
Quam rero iinbeciUis sdur^
Zul
caiJipotest eo iempore, quo
Murbacense que ratio hor et stiperton numer aUattt,plunht,s
/ .;;/.
e,f aUatiti^ er Francis et tlemonstraresujiervacaneum
rithtur.
coenobium
conddum
esf, tiHqttfis tr i
o,,,niofati(h>m
firtiutneMumtftiofitieftdstifim
neqHaqnum
Mamat..^sipsot-ttntcoettitfuissejidiun,-t^.
^^^^^^^:^^^^^^^
B
opinio vero 25. Aliam opinionem de ortu S. Pirminii ex ufiu- tqih
quae iUutn e
Dania oriun-
dum
pt:
receii>:p-<,jm:uf
,ni. u, I.
e,H,
/, i
^
.
,
,ediocmH
habuisse cmset
nf i,,se ea,me fatetu,;
e.oieclu,-a n,ag,s
e,ua, '^
'f'''''7^".;
^^,
',,'';;;
,,, jjto,-
p,.ji,-iisa,-gu,efisira..Fost,uam.cihcet,.te-
'<"
'^'^X^
"'
^^^^
'Je conatus esf
Piruivn
ueejue rraeu,Ju,^
^
W
^
^Zmus ad ura,n tide,
co.,-
neeiue
AeilosaToe.
(quo'1 ultro
eo,-d.,us)
""''/,.,,.,,,_,,;(,,
ratiouibus
,L-atr ill, uu' fuisse
t..j,,,,a ,ure,bus ,M
"'^^^
J
,,,,
^''--'r'-;:^;;:x^:S::S;'r
s::^.^i::^-:(i3)....e.....
lam Trtiiecii tid Wteu um iunc
mode.rfinU,
;'''^^'^f
IV.
De S.
Pirininii
commo-
rationc
in
regione
Luxcm-
burgica.
30. Inter
amoenisshna.^
tintoenae
iUins reoionis.
coinmisif,
aposfoUrae ritae
postea deimtandos {9).
Coniecttiram
autem
suam
huiusmofU
rttfitniibtis
Coniect
etjretfie fonfirmari
censet.
tetiie roiini "iw ' ^-
,
90. lYitno
nempe,iia
optimeiideUefjdur
quoitmh
ctum sit uf Wtabfunis
Mtiurtis,
WalafndusStra-
ftlCtuili -^ii I"
!''"" - '
.
- . . .
busetauet,>r
Vilae S.
Pi.iii.
.escrc
e,ju,,e,,t^
exq,iaua,geteortusesset:ee.-teo,'odeea,e
_^^_ _^_^^^
.,;/,;,.,,./. r.s
,.h...rum
simultat,hus
-e, "

^^^^.^_,_^^
lxe,bu,-y,'^uscot,et,,
se.l!ssi,lel.at
F,-aci ac Frism.es
et lUe^us
st,,ps
qm J
^^^^^,^ .^,^ ,,p,aanda esf ,,uae
,, r,-i.oil.us
.o,.....u..ls .'al. Paui, "t P.rm.nn^,
.^-
.^_,, j,^^. ,j Sura,,,
'lrc...iacet.
Hae al,-
'rrttdiiiOHe
nonniillce
Luxenibur-
gicae
ZnZrincoluisse
Pir,ini. fe,;,.,;
e,s,ue
seau,o re.,ce,.
.....< ~
,,
.,.,, Z
,'am
hodieejue
servat
editus
loe,,s a. ba,.-
,,/,
,,. sul,til,,.
sed ef inae,
pro,:.us
/^,, ;,,,
.,., ,,;,.,,,,
,,.,,, fere
cl.fou,et,.s
iu,li,-al,loui
Vilassa..eforu,n.,er,^.neror9a
ad F.^ancos ef duees
.oi;i,u
ac^e.leus,
i/e
sclulo .etieere
debucrit.
- Sed hanc
rat,oe,u on
Mofhstfnts.
Visittirthiin
veitue
'
sdein
vero
et
hiiini
clatidi
pos-
iu,l;,l,l
,ji Vilas
san,foru,
"'. '"".'3
.-,., -,10 .Usta..s.
V,s,t,.r ,o,
ali.jantu,n
,.oreri,.t.
Q..a.u
,ull. '""
-'/'
"^>
^,1
inelegans
ecclesiola,
ad e,u.
,.uis,odi
Vifa,-u,,.iuas,ullass.^ehabn2
<^^ ^,^,^,,.^,
,,,,
ocfanjl.du.u
il,il ,le gee,^e
saeti
referuut.
^ec p,.,f,;lo
'
,,^
ec iam.a ae
fe,,est,-,sq,,,.e......y--
,., Ji
,e
j,raese,i
,,o,,scr.j.for P,., ^'-
,;, ,,
,,,,, ,
a,bu
cont,cs,
.jenus ,,,orarit,
'jui ec de
laho,;buse.us
aj,ostolu,s
.''
it. S.
Willibrorfli, <-ai.|). . t^'*.
^ _ (10, Cfr.
Vit.
(,)
Cotnrnent.^erelius
^;r';^''^:zTili&,
St Patricfc.p.
^^1-7
':V' i,^i ^e
Jubinville.
Cor,
To.ia. Sl. Fatnck p. 130 d Arbm
ae
^^_^
rfe mMure cettique.
loin. I,
P-
- ^'>
69
Bibli.
Ser.
Germ.,
toin. VI. pp. *|.
J_'j,^ ,;fr. seq.
-
cap.
8-(n)Cfr.infra.num.b8extr.
l ;
(I:J) Op.
cit.. p.
37.
rirtufe
AUCTORE
C. D. S.
8
DE SANGTO
PIRMINIO
EPISCOPO.
nuorum alier, fons S. Pirnimii
nHncupatus, n.ira
Num,uam ianm, aUqmd sa,mliorusei attulerat
iZute vrueditu. diritur ruraudi quosdam
morbos,
qudibet adhtbdm hactenus latex, At ubi accessU ad
infantL
praecipue, de rjua re fusius infra,
ubi de fontem
quipostea ab eo nomen accepit et, sicut con-
aloria rmtuma S.
Pinninii
aqetur, ex altero aqua sueverat, pm beuedict.one praenussa, aquam ex eo
communisscaturit
Vtriusqueliquor
recipiturlabel-
oculis admovit, repente se omm incommodo lif>era-
lis lapideis humo inpris et summo solo aequatis. tum persensit prorsusque sanatum
(3).
Rudera eo loco reperta sunt aticuius antiquae 33. Nihil praeterea, quod lam monuimus, tios
villae romanae
balneariorum
praesertim,
qualia docent monumenta et traditiones Luxemburgensia
in divitum liomanorum
domibus crebro exstabant, circa Pirniinii in eo tractu commorationem etprae-
atQueinfcreaduonummiaereiAufoniniPiifimp.
dicationem. At certe ex nnncupatione memorati
an 138- 101) et Antonini
Caracallae (au. 211-217) loci ab ipsius nomine eiusdemque tbidem venera-
effiqies
exhibentes {\).
Haec, secundnm
quasdam tione, quod ufrumque extremo saeculo XII iam
traditioues
popuhres, idolorum quondam templum ohtinuisse ex cerfis documenfis constat
(4), Oinnino
fuere
sentudum alias,
TewpJariornm domus ;
sed colligere cogimur illum re vera in eo loco praedi-
Quam saepe rude vulgns antiquarum aedimn rui- candae fidei operam dedisse. Cum enim S. Pir-
nas perperam interpretata sit magis notum est mmn memoria tam brevi post eius mortem tempore
D
S. Pinniniuni
apttd vifum
Wilts
B
NiederwiiU
quam ut multis edisseramus.
31. Quaenam aufem in ea rer/ione peregerit Pir-
niinius 7ion dtstinrte commemorant
traditiones
Luxemburgicae, praeter duo miracula, unde orta
sit veueratio erga S. Pirniinii fontfni. Alterum est
sanatio cuiusdam puerufi- AHquando scilicet, ut
fert
popuhiris traditio, hiemali tempore sub vespe- mus, in Franciam vel Alamanuiam commigranti.
rum ad casteUum proximum vico Wiltz, quod Cf^tera rero quaeex monumentis Luxemburgen-
sibus circa S. Pirminium colliguntur, potius ad
eius gloriam postumam spectani, de qua inferius
dissereudum erit.
Inferioris Wiltz
*
nomen obtinuit, sanctus quidam
presbgter ac praeco fidei, Pii-niinius nomine,adve-
nit nullo comite et hospifium sibi praeberi depreca-
tus est. Huius castelli dominus tunc temporis in
carcere detinebatur apud Vianden, solaque domi
^
i* o r\-
remanserateiusuxorcumparvulopiio.Quaepere-
^
V. De 86(16 epiSCOpall S. Pir-
grinum preshyterum humanissime excepif, neque
quicquam prins hahuit quam ut fdiolum saucto
henedicendum offerret. Erat is infirma nimis vale-
tudine, superiori corporis parte admodum exilis,
inferiori enormiter ponderosus, eo scilicef morho
lahorans quem vulgo rachitismum vocant. Piae
matris petitioui lifjenter anuuit Pirniinins : infan-
tulo benedixit, simufque matrem his verbis allocn-
tus esl :
"
Non benedictione mea sanabitur puer
;
miracnhsiim
fontem
sed habes non procul in vallefontem,quo utehantur
olim gentiles ad abluenda corpora sua dum temle-
baniad idoforum tcmfAum cuius rudera adhur in
summo monte appareni. Hunc foutem modo precl-
hus consecravi. llluc fifium tuum defer et ter in
aquam demitte snb invocatione trium personarum
sancfissimae Trinifatis. Deiude per novem confi-
nuos dies preces ad Deum misericordiarumpatrem
effundes, et sanabitur parvulus. Posfea vero, in
memoriam accepti heueficii, ex lapidibus qui
remanent ardiqui tfmpfi,uhi quondam caeca mente
homines idolis litabant, oratorium vero Deo aedifi-
cabis.
His auditis, nobilis matrona stafim nudis
pedihus, quamvis aspera hieme, aii salutiferum
fonfemperrexit,parvulum/ilium ulnissuisgesians;
omnihusque diligenter expletis quae praescripserat
Pirminius, iniegram sanitatem conserutus e$t puer.
Nec muito post pater eius carcere fiberatus et Wilt-
zium reversus est ; sed miraculi incredutus, orato-
rium, quod postulaverat Pii-minius, construendum
nou ctiravii. Unde mox femeritatis suae poenas
luit, in hostili congressu ah alio quodam viro
poiente occisus (:2).
32. Sed et ijysi Pirminio fons, quem ftenedictione
sua sacraverai, salubris fuis.^e fradiiur. Cum enim
sancius vir molesta orulorum aegritudiue labo-
raret, soleftat, quofiescumque occurreret fons aliquis
auf limpidus amnis, fiexis ad ripam genibus, vota
aquam ex eo haurire, qua lippieutes oculos ahlueret.
(Ijlbid.,].. H;-:i().-('2)Ibid.,p..l-i-i5.-
(3) Ibid., p. 70.
(i) Cfr. infra.
g XYl.
(.5) Cit. infra, nuni. 62 sqq.

(6)
Vit. U, cap. 4.
(7) Cfr. supra, num. 14.

(8) Cap. 4.
^licuisse
fentnt.
quasi j^enitus obliterata fuerit et ilfius cultus
fere
conclusus monasteriis ab ipso conditis, Augiensi
praesertim et Hornbacensi, nemini in mentem vene-
rit culfum hunc tam procul inde ad reconditam
dlam solitudinem transiisse. Ceterum facile illac
sancto viro iter esse poterat ex Hihernia, ut credi-
E
nunu.
34. Pirminium episcopum fuisse, praeter aucfo-
rem Vitae, cfare tesfantur diplomata Theodorici
regis et Widegerni episcopi Argentinensis pro
monasierio Murbarensi data
(5)
; sed magna exstitit
inter eruditos de eius sede contentio. Cum enim
in diversis Vitae codicibus legerent nomen loci uhi
episcopali officio functus est diversescriptum, Mel-
cis. Meldis, Meltis vel Mettis, quidam eum Mefden-
sem in Galtia, nonnulli Mettensem cpiscopum
fecerunt.Quae tamen opiniones iam dudum ahie-
ctae sunf, quod niriusque huius civitaiis antistites
ilforum temporum satis noti sunt ex dorumentis
certis nec inter eos relinqnifur Pirniinio locus. Nec
ad Meldensem itli sedem adscribendam moveredehet
quod in secunda VHa legatur de Galliae fmibus
venisse liomam
(6) : nam in prima Vita, quae
videtur sola fuisse fontis loco scriptori secun-
dae
(7). indicatur duntaxat venisse de occidenlali
parte
(8) ; sed et facife efiam de Gaftiae finihus
profecfum dicere potueruni Romani virum venien-
tem ex regione Rheno fiumini adiacente. Neque
uUnm momentum reponendum est in auctori-
tafe atiquorum quos afferunt veterum coHcum
,
cafafogos continentium episcoporum Meftensium,
tibi Pirminius signatus esi ante Sigebaldum
(9),
qui sedebat anno 708, ut consiat ex charta commu-
tafionis hoc ann^ confecta{\0) : nam praerfarum
hoc nomen Pirniinii utique sHentio non praeiermi-
sissef Paulus Warnefridi, qui Gesta episcoporum
Mettensium conscripsit sub Angilramno secundo
Sigebaldi successore ; itaque iudicandum est illud
nomen praedictis cafalogis postea insertum esse
auctoritate Vitae mate intdlectae.
35. Itaque apud recenfiores duas praecipue sen-
tentias circa locum ubi Pirminius episcopus seiif
(0) Meurisse. Uisi. rfr Vt'glise de Melz, lib. ii, p.
IV.l

(lOj Baluz., Miscell.. toin. IV, p. 401 ; Calinet, Hist. de Lor-
raine, tom. 1, p. i!)>7.
propositas
Episcopus
Mettensis vel
AJefdcnsis
iion ftiit
S. Piminius;
sedepiiroi>nli
inunere
DIES TERTIA NOVEMBRIS.

Zwei-
brQcken
Sargans
"
pfavers
A propositas reperio. Alii scilicet, ut Ussermann (l),
Grandidier (2), Hefeh (3).
Gorringer (4),
liett'
berff (5)
et Mone (6)
vicvm Modolsheiin, non
prorul Biponto
*
in antiqua dioecesi Argetitinensi
et
Palatinatu liararico situm
;
alii vero, tit Ncii'
gart (7),
Gefpke (8)
et alifjuatenits Friedrkh (0),
potius vicum Mels, prope Sarganum
*
et Faba-
riam
*, in septentriotiali parte dioecesis Ciiriensis,
AUCTORE
C. D. S.
B
functtis est
in oppidulo
ret rico,
nominc Moldis Kni Ml-IcIj; in Vita S. Pinninii signi-
pcari existimant. Quorum quidem locorum nenter
in aliis documentis sedes episcopalis fuisse memo-
ratur : vnde forte addiictus fuerit Hertnannus
Contraetus fsiquidem ipse in aliquo huiusmodi Pir-
niiniuni
episcopalia munera excrcuissc uoverit vel
putaverit)ut Pirniinium non simpliciter episcopum,
sed choropiscopum diceret (10). Equidem censco
sanctiim in Hibernia episcopali dignitate ornatum
seu episcopum fuisse, si ifa loqui fas est, monaste-
rialem, quules non pauci forte en tempore in Hiber-
nia erant : cuiusinodi episcopos etiam in Gallia
nonnnUa
monasteria ex speciali privilegio sibi
praefectos habebant (11). Jndc porro cum qttibus-
dam monachis Hibernis, quibus forte abbatis titulo
praeerat, mare traiedt, ut Germaniae gentibus,
quae adhuc idololatriae tenebris magnam partem
immersae eranf, ad veram fidem conrertemlis alla-
boraret;et primo, si traditionibus Luxemburgicis
credere fas esf, aliquandiu in Arduenna, deinde in
vico iUo Mehlis seu Melcis suhstitit, antequam ea
aggrederetur quae in Vita eius relata sunt.
36. Jam ut vicus iUe censeatur fuisse Ueh prope
Sarganum, haec argumenta affert
Gelpke (12):
a) Jmprimis scilicet expeditum erat commercium
Augiam inter d Meh, Jtheno flumine uinimque
locuni alluente, itt facile Aitgia Sintazus ad Pirmi-
nimn in Mels residentem venerit. Praeterea b) vicus
ille antiquus casteUo munitHS erat, ut proprie
Melcis castellum a Vitae scriptore appeUari potue-
rit; et c)
niedius erat inter non paiicas raUes
apostoUcis Pii'minii laboribus pervias. Sed et d) non
proculah eodem vico condidit postea Pirmmms coe-
nobium Fabariense in editiori loco valUbus circum-
iacentibus
supereminente : unde coUigere Ucet
regionem hanc iUi optime notam fitisse. Ac denique
e) in vetHstissimo
necrologio Augiensi memo-
rantur inter coenobia quae cum Augiensi confra-
ternitatis vinculo coniuncta sunf, Sorores de
G
S. GaUo in Melis.
37. Friedrich autem (13)
quamvis non ita
disUncte Mels, affamen locum quendam in JHiae-
tia seu in dioecesi Ciiriensi, forte
Models, auf in
vaUe quae huic oppido adiacet, Pirmiiiii
i^/'/'"*
sedem fnisse opinatur. Ad quam opinionem addii-
ctus estex fraditionibus
monasterii Disentinensis in
extrema han vaUe siti, quae hoc monusterium,
exordiosaecidi
VlIconditum,deinde,cum
iam opi-
bus valeret, ab Hunnis anno 670 eversum, denique
anno 7J7 a Carolo Marfello restitutum indicant.
JiestitHfionis autem
hisforiam ifa narrant. Luit-
frido diice Ahmannoriim
adversus Francos rebel-
lante, Carolus in Alamanniam
exercitum conten-
dere iussit; superatoqite duce, cum pars mUitum
per Disentinam
solitHdinem,in qua nonnuUimona-
chi, post Hunnornm sfragem iUuc reversi, erenii-
ticum quendam vivendi ritum instituerant, nocte
praeventi equos suos in B. V. Mariae tempti ruinis
inclnserHut : quos posfridie mane exinde recepturi,
omnes solo stratos atque exanimes reppererunt.
Mdifibus insolifa hac iacfura perctdsis damnique
causam percontantibus monachi rettulerunf torum
illum Deo Matrique rirgini quondatn fuissc sa-
crum : qtietn proinde in etpiorum stabulum concer-
tere piaculum esset. Re comperta, Carolus religione
adeo iactus fuisse perhibetur uf, Pirmiiiio maxime
ad idexhorfante, templum restaurare decreverit{\.\).
Secundum hoc testimonium itaque iam anno 717,
id est annis sepfein anie exordium monasterii
Augiensis, in Curiensi dioecesi versabatur Pirmi-
nius. Cumqueab anno 724 ad annum 727 Aiigiae
versatus, deinde vero hinc exjndsus, Ahatiam
petierit, neque umquain postea in Alamanniam
reversus rideatur, phtne sequitur eum in Ala-
mannia primiim, ante Augiense coenobiinn fnndti-
tiifum et anfequam Alsafiam adiverit, episcopalia
munera exercuisse non procul Disenti, ac proinde,
itt videtur, in valle Medelsensi.
38. Egregie vonfirmari hanc sententiam exisfimat 'jui mn
Friedrich ex historia originis monasferii Falmri-
vi<l<tur situs
ensis, in eadem Cnriensi dioecesi,qHod etiam a Pir-
/"'^^*
minio conditum ferunf {[o). De quo Eichhorn (10):
Legi in veteri dissertatiorie quadam, ait, prinia
monasterii fundaiuenta circa annum 713 vel 717
posita fuisse. Opinafur qnidem Juchhorn, eo quod
monastcrium Augienseprimum omniiim a Pirminio
institHfum fuisse crederef, rem ita inteUegendam
esse Ht anfequam is Fabariam venerif, aliqui iam
anachoretite vel monachi ibidem degcrent, coeno-
bium vero ipsnmjjroprie
constitutum esse anno 731,
cui sciUcetanno iUigatur eius fundafio npiid Her-
mannum Augiensem. Sed haec grafHito dicta ait
Friedrich ei JJermannnm errasse, ubi ad hunc
atinum 731 in suo Chronico notavit: Tria coe-
nobia, id est Altaha. Morbach et Favarias, ex
Augensibus fratribus instrucfa sunt, duodenis ad
singula fratribus doputalis, et totidem Augiae
remanentibus (17).
Etenim ex diplomatibus Theo-
dorici J Vregis et Widegerni episcopi Argentinensis
certo novimus
Murbaceu^e
monasteriHm conditum
esse anno 727{iS). Sed ex eodem Widegerni diplo-
mate constat anfe monasterium
MHrfjacense alia,
id est plura, monasteria fundata fuisse a Pii-minio.
Legitur nimirHm in illo instrttmento :
Quod si ibi
de so ipsis talom
(abbatem) non invinerint. de
alia
monastoria iam dicti Pirminii... abba-
tem regolarom
expediant
etconstiiuant (19).
Jam
rero, si Jiermannitm
audias, qtti monasterium
Augiense
primnm a I'irminio
conditum fuisse
refert ad annum 724 et .^anctum ibi triennio com-
moratum, hoc solum
monasferium,
non vero alia
monasteria
Pirminiana ante
Murbacense exstitisse
reperies Neque maqis
aucforitafem Vifae Pirminii
sibi opponi patitur
Friedrich, tdA et monaste-
rium Attgiense omniitm
primitm, et post hoc decem
alia instifuta fuisse
significafur (:20).
cuius quippe
Vitae scriptor
ingenue fatetttur (21)
admotlttm
pauca vel etiam nihil sild innottdsse de altis niona-
steriis
Pirininianis
praeter
Augiense et Honiba-
cense. Aliam
confirmationem
repetit Friedrich ex
(1) Genn.Sacr.
Frodrom., tom. 1.
P-
115, not. h.-{t) Htst.
de V^fflisr df Strasbourff,
loiu. 1. p. m- (3)
Geschichte
der EinfUhrumi
des Chrinttnthuws in
iidxcfstUeheti
Deutschland (1S17). p. :7 -
(*)
Pirmimu^. p.
^JIH)
-
(5)
Kirchengesch.
Deutschl., ton.. II. p.
r^l. - ((>)
Qudlen-
samml. toni. I, p.
:1.
-
i~)
Epicoputu
CunMaut,ens*s
tom I p
70.

(S) Kirrhengtsch. dtr Schweiz, lom. II,
p. m-kn.

(9)
Kircheiujfsrh. De^ttschL. tom. II, p.
o83-8fi.
yovembris
Tomus JL
_
(10) Henn. Au^r. ad un. 7-2t OI. 0.,
toin \ p. 98
-
(11 Crr. Todd. St. Pairirk, p.
-01. - (12)
Loc c.t.
-
\\4\ Loc cit
- (H)
Synopsis
.Annsillum
mona^tern Disenti-
nensis ap. Th. von Mohr. Dic Regesten den Stiftens Diseut,,
Sn
8 -
(15) Vit cap.8.
- (16) Epi^c. Cur,en..3,
^''f,*
"1
(17)
M.O., tom. V. p.
9S. - (18)
Cfr. mfra
'numm. 0 ^L (19) Infra. num. 07. -
m
Vit. cpp. 7
extr..8.-(21)Ibid..cap.S.
^ ^^^_^.^
10
DE
SANCTO
PIMINIO
EPISCOPO.
auctobe
C. D. S.
in Ilrlretia
et dioecefti
Curiensi,
B
m1
Meihlshentii
propt
liornhnch.
erf;.s-
mnmun;,
unde
colliilur
Pirminium
,M^
ien, ian, fui^^e
ant,;,a,n
Aug.ense
coenokum
imfituerit. ,
30 lan ut iudicium
nostrum
feramus
de sen-
ientiu
nironue
superiori
numero
exposita,omnmo
fateudum
est mm
nutlo ulio
fuudamcnto
mti qnam
iucertis
iltis iucerti
temporis
fra.Iitiouibus de e.^
diis
coeuobiorum
Disenfini et
Fafuumnulo
alicuius
antiqui
documenti
testimomo
firmds.
,\eque eniw
utli Aunales, credo,
referunt
Ma-
Jnnos
Luitfrcdo
dure
rel^eltasse et a Carolo Uar-
iello
expeditionem
beUicam
adversuseossuscej^^m
ante anuum 727. Non est igiiur cur iis
tradiUo-
nitmstantum
ronredamus
ut routemuamus
aucto-
ritatem
Hernmnni
Augieusis,
<jrav>s ^ane testis
Fal>ariense
mouasterium
nonuullis
annis
post
Auqieuse
inrohafum
asserenfis.
Quod autem
uon
,atis
accurate
fuudafionem
trium
coenobiorum,
Alfaheusis,
Murbaceusis
et
Fat>arieusis,
sub uuo
anno 731 romunxit,
quorum
Murbacense
anno /./
conditum
esse uovimus, sane inde non recte colh-
qHur adeo ab eo fuisse confusa
tempora ut
'Fabariensis
inUia ab auno 717 ad anuum fSl
transtuUsse
existinietur.
Neque
comnioratwuem
Piniiinii iu
monasterio
Auyieusi per triennmm
ita
continuam fuisse
indicat uf subinde alio ad
breve tempus
excurrere atque interea afiis mona-
steriis
insfifuendis operam darenon
potuent. Et sw
etiam
ref^llHur
roufirmafio quae ex verUs Wide-
fjerui
pefebatur.
Quamquaw, efiamsi
coustaret
Murbacense
monasferimn
primum post Augiense a
Piniiiiiio
couditum fuisse, non deest et altera pro-
habilisre.^ponsio:
nam ad verba cifata diphmati
inserenda suffiriens
ratio esse potuit quod Pirniiiiio
in mente erat et alia deinceps constituere mona-
steria quae tali vinculo cum prioribus coniuncta
vellet.
y 1
40. Nihil itaque inovere nos dvt>et Tnednrhi
argumentatio ut in Curiensi dioeccsi Pirniminni
episropali muuere functum
cetiseamus, antequam
Attgiense
roeuotnum aedificarerit.
Quod autem
spectaf ad ratioues quas attulit Gelpke ui Mels
potius quam Meddsheiiii sedes Pirminii fuisse
iudicetur (1),
neque hae ipsae .<iatis efficacrs
viden-
iur. Nam a) ueque Medelsheim adeo Auqia <lisfat
nt SinJazo itineranti ad sacra loca viseuda{-2)
farile Hlac fransifus es.^-e uon potuerit. b) Etiam
Medelsheim
aunoSSs Arnulpho imperafore CiXsiGU
lum
regium fuisse significatur,
quod forte diu
antea exstiferit. Nec c) minus amplus et pervius
apostuliris Pii-niiiiii laboribus campus patebat in
Medelsheim quam iu Mels, et (\) louge plura rou-
didit idem mouasteria iu dioeresi Argeniinensi
quam in Curiensi. Quod autem e) addehatur de
ronfraternitate
Sororum de S. Gallo in Melis rum
coeuobio Augieusi saerulo X vel XI, rerte parvi
momentiest ad praesentem
quaestionem.
41. Ilinr iam ronstare ridetur argumenta quae
pro secunda illa opiuioue addur.ta sunt, aeque sal-
iem suffnigari
primae. Praeferea vero alia duo iu
huius subsidium urgere liret. Alterum iude deduri-
tur quod, teste GSrringer (3),
Medehhemii servaiur
autiquatraditio,quaferturquondam
ilUc resedisse
episcopum, ruius quidem nomeu iguoratur, sed
monstrantur adhuc vestigia domus in qua deglsse
perhihefur. Alterum in Vita saeculi IX reperire
mihi videor. Vhi scdicet legitur (4),
lactum esse,
ubi Borubacense mouasteriuui Pirminius j:>cr/cce-
D
C
raf nt
niultitudo
populi undique ad eumconflue-
ret.sacraeconfinnationis
rogans manus imposi-
tionem.
Bealus
autem vii- Piniiinins, ccinrns
maximam
mullitudinem
ad se venicntem et
locum
artum
atque incultum. quia aquae eum
utraque
parte
stringehant.et ob foniineum sexuin,
cuius in aliis locis ab eo tactis proliibcbat in-res-
sum....ad
ministerium
sandmu agendum renu-a-
vit ad
priora
hah'iUc\i\a.
Haec priora habi-
faada
intellegit
Friedrlch
{o)fuissefugurium illud
seu
umbraciilum
quod fccit sanctus acstivas ad
declinandum
am-as (6)
antequam Hornbacense
aedificaret
monasterium.Equidem
huiusmoditugu-
riim llla vore desiguari
jjofuisse vix crediderim,
sed pofius priora iila habitacula fuisse locum ubi
jn-ius episcopi
munera e.xercens Pirminius resede-
rat,
siquidem rum reliquis hic narratis haec opi-
io ronrordef.
Coucordat autem optime, si loruni
illum
Medelsheim fuisse
arbitremur. Eteuim et
nou ita desertus et incultuserat uf multitudo populi
illur
conrurrens,
rommode ibi versarl uon posse.t,
et ifa distat ab anfiquo roenobio Hornbacensi'\
novem
scilicet fere
chilometris, ut facile intellegatuv
qtiam recte, oleo deficiente,
iusserit Pirminius
minisfrum suum
velocissime rurrere ad mouaste-
rium et hiur oleum sacrum
reporfare, quo intva
ipsumdiem
sacrameutum
confirmafionis
omnibus
qui advenerant ronferretur.
43. Exhis igitur praefcrenda
nohis videtur seu-
tentia
Ussermauni et aliorum,qui
Pirminium epi-
scopum
Medelshemii
incoluisse existimant : non
quod hir vicus tunc sedes
episcopalisjoret, sed
potius nulli episcopo
propric subiecta (7),
episcopo
primo occupanti, si ita loqui fas
est, patebat
;
aut
forte cum liceniia episcopi
Argenfiueusis illic ad
breve fempus resedii Pirniinius cum monarhis suis,
donec occasio
opporiuna
praeheretur eis aedifiraudi
aliquod
monasferium.
Ceterum, licet
praedictam
senfeutiam
paul.o prohahiliore.m
exisfimem
prae
illa quam
propugnavit Gelplce, omniuo rertam vel
efiam admodum per seprobahilem
prouuntiare non
ausim. Nrque enim argumenta allata id sinnnt, et
video adversus eam urgeri posse ohieriionem
sat
gravem ex iis quae in antiqua Vita
narrantur de
fuudatione
monasterii
Hornbacensis (8)
: ex qua
.scilicet narrafioue ronstare videtur loca illa, tam
prope
Medelshemium sita, hartenus iguofa fuisse
Pirminio : unde autumandum foret
sanctum
virum,
uhi primo Medelshemii resedii, ita se in hor viro
continuisse uf adiarentes silvas
explorare
neglexe-
rit. Quod quidem fieripotuit,
at non omnibus forfe
ifa probabile videhitur. Vnde deuique
ingenue fafeu-
dum esset quaestionem illam de sede
episcopah
S. Pirminii nondum saiis esse enodatam.
Hi>rnl);ich
1)1 dioeceni
Argentinfttsi.

VI. De
congressu S.
Pirminii
cum
Sinlazo
et
utriusque
itinere
romano.
43. Totam hanc
narrationem
de S.
Pirmniu
conqrc^isu cum Sinlazo,
utriusque
itinere
romano,
donafione Augiae insulae a Sinlazo facta (9),
inter
fahulas reiriendam
erisfimaf
Beffberg {10), V^''<[
non solum nullis anfiquis
documenfis
roufirmatu),
sed etiam traditionibus
Augiensibus
repuguat,
quae monasferium non a Sinlazo, sed
opera
i^en

('.)) Vit. cap.


"2-4-.
(ie
funda-
tioiie
mom^ierii
(1) Cfr >^upru. num. 36.
-
(2) Vit. cap. 2. -
(3)
Finninius, SS., \om. l Nov.,
p.
782). - (8)
Gap. 9.
p. -MX
-
(4) Cap. U).
- (rj) Tom. cit.. p. 598. - (fi) Vit. cap. - (10)
Toin. cit.. p.
5^o7.
M uied.
-
(7) ('fr. Conuu. de S. Huberto, nuni. 101-liH' (Act.
vel
DIES TERTIA
A
vel Leiitfridi et Berfholdi fhtnun n Carolo Mat-
tello comlitum refenwt, uulln Sinlazi mentione
inieda (1).
Praeterea in Vita S. Meginradi (4),
qniif (inie medinm meculum Xa Bfnnone, ser.imdo
abhate Kinsidlensi, conscripta videfnr et certe lf(fi-
tur in trihus r.odlcihns saeculi X (3),
/('"s rer-
bis memoratur ea fundatio : Qui (Me<jinradus)^
cuni iam eam attigisset aetatem qua aptari
possit litturarum studiis. a palro ducitur ad iusu-
lam
quam veteres Siudleozes Augiiuu voca-
vere a nomine cuiusdam presbyteri qui. Sindlco-
zes
appellatus. primo in ca liabitacula
monaclio-
rum
inslruxit et sanctum Pirmiuium cum sociis
ad
habitandum illo induxit iussuPertalioldi nobi-
lissimi
Alamuimorum (4)
temporibus Pipiiiui
regis Francorum,
suoque ex nomine nomen indi-
di^
insuUie. Vhi adverte Smlaznni presl)jierum
dici et ah eiusnomine insidam
appellatani quia in
ea
hahitacida
quaedam
monachorum
insfrttxrrat,
non autem, sicuf in VHa Pirminii, virum nobilem
et
possessorem totius terrae, cuius Augia insula
2)arserat. In
diplomafiimsefiam
Ludovici Pii im-
- ^jnY((or(> (er Sintleozesavia
rocatur ipsum mona-
^
sferium (5).
Denique in Augiensi
necrohgio (6),
fiuod
saeculo /X
incohatum
est,nomen Sinlazi non rom-
paret,quoduti'iue
incredihile essef, si praeclpuus,
ipsum locum
donando,
monasierii conditor celebra^
retur.
<j.caU8legitnr 44. Haec argumenfa
refellereconantur
Mpke{i)
inaiitigua
g^ friedrich (8).
Ad primnm
nempe seu negnti-
^*'
vum ex silentio
Hermanni
Augiensis
praecipue
petitum,
respondet
Friedrich
Hermannum
nmis
breviterel
non adeo accuraie de fundafione
coeno-
hiorum S.
Pirminii tocxdum esse uf magni fanen-
dum sit eius in hac re sihntium. Ad
seeundum,
vocem
presbvteritoV/era-
in antiquis
codicdms
Augiensibus'quos
citat Uone (9).
Ad tertium,
facile
concedi
posse, anonmnum
Hornhacensem,
qui Vitam Pkmmn
scripsif, errasse dnm nomen
Sinlazau
quo secundum
documenta
Augiensia sola
insuhi vel
monasferium
appellabafur,
toii posses-
.sioni, cnius haec insula pars erat, atfnbud
;
non
tamen
quod iUa ioca ipsi parum nota eranf nire
inde
colligitotam
eius
narrationem
essefalsa>n.
Denique,
quod
Kecrologium
Augiense a Kellero
editum,
nonien
Sinlazi non exhibeat, eo mwus
mirum videri quod et alius vir de coenohio
exmie
G
nieritus donis in illud collatis,
Odilleoz, qnem cele-
},rat carmen
exfremo
saeculoVIJI
Augiae conscn-
ptum (10),^^//
in
illonecrotogio
nonlegitur
:
prae-
terquam
quod,secundum
ipsum
nevrologu
eddorem
neque ilhtd
antiquissimum
est
monasterii in eo
nenere
monumentum et multa nomina in eo adeo
vetustaiedelefa
snnt ut nonnisi
adhitntts
aaduUs
,,uccis vel quasi felici
casu
saepius et atfentms
inspidendo ea legere
vahtent.
.
. , , 45 Fateor has
responsiones
non ita
mtfuviden
esse, efficaces
ut omnem
scrupulum
ioUant
htenm
\'
.Vo solum ex silentio
Hermanni, sed et ex nar-
rafione quam ex
vetustissimo
codirese
excerpstsse
tc.fatur
GalUts
Oekem et ex
diplomate
Caroh
Martefli{\\),
suppositicio
quidem iUo, sed tamen
vetitsto et
Augiae sine duhio conficio.
sat,s h-
ouet nullam
Sinlazi
memoriam
servatam
fuisse
apud
Auqienses.
2 Nomen
presbyteri.
;jof/ '
Vifa S.
Meginradi ediia
Sinlazi nomtm
lungitur,
(1) nfr. infra. num. 53
-
(2)
Ed. Act. SS.. tom. 11
lan..
n 3S1
-
3) Cfr. infru. num. 1o
-
(4)
Vox ducis. Inc add>ta
Lpud Bollandum.
de.st in codicibu.
saec x et saec xu.
C')
Vid Th.Sickel,Z>.>
UrhHHden
der haroltnge,
,
iom. I .
..p.
10.-, m,
200.
-
(<5)
Mecentiu. ed.
^ecrol. Germ tonv^l.
' *
4^7
'_
(7) Tom. cil.. ,>. 28.V^SG.
- (S) Tom. c, p.
587.
NOVEMBRIS. II
desideratur quidem in codicibus Augiensihns
'^^'^?
c
saeculi X et XII, sed legitur in codice Sangallensi
577(1:2). qui exaratus est saeculo X (Ki), simf et
in codice hihliothecae regiae ISru.cellensis 76iiG-Tl,
olim musei Boilandiani, quem ipsi in^pextmus et
etiam saeculo Xdescripfum scriptionisforma mani-
festai.
Tertia auiem et quarta responsiones
quamvis alifptatenus probahiles sint, attamen non
plamevacuant vimrationum ex errore circa nomen
loci ei ex silentio necrologii deductariim, quae
per se solae qnidcm non adeo validae suni, sed cum
utraque alia coniunciae susj)icionem nimis inceriae
traditionis augent.
46. Ximiae tanien iemeritatis arguendus videtur temerearguit
Heitherq, uhi ex his argumenfis totam narrationem
^fttberg.
respuendam ducit. Xon ita sane plena fide digna
iudicetnr,sed neqite ideo prorsus falsa pronunti-
anda. Xeque mirum videri debet quod ad san-
ctam sedem recurrerint inm Pirminius. tum eiiam
Sinlazus, ni quae commnnihus coiisiliis ad chri-
stianae religionis propagaiionem et reformaiionem
morum in illa regione exequi intenderent,poteniiori
adversns
quorumvismolevolorum iniurias tueren-

tur subsidio, cum praeseriim qitae de misero siatu


rerumet vecordia sacerdoium in Alamannia tam-
quam a Sinlazo dicta refert Vitae scriptor haud
parum ex hac parte timendum suaderent. Nec
denique singulare apparet, a laico viro nobili susce-
ptum esse iter ad limina apostolorum : quain fre-
quentes enim essent huiusmodi
peregrinationes
etiam primismedU aevi saecidis, mnttiplici docu-
mento
demonstratur.
8 VII. De
professione
iiionasiica
S.
Pirniinii et nionasleriis ab
ipso fundatis
universim.
47. S.
Pirmiuiuni cum episcopali dignitate con-
Pirminms.
iunxisse
monasticae vitae professionem rursus satis
^P'^J^^P"^'^
constat ex-
diplomatibus pro monasteno Murba-
^^,^^^^^
cen.^i a
Theoderico rege et
Widegerno episcopo
datis:quod ei indicat
Hermannus
Augiensis ad
annum 724
monasferii
Angiensisfuudafionem
con-
signans, ubi Pirminius
dicitur abbas et chorepi-
scopus (14). Id autem apud antiquos Scotos seu
^
Hihemos
frequenter
usuvenisse supra (15)
notavi-
mus Nullo ve.ro antiquo
documenfo nitunfur quae
aiunt
Trithemius,aquo
(IG) Pirminius
tradiinr
fuisse e\
monacho
coenobii Divi .Mam-i abbatis
episcopus
Meldensis, et Bucelintis in suo Meno-
/otf (0
(
1 7).
"/>/ '/"'V- ex monacho Andegavensi et
S
Miuiri
Glanotbliensi
ad L-piscopalus
Meldeiisis
cathedram
evectus.
Neque
immorahimnr in refu-
tandis
somniis
quae protulit Ebrard in disseria-
tione
sua de ecclesia
quadam
protestanttca quam
vocat
Culdeorum,
Romanae sedi et BeneMctino
Ordini
inimicam,
cui ei Pirminiuni et alios Hiber-
nos qui fidem
iUis
temporihus in Germamae reg,o-
nibus
praedicarnnt,
adnumerat (18).
Vsecundnm
scripforem
Vitae /(19),
duodena
-^^
S
Pu-minio
aucfore facta
sunt
monasterui in
^^_^,,^,^,,,,,,
Francia,
Bavaria
atqne
Ataniannia,
quorum se-
vtem
vel ocio (si nempe
Fabariense
compntas,
qnod
in Viiae I solo
codice
Einsidlensi
nommaium
nnt
'3 -
(9)
QuelUnsanwil.,
tom. I. p.
TA - (10)
Ibid..
r m' o l^
- (II) Cit. infra. mim. m. - (13)
Archiv,
his,id..isFriearich,to,.o,...p.l.i.li7.
^>^>^^^.^^^^,^
AUCTORI
12
DE SANCTO
PIRMINIO
EPISCOPO.
."^.""
repe,-Uur, sed legUur , utra^.e VUa secnnla H
monachis p.r regula estnngere, e.nen.iare, corre-
D
C^>-S-
,7rZ
dsthwtei,ulicaf il),
praet.r Auslense H
gere alque pacif.care valeanl.
.,.,.,,.
ZZ2
st\asi o..,ia illa .oas,e,-ia a
propri,n
Plr,,,aae co,,sre,a,o,s ,uset
'--...
P ... n
p.-i...,..e.stn,cta et costUta fen,.t.
.jaas,- ota, f,sse
ex.st..at, ,iuod apostohae .ntae
ZLu,ei,ativ.iorite,poreia,exstUer,U;
seu christ,aae fide,
propa,ja,.dae et stah,he..dae
rZ ,, dici pLr,U J, iUo o.diuata. quod
icu,beret, o ta.en p,-ocul ext.-a ...onaster.a
^l idica,U
sLiptor noster (i). .'et etia.n fu..-
sa e.cur,-edo sed sermon.bus su.s et exe,npU.
tZ
cud.on
UUiore, si;,ificatlo.,e,
h.,ius
pa,ja,.os circa,h,
habUa.Ues ad fide.n et .nor.
,Tabi iis te,po,-ibs, ubi coenobiu.n fudare
sanctUate.n
all.c,n.,lo
;
,d,p,e ,led,.c, e.c rocbus
Mantur o iohn ii a ciibus ei,.s exor,li,
peregrini et peregr.nat.o.,e suscepta, ^uae
,,,
re7eZd,.m
esset,sedet
ii,p,i ,IU,ps,
inst,-are.
diplo,atibs ,le fund,U,oe
Murbaces,s coe,,o
irL
/,. acwL agen et a.plifca.-e,
dalis legunt,,,.
Qoda,;j.e.,t, sat.s refuta-
"
r,
perfecMus et ad ,noasticam
reg,.la,n
.i,ussupra ^^
etre).e,..e.ter ...,ror ,j,.odadop,.
, IS
accoLdat,n
vitae ,je,..,s i,.t.-o,h,.-e,.,h.
,.ioe, sa,n confi.-.nanda.n
addacU
(0)
Cang
Z,a,-e stu,ierunt. E.,lece,n ate,
,..o..,..tenis
Glossa,-iu,, ,A. peregr.nai-. ahqno sesule,n
nuae citata sunt in Vitis S. Pirminii.
Augiense et sonare ,hcitr,juod ...ona.liar.. e ,hplo,a Resha.
m.rieseadAU..,...,.ia.
pe,-tienl, Altahense
censc a. 033, ub, ,le,
,.,/. peregri.r. seu
,/ Ba.:-ia,n, ,-eh,.ua oe.-o septe.n,
M,-bacense,
mon^chi. Haec en.m pot.us e.us opuon, adversan-
Schutterense,
Gengenbacense,
Scl.,va.-zacese, Mau- tr : ,,. si ,oachi.sb...de n.ve.-sn percv^r...o-
,-i,oaste,-iese,
'Xovovinare.se,
Hornbacense, ad ru.n
..o..,.,.e,les.gnaUtue,^U,se,i,turhoct,tlo
,.o
F,-acia,n et dioe.esim
A,;je,.tinense,n. Praeterea
proprie designari ,no,.achos
aposlohcs lal>onb,.s ex
vero ex aWs
,loc...,c,Uis ,,ha ,j.,e,la, coenobia a pecuha,i istit..ti .vd ratione dejn.tatos Scd e,je
^
^
Pirminio fundata vel in ,neho,-e,n slatu,n o,-di,.ata pe,spi,-io ,ja ,;,tioe ex t>-fc,s secunduni Deuni
traduulur, vUielicet, ut Disentlnum (3),
Pfunge. et S. Benedicti regulam, quae legu.Uur ,n p,;,;-
nensc (i) et Weisse.nbwgc.se (5)
o,itta,ns, in legio G,-ego,-h V S. P. am.o Uimpro cocwb.o
Bava,-ia
Laelacese, Nid,',-b,-gense sa,.,'ti,o.
Fabariensi dato et in .hplomate W.dege,; p,-o
nialium, Osterhovense,
Pfaffe.no,.aslerlese; in
,onast,rio M,-hces,, colhgat 10)
cong,-ega-
Thurlngla seu dioecesi
He,-bipolcsi,A,no,-bacense,
Uone.n Pi,;i,.ia.,am l.ltei;s apostohc.s ...st.t.dam
Emerezlhalense et Mur,iiai-tese; in dloecem fuisse.
Treverensi, Tholegiense seu Voleglense. Derjuibus
onmibus iam distincti.is agendum est, posUpiam e
y||J^ J)e fundatione niOna-
l)acls
ihlucidaverimus quaestionem de cog,-ega.
tione Pir,niiana.
comniuni 49. AnhnadvertU nen.pe Fiiediich (6)
mona-
vincutoin
sto-(a o S. Pirminio inslituta huiusmodi vlnculo
:j{,
Sita est Augia Insula (quaeposteaex ojnbiis Auiiiensi
slerii Augiensis.
coemhio
formam con-
^-.g^ hivkem coniuuda iit reram romtituereni
,y/^,^., ahuwlavit, Augia Dives, rulgo lleicheiiau,
gregaUoms
y^p,-^^y^p^ reliffiosam ex earnm (jenere quae posfea
apjjcllata esf,quoil nomen usijue ad temponi nosfra
proprio nomine Conf/regafiones
nunntpafae sunf,
servavit) in Rheno prope laaim
Constanfiensem,
quales fuerunt Clujiiacensis, Cisterciensis, etc. Quoe
,-
extrema parfe hodierni Magni Ducatus Badensis
senfentia et nobts valde arridet, eamque Juculenter
.,neridiem versus, lllic nwnasterium fnisse con-
demonstrari censemus verbi.s ex diplomate Wide-
j,7rr/H( Leone I siinnno pontifire, id esf circa
gerni episcopi paulo inferius edendo, a Friedrich
^nedium saeculum V, ferebat tradifio quam suae
citatis: nbi singulorum coenobiorum monachis
\:{[^[oi>\mi Sue\onm\ {W) inseruU Felix Fabri seu
(isseritur facuttas abbaiem sHti constifuendi (jueni-
^^chmidf, sed et ijjse iudicans eam esse conficfam,
vis ex (diis, sed solis, Pirniinianis coeuobiis ab ijisis
^^^^^
-^^
j^^^^ ^ifj^i^ cajnfis (1:2)
iudicavit. Quicquid
electum, et jyraeterea iisdem coeuobiis commitiiinr
^^^ ^^ ^^ ^^^ certum est, si narrationem anomjmi
p
G cura invi(jilaudi reciae observationi regulae mona-
j,ogf,-i JJornhacensis (13)
audiamns, nuHa illius
sticae in singufis, A7uVMm (7)
Gum vero abba loci
mouasferii resfigia exstiHsse ubi Pii-niinius ad
ipsius (Murljaceusis monastcrii) :Kciperit Irans-
jfisulam accessit, sed eam fuisse jjrorsus desertam
iinm, quemcunque perecrini monaclii iljidem
^^ incultam. In ea iiaque insula, Sinlazo libentis-
lial)itantes de semelipsis secundum Deum et
g,;,^,^ donanie, jn-imum omnium quae condidit
rejmla nieliorem invinerit. ipsnm si])i constituant
})jonasicriorum constiiuit rir sanctus, non sine
abbatem; quod si ibi dc se ipsis talem non invine-
p,-odigio inde exjndsis serjjentibus (juibus scatebat.
rint,dealiamonasteriaiamdictiPerminiiepiscopi
o Habemus etiam de hac fundatione consen- initiin
drdii
de illas con|zre;rationes peregrinorum. quem sub
tjenfes fraditiones Amjienses, quatenus scHicet eam
Pinnmius
uno modu pL-titiones vel una sancta institutione
Y>\yij]\u\o adscribuui; sed jjrort^us silent de ISinlazo.
"""
'
B. Benedicti quoadunavil. ipse sibi consentientes
g^^, Wulafridus Strabus,(ibbas Augiensis (an.s:i9-
abbatcm regolareni expediant et constituant. Et
S4d),in carminede visioneWetfini suaw insulam
si ibi sanctus ordo tepuerit. cjuod absit, vel aliqua
fiescribens
:
discordia inler ipsis monachis sm're.\L*rit. et ipsi
hoc non praevalent aut non voluerint emendare, Rlienusab
AusoniisquoduciturAlpibusaequor
tunc qui ex ipsis rector ordene secundum regula Miscet in occiduis dilhisus partil)us. m^a-ns
voluerit vivere,ubicunupie in alia monasteria.ubi niius in niedio suspenditur insuia fluctu,
peregrini monachi supradicti qji^^copi consistere Augia nomen habens: iacet hanc Gerniama
videntur, et rectius regulariter invinermt. pote-
[circa
:
statem habeant expetire, et illi per eoruin salubri Haec solet egregias monachorum
gignere tur-
consilio. Deo largiente, ipso sancto ordine vcl ipsis i"^^-
(1) Cap. S extr.
-
(i) Und. init.
-
(3) Cfr. supra, nun.. 37.
- 0.) Pag. 602, not
'>^ - (10) Pag. GOl extr. - (U) Ed. a
-
(4) Cfr infra. num. 5.3. (5) CIV. infra. num. 93. M. Gohiasto intcr Suevicantm rerum Scnptore,
hranco-
fd) Tom. cit.. p. h\mm. -il) Infra, num. 67.-
(8) Num. 23. furti, 160r,.
-
(12) Lib. i, rap. -21 (p.219). -(13)
Vit. capp. 6,
7.
^ '
'
Primus
DIES TERTIA NOVEMBUIS. 13
A Priiiiusinlincsanctusconslrnxitmoeniapraosul
PiaMiNiis,tcrnisqu(.'gn'gL'inprotoxoral:ainis(l).
Calalogusetiam abbatum Auyleniium, repertus
in codice saeculi XIII, sed qui descriptus videtiir ex
codice iam saeculo IX in hibliotheca coenohii Sancti
Galli asservato (2)
: Aniio 7:24 sunctus Pirminius
episcopus primus venit in Augiam, ibique praefuit
annis 2. Qui mimerus annorujn duoruni sane
non ita aerjre in coneordium adduci potrst (:^)
cumtestinioniis,tum
citati modoWatafridi Strabi,
qui ternis annis Ptrniinium coenohio Auyiensi
jmtefuisse ait, tum Hermanni Augiensis in Chro-
nico siio haec scrihentis : 7:24. Sanctus Pimiinius
abbas et
chorepiscopusaBertliokio et Nobi prin-
cipibus ad Karolum ducem ductus, Augiaeque
insulae ab eo praefectus. serpentes inde fugavit
et coenobialem vitam instituil anuis 3 (4).
operam forte 53. Fusius haec refert in suo Chronico Augiensi
Galhts Oehem (5),
cuius narrationem latine reddi-
tam hic exhibemus.
Fostquam scilicet fundationem
coenohii
secundum Vitam primam exposuit, ita
pergit : Legitur etiam in admodum vetusto codice
^
Augiae
descripto,
quomodo S. Pirminius primo,
ubi ex Francia
migravit,consedent in vicoquo-

Fungen dam,
vocal)ulo Funga *, prope Vitodurum
** (non
seu Pfunpen
procid Constantia ft Augia infcr meridiem et ocei-
Winterltiur j...j...i ; Tii.irtmvia dtn Wntilone. filio Gode-
deutem) in
Thurgovia, sito, Watilone, filio Gode-
fridi ducis Suevorum in illis partibus imperante,
cum fratribus
suis. numero plus minus quadra-
ginta
duobus,a!latissecum
libris quot apud se
habere
potuit, numero
quinquaginta.
\hu\ne cel-
lam seu
coenobiutn
aodificaverit, quod brevi
monachorum
numero et librormu copia non
parum
auctum est. et in co usque ad oi^itmn
Godefridi
ducis
commoratus
sit. Cuius sanctus
labor et pia
couversatio cum innotuissent
duobus
principibus
Alamanniae
regionis, nomine Berch-
toldo et Nfl)i. hi ipsum anno
septingentesimo
vicesimo
quarto
deduxerunt ad Carolum Franciae
dominmn.
qui Sueviam et Bavariam armis sibi
subiugavcrat. et hunc rogarunt ut dignaretur
S Pirminio et
nionachis eius Augiam
msulam
dono largiri ac
facultatem ipsis praebere ut lUic
con^iderent et ab omni cuiusvis
moiestia ct imu-
ria immuncs
spiriluaHs
vitae exercitiis
mcumbe-
rent
Po^tulationi
libenler
annuit Carolus Mar-
G
tellus et praeter
Augiam S. Pirrninio
Iradidit tres
insnlas. et alia dona regia
contuUt, quod litterae
fuudationis
perspicue mdicant (6).
coferente 54.
Litteras inde
germanice exhihet Oehem. Ha-
rum litterarum,
quas liaderusO),
Malnllomus {S)
et alii subinde
wenwrarunt,
exempJar
latinum
reiwcrimns in codice olim
musei
Bollandiomnunc
bihliothecae
regiae
Bruxellensis 8031,
quod olm ad
maiores
nostros cum
aliis circa S^
Pirinin.um
documentis anno
1739
transmisit P.
Mauntius
CI<ardon,e
Soc. lestt,
principi
episcopo
Constan-
tien^i et
Auqusfano a sacris
confesswmbus.
Apo-
cr,,phum esse
instrumentum,
neminiduhumesse
pofest. Integrum
tamen
illud
hicexhbendumdux,-
mus, quia satis
aniiquum
videtur et^ certe m
nwnasterio
Augiensi confedum,
ac
proindetradi-
tiones quae in eo
monasterio de eius
exordnsfere-
bantur,satis
fideliter
exponere
censendum
esf. S,c
iqitur habent
praedidae
litterae.
Caroto
55. Cum
generis
hun.ani
fragihtas in fme ^.t^e
MuZo pertimescat
subitaneam
mutat.onemsuperventu-
ram. oportet ut ea queinquam imparatum [nonl ^!"^"*^
inveniat, ne ex hoc muudo absquc tiducia bono-
rum operimi discedat. Quare qui suarum rt'rum
adhuc potestateni habet, praeparet sil)i viam per
quam ad aeternam possit pervenire salulem. Igi-
tur nos Dfi gratia Carolus MaiorDonms. ihustris
Dux Luitfridi^ et Comes Berciitolde. luaguitudini
atcpie industriae vestrae nolum facimus qualiter
venerabilis vir Pirminius episcopus mia cuni .suis
peregrinis fratribus ex Francia proficiscens, in
nomine Doinini ad Alemanniae fines veneril. Cui
nos ibidem in loco quodam ad nos pertinente gra-
tanter suscepto insulam Sintlacis Augia dictam,
inhabitaudam concessimus, ut ibidem monaste-
rio aediiicalo regulam D. Benedicti iuxla bene
viventiuin Deumque timentium norniam suos
doceat, praedictoque viro tradatur et a nobis et
ab aliis devotis augeatur. Constituimus etiani ut
iam dicta insula nullius imperio nisi nnminato
venerabili viro Pirminio, suat; sedis abbalibus et
mouachis Deo regulariterdeinceps[il>i] survituris,
posthac subiecta sit, atque ut nullus publicus
Notarius. Dux, Comes, Praefeclus remm capita-
lium. sed nec uUus alius. fratres turbandi, aut
novas res statuendi, tributuin exigendi. vel habi-
lationes faciendi, ac homines in eadem insula in
ipsorum Dei servorum famulatu manenles mole-
standi.oxactiones. poenalia aliavc iniusla excogi-
tandi vel conventus liabeiidi, nullis temporibus in
eam inlrandi, cunctaque praedicta
rcquireiidi
sumat authoritatem. Omnes autem abbates cum
ipsis monachis sub dlvina protectione piscatores,
pistores, vinitores. textores, aliosque eorum ser-
vos, qui in eadem insula ad ipsorum servitia attiue
neccssitates tantum habitare ac manere debent,
regant, sub se habcant, corriganl, ac oumino
padfice habeant.
Mandamus insuper ac regali
nostra
potestate
confirinainus ut nullus abl)as
nec uUus ipsius servorum
potestatem
habeat in
dicta insula cuique bona conferre vel in proprie-
tatem dare. sed omnia in usus et necessitates
fratnmi
serventur. Ipsis quoque monachis pere-
grinis cunctisque eorum
successoribus
damus
quinque pagos extra insulam m ditione nostra
Laci Bodamici sitos, ut monasterium
quod servi
Dei ibidem in honorem S. Mariae semper virgmis
et principum
apostolorum SS.
Petri et Pauli
aedilicabunt.crescat,per
nos donis
amphlicetur et
compleatur, ita ut peregrini monachi ac eorum
successores de nostris aiacTitei- provisi i>ro
nobis
et regni nostri
conlinnatione
Deum
dihgfiitius
atque
devotius
deprecentur, ac bonorum
opt-i-um
exempla
plantentur in
succedentibus.
Pagi sic
appellantur :
Marchtelfingen,
Alaspach,
Kallen-
brunnen,
Wolmattingen,
Almanstorff,
cun. omni-
bus suis atlinentiis. Et in altera Rlioni .-.pa Er.nat-
tin-^en pagus noster cum omnibus suis
attmentiis
et HiTuitibus,
nec non vigi.iti quatuor
hoiu.ncs
cum tributo in
Thuigoia
habitant.bus ^H>^'^\
Goduin,
La.idoU,
Nappo.
Pctto. <-:"""-^\ ";';"
'
Justur,
Widlet. Pelcher,
Lampercht.
Ait''^l-
.\"
"
fart
Thootrich,
Theopert,
Alfrid,
Hadum,
Al.dol-
fus
Aremmanolt.
Pnlfridus,
Etcristi,
Alema.ih-.d,
Landuin,
Walther, ct
omnibus
eoruin
famih.s
succedentibus,exceplis
iis qui
ii.ips.sloc.ssu.it
liberi oc nostris
temporibus
eo se
contuleriuit.
sub
nost.-ai-tian.
protectionemaneanl.
Ideo
mandamus
vobis ut ad id
deputat. co...-
I f ( m iV I) 'Wl
(')
Bavaria saneta,
(,) Po.. lat., ed.
Duen.uler.
to.u. U.
p. ^
v.
^.^ C^.^^m^X'.
-
l^M"-'"
^-'''- '*'" "' ^^^-
^"
missarii
14
AOCTORK
C. D. S.
DE SANGTO
PIRMINIO
EPISGOPO.
esse
sernnflum
nltcrinn
anfifjuiits et aufhenttnan. D
Et nuidem per se admtnluin prolmbile est diplonia
alitpiod a Carolo
Martello sive suo sive potius
Thfioderiri
regis nominedfifnm esse pro fundatione
Augiensis
mouaslerii.
57. Triennio fere
huic monttsterio praefuit Pir-
miniup.
ab finno scilieef 724 (8)
usque ad annum,
si Hermannum
Auffiensem sequamur, 727, ad
missarii nostri praedictum
venerabilem
dominuni
Pirminium et suos ponyrinos
monaHios in supra
dictam
insulam
inlroducatis ac iam dicta hona
cuncta eis confirmetis,
omnesque
pagos prae-
dictos liac rafiouc
subiciatis ut nullus laicus, ut
antea
constiluimus et
Lonfirniavimus.
nuUis fem-
poribus
insaepedicta
insula Imbeat vcl deinceps
consequatur
imporandi ac convenius
staluend,
^
;;^^.^..^, ^,-., ,-,
,,, ciironico nofarif
:
nntpstitcm Scd venerab s episcopus
Pinnmms,
quem scmui
poies^iaiem.
oi.li vrii<-i
i r
,,.,.,i
Snnctns P rmimus ob oduun Karoli (Martelh) a
cum suis monacbis.
omnibus ipsormu
succeden-
&ancius riiim
. ...
.' . .^
''9Me pi-ae.
fiiit annh
fere tribus.
B
fiusquejvssu
duobus prin-
cipibun Ah-
tnftnuorum
;
tibus abbatibus et monacbis
eiusdcm scdis.
super
pistores.cocos,
piscatores
etvinitorestexto-
resque.nec noii super omnos suos servos, regendi.
poenalia
postulandi.
iuramcntis liKandi,
iniusta
onmiaquc
niala opera
probil)endi i4 in onmibus
tam
ecclesiasticisquam
saeculanbusligaudiatque
solvendi
pracdictos fanmlos, qui cum monacbis
secundum
eonim institutum in castitatc viven-
f ibns in eadem insula fideli servitio degcre debenf
,
onmimodam liabc^af potestatem. Liberi vero in
pracdictis locis ad nos pertinenfibus babilantes.
ut praediximus, floreant et crcscanf. Nullus iudi-
ciali potestato pagos nosfros in actionibus el
poenis aliisque utilifafibus sibi usurpandos occu-
pet. sed omnia in pauperum eleemosynam el
monachorum ibidcm Deo scrvicntiuui suslcnta-
tionem ad pcrpetuum increnientum
provcniant.
Ut auteni baec nostrae concessionis declaratio ab
omnibus firmius servcfur, oam impressione
annuli nostri ct sigilli nosfri appensione rol)orari
mandavimus.
Illuster Vir
KLS.
Signuin Domini Caroli, Maior Domus dicU,
pafris Pipiniet Carolomanni.
Ego Calderainnus (lancellarius iussu Domi-
ni C.aroli scripsi iuiec. Actum in civitate
lopilla 25 mensis aprilis anno Nativitatis
Christi 7"2A. Feliciter in nomine Dei.
Amen.
~)Ci. De Sinlazo, 'ptod lam advertimns. in his
documentis nulla fif menfio. Hunc, nescio quo
fundamento, praefectum seu iudicem regionis
fuisse pro re.fje Francorum ef in cas(e//o Sandeck
in fniihns Hungariae resedisse refert Gallus
Oehem (1).
Nehi aufem scu Hntihi nepos eraf Oode-
Q
fridi ducis Alamannorum ('2). Berfholdus fjuufjue
nobilissimiAlemannorum ducis/i'fw/o decoratur in
Vifa S. Mefjinrtidi, ijualis hactenus edifa fuif, sed
in tnififjuissimis huius Vitae codicibus non hfjifur
vox ducis (3). Attamen non aliutl funttamenfiim
hahuisse videnfur Fickler{4) et alU (5)
nt Nebi et
Berfholdum fratres ef Alfimannorum duces dice-
renf, qni siiccesserint two suo Godefrido et ijm
successores htOmerint jmfruos suos Lantfridum et
Theofiehaldum . In antiquis vero Annalibus etpro-
oemio Letjis Alamannorum comjnn-ef eo femjmre
Atamannifie dux Lantfridus, filius Gotlefritli
(6),
et advertendum tqmtl Hermannum Augiensem
Nebi et Berfholdum non duces, sed principes,
netjue atldita voce Alamannoruni, ajfjfellari
(7)
:
unde nihfl obsfaf fjuominus in fliplomtife modo
recitfdo recte LuUfridus (seu Lantfridus) dux et
Berchtoldus comes nHncujmti censeantur, et ijisum
dij)loma, qnamvis aj)0crgphiun, confectum tamen
Tbeodebaldo, Gof itridi ducis filio,ex Augia pulsus,
Etonem pro se constituit abbatem. et ipsc Alsa-
fiam, alia instrucfm-us
coenobia, pctiit (*)). Netjue
Efonem diu quletum Augiae subsistere passus est
Theobtddm : nam et is niox Augia e.Tpuhus est,
sed fleinde a Carolo MartrUo loro suo resfifufus,
teste eotlem
Hermtnino ad an. 73:2 : Eto. Augiae
abbas. a Tbeodebaldo ob odium Karoli in llra-
niani* relegatus. sed eodem anno, pulso Theo-
debaldo.a Karolo restitutus est {[()). Numijuam
fieinde,
j)f)sfquam Augiam reliquif, Alsatittm
jiefens, illuc, vel omnino in Alamanniam, reversus
es.se memoratur Pirminius.

IX. De
fundatione nionasterii
Murbacensis.
'Uri
E
58. De har fundafione htihemus rertissima docu- Coenobium
menta,diphniat.a scilicet,tum Theotlerid IV regis
^Vi-6cfH,
Frtnicorum, datum die 12 iulii anni septimi regni
eius, id est ttnni 127, cum regntn-e coeperif men.^e
decembri tmni 720 (11),
tum Widetjerni ej)iscojH Ar-
gentinensis, datum die 13 maii anni setjuentis, tum
Fberhtn-fli comitis, datum anno ocftivo Theotlerici
regis,tdferumijue eiusdein comifis dfitum,die 13 fe-
bruarii eiusdem regni anno unflerimo, tjuo utroque
monasterium iam antea a se tlotatum noois j)os-
sessi-onibns auxif. Dij)lomata haec, non semel edita,
nihihminus,cumad
tractafifmem nosfrtnn apj)ri.me
j)e)i.ineant,h.oc locodenuo exhibenda duximus,duo
priora et quartumintegra, iertii vero eam ptwtem
ubi post j)rooemium coenf)hii funflatio memortifur.
Prioris aittem teslamenti seu dij)lomatis ab Eber-
hardo dati iacturam dolemus, cuius ope sane cer-
tiusdefinirelicuisset quo loco et tempore monaste-
rium conditum sit : nam tle utraque re exstitit
p
alitjua inter eruditos dissensio.
59. Quod fid locum spectttf, sifum est Murharum
seu, ut in flipl.omatibus nostris et aliis veteribus
documenfis legitur, Mam'obaccus, //( Alstifia, iuxta
rivulum eiustlem nominis, tlistatfjue chilometris
circiter quattuor, inter septentrionem et occidentem,
ab oppitlo Guebweiler, trifjinfa auf.em chilomcfris,
inter meridiem ct occifienfem, td> opj)ido Neuhri-
sack. Secundum Grandidier (12),
consetlerunt j)rius
discijndi Pirminii in colle tjuf)fltim leucis dutihus
Murhaco disfante, tjuo lf>co j)osfea exortusest vi^us
Bergholtzell ; deinde in proxima huic colli valle,
iuxta sffignum quod inde Vivarius peregrinorum
flictum esf; ac tlenique, dimidia leuca ulferius pro-
gressi,inloro uhi ttedificatum esl coenobium Murbti-
cense,tjuoflusque tid annum 1704
j)erstitit.Afta men
in citandis mox diplomatibus annorum 727 et 728
monasterium dicitur aedificatum fuisse in loco qui
/k Alsatia
(1) Ed. Barack.p. 4; Archiv, tom. IV, p. 389 extr.

(2) Theganus, Vit. Luthrici Pii, cap. ^ (M. G., tom. 11, p. oiX)).

(3) Cfr. supra, num. 43.


(4) Quellen und Forschungen
zur Geschichte Schu-ahens (Mannlieiin, 1S5U), p. t:vm.
(5) Cfr. Breysip. Jahrbiicher 714-7it, pp. 50. .V). ((i) Her-
mann.Auff. Chron. ad. an.T^iOC.V. G., tom. V.p. S)H):M.G.,
Leg. tom. IIl, p. Si. Cfr. G. Waitz, Deutache Verfa^mngsge-
schichte, tom. Ul (ed. II), p. 47, not. 1. (7) Gfr. supra.
num. m extr.
(8) Cfr. supra, num. 53.
(9) -1/. G., tom.
V, p. 98.
(10) M. G..\oc. cit.

(11) Breysi^', Jahrbilcher


711-741, p. :J7-38. (1-2) mat. de V^glise ilr Strasbourg,
tnni. I, p. i25;i, not. 3.
vocatur
DIES
TERTIA
NOVEMimiS.
15
antio
cireiter
726 funda-
ium,
cai praefecit
S.
Piniiiuiur-
abbatem.
Theodericus
rex
vocaiur Vivarins peregrinorum,
qui anlea appel-
latusfst
Muori^acli (1).
Locus hic tum- subiectus
erai
ecclesiae
Argentorateusi,
posteii rero Basi-
leensi attributus est.
60
Constifufuvt certe fuif
coenobium ante dtem
12 iulii anni 727, <jua die datum fuii
diploma
Theoderici IV.
Mar,is definife
EMer;, (ll) dhm
fundationem
HUqai anno
72ij, qnia pufard in
diiAomate
Eljerhardi legi ante duos annos. Quod
quamvis non recte fegerif fneque
enim in diplomate
ante duos, sed aiile lios amios
scripinm estj, atta-
men recfa manet
conclusio,
cum per lios amios
solfem duo anni
repraesententur et ex alia parfe
Pirminius
post condifum
anno 724
comobium
Amjiense,
ibi annos duos,
secumhnn
catalopun
abbafum
Au(,iensiim, tres
secundum
Walafridum
Strabum et Hennannum (3)
commoratus sit
:
quae
testimonia
faciJe
rom,)onuntnr, si
ei-isfimeturhaec
commoratio
fnisse feve
triumannorum, id est duo-
rum
annorum
cumparte tertu.
61
NonnuUa
praeterea in iisdem
diplomatibus
notatn
diyna snnf.
Videlicet :
1" Monastenum
Murbacense
non
ridetur ipse rexisse
Pu-muuus.
sed mox condito
praefecit
liomanum,
imum e
monachissuis,
qui iam in
diplomafdms
hherhardt
anno
72>^abt)as
appeUatur{X).
^" Exempfw
mona-
sterii ab aucforitate
episcopali^primum
eoncessa a
Theodericorege,
a Wid^ve>-"o
episcopo
confirmata
estih)
sive, ut putat
Friedrich
[i^), ex
praecepto
romani
poniificis,
sive ex. metu reg^svd
p^^
Varoii
MarteUi,
sivc
ultronea
bemgmfate.
himili
privilegio
fruebantur
et alia
quaedam
monasferui,
ut Lirinense,
Agaunense,
Luxoviense
Sanct Mar-
ceUi
Cabillonenseet
Besbacense.^^
hccksui^^^^^^^^
ZerU
consecrata
est s,d.
fifulo B.
V.Manae,
L
Michaelis,
SS.
Pefri ef PuuH ef S. Leoaega-
rii (7).
Cuius rei ratio facile
assignatur;mm
dhus
e , ,/Lr
Eberhardus
eomes, fUius
Adaibert,
Alsa-
fiae ducis vel comitis,
rinculo
cognat.oms.unctus
erat S.
Leodegario
:
Eberhardi
nem,>e avm Bere-
.winda
soror fuit
matris S.
Uodegarn (8).
Ttir^,Uun
iUud
singulare
de
herib<u,no seu
mulfainpoenamneglectaemilUi<..wnfi^^^^^
^nonasterio
attribuenda
(U).
quod G.
Vadzjn
solo
diplomate
quodam
Spirens.
^currere
notave-
....,
(10)
- /"'
sequuntur
ipsa
diplomafa.
'
6^
Lniploma
Theoderici
IV
promonasteno
^Macensi (U).
- Theudoncus
-^J^[
^;
viris
apostolicis
palribus
episcopis
nec uon li
bus*^virisducibus,patriciis,conut.busvelomm-
bu
a^entil)us,
tan>
presenlilms ciuam
futuns
Si
Setitbnibus
sn<-.raolun.
quod
ad
propnetaten.
^c W
uui
pertinet,
devota
nK-nt.
prestaums,
bldl^re.n^omniumbouorumDojnummJj^
"c
,"
nonasterio
virorun,
in
herenn
vasla
^u^ot pui.
Atsacmce.
in loco
'''"^''T:V1v:
peor:norunM,uian.ea
S;;^
-
Mu-l.ach,i;.a,o..o,iao,eno..ro
^::;,
:::.Uu..ro.in,u,noreDeie,.e..e-
Wcis
Donuni
no.iri
Jesu
Uuis.i
seu.per
v.rgnu.
AUCTORE
C. D. S.
ci r^'. Adde
Schoepnin,
Alsatia
,5)
crr. infra,
num,n.
0;
e b. N
>^^^
.^ ,, ,
(7)
Cfr. infra,
nuiniu. 6-i el 7U. y^}
Mariae.seu sancli
Michahelisarcliantreri,velsaucti
Petri. et Pauli bealis apostolis. et sancti Leude-
geirii marl>Tis cum sociis eorum, ubi ipsi faumli
Dei sub sancta regula solitariam vitam fruanUu'
;
petiit ipse vir Dei Penniuus i-piscopvis serenitati
nostre,cum ipse iam muninaU) fidcle nostro El)ro-
chardo comite, talem ob lioc noslrum omanere
preceptum de omni corpore possessionis ipsius
monastcrii.quicquid
at presens teuerevel donare
videtvu-. avit quod iiiantea a quocmnque. Deo iuspi-
rante. ibidem recte fucril conlatum vel dclegalum,
per noslrum
proceptum dcberemus
iuDuiuouien
plenius
coulirmari'.
Qvu)dnospro
mercedenostra
hi oimiil)Vis fucisse
co;,'noscite, et ad praedictis
fanuvlis Dei lalem
emisimus decretvmi. vit nullus
episcoporum, nee.
praesentis, nec qui fuerint
successores.
nec eorum
orduiatores, aul quilms-
cumque
iuditiaria
potustas. per qviacvuuque inge-
uio possint quocuuKiue
ordine do loco ipso aluiuid
auferre aul abstrahere, ut facilius liceat ipsa
familia
Christi. que ibidem in Dei nomine adu-
nare
desiderant.
eorum rec.tam deleiiationem
quiete per tempora
possedere, et sancla reyula
conservantes,
proprio
privilet'io, que nobis pre
nianil)us
ostenderunt,
Deo iubeute, sub tran-
quillitate
possint
penuanere: quia uihil de cano-
nica
auctorilate
convellilur.
quicquic ad talem
familiam
Clu-isti ad laudom Doi die uoctuque
cauenvluui
conceditur.
.
iVi Idcirco.
pro caelesti
intviitu talem nobis
benefitivuu
prestetisse
cognoscite ut maneat quvc-
nuidantefaliviri
Dei ad nostro
niouasteru) cou-
quesierint. vel
laboraverint. et quod lam diclv.s
tidelis
uoster
Ebrehardus
per sua
slrumenta
ibidenv
adfirmavil.
vel a
ceteris conlala tmt aut
fuerit, sub
nostra
emuuitate
eius
temponl)us
absqiie
uUius
inquieludine,
Deo
auxvliaute.
cuucta
eis
protitiaut in
augmentis.
Additm- tamen, e si
abbas
cougregatiouisipsius
episcopis fuent postvi-
latus, ut ei
presbiteros
vel
diaconos pro missas
celebrandum
debeat
ordinare,
al)sque
comuvodv
acceptione
instituat,el
si
rogatur,couddam
eccle-
siam
crisvna,
tabulas,
grados
occlesiae,
absque
commodi
aceoptione
faciat : quod si ipse rennvier.
,
alterum
quemlibot
pontifuTnu
qm
grai.s Ivac n-
buat
licentia
habeat
supplicare,et
vllo Ivoc tace.e.
Etnultoumquamtemporeparrochiaeipsmspout,-
fi
in cuiv's
dioceso
situnv est hoc
mouastorvum,
potestatenv
nuUam
haboat
inquiolaudi,
non ipse,
non
archidiaconus,
non
ecclesiae
iud.ces, uec cen-
^um
vnittere,
neque
pastum.
neque
m
robus
monasterii
requirore non au leant
.
et s,
a b s ipsius
congregationisdehac
luce
vocatus
merit
nullus
ibidenv
de alio
monasterio,
nec de
c
itnle nec
pro
parentela,
nec ab
ep.scopo ord-
tus
equo por
potestatem,
neque
per
pro.nnnn
T^A
ingomo.cnicvuuque
iudic.
nullus
pre-
..d!i*li t
re<^ni
nostri
iuuoctore,
ut ipse mona-
stabimatt
vi-piH
.niiiniie Dei ct
nostra
^:-:S
;:=-":-
--
.,r io m r.fr. infra, num. *

tnuUis
privilegiiif
auxit
;
sislere
16
ADCTOBB
C. D. S.
DE
SANCTO
PIRMINIO
EPISGOPO.
^^
,. . jx-
rrvinnriim in hoiiore
sanctorum apostolonim et D
notestas.
nec
presente nec ft.turo
te.poro m
~*^^ .
,i^,,ielnostroconsilio .o.,a-
B
quae
Widegernu,
episcopus
Avgentora-
teni$,
potestas.
nec pre
curtisvel
territuriis
ubicumque
ips.us
monasteru
ad cau^a^;
audienduiu
vel freda
uiid.que exib'en-
dum non
presumant
ingrcdere, nec
f.deiussores
toUcre- et
quinpiid tam du
ingenuis qunm de ser-
vientibus.
super
territuriis
ipsius
monasten.
commanentibus
fisco de freda aut
harebannus
unde
poterat
si^erare, ad
Umiinaribus
vel st.pen-
diis
superscriptis
famulis
Dei ex nostra
mdul-
eencia ad integrum
mancipentur
cfTedui.et
nobis
rcMiantilms
aut
postmodum
tempora
succeden-
ti.uu rctium.
cpiod nos pro Dei amore et t.more
indulsimus.
qurmq.iani hoc non
p.-esumat
con-
vellere,set
omne
quiete et integra
cmumtate hoc
quod
decrevimus
inviolabiles
auxiliante Deo ptn--
severet Et ut preceptio erga ipso
monasleno
firmius
haljealur.
ma.ms nostrae
suhsc.-.plio.i.bus
subter
decrevimus
robo.-ari.
Tlieudcricus rex F.-ancorum
s[ubscripsit]. (ier-
baldusobtulit.
Data quod focit mense lulio die MI. Aimo \ 11
regni nostri,
Gundullivilla. In Dei nomine feliciter.
Anien.
65. Diploma
Widegerni
('piscopi Argeniora-
leum (1).

Dominis
sanctis adque hono.-e
dignissima
apostolicis. meisque in Christo patre-
birs.
Widcgermis gratia Dei Ecclesieq.ie Sanctc
Marie in Stradhu.-go civitate vocatus episcopus.
Noverit sancta industria vestra, qualiterpastores
ccclesiae
solerlissimae cura sum.iioq.ie studio
debent procurare. ut ecclesia Dei lucris anima-
nmi p.-oficen't. et ]ier nos monitis salularibus. in
quahtum vale.nus, vi(^orem oblineal; ui his qui
eterno pastoris spontaniae relictis omnibus sequi
cupiunt, akpie sic ahnegantes semetipsos, per
angusto calle artaque via gradientes. vocem
aeternae regis hac redemptoris noslri audientes :
Exe de terra tua et de cognatione tua ct
vade in terra quem munstravero tibi; vel
illud: Qw\ reliquerit patrem.aut matrem,
aut filius. aut agros, et cetcra, propter
nomenmeum,centuplumrecipiet,etvitam
eternam possidebit : et : Si quis vult
post me venire, abneget semetipsum,
lollat crucem suam, et sequatur mc. Opor-
tet ut .los audiamus, qui dixit : Hospes sum et
'
suscepistis me, et qui vos recepit, me
recepit; et quamdiu fccistis uni ex mini-
mis meis, mihi fecistis; ut quod a principe
apostolonim in initio ecclesiae instit.itum est,
(luia (tmnis mullitudo (i-cdentium erat in unum,
t*t nullus suum proprium diccbat alitiuil esse. sed
crat illis omrua communia, et cor unum et anima
una.Unde institutio sancla ex hoc a sanctispatri-
bus in post.nodu.n ab liorie.ile in hoccidente,et in
partibus Galleai'um monasteria multa sub regula
sancta horum cxemplo relegio clara promulgavit,
prpcip.ie monastcria Lirincnsis. Agaunensis,
Luxovit^nsis. et in univcrso mundo sub regulas
sanctoru.n patrum, maxime l^eati Benedicti et
sancli GoUuubani abbatibus vita comnmne
optima disposilo ct pcr a.itoritate clementia
.egum et per iirivilegia sa.ictis atque caltholicis
pontificihus firmiter roborata; et sanctae canones
l.oc non de.-oga.it. sed potiusluculenter exohtant.
Undc nos comptH-ti, quod vir inluster Ehorhardus
quomis in hercino qui vocalur Vosagus in pago
Aisacince infra nostra parrocia, in loco (p.i antca
vocabatur Muorbaccus, nunc Vivarius Pere-
tormn, cu.n Dei
adiutorio et nostroconsilio ino.ia-
tyiio in suo proprio a novo aedificare conatus est;
at' quod
cvocantes
Perminis episcopo cum suis
peregrinis
monachis,
ibidem cynol)io vcl sancto
ordene
sub regvUa
beati Benedicti Dei gratia et
nosti-o
adiulorio
perficere deberent. Unde nos
cong.-at.ilantcs
huius viri sancte devotione et glo-
rioso
pi-oposito,viscii-alecaritate
pietate^iuecom-
moti.
devotione
pruinptissima, una cum (onscnsu
fratrum
nosl.-oruin,
abbatum, presbeterorum,
archidiaconi.
omnique clero ecclesiae uhi ego
deservo. -sed et ducis ac iudicium, timentiun.que
Deum populo huius
provinciae catholico, ut ab ipso
monasterio seu cynubio
congregationeque pere-
grinorum
monachorum
per nostra et per veslra
auctoritate
privilegio
conscriberem vcl coiifir-
.nare debemus.
Quod ita et feci.uus. ut ipso
monasterio omnia.
quid(iuid ad eius pertinet
ditione,
aedificiis,
basilicis. cum ministeria vcl
ornamenta, de quaru.u onuiium rerum sacrisque
codicibus,
strumenta
cartarum,aurum, argentum,
^
aeramentum,
vel quibuslibet rebus ipsius mona-
sterii,seu cellolas vel eius appendiciis,eliam villas
cum agris,
domibus,
mancipiis utriusque sexu
acolabus, et quod iam dictus inlustcr Eborhardus
vel alii pro salule animae per qualiliet modo
donaverunt vel delegaverunt, seu et inantea tam
ipse ciuam
et munificentia regu.n, p.-incipum,
pontef.cum,
clericorum, vel a quocumque homi-
num, Glu-isto inspirante, largitum fuorit. cu.n
omnia et ex omnibus per hanc privilegium confir-
niainus; ut ad die presenie ipsi monastyrius,
praefatiquepercgrinimonachi.
eorumfpie suc(:es-
sores, sub regola sancti Bonedicti c>nmbialiter
congregati secundum sanctum
propositum eorum
im-o absque uUius repititione trade.uus adcpic
trebui.nuspoteslale.
66. Neque nos ipsi, neque
successores huius
civitatis pontefices. neque
archidiaconi, neque
exactores. neque aliciuis de parte ecclesiae. vel
quislibet nullus, aliquid dominaro, vel ii.hero. aul
recp.orere censum vel dona aut qualibet munera
nullu.aquam tempore expetire non praesumant.
Gum vei-o necesse fuerit chrisma pelire, altaria
consecrare, sacros ordincs
benedici, aut aliciuos
benedictiones expetire, aul oraluria in eorum loca
aedificare, rector ipsius monastirii. vel peregrini
monastirii ibidem consislenles, aut si de sc epi-
scopum habenl, aut a
quacu.nque de saiictis epi-
scopissihi elegerint, qui
liocfaceredebeat,licentia
sit eis expelire et ille hoc tradere, benedicere
yel
consecrare. Et nullus iu ips^o
monastorio
inlicito
ordine contra voluntate aut votum ipsorum mona-
styrio eorum adire non presumant nec secretius
ingredire septa.El si aliquando pro ciualicumque
causa expetit, ut ipsius rector, vel ipsis
peregrinis
monachis congrua fuerit voluntas, et
episcopus
invitatus ad ipso monasterio venerit,
coelebrato
officio, absque ullo munere requisilo mox ad pro-
pria reverlatur.
67. Cum vero abba loci ipsius acciperit
fransi-
imn.quemcuiKiUf perecrim monachi ibidcm
habi-
tantes de semetipsis secimdum Deum et regula
meliorem invinerit, ipsum sibi constituant
abba-
tem : quod si ibi de se ipsis talem non
inyinerinl,
de alia monasteria iamdicti Perminii
episcopi
de
illas congregationes peregriuoruni. (luom
sub uno
modo pelitiones vel una sancla
institutione
beali
amplo
F
difilotnnte
{{)Xl)Ain.nmWr.Hif't.delVgIi$e(IeStrasbourg,loin.\, Pifecesjuslif.,num.
39;Schoeptlin,^rsafra(?p^.tom.I,
p.Ut-
B
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
A Benedicti
qiioadunavit ipse sibi consentientes
abl);ilein Rvolaroni oxpcdinnt et constituant. Et
si ibi sanctus ordo tepiu*i'it.quod absit. vel aliqua
discordia inter ipsis uuinaciiis surrexerit, et ipsi
boc non praevalent aut non voluerint eniendare,
tunc qui ex ipsis rector ordene secundum regula
volucrit vivere, ubicuniqne in alia nionastiria, ubi
peregrini nionaclii snpradicti episcopi consistere
videntur, et rectius regulariter invinerint. potc-
stateni bel)eant expetire. et ilH per eoruui salubri
consilio. Deo largiente, ipso sancto ordine vel
ipsis luonacliis perregula reslringere. emeiidare,
corregere atque pacificare laciaut ; et nulla occa-
sio sit, ut alius abba per qualicumque ingenio
contra coruui sancto ordene ibidem ponatnr,
aul de rebus supra scripto monasterio aliquid
menuitur.
confirnwvit,
68. Quiipropler sancto et apostolico conpalres
et contralres niei, ideo vestra catholeco authore-
tate nostraque gemina sociamus.ut hic privilegius
omni tenipore
iirmissima habeat firmitateui. ut
nullus nullumquam
lompore contra agere nt>n
presuiual. sed presens futuris temporibus invio-
latus permanenl. Et nunc omnibus episcopis el
Deum tiinentibus
homiuibus preco. subpleco. et
per caritate coniurare presumo. ut tpnbus hic pri-
vilegius oslenditur, manus vestras
subscribere et
confirmare
dignetis, ut vestra auctoritate fultus
inconvulsus
permaneat.
quahter eisdem percgri-
nis monachis ipso monasterio
consistentcs clarius
dileetet pro statum ecdesiae et integritatesacer-
dt)tum, pro incolomelate
regnm et pace christia-
noruin, pro poeuitentiuni
reniissione
peccatoruin,
vel requiein fidelium
defunctorum,
divin;ie miseri-
cordiae
tranquilUus
exorare. Preco igilur et con-
testor quoram Deo et beatis angelis eius cun-
ctisque sanctis, onmibus
successorebus vel omnes
christianis, ut hunc
privilegium, quem couseuso
clericorum.
laicorum
timentium Deum, plebs et
ecclesiae nostrae
decrevimus vel condedemus, in
nullo erumpere
presuiuant. sed per inefTabilem
Trinitatem
cunctis
coniiu*amus, ut in quo preva-
luerint, in omnibus
conservare et studeanl. Et si
aliter obstinato
animo, vel diabulo
instigante,
invidia,vel
cupiditate
deceptus,vel
qualibet modo,
quod Deus
avertat, si nos ipsi, aut successores
nostri, vel quislibet de qualecumciue
parte, contra
G
huiic privilegium
temptare
conaverit, vel iam di-
ctis peregrinis
monacbis vel successores eoruni
inquietare,vel eis ahquit
minuare
presumpserit.si
se emendare noluerit ct amala
voluntatecelenus
noluerit corregere,
cum Dei
genetricis semper
virginis Mariae vel be;itorum
apostolorum
cun-
ctorumque
sanctorutn
ante
conspectum
regis
oeferni Christum
Domini nostri, ui cuius amore
huue privilegium ad iam dictis
peregrmis vel et
cynubis
condedimus.
se confidant pro nequiss!-
n'iispeccatis eorum
vel iniquissima
malici;i oeter-
nis incendiis
concrematuros,
bac iUa sentent.a se
experiendos,
qua falsis
sacerdotebus
Dom.nus
mh.;itur: Vae vobis
hypocritae, qu! cl_au-
delis regnum
Dei. quia nec vos .ntroitis
nec alius
iniroire
permittites;
et
:
Qu.
scandalizaverit
unum
de pusillis istis,
meliuserat iUi ut alegaretur
mola asena-
.ia ad
coUam
ipsius. et
proiceretur in
profundum
maris, et qui Deum timorc
neclexit
iudicantis
hominibus.
inferat
parfebus
luonasleni
vei peregriuis
mo.iachis
ibidem
habitantes cum
sociante fisco auri Uberas
trigenta,
argento
ponda
17
quinquagiufa, luuUa susleneat atque dissolvat :
f,"*jj^
et hoc quod repetit. uon vuidecet. Et nihilo.uinus
presens privilegius omni tempore firmas perma-
neat ; et ut firmiorem obteneat vicorem, manos
nostras snbler scripshnus. et qui suhscribsereut
vel signeverent rogavimus. stibuUuMoue subnexa.
Actnm Stratburgo civitate publice, die XIII
n.ense Madio. in ascensione Domi.ii, a.mo octavo
regiumi Domiui i.ostriTheodorico rege.EgoH7<^/c-
gernuit, liac si indignus episcopus. sul^scripsi. Ego
WKolfrndus ai-chidiaconus consensi et subscripsi.
Ego LihiilfuB presbyter subscripsi. Ego llaiiniilfus
diaco.uis suhscripsi. Ego AUinnnnns diaconus
subscripsi. Sigruuu
f
Fitlrli(rio trihuno in Dei
nonien. Ego Hariholtlus abba consensi et sub-
scripsi. Ego Hadalricus consensi et subscripsi,
Ego in Dei noniine ArdoUnitx vocatus episcopus
conseusi et subscripsi. Signum
f
^y^oifnldo
comite. Magobardus archidiaconos subscripsi. Ego
rV/(rfe(//HH.s episcopus consensi et subscripsi. Ego
WiUihertn^t episcopus subscripsi. Ego Hagoaldus
abhas subsci-ipsi. Siguum
f
/>eo(/o/"m^ <Iuce. Ego
Ebrohardns comis subscripsi.Signumt
^"^/"'/'*'-
^
Signum
f
Sordoldo. Signimi
f
Gundobertho.
Signum
f
n'(7/(r(r/o.Signum
f
Wigrao.Eu Hagino
abbas
suhscripsi.Signnm
f
Leodoherto. Ego iu Dei
noinine
Willihrordici subscripsi. lioinanns clericus
hunc
privilegiu.n iussus a supra scripto scripsi.
G9 Ex diplomate Eberhardi comifis (I).
locumet
(Post prooeinium).
Ergo ego in Doi nomine
^^^^^^^^
Eberhardus,
filius Adalberti
quorul;mi ducis. acsi
vilissimus Christi
famulus,duin nou hahetur iuco-
gnitu.n (p.alifer ante hos annos, una cum con-
sensu
pontiricum,
sacerdotum et germano meo
Leudofreudo
duce et coniuge mcii Eiueltrude, in
i-e mea propria, in loco qui dicitur
Maurobaccus,
qui nunc vocatur Vivarius
Peregriuorum. in
pa^o Als;icensi, in honore sancti Petri principis
apostolorum et sanctae Dei genitricis Marie cet^
.'orum(iue
sanctorum, a novo meo opere, in quan-
fum michi vires Deus dedit,
.nonasterium edifi-
c-.vi et illis diebus, iuxta quod in illo priore testa-
u.ento
contiuet, de rebus meis aliciuid
ditavi.Nunc
aute.n
alvator et redemtor
hu.uaiii gencris, qui
omnes vull salvos fieri et ad
agnitionem veritatis
venire non meis meritis
exigentibus, sed pro
clementia sua me iu corpore
visitare dignatus est
^
et fallax
temporaleque
lu...en
substriixil uf ad
verum.
quod ipse esf, me acsi indignum
percUi-
ceret lumen : etiam sua
provideutia
quaiuvis me
optaufe, ex proprio
corpore
legitimum
heredein,
nui micl.i
successor
existeret.
siiniliter
substrax.t.
Proptereaconsiderans
qiia gravor
sarcina pecca-
torum et
reminisceiisbonitafisDe.
d.centis:Date
elemosiuam
et omnia
munda
sunt vobis,
de tant;.
igitnr
miseratione
et pietate Don.uu c-on-
fisus.
nullnm
uielioreu.
herede.u
.pmm eccles.an.
Christi et qui
propter
nomen
ipsius
uul.tanf vd
pauperes
f.eri
decreverunt
habere me ludu-;
.
Iccirco ad
mo.iasterium
supra
memoratum
Mau-
robaccus
sive
Vivarius
peregr.nornm,
ubi
venerabilis
vir
Rom;nms
abbas
cum
peregrm.s
monachis
suis in
servitio
Dei
cons.stere
vicU- r,
donamus a
diepresente
donatumque
esse m pci-
netnum
voluinus... . ,
"^
Se,unntur
recensio
nnnn
do,u.,an..n,
,W
fo,J,laesec,.n,aU..n
e,
i.pncai.o,.e.
...Icer^
e
;, donalionem
illam
violare
praes,.,eren,,
ac
denioue
noto
temporis:
ActumHabendo
castro
sive
Romasco
monte
(1) Ap.
Srhoopnin.tmn. I. p. 8; Trouillat. tom. I. p.
70.
Hovenibris
Tumus IL
luonasferio
ADCTORK
C. D. S.
Ehfrhardo
Alsatiae
eomite.
j3
DE SANCTO
PIRMINIO
EPISCOPO.
monastenopublice,annooclavoregnantedoniino
Pirniinii
/.mv>o F7 m.f/H .^ m7/y^^^^
niondsiuiu liiiimK. , c
yomiisi
coniertando, ne eontradicerei antHpas testi-
""'TA^ZI^^^J^^Eherhardi
diploma (1).
- moniis
Augieme
coenohiumomnium primum a
Dum' fracriiitas humani
g.neris
perlinu.scil ulti- Pinninio
conditum asserentiOus,existnn<mt loan-
mum vitae
temporis
.nbelanea
transpositione ..Ay>;U-^)^'''-''''
'''''
"';"'*I"";"''l^' ^^dem
ventura, oportit christianLnm]
tottidie in au- fixam.
multo mumH coenohnun u.tegrnm cnm
gn enta ione honi operi. crescere. et dnm in suo templo et celhs monastK.s constituiss., sed lan-
fure potestate
consistit.
preparet sibi viam salu-
tnm^inaed.mvihorahab.tacula nmnltuanoopere,
ti< per qnam ad aeternam
beatitudi.iem
valeat donec aeren. et lorum n.aps ahcuhi iu .sta p.-o-
nrrvenire hicocme ego in Dei iion.i.ie Ebrochar- vu.cia idoneu...
iiui.cisceretu.-, cui ha.ic iiionacho-
Uiscomis\.tconiuxmeaHemeU,-..disp.-oren.e-
run. t..rmam iiweheret, erex.sse^
j ^ ,
din.naniinaenostreetromiss[i]o,iepec<ato.-..,..
7^.
F<dHtnens^n>orms^nun,,^^^^^^^
no.lrorum ..t veniam in futurum consequi
merea- in dertera r^^a hhem a Curm nrhed.ss.tum,,nter
m.ii- cid(.,.ns a die pi-esente cessumqne in perpe- condita a Pirmin.o non memorat T da prnna
(0),
tuuni e^^se volu.nus alque de im-e liostro in im-e et praeterquam in uno codwe Emsullensi saeculi X,
doi.niiatio..e
moiiaste.-ii qni vocatnr
Vivarius vbi et vox erasa est, neque etiam I 'ta secunda,
sive
M-iurobaccns, in honore Sin.cli Petri et praeterquam rursusm unocodice saecuh XV. Cete-
sancte Mai-iae vel sancti Leudigarii citerorum- rum ex eius mentione prius a scriptore codias
que ^incto.-mu in paifo
Alsaeinse. quen. e-o, Einsidlensis facta constatiam saeculo Xfundato-
opilnhnle Don.ino. a novo constr.ixi et. ipso p.-o- rem monastcrii creditum esse Pir.nini..m. Herman-
t(-ente in ame cuppio esse factm-nmaihi vene- nus rero Aiajiensis non distincie Pu-mm.o, sed
rabilis vir Homanus al)lja cun. peregrinis mo-
Augiensihus monachis hanc laudem atirihuit in
nachissuis quem Dominus de divei-sis pi-ovinciis Chronico suo ad annum 731 (7).
Attamen ineunte
quoadunavit, preesse videtur. hasilicas in honore saendo XII ipsius Fahariensis monasterii traditio
sande Marie et sancti Desiderii seu sancti itlius orifjineina V\vn\imo repetehai^quod coyisiat
Andocii.in loco nuncnpante Petrosa. qnem ex ex relafione quam anno 1115 Gerohlus ahhas
alode inporcione cont.-a germauo .iieo Lendefrido coram Faschali Ilpapa proiulii, coenolm sui iura
duce acciphims.situm in pago Alsacin [se],tum et adiersns Basileensem episcopum tuendi causa, his
adinleKi-uniquicquidadpi-esens
ibidempossidei-e m-i/s:Fuit vir quida.n .sanctissimus, nomine
vidcor aut mihi leKihus rcdebitur. cum omni Pinninius, qui ob venerabilisvitaemeritumdigni-
supraposito,
domibus,niancipiis,accolabus,pecu- tatum pastoi-alis cm-ao suscej^it civitatis Mettrn-
his utriusque sexu, terris. silvis. pratis, pascuis, sium. Ubidum fidelis dispeiisator dominica bene
aquis aquar.m.ve decursibus, a die presente ad et ordinate composuisset ovilia, quia lux vera in
prefato monasterio tradedimus ad possedendum, tc.ebris .lon potest latere, sed oportet eam in
D
IMulTera
E
ut ab ac die habeiidi, possedendi vel quic-
quid exinde pro oportunitate ipsius monasterii
iam superius no.ninafi rectores eligerint faciendi.
in o.nnibus libere pe.-fruantur arbitrium, licet
incessionis poenam adnecli non sit necesse, sed
nobis pro infirmitate placuit inserendum. Si quis
vcro. (luod fuluium esse nou credunus, etc.

Acluni Montumaco vico puhlice.anno XI regnante
Theuderico rege. idus febroarias.
yon constat a
Pirniinio
fumUita ense
coenobid
Disentiiietise
et Fungemie
;
*
St. Piriiiins
Brunn.
St. Pirinins
HofytjuU.
domo Domini clare omnibus Inccre, hic nutu Dei
ad maiora vocatus,
audierat namque desidia.n
ac neglegentiam episcoporum et aliorum praela-
torum, el desidiosos esse in fide Christl, ita ut,
relicta religione veraefelicitatis, imitnrentnrritn.u
gcntilitatis,

l.ic sa..ctus Pirminius diu noctmiue


cogitans quibus mcdicaminum fomentis talibns
subveniiitui-.

noverat tamen statntum ne ffuis


praedicatoris sibi veiidicet otlicimi. in altei'ius
episcopi parrochia,
tandem divino factum est
.,,.. ..
,
cousilio nt heatae memoriae Gi-egorimn secun-
^
\. De alllS mOnaSternS praeter
,i,., Homanum pontilicem a<liret. illique hiiius
AiKTionco 1 < Pinninin fiin-
rei seriem pleniter insinuaret. Guius iussu vohm-
AUgienSe a
.
firininiO lUn
t^,.io ,u,eepif otricium tanto iam tempore arde.,-
datiS in Alaniannia.
ter coneupitum, videlicet ut ad quascumque
civitates aut ad quae loca perveniret, arva divini
71. Kon satis ronstat quo tempore vel efiam quo amoris igne carentia p,-oscinderet et semen verbi
ordineexsiiterinf reh'qua monasieriaquaeaS.Vir- Dei diligenter excoleret. Non immemor
igitur
minio condiiafernntur : quapropter ea per regiones suscepti onei-is. statin. iusuda.-ecoeperat
fructib.is
ubi sila erant qnasi disirdjuendo hic recensere boni operis,per diversaloca quam
plurimiimona-
aggredimur,adipctisiradiiimiihu8 quaedesingulis steria constituens, Deo servientium et maxime
ud nos pervenerunt. Ei primo, qnod ad Alaman- monachoi-mn utihtati congruentia. Inter quae
niam spectai, tria in illo fractu, praeter Augiensc, duiii pervenisset in provinciam Guriensiuin.
Dei
docnmentis quidem admodum incertis, coenohia opitulante gratia Fabai-iense construxit
coeno-
S. Pirmininm aurforem ret lnsfaundorem hahuisse biuiii. Ad cnius praedicntionis iucunda.n
vocem
dicuniur, Diseniinense, Vfumimse et Fafjariense. ac melliflnam exhorlationem non sokun
popuh
De Disentino nihil addendum occurrit his qitae adiacentis pagi convenere, sed etiam e diversis
allata suni supra, uhi egimus de sede episcopati partibusdoctrinae illius suavitate exciti
certatmi
S. Pirmmii (2). /7H reifulimus efiam
{\^) quae de conflnxere; quos omnes, ut cuique
opus erat.
monasterio Fuugae insiitufo ex vetusto codice desidei-abili oris sui dnlcedine repleverat.
Multi
excerpsif (iallun Oehem. Asserunt recentiores itaque salubria sectantes illius n.onita,
renun-
scriptores
(4)
fontem eo loci atque areatn nomen tia.ites saeculo, spe perhennis vitae regulari
se
Pirminii retinui.^tse *, sed nulla alia rept-rire subdiderunt disciplinae. et quicquid
facultatuu.
usquam esi illius monasierii vel commorationis vel possessionu.n videbanfur habere, cum ammo
(IjAp. Schoepnin.tom.I,
]jp. Si>i'etU:Trouinat,toni.I. cap. 1. et ap. Gelpke, lom. II, p.
28'.. (5)
Loc. cit.

p. 74. -
(2) Num. 37.
(3) Nuni. 53.
(4) Citati apuil (6) Cap. 8.
(7) Cfr. supra, nuni. 38 med.
loannem Egonem, Devir.illustr. Auy. /)/f..parl.in. scrt. i,
pariter
DIES TERTIA
NOVEMBUIS.
A
pariter et corpore cidem loco
contulere.
Hoc
orditie, quo audislis, aediticatus est locus Falia-

j
necnon?
riensis, nec

regalium
donorumest
amplificatus
ma','niflcentia, ut in ipsorum
pracceptis
conipro-
baliimus in liuius saucli coucilii
praesentia (1).
,, mfm 73. Qw> autem anno condiUiM sit comobtum
incerlae Mque relatio modo cilata indical nec satis proba-
fideimni j,,-,,-;^,. colliijere licet ex lestimonio
Hermanm ad
anniim 7.M, quipiie
qui minus accurate sub eodem
anno
signaiil
fundaliontm
monaslerii
Murba-
censism
et Altahensis (^).
Neque etiam ad illiid
tcmims
drfiniendum
quirquam iuvnt mira narra-
tio de
Fabariensis
monusterii fundatione,
tpiam ex
Actis
Augiensibus
descriptam ad maiores noslros
fransmisit
anno 173!) laiidatiis iam P.
Maiiri-
tin, Cliardon, in qua illa fundatio et omnis b. Hu'-
miuii
aimstolicus
labor connectitur citm
temporibiis
Pippini
reijis ct
Leiitfrididiiris.
Hanc
narrationem
ex codice olim
musei
liollandiaiii,
niinc hiblio-
thecae
regiae
Bruxellensis Sm,
hocloco e.dubere
visumest.Sicijilurhabet:
...aeiehuiu. 74. Sancta
aemulatioue
Leuttr.dun,
Dv.cem
txordiis
A"iloirmgorum,
GotolVidi
Alemanmae
et KlKti.ic
Ducis
mimn,concitante,cum
Pippinus
Germama.u
totam al.iue
Galliam
viris
apostolics
unpleret e
inidololalriaexsci.idenda
pluriuumisumptuum
et
laboris
impende.-et.
iUe ae<,.u. sui umue.-,s
.-atus
Bhaetiae
cousulere, cum
celebran
smu.ms
l.uid.-
bus S Pir.ni..ii
Meldensium
episcopi
zeUim propa-
gandae tidei
audisset, ilUu,.
om.ii modo
pertrahere
inRl.aetia.n
studuit et id ipsu.u,
quod Tel max.me
ambiebat,
commenda.-e.
Nemo
pron.pl.or ..d p.a
oius
<mmoda
couvertendaru.n
geu .u..i yota P
-
urinio ft.it. yui vix
accepto
Leutlhd.
Duc.s uunt o
co in viam se dedit. ne<:
solus. sed dub.o
p
ul
vi.-or.m.queapostoUcorum
lect,ssuuaev,tae,uo,
.
-
chor,mn
olouian.
adduxit;
quibus ut
conderetu.
coe..
bi>",'
U.utrricto
Duci
.auctor fuit, uude tun-
^m
.uunitisshuis
castris
i.,fVrnaleu.
hostem
fn^aderent
et sese
post
laboren>
^'^gj^
verent et
mutuo
fervore
acce.iderent.
QuatMtu
ut lis
structioui
locus nec aptior
v.sus quam
prope
velustissimam
Marsilinii
(Uarscldins,
<^
Ma-
lans.;
de.teraRhenifl.umiiiis
npa,ereyo,ie
faha-
ria)
arcem et anmen.
Longarum,
ub.
.lU.str....m.
c .u, >i^---"'
uiy^^'^
^""^'^'
'"'
^^;
i'
li
splendida
habilatio
est. eoqr.e
.nox Ugm
,
C
hndes
quaeque
necessaria
tantae
.noUt.m.,
compo."tah..
S^irminio
hortatore,
duce,
la.-g.to.-e
e vTde res
agitur,
sed
absque
operae
pret.o
suc<=essu,
d,.m
fabri
lignarii,
.>tcuu<pae
caut
rveretamensatisvuU.erane<,uem.t,,,,^e.psm
quivis
praeter
intentionera
crudeUor.
.lum l,at^
sc , <^e,e et
aptare
conarentur ;
nec su.e
prod.g.o
X
assulas ac
fragn.euta
quam
sang.une
ab
fela
coUigere
et,
co,.geminato
saep.us
vol, tu
.;^ 11.11
sanguine
notatis
assulis,
t,-a.,s Rhe-
;^!:i;;'editi
moutis
sinmu
volare
eas

0 loeo
depo..ere
deprehensae ^
"'" Q"" P!^,.
digio S
Pirminius
moveri
se
se.is.t.
non Ma.s
nfi ,ed
..otato
prodigiose
loco
Demu s.b, co
-
d do
ocobio
aream
elegisse
et
consignasse,
mrgna
c^a.upri.u,.,u
anUni
conso.atione
eosu,n-
., ..... ""ttlem
compendio
r^erlj^i^
^^
limis (4) el
breriiis
Ambrosius
Eichhoni
(o), 3"'

ttateapropter
Fabariensium
insigne
esse
colum-
19
bam. Verum non inshfne ex prodiyioso illo eventu, ^^^^^^
sed e converso traditionem popidarem de prodigio
ex insif/ni, qnod forte
praeterea rnhris fasciis dis-
tinctinn fatrit, ortam esse hand improhahiiiter
suspicari licet. Nihil certe de illo prodnjio
memorat reJatio Geroldi abbatis paido superins
descripta.
7G. Faisitfitis admodum snsperfnmest prieileffium et iyulatim
Zachariae, fpwd ex tftbulario
Fahariensis coenobii
J^^^^^^^
acceptum vnlgavit Ambr. Eichhorn (G), et recens
*"*'"' ""
uoris cnris ex apofjrapho Fabariensi in bihliotheca
San-GfiUensi
asservato cl. v. I. von Pfintjk-Harl-
tumj (7),
huiusmodi tenore conceptum :
Zafharias epi^^copus servus servoruni Dei. Pir-
iniiiio Deo
ama!)ili episcopo et abbati, venerabi-
lium
diversoruni
monasleriornm
Deo auspice
fundatori, ac per serieui onmibus
suecessoribus
eius vicissim abbatibus in perpeUuun.
Igitur quae
poslulasti a nobis, dileetissime
trater, qualeuus
in regi\o Franciae. uti et ubi terranmi tibi placi-
tum "tuerit. iu ruribus ac moeniis diversorum
locorum, sive in Iiis etiam ([uae per donalionem
aut
peremtionispaginamtibiadveuerint,
sive ui
^
relju^
magnatorum
tuormn. vel undecunque tibi
acciderint.
sacra loca et
monasleria. sicut a te
consentieutibus
Datroberto
etTheodorico fiho euis
Francorum
regibus piae
memoriae suie retraga-
tione de alicpio iudice vel ulUns
redamatione
con-
^tructa sunt, ila liberasub iure sanctac
Homanae
ucclesiae cui Deo auctore
deserviunt, a nobis fu-
mata
privilegiis et
uumnuitatibus
iu fuluro per-
maneant. Nos
igitur tam piis desiderns
taycntes
ac nostra
benedictione id quod petis effectm man-
cioantc^^per
lianc
apostolicam
authontatem
tibi,
piissime
frater,
hcentiam
et
potestatem
conce-
dimusaedificandimonasteria
et aha pia oratona,
ubicunque
ui Franciae
regno
voUieris.
sive alibi
terrarum.
anl iu locis
proprietatis tuae, sive in his
mmepercomparationispn-tiumvelconcessumem
re^-uni.
ducum et aliorum i)iorum
honmuun
dono
veUmdecunq.ie
et
ubicmique
tibi
qnohbet ms o
modo
obvenerint.
siulque
monastena
onmia a t
e
onstrncta
aut
constnienda
sub
=M-f
olica prcte-
ctione et
potestate.
Hoc
autem
(.hnsti Dei et
Domini
nostri et heati
Petri
aposlolorum
pnnc.pi^
et I.tra,
qna
praevatemus,
authontato
promul-
1 tes
sa^cinms.
et is.a
quae
dictamus ita ro o-
ri. ut nemo
episcoporum
de
^^^^^^^
sia tuas et luomm
successornm
cau^a^
audirc
Z I
uo
cupiditatis
vinculo
deceptus res tua.
'^0^ odolil>*-tV-o''^ti'"^='^
iuvadere
aut circa eas
Zlministeriumecclesiasticumcel^F^^
.amat
sedlibi et
successonbus
tiu.
le.Iam.u. .
Si quib auiv.
,,f,,,,rii micunque
tuerit,
nienlum
ajrere
couatu^
fui.n .
^j^"
"
1
;.
ille .it
anathema
iu
conspectu
Dei Patn.
omn
tien i et
sanctorum
an.elornm
e.us,
sA
poientis
ei
^
^ni^,e
percussus
in
condemuatus
et
perpu a
..'
,onun eius.
Ghristi
proditore,
porenm
peifcat
(6) Ibid..
cod.
prob.. p.
33 not. .
Bomauorum
intdHa.
tom. i. u-
Cuuctis
so
AUCTOBE
C. D. S.
Cunctis auteni isla loca
serTantihus
sit j.ax et
benedictio lesu Cliristi in
perpetuum.
Anien.
Scriptnni per manus Joannis
scrinarn aiino vii
Doniininostri
Zacliariae.D:>lnin
ii
NonasNovembr.
DE
SANCTO
PIRMINIO
EPISCOPO.
cesi Jiathpoiini.^ii ah Altaha superiori septem
circiter chilometris inter occidentem et septen-
trionem dissitum est.
79. FA Altfihensis (fuidem (inferioris) mona-
ZatUiariae
papae pro eo
primlegiam.
D
'^''Af/wf-j
Idemque
dicendum
de exordiis
monasleriu-
rum
*
Altaich

Montlsee
Ober-
Altaich
ium erat ut diphmatihus
poutificiis
appouer.
anniis aerae
christianae,
anuus septimus Zacjui-
riae non respondet hnius aerae auno 749,
sed 748,
neque
indictioni x^sedxv.
Praeterea offendit
quod
exordio
diplomatis lcyitur nomen
})a<johcrt,, III
scilicet, qui cum iam anno 715 obierit, mtllam par-
iem iu fundatione
Pirminianorum
coenohiormn
hahuisse credendus est. Hoc secundum
arr/umenttm
eafenussolum
praemlidum
censeri dehef, quuienus
certum sit omniuo fidendum
esse anctori antiquae
Vitac S. Pirminii.
monasterium
Augiense jmmum
omuium anno 724 a sancto fnndatum esse asse-
renti (1).
Xeqiie eliam primum, ex nota temporis
desumptum, ita incoucussum aliquis arbitretur
fjuin uaevos Hlos a (juoflam tihrario in poufificia
epistula exscrihenda admissos fuisse arbiiretur et
epistulam in sumina esse genuinam. Nec denique
plenam ffdsifatis
demonstrationem praebere riden-
iar quae in Zachariae jn-ivdegio notavit cl. Hart-
tungsimilia iis qitae in alHs eiusdem (jeneris docu-
meniis suppositiiiis leguntur et sinyulatim in
apoenjjdw dijjlomate Siephani III pro monasterio
Sancti DionyaH (2);
siipulaiiones enim generales
sunt haec, fjuae forte in form ulis (qmd cancellariam
Bomanam usitatis ad huiusmodi ejnstulas confi-
ciendashaudita raro occurrerent.
Qufie famen
non ita intelleeia relim ut Zacharianum diploma
cerlo rel probabiUssime authenticum censerevidear.
Valde suspectum esse libenter assentior; indicia
tamen hacfenus (dlata non ita efficaciter rem
demonstrare arUtror ut cerfo spurium illud pro-
nnntiare ausim.

XI. De monasteriis a Pirniinio


fundatis in Bavaria.
78. Ah Vtilone seu Odilone duce Bavariae sex
monasteria auctore Pirminio constructa refert
Ilundius (3).
Altahense
* scilicet duplex, svperius
et iuferius,Osterhorense, Pfaffenmiinsterense, Nie-
dertnirgense sancfimonialium et LunaeJaeense *,
sed sola aitctoritate nixus Aventini, scripforis stte-
culi XVI ineuntis (4).
Quorum sitiim utj)aucisde-
scribamus, AUaha superior*, indifjecesi liatispo-
nensi ad laeram Danubii, Uatispona distai chilo-
metris circiter quadraginta tjuinque ad orientem
alifptantum meridiem rersus; Alfaha inferior,iiem
in ripa ninisfra Danuhii, a mefrojioH dioeeeseos
P(tfarie,usis,ad qnam cnm fribus seqne.niibus j)er-
tinet, chilometris circiier triyiiita (juinque inter
orientem et septentrionem ; Osterhoven, ad dexte-
ram Danubii, ad meridlem Alfahar inferioris chi-
lometris sex
;
Lunaelaceuse coenobium chilometris
fere viginti trihus Salisburyo inter orientem et se-
ptentrionem; Niederburfjense in ijtsa civitate Pata-
viensi exsiat ; Pfaffvnjnibisierense denique in dioe-
I,ntnrsi'plingentesinioqnadiatrt'sinio priinoincar-
nationis Domini anno... initiuni Altaliensis mona-
sterii a sancto Pirminio et Outilone duce Baioa-
rico aliisciuc Christi cuitoribus sapienter inceptum
et in reli^ione inonasticae institvitionis tViiciler cst
periectum.ante di.stril)utionem episcoporum quae
decimo post anno in Baioaria a sancto Bonifacio
archiepiscopo tacta est decreto Zachariae papae
et consensu Pippini regis (8).
Vnde rursus non
satis recte fundationem monasterii Altahensis ad
annum 731 notavit Hernmnnus Auyiensis
(9).
Quasnam autem possessiones eidem nionasterio
contulerit Odilo refert Breviai'ius seu liber rafio-
num Urolfi abbatis de cenobio qui vocatur Altaha
fempore Caroli M. conscriptus, qui ita incijnt
:
Commemoratio de res quos Otilo dux ad casam
sancti Mauritii fcuius nomine dedicafa erat ecclesia
Aliahensis) cum sociis suis ad Altaha mona-
sterium condonavit. quando ipse casani Dei edifi-
care iussit ct de Alamannia duos denos monachos
per comeatuni Pippini regis et Eddoni episcopi
(Arfjenioraiensis) liic adduxit ad iam dictum
locum (10). Vbi tamen fidverte nullam meniionem
fieri
Pirminii, sicut nec apud Hermannum Auyien-
sem, qu/ dumfaxaf testatur Aliahense coenobium (d>
Augiens/bus institutum esse.
80. Osterhorensc etiani monasferiuni ah Odilone
fundatum osiendif diploma anni 753, ex mem-
hrana saeculi XI editum inter Monumenta Wessf}-
fonlana, qtajd iia ierminatur : Otilo prius rex,
postea,Baioaria in provincia redacta,dux,Altaha
monasterium ex suo fundavit alodio, et sepultus
est cum uxore in Osterhoven. quod nihilominus
monasterium sub regula sancti Benedicii egrogie
satis dux ipse construxerat (11). Sed nefpte in hoc
insirumento neque in alio docimenio antif{UO
memorafur S. Pirminius in illa fundaiionc ullam
j)arfem hahuisse. Idemqne (licendum est de coenobio
Lunaelacensi, tjuod utique ab Odilone duce circa
(vnnum 74S conditum. esse testantur vetera docu-
menta (12), sed in iisdem non w/Hrt/MrPii-minius,
cuiusnomen historiaefundationis ex incertissolum'
modo iraditionibus innexum cst (13).
Quod
cetera aufem tria coenobia spectat, nulla antifpta
documenia jjraesio sunt fjuibus Aventini ei Hundii
dc eorum exordio testinionia confirmentur.
81. Sed et praeterea, secundum loannem Eyo-
nem (14). tria inonasteria in dioecesi
Herbipolensi
condi coepta siint, quorum unum adhuc extat in
oppido Amorbacensi, cui divus Pirniinius.
ut
Trithemius asserit, S. Amorem discipulum suum
ahhatem praeiecit : altenim hiit Emerczthal. de
<luo plane nihil aliud scril)endum
occurrit. Nain
ubi fuerit, et utrum etiamnum sit, divinare non
possum ; cum antiqunm Chronicon
nostrum
praeler nudum nomen nihil attulerit, neque ego
Oslerhoteu-
sis et Lunat-
lacensis,
Emereztha-
hnsis,
Murrhatim-
sis, ft etiaiH
Amorbacen-
sis,
(I) Cfr. supra, num. 38. - (-2) Diplomatisch-hiftorische
Forschungen (tiothii, 1879), p. I(>7-70.
(3) Mciro/jolis
Salisburgensis. tom. II, p. 34.
(4) Cfr. Aventini AnnaL,
Hh in. cap. 1 (ed. S. Riezler, tom. II. p. 391); Chronik, lib.
III. c.ip. 68 (tom. V. p. S)-l).
(5) Cap. 8.
(0) M. G., tom.
III, p. 35. (7) .1/. G.. tom. XX. p. 782,
(8) M. G., tom. XI,
p. 198.
(9) Cfr. supra. num. 38. (K)) Monum.
Boic,
tom. XI. p. U. ~ (H) Ibi.I.. tom. VIl, p. 37^. (1"^)
^''"*<'-
nicon Lunaelacense (Pedeponti, 174). p. 3-6. (13)
Ibicl..
p.
6-7.
(14) De vir. iUustr. Aug. Div., parl. ni, sect. n,
cap. 1.
hucusque
DIES TERTIA NOVETORIS.
A hucusquL" ctiain post sodulani
investigatiouem
quidquam apud auclorcs scriptuni
rcporerim.
Tertium q\iod itidem D.Pirminii hortatu ineadem
Herl)ipolcusi dioecesi Chronicon Augiae scribit
fuudatuni esl Murrharlense...
Chrnnleon iUud
Augiae,ad quod appellat Egon, cst Oalli Oehnn,
apud quem hi elencho
wonashriorum a Pirmuuo
conditorum
occurrit Moratt in Herbipolensi dioe-
cesi ; Emerelztal, ubi sit ignotum (1).
Ve Amorha-
censi autem monasterio idem prorsus silet, sicut
et de aliis ab Hundio indicatis (2),
j^raeter Alta-
hense.
de quo tel 82. Sed de Aynorbacensis
monasterii fumlatione
eertofaha plura
tradunfur apud loannem
Trithemium et
Ignafinm Groppium. llle in suo Compendio Anna-
lium (3).
monasferia a y\vTi\m\Q condita recensens,
nltimo loco refert : Monaslerium in oppido Anier-
bacti,
dioecesis
Herbipolensis,
momorati ordiuis
noslri. in quo sanctum
Amorem discipulum con-
stituil abbatem.
iiovum a fundamentis construxit.
Ueinde ab ubbute
Amorbacensi
rogafus unde haec
hausisset, ita
respondit (ifteris datis die 24
marfii
R
anno :Z5i5 (4):... Ad quartum, ex quibus id
habeam
annalibus quod de fundatione
monasterii
tui
Amorl)ach et Sluchtera. id est Solitana, et
quibusdam aliis per divum
P>Tmi!iium, quae m
eius Vita non habentur,
pridom ad te scripsi,
similiter ot de sancto Amoro,
rospondeo quod ex
Megonfrido
clu-onographo
Fuldonsi monacho, qui
'fundationes et
abbatespene
oimuum
coeiiobiormn
noslri ordinis iu Germania,
quao ipsum praecos-
serunt.
satis diffuse
conscripsit. Is dicit beatum
Amorem.
sanoti Pirminii
discipulum. ab ipso pn-
mum
abbatem in luo coenobio
institulum. anms
praefuisse
tribus et
quadraginta.
multisque co-
ru^ca^^^o
miraculis et nonion indidisse loco, Pyr-
miniumque ex discipuUs S. Mauri extilisse, de
quibus tamen in eius Vita nihil habetur.
llactenus
Tritheniius.
Megenfridus
autem ille
Fuldensis,
quem idem
citat,fictitius
scriptor est,ab ipso Tn-
themio, ut videtur, ad
commenta sua firmanda
exco(fifatus {^).
.eUuMae
83. Fusius Gropp el siinm lon
0>)
-' -
;-
admodum Qdoniram
*
et radicem
montis Sancf,
Gothajdi,
auciwitatis
qJIj,i
Frauckenborg
nuncupati, in confinibus
dioe-
'
Odenwald ceseon
Uoquntinae et
Wirceburgensis,
nonprocu a
Moeno
fiumine,et
dupUcem
monasleni
fundatw-
C
nem
describit.
Duplicem,
inquam :
nam,
smmdum
hnncscripforem,
non unum
fnndatorem
Amorba-
cum
babuit.
sod plm-es,
quorum
collatis consihis
opibusquo
surrexit.
Primam
fundationis
occas.o-
nem et originem
Rutliardus
dcdit.Lomes a Franc-
keuljcr-
Is circa annum
714 in praecelso
monte,
qui
Amorbaco a
soptcnlrione
est et vulgo
St
Gothards-Berg
audit.aedes et sedes suas
iiabuit,
circumiacentis
late
regiouis
douiiuus.
Reh^noni
chrislianae...
addictus
fuit... Unde m
euri^ac
votis
Comeshabuit.
quo pacto vu-osapo-
stolicos
accerserot.
(luorum
opora
populus ad
vcram
fidem
adduceretur.
Inte.ea,
.losc.o q.ia
occasione et loco S.
Pirminium
offond.t.
Pu nn-
nin.
R..tI.ardusComosrogavit
ot u.v.tav.t ad so
ul
pop..los
por silvau.
Odouicam
bab.tautos
christianis
p.-aeceptis
instit..o.-el,
pronuttens
oo
loci
monasterium
se
fu..datm-u.u.
Au.iu.
ju
apostolicus
Comitis
precibus....
Sed et facti^
p
o-
niississlotit
{comes),.um
inter.m
monasUr.olum,
seu potius
humilos
aliquot
oelh.Ias,
p.-o S. P.rm.-
21
n.o oiusquo .no.iach.s et praod.catiouis sociis,
c p g
cum pa.-va aodicula in ho.ioro.u B. M. V. circa
annum 714 suis ox facullatibusco.ididit.Notat.mi
in peranticiuo codice Au.orbaci reperilm- iiarra-
tam hacteuusrem sub Dagoberto (III) rege conti-
gisse. Obiit is anno
71.') : uudo mi.ii.uum anno
praecedenli S. Pir..iiuium iii silvaiu Odo..icam
advenisse necesse esl, ila maioribus Amorbacen-
sium semper sentientibus; quibus insuper credi-
tum hucusque est, fidem illorum anliquo ms.
codico apud ipsos confi.-mante. hoc S. Pir.i.inii
monasterium in occidua valle, ubi hodio sarollu.n
zu
Sanct-Amors-Brun
dictum visiliu, pri.ui-
tus constitulum fuisse. primaque eo loci incuna-
bula sua Ai.iorbac.ini
recopisso (7).
84 Postea vero ad SS. Pir.uinii ef Honifatii
testhmnia
preces operam dedisse fertur
Carolus Martellus ut
pror^'-"t"r
,
novu.u magisque ordinatum
monasterium pro
mo.iachis missionariis ad Odonicam
syiva.u con-
strueretur.
Largiorem etiam fuudum Ruthardus
Comes
suppeditavit. Nova novi coeuobii funda-
meiita sub anuum 730 iacta tuisse oportet, quod
in
soquentibus doinde anuis eo quo hodie visitur
g
loco surrexit, et au.io denuuu 734 perfocti opons
formam accepit. Hoc oodem anuo uovam nioua-
storii hactenus
aedificati ecclesiam a S. Bouifatio,
tmic teniporis episcopo adhuc regiouario, ad invi-
tatiouem S.
Pirminii. monse
septenii)ri consecra-
tam esse,
antiquissima
apud
Amorbii<-ensos tra-
ditio est. AdfViere
consecratioui S.
Pirmiiuus et
Elho.quem
ille,Augia
discedens,locosmabbatem
in^liluit.
Carolus vero princops hoc aimo ad
sedem
Argcntoratensoiu
evexit. Ipsa porro ect-le-
sia cum
niouasterio in honorem
beatissmiae Dei
geuitricis Mariae
dedicata est. - Profusam m
fundando I.oc novo B. M. V. coenobio Caroh prin-
cipis pietalem
aomulatus est
Pippinus fihus qm
iUud
posteamultis
donaliouibus,
praod..s,
s.lvis,
redditibus,
privilegiis, etc. dotavit
sublimav.tque.
Rulhardus
elia.n
Comos
Frauckenbergius,
cum
prolen. uon
haborol,
roliqua
insuper bona sua,
cum toto
comitatu,
conslru<^lo
roceus
coenobio
douavit et B.
Virgineiu
Deiparam
horedem scri-
n^il EKtaut
Aiuorbaciperantiquaescripturac,tam
lapidibus ot
parietibus
incisae et iuscriptue
qnam
ui
membranis
et chartis
exaratae,
quae Amorba-
censis
coenobii
(hodierui
videhcet,non
pnm I us
dequou.ndiximus)
fuudat.onem
el
fuudaloies
sin ulos
comploctmitur.
Eas hic
beuevolo
lec or.
pro dictorum
hactenus
compoudio,
^-opraesent^
nius
Prudens et hisloriae
perilus
leolor ea. facih
2re,ubihallucinataesunteinen<iab.t:q^^^^^^^^^^
tamen
erroros,
quanquam
alias
gra.e. nn, ei
nostrae ot
fundationi
'''^^^^^'"'l^.-^Vw-
Anno.Dominicae.Nat.v.lat.s.DCC.XXMV.
Sore.
Gregorii.
Papae.
tercu
u.uhi-
lum
est.
Mouasterium.
Amorbach.
po..
S
Pirmiuium.
Sancti.
Mauri.
discipuluiu.
EpUcopum.
Meldousem.
impensis.
Garoli.
M^rtelH.
el.
Pippi"-
''1'' '^^^^
^'f'^.'
K;!I
Francorum.
sanct.quo^Rou.ta<-u.
A^cii-Episcopi.
MoguntinL
B^
ha r d us
.
(6) Op. cit. p. o. D. 1. - (') '"^ 1
sancto.
AUCTORE
C. D. S.
22
sancto. Pirminio. dono.
dedit.
Primus.
vero. dicli.
monasterii.
Abbas.
fuit.
S. Amor. dicti.
Pirminii.
discipulus. a.
quo. locus. nomen
accepit.
praefuitque.
Monasterio.annis.
XLIII.(l).
Altera iusm-
DE SANCTO
PIRMINIO
EPISGOPO.
as!fi(/natur in insula (jui vocatur Arimlfoauga D
iuxta
fluviuin Rcni; postea vero, anno scilicet H26,
nomen cum siiii imdavit coenohium, uhi, [tosfqnam
prius illud
incendio consumptum fuerat aniio
825,
cum
monnchi iniustas vexationes Ruthelini comitis,
ac denique
(tliorum
quinque,
Maueremfin-
ster,
Maurmoutier
**
Neuweiler
B
quae
Argentorato
cii^Uiti
adiacebant.
ces et niscripfiones a Groppt
dicam, admodum incertum est.

Xll. De
nionasteriisa
Pirminio
fundatis in Alsatia.
85. Praeter Murbacense (2),
alia quinquein dioe-
cesi Argentoralensi
monasteria S. Pirminii
opera
ordinata
rel constituta indicat Vita priina
(3),
Schutteranum
scilicel,
Geiigenbacense,
Schwarza-
cense,
Maurimonasteriense
*
et J^oi>ivillarense**.
Qune oinnia Argeniorato civifati circumiacent,
Schufferaimm et Gengenhacense orientem inter et
meridiem, alterum chilometris vifjinti duohns,
viginti tribus alterum a metropoli distantia
;
Schwarzacense vero inter orientem et septentrio-
nem
chilomefris riginfi novem;
Maurimonaste-
riense denique (ic Novivillarense inter occidentem
et septenfrionem, illud chilometris viginti octo, hoc
triffinta septein ab eadem urfje recedunt.
y(J. Quidnam aufem Pinninius circa siwjula ea
monasteria egerit, nobis prorsus incognifum est,
depcienfibus quibusvis hac de re historicis docu-
mentis. Certe non omnia ahilloprimum condita
esse scimus. Nam Scliultoranum, quod nnnnisi
saeculo IX a finviolu
praeterhihenfe hoc nomen
accepif, antea Ofibnis ceUa vel Offonisvillare nun-
cupafum, anfe mediuin saeculum VII iam exsti-
titisse (hibium non videtuv (4). .Alam'inionasterii
fundationem etiam ad extremum saeculum Vlvulgo
referunf eruditi (5),
diploma famen quod proferlur
Theoderici IV regis (an. 724) (6)
apoert/phum
iudicantes, ubi a Chiideherto II illud conditum
asseritur et privilegia ab eodem concessa confir-
mantur, postulatite Mauro, quem discipulum
S. Pirniinii faciunt et a quo monasferio aiunt
novum noinen indiium
(7),
eum antea Leohhardi
Cella vocaretur.
87. Novivillaronso quidem coenobium ante
medium saecuium VIII, a^ proinde Pirminii tem-
pnrihns, a Sigehaldo Mettensi episcopo conditum
refert Faulus Diaconus scrijifor coaevus
(8). sed
Pirininii nomen prorsus reficens. Xomen Pirminii
ifem omnino praetermiffit loannes Gorziensis vet
qnisquis est scriptor Vifae S. Chrodegangi, ubi
fundatio monasterii Xoviviilaris S. Sigefmldo
adsrrihifnri')). Quod ad Scliwarzacensc^^/He^
diploma fundationis ab Kttone seu Heddone epi-
scopo Argentorafensi datum anno 748 ex autogra-
pho vuUjarunt Schoepfiin{{0) ef Grandidier
(11),
iisdem omnino formuUs (praeter ea quae in
Schirarzacensi leguntur de dono praestando anti-
sfif/ momtsterium risifanti) expressum (juihus
diploma supra cifatum (13) Widegerni pro mona-
sterio Murharensi, nisi qund pro Eherhardo coinUe
hir It-gitur Rothardus comes et pro Pinninio
Saroardus ahbas. Locus construendo monastcrio
(1) Ibid.. p. 0, n. 7-8.
(2) De quo cfr. supra, num. 58 sqq.
(3) Cap. 8.
(4) Cfr. Friedrich. tom. cit., p. .'S28-.'52.
(5) Ibid., p. rm-U.
(6) M. G., Dipl. tom. I, p. 2(H.

(7) Eccurd, Frauc. Orient.. lom. I, p. 340, n. 'Xi.
(8) Genl.
epise. Mettens. (M. G., tom. 11, p. 2fi7) ; clV. Friedricb, tom.
cit., p. 534-35. ~ ('.)) Cap. ".1
(M. G., tom. X, p. 558).

(10) AUatia diplomatica, tom. I, p. 17.
(11) Hist. de
maxime
mireris, in illo diplomate, quod ah Ettone,
Pirminii
discipulo eiusque in monasterii Augiensis
regimine primo successore (14),
datuin esf, nulla
reperifur Pirminii
mentio. Unde legitima utique
sttspi(no
oritur, non aliam partem in condendo
Schwarzacensi
coenohio hahuisse Pirminium nisi
quod quidam discipuli cius, ex Auyiensi monasferio
assumpti, initium ilU dederint. Et idem forte
dicendum esf de coennhio Gengenhacensi, de cuiits
exordiis nihil omninn norimus, nisi (piod in fra-
gmento cuiusdam diplomatis Caroli Crassi (an. 885)
legitur Rufhardus (juofjue comes (qui hoc loco dux
appellatur) illius fuisse fundator (15).

XIII. De expositione doctrinae


e
christianae a Pirminio con-
scripta.
88. Antequam ad fundationem Hornhacensis
monasterii et ultimos S. Pirminii actusdeveniamus,
locus hic esse videtur agendi paucis de libello
quodam ipsi attributo nec certe qui ilU adscribatur
indigno.
Infer Vetera Analecta (16)
editum est a Mabil-
lonio QX veterrimo codice Einsidlensi (17)
compen-
dium (ptoddam doctrinae chrisfianae hoc fitulo
insignifum: Incipit libellus abbatis Pirminii dc
singulis libris canonicis scarapsus, id est excer-
ptus (18). Huius auctorem non dubifaoit Mahil-
lonius fuisse Pirminium nostrum, de quo hic
agimus : cui sententlae nemo, credo, eruditornm
contradixit. Non solum enim nihil in opuscnlo
illo occurrit, sive res ipsas spectes sive et genus
dicendi, qnod ab aetafe Pirminii nosfri abhorrere
videatur, sed ipse codex, qui adhitc servatttr in
bibliotheca Einsidlensi, eadem illa aetate, id est
saeculo VIII,descriptusest (19);
neque alitis ilUs
temporibus memoratur Priminius seu Pirmiuius
abbas, cui opusculum adscrihi queat. Illud novis
curis ex codice Einsidlensi edidit cl. v. C. P. Cas-
pari (20).
Cuius brevem conspectum hoc loco
proferre non pi(jebif.
89. Exordium lihelH paitca qitaedam refert ex
historia Veteris Testamenti, de creatione videlicet
angelorum ef bominis, de peccato originali, de
diluvin et de letje data Moysi. Breviter inde, sed
admodum distincte, proponit scriptor hisforiam
Chri.^ifi Domini secundum Evangelia usque ad
ipsius in caelos ascensionem, nec non ex Artihus
apostolorum descensum Spiritus sanctiin apostolos,
eorumque per totum orbem terrarum praedica-
fionein afquv hierarrhiam ecclesiasticam (d) ipsis
in.'<tilufam et Ecclesiae cafholicae usquo ad finoni
mundi per successionem episcoporum
perpetui-
fatem: ubi et symholuin fidei recitat, singidis apo-
l'^glie de Stra.thourt/, tom. l. Preuves, n. 43.
(12)
Num.
65-68.
(13) Cfr. Graudidier, tom. cit., p. 4;25.

(14)
Cfr.
supra, num. .57.
(15) Grandidier, tom. 11. Preuves, num.
152.
(16) Paris., 1723, foL, p.
6.5-73. (17) Ibid., p. 73.

(18) Cfr. Cangii Glossarium ad v. ScarapauH. (19)
Cfr.
.^rcftiV, tom. VIII, p. 739. (20) Kirchenhistoriache Anec-
dota. toin. l (Christiania, lS83),p. 151-93. Cfr. p.
viii-xi.
sfolis
Lihelli de
doctrim
christiana
stjnopsis,
DIES TERTIA
NOVEMBUIS.
A stolis articulos fiinguhs attribnemi,
uisi
^nod
Mathiam owisit et eius loco sii()stituit
Thomam,
cuius inde mmen his occurrit, qnod forte
Uhrarit
oscitaniia favtmn est. Postea ad offria
houiinis
christiani describenda
jJroyressus, primo haplismi
ritum perspicue
exponit;deinde,<imte
viiia vitanda
sint, mnltis allatis testimoniis
Scripturae sacrae,
indirat : ubi praerjpue notajidus venit elenchus
rituum
idololalricorum et
superstifiouum
haud
absimilis illi quem eodem saeculo VUl medio pro-
posuit concilium
Leptinense (1).
Denique obtafiones
et derimas od errlesiam deferendas, ac frequentem
corporis ei samjuinis Domini susreptionem, prae-
missa
peccatorum apnd saccrdotem confessione, si
qua cJipitalia
seu morfalia admissa fuerint, gra-
viter
commendai,
virfutesque vitiis sujyra repre-
hensis
contrarias
exercendaft
praesrrihit. Totam
deinde
paraenesim suavi denuo brevioribus verbis
resumit
etcompendio
exhibet.
etlaus 90.
Praeclarum
sane hic habemus Pirminii fidei
et
apostoUri zeli monumentum,
eximiam praeci-
piorum
christianae fidei et doctrinae moralis rapi-
tum
expositionem,
sermone admodum
simpUci et
perspicHO, qui utique, ut ferehat temporis
condicio,
soloecisinis non vacat, conscriptam,
quaeque simul
argumento est quam
versaius fuerit
Pirmmius m
sacris libris legendis et apte citandis. Ki hnr forte
novam
ronfirmationem
deducere licet qua demon'
stretur
Pirniinium
uon Francum fuisse,
sed ex
Hihernia
venisse in Franciam :
neque enim. lu hac
reqione tanfam
litterarum
peritiavi
repenre est
quanfam
prodif huius libelli
conscriptio, cum m
Eihernia
tunc illa studia maxime
florerent
23
B
coetiobii
;

Zwei-
briicken

XIV. De
ultimis S.
Pirminii
actibus,
deque
eius
obitu et
sepultura.
InUia Horn. 91. VUmnm
omnium a
Pinnink,
f'""!"*'"'^
bac,.!s indimt
scriptor
Vitae
pnmae
mona^lenum
Gamundieme
seu
Hornbacenu (2),
'
d.oeces,
M,Hr,i.
chihiel,-is fere
quinque ad mendiem
Bim,nlo
-'-
,li,,<ilum,
, deinceps,
secundum cusdem
Jivto,-is
a,;-ationem, in ea
regione usque a,
ohitumsumviM,ctetiamepiscoi,aliamune,-a,sal-
C
tem
coti,,ationis
sacrammtmn
conferendo (6),
exe,-cuif.
No
tamcn
ipsum
monasterium
,colu,sse
videlur,
sedpropte,-
incommoda
nonnuJla
etprae-
eo
faclis
p.<,l.il-ebat
iugressum,
ne
con.uetudo
inde
feu.iuis
<,.-i.-el...' iHuc
freqneuter
ven.eud.,
ad
mbisterimsanetn,nage.,dnmr/-',,,/,-j
tionis
s,,c,-a,,,e,,l,,mad,,..n,st,-a,,d,.,,,)
len^^A
ud
priora
l.al.itacula (4),
qna vocev.cum
Me.lelshcm
tlunari
censuimus (5).
Itaque nec ,pse mo,.ast-
riZ
rexit, sed .lli praefecit
,j,.e,.dam e.
d.sciruls
Z,IacoLn
nomine.
Is noOis
innotu.te.
d.po
,, ,,0 anno
755
Adala,
/.l.a
iiodol,,
v.llas
rium
Ga.,mn<lis,
q,.o<l est .n
l.o..ore san t. P r
e^c
terorum
sa..ctorum
<oustr.,clu.n.
ul., n. 1
no...ine
lacohus
episcopns
cun.
,,.o..acl,. .
..
bX,
consistentibns
reg..lariter
degere
v.de,.-
tur (6). (^uin ei lacobvocalus Abba iamsubscri-
psisseleyiiur dipUnnafi datoah Effone Argeniora-
tensi episcopo pro monasterlo Schicarzaceusi anno
748 {!)
: unde concluditur coenobium Ilornbacense
anie hunc annum fuisse
constitutum
;
nisi quis gra-
tuifo contendere rellet aui lacohum illuin,qui dipio-
mafi SrhwarzareHsi
subscripslf, diversum esse ab
abbate Hornbacensi, aut eius subscriptionem non
staiim confecto diplomati fuisse appositam,sed ali-
quot post annis eidcm
subiunctam, quod quidem
aliquando factum
esse aliis exempfis in re diplo-
maiica ostenditur. At manifeste ex diciis sequitur
prorsus
apocrijpham ^ssc decrelalemcartam 7
mona^ferii Uornbacensis
condendi licentiam conces-
sisse fingitur
Carohis M.
imperator in diplomate
Henrici IV dato anno 107:.^ (8).
92. Dum auiem S. Pirrainius in praedicta
reqione
versabatur,
invisit eum S. Bonifatius
archiepiscopus
Mofpmtinus. Id quoque rettulit
primae Viiac scriptor (9),
qui uec obscure signi-
ficat
congressum iltum contigisse paido ante Bonf
fatiiuHimum in Frisiam iter ghriosumque mar-
tgrium (10).
Quem tamen potius anno 751 vel 752
iUigarintquiadmitiuni
Pippinum regem aBonifa-
tio
consecratum
esseapud
Suessiones extremo anno
751 vel ineunte
752,quod iam recentioribus eruditts
cerfum
rideiur {11) : Bonifatio enim Suessiombus
Mogunfiam
redeunii facile iter potmt esse per
Gamundium.
,--
c d-

93 Usdem
iemporibus frequens
adiit S. Pirmi-
xm\smonasferiumWeissemburgense{m,indioecsi
Spirensi,
chihmetris fere
quadraginta
quattuor
Hornbaco
inter
oriente.m ef
meridiem disians,
cum huius
coenobii
monachis de vifae reUgiosae
secundum
regulam S. Benedicti
institutione coUa-
turus Sed et codex
Wei.^semburgensisituiicathasi-
licara in
modum
crucis factam illic e.sse m eius
honorem
(vel forie eius opera (13) :
unde colhgere-
tur eum
archifectonicae
artem fuisse
penium (1-1-),
auod apud Scotos seu Hibernos
monarhos
tnsuelum
non erai).
hnmo
Gallus Oehem Pirminium_
I eis-
semburqensis
coenobii
fundaiorem facd {\o) sed
forfe
non aUo
fesfimomo
nixits quam ipsius I itae,
ubiidsaneneuiiquamasseritur.Certemonastermm
istud ante annum
(>0o primum
conddum fuit
(
b).
94
Praeterea,
si
loannem
Kgonem
audia-
mus (17),
si cinando
per otiun
licuis.el,
Thol.'uun
sive
Dolegium
*. Trevoricao
dioecesis
nob.hssi-
raum
ascetorium a rege olim
Dagoberlo a.mo 027
mndatum
sanctoque
Mauritio
n.arf>T.
d.catum
invisere
solitus iuit
(Pirminius).
monachosciue
regulae
nostrae
monasticae
observantioros
non
raodo
efficacia
sormonis
sed et.am
mculpatae
Xe
exen.plo
reddidit ;
intercp.e .
los ahq.ia.to
U.;pore
maxiraa
eorundora
sp.r.tah
aed.f.ca-
,^Z
commoratus
est,
monaster.umquo
ot ,..
-
c
Horibus
structuris
exornatum
et
rehg.os.or.bu.
"ti^
moribusqt.e
oxcuHum
post se rehqu.t.
tXnius
ifem (IB),
me.itione
farta
funduiionis
cl^
Dolegiensis
: Et
sanctus
Pir.nm.us,
;
,
P
"otl 01
n.onachus
postoa
pulchr ..
decoravit.
STe"
in
Cb.-o..ico
Hirsaugionsi (19).
monaste-
Tim
Dolegiense
a
Pi.-mi.uo
consfruHumei
san^
;.;;;;;;
Wandalmum
ipsius
discipuium
dli prae-
fectum
esse
assei'itur.
AUCTORE
G. U. S.
S. Pirrainii
ibiflem cunt
S. lionifatio
congreasus;
E
cottinitrcia
saticti cuin
coenobiix
]Vei88embuf-
genai
tt
Dolrgietm.

Tholey
^4-
DE SANGTO
PHUIINIO
EPISCOPO.
In fodem
monastfrio
rita fuHctust
est anno
eirciter 754,
C)S.
FelicemS.Vinmnnohiitmpaulopostipsiiis
^
cum S. Homfaiio
rongressum
couiigisse imiuii fi
y^y^ Pl
aniiquue Vitne. scnpior {\).
cum prnesertim supe-^
^,'iiitj
* . -
,
.
rius (2)
significasset
sancio, ubi
Hornharensi
monasierio
constiiuendo manum
admovii.proxi-
nnnii silu mortisdiem
fuissepraecognilum.Annum
iude iUius ohifus statuit
Grandidier (3)
fume
aerac chrisiianae m ;
mherg rero (4)
annum
753, guia lacobus abbas iam anno 764
sul^srripsd
cuidam insfrumenio (5).
Quod arf/umenfum
non
valet :graiuito enim praesumii facohum fuisse Pir-
rir.n- cnr-PAwnrpm m.
MahHlonius (7)
mortem
rminii mentioinfastis
sacris.
98. Breri ei forte statim posi moriem S. Pirminii
piiblicum cultum ei ejchibitum fuisse ostendit, prae-
ier martyrologia duo Ilieronymiana
(16), Vita
primu, ineuuie saerulo IX conscripta
(17). in qua
tegiiur{\>>) : In Hornbachensi cocnobio quarto die
nonanim novembrium depositio est sancti Pir-
minii opiscopi : ubi per illius meriia sancta cxpe-
riunfur inlirmi multa beneficia Ghristi, caoci
r .. r.n,^ nlinm Plinamus suffi-
visum. surdi auditum. claudi gressum. varnsque
rtum cur unam potius guam aiiam eiif/amu.s,siiffi
,
rv

d-
/
ciens ratio non apparet, negue nliud quidpiam hir
detenti infirnutatibusmisericordiamDei. Emsdem
--
-
-
fgi praeclarum iest.imonium praebet carta dona-
tionis monasierio Hornharcnsi factae anno S'^7, in
qua haec occurrunt : ego m Dei nomine Adalber-
minn successorem (6).
Pirminii innertit anno circifer 758. Harum opimo-
die
2 novemhris.
ihidemque
aepuUtts.
af/irmari posse videiur nisi hor soinm, Pirminiuni
paulo anie vel non multopost S. Bonifatii mariij-
rium ex har vita migrasse. Sed neque ipsius huius
martyrii tempus .satis certo constai, quod alii
anno 754. aUi anno 755, die 5 iunii, contigisse
voJunt (8).
<(6. Quod auiem ad diem emortualem speciat,
antiqua Vita depositionem Pirminii iu mouasierio
Hornhacensi cekbrari aii
(9)
quarto die nonurum
r\o\Gnihvinmseudie2novembris;nequerespondere
liret forte hir mendum ab exscripfore fuisse admis-
sum, nisi simid fingatur illud iam exstiiisse in
primario aliquo exemplari, unde in omnia apo-
(jrapha transiii; omnes enim codices hanc lectionem
referuni. Atfamen et Viia secunda ei mariyrologia
indea medio saeculo IX Pirminii memoriam ad
diem S novembris assifpiant (10).
Neque rursus
dicatur celehritaiem eius translaiam esse propter
omirrcntem die 2 novembris rommemoraiionem
omniiim defunriorum : haer enim priinum post
medium saeculum X auciore Odilone Cluniacensi
iniroducia est. Quae difficuJfas qua ratione solvi
vafeat, iugenue fateor mihi non esse perspecfum,
97. Corpus S. Pirmiiiii in Hornbacensi mona-
sterio sepultum fuisse satis indicat primae VHae
scriptor (1 1)
e^ diserte omnino Walafridus Strabus,
monachus et abbas Augiensis ante medium saecu-
lum IX, in carniine de visione Wettini, ubi post
memoratam Augiensis coenobii fundationem haec
subiungit
:
Huius (Pirminii) quisque velit sanctam cogno-
[scere vitam,
Ipsa sepulcra petat : satis ipse probabit in
Hornbach (12).
Demonstrat id etiam liberdemiraculis S. Pirminii
in Hornbarensi monasirrio conscriptus ineunt.e sae-
cido XJ {\'S)/ ubi et sancti sepulcrum memora-
tur (14). Jtaque nulla ratio habenda videiur tradi-
tionis illius ipiam propagare conaiifuerint nonnulli
momirhi Augienses, Hornhacensium gloriae in hac
re invidentes et ideo contendere 7iitenfes paulo post
niortem Pirminii corpus eius effosso sepulcro
e.ciractum et Augiam iranslaium esse. Quam tra-
diiionem referens Gailus Oehe.m
(15), Augiensis et
ipse, neque sibi neque aliis monarhis Augiensihus
sui temporis ulla fide dignani videri significai.
(1) Cap. 10.
(2) Cap. S) extr.
(3) Hist. de V/f,lie de
Strdshourg, tnm. 1. p. 21HI.
(4) Kirchengeach. Deutnchl,
toin. II, p, .5S. [h] Scboepflin, Als. dipl., tom. I, p. 3.^.
(C) Cfr. supra, num. 91.
(7) Act. SS. 0. S. B., saec. III.
part. n, p. 186.
(8) Cfr. Wattenbacb, Geschichtsq., tom. I,
p. 127. not. 4. - (9) Cap. 16 extr.
(10) Cfr. infra. num.
98-1(14. (II) Cit. num seq. -
(12) Cfr. supra. num. 6. -
(13) Cfr. supra, num. 20.
(14) Cap. *)
extr.
(15) Ed. Ba-
rack, p. 16.
(16) Cfr. infra, nuin. 102.
(17) Cfr. supra.
Cunum
^-
Pirminii
inde
ab
''leunte
sfieculo
IX
celebrem
tus... dono atque trado ad monasterium quod
vocatur Hornbach sive Gamundias et est in
honorem sanctac Mariae et sancti Petri atque
sancti Perminii, ubi vir venerabilis Wyrundus
abbas praeesse videtur (19).
99. Anfe medium quoque saeculum IX Pirmi-
nium celebravit Rhabanus Maurnsium in Marty-
rologio suo ad diem .3 novembris annuntians
:
Eodem diedepositio sancti Permenii confessoris,
ium epigrammnte suo
68,
quod, praefixa in.^icri-
ptione Versus juxta corpus Permenii scribendi, ita
concepium est
:
Permenius praesul, Ghristi confessor, et ipse
Hanc aedem inhabitat, consecrat atque
[locum.
Qui propter Ghristum praesentia gaudia mundi
Spernens, pauperiem eligit atque sibi.
Deseruit patriam. gentem, simul atque propin-
[quos
:
Ac peregrina petens. aethera promeruif.
Gentem hic Francorum quaesivit dogmate
[claro,
Plmima construxit et loca sancta Deo.
Hic quoque nunc pausat deponens corporis
artus,
Atque anima sursum regna beata tenet.
Adiuvat et quosque qui digne caelestia quae-
[runt,
Riteque conservat ipse suos famulos (20).
100. Sequuntur eiusdem saeculi martyrologia
Ecclesiae Germanicae
(21)
et Argentoratense (22);
Kalendarium ecclesiasticum ex codicibus Peters-
husanoet Solodore.nsi,quod ex quibusdam indicHs
Hornhaci scriptum manifestatur : in quo Kalen-
dario Natale S. Perminii ad diem 3 novembris
signatnni est litferis tnaiusculis, et ad diem JO
Octava S. Perminii(23); Kalendarium diptgrhum
in codice Augiensi, nunc hihliothecae Caesareae
Vindohonensis, ubi etinm ad diem 3 novemhris legi-
tur mentio Sancti Pirminii episcopi (24);
e< JCalen-
darium Coioniense conscriptum inter annos 889
et 891 (25).
101. Quibus adde martyrologium antiquissimum
num. 7.

fl8) Cap. 16 extr.

(19) Ed. ab Anilr. Laniey
inter Commentationen Acadetniae Theodoro-
(*a}itiinae
,
tom. I (1766), p. 295.
(20) Poet. Lat., ed. Duemmler.
tom, II. p. 224. -
(21) E<I. a M. F. Becb. (22) Ap. M. Gcr-
bertum, Monum. veterin liturgiae Alamannicae. parl. i.
p. 4^7. -
(23) Ibid.. p. 480. Cfr. infra. num. 105. (2i) Il)iii..
p. 4!)0 : Boelimer. Fontes rerum Germanicarum, tom. IV.
p. 140 (efr. Praef., p. xxiii).

(25) Ed. A. J. Bintcrim
Coloniae, 18:^4.
Augiense
manifestant
doctimenta
lion pauca.
die
3 novenibris
in
plprisqtte
martijrolotfii*
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 25
A Au(/iense (forte saecnU IX vel X) {\)
ef Kahwld-
rium ex ms. Murensi meculi XI, ubi Pirnuiuus
sipiaturad diem 1 jiovembris (2).
Praeterea infer
Kalendaria edita a Fred. AUhaun, Gerfrudianum
Treverense, scripfum iuter anuo!< U79 ef fiO:i : Pir-
mini abb. (3);
Mosacense I,saecufo Xllsrripfum,
ut videfur, pro monasferio S.Viti in Carinfhia (4);
Mosarense II, srripfutn saeculo XIII pro mona-
sferio
Mosacensi iu dioecesi Afjndeiensi (5);
et
Kalendarium S"' Elisabefhae Hnngarensis, ab
ipsa dono datum Foroiuliensibus, ubi nomen
sancti sic efferfur : Firminii episcopi (fi).
eim
102. Infer niartijrdlofjia vero fjuae dicunfur
memoriae dassica,ex
llieronymianis imprimis cifandum rrnit
ansiymia,
^^^^ ^j. ajitiquissimo codice Bemensi, saeculi I III
rergenfis vel incipientis IX, ser.undum rf. v.
Guliefmi Arndt ajjoijraphum rnlfjarimns anfe
paiicos annos in capite fomi XIII octobris; ubi ad
diem III nonas novembris elencho sancforum adi-
cifur : Et depositio domiii Pirminii cpiscopi bone
memorie : quae famen annuntinfio haitd sdo an
potius
ohitnalis aliipta memoria, (juales non
paucae in illo martijroloyio passim occurrunt,
B
quam propria siynificatio culfus habenda sit.
Atfamen et in alfero Hieronijmiano confracfo, a
nobis edito ex codice Treverensi, eiusdem fere, uf
videiur, cum Bernensi aefafis, leyifur efiam ad
diem 3 novembris: Et depositio Perminii epi-
scopi(7).
Fraeferea Pirminium nosfrum memo-
rant ad eandem diem Fuldense sen Lddense
saecuHX:
Gannmdis
monasterio Perniiiiii epi-
scopi (8),
atque iam olim edita Gellonense, San-
Remiyianum ef Baluzianum: Dcpositio Permenii
episcopi ;
San-Gallense : Depositio Pii-minii,
Amandi, episcoponmi et conie^sovuin ;
Rirheno-
viense: Alibi. depositio sancti Pirminii episcopi;
Lahliranum:
Dopositio domni Pirminii episcopi
bonao memoriae; Turonense ^Vi^rmlm episcopi.
mnnullis Wd. At, praefer Hieronymiana duo niodo rifata,
tamen de eo
jiernense et Leidense, et Phabanum Maurum, Pir-
silentihuA;
j^^j^^jj
niemoriam
jjraefermiserunt ceferi marfy-
rohxji saeculi IX,
Wandelberfus, Ado, Notkerus.
Xec mayis reperitur in
Vsuardino puro, sed fan-
fummodo in nonnullis Atictariis.
Ximirum in
codice Vsuardino coenobii
Augiensis saeculi XI
rd XII ineuntis leylt G. W. Zapf :
Eodem die
natale S. Pirminii
corepiscopi, qiii muUorum
C monasteriorum
fundator extilit (9).
Ft inter
Aurfaria Soflerio visa, Pirminium
memorant
liosweiplanum,
Ilayenoijense,
Afjuicinctinum, Da-
verondnse et
Altempsethse.
Qiiibusaccednnf
ediftones
Lubeco-Coloniensis,
Greveni et Molani; ac deni-
que
Martyrolocjium
Bomanum, his verbis: Item
depositio sancii Pirminii
Meldensis episcopi.
sedcHltus m.
Eiusdem
nomen siiis
martyroloyns rel
iste menoloyiis
inseruerunt
scriptores
Benedictim
Wion, Menardus,
Bucelinus et alii; Scofico meno-
lf,(,io Thomas
Dempsterus,
apud Boios et Avaros
iilnm coli indicans;
GaUicano
viartyrologw
Andreas Saussayiis,
qui Mefas locum
culfus assi-
ynat, Marfyroloyio et Cataloyo
sanctomm suis
Casfellanus et Ferrarlus,
quorum
prior ni finibus
dii,eceseos
Treverensis, id est, credo, i tractu
Luxemburyico,
affer
liatisponae
m^mormm Pu-
niinii cehbrari aiunt.
(1) Ap. (ierberlum. op. cit.. p- 7. - (2)
Ibid
p.
m.-^
_
; llmi.. p. 1N7.
-
(7) AnaUcl.
HoUand.. tom II.
p.
30.
-
(8. n.id.. ton,. 1, p. U. De
Pi.n.ninio vero vel Pnm.n.o seu
P.,..u...io
Augusto<iune..si. nui in *^-'ie,.> et m Bernen^.
memoratur nd die... 1 nov.. vi.ie.is tom. MU Oot-
P-
^>1*'.
"
Xovnnbris Tomus II.
105. Cefenitn, quod iure mirafnr Friedrich,
/""''
cuin tam bred posf Pirniinii morfrm nomen eius
^**"^"*"*
beatorum catalogo adscriptum sit, simul tamen
,/,.,.
jyeriit memoria eorum rjuae drca propagandam in
ttf,.iaah ipso
Gennauia Chrisfi fidem
gessif, quod non snlnm rondita,
inde rofli(/itur qiiod .n-ripfor priinae Vitae eius
ineunfe saeculo nono iam nihd de apostolicis iflius
laboribus rescire potuit, sed et in litaniis sancto-
rum iu codice Mfmacensi laf.SIli saeruh quotpie
nono descriptis, inter nomina oninium eorum qui
saeculis VII et VIII religinnem rhrisfianam in
reqno Francorum praedicarunf, solius Pirininii
praefennissum est. Vnde colligere lirei eius renera-
fionem fere
monasteriis ab ipso conditis
(10) fuisse
conclnsatn. Huius venerationis, praefer superius
citata, monumentum afferfur
pictura tpia insiyni-
tus esf codex saeculi IX Solodori servatus {i\). De
quo Amhrosius Eichhorn [H)\ Extat. inquif, ad
S. Ursum Soiodori in Helvelia anliquum sacra-
mentarium. ut aiunt, ab anonyiuo monacho
conscriptum, quod ille Adalberto (primo abbati
Fabariensi circa annum 731) dedicavil. Pingitur
abbaslibrum hune S.Pirmiuio onerens. At secnu'
p
dum Liitolf (13),
qni codicem evangelinrium
vocat, in titidi payina repraesenfatur S. Pinuinius
librum e manu anyeli accipiens et Adafberto
donans, qni et ipse illum tradit FJiernaiifuilo
librario. Fraedarnm httnc codir.em ah Adeihaide,
Ottonis I imperatoris uxore, e Weissembanjend
coenobto arcepfum et erclesiae Sancti Ursi tra-
difum exisfimat itlem Liifo(f(i^).

XVI. De cultu S.
Pirminii in
regione
Luxcmburgica.
106. Cnltinn hunc eiusqur historiam safis fii.-^e .-t rryionem
descripsif ven. vir L
Weicherdiny iu opuscido unde
^^"^^'^ .
iam quaedam excerpsimus circa sancti in Lttxem-
buryico trartu
rnmmoratlonem (15).
Eius exordia
abipsa Pirminii e^^/^ repetmtf; nec imprf,IMi
argumento: cum enim,ut modo diximus. Pinuinii
memoria extra monasferia ab ipso condifu tam
brevi obliferafa sif, non apparet fpia ratione seritts
cultus isfe ilhic
propagfifns fnissef. Attamen,
praefer tradifiones
populares (16),
non exsfaf nnti-
quius eitts vestigium instntmento
qno Walterus
^^
advooatus
Arlunensis aniw 1195 concessit Henriro
dud Limburycnsi
ius feodale in montein Sancti
Pirminii cum lerra
adiacente, ea rotiditione ut
ipse Hc/ir/cKs ecclesiam Sancti Pirminii in eodeni
monte sitam cmn
adiacentibus ayris contraderet
ecclesiae Beatae
Mariae in
Lucemburcii.
Apogra-
phiim huius
insfrumenti
rrppcrimus In Refjesfo
abbatiae
Monasferii B. Mariae*
Luxemburgn.sis
' Mu...le.-..b-
ineunte saeeulo XIV exarato et tiunc repostfo m
ardiir-o pubfico Arlunetisi : unde illud exscriptum
hic
exhibemus.
Haec esf apographi
insrrtpfio:
Privilegiuin
prestacionis
Heiirici duris de l.uu-
burchqua
Walterus
advocatus
Arelunensis con-
fert ecclesie
montem Sancli Pirminii cum lerra
adiacente, de consensti
ipsiusducis. lam seqtittur
iusum donimentum :
. . .. , .;^,;,,
^
107. In nomiue sancte et individue
Tniutat.s.
utn m-^-
Ego Heiiricus dux de Limburch.
Quoniam ex revo-
(9)
Ueisen in einifje Klnster
Srt..f,iens,oi.
'^rlaUgen .;^>1.
D
140
-
(10) Et in
tmctuLuxen.burgico.
Cfr.se<i.- 1
Ur
Gl^.icnsf.ot.n
der SrJ,uriz ror St. OalusLucern. ISTUj
AUCTORB
C. D. S.
'
EschV
26
lucione temporum
ol)livionos
pleruniciiie
patitur
lumiann
innnnitas,
quecunique (liKna
sunt ad
noliciiun
posteronnn
nostrormn
transmitti im-
moHali. mortales
litteranun
nicniorie
del)ent
commendare.
Notnm facinius. tam fuluris qnam
presentiinis (piod Domnus Waltei-us
advocatus
Arelunensis
montrni sancti Pirmini cmn lerra
adiacente sicut cerlis metannn
(mninis designa-
tur (unus enim terminus est publica strata per
(luam itur ai)
Asc*Bastoniam;
secundus via que
tendit ab Asc Budesefh; terlius et quarlus due
valles ex utraque parte montis), quem a nobis m
feoHo tenebat et sui sequaces tenere
drbebant
nobis resignavit et coram
hominibus nostns,
assensu filii sui Walteri et hcrff^nm suorum. lunc
vivencium,
ius feodale
dL-posnit. Plac condicione
tamen quod Ecdesiam sancti Pirmini in eodem
monte sitam cum
adiacenlibus
ecclesie beate
Marie in Lucemburch pro libcro allodio nostro
contraderemus.
Nos vero pie vohmtati sue con-
sencientes et pro remissione peccalorum nostro-
rum predietum allodium bcateMarie
contulimus.
scd advocaciam nobis retinnimus. Facta esl lnn"us
'
elemosine collacio aj)ud Lnccmburch in Assnm-
pcione beate Virginis, iudicio Domni Arnulphi
iilusii-is viri de- Rupe et aliorum plurimorum
nol)iIium vironnn. Sciendum est eciani (inod
dictus Walterus ob veniam delictorum suorum
ecclesie beati Pirmini contulit. ([uod fratres in
eodem loco servientes, ubicuni((ue lerram suam
colerent. terraginem non solverenl. Anno domi-
nice incarnalionis MCLXXXXV. Testes huius
facti Ilcn. Comes Nanuic. Comes de Salma. Gilo
dc Cous. Gilo de Oren. Anselnms de Kalere.
NicoIausdeBettinga. lohannes de Bursche el alii
(juam plures. Sigillato* autem sunt huius copie
liltere originales sigillo dicti domini ducis In
cera virginca pressulis canabeis pendeiitc ut hic
inferius conspicitur.
CoHiUione facta concordat ii[rese]ns ropia
de verbo ad verhum cuni suo vero originali.
Jo[anx]es Reymers Not[aiuv )s.
rt fous
concursu
poputari
admodxtm
E
108. Ex 0 tempore, ut xndeiur,secundum morem
comuetHm itt hoc ycnere heneficiorum, sacerdos
umts ct fruter laicus tw Mouaslerio Luxemhur-
(fensi dejnitati sunt qui ecchsiolae et fonfis Sancti
Pirminii curam (ferercnt et afjros circumiacentes
excolereut : (juorum ludntacuto constructa est
domuncula paxdo amplior cella antea ibidem
exstantc, tjuam duo eremitae hactenus occupahanf.
Ilaec demonstrantur ex aliisnonnxdtis docnmcnfis
in prafdlcfo Rnfesfo Mtmastcrirnsi dcscriptis (l)c/
ex ruderibus illarum hahifatiuncxdarum, infer
quae et lapides sepulcrales reperti sunt yiomina
exhihcntes (juorundam sacerdotum et taicorxtm (jui
ex Monasterio missi fuerant {1). Ex alio lapide
ibidem invento constare videtur erenxiforium et
ecclesiolam reaedipcftta fuisse ante medium sfiecu-
txtm Xllli^).
100. I)e piefafe plelds erga S. Pirminium saeculo
XIV iia iestatur notxda eidem liegesfn Monaste-
riensi inserta : Ad monteni S. Pirminii, sitmn
iuter Bastnach et Wiltz. fil qnoliihc fre(juHis
populi concursus. ad S. Pirminii bcnignani opein
implorandam. Id praestant praecipue parenles.
quibus liberi sunt genere (luodam morbi in his
partibus valde nolo laborantes. Hi parvulos suos
DE SANCTO
PIRMINIO
EPISCOPO.
ad
sacellum
v(-hunt ve! asporlant. curanhiue uf D
missae
intersint ;
inter ciuam ad S. Pirmininm
pr(?cesfundnnt.
ut ipse apud Deum illorum sana-
lioncm
imploret.
Peracta missa, teiulunt ad radi-
cem
montis. ubi limpidissimus fons profluil
(4),
cui nonu^n a S. Pirminio impositum esl ; fonli
pueros ler immergnnt ;
(pios inde iam inlegra
valetndine donatos donumi reducere licet (5).
110.
Post(piam vex-o saecxiJo XVricus Kaundorf
celehrata
ecclesiam
parochialetn ofdinxiit, iam cx Monasterio fnere,
Luxemfmrgensi
nulli sacerdotes missi sxinf, sed
solummodo fratx-es laici, qxii sacellum et fontem
S. Pirminii
cusfodirent ;
circximiacens axdem fun-
dus a
Monasferii praepositis elocatus est sive laicis
sive sacerdofibus. Ilaec docent tuin citatum iam
saepius liegesttwi seu chartxUarium Monasteriexxse
txxm
Chronicon ineditutn parochiae Kaundorf
(juod anfe medium sdecxdHin XVIII confecit qui-
dam eixts parochus, nomine Hxihe.rti, j)raecipue
compfectens ea (jnae ibidem contigerxini ab anno
1705 ad annxtm 173^,
praefer alia nonnulla (ih
eodem ex traditionihus sive scriijfis sive oralibus
coUecia. Iixter eos qui agros fundi iSancti Pirminii
condxicti habuertmt cifaiur sacerdos ex Wiltz,
nomine loanties Bimen, cxii concessi sunt anno
1440 pro vifae sxiae tetnpore, ea cond/cione ut
annuum censum Monasterio praesiaret fiorenoruin
trinm et singufis quindenis tnissae sacrificium in
sacetlo celebraret (6).
111. Saecxdo deinde XVI, scilicet ah anno
fama
151f!,eosdem agros eodem censu florcnorum Phena-
iirncuhri()>\
norum triutn ohtitinit Harfardus dominus de
Wiltz;cuius filiolxis, loannes nonxine, cxim rachi-
tismo seu, tU ihideni vocaftir, malo S. Pirminii
affiic.fus
esset,virfute fontis sanatxis est. Qui et ipse
jjost nxortemjjatris domitiiuxn de Wiftz heredifario
iure consecxiftis, villam Pirminii cotulucti habxdt,
praesfita fide
se obligans ad annxium cetxsutn fiore-
norutn (fermanicorum (fhalers) viffiuti Monasterio
jn-aestandum ei ecclesiolam cum cefla eremif(n'ia
itistaurandam. At jjromissum koc de aedium
instauratione, femporum calaitxifatihus jjraepedi-
tus, ijjse solcere non valnif. Solvii autein fUius eius,
et ijjse loannes appellatus, cognomitxe Qttintxts sive
Setiior, (jni Uli sxiccessit anno 1609 ;
sed notxtiisi
antio 105.3 jjerfecta est ecclesiolae strucfura; cefla
vero, (fxiam unus incolebat eremita, exjjiorutn elee-
mosynis vifamstistentatis,restatirata non est.Anfea
atifem, decursu saectdi XVI, aedictilatn sujn-a
f(jniem exstruxerunt jjarochi vici Kaundorf, (jtiae
antio 1793 eani formam accejjii quam adhucser-
vat (7). In ea aedictila posiia est veitistissitna,
rtidi
arte exscufjjfa, S. Pirminii efjiscojji stafua
;
sed
haixc recentiori femjiare itnpia tnanus rajjfu susfu-
lit. In ecclesia conspicitxir vetusiissima itetn sancfi
effiyies,
coloribus in teJa dejjicta, quae illuc ex ora-
torio dottiestico dottiinorum dc Wiliz transktfa est
anno 1724(S). ^
^^^
112. Xon cessahai interea conctirsus eortim (jtii
'f'"'
'^''''''
j ,
'o
impetrontnr
S. Pirminii ojtem, jjraesertitn pro ptterts racfitticis,
itnj>forafuri j>iam ad eius fottfetn
fjere(frinaf/onetn
suscij)icJj(ttit. Testatttur id, ad atinum ViOO, Berfe-
lixis
(9), et rjiioad jjosteriora tempora,
Antotiius
Schaufs ex Kaunsdorf, ereitiita ajjitd oraforium
S. Pirminii, in jmiefafione ad libeflum ijuem anno
1711 conscripsii idiomate (jermanico de
Hta
S. Pirminii. excerjttum scificei ex Vita
secunda
edita ajntd Broicerum. Idem eremiia
eremitorixm
(1) Cfr. Weicherdintr. p. .'lO.
(2) Ibid.. j). Tm.
(:j) Ihi.l..
p. 54.
(4) CIV. t^upra, nimi. 3(t-3!2.
(.5) Weii-henlinu.
p. nfi. (ii) Ihid., p. "iT-riS,
("i ('fr. supni. luun. :!i).
(8) Weicherding, p. SD-C.l-.

(!) Hist. Luxemb.
(Colon.
lGa->),p, 198,
/-fi<fVff(inte
DIES TERTIA NOVEMRUIS.
A et 2)artem oratorii incendio cojisumptn anno 1714
penniiiii in virimi reijiontt colterfis insfauravit {\).
113. Ipsa autfjH eremiforii instifntio, sicnt et
aliae oinnes eiusdcm ffeueris in lielfjio, suppressa
fuit
anno 17SS derreto losephi Ilimperaforis. Inde
vetusta
cellula.quae eremitae habitaculo erat, pror-
sus neglecta, mox ininria femporum ditapsn est
;
ac postea, eo loco nhi exstnbat horfo ivstrnrto, ipsa
rudera
sublata sunt, adeo ut nb amplins rptadra-
ginta annis iam nulla eius vestigia uppareant.
Erclesiota vero Sancfi Firminii et sacellum fonti
imposifum rnm pruedio ef ajris tempore gallirae
perturbationisextremosaerulo
X Vlllfisro
addirfa
etpublice vendita, a laicis comparnta fuerunt, sem-
per tamen puhlicne piefnti ex licentia possessornm
patuernnf,donerfandpm
anno 1862 ressernnt eccle-
siae
parochiali vici Kaundorf {^).
usqitead
114. Itnque u.sque ad haec fempora persevera-
fmtratem- i^erunt tnm frequentia
peregrinorum tum fama
pora.
sanationum, quae vix non cofidie pneris praesertim
rachiticis per friplicem eorum, suh invoratione
trinm
personarum SS. Trinitatis, in fonteimmer-
sionem illic impefrari diruntur. Oculorum etiam
^
aegritndines per ablutionem aquae exfonte S. Pir-
nunii hanstne
curantnr. Haer ocnlornm
sanatio
posfnlatur
praecipne in die festo S. Mariae Ma-
gdalenae seu 22 iulii vel dominica seqnente, post
benedirfionem fontis a sacerdote
peractam. At
maiori
apparatu
huiusmodi
benedidio
relebratur
diesecundapentecostes,quadieinstifuitursolfemnts
pompa seu processio, qua SS.
Sarramentum huc
deferfur ex ecclesia
parochiaU
vici Kaundorf, e<
post benedirtionem fontis
immergunfur
aquis pueri
rarhitici rifu praedicto,
qui plerumque, ut nsse-
ritur, inde sani doimm
revertuntur.
Analijsi
autem rhemira aquae fonfis
rompertum est hunc
etJWtum
nequaqnam
adscrihi
posseperulian cm-
dam et nufurali hnius
aquaevirtuti (3).
n
XVII.
De cultu S.
Pirminii in
monasleriis
Hornbacensi
et
Augiae
Divitis.
llonibaci
S. Pirminii
sepnlcritm
miraculis
clarum.
In Aityietisi
coenobio
ecclemt eiua
Ttomiue
dedicattt
1 15. Novimus S.
Pirminii corpus in
monasterio
Ilornbarensi
sepultum et miraculorum fama
cele-
bratum fuisse
usque ad
saeruli
Xlexordium,
atque
ad illud,
praesertim die annuae
sancfi rommemo-
rationis, maximam
populi
multitudinem
confinere
ronsuerisse
{^).Qi'idnam vero in eodem
monasferm
cirra sepulcri ornatum et reliqunm
fanU pafrom
cultnmjn-aestitnm
fuerit,
praeterqnam
qmn festi-
vitas eius
sollemniori
ritu cum
ortava
dUc age-
hafnr (5),
nullo
documento,
quod ad
nosframnofi-
tiam pervenerit,
compertnm
nobis est. Mans^
autem ibidem
sanctum
corpus
donec sneculo X l,
protesfantibus
eam
regionem
vastantibus,
dlud
Oeniuontum
transferre
Ubuit (6).
m
Qnodautrm
spertnf ad
Augtenses,
horum
abbas
vigesimus
qnintus,
Wittigowo,
qui ab anno
mad annum m
monasterio
prnefwf,secundo
sm
reniminis anno
sacellum
e.rstru.rit S
P.rniuui
nominr dicatum, teste
Burchardo
monacho, n> car-
,nine de iliius abbatis
gestis
conscripfo,
hs verbis
.
Ut cursus anni tunt.' acJvcuerc secnudi.
Divini cultus non ininiemor illo beatus
Pulchre forniatani coepit fundare capellam
Porla nionasterii qua pandit pervia, claustvi
Omnibus ajrtjrcssum deuionstrans atciue regrcs-
[sum
:
Quam sub Pirminii sacravit honore beati,
Qui pastor primo merexit amore paterno (7).
Sarellum istud, quo fempore scribebat Galfns
Oehem, id est extremo saerulo XV, inm dmlum
desfrurtum erat ; sed exstnhaf adhuc altare S. Pir-
niiiiii. ruins dedirafio celebrabutur die dominica
jwst fesfnm S. larobi, quodque iam ante Witfigo-
wonem in abside ecclesiae erectum, ab hoc abbate
anno primo praefecturae suae restaurntum et
ornatum fuit (ft).
117. Xulla inde de Pirminii rnlfu in Augia
Divife memoria servata est U!;qHe ad medium saeru-
lum XV. Quo tempore, ut narrat lounnes Egon
[%
Fridericus Wartenbergius abbas
(Augiensis), cnm
Basileensi concilio ad aummi 1450 interos.^et.
ibiquc abbatis Hornbacensis
snbinde fatuiliari
consuetudine
uteretur, et aliquando de utrius(|ue
monasterii fundatore,
S.Pirminio videlicel.sornio
inslitneretm-. rogare coepit eundein, ut de viri
sancti reliqniis
fnistulunialiquodsi!)i
Au-iiensique
suo monasterio
transmiKere
diguaretur.
Quod
abbas
Hornbacensis stipiUata manu haud ditli-
culter se praeslitnrum
spopondit. et abbas Fri-
dericus per Joamiem
Scb.-nkiiun de Landek
Augiae
monachum, in Hornbarh ea de causa
ablegatnm.
recepit, magno(iue in pretio. pme-
sertim quod Pirminii pollex esset, habuit. Qui
pnllex luicusque in An-ia cnm viridi sancti vin
dalmatica el sacro cingulo digno honore adser-
vatur et colitur.
118 De cinyulo non loquifur Oehem. Ihilmu-
ticam
autem sericam fuisse ait et per eam multa
miracula fieri,
praeserfim in sublevandis
muhe-
ribus
parturientibus,
qnibus imponi vel salfnn
admoveri
solebat (3).
Testatur idem
srriptormul-
fnm
Jiominum
plehem ad aliare S. Pirmmu
con-
currere, qui se suasque
domos, hortos et
pecora
sancto
commendarenf
ut a
reueuatonnn
unnnuhum
noxia
immunesservarentnr.
Sominafim
quemhnn
.ibi amicum
sacerdotem
nppellat
Henrwum
bwartz
de
Rudolphi
Cella *, cuins
preshgteralis
domus cum
renenafis
serpentibus
infestaMur
concepto vo^o
quotannis
oblationem
fariend, ad
alfareS. }n-
mml.nbharpesteomnino
libernfus est.
Memo,at
deniaue
Augiensem
insulamomnino
immunem
esse
ab
iniuriiimurium,
quornm
nulli infrn eam con-
sistereaitt
vivere valent.
119 Idem
deserpenfilms,bufomhusetlare,tis,
ouamvis
insulae solnm
vulde udum sit, assenf Hro-
Z-
{m-'l'-^tsuhiungit:
Vim vero
adversum
^uena
cibo aut
potioni noxia
alexiacam
un.ver e
nv ores S.
PjTmi.uo
tribueru.it.
Unde in apo-
;; : I Vifae
vLtibulo
scriptum
reperiebam,
cre-
dihlm
qnondam
nil noxi.im
contraln
ubi
sumen-
dmuvictmnsicbenedixerant:
Sanctificet
nostram
sanctns
Pyrminius
escam
:
DexteraP>Tminiibenetdicatpoculano.t.a.
Eundem
trnditionem
refert P.
Joannes
Bernstein
e^c
lesu, in
Oeniponfano
collegio
phdosoph.ne
AUCTOnS
C. D. S.
nonmdtaa
illius
rtliquiaa
gertavit
;
E
inrocatur
ibidem sancti
patrocinium
prafcipue
adt-erius
renenalorum
animalium
Rntollzell
infcBtationem
Bamck. p.
-
S.
Pirniinii.
not- '
*=-'^l'-
'^'
'
lector,
28
DE
SANGTO
PIRMINIO
EPISCOPO.
D
AUCTOBE
C. D. S. XVII.
De
reliquiisS.
Pirmiiiii
eiusque
cultu
Oeniponti in
Auslria.
122. fntle ab anm
7.'>75 fntnslata est para prae- Hancti corpm
(~> r^:_^^r..:; .... rtmtlnoirtivi ilniia/iti
fcyt
inttffrum
B
Collegio
Soc. Jesii
Oenipontano
l,eUn-
litlerh
dalh die 5
dccembris anm
173J
ud P
'ilaxrilinm
Chnrdo,
qiii eas ad mnwres no-
stros
iransmisit;
addilque
geminos
illos rersns
adhnc eo tempore in
monasterio
Au,j,ens, refeclo-
rium
i,,,-edientibus,exi>,-essos
maio,-,lms
chanwte-
ribus,inoculosinc,ir,-e,-e{\). .
,.,,, i^.
Jvoca,i
etiam
solebat S.
Pn-mmm>
ad
^ ^ ^_ __^ ^ _
"!("<"">"
a,jua,-um
copiam
oblinedam,qu,pi)e
,jin e ,ps
^^ .^,;,,ian,mS.PiTnmm
ineccle.m,m Colleijii
'T"'!Z'
^'"'''" ''J'-"''"" f"'T,
"''nCZler V<ae
Societatis lesu
0,;,ipontani. ubi ,ll,uc ,-e,iuies,;,nt.
""'"'"'"
n,i,-aculu,n
elicnisse
Iraderelur
(^)/
J^"
'^
g, ;, ,,, ./(,. ,blem
s,-lo eius,jne sc,;s
olim a y.
Mmuitio
Chr,lon ,1 ^"
"~'
f^,ii, ,Mito, ,leque beneficiis eius intercessione
l,;,n,<,issa
sunt lei/Hur
relat.o ';'";/'."'"
,;,,, ,,i,
i,j,el,;,tis dicluri s,<,s, prae-
,,n-/s labula,;o
A,jiens'
accej,l.a, "' ""'
^
.
,.^,, ,,
,, nue.-is nis seu histo,;a
Ducentis
ciiTilei-
abiinc "'"''""";
cl,eii
Oeiponlai,,-ogantesaepius
iam l,m,lalo
O. S. F.
Meckingae
(oppulnhun
esl *'
."";
\""
p.,^f ,., char,lo.
dili,,eler exoussis a
tei- leucis
dis..iluni)
posl
operosam
sali. nu ua-
^^^^^^^^^ ^^^^
Be,;,st,-i,
ibidem j,h ilosophiae
nean.que
J^-l'^'''^':'"''''^''
"\
';;;"'""'^"f,X^
,ecto,-e. Haec ad
Boll,.n,linos
socios ab eo,1em
ruiu
venis,
palrocnuo
S. Pununn a Deo cop a
^^^^^^^
.^.^
t,;,ns,issa annis 1730 et 1743,
,;>-
sat
niagnam
limpidissnnarum ;"l'~.
';^
,;,. ,,;,;fc, ;;, .;
midii, nunc
voloqnolannismvisendimnobt.a
a..lKa cm^ '
Bruxellmsis Sm et Sm.
ono,.ib..s
-<'7',f'-^
-";,:*;'!;;;:;'"
1^:!!::Z:uL.ce,-plisadiuct
sum
libello
tione.in,pet.-arun
Dn.,.en,.n . pU-
.^.^^^^^,^^ ^,^,.,^, ,,, yu, ,, i,,.,a
scplem
orgy..s
allam
.lloa..^e..t ..e(. ^^-"r"
'
p;

Oei,,oti ediderunt
"^
h,nnidi.alis
reperissenl,
quod
^-^r^^^ 'pZsoc^talis
e.l,-eLec,doXVU,e.eiusde,n
idslria.praese.,s,,,vo<^tumiM-a
.t
.
auM^^u^^^
Co??,,;;
fc hausl,.n
: haec adiecta nola
S.
I'ii-n,i..ii.
fo..t.um
exc.talo.^.s sa.ie .nu ,l.t,. q..o
^
./
^,.^.,.^,^,.,,
run. duo
etiamnum
saliunt hac m msula. quos
^

_^^.^^.
.
^^
(,<,ci;en<H
Pa(.-es a r."o mn
sa..cto
huic
fnndatori nosfo P^^o
'e,T.ae ,.^.xo
-.^.^^^
^.
^
Sch,veir.,;lo
comite de Helfen-
-*""'-
ut Moysi
Israehtae
perc.ssa v ,ga petra. grato
^^^.^^
^^^.^^^
^,^^^.^.^^^ ^^^^^^
^^,^,,,., ^^,.
a,.imo
debcnus
excitatos
^^^^l-.^^^''''*'; '"'t
], 'XVIsu,n,na,n
p,-aefecturam
in Alsatia p,-o
ardoriljus
praeprinus
sah,bres.
Hden, au ,.e
...
.
_4,.;, ,,,.,^^
Sch,ceicar,b,s anlem
ad.uirationen,
merentnr
quae ,,uper ret uleru..t
'
'^!^^^ ^^,.
'
., ,,, ,,, Hohenzol-
praedictae
religiosae
virgh.es. Tn,n aod.t.c.o.^..,.,
f
^ "
^^,,,.
^^,^j^,
^,,.;,,,,
,,/, ,/-
lu,n aliis
negoliis
'^f^
^^^^
"Zl^Tuiheranismi
erroribns
irrelUi fue,-at,
prcnissi
impletionem dc d,e ,n d,em p,oc, ast,,,.,- 7'
.,,.,.
^ ^,., ^,,
sensim
decresce.^e,
du... ..
cato o"
'^
"
^
,
.,, j
,.,.;,/,, ^rf,-;^
T,j,-olesem
defecerint,
cp.in calor
aest.vns " ''-
Jl';"^
oLiam reqendam
acceperal, sed
calu,nniis et
pian, huius
defecl.o.s
causa -^^".'""^ "'"

'
";;;;,,
,,,".,,;,., impetitns c fali,jtus,
.,..i>,s
..,e,.,o,es
q,.att..or ex soror.bus de l.nan ,
o^
^^^^^
^^^^^
^^^. ,,,,,.,^^,
quae nostra,,, in
'"f
"^X^^^Io
t ,tt
S:^
^** /,aW^4/. "'
/^-.-.
gationiproeUipsoet
auH-nlfUuK
anno .saii.ia
.
,/;,w..Hm mnm, rolult
Oenipontams
L.et..nde
reduces ab""de
aq,-~ene,-un.
^
a^
-;~^^_^^ ^^^
>
^^ ^^ ^^.^^^ ,^,, _
Iden,
saepn.s
^l"-'";,^.^
^^
'^^.^.P
^
^
'
3).
sum demonstrare
illo,;nte,nplum
muneribus p.-
..innosconstansap..deasde.i
t..,cW.ocsiCT.
to;s rfowHS si.ac ,nunificent,a
/ ,.,, 121. Fes(;M.
S. P,r..u.... ,
,o,,ste,;o A,,-
'^^^'^J,,^
Mer quae haud infi,num
certe
,.,o,.,.s,e,io
g!,,,,i,.ic,,tinHo,-,,b,,,:e,,s,,celeb,;,b,,t,aq,,,>t,.,,n,.-^
^^
?''
; 0 S l>i...i..ii in ,lo,o su ab
F
f,.,in,os
% ,,^,,i,i ,.i,e clssis c,m octava.
Fo,;nulam locum
"^
.^
f^
,.;,
'
"^,;,., /,.
^'''"1"
officiiL,
le.-lionil>us j-oi;is ,k s,-to, a saepe "'''?''
'If
';'';,'';''";
,i,; CoH.ff
."""",7"'
.
Llato F.
Mau,;tio
CI,,;lou oHm
l,;,sssm, ls re,-b,s
erpo,,u,l
Utlente
"':,::r
:^Zposl
VHaset
Mi,-ac^aerhibebi,nus.
^j^';^::
,::':t^:^
Ir procel.as hums
col- ^-^'
Po,ro,,;.mtala
essel Augiae S Pn-mm. ree.
.J.f^^P^^'
^'^^^
,;,pestates.illustrisco.es
'W'"""-
ratio,ral,le
,i,;.m est s,r,.e
dal,at,cae,,,ua
^f^^^^^^^tmM
cu.n
pie..tissima
exlreu>
saeculo XV Gallus Oehem el j>ano anle i"''."-"'!^;
''"^
"
"^
^oUern nala,
Maria.
,edi,.m
saeculum XVII
loannes Egon ,blem se,-
'^XZ^^e^^^Z^^^
pieta.e
constan-
,aU.messetest,;balr.,lcing,di,,juodet
,nemorat
^f f^ ^^
,
^"y^J
eu.n
serenissi.ni
idem loannes (4),
-'''''''../"^''''''/f'
"';;;;
' "
ii
"
"
s provinciis
regendis
per a.iquot
, ,-idet,.r,
Augiensis
coenobn
,onach,s. S,cen,,n "'"""'"; '
"^
,, . ,^,s insidias
;. .-esc-iptum
est ad
P.Chardon,de
.^,
^^^^l^
;!;:
i^dUisho.ni..ibuss,.stinuis-
S.
;';,,;;; in.iui,-elem
. De dahnat,ca
r,d, et ^uae
P
eUU.
.^^
egotiorum
nin.ia
mole el
cing...o
sac,.o. quoru... P.
Raderus ... Bavar.a
set vole.s tai^dtm
^
neg
.^^^
Sancta
,entio,;in,
facit, candide sed et dolenter
au^,c,s '"---,
1~^^^o
piorum
,..i(i..a,us ec illa.n .,ec hoc. qnantun. nob.s
saluU
^"-
^
" "
''4":'^/ I
,pH,nis
inlege.^.^i.na
co..sta,,.n
Augia
a..,plius videri. PoUex vero
,^"^^011^^1^^
sacer viri sa,.cti l-irminii adl,nc decenl. ... ho, e
^
"
^^'
^^
^^^^'^,,,,,;
exhibebanl
) luct,.
inler sanctas reli(i..ias
Augie..scs
asservatur (o).
g.on. opc
.
a quas.
(1)
Cfr.infra, num. mexlra.-(2) CfV. infra, heclione, ,le
S. IHrminio (ad oalrcin
do<.um<;nlorum,. lacl. ,1. (3) (.01 .
Bnis '.m, (4) Cfi. suvia.
nunmi. 117. US. (j)
Cod.
Brux. Mtil.
- (<.) C.li.. numm. *e<\(l.
l'iV et 1-25. Satis pro-
lixum
Co...,,e.,diHm Vilaf Comitis
Sch,eil.;.rdi Htlfe.,-
,i.,ii e, ila.;ae
llochenzolleranae
eimdem
"'."'f

F
Mauritio C.hardon
Iran.nnssum
continet cod. Brux
>
31.
I:
,7)
Quae
e<,uent,us
nu.neri,
-ita-,tur,
e,untur <
.aepe laudatis
codicibu. ..unc
Bruxellens.bus
..il er W.l.
atque
DIES TERTIA
NOVEMBRIS.
A atque dolore,
Landspergiiun. tiuod
Bavariao oppi-
20
'
SIC
cuiuspater
iUud
oftibat
recepisse
videtur,
dum (.'st. rominigrivit.
Discodimtcs praeclara sui
niemoria
*
in tfniplo nostro (<iuod
nmltis egregns
donariis iam antua
cnnmlaverat) tuni rcligiosis
picturis, tum novis nmncribns et maxinie sancto-
rum
reliquiis, sibi coustituerunt. Nam et aream
diori
extremi iudicii iigura
praeclare exornarunt
et S. Pirminii
onmia ferc ossa. et unius e societate
S
Ursulae capul. nec non alias SS. Tliebaeorum
martyrum
praestantes reliquias auro
argentoque
ornat is arcnlis inclnsas eidem templo nostro dona-
inml.
Quae uf in coneginmsmit
receptae. adhibi-
tis
nonnullis
devotis, cum accensis cereis reli[.uosa
instituta
processione, per
interiorem
coUegu
amhitnm
circumlatae sunt ac deinde iu populi
couspectn
productae, ante sumnmm altare tan-
lisper
relictae sunt. doncc Rector de S. Pirnumo
(eius enim annua
sollemnitas in tertimii nonas
novembris.quo
haec peracta sunl, incidit) missae
sacrificium
<relebraret. Hunc actum
iUustnscomes
et reli-iosa
eius uxor Maria
laetissimis
annms
conspicati suut, digni
profecto nt eorum memona
in hoc collegio.
cuius singulares
benefactores
,psi
^
exstiterunt.
nullo tempore
intermoriatur.
125 Qm ratione
corpn:^
Pirminii in domum
iUud lldfemtemi
venimt non
phtne
rompertum est De
Homhacho
,.^ anno 1739 ad P.
Manntium
srnbeljat
rece,>i8se
\
j ^ Bernstein : Ad montem R- V- lustravi-
mus'onmia in cnbiculo
R.P-
Rcctoris.P.
Praefecti
tcmpli. et ipsum
ai-chiviuni
excnssunus :
non
tamen
uUum aliud
donationisinstrumentum
reppe-
rinuis <iuau.
.piod iam
perscripsi ex coUegn
noBtn
annalilms
seu
historia. in rjua
memoratur
quo-
,odo
111-' ComesSch^vnckardns
ah
lU^ltenstenj,
eiusque
111-^ coniux
Maria
Gomes de
Hochi^nzol-
lern
corpus hoc S.
Pirminii
templo
nostro
dona-
verint.
Qua
autem
ratione
sauctae eae
rehquiae
yenerint ad ipsiuu
111'"- ComitemSchw.ckar.
um
Ita
uotatumreperio
in fme Vitae
manuscnptae:
Vkletur
auteni
praedictus
D.Comes
Schw.ckardu
sanctas
reliqnias
illas
habnisse ex
monasteno
ct
oppido
Hornbach
prope
Bipontum
sdo, quod
nlasterium
ipse
ultimum
exc.tav.t u. eoq e
n ortnu. et
sepultus
esl S.
Pyrnnuius.
Occa.io
"
tou
Hcquirendi
iUas
reliquias
fuerit
Praefeclura
A
Xe
ditionum
Austriacarum
supenorum
mm
mgel)atur
(nempe
Schwickard.
pareus)
C Toe^il]
; simul
haeresis,
quae Innc
le.npor.s
C"'un
invasit et
monasterimn
Hornbacense
"^f^^io.
bene
n.emini,
an
alicnbi
in Vita
C.M
autem
eae
^^^^^^-^^Z^^
n,ii laiivic in
monasteno
Augiae
Divili,
pioui
r^lS
-^'V^*--
ingrediervtibus
express.
Lionbuscharacteribusinoculosmcurrunt.
San<tifKot
no.tran,
Sanctus
Pyrminius
esca.n
:
Dextera
Pyrn,inii
iK-nedicat
pocula
nostra(l).
.
126 Mox.
vero
auctus erf
cultus 3.
Pirminii
o'-
maijnamm
l-iO- J""''- "^'
,
.
fhwente \ lii
.,;ciri,au conces.as
idul:,e,,t,as
plea,:as ""
''^
i,mion^
S p De
quibus
me,-ae
anuuae
'''''^" "
("^ .
e,;a..c,.m
^.-/^
, !, i593
:
Pietalis
vero et devot
K
,
'-'-"
.tudiun,
boc anno
non
V^^-^^'^,^.
AUCTORE
C. D. S.
gentiam tribnit (pii diebus dedicationis et patro-
cinii te.upli .loslri nnmiunique sanctorum et S. Pir-
minii episcopi el confessoris eonuuque octavis,
peracta confessione et communione lemphuu
nostrum inviserent ihi^pie preces fuuderent. The-
sauro hoc snb o.uiiium sanctonu. tVrias pri.no
Oenipontanis publicuto, tantus pridie festi ibideui
ad confessionem factus est concursus ut Palres
septem vix omnibns facerent satis.
127 yoni
iurrementaarcepitdevotioergasan-
deinde, pt$ti-
ctum nostrtim ubi anno Wll dira pesiis, qnae nr-
'"*
"<"'
hem depojmlabatur, post conceptam
puhlire votum
ad cicitatis tres sanctos patronos,
Sebastianum,
Pinuinium et IMuan, ita snbito (jrassari desfittt
ut nullus iam rivis per eam sublafus sit. Mirum
evenfum Jm rerbis refert
Lihelli deVifa S. Pirminii
capuf XIV, a P. Mauritio
Chardon latine reddi-
ium : Vix sacra ossa veneralioni
publicae in
templo Societatis
exposita t\iere, magna
populi
erga sanctum liducia, nec uiinor
sancti erga
clientes suos beneficentia
eniluit. Ut aliaprimae
notae
beneficia laceam.
archiducum
sedes urbs
(1)
Cfr.Cuhier,
Caracth-inti<luesdeB.aiuts,v.''^-
Oenipontaua iam ab auno H>11 se S. Pumuu.o
^
obstrictissimam
fatetur.
Pestifera lue intra e
extra urbis moenia
ferociter
tuncgrassabatur,
el
maiora iu dies mala timenda erant.
Pauc.ssijno
tempore
centeni ali<iuot
uiortem obiere, et hos
inter tres e collegio
Palres <iui
pestiferis mser-
viebant,
gloriosae
caritalis
victi.nae
lorl.ter
cecidere.
Senatns civicus, cum nil remedii lam
amplias in terra
st.ppeteret, ad
profligandu.n
pestiferum
maU.m
caelo se
supplicem
st.t.t
concepto
soUemni
voto, si porro lues
grassau
desmeret,
senon
solum SS.
Pirminmm,Sebastia-
nnm
et Rochum
civitalis
electu.-os
esse patrouos,
sed etiam
iUorum
houoribus
templmu e funda-
mentis
erecturos.
Voti
da.nuati snnt, nec uUns e
civitate ab eo
tempore
peste
s.iblatus
est. Stat
bodiedum
sacra haec
acdes,perpetuum
mamtest.
prodigii
monumentnm.
Inscriptiones
ntroque ex
latere
portae tempU ita habenl:
Ex
parte laeva :
0. 0. M.
MEMORIAE.
TRIUM.
SANCTORUM
SEBASTIANI.
MARTYRlS
PIRMINII
EPISC-
CONFESSORIS
ROCHI.
CONFESSORIS
AEDES
AB. SENATU.
CIVICO
OENIPONTANO
ANNO-
ClO.IO-C.Xl,
EX A, D.
XI. CAL,
OCTOBR.
PESTI. TUNC,
QRASSANTI
PROPULSANDAE
VOTA.
Ex
parte
dextra :
EIUSDEM,
POSTEA,
SENATUS
ET, PIORUM
AERE^
COULATO
,N
PRIMIS.
VERO
MAXIMILIANI
SERENISSIMI
AU8TRIAE,
ARCHI-DUCIS,
TYROL.S
DOMINI
SACRAEQUE.
TEUTONUM.
MlUTIAE
MAGNl.
MAOISTRI
FAVORE
AC.
MUNIFICENTIA
EXSTBUCTA
ORNATA
dotata
ANNO
autem.
cio lO.cxm.
1. tDUS.
0CT0BR18
CONSECRATA.
128.
DE SANGTO
PIRMINIO
EPISCOPO.
B
30
setnet 128. Ad haec suhhtJigit Chardon : Quis autem
occasionom concipicudi iioc votnni fiedrnt. IiabL-t
historia Oenipontani colloKii, iu <iua ad Linnmn
1611 de P. Gasparo Melchiore Kasslau Hrixinousi
Tyrolonsi (qui doindo nim P. fioorgio Sciiradaeo
et P. AIl)orfoDannor victiiua cocidil)ita lo<ritm*
:
Pater iste inter illas occupatiouos
insorviondi
peste infectis auctor fuit civitati persuasitque ut
Senatus Deo, Iionori SS. Sebastiani. Piriuinii et
Rociii. pro peslo ovortenda aedoni vovorot. Quod
voluin illi, votis nempo damnali, iain solvoro sunt
aggressi...
Anno 161^. (iial)ent iidein collegii
Ooniponfaiii Aiinales) civitas hi Donm ob pesfeiu
penidis oxtiiicfam ^'rafa. novi teiiipli in iionorem
SS. Sebastiani, Pirminii et Roolii oxtruondi. qtiod
ad eain avorfendani anno priore voverat. pompa
ducta frequenfissima. lapidein primum caeremo-
ni;i soiionini. praomissa contione a nosfro. posuit,
ut dioiu qnidom S. Sebastiano sacrum fostimi sii)i
eo anno decrevit : quo etiam die soiiemnes ad
novuin iilud tompium supplicationos histifuit.

Ita Annalos. Kf s:ine in iiunc usque dicni festo
S.Sebastiani confiuiianfur Ooniponti supphoatio-
nes tum civium tum studiosorum.Et cives cjuidom
media prima deductionem soliemnem supplices
in oi-dino liini of bini instifuunt. ii)icine proces ac
onconha Lam-ofaiia decaiifari curant. Pridie vero
hora tertia pomeridiana Gongregatio Academiae
et mmor sfudiosorum litaniis decanfandis inter-
sunf. Domum o coiiojrio otiam nostri Iroqiientes
se iiiuc eo die et per octavam confonmt. liis tribus
sanctis pro avertenda peste supplicaturi, nti in
anliquiscoiiegii consuetudinibus amiotatur.
et iterum H*J. Simile heuefmum infercesaione S. Pirminii
impefratum a colUgii Oenipoufani sociis, annis
16S4 ef 1635, ex einsdem libelli cap. 15 et coUegii
histor/a ifa refert idem P. Chardon
(1) : Memo-
raluiu propuisatae luis beneficiuiu iterafo S. Pir-
mininsanno 1634 nostro praecipue. quod Oeni-
ponti est, coiiegio contulif. Pestis hoc anno adhuc
ferocius maiorit|ue cum dainno ac torrore saevie-
bat. Nec aiio securam capessere fugaui iicuit.
cum temporum iniquitas, rerum omnium cai'itas
et late per totam Germaniam accensa belli
flamma omnem i-vadondi viam interciperent.
Collogium insupor incoiaruni abundabat numei-o,
ufpote qui ex aliis provinciae domibus ab hoste
C
pnlsi. intuliora so Oeniponfum recoperant. nunc
maiorihiis pericuio oxpositi. Et certode coliegio
aclnm fuisset nisi domus superior cum subditis
suis ad sacros S. Pu'minii cineres confxigisset, et
novum in novo tenipio nostro eiusdem iiouorJbus
saceiimn cum ara erigenduni, ufi iiodiedum visi-
tur, soiiemniter vovisset. Decendiales quoque
preces hunc in fmem indictae el persolutae sunt,
(piotidianis dovofionibus sancti patrocinium
inipioratum ot ut eiusdein festa dies singulos in
annos soliemni officio condecoraretur promissum
est. Haec erant vota coilegii. et vofa S. Pu*minius
approbavit, dum nemo nnus in coilegio voi inor-
tom oppofiit vei gravioro inrirmitafe tentatus est,
(iviamvis uuum et alterum iam intra viscera vene-
num Iiabuisse non vana .suspicio fueril.
prodigiose KiO. Do hoc anuo ita kxiuitur Historia Oeni-
ponfani coliogii : Anno U>J4. Gum in motu gras-
santis in vicuiia pestis P. loannes Mittner Eusta-
dianus Fraiico infectorum sese soiatio. cpja
visitandis aegris, {pia ius paenitentibus dicendo
impigre impendons. e sacro trihunali in cubicu-
iuin sese recepisset et mortuus ibidem iuvenlus
esset,
pectoris
convulsionilnis. teste metiico, D
repente
exstinctus, rumor extemplo per urbem
voiat, in coitegio Patres inter iam pestem gras-
sari. Indo extornorum (nain suporveniens in
m'bem lues auxif iiorrorom) passim a noslris
aversio, horror et fuga. Nos, in summas reducti
angustias. Deum in vota supplicos vocavimus,
S. Piruunii reliqnias pubiico expositas devenerati
quotidiano sacro. duobns cereis accensis, addito
voto saceiii ac arae eius honori in novo tempio
oxcitandae. Id enimvero omnibus saluti fuit,
quauiio nuiiiis omnino e lue decessit : in urlio non-
nisi ducenti
131. Anno sequenle, id est 1635, ita dicitur :
Libata nniiis valetiidine (iocpiitnr de vaietudine
nostrorum Pafruin) roiiquorum incoiumis stetit.
Id sospitatori S. Pirminio debonms. depuisori
pestiiitafis. cuius proiude divi memoriam anuuum
fesfa pompa et decem horarum [dejvota com-
precafione recoiuimus (:2).
135. Egregium paulo post Oenipontanorum erga
S. Pirminimn pietatis specimen praebuit sollemnis
suppliratia (jua sanrfi corpus (forfe, duin consfrue-
refur noium sacellumj ad aliquod fempus remo-
'^
tum) ad ecclesiam collegii deportatum est anno
1642. Quam ita describunt annuae collegii litterae
ad hunr annum (3) : lilo [anno] praecipue sol-
iemnitas Oeniponti eminuit. quam tertia novem-
bris dies spectavit : ubi circa lioram terliam ex
aedibus periiiustris D. L. B. de Sternbacli sacrum
corpus D. Piriuinii. Meldonsium olim episcopi,
quod annis iam centum septuagiufa quiiuiue apud
nos in veneratione erat, nostrum ad templum fuit
deductum. Supplicatio. quam hunc in finem insti-
tuiinus. si unquam ceiebris Oonipoiifi vi.si. iiaec
fuit. Agmen universum praecedebat genius Uni-
versitatis : tum sex tubicines cum tympanotriba
equis vecti, fesfivo insequentes animabant mur-
mure. Proximi ibant cives nitidis vexillis siias in
tribus distincti, quos.praeeuutibus geniis. praeter
clientes coetus angelici onmes sodalitates Beatis-
simao Virglni sacrao inseqnei)antur. Iungoi)antur
iiis RK. PP. Servitao, RR. PP. Gappuoini,
RR. PP. Franciscani, ardentibus quisque cereis a
nobis iustrucfi. Fratres nostri coadiutores. cpii
iiorum proiuebant vestigia, suis induti paliiis
erant, magistri superpefiiceis, Patres vestes sacer-
dotaies ornabant. Tum musici rhyliummi, quem F
noster IionoribusD. Pirminii praeter Vitae ipsius
synopsin conscripserat, patrio carmiue cantantes.
Musicis proxinms ibat genius D. Pirminii. sequen-
tibus arae ministris atque tribus reiigiosis Patri-
bus ex monasterio Viechtensi Ord. S. Benedicti,
qui U"""" suuin Abbatompraeibant, pedo ac infuia
instructmn. Sacrum denique corpus sub eieganti
conopaeo ferobatur a duodecim sacerdotibus.
Comitabantur illud ex utraquo parfc periliustres
quatuor facigeri, fiiii nempe quatuor perillustris
Doniini de Sternl^ach.
133. Ceterum sacri corporis ornatus, quem
arlifici inann (laboraverat DoinicellaTII'''''
domus
de Tannenbi rg, et illius soror, conjux perillustris
DominiUB.dcSternbach,anteomniaspectantimu
rapiei)at oculos. Quae sancto vertici imposita
fuigobat mitra, tola pretiosissimis
contexta
unioniijus erat, auro Iiinc inde largitor emicanto.
Per reliquum corpus palla (albam vocainus)
argento por subtiiissimam iliius siudonem acu
adoo artifici ducto iit oculis ad ipsa usque sacra
ossa Ui)er pateret aditus. luducta iiuic
tuniceila.
dfpuiso,
sollemni
potnpa
tt
splendtdo
ornatti
(1) Ibid. {"2) Cod. Brux. 8931.
(3) Cod. Brux. 8071.
vestis
iranslatum
8t
ac pfetiosa
arca
inciusuni.
DIES TERTIA
A Vestis cuni primis sacerdotalis sericum quoque
osientabat nitidifisimas in figuras per aream
argenleani dinusnm. Qnin ars ad ipsas (luoque
manus ac pedes progressa scitissime his (luo-
que studiis sese impenderal. Manus enim prae-
tor
splendidissimum pedum chirolhecis orna-
verat, pedos calceis, tam !iis ([uani illis docte
adeo depict is, ul maiufi ipsis propemodum prel ium
ab arte venerit cpiam ab auro, liheraliter licet
admixto.Totum
denique sacrumcorpus in pulvi-
naribus
recumbebal (inibus pretiosissimam matc-
riam
sulmiinistraverat rubrum liolosericum viva-
cissinii coloris plurimo auro pulvinarium margines
undequaque
ambiente.
134. Perginms iam in describenda
sollenmitate.
Sacro itaciue
corpori inunineliat univcrsa nolnH-
tas
Oenipontana. Primi ibaiit llluslrissimi Consi-
liarii intimi; tum Consiliarii Excelsi Uegimiuis et
Camerae;
se(iuel)atur
illustrissimum
gynecaeum
et
magisti-atns
civilis. Totum deni^iue
saorum
agmeii
claudebat url)is pleljs reli^iua. undi^iuead
singularem rei amoenitatem
excita. Ubi tandem
noslrum
deveiitum ad templum erat, arae. (luae
^
in
medioerecta
prostabal, divi corpus impone-
batm- : cimi a
Heverendissimo
Praesule Viech-
tensi soUemnes
litaniae sunt habitae. Die domi-
nica laudes D.
Pirminii facunda noster
panegjTi
enarravit: ritu
poslmodum
sollemni ad aras
operatus est idem
Ueverendissimus
abl)as. Post
vesperas
decantalae
iterum preces
litaneuluae:
qnibus
subhmclus. tubas inter ac tympana, divi
Aiubrosii
hvuuius uberi
praesentium
ommum
solacio ac
voluptate
universam
denique
sollemm-
tatem
coronavit.
Sacrum
corpus
fidehmu
modo
cultui ac oculis obicit altare divi hononhus lam
dudum
consccratum.
Inclusum est sarcophago
viiris
venetis onmi ex parte uumito; ciui elsi non
ex alia
praeter lignum
materia sit, ars tamen
statuaria eam
ingenti studio ac
dexteritate ela-
boravit. . r i *
135 Mox
tamen iJrefioshn
tnafena
conferta est
hierotheca ef esstructa
ara quihus S. Pii-minu
reh^
nuiaedamhrentureiservarentur.DeqwbusUen^^^^^
volleqii
Oenipontani
annuaeUfterae{\)adan.
lOoO:
Lius-ma S.
Pu-minii
tabernaculo
ex ebeno,
argeii-
teis parergis
ornato.
inclusa et venerationem
divo
et
ornamentuinaedi
conciharmit.
^l^; au. mO: lam ad S.
Pirminii
venerationem
huidemque
spectat.
quod vir
honestissimi
nomims
expertus,
factisque
non miiuis quam verbis testa-
tum fecit. Erat is in rei
familians
angusl.a
utcunuiue
gravi,
quodque
sciebat dom. suae pecu-
i^
\a.u (hull
ad pias causas
destmatam
hanc ne
cogeretur
oh alia.-um
n-nn.i
pe.uu-.n
dissipare,
ad aram S.
Pinunn. se
conluht. a
q
u
inihi
adgeniculans
fortunam
suam
d.vo iinpen..u.
:o.,..ue;iavit,
rite e.iam
^--^^^^^
n.odum
taceret
penuriae
suae
^-'-^^
f"^
^'
^
pro eius ara
marmorea.
quae .d
ten.pons u
omniu n votis enit,
n.illo
quos i.i a...-o
asserv^ret
rr.-oti..usconaturuni.Ettriduumn^^
!m .xe.-a
cu.o
hon.iui
i..speratus
i.m.tius
plus
iXflorenorumcU.hitumaile.-t
Exmde.sv^^^^
reus ilico cum
centum
aureis ad
nostru...
dofe.l,
;;::oratuthos,suppressod.i^^
tVhn
uovae
arae
auspicio
ad.mttat,
de. ceps
iuavis
angoria
secutui-os
alios, donec
imllena-
rium suum
complesset.
n.:.nnfani
13G Qai supra
relafa ex
annms
Oonpoutani
colhijii
littens
anno
U-iJ
exceti>sit r.
peryentibus
intei'ea
NOVEMBUIS.
31
BapfiMa Bernsfein, phHosophiae in eodem cofhijio
iunc fector, quaedam praeferea ex eodem fonte
hausit de usu aquae sub invocatione S. Pirminii
henedirlae, de qua lif^elhts non semel supra citatus
haee tradlt cap. 15 : Ac^ua nomine S. Pirminii
benedicta iam pridem antea eiusdem clientibus ct
utilis el salutaris fuit. Erat vir primi gtMicris,
(luem excrescentes in corpore copiosi vermes
misere vexabant. Desperarunt de remedio cim
chirurgis niedici, cum ecce a^pia S. Pirmi.iii
nomiue benedicta ol ah afflicto magna cum tidiu-ia
in potum adhibila ipsi quoque paucos int.-a dies
saluti f..il et plaga cessavit. Testes ad ma.ium
sunl lilterae.
quodbenediclohoc fonle .loxia varii
eneris insecla. quae fructus onmes adh.u- in
herba depascebant, ex hortis. agris et pratis
penitus eliminata
disparueriul (3). Haec beneficia
paulo distinctiHs recensct P. Bernsteiu, ex prae-
dictis annuis haec citans (3)
:
Anuo 1642. Latex S. Pu'nii.iii hominibus iuxta
et pecorihus
propmatus salute.u attulit.
A.mo 1643 habetur. Limpha S. Ignatii. iiec uon
^
S. Pirminii latex, praesentem salutem poscentibus
propinavit.
A..no 1646
sequentiahabeutur.Iuxta
augustis-
simam caelorum
regiuam,alia S. Patriarcha noster
Ignatius ara, rursusque alia 8. Pirminnis Tyro-
lensium
pati-onus coluntur. qui illaudati siiuMuhi-
ria uon abi.-e.it; cuiu aqua eniu. Ignat iana et S. Pir-
n.inii
aeg.-otantibus
pi-opinata non pauci illorum
prislinam
sanitateni
hiberuut.
Anno 16-i7
hahetur. Huius teu.pli
pali-o.ms
S.
Pi.-minius aqua in honorem ipsius consecrata
multis sanitatem
contulit.
A.mo 1640
dicitm-.Sequitur S. Pirminius (prms
de B. Virg.
Foyensi
sermo fuit), ciui
complur.bus
salutari latice
aegritudines
corporis ani.iuque
abluit. .__
Similia
habeiitur a.mo
16-50. Ite.u anno 16o7,
ubi additm- : Aqua S.
Pir.niuii ep.scop.
hort.s
aspersa,
mirum in modmn
fecunda exst.t.l. Lt
amio
1660 I.abetur: S. Pirmmius
autem suo
noinine
beuedicta
aqua ali^iuoties
succurnt, dum
dispersa per agros et gramina
gurgul.ones (..ife-
stum
tVugibns
hac in patria
ver.uic.I. genus est)
praefocavil.
Similia
habenlur aimo 1061,
et
Aimo
166(1 iln hahetur : Nonneiiio ex niagna-
tibus S.
Pirmi..i..n.
he.ieticuu.
hahuit :
qu. nostro
suasu aquam S.
Pirminii
nomme
sacrafam b.h.t,
et
inlestinos
vermes
dispulit,
quos nulla arte
medica
potuerat
exturbare.
137.
Formufa
aufem
benedictionis
esf hums-
modi (4)
:
Adiulorium.

Qi fecil.
Doinine.exaudi.
Et clamor
meus.
Domimisvobiscum.
Et cum
sp.ntu tuo.
OREMUS.
Beuedictio
lua,
onuup<.teus
ct
misericor.
Dei^,
de.cen<lat
super
<r..aturam
istam
aquae, ul s.
'en^^dium
onmil,us
ea
<levole
uteu .,..
nr-re.ta
ul per
sanclissiuu
nommis tm
mNOca
teu
per
pretiosissimum
sa.igun.em
t,m,..,
me ta et
in'ercessionem
S.
Hrum.i.
at<,<,e
rt^sauctorum,
liberationem
ab^mmbus
.nalis
corporis
el
a.,imae
perc.p.a..t.
Pc.
stu.i.
Do.iii..um
nostriun.
TAn.avitemn,elc.
.
Stolam
glor.ae,
etc.
beneficii
sanatiomim
ouea<juaeuh
invoeatione
S. Pirminii
benedictae.
/.w. A Rrn^ 8071
- (3)
Cod. Brux.
981.-
(*)"''^'-
( 1 ) Ihid.
(^i) Cod. Brux. su/ 1. vv
OHEMCS.
AUCTORl
C. D. S.
NontiuUae
religuian^m
jxit-tex diver'
sis locis
coneessae,
j/rtirsetiim
coetwbiis
lAtnaelacemi
32
OREHUS.
Exuudi.
qnaosunius,
Doiuiuc,
preces
nostras,
quas in B. Pirniinii
confe.ssoris
atqtie
pontificis
sollcmuitatr
deferinuis:
ot qui tihidigne
nuTUit
fmuulari, eius
intermlentibus
lUL-iitis ah oiuuibus
nos absolve peccatis. Per
Ghristuni.
mc INTINGANTVR
BELIQUIAE.
Bpncdic,
Doiuino. han<-.
aquani
honedictione
caeiesti in altactu
reliquiaruiu S. Pinuinu. et
praesta ut assistat super eain virtus Spiritus
sancti : ut ubicuiiKiue
aspersa fuerit, fugiat omiiis
infirmitas,
sitque
sahitaris et efficax ad eva-
cuandain oiiuu-ni
adv.-rsarinin
polostatem
inuuici,
ut neque hominibus ueque
pccorihus neque fru-
jribus neque arboribus
noceat spiritus pestilens
aut nnra corrumprns. ut saluhritas per invoca-
tioneiu S.Pirminii
expetita.ab
oninibus inipugna-
tionil)us sit defensa. Per Dominuni iiostrum
Jesuin. etc.
138. Idem demque P. Benistein haec nos docmt
de partibus quihusdam rellquiarum S. Pirminii a
corpnre sacro Oeniijonii
quiescente
distrurti.-^et ad
dirersa loca missis (1)
:
1. Ex vohintate Adm. Rov^-Patris Nostri Genc-
ralis Mulii Vitdesci niissaesunl insignes reliqniae
S.Pirminii episcopi et confessoris (quales fuerint
non est expressum) ad scrcnissimam Ducissam
Lotharingiae et Ahhatissam Romarici Moiitis
anno H)3(i.
2. Notabilis pars reliquiarum S. Pirminii Augiae
Diviti et alia Fahariensi monasterio superiorum
nostrorum voluntate transmissa cst. Haec ex
litteris R. P. Rcctoris CoIIej,'ii Oenipontani lacohi
Miciiaelis ad Praesulem Murensem datis, coUegi
:
hinc nescio quo tempore aut qualcs sint missae.
Epistola Rectoris scripla est .5 Aprilis 1655.
3. Ad monasterium Murense transmissac sunt
paritcr sacrac rehquiac (non est expressum quales
fucrinl) S. Pirminii episcopi, quas accepisse testa-
tur ipse Reverendissimus Ahhas Bonaventura dicti
monasterii Mui'ensis in litteris ad R. P. Rcctorem
Collet^ii nostri Oenipontani datis 7 Maii 1655.
4. Ex vohmtate Adm. R'"' Patris nostri Francisci
Retz pars aliqua notabilis ossis (ie huinero sini-
slro S. Pirminii episcopi et confessoris trans-
C missa est ad monasterium Niedcr-Altaichense
7 octobr. 1731.
Atque haec omiiia mc descripsisse ex annuis
scu Historia Collegii Oenipontani Soc. lesu testor.
P. JoANNEs Bapt. Bernstein Soc. Jesu,
Philosophiae Prof.
130. Sed ef paulo post, anno nempe 1741, alia
particula de corpore S. Pirniinii donata est coeno-
bio Lunaelavensi in Hararia, quod et ipsum suam
originem repetehat a sancto nostro (2). Cuius dona-
tionis fidem facit hoc instrumentum (3).
D
AUTHENTICA DE 1'ARTICULA S. PIRMIXIl EP.
Nos Casparus Ignatius. Dei et Apostolicae sedis
gratia Episcopus et S. R. I. Princeps Brixinen-
sis. etc, tenore praescntium fidcm facimus et
attestamvu*, a moderno Patre Vice-Rectore GoUe-
gii Soc. Icsu duas spcctahilcs partes ex ossibus
Corporis S. Pirminii Episcopi Conf. iii Ecclesia
SS. Trinitatis praefati CoUegii publicae fidelium
DE
SiVNCTO
PIRMINIO
EPISCOPO.
venerationi
expositis
desuiuptas nohis dono datas
fuisse:
quarum
aUeram in scatula lignca filo can-
nabeo
coUigata
nostroque
Episcopali sigillo cerae
hispaiiicae
inipresso
ohsignata repositam, ad
maiorem
Dci gloriam ct S.Pirminii honorem, ad
prcccs
Bernardi
moderni
Ahbafis Ord. S. Bfme-
dicti in
Mansee,
Monasterio eiusdem S. Ordinis
ibidem
in Manse*;,
ciargiti fuimus. In quorum
fidem hae datae in Residentia nostra Episcopali
Brixina die 30 sept. 1741.
Casparus Ignat. Episcopus Brix.
140, At parum ahfuit quin post suppressam
Societatem lesu
quirquid rrliquiarum S. Pirniinii
servaverat
civitas
Ocniponfana eidem auferretur et
ad monasterium
Sancti Blasii in Silva Nigra cede-
ret tesfe
praerlaro huius nwnasterii nhhate et scri-
ptore Martino
Gerl>rrf, qui et rei partireps fuit.
Siqitidem in sua Historia Silvae Nigrae
(4J,
post
memoratam
ror;jon>S.Pirminii
Oenipontum anno
157.5 ddationem : Inde vero. ait, insignis eius exu-
viarum
parsCaesarea Mariac Thcresiac Auguslac
munificentia ad cultum novae, quae post prioris
conflagrationem
anno 1768 adornatur. apud
D. Blasii in Silva Nigra ecclesiae inferenda anno
1776 cst concessa. Ultro quidem Maiestas Regia
inlegrum
indulserat corpus ; sed cum ingcns fierel
Oeniponli ac in lota provincia tanti thesauri
iactm-am aegre ferenlium luclus. rogatus a primo-
ribus status, ipse piis fidelium votis ccdendum
existimavi.
insigniquam dixi contentusparticula.
Quaenam autem fuerit ea particula indicavit idem
scriptor In opere cui titulum fe.cit Monumenta vete-
ris liturgiae Alemannicae, uhi (5) : Ex eo, ait,
templo (Societatis lesu Oeniponti) nos sinistrum
S. Pirminii hrachium singulari Mariae Theresiac
munificentia dono acceptum die xvi iunii huius
anni 1777 sollemni pompa S. Blasii monasterio
intulimus, adbihitis in missa solcmni orationihus
quas pro festo S. Pirminii in Sacramentario Solo-
dorensi (6)
aseignatas hic apponimus. Fusius
haec digessit Trudpertus Neuf/art
monachus
Sancti Blasii in lHjello quem de illa translafione
ipso tempore conscripsH (7).
Suppressa autem
ineunte hoc saeculo principali ahhatia Santi Blasii,
Bertholdus liottler, qui ultimus illius ahhas fuerat,
recessit ad coenohium Sancti FauH tn Carinthia,
et brachium S. Pii-minii secum illuc detulit, uhi
usque ad hanc diem religiose asservatur.
141 . Fraecipua vero pars sacri corporis reman-
sit et adhuc remanet Oeniponti.
Ferseveravit etiam
oppidanorum erga sanctmn paironumsuum
pietas.
Sarras eius exuvias asservat vetus templum
Societatis lesu, ah anno 1773 Academiae
attrihu-
tum, uhi et nunc Societatis Fatres sacris
minisfe-
riis danf operam. Celebratur ihidem
festivitas
S. Pirminii die tertia novemhris,ritu
duplici, lectio-
nihus aecundi et fertii nocturnorum
desumptis de
communi Confessoris Fontificis.
Celehratur
prae-
terea quotannis in eodem templo eodem anni te.m-
pore novena sollemnis sumptibus
Congregationis
Marianae dominorum et civium, sub qua
quofidie
der.antantur missa et taudes vesperttnae
SS""
Sacramenti ad altare in quo sacrum corpus
hono-
ratur. Sed et anno 1842, recurrente secundo
post
sollemnem illam corporis efevationem
quam supra
memoravimus (8)
saeculo,sacra Pirminii
Hpsana in
nova hierothecaaffahrefacta et eleganter
adornata
e-t Sancti
Blnsii iri
Silra Nigra.
E
Hodienuts
fuUii.1
S.Piroiini'
in
civitate
Oenipontana-
(1) Ibid.
(2) Cfr. supra, numm. 76, 78.
(3) Chronicon
Lumielacenne (Pedepniiti, il^), p. io)i. (t) Tom. I,p.77.

(.5) Part. I. p. 4711. not.


(0) (Lfr. supra, num. lCVj.

(7) FayerUche Uebersetmng etlicher Gebeine des H. Bi-
achoffs und Abts Pirminius aus der Tyrolischen
Haupt-
und Kesidenzstadt Innsprilck m da$ filrstl. Stift S. Blasit^
auf dem Schwarziealde. St. Blasien, 1777, .58 pp.
in4".
(8) Num. 132.
composita
DIES TERTIA NOVEM13HIS. 33
A composita stmt. Deniqne ante kos viginti fere annos
Faculfas theoloyica Academiae Oenipontanae pro-
posito praeniio viros docfof! cxcifnvit ad disseren-
dum de vita et lahorihus S. PinniMii. Praeminm
attrihutum est cuidam sacerdoti dioecesis Triden-
tinae, cuius tnmen lucubrationetn non ita omnibus
numeris absolufam exisfimurunt iudices ut fypis
vuli/anda censeretur. Ilaec omnia nos docuit li. P.
Nicolaus Nilles, S. L, in eadem Academia luris
canonicilector,per litferas datas die 14 ianuarii
am\o ISSO.Ex aliis vero Utteris ad nos recentissime
missis a li. D. Leonardo LambeH, paroclto oppidi
Ilornbarensis in liodierno Falafinafu lihenano,
didicimus ipsi a Patriims Soc. lesu Oenipontanis
concessas esse duas insiyjies parficulas ossium
S.Pirminii, in ecclesia quam brevisuh tituloeiusdem
sancti consfruvre infendit repoupndas.
His de S. Pinninii culfu absolutis, iam ad exhi-
henda docunienta historica et liturgica quae ad
illum spectant qradum facimus.
AUCTOM
C. D. S.
VITAE S. PIRMINII PRIMA ET SECUNDA.
B
Ilas Vifas simul edimus, ita ut singuUs primae Vitae capitulis in conspectu obversentur paria
capitula Vitae secundae, quo planius appareat quam presse posterior scriptor prioris ve.^tigiis institerit
quidve identidem adiunxerif de suo. Utrique aufem praemiftendum duximus indicem capitidorum, qui
soli sccundae Vitae praefixus est, idque in solo codice olim Chemiano, nunc Bibliothecae Nationalis
Parisiensis lat. 5308; in ceteris vero jtraepositus est singulis caiiifulis shus numerus, sed nulla rubrica,
qua indicetur materia, praeterquam apud Browerum, qui disfribufionem capitulorum et eorum titulos
manifeste non ex codicibus excerpsit, sed ingenio suo confinxit.
Incipiunt capitula in vita S. Pirminii episcopi
et confessoris.
Prookmhtm opEitis. DenoUtio neglegentiae scriptorum.
I. Quod B. Pirminiusin Meltis castello primum sedens
episcopatum obtinuerit.
n. Quod ah Alemannia Sintlaz eum adierit. praedica-
tionis quoque eius efficiiciam miratus fuerit.
ni. Quomodo eum rogaverit suae genti medelam prae-
dicatiouis inferre.
IV. Quod beatiis vir hoc recusat. nisi apostolica lussio
urgeat, pariterque ire Romam deliberant.
V. Quomodo beatus vir Sintlacem Romae praevemt.
orationique institerit.
VI. Quomodo per baculi ipsius staturam sanclitas ems
apostolico claruerit.
VII. Quomodo eidem apostoHco causam sui adventus
rettulerit.
viii. Adventus Sintlacis. et quomodo papa utrorumque
fervori congratulatus fuerit.
IX. Quod ad Tlieodericum regem epistulam direxent de
G recipiendo sancto Pirminio in dioceses episcoporum Fran-
ciae sive (.iermaniae.
X. Quomodo vir Deiin
Alemanniapraedicaas.aSm^iace
sit uiterpellatus de domo orationis.
XI. Quomodo in insulam prope visam veniens, omnem
venenatorum turbam inde fugavit.
xii. Quomodo eam excolens, amoenam et fhictiferam
fecit, coenobiumque lundavit
xm. Allocutio salutaris ad insulam.
XIV. De eo quod etiam alia coenobia fundavent.
XV. De eo quod Werinherus in Franciarade
Alemannia
eum venire rogaverit.
XVI. Deliberatio ipsius cum beato viro de constniendo
inibi coenobio.
xvir. Quod vir almus modicum primo fecitsibituguriuin
in honorem sanctae Dei genitricis.donec a rustico deductus
sit in Gamundium.
xvin. Quod ipse enmndans locum, aedem ibi con-
struxerit.
XIX. De vacuatis chrismate ainpullis subito impletis.
Gratulatid plebi.s ex perpetuo miniculo.
XX. De eo quod Werinherus posterique eius phirima
praedia ad ipsuni locum coudonaverint.
XXI. Quoinodo coefiobium Wisaburg ad spiritualem gr.i-
tiam promoverit.
XXII. Adventus sancti Bonifatii archiepiscopi ad beatum
Pirminium. ipsorumque congratulatio.
xxur. De eo quod sanctus Bonifatius in itinere Fresiano
ancillam Dei vas fusile rogavit.
XXIV. Quod ad Fresiam veniens, raultos ibi ad fidem
Christi converterit.
XXV. De eo quod alii Fresonum impii praesulem san-
ctum sociosque interfecerint, seque mox mutuo truci-
daverint.
XXVI. De reportatione corporis sacri, et de spontaneo
sonitu fusilis.
a a
XXVII. Adventus ipsius primo ad Mogontiam, inde ad
Vuldam, et rainicuhim de conces-^^a ciborum copia.
xxvm. De tacitumitate campani quod Wido Horba-
censi coenobio abstulenit. redditaque eius sonoritate per
beati Pirminii merita postquam retulerat.
XXIX. De eo quod beatus Pirminius posl abscessum
sancti Bonifatii ab activa sesuspendil, et in solam contem-
plativam inteiidil.
XXX ExbortaUo eius ad fVatres in hora exitus sui.
XXXI. Transitus eius ad Christum.
corporisquo sacn
coUocatio.
Sequitur iam tractu
paralielo
utriusque Vitae textus.
Novemhris Tomus 11.
VITA L
VITA LL
34
VITA
VITA I.
Edita ex
codicibus
duodecim,
videUcet
* A-S<7-
gaUe^isi .077 (A^),
saec. X;
Einsidhns,J^7
(A ),
DE
SANCTO
PIBMINIO
EPISGOPO.
ruiu
(
xMelcis
8 castcllo
pastoraliscurae episcopa-
tiun d sine
criniine
tenebat, Deo desuper cuncta
iUins ()i)t'ra
dispensanle
sacrumque officium et
mvsticuni
uiiuisteriuiu
ad vota diri?entL', quoniam
diliijentihus
Denm
omnia cooim-antur in bonum,
his
quisecundum
proimsitum
rocati sunt sancti.
graphoSa
t,Max
.,^;
..,ri aulko..
veinnu olia.n apud egeuos pei-egn-
S. Pirminius,
cuius fjesta
div incoffnita
htuerunt.
lurgensi
Th,oL foL
34 (A^) ;
apographo
Augmm
loannis Eyon {A).
- B.
Bamherg<msi E. 11
L
J
mn, saec. XV;
Monacensi lat. 9.m (B^).
^oec^H,
Mnacensi lat. 22244 (B),
saec. XII e^:;
m./o-
honensi lat. 320 (B*), saec. XLX
;
'f-f^^^l^J^
(B")
saec. XIII;
Wirziburfjensi
Iheol.foLnd
{ti
),
saec.
XII.
-
Cfr.
supra,
Cowmenf.
praev.,
''''codices AS
A ei B' ipsi
contuUmus;
cetera
excepinms
ex editione cl. 0. HoJder-Egger.
^
Vistrihuiionem
capitulorum
non
desumpsnnvs
ex
codicihus, uhi nuUa vel distinctiou,
maferiue
parum
accommoda
reperitur, sed ipsi
ordtnavimus.
Incipit
praefatio-de
vita'* et actibus*
sancti^'
pirminii episcopi''.
Multi quidem conati sunt scribendo vitam
'
aclusquo
simdoruui patrum narrare qui. cuuctis
terrenis Deo iuvante
superatis. iani caulilje
vitaSfi,
de terrenis ad superos evecti. fruuutur in caelis.
Quoruni quidem voluntatem
iniitari dcsidero, si
largitor
l^ouoruui
'
onmium intellectum mihi
"*
sensumque
dare dignetur, sallim uiore iufMulium,
qui adbuc ad perfectam
aelalem loqueudi non
pcrvenerunt.
sed tamen balbutienle lingua iudiciis
quibus possunt ea scire faciunt, illorum cogno-
scentesusimi
quae dicere vellenl. si liujruae illis
per tencram
consentirent" aetatem. Deuni onmi-
potentem
sui)nixis
'-
quaoso precibus '\ ut qui
totions aperuit os mutuui 'Miiiguasque
'^ infan-
tium fecit
'
disertas. mihi poccatori concedal
rem'^ diu amultis omissam sapientibus^^ et paene
oblivioui
traditam, fandi atque scribendi faculta-
tem et
intollfctum. et de magnifico antislito ac
Dei cultore sancto Pirminio aliquid rocitandi
posteris
relinquere,
praesentil)usque intimare
quao adhuc ijfuorant. ut'" quae diu incocrnita lale-
bant sciantur a multis. (jua
'-^"
latus teuditur"
orbis, quia Deo iubente nec ardens lychnus
modio subdi ncc url)s montium cacuminibus emi-
^
nens vallium
-
tonobris celari debet. Non enim
sub tectis cius occultantur opera, per cuius ago-
niam
-^
dnodona facta sunt monasteria
-*
h.
Incipiunt pauca de multis actibus '
sancti
-
Pirminii episcopi
^.
" Sinlazo
nobili
viro
e
f
E
eiiiscopns in
Melcis
cateUo,
1. Sauctissimi ac venerabilis viri Pirminii gesta
actaque
*
narrandi
^
me causa
delectat, qui in
praesonti vita dicbus Thcoterici
'
regis Franco-
nuiiK'1
w ij ' "
apud
aulicos.
verum otiam apud egonos porogri-
nosque

longe
lateque
iimotuil
>'. dicontc Do-
niiuo'- : Vt sciant^^
opera vestra hona et glorificent
Patrem
vestrum,
qni in caelis est.
2.
Accidit autem ul quidam vir nobilis. gonore
Alemannus
'
e, m temporo illo exiens - inde ubi
natale^
habebat
solum,nomine Sinla/V^qui" per
niulia saucta loca et sacra coenobia humiles et
Deo dignas. ut
credenduin est, agens orationes,
pervenll usque ad locum in quo sanctum invenit
Pirmiuium^
cuius adventum illuc dicunt acci-
disse nocte doiuinica; qui a praofato sancto hono-
rifice
susceptus
est. Tunc
igilur ', cunctis
>'
necessariis
rite peractis '^ noclem sanclam in
ilivinis transegere
colloquiis; quia necesse erat, ut
quos superna
caritas de romotis inlervallis loco-
rum divino nutu couiunxit,
caelestia chsputare
decrovisset
", et quia arbiter aetherius , quem
nulla latent socreta,
qnae sunt, quae fuorant
venieutque,
uno mentis cernit in ictu, quos sua
congregavit
scientia,
caelestia atque terrena
riiuari coegit sicuti'^ volnit, ipso dicenle :
Spiritus
uhi vult spirat, et : Vhi duo vel tres congregati
fuerint in nomine meo, et cetera
'".
3
Dominicoautemdie.appropinquantehorain
ut Alama-
qua sacrum nocesse erat adimpleri otlicium, prae- ";';
^z;^*^';
sul beatus, ad illum veniens locuni nbi populo
solebat' sanctae
praodicationis exhibere- verbum,
utraque lingua, Romana
*
scilicet
^ Francorum-
que ^
magiiopore deceutia monita divinis oftkiis
proferebat. quia utrauKiue
linguam
adprime
sciebal. Quod cuncti qui aderanl' mirati sunt, non
recordantes quia priini sanctao Ecclosiae docto-
res, in unam domuin iutrantes. unius Minguae
tantummodo notitiam
hal>ebant, sed tamen inde
egrossi, quasi
" in alios yiros inutati sunt, om-
nium
^^
genera linguaruiu clare loqui scientes
cnnctisque sub caelo g(mtibus propria
>' hugua
divina monita proferentes. Oilicio itaque
divino
rite peracto. opularuin convivia in Domino laeti
celebravermii. Post refoclionem
quoque surgen-
tes, more solito hymno dicto,
privatum
tenuere
secretum, praedictus scilicet vir nobilis et viri sui
adtaloconsili\un idoiiei.
vicissiinlamentautes
tah
se privatos
'^
patrono, qui populo
clirisliano
in
illorum patria constituio
congruis
temponbus
semina diviui verbi tah modo
imntiarei.
Sanctum
ergo Pirmiiiiuui deprecari
coeperunt
submxis
precibus'3 ul, si fieri posset. apud illos
aliquantum
temporis conversari dignaretur, ne
populus.
parte
lico labore
excolertt
rogalm,
B*. et Ha
intelleffemiae
otnneit
huiusmodi
notatione$.
Prol.
-
om. B-*
*. proloKUS A'', B^'* ". - ^ (de v.) in
vilam B-^
*
(et a.) om. A\ B''*-.
^"
beati B^ om.
A''. B^ "; et confessoris add. A", B*.
' vitas B\ " om. B^
(i:. v.) caelibeni vilani A^. B^." operuin add. B*,post delet.
OofH.B'".
"
sentirent A. >'^oi. B\ " om. B.
1*
muti B* ^ "*
que om. B*-. '
facit B". " ut
rem A^
'"
(o. s.) s. o. A. "
el B\
"o
quo A*.

">
(1. t.) t. 1. B''".
"^
(e. v.) V. e. B^. -'
agonia A^.

**
Expiicit praefatio (prolopus B") add. B"*
^.
Cap. 1.
'
(Inc.-act.) Incipil vita A^^-.B'-".^ beati B''.
8
om. A".B^"; et confessoris Ghri^ti orfd. A"*; (s. P. e.)
eiusdem B^ om. B*.
*
atque acta A*. jictusque B\

t-
narrare cort: B*.
om. B*
^
> Theoderici A^-^ Theo-
(Inrici A. B*^

sMeltis A*. Meldis A^ Mettis B'-3.

"
(s. c.) om. A':
***
et peregrinos B' *. '*
innuitur A*.

Luceat lux vestra coram honiinibus add. A^

'3 videanl A^
o . \4
Cap.
2.
-
Alam. A,
Aleinannius B'
* ^ - " exnel A
B'
* '>.
cuni exirct B".
- natalem B* . - * ^'^^^!"'^'
f
8ic deinceps.-
'
om. A\
- (in quo) ubi A^ -
('^

)
^-
B.-
-
(i. d.) perhibent i. B'
*-. - om. A\ -
om^ a
_
(T. i. c.) C. t. B', C. t. i. B-'. - " per (W-

"
decrevissent A^ et rrliqua huius capiti om.
ael
reus B'
. -
sicut B'-.
- '
(et c.) ibi sum in
medio
eorum B''^
,
. ,,. ds
Cap. 3.
- '
om. B'-.
- ^ exhiberet.
udem
praete, B^
(exhibent^.-^^scilicet add. A*.
- * Bomanorum
A'.
^ow. A*^ (scilicet mque nd secretum,
praedictu^)
o .
B.
0. _
que om. B.
- '
audierant A*.
- proprme
unus-
quisque A^
-
quia 3\
- '"
omnia A.
-
'
'
cuiusque
add
A\
- '=
carere A^
- "
(d. c. s. p.) s. p. d. c. A .
s.
p. -
(''-'^^'
pastorum
DIES
TERTIA NOVEMBRIS. 35
VITA II.
Edita ex (1)
cod. Paris. lat. 5H08, olim Ches-
niano, quo se usum esse ait ^fahUhmiuK, sed ita
ususest ut ex eo, praeter indirem aipititlonim, pau-
cissimas
lectiones ipsi proprias acceperit, cetera
vero, iUo neglecto, ex editioin' Broiceri ; (2)
fiasi-
leensi A. VI. 36; (3)
editione Uroweri
(3^
^t loan-
nis
Mabillonii (3')
; (4)
apographo Augiensi loan-
nis Eijon (in rod. Brux. SOSO-Sl) ; (5)
apographo
codicis
Oenipontani (ihid.).
Cfr.
siqmi, Com-
ment.
praev., numin. JO, 11.
Lectiones variantes codicis Basileensis nohis
praehuit Mone, celera exemplana ipsi contulimus.
Itlas vero lectiones quae manifesfe ex imperitia vel
oscitantia
exscriptorum ortae sunt, iptales non
paucae occurrunt p-aesertim in codice Parisiensi,
n efftcgen das duxim us.
Distrilnitionem
capitidorum accommodavim us
ad capituta Vitae primae, ita tamen ut nutneris
romanis inter uncinos
[ J
inclusis initium singu-
lorum
secundum codicem Parisiensem signaremus.
B
Incipit vita sancti Pirminii episcopi et con-
fessoris ^
In omni creaturarum muUimoda
diversitate ^ opifex
earum Deus mapnificus atque mirabilis perpenditur
;
et
cum solus lurcm inacccs^^il.ilem hahitet \
ideoque ah
homine nullo. quandiu
* morlaU tegitur carne, videri pos-
sit per ea tamen quae condidit. aestimare'' se roncedit.
In'quibu3
omnihus dum potens ac mirificus evi.Ienter
appareat, perspicacius.
pulchrius, at<iue dulcius in ^anrtis
hominihus
ma^nificentia ip^ius irnidiat. Hi demque volun-
tati eius morem i^erendo.
praeceptorum ipsius ^ discipluiae
semet penilus
submittendo.
conditorem ^uum adsciscunt
sibimet inlimum
habitatorem. huncque hahenles coopera-
torem. quam mirandus. quam potens.quam
bonuslsrael

Deus. ceteris clarius oslendunt. Quod egregms proplieta-
rum David ingenio sa^aci contemplans : Mirahilis. m.iuit ".
Deu:i in sanctis siiis, .> dat vi,tutem et fortiUidmem
;
ac
si iliceret

Vos qui sanctorum
virtutes admiramini, mayts
illum qui dal contemplamini.
Idem in ultimis psalmorum,
uhi omnem creaturam in Dei laudes ordinat, electe atque
^in-ulariter
canendo invitat : Cantate Domino canttcum
uorum : laus enim eius praecipua in ecclesia sanctorum.
Et iterum : Laudate Dominum in sancHs eius. Hymnus
nnot.ue trium puerormn.
immanissimae
fornacis dmmtus
iUe
sopilo concelehratus
'^ onmia Domini opera ad ipsum
benedicondumordine
incitat. Incipien. namque asmnmis,
id e^t angelis et caelis. descendit ad infima. id et terram et
quio inculto verhonim inops. lam reverendae diKnitateui
materiae agpredi praosumo, tanieu fiducia roltur inirerit.
quae de Dei gralia nullo modo desperare permittit. Ipse
enini cordis scrutator et examinalor plus rvisticitatis bene-
volentiam (piam periti sennonis probat aftlnentiarii. Unde
eliam rejrni sui evantrelium mapis incuUis piscaloribus
quam facetis connnisit oratoribus. Quod tanien opus tibi.
revercndissime archii>raesul Liudolfe, cnnsideranduni et
examlnandum committo. quia fides et verilas te compo-
suerunt. ceteraeque virtutum calervae
>* t:im finiia tutela
muniunt. ut livore caretis el ab omni ventositate immunis
exsistas. Precor erpo ut, si qua fueriiil insulse prolata. in
melius fingas. supernua reseces. ncc iu aures ante
"^
publi-
cas prodire sinas quam iusti examinis lilira pen^f^nsuiu.
tiiae sagacitatis
'"
fuerit liiiia proliatuni. Quauivis enim
mihi non insilcornea fibra.potius lamen iuilico a pruden-
dentibus corrip quam adulatorum falsiloquio commen-
dari.
Sed iam tempus esl ad explicanda uiemorati praesulis
gesta vertere stihim. Cuius (|uae fuerint ah ineunte aetate
merilorum
'^
rudimenUi. quibus in adulescenlia sanctitalis
rutilaverit fiorihus, vel quihus pcr omnem iuventutem
usque ad promotionem pontificatus excrevcrit virtutum
insigniis >^ niinium culpanda scriptorun\ incuria notare
ncglexit. Pauc a dumtaxat, quae suh pontificatus tempore
gessit, ohscure exarata repperimus; ipsa. si C.hristus opem
dederit. evidentius atque operosius cxprimere studcbimus.
Veruntamen quod magnifica fuerint in sanctitalis fervore
E
quae scriptoics non fecerunt cognita, manifestavit quam
post operatus est miraculorum eminentia. Nam ipae (pii
ait; Kgo (/lori/icantes mr (flnrifico
'". a c.uise^pientibus
donavit aa-umentari. quanla fuissent quae praecesserunt.
1. [i] Ohlimiit

ilaque heatissimus vir Pinniniu.s epi-
scopatus^sedemMn
castollo Melcis
" appeUato, tempore
quo Theodericus rex Francorum sceptra tenebat . Uhi
tanto rigore taiiUique ' sapientiae ubortatc cUxiuiique
* dul-
cedineveritatisseniinaspargehat,
ut quisquis eum audi-
erat. compunctionis rore dehriatus . ad roddenda pielalis
germina emceretur fecundiis. Nani non solum vicinos,
verum etiam
"'
longe remotos mirilica praedicationis eius
efficacia fama vulgante altraxcrat ; et sicut apes ad

alveare melle retertum
'"^ ita ad oum coiifluehaut examiiia
populorum.
saporatissimi verhi ipsius (Udcedinom haurire
gestientium. . .
2. \n] Fuil
*
autem eodem lempore quidani vir mter
Alamanniae

primales opinatus \ nomine Sintlaz*, divino
cult ui sludiosa
dovotione intontus ; qui loca saiictorum cir-
cunupiaque
sistentia
" lustrando. precuinque voLa uberlim
solvendo.animae
suae hicra summopere
" quaerehat. (^um-
que
huiu^ceniodi officio sodulus instaret. contigit eum ad
locum
quo sacratissimus
pontifex
' Pirminius mansihihat
devenisse.
Cuius dum
infatigahilem in Dei famulatu
vidi-^set sudorem,
qiiodque non ma^s nocte quam die
requioi

quicquam
concederet. simulque considerans
morati
nobihterque
educati ordinem cleri. necnon et
totius sibi commi.^^si
convenientiam
popuh, admiration-
VITA II
c;r'r;!:Ssr:;:::du:'^
.-'"
'-"'T
-
'^"'"--
...........
simi
Salomonis familiam.
3 Cum vero
praedicationis bora sermom eius aures
mentemque
adhihcref-', tum
^ suavitatis anUiontia tum ex
efficaci in excolendis
cordihus potentia supra mo.lum atto-
nitu^ rice Aethiopum
reginae.non hahchat uUni spiritum.
rmlOuaproptereum
secreto
aggressus, ita esl alloculus:
OserrcDfi
fidelissime ac'^
mysttriorum eius dispensator
imtorum, Domino ;
hemdicite, sancti et hunuhs corde
Domino; ^csi huiusinodi verbis cantilenae v.m exponat
.
Omnia qnidem opera Domini
hmedicndnm
illum s,gn,fi-
catis. quem in vohis miramur : i.ieffahiliter
ta,nen, sanct, et
humiles corde, p,-aebetis
mirahile.n.
quem vohis pro,ne-
ruistis cooperatlem
". Idcirco nnUum oportot am^^^^^^^^^^^^
^I^ZZZKZi^i
^^ -'-V-'
-""-""' "' -'' '"'
?r^nif;ur;r:r"^^^
:::;!::.... .-.^^
-.
-
-"^---
dicat. oporantom in eis Dominum
glonficat
"
Huiusmodi ergo rei
consideratione
animatus, simulq..e
fratrum
henignissimorum
atque in Christi
^^"tate ferv_.
dorum
exim
temer
srriptumest:Parvuli
petierunt
panem et on e.a
aui franiieret
eis, quia tu vi,.idns pastor, perv,ff.h
cu.-a
n-edilum
'
caditus
talentum ipsis disprnsas. q,ws
Prol
- >
(Inc, etc.) IV sancto
Pyrminio %
Prologus ad
l.iuduUum
archiepiscopum 3.
o,n. 4.
Prol
^"
^-
*;.-

universitate 3.
- ^
(i. l>.)h. i. 3. -
* qm 3. -
aestiman 3.
-<'hac I et3
->(,.. 3.-8 sit(i(f(i.
3.-" oi. 1-
-
10
roncelebratur 1,2.4,-5.
-"
^0P'--'"*^'"^--.'''")j-~
-
magnificat
3.
-
o,n. 1- - - (in a. a.) ante in aures 3
- >^
fiierit add. 3. - " 0,,,. 3. -
' ms.gn.bus 1. -
glo
rificaho3. , _, . . ^ ., .,.-,_
ran 1
- '
Cfr. inf,'a.
not. G. -
'
P)Tminius2. S. et tta
d^": (O. i.f; P.) I.itur V. b. P. 0.% 3
4^
- Pontifi-
catus 2 4
- *
(e. s.) s. pont. 2. 4, s. e. 3. -
<* Meltis 2. 3.
-

ItiLt-ten^^^^
Sanctissimus ac
venerabilis
Pirminius
pontifex
temporibus
Teoderici regis
Francorum
Meldis
castello
pastoralis curae
episcopatum
s.ne cnmme tenebat
T-
"
que...
4.
- alloquiique 4 - ebrialus 4.
deebna-
4,',= =i_ioet2
"in.5.-'-revertuntur2.
Cap.
2.
- '
Erat 3.
5.-
(i. A.)
Alem^i.4. - op.na .s-
simu^a
- *
Sinchlaz (capp. 4 et 5,
Sj-nthlaz et S.n hlas) 2
Sintlaz 3, Sintlas 4. Sintloz 5. et ita porro^ 4. ..
sedcapp.4
7."sinlace,
Sintlacem).
-
^^ assistent.a 2,
statuta .>. -
-
fsummo opere
2.
- '
.-
^.
-

(a. r.) m d. quieU.>.-


^l:^;^-:rs^^"n.eb^
J(ac m. e. d. p.) ont. 4.
- (a. t.) t a. (.iss.duo 4) 3, 4.
-
1
credenlium
3.
gentiae
3G
DE SANCTO
PIRMINIO
EPISGOPO.
^"

AWi^ Tiinp nnrtus Pirminius


dixit sunimo pon-
pa.,on,

orb.,us,
iten.n,
g..n.ili r,U, mannpa-
d,d
.
T^-
-
-h^
^
,.,, ^,,,^
elur. uuou,
asserel,ant
pe,- .1<K.,,"
ni.e,-,t,a.B
t,f,c.
.
Vade >'
Resnondil ei. ob
D
CUi rv
Homani ten-
dit; ubi
sanetittitf
ipgiun ftrr
jyrodigium
nianifrstatd
sumnio
poiillfici,
retur, quum
asserebant
pi'
in fide Qirisli
hebelemet in
anti^punn
frroivni in
multi';^ conversum g.
Hanc
responsionom
dicunl
eum iliis
>dcdisse : non fsse iicitum
alterius epi-
scopi
dioecesiincausa
docendi-^-diquem
s.bi usur-
pare sine
consensu
praesulis sive lussu smnmi
pontificis
apostoHcae sedis; el si illo
praecipicnte
ei pracfatum
impositum
esset
pondus',non rccu-
sare laiion-m
proptcr Dei ainorcm
'".
4 His ita dictis,
sanctus
Pirmiiiius et prae-
dictus illius amicus
' condixermit
aptmn tcmpus
liinina
sanctorum^
apostolorum
visendum
;
quod
nieus (imieus

tam tarde veniai. Respondil ei, ob
ilineris
lon-itudinoin tam diu illum demorari
posse. Non lon^^e
postea venit is cuius aspectum
uterque
dcsiderabat,
papa
vidclicet sanctusque
Pirminius.
5. Initoque
'
consilio. ab urbe Roma a metro-
politaiio
missus es(
praeiatus Dei servus. per
virmn inclitum nomine
Sinlaz^ad Theotericum

re^^em
Francorum /. Qui eum gloriose suscepit, et
cuncta (luae
illi ab
apostolico per praedictum
imperata m fuerunt
" nuntium libenti ardenticpie
onsrretrata
B
limmasanctorum^aposioioiiui.
v..^..-^...
,
^-
i.nnU.vit et consre^ata
episcop.mim
uterque,deiocoproprioexiturus^imp.grepc.^^^^
Zm1 umi pontificK
git ^ Venienle e.^o
ten.pore,
^^^^^
w"
aecepit'^
suscipere
^
ad
perficiendum erat iter ^
asserunt ^aiutum 1
ii i amini u
i
impera-
^m.ium Romain praevenire
amicum suum, i^
J^^
-^^^l;, ^^^^t^^ ^
u'
H^nt^r

h.^Z^^
S:
f:;::;^^
r!^
tque antiltitum
ceterorumque cle-
LbeMt
curco^ilio accepto, in domo saiu-ti
ricoruin caterva non pauca in illorum praesentia
ptfct\r^^
altarfa sancta. Cumque
'
slans missus
apostolici S.nlaz, vanam muUuuo-
Td^ n Z; m triu

perveniret, videbatur ab
damque eormn imper.t.ani a papa referebat audi-
i"o
o viro. iCf i..terUati
aliqui q.ii aderant, tam, atque propter .llorum stult.tiam populum
quk s e"au unde venisset, dixer.uU
"
eum epi-
minuf um ignoranter dehqu.sse m mult.s. Sa.ictus
esseetde
occidentali parfe venire. Q.ii- vero Pirminu.s, vir valde venerab.lis cum re i.
X,ul ^UW^M : De talibnsnos praecavere oporteth. quis fidclibus coep.scop.s su.s cu.icfa devote
Sanctus'pirminins
aufem
'^
humiliter se inisit
'
hnplevit quae erant ilh imperata ab apostohcae
antesepulcrumsanctiaposfoh'M.aculumvero^'^
sedis episcopo.
suum, nulli materiae acclineui
-, in limpido ere- 6. Cunctisque > rite peractis -, venit ad locum
clum slaluit
"^
pavimenfo: quem interhu aeris

Sinlazesowa
nuncupatum ,
ibique ahquo tem-
ob^eqnia
imm..bilem tenuerm.t, donec eum mani- pore requiescens, praedictl viri fihum levans de
bus 'ab oratione surgentis episcopi inclinave- sacro^ fonte ^ baptismatis. in renato sibifecit
runt/ Voluit eimn
^
Dominus ut sanclitatem
filium adoptivum ^ Post
haec vero per amorem
tanti viri, quam humana non cognoverunt pe-
divinum atque fraternmn ibi morabafur tempns
ctora^'
famulantiademonstrarentelementa.Tali
non modicum, dicente quodam sapiente :
His
Romanus episcopus perculsus miracuUi, citissime
(jeminis qui caret alis, non kahet unde volet ad
se misit" ad vesligia sancfi antistitis, veniam
re(}na caelorum\ Praefatus vir mchtus. nnnmm
deprecans de verbis quae erga iUum
^^
ignoranter laetus
'
efl'ectus,Deo gratias agens '\ qui illi tan-
protulif, quia-*ante signum factum
^*
talis non
aestimabatur-" qualis postea Dei nutu ostensus
cst^*. Quo" procul dubio liumiliter suscepfo, in
altenios^* se inclinaverunt amplexus et alter-
ntrum^^se osculo ainabant sanclo. Sic uterque
rescdit
^".
Igitur posl luutuain colloquiorum dulce-
dinem^beafusPirminius^^^ostenditepistulamquam
ei Sinla/. ferebat vcniendi causa ad praedictum
apostolicum A-. Quam ille ceriuMis, recognovit
''
cimcta tpiae ei prius de illo
**
laudabiliter erant
ab eodem
honoriftce
remissus,
fa-
vente dein
Theoderico
yege, sUttum
yeligionisin
A]aniannia
reforinal;
1
m
E
ibidtnufue
primo in
Attgia insula,
serpenlibu
mire
exjmlsis,
n
>
(p. p.)
pasloribus A*.
'*
esse add. A\ > (e. i.) bea-
lum Piniiinuiin B>
-8. "
(c. d.) d. c. B. '
(ei pr. i.
e. p.) p. ei i. e. pr. A^
*'*
(n. r. I. p. D. a.) p. D. a. n. recu-
saret 1. A*'.
Cap. 4. '
{i- a-) Sinlaz A^ ^ om. A^ " visenda B* ^
*
exieiis A^
"^ peregerunt A^^, et oni. sgq. usgue ad erut.
jter.
"
iuitem add. A**.
""
(MHUsionem-Cumque) Cumque
inttTca quiidam die altaria in domo sancti Petri circuiret
et A^
"
om. B*.
"
(r. s.) s. r. A*^.
*''
quidam add. corr.
A*.
"
Et ille A''.
'"
(P. a.) ErKO P. A^ " prostravit
B'. om. B".
'*
Petri B'-: prostravit add. B".
"^
(b. v.) et
1>. A\
'
acclivein A* . B^
" (e. ?.) s. e. B'-.
'
(i. a.)
a. i. B'-".
'"
manus A". corr. B*, B^ ^*"
autcm B' .

**
(n. c. p.) intidelitas non afnovit, tamen A*. --
(se m.)
m. se A", B'.
"
eum A^
" ((luia-ostensus est) om. A^.
-6
(s. f.) f. s. B.
2
ab illo add. A*.
^' (Quo-resedit)
Hoc procul dubio ille valde expavescens. huniiliter suscepit
eum, et in ulteruti-um se osculo amuntes sancto resederunt
A.

alterutros 3**. '* alterutro B\ "
Belifiua
huiug capitin ita contraxit A'' : narravit omnia quae eum
Siiiluz rogavit et pro qua causa Romam veniret. Interea
praedictus Sinlaz veniebat. quem uterque, papa videlicet et
sanctus Pirmiuius. diu desiderabat. ^'
eo A'.
^"
(m. a.)
a. ni. B\ ^*
eum A*, om. B\
Cap. 5. Inito ergo B''; Totum caput ita expresait A"
:
Papa vero, eorum desiderium non muUum ditTerens, inito
consilio. praefato sancto de apostolica auctoritate ubicum-
(lue vellet pi-afdicandi lirentiaiii dedit ; insupcr etiam cpi-
tum talemque^ ostendit patronum, simulque
'^
his
verbis humiliter Deu.ii deprecans
^
: Domine
'*,
qui nte diynum fieri
'^
voluiiiti praeclaram huius
viri sanctitatem cognoscere, tribue uf per eius
sancta
"
merita merear in aliquo illi
" profniu-
rus esse servitio
*.
Ostendifque
'*
illi praedia
^
sua non pauca, quia ibi
-'
in jjyrum lati erat
^^
cespitis
-^
doininus dives, et rogabal amicnm
suum dilectissimmn
-*, ut dij^uaretm- illi osten-
dere
"
in qua parte ei videretur^" ut post suum-'
^
stulam haec continenlem cum eodem sancto per pracdi-
ctum Sinlazmisit ad Theotericum regem Fiancorum. Qui
eum gloriose suscepit et cunctaquae ab apostolico fuerunt
concessa desideranti aninio laudavit. Coadunata quoque
antistituni celerorumque clericorum caterva non pauca.in
illorum praesentia iussit i-ecitare summi pontificis epistu-
lam, et cum consensu eorum apostolicam licentiam beato
Pirminio sua concessione firmavit. - Teoderieum A^,
Theodericum B'"* ", Theodoricum A, B^
" lueraut B
.
*
videlicet B" ; el add. B*. "*
suscipi B^. (a. 1.) om.
B^
1
iiiipleri B\
audila B* ".
om. B* (ubi post
valde vox erasa), B*.
Cap. 6 .

' Cunctis ergo B.


>*
(C. r. p.) Inde laetus per-
gens cum praedicto suo amico A''. * Sinlazesouwa A*,
Sinlazesawa A^
* om. B* \ sacri B. ^ (s. f.) f. s. B''*
;
(praedicti-fonte) tilium eiusde s. f. I. A^

(in r.) om. A^.
' (f. {. a.) fil. a. fec. A^
=*
(Post-tantum talemque)
Cumque ibi non modicum tempus moraretur. praefatus
Sinlaz. Deo agens gratias. qui sibi talem tantumque A^^.

polorum B2.
>o
est add. B' ", A".
"
egit B*
i^;
(D. g. a.)
g. a. D. B". " pariterque A^.
'^
deprecabatur dioens A^
;
aiebatu(/(/. B*".
'* inquit n(rf. B"". '^
(d. f.) indignum
A^, B''"^
'^
praeclara B*.
'"^
(m. in a. i.) in a. i. m. A^.
18
(e. s.) s. e. B".
'*
Deinde ostendit A"^, Haec dicens
ostcndit (illi om.) B.

'^"
praesidia A.
^
om. B* "
s
erant B".
*^
(e. c.) c. e. A''.
-*
dilectum A"; (a. s. d.)
eum A**.
""^
(d. i. o.) demonstrare i. d. B". ^"
congruum
rt(f(f. A\
- " om. B*^
discessum
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
37
A aentiae
*m.num daut, Chrhto nihil lucrari med.ta.Uur
:
nuia 8ibi
virnitfs,
pemnia, domini sui mncta. usurae
lccommodare
non
eonaniur. Quo si ire (y.
nh^.uV/ rjrn-
,iae aua tu
redundasirrorare
relis, centuph aurium tn
futuro
praemium
provenire
" tibi gnudehin. Audi. quaem
,/>a annuas^^
supplicanti.
ariditatique nostrae pw
rordisaffectu
compatere : nam nisi celrnopfsubven,re
con-
tendas,
nostfates
cunctos
po..idelit ,terato errore pauo-
,-,m... His a praefato viro praelihatis. conules lUius con-
"uestione
immensa ea.ien> rcpli.abant. [.vj At vir ex.m.m.
con.uUo
sagacis.imi
animi
'^ secreto. ita respomht: i.a
enuidem
sunt
, u
^
r,V.- Deo deroti, quae postulat*^; ed m
omni re sicut ipsi nostis, plurimum vaht cautela consdn
rudentis.
Sancitum profecto eonstat cammbus mcns, ne
auisBibialiquidarroget
in alterius dioecesi pontific,s;et
nuomodo
me cof/itis iUnc migrare, quo neque a i^-aesuUbus
illarum
partium sum evocatus
> neque ab apostoUcae sed.s
auti^tiie
dcstinatus ? Quar,; quoniam
^^ persuadere certaits.
ut eao
wHiimet
caelestis
accumulembravii lucra, vos eadem
intcntione
mecum
laborare
delectet, quatenus ,t,ner,s
Romani
luhoyem simul
ayuredifnles, a summae sed,s cul-
nunedesiderati
operis^'^
censuram
studeam,ispn-qu,rere
4 Hi-^ .lioti..
animos corum ad consent.enaum
s.bi
reflexit
Pintlaz
aomnm
repedabat; ac > ea quae itmen
con i to

forent
nece.saria
parare sata.ebat [v] Beatus
auten.*
Pirminius.
nin.io pielati. ^elo .t.mulatns. acn fer-
vore
in-^tabat ut opus Donuni.
qunci apgred, tueral per-
R
lu^^us.
consumn.aret ; ad
aposlolicaque
^ properans l.mma
^
on.eantequam
praefatus vir.
Romanam ven.t m urbem
.
Ubi
lum apud
q;.enaam bospitii
hu.n.nMatcmmq.etrasset,
cot die
oration s incenso
' faeien. Don.,n. placare con-
ue^\
Atque dum
huiu.cemodi
stuaio trequenter .ns.-
steret' die
quodam
beati Petri
apostolorum
pnnc.p.s
doml
inpres.u..
cu.,ctas ibi
consistentes
aras contnt.
crdi.^m."nlatione
fumigabat.
Ubi quoque ab apostohco
p^ae u primo eum videri contigit. Qui a cetens
perqu..-en.
secreto
Jnos.entquis
essetaut
u.,ae vemsset. respoi ^o
a d cit hunc
praesulem
esse et de
" Galhae t,n.bus ,lluc
. itnil At
apostohcus :
Afm">quit.
rfe^;^;'^
,d,irasarpeperperan,9esiafuissepercep,m,>s.Mlni^^^^^^
o
Pinninio'sin,uIa
perlustrante
f
ar,a acc.d.t eum a^
sacrati-^^imam
beati Petri tu.nbam
deven.sse'-.
nbi cum
r^ti^
.ratin .enua flectere in " voto
^^-^^^^^
n.stnralen.
'^
liiupiao
oomm.sit
pavnnento. Qu.
m.m
ad X ns mate.-iae
attrectabili -. tamiiu.
m.rum
d.ctu.
n nprstib-.t
>
aonec ab
oratione
surgentis reci-
;;:C:-^-Uroimmitteret.Quoaid^^^^
culum nrovida
Christi voluit
cle.nentia.ut
hqu.do pateret.
nuanTa apud se meritoru.n
polleret
sublim,tate. qu. ei^t
t^sU^
et ,ente;
hocque volu.t
--.e -rn e.us .m-
tiari '^it.M..
quod cumulato
dispensaturus
erat lucro. Motu^
an n o apostolicus
eventu.
intin.am
coep.t
habere pae-
Xlem.quod ante
ostensionem
1-----^-^"'
^ ^
ap beato viro mah ^'essisset
suspic.onem
:celer.terque
ad
^
lavit
i,Klulgeli.,n.
C.umque
v,r bealu
h^,,Mer
um
C
su^-ciperet
dulcibus
oscul,*
sarti>que "F'"
",.
e^e.ius vir Sintia. ^e
A,
a;-^
ZlZl^.
Inuoque- i
a?ani,un, --"-"";';
'Sjem
. M 1 -
om 2
- '"
(c. 0-)
centuplum 5. - "
per-
.:::if:kni,:::^^^;;
s^^-^i^
""cap
ri^Tt?-
tunc L..
4.- .conducto
M.eon-
,, 3.
- '
inten.io_c
4. - no.ceren
'Z -
<fl^
^ _
>"aui 4, (iuide.n
5. " (c o.) o. c. f.
,r,,'..^peaian,^P-,^^
;et,,bi.i5''l
_
huiuscemodi
- " et sancUs 4. -
omA
rogalu aul apostolicae auctoritatis iusau; paritenpie coii.
rogalu aul apostohcae auctontatis .usau; pariienp
dire.-ent Roman. properare hac de causa. Addidit
quoque se miiari oppido, quaenam praediclum Sintlacem
praepediret occasio. ((uod non adessct ex condiclo. [v.,i]
Talia releienti*'" bealoPirminio, Sintlaz sui ingercns prac*
sentiam. cunctis eius adisertionibus teslificatus est. tum
"*
votivo adventu lum vcraci
^*
relatu.
5. Tuiic papa. pei-pendens in Sinllace sincerissimae
intentionis fervorem. in beato aulem Pirminio fidei con-
stantiam. animi iiidu.^riani. sapienliae
plenitudinem, ser-
monis affluentiam. inen-abili exsullabat naudio.ac inlimo
'
cordis laudes C.bristi parluriil
= iubilo, qui ad lucranda
populo,-un. atimina.
talium cooperatorum
mflammare
aipnatus cst pectora : veritusque ?e nelepent,ae naevo
notari. coramque Deo reum detineri. si quod ipsum
decuit anere
omitterel. accitos utrosque
* sanclae cxhorta-
tionis animavit eloquio suacque aucloritalis
roboravit
indicio. ut opus quod divina inspiratione
mcoliaveranl .
tiaucialiter
certarent" implere. [.x] Deniquc-
ep.slulamcuin
beato viro absque dilatione per venerab.lom v..-uin Sin
-
lacem ad regem
Francorum
Tbeodericum
direxil,
monens.suaden.,
et imperans, ut respectn divinae remu-
neraUonis, viri Dei volum pia opitulalione duceret ad
efTectum ; edocens boc ita di-mu.u
sapac.tcr fien posse
,
si cunctis ta...
Alama.miae
qnani Franciae praesuhluB
convocati..
imputaret net..leclus
ipsornm " desid.am reatus
notificaret
po..dus : quod ncquiront evadere n.si bea is..-
mun.
Pirminium ad suas dioecescs d.icerenl
pessumdat.- E
que eregis dan.na
restaurare
flagitarent.Porro
rex.
ep.stula
?ervf<.a-.honorificeab
apostolico
su.cep.t
d.rectos. ac
cu^la
quae ,na,.data .unt. libenti anin.o
perficeie cunn.t.
Zm
coadunatis
epi.copis
ceteraque clen ac plebis cater a
m ssum papac
',Sintlace,n
videlicet, in medio stare .uss.t.
p a"
ferre,
quomodo papa
-eremU. i lo^^^^^^^^^^^^
tificuni
inertiam
doleret.
(n.omodo
hibetacla
,
pni u
Unendia lugeret.
suaque iuberet
auctoriUde. ..
.ndilu.
Pii,ius ab
eisVral^nter
susciperetu.-.
,e..,e..aae.ac u-
r e rrus
efficax
restaurator.
Pontifices,
lahbus aud,
l^nctionis
stimulo sunt
salubriter
acce... ;
vinm^
^
Dei in ^ua
aasciscentes.
oninem
opportunitatem ^
'>''^";^_
lem se ei paraturos
spoponderunt
.ul pera.enda
quae d.v.
nitus sunt
instituta et ab
apostolico
impen.ta
6 Accepta itiitur tam
congruae
ocoxMom^
tacuitaic..
Det ifr
mo aa
Alamannoru.n
penlem
proRc.sc,
d..po u. -
n
".l''"
';";"::" XnTtiliu^a
,,uter
.anoti..im,
f""",h
'tore
'evavit,
hun.ilite,-
a.liit eum,
dicens: -""'1";;";;';;^,;
,.,
.,. j,.
Mi.
frucu,
grani- f^'" ^
,,, forsan
'
f
beatus P"''''''''^
''*"!
;';rl-.-.
Proprrm,u>
adiam : fortasso
,h '" '
'"^
i,,,,
prae.lictus
vir ait -.

M,o,.ri,
-
'"l'X^Zkri>,u,r,,,uml>i
iquit,to,.."-.',
""''"''
'''.';'
,, , ,erraf
^,
eUCis "'-7'"';'^;'^"
;;
iaco/m^
His
::^r:;r:^ir"^T""''
--'""""
rpportniUte,p.-aeberenoU,rdav,l.
.anoia3.-(a.e0.a^l.-:^ti;:;:^^
_ as
ad
2.
^" referenle 5.
cum
*
'l:^LMnti,ni5._^j^un,.t^pa^t3.-.
s ,eradu,n
4^
- '
J^
-
,, In
4.-
' (f.
P.) P.
': ;
5.
_ .,
papa 2 (V). a
papa i;*..^
,5. 3,
4,_.SiUo.
Cap.6.-'P"fusu....-
n'm'av
^^
,, ,.i._
^,.e5.
-' huiuscemo
;i-
f
^",,,.5.
_ ,oEi,.
_.. (V. i.
v.)\.doo,
^^
it4._..auerc3.
_ . serpentum
2. - "
P""'
*
,. ax
TITAl
pulehrum
cofnobium
comiituit
;
og
discessnm
in a.noren,
" iHin. ad Dei
semtnnn
perpetrandnn,
- potnis.et
''^'bere
oraenl

&eileriumamantissinnan,e.-aud,e,,set
onn-
,,,e,n Dei nt ,,n,des-
intellegens
-E.l
, ^"'^
Ls,n
naiJa,lo
cum Vei
adiulono
celenter
X.
In^llam
,e fac
'^ ad'^ o,m.
d,rn,mn,
nod oplas,
mragendum
" navi,jio
pro,m-e
,dc,
Z^-Z^mL
-fenuens
:Fenmi,,
inqu,t,
,nsula
haec
-;.
<,> -,
plea scal,n-it
",
et
.darco
Lnjnam
ho,o
as,. est i '"""'""^'':^-^
respondens
ait : Do,nini est terra et
plen.tndo
.
P,Lis
,ayistris

dedit De,cs
potestaUm
cal-
cadi
scorpiones
et c.ncta
renenata
d,abol,ca
arte
*^

7 In
'
pmedictani
insuhun
intmnft"
Donnni
culloro
Pirn.lnio
', Dei nutu factun. est ut cunda
illa
horronda
creatura
variorum
atque inaudito-
rum
verminm
de altcra parte
sorpendo
atque
reptando
i-nn-(,'item
peleret . et tribus
diebus ac
noctibus
tota superficies
stagni
tecta erat nnra
mairnitudinr
dirornm
serpenliumo. Tunc athlcta
Bavaria
et
Uamannia;
DE
SANGTO
PIRMINIO
EPISCOPO.
dorem
ordinavit
monasteria, (luia
uutium
deinde
decem
sanientiae
timor
Domini\
et in studiis suis no- inFrancia,
Zscitur vin
Paulo
dicente :
/^.m. re.iamen
^^rana
et
iertavi
curstmconsummamjulem
servan^ nko-
nue rermita
est mihi
corona
iustitiae \
Quorum
Lnen
coenobiormn*
nomina
aliquanta nobis
^
cognita,
quaedam
non sunt : in tribn. tamen
re^ni-^
Francia
scihcet \
Bawana

atqur Alc-
.;unia \
liquido
novimus ea
" constructa ^K
Ouomodo
enim in
media aelale vixerit m iHis
et
'*
quantos
labores
tunc
'^ pertulerit. paucis
hominibus
compertum
habetur. ob illorum cul-
p.'qui nobis de praedictis
locis
'
illudmti-
mare
debnerunt.
Sunt tamen
'
ali(im
'\ ut nobis
sciendum
est ^
ex
quibusdam
praetat.s locis^'.
de illius studiis
multa scientes. qui vero
^-
nobis
longe
po^iti sunt, et ad illos vcnire non possumus,
et illi (piidem
quae
^'
exindc sciunt nobis intimare
negletfunt.
Ahqui"
vero" nec ipsorum locorum
pnmordia
scienles"
in quibus vivimt, et a
(mibusinitimn
post Demn
sumpserunt
^^, omnino
sunt ignari :
quia uhi abundal
lt.Treiiacura,refri-
B
n.a,nitudine
dirorum serpen mm
/"
Te u- necesse est-
caritas divina. Nonm.a vero
Christi
Pirminius
sarcuhs
alnsque
"enUs
f^^^^^^^"^,^^^!^^^.^, ,,,,,,,,,,,, novinuis.haec
spinasettrihulos.arbustaet
inutilia fruteta cun-
ctosque
">
surculos
humanis usihus otiosos prae-
cidi
'
praecepit
, et manibus
propriis. aliisque
iuvantihus.in
trihus diebus
slirpando pulclu-um
peregit
campum, in quo postea vivo Deo et vero*
amoenam
aedificavit domum atquc suorum alu-
mnorum
'"incundum dimisit contubernium. Locus
ilU'
". ex quo dic intravit in eum Clu-isti praesul
Pirminius,
factus est salubris aere, iucnndus flu-
mine.
fecundus terra, arhoribus nemorosus et
vineis uberrimus ; ideoque delectat in eo
^^
vivere,
qui
"^
il)i Deo re^ulariler debent servire. Quis
enim tali sapientia praeditus est,(]ui tmumerare
'*
queat quanta vel qualia mirabilis Deus in sanctis
suis in loco illo mira atque miranda peregit ?
Qnia qui
'^
ah eodem loco
'^
tanta monstra dia-
bolici fi^Miicnti suhito evanescere fecit, postea
ide
"
nmlta milia animarum sanctarum
'*
per
nmUa
'**
curricula annorum in amoenissimos hor-
tos, caclestis scihcel lerusalem, uscpie ad diem
ultimum
^"
non desinit advocare, ut
-'
numero
eorum nominvmi
^^
aliud non possil coaequari nisi
sfellae caeli aut liibulae harenae c(uae iacent in
litore maris. Isle locus enim
-^.
de quo imperitis
asserlionibus alitiuid narrando perstrinximus,
primus esteorumin quihus virsanctusPirniinius
gescu*"
necesseesL
(.ai.i..- v -
R
praedictorum
monasteriorum.quae
novimus.haec
sunt^' : Altuha
=*^ Scutura,
Genginbach^ Suar-
zaha",
Muorbach''^
Moresmunistcn'
^*"'.
Niwen-
wilare^^
Aliorum
-^
vero vocabuhi cerle=" non
scimus. In his tamen praedictus" vir non mino-
P
rt alia
ravit incohatum
certamen. uf credendum est
*,
secundum
quaiilatcm
uniuscuiusque loci.
9. Nec
'
illud silendum est ^ sed valde propa-
landum.
quod (juidam vir nobilis, nomine Wern-
harius^
allaprosapia
Francorum ortus r/,audito
rumore sancti viri, quam freciuens
* propler amo-
rem divinum in
astruendissanctoruni
locis.quam
devolus in
aedificationibus domorum Dei, quam
sollers in
congregaudis catervis ad servitimn Dei,
quamque
^
gnarus regulam sancti Benedicti
observare
volentes in omnibus procurare, mittens
post eum. honorabiliter ad se
accersire ' prae-
cepit. Ipse

quotiue
venire non renuit.Tunc ama-
biliter cum omni dilectione et laelilia superius
dictus patronus
*
virum venerahilem
Pirminium
suscipiens.cunctaillius
commoda omniaque ser-
vitia secunduni volunlatem
propriam fieri prae-
cepit. Post aliquantos vero dies illi indicavil
'*
oh
quam causam eum invitavit. Multa
" loca propria
in circuitu iacentia monstrare ei coepit.quia prae-
pnmusesieorummquujus
virsanu.usriiii...iiu^ potens erat, atque
'*-
spopondit ut, ubicumque
agonemsuumpostepiscopatumpropriumDeoet eligeret, ibi proprium ei daret locum
' ad Dei
hominihusdevotissimenmnstrare^^coepityA
servitimn
perpetuaUter agendum.
Ghristi vero
8. Poslea vero cum Dei timore et studio hono servus Pirminius
'*, iam sibi
'^ cernens tempus
- >
desidiam A^
- "
((ie p. l.) om. X\ - '* (S. t.) Sed t.
sunt \^
- "*
qui add. B\
=
(s. e.) e. s. B'^. ->"
(p- 1.) 1- P-
AM.
pruediclis M.
- '^
om. X\
~ ' (pii B\ -
"* Alii B^

(A. V.) Sunl V. a. qui A^
primortho B* ^

-^ sciunt
A*
". 28
sumpserint K\ W
=. ^" refrigescat A^ , B*
^-
0
om. h} ; (r. n. e.) n. e. ut refrigescat A^ =" Augia maior
add. A.

AUhal.a B', Altha B^ Altaham B^ Gen-
ginbahe A\ Geui,'enpach
B',Gengenbach B". ^'cn.B'
*,
Swaizaa W, Swarzaha B''. A".
^^-
om. B> , Muurbach B\
Murbach A".
="'
Morismunister A^
Moresminster A",
Moresiimnster W. Moresmunistur B' '', Meresmuinster B",
Moresnmnisunt A*.
"i
Niuwenwilare A^
Niuwilare^ B*
(expunctis ante w litteris uen), B\ Niuwenwilere B^ Nau-
wenwilers A*, Neuenwiler A; Fabarias add.A' (fd postea
eras.), Favaris add. PJ' m marg., Fabaria add, A.
'"' Cete-
rorum A'-, Alia B.

om. A*, certa B".
*" praediclis
B^

*'om.B*, sitB^
Cap. 9. '
Neque B '. = om. B*; (s. e.) e. s. B".

3
Werinh. A\ B^-", Warinh. A^
* esset add. AK
'' que
(,,. A^.

eum B''.

"^
arcersire A, arcessire A". * Iste
B*
6.
(s. d. p.) om. W
'
(i. i.) ind. tlli
Bi". " quo-
que add. B.
'
et B.
" (ei d. 1.) d. ei 1. B^ '* om.
A^.
" om. A':
imminere
(ic detiique
Hornba-
cmse,
q
^"
amnre A''.
^"
(ad D. s. p.) D. s. ad celebrandum A"*.

locum occullum A* ; Ille vero add. B". ^'
(D. a. a.)
Eius dcs. A^
" (ut p.) om. A\ ^^
(Est-piope) dixit :
Prope e. h. ins. q. int. B.
'*
(in quam- venire) apta divino
servitio A"^.
"
(me fac) fac me B- . ^^
(ad-peragen-
durn) Deo serviturum A\
'
lUo A". ^8
(i_
q_)
Qupd
i. B".
"
(i. h.) h. i. B".
***
(q. e.) om. A^ *'
scaterit
A*.
_ *3
Ecclesiae add. k^. *'
(d. a.) om. A".
Cap. 7. ' (In-Pirminio) Ijritur ut in pr. ins. Dei cultor
Pirminius intravit A^, Intr. autem D. c. Pirm. in pr. ins. B".
^*
(h. c.)c. h. A*^

' peterent A**. * atque aliis B'.



*
que om. B'
^.

* occisos B'^.
"^
incidi A''.
* praeciperet
A.

(D. et V.) et v. D. A\
'*
(s. a.) suis alumnls A^.

"
iste B' . '-
(d. in eo) in eo delectantur A* ^. '^
quia
pr,
_
u
enumerari A* ^. "^
(q. q.) Qui enim A''. '"
loca
B*.
" om. B*. '"
(a. s.) s. a. A'^ ; (p. i. m. m. a. s.) om. A*.
- ><
om. A\
- ^
om. B.
"
in A". "
non A\

(1. e.) e. l. A*. B


" ^ . -" (d. m.) demoiistrare dev. B\
Gap. 8. ' (quia-iustitiae) om. A''. - om. B".
' (f. s.)
om. B* ^ *
(t. c.) om. A. ^^
sunt add. A\ B^
" e_
(u.
s.) vero incognitsi A^'. '
om. A^ "
Baioaria B- '.

Alam. A^
'"
esse A^ esse add. B^ . "
constituta B'-*.
'
om. B^ " (in i.) om. A". '
om. B\
"'
om. A^
DIES TEHTIA
NOVEMBHIS.
39
A 7 Mox aulem ut sacerdos sanctus insulam attipit. omnis
UIa'venenal.num'tuib!i.veluti
nimia contrarietatis vi
untente
funiendo
insulam deseruit; tanlaque nmltitu.lo
eoruni;ibire
visa e^>t, ut tribu3 diebu^ iic noctibus toUi
superticies
m:i.is. per quod nat^indo transierunt
coopt^rla
videretur;
.msquam
vero postea eomi.armt. [xn\ lunc
eereirius
Christi
apricola, lam horribili ho^tditale anathe-
matizata
^ociatisque
fidelium admini.uhs. .tirpes mutiles.
sDinas
tribuh)s
fruticuinque in.ulla
i.raecidere curavit; nec
destilil
donec omni felori atque uhgini abscessum pararet.
soli
vero ac iueumh> aeri h.eum fa.-eret; at.iue ita su
b
celeri
dierum
momento facta est apLV hominum habitaUo ,
ubi
antea
" constiterant
iminaniuiu
viperarum cuhUia.
Deinde in Chrlsti
honore oratorium construere aggressus
est Ad quo.l plures iidei ar.lore animati. praedia sua con-
ierredecreverunt;
praecipue tamen .levotissunus
Smtlaz.
aui in ambitu"
ipsius loci mulUi herediU.rio mre poss.de-
hit Chri-^li
domicilium
amphticare stu.h-baU Ibi postea
piures
coadunati saecuh liuiu. transfuirae.
rehirionissanrtae
facti sunt
asseclae,
procellosi mundi vitantes m.iuielmh-
nem
tutisshni
portus obtinent .tationen,. [xn,] O cion.lam
Sis et horrlda. nunc^
anu>ena et ferUhs Owa
; .;
n.
vepribus
et spinis obsiU, nunc
fruchfens
"
arbor.bus
lcumla.
vineis
uberibus
speciosa, ut parad.sus
'o
em..-as
'
delicio^us
'-J.
Gaude. et laeUre
immenso
conhs mb.lo,
eralesChrislo
indesinenterreferendo.quite
pertalemet Um-
Unn
patronun. sic exaltavit. sic glorihcavit. Lras " quon-
R
damcubile
draconum,
nunc in te or.tur v.ror calam. et
^
iun i
via^ancta
est in te. per quan. non trans.b.t mala
be" i'; ;
quondam
sonabant in te aede. habentes
u
ululae,
nuncmi^ion
comn^orantes et exsultantes m rege suo
survi'simun>
prae.inuot
alleluia. Fro qmbus mcumla et
Sbun.lu in corde tuo iuxUa
prophcticu.n .irama sermo-
dnmi
'-
poteris
"
: Quis ,nUn
yenuii " i.tos .
Eyostenl' et
ZnparL:
et
-
isto. ,uis enutrivifr
" E,jo
''-'""''J^
nZnibus
Domini-^<^
sabaolh
descripta, m cuns oculs
Zuri
rneip.rmanent^-"
semper. Iste er,o pr.inus locus e.t
^uem
vene.abilis
sacerdo.
construx.t a< lau. en. Chr.sh l
^d
conunoaum
congregationis
Chr.sto
'--'-'--
nuo ab ipso
ten.pore
usque .n hnen. saecuh
caele.es
rentur llumni.
caelestis
Hierusalcm futun cves aete.n
8 rx>v
Po^t haec vero nullo n.odo ' des.ste..s a sanct.
fervori
proposito, cmn
praedieatio.ns
in.tanUa, tum
...no-
um
vi.!utumque
.ua,narum
efficac.a .d ;-'M-
-
U
u
patrimonia
sua Udelibus
plurim.s
conterenl.bu>
alu uo
^^e
nobiha
aediticaret
coenobia,
nuorum
nom.r^. h ec
^nt2- Altaha
\ Sculm-a*.
Gengenbach\
Muizaba
,
Murbach
rMo.-esmm.sler,
Niuwenwilare'->.
Quod non sme
~
.ni.-aculorum
pat.-atione
ettici 1-*-;
;/--;;;:
n.rie ilbi iniracuU,
vel quot et quanUi
e.^ent,
scnpto
2^^~
uohi.n.e
p,op.,..lu. H,c cor ,un
,- . * a.l ficiendas
Dei
usbticationes
" piopter
C
.nclmaverat
ad
*'^*^!:^,"^^^^^^^
Hic nc.npe
'
odoratus
:^i::/:ri:^:::;:i:"uS;;^"^^
i;^:i.js;sr:r";,.ui...,uiaoeo
0,1,1. i. - Hov,,a r -
R^^h";
.,^ i,

E,-at
3".
dd.
5.
- " .e,perarfrf.3,4.
- .
,,,,
_ w |,al,i.ales
..-
val,c,a,- .- j^"'""^^-,,
,, ,
te;n.uri tui con.m
ocuhs me..
>.
^^^^^.^
Cap. 8. - ' (n m
non
^-
"
J^=^^^[';
,,,u.ura
5.
-
add. o.
-
om. t,
Altha o. --_*
cutua^
.
^^^^^^^^^
.Oen.ii.haeh .. Can.^
c
^^
^^^^
,
Mores-
4,Suarzach
.^.-
Muo.imcn i.
j, 3.
Nowen-
.nunister -^K
M-.-^^rtVwe^^ier
5-
-Horbachcenseo.
wilaieS.Nowewdare
*.
Neuweyier.>.
_n,u..nastenuml
-
_, Wernherusr^
.-^^ rf^"-./..;
Cap. 9. (V. q.) q. y.
.->.
,.,:,.vit
4.
- ^-
iustihas
4,
5
_ a
ex
praeclarissuna
4. -
mchnaMi .
VTTA 11
pUicita eu.u procurare perpendit ; venicnsque cuni omni
honore ab eo susceptus est. Ixv.] Cumque ali.iuandiu
siinul morarenlur, praefatus vir sic euin alloculus est 1
Pater mnctissime ac sacerdofi venerande.cuius merita lonye
lateque mafjnaritm virtutum sunt testificatione notificata
'^,
tihi summiiinius^^itupplico.utquod
aeatuanticorde iiarturio
votum, desideratum adiuves adipisci effectum Hnbeo
namgue,dimia tar{/iente gratia, plurima in circuitu con-
sistentia praedia, ex quihus aliqua in Dei honorem et ad
commodum ipsi serrienlium couferre ch/)o, ii( videlicet
aptuH quaeratur et eliyalur locus, in quo Dei famuli conti-
nuo manentes, idoneum ei pomnt persolrere
>* serritium.
Uanc rem tuis iniliari consiUis volo '\ le duce, te. tnstru-
ctore. ad ultimum te ipso fabricatore perfici ej:opto. Cui
pater almus : iion nos, inquit. tam pio subtrahimus opert
;
immo ultro praebemu promplos et paratos ad obsequendum
tiiae roluntali :
quam
"
sentimus Deo inspiranle agUan.
Hh diclis, praecipuus alhleUirum
'' Christi adver^uy. omnem
robustus
dinicultalem. a nullo. licel [.Mandi. temperabat
labore : quisi svm.mae
praeventus benedictjonis didcedme.
acriter
'
invijrilabat :ui comparandam
'
de pretios.. lap.de
co.-.)na.n.[xviiJ
Quae.-ens iUque inihi locum orat.onibus
acri^me
exercitiis
opportunum.
mo.licum pr..no con-
stiluit tutiurium.
ad eviUindas dimitaxat
solans aeslus
mole^Uas
aplum.Contigitaute.u
rusticum quendam adorin
eum ac dicere : pater eximie, quem cunct, novnnus sae-
culi huim
nerjotiadecUnare-'\
deliciarum luxus fugere,
divitin. spernere, animarum lucris deservire, eaque solum- E
,odo quae Dei sunt die noctuque curare ;
si sugyestwn,
meae exiquitatis
adsensum
praebere dignatusfuens
conct-
liatam tuis desideriis
propalabo
mansionem
^'. hst denique
in cufUiyuo hcu.'^, q"em ob duorum conllucnUnm - r.vu-
lorum
Oamundum
-^ appellant. Hunc si vel.. ""-'^f'
'
divinocuUuidignum-^''duccsmancipatumn:.potcnsque
in ip^o tamtuae
sanctitati quam
nostraesaUU,
mod,
omJbus
prospicere.
[xv...] Hi. percept.s -,
P"*- ^ "-;;
.,est,tit- ad in.la,andu.n '?---"";'"?
con^ideiato
'. du.n tesqua i.era^raret
mculta
''
.
offemht
::.aroru,u
illustris viri, praedicti
^" vi.lelicet enn^^^^^^^^^
maLnlia
"^ iHaque
introiens, et su.-sum
ma.nhu^ erecUs.
Si i
nodulaminis
ve,.u.n
praecinuit,
d.cen.: Haec
r,
c::,'rime
coslrxit
oratiois
aode,,,, qua. .
,r:;-e e
;,?e:,o,ia-
sac.i.i,ae
Dei
,ee.r,c,s perpe-
'

vir-iui
Mariae
cousecrare
nou d,8lul,l.
'"Ztu:
Hde.iu,
devotioue
si.,i ' '-!'-P;^'
'
p,c,,e,.ri,,,umc.truxit^
,,u^-u;;;J-
n:;:""^."u;;f
...'-.'"' ^'V" '"'-:;
d,s,m,. ""
i,.iti,oea.loe,.a
iu
specosa ;
e
^:;S;c;i
^^
-r::S'z;^-'S:;i;-xr
,i,,etur
vaticiuium
carm,,s ^ ..;'"
;'^'';.^
,,
..,., ^
,,etas. ita
r,accinet,. :
l-f
"''''JZ
,''ia .lorh
Libani
,iala f>t e,,
decor '-";"
,^,., s,.,iru,,
eim'
uc ibi ocu., --
'f^;;,iru,,
ao-

-i
1-8
(m a.) in altera
viUi capessen-
'^^'^STr)
Qui4.-Muo.ir.-
quod<p.e
5^-
dam 4.
-; (";
";^J^."; *L u noU.Ui
- ' submxius
!-
10 sollers *.
""*"' ''-
, ,1 _ift(r v.) v. c. .-;
.. ^erducere . ; (p. P-)
^^^jTt-"
a.hleU. l-"

_ 10 comparan.lum
i-
/^
'
w
d
4
- " amun-
n. d. s. 3.
4.-^' cgionem
4.-
".
-^-
^-^ ^,,,hs-
aium2.3.Camund.am.->.---
^-
^^'i,,i,tare
eli^^es i.
-
sime*.
-^'^0"'-
*-7,
^
K. :oteris4
_
" auditis i.
-

(n. s. m.)
tecum
''f'^^J
'^.".
P^i^I V,
(p.
Q. c.) iter arri-
.
p. a.)
sanclus
vir 4. - - ^l'^' ">''
^,, \^
t
,,nicet 1.
pere et
4.
- =" circumquaque
>. -
"_
^^ ^^^,
j ..
L
s8
i.l e.st
domunrula
pastorum
add. l.
^^
\
^^^^^^.
^BMn^rfrf.l.-^-^obseqmumpe.*.

remetmem..riam->.--nu*'7:l-
Cap.lO.-'Tum^2.---/,
lestibuso.-**'*-^^-'-'^''^''^''-
veDicntlum
oi.5.-*(c.c.)ca6-
'^ctVrfrf.s.-^qui"-'^-
^
DE
SANGTO
PIRMINIO
EPISCOPO.
1
; lnl,nrk iibiccla
illisdiobusfuenml
fadn. In" pracdicliinilocum D
agonum
suo,-un,
pn,cn,u,
,cc,pc,-c. ,u c. 1 . . m ...Kp^
,^^^^ ^^
^^^^^^^ ^^^^^^ p,.aedicatioms
gj-rum invcsliijaie coep.
apliiu,
1"",'"
_
'
^ ^ ;,, ,^,1..^^
s3
manus impnsitiouis n,ii-
cnlun, ad n.anendnm
Invento ve o .
ndo u a I
,^
^^
^^^_^^^^
.^^.
^^^^^^^.^
,.. ibi sibi - <^-'
"i;;^-;;
-
^
^"^, m t i^L U
m
an,;ullis
- exhauslis
'
sauctu,.
nandun,
"
aiiras.
l'ac(uni isl
'"
'' " "'^'
^ , , q^ ^i,iens venei-abilis Pirmi-
quidam rnsticns propo "" P-
";-
P- .-
-^
'
, cL-n-, inc.uit nnnistro, velocis.l,ne acl ,o.
^2^^i^t,s:z::a
.,. ...,.,., ,u. ,l. .a.r.s .. 0. ..... .
popliibu
llexisb,,n,iliansscanleillnm,dicens:
volens e.us mssa .mplere, app.;el^ndens -
AV
,, > .urnu.p.-oi.,seior
Uilec,e,,ue,
an.pullas
- et ,tuens m eas ", v,d, eas oleo
ob lflue.liaJv'<''-^n
du,u,u

r rocaut sanclo replelas -.
M,ser,c,ord,a ,g,lur - onnnpo-
Gmm/m."
s, / o.m, s/ Z>
..-o/.-nto .;' ei ter,liae d,v,ae per mc,.eienlu,n v,s,b,l,s chr,-
tua
'
pulchru oles habc-e'" caslra. Vir ergo smatis osteiidit quod vivifica sanct, .Sp,r,lus

sanctn'silicos,.Jens.inIoc,.,aDeosibip...it-
unclio per manns tant, sacerdohs ,nv,s,biliter
destinatinnse<.ulus
esl subnlcm ; ilmpic i.ivcnil emanavil ". Tunc ampullarum portilor gaudio
venatorunipraedictiWe,-nhai.ii'amata^map-
,-eplctus ,.eciu-rit
ad cpi.scopum, pedibusque
p.ilia I cl illa
<>>
peragrans. h^nnnos Davilii-os illius pi-ovolutus, ait
:
Non est iiecesse, seiiior
modulando
versu.nque
'
canfando
^^
: Ilaec ,lilectissi,e*', ad coenobiu,n reverti, quia lecythi
mox prodi-
gh muHi-
plicati
(livinitusohi
aanctielaruin
susque
80
ad
versificaforom suuiii , subrideiis rahile vulgns insperatis aqxiis tua virtute satiasfi,
mqml'^' :
Tufaciasguodvelis;hicniescias,I)eo
mmc rero
^"
simiU modo laetipcasti populum
vohnte,humam meiam^ ducere aevi^^donec tuba exspectantem dona misericordiarum tuarum ^', ut
herilis'chin(fit*^abalto,affjuedefundiresurgent*'^
sciant omnes quia tu es Deus cunciorum qui itivo-
cuncti ef
msoccurramusofjriamChristo
Domino. cant nomen tuum m fmVa^e. Tunc quoque opus
Deinde omni spurciiia de supradidu doniuncula coeptum produxit
^-
usque^'' ad vesperum ^*.
Quo
ablala
*", virgis planis atque polilis cemento expleto. unusquisquc illorum
^^
laetus atque gau-
obducto, pulchrum ibi taberuaculum praeparari" dens remeavit ad propria
.
praccepit *' r,
facfointusallari inlionorem-''' Dei 11. His itaque
'
ita
'^
gestis. praedictus heros
*'( multis inde
gcnetricis Mariae. sanctiflcando benedixit omni- Wernbarius
"
cuncta quae ei promisit libenter
''''"'"'
potenti Deo aedificalum liabitaculum. perpetravit, et postmodum nmlta ei non promissa
'"""^*"' "*
10. Postquam'aulem haec- factasunt ^aique praestitit beneficia, atque posteri eius
*
quam
alia habitacula
*
quani plurima ad commoda sua plurlmi posl ipsum. et multi alii ad Dei servilium
elaliorum ^secumconTersantiumaedificarentur'^ benivoli, de propriis locis ambabus
^
partibus
ibi ', et sua babiiatio in
^
brevi len^pore illic
**
silvae quae dicitur Wascgo
*^
ecclesiam Dei dita-
erat
"*
pulcbi-a. Populus quoque circum habitans, verunt : quorum locorum nomina non est necesse
haec audiens, necnon
"
ex aliis provinciis
'-,
iUum dici per singnla. Marcam '3; enim
^
silvae dedil illi
^
quaererecoeperunt superflue"*.Factumestcnim
"
in
"
loco qui
'"
nunc vocatur Pirminiseusna
"
//,
y
ul multiludo populi undique ad eum conflueret, idcii'co quia
^^
in illo tempore subulcorum sancti
sacrae confirmationis rogans manus
^^
imposi- Pirminii ibi erant electae
'^
mansiunculae
".
lionem. Beatus
'"
vir sanctus
" Pirminius, ccr- Wasegus
'"
enim ibi in illa donatione amplum
nens ' maximam multitudinem ad se venientem.
tenet spatium. Idcirco praepositi atque alii prae-
el locum arlum
'"
atque incultum '^ quia acfuae fati
'
sancti viri ministri praedictum intrantes
eumutraqueparteslringebant, et^^^obfemineum
desertimi. per loca convenientia hicohavere
"
scxum, cnius
-'
in aliis
^-
locis ab eo faclis prohi- villarum initia
'.
servos
'
atque liberos iiluc
bel)at iugressum, ne consuetudo inde feminis ori-
mittentes, variis ferramentis stu-pando
'^
z, cum
z
relur iUuc frequenter veniendi, ad^a ministerium
adiutorio divino
^^
plura peregerunt novalia pul-
sanctum agendum
^^
remeavit ad priora
2'"
habi-
chra. Sed
^i
q^iia adhuc praedicta sUva fertilis
tacula
-*'
u\ hi arl)orihns igitur illic
-'
exortis usque
erat ad humana commoda, idciixo praedicti pro-
in liodiernum
-8
diem pai*ent signa impressa. quae curatores per loca congrua ad servitium praedicti
'"
sibi add. A*
'. " er^'o B\autemB"; (I. v.) Inventoque
ga a.
1
om. \'>. " declinandas B* ^ 20
autem add.
B".
''I
(p. i.) i. p. A\ B*.
-
cuin audiret A^
2
(q. ob)
ob q. A^. " maneret A^* (al. 1. pro voce erasa), B^

"*
dixit A''.
om. A*; fa. d.) d. a. B. "
Gamundum
B'-. - (est et tua) et tua esl B; (v. e. et t.) et tua deinde
sancUi V. A\
habitare A- ". ^
(a D.) om. B''.

"
Warinh. A^ B*. Werenh. B', Werinh. B'
*
, Werinherii
B'. *armata B^. "
(et i.) 1. quoque B".
*
et illum
versum ,V. "'^
canendo A', B'. 3
que om. B* , con-
versus itaque A\ "
ait B. -
a
(h. m.) m. h. A\
^^
{m.
(1. a.) a. d. m. B. *"
clangat B"*, plangat B\ *>
resur-
gant K--^ "abacUi A^ "
(t.
p.) p. t. A^
et add. A'>.
" honore A* *>, B* .
Cap.lO.-'PoslB*.-Ma.h.)b.a.B^-3aliaarfrf.
B'' . * aedificia A\ ^ (et a.) aliorumquc A^
"
aedifi-
cabantur B'^*.

' (a. i.) i. construerentur A''.



om
\^
iUuc A2 . -
esset B'. - et A^. - "
venientes add. k\
" abunde A**, unanimiter B*"; (c. s.) s. coepit B', s. c. B''.

'* quadam die add. A^ "


nianuum eius A"; (r. m.) ni. r.
B". 'MBiturcuinh. A^

>'om.B'3;(v.
s.)om. A\

'"(ceraens-incvdlum) max. mult. ad se rerneret venire et
locus ille esset artus atque incuUus ad capessendam
UinLim
turbam A"^. >
atrum B*
''. -*
maxime add. A^.
*'
cui
A''. 2^
(in a.) om. A^ "
(ad-babitacula) ad pr. bab. rem
.
ad ag. m. s. k^. *
(s. a.) a. s. B.
^^
propria B' .

oHi.B^". "o, B'-".


28
hodiernam A^
-"
(I"-sexus)
om. A^ - 30
aulem A', B'; 0- i-) i- 1- B** . "'
diximus B.
32
o^_ B5__
33
(f. s^ finiret. sacrae A.
*
mislerium B*.

"'*
(p. a.) a. p. A". 3
suis add. B".
"
haustis A-.

"*
suraens B', apprehendit B'^
^. ^^
(a. a.) amp. apprehendit
B^-
*o
et add. B^ *'
impletas A^.
"
enim A^
*"
om.
B* ^ **
emanabat A'^.
*''
recucurril A"
*. *"
dilecte A*;
(s. d.) domine iiater A^ *'
om. A''; Pirminius add. B'-".

*"
eximius adtl. A^
*
om. A^.
'"
om. M\~
'
(e.d. m. t.)
d. m. t. e. A^ - '>^
perduxit B^ <*"
om. B'
-. " vespe-
ram B' . 66
om. A\ '
(r. ad p.) ad p. r. B''.
Cap. 11. '
om. A""' , B'.
^*
om. A^
^
(V), B''
=> * "-
^Warinh. A^ Werinh. B'''*, Wernbardus B\ *(p.e.)
e.
p. B^.

'' ambobus A'^ "


Wosago A^
''Marchiam
B\
s
autem B".
(i. in) ei in illo A''.
"^
quae B'
".
" Pirminiiseusna A\ 'qui B"; (i. q.) eo quod A''.
'"
om.
B* \ '*
(e. m.) electa mansiuncula A".
" Vosegus A^.
'
huius A''. "
inchoare A\
'
(v. i.) i. v. A'*.

'
(servos-stirpando) et A'*.
2
(a. d.) Dei a. A\ B\
*' Sed-
praedicti iusli) atque ad necessaria ibi Deo servienlium A**.
iusti
DIES
TERTIA
NOVEMBUIS.
41
A
venii-nlium
-nrda melliniia dcbriavil '
sophia. Unde multi-
tuil"
utriusque
sexus numcrosa. non solum ex illa provm-
ria verum ex aliis etiam
regionilius.
sanctae
opmionis
o,lore
attraeU
,-onnuere non cesssabal ; nuae non solum
exhortationis
eius virtutem desi,lerabat,
verum el,am salu-
lifer-ic
impositionis
.onfirmalione unui
nagiU.bal. Secl
nuia locus erat arlus. duorum videlicet fluminuu.
concur-
Tbus
adstriclus.
praesertim cum reli|rionis coelu, aep-e
f*
el
fcnincun,
sexum
misceri. cessit ad pr,o,-a loca
tabe,-naculoru,n.
<iuatenus ibi
commod,us alc,ue
oppo,lu-
nius
poslulatuu,
expleret ministerium.
C.umque hu,c fer-
ventius
insisteret.
sacerdotis sui bcncvolent,am
caelest,s
I^atia
glorioso
illustravit
miracdo. Nam cum sanctae cnn-
frmationis
opus

ob nimiam
multitud,ncm
p,ol,x,us
execeret.
coiti.it
oleum
sacratissi,ni
' chr,smat,s eva-
cua s
- a".P""i^
i""- "-"
'" ^'"'"' "
"""""'"' '
,
ex m us : Cun-e. in.,uil
minislro, rHociu> '
:
a.puna.
ZZsancti
liquaminis us lHe , ut iuss,s more,n Rere-
"et
/ a"'ili m'l "'1'-"'
"^''"""'
'
'"^"
""'.f
"' ""
'
touitus".
olYendit'sancto
liquore usque ad su,nmum
dit^to
='
Hic in
promptu est considerare.
qua.n ti.lehs
Dom^nus
in verbis suis exsistat. Sic enim
pro.ms.t obse-
cutoribus suis : Ecce ego vol.i.c ?-
f
<""
7^oL.
saeculi.
Invenit
p,ofecto cor se,v, -" >""^'
Tuu ,r ui dignalus est coo,,erari.
Elucent
,ner,ta pn,esuhs
almiperquae^-mirabilisel^magnificusostend^turDeu.-.
ExZt
rquoque
evidentius
misericord,ss,ma
et efhca-
B
fi m
S^rHus'sancti
poten.ia.
quae fldem
nostra.n ad^
uc
inslruit el aediHcat. ut
certissime
cre.lamu eum
inv Wbihs ratiae
unctione a
peccati naevo lavare.
:: "Vw U ^ hquore
exhaustas
a,npullas voluit et
va uit
,"ple,e
'. Weo nos iugiter aptare et confor,nar
o , rtt
rpparaue
DeiUtis >- 1"-.
"";'r';^
deserere.
quos> sibi
promptos cern,t
exs,stere .
Conlem
,, ;, i,itur
minister ta,n
evidenlis
,irac,d,
v-tute,n non
tl^nanitestare
saneto
pontifici e^h.b.tan.
g^.t,am
Ade,-at
udhuc
maxi.na
plebis cont.o ;
,|uae tanl, s,gn
^m
itione
perculsa. non est facile d.ctu
M"^-^-' ";-'
ubilatione.
quanta
co,-poris
exsullal,one I-- '^
' ^
^^^
en^:r;r^:^or:rfnoi:^er.
r^r^rr:dr==n5
rs::;:^^.;;"nuusLc^vaco..u
diei
3'
tempore
iminineret
vp^perum \
"^rMri,.issin.usautv.We,^;.-<,;^^^
cordis
deliberatione -IM-"'';
"" '
Xre
eerUverat^
curavit.Na,
ct
-"^"'^'"""VIXh .^
,'
veru.n
dein
utnonsolu,n
"Wib'ation.s
m,n,me
f^ere^ ,eu
_
3peradditis. -^^-
/^
^^e^
.Ir
p.-rima
ratorem
sibi poUus
:acerei
VITA n
deniqvie quae liheraU animo deprompserat. oblulit quoque
mitximos limites in saltu qui Vosegus'* dicitur; in quo
vilUi
"
exstat, liabens vooahulum Pirminishusna"', eo
quod ;ihi provi-^oros ^Tegum coenoltii saiicli viri primo sua
metati sunt tu(niria. Subsetiuenli
*
eliiim tempore direcli
sunt a praepnsilis atque ab aliis sanclissimi monasterii
ministris. lam servilis quam liberae conditionis viri. qui
loca praetlicli saltus perscrutanles, necnon inutilia eius
arbusta exstii-pantes, pluriinarum paravere commoda vil-
larum:in quarum ambitu quaeque excolentes iliu infer-
tilia, trratissima ex eis reil<iiilere novalia : quorum reiiilibus
utentes in praefalo depentes coenobio. tam carnali quani
spirituali tripmliant beneficio. Aemulante-^ autem liberahs-
^imum praefati Werinheri exemplum poslcri eius quam-
plurimi. multique alii benipnitatis alTectu repleli, a.l susten-
tandas vineae Domini
">
vites ultro se suaquc praehuerunt.
Denique ex utriusque
" praefati saltus partibus plunma
cnndonavere praedia, quorum nomina ponere supersedi-
mus
'^.
,.
Proinde pensanda
'
mira jrratiae supernae dispen-
satio, quomodo se diligentibus, his qui secundum proposi-
tum vocati sunt sancti, omnia cooperari tribml m
bonum. En cernere possumus. qualiter isle praesul Deo
devotis^imus ad praeparandos
caelestis usurac fructus
instigat exrolere culturae terreMris usus>\ct dum summo-
rum intcntius
'
inediLilur lucrum. inhmnrum accessU
famulitium 'V Quae licet transeundo finem babeant, his
t-xmen qui evs recta usi sunt intenlionc fructificant semper
D
nKU.entistraudiidiaturnitatem:
quid'" vero bis'" praepa-
rentqui in cis aliter quam a Deo sit constitutum vers;iri
eesUunt, ex adverso colli,.'i pole.l.
Ratinnales quulem am-
mae in id condit;.e sunt ordinis. ut famulanlem
mtiinoium
haheant usum.
summorum
vero appelant truclum. Hunc
erco3
ob^crvantihus
ordinem oinnia
conperantur m
bonum : ccontra.<iui
sumn.a pro nihilo pensant. inus autcm
delectantur ut summis.
omnia
.ooperanlur m malum. M
-
ratione id cadit.ut iHis in praemio cumuletur v.Uae aeter-
nitas istis in supplicio
perpetuae
morlis alrociUs;
|
is
exsuUalionis
immensitas. istis
macroris immanilas; ilhs
Lorperpesetgloria.i.tisopprohriunwndchnensctigno.
minia Oh ccrare^"
nuuc iuvat te. heafss.me f-hnsl. acer-
r
utpiisapudeum-
obtineas
iutcrvent.hus.quo-
sua
noViUustret
gratia. quae terrenos in uobis afTcctus m^r.
It.caelestium
appetitus
incitetet a..geat, <i'-nu'^
-"
sito iae
facltatis se subicit. ad usum
dispcnsare do eat
non ad fructum;
teque ducein et-
pmevmin nostrum
scquentes,per
temporalia
quae nohi.
praeparasU com-
mnda^- aeterna
procuremus
praemia.
rxx.l Po t
haecpraesvd
egregius iter suum ad locu,,,
iu un
issimum.
q..i
vocatur
Wioburc
". deshnav^J
ib
LueLratiam
qua
rch.ndabal
pluri.n.s
,m,,ert,ens, asae-
eulart v,tae scoria
pu,gatos.
relifinsae
disc,phnae
excu.ht
.em los Hic
quoque.
sicut in
reliq..is e.us
construct.o-
nbT
efficaci
looperatione-
..dstitit Dhristus. qu, cor,ia
^n orumeo
iEUivit
stimulo. ut praedia
,,osse.ss,onesque
i=rss"S:=-=^
r
::;:rs:
,-..--
""""
eximmsanliste^Bomfac.u^
.q
primaevae
S^e:;^;^^:";:.;^"-'-"^-"-
T
debriabat 1,
inebriavit.
o.
- (eM
f- ^f-J^
^^_
.
.. 2,
-
(s. e. 0.)
saeramentum^.
i^ -
(-
_^_^
j
_
ctum est ut .iq"-^
^""fif
'
, i
- .>, angusU^tus o.
-
.
(i. d.)
deficeret
1.
- " Ob
quod 4. g
_ ,
.etrf..4.-^'(d.adcO^c
. .- -
^
dit-2.5.
-
^^^Pl^f
*
", .^!!"
Ideo-existere)
om. 5.
hoc 1.
- (qui-replere)
om. U
^^^
.
__ ,,
^^
- =
apparere
2.
- exequ.
add. 2.
v
^^
ri^\*L;:;;i?a^:=^^-"-'---"
Nooetnbrh
Tomus
IL
. I ..r..tv3 Md
s.)deinsuperaddilisl.
-*om.*.
Mn.ctiverat2.
l<i. )

j,in,^.ii,-o o,. l.
- P'rmims-
.Vogcsus3.Vos;^..
^^-; '
^
.
(d. C
hensna %
Premmsha.i.en
.).
eq
,
j^^.
S6
om.
5.
- "' commode 2. "
'^z^
J^ ^ ^
^
__
4.
W..r.bur. 5.
^^^^X
^^^^^^^^^^^^
.
3iqueo..2.
-^'
"'l'",'
'"f,,,,.^,
v.Pirminii ex e.usp.
_ * Moguntiae 5.
6
ravil
cc
aft
bb
Invisitur ibi
S. Pirminius
a
S. Bonifatio
;
^2
DE SANCTO
PIRMINIO
EPISCOPO.
iusti

fecorunt
l.uculanun
annenta - cetera-
'^^'^^^ ^,, ; sanetinniali hal.itu
rumque
^ aninialium utilia castra. Per quac
i
,e|ij;i..sam; quae* in suo proprio^
praefatnssanctus-
opus
--"-^-
^
"
"
.^edi v Inntari.un
serviUum fecit sancto ..,.1-
relin,,nens. iter smm, san<- un, ad locum P
a^^
^ ^,,. ^^^^ |,^,|,^.,^^^(
^. ,^^_
iucun.lnn, qni vocatur Wi.anl.u,,' -
saepe per-
< opo t*^^"'
^
, ^^^^
;
agebat; ibique ab c.o et ab aliis ,n Dco s,b, <on- ji;;
.
"^^ff^X
,nuun. quod nostra lin.ua
iunCis norma sanoti
Benedicti-
rt.sputata
p P
.
^*^^;^.^,
^, ,,,1, ,,
,';,
--fr--:':-"":r<
HPn^ininnl-M
S^d
vlr s
sibi revertenti pe.ii, dari a
voc,tatrM.all,>>an<l,
P.,, n,
6
p,edicta.sanctimoniali:
quod illa libenti anin.o

/.-..-,r,t.-
12.
Nou emm
s,lendn, ^'-'"
"'f
"
,
"
facturam
respou.lit sancto
". llle vero impi-
S.P.,..,.
na.ra^,m., njem. e^. .*
,uod_ ^u
.i,..s
.^^^^^^^^^^ Lmno
co,.ptn,n p,.rpet,.avit ib..
fnu i 5 ae ae aeta.is nou omisit .peril.u.
snsfiue Douunum; .ntran.que - pagum praefa-
^Z
3v^^

nomine ; sanctus igitur tunu genli feroc. prac.l.care coep.t evangehum
e lu'" divino insiinclu
''
n.onitus per

amo-
Dei -. Quorum igi ur - corda sua Deus tct.g.t
vm ivinun. at<,u<- IVateruun,
'.
sancfnn, ad visi-
misericord.a, sanetam
pmed.cationem susc.p.en-
ndum-Pinui;uu.nm.pi,repe.-venitnsc,uoad
tes. l>aptismate sa..cto t.nct. atque a peccat.s
locum
Gam...Kiium ^K Et illo ii,i i.ivento, q.iem (Munihns ablnt. -
i^er
praed.ca UH.em sa.K-t,
tanto r,uaesivit lal.o.-e, ..te.-que. ut cvdeudum BouitacU
- facti smit reguo caelest. P>M;n'<jm
e.t
.dteriu.val.ielac-tal.alurvisu.quiaquosDeus
Q.iormn enim
^^
effera corda daemon titdlai)at
suom.tucon.a-ejravit.taeliiiacaelesli..ecesseest
sua- i.ividia. sin.nl glomerali .anchuuqu..
J*
adimpIevit(W.Felixeni.n'niuita..toru.nviroi'um
secuti a..tistitem '-^ .n praes..Ie saucto, Deo
-
vidit

amplex.is humanisque oculis intuebatur consentientes ", etreceru.it .uarlyr.. .ns,t,nie. Illud
illonnn
"^
osc.iia sancta eon.mque pncifico meruit eva.igelicum ibi impletum est
^
ub. ait
:
^ecesse
interesse colloquio. Sed ejjo indignus in Domi- cn/ ut vcniant scamhfa; vae tamen
-
dUsver quos
num

coniido quod tales isti.ic
"
inventi erant reniunt. Unusquisque enim-'"* iHoru.n carmf.cunr'",
apud illos. qnos superna gratia fecit idoneos illo-
rum sancto j)Osse interesse consiiio. Cumque
sancti illi sinml den.oi-abantm-
'^
in colloquiis
divinis et orationibus sanctis, iuxta quod illis
tempus consensit, niultis consiliis "de stabilitate
sanctae Ecdesiae populiqne chrisliani
-"
i-iio
peractis, separavenmi se corporalitei- in teri'is,
dttm
corpiiA
transfertur
Fuldatn,
Cfimpana
quuedam
ponte
mmm
emittit
rM
proprio ense exti-acto, altrinsecus occisione.ii
exercuerunt corporu,n suoru.ii
^'\
qui prius in
nece martyris lelnm
^*
suaru.n pei'i)etravLT.i.it
anima.-n.u
^^.
Unus tatnen ex eis, qui se inde spe-
rabat evasissc .nortis imperium, ver.nibus scatu-
riens ple.ius ^\ .uorte f.nitus est miserabili. Ut
'^^
imple.-etvn- (,uod dictu.n est : Vindica, Domine,
sauffuinem
sanctoruni tuorum, j)i-opriis .uanibns,
ut insensati. Deiimtu^'"' ulciscebantur sa.iguinem
sancium ab illis iniuste effusum^". Sanctum
etenim^^ corp.is. (jnod tunc im.uinebat apeiidum
vziv-^v^ it^i. y^. .-.V ^ >^uis iidelibus qui ivma.isei-ant aliistpie catbolicis
vallia ])raedicti amnis, regionein Fre.sonum visi- viris i.i timore Dei detentis, ievanles in feretnmi,
tare volens. quia sciebat t-n-ntt^m il)i
-^
manentem per ea..dem qua illuc venerant viam reverti
^***
ritu gentili
-"
at(iue ba.-barico usu valde e.Tanteiu. conati snnt. Factum est ve.'o
**'.
dum iter unius
Idcirco illuc venirc cupiebat
^^ si il)i
^*
aliquos

diei illis" superesset veniendi^' ad domum supra-
inveniret quos Deus sua praedestinatione ad dictae sanciimonialis, et primo diluculo sanctum
viiam
='"
vocaret aeteniam, ut suis monitis corpus gleba *- levaverunt. ut ab ipsa bora tintin-
instrucii
^". .elinqiierent erro.-em antiquu.n. nabulmn. quod ei
^^
pruefata''* ]),'o.iiisii fen.ina,
G
se(,uenles Deiun vivu.n el ve,-u.u
^'.
angelicis
*'\
ut c.-ede.idum esi, manibus
**
pulsa-
13. Contiiiit ergo. cuin coeptum
'
iter egisset, ium*^ usque dum* feretrum veiiit in babitacu-
quorum nierita numqua.n scquesiraniur
**
in
caelis. Sanctus
^^
enim Pirminius p,'oprium tenuit
locum ; sanclus aute.n Bonifacins Mogontiani
reversus est, et inde
^^
cum suis, quos ad iale
elegit iter. per alveu.n Re.ii
-*
tendebat ad eon-
-^
ariiienlonim U''. " ceteroruimiue H'"''.
'-*
liileda
ttdd. A\
- '"'
om. A'
^.

*"
(o. s. a.) a. ti. visitandi alia sancla
locji k\
"
om. Yi\
(ad I.) om. W.
''
Wizanlxuch
A*, B', Wizenburii A^^. Wizaniuut:
B^ ^. Wizenl)urc B". Wis-
senburp A".
^"
bene nrfrf, A". "'
(remeavit-Pirniinii)
quae adh. voc. c. s. P. rem. ad pr. A"; et add. Ulic eniiii
difuni (luondani illum liabere basilicani in modum rrucis
tiu-tam.
=-
vocatur B*"".
Cap. 12. '
antem B".
" om. B'-. '
M;\Kuntiae A^*",
rt ita etiam inferiu!'. * (([ui-praefatuif) om. A''.

**
(p. n.) n. p. B*'.
^
vocalur B'".

"
cultu B^. " athnoni-
lus B' ; (i. m.) m. i. A*. ^ (per a. d. a. f.) ut credimus .\'^.
^
(s. ad V.) ad v. s. A* ". " venit A"*. '"
(iamundum
131-. _ la
erat add A.\ >*
(v. v.) vid. vir. B . '^
eorum
A\
" Deum B^'". Deo B'. " istic A> (?). A* ". B^ , isti
corr. B'.
'"
demorarentur A'^, B'. '"
om. h^.
-"
(p. c.)
001. A\
2>
sei-Te^-anlur A^
"
Beatus A'-.
a
^gt ;
j
deinde A^

'"
Uheni A\
Bi"". (s.
k-
i.) i. . g. B.

"
(r. g.) g. r. A*.
*'
(V. c.) c. v. B^. 2
(si ibi) sihi B'.

"
(i, a.) a. i- A^ - "" (vitam-instructi) aet. vit. voe. et illo
monente A*". *'
Hic scriptionem concludit A" his verbis
:
Cumquc illuc pervenissel, multos |.'entihum sua siincta
praedicatione ad hdem convertit et landcm cum suis
sequacihus martyrio coronatur, sicut in letrenda ipsius ple-
niu.s hahetur, cl idcirro supernuum videtur hic de miniculis
eius ali(|ua in^'erenda tVtre. videlicet quiu ct mihi narranli
tinem lacit (^xemplar de virtutihus sacratis-iinii Piriiiinii
episcopi et contessoris, quod vetustate eoUapsum videtur
atqiie scriptorum inertia renovando omissum.
Cap. 13. ' iuceptum B'. conceptum B".
- rtfl A'-\
B*'"*, declinarel corr. A", declinans B''^ ; esset add. A'''.

^ veniret corr. B*, B\
*
quidem add. A\ ^ om. B'*.

"
(f. s. e.) s. e. f. A^
- T
(s. s.) sol. suas B". scellam
A (?). A\ B. schellam A*, B'.
" revertendi B^ ;
(s. r.)
reverenti s. B",
"
(q. i. 1. a.) Hoc 1. a. i. A*.
" om. A\
'-
ont. A^
"*
(v.
p.) p. V. A^
'*
et confortetur B^.

'^
Intravit igilur A*^.
'"
sanctum A*
^
;
Quidam enint add.
A\
"
om. A\
'8
(s. D.) D. s. A^ B^ '" sunt add. A\
^"
(P- p.)
praedicatione B'"'. *'
(p. p. s. B.) om. A''.

2
autem corr. A", A\ B.

(d. t. g.) d. s. instigabat A^
t. d. s. B' ". '^*
que om. A^.
-^
(s. a.) a. insecuti A".

"8
Dei A3 (V), B*
>
", diabolo B'.
^t
tonsenlienle A* ^

^^
(Illud ev. ibi impl. cstj Imp. est erito ibi illud ev. B",
VcrunUimen ut illud ev. implerctur A'\
^** autein B^,
30om. A^ "'om.A^

''^(c. s.)ow. .A''.


^' (1- s.
P-
:i-)
auctores exstiterunt A'*.
*
(s.
p.) p. s. A^.
""* (ut-iniuste
elTusum) om. A\ "(D. n.) n. D. B". "' enim A".

"*
revertere A^.
^
iiutem B', erijo B", om. B' ^

*o
adhuc A"^. illi B'-" . *'
venient B*. venirent B^

*
om. A\
- *
dudum add. A\
**
om. B' \ "i^b
anjrelis B* ^ *'
om. B* \ *'
est add. B^. *^
om. B*.
tuui
DIES
TERTIA
NOVEMBUIS.
4:^
A ravit in
nomine. visitnndi eum pmtirt ire " .lispnneret. et ad
iLuin
Gamundii lorum venii-e non ..mitterel. guem Lfatus
exciDien-!
Pirminius. ma^-no Kratuli.batur
atTeHu. Mn"'l i^
tanto
meruit visituri sacenlnte. Aesliniare datur. (luanta m
utrorunuiue
.nnlilm. exstitil laetilia, .luam
coi.m.ae
ex-ultationisatnucnti.%ex'
^ancti Spiritus nuinans uiun-
(hntia
.lum
uterque alterum
.on.-essa i.artirii.at v.'ral.a.
uteniue
docel el di^cit. uterque C.lnistvmi in.iit el ha>n .1
;
et
,manto
prolixioril.us
nmtuo se donant colloquu. tanlo
slrictioribus
in Christi am.)ro
conneclunturvmcuhs.Fehces
iudirmdi
qui tantorum
anli^titum intuebanlur
amph-xus.
fide et
verilate
pravidos. purilale condilo-^ . san.-litatis
viEore
fecundo^.
quorum oscuhi dulci-^sima. cantatis ne-
ctare
redolentia.
sancti Spiritus ivrorabant chari.mala.
Amoris
itariue
divini inslinctu
ali.p.antuhmi tempon
mriter
transit^ere
decreverunt.ul
- sahd)err>n.a collationis
efficacia
de statu
ecclesiarum
sanctarum, de umeu.lo in
vem
"
paeis
concor.ha ritu plehium
comm.ssavum. n.uta
proponerent.
utihssin.a
>^
quaeque
deliberarent. Hmc sah.-
iite ae
exhortationis
^^ uumere ditati. m.mo fraternaecon-
solalionis
manu
roborali, h.etissimo
conKratulabantur
nfTectu
[vxn.]Sanctus
autem
Bonifacms Deo muUm.od.s
cratiticans.
(|Uod in beato Pir.ninio
ampUorem vulpato
rLncri^^el
'*
tn-atiam,
nu.tua
benediclione daUi et rocepta.
rediil ad .ua
'^ De cuius
meril..i-um
vivacitate ahqua huic
in^.crere
"
opusculo animus
parturit :
quibu=s decursis ter-
minmn maleriae
nostro
consecrabimus
Pirnnmo.
> Prae-
R
"u namque
sacerdos, ut atble.a
helluosus m (.hnst.
^
m.litia
dccUn.se
,naviter'
exsercre -.
eronssunam
Tentem
Fresonum
"
ai:gie<ii
ronamen habmt; ut s. quo.
fbispurcissimo
daemon.nn
cultui subtrahere
posset. sua-
viJmo
Chrisli iuyo
suhderet. Erat quippc adhuc magna
Lius Kentis
pars verae fidei extorr.s.
foed.ss.m.s paga-
ni,nu
-
ritibus nimium
-^
dedita. et barbanca
.mmamtate
muUiniodis
effera atque
profana.
13 Cmn auten. iUuc ian per Rbeni flu,n..us alveum
nv..fi.-isceretur.contii:item
a.l que.ulau.
d.vems.elocum
f"quo
piorun.
operun. morabatur J
feu.ma. ,pme e
li ,raU
praehuil
hospitii
conunoda. Haec aulem
habu.t
^qleUam
mansioni
propriae conti.ue
<ihae.-en e.. .n qu
o,4tionispensu.n
iupiter solvere
consueverat U. .luoddam
pen lebat vas fusile.
n.ediocris
videlicet
ponder.s vul,. n.
hK-UssceUamnominat^quodmi.-aesonor.tat.sdul-
eeiine
audientium
se..sus
afHciehat. lUud v.r almus s.
aumdo a propositi opcris labore Deus se remeare concc
^; e sibi ,U.ri a
p.aedicta Deo dedita fe.nina postulan .
V u n iUa
'
sciens nil tanti vi.-i
precibus ne,a.;e
oporte^e
i
alissin.o menti.
afTectu
.-evertenli se
praeb,t..,-am
ore
spopon.ht. [xx.vl Miles
vero Dom.m
strenuus. .n e
P
o
fectu.
^icut anin.o
proposuit.
Fres,am
vemt; ub. tena
e .;;o fi,Iei trilice a.-malus ac i^superabihs
fiduoae .a ea
n u i us li.nati.si.no
evan^relicae
veritat.s
cusp.de hostc.
r:!m;s
terel>randos
^ a,,re<iitur.
Proinde -l--^::;
r-itor -monizanti
opitulans
mihti.multorun.
cord hu.mlixit
; l;^^^^^^^^^
spi ula :
quorum
acun.inc
salubnter
saucu,
u n:;^
suLnsi.
pJioris
nebulan.
<iet--^nU.^ror^
r ac intin.a
compunclione
devicti. canere mc.imm :
Sag.ftne
^
tuTZutar,
Igu,.
potmti.snne.
Deinde
s,n,s .-ae part,.
"ZZ
co;.oHium;
dexterae
adsciscunt
contu
ernum.
ac in on.nibus sacri
praosulis
obsequuntur '"^^^"
^^"'^;
elticiens almo
baptis.nate
candentes .
perfectan. cbr
U;rreIi,ionisoLrvantiamperdoc.it.pem^^^
slens cura. effecit ut qui ante
fue.ant
.nte.L ho td.lat^
armiee.-i.
eleclae
civitatis
- fierenl ".'^I'
/
"
^^^^J,,
f,^:
vero Fresonun.
>^ Babylonicae -""\P"-='
''"'^^l^r'
^ ,'
r^
.e,-e noluerunt.
potiusque
sub
'^f
^;,^''^.
^.^^^ i;"
quam ChrisU iupo suh.h
censuerunt ^-^'"=1"
^^^
^'^
tiones invidiae"^ se
sq..amisarmant.pess,ma
con.trmini
xrt;:pus
o,Unt,u-
.^
'>.;p-";--;r:z
-
Dei sibique
adbaerentes
invadere
atque
ob.ue.e
xaleant.
VITA l.
E
Conceptum itaque vipeveo
>*
seinine scelus celeriler parere
'"
gestiunt. Nam conib>bato iir\piae societatis ai;.i.ine, anli-
sUtem sanctum o.imi crudeiitaUs rabie insequi propcnmt.
Quem pii operis exsecutionibus iustare otTendenles. sine
mora una cum plu,-ibus ipsi adhaerenUbus trucidanl.yuod
ideo Tnira Dei dispensatio
fieripermisU.uf^famulum
suum
iusii.'niret triumpb.. ,nartvrii. et in die iusU exaniiuis seve-
rius puniret conlemptores oblalae salulis. Ule i.amque
truci.latus in terra, Umatior caeli fuljrel iu aula
;
moinenta-
neam passus est poena.n.per quam perpeUs tfloriae nactus
esl palmain. IsU vero mi^eri. it'norantes
scriptum : Omnis
qui accipit
^'
gladium, gladio peribil, perpetrali scelens
horrore omni ho,-a tonp,entur.
.ommissi p,acuh con-
scienUa tandiu
confunduntur .h.nec ipsius Scnptm-ae sen-
tentiam suis operibus interpretati sunt. Deni.iue Iioc ex
divina ultione
prmneruerunl. ut proprii furons rab.e con-
ve,-sa
22
in semctii.sos insurperent. ac ie invicem inutuo
extraclis nladiis
perimerent.
Quibus nullus superfmt. ex-
ceplo uno-^. qui ab buiusmodi
pernicie exemptum se i.ut-iv,t
sed alio mortis trenere
ulciscenlcm manum non eiTui.nl. Nam
nmrbo inte,-culis invasus, totus coepit scatur,rc vernubus.
donec arlubus
miserabiU peste resolutis. disna cmsum-
malU3'"
mortc.
cunctis
^" perpendere darcl quo.l Deus
ulUonum
D..nunus
retributionen,
reddit superb.s. ct quoci
vimlictam
expetit a Deo san,uis "sanctorm..-^,.
etlusus
esl [xxvil Posl haec
p.icun.tpie beat. v.n faniilianum
super^Utes necis
exstiteranl.
cobortabanlur
.,uos p.etate
passessosreppe.erant.utse"benign,tat,ssolaUnadmvamU
praesuhs almi reliquias
cmponere el ad ,et,'u.ne.u ex (p,a
Uuc venerant
reportare. Eius rei divina praUa du,u eos
compotes
emcerel.sacra
ossa
,ecollitmnt.fere1ro
nuponunt
hvmnidicis
concenUbus
canori -.
per ean.le.u v.am qua
vreranl
remeare
coeperunt.Cumque
iUnens t.u,Uuu exe-
; ".ent. ut per unius .liei
- inte,-vallu.n eo ve.ure acu t..
Let quo Dei ancilla
=
ee beato v,ro
acco,nu.odab.,t
hos
pUium cce
tintinnabulum
qu...i habebat
<le^,...nsuu. nuUa
re quae videri
posset
impellente.
,.Uro se coep. a;r.Lare.
n ecUkme sui plausu
- ,uonit.
solita.n
.on,t,.s dulced.neu.
nrooX^
necante,
min,m
dictu.
.-el.oare .,u.ev.t <p.an,
rreeUquiaeinipsumdepo,-U,taesuntoratonu....n.cu,,.s
a cumine
uevat
appensum.
Ven.n.
- Ocus on.n.pol
,
^
i^^li ,"itari iu -^il
a.huinislratione.
ut
pe.-sp,cue ,ntel-
'^'^"'
1
"
e q
t^^^
-1 Vuldan,
usque cun. omui
; .
nh./Dn,..inus
expriu,eret
n.erilo.um
martyns su,
autem
p.u^ ^
m
^,,, ,i^,
,(,, opp.do
vi,ore,u. "^^ ^
'_>^^^ ;":^.^
i^^^
2e rclevavit
i,upcndio. Na,u
nvus ,b,
^^'v" ^^^^- inuumerabihs
catcrva
adesset.
o.nm-
oopuuu.
ut qu. ,nv..
.
^^^^^.^^
Cunrtorun.que
corda
''^'
T nno
rcel uit
adnmatione.
qund " ipse qu, ohm
g.-and,stuporp.cen
^^^^.^^.^ ^ ^^.^^^^^,^. ,,,,
'" '""
n, c "Im
euignitatis
f..nte
re.lundante
hom,num.
nunc
f"".
"^
.Hiectionem.
tanlan. fieri ussit
subilo.
proplerant.st.t,s.u.
''"^^^'"'^^ '
,e.ieretur
imlipentme.
lanto >"<!
'
,
5, regressr.
(.,lonanln.- 'l"I
,'" '"
'P;;',i,!,. ps...ntiln,s
bI confl.
liarun.
mnlta
l.ene
u>a
'P
"^'^"
,^^^^, ,!
nostro
R^&Su."pinniniun,..exU.inooWaen,ate.
ee
tr
*
Inversttti ent
hicordo
caiiitutorum ;
itaque
capitti-
lum 14
Vitaf 11
rcMpondet
capitulo l-'>
Vitae I,
el vice h-erm.
-^^'t'-
'^^u.^^^S^'^'''^-"
"^^^-
r"M^nl.et*"-Maa.na,ins,..,5./W.,,^..;.-
-
.
,t:Z,e.cri,.
: f:n,n ant.,,,
ac, vi- --
l^-
^
niWl altineat, .ed tantun, mar
yr.un, -
>;'~^^;,,
tineat,
on,isimns.-
'
'^'"'"f
.''"'"''''^^'-
"r, 5.
5.
_ 0 Frysonum
5. ft if dmcrv.
-
pafcanorun
" onx. .').
f 1 R r n i
3.
' comino.
Cap. 13.
- ^ (.an. p.
I^-
^^^^^^^^
3, ..hell
5.
-
.abalur 3. 5.
- et.am 3.
n^
'"',,,, ^b _
lere-
Mb.u.s.n.)u.h.n.s.5.
-om.a.-
i"a,n.i
r,trt i .5
'" civilitatis 3,5.

brando
5.
- " cand.datos
.t o^
^^
_ ^, ^,^^^^^^
u ,nanipuU5.
- - .1.
"'''^^-
^ 5
_ ^^ captantf.
-
3b. _ .-> imn,undit,ae
o. - _^^
^^
- _
accepe-
>s viperino 5. -
*
Pf^^^J^
^
^
.
^%_ 3.
5. -
csl add. 5.
rit5.--"conven.,n.
-
J-^^^^^^
, oeus eral
- '" {cuuct.s-sangau.) <^^'
^'f
^^^^P,
,,,.
,.
-
^r
.^n
J.
vindex
saniru.n.s
o. -
J^
^^
^^
.^^ ,
_ . , o.
"'\o\
";
u
"3 -. -"'
Beala add. 3^ - " puUu J.
).-
_- 30
(u. d.) u. u. .*.
-^.
"
..
Vcre S, 5. - " anin,al.-,e
.!.
, uclu.-se
3',
Cap.
14.
- aaunato3.
_ .
-^^^ ,, ,,,
r,-.sat,et.aemo.-^
-P.^^VJ, _.ip.3. _
""""J'""
7J;,:;;
ium)Haec
de
sanclo
Bon.f.co...
DE
SANCTO
PIRMINIO
EPISCOPO.
VTTA !
(non mitwi'i
mirneulo
eatnjicft*'
ab ecclfsia
S. Pirminii
ablnta sonum
non iiedit)
14.
Mirabilis
vero
Deiis iii siinctis
sins
ebuUirc W,
ilaul
p..pulus .-x liiu.^re lussus et
fame
constrictus
copiosam
abundautiam sibi
roc-fpissct
: t*t tle Dci
miscricordia laeti atque
inciindi
rcdiennit ad propria
".
16. Kt
'
ut ad id rod.^am
unde digressns snm,
vir^
Tenerabilis
sanctus
Pirmiuius in eodem
niansil
coenobio
ubt a sancto corporaliter se
^
PiUB
S. Pirminii
obitus et
sepuUura in
'o
ibacensi.
B
ei pincibus
prodigiose
multiplicatis
paxcuntur
plebe.
.iniile sif.nnni
nobilitavit per
sanctuni
Pn-iinn.uu..
Wd..,.n.ns
de stirpe
praedicti
WernlKU-.i ^
.,,.,;onsMion.im.sterrenusloc,Gannind.i
[niCquiet
ipse
aedificando
atque
aurnm e
ar,entun.
proprinm
f^d^-ioamlo
ad .nd.-m
^^
_^__^^^^
ad
ornan.inm
'
laciem
tenipli
.andi i nnn.i n
^^
.^ Bonifacio.
usque dum Cbristus de caelo
,,6,
pr:uMlict(. loco nn.lta bona
peregit
^ioccai
j
1
.^^^,i voluit labornm
suoruni atque certanu- Ilombace
tur
unam
Sancti
Pirminn
I'';f
f
' "!
^^^^^^^^^^^^
,, ,,,,,
inipigre et viriliter pro Christi
^
pere-
locun) qui vocatn.-
Loclnvilere .1 .

P'
''^^JI^
j^ ^i,,,. .. cumqno

sentiret Donuno domino-
quae
quandiu ib.
pendebat.
muta e
huinano
^_^^^.^ ^^^.^^^^^ ^^^^^^^^
auditui
in.itilis
permansit.
lutellexit
igitur semo
^
"^^^^^^^^^^ ^^^
.^.^
; ,,,1;, .. n
^
dubitavil
praediCus
- ho,- factum
- Deo non v^^u^
T^Z^mL
cum Clu-isto. Convocatis
"
etsancto
Pirminio -.
Praedictam
campauam
^^^^^^
^\^^^^^
,^etis, obdorn.ivil in
referri
praecepit in locmu de quo sumpta t
b
a . . ,
a e
^^
^
^
,^,
^^^^^^ ^^^^
quae autequam
illuc veniret,
sonum assuetum
f^"^^^^^^^^^
elare
-
reddidil
", et usque m
hodi.;ruum d em "'P"^;^*'^
^^^^
.
^^^ bona certamina in
ad laudem
Cbristi et saucti
- P.rminn
reddere
'^"
.^^^ ;^^
E
non
desisiit.
Omnipotens enim
Deus per u nun-
^:';!^^^^ .^ Z ,onarum novem-
que vas ad landem
sanctorum
suorum pu cbi um
n^
^^ ^^
^.
_^^.
..
^
^^^
peregit
si.num
quod
--
^-^^X P
- ius" merita sancta expenuntur inlinni
alindperpetravittacendoatque.-anendo
P

Cbristi
^, caeci visum, surdi
15.' Sanctum autem
Bonifaciuiu, ut dignus
uiulta IxncUcia i.miai
, _,_
erat
bonorifice
duxerunt usque ad sedem suam
Mo-ontiam.
Deinde etiam
populo opimo undique
co.rveniiMite, et episcopis
atqne presb)ieris cum
aliis multis ad sacrum
ministerium
convocatis.
cuMi D.'i timore et gaudio magno
perductus* est
a.l FuUaur\ ubi ipse corpore adhuc vivens sibi

iustum A^
-^
amal)ili A.
-
*> re.ldi.iit A^ -
'' (in
C. il.) d. in C. A^
Cap
14
- '
erpoB".
^*
iam dicti A^o..B*\

fl
Warinh A\ Werinh. B'"".
- * val.le polens A^
-
^
(ianmndi B>-.
-
om. A^
- ' ornandam B^ - Sed
tamen add. A".-
"
om. A*
.
- sun.psit et A^- " Lohe-
wilere A*.
Lobwilere pHua B, Lohwilare B= ^
\
eorr. B.
_ n
praefalus B'^"".
"*
tra$. B. '* placuisset B*.

'i
(n. p. et s. P.) et s. P. n. p. A^ - dare B> . clariorem
corr B* B''.
" coepit B'. >* eius adrf. A^
Cap
15
-
Tot. eap. om. A\
-
''
om. A^
(?). -' opti-
,0 A".
- * productus A".
- '' Fuldam B''". - nunc B.

=
mi V ^ B* ^
- "
om. B^ ^ patria B.
Cap 16.
- '
At B.
- ergo arfrf. B. -
M
s. c. se) se
'
c a
s A^^
- *
eius A^ B^
'
om. B^-
='. Nam cum A\
auditum, claudi gressum.
variisque detenti infir-
mitatibus-"
misericordiain
-* Dei --. qni vivit et
regnat in
^^
saecula saeculorum
^*. Amen.
Explicit vita sanctl Pirminii episcopi
^'\
_
''
ut tntus in Doniino senii)er conversus rfd. A^

f^
nihil B-^

"Ifritur tonv. A" ; Conv. itaque B^^"*.

1"
el add. B".
- "
vere B^ ^
- '^
qui B- K '" (in D. u. in
f.) u. ad f. vitae praesentis in D. A^
'* Hornbachcensi
A^ Hornbacensi B*"'^ ; vero add. A* ^. auteni add. B'.

"*
deL-emhrium A\
- '01. A^ *. - ^Ms. P. e) eius A ;
(d cst s. P. ep.)est s. P. ep. d. A"* ; facta estarfrf. A*.
'
(m. b.) b. m. A^
'
om. A\ eras. B*.
'"* consequun-
tur add. B\
*'
miserlcordia B".

^a
(v. d. i. m. D.) et
variac infirinitates sanitalis explementum. Inde laus Patri,
eius et Filio. pariterque Pneumati sancto. in tribus perso-
nis simplici Deo A^
^"
Deus percuncta A^ per onmia
30.
_ 8*
(j.. ^) saeculorum saecula B'-.
'*'' (Explicit.fic.;
ita li^B^.om.cf^
AXNOTATA.
a Caelebs apud haghgraphos generali .siguif-
catione de Hs vel de eorum vita, iii faUor, asurjta-
turqui, sive sancfitate moruin in terris,sire priri-
hgio staius gloriae in caelis, condicionis corporeae
efferfihus
et legihus superiores evaserunt. Sic
Havennafes S. Severi episcopi sui, tihieum vompe-
rerant eodem tempore Bavennae adfuisse et Muti-
nae, sanctuiu eius caelibatum magis venerati esse
dicuntur (1),
eminentem scilicet sanctitateWf qua
meruit a naturalihus fegibus immunis esse. Slc
S.
Guinguatnnus adhur puer vehementer cupivhat
sancti cuiusdaw
magisfri disciplinae ae tradere,
perpetuas iuter caelibes affectaus ducere cho-
reas (2),
id est inter sanctos sive caelites.
b Cfr.
Comm. praev., num. 48.
(II Act. SS.. lom.I Febr.. p. i<i, num. 10 exlr. Ci) /lim/.
Boli, Unn. YU. p.
17H. Hn. 4. Ci) Ofr. Breysiir. Jaftrftuc/icr
dfS frRnkisrht Hfichs 7U741, p. :JS. (4l Ihiil.. p.
\-2),
(('eberden Zustund der Kirchemncht und Kirchengiiter).
c Totins scilicet regni Francorum,
Austrasiae
et Keustriae, ah anno 721 ad annum 727,
sed
re vera imperium exercente Carolo Martello (3).
d Cfr.
Comm.praev., num. 34 sqq.
e Id est ex ea parte Germaniae oriundus
quae
posiea Suexnae nomen obtinuit etetiam partem ali-
quam septeutrionalis Uehetiae
rompfectehatur.
f Aliruhi uotiitum repper! vorabulum Siulaz seu
(quod alli hahent codices) Spitlas. idem sonare
quod Sundlos. id est a peccato immunem,
iusfum,
sanctum. Quae interprefaiio vereor ut alio funda-
mento nitatur quani ingenlosa conlectura.
g
De sfatu errlesiae in Francia ulfimis Mero-
vingorum temporihus cfr.
Bregsig{\) et ///((0).
b Hincargumentum deducit C. B.A.
Firkler(G)
(.")) .Jnhrbiicher den friink.Heichs
741-7.,2. ]>.
l-2Hsqq.
(6)
(^uellen und Forschunyen zur Geschichte Schwabens und
der Ost-Schtceiz (Mannheim. \^% p. xxii.
ut
UIES TERTIA NOVEMBUIS.
4o
A riae
semil^vin
.litrressi sumu^. Attainen non ..nendet isUi
aiCTessio
rum ;ul uostrum
ledeimlibus
Pirminmin.ovcur-
ril3
refere.ulum
per ipsius aeclaratum merita sim.le mna-
,nlum
Wi<l
nempe. de stirpe supra memorati Wennben
nropenitu..
coenobium
Hnrbacnse*
propna tenens m
dSone.
devotus
er^^a id
^' nimium exstilit ;
qu. et plunma
con?erens
donaria.
o.-atorii sancli lacem structuns em,-
'enlioril^u.
oinavit,
amplo auri et ar.ent.
splendore poh-

t et
ubicumque
iaruU..
suppediU.vit ^
.agac.t.r e .tre-
oue
promovit.
Venim
aliquando non bon. con..ln ve.l.g.o

"cturoontra
haec a.ere non e.t reventus.
Quoddam
Sue'"
campanum.
quod
'
ob elecU^e ...ater.ae nu.ssam"
iTritC^mixli
n.etalh
tempe,alu.am.
majjnam
som.nU.h^
Mbltt
elegantiam
; oratorio al.uo au.err. et ad locun.
^Mocusvillare'^
nominatur
"> praecep.t translern. bed
'^.
in h .c
''
perperam alque contra sanctun.
Pirnumu.n
^;ri^
erius'rSognovit.\o..
experientia
ultionis se
r Inti .nentu -iirni
mirabihs. Nam praed.ctum
fusile ',
;X
m n i^-F-'''^^"
estsuspen...m.nunum
omnino
va .T
nere sonum.
penitusque
' .nutum n.anens et mha-
;t-
peistrinxit
oinnes
- grandi slupore At ub, prae
-
r WiL trcmore et
horrore
pe.culsus. ad alnmm .Uud
:?eyt' u it
coenohiun..
iux.a
pristinae - suavitat.
atdcedinom
i..cundum
cuncti. et delec.abilem recep l e
M . Innm Hinc
evidens viri beat.ssim.
divulpata" est
'
ct rhinc c . tior spes et ti.lucia
n.aior f.delibus exorta
::r.d
eiufpo celdn
suirra,ia.cu,us
apud .Deum
tantum
^ llnunt
imnderare
merita. Hinc eius vefretat.or
tutela coe-
i
>
Bonifacius.
alacrius in sancto fervehat
opere
-
;
et
recessit ' ";'*^"'
\
^ ,etro sunt
obhviscens. m
^reXfs
e^t^nd
ol
?a,nMocor,a
,e
constructorum
provectus"
bene
"*",
.nmnoX
atnue
stabilitos,
filio.que
suos. quos
vid,sset '^""'P;;''*^;
3 ,it.,ii^
operum
perpendisset
absque
nume o fenuerai
, '
clicae
laboribus
'"''^
^^^":\Sc n.
toarmenti^convertit^aciem.
ac
desistere.
mtheoncamioa
^jevitans. toto anim.
^^tifarian.
l^-
jf
"
^t^e.
kuius
cupitis
fen-ore ^"
.
^'''''f'
' "
n,..^^^^ non
noclibus. non
d.ebus
'^'^'^^."^f
'^"
i^,
alimcntum ab
irriguo
supenon.
tiouis
suae
praemu,m '-'P''"
''^^";',
"brevi
videlur
eos
exhortai
.
^""O"'
^
tempore
">. provtden-
iiam
vestrae
salittta
px*!fc'a (
..: -. ^ * Horbachcense 5.

offendati.-
occurrent ... - ""
,ertipine
4.-
r M i r; 8 fnit
5


suppetebat
o.
\eu.tuic
r>
ill.i o
- fu.t o. u^^
campanani
quae o.-
9 Quondam o.
- om 5. ^^t 4 '
__ ^^ ^^^^^^
-
_
iMm. m.)
mass. n.at. o. -
^,^
V..^ 5
_ ."
(q. L. n.)
G
>^Locwilare 3^
LoqmUre
4^
Nov.naie
.^
, Untlnnabu-
Kov.
nomi..atu,n 5. - '
-J^ ^ e
q.md
5.
- ^>
om. 1.
lum add. o.
- " que otH- 1 '"^ _ ^^
om. 4.
_ 23
referri
5.
- pnslmam
t.-
vulgaia
_ 2 aliqui add. 5
, ^ . . _ a
(in s. f. o.) f.in s. o. 4.
Cap.
16.
- ^
(b. r.) r. b. 3. 4. o. (
n
;^
^^^ ^ ^^^^_
_3antei.-
'.>.,.nmmrfrf.o. I
^^^^^t,
.^ _
tus5.
- ve,tit 5. - om. o. >
vauerim, ni/ pepercerim ^\ veatrum meditnns i)rofeetum,
vestramversansulilitatem. Sunc igitur, quomodo^-opitu-
lante Christo certatnen bonum cerlari, curaum eonsum-
mavi, fidem imperlitae qrati<te servari, vestrum decrevi
commonefacere studium, ut eum qui von ad nuam invitavit
yratiam firtna /irfc coUUi, ttpe ad ipsum cet^a tendati >^ in
eius caritate fervida, bonorum operum^^ exsecutione pro-
ficere^^ atudeatif. Bfxolite quod ad matentandus ro.' et in
Dei servitio corrohorandos
^*^ ponsemones atnplas et praedia
vobisprovidi. Adstitit enim tnihi superna gralia, et ad haec
eroganda tmdtorum animaverat corda. Cotmdite vuhimrt-
ipsis, eomuIitc^\ ul pcr terrena quae vobia praeparavi
commoda, aeterna procuretis anitnarum lucra '\ Nam ti,
quodahsit,eyeritiscontra,creditem,hi,credite,mutabiturM
dispendiumquodpyoficere''\lebuitinemolutnentum.Seru-
tattiini iqitur"-^ >,criptura>< dicinitus allcgatas.in quibm
considerare pottritis, quid facere
iubeat Dcus, quid proht-
beat- quid summnm sit honum. quid itifitnnm ;
quo utt
oporteat, guo frui et delectari conveniat. Sedeat cobt^^anmo,
praecipue in humilitate versari,
patientiam atnplecti, et m
frateniitatis
amore ahsque fuco
simuhtioms'''
manere.
His si attendcrilis, crit vohis .mnctorum otnnium mtercessto
praesentior,
Christus
placabilior,
optatorum proventus
efficacior,
dottec mereattiini in caelrsti regno aeternae feUei-
tatis compotes fieri. [xxx.] His dulciter prolalis. artubus
corporis iam se in primordia sui resolvent.bus,
annuam
caelesti viatico armavil. atque omnigena virtute rcdmnlam
ac n,erilorun.
divitiisplenam,
te,tio nonas
novembnss.de-
E
reis sedibus immisit. Cuius exitus licet non evennet san-
guiniseffusione.
martyrii lamen non caret bonore: qu.
Letipsum
penitus
abnegans.
omni v.lae
--^^^^
morliticatio..i^'c.ucisr.b.-ist,carnem
sub,i?ebat-^ a Ms
animi
incessibus
Christum
soquebat..r. Ne...pe s. crudebtas
persequentium
fortassis
im.nineret.
jraudens
.uppl c.a.
Z^Zs^*
imrnania.
s..biret. Non e,vo
Abrabau. ideo oboe-
Saminor. neque isaac
immolationis
n.en.o ,nd.,..,or.
quia de caelo veniens
an.olus
prohibuit enic. quod voto
affectabatur
impleri. Corpus
a,.tem
sanctiss.m, v.r, a t.de-
itS
esuVum.etin
sui
coenobii
o,-alor.o cu,.. on.n,
rteren^
conditum:ubiiu,MtersaniUatu,..henehc.aabsq^^^^^
;reroimpenduntu.-.Deniquecaec..umen,.c.pn^t^c^^^^^
trressum.
surdi
auditum; et
quocun.que '"'^'^^ l^ '^''^'f!^
^n Tveniunt
^"
vitiaU.
compotes
incolum,lahs
effect
?:S M
X..l>t^ntibus
Ul
praesulis
sacratiss,Ku^
r^eru"
apud
potentissimum
resUuiralorem
totius bon
Tuc or^m
lesum
- Christum
Dominum
nost.-..m. c^^^^^^^^
PateetVitu
sancto
manet una
de.U.s. par pote t.. -^
fncompr^hrnsibilis
maiestas
per inhnit.
saccula^o. Amen.
Expliclt
vita
sancti
Pirminii
episcopi
castri
Meltis
^'.
VITA II
nno.me-e,hort.,.)l.chrevieos
tu^
mei ad vos t.) n.e. ad vos advA 3,
4^adv. m
^^ ^
1, perceperim 2.
- '^quon.am ^-
^"'^;* ^. _ ,e
(vos-
u nm 1
- "^
(e. p.)
exsecutionem
pert,ce, e ... k
_>*om.i. K^^-V)
__ iB(a l)I.a.
vestrarum.J.4.
r
corroh.)
om. 1.
"Jo^i^^iter
2
- "
d-
s-)
sinmlati.me
5.
_
, vobis add. 5. -
^
'"^Xj;e
^
- " subiciebat
_3.,ortificatioms-.mort.ficahone.^
__ veniant
2.
-
- -
^--^-^ 7
"irr 4
- -
et arfd.5.
- - --ulo-
r:r5:-K^pH^t,etc.)om.,.3.;abOthlonoBene-
dictinomonacboexaraUirfrf.4.
ut o.Un.UU
arU,n.,n ^-^:'

X
peniU,s
eMa,n
f"''-jl';,Sus,U .
eis
genei-aliu
snnl
quam nt
aHqma
probai-i i,ueat.
; inVitis
S.Cadroes(\),
i
Si,nileprod,!,,umlegm,
,nV,t^s
S. Ga.M,e,-ia (2),
S.
/".< (3).
-
i"
;
Fried,-ia W
,uod
eo.,.^^-
'^^tulu.n
prodigii
U-adilione
"'"/"
'^^L-.v-
Pi'-
non se
inclinasse
coram
sce.pl,
ojontpc
minium
int,-epide VP'-
.''f^Z
i^J
,^0-
Friedrich
ni,nis
viJeUir
,ndulge,e
,ngen,o 5
tom.Il
Aug..p.67t.nu..,.
12.
-(!""
n
_ (4)
Kirchengeseh.
DeutschHom.
H.
46
A mhilhetforfe
Jiomae noti, cu> tamm in ftnimo
hafmrt et per se apml Romanum pontificem
wjere
ut quod maxime in votis iili erat ab eo impe-
traret? . .
1 liecfamafhic
Heffberg {\)
fifiemque
scnplons
nostri
suspectam faare
nififur, quod Theodennun
DE
SANCTO
PIRMINIO
EPISCOPO.
habens
paroeciales
ecclesias praeter monastc- D
riuni.El
nos
locinn illuin ante aliquot annns invi-
sinuis, niirati
tantani
loci taiuani in tain exiguo
quofl snperest
monasterio,
cuius restant tenues
iulnioduni
censns in usus tredecim monachorum,
(oteris
cpiscopo
Couslantiensi atirtictis. Biliho-
II
B
^famfac,ren>fnur,quoa
jn.uujy, ..
_^
reliquiae
insignes magis loci dignitaten
regem
imperite
produser^f. et ad hunc dn-ectas
^^^^^
^^^^
fuissemerasponfi1icis,eiu.pue
aucfonlate s.n.M
f
-;;%,.
;,,, ..^^a ecclesia, in
convoeata
mandata
^'"^7 -'^;"
"
^
^, CarofS
i iu.,i.^Uoris sc,Hilcrm
,erit, uuflamque
menf.onem /^^'^^-
. ^^^'
^^^"
^'"^^7
,, Wernhario
e.usque prosapia fuse
telli, qui func Fra.,corum rem
if-^^^^
Z
.i^eH^ G Chr. Crollius iunitr in Act Acadeuu
i::^:!;ntfk^^^^
0.^..^... ..
^; ... ..
w.,,.
temaneme.
nta nu
^^.^,,.11 Cfr G Chr. Crolhus seutor, Orig. Bipont., (om.
Theoderiri uomine puhhce arjerenfur : stc, exempli i^ft
tr u
.
^r
aratia fundafio
monasterii
Murhacensis auctori- I.
p.
77
sqq.
^ ,^ ^ ^, ,^
. . .^.
^eTlllrici^ uon Marf.Ui, firmafa .sf
i^.).
Con- r
Scilicef " Trualhe et Swalte ncorum qutunU.
platilnistoci
memoraf Heffherj, uhi Bouifafius
fac.iuuf flunolum Hornhach.

Ita Holder-Efjfjer,
a Homana sede ud fidem in Germania promoven-
not. ad h. f.
dam missus esf, cpisfulas commendaticias pro eo s
Gen.und tniunfi^atdur loca nonpaucaquue
ad Carolum Martillum ipsum directas fuisse. Sed ad
ostium{MnMahcunfsffurtisi^
et nonne in Pirniinii neqofio ad Carofum quoque Secundum
Holder-kyfjer, dla vo.c {Gemund) ant,-
Ufferas missas arbitrari ficef,quamvis solius epi- quo idiomate <je.rmamco coniluuntiam sujn^c.af.
sfulae nd reaem memiuerit scriptor noster ? - AUi Gamundium denvant a voce Gemem, uf a
^
Alia< cavillafiones Heftbergi adversus tofius huius connauni aquarum illapsu nomen mddum stt f1.uvio
narraiionis sincerifaiem vide supra Comm. praev., et loro. Mai/is ludicram opnuonem proposud Rade-
num. 43-46 ef infra Annof. n.
^-"'^
m
vorabulum Gamunduuu composdum ex,-
m Hanc vocem primaevae scriptioni intrusam
stimans vocegraeca -(iiio^ et latma nnda.
fms.se
cri^timaf Monc (3)
pro yocf> concessa,
iHaecvoxitaleyiturinommbuscodicibusVitae
quae legitur in textu Weissemhurgensi, quem ef primae, nisi qnod m apographo Egoms ea deleta
inde anfiquiorem iudical (4)
: neque enim tantam substitufa est vox magalia, quae ifem occurnt m
fnisse illo tempore aucforiiatem Romani pontificis
omnibus exemplarilnis Vitae secumlae. Haec autem
ut Fram-orum reqem imperlo cogere possei. Quod (luagalia) usurpafur et in Virgilii Aeneide (13)
quidemsatis yrainito proferfur; sed nec locus erat ad significanda luguria rusticorum apud Afros.
concessioni ubi nihil rex petiverat ; et minus pro- Nec video quo iure Cangius in suo Glossario vocem
priedicerefurrex libenliardenti(iue auimo iruplere mappale interpretetur vexilkun. Certe ex unoquem
ipmesibiconcc^siierant. i'tf''-'-l
fexhi haec interpretafio nequaquam compro-
n Au seu Aue lingua Germauorum vernacula batur legitima : nam ei illius planior est sensus, si
sifjnificat locum rivis irriguum pratisque fecun- voce mappalia/(/yv"rt signifirari admitfas.
dum {'i) : quo sensu non paucis locorum vocabulis u Cfr. Comm, praev., nuni. 24.
rt(iw;WH;-,Hniirsau,nmenau.Schonau, Schwa- v lis femporibus nempe non solebant consfrui
nenau, e(c. Minus late patcf quam ^au et jwfius ampla et hipidea monasieriorum aedificia
;
sed
Iatinae voci wiWaG quam i>iXZO
respondet ; nec pro- haec constabanf aediculis et domunculis sepa-
bandus videtur F. I. Dumheck, dum (G) opinafus ratis (13) circa oratorium erectis,quorum materia,
est non aiiud esse discrimen inter ufrlusqne rocts ut hoc foco indicatur, ligna erani plus minus qua-
sensum nisi quod gau (ge-au) definife significat drata e.t dolata et deinde ohducta caemento.
quod au indefinite, i^iwieni scilicet regionis. Sin- w Cfr. Comm. praev., num. 41.
lazau igitur idem sonat quod Sinlazi villa seu ^ldestpartem agri seu terrae suisfinibus cir-
^-'
rusticana possessio, vel efiam Sinlazi insula : nam cumscripfam iuxta vel infra silvam. Cfr.
Cangii
insulam vel paeninsulam antiqua voce au non Glossarium, ed. Henschel, tom. IV, p. 279, col. 1.
raro designari autumanf
(7). y
Quam vocem interpretatur Gallus Oehem (li)
Occurrit hic rursus Ari.ftarrhus nostn; Hetfbenj Pirminii casam. Hanc villam origtnem dedisse cre-
dico, naevum apud scriptorem Vifae notans
(8),
dunt vico Alsatiensi qui hodicque nuncupatur
quod nempe Sinlazau nuncupari di.rerit fofam Pirmasous, octodecim circiter chifometris ad orien-
Sinlazi dicionem, cum in aliis nonnuflis documeu- tem distanti Hornhacho Veteri (Alt-Hornbach),
fis hoc nomine designetur tantum insula illa in qua i Vox stii-pare, quae iam supra occurrit (cap. 4
monasfcrium Augieuse conditum esf vel etiam init.) laiius pafere videtur quam Q-s.siirpii.ve, et po-
sofum monasfcrium : quasi veronon soleat huius- tius respondet voci gailicae detVicher.
mudi nominum significatio saepe pro temporum aa Seu Weissemburgense. Cfr. Comm. praev.,
num. 93.
1)1) Codexolim Weissemburgensisaddithocloco,
ut noiavimus infer lecfiones varianfes : llHe euim
y ^v ...... ^^3,.. ^,. ..,.,.w., w.,...,. dicuntquond;miillumhaberebasilicamiu
niuduui
saeculo XVI atatu ita MabUlonius
{^)
: Non ita crucis Uiciam. Sednotiadeo planusestsensushuius
iugens ost hacc iusula. quippc ((uae in longitudi- additamenti. 1'rima quidem specic iia inferprefan-
ut'm lantiuu patct dimiiliuni iniliarii (Jcrmanici, dum videtur ut intetlegatur ecclesiam constructam
in latitudinem unum dumtaxat quadi'antem, tres esse S. Pirminii nomine dedicatam. Sed huic inter-
varietate extendi aut ronfrahi.
o De sanctis otpixtiivoic videsis Cahier, Garacle-
risliques des sainls, vv. Dragou et Serpent.
p De insula Augiensi et mona.-^terii estremo
(1) Kirchengeach. Deut^scM., tom. U, p. 51. (i) Cfr. giache WOrterbuch der deutachen Sprache, ed. III.
P-
I"^-
~
- (H) Toin. cit., p.
5.').
(D) Atmal. Bened., lib. xx. n. 0
exlr. (loiii. II, p. 74).
(10) Ila Canipc, Wurlerbuch, tcnn. U.
p. ;U.
{_\\) Bavaria Sacra, loiii. 1. p. lOi. not. c.

m)
Cfr. FurceUini. ed. De Vit. tom. IV, p. 13. (13)
Gfr.
mini. seci- init. (li) Ed. Barnck.p. 15.
pretationi
Coniin. praev., num. 62.
(3) Toin. cil.. p. 'r2S.
(4-) Cfr.
Coiiun. priiev.. nnn, 5.
(5) Cfr. J. H. Caniiie, WSrterbuch
drr deuttichen Sprache (Brannschweit', 1807). tom, I. p.
'21"!,
(r) Geoyraphia retugtae Germaniat cisrhenanorum
(Berolini, 1S17), p. i.
li.
(7) CtV. Fr. Kluye. Etymolo-
A pretatioii!
oti.^itat ijuod admodum
iiicredihile esl, el
a)
in
Weisseiiiburiieiisi
coenohio luntiim lionorem
]rihi(luin fiiisse viro qui nec coenohii ahlias aitt om-
ninn
monachus nec loci episcopiis fuit, et praeser-
lim I))
basiliciini m modum cnicis faclaiii, c
roinde
satis
ingentem,
tam hrevi collapsam esse ut
saeculo X (nam hoc tempore exaratiis est codex)
iam
de illa nihil notum esset momcho cuidam
}yel^^emliurgeiisi,
cuiusmodi
ridetiir fiiisse auctor
additamenti,
nisi ex incerta
ipiadam traditione
(dicunt
quondam
iUum hal)ere).
Itaiiue haiid im-
prohiihili,
ut i-idetur,
senteiitia, per verha illa iUum
habcre
basiUcam in uiodum crucis factam bar-
barosuo
stilo significiire
voliierit seriplor iWic Pir-
minium
fecisse
basilicam in modum
ciucis :
eaoiie
senlenlia forte
inde confinnatur
quod in hac
interprelalione
oplime ralio
redditur
complenmih
huius in
n.odum
crucis,
ciii prorsus locus esl ubi
de
structura
aedificiifit
sermo, iion ita ubi sotim-
nmlo
memoriitiir
illud
quoiidam
exslitisse.
cc
Jntei-polatum
esl hor toco in solo
apographo
Oenipontano
capitulum
de reliquHs
S.Pirmm.o
Boma
alhtis,
qiiod
nequaqiiam
seriei
narralioiiis
B
consonat.Uaeccero
unde accepta smt,
milii com-
pertmn non est.
Capilidum
autem his
verhis,passim
^alisbarbarostilo,coiiscripluinest:
sZus vU-
apostoUcus
beato
Pirmuuo
Rotua
rM.
dedit ob
amorem
.ancli Petr,
suK,ue
dilectionem
capsellam
unam
argenleam
atque m
ea pignus
reliquiarnm
pretiosarnu.
sanctorum
recentornm
1 in
prinUs
conliue,.te>
parlem
san.
,Unis
Chrisli quo
totus
reden.ptus
est mun-
dus
deinde
duode.im
aposlolorum,
qx.omm
swta
nuens
doctrina
usque
adhuc
,uaue,.satque

t"eUqn...n
Deo
iuvan.e
derivatur
aevnu.
nsque
h,
nVpmefatus
volutat
,ndum *, parsque
cruc.s
S
4 t
qua
pependit
perdili sae.li
pret.um.
i^^m;apJ^na.nsigillo.irm,wi.co,n,saposto.
,fcus,sa..ctoque
praecepit
P,r,n..o
ul u,q,.e ,n
p .rpet.,m
vasculum
praefatmn
tal.
u.odo
cl-..sum
Sa.ic.o
i.aq..e
Pir.n.mo
reve.tente
e
R:r;ostqneper.Vc,m,.opusdivnun.sup.^
,,,(,,
defnncto
Theodo.-.co
"'
'
f^
[^;^ ^
cornn.,
qui
a.lin.or
voluntanus
e.at
p.ae<ao
l.toi,,'o,,,iln,s.,v,aeapos.ol,<^se,,..and.
-^
ad
agendum.revisi.
ar.U.a
.ec.a
Carol,
icli.i >eg
"
s-..;;x.""i
rsrr
pracfati regi. fili^
c-.apsam
uuro ^^'S^"
;^^^^^
ctam saneto
Pirminio
parar.
P^--^;^"
^^^^^^^^^^^^^^
ill.ma.Wn..uKtnn.qname.pap.b^^^^^^^^^^^^
usque dum
pvao.ens ^^
^'^'^;, ;t,,,iocolore
riorem
parton.
lapides
F^ '! . ^^^^
genmusmartiaritisquedistmdi..Namq
pars chrvstallo
praelucido
imagmem
homim.
DIES TERTIA
NOVEMBHIS.
^7
medio hahet, v\ circtj sinistroque superius ot suh-
'*
tus minutis lapillis fulvo electro lortoque auro
niiro
ornal;i.Sul)terior oliam pars ipsius vasculi in
medio liuius oiiicliinuiu rorlciu marjjaritis opti-
mis circumseptum.
amhaimsquo partibus prasius
vii-idis lapilUis. pretiosis marf^^aritis circumdatis
in pallium olo<-trum filis auvois vallatum mire
immersis. Postorii)r qini^p-
pars i)rae(tii-tao ca-
psoUao laminas hahot duas iii medio, et in circuitu
claviculisargonteispulchre
conimictis. Eius supe-
rior pars modia tonons iiomen sancti Pirminii
opore levato arti[i<-ioso litleris ligatis, spenilaetiue
duae hinc et inde, virpulae duao suhlus iacentes.
Siihtorior onim pars modio tenens cancollas quat-
tuor hitbrmos. columnas et bases mire levatos, me-
dioquo
cancollarum
totidoiu iorinao crucis Christi
levatos. hi circuitu onim arcium
* iaoeiis virgula 'ley.
conserit
cancellos, et in circuitu virgae scriptmn
^rcuum^
ost : 1 n Doi nomine
Pirminius
episcopus m
houorem Domim ot Salvatoris
nostri fieri
iussit. Subtus vero fusto suhducto deauralo
argento clausa clave hahens argonteum pulchre
factum (sed nemo inter nos ausus esl aperire quod
^
sanctns dausit Pirminius.
neapertione
supenoris
capsao
introitus paloat ad inloriorom, (luam
papa
heatuspropriis
clausit digitis
clausamquo
osso m
perpetuum
praecepit)
fmiom hahet argonlomn
fadrm
diflicultale
connexum,
qui liumams ohtu-
Ubus raro
intuotur.
utrum
claviculis intus sit
convictus aut uncis
argenteis, nisi (piod scio hunc
artificiose
coniunctum,
quia de foris m
suporficie
praedicta
catona tota par et rotunda, ita ut inani-
bus palpari non possit nec videri in quo loco pla-
nior sit altori.
i" o o

dd Nihil de eo congressu
hgitur m T Uis b. ii<m-
fatii a
WiUibaldo tt
Othhuo
romcnptis.
.\u((a
tamen
indesuspiciorontra
rei ventatem iure mover.
potest: mm et alia multu hnge
maions
momenti ah
hagiographis
medii aevi saepe
prnetermUt^oleut,
ethuL
ritaescripior,utpote
monachus
Honiba-
censis,
praecipua
hic
auctoritate
gandet
ee L
sola
editione
Mabillonii
addda est hoc
hco vor Beala,
rymtm
ne<jue
eode.Chesn.anusnec
,dlus alius
exhibetHocnomen
dh editmn
nw-
1
putaverim ex
perperam
lecio
textu apud
"^Z^horum
Brou-erum.
Vbi scilicet cum
pag.na
^20 terlinareturhisverlus^^^^^^^l^^:^ ,
,ero
exordireniur
quae
se^uuntur
,n '-
'
^
>^
beato vii-o, sub
uHima linea
pagmae 20
nnp>
e..ae
Zd
syllabae la bea,
,uae primae in
^f^^
21
lenuntur,
more
scilicet eo
tempore
apud typo
V^n^spassim
recepto,,ucm
et nos in
no^rooper
S
ir.avimus.
Has
syliabas
mn-o
erro,e
Mabitlonius
textui
adiecit ita ut
tndeexrtumsU
Ttitium
vorabulum
Boala.
omnino
delendum
^Ttr^l^6^^.
ut
videiur,
Origoroc.s
adm^
2.ohsLe^-Cfr.CangiiG\oss.'nunadh.v.
VITA
METRICA
S.
PIRMINIL
. ir rfr
^uura,
Connnent
praev.,
num.
l>
Ex
apographo
loannis
Eg<m^^J^-
^;^^
[,^J
,,,,,
nimis
indistinctas
legere
rsus in Egonis
exemplan
deemt,
1.5-17.
Primua
0 valttit.
[Prol]
e^tviKili
famulalusdebitaiura.
rnu.hnnMM-.-tustenonnnmUe
U-^^^^^
Seaiioe.ln.nculisaeih.stuanoMn
a^^^^^
5Cur.uslunans.eael<uum:nach,n^
u^^^
Fabrica
solaris.
splendor
mar...
m.a p.
Anri
tecundi. lati sin.ul area fumli.
ef
prole.lantur
tibi. i.laudunt
el
famulantur.
48
DE
SANCTO
PIRMINIO
EPISCOPO.
viTA m
*
ad euni
add. cod.

cod. prinius
*cod.
opimus
rorf.Luniin.i
'
cod. illi

OHJ. cod.
*
cod. oilum
fri maryine
ap. Eyun
*cod.
egrederer
15 Ac *^i narraies
: Virtutes
qui
fneriiorum
'^
%;Z non
sufticiunt,
uctus si.nul
,.oru,n
7{unc
ad,nirenturpotiu..
de guo hona
manant
Znia
virtutes
sliltant,
r,ae
pectorn
namnt.
^rp'a.ummi..d.scendi.aaima.cr..^^^^^
20
siu<inIau.te.inviU.ns
..mneque
nalum
^::;::^^
:iO Eloquiun.
verear.
viUum seu fatu.b.t..
Coniusn.mtisUuu.nexnnupatnshuu^
L:ms ranitur,
cuiu.
vernat
reverent.a ,
t,>
Hor opu^
at,vre-lior;
favea. acl nohile tl ema
C
irioqri
.iones per
rhetoricum
nnhi
.chema
3,5 Nectam!que
mean. simul
imbre riga nuh, In.guam.
Sensusehma.
mihi verba faceta
propuia.
1 Hic
'rheoderi<-i
Francorum
tempore
regB
Melei. in urbe fuil prae.ul.
dans
do^mata egis,
Arida corda rlKans
dulcedims
imbre,
^alut .
.10 Verba seren..
caelum
gradibu.
dans scande e luUs.
Confiuit
hic ad eum
gens.ud vas melle
refertum
onveniuut

ut apes.
.un.endo eibum s.b. cerlum.
2
HocinTeutoniafuitunustemporepnmas
Sintias
nomine. dans pia vola
prece^opmatus
,
4o Lin.iua
'
lustn.re
s.ditus fuit
eccles,a.-um.
(:ontii.'it
inlra.e pa.-les hunc
Franc.genaruir.,
Cu.nqne Dei sanctun.
.studiis sudare
videret.
Divinis tantum
doctrini^ eius .nhaeret.
Regnat hic ecclesia.
fioret ius rehgionis.
H) Cre.cit iustilia. nec dogma
deest Salomon.s
Pax viget hic. clerus gaudet.
virtus dommalur.
Schisma perit. ve.-us Salomon sub eo v^neratur
3
Talibusalloquiis
adil ergo virum
venerandum,
Dignum huide. piis meritis et
clar.ficandum :
55 Ahne
pater.inncta tibi
yengbenedtcta^beata,
Lege Dei fnncta, per te fit
in hac aohdata
;
Hon est haec ifiifur tua gens, de qun reperttur
In mcro acriplo: Panem
petiere pusilh,
^
Hunc non invcnere tamen,
quifraneret
ilhs
.
00 Vae tihi, >,ens sterilis mea ! Dia ftuenta
propinat
[Nun cj
*
tibi nuHus, ad orcum
**
te ruditas tua minat;
Expers letjis, inops fidei nimis esse probariB,
Rectoresque tui parente, carent minus aris.
Annue,
sanclepater,
propera. succurre, praeesse
05 Senti, te parles has enl intrare necesse.
Purya crimina, plnntu semina fiorida
morum;
Prafhe himina veri,cuhnina
conferhonorum;
Aufernoxia,dacaelestia
re-jna mereri;
Monslra (faudia, tenta saucin cordti mederi.
70 .Umusad haec vir ait : DevoHo vestra favore
Censeturdigna, quia plenn ridetur honore,
Consilii sed caute rcor hix [aurem ]
* adhibendum.
Praesulis
alleriuscuram
negosuscipiendfim,
Quod sacris in canonibus fore noseo siafutnm.
75 nUid ut aggrtderer
*
ego non esset mihi tutum
Cum non sim missus seu ab apoAtoHco rocitatus
yon a praesuhhus aliis sim sive rogatus.
Siplacet utfaieam vobis,simul
aggrediamur
Romam ;
quae petHis super his papaeque loqtiamur.
SO 4. Islis audilis. emergunt gaudia. cescit
Mens devoUi. solum Sinlliis naUile capessil,
Ad victus usum condigna viatica secum
Ferre volens Romam. post arripiens iter aequum.
Sed pater eximius. zelo ductus pietatis.
iCj Hanc petiil eitius. opus exereens bonitatis.
Nam promissa negs.l infringere foedus a..ioi'e
C.hristi. suscepit opus hoc in cuius honore.
Luce dehinc quadum cum sancli limen iniret
Ecclesiae Pelii. si..iul illuc papa veniret.
90 Esl ab eo visus, mox ipsuni noscere gliscit
^
Pontihcem papa; <iueni
F.-ancigenam fore discil;
Dieens : Externos caute cur huc veniente
iion eusloditis ? Ui sunt in fraude latentes.
Yirque pi-ecu.n iustus incenso fuuiigat aras,
95 Oumque piis volis mentes olTert ibi claras.
Ad lui.ibam sancti Petri veniens, lueritonim
llic dfuionstratur res mira notanda suorum :
Ponlificale peduin. quod coniiuittit quia lerrae,
Pcrmaiiet erectum. casum potuil neque ferre ;
100 Sed sine stat
motu.
<lonec se sponte leva,-el
'
Vh
-anctus,
propriis illud
man.busqne locaret.
Hocvisosigno.desuspicionedolere
Papamalicoepitetcontritumcorhabere;
Lns ad.p.e
pe.les se
prosternens. lU. fatus :
m
Hoc
iqnolce mihi, pie vir,
quod sum medUau.
Virpiuserigil
buiK:
amplexus
oscula dantes
Sunt.simul
eloquiadivinaque
inult.p icantes.
Hiscolloquiisdumpersistuntsap.enter.
Adventuscausam
perquirit
papa trequente,-
0 Sict
contigera.it
buic ordine .unct.. revela .
De Sintlace
pater dictus s.b. nulla.iue celat
:
Ouomodo
desi.liam
rectorum
corripu.sse
Teutoniae.
sic sollicitos
minus
asseruisset
:
Tn
paganismum
cunctu...
populunuiue red.re,
115
Enorem
p.imun.
dimissa lege subire
^
Propter
recto,-es
neglegentes.
s.cque penre,
Ni quis subveniat
nionstrando
via... s.b. ven.
Errorun.
sectam
dclendo.
studendo meden.
Ipsius
adventus
causam sic enucleante
120 Patre pio. velut
acciderant
.ecitante,
Clarus adest Sintlas. fo.-e tesUuis singula vera,
Dicens : Saepe nocent
succursus
tempora sei-a.
Erqofavete,patres,cessetdUatw,
luctnm
Ouae
aenerat mihi;
comensus
vestri peto fructum.
125 5. A,nbos papa videns fi.lei
fervore calentes,
Gamlct in his innammatas*
horum iore n.entes,
GIorificahp.eDeun,.
<iuia
lucrar, i.opulorum
Agn.ina
disposuit
horun.
precibus
famulorum ;
OITensam se
forn.idans
incurre.-e
Chnst.,
130 Si non
praestaretrogitabant
quod si.uul ,sti.
Ergo
potestate papali
quaeque pet.ta
Roborat et munit
supplendo vota cupita.
Sic
Theodorico
legatur epistula reg.
Francorum.
legi parenti, legis amico.
135 In qua papa monet, rogat. impe.-at. ut pia vota
Horum perficial eu.n
solliciludine tota ;
Qualiter hoc fieri tp.eat. ingenioquc
capac.
E.ioeet. ac animo docili monet atque sagaci,
Francigenis et Teutonicis ut vociferat.s
140
Praesulibus,
prae.entibus his et eollaterat.s,
Ine.epet
excessus illorun.
des.iliamque,
Elquod gens er.ans legem
pessumdatut.-amque ;
Asserat hos etiam tanli n.u. I^osse meren
Delicli veniam.sed
digna nagella veren.
145 Hunc nisi snscipia.it ad eoruni
ponlificatus,
Se sibi subiciant cum plehe. Deo <p.Ki gralus.
Perficit iniuncta sibi i-ex mandata; vocan
^ ^
Nam iubet hos cessante mora quia consociari.
In medio quorum Sintlas surgit.
manifestat,
150 Qualiler errorum
papam
* sua seeta molesUit,
Quod dolet et luget lapsuin populi fideique
Errorem,
quod et hi neglegenter agunt et .nique;
Ac ait hos ad Teutoniaiu quo.I papa iuberet
Hunc aceersiri. curam
populi luod
l.abe.-et ;
155 Morum
plantaret ibi virtutes et honorum,
Ac
exstiiparet ibi radices vitiorum.
Hi mentem pungunt, divina flagella
verentes.
Et cor contundunt. se noscunt esse nocentes ;
Eximium
patrem iuxUa papale statutu.n
160 Suscipiunt. iter introitus
praeslant sibi tutum.
6. Sic ad eos. sparsus velut imber
coehtus. ire
Concupit.
hos in lege fideijue studens sUibihre.
Rore salutaris rigat arida cor.laque verbi,
Quassat et enervat vires sic bostis acei-bi.
165 His cum sudaret studiis
Doininoque
pareret,
Hic etiam et ve.-bi doctrinam
multiplicarel,
Non procul a patria quae vulgo dicitur Owa,
In qua reptilia
.-eptabant [in] ordine plura :
Sintlas huic : Dodrina, pater, tua sit benedicta,
170 Erroris primi per quam fit
i^ecta relicta.
JVunc hamus eat fructus viiah
gcrmine plena;
Arida quae fuerant sunt fhridn
nuncel amoena ;
lUa reoivisrunt nunc, quae desrrta fuere ;
PuUuhil hic fitlei fons rnrnc,
huereses periere.
175 Consule construere tempUim tpta parte qurdmus,
Quo hiudeif Christo pro dehctis referamus.
Hic ait : Insula, quae vicina incet, tibi mentem
Exhilaret, tenet iUnsitum
quiaconrenientem.
Navigio celeri. tibi .fi placet, hanc atleamus ,
180 Fortequod t,ptamu8 Dcus hic ostentiet
haberi.
- Mipater, absit, ait; serpcntibus ilht
retlundat
Mortiferis, hominum qitam non httbitati
mundat.
Cui pater : motUcae fidei,
data nonne
poteataa
Eet omnis Christo ? qitid me duhiiando
molestas f
D
*eod.
inflammata

cod. papa
185 Nonne
DIES TERTIA
NOVEMBKIS.
49
B
*cod.
l\ituroruni

ita 0(1.
*
voces
uticinis
inclusas
coniertura
supi)lepit
Mone
Jstos
conterere,
sic conntlcare, fugnre ?
His
clictis. pariter per naviirium lora poscunt,
In cTuibus
serpcntum tim spurra rululia iioscunt.
7 Huc iiitrantf viro, quasi vi romimlBa recedit
190
Turl.a
vennosa. fuwit. liaec loca linquit, oboedit.
Hac
abeunte, aic terlia noctuque replela
visa
superticios stastni fuit et sua meta.
Mox qua deiecta. stii-pes. senles fruticesque
Hic
resecat,
^'entes silti riuccurrunt, humilesque
195
Sordes
vancscunt, fetor perit omni^.odorum
Fons
scaturit cuin deliciis liic mellinunrum.
Sic studio
patris hic Mariiie domus aeilificatur
;
Ad
quam diUindam
muUorum mens animatur
:
Praediiv. rura,
domus, ad eam pLitrimonia dantur;
200
Haec sed praecipue per Sintlaceni geniinantur.
GonsUtuuntur
in hac consortia rcligiosa.
Oniciis in divinis tantum studiosa,
In
ancta c^uae sunt ferventia rehgione.
Oui mundi
nuclus
superanl luta statione.
205
quondani
sterihs. nunc dulci ^ermme feta,
Owa micas veluti
paradisus flore repleta.
Vepribus
obhta, sortibus obsita, nunc redimins
Arbore,
vite.domo.
rtorens vernans reperins.
Solve Deo grates,
immensas
praei-ine laudes.
210 Tanti
patroni donis c^uia praedita paudes.
In te
serpentes
quondam virus vomuere.
Bufo
draco. fuhgo. cubile suum lenuere;
In
te'filioli nunc sunt
praedulce canentes
Allehiia.
Sion rev^emque
suum
reverentes.
915 Hinc fari
poteris : Quis eos peperit m.ht natos ?
2fe8cioquisfovit.Egospinisobsitasohs;
Sed Hunc in manibus
Don,ini s,nn scnpta, placebunt
Cut sine fine
wei mari, stahilesq,te
manebiint.
Hic igitur
primuslocus est quem construit iste
220 Mirae
virtutis
pater in laude tibi. Ohriste ;
Ouo tibi sunt
pUires
faiuulantes
crimine puri,
dive'^
lei-usalem
caeleslis
eruntque tutun.
8 Persislens
hoc proposito
fervoreque
mentis,
r.on^^truit
ecclesias hic insignes ope gentis,
225 Ouae vulgo
diclae sunt
Morbach,
Scutura.
Swarze.
Alththa.
Genginbach.
Frauris.
Masmunstre.
^uwOre.
Quod sine
prodigiissipnisque
fuisse
peractum
Non poluit. virtute sed ex varia scio lactum,
Ouam desidia
scriptorum
notificare
230 Quanta forent
neglexerit.
haec simul enucleaie
Ecclesiam
post baec
Horbacensem
reserabo
(luahter orditus
sithic et
hreviter
rectabo^
^
9. Exstitit hic
quidain
Wernherus,
clanfic.tus
Alta
progenie
Francorum
*, scu.. tra
beatus,
235
uL^uMortis,
inops.
clarus,
locupies.
pius. aUnus.
Lege.fide,
fastu.
vita. gazis, ope. lactis,
Frfukem. ius.
schisma,
virtutes.
cnmma
pacem.
Sedat, amat, placat.
serit.
exstirpat.
simul auget.
Oui de palre pio cum ment.o
facla fms.et,
240 Sunc uUue
gymnasio
fervere Dei jh
Quod.iue sub hoc ordo
Bened.cti
sat
v,pui.set,
Legat legatos. ad se
rogathuncque
ven.re.
Keddat ut elatos
humiles.
mala imtiget irae
_
P.-aebet
consensum
pater huic ad opus
pietatis.
245 Asserit
assensum
caeli
Christum
dare grati..
Cumque
morareatur
pariter per leiupora
quaedam.
Inquit : Secretum
cordis tihi ooffor
( edam.
Hic in circuitu teneo
patrimonia
grata
250 ^^0.."
pUu-al
dare cupio,
^^
j-^^'^"'"'"^'
Ecclesiam
stnu-re mox in laudem
De,t<U,s
Qua subito consortia
constituant,ir
l.onesta
keligiosonon:
sit in illis vita
"ff'''
m-mapatrum
vigeat,
ordo
pateat
Bened,ct.,
255 W ncc
apostatici sint fxlioh
neq,ie fict,
Consulepropositum
qua
parte loc,
ralamu
lmdperficere;Deusiddetq,.odrog^^^^^^
Cui pater : Huic
desiderio
parebo
hb.jte,.
Hissi
subtraherer
votis,
agerem
neglgenter.
260 Sic athletarum
fortissimus, ^^P'''"'^'''^ .. ..
Numquam
quassatus nec
elatus
prospentate.
Sed fidei zona
cinctus.
sibi
^aehca
dona
Sortiri
cupiens. tum
praefulgente
corona,
Divinisstudus
nolens
desistere
vot.s
265 -Wens deUciis.
aedem
struit
'"e pu "am.
Utqueat hic aestus
solis
v.tare pe '1
'^"J^
Accidit huc
quendan.
viUaiunu
forte
emre
Dicentem
-. Si vis,
patnnn
^-'^*''^l'''
'^*;
,^^.
Est locus
eg.-egius, sit,.s,
optunus,
hu^propt,
m
G
E
270 Incultm, n\undu,n spernentihus eft quoqite yratus.
Hic appellatur Gamundia, fit
geminorum
Propter concursutn seu confiuj-um flumorti,n.
Si te delectat hunc visere, quaeque prtita
Invenies ; Deus implebil tua vota, cupita.
275 His dictis. pater indagat pius hunc peragrando,
lluius tesqua silus parilerque per ipsa meando.
Hinc magale subit venatorum memoratl
Wemheri. ChrisU cultoris iuslificaU.
Sic erit in saeclutn saecli reqtties ntea, mente
280 CompuncUi dicens, iUud Davide canente.
Hic inox purgatur; in laude Dei genitricis
Ac adiutricis nostrae domus aedificatur,
Quam pater eximius non ditVe.t sanctificare.
Imiiio canonice vult consecmre.
* ditare.
285 Inde monasteriuui struit ex hae nobile. vitam
Quo plures ducant banc rehgiono poUtam.
Aspera mutAutur in plaua sub hoc, speciosa
Foedaque
redduntur, inculta((ue deliciosa.
Quo capiebatur fera tuuc. ibi nunc animarum
290 Est captura trequens exorUi salusque sacranim.
Quae sunt legitime post certamen
saturandae
Divinis dapibus et in arce poh cumulandae
*.
Aures surdomiu patefiunt. hic reseranlur
Linguae inutorum. caecis sua lumii.a dantur,
295 Gressus claudorum
merilis eius reparanlur.
lO.VirpiushineChrisUmagisacinagisardetamore;
Pncumatis
inccnsus est sancti namque calore,
Ergo
catervaUin
coucununl undique gentes,
Ipsius haurire
doctrinae iiiel siUentes,
300
ChrismaUs aUpie oleo confirmari cupientes.
Sed pater iste videns
populum crevisse. pnomm
Eligit et quaerit bal)itacuUi gi-ahi locorum,
rtconfirmandaciUus
plebs expedialur.
Haec olei sacrisipie
liquaminibus
liniatur;
305 Aegre pnsse pati pcrpendens
religiosos
Feinineos
coetus. h.xus siuml
.Uecebrosos.
Hinc quodain siguo voluit Deus enucleare
SancU

presbyteri merituin seu notificare.
Ampullasquoniamcum
chrismatis
evacuisset
310 Prae turba gentis. oleoque sacro caruissel.
Inquit : Mina,
propera, cito curre, mm.stro.
Has imple. Casu non fallitur ille smistro ;
Nam videt ampuUas
diviuitus esse repletas,
Afundo
plemisadsuiuinasund..pie
metas.
315 Quod
signumpopulo
patrique
piorec.t;xtur;
Cordis
inimmenso
iubilo Deus h.nc venera ur.
Sic pater ad Christum
gemitus
suspiria fumh ,
His verbis
mentem
pangit.
pectus
quoque tundit
.
Hex
benedicle,
Deus, tnrttts per
saeculacuncta,
320
Impe,-ium,
diadema,
dects, la,ts s.tt.ht tu,tcta.
Htwianiqenerisplasmator.tu
secu.stt
Fl,t,iua dc petra. tu
ntandere
manna
dedtst,
,
Pa,iib,is ex
quinis satiasti nuUa
qumque,
Piscibus ex hiuis ; tu lux, vitae
ted,ctna.
''^%!-is:,tL-ep^cresac.-um,qtto,,osttn,^^^^^^^^
TncPDtis studct
officiis bic
poslea fungi.
Hoc
exerciUo
.sic illa luce
moralur.
Acinc.mlesu.>miraculavisarecoud.t.^^
335Acbisexceptis.aph>n.uap.^^^^
Quae
non prom sit et
f^^^JlJ
,i,,tur.
Gaudet.
honoratur
humihs.
Mc lorm
VITA m
'leg.
consecrando?
*
cod. ducunt

cod.
lumulandae
*
cod. sui
*leg. lausV
355lste
Novmbris
Tomua
IL
viTA in
50
3SWelV,velmro,Juxusmui,aifupt^Ur..
ra:rr:;:^er:sr..aauau
365
rnde .lilo
mov.or e.o
texere.
quon odo d.ctus
WizeuI.urKvaait.
virlute
.iecor>.anurtus
Quosur^nt
ad virlut.s<le
cn.mne
mult..
Eius
neclarea vcrbi
dulrciine lum,
A
mundi
scoria
quos pur^-amio
res.hre
370
Admonet.
inque bnni. .tudet :u- ,bu. hos red.m.re.
Thesaurosergothe.au.-izanls.b.plmes.
ToUere
quos th.ea nec aeru^o
valen neque fure3
.
N..n.
.lant aliodia.
patri.nonia.
praed.a.
rura
Ad loca dicta. studcnt sine
mundana lo.-c cura.
375 Ex quibus ecclesia mox nobiiis
aed.ficalur.
I; qua conventus
fmtrn.n
Chri.to
fa.nulatur,
Heunila
servatur
Benedicti.
vit;i pudica
Floret et o.-do. Dcus it)i mente tenetur am.ca.
Inde
refonnato
monastt-no
n.emoialo,
380 \Vn- loca prinia petit. animo fervens ibi tri-ato.
12 Sic cius fan.a bmfre lalcque
volante.
B
Hnnc anin.o
linnifacius
[ad] visum rogitante,
Oui Mopuntinae
fuit illn temporc sedi:^
Archimandrita.
toUente pericula.. ed.s.
385 lucundo vuUu
Pinninius hunc et honore
(Inmi suscipit. et nescit quo tractet amore.
AmplexusKf.iini
alleme... oscuh. pcntem
Exhilarant ab eis fidei pia sijrna v.dentem.
Miscent
colloquia redolentia nectare suavi,
3*tO Quae simul irrora.it
cbsirismatadia suavi.
Felices oculi quos patrum visio pavit
Tantorum.
fovit<iue, refecit et exhilaiavit.
Deque stntu dum tracULssont simul ecclesiarum,
Dcque salute pia
providissent animanim,
395 Hoc patre se [niudel repe.-ire pater merilorum
Se.nina. virtutum fontem. flnrcm quoque inorum,
Aequus uterque, bonus, dives. pauper. pius. almus
iudiciis. opera. spe, fastu. dojimale. inenle.
Gaudent Pirminii cordis penelralia patris,

ed tanla 400 Ipsum quod tanti


pia visit pratia fratris.
Pic Mopintinus brcviter redit ad sua praeses,
Non piuer officiis diis instans alque deses;
Sed saltem lerram Frisonum tentat adire,
A secta suadens erroris eos resilire.
13. Praedicat, admonct. edocet, obsecrat, increpat,
F-n-orem populi. lapsum lidei quoque plangit. [angil]
Scd pp.is impatiens. infelix, dura. rebellis,
Mox i.i cum virusvnmit insanabile fellis.
r.nnspirat, ferit, insanit, peiditque necatque
410 Ipsun., seque salule sua privat spoliatque.
C Sic pro lege suum fundit sub nente cruorem
Frisonum. Deus binc sibi n.ultiplicavit honorem.

Pratler-
15.
'
Exlra nialeriam ne facta vapalio mentem
Mi>(( jmttt Perturi)et, sipnetque basim vexetque legentem,
quae in 415 Nos ad thc.ia iuvat inceplum vertere lora,
Vita llcap-
Pirmiiiii .iieritis depinpe.e cora.
U nanantuf In dicinne tenens Hnriibach quidam niemorati
,lg Wernheri, dux Wido. liepos [sup.a vocitali],
/rti(r(o/i'(>ii*'
Structuris looa nobilioriims ista decorat.
S. Bonifatii
4-ill Argento ditat. auro pnlit. on.at, honorat,
Confert allodia. lai-t;itur praedia, donaV
Hura, domos ; reoi liunr binc vera sophia coronal;
I.icilat ac alios ad redtiituu.n revelandum
Eclipsin, pauperlatem pe.iitusque fugandum.
425 Immo consilio taiuleni ductus niale sano,
Haec loca pniedalur frustra, sudoreque vano.
OE
SANCTO
PIRMINIO
EPISCOPO.
Campanam
tollit.
confertque
locis ahen.s.
Hoc scelus
esse Deus
numstrat siKins sibi plenis.
AerisobelecUedipnosciturillasonare
430
Materiae
massam.
mage
dulciter ac reboare
Hisaue
locis turri
quae dum
suspensa fmsset,
AMue
sono
naturali
quasi muta stet.sset.
Mo. hanc
deferri
perculsus
W.do stupore
Ad
loca
prima
petit omni pietatis amore
435
Plenius
hinc
merita
declarantur
patnshmus,
Pluribus
est
exorta salus in dopmate cuius.
Hic
monaslerii
iupis tutela
probatur
Ouo
dcfensore
sit, quo tutore repalur.
Hoc signo
moniti.
praedones
eccles.arun.
440 Pei^tent
attoniti.
mortem
metuantammarum,
Sanctos
vae miseris qui non spoliare verentur
:
\ poenis seris
succursibus
eripientur.
'
16 Post
Mogunlini
discessum praesuhs haeret
I^te piis votis, ob gentis crimina maeret.
445 Cum beiie
disposita loca seu constructa videret.
Filiolis eius virtutum
flosque niteret,
A cura Liae cessat.
Hachelis ainorem
ArdetMariaeque,
fupit Marthae quociue morem.
Huic
thymiamaprecum
vacat elTusis adhibere
450 Fletibus.
afTectaiis lucis solatia verae.
Instat nam tempus. quo se caelestis honons
Pniemia
capturum
sperat propriique labons.
Coetibus hinc accersitis fratrum.
monet illos
CoIIoquiis
brevibus tam magnos quamque pusillos,
455 Dicens : Mvistis, fratres, qunntam pietatem
Vobi exhihui, feci simul uiilitatem.
Mnc quia certavi hene, complevi qnoque cursum
Servavique fidem, royo ros, moneo quoqufi rursum,
Sitis ut unatiimesfactis,
luxus fugientes,
4430 Firmi lege, fide fortes, tiayris paticntes.
Ad sustentandos etiam vos quomodu grata
Praedia, jmisate, lucrabar rnraque lata,
Qunliter omnihus his mihi Christi gratia favit,
MuUorum danda mentes et ad haec
* animavit.
465 Vivite sie, huius ob hihrica commoda vitae,
Consulo, consulo, ne : Miseri, dicatur, abite.
Credite, credite, si secus egeritis,pielatis
Expertes eritis et divinae bonitatis.
Scripturas leqile, quibus in Domino stahilitur
470 Mens :
quid sectnndum fugiendumte sit, reperitur.
Vincula fraternae servaie simal pietatis,
Lirorem fugite, vitittm contrarietatis.
Haec si feceritis, crit intercessio pura
Nobissancforum, removens prorsus nocitura.
475 Inderesolvendispalerin
primordia inc.nbris
Maleriae *, nonis ternis obit ipse novembris.
Telhis se gaudet ditandam cnrpore cuius.
tlaelum laet-itur, anirnam duni suscipit huius.
Seil licet etYuso sua venerit absque cruore
4S0 Mors. non martyrii tamen hic privatur honore.
Qui baiulando crucem seu carne..i
mortificando
Se nepat, auctoris Christi gressus imitando :
Namque dedisse nccem furor hostis si voluisset,
Hanc l.ic amore Dei patienter sustinuisset.
485 Non minus ergo sui iussis factoris oboedit
Hic Isaac Abrabamque, sed omni tempore credit,
Angelusadveniensquia decaelo prohibebat
Haec fieri (piod .iiente pia complere studebat.
Est aulein mona.sterio corpus tuinulatum
490 Eius quod per eum fuerat prius iiedificatuin.
Quo surdis aures, mutis linguae reseranlur,
Debilibus gressus, caecis visus reparanlur,
Haec praestante lesu Domino nostro, memorati
Ipsius ob merita ciiltoris iustificati,
405 Cum Patre cumtiue sacro cui Pneumate laus
D
E
'
cod. hoc
corf. maleria
et
honestas,
Virlus, par deita-s, per saecula parque potestas. Amen.
Miracula
S. Pinniuii
intercessione
impetrata
LIBER MIKACULORUM S. PIRMINIL
a
MIRACULA SANCTI PIRMINII
EPISCOPI. b
1. Opera, quae in sanctis suis mirabilis Deus
iugitor operalur. (luolious ad meiuoriam redeunt,
totiens nienleni ardon' conipuncliouis tangunt :
quapropter silentio contegi recusat divina Scri-
ptura posteris viae spiritalis inccntiva. Queui enim
Dominus sublimal in virtute,
proficere
debet
omnibus in coinmiuic : ut (lui
specialem
Domuu
gratiani promeretur,imitandus Ecdesiae in exeni-
pluni generale detur. Unde per se Veritas
ait :
Luceal lux vestra coratti hominibus, ut
videant
opera vestra bona vt glorifimnt patirin vestrtini
qni
in caelis est. Ad aedificationem vero
fidelivun
a
Deo omnia fitTi. ipsius sermo tostatur
Filii,
qui
ante
DIES
TElVriA NOVEilBRlS.
51
A .... ins.ionem
suam, vonieiite de caelo voce Dei el locmn habilationis gloiiae suae. Qualluor-
Palris
circum se
mira.itilins et cunctantiln.s tnr- decim tere cubitis opere sublimalo, ut vu-um De>
^^l
Nonproptermehaecvoxvenit.se-dpropter
a sua devotione subverteret ten,ptalor afftnt.
,1 Nemo
LLm
lucenmm et in aUcondito Quadam verod.e.open^ns mnrnm altn.s aed.fi-
''"rrr':;,X.
^aeeeptis vestris, o oppri,ne,.s ruina contrivU. Urbani ,n.,ne audKo
::&
-.i.nipatres^.^;;^ae.;- ^'
-;--
r;
t^iiXo;::!;
"''
"^"'-^^^''^'"^^'"ihTiiret.tec c^iHCO
i^^
sepultos; ernenles enim singulos, continuant
r*'''^,:r":
c iartfqu s i e?::::^
Plactn,n, de exseuiis eorm,. sol.iciti ta,>tnm.
humannn,
,.ol.. .a
, q
^^^ .^ ^^^^.^^^^ p^^,^,
agelorn.n,..e torte ofTe.
-
devenori.nt,
ded.t
ma...iesia.e, vesi
g
lanidem |pede,nl
*
suum, ,n paucs
sut^ltnsadjutori.
os m^m n^
^^s^e p,i^io vlgore, reversi in suo
Adiuvar,
,ne
'''"''^'""^l"'" ";;,'
^tick
pe,-slite.-nnt labore. Qnorn, sospitatem snpplan-
?rSS:lS:"=mtaa4rtas.
Lor mundi diabolns detlens, ab o. cnn.sdam
Ouae
oculis
vidimus,
quao ab his qui intortuerunl
didicimus,
quae vera et iucorrupla
tcncnius scn-
bendo
tostimoniis
perlubenius.
Verbis utnnur
verit-itis
ut et vos credatis. Nos discipuli
lohannis,
id est
gratiae Dei.
debenuis
nliquo
voraces
oppressi
ei puer e
muro
corruens;
novisse
pro^ieUir.
*
cod.
locutum
energumini
confessus est. interventinne cuiusdani
senis, beati vidolicet Pirminii, artis suae macluna-
menta efifoctu piiv;m. Al)liinc
* autemsapientia
fortiter vineons
malitiiuu, parietis lapsuram sup-
plere satagebat.
AUitudiuo vem priorem mensu-
ram
excrescente,
fratres aiiqui aetate prove-

om. cod.
*
eod. debet
'corf.Obhinc
iQ
e&i- g"'^'"- *--'
.
r : .^^n nm excrescente,
iraues iinqm aciaLv. i^.w.-

baberi,renuntiantesvobis,q...grat,an.De,ana- ^;^^^;^^
;,,;,, .^ snm,a
conseendentes,
E
B
tis, q..ae a lesu didie mus s.gna
potes .s Ent^,
'^^^IJ J^
,, , ,
,, ineaule ambu-
hnmunis
servatus
senex in
puteitm
prolapsus
;
inouit,
remmtiaie
lohanni
quae audisUs et indisi,.
Caeci
vident,
daudi
amhulant,
leprosi
mundantur,
surdi
audiunf,
mortui
resurrjunt,
pauperes evanf,e-
hzantur, et beatus est qui non fucrit
scandalizatus
in nie. . . .
3 Igitur cum
...onasterinn.
beat. vir,
venera-
bilis abbas
Adelbertus
non.ine
rex.sset c. h.e-
mantis
amri
lempore,
pueris etiam a go.e con-
strictis,
contigit
fratribus
qnadam sabbat,
pedos
manusque
secund...n
n.andatum
dom....cum la-
vantibus
aquam in
ablue..dis
defmsse
man.bus,
Tunc senex
quidam,
laicus
l.abitu,
conversat,one
regularis et moribus,
ad
hamiendam
de
puteo
quodam puero
comitati svmt ;
qui mcaute aml)u-
lando de muro
prolapsus,
solis manibus an-u-
laris* saxi
superficiem
contingens,
inseparabi-
'corf.angu-
liter
adbaesit,
quousque
fratribus
succurrentibus
"
instans
praecipitium
evasit. Puero elevato.saxum
ad terram
cecidit, ac si ponderis
sublevatione
caruisset, et quod
puorum
adliaerenteiii
firimter
sustinuit,
se vacuum
sustinere
nequivil
;
ut iunc
omnipoteus
Dous
ostenderet,
quia saxum sua
manu
tenens.vitam
scTvavit ponduh. qm ab liomi-
nihns
renrobatus in caput ia<-tus est an^nili.
"^P^Jlete vero
summa
manu iam
proncieuto.
.^-.o^;;
bomo
aUus,
arlificii doctus.
I""'^
^'^^^''^;'"';
P;-/
praecipita-
tus.
d
impnKemem.
i^rai.
iiuitrni i..^v..
cubitos
babens. Rei
eventn
fratrd.us
nn,.t,ato,
incnmbunt
orationi
corde
P'-ostrato,Do,u.,
,n e
-
tius
snppUcautes,
ul polU..
v.taret
ho.n.cd o
aauam
perservnm
snmn
beatun.
P.rn......
m sibi
G
StL.usuidatam.Qnid.,mlta?Pleb,scon-
ventio
copiosa
perculsa
adve...l
luctuosa
gm-
nando
nndtiplices
hei.datns
aUer.a.,t.bus
su
P^
riis proereatos, et
detestata
hn.us
-<1>;'''

;
'cod. aliquod tis, parabat
f.mebria
n.ortis.
Post al.cino
an

vero.
aivinuaii
^iji*^"^^-'
^
la us sono
percepto,
currendo
eleva..t
n.or.bun-
dum
statu...
vitae in iUo
discer,.entes
uUum.
Qnid
pluraV
Dantes se
pariter i orat.onem
qn^
^
ab
* nmbrarn,n
sedibns
auin.ae
rednxere
calo-
;<
rem
"
beati
Pirminii
meritis ilU.d ob
,..e..t.bns,
^^ -/^-^^
.rvirtntnm
gratia sibi in ullo def,cerel
serv,enti-
''tEodem
tcnpore
clericus
quidam,
elusdem
'-
operis
architeetus,
,orbo se
P-v,^Ue^mllrm^
^^ ^,,
"r;^^:^^:;:;;;;^
Po^t
aliqnot.antcn ^-
-^:^:.;perant;
lacuU
trUlu:nms.
tenebrosae
noctis horas,
rumpendo
qu,da,n
cnn-
t,^ es
"
.^^,^,^ ,;,, , ,bn des,,o1.
-
ruens qua arie ^ii Mti^^ ---;
'^*. .
^1:
angustilsfnerit
suanUns
salnte,
v,tae
"'^'^
^
destitutnsvirtute.erectis
in
caelum -"'1^'
f^;
Quod s,n,
beate
Pirmini, '<'>'['
l''jf'JZl
tis, suks,Mo tui perfrueiar
melot.s
^^"'''''Jjl.
li, in undis ab omnihus
scnen,
"'^"^
""'""' J^
""'
'Hl^:^:
Z"ac,dis
peccatoruM
quam
'"''''
''Vi,,,,
brevi,ues..merestu-
l,aecverba '"7^"":"'
^3
,
^;rf,
i,p.it,
a;,is,
mod,caefide,.
^
>" '" J
,,,,,,:. roMurus
DE
SANCTO
PIRMINIO
EPISCOPO.
L1BER
MlBACCILnBl'*
* cod. horum
claudagresBU
(lonata.
f u

ita cod.
Dirinitus
tmrte
1.
Rogationum
auien.
u.^u...
nloravit in Kama
cuni nac..L-,c.- ...g. .,,,..>...
reliquia.'p..-
loea
destina.a
^-^^^;^
^^'0. .ingul.us
et ulnlatus
nmltos. Moen.a ergo
sabl>ati/inng,nn,Long,-pratun
J^e^b^.^^^^^^^^^^
.^^,,, ,,,, eoaequar,,
non suse.pimit
nissent,
utrius.,e
so:a,s '^;" " '
^
!"
If,!.
Lnsolar-i.
Sacer.iotes
au.enu cun> genntu u.gress,
dente.cum
piae
devol.on.s
odou
'""?'='
j^, ,.
p,,i..tiae
populo
prael.ebant^ exem-
Missarum
quippe
sollemn.a
fra
... .n coden te^^^p
^^^
^^
^^p,,,,,,,,, ^ emitessor.s,
prato
celeb.antil,ns.
q"^''^,'^'"".
""''^^^^
t''
ae
poscebant
auxilii
op,,ort,n,itatcn.;
e. omn.potens
conlagione
clauda.
cu,u -'"'^"'
;;,'^;,ta- Deus
immisi.
l.os.ihus
,,rolundissunmn cace.ta-
veneralioni
sanctornm
suppl.cando ' "" =
^
,^^, Kam a
iunioribus
fratribus
ag.tat.s fusilibus
deus.
interccdcte
Dci
'"'',<'^?"'-'';f
"^^'
.,,,3
*
can.panon....
;,
inin.ici privati sunt Inmine oculo-
lui.
.o.iusque
pop.il.
gaud.a m
sui
convalemia
^^j ^^ ^ ^^ ..aeci.a.e in momen.o
percussi, disce-
duplicavi..
i,,.iidinis Kre-
rent cruam
tencbrosnm
cor contra familiam Dei
l
Recepto
igit..r in
^^^^^^^^^Z.
'o..fe'soris
baberent.
Qni accep.o ilineris duce.
"'""'
mium
abbate
Adelberto,
Garemamnis ^"-r^-
r?"""'-
^atrnis suae
,,raecipuus
divina
sorlc .,.
.d offi ..
iectns,
vestigiis
pa.crnis inl"-;-;^!;'
-'-"
''^
tis clcgit el iudicia Dei non est obl.tn>.
Se.l, >.cu
B
p
avofum
mos est
i.,videre
aliis
bonun.
cpod
f^si babere no.,
appe.unt.
qnidam,
anl.qm
hosl.s
malitiapercnlsi,
n.onasterio
bo...
p,-ov,sor.s dero-
im&or,
h
confcssoris
habereut.
Qui accepto iluicns duce,
vix a viudice ira
liberati, iu finibus nostns
uusquaiu
postea
comparu.TUut.
10 Abbas vero
Gareuiauuus. lu bonis openbus
vitaeconsuinmato
cursu*,de
rcliquo corona justi-
tiae
rcnuuierando.
corporis
iniirnutale
solulus,
ex hac Kk-c miirravit.
stola
immortalitatis hkUi-
tus j.
Fuerunt
judices
monastcrii in tcmpore illo
^alitia
perculsi,
monasterio
boni
P'-;;;;;;^;;^^^^^^
21^^^^^^^^ -^^^' ^"^ ^^"^' '
'^"
^l"^^'
*^^^^' "^^^
.rf.aoIoregarecoeperuntConceptan.v-croa.^^^^^
1!:;^,,^. D^cnm in
adinventionibus
suis, ut muUi-
Lorisdespoliatospraesumunt
foris
trahere ut
os aut pi!"
tonncnta
discutcrent
aul gl.Khis
necarent.
Quorum
uuus
ingenunt,
atquc^cr.ore
dolore
commotus, ait : Hm,
heu,
sancte P.r..
placet iibi quod
trahimur, et non nos defendt, ?
Ad
cuiu.
vocein
adversariorum
quidam,
hvore suc-
census:
Quis est iUe,a\\.
qnew
rirmimum
vocas^
Bellare
Pinninius
tuus nescit ; lujneum
mn igneum
nhdium
habens, dormit,
numquam
vigdans.
Post
haec
verl^a.
inlrantc iu illum satana.
miser sen-
.um
perdidit. et miseria
praeventus,
oculos vivus
amisii;
postremo
morte mala vitam fmieus, ani-
madvcrsus est
scripluram
qua dicitur :
i^cce o
dormiiaUt
neque
dormiet qui custodit Israel; et
itenim : Haec dicit qui habet
rhompheam ex utra-
queparteacutam;i^i
iterum : Vae qui praedans,
7ionne et ivse
praedaberis?
9 Alio quo<iue
tempore,beali
Piruunn vemente
dicua1alis,maxiina
populi umllitudo
contluebal
ad diem magnum
feslivitatis.
Ul scnptum est :
., Cum astarentfiUi
Dei ante
Dominum, affuU
tnter
7tiZX
^os etiam Satan, viri impii,
n.alitiae suae iacibus
'
;::;Z;:t
accensi,
seditione orta,
concordiam
lu De. noiniue
convcnientium
disturbare
coepcrmil.
Quapropler
reliqua
innoci-nliam
custodiens turba, zelo Dei
fervens,
hostes superbe
opcrantes
inuimtatem
facto grege ciecit extra
civitatem,
(luatcuus illis
coactis extra
svnagogam
iieri, tantae gaudia sol-
lenmitatis
peragcret iu pace Dei; ut per psalnii-
slam
DoiHinus dicit : Non habitaUt in medio
domus meae qui facit
superbiam. At nin imqmta-
ti^ de semine nati Chanaau ct non luda, irae
depulsionis suae pudorem magni ducentes, maions
iuvidiae
tenebris caecati.ad
ulciscendam iniuriam
certatim se iuvicem sunt horl;Ui. Exercilu itaque
congregato.
omnes in circuitu vias iusittiando a
longe
obscdcruut.Etenim
congregatione
iidelium
scrvata in unilalc et iu vinculo pacis. cum in sua
rcdiret diebus
consuimnatis. ad iusidiarum pro-
gressa
latibulum,
iuvadcntibus hostibus ciiTum-
dalur, atque rebus despoliatis vita singularum
ailecta diverse cniciatur. His itagostis, sicut per-
vcrse
agentilms onniia
cooperantur in malum,
ipsam urbem
everteudam
irrumpere nitentos,
tt alii
nequam,
peregrinix
ilombaeum
conflueniibu
mhita
caecitate.
miaerenuo
qiuiL- sun .^...,
^ -
u*
irrit-mtes
Deuiu in
adinventionibus
suis, ut mulli-
plicaretvir in cis ruina;
quales pcr prophetam
redarguit
Dominus
diceiis : ^on ascendist,s ex
adverso, nec
opposuistis
murum pro domo Israel,
ut staretis in domo
Domini. Hi,
testamcntiun
Domini
tcmcrarie
profauautes,
electioms
pnvile-
gium
demere
fratribus
meditati sunt. Fratres
vero alterna
caritate
dimicantcs
testati sunt, resi-
nam esse iu
(ialaath et malagma in Israel, ut
gloria patris iilius ficret sapiens.
Electo igitur
inter se
WilUmanno,
aetate et sapientia
sene,
patronos
ecclesiae
virili concordia
adicrunt.
qua-
tinus electio sua facta
implerctur
deprecantcs.
Datorcs igitur, in
negaudo
obstuiati, ad extra-
neos.
quorumdextera
eormu rcpleta est nnuH^ri-
iHis conversi.
occulta Dei
censura
utnusque
parlis tei-minnm
mediante,
elecium
abbatem con-
gregationi
statuenmt
/.-. Quo statuto fratres cum
gaudio
rcdierunt.
11 Singula
denarrare
longnm
videtur,
quae
ct mianta
Douunus per servum suum
beatum
Pirmiuium
clemcnter
operctur
* quanta dilectione
sibi servientes
foveat, superbc iu sc agentcs mam-
festa
animadversioue
terreat,
quam
gravi pon-
dere
tyrannidis
premat
occasionem,
quotiens
palresfamilias l Coniu m pctunt pcr
tumorem.
Nam a principio sui in hunc. locmn
adventus
homo
uUus nec legitur nec habetur
inventus
paciiico
exitu
pertransiens
stadium vitae, si in sancti pon-
tificis locum uon limuit
superbire.
Quare cum
haec cotidie non legcndo sed videndo
* et audiendo
discainus,
particularium
pluralitate
relicta,
art
generalia redeamus.
12. Cuouradi ducis n iilius in
castello
btouien-
burc exlrema
morte
praeveutus, ad
monaste-
rium ducitur sepeliendus.
Fratres vero,
adventu
feretri audito, cum cnicibus et
hymnis
longius
ab urbe digressi sunt. Interea
prcsbyter
quidam,
cum
infantis equo accclerans iu urbem.
cereos
quattuor incensos
candelabris
imponit
et lam
veuienti loculo obviam
deportari
fecit.
Coepta
itaque
digressione,
candelac in eundo
omnes,
vento cxagitatae, percepti
luminis
gratiam
perdi-
deruut. Portilores vero,
vicmarum
domorum
perscrutati casas, ignis offenderunt
omues
immu-
^
nes.
Alia ninyula-
ris stiperni
patrocinii
in monachos
Ilorn-
bacenses
*
cod. cursus
J
k
et
adrersus
tenierario
inrasores
tutelae docu-
menta.
*
cod.
operatur
/ m

cod.
vivemlo
Cerei
caelitu
accensi.
n
DIES
TERTLA. NOVEMBRIS.
53
l'
Jyiberatiis
mergume-
ntts,
'1
A nps
^^"itintoealVatrescumexaninncorpore,
maerenlil.ns
ceroferariis de
canaelabrorum
re-
^inclione.
Facta est autem res mira, quam
narro
: qv.ia
dum
feretrum in
praesent.arum
venisset,
refulsit sol in clypeos aureos,
omnesque
nii ccrei
caelilus
tlato
lumine
accensi, daro
iubare
intuentium
oc.los
reverberaverunt.
Q..od
omnipolensDeusmiraculun.evidenterf,envolu.t,
t lim.ido
daretur
inlellegi, iUa anima corpore
exeinpla
inter
spiritus
beatorum
quam laeto per-
frueretur
splendore,
cereis per se obscural.s, sed
de
invi^ibili
flamma
praeluccntibus,patroc,nante
T)ei
conlessore.
Manifestata
aulem d,v,nae v,rtu-
tisDraesentia.haud
facilc dictuesl,
q..anta luent
in Dei
laudibus
ex..llat.o.
quae sanctiss.m, prae-
sulis
meritorum
veneratio,
quae pecca orun.
oborta
compu..clio,
quan.
dulcis
ade,.,enda.,das
monasterii
ofiensas
impnlsio. Oflico
quoque exse-
quialipuero
persolnlo,
cuncti
dommn qna vene-
^l redeunt,
ducem
demnnslralae
v,rl..hs gand.o
p^.licipa..t
et eius
animum de
n.orte sobohs con-
soanles
sanant.
Nam
post paucos demde d.es
Le ad
monasleriun.
veniens,
om.iem coram fra-
t^ bus suam
inae<^alitatem p
corrig.t,
realus su.
venian.
desiderans
accepit;
qua accepla
laetus et
eaudens in sna
reversus
est.
^
13 Anno
abbalis
Willin.an.ii
secmdo
rex
rra..cor....,
He.u-icus
Re.,i
alveum
navigio
supe-
IZ
cnn.
u.agno
exercitu
Galliam
.ngressus cst
/
Tm,c
ve,-o
d.,-istiani cu.u
paganis qnos
duxerat
vi^ m
ineuntes
leroboam,
qui peccare lect Israel,
draXtur
agros,
incendunl
villas,
y,ros ac
3!res
lrabu..t,
iniliati
Bcelpl.egor
et con,e-
d
es
sacrificia
mortuorum.
Hu.c ergo
consnetae
fn
antes
abominatio.,i,
qnaudam
.ngress.
eccle-
siam
'..o
n.orem
gessornnt
tnmor.,
auferendo
oXm
oratorii
o.-natum
servitio
divmo
ded.ca-
Um"
Dcus
anlcu
ultionnm
dominus,
reddens
r t ibu
nem
superhis,
quendam
iuvenem
per-
m
tit
lorrumpi
a
Beelzebub
princ.pe
daemon -
rnm
qui ad
temeranda
...gressus
est
sancta
s"ncloru
. . IHo in
terram
coUiso,
gent.lcs cunr
s,inao.u,>
.
Q
did.cerunt
esse
l,,t 1
Lnum.luvenis
autem
domino
suo Aug.e.
-
sk.m
abbati in
vinmlis
veniens,
cons.l.o
e,u. per
. ri^r^.^;
/~":^
^^^;::nf-^=-^-
Sr:t^r:;or:.Quemad.gemve,,^
,
Augien...,nabbas.perc,p.nscmnte.^^
coi. huliter
oonveniendo
e.us
dvol-
nr .e"
iuvenem
suscep.t
m sna.
Qu, ^"
"^^
^
..
:j:l.
::^^'r^fr.^:"iiiaeiupo
.,,..
"Tpraetereaeiusdem
^-^^^^%^tZ
* /
dante
virtute,
promiscu.
f
"=
f^/jrptivati,
'"
nobis
videnlibus,
daemoms
obs.d.one P
i.tBEn
MlRACliLORUM
Sanata
mulitr tnanu
contracta;
singuli in ordme vicissuae reddebantur libertati
;
quorum infestationis modum supersedimus ordi-
nare, quia ingenio et voce rauca de multis langi-
nms pauca.
15. Anno
procurationis Willimanni tertio
mulier quaudam in
Hornbacensiuni urbe. occulto
Dei iudicio praeventa, dextera manu in medium
complicala. aruit manca. Qua infirmitate stupe-
facla. ad sepulcrnm Dei confessoris candela
dii-ecta,nnsericordiae
Dei fiduciam habens. ingrt-
ditur ecclesiam beati Fabiani papae et martyris t,
ipsum invocans voce. ut succurrat sibi, coniuncta
Dei
confessoris ope. Tunc
clomentia
Redemptoris
per prophetam
dicentis : Tunc htvocabis et Domi-
nus exaudiet,
chmahis et dicet : Ecce adsim, qma
misericors stim Dominus Deus tuus, sanctorum
meritis fidei succurrit
inuHeris atque
septimana
exactapigneribustulissuscepit
dona
saUiiis.
16 Anno
incarnationis
domiuieae
nullesimo
dnodecimo,
procurationis
WiUimanni
al^batis
quarto.
quadam die fratribus iuxta morem sextae
horae
psalmodiam
celebrantibus,
caecus quidam
oratorium
sanctissimi
coufessorisintroduotusest.
Vh\
diutius in faciem
proslratus dnm
pavimen-
lum rore contriti
cordis
perfimderet,
lucis gra-
tiam.
quam non
attulil. recepit,
fratresque in
iaude
Redemptoris
pleni tnu.dii
* Iripvulio
d.tavit.
17 Sex
deinde
diebus
evolutis
domuucae
re^urrectionis
soUemnitate
instante.ad
esum agm
pa.cbalis
nnmerosa
populonm;
frequentia
conflu-
^
xit Tunc vir iUe. nt pro suscepti
lunums
* emuu-
daiioue
Deogrates
referret,
victoriosissuuae
mi-
cis vexiUum
in manus
accepit, ac se
secpient.bu.
fratribus
cum
hymnis
canoribus
ad
eccles.am
bea i
Fabiaui
u.artyris,
quo tiu-ba
convenerat
processit.
Factum
est
auleu.,
dnm
sern.o ad
ropnlum
pro divini
ostensio..e
mu-acul.
heTel,
hon
alius,obserata
diu aurimn
testudme
su.-dus,
X
usmn
.-ecepit, et
gratiarmr.
act.ones
nna
cum
adstantibus
bouormn
ommum
tnbuton
e,.odia
frat,-um

^
XiumsuscepUHnguae.reUquocorpo.euMd
^^"^*'"'"^rn
merXndoperstUit,salu.
iugressus,
qu a t'<*^^^^^ '
conf.r.natis
basibus
:^:::r^L:rS;s:t.auda..soomin..m
ad
gaud.a
t.mtac
o
;,;,,,
,ervus,
ad
adolescens,
"-^"''
^^
f
:,it
a.lductus,
qui
memoriam
De.
"f^f
"%,^,i,.
mulus
et s..r-
infir,nitate
praeve.r
us
^'^^^^^^^
.reussus
dus
repentina
d,v,. <'
^ 'Xbililatis
i..ae-
an.it.
Hunc "i;''-.,^;
'
'fj;"^
...us ad
sepnl-
q.,alitas.
eum ^)''^"
2,donavit,
conli-
crn,n
pontif,c,s
n.xa
^.t'P"^J^
"
,
,nseq..i
densinumeocmc.ac.ussalu^^^^^^
quo
devolius
^'^'^'^^
Quo
ante
tmnbam
rngennae
f'-"^.-'^'-,
f
'^"devotione
continue
l,eali
praesuhs
m
t.dc
proslralo,
caecus vimtn
rfcipit,
E

cod. yaudio
et snrdus
auditum
;

et add. cod.
puerofnutoet
elaudo,
primo
loquela,
deinde u$us
membrorum
restitutus;
ndoUscens
mutusft
sur-
dux pleue
sanatus.
cod.
jirafsentate
u
V
54
LiBER prostrafo. circa diei horam
nonain, cum fratres
MraAcuLonuM
coiisummatis Dei laudibus
corpora
cibo roli-
ccrt-nt.solutaost
lingua in
locutionismmistenum,
reclusao auros
adniisoroauditmn,
solae
oculorum
fenestrae necdum
exclusero
donsas
unibras fone-
brarum.
Prostratus
iuvenis. ut so
nnportifuin
geminosaIutismuneresensit,praevio
ad
ost.um
ecdesiao barulo ropsit.
matrem
suam
mgitor
vocans. Exierunt
intoroa do rofoctorio
fratres
:
qni
huinsmodi
vigore
miraculi
abundantu.s
refocti,
non facile diotn ost quanta
corpons
exultatione,
quantanionfisiubiiationepraeconia
Chi-isto sol-
vebant Tunc
niisericordia
omnipotontis Dei. qui
se diligentos
senipor diligit. so
glorificanlibus
assi-
stens
cooperando
succurrif.
plef)is suae conven-
tionem friplo
laotificans
inbilo. clausa oculorum
luininaaporuif
caoco, quom paulo [anfe] instau-
ravit ex muto ef surdo.
Putasne cum qno genntu
DE
SANCTO
PIRMINIO
EPISGOPO.
tionis,
prima
Hitera H valde ornafa et adeo imjente D
ut linearum
tjuaftuordecim spatium occupet) : In-
cipit vita beati Pirminii episcopi et confessoris.
c Nomen
Adalbcrti ahhatis^ Hornhacmsis Ipf/ifur
in
diplomaie
dato ah Ottone I imperatore die
1 decemhris anm 972 (7).
d Cocblea est scala torttiosa cochleae instar
(8).
Cocbleas hoc loro dcsigtiare censeo scalas mohiles
in modum cochleae
dispositas.
e Id ed epistulam (9).
f Idfnt feria
quarta (10).
g
Lcnr/ehhcim (?),
septem fere chihmetris
distans ah llornhaco
(Neu-Hornhach) ad meri-
diem,
aliquantum orientem versus.
h Ahbas isfe Garemannus ex aliis documentis
noius non est.
i Gampanum
tmUrogemre legitur etiam in Vita
secunda, cap. 15, et apud alios nonpaucos snripto-
B
ravit ex muio ei suiuu. 1 ui.<^i'v. ^^.".
M-^
^

'
.
;, ,v > . j- i ^
mnnfauuo
devotione
Ghria in cjrcelsis Deo ceci- m medn aevi (11).
Pnus m codice scnptum erat
m.runt, qui per sacri pontificis
merita tot in uno campanarum, sed prima manu erasa est littera a
hnniine divini nmnoris videre
miracula merue- et substituia o.
nm rrit n tus fraf nun prae gandio. laus populi
j
Anno 1008 vel 1009 ut Huet ex cap^ 16.
pro trimupho;
funduniur ex intimis
praecordiis k Et hic ahhas Wtlhmannus ahunde prorsus
Krata
suspiria, fripudiant
laefifico gestu cuncto- incogmtus est.
rum corrora non
valentinm invenire quibus \
Haecvoxeodemsensuhoclocousurpanmdeiur
motibusexprimantperceptagaudia.
quo in infima
latinitafe solet vox seniores. Ita
ANNOTATA.
a Ex cod. Brux. 206, saec. Xllextr. vel XIIL
Cfr.
supra,
Comment. praev., num. 20. Quam
p}-ius admiserat ci. G.
Wattenback opiniomm in
praeclaro uo opere de fonfihus
historiae Germa-
niae (1),
eundem scilicet scriptorem esse Vitae
secundae et lihri Miraculorum, iam videtur dese-
ruisse (2),
et merito quidem : 7iam, ut notai cl. HoU
de.r-E(jger {^),
srripfor Miraculorum ncc usquam
indicai se Vitam edidisse, et modus dicindi ac nar-
ratio in utroque opusculo multo disj^ares sunt.
Eodem quidem fempore vixeruni,sed Vitasecunda
aliquof (wnis ante lihrum Miraculorum conscri-
ptus est (4).
Delecfatur sane suhinde ei scriptor
Vitae secundae incisis in fine
consonanfibus (5),
sed longe saepius ei magis affectato
scriptor Mira-
culorum (6).
1) Tifulus hic non est praefixus ipsi lihro Mira-
culorum, sed legiiur in summis foliis, eadem mnnu
G
descriptus quae descripsit textum. Scriha auiem
quidam saeculo XIV vel XV praemisit inepte
capitido 1 (ordo capitulorum in codice nunieris
notatus non est, sed singulorum exordium siyna-
tum littera maiori descripta minio) hanc inscri-
ptionem minutis Utteris :Incipit prologus in vifam
boati Pirminii, ef capitulo 2 (quod tamen est pars
prologi, sed in codice exhibetur ut exordium narra-
(l) DfutschlandB Oeschichtsg., ed. IV. tom. I, p. 301.

(-2) Kiusdcm operis ed. V. tom. I, p. 348.


(3) M. G.,
toin. XV. p. 21, not. 1.
(4) Gfr. supra, Comment praev.,
num. 12-14 et num. ^20.
(5) E. g. Vit. II prolog. (0) Miiuc.
cap. t paulo post init. ulque ad tin. ; cap. 3 med. (IHebis...)
usque ad tin. ; elc.

(7) Af. G., ser. in4, Dipl, tom. I,
p. 578. (S) Forrellini, ed. De Vit, tom. II, p. 247, col. 1,
nuni. 14 ; cfr. Cang. Glossar., toni. II, p. 4011, col. 1 exlr.
('.) ForcfUini, ed. Ue Vit, toni. I, p. 584, col. 1 extr.

etiam inferius, cap. 20.


m Id est Hornbach.Horn enim germanice cornu
significat.
n
"
Filii, ut videtur, Conradi I ducis Carin-
thiae, qui ipse anno 1036 dux Carinthiae constitu-
iusest,, (12).
luxta vicum Stauf, leuca cum dimidia distan-
fem ab oppido Gollheim ad meridiem. Ducihus
Carinfhiae locns sepulturae erat coenobium Horn-
hacense,quia abijjsius conditore Wernhario domus
suae orlginem repetehant (13).
p
/(/ est iniquitafem (14).
q
De hac expeditione anno 1009 ah Henrico II
impmitore in Lotharingiam suscepta vidcsis
Hirsch, Jahrbucber des deutschen Reichs unter
Heinricb II, tom. IT, p.
280 sqq.
V Vuhjo Ernstweiler, in pago Bliesgau, leucis
duahus Hornbacho distans ad septentrionem.
s Augiae divitis scilicet, quoniam moxS. Pirmi-
nium vocat nostrum communcm patronum.
t Ecclesia parochialisoppidi Neuhornhach. Cfr.
f>-ey,Besciu-eibung des baieriscben Rheinkreises, '
tom.IV,p.l32{\b).
u Lorus ohscurus. Cum cl. Holder-Egger opinor
ayi de quadam sollemnitaie die sexto hebdomadae
pentecosies celehrata,ubicrux in processione porta-
hatur{\6).
V Id csf infirmitas (17).
\v Id est suhscrijjiione (18).
(10) Ibid.. lom. V, p. 282, col. 2. (1 1)
Gfr. Cang. Glossar .,
tom. n, p. 59. col.2 med. (12) Ila Holder-Egger ad h. 1.
-
(13) GroUii On;/. Bipont., part. ui, 12. cit. ap. Mone, ad
h. 1.
_
(14) Cfr. Gangii Glossar., tom. II, p. 784. (15)
Ita
Mone, ad h. 1. (IG) Cfr. Cangii Glossar., tom. U, p. 678,
col.
l._(17) Cfr. Cang., loc. cit. supra, not. 14. (18)
Cfr. ibid.,
tom. VI, p. 376. col.2 p. m. ; Pardessus, in periodico Pihlio-
thkque de V&coh- des Chartes, ser. I, tom. 11 (184041), p. 42 5
sqq.
OFFICIUM
A
DIES TERTIA NOVEMBHIS.
OFFICIUM
S. PIRMINIL
00
D
nncimentum
hoc ad maiores nostros misitsaepe iam laudatus P. MuHritius Chardonjmcpraemma
inscriptione
: Offiriinn S. P. Pini.inii Epi el Conf., quod olim choro Augiunsi usui erut, ex Ms. vuluuune
menibranaceo
bibliothecae
Autnensis.
(Cod. Brux. 8931.)
B
Ad Vesperas.
^.
quam
laudanda huius sancti soUemnia,
quem
ob
virtutmn
insignia caelorum laudant
atjniina
*
Pinuini,
divino iunge lumini cmictos
hic
congregatos. V. Ut apud te in patria fruauuu'
Dei
gloria.
Pirmini.
Evang. Ant. O lumen
splendidum,
sancte
praesul Pirmini, o lucerna
lucens in
conspectu
Domini, o gemma sacerdotu,
tu
pater
monachorum,
qni patris Benedicti regu-
lam
bene
norunt:
omnes nos trahe propere ad
gaudia
caelorum,
c[Uos tibi cernis psallere hos
plausus
canticorum.
Ad
Matutinum.
Invitatorium.
Voce
cordis
resonunms.
Re-om regum adore-
mus *, qui sanctum
hunc
Pirminium
chons mnxit
caelestium.
In I. Noct.
Ana
Beatus
Pirminius in via
peccatornm non
stetit sed in
seminatione
verbi divini viam dis-
suasit
peccandi. Ana.
Constitutus
praesul iste ad
verbum
Dei
praedicandum
genti adhuc ui fide
hcbeti ne iterum
tradereturritui
gentili, quo fre-
mebat. Ana.
Dens caput eius
oxaUavit, qm non
solum
apud
aulicos,
vorum
etiam -Pud
egen-
peregrinosque
longe ac late
mnotml. Ana.
San-
ctum svmm
mirificavit
Dominus,quem
m domorum
Dei
constructionibus
dovotum fecit et seduliim
Ana.
Introivit iu domum
snam
sanctus De, cu toi
et mellillua
praedicatione
populum
sedulo attra-
bebat Ana.
Omnia
eius
pedibus
nonne erant
snbiecta.
cum ex
insula,
Augia
voctata,
hor-
renda
portenta
variorum
atquo
inauditorum
ver-
G mium de altera
parte
sei-pondo
sna
praesentia
statrni uurffitcm
petioruntV
rLaudemu.
Donunum in
beati
anfsUfs
men-
tis gloriosis, qui in hac vita sub
Tl.eodor.co
rege
Francorum*
Melcis
castello
pastoralis
curae epi-
Lpa.um egregie
retinebat.
t.Beatus
emm
homo
qui inventus esl sine
macula. Me cis.
. Deus eninr
super
cuncta
ill.us Pera
d po^
nebat
: *
Eius nam
sacr.mi
ofl.cm...
et
mjst.cu n
ad vota
n.inisteriu..,
dirigebat. % Q--
^^
gentibus Deum
on.nia
cooperantur
...
bonum.
'tr-nobiiis,,
Si,Ulas.genereA,.
mannus, per multa
sancta
loca et ->--
"^f^^
l,umilosq,,e et Deo
dignas
'>""'^^'
"r'^^.,,^.
locum
perveuit, in
quo
sanctum
,nvem
Pa, ..
nium:
'
Qui ab eo
l,oorif,ce
suscep
us e
t^
J^
l^
slun, deduxit
Do,ni,.L.s
pervias
rectas,
et
ostendit
illi regnum Doi. Qui ab.
^1;= no-
. Cm.clis
igitur
necessar..sntepeacU ,
uo^
ctem sa,.cla.,. in
divi..is
transegere
c^loq^-;
crastino insignis
Dei
praesul
* Uber.
ma
spar.l
populo
documenta. V.
Ulramque
l.,.gua.,,.
roma
nam scilicet et
Frauco,-um,
opl,me
sc.ebat.
Uber
rima.
In II. Noct.
Ana. Cnram pastoralem sine crimiue is tene-
l)at, et in tabenuiculo
Domini frecpu-ntius habi-
tabat, requiescitque in monte sancto oius. Ana.
Cultum divinum Dei servus intcutius atleclabat;
idcirco desiderio magno, quod Dominus ei tri-
huebal, decem non cessavit monasteria ordinare.
Ana. Inclitus vir Siutlas dixit ad beatum praesu-
lem : Insula. quam cernis, vermibus plena sca-
turil ; idcirco nunquam liomo iu illam ausus est
intrare. Qui respondons ait : Domini est terra et
plenitudo eius. Ana. Insula ista, ex quo iutravit
in eam Clu-isti praesul, facta est salubris aere, E
iucunda numiue, terra fecuuda,
arboribus nemo-
rosa el vineis ubcrrima ; cpiouiam non est inopia
timentibus eum. Ana. Flumen Dei repletuiu est
aquis.dum
sanctus Dei praosul gratiam a Deo
sihi
praestitaiu in ahos copiosius oiTundebat. Ana.
Magnificata
sunt opera Domini: nam uude tanta
monstra
diaboHci
figmouti iH<;o
evauoscere facte-
bat postea inde multa milia animarum
inamoe-
nissimos
hortos
caelestis lerusalem
usque in ulti-
num diem nou
desinit advoeare.
rt
Audiens vir nol>ilis Suitlas
praesulem bea-
tum
Pirminium
salubrem
doctriuam
populo exhi-
bere
*
Ubertim
lamentans quod in sua patria tah
non
gauderet
pastore. V.
Igitvu- sanctum
Pu-mi-
niumenixeroKahatnt
aliq<mntulum
tomporis in
suaconversaripatriadignarelur.lJbertun
Vere felicem
praesulem,
qui dum
orahat. ba-
culum
suum nnUi
materiae
acclivem m hmpido
erectum
stutuit
pavimonto :
* Quem intenm aens
obsequia
ad
iirmandam
plebis fideu.
immol)ilem
tenueruut,T.
Douec
eummanus
ab oratione sm-
Kentis
opiscopi
iuclinaverunt.
Quem.

TaliRomanusepiscopuspercussusmiraculo.
citissime
misit se ad vestigia
sancti
antistitis, ve-
p
niam
deprecans
de verbo
quod
iguoranter
protu-
nurga
illum,*
Quia ante siguum
factum
tahs non
aestimabatur
qnalis
postea Dei nutu ostensus
est
V
lu
alternos
se
inclinaveruut
amplexus
amautes
osculoquesancto.Qum.
, .. * npo ^n-
& IncUtus
vir
Sintlas,nimmmlactus,*
Deo gra-
ti,!
;
t qui illi
tantum
talomquc
ostendit
patro-
nuin V.
Nou est
uiveutus
similis iUi. qui
couserva-
ret
legem
Excelsi.
Deo.
In III.
Noct.
S::;f
b^X
tum
iunga.
cboris
caele-
'"r"Fr.t
insula,
quan,
Sintla...wa
vocahanl,
manibus
propms
ah.sque "^" "^^
,,.,^
56
DE
SANCTO
PIRMINiO
EPISCOPO
orF,c.r
et suoruni
alumnoruni
contuberniuni
dimisit
iu-
^t;:^^i^te,ex.uoaieint.avitineum^:M^^^
praesul,
factus est
salubris
aere,
terra fec u^u.,
?ineis
uberrimus
et
arboribus
nemorosus
;
U o
'ue deloctat in eo vivero
qui ibi Doo
regularite.
debent
servire. V.
Mirabilis
Dous in sanctis sms, m
rocoTslo
mira
atque
miranda
pereg.l.
Ideoque.
'
;
Wernbarius'vir
nobilis,aUa
ortus
Francorum
nrosapia,
audito
rumore
sancli
viri, eum ad se
a cer' i
praecepit,
ei
spondens*
Ut ub.cunume
e igeret ibi
proprium
locum ei daret ad servit'um
m
perpetualiter
prosequendum.
V Multa to
propriaincircuitu
iacentia ei coepit
mon.tia.e.
\
Christi
servus
Piriuinius.
iam sibi
cernens
tempusimminere
quo agonum
suormn
p.-aem.a
incaelis
reciperet,
venit in locum
quem vocant
Gamundium
:
*
Ul)i post multas v.rtutum
opera-
tiones
laborum
suoru.n
aotenia
adeptus esi prae-
mia. V.
Haec
requies mea in saeoulum
saeculi,
bic habitabo.
Ubi.
B
Ad
Laudes.
Ana.
Factum est ul
multitudo
populi ad virum
Dei
conflueret. sacrae
confirmationis
i-ogans ma-
nus
impositioncm,
quam et prolixe
agebat, ut
ampullis
exhaustis
oleum sancfum
deficeret.
Ana.
Videns
venerabiUs vir Dei oleum deficere :
Curre. inquit ministro,
velocissime ad monaste-
rium, plus nobis de sancto oleo allaturus. Ana.
Minister vero volens eius iussa adimplere,
appre-
hendens ampuUas, et intuens in eas, vidit ipsas
oleo sanclo
repletas. Ana.
Tunc ampullarum
portitor
recurrens ad episcopum aU : Non est ne-
cesse, semor dilecle, ad coenol)ium reverti, quia
lecytbi cuncti sancto oleo suiU referti. Ana. Mise-
ricordia igUur
omnipotentiac
divinae per incre-
mentum visibilis chrismatis ostendit quod vivifica
sancti Spii'itus unctio per manus tanti sacerdotis
invisibiliter
emanavit.
Ad Benedictus.
Antiph. inter, caeU, curiae tuae nunc ftilgent
atria; nam nostrum sanctu.n
praesulem, qui .nun-
C
dumliquit exulem, ad te traxisti hodie. PirmUii,
iuva pie.
In
2''^
Vesp. Ana Evang.
Christi pielas. quam invcstigabiles sunt v.ae
tuao largitluae pietatis, qui nostrum sanctum Pir-
minium non solum m caelis speciali privilegio
decorasti, [sed] etiam in terris dulcom, dilectum
atquo aiTabilem omnibus praebuisti.
Lectiones
ad
Matutinum in festo S. Pirminii' D
ri.l Pu-minius,
Franconim
sanguine oriundus,
Meldis apud
Gallos in lucem p.-odiit. A prima
aetato, cum
artium tum pietatis studio probe iam
imbutus,
Sancti
Benedicti i.istiluto so addixit,
assiduoqi.e
virtutis
exercitio in coe.iobio Sancti
Mauri
abbatis ad Ligerim eo usque progressus est
ut ad
episcopatum
Meldensem eveberetur. Quem
sa.icte
prudentorque
admmistrans, in praedica-
tio.us oflficio suae
eloquentiae, qua pluri.num pol-
lebat, vi ac suavitate omnes longe lateque dissilos
ad se att.-axit populos.
[II.] Post hanc
praeclaram opora.n Romam
co.Uendit pro impetranda lidei, in Alemannia
multmn
iamlaboi*antis,quastabiIiendae quaaliis
in locis propagandae
potestate. Qua obtenta, in
Francia.n
reversurus,
pervenit in Alemanniam
ad msuiam
Rlieno lacuque ambitam, posteris
Augiam Divitem
appellatam. quam serpentibus
ahisque buius ge.ie.-is virulentis vorniibus totam
scatentem,
lignea cruce armatus et precibus ad
Deum fusis expurgavit, atque ibidcm loci .nona-
sterimn exsti'uxit, fontemque pio a Deo postulatu E
impetravit,
febricilantUius hodieque apprime
salutarem.
[III.] Rebus Ua feliciter gestis coepit viri
nomen passmi inclarescere, locus frequentari,
mortaliu.n multi .nonasticae vilae studio ad eum
confluere, sub huius abbatisab iisdem ia.n olecti
imperio vUam agere. virtutum exercitio ad reli-
giosi homi.iis perfectionem eniti, Deique servitio
se totos impendei-e. Interea loci ipse ad Garolum
MartoIIum adductus, Augia Lnsula atque aliis vici-
nis pagis ab eo donatus inque eorum possessio-
nem immissus, aliqiiandiu tranquilla.n cum suis
duxit vitam. Non tamen muUo post Theobaldi
Suevorum ducis factione ex Augiensi msiUa pul-
sus, constitvito in vicem abbato Etbone, ipse in
Alsatia.ii migravit,in qua,ut ct in aliis regionibus,
plura consti'ui fecit monasteria.
[IV.] Novissime vero a Wernhero, nobilissimo
e Francoi'uni gente dynasta, accitus,
monastei-ium
iUustre ad Gamundium, Hornbach vulgo dictum,
loco perquam opportuno aedificavit ;
ubi dum
ipse concionibus pro more habendis sacramen-
tisque populo adminislrandis
frequentem .lavat
operam, evenit ahquando ut clu-ismate inter con-
}
firmandum deficiente, ampullae denuo fuerint
repertae divinitus repleiae. Ab actione
tandem
quiesce.is, decurso aetatis stadio, ad contempla-
tionis sludium se totum contulit.cui
ardentissime
addictus, ..on multo post tamquam miles emeri-
tus ad praemium evocatus, obiit in dicto monaste-
rio Honibach tertio calendas
* novembris,
circa
an.ium septingentesimum
quinquagesimum ;
.bi-
demque lerrae mandatus est, miraculis
gloriosus.

sic
m
A
DIES TERTU NOVEMBRIS.
57
D
TEMPOBB
IHCEBTO.
DE
8ANCTA
ODHADA
VIRGINE
BALAE IN CAMPINU
I. S-
Odradae
menlio apud
martyrologos.
De eius Aclis. Quo
lempore
vixeril.
C. D. S.
S.
Odradae
Vitam,
eonscriplam
anno
1304,
B
exhibent
codice tres
meciili XIV
etaaeculiXV
1
Alemium
mcns est
Brahantiae
septentnma-
li, olim
dioecesis
Leodie.sis,
rnrnc
Sihaeducem,s,
non
procid a
civitate
Sihaducensi,
mter
septentr,o.
mm et
orientem,
Mosae fiumini
itmdens.
Praeci-
lo ibi cMu
honoruiu
est inde saUem
asaeado
decimo
tertio S.
Od.ada
rir<jo,,p.um,
(<^.o"-
hus
martm-ologis
incognitam,
Gremms
ad diem
ZoZlbk
Mol""US
vero ad di.m 3
ei.sdem
men-
t^^annuntiarunt.
Mola,
secuti sunt
Can.rus
seu
Walasserus,
Saussagus,
Fe,-,-a,-u,se
Ca.Mla-
nus
Vorro
^,caecu,gue
apud eundem
Molanun, n
Micdo
sanctorun'
Bolgii (1)
et int.r
Natales
fanctonun
Belgii (2)
et imle apud
ulios
(p,-aeterea
7:Z
c,di,^.spectant)
le.untu,
y^cerpta sunt
rVita .iuam
anno
1304 ex
t,-ad,Uone
,n-ah et
%u,-is in ecclesia
Alemiensi
iunc
exstanfbus,
\nissa
Vita
ti^uio,-i,
couscripsit
i;i)aon,jmus
;;;;:! stHo
sJimpento
.
.-.; ./?<> rte*
^'T' n,M hmw
exhibuerunt
nobis tomus
s^un-
d,:s
Lerndarii
cuiusdam
in
monasteru,
Sa,^
T,-udo!,s,
cui ecclesia
Ale,n,ens,s
sub,ecu
e,ai iM-
saeculo XIV
exa,-ali,
inter
codices
b,bl,othe,:.,
Aa-
dcniue
Leodiensis
olim sub
ume,-o ^8,
nunc m,
7dterum
Le,,enda,ium
monasterii
Corsendoncan,
^CTurnduu,n,
saeculi
XV,
nunc
b.bUothecae
'e, ,e
Br,.xelle,,sis
cod. 858.
Ute,;,.e
te.rt,.s m,n
L,n-dat ut fucile
conicias
alter,.m
ex
altero
T:i:::e:^LptLQuib,,s,.di,.,,gendumbrer.,j^
Lui,uum
ecdesiae
colle.jiutae
^-""'^^'Jfl
G
,/ m
maioris
formae,
nunc
!;7''
'
'
a,;-hivo
ecclesiae
Sancti
Petri m
cmtae
S,l,..lu
,';
unde Vitam
S.Odradae,
in '-'--;;-'
diM,^am,
vulgavit
v. r. I""^'":'"-,."^''^.
Sch,.ties (5).
Vesideratur
in eo cod,ce
T
,taep,olo
j:lT,n.Lus
..ltim,.s,et
multa
passm
.n ea
nota<hi
occu,re,-u,.t
nmnla.
,-
. a,.,,;.pHa 3.
Praesto
nobis
i---'--./^""-"'". t
,Xi
,',lm ,. eiu.<,dem Vitae in codice
ohm
,use,
' '"^
'""-.
;. bibli,A.hecae
regiae
B,;.sellens,s
8Ml,ex
secun,h. pa,-te
llagioU,gii
Brab..,.t,n.
m
monasieno
/-^r> .1! -
(31 Cfr.
infraVitprolog.
(1) Pag. 58 - m
P?-
2-W^
f
^,,,,uie.lenis van
nuni. 14.

(8)
Hunc i).i>,.ii'i
" .
:.,.,.,,cr l tulus :
Lib. Dilleni.
- (9)
En
^^^^^^raen,l.
den
dcrde November,
^''^^''"^'r
'"', '
^;^'^
/,^.V'.
^oorden
,U vryheyd .an GHeel en MoU,
'-^f^^)^;^!
ran
zyne
Eerw.hene
loannes
'^''7"''""'':-
"'.'r
j-50i
optfezogt
en
Har,,olo,ue (sic) ran
brabant
^'X^'^-
"- "-""^*
in het vlaemsch
getran.lafeerd
doo. den
_ ^,^ ^^
de
Horer,p..toor
iot
UacHaren
"^'^
Zodoe...
^oor
V .elrebeter
bekeni te maken
'-"/7';;^
;%,,:
, haer
den druk ter oorzake
ran de oude
rjevonde fon y
yovetnhris
Tomus
II-
Eubeae Vallis a Gilmanm (ob. au. 1487)
colfedi
desumpta (unde jjerperam apud iionnullos Gil-
mannuseius
Vitae audor dicitur). Haec ab exem-
plaribus modo citatis discrepant
solummodo satis
frequenter
occurrente
verborum
praeposteroordnie
etquibusdam
corredionibus
seu potiua adulteratw-
e
nibus,
quarum
nonnnUae ipsi Gitmanno, aliae
scriptori
alierius
apofjraphi
imputandae mdentur.
Denique ante hos
quadrarpnta fere annos tertnnn
apoqraphum ex codice
liubeaemtlensi
descriptum a
loanne
Antonio
Snijders,
monasterii
Corsendon-
cani
suppriore d ab eodem missum ad loannem
de Bover
parochum
rici
Macharen in Campmia
anno
1679-1717 (6).
iu domo
pasforali
Millegemenst
inmut r.r. P. / DiUen, tunc
ricarius
parochiae
Moll et
ipseaccurate
descripsit,mrxantes\ediones
adiecit e.v qnarto
apographo,
quod erat penes eun-
dem
parochum
Macharensem, a
Serratio
abhnte
Averbodiensi
anno 1681 accepto (7).
et cum dont-
mentisdc
cultu S.
Odradae
ac notus
praethd,
loannis in uno
libeUo
eompaetum
fransmisit ad mu-
seum
nostrum,
ubi Ubetlus
isfr (8)
adhur
srrraur
4
Leqendam
laiinam S.
Udradae
fiandnce
expreJ
anno 1082
supra
landulus
loannes
de Rocer,
parochus in
Macharen d pauas
post
a r
n^tl
conclusit
eodnn
idiomate
c^nonic.us
idita fuisse.
yostris
diebus e.ea
Uta
e m

'
l^
ram
soluta
oratione
ruUjarH C.
Mangelschofs{\0).
'Z^merero
de riia d cultuS.
Odradac
absot,.
,
Ussimum
Uhellum
ediderunt vv. r.A
GeboerseF^
ranOlmen,sacerdoiesdioecestsMechUn.n.s^^
^^^^
5. En
tibi
ViW^
'///.
s^nnmarnon.
Od.acU

,
c- /../ Scheps
7/
iyious est
parocJnae de
s
';*
ss,'
-'.""
""":
"
";*:
cermicale
(lutem
libelli treit.
. ^ if:ftr. in
Hum-diqt
gestelt
door
ludocu.
Coene.
Canon,k
ra^J
^
.^ ^^,,,^,., , ;,,
lu,nconsUt P-^"'^^_^^.- "^!-,,!",
,,i,clun.
ver.il>u.
m
bexam.tros
conUnent . ^""'^^
, .u,- heilige maef,d
al..olvitur.
Lib.
Dllen,.
--
O^
j--^
^,^ ^,,^,,
Odrada,oerierd
-f^^^^Zt^^^^^^^^
oo,en,
alle
noee.ber; ^V-'''^^-;"^.
,/,,..
uit eene
oude
ziekten^
van
menachen
en vee. u
^^^^ ^
H.
Odrada
van
Baelen,
haar
lei
Mechelen.
1891.
g
secumlas
AUCTOBB
C. D. S.
DE
SANGTA
ODUADA
VIRGINE.
58
^
^^^^
ii4UU2{h)\etpraeiereamchartM- D
semmhs
uuptios
frnusgrfs.so,
n.ultas a
novercaet -
>
j^^^^^^^^-
,,,.,/,, ,,/ rliphn.a amw 1146
- .*... iuiU Imuria^;
tmmo,
lau
>
.^^jj.^^^^^^,^.^^f,^,,^,,onio
um nu.r.
leguntur : Nostris itaque teiuporibus iliu-
<tri^
(--omos
Otto
Durachiensis...
ecclusie l)eati
Trudonis
in usus fratnun
inil)i Deo servientium,
sfnmaasmipnn.s
"
'"'-if
'"'>
_ laroTri
auadam
die, dum tota
/,r,(n.v ,
s
A""' "
"
,.
,^^,
Luan,
dedleationis
^'-
.^'"^!
2 1 "tri. co,
B
vitae
periculo ad eos
aecedere
eu,.,ua;i
heeiet
Itrepideta,e
loeu,,,
ubi-coelus,
e,;,t
,g,-essae,
enuisul.ito,.,suefacti
certatim
et quam
era-
Ldi se riri,ii offen,t.
Quo,;n um
er.pra^
.lantioribus
delecto et
ist,utomox
rap.dojed
suam
cursu
pat,-e,,
jui miliiiri, """/i'"""
^"^
cesse,-at,at,igit.
Qui
p,-odii,io
obstupefaetus
et i,s
reeersus,
,ox ipse equo
desiliit et ad filiae
pedn
prost,-atus
veuiiw,
petiit, ileieeps
ah o
,,u,;a
illam
i,n<em fo,r
pollicitus.
hudnn
d,eaUe,;n
i
aratiin
virgiis,irac,dum
diviao,nipotet,a
oiirata
est, fotem
ex a,-eosa
gleha ad e,s preces
eliciedo,
cuius aqua et i,d ,norhos
pelkndos effica-
oiter
adhihita fe,-l,:
B,-eei autcn
post Odrada
morhum
iucidit. et extrcnis
Ecclesiae
suira,nes
,u,ta,piissi,ne
ohiit. Cuim corpus, ut ipsa roga-
verat
plaustro
i,positu,,duoln,sii>enc,s
co,nmtt-
Uonuis sur iju>.'^^'<'">
"
7 .
sjcut a
prcdecessoribus
suis reUctum sibi vivens
libere
tenuit,
tantuinque
advocatiam lieredibus
suis
possidendam
reliquit, quam non longe post
tempore
gener eius
Godefridus comes et filia
Juliana
ecclesie l)eati Trudonis
prompta devotione
Iradiderunt.
Quorum larga douatio ut rata et
incDUVulsa
perseveret, etc.
7.
Ilocarijuwmto
rnn plane conff-ctam non cm-
sent priori.i
opinionis fautores.
Etniim loco rifato
Vilae S.
Odradae
perspicue
indicatiir Otfo ille
comrs occasione
suscepii et tumutati in vico Alem
sanrfae virginix
corporis
ecclesiam primum aedtfi-
casse, altare vero de Ale>au,
7or/ Paschalis II
coenahio Sancti Trudonis asseruif, ita huic attnhu-
tum cst pontifich
diplomate ut m eadein ecclcsia
decedentibus
clericis liceat abbatem
substituere
monachos (7),
ac proinde anteiptam ecclesia ilh in
an saecuto XI
exeunte attt
ineuntfXJI,
E
rerat,ptau.siro '-P^>-^^'"''^^^^^
.ossessionernmonackorum
venerit, iam in ea mini-
titur quo Deus eam sepelin
velUi
dducendum
i
^j
ratione
probatur id non
ac recto Uin.'e deferiur ad Alemnm
^f-j^^
It :;/. ., sueruh VIII. Et similis respon-
Oftone
comitcreverenter
susceptumesteisepulao
petsevoa^^e i
^ _^ ^ ^^^ ^^ ^^^^ _
Ulrum
Bunda
florverit
$aecuh VUI
mandatum, quo loco
puhherrimam
eccUsmm idem
Otio aedificavit
afque clero et aliis minisfris decf.n-
ter instruxit.
Deductio autem illa vinjinei corpons
prodigio non caruit: nam trtmcus quercinus, iam
dudum
arcfactus, una currus funehris
rotarum
cam
ilUsus, repenfe reviruit et crevif in arhorem.
Crehrispraeterea
sanitatum
miracuUs ad Odradae
tumulum
concessis,
gloriose ipsam in caeUs
regnare diriuum numen
demonsfravit.
C. Haec quam vne narrata sint, difpcile est
dictu. Etenim, quod supra
indicavimus, profitetur
scriptor anon;fmus(quem
monachum fuisse
Trudo-
nensem e.r mo.r dinmdis facile conicere Ucef) sibi
anno IM Vitam S. Odradae
concinnanti solos
fontes ad manum fuisse
fraditionem
popularem et
tahulas pictas quihus decoraia esf Alemiensis eccle-
sia : quoa sanc rerfopuris.^imos
nemosecure asserue-
t/t;/ ot.t/'-' ""'"' ''----
-
sio opponitur verbis cilatis ex
diplomate Ilen-
rici ll:nam ecclesia tV/a dotata jm'/w Otto ihira-
rhiensis, huic imperaiori
aequalis,
monasterio
Trudonensi [radm,
pofuit sane iam a irilms vel
quattuor saeculis Alemii exstiH.^se. Verum, ut in-
qenuefatear quod senfio, hae
responsiones nequa-
quam mihi videnfur eUdere vim argumenti.
Potuit
enim
FaschalisII, ubi erclesiam
Alemensem attri-
buit coenohio Sancti
Trudonis,statueren\.
ineadem
ecclesia
decedentibus
clericis liceat abbatem sub-
stiluere
monachos, etiamsi ecclesia ante paucos
annos primum fundata fuisset et collegium
cano-
nicorum in ea institutum; idque ei potiori raftone
valet de confirmatione
Henrici II
imperaioris.
Cum
ituque documentis certis
demonstrctur Otto aliquis
Uurachiensis ecchsiam
collegiatam iure propne-
tario donasse coenobio
Trudonensi, neque ex aUera
s,V,

uuos sune ee,-to ,-issi,os e,osecure asse,;,e-
lario aimussi: i.u,:,,oo,u
^ ,
....>
,
-i
Z'-^Zde uLn nohis doe,netum suppetit
pu,-te llu uffWutnr
ratio aUc,s
<"'
; Z,:!Z:s sicerUas cofi,;na,-i
,uea,. Quin
Odvada sa.;do Vlll
';--

^;-^ ^

io neoue i,uo circiter tempore rixerit S. Odrada,


gratiiito finganius
eoden, hoe cmpo,
exMim
,.actenuJdetinit, est, aliis eum sueculo ym(X),
uHum
^"--"""'"f
';-'''
-^^^^e
aliis saeculo X XI ,r.l XII fio,;,isse
contede-
moria usque ad a,n 1304,
quo
1
,ta t'-
Odiaae
: s P^i.a
^steriori Jpinioe praeeipuum
coscriptu est, solu traditioe oral, servaa
u.,^L
,,,.,j,,.etu,lles,nHnrex,nen,ioe,ifineVi,ae(%),

';''''''' -'''^'''^''''y''^''"'';.^';.
oLnis co,it,s, ip,i ihi ,-efe,-tur Odrudae co,-pus
quam in d,plo,nate Hennci Ueaden
!"'J''<^'f
"'
suseepisse Alen.ii, iUudque sepullu,-ue ,aili,sse et ,nula ecelesia.Ale,ese,n
f

f
''^
^jf
5*";;
I
in loco sepultu,-ae hasUicum uedifieusse, quam ex et cum , p,;v,leg.o Paschalis II .,
,no

*
J _
honis suis ditavit. lam vco habcnus diploma
ciseccksiuedeserme,,t,h,,s,.,p,o,;oi.un,scce>
u Pa<ehali Jl It. P. dutum die 2r, ,aii anno 111)7, suri sit tnonaehi, ,n V,ta et.am ,-ete,;;,Uam
ao
ouo pri,;le,,ia et possessiones ,oaste,;i S,,cti Ottone cleris et mxmsius
isigmtum.
Vnde vCe-
Trudonis 'eofi,,atu,; et inter has recensetur
,nes orU,- suspicio, ,,u,n et h, vix dub,um ap-
quodposte-
riM.i
videtur
potiits
indi-
care
Vitae
scriptor,
adhuc
inef-r'
tuni fst.
f^ alter eiusdem nominis, priorii< nepos. Otto Kcili-
cet I, comes el advocalus vel subadvocatus suh-
scripsisse tegitur chartis Trudonensibiin annis
1055, 1059, 1060, 10U5 et 1080
{%) ;
Offo II, annis
(1) lla nonnniitim CastelUums ct Butler.
(2) Nuni. M

(3)
Cartulaire de Saint-Trond, publie par r.h. Pint
(Bi-uxelles, 1870). tom. 1, \\ 31. -
(4) Ibid.. pp. 17. 11), ^io.
j rHaojienifi prucui unfnu n.>oc t/i*n-. -.^-
nonesf ex diuturna orali traditione vel
expiciuris
in Alemensi ecclesia prostaniihus (quos sohs fontes
sibi adfuisse protestatur in Vitae prologo) (8)
mno-
tttisse ipsitum nomen comitis quicorpus
S.Odradae
22. 25, 2G.

(5) Ibid.. pp. 47, 5G, 61, G3. (G) Ibid., p.


68.

(7) Ibid., p. 31. (S) Cfr. Vitae Prolog.


sepelierit
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 59
A
sepelient
ttwi
pnrficularia iUa de ecrhsia ah eoin
sanctae
virgini-^ honorem fmulata.
Fraeterca,
secundum
opinionem scripforis Vitae S. Odra-
dani
obiisse extrenio saeculo XI vel ineunle XII
aliqnatenus forte ronftnnaf
narratio illa einsdem
scriptoris
de querm quae reriruit ex attarfu car-
penti
quo vehebafursanctae virginis corpus (1).
Cui
scilicet
subiungit haec verba : quam arborem qui-
dam
adhuc iu carne maueules se vidisse te-
stautur.
Vnde
roUigitur qurrrum illam vetusiate
deperiisse circa annjtm 1250 velpaulo anfe. Porro,
quamvis
nonnullae eius generis arbores quadrin-
qenforum
rel quingniforum annorum aefatem atti-
gisse
referantur,
longe famen plerumque centesi-
mum
etquinquagesimum
annum nonc.rredunt. Inde
iqifur
rursusdeducimur
adexordium saeculi XII,
quo arbor
quasi uovo orfu donata fuerit.
Ceterum
libenter fairor onouijmi nnsiri auctori-
iatem,
quod spectat ar/ Odradae aetatem deftnien-
dam,'levissimiS.<ie
momenti, quippe cui nulla ad
idipsum
certapraesto fuerunf
mommenta. Itaque
adhuc snh iudice lis esf.
B
Corpns
S.
Odradae
translatttm
ea:tre>no
aaeculo
XVI
II. De
reliquiis S.
Odradac.
I
primo
Silvamdueiit,
mox
Antverpiam,
9 Corpus S. Odradae
requievit apnd Alemienses
usque ad exordium saecuU
XVII: qno feinpore oh
mefum
harreficorum
translafum fuit
iussu episcopi
Silvaeducensis.
De qua
franstafione
loannes
de Rover : Post illud tempns fan, WH) roluivuae
sanctae
Odradae
virginis.ut turori
liaereticorum
subtralierentnr.eftbssae
et sublevatae et in oistula
repositae
(nota
marginalls : Corpus inte-rum
totumciue
pulchrum
reperlum, at am
exposilum
iu cineres redactum)
suut, ut quo^iue
nulu ab
Alemeusibus
refertur,
Silvam ducis delatae ad
Cartusianos,
inde
Antverpiam ad eosdem (2).
Ei rursHs paulo inferius
Inler
Alemeusos f.de
uxor Anna
vander Asmand van
Empei.aiiuo Ib
4-
nala milii retlulit mariti sui patrem
vidisse reli-
quias omnes, item ulfimum
pacificum
pastorem
Alemensem
tuisse
loannem a Geldorp.
qui Ale-
mum
deseruit tempore
retorsionis.
mtercepla lam
Silva ducis, et factus [est] canouicus
Embricensis
et post decanus
capituli
Resensis. ubi obut
IfaSO.
Hic
saepcinvitavit
AkMuensesut
ad
sevenirent :
habere cnim se dicebat
muUa
scripta (luae
eis
servirent.
Ego autem
anuo 1G8G, 14
augusti,
We^^alia Cliviam
proficiscens.
iucidi m
consortium
eximii cuiusdam
canonici
Resensis.
qiu hmc a
Geldorp
astilit in
extremis.
Hic uulu
narravU
capituli ecclesiam
habere
reliquias
duas
d.vcrsas
a Domino van
Geldorp- uffiue
aiebat
frustum
sat notabile. ut putabat.
brachii. nou
duh.to qum
sanctae Odradae.
Aute lumc
loannem a Gcldorp
fuit pastor in Alem
loannes
van
Vlymeu, et aute
eum Domimis van Meydcn : suh
bor pastore
dicuut reliquias de Aleni alio
translatas
[A).
10. Cum lioveri
festimonio
prorsus
coucordant
quac anno 1747
Silvaducis
scribehat
Norhertus
Amandus Snelle,
protonotarius
apostohcus
ad
L Staak,deranum
ecrlmae
coUegiatae
Sancti lacobv
Antverpiae, his verbis{^ :
Eruditissime ac
Amplissime
Dnc
Deraue.
Cum divina
nosiustitia
pestileutial.ani.nahum
mo.-bo flatjellare
non
desi.iat, ut
populus a pec(^-
tis ad meliora
emcacius
provocetur,
acta patr.o ae
nostrae sanctae
virginis
Odradae, .n Balen. on m-
dae. in lucem brevi edenda
expectavimus.Notum
autem oxploratumque estex authenticis, sacnun
eius corpns i.i Alemo districtus Maeslandiae sub
ditione abhalis divi Trudonis in Hasbania. Leo-
diensis olim, iam Buscoducensis dioecesis. qua-
dringenlis et amplius annis incorruptum multis-
(lue ..lii-aculis clarum pe.-mansisse ; sed tetricis
iugrui-ntihus hellis. ut furori depracdantium suh-
traheretur, deibssum et brevi, aeri exposituiu. in
pulverem redacfum fuit. et sacrae eius reliquiae,
in cistula (ollectae. Buscoducum translatae. vene-
randis doiuinis Ca.thusianis
Silvaeduccnsihus, in
Vucht tunc te.nporis degentibus, ah lUiistrissimo
Domiuo Nicolao Zoesio, Silvaeducensiiun episco-
po. asservandae tradUae sunt anuo l(il7. et hine
eisdeiu Antverpiam missae.Quare rotjamus al^pie
obsecramus,utAiuplitvidovestrala.-n:auipraefatae
sanctae virgiuis Odradae reliquiaru.u portiouem,
locis iure competentibns distribuendarum, nobis
procurare et mittere dijrnetur. ([uo.ilam ad hoc a
Revere.idissi..U)
nost.-o Vicario Aposlolico, prouf
ex ore eiusdem vestrae A.uplitudinis conslat, spe-
cialiter rogali et depiUati simus.
Dein si de anthentica Vita huius virginis Ampli-
tndo veslra nos cerliores uUerius reddere (lueat,
pergratum nohis loret . Rogamus enixe responsum.
Qui subscribor cum onmi veneratione et obse-
([uii ohlatione,
Eruditissime et Amplissime Dne Decane,
A,UCTO[l
C. D. S.
E
G
Vester paratissimus famulua
N. A. SXELLE.
Biiscoduoi die Ufeb. 1747.
11 Aliqua tamen pars sanctarum
exuvianim
Alemii remansif vel mox illuc relata est, ut consfat
er lifteris diei S aprilis anni 1746, in
archivoecde-
siae
Alemiensis
adhnc
asservafis,
quibus laudatus
Norberfus
Amandns
Snelle,
protonotanns
aposto-
licus,
authenticas
agnovit
reliqnias ex ossibns
SS. Odradae
ef Hnberti in eadem ecdesia
recon-
ditas (5).
12
Earmdem
rdhimwmn
altera pars mmo
W17daUiestecck.sia^Hoo,jemimlensimCampmm
iter
onpidHla
Moll el Gheel sitae; sed mde etmm
,etu
haerrticnr,.m
amotae
sunt et
concrMae
anno 1051
abhati
Acerhodien.^i,
qui ea,
velpartem
illarumMvam
viMicet
mandihulam
mfenorem
Mulit
triemio
po.t ad
eccle.iam
Balensem
ex
S
L
.eu riU,
saeculo
XVII cum
Mens,
fidem
facit
sequens
'nslrmnentun,
a
^
rJlnrah varocho
Balensi an.
Hi.i~-1IM>
(G),
rUSC^.^..^"-."^''':-"-'"'^'"
mldiam
in
codice
nunc
UUiothecae
re,me
BruxeUemis8931servatum:
eL>onicoAverboaio,.ie,l^tor.-*-H^.;^
^^''"-"l^^nSuan.avenerai.ili
ntfriorem,
anno
ib.-iiiim
easdom
partieula
tantum eiu^
OBaium Ale-
mii iervaia.
Heliquiae
S. Odradae
Averbodii
et Balae;
E
p. 25. -
(4) Ap.
Schutjes.
Inni. IH. p.
K- w;
nus
AUCTORB
C. D. S.
B
60
s
eni.copns
SilvaoducoM.is
Nicolau.Zoes.eas-
d
Kuesirnouunataselded
reverentia
ven...rati
..unu.s et
recngn.jvnuu..
uixta
pubiicum
instruruentum
Heverend.
l^--
lat-
Uuiei
Laughccrucii,
pastoris
H.lwarebecens.^
et
d u.i
clirisiia..itafis.
et
attestatiouem
venera-
b lls Douu.i
Philippi
Nevii
praemti. cm^
^r
sequitur de verbo ad verbum :
A..no
^
nat.
tate
.
Don.i.n
1617, nona die
a..gnstL e^-o
mi.-ascr.ptu.

has rcli(u.ias
sanctae
Odradae
vir^mi^
accepi a
-
nevere.Kiissimo
Domino
Nicolao Zoe.,
ep.scopo

Buscoduccisi,
pro
ecch.'sia
Ilogen.ie.dens. :
iji
.
quoru.n fidem haec
scripsi et subscr.ps..
Ita est.
-
Mathaeus
La.igliecrucius,
pastor
H>iwa.-ebe-
"
cen.is et decamis
chrislianifal.s : ,
et
adlatus
insfrumenti
appa.-ebat
si^.in...
sigilh .n hostia
quae iam erat cor.-upta,
sup.-ascr.pli
Heve.-end.
Do.u..i
pastoi-is et decani
christianitat.s
H.lware-
becensis. In aha charta sic
babebatur :
" Ego

F Phihppus
Nevius. pastor in
Hogeimert,
has
-
sacras
reliquias
sanctae
Odradae
vir-uus a
"
ReverendissimoDomino
Nicolao Zoes. episcopo
"
Silvaeduceusi.
ad nos et ecclesiam
Hogemier-
-
densein per
Hevei-enduiu
Douuuim
Mattliaeum
"
Lanirhecruciu.n,
pastorem in
llilwarenbeec
et
"
decauum
christianitatis,
missas, una cum tota
-
f0.iimunifide
nostra
Hogemiei-aensi
processio-
-
ualiter ex Le-emiert
deluli, et easdem
mclusas

incerta
quadam capsula, quae solet vocari ca-

psula sanctae Od.-adae


virginis. m ecclesia Ho-
"
geiuierdensi
lionesto loco reposui anno imUe-

simo
sexcentesi.no
deci.uo septuuo iu inense
"
augusto . Inlra erat positum : ita cst. F. Phi-
"
lippus Nevius, pastor in
Hogemiert. ,
Quas quidem reliciuias sacras.
maiori quo
decuit bonore et devotione, cuni sollemni proces-
sione 27 septembris anno 1(154 in ecclesiam paro-
chialem
Balensem diocesls
Buscoduconsis, intro-
duximus, eiqiie resignavimus rehquiario sanctae
Odradae inchideiidas
ibideiuque
collocandas ad
augendam incolanuu et Christi fidehun. devotio-
nem. In quorum f.dem praesenles manu nostra
subscipsimus et sigilli nostri inipressione mnnu-i
fecimus. Datum in aedibus pastoralil)US Balensi-
busdievigesimascptimaseptembris
anuo Doiui-
nicae incarnationis millesiino sexcentesimo quin-
quagesimo quarto.
E
C
Loco sigilli.
Subscriptum eral,
F. Servatius Abbas Averbodiensis.
in rico
Sch{indfl;
Haec copia collata cum originali concordat de verbo ad
vei*bum.
Quod attestor,
F. lOANNES VAN TlLBORGH.
Pastor in Balen.
Recentiori tempore, die scilicet 1 decembris an.
1830, easdem reJifjuias impexit Franciscus Anto-
iiius de M^an,arvhiepiscopus Mechliniensis, easqne
authenticas agnovit et urgentea theca, vitro cristal-
lino anteriori j>arte munita, inclusas, venerationi
fidelium exponi pcrmisit, nuUatenus tamen exal-
tari. i//f vtiam recognovit et iterum approhavit
praedicti archiepigcopi deressor, Engelbertus car-
dinalis Sterckx (l).
13. Ex schednla in archivo ecclesiae Alemiensis
reposita coUigitur a Zoesio episcopo Silvaducensi
mense inlio an. 1624 consecrata fuisse tria altaria
DE
SANGTA
ODKADA
VIHGINE.
tn
ecdesia
vici
Schijndel et in eis reposttas reUquias
D
S.
Odradae (2).
_
14
Deinde
anno
1003 aliquam etiam maxillae, tnMaeharen
de qua in
instrumento
modo citato (:^),
particulam
accepitecclesia
Macharensis,
nonj^rocul Alemio ad
occidentem
sita, teste saepius laudato loanne de
Hover, eius
erclesiae
parocho, qui
:
Ex litteris, ait,
Servatu
abbatis
(Arerhodiensis) anno 1G81, 5*
de-
cenibris,
mibi una cum Vita eiusdem virginis niis-
sis,
liqnet
reHquias
quas iiabet ecclesia nostra
Macharensis.
16 septeiuliris. ipso dedicationis die,
soUemniter
cmn
processione ex civitate Megensi
1663
susceptas,
esse de bac mandibula
:
sic enim
scribit in prima
pagina :
" Rebquias ecclesiae

vestrae datas
consignavinms
confratri nostro
"
Grcgorio
Bedix, ex Macharen nato, qui ex natu-
"
rali affectu ergo
patriam ibidem venerandas
donavit. Tunc
temporis, quando in Balen easdem
"
exaltavimus,
erat ibi vicepaslor. ,
In pagina
2*
sic scribit:
"
Reliquiae
vobis transmissae sunt ex
^
iuferiori
maxilla, donatae a multis ven^^" D-
. Pbiiippo
Nevio.
In aliis htteris de 10 octo-
bris 1685 sic iternm scribit :
" Reliquiae sunt ex
"
mandibula
Balensi, vobis missae per F. Grego-
"
rium
Macbarensem, et asservanter et constanter
-
dico quod illas, extractas ex altari in Hooge-
"
miert. ne a Geusiis profanarentm-. mihi attulerit
"
PliilippusNevius.,,
Fratris Gregorii pastorisque
Macbarensis subnecto
testimonium; cuius tenor
est hic:
**
Ego
infrascripfus
praesentium tenore
"
attestor, me accepisse sanctas reliquiasS. Odra-
"
dae virginis, naf ae ui Baleii, cuui instrumento ad-
*
dito a R. D. Praelafo
Averbodiensi, ex manibus
"
Rd- D"' Bedix, vicarii ecclesiae de Balen, inclusas
"
capsuUi
lignea,signataset
ligatasfilo albo, prout
-
easdem signavit et ligavit R''"* A-^'- el Amplis-
-
simus D. Praelatus Averbodiensis.
quibus R'^"*
"
D"^'^ Praelatus ecclesiam
Jlacliarensem dignatus
"
est honorare. Erat signatum :
" Actuin iu Ma-
"
charen die 2.5 augusti 1063 in praesentia duorum
"
testium. Item subscriptum :
" F^P. van Dale,
"
pastor Macharensis. Ita est. F. Gregorius Bedix

vicepastor inBalen; Tbeodorus Bedix; Guiliel-

mus Gelij. Haec copia cum suo originali


concordaf de verbo ad verbum : quod attestor,
loannes dc Rover, pasfor in Jlacharen, luanu pro-
pria (4).
Xh.EasdemreliquimsolIemniterexaltatasfuisse
anno 1686 testatur sequens
instrnmentum :
Nos
lacobus van Lent,concilii Ossensis
arcliipresbyf er,
et loannes de Rover, pastor de Macharen, atte-
stamur, de facultate nobis litteratorie a Rey"" D'"'
Guillelmo Bassery, dioecesis
Buscoducensis
vica-
rio apostoiico, transmissa, ipso
sanctissimae
Tri-
nitatis festo, reliquias sanctae Odradae
virginis
Balensis. reserata prius capsula lignea,
reliquiario
argenteo conspicuas iuclusissc Cbristique
fidelium
venerationi sic exaltatas exposuisse, anno
aeterni
principii incarnati supra millesimum
sexcentesimo
octogesimo sexto. Ita est, lacobus van Lent, archi-
presbiter Ossensis. Ita est, loannes de Rover,
pastor in Macheren (5).
16. Praeter hanc maxillam, quasdam
etiam
S. Odradae reliquias, extractas ex uno altarium
ecclesiae de Schijndel (6)
et argenteae pixidi inclusas
accepit loannes de Kover die 9 maii anno 1691 a
parocho Schijndelensi Henrico Clomp,
quas etdie
3 novembris eiusdem anni in sua ecclesia
pdelibus
venerandas exposuit (7).
uhi
RoUemniter
ejcaltatae
8unt
et
aliia
auctae;
(1) Geboers el Van Olmen, De H. Odrada^ p. 77.

(2) Schu^jes, tom. 111. p. ^. Cfr. num. 1(5.
(3) Num.
11

(4) Lih. Dilleni, p.


31-36.
(5) Lib. Dilleni, p. 36.

(6) Cfr. num. 13.


(7) Schutje^, tom. III, p. 85.
, Miii^y^*"-
Gl
DIES TERTIA NOVEMBKiS.
17
nenique
ex maxilUi sermUi in vieo Balensi desumpta e>>t, altem hreviter recolit translatii
fraamenta
nonnvUa
flafa sunt ecclesiiie mie.,e. reJiquinrum
pagmema^
.._. _.w.,-/ .,in, ilh sanctae vir- 20. .SW ,ndi<^mus mm ,u nonnutl.slocs
padcu
\iones
AUcrroBK
C. D. S.
et, inde
saltem ab
txtremo sae-
culo XVII.
inguibusdam
locig
gingularibut.
Offieium
S.
Odradae
Aleinii
assumptae, virani Alemienses,
muttis e inoximi^
vici& comitantibus (9).
Sacellum istxul, iniuria teni'
porum pacne collap^um,
anno im
instauramlum
curavit et effiyie
S. Odrachie
ornavit
Machareusts
parockus (10). In
Hoo(jemiei-densi
eliam ecclemt
o nA A^r.
monumeutum
sarrophaffi instar
erectum est rn
8 111. De
CUllU h.
Udraaae.
houorem^.Oi\v-.id^Hn).Deniqneinthesauroeccl^
^
^ , .
.
^iac cathcdralis
Tornaccusis
servabatur anno 1061
18.
Antiquissimu.n
cultusSM^e
vesttgnt^
^^^^^^^
,^^^^^^^ ^,^,,,
Odrudae, ex dono Ueve-
S.
uaraoae
ter ea
quae in eius
VUa ^^O^f^rjyrve^
t
.
^^^^.^.
^^^^^^
^^^^^^. Buscoducens.s,
^'-"'
,. officium
saecuh
XIV ab
Ahmtens.bus
janom^
^
Tornacensis (12).
^aeculo
XIV
"^.l.^^^^r, ,M^^^^^^^^^
'^~}^^
,,,,, ,,liHnr-nda
iam veniunt quae in
''7^!,
stite
unde v. v. L. H.
Sehutjes
accepUUtam
^l-
,,,' a,to nos
docuerunt vv. vv.
'""""
S.
Odradae (.)
quodque
recens i^^^f^^''';^^^^^ ?*
^Jf, Van Olmen de cultu S. Odradae
praeterea
apud
loannem de Rover
^^^'^^l^^^^^^^ , ,^,,Mam locum
obtinet
parocha
}^dens.,ad^
'ctinum
editum
anno J540, dejfuo
: n meo M P 1
^.^^^^^^^
^^,.^^^^^,^,.
,,,,,, ,,.
s
Ultraiectino,
ait, de anno L^.
>'^
>^
^"
"^'^^"^
,, Jhbris (13).
/m;/^/.^
i>/--n
a Fto U
S^-
Odradac
virginis
3 novembr.s (4).
/.
^
o
^^^
.^^.
^^
^^^.;^^^.^, ...,^ ,6. rf^
iabenn^s
in museo
nostro
BoUandtano
exempla.
^-

^^,^^^ , ,Ue 11 iulii anni 1821 tta
m:::Missfdisntraiectensis,quoded,^^^^
^^Zst.ttsii^^^^^^^^^^^^^
Henricus
Fetrus
MiddeJburgensts
anno MDXL 1
^^.^^^^^ ^^^^,. ,,^., ;, ,^,,,oi>o
des.
X.;..,^/'"/^^^^"''^^^''"^'"-'r
"
'/
.
Zandi^
Designati
sunt
atttem in
perpetuum
ab
! . certum
est neque ad diem
.3-' novembr.s
9^^^^ ^Mnicnsi
Francisco
Antomo
de
Hodiemus
cuUusinvici
Baelfn,
Ve cultu
eiusdetn
indioecefiibus
Silvaducensi
tt Slechli-
nienei.
oculis, et certum
esi
.^v'^
.y^.y-
cuendri-
neauealio
uspiam
hco in eo hgi nomen S-
Odra
dae
/"9^ lire
hic
futllucinatus
est de Fover.
CetenZrorsus
incredibile
prima
fronte
appare-
uZlLn
in
dioecesi
Vltraieciensi
honoratam
tissel
Odradam.
cum
uullns
locorum,
qu,
,ps.us
^:Lrationerelsepulturarelr^iq>t^^^^^^
hantur
ad ilUtm
dioecesim
vmquam
petmuent
Z^l
siti erant in
dioecesi
Leodiens,
usquea4
anno 1559;
quo tempore
''-^"
l^^^^i.^^"
^;
C vaducensi,imt.ea
vero,
anno
scdwet 1802,
qutaa
Me.rhliniensi
subiecti
sunt.
anands.
Vesignaii
skhh*"^<>' r-^
.
m^esfesls^.
Odradae
cu,
septe...
sev>en-
Z m
Me
,.sq,.ead
l.odien.a
fe.,,o,-a
d.es .le
cMu.-
et iota die
o.nim
venerat.on.
expon.t...
'""
.
.,
icr,A ecclesiae
concessiim,
sacrum
pujnns <'--"
^^-'^^^^^^^
, ,,
Quae ex hoc
tempore S.
Udraaam
/
Ztndariam
veneratttr,patrono
prmnpah
^M
T Visitur in
eadem
ecclesia
lusujnis effiges
tiss=:::f^^
heodiensi
nu.q,m,n
""'-
-'^
ne'sil,mln-
celehrandae
.e,o,:ae S.
Odradae^i^
Amo
1724 ,.oa
,-od..t
edil.o
l-.opn,
dioeceseo^ in .,0
addita
e,;it, ad
die.nlO
noien
Deindeu,-o,
an,,o
J,*W'";f' :*..,
rf,
,<.(ae
fuisse
t,-ad.tu,;
qua,n.s
"":;;,,.(,;,,,,/,,,.(,
devecta (16).
,-^>,^^ ndvndae
exceUit
<"'"'
M.ll''je"<,

hosfe,-eviait.a....;s
Millegem,
plici, oflicio
toto de
communi j-
--
MiHe.je',
c"'
"'-""
.^ ... ,
Lm/I..,
"
^7^^-,
/--'''f

,11:L
cata
est. In
qua ^-'-"';;
,
^^f
^/
,! aedifi-
duplex ed
rf'>,
'^'"""'"'^
^"T; s.Vl
^rfi-
"'^""
'"''"" ""''
.1, in
s,,ec.ula,-ibus
rL Ilae
lectiones
rursus
s..,.p.-e.^sae
suU m .
^
.^_ ^_,.^
, ^,^,

^.^_
,;onil,us anni 1S07
et
-'
^^^^Xj:^-
''^'^' "1"
Sl
:'^^-^-i"-"-"
S,7rrf,.'./
''**'-'"';/^^''''.','''';^;i^^w
L,.>r-
c..,7
W.or. *i"'^"^
1
'IJ ft-(..-^

'''''^
.e :prop-',
'^'i'
*;T,r/.>5
0."-
''-''''^""''""^''
..,:.^.^//./.^'"'-
rf ,
dioe,-es.
MecM.nien,
7-
Huri
propri'^'
0,is
lectionil,usdualn.s
secund.
'"^
''^'
^
/,,,;
garm
altera
admodun.
sin.....at
(3) De II. Odrada, V
"^-
^
'*'.
,, y . 117.-
((//
dextera
co..sp,..u''j-
^,^,,.
M'hii,t fccl. dt Belgiqft
,^^X.^imAnaUctes^^rjer^^^^^^
toni. in
(an. 1H6(.). P- ^"^'
^J(i5) cfr.
supra,
iu.m. l"-'-
-
B
Odrada
lon
Baelen, P-
v
(\6)DeH.0drada,V-'-**-
est
AurroHK
C. D. S.
Alei,
Machuren
DE
SANGTA
ODRADA
VIRGINE.
62
y L- Npr<i<ieUeffi(iiemS.
OdradSie posuH et sacellulum
D
est eh<fanter
e^sculpti.,
ubi rursus
quaedam
exh.-
^^^
^.
^^
n^^^^.^^
^^^^^^^.,^^.,
^, ,. j,,,,, ^aien, e
Ae^//-
^/^ n-r(7-s
historia;
suhtus
vero
posira .
^^^^^^^^.
^
.^^
onrfs, cw/s p;W^e( erga sancfam
itweu^ effifjies
sculpta, (fua
repraesentaun
r/
^^^^^^^
,,,nvicaneam
tesfantur
documenta ab ipso
inmlensetramum
tiUaceum
tmens manu
suusn .
-^^^
^^ ^^^
^^
^^^^^^.^ ^.^^^^^^
^,^- ^^,^^ ^^^^^^
_i;/e^;mm6n>.WW.rfl^/;vy.^flm(^s^*^^^^^^^
^^^.^^^
^^^^.^
^^ .^.^^^^^, ^,^-;^ ^ jsso. Praeterea
sia
memoriatranslafionis
relupuarum
S.uaiac.^^^
^
odradani
exA(i*c(
specularia in ecdesia paro-
sollemni
missa et
processione.
Fraecipuus
aurm
^.^^^^ j^^^^^yj
jy.nique et in eccleym metropolitana
Mis concursus ex
circunnacefiUbus
vias pt
^^^/^;.,.^-
,,,;^, est, opera Km. Cardinntis
dominica
aute feslum
Omnium
Sancforumaama
^^^
^^^^^^^.
^^^^.^^.^.^
.,^,. ,^^y/,V,s- .vr/rj,-m r/w,/^,^.
sc///ce(
^Ti
quatfuor
milia
homnium,
'^'jy
dJoratae
sunt sedes
canonicorum praeclaro artifi^
totam
eiusdem
festivitatts
octavam.
.Vrt
^_^ .^^ ^.^^^ e,WeN/e cAoro exsculptae, imago quo-
deeursu anni
statutis
temponbus
turmatwie
.
0(lradae,7wm
idemantistespeculiariaffectu
,utis.icisaccedu.dsoltemnipe,j,r^^^^^^
'^;^ ,^,,^, ^,
SS
tempore
quadragesnnati,
ex Jitt^"'
^^6 S Odradae
patrocinium ex antiqua tradi- Ad quaenam
maio, alii
temporibus
aliis. Qum et ^*/"?"'''^""'"
fione
nraecime
invocatur ad sanationem ocuhrum, praecipue
feriissexfis
non pauci
expnmta
devotionet>.V<)X^'
^^
^^_^^^^^ ^^^^^
^^^^^^^^^^^ ^^^^
^^^^,^,^. .^^ ^^^^^^j^^^^.^ ^^^^.^^^^^
dam
reneraturiillucvennint{\).
, ,^ j; n 1687 adversus
morbuin quiMii[(Uiii](iue,
,,. ,W,-!,m.
,; n
,-.;,7,''^ *
^"^"'^^X;
!
i , vi, <,ua>n in mortuis [deportafal, etiam
lJspecu,aril>u..upraalia,jma,u.reprae
^
nepanum ^eu
[comesl]ibiUum et funicu-
^
Baelcn ad Milleqem, cui in itinere multi se admn-
(funt ex aliis ricis, ifa ut Millef/etnensis ccvlesia
nequaquam
pere<jrinos continere vaJeat. Post niis-
sam de sancta
soUemniter cantatam et eius reli-
uuiarum
venerafionem,
eodem ordine inter pias
'
. X 7,.,..,,,, /",.//;/
ittvocetur
eius
ixitrocinitm.
dae, nunc iam
suppressa ;
sed ex antiqua futufa-
tione
canfatur adhuc
quotatmis missa
atunver-
sariapro
sodalihus dffunctis (2).
04 In ecclesia
Macharnisi
singufis
mensibus
expotiitur
pantxiculus e veste S.
Odradae.
quam
veneraturi
mulfi accedunt. Bis in anno
canfatur
S.
Odradae (3).
etaliis. 25. Becetitiori
tetnpore in ecclesia
parochtae
j. TH;ii,iiTm mUeni D 38 Litterae et voces uncinis inclusae, a tineis
sionilmsadobtlnemi!.n.i.luviain,infra,num.a(i.-l-2)Ibid..
p. 9o.
p. m.
-
i:i) ibid., p. m.
-
(4)
ibid., p-
loi. - (*)
L,b.
ViUi antiquH
nmigsa;
alia er
traditionibua
popularibu
conscripta
nnno 1^04.
VITA
SANCTAE
ODRADAE
Excodicibus:{i)Leodie.,siolim58,nut.m;mBrux.S58;i^)olin^^^^^^^^^^^^
.ectuidum ediliotiem v. v. L. H. Schutjes; (4)
apoyrapho codtcis Hubeaevallensis, nunc^ m Bt
^-'^^^.^/J-
stqnM,Cottnn.praev.,nuttwi.2,3.-~Attamennonpaucasvarianteslectionesneglexmu8,quaemamtest^
Ubrarii vitio
adscribendaevidebantur.
sitate refertum,
luculentissimo
rhetoricoque ser-
mone a principio finetenus
usque
conscripfutn, sed
per frequentes irruptiones aggerum, varios anfra-
ctus, itiimdatitiasquefluminutn,
quaesolutn
piscibiis
ibi praestabatit liabitatiunem, iticaute
custoditutn
;
sedpost ipsiusChristo conregnantis
glorificatiotiem,
surdos auditum, caecos visutn, tnutos
loquelatn,
debiles gressutn, itifirmos
quosque satiitatem
per
varias medelas a Dottiino ipsius meritis et precibus
inibi ubi qui-scit, impcfrasse. Quae el se
referuut
fidelibus oculis inspexisse. Ne igitur
margarilam
istud praefulgidum superni regis diademati
con-
grueiUissime inserendum, lumenque
persplendi-
dum caelestis fulgore iubaris irradiatum, sub cab-
ginosa ignorautiae nube deUtesceret, et ut lux
boni exempli. Domino hortante,
nequaquam
modio supponatur, sed ut glorificetur
Deus, pro-
Incipit prologrus \
Laudarti Doiuinum in sanctis suis omnes divino
oraculo,
psahnista tesle. iubemur : non quod
^
noslra laude qui solus nullius eget, indigeat
;
sed
L-ius auxilio ut iudigeamus omnes ipsumque lau-
deiuus, summopere necesse est.Cum igitur ahuae
virgiuisOdradae
corporahter
quiescentis in Alem,
villa scilicet quae Mosae fluvio superiacet, vitam
actusq\ie, nescio quo pacti). sive litteris non tradi-
lani. aut, consfriplain. negligenler amissam. mi-
nime valui reperire, quod meo cordi fuerat non
modico dolore ferendum. Unde
*
a sanctae .sepul-
turae ipsius indigenis cum curiose percunctan-
ter(iue
rimarer *. Imiusmodi super his dedere
respoiisa : Fuisse scittnts, dicuut, librum vitae
actuumque ipsius, multorum miraculoritm nutnero'
Prol.
*
(I. p.) om. l, Piolo?us in vitam sanctae Odra-
dae virginis 2 ; tot. prol om. - quia 4. ' Veruni 4.

* rimare 1.
paJanda
DIES TERTIA
A
pabncla
hnininibu^
ciuui.-hbro
snporposita, et
huius
virginis
nicrita iiat-libus ne rcMnanerent
iucognila,
opus certe ultra meae
possibiiitatis
vires
eius
piae
veneralionis
constrictus aftectu,
ipsius
precibus
confidens
aggredior, ipsanuiue
scribere
ct multis
incognitam
palani lacere atteni-
piabo,rheloricis
phaleris ouniino
derelictis,verbo-
rum
neglegens
concinnare lepores, cum necdum
in
bicipiti
Pernasi iugo soniniaverim.
ncqne nga-
verim
lal)ru
'
fonte cal)al!ino.
lector, nec
"
cxpe-
cies a me ut omnia
gesta, quae de ipsa admirative
diceuda
sunt, etiamsi
omnia corporis mei niem-
bra
verierentur
in Unguas, si a Deo Homeriana
mihi
darenlur
eloquia,
Mantuani vatis profunda
viaerent
ingenia.
Ovidiana
largirentur
auniuia
copiosa.
nequaquam
valerem
explicare. Sed per-
pauca
quae (ide
dignis
receptissimisque
vins
Domini
sacerdotibus,
monacbis et saeculanbus
et
ndelibus
laicis
referentibus
agnovi. quae cum
cana
dedicavit
autiquilas eta suorum
abavorum
iritavis
suonnu
tihonnn
pronepotibus a progeme
i
progenies
per aevmn in futurum
edisserenda
perceperat
: quod et picturae
parietum
cenarum-
mie
^
a
veterum,
qnae,
secundum
beatum
papau)
'[
Gregorium.
h!)n sunt
laicorum
' b, nmic usque
testantur.
in au..o
vidolicei
trecentesuno
quarlo
post
miUesimum
aeterni
principu
incarnati.
Annuat ergo Deusel
Odrada
precatibus almis,
Ut
Doininus
niihi det oius sic gesta referre.
Ouod
nobis
prosinl. Domino
cedantm
honorem.
Q^ sine nne D.us tnanet unu.. trinus in aevum.
Amen.
ExpUcit
prologus
'.
Inciplt
vita
elusdem
'.
V(TA
"1
nobiliiatis,
cultus c
religioms
u.xo,-e; quo-
nun
nounna
.livinascientia
Ubrovitae
consci pta
"t.
An.bo
ante
Denm
florentes
cast.tate
co rgaU,
polontia
fan>osi,
quoad
Deuu,
luunjles
et paupe es
spiritu.
divitiis
adm.Klum
allU>ente>,
de i'egaU
^tirpe
prodountes,
non
immento
rex reg-
vu ue
polerlnt
appellari.
Bene
^ regem,
n,qua,u.
naqui
poitia h
Uommo
acci-
qui qumque
\el
duol)Uiaaiu
,,,,,,.i,,ii.l
C
p,is,totidem
sensibus,sive
duobus, '"
'
^'
'^
,
ope^ationi

d,
appotitus
nox.os d Peh
am Ch, ,,
P
daenomen
nnpommt.
QuaeservireDeovovit^puerilibusanms;
Ecclesiaehmenvisebafsaepeterendo
Queq"epuenaressprevitamare.oco.
Afnigens
carnem ;
miratur
sexus
etaeU..
t fn.-ip ^ed
pulchriiudine
Pulchra
valde
erat
facie,
sta
p
merito
incomparabihor,
ut
mento
de
.p.a d.ce-
''^''' ''
Tanto
compluit
hanc
- dives
natura
decore
Quodmiratafuitnilsuperessesibi.
..,..e. 2.
Ista taUs dnm
V^^^^^i^^^^^^J^
Deo speraret ',
propter
ipsius
ext
enenli^^nna v
comecrat. .
.) _ ne
4 ' cerearunique
*.

^
libra 1, 1, labra con: 'X.
*
tmc 4. -
.;. 1
*
odradae
vi,^nis 1
Num. 1. (l. V- e-J *"^
.,,.i,.i;i4
* Bonum4.
o,n. :i. 4.
- splendens
4. - tran."
^V^J^
^^.
-,.eta.,inte..ectuetoj^Uc^^
dendo 4. ^ novit 1,3,
v"'""
*
0
(c. h.) h.
implevit 4.
NOVEMBRIS.
63
tudinis elegantiam illustrisqne prosapiae digni-
talem i-t nionun condecentium honestatem ^, a
mullorvim noliihum tiliis adamatur.qui eius copu-
lam atfectautes. in concupiscentia
=*
virginis arden-
iissimo aesiuabant amore. Qui omnes
* ab ea cum
iudi<,matione repulsi. cum verecim<iia discessere
confusi ; nam Domino soh virginitatis pudicitiam
vovendo sacravit ^ Huic soli et non alii sponso ler-
reno adhaerere delegil
; sicciue spreta liheroruni
propagine.actu habituque
redimcnda',sponsoqui
in caelis esl maluit applicari. Haec. inquan^ cauta
negotiatrix considerato
agro [qui] thesaurum
celabat absconditum,
emit ipsum. el ne thesauro
praedicto
depraedaretur in via, occuUare siuduit
am-ae
populari. Quae et (piaesitis bonis marga-
ritis, miaque inventa pretiosa, suis distractis omni-
bus, ipsam avidissime
comparavii.
3 Quia vcro nonnumquam
accidit quod divma Defuncta
miseratio electos suos variis tribulationibus tem-
"-J^^^^^^^f
"
ptari permittit. non quod hoc ex ipsorum proce-
dal demeriio. sed ut exinde, ut am-um quod per
ignem in fornace
probatur, ipsorum
augeatur
meritum et fiant inde puriores, hinc est quod,
^
cuni mairis, quam tenerrin\e
dihgebat.
potuvtur
solatio,
Dominus hanc digne pro mevitisreuume-
randama
viaehuius
incolatu ad supernae repro-
missionis
patriam
accersivit. Qua defuneta. h.-a-
iaque
virgine. de qua loquiumr,
materno deslituta
solatio post modicum
tempus pafer ems aliam,
licet genere
nobilem,
actibus
moribusque pnon
dissimilem,solo
iantmnnomine
christ.anam,
fil.ae
suae
novercam.
ex secundis
nuptiis sibi copulayit
uxorem,
sub qua muUas
iniurias
perpessa. tole-
rantissimaepatientiae
meritum
amphavii.
4. Haud
muUo posi elapso
ten.pore.
cum ex
-^
solari^
orhis
revolutione
annuus '
dedicationis
dies
in ecclesia
MiUiglem
"^
vocabulo
afluisset.ad ciuani
e
vicino
frequentia
nou
modica
populorun. de
more
solito oraudi
gratia pro
devotione
conflue^
bat ad hanc sane
soUemnitatem
praefatus
pucllae
c^enUor cum uova
coniuge,
comitaniibus
eos nn i-
Ubus
suoruni
turbaque
satellitum,
admnct.s
utriusquesexus
populis, non
dissumh
stud.op-
perabant.
Virgo Deo
amabiUs
forsan
commeare
co
cupivil. si sibi
liberlate
frui licmssei.
si uunen-
u quo
s^dere
*
i.osset,
uon
deessei
oppor muun
h"c
occasione
patren.
precibus
aggredUu
jt
sibi iu hoc
iantillo
faverei,
concedendo
quod
optaret.
Cuius
precibus
pater de taca. satis^ an-
nu
.et, si uon
hunc
per.uciosa
conmgis
sugge.tK^
"" "
t^ssei

haec
couiux.
inquam,
fomes
peccat.
Xs
dis
diabolicae,de
qua iUud
luvc.ahs
non
incongrue
dici posset :
...
Viviltamquam
vicinamarito,
^ SaLVI.rr.
Hoc solc
propior quod
natos comug^s
od.t.
^^^ ^^^
Nam
novercae
In.iusmodi,
odii
venenato ^ zelo
iahe.Ues,
.secu.idum
eundem
poetam :
ye,o vetet : iamiam
privignum
occ.dere fas
est.
Hnins
nequa.n
uxoris
votis
pater
virginis
sat.s-
f.rupil.virginemas^^^
SIh-SsoX^^^^^^^^^^^
prol>ubi.ilatem 3.
"^ /^" ^. -jy., To,anda4.
aute.n3.-'^servav,t4.-
-ff\
^,
Mi.legen.
4.
-

(s. t.)
suorumque
lurba 4. -
decenw
_ 1 venato 1, 3.
spaiiosa
Ibid., rr-
27, r,28.
64
VITA
eun,
..nicum ""q""'""'';;...
ec,ual...^
nu.-ae
magnit..d.nis,
causa
prop
b
teu.pore
a
,U,:i
,oquestrabanh.r
:
"^ '"';,, ferita-
espedil,..s
l.o.n.n...n
al.e.n n b
_
,,,!;,U.o
f..era,.l ""^'
j'
'" "
emptare.
Gonsi-
culoaail..m
int.-o
audeal
|U >
at en
^
^^^^
DE
SANCTA
ODRADA
VUU.iNE
^^,,^ , cuius
orationi. D
"';'*"
rhSus
dSs
eW.me..ter
exa..divit,
aes,<ler.um ''^ "j^"
,. , a
.ruptiis
a,M,i cuu,
,,,,,ntem V^^^^^^^^,,,,
bonae
conscientiae
fatuis
v.rg...,l>n " "
"
,, ornata lam-
:r'!^:^-er;no^:;:^-.---^.
--;;::r:a.den...ora.ione,n^^
''''""7;lms;.Xnosci.ur
et
inaquosus, aquae
nosus
slor.l.sq..t
agn
affectabal nec ;;;U.aait..m
int..o
audeal
,ju.s
au.n^..
^^^^
nos,.s
s.eriljque
agno^.^^^^^_
^_^,^^^^ ^^^
,i
postife.-ae
suae
'O"'"'-'",
";,, iu hoc
pa..l..lun,.
qua
""f
3
p,.ocul
ab ecclesia,
OdrLn,
--''-
J~""hs
eligeret
habebat.^D.gr,^^^^
j-
J,,^^^
,.^,., ,,
iftrfomtfo,
prodigiose
mansuefafto.
B
rfcUisorimn.
ut
T'H;s^;nc.c.,u.gjc^;-
pons
ta.u
;^.
^-;; "Stuara
periculi,
occnrsasset
r*
^ea ^ 'n '
, e
^ic.no cru-
cis
n,mla..i,l..l
'i'"'^"'
"f
'
'"
.,^0 seras
resevat,
pide
introusque
process.t
Pnmo
ei
'-'"^.ri^lX^vSlati;:^
ur,etut
auimal.a
ae
insueia
aecurrunl.
res
inter
esunen.es
Un,.sen.hla^-^^-^^^^^^^_
rS:X
toSrsuamOdraaama
brutis
bestiis
tribuit
adorar..
yum cun,
prnspici,.nt.
.ccurrunt
prMinus una,
PopUtibus
nexissubmitlunlccnua
co la
Acclives
tcrrae,
sic terga
sedenda
parando.
At virgo e multis
quodam
eqr,o
robus.o
viribus
foia
iganti
et
P"eemine..t,or,
ddeeK,
eiden.one

sella
supenecta,
perstrmgit
Ireno
iZulas,
sicque
supra
resedil.
Cornupes
se^
ensse
oneratum
onere
."gratissnno.co..ti^a
.,atu-
.rs, i
generis et usun,.
suavissima
c.l.ss.maq.
de'"nbulatione
festinabat,
adeo ut
patrein.
qu.
ia.n .n liarii
spatio
praecesserat,
f.lia ante me
rtam
conse^endo
pedete.,ti.u ^^V^^^^
praeteriret.Quo
viso.pater
.nsueto ^^^-^'-"^
culo, et
suum
recog.,oscens
errorem,
equo quo
sedebal
desilivit,
solo<|..e
prostcrmtur.
et tibae
C pedibus
provolutus,
dc
co.nmissis
s,b. ven.am
suppUeat
condonari.
Al
virgo,paternae
reveren-
tiae in boc
persentiens
derogari,
asserebat
secun-
<lumpraecepta
decalogi
soboles
mag.s
gen.tores
honorare
debere.
Pater
vero no..
acq,..escens,sed
,agis .,t cun.
venia sibi deUctmn
condone.ur
<;xo-
rat, ac de ce.ern
spo.idel suae in
omn.bus
volun-
tati
subsequendun..
ynuc,e.um 6. Sic itaque
pervontum
esl ac ecclesiam ubi
Jecta, ui.cmc secunrtum
sui cordis
affeclum
exorat Sal-
valon..n. A ciuo
virgo sibi pro salnte an.mae suae
netenti
mliil coniidit
a.Mioguudum.
lUud soUicita
menle
relractans
: Domu, mea domMs oratmm
_ - : ..*;* n/>/>init niil ouae
'"'':^'n:^'Sten..spro^rata,divi.mmadiil
gembu^
fl<Ms
^o
Mi..ares:necduino..ationis
sola.iu,..deprecatur.^Mua^e
^^
_^
verba
compleverat
i
contr-
.^,
.

terrae
v.-er,bus
ton
m-n
^^^
^^^^^_
trunco
arbor.s
^f
"^
'^^'''^^fi,,,
^i,, ,
hauseru...
hom.nes
et
""e.il. v
hodiernum
riam
virg.n.s
"^'^" ' "
,^'^,^'; odradae
.nerilis,
diem
f,
haustusque
a de ^N
^
.anita.um.

^"^"'^iV^^^XSeop^
-"--"'-
^
"
'"'
r ds
uSwii^.0..
dedignaris
operari
;
sanct.s
.u.s ,ta '
="'
,it,r
, le.-i
Odradae
''""'''l"bu:tSriSminisaquae-vae.tui
""Tv ^ att
Spir t..s. in
..obis et e nobis abun-
:;uS1ornerfe'.^emanareconcedas-,quodet
-^'"Sll^uftli^-narrationisprolixitas
au^i.<!ribus
Istidium
generet,
<ies,d,os,s
pe.
nlur-i
quae a
receptissimis
v.r.s aud.v.,
m.acula
h
usvir-inis
praetermittam,
cum
.niracula
acere
non tam
sit
'uiclitatis
indicium
qi.antum
can-
wVqua
tolafervebat,
effectus
s.t
,nu-aculorum.
Serqutanitatesinprosperitatibusno..numquam
r.m
Ixpediunt
Hnimae
solum
De.nn
amusaftec-
'l^^irexemplo
beati
Pauli in
in.irmilalibuscoep,
gtoria i ;saU bre
fiUatio.iis
Dei
s.gnu.n
ex.sl.mar^
t
dve-itatibus
nageUari,gravi
aegr
udn.e
du
tm.naque
laboraba..
Quae
tamen,
quantum
con
rres,
abslinere
hu.uanae
fragi.,..at.^a
o.n
peccati
contagione
fuit
.ahena.
sed nt .ps, t,,n
nuam
aurum,
quod per
.gnem
fol^f^;
'"
i:,uii
diadema.e
nilidiori
-P''\-\^',t^,'',
Sicque
lolius
corporis
vali.ud.ne
dest. uta <^ mcp.e
,
fatigata,
dissolvi
cupiens et esse cum
air..l<^,
1,1 D vidicum,
qnod
ardenti
mente
cup.c^a .
freqnenter
ore
r.uuinahat,
iterans
atque
.ngem.-
nans
<
: Qmndo
veniam et
appanho
ante facMn
/)ei?Quae
tandem
sui corporis
dissoluUonem,
d.u
exoptatam,
a Spiritu sancto
edocta,vicmam
per-
.e..snt'immmere,salulifer.aeconfess,omselsacra
mentalis
viatici
comnumione
munita,
nec
non e^
unctionis
extremae
sacro
delibula
hquam.nc,
er
renis terrena
relinquens,
vilam
ha.,c
exhala
u
J^
Beata.n caelo a.iima.n
sponso
v.rgmum
Ghnsto
copulandam hac die angeli
praesentavere.
A
pro-
genitore quoque suo, loco lestament.
prius
q.,oa
_...,::.. Kt;nKMi m,ale,ius sanc.tmn
cadaver
/
Piissim
moritur;
corpu$ eius
Num
5.
- '
valris
filiiie (tdrf.3.
- ' comite ospitem 4.
_ .lel.nialam
1. - * n.bidonun corr. 13. 4 - ^ mors.-
hus
4.
- hl.itacnlum t.
-
"
inconsueU. 3.- electo 2. 4.
_Boi.4.
'"pon<Wrel3.4.
Num
6.
'
ili>- a- l'-l
^^^'^ annuata promissa .i.
Num.
7.
'
Peracti. 4. DisKiossa 1.3.- ita 1. 2.3.
hinc 4.
-
Me nob. ab. c. et) in accoUs
abundantiam
conii-
nenler 4.
, t a 'i
Num. 8.
-
quam 4. - ^
om. 3. - ^ exped.ant 2,
3-
*
atYeclantes 3. - *
iniiemiscens 4. - ut add. 4. - P^
sensiit 3.
-
iumentonim 3, 4. - inclon.ilorum
6.
9.
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
65
9 Et licct mors sanctorum
prctiosii el eorum
,S,S cuui
laucUbus
dcbeut celel>rari uiemoria, a uotis,
prodigio parentibus,
cognatis et amicis, qm ipsamtener-
rime
cUlexerant.
lupebatur. non sapientrs per
temporalem
obituni eleclis vitam non lolli.ft > in
melius
immutari.
Alii namciue
amissam consola-
tionem
deneverant,
alii patronam et nutnculam
ct
paupertatis
subventricem;
alii tunicas et vestes
sibi ab ipsa
praebitas et factas exemplo Dorcadis
ostendentes,
aegre
poterant consolari. Sicque
maeroret
luctus
omnium.nobihum
praecipue, nec
non
plebeiorum
-
utriuscjue sexus, cjuo revocan
polerat,
si c^uis de morte revocabilis esset. perso-
nabat
Et ne ipsius gloriae
tiuodammodo
^ vide-
rentur
invidere.
si flere non dcsisterent quam
sine onini
dubio regnare
sporarent,
nevetamen*
tam
luctuosi
funeris
maeror
invalesceret, cuius
natrocinia
in terris
experiri didicerant, ipsius de
caelo
adiutoria
multumM>oliora
non desperarent,
nius
Dominus
crebris
subsociuentimn
nnracu-
lorum
radiantibus
signis liaud distulit declarare.
Funere
namque,
ut dictum est. ex ordme conipo-
sito
alvcolo
sepulta
salicino.
plaustro novo
^
superponitur
\ iugo iuvencarum
sine rectore com-
miUitm-.
Quod
populis
catervalim
admirando
comitantibus,
recto
incc-deus
tram.te, ad doxte-
ram
nequc ad
sinistram
usquam
decUnav.t
:
ita
ut hanc in onmibus
per arcam
quondam
testa-
meuti,
obducto iam Utterah
velamine ^
non plus
minusut
>ministraliter
^'
crederes
praecipitan.
Alemium
10. Cumquo in hunc
modum vorsus locum a
.etZy^- Deo
provisum
>
festinaret,
non casu, ut arbitror^
demabOttone
^^^ ^ivina
dispensatione^
actum est, quatenus se-
comiteDara-
^^^ yiHulam
quandam iter
habens,
truncus quer-
/'"'"''
cinus prope staret ; ad quem, ne
animalia campe-
r;f

s ros fruges
laederent,
repagulum
ab an iquo
^^^"""
q;::.cian'eratappensum-c,uip^
dore
pulridus et arefactu.,
ex annosa
tabebat
plnralitale;iuxta
ciuem
prope
transomido
' una
rotarum
axis fortiter
otfendens
impegit et iUisit.
Ad cuius mox tactum ut quaedam
funbnae Domi-
nici vestimenti
virtus
paionter
visebaturexisse.
Mirabile dictu.
stipes quem
velustas lam m glos-
h
semh
mutavorat,cunctis
cernentibus
humectatur
;
virore
'
resumpto.
operitur
corlico
momentaneae
frondis
glandiscpio
vostilur
onustate^.
Quamarbo-
rem quidam adhuc in carne
manentes. se yuhsse
G testantur,
quod et
mdicium
sanctitat.s
vu-gmis ex
avita^' adelique
^
narratione
accoperanl
confiten-
tur. Sicquo
'
usque ad locum a Deo sibi
praed(^ti-
natum,inviUaquaeAlemdicitur.,supernpamMo-
sae.ab Ottono comite
suscipitur
reverentoi,qui
a
eius corpus.ut
docuit
honoriUce
ecclesmsticao
ra-
didit sopulturae,
ibique in
honore
ips.us basil cam
satis decentem.
sumptus
uecossanos
unmst a do.
iussit
fabricari,quam
cleris
-
et
muusln. ui. gn d
et ob rcmedium
animao
suao. de ^^ P^-^P^?^'^^"
diah
patrimonio large
tribuendo
ciotavU
In quo
loco Dominus por
boatan.
Odi-adam
crebra
nn a
culormn signa
dignatus
^^^
'uanifesta o^
Q
o
caoci visum,
qxiot surdi
aud.tmn,
^^^
gressum. quot
morborum
genora
^an.tatoun
mb
recoperunt, et
opiniono
- mondacii m errore
vrr*
ost
^^
longuuKiue nimis enarraro. Quae nunc iusto
Dei iudicio agenle, peccatis populoruiii domeron-
tibus, ihidoin ut alibi pro parlu
"^
ciuiescunt.
11. Per istius virginis actionom et oventum cu-
Prolixa
riosus loctor, ut opinor, mysticam invenire poterit
comparatwne
instructionem. Nam per hanc virginem arcam
testamonti non incougrue
typicari dixerim, (luia
in ista spiritualiter onmia invenimus quae iu illa
materialiterfuisso
memoranlur. hoc excepto quod
ista spiritualiter in aniina vivificat, illa secundum
Ultoram occidobat. Legitur eniin quia '.
dum^ cap-
taab Accaronitis
circumducorelur.
manus Domini
intorfectioms
nimiaefiebat per singulas civitates,
ubi Domin\is percussit
uniuscuiusciue urbis

a
parvo usque ad maximuin ; de Betlisainitis*, eo so-
lum quod vidissont eam. septuagiiita viros ple-
bisque milia quingonta \ necnon et Oza. (jui tamen
motus pietate. cum bos recalcitrans lasciviendo
eam
dodinaret, interfecit. Ista siquidem nostra
arca, boni operis odore, castae consciontiae reful-
gens exemplo, in anima peccato mortuos non
de^iit
vivificare. Nec mirum, cum truncum iam
dudum
praemortuum,
ut praelibatum esl, haec
g
boata vu-go. immo verius per eaiu Domiuus. vita
vegotativa vivere fecit et germinare. Neque onim
nostra, ut illa quondam, de lignis Sothim
imputri-
bilibuscoinpaginata
et fabrefacta
reporilur. sod
uivslice
aetenialiter
porduranlisdo ligno vitae, de
quo a Domino
vinceiiti edere
proimttitur, suavis-
sime dopasta a nemine fideli dul,itatur.
12. In
priori quoque arca duo chorubim ex
S.^Odradae
auro
ductili,
oxpansis ahs alterms ad aUoium,
^^^.^ ^.^,^^.^
arcam
obmnhrantia
fuisse
leguulur. Quae in no-
stra
spiritualiter
nec defuere
: nam nostra duo-
bus
cherubim,
idest
praocepto
genunae
cantatis,
dilectionis
scilicet Doi et proximi (quae caritas,
beato
loluumo
teste, Deus est, qui ot via et Chri-
stus est. per (luam
quasi alis
poniialis ad Deum
scanditur.
qui Pater ost.^ bravium ot
rcMUunoratio
'^eternae
healitudinis
*) iusignUa
ropontur. bed el
'sicul
quondam
in illa. et in ista urnam
auream
manna
sorvantom
invouio,
vasscihcot
aun^sol^
dum,
onuuum
virtulum
genore
quas. lapulo
p
^
tio.0
adornatum,
non
manna
quod
mauducantes
patrosind(.erton.ortiusunt.sedipsumviymn
nanom
Ciu-islum,
cpu
dixil : Ego sum pams vwu.,
Zne
vivet in
aeternum.
Utrobique
doca og. logo n
nv^do, in arca
Ibodoris in
tabulis lap.c eis digilo
D i
xaratani.
quam c.t hic logis
plc.nitudine.u
non
To im
sculptura
dopictam.
sed digi.o
sancti Sp
-
ia
edoctam,
cum
implotiono
utrms(,ue
uov vok^
aue
Tosta.uenti,
reporio
cognitionem.
Qu^
I"'
utraoque
^
plaustro
novo
deductae
ref^
Sm
"
Quld
igitur
per
plaustnun.
n.si fid^
C"
populos
.m-iusque
Testamenti.
e.nvemei t u
ac-cipinu...
quibus
ulraque
arca
sat.s
innotu.
Z^
vidohcol
iudaismo
Moysaico
legahbu.
regm
caLie.n '
^^,^0
nost.-am
Num. 8.
- '
sed et 3, sed *. - ^ populorum .!.- o.- *
^'Jr.i
-'-.3-
sepulto 1, 2 3,
sepulorun t^
-
suppouilur 3,
*.
- velamento 4. - o.. 4.- <"
*
' myslerialiterS. . .
a .Jianosi-
nL.
10.
- ' pn.edsum 3.
pro.n.^^un. * "
^
^^
_ ^
transitus
3.
-
(P-
v-.
vuU-batur p. -
v.gore

hone^tate
3. - vita 3.
aur.ta i. - "'"^'^'
^ ^^^
^ _
^ovembris
Tomus IJ.
n 4 " ouieverunt
el add. 4.
K.
.e. op. m. m en-^-t
<>..*.
^
^^J^^^^
^
_ , ,.,,,,MZ,
^"^'
'^7l
- *
vero add. 3. - " quiogc"tos *.
-
p|mlum
add. *. *"'
"> fal.ritMt. 1.
,,..,_, dms
add. 3.
- *'-. aet. b.)
Num.
12.-
^'^^'*^''-'-
,-rt,,rpetuae
bealitu<Uni
rurefrri:--p
-^-
9
ostentationis
06
TITil
o.tentalionis
castae et Christi
bonusodor,
ipsm.
ad Deun.
precibns,
per
baptisn.a
et paen
idesinenterdaturrennssio^peecalonnn,etape^^^^^
Cbristi latere
etTusus
sangu.s cun.
^q-m pat^^^^^^^
regna
coelorum.Quod
plaustruin.quia
volubil tate
qnattuorrotaruin
localiler
transponitur,
mstabr-
Zm
mundum
designal,
qui
numqnan. m
eodem
.tatu
permanet.
diflnsus in plagis terrue
quattuor
.
;,ui v.l
eardinalil)us
virtutibns
quattuor
guberna-
^
pa.su
ainbulantes
altera
alteram
DE
SANCTA
ODIUDA
VIHGINK.
896 (^);
sed
uthiam
sigmficasset ubi Zwenttholdi
D
diploma
leqerit
Certe illud imlirafum repperi neque
m
MabiUonii
Annabbus
Benodictinis. neque inter
Auberti
Miraei
Donationes
Belgicas. neque apud
^,.e,,/yHy,Tableclu*onologiqueaesdipl6mes,
(>((.'.,
neque
apud Alph.
Wauters, Table chronologique
des
diplomes
concernant
rhist. de Relgique, nec
denique
apnd
Biihiner-Miihlbarher, Uegesten des
Kaiserreichs
751-918.
Curautem ius palronatus in
ecclesiatn
Bahnsem
pertinuerit ad dominum curiae
Scapensis,
hae^ ratio affertur
quod ecciesiaparo-
non
excedit.Quodet
""vnni idci.xo
dicitur q^ia
;;j;;;;?;"^;,rf,
^',7
fui^se videtur in vico
quihnius
arcaesubsidiacupiuntexptrin,.ecm
^
.,
^^^^^^ ^^
j^^^-^ i^,,,^ quidam ibidem ab
'Z
"x^elf
'^" rrc^uSldmn
iJus
presbyteralis
domus roraturi^). E. aliis
nan-ationem
suam
coticludit
scriptor.
ApoS
iieiij
exnere - , - -
Deumcreatnsest,
induerefestinabant
-. Ideoque
duobus
iuveneis
crcditur erecta
qui lugo colhgati
copulantur,
quorum alter sine consueto
compare
iugum terre recusat,
duo designans
Testamenta,
qnorum
altenim sme altero
impossibile est utih-
ter observari ; num novum
Testamenlum
veteris
est
implelivum.
13 Ul igitur taedium
dispendiosae
prolixitatis
fastidiosisauditoribus
auferainus,
cum praescie-
rim nec
dubiiaverim in boc tantiUo
opusculo
aemulos me habitunim,
quod non tam correctio-
nislimae
'
quam livoriszelo reor
adscnbenduni,ne
navicula
paginulae nostrae
syrenarum
blandien-
tinm
adulationibus
seducatur, ne
scyllaenarum
cauum
deiitibus et
detractionibus
lanietur et
discerpatur, ne patula charybdis voragine absor-
beatur et
intempestuosis
flatibus ultra meae pos-
sibilitatis metas agitetur. demissis velisin optato
portu litoris figalur anchora
consmmnationis,
oiHisculumque
^
desinat in eo qui est alpha et
omega
. principium et iinis, Pater scilicet aeter-
nus. Filius aeternaliter a Patre genitus, ab utro-
que Spiritus sanctus sine principio, sine fine pro-
cedens. qui in unitate substantiae, in discretione
personarum unus Deus vivit et regnat per infmita
saeculorum saecula. Amen.
ANNOTATA.
a Quidsibi relint istae picturae ceriarum, pror-
sus non intelleyo, nec ullam video coniecturam
proponemlam ad e.Tplicandam hanc vocem, nisi
arbitremur a librario, qui primiyenium aliquod
vero
documentis
colliyi aiunt vicum Balensem cum
aliis
multis in
Campinia sitis donatum fuissecoe-
nobio
Corbeiensi a S. Adalardo, Caroli Martelli
nepote, extremo saeculo V1II{^). At nimis gratuito,
meo
iudicio,existimant vv. vv. A. Geboers et F. Van
Olmen, et allodium
Scapense non comprehensum
fuisse in S. Adalardi donatione (cum praesertim
ipsa advocatia de Moll iam ante saeculum XIV
coenobio
Corbeiensi subiecta non fuerit (5)
et, ut
supra diximus, mentio Scapis primum occurrat
'^
anno 1267) et illud eo tempore iam donatum fuisse
monasterio
Belisiensi, ct denique illi donafum fuisse
a patre S.
Odradae;w.s/ huius mortem; qua multi-
plici coniectura
concludunt ipsam S. Odradam
floruisse
saecuio VIII (6).
d Manifeste
alludit scriptor Greyorii M. Ho-
miliae ix in Evanyelia.
eld est, utpufanf, Odorata seu suaveolens. In
antiphona prima ad primas vesperas officii
paulo
inferius edendi appellaiur viryo Odor Dei.
f Fonsille et efiam memoria loci ubi exortusfue-
rat iam dudum non exstabant, ubi anno 1686 pius
ille S.
Odvi\di\ecultor,Ioannesde
Bover,parochus
Macharensis, Millegemum venii deeo inquisiturus.
Quo auctore suffodere
coeperunt incolae collem
quendam arenosum, quales ex natura soli non
pauci in ea reyione conspiciuntur, situm ad exfre-
mam partem viae quae antiquo vocabulo platea
aquosa (walerstraat)
appellakitur, et mox, die
festo S. Andreae, S novembris illius anni 1686,
maximo omnium yaudio fons
repertus est. Qui ne
denuo arena obrueretur,
constructus est eo loci
puteus latericius, unde vicini solent aquam hau-
arbitremur a librario, qui primiyenium altquoa
pureus ain-^v^u., u.
7'"'. ;-"^, "?;" , ^:
F
CexemptarVitaedescripserit,eampe.-perampositam
^ire addomesttcos usus,ei qu.de^nj^^m^^^
^ .. tnm puni m nlus omntbus vici vartwus
p)0}<sus
esse pro vitrearum.
b Gregorii M. Ihyest. lib. ix Epist. 105.
C Vulyo Scheps. Mentio huius viciprimum occur-
rit in instrumento quo Mathildis, abbatissa mona-
sterii Sancti Amoris in Belisia
(Munsterbilsen) dio-
cesis Leodiensis, anuo 12m siynificavit curiam de
Scepse. sitam in parochia de Balne (Baelen) cum
suis appendiciis, videlicet im-e patronatus dicte
ecclesie, hominibus feodalibus. censibus aiinuis,
quibusdam honis qui in dicla villa et ahis villis
circumsitis bona sanclis Amoris dicuntur... que
bona sunt et fuerunt allodium nostri monasterii
predicti, a tempore a quo non exstat memoria
vendita fuifise moiuisferio Averbodiensi, Ordinis
Praemoustrafensis (1).
Ipsam autem parochiam
Balensem awt aliis duabus scripsit v. v. C. B. De
Bidder concessam fuisse coenobio Corbeiensi veteri
diplomate Zuenfiboldi reyis dato circa annum
*
(d. r.) dat remissioneni 4. " quae 4. '" hie desi-
nit 3.
(1}
[J.WoUers]. Noticr historique sur 1'ancien chapitre de
Munaterhiisen (llainl. 1H49), p. "iS; Aualectes ponr servir d
l'hi$t. eeel. de la Belgique, tom. VIII, p. 361. (2) Analeetes,
tam, cum in aliis omnibus vici partibus
prorsus
insuavis sit. Puteum illum numquam
exhausfum
fuisse ferunt, etiam ubi alibi ex diuturna
aeris
siccifate aqua passim dffireret. Ita faciumest
ut
anno 1868, aestate admudum calida et arida, ex
circumiacentibus vicis undique eo
concurreretur
et
centena rotidiedoliaex putei aqua repleta
asporta-
rentur, nec tamen aquae copia in puteo
umquam
decrescere visa sit (7).
Alterum prodigium a S. Odrada m eo
itinere
patraium refert traditio popularis. Cui si creda-
ms, dum viryo septa intraref uhi inclusi erant
equi indomiti,decerpsit ramum tiliaceum
quohabe-
naeloco uterefur ad reyendum equum quem
eyreye
deleyisset. Ubi vero Milleyemum advenisset,
ramum
istum humidefixit. Qui statim radices eyit ei mox
excrevit in arborem, quae deinde in mayno
honore
est habita et saepius in insirumentis
advocatiae
de
Num. 13. '
humanae 4. ^ opusculum quoque 4.

o2.
lom. cit..p. 357.

(3) lbi.1. - (4) Ibid.. tom. II. p.
269.
-
(5) Ibid., tom. V, p. 5i.

(6) De H. Odrada van Baelen.
p. 2&3i. -
(7) Ibid., pp. 81. 100.
Moll
DIES TERTIA
NOVEMBRIS.
G7
A Moll
memomUir
nomhie Tiliae de MiUegem, utpote
'auae
Ihnitem
sifjnaret
inter hanc advoratuim ei
territorium
de Gheel. Cum autem ineunte saecido
X
VIII
(post scx nempe ab ortu, ut minimum, sae-
lula)
vetustate
deperiisset, ex tigno eius ronfecta est
c'ux
quae
adhuc in domo
pastorali Uillegemensi
servatur
simul cum satis ingente stipitis parte, unde
desecta
minnta
fragmenta
recipere
gestnint pere-
grini,
in
memoriam S.
Odradae apud se ser-
^^tmxUXiemmnaruMf^^^foS.AgnetissecMnd^
uifert
traditio
popularis,
quam testatur
inscriptto
(1)
Ibid., pp.
53, 101.
-
(2) Ibid., p.
G - (3,
Ibid.,
p.
140.
aureisUtteris signata inbasiveteriseffigieiS.0(k3.-
D
dae, in domo presbyterali Alemensi adkuc repo-
sita (2).
h Id est, ut videtur, in culmi seu calami tenui-
tatem. Cfr.
Cangii Glosmrium ad v. glosses.
i In sexta Jectione Officii
proprii S. Odradae in
Brevlario Silvaducensi edito anno 1746 haec
addita sunt nescio qua auctoritate :
Corpus eius....
bobus iam ad Uuiites Maren et Alem, vulgo
Sammegat,
appropinquantibus,
invisibiliter mo-
tis campanis honoralur (H).
OFFICIUM
S.
ODRADAE
,; xrV olin,
Alemien^i, nunc
Sihaeducensi,
editum apud A.
Geboers et F. Van Olmm
Ex
codire
saecul, ^n
,ol>m Alem en^,
Vesperas.ad
Matulina.': et ad Laudes

Lt=
r;:r::;
rz;;;;-
"s:; :r-.
-.
<- -

">
AD I
VESPKRAS.
Ana 1. Adest
dies
'-'b"'''''
"^"^"^.^.^.^"
iKiec
medicina.
- Viri;o
sancta,
Odoi Dei,
Ne
damiiemur
culpa rei,
nnnsum
Ana 2.
Prudons
virgo
vigilavit -
Sponsum
seiens,
et
inlravit
- lanuam
caelestis
viae
-
cTens
omni
mala lite,
- Vas
repletum
oleo
-
Tenens
mundi
termino.
v.idt i-pte
J,.S Haec
sagena.
Deo
plena,-Misiliete
mar s vena,
-Non
corruptum
sed
constructum,
-
Deitatrm^nu
ductum,
- Prendons
semper stu-
^'i::.Xr;r;^rSa,-Oranum
Mundi
opes, larga
clalux,
^gi
"'X;l^r:Su"'>=ona
- Virgo
Ch^UDei.ona,-Lam^^

.-
Deum
caeli
semper
canens,
- Cervo
smu
G
aquam
- Gurrens
non
insalialam.
HYMNUS.
lesu
corona
vu-ginum,
Da
uobis
manna
caelicum
OcU-adae
sanctae
meritis,
Quam
veneramur
suppUces.
Haec
stirpe
nala
rogia
Elcorporepulcherrima,
Optatur
ad
connubia
:
Speruit
regum
prosapiam.
Mulreorbataunica,
Sufferl
novercaetristia;
Deusciuipotestomma
Dedit
electae
gaudia.
Hancpatordurerespuens,
Nondedicatamtrausiens
Ad
MiUigem
ecclesiam,
Smnitquevixgambestiam
Quampatercernens,ilelibus
Descendcns
equo,
genibus
Exorat
tlexisiiliam:
Dat
malae
cutpae
vemam.
Orans
haec in
ecclesia,
Tuncsitisal)undantia
Hancartat : forisexiens
Fonte cibatur
hauriens.
Da nobis, Pater caelice,
Cum
FilitJ angelice
Et Spiritii
paraclito,
Potari fonte caelico. Amen.
CAPITULUM.
Sapienlia
vicit
malitiam.
Attingil ergo a fme
usque ad finem et disponit
omnia
suaviter. Hanc
amavi et exciuisivi
a iuvontute
mea.
PHOSA.
Innumerabilis
virginum
cliorus,
spreta saeculi
dulcedine,
carnis
desideria
conculcautes,
luvene-
runt
sponsum
pudicitiae
praestolantem ea= Ad
Itias
digiiae pro
meritis,
lampades oleo virtutis
i^
nliibu
poitantes cum
sodalilms
coronand^s
De q
larum
coUegio
beata
virgo
Odrada
inventa
extmt,
quam
palronam
cum
beatis
virgiiubus im-
ploramus,
lnvenerunt,etc.
Ad
Mttrjnificat. ?
Qui nos
ditavit
et corpore
sancto
beavit
OdradaeVu-ginis.adiunctiscetenssn
is
Relimiiis
quorum
fovemur,
alme deo um,
TemSo
nostro,
Deus, da uobis
scandere
choros
Caeloruincivium,psallendotecun>manum.
OREMUS.
aeternum.PerDominum.
AD
MATUTINUM.
LWITATORIUM.
R M sanctarum
laudemus,
agmine
quarum
OrSrUumsuscepitinparadisum.
Hymnus
ex i.
Vesperis.
PRIMCM
NOCTURUM.
OFricifU
68
Ana
m
SANCTA
ODRADA
VIRGINE.
2. Creator
Christus
cunctorum,
foima
venu-
HanT
'pulctoam
fecit
Odradam
sil.ique
suhiucit.
,
Ana 3. Petitur a
.nultis
decora
virgoque
viiUus .
Gomugiosuiumoaptanpetitmcaeio.
rt 1. Accedamus
mente
bona,
- Laudes
sonant
i
patrona
-
Deo
super
onmia.
- Quam tulci-
lam
sanctitale
- Fixit
Christus
east.tate
-
Sumens diva munera.
- Pulsans
haiic votis haec
nlebs el precibus
totis.
_
A 2
Virt,^omoredecorata-SemperTixitvita
grata,
- Carens
omni macula.
- Nosque
serves
tuos servos,
- Sternens
hostes hic
protervos
-
Pallio ut aquila.
- Tuae precis alis grcgem tuum
serves a malis.
I) 3. Ista hidilh
speciosa,
- Forma
placens
generosa,
- Orans pro spe
gratiae. - Libera tu
plebem
gratam,-Christo
regi
affidatam,-Fidei
acumine.

Ut
nonHoiophernesnoccat
hisnec sic
aspernes.
SECUNDUM NOCTURNUM.
Ana L Ex meritis claris lausDei. virgo. vocaris;
Linquens tcrrena, paradisi petis amoena.
Ana 2. Crescit flos rosa sub spinis valde formosa,
QuiiniDeusaeternuselegitabuteromatris.
Atia 3. Defuncta matre, tunc odia tulit u patre,
^
Ob novae novercae rectricein tendit in
arcem.
i^. 4. Esther pia, sine mora
Placa regem et
implora Precibus iustitiae.
Ne culpemur, sed
Assuerum
Redde pium per hunc clerum

Malo culi)ae vilio.
Culpae scripta dele, nos
purga dono medelae.
^. 5. Rosa fragrans inter spinas,
Rubens
Rachel. medicinas
Ferens amicitiae. Hanc
dilexit lacol), vero
Potans eani dulci mero

Signo pudicitiae.
Roga, virgo digna, pro nobis
voce benigna.
rt. 6. Pater carnis istam odit, Sub novercae
manu fodit
Matris carens specie. Instaf nata,
prece lata,

Secum iens dedicata Visitare cU-
mata.

Feram aptavit, post patrem cito meavit.


TEnTlUM NOCTURNUM.
Aiia \. Virtutum mola terit virgo tria grana,
Cum quibus multa suscepit dogmata fulta.
Ana 2. Multos vocavit, a faece criminum lavit,
FontisinidainChristipotabileniessefecisti.
Ana 3. Ulrivusafontederivatur,scandisamonle;
Filia puIchraDei vocaris ordine rei.
i^'. 7. Qui prophetam cibo pavit, Danielem
lalitavit Lacu subterraneo
Cum leonibus
modestis, Sic anciUam tuam vestis
Tuo
propugnaculo. Serva morte dii*a, laudemus ut
tua mira.
rt. 8. Haurit aciuam, laus in caelis,
More
gentis Israelis, Fonte dato caelitus.
Haustum
sumit, sitim sanat; Surgit virgo, mox infamat
Riviis terra edUus. Lepram servormn
absterge, sancta, tuorum.
i^. 9. Auro tecta arca Dei
Intus foris, nam
trophaei Tenens semper culmina,
Quae
corona auri pura Fabrefacta, Chrisli iura

Legens in ecclesia. Audi, virgo pia, iu es haec
arca divina.
PROSA.
D
PsaUat cum
tripudio caeli sumpta solio.
Veneremur
cernui Odradam sanctam singuli,
Vii-ginalegaudium
dieanius nos ad Donilnum,
Qui de matre virgine vult nasci mundi crimine.
Ergo nos cum cant ibus pulsantes <^onsonant ibus,
Laiidemus
trinam inachiiiam quam poli laudat
curia.
AD LAUDES.
Ana \. Laudes dignae deiitur Deo. Qui Odra-
dain in trophaeo
Fortem fecit, bostem iecit
Omnis
immunditiae.
Afia i.'. Mundi fastum abdicavit - Vii-go Cliristi,
quam ditavit
Deus Pafer caeli rector
Donis
pudicUiae.
Ana 3. Deum triuuni quem sUivU,
Corde
puro concupivit.
Gorpus tenens vinculo

Annis sub infantiae.
Ana 4. Benedicant iii patrona Deum cuncta
cum corona,
Hanc ornavit propter bona

Virtutum iimocentiae.
Ana 5. Sanctae Dci exultabunt, Laeta mente
voces dabunt,
Regem regum collaudabimt

FiUaeprudentiae.
HTMNUS.
Consors paterni luminis,
Sponse Odradae vu*ginis,
Laudes eanentessolvimus;
Assiste postulantibus.
Aufer Odradae meritis
Peccata quae nos fecimus,
Virtutum da constantiam,
Finis ne malus capiat,
Sit. Glu-iste. uoljis omnibus,
Odradae sanctae precibus
Indulgeas credentibus,
Ut prosit exorantibus,
Persaepe pro caelicolis
Absolvis nexu criminis
Donando indulgentiam,
Tuos ne orcus rapiat.
Odrada. cuni virginibus
Dilecti fruens gaudiis.
Sis memor nostri. petimus,
F
Gum tui sponsi civibus.
Sit, Christe. rex piissime,
Tibi Patrique gloria.
Cum SpirUu paraclito,
In seinpiterna saecula. Amen.
CAPiTULUM. Confitebor, etc.
Ad Benedictus.
Benedictus in tlirono caeli Deus Pater
omnipo-
tens, gloriosam vu-ginem Odradam
miraculose
in
Alem patronam sanctam constUuens : quam
pie
petimus ut nos custodiat suis precibus ab
inferni
lupis, et iUaesi pai-adisum intrare queamus.
OBEMUS.
Deus, qui beatae Odradae virginis merita san-
xisti, et in ea gratiam tuae divinae
inhabitationis
ampliasti ac arcae foederis Domiiii non
immerito
comparasti: coiicede propitius nos famulos
tuos,
sacraevirginishuiussuftragantibusinentis,manna
caelestis consolationis satiari, animamque
vera-
rum vu-tutmn odorehabere valeamus adornatam.
Per Dominum.
COMMEMORATIO
A
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
COMMEMOKATIO
FERIALIS
Gloriosa
virgo Odrada, qiiau in nuniero pruden-
tum
virginum
sequitur
quocumque ierit Agmun.
69
AD HORAS.
Antq)ho7iae
de Laudibus.
AD TERTIAM.
GAPITULUM.
A
laqueo
linguae
iniquae et a labiis operantium
mendacium
et in
conspeclu
astantium faclus es
mihi
adiutor, et liberasti me secmidum
multitudi-
nem
misericordiae
nominis tui.
AD SEXTAM.
CAPITULUM.
Invocavi
Donunum
Patrem
Dominimei,ut non
derelinquatmeindietribulalionismeae
et mtem-
pore
superborum
sine
adiutorio.
AD NONAM.
CAPITULAM.
Laudabo
nomen
tuum
assidue et collaudabo
niud in
confessione.
et exaudita est oratio mea
Liberasti
enim me de
perditione et enpuis i me de
B
^empore
iniquo;
propterea
confitebor
tibi etlau-
dem
dicam
nomini
tuo, Domme
Deus noster.
AD II
VESPERAS.
Anfiphonae
<h- Laudihu..
sed quarta Ana erit
:
Gloriosa
Virgo
Odi-ada.
HYMNUS.
Organa
cordis
solvimus
votis,
Preces
servorum
arce
polorum,
Ghriste,
precatur,
suscipe,
pia
Virgo
Odrada.
Dator
salutis,
dona
salutem
Omnibusnobis,meritasancta
Psallimusdignalaudibustuis
Virginis
Odradae.
Redde
beatam
fonte
renatam
Animam
nostram,
maculis
munda.
GaeUiucundapetiititla:
Gedas
Odradae.
Auge
devotampopuli
catervam,
Nesaevihostisruatsubtehs;
Gluiste,
sublevanos
:
tuamsponsam
Golimus
Odradam.
Da
nobis
sanclam
ducere
vitam,
Pace
tranquitla;
ne nos
procella
Mergat in liora
mortis,
exora,
Virgo
Odrada.
Angelisummolaudantincaelo
Trinum et unum.
nunc et in
aevimi,
Guiusaspectucoetussanctorum
Stat cum
Odrada.
CAPITULUM.
Gonsideravil agrum et cmit eum, de fructu ma-
nuum suarum plantavit vineam. Accinxit fortitu-
dine lumbos suos et roboravit brachium suum.
Gustavit et vidit quia bona est negotiatio eius,
non extinguetur in nocte lucerna eius.
Ad Magnificaf.
Ghristi pielas, onuii
prosequenda laude,qui
suae famulae Odradae merita sacravil in corpore
et anima. Nam flore eius corpus aridum ligiuun
pertaclum vestiit axis. Da nobis ipsius, Giu'iste,
precibus,
al)iectis rebus terrenis, tecum ascendere
caelum
manipulis virtutum refertis.
MISSA.
INTROITUS.
OFFICIUM
E
C
Alleluia. Beata Odrada, cyclade ornata gloriae,
videt revelata Deum facie.
SEQUENTIA.
Odradae
recolentes
iaudes,
imitemur
virginem :
servire Deo vovit
puerilibus
annis.
Laudando
contemptu
terrenas
sprevit
nuptias;
gloriam
mundanam
prudenter
contempsit
transitoriam.
Puellares
iocos devitans,
genus
venustans
mori-
bus,memorias
visel)at
sanctorum,templa
saepe
terens et orans.
leiunia
frequentans,
profusis
ad
inopes
manibus
fertilibus,
tempus
distmxit
A^-^^pentis
praecavens
astutias,
nullum
opus
faciendurarelinquens.
Gloriam
internara
ornayit,
sollicita
habere
super-
nara,
pai-ata
lampade
expeclare
ven.eutem
Berhacc
sponsa, quae,
cura
venerit
spousus, sic
P.:h~u;.urnignecreraatura,o<>ionover^e
conflatura.
Dilanianda
a
patre
relegata
mah-
gn!l. U-"
consilia
signo
crucis
sunl el.sa,
sJr:
Pater.nesciens
mala
<lata dare ,.-
tenti,
mox
oranli
fontis
venas de arena
ded.t F
tSus
sui
praescia
de morte ad vitam,
exha-
1 ^ nrieseiitem.
Revelata
facie
regcm
v.det
lavit
P~7;
.itaeresidens
aet.Tnae.
pierbiUm.
Da.
Ghriste,te
stipendmm,
preci-
hus
beatae
Odradae.
DE
70
DK
SANCTO
MAl^LVNO
MARTYKE.
D
TKMPORE
mCERTO
DE
S.
MARIANO
MARTYRE
L\
PRINCIPATU
LUNAEBURGENSl
COM31EIVTAKItJS
PRAEVIUS
G.D.S.
oppitio
CuUus 1. Bardevicum
seii, ut
appefhttir in scholvs ad
S. Mariani
Adawum
Hrnm-nsem in codice
Luydtmensi sae-
in liardrvico
^^;,- ^Y//,vic"s
Bardorum (I).
Bardi r//^w inter
Boreales
popuhs recensentur
abeodem Adamo (2)
etapudHehnoldum {^^.
oppidum fuit
haud iguo-
bile antiquae Saxoniae, immo, si famae
credas,
totius
septentrinnalis
Germaniae
anfiquissimum :
conditum enim ferunt
durenth triijinta (juinque
annisprius quam
Romam.NuUataineneiusmenth
in momimentis scripti:^ reperitur atite Adamum
^
firemfnsem saeculo XI. Situtn est super Elveno-
vium fluvium
(quem olim Luiiovium
rocitatum
aiunt) non jyrocul a loro uhi nunc exstat urbs
recetitiorLunaeburffum.EpiscopalHKudsededona-
tum fuisse a Caroh M. nonnnlU scrip.serunf, eius-
que primum episcopum fuisse S. Suitbertum, sed
non satis certa auctoritate ; ad sedem potius Ver-
densem a stabifita in ea rer/ione hierarchia eccle-
siastica videtur pertinuisse. Decoratum tamen fuit
cationicorum collegio, cuius possessiones et iura
post erersionem sacrorum saeculo XVIinvaserunt
Lutherani. Qui plura cupit,adeat Historiam Bar-
devici, quam inter patris sui et suas disaertationes
edidit Ilenricus Meibomius tunior (4),
vet quae
fusius et accuratius circa eandem historiam ger-
manico idiotnate digessit Christianus Schlo-
pken
(5).
2. Quam celebris Bardevici fuerit Mariani cul-
tusdemonstrat imprimis Kalendarium veteri mis-
"ulTxiy
'"*''' praefixum ei a SchWphno visum-, ubi Mariani
inartyris memoria ad hanr diem 3 novemhris cele-
branda indicahatur
;
praeterea Sigillum ad causas,
quo utebatur capitulum ecdesiae collegiatae SS. Petri
et Pauli illius civifafis,in quo sub imaginibus apo-
G atohrum incisa erat effigies pontis et iuxta hunc
martijris orantis : qua Miu*ianum exhibert osten-
dunt tuui traditiones historicae pauh inferius com-
mcmorandae, tum talnda quae usque ad finem sae-
culi X VI in eccfesia coflegiali appensa visebatur
(ex ecclesia sive sacello Sancti Mariani. de qua mox
sermo erit, sine dubio illuc translata), hac insignita
inscriptione : Sanctus Marianus hic in pontc mar-
tyrisatus. Praeterea in dor.umentiti in archivo eius-
dem eccUsiae a^servatis memoratur Vicaria in
honorom Mariani Martyris extremo saeculo XIII
fundata a Nicolao Uartholdi, rapituU derano,
qiiam et reditihus auxit I[enricus Greviny, eccle-
siae Jiardevicensis canonicus, qiti obiit anno 1344.
Et in ulio illins capitidi libro memoriali obitus
duorum canonirorum notatur his verbis : 1347. die
.^hiriani iiiarlyris obiit Theodoricus de Monte ; et
1365. proxima die post Mariani martyris obiit Do-
minus Bertramus vicurius ecclesie Willhadi (G).
Sed et Ottone M. imperatore, saecuh decimo, hie-
eelebris fuit
mltem ab
intunte
rothecam
argenteis stafuis ornatam S. Mariani
marfyris
reliquiis recondendis donasse fertur
Bruno Verdems episcoptts (7)
.
3. Sacellum etiam in konoreni S. Mariatii ex-
structum esse eo loco ubi ferebatur martgrii pat-
mam adeptus,
demonsfrat scqucns diploma a
Schhpkeno ex Bardericensi archivo descriptum :
loannes Dci et apostolice sedis gratia episcopus
Verdensis, dilectis nohis iii Christo veneral)ihbus
Domiuis decano et capitulo ecclesie BB. Petri et
Pauli aposlolorum Bardovicensis nostrae diec.
salutem et sinceram in Doniino caritatem. Petitio-
nibus vestris devotis inclinati, vobis. ut capellani
in honorem sanctorum Valerii confessoris et Ma-
riani martyris prope pontem ubi communis est
transitus per flumen Elmenow. infra oppiduui
Bardewick, in loco conjiruo et honesto ibidein
fundare et fundatam de boniset reditibus compe-
tentibus dotare. qua dotata sacerdoti discreto
conmiittere et conferre valeatis, tenore presen-
timii concedimus facultatem. Et omnibus Christi
fidelibus dictam capellam devote visitantibus el
ibidem eorum orationes admittentibus, manusque
adiutrices pro conservalione eiusdem capeile
porrigentibus, quadraginta dies indulgentiarum
de iniunctis eis penitentiis, in Domino misericor-
diter relaxamus. In cuius rei testiinouimn presen-
les literas sigilli nostri iussimus el fecinms appen-
sionecommuniri.Datum Rodenborg anno Domini
I4(i5. ipsa die Crispini et Crispiniani (8). Sed nescio
qua aurtoritate dixerit idem Srhhphen (9),
hoc sa-
cellum ronditum esse eo hco ubi olim exstiterat
ecclesia S. Mariani, atque inde concluserit eandem
ecclesiam iam extitisse nbi anno MGLXXXIX in
nocte Simonis et ludae tunc Henricus Leo Dux
Brunsvicensis cepit civitatem Bardewicensem et
incendit aefunditusdestruxit,deintisecclesiis{10).
Certe nullum illius rei testem ajfert. Ideni vero
saceUum anno 1540 iussu Erncsti Ducis Brunswi-
censis, Lutheranae sectae seduli fautoris,
solo
aequatum est, qitod Littheranorum oculos offende-
hat rnthoficorum erga S. Mariani reliquias pie-
fas {\\),nec unfptam deinceps e ritinis suts excita-
tum est.
4. At quam certn:^ et iUustris cidtiis, tam incerta
S. Mariani historia. Exstant qitidem eius Acta,
quorinn duplex apographum ex Passionali Bode-
censi et ex codiceCarthusiae Coloniensis,antea
vero
S. Simonis Traiectensis, ad maiores nostros anno
1641 transmisit P. loannes Gamans, servatque ro-
dex ofim musei BoUandiani, nunc bibliothecae re-
giae Bruxellensis 8931, unde iUa edemus. Sed quic-
quid in Actis HHs (quorum aetas nohis inconiperta
estjseu sermone narratitr, reduciturad haec paura:
et 8/Kellum
in ejua
honorem
ibidem
constructum
saeculoXV:
E
sed
valde
incerta
ilUf^
historia
(1) M. G.,lom. VII.
p. 322. (i) Oest. Pont. Hammab., u>ick wr ttnd nach der ZfirstOrunt/. Lubeck. ITOt, in4".

I. 3(ibi(l., p. ^>S.J).
(3) Chronic. Stavorum,\\h. i. ci\pp. KJ. ((',) Sehlupken. oji. cit.,
pp. 117, 118.

(7) Ibid.. p.
101.

25, -iO (iip. Leibnitz. Scriptor. rerum liruustcic. tom. II. (S) Ihid.,p. 331.

(il) Ibid., p. '2l



(10)
Henrici Woltcri
pp..553.55'J.5(il). (4)-.6>rm.loin.in,p.51.
(.-.)C7iro- Chronicon Bremense (script. post an. 1-H^l), ap. Meibnin,
niconoder lieschreibung der Stadt unddts Stiffts Barde- Rer. Germ.iom. II, p. .5.5. (11) Schbipken, op. cit., p. :i7'i.
Marianum
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
71
A
Mariaiium
diaconum in payo Bardevicensi evan-
qelium
jmtedicasse atque iUir occisum e^^se in
ponte
(juo
iiuKjehantur
Elvenovii fiuminis ripae.
5
Quod autem spectat ad aetatem qua vixerit
"
"''"'*
saiictus
martyr,plane
7ion consentiunt traditiones
Bardevicenses.
Alia enim emn tempore apostolo-
rum,
alia vei-o extremo
saecuh VIII christianae
doctrinae
in iUa reffione
disseminandae operam de-
disseaffirviat.Friorem
secutusest Henricusde Uer-
v&rdia
0. P.
Mindensis (oh. anno 1370) in Chro-
nico mo seu lihro De rebus
memoriabilioribus
scrihens
: Duo ex lxxh Christi discipulis missi
sunt
per B. Petrum
apostolum in Teutoniam, unus
quidem in
Treverim
super fluvium Mosellam, sci-
licet
Maternus.
aUus autem, scilicet
Aegislus, m
Bardewic
super
lluvium Elmenow, cum Mariano,
aui fuit
archidiaconus
eius. el in Bardewic coro-
nam
martjTii
perceperunt, et adhuc eorum cor-
nora
re(iuieseunt,
Aegisti quidem in loco ignoto
Mariani in maiori
altari ad S. Petrmn
ibidein (1).
Alteram
vero
consignatam
repperit
Schlopkenm
nuodam
veteri
codice
(cuius tamen '^''^"
"'>"
'"
dicat)
his verhis : Devotus
Marianus,
WiUiadi di-
B
scipuhis,
evangeUum
Christi in ecdesia
Bardevic
qnotidie
praedicando
inserviehat,
et populo loci
ipsiuset
circumiacentibus
gentibus
verbum
Dei
nr-iedicahat (2).
Secundum
haec
itaque
Marianus
%cipulusfueritetsociusS.WiUehadi,cuiusopera
tisus est Carolus M. ad ronvertendos Saxones (3).
^""''^
Acta autem nostra a rontroversia dirimenda pru-
dcnter ahstinent. lUud tautum ex iis eruitur,
Marianum martyrio coronatum esse ante finem
saecnli VIII, cum scilicet referant partem reliqttia'
rutn eitis repositam fuisse in ecclesia Verdensi,
nunc cathedi-ali. Verdensis autem ecclesia in sedem
episcopalem erecta sit circa annum 7H2 (4).
_
6. Marianum nuUa antiqua martyrologia memo-
^^^J^*"
rant usque ad saeculum XVI. Quo tempore pri-
'l^nylo-
mum annuntiarunt iUum ad diem 3 novembris
;^^-,-^
editio
Lubeco-Coloniensis
martyrologii Vsuardini:
In Bardewic, sancti Mariani diaconi et martyris;
et Molanus: In Barduyc, cathedraU civilate, san-
cti Mariani diaconi el mart>Tis. Mire autem erra-
vit Greventis, in
marfijrologio suo indicans : In
Brabantia, pago Bardewic, sancti Mariani dia-
coni et martyris, eumque secutus est Canisius seu
Walasserus. NuUus enim in Brabantia reperiiur
pagus Bardewic,sed in
FlandrianonproculAlosto
vicus Baerdeghem,
quem
forte,similitudinenonu'
nis
decepti,infenderunt
laudati scriptorei'.
iiedius
Ferrarius in suo Catalogo
Generali :
Bardovici in
^
Saxonia S. Mariani diaconi et martyris.
Tornaci
serrahatur
anno 1061 corpus alictnus
sancti Mariani
tnartyris (5);
sed cerie isfimjt
non
potest aliquid
hahere
commune cum
Bardevicensi
p-aeter nomen.
(1)
Ed. PoUhast
(GoUingae. Wm. p. 6. - (2)
f

S*'o>
ken p
109
-
(3)
C.rr. Adam.
Bremens.,lil>. .,
n^l2-lo Ol- ''
]o":.
Vlirp.
287).- (4)
Henr. de Heord>a, Chro,...
cap. G9
(ed. Pollhast, p. 32).
-
(31
AaM,.
,r mr d ni.l.
\cd. rff la BelgiqH',
tom. UU1866) p. 108
extr.
VITA
S.
MARIANl.
J::fZZ,
utpote
nuUius
.o..r,i.
noian
nsu,n non est.
inclpit
passio
sancti
Mariani
diaconi et mar-
t^is qui
colitur
pridie
nonas
novembns.
Sanctus ac Deo
doYc.tus
gloriosus
levitu et mar-
,yfChdsti
Marianu.
pfo fde
eatholica e
honore
r sancti
evangelii
hodierna
du-
migravit
ad
Dumi
nur^ Ipse Lim
protomartyris
Stephani
et alK.-
rI'p^^ecipuorum
martyrum
levitarum
vest.g.a
s^^ueL,
quasi se
dignum
ad
--.rdc^mm
u n e
nuKns u^cme ad
vitae
luuus
teu.porali^
huem
S.M
Mri """"
'~*",'T-,"'
*-
S'=srjst:rr^E
lesus facere
et c/o,--.,
ita et
^*;
^"
i,_^,ie
sic
boli autem
in^^tiBat.one
genles P^i
vug
,. ,,o,mn.
,.ro bono.
sed
P^'^" "'/;'
",uinen,
P..0
bono
rc.dde..tes,
eum
7;^^;'^,'^';^^,'^i,,iclo-
suumtaraferociter
s.t.ebant
qnod.uxtat.i
rivitate
fuqite
in aliam,
eum
ab
ecclesia .n qua
Clu i"t
'ev^mgelio
diutinc
servivit,
fugere
oport^
, , I e e.l
suprapontem
fluminis
El.neuowe,
'^l-i, ,e.n
Bardewic,
veuiente,
insecutores
prope t:'^
''''-'"
,',.',
h,,.,
eum
indulum F
ci.l ihi pu.n
apprehenoeniL!,.
jiui >-
::^;S^di:tu:!.poutemoccidcrut.Qu.c,uic^
. ..- n*>n fuit trlor
ose
coiisecratus,
cl noc
tunc
marly
^^^ ^;;;/^"; ..ecipue
in
veste
sua
ner
nuracula
diversa
ei pi. t
vi^ihiliter
corpore
ipsms
per
uaeR
ecclesia
Ver-
^""""^'^'^'^'^SrarS^sinecCe.ia
deusi,
nunc
cathedrali,
ci a
dalmaticam
sic
^"f
^"'^^;, l^^eratur.
Com-
pote..smiser.cord.teretsalub.
P
,^
^ert...n
es,
enim
n,..ltot.es
^"^
f
,
,.,i,i,,s
Lvo,i.
f^hribu. .-'--^^
,-i^
;;,.,,
cx
corporalibus
gvah,
^.u.aum
.^^.
^^
.^,.
^_,_
,0,0
corde
'".^"'^;V' ui cu n
devotio..e
dehita
Dei
consequi
sperantes,
qu. cum u
^,^,,^,,,;,^,
DE
SA.NCTO
JIARIANO
MARTYRE.
DE
SANOIO
ALanuii-i"
..
n
X .
nivi
Animo
igilur et cultu, fratres dilectissinii, huius
dah..atici.
ip^^'i"<l""''''^<":''''"''""';;ruicolu- sancli
martjris
Mariain fesla annuatim devote et
et sa.ii facti, Deo
oi..iii|.otent.
pro
'P"'^"^"^"'
soiiem.uterrecol.u..us.
i.t ips.im pro noh.s exorau-
mitate et salute ad
hor.orem
sa..ct. '
>^
'^J
^^^
^^
-^ pniesenti
saeculo civ.a.,. futuro pro
tias
""ii'''^^"^^\\"'^',^^^rXne usque ad
salute
corporis et animae
efficaciter senfanius.
nnem"yit'ar
suac"
faudahrer'
pe,-.uauserunt.
D
DE
SANCTO
GOBRIANO
SEU
GIBRIANO
TEUPORB
IMCBBTO
S.
Gobriani,
noti
golummodo
exkfilen-
rfarti>
saecuh X V
no
antiquioribus
et icripiore
saeculi XVI
EPISCOPO
VENETENSl
IN
BRITANNIA
MINORI
C. D. S.
ac
Ifclionibns
1 Tn
Kalendnrw
abbafhe S. Mevenni
^aecuh
X Vet
inKalendario
hreviarli
Dolensis
tijpis excusi
anno 1519 (l), ad diem 3 novemhris
amumtmtur
romwemoralio
Gobriaiii
episcopi ;
itemfiue m
Kahndario
veferis
hreviarii
Brwcensis (2) :
Gobriani
episcopi
Venetensis.
Ad eandem dmn
sianafur idem
episcopus apud
Casfellanum etm
mart.,roh,fjio
Parisiensi iussu Card. de NoatUes
superiori
saeculo fdito, uhi Gibrianus
vocatur.
Porro nullus reperifur
scripior, qui de hoc sancto
(iliipdd disfinctius
expresserit,
anfiquior Uoherto
Caenali
(Ch\au)
episcopo Ahrincensi. Is autem
kaec tanfum tradit (3)
: Cui (Fafenw, primo Vene-
tensi
episcopo) mox successit
Gol)rianus, alter a
prinio pontifex, genere clarus, vita clarior, mira-
culorum (-opia clarissimus.
Passim enim igne
sacro
laborautes
obvios quosque nullo negotio
curabat. Inde secutum esi ut cuni ad eum unde-
cumque eo aegritudinis genere lal)orantes turma-
tim affluerent,
compulsus sit divus ille pontifex
ab urbe secedere. ne scilicet aegrotantium conta-
gione urbs ipsa inficoretur. Volens itaque man-
suetus ille pontifex
tumultuanliumcederefurori,
ne torreuti se opponeret, secessit in locum solila-
rium, anachoresin
exercens. pone flumen quod
Oudum gens illa appellat. Ulicque vitae suae
decursum post mullos algoris, inediae et vigilan-
tiarum exantlatos labores. fine conclusit optato
diuque desiderato, cupiuns ipse cimi Paulo dis-
Z solvi et esse cum Clii-isto.
2. Frofixiorem hisforiam S. Gobriani fradit
Proprium Sanctorum dioecesis Venetensis anno
1(130 inqnrssum.uhi ad diem 10 novemhrisle<jifur:
\\\ festo S. Gobriani Episc. et Conf. semid. fuit die
3 huius mensis... Lectio quarta. Gobrianus, nata-
libus iUustris, iu luinori Britannia.moriun probi-
tate et vitae sanclitate clarior extitit. Qui cum
rudes annos liberalibus disciplinis excoluisset,
poslmodum caelestimii rerum medilationi et le-
ctitaudis sacrarum litterarum oraculis applicuit.
Unde lerrenorum affectus fastidio, totum se
divino cultui tradidit, inlegras noctes in orationi-
bus posuit, ieiuniorum crebritate et quotidiano
cilicio corpus subegit carnisque repressit lasci-
viam, quo sohitior animus diviuis ntleiideret.

Lectio QuiNTA. Adeptus in eccU'sia\'euetonsi prae-
bendale beneficiuui, tot exhibuit virtutum genera
ut. defuncto civitatis Ulius episcopo, magno
omnium studio iu eius locum suffectus fuerit
;
cumque tautum onus dotrectaret, invitus et relu-
ctans altari sistitur, paucisquo post diebus in
urbe Dolensi
consecralur.Quo in munere gerendo,
tum
praedicando.
tum opes suas erogando,verum
se pastorem
praestitit.
Lectio sexta. Gum
accessisset ad eum quidam affectus morbo qui
^
pusula, alitcr sacer ignis, dicitur, intuens in
hunc sanctus aU : In nomine lesu Ghristi
surge sanus. Qui surgens protinus ire coepit
incolumis.
Cuius miraculi in dies percrebrescente
fama, magna hominum vis in urbem undique
confluebat ; qui variis morborum
generibus, maxi-
me vero pusula, laborantes, Gobriani precibus
convalescebant : ita ut civilate excesserif,ne infir-
morum fetore infecto aere, lues pessima grassa-
retur,
perrexitque in locum quendam divinitus
sibi indicafum prope fluvium Oust nomine, a
castro losselini duobus fere milibus distantem.
lUic saceUum exstrui curavit, ubi ad sevenientes
infirmossanabat.Denuun
tot miraculorum gloria
Ulustris, tertio nonas novembris obiit in Domino.
3. Easdem omnino lectiones, eodem praemisso
fitulo df die festo a S ad 10 novemhris remisso,
habet Proprium Venetense anni 1052. At in Pro-
prio quod integro fere post saecnlo, anno nimirum
1757, typis mandatum est, quo fempore scilicet, ut
mdehatur hominibus ilfius aevi,elegantius et accu^
ratius quam in antiquiorihus hrcviariis officii
divini rifus tn liturgicis lihris singularum
ecclcsia-
rum ordinatus esf (4),
lecfiones novae de S. Go-
briano ad diem 10 novemhris condnnatae sunt, non
paucis auctae, et non solum in titulo officU
sup-
pressa mentione translationis a die 3 eiusdem men-
sis,sed etiatn, quod gvavius est, in ipso textu ultt-
mae lecfionis die decmia pro tertio nonas,
quod in
antiquiorihus legehafur, suhsfifuta. En tihi has
novas lectiones. Lectio iv. Gobrianus amio
post
sexcentesimum circiter sesagesimo in ternlorio
Venetensi nobUi stirpe natns esf . Suscipiendo
sfa-
tui maturam adeptus aetatem, ad clericalem a
Deo se vocatum intellexit. Dehinc ad sacros codi-
ces sacrauKjue theologiam t)mne studium
conver-
tit. Huic ut tolus incumberef. ad
Rhuvigiense
coenobium se contuht, unum e religiosis ut audi-
ret sacras bic litteras erudite
explanantem.
In
hoccelitterario et religioso secessu (luantum
eru-
ditionis. lantum el evangehcae perfeclionis
accre-
tione profecit.Studiorumstadiopcrfunctus,
sacer-
dotium suscipit. et paulo posl Venetensi
capitulo
canonicus aggregalur. Lectio v. Fervore
spirUus
quotidiuflagranfior, ab oratione vix animum
re-
bremari-
orum
(11 E(i. Ap. Lobineau, Viea dc$ saints dt Bretnffne, App.
pp. 1,3; eil. Tresvaux (Paris, 1836). lom, I. pp. xxix, xxiii.

(2) Ap. Lol)incau, App. p.2; ed.Tresvaux, tom. l.p. xxx.

(3) Histor. OaUic. (Paris., Tk)?. fol.), p. 178. (*)


Cfr.
Tresvnux, Notice sur les anciens brhiairea et PropreB ae
Bretuyne. op. cit., tom. I. p. xxv.
laxabat,
DIES TERTIA
NOVEMBRIS.
A
laxabal,
sod in ea ui plnrimum
ponioctab^t. Cili-
cio
cliu
nocluque relento.
vi-iliis, ieiunio, rorpus
suum
continenler
afflictabat.
Parcissime victi-
tando
quiccpiicl sibi subtrabebnt. in pauperes
effundebat.
Cellae suae ac solitndini sic affixus
erat
ut in urbe tamquam in eremo do<rens. non
nisi'ad
cborum et mnnia
cluu-itatis in publicum
73
1652, cuiusve fuerint auctontatis, adhuc incom-
pertum e-ft.
5. Anmim ohituit^. Gobriani in huius Vifa in-
dicaverat Alhertus fuisse
Christi 7(i2
(3),
imtea
tamen in Catalogo episcoporum Venetensium hanc
opinionem rorrexif et ohitnm ilhun innexuit anno
725, cui annum 7:i~> tiuhsfituit Proprium Vene-
AUCTORB
G. D. S.
aetas
prosiluet.
in cecm.u
.^.^.
,,,,Untk nnnnisi sneculo XII floruisse censu.f, fum ^ir*
B
ftmdebatur.
Tot
tantisque
virtutibus
sanctitatis
apud
omnes
opinionem
adq>tus. Morvanuo seu
Mauricio.
nominis
huiusce primo.
subro-andus
unanimi
snfrragioeligitur,et
electioni (luantumvis
renite!!^.
Dolam
ductus,
consecratur
vigesimus
nuartus
Venetensis
episcopus. Lfctio vi. Ad epi-
sconale
ministerium
evectus, sibi rigidior adhuc.
victu
ansterior, in pauperes
factns effusior, conti-
nuo
miraculis
clarescere
coepit.
Morbnm enim
tnnc
serpentem,
qui sacer ignis dictus est. in om-
mbusadipsumconfluentibusmirabiblerexstmxit.
Septemdecimannissanctissimeperfunctusepisco-
patu, digno
sibi subrogato
successore, soh Deo el
saluti
vacaturus.
in eremum
duobus a lossehm
castro
miUbns
distantem
se recepit.
Constructo
ibi
sacello, iugi
caelestium
contemplatione
et coi-
norissui
afflictatione
octo
annorum
spalio morti
sese
praeparavit.
Hanc
advenlare
prnenoscens,
successoris
sui
praesentiam
evocavit.
Perceptis
ab ipso
piissime
sacramenlis.
die decima
novem-
bri^
anno
septingentesimo
trigesimo
qumto, in
Domino
obdormivit.
In sno sacello. ubi suum vivus
adhuc
curaverat
ettbdi
sepulcrum,
sepultuiae
dalus. quam
phu-imis ab obitu
miraculis
percre-
niit.
nonnisi sneculo XII ftoruisse
censuif, fum 7*
putavit de Ujne sacro apud antifjuiores scriptores^
sermonem non fuisse, fum 'ptia Morvannus, cui
siwcessisse traditur, anno lilS adhuc Venetensem
regehat ecclesiam (5). At prior harum rationum
cerfe valida non est : nam ignem sacrum saeviisse
anno 945 referunf
Flodoardi amiales (6),
et anno
10-^9 atimdes
Leodienses (7)
et Chronirum
Sifjeherti
Gemhlacensis (8).
Ad alteram autem
farile
respondebunt patroni Alberli Le Grand et
lectionum
Venetensium, fingendo praefer Morvan-
num iUum qui saerulo XII sedem Venetensem oc-
cupavit,
priorem fuisse
huius nominis qui eidem
imposifns fuerit ineunte VIII.
6. Ceterum
validamconfufationem
opinionis Lo-
hineauprarhef
cataUxjus
episcoporum Veneten.^ium,
qaem edidit cl v.
Ludovicus
Durhesne c Carfuhno
Kimperlegiensi
exarato ipso saeculo XII{%
ef in
quo neque post
Morrannum
neque alio loco sujna-
fmn est nomen Gobriani.
Qui si saeculo Xllprae-
sedisset
ecdesiae
Veuefensi,
certissime
prae.termis-
sus non fuisset. Sed ex omissione hums nomims in
eo
documentoiure
concludere non ticet Gobrianuin
inter
Venefenses
episcopos
nuUatenus esse compu-
tandum,
cnm non minus orto vel novem episcopos
ntlhuc
ineerta.
recentiorum,
li'- j
, v Rnhprt dtare
votuerit
dorfisshmis
edilor,
qiii ex. dociimeii-
4. Har.
'^^''"''-'"'^^7'''""
:"^:-
rf
: ,S
demonstrantur
VeuHensein
sede.n oceu-
Cenalis
Abrinc.
Episc. de re Gall. ^7'"'
!"'
JJsaeculo VI et saeculo IX, et quorum
nninina
carunt.
Quod quain rere dictuin -',/"
-"*"'!
'^Z^Zudo.o non
leountur.-Sed
et ,, fidem
raruni. Quod quam ."^
' ' _ ,
irndeJlecto!-
recolendo
<,uae de
Gobriano
apiid
liobertnm
dicta
exscripsimns
supra{\.
Lowje
-
teni
,Mlius est
i,uaecumgue
in '"'-j/-^--^'
iraduntur
desumpta
esse
ejcMberti
Le (rrand\^^^^
Sanctorum
Britanniaepr/mm
eddis
"'">*
,ire ex eiusde.m
operis
editione
seciinda vel teitia,
7:a":^:iaesuLannisie.,^,etViS0,ubiti.n^^^
lon siijnatur S. Gobriani
dies enM.', 3"
'
timeniLi
ridetiir ne
breriarii
'^f'''-'''"'"'^]
^
bitratu suo
statiierint
fuisse 10 ';'^"'."-^

diecelebrationis
fesli in
dioecesi
Ven^.m
C .oncordaret.
Porro Le
Grand fontes
a ;"'"
citat breriaria
Yenetensia et
Propriiim
Sanct m
dioecesis
miedouensis
ad diem ^,''-
''"^/f
;';'
'
f,
^.
daria mss.
Sannetensia,
et
scripta /'"'"'
^"^
lisde re Gallica,
Benedicti
Gouon,
de
Vrt.s PK
Occid. afi,ue
Aiigustini du Pas,
Claudii
/W
loannis Chenu
cafalogos V^'^"!"-'""
Jl"f"^
sium(^).Iam
vero
apud
lios tres
nltimsv^
Huiciliiam
praeter
nudum
Gobrmn,
'""
^.
litii,-;
GoLius
autem
e.scri,.s,t 'i"-
^'
',
apud Tiobert,im
Cacnidem;
Propriiihi
Itb^--
/ditum anno
11120,
<,uod
prae
ociis
W
niliil oninino Uabet de S.
Gobrmno.
'.'-""
'J^
sola
le<,edaria
Nanuetensia,,iuae
num
,u^uam
continue,-int
praeter
ea
<,uae
rettulU
Hh^"
Caenalis a.it
Proprium
Venetense
ann. 1620
et
i eoilem
catalogo non
leijiiiitur
.-Sed el guamfidem
mereatur
liobertus
Caenalis,
sciptor
me.li. sae-
ciili XVI, ubi S.
Gobrianum
,..-i.n,.m posl b. la-
lenium, id w
paulo post .neilium
saecdum VI,
sedisse
as.^ei-it (10).
..uUo suffragante
documenlo
veteri,p,-oniintia,-enonausim.
n,,(!,
7 Sacelhim
valde elegans in ,yo ,-epositae sunt
^;j;..^
,cr<ie
Gobriani
exumae et adhuc
se,-valur eius
camd
exsta,-e
ait
Tresraiix in viciilo
pertiuenle ad
J.-ochiam
Sancti
Sercanni,
leuca a
hssehno
distante, qui vicus ilhim
utv<itron,im
venc-aiur (1 1),
s-/
nerlilte,-as
u.iiiis e
sacer.Mibus
<,ui
u.,csaa-o
',Mcrio in vico
Sancti
Servanni
deserviunt,
ad
Zlrans,nissas
d.im haec
prelo
conimittehamus^
dcemur
ne<,ue
ullas .-elir.ias
S.
Gobr.an,

1 Zn
se,J,-i et
a.itiquiim
saceUum
e.usilcm sa,.cU
nonineet effigie
decoratuni,
ubi us<,ue ad ann,im
mZacri^celeb,-<i,-i
consuevit,
iam ante annum
177op.-,-s.isfuissedi.-iit,i,,,.
- Alte.-um
sacellum
":Zb.iJadl,ucs.iperstesi,uiic<if
-
Pnmortii
Venelensis
dioecesis
[n).
euU.
SS
l,nni
olim officio
eius
memona
<,uotann.
2,^:L i
^loecesibiis ^olensi
J^^Zil
duplici (14).
deHretagm; p.
-^l-
"
^^)
, 393 _(7) Ibid.. toni. IV.
p. -29.
-
(8)
Ibid..
tom. \ I.
P-
366.
(-M ^
logue.
ipiscopaus de la
pronnce
'^
/"^ ^^'^^,, ,,,.u,
j,.70._(10)
Cfr. supra.
num. 1. - (HJ
ire
Sovembris
Tomus
II-
p.-i30;efr.Hosen.we.2;r^^"^-^
Rse,uweie.
op. eit.
Gobri-
p.^i30;cfr.Hosenzwe.g^^n^^"
Roseuzweig.
op. cit.
trment
du
Morb.nan.V.
^.
-
^^
'
j^ ^^,^ g. Gobri-
P-
^i*'J- D
rab^is 'I-';;^
^.;^^;
?::l
Vnodico
H.^e .U
auum
vi.'e-
Hen
-i^ N-^
\^^^^^^
,,
393 sqq.
-
Bretagne
et
<^^J^^"^''l ^^
^,^,
,ivi.,i offidi
i
dio^ces^
(13)
Tresvaux,
loc. cil. li*;
^
Venetenai
pro amw 1854, p-
1-
10
UE
74
DE
SANGTO
GULIKLMO
ERKMITA.
D
DE
SANCTO
GULIELMO
EREMITA
CIBCA MKD.
SAKC. UC.
S.
Gulielmus,
dt qtio
pauca
tradit
scriptof
Kaeoili XIII,
IK
DIOECESI
ARGENTOHATENSI.
C. D. S.
B
C
"
Moyemiiou
tiev
fioruit ante
tnedium sae
ciilum IX;
Merici
Ltoria
ajml
recenfores
refertu,
,
<h
tZ!^nneste.Rickeriia^^^^^
scriptopaulo
ante
medium
saecnUan A//A
"^
iJc
iJntnfur:
Eodein
vcro
tomporL. (2)
uNst.IU
!:da;nMdensi.pnmic.iu.BIiaulphusnomi^
vhiuslus
et
prudcns,qui
reiictis
ommbus
quae
.
"h-b l
a'ppetens
locum
suae
convers.om
'
tun
quaerere
dccrevit.
Quem diu
qiKiesitum,
and m in valle
quae
Lel)rath
dicilur,
mtra mou-
iru
elusum
udiil
vallicuhun,
in qua in chvo mon-
s ad
meridiem
cellam
erexit
et eam
Bclhun
,ontem
appellavil.
Qui ibidem
eccles.aua
.j^dia-
cavit, et iu ea novom
altaria
cum can elhs e
cryptis
instruxit.
Officinas
enim c.rca illam et
claustrum
pro
positioue loci ad usum
monacho-
runi
erexit : aliquantos
vero
redditus
ibidem
acquisivit, el
adm.ati.
fratribus. Deo
devotus cae-
Iibem(;-t)duxit
vitam.
Audienles vero mult. sancti-
tatem viri Dei, eius se
conversationi
sociare slu-
duerunt.
Inler quos
exstiterunt
duo genere et fide
uobile^
Villelmus et
Achericus, (pii etiam ambo
ipsius loci fundatori
meritis
coaequan
potuissent.
Unu^i nempe
duonim tam
evidentibus ut ni vila el
pot vitam
claruisse fertur miraculis ut ems sa-
crum
corpus de loco sepullurae in scrinio trans-
ferretur : cuius reliquiae postea in theca nova
argento et auro ornata lempore
cuiusdam sacer-
dotis,
Hesso nomine, repositae,
adhuc in ipsa
i^cclesia
reservantur.
Alter vero, Achericus, eius-
dem Villelmi
successor,
ahcinandiu
ipsam rexit
ecclesiam et locum : qui tanta exstitit fama ut
ipsum,
dimisso nomine Bellimontis, quo prius
nominabatur.
Achericuiu
appollarent locum. quod
adhuc eo nomine ipsa villa nuncupatur. In (lua
postea nohiles exstiterunt viri, quorum diebus
argentai-iac fossae repcrtae sunt. in quibus mul-
tum argentuni esse ferlur ellbssum. De (luorum
nobilium progenie postea exierunt viri c(ui tem-
poribus nostris in ipsa valle Lebrath castrum
construxerunt,
quodnomine supradlclo Acherich
vocaverunt. Ille vero sanctus Achericus plenus
dierum migravit ad Dominum. Guius corpus in
mcdio chori in ipsa ecclesia ante altare B. Mariae
scpviltuni vidctur. Ipsa deinde cella Acherich
Mediauo Moiiasterio
*
olim per dictos viros fuit
attributa. In qua ceUa monachi Medii Monasterii
fi-rr usque ad tempora nostra feruiitur habitasse.
Modo vtTO ecclesia parochialis per negligentiam
monachorum est elfecta.
2. Quo tempore vixerit S. Gulielmus noster,pri-
ma specie videtur facile colligi ex laudato loco
Chronici Senonensis. Kam eiusdem libri ii rup. 7
refert Uicherius eu quae coniiyenntt anno 8'J4,f
cap. 8 quae subsecuia sunt secundo annoposl... et
sequenti anno et duobus inde annis elapsis. Dein
sequitur
narrafio
supra citata : Eodem vero tem-
pore...
; capuf autem
sequens seu 10 incipit his ver-
bis : Anno
igitm-
Doniini
DCGCCXLII Ex his
itaque
omnino
concludemlum
videretnr fnndatio-
nem ceUae
Bellimontis et ipsam loci nuncuj^ationem
dligandam
esse
exordio saeculi de.cimi, ac proinde
pauhpost floruisse S.
Gulielmuni. Sed huic conclu-
sioni obstat
diploma
Lotharii II recjis, quo anno
85S eonfirrnavit
donafionem
ecclesiae Betlimontis
factam,
hoce tenore : Lotbarius divina praeve-
niente gratia rex.
Imploraverunt
sublimitatfm
^
nostram
venerabilis
Ackrich et Hesso decanus,
bumiHIer
doprecantes,quatenus
per privilegia cel-
situdinis
nostrae
confu-maremus
et corroborare-
mus quicquid a Lutardo
comite et Hugone fratre
concossumest
ecclesiae quae dicilur Belmont,
ex bonis quae hal)ebant tam in inansis (luam in
hominibus in dicto loco, et quae iure horedilario
ad eos per obilum
Luitfridi comitis, eorum paren-
tis.
pervenisse
dignoscuntur. Nos igitur implora-
tionibus
eorum
assonsum
praebentes, per hos
nostrae regiae
dignitatis
apices
conrirmamvis et
corroboramus
tpncquiddictae
ecclesiae Belmont
praeditti comites per manus venerabilis Ackrich
et Hcssonis
obtulerunt.
quatenus iUud pacifice
po^Asideant et dictae ecclesiae nnniter et peren-
niter acquirant.
Signum Lotharii regis. Ego
Benzelinus ad vicem Ercemboldi
canceltarn reco-
cnovi et subscripsi. Data id. octobr. anno Chnsto
propitio regni domni Lotharii regis IV, indictione
VI!. Actum Strasburg
palatio regio in Dei no-
mine (i). Itaque iam exstabai ecchsia
Belhmontis
anno858, et quidemsub reffiminc
Acherici,
sucxes-
soris GuUelmi, qui proindc iunc iam ohiisse
omnrno
supponendus esf. Unde tandem
coHigitur
hunc vi- .
xisse ante medium saecnlum nonum.
3. Forro ex duplici documento
ciiato,
siquidem,
^^^^^^^
quodvix dubitari potest, Hesso sacerdos,
dequo
in
^^^^^^.^^ ^^^^
narratione Richerii, idein sif cum
Hessone
decano,
;,(,<,rflW
qui nominatur in diplomate Lotharii,
constat
mox
post mortem suam Gulielmum
beatorum
caelitum
honorilnis fuisse
ditjnafnm, quoniam
ah
Hessone
reliquiac eius iii theca nova argento et auro or-
nata repositae suni, cum iam aniea eius
sacrum
corpusdeloco sepulturae in scrinio
fuisset
trans-
latum (5).
Illlns festivitas a
monachis
Mediant
Monasferii celebrahaiur die 3 novemhris,
teste
hmus
monasterii martijrologio, in quo
legebaiur :
III no-
nas novembris.ApudEchericum
vicum
S.WilIelmi
eremitae, magnae virtutis viri (G). Ad
eandem
dieni
sanctnm nostrum annuntiant
Grevenus in
edUione
sua mariijrologii Usuardi : Guillermi
confessoris,
et Fhilippus Ferrarius m sho Gatalogo
Generali
:
In territorio Argentoratensi S. WiUehni
eremitae.
Sed et nostris diebus colitur memoria SS.
Ouhelmi
el Ac\\GTkidie3novemhris in dioecesi
Argentinenst
statim
post
obilum
ihlico
hoitorc
fuil,
(1) Lib. II. caii. 9 (ap. d'Achery, Spicileg., tom. 11. p. fiU). toin. I. ii. m.
(5) Supra, nuin. 1 mcd. (fi) Cit. ap-
R^r-

Ci) Cfr. nuin. se(i.


(.*) Cfr. supra,
i.
41. annot. u a.l Rechrrche <ira saincte antiquitez de ta Vosge
(Espinal.
>A ).
Vilaiu S. Pinninii.
(4) Schoepflin, Altatia diplonintica, p. 22!). .,
rttu
DIES TERTIA NOVEilBRlS.
75
A
ritn
simpfici,
(uViecfn srHicef offirio <h or.tava Om-
nium
Sanciorum
hdione propria de illii* ef com-
memoratione
inprimis reaperis et a<l lamles.
muitus 4
Acherico
vico{\)
adiacehai olim Wn/s Sancti
''
^lia Gulielmi (2),
<-Hias ecclesia, S. GuUelmi tifulo <le<li-
,in
nomint
cata,fre<iuente
illucpiorum
perr<jrtu<,rum
<'oncursu
"""'"
celebris,
paro<:hiae loco rraf cathnlicis proxnni
oppi<U
'Sancfae
Mariae afl Fodinas (3),
in tracfu
m VulRO
Earherich seu Kckirch, gall. ^chery (G. Stoflel.
Dict
topogyaphique
du d^partemn,! du llaut-Iihi,V-^)-
- [">) Ihid

t3)
Vulgo
SainteMarie-aux-Mines,
geim.
dicata.
Colmarensi. Sed extremo saeculo XVll Lu<loci-
cus XIV rex ecclesiam in ipso oppido aeflificavit
S. Ludovici pafrocinio eonsecrat<im,ad quam pa-
rochia Sum-fi Gulielmi translata est. ipse cicus
nunc a Sancfo lilasio nuncupatur [i). Erchsia
autem Acherici circa finem
saectdi X VI a Luthe'
ranis haerefids ocaqxita fuit et <leinceps penes eos
remansit (5).
Markirch (ibid., p. 162).
-
(4)
Hunckler, imtoire des mints
(r^/3(i(Strasbourg. 1837). p. 510.- (5) tBelhomme]
H.st.
Mediani Motmsterii (Argentoniti, 1724), p.
1*S.
AUCTOBB
G. D. S.
DE
SS.
BAYA
ET
MAURA
VIRGINIBUS
IN
SCOTIA
C. D. S.
SJEC. IX V
SS.
Baya et
UMn.saltem
ah
ineunte
taecido
XVI,
officio
ecclesiastico
ceUbi-atae,
'
ste

sic
1 Bursus de sandis
mnjinihus Baya et Maura
unum
huhemus
documentum
prliicipale,
lecliones
Breviarii
Aherdonensis,
jirimum
typis edih annis
1509 et 1510 (1),
ud diem 3 novembns (2),
numero
sex, ita conceptus :
. .
Lectio pbima. Adest
nobis, fratres
dilectissimi,
sanctaram
virginum Baye el Maure
pi-cclara festi-
vitas quam earum in honore una sub
celebntate
interdum in ecclesia Dei venerare
* et colere sa-
tage*
debemus ob earundeni
continonciam
ct virgi-
nitalis coronam,
quam a Domino
fcliciter
percipere
merucrimt,
cum utrasque
contincntes
amliasque
castas,
pudicas,
sobrias et
verecundas
mvenimus
:
que iion ut fatue virgines
oleo
extinclo, sed ut pru-
dentes oleo accenso
propter opera bona
mtrave-
runt cum Domino ad nuptias.
Legt. n.
Quaruni unam,
Beyam
videlicet,
quam
nunc Dumber
Laudonie
colit et
veneralur,
in
Cuml,riainsulamarisocceaniinhabilasselegimus,
longissima
spacia
marinis
invenitur
c.reumdata
fluctibus : que quidein
insula
ni.Uo
mcolitm
hahi-
tatore, sed tantum
feris
avibusque
derelicta,
ad
^
qnam nuUus nisi navigio
patebat
ingressus.
Ad
^
qiiam beata Maura
frequenter
divims cum
beata
Beya frui colloquiis
venire
solebat.
Lect. III.
Quecumque
heata
Maura a
prefata
virgine Beya in prefata
insula a
consoi-cio
homi-
nuin regni
adipiscendi
celestis
grac.a
trequei
conversando
discehat. ea sine
i;"f
""'f
'""';
:
suis
convirginibus
palam
e.iunc.ahat.
Atqiu
ine
ethinc verbis
congruentihus
li*^"!'^^''^;^'"
'
suos parentes, sorores et ainicos,
quibus ad eam
denegabatur
accessus,
consolabatur.
Lect. IV. Sic enim
iugnm
Do.mni
portare
mc-
riierunt cum altra
alternis
invicem
m can ale
Ghristi onus
suhveniehat.
Quid en.m
.llis def ,e
potuit, cuin Clu-istus
Dominus eas in sua eleg t ta-
bernacula
mansurasV
Nec eas non
castas as uere
phas erit, cum carnem et
diaboU.in
-^'''"'
'
^"
cione assidua,
ciborum
medea
et
P^"''''^
victus. que diaholo
luxurie
in.iiuca s^-^''
/^ff^^'
bant, mundun. et eiiis
gloriam
fluxam
alque ra-
gilen.,
tenuissimis
et
habilibus
oriiate.
ut on
peccati culpam, sed ipsius
occas.oneni
fugerent.
,
,
, Denu,, ,ecu,.u,
iUan,
Prin.a.n^i--
^^y;
|,or, geuere i.,ues.,
I-"n,luu =". *^^-
^-^^
Abe,d..
stel cx kalenda.-io
vnlu.iuu.
,.r,el,xo. - (.i) wei.
Lect V. Sed cuni virgineas et tenerrima.s
suas
carnes ita
dilacerarent
et
compescerent,
heata
Maura,
ii.f.rmitate
corropla,
terra.n
applicuit, et
in loco,
qui a vulgo
Kilmaiiris
dicitiir, in saucta
senectute
vitam in
Domino
linivit. Bcata au e.n
Beya
paulo post in prefala insula m lervent,
dile-
ctione Dei
perseverans
usque ad mortem,
terco
nonas
novemhris
aiiiinan,
Den
commendabat,
el
ibidemtraditursepulture.
In cuius
postea l.onore
capellasatisdecenterextructa
repe.-.tnr:
adq,.a.u
pievenientes
suis
iustis non
defraudantur
deside-
"'lect VI Nam
sicut in vita
solitariam
ducebat
vitam,Ua'etinmorledeprefatainsulacon)US
.uu.,. de
eadem
extrahi
nruume
P^-"."
' ' ^
"
eum
quidam
rector
parroch.al.s
ecdes.e
de D.
\lr tme
ineius,
ul s..pra.
ve..erac.one
ded.catur,
^ q
iassa^cte
virginis
ihidem
trai.sferre
d.spo-
'uera
paratisquen.avibusu,sulamp,-osperovento
X
diU,r: sed cum
ossa
eiusdem in
sarcophago
'2
V nUi^s ot maris
tempestas
ita
excrevera[n]
qureossubmersioni
darent;
sed
statim
reliquus
j,
Hcnositisdesiderato
cursu
denuo
red.erunt (3).
(,;to
"
""? '
katendariorum,
quorum
at,i,,s-
(y.ofojrw"
AI,erdonense
et Hlen-
Ujrologio, a,/
^/.m '
,rty.
sa..ctarum
Baye
et
'^"
^^,.,. ,,. brema-
^in^^^^^^^^vKiz-::^
logii
Vsard,iedil,oe
^'^'^^^^:
In Sco-
tia,
Bayae
W^^f^^
'
.nemoratur
ad diem
scoticis
recenhorihus
S. 7 '".
^,,.
1
noveinhris,
S. >''^'-^;;'
'f
*
".,t
virginis
in
darium
Adami
lle.ju
:
d
"--^.^-

^ s.
Maurae
Scotia
sub
Donaldo
rege,
89^'
^^ '.;;
,;;-
^giuisinScotiaexqu.
Km
-
,9.
^SZ^AX^^rnScoticum:^'^^^
tx eodetn
tempore
memor<tntur
rol.lv^-c^vi^-(*)ItaineaiUoneprl.aan.l515.sea
insecundaan.ir>21.tfy.
In

iie
76
AUCTOB*
C. D. S.
M
SS.
BAVA
ET
MAURA
VIRGINIBUS.
'"
n IHo VI
getieris
h(fifur :
Ut regeni nostrum Ginch (id est
n
ScotiaBey
virginis
sanctissimae,
Donaia
%.,yoritm)
cum
exercitu suo ab omnibus inimi-
regi
familiaris;(2
nov.) In
^"'""^^"'^'^}!|J^!.^-^^
corum
insidiis
tuearis et (lefendas. te ro^amus,
quae
locu?
saltem mterpolatas
esse
'ose Forbes
(6) argumento
Maura
virgo
iiiu.iuu....
v..^--^
, .
niiae indi-
ralidtssiiuo
(lu mtu uu eodem allata praetennit-
Kilmaure
diclus in
provincia
Cuningnan
.
^^^^^^
^^^^^
^^^
.^^ inconcussa sunt), quod scilicet
D
in marty-
rolo<fii;
'-"-"'"-
'-
,.,
-.h pn nnmi
fatendum
est nnllum uobis solidum praesto esse
t?uf
rc:r:;
'ro
^r^Ztu..

,,,(.,
^e ,ua aetau eaecie,n .i.erint sati.
natui. A.f
tameiain """
, , pi-ohabiliter
statmiiur.
Monasterio, m .
.<-
^^
/;
;,[', ^- 5. 0,mo /. ,-ep.rfmnrfa est temeritas Ar-
B
scotia,
sanctao Boyae
/
f
'' ^
^a^^'
, fc ^a
turi a Monasterio et Bucelini, S. Bayam fuisse
nota ad.caj
vn-gm,s ^bat
-
e Be^'^^^^^^^^^^^^
Bonedictinan>
abbatissam
pronuntiantiun.
(9).
cnnp nTnninm vn"tutum ^eneie ciecui.uti, <"o'^o^'^
... . jr i i
e^emX
otalt partisquo
sanctitatis copiosae
Cui
asserlionineouUa
monumenta suffraganturet
S. Baya non
fuit abhatism
Benedictina.
exemplis eluxit partisque
meritisobdormivit in Christo. Et ex eodem fonte,
ad quem disert>- appelht, Gidtriel Bucelinus seu
Hobertus Schindele iu supplemento
Menolo(jii Be-
nedictini ad diem 1 nov. : In Scotia sanctae Bcyae
virginis nioniaHs et abhatissae
Benedictinae, onmi
virlutum ornatu decoratae, quae ad nuptias Agni
praeparatissima. sul) annum Ciu-isti 896 nuntium
advenientis sponsi inhiantissime expectavit. De-
refragatur
sanctae viryinis Vita, quam exhrevia-
rio Aberdonensi
recitavimus. Secunduni hanc, ana-
choreticam prorsiis vitaerationem ad ohitum usque
duxit in Cumhria insula.
6. De hac insula et de vestigiis memoriae S. Bayae
ibidem haec leguntur apud Samuelem Lewis (10):
Guml)ria*Minor(^rt*H
altera insida eiusdem nomi-
nis huic adiacet, quae Maior appellatur), insula in
aQvenienus buuiisi uuutiiiLijjiiii-- ^.^^^^^ ^ ^
, .
i t i
nioue Jiichardus Challoner in suo Martyrologio comitatu Bothae*, octo continet nicolas. Insula
^g//a;Ho?//c:.ro.snvyo,S.Bayai;r./.rm/m*,
ista sita est in aestuario Glotae nummis, mter
^ ......
iijsiiiaiu Botliain et proiuontonum de Portmcross,
addiem 2 novembris S. Mum-am annuntiavit his
verbis: In Scotia festivilas S. Maurae virginis,quac
celehraiur hacdie in breviario Aberdonensi; cuius
lieata mors ihidem memoratur contigisse anno
S99 : nomen eius adhuc servavit oppidum ab ea
nuncupatum Killmaure.
aed earum 4. At certe in hoc elogio dupHcem errorem admi-
aetas incerta.
gif ChaUoner circa breviarinm Aberdonense. Neqtte
enim in hoc hreviarioindicaturmemoria S. Maurae
celehranda die 2 novembris, sed die 3; neque de
C anno ohitus eiusdem quicquam notatum est. Vnde-
nam autem Adamus Hegius, Dempderus et Came-
rarius acceperint S. Bayam vixisse Donaldo VI
rege Scotiae, id est extremo saeculo /A'
(1),
divinari
Vestigia
euUusiilim
in insula
comildtiis
Bothat.
*
Cumbray
Bulfi

Clyde
duohus fere miUariis utrimque dislans... Ad unum
fere miliarium in longitudinem, dimidimn vero in
latitudineni extenditur... Semper videlur fuisse
incuUa. Paucae fraxini apparent in extrema eius
parte, qua ad meridiein et ad orientem spectat,
ceterum arboribus plane nuda nihilque aliud e
saxo.so solo gignens praetcr exile pabulum pa-
scendis exiguis ovium et huculorumpecoribus.f/^/
7nedia insula) visunlur adhuc vestigia antiqui sa-
celH dedicati S.Bayae*, quae ilHc sepulta fuit in
sarcophago ad septentrionale
aediculae latus
;
parietes sciUcet ex parte diruti,
crassitudine
fere
triumpedum, rudi opere exstructi,
quibus inclu-
'Vey
itequeo. Certe nihil huiusmodi referunt lectiones ditur area longitudine pedes triginta,
latitudine
hreviiirii Aherdonensis, quihus et contradicit Ada-
mus liegiuSjdum Mam-am Bayae superstitemfuisse
significat. Sed et utramque antiquiori, et forte longe
antiquiori ietupoye floruisse indirant veteres lita-
niae Dunkeldenses
(2),
siquidem documentum Hlud
genuinum et integrum, non autem interpolatum,
iudicare liceat. Ilas Ufanias scHicet decantari soli
quindecim attingeiis. Sepulcrum
quattuorparie-
tihus lapideis cinctum iuisse videtur;
atnonam-
pHus duo lapides supersunt quadrati,
quorum
alter confractus est in duaspartes.
Hilapides
re-
ticuUitis Hneis ornati sunt, sed nuHam
exhihent
epitaphii speciem. Hactenus Letvis. De
ecclesia
autem quam in oppido Dunhar iitulo S.
Bayae
tas rege Oreyorio, Donaldi VI decessore
(3),
coUi- dedicatam refert Vita et de cutiu S. Maurae in Kil-
gitur ex invocatione illa, quae inter ceteras eiusdem maurs nihil praeterea uspiam notatum
repperi.
(1). Budianan. Uer. Scvtic. IHst- (Edinburgi, 1715), p. Ixiii extr.
-
(.^) Ibid., p. Ixi. (G) Ibid.. p.
xxxiv.

p. ftf). - (-2) Edilae ap. Al. Forbfs, Kalemiars of Scottish (7) Ibid., p.lx.

(8) Clr. Huclianaii, p.
119-22. (9)
Cfr.
Saintg, p. Ivi. (:t) Gfr. Buchanan, p. 95.
(4) Forbes, supra.num.S. (10) ropOf^r.Uict. o/"S'co(iarf,
tom.I.p.^o*-
DE
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
77
D
AflKO
irxxxv.
DE
SANCTO
ERAIENGAUDO
EPISCOPO
IIRGELLENSI IN HISPANIA
COMMEINXARIXJS
PKAEVITJS
l.
De
genere S.
Ermengaudi et eius
promotione ad
regimen
episcopale.
C. D. S.
Oe S.
Ermen-
gaudi
nomine,
B
parentihui
et fratre.
SaUani
patrtii sui,
episcopi
Urgellensia,
1 Gesta S.
Ermengaudi. 9;
ecclesiac
Urgdlensi
ante
medium
saeculumXI
praefuit,ex
doeument.s
sive antea
editis sii'e a se
p,-imum i-oU<s
,ta d,ges-
'sit
lacohus
Vilhme,-a(\)
t nohis eadem tractare
aaaredientibus
nx aliud
p,-aestadu,n
ndeatur
am ut
eisvestigiaprementes,quae
'"^/''/";'.
idnne in ope,-e non adeo frequenter
,n btbbotheas
occurrente,
consr,-ipsit,
latinitate
donata, m cole.
ctionem
nostram
transfe,-a,nus.
I,p,;m,s
,tar^e
nZen
sancti
nostri
notat
ViUanneva
,ult,s
idem
videri cum
celebrato
apud
Hispanos
nom.ne
Hermencgildi,
idque
cofir,atur
ex
subscr,pt,o-
nibus
co,nitum
Vrgelknsium
'""""'f"".'"','^""''
Vallisoleti
vidit
Ambrosius
ilorales, h,s
,h,s
Lceptas
: Sfignu,n]
He,-meneg>ld,
oom.
Urselli.
Lon,,e
ta.nen
f,-eque,d,us
,n
ant,qu,s
docummtis,ubi
vel aliquis
coru,,,
rot,M
-
tistes
noster
nominatur, ''"-.
E",>enga^d.
Ermengodus
dici
solet, atque ,nde
p-od,xt ,
v,U
aari
idiomate
Ermengol.
^
2.
Pte
;<*/(
E,wngaudusM.'.^B-
ard,m
vicecomUem,
q,tm
^f
""'"'''
.f^ 'Z
fuenti,,,,,,,,
Vrgellensem
att
BfM^^^
Isarni
et
Ranlanae,
et
Gu,slam
sei
Wislam
iwislam,
Wisilam),
fiHam
Seuiofredi
de Luc,a
%ico et coaero,
pattlo
inferius
c.tando 4).
trem etiam
Ermengaud,
^'""'''"!"J"^'^,
nominat
alte,-um
instruntentu',,
""!*'
;,
^
'^
sc-iptura
scilicet
veuditionis
factae
(r,t,slae
ceco
:Le et filiis
eins
Ermengaudo '?-/- ^
onisseptembrisanno.p.n.orj.^;^eRo,,ert^
reee
Frrmcorum
seu
tnn^n
mu
n..n ai-
e^rdiens : ,n Dei
,>onnne. E^"
~
jna
'oit
cata, et niiis meis
Pet,-us
et
T^=cilH.tus
v,
sun.us ,il.i,
Wiscla
^^!^T^^,^r...,
Erniengaudus
arcluleT.ta
et
Amaiausvn.
en.ptores... (7).
]^:ftiove,-biscolli-
3 Ex
eiusdem
chartae
modoc,tat,svems
gitur eo
tcnpore fuisse
Ermenga,.dum '" *";
'
t.a,rhi,lLo,,L,Vr.jene,,se,,,t,'l2l^^^^^^^^^^^
siaepo,ifica.m
gerehat
f^^^^l^^^^'^"
lidiqua
autem
ips.us
h,st,n,a '
^ ^ J,j,,,.
luta est. Quo vero
tempore
Sallae
seu oa
)
y^age merario a U,
i,U,ia.
^
'^'^^^^^T^^..
p.
1-,; c,V. p.
2C8. M -
lyr
-^ /
Hi>rui"'.
suaor
denqnatui
cesserit facile definitur, cum is ,nese septembn
ai 1010 ohierit (9),
atque
Ermengaudus
ante
ipsius ,,,0,-tem in successorem eius
designatus vd
etium adiutor cm iure, ut aiunt,
successi.mis o,-d,-
natus fueril. Hoc
posterius constat ex
instrumento
quod ex archivo
ecclesiae
Vrgdhnsis
protubt
Villamteva(W),p,-o,nissioe
scilicd
iu,-mtran.lo E
confinnata
Ermengaudi 1 coniitis
Urgdles,s, h,s
"V luro ego
Ermengaude
comes,
f,lius quod fuit
Borello
comile et filio quod fuit
Lelgard.s con-
iuge, ut de ista ora in anlea infra
dies c[.,od
Sallane
episcopo,
f.lius quod fuit Isarns el (,l,us
ouod fuil Ranlane,
me
Er,ne,igaude
supra scr,-
pto
com.onuerit per
nomine de isto
sacramento,
^,od ipso
episcopato
de
comilatmn
Urge lo sed.s
Vicco do,iare
facia,n ad
Ern,engaude.
l,l,o Ber-
nardo
vicecomite
et filio
Wisila
v,cecom,
,ssa;
e.o
Ermenj^aude
comite
do,.are
fac.a.n ad .slo
Em.engaude.lilio
Bernardo, et
vest.cone ad ,llu,n
faciamEt
de ista ora in antea ego
Ermengaude
co,.re
Bupra
scriplo
non
decebre
isto
Er.nen-
g^e fl
Berna,do
vicecomite
supra
scnpto,
de
fp^o
episcopato
de sanCa
Maria
sedis V,co,
quod
est in Ur-e lo. Et si Salhme
episcopo
ord,narevo-
S
,"
suo
nepoto
Erme,.ga..de -P-
-P
?
^
sua vila
ego
Er.nengaude
com.te
sup.a
r.p
.1.^.- ili ero ad
ordinare
ipso
Ermengaude,f.
pessas cc
pro alias
pessa.
p-'"'""""riSe:^-;::i!umn.e-
<i.um...alia.utrt.aate.
j^
feeerit
o>-'-
Jf
.j^^X
Sallane
episcopo,
et
supra
scr.pto >" ^"^
^
^j.^^
fueril,
et ipso
ego
Enne..gaude^

^^.^^^_
,;,
Erme..gaude,
f.l.o t"-
"^^
.
'
se.iplo
ord.-
fuerit,
ego
E".-%-f,.
^^f
^ ^ero, si
Ermen-
nare
ilU.m
lac.a.n,
s, l:."''^ P
,1
TOinerit,
g.ude
clerico
-P-^-;P';f'
^
"s.-
"""'
'"
-::'x..rcrr;::i.tipsaspessas,a.,i
Y I. 130
(7)
Ibid-. p.
284.
-
,.124-28. -t")!"'*-^-'^-
pessaias,
OE
SANCTO
ERMENGAUDO
EP.SCOPO.
7rt
VraeUensiam
qui
saeculo XII confertus est m mo-
possatas,
aut ip.o
pigdo
.upra
^"f
"^:^
,^,.
.i,.,o
Gcrrensi
e,Utus<,ue a Villanuem
(2)

E,.m...gau.le
con.it.
suprascnptono.faciamn
^orfo
cton7..(/
/..' "'"(/'
-'"-' '^orule,-e
|,,,,li.tu.-tatioa<lipsoE.M..,M,gauckclo
0^^^^^^^^^
,,.,,,.;
,,(/^0
,.//-
*. L.-..,c..ga,lus .,.-
sc-ipto
.1,. ipsa
...a
""|;'-"'",
fr^ ,^ ^ec
scopali
ntunere
functus
annos ->; ,ort. est -
,\r Ui-i...llo, ..'<l"^'
"""'""
""''r
,"
n'
'
Der ',
!"'"' '"f'"
demonstrahtm; d,e
3
nove,nl,r,s
ego, nec
nullus
o...i..es
nec
....Has

P^^
,..
7//."/
"''' ^^t, Hie f, no,e,hri. anni
meun.
consiliu.n,
ne<iue
p.-r n..lla ""^'.''j'''^"
.
,,. ^oiO eu,n
ecdesiae
VrydUnsi .,n fuis.e p,-a,fe.
El ego
E.-..>engaude
co..,ite |:"P".".^"P

l', -^. . na die
vuhjarit
testa,nentum Sallani pat,;,i
e,-o a<l isto
Er.enga,.de
f.l.o W
'^"'
f"^l^^f^
,
d^cissoris
sui (3).
pta ipso
episcopato
<le U,-Kello aLflj
lei.e
^
^r^i, ejap.^o decem hinc d,e,;i,natqeadeo
abere,
sicut
Sallane
odie lenel. '^" ';'.""'"'
.,.,, ,; ^orte,n
Sallani
ondu,n aul rix bi,e..tri .spa-
nes at
feminas,
quod ad eu.,i
'"""'^
,
[, .te;
Ermengaudus
q,iod ia,n meditatus
aut tulerint,
sine sua
deccpt.one
^e
E.meng^^^^^
fj,^
n,y,,,tafe,-ea,,lea,,nisSisel>,,tus(^,ritam
c]erieosup.^asc,-iptopostob,tumSanane
p..copo
f
. ..... ,.. ,,.,.,,... _.,,,. p..,.
1006,
>^'>tcerte,
"I vidftur,
decmnio, ut
minimut,
ante illius
obHutn,
suprascriplo
aui in ciiebus
su.s. si Sall. ne ep
coVadillumdimiserit,autquantumaano^^
na^^Tit
de ipso
episcopato, s.
Ermengaide.
fd.o
Ber
ardo vice comite.
iVater Sallaue,
cH f.ho Wi-
Lvicemcomitissa.filiaquodfuadcSen.
de Luciano,
mihi
voluerit lacere
iidanc.a.
et fule
litaten.
superaltarededicatum
vel super
rclKpnas,
et fecerit
unde ego
Ermengaude
com.te
firnnter
fidare
possem
5
bistrumentum
istud,
qti<mvis
uulhs suhscn-
p(ion!husfinnatum
ner tenipons
nota
distmdum,
nenuinumessenon
duhitavit
Villanueva (1),
cum
et f/enus
loquendi,
sohecismis
utique
innnmenssca'
teii^ et scnptura et ligaturae
tcmpore
Sallam
confectum
prodant.
Omnihus autem
documentis
huiusmodi
iUorum
temporum,
quihus
rontmetur
sacramentum
pdeUtntis vel, ut aiehanf,
homa<jn,
commune esse asserit ut et omittnntur
subscnpt^o-
nes ac notae temporis quo confecta fuerunt, et quo-
tiescumque
nomiuaniur ii qui per ea invicein obh-
yari
volunt.toties et parentum eorum, vel saltem
alterutrius,
nomina, immo et hi ipsi quos genitores
. . . . I- . j Ti,.,.... y,t l.^iltic /iM> fifi nii.n
THeniniwit^lf'^-^'
t'- -^
- "
canonicam
scilicet infer
chricos erclesiae Urgcl-
}en.sis
instituendo
secundum formam capitulari
Aquisijrancnsi
anni 816 praescriptam (quod fuse
demonstrat
Villanueva) (5),
certosque redditns in
enm finem
ex ecclesiae fundis
assignando. Diploma
htius
institutionis
et donationis editum habes apud
Pelrum
de Marra sive Baluzium (6)
simul cum
eonfirmatione
Sergii IV papae (7)
et mox secuta
amplissima
hulla
Benedicti VIII anno 1013 in
eandem rem dafa (8).
Quam posteriorem non in-
credibile
existimat
Viflanueva ohtentam esse ah
Ermengaudo
occasionecuiitsdam
itineris Romani,
quod ah eo susceptum
probahile faciunt et mores
eorum
temporum et pietas ac zelus antistitis nostri,
d quae tam
proprie de ipso memorantur in lau-
data hulla
Benetlicfi.
9. At mintis consentire licet cum eodem scnpton-
ubicenset
nuUum alicuius ponderis
argumentum
eruiposse ex illa
institutionetam
cito post olAtum
SaUaniperfecta,
quo probefar iam ante hunc ohi-
tum
episcopali munere in ecclesia UnjelUtana fun-
ctum esse Ermengaudum.
Quamvis enim concedaf
E
st,'- Sttllano.
non tamen
per
simoniam,
alte,;,t,;usno,ni,u,,
imo et hi ipsi ,p.os geitores ctum esse Er.ne.igauaum. vm,.
""'"
tleMindicent^r.
Itaque et huius ope,de quo
haudexiguumte,npo,;sspat,u,nne,-ess,;umfu,s..
ni^^^m^est,
on solul, quit.us Ermengaudus d re,n tauti ,no,nenti '-<'"'""'
''T:Z/
Tmersed etiam quibus et pater a,- ,nater eiuspa- tan,lem
itey,-ae exsecut,om
ma,id,tnda,n
facle
I'.rl '/7l/'./
edoce,nur.
P,-aeterea illud
fie,;
potuisse putat t iam ,liu ea al, ,pso Halano
Z^dlZi fere
ante ohitum Sallae confectum intenta, onlinata et <,,<./
a,lmatur,ta,em
ded,.
tmereo
colliLus quod in eo adhuc vivens me- fnerit ,M is e vita discessit.
Eq,u,(em
on,n,no
f,,;
.
::::;: /</. Ermengaudl pater, qui anno potuisse non infitio,-
vf>''>"^''";^;;;^Z:-
mWitafunctusest.
. .
etia,nsi fln,as^s,,n,,, E.^r,^au^J^'''^

casse Ermenganm aa episcopaium ijnimuuunvin.
Cui obiectioni occurrit Villanuem advertendo nec
ipsum Sallam aliquid ad conredendam Ermen- omne nieruum it,.^ j,.
-
^
gaudo episropnlem dijnifatem pecuniae accepisse, oportuisset ipsi Sallano, non sihi, qiii eius
volunta-^
.W solum Krmengaudum comitem, ethuic ipsi eam tem tantum exsecutioni
mandasset seu
potius
quot
pectwiam datnm ritleri ad retlimendam iniustam iUe paraverat, immo et omnihus
numens
lam^
P^''
vexationem aut intercessionem : quod jmterius eo fectum morte praerepfus tatitum
promulgare
ne-
prohahiUus apparct quod rerte nnllum ius patro- quiverat,pubUce,quod
unumdesidrahatur,denun-
natus comiti in Urgellensem episcopafum aftribu- tiasset.
i..... ..)ljt t.M,t,n <> litmi/Jfiin /JnfxnYtarttn itiiYiihfn.t.iii'.
nuittti vfjmin in t,'/ yciic/ioc* t^toii.'^/.'' >>>' >.... .^'
tum ullo verbo in laudato documento signijicatur.
Son esf Haque cur vel Ermengaudo vel Sallae adeo
gravem, sed miseris iis icmporihus nimts commu'
nem, ecclesiasticorum canonum transgressionem
imputemus. Quicquid autem de ea re ludicandum
itif, recte etiam adt^erUf Villanueva, eo exemplo
comprolmri quam anfiqua sit discipUna nosfris
11. De
priinalu in
ecclesiain
Rotensem a S.
Ermengaudo
suae sedi
Urgellensi
vindi-
calo.
10. DiffiruUatem, et quidem
non
minhnam,
hahent acta a S. Ermengaudo
anno 1017
cm-a
episeopug
comrcraius
t 'flHIII 'fiiill I 'Ifft III u*i( ('ytni ,111 in .11.(^/1 im .ivoi F lu
temporibus non infrequenter usurpata,ut episcopus
aUquis desiyneiur cum iure successionis, vivente
adhucefsedipraesidenteillocuiusinlocumsubsti-
nuui'.m a o. iZiiujciigt^uv*
-
tuendus est. confirmationem elecfionis et
consecrationem
noi-
7. Ermengauduni anno lOOGpontificali dignifate relUepiscopi
Boten.^is*,cuiusduplexinstrumentum^.^
ornatum fuisse infertur ex catalogo episcoporum a Baluzio iam prolatum {^),
rursus ex
prn
(1) Ibitl., 11. 13-2.
{"D Ibia.. 11. ^215.
(:J) Ibid., p. m.

p.
0'>2. ('.)) CapUitlar. Reg. Franc.
(Paris., 1677).
tom.
(4) Ibid., p. -o
(5) IbUl., lom. IX, p. 109-79.
(6) Marca pp. C:W), 632.
Eitpaniea, Append., p. 974.
(7) Ibid., p. 978.

(8) Ibid., , .
exemptai
'
:nstru-
ntis
ionis
nnaUtt
Hoda
DIES TERTIA NOVEMBRIS
79
liouis
episcopi
Boteim
renle
B
A
exemplari
in archivo eccle^iae
Vrgellensis sermto
edidit
Villainteva (1),
neqite deimo hic exscnbere
pigebit.
Sic igitur
denunliala est confirmatio
ele-
ctionis:
n< r
Aniio
trabeationis
Domini nostn lliesu Uinsli
millesimo
xvii, era
millesima
quinquagcs.ma
nuinl.i.
indicio XV, o.* i, iwcla xx. Auctor el
""""
Doniiuus.
cum Patre et
Spiritu sancto, ommum
., f.concur-
(.rpaiuraruin
quil)us<iue
sul) illius gracia comua-
nentio
omnc
mouarcliia
(lispouuutur
rcgumna. Iii
gno
revercntissime
nominando clomno
Wilielmo
illuslrissiino
coinite. cuiu oinnc vulgus populi, qui
degent in
comilato
Hipacurceusis
tellure.uua cum
domno
Ennengaudc
presule.qui est iii sinu niatns
ecclesie
sanclc
Marie sedis Vico Orgellensis, qui
est
caput
omnium
ecclesiarmn iam dicto comi-
talo,
veiiit
quidam
domnus
Borrellus
iilius
Recliildisfemina,
una cuni conscnsu ct voluntate
suDia
diclo
excellentissimo
comite, sive optima-
iibu-
vel
principibus
eius, neciion ctiam religio-
Borun.
clericoruin
atque
abbaluin, id est . rs<^9n.
tur
nomina
abbatitm
octo).
Nos simul lu unum
cnni
canonicis
sancti
Vincentii
martu-is
Clinsti,
cuins
se<lis sita est ii. civitate
Rota, idest... (seimm-
tur
nomina
septem).
Subiungimus
eliam
fidelmm
lavcoruin.
id est...
(seqHuntur
nomma
tredecwi,
adiunclis ad
singula.praeter
unum,
rocihus c ra-
tres eius). El
.xpelivit
elcctionemet
obedientiaiii
el
bene<iclic...em
pontilicalem
ante
sacrosancto
a tario alme
Marie
sedis
prcfalc et aute doim.o
presule
prenolato,
sive
n.ultorn...
clericorum
m
Cu-isloagoi.i/antesobsequio,
id esl...
(set,uu,Uu.
, ;
^yinli scptem,
,iubus
addilus est titulus
a
bilevitf,
sacer,
..( levita) vcl alioru.u
can..on
-
corun.
venerabilium.
quorun.
..ou.iua
ongum
ca
sc.ibere.
Adiuva.ile
Doinino et
Salvatore
uostio
l^lsu
Cbrislo.
bclegiinus
liui.c
Borrellum
pi
-
tUum.
. ad
electionein
et
b.u.orem
prcs.dal-
perve..iat.
divina
miserante
clcmenlia.
Est n.uu
u,.c orudens.
do<:ibiUs,
mor.bus
tcmpcralus,
Mta
c"lus Cuu.
l.is tantis cl aliis
virlutibus
dccora-
tmnprefatun.
B<,rrelkiiu
agnoscin.us,
nos
omnes
.lH,Ls
illu.u
uiio
animo,
u..o<lue
convcu
le^revimus
et
corroboramus,
ut ad
ordmeiu
su.
t
, l^
susceptionc
Iranfuudat,
atque .n Do-
l^lin^ Ls
acceL.
llerum
a,<iue
..er..ni
^go
Ennengaudus,
prefatus
episcopus.
^^^^
C
terva clerico.-un.
prcdictorum
advocam
s, aicl
,.em sui
presiilatus
acccdat,
et si.scep
m
^
'^
,
niat. suh luitionc
al...e
Mm-.e
sed,s P^f"^^'
!
-^:
Ss^^esrfx.
.aleudas
decem|.^
annoxx,regi.a..leRotb^or<^--;;;^;:::
sacer, qu,
l.anc >^-^-.' ""' "
^
P'
i^,ioe
do.ni.o
domno
Wilielmo
coinitc,
ct p.^i
-

Ermcgau.lo
episcopo
scr.psi
et
s..b<i.ps.
aimoque
prclixo.
,,,.,n,ienlum
Ids
verbis
11.
Consecralionis
vero
msti
umentum
; /Pnit
,-olixum
proloijum,
utii me
conceptitm est .
(fosl
1"""\
'.^^, ,i,coporum
moranlur
praescripta
canonumuna
ep,
l
electionem et
consecrationem) y-P
"'^
^^^opus,
mcngaudus.sedisOrgcller.isc.c.^p;^c^^^
una cum
calerva
^^"^' "'"'""
.f,,i,um
bcate
Marie sedis
prefate, ^"g""^'-;"'^^,!
civ^
eccle-
meinorie
Aimerici
pontificis,
Rodensis
c.vis,
.!:!S:;:m^;^:^(3r-aeia!nceru^^
sit'(iue Sancti Vinceiitii ipsius loci sedem, cuius
momoria ethereo describat inalbo, uli sacra can-
nonum auctoritas iubet. cum conseiisu don\no
Wilielmo comite, cum eius optimatibus ac ptebe
non exigua concione
expostulantibns, cannonico
calciali privilegio, Borrellum, filium Ricliellis fe-
mina, urbis prefate Hodensis,una per vocalionem
el
adclamalionem
arcbidiacauorum,
cenobilat-um
et ruralium clericorum, vocamus, adamanius, et
petimus. ac prodessc poscimus episcopum subro-
gandmu.
consecraiidum v\ inlronizandum Borrel-
lum prenotatum in gremio sancte sedis ecclcsiae
Vincentii Rotonsem civem, et e\uu principem con-
stituimus ecclesie
sanctorum,
quorum predicte
urbe site sunt....
(Seqmtnr BoireUi laus). Hunc
ergo Borrellnm ego Ermen-andns
prefatus opisco-
pus, una cum cetu clericurum
alme Mario sodis
iani dicte, et cmn consensu domno Wilielmo inclito
comito.
adclamanms oum, ot advocamus sub tui-
cione vel dominatione
profatosedis
Or-ellonsis,
sive domnum
episcopum
Ermengaudum
vel om-
nes episcopi qui post eum veuluri sunt. Postulo
itaque ogo Ermeugaudus
episcopus
prefatus dom-
j,
num
Adalbertum
Karchasensom
civom pmititi-
cem, Ut per
singulos grados
occlosiasticos s.l ordi-
natus, et ministerio
sacerdotali sit dodicatmn,
T.'itnr in Doi nomino
interrogamus
populum, hvmc
Borreilum
pivfatnm
adclamantem :
Vultis eum
abere
opiscopum?
- Volumus.
Lsquetertio
respondit onmis
clorus et populus \
oUunus.
Nos
quidem
humiles
Iliesu
Christi
pontihces
Ermengandns
prefate sedis
OrgoUonsis, m qua
ordinacio
ista
consistit, et
Adalbertus
pontdex
Karkasensis,
el Petrus
episcopus
Comenensis,
audientes
et cernentes
tantam
adclamatorum
unanimitato.
proficuam
ecclesiam
utiUlatem reci-
pimusin
nostro
episcopali
numero
atquecollego
precIamatumBorrellnm,
el oum per auclori ate
can onica
benedicendo
ordinaums,
et olectum
num
(xallamus.ot
in nonune
sancte
Irmtat,.
?^
ni.anmsetipsisecclesiispast(.remco,|stUu.
mus sub
dominatui
ahuo Mane sed.s
OrgeUens..,
7
Er,ne..gaudo
episcopo,
vel
successores
e us Acla
scedula
huius
indagin,s a
corporea tia-
beacio.e
Verbi
divini am.
millessuno
xvu e.-a
Ssima
cpmKp.gesin.a
(,uir.a,
u^c^
n.,cta XX. v.u
kaIe,idasdocembr.s,
a.mo sm re-
'n
c'
Hothborto
rege.
- VVitardus
sacer,
qm
AUCTOBB
C. D. S.
scopo.quae
<=""""
l""
'''
'
;
r,.,;.conen..s
,,;,..,
^";^J^^ilensi,nuper
vita
locitm
supplebal
'P""''"
,,,,.ioris
insti-u-
Man.^o,,.y.o,a,urn^^^^^^^^
eccksiasticos
canonesvelabati.
se
j
menti
consen,irend.n.
^J^f;,,.^J,.
.,,.
ot,IIu.Er,.,e.au^iepUeopiN.XX.V.Cfr.
Gallia
ehristiana,
tom.
v i,
i^.
guccessons
colUgit^r
hanc tcelt-
iam aliqua
ratione
subiectani
faissr
tcclftiae
VrgeUensi,
ADCTORB
C. D. S.
x antiguo
itire
80
DE
SANCTO
EHMENGAUDO
EPISCOPO.
canoiies
el
i.-in
aique in
perpetuum
valihmim hoc esse modis
D
,,c<-om
(I) :
?"'
'""""''
yZZliams
om..ibus
confirmo.
Praeterea eRO Ranimirus rex
Zno,Z7Z,Mne,,,alq,.e
"rdinationen,^^'^
^Cp^"^"^^''
'^""'"' ^"""' "'' recuperata,
la.ii
quai- dicitur RoTA.cum omni-
dein-
prae-
.... ut
cione
vel
domi..alione
prefale
^^''''''^"'^^;^:
J^^^^;,!
ordinct
atque dispo.ia.it, et cu.,. Dei
sive
domnum
episcopum
E""^"^^
*mi^
^
P
^.^^^^^
.^ ^.^ .^^.^
dcti..en<lum et possi.lc.di.m et
nes episcop.
qm post eum
ventu
> ,
Dci cu.n
timo.'c
dispensanduin atque i-egendum
tertio ,n fie
eiusdein
instruinenU f^onel^^^
"^
euiuspiam
inquictalio..e aut contradictio.,e...
pastoren.
constituimns
sub d-""
'"-'">
^^
^"l"
y',,,, Xtione ,,. sedi cindicasset Eri-
sedis
Orgelle.,s.s
et domno E'"^
"B^
^^
.
.^P^
hMuslJrgeae,.sis
restitutionem ecclesiae Ripacur-
vel successo.-es
e.us. /m.
"''"/"'"'.,
^,,1^.
,;,,,, ,,,. Rotensis (na,n indiscriminatim daplici
Vrgellensis
eccks.a
d.c.tur caput
onm.um
ecc^e- c
^^
^,^,
sian..n
iam dicli co.,.itat.,s,
^;..'r..
n.m.-
';-'-*;
^^^^^^. ,^,, j,,^,,,,,, ^.
''"'tmd:^"
ZlitmZZ^
opinando,
eo stites ? Ne.,ue enim fin.iposse censet ViUanue.a,
uhi sedes
Rotenais,
oiiquandiu
suppresia,
z:.'::i:smensis,
i,,,,,,^ . ..
.-././^^ ^
;
^^^
-:-^-- -
-
U,-gdlens, sed. sul.,ecla.f,ms-
U.
"eiopo^
L;.n.r,.oothesisomninoreiciendavideaturVma-
diserte agnito
pattlo jmt
mortem
Ermengaudi
curhaechijpotkesisomninoreiciendavideaturVilla-
'T^raeUensiecclesiae
urimatu.s aliquis in Rofensem haldo invitatus est ut secum interesset consecrationi
l^tr^TZLpoiUanum'
Et
ua.n
ecclesiarumetatiisne.otiisi^.
Atargun.^^^^^
ZiZ^Mm
initrumento fundJionis eccU^ ipseVillanueva satis efficaater refell.t aUo loco, un
siae Rotensis, atihi huius rei nullum restigium de episcopis
Rotenstbus e propr.e de Ainu o
hactenus repertum est,fac.ile tamen potuit orcasione a<jens (7).
miratur.uod
Arnufusannol063suh-
consecratioL episcopi Rotensis deficiente
metropo- sn-ipsit Aciisconcdn lacens.s hac formuk^^ A. nul-
Ufano provinciae, memoria revocari iuris iUius fus ecclesiae Rodensis episcopus
quamvis postea
sinauJaris ad sedem UrgeUensem specta.iiis. ab ordine privatus, subscribo, et henn,opos dona-
14 Porro ea quae dicta suni de iure ecrfesiae tioni factae
monasierio Labaxensi :
Arnullus, qui
VrneUifanae insedem Rotensem egregie confirmari Dei nutu fui episcopus, sum testis
;
^ '^*'"'^';^
fxilfimaf Vilfanueva (3)
diplomate dafo anno 1040 Sancius Jlrex, filius
Ranimtri, anno 106H paulo
a Ranimiro reqe, rogantc Erihaldo Ermengaudi post morfem Arnuffi,
reddens civitatem Rotensem
successore, quod ex authentico exemplari ecclesiae Salomoni, in episcopum Rotensem
designato, de ea
Vrgellensis in lucem proiulit Baluzins (4),
his ver- ecclesia testatur : Nomen
solummodo
dignUati>>
bis concepfo : Notum sit omnibus hominibus qua- retinebat, et privilegio
pontificalis apicis omnino
littT venit Eribaldus Urgellensis episcopus ante ciirah^it Exhis igifur
admodumproi)abiiisapparet
G donmum Ranimirum regem in locum castrum qui
vocatur Lac[iierz. et ibi querelavit se praefatus
episcopus ante iam dictum regem de episcopatu
Ripacurcense, eo quod iniuste abstulerat j^ater
eius Sancius rex praodictum episcopalmn Ripa-
curcensem alque lestabiensem de iure et domi-
nationc atque dioecesi ecdesiae Sanctae Mariae
scdisUrgcllensis.Et ostensum est sibi a praelibato
episcopo per scriptiu*am dotis quae facta est sub
Balusii opinio, Arnulfum
nempe, quamvis
munere
episcopaii in ecclesia Rotensi iam non fungereiur,
usquead mortem tamen episcopalis
dignitatis no-
men ef insignia et, praeter
administrationem
sedis
suae, privilegia servasse,
consenfieniihns in idepi-
scopis comprovincialibus.
_
16. Quicquid autem sit de hac re, ex
duphci
documenfo superius dtato nullatenus
confinnatur,
immo potius refufatur opinio eorum
qni existi-
instauraia
est.
Ludovico imperatore (juod praediclus episcopa- ment velcferum Rotensem ideo Urgellum
ventsse
ar
tus Ripacurconsis atque loslaljiensis praedictae electionem novi episcopi faciendam
quia
civitas
sedis Sanclae Mariao onmimodis esso doherct. eorum iunc temporis a Mauris
occupaia
essef,
vel
Quapropter in Doi aeterni nomine ogo Ranimirus Borreilum fuisse fantummodo
chorepiscopum
seu
rex, cognoscens huius rei veritatem, et approbans vicarium episcopi UrgeUitani
;
perspicuum
ennn
omnia vora esso (luae ostonsa sunt a praodiclo apparet agihic de proprio episcopo
Rofensi,
eoque
episcopo hniusmo(U asserlione et aliorum aucto- iani in ipsa hac civifate elecio, eiusque
etectton
ritate, restauro atque recupero praefatum episco- confirmaHonem tantummodo
expefiiam
esse a c et
patumRipacurconsom atqne lestiabiensom inius et praecipuis civihus Rotensihus in hunc finc
ol potostatom iam dictae sedis Sanctae Mariae, Urgellum profecfis.
(!)r.onc. Repiens.(an. 91 can. vi(Mansi, Coirc, loni. V. ziuin, Marca Hispanica, XYY^^nA.w. 1
(i>.
701). (3) ^*"^^'
>. \VM) ; Conc. Valentin.in Hisp. (un. TiU) can. n (Mansi, toin. X. p. 165-71.

(4) Marca Ifispantca,
Append. n^ ^

.oin. VIII. p. 6-21) ; Conc. Aurelian. 11 (an. 533) can. v, vi (p. lOT^S).
(5) Marca llispanica, p.
"W*.. (61 ' "'J'*''
(2) Edit. ap. Petnim de Marca seu Balu- tom.X. p. Ifi7.
(7) Tom.XV. pp.
188. 189.
toin.
(ihid., p. 836).
111.
DIES TERTIA
NOVEMBRIS.
81
8 111.
De
rcliquis a S.
Ermen-
gaudo
in
ponlificalu
usque
ad
obituni
geslis.
tt
awjet ;
ilm(pie
iura
17 Iiiter
piiiiKis art,(>!
episcopnles
Ermengaucli
'""t',
luwcreim-ioaml
ft.?-'/m(l)
me,r,orulm:C\K^
;::;::.':e:
":z'ie..vL
(.... ioi-m,
.
.i>nui ai>-
'""
cubi in
dioccesi, ut reoi-.
Urgellensi,
convenissent
Bain.undus
comes
Barcinonensis
et Bernardus
BisuWunonsis
cun,
priniatibus et iuclicibussuis Er-
mengauclus
episcopus
Urgellensis el Atala al>bas
monaslerii
Sanctae
Gratae ciuerelam
suam coram
eis
proposuerunt
adversus
quendam. nomme Be-
Lam
c,ui
ecclesiam
novam
aedif.cabat
mtra
mite;
mo.>asterii
Sanctae Gralae absciue
con-
sensu
cpiscopi.
Conquesli
praelerea sunt
adversus
MUonem
iudicem,
quod nemus ad
monaster>um
pertinens
vendidisset
Bernardo
com>t,,
rogave-
runtque
eundcm
Bernardun,
ut> nemus >llu< >no-
nasterio
restitueret.
Utrumciue
pervicerunl ep>-
et
adeffecUw,
pei-dii.eit
Ermengaudus
..,s,o..
t^ilrii
sLli
Laurelii
in ralle
Urde^,s,
fc
,. Satrini i
coiiiitatu
rr^.fe.',
tradei.
Istr.w,elum
h..i..s
l,-ad.Uo,s
ed.d.t 1
.lUwue
''"if
0,
soUicit.<s
esset
sa..ctus
autistes se,-
,di ac tue.,di
possessioues
et iura
eccles,ae
suae
lost.-at
acta
,uaeda. ifcaUa
c, .
,
o
-
h.,s rerum
His,,ai.-a.:..
ed.ta. D.e
scbcet 1
.."
E,;ena"do
Urgene..si
comite et aliis
iud,cl,us
^;:r,o,.Jwaud..,.^c^;;^-
s,
V,-adu,,abhate.
n.onasteni
S. t-"
''"
ZuEUe,.si:deec,esiaC..r,ic.t^s,et^
pa,-ochiae de
Castellono,
,j,.c, hona fi.le
ab
;

-''''":;;:,:fitrt;::i:
;-
.^*^^*'*^,^';j';;-o::i---^""-
litate
Gissoua
.ete.-i.
''"'-Y'"^;^.^!.
men-andus
G.,Ueh,.u.n
,"'''"
/,-,<"',
J,,,^ua,nipse../.<-^;^--S<.e
:ci:;.
- '''-:'r':.::
^:'::::i;f^::r:::^^
huucanniim
1024.
j\.nfilhnsem Er-
.)l .k/,T,-s-s
(>sm
comftem
lujellensem
r
7/ Wm//rr/(
snae
ecclesiae
hrmen-
mi-mjiindu,n U
i>na,cu
,ifn
yaudus
episcopus
vdlas
liuenenses, i
t n. {'1\ Viage,
tom.
XII,
p.
-2-21. - (3)
Baluz .
0,nr/.
-^^
^-7,'
V^^,..
tcu. X.
Novembris
Tomus
U.
asserere fentaverat comes, c denuo coram letjitimis
iudicibus ita iura suae ecclesiae demonstravit ut
illarnm
possessio ipsi nnanimi ro<jnHonim sen-
tentia adiudicata sit. Instrumentum istius senten-
tiae, a Baluzio editum (5),
notam temporis habet
Iliid.
martii,annnm vero Roherti regis Franco-
rum XXXIII seu Christi nati 1028 vel 1029.^
22. Aliam
denique
chartulam citat Villa-
nueva (G), rpta re^epit ErmengaiuUis,
die 29 novem-
hris anni 1032,
donationeni,
quam ipsi contulerunt
TrcsverusetRaymundus
huius filiHs,(iSisiTi
prope
Fontaiied.
23. Liberalitatem
vero suam
etpietatem demon-
stravit
praecipue
sancius antistes in instituendn
inter clericos
ecclesiae suae
cathedralis vita com-
muni (7).
amplosque fundos in hanc rem confe-
rendo
inde iam ab exordio
episcopalus sui post
mortem
SaUani
decessoris, quos et multo adanxit
per
testameuium
sunm
fideicommtssale.
quod a
Villanueva felici
casu repertum
atqueeditum (8),
inferius
inter acta S.
Evmengaudi
lectorHm oculis
suhiciemus.
Quam autem ipsi rordi esset ut hatc
institutio,
quam iure merito tam proficuam
clero
suo et
ecclesiae
indicabat,
infe,,ra
perseveraret, ex
eodem
testamento
pcrspicue
apparet.
Fost enume-
>-atas
scilicet
possessiones
peramplas
quas cano-
,.'..iii ^:.>,,i%u /^lun rirca hancrem
AUCTOBB
n. D. s.
$uae.
Mitlta duna
per lestamen-
titm suum
confeti capi-
tulo eccUsiae
mae
cathedralis
E
K
et jmses-
siones
eccUsiar
nicis s..is t,-ibui
vellet,a.,i.,n
ei.is circa hanc re,n
,anifesta,-e
pe,;,nt
fi,lei,m..nissa,-ii,h,s
e,-bis:
In tale vero
pactum
precepit 1 leneant >ps> ca,i-
nonici
sancte
Marie
ibi .:olidie Dcx,
scrv>entes
ipsos suos alodes
supra
nominatos
sol>dos et qu.c
tos etsine
iugo de ulla
parva magnaciue
persona,
et^Lntcotfdie
in
co>,.nia in
serv>t,o
sancta.|
Dei
genilricis. cum
alia terra qui .nodo .b. csl, ve
h.
antea Deo
ausiliante
adqu.s.tur,
erunt... Et
:s:^ttipsiprepositi,quisupra,.om,..atacann^
nicha
te.endi
erunl in
serviUo
sanclae
M^u-iac
^:!-:rclectiicapitulmsa,.claeMana^per
ipsis
cannonicis
cum
iHorum
vol.,tale.
dc co
precepit
Ermengaudus
prefatus
ep.scopus
,.t ,,.n
d di r
nnonici
lilioli sui,
qui hodie ,b. sunl,
vel m
antaver.tv.ri
ernt,rogavit
et
a,o,v,t,s>mu
c^ue
omunicavit
per
Dem
Hal.-e-.-P^'e,,lc
et
Ihesum
Cbristum
^^^^^^^^.
::s::::;^;::^n:x;--eiegant,,ec
"^^^'::':r:'^
oX^^''--^'"'"-'''''^'
"ib::r::^;^^-^^
se3sioib,.s
su.s o
pa." ' V
'J
^^
a
sancto
Michaele
'-'"''-'
',.':,^":
^.ae
.lon.no
in
sede
Vicco,
^"^'^'^^Zem"""'^'":^)
Sallano
e,,iscopo
et sua
>'.';,,

,.,,,.
ho,.csedem^.^o..;ua
'
'f^
^^^^
' '
flnfnm fuis.^^e
ostenan
c..<,..v
.
noii..e
"';;;:',;><,<-'"
///"-"''
""'
';--*-H^i^
;S':;;iSts;^-'''''''-'^"'"'"
1.- (71 Cfr.
supra,
nuni.
>*-
-
(6)
Viage. *-"/
%^*-17c,;,U. p-
148.
- (10)
Ib.d-.
toin.lX.p.l66.
II
Michaelis
et ecelesiae
S.
MichaeU
a $e
conditae,
DE
SANCTO
EmiENGAUDO
EPISCOPO
...t fifrhnam
quartam
ded
.o Jl/,V/.rf/.v
". cirital.
Vicensi
iam
co,Mum
cat
cle^
/_^^^,^^^^^,^^
^^^^
Emengauaum
a.e,en,a
.., ,
I
/;-//"'<'"'"""""
""""^;,
Z,fuissecouclud,mhw,
,ss,LCetc,;m ,a,n certo
o/^f ra sMOte- gaudus
o/>er('
tii( cofnobio
Poitellenxi.
confr
prori
Irf /. ad
dioecesi,,,
Orllcse,,, y
rf"'^^
^
consc,-il,itur m
nonas
dcc^n^l.n. anno
L,ve,.e,t
l,uc die
21 sei.te.r,s
a,
m. "
/
E.u^icho
rege, W est d.e te.i.a .lece..^r.s
Enncgaudus
c,..n Wifredo
<"^dep,scopoJarbo
J
.^^^^
^^^ ^^,,,
^
j ,,.
. e/ ir;^,-../ '-i''-^'"
'-'"'.""'""''"71
X^-
"n,
sicut in legc est
constitutum
7' o s,,i>e,:s
crat,onmnoviepiscopiBarc,,,o,.c,,s,sG,.,sh'bert
^^_,^'^^^,^,,,^
.rf/ri.- ; obut de hoc seculo
ri:t;::iX:

^-
(Ecgaudu,u,nonasnovid,er.
::i::;:^:"-:"
IV.
Oe
nbeUo
Vitae S.
Ermen.
f::;:::^^:!;:
^;^;-5^
gaudl et de
elus
glona po.
,../, ...o.,..sterii S. Petri de Po,teUa
asserrato
^^^
^^.^^ _
edidit
VHIonueva (ii).
20 iVV<?a'
"^^"'
*'''"'
(3)'
Ermengauaum
hademts
dida sunt coUiguntur ex do- S. Ermen-
intetiuJeiMiiiarhonensisynodoMc^olarattone
^- V"
. . ,. ... , .
prolala [O], iiic """ ^., --
-
cisse u. i"' ,.
, ,
. v:i,,ai,.ioiiam.-elii,ioti'.t,im,-ecoi,scr.pt.asit,nullo
gret.,r.
C.,.i,..e
e..,sde, s.jnmh decreto, ...
apo-
;fe,(
.. S.,<,
..a/;.s /,rn/,,s / .,(,-
j,.j,/,o /v/.//,.,/,
;.;,.
/o.ter,;,/;,,
/,,('
;.;;;j;";;;;
[ j,,,, ,. a,.,
,/,;/ /;-
,,
Eriiicngaudi,
ex,stat
f
["/
'f
""''''"
^, ,/ ,/o,/;,v
/,csg c/ZaWs contradicat,
.,.dat.., f.,isse Wifredo
^-"rT,'":fZbl
''"- '-" '"'" ""''"^
-'""'"'
^''
'"''" '""""
diplo,a
coli,-,..,.t,o...s,
m,
IrgelUns.set^arbo^
^^^^^^
^^^,
^^^^^^^^^^
^^^ .^^^^^
,,.^^^ ^,^^.^^^^^ ^,^^,^ ,,,;,
e.,;
ep.sco,,or.m
''*^:''f
'''"'''"' 7'""';"
'
, .,(/;o;/,
j,o/;/!c;s ;m, ; t.,en,lis suae
ferret
,ut coc,l..n
^arbo..e.,s, .. ct Ia>'
?
..;/^/ ,j,-., ,.., ,d fx iis doca-
hnius
concilii approbaUo
acccleret q...
I.be.,te,
^ <, erat, ,lla eL in ,-osec,.tione
post o,i.. dor.,. iUor,.,
'''^^'^"l^
'I^::^L
perpess:..n esse ab iis ,,,L,.,n ara.-i-
sc,-iptioes ,n .ymt.o ,lala opera ,
II ,f,edo
dona- '
rep.-i...d.at, adeo ,.t
tore in delata cbarta .co .-ehco ,/,,
^
'^^J"^
ZdoisidiisLerce^us,diui
carcere
(guibus dei..de et ,.l,ae ...ullae a,l,ht,,e su., eo, ,.. *
/, ..
y , lhoc,,ee.-e scrihendi
,iostea e,.,n cofrateritale.n
.t.,hoe,es,bs su,s
^
,';,.'' ^^,/
",,;.,., ,,,,, L,o,h iei-
,,ro,,g,...d.
ap,Uar,).JIec ta,t,e o,
o
'J^
;*',!:;',,.
,,; ^,,;
,,,-</ /,c
/;. eeessi..ia co..iect..a co,.tict..
,le,,t,..:Q...d
'^
,f
,;,:,"
^
,.,/,., ,,-,.,,, fc Er-
enitn obsta, ,,.o,ni,.s Ernicngaudus .ntn, ,hct,..
l^^J^^-l ^i^ ageret patrat....,, aursa.n
umvhus
q..a,haqila ,her,n spatiu.n >urbo..a.
nicutauoo , < 1
1" j
i
',,.,,,
Z-
o</oo,/-o,-/,.;m,^ecore,,/.Po,-
scilicet eius prec.b,.s
,t....,dat,oe.
a,j,,a.u.n
tZL i2^ia interfueri, Y I.,te.r.,isse autcn
'"Ua .la,a ecclesiae UrgeUens.s ?-;'*
,
LL;.,.s,.6T;p/;o rf,-./o.tfo<//;;,,^;,o/ooo
'itante, (7).
SancUpraesuhs ad superos tra^-
^
C
':;;l,^a,etc,,,,,sepLdeH,nepiscopis,j,L,,n
cele-
tu.n contigisse die tert.a ore...br.s, "'"'^'"^-
/,,. /;/,, ,L Ermengandus
;/ .0. co,-
sto casu, c,n ,u>nte,
""'f
''''""
'j
,,/./,, ;/.y,-,o
,e,.er,turistet,u,ers : nat
curarel, atjue op.ftces
exen.plo suo ad ga,.le,
le.-i,..:.J..si..ters,.bsc,ij.tio..esi..,>,tgrapJ.o
labo.;,th., exctaret exst.nctu.u nar.:.t.t Acta
Zteet.sioccurrit Be.e..gL e,,iscoj>sT...ra.
J>arci..o..e..si (S). Et ,u..le. -''"."^''
'
co,s;, ,,;/;/ 6 olJ7J</ im.Praete-
occubu..'.se Ermengaudum ,, '">'!', P';"'""^
,r coiect,.,a riU,.e.e rel ex eo .-efutata v.de-
significatur i det.unt.at.one testa.t.et.
.j,s.s fidj'-
Ti-r. . /1 ;.. ,..,: ..; t rmnmissalis non semel suDertus citata, tm in pne
abiit die
3^norembri$
anni 1035.
aut mors suuitanea ei cvenissel, sicuL ei ict-ii
ai,proharat,uonsignaturtntersuhscriptionesstatim
ipsmn suum teslamentum firmum
perseverasset,
post utriusque illius nomen, sed sohtmmodo octavo
sicut superius scriplum est.
^^^,^^
^.^^^
postea loco. ProbubiliHs itaqite ridetur re rera
29. Ex documentis coaevis confinnatur
etiam
^^^^^^^
.^^^^.^
Krinengauaus inter Paires Nartionensis sijnodi
quod anonymusait de tempore translationis
rorpo-
^.^,^.,,,
aedisse.
r*s ErniengautU, 5! secuta est publica
veneratio o,in&
^7. Porro ex landato docHmento liquet errasse et cuUits sanctis Iribai solittts. Factaprimo refer- obituspi^^i^
scriptores hi.^toriae Uispanicae qni Ermengaii(imn
*'"*
'luaedam elevatio sejc post sancti obitum nien-
bm t em
auno J033 rila funcfum tradiderunt, deceptiforte
dus, ubi incorruptum corpus eitts repertum
(1) Ibid., toui. VI. pp. 146. 18U. -
(4) Ibid., tom. VlII, Hinp., Append. n. ^210 (p. lO&t).
(5)
Viagt, tom. X, p-
3(X>
p.
. -
(3) Iliid.. p. US fl lom. X. p. 147. -
(4) Matxa sqq.
(6) Numm. 1. 2.
(7) Num. 3. (S) Num. 4.
iniei'cessionein
A k.
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 83
pubUco
hono-
A tterces$iottetn
expetebanl {\).
At iUustrior fuisse
uium tenehuL Commetnoraiio S. ErmengaiuU s.'-
^^letur
trauslatio
altera septem jiost atmos cele- gnataetiam erat in breviariis Ilerdensi, Barcino-
T- ta i'^'>)
'i^'
'^(inctum corpus in loco honoratiori netisi,S. Cucuphatis <h Valle et aliis nonnuHisg).
nosituni
est
quaeque secundum instituta ilh- Insertum est eiusdem nomen ad diem 1 novembris
IZntemporumlpro
sollemni, ut nunc aiutit, cano-
tnartyroloijio^ Vsuardino inprima editione Molam
nizatione
erat
30. Kt re
quidetn
vera,nirca iUudtempus, atitium
videiicet
1042,
EvmeD^andnii
sancti titulo ornatus
iti
documentispublicisprimum
reperitnr. Nondum
ita
honoratum
anno 1040, indicant verba Eribatli
successoris
eius ita de eo loquentis :
Quae religio-
sjs^imu'^
revereiule
inemoric
Ermengaudus epi-
cmnus dedil ad
prediclo sedis seu eius canomce ^-
,..,,,;-,-
rnl fuiam
meriti causain Deus retribuat re- officio
propno, quod ex hremirm (njeUens,, typis
opus, ob
quam nieriu ca
;.,,,, V,.n.iiis-anno USl.eiiidit Vdianueva (8).
AUCTORR
C, D. S.
tijpis minoribits (In Hispaniis, sancti Ermongaudi
episcopi Urgellensis) et ad eandetn diem in mtir-
tyrotogiis Galesinii, Canisii seu Walasseri et
Castellani, ad diem vpro 3 einsdem mensis in Mar-
tifrologio liomano : Urgellae iu Hispauia. sancli
Ermengaudi episcopi.
3:>. In ipsa dioecesi VrgeUensi celebrabatur fe-
stum S. Ermengaudi die S novembris cum octava,
miicin et vitam, et Ghristi mater virgo adquu-al
delictis
eius in caelis veniam, quod ipse m terns
illi
fabricavit
ecclesiain ipsam sedem beatae Ma-
riae
iam
dictaiu (3).
Sed iam anni 1043
hai^etiir
instrumentum
hac nota tetnporis insignitum :
facta
impresso Vettetiisanno l4S7,e<lidit Vilianueva (8).
Officium
istud, in quo praecipue notanda est series
miraculorum post mortem quae in lectionihus ma-
tutinis per singulos octavac dies recitandis rrfe-
rnntur, Vitae Ermengaudi inferius subiciendiim
Fexticitm
illiua eiim
oetam olitn
officio
proprio
cetebrata.
B
ftiain exha
stiam
(Uoecesim.
n-lirmk nnno xn Enrici regis Frun- duximm. Ommm <wtem ^uppnssum cst (.. ..
scnplura
*'"''''7'V
" '
iv, e saxct, Er- S. i'io V .m,s hreviarii Romam ommbs ecdesiis
~:
^
2u:rErmonK.^^^
,..Jdepr.ati sint e.i .,W'-e, K-
^1eU
a,Uem
mltae ''^^-
^T
Z^^^r^"t patro.us
doatioes factae
caomc.s
''^des.ae.^atM'''!
J,,^,"
,o.,t,-a aeris sic^it^lte,,,. liitaali a.,.u,
S.
Ma,-iae in ,lie festo S.
Ern.engaud.,
,d est. d,e
p,^c.p^u. .0
^^^^^^^^^ ^^^^^^^ ^^^
^^^^.
^^ ^^
^,^^^^,^^
.
^_
3
novembris (6).
.,)/. o^vtnp tunt ad obtineudum per eius intercessionem
31.
Se,.,ei.,t,a fi.,es
''--''
fXf':;,.
^^ . 1 1^^^
destia,aem.
cotiit
cultas S.
Ermengaudi,
se^l et,n cee,a
aa,
Ernienga.uli
.-epositae sl i
pa,'tes
Catalaiaepricipatspropa9atse^
d.
^^^^'2^^i^,liX
,-ecl,L i<jeti rca
%e on ita ,....llo post e.s olnt,. N<m ex cha, (
' ''
l^
^,^
^.
,^, ., ,i,, ,,po.,i cose-
Uada,n
donationis
anni 1070
costat eo ..o,a,n
'^^^l^^^^l^^^laUoml
arcaefacta est anno mS,
m,od costat ex litleris
inmtatoriis in hunc finem
cos,.lib.,s
vici Pui<,<:e,-<lae
<li,-eclis, <t<,s
.nspex.t
Villa.wca, et inter acta
capitularia
Sanclae .U-
,-iae
V,-<jellesis
<lec,-etum
leyitur <iuoad
eam lras-
in dioecesi
Vicensi exstitisse
ecclesmm
coUegmtam
titulo S.
Ermengaudi,
et in alia simiU charta anno
1071 cotiscripta,
mwcupatur
ecclesia
quaedam m
villa
Aquatebeda
ecclesia
Sancti Felicis
etSancti
Ermengaudi.
Erat autem
Aquatebeda
sedesprae^
et prece^ ad
invocanduin
fiuitpdtroci-
ntuin atlcfi
SHS niecitatem
Rituali
inseiiae.
Rfliqiiiantm
ipsiua
solletniiii
Iraiislatio
anno 1618,
(!)
Num. 6.

Viage, loin. X, p. iw- k-') '',,,'.
, vr
(6)
Ibid.
-
(7) Tamayo de Salazar,
Martyrol. Hisp., toni. v i.
VITA
S.
ERMENGAUDI
ecclesiae Barcmonensis, fol.
d.U. Lfr.
stipit*, ^
X,p.
.W-/2,r
Sanctorali II
S.Ennen- 1. Beatus
Ermengaudus
regis
aeterni
athieta
gaudu3dm
et signifer erat,
Ecclesiae
Dei
paranymphus
et
Btrenuerepri.
.^^j^^. bonus,pater
patriac
atque
patronus;
nobi-
mitaudaetam ,. i i i ^^..nnt-^ mililirior liue inier
inradentium
1> nascendo,
pulclier
^^'P"^^'^";,'^'"
.,,^3
pomssiones
iihos Dei computabatur.
Quam
ielix
Urgellcns
.
eeclesiamicas, patriae locus, ubi electro
purior, auro
carior,
laus
ac tantus creditur inesse
thesavu-us.
Gaudeat
ur-
gellus, gaudeat
Urgellensis
populus,
laetetur
cie-
rus, tanti ponderis sibi creditum
meruisse
talen-
tum. Exultet, inquam,
Urgellus,
quae
patrocimo
lanti confessoris atque
pontificis
virtutibus
illu-
minatur. Qui contra
sacrilegos
aciem
dirigens.
propter decus ecclesiae
conservandum,
cuius ip.e
pontificalem cathedram
susceperat,
saepms
imu-
riiun non tardabal
ulcisci ; sed
tameii
spirituali-
bns potius confisus in armis,
avidos
terrenorum
excessus coartans ab
iUecebris,
iustitiae
suadens
habenis, ecclesiae
praedones
quosdam
directum
vertebatur
aditus*,
el quos non
poterat,
inler
Irudel s
indomiiosque
et
sceleris
pubhci
nuigi-
Jrt
ortliodoxae
legis
auctoritate
post
trinam
rontestationem
reputabat.
a
e vir
Deiaaversu
quodanmiodo
sustine-
,,al- n ..n
<ub sui
cui..sdam
principis
.lo....r.a.u
muu" P
rpess.,s
cst in
episcopalu.
Al.q,.o..e,.s
tui.
erg.u
la c^
^egis
ca.lestis
armiger,
cmus
ecclesia.Quam
itux i^a^
victoria
8iC
muHia
iniuriit ab
eisdem
afficitur.
*
ed. eo
VITA
b
DE
SANCTO
EBMKNGAUDO
EPISCOPO.
^
.

ipli
aecrpdeberent,suoreverendoingeniodisponere.
victoria
BOinper
cral in
Cliristo.
Undc
J
*^
f
.,,em
humani
gencris eonditor suum
avo
nterheroum
'-1!^-
*
P\f
''"l.tn pos-
^'orem
honum
opu.
exorcere, ore pontcm ad
palmam
gloriac
et
lauream
v.tae
percnnis
pos
,^^^^_^^^_^ ^^^^^
.
^
,^,^^^, ^ ,^ , ^,,^^,
D
yiumini
inundotio-
nfm orationt
eompfscU.
.uppelunt. q
ae
^^_^^
^_^^.^^__^
^^^^ ^^^^^^^ ,,^ ,.p,.ii^
enucleasscmu.s
et
omnia
scnl)ercntur,
'^^^
^.^J^Mm
manilnis,
deorsum
corruit in solum.
in"rcdibilia
cre.lcrentur.
E <." "-.>";""^
'""
" "'"""
' -

=
^"--'^-" -h-itnn, Do-
incrcd,b.l.a
crec.en,u . . " -
.
,,^ d
"^sri^rv;:::;:r:ciatio.,nst
^^:i:u.,cssissenondimditi.Fiuvu^^^^^^
Mox
confnu-to
inter
^ilices cerebro. spinlnm Do-
mino
exspirans
consecravit
innocuum.
5.
Audiens
igitnr sedis
Urgellensis clerus suuin
taliter
mi}irasse
patronum,
eum immenso lumi-
num
fulgore
attpie
tliymiamatis incensique dul-
*
tti. mea-
droso
is virginis
detiuit, ei u >
-
^h
^
^^
^^^.
.
..^
-^^ij^
^.^,.p,,g f^.j,^t, 1,^^^,^.
"T-^^::
r
t:;r:l:r'Q-'
-
-- ^'"
''-''^^'^" ^^"-^
^
'""^:^:^-
^*'^^!:^'
eCClt.M*- r
.,..,, /1,.,. iittiiMnc.
B
*
td. tenons
'
fd. fundens
i;;:,^:;^Wi.c,.p.iaPyrenacisiu,.no,.
longe a
basilicagloriosac
.Matr.s
y.rg.n.s d flu,
,
:ean<lroso

dccursu
ab alveo
bcrrans ,.,
Umi.x
ecclesiac
co
tcmporc
-^yf'^^"^^;^
'Zn^^^^^f^'^^
'a-rac Dei genitricis ecclesiae
fessnr Dei et pi..s
pontifcx
Ermengaudus
..m.u .
bqu
^^^
^^^^_^_
^.^^^. _^^^.^ ^^._^^.
_ ^,^^_^^ ^^^^^^
tristi
cxagitabatur
la..guo,c ;
'^'^'^
'
;<^p,,ie.
Virtutes
eq..ide,.. per cius merita a Do-
nullo
poterat
aqua... ^'';"'
^
'"
ji:^,
.^,,, L
declaratae
tcstantur illu.n ita vivere el re-
Eiu8
exequiae.
Nec cessat
humo tenus
* artuluis
d.fTnsus. vu tu
pro^trato
conquiescens
pul)lico flexu
sanctus
antistes sibi
sistere
precibus.
atque pectus san-
cluni
lundere. et rigando fienas
madescere
lacri-
mis
ecdesiaefundos*ut
Dominus
exsiccaret ab
nndis. Ci/r. incpiit
episcopus
sanclus. o laiex, au-
6. Igitur athlela Dei
Ermengaudus sepultus
laevo
inecclesiae
latere sex meusiljus iacuit
:
qni
ubi quantis pollebat
meritis tunc temporis raro
plobi
inclarnil.
Volens erpo Dominus sacrum
suum
tliesaurnm
revelare populis. depulans de-
decus fore
Ecclesiae si tam pretiosa praesulnm
gemma
occnltaretur iu latebris. plerosqne per vi-
prima eleva'
tio corpori
sexto jmt
vhiliim mensf
undls. C,.r. incpnt
ep.scop,.s
^^J
^;-^
^^,,^,,, ,,,;,, q,,ieus u priori busto effos-
^es I.OC anere
""''
^S'"''
"'!'"'"''...
"T .
'
rtter.,.n ccclesiac sinun, t.-ansf..rrctur.
*eic
C
Dum
cunntrnendo
ponti pro-
priis mani-
hus atloborat,
rejtentino
caau
attrritur.
ttmliuw,
(lilum eccUsiae
praedmm ^
Desine, eia,
ahhor rrimiue,
iemm,for,diviuo
te uomine cou-
tedor,meis
mouifis
depreror. Ab hoc tanlae m
crastinum
faclus est oboedientiae.
Domino famula-
tum*
exaudionte.ac si auditum
putaretur habere,
sicquein
alvouni iussus est se totum
convertere,
quasi si illinc nullo umquani
perlransisset tem-
pore. Mirabile visu, mirabile audilu !
Quis tam novo
lcmporetaliafaciente*vidit,
velhuius
* fecisse
audivil V Legitur fecisse quidam episcopus anli-
quitus. sicuti sauctorum P<'tri et Cregorii com-
memorat dialotrus d. Quomodo bealissinnis Er-
mengaudus miraculis resplendeat, quo ordinc
coruscet signis virtulum. agit iioc opuspost mor-
lem vitae meritum. Exiillet ergo Urgellensis
populi mulliplex legio, (inem solehant liabere
sns in dexlerum ecclesiae sinnm Iransferretur.
Tandem,
divina inspirante gratia. siccitas ingrnil
praenimia.in tantum ut pecora nec virides herbas
iuvenirent jjer pascua. nee sata nascerentur. sed
qiKUila fuerant morerentur siccala. Extenq^lo di-
vali ostensione
comperitur, quod nisi reverendus
(^piscopus pontifex ad praediclum locum trans-
mearetur.nullalenus
imbrinmcopiaconcederetur,
Quod cognoscentes populi una in sede cum clero
congregalione facta sancto in corpore. posuerunt
illud dextero in sinu ecclesiae. Tunc ilico sacratis-
simum corpus de mansoleo ednctimi. tam recens
caro eius reperitur, quasi adhnc spirans nihil lae-
sionis pateretur. Datur itaque imbrium summa
plebibus in craslino copia.
7. Completis autem septem annis, visum esl
populi mulliplex legio, (luem soieoam nanere /. v.uiiiinrii^ .111.^.... n^,..^. -,
T
n
"
pontincem atque pastorem. iam promerentem voluntate pontilicis. ut iuxta altare sanclae Uei
relinero pro se inlercessorom.
collocaretur genitricis : quod equidem
noluenmt
4. Patronus lolius IJrgoIlensis populi dictis et agere. nisi prius aeris compulsi siccitate.
Quo
faclis. non tanlmn urbanis. sed ot curabaf pro- denique cognito, quodam Rogationum
die.egres-
dosse ruslicis. Imminente ulique in kaleudis no- sis ab ecclesia omnihus.honorahilis
eiusdem
basi-
vembris Sanctorum omnium sollomnitate. vene- licae sacricustos, cum triijus dericis
venerabili-
rabilis antistes Ermeufraudus solilo more studuit bus, cum caementario se occuUalur
* interuis ;
missam solleiunem celehrare. El (luia in diem ter- ol)trusis et inlrinsecus foribus, ad tumulum
ahni
lium vitao corporeao exitus illi erat futnrus, lan- patroui solvendum venerunt qnantocius.
Ceterum
tam ei gratiam conlulil Deus. ut de manu sua cum idem sacrista incensum toUeret in tal)eriia-
susciperol sacrificium in festivitate iliorum cum culo, dissolutoque iam sepulcro, omnis
ecclesia
quibus erat coronandns. Non immerilo igilur confeslim odoro est completa ambrosio :
et non
pontificis nomine Doi cultor fungebalur. (piia si solum hasilicam vel claustra repleveral.
verum
animarum saluti pouteui parabal, quo iler in cae- etiam villam exlerius plebemque
ineftabiuter
et altera post
annos ifr}}tem.
'
rd.
OtxUlUl-
retur

ed.
ecclesiae
e
*
td. al)erat
parrochiae conluubus locus (luidam, liarensis ciebatur seremssmmm, sed ;
uuncupatus e, inter montium iatera angustissi- corpus excederet tumulum. ita caelum faclvuu
est
mus. perquomtunc tomporisnisi perscopulos et nubilosxmi* (juod vix socius valebat inlueri
so-
per praerupla iiominum aderat
*
inces.sus, peco- cium. Tunc detecto aliui praesulis corpore,
a
rum vero nnilalonus reperiehal
hvmc siquiilem locum praelibalus athlfta vt
,,.v. .................... ....V,.. inces.sus, peco- ciimi. Tunc detecto almi praesulis corpore,
a
rum vero nnilalonus reperiehalur Iransitus. Ad semoto capite recens sauguis inox coepil oma-
- ...:.!,. ... i . 1:1 ...._ ..II 1 _ .
' ^*
hvmc siquiilem locum praelibalus athlfta veuiens. nare, lamquam si eadem die
reduplicareutur
fc^
:u-lificibus praemissis, coopit ipse manibus pro- rienlis vulnera. De capillis equidem eius. et de
priis operaudo ponteiu construere. et quid ceteri fluxo in terra sanguine.Tolosani viri (pii aderant.
furtim
'
ed.
nubu-
losum
DIES TERTIA N0\T:MBRIS.
85

ed.
corre-
plum
furtim
conati sunt ad patriani tnlW-rL". sed landom
cre[bris]
correpti
* verl)erii)us, unde sumpserant
retulere.
Positus itaque in fcretro, prope altari glo-
riosaeDei
genihicis excubatur triduo. lani vero
die
eminente
tertio, post plurinia virtutum mira-
i)ilia,
iuxta Dei matris Mariae altare reconditur
cnmVloria,
propitiante Domino lesu Christo, cui
cum
Patre et Spiritu sancto honor, virtus et glo-
ria per
immensa
saecula
saecuiorum. Amen.
ANNOTATA.
a
Aliunde
qiioqne
tiovimuscum
Ermtngnudo II
comiie UryeUeu^d lites hahuisse sancium nostntm.
Cfr.
supra, Comm. praev., num. 21.
h Cfr. supra, pag. 44, annot. a <td VHam
S. Pirminii.
c Vernacule Segre, quo fluvio aUttitur civitas
VrgeUitana.
d Nimirum Sabinus episcopus Placentinus, ut
narratttr apud Gregorium M., Dial. lll, cap. 10.
e Vernacule Ftar, cuitts situm paucis optime
de^cripsit auctor. Tota autem haec narratio mortis
S. Ermengaudi ipsa simplicitafe sna admodttm
comtnendat srriptoris sinceritatem.
TESTAMENTI
S.
ERMENGAUDI
UIDICIALIS
PUBLIC.ATIO
Edita
apud I.
Vmanueva,
Viage Uterario,
,o,. X, p. 300, e.
autographo ,u a,rl,Uo criae
saeailaris
Vri/enensis.
B
Condicione
sacramentorum,
atque per ordina-
lione
domuo
Miro sacer, el Wil.-lmo iudice. et m
prB.enlia
Radulfo
arclupresbiter,
et
(.e.raldo
^ircliilevita,
et Wilelmo
proli Bernard
arclulevita,
et alio
Wilelmo
arcliilevita,et
Seuiofredus
Dela.et
Wisadus
levila, et
Wifredus levila, et
(iuudeberlo
sacer, et Isarno
sacer. el Miro prolj
.l^al^co
sacer et Wilelmo
sacer. et
Seiuofred
iiufad, et
Arnaidus
Esch.a, et Wittard
Borrell, et aliorum
bonorum
homiuum.
ciui
ibidoui
aderant
;
m
eorum
presentia
testificant
lesles
prolali, quas
proferuul
homines
non.ine
Seniofredus
sacr.-
'ustos el Wilehuo
Ard...au.
et Er....au
M.ro, et
Raimundo
Geir.,cio et Ceirald
Miro ad compro-
baudam
elemosinam
et sua.,.
vol,...lalem
.k
Ern..'ng.audo
episcopo.
qui est condaui.
Lt l.aec
su.,t ..on.i..a
testium, qui hoc
'f^W'^""\^r!'
^^
iurant, id est
Rain.undo
Wilelm, et
\adado
presbitero, el
Ratfredo
p.-esb.le.-o,
et lel...s
levila et Miro sacer.
I,.ali auten.
diri.uus per Deum
Palre... 0..U..-
pole..te,..,
et ,,er ll.esun.
Chrislm.,
Fihu... e,us
sanctumque
Spiril...u,
qui esl i..
Truatate
unu. e
verusDeus,et
per
hunclocu.u
veneral,o,us
sanct,
C
Pauhapostoli.
cuius altare
situs est in atr,um san-
cti Petri aposlnh. iulus in sede
Vicco.
supra cu,us
sacrosancto
altario et ara
posita,
ub, has coud,-
cioues manus
nostras
tenemus,
et
,ura,.do
,on-
langimus, ciuia uos supra
scripti
testes
.sumus et
bene inveritate
sap..mus,
et occuhs
nostr.s
v,d,-
mus, et aures
audivimus,
el de
,-,.se,.le
e..a,nus
ad eadem ora,
quaudo
volebal
Ermega,ulus ie-
l-alus pe,-gere ad Ihuiua
beati lacob,
apostoh, sana
n,ete et
me.uoria
iutegra.
El bmc uos v,dentc^
et audictes
cou.eudavit
vel
in.u..CMt
omnem
suam elemosinam
ad istos
suos s,.i,.-a
..mn...atos
elen,osinarios.
quod si de eo aliqu.d
conl.ug.sset,
sicuti et
fecil.autequan.
aliu...
teslauie,.lum
eus-
sel, isti sui
ele...osi.,arii
plenan.
polestate,,,
abms-
seut on,.,em reu, suan,
adprehendere,
el dare pro
animam suam.
h, prin.is
precepit dare ad
dou,.,a
sua sa c a
Maria sede Vico
0,-gello ipsos suos
alodes
q,,em
abebat in
comitato
Ausoua,
lan, de
pareutorum
quam de
con.paracio..e
vel per cua
escu..,<|uc
vo.es, rema..eanl
ad ipsa opera ;
s.mul c..m
s, os
alndes quen,
abebat
iufra
lermu.os
de
Caslell
Edral in poleslate de iau,
.hctos "''
^
suos, simul cum ipsos alodes
quem
abebat
,nfra
termi,ios de Solso..a, el cum ips..m alode.n que
dicunt Alterag. simul cu.u ipsa Eilca et ,psu, aln-
de,n (|ue .ihebat in Gaveto.
simulcum ipsn (iem
abebal i ipsa Petra:
si,nililer
re,.meant ad ,am
dicta opera sancla Maria sedis. El ii,ss,t t v,-
dant eos sine fraude
supra scripti
elemos,i,.-irii
si et iiisum
precium
luittanl i poteslale Senio-
fred Dela. et .Nhr
Calvucio.et
Seniofred
sacr,custo,
ct
Gnudeberlo
sacer.
Et
ma.,davit ipsu..i
s.,u... alodem de Garamos
post ohitun,
Seuiofred,
sinml cuni suu,
al.xlem
Len, ahebal i ipsa valle de A... et ipsum alodem
que dicuul
Vilva. si...l c....,
ipsum
alode. quem
ilbebat in
Sardina. et om..es
s,.os alndes (i..e,
,hebat in valles que dicnt
Riopullo,
sl cum
ipso uiauso
que,
abebal i.,
Pedreria, et ,psos
suos
n,asos
qu.MU abebal i,. Duana.
c.m ,psa
suas vi.,eas de
Neva,.o.
pr..cep.l ..I
^"'^^^
sancto
Michaele
Arcl.a..gelo
dueu.
!\f^'^
in sede Vicco.
proptcr
remed.u...
ai..,ae
domno
Salhu.o
episcopo
ct sua.
El ad ipsa
<.,ouicha
sauctae
almae
Mariae
sems.vel "d ipsos
ca.u.onichos
ibi Deo
serv.e.il s,
, s i ut
renleat
ipsa
civitate
que (hc..t
G.s-
s^i c.
ter,i..os
et fines et
o.u,..a s.b. pe.^-
;encia,etipsumsmcastrmqu..d.cm
Bo
cum
termmos
el fmes,
et
>.
um
vilavre-

chaabcm.n.,..^^;;;^^
alodem
qe...
aheba
.n v ic
^^^
cie>.dm.et
"l'-"""
' '""""
'''1,
Ma.-iae
a..l
dos
q..i iufra
dom...
s..i.t
-ani^^tac
."
eri.t
et sai.cli
Mikaelis
arcangeh.
et ^
"^
'
' ,
^^
-1 ^ niinrp sanctae
Maii.i*-
""
86
a Hgno
constructo
iussit ut_
rcmaneat
a
donmo
DE
SANCTO
ERMENGAUDO
EPISCOPO.
Rocavil
iam
dictos
elemosinanos suos proptcr D
amorem
Dei
oinnipotentis,
et fratornam dilectio-
nem
ut sic
aividere
facianl, et dividant omnem
suam
substantiain
quomodo superius insertum
esl Et
sialiquis
liomo
magna parvaqut- persona,
qiiisiuuntestamentum
disrumpere, aut frangere
,_- _:t ..;..; -^iniiprit. auctoritatcin Dei et bea-
bor;
sua
<;icul superi--
animae
domnoSallano
episcopo
bonae
n.emor.at
e "ua vel
genitores
suo. In tale
vero
pactum
precepil u.
tneanl ipsi
cannonici
Sancte
Mar.ae
ibi cotidie Deo
servientes ipsos suos
alodos
snpra
nominatos
solidos et
quielos, et sme mgo de ulla
parva
magnaque
persona. et vivant
cotidie m co-
nmnia in
scrvilio
sanctae Dei
geuitncis,
qum
alia lerra qui modo il)i est vel in antea Deo ausi-
liante
adquisituri
enmt. El
mandavit
.imvil et ro-
B
christianormn
segregravit et cum luda traditore
iii
perpetua
damnacionc
damnavit. Et oravit ad
Dominum,
ut (pii custus et observator extiterit
lioc quod superius
insertuni est, henediccioms et
gratia a iusto iudice Domino nostro Iliesu Ghristo
accipiat, et vifam
eternam
possideat.
Et precepit, si aliqnid de eo contigisset, aut
mors
subitanea ei evenisset,
sicuti et fecit, ante-
quam alium
testainentum
fecisset, ipsum suuin
lianteadquisiturienH.t.a.
.^
-Zmentum firmum
perseverasset sicut supe-
gavit. pcr smgulos (bes sacerdos ^
u
>
J
'^
^^^^
^t cum haec omnia ordinavit,
sanctoquealtariosed.sm.ssamcelebnter
anendus
^^^^^^^^f^^.^ _^,^,^^ ^,,^, ^^^^^^ ^^^^^^^^^ ^^^^^ata
eril,dicalur
missa pro amnia domni Sallam pre-
suli elsua,
DeusquiinterapostoUcos,
excelsa voce.
E
sicut et missa, exceptus
diebus
dommicis et Na-
talis Domini. Sin aulem hoc facere
noluermt, sit
Dcus iiiler praefatum
episcopum et illos, et ludicet
t'os iustoiuditio.
Et iussit ut ipsi prupositi, qui supra nominata
cannonicha tenendi erunl in servitio Sanctae Ma-
riae sedis. sint elocti in capilulum Sanctae Ma-
riae per ipsis cannonicis euiii iliorum voluntate.
Idcirco precepit Ermengaudns
prefatns episcopus,
nt iam dicti cannonici filioli sui, (pii hodie ibi sunt,
\-v\ in antea venturi erunt, rogavil et amonivit,
simulque excomunicavit pcr Ueum Patrem om-
nipoteiitem, et Ihesum Glirislum Dominum no-
sfnini, el per beate genitricis eius atque sancto-
nun oninium, ut post mortem suam episcopum
non elegant iiec adclament, nec consortium eum
00 iiou abuaiit infra ianuas almae Mariae sedis,
donec iuret manibus supra sancto altario almae
Mariae sedis ipsa cannonicha, ut fideliter eis te-
neat sicuti superius scriptum est.
El inssit ut venilaiit ipso alaude de Angustrina,
C et de Torba, per ipsa opera, audiente Eriman, et
Raimoii, simul cum ipso de Gereia.Et iussil ipsmn
suum mobiloiu. ubi invenire potuissent prefati
manumissores in qiiocunu]ue loco, simul etiam
cum pane et vino, mandavit ut doneiif ad ipsos
presbiferos Sanctae Mariae sedis, ut oftVrant sa-
crificium Deo pro supra scripto episcopo: et reco-
gnovit indigiium se esse, et fragilem peccatorem.
El hoctiuodremanebat, iussitdarein pauperibus.
atque
praecepil,posteasua
bona voluntas nuitata
nonfuit, nos scientes ; sed simul cum sua bona
voluntate ita ol>iit de hoc seculo m nonas no-
vember. Et nos prctafi futores sic iuramus in om-
nia et in omnibus. (piia quantum isti lestes m
istum iudicium
tesliricavcrunt,
verum est, et nuita
fraus nec malo ingenio ibi impressum non est,
sed secundum
voUmtatem
illiusconditoris est fa-
cfus et editus. Et ea quue sciinus, recle et veraci-
ter testificamns atque iuramus per super anixum
iuramentvun in Domino.
Lafae condicionis iii nonas decembris, anno v
regni Enricho rege.
Ratfredus sacer +.
= Petrus levita. = Rai-
mundiis levita sul)scribo. = Guedald sacer.
=
Isarnus sacer subscribo. = Paucius sacer su!)-
scribo: qui testes sumus et bunc testamentum iu-
ramus +.
= Seniofredus sacer sacricustus -{-.
=
Guilelm archilevita subscribo.
= Heymundo
--.
=
Sig
-1- num Eriman Miro. = Sig -\- nvmi Senio-
fredus sacer : isti auditores fuerunt et sub prae-
sentia eorum actum est hoc.
Nos manumissores sumus et similiter iuramus,
atque infra sex menses, sicut in lege est constitu-
tum. eventiiare curavimus.
=
-h
Sendredus
iudex.
=
Sig
-I-
num Guilielmus iudex. = Gerallus ar-
chilevita subscribo.
= Miro sacer subscribo.
=
Orial levita subscribo.
= Wifredus levita sub-
scribo.
= Wilardus levita -(-. = Suniarius sacer
subscribo.
=
Seniofredus sacer, (lui
has condi-
ciones rogatus scripsi et subscripsi die et anno
c{uo supra.
OFFICIUM S. ERMENGAUDI
Editum apud Villanueva, Viage lilerario, tom. X, p. 312 sqq., ex breviario eccl. Urgell.
edif.
enetiis. 14%S7.
AD VESPERAS.
Ana. Astutus, elc, ut ad Laud.~Va. de feria.
Capit. Ecce sacercios.
. Quamvis exclusum
curabaf militis usuni. Meusque manebat ei plena
liinore Dei. V Nohilium more nimio pollebat ho-
nore. Mensque.
Hymnus.
Aeterna caeli gloria
Ermengaudum glorificat,
Vitae cuius insignia
Ghorus noster magnificat.
Solutis iam gemitibus
t
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 87
Et huius vilae laediis
Laetus transit cum laudibus
Fniens sancloruin gaudiis.
Vergcnie nnmdi vespere
Ermengaudus eniicuit;
Queni sol oHus in sidere
Cbrislus in luce posuit.
Hosteni repollas longius,
Ghristi confessor inclite,
Donumque pacis gratius
Des in iioc mmidi tramite.
Extingue llanunas Utium,
Kortis proteclor patriae,
Nobisque fac propitium
Regem
caelestisgloriae.
Sit lausPatri et Filio,
Sit decus sancto Flamini,
Per quem vivit in gaudio
Iste confessor
Domini. Amen.
\.
Sacerdos Dei.

AdMafin.
ana. Praevenia-
mus
onmes
Ermengaudum
sanctissimmu
festive
gaudentes,
ut ipse pro nobis orando Christum
B
praeveniat.
Oratio.
Deus qui hodicrna die beatum ponti-
ticem
Ermengaudum
angelicis sociarc dignatus es
choris : praesta,
quaesunuis. ut sicut sacris iUnm
decorasti
virtulibus,itaeo
sutlVagante nos a pecca-
tormu
nostrorum
exuas
sordibus. Per Dommum.
IN DIE.
Invitator.
Christus
adoretur quod Ermengau-
dus
habcturCaeUtus
athlcta : sonet hacc inlaude
dieta.
Hifmnus ut mpra.
in
1" Noct. ana.
Nobilis genere, sed fide noln-
Hor
Ermengaudus
emicuit.
-Ps. de com. confes-
sor.
- Ana.Quamvis
honore
saeculo poUons \ir
gloriosus, tamen
humilis erat.
- Ana. Snb lui-
bitu saeculari pater
Ermengaudus
spu-dualis ma-
ncbat. ,.
Lect. 1. Incipit vita S.
Erniengaudi
confessons
Christi. Sol iustitiae
rex regmn
Ghnstus Deus,
po.tquam
deviclo mundi
principe
cachim ascen-
dit vicarios suae lucis bissenos
radios
instrmtciue
prudenti
divinitus
consilio
iuxta
septuupiicem
Spiritus sancti
gratiam in domo
Domimseptem
constituere
ministros.
: ft
1
Fulgeataeternapraeclaradies
hodicrna:
Qua sancti
celel)ratur
transitus
omnis. V.
Fiat so-
lemnis, fiat lux ista
perhemiis.
Qua.
Lect. 2. Nos quidcm in
praesenti
mter onuu-s
pontificessaecuh
virum
landabili
triumphantem
memoria. beatum
scilicct
Ermengaudvmi,
nostro
tempore lampade
virtutnm
fulgentem.
^2 Ad
supernum
throiumi
gaude
transisse
patronum,
Quisquis ad
exemplmu
Dei petis hoc,
homo, t emplum. %
Crcde quia vivit
Ermengaudus
quod obivit. Quisquis.
Lect. 3.0 quam
pracclai-um
virmu
Krmengau-
dum ! O quam
egregium
Dei
ministnnu,
caelo ap-
probatum. in terra
positum!
quem
Donunusvere
dignumsibiinbabitandosanctilicaverattemplum,
ut cunctis ficret in cxemplum.
fi.
3. Praefuit UrgclH
populo
nuUoque
rcbdU -
Uu-a sacerdotis tenuit
pariter
ordine vot>s. t-
Nu-
trilor clcrisilct et dcfensor
ven. hira.
In
2"
Noct. Ana.
Sauclus
Ernu-ngaudus
sub
uulilari cingulo
stringcbatur
cbaritatisvmculo.
-
Ana. Ergo quia bonus
probatur,Urgellensis
eccle-
siae epilcopus
ordinatur.
- Ana.
Tantum
emn.
lumen latere non
poluit. el idco
Deus s.c eum cs.e
voluit.
Lect. 4. Quam felix Urgellcnsis palriae locus,
ubi electro purior, auro cliarior, talis ac lantus
creditur inesse thosaurus.
rt. 4. Pasloris nomen et snbiens nomiuisomen:
Quod dici potuit. esse pius voluil. V. l*crsistens
norma cleri, populi quoque forma. Quod.
Lect. 5. Bcatus Ermcngaudus, regis aeterni
atlileta el signifer. conlra sacrilegos aciem diri-
gens, propter decus ccclcsiac conservandum, cuius
ipse pontificalem (;athcdram susceperal, saepius
iniuriam non tardabat ulcisci.
i\.
.'>. Quamvis. ut suprn iit Vesp.
Lect. 6. Quem nemo aiubigal, (juod Deus exer-
cituum. Doiuinus forlis et potens in praelio, Eecli--
siae pro defensione lieri vellet tali famosissimo
tropheo.
. C.Quem
peragebatopusBarensisponlisadhi-
liuit, Et subito lapsus dc cuimiuc pontis obivil :
Quem Deus assumi voUiit tali consumalioue.
V.
Exuitur membris in terna luce novembris.
Qucm.
In
3"
Noct. ana. Ergo sanctus pnutifex Urgel-
lensis cccli-siiie iniiiisler assiduuscoepit ilHus esse.
^

Ana. Omnibus enim crat Ermengaudus ot


pater et niater el socius.
Ana. Pater in docendo.
mater in nutriendo, et socius in compatiendo.
Lect.
7.SecundnmMaItliaeuni. In iUo teiuporc,
dixit Icsus discipuUs suis parabolaiii hauc : Hoiuo
quidam peregre proficiscens
vocavit servos suos
et liadidit illis b.tua sua. AV r>fifpia. - Homil.
B.
Gregorii papae de eadem lectione.
htctio
sancti Evangelii, fratres canssiiui. sollicitc c-unside-
rare nos admonet. ne nos. quod plus ceteris in hoc
nuuido accepisse aliquid
cernimur, ab auctore
gravius indc iudicemur.
rt.
7.Hic
virapostolicus.homopacis
amicus,Sic
obiit morum
praedives, dives
honorum. V. Siiu-
plex nsiutus. Domini praecepta
secutus. Sic.
Lect.8.huuiiu.-uteita(iucinkalendisnovembris
Sanctorum
omnium
sollcmnitate.
vencrabilis an-
tistes
Ennengaudus
more solito studvut missac
.ollomiiiacelebrare.Et
quia indiem tertmm
vitae
corporeae
cxiUis iUi erat fulurus,
tantam ei gra-
tiaiu Dominus
contulit. ut de nianu siia susciperet
sacrificium
infestivitate
iUormn
cum
quibui^adc-
rat
coronundus.
rt S Si lapis hunc celat,
meritorum fama reve-
lat :'Pcr quem sit sospes
accurrens
dcbilis hospcs.
V
Vere non
moritur
iustus, si niorte
prcitur. Per
I
OFnCIUH
''"LTct 9 E<l
aulumlTrgellcnsisCei-daiiiensis(ine
nati-iae
confi..il...s
los
q.miam
Barensis
mter
fn itinni
latera
augnstissimus
,.er M..em
t^no
lemporis
nisi per
scopulos
el r,i,.ta
l.o.n.......i al.e-
: incessus,
pecorum
nullate.,ns "P--l^^
.an^ilns.
Ad Inmc
locnm
praelibatu.
atl.l, la
venUis.
arlilicibus
praemissis,
coep.t ipse mam-
bus
propriis
operando
P"'';""''"';;";;^.^,,,
rt.
a Omni
sermone
popol.
landande
,,a ro e
F.-me.,L.a..,le
pie, fac nos
sociare
Manae. r Cuius
p::::;;i eras,'
.el cuius
iussa
repleras.
Ermen-
E:i;;d^S^"-=S
atria.
Ps.
Tc Deum.
IN
omcrcii
ijj
lAUDIBUS.
Er^u;u.du..
ookunl>.e
.in.plicilatem
nou am.-
'
AlsecuucU.,,,au.e,uaposlolum,tan<^am
nilul
habens
et
possidens
om,a
fu.t. -
Ana.
tL!:t!::,,,i.'pa..or.uod|^,,^u;manu.
.ruinerum
liheuter
e,(.gavil.
- Ana
AuMt eccie-
^Z pLhuo
benelicio
E,.enKaudus.
populum
r
ipSrdivino.
^-
Ana.
In
onuuhus
et per
onmla
exibuit se servmu
Dei et ahnae
v,rg,n,s
Capit.
Ecce
sacerdos
magnus.
DE
SANCTO
ERMENGAUDO
EPISCOPO.
dulcifluo
odore sacri
praesulis corpus m feretrum
I)
imposito, ad
praelibatam
sedem insigniter attu-
lCTC
Lect. 2. Et ibi inter fores ecclesiae [Dei] geni-
tricis
laevo in latere divali industria niniio cum
faustu
sepcliere.
Virtutes quidem pereius merita
dechiratae
a
Domino testantur illum vila vivere
et rctrnaru
cum Chrislo.
Lect. 3. Igilui"
athluta Doi Ermengaudus sepul-
lus in laevo
ecclesiae
latere divali sex mensibus
iacuit. quia ubi
quantis pollebat meritis tmic lem-
porum raro plelji iimotuit.
Hymnus.
Magnusathlelamoritur
In lerris. qui
coniungitur
Sunimis
caelorum
civibus
:
ExuUet
caelum
hiudibus.
Hinc
Ermengaudus
transiit,
Gaelorum
claustra subiit,
lam
possidet iii aethera
B Aeterna
Christi mimeia.
Cum pastor pontem
construit,
Depontelapsuscorruit;
Sic praeparat in patria
Beata nol)is
|,'au(ila.
Cuius
obtentu corrige
Mores et actus diriffo
Ad te pie
chimaiitium,
Christc, redemptor
omnium.
Ad te soUuu conlugimus,
Quem peccatis offendimus
;
Adsis parcendo caelitus
Nunc, sancte, nobis. Spiritus.
Sit laus Patri et proprio
Eius aeterno Filio,
Simul cum sanclo Flamine,
Gloria libi, Domine. Amen.
In Evangelio ana. regio Urgellensis, te
tautum habtie palromim gaude,quia pro te sup-
plicaturus ad Christum hodie pius pastor Ermen-
gaudus migravil.
Si ista festivittts sit in die Dominica, celebretur
sollemniter siciit fU
defesto Omnium SS,
^
AD OMNES HORAS.
Anae de Laud , cetera de comm. confessor.

V. Qul cael()S roras, ErmengaudunupK' decoras


V.
Sacerdos.
AD VESPERAS.
Anae de Laudibus. Ps. de confessor.

I^. 0. nrimi scniioin'. -Hymnus nt in primisVesp.

Ad Ma^n. ana. Oraiiius tc. pnie.^ul insignis,


sancle sancte Ermengaude. ut qui assi(hus premi-
mur piaculis, tua quoque assidua sublevemur
prece.
INFRA OCTAVAS.
Secunda die.
Lect.
1. Volens ergo Dominus sacrum suum
thesaurum
rcvelare populis, reputans dedecus
foro
Ecclesiae. si tam pretiosa praesulum gemma
occultaretur in tenebris, plerosque per visionem
alloquilur.
Lect. 2. Fuit quidam Pallariensis vir, nomine
Elemaus, a primaevo tirocinium exercens, in aula
sacri
praesulis Ermengaudi educatus est.
E
Lect. 3. Coepit itaque eum precibus pulsare,
piilsando
Iroquentare.
froquenlando insistere ora-
tioni, ut oculum sibi restitueret.
Tertia dle.
Lect. 1. Factum est autem, ut cuiusdam noctis
opaco increbescento crepusculo, ac post com-
pletorium illo altaria revisente orando, sam^ti
praesulis altari sacer Ghristi Ermengaudus illi
apparuit monoculo.
Lect, 2. Puer quoque Bigorriensis, matris ab
alvo caecus natus, cum iam esset decem anno-
nmi. divina revelatione ad huius sacris antisli-
tis sepulcrum est adduclus.
Lect. 3. Qui ibi se tola devolione oblulit, lumen
insuelum accepit, ex quibus antea minime usus
fuerat obstupescens conspexit.
Quarta die.
Lect. 1. Puella necne Tholosana. generoso san-
guine inclita, paralysis morbo
comprehensa, in
tanlum quod pedos et crura a natibus non valebal F
disiimgere netiue manum dexleram aptare; at
ubi ad eius exequias adducta, illum precibus coe-
pit pulsare. intogra usa est sospitate.
Lect.2.Rusti(usquidam.cuius oculorum
aciem
fulvacaligo obtexerat, ad Iiuius sancti misericor-
diam veniens, buculam quam ei
preseulaverat
adducebat.
Lect. 3. Neglexit
*
igitur ei gratias pro beneficio
ed.
IVrrexi
impenso
*
Iribuere ; roversustiue ad locum, in quo
ed. imp"-
lumen receperal, gravi iungitur sopore *, unde
lere
spergefaclus uil valuil penitus videre.
f<^- e^^'
Invitator. Adoremus repem saecutorum, in
quo vivil Ermennaudus honor sacerdotum.

Fiat commemoratio S. Odotiis quotidifi in Laudibus
per afiam lussa Dei. et in Vesp. per aftam Virgi-
nitas.
Prlma die octav.
Lect. 1. Audiens igitur sedis Urgellensis clerus
s\iuni taliter miprasse palronum. cum inmenso
lumiiium fulgore alque Ihymiamalis incensique
Quinta die.
Lect. 1. Fuit quidam vir Teulonicus,
noniinc
Gaufridus, nobili prosapia urbe Spira oriun(ius,
cui scilic(*l Mago[nltiensis est metropolis,annis
a
puerilia militaribus deditus.
Lect. 2. Qui cum alimentis caruisset,
tandein
esum carnis vaccinae panisque sigilinei
percepit,
etslatim paralysis illum morbus invasit,
erogata-
que subslantia physicis. nuUatenus additum
rece-
pit sanitatis.Tandem ad huius sacri praesulis se-
pulcrum est adductus.
Lect. 3 vacat.
in
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
89
In octavo die.
.9. Lcch.
Lect. 1.
Laudiibilis vitae egregios mores, quibus
.rloriosus
antistes
Ernion-audus
indiciis verae san-
ctitatis
effulsit,
praocluro
praoconio fuluris sae-
culis
praedicandos in alta credinms meniona.
Lect.2.
Ipsa onini nos tanti ponliticis mamfesta
co^unt
nura<'ula
lestiticari
verbisquod ostensum
est
gestis,
palam facere quod novimus do einsdom
sancti
praesulis vita, cum etiam testimonunn
beatamorsroddat.
Lect
3. Sed bic tiuosdam
vn-tutum floros dele-
ctaldocerpere,
quos de pratis rosidao telluris ut-
note
exortos
adhuc latius in spatio volumnus
Ubobit
transferri.
quo ea quae succincte mtexta
sunt,
et non
possunt ad plenum concipi.
Lect. 4. O ([uam praeclarum patronumin Ur-
gello populo ! O quam l)onvun pastoreui in clero
sibi commisso! Erat enim divinae pacis amator
et salutaris iustitiae cuUor, Dei et proximi dile-
ctionisnon immemor.
Lect. 5. Erat namquo Spiritus sancti templum,
et cunclis bonis operibus dabal exemplum ; fa-
ctus est autem, dilectissimi, membrum Ghristi, et
discipulus tanti ma^istri.
Lect. 6. Ma^MHuu
thosaurumUrgenensis palriae
eximii praesulis ErmoriKaudi
membra, cariora
omni orbis munere ; felix valde locus ille est, qui
confessoris Ghristi ac tantae ecclesiae paran>Tn-
phus rehquiis extat decoratus.
Ceterae lectioms
(le KvatKj.
OFFICHjM
DE
SANCTO
AMICO
B
MONACHO
E
IN
APRUTIO
MXI.V
COMMEIVXAltlXJS
PRAEVIUS
8
1 S
Amici
memoria
in ftistis
sacris.
Num
idem
censendus
sil cum
Amico
sacerdote
Raml)omensi.
S Amici 1. l)e S. Amico haec fradit
Matfhaeus
Lauretus
mentiodpud ,' notis ad Uh. Ul Clu-onici
Casmcnsis
Leonis
mmiyrohgoH
Q^^j-gjjs/g

in provincia
Aprutii
celebris
habetur
Bene<lictum,
^^^^^^^,-.^ ^.^^^^y^ Amici
confessoris.
cuius
corpus
venerandum in castro Sancti Petri de
AveUana
(quod in
spiritualil)us et
lemporalibus
sacro
Casi-
ncnsi
monasteriosubditum
est)
bonorifice
comli-
tum requiescit : de quo antiqimm
Gasmense
Mar-
tyrologium die tertia
novombris
agit ui hunc
modum:
Eodem die, apud
castrum
Sancti
Petri,
depositio
sancti
Amici
monachi
et
eremitae, qui
multis
claruit
miraculis.
C
Habentur eius acta
maimscripta in
bibhotheca
Gasincnsi,sed non
produnt quo tenqx.ro
noruerit.
Eius festum
praedicto die
colei^ralur m
ecclesia
Casinensi sub duplicis officii ritu (1).
Snmha fere
Anwldus Wion in
martyrohgio
suo
Benedidmo,
ubi cuni ad diem 3 norembris
annuntiasset S.
Ami-
cum his verbis : In monte Gasino,
depositio
sancti
Amici confessoris,
miraculis et
sanctitate
clans-
sirai
m,
deinde in nota
haec
subuinxit:
Hums
natalom
communicavit
mihi
D.NicoIausdeUic.o
Ncapolitanus et
monaclms
Casinensis ex
Brevia-
rio suo, ubi erat
annotatus
sub festo
dup icis
minoris. Fuit monachus
Gasinensis,
eiusque
Vita
ibidem reperilur per
lectiones
distmcta
;
quis
tamen eam
composuerit,
non
proditur.
De ahis
rebus eius gestis, aut quo
tempore
claruent.
nimi
aliud rescire potui, nisi quod
sacrum
oms corpus
digno honore
requiescat
in eccles.a S l etn ae
Avellana, monasterio
Casincnsi
subiecta (d). ^<
eandem etiam diem 3 novembris S.
Am.ci
memo^
riam signaverunt
ceteri
Benedictini
hag^oogi,
Menardti,, Bucelinus,
Heredia,
Cherle et
Lechner.
(1) Cit. Biblioth. Casin.. tom. I.
P-
^i- '
/f)
^T.
Jae, port. u, p.
359.
-
(3)
Ibicl.. P-
361. - {*)

'"
-^"
Novembris
Tomus IL
0. D. S.
<)
Ferrarius
vero in Catahgo
generali et in
Catahgo
Sanctorum
Italiar,
praeterquam quod
monasterium S.
Petri de Avellana cum coenobio
S Crucis seu Fontis
AveUanae apud
Eugubium m
Vmhria
confundens,
ad hoc posferius
memoriam
S Amici
transfert,
eiusdem etiam diem festum
assignat die 2
novembris,
citans
monumenta Casi-
nen^^ia et Peirum
Diaconum
in lihro de vUa et obitu
Sanctorum
Casinmsium,
cum Petrus Diaconus m
eo libro de S. Amico
omnino sileat, et Casmenses, ut
.uneriori
numero
dirtum
est, S.
Amicum
colerent
dk 3 novembris.
DupHcem
Ferrarii
erroremm
suo
^,
mart',rohqh
nniversafi
galliee conscnph
admmt
Castellanus,illiquee.partefa.etauctari^^
dini
martgrologii
in cod,ce
Vahcano
-'^^i;;
*
diem
item 2
noremhris
annuntiatur
Transitu.
Do,imi
Annci
Sacerdotis.
lacobilli
autem (4)
^rpe-
ram
indicat
apnd
Wiunem
Aiuicum
notan addvem
4
novembris,apud
Bucelinum
vero -d d^em 2
Vter.ptee.um,
ui
diximus,
mentionem
ems habet
''"^tviLdum
iam num
Amicus
iUe, quem refe-
runt
monumenta
Casinensia,
idem
sit cum eo qnem
addiem
3
novembris
in suo
Catalogogenerah
ZJZt
Ferranu.
his
verbis:
Arabonae m
p"
S
Amici
erenutae.
notans
Arabonam
seu
Talbonam
nomen
esse
abbatiae m
Ptcenoapud
PoZtiam
oppidnm
praeclarumquod j
Mon
Llnnr diciUir
atque
snae
mdtcationts
de
cultu
lXolo.umMonas^^^^^^^
Baronium
ad annnm
i)M.
At lero
"Z' .
oh atiia
perperaM
cotifuti
ciiin nnneto
hontonyino
,anctiebeatidetVUfnbria,iotn.ll,vli-
12
Arabonae.
AOCTOBI
C. D. S.
90
DE
SANCTO
AMICO
MONACHO.
ihil
supersunt
adhuc de hoc sancto viro non obscurao D
iictorum '''*'yi^^_^^j^.,^
-^;,,,,. ^^ath
constat haUurimitum esse Rambonmi.
un
Raiiiibonensis
appdlationem a
,iadiectam
Amici nomini cornipfam
nbonensi,
atfiue
efiam dum Aniicum
Triheutis
: No.tra
quippe
aetale
^'^^''^'^^^^
, ui,,e>,
, hoc fo,->e
iat,..,odo e,;:.,t .j,.o<
'e
Uo,nnaldus
Camerinens^,
A." "^
"^
j,,,,
e,im
Ar..,ho.un
r,.Ujo roc..ta,, at-
nensisGuidoPomposianus,
f^'''' "
.
^
'
'^V^a ,,
i.le, c,.,n o
esciret
,onaste,-m,n al,.i,.o.l
e cp.
mplures
alii
sanctae
con;ersa
'c^n.s ^mmo
,
,,.,,
md non d,ve,-sn,n esse p.
floruerunt:
super
quorum
videlicet
venenmoa
j;,4o,,;.
iSV
loc,., ,.h. colelx.l,,,-
L"exsacUalisconei.ii
a-.c
ontaje
'-^J. _^^
^^^,^,^^^.
,,.,,, ,, p,-,,
n,iraeulis
exigentibus
"'^^^'^^^^^^''^i.
,ia,l,oese
sit,.,
esse ind,cant
sc,;pto,-es Ca.ne-
,ero
ahbati.,, .iae f,t '>']"
^'^'"ZuLsi
rieses (8).
Se.l ex
dictis i.l,.h.,
,fe,.,-
A-
,., f,.uda,a
es,
ao im , ^'''"^
'"^^
c,
Iia,bonense,n
diversu,n
f,,.seah
A,'eUaes,.
Theaiesi (3),
nec
llae, ere.o,
,eo, ,.,e .xsa
^^^
^^^.^^ .^^^ Ha,boes,, 7<-
Lde
colli.ji
possil
rij,.isse
ali.i,.a.lo ,
ea c,.lt,.,
^Q
^^ ,ti,oiis S. Pet,-i Da,iani et Ocl.,,;,
quam ex i.
Turchu
stipra
citafis (9)
phm coustf eum ndtu
abbate
^'i"^4alia
ola esl
abhalia
Rambone
rfW
^lt^V^rfsacerdolalis
concilii
auctoritate ap,,r.j-
Marcl,iaAr.oHaa
seu
Pi'-eoim,ta,'p,.'tl''0,
1>"""">...,
, ^.....,, ,. ,cn distincle
,Z,
M'-
">''"'
'''"i''"''"'.
'"'.'"."1":
bnem
bato (10)
honoratum
fuisse,
hoc loco distincte
^
agendum
censuimus,
'juia nullam
mentionem
repperimus in
marti/rologiis
nec indnuum ullum
unde
coUigatur
memorimn
eius celebratam fuisse
die 3 novemeris.

11.
Du|)le\
Vita S.
Amici,
allera
sallem
coaeva.
Sancli
hislo-
riae
brcve
compondiuiu.
6. Duplicem Aniici Vitam in
codicibussuispenes
se servabant
maioresnostri : aUeram, quae contme-
iurin codice nunc
bibliothecae
regiae
BruxeUensis
8299, a
Ludovico
lacohillo e
Lectionario
antiquo
prrh^iae cathedralis
SiJoletanae
extractam et ad
s:rs;-;:^;=:E 2;t;.f
;rrt
f
-*;-
i.5ri;^;,s=';-==
ssES^;!;S5S,^-
1 Ecclesiu
reec-nser.ntur. h.sup.r Amico sed.m nardo monacho Casmense ad Amicum Cas ne
C
Jsc^J^l
n.immoetpatriam;iaudal^
sem monacbum, et ad "'--^-'^-

dat Ratisb<.nam (in Bavaria). Quod si verum nomen P. U^^elh, cu.us opera, uf comceie
luH,ho^
esset quae .ed.>s danda forel (luidoni V Num apographum ad BoUandianos
pervenU.
Itaque
PoinposaV Qua. FinuanoV Num FirmumV hi m Vita iam edita prostat; prior scdicet
apudMa-
serie episcoponmi Firmanormn non liabutur Fir- biUonium inter Acta Sanctorum
Ordmis r^. tiene-
nmnus.siculi nec in serie nostra (episcoporum dicti{ll),Airfpsum;;(
mrWr ex cod. ms. l.a^^^
Camninensium) loinm lialjol R.mualdus sanctus, nensi, et inscripta est hicipit vita et obitus .
auu
^
^
Ziemm,
'
''''^'"'^ ^'''"
Camerinensi
postea
Ma
r^nsi,
qnam extremo
saecuto IX rel ineunte
X
undass:
fertur
Ageltrudes,
Widonis,
quia
Formoso
summo
pontifice
imperator
c<.-onau^
est,vidua.
ihquo
coenohio
Octarius
lurcluu^ (o).
RambonensemonasteriuuM-uIgodictumdeRam-
bona, ex
illustrioribus
et
velust.onbus
Picenae
nroviuciae.fundatumpariterfuit
ab
Ageltrude....
Amplissiuui
habet
Rambonensis
abbatia
lalibui-
dia et iura;
quamplurima
liabuit
sacerdotia A^
aUo loco idem
scripfor
disserensdr
testmomo l etn
Damiaui
quod
superiori
numero
attuhmus
:
Amicus iste. ait (G), a
Damiano
memoratns est
celebrisilleabbasRamboneusis.
cuuis exuviae m
monasterio
RajuI)onaevenerantur.
P.Camermms
Vitam
S. Amici
ul probare conU-ndimus. Qualtunr ii sancti viri
fuerunt abbales, Ihndo Pomposae, Firmanus in
coenobioad oram I'olentiae in dioecesi Firmana,
Roiuualdus Vallis Castri ui dioecesi Camerinensi,
ubi saiictissiiue ubiit, el Amicus in monaslerio
sacerdotis et confessoris, cum tamen nihd
om-
nino de ohifu S. Amici referat,
trihuiiurque
ettam
Bcruardo Casinensi; altera in
Florilcgio
quod
tomo I Bibliolbecae Casinensis
adnexum
est (!-)
ui). sancusMn.c u.nn, .. .......... .-.... Uaec longe proUxior ;
iUa f,revior,
eiusque
prior
Ramlionae.Ex liis coUigimus, longe diversum esse pars (13) ex proiixiori excerpta et in
compendium
Amicum noslrum ab illo monacho Cassinensi redacta videtur (14).
Quae vero in
posferiort
tuius acta scripsit monachus Bernardus (7) et parte (15)
leguntur,fere omnino
desiderantur
lu
liabentur iiiss. in mouaslorio S.Petri de Avellano Vita a Casinensibus nuper edita. Utramque
igdnr
in comitatu Sagrensi in Samnilibus ; cuius lipsana in praesenti nostro volumine
recudere visum est.
^.^jfj^oretn
venerantur in iU:i eccWsia. Nostri vero S. Aiuici 7. Codicem Casinensem qui Vitam S.
Aiuici P>
exuviac eoluntur in ecclesia Rambonensi, in (jua continet his verbis describunt
editores {\.G) ' Coae.
(1) Num. 8. -
(2) Petri Damwni Opusc. VI, cap. 29 {Mipie,
P. L., tom. CXLV. p. Ii2).
(3) Mannituo. Annal. Cistfrc,
ad an. 1208. cap. 8, n. a (lom. \\\. p. 1%); Ughelli. Itntia
sacra, toin.V! (edit. U), p. 712; Luliin, Abbaliarum Ilaliaf
brtrin notilia, |i. ii,
(4) Lubin, op. cil., p. 3!U.
lo) De
eecttaiae Camerinenti pontifieihu (Romae, 1762), p. 12,
not. 3. -
(6) Ibid.. p. 145, not. I.
- (7)Cfr. infra num^G.
-
(8) Turchius, loc. cit. -(9) Numm. 3. 4. - (!")
Suj.ia,
num.4exlr.-(!l)Saec. VL par!. ., p.
767 (12)
Pap.
i-W-
(13) Num. 1-6. -
(14) Cfr. infra, num. 9. - (ir>) >um. i-^^-
(lU) Bih\. Casin., tom. cit, p.
304.
XXXIV.
DIES
TERTIA
NOVEMBRIS.
A
XXXIV.
Signalus
numeris exterioribus 34 et 217,
inlerion
vero \ 188. pluteo N. Codex inembrana-
ceu
in fol.
parvo. lon-itudinis inetri
'''},. latitu-
dinis"/o'
l^abel 34S pagina^ characteribus
gothi-
cis
saec.
XIV. De eius aetate perspicue nos monet
eius
pagina 89. in qua oratio legitur ad Palres
nostros.
et in ea fit montio de abbate nostro
\NDREA.
Is ex
Camaldulensium
congregatione
inter
Ca^^inenses
adscitus. t-orum abbas dictus, ab
-umo
13G9 ad 1373 eis praefuit (1).
Exteriori titulo
'
aesignatvu'
: Buevearhm
MoNASTicfH in guo srsT
viTAE
ALiQUoia-M
sANCToiuM. Pku-es habet hymnos,
nuorum
nonnullos
adhuc ineditos in nostro Flo-
riWio
dabimus; et vitas sanctorum. S. Amici
monachi
Gasinensis et S. Berlharii ahbatis vtao
nondum
lucem
aspexisse
videntur, et typis eas
tradere
nostrum
orit.
8
Hecteqmdem
monuerunt Lauretus et TT^('ok(2),
conscripsisse
^^ y-^^^ \mici, 7o^/s hi codice Cashiensi legi-
^!!!^us tur,
mc
nomen
auctoris, nec ipsius sanrti aetatem
Casinrnsis Micari.
Nomen
quidem auctoris prodere vuletur
Petrus
Diaconus,
De viris illustribus Gasmensi-
hu^
cap.37,
haec
srribens:li^
Behsardo. Ber-
^
nardus
Casinensis
monachus,
hboralibus studiis
optime
eruditus,
descripsit
miracula sancti con-
fessoris
Christi Amici
Casinensis
monachi
;
fecit et
alia
multa,
quae recenserc
suporfluum
duxunus.
Obiit
autem nostro
paene sub tcmpore (3),
adeoque
ertremo
saeculo XI vel ineunte XII. Amici Gasi-
tiensi^
nomine
apud Petrum
designari Am.cum
nostrum,
quamvis huic cum
Casiuewbus
nuUum
rinculum
religiosae
cognationis fuerit,
nonadeo
mirabitur
qui
consideraverit
coenobmm
bancti
Petri de AviUana
anno 1069 subiectum fuisse mo-
nasterio
Casinensi (4),
et indr
monachos dhus coe-
obii a
scriptore
saeculi XII facik din potu.sse
Casinenses,liet
mn sine aliqno
anachromsmo
uOi
de iis agitur qui ante. illam
unionem e vnns exces-
serant
Sed, ut ad
quaestionem
nostram
redeamus,
inquirendum
restat num ex
testimonio
Petri alte-
ram ex duabus
Vitis, quas prae mambus
habemus,
Bernardo
scriptori
attrihui
oporteat.
Brevions
utique
Vitae scriptori
apprime
convemt quod <le
Bernardo ait Fetrus : descripsit
miracula
sancti
Amici ; nam praeter
miracula vix
qu.cquam refert
Vita ista. Verum non
unum,sed
plures
libellosHi^
miracuhs S.
Amici iam
pridem editos fuisse
sigm-
G
ficat
auctor Vitae
proUxioris (5),
qui et ipse sae-
culo XI
scripsit{^y,
unde,
nisi iudicetur ts per
aliquam
emphasim voce
prudentiores
unum tan-
tuLodo respexisse
scriptorem,
nondum
sat^sce^-to
pronuntiare licet a
Bernardo
brevmrm
Vitam
compilatam fuisse.
Accedit
quod,
cumaltera
dua-
nJvVitarum
manifeste
ex aUera
desumpta
sU,
nnippe quae muUa
communia
et itsdem
verbts
exZssa continea^U,
breviori
videtur
praeUxme
prolixior, non vice versa.
Etenim
brevior
omma
prorsus miracula refert
quae in
prolix,on
narra-
tur S. Amicns
patrasse
dum in vivis
erat,etprae-
terea quaedam alia;
porro
inn-edibde
esthaec aha
praetermissurum
fuisse
scriptorem
proUxions V-
tae, qui certe
breritati non studuit, s. dla
legisset m
l>reJori. Hoc autem
posito,
nuUa lam
apparet
ratio cur Bentardum
Casinensem
hmus
hbeUi,
quem Vitae brevioris
nomine
designamus,
potius
quam illius vel unius ex iUis qui ante
VUam
pro-
lixiorem editi sunf,
scriptorem
fuisse
arbdremur.
(1, Gattul... im.
Ca.in., ton,. II.
P^510.
"
(^,*''^-,^
num 1. -
(3)
Migne. P. L.. tom. CLXXI I.
P-
'^-^^^
infra. annot. g ad ViU I. - (5)
VU.
num. 27
m t^
t.i)ar. num. seq.
- (7) ViL I. num 19 ""^ ^
,
^^^j'
nl. 5 extr.- (9) Ibid.. num. 12; Vit. II. num. 9.-
(10)\ it I,
91
9. Sed et ne Vita prolixior Bernardo adscriba-
(intetif^n
tur, obstare videtur imprimis quod mimts recte
*"**^" *
opusndum de miracvitis S. Aniici diceretur; deinde
qiiod BernardusfuU monachus Ca.^inensis, scriptor
vero Vifae certissime monachus cornobii Sancti
Petride Avellana, quod et diserte nostrum appel-
lat (7).
Attamen mque adeo urgent haec argumenta.
Nam ethaec prolixior Vita praecipue constatenar-
rationibus
miraculorum et potuU Bernardus a
Petro Diacono Gasinensis dici endem ratione qun
ipse S. Amicus, immo et forte iure longe maiori,
quia scilicet, apud Casinenses
monasticam vitam
amplexus, ad coenobium
Sancti Petri iuhabitan-
dum missus sit, postquam iUud unitum fuerat
Casinensi. Qua opinione et optime explicatur quod
Vitam legenti haud aegre perspicitur et prima
speciemirumvideripotest,auctoremnimirumhuius
Vitae rum ipso S. Amico conversatum non esse,sed
tamen in coenobio Sancti Petri vixis.^e cum sancti
familiaribus,
quorum ex ore accipere potuit qmc-
quiddeillodigessU.
Sune nuUa alia ratio apparet
cur nomina
quaUuor fratrum,
qui alicui miraculo
S
km\ciinterfuerunt,distincte
rerensuerit {S), msi
^
quia iidem adhuc superstites erant
quando scnbe-
hat vel certe coenobu incolis bene noti. Et simde ali-
quod
arqumentum
inde eruitur
quod Pactenus
iUe, qui discipulus fmt
et socius S. Aimci ac mo-
nasterii Sancti
Petri monachus (9),
atio loro b,s
vocatur
frater
Ractorius (10).
Denique,
cum dom-
nus
Kxxi,msiUe,quosuadente
Vitae scriptor se
manum
operi
admovisse
tesfatur (11),
pauto infe-
rius (12)
dicatur sacri
corporis
custos fidus post
eius(S.
Amici)obitum,/murfotscMrg
sigmficat
ulem
scriptorhunrAmicumfamiliaremfuissesanriihO'
Jngmi
suidum is viveret.
^ Qmcqmd
a^Um
iudirandum
sit de nomine
auctoris,
dtud ex d^ctis
certumesi,
Viiam
proUxiorem
conscnptam
esse m
Us
adiunctisquae
ilU iure merito
magnam
aucton-
tatem
conciliare
valeant.
^..,,w ^P'
'"^"*
10 Ad
ipsius vero sancti
aetatem
quod pet tmet,
p_^
^^^^^
etsi incertus
sit beati Amici
mortis
anmis,
duo
^^ ,
t^men (13)
constitui
possunt
annorum
termmi,
,.,,,, m^.
ntn qvJ
eius
obitus
necessario
locandus
est.
Narrat
quippe
Vitae
auctor (14)
Anucum,
et.i ab-
de
concludemus
eum
adbuc anno ^^^'^:^^''
nsa Hueo c vivis
oKcessit,
fu.sse
superst lem. Ex
p
a^tera
aulem
parto
certi
sunms
oum
adannum
to5-
non
Pei^igisse:
nam
Petrus
Dam.an.
m
Inusculo
\T,
quod eo anno
scripsit,
inter
sanctos
vMi
a
imoniacis
episcopis
ordinati
fuerant
AmicumUmdatian.
defunctum (15).
Secund^un
tZZr
inter
annos
1040 et
lOoOstatuendus
eTstobiiusS.AruiclQuaecouclusu.non,d^^^
^mmnonutatquod^stenort^^^^
co^-^t'^^^tus^%^^^^^^
97 __ fl2)
Ibid.. num. 28.

oum.
26.
- (U)
IbiJ..
num^27.
^l^)^^
^^^^
^.^^ ^^^^ ,_
(13)
Ita
MabiUomus.
^^^^^^
ii^^v cfr.
^upra, num.
3.-
l
m.
- (U)
V.t. II
0^1.
;Ln.7.(:fr.infra.
huius
Mfi^
r.fV.supra.num.5.-(l'P>i-
u,
(16)CfV.supra.num
couimentnrii
num. H.
quae
AUCTORI
C. D. S.
llUu
imtoriuf
DE
SANGTO
AMICO
MONACHO.
'
'"^ ' -

"""
trienniuni om-
t ad habitan-
tam
a,.le,
eiusdem a
Bernardo
"'^''/A/J^"^^;,
>
ptam
essesaecith
XI
est
eideni
huic
saeculo ^..^.^.
^ ^^^^^ ru/n.- ,'
/ /i.^
/ nteriwn S.
Peiri de Aveiiana (14-), m qiio
^Tl . Seriem
auiem
gestorum S.
Amici
ita confuse "'
^'^|'"
^
r/rcKmmren(m
loca aposioUco mini-
digesserunt
Vifae illius
scriptores ut
^^^"^aTex
sterio
exroluit (15).
Vltinws aufem viiae suae annos
' -
"' ""^" "'"""'*''' ""
iii^,,
in
cellula
redusus,
seruudun, roclusoruni
scHiceidisciplinam,transe<fit{U-^).
Ohht in eodem
d.tumjuisseunn^.^"j'.-,>
annoruvi
apatium >n eoatm tuur y^nr.,r
a
Bernardo
monacho
cons.t
^
^,.^,.^,(7
(1'^) : ^y"
iempore, cum famis calami-
/(3):
undeomnino
'''Ons^qu^^
pej
"..ffUrferetur,
insignia praehuit erga
loAunci
obiium
innectendum
^^'^^^^^^^
(13).
Tandem accessit
".
,_..' c Joif'i fifi. Aml/ana (\^). in auo
die
Kaienaarum
in"'"
."- ^ ,
docemur ex \'ila pnma
prolmor, m.
^'"'"
^^^
,-aw
onmibus ad se igredietilms
c,n m
Came,inesi
terrilono
uoh.h ?""'
.
'
"'^'
,.
.X,,.
,huisse alin.enta, ac dein, rogantibus
pue,;n a
paretih>
Uom.ni
servmo ""-'P^'"'"'
'1
.^^^^^
J
,^
; id consentimte, e celbda
id esl, i falhr,
aUcui
''""''""''^^"Zn i,^- sua in
a,plio,^em
do,m fuisse
t,^asveclum, non
dilumesse,
""*'"
i'."^'''
'"'.f'"'"^^,
1 ^tis distncte,
inqua,n,
indicat juandiu deinde
"
jrz::r
:;=
=
*-<- -?
.""
.
i
'"**-'
a^nopsis.
rf,/(
rf.flc^H/nc/eroarf..rn>/w;
sacerdoUo nu-
tiatus est. iVox auiem (5)
pafrem
suum
niduxUnt,
relictis uxore et /iliis, monachalem
habitum recipe-
ret; matrem
vero ut, ampfa
refamiHan
m paupe-
res distributa, iam nonnisi pietati et homs
operibus
incumheref; fratres
denique et eorum filios,
ut et
ipsi valedicerent
saeculo et religiosae
miUtiae nomen
darent.
12. m
igituranie se praemissi.%
lam omni sof-
Ucitudine
soUtiu.% ultimus post eos
monasterium
apud
Casinenses (19).
Nisi rursus qms pnxerit ad
hanc diem
transfatam fuisse illam celehritatem.,
quodpraecedenscommemoratiomomniumfidelium
defunctorum
assignala esset.
13. Corpus S. Amici in monasterio S. Petn
de Arelfana
couditum esi i^O),
sepulcrumque eius
muHis
illusiraium
miracuiis. Praecipue vero eni-
iuii ilUus intercessionis efficacia
in .sanandis her-
niis (21),
eoqup morbo affiictisspeciaUs
proponeba-
iurpaironusm).
Quaedam etiam eius reliqmae
De eiu$dm
reliquiis.
Ucit^ine
soluiu.,
^'^^^^;;;^^^^^^
'^rZr^^d^dhasdicam
Bononiensem SancH Ste-
videret regufarem
discipUnam in eo
monasierio
iudicandae smf.
mimts florere, solitariam viiam ducere sfatuit (7).
(1)
Vil. I, num. 10, paulo post iniL -(2)
Cfr. infra, adnot
g ad Yit. 1.
-
(3) Cfr. num. praec. (4)
Num. 1. (5)
Vit.
1 num
2. - (fi) Yit. I. num. 3. - (7) Vit. I. num. 4.
-
(8)
Ibid. et Yit. n. num. S. - (9) Yit. 1, num. 5. - (10)
Vit. I,
num 4. - (11)
ll)i'l- e n^m- ^*- ('^>
'^''*-
^^- """^' ^*
~
(13) Yitl. nunim. 11. M - (H) Yit. 11. numm. 7.8; Yit. I,
num. 10. -
(15) YiL I, nuni. 10. - (ir.) Yit. II, num. 7 mit.
et nmn. Smed.; Yit. 1, num. 13 extr.
-
(17) Vit I. num. 13.

(18) Ihid.- (19) Gfr. supra. num. 1. -


(m
"^'it. l
" ^*^
init; Vit. 11. num. 7 init ; Turchiu;-, Catnerin. Sacr., cit su-
pra, num. 4.- (21) Vit I, numm. 17, 19, 2t; Yit 11, num. 12.
-
(22) Vit I. num. 17; Vit II. n. 11.
-
(23)
Masini. Bologna
perUistrata, (Bologna, 1666, in-4"), tom. I, p.
506.
c
S. Atmeiit,
priu*
aacerdo
taee%ttaria,
a
VITA PRIMA S. AMICI
Ex (1)
codice liruxeflensi S!f31 et (2)
Bibliothecae Casinensis tom. I (Cfr.
Comment.
praev,
num, (i). Svd plerumque lectiones variantes editionis Casinensis notandas non duxmus,
uipote
manifeste mendosas et absonas.
pue pia fratris miseratio. quos saecularium
illcce-
bris vidobat irrelitos. Si enim eos post so, ipse
monachalom habitum accipiens in saeculo reli-
quissot. viTobatur ne sui absentia loo ille perni-
ciosissimus. qui cu-cuit quaerens (lucni
duvorot, m
eos libere desaeviret; si autem illorum causa ille
in tautis fluclibus conversaretur. ambigebat
ne
forto ct ipso cum eisdem ab immanissima
cha-
ryljtli absorborotur. Dehl^orato itaque
consilio.
obiecit se imdarum cmuulis, quatenus suis eos in-
citaret exemplis, ut mortis carerent
periculis.
niud sedulo volvobat iii cordo, quod beatissimum
PauUun apostolum novorat dixisso, ut non quao
nostra simt quaeramus, sed quae lesu
Christi.
Dumque beatus Amicus. ut praefatus sum, magis
corpore quam corde, atVuiimn deviotus pia mise-
ratione,
Inctpit vita vel obitus sancti Amici monachi
et eremitae
1. Boalus igiUir Amious. gi-niiH' nobili ortus in
finibus comil atus Cameriui rt , in praodio, (luod Mar-
tis vocatur. est alitusac nulritus. Deniciue paren-
leseius, sa^facem puerianimnm conspicientos. se
invicein oxliorlati sunt ut Dnniini sorvitio illum
uianciparent. Puor autcni Doniini, littcrarnm Ua-
ditns stn(his, ardenli discobat dosiderio e1 menio-
riae cordis recondebat armariolo. Cumque inter
adolescenliam |et] puoriliani modins incederet,
coepit huius nnmdi iminnierabilia naufrai,'ia animo
revolvere, alquo (pialitor ex tanta jjroLellarum
saevilia evaderet. soUicila meute Iractare. Ange-
bal siquidem illum parentum soUicitudo et praeci-
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 93
A
rationo.
saociilari adhuc dcfroivl hahitu,coiivica-
neorum
atquc propinquoruiu luagno desiderio,
saeerdotii.
quaniquam renuens muUumque relu-
ctans.
accepit gradum. Consecralns autem sacer-
dos, anxie
coepit insistere, qualiter qnod dudum
corde
conceperat mentis opere adimpleret, atcjuc
ex
luiius numdi naufrapio iam Hl)er evaderet.
Verumtauien interim in quantuni valehat, a mun-
danis
commerciis se sul)tralu'hat . caelfstilius man-
datis
inhaerebat; conuuenu)rans illud apostoli-
(um : /" carne ambulantes, non aecimdnm carnem
riramus. lam etenim Deo devotus vir cainiis in-
centiva
assidua inedia studehat alterere. et iuj^i-
busprecibus
divinam misericordiam implorare;
quatenus pia miseratione se a numdanis tueretvir
illecebris at(iue cum suis, quibus magis metuehal
in
portum
introduceret saiutis. Dum autem liis et
huiusmodi
insisteret.pernoctans in precauiinihus,
caelestc ei non defuit auxilium, semper sese optan-
tihus qui spopondit nfTnturum.
jn-afmissis
2. Veiierahilis siquidem Amicusnon sinemagno
adreliffiosam praesagio hoc sortitus est nomen. futurus procnl
vitamjxiire
(jy^io Domini amicus. In pertecto ponebatur
ftfratribus
^^^,^^1,,^,^
quateuus dum ad pt-rfectam attingeret
"^^"filiis""'
Hedemptoris
nostri lineam amoris. ceu quondam
famosissimus ille Dei amicus Abraham. (jui die
circumcisionis
divina attestatione cum nominis
supplemento
consecutns est oxcellcntissinmm fa-
miliaritatem.
sic etiam iste dignitatem susciperet
nominis el rohur
fortitudinis.
ReeninAvera Dei
extitit amicus. (piia eius religionis tyrocinio prae-
cepliexstililnontepidusobtemperator.Piussiqui-
dem
Domimis
dignalus est dicere : Vos amici
mei estis, si feceritis
quae j,raecipio vobis. Prae-
cepta qiiippe eius multa sunt et unum
;
diversa
in cxhihitione operis. unum in radice dilectio-
nis. Nam
venerabilis Dei fauuilus Amicus cum
ipsesaeculoardentidesiderio
cuperol renuntiare,
sagacissima tamen sollertia curavil ad sacrae reli-
gionis bahitum suae carnis auctorem Dei provi-
dentia
praemittere;ut sicut ille carnis exstitit pro-
pagator. ita ipse versa vice in Dei servitute patris
iieret propatrator. Dum huius itaque conversione
aliquantispor liberi(U-
existeret, de cetero tpiid
agendumforet,coepilnonmodicumaestimare.Non
modicam patcr
venerabilis et saepe
uominandi
Amici. relietis uxore et filiis, dimiserat facultatem.
C
quam indigentium
suhsidiis vir sanctus inhiahat
deservire. Gumque
maler
conspiceret filium ad
alta succrescere,
crehris eius
exhortationibus
acquiescens,
quatenus sua omnia, stipendio dum-
taxat vitae sibi reservato, in
Christi pauperes ero-
garet. etiam ipsa coepit
instigatrix
existere.
Protinus ille Dei famulus
innumerahilem
collegit
pauperum muUitudiuem,
caerorum,
claudorum,
ceterorumqueindigentium;
deinde
pcrmaxmiam
turham convicaueorum
sacerdotum;
quos ahun-
dantissime refectos,
nonnuUis
munusculis
donatis,
abire permisit. His ita gcstis. iam de matris con-
tinentia securus. fratrum et nepotum,
quorum alu
efTi-cnatae iuventutis. alii
adolescenlis
pubertatis
rotam inetYabilem
conscenderant.
poriculi solli-
citus. quo pacto eoruni
indomita
ooUa mordaci ac
leni Domini iugo
domanda
innodaret,
inslantis-
sime rnminahat.
Reperto
denumi
consilio, dum
eos nociuiret alio modo a
numdialihus
illecebris
subducere, decrevit cum eis
oumihus
umversa
mmidana, quae dudum
mcnte,
nunc eliam et cor-
pore hmditus deserere: non
tantum m eodem,
quo pater oorum sanctae
conversatioms
sumpse-
sumserunt2 rat
*
proposilum.
verumtameu
divorso
modo.
ipsf d,in 3. Ilic vir igilur
beatissimus
Amicus non
uile-
rius mentis dissinuilavit ardorein. sed cxposuit
monatterium
foris, quae vis fuit intus ardoris. Regulari siqui-
"S"'"*"*'
dem iure contumeliis pulsatus et iniuriis. in onini-
hus se probahilem reddens, nou modo conluber-
nalibus. verum etiam ipsis suis praecessorihus
venerandus necnon el imitandus claruit. Coepit
ergo procedente tempore de virtule in virtuleiu
uhertim proficere, et se ipso cotidie robustior
existere. mundanaquo atque caduca universa.
veluti (luisqnilias vel etiam frivola.ex allo calcare.
Cumque in coenobiali conversatione nuUi patere-
turse fore secundum. a Domino tamen instanlis-
siine salutaris viae flagilahat subsidium, memo-
rans illud evangelicmn dictum : Nisi rouversi
fueritis ct cfficiamiui ut parruli, non intrahifis in
regnum caelorum. Igitur cum iam ab oninibus
amarelur. non ut moris cst tepidorum. aliqua-
tenus a proposito rigore remisit, sed ut potior
esset quam dicebatm* elahoravit. Nam paucis
post haec elapsis annis, ad spiritualis theoriae
religionem conatus est ascendere. quo caelesli
contemplationi liherius et quietius inhaereret.
Adhuc in coenohiali (-ommorans societate. per-
niciosissime conspiciebat a vegulari tramite
confralres oxorbilare. Nam frigescente spirituali
fervore. multo magis in nuindanis occupahanlur
exercUiis i4 pervicacitate 6 ; idcirco intrinsecus
b
tactus dolore, illud Davidicum cordc ct ore coepit
revolvere : Ecce ehngavi, inquit, fugiens et mansi
insolitudine : exspecfaus Deum, ut salvum mefa-
ciat a defensione spiritus et pe.rturhatioHe.
4. Prophelico igUiu- vir sanclus instigatus ac
moxin
roboratus
oraculo, propositi itineris arripuit
^^^^^^
fastigium, volens mundialium fetidum vel solus
^^^^^.^^ ^j.
evitare volutahrum,
quam priorum aut collacta-
ftdifcipulos
neorum
atlamiuari
consortio.commodius
perpen- nonnutloa
dehat comitari agreslibus
feris.Perlustrans
anhMu
>fibi cdiungii.
deserta
vastissima ac ferarum
diversaruni lustra
terribilia,
cuius<lain altissimi ac praerupti montis
solitudo sibi visa est apla r-.Non scopulnrum illum
c
terruit
asperilas, nec
tatigaverunt iuga conin^xa
vel in aeris
sublimitate
porrecta cacumina ;
sed
robusta mente, (luamquam
defecto corpore, mon-
tis ascenso vertice,
repperU
speluucam divma sibi
virtule
praeparatam,
artiori vilae aptissimam
llnde
maximo
gavisus gaudio,
gratias reddidit
Doo (lui sibi
optatmn
praeparavit
habitaculum.
^
Oratione
autom facta. crucis siguaculo se circum-
signans,
praefatam
inlroivit
speluncam :
ubi per
trienniumrf
fcrme in corporis
contrit.ono
u.gUer, <t
ahsque
ullius hominis
solatio.
perstUU
iulatigal)i-
liter Ibi omni humano
solatio
destitutus. div.no
tantummodo
fulciebatur
admiuiculo,
n.xta SaU^
nonis
vaticinium
diceiitis ; FiH,
^'rrrdens ad
.ervitutem
Dei,praeparaanmam
uam ad teuta-
tionem.
Qua.Ua
autem et qualia ibi solus degens
perpessus
fuerit
diabolica
moliuuma
solms amm
Lerlere
poterU
sollortia,
qu.
1'""^^^
ae^rc-susfuUarriperenorma.u
Iheor.ac
Rolm-
sU:siiuusigUurilleDominipi-ael.ator.t(^rlK^
tissimus
scilicet
Amicus,
vel.U.
novum .n axc
es^
ndebat
sidus : eratque
specnlmn
rectitud,-
nsomnibus
a se
discero
cupiontibns.
P.Tm.ilta
ac^raiinorum
curricula
p.-aolihatus
Dom.m
,2^
ca(^lestia
gestahat
arma,
plunmosque
sno-
um
commilitom.m
lanreatos
supcrnam
prac^H
sitad
curiam,
ubi
felicia
consecut.
suut
pracm.a
ReUauos
vero
adhuc
secum
persevcrante>
m
f^.unL-^imis
aniiuabat
exhortat.on.bus,
:;::;.teh;rlmiui
auxinum
non
dehUurum
m
L
94
ingtn
eia
preeibus
digiectum.
in
*
tandem i
, territorio
Esculano
prope
flnmen
Muod
"uncn
patur
Clarinus .. longe
semo us ab hab
t^t-^^^
Lomimun,
molostum
sat.s
y,sum e t
J
r
a
bu.
commorantibus
seeum.
c,uod
mmis
[^^essuU a >
oratorio.
Venerabilis
namque
P""'""
f"" "J'
omniims
omnia
factus
ut omno.s
faceret
.alvos,
frrum
non sprevit
preces,
licel d.u
reluctas.et
amen
*
quo.ue
praebuit
assensum.
Re^^^^^^^^^^^
siquidem
rvptam
a Doi
bomnus
colluta
f.rme
:^enMmluipussusdisiunctau.qua.ndocern^
bant
oratorio
fore
congruam.
l"gre..u.
a e
DE
SANCTO
AMICO
MONACHO.
haberet
praecepit
suo
dapifero ul cani.quorum comedere
multitudine
pollobat,
iribuerot.
At iUe parvipou-
'enuit
cani,.
dens
atquo
incaute
de pane Dei bom.ni deputato
cani
proiecit.
lHo
vero, ut canum est aviditas,
occurrit
ac si cibum
accipere vellcl; sod videns
nanem,
expavit
atquo in terram sc propno more
extendens,
et circa
eundem
discnrrens. hngobal,
et non
mordobat,
quasi diceret et manducare se
vcllo et viri Dei
alimoniam
comedere non audere.
Ouamvis
animal
Imitum,
malebat tamon divino
monitu
manere
ieiununi,
quam sancti liomnns
et deformem.
Beatus
tamon
Am.cus,
mvitan.
Esculanum
episcopum,
dedicari
fec.t m
praod.cta
crvpta
altare in ho.ioi-e
sancti
archangeh
M.cbac-
iis Cumque
saepius iUuc cum
fratribus
conveni-
ret, et de loci
obscuritato
t.-actaront.
vir Doi cum
virca
qua.n manu gorebat.
g>Tum in circu.tu
prao-
nu."ionlis rupis quodam dio faciens,
dicere fratr.-
canis
Panis autem pars coliecta illa, non parva
veneratione
servatur
rocondita. Cuncti autem hoc
audientes,
nam per
cunctoi-um ora haec famavo-
Htabat,
gratias
reddebant Deo ot Amico tideli
fanmlo eius.
8. Eodom
tempore
qnidam milos, surnpiente
nunoni.srupisquuvi<,u.v..v.
.^.^..^, --
-^
cuuiditate,
cuidam rustico rapuit solum, quem
bus coepit :
Utlna,n summae ^^^
P^<^f''-'^^^
XL^i,
bovem.
Cumque
rusticus ille pedibus
tiae. quod hoc
inminens
saxum su^
aha^um P^^^^^^^^^^^^^
^^^^^
.^^" ^^
,^; ,iscrerotur
B
nobis facikm
praeberet
incessum et
^>W<^^J;^^
P'
ju^ ^^^n^ ^,^^^ acquiesceret, tune, nimio
spimrfur hmen infusum,
quatmus ad divma
vekhrunda
mtfstnia
supernae lucis non deesset
tucerna. Quo dicto,
fratribus a.ite ianuam rehct.s,
ipse pauluium secessit, et pro saxi Imms remo-
fione Dominum rogavit. Divina autem pielas, ceu
(niondam
exaudivit voces cordis precantis Moys.,
dilecti sui Amici.
Festinanter
oraret,et
illenullomodo
acquiesceret,tune,nimio
exagitatuscordisdoloi-e,
quidageret ignoi-ans, ad
solum
confugit beati Amici solatium: erat siqui-
dem vir Domini afflictis valde compatiens. Gum-
querusticus ad virum Dei pe.-vcnisset, afflictus
coepit eum rogaro, ut bovem suum sibireddoret.
Gognito autem beatus Amicus quod miles eum
\'iro, qui
bovem
cuiustlam
egeni
rapuerat,
immineiUem
necem
praedicit
Amicus.
ila eliam nunc d.lecti su. Am.c. reMu.uu..
r;r;""_.
^ ad rogandum p.-o suppUce perre-
igitur i"ud
praetaxatun.
^m^q|^ma^^^^^^
^^ "u. cZpie illum mZ inUutus,
beatus gyraverat cum virga Am.cus.
mgcntem
f'^

'.......,.0 mmtpnns afflicto


. gyraverat cum virga
dedit cropitum. atque a suo corpore divismn,
anto iannam dcorsum in terram cecidit. Deinde
super discipulos viri Doi atque maximam umUi-
tudinem rusticorum, qui ad praedicti loci conve-
nerant opportunitatem, quippe etiam ientaculum
capiei>ant, eis omnibus aspicienlibus, ruinamque
vitare difVidentil^us, dedit torribnem saltum et
usque ad vallis ima cuin fragore nimio ingontem
traxil ruinam. Fratrum autem nomina qui illam
evasere ruinam sunt liaoc : Bo.iifat-ius, lobannes,
Peli-us et Dominicus. Qui post(iuam i.i se reversi
sunt, ad fores cryptao (luantocius proporantes,
conspiciunt locum illu.n unde saxmn fuerat irru-
pluin, et ecce apparebat planior atque poUtior
C omnibvis pa.'iotilnis intriusocns. Mons aute.n ille,
i.i cuius co.istat hoc oratoriu.n corpore, Petra
lanuae vocatur a circummanenlibus.
6. Du.n (piadam dic idem venerabilis Dei Ami-
pedem trabi$
^.yg cellulae suao ropararet cum non pauca mul-
^*!*
titudine parietes, dum liabo.n ipsi rustici trahe-
rent, minusque caule. ul iUorum mos ost, agere.it,
liabs, quam alter trahebat, super pedem alterius
Iransiit. quae mox etiam ipsa ossa co.Urivit. Qui
confeslim acerrimo dolore adstrictus, i.ige.itibus
Dei hominom inclamat vocibus ut illum faceret
salvum.Vir autom Domini.eius compalions dolori,
festh.us advenit, pedomquo attriti hominis, im-
pre-sso signaculo sanctae crucis, ambabus ma.ii-
bus astrinxit ; statunque dolore fugalo, ho.ninem
sanum reddidit. Ueru.nque illum signans, dicebat
:
In tiomine Domini nosiri lesu Christi, fili, ecce
sanus factus e$. Surye, vade ad reliquuni tlbi per-
ficiendum opus. Qui continuo surgens, ((uasi lul
laesionis habuissot, de incohato sollicitus opere,
Deum laudans atque famulum eius Amicum,
coopit abire.
7. Alio autem tompore quidam vir ilUistris,qui
ali.noniam praebebat beato Amico, dum panes,
quos eidein famulo Doi dirigere doputaverat,apud
Opifiei*
ttanat.
Panem
$aneto desti'
natum
humiliter studuit eum exoraro, quatenus afflicto
inopi bovem, quem surripuerat, miserans resli-
tueret. At ille non solmn admonitionibus cius non
acquievit, sed etiam obstinatc respondit, dicens :
Neque episcopus, neque preshyter, uec monachus,
nec laicus poterit obtinere, ut istius hominis rettti-
tuam bovem. Audiens hoc famulus Domini, contri-
status, non da..mo bovis, sed periculo militis.
dixit ad eum : Scito, miserrime, repentinam tibi
imminere mortem, qui non es veritus omnes mini-
stros Domini parmpendere; naniy crudelis, viia
extorquehitur a fe hodie. Quibus iUo auditis, irrisit.
Exorto autem post paululum lumuUu in eixlom
vico, accurrit, alque in eodem iurgio incaute
j
age.is, vulne.-atus est, eodemquc die, ut vir
Domi.ii i)raedix(-'rat, merita.n obiil mortein. Qui
autem viri Dei cog.ioverant super mililem incre-
pationem, eo defimcto, inopi homini quem perdi-
derat restituerunt bovem.
9. Quidam rusticus du.u, ut pauperum moris
est, cum asino pomis onusto ad propriam domum
a pago quodam repedaret, duo presbyteri, duni et
ipsi eandem viam carperent, eminus illum aspi-
cienles, coepit alter alteri dicere : Si quid nobis
habile vehit hic rusticus, violeuter auferamus ab eo.
Respondens alter, dixU : Iniquum est nobis talia
facere ;
cum praesertim sacerdotii fungamur
houore. Rusticus interea nihil mali suspicans
appropiavit. hmior autein presbylor, concitato
e(pio, corde ot corpore eum impetiit proterve
at(pie violenter ab 00 extorsit quicquid sibi libuit.
Deinde pauhdum procedentes, viderunt boatum
A.nicum vei.ientem. Mox ut eum viderunt, con-
lumo desconsis equis ei occurrentes, solito moro
eius benedictionem pelierunt. Uno denique bene-
diclo. cum alter se ab eo benedici simili
credcret
exomplo, ab osculo maiius suae eum re.novit,
dicens : Scias te nostra benedictione inditjnum,
qui aususfuisti hominem depraedari etfenum.Quo
dicto,
Sitcerdotem
furem
reprehendU.
DIES TERTIA NOVEJIBRIS.
95
A
diclo,equuseius
fuga lapsus. tanta coepit veloci-
tale
fugere
quanta nullus hoino exagitare qui-
vis^iet
verbere.
Sed cur attiiiitamus beali viri
innumera
miracula
describereV Quae nostro non
possunt
constringi,
maiori et lUligention exa-
randa
relinquimus
stilo.
aui 10
Interea (lum (luadam die more suo circum-
tlZ^sius q,,ciue
villas et castella circuiret. ul >nonita saiu-
n
obstu. {;^ opportunc
importune
praedu-aret.pergeretque
leratU,
divi-
^^ (.oniitatum
Valvensem
f,
iucidit ui duos latrones.
itupnit>-

^^^,,j-^.^^i^ iit eum
viderunt, gaudio gavisi,
f
nam
et eum
nondignoscebant.
(luoniam
idcmvir
Domini
in vita sua scmper studuit despicabili et
contemptibili
habitu
incedere. Vir itaque Domnu
a heitn^
Amicusa
uKmasterio beati Petri apostohr/,
ubi
nunc
corpus
eius ro(iuiescit.
egressus. ad co-
mitatum,ut
praetactum
est. pergebat Valvensem.
Cum
venisset in montem qui dicitur Prmius Cam-
nus ul
praedixinms,
praelibati fures unpetum m
eum
facientes.
de mula, cui insidebat. eum deic-
cerunt lUe vero, ut erat
serenissimus niUu. dum
eosprospiceret
pariter
super mulam sedere. posl
tergum
eorum
clamavil
hilari vuUu,
diceus :
^
TollUe
mii,vofji!>cnm
etiam nosfra calcana, <]iu-
bushancnimanimslth
moUim,
ve.lmque Moc,>..-<
mraam
vahatis
itlmra. Al illi in incohata perclu-
rantes
malignitule
applandebanl
sibi, se lucrum
non
parvuni
rcpperissc; unde
vaklo mcedebant
Kaudentes.
Vir autem Dei ibidem
paulisper sub-
titit, omni a corde
propulsa
liuiuscemod.
damui
molestia, a
proposita
ncquaquam
subtraxit se
Tia
Cumque
vir Domini
longiuscule
proces-
sisset,
iamque
nimis
fati(;atus,
aliquantuluu. a
via
divertens
sub arbore
quiesccret,
ct .11. per-
uici
inlentione
abirenl,
devenerunl
ad quendam
lorreulora,
qui vocatur
Vera. Scd dnm absque
aliqua
ambiguitate,
ut iUorum
mos eral, tra.is-
irent ; mula, cui
insidebant.
divi.io,
ut cred.-
nuis tacla verbere, in
medio
subslit.t am..e.
niisautem
latcra eius .uu.c
virgis, nunc
calcibus
tundentibus,iam
nimis
m..la fatigata.
coepit se
subrigere, el calcibus
aquam
pulsare,
do..ec eos
in n.uiune
decuteret.Fortasse
eniui aliqu.d
secret.
mula iUa videbal, ceu prisco
lcmpore
cont.g.t asi-
.,ae arioli Balaam ; vel ideo
co..liporat,
qu.a post-
quam beati Amici
gestaverat
me.nbra,
lalro..u.n
dedig.iabalur
s..ft-erre
sarcinam.
Non
eslconte.Ua
C
mula ta..t..u. iUos a se
decussisse,
n.si eos pos
deiectione.n m aciua
cak:ib,.s
subruoret.Infel.ee
aute.n illi ab ,..ula surs,.n,
elovat,,
sod ab eadc,
.niserri.ua
rotatione
aliquanlo
spal.o
fueru.it
asportati ; .nerito eni.n
rotaba,.tur
vo..,g.ne
qm
Dei ausi fuerant
faun.lu...
i...polore.
Postquam
autem a
fluminis
evaserunt
alveo, ad
.nv.com
confercba..t, et de hoc, tpiod illis
acc.dc.;at,
....m
admirabantur.
Tandcn
intellexerunt
.dcrco haec
eos fore pcrpessos,
quo,.ia.,.
v.ro De.
Am.co ma-
xima.n iniuriam
fecissc.t.
Ab.la
aulem
poslquan
lalro.,es deiccit,et
conculcavit,
recto
it.nere.q..as.
...odore,,, odorisecus
*
ca.iis,
post
bealuui
vu-uni abiil.
sequons
Veniens vero ad
divcrticulum.
quasi ab 1
q
o
Irahcretm-. et ipsa
oontinuo a via
d.verl.t,
atque
ad beatum
Amic.n,
fosli..a
vc.t et cora, eo
stetit. Lat.'<mes etiam el ipsi,
arrepto
CU.-SU. nu.l. .n
inseq,.eba..tur : quam
prius
conscqu.
neqmvc.
unt
qua.i. illuc
dcve,.irc..t
ubi
fa..>ulus D0..1..11
qu e-
scebat Amicus. Mula
siquidcin
applaudebat
vc.ie-
rabili viro,
lan.be.isque
pedcs
.ps.us.
q.u.i
laelabatur lalronum
evasisse
do.n.n.u.n
Quod
videnles latrones,
obsl,.pucrut.
e l""^ '
j^"!
inlellexerunt ipsum
esse Dei
fam,.lu,n
.Vnucum
moxque coram eo
prostrati,
cum
lacrimis
ven.am
postulabant. se^pie errasse sequo ne((uitergessisse
vtta priha
protUeliaiilur. Quibus vir Domini iuqmt : Kcce
nunc, fiUij qiiam prius rapuistis, nim benedictiom
hahete muhnii ;
iantum a perversitatis ahsHnete
rapina. At illi luunns non acquievorunt suscipore,
a furlo autem se professi sunt deinceps cunctis.
Deo annuente, temporibus aljstinere. Tunc cle-
menter eos prope accedere iussit, atque indicta
paenitentia, post opulentissimam verl)i Dei sagi-
naiu iilos remisit ad sua. Sed ipse cocptam
pertendit viam.
11. Cuin quodam lempore maxima pauis pe- /"""
nuria in rogione desaeviret Esculana. heatus Ami-
'*<"""'""'
cus ducebalur
misericordia supor pauperum
inopia, tiuoruiu ad eum coiiiUiebat turl)a inlinita.
Sicut enim vas electionis beatus apostolus Paulus.
cum
Hierosolymitanam
rogionem fames oppri-
meret. undiquo a fralribus coUcclione facta, per
manus Barnal)ae
mitlebat sanctis Hion.solymam,
ut istorum
abundantia illorum susteiitarot ino-
piam (an hoc Ua fuerU, quisqiie beati apostoU
fuerU epistolas
scrutatus. vel eius et apostolorum
actus,plenissimeadvorterevalebit):boatusaulem
^
hic, huius seculus
exemplum. a ditioribus vins
non
tantummodo
rogabat, voruin eliam exlor-
quebat. unde fieret coUecta, cjuam
pauporibus
pauperior
miuistraret.
Cuin iam plurima congre-
gasset et indigentium
necessitatibus
divisissel,
atque adhuc f;unes
miserabiliter
popuium vasta-
ret dixil bealus
Amicus
dispensatori suo (tres
dumtaxat erant fratres.
adiunclo eodem ipso ve-
nerabili
patre) : CV(/e/p satis mihi videtur, fUt,
(lum nos totius anni
reposita
haheamus aUmenta
pro nobis,
pauperum
tnrha horrihih
crucidur
inedia
Quapropfer
unius nostrum expensa pau-
perum
aUqmaitisper
suslentet
inopiam. IUe autem
tamquain
divinum
praeceptum
abs(|ue ulla refra-
eatione
pertUixU ad effectum.
hiler.ectis
(lein-
cens paucis
diebus, iussil idem vir Domini, ul
simiU
inodo
expensa
altcrius
fralris sine cuncta-
t imie
distribueretur
cgenis. Cum maxinia
siquulem
nomiria de
residua
terlia parte sancta
congrogat lo
lictitabat
illa : ul puta quae herbarum
lautissima
nabula, (luarum
locus ipse non
modicam
patie-
balur
inopiam,
Uaberet.Comestib..a
onun ib.
IZ.
rAJULiii * 'j^ -
ratione
cnn beatus
idem
aliquanluluni
pccuniaru.n
cou-
^^_^^^,_ .,
',
,ssct.
quate..us ad
ecclesiam
men,<iralae
^..y^tae libros
congruentes
emerel,
occurnt 0.
ve-
.e.^.bi is
sacerdos
l.upus.
qui
maximam
ap,..l eun
;ovitaemeritocouscc.,t.,smo.-atla.n.ar,aU.n^
dicens :
VHmscrmur,
pater
venerah.t.s
ut haec
r
, erornlur
fratrihus,
,,aam
perUun
-
::LtareLtis.Qno,^^'^^^^^
paupuiaun 1
j.^_.^_^^^
^^. ^,^.,.
mundopossdcu
^'lle.
.^.^ ,i,iacislabulis
branisad
su, "P"^.P-;;'^
^C
; ,1,,, nudus-
' n,uB<.
U
f
^^^i::!:'
vLiC
quatonns
cum
f .H
nostolis a
Domino
...ere.-etur
aud..c;
fungis
aut
pomi^
,..t., .,hstiiientia
inacera-
bat
corpus,
quod
neque
pant
luqi
^^^^^^^
trTA
PBIMA
obitug.
DE
SANCTO
AJnCO
MONACHO.
rel,-
Quid aulem
de
elecmosynanini
larp
ta e
.,,!(,hominis
ad.nin.nilna.l pro,,rmn,
inopnn,
n.-cessilatil,ns
erog.^uH
,- Haec
f..m. ax n
^,
^^^^^;,,^,. , quo recubans
Zqni..
cuidam
sno
so..io R-^'-'" --*
^^ ^ ^
,d
vesperan.
non
eessabat
on.,ln.s ad se
mo>.acho
interdm..
'"'^""^^^^t 1,^ m PI^
igredi...,tib,.s
spiritnalia
p.-aeb,.re al........ta. Ex.-
cratione ne
cui<,nam
revehire .
M^!'''^^'' W
l^
,;
ia,niam,,,.e
imminente
hora. cunelos ad se
iscemodi
fan,am
secretam <^--;-
""
^"J
",es revo.at.
C,.m.,..e
conferto agm.ne conve-
,m,dana
elevari.
N..nc
.g.tur
l"^'-''--'
J'?;^
'
j^^^,,,,
, ,(,
,,atris
exit,..n
par.ter eo..sp,ce-
terrena
sarcina
siderea
regna
pel.er.t,
p.osequa
nn^
^^
^^^^^^^^
.^
^^^^,^ ^^^^^
,es<.ebat, ,llos
mur
...inere no.,
possel (erat denique .lla do.u..s prc-
13. Beatus
igitur
Amicus
ob.lum s"""' 'I
'
,M
^, .,,,
..,,_,,o , ag..U.m
mensura quinque pe-
nuan,lo..geanlepraesciss..t
anleseplem
er
_
,unc
fratres
abbate...
coepernnt rogare
?an,enn.e..ses,.ltin,umfratnbnsde,.u..t.a
d n d , ^.
^___^
p^.,^._,^,
^.,,^.^ ,^.
^^,,^,
Deni<,ue
cun.
quidam de
fratr.bus " "
j
l'^'.
"^
^ ^
d<.fungeretur,
eius frue,.e..t..r
ret..r de
ga..diis
caelestis ^.
ae, "^<^
"^^
"^
.^ ^^
;.",
ctione et
praese.,lia. At ille, verens ne forte
eus exors..s
esl dicere :
Conmo,,eo
.o
, A


^
,_,J,^^^,^
,^ieret, p.oiitebatur se
,lileclissi,i,
u,
,.,len.,e
""'<'.''"
^
"''
jtee
nonaudere.Bealus
autem
A.nious.Deo sibi
,.,
,,u,iliU.,e,,
i
hissepM,,
"""-'ffTZ rrveb."te
cognoscens,
iussit se capaciorem do-
.au.,,
,yo/<.
noli.U
''"
'^""'^;^,-
J
mlm
nt;o.l.K.i;
<,uod
audientes fratres magnas
siquidem
,,at..it
e,us,nnuereobtu....<,nem
trep.de
m
j|,,^^,,.
itroductus vero vir D,>-
p.Uolaba..b.r
c..u
m.ive.-s.a e
^^^
^mox fratribus i>.ssi. pro suicom.ne-
itaque vir Dom....
se..<.x et
.P' '
";
^*"^"
^,^,,,,,^,,^.
Davidicos
imponere psabiios cum
.opkin monsm eiap ,
viriAmici
divinis.imis*
clanf.cavit vitam vu-tuti-
Sr
P^^^
buseoincarneposi.o,multiplicioril,u.ta,nenn.ra-
^
^^^
Ant tturr ^m
gravi fuerat vexatus culi. irradiavit eo in caelum recepto. Venerabil.s
1 t um Zre M^^^^^^^^
vi^ei^atur incurrisse itaque Dei famulus cum mar.>T>bu. mar yr cum
ir 'nsia,^^^^
vir Domini Amicus
confessoribu.
confessor
doleJ.at cum do euhbus.
;^'
a dI i :d ,
astantibns fratribus simul gaudebat cum
gaudent.bus
flebat cuna flentdn.s
iUu^ntil a^^^^^ maxima devotione atque Pro bis et bniuscemod, a ns a Donuno rnermt
ven" at bne vivifici et sacratissimi corporis et coronari. Nam si m iragdduis vivens artubus,
lan^^^^^^^^^^^^^
nostri lesu Chrisli curavii se omnibus. ad quos bomgmlat. suae extende e
p
-
nmniri nnrcopti.>no. ad inmunentis
universitatis terat
dexteram.subven.t,
multo magis, mm caims
ilineris\uilionem.
Sed dum tempns dormitio- vinculo absolutus omnui.ie
^^^ ^^
nissuae mullis longe ante praedixerat, arlicu- gioms exomptus, snbvomt ad .e <-o"f^>g>^^^^^"^
!um oxtremi diei pcr spiritum certissime sciens, suumqne sullragium nni^endit devoto po^tulami-
lignum vivificao crucis ot morlis. in qna salus bus.
v ,- r t i o.. Scerdo
totius nuuKli pependit, ad se doferri praecopit. 15. Hon.o qnidam n.firmus Apnhao tmt de ca-
^-^^^
Cumquo eam emhms vidorel, hanc orationem stro (juod dicitur Monticollus. Hic autem 1
omo
^^^^^^^^^^.
fusis lacrymis ad Dominum fudit : Te depreror, tribus amiis continuis dissolutus paralysi. decu-
ineffMis
umeriamlme clemeurmime Dms, ne buit in lecto ita gravissime. ut nec ambulare pos-
me siuaa iu perpetuum perire, ueque romiemnes set nec stare nec sedere nec manus ad os ducere.
^
cnm iis qui denrendunt in hcum luortis, ueque Nocle aulem quadam dum gravissimo de aegrdu-
oblivisraris in fiuem, sed iuheas me ab angelis dine vexaretur, apparnit ei vir quidam
venerabihs
tuis suscipi et ad putriam supenii paradisi eorum aspectus et dixit ad enm :
Stirge,vade in promncm^
mandtus drduci, quem fjeneri humano per passio- quae vocatur Sangritica. Ibi in monasterio beati
nem et crucnu aperuisti, asceudens iu altum, Petri apostoli requiescit corpus venerabilts Dei
eaptiviiatem uostram iecum captivam duxisti,gra- Amici. Ipsete, Deo propitiante, pristiuae restituet
tis doua hominibus dedisti ; ubi te rredo verum .sd/M^". Al ille suae infirmitatis conscius :
6'Mr(7crf;
Deum et unicum l*atris Fdium cum Spiritu san- inquiens, non valeo, quoniam drcumquaque
we
cto reguautem in saecula saerulorum. Amen. Te opprimif dolar. Veuorahilis autem vir aegrotum
iterum atquv iterum totis viscerHnts ftagito, et per hominem itorum exhortatus ost. dicens :
In nomine
nrtutemhuiustitatislignifUbitusacerdosethostia Domini nostri lesu Christi, surge et ambula tn

commoni-
tione 2
C
non post multos dies cum magnis
muneribus ad
venerahilis viri porrexit tumulum.ibiciue
aliquan-
tisper orationibus incubuit. Qui postquam se a
pavimento erexit, omnia, quae sibi contigorant.
coramomnihus astantibus clara voce et
gratanli
corde. Clu*istum Dominum laudans, aperuit.
"- v.v^ .w.,,......,v 16. Kelatione quornndam ohisdem
coenobn
...... .v^..o . . .,, ,,.,, tihi, DomiuF, praeparari fratrum et praecipue Alrerii *, vita et moribus
septdturam?

In forea, \iu\nii, extra basilica


revertenti scutum inexpugnahile
contra onines urcusatores tenebrarum, quaerentes
animam meam. Sed neque princcps tttiehrarum
occurrat mihi gaudens, sed confusus et irretitus
procul ahsistai. Sod postquam haec dicta dedit,
el oratione lacrymahilitor finita rosedit, tunc
Uacterius mnnachus interim blando roquisivit
e\un dicens : Ibi ris
tnoitiicft^
graci
hf'^*'^
--.... . . -. . ..., ..',... >.r, ^rur^ufiirr irmruiu ei piaocipuo Auoru , viia ci niv^i"'"-
ffrat"^'"
septdturam? luforea, 'nu\ni[, extra basilicam, honesti, miraculum didici inusilatum, quod ge- /oionr*
sicut dignumest,ligate mihi funem in pede,trahen-
stum est de proprio patre iam praefati
Alrerii.
* -^e"'
^
habilante
hicetmfr<i
B
gravi
hernia
laboran9,
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
A
habilante
in
QuinqnemiUio oastro.Fuit in oadem
irce
quidam
religiosus saecularis vir, nomine
lohannes.
in quo Dei gratia, iuxta nomen eius,
undique
i)ollot)a1.
Qui cum uxore et filiis, el
cuncta
domo
solli.Tti ciu-a sluduit Deo placcre,
diesque
festos
plurimorum
sanctorum sollemniter
celebrare,
scilicet sanctae Dei genitricis semper-
que
virginis
Mariac Assumptionem et Nat ivitatem,
ct
ut
ceteros
prai-terniiltam, sanctae Agathae
virginis
dien
festum
onkiosissime procurans,
sacerdoles,
clerum,
pauperes. viduas et orphanos
pro
posse
suorum
bonorum studiosissime recreans.
Sed
venerandus
idoin vir in talil)us dum se assi-
due
exerceret
disciplinis, et in terris degens
debito,
non sponte,
vitam teneret caelestcm, coe-
pit
deVirtute
in virtutem,
tamquam per gradus
eburneos
caelestia
scandere. (^ingulum militiae
relinquens,
monasterium
Sancti Petri, quod est
summae
perfectionis,
Deo militaturus, festmus
intravit . ibique
barbam deposuit. comam totondit,
vestcm
mutavit,
sandae
convcrsalionis se habi-
lum
induit, et quod male gesserat in saeculo, vigi-
lii^
orationibus
ct ieiuniis omni studio correxit,
et'it-i ^e
irreprchensibilcui
reddidit, et sine que-
rela
omni
tempore de cetero vixit, ul merito de
eo
dicoreUn'
: Jlaec est mutatio dexterae Excelsi.
Proinde,
sicut in
saeculo digne Deo vixit, ita
nihilominns
et in
coenobio dignius per omma
iuxta
normam
sanctac
institutionis
vivens,et quod
neciuiter
gesserat,
lacrimis
detersit.
17
Quamquam
enim
vencrandae
memonae
vir in
inultis se
exerceret,
praeclaris
armis
oboedientiae
onmos
praecedebat ; et si quafortia
eerenda
forentin
monasterio,
sprotis ceteris, sibi
tantum
fratres
cuslodiendacommendabanl.lnter-
ea cau^a
exstitii.
ntramqne
molendim molani, ad
quam
deduccndain in
monasterium
idein lohannes
niteretur.Casu
contigit molam
uno axe regente
quodam arto itinere,
hubalosgyrando.deducerent
hnmobilem.
Mox idem vir
venerandus
ne molae
eadem nocte in via
remancrent,
arrepto hgno n
molasgjTando
toto
nisucorporissubmovere
,illud
crepuit et
intestina in saceUum
testiculornni
defluxerunt.nicexporiturvoridicaDominisapien-
lia quae dicit : Cormfit
et castiffat
omuem ftlium
quein recipit.
Vcrumbeatus
idcm vir
patientissmie
Domini flageUa
suslinens,
ncque
stuUum (luid
C contra Douni locutus est, servans in
pectorcquod
per quendam dicitur:
Mus uon
conturbabdur,
qmcquid ei acciderif,
quia Dowiuus firmat
ammum
eius; et item : Beatus vir qui suffert
teniationem,
quoniam cum probatus
fuerit,
accipiet
coronam
vitae. Vere per
patientiam
iste
probatus
est. per
tentationem
coronatus.
per tlageUa
caelum est
adcptus.Per
quinquenninm
cnim. et eo
anipnus,
hoc
suaecorruptionis
incommodum
ita sane
per-
tuUt. ut nuUi
prorsus
propter
pudoris
oppro-
brimu propalarct.
Scd
lamcntabilis
rupt.o
tant
doloris celando
magis
crescebat,
eundo e
redeundo obtinens
sudorem
turgida
vesica,
velut
foUis gcnutcrius i ex
intestinis
divisus
mtume-
scebat. Quadam cnim dic dvun
greges ad neces-
sarialoca destinata, ut moris est
aiinuatim,
pelc-
rent, huic bonae
memoriac
viro haiic
curam
pracpositusmonasteriiindixiti-;sedquamvismul.
tis precihus ct causa
tantae
passioms
renilens,
tamcn devictus
prioris sui
sententi.s,
oves
custo-
dicndas inseculus cst.
Gumquc sic
maerens
eqm-
laret, et dolore nimio
torqueretur,somnus
cum
oppressit. Gui primo
beata
Agatha
per
v.suin
apparuit. sicque eum aflata
est :
y;rf
hahes
inquit, frater
lohanues, et cur ita d^ns
smguUibus
Novembris
Tomus 11.
VITA rRlJIA
97
anxiaris ? Ad quam iUc, lauKiuam sibi hene
notain, sic exorsus cst : Bene, domina, tristis
incedOj quia heu, pro dolor, te meam, quam
speraham, mei doloris aditUricem non invenio.Ai
illa : Soli, inquit, mi frater, maerere, quia cito
curahcris. Hahesenim Amicum queudnm de prope,
cui Deus buius infirmitatis curandi gratiam pro-
prie concessit, a quo quantocius scito te curandum.
Et haec dicens, visio evanuit. Gunique exper-
gefactus a soinno visa secum tractaret, itcrum
obdormivit. Kl occe subito circa diei crepusculam
quidam monachus simUiter in visu, quein nonduin
noverat, sihi apparuit, dicens: Quid, frater,quid
hahes ?Curita murmurando tristis incedis ? Qui
ail : Dirae mortis dolore premor satis, etohoedien-
tiam mihi iniunctam,
languore nimio constrictus,
supplere nequeo. At ille exlendens manuiu, tetigit
vesicae
contagium, leniterque subductis digitis,
inteslina, quac in sacellum fluxerant. iiitrorsus
reduxit. Qui statim adco incoluniis snrroxit. ut in
petigino nulla ruplura vel ruga aliqnaremaneret.
18. Sed praelibatus frater prae gaudio pristi-
nae reccplae
salntis beneficium Domini sub sUen-
tioabscondit.Gmnquotrausirent
Iresaut qualtuor
dies, ecce itcrum
mouachus. qui prius salutem m
somnis dederat,
durissime eum increpans, ait
:
Quid est, frafer ? Miracufum secretum segniter
oblivioni
tradidisti ? Dicit enim Scriptura :
Secre-
tum regis celare bonum est, opus autnn Domini
propatarehonorificum
est. Et ut evanyelica senten-
tia te alloquar
: Vade, inquit, in domum tuam et
annuntia
omnibus, et Hs qui foris
sunf, quae et
quanta tihi
Dominus fecerit. Qui cvigilans, ot m
his quae
viderat,
miratus
obstupuit, et mira
deinceps,
quae circa se Dominus
gcsserat, non
sUenlio
praeterivit,
sed sino rubore ommbus pa-
tefecit
19 Fuil in hoc
coenobio
nostro Sancti Petri fra-
ter quidam,
Racco nomine,
qui cum ex oboedient.a
porcorum
invigilaret
gregibus,
invidia dmboh
miadam
die sibi
quasi furtim
subnp.unlur. Cum
duobus
diebus
quaereret ol
invera.e
..equ.ret,
faodio
quaerendi
iam
affeclus.
ad beat. Anuc.
sub.idia
co..versus
esl. Tandem
ergo die tert.a
quibusdam
abruptis
praecipiliis,
eos a se d.v.den-
tlbus,gr.mic..les
.epperil.l>rae
.....uoaulem
gau-
dio
praecipitia
transiliens.
eode...
ge,.er.s hu.ua,
i.,hco fa ienle,
vercda
foeditate
crep. avere, et
;Uumexcrevere.Quodlicetadta^c^
set
inimicus
ut
h.imicit.as
orga
ho.n.nes 1
al.ta,
otonderet,
tan.en h. quo
mag.ul.car.
voh..t, .n
: d m
rokratus
ost. Ido.n
an,que
f.a.e.-
..,..-
.
.r^Aom fratroiu
nomine
Azonem
Iwbmt
::c1X:tcit'.i.atemsuamden..dareno
.Hicergocu,neumco,,sol,n-,sa^
n
f ,ninm natiens ei
acqmcscerut,
taiKiLin aa
^
Wp tos nhniis
pe.itionibus,
ut
quoquo
modo
u^istentes .
un ,.
inlerstit,one
per eun,
''^''',"'
^,'
e
eessarotur,
d.-muu.a
s""ofra.rinun.Kj.l,^^^
^^,Ji.
enodatiss,g.lluh^
lhs,sa,^
a^^
^, ^,
firmus '^""'l^'^-';',-
'^tm
,
ei,,sde,n
saucti
pa-
se
commondan.os
Anuco,
"
,,,,^8
Uei
tris
pe.s.i.erunt
^^"'''.
.^J'
ei^.s o^a
"O^ bo-
elen.o..tia!
O c.uam
a^m
''-';';';
,riis
nos.ris
nignitas,
quae
..umquam
daro u^
^^^^.^.^
cui et
inandat
prodigium
propalare
;
et alter itttn
monachus
hemitt
afliietua.
98
OE
SANCTO
AMICO
MONACHO.
si hic
verus
tuus
famulus
estef vera sunt quae de D
TITA
PBIMA
Atho,
Teatintis
tpiicopu,
guod
impmdenter
sancti
gepulerum
ealcacerat,
pede
dehihtatm,
tt deinde
tanatue.
l
afratribushonorincesusc.pero!n
e r a^^^^^^^^ P^^_^
^^^. ^^
^^p,I,run> Pe. fa.
,,.connnoraretur,tanem^^^^^^^^^^^^
,.,.
luctuosis
voci.ms 1
,uiu.
patris
nostn
<'g;^^^^^^^^^^^^^^^ .ub
solalium
atque
luvamen,
eo
narrantur,
oro
suppUciter, uf ems mer.tis H
vrecihus
hmen
oculorum
aini,^.ium recfinam. Quo
dicto
conlinuo
Dei
misericordia affuit. ac claris-
simum
lunien
recipere
promeruit . sanaque reversa
est
omnibus
niirantibus
et Doum laudantilms
famulumque
sanctum
eius
Amicum, ad domum
suam.
23. Alii
insuper
duodecim
fuerunt, qui morbo et aiHg
caecit
iilorumamiserant.
muli Amici venis-
beati viri eltlagitabant
et ut eis suis precibus
duodecim.
ctissimo
_ . . ^ .
24. Quattuor alii bomines mcurrerunt m!n-mi-
latom
turpissimam, ita ut eorum intestina dilabe-
rentur in inguine. Qui et ipsi fati-ati nimio
pondcro
intirmitatis. ad beati viri Amici auxilium
B
nus de hoc
quod
sibi
contigerat,
gr
auade
causa
factum
fuerat,
exquisiv,
cjuis b,
hcebat,
cui
Deus
tantum
honoron,
oxh.bebat. In-
,i,atun,
est ei igitvu-.
beatum
Am.cum .b, rcqu e-
^_^^^^^^ i,.,,i,a,is, ad beat, v,r, Am,c, auxmum
scere,
cuius
vila Deo '^"'"P'"''^
"'
J"^
festi.,aba..l,itaut
era.il debiles et infinni, concur-
Pcrpendensautemep.scopi,s
<p,< sa, m
,,^n^,x^, vitae periculu.n suis sanctissi-
si, iam
suhli,uat..s
.n
'i^'^
''^l\''"^' "'P'
j '
^,^;^,"^ n,is
precib.,s
quivissent evaderc. Qui plena f,de
,,,ia face,e
di,,e.ur
^^^^^"^
LeLn.es,
co.I.inuo ut viri Don.ini A.nici conti-

::ii:;ii:rla.in.n.^^
isllji trsi.. ci
b . , 1 ;uo r. Hiimi.
Uerniosi
quatlHor
Banati
E
Viw*
redditus
fatnuh
repentina
caecitate
affecto
m
cnni verba
sacerdotis vera sinl vel sacrilega, re-
diens ad
propria, non
meminit se vovisse taba.
Ouandiu enim vixit saeculo, nunuiuam
ipse tolius
corporis
caruittormento;
unde.timeo, maior sub-
iit infirmitas.
..,<.
21.
InBorellorummdomoquidam
nutrituslue-
rat. et cuidam
Borello itidom nominato
familiaris-
sime
adhaerebat,
quem
lohannem
Franconis
vocitatum
me vidisse luemJni et ab eodom islud
purcepi.Cuicumpraenimiaiuvontutononacqnic-
vissem
(linoc eiiim aetas proclivis ost ad monda-
cium),
fratros quidam monaclii, quibus idom erat
certum,
viniti sunt ad cerliiicandum.
Erat ergo
Borrehus
Imius dominus apud Sanctum Polrum
Avellunae.
ulii boatus Amicus noscitur iacere.
Quia locus ipse piscibus destiluitur, eidem puoro
iniunxisse
dicitur,ut ad Sanclum Vincoutium pro-
peraret. et a pisc:iloril)us suis pisccs quanlocius
C
doferret. Slalim ilaque puer oboediens mandalis
domini sui. porrcxil et piscibus reperlis rodiens,

i, e. truclas sccum dotuht quatli-aginta trottas*. Sed in via in-


comiiioditatum
phiviosi ;ieris pi-rpessus. ila in ro-
ditu lunien oculorum amisit.ut f(]uum oneratum,
quom sequebatur, penilus non videret, ac pro de-
fectu visus ducom sui itinoris accopit, a quo Avel-
lanam nsque deductus, inter bracliia contuberna-
lium ad prausoutiam BorreUi deportatus ost. Cui
doiuinus uon parum compassus, monaclios ad se
venire mandavit, eisque multis precibus commis-
sum sepvum ad sepulcnuu bc:iti Amici deferre
focit.Ubi fratrt-s. iiniUis pro i-o oralionibus profu-
sis, semivivum coUocari praecopere, si ficri po-
tuisset, somni aliquid acceplurum. Ibique fere
unam per horam decubans, lampadis se lumen
videre :u'clamat, omuiqui' acKritudine fuj^ata, qui
l);iiulorum munibus di-porlalus advenerat.resum-
ptis viribus. pedibus suis suum remeavit ad do-
minum.
itemque 22. Quaedam nempe mulier, quindecim amiis
mulieri,
Uicis nuniere privata, andiens beati viri Amici
miraculorum fanumi, instantissime coupil Deum
exorare. dicens: Deus ounnpotens, incuius nomhie
heatus Atnicus multa mirabiliter narratur gessisse,
ef duo
epileptiei.
l'om(t
prodigiott
praebita
monaehis
25. In eadem ipsa provincia fuit quidam homo
qui liabebat duos filios infirmitate gravissima
lal)orantes. Nam caduco morbo continue et sine
intermissione crudoliter
vexabantur, ita ut per
ora horrendam, omnibus
intuentibus et compa-
lientibus, proicerent spumam. Sed et ad haec
mala illud accodebat, ut paralytica imminente
dissolutione, totius corporis oificiis reddereiitur
inutilos.Pater vero, nimiis angustiis agitatus, quid
facoret c.um doloro el tristitia cogitabal. Tandom
recordatus miraculorum sancti Amici, iilios vehi-
culo impositos duxit ad sanctum sepulcrum. Ubi
orationibus suppliciter Deo se recominondantes
et famulo suo sancto Amico, continuo ambo filii
sanitatem intogram rocipere meruerunt.
26. Quadam autem die fratres longitudino iti-
neris fessi et fatigali reversi sunt ad monaste-
rium, nihiltpie invenerunt unde hvmiana fragilitas
ot coruin lassitudo confurtari ac retbcillari posset, esurientibu$.
scilicet ad edendum, praeter modicum
panis
durissimi. De quo frater Racterius
humilitor
odons, cupiebat ot exhortabatur ceteros omnesut
do ipso qiioque ot ipsicomederent cum gratianun
actione : qui slatini et ipsi de eotiom pane como-
derunt. Unus autem illorum dicebat se nullum
cibum manducare posse, nisi aliqua poma babe-
ret. Intuens autein frater Ractorius in ter-
ram, vidit iuxta quendam sterilom cespitom
tria
pulcherrima poma et ad edondum
habilia,quibus
necessitatis inopiam Deo donanto expulit.
27. Licet multiplicibus prudoiitioros do huius
sanctissimi viri Ainici miraculis atfatim et compo-
site scriptilarint, rogatu tamen domiii
Amici
monachi et sacerdotis, ceterorumque confratrum,
sancti Amici el ainorc, pam-a ex
innumorabi-
libus praedicli viri virtutibus, oxiguo isto
oflicio,
ulpote iiicuUi, divina illustrante gratia,
exarare
quod quivimus, boc libavimus. Nempe si tot lin-
guaruni ritu, quot membrorum compage
corpus
texitur, fungorenuu-, univers:i clarissimi
vii"i
Amici miracula onumerare nullatenus
possenms.
28. Ad primam quidem partem ipsius
sanctis-
simae
Vita
hate
scripta
yogontf
sacerdote
sancli
homony'f*<'
et
quondaf
I
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 99
fammri.
simae
vitae
conabimur attingere. Idem igitvir Dei
famulus
Amicus,
periculosum
hommum mluituni
fugiens
vitamque
soUtariam ageiis, in monle, qui
vocatur
Taurinus
H,commorabatur.
Abstinentiae
"
et
largitatis
inslanliain
legere noluil, qui domno
Amico
sacerdoti et monacho, sacri corporis custodi
fido
post eius obitum, prout noverat, reseravit.
Pauca
haec
quae
praelibavimus de vita sanctis-
simi
patris
nostri Amici,ex mera devotione vobis
transmittimus,
ad laudem et gloriam Domini
noslri
lesu
Christi, qui est benedictus m saecula
saeculorum.
Amen.
ExpUcit
vita sancti Amici confessorls. Deo
gratias.
ANNOTATA.
a
Camerini
dicio marcha erat; sed sicut mar-
chiones
sftepe
comites dici consuevenint, ut in
episiula
Ottonis 111
imperatoris ad Silvestrum 11
Lvam,
uhi nominat Go[nonem?]
comitem Spolc-
tinis et
Camerinis
praefectum (1)
et in alm testi-
moniis non
pauois (2),
ita et marclm
desirjnari saepe
^
potuit
7iomine
comitatus.
b
LudovicHS
JacobiUi in Vita S. Amici quam
vulgari
idiomate
edidit in suo opere Vite de' santi
e
beati dell'
Umbria,
tom, III (Fobgno, IGbl),
p 6 haec narrat
deprimo
accessu tUius ad vitam
monasticam:
Dopo la morte della madre, circa
1'anno miUe de N. S. e neU' eta sua di circa
anni
97 si trasferi al celebre
monastero di Monte
Gassino, ed m esso si vesti rhabito sacro Bene-
dettino;
dove fece il suo
novitiato, ed miparo da
ouelU
osservantissimi
monaci le cose
spettanti al
suo institulo...,
etin
margine citat Breviarium
ant.
MS in Yita huius sancti.
Sedhaec certe non conve-
niuut cum iis quae leguntur in Vita
anttquwn,
uhi
monasterium
quod
ingressus est sanctus
nequa-
quaui
dicitur fuisse
monasterium
Casmense, et
tantum ahfuit ut ab *7/m6-
observantissimis
mona.
chis instituta
regularis vitae
acceperit, ut
narretur
a coenobiali
discessisse
societate
qma
pernicio-
sissime
conspiciebat a regulari
tramite
confratres
exorl)itare,
et refrigescente
spirituali
tervore,
muUo magis in
mundanis
occupabantur
exercitiis
et
pervicacitate.
c Mons iste, ut in fine
huius
Vitae (num28)
et
C m Vita bremori (num. 8)
notatur,
appellahatur
Taurinus. Non unus
reperitur
vicus fere
snniUs
vocabuli,et
quidem
duplex in
Aprutio,
quorum
alter,vulgo Torano
deU' Aquila,
situm est 16 fere
chihmetris a civitate
Asculo ad
orientem,
ahquan-
Unn meridiem versus, fere
ad
tertiam
partem mae
inter Camerinum et
monasterium
Sancti
Fetri de
AveUana,quoposteaconcessit
sanctus.
. ,
d Per triennium
scilicet
.olus
mansd, sed
demde
cum sociis per muUa
annorum
curricula
(ut m fine
huius numeri notatur),
ad
viginti
scdicet
annos,
secundum scriptorem
Vitae brevions
(num. ti)
e
Nimirum,utexistimo,inmonte
faunno cfr-
annot. c). Nullum fiumen
nomine
Clanm
mtetn-
torio Asculano
signatum
repperi,sed
vicum
Torano
deU' AquUa
praeterlabitur
fiuviolus
vulgo iron-
tino dictus. An is forte
olim
CW.un.
nuncupa-
b^iur?
-
Rursus
lacobiUi
confingit
(tom cU.,
p. 7) hunc locum fuisse
monasterium
quoddam
(1) Onberti episf. 216 (al. 1-^. al 217)
ed.
J^Havet,
p. 203. -
(2) Cfr. Muratori.
AntOj. Ital., lom^l. P- 268-^0^
(1882). P.2S2
-
(5) M. G., tom. VII. p.
731. - (M'^'";^;
rianabbatUu CasLnsis
ac.(VeDetus,
1734).p.l79.
Benedictinum,observantiaregularico}ispicuum,qito
ad hreve tempus se contulrrit sanctus disceilens e
monte Taurino et mox ud eremificam vitam redi~
turus; et id se hausisse significat cxLection. ant.
MS. in Arch. Epis. Spoleti, tom. I, pag. 162. Ve-
rum hae lectiones sunt ipsissima Vita secunda
paulo inferius edenda (ut patet exhuius Vitae (H-
scriptione in cod. Brux. 8299), ubicerte nihH istius-
modi legitur.
f In regione Sulmonensi. Comilatus Valvensts
in ea regione ab ineunte saeculo VlXIexstitisse fer-
tur. Cfr.
VgMli, ItaUa sacra, tom. I, p.
135S.
g
Hoc locoprimum nominatur coenohium Sancti
Fetri de Avellana, quo, ut supra notapimus, con-
cessit S. Aniicus postquatn, secundum scriptorem
Vitae hrecioris, viginti annos in monte Taurino
transegerat (3).
Monasteriutn istud condidit S. Do-
minicus Soranus, auctore et possessiottes ad id tri-
buente BoreUo comite Valvensi, ut narratur in Vita
S.
Dominici a loanne eius disciyulo amscripta et
antepaucos annos a nobis edita (4),
num. : Prae-
terca non paucis a Burello maiore precibus inter-
venientibus, in Sangro construxit coenobimn,
^
quod ab liominihus ilUus terrae incoUs Sancti
Petri de Avellana
dicitui-,quoa ipse BureUus
muUis ditavit praediis atque divitiis. Coenobiutn
autetn conditutn esse ajino 1025, coUigitur ex Chro-
nico Casinensi, lib. III, cap. 39, uhi de filio
illius
Borrelli : Borellus autem comes, Borrelli maioris
mius,...monasterium
Sancti Petri quod vocatur de
Avellana, ciuod
videUcet pater ipsius beato Domi-
nico ante quattuor et quadraginta
annos
ad
construcadum
tradiderat,...
beato lienedicto
devotissimus
optiUit (5) ;
porro
diploma huius do-
natiotiis, quod ex liegesto Petri Casinetisis nobis
servavit
Galtula (0).
atino 1069
cottfectum est.
Locum
vero,nhi
motiastcrium
Saticti Petn cotistru-
ctum est, itidkat
idem diploma situm esse mdioe-
cesi
Teatitia
(Chieti), iuxta fiuttien
quod et hodte
Sanirro
appeUatur,
unde et regio Sangria(/) et pro-
vmcia
Sangritica
.c^Sangrina (8)
vocitata est; in
AveUana seu de AveUana
dictus fuisse
ferlur ab
enorttii arbore
aveUatta.quae
olim iuxta cotMe-
,.,
(m _
Ex dictis cotistat
errasse
Lnlnn (10),
ubi
^notiastcrium
Sattcti Petri de AveUana
attno
99^
a S
Domitxico
Loricato
conditum fuisse
sujtit/i-
VITA PRIMJI
'"Toid tam
hmjan-am
sa,,cti m,-i
senedutcn
Irnud
menter
ad.nis.rint,
suspicabantur f"''^ "'"^^
antiiuio,-i
e.e.plari
huius
V.tae
--'i"': '
A'-^
Jcru,n
LXX,
.jue.n
i,.c.,r.osus
l.brar.us CXX
''Tln
editioneCasi,u!,.silegiturgomleueT.s,
q.iae
Jx.anifesle
corrupta est.
Crediden,
lege,ulu,n
Ze
geniterius
seu
gonetarius. Cfr.
Ca.ujn
Glossa-
^laLasteriu,n
,ui r^it.us
.nulto
te,npo,r
,n
pascuis
dissitis
inv.j.laret.
1 Allio
seu
Aclo,
Teatinus
ep.scopus
sed,
*
GaUula (13)
constat.
n Cfr.
supra,
adtiot. c, d, e.
an m Vit numm. 15, 19. - (9)Ma-

(13J
Loc. cit aupra,
noL 6.
VITA
DE
SANCTO
AillGO
MONACHO.
100 D
VITA
SECUNDA
S.
AMICI
Comment.praev.,tmm.6.
S. Amicus,
prius
aaetrdog,
deitt
nwnnchm et
eremiUi,
miiltos ad
jtietatiit opera
etad
religioeatn
vitam allieit.
B
*
cod. el td. et
Latrone,
quimulam
MU8 ri
abgtulerant,
divinitus
jmniti.
a
incipit
viU et
obitus
sancti
Amici
sacerdotls
et
confessoris.
1
Beatus
igilm-
Amicus,
genere
nobili
orlns in
nost
te.nporc
monasiicum
adeplu^
est liabimm.
Goepit ergo de
virlute in
Tirlutem
proficere
et sc
5r
oTdie
robuslior
exsisiere.
Perlustra..
autem
de.erta
vastissima,
mont.s
ascen.o
^er-
te
^xpetiit
speluucum
divina
sibi
providentm
;
epa lam.
Mox
i.ilur
oralione
faela, crucis
^l^nfculo se
circumsignans.
praelatam u
siM3luncam ;
ul)i per trieumum
mans. aM
c
ulUus
hominis
solalio.
divino
lantum
iulciebatur
amminiculo.
Famu
itaque
viri donunj
Amic.
cresccnte,
circumcpuuiue
ex omm parle honunes
ad eum
connuebant,
vitae
aetcrnae
(.xpetentes
alimenta ab eo ;
qi.orum
non parva
mullitudo
eius
*
horlaminibus
largas in
pauperes largiti
sunt
eleemosynas,
noiu.ulli vero saeculo relicto
Domini servilio se devinxerunt.
2. lulerea dum quadam die ad
comitatum per-
gerol lialluensom o, iu duos lati-ones incidit. qu.
conlestim ul eum viderunt, de m.ila cui msidebat
appropinquaules
ilUmi
deicoerui.t.lllo
aulemdum
eos
perspiceret super mulain sedenles, posl eos
clamavit dicens:
TollHe, filU,
vuUscim et nostra
calniriu,fj\(ihus hatic minare ifossitis
muJaui, ut
velociua peryfire vuleafis itiuera. At illi portinaci
mcobata perdm-aiites
maliguitale,
applaudobani
se U.crum non parvum roiiperiisse. uude valde
incedebanl
gaudenies.Vir anteniDei ibidom pau-
lisper subsistil, dopulsa omni a corde perpessi
huiusco daumi inolestia, ot a proposita se uequa-
qnam subtraxit via. Cumque iaiu nimis fatigatus,
;
aliquauluU.m a via divertons, sub :irho.-o qniescc-
ret, et iUi pertinaci iiilentione al)iront,devenerunt
ad torrentem quendam, (]ui vocalur Vera. Sed
dum absquc aliqua ambiguilate se transire puta-
ront. mula cui latrones insidebant, divino, ul cre-
dinins. iacta verbero, medio substitit amne. Illis
autem latora eiusdem mulae nunc virgis et nunc
calcibusfundenlibus.iam nimis fatigata. coepit se
suhrigere elcalcibusaciuam pulsare. donec in tlu-
men eos decuterel; non auio.ii osl lantu.ii coii-
te.ita m\ila illos a se deoussisso, nisi eos posi
deieclionem in aquam calcibus subrueret. Illi
autem infelices ah unda sursum elevati, sed ab
eadem miserrinuv ratione uliquanto spalio fue-
runt apporlali. Postquiun aulem a fUuninis eva-
serunt alveo, iid i.wicem conferebant, et de hoc,
quod ilUs accideral admiraljuntur ; tandom intel-
lexerunt idcirco haec se perpessos fuisse, quoniam
viroDe. Amico maximam iniuriam fecissent.MuIa
autem. poslquam lalronos deiecit et conculcavit,
recto iiinero.q.iasi odoi"e, sicut oanis, posl beatum
vinim a!)iit. Veuiens vero ad Dei fainulum, quasi
ab aliquo tralieretur. el ipsa continuo a via divor-
tens, atque ad beatum Amicum festina venit, et
cum eo stetit.Lalrones eliam et ipsi arreplocursu
E
nnilam
insoquehantur,
quam prius consequi
nequivornni.
quam illnc
devenerunt. ubi famulus
Dei
quiescebat
Amicus; nmla siquidoin tamquam
applaudebal
venerabili
viro, lambonsque pedes
ip^his
lamquam
laetabatur de latroimm se eva-
sisse
domiuio.
Quo'd
videntes latrones. obstupue-
runt, et tunc
tandem
intellexerunt ipsuin Dei
famulum esse
Amicum. Moxque coram eo pro-
strati,cnm
lacrimis
veniam
poslulabant, seque
errasse setiuo
nequam
gessisse profitebanlm-.
Quibus vir Domini incput : Kcce uuuc, /iUi, quam
prius
rapuisti.-i, cum henedictione hahdoie malam
;
tantum a
perrersitatis ahstinete rapina. At illi
niunus non accfuieverunt
suscipere ; a furto autein
professi sunt deinceps cunclis, Domino annucnio,
iemporibus
abstincre. Post haec igitur vir Domini
Amicus eos ad se propius accedcre iussil, atque
indicta
paeniienlia. illos quido.n re.iiisit ad sua,
ipse vero coeptam
periendit viam.
3. Eodem tompore (luidain miles, iniqua subri-
pieiito
cupiditate,
cuidam rustico rapuit solum
quem
possidobai
bovem. Cumque rusticus ille
pedibus
provolverotm-
niiUti,attine ul sibi misere-
retur orarel, el ille nuUo modo acquiescerel, tunc
nii.uo exagiiatus cordis dolore, quid agcret, quo se
converieret
ignorans, ad soluni coufugit heati
Amici solatium. Erat siquidem vir Dei sanctus
Amicus afflictis
vaIdecoiupatiens,et
superoppres-
sos pia gestans viscera. Cuin igilur ad virum Dei
pervenissetafnictus,coepit
oum rogare ut hovem
suum silii rodderet. Cognito autein beatus
Amicus
quod iniles eum ipsi extorsissel, ad
rogandu.n
preco supplici festinus coopit abire.
Pervo.iit
autemadmilitem; cun.que illu... fuisset
inlu.tus,
humiliter satis illum studuit exorare atque exbor-
tari, quatenus afflicto inopi boveni, quem inique
subripuorat, misorans restilnoret. At ille nou
solum
sanctiseiusadinonitiouibus
.nun.uo
acquio-
vil, sed etia.u ohstinate alcjue
praesumptuoso
1
rospondit, dicens : Neque episcopus, neque pre.^hy-
ter, neijue monaclius, neque laicus, nec omnino ali-
quis mortalium,poterit amquam ohtinere
qiiatcnus
istius hominis restituam hovetn. Audiens
haec
famnUis Dei sa.ictus Amicus,
contristatus,
iion
ta.u damno bovis quain periculo
miseri
militis,
dixit ad eum praesaga voce : Sctto, homo
miser-
rime, repentituim tihi imminere mortem,
quontam
non es verifus omnes ministros Domini
pariipen-
dere; idmque, crudeth, rita i.rtitrquetur a tehodie.
Quibus ille auditis, non solum contoinpsit
virum
Dei, sed eiiam irrisil. Exorlo autem
postpaululnm
tuinultu in eodeiu looo, du.n putaret so ahqu.d
fortiter acturum, accurril, atque in eodem
iurgio
incaute agens vulneratus est ; eodemque
die.
ui
vu* Dei praedixerat, merita obiit morte.
Qui
aulem viri Doi Amici cognoverunt
super
militem
increpationem. eo defuncto, inopi
homini
quem
perdiderat restituoruni bovem.
4. Cum autem moraretur idem beatus
Amicus
in ierritorio Esculauo, prope fluviuu.,
qui nuncu-
patui- Clarinus, longo somolus ab
hahilatione
hominnm, molestuni satis visum esl
fratr.hUh
cominorantibus seciim, cpiod ni.uis
abessent
ao
oratorio.
Vir polens,
(jui bovem
cuiusdam
paupen$
rapuerat,
secundum
.laiicti prae.
diclionem,
rej)entina
nect
MuUaUis.
Saxum.
9<"^
gpeluncae
a
S.
.Aroico
<"
oratoriun^
convfreo*
imminfbat,
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 101
diseissf*'"-
B
^tcibus oralorio.
Vcneraliilis iianique beatus Aniicus. om-
"mivi''"* nia
tactus
onuuhus ut (.uimus salvos faceret, fra-
Irum
non
sprevit preces ; licet diu reluctasset, ta-
men
quandoque
praebuil assensum.Hepperorunt
si(iuideni
cryplam a Dei hominis cellula fernie
septem
milia passus disiunctam. quani decerne-
bant
oratorio
congruam fore. higressus autem
crvptaevergensadorientem
largum introeuntibus
praebebal
aditnm. scd saxuni ingens imminens
tenehrosam
[reddcball et drfonneni. Rf;it\is ta-
men
Amicus
invitans Esculanum episcopum.dedi-
cari
fecit in
praedicta crypla altare in honorem
sancti
archangoli
Michaelis. Cumque saepissime
iUuc cum
frafrihusconvcniret, et de loci ohscuri-
tatetraclarent,
vir Domini. cum virga quam manu
gerebat
gyrum incircuitu
prominentisrupisqno-
dam
die faciens, dicere fratribus coepit : nimm
sumiiiae Dei
pUtceret potentiae, quo<l hac emineiis
saxum sit ubscissim, et iiohis facHem imtehret in-
cessvm,et
cnjptae
conspiceretur himen infusum;
quatenus ad divina celebranda mysteria supeniae
lucis nobis non deessetlucerna. Quo dicto, fratribus
ante ianuam
relictis, ipse seorsum panluhun se-
cessit, et pro saxi huius remotione Domiiium ro-
gavit. Divina autem pietas. sicut quondam exau-
divit voces cordis
precantis Moysi, ita etiam nunc
dilecti sui Amici.
hituentes igitur ilhid postea
saxum,
quemadmodum
beatus Amicus gyraverat
cum virga. ingentem dedit crepitum, atque a suo
corpore
divisuni. ante iaimam deorsum ni terra
cecidit;
deinde super discipulos viri Dei atque
maximam
multitudinem
rusticorum, qui ad
praedicti loci venerant
opporlunitatem,
quique
etiam
ientacuhnn
capiebant, iis omnihus conspi-
cientibus
ruinamque
vitare difTidentihus,
dedit
lerribilem saltuin, ct usque ad ima vallis cum
Iragore nimio, ingentem traxit ruinam. Qui autem
adenmt, posttjuam in se revorsi snnt. ad fores
cryptae
properantes.
conspiciunt locuni illum,
unde saxum illud fuerat abruptiun; et ecce appa-
rehat planior atque politior omnihus parietibus
intrinsecais et extrinsecns. Mons autem, in cuius
corpore hoc exsiat oratoriuni, Petra lanuae voca-
tur a circummanentibus.
5. C.um quadam die idem venerabilis Dei Ami-
pedem.trabis
cus cellulae suae cum non parva multitudine
casu contri-
rgpararet parietes, dum ipsi rustici trabem trahe-
tum.impresBo
^^^^^ minusque caute, ut illorum moris esl. se agc-
mnocructs
^^^^^^ ^^^^^^ ^^^^^^^
attrahehant
super pedem
alterius transiit ;
quae mox el ipsa ossa contrivit.
Quiconfestim
acerrimodolore
constrictus,
ingen-
tibus Dei hominem
vocibus
inclamabat. ut illuni
faceret salvum. Vir autem Domini, eius compa-
tiens doiori, festinus
advenit,
pedemque
attriti
hominis, imprcsso sanctae crucis signaculo, am-
bohus manihus adstrinxit ;
statimque
dolore
fugato, hominem saiuun reddidit.
Iterumqueillum
signans, dicehat illi : In nomine
Domini nostri
lesu Christi, fili,
ecce saniis effectus
es; vade ad
reliquum tibi perficiendum
opiis. Qui continuo
surgens, quasi nil laesionis
habuisset,de
incohato
soIHcitus opere, laudans Deum at que famulum ems
Amicum, coepit abire.
6. Alio quodam
teinpore (luidam
illustris vir
alimoniam praebebat sancto Dei Amico. Duin pa-
nes. quos eidem Dei Amico
dirigere
destinaverat,
apud se haberet, iussit suo
dapifero ut cambus,
quorum magna
muHitudine
pollehat,
cibuin tri-
bueret. At ille,
parvipendens.
incaute de pane
Dei homini dedicato cani
proiecit file vero. ut
canum est aviditas,
accurrit ut cibum
accipere
vellet ex panibus, atquein
terramse
propnomore
Obilum
Hugonit
abbatis Far-
fensis ditina
rei^ttatione
cognoscit.
E
Opificis
repente
sanat.
Panem ipni
(lestinatum
comtdere
renuit canis.
exlendens. circa eundeni i)aiiein coeiiit mirari ; et
"'^* skcunda
lingehat, et non mordehal : ciuasi dieeret et nian-
ducai'e se velle, et tamen viri Dei alimoniam co-
medere non audere. Quamvis enim animal brvi-
tum,malehattamendivinomonitu manere ieiunus
quam sancti hominis consumere cibum. Minister
autem, haec conspiciens, admirans rettulit uni-
versa domino suo. Quibus ille auditis, ilico intel-
lexit hmic ex panibus fuisse domni Amici, cuius
lactum refugiebat canis. Panis autem pars illa
collecta, non parva veneratione servatur recon-
dita. Cuncti autem haec audientes, nam per
cunctorum ora haec fama volitabal. grates redde-
bant Domino et saiicto Amico. fideli famulo eius.
7. Quodam ilacpie tempore. cuin idein sanctus
Amicus apud beati Pelri monasterium coiumora-
relur, uhi nunc etiam, Doiiiino provisore. sacratis-
simumeius corpus requiescit, dum haheret idem
vii'sanclusante ipsam ecclesiam quandam suam
celhilam parvaiu, in ea die ac nocte iugiter san-
ctis operihus exercebatur. In liac igituv cella con-
slitutus. prophetiae instinctus spirilu, Farfensem
(luendam
ahhatem. nomine Ugonom, venerabilis
utique memoriae virum, aspexit a inundo exces-
sisse mediae circiter noctis, in Dominica scilicet
Nativitate b. Pulsata autem cellulae fenestra,
quendam fratrum convocat. qui assiduus eius as-
sedafuerat ; liaferi,hv{uiU
fra(er,accurre,Hhanc
chartulam abbati ccteri.sqnc nmfrafribus in rapi-
tulo porriije, et pro domiiio V<jone Farfensi abbate
eos orare commone. Hac enim nocte media e^ces-
sit e vita columna maxima. Quis. o Dens, henigni-
tatem tuaiu non stupeat, cum etiaui in onmihus
vitae temporis
partihus
prophetiae noii ahneges
monslrare
prodigiaV Longe eniiu semolus et cel-
lula iuclusus, (luod
corporeis oculis deiiegabatur,
visibus est intuitus
interiorihus : (luod non multo
post claruit.
Venientes namque
([uidain fratres
eiusdem
Farfensis
coenobii,
nuiitiaverunt sancti
iVmici sociis
fratrilius pro ahbate suo defuncto
preces Deo
caritative fundi : a quibus cum datai-ia
mortis
inquireretur,
itidem ut dictum fueral a
sancto ab eisdem
fratribus
intinialm-.
8. Ulen. igi.iir Dei famulus Ami.us,
Penculosum
^.^
hominum
fugiens asi,ectum,
antcquam
bancti 1
e-
tri
monastei-ium
adiret, vitam
solita.ianiperegit,
in monte scilicet,
qui vocatm-
Taurenus.
tlu |)er
^
viRinti
annorumspatia
nullo alio victu nisi lung.s
aul
pomis
silvestribus
usus est; itemque per qua-
draginla
annos tanta
absti.ientia
.nacerav.t cor-
pus, ut neqi.e pai.e
..eq.ie so.m.o
sat.a.etur.
Qu.d
autem
de
eleemosynari.m
largitate
d.xer.mus,
cum
sanctus
vir Domini
A...ic..s
on.n.a
necessiu-.a
eroitavitV
O.nnia
itaque
pauperil.us
erogay.t, qm
nhl sibi
retinuit.
ITaeterea
eidem
sa,.ct.ss.mo
hic viro
Amico
talis erat n.os, ex q..o ba,.
.
Petri
Avellanensis
.nonaster.u...
ad..l, ut a fe.t.-
.r,ate
sancti
Marti..i
usque ad Pascl.a
nullo a ,o
victu
uteretm-
nisi
pa..eet aqua; ... hoc
quoque
Umparvum
usun.
te..el,at,
..t cuique
cred.b.e
"
possilmagisillu...angelieoq.,a...lmmao
eibo
foveri.
Denique
dom.mca
ciuaq.ie
d.e t.es
L.tmn P"..es
eellula sua
claus,.s a fratr.bus
,.ce,-
l,:Us';>
s'.:;:t;:inis.rarentureiden.Dei
s;::ta
e.i:::s:m,quie,iiiun.Deinm.u.
fumet
cael^sti
ali...ento
pavi, et,
quo..sque
f.a
Iruin
102
VITA
SKUITOA Inmi
visitatio
adfuit,
cum -.-
DE
SANCTO
AMICO
MONACHO.
ipso
ste.it.
Post
Amicnm
totan..pe
calcariae
.^ cc^m^ D
nntnrus
Sed
mirnm
in modnm,
dnm praecipi-
.,ndo ad
homincMU
Dei
perYcnit.cum
admiral.one
omninm.
eximimn
saltum
faciens, sme cmuslibet
lae^ione
traiisivit
f.
12.
Presbyter
quidam
fmt n) partibus Furco-
Aviciilae
mieasinsinit
eius
collectas
eome^turae
advolant.
fome.timKm,dummicarumfragmontamsuosmu
ceneret
vuUu
liilai-i
dixit : Vtimm
adesse^t
qu
Zs^as
r.o.edn-e.i.
Mox ad hanc
vocen.
l^nu-
n^ Dei,
parvi
volucres
adfu.rnnt.
ot quod
opta-
vcrat sanctus
adimpleverunt
Preabyttr
'inidam
a
hernia
per
UUi
aufneii^
u|/t"'""
-
.
-"aicum
fidens
quodam
die,
omnibus suis ignorantibus, sanatu,,
.olns
arripnit
iter; et vix tandem per decem dies
adsanoti
viri
mansoleum
nimium
fatigatus deve-
nit
Prostratus
igitur circa sancti viricorpus, lacri-
niis et
precibus
Domini
misericordiam et sancti
Aniici
incessanter
precabatur.
Girca puUorum
Soeii sui
avaritiam,
tuptma
illustraiione
aibi manife-
stntam.
castigat.
*itacod.eted.
B
..ratsanctusadimpleverunt.
^ero
cantumfratribusinecclesia*Dominolaudem
10. Alio
quoque
tempore
.dem
"J
~
Xentibus,
apparuit
sanctus Amicus eidem
sanctus.adquendampresl,ytermn,grav,mfon^^
^^^
in
vLne,
dicens,
super tumulum
tate
laborauten,,
rogatus vem
;
et
'""^
"^ "^_
^
'7,,dens:
Quid, inquit, habe., fiU,
et tauium
pro eo ad
Dominum fusa,
samtat,
P~'j^
Z^^^taris f^ Et ille : Do,mne. inquil, tauta iu-
tns . Posf
paucos
fc''''";^'^!'^;;^;
H^mamque finnitale
lamqae
turpi detineor,
quod mallem mori
Doi famulo
Amico unum par boum equ '"4
/ /
^^^^^^^^^
,,;, ^ ,,j
un.un, cum cap,.|bu,.
ovibusque
n'^"'
J^^'
[ ^^-.l^^rm
aegritudinis
oste,.sionem
appUcans
j,
ginta, ac
pan. brach,a
>^^^^^
Xll
Amicus. ut videbatur,
albis indutus
sancto viro grat,as agens,
fideUtcr
aiiimuii v
imnressit tres suos digitos ex parte qua
omnia sanctus vir iam
superms
memorato
mona-
y*;^''^? .^^,'''^^
impressione in modum apis
cho Baterio
tradidit,
ipsiqne haec egems
d.spertm cj^Hudo
me, a

^
>^P
^.
^^^ ^yter
num sibi retimut,
rehqua vero m mei^^
^p^^ _^
^^^^^^^
^^^^.^.^ ^^ sanctum
Amicum, suae salutis
auctorem,
sempor miro coluit affectu.
ed. coacta
Saxum ex
alto decidenx,
ne virum Dei
conterat,
dirinitiis
avertitur.
lum dispendU.
Quod virum Dei
mimme latuit.
Mov autem ut illum vidit,
percontari coepit de di-
slributione
praedictarum
rerum, quibus etquah-
ter erogasset.
Domine, inqnil.
omma, ut nnhi
iusmti, expetidi. Gui homo Dei seiisit arndens:
At, inquit, dc panno (luid,
de qm iibt l^racas suere
^M(a.sN7Quo audito,
monachus iUe valde erubmt,
genibusque eius provolutus,
veniam
postulavit.
Gui sanctus Dei Amicus
paeniientiam
indicens,
ait: Vade, iterutnque
pauperibits pannum ipsum
tribue,unicuiquebrachia
datis quinque.
11. Interea causa exstitil ut pro utiUtate mona-
sterii dorano Petro, venerandae
memoriae eius-
dem loci abbate, iubente, fornax calcaria con-
strueretur.
Quapropter Amicus Dei famulus e
monaslerio egressus ad locimi venit, iii quo prae-
fatus abbas cum aliquantis fratribus morabatur,
ibique secundum ipsam calcis machinam assedit.
Quo in loco grandia robora rusticoi-um manibus
per acclivia montis praecipitata confregerunt
quendam molarem lapidem, qui grandissimo im-
petu corruens, videbatur ipsum Dei famulum
ANNOTATA.
a Id est Vahensem.
Quodhoc loco narratur, ad
ultima sancti vitae tempora
referendum est, ubi
iam in monasterio Sancti Petri de Avellana versa-
bafur. Cfr.
Vit. I, yium. 10.
b Hn()oms abhatis Farfensis ohitus contigit anno
1039. Cfr.
supra, Comment. praev., num. 10.
c Nihil, Ht in Commentario
praevio diximus,
memoratur in hac secunda Vita de obitu S. Amici,
etumim tanfummodo
sequitur miraculum
ab eo
posi morfem patratum. Quod minus mirum vide-
bifur consideranti eandem, ut ex titulo in cod. Brux.
8299 illipraefixo constnt, excerptam esse ex Lectto-
nario ecclesiae Spoletlnae, ita scilicet
concinnatam
ut lectioni inter divinum officium
inserviret :
m
quo genere scripturae non tanta cura
habebatur m-
tegrifafis.
DE SANCTA IDDA
GOMITISSA DE TOGGENBURG, IN HELVETIA
COMMENXAMTJS FRAEVIUS
TEMPOn
UtCBRTO
I. Recensio doeumenlorum de S. Idda.
J.D.B.
Bruxellis
muttu
doeumenta
de S. Mda
asservantur,
nempe in
codice 8930
1. In dicione Turgoviensi, quae est pars Helvetiae
ad orienfem lacHConstanfiensi dejinita, die tertia
mensi.s huius celebris hahetur memoria S. Iddae
comitissae Toggmburgensis, de cuius vita cultuque
non pauca documcnfa servat bihliofheca regia
Bruxellensis inter codices manusn-iplos sub numm.
8545 et 8930. Codex signatus num. 8930,
praeter
amplum commentarium de cultu legitime
adhibito
beatae comitissae, de quo statim dicetur,
quattuor
habet apographa legendae Iddianae. Frimum,
quod
infra Ujpis mandatur, descriptum est ex vetustis
ipsius regiojiis, nempe coenohii Fischtngensts,
codi-
cibus;
DIES TEUTIA NOVEMBRIS.
A
cibvs;
sectindum, a primo vix quicqiiam dissimile,
nuUnm
suae oriffims imtigium servat; terfium in-
sci-ibitiir : Lectiones antiquae divini ofTieii, sed
istae
leciiones
ipsam legcndam exhihent
;
iandem
nuartum,
Actis iWHtris etiam inserendum, dexum-
ptum
est ex
pergrandi pergameno Blaburensis
Ordinis S.
Benedicti prope Ulmam coenobii, pas-
sionali
sanctoi-um
decimo, circa annum 1480 ele-
gantissime
per F. Barlliolom. Krafft mns., parte
2 fol. 97, his ndiectis notulis : Vita obscure scri-
pta, sed
accuratecoUata
164y.Misit P. lo. Gamans
amio
1659,
augusto mense. Hoc insuper sibi pro-
prium
habei, quod legendae prae/igitur epistula
Alberii a
Bonsteiten, decani loci Eremitarum, et
anneciitur
excerpium
aliquod e miracnlis beatae vi-
duae.
Quattuor
haer apogrupha, ndres narratas
quod
spectatfOptime
inter se conueniunt;stih tameu
ita differunt,
ut in uno genere duplicem speciem
efforme-uf,
quarum prior tria prima complectaiur,
103
amantissimae patronae suae dedicavit R""" el
amplissimus D. Franciscus monasterii Fisclun-
gensis abbas. ikmt autem sequentia, ipsis com-
pilatoris verlns relata.

11. De legenda Iddiana apud


Fischingenscs edilael rescri-
pta.
AUCTOBE
J.D.B.
I
Legenda
S.Iddae
^."Cum in summario varii recenseaniur nuctores
extranei, qui Vitam S. Iddae m tucem ediderint,
^^^^^^,.^
ante omnia hic merifo adducemus aliquos dome-
sticos monasferii Fischingensis, sive eos quos ex
monumoitis et documeniis eiusdem monasterii con-
cludere lir.et. Igitur ex legenda Alberti a Bonsteiten
clare deduritur nullas legendas et hisiorias de
S. Idda ante ipsum et iam ab antiquo in lucem esse
fiformeuf,
Quarum prior iriu.jjtiinu wiitjnT>^v<.t<.,*,, ^ -
ft;^^ rt
Zstrior
auartum Et hoc quartum ceteris prae-
editas. Fatetur emm rpse m sua praefatrone ad
posteiiot
quauuv.
j /
Tr^rinumnbbafem Fischbmnsem. se legendam
B
tt in codice
8545,
'po7iendum
opinor, lum quia ipsam Alberti a
Jimisteften
versionem
praebere videtur, tum quia
B.
Iddac
mariti nomen prudenter vaUleomisH, ac
miranda
quaedam minus asseveranter refert. Ho-
rum vero hic jwsiea erit usus ui in priori columna
edaiur
apographum
Fischingense cum duobusaliis
sedulo
collatum, in posteriori autem Blaburense.
2. Codex vero
Bruxellensis signatus num. 8545,
Henricum, abbafem Fischingensem, se legendam
S. Iddae. quam ex germanico in laiinum ad pre-
ces eiusdem domni abbatis transtulit,
desumpsisse
^
ex legendaiam obsoleta. Similifer ad initium suae
legendae asserit, annales, et quidem antiqiios, referre
S.Iddam ex comitihus
Kirchbergensibus esse oriun-
dam. Cum ergo
praedictus pater suam historiam
de S. Idda typis mandavit anno 1481,
atque iterum
% Codex vero
Bruxetfenm signatu.num. oo.o
^^^_
..
^^^^^^^^ ^^^^
.
^^
^raeteriresdelineafiones,f.tamfere^aambeatae
^^Jl,;^^^^^^ ,, v/.m aniiqui, conse^
comitissaeexprimentes,achhelumqmnuncupatur:
S- Maj^'-^^-^
J
mO
quobeata
Elogiun.
divae Idae, comitissae m Toggenburg.
^^^^^.^^^^^^^
miraculis clai-ae. in monaster.o
Fischmgens. qiu- '''''!
^^^^^^^^ J^^ i^da lafino idiomate tran^
busdam
decisionibus
ph.losoph>.,s n.tero.sum,
^;J^"\7^^^^^^
cuius aucior ei
praeside R. P. Carolo Prmtener a Brunberg m
sa^U. ma h .7
^^ ^^
dicto
monasterio Ord. S. Benedjctr
^.
ulan e
'^"
J ,,,,,,
i,, Ucet, tamen
pbilosophiue
professore ordmano.
^^^^ ^^^^ ,,
.,;.nts descripU. esse ex eiusdem
R. P.
Franc.sco
Besler, praenob DD. F. anc.sco F
perhibetur : Ex
antiqius co-
Antonio
Tschudi
Gla:-onensi et loaime Sar or.o
'^
'^,^^^^
Fischingensi, ad diem 25 mens.s septembns lb96,
^^^Lraculorum,
idiomatis
germanici, a
continet
.ummarivm
probationum sanctae Sed.
22o loanne
Dolder,
uotario
publico ei scriba
oblatum ad
obtinendam
confirmaiionem
cultus
^'"7^
''
,^^^
.,,;eno./e.'^cn>/moi55.9,
iamdudum
adhdnt. B. Iddae.
O.M.//o /./.
^^

^^
"
S. Iddae
depicta
.-
1
gMQP fei-e ex
integro
tradentur.
rentia habeiur.
5.
"
Idem
abbas
Christophorus
Brunner, tamm
ibidem professum,
subpriorem,
archivislam et
''^''J^l
, ,^^^^
-'""'/""'
notariumapostoUcumanol745.S.rf;.ac.e.:-
J;^
.^'[^
/ ,,
^pirLlibus
monasterii Fi- 'i/i>

ceptis,puta litteras aliquot


aposiolicas et cumsdam
^''"^''2^^^^^
fuudator,
reglmen
abbatiale
Jiraculi
enarrationem,
guicqrud P. Hutfuercolle-
'^^^^^Z^z^Uanam
Jolol^,!^
aprilis,
.... :.... .*.-, ;nUnrn-,m(^itationede(iua
postapobtasmmz.wtny
.,;.,/;/..... hi-o-
miracuii
enurmituii^in, <j.i^ -
t nimtfasiam
Zwinal
git, invenimus etiam in alia
commentatione de qua
V<>^'J^^^^ ^.^
^^ ^^^ ^n^i.^o,
quo subdifos suos neo-
iam disserendmn.
ZZo^ haerefiros,
detestanies
.^anctorum
cuUum et
3. Etenim cum praecipue intra muros coenobii P"^'^^
dooiesfiro
maqno
nomine
patronae
Fisrhinqensis ef in Turgoviae tractu sit restncius
'"^"^"
''"f '.p i^^^erefuiaretexemplo,eiadan-
culius B. Iddae, cuivs se habere sacrum
corp^is '^^
T m/o/m
et
sauctorum
reduceret
cuUum,
monachi istius monasterii
gaudebant,
cumque ex '?' '
^
^,^,,^ annoiatione
miraculorum
nna parte non iia pro certo ienendum
esseexistmia-
^fl['"-\.
,^^,,
Muit.
Quam ui a
nomfer
verim illam derofam feininam
quam tanto honore
^^JT
j^^;,
eaviUationibus
couservaret
immu-
Fischingensesprosequebanturdicendamessem^m
'^f
^j; .^^^. ,- omnibus
couformem,
vocarit
---
^ ^ . ^, .t veritati
in
omnilms couf
Toggenburgensem,exaUeraveropartesummop^^^^^^^
nem, et
.
..;mW/ Sancti
GalU,
notarium
, , ,
rfa:S.Lae.,m-...^/o..^///r'^'---^'--^
Toggenburgensem, ex altera vero pu, c-
..,^.w
Qasparum
Moser,
civem ui
cavendum sit ne qxticquam
omittaiur
eorum
quitAus r
^^^^^.^ notarium
}
certitudo leqendae fulriatur,
ideo
i^npnnus exhi-
^'''^..^^omnistudioetdili:
. 7 ..' 7__i....; ,.:^ .ir^runifnfaauae.anno
dam:3.
lu"^'^
Moser,
civem
urbis
Wilensis,
fer-
puhlicum,
qui legen-
benda censui lectori omnia
documenta
quae,anno
1745, antecessoribus
nostris
tran.misit P. Maur,-
iius Chardon, tunc
temporis rector
coUegn Con-
staniiensis,quaequehodieasservatasunt
in codtce
6930 bibUoihccae reqiae
Bruxellensis.
Vnde haec
ipse acceperii P.
Chardon docet nos scnbens :
Haec pleraque ex antiquis
monumenl.s
al.isqiie
posterioribus temporibus in
archivio
Fischingensi
Ord. S. Benedicti
asservatis cum
studio
colleg.t
ac fere in eum ordiiiem
redegii.
divaeque
Iddae
minibus,
qui
notiUam
ae
^^^^.^^^
n IrlHiP vel ex
propria
scientia
vei fx
rum,m
ommousti i^^-
^^^
DE
SANGTA
IDDA
VIDUA.
^^*
(^fillensis
conformior
opinio est S. Iddam vixisse I)
A
que de veritate
hisforiae
amijemli
lonm
perw<^-^
^^^^^^^^^^
^^^^^^^ Nataenim est circa annum 1156,
nere.
Verim
praedictus
abbas tie
-^^^^^^^
i{_iychherg,nuptiistrad>taanno aetatis suae
acrfuiesrere,
\e<jendam hanc D.
Iddae. ''^
r^J^
^^
,-,;,,, tertio
Henrico comiti, anno 1179. Addit
numeris
omnibus
ahsohitum,
rite exan
^^ ^^
^^^^^
^^ ^^ pefrus Cantsius cum scrij^foribus aliis,
approbatam
venerahiJi
et crmto sanc i a '*
'^^^^^ g Iddani cum suo coniufje in conrordia marifali
Helvetiarum
antiquitatum
pentissnno .
^^-^^^^
.^
^_^^^ ^^^^^. ^^^^^^
^-
^^.^cedatur S. Iddara
CamsioeSoc.
lesu,
Fnburgum ^'^**""^'^"'"
^Hauot
annis,saltemdecemet
septem,inarce Tog-
gnoscendam,et
sua cfiam
auctordate app
'>''""''
aenburqcnsi
huhifasse, decem et septem in solitudine,
lnd.n,ue
prelo
damlam
^-'^^-^^'^^^^^
%
Juniter
habent scriptores, decem iu do-
P.
Canisius
domn.
aU.d,s
ij'; ^
'
^^
^'
^,^^
,,;,
jugiensi, orfo Fischinyae apud sacrimo-
tissimeannimis,legendamS.\d^a^^^^t^^^^^^^^^^^^^
^^.^^^^^^
^^^ .^^^^^^^^^ .oc/rferfm esi, S. Iddam
ma,,tes.
ampliarit,!
lamlem
inlucemdedU
tnburgi
^^^^ ,^^
^^ ^^ KirrMen, nata est ad ann. 1156
anno im d Mium
""-'^/"^^nZZ
Aetuiis suae 23 He,.-ico comiti nu-
est. Ex his brenter v.dere est cmn imio, ,. b^ ddae P
y
j

i,^ter
miesferiidiscussa,iu.nd,ceexammata,authe,,-
"" ^"
^^g^
iice
appro^aio,
nulium
d,d,l,alion,s
scrupuium de P'^.^^.^.^
^ ,,g, ,^,
hi<!toriae ventate esse admitlenilum. ^o/jd t*
....-,
''t^IoachimabbashisforiamS.m.e.;u,.ima
j^^^^^^da Au.iensi ab anno
'
' '
e.petHu.
,ra et studio, iu.rta antiqua monastern nosfn
^\^/'"^^^^^^^^^
. . ^^18
Wil^iinaensis et arcis
Kirchbergensis
monumenta,
1208
usquead annum. .....
7a TJoto ufpot et ipse devotissimus, et suavi
hum ab anno 1218 usque ad 1226
'Z^2aJinlegeJiumvelaudientiumanimis
MortuaetsepuUa^nnronaster..^^^
devotionemexcitet,immoadsanctaevitaeconversa-
nackorum
Fmhngensium 1226
tionem efficaciter
persuadeat; quare sunwia avidi-
-, .
,
tafe nontuntum a domesticis et vicinis, sed et ab
Si qms certiorem annorum vdae et mortis
exferis ex Suevia, Bavaria, Alsatia, Ausfria et ad S. Iddae calrulnm ducere potent, faciet, me neuti-
sacrum D. Iddae
sepulcrum peregrinantibus,
quam invito, cui certiora reperire zn documentis
immo et ab heterodoxisdesideraturetpetitur. Unde
etiam antiqmssinus non hcuit.
iam septima ediiione prelo suhacta et ab anno 1660
nsqne ad annum 1701 ultra 8000 exemplaria di-
Q
jy^ J)^ IranSlallOne COrpOPiS
stracta sunf. Vitam S. Iddae manuscripte in suis
o
*
^
chronicis posteritati reliquerunt ill'"" lacobus
S. Iddae,
Buecher et Placidus Stopelt, ambo monasterii
Fisrhingensis professi et antiquifatmn peritissimi, 8.
"
CuUus sanctae patronae nostrae Iddae non Exincendio
uii videre est in archivio Fischingensi. Denique
tantum privatus,sed rt puhhcus,st antiquissimus. ""'"'^^^^^
omissis aUis, Vitam S. Iddae comtnemorant lectio- Beafaeenim huius sucrum caput de sepulcro trans-
g^^dlie
nessecundinocfurnimatutinorum,quaeinfra da- latum pubticae piorum fidelium venerationi iam
uiaesnm,
buntur quaeque a monachis Fischingensihus in
ab antiquo et immemoriali fempore, nimirum post
nnm U>3i
solemniiate S. Iddae ud diem 3 tiovetnbris ab imme- annum ViOO vel efiam citius, exposifum fuit; quare
amh^uni
- v\oriatitempore,etadhucantelOOannos,suntreci- negari non potest sacrum D. Iddae caput Christi
'''
tatae. Earum aufem initium, ob antiquitatem, quam fideles iam ultra 300 vel 400 annos in sununa vene-
etiam simpUcissima dicendi forma satis indicat, rationehabuisse,uti ex dicendis pafehit.Anno 1414,
nec a maiorum fraditione haiiefur. Verum anno
sexta martii,sub loanne Illali/jute Horlin utrutn-
1612 cum reformatione breviarii benedictini in
que monasterium virorum ar mulierum cum omni
Helvetia hodiernae,stili elegantioriSyprae prioribus templi suppeUectiU saeva ignis flamma, non sine
sunt assumpfae, quas li. P. lodorus Mefter San- miserabili speclacuto, totutn quantum absumpsit, et
Gatlensis lioma redux pro xenio gratissimo circa in cineres redegit. Terfia post die,domitis ufrumque
annum 1610 dono attidit. et restinctis ftammis, sacrum D. Iddae capuf in
mediis ignibus triumphans, ittaesum infegrumque
8111. VilaC S. IddtlG ChrOnOlaxiS.
'*^i'^'''"'
est;tametsitota imago,cui insitaerat,tota
quanta cum omni ornatu fuerit penitus exusta.
Amwrum
7.
"
luxfa diploma eminentissimi et serenissimi Qitare cum omnium admiratione oh hoc magnum
'"nw'""^
^^^^' ^"^'''^' rjirdinnUs Austriae ef episropi Con- el manifestum prodigium hic pretiosus thesaurus
sfantiensis, quod infra fradetur num. 23, S. Idda sublatus est, ef in monasterio Fischingensi usque
vixit circa annum 1085. Verba diplomafis sunt : ad apostasiam Zwinqhanaju, quae anno 1532 coe-
Itta ex domo et familia comitum de Kii-chbeg pit, serratus. Oh hanc sacrum hoc capui aUo est
intor qiiingentos ot quindecim annos imiocenter
ahlafum,et usque ad hodiernum divm ignotum per-
vitamtoleravil. Ihraufnn diploma datum estnnno
mansit. Et ita omnia Fischingensis monasterii an-
1600,29 fehruarn. Ihmptis ergo 515 annis restant
tiquimma documenta, chronir.a germanica P. la-
adhuc post Chrtstum natum 1085. Hisce videtur cohi Buerher manuscripta, et lafina F. Placidi Sto-
consmfn-e ///-' D. liatmtius Scoftus, in Hehetia
pell.motiarhorum Fisrhitiqetisium,quorum uterque
nuntiusaposfolicus, infra tium.
27 citntus, qui obi-
atUiquitafum hulus ttwtuisterii peritiisimus fuit.
ium S. Iddae refn-f atmo
1100, li. P. Gabriel Bu-
Idetntestatur P.Albertus a Botistetten in sua legen-
cehnus ^croati.im. Cotnmutnor famett, ef dont-
da, quam atxtio sepfuaqesimo secundo post dictum
metiUs archimi Fisrhtngensis,
Wihhtigetisis et San- iticendium in tucem dedit : item V. P. Petrus Ca-
nisitts,
AUaetamen
S.
Iddae
tervatae
sttnt
reconditae,
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
A
mnins,
Hennicivs Murer, lokannes Dolder, loa-
chhn
abhas et alU. Testis homm est e.tiam constans
et
perpetua
traditio, ah omnibus ut verissima acce-
ptafa et numquam revocata. Nam Placidus ahhas,
qni anno 1G16 electus est, novit senem quendam
tiKra
cenfnm
annorum, qui oculatus erat testis,
pomlo
anfe Tlorelin in hovorem. B. Iddae e.r- eius-
dem
cranio vinum
propinafum ftiisse. Idem ahhas
per
Chrisfophorum
Wilhelmum Seufridanno 1632
depiugi
curavit in perqameno prodi(fium iUud ve-
nerahilis
capitis S. Iddae in mediis flammis illaesi.
Abhas
loachimus,
Placidi praesulis successor,
similiter
novit seniculum cuius parens suismet
oculis
venerandum hoc caput vidit et veneratus est.
9.
"
Pfacet hic apponere quod P. lacohus Buecher
in sna chronica ad annum m2hisce jn-opemodum
"-
formalihus
in latinum idioma translatis refert
:
strvatat
sunt
g^^.j.^^j^^ \^A^e caput, cuin ciliis reliquiis mona-
'
fwr/
storii
Fischingensis in exordio apostasiae ad arcem
Landenberg,invaIleS.Terbani,(;euad
tutissuiium
asylum
deportatum est. Nobilibus autem illius
arcis a vera fide ctiam deficientibus,
quidnam
cum
venerabili D. Iddao capito in lamenlahili hoc
casu actum
usque iu hanc horam ignoratur. Hoc
unum pro cerlo habetur
notabilem particulam dc
brachio S. Iddae reservari in castro Hordoren m
Turgoia.
Qua autem occasione illuc delata sit pa-
riter
nescitur:
probal)ile tamen est dominum de
Herderen a domino custri
Landenberg dono accc-
pi^^se, ulpole a germano suo. Quidam P. Capucci-
nus de hisce reli(iuiis a domino de Herderen par-
vam
quandam
particulam
obtinuit. quam postea
monaslerio
nostro
condonavit. Ita ille. Et haec
ipsaparticulamodo
asservatur
Fischingae, m ta-
hula lignea argento ornata,
cuius lamina ex ar-
gentofiguram S. Iddae refert.
Videre etiam licet
aliam
parficulam,
quamvis minimam, m cruce
arqenfea
inclusam,
quam clarus ac generosus do-
minus Wolfgaugus
Rudofphus
Hedingde Biheregg
archigrammataeus
Turgoiae a PP.
Capuccmis
apud montem S.
Gotthardi
acceptam
nosfro mona-
sterio anno
1687 dono dedit (*)-
Induhitalum
aufem
est,excepfo sacro capite et
hrachm,rehquias
D Iddae esse adhuc
reconditas hoc ipso loco,quo etus
sepulcrum
visitur, quod ex
sequenfibus
clare patet.
R F. Alhertus a
Bonstetten refert
corpns b. Iddae
sepuJtum esse iuxta altare D.
Nicolai,
eiusque sa-
^
crum hodiedum videri, a muWs
visitari et
honoran
B
105
miraculisque clarescere. Quare et ipse in praefa^ D
tione ad domnum ahbatem Ilenricum rogatrecom'
mendari apud nominatum Sfptdcrum pro mer-
cede laboris in translatione legendae S. Iddae ex
germanico in latinum hahitum. Ea autem versio
facta est an. 14S1. Praedictus vero pater teatatur
ad finem legendae tumulum D. Iddae statim mira-
culis celehrem et venerahilem fuisse : ergo certitudo
loci sepulturae S. Iddae induhitanfer ad nos per-
venit, estque is ipse qui modo visitur et ab omnihus
colitur. His ergo pie motus Henricus Scheuctius,
Fischingensis abbas anno 1465 factus, qui fuit
annus quinquagesimus primus post fotius mona-
sterii incendium, in quo D. Iddae caput illaesum
triumphavit, sepulcro D. Iddae novum honorem
habuit. Nam illud maiorihus sculptis lapidibus in
modum mausolei cuiusdam praeclaro et conspicuo
opere anno 1406 exsfruxit. In qua forma etiam
nunc kodie visitur. Insuper hic abbas Henricus
D. Iddao caput puhlico fidelium cultui expositum,
et ipse est veneratus ; ef quia non eraf professus ex
gremio, sed postulatus e S. Galli monasterio a con-
ventualibus
Fischingensibus, intellexif reliquas
^
corporis partes D. Iddae adhuc in tumulo reser-
vari. Nam religiosi seniores illius temporis, scHicet
anni
14G5,pIenam huius rei notitiam faciie habere^
poterant a suis maioribus, qui vel translationi
sacri capitis aderant, vel saltem hi oculatos nove-
rant testes. Quare dictus abhas, hac informatione
accepta, ut D. Iddae sepulcrum deinceps foret
gloriosius et in fidelium
mentihns devotio erga san-
ctum tujnidum, ceu communeni
miserorum asijlum,
juagis
augeretur, ex sectis politisque lapidihus ma-
gnifice
exstruxit; quod utique non fecisset ;
nisi pro
certo
habuisset pretiosum hunc thesaurum adhuc
in terra
ahsconditum esse.
10
"
Chrisfophorus vero ahhas Fischingensis, ele-
qaram
ctus anno
1574,antiquitatum
monasterii
Fischingae
^^,;^^2\^
indagator
accuratissimus,
in praefatione ad legen-
^y^,
dam D Iddae anno 1590 Friburgi
Aventiorum
comprobatua
impressam, ita
loquitur : Ex speciaU Dei favore est
iii ecclesia
nostra
pretiosa haec margan a,
sacrae
ninuruni D. Iddao
reliquiae
matronae, mte-
gerrimae
reservantur.
Has
misericorset
omnipo-
tens Deus
mu-aculis et
beneficiis claras
reddorc
non
dedignatur;
quare
devotae
annuae ad
D Iddae
tumulum.
tamquam
ad commime in
^
afflictionibus
asyUuu,
confugere
solent.
Hacfe-
H
(*) Et codice 8545, de qm diximus vum. 2,
ex^cnbere
iuvatquae lam de sacro capile quam de
quibusdam alus
reJiqtk ibi stint tradita. 1'rimo <juidfm,p. 95 :
N.h.l n.ag.s
indoluit pientissimus
praesul
loachimus
Se.ler. (juam ve-
nerandissimum D. ld<Jae caput et alia eiusdem
sanctae -
psana tempore aposlasiae ita fuisse
deperd.ta ut nec vesli-
gium, quo distracta fuermt.
an.pliussupers.t.Varupropter-
ea in va.-ias abierunt
opiniones. nihU tamen cert.
d.v.nare
potueruntNondestitit
tamen ipse rev->
domnus
abbas
undique conquirere, nuUis parcens
expens.s.
qu.bus rt.h.l
nisi aquam cribro hausisse visus est, donec... a duobus
viri. ftde dignissimis relatum
fuerit
pret.osu...
thesaunmi
hunc Vitroduri cum ahis
ornamentis
ecclesiastic.s,
.Uuc ab
abbate HenricoStoU
translatis. in hunc usque 'I'<^n. reser-
v.ri. et locum et ferream
po.-tam. qua custod.retur
h.c t he-
saurus. fuisse demonstratam.
Verum
dommus
consul V. ro-
durensiun. qui erat.
ceteroquin
domno abbati. et ah. cUim
req.usiti rem tot.im
negaverunt.
asserentes
q"'^'i *'
^
modi ossa ibi fuissent, procul
dubio, more aho.uu.
loco. um
reformatae rehgionis. in
coe.neterio
Imsse
!;-"^.t^.
^^
haecnecdumquievitsacrarum
reUqu.arurn -^^^^-'^
praesul.votavotisduphcavit
et ecce duo dom.n
\.trodu
renses R. D. abbatem
honoris causa inv.sentes. ;>m mter
aha saceUum etiam et sepulcrum
divae W';-
'^f
"^*'
sponte sua nostris
di^in.ulantibus
ed.xerunt caput '.u.us
comitissae Vitroduri
=.sse.-vari.
Unde re.^-
"^^''J^}
ampliushaesiL.vit.quod
U.m anxie hactenus
conqu.s.vit,
Novembris
Tojnus II.
certo
Vitroduri haberi. At ubi inteUex.t
sacrum hoc caput
cSodiri in bene munita et cancellata
sacrist.a ... qua do-
mtrvtrodurensessuumaerarium
puhhcum
>-beant. ad
Zm accessus nuUi
pateat, nisi tribus
d.vers.s
re.pubhcae
Ss
clavigeris.iam
de
recuperando
^^f^^^
oleum et operam
depe.diturus s.b. visus esL, n... Deu^. cm
0^"
^osTu^iliasunt.
adiuverit
piam suam
^-^^-'^'^^^-Z
.
.erenissimo
^Xrhono
bts Tddae
erigendo in
suis.
14
rws
106
\
11. P I)
Balthamr
Wuoher,
episcopus
Asca-_
*
r . liwrisl;
,lo.i,u
i>nci,set
epscop
^'"'p"'"l, h P pa"
X 11
l>nmiliier
exponi-
Hivina
Provioentia
rap.iL
.^m
n.-<^inie:
?,r nualil..!-
niona.teri.nn
Kisclnngen.e
O.d.i is
S Ben'"^
Co.tanliensis
dioecesis,.n
com.tatu
^''rg a
sit..m,
i..x.a
co...m.,ne,.
fam,.n. s,
nt.
^SLum
in loto
Helvetior.....
d.m.m.o,
fm
. l,i in
dioecesi
Constant.ens..
S.qi.idem
.u.te
Set
rcentosannosmo,>,asticamvitameo.n
^ o.ca,
sseconst.-.t.
Ante
annos
veroqmn-
'^, aefecerunt
su.,diti
;-^
^.ilfnlira
Zwinslianorum
haeresi
adliacicnieb
.
S
1lc
tUore
diligentia,
cura et labore
S
lo-m.
et doCnna
ac
erudili.
conc.o.^us
Lvenlualium.
magna ox
parte ^"ed""^^^^^
verae
fidei
calholicae
confess.onem.
Haetuea
non
nrocul a diclo
coenobio
vixit ohm
quaedam
B
conntissa a
Dockenburg,
lUa
nomme, m
magna
anctitate
vitan.
sohtai-iam
agendo,
cums
sanctum
corpus in
ecclesia
dicti
monasteri.
scpu tum, re
-
giose a
pluribus
piis cohtnr ac
veneratuiMla
nt
in ilhns
memoria
subditi
monastern ac ah, f.dele.
quandam
confraternilatem
ex
smgulari
pietate
ereKerint
ac fundarint,
post ab ipso et.am Ordi-
nario
confirmatam.
quorum
devota
ord.natione
factum
est, ut subinde
plurima
misencordiae
opera fiant. Ut autem cultns
divinusaugeatnr,
ac
popuhis in dies magis
accendalur
lionore abquo
spirituah
excitatus.
abbas et
conventustotusque
populus
supphcibus
precibus
contendunt, ut
eccle^ia
eorum ac abbas ipse tamquam pastor
ornetur
mitra aut infula cum suis privUegus et
pertinentiis,
maxime ut possit conriccrare et bene-
dicere cahces,
corporalia,
indunienta
sacerdotaha,
campanas el eiusmodi. cum
monasterium illud
longe distet a Constanlia residentia episcopah,
iter etiam sit ditrK-ilhninm,
praesertim liienmli
lempore. Quo benehcin impetralo confiditnr non
sohim
auctoritatem
abbatis, eiusque conventus,
sed etiam popuh ac snbditorum pietatem et oboe-
dientiam
promovendam ac de die in diem Dei cul-
C
tum et erga S. Sedem apostolicam devotionem
augendam.
Balthasar, episcopus
Ascalonensis et snffraganeus
Constantiensis.
Actuni in Monasterio Vlnearum
die 14 nov. a 1582.
Ex his clare constat maiores nostros,t qiiidem
primis temporihus post oUtnm D. Iddae, nimirmn
mino 1200, 1300 uc 1400, hodiernnm sepnld-um
taDKjuam iocuvi imluhifatae eiiis sepulturne, et in
qiio reliquiae sacri eiws corpioris adhuc reservantur,
pie esse veneratos. Haec itaque velle revocare in
dubium et asserere antecessores nostros una cum
sacro capite reliquas D. Iddae corporis partes
omnes elevasse e tumrdo, nulla ampUus ifi eodem
relicta, nemo sanae mentis credere poterit ; cum
ipsa prudens ratio, constans maiorum nostrorum
traditio, sancti sepulcri ab ipso D. Iddae ohitu
continua et usque ad hodierna nostra tempora num-
quam interrupta veneratto ctdtuSj odorque circa
septdcru in suarissint us, quem devotae quaedam arit-
mae saepius sentiunt et sentire merentur, contra'
DE
SANCTA
IDDA
VIDUA.
, , ^ rs
.inmnobisefficaciterprob^tacpersuadeant.
Nec
D
riumnooise
li^"^^'- j
--.
' ...
[ikndum,
quod R. O.
loachtmns
abbaspnssnnam
'nuandam
personam,Catharinam
Le^id^in, ex Sue-
n in^iqni
virtnte
ef devotione
praeditam msserit
Idsqndcnm
D.
hidac
preces fundere, ad infen-
tionem
nuam
ipse sihi soU
notam formarat. i rae-
^tifitilla
etpostea
ab abhate roifata
quaenam sdn
luh
precifms
in
mentem
venerint,
hunc m modum
respondit
: Videbar
milu ac si quisp.am o sepul-
cro
mihi
acclamaret
: Eleva me. cleva me. Et
haec
auaerehat D.
abhas
curiose, num forte omm-
..oteniDeusperdevotaehuiusfamulaeprecesdigna-
ietur
revelare
qnaliter se res eirca D. Iddae reh-
nuias
habeat. Et haecce
reverendus
domnus ahbas
Franciscus
successor,
utpote ex ore ipsins anteces-
mris una cum aliis ex conventu
audita,pecuUanter
hic
annotari
vohiit.

V.
De
festo S.
Iddae.
11

Sonemnis
relebratio festi
sanrtac patronae
nostrae
Iddae etiam
cum magno fidelium concursu
in
monasterio
Fischingensi
ad diem 3
novembns
estantiquissima ;
nam P. Alhertus a Bonstetten
citatus ium anno USl testatur festum S. Iddue m
Fischingen
quotannis
post diem ammarum cele-
hrari et cum eius legenda
sohwi sit translatio alte-
rius
perantiquae
qermanicae in latinum,negarinon
potest festum
S.lddae
mulfotempore
ante praedv-
ctum
'pafrcm, post annum 1300 vel etiam 1200 esse
solemniter
celebratum.
Legenda latina m archivw
Fischingensi
asservata,
licet sit perantiqua et for-
san ipso Patre a Bonstetten
anterior, tamen et haec
est ex
vetustioribus
desumpta, et eadem hahet de
ceJehratiom festi S. Iddae hisce verbis : Itaiiue ex
terris ad caelestia tempta in Clu-isto
commigravit
ad diem omnium
animarum
ferias
consequeiitem,
quo etiam
lempore dies illius
amuversa.-ius
quot-
annis
peragitur. Idem festum in
monasteno ti-
schingensi ad 3 novemhris
solhmniter
celehran ab
antiquo testatur etiam D. Joannes
Dolder de
anno 1583,
simiUter
venerahiUs
Ca^iisius de anno
1590
sequentibus verbis : Memori;i S. Iddae post
diem animarum
sollemniter
celebralur in Fiscbin-
gen ex conslanti
consuetudine
usqne ad bodier-
num diem. Idem habent aUi scriptores.
Antt-
quissim\im ifem
marttjrologium
Fischingense
ex
pergameno ad diem 3 novembris ita hahet :
bi
Fiscliinga natalis B. Iddae viduae. Sic
kalenda-
rium manuscriptum deanno 1586, ad initiumbre-
viarii monasterii, Venetiis impressi anno 1550,
ad
diem 3 novemhris ita habet : S. Itae
patronae
nostrae snm.num, id est l''^ classis.
12.
"
CultumpubUcum,sicut et
antiquitatem
sa-
celli ad S. Iddae honorem dedicati,
necnon
eiusdem
fesU
cekbrationem ad diem tertiam
novembris
pro-
hat efficaciter
anniversarium a praenobiU
domma
Anva Schwendis,natade Braiten
Landenherg,fun-
datttm, et a monachis Fischingensibus
hodiedum
celebratum, quod, verhis ex germanico in
latinum
versis, fam in Utteris fnndationis,
quam in Uhris
anniversariorum monasferii
Fischingensis
anno-
tatur. Die quai-ta novembris
anniversarium
do-
mina Anna Schwendis, nata de Braiten
Laiide.i-
berg eonstituit. In nomine Ghristi, ita
habent
verha litterarutn fundationis, et ad lionorem
et
laudem venerabilis S. Iddae in
monasterio
Fi-
schingensi pro salule animae suae et suoruiu
pro-
pinquorum tiuinque niissas cum hac
conditione,
ut qualibet angariu dicatur una missa in
sacello
et altari S. Iddae pro pluribus : quinta autem
di-
calm* ammatim cum eaiitu (sunt
verba
[ittera-
rum)
Celehra-
tioitem festi
S.Iddae
attestanlur
tum
(hcumenta
Fischin-
ijensia,
tum
antiivefsaria
ihide>n
(undota,
tiim
benedictione
$oUfinn'f
titm
aliis
officiis
in
hoiioretn
S. Iddae
fieri
solitis.
B
DIES TERTIA NOVEMBKIS.
rmi) in festo S. Iddae, qiiod cst die secunda posl
fcstum
omnium
sanctorum. Hor. aufem amiiver-
sarium
apraedicfa nnbiU domina Amia Schwendi
fundatum
eat amio inO-i, vt ludere est in dictis {it-
teris
quae in arrhivio Fischingensi asser-vantur et
ex
7"s /"(TciV^ cidtus sacelH et festi sanctae Iddae
ftndquitas
roncludi potest. Cehhratiim est aiitem
hoc festum
Fischinyae tam in choro quam in foro
et in tota
parochia sub ritu dujdici primae classis
cum
ocfavn et officio
proprio infra apponendo, et
nuidem
adhur.^ub ahbafc Christophoro,qui regimen
anno
1574 adiif, et fribus seqnenfihns abbafibus,
lacobo,
Benedido, Mafthia, usque ad reformatio-
nem
breviarii
monasterii anno 1612.
13.
"
In
solhmnifafe S. Iddae popufus cafholicus
ah abbate in niissae sacrificio
henedicebatur ab an-
tiquo
sequenti
sollemni henedictione : Bcnedicat
vos
omnipotens
Dcus noster, sanctaequepatronae
nostrao
Itae intervenlu sacris repleat virlutibus.
Respondetur : Amen.
Adiuvetque ut sicut
haec
sancta sine sanguinis effusione supernam
intravit
patriam, sic vos absque peccatorum lac-
sione
aeternae felicitatis
intretis gloriam. R.
:
Amen.

Ubi et vos aelerni Patris contingat
intueri Filium, cum quo perpes vobis sit vilac re-
gimen et gaudium.
Amen.
Quod ipse prac-
stai-e
dignetur cuius regnurn et imperiumsine fine
permanet in saecula
saeculorum.
Amen. Et
benedictio Dei
omnipotentis
Pa+tris etFi+liiet
Spiritus+sancti
descendat super vos et maneal
semper

R. : Amen. Et pax eius, etc. Ifa liber
manuscriptus a frafre
Adamo Oeckslin religioso
monasterii Fisching. in
pergameno suh Christo-
phoro ahbate anno 1587, 24 ianuarii. Haec omnia,
sicut et translatio
sancti capitis D. Iddae cum
dnohus brachiis de sepukro
r.um praescitu ef ap-
probatione
reverendissimi
domni
Ordinarii et ept-
scopi
Constantiensis facta esse, constat ex diplo-
mate
eminentissimi
domini Andreae S. R. E.
cardinalis et episcopl
Constantiensis,
anno 1600
19 februarii, quo
praecepit, uf festum S. Iddae rtrf
diem Snovemhris per totum
comifatum
Kirchber-
gensem celebraretur
sollemnissime, tam m choro,
qimm in foro. In eo autem
diplomate, quod infra
integrum dahimus, inter alia motiva huius decreti
allegat, quod idem festum
sollemniter
agatur hi-
schingae, hisce verhis : Sancta Ita in Fischmgen,
G
monasterimn id nomen in Turgoia est, sepulta
miraculiscoruscavit.ideoquoibidemlociquotquot
annis sollemnibus
sacri culta est. Est darum
testimonium ipsius
reverendissimi
domni
Oidi^
narii de soUemni
ceUhrafione festi S. Iddae m J^i-
schingen, iam anfe centum
annos
datum,
adeoque
antiquitas cehbrationis
huius festi
Fischmgae
ul-
feriusnegari non potesf.
Deinde
quod
rehbratio
fesfi et eiusdem
translatio facta
sit cum
approbatione
reverendissimi domni
Ordinarii
exinde
constat,
eo quod monasterium
Fisrhingense
huic
quoad
disciplinam
monasticam
et
spiritualia
phne et
immediahfuerit
subiectum
vsque
ad
exemptionem
a GregorioXVanno
1622
vigesima
man
conces-
sam, illudque singulis
annis vel per
sevelper
suo.
visitaverit;unde
eiusmodi
translatio
et
celebratio
ahsque illius praescitu et
approbatione fieri
non po-
tuit. Nunc quidem hoc festum
ciim
octava a mo-
dernis monachis maiori
rum
solhmnitafe
et pompa
peragitur. Nam in
pervigiJio
ciusdem fesU,
ex una-
nimiconsensu
capitulari
de anno 1608,
in
convent
ieiunant; extra conventum
autem
reliqm
claustui-
hs,etiam advenienfes
hospites, cihis
solum
quadra-
yesimalibus reficiuntur
; recitatur
officium
pjj^
jn-iumsicut ab
antiquo,sed
adformam
rubrtcarum
107
correctum et emendatum; missa dicilur de com- D
muni nec virginis nec martijris, excepto introitu,
oratione, secrefis et postcommuntone; matutinum
hora duodecima nocturna in festiritaie D. Iddae,
ohprodigium qno cerviisduodecim luceniis illustris
D. Iddam ad monachorum preces nocturnas ex
Angia Fisckingnm duxit et reduxit, cehhratur cum
terno compvlsu omnium campanarmn, accursu
popuU, et hijmnus Amhrosianus finaliter cum in-
strumentismusicis ; laudes verocumorganisdecan-
tantur, fiuntque cum ministris et ture, sicuii
vesperae soliemnes primae classis : ad primum au-
tem officium.,quod
ahhas pontificaliter re}ehraf,pro-
cessionaliter veniunf parochiac Tusnang, Burhlsee
et Augia, et haec quidem ah immemoriali tempore,
reliquae duae ah anno 1700, Cultim D. Iddae
publicum ab antiquo et immemoriali tempore pro-
bat etiam missa votiva de S. Idda iam anfe tre-
centos annos vel ultra, singulis feriis sextis fotius
anni, insacello venerahilis Iddae cum cantu et ac-
cursu populi celebrata. Eam missam ab antiquo et
xdtra hominum memorlam essedecantatam testatus
est Benedidus, ahbas Fischingensis, anno 1600
^
Imaii cum aliis trihus testifms iuratis: loanne
Meijlin nonaginta annorum, Henrico Scheiichi
octoginta et loanne Ladmann septuaginta. Cum
ergo iam inter hos festes tofum fere saeculum vitae
suae, alii vero opfimam illiuspartem
numeraverint
nec tamen initium missae huius votivae, publicae et
soUemnis,
aut per se, aut a fraditione suorum ma-
iornm
sciverint, negari non potesf quin a tempore
dati testimonii,
nimirum a/ino 1600, duo salfem
saecuh
antecedentia, si non tria, pro mi^-<sae huius
initio concedi
debeant, et sic iam ultra trecentos
annos haec missa
votiva cehbrata est. Immo vatde
probabih esf, cum ilUus initium penitus ignoretur,
esse
inceptam a tempore
franslafionis sacrarum
reUquiarum D. Iddae factam
post annum 1300
aut 1200, uU habet archivium
Fischmgense. Post
saeculum autem
decimum sextum, sub ahhah Pla-
cido haec missa vofiva
soUemnisper
dispensationem
commutataest
in privatam,
quae a
pnmmano
sinquUs
sexiis feriis de S. Idda m eiusdem saceUo
et
altari
persoivitur.
Quodsi die iUa ruhncae
prohibeant
missam
votivam,
anfiripan vel sah-
hato sequenU
supphri debet. Si autem tota bebdo-
,nada
missa votiva dici non potesf,
saUem
missa
^
lectaiuxfa
ruhrira^ a
primlssario
insacello et
aUari D. Iddae,
iuxta
mentem
fundationis feria
sexta
appUcari
debet.
SimiU
modo dicitur et aha
missa
votiva de S. Idda
qualihet fena
sexta tons
anni a
fratribus
et
sororihus
confraternitatis
D
mJ,anno
1580 fundata.
Haec autem missa
votivahactenus
hcia est ab
ipso doinino ahbafe
Totoanni
tempore,
quotiescumque
inhudibus
vesperis
iuxta
rubricas snffragu.
sanctorum
dicun-
tu
toiies a
monarhis
Fischingensihus,
tam mtra
Zamexfra
monasterium,
rommemorat.o
propna
fe
ncta
pairona
nosira Idda
canitur et recitatur:
t
ra^^i
initium
sumpsisse
tempore,
quo pn-
Zl D
Idda in officiis
divinis a dicUs
re^,gios^
Z
tae^f,
tradunt
maiores
nostri.
SimdUer m
Za
insuffragiissanctorumrumalus
sancti et
"
;L
ahiisdem
monachis
invoratur
s.cut
mlnii^
maioribus.
Sic
ante
missam,
etcomphto-
jZb m-ima
confessio,
sicut ei in-ofe.mo
Si:S-r^-M.na,orap.^-
108
Officium t
tnissa de
S. Idda fx
integro
tradita.
mot
DE
SANGTA
A
s7virgo
Virginum,
ora pro eo. -S. Dei
|ene^ix,
nra oro eo
-
S.
Michael,
ora pro eo. -S.
Ursuia
eo
- Omnes
sanctae
virgmes
et
viciuac,
oraie
'ro eo elc. Ha -'"Vi""'
''^^^''^
'-^'^"
ZJ^^sis
.anuscriptu.n
in
pergamno
anno
1589.
8
Vl.
De
antiquo
oflicio
et
missa
in
honorem
bealae
Iddae.
14

Officitm
proprium,
quod olim d ah imme-
,,,01-ianteinporemonachiFischingcnsesinsolkmm-
iate S Iddae
adhuc ante centum annos, ita ut eius
initium
non
haheaiur,
reciiarunt,prout
repertum
est in
antiquo
vespertinali
et antiphonarw
adhuc m
monasterio
asservaiis,
reliqua
habentur tn sum-
mario num. 12. Hoc officium
auiem de vei'ho ad
verbum ita
transcriptum
est.
Antiph. ad
Vesperas.
Adesl dies celebris,
^
qno solula nexu caniis sancta Patrona nostra
assumpta
est cum angelis
ubigaudet cum caeU-
colis. AUeluia.
Capit.
Invocavi
Dominum,Patrem
Domim mei.
Resp.
Fulget dics liodierna.
digna laude
sempiterna.

qua nostra mater et patrona

optima Idda migravit polum. ^. Gaudeamus in


Domino diem lianc celebrantes et devote laudantes
Dominum nostrum hac in die.
Hymnus.
Caeli cives, applaudite,
Et vos, fratres. concmite
:
Matrinostrae soUenmia
SoUs reduxil orbita.
Hinc ergo psalmi resonent,

cod. Hinc lectiones cont-repent*,


constrepent
Et hyinnoruni dulcisona
Multiplicentur carmina.
Conemur totis nisibus,
lungamus preces precibus,
Ut S. Iddae meritis
Caeli Iruamur gaudiis.
Q
Quae hic licet vu-o data,
Ciu'isto tamen desponsata,
Utriusque sponsalia
Simul servans Ulibata.
Multis signisclaruit,
Et quae esset apparuit,
Gratuletur Ecclesia
Gernendo mirabUia.
Nobis, mater gloriosa
Et patrona clementior,
Sis ad regna gaudiosa
Nobis, via securior.
Ut peccatoruni veniam
Gunctorum hic consequanmr,
Quo tanlorum post laborum
Finem tecum nanciscamur.
Glu'iste. precamur fragUes,
Ut solvas nostra crimma
Qui es cum Patre FiUus
Semper cum sancto Spiritu. Amen.
fl. Ora pro nobis, beata mater et patrona Idda.
y. Ut digni...
Antlph. ad Magniflcat.
Quanto in caeUs
anima beatissimae matris et patronae nostrae
IDDA
VIDUA.
Iddae
cum
Domino
vel quali perfiiiatur honore,
D
ad
sepulcnmi
eius
virtutes signorum frequen-
tissime
Uquido
domonslrant,
aUeluia.
Oratio.
Dominus
ineffabilis potentiae, cuius
providentia
vitae
nostrae
monionta (lecurrunt,
adesto
servorum
tuorum
precibus et praesta, ul
qui
gloriosissimae
matris ac patronae nostrae
Iddae
sacram
momoriam
veneramur, et Unigeniti
tuilimpidissimam
maiestatem suis praeclaris
meritis
cernere
feliciter
mereamur. Qui tecum
vivit....
Ad
Matutinum,
invitator. In matris nostrae
festo
mcnte
pura.cordt-
praesto, ad psallen-
dendum
rite
cum jubilo venite.
Hymnus.
FideUs
universitas
CoUaudet Dei fiUum,
Adest sacra festivitas
Iddae
sacratissimae.
Quam mutidi de tumuUibus
Elegit pius Dominus.
Per quam perit perditio
^
Vitaeque datur meritum.
Gbristo vocatur dulciter,
AmaturspiritaiUer,
Alma dotatur gloria,
Iiiter sanclorum agmina.
Precamm- te, sanctissima,
Absolve nostra crimina,
Ut mereaniur liberi.
Primo servu-e principi.
Hinc ergo, Dei famula,
FeUx Idda per saecula
Christo conregnans, veniam
Nobis poscas et gratiam.
Sit virtus, honor, gloria,
Potestas et oratio
Trinitati deificae
Per infinUa saecula. Amen.
In
1""*
Nocturno Antiph. Beatissima Idda
stu'pe nobili procreata, matrimonio coniuncta fuit
cuidam comiti de Toggenbiu-g.
Ut pro lege coniugali fidelis esset, annulum ex
am'o arabico a sponso accepit.
Quem post aUquot tempus una cum vestibus
radiis soUs exposuit.
Gorvus quidam ipsum locum attingens, viso
annulo, secum in nidum, ubi puUos enutriebat,
comportavit.
Venator comitis feras investigandi gratia de-
scendens monles, puUos super abiete crocUantes
audivit.
Gontinuo ascundens abieteni, reperto aimulo
magna affectus est laetitia et digito suo Ulum
aptavit.
^. Diffusa est gratia. [Subsequiiur lectio I: haec
cum aliis est ipsius heatissimae viduae Jegenda].
% NobUissima stirpeprogenila patronanostra
Idda clarum sanguinem quo fulgebat prima
devotione exornavit, ut iloruit sicnt palma
vivens
in caelesti curia. V. Fiagravit amore Dei sper-
nendo vana mundi gaudia.
. B. Idda copula matrimonii fuit coniuncta
comiti ; Ghristus tainen eani dedicavit sU^i in
sponsani. V. A ('omite acceperat amiulum qui fue-
rat ex auro purissimo.
ft. Volantibus ex vaUe muUis simul corvis, fa-
ctum est, ut imus locum iUuin ubi vestes
erant
positae peteret, annuUnnque pronubuin secum in
nidum
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
A
mdumconiportaret.
V. Conligil sic volenie divino
nmnine.
i\.
Decmsis
jiUquot diebus misit comes venato-
rem'
quaesitum
fcras. Hic in venatupullos super
abietem
erocitantes
audivit. y, Cumque venator
iussu
comitis
facessens
descendisset montes.
In
2" Nocturno.
Fortunam ignorans venator
annulum
longo tempore quasi suum gestavit.
Videntes
autem
confamuli. muluis se contue-
bautur
oc.ulis,
quorumunus annulum agnovit.
'lUustris
comes nescio quid rei est V Nam
annulum
uxoris tuae pronubum venatoris digUo
affixum
conspexi.
Ideoque
obscenas
corporis voluptates cum
ea
exercuisse
mirum non est.
Furorc
magno
repletus comes,venatorem
capit,
feri et indomiti
equi caudae aUigari praecepit.
Dcinde
aestu quasi
qiiodampercUus.arreplam
Iddam
in locum
ciuacb-ingentos
cubitos proiun-
dum
deiecit.
.
Specietua
et pulchritudine tua...
fl
Conscendens
venator
abietem,annulum
prae-
R
dictum
invenit. et iUum digito suo aptavit. V. For-
tunam
ignorans
venator muUum
gavisus est.
a
Gumque
conspexissent
ceteri famuU annu-
lum'
venatoris
digito afBxum,
mutuis so intue-
bantm-
oculis. V. Multo tempore ignorans
venator
fortunam,
annuUim
quasi
suumgestavil ;
viden-
tesautemconservi.
fl
Gomes
arripiens
beatam Iddam de edUiore
arcis suae parte in locum,
Rapenstein
dictum.
horrore
plenum ac asperum,
deiecil. V. Furore
magno et oestro
quodam
percitusque
comes
arreptam
Iddam coniugem.
^ Gum sic atrociter
ageretur cum beata Idda
divina ope soUun freta. Deum ex animo est pre-
cata. ne sic crudeUter
exstingueretur. y.
Vovendo
nec
marili thalamum
nec aUerius etiam
quoad
viveret
umquam
repetitura.
In
3 Nocturno
Antiphona.
Gunctipotens
Deus
precibus
beatissimae
matris nostrae Iddae
clementer
annuit, ui citra omnem
corporis
miu-
riam ad terram
aspiraverit.
t.
Dilexisti
iustUiam.
Evang. cum
homilia
SimUe cst
regnum
C caeloruiu thesauro
abscondito.
i^ Postquam
invenisset
venalor
beatam
Iddam
m specu, confestim
reltulit pedem et rem coimU
ordine aperuit
exclamando
: Laus Deo
beatis-
que superis. coniugem
tuam
huius
adhuc
lucis
usura frui. V. Si tc faUo,
cervices
mihi
praeci-
das : ipsa enim miuste hac poena se
affectam
mUu
esi locuta.
. ^
. Comes ad pedes
beatae
Iddae se
pro.ciens,
petit ut domum
secum
redeat. et
peccati a ^e
patrati in illam veniam
poscU.
V-Cumqiie
comes
adiuncto sibi venatore ad locum
pervenisset,
con-
fessus estuxorem suam
illatam
inim-iam
omnem-
aue suspicionem
inunerito
tuUsse.
. Erai id aetatis etiam
monasterimn
sacrarum
Yirginum Fischingae,
quae
percipicntes
huius te-
minae sanctum vUae
cm-sum.
nmUun.
illam i og
-
tabant, ut eadem vilae
raiione
reteuta
ipsaumi
monasterium
incoleret. T-
Postquam
ama
de
admirabiU iUius
sanctimonia
increbuisset
. GaeU fulgeus soUo,
amictu
paUio,
uUei
astxa
gloriae novum sidus
gratiae,
sanct.ssmia
pat ona
Idda perfidiae tenebras
rctundit.
Quae lucen
ae^
tUiae maestis,
lapsis
veniae
gaudmm
refundit.
V. Huius per sufiragia
infmUa
fiunt
miracula.
109
Oratio. Dcus c^ui sanctam huiusdiei soUemni-
D
tatem in lionorem sanctissimae matris nostrae
Iddae consecrasti, adesto servorum tuorum pre-
cibus, et dona ut cuius festa celebrare incepimus,
eius precibus et auxiho sul)levemm-. Per Domi-
num.
Ad Laudes, Antiph. Laus Deo beatisque supe-
ris, coniugein tuaui Imius adhuc lucis usm-a frui.
AUeluia.
Respondit comes hoc non esse credendum,
siquidem, nisi in mille partes distracta, terram
non attigerit.
Si le fallo, cervices mihi praecidas : ipsa enim
iniusie hac poena se affectam mihi est locuta.
Tandem persuasus his dictis itineri se accingit,
ei venatore sibi adiuncto ad locum monstralum
pergU.
Quo cum pervenisset, ad pedes feminae se
proicU el peccati a se patrati veniam poscit.
Capitulum.
Invocavi. ^. Specie iua.
HymnuB.
Patronae nostrae meritae
E
Feminae atque opiimae
Cum canticis memoriae
Hymimm
canamus gloriae.
Ad cuius tumbam sedulam
MuUa fiunt miracula,
Glaudis gressus
conceditur,
Caecisque visus redditur.
Ergo mater egregia,
Inventrix piissima,
Ora pro nobis Dominum
Deum ei Regem omnium.
Nostris
rogamus
precUius
Omnesque
pie poscimus,
Ut nos ad
aeternam
patriam,
Ducat
Christus
hanc post vitam.
Ul te videre liceat
Et nobis tecuni luceal
Lux lucis ei aeternltas,
Praesta,
beata
Trinitas. Amen.
y. Ora
pro nobis.
Ant. Ave,
noslra dukis
mater,
precibus
nostris
in hoc exilio
petinu.s,fac
pellatm-
sathan
acer lio- F
"iscalUdissinLque,per,uem,,,eu,,er^aU.r^
in
peccata
ruimus,
da ut nos
caelestis
Pater sdl
vet
benignissimus.
Oratio ut supra.
Ad
Tertiam
Antiph.
Beatissima
femina sin-
J"j:s.a
preces
-"""
sterium
Fischingae
frequentare
sohtaest.
Capit.
cumoraUoneutsupra.
^T^r
Z.n:;n
et
rede.mtem
praecessit.
Allehiia.
Capitulum.Liberastin.e...^Specietua...
^ fnncede
quaesumus,Domine,f!dehbus
f , Mdd .e sic digne
sollemnia
celebrare,ut
raSnLm:.'t:^.i'"''^"i-^'-''<^">'-^^""
co.isortium.PerDominu.n.
,rr.s
--"""'
DE
SANCTA
IDDA
VIDUA.
Coustantiensi
imprimi
curavit.
MissadeS.PatronanostralddaOmn^^^
communi
pro nec
v.rgine nec-
marlyre,
praoter ea
qiiaehicpomuitur.
Introltus.
Gaudeamus...
Oratlo.Deusquinosama.aB.IddaosolJemnU
tate
la.tificas.
da ut
quam
venoramur
o.Tic o,
etiam
piae
conversationis
sequamur
exemplo.
Per
Dominum.
Secreta.
Suscipe
Domine
numera
quae in
B.
Iddae
soleumitate
doferimus,
cums nos confidi-
muspatrocinioliberari.
Communio.
Sicut
cerviis
desiderat ad fontes
aquarum, ila desiderat
auima mea ad te Deum.
Postcommunio.
AuxUientur
nobis. Domine,
B
sumpta
mysleria, et intorcedente B. Idda,sempi-
lerna
faciant
protectione
gaudere.
Missa votiva de S. Patrona
nostra Idda.
Omnia de communi pro nec virgine nec martyre,
praeter ea quae secjuuntur.
Introitus.
Gognovi, Domine.
Oratio. Praesta,
quaesumus.omnipotens
Deus,
ut beatae Iddae memoriam
recensenles, meritis
jpsius protegamur et precibus.
Secreta. Vota populi tui, Domine,
propitialus
intende. et cuius nos tribuis memoriam celebrare,
fac gaudere suffragiis.
Postcomm. Supplices terogamus,
omnipotens
Deus, ut intercedentibus sanctis tuis et tua in
nobis dona multiplices et tempora nostra dis-
ponas.
fi(J quoi,
pirtati
ransa, muUi
peregri-
nantur.
elAntonii
confessoris
itom, pie consocraluin.
Ouod
quidem
negotium
ad confirmationoni chri-
Mianao
ot
cathohcao
dexteritulis omne, anno a
Cliristo
nalo
1551-, die divo apostolo Matliiae sa-
cra
decisum
est.
lacobus abbas sacruni lioc sacel-
Uiin
anno
1595
arapliavit.
Mbas vero Placidus
anno
1622, uf e^rpresse habet li. P. lacobus liue-
cher
oculatus
testis in sua chronologia Fischin-
gensi, idem de novo
exstru.rH, et in amplinrem ct
matinificam
formam,
trihus aUaribus ornatum
redcgit, et a P. D.
loanne Antonio Fridd, canonico
cathedralis
ecclesiae ef suffraganeo
Constantiensi,
sub
honore S. Iddae
dedicari fecit anno 1027.
17.
"
7 saceHo S.Iddae exstat eius sepulcrum ab
"">'*'' exstat
D.
ahbate
Ilenrico
Scheiitin anno 1496 ex maiorl-
^/>"^cnm
bus
fapidihus
sculptis, in modum mausolei prae-
claro
opere
exstructum.
Desuper B. hlda ut
mortua, in fronte vero
aidhenticum illud miracur-
lum cerei abs daemone extincti et a mortuo reac-
vensi
repraesentatur.
Quod autem a sacro hoc
sepulcro
argumentum
cultus sanctae patronae
osfraelddae
immemorialis
deduci possit, constai
ex frequentissima
fidelium usque in hanc horam
continuata ad praefatum
sepulcrum peregrina-
tione toto anni
fempore,maxime
aestivo,fieri solita,
non tantum ab Helvetis, Suevis, sed etiam Bavaris,
Alsafis,
Rhaetis, Tgrolensibus,
Salisburgensibus,
Austriacis,
pias oblationes farientihus et anafhe-
tnata
appendentibus ; et cum dictum sepulcrum
interiussit concavum, fideUs et peregrinantes, voti
et devofionis causa, capifa, mantis et pedes impo-
nunt. Quolibet etiam anni sabbato ad honorem
D.Tddae m eiusdem sacello litaniae lauretanae ab
eiusdem religiosis cum accursu fidelium
decantan-
tur. Nec silendum quod plures etiam ecclesiastici
ad sacrum D. Iddae sepulcrum devote oranfes
suavissinium odorem,omnem naturalem lonye su-
perantem, frequentissime
dignentur. Quod autem
perantem, frequentissme
aigneniur.
v"""-
'*'e/
Vn Hp SaPolln SPnulcrO el
peregrinatio ad \).mdae sepulcrum sH antiquis-
iniaginibuS S. Iddae, iam dtatus anno 1481; quin et ipseprecibus domni
*"
nhhniU refpmyiimnue reliaiosorum ad dictum se-
In sacello
antiguitus
aedificato
ad S. Iddae
honorem,
15.
"
Antiquitatem cultns publici S. Iddae satis
probat sacellum in eiusdem honorem erectum.
Quandonam autem vel a quo abbate primum sacel-
lum S. Iddae exstructum sit, ob causas allegatas
certo non c.onstaf. Antiquitatem vero sacelli suadet
anniversarium de anno 1504 dominae Annae
Schwendi natae de Braifen Landenberg celebran-
dutn in sacello S. Iddae. Similiter sacelli antiqui-
abetur ex anniversario Benedicfi Keller de Bal- tashabetur ex anniversario Benedicfi Kellerde Bal-
' ' --"
-
^olvendo; hic saceUi
um, vulgo pfennig.
terschwill cum una missa persolvendo; hic sacelli
fabricae dedit 5 libras obolorum, r!/?(70 Dfennie.
anno J554
erectum est
altare.
,v^.,, .,.,^,.,.,0/ nt. i[. ^fti- m//K*.> vetustatem sacelli
D. Iddae^^ro6a( missa votiva qualibet sepiimana,
forte iam ab anno 1200 vel 1300 in eodem sacello
decantatn, ut audivimus supra.
16.
" Primus post apostusiam, quantum invenio,
in huius sacello altare erexit loamies Rudolphus
abbas anno 1554 et in honorem D. Iddaerffrf/mn
fecit per episcopum Constantiensem quod exdedi-
cationis fahula videre lic.et. Hlustri simul et oxi-
*ut,r.it..*oM..w^ ^.^^,
quinet ipsepn.
abbatis ceterorumque religiosorum ad dictum se-
pulcrum fusis sese devofe commendat. Idem videre
licet ex litteris B. D. Balfhasari, episcopi Asca-
^
lonensis, suffraganei
Constantiensis,in
monasterio
Vinearum die 14 novemb. anno 1582 ad Grego-
riumXlIIdatis, Formalia litferarum sunt :
Guius
sacrum corpus (Iddao) in ecclesia dicti monaste-
rii sepultum religiose a pluribus piis coUtur ac
veneratur. Idem iestificafur, anno 1590, B. P-
Canisius hisce verbis : Sepulcrum D. Iddae usque
ad nostra terapora a multis pie visitatur ac coli-
tur. Placuif tandem Altissimo ad maiorem
deoo
-
- -- -
d^
maius
rum tem-
_ _
ingense,ut
supra iam meminimus, proh dolor, circa
quinde-
cim annos subiectum fuit,illaesum
conservare.
Etsi
enim apnstatae altaria, imagines et omnia
sacra
everterint,destruxerint, tamen venerandum D. Id-
dae sepulcrum intactum reliquerunt. Exstat
etiam
in sacello D. Iddae ab antiquo lampas
iugiter die
noctuque ardens, similiter et candela cerea coram
..-,,' sepulcro, quae sub missa conventuati, suh vesperis
cationis fahulavidere lic.et. Hhistri simul et oxi-
et completorio a monachis decantatis
accenditur.
mio dommo Ghristoforo Me/.ler
Constantiensis
Ab antiquo autem tres candelae cereae
maioris
sceptn quasi praodeslmatione
quadara el vu-gula
ponderis et magnitudinis accendebantur,
uti vesti-
divuui, gi>ornatoro, claro antiquae
religionis as- gia ad sepukrum adhuc r
. iuauu[[i ei vu-guia
ponderis et magnitudinis accendebantur,
^iquae religionis as- gia ad sepukrum adhuc relicta testantur.
1
18.
" Cum
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
111
S.
IdJae
effia'"'^
ffpraefe"-
in
sigillf^'
B
18
"
Cuin B. Idda apu<l monarhoH
Fhvhivijmses
post
'sanrtissinnmt
Virffiuem
Manamjrrimaria
sii
vatrona
d tutelaris,
ubl<pie in honm locts et habi-
faculis
rf/raelddao
imayines, in ecchsiis paroeha^
lihus
quarum
octo
numerantur, et capell<s siln
.ubiectis
erecta
altaria, ad hum
sanctae
honorem
]h<licata,
sicut et imagines et statuae eiusdem
beatae
conspiciuntur,
in puhUcis
processiombus
deportantur
honorantnr<jue.
In sacra monasteru
Fischinffensi
suppellectik
asservatur Uimina, ma-
iori
tabulae
Uffneae
inclusa,ex
argento, sicut et
statuaex
arffcnto
nHUjnitudinis
trium pedum cum
medio,
etsi
solum formam
superioris
homnusprae^
ferat D
m-de
imaginem
repraesentantes.
hdem
reliuiosi,
ut Christi fideles ad maiorem
devotionem
eroa S
UUlam
magis ac magis incitare,
longehite-
Que
dilatare
valeant,
imagines
eiusdem
san<:taeaeri
incidi et
imprimi
curaverunt,
scalpro adeofel.ns-
simo,
ut ars et affectus
in quibusdam in unum con-
smrent
et vix non de
primatu
contendaut. iot
autem
numerantur
formae
et figurae
dwersae,
novae et
veteres,
talium
imaginum,
utnumerum
auadragenarium
ascendant;
huiusmodt
autem
Lagines
maiores in folio et mmores
avid^ssime
desiderantur,
o fantum a
domedias, sed et pere-
distrahuntur.
Sic et
mercatores
numuvnata effi-
aiemhuiussanctae
repraesentantm
ex metallo <n-
lento,
imagines in
pergameno
pictaspass^metm
lopia
divendunt.
Domini
abhatc.
<fsceteru
F,schm-
Jusis
in litteris suis
abbatialibus
utuntur
formula
luenti : Nos Dei
gratia NN. abbas
monastem
apud D.
Iddam in
Piscinis. Jn scutts
fenestraU-
hls
quae hinc Me
donant,
praeter
monastern et
suoln
insignia,
semper
unum aut
f^^^^^
rium S.
Iddae
repraesentam
curant
Stc .cutum
fenestrah
abbatis
loannis
MeyUn de anno 1513
iepraesentat S. Iddam
a mortuo
Uunen accrp^
fei
ip^^um
vero
abbatem flexis
genibus
suppUcm
ram D. m^.
Hoc
scutum
adhuc
videre est u.
vaUeS.
Urbani in eoclesia
eiusdem
^-^f^^J^
Ucet modo sit
acathoUca,
scutum
tamen f -
strah
^nanetintegrumetillaesum.JiM^^^^^
scutum Marci
Schencklin
pnnn
abbat.s
po apo
sfasi<un anno
1642. Hoc
repraesentat
annuluma
corvo ablatum, a
venafore
inventum,
pra^p^^
tionem S. Iddae ex arce
Toggenburgu-a,
habaU^
C
,, eiusdem
sanctae in
deserto '^^^^
f'j/^^
rentem et ducentem D.
UUU.m
ad
;^'-;'"
/^J^l
Fischinyam.
Eadem
videin
scuto
fenest^aU
loan
nis Eudolphi
abbatis de anno 1554
Horuma^
cessorum
successores
^^'^ ^^7^"'"
^^
f
"
I^
VenerabiUs
autem
^^"''^''-^^'^'''^^^^'"^[X
nore sigillo
conventuaU
ufitur
#f
^
f

^^^
Multi etiam
exteri,
scribentes
conventuaU
F^s^^
gensi
inscriptionem
episfulae
rfa
/o.ma
Ad.
rev^oNN.
inonasterii
Fischingensis
aP"<l
^^J^
dam capitnlari.
Immo nec
acathoUci
hacrnscr.-
ptione
nonnunquam
uU
verentur.
^^,^^.,,.g
^
\%"Coniirmant
cultum
sanctae
patronaenoUae
iuvmemoriafem
antiquissimae
''"?'^^
I^J^Xui
f,,s
nostrissempercum
ra<Uis
^^/^^-''^TlZt
pictae et sculptae,
qu.nadmodum
^'''^
^^J'^'
f.
VitaaPatreAlberto
a
Sonst.tte.anno
U86^^^
bUcis typis commissa
ab ipso
auctore,
anno
cdato.
monialis, in altera manu
rosanum.in
aU. ra Da
tis, quae repraesenlat
"'^-^^""'"^XtTehneata
ad
instar
cente cervo... Haec imapo
esl
!^"1;
t*"^^ ; .nag^o
illius, quae fuit reperU iu
brev>ano
^-^^L^ndenberg
.^^.
foUo, de mnndato D.
episcopi
Uugonis
ue
hi hac enim S. Ulda cum randela a daemom ex- D
stincta rejmiesentatur. VetusUssima Fischim/ae
asservatur picta tahella S. Iddae cum cervo duode-
cim iuminibus illustri, quae religiosam vir(jinem ex
ordine S. Dominici exhibetflexis genibus D. Iddae
supplicem. Ilanc tabelfam esse anUquissimam de-
monstrat j)eregrinus et prorsus ignotus S. Iddae
vestiitis, simiUter scriptura ob vetustafem penitus
deleta. Scutum fenestrale
perantiquum a nobiU
domino RMpho Escher proconsule Tiguri, Ti-
guro adhuc cathoUco,
Fischingam
missiun circa
annum 1409, exhibet auiem S. Iddam lumen a
moriuo accij)iente.m. Imago D. Iddae ex iigno s<:ul-
pfa oh anUfpiitafem
asservata.IIaecoUmpositafuit
iuxta B.
Virginem in altari j>ropru sacelU erecto
anno 1513. 'Heservatur adhuc in monasterio Fi-
schingensi parva quaedam campanida ex aere,inte-
rius et exterius deaurata, cum qua olim in sacello
S. Uldae
(Udxifur signum ad sacra facienda.
Hanc
autem e$se
fmiifjuissimam
ipsae Utterae scripturae
manubrio eiusdem
campanulae
iiupressae satis ui-
dicani.
Scripturavero
ita sonai yernmnice:^.
Ulda,
bid mr die
absestorbene
Seelen; S. Idda, ora pro
^
fidelibus
defunctis.
Ceierum cum etiam huius
campfinulae
ususexcedat
omnem
hfminum menio-
riam.valde
probabile est iam
exstitisse ante200
vel 300 annos vet uUra.
, n d; -^.
20.
" Dumsf.etUm^.m.eabR.DJlac^d^
^^^^^.^^^^^^ ^^
abbate
finno 1622 erectum,
sed anno 1704
de
^
^,.^,.^
aprilis iterum
destructum
est, in muri
paneie su-
^^^^^^^^
,L S Iddae
sacnm
sepulcrum,coemento
prius
,^^,tur
iaso,
apparuit
historia
vitf. S Iddae
inanUqu^^
....,..
sima
capeUf.,
quam abbas
Ucf,hus anno lo9o laiio^
rem fecit,
coloribus
repraesentata.
^nnmun de-
slLtio^-
Iddae
cum
Henrico
comde,
annuX^
C
/o, ./ S.
Iddae ex arce
proiectw,
mvenUo
S llda
/ eremo,
iter D.
Iddae ad
nocfurnas mo-
naZrum
preces
cervo lume.i
praeferente
accefm
ce^e
moHuo.Et
cum haec
hisioria
penn.dlo v^
de
antiquo
sitformata,
abs
quodam
P^ctore
Lec^
L Wh^icive
WiiensedeUneataest,annoim,
ajtou_f/ , 1
.,;^,v,,/pm mciuraeia'
e qtiibus
iiecnon in
hnte muUis
ifnayinihus,
die28
ai)i-ilis,ui
p<J'>^"'''*"

. ,
-^f
ZprJo
vesiiJkabitu
a,Ui,uiMem
p.cturae -
picturae
elucet (*).
8 VIII.
De
feslo
beatae
Iddae
extra
monaslerium
Fischin-
gense.
0,
"
rrimoplacuUAltissimodevotamfamul^
WAZJrffnnam
sancfitatis
magisac
ma^ *
suam
Iddam
pe^jai
^^^^^^
.^^ ^^^^.^^
^,,^,.
gloriosam
refldere.et
lucen
^^^^.^^^^^^^
exiollere,ut
siaecandelabroperproaig>_
^^^^^^^^. ^^^^^^^ ,,,(, tiensismiss<^ii
Lno U09.
Hoc
'^rev-n- .
F
^^^.^ ^^^^^,,^,
^
iUimgei.OrduusUrlhun.
^^^^^^^.^^^^
^^
^.^^^ ,j
terlhurenBi
anno '^'
J;,,riarium
aJhuc
ibiJen>
asser-
coleretur
Indictutn
est
S. Iddae
festuM
in
ecelesiae
Cvnstan-
DE
SANCTA
c^nnscnmr,
nec una.
^
'"
net
cmiaie.,
sed
<'^^!.^^^^'^^^^^^
Sueviam,
Bn.gr^-m
"^'''^'^';-^'
^_
'
,
IDDA
VIDUA.
/)
mincipis
Andreae
ah
Aus^iria dies festm
D
q "
Iddae
pufMco
hnHario
et missali anno 1599
insertus
usque
ad
hodiemum
diem praedicto modo
2omnihus
donmoeiuscopn
Constantiensi suhiectis
cehhraiur.
t- u
0)3

/ Suevia,
in arce
Knrhherg, tn qua Cuiuts
c 7^H-iP oriunda,
maqno
cum accursu fidelium et ^-
^ddae
m
r:::rs:::^:"'
/^'"'
^:i^^%
t:::'^^'^^^^^
--:.
faiione
.ni.salis
Consl.antien..s
^
""f
'
^^^^
L
ediii
anno 1603,
in ,ua n.ter
^'^f^'-^^^^
Ceterum
clero
Dei
benigintatc
lam al qua ex
pa e d
'ouianun.
ritum
exculto ot
mforn.ato,
^re L1 Pi-lo
eonnnissum
et
fehc.ter sup^
r^ribus
aml^^s
absolutnn.
fuU, m
quo san^^^^^
vivum
omniaquae in
romano
breviano
ms^u Pn V
pontificis
maximi
edito
continentur.
el mlnlonn-

nns
peculiarinn.
nostrae
ecclesiae
Constant.ens.s
2
sanctorum
palrunorum
ofiicia iuxta
ant.qmss.-
mumusmn
dioecesis
Gonstant.ens,s,ne
quipp.am
iuredesiderari
posset, inserta
fuerunt. Ad ean-
dem formam,
quod
sa.ictissimoDommoClementi
prob^u-etur et sacri concilii
Tridentin.
decret.s m
continuatione
sessionis
vigesimae
quinlae con-
Brueret,non
solum
divinorum
officiorum
dmnium
sed et novum
missaie revocai-e
statmt.
Verum
morte
praeventus, in
successorem
quod operi
deesl
transmisit.
Nos igitur vestigia
anteccssor.s
nostriinsistentes,et
opus multo maxime sanctum
ac
necessarium ad
finemoptatum
perducere cu-
pientes.
missalehoc ad usum romanum,
quod per
propria huius noslri
episcopatus ficri potuit exa-
ctum,
conformatum
prelo mandari iussimus,
idque pro
cm-anobiscommissaquantum
teneba-
mur, et ratio temporis
postulare videbatur, cura-
vimus. ut mide oinnis religio et divinus cultus
sumpsit exordium,
Romanam
Ecdcsiam dicimus,
ad eius petrae sohditatem smnmo studio revoca-
rcmus, elitaquidem, ut tamen proprias et pecu-
hares sanctormn patronorum nostrorum missas,
sicut iam didum est,pro recepta ot a summis
pontificibus approbata coiisuetudine minime in-
^
termittendas censuerunus. Hactenus nominatus
episcopus.
t breviario. 22.
"
Vide etiam hremarium Constantietise ex
decreio rev"" iU"" domini principis Andreae ah
Austria, S. R. E. cardinalis fitulo Mariae Novae
diaconi, episcopi Brixinensis et Constantiensis,
anno 1599 editum, uhi festus diesS.\dd-Ae ad diem
3 novembris assignatur. Idem etiam R. D.episco-
pus in praefatione ad dictum hreviarium inter alia
ita loquititr : Breviarium nostrae dioccesis Gon-
stanliensis non sine gravissimis sumplibus excudi
fecimus, idque absolute romanum reddidimus,
praeterquam quod officia divorum tutelarium
dioecesis nostrae Constanliensis debitis locis
mtersuerimus, ita ut deinceps maximus mini-
musque vestrum sine diificultate rite et romanc
pensmn colidianae suae precationis possit im-
plere. lUem confirmat rev'""' et Hl""" D. Rudolphus
Marquardus episcopus Constantiensis in suo attes-
tato de anno 1692 die 23 fehruarii sequentibus
verhis : Quemadmodum non tantmn in brcviario
noslrn Constantiensi antiquissimo tempore, sicuti
aliorum sanctorum, ita quoque istius sanctae
annuatim ac in ipso tremendo missae sacrificio
recohlur memoria. Hinc ex decreto reV"' ill'"'
loci.
attincntihus,
Wihligensx
monasterio Ordnus
S
Benedicti, in
parochia
Reglisweiler et arce Orsen-
hausen
etc,
ex
praecepfo et
decrefo n-rerocahUi de
,,nom0diel9februariidomini0rdinarnem.car~
dinalis
ah
Austria
episcopi
Constantiensis,ah utri-
usQue
sexus
fidelibus
praesentihus et futuris festum
S Iddae
ad diem 3 novemhris
fam m choro quam
in foro
sit^ulis
quihusqueannis
sollemniter celehra-
tur
Verha
diphmatis
sunt
.Quapropter, nnplorato
sanctissimae
Trinilatis
nominc,
perpetua et irre-
vocabili
constitutione
decernimus,
ordinamus et
instituimus
ac
mandamus, ut festus d.es sanctae
Iddie
quae eril 3 dies mensis
novembns, deinceps
^
perpetuis
temporibus
in toto territorio et districtu
comitatus
Ki.xhbergcnsis,
etiam in locis att.nen-
tibus
Wil)hgensi
monasterio, in paroch.a Reghs-
weiier et arcc
Orsentiausen,
ab utriusque sexus
Christi
fidelibus
praesentibus et posteris in choro
et foro singulis
quibusque
annis sollcmiiiler cele-
bretur. In quorum
fideni et testimonium praem.s-
sonimlitteraspraesentesinde
fieri sigilhquenoslri
pontificalis
iussimns et fecimus appensione com-
muniri. Datum
Gonstantiae, in aula sive palatio
nostro
episcopali, anno 1600, dievero 19
mensis
februarii.
indictione Xlll.
- In Helvetia, in land-
graviatu
Turgoiae
cantonihus
suhiecto festum san-
ctae patronae m^e ad diem 3 novemhris tam in
choro quam in foro
ab utriusque sexus fidelihus
praesenfibus et futuris
solletnniter
celehratur intoto
baronatu
Tannegensi et in huius parochiis, 7iimt-
rum in parochia Sgrnach,
Bichellsee,
Tusnang,
Augia, Bettwisen.
Celebratur itidem, tam in choro
quam in foro,festum S. Iddae ad diem 3
novembris
in toto dominio Lommensi, simUiter in toto terrir
torio
Spiegellhergensi. In territorio
illustrissimo
principi Sangallensi subiecto celel)ratur festum
sanctae ptttronae Iddae. In celeherrimo
monastern
^
Maggenaw sacriinonialium
Ordinis
Cisferciensis,
suh ritu duplici, et quidem iam ab antiquo et ab
immemoriaU tempore. In
venerabili
monasterio
apudB. V Mariam Angelorum,
sacrimonialium
ordinis S. Francisci, suhritu duplici iam ahanit-
quo.ln eodem territorio illustrissimo
principi San-
gallensi subiecto die 3 novembris in honorem
san-
ctae patronae tiostrae Iddae ferias
agunt.
Vallis
seu silva frafrum, pagus Schonaw inferior,
vogtia
Buemberg, vogtia Einsiall,vdla Schonaw
superior,
villa Reuthi,villa
Oherblaicken,villaEisgatten,villa
Srhlaiiberg, villa Buechhorn, pagus
Wallenweill,
viculus Moricken, Herderen, pagus Bueswyll.
In
canfoneVramiensi Helvetiae in quodam loco, vulgo
Baunen, uhi pactum helveticum initium
sumpsit,
exsiat sacellum filiale parochiae Seedorffensis
in
honorem S. IddaCG exstructum, et trihus
altarihus
ornatum. incolae illius loci festum S.
Iddae
die
3novembris sollemnissime in choroetforo
celebrant.
Ad hoc auip.m saceUum per totum anni tempus
est
satis frequens Vramiensium et Schwitensium
pere-
grinatio voti causa, multaeque fiunt
viriutes
per
intercessionem sanctae patronae nostrae
Idaae ;
prae ceteris vero inde medicinam referunt
moria-
les aegri, qui dentibus, tussi et febri
laborant.
Pri mi
huius
I
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 113
A
huius
sacri sacelli iniiium ob antiquitaiem penitus
Iqnoratur
: Ucet circa anmim 1580 a iorrentis
inundatione
media iUius para fuerit absumpta,
brevi tamen fuit
restauraia et ampliata. Post fpiin-
nufKjinta
annos, denuo a fluvii inundatione fuii
penitua
ahlatum ; tjuare incolae in tutiore loco, in
quo
modo
visitur,cum tribus altaribus et non igno-
bili
pennicillo exornatum aedificarunt, hnago
S. Iddae ex Ugno sculpfa et in maiori altari posita
ob faciei
amahilitatem spectatores mire ad demtio-
nem
excitare
solet.Inparochia hommensi, landgra-
viatus
Turgoici, erectum est sacellum et altare per-
pxdchrum
in honorem S. Iddae, in rpio Christi
fiddes
D. Iddain pie et religiose veneraniur, fre^
quenterque
sacra funi.
Celehrani festum sanctae
paironae
nostrae Iddae, ad diem 3 novembris, tam
in choro quam in foro,
sacrimoniales monasierii
Wunnenstein,
tertii Ordinis S. Francisci, in canione
Helveiiae
Abbaiiscellano, ei quidem cum consensu
sui M.
domini
Visiiatoris D. Conradi Ferdinandi
Geist, suffraganei
et vicarii generalis domini epi-
scopi
Constaniiensis. In celeberrimis monasteriis
Murcnsi
Hehetiae, nec non Engelbergensi, xdroque
^
Ordinis S.
Benedicii, ad diem 3 novembris, festum
S
Iddae per woc/m
commemorationiscum lectione
duodecima
in maiutinis cehbratur.
I
IX.
De
reliquis signis cultus
S. Iddae
adhibiti.
S. Iddam
colmrunt et
ceteri Ilelve-
tiae tractus.
''(
m ItaJiii
24.
"
In
praecedentibus
assignavimusloca in qui-
busfestum
sanctae patronae nostrae Iddae in missa
et divinis officiis
celebraiur; nec iamen desunt loca
alia quam plurima, in quibus S. Idda a Chrisii
fjdelilms pie colitur et hnnoraiur. In Helvetia, can-
tone Lucernensi, in oppido Malters dicto, exstat
capella S. Iddae sacra, inqua D. W\^
propdia
est, et magna populi veneraiione
colitur, ei varits
frequeniatnr
peregrinis,
midtaequeper
intercessio-
nem D. Iddae fi-unt
virtutes, ac pro more quasi
invaluit, ut cephalia
laborantes iconem aliquam
S. Iddae capitibus suis
admoveant,perque
id sae-
2)ius Ubereniur. In
landgraviatu Toggio, illustris-
simo principi
Sangallensi subiecto, exstat sacellum
MiUlenreuthi dictum,
spectans ad
parochiam
Mosnang, ei S. losepho quidem sacrum, ubi per
anni tempora saepius divina
peraguniur officia, in
altaris famen latere posiia est imagoD.
Iddaeex
ligno sculpta, quam Chrisii fideles pie colunt, et in
suis necessitaiibus devote invocant,
quod testantur
votiva ex cera ab iisdem
appensa. In eodem Jand-
graviatu exstat ecclesia Gawill, filialisquidem
pa-
rochiae Kirchberq, ubi in aliari D. Iddae imago
picta visitur et a Christi fidelibus
religiosecolitur.
Nec mirum D. Iddam in hac ecclesia a fidehbus
honorari, nam et ipsa, tempore quo vixit cum co-
mitemariio in arce
Toggenburgica,
saepius hanc
ecclesiam, utpote arci
Toggenburgicae
vicmam ei
proximam, religiose visitavit ei divinisofficiis
inter-
fuii. Fer ioiam dioecesim
Constantiensem
ecclesiae,
sacella,altaria in honorem D. Iddae abs B. D.Ordt-
nario soUemniter
consecrautur,
statuae ex Ugno vel
imaginespictaehuius
sanctae in aliaribus vel ecrle-
siisroliocantur, sicut et in aliis dioecesibus vicinis,
immo dissitis ;
similiter D. Iddae
imagines in vus
eiplateis erectae vel in domibus forinsecus
piciae
videniur. Quam plurimae ctiam familiae,
inaxime
in Helveiia et Suevia, S. Iddae
imagines intra
domos suas affigunt, et ut patronam
domesticam
pie venerantur.
25.
"
Devotio erga S. Iddam etiam apud Italos,
Novembris Tomus 11.
maxime apud Laudenses in Insubria exoriri vide-
tur. Nam Ulusirissimus D. Bartholomaeus Menat-
tus, episcopus Laudensis et tiuntius olim aposio-
licus apud Helveios, singulari devotione erga
S. Iddam affecius, cultum eius etiam in sua
dioecesi et vicinia dilatare ei propagare statuit:
quare per lldalricum Utienherger, Lucernne cano-
nicum etcommissariutn episcopalem,petiii(t meVi'
ias, imagines, numismata huius sanciae. Devotae
huic peiitioni satisfacturus, misi eidem sex libellos
de Vita S. Iddae, aliquoi imagines et sex numis-
mata meialUna. Qui ad accepta in hunc modum
respondit:
R" Pater, donune colendissime. Oblata mu-
nera imaginnm, nmnismatum ac libeliorum ad-
mirabilis Vitae S. Iddae, quae, ex ordine R""' Pa-
ternitatis vestrae, ad metransmissasunt a domno
canonico Nicolao Udalrico Uttenberger, acceptis-
sima pervenerunt, non modo in satisfactionem
propriae meae devotionis er^^a tantam patronam,
verum etiam ut eius cultum facilius extendere
possini in hac civitate et dioecesi; quod quidem
futurum spero, cum nobilis vir liuius meae civi-
g
tatis, in grati animi argumentum pro gratia
impetrata. eiusdem Vitam italice in lucem edere
voverit. Quare etiam pro maiori eius notitia et
instructione suggeram invisere quid de eadem
sancta matrona ill""" nuntius Scottus, olim in
Helvetia legatus apostolicus, [in Helvetia] pro-
fana ei sacra. Ego vero interea amicissimas
gratias refero r""
Paternitati vestrae. quae tam
libenti animo miiii complacuit, et si quid ulterius
repromere
valeam, totum eiusdem mandatis ex-
hibco, manens semper futurus
Rmao paternitatis vestrae
studiosissimus
ex corde
Bartholomaeus,
episcopus
Laudensis.;
dioeeesia
Laudenaia
Laudae, 7 decembr. 1697.
Acceptis hisce litteris, scire gestiens num nobilis
iUe cuius
meniio in litteris, opus suumde S. Idda
lingua
iialica petfecerit ;
quare post tres annos
ilH domino
Menaftode hacre iterum
scripst;qui
vicissim
sequentibus
respondit
:
Nobili^ ille vir huius civitatis, qui in grati animi
argumentum
pro gratia
impetrata, iam decreve-
rat in lucem edere italica lingua
Vitam mirabilem
J
sanctae
matronae
Iddae,
adlmc opus non perfecit.
utpote
aliis
publicis
curis
praepeditus.
praeser-
tim
hisce
temporibus
tam
periculosis
nostrae
Iiisubriae.
Hoc scio,
multas in scriptis
nnplevit
paginas
eleganti et
erudito stilo, et statmi ac
vacuus erit,
expediet
quod superest
pernc.endum.
Postquam
autem
fuerit
typis cusum
sat.sfac.ani
petitionibus
et
mandatis r^
P^^^-f '^,;;;^;;;^
eo lihentius,
quo
liberaiiores
ipsa offert suae stu-
Ist
voUtatis
effectus
erga me. Cui propterea
,;,uIaresreferensgratias,maneosemperlaturu.
Rmac paternitalis
vestrae
studiosissimus
ex corde servus,
Bartholomaeus,
episcopusLaudensis.
Laudae, 1 aprilis 1701.
Et kaec de
cehbratione
et cullu
.ctaepatron'
nostrae
Wdae,
praeter
dubi.on
'/"""'('^
"f
loois
colatur;
V'"
<"""" " "
'f'Z
Z
dicta pro
argumenlo
tituU
prohando sufticant
6
"
Silltio
hic non
praetereundun,
faclnm
,....."
at" D
Vincentii
Pichii ex
marchwmbus
Mbineaeelcon.iUbus
Re.chii,
"'cl^'-''^'^^
sm
Mno 1705,
Vinceniitta
Pichiu9,
114
DE
SANGTA
nuntius
apotolfcu*,
invisit
arcem
Toggenhur-
gtnsetn.
diceae
mntii
aposloUci u
Clemente
XI ad Hel
';
ui a,mo
170.Uie l:i
maii,ex
Lommis
^ZLeuJoto
eomitatu
montem S.ma.
a.cen-
U,
ibi.tenue
a.Wuc
nuiera
areis
Tosgenbur,,^^,
ab
AUati.eenanis
olim
.Hrutae ,,,"''!
D. dda
aliouot
iueoluit
annis, el tx qua
,noeete, ,
o.ecta
tZ.
^uis,et
oeulis
sj.cta.it,
speeialen.iuedem-
tionis aftWtum
e,;ja
sacta,n hac
n,oslrav,t.
gu,
nleuLdo
,isL
sae,-ilieio de
eade,eo,n.,emo.
^it.
Do,nini vero offieiales
eiusden,
lust,;ss,n
princinis
albo
cof,-aten,itutis
eiusdem
saj,cta
petie,-
isc,-ibi,m,ni,-um
ad,nodum
reverendus
et
'prZobitis
do,:.inus
Odoardus
Atoius
PoUferus,
secretariu.'..
et do,inus
Ba,-tholo,ae,is
Bonnova,
aulae
p,-aefectus (*).
%
X.
De
miraculis
et
sanctitale
S.
Iddae.
MiraeuUs
coruscasse
S. Iddam
aaserunt
seriptores
ntulti,
27
"
Miracula et plurima betteficia ah omnipo-
tente Deo,
intercessione
sanctae
patronae nostrae
mae,
petentibus
concedi
testantur
unannni con-
sensu tam veteres quam moderni
scriptores Vitae
S. Wdae. P.
Alhertus a Bonstetten testatur sacrum
D. Iddae
sepukrum
ciarere mirarulis,
quorum
aliqua refert, et hoc aplurimis risitari et coli
;
ita
in sua Legenda de anno 1486,
Venerabilis et exi-
mius P. Canisius insua historia de anno 1590:
Paucis.
inquit, recensemus D. Iddae niiracula
iiinegaijilia : liaec enim causa suiit, ob quam sa-
cmm
beatae Iddae sepulcrum usque ad liodier-
num diem a multis invisilur et honoratur, ac ipsa
experieiitia liabetur Deum. ob merita D. Iddae,
Ghristi fidelibus varia elargiri beneficia, immo eos
a diversis
liberai-elanguoribus et in suis petitioni-
busfacile
exaudiri. P. Henricus Murer
,
post ali-
qua enarrata miracula, sic concludit in Vita
D. Iddae, fol.
298: Sumcianl miracula onumerata
:
et plura recensere supervacaneum foret, nam
horum veritas omnibus est adeo manifesta, ut
nuUus D. Iddao sanctitatem in dubium revocare
valeat. Prae omnibus autem maternam et bene-
ficam opem accipiunt a B. Idda ii qui spectris
se infestatos, aut gravi cephalia, aut lepra se cru-
ciatos sentiunt. SimiUa habent et alii scriptores,
C
quos vide, si placd, maxime P. Huccelinum, qui in
Gonstantia sua Rhenana ad annuni 1184 de obitu
S. Iddae ita loquitur : S. Idda, comitissa, monialis
Fischingae. in caelos recipitm-. ut inde potentius
iidelium devotioni patrocinetur ; usquo hodie rite
invocata ot honorata prodigiose in onmi necessi-
tate opitulatur. P. Basilius Flnck de miraculis
D. Iddae ita loquitur : In religiosa vilae austeri-
tate ad cxlremum usquc spiritum perseverans et
multis adlmc in vita. pluril>usque post mortem co-
ruscans prodigiis. Ad finem : Patrona de facto
est eorum qui orci patiuntur divexationes. Tan-
dem concludit : Mortua quiescit perennantibus
miraculis. Pro confirmando noMro titulo testi-
monium omni exceptione maius est breviarium epi-
l*)
Haec ex codiee n. 8545 p. 34, addantur : Ex pervetusUs
inanuscriptis Vitoduro noiiis coinniunicatis, habemus iam
;inte apostasiam processiones Viloduro, vulpo Winterlhur,
Fischini-Tiiii ad D. Idd^ini fuisse institutas. Tunc nempe ad
aiinum ITiOlJ et ITilO cum ex more cives novac urbis Vito-
duri, qui liucusque collegiatant ecrlesinni vcteris Vitoduri
tamquam suam frequenlaverant, non pridem antea pro-
priam parochiam in hac urbe ad S. Alltanum obtinuissent,
coeperunt eliam suam superstitionem plurimum augere,
sacrasquiique rehquias conquirere, conceptis variis votis
et peregiinationibus ad sanctos Dei Bei-eiibei gam, ad prae-
conetirtu
fidelium.
IDDA
VIDUA.
scopale
Constantiense,
quod in festo S. Iddae in D
lectione
nona inter alia if<t hahet : Guius sanctita-
tem
Deus
miraculis
testatam esse voluit.
Quis
(u(temfuerittantaeaiidaciae,vtpraesumatasserere
B
domnum
Ordinarium
haec absque pmnnissa
et
authentica
inquisifione publicis clericoruni f>re-
viariis
inseruisse?
Accedit aUud testinwnium
B. D.
Ordinarii
cardinalis Andreae ah Austria,
episcopi
Constantiensis, in decreio suo de anno
1600 supra citato; infer alia enim sic loquitur:
S. Idda
defuncta in Fischingen miraculis co-
ruscavit. Sic
illustrissimus dominus Banutius
Scottus, oUm apud Hrlretos nuntius apostolirus, in
sua Helvetia
profana ct sacra, ita scribit : Mori
qucsta sancta a di 9 settembre del UOO, et ivi
sepelila e per li grandi miracoli oporati in essa da
Dio. iVVc
practereundum est marti/rologium, ger-
nianico in idiomate anno 1599 DiUngae tijpis
cusum, quod hrevi enarratione Vitae D. Iddao
hanc annectit clausulam : Fiscliingae. apud D. Ni-
colai altare
sepulta miraculis claret. Testimo-
nium efficax
pro confirmatione miraculorum et
virtutum D. Iddae desumi potest ex antiquissimo
^
monasterii
proprio.
28.
" Asservatur in monasterio Fischingensi anti- quod etiam
qua taheUa lignea, in qna quaedam miracula anno-
''"'^'*

tantur
intercessioneD. Iddixe facta; haec autem a
maiorihus nostris ut indubitata ad nos pervene-
runt, maxinie cum per nofarios et inratos, iussu
Christophori ahbatis anno 1580, iterum examinata,
ut aufhentica sunt inventa et apjjrobata. Sacrum
D. Iddae
.'iepulcrum anno 1496 ab Henrico ahbate,
nt supra audivimus, erectiim, aufhetiticum probaf
testimonium
miracufonim et henepciornm arcepto-
rum;nienim Christi fideles per D. Iddae merifa
frequentiora impetrarent beneficia,
peregrinantes
ad sacrum hunc tumuhm, tamquam ad commune
asijlum miserorum et fanguentium, nec in ianto
affluermt numero, nec devotio erga hanc sanctam
magis ac magis in fidelium
meniibus augerefur.
Ex incremento etiim devotionis merito conrluditur
impetratio beneficiorum.
Probanf etiatn huiusmodi
miracula et beneficia varia anathemata voliva ex
cera in sacello D. Iddae hinc inde in magno numero
appensa, quaeque niagis ac magis
midiiplicantur.
Etcum devotis Christi fidelibus
lonyc laiequecertis-
sime constet, plurima a Deo per
intercessionem
D. Iddixe impeirari beneficia, nulla ampliusa reli-
giosis Fischingensihus nofaniur vel exaininantur,
licet patres confessarii huiusmodi innumera re-
ferre et recensere valerent. Ceterum
patronam
nostram Iddam 7ion tantutn Fischitigae, sed et in
Baunen, in Malters, aliisque locis, esse
propitiam
et prodigiosam supra iam annotavimus.
Totetiam
pro cotifirmanda hac materia in testes vocart pos-
sent, qitot ad invocationem sanctae matronae
no-
strae Iddae in suis petitionibus sunt
exanditi,
quorum multitudo excessivum plane
componeret
numerum.
29. " Quod sanctitatem divae Iddae
attinet,proba-
JJ,')j^^*,^,
tur haec. Cum D. Idda sanctissitnam
duxerit
^^.^^^g^,ni
viiam in terris, magtium suae sanctitatis
nomen et ,,,,.,
posituram Emberacli, et ad suain donunam
Fischingam
apud Matrem Dei in Au?ia. Auctor borum
maQUScriptoruni
fuil Laurentius Bosshardus, ecclesiae colIc^iiaUie ad B. la-
cobum in Monte saucto piope Vitoduruni canonicus.
Haec
autem scripsit iani faclus apostata, qui in apostasia
perse-
verans mortuus est anno 1.530. Berenberg erat
moiuiste-
rium sub tertia regula S. Francisci, prope castrun
Alten-
wulfflingen anno 13G0 a comitibus Kyburgensibus
fundatum.
Emberach erat ecclesia collegiata Iiabens
praeposituni,
sexdecim canonicos et sex capellanos.
odorem
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 115
laudibus
odorem
apiid jmferos reUquit suavissimum; quare
fstoUunt, sanctitatis
eius fama
staiim longe lateque percre-
buit,
Christi fdeles ad eius cultum non tantum
privatum,
sed et pubUcum, immo et ecclesiasticum
promont.
Et cum tiemo iUiusgloriam et beatitudi-
nem in dubimn vocaverit, eitts imafjines et statuae
iam a
maioribus nostris cum vadiis et ijloria circa
caput
sctnper ef ubique pictae et sculj^tae sutit, ut
praecedente
articulo in antiquissimis imagiuibus
observare
Ucet. Plures quuhm et nuujnos sanctos
nominat
dioecesis
Constantiensis; inter qtios tamen
non
minima
numeratur et coUtur sancta patrona
nostra Idda,
cuius sanctitas tantum invaUdt, ut ab
utriusque
sexus Jiominihus sancta mater Idda et
patrona ab immemoriaU tempore voceturet deprae-
dicetur et pro taU uhique devotissime colatur.
Quare
(dtsque scandah maximo non iantumpio-
rum fideUum,
sed et haereticorum, (piihus, pro
dolor,
Helvetia
abundat, nomen sanctifatis eius in
duhium
ampUus vocari non potest ; sicque mnfjna
haec sancfa voce popuU ac voce Dei ad exemplum
qum-undam
aUorum
sancforum iam ah anfiquo
r, canonizata est. Cefcrum
fjuod sanctitas sanctae
pafronae
nostrae Iddae nec Sedem aposfoUcam
laieai, immo et eiusdem saltem approbei et ChrisU
fideles
ad huius sanclae venerationem et cuUum
excitet,
dicemu^ infra.
Non desunt etiam (fravis-
sijni viri, et pietate et doctrina conspicui, omnique
excepfione
maiores, qui sanctitafem D. Iddae miris
laudihus ef encomiis
depruedicani. Nam ilhistriS'
simus
monasterii
Einsidlensis decanus P. Alber-
tus a
Bonsietten D. Iddam
sequentihus extoUit elo-
giis de anno 14S1 : Mira
Divinitatis speculatrix,
sectatrix
omnium virtutum.
rcgula puritatis. spe-
culum
verecundiae
viduarum decor, lionor fe-
minei sexns, anctrix
religionis, corona noliilitatis,
bonorum
operum plena,
septimiun caelorum fir-
mamentum,
in ecclesia Dei Incens et miracuhs
clarescens. It
dominus
Balthasarus
J^uoher,
episcopus
Ascalonensis,
iUustrissimi
principis do-
mini episcopi
Constantiensis
suffracjaneus,
vir
notae
doctrinae et apud
posteros nomen
sanctifatis
relinquens, iam ante
centum
ociodecim annos
nempe anno 1582, die 14 novemhris, in Uttens ad
sanctissimum D.
Gregorium
Papam
Xllldatise
monasierio Vinearum,
Ordinis S. P.
BeneiUcti
interaUa testaius est super
sanctitate S. Iddae
G
supradiximus,etetiaminsummario
num.Uha-
betur.
Eminentissimus D.
Andreas, S. H. E. car-
dinaUs et episcopus,pro
sanctitate D. Iddae
clarum
dat tesiimotuum in suo dccrcto de antw 1600,
die
Idfebruarii, supra
citato. In ilh etiim
decretopro-
haturexsacra
scriptura
invocationem
sanctorum
esse sancfam,
salubrem et utilem
;
postea
hsce con-
cludii verbis : Haec, ut de aliis vera sunt san-
ctis, sic veru procul dubio sunt deS. Idda
oxdomo
et familia comitum
de Kirciiberg
onmida.
quae
ante quingentos el
quindecim
annos
mnocenter
vitam toleravit suam,
dcfuncta in
Fischmgen,
monasterium in
Turgoia
est.
sepulta
miraculis
coruscavit, ideoque
ibidem
loci
quotquot
annis
sollemnibus sacris cuUu est. Et posf
pauca
:
Nos
pietate plenae
petitioni
non
potuimus
non an-
nuere. utpote quae ad Doi
imprimis
gloriam ce-
deret, et S. Iddae
nmltis
nomimbus m
patria
praesertim debitum
honorem.
deniqne in
populi
etiam, si haec
patrona
bonis
recordatiombus,
precibus publicis
piisque et
sollemnilms
mstitut.s
coleretur, insignem
utililatem.
Ecce a
tanto
sanctae romatiae
Ecclesiae
(mtistite
ciarum
san-
ctitatisD. Iddae
testimonium.
confir. 30." Non est silentio
praetereundum
quod r. mc-
celimts, tnotiachus Weitigartensis supra eifaius, in
mnntque
variis suis opuscuUs jtro .fandi7a^eD.Iddae affeti.
^criptores
In Constantia Rheiiana, ar/anHm 1172,ita Uqui-
tur : niustrissima et admirabilis sane stella
dioecpsim {Constanticnscm) magno splcndore et
gloria implet s;incta Idda, Hcnrici comitis Tog-
genburgi nuper coniux, nata comitissa deKirch-
berg, mulier sanctissima. Ad annum 1176 :
Persuasa monialium Fischingensium Ordinis D.
Benedicti precibus eo.se transfort, cuculluni am-
plexa, arcta tamen conclusa cellula angelicam
plane instituens vitae rationem, locuuKiue illum
ceteroquin sanctissimum multo reddit illustrio-
rem. Ad atinum 1184 : Sub hoc fere teinpus
stella lucidissima dioeceseos nostrae, sancta Idda
in caelos recipitur, ut inde potenlius fidelium
devotioni patrocinetur, quibus usque hodie rite
invocata et honorata prodigiose in omni necessi-
tate opilulatur. Hactenus ita loquitur in Con-
stantia Rhenana. In Germania vero sacra, typis
edita 1655, pro aUera, verho Fischingen ititer alia
sic hahet : S. Idda, eiusdem loci Deique sancli-
monialis, miraculorum gloria dum viveret et a
morte ilhistrissima coUtur. In Menohfjio Benedi-
ctino suo, anno 1656 in lucetn dafo, ad dietn 3 no-
vetnhris : In Helvetia, in monasterio Fischingensi
S. Iddae viduae, comitissae Doggenburgicae,
virtutibus et miraculis clarissimae. Hadenus
P. Buccelinus, pieiate et dodrina notninatissimus.
Famam sanctitatis divae Iddae acerrime propu-
(jnahunt ottnies fratres et sorores albo confraterni-
tatis eiusdem sanctae inscripU, quorum ab anno
institutionis 1580 usipie ad hoiUertium 1704 diem
5 apriUs,
numerantur 6012,
nimirum in Deo iam
requiescentium 2809, virorum antetn, clericorum,
regulariutn et
saeculariutn
utriusque sexus 3203.
IticUta antem haec cottfraternitas in honorem et
suh
patrocinio D. Iddae
initium suttipsit in celeber-
rittio tnotiasterio
Fischingensi atino 1580, suh Chri-
stophoro
ahbaie, ac 27 iuttii anni eiusdem confir-^
maia est ah
eminentissimo
priticipe ac cardinab
S.R.E.Marco
Sitiico,
archiepiscopo
Salishurgenst
etepiscopo
Cotisiantiensi,
posiea vero atitio 1017 a
Pauh V,potififice
7naximo,praeclaris
indulgetitiis
exornata est. Otnni studio
sanctitatem D. Iddae
defetidei,
praeier alias dioeceses,
attiplissnnus epi-
scopatusCotistantietisis,quiD.mo.matnult.smm
^
saeculis ut notam ef itidubiam
satictam colwi. Sm-
qulis etiam
atinis passim in hoc episcopatu
parochi
et
curatores festum
huius saticiae ad diem 3
txovetn-
hris ChrisU
fidelibusexcaHiedrisdettutttumf.
Sta-
bunt pro
sanctitatedivae
Iddae
episcopi,
praesules
et
ahhaies,otnties
scriptores
Vitae huius beatae,qui
decreiis et scripUs
suis D. Iddam ut tnagnam et
quidemadmirahilem
sanctam
toU mundo deprae-
''f^
Procoronide
1^--
^'7'-.^';,^^^: ^^^^^Zo
nuas
piissimus
anfecessor
ttieus loachmus
abhas,
^.,^,,.^^,^
fir
n/agnaepietatis,
ex
docfrimdihus R. P Can.u
S I in Vitam
eiusdem
satictae
deprottipsrt, ei
iieraio
cum licetitia
superiorum
in lucem dedii, ex
^piibus
satictitas
divae Iddae facde
elucet.
Lltaniae
de
sancta
matrona
Idda.
cnm
facultate
superiornm
in lucem
ed,t(,e u, vett^ra-
^iLast^rh
Einsidiensi B. M.
Virgitns, anno
1661.
Kyrie
eleison.
- S.
Maria, ora pro nobis.
SanctaniaterIdda,orapronobis.
S Idda,
famula
Christidevotissima.
S'
Idda,
exemplar
Deum
vcre
amautunn
S.
idda.
decus et honor
nobiUtatis
chiustianae.
116
A
ri.d:pC-lu,iussaeculicon.en,ptnx.
S
ddasacraesoliludimsamalnx
i;S:eculun,pa.ienUaecae.
S
Idda,
Tictrix
daemonuni
forlissnna.
S
Idda.consolatrixamictorum.
S
Iddu.refugiuinpaupenim.
c XAA'^ nmore Dei
succensa.
. ,.
S
dd'
riaenoslraepalronaspec,al,ssmm,
|ldda,matere.palronanos.racar>ss,ma.
AgnusDei.-Orapronobis...
DE
SANCTA
IDDA
VIDUA.
,artyroloqio
de ea
sancta
nihil repermtur et Con- D
'regationi
deeius.lem
vitae
hisioru, n,M eomtet,
j ;
,,. leiie
informata
non sil, adeoque msi
Congregationem
ut
vitaehistonas
a,>i,rohct;sedhene
liJe
lotrihus
Fischingensihus
rectare de ,lla
sancta
officinm
coune,
idv<eaiehat pro suo
facere
Josse
palres
iHos,
q,a d,fficullas hic non
[,t
taminsancta
ipsa. <iam
i eiu^ ritaeh,stor,a.
Haec c,m
anno
1610,10
octoh,;s,luschmga, scr,-
herentur et
adderetnr,
d
reverendus
abbas abquan-
tulas
vro
honore
tantae
.,anctae expensas facere
vellet
egotiumperco,nn,issionem
a Congregat.one
cardi,udium
factam
facile
confici
posse, pra^l"-l"b'
occasionem
lam
oplatam
praete,;n,s,t It. D. Mat-
Ihias
Slehelin,
p,-o le,pore
Fischingensts mona-
sterii ahbas,
oh
paupe,-latem
qa tunc monastenum
Fischingense
laborabal.
Fraefalusve,-o
R. P. lodo-
cns Mefter,
paulopost
Ron,a ad S. GalU monaste-
rium
rediens,
lectiones
secundi
nocturn,, quaeho-
dibus
nostris
accendas
ei san.u.u. ---.
Fischin<jensi,
obtultt
donantque.
-^
<>;'
7"" '""',
"'-
sionem
ad
instaurationem
corpons
el animae
.^^^^^.^.^num,scd^^^^^^^^
nobis
prodesse
concedas,
ut nos a satat.a e omm
^ ^^^^^^^^ ^^
^^^.
.
^^,^^^^ ^^^ ^
^^;; p,,,,, ,^dem
malo
custodias,
ac in
''''^Jf^^^J'''^
devotione erga S. Iddam
i.flammatus^
a Sacra
confu-mare
propituis
ac sohdaie
digneiis.
j^if^,^,,,
Congregatione
licentiam
celebrandi festum
Dominuni. .
^^^^
c
Iddae in suo
monasterio et territono
mstanter
confrat.mi- Mncunt
etiam
Fischngenses
confraienuam ^
'^^^J^^^
^^^^^ sanctitatem D. Iddae, cum nonsit
tatiB .ub eius
i,,,iitMam
sub Homine S.lddae. De qua haec legun- f
^
-^
^^^^^,
g^.are dintius
reverendus

tur in
documentis
transmm.s a ^
'"f
f
"^'^^;
l]ZLLer<dinnot
suorum et>istolas a RR. PP-

Haec
confraternitascircaannum
^f-^^^
"^'nsibu!
i^^ormari roluit.
quaenam alle-
sumusit in ecclesia ac monasterw
Fischngensi,
J^ iscfnngen^w
/
...,..,,_. r laHnP
nomine.
Fiechin-
genses, tit
liomae
appr
cultus
gare valeant
fundamenfa
sanctitatem D. Iddae
prohantia.
Collecta haec sunt magna
cura, et a
r""> et
ilt^principe
San-Gallensi
Romam
mtssa.
Verumcum
optatus non illico
sequeretur effectus,
San-Gallenses,
romani stili pertaesi, hoc pnm ne-
qotium haud ulterius moverunt.
34
"
Besumpsit illud anno
1691 R. D.
Franciscus ab eimcopo
monaste^-ii
Fischiugensis
abbas, et ad R.
etCelsissi-
Consu^^^
mum S. R. L principem ac
episcopum
tonstan-
^^^^^^^^^
tiensem
Marquardum
Rudolphum,
ut is siiam
Romae auctoritatem pro elevando cultu S. Iddae
^
interponeret, misit ; ac promisit
clementissimus
qloriosissimae sanctae Iddae in suis lUieris ad
^anctaehuic
f
^;"^" ^^
Greqorimn XIII, 1582,
reverendissimus dominus
consdio commisarmm
designamt,
^'^
'
J
'^.asar,episc:,.lsc^oncnsis,
suffragaueus
^ZZ:
Z^Z^^t^^^^
Constantiensis,uthabetur
quaestionesecunda ol.o
docnmenta excuietei. ^i
y
FKrniNCAM
(scilicet quae supra dedimns num 10),
et iUrum
^^^^^^^
^ev X.-
S.''^
I.
per totam quaestionem decimam (nempe quae tra-
Missi. ^.elsi.sime ei le
*;
^
deniur infra num. 35),
plura de incremento huius
prmceps ac episcope DD.
^^^^^;^
^^
"^^
^^^^
confraternitatis
memorantur.
Illnstrissnna sua Ce^situdo ad '"^t^"^^
^^J^^
rendi praesuhs ac domim
Francisci,
monasiein
o
x-i \ I u

w.^
FischingensisOrdinis S.
Benedidiubbatis,
ette-

\1, De labore impenSO prO


nuitatimeae,iuxlatenoremadiectaecomimssio-
elevalione CUUUS S. Iddae.
^^ "^ 0^^' vicariatus
^^P^ditae,cleri.en^^^^^
demandaverit, ut super certis
quibu^dam
puncui
33. " Circa annu7n 1606, illustrissimus et R. ab- ad mentem Sacrae
Congregationis
Rituum, m spe-
bas et princeps ad S. Galli Bei-nardus R. P. lodo- cie vero super immemoriaU cultu, fama
sancti-
cum Mefler monasterii San-Gallensis m-ofessorem. iatis. virtute et miraculis, nec non
recitatione
confirmata
est 27 iunii eiusdem anni 6
eminentis-
simo
principe et cardinali S. R. E.
Marco Sdtxco,
archiepiscopo
Salisburgensi et episcopo
Constan-
tiensi.
Fotissimacausafuit
V. P.
Petrus Canmus
e Societate lesu qui in omnem D. Iddae cultum
intentus, non tantum
tahoravit, ut in honorem
S. Iddae
confraternitas
aliqua erigeretur, verum
etiam ipse verhis et factis eidem
congregationi inter
2)rimos nomen suum inscribi curavit. Postea hanc
ipsam inclitam
confraternitatem
anno 1G17 Paii-
lus V,pontifex
maximus,
praeclaris induUjentiis
^
exornaut. Meminit etiam de hac confratei-nitate
^
gloriosissimae sanctae Iddae in suis litieris ad
nses.tit bas et princeps aa b. Lralli nernaraus li, f. locLo- cie vero super m
.
Komae
cum Mefier monasterii San-Gallensis professorem, iatis, virtute et miraculis, nec non
recitatione
robarHur
gtudiorum causa,Romam misit. Is ex commissione officii et missae S. Iddae viduae in
memorato
sui R. domini plurivnnn Iaborabat,iUofficiumseu monasterio Fischingae, vcl ubi alias
lueiii
proprium de S. Idda saltempro abbatia Fischin- cesse, sedulo inquirerem, ac desuper in
scrip
gensi a Sacra Rituum Congregatione approbaretur, huniiUime referrem : ideo ea, qua par
est,reveren-
et licentia celebrondi eius festum, prout ub antiquo tia et sul)missiono huic negotio die octavo
mensis
consuevit, concederetur. Quare cum propterea diu novembris, adhibito et desuper
requisito
m
ah eodem eminentissimus cardinalis Bellarminus notarium apostolicum D. loanne
Georgio
Sclienc-
fuisset informatus, hoc responsum tulit :
-- ''" *'u..^...- ..t ;..-iiiiii cniuUdato.
pa-
cum in klc, sacrae theologiae et iurium
candidato,
pa-
rocno
DIES TERTIA
A
rocho in
Rorscharh. inithim dedi, ot siii^nila docu-
menta
Utteraria,
histnimenta aiithentica, hbros
impressos,
picturas, imagines, antiquitales sedulo
et
accurate
inspexi. perlegi, lustravi, de quibus
omnibus
et singulis Celsitudini vestrae Illustris-
simae
subsequentem
humilUmnm exliibeo rela-
tionem.
Et primo quidcm quod attinet ad cultum
immemorialem
S. Iddae. Inde ea recenset quae
suvra
iam
allata sunt; finem vero mae informa-
tionis
ita facit : Vitam S. Iddae etiam descripsit
R P.
Albertus a
Bonstetten, decanus mona-
steriiEinsidlensis,
iam semel allegatus. typis
impressam
anno 1481, cum sculptis imaginibus
radiis et gloria
exornatis, ubi dicit se hanc legen-
dam ex latino
obsoleto in germanicam transtu-
lisse.
Ubi
specialiler etiam meminit sepulcrum
S
Iddae illo tempore
reiigiose fuisse visitatum, et
apud
hoc
fideles suas preces (udisse, queis et
seipsum
commendat.
Quam legendam compen-
diose
dcscriptam
praenobihs D. Gasparus Moser,
pubUcus
notarius
civitatis
Wylensis, censere ius^
sus an
antiquioribus
documentis per omnia sit
conVormis,
testatur se omni adhihita diligentia
vidisse, et
revidisse omnia
conformia. Idem asse-
ril D T.
Dolder,
notarius
pubhcus et scriba dica-
sterii*
Tannengensis,
anno 1583. Item Petrus Ca-
nisius
Societatis lesu,
eodem tenore Vitam
scripsit S. Iddae anno 1590. Citatur etiam ab alns
Franciscus
GuiUmannus, de rebus Helveticis, Ub. I
cap
uhimo; R. P.
GeorgiusStengelinsS.
I.,tomo I
deludiciis
divinis, cap. 22. num. l ;
R. P- Nicolaus
Avancinus
S. I. in sua Poesi dramatica, part. 4;
U P
Micbael
Pexenfelder S. I. Histor. 39; Kalen-
darium
Benedictinum
R. P.
Aegidii Rambeck,
monacbi
Scbu-ensis. ad diem tertiam
novembris;
R P Gabriel
Buccelinus
monacbus
Wemgai'ten-
sis in suo
Menohgio, et
Constantia Bhenana;
R
P.DionysiusLuxenbui-gerOrdmis
S. Francisci
Capuccinorum
in suo
Historiali et nmlti alii.
ActumFischingae.
die 9 novemb., anno supra
miUesimum
sexcentesimum
nonagesimo
prmio,
indictione 14.
NOVEMBRIS. 117
monasterioFisching.OrdinisS.Benedictifloruisse.
fuisseque singularem patronam huius comitatus
Turgoici et Toggenburgensis, celerorunKjue lau-
datissimorum cantonum Helveliae. Idipsum tes-
tamur ex propria et certa scientia, quod adhuc in
praesens tt-mpvis magis et magis floreat, eiusdem
sepulcrum a fideh populo tam vicino quam
extero religiose visitetur, per cuius patrocinium
plurima beneficia obtinentur : insuper quotannis
tertiam diem novembris in choro et foro Fischin-
gae feriari. essecjue ibidem erectam confraterni-
tatem ampUssimam in honorem huius sanctae
cuius albo etiam nos infra scripti singulari nostro
solatio inserti sumus. In fldem praesens attesla-
tuni subscripsimus annulis nostris corroboralum.
Fischmgae, Snovember 1691.
ACCrOM
J. D. B.
B
L.S.
AxTON. Sebastianus
RroisG A BiBBMfiG, archi-
grammataeus.
L. S.
losEPHUs Ignatius Rueplin
landamannus.
L. S.
Ioanses
Udalrigus
PuNTiKTO A, Bbaumbebo, prac-
fectus.
E
cui testimo-
}iium
adecfrunt
officiales
Fram-nfel-
denses,
L. S.
Ioannes Hugo
Messler,
doctor,
comniissarius,
speciaUter
deputatus.
loAN. Georg.
Schenckle,
notar.
apostolicus,
specialiler
requisitus.
35 Eranttunc
praesentes
Fischingae
officiales
landgraviatus
Turgoiae, gui a
commissario
ept-
scopali, nomine
celsissimi super
sanctitatem et cul-
tum D. Iddae m
scriptis
requisiti.sequentm
testati
AtTESTATUM UE
SANCTITATE D.
IdDAE DD OP-
FiCAL.UM
Frauenteldensium.
- QuandoquK
om
R".". el Cclsissimus S. R. I.
Pnnceps ac D. Mai-
quardus
Rudolphus.episcopus
Constantiensis.do-
minus Augiae
Maioris et
Oeningae,
nos uifra
scriptos praefectum
provincialem
et reliquos
olli-
ciales
landgravialus
Tm-goiao in
scriplis
requisi-
vit, quatenusde
cultu et
veneratione
unmemonali
nec non sanctitatis
fama,
virlute et
m.racuhs
sanctae matris Iddae,
quae in
celel)t^rimo
hu.us
la..dgraviatus
situato
monaster.o
F.sch.nge.is.
requiescit,
autl.e.itice
testaremur
lam de
aud.tu
qi,amscientiapropria:
eiusdem
alt.tatae
Cels.-
tudinis iustae
petitioni
annuentes,
d.c.nus et tes-
lamur sub fide et
fidelitale,
qua
s..per,onbus
nostris si.mus
obstricti,
nos a
ma.or.bus
..ostr.s
semper audivisse,
sanotam
comit.ssam
loggen-
burgensem,
nomine
Idda.n,
fama
^""'"^'
"
"
tute et miraculis ab
immemor.al.
tempoie
.n
Huic atteslaio R. et Celsissimus princeps ac epi-
scopus
Comtantiensis aliud attestatum
propnum
adiecit et utrumque Romam est missum. Quod ita
subscrip-^^it
:
^ ,
. .
Inresidentianostra
Marispurgi,
d.e 23
februani,
anno 1692.
L. S.
Marqoabdus
Rvdolphus,
episcopus.
36
"
Re iterum
ulterius dUata, successor
Rudolphi
anno 1705
suppUces ad
sanctissimum
dominum
Ckmentem XI
Utteras dedit pro tlevafone festi
S Iddae ad riium festi
dupUcis.
Supplicarunt
quo-
nuepro
eadem
qraiia
impetranda
iltHStnssmucan-
tonescatholici.nempe
humilli,ni et
oboed,ent,ss,m,
sanctaeRomanae
Ecclesiae
filii et serv,
praetores.
landamanni
et
senatus
laudabilium
can onum
catholicorum
in
Helvetia,
Lucernae
sc,l,cet, Vra-
Tuae.
Suitiae,
Underwaldae,
Zugi.,
Fr.burg..
et
Solodori,
Misit
deindeanno
1714
nlem
ep.scopus
Constantiensis
attestatum
super
culiu .-.^-
biliS
m^e,etamwl715novam
suppUcai.onem
t^oe^tione
ritus S.
Iddae
ad
sanci,ss,mum
'papam
Clemeniem
XI.
Quod idem
eodem
a,..e
Ja
sancia sede
canonici
eccles,ae
caihedral.sCo,,.
tZiensis
peiiere.
Anno deinde 17^3
Romae p.o-
diit
Summarium
ani,nadvers,onum
R. f- U-l>
tLis
Fidei,
Responsio
ad
ani,,,adve.-s,ones
MLorialenovumeode,nanno,ettande,nanol724
h-eve
nontificium
suhsecutu,n
est.
37
Hactenus
descripta
est ope,-a
quam
navarunt
F^h^qZes
ut a rilu
si,nplici
ad
se,n,dupl,ce,n
^
ZculiusUatae.duae.Ide,nein.
^!,f^::s!z^::::-^^^^^^^
mmm
,.endi D.
Fidei
P"'"
"
..^^"^ffieii S.
Iddae,
tinis.
Constantiensis
l"^^'"
^^^n^
mcii de
die 15 i,.lii 1724.
pro
gratui
^
"
'
.^ ,iee,

r,:''r'r:sic:rnue,.si.-i;,
pro
civitate
et
aioete.
sequenti
confirtnatio-
nem cultu
tandem
obtinent
anno 1724.
Quod elucet
ex Utterii
ad abhatem
Fischin-
gensem datis-
118
DE
SANGTA
.li mittani
instnmienfum
publicum
prae-
01,
polil '""I"'-
"'
Pi,,in,o. Heri fere eram
despera.us.
^"^'-f"
.^f,,,^

corcia. iam
HicUoues ;
se.l D^"^P
^^^ ^^ ,,;,
,,,,
vlgo
Sed,s el Klem
^^ ^
J^^'
p.
y. ;
posl aliquol
dor am Deus
concessu
nev
i
-
r
menses
facili
uegotio
obtinebo
pro
d.oeces
Con-
"
tiensi
lectioues
proprias,
"empe
rdatas ab
^r:Z^!:Z^r,
ni.,.a.i,
soua cam-
panaruni.
Rev.
Martinus
Battagunus.
Roma,
15 iuUi 1724,
Cum ex foto
qnod
desmpshnus
commentario
B
appareat
apud
sandam
Sedem
tantum
actum
fiLe de cuhus
confirmatione
ac elevatwne, nemi-
nem fugiet R. D.
Martinum
Battaglinum
usur-
pando vocem
canonizafionis
minime
intendisse
soUemnem
illam
canonizationem,
in qua excom-
muni
theologorum
sententia
romanus pontifex ab
errandi
periculo tutus esse censetur.
Die 2 septembris
anni eiusdem, idem haec eidem
abhati
scripsit : Gandium
Rev-- P. V. adeo
multiplicavit meum, iam a die
faustissimae victo-
riae conceptum. ul vix possim exprimere conci-
piendo suiim consolat ionem. Milii credat. tales sum
expertus
contradictiones,
angustias, defatigatio-
nes, ut firmiter credam hoc esse iniraculum mira-
culorum S. Iddae, quod leniri a Deo impetraverit
corda
contradicentia.
Quando iam eram fere de-
speratus, cum circumeundo pro informatione
audivi vota conlraria, in actu volandi lienigne
omnes
concurrerunt et statim habui secretum
nuntium ab uno Tll^-^sed remansi veluti stupefa-
ctus pcr horam.
De cuHu 38. Quid vero actnm sit ut ecclesia Lausanensis
S. Iddae i
g Iddac festum ageret ex sequentihus in eodem
rccUsia
f;odicen.854o
contetitisp. 10,patet. Chiudius Anto-
Lamanenst.
^.^^^ episcopus Lausaneusis Friburgi Helvetiorum
15 iunii 1725 Utteras dedit abbali Fischmgensi.
Accepi humanissimas KeV""^ Dom. V. htteras sub
28 aprili milii exaratas,quibus sane citius respon-
dere debuissem, nisiper montes et colles in nego-
tio visilationis huius dioecesis usque nunc occupa-
tus fuissem, et adhuc uUerius occupandus, nunc
obligationi meae satisfaciendo dixerim, quod cum
maximo gaudio cultum erga B. Iddam promovere
studebo. Quapropter supplices ad Guriam Roma-
nam liHeras pracparavi, inter aha etiam ad
approbandum huius tam admhabiUs sanctae offi-
cium,quod ex proprio Fischingensi mihi per Rev.
P. concionatorem meum connnunicato deprom-
psi. Paidoautem inferius, p. 11, clare desiyuatur
ille conciomitor suo nomine : Multum sane labo-
ravit pro introducendo ac promovendo cultu
D. Iddae in dioucesi Lausanensi ac speciahter
lectionibus propriis proprio illius dioeceseos inse-
rendis R. P. Christophorus Widenmann, Socie-
talis h-su. Fribm-gi Helvetiorum concionator.
Tandem losephus, abbas San-Gallensis, litteris
datis in Hoost- WijU, 20 octobris amii 1725, abttati
Fischingensi mandavit fuisse statutum ut a sk d a
capituU) festum B. Iddae celebraretur.
IDDA
VIDUA.
39 Ea
qua
inpatronam
pietate ferehantur in- Demva
/./; Fischinaenses,
auctore abhate suo Francisco
'iwm
'^^eX'<^enatoannom3,n^^^^
--^
sacras
aedes
exstruendas
curarunt, at novae eccle-
^^^^J^^
si-u'
fnnaitns
iamiam
aedificatae
consecrationem
',d innum
17 IS distuhf
Rev. D. Franciscus abbas,
eo quod
elevationem
festi eiusdem S. Iddae a ntu
.impHci ad ritum
aUiorem
Roma ol)tinendum (pro
aui loti^
triginla
tribus
annis indefesse nonsine
maEni.
expensis
laboravit)
de die in diem expe-
ctaverit
Verum
aimo
1718 de praedicla grat.a
oblinenda
totus
desperatus,
rev ac cel-- D.
loannem
Franciscum,
episc.
Constantiensem et
coadiutorem
Auspurgensem,
ad novam D. Iddae
ecclesiam
consecrandam
instantissmie supph-
cando
invitavit ; at facere
instantias non erat opus
:
quippe cels""-^
Gonstantiensis
nonmodo precibus
aratiosissime
annuit, sed nuUi alteri cedere voUut
bunc
honorem
quo, ut inquiebal,
potentissnnae
suaeettotiuslatissimaeConstantiensisdioeceseos
patronae
cultum
promovere
possit. Quare tanto
1-iudatissimo
zelo cels"'^
episcopi pro viribus nos
respondere
decuit.
Igitur die designata r-- D.
^
abbas non modo
quosdam
tum ex conventuah-
bus.tmn ahos
praenobUes
viros cels-- episcopum
Con^tantia
Fisdiingam
associare lussit, sed ipse-
met cum ahis
Lommisium
usque obviam venit,
unde
aUifatus cels-"'
cum rev- D. abbate
Fischingensi
Francisco ac universo
comitatu mter
quos otiam erat R. P. Nicolaus Neyer, S. I., epi-
scopi
confessarius.
copioso
satellitio equestri et
pedestri ex subditis abbalis
Fischingensis,
partim
praeeunte.
partim
subsequenti,
mter festivnm
campanarum
undique
compulsum ac tormentorum
belliconmi
explosionem,
erectis etiam hinc mde in
viaplurimis
triumphalibus
arcubus,
appensisque
honoris
symbolis, quibus et D. Iddae et eximius
eiusdem cultor cels"'-
episcopus
honorabalur,
perductus est Fischmgam Iribus ferme hons Lom-
misio dissUam, ubi ritu romano
processionahter
soUemnissime
exceptus, ductusque
est ad novam
D.lddaeecclesiam.promoresoUemnempontifica-
lem impertiit
benedictionem.
Altera die, quae erat
7 novembris
eiusdemanni 1718, cels--
princeps
novam ecclesiam cum altari
principali et aUero
ad scpulcrum D. Iddae,
utrumque in honorem
eiusdem sanctae, reliqua enim quinque
altana
^
prius ab aliquibus iam annis abs rev'" D.
abbate
Francisco pro usu quotidiano fuerant
consecrata.
sollemni ritu consecrabat, ac peracta
consecra-
tione statim primus super
neoconsecratum
altarc
apud sepulcrum D. Iddae celebrare
sacrificium
missae dignabatur. Dies subsequens 8
novembns
agebatur festiva, qua parochiae omnes ex vicima
processionahteradvenerant,concionem
in laudem
S. Iddae rev""' ac praenobUis D. Franciscus lose-
plms Schorno, canonicus et custos ecclesiae
coUe-
gii ad S. Pelagiam
EpiscopiceUae
necnon ad
S. Stephanum Gonstantiae ac visitator
generalis,
utpote confrater laudatissimae
confraternitatis
S. Iddae ad populum dixU.Qua fimta ipse rev"'''*
ac cels"'"* princeps in nova consecrata
ecclesia
missam soUemnem
pontificalem
decantavit ;
qui
dein eo adhuc die, tamquam zelosus
promotor
cuUus D. Iddae. insigni comoedia et igne ut vocant
artificiosohonora\)atur.Die nona
novembris,
ccle-
brato a se missae sacrificio,
episcopus ab hora
septima usque ad horam duodeciinam
impertaesus
admmistrabat sacraraentum
confirmationis ;
nu-
merus confirmatorum eral 1824 ;
demum
die 10,
Gonstantiam redUm*us, nohnt Uer
aggredi
nisi
prius audito ad aras S. Iddae missae
sacrificio
et
valefacto
^
f
DIES TERTIA NOVEMBHIS. 119
A
valefacto
dilectae, ut dicebat, suae patronae. Po-
stea
eiiiideni cels""'"' principom ipseniet reV""*
D.
abbas
eadeni ponipa, qiia fuit receptus, Lom-
misium
usque
comitabatur. Goiistantiam redux
die
12
novembris litteris praelato Fischingensi
datis
demonstravil (luantam in dedicalione eccle-
siae
laetitiani
aninio concuperit. Architeclns no-
vae
huius D. Iddae ecclesiae fiiit frator Christia-
nus
Hueber,
coadjutor S. I., natione Tyroliensis.
Ita
exlitteris
fvmdationis priniario lapide inclusis
annol704,dielO!iprilis.
5^
XII.
Prodigia per merita
S.
Iddae facta.
40. Ne beatae feminae, quae ajmd Fischingmses
enarratio
bonoraiur,
quicquam gloriae surripiatur, eiiam,
guonmiam ,^uod ah Actis nostris minime est ahenum, ex
miraeulonifn
^^^-^g Bruxellensi So45,
(jratiae, S. Idda mterce-
pffS.
Iddam
^^^^^^ concessae
annectuntnr.
Legimus, p.
39 :
patratortm
^^^^ ^^^^^
^^^.^^^ ^ lonnnis
Ludovici Hirtzel.
n
olim
nomine cantonis
Tigurini sunnni Turgoviae
topai-chae, ab aliquibus iam annis sterilis felicis-
sime per merita B. Iddae enixa est puerulum
formosissimum.
Deinde, (ihid. p.
63-78) : Verena
Huoberin
Fischingensis ex lethali morbo sanata,
anno
1649. Mathias
Breittinger et Anna Meyerin
coniuges
Aureatenses
Suevi. septendecim anms
steriles,
obtinuerunt
prolem mascuUnam.
loannes
Melchior
Cocher,
consul
Frauenfeldae in Tur-
govia,
apostemate
felicissinu'
liheratus circiter
anno
1654. loannes
Laurentius
Kautt, Engae
in Hogavia natus,
venerabilis
capitulorum
Frau-
i-nfeldensis et
Steckborrensis
camerarius ac
parochus
Dissenliovii ad Rhenum. anno 1655
surditale
sanalus.
loannes
Willelmns Cocher,
filius praedicti
consulis
Frauenfeldensis. m pla-
leam
praecipltatus. ad vitam revocatus, anno cu'-
citer 1656. Maria Anna Redingin de Biberegg sa-
nata est anno 1658. Catiiarina
Rigolatin.
dommi
Iacol)i
Lugstenmann
capitanei
coniux,
sanata
anno 1662. Maria
Magdatena
MuUerin, ex Toggio,
lonschwila oriunda,
sanata anno circiter 1664.
loannes
Henricus
Heuser
Rapperscliwila oriun-
dus,
sanatusannol672.Sebastianus
Hohlenwe-
ger natione
Snrlacensis.
monasteru
nostn tegu-
G
larius, et Maria
Brunschwilerin
anno 1687 prole
mascuUna
donati.
Franciscus
Sebastianus
Rogg,
Frauenfeldensis, S.
Theologiac
Ucentiatus.
proto-
notarius, venerabilis
capituU
depulatuset
paro-
rhusWeinfeldao,aM7053m-ditate]iberatus.Amio
circiter 1706, Maria Idda
KoUerin puella sex anno-
rum, postea
matrimonio
iuncta
aedituo Tusnan-
gensi Beuediclo
Wartmann,
morbo sanata est.
D. loaunes Benedictus ab
Hospital ad S.
Pelagium
EpiscopiceUae
canonicus et
parochus,
anno l/i/,
morbo levatus. Anno 1701,
Benedictus
Burn ahas
natus ex Steffert. pro tunc
autoni m
Scheurli
prope Sonnenbergam
cum
parentdnis
suis com-
moratus. iiifans adhuc
quattuor
annovum
revoca-
tur ad vilam. Anno
17^26, die 6 iimu.
Fischingae
votum suum
exsolvit
Urbanus
Bnscti do Mon-
wangen prope
Stocken
morbo
sanatus^
Mana
Ursula Sclnnidin,
nata
KeUerin,
comux D.
Fnm-
cisci Ludovici Schmid de
Bellikon,
^or^lf'
]''
schingensis secrelarii
aliqnando.
cn-ca 1729 sanala.
Aimo 1730,
Catharina
BoUin^en,
ex
Schwendi,
parochiae Tusnangensis. sanata. Infans, cuius pa-
rentes erant losephus Mayenhofer et Anna Maria
Schererm Fischingenses. anno 1730. morte serva-
tus. loaniics Perogrinus Rodmann Fiscliingensis,
amio 1732, morbo liberatus. Anno 1737. Maria
Gertrudis Mahlerin ex SteinhausU, morbo Hberata.
loannes Meder. ex Schonaugia superiori, anno
1738. a maiori danmo servatus. lacobus Eisenring
Lenggenwilae natus. anno 1738, morbo levatus.
Maria Anna Stelielin Fischingensis, anno 1740. fe-
licem oblinuit partum. Anna Maria Koppini ex
Wallonvill. e gravi lapsu anno 1741 laesa ad
sepulcrum S. Iddae sanata est.
(Pag. 78). Catharina Maijin. ex Anetsprungen.
annol742sanata.Annol742.die8octobris.votum
exsolvU loannes Treycr, Molitor Sustdorffii ob fi-
Uum sanatum. Catharina Sclmopin Fisctiigensis,
anno 1743. surditate sanata. Anna Maria Stehelin
ex Scherliwald anno 1744- sanata. Carolus Schaff-
meyer et Anna Maria Rottmundin, Buochhornio
oriundi, ex Suevia prope Ravenspurgum, filiae
suae sanitatem sunt consecuti. Peregrinus Wis-
mer ex Halden, parochiae Augiensis, anno 1738
^
fUio suo sanitatem esl consecutus. Gasparus Har-
degger. loannes lohn et loannes Schever. nati ex
Gambs in Helvetia, intererant bello in Ualia
anno 1598 suIj capitaneo Thanner
Abbatiscellano
;
tanta maUgna febri fuerunt correpti, ut quasi sm-
gulis momentis iamiam essent morituri. Suadente
autem Nicolao
ScliOnenberger.
sartore ex Mo-
snang,
Iddae voto sese
obstrinxerunt et conva-
luerunt.
Barbara
Schneiderin ex
BaUerschwil.
anno circiter 1730. ac Maria Catliarina
Speckenn.
ex eodem loco, anno 1744,
surdUate levatae.
AUCTOBE
J.D.B.

XIII.
Crilica
inquisitio.
41. Ei haec sunt quae de S. Idda ex partibus
Helveticis ad patres nostros transmissa fuerunt,
quaeque
hrevifatis leges forsiian
praetergressi lecto-
rihus
exhihenda
censuimus. lam vero, si smgula
rerum
capita
recensentes
omiserimus
ommatsta
documenta
spectantia ad ea quae saecxdo X\ 1
et
suhsequentibus
contigerunt, ef his tantum
nihaere-
mus quihus
reducimur in priorem
aetatem,quae
est
saecuhim XV, videmus
nihil traditum esse quo tuto
ulterius
asceudamus. At
documentis
hmusce sae-
cuUXV id tantum
remanet omui
exparte incon-
cussum,
nempe
medianfe
saeculo decimo
qutnto
monachos
persuasum
habuisse
Fischngae
lacere
semdtam
devotam
aliquam Deo femmam,
quam
ex fide ut videtur,
cuiusdam
legendae
vuhjari
sermone
descripfae
Iddam
Toggeni>urgensem
nun-
cuparunt. Nec
ulhnn,
quo
traditionem
prmarent,
sehabuisse
documentum
aetate
praestant.us
com-
cimusex
ipso
commentario,
quod ex
argunwdis
undequaque
coUectis
confectum
vohierunt.
Nam
Iralr
rodicem
San-CraUensem (1)
s.gnatum num.
603 et
saecuhnn
decimum
quartum
qumtumve refe-
Zfm,nuUuminverncodicemqmhancegenda^^
nohis
exhiheret.
Immo
legenda,
qnae est .
Sa
ldIensinonlatine,sedgermanicedesc..pta^^^^^^^^^
ouam differi a
rersione
AWerti de
Bonstetten (2).
Zn^^hoc
documentum
de
tempore
quo tam nu-
Documenta
allata
evincunt
feminam
Fisehinffuf
honoratam
eise Iddam
Toggenbui-
geDsem,
120
DE
SANCTA
AUCTOBB
J. D. B.
B
piLernur
.ilentio
coae.o.un,
ac
'"'F-';.^-
ra,n a Fnharia : qui (1)
niemorans
sunnnas
,llas
tnn
TooQenOuygen^nn
misere
ilepresseyunt,
ne ver
maimaritum
scriptitant
F.scho,genses, fn^s^-^
si haer
dn-inatio
constaret,
proxme
sangmne tun-
iTpatri
istius
Dietlemi
qui fratri
suo
Fredenco
ZZuntulit.Argumentumhoc,negaf.umq^
dem
inpraesentibus
tamen
omnem
vim sd>t pro
priam ohtinet, tum
pmpfer
maiorem
quae
Toggen-
Lgenses inter ac
San-Gallenses
cedeba,
neces.U.
dinin, tum
pyaeseHim
propter
al.juakm
ca.uum
convenienfiam.
Nec
argumentum
elevatur s,p.o-
tuleris
mrneyii
Ubyum
/.r;.;,^m
Turn.e.-Buck
ouiafolioXClIIl'
i>^ter iUos, qm sub
Fyedenco
LJyatore
anno 1179
interfuerunt
torneamento
cLue7isi,ibinempeundecimo,nomnwn^^^^^^^^^^^
Docl-enbnrgensem,
ifa tamen utfoUo
XC \ U
scyi-
bat
Derkelnhuygensem.
Etenim
eundem notan in
utroque
loco fatehitur
qui tofum
forneamenfum
apud
Bixnerium
perlegerit. Atqui ex
dqjlomate
iub mm. Oapud lung (2)
constat
Henncum comi-
tem ad annum 1150 bona quaedam ecclesiae Osna-
burgensi
dedisse, deindc
alterum Henricum prae-
dicti nepotem
inemorat Sandl.off m:
tondfm m
opeye quodnm
posfumo
Hamdmanni (4)
legduy
Henricus de gente
Tecklenbuygensi anno 1179 tor-
neamento
Coloniensi
infeyfuisse. Itaqne Fischin-
gensesvix
aliquaU
pyobabiUtafe Bixneyium lUum,
cui minorem fidem
adhibent eruditi, in partes suas
trahere conantur. Adde Bixnerium, qui multa ce-
tei-is ignota docet, quis fuerif
Henrici uxor silen-
tio
praeteymisisse. Ceteyoquin,
Henyici cognomen
non adeo curandum, cum nec in singidis apo-
graphis apponatur, et in nonnulUs ideo additnm
fuerif ne nomen incerf.um rei nayyafae minoyem
fidem
faceref. Ergo nemo mirahifuy quod Gerber-
tus (5)
ac Mabillonius (6)
Iddam haec saeviora
fata saeculo septimo subisse statuerint, quod von
Arx (7)
etWegelin (8)
Iddianatn legendam fahu-
lain dixerint, si Neugart (9)
declaraverit inopiam
documentorum nuUam sternere viam statuendi,
num Fischingensium placita veritati convenianf.
IDDA
VIDUA.
Sed
nonne
haec eo tendere
videnttir, ut decretum
D
lanctae
Sedis
cultum
ab immemoriaH confirmans
fahitatis
arguatur ?
Nullatenus, quia ex pyae-
dicti^' staf
hypofhesis,
qua admifteretur Fischingae
iacere
sepultam
venerabilem
quandam feminam
cum magna
sanctitatis fama
enwrfuam,cui popu-
lares
suppUcabantur ;
quod satis est ut producti
testes de
cultu ah
immemoriali hahifo mendacU
crimine
absolvantur. A
veritate tamen defecerunt
Fisckingenses,
cum ex iis quae saeculo XV ad
finem
vergente fiehant
,m^m
inde ab obitu in Utur-
gia
honorafam
fuisse
contendunt. Itaque dum
melioris
notae
documenta
prodeanf, hanc Vifam,
quae et
Bellaymino
miyafionem movit, fabuUs
accensemus.
42. Hir forsan
locus esset inquirendi quid sen
tiendum sif de
senfentia
eruditorum, qui ex mg-
thologia
legetidam
Iddianam manasse tuenfur,
quanfaqueinfeycedatconnexiotuminterhancldd-M
VitametiUamquam,testeWege!in(lO),cecinit
Tho-
mas de Bankwgl in legenda Monforfiana de patre
Toggenburgensis
stemmatis,qui
natione Bomanus,
fiUam
de iUirito commercto suspectam muro deie-
^
cerit. luvaref quoque inspexisse utrum affinia
Getiovevanis
Iddiana fata
non referant diversi-
mode eandem legendam uno geymine enatam (11).
Sedpyopyium hoc opus ewum est qui de reUtteraria
medn aevi scientifice
tractant. Nos vero quod
nostrum est operati, de corpore beatae viduae
Fischingae asservato alterum dubiuin movebimus.
Novit iam studiosus lector quomodo huius senten-
tiae asserfoyes causam suam peyoyent, ut valde
dolendum fateatuy
Fischingenses nullatn opeyam
dedisse, qui effossa terya sacrum corpus elevayent,
et signis istis quae fallaciis multis sua natura
subiacent fuisse contentos. Donecillud fueritprae-
stitutum, manebitsub iudicelis, et sententia negatitis
corpus ibi sepultum iacere suam probabiiitatem
servabit. Et haec quidem erant scripta cum Ubrum
D. Kuhn, cui titidusest Turgovia sacra(12), nactus
in spetn erigebar fore ut novis documentis offen-
derem, quibus prius statuta immutarem; sed spes
me fefelUt. Impugnat quidem vir doctus iUos qui
legendae non assentiuntur, sed documentis iatn
pridem cognitis, quae minore fide
digna reputamus.
immo
de
corpore
Fischingae
i^epiiUo nihU
cerli licet
uffirmare.
(1) M. G., tom. n, p. 176.

(2) Histor. antiquissimae


C
comilatus Benthfimemis Ub. trfs, p. U. {S) Aittislltttm
0$naburge>isitim res <ifstae. parte l, p. 120. I;21.
(4) Opera
!/enetiloffica hislorica de Westphalia et Saxonta inferiori
cura Wesserbach ediUi, p. 418.
(5) Iter Alemanic. (ed.
1773), p. S4.

(6) Vetera analecta. Iter Germ., p. 6.

(7) Gesehichte des Kantons St-Gallen, tom. I, p.


2W.

(8) Geschichte der Lamlschaft Toggenburg, tom. I, p. 61. f
(9)
Episcopatas Constantiensis, tom.II.part. i.pp. 157et 158.

{10) Op. cil., tom. II. p. 298 et 299.


(11) Cfr. imprimis
quae Act. SS., tom. I Februarii, p. 721 sqq. de S. Agatha
referuntur. (12)Tom. II, p. 15sqq.
LEGENDA S. IDDAE
Edita, ut diximns in Commentario pyaevio num, 1, ex quattuov apogyaphis servatis in codice
Byuxellensi nuni. SffSO, ifa uf in columna dexteya posita sit recensio desumpta ex pergameno coenobii
Blabuyensis 0. S. B., prope Vlmam, in sinisfra veyo recensio aUera. In hac autem,pro variantium
lectionum notatione, num. 1 designat apographum codicis Fischingensis, num. 2 Anongmtim, num. 3
Lectiones... divini officii.
S. Idda. falsu 1, Beala
'
Ydda -, a stirpe nobili coniitum Rig-
crimine
bergcnsiuni'^ progenila*, quoruni dicio, genus et^
accumt"
"^"^^" maximis adhuc apud Suevos claret hono-
proiciturex
i'ihus. quae matrimonio eral coniuncta comiti
arce uomine Henrico dt; Toggenburg. Qui admodnm
Toggenhurg
celsam bcneque munitam liabitabat arcem. sil-
Num. l.-i
Igitur add. 3. om. 3.^
Kiichergensiuml
* proguata 2. 3. ^
ac 3.
vis
1. Legilur '
a elenim apud quaedam monu-
menla ^
germanica et eormidem fida chirogra-
pha, quod beata Idda fuerit ex comitibus illis de
Kirchbergorta,quorumdoniinium apud Suevos et
hodie conspicitur ingenti honore coruscans,
nu-
pseritque eomiti generosoToggenburgensi, qui sui
* In marg. Inilio mutila aliqua ob litleras aliquot
excisas. ^
prius munnta.
nominis
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 121
vis
monasterii
Fischirigensis
circumseplani, si-
^'^*
tamqne
in apicibus montium. qni flnvium ex
Tvu-thal
provenientem in duas dividnnt partes.
Acceperat
antem ab Henrico aniuilum pronubnm
ex
auro
arabico
constantem, ut ilh pro lege con-
iugah
vellet esse fidehs. Quem cum post ahquod
tempus
nna cnm vestibus sohs radiis exposnisset,
iis
rehctis.
pntavit omnia hitogra permansura.
Verum
magna vahis montilms Rappeinstein'
nominatis
est interiecta,
mnltitndine veprium
aspera,
et
quodammodo
inaccessa; quo in loco
plernmque
corvi nidos componcre et pullos suos
enutrire
solent.
Volantibus autem simul corvis
multis ex vaUe
petitm-is montesjactnm est, divino
sic
volente
nnmine, ut unus ab ahis devolans
iocnm
ihum, in ([no vestes erant positae, peteret,
annuhimcine
pronubnm secnm in nidum, nbi
puUoshabebat,
comportaret. Quod cum factum
esset.
decursis
ahquot diebus,comes venatorem
ferasinvestigatum
mittit. cnmqne venator iussa
comitis
facessens
descendit montes, puUos super
abietem
crocitantes
audit; qna conscensa ac
praediclo
annulo
reperto. muUa amcitur laetitia,
^
etdi^ito
aptal, lougotiue
tempore. fortnnam igno-
rans^uasi
suum gestat. Quod cum'-' ahi fanmh
conspicerent.
mutuis se intuebantur oculorum
ictibus:qnorum
unus e numero cum anmdum
a^^novisset,
eum scihcet esse qno comes se Yddae
sempitenh
connnbii vincnlo
obstrinxerat, accessit
ad comitem
hoc ihum modo affando :
Hhtsfris
coines,
nescio quid rei sit. N<m vidois annulum
uxoris tiiae
pronuhum digito venatoris uffixum,eo
sum
adduntusutphmecredam
illam ipsitts volun-
tati morem gessisse, et
" obscenas
corporis vohi-
ptates cum eo
exercuisse. Quo audito, comes
respondit:
Quod Deus omen avertat. Rursum"
delator : Ego hoc ipsum siyuo certissimo
'^ compro-
habo.
Adducitque
venatorem
detrahendo lUi e
manibus
aiuiuUim,dicendoque:
iVmryHK/,rfom(e,
clarciam
vides hunc esse annuhm,
quotamquam
arrhabone
quodam uxorem
fuam
> Yddam hh, de-
vinxisti fHunc cmn esset intuitus, de vestigns
venatorem capi et indomUi equi caudae alligari
praecipit ; deinde equum per
praecipitia
montuun
agitavit, nt sic
dilaceratus
extremnm
vitae suae
diem
miserrime
clanderet.
Furore
deinde magno
et oestro qnodam
percUus,
arrepta Ydda comuge
^
illam de editiore arcis suae
parte m locum
Hat-
fenstein^
horrore
plennm ac asperum,
quadrm-
gentos cubitos
profundum,
deiecit.
VITA I
nominis in castro celso atque opaco nemore pri-
scum solum additum, ad cacuniina montium,quae
amnem Durevallensem Tossamque torrentem
deliiscunt, constructum, residebat, a quo cum
annulo auri cambiei, et admodum gemmato, ut
ingenui tales sibi consuevere, subarrhata fuerat.
Contigit semel, dum plures annos in dulcis matri-
morni usu et fructu consumpsisset. venerabilem
Iddam clenodia eius phoebi radiis et reUectione
ipsius soiis expurgari veUe, ea moenibus castri
imponens, recedens inde. luta omnia aestimans
felix et pudica hera. Est quaedam vahis, bm-gimi
propemodum circumcirca, spinosa et hispida
valde, Rappestain appellata. In qua nempe corvi
nidos sibi fecere, cum multitudine prolis illic de-
gentes;e quibus arcis tecta unus petiit, subarrha-
tionis annulum ex muliebri ornatu dclegebat, in
eorum corvihorum lectuUmi delabando^ portans,
uti illorum est de natura el saepius furta com-
mittere. Quomodo aclum est ? Toggenburgensis
comes, conthoralis tironis nostrae, venatores suos
feralia explorandum emittebat ; quorum unus m
vaUeeacorviliosgragantesel
insummilatepiimae
^
conscendentes audiit, eorum nidum usque scan-
debat, ablatum annulum, mirum denique, Iddae
mveniebat.Is
laetusabscessit. rem forluna secun-
da datam
autumabat.Infelix eum digito imponens
deinde gestare solebat, inscitus* rei et fiiturorum.
Videntes ex cubiculariis annulum
nonnulli, et
agnoscenles,
indignati se mutuo conspexere. Ast
unus, qui eumcertum
desponsationis
esseanimo
volutarat el muUum oris habebat. in secessu
herum
conveniebat hac
obscenitate verborum
tam
maleficus : Fugit me, comes, hic mquit, verum,
ferme
zelotipizantem.
Et cur coauhcus ille annu-
htm, quo
subarrhash tibi dominam digito gerat?
Suspectum eum reddit de ilUcito amore eius, id
nolo reticescere. Cui rettulit dominus :
Hoc sua pie-
tate Deus avertat:
annulum nisi apud locaha uxo-
ris reservatum
esse, haud secus scio; ignarus furti
bestiae et hormn
quae
subordinarat
Deus per
gratiam
tandem in femella sua fieri. Et Uerum
deblaterare
nititur
suggestiens : Id approbabo
siqnis
evidentissimis.
Adducens
socium traditor,
irmocentis
pertaesus. e poIUce
abstrahens
aurimi
purum et nitidum. ait : Nonne, here, haec vera est
Imma,
qua coniugem
adornasti,
dumcuhde
fuum
^
irimis
introducta fuerat
diebus fallax
muher ^
P
Arjnoscitur 2 Verum enimvero
cum secum
Ua atrociter
S. hidae
agerelur. divina ope solum
freta,
Deum ex am-
'""^'^'"'"-
mo precata est,ne sic crudeli
morte vitam fmi-
ret, vovendo nec mariti sui nec alterms,
quoad
viveret, thalamum
umquam
repetituram,
sed vo-
lum castitatis Dei amore in
postermn
integernme
conservaturam.
llhus
Uaque
praepolens
Deus
precibusclemens
annuit,
ita ut
uitegra
nullaque

Fisgingensis 1.
- ' Rappenstein 3. - om3. -
" dum a
.3
,.3._
u
vestigio
2. - '^ Rappenstem 3.
Novembris
Tomus
IL
^orpon
Vidit comes et agnovit
pariter.
Praecep.t
igitur
furore
ingenti
accensus.
venatoreui
ad caudam
effi-enati
caballi statim
colligare, et .psum equum
ex
summitate
monticelli ad
imumusque
cum UIo
curritare,
donec
enormiter
laesus
sp.ntum exha-
lasset
Heudetestabilecrimen!
Demdeseadcu-
bTclm
uxoris
extemplo
convertens
nialesanus,
en fidam
et iustam
carnem
et
sangumem
ems
meda vi
arripiens.
austerus a mm-o burg. ems-
rmquecelsitudineper
montis
hodera et vepres
q^Xgentos
cubitos
ad soUm.
tuuestam
atque
chaos
quoddam
coniecit.
2 In eodem
casu
beataldda
sub
pectore suo
na^un
V rgineum
supplicabatm-,
taba
rummaudo
iVtrutinabat:^,//.--,^-'-.-*^^;
rnnfaaione
viri dtes,
quos
mmi
'-
posse
consummabo.
Sicque
vov.t ^P p
_ 3 ,,. ,nar<,.
forsan
delabendo.
- * corr.
inscius.-
16
Exaudita
TITAU
DE
SANGTA
e^pori
iniuna
il.a.a
ad
^^
ii,Lpecns
illos
r *
,,
..si
,ii
competenles
.nv
mens
nulo
^.^^^
^^_
terrae
radicibus
v.xent ""
^^^^ ;
jiu m
nere
tenerri.na
ac
nob.ljs.
a
Jemm
^^.
'-*^T:cr;s:^p-^-5r
minem
odoraretur,
omnia
lat bub^

i=r;,rv=i";
.
:--'*"'
im
ve i^iis iUum
forae
cuiasdam
ms.stei^
Acriter
igiUn-
illmn
incitat,
donec
speluncam
ub
f^taYddaerat,attigit:quaeocul
n
Mer am
deiectis
pudore
lionestiss.mo
sumis .
BouoviTo.pedemrefertetremcomitiordine
axclamando
: Z-.s
Veo
heatisque
supens,
conni-
^m
huius
adkuc
lucis usura
^.^'Respondit
S
venatorihocnon
esse
credendum :
s.qm-
dem non
nisi in mille partes
distrac a terram
nttiKerit.
Respondit
famulus : Si te fallo,
cermces
\nihi
praecidas.
Ipsa enim iniuste
hac poenn se
affectam
mihi est elocuta.
Tandem
persuasus his
diclis
itineri se accingit, et adiuncto sibi venatore
ad locum
monstratum
pergit. Quo cum pervems-
set
modestissimeque
in conspectum
comitis \
dda
procressa
fuisset, ad pedes feminae se proiecit,
et peccati a se in illam patrati veniam poscit.
Tunc
placidissimis
vocibus illmn compellans:
A ierra,
inqnit, te erigas. Deus voti tui te compo-
tem faciai.
Morem igitm- illi gerit et precibusinstat
ut domum secum redeat : futurum enim ut quod
in illam ante
peccaverit, deinceps humanitate,
'
fideUtate.amore,omnibusque
benevolentiae signis
compensotur:
delatoremqueetiam qui ipsam falso
huius criminis
condenmasset morte adiudicatu-
nun; fateri enim se dicebat uxorem suam maxima
affectam esse iniiu-ia, omnemcjue suspicionem
imiiierito lulisse. Ahsit, respondit Ydda, ut quis-
^
quam propter me mortis periciihm suheat. Quod
reropefis, ut j^ristinas aedes tecum dmuo incolam,
illud minime assequeris. Nam iugum quo olim ma-
irimomo tihi erani copulata, irritum atque solutum
est. Rm-sus comes : Nec sic me affeceris -, et me
coniugem tmm ne repudies,nam omne quod ante in
hge mafriinotiii a me jiraetermissum est, certissimo
ma induiitria iamfideUtate compensaium videhis,
et onmis iniuriae nota sempiterna oblivione dele-
bitur.
IDDA
VIDUA.
irv.,ndita est
iustae
ancillac
Domini oralio in con-
v,ta
,
S
excellentissimi
nati. Illaesa permansit et
ndiiita a
Deo
maximo
et optnno nobilis matrona.
Nnn.
mirabile
dictu
*, sm-rexit post tani asperam cod.
Num

'
r^pr (Ip^ertum
frutectum el scopulosuni nirabUe
;::;n;drmiS^^^^
^^^^^
refectione,
amaruscis
et
prunelhs sohnn se mn-
niens
bymnizans
Cbristo,
deputala supphcns, et
.rhitrata
dudum
in
cinerem
conversam, nec nunc
"s
ssiconnexum.
Quid
accidit ultra V Praefatus
rnmes
post
successum
temporis ot ahum vonato-
rem
subsequentem
cum
cane
odorisequo iterum
ad
insequendum
cervos aut
bnmulas seu ierocem
m-.um
^eu
spumantem
aprum, persaepe dictam
vallem,^qua
antiqunm
Toggenburg ita ouim arx
ista
nominari
solet.
nubda versus ab architectore
conspicitur
excelsatum,
meare fecit; el dum ad
sacra
vestigia
eximiae
eremitae
s.lv.cola veme-
bat
canis
beatorum
pedum odorem latrando
nb.i-nabat
etiam
coUocatorum,
quando propter
victum
nuncbac
nnnc illac
aliquando errarat in
eremo
nec
finem
ductor
fecerat sit ibundus. quous-
mie
masistrum
eius ad lucum qnendam et mtus
^
Id
antrum,
in quo
vencrabilis Idda pedissequa
i)ei
do-uit et
Salvatori
suo
mihtabat, usque per-
duxit
Qua
agnila et paucis
quoqne allocuta,vena.
tor
culmina
'
tecti
repetens.
periucundum attulit
nuntinm
hero suo ;
laetitia
inflatus, inquit
:
Gra-
tias
hahe
immoHales,
opfime comitum, deorum
Deo qui
uxorem
tuam in tam
perinhumamssnno
ca^unt
nihil supra
superstitew,
conservamt, Nam
et hodie
vitales
carpit
auras, volo utique scuc^. Ad
quae
domimis : Id
minimegentium,
Nam tanta e^:
cehitudinececidit
mulierprofana,ut
in m,l epcn-
tes non
nisieam
dispersam
esse, haud
ahudcredo.
At contra
fidus Achates : Etiam, kere, sic aiTirmans
iure
summe
iurando,
si domina mea non hac m
vita est et vivens, me decollandi
haheas mde aucto-
ritatem. Visi certo
dominam,
et dextram
mnxi
dextrae,et
eivas dedi, atque accepi voces; quae ad
cetera intulit eam iniuriam a
teperpessam,
et iam
incredilem casum atqne
cladem sine omm mento
esse, seque purgavit
insontem. Et quid iteruni ^
Comes volanter cum
comite haec
promulgante
abscessit, canem per vallem et itinerum
diverti-
culum lustrare prisca vestigia Dco dicatae
femi-
nae fecerunt, doneceandem in cavernis
mvenere
^
solam, rei eventum
manentem.
Haec,
demissa
facie. humiliter valde et verecunda
egressa,
visis
hospitibus. Sponsus ad pedes
sponsae
prosilut,
fatebatur minus iusle
nimiumque
rigoroso
pro-
cessisse. supplex veniam postulans
super
dehcto. et
sibi male informato indulgeri
deprecans.
Adbaec
ipsa mitis respondit : Surge, diilcis olim
coniunx,
surge. Indulgeat nobis lesus
Christus
zelum
nos-
trum. Et surrexit. oscuhun libavil
eremitae,
fla-
gitando ut ad proprium secum
migrare
ne dedi-
gnaretur el visere penates, seque
pro
perpotrata
iniuria ac impenso sibi malo millo
optimarum
rerum genera indubie refusurum
promittebat:
msuper. moriiurum ilico talia sibi
suggercntem
falsa atque obtrusum iri stipulabat.
Cui
donnna
minime titubans : Haec quoque
Christus
avertaf,
ut
ne quishominum propter me sceleratam
luat
mot-
iem, quod nec volo nec ita iubeo. Ktpro
quo
mstas,
carissime coniunx, ut aedes nostras
castrenses
etiam tecum repetam, id etiam atqne etiam
denego,
nam ahhinc a te coniaminari nolo
nusquam.
No
^
sic, dixit dominus singultans; hoc mille in
modos
^
nefas resipiscere volo. Noli me fiocci
pendere,
neque
Nxim. 2. ' inojH. 1.

asseris 1,
Ad
^ cod. culinaria. '^cod. moduiii.
derelinquere
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
123
viTAn
Ad
quod ullerius illa : Quandoquklem ah huius
vitae
illecehris a te sim expidsa, vetus nostnim
couiuf/ium
non expeto, sed a quo in aetenium non
diveliar,
mihi coniugem, videlicet lesum Christum,
delegi,
qui^ ex gravissimo vitae periculo me ab
omni
corporis affiiciione munivit, et non modo cor-
pus hoc fragile, ut hona sum spe, verum etiam ani-
mam
asempiterno exifio liherahit* et custodiet^;
idcirco te rogo ut mihi forum uhi iam mnndo sppa-
rafa,
Deo vivam, praepares. Quaerit ad haec
comes
quorsumnam ilii animus esset? Petit illa
tabernam
sub Hurnlin monte nominatissimo
ad
sacellum,
cui patrona esset
^
virtjo Maria,
exaedificatum.
B
S Idda vium
3. Quod quidem impetravit. Acinibi cum mul-
'rnona,tkam los annos egisset \ in singulos dies ad preces ma-
ampUctUur.
tutinas audiendas monasterium
Fischingen fre-
quentaresolita fuit. quam
sempercervuscornibus
suis duodecim lumina sustinentibus
praecessit.
Quod cum mullis annis fecisset
^ atque fama de
admirabili eius sanctimonia
percrebuisset ^
stipe
illi succursum fuit. Erat porro id aetatis etiam
monasterium sacrarum virginum
Fiscliingae, non
procul a monasterio fratrum Ordinis divi Benedicti
situm. Quae etiam
percipientes liuius feminae
sanc-tum vitae cursum, multum illam rogitabant,
ut eadem vitae ratione contenta *, ipsarum mona-
sterium incoleret. Quarum
petitioni lubenti est
assensa animo, hac tamen
conditione ut seorsim
;ib aliis locum sibi destinarent.
Convenerunt igi-
turut fieret illiconclave ab aliis
separatum,in quo
ipsa sola, nemine
interpellante,
versai-etur; id^
ita conclusuni ut nulla ad eam intrare nec etiam
G illa ad quempiam foras exire posset. Gacodaemon
autem cum ipsius in divino cultu industriam cer-
nerel, miris modis illam
circumvenire
tentabat,
praesertim vero horribiles
terrores illi iniciendo;
nam saepius foci concutiebat
climatorem
et illi
quocpie insidiabatur
^ignem
restinguebat,
cibum
et potum effundebat. Et cum tempore
quodam
iisdem molestiis rediisset, ad
fenestram per quam
ceterae virgines Deo dicatae
commumcabant
accessit. mortuum hominem,
qui comes ex Tog-
genbm-g fuerat,est allocuta:
SHr^e,inquit,g(;Kmen
mihi a calumniatore
erepfum
restitue. Ad quae
ipse excitatus, nulla mora
interposita,
candelam
ardentem ei reddidit. Ydda ait :
Accipe de mambm
mei^hoc lumen, qui sum de sanguine
Toggenbur-
gensium procreatus. His dictis lumen recepit, et
ad exitum vitae spiritus a diaboli
imposluns un-
munis fuit. Quapropter
magna
gratia et praero-
gativa a praepotenlc Deo donata est;
namomnes
qui se illius precibus
commendant a diaboh
prae-
stigiis nuUatenus iUudi
possunt, et ut mio verbo
derelinquere verutn et antiquum sponsum. Et ite-
rum inquit Idda beata : Proiecisti me abs te imma-
turate sine culpa, nec tibi hinc denique parebo. Spon-
sumalium mihi delegi,olijmpiacum Dominummeum
lesum Chrisfum, cui jiotissime ofioedire teneor,
uti creatori et salvatori humani generis. Is et erga-
stulum meum a te praecipHi traditum reservavit,
et me ultro, ui spero, reservare malit, animulam-
que meam a iactura diaholica et ah omni adversi-
tate. Huic corpus meum addixi, totumque appro*
piavi. Te igitur, mi comes, iterum oratum facio,
$i quid iuris hahent inter tws dulria olim connubia
nostra,ut mihi hahitationem ae(Ufices,et mansionem
pares ah hominihus segregatam, famulatui Dei
quoque habilem. In ea sponso meo adhaerebo, et
caelihem vitam ducam, totis viscerifjus fiagrans in
sui immaculato amore, nec umquam saerulum et
perinfecium mundum intrabo ; nam abdicata et
proiecta ex Hlo impie sum ad vastifatem eremi.
Annuit tandem iis comes magnificus, commone-
factus diserta voce,petitionem honestam intellegit
denique ratione fnltam, et coniur^ein nnanimem
et succi plenam ita percontabatur (luonam eam
loco appeteret. Quae respondit parumper: Inea
augia b per quam scanditur mons ipse, qui Hiirenli
communiter appellafnr, circa hasificam cuius vir-
ginea mater patrona exisfit ; in his pratis locum
deligo, hoc hahitare in afrio Domini cupio.
3. Constructa fViit per eundem comitem Tog-
genburgensem quaedam habitatio prout efflagi-
tavit coniunx; quam intravit. plures annos in ea
in laude Dei aestuans et fervens summa Uicubra-
tione et vigilia. Solebat praeterca omni nocte
matutinas quas fratres monasterii in Vischingen,
quod in pede praefati monlis sub norma sanctis-
simi
patrisBenedicti
aedificatum cst, Deo persol-
vebant,
muniaque laudis frequentare quam cre-
berrime.Quam
sempcr, ut ferunt, cervus velox
duodecim
candelas in cornibus eius arboreis
deferens,
sanctimonialem
exeuntem et regi-edien-
tem humaniter
comitando
antecedebat. Et quo-
niam eo modo Deo vixerat haec ardens
christicola,
sancfitatisque
eius minime
oscitantis
rumormul-
torum
spargeret
aures, haec provisa est per pia-
culuminde
incolai'um
eleemosjma.
Temporc lilo,
structura
quaedam
monialium,
immo
rehgiosissi-
marum,affixa
erat abbatiae
inVisciiingen et infra
septa
eius
posita. Hae
devotissimae
moniales,
acceptis
quae fama de comitissa ilia famabat.
ipsam
convenientes.ut
ingredi
domicilium earum
eiscumne
despiceret
atque
associari
deprecatae
sunt
Quibus
paucis amiuens
beataldda,
illa ta-
men
conditione
apposita, ut sibi
habitationem in-
clusae
aptihu-ent,
ut soUmi
ceteras per fenestram
aUoqui et
accipere
co.muoda
posset;
quod deni-
cme^rdmatuni
atque
dispositun.
Ecce mtermi.
odes
bone
lector.
humanae
fragihlat.s
adversa-
rius et
inimicus
animanmi
ille eam exosam
hab^r
nitebatur.
Nam
ipse artifex
adversdat.s
aepTstime
ad tecta
ceUuIae
eiuspanetescpie
cum
3bus uti
aestimabatur,
proicere
solebat
t
inore
suo
Deuni
intime
colentem.
et
1^L.^r^^
perfecte
amantem,
u.rum
amm<.sam
snfritu
adlabemperducere
posset ab
lu.tituto-
r
b4errere.Etcum
una
semel
ignem eius ex-
rigtret
noctium
per larem
domuncuIae^P^^^
d tunmlum
cuiusdam
sepulti
comitis
de Toggen-
SrosP-ebat,
cadaver
eius his verb.
am.ca
7TTAI
'
qiiem 1
. - *
liberarit 1 . - " custodiit 1
.
- " est
3
_
Num. 3.
-
exegbset 3.
- ^ fieret 3. - increbuisset
comprehendam
j.
_.
retenta
3.
-
0.
3,
- ' clanaclerem
3.
- ' mvide-
bat3.
tegerrima
VITiU
DE
SANCTA
praesertim
uteri
slrangul
.m
m^ a
^^^^
:aelosliaten,plainfn;ristoc
-M-;;^,^,..
novembris".
Quo efam
empored^^
^^
versarms,uo|anms^pe^-;^_^^^^^^^^
VITAi
IDDA
VIDUA.
tPtrcrrima
caelestium
impavide
alloquitur : Surge,
'
U
auscuUa
paucis,
opiime
affi>us,pon;ge lumen,
ut ianem
fraurh
phtouis
exstiudum adiumento tuo
tfendal.
f.ui
luortuus
oboedivit, .urrexit, beatae
Xevivuui
lumeu
obtulit
deformis, eamquesic
^Luv in
ritlimo

: Accipe,
Idda, hmeu quod tihi
areendi
Nomen
ex
Toggenhuri,
comitis est mthi.
A.snmp'^it
lumen
ardeus
*, cjuae in ouuiibus sibi V-orf..udens.
odversis
socraticum
vuUum
ostendebat, seque
'adeo
provide
gerebat.ut
lucjfer ille ex orco uec
nnticli
eius sibi
officere
iu uullo poterant ad fmem
usaue
eius. Ita
nempe
haec
caelicola,ita eam gra-
tiam
sibi
servieutibus
a
u.nniuum
numme uupe-
iravit,
quod nec illis
quoque
uuceb.t dolus satlia-
nae
macluuatioque
eius. A matnc.s dolore et
capitis
in^plorautes
praecipne
bberat, multaque
adversitate.
Haec
tandem
seeuudum uaiurae cur-
smn
tota
speculatrix
divinorum,
operatnx om-
nium
bonarum
virtutum,
castitatis norma, pudi-
citiae
specuUmi,
viduitatis
ornamen um, decus
femineum,
religionis
augmentmn.
nobihtatisque
corona,
plena
operibus
bonis et, ut ai-ctum sidus,
in
Ecclesia Dei
coruscans et rebus
admirandis,
tertio
uonas
novembris.
Uoc est die proxuna post
^
animarum
omnium
commemorationem
ex hac
luce ad
sinum,ut
pie creditur.
divi patns AbraUae
Tocata
decessit,
quo
denicpje et Uodie ems anni-
versariu^
celebratur
dies in
Vischingen, sepuUa
ibidem in
ecclesia
circa aram
sanctissnni ponti-
ficis Nicolai,
ubi sepulcrum
eius nnraculose a ple-
ris^ etiam istuc
peregrinanlibus
conspicitur
atque
veneratur.

si illam animo invocamus adrf. 3. - ^^'"g^^*"'"^;


-
10
tt.
d. n.) ad diem omnium
animanim
fenas consequen-
lem3.
Num.
3.
- '
in cod. riggmo.
- ' in marg.
populis.
AJ^NOTATA.
a Afite legendam,
proloyi iiistar, haec epistula
Alberti de Bonstetten,
decani loci Eremitarum,
descripta est in codice Blaburensi.
Venerabili in Ghristo patri ac domino,domno
Hainrico, abbati coenobii in ViscUingen, domino
suo admodum colendo,
Albertus de Bonstetten,
decanus loci Evemitai-um, S. P. D.
; Oratum nie apprmie nuper fecisti, abba pater,
super legendam beatae Iddae inchlae, olim comi-
tissaeToggeuburgensis.coenobii
tui felicis incolae
atquc matronae, ut eam ex materna nostra lingua
in latiiiam converlerem. Coepi id me tandem
facturum animumque induxi meum. lametsi ex
fralribus tuis, ilem in gremio aUni monasterii
Sanoti Galli, quamplures invenisses illud subire
opus comptiores me longe et peritiores, et qui ex
Bedino gurgitevasto seu Noteringino fonle lucu-
lentam atque elahoratam fecissent, ciuibus ctiam
scriptitandi palaestra ncc meum est praeire.
Nolui tamen tibi. pater, adversari, sed morem
gerere voluntati tuae, nec rem ipsam tum UeUrai-
cis, graecis. lum latmis diguam in amplum dif-
ferre : translationem haud de verbo ad verhum,
sed e sensu ad sententiam. absque macrilogio
et longa
ambigine
fieri debet.
propter
glonam
divi nominis eius, et tua in
memerita
exuheran-
tissima.
Quoad potui, quam
praepropere
elleci.
Utiuam lecturis cum ea
dulcedinem
melhnuam
in.tiilare possem, ex illoqne ignih nostro
excidere
aliciuam
devotionis
scintiUam.
Hanc ad te nunc
mitto atque dono. Do
tamquam
materiam
tmi
conducibilem.tuum
sit placile eam
capessere;
nec E
alia me
remuneratione
et
nmniiicenlia
mutuo
aifici appeto, quam quod cum
commiUtonibus
tuis coram loculo eiusdem fani
dommae
saepe
sibi numero devotis
orationibus
tuis me com-
mendes, ila ut tecum id pie
procurante
a Oun-
ctisatore, post lianc luccm miUi
demque
tenui
avena laudes eius canenti
caelestem
Uarnio-
niam impetres
pervergere.
Vale
ubique,
bene-
dicle pater, amabilis valde, lotum
desidenum
meum. Ex Eremo. vu calendas
seplembns,
anno
MCCCCLXXXV. .
h Augia est campus pascuus amni
adtacens,
rei
amnecircumfusus. Origo vocis
repetenda
exgerma-
nici idiomatis verho au cel aw. Cfr.
Cangium
suO
voce augia.
MIRACULA
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 125
D
MIRACULA S. IDDAE
Edita ex
manuscripto Blaburmsi, de quo supra, Comment. praevio, num. 1, iuxta apographuin
codicis
Bruxellensis num. 8930.
servatur
iliibattnn.
a
Mulifr a
paralysi,
b
EXCEHPTUM E MIBAGUUS EIUSDKM BEATAE VIDUAE.
!nincendio 1. Anno
Domini mccgcxl, lignea aedificiavo-
co;>/S.Wdae
ragjne
ignis coenobii Vischingensis consuinpta
"'"*
sunt,heu
quam miserabiliter,et inlus omnis eccle-
siasticus
ornatus, inter quae et beatuin cepha
praetactae
sanctae dominae, ad figuram sibi assi-
mulantemcollocatumfuit;et
quidem imago per
flammas in cinerem
convertitur, sed veriun caput
illibatum
permansit, tertia die post combustio-
nem templi
illibatuni inventum est a.
% Et aliud
sequitur haud minus slupendum.
Duo
Alpinates
montis Hyrenlii h, honesti admo-
diun
coniuges
soUertesque
labore fuerunt etmulta
B
prole dites : ex quibus paralysis feminam laesit
adeo ut usum loquendi
amittebat et fortitudine
membrorum
exuta [sitJ.Huius nempe maritus ad
defunctum
corpus
asseclae Domini se contuht
admodumturbatus,
atque devotus Deum ibidem
supplicabatur
ut meritis
gloriosissimae
dominae
et beatae
conversae tactam
coniugem eius digna-
retur eripcre. \n bona spe domum
revertens
uxorem sanatam
obviam
hahens, quam statun
percontabatur
quanam hora hoc egreguim opus
factuin fuisset. At ipsa sibi horam et tempus
exposuit, et intellexit vere
monticula id illo tem-
pore actum, quo coram
sepulcro
promotncis
dignissimae orasset.
3. Insuper nec diu, ipsi mutare
domicihum ad
et purr
oppidum Rappersvvile. quod lacui Thm-icino amffoeatione
adiacetcet in litore inunitissinium spicalur; in
i'-S.
Iddam
c{uo profecto quendara civis pueruni casu fortuito
*""'"
'"
ad lacum cadore ipsum contigit, ita ut extractus
c
modo expirasse medullitus autumaretur. Fit con-
cursus ingens a coaccolis castellanis, vae et
planctus maestorum parentum et agnatorum
haud mediocris super infantis morte. Ad quae
Alpinas in inediimi statim rcttulit mii-aculum in
uxore sua, intercessione beatae Iddae, dudura
antea factum, consulens ul quoque puerum ad
sepulcrum eius ducere voverent. A genitoribus
quod quam primura actum, et pauca insuper
oratione ad Deum effusa.puerulus iste,ut somno
suscitatus vagitus emisit et convaluit.
E
4. Haec et his longe miraculosiora fecit et hodie Jmmoplura
Cunctiparens crebro factitare solet. ob merita fa-
'''^^^^''l^l/J^
mulae suae inclitissimae, quam ita oro denique in
'^""f^J"
hoc turbulenti saeculi
'
mari praeter se colamus,
ul semper nostra sit sedula adiutrix et ad Deum
summum
optimumque fidissima
promotrix.
ANNOTATA.
a Cfy.
Comment.
praev. nuni. 8.
b Mons iste hodiedum
appellatur Hornli. Cfr.
supra in vita num, 2 in fine.
c
Oppidum istud nosiris
femporibus
nuncupatur
Rapperschu7l,
situm in litore lacus
Zurichini.
Vox suppleta per correct.
ANNO MCXXX.
DE
SANCTO
BERARDO
MARSORUM
EPISCOPO
COMMENTABITJS
PRAEVIUS

I.
De
Aclis S.
Berardi.
J.D.B.
De
1 Hac die Marsorum
ecclesia
festiviiatem
agd
S.Beiardo.
g
Bgrardi qui saeculo
duodecimo
ineunte
hanc
cuiu.cuUn,n
^^^^^^
,^^^ ^-, ^,^^ beati viri,
<pn marty-
'ZZ
rologio Lnano non
reperitur
^^^^^..l:;^.
Fius VII, papa VII cultum
promovit, cum, die 20
man anm
1802, clero civitatis et dioecesis
Marsorum
conces-
sit ut die 3
novembris,
in
secundo
nocturno,
deS.Bevardoproprias
lectiones
recdaret ;
nc U,e
25 iunii anni
1808,peiente
emineniissimo
dommo
Matfhaeo,
Praenesiino
episcopo
cardinali,eccle-
siae Praenestinae,
quae iam in
houorem
beatianf-i-
stitis totum officium
de
communi
legebat
datum
est ut praedictas lectiones
sibi
reciperet.
bed iUflf .w,
qui testes exstiterant
quam
sanctepraefumet
eccle-
siaesibicommissae,indeabeiusobitusancUm^^^^^^^
sulem
publica
veneratione
prosecuU
erant
Quo<
tZtlr et
loannes,
Signiensis
eccles.ae
ep^pu^
in
T'<7aS
Rerardimox
edenda,
necnon
canonm
SanZrSabinae,
qui, ut refert
Febon.ts
(l) ^o /
^Zn
loannem,
miracula
adbeat.
tumulum
m-
tZa
litteris
manda.erunt.
^raeter
h^J^
z:^:!^t:"^^^^^^^
-t:=:dZa^^^^^ -r"
,^yitaaiS.S.ar.o....^m^^^^^---'
... I,P.
.H-
^
(3)
^-i-
'
ae^niendos
AUCrORK
J. D. B.
DE
SANCTO
BERARDO
EPISCOPO.
126
g
Beraidi
exitum
elapsis anms. Quod iterum
dePuemlo^
Umiks
ercksiae
Marsonm,
lUud unun v^
_^^^
^^
/oanH^m.
Furatum deduci potest
:
nobis
sermvit
antiquitas,
sahcet }
itam
"^^
scribendi
enim onus
abicere vellet propter pasio-
;, ;^ fhsrimdo loanne
conscriptam.
r.ftmi
:...,, .h,m riirnm. ataue iia dolens de
D
ab eius
discipulo
loanne
conscrtptam.
^^^^^^^
^-^^^^^ ^^^.
_..
jjj,^jj^t.(^
curam, atque iia dolens de
Berfirdi
encomium (1), ^J""''^^^"'.""^"''!
'., Lire suo
colloquitur
cum Joanne Furato ut scri-
Casinensissuavexpositioniin
Cantica
Lan / i
subiturus
eos sensus animo gessisse vi^
. u : ^; /.,/, inso hoc opere
deperditum
oenut u
j./-...i. ..o; o/,*
-\
;/ Jonnnes
deatur
quibus recens
defunctum proseqw solent.
videtur.
Vtfam vero quam
cons'-r,p.it
loannes

^^^^..^.^^^j ,,,,.,^;7,, rfAc rfmco-
edidit
Vqhelli in tomo primo Italiae
sacrae.
etu- x ....
/7 ex
vetustissimis
memhraneis
ecdesiae
Transa-
nuensis (2).
Cumque
non paucis
manuscnptonon
catahgis
evolutis,
nuUibi
deprehenderimus
ahud
Vitae beafi riri
apoqraphum,restat ut textum
quem
vulgavit
VgheUi operi nostro
inseramus.
Eqwdm
haud
inscius sum in periodico quod
tnscnlntur
Archivder
Gescllschan fur Mtere
deutsche G^
schichtskunde,
ioHtMi /'ujs.se tomo \li,p. ^^-,
asservari Homae in biUiotheca
Barberiniana
codi-
cem
chartaceum
saecuH XV11,
qui referat
Vitam
num
Vitam sui
magistri descripsisse ex argu-
mentis
allatis
assentiri aequum non videtur.
B

II.
Elucidanlur
quaedam facta
vitae S.
Berardi.
4. Uis de persona
scriptoris emicleatis, occurren-
dum est difficultaiihus
oliquot quae natae sunt
movere
vraeiudicium de eiusdem sinceritate. Locum
:;;;t;^r
::::;';;i::^i.:w-=
:ii.L,,
...,..,,. b...^
^ar.^ io.;
heaii
""''^f^^^^^^ ^
p.,.,, McoUeqa
aterramiipericuloobnoxnisfieretquipluranovisse
taeMam
Mhiolhecam
adiitreppent^ue
in codice documento, statuit Bera.dum fratres hal,u,sse Ode-
TlTZL
n. 20.57, i ZneM 6. Pertz,
risiumetBainaldum
aeta^ pr,ores ac ,nUU,an,s,.
nonv\ZB...vilsed
huius fra!,,nent,n
ali- ,...
On-,K/.rf;(.S.Berardus e, ,nMar-
^uodZi iUud i,.,-e fas essel o,it,ere, mriantes
sorum sti,-pe, de qu,l,us ce,ie apud Guttulam
(6)
et
S. Berardus
oriunditsfuit
de stirpe
comitum
M<tr9orum,
eorum probo'
biliits qui
Celanum
obtiiiebant.
E
euius aiietor
loannes
Signieiisis
omnem
meretur
fidein.
Leonem
Marsicanum (7).
scriptores rerum Casi-
nensium, haud setnel mentio recurrit. Re quidem
vera,utanimadvertitcl W. Wattenhach{%),mwM^.
semper cum Marsorum comitibus Gasinensibus
fuerat
coniuuctio, quorum stirpe progeniti tunc
inter eos conversabantur
Oderisius, Tlieodinus,
Transmundus. Leonem autem cognomine Marsi-
canum cum eis vel consanguinitate vel affinitate
fuisse coniunctum admodum probabiUs est Giese-
brecht coniectura. Ex Leone optime novimus quis
fueritstipes eorum omnium,qui dicti sunt Marso-
rum comites; scribit enim ad annum 926 (9) :
Gum
hoc Hugone venit Italiam Azzo, comes Burgun-
diae, avunculus Berardi illius qui cognominatus
est Franciscus, a quo videlicet Marsorum comites
procreati. Sed quis ordine referet tiepotes omnes
?'' ^ **''o Berardo tamquam rami multiplices ex
auctoritate nonnihil inquiratnus oportet, quae ab generoso stipite succreverunt ? luxla tabulas adfi-
omnibus pluris est aestimata, et iure quidem em /om( r7/Monumentorum Germaniae iJpo-
oy*;(iO. Ipse enim,ut ex epistida Vitac praefixa
sitas, ex Berardo II natt feruniur Oderisius,
pafet, ahwmus fuit Sanctae Sahinae, eruditus ac Bainaldus, Berardus ac Pandulphus episcopus.
ordinatus a S. Berardo. Poiuit igitur ex fami-
Istius vero Berardi, qui sub annum 1070 in vivis
liari ctm sancfo magistro suo consuetwVme muJta erat,filii duo recensentur:Todinus,qui intercardi-
quae ad ipsum spectahant opiime edoceri. Scripsit nales annumeratus est, et Berardns. Sed his tn
aidem cum iam Signiensem ecclesiam regendam sandi pontificis parentum notiiiam viinime deve-
susceperat. Quod conicere licei ex ipsa inscripiione nimus. Nec maiori emohtmento er/^RegestumFar-
ejmtulae ad loannem Furaium quae Viiae fense (10), licet et heic Marsorum comites pluries
S. Berardi praemissa est, in qua se ecclesiae Signi- nomineniur inter eos qui praedia nonnuUa eccle-
ensis nuncupat hmnilem minisirum. Et Vghelli siae contulerunt. Idcirco iamen loannis Signiensis
in serie episcoporum Signiensiunifpost Transmun- minime labefactatur asserfum. Nam ei de CeXano
dum,qui tamquam Anacleti II antipapae fautor infinihus Marsorum cognominabanturcomites (W).
anno 1130 sede pulsus est, loannem decimum ier- Si auimadversum fuerii Celanos, quorum civitas
tium praesulem ascribit, ac alias tracians de liie infer priores, non pauca fidsse conatos ut sibi Be-
tamen hctiones, ubi ohtinuerint, notandas duxi.
LibeUi miracuhrum, quem a canonicis S. Sahinae
consarcinatum fuisse
Fvhonitim iesiem audirimus
(supra num. 1),
quaenam fuerini faia
hucusque
deierminarenonlicuit.Sam
a muJtis ahhinc annis
deperditus censendus esi, siquidem nemo eorumqui
a saeculo XVlde sancfo praesnJe tractarerunt, ne
verbo quidem, innuit se libelJum istum inspexisse.
AJiam Vitam S. Berardi ex mamtscripto nunc,
ut videtur, amisso, ecclesiue caihedraJis, quae iunc
iam erat in civiiate Piscina, itaJico sermone versam
ftjpis mandavit Febonius anno 1673,
cuius nova
edifio additionibus aucta prodiit Praenesti, antio
1708 (3).
3. Igitur loannes Signieusis unicus exsiat testis,
ex quo ceu primigenio fonte hauriendum quic-
quid de S. Berardo tradiium est. Proin de eius
git: Vhi erat et lohannes Signiensis episcopus, debilia aitulerit rationum momenta.
qui tiusdem ecclesiae (scilicet Sanciae Sainnae) 5. Sed vix uUa fides tribuenda censetur placito,
*
^-'
-
'
' Pe-
adecit
'. anno
(1) Ziegelbauer, Hietoria rei UtUrariae Ordinis S. Bene-
dicti. parle i, p. 1%. -
(2) Tom. cit., p. 892 sqq.
-
(.3) Corsi-
^ani, Della regia Marsicann, tom, II, Ub. iv, nap. vii,
p. 152.
(4) Bibl. med. et inf. hit., tom. IV, p. 145.
(5) Op. cit., p. 3. (fi) Hi$toria coenobii Caeinensia, tom. I,
pe
tempore
qiio
S.
Berardus
Praenesti
detentus
est.
passim.
(7) M. G., scr., tom. VII, p. 574 seq.

(8)
itf- G-,
tom. cit., p.5ol .
(9) lbid.,p. 382.
( 10) // Regeato di Farfa.
tom.Ul,
pp. 315,320,332,340. (11) Ughelli, tora. cit., p.907.

(12) Op. cit., p. 164'.


(13) Memorie Preneatine, p-
119.
1108
I'
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 127
A
1108 S.
Berarduin a Petro de Colonna apud Frae-
nesten
vinctdifs fiiisse detentum (1),
licet loannes
Signiensis
rerinn seriem ita ordinaverit ut lector
opinetur
ea
contigissc aniequam S. Berardus
inter
cardinales
cooptatus fuerit. Sed diaconiam
S.
Antjeli,
tptae erat eius titulus cardinalitius,
ante
annum 1107 rexit; nam hoc anno in Lingo-
nis
moratus, die 24 fehruarii, signum sumn appo-
suit
diplomati,
quo Faschalis papa 11 monasterii
B-omaricensis et canonicae Cahnosiacensis contro-
versiam
diremit (2).
Ergo nisi malueris scriptori
coaevo
omnem fidem
abnegare, credevdus est Petrini
erravisse,
quod eo probahilius urbitramur quia
cur
erraverit
manifesto
apparet. Etenim in hanc
smtentiam
devenisse videtur quod apud Petrum
Pisanum (3)
legerat civHatem Praenesfinam, dum
Paschalis
anno 1108 iam ah itinere gallicano re-
dux,
omnibuspace
compositis, in Apuliam proficis-
cebatur, in perfidi
Ptolomei Tusculani ac Petri de
Colonna
partes defecisse. Ergo antea civitas Prae-
nestina
subponiipcis
dicione fida
manebat, nec ibi
Berardus
in custodiam
mancipari potuit. Esto,
sed a
primis exordiis sui pontificatus (4)
Pascha-
^
lis cum Petro de Colonna bdla movit. LicetPetrus
Pisanus de his agens nullam de urbe Prae-
nestina
mentionem inicit, illo silente non tamen
removetur
hijpothesis illa,
admitienda ne loannes
erroris
arguaiur, qua Petrus de Colonna, qui suae
dicionis
ampUficaudae
studio exagitabatur, non
tantum Cavas, sedet
Praenesten, quam sui iuris
esse affirmabat (5),
ad tempus obtinuerit.
6 Tandem
quaeritur num
adhaerendum sit
SclnZni
loanni
dicenti
Berarduni in preshyterum cardi^
quo nalem tiiulo S.
Chrysogoni fnisse
promotum (b).
Dubitandi ratio haec esi. Die imma
septembns
anni 1107 dicebafur
adhuc diaconus
cardinalis
S. Angeli, et aprili mense anni 1111
alius a
B^v^v^o.scilicet
Gi-egorius,utpreshyter
cardinahs
signum suum
apposuit
privilegio de investituris
quod
PaschaUspapa,
ut custodia
Uberaretur,Hen-
rico V
imperatori concessif (7).
Ergo si re vera hoc
titulo insignitus fuit
beatus, ante susceptum
epi-
scopatum S. Chrysogoni
presbyferatum ac omnem
cardinaUfiam
dignifatem
abrenuntiavit.
7 Ad definiendam
aliquatenus
heati Berardi
vifaeseriem
chronologicam,
quod ultimo
agendum
-
eraf, haec duo potissimum
conducunt,
scihcet
*-
C scripfio diplomatis anni
dominicae
incarnationis
1120
episcopatusBQx:nx\Uinni
undecimi,quocomes
CrescenfiusdegenteUarsorumecclesiaesanvtorum
martyrum CaesidU et Bufini
hona
quaedam m co-
mitatu Transaquano
dcdit (8),
et
testimomum
loannis dicentis Berardum
sedem
Uarsorum
ob-
tinuisse dum annum
aetatis suae
tngesimumage-
hat. Inde sequHur Berardum
ad
anuum
UO.nn
Uarsorum episcopum fuisse
consecrafum,
naium
quidem anno 1079. Ante
ocfavam
iunn anm lOdb,
transmissus est in
coenobium
Casinense
hteris ac
virtute erudiendus; nam
vicente
Pandulpho
Mar-
sorum episcopo id actum
conicitur.
Andreas
ie>o
eiussuccessor ut Marsorum
episcopusmemoratu,
in donationequam
anno
cifato
Berardus,
Marso-
rum comes,et Gemma,
mafer eius,
ecclesiae b. Cae-
sidii fecit (9). Cetera quaedam facta Vltae^. Be-
rardi in sequenti elencho indicantur
:
AUCTOBE
J. D. B.
S. Berardus
fuit.
Chronotaxis
vitae
S. Berardi.
1107 24 februarii, Lingonis erat.
1107 25 iuUi, apud Cellam S. Mauricii in dioe-
cesi Valentinensi, sig7iu7n apposuit prtvilegio
quod PaschaUs pontifex dedit monachis
S. Aegidii (10).
1107 mense iulio, apud Valentiam interfuit iudicio
quod de cella Gordiana r.ontra monachos
Casae Dei in gratiam Anianensium siatidt
Paschalis {\\).
1107 1 .septembris, Mutinae signum apposuit pri-
vilegio quod monasierio S. Benedicti Padoli-
ronensi Paschalis dedit (12).
1117 16 decembris, Praenesti interfuit consecra-
tioni ecclesiae superioris (13).
1120 Transaquis signum apposuit donationi quam
fecit
Crescenlins comes ecclesiae SS. mar-
fyriim Caesidii et Rufini (14).

111. De gloria postuma S. Be-


rardi.
8. Cum vero saeculis sihi succedentibus civitas
Valei-ia pristino splendore viduata ac incolisfere
uacwa (1 5)
fofa prolaheretur, ideoque episcopus cum
canonicis
nonnisi raro ad Sanctam Sabinam mo-
rarentur,
Matthaeus episcopus et capitulum San-
ctae
Sabinae Gregorio XIII
suppUces Utteras
dederunt ut, doneccivitas
Valeria reaedificaretur,
sedes
episcopaUs apud urhem Pisciuam ad eccle-^
siam B.
Uariaede
Graiianuncupatamfransferri
concederetur.
Quorum
posiulatiouihus
henigne an-
nuii pontifex
hrevi suo dato apud S. Petrum,
Hlendis ianuarn anni loHO (16).
Vt hoc docu-
mentum piane
infelUgatur,
notare iuvat femplum
B
Mariae, de Gratia
mmcupatae, a Uatthaeo
episcopo
superstructum
fuisse,
diruto quod ibi
erat
sacello B.
Uariae de Nive dedicato (17).
Attamen in media
vastitaie apud S.
Sabinam,ubi
sepulius
iacehat, non sine honore
remansit b Be-
rardus. Nam ad S.
Mariam,
dictam de Populo vel
de Poria (18),
in sunwio
Piscinae
civitatis coUe si-
tam (19),
hmiorificentissime
translatum
est anno
1580. . ^ .
vvon
9ltaEehonius{m^qocumsentdCorsignan,{..\).
Attamen
iam an!e hoc tempus
celebratam
fuisse
S Berardi
translationem
arhitratur
modernuseius
Vitae
auctor
Panegrossi (22),
non ideo
quodm
archivo
ecclesiae B.
Mariae
pei-scrutando 23),
eppererit
chartam
certum
huius
translationis
tem-
'tZfrentem,
sed quia vix
assequebatur
quomodo
f::::Lafio
;mJl5.0c.itigent,
facU.^u^,
nuasidespecta
ecctesia
cafhedrah,
ad B.
Manam
TpopuLacra
gleba
reponerefur.
Suam
firinan
Znteltiam
pufat e. eo quod iam
ante
a^u^nl^
E
Corpus
S. Berardi,
quod ut
Piscinam
transferrttur
eoncessU
nntio 1580
Gregoriun
xin.
hucnon niai
anno 159$
delatum est.
f
(1) MemoHc .toriche
itUorno
af
Be^';'-^'^-^^^^,
(2) Marlene, The.. nor. Anec.
tom. IH, co -
^^^\'f^
^"1
tericli. 1'ontificum
Romanorum
vitae,
tom.

>'
.
(4) Wauerich. op. cit p. 5-
-^^^^^^^Ttl
der Stadt liome, lom. IV.
p.
30G^- *'*
Vti.helli, op. cit..
(7) M. G..iom. U Lcsmm p.
72.
-- (8)
"jf^ %'
Jtom.
tom. I, col. 901. -
(9)
Ibid..
col. *^^'l-
-<'"'.;.. .
'
,
y.
docum 67, p. G40.
-
(12)
Bacchini.
DeW *st. d, S. Bened.
i> . fifi
- (13)
Corsignani.
op. cit, tom. H,
Polirone.RaccV-'^:
t^^
^ (15)
Corsignam,
_-
(22) Op. cit., p.
Ul. - (23) OP-
^'Y
^
(25)Corsignani,op.cit..tom.I.p.Wl.
talem
lUCTOBB
J. D. B.
128
DE
SANCTO
BERARDO
EPISCOPO.
ninii in reliQua
dioecesiaUero eiusdem men-
D
, iVornn,
qui
Marsorum
ecdestae
/.nm
^^
^'^^^^J^.^
sanctornm
Philippi et lacohi
robat idem
aurtor, tum ex sttti' . ;
rMris in S.
BeraTdi honorem festivitas
. .;...;
.-
nuo mrs
nuaedam
nataiia,
ceteo^is
.,_,,.,,. .^.o ;
talem fuisse
menlem
praefuerunt,
compr^^..^
-
fi i
ctura ipsius alfarls maioris in quo pars
quaeaan ""'^"""'^'
^J
nrow^er
vetustatem aedes iam
vaeuardicta
est {i\ tnm ex
populari
tradUwne
agei>atu>
.
jl
, t
^ ^^^^ u...:.. ^. V...J,; ..
referente
sacrum
corpus,
quod ad ecdestam
cathe-
dralem dehturi essent,
tanti
ponderis fu,sse ut loco
moverinequiret (2).
Et primum
quidem
argumcn-
tum nihil habet qnod
adversetur
descripfwm
quae
ruinae
proximae
essent (0),
Muzius de Veccht, ab
anno
1719
Marsorum
episcopus, templum B. Ma-
riae a
fundamentis
innovandum
essestatuit. Quod
inde
vocafum
ad S.
Borardiim (7),
dedicatum est
aii anni 1743 (8).
Interea episcopi sibi
B
De cuHu
S. Berardi
tum mhil habet qmd
aaverseiur a.^^,
r-"-
y
^.^ ^^
^^^^. , ^7^5 (g).
Intcrea episcop, sib,
deeotlen, alla,-i apud
Coisignam (3)
leg,tui. Jp
,^tes in sede
Marsorum
capsiilas aiiro et
enim adstabant
quatluor
angeli
iirnaii,
aiiieam "
^
fii.icaerunt
qmbus beati epis-
sublerantes, at quid urna
contineretur
d^cere onu-
^9>op^
.Jnderentur (9)
sit,licetcuriosereli,,i,iaspassimassermU,_sindica-
copinl^q^
^^ .^^^^_ ^^^^.^^^^^^ ^
verit. Alte,-o cerle,
quat,'>,us
formavimdtor,
inai-
^.^^ ,.e ecaesia
.-^. r>eruiuo
--.ru,
cat quid conati sit
accolae ne thesauro s,,o


'

Corsignani liaec de lapide
'" "}'""
defrauda,-entur,p,-oposit,w,
episcoporum
.,u,n,fe-
f^ [^^ ;
g "Berardi
acclphcntur (11) : Gum
'"'""'"''
statur, ileferendi
scilicet sacras
reliqu,as ad eccle-
3
'
'f^
rta,n die a Taleacotio
sia,n
catl,ed,-ale,n. et traditio cum data
exphcatione
''^^^^^l'^'^^^''^^,
c lanum transisset in via
magis stabilitur e. ,,is quae i.i altera^ se, t.npo.
J
^^'^^'.Pp.P.t^,,
; p,ai,ie sislens, ubi
ranea, ut udebimus,
traslal,oe (4)
ala le,j,m-
"^^
div rsonum est, ab itinere defessus
tur. Nam sc,-ipto firmatum
est explcto ofce
^^^'^^^,
''^^
'
J,^^,^
lapide sedens, illum ad
... /n-..^^^-^K--^;;-
",,S
;e,ns.ar'miracaloseredegit,bi
Sed
,p.alecumqiie .'.it tempus quo a Sancta Sab,a rec na
^^^^^^ ^^^.
ad Satictam
Mariam ilelatae sint sac,-ae exiwiae,
febubus cloloi icusque
certum est
translationis
mcnoriam in ecclesia lescere lerunt.
Marsorum
serratam fiiisse. Nam Piscinae (5)
ita ra, Ihirt n 118

p. 117. Cfr. Corsignani, op. cit, toni. I, p. 682.
(8) Pane-
1 Panegrossi. op. c.t., p. Hi. - (2)
bld.,
p
11. p.
i'
6
_ _ pj,boius.
^^^::::^::,^^^^-:^;^^:^:^':^:
srr^;^.L.,-J.Up.^.-a.,...-..-
tom. 1. p. 683. tom. 11, p. 574.
-
(7)
Panegrossi, op. cit..
stribus Marsono,,. p.
98.
VITA S.
BERARDI
Ex antiquissimis Transaquensis ecclcsiae membranis, edita apud Vghellum, Italia sacra, tom. 1,
col 893-901. Quam tamendenuo colhgimus cum fragmento bibliothecae Barberinianae, de quo dictum
estin Comment. praev. num.2. NonnuUa etiam apud editorem minusperspicua nonnmnquam
correximus.
[PROLOGUS]
Incipit epistula ad venerabilem presbyterum
^
loannem Furatum missa de vita B. Be-
rardi.
Reverendo fratri et consacerdoti loanni Fu-
a
rato a loannes, Signensis ecclesiae huniilis inini-
h ster h. Carit atis vigor et virtus tanta esse asseritur,
(jiiod eiusdem interventu non negatur etiam quod
dari non posse creditur; ipsa enim sola ita ad
innumerabilia sese extendit. quod omnia, teste
Apostolo, credat, suiTert et sperat. Cum ergo, vene-
rande frater et consacerdos loaimcs Fm"ate, du-
dum apud vos essem, de consuetudine in novo
ecclesiaeclaustroante patris nostri sancti episcopi
c Berardi sepulcrum consedentes (;, quod sine dolore
dici non potesl, de nostrae ecclesiae statu, de con-
fratrum nostrorum religione et honestale, cete-
rorumque bonorum, quae praedicti patris nostri,
si filii et non privigni, quod de me solo magis
credo, dici possumus, temporibus iisdem ageban-
tur ad invicem lacrymando colloqueremur *,
praomissa caritate mihi ininnxisti et ut uiusdem
patris, quod utique non ad nostrae animae detri-
nientmn dicaiuus.d pastoris nostri vltam, et quae
propriis oculis vidimus facta mii-acula scriberc,
ita quod in sanctae Romanae Ecclesiae consisto-

edit.
indubitatus

edit.
colloque-
reinus
(/
prava
lectione
*
edit. et
rio pro eodeni canonizando honore et indubitatis*
tactis Evangeliisfirmarepossint. Gum autem pri-
mum imperitia mei excusatione, deinde pastoratis
otiicii inaucta cura d, demum secundum ineam
scientiolara eandem iam scripturam *, sancta in- sic edit.
crepatione, voce, non mente mutata, ipsi meae
responsioni obviasti dicens : Etiamsi casui casum
iungere nescires, et totius miindi cura, ut
* salva
domni papae reverentia loquar, tibi iniuncta esset,
(quod prorsus fieri numquam posse, tuo colloquio
interrupto mox respondi), quoniam ipse te a puero
nutrivit, docmi et ordinavit, et quicquid es post
Deum per eum esse videris, et quoniam vitam ipsius
bene noveris, et te p-aesente, Deo auctore, ad sepul-
crum eius miracula facta fuerunt, deherestamen,
ut bonus aemulator, ad posterornm exemplum ma-
gistri tui acta, etiam non rogatus, qualitercumque
scribere. Hac igitm* ratione superatus, caritate
me monente credidi, et quod non habebam
scientiue dare promisi. Meum itaque, venerande
et onmi devotione digne frater et consacerdos
loannes, nomine non re Furate, omnibus
aliis
sanctissimis canonicis nostris comitantibus, me-
cum incessanter qua debes prece et devotione
operare *, ut in maioris adpetitione, quae veritas
est Deus, ita sit, ut nec vera praetermittantur
et,
secundum tuam petitionem meamque
devotio-
nem, veris falsa numquamintermisceam.
Incipit
'
edit.
opera
l
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 129
incipit
prologus in vita beati Petri Berardl,
episcopi et confessoris.
totius
vitoi.
e

ed.
leTitae
y
h
i
k
m
Scriplurus
e patris noslri vitam, volo, si pos-
suni,
quae
scripturus suni breviler adnotare, ut
quitotam
percurrere non valuerunt sancti Berardi
vitam*,hoc
perlecto brevilogo, quis et unde,cuius
fnorit,
ubi luitus, doctus et nutritus, a quibus et
ubi
ordinatus,
et cuius nieriti ante episcopatum et
post
cpiscopatum
exstiterit, et ubi requiescat, et
quo
tempore
abierit, a parte praenoscere possint.
Patria
igitur
Marsus, pater eius Berardus, mater
Tbeodosia,
patrius matriusque Castellum
f,
se-
inine
magnorum
comitum Berardorum, nutritus
et
doctus in
ecclesia S. Sabinae </,
et ab episcopo
PanduUb
h, (^ui tunc erat, acolythus ordinatus. In
monasterio
Gasinense i a prudenti viro Paulo^
corpore
caeco
grammaticam didicit. A papa Pa-
schale
ad romanam
Ecclesiam vocatus, et ab eo
subdiaconus
ordinatus, et postea Campaniae pro-
vinciae
ab eodem conies constitutus, a Petro de
Columna
proptcr
romanam Ecclesiam captus et
in
cisternam
missus, exinde Dei misericordia a
Toanne de Petrella l tractus, ac Romam reductus
in
ecclesia S. Angeli m diaconus factus, et in
ecclesia S.
Chrysogoni
presbyter cardinalis ordi-
natus,
Marsis pro episcopo datus, ad S. Sabinae
iUustrissimae
martyris honorem
episcopusconse-
cratus,gloriosissimi
meriti,et ante episcopatmn et
post
episcopatum a tyrannis multa sustinuit, ita
quod propler
veritatem quam praedicabat ab
ipsisvicibus
octo expulsus de episcopatu fuit,si-
moniam
destruxit,
parentelas
separavit, pauperes
fovlt,pupiUos
etviduas defendit, clericos compo-
suit
'
congregata
conservavit,
conservanda con-
gregavU,
omnia vUia
exstirpavit.Puellamin
cums
gulture asprum tixum fuerat de morlis periculo
signo
crucis Hberavil,
vacuo horreo pro paupe-
ribusmulieribus
triticum colligere fecit, quodsua
prece muUum eisdem suffecit.
Excommumcationis
suae gladio comitem
percussit, sed divina mise-
'
ed. viTit ricordia
tamdiu vixit
* donec eum absolvit. In festo
S Sabinae mortem, et postquam
aegrotavit,diem
mortis
praedixit. Apud
ecclesiam S. loanms m
n CapUe Aquae , nativUate S. Mariae,
aegrotavit,
inde lecto delatus in ecclesia S. Sabinae, sicut
praedixit, terlio
nonas
novembris
aimo 1130,
C
ind.VIIT, mortuus est, ibique
sepultus; ubi multa
miracula
onmipotens
Deus
operatur usque m
hodiernum
diem.
Explicit
proloffus.
cetii er(jo haereamus oportei donec unum saltem e
latibuli^ eruatur.
f Qiiid notet nomen genericum GasteUum docei
Vita prolixior, niim.l: in casteUo cui CoUi nomen.
Est aiftem oppidum dioeceseos Marsorum in Afpii-
lana provincia, ab iirbe Aquila tri<jinta sex millia-
riis distans. Cfr. Sacco, Dizionario geogratico
del regno di NapoU, tom, I,p. 330.
g
Anfiqua cafhedratis in ipsa civitate Vakria
ad Uicum Fucinum primum constructa fuit .su6
invocationeillustrissimaeromanae matronae S. Sa-
binae martijris. Cfr. Lucentius, ItaUa sacra,
tom. I,p. 1294. Jn Act. SS., commentati sunt de~
cessores nostri de S. Sahina ad d. 29 Aug., tom. VI,
p. 406 sqq. ; de ecclesia ipsi in Marsia sacra cfr.
etiam Corsignani, DeUa regia Marsicana, tom. 1,
p. 664 sqq.
h Pandulphus e Marsorum comitibus genitus,
anno 1056 episcopafum suscepif. Sub Urbano II
vita funcfus refertur; ifaqiieposf amium 1088, sed
ante 1096, cttm tunc, iuxta Ughelli, Andreas se-
dem teneret. Cfr. Italia sacra, tom. I, p.
889-9t
i De schola Casinensi cfr.
S. Petrum Damia^
num ep. XVII libri Ilseu opusc. XXXVI. P. L.,
tom.CXLl,p.621.
k De Paulo grammaiico conferre licet Petrum
diaconum
Casinnsem,qui tn opusculo de mris illu-
stribus Casinensibus, eum laudibus effert
cap.
XXXVI,apudMuratori,RGr.
italic. scr., tom. VI,
p. 5L
1 Petrella in Aqutlana provincia,
aliquaniulum
in meridiem
iersa,parum
distans a Tagliacozzo.
m
Cfr.Platner,
Besclu-eibung der Stadt Rom,
iom.III,part. in,p.467.
n In regione
Celanensi sita est collegiahs ecclesia
S. loanni
sacra,ad fontem
rivuli hanc terram irri-
gantis. lia Febonius, op. cit., p.
40.
TITA
E
GAPUT
PRIMUM.
S.
Berardi
parentes,
insiiiuiio
tam
religiosa
quam
litteraria,
ei fata
diversa
usque
adsus-
cepium
episcopatum.
incipit
vita beati
antistitis
Berardi
confes-
soris.
1 Berardus
igitur,
Marsorum
comitum
proge-
nitus
quod de parte
patri suo sibi
aeqmyoco
cum
Is
lastellis
evenerat, in
castello, cui Coll. no>en
e^ti n
u;,et cun.
non
ut puer.sed ul grav,s v.r
eii,i"""
:K;^<.m nntntus ex-
ANNOTATA.
^^^^^^^^i^^^^ii^^
ibidem
nutrUus ex-
a De loanne Furato,
p^-aeie,- ea quae he^c tra-
g^-^y'^^
J
^^^J^^
dispositione
ad
hUeraruni
duntur, nihil invenimus.
^^"'-
^
-
^^ <-*"- '" ecclesia
b loannem
Signiensem
notum fecimus
in Com-
mentarii praevii num. S.
c Scilicef VaJeriae, in eccksia S.
Sahnae, ad
dexteram partem
beatae
mart>Tis,
nt dicitur m
fine istius Viiae, nmn. 14, p.
134.
d Haec verha, ut innuimus
supra m
Comment.
praeviinum.
3,prohant
loannem
calamum
ani-
puissecuni iam esset
episcopus.
e Talisprologus, qui est
iotiusVitaesubsequmtts
compendium,raro in re
hagiologica
occurni.
ton-
siat enim saepissime ex locis
commumbus
quae
seriumveritaiis
inquisitorem
minus
luvant ad ce,-
iam aliuuam consequendam
scientiam.
Ergoquaen
possiiutrum iste
prologus sii ipsius
Ioann,s
opus.
Cui solvendae quaesiioni
mulium
inserrn-efd
ipsa
manuscripta quorum nullam
copiam
habemus.
m-
Novembris Tomus IL
Bfrardus,
pie et erudite
educcUus,
a
b

fd. quatn

fd. studio
ed.
S.
Martini
:;^:;:^w;:mi;;;;;^i^-isethonesta,is
frates
sub
sanctae
regulae
disc.plma
absque
':;::.,!
degunt;quibnse.i.am.quc,d.u^^^^^^^^^
^;rX:.:o.^t.^si.a,...m.i.itatispa,ien.
1.7 caslitatis,
caritatis
et omn.um
vu-tutun.
. V a auo.J
eius
aspectu
hun.ili.at.s
.n.ago
d

ed.
polentiao
potentiam
V1TA
OE
SANCTO
BERARDO
EPISCOPO.
.
130
^^^^^.^ iustitia,
ibrtitudo et temperantia virtutes
In
suscipiendis
hospitibus
oorunique
servi i
_^_
^_^j comites
existere,
nt numquam in dictis,
virtutum
maximam
caritatem,
manuum op
,
^^^^^^11,, in
factis ab eodem alitiua harum defuit
oris officio,
rerumque
dispendio
sturtiosi^^i
^j^.^^^^,,,,
Prudeiitiam
enim inadministrationihus
fovel)at. In
pedmn incessu
et
y^f""^"!"!'^ puU sub
suoregimine
positi habehat. iustitiam
'--""'
(livi v^^^^
.^^ ^_^^.^.^ pi-ohibendis, in latronibus coer-
D
ornatu atque lonsura
compositus,
lectioni di^
assiduus,
nocturnis ac dinrnis
ofriciis
msistens,
assiduus,
nocturnis ac dinrms
ofTicns i"^>^'*^
'
^^^^j^ ; furtis,
homicidiis et his simihbus exsth--
cnlpam credens
maximam, si ad
prnnum
no
^^^^j
tenel>at. in
superandis tjrannis et iniquis,
pulsum diu noctuque
adsurgere
tardus
alKpianuu
^^
^^^^^.-^^^^ ^t
fortitudine. et, quod mehus est et
esset, et secundum
praedicti
sancti loci
consue-
j^^^^^^^.j.^^^
-^^ superandis
vitiis eadem mirahiliter
tudineniinquattuorconsuetislocis,idestecciesi
,
^^^^^^j^^^^. ^^
quoniam rectum in suis actionihus
capitulo,
dormitorio et refectorio,
sme
inlerro-
gatione vel certa causa
numquam
locutus.
aut
sine licentia
claustrum
egressus est,
servitium
cunctis exhibens, nuUi umquam,
quod
mirahUe
est, scandalum
intulit. Omnes
diligebat,
q.ioniam
inimicum
numquam
noverat, sese cunctis
osse
minorem asserens,
cunclis
officiosissime
ser-
viehat, omnes
venerahatur.
Quid multa? Inre-
B
f
'
ed. fuit
y
Romarque
eitcris
ordinihus
initiatus,
h
modum
numquam
excedebat,
temperantiam vir-
tutum
maximam
opt ime custodiebat ,
sic tamquam
piusrex et
perfectus
imperator, virtutes diligen-
lissime et
studiosissime
regebat. His itaque mu-
nitus, his
circumdatus,
his suffiiUus, his denique
virtutibus
profectus,
commissam sibi provinciam
Gampaniam
ita regebat ut placens Deo, neque
viehat, omnes
venerabaiur. ^" " " "^^^^p
;
otificem
romanum. neque quem custodia habe-
ErS^Se^;- :^^^^^^
S^pulun.
.ndebat, ut mihi in ead^re-
^:^:s;ir^riLat;Lus.^n^
f-i^^z^r:^
pprnens corona et ceter s ecclesiasticis
ordimbus est, uura qudin tn^ui yu
cerneiib, Luiuim ci v.c..;i.
/.nmifpc sn ent. sed ut verus ve-
comes
Camptmiue
constituitur.
certis temporibus rite datis, quo dehuit honore et
veneriitione in acolythum
ordinavit.Crevit aetate,
sed magis gravitate, crevit prudentia. non minus
honestate. Quid autem hoc tempore
mirahilius?
Quid secundum canones rectius? D)idem doctus
est et nulrilus, ubi corpora docere et animas fo-
vere divina providentia futurus doctor et guber-
nator erat. Rogatu praeterea sui genitoris, de
episcopi Pandulphi mandato, Casinensimn mo-
nasterium gratia legendi adiit, ibique per sex
annos a quodam prudenti viro. Paulus nomine,
corpore tamen caecus, grammaticam discens feli-
citer mansit
f.
Siquis vero quahs ibidem exstiterit
plenius scire voluerit, quam suo nomine, immo
ipsi sancto viro, praefatus magister Paulus fecit *,
Canlica Canticorum exposilionem
g
legat, ubi
mores. compositionem el honestatem suam tanto
clarius ostendit, quanto nobis prudentior et prae-
stantior habetur :
Ostendit mores Paulus, mentique vigores
Huius Berardi, corpore. mente pii.
l2. Gum lectionidie noctucpjecanonicam servans
regulam insisteret, ecce divino nufu, bona sua
fania crescente. a sanctae recordationis papa Pa-
schaliA ad romanam Ecclesiamapostolicislitteris
honorifice vocatus, honorificeque receptus est, et
ut ipse pius recitare solehat. eo die quo Guriam
intravit. primus. ad secundam et quarlam feriam
usque ad sahbatum, in cena sedit. Sahhato vero
a manu summi pontificis, sicut dignus erat, ad
subdiaconatus ordinem promotus, et ut ecclesia-
stici ordinis ratio exigit, in proprio loco tamquam
iunior post omnes in mensa positus, immo ipse de
consuetudine semper ultimum locum petiit. Quod
videns praedictus summus pontifex subridens ait
:
Fr.Berarde, ecce heri, nudiits tertitis, qnoniam tihi
locus assignatus non erat, quasi iuxfa nos in mensa
sedisti, hodie in proprio hcopositus es. Gui sanctus
:
Hoc, pastor, novi, non alta, sed infima semper ha~
bere; Veus scit, mirande Pater, elegi enim abiedus
esse in domo Domini mat/is quam habitare in ta-
bernaculis peecatorum. Coepit itaque vir iste san-
ctus honestatis tanto studio suis vivere cunctis-
que ministrare, quanto ad maiora sublevatus et
a cimctis accuratius spectabatur, non tam favora-
biliter, sed honeste et legaliter incedens.
3. Gonsiderala huius innocentia et ex omni
parte probata, Campaniae provinciae comes / est
constitutus. Incuius terrae
administratione,
pru-
lur ; non enim ut comites solent, sed ut verus ve-
ritatis defensor et pietatis amicus sese in cunctis
exhibebat.
4. Quidam
* /.' Petrus
**
nomine, comes Golum-
na, et, ut fertiu-, Romanorum consul /,
quoniam
terra huius in circuitu, immo
* cu*ca urbem, sita
esse videtur,contra
sanctam romanam Ecclesiam
diaholico instinctu calcaneum erexit, ita quod
quicquidrapina,furtoaut
visive deceptione aliqua
de honis sanctae romanae Ecclesiae habere pote-
rat in suos perfidos usus attrahebat *, et quod
peius et magis timendum erat, quotquot habere
curiales poterat. tamdiu vinculatos carcere tene-
bat, donec vel poenis vel fame deficerent, vel
*
multa redimerentur pecunia, et quoniam, sicut di-
cit propiieta, Deus est mirabilis in sanctis suis,
ut sua mirahilia in isto, de quo loquimur, sancto
viro ostenderet, immo ut ostenderet cuius ineriti
Berardus esset*, ipsum eundem praefatus ty-
rannus cepit, et in cisterna sine acpia exspoliatum
et verberatum iactari fecit. Fossus cisterna,
Clu'isto, (lui cuncta gubernat, clamavit dicens :
Omnipotens Domine, rex caeli et terrae, uti
*
Danieli, quod* succurras misero, deprecor, in
**
hoc puteo *. Gum autem huc illucque nunciatum
esset, cpiod tantus, ac talis tamque illustris vir
in carcere haberetur, fuit * maeror et luctus
inaestimabilis tam in romana Guria ciuain in
parentum et consanguineorum domibus.
5. Quidam interea mites, genere et moribus
prudens, loannes nomine, sancti huius de quo lo-
ciuimui" consanguineus, de castello, cui Praetella
nomenest m,quod in valle deNorsis*posituni vi-
detm-, deposita militari veste et indutus mendici,
divina inspiratione et sancta praesumptione *, qua
sanctus carcere tenebatur, Praenestem
urbem
perrexit, et undi(jue parietes, et quae in circuitu
eiusdem civitatis erant, antecjuam eandem ingre-
deretur visitans, caute circumspiciens cauteque
inlravit actamdiumendicando ostiatim ivit, donec
ad locum cjuo illustris vir iacebat advenit*, cjuem
accm-ate prospexit et a cjuo accurutius
recessit,
cogitans qnid agereposset. Sequenti itaque nocte,
quod dictu mu-andnm est, accessit ad cisternam
solus*, super quam custodes gladiis accincti iace-
hant.tabulas, Dei fantum auxilio, de ore cislernae
sublevavit, easque hinc inde posuit moxque illu-
strem virum, iaclo funiculo, de puteo sanum
el
incolumcm traxit. Sed q\us non miratur.
quod
unius hominis viribvis tahulatum et hominis pon-
dus
E
In vincula
conifctus

Cod. Barb.
Tyrannus
quidam
k

Cod. Barb.
add. de
/
*
ed. ntio
*
Barb.
abstrahebat

Barb. ut
'
Barb. est
*
Darb. milii
ceu quondam
*
Barb. om.
**
xviom.td.

Barb. add.
incUiso
Barb.W^
exinde
liberalur.
m
* Barb.
Helfis
Barb.add.
in
Barb.
devenit
B(trb.
d^^-
et
1
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
A
I
Barb.
ftiit
*ed.
excitare

ed.
est
Barb.
et
*
Barb.
add
paschalis

(a. c.) om
Barb.
Barb.
add.
postniodum
in
ecclesia
S. Chrs'so-
goni pres-
bylerum
cardinalem
creavit
dus de ore cislemac ila sublatum sit, quod nctiue
aliqua
conquassatio ibi fuerit *, neque sonus ad
qucm
custodcs vel qui in circuitu per domosliinc
inde
positas
recumbebant homincs excitari* va-
lcrent.
Non enim* niirandum id esse memet
rcprimens
dico, quoniam qui sui sancti sepulcri,
immo
sui sanctissimi corporis. custodesvelut mor-
tuos,
angelo
udveniente, eodemque Grealore re-
surg'ente,ad
boram rcddidit, poluit pro sui famuli
amore
operari, quod* unius viri vigore et actiune,
et custodia de ore cisternae levare,et nemine sen-
tiuntc inde
sanctuin extraherc valerct. Liberatus
igitur Dei
niisericordia de carcere sanctus, mox
curiam
rediit;
flentibusque prae gaudio fratrilms
dixit : Nolite, fraires,
nolite flere, sed mecum ijau-
dete,
quoniampro
niatre vostra ef totius mundi
domina
sancta
romana
Eccle.^ia,quod(li<jnus non
smn,
pati merui. Noluit bunc postea romanus
ponlifex*
ad comitatum**
remittere dicens,indi-
gnum
fore tantum virum de Curia recedere. Ad-
veniente ergo certo tompore.
diaconum eum ordi-
navit et in ecclesia S.
Micbaelis n, ubi pisces m
nrbe
venduntur, eum posuit* ul>i sicut a quibus-
dam
fratribus
ibidcm
manentibus.
quorum perso-
nas novi, sed nominum non recordor. mibi relatum
est,
multa dixit et fecit, quae buic open mterse-
rere
dignum est.
TITA
ANNOTATA.
'
a De regioiie
Marsorum
saepius
metitio recurnt
in Act. SS., V. g.
tom. V lulii, p. 528,
lom. IIAug.,
jm m,
422;
tom.VAug.,p.
778;
tom.VI Aug,
Z
652, 662; tom. II Sept., pp.
305, 382;
tom.IIl
Sept.,P.608;
tom. VI Octobr.,p.
338,ac in Actis
S
Cciesidii
maHijris
Transaquis in
Mars.sadd.
31Aug.,lom.
V
I,
p. 652 sgq.
b Cfr.
Aniiot. f ad Frologum.
c
Ecclesia S.
Sabinae,
de qua videsis annot.
g
ad
Frologum,
non videtur S.
Martiiio
dedicata
fuisse. Proin
texiiim
editoris : S. Marlini et matn-
cis
Sabinae
corrigimiis in: Sanelae
martyr.s
et
matricis.
De hac formula
coiisuli
potest buUa Fa-
schalis IJ, edita apud
Ughelli, op. cU.,p.
8J2.
d
Alliiditforsan
auctor ad
canomcos
regulares
capitiili S. Sabinae,
qui
communis
vitae
genus m^
nachorum
servahant. Cfr.
Panegrossi,
Memorie
C storicheintornoaS.
Berardo,;).29.
e Ih
Pandulpho
dictum
est supra,
annol. h aa
^Tibidem
actum esl.
annot. i, k, de schola Casi-
nensi et Paulo
monacho.
E Cfr. dicta in
Comment.
praevio, num. ^.
l Icilicet
Faschali II,
qui sedem
Jnuit a
13 auiiusti 1099
usqiie ad 21
'"'"'""f/""-
^^..,.
i
Hancdignitalem
respondere
dicit
laiegrossi,
op cTp. 49, officio
eorum
qui
postenori
tempore
ZusZ
deiegati
pontif.eii,
et,
""mvie
pontificis,
urbi vel
;"--"'-'!,/'^*"'t iltelal-
gorovius,
Gescliichte
der
Stadt R"-"' " '
"!^
ier tom IV p 419, refert
nomen
delegatoium,
1142.
Exempliim
magis
autiquum.nempe
anno
circiter
1105,praebel
igitur
Vita
S;.Berard
.
k In margine
appositae
suiit '-""'-;;"':
fragmenli
quod
di.imus
-;"
^,
j^
';,;
^
bihliotheca
Barberiniana.
Cfr.
tommem. i>
1 Ue
siqnificatione
vocis
eonsul,;'/'-
^^^^^^^^^
vius, Geschichte
der
Stadt
Rom m.
^^^^^
tom:iV^pp.436,438.De9enteC^^^^^^^^
deFeivQ Golonna, cfr.
M.,p.
305, ^vo.
n jIjSI ecciesia mmcupata, propter proxnmtatem
loci in quo pisces vendehantur, S. Angelo in Pesca-
ria. Unus ex cardinaUhus diaconis ab ea nomen
accipiebat. Cfr. Platner, Beschreibung der Stadt
Rom. tom. III, part. II},p. 467, 468.
GAPUT SECUNDUM.
S. Berardi iam episcopi labores
apostolici, pius obitus.
6. Eo itaque tempore a Marsa ecclesia vaca-
bat, cui tamen inerat quidam religiosus et
mirae abstinentiae vir, Sigenolphus nomine h, qui
a Guiberto
*
c ordinatus fuerat, per septendecim
annos d episcopi nonieii ferens.il)idem mansit. Et
quoniam secundum Deum stare non poterat, sa-
tagebat romana Guria eum expellere et alium
catholicum ponere. Imminente autem hacresi,
tum ob consanguineorum
praefati Sigenulphi po-
tentiam, tum quos ordinaveral clericorum studio,
aliquando vero cleri ct populi a quibus aequani-
miter diligebatur.
fortitudine, tamdiu facere ro-
mana Curia non
valuit.Renitenteomni
nisu. in^-
gnum se acclamante.
sanctus prius m ecclesia
S.
Chi-ysogoni presbyter
cardinalis e, postmodum
in ecclesiae S.Sabinae bonorem
episcopus est ele-
ctu et suae aetatis anno trigesimo consecralus/".
Unde quidam dolens flendo tunc versificando
luxit, dicens :
In Marso-
rum
episcopum
ordinatua
a
b
td.
Giberto
c
d
e
f
Roma fleat, cum Marsa vetat, quem gUscit ha-
[bere
Damno pios sic Roma viros, dic, unde bearis.
Celebrata itaque
buius sancti
pastoris conse-
cratione
apostolica
benedictione
potiti. Marsicum
ad
episcopatum
cum ipso reverti. atque ea sede
praescriptae
illustrissimae
martyris et dommae
debito bonore
eundem
sublimarunt g.
7 Pastoralis
igitur sarcinae
suppositus, cogeba-
tur ad
semetipsum
animum
recoUigere,
sed non
valebat
quia ad muUa
animus
dividebatur.Coepit
esse tamen et mutus et verbosus : mutus in ot.osis
et vanis,
verbosus
vero in
necessanis et utilhmis
verbis;
sic enim decet
paslorem.
Hanc
pnmum
cumprophetapius*istecustodia**pont.fexmsua
custodiam
posuit. In
speculatione
vero
posUu
,
coaebatur
quae sui officii erant
exercere, et pn-
mum
cumApostolo
omnia [in]
om^ubus
factus,
mu^do
bi cnicifixo,
ipse se
mundo.
versa v.ce.
^u'xit.
Deinde
ecclesiarum,
clencorum,
orpha-
ct
viduarum.
pauperum
et
uad.gentium
soMe
curam
gerere
coepit,
causas,
actus et s r^
rubrum
vitas
discutere.
commissi
greg.s
negot.a
?rt r i sque
*
luporum
insidias et
.nvas.ones
ortiterUnre.
Respexit
in
infirm.tat.s
vallem,
uper
excelsum
operis
montcm
ascendU.
evange-
vZSbn
cupiens;
cuius
nimirum
opens
et prae-
S<^^Xeratinstantia.quod..oneratvjr^
non ra
mulier in
episcopatu
suo,
s.ve
..obih.
,,,erei.
Orat.om
Ua m.^^
tempus,
non
fu.t
hora,
non i
^^i,,Midus
9
greyem
magiio
zelo curat.

ed. prius
**
ed. custo-
diam

ed. eosque
D
TITA
(i. sub
lellares
E
ftraesertim
sitnoniam
exstirpando.
DE
SANCTO
BERARDO
EPISCOPO.
132
,f r.|m
merabilia
bona fecit, sicut ab us qui cura eo tue-
vomerepn.edoctrin.etilulofovebat^utfru
_^___^
^^.^.^.^^^^^^
p,,,hali in SafdiniamA:
nroducerenl,
incessanter
n-nf!abal. -'
^""
,gau,s
faclus est. li ninnrnm lyranrn
prunilias,
S
dictum
est,
actus,
cnusas
'^^^
,,ecimas,
mortuornm
oblationes el debita S. Sa-
^itas
diligentissime
disculiebat
ut de ^
'
^.
^^^^
^^^,^^,^^
^,, ^^,,, p
e^ ^^ t,,,,,
p^^j.
nus
quid
de
simonus,
f
''
,'^%''^.,
et tis dare non
permittebant. et quod pems cst, isti
:eo;iinen.iis
et eorum ^^""'^^'^^^
^
slndio
onmiqnc
nisn deteslabilo, accepla coa-
calceamenlis,
veslimenlis
""^"P'""'.'
;, et
siuncula
clericos in carcerem millebanl, et lamdiu
naientelis
el
affinitatibus,
qmd de
]"
.^^^_
^^^ ji^idem
cruciando
detinebant, donec quam
mulierum
sacrau^enlis
ad
'"^'l ^'"^^Jexslir-
eliam
non
babebar.l
pecuniam ab eis extorque-
nio
faclis
fecerit
videamus.
^^":^.'''''
r..^^^^,,,^ renl
*. Ruslicos,
paui^eres,
pupillos et vrduas sub
Z^Z
^"^^^
''''''-'^
intolerabiliter
tyrann, a,i,bau..His
liereditati
rius est,
i
non
credebant
cas
vel
quod
proprie
ioculariuiu
est, ab utrw^^^^^^^
vils" positae
fuerunt "insidiae, quoties iniuriis
divisi..,
ilem
"i^"''^*"''"?,
,!,;!'
"Hicferebat
atniclus
lapidatusqne
fuit
!
Quid plura? omnia
bau. ,
subtalares
>-f
^; ^
'^m nk cluda-
quae l.actenus pro Dei noniine inartyribus. prae-
mureuas
et armiUas,
illc hic '"^-
'"'
'"^ '^^
. ^^^r mortem, huic pro Dei servitio a fyramiis et
tum
portabat
capul el
"'/;
'"""'^PXtas et
inipiis iUata sunt, morlem quoque, diabolica fun-
"
tur,
uiiiuscuiusque
clerici lere
PP'
'^
~
,1,^,,^, qui venennm, nescio si emerunt, maligni
regulaerat.Nolebauteuimcler,c,p..ep,scopa
m
,q_^
^^_^^^. ^^^^^ ^^^
^^.
^^^.^ ^^^^ ^^
posili sauctis el !-el'.g'0-^
.^l^^^^^^^lf;, t.T- ^^^^^^ ^,__^,^
^j^p,,^^ .,_ ^^^, p.^p,,,,,,. Manens
ergo in hoc fluctuum et tempestatum pelago iste
inexpugnabiUs domus vel murus, nihil quae sui
officii eraut
praetennittebat.
10. Sed ut de ceteris sileam, quam studiose in
eleemosynis
Deoservierit,licet in superficie iam di-
ctum sit, si ne quibus debenms, quibus possumus
verbis,qnodvidinms
breviter annotetur dopaupe-
rum soUicitudhie quam habuit. Omni igitur tem-
pore pauperum sollicitudinem soUicite et accurate
gerobat, maxime eomm. qui loca quae ab ipsn pio
pastore et gubernatorc
frequentabantur iulialn-
tabant. Pauperum
Marsicanae
civitatis /,
Vene-
risw,Piscmae , villarum ct Celani o vicissim
castellorum et muUorum aliorum locorum habi-
tantium curam studiosissime
gereret
soUicitus
erat *,etquamquam omni iempore
praecipue in
nativitate Domini, diebus
quadragesimae,
in
resurrectione et circa maium et iunium
nionses,
quando pluribus egcrent, lamquam
proprius
pater, proprius custos, proprius pastor,
proprms
siastica prorsus mveniri poierai ; ei ui nreve sii gubernator et rector, singulis
pauperibus.
pei
nobis in hac longa via iter, omnia quae superlus singula castella, per singulas villas, per
singulas
nominavimus et alia vitia, quae sigillatun enar- etiam domos, panis, carnis et tritici,
necnon
rarelongumesset,secundum ApostoUnn,primum leguminum eleemosynas;
aUquando
per eum
,
obsecrando, ut conslructione loquinnu', deinde (pii, ni, fallor in ecclesia S.
Pantaleonis,
circ.i
increpando, arguendo, opportune et importune flumen et m radice montis Veneris
p
sita es
inslando,itacompescuitetexstirpavil quod nuUus usque hodie habitans
*
frater Petrus
Bonus,
san-
clericus. nuUus laicus, fere nuUa
*
mulier, quod ctae et verae vitae vir, aliquando
vero
per suos
credi ditTicile est, inveniri poterat infra Unes epi- privatos, viros honestos, ita mittere
studobat,
ut
scopatus qui in iis, quae supra rollulinms, publice nesciret sinistra quod manu
daretur
dextera.
peccaret, et si diabolo suadente delinqueret, aut
GuinigUursanctaesoUicitudmiinsisterot,quadam
cito sese paenitens corrigerot, aut si se non corri- die dominica, celebratis matutinis
sununo
mane,
geret vera emendatione, post canonicam
re^iuisi- prima maii mensis hebdomada,
quae, ad
pedes
tionem, ad aliorum timorem, suique cum emen- graduum palatiiecclesiae
sanctaeetiUustrissimae
datione ruborem canonice perculiebatur. Ipsis Sabinae martjTis, ante ostium
camerae
inforioris
monachis in his non parcebat ; ipse enim erat re- posita est, lapideam supersedens
sedem.
manus
gula et correctio monachorum.
levans, me meo iocose
*
nomine
vocavit.
dicens
:
9. Factum est ergo quod baronibus,
multisque Dic mihi, dic,fili, dic, si
muliercula
vivit fiUa
Teu-
tyranms per Marsicanum
episcopatum
manenti- tonis militis illa bom, et soror ilHus,
quoruni
dornus
bus, propter eorum scelera
excommunicalis,
de iuxta tui pafris domum fere sita est.
Respondi
:
'('.risu
'fd.
torqufr
renlur
niustrissimae
martjTis
credere,
nolebant eos au-
diro
nolebant eos eorumque
vesligia sequi, nole-
bant
denique sub iugo
matris suae
pastons
ab-^entia coUa tenere. Ipsa enim
Marsorum om-
nium uon solum
clericorum.
verum etiam laicorum
virorum,
muliennn
mater, ipsa et sanctorum pa-
trmn.tamromanorum
pontificum
quam ahorum
episcoporum ot cardinalium privilegio, a principio
domina virorum. Dcnique ahi consanguineas. alu
vero sibi affinitate iunctas pro uxore accipimit.
Alii autem hanc sacramento
confirmabant, et eo
ohlilo, aUam pro uxore ducebant. Quid muUa?
Tolus fere episcopatusuihis quae dicta sunt dis-
sipatus erat, quoniam qiii veritatis viam in eo
manentibus vh-is ostenderet pastor non fuerat, et
sic pastoris absentia rapaces lupi, ut scriplum
est, gregem invaserunt. Sod quid pius iste de quo
loquimur pastor, Dei auxilio, fecerit broviter dica-
tur.
8. Simoniam ergo, Deo auclore, ila exstirpavit,
quod neque qui vendcret neque qui emeret eccle-
siastica prorsus inveniri potorat; et ut breve sit
eltrmonynas
multas
erogat.
l
m n
* erf.soll.
ger. er.
'
ed. nullus
F
* Verha
pereum,9i"
apud
tdito-
rem
ahsunt,
conicitndo
suppl""^'-
P

ed.
liat''**
Plura
patitur,
'
ed.
^u
iocos
u,,
H.u ...^,a>c,ec.us esi cent.es. In quibus expul- mtimo cordis dolore suspi. .
sion.busal.quandouiLaleranensipalatioRomae
venerabilem religiosum el
honestum
clericum
mansit, a iquando Alatrinus /, et
Veruhuius
,'
sibi domnmn Benedictum Gisonis, qui et
bnins
et al.o-
com..iendat. fuermit
;
aliquando
aulem, ubi innu- rum mu'aculorum testis esse
asseritur,
noslrum,
ineum
Nunc
quid
ed.
dividerat
*ed,
cruciante
**ed.
commendat
*
ed. si
*ed.
declarant
pneUam miro
modo sanat,
* ed. autem
DIES TERTIA
meum
scilicel et tuum. reverenrlo fraler et consa-
cerdos
loannes,
cognomine tantum Furate, prio-
reni
per
oninia Deo dignum camerarium suum.
vocari
iussit ; et, eo accersito. lacrimans dixit :
Est
nobis
friiicum'f Cui iUe :
Si-cumhmi vestrae
sanctitafis
inayidatum
pauperibus usqucquaque
positis
frificum
disfrihufum est. Pater ct sanclus
:
Numquid*
non pro his notrdibus mulieribus fame
cruciafis
aliquanfulum,
scopis
adhihifis,saltem in-
teniri
potesf^
-
Ihus scit, respondit camerarms,
quoniam
heri hi
duopauperes,qx\os
propter suorum
filiorum
pudorem
nominare
desistimus. qui hc
propein
hco,cui
Viri lapsum nomen est,ha^dant,
pro velle suo
granarium
mundavcrunt, et fniicum
ita
collegere,
quod, ut iocando verum dicam, nec
proponere
pro
portione nec etiam pro medicma ah-
quainvenire
ihidem friticum
potest.-Vade,mqmi
ille
pastor
misericors, ef affer
quattuor panes, affer
ancumporci
unum
desiccaium,
a^r et sagnnen,
nuoniam,secundumquodistedicif,diveserat;^in-nis,
sine
condimento,
panr et omni vitae subsidiodefict^
ente
avide
cruciata^,eximie
commemlatur**,affer
nii 'ut eisdem
mittanturq.
Gumque allala essent,
haec
versus ad me
sanclus dixil :
Vade et nemme
sentieute
haec iilis
mulieribus
porta,et dicdo eisut^
post
prandium
pro tritico
deferendo
quendam ad
los
mittant
virum.
Factum est ergo, ul vemente
nuem
iusserat
viro, sancto
iul)ente,
ommum tru-
Im procul dubio vacuo in
granario
missus est. ut
Lod
ibideminvenirettriticum
praedictis fenu-
nis
deportaret.
Mirabile
dictu,
sed m.ral).ms
(^actum
et nostro
tempore
inusitatum,
tantum
Ht ei
invenit.
quod nisi super
aselUun
asportar.
al ter non
valuit.
Mira res, sed
mirab.hus
subse-
I ir hoc
triticum
bis
mulieribus
et alus cimbus
rconsuetudine
caritative
dabant,
douec omma
frumenta
reposita
fuerunt,
hoc est usque m augu-
tum
mirat)ilitor
suflecit.Sed
quod
mirum.sub lu-
bcut;
sancto,
in vacuo
granario
trilicum
mvemt,
et si^
*
ml is dielms
ilUul
parum
trit.ci
mult.s
n u ieribus et aUis
quibus
amore
Cbnsti iUae
ipsae
liL
dederant ^
prece
--ti
mte.^en.ente
sutTecit cum
tantae
esset
m.sencord.ae
quod
^q"e^^
neque
psaUere
neque
or^e
..que
ma..ducarc,
nequebibere
umquam
va^er t, don c
quem iudigere
noverat
pauper.
quoqi^o
modo
"irtt-quamquaepropriisoculisvidunus
scribere
promiserim
r, quae a com.te
Raynaldo,
egregTo et
religioso
viro, et a muU.s
aU.s
aud.v^
Saceri
tam'on
i.Kongruum
fore ce
rnut ergo quod de
gutture
cu.usdam
noven".s
v 1
decennis nueUae
sibi,
immo
ante*
se, pio cnri
rt"ecratione
ductae.
facto
-^^;^
pruni eiecit.
Haec
iugiter
tr.duo
"^
J"^f
^
^^^^;
non bibens
neque
cliam
loquens ^^
^^^^^^^^^^^
n.en Dei
misericordia.
cuius
"^o^s md .b. a^^^^^^^^
ditncuUate
expectabatur,
sauct.
^^^duxer
ctio..e posUa,
qui eam
t^-d-^^^^^^^^^
patriinefiabiUtorpraegaua.0^^^^^^^
et incolumis
roddita
est. Ll HU"""'
i
etty.-annorum
coUa
prnosul
.s e
l^^'"f
"J^;^^^^^

o Fr^plP^iae ^lad
b domabat
el
pcrcu
mco
^^nctaeEccles.ae.a
^.^^^^^
et post mortem
suam
vid.mus.
12. Gratia
ve.'borum,
magnus
q;"^=^;^
^^^^^^
erat in
Marsorum
finibus
qu.
prae
o.un.bus
NOVEMBRIS.
133
offendoro, immo Deum sub sua custodia positos
*
offendore soleliat, quoin pro suis culpis, convo-
catis Berardo Thcatino /, Grimaldo Pennensi u,
et Gualterio Valvensi v episcopis, horatertia sex-
tae feriae, excommunicavU. Quid muUa? lusto
Dei iudioio, ca qna cxcommunicatus est aUerius
diei bora sopultus est. Cum ei-go hora nona eius-
dem diei praedicto comiti id esset nuntialum,
accersito ceUerario, dei-idens excommuuicatio-
nem, magnam sibi cenam parari iussit. Unde
factum esl. quod cum corporoa. quam non spera-
bat, sibi inopinata parabatur cena. C\im autem
interesset cenae, multis secum convivantibus. ini-
micusgUidiumferens.ex
insperato subito advenU;
venit ot inlrepidus accessit.heu pro
dolor.accessit,
et percussit fiuidem ot usquo ad mortem vulne-
ravit;sed tamdiu onmipotontis Dei uiisericordia
eidem loquelam dimisit, donec quanta potuit
velonitate et afnictioue pro paenitentiaaccipienda
tertio ipsvun saiiclum episcopum vocavU, dicens
:
Currite, et velociter currite ut paenitentimu mihi
donet. Continuo
episcopum ducite, veniat ut mihi
det veniam, ne forte sic ligatus moriar.
Currite,
Berardum vos ad me ducite sanctum,
Ut mihi det
ueniam,dicite
quod veniat.
'
aic
t
u
V
E

ed. om.
laetitia
10
'
fd. cum
*ed.
miseris
miseris
impium
puitit.
n cum his verbis finem
loquendi faceret, plan-
eentium et
coUuctantium
manibus, qui lautus et
sanu-^ ad cenam
ierat comes, ipsa eadem eena
in dolore,
tristitia et maerore versa laetitia
,
semivivus ad lectum
deporlalus esl, ubi lamdm
vivens iacuil,
donec,
secundum
suam
pel.t.onem,
missis
nnntiis a
Celano ad Albam '^
f
"'' =?'"
scopus venit.
Distal euim, ni fallor, ab Alba Cela-
num
octo et
amplius
miliaribus,
\eml sanctus,
et eum
*
vivum et non
loquentem
invemt,
vivum
sed non
sentientem.
Tunc anxie
coepit
quaerere
sanctus
quid
ageretV Hinc ei Dei
m.ser.cordia,
inde
divi,!uu.
cernebat
iudicium,
hinc h.c m.ser
^niserere*
clamabat,
inde ut umcu.que
suum ms
r buatur
veritas
requirebat.
Sed
quon.amm.se-
r orda
praeiudicat
el
superexalt.at
.ud.cmm
et
miTerLrdia
Don.ini,
non
iudicio,
plena est
."e
tpTenitudo
eius, hoc est de
pleu..udme
n!
lericordiae.
sacrameuto
accepto,
sub
..mllorum
"no,
qui
seseinvocaverit,immo
pro pae-
nUenTw
accipienda
per sese
clamavent
etpet.er.
,
convementb
decon
,^i,rtie
prae-
P"'".^
P--^
t
;umque
iuuumerabili
coetu iu
feslo
maxima, '"'"'."'"',''".,
,artyris,
infra
.u.ssa-
^
rum
^""'^'"''"'JX. altare
missas
uUeru.s
..ou
interea,
quod ad
.de.i
aua
^^
foret
'eb;-a;-'-
^ .
-'
^;y:,entela
comi.es
terispraedolo.-cnent.:)us
pr p
^^^_
'^"^^''"r^rXreS.Cci'-."-
tres
suos,per
quos
nuiu ^
^
antequam
:;:;r^^tr'cSXon
e
deslsterent
r^.
tnorfem
iiisUif^ sii>i
praedicit,
erf.
'
nic
DE
SANCTO
BERARDO
EPISCOPO.
vnA
guam Banctr
obil.
td.
contigcret
' td. nt
13*
"
^,f,.serU
infraunius
dieifinem
eiendelur,utsol T>
sivil. His itacpie
gestis ut pacem
^'^""""[Ytans o
occidat
^uper
iracundiam vestram, et ita in
omcium
suu,n
exerceret,
^P-^^Pfl" ,^~. ^ium non
crescat, ne fortc
trabcm de festuca
fu-
apud
ecclesiam S.
loanuis ad
Ca|iul
Aquae pu
j^^^^^ ^
^,^j.^ ^,,^,.,^,^ ^^.^^^
,um y.
in nativitate S.
Mariae
v.r?""S^'<i'l'-^^^

.^,
^_^^
^^^^ ^^.^^^
^,.^,,.^^^
^,.
.
,
^
.,^,.,.^
^^
tembris,
lateris
dolore,
quo
saepi^sune
crut
.
.^^^ ,i,ulatione
manseritis, dilectionis fructum,
pulmouis,sicut
medic,
^'^^f
"*"'
^'17"4,,ioe et aliis
verbis his
praestantioribus fratres et in
malus
est. lacuit ergo
rogatu,
hoit.d e su.
.one et
^^^.^^
^^^^^^^ ^^^^^^^ ^^^^^^^ ^^^ ^^^^^^
quorundam
ihi per dies
''V'''
j;;^^"
'
'' P''
j^.^,,,.,
.
^e suis verbis
recolligere potui, recollegi *.
,rf.
recoUigi
anxie
mansit.
Rogabatui-
qu dem .
.dcm .a e e
q""
^^-^ ,ortissa..cli, sicut an-
^
Celanenses
salte.n m .norte;
1; '^ 1"^'^^^^ ^ ^
.^,, ^, ^,, ,.o rf;,,,;, ; ,eHio uonas
talis colore '-<=""
;"^i''^^'/;j,7"'""
Z^-Lit oLs
Berardi, mrsicani episcopi.
*",rCu,rf.,T
r-r .wt'.!';
^"eltiret, mox Migravit ergo pius iste praesu. ad Chnstum, ut
sub evco
n,micatiouis
vinculo
quod saepe pro- ipse
praedixerat, tert.o nonas novembr.s, hor.s
sub ^^"
'^

.
,,.,, ,3,et, ibidem matutiuis
secundae fer.ae, a,mo Domuucae ,ncar-
iTSirlTtneMco^t^ge..^^
na.ionis
1130,indictione 8. Sepultnsest ad dexte-
nh", o g
oriosi si,no collegii S. Sabinae illustris- ram partem beatae martyr.s Sabnme cum hymms
shn"e mar yris praeposito dixit, i,nu,o praecepit, et laudibus, lacrim.s, maerore et dolore et n,m,o
esibi per
oboedientiam. et sub quo sibi et eccle- planctu
plenis ;
sepultus es ,nagna venerat.one
^
s.Udebebat
sacramcilo,
i,uunxit, dicens : Vade, ut tanlum decet pasto,-em
;
de cu,us tmnulo, quod
fit'etamMtatemde,e,
i,a studeto ut vir ad est mirum,
corruptus fe or nmnquam ex,v,t,
\L'orem
sponsus ad .y,onsam,filius ad matrcm et i,nmo pro fetore et loco fetor.s odorem suav,s-
servus !ul Dominum
moriturus redeat,et sub sua simum dedit. Ubi f,unt nura et mnu.nerab.ha
wotectione
moriar, sub sua umbra sepeliar, in beneficia usque in liod,ernum d,em, ub, IJeo
'^
;j ...., A,..;o 7i,7.'. nr.ini.n r-apcns illiiminatos. daemones tue.atos.
aeternum
maneam, me in lecto afferri facias. Jndi-
gnxim est hoc et nhnis reprehcnsibile, aUhi nisi ad
matricem ecclesiam, ad sedem snam, ad ecclesiam
cui ordimtus, cuius sponsus cuiusque pastor dictus
est, episcopum mortuum iacere. Factum est ergo
secunduin suuin mandatuni. Sed si qui scribere
velit quantus clanior, quanta tristitia in huius
sanctissimi pastoris translatione fuerit,caveat sibi
ne extensa prolixio fastidium generet audienti-
bus. Postquam a praedicta ccclesia S. loaunis ad
episcopatum fuit reportatus, exposuit et rite ordi-
navjt non sohnn quae in eadem ecclesia expo-
nenda et ordinanda erant, verum etiam quae in
omnibus ecclesiis exposuit, composuit, induit et
ordinavit. Expositis ergo omnibus, hisis lacrimis,
praesentes suos fratres his verbis monuit, dicens
:
Fratres mei,gloria, laus, honor, decus, et post Do-
minum et sanctos eius, spes et corona mea, animae
meae vita et salus, rof/o, hortor et qua deheo devo-

ed. maxiine tione vos moneo, ut in caritate virtutum maxima


*
abundetis, ut unanimiter et concorditei' in fide,
spe, kumilitate, religione, concordia,patientia, lar-
gitate.casfitate et sobrietate vivatis, fugientes vitia,
virtufique adhaerentes;qua radix est malorum,su-
perhiam humilitate confundite, et exstirpate hla-
spiiemiam religione, discordiam concordia, iram
patieuiia, avaritiam largitate, luxuriam castitate,
auctore caecos illuminalos, daemones fugatos,
contractis membra restituta ac diversarum infir-
mitatum homines post mortem suam convales-
cere vidimus, operante Domino nostro lesu
Christo, qui cum Patre et Spiritu sancto vivit et
regnat in saecula saeculorum, Amen.
ANNOTATA.
a Ughelli sibi fingit ah anno circiter IIOG, quo
deturhatum dicit Sigenulphum, usque ad annum
1109,
quo eleclus est Berardus, vacuatn fuisse eccle-
siae Marsorutn sedem. Cfr.
ItaUa sacra, tom. 1,
col. 892.
b Sigenulphus, post excessum Andreae, nempe
posi annum 1096, nam hac anno Andreas memo-
ratur in donatione quadam, ah antipapa
Guiherio
ordiyiaius est. De eo, praeier ea quae heic in Vda
Berardi referuniur apud Vghelli, loc. cit., nihd
alias repperimus.
c Wihertus, anfipapa, Brixiae electus 25 iuhii
1080.
d Ab anno 1096, quo certmn esse rexisse adhuc
Andream ecclesiam Marsornm, usque ad annum
jjuiiK/iiiu, uiui ivniin tuiyiiufx, luxuriujn cuSlliaie, Jinurvuin tvcivsiuin j.r/u/ ou* ini, ito<^i.vi, ..v. -
ehriftaiem lero sohrietaie domaie, vincite et supe- 1109 quo solium consceHc//^ Berardus, non
quidem
rate oraiione, ieiuniis, vigiUis et eleemosynis, quan- septendecim, ut heic asserii loannes
Signiem^is, sed
ium vires adminisiraverint, instate; morihus, non
' ' ' " ' '-
' - * "
"
^.^^i^mnntu
veste seu aliqua vana et elaia osteniaiione, Deo
placere affectate; accepta liceniia simid state, sirnul
amhulate, simul sedete ei ut in una ecclesia canta-
tis, in una domo manducaiis et in una domo cuha-
tis,de una massa panem comedaiis et de una vHe
in caritate vinum hihatis : sic sit vobis unum cor
una mens, unus spiritus, hko volunias, unum ei fundamento.
idem omnes volentes, omnes facientes, om
' ~
tanium tredecim numerantur anni pro
episcopatu
Sigenulphi. Ad hanc enodandani difficultatem,
Fchonius, in suo Catalogo Marsorum
episcopo-
rum, p. 12, supponit Sigenulphum, posi elecium
Berardum, perseverasse saliem in iittilo
Marsorum
episcopi sihi vindicando, idque usque ad aiinum
1113, Haec hypothesis nulh alio niiitur
historiae
sanct
quae est sine simulatione ad in-
vicem servate, et si, quod absit, inter vos discordia
"/'
f"
-
g Dum sanctus ejnscopus ad ecclesiam suji com-
missam proficiscehaiur,prodigium
quod
contigtsse
traditur
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 135
A
traditur,
hoce modo a Fehonio (l) refertur : In
via
([iiae Roma riscinam lendil, eo quidem ter-
mino,
quo a civitate Ge]anensi lacum Fucinum
versus
assurgere
videtur, iacet ^,'rande saxum,
quod
repente ex duro molle factimi, pontificis iti-
neris
labore
defessi eique insedentis vestigia ser-
vat,
unde vulgo
nuncupalur S. Berardi saxum.
In
Comment.
p-aevio, num. 0, diximus quid de
eodem
lapide
enarret Corsignani.
h De
ecclesia
Alatrina videsis UfjhelU, op. cit.,
tom. I,p-
''^SO sqq.
i De
ecdesia
Verulana, ibid.,p. 1386 sqq.
k />e /iflc Berardi in Sardiyiiam legatione revol-
vendo
Paschalis pontificis
acta nihd deprehendere
potui.
hide famen Vitae scriptor o videtur er-
roris
arguendus,
nec contra documenti fidem
mo-
venda
Us est. Nam ex factis aliunde notis phira
loannis
asserta fulcita fuere; quae vero referuntur
desimonia,de
minus honesta clericorum
agendi
ratione,
de viohnta borionm
ecclesiasticorum
inipugnatione,
ah hac aetate minime aliena esse
omnes in confesso
hahent. Ergo in his quae ab
exirinseco
vera prohari nequeunt, standum est scri-
B
ptori^praesertim
quihonae notae sese in plurihus
probaverit.
. , . ti i
1
Marsicana
cimtas est nrbs Valerta. Eadem
locutio
occurrit in hulla
Gregorii Xlllcitata apud
Corsignani,m\-A
regia
Marsicana, tom.
Ip.
070,
ei in
inscriptione
campanae
anni 1307,
quam vide-
sis apud
Fehonium,
Hist. Mars., p.
230
m
Venere,
inAhrutio
ulteriori, ad lacum Fuci-
num, ad
meridiano-orientalem
partem
ctvitatis
Piscinae.
, . ... ..
n De
Piscina
civitate, sita m ulterwn
Abrutio
multa
disserit
Fehonius,
Hist.
Marsorum,
i>.
2n
sqq., ac
Corsignani
passim in tom. I operis saepe
'"'
Celanum
oppidum est eiusdem
regionis. De
castellis hene multis
ihidem
sitis, cfr.
Cors^gnam,
op.
cit.jtom. I,p. 630.
(1)
Viia di S.
Berardo, pp. 21,
22.
p
Febonius asserit hanc ecclesiam, sitam ad D
radicem niontis quiprope Castello Venere assurgii,
haud procul iacere a flumine luvencolo. Cfr. Vita
diS. Berardo.TJ. 31.
q
Iste locus absque dubio mendose descripius, nec
ex Fehonio nec ex Panegrossi, recentioribus Vitae
S. Berardi scriplorihus, qui neglectis adiunciis ad
res iantum respiciunt, corrigi poiest. Vt ita corri-
geretur coniecimus : dives eral prius, sine condi-
mento, pane et omni vitae sulisidio deficiente,
avide cruciata eximie commendatur.
r Iliciterum tesiem coaevum et oculatum se pro-
dit auclor. Quod ceteroquin, nuUa omissa opportu-
nitate, saepius declarat. Cfr.
Vitae numm. 3, 6,
0,
10, 14 et passim.
s Si Febonio, op. cit, p. 33, fides
est adhihenda,
comes iste
appellahaturCrescentius,addaque
Pane-
grossi, op. cit.,p. 94, eum fuisse comitem di Albe,
quod ex contextu erui potest.
l Apud Febonium, op. cit., p. 33,
Berardus
Theatinus vocaiur Gerardo vescovo di Chieti. Re
quidem vera haec .^edes antiquitus dicebatur Teate
Marrucinorum. lam vero, trigesimus teriius in
^
serie episcoporum
nominatur
Gerardus, qui ad
annum 1118 electus vita functus refertur
anno
1125. Ita
Cappelletti, Le Chiese dTtalia, iom.
XXI V. 09.
u Grimaldus
Pennensis
memoratur apud Ughelli
Italia sacra, om. I,p. HIS sqq.,
allatis diversis
ab hac Vita documentis.
v De Gualtero
Valvensi, cfr.
Vghelli, ihid.,
p
1364. Iste quoque est aliunde notus.
w Vrhs nunc eversa,
distans iribus milibus pas-
suumalacu
Fncino. Cfr.
Wonms, Hist. Mars.,
'
s Scilicet die 29 augusti anni 1130.Cfr.
Act. SS.,
tom. VI Aug., p.
497Xorsignani,\)e\\2.
regia Mar-
sicana,
(om.
/, iJ.
6'67.
p ,,;.
y
Citatur
haec
ecdesia in diplomate
Pascha-
lisll, apml
Ughelli, Italia sacra, tom. I, col. 893.
ANNOMCXLVin.
DE
SANCTO
MALACHIA
EPISCOPO
CONNERTHENSI,
IN
HIBERNU
Clarevalli
prohavit
Eecleaia,

1.
Vindicatur
S.
Malachiae
S. MaWhiae
l- De beati Malachiae,
olin. in
f^^S-
.,,
sanctiFalrimsuccessons.acanmimcaeUstigio
ria donati, sanctitate
testis
omni
excepwne
ma,o,
est nobis divus
Bernardus;
qui nou '' /'^
Vita,n inf,-a
edendam
conscripsit,
df'^""f''j'
eius laudibus in capit.do
coram
frot.;bus
o,-at,one,
hahuit(l),sed etiam eum
sibidilectissmproscc^-
tus est vero acp,-op,-ie
dicto cultu.
Na,u,
quodGau-
fridus tradidil (^),
offerens
p,-o ^'U'
trmmtu
ho-
stimn salutare,,,,
sac,-ificio -''i*':",
^o"^";'"
"'","
intulit ,juae ad
sauclorum
pont,f,cu,n
celebtate
l>e,-tinet,
huiusj,ie
antistitis
tunicani,
,n quafet,-
(.)
Vi<,e.sMi^e P.
L.^on,.
^^^I;^^[
^V.
(2) Act. SS., Aug., tom. IV, p.
'Jii-
^
>
cullus
cerlus
ac
legilimus.
citer
obdo,;ie,-at,
sibi ad
,issarum
celcMlonm
'.,(
Ouiserqo
,irabitur
pUres,devo-
resermrcal^
(3)^
^^S
.^,,;,
in
morefuisse,
ut ^ '^''^y
''^^
J^^
j^,
factum
iunccitpari
venerat.one
habeu,^^^^^^^^^^^
T
esiuipostsollemmm
beat^
patns
sm /*
_ ,4)
E.oraia
sacri
or^inis
i.ferci.nsis (J<i.^^^^^
IS^)-
p. m
316, m. m. m.
canonizationem
J.D.B.
AUCTOBB
J. D. B.
DE
SANCTO
MALACHIA
EPISCOPO.
emUeuses, ^<!^^''''^.
^^^^^^^^^^^^
,^,,/
suos mi.u^
gradosus exMiterit. Certe, si
Quae ocf.^u../.-
laeiMS^HPmuacH;
^
^,-^/1
Bermtnlum Vitae sitae srriptorem nactus
lant
docnmeiMis,
sanctam
sedem
somntmnnt .^_ ,.. ,._ _
136
canonizationem
Claret
quae de beato
Malachia
unde late
diffusus
St.
quae
praesuli
brem
ficatusannO:
quam
edemua
ficatusanno.
i ^a^tici vos-
pissime fuisse
descriptam manifesto doccHi cata- excodicibua
ExindeS.Usi\^c\\ias,cultusCclesi
^^^^J
^^^- ^oj/V,,,^
mamiscriptorum qui in maioribus '^'recensibxin.
sessor pacificus,
transivit
inhenemn
yjj^^^^^.^
bibliothecis
asservantnr;
quod renim hu<fioJorjica-
logia
quae in
usus
suos
scrtOeban
^^^^^^ curiosi
lectores saepius expertum hahuere
Cistercieitses,
et in
principem
quam
'"'J^.^^^^.^,
evolventes
catalogos, haud semel in Analeclis
marfifrologii
romam
curavd
editionem
^
Bollaiidiaiiis editos. lam vero aliquot insjyectiscodi.
Baronius.
Ncc viri eximn
qui
^**'''^^;"'""j^^^.^.
^^^^^^
cibus, brevi in hanc devenimus sentenfiam multam
sticam in sua
rrgione
wstaurarera ^ '
_
operam
incassum
insumpfurutn esse, qui horum
Hiberni,
qui
DungaHenst
"'^''
Y'"
T'
,^;1^ ,,w.^
omnium
colligeref lectiones variantes
:
vix siquidem
insertumvoluerunt.
lamvero
tegenis i
^^^^^^^^ ini^enerit alicuius motnenti. Itaque, servatis
returproduccretongumeot-umordm
,,^,ituhrum
tifulis, quos in evulgatulis S. Ber-
^inlucttfjratiotubussutsmemotarunl.t^ui!^
i
lachiani m
lucubraiiotnou. ./.
"""";.:,.;,,, nardi operibus Mabillotiins inscripsit
(9),
Vitae edi-
etnm
rerum
Cisteraetmum ^'^^'7 "'^"^^^^
,;,,, instaurabimus ex codicibus Clarevallen-
scrivtor,
qitis Vitas
saticforum
cofUgendi
stxuiiosus
Att-^^-ndeistispseudo-prophe^^^^^^^^^^^
^
,iU,,tcodicessigttatostumttum^
supersedeinus,
cutti ohm laj^b ochus
{^)^^'^^^
1170 {10).
Quos omtxes sedulo cotittdimus.
aetafcF.
Victor De Buck
{^^
brevitr qmdem, ast
U
^^
^Jj,,^,,f^^^^^ ^,, ,,^
erudite,defigmetitotstotractaveritit.
innotescat sanctus praesul tioder, quanta sit ha- fontesex
betida scribetitifides inquirendum est. Qitaeri neinpe
U,
DOCUnienta
de S. MalaCnia
potest utrutn extraneus ipse satis cognoverit gen-
4 . ^.,^^lr.-*^ f/^nfoc
tem hibernicam, paternarum traditiotium tenacissi-
recensentur,
eorundem
lonies
^^^^^^^^ ^.^^^^^^^ moribusque ai^simiiem ab ns otnnibus
Hihcrms,
et
auctorilas.
piores qnidam eruditione insignes, repertis aliquot potuit, scilicet res ecclesiasttcas in Hibertua non
Vita 3. Vitam beati viri conscripsit S. Bernardus, et,
S. Malachiae
nisi pauciora excipias quaeapud Hihernos Quat-
"^* ^''"
tuor Maqistri coflegerunt (4),
nostraque aetate scri-
narav
"^ '
.. ,. .
conscripta *
. . i
i i

M/,
docimentis, tradiderunt, quicqmd de Malaclua
scitur docuit Bernardiis. Etenim temj^oris homi-
numve improbitas consumpsit haec documetita
quibus et certior de beato Malachia chronotaxis
statueretur et ctarior lux affutgeret ad dirimen-
dam fitem, quafis ad Malachiae aetatem fuerit
apud Scotos hierarchia ecclesiastica. Nam ad
atmum 1859 ttsqiie, quo R. D. 0'Hanlon librutn,
C
qui inscrifiiturJhGUk ofSi. Malachy 0'Morgair,
in lucem dedit, silent omnes de privifcgio Inno-
centii II quod Rotna redux secuin tufit Mala-
cliias (5). Imtno adpraesetis tettipus,ifliid non fuisse
quos inter Bertiardus rersabatur. Dixcrit ergo cri-
tninosim quod tnoribus sinebatur, pravutn quod
usus tolerabat. Attatnen, quod ultro concedent qui
S. Bernardum vel leviter noveritit, ea quae ex suis
cum Malachia coUoquiis curiose collegit probe scire
more romano tractari, et, quod peius erat, otnnetn
disc.iptfinam misere labcfactatum ubiqite corruisse.
Nec est cur id miremur, cum retn in cotitrarium
evetiisse ttiaiori 7niracuIo esset. Mitior quidetn
romanatn inter ac Scotorutn Ecclesiam necessitndo
infercedebat
;
freqiiens autem cum matre ecclesia-
rum commercium optima cautio est ne acanonum
rigore recedatur.
6. Suatn scientiatn hausit Bernardus non tuti-
etpraesertm
... RE
alwote
tum ex suis cum Malachia cofloquiis, sed etiam ex
^^,^(,0
iliis qiiatfuor fratribus
(11)
qui aliquandiu morati
fjgrivali
stint.
sunt in coenobio Clarevallensi, a Malacliia, dum in
reperfutn certissimum habeo, siquidem Hiberni patriam reverteretur,dilecto suo commissi,itnmo es
complures, etsi rerutn suarutn sfudlosi, litteris aUis quos in Hiberniatn redux tratismisit iti Cla-
de hac re interroyati tiihil tradetulutn habuerunt. ram-vallem uf ibidem omni vitae ttionasticae
disci-
Necmagis servatavidefttrchartafundationisabba- pfina perfecti, efficerentur idonei qtii ceteros eam
iiae Meffifontis, neque litferae quas S. Bernardo edocerent. Proinde, qiiod supra intiuitnus {\'^), in
beatus Malachias haud semel transtnisit
(6). Ex concinnatidis Mahichiae ge.^fis Bernardus sub ocu-
atnissa vero hucitsque epistula
(7)
fratrutn ex lishabebuf documenta
fida
valde, utpote in Hiber-
Hibernia ad Cfarevallenses id imprimis exortum nia a coaevis conscripta. Praesertim, quoniatn a
serit
(8). Non est tatnen cur opinemur Bernardum erat securum esse. lam vero si quaeratur
quis si
quicquam reticuisse eorum quae ad disciplinatn ille Cotiganus abbas, reverendus frater et dulcis
ecclesiasticam imiovandatn sategerit Matacliias, amicus, qui tantutn opus Bernardo, nomine carita-
(1)
FontaDinus. Comtitutiones quas summi ,>ontif,ces CLXXXIII. col. 5454S.
-
(7) Vide iiifra niolotjum
Vitae
Jf;
,?""/"
;'''7^'/;7"'^'"'''^ ^anclonun.
p. 64-2.
-
S. Malachiae. -
{8J
Vido infra ia ViLi nun., ^G.
-
|9} P. U
(2) /Vo/)v/. ad Act. SS. Maii.p.m*.
(3) PrMs hist.,
1870, p. 507 sqq. Gfr. Bririfer'^ Zeitschrift fiW Kirchen-
geschithle, tom. IIlp.3ia (4) 0' Donovan, Anmihofthe
kingdom of Ireland, 2^ ed.. toin. II, p. 1017-85.
(5) The
Ufe of St. MaUichy.
p. 152.
(G) Migne, P. L., toni.
.j. ..luiiti-iiiuv.-. \Uj t Ull,' lllllll lU * lUl IlUlil, iv- 1 .') "
tom. CXXXXII, col. 1073-1118.
ilO) Catuloi/ue
gMral
des depariemeuts., in4". tom. II, pp. 192, 278, 331,456.

(11) Vid. P.L.. tom. CLXXXIII, p. 101)5, n. 39. (12)
Supra
num. 3.
(13j Inira in Vita, in fine prolo^.
tis
r
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 137
A
tis
ifiiiinxit, ab initio quid sentiam adaperiam; tentiam Meredith Hanmer, Dnhlinii mortui anno
amvledor
nimirum sententiam dorti viri Lantyan 1604
(6),
qui Cotiganum nostrum Benchorensem
asserentis {[)
Cont/antim ilhm prolKibiliter eundem aljhatem dixit^l). Nec moffis attendendi sunt qui,vt
esse
cum prtwo abbate Suriensi. Iloce placitum loanncs Ilartnj
(8),
monacht.'^ Cisterciensis ali-
certis
documentis jirmare utique nequivit, attamen quanto tempore abbatiae Sanctae Crucis in comi-
id non obscure imiui contetidit ex Vitae Malachiae tatu Tipperariensi aggregatus (9),
asseruerunt
niim.
"^5 collato cnm clausuhi praefationis. Et re exsiare alteram ah ea quarn Bernardus conscripsit,
Quidem vera, quis nisi Suriensis de sert-o quodam Malachiae F/iam, cuiusConganus auctor esset {[0).
ianobili tam distinctam ac pecnliarem mentionem Donecsivee hibliothecarum latehris in lucempro-
iniecisset:
Est primus conversus laicus, testimo- ' ' ' '
^''' '' "' ""'
"''
nium
liabet al) omnibus quod sancte converse-
lur?
Insuper, cum iste fraier, primus conversus
Suriensis,
commendatus sit Congano abbati nostro
et ah ipso fratribus, certo certius Suriensibus, pro-
num
est conicere Conganum fuisse Suriensem
abbatem.
Praeterea, nemo inter llihernos nisi
Cisterciensis
quidam dici potuit a Bernardo reve-
rendus
frafer et dulcis aniicus. His inducius vide-
tur
Lanigan ad statuendum velut probabile, Con-
qamini, qui nominatus est in clausula praefationis,
non esse distiuctum a Congano cui commendatus
est iuvenis, qui postea factus est j^rimus conversns
Suriensis
Jmmoeumnon vana somniassedixerim locorum quam personarum certtorem teneremus
^
^miconiceret
Conqanum fuisse de numero illorum scientiam. yam ad ipsum litterarum contentum
auos
aliouando requlam Cisterciensem Beruardus quod spectat, id quasi certo afjirmare hcet, m lus
edocuit Hac
admissa hypothesi, rectins animoper-
enarratam fuisselongam
Hlamprod.gtorumsenem
cipimuset
singularemillam
Bemardi amicitiae quam in Vita a se scripta Bernardus nohmum
Znificaiionem,
et instantes Congani preces ut communicat. Num Conganus stnguUs .mracuhs
Brnardus
scrhendae Malachiae Vitae onus susci- certam temporis de^nitionem
-^^-^^f
^-^^^;"^
Z7Noverat et in capitulo Clarevallensi adsta,^ in duhio manet, Nam huntsce tempor^s hagwgra-
KLTdTorquanta
eloquentiae fiumina sub pe- phis, dum iaUa narrant, haec et s.ndta ahquando
aore
ZTerc!
sanctissimus ahhas, ei degens inter alio lempore, item aho tempore usurpare solent.
TralsXtaapud
omnes gratia polleret, iia ut Fraeterea, quod nemo duhdat,
Conganusac fa-
^
i^ZZir^re foJet futuL
hrevi intra tres cum eo pturimi fueru^U tn efferend.s
Malac .ae
Z:rE::i
,nes LtuJm.^..
nomen
^i-;a.us,juil.^^^
^^
AUCTOBE
J. D. B.
deat codex hanc Vitam continens, sice allatum sit
cerium coaevorum aut supparium testimonium id
dicentium, censebimus hic tantum significari alte'
rum exemplare documentorum quae ex Surio ad
Claram-vallem transmissa fuerunt. Talem curam
Snrienses adhibuisse nemo mirahitur.
9. Utinam et fdix
aliquisantiquituiis perquisitor
Conganus de
hoc alterum, de quo tamen an umquarn exstiterit
g'"'''"'^!*f
duhifamus,xemplare exhiberet. lam nonessetcur
^^^^^^^,.^1^,.^
doleremus Bernardum, opere confecto, Clareval-
traduUssf.
lensihus in mandatis non dedisse ut haec docu- necnondf
menta ex Hibernia emissa in scriniis sedulo custo-
uaibus
dieyida reconderenfur, quoniam multorum tam
**^"/orm,
I
Ber,,ard,.
descriptum sH Co..gam 0,.
sni,cri Coganus el
'a^J,
christi
mleleseosque
ad pietatis stu-
Congar,us (2).
Id e.se nequit
n,s.e,usdem nom,n,s
f

,^
^
'/f
,1,,, Itinuisk
in Scoti,
mrians kctio. At grav,ora proferret qm cont.a
''''''"""'
, ,,
, , Mefinita
eis
Laniqan a,-,,ue,-et ex iis quae lanauschek ( ,-e,;-
reprehendend,^
non 9
simiiia t,;.Jit. Docet enim Su,-i,cm essefiliam
abba-
<""*"^-
;i;j,,i
^ost S. Patri-
,uncte.pcris
tiae Ma,ii (3)
i
Limericensi ' --
f
-
f--
,
;
ZZ^It^lto
hierarCiae
sacrae statu,
J,
.
vero fundata refctur
anno 1148) a
ma,ore,
""'
^,,^,., j
,., ; Scotonm
_
^
fidem
adhihens
elenchis Cistercens.s fil,at,o,s^,U
'!'"."';.^,^^^^,,.,^i.
,,,,,,,,,, ;>^rt;.
ii Surii fundatio
hoc assertum noi
Malachiae, 1. oa (/oih.m.. ..i.r--
.

inauu sna ti-adidit Congano


abbati nost.^o et .lle <e."..
r':;;^^;;;^.^,,^ ,,,i,siae
Hibernicae,
san-
fralribus, si,tuide,
annn 1151
Malach.as
,am d.u
causa
^^
^'
iurabit
subiecisse
quae ad an-
obierat. Haec ta,en forsitan
coc,l,a,>e,;mus
s,
^
"'/^'^X^Hi^toria
p
animad,>erte,-imus
haec aut sin,ilia
Co;,a,,
tunc
,u,n i i
^^_^^^^.^
pj,a,-onis,
p,-esh,jte,;
abbatis, verba : Hunc habui a
sanctiss.mo
pat.e ""'
'
.
-^ ^,.,-; , Da,naso,
scilicet :
N.m-
co,n.ne.,<lal..m,
Bernardum
m continua
.jesorum '^'*
;^
^,
^^^^^,
Hibe.nie.,sis
iam altera
enarratione
interpretalum
fnisse,
ncglecta,
ut '"
''<';"^i^,.3t ^t
legatun,
quem
petiera,,t
obt,-
saepissime,certatempo,;,mdisl,nct,one
Decreverat
domnus
papa
(Eugen,us) ,n
8. Cm nullum
hucsque
depreher,denm
vest,-
nera,
^
q,
odu,n
habueral
gium ecessitudiis
quae
Bernardum
inter a.
tm.n K
'^
;
Hiberniam
Iol,annes.
Bencho,-eses
viguerit (
Benchorenses
eium,
qu,ex *
\:^f
;,,,it
a.-chiepiscopos,
concilium
celebra-
l,ea Clarevallis no
eranl, ex
,ducla a Mala- ^
')-^o
^^^^^^^
^^. ^^
.^ ,^,_.^^, , ,,
chia refor,ationepotius
cum
Arroas,ens,bs
al,-
v l on
_.^^ ^^^,^
,,,,,,.
et ordn.av,
0, affinitatem
cont,-axisse
putand,
st),
nec a cl
.
__^
^^^^^^.^^^
g.^^^,^^ B^g.d,,,.
,.,
apudArchdall(f,)adhancaHatcmment,orecu,rat
"'^^
yicis de cetero
ante
ep.scopos
dequodamGonganoabbate,reiciedamputose-
convc.
. . ,V ,29 130
-
V-
^- - t"
'''"^''
?
'v\v n 7T-aoIo'SoI,
(1) Eca,>ia,t. Ei.t. ofMand.
lom. IV.PP^
'^9, 130
fgj^,,,;,,,.^^,,,.
Bigr.^c.m.W.f^^_^
^
(2 Op. cil., p. 3, not.
-
(3)
Oiigin-
Cuterc.. tom , P^ 3
U
^ _^^^
_ ^t, j,. g..
tom.X-X.
p.5394.
*7 Conrjanum
ftiisse
Benchoren-
aem. hnud
probnntur.
pp.221 sqq.--(G)
Dirfio.of.atioalB.o9raphy,io^^.y^^iy
Novejnbris
Tomus IJ.
habeat
AUCTOBB
J. D. B.
DE
SANCTO
MAUCHIA
EPISCOPO.
138
haqiologkis,
dum de
sanctorum parentela agitur,
habeai
praesessionem.
Solebanl
enim
sedere
pr
j^^^^^^^^^
^^.^^^^^
^^^^..^^.^^ offendamus, tamen suspi.
pedibns eius.
,aW
ausim
ipsum
Mugronii
<^[f
'^']/
^^
8 111. De
parenlibus
S.
Mala-
chiae.
D
Malachias
patrn
habuit
clericum,
//.isf rHi- *
l""'''
Malachiae
Bernardus tam alte
siluerit
Ahsque
ditbio prohe novit Bemardus quo
patre qua
malre
Malacliias
oriundus esset. Vtique
nonien
patris
harharum
quid redolebat, sed et alia
barhara
aeque
lalinitate
donavit. Nec oh vitam im-
proham fiUo
pater
dedecori esse poterat, nam
apud
omnes in snmma
honestatis opinione habeha-
tur ut
Colgan{i3)
non duhitaveril quin eum heati
nomine
insijnirel.
Quid eryo praeler Mur,ronii
dericatum
Bernardum
ad tacendum coegit? Usus
est magis vaija
dicendi ralione ne, quod multum
B
1 1 Anud
mernos
Malachias
uncupatur
Maol
M.ndhoi
0'Mungair
sire
0'Margair,
quod,,nler.
pS/./.
... 0'Manlon (1),
.-.VHr
lonsuratus
i7
onsecratussancti
Maodliog
seu
Madoa, Fer-
ZZUcopi,
filius
Mnnjair
sive
Marga.r.
Zerii
,^lo\uis fuerit
iUe
Mmc,a^?
E^ com-
--'-'-'?;2i^S;:t:""o-
:i>::Zha;:i;.
,endaciumimpingeretsimul no-
nem
nucl
:
Beatus "^
V""'' ,, ,-:.g
Brofe^^sor
omnem
verilalem
apenre.
scl>olasticusseupraec,puusteologae^F^^
^
,o...7 Malaehiam
Armaehanus
et ''^;"'"''
,f

'"^"^^;;!
palrem
hal.Learchischolasticum (14),
in notis sihi
tensi
monaster,o,
,n
^'"""^^^^"ZL finqil
aliquem hoc assertum
impugnantem e.eo quod
senliunt
Kmj (4),
Kdlen 5)
el
^'^" " ^'-
f^
^ ,t
,entia magni iuxta nomon ma-
gnatus 5''*''^'''*^^'^,,,
,
f Jii^j, o,i, Hua A/c
;;,</> nomine non intellegendos esse patrem
qui ex
perant,quae
nob,l,tat,s f^'^;"^^;"''";
;.,, ,,rf ,;^,,,
p(rim. S enim Mala-
Morgair.
hodie
Dochart,norum
d.cla, fe, lu^o, ,un^
^Zpate:
cuiuMihet tiihus caput fuisset, minime
Armachae ctm matre primaevae aetatis annos
transegisset.
Etenim, ut fieri solet, qui tribui praeest
infra suos fines
cum familia
commoratur. Prae-
ft pnrentelam
ex Hiberniae
magnatibaa
;
E
Morga.i...wv
... , rr- n\
du<: Sed huius
discriminis ratio inde, ut Knifj
(/)
monet,
repeienda est quod ilk
archischolasticus
inier clericos
anmmerahatur, et hoc ex tpsius Col-
gani sententia ita
scribentLs : Vox Fearleighinn,
hcet es
primaeva
institutione nunc
praelectorem,
nunc
scliolasticum.
denotet, usus tamen obtinuit
tereaopinarilicetnobiUores
Hibernorum, qui glo-
riae et potentiae gentilium suorum aeqne ac alii
u"apud s
seavocepuhlicustheologiaepro-
populi eons,dui.se videntur, nulU ru peperc^e
ui ajmu i^ii=wo
,
..t .^x..^..;h..<> -^nu, pn m.unM-aconmurerent.QUibus
fessor
denotetur. Et quia tale mmius obeuntes suo
stipeiidio
gaudebant, hinc in ecclesiis collegiatis
et
praesertim
catliedraUbus dignitatem schola-
stici habentes inter ahos ecclesiasticos numerari
videmus, et quia ex officio pubhce theologiam
profiteri debebant, scholasticos appellari, esto
munus docendi in schohs non exerceant. At cum
noluerit CoUjan Malachiam ^a(/-c clerico sive inter
ecctesiasticos aunumemto editum esse, ideo ipsum
dixit de parentela archischolastici. Belksheim
(8)
auieM,Kilhni^)acKing{\())nihilduhitantesy[A\A-
chiam chrico natum prochtmant. Qnnd Lanigan
effugere tentat contendendo Mngronium in schola
Armachana non8acras,sedprofanas litteras, do-
cuisse, allatis in suas partes Annalibus de Inisfal-
Ht minoribus natu ea munera conquirerent, quibus
toti genti maiorem gratiam apud omnes stabilirent
suamque
potentiam per latiores fines exercerent.
lam oero King (16)
anima-dvertit
archischolasti-
cum in
nrbeArmachanadignitateproximumfuisse
illi qui Patricii comorbanus seu successor tiuncu-
pabatur. Itaque Mugronius iure praedicatur inter
magnates terrae exstitisse. Subiciantur etiam quae
loco citato refert Lanigan; nempe Hibernorum
tum principes tum inclito genere cretos numquam
discendi curam neglectui habuisse, ac inter viros
qui prae ceteris sapientia clarnere recenseri eos
qui sua generositate maxime iUustres erant, ut
Fedkmidh Mac-Chrimthan,
Mummoniae regem
saecido nono, Cormac
Mac-CuUnan
etusdem
cuisse, allatis in sitas partes Annalmis de Intsfal- saecuio nono, uormac
mac-^minan ei.MK>"
G
/(11). At in enm insurgit King, afque animad- stipitis saeculo decimo, nec non Dubdahthe, qui
vertit in more ease positum nt cuiusUbd pecuUaris ex iUa nohiU gente ortus quae pUirimos annos
scientiaehctor nuncuparetttr sapiensin rehistorica, Armachanam sedem ohtinuit, ante susceptum
in notitia linguarum aUisve eiusdem generis. In ecchsiae regimeti Uctorem agebat.
casu vero praesenti, traditum est Mugronium sacrae
scientiae hctorem fuisse. NoUm ergo a communi
sefitentia recedere,quam valde prohahilem profiteor,
minime tamen cum BeUeslieim (12) dicam eam esse
omnino certam. Nec ideo opinor me reverentiae san-
ctissimo viro Makichiae debitae defuisse, quoniam
ex ilUs quae apud Colgan supra legimus nihil de-
prehendimuse quo dedacendum esset hunc archi-
13. Malachiae matrem multis laudibus cumula-
vit eiusqne gentem aUquaU modo Bernardus nota-
vit. Etenim Malachiae avuncidus erat vir dives et
potens qui locum Benchor et possessiones
eius
tenebat (17). Ergo soror erat illius qui, si hac voce
utiUcet, velufi Benchorensis abbafiae vice-doininus
eraf. Rccte igitur quod credam opinatus est apud
0'Hanfon cl. v. Hanna matrem Malacbiae
oriun-
iniprimia
matrem
ex
vice-
(loiiiinorum
Benchoren-
sium
yente.
r-
j"" ^' ""'" ' '"" ^ ~- - - -- -
scholasticum subdiaconi diaconive dignitate insi- dam fuisse de baroniis comitatus Dunensis,
atque
gniium fuisse, sed potius credendum est eum adgentemquandamperfinuissequaepropeBenchor
in inferioribus tanfum chricatus gradilms consti- sedes suas hal)ebat (18). Unde non sunt
audiendi
tutum remansisse. Id certo certius perlinet ad qui gentem 0'Hanratthy adducunt; nam isti, quod
illas minus honestas consuetudines qtias inter Hi- notat 0'Hanlon in Ui-meat-macha in
comitatu
bernosvigereaegretuUtBernardus;nihilominusex
Monaghan dominabantur. Tutiorem forsan
asse-
ilUsestquaeconsuefudoexcusarepotest.
AcUcetn quendae veritafis viam iniret qui
comprobaret
non simus qui aUquid miretnur quod in documentis
praedicU cl. v. Hanna placita,quae litteris datis die
(1) LifeofSt.Malachy, p.8. (2j Triaa T/mHma/.,
p.29U.

(3) Op. cit,, p. 59. (t) Memoir introd. to thv etirh/ Ilist.
of
the frimaeyof Armagh,i>.H7.~[b) Ecdesiat. HiH.of Irei,
lom. I, p. 189.
(6) Op. cit., tora. I, p. 351.
(7) Ibid.
(8)0p. cit.,p.m -(9)Loc.cit. -(10)lbi<lem.
(lI)Tom.
cit., p. r4.- 1 12) Loc. cit.
-
(13) Vid. sup. num. U. ( H)
Tom.
cit., p. 60.
(15) ViUe nura. 1.
(16) Loc. cit. (17)
Cfr.
Vitaenum. 7. -
(18) P.8, not.
29 ociobris
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 139
^ 29
ociohris anni 1858 ad v.v. 0'Hanion
(1)
kis
*-
his
siijniiicahal : Censeo Malachiae nialrem fuisse
de
faniilia
0'Gilmore sive Mac Giolla Muire, alias
0'Marna,
cpiae certe, non m\illo post sancli pon-
tificis
aetateni,siniul in Lecale ac Ui-Earca Cliein
dominabatui-.
Haec vero terra Ui-Earca Ghein
pertinebat
ad
septentrionalempartemquaevergit
ad
occidentem
regionis Loch-Cuan sive Strang-
fordLough,
quae est in comitalu Duuensi. Anno
1599,
haec familia Gilmore districtum Bangor
circumiacentem
possidebat, ac saeculo decimo
quinto ex eadem familia nominabanlur comar-
bani laici
Bangorenses. l)e fratre ac sorore sancti
Malachiaej90s(fa
in ipsa Vita sermo recurret
8
IV.
Chronotaxis
vilae S. Mala-
chiae.
Chrotiotaxi
Quuttuor
Magistro-
riim,
B
quoad
annum
electionis
Malachiae
in Arma-
chaniim
episcopum,
reicienda.
14.
Dixinius supra (num. 3 ineunte), Quattuor
Maifistros
de sancto pi-aesule Malaciiia nonnulla
tradidisse.Quocertinsstatuatiirquotemporesingula
contigerint,
haec
rompmdiose
conmemoramus (2).
Itaqm
ex eorum pde, S.
Malachias anno 1124 se-
dem
Connerthcnsem
ohtinet. Antw1132,
trienniopost
Celsum
emortuum^petente
clero, Patricii successw-
nem
consequitur.
Anno 1134,
Armachae facta est
ahhatum
mutatio, ac loco Niall eligitur
Malachias.
Anno 1135,
Malacliias,
Pairicii successor, haculum
Jesu
inquirit,
qucm septima iulii e latehns profeH.
Anno
JJ56-,Malaciiias,
Patriciisuccessor,
visitatto-
nem in
Mummonia
instituit^machlixesuffectusest
Niail filius
Aedhi ; etpropter
bonum pacis, Patn-
cii
successionemmixchms
reniittit.Aunoll47,ope-
ram suam
praestatm\^c\iv^.s
ut Tadhg Va Bnain
vinculis
sokntur. Anno 1148,
celebrat
dedicationem
ecclesiae,
quae in colle de Knock,
iuxta civitatem
Lonth, aedificata
est, ac ante iter romanum,
qnod
secundo
aggreditur,in
insulam
Patricii,
quaeuna
est ex iis quae nuvc dicuntur
Skerriesin
comxiatu
Duhlinensi,
synodum coegit.
15 De ista eventuum
successione
modo descri-
pta
inquiritur utrum
Quatiuor
Magistn cum
S Bernardo
conveniant.
Optime
quidem
concor-
dant amhae
narrationes,
siduoexcipiantur,
ninn-
rum
annusquoCeJsus
vita funcfus
est,
etannus
quo,in civitate
Lismorensi,
Cormacum,
Mummo-
niae regem, sede pulsum, tanta sibi
famdianate
devinxit Malachias, ut ipsum in
discipulum
habue-
rit. Et primo
quidem, ad annum
Celsi
emortualem
quod attinet, ut Bernardi
narratio
in
computandts
annis sihi constet,
necesseest
ui
Celsus
anno IW
ohiisse
credatur,quem
iainen
Quaitttor
Mag.stn
nonnisianno
1129 rita
cessisse
"'^"f
. ^j'^;^'^
enim Bernardus : Anno
aetat.s
f"^-^
ng;^"^
octayo,MalachiasintravilArdmacham{3).
teste
Bernardo,m^ch\as
vitam
morte
clausUanno
aetatis suae 64,
Christi vero 1148;
unde
natusest
anno 1094 ei
Armacham
intravd "
"^^;
lam vero,iuxta
Bernardum,tunc
a
^*^f<^^'l''
effiuxit
quinquenmum;unde
consequUnr
^e
-
nardum in annum ^^^
r^^^^'''',!^''':''^
"^^
quem Quattuor
Magistri
mortuumdicun
lapnU^
inni 1129. Cum autem
chronographr
Scoto.umur^
putentur seriem
Patricii
successorum
cur,os,u^
notasse, tuiius puto iUis
^^'^^^^:^' ^.^'''''
^,
nardoquiproin
errarerit
<'^-'o
tr.gesmo
ecun^^^
ascrihens, quae tanium
hiennio
post conitge^
unt.
16. Hicforsitau nonnullilifem morefmnt quod in
'^* """" 9^
definiendo anno 1094 uro anno uativitatis S. Mala-
""'"*
f*?
S Mfti&cbi&B
chiae, relicta communiori senientia, docio viro
0'Uanlon
(4) adhaeserim, cum CoUjan (5),
Lani^
gan (0) ei Bellesheim
(7)
annum 1095 statuerint. Sed
quid taniillum discrimen curemus? Nam isti ei
quotquoialii, utopinor, qui rfe orrfi/ianrfa Malachiae
chronotaxi tractarerunt, ut sancii historiam apri-
mis cunahulis usque ad annum 1124 deducerent,
praeter Vitam auciore Bernardo, nuUam docu-
mentorum copiatn hahuisse videntur, Quid ergo
mirumsisinguli legendo Bernardum eum suo modo
interpretati suni ? Et eolaiior paiet interpretatio-
nnmcampus,quo pauciora minusvedefinitaintextu
Bernardino tradita sunt nohistemporum momenia.
Etenim a nativitate sancti usque ad susceptum
sacerdotium unam iantum rem aliquali modo Ber-
nardus definivii,
scilicet Mulaciiiam anno circiter
aeiatis suae vigesimo quinto sacerdotem ordinatum
fuisse, id est anno Christi incarnati circiter 1119.
Ah hoc tempore usque ad annum 1124 in civiiate
Lismorensi plene res ecclesiasticas ac ritus ro-
manae Ecchsiae a Malcho sancHssimo episcnpo
^
edoctus est, et in civiiate Armachana locisque cir-
cumiacentihusministerio
aposiolico strenue operam
navavii, donec omnihus petentihus hoce anno 1124
facius est Connerthensis episcopus. Quam sedem
cum tene}-et coactus est durum sidnre exHium, de
quo iam paucis agendum.
\7.Dissentit,utdictumest,a
Scotis S.Bernardus 9""^^**,^'
in siynificando
tempora quihus artam cum Cor-
'^^'^^1^/^^^
maco,
Mummoniae
rege,amicitiam
S.Maiacliias im-
vit. Nam cum primo (8),
nondum
episcopus,proin
anfe annum
1124,in
cimtateLismorensiversaretur,
Cormacumsede
pulsum sihi discipulum acfami-
liarem
amicum hahuit; Cormacus veroin
regnum
restituius,
elapsis iam fere
quattuor amiis, dum
ferro et incendio ecclesia
Connerthensis
vasia-
haiur, profugum
Malachiam
omni
henignitate
excepit.At
traditio
Scoim-um refert
anno 1127 sede
pulsum fuisse
Cormacum.
Sic enim Magisfn: Arnio
1 1 26 tanta belli
proccUaHiberniam
pervasit ut per
menses
decem et tres, Celsus sede sua
abfuerit
pacis
componendae
causa. Anno U27. terra niari-
que
Toirdhealhhacli
ua
Conchobhau-
exercitum
suum usque ad
Corcagiam
inMxmuuonia
dedusi
,
ac
incivitatemLismorensemCormacumtugavit.
^
Donnchadh
Mac
Carthaigh
depulsus est in Con-
nauciam a
Cormaco Mac
Carthaigh,
ubi a sua pere-
grinatione
reversus
fuerat (9). C>-W'-.
' ^;""
leniani
Bernardus
ac
Quattuor '^^'-^'-^^
'^^'
statuatur
Cormacum,
qui anfe annum
lUSnxd-
Uim regiam
potestatem
^ercmsse
vuletur,.nt.a
hre-
ZZn
tipusjteraio
eademcalanutateaff^
fuisse.Se<lquiultrohanchypothesnncomp^^^^
Superest
itaque
inquiratur
cuipotu<sfide
s,t adht
hLa,
BeriardJan
Scotis.
Scot.
i''

0'Hanton (10).
prohahilifer
qmdem,
^i-
^^^'^
tnnmrum
ad Ista
speciat in
qu.bus
extianeus
pt
nonsit
duhitandum
de
maiorihus a
Cormaco
Ma
hchi-^e
exuli
collatis
heneficiis,
quaeque a rege sede
(3) Videsis infra Vilam, ""- '"- *
^^. at, lon,.
IV,
(5) Triae
Thaumaturga, V-
2- 1'
"''
num.5.-(0)O'Donovan.op.etloc.ciL
l
p.
42. innuunt,
DE
SANCTO
MALACHIA
EPISCOPO.
Ideo
Acta
bollandiana (17)
transitum Malachiae
D
ADCTORB
J. D. B.
quoad
ecclesiam
Thinenseni
transiU.
18. Mortuo
sanrtissitno
praeau
18. Mortuo
sanrttssnno
///u^. --'
Bernardinam
narrationem {la) consrai rraHsntim
Connerthensi
ad
Armachanam
ecchsmm
yn
-
^^^^^^^^^
^^
g^,,; / AngViam pacificum fuisse.
HHrfm(l)S.Malachiasei)0ca(s,;)nmHm(^9^^^^^
_
^^^^^^^^
.^^^.^
; ii58 talis esse neqtiivit.
tiri
noluif, ita uf per
triennnim
m
mp^
ooii i
^^^^ ^ ,i,
Sroti cum Anglis crudelia
Z^rZh^!rit<^"uf
per
triennium (2)
impro
invasor
Nigrlhs
tempUm
Dei
f^f^P^^^^
^^'jl;;-
verit. Sed anno
1129S.Cetsusdie)\
ppiscoporum Mn
derirfits od Chris
Malachias
viriliter
sese
accinxif,ae
post
isenurv
^^'- ^'"^ qnicquid illud est, Malachias, Deo
...f
V .
-
,. ,^
duce per
Claram-vallem
Botnam devenit, ubi
videturcumLanigan{l);indeindwersamsentm-
^^<^^^ P'
.. _ ._...... ..
dricertaminisfortunamArn,achamamwim
^>ton F

igrem,s est (Z).
Hueu.gue
Colgan{G)
consentire
videtm- c,,m Lanigan (7) ;
mde in diversam sentm-
Z^rj^^^^,;
^^^ras egit (20),
ac inde egressus, Ber-
tiam
ahennles.
Colgan
(8)
Gelas,,.
""'i;*'
^
^"
^^,^,
resalutato, in patriam rediit. In eadem via
tuil Malaeiuas, -''- '-;'
"'^fJ
^^
hospitatns esl apnd ,nonachos Ar,-oasienses S. Ma-
Lanigan autem anno 1137.
Colgam
()
""''"
{ j,
, ^-i,,,
(oi))
: Sanctae quoque
,7,7,. /,., le,npo,-um
quas Be,;,ard,,ssae
na,-
~.
^
Hibernonsium archiepisco-
,ratioiin,e.uit,sed,no,-esuopa,;nnde.dp^
"noMterfaciens.in.pedis
consuetudinibus
per voces Henniu,,,,
l,;emum. Itav.e
Lan.gno
pus
P^
,ppl,atis, lil,ros nostros et usus eccle-
erat ratio cur Colgan "'.
'

""e
,tcrils se um in Hibernian, detulit, et
0-Halon. ^ui m Vila Gelasn (10)
anno 137
m
t_^^J
P''
episcopalibus sedibus et in
p,.l.,-ocinal,;
Laniganlam.uam
suae se,,^,H^
e o^^e de co
p
p^
^^^^^.^^^^^^ ^^^._
fnlrrmn anmnt. nec aho innixus nuperrime Bel-
muiiib .nn> iuui. jc.
-,. -
iZZtMUi
anno 1137 Gelasii'episeopatum
nem nns.rum et bab.lum et maxnne d.vmun, u,
incohavit. Jfatn vero Lanigan mdtam aucforitatem
profert tiisi Annales ^''''Mariae Duhlinensis, quos
anno 1884 iti fucetn dedif cf. rir loannes G-ilbert{i^).
Trtcipiunt a Christo nato ac desinunt in annum
1427, hac adiecta clausula : Explicit... scripla per
inannsThoniaeCase clerici ecclesiaesanctaeWar-
hurgao virginis... die sahbati proximo ante festum
sancli AMelmi episcopi. anno Domiiii milU'?imo
GCCCXXVII. His amudibus minime cogimur ad
amplectendam doctoris Lanigan sentenfiam; nam
quod spertaf ad f/n?(osMalacliiae,f/o,s iuquirimus,
ut recte Gilbert (13)
animadverfit, tnanifesto
apparet eum praeter Bernardi opera non alios
fontes adivisse. Ergo de inferpretatione vocis trien-
nii dispufamlntu esf. Quod, cui fibuerif, Hle utique
agat, nolim hac de causa lites nwvere. Conce-
damus igitur Malachiam nostrutn anno 1137 ab
ecclesia officium siif;cipero et observare praecepil.
20. Anno 1140 (2i2), in patriam redux, nihil mo-
rafus saluti ac perfectioni suorum totus incumbit.
Sed fanto Clarevallis desiderio tenebafur ut quasi
irrequieta esset anima eius, donec in partihus Hi-
herniae et ipse suatn Claram-vallem haberet. Selegit
igiiur fratres quos misit ad sanctum ahbatem cum
litteris nunc amissis, quibus Bernardtim rogabat
xd quam citissime duos salteni ex fratrihus ihi ali-
quando relictis ad coenobium incohandum remitte-
ref. At quomam ex tota Vita sua nobis Malachias
exhibetur vir in rebus spiritualibus rite exercitatus,
non censendtis esi has litteras dedisse ante finem
anni 1140, immo potius anno 1141. Sciebat enim
tirones saltetn anni spatio indigere ad novam istam
disciplinam addiscendatn. Attamen amico suo
Bernardus moremgerere nohiit (23),serf antio 1142
Mellifon-
tanam
ahbatiam
iiistauravit.
Roniam
tftendit,
De aliis
p
Armachana ad Dtmensem ecclesiam transiisse,
eosinpatriatnremisii{^),tiatninhuncammtncoe-
cui deinde iamquatu pastor bottus ad morfem nobii MeUifontatii exordia referenda puto, secutus
usque praefuif. lanuuschek (25).
19. Atuto millesimo trigesimo oeiavo vel trige- 21. Anno Chriati ii44, Malachias facius,
indc
sitno HOHo, S.Malachias Rotttatn primo tctendit. ab Armacha relicta, episv.optis Dunensis,fuudasse
''"'
^^^ .^
Eietiim prius quatn iter aggrederetur traciare ferturmotiasteriumlobhairCinnTragh
seuWwidi?'
g
jfalachiae,
coepit quotnodo defuucfi frafris Christiaui seinen Ligni, qno in loco nuiic est civitas dicta Neivry
suscitaret.
(14). Fratrem auiem antio 1138 obiisse in comitatu Dunensi. Praeterea iti Vita S. Gille-
fradunt Quatfuor Magistri, itnmo die 12 iunii, si herti Senijtrinqametisis {^Q)
tradifur iste sanctus
Ware{\^)vera srripserit. Atfpii in Bernardina ad Eugenium III papain, in Gallia moran-
nairatione itifer Christiani obitutn ac iter iucep- tein, profectus, ab eoque Cistercii exceptus, in
tum vix ullae tnorae ititercesserutit. Ergo probati- S. Malachiae familiaritatem devenisse
praesuVisque
dusvidetur pro ititiere rottiano annus trigesimus baculo fuisse donaius. Quomodo scribentem ista ab
octavus. E contra Bernardus narra^ Malachiam errorevindicet mdeat ipselector,quoniam
mediante
anno quo mortuus est, a tiovem atinis in tisu septetnhri atini 1147 Cisfercii fuerit Iteatus Euge-
habuisse palefridum, quem a Walleuo doiio acce- nius
{^1)
papa, nec atite tnedijim annuin 1148 ex
perai{\^). lamvero MalacMas oWti anno 1148. Hibernia profectus sit S. Malachias, quo scilicet
Hiberniai'. tom. I, p. 773.
i9) Ibid., p. 773.
(10) /,ii
of ihe Irish Saints, tom. UI, p. 9(Jfl.
(11) BellesUei
.ives
. p. 90fl. (11) BellesUeim,
Geschirhte der kalh. Kirche in Irland, tom. I, p. 355. _
(12l Chartulariea
of St. Man/s Abhn/, DubUn, tom II
i>.
241-86. - (13) Ibid., p. cxn. -
(U) Videsis infra in Vit^
nuifl. 20. -
(15) The Archbishopa and bi$hop$
of Ireland
infra Vitam, num. 21.
(21) In libro fundationis
abbatiae,
apud Go3se, Histoire de Vabbaye d'Arrouaise, p.
5i0.

-
(22) 0'Hanlon, op. cit,, p. 82 not.

(23) Migrie, P. L-
tora. CLXXXII, p. 1095 -
(24) Ibid., p. 1095 (25) Op.
cit..
p. 70. -
(26) Act. SS., tom. I Februarii, p. 572. (27)
Jaff6,
Regesta romanorum pontificum, p. 629.
anno
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 141
thque
lihris
abeo
A
anno ex communi sententia, praesidentibiis Gelasio
ji)'tnachanoetS.y\i\\in^\naJhineus{ppiHcnpo,coacta
est in
Inis-Piitrick sijnodus,rui iiiterfuentnt^prae-
ter
levitas inferioris gradus, episcopi quindecim ac
sacerdofes
ducenti {\).
22.
Horum quae gessit Malachias /iem facia-
mus
inquirendo
num vivus lihros aliquosediderit.
Et
negotive
respondendum videlur. Etenim tales
hucusque
nuspiam prodiere,nec, in Vita conscripta
a
Bernardo,quicqufitn
invenitur ex quo iure conclu-
datur
tales tunc temporis exstitisse. lioc argumen-
ium,
licet
negativwn,opponimus illis qui Malachiae
inscripserxmt
hanc opnsculorum seriem
(2) : Goii-
stitutionum
coinmuuiuni liber unus: De legibus
caelibatuj^.
Hber unus ; De tradifionibus ;
Vita
S.
Gulberti ; De peccatis cl reniediis, liber unus
;
Conciones
pUires. Huiuscemodi tractatus confe-
cisse
niinime dedecet viriim apostolicum, cidus est
tam
scripto qnam verho veritatem titeri atque dif-
fundere, et si hoc novisset Bernardus, nonne ad
cumutum
laudis qua sanctum amicum extulit, ver-
bulo saltem idipsuin memorasset? Cum enim non
semel
indignabundus
episcopis mercpnariis ad
eorum
erubescentiam
suum Malacbiam obiecerit,
cur
siluissetrem,
qua apud omnes maiorem com-
wendationem
consequereturfSed^Slnlixchhs,
utpote
vere
humilis, ea suh modio teniiit? Esto. An Con-
ganus et fratres
hibernici eiusdem humiUtatis vin-
culis
stringebantur ? Ad alia opera Malachiae
quod spectat,
epistolis quas Bernardo scripsit (3)
temporum
iniuria non pepercit. Tandem apud
0'Hanlon (4)
editus est celtico idiomate hymnus
cuius
Malachias
anctor
praedicatur, et cuius
anglica versio incipit : The first day ofthe jour-
ney, Of a soulto pay its tribute.
Aucrou
J. a B.
m variia
misfialibus.
B
V.
De
missa
el
oiticio
honoreni
S.
Malachiae.
in
De missa in
hotioreni
S. Malachiae.
23. Quales fuerint
Cistercieuses
et imprimis
Clarevallenses in colendo
Maladiia
discitur ex his
quamur veniam peccatonim et bealificorum obti-
neamus ^Tatiani meritonim.
Postcommunio. Praesta, quaesumus. Domine
Deus noster,ut ecclesia tua,quae de B. Malachiae
pontificis tui veneratione lactiitur. el sanctitatis in
praesenli bona sectotur ct in futuro beatitudinem
capiat sumpitcrnam.
24. Re quidem vera, passim in ynissalihus manu- Offieia varia
scriptis Clarevallensibits bibtiothecae Trecensis
loco non suo reperiuntur istae orationes propriae.
Itu in cod. signato num. 407 ad calcem, pageltae
alteri cuidam annexae inscriptae sitnt, dmn
missa cum oratiojiibus de communi invenifur fol.
146. Quod et in codicibus nwn. 586 ac 803 obtinere
perspiciet, qui contitlerit foliitm 172 prioris citm
folio 188, ac folium 207 posterioris cum folio 236.
Missate Cisterciense ttjpis datum anno 1487 com-
munes tantitm exhibet. Sed in eo qitod anno 1006
et 1027 Parisiis prodiit, die S. Malacliia sacro
adiecta legitur hnec nota : Quando vero per annum
de eo dicitur missa, assumuntur coUecta, secreta
et postcommunio sequentes, scilicet quas diximus
proprias. Parisiense anni 1657, suppressa notula,
g
nullas praetrr proprias habet, nec aliter Parisiense
anni 1609 et Antvcrpiense amii 1762.
25. Officia
quae hene inulta nobis servarunt
manuscripta Trecensia, praeter orationem tum
communem,hoc tantitm diversa apparent quod alia
longiores, alia breviores lectiones habent. Brevissi-
mas continet codex signatus num. 1158, hreves co-
dex
1977,protixas vero codex 1160. Omnes tamen
constant sermone
S.Bernardi:UquQi dilectissimi.
Servat museum
bollaiidianum
t)reviarium Cister-
ciense saecidi decimi sexti, quod P. Victor De Buck
coniciebat
pertinere ad editionem
Parisiensem
anni 1534
;
praebet autem ex eodem S. Bernardi
sermone tales tectiones quae mediae siint breves
inter et prolixas.
26
Hymnusiiieproprius,qniincodicibus
Ire- camhymno
censihusnumm. 763, 1160 et alibi descripfus est, non
proprio.
erat ubiaue apud
Cistercienses in usu. Nam \ene-
tense missale anni 1504, in festo S. Mdach.ae,
CUtllS
ledione ex
S. Bernardo,
s%ueU ,lece.Mr
ut IV i<J-.
-P^-^^^ .^
^^ ^
^
i^-.
.uo.llaU.n
est
territorio
Bisuntinensi,
monasteno
Bel aevaJlis tanu vinp
;
veneralione san-
S. Petri episcopi et
confessoris
Hat officmm
sjcut
^'
ff;
' ^'
"Jr^l observamus,
liaec pro-
festo S. Malachiae (6).
Mann^ue (7)
atat al.ud cto um,
jo nM
^eslolamur,
capilido aHi
1191 latum,
sed apud fulm-a
nob.s
^utna^ia i;
.
S.
Malachia
commetno-
ralionein
faciuHt,
iiibens : Nonis
ni
slatutum in
Martene non
exscriptitm,
ita
novembris in
territorio
Lingonensi
monasteno
Claraevallis S.
Malachiae,
episcop.
et
confessor s
officiuu, sicut in feslo S.
Nicola, P
" 8^
"/^
Froinde^uarto
nonas
no.embns
'^9e>>aturm,ss^
Statuit.
Orationum
tan.en,
quae
prw.o
d>ctaefue-
runl
communes,prius
aU,,uantulun, ;'
deinde vero
omnino
propriae ^""1
'tfecfe,
sa^^et^
Collecta. Dcus.
.p.i B.
Malach.am,
ponl.ficem
attentiores
fo.-e nos
convemt,et
umlatom .n eo-
rum
sollemniis
diligentius
custotoe
o.tl.nat et
defiuit
.lon
improvide,
quod
sollemn.tas B. Ma a-
chiaeepiscopi
et
co..fessoris.cui..s
corpus m eccle-
siaCla.-aevallis
requiescit,
devot.one
qi.a congru.t
cmn
duahus
missis et
responsione
.n vesper.s
celebrelur
per
ordinem
universun. (9).
28.
Litaniis
quoque
adiectam
^"luerunt Claae-
Jlenses S.
Malacl.iae
invocationem.
Quod testan-
Couecta. ucus.
H-
^^-
;
^^^
,,Htatis
turUtaniaemaioresq^ta^h^nntui-JoUo^
luum.
sanctissmiopatn
Beinauio
VLrae_^^^
^^^ ^^
quarti des
atri
Bernardo
verae
car.tnfs
^-.
'- "
"^
^
^
,o3i
manu
saeculi
decimi
iasti,
coucedepropit.usut
et
'^^^^^J
Manuscripta
Trecensia nu,
consensus
noxios
caule
v.te-
V'"'
J^^'
f
,,,,,
sahbati sancti,
.nter
..: ,.,c nmicit as
semper 40/
etUUm
iiinn,
\inl.nchiam, cum
foedere dulciter
sociasti,
pravoruiu omnium . .
npr
;
'-"^
,ni.itiaesacrasam.c.t.as
semper
,,,,,.

.is,
Domiue,
quaesumu.
'^
^^^Zt:
^^c^ice
aLn
407 inscri-
sidimmissaieconficiebatur.
Secreta. ocui-cLB,.
Prosit
nobis,
int:;edo.,te B.
Ma.achia
pontificc
tuo.
praesen
oblatiosalutaris,ut
per hanc
cuuclorum
conse
, . 100 _f2^0'Hanlon.
op.cit.,p.l83.
(l)Lamgan,op.cit..p.m-('!)^"
,85 sqq.
-{3) P. L., tom. cit.
P-10^''--t*^^V
co?.
1272.
-
-
(5)
Martene,
Thesaurus
novu$,
tom. IV.
ptum est
(9)U)id.,col.
1513.
g
yj^
nomenqag
litaniis
adieiittit-
14S
AQCTOnR
J. D. B,
DE
SANCTO
MALACHIA
EPISCOPO.
Brus,
dominm de Atniandale, qui sihi Scotiae
re-
ii \7l n^t..onlolionPCOri)OriS,de
gnum
mulicavif,
ClarevaUensihus ten-am
suam
^
VI.
Uetran!5iaU0nt.tui|^uj ,
j^^
OsHcroft
diplomate firmavit ad sustineU,nn
reliauiiS
S.
Malachiae,
deqUe
/-re coram
heato Malachia(9); et, eodem
' ^ , . .
fjt^mo, in
capitido generali pelitio domini
abbatis
eiuS
CUltU M)
HlDernia.
Claraevallis, ut possit habere luminare
coram
A

c/, //;n Ber- tuinba S.
Mulachiao exauditur (10).
D. iransla- 29. Ex priori
sepulturao., "
'^ ^
.^..
^ Ceterum quae fuerlt sor. religuiarum
san-
fn,corpoH> ,,,
u,Musfuerai
ad uo,u, '"/
J
.^^^;;, ;,;,, dixerunt D. Guiynard
ac
S.Mal.ohe.
busoctol>risai
W4,M,ca,u,^lsm^^-^^ ,
assentientes p,-o!,aiile
cense-
transla,,.,,,
fuisse
ante annun, "^
"
f
' .,
',, ;
L.arma, ,,ui ah anno 13,2 a,l
tualis Her,c,
crd,al,s
^""'"7-;;f'i^^^Ma-
,
m5,Clareramsibus p,-aef<'it (n). beati antis,i,is
Metur

his guae
^"'7'"";'
^^," ^;'^",
^s
'
0;- co,po,-e seiun.isse
{m.
Anno vero
1790,
^^.l !':;?.i.....f .f mn^no desidcrio prae-
maffuam
dlam, quae Joca sancta mtsere vasfav.t,
cnpitt
tt
^i'<tchio,
si^ctorun;
confessorum
Chri.fi Bernardi et Mala-
caput vascuopretwso quo recondehatur extractun
iiitentionesibiadlocumsepul-
secum ahstuht ;
et postea D. Caroh
CaffarelH,
praefecto
prorinciae Albuleusis, tradidit, qui, die
24 decemhris anni 1813, tanium thesaurum eccle-
sine cathedrali Trecensi dono dedit
(13), uhi hono-
rificentissime asservatur. Forsitan cmn capjite
sepositum est hrachium unum, nam in authentico
chiae, quemque ea
.
lurae praeelegit ui in die generalis
rcsurrectioms
praefatis sandis adhaerens,
quicquid meritorum
sibi deorit. sanctissimorum
contubernalinm suo-
rum meritis adipiscatur.
Forsitan ad annum fjuo
facta fuerit translatio definiendum
adducet quis
Librum
sepulcrorum (3),
quia in uUima quae sacrarii elencho, quod die
5
septembris anni 1405
E
anno 1080 {i) dc hoc libro fucta fuit recensione, Ugi-
tur ad annum 1190 : procurante doniino Hcnrico
cardinali. Iranslatus est prope princeps altare
B. MariaeClaraevallis, et ad dexteram hospitis sui
sub mau?oIeonon mediocris operis magnificentia
constructo collocatus est. Sed quam incertae fidei
sit iste liber, allatus locus demonstrat. Ftenim
errat in anno emortuali Henrici cardinalis sta-
tuendo. Kec ch-onicon ClarevaUense
(5)
quicquam
ad litem dirimendum praestat;facta enim de Mala-
cliia sauctis anmimeraio menfione, ceiera omittit.
Verisimileputarim anno 1178,qiiando actaestcele-
hrior S, Ikrnardi translatio adtumxdum,quem per
sex secula ohtinuit, etiam S. Malachiam ad dextram
dilectissimi sui fuisse delafum, ne (juos ornforium
B. Virginis coniuncios habuerat, nova hnsilica sepa-
raref. Attamen cum iraditum sii apud Clareval-
lenseshanc beati praesutis translationem ab Ilen-
rico Albanemi cehhratam fuisse, tufius erit ojnnari
sacram Malachiae gleham ad novam basHicam
delatam fuisse dumj)er annos 1188-80
(6)
in his ac
finitimis regionibus legationis suae fungens
officio
,
in coenohio morabatur. Ceterum quod apud Man-
'
rique
(7)
desumpfum legitur ex Gulielmi Annali-
bus hibernicis, scilicet anno 1191 sub Garnerio
ahbate celebratam fuisse Malachiae translntionem,
si quid reritatis habucrit, nihd nisi reliquiarum
elevationem
signifu-are potest, seu tumuli tanium
nj)eritioncm, ut avulsis sacrnrum exuvinrum par-
ticulisiamfieret
safis pietnfi fratrum
,
praesertim
de Hihernia, qui snncti
confessoris reliquins
effin-
giinhant.Etenim in Annnlibus sanctne Mariae Du-
hlinensis nd annum 1294 ita relaium est : Reliquiae
sancti Malachiae episcopi de Glarevallc in Hiber-
niam sunt adductae et in moimsterio
Mellifontis
et ceteris
monasteriis
ordinis
Cistorciensis
cum
magno honore sunt receptac
(8). Atiamen
Clare-
vallenses ad patrum
suorum exempla
sepulcrum
tanti vtn plurimum
,uni venernti,
quod
probant
sequentia
documenta.
Ad nnnum
1273, liobertusde
(3)Vide-
Lalore, Le
319 Henriqucz.
Fasciculm
florum, Dist .il v,.i i .i
-
(8) Gilbert. tom cit., tom. II, p 270 - .qi n
'
Clarevaltenses confecei^unl (14),
inscriptum es(;25.
Brachium beati Malachiae in argento cum lapi-
dibus prociosis et anulo indigito (15).
31. Beliquum vero S. Malacbiae corj)us, ut
pauca ex Utieris illusirissimi domini Emmanuclis
Ravenet, Trecensis ej)iscopi, die 6 ianuarii nnni
1875 dntis mutuemur, anno 1793 in ecclesiam
jyagi Ville-sous-Ferte nuncupati, in quo abhatia
sita erat, translatum, in ipso sacrario, ea qua
allatum est caj)sa reconditum, ahsque honore re-
mansit ad annum 1837, quo, nescio qua incuria
aut ignorantia, commixta sunt beaii pontificis
lijysana cum reliquiis divi Bernardi et aliorum
sanciorum, quae una cum S. Malachia ad ecclesiam
praedicti jynyi fuerant delatae. Harum omuium
reliquiarum cjuae in nova capsa die 7 aprdis
anni 1875 sunt reconditae, die 13 iunii anni eius-
dem, celebratn est sollemnis translatio ex domo
j)arochi, ubi nd tenipus asservabantur, in e-cclesiam
j)raedicii j)agi (16).
32. Vfrum antiquitus in colendo S. Malachia
Cistercietises imifati sint liiberni, certis documentis
ad j)raesens definirt nequit. Attamen docet D. Uee-
.
ves
(17), inira annum 1306 et 1307 in dioecesi
Dunensi in decanatu de Lechayll fuisse
cappeUnm
B. Malachiae saa-atn,cuius decimatio erat 9 3(4
de-
narii. Vhinatn sita sit, minime notaiur;
videfur
tamen aliquomodo j)ertinere ad terram
istam
S. Malachiae, quam Dunensi episcopo Malachiae
dedit loannes de Courcy, unde tocum
obtinuisset
quem nunc occupat ecclesia parochialis
Dunensis.
Tandem in decanatu de Dalboyn, eiusdem dioece-
seos, ecclesiae de Drumhoo atmeclehatur
cappeUa
antiquitus rocuta S. Malachiae de
Crumlin,quae
nu)ic est paroecia Siillshoroughensis. Erat ei in
Lismolyn,ntinc Bhhop's court nuncupato,
cap})ella
sancto
j)ontifici sacra, cuius decimafio sex shelling
ac octo denarii. Ex UUs autem quae aj^ud
0' Han-
lon
(18) leguntur, patet nunc uhique in
Hibernia
erga beaium Malachiaiu jjietaiem vigere.
(10) P. L., tom. CLXXXV, col. 1759.

(11) Trhor de aair-


vaux,
p. 238.
{12) P. L., toin. GLXXXV, col. 16G3 ;
cfr.
not. 2. 3. 4. -
(13) Le Trhor de Clairvmtx, \h 222 sqq.

(U) Ibid.,p.98.-(15)
Ibid., p.99.

(16)
Giiiguard, /^c/i?"
des trois tontbeaux,
p. 08 seqq. (17) Reevos,
Ecdeaia-
stieal
AmiquHien ofDown, Conmrand
Dromore,conaisting
of a taxation
of those dioceses in the year 1306, pp- ^l^t
26, 43, nota
g, et 47 iiota c.

(18) Op. cit., pp.


213 sqq.
deqiie aliii
reliqim.
li
Cultus in
Uibernia.
VITA
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
VITA S. MALACHIAE
143
D
Vulgatd
iuxla
MabiUonU editionem (P. L., tom. CLXXXII,
pp.
1073-1118), coUaiam cum
codicibus
bibliothficaepublicae civitatis Trecensis signatis numm. 426, 663, 799, 1176, quos, in recensendis
variis
lectionibus,
niimeris 1, 2, 3, 4, designamits. Servati sunt in uncinis tituli quos capitibus
praefixit
Mahitlonius,
diversa tamen eorundem facta divisione.
Inciplt
prologus in vitam beati Malachiae
eplscopi.
Semper
qiiidem
operae prelium fuit illnstres
sanctorum
describere
vitas, ut sint in speculum
el
exemplum
ac quoddam
veluti condimentum
vitaeliominum
super terram. Per lioc enim quo-
dammodo
apud nos elia.n post mortem vivunt
multosque
ex his qui
vivenles mortui sunt, ad
veram
provocant et revocant vitam. Verum nunc
maxime id
requirit raritas
sanctitatis et nostra
plane aetas inops viroruni a. Quam sane inopiam
super nos adeo
invaluisse
sentimus', ut nuUi sit
dubium iUa
sententia
nos feriri :
Quomam
abun-
dabii
iniquitas,
refrigescet
caritas
mulforum. U
ut snspicor ego. aut praesto aut propc est de quo
scriptum
est:
Fariem eius
praecedet
egestas. JNi
faUor
antichristus est iste, quem fames et steri-
htastotius
boniet
praeit et
comitatur.Sive
ig.tm;
nuntia iam
praesentis,
sive
iamiamque
adfuturi
praenuntia,
egestas in
evidenti est. Taceo
yulgus,
taceo
vilem filiorum
huius saccuU
muUitudmem
:
in ipsas
ecclesiae
columnas
volo
oculos leves.
Quem mihi ostendas
vel de iUorum
numero
qui
^dentur dati in lucem
gentium,
non magis de
sublimi
fmuantem
quam
flammantem
P Af -^, lumen
nuod in te est, inquit,
tenebrae
sunt,
quantae sunt
tenebrae?ms[
tu iUos forte,
quod non
credo,lucere
dixeris qui quaeslum
aestimant
pietatem
qui m
hereditate
Domini non quae
Domim,
sed magis
quae sua sunt
quaeritant.
Quid dico,
quae sua
ImV^ Perfectus
sit et sanctus etiam
sua
quaeren.
^uaque
relinens, si ab aUenis cor
"'^nusque con-
line;t.Meminerit
tamen.
qui s.b. usq..e
huc fo te
pervenisse
videtur,
eundem
ex.g.
sanct.tat .
.ra-
dum et ab ethnico. An non
miUtes su.s
mbentur
C
eontenti fore
^
stipendiis,
ut salvi
Uani ?
Magn^^^^
vero Ecclesiac
doctori. si sit s.cut unv.s m.I tum
aut certe, quod ad iUorum
impropenuna
pi opt eta
loquitur. ./
ut^populus,
ita et
^'^.'^^^^
J"
^
*
deformitatem
! itane
summus
mer.to
reput^
dus eril qui summo
corruens
gradu *,
haereb.t
V X ^"Ll
ne
abysso
absorbeaturP
Quam
r^u
tamen iste ipse in clero !
Quem
^tcn das nu^
co..tentunu.ecessariis,
contemptoren.
superQuo
....Lexesttamenpraen^^^^^^^^
aposlolorum
successonbm .
Vctum "
jlbenUs,
inquiunt.
his
oonlenU
smu.-
Ub fo='
haec
'
In libris
cernimus
eam,
sed
non n vir.s
ZLvero cle iusto,
quia
Ux Dei e,us m corde
r;S
et non in codice.
Nec
perfect.on.s
.s gr du.
Perfe lus carere et
nocessar..s P'^'-^
'^-^]
gratis istud.
Uti..am Bup-fl"'^P"f
"^
~j
Uti.,am non
cupiamus
in ">"' ^>"\'
^^
q^"^J
Forle reperias
q.,i l.oc
possit ?
Id
'l"'^^ '
~
sed vide
quidegimus.
Quaerebamus
v..m.^opt^
mu.n,n.Uormn
liberatore.n.et
ecce
aboramus
m
i,.venie..,to
q.,i se
ipsum
^f
">-.f^^f7;t
Optimus hodie esl qui non
est
n,m.s
malus.
Unde
P.01.
_>viJe,nust.-frte4.-(iut)sicul2.-
quoniam a terra defecit sanctus, videor mihi non
supervacue ex his qui enipti suntde terra, revo-
care ad medium episcopum Malachiam. virum
vere sanctum, et nostrorum quidem tempormn,
singularis sapientiae et virtutis. Iste erat lucerna
ardens et Uicens ; nec exstincta est tamen, sed sub-
mota. Quis mihi iure succenseat si readmovero
eam ? Immo vero non est quod milii ingrati esse
mei saecuU homines debeant, et onmis deinceps
generatio vcntura, si quem conditio tuUt, revocem
stilo ; si mundo restituam, cjuo digiuis non eral
mundus ; si servem memoriae hominum homi-
^
nem, cuius memoria in benedictione sit omnibus
qui legere
dignabuntur ; si me excitante amicum
donuientem, vox turturis audita fuerit
'
in terra
nostra. dicens : Ecce ego vobiscum sum omnibus
diebus usque ad
^
consumjnationem
saecuH. Deinde
sepuUus apud nos est : nobis specialiter hoc opus
incu.nbit.
Quid quod me inter speciales amicos
sanctus Ule habebat, et eo loci ut nulli in hac parte
gloriae
secundum
fuisse me credam ? Nec mer-
cede vacat milii tantae
familiaritas
sanctitatis:
priraitias iam accepi. hi extremis positus erat,
immo in
principiis. iuxta iU.id : Cum
consummatus
fuerit
homo, tunc incipit. Accurri ego. ut benedi-
ctio morituri
super me veniret. At iUe cu.n lam
membra alia movere non posset, fort.s ad dan-
dam
benedictionem,
elevatis
sanctis mambus
super
capul meum,
benedixit miW, et bened.ctio-
nem
haereditate
possideo : et
c[uomodo ego lUum
silere queam?
Postremo tu id m.hi, abl)a Gon-
gane/^iniungis,
reverendus
frater etdulcis
am.cus
meus, ac tecum
pariter, ut ex Hibernia scrte,
veslra iUa omnis
ecclesia
sa.ictorum.Libens
oboe-
dio
praesertim
quod non
eloquium
ex.g.t.s, sed
naiTalionem.Dabo
vero
operam, ut ea s.t pm-a et
^
luculenf a,
devotos
i..formans.
fast.diosos
,.on one-
rans
Sane
naiTatiouis
veritas
secura
apud me
es
intimata
a vobis,
ha..d aUa
prooul dubio
Stestantibus
quam
quae
certissm.e
comperta
sunt vobis.
Explicit
prologas.
ANNOTATA.
a In hao
praefatione,
S.
Bernardm.
nalioo
suae
adlilteran.
si
sun.pser.s,
nonnM -
"'^''^'^.
dere
videntur.
Na,n
inpr.or, ''
f'
'"~
ter
Malachiam.
Insuper
tpsi Berna,
do
as.ae
' om,_ 2.
_ ^
om. 4-. " ergo
4..
_- T
esl 2. * in ^-
:oenobio
SacraJiitHumconymiatw.
Comment.
CAPUT
PRIMUM
m
SANCTO
MALACHIA
EPISCOPO.
dem,
sistebat
gradum, et slans a tergo
magislri,
comperieiitc. expansis ad cae-
[-aptim qiiodammodo .ic
veluti
bat orationein ; et sic dissimulans,
magistrumdenuo
sequebatur.Istiusmodi pio furlo
puer
saepius
eludebat comiiem pariter et magi-
struin.
Non est dicere omnia quac eius principia
coiore
bonae
indolis decoravere :
ad niaiora atque
utiliora
currendum.
Unum tamen refero adhuc,
quod hoc, meo quidem iudicio, non modo bonae,
sed et magnae in puero dederit insigne spei. Exci-
TITA
. .

A\^ fto/Pifiinrdi- tus
ahquando
opinione cuiusdam magistri,
erat
SJIalachiae
exordia.Sacris
orai ^u^^^^^i^^^^^^^^
i
discipiinis quas dicunt nberaies,
*Kii inili*ltUS
MalchO
epl" ,wi;vit iUnm di^eendi cuuiditate. Ouippe extrema
Malachias,
liUeris
scopo
adhaeret.
Inciplt vita sancti
Malachiae
episcopl.
1 IPlERITIA ET
ADOLFSCENTIA S.
MaLACHIAE].

Malachiixs
uoster,
ortus Hiberuia de
populo bar-
baro a, ibi educatus, ibi Htteras
edoclus est. Cete-
rum de nataU
barbarie traxit nUiil, non magis
adivit illum
discendi cupiditate. Quippe extrema
iam
pueritiae
captans, ad eas Htteras anhelabat.
Intrans
vero domum, vidit virum ludenteni su-
bula,
crelirisqne
sulcantem tractibus nescio quo
notabih modo parietem. Et solo visu offensus
puer serius.
quod levitatem rcdoleret, reslHvit ab
60, ac deinceps illum nec videre curavit. Ita, cum
esset
studiosissimus
Htterarum, prae lionesto ta-
meii sprevit eas virtutis ainator. Tah quotlani
^l de sale materno
pisces maris.
Quam vero praeludio
puer pracparabatur ad
^^"
,. .. ....,: ...i...;..to,>,,.rh'iniim mnnohnt n fortiori aclate coiiflictur
euni qui se
ac pielati
(iata openi,
B
suave.quod
incuUanobisbarbariestamurbanum
proluHl civem
sanctorum et domesticum
Dei.
Qui producit mel de petra. oleumque de saxo du-
rissimo, ipse fecit hoc. Parentes tamen illi fuere
genere et potentia magni iuxta nomen magno-
rum qui sunt in terra. At mater, mente quam
sanguine
generosior, satagebat in ipso initio via-
rum suarum notas parvulo facerevias vitae, hanc
plurisilliexistimaiis
ventosa scientia Htteraturae
saecularis. Ad utramque tamen huic non defuit
ingenium pro aetate. In scbolis litteras, domi ti-
morem Domini docebatur. et cotidianis profecti-
bus respoiidebat ainbobus satis,magistro et matri
Nempe a principio spiritum sortitus est l)onum,
per quem erat puer dociHs et amabilis valde,
mire admodum omnibus per omnia gratiosus.
Bibebat autem pro lacte de pectore materno
aquas sapientiae salutaris, et fiebat in dies se ipso
prudentior. Prudentior, dicam, an sanctior ?
Utrumque
'
si dixero. non me paenitebit : verita-
lem enim dicam. Agebat senem moribus, annis
puer, expers lasciviae puerilis. Cumque ex hoc
cunctis cssut reverentiae ac
-
stupori, non tamen
inde, ut assolet, insolentior inveniebatur ; sed
C
magis quietus et subditus in omni mansuetudine.
Non impatiens magisterii, non liigilans discipli-
nae,non lectionis fastidiuns.non ludorum denique
appetens, quod vel maxime illa aetas dulce ac fa-
mihare habere solet. Et proficiebat supra omnes
coaetaneos suos in ea quidem Htteratura quae illi
competebat aetati. Nam in disciplina morum pro-
fectuque virtutum etiam super omnes docentes se
in brevi enituit, non iam matre tamen quam
unctione magistra. Hac solHcitante, haud segniter
et in divinis exercebatur, petere secretum, anti-
cipare vigilias,meditari
inlege,reficiparcius,orare
frequentius. Et quia ecclesiam frequentare nec
vacabat propter studium cl pro verecundia non
Hbebat. levare puras manus in omni loco ad cae-
lum, iibi tameu secrete id posset. lam tunc
siquidem cautus fuit declinare virus virtutum,
iuanem gloriam.
2. Est vicus prope civitatem. in qua discebat
E
manebat in fortiori aclate conflictum.iamque ipse
adversarium
provocabat. Et Malacbiae quidem
pucritia sic erat. Porro adolescentiain simili tran-
sivit simplicitate et pnritate : nisi quod crescente
aetate, crescebal simul illi sapientia et gratia apud
Deum ct bomines. Hinc iam, id est ab ineunte
adolescentia eius, coepit inanifestius apparere
quid esset in homine, etgratia Dei in iHo vacua
non videri. Videns enim industrius adolescens
quam in maligno mundus positus sit, et cogitans
qualem spiritum
accepisset,dicebat intra se : Non
est spiritus huius niundi iste. Quid isti et illi ? Non
est societas alteri ad alterum, non plus quam luci
ad ienebras. Mens ex Deo est, et scio quae in illo
donata sunt mihi. Inde mihi interim adhuc imio-
centia vitae, inde continentiae decus, inde iusti-
tiae fames, inde quoque illa eo securior quo
- secre-
tior gloria mea esf, testimonium
conscieniiae
ineae. Nil horum mihi iuium sub prinripe mundi.
Deinde haheo ihesaurum hunc in ficiili
vase.Veren-
dum ne impingat et frangatur, et effundaiur
oleum
laefitiae qiiod porto. Ei quidem non implngere inter
saxa ei scojndos distoriae ei anfractuosae
viae et
vitae huius difficillimum.Itane in momento
perdam
^
simul omnes,q\nbusah initio praeventus
sum,bene'
diciiones dulcedinis ? liesigno illi poiius a quo
sunt,et mepariier : et ego enim ipsius. Ferdo ipsam
ad tempus animam meam,ne perdam in aeternum.
Ei quod sum, et quae habeo omnia, ubi mihi aeque
salva uti in manu aurtoris ? Quis ita ad sei-van-
dum solliciius, ad retinendum potens, ad
resUtuen-
dum fidelis ? Servabit tuto, restituet
opportune.
Si7ie retractatione do me ad
serviendum
ilU de
donis suis. Non potest mihi perire ex
omnibus
quae
in opus jnetatis expendei-o. Forie et sperare
j^Ius
aliquid licei. Solei redderecum usura
qnidatgra-
iis. lia esi. Etiam cumulahit et
multipHcabit
m
anima mea virtuiem. Haec cogitavit
et
fecit,
sciens al)sque facto vanas esse
cogitationes
homi-
num.
3. fRELuaosAE viTAE tirocinium].
Erat
homo
in civilate Ardmacha \ ipsa est in qua alitus
est
Malachias, et homo ille sanctus et austerae
admo-
. ;
*. " M""
^i^^^uu.1
iviaiacmas, et nomonie i
pue
, <
uo magister ems frequenter
pergere solitus
dum vitae b, inexorabil
c.at
,110
solo com.te. Illo
emitibus
ambobus
cellam Imbens iuxta er.c.esia.n. ... .a
panter, ipse, ut postea referebat,
retrahebat
pe- ieiuniis et obsecrationibus serviens
die ac
nocte.
linafi
adil.
b
Num. 1.
-
1
enim add. 4. -=
et 3. 4.- (ad. c.) om 3 4
Niun.2.
-
Mpso3.4.-(sec.quo)o,.4.-l-o
3.
Nxim. 3. >
Ardmaca 2.

Ad
DIES TERTU NOVEMBRIS.
145
d
B
Ad
hunc se contulit c Malachias, formam vitae
accepturus
ab eo, qui vivum se tali damnaverat
sepuUura.Et
vide humilitatem.A primaeva aetate
in
sancta arte magistrum, qxiod dubium non est,
habuerat
Deum: et ecce iaclus est denuo disci-
pulus
hominis homo mitis et humilis
^ corde. Si
nesciel)amus,
hoc vel solo nobis ipse probavit.
Legant
hoc, cjui docerc quae non didicere conan-
tur,
discipulos sibi
^ coacervaiites. qui numquam
discipuli
*
exstitere, caeci duces caecorum. Mala-
cliias,
doctus a Deo, doctorem niliilominus quaesi-
vit hominem
rf.et quidem caute et sapienter. Quid
simile,
quaeso. afferre quibat, in quo aeque daret
caperetque
experimentura
profectus suiV SiMala-
diiae
exemphnn eis pro minimo est. Pauh opus
attendant.Nonne
evangelium suum. (luod non ab
homine
acceperat, sed a Cliristo, cum hominibus
tamen
censuit
conferendum, ne forte in vacuum
curreret aut cucurrisset?
Ubi ille securus non est,
nec ego.Si quis hoc scit^viderit ne non lam secu-
ritas
sitquam
temeritas. Sed haec alterius tem-
poris. Nunc vero sonuit in civitate quod factum
erat ^ et commota est universa ad inopinatam
novitatem.
Stupebant autem
' omnes et mira-
bantur virtutem ,
coque amplius quo muius usi-
tatam in gente fera. Videres tunc revelan ex
multorum
cordibus
cogitationes.
Plerique, hu-
mano affectu
pensantes factum.
plangere et
dolere, quod dilectus
omnibus
delicatusque ado-
lescens
duris se adeo lalioribus
uiancipasset. Alu.
suspicati
levitalem
propter aetatem,
diffidere de
perseverantia.
timere de casu. NonnuUi
temerita-
tem
causantes,
indignari et fremere in eum, quod
supra
aetatem et vires
iuconsulte rem arduam
fuisset
aggressus.
Verum ille sine consiho egit
niliil ^ Nam habuit consilium a propheta, qui ait
:
Boman est homini, si portaverit iugum ab ado-
lesceHtia;ei
addit : Sedebit
soHtarius et tacebit,
quia levavit se supra se. Sedebat sibi iuvencuUis
secus pedes Imari
. hoc enim nomen " v.ro. et
autdiscebat
oboedientiam,
aut se didicisse doce-
bat. Sedebat ut quielus. ut mansuetus, ut humihs.
Sedebat et tacebat.
sciens
secundum
prophetam
cultum iustitiae esse
silentium.
Sedebat ut perse-
verans. tacebat ut verecundus,
nisi quod suo illo
silentio iu Dei auribus
loquebatur cum sancto
David :
Adolescentidus
sum eijo et contemptus,
lusti-
C ficationes
tuasnon sum
ofc//(s.Et
sedebat mterim
solitarius, quia et sine socio et sine
exemplo.Quis
enhn ante Malachiam
districtissimum
vu-i propo-
situm vel cogitaret
attentare?
Nempe
mirabile
omnibus habebatur,
non imitabile.
Malach.as inii-
tabile persuasit,
sedendo
dumtaxat
et tacendo
Intra
''
paucos dies habuit
imitatores
non pau-
cos, provocatos
exemplo sui. Ita qui primo solita-
rius sedit etunicus
patris sui, fit iain unus e mul-
tis, fit ex
unigenito
primogemtus
m
multis
fi-atribus. Et ut prior in
conversione.
ita m con-
versatione
subhmior;
et qui ante
omnes
venit,
omnium iudicio supra
omnes
eminuit
> in virtute
Et dignus visus est
episcopo.pariter
et
magistro
qui ad diaconi
gradum
promoveretur;
et coege-
runt eum.
^
4. rOuDiNlBUS
INITIATl-S
EIMSGOPI
VICES GERIT |.
-
Hiuc iam levita
Dominipubhcese
adomneopus
,. .
,
pietatis accinxit : plus vero ad eas res, in quibu
<i,sc,pUnae ^ . -
j
viderctur.
Denique
cura eia ei
~rr mlSlma in
sepeliendis
detunctis
paupenbus.
Malachias
sucerdos
ordinalus
disciplinae
quod hoc sibi non minus liumilitatem saperet
quam liumanitatem. Nec defuit novo nostro
Tobiae rediviva a muUere tentatio, immo a ser-
pente pcr mulierem. Germana eius indignitatem,
ut sibi videbatur, ofTicii exliorrens : Quid facis,
inquit, o insane ? dimilte mortuos sepeJire mnrlHos
SMo.s.Et hoc illicotidie exprobrans ingerebat.Sed
respondcbatur nmheri stuUae iuxta sluUitiam
suam: Misera, tu eloquiicasti vocem tenes, sed vir-
tutem ignoras. Ita ministerium, ad quod coactus
f
accesserat, devotus tenuit, indefessus exercuit.
Unde et censuerunt etiam sacerdotale oiricium
imponendum illi : et factum est Ua.Erat autem,
cum sacerdos ordinatus esl, annos natus quasi
vigintiquinque^. In qua eius utraque ordinatione
si quid praetercanonum formam processisse vide-
tur, ut vere
^
videtur. siquidem infra vicesimum
quinliun annum leviticum ministerium, infra tri-
cesimum adeptus est sacerdotii dignitatem, donan-
dum sane tum zelo ordinatoris, timi meritis ordi-
nati. Ego vero istud nec in sancto redarguendum,
nec usurpandum consulo ei qui sanctus non fue-
rU. Nec contentus episcopus, etiam vices suas
^
commisU ei, seminare semen sanctum in gente
non sancta. et dare rudi populo et sme lege
viventi, legem vitae et disciplinae.
Suscepit ille
mandatum in omni alacritate. sicut erat spiritu
fervens. nec talentisincubans,
sed inliians lucris.
Et ecce linguae sarculo coepit evellere. destruere,
dissipare,dedie in diem factitans
pravamdirecta,
et aspera in vias planas. Exultabat ut gigas ad
discurrendum
-
ubique h . Diceres ignem m-entem in
consmnendo
crirainum vepres. Diceres securim
vel asciara indeiciendo
plantationesmalas.exstir-
pare barbaricos
rUus, pUuitare
ecclesiasticos.
Veternosas omnes,
neque enim paucae inveme-
bantur,
abolebat
superstitiones
seu quaslU)et,
ubicumque
deprehendisset,
malignUates
immis-
sas per angelos malos.
Denique
quicqiud inoom-
po^itum.quicquid
indecorum.
quicquid distortum
obvium
iiabuissel, non parcebat
oculus eius,sed
velut -^rando
grossos e ficubus, et sicut pulverem
ventusa facie terrae. sic coram facie sua hums-
modi
nitebatur totum pro viribus
exturbare ac
delere de populo suo.Et pro his oranibus tradeba
iura
caelestia
optiraus
legislator.
Leges dabat
plenas iuslitiae,
plenas
modestiae et
honestatis .
Sed et
apostolicas
sanctiones ac decreta
sanc o-
rumPatrura.praecipueque
consuetudmes
sanctae
roraanae
Ecclesiae. in cunctis
ecclesiis
statuebat.
Hinc est quod
hodieque ra Ulis ad horas canom-
cas
cantatur et
psaUitur
iuxta raorera
iraiversae
lerrae : nam
minime id anto fiebal, ne lu c.vitate
quidem.
Ipse vero in
adolesceutia
cantum
dKhce-
rat et in suo
coenobio
i mox
cantari tecit, cura
necdum
in
civitate seu in
episcopatu
un.verso
cantare
scirent
vel vellent.
Deinde
us.ira sa ubei^
riraun.
confessiouis,
sacraraentura
conhrmation.s.
contracturaconiugior.imA^quaeorauiaaut.gnora-
bant aut
uegUgebant.
Malach.as
de novo mst tuU
Et de his ista pro exemplo
suUic.ant. Nan. et pei
rotumhistoriae
textura
brevUatis
studio plurmia
^T"
O
EP.SCOPO
P.EX.S
IXST.
ADHVEHETl
- Cum
csset iUi
studimn et zrius
maX.s'
circa
cuUum
divi..or.m.
et
veneratio-
rr:;'Lramentorura.nefortedehisahqra^^^^^^
stitueret
vel
doccret
secus quam
ritus
haberet
TITA
Conftrt se ad
Malchum
episcoputtt,
et Cormaeum
regetn in
diseipulum
suseipit.
-'om.l.-v.m..i.-"efcnt..c.n.4.-"Ymaryl.
"
eriit add. i.
- ''
intra 4. -
'' ei.ucu.t 3.
Novemh'is
Tomus II.
Num.
4.
- '
vf. lun
processisse 4. - currendum i.
-
3 lione-te I. 4-
Num. 5. - '
^^.
j^
universaiis
VITA
m
DE
SMCTO
MALACHIA
EPISCOPO.
146
.
gjyg g(
niisericordiam
suam ab eo ; et exaudifu
est
D
universalisEcclesiae,subiitanimumadireepis
-
^^^^^.^ ^.^^^^
^^^. ^^^^^^ ^^^^^ intendcrat
ipse.
pum
Malcluim
V. qui se
plenius
de
ommuu.
^^^^
.^ ^^^.^^^^ solUcitus crat pro anima sua
; sed
maret.
Hic eral
senex
plenus
dierum
^.^^^ ^.^^^^^
innocentiae
Deus bominibus ostendere
tum.
et
sapientia
Dei
crat m
"'^'
f^^^_
..Qiens
quoniam sunt reliquiae bomini
pacifico,
quidem
Hibernus,
sed in
Anglia c^"^';'-;
^^;.^^^_ ^^^abaf
interim facere ludicmni mmriam patien-
rat in habifu et
proposito
monacliali
ii
^^^
^^^
^.
^^^^^
.^^^ penitus non sperabat. Et suscitavit
niensi*
monasforio,
de ^"^/^^"""^
.

^.
jpga
Deus
spiritum
vicini regis : neque enim unum
episcopuniinLesmorcivifateMumoniae
'_^-^.
^^^
Hibernia
regnum, sed divisa in plura. Hic
nobilior
inter
ceteras
regm
iUuis.
ini

^^
^
^ .^^^^ ^^^^^ ^^^^^ ^^^^^ repletus est zelo, et
desuper
collata
est
g^f
*'^'
"*
"'"
^T^
Jono
binc
qnidem
indif<nans
praedonum libertati et
doctrina,sedetsignisclareret.Quorumduopo
J^^.^^^
superborum. inde vero
>^
miserans
exempli
causa. ut
^^f"'''^^^^^^
regni
desolationem et regis deiectionem, descen-
scientia
sanctormn
Malach.as
''^^^^'^
P'
ait ad cellnlam
pauperis, suadet reditum.sednon
ptorem.Puerum
mente
captum. ex '"^ ^"^^
nersuadet.
Instat tamen. spondet opem. de efTectu
Ls
vocaut,
infer
confirmandum
sacra unc ^^e
P^^^^^^^^^^
^^^^^^^ ^^,,^.^^^
sanavit. Hoc ita notum certumqiie fm u iH^
non ^
^^^.^^^^^
^^^^^^
^^^^^^^^..
^.^^^
mox
coustituerit
<^^".'ZlZ^^n^^^^^^
Prop
nit'etiam
oppressionem pauperum patriae-
que idem
puer
ma^lumis
"
f
;';
^.
^^^
^ que
vastationem, et non proficit. Geterun. acce-
virilem
aefatem.
^urdo
/.uditum
estitm^^^^
q
Ueopiet Maiacbiae consilio. de
Z:^Z:^t^^
X^illependeLtls,vixtai^emacquiesci.
cum
sancius uuuiut
au.
^ __
g^^^j^^j, ^.^^ regem, et luxta verbum regis. sicut
fuerat
voluntas in caelo,tota facilitate pulsis prae-
donibus,
reducitur liomo in sua cum exsultatione
suorum, regnoque
restituitur suo. Dilexit ex tunc
rex ille etsemper reveritus est Malacbiam : eo-
que
propensius quo plenius in sancto viro digna
veneratione et amore compererat. Cuius enim
tantam meruit in sua adversitate familiaritatem,
sanctifatem ignorare non potuit. Propterea magis
in sua
prosperitate perpetuis
'
illum amicitiis
devotisque colebat obseciuiis, et libenter audiebat
eum. et audito eo multa faciebat. Et de bis satis.
Verumtamen non fortuitu factum reor quod ita
iam lunc magnificavit eum Dominus in conspectu
regum, sed quia vas electionis sibi erat ille, por-
taturus nomen suum coram regibus et princi-
pibus.
immisisset, duos quasi
porcellos ex ipsis exire

senserit. Pro his atque


huiusmodi
fama cre-
^
brescente,
nomen grande adeptus est ;
itaut ad
eum Scoli
Hibernique
confluerent, et famquam
unus omnium pater ab omnibus
coleretur. Ad
hunc ergo Mala<;hia3, accepta
benodictione pa-
tris Imari, et ab episcopo missus, cum prospere
pervenisset, benigne a sene susceplus est. Qui
amios aHquot cum eo mansit, ut per hanc tempo-
ris moram hauriret pienius de pectore veterano,
sciens scriptum quia in aniiquis est sapientia. Sed
nec
^'
hoc quoque ad causam defuisse reor, quod
magnus ille provisor universorum volulf scrvum
suum Malachiam in loco tam celebri notum fieri
omnibus. qui erat omnibus profuturus. Nec enim
poterat non esse gratus quibus notus fuisset.
Denique unum interim accidit,per quod ex aliqua
parte quod notum Deo erat in illo manifestum
fecit iiominibus
'. Inter regem

Mumoniae
^
quae est Hiberniae pars australis ", et germa-
mmi eius orta simultate. et fratre facto superiore,
rex pulsus regno n confugit ad episcopum Mal-
chum : non tamen ut ope illius regnum recupera-
ret, sedmagis princeps devotus dedit locum irae,
et necessifatem in virtutem convertit, privatam

ANNOTATA,
a Ne statim in verba Bemardi iurantes stattia-
mus saemlo XII Tlibeniiam tenebrosis barbariei
nuhibus vere obvolutam fuisse, iuvabit ex Belles-
heim (1)
sequentia notasse. Usgue in saeculum XII
beneadultum, antequam, exsurgentihus
religioso-
.. ....-^ ,, _...
riim ordinibus infra fines
Europae recens enatis,
eligens ducere vitam. Gumque episcopus regem pristinaScotorummonasticadiscipUnaferepenitus
p
suscipere debito honore pararet, abnuit ille. se
retrocessisset, in Scotorum monasferiis floruereisti
malle inquiens tamquam unum ex illis esse"pau-
Uctores qui discipulos non solum Unguarum scien-
peribus fratribus qui illi adhaererent, regium
fastum deponere, et communi paupertate fore
contentum ; exspectare potius Dommi voluntatera
quam per vim recipere regnum. nec velle pro suo
honore lerreno sanguinem humanum effundere,
qui contra se clamet ad Deum de terra. Quo au-
dito, exsultat episcopus. et admiratus devotionem
satisfacit voto. Quid pluraV Tradilur regi pauper-
cula domus ad habitandum. el Malachias in magi-
tiam,sed et legum, poeseosac historiae
edocebant.
Nec eos omnino latitahat ea studiorum ratio,
quae,
velut hodie in Academia Dublinensi, cum coaeva
historia legum perttiam nectebat.... Ipsi
terrae
principes, licet maxime rei militari
vacarent, ae
scholis tamen monasticis solliciti erant.
Inclitus
ille rex Hiberniae Turlough, vita functus
anno
1156, Annachaenovamtheologiae
scholam
insti-
^^., ^, .,*,i,<*v,iii,i:< iii iiirtgi-
tuit; Rodericus 0'Conchohhair, rex
Connacti-
strum, ad victum panis cum sale et aqua. Porro
ensis, ad promovendas scientias dedit
annuum
ad dehcias sufHciebat regi Malachiae praesentia,
reditum decem boum praepositis schoUie
Arma-
viU atque doctrma, ita ut diceret ei : Qmm dul-
chanae etiam a suis successoribus
exsolvendum, . Quam dul-
cia faucihus meis eloquia tua, super mel ori meo.
Ad haec per singulas noctes lacrimis suis stratum
suum rigabat. sed el cotidiano aquae frigidae
balneo male calentem exstinguebat in carne libi-
dinem. Et orans rex cum rege dicebat : Vide hu-
militatem
meam et lahorem meum, et dimitte tini-
ea lege ut scholae aditus cuique Scotigenae
pateret
b Huic nomen est Imarus. Quem
auctarium
Usuardinum Greveni inter beatosreposuit
ad
diem
12 novembris, sed apud Hibernos
annuniiatur
die 13 augusti i^):vita functus est
Romae
anno
...mcm mi^um ei taoorem meum, et dimitte tini- 1134
(3)
versa delicta mea. Et non amovit Deus orationem
c Quot annos natus Malachias ad
Imarum
se
A 6, 4. ne 1. 4. -
T
onmibus
4. - australis add.
% 4. - .s
perpetibus 2. 3. 4
(l)Op.cit..tom.I,p.629m-,2j77..yf.<,,../,,,,^^,,.,.
,,.,a3novembr.-t3.Colgan. 7V/. r;.am.fWP.303-
contulerit
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 147
A
contulerit, dissensio vigef Colgan inter etLanigan (1).
JJic ex ipso Vifae cmtextu recte contendit Mala-
chiam
id egisse dum e pueris egressus iam essei
adolescens.
d
Praeterea etiam est disputatio de tempore
se gestis, Ub. II, cap. XIV
(7), kaec de clero
scripsit: In episcopis el praelatis hoc praecipue
reprehensione dignum invenio, quod in popuU
tam enormiter delinquentis correctione desides
nimis sunt et negligentes. quod nec praedicant
quo in Imari discipulatum Malachias se dederit. nec repre!ienduni;;m?<^o;)Oji^ ; Nec infiintcs ante
At,
quoniam ah Imaro asceticam pntius quam
litterarum
doclrinam Malachias haiisit, ne pro
lihitu
mirahilia augeamus, cum Lanigan{t)statui-
mus
Malachiam non ante exactum duodecimum
aetatissuae annum Iniarum magistrum audivisse.
Antea, ipso teste Bernardo (Cfr. num. 1),
alio
magistro usus est; nec, ut annotat 0'Hanlon
(3),
intra annum 1074 ac 1112aliquid tale commemo-
ratumest quo credi deheat in nominatissima Arma-
chana schola lectiones intermissas fuisse.
e
Scilicet Celsus. De quo cfr. Act. SS., tom. I
Aprilis, p.
619 sqq., et 0'Hatilo,hWes of the Irish
s3LmisJom.
IV, p.
43-48.
f An ex voce coaclus concludendum est mortuo-
fores ecclesiae sacerdotes eorum more debito
catectiizant ; itc tandem :C\xm enim omnes fere
Hiberniae praelati de monasteriis in clerum electi
sunt, quae monachi sunt sollicite complent omnia,
quae vero clerici vel praelali, fere praetermittunt
universa (8).
De mafrimoniis ita canoyi 1 concilii Cassilien^
sis : Statutum est quod universi fideles per
Hiberniam, repudiato cognatorum et aifinium
contubernio, legitima contrahanf matrimonia et
observent (9).
Incusabantur ergoquod non servarent
impedtmenta ah Ecclesia statttta
;
eoque sensu intel-
lecta, aliquid ad dignoscendam veritatem conferent
haec Giraldi verha : Fratres pluril)us per Hiber-
niam locis fralrum defunctorum, uxores non
dico ducunt, sed traducunt, immo verius sedu-
rum
sepulturam ad levitas, immo ad diaconos,
nertinuisse ? Aliter videremur rebus secum ipsis
imoniibus
impingere, nempe coactum in sepe- cunt, dum turpiter eas et tam mcestuose cognos-
^
^
liendis
mortuis permansisse Malachiam. cum ex cunt, veterisin hocTestamenti nonmedullae.sed
permansisse
praecedentibus id sponte subiisse dicendus sit.
g
Ad hunc locum haec animadvertit Mabillon
:
Nempe
ante annos triginta fieri cautum erat
in conciliis
Neocaesariensi, Agathensi 506, in
Arelatensi IV et aliis. Agathensis canon \S
:
"
Presbyterum et episcopum ante triginta
annos, id est antequamad viri perfecti ae-
tatem
perveniant, et diaconos ante viginti
quinque,
nuUus
metropolitanorum
ordi-
nare
praesumat, etc. Ita apud Bochellum,
cum apud
Sirmundum desit locus de diaconis, ad
quem Bernardus hic respicit, cuius tempore lex
ista adlmc vigebat, ut palet ex secfuentibus. Sae-
cortici inhaerentes (10).
Insuper audiamus cl. v. Carew (U) :
" Anti-
quitus inter matrimonium contruhentes hic usus
vigehat nt, antecedenfer ad ipsam cohabitationem et
aliquando longiori quidem temporis spatio, ipsi
contrahenfes sibi invicem fidem
darent suhfutura
quadam lege. Itaque non semel datus consensus, ut
ratus haheretur, ohnoxius erat aliquot contingen-
tihus. Et si in posferum data lex non purificahatur,
ipsi ad contrahendum cum alio se liberos aesfima-
bant. Licet hiec mafrimonii confrahendi ratio nihil
in se reprehensione dignum haheret, attamen, ut
, , , ,. ., g
esseinvalidum,aliisessevalidHm,sedil!irifum.Ex
qutd Mafchum adivU ^
^ ^^;^;y Uunc usum
Bernardus im-
i Scilicet
Benchorensem,de
quo mfra
m 7
^
^^^^
,.^^ ,,.
k Ad calcem primi voluminis operis sui
(4),
-?"7"'^''
f'
..^,^,^. ^^^ re.rohat
reprobavitque
C
Bellesheim ronfitefur
Scoticam inter ac Romanam
desfma ^"';'>'"'
^"^
7
^liam
dJimina non doctrinalia,
sedd.scipli-
Eccle.a
^^^^^^^^^^^^^f^^l ^,^^ ,,^. ,, ^,.,
naria
exstitisse,non famen
essentiaUa,
idque hia-
l^e o.
dius patere ex documentis
liturgicis quaede dtem p.
o
^ ^.^^^
^^. ^^^^^. ^^^.^
dieminlucemiyrodiere.Itaqueex^stnnosdnsm^im
'^
^^""'2
j lan ,>p. 1062, 1063, lOdO, 10tJ7;
nomen,quodinpraefationeadtractatumJ)eusn
Act SS., tom. 1
Jan.,
j i ,
ecclesiastico,
saltem his
Gillebertus
Lmencen-
sis (5)
usurpavit,
diversitatem
non vero s^-iMra-
iionem a sede Pefri
fom. II
Martii, pp.
555. 556,
560
n
Cormac Mac Carthj,
rex
Desmondiae, (cfr.
canones in conci
It,
diversifatem
non vero separa-
^^^^^^^^^ ^^^^^
^,^^ 3^,,,,,.,
?ef.ri significare^
eo
^^
^f^J^^
t^Lalis, L
snle.ulsus a Turbogh
0'Connor,
ilio Cassd.ens^,
anno Ih 1
lat., ad
men
^
,,,.^,
,,-, j)o,,ogh regem
-..,^..,u!hilrlnrtrmamScoficaeccle'
iegelonnacnens,!
,
__
,,..
...^rfi^ .ius
disciplnu,,,,
spectal,,uhil'loclriu,.,nScohcaeeccle-
^
"""""Jg':";,';,',,,,;,,,,,,
cero U3S,
mo,iis eius
siae Lprolates.
Ude ,uae ,ests est Bermr-
'^^^JI^
^;,,,
^,.^,,>,n,isce ..Cis:
"
Co,-
dtis de sacra,entis
paenitent.aeac
cofir,at,on,.,
,nem
,j;.,^rf/,,,,^
^,,-,,^ Carthach. ,-cx De-
ea intelliganius
oportel de eormn
neglectu ex cier,
'
,,,,,,, o,nnium regmn
Hiberniae,
forsitan
incuria
ohorto.
Statuit en
synodus
"^"^
l^^^^^^^^J
J^^^^^
Cassiliensis, caoe U
. QmA
infantes ante fores
jroi
,,4,,<,,.
,-egionu,
ac ecdesia-
ecc\es\aeciMech\y.onlnv(G).Hui,.sce,cur,aevest,-
*.
^^
,. ,i,
pro,-iis aedibus a
giu,ndej-ehe<liturapdGiraldum
Co"''''^ '"'
Mealbhach, filio
Diarn.aid
Va B,iain et a
licet Malacliiae
aetate ipse
recenttor
s,l,ae
semper
.
^yconchobhar
Ciarraighe,,.
Utrum vox
summacautela
legendus.
Intraclatu
De rebus a
duobusp
. KB _ IS) Ibid P
G9.
- (9)
Wilkins, op. cil, ibi.l.
-
magnae
Britanntae, tom. I. p.
*'". ^'' '^ f r
1.48
evangeliorutn,
qui
Museo
Britannko
tnter
Sorofem
defunctatn
tnissae
stierificio
liberat,
DE
SANCTO
MALACHIA
EPISCOPO.

./ nis
propinquitas
pluris fuil. Ipsum quoquelocum
D
^r,\,comsHsensupropriohtemgendaqmesiv^tm
J
^ ^ ^^^ quo
cognonnnabalur
.
tradidit ei
S
ei cl. r.
l^^^^'^,f'-r'Z:Z:^
"
^Zps^utaedLaretibinjon^
opere
suo Tbe
ecclesiastical
A--*^''^^
"''
reaedificaret.
Nempe
nobihss.mum exsliterat
Mandanterior
to tbe
Anglo-norn.an
inva lo.
,
^^^^
^^^^
^^.^^^ ^^^^^
^^^^^^,,^ ^^ ^^^^^
^.,.^
, 507 seqq.,
proferens
notas
"'^'^^/^Zrn inter
monaohoruni
generans,multorum monastcriorum
j.j^put.Locusveresanctusfocmidusquesanctorum,
copiosissime
fructificans Deo, ita ut unus ex fdiis
sanctae
ihius
congregalionis, nomine Luanus f/,
centum
solus'''
monasleriorum fundatorexstitisse
feratur.
Quod idcirco
dixerim.ut ex hoc uno coni-
ciat
lector quam ingens fuerit rehqua multitudo.
Donique
ita
Hiberniam Scotiainque repleverunt
(renimina
eius, ut ea potissimum lempora Davi-
dici illi versicuH
praeciiiisse videantur : Visitasti
terrain et inehriasti eam, multiplicasti locupletare
eani. Flimen Dei repletum est aquis;parasti cihum
illoruni,
qnoniam ita est praeparafto eius : rivos
eius
iuebrians,
multiplicans genimina eius,in stilli-
cidiis eius laetahUur
germinans, et in hunc modum
celeri qui sequunlur. Nec modo in praefatas, sed
et in exteras etiam regiones, quasi inundalione
facta illa se sanctorum examina emiderunt. E
quibus ad has nostras galhcanas partes sanctus
Columbanus e ascendens, Luxoviense conslruxit
monasterium,
factus ibi in gentem magnam. Ainnt
tam magnam fuisse,ut
succedentibus sibi vicissim
ciioris,
continuarentur
soUemnia divinorum, ita ut
ne momeiilum quidem diei ac noctis vacaret a
laudibus
f.
8. Haec de anliqua dicta sint Benchorensis mo-
nasterii gloria. Hoc olim destrucliuu a piratis, ol>
msi<^ne dignitalis antiquae Malachias,veluti quen-
CAPUT
SECUNDUM.
S.
Malachiae
in
sororeni
defun-
clam
pielas ;
monasterium
Benchorense
instaurat
;
pri-
ma eius
miracula.
6 rSOROR
DEFUNCTAE
SACRIFICU
OBLATIONE SUC-
cuRRiTl
- Morlua est interim
soror eius lila
quam praefali
sumus.Nec
praetereundae
visiones
quas vidit de ea. Huius
siquidem
sanctus carna-
lem
exhorruerat
vitam, et lanlo zelo ut se devo-
verit non visurum eam in carne
viventem. Al,
'
illa carne
soluta. solutum est votum, el coe-
pit videre in spiritu quam in corpore noluil.
Quadam nocte audivil per somnium vocem sibi
dicenlis.
sororem eius stare foras in atrio
',
et
ecce per lotos triginta dies nOiil guslasse. Qui
evigilans cito intellexit cuius escae inedia marce-
ret. Et diligenler discusso numero dierum quem
audierat ipsum esse reperit, ex quo pro ea panem
de caelo vivum non obtulisset. Tum ille. qui soro-
ris non anmiain
^
oderal sed peccalum, l)enefi-
centiam quam intermiserat. rm-smn adoritm- ; dam replantatm-us
parad.sum. amplexus est. et
nequeid frustra. Nonmultopost visaeslilli*
nnia multa coroora sandorum dormirent ibi.
f
miraculig
patratin,
hKiealiquan*
diu pratett.
rt tnonasterio
Benchorensi
exstructo,
pervenisse ad limen ecclesiae, necdum tamen
posse inlrare. apparere eliam in veste pulla.
Cumque ille perseverarel, curansne qua die so-
lita stipe frustrarelur, secundo vidil eam in veste
subcandida, admissam quidem intra ecclesiam,
sed allare contingere non permilti.Tertio tandem
visa est aggregari coetui candidalorum '\ et
*
in
veste candida. Vides, lector. quantum valeal de-
precalio iusti assidua. Vere regnum caelorum vim
patilur,et violenti rapiunt illud. Nonnetibi videtur
Malachiae oratio vicem quodammodo etVractoris
exhibuisse caeleslibus portis, quando peccatrix
mulier fralernis obtinuit armis quod suis meritis
negabatur V Hanc vim. lesu bone. tu qui pateris,
facis. validus et pius ad salvandum, faciens mise-
ricordiam et potentiam in bracbio tuo, et ui sa-
cramento tuo servans sanctis qui in lerra sunt,
usque in consummationem saeculi. Hoc plane
sacramenlum potens
^
peccata consumere, debel-
lare obvias potestates, inferre caelis revertentes
de terra.
7. [MONASTERIUM BeNCHORENSE DESOLATUM IN-
sTAURAT.] Et Dominus quidem in regione ' Les-
morensi^ sic praeparabat dilectum suum Mala-
chiam ad gloriamnominis sui.Verum qui miserant
eum, minime iam ferentes absentiam eius, missis
episluhs revocant illum. Quo reddilo suis. el qui-
dem inslructiore de omnibus quae oportebal, en
^
opus a Deo paratum et servatum Malachiae. Vir
dives et potens, qui locum Benchor et possessio-
nes eius tenebat, inspiratus a Deo, confestim in
manu eius sua omnia dedit el se quoque a. Et is
avunculus eius. Sed Malachiae spiritus quam car-
quia multa corpora
Nam ul taceam illa quae in pace sepulta sunt,
ferunt nongenlos simul una die a piratis occisossF.
Eral quidem ingens loci illius possessio :
sed Ma-
lacliias solo contenlus loco sanclo. tolas posses-
siones et terras alteri cessil. Siquidem a tempore
quo destructum est monasterium. non defuit qui
illud teneret cum possessionibus suis. Nam et
conslituebanlur per electionem,etiam et abbales
appellabantur, servanles nomine,etsinonre,quod
olim exstilerat.Cumque suaderent multi non alie-
nare possessiones, sed totum simul ' retinere sibi,
non acquievit paupertalis amator ; sed fecit eligi
iuxla morem qui eas leneret, loco, ut praediximus,
relento sibi et suis. Et fortassis consultius, ut post
apparuil, integrum relinuisset, si non magis suae
prospexissel humiHlali quain paci. Itaque ex
mandato patris Imari, assumptis secum decem
circiter fralribus, veniens ad locum, coepit aedifi-
care. UbJ quadam die cum in secure ipse secaret
;
casu ex operariis unus, illo vibrante in aera secu-
rim, locum
^
incaute occupavit quo ictus destina-
batm', et cecidit super spinam dorsi eius, tanto
utique impeluquanto ille conatu^ impingere valuit.
Corruit ille, accurrere omnes, putantes aut per-
cussmn ad mortem aut mortuum. El lunica
qui-
dem scissa a summo usque deorsum ;
homo vero
ihaesus invenlus est, tam modice el summalinr
perstricta cute, ut vix in superficie
vestigium
apparerel. Slabal homo uicolumis, quem
secm*is
prostraverat, intuentibus et stupentibus qui cir-
cumslabanl. Unde et facli alacriores,
promplio-
res exinde ad opus inventi smit. Et boc
initium
signorum Malacbiae. Porro oratorium uitra
pau-
Num. 6. ' (in a.} om. 4. ^
a. n. -i. "
om. i.

* illa 4. '
om. :i.
om. 4.
'^
potest 4.
Num. 7. ' illa add. 4.
Lesmgriensi 2. 3
ad 4.
' {li. (luo c.) otn. I, 'A. ''
oni. 4. "
otn. -2, 3.
Num. 8. 1
0JH.2, 3.

''om. 4. =*ohi.4.
cos
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 149
A
cos dics consummatum est de lignis quidem laevi-
gatis, sed aple firmitertiue contextum, opus Sco-
ji
ticum,pulclu'um
satis h. Et exinde servitur Deo in
eo sicut iu diebus antiquis, simili quidem devo-
tione,
etsi non pari numero. Praefuit Malacliias
loco illi tempore aliquanto, patre Imaro ita con-
stituente, ipse rector, ipse regulu fralnmi. Lege-
bant in vita eius quornodo conversarentur, et ipse
ante illos praeibat in iustitia et sanctitatecoram
Deo,
nisi quod praeter institula communia, multa
singularilcr
faciebat, in quibus potius praeibat
omnes, et aliorum nemo illum poterat ad tam
ardua
sequi. Eo temporis et eo loci quidam infir-
mabatur, cui assistens diabolus et aperte loquens
suggerebat ne umquam crederet monitis Mala-
cbiae ; sed si intraret ad se, cultello eum peteret
et
occideret. Quo cognito, qui illi ministrabant,
ipso infirmo
prodente verbum, perferunt ad Mala-
chiam
praemunientes. At ille solita arina oratio-
nis arripiens,
impavidus liostem aggressus, et
infirmitatem
fugat et daemonem. Erat autem no-
men viro Malchus. Frater est iste secmidum car-
i nem
Ghristiani iiostri Mellifontis / abbatis. Ambo
enim
superstites adhuc sunt, sibi in spiritu modo
germaniores. Nam ille ut liberatus est, continuo
non ingratus loco eodem conversus ad Dominum,
habituni simul animumque
mutavit. Et cognovere
fratres
malignum invidere bonis eorum et aedifi-
cati sunt facti de reliquo cautiores.
Clericum 9.
[DysENTERIA
LABORANTEM CURAT.] Clericum,
iterato sanat.
nomine
Michaelem.
dysenteria laborantem et
desperate,
mittens ei aliquid de mensa sua,eodem
loco sanavit. Secundo eundem ipsum, gravissima
infirmitate
correptum, et corpore pariter curavit
et mente. Ilico enim adhaesit Deo et Malachiae
servo eius, timens ne deterius aliquid sibi contin-
geret, si denuo ingratus tanto invenireturet bene-
ficio et miraculo. Et nunc, ut audivimus,
praeest
cuidam
monasterio sito in partibus Scotiae: et
k hoc
novissimumomnium
quae ille fundavit k. Pro
huiusmodi
augescebat in dies et opinio et congre-
gatio Malachiae et grande ei nomen intus et
foris, non tamen re grandius. Nempe ibi demora-
batur etiam factus episcopus, quod locus esset
vicums civitati.
ANNOTATA.
G
a Archdall, Monasticon
Hibernicum,
tom. 1,
p
233, in noL, tradit
Bemardum
designare
monaste-
rii pafronum seu erenach,
qui fuisse
videturcapttt
geniium in quarum finibus
monasterium
fundatuin
'fueraf. Cfr.
etiam
Bellesheim, op. ciL, tom. I,
V.276. .^ ^

b De monasterio
Benchorensi
in comitatu Vu-
nensi, cfr.
ArchdaU, op. ciL, tom. J,pp-
221 sqq.;
J?eeres,Ecclesiastical
Antiquities of Do^vn,
Gonnor
and Dromore. pp.
io2 sqq.
c Ve S. Comjello cfr.
commentanum
Hensche-
nii ad d. 10 maii.
d De S. Luano actum est Act SS.,
tom.IAug.,
pp, 339 SQQ. ,. ..
e S. Columbam
Luxoviensis
festus
dtesagUur
21 novemh. Cfr,
Act. SS. 0. S. B.,
saec. U,pp.
2
f
'
De continua
psalmodia
vid. Act. SS., tom. 1
Nov., p. 548 Sqq.
., ^3
.
g Ex iis quae apud
Archdall, tom. cit., p.
233
m
nol
edita sunt, haec
monasterii
Bencho,-ensj
vastatioperacta
creditur
anno 950,
cum a
Danis
Num. 10.
- Mci. n. ,0 n. ,.. cl.
3.
-
om. 4.
- -^ Pluri-
abhas interfectus est. Sed haec nongentorum mona-
choruin interempfio recensenda videtur inter gesta
quae poindarium traditio mirum in modum exag-
gerare noverit.
h De Scotorum aedificiis cfr. Act. SS., tom. XI
Octoh., p. 931 A. Menfe tamen semper tenendum la-
pidea aedifiria ab eis non fuisse aliena. Vid. Petrie,
Inquiry into the origin and use of the round to-
wersof Ireland,;j. 136, 141, 343, 345.
i Mellifons, qtiinque miliarihits a Drogheda di-
stans, in baronia de Ferrard eomitatus Lonth,
erecta dicitur anno 1142. Videm Monasticon Angli-
canum, ediL 1830, tom. VI,part. U,p. 1133.
k Agitur de monasferio nuncupato Viride Sta-
gnum ; vide infra num. 35.
VITA
CAPUT TERTIUM.
S.
Malachias fil episcopus Con-
nerthensis; construil
mona-
sterium
Ibracense.
E
10. [ElMSCOPATUM
CONNERETENSEM LICET IXVITUS Facfm
suscu-iT.]
Vacabat tunc temporis episcopalis
'^^'^^"^'^_
sedes a, et iamdiu vacarat h, Malachia nolente ''""'.^^
'"*"
assentire, siquidem ipsnm elegerant. Persistenti-
bus tamen illis, tandem aliquando cessit, acce-
^
dente ad vim faciendam mandato magistri sui, b
nec non et
metropolitani.Tricesimo ferme aetatis
suae anno
Malachiasconsecratusepiscopusmtro-
ducitur Gonnereth : hoc enim nomen civitatis.
Cum autem coepisset pro officio suo agere. tunc
intellexit homo Dei, non ad homines se. sed ad
bestias deslinatum. Nusctuam adhuc tales exper-
tus ftierat in
quantacumque barbarie :
nusquam
reppererat sic protervos ad mores. sic ferales ad
ritus, sic ad iidem impios, ad leges barbaros,
cervicosos ad disciplinam,
spurcos ad vitam,
christiani nomine, re pagani.
Nondecimas dare.
non primitias
'
c-, non legitima inire coniugia. non c
facereconfessiones:paenitentias
nec qui peteret
nec qui daret,
penitus
- inveuiri. Ministri altaris
pauci
admodum erant : sed enim quid opus pln-
rium^ubi
ipsa paucitas inter laicos
propemodum
otiosavacaret?
Non erat quod de suis olficiis
^
fructificarent*
in populo nequam :
nec emm m
ecclesiis aut
praedicantis
vox aut cantantis audie-
batur. Quid faceret athleta
Domini ? Aut ceden-
dum turpiter, aut
periculose
certandum. Sed cjm
se pastorem et non
mercenarium
agnoscebat,ele-
eitstarequamfugere,paratus
et animam suam
dare pro ovibus, si
oportuerit. Et quamquam
omneslupi et oves nuUae, steUt in medio lupo-
rum pa^tor
intrepidus,
omnimodis
argumentosus
auomodo
faceret
oves de lupis. Monere commu-
niter,
secreto
^irguere,
flere per singulos, nunc
aspere,nunc
leniter
convenire.prout
cuique expe-
dire
videbat. hi
quibus per haec minus profec.sset.
cor
contritum
et
humiliatum
offerebat pro eis.
Quoties
uoctes
totas
pervigiles duxit extendens
manus in
oratione!
Et cum venire ad ecclesiam
nollent
per vicos et plateas occurrebat
luvitis, et
circumiens
civitatem,
perquirebat
anhelus quem
flhristo
acquireret.
11 Sed et foris rura et oppida
nihilominus
sae- f^ro''"'
J^^e.^
oum sancto illo comitatu
disci-
^;;^;;:^^
nulorum
suorum,
qui
numquam
deeraiit lateri
^^^^^^
^^^^^^^.,_
eius. Ibat et erogabat
vel ingratis
caelestis tntici
muin % 3.
- * f- 0.
mcnsuram.
150
DE
SANGTO
MALACHIA
EPISCOPO.
mensurani.
Nec
vehcbatur
equo. sed
pedesibat
et in hoc virum se
apostolicuni
prohans
lesu
bone,
quanta
passus est pro nomino
tuo hel ator
luus a filiis
sceleratis!
Quanta
sustuuut ah ius
ANNOTATA.
a De sede
Conncrthensi cfr. Acta SS., ad d. 3
septemb., tom.
I,p.662,et Reeves, Ecclesiast. Antiq.,
Ouisdiune
exprimat in
quantis vexatus,
qu.bus
PP-^^l^^^^-^^^.
B
Momtsierium
condit in
dicione
Comiaci
regis.
Ouis digne expruu -.
..... .,
affectus sit
contunieliis,
quihus nnurus
lace.Mtus,
quotieslassatusMnedia.quoliesaffliotusinfr.gore
et nuditate?
Attamen
cuni lus qui oderant
paceni erat
pacififa.s.
instans
nihilommus
oppor-
iune,
importnne.
Biasphomalns
ohsecrahat,
uuu-
riatus
opponehat
scutum
patienliae.et
vnicebat
in bono mnlum.
Quidni vicisset ?
Perseveravit
pul-
<;ans et secundum
promissionem
tandom ali-
quando
pulsauti apertum ost.
Quomodo poterat
non sequi
quod Veritas
prouuntiaverat
seciitu-
rum
'
Dexfera
Domini fecit virtutem, quia os Do-
mini locutum est
verilatem.Cessit
duritia,
quievit
barbai-ies.
et domus
exasperans
paulatuu lemn
coepit
paulatim
correptionem
admittere. recipere
discipHnam.
Fiunt de medio barharicae
leges,
romanae
introducuntur;
recipiuntur ubique eccle-
siasticae
consuetudines.
contrariae reiciuntur
;
reaedificnntur
basilicae. ordinatur clerus in illis,
sacramentorum
rite sollemnia
celebratitur, con-
fessiones fmnt ad ecciesiam,
conveniunt plebes,
concuhinatus
honestat celebritas nuptiarum
:
postremo sic mutala in melius omnia, ut hodie illi
geuti conveniat quod Dominus per prophetam
dicit : Qui ante non populus nieus, nunc popuUts
meus.
12. [MoNASTERiUM Ibracexse construit.] Con-
tigit post annos aliquot deslrui civilatem a rcge
aquilonaris partis Hiberniae, quia ab aquilone
panditur omne malum. Et forte malum illud hene
ulentihus lionum fuit.Quis scit onim si tali flagello
Deus delere voluit mala antiqua populi sui ?
Istiusmodi Malachias necessitate compulsus, et
ipse exiit cum turba discipulorum suorum. Nec
otiosus exitus eius. Hac occasione monasterium
Thracense d constructum est, eunte illo Malachia
cum suis numero cenfum viginti fratribus. Ibi
occurrit eiCormarcus
'
rex. Ipse est qui olim re-
g:no pulsus, sub cura Malachiae de raisericordia
Dei consolationem accepit ; et locus ille situs
in regno eius. Gavisus est rex viso Malachia, se et
omnia sua exponens ei et his qui cum eo erant,
*
utpote non ingratus nec immemor beneficii.
Adducta incontinenti
^
animalia multa ad usus
'^
fratrum, multa insuper in auro et argento ad
.sumptus aedificiorum pro regia liberalitate col-
lata. Ipse quoque erat iutrans et exiens cum eis
sedulus et officiosus, habitu quidem rex, sed
animo discipulus Malachiae. Et benedixit loco illi
Dominus propter Malachiam. et in brevi faclus
estmagnusrebus^.possessionibus et personis.Ubi
velul de novo incohans, legem et disciplinam,
quam aliis imponebat.magis ipse portabat episco-
pus et magister. Ipse in ordine vicis suae, coqui-
nae ministerio inserviehat ; ipse fratribus cuni
recumberentminislrabat. Inler succedenles sibi**
invicem fratres ad cantandum legendumve in
ecclesia, non se praeterh-i patieljatur, strenuc
implens el ipse officium loco suo, tamquam unus
ex iUis. Sanclae paupertatis non modo participem,
sed et principem se exiiibebat, ipsius praecipue
super omnes abundantius aemulator existens.
b Keeves, op. cit.,p. 242, notat Flann Oscula epi-
scopttm anno 1118 vita mi^jrasse.
c Id (ipnd Hihrrnos non viguisse constat ex ca-
none IJI
coucilii Cassilietisis : Tertio quod uni-
versi fideles Christi decimas aninialium frugum,
ceterarumque
proventionuni ecclesiae, cuius fue-
rint parocliiani, persolvant.
d Aliqui opinantur locum istum esse districtum
qui nuncupatur Iveraj^ii, quae est baronia quaedam
in comitatu Kernj. Videsis 0'Hanlon, The Life of
St. Malachy,7J.55, in notis.
GAPUT QUARTUM.
Factus
archiepiscopus Arma-
chanus, multas patitur vexa-
tiones. Pace facta, ex Arma-
chano fit Dunensis episcopus.
13. [FlT AIICHIEPISCOPUS SEU PHIMAS HlBERNIAE.] ArmachanUB

Dum haec ita aguntur, contigil infirmari archi- episcopua


episcopum Cclsmn : ipse est qui Malachiam in
''*'*'>"'.
,V V . T -t
sedabinlnm
diaconem, presbyterum, episcopumciiie ordinavit.
-^p;,,-^,-,,,
Et cognoscens quia moreretur, fecit quasi testa-
mentum, quatenus Malachias deberet succedere
sibi, quod nuUus
^
videretur dignior qui episco-
paretur in sede prima, Hoc praesentibus indixit,
hoc mandavit absentibus, hoc specialiter ambo-
bus Mmnoniae regibus et maioribus terrae, sancti
Patricii auctoritate praecepit. Cuius reverentia et
honore, tamquam apostoli illius gentis. qui totam
patriam convcrtisset ad fidem. sedes illa, in qna et
vivens praefuit, et mortuus requiescit, in taiita
ab initio cunctis veneratione habetur ut non modo
episcopi et sacerdotes et qui de clero sunt. sed
eliam regum ac principum universitas subiecta
sit metropolitano in omni oboedientia, et unus ipse
omnibus praesit. Verum mos pessimus inoleverat
quorundam diabolica ambitione potentum, se-
dem sanctam oblentum iri hereditaria succes-
*
sionc. Nec enim patiebantur episcopari nisi qui
essent de tribu et familia sua. Nec parum proces-
serat exsecranda successio, decursis iain in hac
maUtia quasi generationibus quindecima.Et eous-
^
que firmaverat sibi ius pravuin, immo omni
morte puniendam uiiuriam, genoratio mala et
adultera ut, etsi interdum defecissenl clerici de
sanguine illo, sed episcopi numquam. Denique iara
octo
-
exstiterant ante Celsuni viri uxorati et
absque ordinibus, litterati tamen. Inde tota illa
per universam Hiberniam, de qua superius dixi-
mus.dissolutio ecclesiaslicae disciplinae,censurae
enervatio, religionis evacuatio ; inde illa ubique
pro mansuetudine cluistiana, saeva submtrodu-
cta barbaries, hnmo paganismus quidam indu-
ctus sub nomine christiano. Nam, quod inauditum
est ab ipso cluistianitatis mitio, sine ordine, sine
ratione mutahanlur et multiplicabantur episcopi
pro libitu melropolitani, ita ut unus
episcopatus
Niim. 11. pro4.
a
om.i.
Massus 4.
oderunt 3.
Num. 12. > Comialcus 4. in conventu 4. 3
iisum
3. * et add. 3. ^
om. 4.
Num. 13, alius udd. 4. -
novem 4.
uno
#
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 151
A
uno non esset contentus,sed singulae paene eccle-
ff
siae singulos haberent episcopos h. Nec mirum :
nain quomodo tam morbidi capitis membra vale-
rent ? Pro his Gelsus atque huiusmodi malis po-
puli sui vehemcnter dolens, erat enim vir bonus
et timoratus. curavit omni modo habere sibi suc-
cessorem
Malacliiam, quod per ipsum confideret
posse
explantari male radicatam successionem,
qui carus esset omnibus et ((uem omnes aemula-
rentur. et Dominus erat cum eo Nec frustratus
est a spe sua. Nam illo mortuo, substilutus est
Malachias,
non lamen mox, neciue id facile. Ecce
enim de semine nequam qui occupet locum, Mau-
c
ricius nomine c Is per quinquennium, fretus po-
tentia
saeculari, hicul^avit ecclesiae, non episco-
pus, sed tyrannus. Nam vota pionun magis in
Malachia^
convenerant. Denique suadebant eum
subire onus iuxta constitutionem Gelsi. sed ille,
quiomnesublimehaud
secus quam suum prae-
cipitium
declinabat, bonam sibi videhatur nactus
occasionem
excusandi, quod per id temporis in-
troitus eius pacificus esse non posset. Instabant
tam sancto operi et soUicitabant omnes
;
duo
(/
potissimum
episcopi Malclius et Gilleberlus * d
;
quorum prior ipse est senior
Lesmoriensis, de
quo supra mentio factaest; alter, quem aiunt
prima functum legatione
apostolicae sedis per
universam
Hiberniam. Qui triennio iam decurso
in hac praesumptione
Mavu-icii et Malachiae dissi-
nnilatione, non ferentes ultra ecclesiae adulte-
rium,
dedecusqne Christi, convocatis episcopis et
principibus
terrae, uno spiritu adeunt Malachiam,
parati vim facere. At ille renuere prinmm, prae-
tendere siquidem difficuitatem rei. nobilis illius
"^
prosapiae
multitudinem,
fortitudinem,
ambitio-
nem ; multuni esse ad se pauperculum
opponere
se tol, lantis, talibus, taliter radicatis, cjui lam
annos ferme ducentos quasi heroditate possedis-
sent sanctuarium Dei, et nunc quoque id praeoccu-
passent; non posse illos exstirpari, nec cum mor-
tibus hominum quidem; sua non interesse fundi
humanura
sanguinem
occasione sui ;
postremo
iunctum

se sponsae alteri, quam dimittere non
Uceret.
tandem 14. Verum Ulis e contrario instantibus et cla-
precibus
mantibus quia a Domino sermo
egressus est, sed
amicorum
^^ j.^^^ auctoritate
iubentibus
subire onus, atque
annuit, sed
j^^^j^t^^^abus anathema : Ad mortem, inquit, du-
cilTaL
citis me; sed oboedio spe martyrii, hac tamen con-
de^it. dicione, ut si iuxta fidem
vestram res in mdius
cedat, et vindicet sibi Deus suam
hereditatem a
diripientibus eam, tunc
^
demum,
omnihus
consum-
matis et ecclesia pacem habente,
liceat mih redtre
adpriorem sponsam
meam et amicam, de qua ra-
pior,paupertatem, et pro me illic alium
suhstituere,
qui tunc forte
repertus idoneus fuerit.
Nota, lector,
virtutem vii'i et animi
puritatem,
nec
honorem
scilicet affectantis,
nec
formidantis
mortem
pro
Cln-isti nomine.Quid
hoc animo
purius,
quidve
fortius. ut se
exponens
periculo et labori,
alteri
fructum cedat, ipsam
inloco
principatus
securita-
tem et pacem ? Facit hoc cmn
Uberum sibi ex
pacto reUnet
reditum ad
paupertatem,
pace et
Ubertate ecclesiae
restituta.Spondentibus
lUis^^
mum acquievit
voluntati
eorum,
vel potius Dei,
a quo sibi iam oUm
praeostensimi
recordabatur
quod de se modo
dolebat
* fieri.Nempe
lam aegro-
tante Gelso, apparuit
Malacliiae,
et quidem
longe
VITA
posito et nescienti, raulier procerae staturae et
reverendi vuUus. Percontanti qnaenam esset,
responsum est esse uxorem Celsi. Quae ei tradens
"
virgam pastoralera cjuam manu tenebat, dispa-
ruit. Paucis decursis diebus, Celsus nioriens
misit baculum suum MaUichiae, tamquam sibi
successui'o : c|uem ut vidit, agnovit ipsum esse
cjuem viderat. Huius praecipue recordatio visionis
terruit Malachiam, ne, si quod diu satis dissimu-
larat, ultra renueret, divinae iam videretur resi-
stere voluntati. Verumtamen civUatem non in-
travU, ciuandiu ilie incubator vixit. ne hac
occasione contingeret mori quemquam ex his
quibus vitam magis ministralums veniebat. Ita
per biennium (nam id temporis supervixit ille),
agens, extra urbem strenue in universa provincia
opus episcopale exercuit.
15. [InsidIAS EVADIT I.NCOLUMIS, AUGTORIBUS MALE Tempestati
PEBuiTis.]

nio igitur celeri morte facto de me-
if^ptrat^qme
dio,rursum NigeUus e quidam. immo vere' niger-
^^!^'^""*^,
rimus. sedem praeripuit. Et in hoc animae suae
etomicos
Mauricius adhuc vivens providerat, ut liunc habe- servat
ret heredem ; in quo, cjui damnandus exibat, mcolumes.
operibus adicere damnationis persisteret : erat
g
enim et ipse ex damnata progenie. cognatus Mau-
ricii. Geterum rex et episcopi et Udeles terrae
nihilominus
convenerunt, ut introducerent Mala-
chiara. Et ecce consiUum malignantium ex ad-
verso. Quidam de fiUis Belial, promptus ad maU-
tiam.potens in iniquUate, sciens locum ubi parUer
convenire decrevissent,
multis aggregatis sibi,
latenter vicmum occupat coUem eminentem e
regione : unde iUis tractantibus alia, repentino
unpetu super mcautos irruerent, et interficerent
imiocentes.
Condixerant enim etiam regem cum
episcopo
trucidare, ut non esset qui vindicaret
sanguinera iustum. Res innotuit Malachiae ;
et
intrans ecclesiam. erat enim prope, elevatis mani-
bus oravit ad Dominum. Et ecce nubes et cahgo,
sed et tenebrosa aqua in nubibus aeris, diem ver-
terunt in noctem ; fulgura
quoque et tonitrua et
horribiUs
"
spiritus
procellarum diem uUimum
minitantur
vicmamque
elementa intentant omnia
mortem. Et ut scias, U'Ctor, quod oratio Malachiae
concusserit
elementa,
solos intercepit
tempestas
qui
quaerebant
animam eius.
solosMurbo tene-
bro^us
involvit qui pai-averant
opera tenebrarum.
^
Denique ipse qui princeps
exstiterat tanti mali,
fuUnine
percussus
interiit cum tribus aUis. et
fuere
consortes
mortis, qui fuerant
participes sce-
leris. Quorum
sequenti die inventa sunt corpora
semiusta et putrida,
haerentia
ramis arboreis .
ubi
quemque
spiritus
elevans
aUisisset. AUi quo-
que tres
semivivi inventi
sunt ;
ceten onraes
cUcumquaque
dispersi. Ulos autem qui cum Ma a-
chia erant,
quamvis
proximos loco,
tempes as
omnino non tetigit nec
quicquam
molestiae intu-
lit In facto isto recens
capimus
experimentum
veritatisverbi
iUius.quia
oratio iusti penetrat cae-
los sed et novum
antiqui
exemplum
mnaculi, quo
olim tota
Aegypto
versante m
tenebris, solus
Israel in
lumine
mansit,
dicente
scriptm-a : 6
6,-
cumque
Israel erat, lux erat. Hic mihi occurnt et
factum
sancti
Eliae, nunc quidem
ab extremis
terrae
nubes et pluvias
educentis, nunc vero super
blasphemos
evocantis
ignem de caelo. Et modo de
simUi
clarificatus
est Deus m servo suo Mala-
cliia.
'
Malachiam *.
- ' Gislebertus
4.
- ' ipsius 3. - vin-
'
a^le^*-^^
'^'f^:Jl
*;
_ , ,^,es *. - solus 3.
-
ctum 3. tum 3.
^ . o Q 3 rt.H 2 4
* arborum
4-
Num. 14.
-
oontra 3. - * tum 2.3.-
om. J. *.
16. [HOSTES
HigtUo
Armaehanar
rftintnte, ef
dolos tn
Malachiam
machinalo.
15S
16.
[HosTES sEU
Ar.MULOs .N .PsuM
AnATO.
vm-
,.TrvMM.ET
CONSTANTI IN UEUM
F.OE
LEN.T.
..BIQUE
00 UT]
- Anno
aetatis
suae
tnce..mo
o<-
OE
SANCTO
MALACHIA
EPISGOPO.
mori,
ut
tantum
Chrisli gregem desolatum reiiii- D
queret.
17
Verum
ille, lolam spem suam poneiis iii inodumis
Domino
tota
alacritate
perrexit, tribus tantum
<'"''''
<W.rt
comitaf
.',s
discipulis.
paratis mori cum eo. Qni nt
J^^-
calcalo
limine
don.us
repente se medio intulit
.-^..^^.^
cogit.
vocife.-ans
se
exliereditari,
rhri.tum
suscitat
adversus
Dominum
et
adversus Chnstum
e^s
PorroNigellus
videns sibi
i.imnnere
fugam.
It^se um
insignia
quaedam
sedis iHmf,
lextum
sc icet
Eva..gelioru.n f.
qui fuit beat.
Patnc ^
baculumque
auro tectun. et gemm.s
pre .os.s.un.s
adornatum,
quem
nominant
baculum
le.u
g,
eo
nuod ipse Domi.ius.
ui fert opinio, eum su.s mam-
bus
telmerit
atque
for.naverit :
et haec
summae
dignitatis et
venerationis in gente .lla. Ne.npe no-
ti^sima sunt
celeiierrimaque
in popul.s atque in
ea
reverentia
apud omnes ut qui illa habere v.sus
fuerit
ipsum habeat
episcopu.n
populus stultus
,
et insipiens.
Ibat homo
gyrovagus, et alter sata-
*
nas circuibat
terram et
perambnlabal eam. ms.-
gnia
^acracircmferens;
quae ubi(iue
ostentans,
ubique
eorum gratia
receptabatur,concilianss.b.
per haec animos
omnimn. et a Malach.a quosque
potuisset
avertens.Haecille.Eratautem
princeps
quidajn de
potentioribus iniquae
progeniei, quem
rex
priusquam
civitatem exiret, iurare coegerat
pacem tenere episcopo,
acceptis ab eo insuper
obsidibusmultis.
!s post regis exit.mi nihilomiims
civilatem
ingressus. co.isilium habuit cum pro-
pinquis et amicis, quomodo sanctum dolo tene-
rent et occiderent:
timeljant vero plebe.n. Et
coniui-antes in necem Malachiae, constituere lo-
cum et diem, ettraditor dedit eis sigmim. Ipso die
cum vespertina iam soUemnia in ecclesia celebra-
ret antistes cum universo clero et multitudine po-
puli. mittit adipsum nequam illeinverbis pacifi-
cis, in dolo rogans quatenus ad se dignetur
descendere ut faciat pacem. Respondentibus qui
assistebant, ipsum potius ad episcopum debere
venire, ecclesiam esse competentiorem locum fir-
mandae pacis, siquidem praesenserant dolum,
subiungunt qui missi erant, hoc tutum non esse
principi : timere eum
^
capiti suo, nec se credere
C
turbis. quae se ante hos dies causa episcopi pro-
pcnodum interemisse,it. Contendentibusin hunc
modum, illis quidem ut iret, istis vero ne iret, epi-
scopus c.ipidus pacis, et mortis non timidus : Sinite,
inquit, fratres,slnite ine imitarl mayiMrum menm;
sine cnusa sum christianus^ si Christum non
sequor. Forte flecto humilitate tyrannum ; et si
non, vinco tamen exhibens ovi pastoVf sacerdos
Jaico, quod mihi iUe defmerat. Vos quoque, quod in
me est, non parum aedifico exemplo iali. Quid
enim si contingat occidi ? Non recuso mori, ut vos
vitae ex me teneaiis exemplum. Ojiortet episcojnim,
vt ait episcoporum pi'inceps, non dominari in
clero, sed formam fieri greffis : haud aliam sane
formam, quam ab illo accejnmus qui humiliavit
setnetipsum,fttctusoboediensusque ad mortem. Quis
mihi det hanc relinquere filiis sigtiatam sanguine
meo ? Experimini certe, an sacerdos vesier digne
satis a Christo didicerit mortem now timere pro
Cltristo. Et surgens coepit h-e, flentibus cunctis et
supplicantibus, ne tantum cuperet pro Christo
verum est.
Videres
host,am stantem, carmfices
fe.TO
ai*matisinanibusundiquecirc.umstantes. et
qui
immolaret non erat. Putares stupere lacertos,
sic non fuit qui extenderet
manum. Nam et is
quoque qui caput
mililiae videbalur, assurgit ei
potius quam uisurgit. Ubi
' signum. o homo.quod
dederas in mortem
pontificis V Hoc magis honoris
quam mortis signum
deferre est -, !ioc-' non inor-
tein inferre. Res mira, pacem offermit qui necem
paraverant. Non est quod abnuat qui et vitae pe-
riculo
quaesierat eam. Itaque facta est pax, et
tam fn-ma ut ab illa die hostem sacerdos non
modo pacatum habuerit, sed subditum,sed*devo-
^
tum. Quo audito, fideles quique gavisi sunt, quod
non modo salvatus sit sanguis iniK.xius in die
illa, sed et nocenlium
mnUorum animae Mala-
chiae meritis evaserint ad salutem. Kt appretien-
dit omnes
circuinquaque
timor, audientes quo-
modo duos iiii.nicorum eius, qui viderentur
ferociores et fortiores
&
in generatione sua, sic su-
bita virtule prostravit Deus : istum loquor qui in
manibus est, et eum de quo superius dixi. Alte-
ruin enim terribiliter multatum in corpore. alte-
rum misericorditer
mutafum in corde. ambos
mirabiliter comprehendit in consiliis quae cogi-
tabant. His ita peractis, coepit iam incivitate epi-
scopus tota libertate disponere et ordinare de
omnibus pertinentibus ad ministerium suum, non
ta.nen sine continuo discrimine vitae suae. Nam
etsi iam nemo qui palam noceret,ab insidiantibus
lamen nec locus satis tutus episcopo erat nec
tempus feriatum. Et deputati sunl ei viri armati
ad custodiam die ac nocte ; sed ille magis in Do-
mino confidebat. Fuit vero consilium,
praeiatum
schismaticum insequi, eo quod scduceret multos
ex insignibus quae ferebat, suadens omnibus se
episcopum esse debere, et sic
soUicitans
plebes
^
adversus Malachiam atque ecclesiae unitatem.
Et
fecit sic, et sine ditricultate ita in brevi
universas
sepivit vias eius per gratiam sibi a Domiiio
datam
et quam habebat ad omnes, ut malignus ille coa-
ctus sit dare manus. reddere insignia et quiescere
de reliquo in omni subiectione. Ita
Malachias,
licet
'
per multa pericula et labores,
prospera-
batur in dies et confortabatur
magis ac
magis
abundans in spe et virtute Spiritus sancti.
18. [ Deus Mai.achiaedethactokesi'unit.]
Nec
modo malefactores, sed et detractores
Malachiae
corripuit Deus. Quidam, verbi gratia,
gratiam
habens principum et potentum, etiam
ipsius re-
gis, quod esset adulator el garrulus et potens in
lingua, favebat per omnia adversariis
Malachiae
et procaciter tuebatur partem eorum ;
sancto
vero
et praesenti resistebat in facie, et
detrahebat
ab-
senti, irreverenter occurrens ei in omni
loco,
maximeque ubi celebrioribus illum scu-et
inter-
esse conventibus. Sed cilo digna linguae
procacis
mercede donatus est. Intumuit et
computruit
lin-
Vir
qtiidoi
Malacliiam
lacesxenit,
potnas
diiinilii
illatas
luil.
Num. 16. ' om. 4.
Num. 17. >
quaeso add. 4.
07 . t.
_ a
Ijq^ 4
* (sed s. s. d.) sed devotum s. subd. 4. ^ (et f.) o'- *

"de reliquoarfrf. 1,3.


gua
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 153
B
Post trirn-
niut,
Malachias,
sede Arma'
chana
resignata,
Dunensem
ecdesiam a
Connerthemi
separatam
remtnit.
i
k
gxia
maledica, vennibus ex ea scatentibus et
diflluenlibus
toto oro blasphenio quos per septem
fLTme dies inecssanter vomens, tandem cura illis
niiseram
exspuil animam. Loquente coram ali-
quando
Malachia et populum exhortante, mulier
quaedam
infelix ausa est interrunipere sermonem
clamoribus
improbis, non deferens sacerdoti et
spiritui qui loquebatur. Erat autem de progenie
impia, et
spiritum!iabensinnaribus,blasphemias
contumehasque
evomehat in sanclum, dicenshy-
pocritam et invasorcm alienae liereditatis. sed et
calvitiei illius improperans. At ille nihil respondit
ei, sicut erat verecundus et mitis ; sed Dominus
respondit
pro eo. Versa illa in insaniam est, Do-
mino iudicantc : et crebris vocibus clamitans se
suflfocari a Malachia, morte dcnmm horrenda
luit peccatum
blasphemiae. Sic misera assumens
adversus
Malachiam improperium Elisaei. vere
illum sibi alterum experta est Elisaeum. Porro
quia causa pestilentiae cuiusdam ortae in civitate,
multitudinem
cleri et popuU soUenuiiter cum me-
moria
sanctorum tunc foras eduxerat, nec ^ hoc
qnidem
praetcreundum
quod, orante Malachia,
pestilcntia ilico
conquicvit. Ex hoc iam qui muti-
ret
adversus eum non fuit, dicentihus, qui de
semine
Chanaan sunt
^
: Fugiamus Malachiam,
quia
Domiuus pugnat pro eo. At sero istud : quia
zelus
Domini, ubique occm-rcns eis. pcrsecutus est
eos usque ad internecionem.
Quomodo intra pau-
cos dies periit memoria eorum cum sonitu ? Quo-
modo facti sunt in desolationem. subito dcfece-
runt,pcrierunt
propter iniquitatcm suamV Grande
hodieque
miraculum facil tam velox gcncrationis
illiusdeietioA,hispracsertimquicorumnoverant
^uperbiam atque potentiam. Multa quidem et aUa
signa fucre, quibus Dcus glorificavit nomen suum,
et servum suum inter sudores ct pericula confor-
tavit. Quis digne
commemoret ? Non lamen
omnia
praeterimus,ctsinon
sufficimus ad omma.
Propter seriem autem
narrationis,nc
impcdiatur,
aliqua quae dicturi sumus
reservamus in fmem.
19. [SeDEM
HETROPOLITANAM
PACI REDDITAM RESI-
GXAT ]
Igitur Malacluas inlra triennium reddita
retributionc
supcrbis, ct libertate
ecclesiae resti-
tuta, pulsa
harbaric.ct
rcformatis
ubique moribus
christianae
religionis,
vidcns omnia in pace csse,
coepit cogitare et de sua pace ;
et memor propo-
siti sui constituit pro se Gelasium /,
virum bonuin
et dignum tali lionorc.
connivcntibus
> cleroct
-
populo,quin pofius
sustinentibus-propter
pactum;
nam alias durum visum
omnino.
Quo consccrato,
regibusque ac
principibus
attcntius
commen-
datot,
ipscclarusmiracuUs
et
triumph.s,adsuam
parochiam rcdit \ non tnmcn
Conncrcth. Etaudi
causam cUgnam rclatu.
Dioecesis
illa duas tcrtur
habuisse
antiquitus
episcopalcs
sedes ct duos
cxstitisse
episcopatus. Id visum melius
Malachiac.
Itaquc (.uos ambif io
conflavit in unum,
Malachias
revocavit in duos,
partcm altcri
cpiscopo
ccdcns,
partem retinens
sibi. Et
proptcrea non veni Con-
ncrcth quod in ca iam
episcopum
ordmasset
;
sed
Dnnnm se contulit.
disterminans
paroch.as,
sicut
in dicbus
antiquis. O purum cor, o oculum
colum-
binum. Locum
tradidit
novo
episcopo
qu. vidcre-
tur
paratior,principalior
haberetur,
locum in quo
sederat ipse.Uhi
sunt quide
termims
ht.gant.p.o
uno viculo
perpctes ad
invicem
inimicitias
exer-
centes? Nescio si quod
genus
hommum
magis
quam istos antiquum
vaticinium
tangat :
becne-
Num. 18.
- '
ne 2. - ^ om. 2.
(1) Trias
Th<iumaturt/<i, pp.
301 sqq.
Novernbris
2'omus JI.
runt praegnantes Galaadad dilatandum terminos
suos. Scd hoc alias. Malachias factus Dunensis
episcopus confcstim more suo curavit asciscere ad
solatium sibi de filiis suis conventum regularium
clericorum. Et ecce nu-sus accingilur, quasi novus
Christi tiro,ad spirituale certamen ; rursusindui-
tur arma potcntia Deo,sanctae paupertatis humi-
litatem, rigorcm disciplinae coenobialis, otium
contemplandi, orandi assiduitatem : quae tamen
omnia voto magis valuit diu tenere quam actu.
Etenim universi confluebant ad eum ; nec modo
mediocres, sed et nobilcs ct potcntes iUius sesa-
pientiae et sanctitati instruendos, corrigendos,
committcrc festinabant. El ipse interdum ibat et
cxibat seminare semen suum, disponens et decer-
nens tota auctorilate de rchus ccclesiasticis, tam-
quam ex apostolis unus. Et nemo ilU dicehal : In
qua potestate haec facis ? videntibus cunctis signa
et prodigia quae faciebat, et quia ubi spiritus
Domini, ibi libertas l.
VITA
ANNOTATA.
E
a Ad haec Bernardi verba illustranda iuvabit
subiecisse qum scribit CoJgan (1) : Quod autem de
hereditaria usurpatione iUius sedis -quasigene-
rationibusquindecim,aU,sibencintellegatur,
ego vel plane verum vcl vero propinquum existimo
et oslcndo. Nain pcrgcncrationcm, ut male qui-
dam interpretantur, non intcUcgit actatem unius
hominis, nec etiam spatium viginti annorum, et
multo minus saeculum integrum, cum fides
Christi non duraverit tot saccuUs ante S. Bernar-
dum ; sed vel successionem unius episcopi loco
alterius ex eadcm famUia. nam ut mox ostendam,
quindecim talcs gcnerationes seu successiones
episcoporum ex cadcm famUia repcriuntur ;
vel
saUem per generationcm inteUegit aetatem hahi-
lcm ad gcncrandum, hoc est in viris actatcm quat-
tuordecim annorum, ut coUigitur ex ipso postca
ibidem subdcnte
"
qui annos ferme ducentos
quasi
hercditate
possident sanctuarium
Dei. ., Ergo per
gcncrationes fere quindecim
solum" intellcgit
aimos ferme duccntos. Et totidem
vel amplius annis illam quasi hercditariain sucees-
sioncm
durasse duo nUhi probant
argumenta.
Prinumi, (piod facies ecclesiae liihcrnicae ab anno
Christi440iisque
ad annum circitcrS40
fIo.'entis-
'^ima, et nulli altcri in Europa interca cedens coe-
perit declinare et paulatim
dcficcrc per annos
fere duccntos
quU)us postca inter congressus et
pugnas et conflictus non amiuos tantuni, sed
pacne
menstruos ct aliquando
cotidianos duravit
iUud continuum
beUum inter Hibernos ct terocissi-
mam et ea aetale
praepotcnfem
gentcm Nort-
mannorum.
hoc est Danos et Norwegos,
al.osque
adiaccntcs....
Cessanfe hac diutina
tcmpcstate, et
cae-^i'^
dehellatisquc
Nortmannis in praclio Cluan-
tarbcnsi,
anno 1013.
succcssit et alia patriae
loti ciusque
ecclesiasticae
disciplinae ct religiom
non minus
perniciosa, qua
principihus regm de
suprema
rerun.
adiuinistrafione
per
contmuos
confliclus
ah anno 1013 usque ad 1105 et ultra
contendentibus.
discipUna
ecclesiastica et rcligio
plurimum
et fere usque ad excidinm
labelactata
est donec f andem S. Cclsus iUo anno 1 105
creatus
arc-luepiscopus
Armachanus
cxulantcm
pietatem
et
neglcctam
disciplinam
strcnue
conatus fuerit
restituere.
Non cst ergo mirum si uitcr tam cala-
Num.
19.
- ' conventil.uH 1. - " om. 3. - " re-iiit a-t.
20
mitosas
154
VITA
B
DESANCTOMALACHIAEPISCOPO..
. ,jeachdeDoire,locoNiaU.Dotreautem,auctoreD
mitosas
tempestates
aliqua
potens f^""''-'j;_
o'Doovan,op.cit.,tom.
ril, p.
48,dicemus Lon-
dae locuin et nn.Ua
praetba
cont..l.t
~nata tue.
^^^^^^
.^_ ^^^^
4rmacAaa
mutatwnem narrat
eidem
sedi suae
cog,.atio..es
""^'\';^^PX:
^0/;,
i
1^'' O^'"'' ^)
*"
''' G'-''^"'"' '"
et sic quasi
here.iitario
ime
poss.derc
sa c u
j^^^ i,hatr
NigcUus, de quo supra, necdum
num Dei.
Secm.dn.n
quod
prom.s.
argun.L.nu..
.
_.__,,j^|,nesodii.icubare;qmn..nmoratus,
non
solun.
iHa...
^'^''^^^'''''V;''"''!'^ , d
abeunte
ea
dignitate
S. Malacl.ia, faciliorem suae
tistilum in eade.n
fa...ilia
reddit ^"-^'
^f'";
,
_ 5,mbilionis
promovendac
aperlun. m v.ani, donuo
et de facto
vere ita
contigisse
!l<^'"""^"^^'^J' ,
. jnstilit.seque
ileralo in eam sedem am.corum po-
tm-.Nam,utexsuprapraed.ct.sinhoccnrono ^^^^.^f^.^^,,^;u-n^.HaecaLamg<m{3)impugnata
gico
catalogo
constat,
ab an.io 925, <r'
J""
- .,
(,
,.cj,,l,r silnUium
Bernardi, tum pro-
B.
Maelbrigido,
f.lio
Forman., 1.1 '>P^^P"'"
'rtumeiustestimoniumreferenti.'<{i)NiselU<m
Aimachano
defuncto,
suffoctus
est 'o^^^P'^;
'
.
^
,, ^;s,
qniescere de reliquo in omni
ad a..nun. 1 129,
quo S.
Celsus
eorum
ult, .n^
f^bieclione.
Litem
dirimere nolim, sed cl. v. Larti.
obiit,
reperi....lnr
(|uindoc.m
ep.scop.
<^^^a
,(
mnt valde stringentia. Ipse
familia el spalio
circiter
duce.itornm
annorum
9^^^J^^^
^^,^, ^g
,(,,, ,,-, de fautorum
sibiinvicemsuccess.sse ]^igemimolentia,atqueuhiU?i\^c\^^^edemArma.
b De hac re cfr.
Acta
SS.Octohr.,
tom. AU,
^^J^^^^^^
^icavit, ecclesiae
Gelasiique fata e, nulb
p. 885, ann. c, etp. 888,
ann. b.
, ,,
.
,,. ,,.,,(
\
Muirchearlach,quem
S.
Bernardus
Maurt-
"2/
jj^,^^^,,;,,
n.V reaedificasse
nf the Kinffdon. of Iroland bv
tl.e four Masters,
.
lnriiTiii,estTyronein
vister ;
tandem
Peregpinatio
romana ;
mipacula
annollkl7septembris,postmartyriiacpae,u.
>-
nalTala SUnl.
tentiae
vichnam, vita cessiL hi Annalibus de
Loch-ce
(Londinii, 1871)
tom. 1, P-
1^>
^'^
^^''-
gnatur qua Celso suffectus
est
Mauritius, scdtcet
quinfa aj^rilis.
d De Gilberto, qni, ineunte saeculo duodecimo,
ohtinuit mlem
episropalem in Limerick Quattuor
Magistri silmsse
videntur. Ex iis tamen quae King,
Memoir introduclory to the early History of the
Priniacyof Armagh,;?. S2, ah Hisforia hibernica
opera Keaiing conscripta, est mutuatus constat
GiVjniumannolllSpraefuisseconsiliocongregato
in Rat Breasail, qui locns iuxta eundem King,
p. 83, esset Mountrath in comitatu de Leinster.
e De NigeUo, qui et Niall,filio Aedhi, haec nos
docueruntQuatiuor
Magisiri :annoll34,S. Patri-
cii successionem obtinuit; sedhacfuita Malachia
eodem anno privatus. Anno tamen 1136, recedenfe
Un\iich'\ix,hanciferum,sed ad breve tempus,adeptus
est, nam anno 1137 Gelasius ea donatus est ;
tan-
dem posf ferventissimam poenitentiam ohiit mor-
^
tem anno 1137.
f Iste codex quem sanctus Patridus in Hiber-
niam tendens de caelis accepisse fertur, ob capsji-
lam argenteam in qua reconditus esf, Domnach
Airgid nuncupaius,hodie Dublini in regia hiber-
nica Acadetnia asservatur. Vid. Bellesheimf op.
cit., tom. I,p. 616.
g
De baculo lesu cfr. Act. SS., tom. II Martii,
p.545.
h Haec oratorie sunt dicta. Nam Colgan
(1)
animadvertii hanc generationem et sua aetate
exstare.
i Die 27 martii inter praetermissos reposuerunt
antecessores nostri Gelasium hunr, quem Hiberni
vocant Gilla mac liag. De quo Chronicon Hyense
apud Reeves, Life of S. Golumba by Adamna m,
p.40i, haec hahet :
"
Gifh mac liag, filius Ruaidhri,
airconnech de Doire,post XVI annos m afihatia
transactos, electus est in abhatem de Armacha, vice
Neill,filii Aidi. Quod ef commemorant Quattuor
Magistri ad annum 1137 scrihentes : Armachae Ar-
quae in ea
palrala sunl.
20. [ROMAM
PROFICISCI
DELIBERAT, PALLIUM A
PoNTiFicE
PETiTURus.]
Visum tamcn sibi non
tute satis actitari ista absque Sedis apostolicae
auctoritate, et Romam
proficisci deliberat :
maxi-
meque quod metropolicae
sedi deerat adhuc et
dcfuerat ab initio pallii usus, quod est plenitudo
honoris, et visum est bonum in oculis eius.si
ecclesia pro qua tantum
laborarat
quem hac
tenus non habuerat, suo acquireret studio et
labore. Erat ot altera metropolica sedes a quam^
de novo
constituerat Celsus, primae tamen sedi
et
>
ilUus archiepiscopo
subdila tamquam
primati;
et huic quoque optabat nihilominus
palhum Mala-
chias. confirmarique
auctoritate Sedis
apostoUcae
praerogativam,
quam beneficio Gelsi adipisci
merueral. Innotescente
proposito, displicuit fra-
tribus. necnon et magnatibus et populo terrae.
Omiies enim intolerabilem sibi iudicabant
tam
^
diutinam omnium pii parentis absentiam, et quod
metuerent de mortc ipsius. Gontigit interea
mori
germanum eius,Christianum
nomine, virum bo-
nvmi, plenum gratiae et virlutis b. Episcopus
erat,
iUi quidem secundus in celebri
opinione,
sed
vitae sanctimonia et iuslitiae zelo forte non impar.
Huius decessus magis terruil universos, et disces-
sum MalacMae reddidit molestiorem.
Dicebant
autem nuUo modo assentiendum
unici
peregri-
nationi patroni, ut non desoletur omnis terra,
si
duabus tantis columnis sub uno momento
tempo-
ris destituatur. Ergo omnespariter
contradicunt.
Et vini faciebant, cum Ule divinam
uUionem
minatus est. Non tamcn destitere Uli, nisi,
missa
sorte,prius Doi voluntas super lioc
interrogaretur.
Prohibente iUo, nUiUominus mittunt ;
sed Ula pro
Matacliiaeparte ter respondisse
inventa esl :
nec
enim una contenti vice fuere, cupidi
retinendi
eum. Demum cedentes, dimittunt illum,
non ta-
men sine ploratu et lUulatu muUo. Sed ne
quid
imperfectum rehnqueret, tractare
coepit
quo-
Malachias
Edanum,
loco fratris
sui (iefittKti,
in episcopum
consecrat.
Num. 20. ' om. i.

(!) Tria$ Thaumaturga, p. 302.
(2) Acta SS. Hiber-
Miac, p. 774.
(3) Op. cit., p. 103. (4)Videsupra, num.l7.
{5}Brenan, Hist. eccl., tom. I, p.
332.
modo
/^
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
155
B
d
e
Romam
tendil, uhi
benigne
excipiturah
Inmcentioir,
venilque iii
Clarant-
ralletn.
modo defuncti fratris semen suscitaret. Etaccer-
sitis ad se tribus^ discipulis suis, anxius aestuabal
quisnam dignior ad hoc opus sive utilior videre-
tur. Et diligenter iiituitus singulos : Tu, inquit, o
Edaue, sic enim vocabatur unus, suscipe onus. lUo
cunclante et ilente : Netimeas^ ait.
2' enim tnihi
a
Domino designatus es, quia annulum aureitm,
quo desponsandus S, iam nunc praevidiin dlgito
tuo.
Acquievit ille, et Malacliias eo consecrato pro-
ficiscitur c Cumque egressus de Scolia pervenisset
Eboracum,
sacerdos quidam, Sycarus nomine, in-
tuitus eum agnovit. Nec enim faciem eius viderat
ante, sed cum haberet spiritum jjrophetiae, reve-
latum fuerat ei iampridem de illo ; et nunc in-
cunctanter
circunislantibus digito eum demon-
strans : Bic est, inquit, de quo dixeram quia de
Hibernia sancius venietpontifex, qui scit cogitatio-
nes hominum. Sic non potuit latere lucerna sub
modio,prodente eam per os Sycari Spiritu sancto
qui illam accenderat. Nam et multa secreta de
esse suo suorumque dicta sunt ei a Sycaro, quae
ita esse vel fuisse omnia recognovit. Sed et sociis
Malachiae
percontantibus de suo reditu, respon-
dit Sycarus incunctanter, quod post rei pro-
bavit eventus, paucos videlicet admodum dc nu-
mero iho cum
episcoporedituros. HH, auditohoc,
suspicati suiit mortem : sed Deus aUter adimple-
vit. Nempe rediens ab urbe quibusdam apud nos,
qnibusdam et in aliis loc.is ad discendam conver-
sationisformam
reHctis,iuxta verljum Sycari,cuni
paucis admodum repatriavit. Haoc de Sycaro. In
ipsa urbe Eboracensi, accessit ad eumvir nobilis
secundum
saeculum, Wallenus
nomine d, tunc
prior in Kirkeham e regularium fratrum; nmic
vero monachus et monachorum pater in Mailros,
monasterio ordinis nostri/^^qui devotus Malachiae
se orationibus salis humiUter
commendavit. Is
advertens multos habere
episcopum socios et
ecpios paucos, nam praeter ministros et clericos
alios, quinque cum eo erant presbyteri, et equi
non nisi tres. obtuUt ei suum, quo ipse vehebatur.
hoc soUim dolere se inquiens, quod esset runcinus
dure portans, et addidit^
Libentius dedissem si
nielior fuisset ; sed, si dignamini, ducite qualem-
cumque vobiscutn. Et ego,-A\i episcopus.eo lihm-
tius accipio quopraedicas viliorem: quia nonpotest
mihi vile esse quicquid tam pi-etiosa voluntas obfu-
lerit. Et conversus ad suos : Bunc, inquit, sfeniite
mihi quia comtnodus satis et sufpciens
erit in lon-
gum g. Quo facto, asccndit et primo qtiidem durum,
ut erat, sentiens,
postmodum mira
mutatione
valde conmiodum sibi et suaviter
ambulantem
invenit. Et ne caderet super terram de sermone
quem dixerat, usque ad nonum annum,quo
mor-
luus est ipse, non defecit ei, factus optimus et
pretiosissimus
palefridus.
Quodque
evidentius
miraculum cernentibus
fecit, de subnigro coepit
albesccre, et non multo posl vix
invemebatur al-
bior illo.
21 [ROMAM TENDENS ET INDE REDIENS ClARAM-
VALLEM visiTAT.]
-Mihi quoque iu hac via datum
est videre virum, et in eius visu et verbo refectus
sum et delectatus sum sicut in
omiubus
divitus.
Et ego vicissim,
peccator Ucet, invem
gratK.m in
ocuUs eius ex tunc et deinceps
usque ad obitum
ipsius, sicut in prooemio
praefatus
sum. Ipse
etiam dignatus
divertere
adHHaramvallem,
visis
fratribus, compunctus
est, et ilU non
mecUocriter
aedificati in
praesentia et sermone
eius. Et acce-

om. X
de adil. 2.
-^ Wallerus 4-. - ' a.Idit 2-4..
Nm. 21.
- -
om.
- ^ om. 24. - ^ e. m. t 3.
-
ptans locum et nos, atque intimis visceribus colU-
tita
gens, valedixU nobis et abiit. Qui transalpinans
cum venisset Yporiam h civitatem UaIiae,hospUis h
sui parvulum fiUum, qui male habens moriturus
eraf^conlinuo sanavit.Erat tunctemporisinSede
apostoUca felicis memoriae secundus Innocentius
papa : qui eum benigne suscepit, humane salis illi
super longa peregrinatione compassus. Et primo
quidem Malachias, quod alfius infixerat animo,
cum muUis lacrimis implorabat Ucere sibi vivere
et mori in Claravalle, permissu et benedictione
summi pontificis. Et petiit hoc, non oblitus ad
quod venerat, sed affectus quo
*
venerat desiderio
ClaraevaUis ; non autem obtlnuit, quod vir apo-
stoUcus lucris potius uberioribus occupanduni de-
cerneret. Non
^
tamen ormiino frustratus est a
desiderio cordis sui, cui mori ibi, etsi non vivere,
donatum est. Mensem integrum fecit in urbe, loca
sancta perainbulans et frequentans causa oratio-
nis. Cumque per id temporis saepe ac diligenter
ab eo et ab his qui cimn eo erant summus ponti-
fex inquisisset esse patriae, mores gentis, statum
ecclesiarum. et quanta in ten-a Deus per eum
"
operatus fuisset,parantiiam repatriare commisit
vices suas, per universam Hiberniam legatum
iUum constituens. Significatum quidem^erat eiab
episcopo Gilberto, qui, ut supra memoravimus i, i
tunc legatus exstiterat, quod iam non posset
prae senio et debiUtate corporis viUicare. Post
haec petU Malachias confUmari novae metropolis
constitutionem, et utriusque sedis sibi palUa dari.
Et confirmationis quidem privilegium mox acce-
pU : De paUiis autcm oportet, ait summus pouti-
fex, sollemnius agi. Convocatis episcopis et clericis,
et maiorihus terrae, celebrabis generale consilium
:
et sic conniventia et communi voto imiversorum
per honestas jtersonas requiretispallium, et dahitur
vobis. Deinde tollens mitram de capite suo, impo-
suit capiti eius, sed et stolam cuni manipulo de-
dit ^, quibus uti inter offerendum solebat. Et
salutatum in osculo pacis dimisit eum, apostolica
fultum benedictione et auctoritate. Qui rever-
tens per Claramvallem suam, secundam nobis
largitus est benedictionem. Et alta suspiria tra-
hens, quod non liceret sibi pro suo desiderio re-
manere : hos, inquit, interim pro me oro ut reti-
neatis, qui a vobis discant quod nos postmodum
doceant. Et infert : Eruni nobis in semen, et in
semine isto benedicmtur gentes, et illaegentes, quae
a diehus antiquis monachi quidem nomm audie-
runt, monachum non videruni.Ei dimissis quaffuor
a latere suo, abiit : qui probati et digni uiventi,
monaclu facti sunt. Post aliquod tempus.cum lam
sanctus esset
"
in terra sua. misU alios; et factum
est de ilUs similiter.
Quibus per aliquantum tem-
pus
instructis et erudilis corde iu sapientia. dato
eis in patreni sancto fratre Ciiristiano k, qui erat
/
unus ex ipsis,
emisimus eos,
adiungentes de
no^^tris
quanti sufficerent ad numerum abbatiae.
Quae concepit, et peperU filias quinque /
:
et sic /
multinlicato
semine, augescit in dies numerus
monachorum.
iuxta desiderium et vaticuuum
Malachiae.
Nunc iam repetamus ordinem narra-
tionis.
22
I
DnERSA
BENEFICIA SANITATOM PER EUM GOl^ In Utbermo
LATA.]
- Malachias
profectus a nobis. prospere
''"^/J;''"
pervenit
Scotiam. Et invenit David regein, qm
^^.^.^^,^
adhuc hodie
superest, in quodam casfello suo
:
gitatum.
cuius fiUus
infirmabatur ad mortem. Ad quem in-
*
dua
3
- "
nec 3. -t.
- " per e. 0. % 3. - ' i.iuide.n i.
-

illi orfrf.3,
4.
- seguentia, foUo avuUo, dtsiderantur m 2.
gressus,
if
m
DE
SANCTO
MALACHIA
EPISCOPO.
* oi hnmiliter
sunt de
Cisterciensibus,
quihus Christianus non est
D
is,
lionorifice a rege
susceptus,
ei nui
annumerand,ts,puuca
vero de ipso Christiano.
Hic
exoratus
ut sanarel
filium
suum.
aqua, cm ue^_^
^^^ ^^^^^^
^^^^^ ^^^
^^.^^ Clogcrtensi ecclesiae prae-
dixit,
aspersit
iuveuem,
et mluen^ in
,o,.(i^s ^^ero Annachae in ecclesiaSS,
Petri
ConMe, fHi,
non
nwrieris
hac mce. D'^'*
"^^;
f^^J [, p^.y,
,,puHus est.
-'-" '= .-.^nnHnm dictum
secuia eb
- -
^Fjnsivv
()doO'KellijvideturusqueadannHm
156
B
sequenti,
secundum
dictum
secuta
la.emlaen.iapatris,clan;oretstrep^^^^^^^^^
tius
exsuUantis
tamiliao.
Exut sermo ad
ouines
nec enim
quod in domo
regia et reg.s
accide at
filio latere
potuit. Et ecce
ubique
resuUans gra-
tiarum actio et vox laudis tum pro salute
dom ni,
tum pro
miraculi
novitate.
Henricus
est iste
;
nam vivit adluic. unicus
patris su.,
miles fortis e
prudens,
patrizans, ut aiuut, in sectando
mstit.a
et amorem veri
'. Et amavit
uterque
Malacluam
quamdiu vixit, tamquam
qui iUmn a morte revo-
cas^^et.
Rogabant eum
manere per aliquot dies
:
sed ille declinans
gloriam, moram
uon sustmuit,
et mane carpebat
iter. Transeunte
igitur per vil-
lam, nnmine
Crugeldum m, occurrit
puella muta
Orante iUo, solutum est vineulum linguae eius et
loquebatur
recte. Dehinc,
viUam
mgrediens,
quam nominant
ecclesiam Sancti Michaelis, obla-
tam sibi nmlierem freneticam et vinctam funi-
bus, coram omni populo curat ; et, dimissa inco-
lumi,
proiiciscitur.
Perveuiens vero ad portmn
Lapasperi
^
n, trausitum ibi per aUquot dies
praestolabatur: sed mora
minimetransiit otiosa.
Construilm- interim de virgis iri sepein textis
oratoriimi, ipso iubente. ipso operante pariter.
Consummatum circumdedit vallo atque interia-
cens spatium in coemeterium benedixit.Saneme-
rita benedicentis miracula satis declarant, quae
usque hodie ibi actitari feruntur. hide est quod de
fmitimis locis infirmos et male habentes illo por-
tare consueverunt. et sanantur multi. Mulier
totis dissoluta
=*
membris plaustro vecta illuc pe-
dibussuis remeavit domum una dumtaxat nocte,
non frustra in loco sancto praestolata misericor-
diam Domini. Alia quaedam ibidem pernoctabat
inoratione: quam forte reperiens solani homo
barbarus, accensus libidine et sui nunime com-
pos, iiTuit rabiosus in eam. Conversa iUa et tre-
mefacta, suspiciens advertit hominem pleuum
diabolico spiritu. Et : Heus tu, inquit, miser, quid
agis ? Considera ubi es, reverere haec sancta, defer
1182 hanc sihi a S. Malachia commissam rexisse
ecclesiam.
Sepultus est in Louth in monasterio
canonicorum
reguJarium, quod sub annum 1148
fumlassefertur. Cfr.
Ware,op. cit.,p. 180.
d De
Waltheno ac de Scotiae rege David, qui
fertur
regnasse ab anno 1124 ad 1152, et de quo
h-evis mentio recurrit infra num. 22, cfr. Vitam
eiusdem
heati Waltheni in Act. SS., ad d. 3 aug.
tom.I,pp.241sqq.
e De ahhatia in Kirkehem dictum est in Act.
SS., tom. IAug.,p. 256, ann. e.
f De monasterio in Mailros videsis ihid.,p. 241.
g
Totum hunc tractum leges et in VHa heati
Waltheni, loco citato, p. 255.
h Yporia, italice Ivrea, civitas Italiae septen-
trionalis. Cfr.
eiusdem temporis tter descriptum in
M. G.Jom. XVII, p. 780.
i Scilicet supra num. 13, cap. III.
k Commendationem Christiani requiras in epi-
siola Bernardi ad Malarhiam, signata num. 357.
P. L., tom. CLXXXII,p. 559. De Christiano,pri-
mo ahhate Metlifontis,cfr. ActSS., ad d. 18 mariii,
tom. II, p. 613, et Colgan, Act. SS. Hibermae,
p. 652.
1 Mellifontis filiae sunt hae : Beafitudo, Buef-
lium, Magium, VaUis-Salutia, Benedtctio-Dei, Vi-
ride-Lignum, Flumen-Dei, Rupes ; ad quam pro-
lemin genealogia quadam Linox additur. Cuius
nominis coenobium cum nullihi exstiterit, Ennax
(i. q.
Elnae) sub eo occultari suspicamur. Cfr.
Iatiau3chek,0ri^\n\m\ Gisterc, tom. I,p. 10. liem
defiliis quae ex Mellifonte sunt nataeagit CHan-
lon, op. cit., p. 90 in notis.
m Crugeld videtur esse locus qui hodie Crugel-
ton nuncupatur in parochia Sorhg, Wigtonshire,
in Scotia. Ita 0'Hanlon, tom. cit.,p. 80 in noiis.
n Cfr. iterum CHanlon, p. 81, in notis. Qui
tradit portulum istum, ad occidentale littus e regi-
oneHiherniaesitum,nuncuparihodieCairngarroch
Deo,defer servo eius Malachiae, parce et tihi ipsi. in Wiytoushire,quattuor milliariis adpartem merl-
Non destitit iUe, furiis agitatus iniquis. Et ecce,
C
quod liorribile dictu esl, venenatum et tumidum
animal, quod bufonem vocant, visum est reptans
exire de inter femora mulieris. Quid plm'aV terre-
factus resiiiit
*
homo, et datis saltibus, festinus
oratorio exsilit. Ule confusus abscessit et iUa in-
tacta remansit, magno quidem et Dei miraculo et
merito Malachiae. Et pulchre operi foedo et abo-
minaudo foedum intervenit et abominale mon-
strum. Non prorsus aliter decuit bestialem exstin-
gui lU)idinem quam per frigidissimum verinem
;
nec alitur temei-arium freiiari ausum.frustrari co-
natum, quam
pervileminutUemquebestiolam.Et
haec loco isto sufficiant, pauca de pluribus
;
nunc iam reUqua prosequamur.
ANNOTATA.
a Et /ioecaltora metropoUs videtur
fuisse eccle-
sia Casseliensis.
Cfr. 0'Hanlon, Live of St. Mala-
chy,
p. 70,
dianam vergentem ad occidentem oppidi Portpa-
trik.
CAPUT SEXTUM.
S, Malachiae apostolici
labores,
laudes el miracula.
23. rREVERSUS IN PATmAM, TOTUS CURAE PASTORALI
ReformatlOM
ET REFORMATioNi iNCUMBiT.]
Asceudit Malacluas
navem et prospere navigans, applicuit monasterio
suo Bonchorensi, ut primi fUii primam
reciperent
gratiam. Quid animi putas gessisse Ulos, sano de
via tam longa recepto patre, el iUo patre? Nec
mu-um si se tota in gaudium effuderunt
viscera
eormn in reditu eius, quando et exteris circum-
quaque gentibus incredibUem mox laetitiain ve-
lox rumor invexit. Denique de civitatibus
et
castellis et vicis occurrunt ei ; et
quocuinque
divertat, suscipitur exsultatione universae
terrae.
ecclesic-
sticae,
a n n
Verumtamen non sapit honor. Opus exercetur
le-
b Ve thnstiano,
fratre S. Malachiae,
cfr. gationis: multis in locis celebrantur
conventus
Utianton, Livos of the Irish saints, tom. VI. muUi.nPmiarr.mn m, nnHin rp^innis lecationis
Verumtamen non sapit honor. Opus exercetur
le-
,., . , , - gationis: multis in locis celebrantur
conventus
ToTai rf-
*^'' ''''^''
'^"'^'' '^*"-
^^' "^"1**' "^ ^a regio seu portio regionis
legationis
p.
tj^^-41.
In hts multts paginis
muUa narrata fructu et utiHtate fraudetur. Seminatur
super
Num.
22. - > viri
3. 4. _
Laspasperi 4. -
dissolulis 4.
- *
resilit 4.
omnes
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 157
A
omnes aqiias: non esl qui se abscondat ab opera
solliciiudinis eius. Non sexiis, non aelas, non con-
dilio, non professio reputatur. Ubique semen
spargitur
salulare, ubique intonatluba caeleslis.
Ubique
discurril.ubique
irrumpit, evaginato gla-
dio
linguac ad faciondam vindictam in nationibus,
Increpationes
in populis. Terror eius super fa-
cientes mala. Clamat iniqnis : noiite inique agere,
et
delinquentibus
nolite exaltare cornu. Religio ubi-
que
plantatur,
propagatur, fovetur. Oculi eius su-
per eos et cura eius ad necessitates eorum. In
conciliis,
fpme passim celebrantur,
repetuntur an-
tiquae
traditiones, quas tamen bonas fiiisse con-
sliterit,
aboUtas

vero negbgentia sacerdotum.
Nec modo vetera instaurantur.
cuduntur ot nova:
et
quaecumquc
proniulgaverit, iamquam caelitus
edita
acceptantur,
tenentur scripto, mandantur ad
memoriam
posterormn. Quidni caelitus missa
croderentur quae tot caelestia confirmant mira-
cula V Et ut fidem dictis faciam, perstringam
nonnuUa
paucis. Quis enim cuncta enumeret ?
Quamquam
libentius, fateor, imitandis immorer
qnam
admirandis.
ropriaeque
24. [VlRTUTUM EIUS INSIGNIA ET MORES VERO PRAE-
^Jrfeciioni suLE DiGNi.]
- Et a meo quidem iudicio primum
totus
et maximum
miraculum,
quod dedil, ipse orat.
incumhit
^^ ^^j^ taceam
interiorem
hominem eius, cuius
VITA
Malachias.
pulciu-itudinem,
forlitudinem,
puritatem satisin-
dicabant mores ipsius et vita, ipsum
extenorem
ita uno semper
modo, ipsoque
modestissimo et
decentissimo,gessit
ut nil prorsus
appareret in eo
quod possel
offendere
intuentes. Et quidem qui
non
offendit in verbo, iUe
perfectus est vir. At
vero in Malachia quis umquam,
etiamsi curiosms
observarit,
deprehendit
otiosum. non dico ver-
bum sed nutum?
Quis manimi
pedemve inoven-
tcm fru<^tra ? Immo quid non
aedificans m eius
mcessu,
aspectu,
habitu, vultu?
Denique vultus
hilaritalem nec
fuscavit maeror, nec levigavit ri-
sus Totum in eo
discipUnatum,
totum msigne
virlutis
perfectionis forma :
per omnia serius,
<;ed
>
non austerus ; remissus
interdum,
dissolu-
tusnumquam;
negligens
nihil, etsi pro tempore
nmUa
dissimulans;
quietus saepe,
sed minime
aliquando
otiosus. A die primo
conversioms
suae
usque ad
extremum
vUae, sine
proprio vixit.
Non
servos,non
anciUas.
non viUas, non viculos,
C
non denique
quicquam
redituum
ecclesiast.co-
rum
saeculariumve
vel in ipso habuit
episcopatu
Mensae
episcopali
niliil
prorsus
const.tutum
ve
h
assignatum,undeepiscopusviveret&.Necenm.vel
domum
propriam
habuit. Erat
autem pene mces-
santer
circuiens
parochias
omnes,
Ev-ng^>;
^^:
viens et de
EvangeUo
vivens,
sicut
constitmt e
Dominus.
Dignus est, inquiens,
operarmmercede
sua. Nisi qi^od
frequentius
ipsum
evangelimn
sme
sumptu
ponens,de
laboribus
su.s
^"^""J^? /^j
rebat m^e se et eos
qui secmu
laboraban^
in opere
ministerii
^ sustentaret.
Porro si mt rdi^
quiescereoporteret.
in
sanctis
hoc
^-^^^^^^^^^
auae ipse per
Hiborniam
sparserat
universam
Zd quos vero
moram
facere
Ubuisset,iUorum
se
rformavirmoribus
et
observantiis,
commum
on eutus vita ot
mensa.
Non fmt
^^^^Z
fuit in vestUu in quo
potuisset M-^-^^^ ^
f
^^^^^^^
inter ceteros
fratres
: in
tantum.
cum
maior
esset, "
"ili-^
- '"
*^
'^^"^1
ipse
ret ad
praedicaudum,
cum
peditibus
pedes et ipse
ibat, episcopus el legatus. Forma aposlolica haec:
et inde magis mira in Malachia quo rara nimis in
aliis. Verus profeclo apostolorum heres et iste
cjui talia agif. Sed advertere est quomodo divi-
dat heredUatem cum fratribus suis, aeque nepo-
tibus apostolorum. IUi dominantur in clero ;
iste
dum esset liber ex omnibus, omnium se servum
fecit. lUi aut* non evangeUzantes manducant, aut
evangeUzant ut manducent. Malachias, imUans
Paulum manducat ut evangelizel. lUi fastum et
quaestum aestimant pietatem : Malachias here-
ditatc vindicat sibi opus et onus. HU feUces se cre-
diint. si dilatavorint terminos suos; Malachias in
dilatanda caritate gloriatur. lUi congregant in
horrea et dolia replont, unde onerent mensas
;
Malachias coUigit in deserta et soUtudines, unde
impleat caelos. lUi, cum accipiant decimas et pri-
mitias et oblationos, insuper et de Caesaris bene-
ficio telonea et tributa et alios reddUus infinitos,
soUiciti sunt nihilominus quid manducent aut
^
quid bibaut : Malachias nihil horum habens, mul-
tos tamon locupletat de prompluario Udei. lUis
nec cupiditatis nec soUicUudiuis uUus est finis ;
^
Malachias cupiens nihU. non novit tamen cogi-
tare de crastino. lUi a pauperibus exigunt quod
dent divitibus ; iste soUicUat divUes pro pauperi-
bus sustentandis. lUi marsupia vacuant subdito-
rum ; iste pro peccatis eorum altaria cumulat
votishostiisque
pacificis.IHi alta palatia erigunt,
turres ac moenia ad caelos levant :
Malachias non
habens ubi caput reclinet opus facit evangeUstae.
nU equos ascendunt cum turba hominum gratis
manducantium
panem et non suum ;
Malachias
septus
sanctorum
fralrum
coUegio pedes cir-
cuit
portans panes
angelonun, ciuibus
satiet
ammasesurientes.nii
plebes ne agnoscunt qui-
dem

iste erudit. Uli potentes et tjTannos hono-
rant
-. iste pmul.
virum
apostolicum.
quem tot
et talia
nobUitant signa
apostolatus sui
!
Quid
ergo
mirum si mira ost
operatus. sic m.ra-
bUis ip^e
^
Immo vero non ipse. sed Ueus in
ipso.
Ahoquin,
tu es Deus, mquU, 3.
facis mira'
^'
9^ rEN-ERGUMENOS
VEXATOS A DAEMOXIIS LIBERAtI-
Energu-
_EraKeHn
civUate
Culratim c daemouium
..^^s^ur.
habens
Vocatus est
Malacluas,
orat pro
addicta,
^^^^^^^^^
ur-etinvasorem;
exU. Sed nondum
exsaturata
^^,,ua.n
ne^miitia eius,
miseram
invadit
mulierculam,
quae sanat,
fort
prope
>
assisteret.
Et Malachias :
Non ad koc
,
^quit ti!i illam
tuli nt hanc
pervaderes
^
exi e ah
Ta^a
et. sed
repetit
priorem.
Qua donuo pu u.,
ecmrU in alteram.
Ita per aliquod
spalium
.^ter-
natun
vexabat
iUas, hinc mde
refug.en.
Tunc
TZms
indi-n^ins
sibi illudi a daemone.
colbgens-
h^petu
in
adversarium.
ab
utraque^
fugavit. e
rdemnonn.inusvexatum
his quas
vexaverat
Sse
Ceterum
quod
moram
fecit
sancto. non pu-
e
lector
fuissTvirtutis
eius. sed
dispensat.onis
divU.ae
u
videlicet
ex hoc
manifestior
fieret et
^;^ !^
praesentia
et
victoria
Malachiae.
Den.que
Td Cfd
alibi
fecerU.
non
autem per
pra..e^.-
'i^mTuam-
Et
utique
posu.t
praesens
qi^d
Iwnsvaluit.
In
regione
aquUonans
paH.^ H.-
beSacebat
infirmus
in domo*.
nec
dub.um
^^
dl
monum
maloficio.
Nam
quadam
nocte
Svit eos
loquontes,
dicente
altero ^ ad altenm
rTneliser
iste
hgpocHtae
HUus stratum
sfra-
Num. 23.
- "abolita*.
Num.
24.
- 1
si 2, 3. - alios *. - om. 1-
2. "*
et 3.
- * autem
Nun...5.-M.pter*.-;-aae.s3.-.pa.e
metive
VITA
parientibus
auxilium
jn-aestat,
nocias.e, et adhuc
slramen in loco.
Su,nptaque
fiducia, et quo potuit conatu
coepit
repere,
debilis
corpore. sed fide forlis. Et ecce in aere clamor et
vociferatio:
Prohibe
am,
prohibe;
retine eum;
rdine:amittmuspr<^edam.
Verum
is, quem por-
tabat fides et desiderium
evadendi,
quanto
plus
clamabant
illi, tanto
magis
genibus
manibusque
nitens. ad
remodium
festinabat.
Et
perven.ens
ascendit
lectulum,
volutatur in
stramuie,
aud.t
ululatum
plangentium.
Beu, hen !
ipsi nos prodi-
dimus,
decepti sumus,
evasit. Et dicto citms reces-
sit ab eo
daemonum
terror el horror quem patie-
batur, et omnis
pariter
aegritudo. In Lesmor
civitatc homo a daemonio
vexatus per Mahicbiam
Hberatus est. Item
transeunti
aliquando per La-
ainiam d oblatus illi infans habens
daemonmm,
sanusrclalus
esl.In regione eadem hgatam funi-
bus freneticam
solvi iussit, et in aqua, quam
benedixit
lavari. Lota est, et sanata est.
Alteram
quoqiie in Saballo e regione Ulydiae
f,
membra
propria dentibus
laniantem. orando et
tangendo
curavit. Amentem liominem, multa prae-
dicentem futura, amici et propinqui adducunt ad
Dei
hominem, viuctum funibus fortiter, quod
fortem ad nocendum rabies ipsa fecissel et terri-
bUem valde. Orat Malacbias et incontinenti aeger
sanatur. et solvitur. Factum est hoc loco quodam,
cuius nomen tacemus, quod nimis barbarum
sonet, sicut et alia multa. Alio tempore in prae-
fata civitatc Lesmor puellam mutam parentes
eius in media platea oflferunt transeunti, cuni
multa supplicatione rogantcs ut ei subvenire di-
gnetur. Stal Mahichias. et factaoratione.tangens
digito linguam eius sputum misit in os eius, et
loquentem dimisit.
26. [Beneficia moribundis et parientibus pbae-
s.fAT.]
Exiens de quadam ecclesia, obvium ha-
buit homineni cum uxore sua. quae non poterat
loqui. Rogatus ut eius misercatur, stat in porta,
populo circumstante, et data benedictionc super
eam, iubet dominicam dicere orationem. Dixit
illa,et populus benedixit Doininum.In civitate cui
nomen Oenthreb
^
g
decumbens lectulo quidam
iam dies duodecim privatus linguae ofGcio ad
^
iussionem visitantis se sancti loquelam i-ecuperat,
eucharistiam sumit; et ita munitus, extremuin
in hona confessione efllavit spiritum. oliva
fructifcra in domo Dei ! ooleum iucunditatis, un-
gens et lucens! Et splendore miraculi illustravit
sanos. et suavilate beneficii unxit infirmum, cui
mox morituro salutarem confitendi et cominuni-
candi obtinuit facultatem. Iiitravit ad eum qui-
dam de nobihbus. habens ei aliquid dicere. Qui
inter loquendum fide plenus tres iuncos pie fura-
tus de lectulo (]Uo ille sedebat, tulit secum ei
multa Deus de furto pietatis est operatus, fide
illius, et praesulis sanctitate. Forte venerat in
civitatem nomine ConuamaA. Et cum sederet ad
mensam, ingressus vir nobilis de civitate ipsa,
humiliter supplicat pro uxore praegnante, quae
moraet
sinepericulo
parituram. Factum est quod
praecepit.
et nocle ipsa snbsecutum est quod
promisit.
Sedebat in campo cum comite Ulydiae
aliqna
tractans.
ct multitudo copiosa circa eos.
Venit
imilier
gravida et veregravis, indicat se
contra
omnes
naturae leges retinere partuin iam
qnindocim
mensibus et diebus viginti. Compassus
Malachias
super novo et inaudito incommodo
orat, et muIi(M- parit; qui aderant, laetati sunt
et niirati smit
*
: omnes onim viderunt, in qua fa-
cilitate et velocitate loco eodein onixa sit, et
triste negati partus miraculum miraculo commu-
tatum
iucundiori.
27.
[CONCUBINAUIO
OBSTINATO EXITIUM DENUX-
TiAT.]
Accidit ibidem
quiddam pari (luidem
niiraculo, sed sorte dispari. Vidit hominem, qui
pul)lice tenere diceretur
concubinam fratris
; et
hic orat miles minister comitis. Et publice conve-
niens mcestuosum, alterum ei loannem exhibuit
:
iVon licet tihi, inqniens,
concuhinam hahere frutris
tui. At ille alteruin ipsi nihilominus Herodem
redhibons. non modo non audivit eum, sed et
superbe rospoudit, et corani omnibus iurat ' num-
quain se
-
diinissurum.Tum
commotus Malachias,
sicut eral pro iustitia vebementer zelans : Et
Deus, inquit, ie ab illa separet vel invitum. Parvi-
pendens ille ex instanti abiit indignabundus ;
offendonsque mulierem non longe a turba consti-
tutam in loco, vi opprcssit eam.sicut erat satanae
totus, cui paulo ante traditus fuorat. Nec latuit
flagitium. Ancilla, quae dominam coinitabatur,
recurrens domum, nempe haud procul aberat
loco, nunliat anhela quid mali acciderit. Ad quam
vocem germani illius, qui domi erant, zelantes
sororis siupruni tota illo festinantia pervolant,
pudicitiae hostein, ipso in loco ei opere sceleris
deprehensum,inuIlisconfossum vulneribus interi-
munt. Necduin conventus solutus erat, cum ecce
armiger illius quod evcnerai nuntiavit ;
et mirati
sunt universi, quod sententia Malachiae tam cele-
rem habuisset effectum. Timuerunl quique flagi-
iiosi audito hoc verbo, nam niulii erant in terra,
ei ierriii purgati suni, lavanies manus suas in
sangmne peccaioris.
28. [VaRIA SANITATUM BENEPICIA VAUllS PUAE-
STITA.] Dariniciumcomitein,nniIto iam tempore
decumbentem lecto, duriier quidem increpans,
quod malus homo esset, immoderatius serviens
ventri et gulae, benedicta aspersum aqua surgere
fecii sine inora \ et ita valentem, ut ilico ociuum
ascenderet et utique praeter spem suam ipsius
et suorum. \\\ urbe Caselensi venii homo ante
eum cmn filio paralytico, rogans illum sanari.
Qui orans breviter : Vade, inquit, filius tuus sana-
bitur. It, et crastmo redit cum filio, sed minime
sanaio. Tum siu-gens Malachias ei sians super
eum diutiusoravit ; et ille sanatus est. Et conver-
. , sus ad pairein : Offer, inquit, illum Deo. Annuii
humiliter supplicat pro uxore praegnante, quae liomo, sed non ienuii : et post aliquot annos ille
iam soUenme praeierisset iempus pariendi, ita ut iam iuvenis rocidit in idipsuni, sine dubio pro-
mirarentur omnes, et nemo qui^ aliud quam vitae
pter inoboedientiam patris et pacti transgressio-
periculum crederet imminere. Rogat et cum eo nem. Alius (juidam veniens de loDginquo.
cum
Neemias
>, episiiopus ilhus civitatis.qui iuxta eum
essei Malachias in finibus Mumoniao,
atlulit ad
eum filium, pedum peniius officio
desiiiuium.
pfccatori
fnortem
minitatur,
E
aegrotos
plures
sonitati
restituit,
iic<.-iiim5 (, c^jiscu^us iiiiUb CiViHllls,qUl luxia euDi
sedebai; rogant et ceieri, quoiquoi aderant si-
' quuntum 1, 2.
>
et add. 3, 5.
om. 5.
Num. 26,
-
' Oentreff
% Onetreb i.
s
(juid 4.
' (.'i.ivida 2, 3. *
om. % 3.
Num. 27. '
iurabat 2. ^
se nunq. 2, 3.
Num. 28. >
sine s. f. % 4.

Percontatus
-f^
m
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
A
Perconlatus ciiionam modo iUi accidisset : Ut
suspicor, inquit, daemonum malignitate. Et addit :
Jjudenti in prato ipsi, tii fallor, immisei-e soporem;
eviqihinsque
piterulus, sic se invenit. Haec dicens,
cum
lacrimis precem fundit, efflagitat opem. Mi-
sertus eius oravit Malacliias, iubeiis aegruni inte-
rim
dormire ibidem* super solum. Dormivit, et
surrexit
sanus. Hunc ipse quia de longe vene-
rat
aliquandiu in comitatu suo retinuit; et erat
ambulans cum eo.In monasterio Bencliorensi pau-
per quidam fratrum oleemosynis sustentabatur,
et erat
cotidianam accipiens stipem, aliquid officii
factitans in pistrino. Is claudus ab annis dunde-
cim,
humi manibus repens. post se trahcbat pe-
des
emortuos.
Quem die quadam antc cellam
suam
Malachias maestum et maerentem inve-
niens,
causam
percontatur. Et ille : Vides, inquit,
quam ex longo
miseUus afflicter, et vianus Domini
super me; et ecce ad cumulum aerumnae, homines
qui misereri
debuerant, irrident me potius, mise-
riam^exprobrantes.
Quem ubi audivit, pietate mo-
tus suspexit in caelum, manus pariter levans.
Facta autem brevi oratione, ipse intravit ceUam :
B
et ille surrexit, et stans super pedes suos, mira-
batur si vere esset qiiod erat paene somnium suspi-
catus. Coepit tamen se pedetentim movere
:
neque
enim
posse ire satis credebat. Tandem quasi e
gravi somno
evigilans,
cognoscit
misericordiam
Domini super se, firmiter graditur, et in pistri-
nuin revertitur,
exsiliens et exsultans et laudans
Deum. Viso eo. qui ante viderant et cognoverant,
repleti sunt slupore et exstasi.
phantasma putan-
tes. Virum item hydropicum
oraudo sanavit
;
qui
ilico remansit in monasterio, pastor ovium factus.
Civitas
Hiberniae.
nomine Corcagia k, vacabat
episcopo.
Tractatum est de electione ;
dissensere
partes,
quibusque. ut assolet,
praesulem volenti-
bus constituere suum, non Dei. Venit iUuc Mala-
duas, audita
dissensione.
Convocato clero et
populo. etiam corda et vota
discordantium
unire
curavit; et persuasis iUis totum
negotmm sibi
debere credi, cui
potissimum
soUicitudo iucum-
beret iUius, sicut et aUarum per Hiberniam eccle-
>
siarum /,
incontinenfi
nommat eis non quempiam
denobUibus terrae, sed magis
quendam
hominem
pauperem
*
m quem sciret
sauctum et doctum,
ethicerat aUenigena.
Quaeritur iUe ;
nuntiatur
G
decumbere lecto, et ita debUis ut nuUo pacto
exeat nisi in manibus
porlatus
ministrantmm. U
Malachias : Surgat, inquit, in nomine Donum
Eqo praecipio : oboedientia
salvum faciet eum. gmd
faceret iUe?
Parere volebat,
sed
imparatum se
sentiebat, quod, etsi^
posset ire.
episcopari re-
formidabat
. Ita cum
voluntate
oboediendi,
pu-
gnante gemino hoste,
pondere
languoris et metu
159
E
Ticit illa tamen,
data sibi m
admto-
oneris , vi^.. ... .
. .
rium spe salutis. Itaque
conatur,
movet sese, ten-
tat vires, invenit se
solito
fortiorem
Cresc.
pariter fides cum
viribus, et rursum
facta fortior
fides dat vicissim
viribus
incrementum
lam sm-
gere per se valet, iam
meliuscule
gradi, lam nec
sentiie in
ambulando
lassitudinem ;
demmn expe-
ditus et alacer
pervenire
ad
Malacluam
sme bonu-
nis adiutorio.
Qui
assumens
eum
^^''\"\'''l^'-
dram.clero et populo
collaudante
Hoc .ta n.pace
factn.n est, c[i.ia nec iHi ausi sunt
Malacluae
vo-
kmtati iu aliquo
obviare,
videntes
s.gnum q..od
fecerat ; nec ille
parere
dubitav.t,
'a.-Jf
"^"
argumento faclus
securior
de Donmi.
volunlate.
29. MuHer quaedam fluxum sanguinis patie-
batur : et haec nobilis, carissima Malacliiae, plus
lamen ob morum quam generis nobiUlatem.Quae
ex toto deficiens.nimirumcumsanguineexhaustis
viribus iam posita in extremis misit ad Dei homi-
nem, ut quodsupererat,animaosubvenirel,quise
iam non esset visurus in corpore. Audiens Ma-
lachias moloste tuUt, quod mulier virtutis foret et
vita eius fructuosa opere et exemplo. Et videns
se non posse satis accurrere tempestive, accUo
Malcho. quod iuvenis essot et expeditus, ipse esl
cuius supra meminimus fraterChrisliani ablDatisw:
Accelera, intpiit, ter ilU triapoma hae^, super quae
nomen Domini invocavi. Confido in ipso quod uhi
ex eis gustaverit, non guatabit mortem priusquam
nos videat, etsi tardiuscule secuturos. Festiriat Mal-
chussecundum mandatum, et veniens intrat ad
morituram, altorum se oxliibons puerum EUsaei,
nisi quod Imius efficacior opera fuit.Iubet missam
sibi a
Maladuabenedictionem accipere et gustare,
si quo modo valuerit. At Uia exhUarata audito
nomine Malachiae, ut oboedire possit. nutu signi-
ficat pauUsper se erigi veUe \
nam verbo non
poterat. Erigitur, gustat, gustato confortata est,
loquitur ot gratias agit ; et immisit
- Dominus
soporem in eam. et suavissime roquievit in eo
cuius usu diu caruerat, sicut et esu. Stetit inte-
rim sanguis ; et post modicum
expergefacta. sa-
nam se repperit. nisi quod longa inedia et sangui-
nis minutione adhuc dobiUs orat.Si rniominus. die
secpienti
desideratus
Malachiae
adventus aspe-
ctusque
perfecit.
30. [FeMINAM S!NE SACRAMENTO extremae uxctio-
Nis
defunctam
resuscitat.]
- Habitabat vir nobi-
Us in vicinia
Benclwrensis
monasterii, cums uxor,
cum
infirmaretur ad mortem. rogatus
Malachias ut
desconderet
priusquam
moreretur, infirmam un-
durus oloo.
doscendit. et intravit ad eam
:
quo
viso
exsuUat iUa spe animata salutis. Et cum pa-
raret ungere eam, visum est omnibus
differondnm
potius usque mano : erat enim vespera.
Acqiuovit
Malachias
et data
benedictione super aegram,
exivit cum his qui socum erant. At vero post
modicum
subito clamor
factus est. planclus et
stropitus
muUus per totam
domum;
siquidem
insonuit
quod mortua esset.
Accurrit
Malachias
tumuUu
audito, et secuti sunt eum discipuh eius.
Et accedons
ad lectum. ut certo compent oxspi-
rasse.
consternatus
est animo, sibi
unputans
cmod
fraudatagratia
sacramenti
obient. Et de-
vatis
incadummanibus,
Obsecro,Domine,mqini,
insipienter
egi.
Ego ego peccavi, qui distuh, non
istaquae
voluif.
Haec dicens
contestatus ost m
audientia
omnium
nuUam se recepturum
conso-
lationem.
nuUam
daturum
requiem
spir.tmsuo
nisi quam
HUerat
Uceret
restiluere
graliam. Lt
stans^uper
eam tota nocte,
laborabat in genutu
uo e pro oleo sancto,
largo
imbre
lacr.marum
pelndensmortuam,
vicom Uli unctK.n.s
quam
poterat
exhibebat.
Ipse
quidem s.c, ad suos au-
lem
Vi<jilate,
inquit, et orate. Itaque m psa m.s
Uli 'nie in
lacrinois,
noctem
duxere
perv.gilem.
Ft
manefacto,
exaudivit
Dominus
sanctum
suum,
quia
spii-itus
Domini
erat
postulans
pro oo qm
Istulat
pro sanctis
gomUibus
menarrab.l.lu..
Sl Pl"-
aperitoculos
q^iae
fuerat
mortua.
et ut
solent
qui de gravi somno
evigilan ,
r.ca. s
sibi
manibus
frontemet
tempora
super
lectu n
se
eri-it,
et agnito
Malachia,
indma.is
devoto
muUtrem
a fluxu
8anguini9
liheram
facit.
feminam
resuseitat,
^
om. 1.
- Mniseriae
l.-*paup.
tiom. 3. "^
^i 2.

formidnbat 2. - ' lionoris 4.


Num.
29
- ' velle ae erigi 2.
- ' misit 4.
salutat
TITA
pluraque
aJia
miracula
patrat.
DE
SANCTO
MALACHIA
EPISCOPO.
,,,.,_
iDu
genibns
oravit
ad
Dominuiu, ut licet uidignis D
^alutaf
eum.
Et
verso
luctu
in
gaudimu
stupor
g
_^ ^j.
^
,^^^^^,^i,
,,, nae opot,.nlibus
:!l,c.udi,
omues, 0. .r.i
:XSt
non
uegaret.
^^^^^^^^-^^^ir^tlt^^Z
160
-' -"
VS::
""^
-"'^
'"
^'"^^" "
""
"'^^'"^
.,uam in diebus at.
hoc
fidei
salvet
"'"""'""^;^;,
VT^^^pore aliquanlo
pene
,;,,.
Et unxit
eam '"'"""""'"^^^^^10
quis,
et ipsa
populo te,-.-ae
perseverans usque
m
"rcrameuto
remilti
peccata,
et quod o a o
q^^^^^_
^^^P^
^.^__^
^^.^
^,,^,,,^ , ^^,,^^
leisalvet
iufirunmi.
Post
haec
abul .11 ,
d
.1
^^^^^^^
p,,,,,
,t abyssos et de pro-
cmieiuuB-
?~"
,.
^1 ivihiKrecumea.
piscatores
j^forsus diffisn
. ,. .
Clamor
et
^^^^^^^^
nouine
Domni
Facium est; et capt. sunt .W
fuisset.
AU a,
, , .,.
;v.,icpf InTisa.
B
s
ra*>.lion.m,
seorsum
advocat iHam
:
foerilne
^n^oTATA.
confessa
aUqnando
peccata
sua ^o''-'';- P
^"
AmOlAiA.
coutatur.
Respondit : ^iequnuam.
-
66/^
<
^,
.
-
.
^^^^
^^
.
.^
^^^^ ^,;^ ,.^^^,.( B,rrfs d
quit.
Paret, et ille
'""g<^"7''"''''^''
"

,,6, ,er,V.
<Uscvipla a continuatore Gerlaci,
fiteu,i,o..ansquesupereamut
De..som...potn
^4 rito...,
narrante vitam Godescalci
det ei
spiritum
--^'^^^^^^Z-
t^sisLatis. M. G., scr. to,n. XVII, ,.
700.
lesu ne ultra
u-ascatur
.ubel . Sequ.lur lanta man
^ .^^^ .^^^^
.
.^
.
^^^^^^^^
.
:.t'CniHHrut'cmae
onmes
exasperare solebat, ut, iam omissis aliis
e^eniplatis, ad ampliorem
et lemUlis ui quac uiiu
^
.
,,;;^
i: c
Bprnardi facundam
potissnne recurrerent.

nodo
-asperar. amn^
^
!
"I
'
1011 'Zu^Ldvcrti/oWon
l,is rerlis signi-
tZ^J^^^^X^^^^o^^^^
(icarinonj,osseecclesia,nnullapracMa,cccertos
abuntlare m sensu nieu, cn-^ipj
i i
'iiu.. j.t,.:... (w Tn>n,n c.t. nestis sanctorum.
mus ad reliqua. Vir secundum saeculum honora-
bilis. secundmii Deum timoratus. veniens ad Ma-
lachiam
questus est ei super steriUtate animae
suae supplicans ut sibi oblincret ab onmipotente
Deo gratiam lacrimarum. Et subridens Mala-
chias quod gratuni liaberet ab
^
homine saeculari
desiderium
spirituale, suam maxiUam maxillae
agrorum fines
contulisse (2).
c Hodie Coleraine, in comitatu
Londonderry.
0'Hanlon, op. cit.,p. 92, not.
d Lagenica regio, id est Leinster. De qua vide m
Act. SS., Vitam S. Fieci ad diem 12
octobris, et
Vitam S. Aidani ad 31 ianuarii.
e Hodie paroecia Saul in haronia de
Lecale
desKlerium
spirnuaie, suani iiia.vuuuii um.Mnac c ..^...i. ^^^- ^.^^. -
- -
C iUius cmasi blandiendo coniungens: fm, inquit, comitatus de Loicn. Cfr.
Leivis,
lopograpnicai
tihi sicui petisti.Tnnio?. exinde et paene continuos
esitus aquarum deduxerunt oculi cius, ut illud
scriplurae ei posse aplari viderelur : Fons horto-
rum, puteus aquarum viventium. Est insula maris
in Hibernia ab olim fecmida piscium ei mare ibi
piscosum valde. Peccatis, ut creditur, habitan-
tium adempta copia soUta, tpiae multos liabebat
fiUos, infirmata est el a tanta funditus sui commo-
Diclionary of Ireland; Act. SS., tom. II Iunii p.
26,
tom. II Martii,p. 547; i?eeues,
Antiquitiesof
Down,
j)}). 220 sqq. Huius autem
motiasteriiruinam
nie-
morant Quattuor Mayistri ad annum 1170.
f De Ulidia, quae et Uladht, saepius
agitur in
Vita S. Patricii ad 18 marlii. lUeves,
Aiitiq. ecc.
of Down, p. 352, hene multa de hac regione
congre-
gavit.lJaectamencitasse iuvabit:" Tractus
adquem
diiate emarcuii. Dolentibus accoUs ei iactui-am antiquitus pertinuit Vlidia eas fere
continuit
1- f. 1-1 _ 1 .1 . .- TTI . T. - - . Ai.i^ofQn.P..
partes quas reccntior Vlster, koc vero
diversae,
quod loco Craven, qui tunc erat ditionis
Conna-
ctiensis, sihi hahehat Louth, qui nunc in
Leinster
iacet.

g
Oentreb,quae est Antrim. Videsis
Heeves,
op.
cit.,p. 63.
jyv,.,.iv.. .V. ...u.,-w
VI
-, vi. i.itMv^i ..uiauc h CDonovan, op. cit., tom. VIII, p. 36,
docet
piscibus omni instantia flagitant ut poiius respi- Cloyne hihernice scriptum esse Cluain-uanilia,
ck-
cere dignetur super slerililaiem insulac suae. Qui ius nominis certa remanent vestigia in forma
latina
cum respondcrei se minime ad lioc venisse, lio- Clonuana quam servavit codex
Salmanticensis.
niiimm magis quam piscium desiderare captu- Videsis Acla SS. Hiberniae,
(Brugis,
1887)
j
ram, videns lamen fidem eorum, flexis in Uitore
*
p, 605.
gravem populis aegre ierenlibus, revelaium esl
cuidam muUeri precibus Malachiae posse afferri
remedium; idque innoluit omnibus, ipsa pro-
denle. Nuiu Dei contigit adesse Malacliiam.
Dum enim circuirct ei replerei evangeUo regio-
nem, diverlii iUuc ut ei ipsis eandem gratiam im-
perliret. Ai barbari quibus erat maior cura de
Num. 31. - > ipsi 2, 3. om. 1. -
a
in 4. - *
{in lit.) om. % X
- ''
Fochairt2. 4.
(1) Op. cit., p. 84. (2) Cfr. Act. SS. Hiberniae ex cod. Salmanticeniti (Brugis, 1887), passim.
i
Ware,
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
161
A
i Ware, The Archbishops and Bishops of Ire-
land.i^-
'*7-i, Nehemiam annumerat inter episcopos
de
Cloyne, eumque laudatum dicit ab audore vi-
sionis
Tundalli.
k De Corragia, cfr. 0'Donovan, op. cit., tom.
VJI, p.
i^iO. Nibernice scribitur Gorcach, anglice
Cork. Cfr.M.
SS. Septemb.,tom. VII, p.
142.
1
Quamnam in enarrandis prodifjiis istis Ber-
nardus secutus fuerit annorum seriem quis definire
tentahit?
Noune consilio ea seiunxit ah adinnctis
qiiibus erant connexa ut quasi earum moJe hgentes
percelleret?
Praesens tamen prodiqium post an-
num
tiiO contigisse uUro omnes fatebuntur, quo-
niam
Mahiciiias,
nominando episcopum, tunc tem-
2)oris agit tamquam Hiherniae hgatus apostolicus.
m
Monaslicon
Hiljernicum, Dublinii, WS, tom.
II p. 113,
hanc notam ex historia manuscripta
I).
Lunch
tradit de paupere quem eligendum indi-
cavit
Malachias : Videtur is fnissc Gilla Acdha
0'Muidhin.
Quod prohahilitate destitutum nemo
dicet: interfuii enim isfe concHio a loanne Fapa-
rone in Keels congregato; videsis King, Mem. on
tliePrimacy.;x
105. An^iales deLoch-c^, ad annum
1172, cum referunt
obiisse in bona senectute.
n
Foughart est paroecia 2>ertineus ad dioecesim
Armarhanam, in haronia de Upper Dundalk. Vide
0'HanIon, Lives of Ihe Trish Saints, tom. II,
p.
25. Cfr.
Act. SS., ad d. 1 fehruarii in Vita
S.
Brigidae, p.
103. Flumen de quo agifur videtur
esse illud quod kodie dicitur Kilcurry.
B
hocverbum*subslomachans sanctus: Dominus*,
inquit. fateri te veritatem faciat vel ex necessitate.
Quo respondente yl?He, solvitur conventus. Tali
ilie inustus cauterio, fugam meditalur, infamis
atque inhonorus fore non suslinens; et continuo
sua toHens exibat, cum ecce subita correptus
infirniitate sistit gradum, viribusque deficiens,
eodeni loco iactat se super solum anhehis et fes-
sus. Forte incidens in id loci vagabundus insanus
offendit hominem, quidnam ibi agat percontatur.
Respondet gravi se infirnutate teneri, et neque
procedere neque redire valontem, Et ille : Infir-
mitas ista haudalta. iuquit, quam ipsa mors est.^
Hoc autem non dixit a semetipso, sed pnlchre
Deus per insanum corripuit eum, qui sanis ac-
(luiescere noluit consiliis sensatorum. Et addit
:
Hevfrtere domum^, ego te iuvabo. Denique ipso
duce revertitur in civitatem, redit ad cor et ad
misericordiam Domini. Eadem liora accitm- epi-
scopus, agnoscitur veritas. abicitur error. Con-
fessus reatnm, absolvitur. petil vialicum, datur
reconcihatio, et uno paene momento perfidia ore
abdicatur et morte diluitvir. Ita mirantibus cun-
g
ctis, sub omni celeritate completus est sermo
Malachiae et Scripturae pariter dicentis quia
vexatio dat intellectum auditui.
33.[PaCEM ET CONCOBDLVMIXTEn
DISSIDENTESMmA-
BU>iTER coNCiLiAT.]
luter populos quarundam
VITA
ft,princi-
pibus
regionum orta aliquando gravis discordia est.
^^^^^^,
Clericum de
Euchariiiia
mate
sentientem
confutat
Malachias,
CAPUT
SEPTIMIIM.
Fidem
propugnat;
pacem
inter
dissidentes
reformal ;
iapi-
dcam
ecclesiam
aedificare
aggredilur.
32. [Veritatem
coRPORis Christi in eucharistia
PROPUGNAT.l

Fuit quidam
clericus in Lesmor,
probabilis, ut fertur, vitae, sed fidei non ita. Is, scio-
lus in oculis suis,
praesumpsit
dicere in Eucha-
rislia esse tantummodo
sacramentum et nonrem
sacramenti. id est solam
sanctificationem
et non
corporis veritatem.
Super quo a Malachia
secreto
, et saepe conventus, sed
incassum.vocatus
ad me-
dium est. soorsum tamen a laicis,ut,si fieri posset,
sanaretur et non
confunderetur.
Itaque m con-
ventu clericorum
data facullas
liomini est pro sua
sententia
respondendi.
cumque
lotis ingemi vu-i-
bus. quo non
mediocriter
callebat,
asserere et
defendere
conarefur
errorem,
Maiach.a
contra
disputante et
convincente,
iudicio
ommuni supe-
ratus^ de
consensu-^confusus
quidem
exiit sed
non correptus.
Dicebat
autem se non
ratione
Yictum, sed episcopi
pressum
auctoritate
i.
/
,
inquil.
Malachia, sine causa me hodie
confud.sU,
adversusprofecto
veritatem
locutus
etcontra tuam
ipsius
conscientiam.
Maesfus
Malacbias
pro ho-
mine sic indurato.
sed n.agis fldei dolens
inmnam
timens periculum,
ecclesiam
convocat;
eirantem
publice arguit.
pubhce
monet ut
resipiscat.
Sua.
dentibus hoc
ipsum
episcopis
et im.verso
dero,
cum non
acquiesceret.
conlumac.
anathena
di_
cunt, haerelicum
pi'otestantes.
Nec sic evignan
Omnes, inquit, favetis
homimpot,us ?! ^'
'^*^^
egopersonam
non accipio ut deseram
verdatem.
Ad
Num.
32.
- >
est add. 4.
- de cons. on,. 1. - " -
^^-
-*Deus4.
-"om.l.-"etndrf.4.
Novembris
Tomus
II-
hi?erpellatur
Malachias de componenda pace
inter eos, et cum essel alias impedilus, iniungit
negotium hoc uni episcoporum. IIlo excusante el
negante'.etdicenteMalachiam.nonsequaesitum^
se contemptnm
iri. frustra fatigari noUe :
Vade,
inquit. et Domiuus erii tecum. Et ille : Acquiesco;
sed si me non audierint, scito me ad tuam pater-
nitatem
appelhiturum.
Subridens
Malachias: Fiot,
inquit.Tunc
episcopus,
convocatis partibus, dictat
formam pacis.
Acquiescunt.
reconciliantur ad in-
vicem, fide hinc inde data, stabililur pax; et sic
dimisit eos. At pars una videns hostes factos secu-
ros,
imparatos esse, quippe qui, pace facta,mali
nUiil
suspicarentur,
loquebantur mutuo, et dicebat
homo ad proximum suum : Quid volumus facere?
Victoria prae manihus est el ultio de inimicis. Et
coepere insequi illos.
Innotuit
episcopo
quod fie-
bat et accurrens
convenit
ducem eorum super
^
iniquitate et dolo. sed spretus ab iUo est. Invocav.t
nomeii
Malachiae
adversus eum et nihih pendit;
irridensque
episcopum : P/'',
inq'"-
P^-^P^''
te amittere
debeamus
malefactores
nostros quos
Deus
tradidit in manus
nostras?n
recordatus
verbi sui episcopus.
qi.od habuerat cum Malach.a,
flens et eiulans
verso vultu ad
monastermm
e.us:
Vbi es, ait, homo Dei,
ut>i es ? Nonne hoc est pater
,i
quodiibi
dicebam?Heu,
heu,veni ut facerem
bonum ei non malum; et ecce per me omnes, dh m
corpore,
isti in anima
pereunt. Multa u. hunc mo-
dum
loquebalnr
lamentans et plangens et quas.
praesentem
sollicitans et
compellans
Malacluam
adversus
malignantes^.
Interim
vero ^Mmpn cum
ouibus
fecerant
pacem,
insequi
non desistebant
ad
perdendum
eos. Et ecce
spiritus mendax in
ore
cmorundam
virorum
qui eos
dec.peret :
et
occurrerunt
illis in via viri
nunt.antes
factam
irn.ptione.n
in terras
ipsorum
ab adversai-n.. .n
ore
gladii
consumi
omnia. et diripi bo..a eorum.
uxores
quoque ac liberos tolli et abduci. H.s au-
diiis,
reversi
sunt
festinanter.
Sequebantur
ult.m.
Num.
33.
- ' (et
m-)
o^n. 4. - sed add.

- re-
cordatur3.-*atadrf.4.-^o-4- ^^
^^.^^^^
adpacem
revocatis,
m
primos. quo irent aiit quid
acciderat
nesc.en
es
nec enim omncs
audierant
^-
viroB
oquente..
Cmn-
que
venissent, et
invenissent
.ulul
horum
quae
nuntiata
erant,
confusi sunt,
deprehensi u.
maht.a
sua- et
cognoveruut
spiritui errons
se tradilos
DE
SANGTO
MALACHIA
EPISCOPO.
nonposset
sustinere
virtutem : quasi vero vel
D
absconditum
non
inveniat, vel non perveniat ad
remotum.
Tu metas
ponis, miser'^ orationibus
sancforum?
Num est oratio iacta sagitta.ul fugias
afacie
arcus?
Quo ibis a spiritu Dei, qui eam
nomen
eius
'
q.mcl
spreverunt.
Porro ep,
copu
audiens
frustratos
proditores
in
ni.quiU,te s la
qua.ncogitaverant,
cum
gaudio
remeavit ad Ma-
lacliiani.
referens
omnia per ordinem
quae acci-
derant sibi.
Sciens
Malachias
eiusmodi
occasione
B
nt spir,tu. errons
^e ""'-
^^ , faeie eius fugiesV Denique fugien-
propter
nuntiu.i,
Malacliiae, T,>'^^^^^P';!^"^^;^
Jem
insequilur,
invenit
latitantem, erisqne caecus
et non
videns, ut inelius videas et intellegas quo-
niam
duruni est lil)i contra stimulum calcitrare.
Denique
senti vel minc quia sagittae potentis
acutae
pervenerunt ad te : quae etsi resilierunt a
aerani siui. oc.^..o -
,.,,,, ,,,,. corde, quia saxeum est, sed non ab oculis. Uti-
pacem esse
Im-balam,
nactus
oppoit...nim
tcn co
,
oculornm perveniant
pus. pacem per semet
inter ?=
^enuo
efo - n m pc ei
-
^^^^^^.
^
^^^^ ,^^^^_^^^^
P
^^^^,^_
mare
curavil et firmare
^f<'>^'^'"v
,1 ill Cernere era Sa.ilum denuo ad manus trabi, et
receptis
altrinsecus fide et
mramento.
Verun 1
U ^
ere^'at
^^
, ^^ ^^_
quibus ante p.-.x fracta f;"'- ;"""-
^^^^^^ Seiet
p"
dan .Refudit et reeepit visum, quod
neglecto
pacto et praecepto
Malach.ae,
tiactave-
^^'^^^^.'
fj;^
^^.^ esset,uf sit miserluset
runt de vice reddenda.
Et
^"^^^J^^^^^l
Uipo. D ge ,ler ex his adverte, lector, cu.i, qui-
unum,
ibant ul
-P^^^';^,
'3
sil^i ipffa- bus habifatio
Malachiae,
quales principes et
rentque ,n caput eorum n,alum 1"^
ml p.^i .i
^^^
^^ .^
^^^^^^
^^.^ ^^^_
Z^^S:^Z^'^^^
.m'^e.^ociu?s.rut,iionumV
Et ideo dedit ei
Ib
nirotiendere,
reLti sunt. Neque
enimiam
Dominus
virtutem
calcandi super serpentes et
fluviolus,sedplane
fluvius ingens
apparuit.ubique
sui transire volcntibus transitum
negans. Mirari
omnes tantmn nunc esse, tantillum
antehac

fuisse scientes, et loqui inter se :
Ude inundatio
kaec?Aer serenus est, imhres non sunt, nec proxime
fuisse
meminimus. Et si m^ihum pluisset, guis no-
strum uniqua/n hactenus meminit in quantacunque
illuvie ita ijitumuisse ut operiret terram, sata et
prata pervaderet? Digitus Vei est iste, et Dominus
sepit vias nostras propfer sandum suum MaJa'
cAiam, cuius sumus praevaricati pactum, trans-
gressi mandatum. Ita et lii. infecto negotio, ad sua
aeque coiifusi repedaverunt. Divulgatum est ver-
bum per universam regionem. et benedicebant
Deum, qui comprehendit sapientes in astutia sua,
et confringens cornua peccatorum sublimavit
cornu Cliristi sui. Aliquis de nobihbus infensus
regi reconciliatus esl per manum Malachiae. nec
enim regi satis fidebat ille ut
^"
pacem cum eo fa-
ceret,nisi mediante Malachia,aut quem rex aeque
revereretur. Nec immerito, ut post apparuil.Nam
factum securum et minime iam cavenlem sibi,
captum trusit in vincula, odio antiquo captus plus
ipse. Requiritur homo a suis de maim mediatoris:
'
ncc enim aliud aniici exspectare quam mortem.
Quid faceret Malachias? Non est quod possit, nisi
ut recurrat ad suum ahud solituui unicumque re-
fugium. Gongregato exercitu forti nimis, lurba
magna discipulorum suorum, adit hominem, re-
quirit" viuctum, negatur. Et Malachias: Itiique,
inciuit,f7/^ contra Dominum, et contra me; et con-
tra te ipsum, pactum praevaricans; si dissimulas
tu, sed non ego. Credidit se homo fidei meae : si
contingat mori, ego prodidi
^^
eum, ego reus san-
guinis eius. Quidtihi visum est me proditorem, te
praevaricatorem constitucre? Noveris me, donec
liberetur, nihil gustaturum, sed neque istos. Siclo-
culusintrat ecclesiam: Deum omnipotentem suis
suorumque auxiis
'*
gemitibus interpellat, ut in-
iuste addictum dignetur eripere de manu praeva-
scorpiones,
alligare reges corum in compedibus et
nobiles eorum in manicis ferreis. Audi denique
quid sequatur.
34. [SaCRUM AEDIPICIUM MOLIENS, ADVERSARiUM PA-
TITUR, SED MOX ULTIONE DIVINA CORREPTUM.] Is
cui
Benchorensis
monasterii cesserat possessio-
b
ecclesiam
lapidfam
exatruit,
j -
" ^'<^^' 'l^^^dam
nes, ingratus beneficio. ex tunc et dcmceps inso-
^dvtrsentur.
lentissime scmper se habuit adversus eum et
suos. in omnibus infestus eis, ubique insidians de-
trahensque actibus eius. At non iinpune hoc. Erat
illi unicus filius,qui imitator patris,audens aliquid
et ipse in Malachiam, eodem anno inortuus est.
Mortuus autem sic. Visum est Malachiae debere
construi in Benchor oratorium lapideum instar
illorum ', quae in aliis regionibus exstructa con-
spexerat. Et cum coepisset iacere fundamenta,
indigenae quidem
-
mirati sunt, quod in terra illa
necdum eiusmodi aedificia invenirentur b. Verum
ille nequam, sicut erat praesumptuosus et inso-
lens, non modo miratus est, sed indignatus : ex
qua indignatione concepit dolorem et peperil ini-
quitatem. Et factus susurro in populis, nunc se-
creto detrahere,nunc blasphemare palani, notare
levitatem.novitatem horrere,suniptus
exaggerare.
Istiusmodi venenatis sermonibus
soUicilans, et ]
inducens multos ad prohibendum : Sequimini me,
inquit, et quod non nisi per nos fieri debet, contra
nos fieri non sinamus. Itaque cum plm-ibus
quos
suadere valuit.descendit ad locum,repcrtum
con-
venit hominem Dei, primus ipse dux verbi qui
erat priiicipium mali : bone vir, quid tibi visuni
est nostris hanc inducere regionibus
novitatem .
Scoti sumus, non Galli. Quaenam levitas haec?
Quid opus erat opere tam superfluo,
tam superbo ?
Unde tibi pauperi et inopi sumptus ad perflcien-
dum? Quis perfectum videhit ? Quid istud
prae-
sumptionis, incohare quod non queas, non dico
perficere, sed nec videre perfectum ?
Quamquam
amentis magis est quam praesumentis
* conart
quod modum excedit, viticit vires, superat faculta-
ricatoris el iuiqui, ct eo die cum nocte sequenti in tes. Cessa, cessa, desine
^
a vesania hac :
alioquin
ieiunio et oratione perstiterunt. Perlatum ad re- nosnon sinimus, nonsustinemus. Hoc
dixit,
pro-
gem quid fieret; et magis inde iuduratum est cor dens quid vdlet, non quid possct
considerans.
eius unde emolliri debuerat. Init fugam, veritus Nam de quibus praesumebat et secum
adduxe-
homo carnalis ne, si prope remaneret, orationis rat, viso vii-o, mutati sunt, et iam non ibant
cum
aud. omn.4. - ' ipsius 4.
p, ord. om. 2, 3.
ante 3. Num. 34.
um. 1, 3. ^
omnes add. 4. " (non
dico)
'"
hie desinit 2. " re<iuirunt 4. >=
prodi 4.

om. 1. *
prudenUs 1.
^
om. 4.
" auxiliis 4. '*
non 4. ^^
miser p. 3.
eo.
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
163
A
B
eo. Ad (luem vir sanctus, tota libertate utens :
Miser, inquit, opus quod mcohatum videx ei invi-
des, sine diihio perficietur
;
perfertutn vidcbunt
multi. Tu vero quia non ris, non videbis ; et qiiod
non vi-^f, morieris : otfendifo fihi, ne in peraifo tuo
moriaris
^. Ita est. Ille mortuus cst, et opus com-
pletuin est ; sed ille non vidit, qui, ut praefati
sumus. anno eodem mortuus est. Interim pater,
audito mox quid de filio vir sanclus praedixisset,
sciens vorbuni eius vivum et efficax essu : Inlcrfe-
cit, inquit, filium meum. Et instiganto diabolo,
tanto furore exarsit in iUum, ut coram duce et
maioribus Ulidiae falsitatis et inondacii arguere
non vereretur hominem, qui voracissimus esset,
veritatis et discipulus et amator, et convicium
intulit, simiam c appellans. Et Malachias rpiidem
doctus non reddere maledidum pro malodicfo.
obmutuit et non aperuit os suum.dum consisteret
peccator advorsus eum. Sed non Dominus oblitus
sermonis sui quem dixerat : Mihi vindictavi efego
retrihuam. Eadem dio domum reversus homo, luit
linguae oifrenis temeritatom, ipso ultore. quo insti-
gatore laxarat.AiTeptum in ignom proiecit ^dae-
mon ; sed mox manibus assistentium extractus
est, adustus tamen corporis parte, et mente
captus.Et dum insaniret,vocatus Malachlas venit,
repperitque maledictum spumantia ora torquen-
tem, horrendis vocibus et motibus terrentem
omnia ac toto corpore agitatum, vix posse teneri
a pluribus : et orans pro inimico vir totius per-
fectionis exauditus est, sed ex parte : nam ilico
quidem, sancto orante, ille aperuit oculos et sen-
sum recepit, relictus est autem ei spiritus Domini
malus, qui eumcolaphizet, ut discat non blasphe-
maro.Credunus eum vivore usque adhuc,et usque
ad haec tempora luere peccatum grando (piod
peccavit in sanctum ; certis temporibus tamen
ferunt lunaticum esse. Porro praedictae posses-
siones, cum iam pro sui imbecillitate et inutihtate
eas tenere non valuit. in pace ad locum cuius ex-
stiterant redierunt. Nec renuit Malachias post
mulfam demimi vexationem, pacis obtentu. Sed
iam ad opus aedificii quod Malachias aggressus
est, sermo rocurrat. Et quidem non erat Mala-
cliiae, non dico unde perticeret, sed unde faceret
quicquam.Erat autem cor eius fiduciam liabens in
Domino. Dominus vero providit. ut etsi non spe-
i ranti in pecuniae thesauris, pecunia non doesset.
Quis enim ahus focit ut thesaurus oo loci repono-
retur, ropositus non roperiretm- usque ad tompus
et opus Malachiae ? Invenit Dei famulus in Dei
marsupio, quod defuit suo. Morito quidem. Quid
enim iustius, ut cui pro Deo non erat proprium,
cum Deo iniret consortium et marsupium unum
esset amborum ? Fideli namque liomini totus
mnndus divitiarum est. Et quid
" ille nisi quod-
dam marsupium Dei. Denique ait : Meus est orbis
terrae et plenitudo eius. Inde ost (juod Mahicliias
Varias
prophetiai*
E
repertos Wnteos
multos non
reposuit, sed ex-
aUquandiu
cirn.mvo^
poLit : nam totum munus Dei in Dei opus lubet
crucem
^^^^^^,^
expendi. Non suas, non suorum
considerat neces-
nu.
,
et paven.. p
sitates, sed iactat cogitatum
suum in
Domino,ad
quem uti(iue
recurrendum
non
dubitat, quoties
necessitas postulavit ; nec dubium Dei opus esse
quod,Deo
rovelante,Malachias
praevidit.Gontule-
rat primum cum fratrilnis de opere illo
:
et niulti
prae ,..
'
inopia minus hbenter
assontiebant.
Inde
anxius dubiusque quid ageret,
coepit
iiiteroran-
dum vehementer
inquircre
quaenam
" foret vo-
luntas Dei. Et die quadam de via regrediens, cum
iam loco appropiaret, prospexit eminus, et ecce
oratorium apparuit magnum lapideum ot pul-
chrum valtlo. Et intuons diligontor situm, forniam
et compositionem, cum fiducia arripit
'-
opus,
prius quidem indicata visioiiesenioribus fratril)us,
paucis tamen. Sane totum quod attente notavit
de loco etmodoet qualitate, tanta diligentia ob-
servavil, ut peracto opere'''. factuni viso '^simiUi-
nium appareret, ac si et sibi cum Moise dictum
audierit : Vide ut omnia facias secundum exemplar
quod tifn ostensum est in monte. Eodem visionis
genere id quoquo quod in Saballino situm est,
antequam fieret. praeostensum est illi, non modo
oratorium. sedet
'*
monasterium totum.
35. [Claret prophetiae spuutu et omni mira-
GULORUM GLORiA.]. Transcuntc illo per quan-
dam civitatem, et multitudine magna concurrente
'''''''
"

"
, vi 1 T 11- vivens adhuc
ad eum, casu vidit luvenem inter alios se videnai
loriticatur
curiosum. Ascenderat lapidem, et stans super
summos articulos, extento coUo. ocuUs et animo
intendens in eum, quendam illi de novo Zac-
chaeum exhibel)at. Nec latuit Malachiam, sancto
([uidem Spiritu revelante vere iUum venisse in
spiritu et virtute Zacchaei. Dissimulavit tunc ta-
men, tacitusfjue pertransiit. Ceterum in hospitio
nocte ipsa narravif fratribus([uomodo illum vidis-
set, et quid praevidisset de illo. Die autem ferlia,
en ille cum viro fjuodam nobili, domino suo : qui
aperiens votum et desiderium iuvenis rogabat ut
a se commendatum recipere dignaretur.et habere
de cetero inter suos. Et Malachias agnoscens eiim:
Non est opus, inquit, ut quem lam Deus commen-
davit, homo commendet. Appreheusumque manu
sua tradidit abbati Congano nostro, et ille fratri-
bus (/. Ipse vero iuvenis adhuc. ni fallor, vivens,
prinuis conversus laicus Suriensis monasterii e,
testimonium habet ab omnibus, quod sancte con-
versetur inter fralres secundum ordinem Cister-
ciensem. Et cognoverunt discipuli etiam in hoc
Malachiam
prophetiae spiritum habuisse, non
solum autem, sed ef in eo quod subiuncturi sunuis.
Cmn sacramenta ofierret, et apprnpiasset ei dia-
conus facturus ali(iuid pro officio suo, intuitus eum
sacerdos,
ingemuit, quod sensisset penes illum
*
latere quod non convoniret. Peracto sacrificio, se-
creto
-
pcrcontatus de conscientia sua ^
confes-
sus est, et non negavit illusum sibi per sonmium
nocte ipsa. Cui iniungeiis paenitentiam : Non de-
fcHCT-rt.s
iuquit, hoiiie ministrasse, sed verecunde ie
subfrahere sacris, et deferre tantis tamque divinis
mi/steriis, ut hac
humilitate punjatus, dignius ex-
inde
ministrares. Item alia vice,
sacrificante illo ot
orante hora sacrificii. ca quidem
sanctitate ct pu-
ritate corchs qua solitus erat, astante
* diacono,
visa est columba
intrare per fenestram in clari-
tate
ma-^na. Ea
sacerdos
perfunditur totus, ea
subobscurior
basilica tota refulget.
Columba voro
diu
circumvolitims,
tandem residet super
Obstupuit diaco-
tum pro volucris
novitate,
quod illa sif rai-a avis m terra, cecidit
super faciem
suam, et vix
palpitans sese erigore
aususest,
vel quando off.cii sui necessitas postu-
lavit Post missam
seorsum
conventus a Malachia,
sub
'Beviculo
vitae iubetur
nullatenus
secretum
nrodere
quod vidisset,
quoad viveret ipse. Ah-
uuando
cum in
Ai-dmacha
esset cun. quodam co-
episcopo
suo, de nocte surgens,
coepit
memorias
d
e
"
mor. luo 1.
- '
m. 1.
- proicit 3. 4. - " ^t add. 3
--
sanctorum,
Num.35.-'eum^
VITA
164
M
SANCTO
MALACHIA
EPISCOPO.
.andi
Patricii
si
optio
detur,
extremum
maht ^agere d.m, de D
tenipore,
uil-ih
:-w..^.....-
?uTest
aram.
Quid
ibi
f
^^-"'/I'"!;!.;;^!^^^^^^^^
Si
simplox
votum
patatur
impletum est; s, pro-
nemo qui sciat ; sed
quod -"'P}'"-^
.^^f,
'
qui
phetia, ne iota
praeterut.
S.cut audivnnus, mc vh
i.ne
succonsus ex
iHo igne
exierit,
fr^' '""
1
'^^^^^^ ^e loco
pariter et de die.Dicamus breviter
cumeotuncer.autreoruen.iuemessequnec
^^^^.^^^
.^^^^ ^^^^^^
occasione provenerit.
Haecdida
sunt
paue.-i
quidom
de
P""'''^'^^^^^^^^^^^^
l
,^iis ferei)at
Malachias Hibermam usque
muHa
pro tempore.
Non
enim
s.gnorum
emp
^^^^^^^^ ^^^^^^^ aemulator sacranion-
haecsecundnmiUud
:%"'"
'fT^'^ torum,
qnorum
ne uno quolibet gentem suam
0 est
propheta.
Unde
satis
apparet
ma ac
.
^^^^^^
^^^^^^.^^^ (,^nd^r\. Et recordatus sibi a papa
meus
quanlus in
meritis fuit. qui
^"^
"^"
Innocentio
tuisse
promissum a, inde magis tnslari
signis
exstitil et iu
raritate t^^"';^- Q"*?
"1.
quod. dum
adliuc iUe
superfuit. non fuit missuni
qunrum
genere
miraculorum
Malachia. ""'
'
^^^^
^^ ^^ jj^ctus
occasionem, quod papa Euge-
ruil?Sibeueadvertimuspaucaipsa
quae
.
i
.ummam
regiminis teneret et eo temporis
sunt. non
proplietia
defuit illi. uou
'evclatio
non
^^^
-^^^^
_^^ Franciam
appropiasse nuntiaretur 0, op-
ultio
impiorum,
uon
gratia
^^^f^''^ '!nscH\tio"
portunitatem
requirendi se invenissc gavisus est.
^
tio monfium, non
demque
mortuorum
su^cuatio.
1,^^^^^^^^^^^^^ ^^^^^ ^^ ^0, utique viro tali^ et
^
Per omnia
benedictus
Deus, qm sic
amavuet o
^3taliassumptoprofessionec/
magis vero quod
navit eum : qui et
magnincav.t
oumin
conspeciu
cjaj.ae-vallis
specialis* filius exstitisset, nec
regum et dedit illi coronam
glonao.
Amor proDa-
^^ ^^^^^ sustinere diftic.ilta-
... . :.;. ,.M<.inc in ciffns. maenificatio m
nmeiei cipuv

E
tur in meritis, ornatus in signis.
magmficatio m
ultione
inimicorum,
glorificatio in
praemiorum
retributione.
Habes, diligens lector, in Malacbia
quid mireris, babes et quid imiteri^. Nunc lam
quid tibi ex his sperandum sit studiosus attende.
Nani finis horum
pretiosa mors est.
ANNOTATA.
a Hic amici siii Malachiae
mansuetudinis effe-
rendae (jvatia, severum nimis de popidis Hiber-
niae iudicem Bernardus agit Nam et huiusce-
modi perfidiae
scelera intra Galliae, hoc tempore,
finesperpptrabantur.
Ad gttasnam simultates inter
Hibernicos principes in hoc loco alludat S. Ber-
nardusnon facile determinari valet. Videsis quae
de hac re cotiiciat 0'Hanlon, The Life of St. Ma-
\3ichy,p.l07,108.
b Miratio non inde exsurgit quod monasterium
timeret-*
apud ilkim se uUam sustmere difticulta-
tem.Ilaque
convocanlur
episcopi,conciliunu/cogi-
tur.tractata
triduo qiiae tempori imminerent,die
quarto aperitm-
consilium de pallio acquirendo ^
Placet, sed si per alium requiratur. Tamen quia
brevior via, et ob hoc lolerabilior
peregrinatio
videretur, non fuil qui eius obviare praesumeret
consilio et voluntati. Et Malachias, soluto ronsilio.
arripit iter.
Prosequuntiu-
eum qui convenerant
fratres usque ad litus, non multi tamen, ipsoni-
niirum
prohibente. Ad quem unus illonim, Catho-
licus nomine, flebili voce et vultu' :
Heu, tu abis,
inquit, et in quanta pene cotidiana
vexatione me
deseris, non ignoras, nec fers opem misertus mei.
Si ego
dignus^quipatiar^fratres
quid peccavernnt,
qui vix diem noctemve ullam a tam laboriosa cura
et cusfodia viei feriafam
habere sinuntur ? His ver-
bis etlacrimis filii (flebat
enim)paterna
viscera
concussa sunt; et amplexatus est eum blan-
diendo, impressoque pectori eius signo crucis
:
_ ..... ) ! .....oi. Aninofl
b
Uirationoniwleexsurgifquodmonastermm
diendo, impressoque pecion fiu^ .g..v. v,.^...
.
ex lapidibns exstruebatur, id enim a Scotis, ut Certus
esto,mmi,teeiusmodimlpassurum
donec
^
G
diximus supra in nota h capitis secundi, non m/eam. Erat autem epilenticus, et cadebat ne-
erat alienum, sed quod in raiione aedificandi a quenter, ita ut interdum non semel, sed saepms
Scotorum arterecedens,eam Malachias inducebat
natpvptnr in di^. Hoc iam ner sex annos
morbo
guam in sua peregrinatione intuitus fneraf.
c Quasi pruritu Gallos i'n7ffrfi Malachias ?a-
boraret.
d Cfr. qnae de hoc loco disseruimus in Com-
metit. praevii num. 8.
saepius
pateretur in die. Hoc iam per sex annos
morbo
horrido laborabat ; sed ad verbum Malacliiae
per-
fecto convaluit. Ab illa hora nil tale
perpessus
est; niUale,ut confidimus, doinceps
perpessurus,
quia Malachias deinceps rediturus non est. In ipso
ascensu navis accedunt duo ex his qiii ilh fami-
liotnnm
profectus
CAPUT OCTAVUM.
,o o^w,.i,., v^ ,., .... Spondet. _
mus nobis certo promifti a tua dignatione te in Hi-
berniam incolumem reversurum. Instare et ceten
^.. omnes.Tum ille parumper deliberans,
paenitere
primo quod se aUigasset, qua exiret non inve-
ReceSSUS eX Hibernia, morS et
niens. Angustiae undique, dum nil
occurreret
ab
,
. /11
II
alterutro tutum periculo,voti
videlicet aut
pro-
Sepuliura in Llarevalle. missi.Visumesttandemidpotiuseligendum
c[uod
in praesentiarum plus urget, reliquum
supernae
36.[LocuM
" - .- :i t:.-t;. mii-
111 |^( [lCSClllltU Ulll JJ1U3 UI^^L, iv-nvn"--- --.
.
L
... .-. 7 ..i;...:- r.....7iv,i., ci committondum dispositioni. Annuit
tristis
qui-
aUiifausa
^''^^^^ ^*'"''" ^^^^^ ''^^^ ^^ ^^^^^ EuGENiuM susci- dem, sed magis iUos noluit contristari,
et
spon-
pa

causa,
^^^^^ ^ _
Percoutatus aliquando quonam in loco, dens eis ut volunl, ascendit navem. Et cum
iam
ET UIEM MOUTIS SUAE PRAEDICIT, ET
ENU0 ITER AD PAPAM EUGENIUM SUSCl-
Percontatus aliquando quonam in loco,
s
at 3. - " sint i. - 1 nostra add. 4. -
illa 4.
om. 3.
- *
spiritualis 4.

limeri 3, " requirendo 3.

Num. 36. - ' rcspondit add. 4. -


a
taU vero 3. - '
fletu 3.
dignuseKo4.
"
flebant4.
^
*"
fere
^*
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 165
B
A
fere medium iler aequoremn peregissent, subilo
contrarius ventus navem repellit et reducit in
terram
Hiberniae. Descendens de navi. in ipso
portu iii {juad;!!!! sua ecclesia pernoctavit. Et lae-
lus gratias cgit divinao consilio providenliae, quo
factuni est ut iam fecerit
'"
satis pro sua promis-
sione. Mane vero intrans navem, ipsa die prospero
cursu
Iransfrelavit, fl venit in Scoliam. Dio tertia
pervenit ad locuni qui Viride-Stagnum dicitur;
quem feceral praeparari ut ibi staluerct abba-
g
tiam e.Et relicto illic do filiis suis, fratribus nostris,
monacliorum
conventu et abbate, nam secum ad
hoc ipsum eos addnxorat, valedicens eis prnfe-
ctus est. Et cum transirot,occurrit oi rex David ; a
qiio susceptus" cum gaudio et rolentus per ali-
quot dies,nniltaque operatus placitaDeo.incoha-
tum ropolit iler. Et pertransieiis Scoliam, in ipso
introitu
Angliac divertit ad ecclosiam Gisibur-
f
nensem
f,
ubi habitant viri religiosi canonicam du-
centes vitam, ab anliquo familiares ei pro sua
religiosilate'- ol honeslate. Ibi adducta est ad
cum
mulier
'^
patiens morbum, quem cancrum
vulgo appellanl, ipso horrondum visu; etsanavit
eam. Nam ubi aqua, cui benedixil, aspersa sunt
ulcerum loca, dolorom non sensit ; die vero se-
quenti vix ulcera apparebant. Abiens inde ad
mare venit; sed nogatur Iransitus. Gausa, ni fal-
lor, fuit orta simultas quaedam inter summum
pontificom et regem Angliae, quod rex nescio
quid mali suspicarotur de bono illo Iiomine, si
transirel : nain neque
'*
alios episcopos Iransire
g
sinebat
(f.
Quod quidem impedimentum, etsi fuit
contrarium
Malachiae voluntati, sed non voto. Do-
lebat differri a desicleriosuo, nesciens magis per
hoc impletum iri. Nani si incontinenti transisset,
oportebat transire eliam Claram-vallem, ut sum-
mum pontificem sequerotui-. lam enim abierat, et
erat Romao aut prope Romam.
Nuncvero inter-
cedente dilatione, factum est ut tardius Iransfre-
tans, ad locum et horam sanctissimi sui obitus
opportune occurreret.
Malachias 37. [RuRsus
Clakam-vallem
venit, MomruRUS
cum cinrnm-
loco et tempore quo desiueraverat.]
Qui a no-
vallem
j^jg susceptus ost taiiiquam vorus ab occidente
<i<lvenmet,in
^eniens, visitans nos oriens ex alto.
quantum
"Zci!^
noslrae
Clarae-valli irradians sol ille claritatis
adauxil ! Quani iucundus ad eius introitum dies
C
iestus illuxit nol)is! Haec dios quam focit' Domi-
nus : exsultatum et laetatum in ea. Quam coler et
saliens,tremuluslicet
ac debilis.mox
ipseoccurn,
quam laotus in oscula rui, quam laetis brachns
missam mihi caelilus-
amploxatus sum gratiam,
quam alacri vultu et animo, mi paler. introduxi
te
8
in domum matris meae, et in
cubiculimi gene-
tricis nioae!Quam
festivos deinde tecum
duxi
dies, sed paucos! Quid vero ille vicissun nobis?
Nempe hilarom,
ncinpe
atlabilem
peregrimis no-
ster omnibus so
praehebat,
omnibus
incredibiliter
gratum. Quam bonum el quam
mcundum
age-
bat hospilem apud eos,
quosnimu-um
videreve-
nerat a finilnis terrae,
nonauditurusSalomonem,
sed exhibitm-us.
Donique
audivimus
sapient.am
eius,
tenuimuspraosentiam
eius ot tenomus.
lam
quattuor aut quinque dies huius
nostrae
sollemni-
tatis dofluxerant,
cum ecce die
sollemm
beati
Lucae ovangelistae
missa in
conventu sua ila
sancta devotione
celebrata,
febre
corrcptus
lcc o
decubuit : el nos cum iUo omnes.
Exlrema
gaud.i
nostri maeror occupat.
moderatior
tamen
quocl
levior interim febris esse videretur. Videres
vta
discurrere fratres dandi avidos vel accipiendi. Cui
non dulce videre illum. cui non dulcius ministrare
illiy Utnimque suave, ulruniquo salularc. Et hii-
manilatiscat praobere obsequium, et profcctus
cuique sui, cum gratiam reportarot. Assislere om-
nes*, omnes solliciti erant circa frequens mini-
sterium; medicamenta perquirero, adhibere fo-
menta, urgere saejjius ad gusfandum. Ad quos
ille : Sine cftusa, mquit, haec, sei caritale vestri
facio quicqttid iniungiiis. Sciebat enim imminere
tempus suae migrationis. Cumque fratres, qui cum
eo vonorant, fidenlius instarcnt, dicenles non
oportLTo difridero de vita. noc onim signa moi-lis
in eoaliqua apparerenl : Ojwrtet/mqnW^hocanno
Malachiam exire de corpore. Et infct : Ecce appro-
pim^uat dies, quem, ut optime nostis, optavi semper
ipsum fore diem resolutionis tneae. Scio cui credidi
et certus sum, non fraudabor reliqtio desiderii mei,
qui partem iam leneo. Qui me stia misericordia
perduxit ad locum quem petii, terminum, quein
aeque voltti, non negahH. Quod ad hoc corpuacu-
lum attinet, hic requies mea; quod ad animam,
Dominus p-ovidehit, qui sahm facit sperantes in se.
Nec parttm spei repositum mihi in die illa, qua
mortttis tanta a rivis beneficia
impenduntur. Nec
longe aberat dies ipsa, cum talia loqueretur. In-
terea iubet se sacro oleo ungi. Exeunlo convenlu
fratrum ut soUemniter fierel, non sustiiuiit ut ad
se ascenderent, ipse descendit ad eos. lacebat si-
quidem in solario domus superioris. Ungilur ;
et
sumpto viatico, fratrum se orationibus et fratres
commendans Deo, ad lectum revertitur. Alto de
solio descendebat pedibus suis, et rursum nihilo-
minus suis pedibus ascendebat, et dicebat mor-
tem esse in ianuis. Quis hunc hominem crederet
moriturumV Solus ipso et Deus id scire poterant.
Non vultus pallidior, non macilentior videbatur,
non rugata frons, non reconditi oculi, non nares
extenuatae. non conlracta labia, non adusti
dentes, non coUum exesum et gracile, non curvi
humeri, non caro exinanita in corpore roliquo.
Haec erat gratia corporis eius et haec gloria \ail-
tus eius, quae noii evacuatur, ne in morte qui-
dem.Talis c[uoad vixit.talis et mortuus apparebat
viventi similior.
38
Gucurrimus
usque huc, sed modo haere-
Ibtdem
mus, quia Malachias
cm-sum
consummavit.
Slat "">>'^^!^
"
iUe. et nos pariter stamus cum eo. Alioqum quis
^^^^,i,.,-,
libenter
currat ad mortem ? Praesertmi tuam,
^^^5.
pater sancto, quis referre possit ?
Quisvolit au-
dire^
Attamen
dileximus nos in vila :
mmorte
non
separabimur.
Fratres, non relinquamus in
morto, quem in vila prosecuti
sumus. Ab ultonon
Scotia usque huc eucurrit Ille ad morlem
:
eamus
et nos el
moriamur
cuin eo.
Oportet, oportct di-
cere
quam
cernere
nocesse fuit. Adest omnaim
anctorum
clara
ubique
celebritas :
sed uLxta ve-
terem
sententiam : Mttsica in luctu imporfuna
uar-
ratio esi.
Adsumus.
canimus vel iimt.. Flendo
cantamus,
et canlando flemus.
Malachias. etsi non
cantat,
non plorat tamon : quid enim ploret qm
appropinquat
ad
gaudium ? Nobis qm rehrK,...-
n^ur
i^Ii.iquitur
luctus,
solus Malach.as fosU.m
facit
Quod enim non potest corpore, facit mente,
sicut
scriplum
est : Cofjifaiio
hominis confitebiiur
tibi,et
reliquiae
coyitationis
diem fcstum
ageut itht.
Deficiente
iUi
co.-poris
instrumonto.
s.ienlo or-
ga.io oris.
officio
vocis
cessante,
rel.quum
est nt
-
feceral
4.
- -
est ada. 3. - - reUgiooe *. -
' pueUa 4.
'*
om. 3.
Num.
37.
- '
.iedit 4.
- ' cael. .uihi 1. - ^ -luxi te X
4v-*et*irf.3-
^gtis
TITA
gerium.
lam
dcspci-atui-
de vita '";.';"
^'
brachium.niagis
illi
impedin.enlo quam usui.Quo
suumiudidunHeprehendit
Kunnull.du
.u.n,^^^^
^,
,,(, ii 1 accederet, et apprehensam
lad.iae
sententiam
praevalere. ^"'^;"'"
'/ ..
id,
manum
applicui ad manum episcopi, et
n.us. El ille oeulos
levans m
''^^""f'"'^;
,;;;,,
^i.ifieavit ea.n.
Ne.npe
vivebat i.. ...ortuo gratia
derio
dcskhravi,
inqu.t,
Uoo
pascha
'<^"'^^
sanitatum,
et manus eius fuit .nortuae n.a,.ui
apudvos.
aratias
ago
*"^'"!'r-P''''" ;
''"'^^^u-
quod
mortno
homini
Elisaeus. P..er ille de longe
fra,Mus
a
desideno meo.
\.des l'';""";"
^^,,. ^t ,na..um,
quam pendentem attulerat,
n.n.iu>norte,etnecdum...orluum.amcerlumde
ven
..^ori^,-^. lam o...nihus rite
vita. Nec
mirum,
Videns
adesse "o en. quam san m
P
^^^P^,^
^^^^^^^
^^.
^^^^^.^^
exspectaveral.
el in .psa
d.esce e ^''
'- ^'^ ^;
P^^^^^,,^
';
^^
.ibj be..e complacuit, Malachias
nocte
triumphans
videtur
---^^'?^^^^,
Si r
-P^"'-.
-""'^'^ ''"'"<^^"""'
E
quodam...odoloqu. :
lam ''<>'; '''"''''^
^""
;tllesi.no
ce..tesimo
qu.ad.-agesimooclavo.quarlo
^
:*r:;:S::'Sti:r:rr;
:
las
..ove...hris.
T.um est
,
.su ..o.., ..epos.
Hahete, inquit.
curam, mei : ego vestn,
^iiUcuent
non
ohlimcar;
licebit autem.
Credidi in Deim, et
omnia imssihiUa
credentl
Amavi
Deum,aimm
vos,
et caritas
nurmjuam excidit. Et suspiciens in cae-
liini : Deus, inquit, serva eos in nomine iuo, non so-
lum aufem eos, sed et omnes qui per verbum ac

ministerium meum tuo se mancipavere
servitio.
Dcinde
imponens nianus singulis et benedicens
omnibus.pausatum
ireiubel,quia
nondum vene-
rat hora eius. Imus ; redimus circa medium noclis,
nam ea liora lux lucere in tenebris nuntiatur.
Impletur doinus; adest congregatio tota, abbates
quoque muUi qui convenerant. Psalmis et hymnis
et canticis spiritualibus prosequimui'
amicum re-
patriantem. Anno aetatis suae
quinquagesimo
quarto, loco et lempore quo pracelegit etpraedi-
xit, Malacliias episcopus et legatus sanctae apo-
stolicae sedis, velut e manibus nostris assumptus
ab angclis feliciter obdormivit in Domino. Et vere
obdormivit : vultus placidus placidi exitus indi-
cium fuit. El quidom omnium oculi fixi in eum
;
tum quod nobis creditum esl ; luus thesaurus qui
reconditur
penes nos /(. Servanius illum resignan-
dum in
tempore quo reposcendum
censueris :
tantum ut absque
contubernalibus
suis non egre-
diatur. sed quem
habuimus hospitem. habeannis
ducem. tecum et cum ipso pariter regnaturi in
saecula saeculorum.
Amen.
ANNOTATA.
a Hanc promissionem lege supra num. 21.
b Be quidem vera, Eugenius papa versabatur
Lugduni 22 martii anni 1147, die vero 14 maii
anni 1 14S erat Lausannae. Cfr.
Jaffe-Loewenfeld,
Regest. Rom. Pontif., S' ed., 1888, tom. 11, pp.
39,
57.
c Eugenius papa fuit
aliquando in coenohio Cla-
revallensi S. Bernardi discipulus; videsis Act. SS.
Aug., tom. IV, p.
182.
d Videsupra,num. 21.
cium mii. 1^1 qumein uiiinium ucuii iiai u. ^-u..i , e Viride stagnum. ut refert
0'HanIon, tom. cit.,
nemo tamen qui eum
^
quando exivit advertere p. 157, innot.,nunc diciturSiXuUi'-ai, olim
paroecta
^
C
potuisset. Morluus vivere et vivens mortuus puta- in Wigtonshire, in Scotiae partibus,
nunc vero
batur, adeo nil intercedit quod alterutrum dister- pertinet ad paroeciam Inch.
~ -. ^
j.
Gisburn mce^ arf occidentem in hac
comitatus
minaret.Eadem vivacitas vuUus,serenitaseadem,
qualis aj^parere solet in dormiente. Diceres mor-
tem niliil liorum tuUsse, magis auxisse plurimum.
Non est mutatus, sed ipse mutavil omnes. Mii-um
in modum luctus et gemitus omnium subito con-
quiescit ; mutatur in gaudiuui maeror, pUinctum
cantus excludit. Effertur. feruntur in caelum vo-
ces, infertur oratorio abbatum humeris. Vicil*
fides, triumpliat
^
affectus, res in suvim devenit
statum; cuncta germitur ex ordine, cuncta exra- ua u. o nuv. vuimm rsi
tione procedunt. Et revera quid rationis habet ascriptum, quod iticipit
:
immoderatius plangere Malachiam, quasi non sit
Ehorar.ensis parte, quae dicitur
Wapentake
de
SiaincHne et Ewcross. Cfr.
Lewis,
Topograpliicai
Diction.ofEngland; Whitaker, TbeHistory
and
Antiq. of the dcanery of Graven in the County of
York, p. 29.
g De hac regis Stephani prohihitione cfr.
Histor.
pontifical. in M. G. scr., tom. XX, p.
')17.
h Aimd Henriquez, Menologium
Gisterciense.
ad d. 5 nov. editum est epitaphium S.
Bernardo
immoaerauus piangere Maiacmam, quasi non sil
pretiosa mors eius. quasi non sit magis somnus Scirecupisquisnamiacethic?DominusMalacmas
quam mors, quasi non sit mortis portus et porta Haeres quis fuerit? (luaerere pergis adliuc?
Num. 38. ' consolans nos 3. per add. 3. ^
oi. 4. *
vincil 3, 4. "^
triumphavit 4. " otn. 4.
DE
BEATA
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
167
D
DE BEATA ALPAIDE
VIRGINE GUDOTENSI. IN GALUA
ANUO
MOCXI
COM:3IEINTA.RItJS FRAEVIUS J. D. B.
I. Cullus B. Alpaidis nuper confirmatus.
Archiepi-
scopiis
Senonensis,
facta
inqui-
sitione,
B
confirmii-
tionein ciiUiis
B. Alpaidis
o Hiincta sede
impetral,
G
1, In pago Cudotensi, territorU Senoriensis, anno
Domini 1211, rirgo quaadam, Alpais nuncupata,
pauperioribus orta parentibus, cum tanto sancti-
tatis
nomine in Domino requievit, ut eam marty-
roJoffia non pauca heatis annumeraverint, accolae
vero inde ab eius ohitu ad nodram aetatem usque,
publica veneratione prosecuti sint (1).
Cum hanc
venerationem ad normam liturgicam adducerevel-
lel
reverendissimm
dominus Victor Felix Berna-
dou
arrhi('i>iscopus
Senonensis, iudicem ddegavit
amplissimum dominum lacobum Carlier, canoni-
cum ecclesiae Senontnsis, qui colligeret documenta
quibus
statueretur constare in causa Alpaidis su-
per casu excepto a decretis Urbanianis.
2. Itaque, facta
inquisitione, reverendissimus
archiepisrnpus
Senonensis litteris, die 18 ocfobris
anni 1869 datis
{^sanctam sedem rogamt, ui sen-
tentiam a se et a iudice prolatam de cultu imme-
moriali heatae virgini adhibito comproharet. Quod
cum die 26 februarii anni 1874 praestifisset sacra
liifuum Cojtgregatio, die 14 mariii anni eiusdem,
archiepiscopus
Senonensis supplices ad summum
jwutificem
litteras iierum dedit posfidafurus, ut
tertia novembris, qua vita migrasse fertur, agere-
iur fesfum S. Alpaidis de communi virginwn
non marftfrum, cum- frihus lecfionibus
propriis in
secundo nocturno, sub ritu dupUci minori, ineccle-
siis dioecesis, sed sub ritu duplici secundae
classis
in ecclesia Cudotensi, ubi religiose servatur corpus
sanctae virginis. His precibus suas
subittnxiiAttre-
fianensis episrojnis,
reverendissimus
dominus Felix
Dupanhup, rogans ut suae dioecesi ea quae Seno-
nensi, et paqo Triguieres, ubi nonnuUi B.
Alpaidem
natam volunt,
concederenfur
ea quae
Cudotensi
ecclesiae expostularerat
archiepiscopus
Senonensis.
Quorum precibus annuii sedes
apostolica
decreto
28 novemhris eiusdem anni 1874 lato.

11.
Enumeratio
documento-
rum de S.
Alpaide.
cuiu.Vitam 3. Qualts fiterit beatissima
virgo Alpais
;>o(is-
monacbus
sime docemitr ex triplici
documenfo,
qttorum pn-
CiMerciensiB
,,^, ^^, ni^^n^g de viia ef
visionibus
ems,
^""^"'^
duplici prologo ac quatiuor
lihris
constans.
Uoc
opus, nt legenti
prologum
lihri primi
mamfesto
patehit, scripsit, rivente
virgine, vtr qutdam tpsi
atnicissimus, sacerdos ac
monachtts
ordinis CiS'
terciefisis, non tamen
Scarleis
ascriptus (3).
^i
enim Scarleiorum abbatiae
alumnus
fuisset,
hanc
non vocassel quanaani
abbatiani
ordinisnostn(4).
Idem, uf ipse fesfafur, fuif in domo
paterna Itt-
teris erudiius a Ricardo sacerdote, qui iustifiae
causa mortem ohivit (5). Flura de ipso frustra
quaeres, nihil quippe invenfurus praeter liiteram
nominis eius initiaJem. Etenitn qui contulerit quae
referuntur capite III Ubri secundi de monachis
P. et G., qui, licet a virgine praemoniti, ipsam ta-
men in festivitate sancli Lucae adierxni, cum illis
qucte de Pefro Scarleiensi monacho memorantur in
capiie XIII lihri Ilet in capite Xllllibri IV,iure
quodam coniciet lifteram istam esse litt7'am G.
4. P. Victor De Burk, qui rogaius a causae
postulatore commenfarium de beata virgine Al-
paide scripsii, opinatus est hanc eius Viiam con-
feriam fuisse anie annum 1180, et qttidem propter
sequenfes raiiones (G) : Nani dc Guillelmo de Flote-
nis, sanctissimo eremita. qui lioc anno obiit. tam-
quam de viro adhuc vivo loquitur (7),
nec ullum
verbum facit de adventu reginae Adelae.quaehoc
ipso anno 1180 sanctam Alpaidem visitavit.
Sed prius orgumentum, desttmptum ex verbis isfis:
Fouberte, Fouberte, mullum me vexaslis. mul-
tum me afHigitis, lu et alius eremita qui dicitur
Guillelmus de Flotenis, a nmUere daenwniaca
protafis, quid evincat non assequor. Etenim vera
sonani, modo vixerif Gulielmus, dum ad Fouher-
tum mulier adducehatur. Nec ex praetermissa visi-
taiione Adelae reginae quicquam defniri puto, cum
et afias idem aucfor ne verbufum Jiabeat de omnibus
quae infer virginem et archiepiscopum Senonensem,
regiPliilippo affmitafe
ittndum,fueruniacfa{Sl
Ea insuper estipsius Viiae conscripiae ratio ut,si
regulis criticis standum est, cerfum sit ex argu-
mento negaiivo in quamlihef padem nihil deduci
posse Sed potitis
argumenfum conficifur ex eo
quod incapite VI libri IV
retninisritur aucfor
peregrinafionis,
quam ad
magistri sui Hirhardi
sepulcrum
instituit comes
Vindocinensis, qui erat
vinculo
excommttnicationis
ligafus. Nam ex ttsttr-
pata verbi erat loctdione,
prorsus significatur tttnc
comitem hoc vinculo adhuc esse ligatum. Ex liffens
autem quas dedii loannes
Saresberiensis,
episcopns
Carnofensis,
de
absolufiotie loannis,
comitis Vtn-
docinensis,
hanr acfam
novimtis anno 1180 (9).
5
Secundo
loco
veniunt ad
illusfranda acta
S
Alpaidis,
jwfl^ scripta
reperiuntur ad annum
iminchroniris,qttorumatictorferftiresseliober-
tus
AUissiodorensis (10),
adiecta ad annum 1211
ab
operis
ronfitmafore
metifione de morte S. Alpai-
dis (II).
Sunt autem
sequentia.
Anno
1180. Sub hoc
temporo,
in territono
be-
nonico,viIlaCudot,habet.ur
puella
cclebriop>..K>ne
viVata ; nec enim
mirum si celebris,
mqua nmu-
rumeffiilget
mii-aculum
eminens ac
pracclarum.
conscripait
ante annum
mo.
De
B. Alimide
plura
tradunt
ehronicorum
scriptorea,
ut Rohertas
AltiisiodO'
rettsis,
11 _ /7) Vi.Ie infm in Vit.i. lil). nr,
run super dubl, p. 4f>.
-
(3)
Vido inf. m VUa odita.
^/^^'
,^_
_
(yj
p. l., to.n. CX X. p. 0. - 10)
/^-
cap. vn.
-
(5) Vid. inf. in Vita edit;.. hb. ...
cap. v... -
ae.
lUe
168
llli divinitus
coUatum
est in
nn-pore
dcgerc,
et
corporalis
cibi subsicUo,
ut dicitur. non
egero
dccen.
circiler
annis
usquc ad annum
lun.c an
decur.is
exquo
primum
divn.o
^^^^'^
^"^
privilegiata
virtute.
Hacc
qu.dem.geneie
.nf^n o
omcioque
bubulca,
Alpis
nomiue,
grav.
adn.odam
atquodiulino
prius est
castigata
nagello,
ad.o nt,
propler
afllnc-.iU.m
dc toto
corpore
sanicm
suis
quoquc forct in borrorem.
S.d qui
co.de.upt.bilia
mundiclegit
et
innrma,posi
louga
pat.entiac pro-
bamenta
respexit
humilitatem
aucillae s..ae, et
quo magis
eamqnasi
iu camino
tnbulat.onum
excoxit. eo
dig.iio.-em
effecit,co.-pus
c.
red.ntc-
grans
spiritalique
alimento
sustenfans.
Ita vero
sui est
impotens,ut
non nisi ab
altcro moven
cmeat
iacens
continuo
resupina,
praeter
caput et
dextera...
.ue.ub.-is
ceteris sui
vigoreoftiri.
desti-
tutis. Cuinque
uulluni facile cibu..i
poss.t Iraieere,
ad
traiciendum
tamen
yiaticum
naturale.u inea-
tum habet libe.-e
praeparatum.
Sane incorpore
DE
BEATA
ALPAIDE
VIRGINE.
Enil iisdcin
temporibus in Senonensi archiepi-
D
scoi)atu
quaedam
sacratissima virgo. noniine
Aupeis.
quae iam phis quam XXX annis nnllum
omnino
siuiqjserat
cibum aut potum, nisi sacram
coinnuinionem
dominicis tantum di.-bus. Coram
lecto suo
fabricata est ccclesia, et sacerdoles ac
ministri
deputati. qui divinum ofncium coram ea
celebra.-e.it.
Altare vero ita erat o.-dinafn.n ut
sacra virgo
semper posset inte..dcrc qi.alitcr sa-
cerdos in
celebratione
divini otr.cii se haberet.
Haec
paupcriljus
pareufibus nata, et sub austera
matris suae
disciplina n..trita in villa quadam
modcrnae
mansionis
suae. nomi.ie E.idov. dum
olim
adolescentula in pastu pecoru.u patris sui
detineretur,
iain tunc adeo iustitiam zelabat ut
neuiini i.iolesta in pascuis alienis clain depascen-
dis lieret, sed secnndum regula.n carifalis onini-
bus pro modulo suo morem gerebat. Taiidem
autein. ut divinus amor circa dilectam filiam
tructuosec]aresceret,misif
Dominusmanumsuam
et tetigit os eius et carncm.
percussilque eam ul-
intest.ras
prae
'"""'^ "
' ' "
^ ^vu t" m^i^^
verti'em non erat in iUa sanitas. Breve quoque

a^-
tr::;KS:"C.ter
ten,,oris successu pes.i.ens .tor to,ius,para.y-
E
necmn et
Radutphuti
(le
Cof/geshalr,
autem
rapilur iu excelsun., et angelo duco freta,
uunc
poenaru.u
percur.-it loea, nunc gaud.a bea-
torum. Ad se rediens. quid et cui profo.at c;iute
libral.
magistrante
nimiruni intorius Spu-ifu, ol
docente quid silere debeaf, quid proferre. In
solleinnitafibus
voro Domini vel Mal.-is dafu.n est
Uli por cxcessum
ple.-umque sursum rapi. inuu-
dumque et omnia quae in mundo sunt libero
mentis iutuitu conlemplari. Cum autem post
unum vel plures dies do illa altissima (luiete
reTeditur, sicut ipsam audivimus roforontcm, vi-
delur sibi de quaqam amplissima luminis regione
in tenebras reici, ac velul molam quandam
mentis suae oculis superponi. Refert quoque quia,
dum i.i illo est i-aptu. coiispiciat univoi-saliter
mundum in modum pilae, forma tereti circum-
scriptum. solem terra maiorem, terram ovum iu
ii.edio pondulu.u et aquis undique circumscri-
ptum. ros vero rerumque rationes et causas tam
infmilas csso, tam abditas, ut oa tanto minus quis-
que sapiat quanto curiosius invesfiget. Plerum-
que uispirituvidet absentia.praevidet plerumque
futu.-a; voru.n illudoospecialiusadiniranduiuquo
rarius feminam edifam el oducalam ruri. rurali-
que operi assuetam, tantae dono sapientiae insi-
gnitam. Gum ea sane pluries collocutus, fateor,
obstupui ta.itam inesse fominae sapienfiam in
consiliis, circunispectiouem in vo.-bis. Etonim taui
prudenfer eloquitur,tam discreteconsulif,tam sa-
iubrifer adhortafur, ut luce clariussif ipsum, qui
docet hominem scientiam, in ea sibi delegisse se-
dem. in ea facere niansionem.
Quibus ad annum 1211 continuator Roherti
chronographi haec, illo ipso loco continuatiofiem
exornHs, adiecit
(1) : Currente adhuc anno Domini
MGCXI. moritur venerabilis virgo Alpais de Cu-
dot ; do qua. quoniani superius multa dicta sunt,
liic eius obilum tetigisse sufficiat.
6. Maximo quoquepretio habentur quae notanda
curavit Badulphus, abhas de Cofjgeshdle, ordinis
Cisterciensis
(2),
quoniam ipse quod alii omiserunt
ohiterve scripserunt diserte refert, scilicet amplio-
ribusquas Willdmus archiepiscopus construxerat
ticicorporisnlcerapervasif,
ut parontes eius. fan-
tae luis impatientes, ipsam, in domo vili seorsum
abicerenf, ot singulis diebus eam invisentes. pau-
perrimum ei victum, occlnsis ob fetorem naribus,
ab osfio porrexernnt. Patcr autem luisericordia-
rum et Deus totius consolationis, placatus eius
patientia, et miseratus eius aerumnam et paren-
tum dolorem. in sabbato sancto vigiliarimiPaschae
revisens solam solus per gloriosum nuntium suum
consolabatur.Siquidem eo die praecipuum luclum
habuit, q.iod ad tantam. ut decuit, sollemnitatem,
ceterishomiuibus vestium splendore decoratis et
ecclesias sollemnifer pefenfibus, ipsa singulariter
miserabilis in infernali quodam squalore decum-
bens contabescebat. quo sibi erat dolori, parenti-
bus oneri, Deo non honori. Haec ea peranxic la-
mentanti subito misoricordiae mafer ot Virgo cum
immensolumine simul et odore suavissimo astitif,
et post consuetam sibi dulcissimam
salutationcm,
consoUaoria oi pro more sua verba proposuit.
Fidem ifaque suadens ac pationtia.u, lautam
ei poUicifabatur ab illa hora et doinceps fufu.-a.n
gloriam, quantam eatenus experta fuit ignomi-
.iin.n:qua.itu.nfueratanteiiiundodespicabilis,tan-
tuni ib.-et cu.ictis desideralnlis. Extensaque
sancta
dexf era, singula paralyl icae membra contrecf af
,
et
mox ulcera quaequecurai.tur, fetor
omnisabsce-
dit. llaqueperacla legatione, inenarrabilem
post
se fragrantia.n relinquens, in caclnm rocipitur. Ad-
venta.ites autem parentes cibum
paralyticae
pro
more offerunt ; sed dum eorum cibis se iam non
egere praedicat. etiam mirac.do sublali
fetoriset
insolifae suavitatis exporiinento in sfupores
eos
commutat.Ipsa vero deinceps nil comedente,
ta.na
celebris de miraculoso eius ieiunio ad archiepi-
scopi Seuonensis bonae recordafionis
Willclmi,
avunculi Philippi regis illustris Galliae. aurcs por-
venit. Qui cum liuiusmodi quasi anilibus
rolatio-
nibus minime crederet, multitudinem
honestarum
muliorum ef opulenfarum eo ad veritatem
inso-
lifi rumoris probandam dostinavit :
q..ae cum
per
mensem aut amplius insidiosas excubias
ibidem
fecissent, tandem recedere parantes.
aparalyfica
aedibus adiectam fuisse cappellam sacerdotemque cum leni risu rcdarguuntur, quod tanto
tempore
huc deputatum qui sacris operaretur.
fysum Ra- cum ea morantes, nec cibuin nec pofum ei obtu-
dulphum audiamus.
lissent. Igitur fide facta archiepiscopo
de fam
(IJ Op. cit. \}. 280.
(2) Radulphusdc Goggeshale, CTiro- tiicoji (tngiicanitm, edidit Stevenson, p. 125,
Londinii.
1875.
miraculoso
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
1G9
B
A ni iraculoso ieiunio, ipse, paucis se comitantibus eo
celeritor adveliitur, paralyticam suavjter allcKiui-
tur, pateniamque sibiconsolationcm, sesccuncta
necessaria subministrante, polHcetur. Ecclesiam
insuper ibi cum mansionibus caiionicoruiii roj^ula-
r ium, assignatis in eorum stipeni sufficiontom
reditibus, se constnicturum instanter promittit,
quatinusibidem coram oa divina ceIebrent,ol eius
(iispositionibus devotius obsecimdent.Virgo autem
sancta, sancto Spiritu alllala, innatam sibi j^au-
pertatom amploctons ot saeculi pompain ciivons,
d um religiose latebras quaerit. arcliiepiscopi ver-
bis
bumiliter contradicit. Allogat onim uata)iuin
suorum
obscuritatem tantani non decore colebri-
tatem,
valotudinem tinilani in tani vili valotudi-
naria non oporlore tantain sustinere fretiuentiam.
religionem
denique, si quae sibi videretur inesse,
ne peremptorie temptaretur a xenodoxia populo-
sam occupationom non desiderare. Arcbiepisco-
pus tamen, dum obstinate manet in sententia,
recedens in sua, citissiino destinat oporarios, qui
singulorum aedificiorum fuudamentis instanter
positis.opusurgent.Quorumimportunitatem dmn
sancta virgo fastidit, in tantam accidiam ex abim-
dantia doloris cecidit^quod (uterat ii-acundissima)
per mensem vel amplius Dei gratiam sibi non
inclamavit. lacuit igitur sibi sic velul amens, nec
sibi nec aliisin Deo cousulens.Et ecce in hoc nimio
eius silentio subito visus est oi Deus et homo,
quasi pendens et sanguinem stagnans in crucis
patibulo. Ad hanc igitur visionem in se reversa
spiritum compunctionis recepit. et velut ab inferis
rediviva sic deinceps exsultavit in Dei gratia. Non
fuit autem niu-um si tanta eam commotio diu
leiiuit, quae quantasibi foret tribulatio futura ex
bac structura,sancto sibi Spiritu inspiranto. prae-
cognovit. Item namque canonici dum enormiter
viventes pacem sanctae illius contemplativae
perturbant. in molcstissimas eas curas violenter
praecipifant, dum eam necesse est a desideratis-
simis amplexibus sponsi caelestis crebro avelli,
quatenus eorum contentiones legitime valeant
decidi, et pace interrupta resai'ciri. Ad huius collo-
quium revcrenter accedebant archiepiscopi et
episcopi, et maxime abbates Cistercienses. cum
quibus speciali et familiari devotione devmcta
erat.Reges quoque ac principes, nobiles pariter et
G
ignobiles, eius praesentiam devote visitabant, et
eiusorationibussecommendabant.Singulisnocti-
bus sacra corporalia super pectus eius repone-
bantur. Semper in lecto suo recumbebat, quia
totumcorpus, praoter solum caput cum pectore,
praemortuum fuerat, et insensibile effectum. Ma-
num tameii dexteram cum bracbio boatusTho-
mas in habitu pontiticaU
apparens ei reslituit.qua
nabellum tenens in aestate muscas abigit. cum
prius ei nullo tenipore musca
insederit.MuItotiens
quasi ui exstasi iacons divinis revelationibus et
visionibiis intererat, unde et multa futura multis
revelabat : ot praecipue
praelatos de
indisciplinato
gestu subditorum
certificabat, et quae corrigenda
in domibus eorum erat intimabat.
Pradrrea 7. liadulphi testhiouium,
qiiod modo ex integro
agunt de
recituvimus, confirmatur
ex variis locis charfarum
B. Alpaide
^f diplomatu7n{\).
Scilicet anno USO, rei/ina Adela
chariaeet
.;^^.^;; Cudotensi
annualem,
quamdiu viveret,
a,piomata,
^^^^.^^^^^^ ^^^^.^^^
^^^^^^.. ^y^^^,,^^fi
^^.^ amore venera-
hilis dominae Alpaidis
destinavit, ac diphmate
anni 1284 hunc rediium
Fhilippus
Augusttts per-
(I) Sammarium. p. 5. -
(2)
Quantiii. Cartulairc ghi^r^
de VYon,.f. tom. II,
P.
-^VI. -
(3)
Quantin. il...I.. tom. 11,
j!iovemhria Tomus 11.
petuum esse voluit
(2). Anno 1190, Emeniarta de
auctore
Ordone donavii ecclesiae et canonicis quicquid
^- ^- ^-
habehat apud NuuUi, et Landricus, Emeniartae
filius, guittavii iisdem acceptis 20 lihris Pruviuien-
sibus quicquid iuris clamabat in dev.ima de Englut
et in terragio de Cudoto
(3). Anno lJ!f4, Avelina
Daimbeiii, domini de Seignelay, terras aliquas in
eleemosgnam dedit ecclesiae de Cudot et Alpaidi,
bonae opinionis mulieri, et canonicis cum ea regu-
lariier degentihus
(4). Tandem anno 1210, Fetrus
de Corbolio, archiepmcopus Senonensis, ecclesiam
Cudotensem dotavit
(5).
8. Fraefatis documentis, sed notae peioris, annu-
. f, rr , I ...^ . . . Cauariua
meratur Caesanus lieisierbarensis (b), qui mrgi-
Heigterha-
nem praedicavit nobiliori genere orfam. Ita ipse :
censi
In regno Franciae villa, quae Uuido dicitur, virgo
quaedam fuit nobilis et religiosa, sed paralytica.
Huic pater suus.utpote virmagnus el dives.sacer-
dotoni, qui ei divina celebraret instituit, ministros,
annnosfiue redditus sufTicienter ordinavit : quae
cumorationibus, ieiuniis et diurnae contemplationi
operam daret, ita illarum dulcedine est pasta, ul
omnis cibus corporalis ei in nauseaui vertcrotur,

noc aliquid ex eo sumere possct. iiisi succuni luotli-


cum uvarum. Hospitalis erat valde, per quam et
spiritum meruit prophetiae. Ordinem nosti*um
summo honore reverel)atur, et hoc ei saepissime
contigisse fortur, ut cuin aliqui monachorum sive
abbatuin ad eius hospitiuiii divertore propone-
rent, illorum adventum ipsa praesciret atque in
hunc modum hiiaris familiae praediceret : Tali ac
tali die, illiet iUi abbates sii:e monachiadnos ven-
turi sunt, praepnrate necessaria. Quod ita factum
est. Visionem quandam mirificam de ordine vi-
dere meruit, quae in ordinis amorem illam plui'i-
inum accendit. Tempore quodam capituli genera-
lis. in ipso capitulo scalani inirao pulchritudinis
usqvio ad caolum vidit erectam.Doniiiiuinquo inni-
xum scalae super capitulum respiciontem, cuius
latera et gradus tanti splendoris erant ut solares
radios superarent Alio tempore, cum in die
Purificationis Dominae nostrao sanctae Mariae
virgmis, clericis aliisque ministris divino nulu ab-
sentibus. sola iaceret intra se tnstis dicebat :A/oio
hic sola iaces, nec aliquid obsequii more ecclesiae
universalis bodie beatae Dei geneirici Mariae im-
pendis. Dum talia in mente volvorot. spiritus eius
p
mirabili Dei virtute de corpore oductus. ab angolo
in caelestem lerusalem est deductus; in qua lua-
ximani vidit processionem, ex diversis eiusdem
boatae civitatis ordiuiI)Us.
patriarohis videlicet,
prophetis,apostoUs,mart>Tibus,confessoribus,vii--
ginibus, ceterisque fidelibus, ex quibus bini ac bini
simul incedebant et oandelas ardentes in m;mibus
gestabant,
autiphonas sive responsoria ad diem
pertinentia. more ecclesiao militautis. omnes de-
cantabant,etstationes
debitas
observabant. Ange-
lusverovirginisductor.altericuidamvirgini,qnam
noverat esse conshnilis lueriti, iUam sociavit, can-
delaiu porrigons
ardontem.Tantus erat decorom-
niuiu.tanta
gloria in dispari tamen
claritatcsingu-
lorum ut nulia lingua fari sutncoret.Salvator
vero,
qui caput est omnium sanctorum.
splondor gloriae
et sol iustitiae.
indutus
pontificalibus. mitram
gestans in capitesuo. cum baculo,
chirothecis, et
Linulo.etreliquisepiscopaUbusornamentis.novis-
simum
locum, cum sanctissima
matresuaMana,
tenebat,
cuius
pulchritudinem omnis ille caeleshs
exercitus
mirabatur. Qui cum post tertiam statio-
418 ~ii)
Summarium. p. 10. -
(5)
Oallia christiana,
tom XII P.58.
-
1)
Meoiorabilia, lili. vii. cap. xx.
^" '
22
nem
AUCTOBi
J. D. B.
170
,.e.incohasso.an,iphonan,://J':^"_
Maria
umnn
lesnm
praesenUml.ei
<:e'efa.
: :Li . mt
tomplum ex
auro
ge">u"^q''
";
'
.
mJ)c.inaoinoeplnsestmissaeu,
uvue
Libussi:!>uldecantatus.n.tenmChr^omh.
eunte ad altare.
postquam
expletnm
t t A^
Deo tiuod ipse
dominus
noster Tesus
Chustus m
M^eLs
p,-oton,a,-..v.-
Stephanus
ep.stohm
legit de libro
Malaehiae
prophetae.
vdohcet
/^"
'^"
.. ._ ',.,..,.;.,
indulns.legit
evangelium
^nfnis
evaiicelista.
dalm.itica
i..
. .
.ecundum
Luoau.,
scili.-ct :
/W,..m .^.> ^ '
-^^^^
dies
purrjationis
Mariae
;
quo
perlecto
Douunu
secundum
morem
ordinis
nostri, ad gradum
red
et ah
.trerentibus
candelas
suscep.t.
Praed.cta
autem
virgo, per
spiriUuu
.eutiens se ad corpus
reversuram,
candelam
suani olT.rrc
..oluit, et.ani
an-elo suo
praecipiente,
volens iUam
secum aci
teiTas
portare : ciuod
angelus
considerans,
cande-
lam iu manu eius fro-it,
superiorem
partem aute-
rens ot iufcriorcm illi
rclinqucns.
sicque
adcorpus
'
reversa partem
eandem manu
conclusam se reti-
nui^^e invenit. De qua plurimae
fiebant, et forte
usque bodie fiunt virtules ; nam aquam superfu-
sam infirmi bibunt et
convalescunt.
Tam mani-
fesla et sublimis erat visio ut modum cius muume
intellegeret.dicens
illud Apostoli cum de ea inter-
rogaretur : Sivein corpore sive extra corpu.% nescio,
Deus svit. Domi.uis
Eustachius, abbas de claustro
sive
Hemmcnrode,
visitator noster. audiens lianc
visiouem,qnibu.sdam
abbatibus
referentibus.desi-
derio veritatis cognoscendae
virginem principali-
ter adiit. et ab eius ore quae dicta sunt audivil...
Aliam vero Dcus illi oslendit visionem multo liac
exccllenliorem.Cumtempore
quodain cogitaretde
abysso aetcrnac
predestinationis ct ineffabili
sacramento atquc rcmedio divinae incarnalionis,
facta in excessu. Virginem coram se vidit crystal-
linam, in cuius utero conlemplatus esl infantcm
pulclierrimum,regio diadcmate coronatum. Habe-
bat autem idcm diadema quattuor florcs eniinen-
tes,qui ca intuente .siu-sum ascendentes etVirginis
cerebrum excrescenles. in ramos arboreos profe-
cerunt, el modico spatio temporis emenso, quat-
tuor mundi partes impleverunt : quorum fructus
^
erant pulcherrinii, odoris eximii. mirique saporis.
Et ecce sub ramis eiusdem apparuit omne genus
humanum a protoplasto Adam usque ad ultimum
qui in fine uuuidi nasciturns est. Soli vero electi
fructus ai'boris carpcbant eisque vescebantur; re-
probi autem nihil ex cis contingere vel vesci po-
cod. Belva-
censi.
tuerunt. In qua visione lantam divinitus accepit
scientiam ut postea loquens de aliquo, mox intel-
legeret utrum esset pracdestinatus vel praescitus.
Si vero pracdestinatus, satis cum illo quasi cum
cive loqui delectabatur : si autem praescitus, mox
se ab eiuR colloquio liberavit... Die quadam. cum
corporale, qiiod iam laverat. panno muudissimo
substrato.radiis solarilms per feueslram immissis,
super genua sua desiccaret, matrona reverendis-
DE
BEATA
ALPAIDE
VIHGINE.
nanis
super
sanctum
allarc euleui Imleu
mvnlvi
D
consuevit.
Multa alia huic virgini revelata sunt
quae
mibi non
sunt relata,quae forte ab ahis sunt
conscriiita.
Non est diu quod ab hac luce migravit
laboris
sui ac
paticntiae
mercedom receptura.
'
Sed
(juanlum a vero defererif Caesarius, pra&-
dicando
mrgimm
yiostram
nohilibus parentifms
ortain et
definiendo
quomodo sacerdos ibi sacris
operareturcui</uepatet.
9.
Novum
mirabifis vitae Alpaidis testem adduxit
h Su,,h.
eruditus
vir Lecoy de la Marche, sciiicef Sfepha- de
Dorbone.
num de
Borfjone,
ordinis
Praedicatorum, de Bella-
vifla
oriundum,
qui, quod iam monueraf Eckarf,
tractatum de
septem
donis Spiritus sancli confe-
cerat.
Huius autem
tractafus apoqraphus, vivente
anctore,
descriptus
servatur in hibliofheca natio-
nali
Parisiensi
sub num. 15970 inter hitinos. Quae
vero essent
historica in unmn collecfa publici iuris
fecit,anno1877,praedictusLecotjdelaMarche{{).
De B.
Alpaide
sequentia tradit Stephanus.
Accidit,ut
audivi a nobili muliere. sororereginae
quondamVranciae.
uxoris regis Philippi, domina
scilicct
Belliocensi *, quod, cum quaedam dotuina
*
dicta de Cndo rapta esset, vidit in spiritu quan-
dam
magnam
comitissam quae fuerat ei familia-
ris; ei cum
dacmones eius animam raperout
et ad infcrnum
traherent. ipsa eiulando plan-
gebat:
"
Me miseram!
quantum dolere possum!
quia salis eram casta. abstinens et misericors.
nec pro alia re danmor, nisi proornatu superfluo
et vano, pro croco et huiusmodi, de quo corrrepla
et admonita
aliijuando fui. nec cessavi, sed ca
nimis diloxi et nimiam curam circa haec adhibui,
ut omnibus per hoc placerem. et quod pro tam
modica re tralior ad tantam
damnationem. et
privor tanta gloria ; insuper quia amisi fructum,
quem consequerer nisi hoc fuisset, omnium bono-
rum vitae gloriosae . Haec rediens de raptu cum
fletu et lacrimis rettulit, et inventum est quod
dicla comitissa,ina hora. in remotis partibus abie-
rat.Haec autem dicta domina de Cudo (ut rettulit
mihi magister Stephanus de Cudo, nepos eius et
enutritus ab ea,qui fuit magnae vitae vir et scien-
tiac, quondam canonicus Parisiensis et archidia-
conus Altissiodorensis [ct
J
tandem
reliquit haec
omnia, accipiens habitum regularem),
cum esset
virguncula Deo devota et beatae
Virgini,
gravis-
sima fistula ita est perforata et
pulrefacta et
fetens, quod nec de lecto posset
surgere,
nec
possent eam sustinere parentes sui.nisi cum
multo
gravamine. Cum in die Paschae
esset
relict a
sola in domo. cocpit flere
graviter,maxime
propter
hoc quod alii irent ad ecclcsiam ut
reciperent
conmiunionem, ipsa non; sed tunc
apparuit ei
beataVirgo, eam confortans ettactu suo
vulnera
eius sanans, et recedens
maximum
odorem
reliquit, ita quod admirati sunt
ingredientes.
Et
ex lunc, ul dicitur, multas
consuevit
habere
consolationes, raptus et visiones.
10. NonnuUi contendunt
Gaufridum,olimsup'
priorem apud S. Barbaram in
Neustria,ad
Simo-
nem amicum de beata nostra
scripsisse {9.).
Suam,
^on li<l^
tutn
simi vultus ad illam ingressa infantem pulcherri- utlibuerit,sententiam tueantur ; at
Gaufridi
pla-
mum, cpiem manibus geslabat, eidem coriiorali cita non marjis de beata Alpaidc
rjuam de
qualibet
superposuil, et abiit ; qiiem cum amovere vellet inciusa divinis charismatibus donala
infeUigipos-
ignorans quis esset, ail infantulus: Sine me sedere sunt. Cum suam sententiam a Roberto
Alfisstodo-
SH;>e/- /(femettm(?m,sicqueinoculiseius dispa- rensi supra citafo mutuati sint
auctores
Chront-
ruit:etcognovitquiaChristuses3et.quisubspccie
ci Turonensis
(3) et Laudunensis
m,
Vincenttus
(1)
Anecdritf!' historiqties, Ugendes el apolotmes tiri du Frfliic*, tom.XV, pp.fiQsqq.; Martene et Durand,
TAc-
o^^-
recueil iMit d'Itt!enne de Bourhon. p. 26. -
(2) Tridon, La anecd., tom. I, col. 536. (3) Martene,
AmpUss. CoU..
tom^ '
Vie merveHle.ufe de sainle Alpnis.Yt. 30; Hist.Uttir. dela col. 1022.
(4) /ftsforiertsde France, toin.
XVm. P-
7>*-
,
Bellovacensis
DIES TERTIA NOVEMBIUS.
171
A
BeUovacetisis (1), Petrus de NuUtlibus (2)
et S. An-
toninus (3),
nommentur nnffiriat.
11. traetKr Vitam de qxia actiim est, dmderaiur
jfrmui<li-
elaltera,qnamMorinusFerrarmisistestaturscrip-
tfiiwi
'/'
tam anno 1244 a (jiiodam loanm, ordinis S.Fran-
clsci,
provinciue Bnrf/utidiraf. (4). Amio 1H78,
litteris in periodico Bibliotlu'i(ue ile lEcDle des
Chartes
HCM/ja(o insertis^b), rogavit D. lioiselle,
parochns
Cndofensi8,eos qui bihtiothecis maioribus
praesuni hanc reifuirere vellenf. Sed cum non semel
Morinns erruverii, siint qni dnbiiani num indica-
verit allam ab illa, quam monachns Cisferclensis
conscripsit,
diversam Viiam. Efenim, anno 1244,
nulla erat provincia Burgnndica, cuius, iuxta
obviam
locntionis adhihlfue significationem,Ioannes
dicitur fnisse alumnns ((>).
12. Xostratandem aetate,debeaia virglne M-
^^^_^,^
paide gallico sermone lif)ellulos edlderunt RR. DD.
kauiipcfci
jjoulet (J),
purochus Tornodorensis, et L. H. Tri-
tijernnt.
^^^^
^gj^
decanns
Charnienals, qni pro novlsslma
operis sui editione, anno 18fi0 evuiyaia,nihil inten-
tatnm reliqnit ut sanctissimae virgini perenne suae
P
jyietatis monumentnm
exigei-et. Quod opus haud
semel in annotaiis nobisusni erit.

III. De loco el tempore nati-


vitatis B. Alpaidis.
hodieditm
B. Alpais
in pfigo
Cudot, nou
tpio in
Tripuere?
natii esl ;
13, Inquirenti qtto in loco nata sit beafissirna
Alpais vix dubium erit qnin isie sit pagus Cudo-
tensls in Galliae praefectura, Yonne nuncupata,
situs. Scriptum est enim in Vita elns, capite primo
libri primi: Virgo igitur serenissiina in villula
(luadam quae Cudot appellatur iuxta Scaldeas...
sita, pauperibus orta parentibus. Cuius testis
allati nec fidcs nec scieniia in duhio est reponenda.
Nec quicquam eum impellebat ut pugum Cndoten-
sem, cidns indigena non eraf, laude ipsi kaud com-
pefente iUusfrem redderet; nec magis scientia, qiiae
fesiimoHii exstai
commendatio,
ridetur caruisse.
Haud enim semel ij^sam virginem, cuius amicissi-
tnus erat, in
panperrima
domuncula
iacentem,
immo saepius, adivii et, quodex ioto lihello mani-
festo
ujjparef, eam de mulfis interrogavit, ac unus
prae ceteris omnlbus de heatue Alpaidis
cnnahufis
non jjuuca tradidii.
Nihilominus id ipsnm, quod
G adeo inconcussum
putavimus, in coniroversiam
venit. Etenim, ut feriur,iniisdem
Galliae partibus
viqetetiamantiqna
fniditio, cuius fide
virgnncula
expagorn%\m-Oiioriunda,puritianondumexactu,
inpaqum Cudotensem
demigraverit. Ast istius fra-
diiionis ralefne cerfum
quoddam
monumentum
indicari? lam rero id sane
prorsus
reqmrdur ut
elevetur
argumentum
quod, omni parte firnussi-
mum, pago Cudoiensi favere
osfemhmus,
quodque
missum 'non faciemus
nisi exhibitns fuent
sive^
tesiis coaerus fide et scieniia a
monacho
Osteroensi
minime secnndus,
si,e
Insfrumeniinn
aniheniicnm
quod aliquo modo
aequiparurefur
folhcnhs
mo-
dernae aetaiis, quae
nuncupautur
extrait de nais-
sance. Talia nondum
reperia
novi. Nam
reve-
rendus vir Tridon,
probus et ve^-itatts
sincerns
indagafor, qui ei ipse snscepiae
litis
comparticeps
fnif, in litteris
nuperrime ad me dafis, facta
qni-
dem de hac
coniroversia
mentione,
de tunta,
quae
adversantibus
obtigisset fortuna,
altissime
sduit.
(1) Speculum
hi.iariale. lib. xxx. cap. 30.
'
j^)
f
.m%.
Sanct.,\ib. X. cap. 20. - (3)
Chron,con, =^
""^^
P^
^^'
1630, p. m.
-
(0) Tom.
XXXIX, P-
^'O-
\
)
Annal. Minor., to.n. IV.
P-
333. num.
xvn.- (/)
^"' ''*
Itaque, ut atiquo saltem testimonio suam traditio-
nem fufcire possint, ad Rudulphum supra cifutum
confnginnt, sequentia adducenfes : in villa quadani
inodernae niimsionis suae Eudov. Arguunt ergo
ex vocis inodernae sensu, voluntque hac vocesuhau-
diatnr virginem aHquando sedes snus commufasse
ex aniiquo loco quodam lu recentiorem. Sedcum,
teste Cangio
(9), moderni nomen vertendum sit
istius temporis, Aacarf/^raeien*(a relationem voce
iiioderni in praeaenti cusn conclusum esse ex docu-
menfis certis aliunde quaesitis prohandum esset.
lam vero ex monacho Cisterciensi rontrarium cutn
rei veriiate videiur convenire. Itaque ne sibi istius
argumenti vinculis nimium constrictis omnis eva-
dendiexitns praecludereinr,miram valde sententiae,
quam supra rettidimns, inierpungendae rafionem
excogitaverunt, nempe seqnenti modo : Virgo igitur,
serenissima in villula. Hoc sophistum sapif. Et si
de facto B. Alpais in pago Trigueres nata fuisset,
satius esset monachum Cisterdensem erroris vel
meudacii arguere. Froinde in hodierno contrO'
versiae stadio standum est a partibus mouachi
Cisterciensis B. Alpaidem Cudotensem praedicantis.
14, Si vero ad alteram quaestiouem conversi, in-
quirlmns annum quo sancta Dei famula in htcem
daia fuerit,
monachusCisferciensis non aeque nohis
auxilio erit, sed ad Robertum chrouographum,
quem supra primo loco adduximus, confugiendum
erit. Etenim ud annum 1180 tesfatns esi beatam
Alpaidem iam a decem circiter annis,miram susii-
nere vifam divinaque dignafione raefesiia pati. At
ex alia parte relatum est in Vitae capiteprimo libri
primi Bernardum patrem filiam snam duodennem
in agello excolendo coadiufricem hahulsse. Tunc
vero tum dnros labores ohivit ut vlribusconfructa in
aegriiudinis ieciulum decumberet. Fereper annitm
gravissimo morho laboravit. Tuuc auiem angelica
visitaiione inlrifice
recreata,caelestem illam,dequa
Roberfus, vitam ducere coepit. lam vero, iesfe
eodem Roberto, anno 1180 divina illa iam ah annis
fere
decem patiebatur ut caelestium donorum ini-^
tium fere
ceciderit in annum decurrentis saeculi
duodecimi
sepiuagesimnm,
quoudo secundum mo-
nachum
Cisterciensem annos circlter quindecm
nata erat. Itaque unnus naiivitaiis B. Alpaidis m
annum circiier 1155 referendus est.
AUCTOHi:
J. D. B.
quod circa
annum 1155
contigisse
vidftur.
8 IV. De variis
codicibus Vitae
B.
Alpaidis.
15. Ad librum de Vita et visionibus beatae AI-
paidis
edendum,
quattuor tauinm codices nunc
videntur
snperesse : scilicef
Caruotensis uuus,
Brugensis alius,
Carolopolitanns
ar Romanus. De
Carnotensi,
siqnato inter
bibliotherae
clviiaiis codt-
ces- nnm. 131,
quique ad saeculum XIIIpertinet,
actum est in Analectoruni
Bollandianorum
iomo
VIII p.
125;
Brngensis
siijnains num. 404,
qui
est saeculi XIII ci fuit
olim
alSutiae nosanae,
descriptus est ibidem tomo X,p. 403.
Carolopoh-
tanus (10).
membraneus
in 4" signaius mm. 77;
esf saftem
ud Viium beatae virginis quod spectat,
saeculi
XIV;fnit
olim Beaiae Mariae moniis Dei,
ordinis
Carthusiani,
dioecesis Remensis.
Quarto
tandem loco venit
Romanus.Isfe
codex, qiti ex hbra-
ria
Sanctae
Crucis de Hierosolgmis
transiU sub
sainte Alpai:c de Cudoi. Auxerre. 1865. - (8)
La Vi. mer-
veilU'use df mivte Alpai.^ de Oidot. t^ierfft et berghe au Xl
Zlll (10)
Catal. ffMr.
des m.s. iles bibl.publ. <ies dipart.,
ed.in4,tom.V.p.580.
^^^^^
Vitam
B. Alpaidis
retinent
quattuor
codice$.
DE
BEATA
ALPAIDE
vmGINE.
ADCTORK
J. D. B.
guos inter
Camotfnsis
additamentn
guaedam
praebet,
B
Carolopoli-
tantts vtro
editori prae
ferendus
fiims ett.
4H L
acBrnxeUense
exbihlhtheca
regtasigna'
Ln
mun. 8930,
quod est
descripHm
ex modo
memorato
codice
Bnigensu
16. Bestat
dicendum
quo modo tnhus
cod,c.bus
u.lf.rri>nus.
Carnotensem,
nisi mend,s
scateret ac
Jhuh
qnaedam
nmsisset,
optimaenotae
dicerem
Servat
enim
quaedam
addUamentanuspmmnt
vid,tur,aliasadscnpta,at
mea
quidem
sentent.a,
aheodemauctoreJicetaVwtempore,r^ttuoropenae
suae
lihris iam
ahsolutis consuta.
Quod ultrofate-
Uturquisqn,s
legerit quod in istis
addttamentiS
relatum est de carne porcina,
quam a Petro, pnore
de Cudot, virgini
appositam
ciuii maxima avidi-
tate
susceptani
comedit. At illud minime
convend
cum summa iUa
ahstinentia B. Alpaidis,
^wam m
opere suo saepius
extulit
monachu><
CisteraenHS.
Nihihminus,
non nisi certis
argumentis
devictus
concedam
scriptorem ista, quae dicimus addita'
menta,iam
tuncprae
manihus
habuisse,dum siimn
de beata Alpaide
opusculum conficeret.
Etenim, st
iia esset, mendacii notam vix effugeret;
aimnde
tamen apparet veridicus testis, referens ea omma
quae vidit et audivit. Utrum cnticus fuerit inve-
stigator, quem medici ac scientifici
nosfrae aetatis
minime abnegarent, affirmare
nolim. Nec magis
lectori significabo qnid in causa fuerit cur auctor
nosfer, facto iam primum scribendi fine,non
ultra
navaverit operam in his referendis quae in domo
Cudotensi agebantur. An quia morte praevetitus?
An quia ab ahhatia deScarlaeiis elongatusiam de-
fnit tempus interrogandi eos qui ab ilUs partibus
7-everfehantur? An quia, ut saepe contingit, succe-
dentilnts annis minus frequens ad heafam virginem
populorum concursus fiehat, quae sola cum solo
Deo caelesfihus vacaret ?
17. Codices CarolopoUtanum ac Brugensem cre^
diderim duos ramos eiusdem stipitis. Brugensis Ca-
rolopoUtanum aetate praecedit,ideoque ex hoc titulo
praeponendus videhatur. Idprimum opinatus sum,
sed recolUgendo variantes lectiones, ita dubius
haesi, ut ad CaroIopoUfanum reversus ei primas
partes dederim ; nolim tamen asserere CarolopoU-
tanum esseperfectissimumipsiusautographi exem-
stam
aquam in honorem et ad memoruun caele-
stis
palronao
bibunt, plagas lavant, humidis lin-
teis
iufirnia
mombra
involvunt, et lagenas quas
domum
secum
deferant
sarris vmdis implent.Hinc
ascondunt ad
temptum,ubi ad sepulcrum sauctao
virginis.
quod nummis et candelis ornant novis,
instituunt
precos.
Tunc accedit presbyter qui, in-
vocataS.
Alpaidis ope et rocitato evangelio, infu--
mis benedicit.
Praeterea, ante admissam in dioe-
cesiSenonensiliturgiam
romanam,moseratut pro
peregrinis missa
celebraretur in honorem sanctae
Alpa^idis, omisso tamen eius nomine ;
qui mos tan-
tum abest ut nunc
cessaverit, ut nullae transcant
hebdomades
quin hoc pietatis officio Dei clemeu-
^
tia per
intercessionom
sanctae virginis soiHci-
tetm-.Processiones
etiam fiunt in sanotae Alpaidis
bonorem,praesente
presbytero cum clericis, cruce
cereiset
vexillis.Nequeabstinetur
ab orationibus
paneg)Ticis. in quibus beata virgo ut sanclimo-
niae exemplar
proponitur,
oiusquo patrocinium
commendatur.
Diebus autem dominicis. maximc
et festis. sepulcrum eius lumine circumdatur im-
pensis poregrinorum (4).
Hoc autem templnm, ubi
sepulta iacet, habet insigne in laudem S. Alpaidis
monumentum, nam in frontispicio
ecdesiao, ubi ex
decretis adesse deberet imago patroni titularis
ecclesiae, sculpta est ipsa serva Dei Alpais ab an-
gelis tburificata et ab ipsis
sepulta.Nimbocorona-
tvu-. et capita ovina hinc inde prodeunt ut indicent
suam custodem Alpaidem, non aliam vu-ginem,
exsculptam fuisse (5). In medio autem chori ante
altare maius ecclesiae, sepultum est infra terram
corpus servae Dei Alpaidis, et super illud elevatum
est octogiuta centimetris
mausoleum
lapideum.
cui superposita est effigies ctiam lapidea
virginis
supinae et floribus coronatae; iacet aries ad pedes
suae custodis : in philacterio autem
inscribitur
gallice hoc nomen : Sancta Alpais (6).
19. Sacrarum vero, quas recondebat
praedictum
mausoleum, reUquiarum sollemnisfacta
est elevatw,
die 17 augusti anni 1878. Qnae
quomodo acta
fuerit satis ex sequenti diplomate
patebit.
VicTOH Felix Bernadou, par la
misericorde
divine et la grto du Saint-Siege
apostolique.
De cuXtu
B. Alpaidis,
tanumesseperjectissimumipstusautographiexem'
uivim. ei la giai.c .^u .^t^....
.o^ -^ .
platum,habet enim et suosnaevos ita ut aUquando
archeveque de Sens, eveque
d'Auxerre,
pnma
ex Brugensi corrigeudus sit. Ergo in edenda Vita
des Gaules et de la Germanie,
assistant au irOne
B. Alpaidis hic videfur ordo inter codices instruen-
Pontifical.
dus,neinpeutprijnussit CarolopoUtanus,secundus
A tous ceux qui Uront les presentes,
certihons
veroCarnotensis,tertioloco veniat Brugensis.
qu'a la date du 14 mars dernier nous
"ous
sommes transporto en 1'eglise de Gudot a I eliet
KV no lAt.;o i^nctnm<i R Alnoi
de visiter officielloment le tombeau de
3 Alpaix,

V. Ue gloria posluma B. Alpai-


^^ ^^^ ,^^^^ ^^^^^^
^^^^^.^^. ^^,,,
^^,,,un
cercue.i
(JiS,
de pierre, sous un mausolee elevo au
dessus
du
pav6 de f^glise, et surmont6 d'une statue
couchee
18. Ex summario iam antea citato quaedam reprosentant une vierge couronnoe de fleurs,
et
suhicienda videntur, quae, eo quod iudici deletpito portant sur son socle le nom de S*^
Alpaix,
sur-
ad obfinendam soUemnem bpafificiUionem pubUcae monte encore d'un mouton, attribut
de
cette
ac continuaevenerafionisdocumentofueriint,indi- sainte bcrgore, lo tout accusant une
cEUvre
du
cium exstant gloriae iUius quae dicitur postuma, 13''
si6cle:
quam in caelis regnans, in terris consecuta est S'est trouv6 un squelette dont chaque
ossement
(1) La Vie merv. de sainte Alpais,\). 647.
(2) Cfr. Anal. (4) Ibid., pp. 14. 15.
(5) Ibid., p. 31. (6)
Ibid., p.
30.
Bolland., tom. Vni, p. 208.
(3) Sttmm., pp. 13 sqq.
-
occupe
et
sonewi"
elevatione
relifjuiarnm
faeta
per
archiepi-
scoputn
Senonensem-
i
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
173
A
occupe encore sa place naturelle, et dont les pro-
portions grules nous ont paru indiquer les reliques
d'une femme
;
que ce mausolee est place au milieu du choeur,
dans une eglise bntie spocialemont pour S''^' Al-
paix par le cardinal de (^liampagne, et portant a
son lympan !'apotheose adoptee au moyen age
pour ccrtifier a la posteritt' qu'un corps saint
repose a la place d'honneur dans Peglise qui porte
h son fronton cette glorieuse allegorie ;
et onfin qu"autoiir de cc tympan ressortent en
relief les tetes du chien et des moutons de la
saintc bergore de Gudot.
Immediatement nous avons ordonne de refer-
mer ce cercueil de pierre. Tavons provisoircment
lie et scello, et avons remis a une autre epotpae
plus opportune la reconnaissance canonique de
ces reliques.
En consoquence de cette visite pr^liminaire et
aussi du decret de canonisation equipollente de
S* Alpaix par S. S. le Pape Pie IX, en date a
Rome du 26 fevrier 1874, nous nous sommes
transporte a Gudot avec M'^'" Pierre Goullie, eveque
de Sidonie, coadjuteur d'Orleans, le jour de la
date des pr6sentes. a Veflet d'examiner et de juger
en la formo canonique, s'il y a lieu de reconnaitre
dans cos ossements les reliques de S'<' Alpaix.
Nous nous sommcs adjoint en cette circonstance
un notaire ecclesiastique, et un docteur on mede-
cine. savoir :
t" M. Garlier. doyen de notrc chapitro. gardicn
des reliques de notre diocose, qui ayant rompli la
fonction de juge en premiere instance, dans le
proc6s de canonisation de S'" Alpaix, otait par la
meme apte a nous fournir les documents indis-
pensnbles pour asseoir notre jugement sur une
pleino connaissanco de cause : ct qui de plus en
sa qualit^ de notaire ecclesiastique aurait ii redi-
ger le proces-verbal de cette grave operation ;
2
et M. Lambert, docteur en medecine, que
nous avons charg6 de rediger l'inventaire osteolo-
Arriv6s a Teglise de Cudot,nous avons constate
que les scoaux apposes par nous sur le tombeau a
repoque de notro premiere visite, otaiont intacts,
et apres les avoir rompus. nous avons ordonne
d'enlever le couvercle de pierre qui ferme le cer-
^
cuoil, puis nous avons procede avec nos assis-
tants a l'examen prealable des reliques qu'i]
renferme.
M. Garlier,
intorpello par nous au sujet de ces
reliques.nous a fait un exposo rapide des faits,qui
ont oto produits, dobattus,
prouves et enfin acquis
dofinitivomont nu proees do
canonisation, et
notammont de ceux qui conoorneut la sepulture
de
St Alpaix et la garde de son tombeau.
Tous ces
documents ayant eto jugos authon-
thiques par la
Gongregation des Riteset ensuite
sanctionnes par le
Souverain
Pontife, il ne nous
restait plus qu'a
ordonner
qu'ils fussent tous
exactement vises par le notaire dans le IibelM de
notre jugomont a intervenir.
Nous avons
eusuito invite M. le docteur Lam-
bert a proceder ii
rinvontnire
ostoologiquo.
Get inventaire
termine, et M. le dootour Lam-
bert ayant roconim que les
ossements
soumis b.
son inspoction
:.vaionf
appartonu a une femme
nous avons ordonno que oet inventairo
restcrait
annex6 a notre jugement
comme
piece justitica-
tive.
Gonsiderant donc
(,n'il a 6te etabli au
proces de
canomsation
de
S* Alpaix, et au cours des plaidoieries devant la
Congrogation dos Ritos
:
1 quc los extases ii peu pres perpoluelles de
S*" Alpaix ayant fix6 I'attention du cardinal
Guillaume de Gharnpagne, logat du S. Siege et
archovo(]uo do Sons. il so fit un dovoir do la reti-
rer do sa chaumiere et de la placer dans un lieu
plus approprie au grand nombro de pelerins qui
rentouraiont, et qu'il la pla(;a en effet, malgre ses
reclamations ot ses larmes, dans le magnifique
reclusorium que nous avons sous les youx.et qui
vient d'etre converti en chapcllo do S'*' Alpaix :
2*>
que le meme cardinal biltit on momo temps,
sous le vocable de Notro-Dame, regliso oii nous
sommos on co momont, laciuellc communiquait
aveo lo redusorium par une arcade vitroe, afin
qae la nainte, ([ui. par I'effot de ses longues extases,
^tait attointo do rinodio et de rati-ophie, put de
son lit dans l'interv:ille de ses extases, assistor au
S. Sacrifice de la messe, et recevoir plus facile-
ment la sainte Communion :
3 que le cur^ de reglise paroissiale de
S. Benigno a Gudot ne pouvant a lui seul suffire
p
a donnor los soins spirituels a la multitude de
pfc-lorins. qui dos quatro coins do lEiirope
affluaiont a Gudot, pour voir la sainte et obtenir
par le secours de ses prieres les griices spirituelles
et temporolles dont ils avaient besoin, lc meme
cardinal-legat batit un priourL' contigu a l'oglise
de Notre-Damo do Gudot, ct confia la desservo de
cette eglise, ainsi que la garde de la personne de
S'^ Alpaix, a deux chanoines reguliers de l'abbaye
de S. Jean de Sens
;
4"
ciu'en
l'annee 1180 la reine Ad^le, et en
rannee 1184 le roi Philippe-Auguste, jugeant
insuffisante la dotation du prieur*; de Gudot, vou-
lurent. par ronsidt-ration pour la sainte. completer
cette dotation par une rente porpetuelle sur le
domaine royal, ainsi qu'il appert par les deux
minutes de ces chartes royales sur parchemin.Ies-
quelles sont conservees aux archives de rVoime,
fonds de rabbaye do S. Jean de Sens ;
5>' qu'apros avoir oto ainsi ontourec. malgre les
rosistances de son humilito, d-une si graiide vene-
ration pendant sa vie, S'" Alpaix a ett^ plus hono-
ree encore apres son deces. arrive le 3
novembre
de raimee 1210 ;
que Pierre de Gorbeii, alors
^
archev(:'que de Sons, prosida ot pourvut a ses
obseques, avec une
magnificonee qui n est due
quaux saints ;
place
d'lionneur au inihou du
chceur de I eglise qui avait eto biUie pour elle, et
sm- elle ;
corcueil do pierre pom- nueux assurer la
conservation de ses
preeieuses reliciues;
mausolee
eleve
au-dessus du pave du chcBur, pour marquor
!a place de son
tombeau ; slatuo
d-uno viergo
couronnee de fleurs
blanches, et couchee sur son
tombeau;
tympan
symboliquo
usile au moyen
to pour indiquer la
sepulture d^un samt :
rien
n'a ett' oublie par
l'archevoque
de Sens pour
attostcr a la
posterite que dans
lY-ghso do Notre-
Damo de
Gudot, a la plaee
d-honneur rcpose le
corpsdeI'illuslrosaintedoGudot:
6 Que les deux
chanoinos
reguhors de S. Jean
avaient
pour
mission,
tout on desservant le pele-
rina-e
de fairc bonne garde autour de
l'extatiquo
nendant
sa vio, et autour do son tombeau
apr6s
L
mort ;
qu'ils ont renipli leur mis.^^ion exael^
ment
et sans
intorruption
depms
lan 1170
^C-au
mois de
juillot 1789 : c,ue eo fe gardo
as^^idue
resulte
des
quittances
annuolle.
qu .1>
ont
donnees au
domaine
royal, et ^ont la derme-
porte la date de cette funeste
epoque
:
juiliet
1
89
.1. D. B.
VTTA
DE
BEATA
ALPAIDE
VIRGINE.
174
i^ et
d'une
aiquelle, Tune et l'autre en
D
ainsiqu-onpeulleverif.oraux
jHny-^^^^^
^^^^^^^^,
|'Yonne,ai.isi
qu-au
Crr;'n-
f"'
' * ^ '^ ^^
n..us
avons
egalement
depose u.i exempla.re
tomo %
pa,e 'iiS. et
qu'ains.
>1 '=";""*
^^"t
du
pr.seut
proces-verl^al
dans e d.t sarcophage,
qui
precerfe
que le
lombcau
dc S''
'^'P^'"
'^'"
,p ous
avons
alors clos, l.e el scelle.
'oujours
etc garde a vuc ct
d-ofl.ce Pr
j^ux
^,
toujours
eic ga.uc >i .>- >. - .
cervateurs a ce
deputcs, .1
occ.pc
entore da. s
Sc
Nolre-Damc
de Cudot la placc
q.u ... a ete
asst.cc
par
Picrrc de
Corbcil,
archevcque
de
Sens en
l'annee
1210.
Pour tous ces motifs.
Nou.
Victor-Felix
Bernadou,
arclieveque
de
Sens e! Pi-e
Couille,
eveque
de Sidome
coadj-
ieur
d-Orieans.
dedarons
par le.
presentes
avou
i
et
reconnaitre
connue
authent.que
e
corp^
de S'^"
Alpaix. et
ordonnons
qne ses pie-
cieuses
reliqnes
soient
desormais
cntonrees de
rtes
les
prenves de
veneration
instituees
par
rfi^lise
pour les reliques
des sauits.
Immediatement
nous les avons venerees
nous-
memes,
et les avons
presentees i la
veneration de
rassistauce.
_ ,
Puis
nousles avons
reUgieusemenl
envcloppees
B
dans un suaire de soie blanche, ct les avons ren-
fermees
dans un sarcophage
en cuivre, donb e
d'etain a
1-interieur et a
rexterieur, et surmonte
oue nous
avons
alors clos. lie ei scelle
Ainr^i tait ii
Cludol, sous notre seuig, le sceau de
nos
armes,
et le
contre-seing
dc M. Carlicr. notaire
ecclesiasti(iue,
en
presence d'un grand nombre
d-ecrlesiastiqnes
et de pieux fideles qm sont
accourus
a
cette
interossaiite CL-roinonie, le
dix-sept
aoiit mil huit cent soixante dix-huit.
L s. f
ViGTOR
Ffxix, archevequc de Sens.
-j- PiEHHE.
evequc de Sidonic, coadju-
teur d'Orleans.
DuRANTON,
vicaire general de Sens.
Rabotin, vicaire general d'Orleans.
Garuer,
doyen du chapitre de
Sens, notaire ecdesiastique.
Pdiir
expedition
conforme a la minute delivree
aux UR. PP.
Bollandistes, sur leur demande, par
le
notaire
ecclesiastique
soussigne, a Sens, le dix
fevrier mil huit cent soixanle dix-neuf.
Carlier.
E
VITA
B.
ALPAIDIS
Edifaercodinh.sCarolopomanomau.
77, Carnoten.i nnnu 131,
Brugensi num 404,
de ^uihus
.^e^Zr^^n
ConJnt.praecio numn. 15 et 16. In recensione variarum lcct.onum Ju cod.es,
iuxta ordinem in quo mmerati sunt, signantur 1, 2,
.9.
Incipiunt capitula libri I
in Vitam
venerabilis Aupaies de Cudot '.
Capitl-lim PRiMiM
". Quo loco et quibus pa-
rentibus nutrita fuit
^
et educala
*.
II.

Quaiiter attrita laboribus'^ in languorem
iuciderit et appelitum edcndi amiserit.
j.
_
Oratio, quam oravit ad Dominum, hu-
mano deslituta consilio
^
pariter et auxilio.
IV.

Itom eiusdem oratio, quam oravit ad
'
sanctam Dei genetricem semperque virginem
Mariam, iu magnacordis contritione et gravi cor-
poris infirmitate posita.
v.
Quomodo beata Mai'ia venit ad virginem
aegrotantem posl orationem suam. et de specie
eius rithmice
'
descripta.
VI.
Quomodo beata Maria benigne puellam
allocuta sit, et qualiter eam ab omnibus lan-
guoribus suis
'"
attactu manuum suarum sanave-
rit.
VII.

De eo quod ei divinitus
'-
concessum est
ut non esuriat neque sitial amplius cibum aut
potum corporeum.
VHi.

De douis caelestibus sil)i divinitus col-
latis, ct quomodo praestitum sit ei a Domiuo, ut
per dies aliquot dormiat et dormiens" in Domino
eiectorum alios in gaudiu et reproborum spiritus'*
in suppliciu videat
'^'.
IX.

De gratiarum actione, quam egit in re-
cessu beatae Mariae pro beneficiis sibi ab ea mise-
ricorditer coUalis.
X.

De eo quod ahquando niodicum
^^
edulii
consuevil ore perclpere.cuui nihi! omnino gustare
possit praeter corpus dominicum, ut tollat pecca-
lum eorum'" qui dicebant eam daemonium ha-
bere, eo quod nec manducaret nec liiberet,
XI.

De puella novenni a nativitate muta,
ciuae meritis ipsius usum loquendi, quem num-
cpiaiu acceperat ", suscepit.
p
xu.

De muliere in carcere vincta. quae ad
invocatiouem nominis eius
>''
soluta est et de car-
cere liberata.
Expliciunt capitula.

lu huius fronte operis


capilulorum litulos praemisimus, ut ea, quae in
libri sequentis corpore videri desiderantur,
faci-
lius a studiosis lectoribus reperlantur
-".
Incipit Prologus
in Vitam venerabilis Aupaies
' de Cudot .
Adlaudem et gloriam suunnae el
individuae A/''''^^'.'^*'^
Trinitatis, quac cum ui seipsa sit mirabilis,
nura-
^-.^J^^^
]^
bilia tanien operari cotidie non in minimis,
cuius-
^.^'^^ ^.^^^^
daui sauctissimae virginis vitani et
conversatio-
^/51(0^
uem, nulli mortaliuni imitabilom,
utpote
retro- gcrrV/d"""-
actis temporibus inauditam, divina
cooperante
gratia, scribere exordiar. Rem c(uidem
ai'duani
mihi suscipio : cjuae, quanto est rarior, tanto
est
dilTicilior, quoniam a saeculo noii est
auditnm
ut
Tit. et Capit. '
Jntef/nit tUulum oni. 2, (in-Cud.)
om.'i, nc in Z jirhiw loco ponitur jjroloyuB.
"(c. p.) ont.
%
3.
^ fueril 3. * prius edocta 2. I add. 3, ac ita setuper
3 in fine nutnenim poiiit. ^ assiduis orfrf. 3. ^ solatio
2.
"
ut rimice 2. ^ om. 1. ^ a. o. otn. 2. '"
oi. 2.

" sanant 2. ^'


div. ei 2. " obdormiens 2, 3. '*
in g.
et supeiborum animas suppl a corr. 2. '^
v. in s. %
3.
' quid add. % 3. "
om. 2.
"*
habuerat 2, 3.
'" u- e- "
3. - ^-^
(expl.-rep.) otn. 3.
Prol. i
virgiiiis add. 3. -
^"
Cudoth. 3.
integrum
tituluin oin. 2.
virgo
DIES TERTLA. NOVEMBRIS.
175
A
virgo iuvencula, fragili nianens in corpore, corpo-
ralilnij^ non etieret alimentis, terrenisnon susten-
tarcUir ciboriis ;
qnae semper resupina iacens in
lectulo, sicut testanturomnesqui eam videreme-
ruerunt,
nuinqnain, ut ceteri honiinum, esuril,
nuniqnam silil. Quiu polius, epulis frequenter
saginata
caelestibus, terrena fastidit convivia,
moleste ferens quod tamdiu mole detineretur*
corporea.
niulto nu?lius dissolvi cupiens el esse
cum
Clirislo. Quanto eniin saepius gustat et videt
quoniam
*
suavis est Doniinus, tanto avidius in
eius suspirat amplexibus. Cuius anima ad dulce
etoquium sui dilecti
'
tanto ardentius est lique-
facta,quanto
frequeutius in ccllam vinariamab eo
est introducta.
Vulncrata qnippe sponsi sui ca-
ritate",diu noctuque languet amore : et in hac pe-
re^n-inatione
corpore solo
'
constituta, cogitatione
et aviditate el conteniplatione assidua in illa
aeterna
conversatur patrin, in tantuni qnod mul-
toties,corpore, ut videlur^^^derelicto^per qnattuor
aut
quinqne, vel octo aut (|uindecim dies, vel per
tros aut eo amplius continuas iiebdomadas, inora-
tur eius
sancta"aniina in dormilionesive contem-
^
platione tranciuilla et quieta, videlque visiones
caelestes, factasque et ostensas sibi divinitus
agnoscit revelationes : ex ([nibus ipsa
*^
quasdam
milii indigno sacerdoti ore proprio revelavit ,
alias
a quibusdam viris rehgiosis
>
et a prcsbytero de
Cudot didici, prout
'^
ab ipsa multis precibus
vix
"'
extorserunt : quas htteris mandare curabo,
postquam vitam eius, Domino adiuvante
'*, de-
scripsero. Ultra vires est huius negotii materia,
cui etiam Tulliana succumberet
eloquentia, et
Homeri
'', quamvis eloqueniissimi, invideret fa-
cundia. Non omues potero scribere, nec. si me
rupero, quibo sumcere,
pracsertim cum virgo
prudentissima,
popularis anrae favorem fugiens,
quantum in ipsa erat, omnes revelationes sibi di-
vinitus factas latere voluisset, et caelestes tlie-
sauros in secreto cordis
'
sui abscondere, nisi ad
erudilionem hominum ahquas ex eis revelare di-
vinitus ei fuisset'^ imperatum ;
quamquam altiora
quaudam et secretiora, in quibus ipsa tantum

conscia fuit, ob huiniUtatis (piae in ea prae

cimctis aliis virtutibus
praeeminebat^o custodiam,
nobis hucusque
celaverit. Ex iis etiam, quae ipsa
quibusdam
famitiaribus suis rehgiosis viris ca-
G
ritate devicta
revolavit.multa quae ad aures meas
nondum pervenerunt
intacta relinquam : ea tan-
tum, quae ab ipsa vel a religiosis viris mihi sunt
tradita.litteris maudans; dans operam ut lucorna,
quae hucns^ine sub modio
posita latebaf, super
candolabrum
pouatur, ut luceat onmibus qui m
domoDei sunt,
reprobis
ministrans
odoreni mor-
tis in mortem. electis vero odorem vitae m vitam.
Et quidem ad hoc opus
insufficientem
me video,
sed loquondi milu dat
^^
ausiiin divina uissio di-
cens : Aperi os tunm, et ef/o
adimphho
lUnd
;
qua promissione
animatus,
propositum
aggre( lar
non de meo ingenio, sed de
divino
confideus adiu-
torio, superfluas
omittens
verborum
phaloras,
quia^^ simplex
veritas,
nativa
contenta
pulclu-ifu-
dine, meretricios
tmmauae
facundiae
fugi orna-
tus. Obsecro autem eos, qui
lecturi sunt ut
fidem dictis
adiiibeant,
neque me falsum ahcium
'
s. c. 2, 3.
-
u. V. om. 2. - " s. e. 6
'
.
_
11
r V 2 - >2
eas add. % 3.
-
'''
v. m. p. 3. - a D.
3^
-
homiais 2. - - c. s. 2. - - f. ei. 2. -
-
- ^;
-^'f^-^
- '
om 3
- -" praeeminet 3. - '' d- "> 2- - "
q^^.^
\
a
Js_.^
iudicent

- - scribere 2. - -' orat.on.bus


2.
- "(e.p.}om. 2.
scripsisse ausu temerario diudicent
^
; alioquin
tacnisse (|uam falsa scripsisse
^'^
maluissem.
Meritis sacratissimae virginis orationibusque
^*
legentium mercedem huius operis recorapensabo,
rogans ut mihi dont veniaiu, si tam dignam inate-
riam nuniis sennonc digno descripsero.
ExpLicit prologus
-\
LIBER PRIMUS
CAPUT PRLVIUM
De morbo B. Alpaidis et eius
orationibus ad Christuin et
B. V. Mariam.
Incipit Vita venerabilis Aupaies
'
de Cudot
^.
1. Capitulum^
1*. Virgo igitm- serenissima, in
villula quadam , quae Cuclot appellatur h, iuxta
Sealdeas"^ c, abbatiara ordinis nostri
sita, pau-
peribus orta parontibus, proprio nomine Aupaies
est" appellata. Cuius nominis etymologia vitae
puellae bene convenit et* consonat. Dicilur enim
Aupaies^ quasi alta pax, sive alta spes, sive au-
gens spem, vel etiam altus pes (/. Pacem enim ex
altis annuntiat paonitentibus; spei firmae altitu-
dine inhaoret in
'"
sublimibus; doctrina siui spem
auget credentibus; pede
contoniplationis evolat
in caelestibus. Pater eius, Bernardus nomine, la-
bore manuum suarum proprium victum acqui-
rens, in sudore vultus sui voscel)aIur pane suo.
Duorum boum fretus adiutorio, agoUura proprium
excolebat. Ad quam
agriculturam solam filiam
duodecennem, qnia primo genita erat, coadiutri-
cem habebat, quae anfe patrem suum boves
arantes aculeo tangons
agoUum sulcare
" cogobat.
Fimum
quoque et pecudum stercora,
humens
suis imposita, ad agrum sive
" hortuhmi fecun-
dandmu cum patre deferebat; et, qma grave
oneris pondus teneri eius lacerti"
suslentare non
poterant funem ad duo anteriora brachia ceno-
vectori ligaverat : quem desuper humeros
gestans,
lam
brachiis quam liumeris onera
deportando,
labores
patris sui" pro posse suo aequabat, fu-
gieiHque
otiositatera,
cjuae inimica est animae, die
noctuque
tonorum
corpusculura
laborilms assi-
duis
faligabat.
Fratres vero eius, quia rainores
erant,
vaccas et pecora patris sui ra pascuis con-
servabant.
Dorainicis et fesUs diebus"\
qmbus
aUae
virgines
choreis
deducondis et aliis inambus
iocisin se
inaniter
occupabant,
ipsa bo^-^s ot pe-
cora ad pascua
deducebat:
ita ea a vicinorura
frugibus
coercons,
ut nuilus
muquara ai) ea tur-
batus.
ueiiio
ura(,nara
per eara raahgno lev. fado
veIdicto'
fuerU
perturbatus
voP^
confn.tatus,
aut certe
dorai
sedens ra
silentio soU Doo vaca-
bat-
cui soU
placere
studebat.
matroraque
-
Vu-ginem
inundaliono
- lacrimarum
suflusa assi-
dui
orationibus
virgo teiiera
ravocabat
Corporo
quidem
iuvencula.
sed animo cana, aotatem tene-
rara
moribus
transieus,
ab ipso
puerit.ae suae
terapore
cor
habens
senilo, nulh
ararauni dare
volebat
iUicUae
volnptati;
quin pot.us, mtra cu-
Cap
1
- '
virginis adU. 3. - ^ IH- om. 2^-
caput 3.
Jrc^) 0^
2.-4caUeas 1. Scardeas. c.m Escharle,-.
2.
_ ekierciensis
2.
-
]
e. Aupes 3. - ^. e.
^^^
-
:/-::,ri^^:rii":::'-'^a.e^^-.ve.
VITA
B. Alpais,
Cudoti >iat<i
jmrentibus
rusticis,
agros colit et
oves pascit
muUolabore;
a
b
c
d
leviter i - .
tremet3.-"inundalionein2.
biouluin
m
BEATA
ALPAIDE
VIRGINE
TITA
ZZ:M^^V^o'-ms
amore
virginilatis
,isererontur-gemitibusassiduismhuncmodum
!,rgrilatVt.nto
est amplexa
desiderio ut num-
exoriibat.
^ " -^-
,
- *
..
n
dederit num-
3. Cai-ut iu. - Ad te, Domine lesu
\
redempth
.pp/,v.w

quam
lascmim
oscuium
aun
oculos^"
mea,misericordiama^,snliismea,spescordismei, pienthaimt
quam
inhonesto
vel verbo
vei
^ij.fnganimaemae,vitamea,il(umiiiatiomea,finis
''f'"
castos
offcnderit.
__ _ _. ._,_^. * .^.*.v,.mo ^j*'/?^. nue.m solum desidero, auem esu-
^'*'*''",
inedia;
B
E
^pk^JcmUhmo
detenta^
languore,lectulo^
;,..s os r.rfer. i;o/,.y.f/, et pro nohis .fhn-io-
A Lnpro Dotc de vili =^tramine. sinc plu- mm animam tuam mambus impiorum tradidistt;
^^^^^^V^
annum
inte.rum .p.i,ue pro tuis inferfectorihns
^
e.orasti
;
memor
If C- inedi. macerata.
tam diu in lectulo iacuil quantum queo
^
passwms et crucis tuae, memor
rLZV quod
pectus cius et humeri. renes et alaparum et i.Timnum tuarum
\
memor eUam
Xera omiiia vel^ usque ad intestina exesa et pujeUorHm et vulnerum tuorum, quae pro salute
rntrehcla tantum
horrorem
cernentibus ingere- nostra tam diijnanter, tam humdder, tampatienter
bant i.ntumque
felorem ex se cmittebant,
quod sustinuisti ; ad te, Domiue, qm es ommum lan-
etiammatereiu.abhorrebat:nampateriamob-
gnorum medicina, ommum santtatum custodia,
ierat et fratres licet amore fraterno eius dolori- lacrimabilis ingemisco
;
ad te de magna inbula-
bus condolerent'
propter intolerabilem
vulnorum tione et necessiiate, quae, culpis nms exigeniibus,
eius
"
fetorem ad eam propius accederc refugie- iuste circumdederunt
me, clamo ad te
;
cor et ocu-
bant Mator tantum eius, quae prae filiac languo- los toia intentione levo, ut secundum multitudmem
miserationum tuarnm mitiges dolorem vufnerum
meorum, et secumlum pondus miseriarum
'^
mea-
rum sentiam effectum
^^
miserationmn
^'^
tuarum.
Tihi soli peccavi, quia tu solus dne peccato. Da
veniam miserae famulae ; et origo pietatis et mise-
ricordiae, aspice me infelicem ;
piefas immensa,
respice me miseram misericordia pufdica. Ne aver-
tas, piissime Deus, faciem tuam a me, ne derelin^
quas me in manibus quaerentium animam meam;
sed respice propitius et exaudi me miseram pecca-
iricem ad te clamantem, ad ie suspirantem. Aperi
mihi sinum pietatis et iamiam misericordiae tuae,
et resuscita me iam quasi semivivam derelictam,ei
ne abicias me iam quam fcrisii, neque despicias me
qitam pretioso sanguine iuo
'^
redemisti. Etenim
si^^peccatrix sum,iamen creatura tua sum, tamen
pretioso sanguine iuo redempta sum. Incfina mihi,
Deus meus, aurem misericordiae tuae
^^, et vide
affiicfionem contritionis meae. Illos iuos misericor-
des oculos, quil)us sujicr Lazarum, in monumento
fetentem,lacrimaius es, ad me converte, Domine
',
ui mnari possinf umnes illae infirmitufes
meae
;
nam quamvis maior sit mtseria quam mihi expe-
diai, non ideo minor est misericordia tua quam te
deceai : etsi
'"^
enim magna
'*
miseria mea, tamen
maior est misericordia tua. liespice me misericor-
dlae oculis piissimis'^^, quibus Martham et Mariam
respexisti, quando, soluiis vinculis mortis, fratrem
earum
^^*
de monumenio resuscitasti. Miserere igitur
mei^\ miserere, misericors Deus,per illam beni-
redacta est, ut numquam manum putredine iam gnissimam clemeniiam tuam, qua, matrem virgi-
resolutam ad os ferre. non"^ pedem iam arefa- nem anfecrucem tuam pro te moriente"^ flentem
ctum ad se trahere, nec etiam sine alieno auxilio respiciens,discipulo virgini virginem custodiendam
inlatus alterum >
commutatione reficeretur. Et, commendasti. Sana me^^, saniias sanitaium'^*,
et
quia fetor intolerabilis, qui de membris eius sanabor ; salvam-^ mefac et salva^^ ei-o ; nec sim
ribus gravius
suspirabat, quod eam acrius
affectu materno diligebat, ut doiores eius sallem"
moriendo fmirentm-, cotidie filiae mortem exo-
ptabal. Et quia pauper erat. et aliud quid quod
*"
ei offerre posset nou habebat,panem
liordeaceum
a longe veluti cani, propter intoicrabilum fetorem,
quandoque ei" proiciebat: quem illa nec nianu
capere nec ad os suum ferre poterat, quia manus
suae" iam arefactae et prae nimia carnis putre-
dme a brachiis rcsolutae et disiimctae. unacum
pedibus
'*
iam emortuis. officium ei debitum de-
negabant. Fratribus etiam suis in tantum tae-
diosa erat et oncrosa ut matrem suam prccarent ur
ut ei cibos offerrc desineret
'*, ut sic famc mori
cogeretur. Sicque factum est ut tam ex ciborum
penuria quam ex diuturna et continua ieiunii
consuetudine ipsae gutturis arteriae ad tantam
siccitatem ct aridilalem rcdactae sint ut, dolori-
bus detenta et intenta continuis, omnem cibi
C
appetitum ita oblivioni tradiderit, ut, si quando ei
cibus ingoreretur, quemadmodum pracparatum
sibi tormentum abhorreret. Potum etiam aquae
tanto hauriebat labore. ut sonus aquae, per rau-
cum guttur stillantis in modum aquae de rupe in
rupem dcfluontis. a circumstantibus .ludiretur.
Et sic ex longa incdia et victualium inopia et con-
tinui'"' languoris attcnuatione cibum snmere de-
sucvit; et primo quidem duobus aut tribus'^,
deinde ei " hebdomadis continuis ieiunium con-
tinnare consuevit. Unde ad lantam debilitatem
3>
alicui oculuml.2.

" v.f. om. 2. ^"


eius orfrf.2.
Cap. 2. ^ caput 3.
s
8. 1. 2, 3. 8
de tanto 1.
* lecto 3. "
am. af. 2. ^
om. 3.
'^
suorum 2, 3.
gra-
viter 2. " s. e. 2. ^
(q. q.) quidquid 2. 3. '
um. 2.
'eius 3. " arlubus ii;;. ras. 1. '*
desinerent 1.
^ conlinua 3. '^
diebus add. 3.
'>
etiam 3. 's
nxnn-
quam 3. ' se vertere posset ut lassum corpusculiun late-
rumarfrf. 3. sop_a.3. >'
eius2. ==
miserentur 1.
Cap, 3. ' Christe add. 3. "
om. 3. ^
debeas a.

om. 2.
c-
i. t. 3.
quaeso 2.
f
t. e. i.2.
* tam hum.-
sust. om. 2. "
circunidederint 2. '" miserationum 1.
2.
" afTectum 2.
''^
misericordiarum 2,
3.-
'" tuo saug. 3.
'*
et si enim 3. '^
et exaudi vocem orationis
meae,
aperi oculos tuos add,Z. '
D. c. 3. '^ est 2. '" est
add.Z. i(m. o.
p.) p. m. tuaeo.
3. -"
eo 2. eorum3.
2'
m. i. 2. M
me morientem 3.
"
om. 2. ^* sanita-
tum s. 2. 2fi
salvum 2. ^
sana 3.
rilis
DIES TERTLA NOVEMBRIS. 177
A
vilis ad sahandum, guae non fui
*'
ad redimen'
dum ;
sed miserere pofiuH et indulge **,sir/ hitroni
poevaliter in cruce ad dexteram tmnn
^^
in cruce
pei\denti,sed mluhriter confitenti,et sicut puhticano
et
inereirici digne paenitentihus et pie confitentihus
jnisericordifer indulsisti; ut tihi yratias agam
creatori meoet salvatori^^, conditori meo et cura-
tori '^ nunc et semper et in saecida saeculormn.
Amen
^^ Gvimque sic ante
^^
Deum. Dci filiuin, de
Patre antc saocula aetenialitorgenitum, iu fine
saeculorum
pro nobis de vir^'ine temporaliter
natum
", suam fudisset orationem. ad matrem
eius virginem conversa, ut sui misereret cum
multis suspiriis in hunc modum ei supplica-
bat
^\
fiusqne 4. Caput IV.
- Singularis meritisancta Deigene-
matrem.
^yix ', virgo semper, Maria, aula universalis pieta-
tis causa
generalis reconcUiationis,vas et femplum
vitae ef safufis, admirahilis singulari nrginitate -,
venerahilis
inaestimahili sanditate, snperemiuens
tanfa
dignitate, nec minori praedita pofentia etpie-
tate, tibi, o genefrix
='
vifae, mater salutis, templum
pietatis, fons
misericordiae, sese praesentare cona-
^
tur haec misera famula fua, morbis languida, vul-
nerihus scissa, ulceribus putrida *. Tihi nitifur,
quantmn
monhunda valef, supplicare uf potentihus
meritis fuis ct piis precihus
^ digneris eam sanare^
dia tua fpiam te deceat. Quanto magis enim, o glo-
riosa domina "*, cicatrices vufncrum Diexjruin in
conspectu omnium sordent,tanto tnagis tua subven-
tione et fxliitui,qui summusmedicus est,curatione
indigenf. Sana ergo, clementissima domina, infir-
mitatem et dele quae intuentes offmdunt foc.ditatem
nieam. Aufer, benignissima, languorem meum, ut
non sentiant amplius appropinquantes mihi meum
quem horrent fetorem. Age iam, domina, appare
mihi, ut videam spedosum vuHum fuum. Exhibe
mihi praesentiam fuam,et consecuta ero desiderium
meum. Amafrix pupiUorum et consolatrix orpha-
norum piissima, fihi soH sum derelicta
^'^
pauper
et orphana
;
advocata mea tutissima, miserere
orphanae tibi derelictae : puella
" enim sum et
orphana sum
'"
patre. Ne avertas
'^, serenissima
virgo,faciem tuam a me,sedrespice orbitatismeae^^
et calamitatis meae lacrimas, quas titn de intinUs
cordis offero
donec venias. Exaudi me, domina,
miseram peccatricem per benu/nissimam qua
^*
cunctis^- miseris subvenire solita es pietafem. At-
tende, domina, placare, et fac mecum secundum
misericordiam tuam,per virtutem benedicti fructus
ventris tui, Domini nostri lesu Christi, qui sedet ad
dexteram Dei Patris omnipotenfis, ubi cum eo et
^^
Spiritu sancto vivitet gloriatur
^*
per omnia sae-
cula saeculorum. Amen.
a
languoribus suis, sic enim,pla
Domina,aUenata
sum a meipsa
immanitate doloris,ut vix sensum
haheam
enormis languoris ; tantum ex sordibus
ulceruni meorum senfio fetorem ut vix aperire va-
leam os meum ad orationem. Cicafrices enim meae,
quae, sicut
'
onns grave, gravafae sunt super me,
urunf me dolore, mole me ohruunt, pondere me pre-
munt,
pndore me confundunt, fetore me suffun-
dunf. Tu ergo, domina
singulariter
mirabilis et
mirahiliter
singularis,
pulchra ad intuendum,
amabilis ad contemplandum,
delectabilis ad aman-
dum, heata fiduria et tutum
refugium
miserorum,
respice me miseram
pcccatricem, ad te clamantem,
ad fe
suspirantem,
illis piissimis
misericordme
tuae oculis, quihus miserum
Theophilum e respe-
xisti, quem de servifute peccati et de laqueis diaboli
misericordifer
eripuisti;ne
memlneris
iniquitatum
mearmn,
neque respicias ad peccata mea, quihus
iram merui, sed ad pietatem et
misenrordiam
tuam, qua semper miseris misereri
consuevisti. Scio
C
enim,domina et advocata mea, scio quod, st me
respicere
volueris,
rontinuo
sanabor ab omnihus
angustiis et doloribus meis ;
scio qnod, si pro me
filium tuum
rogaveris,
cito, te
deprecante et ipso
miserante,
aderit mihi
medicamen
salutis
;
scio
enim, piissima
domina ef advocatrix
mea
,
scio
quod pro
quacumque re dihctum
'"
fiUum
funm
rofiaveris, nuUam ah eo repulsam
patieri^. ben-
tiat '", piissinm
domina,
ista infeUx et nusera fe
mafreinesse
miserlcordiae ;
sentiat te
postulan-
tem
^'
dulcissinium
filium
fuum veium esse vetme
et fontem totius
indulgentiae.
Semper enim pro pec-
catorihus vult e.rorari,
qui semper
vult
eismiseren
Tu inifur
^^,piepotefis et
potenter pia Maria, de
qua fons est ortus
misericordiae,
ne
eontmeas,
quaeso, tam vivam ^*
misericordiam
ubi
tamveram
agnoscis miseriam ; iiam, si maior est miseria
mea
quam mihi expediat. non ideo minor e.t
mtsertcor-
"
vilis a<U % 3.
- -
mihi add. % 3. - ad .1 t. in c ^i 3.
-^n.oadd.^^^^^^o.dd...^^^^
hocpraewisso iiUdo : capul iv.- <
tem ^'
.
Exscriptor.hi. transi
sequentia
usquead
sequenseap.lulum
'^^c:^'4'-
>';:::^:icis .. - ^ a.abi.is
salutan
f.cundi.
Novemhris
Tomus
IL
ANNOTATA.
a Verbum villula hic designat non tantum prae-
dium rusticum, sed adhihetur in sensu, qui nonmwi-
quam ipsi competif parvi vici. Cfr.
Cangium, sub
verho, qui citat ex BaluzH Miscellaneis. fom. VII,
p. 293, aliud exempUm istius vocabuU taU signifi-
catione dotati.
b Cudot est vicus, situs in dioecesi Senonensi,
in praefectura
GaUiae dicta Yonne. m disfrictu
Saint-Julien du Sault. Hunc vicum descripsit cl. v,
Max. Quantin in Repertoire
arcticologiriue du
departement de VYonne, p. 160, et testatur iam
saeculo XII, quo vivebat B. Alpais, ibi exstructam
fuisse
ecclesiam. Cfr.
eiusdem auctoris opus Diction.
topogr. du dcpartem. de l*Yomie, /).
43.
c De abhatia
Cisterciensi
dicta Scarleae, Scal-
deae.
Scarlegiae, seu de Scarleis.
gallice Escharlis,
videsis Galha
christiana,
tom. XII, p.
219-22
Cuius
abhatiae
exordia referenda
vtdentur ad
annum
1131. Ita
lanauschek,
Origin. Cisterc.,
tom I p
20. Hodie vocatur
locus Les
E^charlis,
vicus'prope
Villefranche ; cfr.
Quantin, Dict.
topogr.,iJ.
20.
d Ex his
interpretationibus a
scnptore propo-
sifis una tantum
est
probanda, ra nempe qua
Aupes, Alpais,
Aupaios
dicittir significan
alta
pax Quod auctor
cogitaverit de alto pede,
uideest
erucndum
quod medio aevo in lingua
romanapes
dicitur paio. Cfr.
ha Cunie de Sainfe Paage,
Dictionnairc
historique
de lancien laugat,^e
rau-
,ois, ed. L.
Favre, tom. VIII, p,
148.
htymologut
auae ex
Alpaidis
nomine altam spem deducit mde-
titresselusus
verhorum cum voce graeca
ili^i^.
e
AUuditur
ad
miracidum
quod
patratum dici-
tur a B V.
Maria iu gratiam
Theophih vice-
domini,
qtiodque
editum est in Act. SS., tom. I,

m -i
- "
veram 2, 3. - " mea add. i. - >l. s. -i.
t :rVs.
-
"
q"''^
'i-
-
"'
"''
'-
" ""
"'"'
^"
DeU3 add. %
3.
^^
VITA
DE
BEATA
ALPAIDE
VIROINE.
B. Virgo
Alpaidi
mirum in
modum pul-
chra
(ipparet,
B
Beilriige
zur
vorglei u.
y ^^^^j^
ti<;chen
Poesie.
Bredau,
1870
7iec
oti ' '
nin Ouellon
711 Adgars
Marienlegenden, i>.
50,
et
shn.
GAPUT
SEGUNDUM
B.
Alpais
sanaiur
per B. V.
Ma-
riam
quae
ci
apparel.
_
P,p,^ V
' - Dum sic orat
Virginem
' virgo
Pro
suisdoloribus
cunctis
taediosa.
[laermiosa,
Venit ante virginem
Virgo
gloriosa
;
Cuius
pulchra
facies tota lihosa,
^
\ureacaesarios,
cundisgratiosa :
Genae*
semper
roscidae.
somper
inflammatae,
Super^ solem
sptendidac,
plenae^
venustate.
Universis
avide
sanctis
contemplatae,
Speciali'
vividae
singularitate;
Nares
aromatibus
intimis
conditae,
In
interioribus
dulces et mellitae,
Infundentes
mentibus
spiramenta
vitae,
Quac malorum
nexibus iam sunt
expeditae,
Mite"
superciHum.
fons
humihtatis,
Gloria
convallium,
splendor
lionestatis,
Adiutrix
humihum, !ux
simplicitatis,
GastitatisUlium,
flos virginitalis,
Perspicaces
ocuH sole clariores,
Venatores
saecuH, cordis
scrutatores,
ProfectoresparvuU.
lucis amatores,
Ad levandum
seduli pauperum
maeroros;
Aures
plenaelaudibus,
plenae pietate.
Columbiniscordibus
vigileset gratae,
Pauperum
gemitibus semper
inclinatae,
Motae plus affectibus qiiam verbositate.
i^
Videns in hunc modum reginam caelorum Au-
paies
'"
beatissima luce
candidiorem, sole clario-
rem. stupefacta tanto lumine, tremefacta tanta
maiestate.faciem suam avertebat, nec audebat ei
aHquid dicere : uon onim potoranl eam ocuH eius
respicere tanti hmiinis reverl)erati claritate.
guae vulnera
6. Caput vi.

Gum ' regina'^ mundi, quasi no-


eius sanat,
^^^
s
gj; nomine, sic eam blandis affatur coho-
quiis : Ne timeas, Aiqmies heatissima, ego $um
advocata tua, reglna misericordiae, quam ex toto
corde dilexisti, quam in infirmitate* posita toties
invocasti, mamim tuam mihi porrige, ut per me
recipiassanitatem, quia durissimi languoris angu-
stias in omni hnmiVdate et patientia
^ sustinuisti.
Virginitatem^ ab infantia mihi consecrasti, quam
nec immunda cogitatione, nec foedo opere, nec
lascii^o sermone violasti. Ideoque de te gaudent in
caelis animae virginum,quae mecumsunt, ad qua-
rum coimirtiiim vmfura es posf huius vitae exi-
lium. Ad hanc vocem exsultat' pueha'*, respiciens
eam, et dicens quibus poterat suspiriis : Spes sa-
lutis etveniae, mater misericordiae, virgo serenis-
sima, non sum digna ego
^
infelix et misera, ut vos
hracfiiis
prae
mmtvi ^.v.
bi^porrigere
non
possum, sed cum vobis placuent
,
ro/'*
accipere
poteritis.
Tainen
"^
amodo nullum
omnino
sentiam
dohrem,
quia faciem vestram
videre
merui
sole
clariorem. lam non me
'
paenitet
tantum
habuisse
maerorem,
quae vel post lacrimas
ad ve^tram
potui
pervenire''
visionem. Tum illa,
pietate
mota
'^ manus
hmguentis approhen-
dens et inter
iucundos
amplexus eam blando
lemterquesuscipiens,totumcorpusom!iesquccor-
poris
plagas
manu sua sensim
'''
palpabat. Quae
rtd eius
salutiferum
tactum
omnes curatae sunt
et
itasanitati
restilutae,
ut ex eo tempore nec
cicatrices
quidem
vulnerum inea ullae apparue-
runt
''". Et dixit ei :
Quomodo tibi modo est, amica ?
Quao
respondit
: Optijne,
dHlcissim,a^\ vestri gra-
tia;
namomnescorporis
mei plagaeper vos sana-
tae sunt, omnes
vulnerum
meorum cicatrices
ahierunt,
omnes
ulcerum
" meorum sordes eva-
cuatae
sunf. lam de cetero nunum ulli
^
ingerent
horrorem,
quia amplius
nuUum habebunt fetorem.
Dolor enim^*
omnis
evacuatus^'*, qnia languor
meus
medinnali
vestro tactu sanatus est. Nulli a-
modo vilis, nulli despicahilis ero, quia sine fefore,
sine sorde
cunctis me
cerneniibns
apparebo.
7. Caput VII.
* Nunc ^, dixit ei beata Maria,
adhur maiora iis tibi praestahn, soror cari.^isima,
quia pro longa inedia, quam in omni humilitate et
patientia, in fameet siti, sine omni murmuratione
tamdiu
sustinuisfi,
angelicoef
spirituali cibo ita
saqinaheris,quod,quamdiuinhoccorpuscuIosuper-
vixeris, nu-mquam
sustentamento
corporis tui cihus
autpottis corporeus
necessarius erit, nec modo pa-
nem aut aHum cibum humano corpori necessarium
esuries, nec aliquempotum
corporeum sities :
quia,
postquam de caelesti pane et vivo fonte semel gusta-
veris, usque in aeternum semper satiata
manebis.
8. Gaput vui.

/(/ etiam tibi a Filio meoprae-


stafjitur,
quodperaliquotdies
interdum etiam per
hehdomadas continuas,et
praecipue in
praeciputs
sanctorum soUemnitatihus \
dulcisopore
sopita in
omni pace et quiete^ quiesces^,
ipsumque regem
regum et dominum dominantium,
quem ex^ utero
meopro hominibus hominem factum
genui, in sede
maiestatis suae meque iuxta illum
* sedenfem
vide-
bis; cuius decus et pulchritudo, cuius virtus et glo-
ria, cuius maiestas et magnificenfia
omnem
sermo-
nem,omnem sensum^ excedit,non
solumhumanum,
sed ef^ angelicum inteUectum;
cuius
splendore^
maiestatis'' irradiari, cuius
inestimabilem
adipisci
conspectum ultra omnem sanctorum est
gloriam.
Videbis

etiam
"
novem angelorum
ordines, filio
meo, domino suo, disfinctis offlciis
ministranies;
quorum alii signa, alii'" miracula per
virtutem
eius saepius faciunt; alii ad homines ah eo in mun-
dtim missi, praedicendo

praeveniunt,
alii
subiectis^
angeloru7n spiritihuspraesunt, ef eis ad exempla
^
divina mysteria disponendo
principantur;
ahi
fanta divinitafis gratia repleti sunf, ut in eis Do-
minus sedeaf, ei per eos sua iudicia
decernat;
alii
eique pro-
mittit eam
sine eibo et
potu
victuram,
el in somno
vis:iiratn
prnemia
boiiorum et
poenc
rtproborutn.
F
Cap. 5. >
om. 2 ct sic dtincepe.
*
om. 3. '
gene- acW. 2, 3. "
Tulnerum 1. "3
uUuni nuUi. 3.
'^' om.
%
3-
ros.i 3. * gena
''
supra 3.
"
pene 3.
"^
spiritali 3. "^
est add. 2, 3.
Cap, 7. >
Ita 3, om. 1. ^*
tunc % 3.
^
Cap. 8. 1
festivitatibus % 3. requiele 2.
rj
quiesces 2, 3. *
ipsum 2. "*
sen. o. ser. %
omnem
ad<t.
3.
etiam 3. ^
m. s. 2.
fioc et etjq.
usque arf
/"
cap. aeternum liabeant supplicium om. 2. ^ et 3.

3. "
futum praedicando 3. '" expleuda 3.

mellibus 2. " mitte 3. <>
Aupes 3.
Cap. 6. ' lum H, tunc 3.
*
caelorum vel add. 3.

sibi add. 2, 3. ~ * tua add. ^-
diu add. 2, 3.
tuam
add. 2.
>
cxsuUavit 2. puellula 3.
om. 2.
'
t. a.
s. 3. "
vobis add. 3. ^^
postulastis 3. 8
gjni i.
_
"
eas add. % 3. '^
iam 3. "
me non 3. "
venire 3.

'*
m. p. % 3. '"
sensum 2. '**
paruerunt 3. "
domina
tanto
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 179
A
tatito perfectiori sdeniia pleni stint, quanto clari~ tum roborantes, daemonibus imperanles, tnrtutibus
tatem
clivinitatis pius vicinius conlemplaiitur ; alii coruscanles, facie adfaciem Deum videntes. Hi in
veroita Deo coniiincli sunt utinlerlios et Deutn huius saeculi aerumiiosa pereyrinalione solo r.or-
H: 7.'V a^^i>ifiiD 'ivifnt.oi^l /atii trtyiln /r>/^>-l /#". />>"' rtittst itll.ti itltff.flfi' afllll llltflllll itl niltl lllifittlta
aSpiCllllll.
j^(fO i/CMiw "/** oy/if imwf/ m^i/hh.v." >""./ "-
;
- ;/
patriarcliarum el proplietarum videbis laudabiletn tium in adiuvundis Inboruiitihus, misericordiam in
numertm
sociatiim, quorum alii in ulero, atii in fovendis jiauperibus, in defendenda veritate con-
pverilia, alii in iuventute, atque alii in seneclute, stantiam, in discipllnae severitate censuram. Ideo"
Deo
coijniti el sanclificati sunt, fidepleni, devotione pervenire meriierunt ad gloriam sempiternam. Illic
sutnmi,
induslria solltrtes, excellenti ingenio prae- et teneram puerorum infantiam et clarissimam
diti
inexercilatione discipliiiae inslructi,in sancta
virgiiium turbam, quae mente inleijru, fide firma,
meditatione
assidiii, metuque mortis intrepidi, virtute robuslu, carilate perfecta, in saeculo sexuin
ideoque toronis immarcescibilibus sunt coronati. In vicerunt, et teneros annos virtutibus transcenile-
qtiiete eliam dormitionis luae duodenum videbis runt, etgeminata gloriaemilitia pretiosi sangiiinis
numerum
upostolormn, qiios
"
aprimis tiiiraculo- sui acceptabde sacrificium cum mrginitatis lionore
rum
virtutibus ad componenilum novae fidei fun-
Deo obtulerunt, mihi et beiito loanni evaiigelisUie
damentutn
"
erigendumque adhuc tenerue statum videbis iiiseparabililer^ sociatam, coronis purpu-
ecclesiae
providmtia divina, ex omnibus quos ca- reis et candidissimorum liliorum iinmarcessibilibus
Diebat
mundiis, elrgit ut in otiinem lerram sonus sertis coronatam
;
quae non mediocriter de te gau-
praedicationis
eoriim exiret, et in fines
orbis terrae dent in caelis, qiiia ad euriim ventura es consor-
verba eorum
procederent, quorum fructus in sem- tium, cum, relicto mortaU corpore, de hac vita
mternmn
permaiieiit, non marcescet, quia verae exieris. Cumque inhunc modum angelorum et ar-
^
^
viti id est Christo latiiquam
'
vivipalmitesfirmiter
changelorum, omtdumqiie caelestium cwium agmi-
adhae^erunt; untle,et in lerris adliucpositi, taiitum iia spleiulidius sideribus micantiu, patriarcliariim
a Dotnino suo filio
tiieo potestatem accipere me- fidefulgentia,
prophetiiriim .<pe laetantia, aposto-
ruerunt, ut quodcumque ligare voluissent super te,-
lorum iiienarrahili carilate gaiidentia, tnartijrum
rinesel
Latum et iti caelis, et quodrumque
purpureis victoriae coroins lucentia, coiifessorum
sZnn m>er
terram esset solutum et tn caelis;
laudabili fortitudine coruscantia, virginiim qiioque
ZTinL
saeculi, cum ad iudicitim venerit,
gloriose
lriumphisexsultaiit.a,ocul,smvisioneDei
IZJslsllcim
sessuros et orbem Urrarum
dulcisopore sopitis inspexens, liic
"'---J;/
se!^mudiciitu,-ospro,,,isit.
Triumphalem marty-
reprobonim spintiis vuieat in supplicio
-', dloa
Zr xl'tL
.iposlolorum coetiU videhis asso-
tatiarea respiciet indemnis spir.tus '-;
"*^
"
lLr,
"
qiia ' pro Christi nomine per di-
que tor,i,enta
geheiinalia, in ipnhus
'^""'^''^^T^
"
Jr;.4
tortLtormn
christianae fidei
rt^'-
V^'' ''^'^'''''^
^^''''T 'Zt^I^
exusti,aliiflagrisverberat,,al.ivectihuspe,iora^
Sl.
' tet,-as
dacnonum forii.as et^^ ima-
aliicruciali
palihulo- al.. pelago -'*'';-.''
llT-
',,
en-/i.fe- et aspectu'
horribiles;
vivi
decoriali, alii vincul.s
uunic.pa^i. aln h^
Zlesqu'^ m locis illis poeuiiUbus gemitiis suspi-
privati, alii
lapidihusohruli, '"
-'.-'f^ ^
."JZiacrimas
dojtiu,,,, dolores et suspiria
alii fatne
cruciati, aln vero manibiis sive ceteris
'^'
'"
. .
,Mi,ue ibi fletus
sine solatione,
memhris
triincatis,
lapidati sunt
-'-"".'
^
'^f Vw-' !
mortem siiie morle, poenas
sunt, in occisione
niortui sunt pro C
- '
j^-
'^^^^JZidie
enimprae
ilolorum
magnitudine
tnino;
circuierunt ,n melM.s ,n
f'^!
"'"'^
Zriuntiir ibi miserorum
animae, et quia scuper
^
nis. egentes,
angiisliati, afflicU,
qu.hiis d !!'''>
'^
Zrunlur, nec u.nquam ,noHe toruienta fi.iirepos-
F
C e,-at,.,tind,is.Etq,.ia,proDe,atiwre,sceleralo. '-"'"^''
^J^,,,,,.
,,,, ^,,, M
cunn.lum
contempserunt
iussa
pr,nc,pum,.npa,ic,sve^U
j^

,
l.Ltionis
eorum l.oc eis adicilur ut, qui
in tnultis eos bene
d.spos.tos m sp.ntu v.deb.s ipio-
emi
^i^p^;^,,,^
^ ,^i
,.
niatnDeus
tentavit eos, et inven.tdlos
^^cundu.ns.
^^^J^Znnuam
toquerides.,iat^';<,uate,ius
..
eis a,U. 3.-
' aposlolos aM. 3.
-
'' fl''";:"'?^
-

tanto
1.-
"
om.
3. - ' martyresmW. 3 - p.
c-^-

"ladii aM
3 - " vexatos 3. - om. 3. -
"
.i.
..
r e fs
- '" confessores
add. 3. -
>' cons.l.o 3.
-
"
ideoque
3.'- " inseparabUem
1. -- (hic-m supp.)
3.
,ielora.cs
M. 3. (- P
_ ,. ^.^ .__,,_ ^^^
, _
:
,f
::'1 ^"^3. !!- custodiam
..- " relinquam
3.
reversura
180
DE
BEATA
ALPAIDE
VIRGINE,
reversu}''
ietn muHo)
vitae exi
tendain.
9. Cai'IT IX
D
f
nul'i et
el)rietate
iiltra modum esset aggravata.
ir,ini
9. CA.iT ix-
- His dictis,
reccdere
visa
^ij
^^^
^^
^^
.,
^^^,j^ ^^,^ f^,,^,,,
carissimi, Imius san-
. a%t puella
angelorun.
do.nina. in cmus
^g^'^;^"
^'"^-^
,ti,,i^ae
virginis
conservatio, tanta ac lalia
---
?ais.
circum(UKxqut^ta.itan.sons.todonsfragrantuim^^
p,aeclara
eius
conversationis
-
m.t.a.
BM.Vircfini
gratias
B.Alpais. circmncjuaquiiaiii...---
-
M,ai:^i"'"
omnium
aromatorun.
vinceret
suavitatem
,
ncr ^
^i,.^,,i,
quantiqiio meriti sit apud Deum
muUum
-
et
eiulans,
lacrimis
suis
laciem
4 ^^ ^.o...,.ir.in mineDeream divina
'
virtus
sunt
quae
que
muUmn
^
et
eiulans,
lacr.m.s
">s ~
^jracula
s.ibscripta.quaeper
eam d.vma
-
vn-tus
suam
.-igat,
dicens : C*""'^'^'-"'^/"^'
'^
Jtot
opera.-i
dignata est,
manifesta logentibusdabunt
ago, mater
misericordiae,
guae me
mdu,um famu V^^^^
lam tuam in hac
aerumnosa
calamitaie
mea a -
^^ (;;^pjiT.xi.-Consiliopatrissui,add'-
-
nnata es tam
hmigne
visitare.
Accipe
m^^l^^Z
parentibus
suis ad vii-ginem sacram pu.
cumque
exiksjmiefiaisque
tuis
vmpares,gratian^^^
\^^^^ ^ nativitate
'
muta. quae absque us
actiones : tot enim et ianta
vuh,
donnna, Oenep-
^^^^^^ transegerat. Gui..s
B
actiones : tw cmk -
^. ,
^^/
ciorum
mmiera
contuHsti,
quod a me non
possunt
gratiae vohis
condignae^
referri :
primo enm me,
Ucct
indignam,
in
sterquilinio
iacenfem,
langunlam,
de cadis
mitastis;secnndo,attactu
manuumve-
strarum
hlandissimo
vulmrum
meorum
cicatnces
curastis ;
tertio\ vestro
munere^
caelestibusepulis
ita saginafa
sum,ut
numquam
esuriam nec sittam
in aeiernum, et etiam ui sine ciho etpotu
corporaii
infrai/ilicorporeincolumisetindemnisperseverare
mihi contulistis
;
quarto, ut Deum deorum m Sion
heatornmqucspirituumordinesetelectorumannnas
in
gloria,reprohorum
vero aniiuas in supphcto m-
deam
contulistis^- ad extremum, in vestro egressu
iam
8
naribus meis suavitatis odorem

intuhstis, ut
numquam in hac vita mortali et miserabiU
> talem
et tantam dulcedinem
persensisse
quemquam homi-
num audierim. Itaenim
interiushuiusodorisfra-
grantia suavissima
saginafum est cor meum et cor-
pus meum, sicut
"
eius melhflua
dulcedine intenus
exteriusque
safiata
'^
sum, ut omne cihi desiderium
omnetnque potus per hanc refectionem
amiserim
appetitum, ita ut sicut promisistiSj non esuriam
nequesitiam amplius in aeternum.
CAPUT TERTIUM
ll.CAriiT X..
Consiliopatris
sni.adducta est a
puella quae-
usu loquelae
irm"noven.
annos^
transegerat. Cui..s parentes,
cum
anto loclulum
virginis flerent, suppliciter
deprccantes
ut puellae mutae misereretur eicji.e
orationibus
suis apud Domin.nn subveniret, qui-
dam eorum.
mirabili fide animatus, mamim vir-
giiiis diu multumqne
resistentis accipiens,eamque
super labia
puellae
circiimquaque ducens. s.iper
eam signum
crucis impressit, ipsosque digitos vir-
ginis in os cius intromisit.
Apertum est * ilico post
salutiferae
manus tactum os eius, et solutum est
vinculum
linguao eius. cjuod ante
^*
numquam fue-
rat solulu.Ti " : et loquebatur rocte, benedicens
Deum, ita ut lingua eius in auribus circumstan-
tium rectuni et intelligibile in qiiantimr. aetas eius
patiebatnr
formaret eloquium : et mirabantur
universi qui eam locjuentem audiebant, laudantes
et benedicentes Deum.
12.CAPIIT xii.
Qv.endamhominem suum tene-
bat in cai'cere vinctum cii.idam
vicinus n.iles, pro
pecunia quam ab eo violenter exigebat. Coactus
est rusticus, fame et siti afflictus, verberibusque
diu c.-uciatus. domino suo pro redemptione sua
promittere
requisitampecuniain.
cjuam nullomo-
do habere poterat : pro qua coniugem suam, vin-
culis mancipatam',in carcere dereliquit, donec die
staluto censum promissum
^ domino suo per-
PueUa
noven-
nismuia,eiut
interventu,
loquitur;
E
1
item mulitr,
Itroplfr
mariti debita
captha,
liberatur.
s. cnlvi*if Rppps;<it ille ut nretiuni rodomptionis
B.
Alpais, sanilale
recuperala,
^"^"Sade-lnpot
Quut, cum
dacmoniaca
(liceretur,
aliquando
pauUsper
mnndurni.
prima sua edit miracula.
10.C.\PUTX.
-
Ita est,fratres carissimi,sicutau-
distisi numquan. esurit,nmnquam sitit haec pueUa
cibum aut potum corporak-m '. Sed ut tumultus
garrientium oxstingualur. qui in.primis dicebant
daemonium eam
^
habere. eo qutjd nec manduca-
ret nec biberel. bis vel ter in hebdomada consue-
vit alicuius edulii n.odicu.n quid accipere ; quod
per os SUU.U huc illuccpie diutino aliquantulum
volutatum
'^,
sicut accopil *, integrum ab ore suo
reicit.nihil omnino praeter modicum
^
saporis aut
succi rei susceptae'^ degustans. Quo reiocto, tan-
conquirei*et. Coniux vero UHus, compedibus fer-
reis vincta et duro^ carceri mancipata, die noctu-
que a duobus ministris
custodiebatur.Cuius
n.a.-i-
tus cum die statuta
*
non venisset, quia ([uam
promisei-at pecuniam invenire
^
non poterat, coe-
perunt oam custodes sui, victuahbus "
denogatis,
fame sitique afficere, verberibusque
dirissimis
'
miserabUe corpus eius

absque
misericordia
laniare. Ipsa ve.'o, inter angustias prae nimia
dolorum magnitudine graviter suspirans,
veniam
a Domino precabatur iu himc niodum :
Domine
lesu Christe, qui solvis compeditos et erigis elisos,
miserorum consolatio, lahorantium fortitudo,
non
succi rei suscepiae" nogusians. yuo reiecio, laji- mistrorum vunsmuiiv, luuuninviimt ^^,1^^-,

tillum potus haurit,.it nuUo modo porpendi possit sum digna ego, infelix et misera, oculos meos ad
si inos eiusaliquidliciuoris oblati defluxorit.Huic caehim attoUere, nec audeo nomen sanctum ve-
ergo
^
rei testimoniu.u ego
^
perhibeo, qui modi- stritm
^
Uibiis nieis p>ollutis
" nominare, o
regina
cum* piscicuU cocti manibus propriis ori eius in- misericordiae, de qua pro nobis orfus est fons
tuli : cuius modico degustato succo. postquam pietatis et ctementiae, non praesumo, ego infeUx,
iHu.n per os sumu aUquantulum volutavorat
"*,
peccatorum meorum ponderepressa,vmiam,quam
sceleribus meis a me exclusi, postulare a vobis
;
"
volverat 2. "
accipere 2. 2
reici 2.
'" enictuabat
I, 2. >*
et 3. "
c. e. 3. '
divinitus 2.
Cap. 11. 1
sua add. 2. "
a. n. 2. ^ lectum 3. * au-
tem add. 2,3. "^
antea 2. s. f. 2.
Cap. 12. >
raanciparet 2. " repromissum % 3.

"
diro 2. *
statuto 2.
"^
habere 2. " virtualibus 2.

'
durissimis 2.

q,,,^ 2.

otn. 2. >
p. 1. m. 3. " f-
e. 0. 2. ia.
V. p. 2,3.
nec
totum sicut aceeperat ", i.itegrum in manibus
"
leque 3. "
om. 3.
Cap. 9. '
recessu 2, 3. -
om. 3. ' v. c. fratres 2, v.
c. g:. 3. * enim add. 2. ^"
m. v. 2. ^
concessistis 2, 3.
' recessu v. 2, regressu v. 3. * lantam 2, 3.
suavitatem
odoris2, 3. '"ro. v. etmis. 2; m. etmis. v. 3. "sic3.
"
aaginata 3.
Cap. 10. ' corporeum 3, corporeum p. 2. ^
e. d. 2.
^ totum add. 2, 3. * accipit 2. ^
quid add. 2, 3.
suc
cetae 1.

' ego 2, 3.
om. 2, 3.
modis 2.
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 181
B
A
nec audeo invocare
"
auxilium Virginis matris,
quae peccatormn tneorum sordibns offendisse me
sentio filiutn Virginis. Tot enim et tanta sunt,
domina, meornm ritiorum
"
sordes et macidae,
ut faciem
"'
vestram mHndissitnam a me iuste
debeatis avertere. Vnde non miror, si me miseram
ad vos et
"
fHium vestrum clamantem non exau-
ditis ", quia non est pretiosa
'"
laus in ore perca-
toris
^^. Peccata enim mea, quae separani inter me
et Deum, iusto Dei iudicio me non siuunt, nec vos
nec ipsum haberepropitium; et, quia ad impetran-
dam
misericordiam vestram nulla miki suppetunt
opera
meriforum,per orationes et merita sanctissi-
mae virginis de Cudot, Aupaies, amicae vestrae,
quae, ut credo,apud Deum et vos est magnae viriu-
tis
^**
et meriti, vestrum imploro supplex auxi-
Uum, ut quae ex me, nisi
^^
unde torqueri
^^
debeam,
haheo, per eius qnae vobis placet dikciio-
nem mtituam et cariiatem insoluhilem, non ad
peccata mea
*', sed ad eius,quaeso, merita respicia-
tis
2*, ut, cum de istis, quae hene promerui, tor-
ntentis, de isto carcere meritis eius educta fuero,
dehitas eigratias referam. Compedes isias ferreas,
Quae pedes meos nimis acriter constringunt, ex
parte vestra ei praesentabo. Nam si, meritis ipsius
solutis vinculis meis de isto caliginoso carcere me
ediixeritis, vos in ipsa et eam per vos laudaho
et glorificaho,
annulosque istos ferreos, quihus
constricta teneor, ex parte vestra ei praesentaho
^*.
Mirabilcm
miilieris iideia miraculum divinitus
lac-tiuii stfitim
-"
iecil mirabiliorom. Nam finifa
oratione, solutae compedos ierreae de pedibus
eius" : per medios custodes gravi sopore depres-
sos silenter transions, intompestae noctis silentio
de carcere exiit ; rect()i(ue cursu veniens ad
Cudot. sese ante lectulmn
-
virgiuis in ora-
tionom
^*
prostravit, annulosque lcrreos praesen-
tavit. gratias ei agens
^
pro liberatione

sua;
qnalitorciue nieritis ipsius do carcore educta fuis-
set, cum devotis suspiriis narravit. Quo audito,
virgo Ghi-isti graviter suspirans, lioc
^'
non suis
meritis, sed fidei eius
^^
et devotioni adscribebat,
dicens se in illius
^*
operatione miraculi nullum
habere meritum, cjuod. se nosciente, divina vir-
tute in ea fuisset exhibitum : unde. sicut
'''
mira-
culi nescia, ita

volebat" a virtute eius esse
et gratiarum actione

aliena. Econtra
*^ mulier
G
hoc eius moritis, cuius ope ot gratia se liberatam
esse assercl)at, onuuno
adscribens
*', annulos,
quibus vincta fuerat, ad lectum
*'
eius suspendit
;
et sic, voto devote reddito, cum multa gratiarum
actione recessit.Quod
ipsa, advocata matre, ne ab
aliquo viderotur,
diligenler
abscondi
praecepit,
fuissetquehocmiraculum
cunctis incognitum,
ntsi
per mulierem liberatam
publice luisset
praedica-
tum. Haec non, ut debuimus,
sed ut
*^ potuimus,
conscripsimus
", veritatem
puram litloris inan-
dantos, sicut eam ab iis, qui ol iiilanlom
mutum
loquentem audierant,
et compedes
lorroas quibus
mulior in carcere
constricta
fuerat viderant,
quas
et ipsi postea vidimus. Acccpimus haec nos, lar-
giente Doinino,do vita ipsius*^ sacratissimae vir-
ginis et nova et inaudita
*"
conversatione in hoc
primolibello breviter perstrinxis.so sufficiat. Quia
enim sarri libri soqueiitia visionum oius spiritua-
lium et divinarum rovclationum mysloriis
*'
ex-
tensa
**
t)reviter exponendo
*"
non possumus, ea
necesse est ut aliis voluminibus rescrvomus. qua-
tenus et
''"
lector tanto forvontior^' ad logondi stu-
dium rodoat. quanto ox loclionis intorcisione
^'
suavius rospirat. Conversi itaque ad Dominum
Deum nostrum puro corde et devota mente,
ei, quantum potost fragilitas liumana. maximas
aeqno gratias agamus.qui hanc proUosain marga-
ritam suam
'^^
iii agro iuiius mundi nostris exhi-
bero diguatus ost tomporibus ; deprecantes toto
animo singulariter
"
eius mansuetudinem, ut pre-
ces iiostras in l)eneplacito suo cxaudire dignetm-,
hiimicum quoque nostrum a nostris cogitalio-
nibus et actibus
^^
vii'tutis suao potentia depollat,
nobis multiplicct fidom, mentem gubornot, spiri-
tuales cogitationes concedat,ut spiritualium huius
puellao visionum mysteria
^"
caelestiaque ^',quae
ei Dominus ostondere dignatus est, revelatiommi
sacramenta ad utililatem lcgonlium scu
^^
audien-
tium digne scribere valeamus, auxiliante Domiiio
nostro lesu Christo, qui cum Patre et Spiritu
sancto vivit et gloriatur in
^'
saecula saeculorum.
Amen.
Explicit Uber primus
"".
VITA
n
vocare
- '*
v. m. % 3. -
'^ faciam 2. -
'" ad M
%
3.
- I'
exaudistis
2. - - speciosa 2. -
pecca nc.s 3.
-aomve23-^' <"" ^- -
*' extorquen 2. -
m-
P-
3
- "
r m'2
3
- ^ repraesentubo 2. -
"' statum 2.
-
^
ipsiui 3. et insuper add. sla.im
ceciderunt ^
q"^^J"
"'^^"
busVns. - lecium 2.
^7;;
, "/l^.: ft
- "iibert.ite3.-=*o..3.-''='e.f
2.3.
ma-.
add. %
3.
- 3
es.e add. 3.
- - e^e add. 2. -
(e. e.
nuraculi2.3.--exlnbi.ione2.3.-*contra^-
a -
bemus 2.
- *
lcctuiu.n 2. 3. - * sicul 2,
3.
scnp^
mus 2.
- *^
huius 2,
3. - * inundata 2.
ems add^%3^
"
mysteria 2. -*" extenta
complecU 3. -
*
^^^^^1
2
'
ut 3.
- "
ferventius %
3.
- inlercessione 3. -
om. %
LIBER
SECUNDUS
Incipiunt capitula libri secundi '.
Gapitdlum primum.
De eo quod Dominus in
specie columbae- virgini apparuit: et, transligu-
rans se coram ipsa in speciem et tiabitum presby-
leri, de vivifico sui corporis sacramento die
sancto paschae eam
communicaverit^.
.
_
De
*
gratianun actione quam egit postquam
eucbaristiam accepit \ et de reditu Domini ad
caelos.
II!.

De modo dormitionis et
"
requie sancta
sua
''
quam aliquando
praovidet et praecoguo-
scit
: et quod rapta videtur esse , quando sic
dormit;et
quod multa. quae fmnt
eti" dicuntur
anto eam, dmn dormil ",
per revelalionem ei sunt
manifesta
*'*.
IV.

De eo quod per' omnes mundi eccle-
sias
'*
vidit in spiritu
ctu-istianos omnes de
"*
sacramento
dominici
corporis
comnumicari die
sancto
pascbae.
V.
_
De
adventu Domini et de Helya et Enocii
et de
^^
Antechristi
adventu
".
VI.

Do
resm-rectione
mortuorum in die iudicu
et de adventu
Domini ad iudicium.
VII

De
euchai-istia
Doiniui, quam vuhl in
formain ot
similitudinem
pucri parvuli a duobus
angelis in caelum
ante divinam
maiestatem prae-
sentari
'^
_ .ingula.-am
3.
- - a. et c. 3. - - m. v. 2. - - caele-
sUumque
3.
- ^"
sive 2. 3. - '^ Deus per omn.a 9.
i.-
0
Exp
-
pr. o,H. % in quo conbnetur vita venerrib.hs
Aupes virginis de Gudoth add. 3.
^ . ^
Tit et cap.
- >
linc.-sec.)0f.2;
m 2
mm. omm..
iXZm. Jo.Ui
su.i i. fine.
-
'^
c. s. 2. - ^ connnu.u.
cavit 2.
3.-
* hic titulus tertio loco
^----f"
^"
7
1 acceperat 3 ; a Domino add. 2. 3. - m 2, 3. -
sua ..
..
3;rr;"eno.it
2.
-
(r. v. e.)
raptam .e esse namcn.am
d^xerit
3
- '
aut 3.
- '- (et quod-dormO
om. -
om.
TH^om 2
3.-'* e. m. 2.
- "^ om. - " om. -i
-
"adv.^t3-"{incael.-praes.)a.d.m.iDC.praesentaU2.
vui.
TITA
1S2
VIII
-
De monacho. qui
deprehensus
cst per
revelationem ah ea. quod in niissa sua
memoriam
ipsius'",
sicut semper
consuoverat,
non egisset.
IX.

De eodem-*'
monacho,
cums ipsa con-
scientiam per
revelationem
agnovit
DE
BEATA
ALPAIDE
VIUGINE.
candidior,
cunctis
avibus aliis pulchrior,
mirae
D
simplicitatis,
admirandae venustatis ; cuius aspe-
ctu
delectabili
non polerat virgo satiari. Sta-
batque
ante eam
simpliciter, ac si ab eo educata
fuisset ; et respcctu
columbino virginem tamquam
cientiamper
revelationeniagnovit.
...
faJiiiijarem
et cognitam saepissime respicie-
,._DoeoquodbeatsBeneapF^^^^^^^
a ;
oTulos in caelu.n dolixos
'
assidue tenebat,
et
quorundam
monachorum
culpa^ ei reveiavu.
ua , ....
J""""'""
"
'
.

;n,ih<; de et hilari vultu, facie laela ', iucmido volatu, tota


X,.
-
De duobus
conve.-s.s
^ 'ent bus de e i.
^^ ^^^
grangia ad abbat.am;
quorum
.psa actu. per d.ejl^^^
^^^^^
^^^^^^H
.^^^^__^^^ ^^ ^^^^^_^
^^
^^P^^
revelat.o,nov,L
^^^^^^
^^^^^^^^^
^.
.^.^ ,, ,.,ti, .nediae, quando
xu. ueauoait.uiuu,
,
ost matut nas laudes m universis ecclesus tene-
mum in poenis
constitutam
et postea v.d.t a
^^'^^"^^^^^^^^^ ^^^^^^^^^ tota feria
poenis liberatam
Superant
B. Alpaidis
msiones
hunianam
facnndiat.
In Cena
Domini
Christug ei
apparet, el in
feto pascha-
tis sacram
dat Eueha-
rigfiam :
brae recoluntur
dominicae passionis, et tota feria
sexta, et sequenti sabbato, et praecipue circa
horam nonam feriae sextae ', cum memo-
riam
dominicae
passionis sollemniter recolit
ecclesia
universa'*, oculis in terram deieclis, humi-
lialo capito. demissis alis, pennis hirsutis, per to-
tam domum huc illucque
^
coram virgine
^"
voli-
tabat, nec poterat locum ubi requiesceret pes
suus
"
invenire, nec poterat alas suas sustentare
prae lassitudine nimia ; sed doloris interioris
'-
concepti rauco gemilu tristique volatu manifesto
dabat exterius indicia.Tota die illa et nocte^^per
E
totum sequenssabbatum usque ad horam nonam,
in tanta
^*
amaritudine et tristitia, in tali gemitu
et planctu permansit avicula illa, non satis admi-
rante virgine quid causae esset quod columba,
quae pridie laeta et hilai'is fuerat et iucunda, ita
subito tam tristis effecta fuisset tamque geme-
bunda. Die vero paschalis sabbati
'-^
hora nona,
qua recoluntur in ecclesia
'"
gaudia dominicae
resurrectionis, coepit, omni maerore deposito,
gaudere et hilaris esse. et omni deposita tristitia,
iucundo vultu et laeto volatu congaudere videba-
tur et congratularitantaesollemnilati diei'^Nocte
dominicae resurrectionis paululum obdormivit
virgo sanctissima ; evigilansque mane, cum sola
esset in domo sua, mater euim eius et fratres ad
ecclesiam abierant, ut cum ceteris christianis
audito servitio, dominici corporis sacramenta su-
sciperent, vidit columbam ante se stantem
^*^,
lae-
taui et iucundaui, simplici respectu benignam, et
quasi toto corpore renovatam. Quam respiciens
virgo gavisa est gaudio magno valde,ciusque lae-
titiae et exsultationi congaudobat, sicut et
'" antea
doloris^" et tristitiae compassioneni habuerat.
Denique per donnmi huc illucque gratulabunda
^
volilans, quasi recedenti similis visa est. Sed ad
ultimum ante vh-ginem, pro cuius amore venerat,
ad terram
-',
resedit, figuramquo columbinam
demittens
^-,
formam et imaginem assumpsit
hominis in modum presbyteri sacerdotalibus
vestimentis
-^
induti.In capite suo coronam habe-
bat de lapide pretioso, solem vincebat claritate
B. Alpais Sacra COmmUnione ab
^"l^useiusdecoretpulehritudo. Vestiment,aeius
.
r<i

i.
. .
"ive erant-* candidiora, unguentis optimis fla-
ipSO LhriSlO rehcltUr; eiUS grantla, stola ct manipulo supra cetera vesti-
revelationeS de Eucharistia.
"^'-'"*^ omatus erat.tenebatciue in sinistra manu-^
vasculum unum ineltabilis pulchritudinis et ad-
mirandae claritatis, de quo exibat dulcedo quae-
dam et suavitas inacslimabilis odoris. Tremefacta
esl vh-go et territa tantae
=**
claritate
pulchri-
XIII.

De duobus
monachis
Pontigm
-', quo-
rumcunr--''
alter
loqueretur cum ipsa-\
revela-
tum est oi de alio. quod staret foris ad^^
pluviam
psalmos
decantans.
XIV.

De comite loviniaci, cuius animam vidit


in poenis-^
cum multis aliis, et post visionem
aegrotare
coepit
^'.
Incipit liber secundus.
In quo continent^
visiones
et
revelationes
'
ei
-
divinitus ostensae
^.
Ineipit' prologiis^
Scripturus sanctai'um visionum venerabilis vir-
ginis Aupaies mirifica sacramenta, habitatoreni
cordis eius
*
invoco Spiritum sanctum, ut, qui ili
eas revelare dignatus est. mihi ad illas enarrandas
sermonemconferredignetur
ad dicendum facilem,
qualenus illarum secreta mysteria ad eruditionem
fidelium eodem spiritu, quo iUi revelata sunt, tra-
dere valoam momoriao littorarum. Equidem*
tanti huius operis profunditati ingenioH mei fra-
gilem cymbam succumbere video; sed vestrum
est, fratres cai'issimi. conatus meos piis oratio-
nibus vestris^ adiuvare, ne aut tam sancta mate-
riaimperilo quidem.sed fidelisermone. promenda.
minus digne revelata periclitetur in nobis; aut
rursus ne eiusdem materiae abyssis obruatur
nostri rusticitas" eloquii. Hoc solum vos rogo^
ut fidom dictis adhibeatis ; et de omnibus quae de
ea referuntur et sermo iactavit ^, minima de
maximis audisse vos aestimate ^ cum ego, qui
omnia, quae ab ipsius ore et
*
a quibusdam fami-
liaribus suis. religiosis viris", addiscero merui,
sum scripturus, non aequalia suis meritis ipsius
^ narraturus. Ut igitvir a primis et praecipuis ordiar
ipsius visionum
*-
sacramentis, iucundum quod-
dam et inaudituin miraculum ad totius huius
libelli decorem et ornatum in prima ipsius fronte
vobis edisseram.
Explicit prologus^^.
GAPUT PRIMUM
Incipit narratio
'
1. Caput i^. Feria quarta in Gena Domini de-
scendit ante virginem columba quaedam, nive
'0
eius 1 3. -
so
eo 2. _ si
Gilduino % Gildoynn 3. -
^ Pontinii 3.

dmn 2. 3. ^*
ea 2.
2^^
om. 3. ^"
con-
sUtutam add.% 3. "
Expliciunt capitula add. 3.
Tit.
i
arcanae add. 3. - ^
ei add. 3. - "
(Inc.-ostl
om. 2.
Prol. > om. 2. 2 in visionibus Aupes virginis add. 2
;
imtuper in ^prol. ante capitula.
om. % 3. *
Et quidem
2, 3. -
f-
om. 2. rusUcis 3. ~ '
oro 2.
iaclilavit 2
existiniate
%
3. '"
vel 2, 3. >'
v r 2 3 >
v eius 2
3.-"'(E.p.)om.2.
Cap. 1. 1
I. n. om. % incipit liber secundus 3. ^ C. i
oni. -2, de eo quod Dominus in speciein coiumbae
apparuerit
Aupes virgini udd. 3. ^
al. av. i2, 3. *
d. in c. 2. ** l- f-
2, 3. votitabal 3. -
"^
s. f. 2, 3.
u. r. e. % 3. " "lluc
3.
>o
gemebunda add. 3. "
eius 3. "*
interius 2, 3.

" et add. 2. 3. - "*


tota 2. "^
s. p. 2, 3. >" ecclesiis 2,
3.
"
die 2. 8
et add. 2. >
om. 2. ^"
eius add. 2. 3.

2>
a. t. V. 3. 2
amitlens 3.
a
vestimenUbus 1. " om.
2. 26
sua 2. -"
tantaeque 1.
tudinis.
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 183
A
tudinis, sed qui praesens aderal summus sacer-
dos dextera sua ei signimi crucis imprimens, ne
timere
debeat admonet. et tamf[uam notam
ex
nomine sic eam blandis aiVatur alloquiis:
^e
*'
timeas, Aupes, amica mea dnlcissimn, neque
^^
lumifi^ meo terrearia, quia ego sum Dominus Deus
tuus, filius
Virf/inis, per cuius opem et gratiam
accepisfi
medicamen salittis. Ipsa est mihi maier
et filia,
et ego sum ei
^"
/)(e;- et filius
;
quicumque
eam fideliter^^
dilexerii erit amicus meus, quicum-
que ei devote servierit honorificabit eum h^aler
meus. Ideo precibus eius sanavi te miserans et ai~
traxi quia toto rorde eam dUexisti; ideo meritis
eius et orationibus tibi concessi, et dedi quicquid
ipsa tibi promisit et dedit, quia
^'
si^icero corde et
humili^'^, totaque mentis devotione ei^^ servire stu-
duisti.
Sci!i,filia mea carissima,dic tnihi, scis quae
vel qualis
*
aut quanta est dies hodierna Y Ad
quam illa : lia, Domine mi, scio quod hodie illu-
xit nobis dies resurrectionis
dominicae, redemptio-
nis novae,
reparationis antiquae, felicitatis aefer-
nae in quo^^ fideles
diristiani^^ sacramentum
accipiunt corporis et sajtguinis dominici ^\ quipro
^
nohis in cruce fuit effusus de htere crxtcifixi, qui
hodie de morte ad vitam resurrexit. Cui Dominus:
Bene dixisti, filia mea. Nam ego ipse qui ef loquor
iecum,sum
ille qui pro salute mundi sputis illi'
ttis
; colaphis caesus, spinis coronatus, calamo
percussus,incriice
suspensus,clavis
affixus^^^^aceto
potatus, lancea
vulneratus, et ad ultimum mortuus
fui*
et sepultus,
quique hodierna die destructis
vinculis mortis, gloriose rex resnrrexi a mortuis,
unde et kodie in universis ecclesiis ad memoriam
imssiouis meae simul et resurrectionis, in remissio-
nem peccatorum
suorttm
accipiunt fideles
chnstiam
corporis et
sanguinis mei sacramentum
*\ Quia
erqo ad ecclesiam ire non potes, vis hic coinmuni-
care
*''
? Qua
respondente : Volo, Domine, si vobis
placuerit*^
pretiosum
vasculum
quod in sinistra
sua"
tenebat,
aperuit, et dextera sua panem
de eo extraxit, quo puellam
benigne
commumca-
vit

bisque super eam
elevala dextera manu
*
,
signum
crucisimpressit.
Quo accepto, virgo cu-ca
se tantam
*'
flagrantiam
sensit odons, ut omnumi
aromatum
vinceret
suavitatem
odor iUe^ saluti-
feri panis. Sic huius sacrae
communioms
hostiam
totam integram
sine omni
gravamine et labore
G
praeter
consuetudinem
suam
suscepit de manu
summi
ponlificis
*.
Nam
quando a
presb>1ero de
Gudot sive ab aliquo alio
^ sacerdote
sanctam
communionom
accipit. vix cum multo labore et
angustia minimam
partem
dominic.
corpons tam
exigunm ut modico
grano
sinapis
vel lent.culae
vix qnantitate sit
aequalis,
sine
grav.
penculo
potostsuscipere,
quae
qi.amvis
tam parva s.t, ut
vix teneri possil aut videri.
"equaquam
per ar-
terias sicci
gutturis
strictas
et
arofaci.s
ad nte-
rio.-a descenderet,
nisi eam vu-go
.nod.co v.n. ve
dominici
sanguinis
haustu
humefactam .
pos
multas etiam huc illucque
diulu.s m ore suo factas
de iUa
revolutiones,
cun.
muUo
n.su et conatu,
non sine gravi labore
et
angustia
trans.geret
Unde et ip!a tam
propter <^<^^^^^^^^
angustiae
quam-habet-
in
sacramen .
susc^
ptione quam
-
propter
metum
pericuh
rar.us
communicare consuevit*^. Postquam igitur tle
''"
manu summi sacerdotis sine
^
omni periculo et
angustia eucharistiam totam inlegram et rotun-
dam devote suscepit ", tantis a Domino sibi^'* col-
latis applaufiens cum gratiaruiii actioue. beuer.-
ciis, inaestimabUi gaudio in Doniino exsuUans
**
in hanc vocem erupit.
2. Caput h.

Nan quantas deleo, '<ed quantas
.'/'''"'as ei
queo vobis ago gratlas, benignissime mi Domine
"^'
"
^^'^*
lesu, Dei
'
unigeniie, qui me in hac aerumnosa
peregrinatione nulUs meis meritis, sed sola beni-
gnissimae pietatis vestrae dignatione visitare vo-
luistis, quascumque exiles muneribusque vestris
impares vohis refero gratiarum acfiones, pro uni-
versis, quae mihi indignae contulistis, beneficiis.
Nam pervestrae mairis orationeset merita,plagas
meas ita curastis, ut nec cicatrix in eis ulla appa^
reaf.Cuius medicinaVi tactu dolorem meum omnem
mitigasiis, ulcerumque meorum sordes olim feten-
tes^ evacuastis : xit visionum caelestium arcana
cognoscam mgsieria^, electorumque gloriam et re-
proborum supplicia, etiam in hac mortali vita
posiia, videam ; sed sive in corpore, sive extra cor-
j,
pus nescio, vos scitis, mihi per gratiam vestram
concessistis,
pretiosi corporis vestri caelesti sacra-
mento manu vestra me indignam commitnicastis,
cuius interna dulcedine sic interius satiaia sum,
cuius beata
*
refectione sic spiritualiter saginata
sxtm, ut sicut mater veMra mihi'' promisii, cuius
vos promissionem
adimplere voluistis, non esuriam,
neque sitiam amplius in aeternum. Haec dice.ite
puella, respondit ci Dominus iiaec uUima vorba :
Sicut coepisti, filia mea carissima, in dilectione
meiet obsequio meo meaeque geneiricis esto sedula
et inienia. Nam tempus est ut ad caelum, in quo
ad dexteram
Pairis sedeo, redeam : nec tamen te
deseram,
quia ubicumque
" praesens sum, te, si
mihi
perseveraveris,
semper custodiam et in tittela
et
'
protecfione
mairis meae te derelinquam. His
dictis,
sacerdotis figuram et habitum, quem
assumpserat.
deposuit, et in coUimbae specie,
cniam antea
habuerat, iucundo volatu ad caelum
gratulabundus
ascendit, et ad dexteram Patris m
sede
maiestatis
suae in forma Dei et homm.s glo-
riosus
resedit.
3 rCAPUT] lu

hi hac
'
a^^cena Domuii usque in Rationfs ems
diemresarrectio..is
dominicae
morata est virgo
J^;^,^.^
sanctissima,
viditque
visionem .stam. non ut al.as
f
^^^^^ ^^ ^^
videre solet
^
visiones,
dormiendo, sed divuiain
^ucantHr.
columbam.
immo Deum
*
in columba. per tres,
sicut iam dictmn est, dies
continuos^ante
pascha,
vigilando. etiam
corporeis
contemplata est ocuhs,
cmem et in die
resurrectionis
suae, m Uabitu sa-
cerdotis
sacris
vestibus
induti
transfiguratum, non
solum
spiritualibus.
sed et corporalibus ocuhs
videre et ab
ipsocommunicai-i
pi-omeruU. Ceteras
quippe
visiones,
quas in
quieto doru.itioms suae
sive m
dormitione
quietis suae v.dore sohta est,
solo
spiritu
contemplari
videtu.-, i.. tautum .U o.us
spiritus
raptus esse
vidoatur ab iUa, quando dor-
mienti
simiUs est, et
requioscit in qmoto sanctae
contemplationis
suae.
Dor.nieute eton.m Ula s.ve
potius
requiescenle
in
festivUate
sanct. Lucae
evan-elistae.superveniensegocrastma
die post
festivitatem,
accessi ad lectulum eius, accensoque
>
"
nec 2.
-
nec 2.
-^"
et add. 2. 3. -
orn^ ^-
_
03 2
3
'^8
om 2.
- " quem 3.
"'' ad normam
X/De
.ratiarum
actione
..^
Y^.-^O'.
C..
^
M
de l
- " suscepli 2. - "" s. a D. 2.
--- e. m u. z. o.
Cap
2.
-
on,. 3. - ^ fetnn.es 2. - ' m.c 2. - * bea-
e
2
-
tnihi m. v. 3. - " qui ubique 3 - ^ ^nM 2.
CaP
3
- '
beata
visione Dei add. 2. bea a De.
J.
dd.
"""^f
et
3
_ "
s. V. 3.
- Dominum 2. 3. - c. d 2.
-i.
tae 2.
U.mine
TITA
,
DE
BEATA
ALPAIDE
VIRGINE.
184
,
,(,,ntateMeviter
elevantes, dumque
lumine.manummeamorieiusanteposm.nuUus- ^;^
^ ^
^__^.^^^.^,
qi,tam eorum, qui ad sacros
r omnino
vel tenui.
Oalus
"'
"'\f
>f
"
',,ies
promnti
.unt. tam cler.corum qunm mo-
D
:^;;^ 'de
naril,us
egredielxUur.
iu
tauUmuu
^^.
,.^
,.^.
,^, e,,ans.ian. quasi vino
auid\m
qui
mecumaderal
mouaclms
eam i aptam
,.^ totani
mtmctain. pcr superfi-
^sse' d c ret, et
spirituin
eius non -^^ '" ^
^
Jt^,"
oronae
capitis
eorum
egredientein ab eis
',
^-^^T-r^^::^^^^^^^
Uu
iionoritice
-ipicnte-^f
'.-rll^^r
B
auam
honoi-ifice
suscipicntes
aiigeli sancti usque
1,1
caclum
ante
sedeni
maiestatis aivmae cum
siquidem"ocuns,resupn-a...^-.^-
-
,^^,i.
^^^nis
laudibus
deferebant.
Ali.s vero ouclian-
vitae
^i-mnn.
nuUum
viventis
flatum
aut
anneu i
. .
^jb,,,
videbatur
quasi carbunculus
;^!:.u:ilumdorinion.issonumdaa^^^^^
^;;-
m.sinos
eornm
iniromil.i^ et ^Me im^
pilum,
in tantum
ut
aefunctac
^''""^[r^^/
^^\,
,,iutudo
copiosa.
Pumque alu euchanst.am
^si rubor in facie
eius ^=^".^"^-' ^"^
^"^
"
^deret.
sanctam
acciperent,
quasi in os eorum descende-
q,.odineavitaevestigunTnMsentibu>
ote^^^^^^^^^^^
,,, et sic in cis
videbatur
quas.-hostiasancta-
Lmumquametiainquandomrequie
co^^^^^^^
,,., ...,....,.!, v,d..
plationissuae
ab
angelo,
quem
prop.mm
habet
duc ore.u
ilinoris.
ducenda
est,
tempus
dorm.-
^:^^erequietionissuaei..sp.raupra^
et
agnoscit.
Nam cum ego m
v.gil.a beal.
Lucae
fe. iLem ad eam,
p.-omisissemque
me
- d.e cra-
stina
vonturum
ad eam ot
mouachum
unum d
Scaldeis
-
valdc sibi
tamiharem
.uocum
aaductu
rum.
.ubridens illa prae
gaud.o
respond.t
.
s .n
iUa dio non fore
nol)is
locnturam,
.deoque
mallet,
ut alio
tempore
iUum
amicum
suum
adducerem^
Quid plura? in die sancti
Lucao
vo.uenles
ad
eam,
dormientem,
sicut
praedixorat,
.lla.n ..ive-
nimus. Et egressi de villa'^ cum
presbytero
de
Cudot.
iu agello
quodam
iuxla
fontem
viHulae
satisamoeno-'
consodiirus.
ibique
mnlta de my-
sticis
puellae
visionibus et sanctis
revelat.o.nbus
inter nos
conferentes.
totum fere diei spatmm
usque ad
''
nonam iu
collutionibussanct.s
et col-
loquiis
spii-itualibus
consumpsimus.
Quas vis.o-
num eius
collatiouos,
prout serios
nai-rat.o.us
postulaverit, loco suo'"
intersercre
curabimus.
Post
discessionem
autem
uostram,cum
d.c quarta
evigilasset, vonil ad
''
ea.u
presbyter de Cudot.
et ab ea tale responsum
accepit :
Quare, donuue
mi, cum inomchis illis domino P. d domino (?., qm
nudius tertius hic atite me fuerunt, tot et tanta de
me ei de meis quae vobis revelavi secretis invicem
coH(//s^i
i^StupefactnspresbyleiNet
quomodo id
sciret vel quis ei verbum hoc
-'
ostendisset inter-
rogans. talo ab earesponsum
audivil:
.Sao,inquit,
scio, domine mi, quod in die sancti Lucae hic ante
me fuerunt,et quia cnm eis loqui non poieram,
egressi sunt de vHla
2-, et vos cuin eis, multaque dc
C
me et
^^
de visionibus meis, quas secreto solis vobis^
dixeram, eis ex ordine retftdistis. Admirans pro-
sbyter et congaudens se ab ea per rovolationem
sicfuisse deprehensu.-n, .'om mihi rottulit quando
harersic
in cis
vidcbatur
quasi
>-
hostia sancta^
remanere,
.lihilque
aliud de eis ei amphus vide-
batui*.
GAPUT
SECUNDUM
Aliae B.
Alpaidis
revelationes.
5 Caput V.
bivigilianatalisDominiapertisunt
caoh
descenditque
de caelis
veneranda quaedam
maiestasmii-ae
claritatis et
admirandao pulchn-
tudinis, quam
subsecuta esl femina quaedam pul-
chra valde et decora,quae
infantulum
unum mter
ulnas suas
deferebat tam
parvulum ac si
'
eum
^
eadem
hora vel die
peporissot. Gumque s.c
^
antelectulum
virginis hi
tresdoscend.ssent,
ele-
vata dextera, signum
crucis super eam nnpressit
maiestas iUa veneranda ; deinde
mulier illa vene-
rabilis signo crucis eam
munivit. Ad ult.nmm
puer
parvulus, do quo magis admi.-ata ost, qu.a
lam
parvus erat, ul
^
nihil
secundum
naturae
suae
iufirmitatom.
nisi vagire. deboret,
dexteram
parvulam
olovavit,
sig.mmque
salutiferae cruc.s
super eam impressit ; et sic eode.n ord.ne quo
descenderant
maiestate
praecedente
' ad caelos
ascenderunt.
Statimque de caelo
descenderunt
ad terra.n duo antiqui senes
vonoranda
candidati
canilie, prophotis similes. erantquo
quasi ad bel-
lum praoparati,
exspectantes
adversarium
cum
quo essonl
pugnaturi. Nec mora, de terra exiv.t
quasi imago quaedam lerribilis,
formam
honums
habens,statura
grandis.aspeclu
horribilis,ot cum
duobus praedictis senibus
immanissimmn
beUum
audacter iniit. eosque nimis atrociter
interfecit.
Quos ad caelum de caelo^ columliae
descendentes
nive candidiores dotulcrunt.
Hostis voro eorum
terrihcus posl eos ibat crescendo, et usquo .n cae-
lum persequi eos
"
nitebatur. Nam cum
ped.bus
Videt adven-
tum Domini
et jiratUum
Eliae et
Enoch c\m
Antichrislo;
sic fuisse deprehensum, rom .uihi rottulit quando lum persequ. eos nuouauu. ..a.
.
.
..
,^
ad eum redil .lec satis admi.-ari
-
potui, quod sic
tangoret ton^u. oosque a terra
on elev et
.
huiuscomodi vorbum divinUus fuisset virgini P^^
^^^^ ^'^ ^^^.^^'^^^^^^^^^^^
tum in altitudinem
'
procerum et tam
magnum
In feito
pascimtis
ri(iet
cli7-intianoii
j)ercipie.ntS
gacrnm Eu-
chri8ti<nn.
fuisset virgini
revelatum.
4. [Caput] !v. Post aliquot annos,redeunte sol-
lemnitate paschali. sibi visum est. in die resurro-
clionis dominicae. supra totam mundi fabricam se
elevata.n fuisse. tota.nque torram ot omnesqui'
in ea sunt sub so fidelium vidcbat occlosias, in
quibus f.deles quique domi.iici corporis et san-
guinis accipieba.it sacramenta, beatorum quoque
spirituum ovdiues super f.delium turbas in suigu-
lis ecclesiis dominalori vidobat assistontes
alis pennatis^corpora sua levia* et subtilia in

vel naribuseius
3. "
e. r.2.

^(non esse-e3se)om. i,'i.

quidem % 3. -
^'^
d. s. 2, 3. superlluus 3. '^
intuen-
tibus 2. " ot. 3.
'*
Sralleis 1, Scarleis 2, "
villula
2. 3, " amoenum 3. " invicem add. % 3. '"
horam
add. % 3. ">
s. 1. % 3. -" ante 3. ^*
istud % 3. - ^-
vil-
Uila 2. 3. -^
vel 2. -*
vobis snli 2, 3. -''
non add. 2.
Cap. 4. ' omnia quae 2, onmes qui 3. *
suo add. 2,
3.
3p. a. 2,3. Meva'2. '
(p. v.) provolante 3.

fiebat. quod cu.n pedibus terram


tangeret,
eos
usqv.e in caclum procoro corpore et elevata
cer-
vice persoqui
-
videbatur.SedDeus,
qui superb.s
resistit, eum, cum parvo regnasset
tempore,
vir-
tutis suae potenlia doiccit, et occidit.
quein in pro-
fundum inferni lotorrimae
volucres.corvis
.ligerr.-
mis similes, in momento
de.nerseru.it.
^
6.Cai'Ut V.. hi festivilatc
sanctorumomnium
^
vidit inter
-
angelicos cives gloriosam
celcbrar.
soUemnitatem,totumque caelum ab infcriori
parte
c
om. 2.
^
ab e. om. % ab eis eg. 3. * d. m.
%
3.

(in-int.) int. i. o. e. % - >"


om. 3.- " his 2. 3.-
'^ '.
3.-
"s.h.2,3.
Cap. B.

'sic2.

0Hi.2. "ead. d. v. b. euiu 3.

*
om. 3. ^
et 3. "
faccre add. 3.
"^ praeennte 3.
s
hiib. hom. 2, 3. "
(d. c.) om. % 3. '"
e. p. %
^. "
^'""
tudine 2, 3. '*
prosequi 2, 3.
Cap. 6. '
0. S.2,
3. -
om. 1. ' gloriosissimam2, 3.
^
varus
ilem
rtm-
rectionef
mortuoriti^-
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
185
B
variis
*
palliis diverso ^
colore coloratis, sic undi-
que ad ornalum et ex omui parte coopertum,
quod in nulla parte nudimi
^
apparebat, nec in
aliqno loco discoopertum videri poterat. Gumque
huc illucquo circumspiceret et pulrluitudinem
niirarclur cl varietatem paUiorum,vidit inmedio
eorum foramen unum exiguum, per quod incan-
descere sibi videbatur caelum, et columnam
ignoam a terra usqiie ad Ibramon illud
^
elevatam,
por quani ita lovitor ascendil, ac si mole nequa-
quam detineretur corporea. Elevata est itaque"*
usque ad foramen illud, ascenditque el intravit
supra
"
palliorum illorum nuilliludinfm,viditcpae
ibimaximam tidolium turbam.lolam candidatam,
quam dinumerare nemo poterat, qui onmes in
oralione prostrati, manus sinistras dextris suis
superpositas tendebant '".Quos cum pertransisset
virgo prudentissinia, venit ante regiam filii Dei
maiestatem in Ihrono gloriae suae, inaestimabili
lucis claritate refulgentem
*'.
Cuius speciei tan-
tus erat decor et gloria, tanlussplendortantaquc
gratia, quod in gloriam vultus cius non polerant
oculi virginis intendere, tanti roverborati luminis
claritate. Circa quem orat multitudo copiosa
infantium decoUatorum, quorum corpora coUote-
nus
'*
intcgra erant, sed caplta Immeris superpo-
sila non habcbani. el sic circa
'^
regom regum et
dominum domiiiantium
'*
hinc ot indo decollati
sedebant. Aliorum mart>Tum virginumque con-
templata est ex alia parte gloriosimi et invictum
exorcitum, qui quia
'"
per sui sanguinis effusio-
nem regi suo Domino Christo lestimonium reddi-
derunt in terris, eius beata visione sempiferne
perfruuntur in caelis.His confessorum laudabilem
nmnorum vidit in gloria sociatum, qui
'"
pro Dei
amore labentissaeculi fluxusdespexeruiit.hnmar-
cescibiles coronas ab ipso
"
accipere
'^
merue-
runt. Beatorum spirituum ordines ex alia pai*te
dominatori suo vidit assistentes, et ad explonda
iudicia sua pro
'^
ofTiciorum suorum varietate
soUicite ministrantes ;
quos in hoc a ceteris cae-
leslis'^" cm-iae civibus virgo discernebat, quod
eos pennatas alas humeris suis superpositas
gestantes circumspiciel^at. Cumque in hac visione
beata
^'
mira ef inaestimabili quadam suavitale
delectaretur, prospexit a longe in profundissima
quadam et ohscura valle globum terrae intume-
G
scentem, vidilque torram quasi totam renovatam
el ad similitudinem cretae
-^
candidissimae tofam
candescentem. Virgo quippe super altiludinem
nubium in spiritu elevata, totam firmamenti
-''
machinam undique circumspiciebat ;
videbalque
terram simul lotam in medio firmamenfi, quae
quasi mons quidam parvissimus eius oculis se
totam circumspiciondam
offerebat, oratque tam
in Iongiludine,quam in latitudinc
innumerabnibus
plena speluncis, talparum
fossis simUibus ;
de
quibus in momento
oxsurgobant
innumerabiles
uiriusque sexus homines
formati,qui
omnos unius
quantilatis crant et aelatis. Nec orat in lota lerra
aliqua fossa, de qua hora illa non exsurgeret
^
homo
sr'
vel fomina. Cumque a morluis omnes
^"
in ictu oculi resurrexissent,
doscendil de caclo
*
diveisis 2, 3. "*
vario 3. - <= nulluni 2. - H. f. 2. * i-
e 2,
3
- "
super 2, 3. '" tenebaDt 3. - > fulfenteni
2.-
'
omnia add. %
3. - >"
circum 2. -
'^ dominatorum 2.
-
16
et 2
_ 1 quianrfrf.3.-''eo3.
'percipereS.S.-
"vel 1,
2.-
"
cacleslibusl.
- " b. v.2,3. - cerae2.-
"
niundi 2.
- "
exsurgerent 3. - vel vir % 3. -
^ o. a.
m 2 3 21
plena 2. - ^^
om, 2. - homines add. 2, i.
-
3
iniqui %
3.
- "'
eius 2. 3.
- ''^ visione 2, 3. -
"^ totam
add. %
3.
-
'*
cordis 2. - >
eorum % 3, et abscondita sua
Novembris Tomus IL
super terram in eminentiori loco crux quaedam
mirae magnitudinis ot altitudinis, tola plana
"
el
bene polita, quae tola
^**
erat ruljra, quasi sangui-
neo lincta colore, vidobantquo eam omnes
-"
tam iusli, quam miusti ^^ In cuius
^'
aspe-
ctu iusli spe gaudenles gloriabantur, impii vero
desperantes in eius aspectu
^^
confundebantur.
Nam ante crucem erat lampas quaedam accensa,
quae tantao claritatis tantique himinis radios ex
se huc illucque diffundobal. (piod non soium
^^
torram, verum etiam siugulorum corda liominum
sic interius iUustrabat el illuminabat, quod cogi-
tationes cordium
^
illorum '^ et occulla unius-
cuiusque^** gesla manifeste^' declarabat et reve-
labat .Descendilque iuxta crucem super terram^**in
potestate magna
'^''
filius honiinis, bealorum spiri-
tuum, apostolorumque
*^
suorum, martyrumque
*
',
confessorum atque virginum circunidalus undi-
que choris, circa quem slabant pueri decol-
lati, inter quos et Deimi nulli alii poterant inter-
seri. Erat autem facies eius electis suis suavis et
pia ad amandum, dulcis et benigna ad contem-
plandum, ad quem
*-
cum magna fiducia respicie-
bant omues iusti porfectam habenfes iustitiam,
quia fiduciam habobant in die iudicii. Gaudebant
enim in Domino in quem solum speraverant.cuius
cum faciom semper aspicerenl, semper eam con-
templari desiderabaul. Reprobis autem erat vut-
tus eius tam dirus", tam terribilis, tam ferus,
tamque crudelis, quod propria accusante con-
scientia severitatem ipsius nullo modo poterant
sustinere, nec in gloriam vuUus eius. iustis qui-
dom desidorabilem.sibivero terribilem,audebant
intendere, iuxta illud : Tollatur ioipius ue videat
(floriant Dei. Sic igitur ante summum iudicem
vidit virgo vonientia ad iudicium
" tria genera
hominum. Nam alii iam eranf augelorum clioris
sociati. qui cmu summo iudice eranl orbem terra-
rum
*'
iudicaturi ; alii aute ipsum veniebant**'',ab
eo et ab his quos
"
conslituit iudices diudicandi,
el ad dexterarn suam iu regno patris sui post
iudicium
^"
vocandi. ot cum eo feliciter in aeter-
num regnaturi. Alii poenis geliennalibus destinati.
et post iudicium ad interna descensuri, ibi pro-
pter sua peccata tormentis infernalibus cum dia-
bolo et angelis eius sine fine concremandi
*'*.
7. C.\PUT vu. AUo aimo vidit ' in oadem fosti-
vitate in quadam abbatia
^ ordinis nostri, quae
E
Videt
sncram
Scaldeiae^^
nuncupatur,
exercitus angelorum
^^^j;^"^*|^^^.
ab angelis
in caehim
in ecclesia congregatos \
dum abbas in hono-
rem sanclorum
omnium
" sacrarum sollemnia
missarum
celebraret
'.
Qui dum sacri
' canonis
devotiis intenderet
mysteriis, tanta beatoruni
spirituum in ecclesia
multitudo
descendit,
quod ab imo usque ad summum totam eccle-
siam
"
ropleverunt. Nam ot super abbatem
et super ministros eius, et supor alios fralres
sacris mysteriis devote
assistentes
descenderanl
angolici cives,
dominatori
suo,cuiuspreliosisan-
-uinis et corporis ' in
praesentiarmu
sacrosancta
celchrabanlur
mysteria,
dovote
famuIantes.Cum-
que abbas sacram
hostiam inter manus suas ele-
vatam Deo Patri
praesentaret et ofterret.
vidil
add
3
- ''
unicuiusque 1. -" omnia add.
% 3. -
^^ cum
apostolis suis add. m marg. 3. - ^"
et maiestate rfrf. 2
3.-
.0 angelorumque
3. - " et add. 1. - - quam
% 3
-
.3
durus
3.
--
(a. U
om. 2.- *\o. t. <^ 2 3. - " ad
iudicium add. 2. 3. - *^
secum add. 2, 3. - " ab eo add. l
q * cruciandiS. .
CaD
7
- '
om
2.
- ' cisterciensis drf. 3. - ' Scarleise
2. Scallee
1.
- ^
vidit add. 2. - ^ o. s^2 - c^m. s 2. 3.
-
Tacris
2
- ecclesiam 3. - e. t 2, 3. - '" c.el9.2. 3.
ferri.
l
186
VITA
monacbum
stii
ntemonam
non fecitse
in niissa.
B
virgo inler
manus suas
>' .legant.ssu.ium
fo ma
puerum
tautae
pulcl.ritudinis
et
^^^^^^t^
similis vel
^^
aequalis nullus
umquan.
fue. it m fili.
Lnnum.Apcrtique'^suntcael.s.^^^^^^^^
descenderunt
de caolis super
sanctum
altare
duode
beatis
spiritibus
intcn- ahos
ma.estat
e
auctoritate
longe
eminentiores ; ^'7';"
f^"
"^"^
reverentia
honorif.ce
tulerunt
caeiestem .
hnn
puerum de manib..s
abbatis,
eumque
a.ite d.v
-
nam
maiestatem
Deo Patri
praesentaverun
m
caelis;etfactaoblatio.iesalutifera
c.to
redeuntes
coram
'^
abbate
super
sacosanctum
altare
.llum
cum si.uuna
vencratione
reposuerunt :
missaque
celebrata.
cu.n
abbaset
mi.nstri
commumcassent.
in caelum
redierunt
angelici
''^
cives. pro ta.ita
soilemnitate
Deum ac
Do..u-num
sanctorum
om-
nium cum l.ymnis
' glorificantes.
8 C\i'LT VIII.

In eadem abbatia
est quidani
monachus
sacerdos .nihi satis
cognitus.
sanctae
virgini
familiarissimus.
Hic cum
quadam d.e vo-
luis^^et ad cam
visitandam ire,
velletque
prius
missa.n
celebrare nec haberet altare in quo cele-
brarelMnam,
sicut est co.isuetudm.s-,
die iUa
canlare debebal).
rogavit
quendam socinm suum
iil altare suum sibi praestaret ;
missamque suam
maturius solilo canlavit, ut ad virginem citms
perveniret.
Consueverat
autcnidem
sacerdos .n-
ter^sacra missarum
sol]em.iia,in illosacri canon.s
loco in quo memoria agitur amicorum viventiinn,
dilcctae suae nominatim ibi' me.noriam silenter
agere;sedin illa die ta.n succi.icte tamque festi-
nanter cantavit, ut ad virginem velocius acce-
deret, quod memoriam eius, oblivione i.iterve-
nieute, intactam pertransiit. Cumque peracta
.iiissa festinus ad virginem
perve.iisset, eamque
hu.niliter salutasset, interrogavit eum puella, si
illa die" missam celebrasset
'^ Quo respo.idente
:
Etiam, domina, cum Dei voluntate hodie
^'
cele-
hiavi, ait
'-
illa
:
Scio,domine,scio quod hodie mis-
sam cantastis ad altare quoddam, quod^^ quidam
familiaris vester
'*
vobis commodavit, quia pro-
priumnon habebatis^^ ubi ad libitum cantarepos-
setis;sed dum hodie missam celebraretis, in can-
tando^'' nimis festinastis. Nam propter nimiaTn
fesfinantiam
'*
vestram, cuiusdam dilectae vestrac
memoriam hodie oblivioni tradidistis, quam dum
sacris mtjsteriis assisteretis, olim assidue inmemo-
'
ria vesfra habere consueveratis. Audiens hoc mo-
nachus obstupuit de tanta revelatione, tacitoque
corde revolvens, deprehendit verum esse, quod
sibi dictum fnerat a virgine. Guius rei veritatem
ego qui scripsi ab ipsius monacbi ore pro certo
DE
BEATA
ALPAIDE
VmGINE.
se
iudicans
" cui talia revelari divinitus '
debe-
D
rent^
dicens hoc
solum Deum nosse, qui solus
renes et corda
scrutatur'-'.
Quam repulsam mona-
chus
graviter
ferens,
instabat importune, oppor-
tune, et quia
precibus non poterat, imporlut.a
infeslalione
eam
vincere
nitebatur ; et qnia m..l-
totieseimolestus
erat,impoi'tunit:ite sua tandem
inipetravit,
quod diu precibus extorquere nequi-
verat"'.
Aliqnot
igitur elapsis diebus, revelavit
Dominus
vii-gini in requie stia mnlta de conscicn-
tia
monachi ",
in tantum quod cum ad virginem'^
redisset.
reseravit ei multa de peccatis suis obli-
vioni iain ab eo li-aditis, quae ipse in pueritia sua
gesserat.
Multas etia.n de negligentiis et occullis
peccatis"
suis in quibus ipse tantum'* sibi'^
conscius
erat,
quasque oblivioni iam tradiderat,
ad
me.noriam
reduxit, monens eum attentius. ut
per humilem
confessionem ab huiusmodi se mun-
darct ofTensis, et condignam
paenitentiam de his
agere'
festinaret.
Rediens monachus ad con-
scientia.n suam et cor suum diligenter evertens,
sineo.nni
dubitatione
deprehendit vera esse, quae
sibi dicta fuerant a virgine, admirans quouindo
abscondita
cordis sui, in quibus ipse sibi tantum'^
conscius fuerat, et delicta iuventutis suae, quae
iam oblivioni
tradiderat. ta.n manisfeste fuissent
virginiper
i.ispirationem
sancti Spiritus 'i-eve-
lata ; de bis enim quae sibi puella dixerat, perhi-
bebat ei testimo.iium
conscientia sua. Audita ego
tanti ct inauditi miraculi novitate, a n.onaclio
requisivi, et ipsetestimonium
perbibuit veritati.
dicens sine dubio haec, prout scripta sunt, a veri-
tatis tra.nite nullafenus exorbitare.
10. Caput X.
Apparuit virgini vir quidam
grandaevus ', veneranda canitie
venerabilis.sacer-
dotalibus indutus vestimentis nive candidioribus,
virgam pastoralem tenens in manu sua. qui de
quibusda.n fralrum* de Scaldeis^
conquerebatur,
quod regulam quam eis tradiderat, sicut eam
observaturos* voverant, non observabant,praeci-
piens ei et iniungens ut abbati de Scaldeis^ ex
parte sua diceret, quatenus praedictos fratres pro
culpis suis et negligentiis, ne ipse durius** irasce-
retur, artius corrigeret. A quo cum puella nomen
suum et culpas' et nomina fratrum
*
de quibus,
conquerebalur^requireret,responditeiseBenedi-
ctum appellari. culpasque et ofiensas fratrum illo-
rum de quibus querimoniam faciebat '"^et nomma
eorum" signanter expressit. Quae cum
virgo
praedicto familiari suo. qui tmic forte ad eam vi-
S. lieiiedictus
lam monet
de (iefedibiis
aliqtiot
moiiachonm
Scarkieih
niinn.
cuiits ftiam
conscieittiam
apertam
videt.
sitandam'- mecum venerat, rettulisset,
super
hoc
'*
quod ab ea audierat, totum
'^
veinim esse
audivi. cognovit.
9. Caput .X.

Idem monacbus multis precibus 11. Caput xi.

In festivitate quadam
veniebant
ab ea vix ' extorquere potuit ut Deum deprecare- ad sollemnitatem de grangia duo fratres ad abba-
tur, quatenusinrequietionesive^ contemplatione tiam. Qui cum transirent iuxta villam' de*-^ Cu-
suaeinstendere digniU-etur,inquibusoffensisipse doth. declinantes paululum a via, venerunt
ad
^ :,. r\ .T ^a^ i i i :i Ji:t:~
..

i- _.-i
^^^
p , ...
.,
^ .j^..^
magis Deu.n^ offenderat, aut pro quibus delictis
ipse
*
apud summum iudicem magis reus tene-
retur, aut pro quibus peccatis iustus iudex am-
plius erat adversus eum u-atus. Noluit illa tantae
monachi petitioni^ assensum praebere, indignam
" eius % 3. - >
el 2. aut 3. " aperti 2. "
a. s. 2.

" cum2,3. >"anpeli 1. - "etlaudibus nrfd. 3.


Cap. 8. ' posset cantare 3. ^
in ordine nostro
add. 3. ' secundas add. 3. * oin. 2. "
intra 3. "
i. 1,
s. C.2.
"^
om. '2. ^quam ibi de ea liabere consueverat 2.
3. d. i. 1 3. -
lo
cantasset 2, 3. - "
mis^am add. 2. 3.
-
"at2. "monachus nrfrf.2,3. '*
noster 2. i^
altare
add. % 3.
's
quo 2. 3. - " eam add.d. "
festinationem
2.3.
Cap. 9. ' V. ab ea 2, 3.
in add. 2. "
D. m. 3.
*oiM.2, 3.
^p. m.3. 8vocifcrans2,3.

^ d. r. 2, 3.

. K. ,^ "
,
sanctam puellam. Quam cu.n in t.-ansitu
vidissent,
et* breviter locuti fuissent, venerunt ad abba-
tiam, et intraverunt* pariter in^ ecclesiam.
Cum-
que se invicen. aqua benedicta aspersissent,
alfer
in ecclesiam ante altare secessit ad
orationem.
^
debuissent 2.

et in hoc noluit ei aurem praebere add
2, 3. '0
non poterat 2. "
(m. d. c. m.) d. c. mon. m. 2.
>-
iterum add. 3. >"
dehctis % 3. *
om. 2. '^ soli
arfrf. 2.3.
'"
om. 2. "t s.2. 3. 'Sp.s.S.S.
Cap. 10. 1
g. q, 2. E
fratribus 3. " Scarleis 2.
-
*
se (irfrf. 2, 3. f-
Scarleis 2.
in eos add. 3.

'
cul-
pasque 2. 3.
illorum add. 2, 3.
" querimoniam
facie-
bat 2. '
(requireret-fac.) om. 2. "
ei add. 3. " visen-
dam 3. ''
supra 3. '*
admiratus add. 2,
3.
'* om. %
3.
Cap. 11. 1 viUulam2, 3.- "om. 2.
3.- " eandrf.
2,cum
ea odrf. 3. *
intr.averunlque 2,3. ^ om. 3.
alter
Videt
ipsa
actionei
diioruni
fratruin
a
ijrangia
rfditcii'-
DIES TERTIA NOVEMBFilS. 187
B
alter vero devenit in capitulum monachonim, ut
tliviiium, ((ui pro sollemnilale tnnc ilii gerebsitur,
audiret sermonein.Cumque
tinitostTmonepariter
ambo missam audissent, et" de abbatiasimul ad
grangiam
rediront, ad virgincm iterum, ut eam
viderent,
diverkTunt.Cumquecum ea' loquoren-
tur, alter eorum iulerrogavii" si quid, postquam
ab ea discessissent", vidisset. Gui ipsa se in abba-
tia^"
fuisse, et cum fralribus missam audisse, et
paululum ante eos se ab abbatia rcdisse respon-
dit. A qua cum
^'
requisivisset
'^
si se et socium
'
suum inter alios fratres'* vidisset, respondit:
Afislimo,
doimne mi, quod ego vos
*
inter alios fra-
tres vidl. Quo interrogante iterum
'" quid egissent,
vel
qualiter sehabuissent,ail ei : Cum istempsum
aqua benedida
aspersisset, in ecclesiam intramt,
seseque ante altare prostravit in orationem. Vos
vero in capitulum infraslis, ut cum aliis fratribus
divinum
audiretis sermonem, et posi^'' simul in
ecclesiam
missam audistis. Stupefacti pro tanta
revelatione, ad grangiam coeplo itinere devene-
rant et fratribus ahis rem gestam ex ordine
rettulerunt
'**.
CAPUT TERTIUM
RevelaturB.
Alpaidi sors defun-
ctarum
animarum.
Intellegit
liberatnm e
pu)-(}citorio
Gilduinum,
ahbatem
Fonlis
loannis,
a
b
12.Caput xn.
Defuncto venerabih Gildoinoa.
abbate Fontis loannis h, vidit puella animam eius
iu poenis, eo quod monachos sibi itivicem alteru-
trum deti-ahentes et de proximis suis interse'
prava verba
disseminanles, anle se patienter
audivit, nec eos de hac culpa correxit,
quamvis
ipse vir simplex fuerit et rectus, et in omni fere
disciplina
^
eruditus. Nam inter ceteras quibus
ornatus fuerat decenter=*
virtutibus* etiam virgi-
nitatis honore usque in finem vilae suaeaoruit,
sicut ait vir quidam religiosus, qui secretorum
conscientiaeipsius^
conscius fuerat". Post mor-
tem igitur eius. cum
sacramenta
vivifica mona-
chus quidam
Fontis loannis, qui inter alios ei
famiUarior
exstiterat, pro eius anima
devotus
offerret, vidit sanctissima
virgo^Aupes
beatam
Dei genetricem
semperque
virginem
Mariam, et
beatum loannem
evangelistam,
et cum eis prae-
:: nominatum abbatem
anle altare, in quo mona-
chus pro eo missam
celebrabat,
venu-e, pariter-
que
''
totam missam nsque ad tinem audivit. Missa
celebrata, ad altare magnum
acccsserunt m cho-
rum, et postea in
capituhim in tpio
venerabiiis
abbatis habebatur
sepultura.
Venientescum
qm-
busdam aUis reverendis
personis habitu
monachih
indutis.psahuos
quosdam
decantabant,quos
virgo
quidem audiehat, sed eos
inteilegere
non poterat.
Quihus finitis,
visilatisque
- pluribus
ipsms^ mo-
nasterii officinis.
per Scaldeias
'^ reditum
fac.en-
tes inecclesiain
primitusintroierunt;mde
vemen-
tes in infirmilorium.
monachos
iniiniios, qu. lunc
forte prandebanl,
viderunt,
quorum ah.
carmbus.
alucaseis et ovis
vescebantur,
alii quasdam
pultes
albas comedebanl, quas cum puella vidisset afte-
ctavit el esuriit, el videbalur ei quod de taUbus.
si halieret '^, bene comederet. Guiiique ab Imius
sanctae quietis'* dormilione'^ evigilasset, advo-
cata matre, rogavit ut talcs pultes, quaies in
abt)atia viderat, ad udendum sihi praepaiaret.
Quod c.im illa celeriter f(.'stina.'et adiniplere'".
dixit ei : Quiescite, mater, quiescite, quia tales epu-
las facere nescitis. Quod ubi dominus Petrus de
Scaldeis'"' audivit, misit ei de pulmento; scd illa
gustare nequivU'^. Cumque'* vlsionem istam
praedicto Petro et quihusdain alii.s religiosis viris
rettulisset, notato die rem islani tliligenter inqui-
sierunt, et sic factam fUisse prout ab ea didicerant
sine dubio invenerunt.
13.Cai'it xiii.
DuomonachiPontiniacensesc,
quorum aUer sacerdos. alter laicus erat, venerunt
ad sanctam puellam. Cum qua cum satis locuti
fuissenl
S
monachus
*
laicus egressus
*
de domo
coepit sub nndo aere
*
de psalmis aliquos decan-
tare, coepitque subUo pluere, et pluvia super mo-
nachum foris stantem et
^
orantem
"
cadel)at.
Quod cum divinUus fuisset virgini revelatum.
g
dixit sacerdoti, qui secum in thalamo loquebatur,
ut inonachum laicum propter pluviam indo.num
advocaret. Qui noluU : putabat enim quod in inte-
riori
^
domo cum familia loqueretur et
**
sederet
ad ignem. Secundo dixit ei puella ut monaclium
advocaret
;
qui " respondit ei
'"
: Domina, non, ut
putatis, foris stat ad pluviam, sed in domo " cum
ceteris sedet ad ignem. IUa vero tcrtio affirmante
quod extra domum sub nudo aere staret ad plu-
viam. iterum atque
'-
monente ut eum advocaret.
egressus iUe de domo monachum foris stantem
'^.
ad pluviam psalmos decantantem '^ sicut
'^
puella
dixeral, non sine admiratione magna
'
invenil
;
et cum eum in domum introduxisset. interrogavit
virginem
qualiter monachum foris
" stare compe-
risset, vel quis lioc ei
"*
dixisset.Cui illa :
In corde,
inquil, meo mihi interius revelatum fuit^^: De qua
revelalione non satis
-"
admirari potuerunt mona-
chi, cum Ula semper
-'
toto corpore resupina
iacens inlectulo, non solum deforis*^ stantes,sed
nec mtus-'' eos c[ui'* in domo interiori
^'*
extra
thalamum suum consistunt, possit a foris corpo-
reis oculis intueri.
14. Caput xrv.
Defuncto comite loviniaci d,
venit maler eius comUissa
Castelli Renardif ad
pueUam rogans eain ' ut Dominum pro anima comi-
tis filii sui
deprecarelur,
qualenus. si misericor-
diam a Domino
consecuturus
esset-, sibi Dominus
revelare et anuiiam
comitis ostendere
dignaretur.
Cui cum iUa, vix precibus abbatis deScaldeis victa,
quem
comitissa secum ob hoc adduxerat, annuis-
set circa
pascha tribus contmuis
hebdomad.s in
sanctadormUione
sua^requievit.Fcria
quartater-
liae
hehdomadaeducta
estab angelo Uineris sm
prievio ad
quaedam loca
purgatoria, in quibus
nmltae
miserorumanimae
miserabiliter pro pec-
catis suis
lorquebantur.
In locis Uhs erat sta-
enum
aquae
protnndissimum,
frigidiss.mas
habens
iquas
horribiles,
nigras,
deformes,
spissas, uren-
VITA
Cognoseit
qui agat
motiachus
Pontinia-
eeiis,
Comitem
luviriia-
censem videt
in
purgatorio.
d

om. 3.
- ^
simul add. 2. 3. - eam int. 3.
int eam
%
-

decesseranl 2 3 - '"
se add. 1. - " ipse M.,.i.-
- -
duos add.
2.3.- 'it. int 3. - "postea 3.-
na.
ravprunt "2,^.
. .
jj n sa n (
Cap. 12.
- '
(i. s.) om. %
- rehp.omsarfrf^ 3^-
d. o. f.
-2 3 - *
Yirtutes X
- ^ satis add. 3. - fuit
\
3- -
^"^
2
-
in ecclesiam add. 2, 3. - om. %
cum e.s add^^.
-visitTtis^ 3
-"o..2.3.-'^Scarleias2.Scalleas
.-
j 1
ner add. 1.2.
raD 13
- '
locutus fuisset
3.- = (sat-mon.)
roonachu^
^UsTocutus i.
-
(1. e.) om. 2. - * s. n. a c. 2
3.-^ ad
^

orationem
3. - ' exteriori 3. -
(1- e.) om.% 3. - el
7. mom.
- "
illa add. % 3. - ^^ (i. a.) iterumque
aique
iterum 2. 3.
- ' stando 2 3. - ^<^cantando 2.
-
r, .u H^ q "m a.2.3.

"foras2.
-'"e.h.^.
wtl
. i-
pamm
1-
- superaS.-"
extra domum
. , Ts -"om-1
3.-
>'
inlus add. 2. 3.- exlenon 1.
"'capl4-'-".-"-.D.c.M.-'-^.3.
tes
188
tes,omniquegeluacrioresJnali.paHoe|^U^
iev^lin-uibilis.tenebrosus,niger.hornbilis,oinni
n e UiX
carens,
cuius
altior esl
llanuna,
qua.n
^:caelia.e.aJnilloignevi
rabUesaniniarunUurn.as,quasunn
gne^ H^^^^
reis uer
medias
flanunas
nuserabibtei
distrahe
,7te.orrinn
daemones ^
avidisque
den bu
corrodei>ant
eas
vermes
usque
ad
interora
nliMes.
Nec
po.eraut
diu.ins in nno loco
uts e,
quoniam
intolerabililer
^> depascebai.t
sLmmae
voraces.
sed de
aestuantdnis
flam-
niis ignium
saliebant in
frigid.ssimas
unda. aciua^
DE
BEATA
ALPAIDE
VIRGINE.
ante lectulum^^
eius, sicut consueverat. vesperti-
D
nas
laudes
decantaret,rediensad
seipsam-^ puella
planctum
emisit,
bracbium extendit ", baculum
demisit. Ex ea die manum dexteram movere et
digitos buc
illncqnc
'-\ quod ante non potcrat, coe-
pit
agi.are.
Visionem
quam viderat prosbytero
i-ettulit.
qui pro cerlis ^\ quae de manu eius
viderat'
indiciis.
fidem cito dictis adhibuit. Quam
vi^ionem
abbati de
Scaldaeis
~'
et
^
comitissae,
mihique
ipsi
presbyter ipse
^^
postea fldelitor
euarravit,
asserens
quod post banc "" visionem
languere"'
coepit
graviter et aegrotare viribus-
liebantinfr.gid.ssimasunua^a4..
'"'^
-,3. |'^^
aestitui ^ quod vix die tortia
.um.
quarum
frigus
intolerab.le,
^-^
"^^ ^^^^^^
'^
ad seipsam
-
rediit, potuit ei visio-
non poterant.
cogobanturiu
vapores
>gH.m c t^^ posUiua p
^ ^^^^
^.^,^^^^
:k. .t ci. nvrmler nimium
fervorem
flamma-
nem vtims cxp.it
B
mDUSConLia
u^-iuciiv,..., v,v -,"-
,
-^
........... -.--.
. .
jj
^^j^^.,e variis contra
meridiem. cui non poterant omnes bestiae
mentorum alia, m qu bus "^^
'^^^^^ j,^,^.^ ^.^^i^tere. cuius cornua comminuit hircus capra-
erucia.ibus
pro pecca^^
^
^
"^
L,qui venieba. ab occiden.e super faciem toiius
quas
^^^'^^f^^^^Z^^^
qLte- terrae et non tangebat terram, et habebat cornu
::T^;::^m^^
eleeLsy- insigne iuter oculos suos, et cucurrit ad ariotem
Z
eUaXorltiones
fi'eri
missasque
celebrari
- - =.^n.,n fnH.tnd.n.s suae - et occ.dit eum
pro' eo facere. a sanctis et reUgiosis v.ris, quia
^.t ^o,.nPtnm in locis ilhs Daenitentiam
miseri-
E
in
^^
impetu fortitudinis suae
^'
el occidit cu.ii
aegrotare coepit
^
et languere post revelationom
istius visionis
^"
sicut ipse ail " : Ego Daniel Imv-
guenfi*^ aegrotamper dies. Et iterum post visio-
nem quam
*-
vidit de viro, qui indutus erat
lineis, cuius re.ies amicti
^^
erant au.-o obriso et
corpus eius cbrysolUis
**, et facies eius velut spe-
cies fulguris, et oculi eius ut lampas ardens, et
brachia eius et quae deorsum usque ad podes
quasi species aeris candontis, et vox sermonum
eius ut vox multitudinis, debilitari coepit et viri-
bus corporis destitui, sicut ipse ait : Ego autem
relictus solus vidi visionein gramlem hanc, et non
remansit in me fortitudo, sed et speries mei
immutata est "^ ei emarcui, nec hahui
" quicquam
varium. Et audivi vocem sermonis
*'
eius, et au-
diens iareham
*^
consternafus super faciem mmm
vultusque meus haerehat terrae ; et posl pa.ica :
Domine 7ni, in visione tua dissolutae sunt compn-
gesmeap.,et nihil in me remansit virium. Et quo-
modo poterif servus Domini mei loqui cum Do-
mino meo ? Nihil in me remansit virium, sed ct
halitus meus intercluditur. Sed et
*^
Ezechiel pro-
pheta post visionem quam vidit de quattuor rotis
et quatluor animalibus, et de fir.namento
quod
erat imminens capiti eorum, territus de visione,
cecidit in faciem suam, sicut ipse ait : Haec
tnsio
similitudinis gloriae Domini, et vidi, et cecidi m
faciem meam. Et infra, cum vidissot sex viros qui
veniebant de via portae superioris quae respicit
ad a(|uilonem, quibus praecepU Dominus,
.pso
Ezechiel audiente, ut transeuntes
sequerentur vi-
^..v/ ..v, ^..,. ....v-.,.... v,..v...^v,^ i^.v.o.^jv%..u... rum, qui vestitus erat lineis, et atramentum
udvocavit. Qui cum vidisset eam manu virgain scriptoris ad renes eius, et
^'
percutientes
occide-
tenentem, obstupuit, cogitans in corde suo quod runt
^^
omnes quos invenerunt
^
de Israel, prae-
huiuscemodi miraculum alicuius rei esset indi- ter illos in quorum frontibus tau scriptum
^* fue-
cium. manuinque omnino langere non praesum- rat a viro. qui indutus erat lineis, vidoiis
propheta
psit. A feria quarta usque ad vesperam sabbati lanla.noccisionemfieri,tremefactusingemuitpi*ae
sequentis
^^
brachio sursum extenso dextera sua timore, ceciditque in faciem suam, sicut ipse ait
:
baculum tenuit. In quo sabbato cum presbytor Et caede completa, remami ego solus,
ruique
post pe.-actam in locis illis
paen.tentiam miseri
cordiam erat
^
consecu.urus. eo quod antequam
vUam tiuiret de peccatis suis totamente paenituit,
et ea Christo Gln-istique
sacerdotibus vero et
hnmili corde confiteri non erubuU. et sacramen-
tum dominici corporis in sancta devotione cum
firma fide et cerla spe suscepit. Tunc
^ puella sic
angelo respondit : Cum haec ego comitissae dixero,
forsifan
mihinoncredet,quia
nuHumcertum habeo,
quod ei praetendam signum
'". Tunc angelus ma-
num puellae dextra.u
iipprehendit
>
extensoque'
'
brachio sursum elevavit in altum, digitoscpie eius
circumposuit virgae, quae in altum per desuper
'^
caput virginis
'*
curva.a est '^ et per duo capUa
hinc et inde inferius
'"
ad lectulum ligata, sicut est
consuetudo in cunabulis parvulorum
" ad defen-
sionem muscarum virgae curvatae pannum su-
porponere '^ ita quod baculum digitis circum-
strictis firmiter tenuit; et dixit ei : Hoc signum
habebis, et in hoc signo credet tibi comitissa, quod
manum tuam antequam veniat vespera beaiae
Mariae, quae est vespera sabbati, ah hoc baculo
C disiungere non jwferis. Mane venit eam videre
mater sua, vidensque manum eius sursum eleva-
lam baculumque tenentem, nimis obstupuit, eo
quod per multum tempus tam mfirma, tamque
debilis exstiterat, quod omni
'^
membroi'um usu
destituta, nec manum movere nec ad se trahere
poterat. Volui.que etiam
^*'
multo conamine ma-
num a baculo disiungere, sed non potuit; sed
pannouno eani involvit. currensque presbyterum
* l. d. d. 2, 3.
f-
horribiliter 3.-
et add. % 3.-
sui add.
3. *
a Domino adU. 3. " tum 2, 3. '"
c. s. h. q. ei p 2,
c. h. s. q. ei p. 3. "
apprehendens 2. 3. '-
extenso 2. 3.
>3om.2. '*
eiu3 2, puellae 3.
'"erat2, 3,
'ym. 2,
3. '^
puerorum 2. '*
superimponere et 3. '"
omnium
2. 3. 0
cum add. 3. - ^i
ge^ ^ g^ 3 _ 3,
jgj,^^^ ^. _
"'
ipsani 2. " deposuit manma add. % 3.
sr,
atque illuc
2. 80
om. 1, liiScraleisa.Scalleis^. s
pr^g^ijpj^g
add.
% 3. om.
% 3.
om. 2, 3. - ai
languescere
3. -
^'^
corporeis 2. ^'
4. i. 2. '* posteaquam 2, 3.

""'
ipsam 3. 3
et 2. ^7
,_ 2 _ as
post visionem add. 2.
'"
V. i. 3, et muUorum quae ihi sequuntur add. 2.
*" et
add. 3. *'
langui et 3.
-
paulo post add. 3.
*'' accincti
3. "
chrysolitus 3. *''
m me add. 3. *"
in me add. 3.
*'
sermonum 3. *
om. 1. *^
oni. 3.
''" atramenta-
riuraS. "'
ut 1. ^8
occi^erent 3. ^" invenirent 3.

^*
signatumS.
super
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
189
A super faciem mmm, et lacrimans
^*
aio : Heu,
heu, heu, Domine Deus, ergone disperdes omnes
relifjuias Israel, ejfundem furorem tuum ttuper
Hierusalem
^"
P Sic, sic nimirum
'^^
puella, tam
^"
gravi tacla
^"
dolore.post visiones suas consuevit
saepissime, tunc praecipue cum post aliquam
""
visionem magnam"' ad seipsam revertitur, ex inti-
mis cordis alta Iraliens"^ suspiria, gravcs planctus
emittore, tum qnia'"* ad corpus morlis huius redire
compellilur, tum quia
^*
de sabbato suae contem-
plationis cgroditur, tum quia
'^^'
miseris quos in
poenis constitutos viderit
""
compatitur. Sicut
^'^
verisimile videtur"^ sic molestum
'''
ei. quoties
de requie suae contemplationis iu ergastulum sui
corporis revertitur, tamquam si quis de mundi
liuius amplitiKline in aliquem
^"
carcerem tene-
brosuin
^'
intrare compelleretur
'*.
Unde nonnum-
(luam
lit ut tani gravi posf requiem suam et tam
ionga deprimalur infirniitate,et tunc maximecum
aliquam praecipuam visionem viderit, ut
'^
a
somno suo excilata, et circumstantes videat et
sibi colloquentes audiat et prae nimia debilitate
verbolenus eis respondere non
"'^
B
corpons
valeat.
Explicit liber secundus
'^.
ANNOTATA.
a Fuii Gildoinus secundus coenohii Fontis
loannis abbas, qui anno 1172 adhuc in vivis,haud
multo post obiisse credendus est. De eo legesis guae
in Gallia christ., tom. XII, p.
229.
b Abbatia Fontis loannis sita erat in vico
hodie mincHpato Saint-Maurice-sur-Aveyron. Cfr.
Pafron, Recherclies historiques sur rOrleanais,
tom.lI,p. 122. Hic autem vicus pertinet ad pj-aefe-
cturam dictam Loiret. haudprncul a Monte-Argiso
(Montargis). De abhatia Fontis loannis a<jitur
apud editores Gall christ., tom. XII, p, 229, et
lanauschek, Orig. Cisterc, tom. I,p. 12.
c Pontiniacum, vicus in praefectura Yonne, de
tpto Quantin, Repcrtoire archeolog. du depart. de
lYonne, p. 47. Abbatia Fontiniacensis est, ut ait
lanauschek, op. cit.,p. 4, secunda Cistercii filia et
tertiae lineae caput ; incepta est anno 1114.
d Licet luviniacensium comitum series iampri-
dem nota sH (1),
nonpaucos tamen hic Vitae locus
vexavit;ita ut nuperrime etven. vir L. Tridon
(2)
confessussit se aliis meliorem nullam nactum esse
fortumtm, nec in privato archivo Castri Renardi
quod adivit, ea documenta
repperisse qiiibus e
tenebris eruafur iste comes, qtti dicendus est Rai-
nardi IV filius. Hic vero Raitiardus IV uxoretn
habuit Adelaidem, Nivernensis
comifis filiam (3).
e Castrum Renardi iacet haud longe a Monfe
Argiso in p'aefectura
Loiret. Ex documentis
archim Castri Renardi de quibus dictum est patet
cowifes luviniacenses H dominos deCasfro Renardi
arfo vinculo fuisse
coniundos.
LIBER
TERTIUS
Incipiunt capitula libri III
'.
Gaput 1. De assumptione beatae Mariae,
quam vidit ante Dominum in caelo per octo dies
sollemniter a caelestibus^ civibus celebrari.
II. De crucifixo quem vidit pendentem in
cruce facta ad similitudinem litteraethau^ et de
lampade in thalamo eius divinitus accensa.
ui. De beato Nicolao, quem vidit in sollem-
nitate sua candidatormu lurmis pontificum et
clericorum circumdatum, hymnos caelestes sol-
lemniter decantantium.
Tv. De quodam peccatore qui peccata sua
confessus est presbytero de Gudoth, cuius ipsa
peccatum et confessionem Domino reveianle didi-
cit et de praedicto presbytero, quem dum missam
celebraret vidit in spiritu magno lumine refulgen-
tem.
V. De muliere quae crucem in dextra ferebat*.
super cuius brachium dexlrum sedebat candidis-
sima columba, et de puero septemii eam praece-
dente^, qui veniebant ambo ad puellam ambu-
lantes super aquas.
VI.

De candidatis fidelium turmis* quas vidit


ascendontes in caelum, et do protoplausto, qiiem
vidit iuxta magnam arborem' super ripam cuius-
dam fontis amoenissimi stantem.
VII.

De regina caelorum et de beata Maria
Magdalene et de sancta Maria Egyptiaca, quas
vidit in capetla quadam sursum in excelsis in aere
suspensa, et de militia caelestis exercilus, quae
veniehat^ ad beatam Mariam.
vm.
-
De Domina nostra, quam vidil in ecclesia
quadam
"
super altare sedentem, ante quam ar-
borde "'terra surgebat variis onerata
" floribus,
quos coiligehant columbae descendentcs de caelo,
et deferebant eos in caelum.
IX.

De vidua grandaeva, cuius animam vidit
ante beatam Mariam ab angelo suo secmn in cae-
lum duci et inter hymnidicos virginum choros
ipsa iubente collocari.
X.

De homine insano quem a duohus spiri-
tibus inunundis vidit in aquam submorgi, ot ani-
mam eius ab immundis daemonum turmis
>^
ad
tormenta detrahi^^
XI. De multitudine animarum per pontem
ferreum
transeuntium, sub quo erant aquae feli-
dae.in quibus imiumerae
torquebanlurauimae.
xn.

De tribus
foeneratoribus
quorura animas
vidit in poenis flammis ultricibus cruciari.
Xiif.
-
De Gisberto"
eremita quem vidit ca-
pellam suam
thurincanlem, et angelum Domini
eum
praecedenlem.
XIV.
-Detestimonio"'quod
porhibuit diabo-
lus de puella et de duobus eremitis.
XV. -De
diaboIo,qui
venit ad cam in specie
canisnigri et assumpsit
formam tauri terribilis'*,
et minabatur eam comibus
impetere.
E
u-
.
Tit et Cap
' '<"'- o"- 2. ""'- cfp. m fi"f po""' 3.

''^
clamans 3.
<*
(Et iterum post visionem - Hier.j
,,,,,:. eame 2 3
-^
t.1.2. 3.
- * gerebata, S.-''?. e.
om. 2.-" ^i^ium
i.-.....^i.3.--o".-2.-"tam
"
^^^^^^^^^^"^^^^^^^
3. - '
m. V. % 3.
- "^ tralieie 2,
3.-
(t. q)
cumque
2.-
^.
^^ , ^ 3
_
honoraU -J, 3.-
'- turbis %
3.
-
'=> tii.s-
*
(i. q.) cum 2.
- ^
(t. q.) lainen
2.-
viderat 2. - ' enim
v
^
^, ^^ .,, ^ _ u
Gilleberto i>. Gislcbcrto 3.
u^,K % 3.
- -
cur arl,l. 3.
- -
est add. % 3.- - (m a.)
.^.
trahi d n
^^^^^^^^^^^^^
3
_ ,
j. ^^,; f. ...
3.--'t.c.2,3.---compellatur2.3.-"et3.-"c.d.2.
^
3.
'"
om. 3. '
(e. 1. 9.)
om. 2.
(Ij Art ,h r-h-ifier
les dates, tom. II,
PP-
236 sqq. (2)
L<x
Viemervnlleu8e de
ir.^i/,a.p.210,note.-(3)Cfr.Quantin,
Cartulaire de l' ronnf, tom. U, p.
236.
XVI.
DE
BEATA
ALPMDE
VIRGINE
TITA
190
. .,
A
pnm iii
honorem
concinerent
angelici cives, venil
ante D
XVI.
- Item
do diaboio,
qui vem
ad^ eam
^.^.^^^^^ ^^^^^^^ ^^^^
^^.^,,, cereunuiue suum^*
de-
specie el habilu
meclici
muHis
oneratus
p
.
votissimeprima
omnium
ol)tuht. Postqumu
onuies
_ .-.,:f.:^ nniinnibus ulenis,
actmonens
uam
.^.,,im nrdines suos ccreos suos FUio Doi
^-^
specie ei imi^ii" !
^
oitti ut
vuiii'"'^^"

Teneniferis
potionibus
plems,
actmonens
eaia
^^__
sgcundum
ordines suos ccreos suos Fiiio Doi
^-^
de ipsis biberet.
.
. j
obtulerunt,
onmium
ultima cereum suum oblulit
^v,,
_
Item
de diabolo,
qm
transfigurav
t e m
^_^^
^^^^^^^
i.ealissinia-^^
Dumque rediret ab ohla-
angelum
lucis. et
monebat
eam
ut se
tamqi
^ ^^ ^^^^^.^ ni^^tuare aninio. oo (mod (te cereis
Deum
'^
adoraret.
Videt
B.
Alpais
assum-
ptionent
B.M. V.per
octidutitn in
caelo
ceUbrari.
CAPUT
PRIMUM
De
variis
visionibus
el
revela-
tionibus
B.
Alpaidis.
iDcipit
liber
tertius'.
1 Capot I
-
In vigilia
?ssumptionis
beatae Ma-
riae Dei
geneti-icis
semperque
virginis^
obdor-
tione,
coopit
aestuare
amino, oo quod (te cereis
illis
ciielestibus
nullum hal)ei>at, quem secuni cuin
ad
corpus
reverteretur
deferret*. In pendulo
quippe fucrat
animus cius :
hinc etGnim-" in tanta
soliemnitufe,
cum onmes ad oblationem ire con-
spiceret,
offerre
sohi tanto regi'"' refugere nec
volcbat nec
audebat
', illinc cereum suum cum ad
se
rediret
secum aflerre
=*^
votis omnibus deside-
rabat.
Dux itaque suus, animum eius''^ intuens,
eique
compatiens, de uno cereorum ei minimam^
particulam
detUt, quam cmn ad corpus^ rediis-
set"'' in manu
suatenebat. Gum sic omnes vero
iae Dei
geneti-icis
-^P^^l
pue a cumque
lumini,
cnneni hon.ineni venienten. ii. Imnc n.un-
,ivit in requie sua
^"^''
' ^..P"t!,'
Tj,,
dum
illutninanti,
luminum suornm tlannnantes
dum
iiluminanti,
luminum suorum flannnantes
radios
obtulissent,
venit ante filiuni suum sancta
Dei genetrix cum omni militia caelestium agmi-
num,
adorans et pefons aliquid^^ ab eo, fidueiali-
ter ei
supplicans in hunc modum :
Fili, dulror
wrtJce-^*,
singulare gaudium, pia vota respice tibi
supplicantium. lesu pic, lesu hone, fili^^ mice qui
pro salute humani generis**^ carnis humanae sub-
stantiam in utero meo tibi coadunare voluisti, qui-
quegenuskumanumpretiososanguinetuosuspensus
in cruce redemisti, respice super hanc familiam
fuam in txii nominis hodie laudibus pro assumptio-
nis meae gaudio congregatam
*\ te laudantem,te
glorificantem in caelis, eo quod hodie per te sim*-
mirabiliter exaUata supe.r choros*^ angelorum ad
caelestia re^gna. hti vero iam certi, iam de sua in-
columitate sunt securi, sed adhuc de proxinwrum
suorum^qui adhuc peregrinantur in terris, reddun-
tursalutesoUiciti. Numquam enim istorumperfecta
nec plena** poterit omnino*^ esse laetitia, donec
carorum suorum parentmn, filiorum, fratrum et
sororum
*'\ quae adhuc in illa
*'
valle lacrima-
rum-^'' definentur copiosa turha, guam desiderat,
quam e.cspectat, ad eorum consoriium pariter et
conspectum te duce pervenerit*^. Pro cunctis itaque
fideJibus adhuc in carne manentibus,
quisollemni-
tatem assumptionis meae devota mente pro possesuo
iucunditatem et exullationem, toi et lantorum digne celebraverunt in terris, tibi supplico, filt
duJ-
lumnium claritatem '^ nullus oculus videre. auris cissime, postulans, ut quicumque de vtea
assum-
nulla^" audire, nullum cor sufficil excogitare, ptione fdeliter gavisi sunt in terris'''',
remissione
excediteniniomnemsensum,omnemsermonGm-^
peccaforum concessa, per me sociari
mereantur
angelicis choris in ista beatitudine, te
praestante,
qui cum Patre et Spiritu sancto vivis et
ghrians
Deus peromnia saecula saeculorum.
Amen.
Inhac
voce cum onmi militia caelestis
exercitus
fiexo
genu filium adoravit regina
misericordiae,
cui
llUVJl III I nill"',. ^"" -
.
obdormisset,
mulier
qnaedam
super lectum eius
candelam
unam ob
devotioncm
suam
obtulit.
Ducta cst igitur in caelum ab angelo suo, ubi in
bonorem
Virginis matris ante filium
Virgims mef-
fabiliter
gaudebat et
congratulabatur
omms cnria
caelestis, eo quod a fiUo suo non solum supcr
ImmanamMmmo
etiam
superangelicam
cunam ,
iniranlibus
caelestis curiae
ordinibus die illa cxal-
tata sit in caelis.
Gaudebant
onmes in Dommo
diem festum
celebrantes
sub lionore beatae Ma-
riae Virginis, pro cuius
assumptione
cantabant
omnes^canticum
novum ante sedem Agni, lau-
dantes ct glorificanles Filium Dei, tenentes cereos
ardentes in manilius suis, quos onmes illuminabat
.
utveraMuxillaquaelucere
novit etiam his qui
in tenebris sedent et in
"*
umbra mortis. Genctrici
veriluminis hinc et inde assistebant duo cande-
labra lucentia, scilicet beatus loannes Baptista et
sanctus
"
loannes evangelista, tpii et ipsi gesta-
bant in manibus suis accensa luminaria. Erat in-
tereosvirgo
verecunda'-, qnia" sola inter eos**
cereo carebat; sed sanctus loannes evangelista.
eam benigne
^^
respiciens, cereum unum accen-
sum ei misit
'*
per angelum itineris sui praevium.
Soheinnilatis illius boalitudinem ineffabilem me-
iodiae caelestis dulcodinoni et " suavitatem, bea-
torum spirituum omniumque caelestium civium
iucunditatem et exultationem, tot et tantorum
E
omnem humanae mentis intellectum, eleclomm
in illa civitate inclita gloria, sempiterna sancto-
rum onminm in tanta sollemnitatis exultafione
felicitas et laetitia, beatormn spirituum Deum et
Matrem Domini coUaudantium ordinata militia. Matrem Dommi coUaudantmm ordmata mihtia. genu hlmm attoravit regma
nnseuLui uuic, --.
In civitate iUa inclita erant omnes sancti fulgen- assurgens Domiims precibus eius
misericorditer
tes sic.ut stellae in perpetuas aeternitates,ubi una- annuit, eamque in regali cathedra iuxta
thronum
quaeque-' fulgel)at sicut sol, quorum oinnium sumn cum omni reverentia, sicut matrem
suam
lucerna estagnusfilius Virginis ", cuius laudibus decebat ^\ collocavit. Sic usque ad
octava?
nec rosae nec lilia desunt, sed in eius praeconiis assumptionis gloriosae virginis cum
ceteris
Agm
unanimi voce suavissimum molos conciimnt flo- sponsis morabatur beata Aupes in caelis, et nono
ros rosarum et lilia convaUiuin. Dum sic ante die regressa est* in corpore,
uiventaque'^
est
lilium Virginis et virginem matrem in ufriusqne habens in manu sua particulam
candelae,
quam
" honoratus 3. ^'^om. 3. '
Dominum 3.
Cap. 1. - ' tit. om. 2. - "
(b. M.) beatissiinae % 3.

^ Mariae add. 2, 3. *
lectulum 3.
"'
humani 2.

omnem add. 3.
"
creaturam % 3.
cantubant add. 2.
om. 3. '"
om. % 3. " beatus 2, >2
venerauda % 3.
'
quae 2, 3. '*
(1. e.) om. % 3. '^
benigno 2. '
m.
ei o. 3.
-^^
b. A. 2. - '^
aflerret 2, 3.
- {h. e.) quia
2.-
30
t. r. 8. 3. 8'
aud. n. v. 2, 3. ""
offerre 2.
"' e. a. 2,
^-
'*
m. ei 3. a
suum add. % 3.
rediret 2. " >d 3.
"
et add. 3. 80
Dei add. % 3. *
g. h. 2,
3.
*' Cj^P-
a-
ra. g. 2, "
sum 2. *
om. 2.
**
oratio add. 3. * m.
3.- *
sociomm 1.2.
"
hac 2.
*
1. v. %
3.
**" pervene-
e. 2. " ut 3. '
inaeslimabilem udd. 2, 3. - '"
n. a. 2, rint 2. ^o
f. in l. g. s. a. %
3. ^'
sublimiter
add. 2,
3.
3. -
s"
ser. o. sen. % 3. - '
facies add. 3. -
v_ f ^, 3. '^"
om. 3. - '-^
inventa 2 3
^
vitlit 2. - " ei add. % 3. ~ ^
p. D. c. s. 2, 3. ""
om 2
ill
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
191
A in caelis ab angelo post oblationem acceperat.
Erat autem tam parva, ut eius longitudo latitudi-
neni palinae" non excederet. De candela ista
miniin;un parliculam dedif^^cuidani nionacho, de
qua postea contigit tale miniculum^'" fiori. Nam
monaclius comitissae Gastelli Renardi gravi iafir-
mitate laboranti de eadem candelaminimam par-
ticulam misit : quae vino in quo submersa fuerat
potato, prislinae restituta cst^'^ sanitati. Ex illo
tenipore quo caelestem^'* cereum tenuit
^^
in
manu sua, cuius opo longo caruerat tempore
^",
virtute divina recepit ad usum^' fortitudinis et
sanilatis, quod ad usus"- necessarios molius et ex-
peditius quam anlea**^ eius oJficio frui potuit.
niud etiam
***
dictu mirabile est ^, quod candolam,
quam in vigilia assumptionis beatae Mariae, sicut
antea"** dixinms, mulier quaedam" super lectu-
lum eius, cum iam obdormisset, ohtulerat, nona
die reversa ad se^^, advocata"^ matre sua requi-
slvit, admirante simul et obstupescente matre,
quomodo sciret eam oblatam fiiisse sibi
^"j
eo quod
ipsa. c[uando candela sibi fuit ohlata, iam obdor-
misset.
2. Caput n.
In vigilia boati Michaelis archan-
geli ' replevit thalamum puellae lux et splendor
admirabilis, et claritas Dei circumfulsit illam ^
:
descenditqne iuxta lcctulum^ eius secus parietem
lumine magno praeeunte, quod totum
*
illumina-
bat eius thalamnm, imago quaedam hominis in
modum crucifixi cruci affixa clavis
',
cuius crux
tria lantum brachia habehat
'"',
nam brachio
'
superiori carebat, quia in modum figurae thau
*
facta erat, et ideo similis erat cruci salvatoris tria
tantum brachia babenti
",
quae in parte superiori
brachium non habuit
'", sed Pilatus quartum
apposuit, quando tilulum salvatoris hebraice,
graece ct
"
latine
'"-
in tabula cruci superposuit.
Dumque sic imaginem incruce pendentem aspice-
ret, admirans et stupens, eo quod talem crucem
videre non consueverat, imago illa
'^
esgrunnivit
et caput huc illucque
'*
agitavit. Gumque vocem
esgrunnientis audisset et capitis agitationem vi-
disset, nimio timore perterrita, caelum
*
aspe-
xit '^ et Spiritu sancto praeventa, hanc ad Domi-
num non praemeditata romanis verbis effudit
orationem
:
G Je voits aor sanitime roys
Qui estahlistes les deus lois
Et avoiastes les iii rois
Sains esperites soit o moi
*cod. roie
La toie
*
inelre le motitroit
En icelle saintime foi
Que saincte egVm tient de toi
Marive et mon cors comman a toi
".
VITA
CrucifiXMS ci
apparet, ct
lampas in
eius ihalamo
aecenditiir.
Gumque
'^
in hunc modum seipsam
'*
Domino
suppliciter commendasset, iniago, manibus de
cruce
-"
disiunctis, caput virgini humiliter^' incli-
navit, et ambas manus quasi ad oralionem ante
se simul coniunxit et
-
inclinato capite, coniunctis
manibus. pracounte luminis sui claritate -^ quae
eam in descensu
^*
praecesserat ^^ ad caelos
ascendit. Huius caelestis luminis
^"
claritatem
viditpueIIaquaedam,cognatavenerabiIisAupes",
nomine Maria, circa lectulum eius clara luce
radiantem, sicut ore proprio mihi dixit, quam
tamen cognatus eius, frater sanctae virginis ",
q\iem ad hoc spectaculum advocavit, quia forte
diguus noti erat, videre non potuit. Pku-ies autem
accidit ut lect\iium virginis magna subito lux cir-
cumfulserit -^,
ita quod thalamum suum tolum
intus undique repleret, in tantum ut lampas,quae
arite lectulum eius prius inaccensa
^"
et
^'
sine
luinine manebat ^^, posteaquam magna claritas
illa paulatim tota recessisset, de lumine claritatis
illiussine cuiuslibet accendentisotficioremaneret
accensa, sicut mihi relatum est a quibusdam.
3. Capht ui.

In sollemnitate beati Nicohii vidit


venerabilem virumpontificalibusindutum infulis,
fraglantihus unguentis optimis, virgam pastoralem
habentem
'
in manu sua. Guius facies fulgebat
sicut "sol, et videbatur ei quod
^
ipse beatus Nico-
laus erat, cuius nativitas ea die
^
in universis san-
ctorum colebatur* ecclesiis.In eius facie pietas
apparebat
^
incomparabilis, in vestimentis eius ",
nive candidioribus, erat^ inaestimabilis odor ni-
mis, cuius dulcedinem et suavitatem si quis attin-
geret, omnis mundi huius dolectatio ei sorderet.
In eius comitatu erat innumerabilis episcoporum,
presbyterorum et clericorum pompa, vestimentis
candidissimis adornata
;
qui omnes pariter gau-
debant
^
in Doiiiino. diem festum celebrantes
soUemniter in honore" tanti pontificis, cuius vita
incUta exemplum fuit eis sanctae conservationis,
cuius gloriosis meritis sociari meruerunt ange-
licis choris. In honorem beatissimi
'"
pracsulis
hyinnis canora caelestibus pontificum poinpa
proclamat,
sacerdotum turba laeta
" decantat,
clericorum chonis ovans exultat; mterquos glo-
p
riosus pontifex Nicolaus'*,
elevata voce. Salvato-
rem suum laudare coepit et magnificare'^ beiie-
dicere et glorificare et in eiuslaudibus. canlantibus
organis
caelestibus,
dulcisona vocis modulationc
proclamare.
Ad cuius angelicum sonum con-
ticuerunt

omiies alii, mellifluae vocis eius
B. Alpais
oidet
S. Xicolai
in caelis
gioriam.
"
puellae add. % 3. - '"
d. p. % 3. "
t. m. c. 2. - " est
r. 2. 3. "
iiium add. 2. 3.
'^"
tanlum add. % 3.
" om.
% t. c. 3. - '
(ad u.) om. 3. (r. ad u.) om. 2. - (ad u.) om.
1.
-
potuisset add. % 3. - *
et 3. - < om. 3. -
ante
2, 3. T
una % 3. '"*
ad se r. 2. '"* ad se add. 2.

s. 0. f. 2. 3.
Cap. 2. >
nm. 2. ^ eam %
''
Ipctum 3. - * om. 3.
^
cr. cl. a. % cl. cr. a. 3.

ti. b. 3. ^ brachu 3. t.
f. % 3.

h. b. %
3. '" habuerit 2. " om. 2. '^ scn-
ptum add. 2, 3.
'^
pendentis %
quae Jn cruce pendebat 3.
- '^
concussit et add. 2. 3. -
"* caelos 2, 3. -
' respe-
xit 3. "
Ge vos aor seinUsmes reis
Qui esUipIutes les elus leis
Et cnvoiastes les tres reis
Sanz esperites seit o moi
La toi meie le moitroit
En icelle seintisme foi
Que seinte Iglise teint de tei
Mame et men cors commant a tei 1
Ge vos aor seinlisme rois
Qui establites los dos leis
Et envoiastes les trois rois
Sainz esperites soit o moi
La toie mere le motroit
En icele sainte foi
Que sainte glise teint de tei
Marinc en men cors commant a tei.
^, ,,.) /iH.Adoro vos.
sanctissime re.x. qui fecisU duas
tls qui misisU ires reges. Sanctus Spiritus sit mecum, tua
niatermibiconcedetinilla
.anct;, Hde qua s.ncUi eccle-
rjl^uilerafr
incen.a .. - ' .. % 3. _ " penda-
'"cap
3
- lenenlem
13.-' quia i.- erat .*/. i-
,
?
>
et add I
. - suis S.
-
' om. 3. - conp.u-
eUn
3"-

bo,;n % 3.
- . beat, - " tn,n>a L -i, ..
ttrsl-'.....-"'"^"-"""^;,?,,,
VITA
DE
BEATA
ALPAIDE
VIRGINE.
192
^ijj
ij^ter,
qui omnia
peccata sua, vobis salubri
D
iUectidulcedme,etineisrc.o,tab.U.mc:u,Uei
^^^
^^^
^^^^^^^.^_
^,,^^ ,
_
,U.volisinte..debantaunbus,ul
a.l . '
_ ^^^_^_,_^
^,^^^
,.^,,, comm.serat, pro <pw diabolus
sit taulae
suavilate
dulced.n.s
' '"""'^'
;^
^^-^^^. ,,
,/, ;/j(m tenebat, ex ioto corde pae-
rabat
ex
i..lin.is
ad ^'""^"'P"""",
'
iest ci-
nitens
ore
proprin robis conresi^ns esl, salubri /-o-
... _ i. ovii icare
uulla
poiesi
^'
...
,.;,, ,,,.,.,,,/,,, ,,,,,.

,,
.
-^.srs
s^r^:^;::raLi..;pnodoids.ret.^
defornies
clericosteterninib ''^^''^"'"-1,51^..
quis ei
peccatum
iioinnus ilhus revelasset
;
prae-
macilcntos,
niltu
miscrabiles, ^'P*^'^ '
n
sertim
cum tanfum ille qui peccatum fecerat, et
quos cum
magna^
p,e.byter,
cui illud
confessus fnerat, crinunis
eos in
hunc
niodum
: Qnkl
hic,
tmnuHn < ;
J^'^ ^
illius
conscii
fuissent
'".
'''
parochum
de Citdot
eos m
nuiiu .- -
. ,,,,;/;,
is^ 5. Altera
quoque vice, cum ante eam oflRcium
quaeritL^
? aut qnid ante me vm
'^'
;,^_^ ^^,,^^
dixisset, ait illi : Cur hodie solito tardius
j
....
Curankfaciemn,eavtmgredi,cw
in^^^^^^^^
,, , ^^^- ^esbyter se occupatum fuisse
-''^'-n*
,0
apparere
non
tin^^^^^-l^"^
^^^ ^Z
respondit.
Tunc illa : ^./o, inquit, scio occupatio-
^"^
-
citius
^o,n.aledicU,
"oum
iustis
participa-
nem
vestram. Nam per domum p-acpositi venistis
electis
Domint -\
^f^"'?^^ f.lurinn habeatis, et ante uxorem eius, quae pro puero, quem nuper
et in missa
luce
Ist^e
.ixi^lis
criminibus,
nullum
^^^
-
^~^.
^^ ^^^ ;,,;,,, ^,,.

.,
,,^,7;.",
'>llum a me rulp.s mst, ,s x,g
yerum
p y
B
iibus
l,Mitis
subsidiu,.Na,n
,uando
,solkmu^
"~Zl die, eum .nissam in ecclesia sua cele-
tatibus
,eis
conveniebatis
ad eecles,as
,nl,o,,o,e
6^
Al.e
^^^^^^^^
^^,^^^ ^
nominis
,ei
consecratas,
ut ^b,
'-'*;;;;-
'
,e t^
-'
PO..-m accepit : m, est n,odo facies
V'""^"^-
decanlaretis.
mque ,n ,e,s
ordn.n,oDn
ta
.
P
^^^^..,^^.^ ,^^^ ^^,^ pulchritudinis
um
-
in ,e
ope,-ate,,,ag,firae.
domr^co m
^^^^^
^^^^.^ ^ ^^^ ^^^^^_ ^^
di;.do
,s.,-7/o, p,W"S
voptat.bus
ca,set
'^^^^'j
'J
.,,,, ^^^,b,.s sac.-amentis
,,
./,../.,.
--*'"-.,^;';
;: : ,.:
r
;"/! *,*. Cul presb>-ter : Quo,odo
adventus
vesir, ad
solle,,tatem,
,d co,,essat.o
i""' . ,
,
^ ^i^,.
.*, et
ebrietatibus ei luxurns
vesins ,n ,.num
^^^^^^^^^"'Zr^,,,,^,,,,,^,,,, ,.
copr,jatiliberius,.care,,sCoronaba^^^^^^^^^
,fw';,
ci,-c,,,i.,.
(-/,
7""''o
,.,, ''-'.-7--^""'
^;^'^ :^
:
;;;t
sLlLtum
\o,nini nosiri lesu Ch,-isti corp,.s
non
pertrans,ret
luxu,;a re.tah,
^'^"
^,^^,,.,,, ., ,,;,
,,,,,,,
tWs=^Adiuvelnosbeatus-Nico^
sa!te,. o,,-,,.
credent.um.
H.c
f f<",'2
lat l ueritis suis et precibus lu.ius sanctae vi.- etiam
- ille sanguis, ,uem ,n cahce
i^f-'V-
S;:uiseipsumostenderedig..a,usest,aeternam ''^
P-^'-- '^'''^--
f
"'"-;;,.-;:,: ^;*.,
dan.nationem
evadere valeamus et ad vitam per- in re,n,ss,oem
peccaiorum
ost,o,u,n.
Ic code
venire
sempiternam. A.,.en.
credo, hoc ore confiteor.m
-'c f,dedehet
tanta
4.CAfiriY.-AccessiladsacerdotemdeCudotli
sacra.nenta accpere^" fideles
chr.slian,,
ut aO eo ^
Cognoseit

paenitentis quidam
parochianus eius
\
paenitentiam volens
peceatum,
^gei-e
^
de peccalis suis, et omnia peccata sua,
quorum memor esse poterat, per humilem con-
fessionem ei patefccit. hiter quae criminale quod-
dam ^, quod ipse solus noveral, pro quo laicus* iu
conscientia sua conquerebalur, confiteri
'"
non
eruhiiit, el paenilentiam quam ei presbyter
"^
in-
iunxit. liumihter suscepit. Postea presbyter venit
ad virginem.ul ante eam,sicut consueverat, prius-
quam capella sua facta esset, officium de niissa,
sahari mereantur, a quo sunt
"
redempH
,
qui
cum Patre et sannto Spiritu
^"
vivit et regnat
Deus
per omnia saecula saeculorum. Amen,
7. Cai^utv'. Una sabl)atorum in
adventuDo-
mini, aspiciens a longe vidit quaiidam
maximam||
aquam et muherem speciosissimam,
venerando
^^^
habitu decoratam, super aquas siccis
vestigus
^^,,50
ti
ambuiantem : quae in manu sua dcxtera
tenebal appart.
unam pulclierrimam
*
crucem,
super
cuius bra-
chium dexlrum stabat
cundidissima
quaedani
Sancta
tnulier c"'"
putro
septenttitt
quam capeua sua lacia essei, uiiiciuiu ut; nu&u, uuiuni uc.vnuin r.iuMi ^. .
a
] ^\
epistulam et evangehum legeret. Quo perlecto, columba ocuhs in caelum
intenta.
Praecede
)c
^
quaesivit' ab co puella, cur eo die solito tardius mulierem puer septennis, speciosus
forma
prae
advenisset. Gumque sc
^
vellet apud eam excu- miis
hominum,cuiusaspectudesiderabih
non
po-
sare, ait illa: Scio, (/omijie mi,scio causam morae terat virgo satiari. Veniebant
ambo
pariter
ai
vestrae : quia hodie venit ad vos quidam parochia- puellam mirantem et
obstupescentem,
eo
q

d. 9. 2,
3. '"
sic adil. 2. 3. " s. v. 2, 3. '
(aut quid-
praes.) om. 2. " aii quid ante me venire praesumitis ad<l.
2.
- ""
ocius 3.
==>
Dei 2.
aa
a 3. - *
in 2. -*
d. 1. %
d. 1. solIenmiter3.
-'
Deum 3.
^e
quo 2, 3. ='
paratus
3_
_ 88
(m. e.) om. 1.
'"
(Recedite-ard.) om. 2.
^o
beatis-
simus 2.
Cap. 4. ' suus 2, 3. " a. v. 2. ' peccatum add. 2, 3.
* acrius 3. *
(c. conf.) torquebatur 2, 3. ^
p. e. 2.

' requisivit 3. ^ om. 3.

s. v. 2, 3. '*>
om. 2. "
in vin-
culis suis (idd. 3. '-
conversationis 2, '^
ottt. 2, 3. '*
d.
p. %
3.
- 's
homo add. % 3.
- >
Gapul v add. 3,
item
de
visione add. '
venisti 2.
'"
et add. 2.
'" v. l. A-
-
'-"
ipae adil. 2,3.-
^'
cap. vi adrf.3, item de altera
Tisione
add. 2.
- "
sanctum 3.
- =='
videris % 3. -
"^' elevatum
-.
3.-
^''
sanguine 3.-
^"
illud add. 2.
3.-
^' bealiss.mae
ad<L
2,
3. - 88
e. g. %
3.
^n
suscipere % 3. " el add. %
^.
"
S s 2 3.
Cap.
'5.'
- '
VII 3. -
'^
m. q. 2, 3.
- ^ reverendo 2, 3.
-

p. u. 2, 3.
siccis
DIES TERTIA NOVEMBHIS.
193
A
siccis pedibus super aquas, et fii-niis gressibus
quasi
**
super lerram ambulabant
*>.
Ocourrit eis
obviam
^
puella volens osculari crucem, (luam in
manu sua femina portabal ; sed in corde suo
nimis pavebal ut, si crucem tangeret, columba
quae desuper
*
sedebat, inde territa avolaret
'.
et ne coluinbam terreret, osculata est crucem in
inferiori parte sub manu tenentis illam
'"
; et in
osculo sensit tantam suavitatem odoris
"
de ligno
crucis egredientem, ut omninm aroniafum vince-
ret
suavitatem. Osculata cruce, dedit ei benedi-
ctionem puer elevata manu, signum crucis faciens
super eam
;
postea mulier, signo salutiferae crucis
elevato, de ipsa cruce eam
'^
signavit, et sic
columba desuper ci'uceni
'^
avolante
"
et ad cae-
los
gratulabundo volatu ascendente, puer post
columbam et mulier crucem tenens post puerum
in caelum pariter ascenderunt.
CAPUT SECUNDUM
caelo
B
Visio de
fidrlibu/t
euntihm in
caelum H de
Adanw.
I
De
visionibus quas in
vidit B. Alpais.
S.Caput VI
*.
Alio tempore ducta est ad quen-
dani^^fluvium maximum, volebattiue trans torren-
tem transire in quaedimi, quae ultra ripam flumi-
nis erant, amoenissima prata vernantibusherbis,
et iloribus odoriferis^ virenlia. Nullus ibi pons.
nulla, qua transire posset, erat navicula ; unde
nimis erat ambigua, qnid agere. qno ire deberet
ignorans. cum snbito prospiciens videt elegantem
forma* iuvenem, quasi in aetate (luindecim anno-
rum super aquas fluminis a pratis ad se venien-
tem. Cumque iam prope esset, dextram ei porri-
gens nutu eam advocavit. Vocala super amnem
ascendit, el sequebatm- eum
^
admirans quod
siccis vestigiis super aquas
pariteranibularent.
Transacto
^
flumine, iiitraverunt in prata delecta-
bilia virentibus herbis, purpureis rosis, vernanti-
bus violis et omniniodis floribus suaviter redolen-
tia.Super flores in pratis ita leriter^ gradiebantur,
quod eos pedibus suis non conculcabanl. Sub
'
pedibus ambulantium
inconcussaestabant rosae.
Post terga transeuntium slabat
'"
herba stans
recta", sicut prius steterat, ae si pedes eoruni
eam minime tetigissent. Cum omnia illa prata
'-
C pertransissent,intraverunt in pomerium quoddam
magnum ot delectabile, generibus cunctis '*arbo-
ruin copiose replctum, in quo innumerabiles
'*
animae sanctorum.
inetrabili laetifia et exulta-
tione simul
'^
gaudentium
"\ quai-um aliae piir-
pureis aliae candidatis erant laureatae coronis,
rosas
'
et lilia, aliosque flores odoriferos in niam-
bus suis tenentes
'^ Aliae vero coronas
nonduni
habebant, sed inter
coronatas
inaestimabih
''^
claritate refulgebant, et coronas suas m
-" certa
spe cum toia devotione
gaudentes
exspeclabant.
In medio pomerii erat scala a terra in caoUim por-
rccta, per quam binae et binae simul
ascendebant
animae sanctorum. quas in
summitate
scalae cum
magna reverentia
suscipiebat vir quidam
scalae
superenixus ^\ veneranda
decoratus
camtio. can-
^
tamquam 3.
-
ambuhretS.
ambularentS - ' om. 2^--
super eam S.S.-"
exterrita ad. %i. advolaret I.-'eam 2.
- >'
{s.o.)nagraiitiam
tantaequesuavitalis
odoiem Ad.-
'2
om. 3.
'^
cruce 2. '* advolaret 1.
Cap
6
_'vni3.ilemdealiavisionei'.-^quoddwnl.
-
0. f. % 3.
- *
om. 2. - ^- eam ^. - (s- ^O
^"'- 3-
-
^
iransactoque
2.
~
leniter 2.
- ^ Sed 2. - " i.-anebat 3.
_ n
recte 2
- '
p. i. 2, 3.-
'
c. p.?.
3.-
'* erant orfrf.3.
_i6, 2._i6congaudntium3.-"rosis2.-/
t.i.m.
s. 2,
3.-
^^
inem.bili
3. - -
om. 3. - " supennmxus
2.
-
Novemh-is
Tomus 11.
didissimis indutus vestibus, amictus lumine sicul
vestimento. Attentis-^ oculis aspiciebat
^^
puella
sanctos ascendentes, et exspectabat ut, cum omnes
ascendissent,omnium ultima posl omnes" ascen-
deret, cum ecce vir subito
'^^*
desuper imminens^*
erat scalae, curn multi sanctonun bini et bini in
caelum ascendissent, scalam snrsumtraxit adse,
nec potuit ultra^' quispiam'** ascendere. Reman-
serunl itaque multi sanctorum in illis locis exspe-
ctantesadhuc"''tempus suae assumptionis^^^^^inter
quos erat puella Iristis et anxia, eo quod tamdiu
morata fuerat et cum ascendeiilibus inter primos
nonascenderat^'. Pavilulum itaque cumpertran-
sisset illos^'-. venit ad fontem amoeni.ssinium
lacteis aquis manantem.ex omni parte rotundum.
de quo egrediebantur quattuor inagna
^^
tlumina
per quattuor partes distinctis alveis fluentia, quae
totam illam terranr"** aquis suis abundantissime^'"
irrigabant. Aquae fontis illius liciuidissimae erant,
colorem laclis habentes, habiles ad polandum,
delectabiles ad inluendum. Ai-enae^'' lainquam
nix in fundo fontis albescebant.Superripamfon-
tis stabat arbor maxima, ex cuius ramis fonti ,
obumbrantibus acccssil liquidis gralia maior
aquis. Sub arbore stabat secus tibiam eius primus
parens humani generis, qui a pectore superius
omnes filios
^^
quantitate corporis superemine-
baf''. Indutus erat veste pretiosa, omnium colo-
rum variefate distincta. Ad contemplandum valde
delectabilis erat, quoniam in ea
***
erant onmia
genera colorum omniuin, quae*' sunt in terra.
Inconsutilis erat, desuper contexla per totum, sed
necdum tota contexta,necdum tota erat*-perfecta.
Quia tunica protoplasti. lot varielatibus colormn
sic distincte intincla,signincat,ut aestimo,totum"
genus humanum,totdiversis generibus liominum
in variis linguis et gentibus per tot saecula divi-
sum.quae tunc priinum tota ex infegro lexta erit,
et perfecta, quando completo numero fihorum
Adam. totum fuerit hoc saeculum consumma-
tum.
VITA
GAPUT TERTIUM
Visiones quas vidil B. Alpais de
s;loria beatorum.
9.CAPUT vn
'.
In siihlime fuit devataperaera,
ut aspiciens vidit uiexcelsis a longe capellam pul-
cherrimam,
quasi miro lapideo tabulafu fabrica-
fam. Adquam cum venisset, videbatur ei a foris-
nimis parva et humiUs et stricf a. Et cum introspe-
xisset, vidit eam interius tam longam el lafjmi, tam
amplam et oxcelsam, ut parvitatem
eiusexterius
inlucntil)us
incredibilis esset
magnitudo, quam
hahebat interiu.s. Erat autem interius in cu-cmlu
ner lolum tanla colorum
iimumerabilium
subtih-
ter depicta
varielate, ut semper
intueiitibus eam
.emper esset
desiderabilis^
ad intuendum. Erat
enim luna
puIclu*ior,
sole clarior,
tautusque
splendor in ea refulgebat, ac* si sol intra pai-ietes
ipsius
-^
cuin
omnibus radiis suis tofus sc mclusis-
set. Cum itaque
puella per fores '
infrospexisset,
2^attentius2.-^='spectabat2,3.
- " illos 2,
3.
-/
s. v.
nui 2
3
- ="
innixus 2. 3. -
"'
postea % 3. - ^^ qms^am
^3
1 ^^
a e
3 - =>" ascensionis 3.
- =" n. a. p.
2.-
=" eos
a"
3
-
maxima 2.
3.-
'
t. i. 2. - =" abundanter 2. 3.
-
3.;
quae add. 2.
- " profun.lo 9
- - =^uos add. 2 3.
-
3
excedebat 2.
3. - " eo 2. 3. - " qm 2. 3. - " e. t. 2.
-
"cap7-'Cap..x3.-^esseadrf.2.3.-3d.e.2,3.-
*
tamquan. 2. 3.
-1 seipsum arfrf. % 3-
(t s.) totum 2.
3.
-'^^'^^-
25
Vidit
Videt
Deiparam
et SS. Maria
Magdalt-
nam et
Acfjyptiacam
cum miiitia
caeletti;
DE
BEATA
ALPAIDE
VIRGINE.
10 Cafut
viii
'. Ducta fuil puella in unam
ecclesiaminquavidit
reginam misericordiaeregio
diadomate
coronatam
sedentem super sanclum-
altare, et^
tenentem in gremio suo filium suum
Doniinum
nostnnn
lesum Cliristum a. Cumque
orationi
suppiiciter
incubuisset anle filium Virgi-
nis et virginem
*
matrcm, vidit arborem "
pulcher-
rimam
ante
sanctum altare de terra nascendo
eLa-edientem,
candidissimis
florihus ornatam^.
duae.
sustentantes eam nmc ei i""*^^-
^TlVmia Arbor de lerra
surgcndo crescehat et crescendo
altare
inclinatam
ad
^^!'^",^";;^^^^^^^
tanta
facta^ et tam lata et alta, quod, ramis suis
194
vidit tres
venerandas"
personas in
hahitu
mulie-
bri,
coronisrutilitanlihus
eoronatas,
stan es anie
altare
sanctum.
Vestes earum
nive
oand.to^.
facies earum
<'
sole ciariores.
Quae vero m med o
stabat,
longe
pulclu-ior et
emmentior
cetens
erat. Nam ipsu erat
regina.
regali ex
progeme
orta'\cuius in utero
Verlnnu
Dei tactum est ca.o,
cui cum
debita
reverentia
famulabantur
aliae
.nstentanfes eam hinc et inde ante
sanclum
item
>"*pfr
aitare
''
coram
arbore,
onu.
tft
columbig.
a
B
eratMaria
Magdalene;
alia
ptiaca.Cumque
paululum
orasset
mclmata
leva-
vif^ sc et eam quae se a dextns
sustental)at,
vocavH
nominc suo'
praecipiens
ei et dicens :
Maria^'
Magdaleue,
exicito
adfores
ecclesiapet
coniemplare si forte
quosdam
prospexens
> a fons
adveweute.^''.E[
iterum se inclinans
prohxius ora-
bat. Illa vero abiit^". exiit et vidil, et cito reversa
est-\
nuntiavitque--bonum
nuncium-^se
vidissc
a longe maturo gressu
venientem
maximam pom-
pam
candidatorum
exercituum
laudantium
fduun
Virginis et glorificantium.
per quem in excelsis
Deo gloria esl
^*, el in terris
-'
pax hominibus bo-
nae voluntatis. Dum sic inclinato capite stalxit-"
ad orationem ante sanctum altare sancta Dei ge-
nelrix-', omnis illa caelestis
exercitus ordinata
^^
catcrva-^ hymnis canora
caelestibus,
capellam
intravit,et videntes stellam veri luminis. matrem
scilicetSalvatoris,gavisi
sunt gaudio magnovalde,
et in eius laudibus devotis affecfibus exclaman-
tes^^ineffabiliter exsultabant in Domino; et aper-
tis thesauris suis offerebant munera^' imperatrici
suae de corde puro et conscientia bona, et fide
non ficta pia munera sanctae confessionis, et de-
votae laudis, et piae devotionis, eo quod ipsa
erat porta salutis et via regalis per quam ipsi re-
versi erant in regionem suam. Intraverat autem,
quasi furtim cum illa gloriosa militia caeleslis
exercitus inter candidatos milites admixtus, homo
quidam''^ leterrimus, sordida veste indutus, qui
veniens cum timore et tremore ante matrem mi-
sericordiae toto corpore prostratus, ante pedes
eius humiliter veniam precabatur. Quem illa se-
vero vultu respiciens, durius increpabat : cur
deformis et sordidus cl
^^
niger et flagiliosus inter
invitatos non vocatus nec^* vestitus veste nuptiali
venire praesumpsisset. Tum ille flens largiter, et
-*
eiulans multum perseverabat pulsans ad ianuam
misericordiae, et ideo per lamentum paenitenliae
percipere meruit fructum indulgentiae. Advoca-
trix^'^ enim peccatorum in fletu perseverantem,
et ex toto corde paenitentem benigne suscepit, et
beato Benedicto docendmn tradidit, et custodien-
dum. Quem cum ad eius imperium in custodia
sua^*^ suscepisset dux et pater monachorura, om-
nesillicaelestis curiae cives, praecedente regina
sua, aulam caelestis regis'*' sunt ingressi, laudan-
tes et glorificantes Deum, qui peccatores vocat ad
paenitentiam, et paenitentibus tribuit remissio-
nem
*
peccatorum.
E
in excelsum
crescentibus, caelum, ut ita dicam,
ecclesiae
crescendo iam* pcnetrarc tentabat. Sed
quia tam firmum erat tamque robustum. quod
non poterat duritiam eius ut arbor transiret cre-
scendo
penetrare, coacta est, voutae, ut ita dicam,
ecclesiae
duritia resistente. ramos suos, quia satis
satisque
crescebant in alfitudinem", deorsum ad
terram
deflectere
'-. Cumque sic arbor terrae ra-
(Ucibus
inhaereret, ex una tibia surgensi per
totam ecclesiae voutam. quam altitudine sua
attingebat undique"
seipsam in amplitudine di-
latabat, et sic ramis suis inferius ob duritiam
voutae reflexis. totum ecclesiae pavimontum in
circuitu per totum undique cooperiebat. Erant in
arboreis ramis innumeri lloresodoriferi, oxterius
liliis candidiores, et intcrius aliquantulum
>^
purpurei. tantae suavitatis odorem habentes,
ut odoranti'*
numquam gignerent fastidium.
Floresmanucapere"
virgo'8 tentabaf, sed ten-
tantis manum pariter et tactum flores cito resi-
lientes fugiebant
'^ Gumque in florum contempla-
tione
delectareturvirgo-^admirans
quodnullum^'
manu sua comprehendere posset, innumerabiles
columbae nive candidiores de caelo super arbo-
rem descenderunt, flores universos studiosissime
coUegerunt, et in caelum omnes detulerunt.
II.Caputix^
hidomumcuiusdamgrandacvae
ferainae, quae vicina erat matri suae, duxit ange-
lus suus animam puellae. visumque est
^ ei quod
angelus aniculae illius animam illius
^ de corpore
suo, scisso ventre, extraxit \ et puellam et ani-
culam in caelum ante matrem Domini duxit, ante
quam erant pueliae suae regalibus
indumentis
nive candidioribus decenter ornatac. Quae anf e
sedem Virginis matris canebant canticum novum,
quod^ nerao dicere poterat aut intellegere, nisi
iilae virgines solae*, quae in honore^ beatissimae^
virginis^ illud cantabant. At ubi regina misericor-
diae vidit
'"
virginem Aupes, et vetulam illam.
quam" angclus adduxerat, eminus stantes
'-,
praecepitut choro psallentiumsociarentur et cum
eis psallerent
'^
et cantarent
'*.
Quae mox ut
sociatae fuerunt eis, statim et
'^
Spiritu
sancto
edoctae canlare cum illis
**, coeperunt canticum
illud novum et ineffabile, quod antea nec nov e-
rant, nec intellexerant. Cumque parvam
moram
ibi cantantes fecissent, praecepit angelorumdo-
mina angelo qui eas adduxerat, ut animam virgi-
nis Aupes reduceret ad corpus suum ", animam
Videt viduam
grtindaevam
in caelum
euttim.
i
reverendas 2, 3.
s. a. % 3. >
erant 2, 3. - "
exorta
2, 3. >2
altera 2, 3.
's
maruni 2. '*
altera % 3.

>''
elevavit 2, 3. -
'o
n. s. v. 2, 3. ^
om. 2.
pro-
spidens 1, 3. " vemenles2.

3"etfldd. 2.

"'oM.S.
" nuntiavit 2, 3.
n. b. 2, dicens add. 3. ^i
^,,,
2, 3. - 3"
est adfl.
% 3. ^"
staret 2, 3. - "
sanctae D. geni-
tricis 2. ~ -
candidata % 3. ^
militia % 3. ""
om 3.
'
om.2,3. - 3^q. h. 2. - "
om. 3. - '
(v. n.) om. % 3.-
"*
advocata 2. ^
om. % 3.
s^
(c. r.) regis aeterni 2, 3.
""
omniuni add. 2.
Cap. 8.

' cap. x 3. om. 2. 3


om. 2. *
om. 2.
6 a. V. 2. oneratam 3. ^ est add. 2, 3. (1. et) om. 2,
3.
B
i. c. 2. 3.
i"
e. d. a. ut t. 2, 3. >' altitudine 2,
3.
'^
inflectere 2, 3. ''
in ramo3 a<ld. 2, 3. '*
u. a. 2, 3.

'^
a. i. % 3. 8
odorati 2. '^
carpere 3. '^ {c- v.) v.
carpere 2. "
refu^nebaat 3.
'"*
om. %
3,
*' eorum
add.
3, in add. 2.
Cap. 9.
'c.ip, XI 3.

-om.^. 3.
^'aaim.
an.il.
3.
* (anic.-extr.) anic. eius de corpore suo cxtr. animam 2.
^
quem 1. "
s. i. v. 2, 3.
"
honorem 2, 3. ** semperque
add. 2. 3. --'' Muiaawiri. 2,3.
"
om. 2. 3.
'^ cum
illa add. 2, 3. '^
(,,, %
3. _ la
(soc.-psal.)
consocia-
rentur et psallerent 2. '*
decantareat 2. "* {soc.-et)
eis
soc. f. 3.

'" cum i. cant. 3. "


ad c. s. r. 3,
vero
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
195
A
vero vetulae inter psallentium virginum choros
perpetuo niansuram
'"
relinquerot. Pudere coepit
virginem et taedere quod. anicula inter rogias vir-
gines in thalamo reginae caelestis remanente.ipsa
redire cogebatur ad vitam '^ non quod gloriae
illius invideret, sed quia de corpore mortis huius
liberari, et in illa aeterna laetitia cum caelestis
agni sponsis
-"
in aeternum commorari, votis
omnibus desiderabat
-'.
In ergastulum igitur sui
corporis''- ingressa, matrem advocat, precaturque
ut praedictam aniculam ad se citius introducat,
quasi de visione, quam viderat, ei congratula-
tura ^^.Gui respondit maler sua.iam eam abiisse,
dicens : Quia tertia dies est kodie, quod mortiia
est
^*
et humo condita. Et haec procul dubio erat
dies illa, in qua virgo viderat angelum animam
vetulae iUius de corpore
^^
extraxisse. Qua die,
sicut iam dictum est, introduxerat
^^
eas angelus
pariter
^'
ante conspectum beatissimae Dei geni-
tricis semperque virginis Mariae.
per quem
animae
tranneunt.
B
ANNOTATUM.
a Haec est genuina forma istius visionis quam
tam miro modo deturpavit Caesarius Heisterba-
censis. Cfr.
supra, num.8,p. 109.
CAPUT QUARTUM
Visiones quas vidit B. Alpais de
suppliciis reproborum.
E
Videt virum,
mente
captum,
aquis mergi
et ad
infernum
descendere.
i
12. Caput X
'. Homo quidam daemonium ba-
ben3-,insanusfactus.dentibusstridebat inomnes,
morsnm minabatur onmibus.et ideo a custodibus
suis vincuhs mancipatus est, el fromens et fren-
dens, satis mirabiliter
^ torquebatur a daemone.
Cessavit ad horam callidus hostis torquere mise-
rum. ut quasi recedenti similis ex improviso re-
diens citiuseum
subvorteret.Custodiebaturremis-
siusacustodibus.quiadeinfirmitatesuavidobatur
ahquantulum convaluisse. Gustodibus autem
^
circa emn dormientibus, venit diabolusad ostium
domus, et eum proprio nomine vocavit dicens :
Surge cito, veni, seqnere me. Respondit ei miscr :
Exspecta mepauhdum^, iam te sequar.Ei sm'gens
humeros palHo suo
" cooperuit, et per medios
custodes exivit tacitus de domo, et continuo duo
teterrimi daemones per ambas manus illum
appreliendentes, usque ad quendam
fluvium. ce-
leri cursu deduxerunt.Voluit
ipseUavari in aquis,
et timens ne palliu!ii suum sibi quis furaretur, si
super ripam fluminis illud
dimitteret ",
domum
illud rettulit et dimisit, ct rapido cursu rediens ad
fiuvium se in aquam
'"
praecipitem
dedit, et sta-
tim submersus obiil
". Eius animam mox innu-
merabilis daemonum
multitudo
'-, qui deformi
facie et squalida teterrimi erant, et aspectu hor-
ribiles, eum
'
rapuerunt, et eum
'*
alter ad alte-
rum inter se iaciebant ; et in altum per aera voh-
tantes deferebant eum ad tormenta
gehennalia
sine fine cruciandum.
Cumque virgo ad seipsam
reversa visionem islam pluribus rettulisset, die
vm
notato, villulam, in qua res gesta fuerat, adierunt,
gestae rei ordinem sollicite requirentes
'^
-. et eo-
dem die, et eodom modo rem factam fuisse pro
certo inveneruiit, sicut a sancta puella audierant;
et quod magis adnuVandum est, a loci illius incolis
audierunt hominem illum insanum, cum iam ad
aquam venisset, pallium suum domi retlulisse, et
eum
'
postea rediisse ", eodem
'^
die in aqua
submersum fuisse, quo beata virgo animam eius
vidit a daemonibus per aera deportari
'^
ad tor-
menta, et rem ita gestam ex ordine sine dubio
invonerunt, sicul ab ea didiceraul.
13. Gaput xi'. Ducta fuit ad quendam pon-
^''o ^*
tem ferreum, sub quo erat stagnum aquae maxi-
'"*"'^
^71.!"'
mum ^, fetentes habens aquas, et putridas, et
spissas ', et ad modum iuti palpabiles, et
*
defor-
mes erant ^, et horribilesvisu, colorem
*"'
habentes
teterrimum, el in modum ignis urentes. Ibi erat
lletus et stridor dentium, planctus et ululatus
plangentium ; ibi gemitus et lamenla miserarum
animarum audiebatur, quanim infinitam multi-
tudinem variis afficiebant tormentis immitissimi
daemones in aquis iUis amarissimis. In capite
pontis stabat homo quidam
'
nudus, loris ferreis
ad stipitem ligatus.Transibat* per desuper" pon-
tem innumerabilis muUitudo tam peditum. quam
equitum defunctorum, qui pro peccatis suis variis
afficiebantur poenis. Unusquisque transeuntium
gladio, vel lancea, vel cultello acuto. vel fuste,
hominem illum ligatum uno ictu percutiebat.
Qui vero gladio et fuste carebat,pugno suo percu-
tiebat.quos ille ictus ciun omni patientia sustine-
bat, et huiusmodi poenam pro peccatis suis, patie-
batm-
'".
Cum multitudo Ula fere tota pertrans-
isset ultimus omnium transibat
" homo quidam,
qui in vita sua
'^
praetor exstilerat et in otficio
praeposilurae Deum muUipIiciter
'^
oftenderat,
et ideo in poenis iUis peccata sua luebat. Quia
tamen in vita sua Deum suum timuerat et dilexe-
ral, et
'*
pauperibus Christi cum carilate sancta
multa bona largitus fuerat, post peractam
'"
paenitentiam
misericordiam
consecuturus erat
a Domino
'^.
Cum hic post omnes ultimus trans-
iret, exierunt de aquis illis fetidis innumeri dae-
mones teterrimi corvis similes.et per omnia corvi-
nam speciem habentes. qui citius super pontem
advolantes.unguibus et
rostrispraepositum
illum
inter se diripiebant, et miserabiliter eum disse-
cantes,inaquamtrahere
miserum et praecipitare
tentabant.
Tcrritus ille metu poenae exclamavit
continuo, voce magna dicens: iSancfa Maria,
adiuva me ", sancfa Maria,
succarre misero,
sancta Maria '^ iuva pereuntem, sancta Maria ",
periclitanti cotifer
auxiUum. Et ecce duo angeli de
caelo subito
descenderunt, a malre
misericordiae
ad
succurrendum
misero missi. qui, multitudme
corvorum
eflugata,
praepositi animam ante regi-
nam caeli
-'
ad gaudia paradisi
detulerunt, cums
fuleliter
postulaverat et
impetraveral
auxilmm.
14 Caput xu
'. Trium
foeneratorum
animas
vidU in poenis
gehennalibus
flammis
ultricibus
Trium
foenrrato-
rum ridet
>
manendam % 3.
- "
in vita % 3. - ^' elecUs sponsis
agni %
3.
- "
desidemret % 3. - ^^ c. s. 2. - " grati.la-
tura 3.
- --*
om. 1.
-
eius add. % 3. - ^" introdux.t2. 3.

'^^pariler idem ancelus2,3.


Cap. 10.
- '
cap. sii 3. -
et add. 3. - " miserabihter
% 3.
- *
suis 2.
3. - ^ paulisper 2, 3. - suos pallio ^l.
-
'
om. 2.
-
incaute add. 2, 3.
- " relinqueret 2, 3. -
m
a. se 2. 3.
-
et drf.2.-
'^
m. d. 2, 3.-
'^ violenter 2,
3.
- '*
eam 2,
3.- ' inquirentes 2. - ' om. 3.
cum 1 -
re-
disseta.-
*8
eodemque
3.-
' portariper
aerem 3.
Cao 11
- '
cap. xm 3.- " magnum 2. - = (et s.) quae
snissaeeraut 2,
3. - *
om. 2. 3. -
'^
om. %
3.
-
odorem 3.
dio.)
patielmlur om 1. 2. - " pertransibat 2 3 - '^-
Q J iMu mulUs 2, 3.
- '* (tim.^t) tim. et d. 2,
suum
dil ettim
3.-'^pi-aepar"tam3.-'"m.aDommoe.c.2.
ti a Deo c
3
-'
o..3.
- '^ Dei genitrix 3.
Dei gem-
Jlrfr-'^rirgovirgiuuui2.3.--caelorum2,^
Cap.
12.
- ' cap. xiv 3.
uri
fierniciet.
196
,.i :
primus
quorum
=
subito
raptus
cst a daomo-
nibu , et quasi ex
improviso
est
sopultus m
ii^r-
nnm.
Secundus in
inf.r.uitate
pos.tus do
pocuu a
sua daro coepit
' elecmosyuam
pauponbus.
AU-
qua..tulum de
iuf.rmitato^post
abquot
d.cs cou-
valuit, et
quod
immiuebat
^ mort.s
per.cu um,
evasisse se
aostimans.
ab
olee.nosyna
qua.n
incoeperat
', instiganto
avant.a,
cessav.t.
I..valc-
scouto vcro itorum
inn.-milate.
defm.ctus
est et
in infornum
sepultus. sed tuuc sero*
coep.tm.se-
rum
pao..itere,
quod ab
eleemosyna
eroganda
tam cito cessaverat ; sed iam
fructuosa
uo.i erat
pae.ntoutia, quia in nocte
porpetua
pos.tus .am
oporari uon pote.-at.
Pecu.na..i
suam, qi.a.n ad
usuram
dederal,
tu.ic bo..o
.-ocipiel^at cum
deb.to
foenore;nam
ex usuris suis lucratus
est ignem
DE
BEATA
ALPAIDE
VIRGINE.
locum
illum
circumquaque
replebal odonfera et
suavi
flagrantia.
, ,^ , ,
. ,
16 Ca.'Ut x.iii '. Adducta cst ad quendainab-
im.
eremitani,no.nine
Foubcrtuni6,.T.ulierinsana
daeinonimu
babu.is.
Slridobai donlibus, spuma-
l)'at salivis
deflueutibus,
totusque fremebat ot con -
turbabatur
in ea spiritus eius; (luia miserabiliter
aflligebat
*
ea.u
spiritus malig.ius. Denique
'
praocopit ei vir sa.ictus in nomiue Do.nh.i noslri*
lesu Obristi,
sig..o crucis cdito. ut de .nuliercula
egredoretui-.
Gui sic per os feminae .-espondit
spiritus
im.uundus
^
: Fouberte, Fouberte, multum
me vexafis ^, imdtum me affligUis, tu e.t alius ere-
miia, qui dicitur
Guilhhnus c de Flotenisd et san-
cta femina de Cudot. Nisi vos tres per
"^
orationes^
vestras
*
mihi
restitissetis, multos de christianis
D
landat
tanctitatejn
6
Alpaidis,
h
Gilberto
tremitae
ignem aeterimm
dctrusus, in quo
cruciabitur
usque ad finemsaeculi,quia
pccuniam, quam per
usuram lucratus ft.erat, non reddidit bis, a quibus
eam male" acceperat. In die vero iudicii.quando
'"
resu.Tipto corpore
resurrexerit,flammasiilas
eva-
dct, et ab illis liberabitur poenis, nec tamen
magnum postea
"
refrigerium, aut gaudium ha-
bebit, quia numquara lenebris carebit a.
ANNOTATUM.
a Hic deprehenditur vestigium opinionis quae
aliiiuamlo viguit inter veteres fheologos, docenfes
tniligatum iri pro quibusdam reprobis poenas in-
ferni. Tempore praesertim, quo scribebat noster
aucfor, docehafur hnec sentenfia. Cfr. Petrum Lom-
hnrdum, P. L., tom. CXCII, p. 950-1 ; Gulielmum
Altissiod., Summa aurea, tract. 14 ; Amulonem
Lugdun., P. L., tom. CXVI,p. 92.
CAPUT QUINTUM
Variae aliae revelationes.
15.Caputxiii'.Eremitaquidam.nomineGille-
minas tuas nequaquam timeo ;sed per rirtutem Cru-
cifixi
tihi impero ", ut de creafura Dei sanguine
suo redempta velociter exeas. Ad haec diabolus
clamans et multum discerpens eam, de femina
exire coactus est, et sic, quamvis invitus, per os
mulierculae illius, testimonium perhibuit sanctae
virginis
"
et duorum illorum
^^
eremitarum meri-
tis et reliprioni.
17. Caput XV \
Diabolum vidit puella venien-
tem ad se in specic canis nigorri.ni
*. Gumque starot
antc eam^.in formam terribilis tauri seipsum mu-
tavit. Ardebant oculi in capite eius*, quasiscin-
tillae cai-bonum ardentium. Stridebat dentibus.
defluobant salivao per ora spumantia, volebat^
terrere puellam
"^
minans eam' cornibus^ impe-
tere*'. Gui^^virgo Ghristi munita signo
" crucis,
fiducialiter sic locuta est, dicens : Quidvis? Quid
quaens?Auf unde, vel quis es ^Kr^Respondit ille
'^:
Ego sum ille qui semper sum in lahore et aerumna,
et tormentis semper crucior innumeris, magnos
sustineo cruciatus, et adhuc maiores tolerandos
exspecto. El cum haec dixisset, tamquam fumus ab
oculis
'^
evanuit.
18. Caput XVI
'.
Venit ad ea.n if e.'um in hu-
mana specie, multis oneratus phialis. qi.ae plonae
quam iub
specie tauri
impetit,
*%r. \jni ij I .1111 . i-ii V.III11U v^uiui<.iii, iiuiiiiiiv, uiiiL. II 1(1 11(1 ^ijc^it:, 111UII.IS uiii^i (i,li.io ^iiiuii-j. i-ji.i.v.
c--
ft-emitae
^yQ^iyj^
2
^j^ ^jp g^jjg religiosus, mil.i bene cognitus, erant pestiferis potionibus. Procerus autem erat
videi
cilicio ad camem indutus, lorica ferrea super ingens^corpo.-e^ et deformis, exlenso collo,squa-
cilicium dic noctuque induebatm-. Hic cum die lidafacie*et horribilisaspectu. Oculi^eiusad mo-
qiiadam liniribulo accenso, ecclesiam suam intus
sub forma
vero mtdici
conatur
decipere,
angelum.
et Ibris^ tliurifica.et, vidit sa..cta puella angelum^
praecedentem illum ", thuribulum aureum haben-
tem in manu sua, et capellam ere.nitae intus el
deforis in circuitu per totum tluirificantem.Vesti-
menta oius erant
*
alba sicut nix, mirae claritatis
et pulchriludinis erat species vultus eius. In thu-
ribulo, quod ma.m gestabat. discurrebant scintil-
lae ignis ardeutis. ot dc igne egrediebatur odor
"
inaestimabilis dulcodinis et suavitatis
; qui lotum

p. q. 3. in add. 2, 3. *
sua add. 2. ^
eminebat 2, 3.
crogare pauperibus add. 2, 3. '
coeperut 2, 3.
8 om. 2. - " (s. t. s.) tvmc 3, lum sero 2.
om. %
3.
'"
cum aliis mortuis add. % 3. "
p. m. 3.
Cap. 13. ' cap. xv 3. ^
Gislebertus 3.
deforis 2.
3. * Domini add. 2. 3. ^
eum 2.
om. 3. '
(ing.
od.) eriit od. egrediens 2,3.
Cap. 14. > cap. XVI 2.
a
et diucerpebat add.
% 3.
3 deiude 3.* om. 2.
-'
om. 2
vexastis 3.'
sanctas add.
2,3.

et praedicationes add. 3.
et praedicationes
fldrf. 2. >"
sanctae add. 3. "
om. 2. a
ont. 2.
dum ignis ardentis scintillabant. Aliquantulum
inliorruit cor vu-ginis de visione terribilis hominis
illius^, et terrore nunio concussa per dies aliquot
ex horrore visionis aegrotavit. Ausus est enim
impudontissinms daemon eam admonere, ul de
voneniferis eius potionibus'' biberet, dicens quod
si consiliis suis voluerit acquiescere, et de potio-
nibus suis potare, a cunctis infirmitatibus suis*
eam liberabit, et corporis sui vires omncs ei resti-
tuet:ot sicut ceterae mulieres, accepta
potione,
" ingeram 2. 3.
praecipio % 3.
""'
Aupes add. %
3.
>om.2.
Cap. 15.
cap. xvii 3. "
nigri 3.
^ specie canis re-
licla mtd. 2, 3. 8
i. c. e. o. 2.
'''
volebatque 2. " eam
add. 2. -
">
om. 2, 3. "
eam add. 3.
puellam add. 2.
"
cura 2. "
siguaculo 2. 3. '^
om. 3. *"
eius add. 3.
Cap. 16. >
cap. xvm 3. (e. i.) om. 3.- niger add.
3, (proc.-nig.) ipse erat niger corpore 2. * facies eius 2,
3.
^ in capite add. 2, 3.
i. h. 2, 3. ' suis pot. % 3.

"
om. 3.
manducare
T
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
197
f/ sub
specie
angeli
impellere
ad se
adorandti'-
B
A
manducare poterit el bibere quoscunique cibos
liuinanis usibus aptos. Gognoscens puella per in-
babitantein" Spiritus sancti virtutem fraudulenti
(iaemonis insidias, noluit acquiescere eius consi-
liis**', sed sprevit oum cum" potionibus suis, et
invocato nomine lesu, disparuit bostis verecundus.
19. Caput XVII '. Transformavit se spiritus
malignus in angelum lucis, ct venit ante vu'ginL'iu.
coepitque eam magiiis laudibus attollere, singu-
larem eius vitam praedicare, et magnificare eam
dicens^ meritis et virtulibus non esse ei parem-^,
et ideo nimiscaram* etdilectam Deo, utpote quae
supergredicns'"' hominem angelicam vitain (tueit'"'
in terris, et in liac mortaUtate solo corpore con-
stituta, conversatione sancta et assidua' contem-
platione tota sit in caelis, sed quod solum tibi
deesft, inquit, adora me, ut cara sis mihi
**
et di-
lecta, H^' et ego sim Deus tuus, et tu fieri possis
amica mea. Ad baec virgo tacita intra se coepit
cogitare el
'"
dicere quod non erat " hic spiritus a
Deo, qui eam non ad humilitatis custodiam, sed
ad superbiam elationis '-, tot et tantis laudibus
atiollendo, provocabat. Siinukiue'^ cogitabat in
corde suo quod non erat iUe Deus,cum ei dixissel:
Adora me iit sitn Deus tuus, quia koc solum deest
tibi
"
; cum ipsa singulis diebus verum Deum ado-
raret in spiritu et veritate
'^.
Nam si ipse. sicut
mentiebatur, Deus esset, hoc ut adoraret eum
">
puellae non deerat, quae Deum
" verum cotidie
adorabat. Nec dixisset ei : Adora me, quia hoc so-
lum tibi deest, cum si Deus esset. ab ea se cotidie
'**
adorari cognovissei. Ex his igitur"* coniecturis,
revelante Spiritu sancto, coniciebat eum esse spi-
ritum
-"
fallaciae ; nec voluit ei credere, quia men-
dax est, sicut-' et pater eius. Qui mox, ut fuit
deprehensus. fugit- ab ea confusus. Multoties
conatusest hostis antiqims iile^^ sanctam puellam
falsis promissionibus decipere, variis imaginatio-
nibus-* subvertere.Sed virgo Clu-isti "
ncc terro-
ribus concutitur, nec blandimentis seducitur, quia
in vera caritate et humilitate radicaia, supra fir-
mam peiram-.
Christum, firmiter est aedificata
el" fundata. Uiide quanto crudelior in eam-"
saeviens insurgit inimicus. tanto datur ei de ty-
ranno gloriosior-"
triumpluis; quia dum per gra-
viora^" Impetit tentamenta,
victoriosior datur
vincenti corona. Nam ciuanlo stat in tentatione
:
fortior, tanto iiabetiu- clarior^' in lionore. quia
dum crescit pugna, crescit et='-
triumphantis co-
ronaet^ gloria; dumque
pugnantis
triumphus
imdtiplici teiitationum
genere, inimico tentante,
adornatm-, boc agit inimicus vel invitus ul dum
semper pugnat, et semper
vincitur^*,
coroua
puellae triumpbantis
semper
augeatur
". auxili-
ante Domino
^''
lesu Christo. qui cum Patre et
Spiritu sancto vivit et regnat^' Deus, per omma
saecula saeculorum. Amen.
Explicit liber
tertius'**'.
ANXOTATA.
a Hhhc dixit v. v. Tridon, Vie de S'" Alpais,
p. 561, esse Oulielmum Sempringameusem, de qito
in Act. SS., ad. d. 4 febr., tom. I,
pp. 567 sqq.
Huic opinioni assentire non possum, licet definire
tiequeam quis fuerit ille Guliehnus.
b />e Fouherte quaeras interpraetei-missos ad d.
2 auy,, tom. l,p. 108.
c Gulielmus, ex militefactus monachus apud
S. loannem Senonensem, tnortuo Gilberfo anno
1159, abhatiam regendam suscepit. Anno vero 1169
munere functus, secessit Flofenum, ihique obiit
1180. Cfr. De Maulde, Notes historiques sur
rancien prieure de Flotin dans la foret d'Orleans,
pp. 4,6,7,23.
b Pertinet ad paroeciam Nibelle, m distridu
Beaiine-la-Rolande. in praefeetura Loiret. Patron,
op. cit., tom. JI, pp. 328, 364, 370.
LIBER QUARTUS
Incipiunt capitula libri quarti'.
g
Gapitulum primum^.De diabolo, qui^ in humana
specie fmgensseesse* medicum venit^, et de dua-
bus columbis, quarum ope et auxilio liberata est*.
u.

De eo (juod
"^
media nocte tres soles vidit
in caelo, qui facti sunt unus sol et ille unus sol
factus est homo.
lu.

De duobus senibus, qul ostenderunt ei


fontem, de quo egrediebantur quattuor fluinina.
IV.

De iuvenibus quos vidit in poenis consti-


tutos, inter quos quidam acrius torquebatur.
v.
Miraculum quomodo Eucharistiam* inte-
gram sumere^ consuevit.
VI.

De Richardo presbytero, super cuius
tumbam"^ vidit columbam" descendere.
VII.

Item revelatio quae facta est ad eam de


presbytero de Cudot et de quodam presbytero
Carnotensi.
vui.

De maiore cuiusdam villulae, quem vidit


post obitum suum nigris indutum vestibus'^.
IX.

De eo quod in spelunca quadam tene-
brosa vidit capitulum daemoniorum ante princi-
pem suum celebrari.
X.

De innumeris daeraonum turbis quas in
singuUs
religiosorum monasteriis vidit
'*, cum in
^
singuUs
civitatibus aut oppidis non videret nisi
duos tantum
'*
daemones.
XI.

De eo quod quaedam spiritualia
''*
ali-
quaudo puellae, in sua simplici
"^
natura, ali-
quando per quaedam corporalia signa demon-
strantur.
xii.

De eo quod huius sanctae virginis meri-


tum,et
sanctitas
'^
revelata est in somiiis cuidam
monacho fere decem aimis antequam de ea
sermo
hixberetur
"*
in populo.
xi.
^
De eo quod vidit Dominum
'"
sedentem
super tlu-onum
igneum.
"
in se add. %
3.
- '0
c. e. 2, 3. - " venenalis arfrf. 2.
3.
Cap. 17.
- '
cap. X.X 3. -
"^
d. e. 3. d. eius 2. - (e. p.)
angelis non esse imp^irem 2, n. e. ang. mip. 3. -
esse aflfl..
%
3 - "
super^adiens % 3.
- ducat 2 3. -
m.
2^
-
^om. 2.
-
ol 3,
- -
c. i. se c. et %
c. .. se cogilat ona 3.
- >'
om. 2.
- '
superbiae
elationem 2. - ' suaul el 2.
3.
- -
t. d. 2.
3.
- -
d. s. D. V. in s. et v. a. 2. 3. - -
Deum
adorareta, 3.
- - Dominum 2. 3. - '^^t^^I^^^^.^.^^^i;^
^
3
- >>
ereo 3
-
s. e. 2, 3. - ^ om. %
3. -
"^ d.scess t A
3:-"i a
2;3.-illudcre
n>agnis
terroribus
concutere
divcrsistentation.busrtrf<i.3.
^" ^. v.^o.
,
, a
%
3.
- "
(aed. et) om. 3. - (m e.) om. 3. -
g.
d. t. A
3
-30
eam add. 3. - ="
c. h. % 3. - om. % 3. - " (c. et
om 3.pugna vel2.-
"semperarfrf. 3.

"' augetur l.Cs.a.


augeatur
3.
-
nostro add. 3. - " gloriatur2. -
(ex. 1
t.) oi.2.
^ , *.. o
Tit et Cap.
' (inc.-quart) om.%
* nwn. m tff i--
3
ad ea.i. add. % venil ad eam add. 3. - * om. 2. 3. - * om.
** 3 -sitab eo 3, ab eo mW.2.
- ' in add. 3.
-^ tolum
arfrf.2.3.--suscipere
2. 3. - numuIumS. - " de caelo
rfrf
3
_- is
hic liiul. om. 1.-
' V. m. J.- t. d. 3.
^^
spiritualium 2.
3.-
secuta add. 2. sicuU sunt drf. 3.-
.7 conversationis
sanctitas %
conversatio d. - ullus de
eah.s.3.uUush.deeas.
2.-D. V.3.
rrA
DE
BEATA
ALPAIDE
VIRGINE.
'^

-mata
nis totus
factus est locus
;
quae mutua caritato se
D
XIV.

De
muliere
quae
mentis
ipsius
san
_^
^^
jnviceiu
aniplexantes tani rostris quam
'
- ' -
"-*'""
dibus
alternatim sibi iucundo colludebant.
In
omiuni
p
^yj^j.uin
contemplatione
dum iuluula
'''
defi-eret
oculos^^
altera^'
illarum propius accodons ad
vireineni,
rostro suo posito in auriculam eius, iiis
verbis
consolabatur
cam
^^
: Ne iimeas, ancilla
Christi,tieqiie
inimiri ferribilis terrearis aspeciu 2,
sed ceria /ide
^**
et firma
spe confiik in (ilium Vir-
ginis, cuius
praecepto
veninms ad auxiliandum
tihi
quifiue^^ ad te
consolandujn
^'
miitere nos^^
dignuiHsesi de caelis^*. His dictis, invitus coa-
^ ,,
. i. .^rl^iimrtnP viHet
ctusque
aufugere
'^
esl diabolus de domo
S Trinitalem
Eliam
et EnOCh
nuis. et subito facta est cum eo mullitudo innu-
- '
I ^ nierabiiiuni
daemonum,
qui omnes defornies
et iterum
poenas
reproborum
198
X-
est
"
a
1-aiiguoro
fistulae.
vv

De iuvene
aegrotante
cuius
revelationem
cognovit
-'.

Jipt" oculos",
altera
" illamni piopins accedons ad
vy,
-Deeoquodsenumquamraptamdicai
aut dicenti
consontiat,
quamvis
semel-
s,b> visum
^i" a
suam de
corpore
-
egressam
tese
etHerumin-
illud
inlroisse,
et de
qualitate
animae.
CAPUT
PRIMUM
Drntw
iDcipit liber quartus
'.
Capitilum-
PHiMLM.
- Bcnedictus
Deus, et
conaTdia. pater Donm.i nostri lesu Cliristi. pater misericor-
boJo
diarumetDeus
totiusconsolationis.qui
consolatur
decipere eam,
f^j^^,,i-^^
a
guam in onmi tribulatione et angustia*.
causoMio-
^j,jj,yij,tJoem enim et dolorem
invenerat anima
TJZ'
ipsius ^ et circumdederant eam undique dolores
duarum et
passionos tam animae, quani corporis,et msi
cohtntbarum.
Dominus
misericordiler
^
respexisset, et adiuvas-
set eam^ forsitan, immo sine forsitan,
inimicus ab-
sorbuisset
eam.Circumdederunt
enim^eam mala,
quorum non est numerus, quia super capillos
capitis sui multiplicati
'"
sunt" dolores
'"
ipsius,
et cor eius dereliquit eam. Et ecce liostis anti-
quus'^ aptum deceptionis tempus se putans inve-
nisse, assumpta forma liumana, venit ad eam in
specie et liabitu mcdici, tenens in nuum sua va-
sculum unum, pestiferis polionibus plonum, et
affatus est eam in hunc modum : Audita fama
de te, qtiae longe lateque per mulia
*
loca diffnndi-
fnr,didiciper revelationem multorum
^^
infirmita-
tem tuam, et languorem quem
^
pateris, ideoque
misertus tui et dolori iuo compatiens, de longinquis
provinciis ad te curandam adveni. Sum enim peri-
iissimus medicorum ; utpoie qui vim et naturam
omnium herharum opfime noverim
"
et radicum;
et si bibere volneris,quem tibi in hac ampulla attxdi,
potum
"
medicinalem, recipiet sim dubio confestim
caro tua snnitaiem. Inhorruit cor virginis ad aspe-
C ctum'" deformis et imnuuidi honiinis'-" ; avertens-
que oculos suos ab eo ne videret
-'
ampHus vani-
tatem, respexit in alteram parlem secus parietem
imaginem quandam
--
crucifixi, quae iuxta lectu-
lum oius posita erat'^^. Quam cum vidisset, ascen-
dit in cor eius memoria dominicae passionis,
quam pro tribulatione sua penitus oblivioni tra-
diderat. Et dum pia mente passioneni recolit
Salvatoris. descenderunt sul)ito de caelo super
lectulum eius duae columbao nive candidiores, et
e vicino consedermit tam prope virgini appropin-
quantes. ut eas si vellet manu
-'
capere posset. \n
aviculoruni advontu caeleslium serenus et secu-
rictus trahendo,
dentibus stridebant
'
in oam, et
torvis
luminibus eam respicientes, in modum
murilegorum
subsannando cachinnantes exsocra-
bant
advorsus eam^^
Insurrexerunt columbae
adversus
nefandos spiritus'*" in adiutorium virgi-
nis, et confeslim
dissipati sunt
*^
immici eius, et
fugerunt cum turbine et nebula magna
*
omnes
qui oderant oam a facie eius ; ipsa vero cum fletu
E
gaudens
*^
et lacriniis Domino Deo
*^
gralias
agebat, qui
**
liberaverat eam de manibus ini-
micorum suorum.
2.CAi'UTU.
-
Per idem tempus dum anxiaretur
cor virginis in multis quae circunidedorant oam
'
pressuris ot afllictionibus, clamavit ad Dominum
'*'"J'"j!^!^'"
cum
tribularetur.et exaudivit eam de tribulatione
'*"'
'""
Vidtt
S. Trinita-
triplim
-
...
8'ilia et incar-
sua misericors. el miserator Dominus, et visitavit
nationtm
eam quadam nocte, quae dominica Iiabetur \ Verbi;
Dum
^
enim medium silentium tenerent omnia, et
nox in suo cursu iter
*
ageret. refulsit subito
^
lumcn in thalamo suo, et claritas Dei circumfulsit
eam undique^ viditque tres soles ante se '
incom-
parabili lumine radiantes, quorum nullus erat
maior^ aut altero^ minor vel clarior^ ,sed omnes
erant eiusdem"
quantitatis.qualitatis
-
ot aequa-
liter refulgebant
'^
in imius aequalitate trinitatis.
Vidons autem tantorum luminum claritatem non
disparem, gavisa
'*
gaudio magno, et aspiciens m
visione noctis, immo in visione diei et lucis '^ vidit,
et ecce tres solcs illi in conspectu suo convenerunt
in unum, et facti sunt imus sol in unius Imnine
claritatis ; non
"^
erat maior vel minor, nec plus
minusve lucebat sol ille
'^
ex tribus factus
unus,
F
quam illi tres
"*
cum
'"''
tres essent, sed in unius
orbis lumine, nec dissimili, nec dispari fulgebat
clai-itate. Duinque in huius caelestis luminis cla-
ritate iucmida pascoretur ot-** suavi virgo contem-
platione,ecce sol ille, qui de tribus, ut ita
-' dicam,
factus est-2 unus, formam et porsonam
sumpsit'^'*
humanam, tamqnam in simihtudinem
liomims
factus ef-^ habitu invontus est-" ut homo,
oratque
sacerdotalibus indutus vestimentis
-', tamquam
sacerdos factus
^^
in aeternum secundum
ordinem
Melchisedech, non minorem habens claritatom
in
humanilate,quam antea liabebat
-**
cum in
'"
p^o-
*'
tt 2. -^
agnovit 2. "
se n. r. esse tlicat 2, n. se r. d.
esse 3. -'
simul 3. "
suo add. 2, 3. "
om. %
Cap. 1. 1
(1. 1. q.) om. 2.
capul 3. '
familiam 2.
* oninibus tribulalionibus et angusliis suis 2, 3.
'''
sua 2.
" circunidabant 2. circumdant 3.
""
misericordiae 2.
**
eam resp. et adiuvisset 3. om. 2. *"
multiplicatae 2,
3. " OMt. 2. '2
tribulationes % 3. "
om. % a. h. 3.
" plurima % 3.
'f-
plurimorum 2, 3.
quam I.
"
opt.
n. h. 2, 3. *8
om. 2. '"
conspectum 3. ~20
daemonis 3.
'
videvent 2, 3. 2*
cuiusdam 2, 3. *a
e. p. 2.
"'
sua
add. Z. ^ inlentam 3, intenlam altam 2. ""
oculorum
aciem 2, 3. " quaedam % 2
dicens add. 2. 20
\^
aspect. ler. inim. terrearis 2, 3.
^"
spe 1. ">
nos add. 3.
a
o,. 3.
_8B
(,,_ 2^
3_
_ 3*
(d. c.) om. 3.
^^ aufugere
coactus 2, 3.
a. 0. r. % ipsius add. % 3. " s. d. %
3.
39
om. 3. M
exsurgentes add. % 3.
** omnes add. 3.
--
*'
m.n. 2. ^''g. c. f. 3.

"suoffrfd. 3.
*
sic flW- 2, 3.
Cap, 2. '
om. 3.
=
habebalur % 3. ^ cum 3.
-
*
suum mid. 3. '*
om. 3.
om. 2.
"
ante se t. s. 3.
-
(e. m.) om. %
{aut a.) vel 2, 3.
* altero
add.
% 3. >'
unius 3.
2
,. 2.
'= fulgebanl 2. 3.

'*
gav. est g. m. valde 2, 3. '"
(d. et) om. 2. 3. "^ nec 2, 3.
"
i. s. 2, 3.
(i. t.) om. 3.
" illi add. 3.
^" om.
3.
-'
aliquid 3. ^^
eral 3. ^a
assumpsit %
3.- " hominum
2, 3. S6
quasi add. 2, 3.
2
om. % 3.
" vest in. 2,
3.
^^
f. 8. 2, 3. ao
habuisset antea % 3. " sua add. %
3.
pria
DIES TERTU NOVEMBRIS.
199
A
pria fuIgt-Tet chiriUitc. Goateiriplabatur
^'
illum
pnella admirans, et gaudens de tanti sacerdotis
visione
''^,
cuius sacrosancla meruit perfrui bene-
dictione.Respexit enim puollum^^ clemenlissimis
oculis ilie
^*
sacerdos pius et benignus, et elevans
omnipotentem dexterani suam signum salutiferae
crucis super eam
^^
imprcssit, et sic eam de tri-
bulationc sua non mediocriter*'' consolatam dere-
liuqaens ad caelos ascendit.
dm sem-g 3. Gaput ui. Dominus ac redemptor noster,
ogtnidunt qui

sicut nunc audistis,eo modo quo voluif, banc
eifonteni
ancillam
^
per soipsum visitavit
',
adbuc ad eius
htradiitt.
(.Qnsolationem nuncios suos dirigerc non desinit.
Vidil enim puella duos antiquissimos senes prolixa
barba, veneranda canitie candidatos, super tenuis-
simam nubem ad se per aera venientes. Et osten-
debant'' ci fonteni amoenissimum
''
licpiidissimis
manantem aquis, nitidissimas liabentem arenas,
de quo egrediebanlur quattuor magna*' Quniina
per quattuor partes hinc et inde distinctis alveis
fluentia. Admonebant puellam senes illi gran-
daevi, ut ad fontem illum accederet, et in aquis
illius se lavaret. Quibus ipsa respondit, se num-
quam a cunabulis balneis usam, aul aquis lotam
fuissc. Goepitque
^
eos interrogare qui vel unde
esseni, et inquirebat utrum tanto vixissent tem-
pore, ut ad tam diuturnam et* decrepitam
aetatem, succedentibus sibi'-' multorum sae-
culorum curriculis, vivendo, sicut videbatur
'<'.
devenissent? Utrum" sic cum tola canitie sua,
iii ea, qua videbuntur aetate, nupcr nati fuissent?
Gui illi responderunt se a multis retroactis
'-
saecu-
lis natos fuisse, et per multa saecula vixisse, et se
vitam suam nondum morte fmisse. Quibus virgo
salis ioculariter : Si vos, inquit, morfui fnissefis,
non in hoc loco praesentes essetis
'^. Responderunt
ei : Mulfttm transHt temporis ex qnn nati sumus,
et numquam jnortem suhiinmus, nec morfe propria
moriemur, sed alieno gladio occisi erimus ct sic
occumbemus. Ad hanc vocem expavit puella cogi-
tans in corde suo, quod valde detestanda" res
foret, si tales et tam grandaevi senes, qui tantam
simplicitatem et imiocentiam vultu et habitu
praetendebanl, ut angelis Dei viderentur esse
consimiles, tantum facinus essent
'" perpetraturi,
ut occidi mererentur. Sed maturum de hoc metu
suodafum'ei>'soIatium;quando
senes se'pro
C
fide et iustitia
'"
esse morituros talia cogitanti
responderunt.
Iuvenfs
4. Gaput IV.
Factum est dum quidam cum
"'fift '"
puella loqueretur, et ante lectum' eius inter se ser-
tcnnenhs.
^^^^^^.^^^^^^^^^ g^ secum quaererent, intuens^ in
caelum virgo^ coepit graviter suspirare, et ex
imo cordis alta suspiria trabebat^ quia vidcbat
nuiltitudinenV' iuvenum, qui saeculo
obierant,
ambulantem per aera, qui lugebant omnes pari-
ter, et lamentabantur, et
plangebant
planctu
nimio. quorum aniinae pro variis causis et dehctis
variis
cruciabantur tormentis. Inter eos vero
iuvenis (luidam
profundiora trabens ab imo pe-
ctore' suspu-ia,crebrioresgemituset
prodiichores
^'
enim add. 3.
=2
visitatione 3. " iHam 2, 3.
"* otn.
% X ''6
illam. ^"
modicam 1.
Cap, 3.
'
cui 2, 3. ^
suam add. 3. ^ visitare com-
placuit 2, 3. *
ostendentes ''
am. f. 2. maxima 3.
-

coepit "2. ^
tam add. % 3. " sibi suc. 3. -
' vide-
Ijantur 3. _ >'
sic arfrf.
3.
"^ anteactis 3.
'=' fuissctis
l. '
detestata 3.
"
essc 3. ' est udd. % 3.
'^ om.
'L -~ '8
om. % 3. '
se add. 3.
Cap. 4. - '
lectuluni 3.
= iHa add. % - " om.
% 3
-
*
t. s. 3. - f'
maxiinam ndd.% 3. -" (et d. v.) om. 3.
-- ab
i. p. s. 2, 3. -
om. % 3.
-
om. % 3. - ' om. 3. - " mter
2, 3. la
i. f. 3.
_ 13
a. v. 2. '*
t. c. 3.
"" aliorum
mve-
E
emittebat planctus, eo quod culpis suis exigenti-
"
bus, acrius** acrioribus urgeretur in^ poenis, et
prae '" cunctis aliis durius torqueretur. Erat in
medio aore nebuhi quaedam spissa ct tenebrosa,
intra" quam ferebantur involutae*^ inferius om-
nes eleomosynae quas pro anima iuvenis illius
parentessui faciebant.Nani super nebuhim ascen-
debant voIucres'^immuridao, corvis teterrimis
'*
similes, quae totam nebulam dissipantes, et
conculcantes eleemosynas, quae intra eam erant,
tam rostris, quam pedihus comminuebant, et
ad terrani proiciol)ant. Alias vero oleemosynas,
quaspro aliis iuvenibus'^' faciebant eorum""' pa-
rentes et ainici '^ deferobant in caelum columbae
nive candidiores, easque ante tribunal summi
iudicis pro salute illoriim offerebant, quibus ille
assurgens pro oblationibus animarum'^ inclina-
l)ai, easque gratanler accipiebat. Gumque usque
ad vhginem pcrvonisset miserabilis iila cohors
animarum, interrogavit iuvenem illum, qui prae
ceteris'" lamentabatur-'*, quid causae esset quod
magis-' quam omnes
"
alii cruciatibus torque-
retur. Gui ille respondit se propter peccata pa-
rentum snorum gravioribus urgeri tormenlis :
Quorum, inquit, eleemosi/nae nikH mHii prosunt,
ufpote quae divinae maiestati praesenfari nonpos-
sunt-^; eo quod de pecuniis iniuste et frauduienter
acquisitis eas faciunt. Neque enim respicit Deus^*
ad munera, vel'^^ ohlafioneseorum,quia non easo-
lum^^ quaepro me offerunt, verum eflam nniversa
quae ^;o.f.s-/rfei/ foenerando, proximosque-'^ iniuste
opprimendo contra ius vetitumque perturpe htcrum
acquisiverunt. Ideoque non respicit Dominus ad
sacrificium
^*
eorum "^ quia manus eorum sanguine
plenae sunt, hosfiam^ mundam et immarulafam
diligit Deus^^. Precor itaque^-, doniina mea, Deo
et hominibus carissima^^, quia tibi cogniti^^ sunt,
moneas eos pracos mores corrigere, mundi huius
inquinamenfa devifare, vitam et actus suos in me-
tius commutare, quae per usuram acquisierunt^'"
etiniuste abstulerunt reddere, perversam conversa-
tionem^^ fugere, de malis suis per humilem confes-
sionem et dignam paenitentiam Deo satisfacere;
quia nisi in vita sua digne paenitenfiam egerint
peccatorum, sine dubio, j^ost vitae suae terminum,
venturi sunt in hunc locum^'' formentorum. Et ii
quidem omnes, quos mecum vides in his poenis, post
peractam paenitentiam,
misericordiam a Domino
consequentur, qnia muUum per omnem modum
suffragantur eis eleemosynae sanciae, qnas

de his
quae^^ iuste^^ acquisierunt*^ faciunt pro eis amici
sui. Nam istae sunt, quas ante*^ faciem
divinam
vides a columbis
"
in caelum deferri. Sed heu me
miserum, qui nuUnm a meis**
parentihus fero suh-
sidium, nullum in eleemosgnis
eorum ^''haheo reme-
dium, quas vides a corvis istis ad*''' terram protci,
et ideo diutius et durius*'
torquehor in hispoems,
donecper
ultricesfiammas
ignium adplenum exco-
ctae fuerint
sordes scelerum
meorum, ef sic post
diuturnam
ignis
examinationem
ulfimus omnmm
salvus ero, sic tamen quasi per ignem. His dictis
num2, alionim
iuvenum
animabus 3.
-
'" o. 2, 3.
-
n
sui add. %
3.
- ' eleemosynarum 3. - '
(P-^c.l p
cun-
ctis
cunclis aliis 3.
- '^ lacrimas ubenores fundebat 2.
uber. 'lacrinu fund. 3. - - maioribus 2. 3.
--."..
% 3
-
=3
(utp.-pos.) om. 2.
- * Dommus 2, 3.
-
J"* e 3. - s.
.^a
3
_ ^!
suos add. 3.
- ^ sacrificia 2. 3. - "
-
':enimarf./.2.3.
- -Dominus3.
- - te ,.W. 3
-
- ut
^1^3
- "
incogniti
2.- - lucrati sunt 2. 3.
- suam
Ji 2
3
-
^M h 2, 3.
- quae 2. - - propno labore
^/a'q"_ *oiusti2
-
*' lucratis 2, lucrati .<unt 3.
-
_.Mn2,3.--dirius3.
^.^p^,^.j
VITA
DE
BEATA
ALPAIDE
vmINE.
200
.t
ei^^-^gravitate,
quod iion impune ferret si^
..
^n iUa turba
misororum.
iiifre-
;t fnerat.
citius non aditnpli-rot^
prae-
S
;Sr
aolonbuseon,,,,.
^jd;-^^^
aivini
su.cepU.,,. sae,.a.U,
nuscenic F
^^^^^^^^^^^
^^
^^^^^^
secundum
suam pronnssionem
rAPUT
SECUNBUM
^^^^^
perpessura
pericnlnm, ant dolorem ne(iue2
laborem.
Sequenli
itaque
domniica cum ad eam
o
X\dV\S
inlOfirani
in
SUa
ine-
;^,,,,^ieandam
per
n.odica.a d.vini sacra-
K.
AipaiS

InhpnlO
..enli^^^piu-ticulan^.exiguaeienticulae
vixacqua-
dia
hOStiam
SUnill,
UlDenit
m^^ ^i^^^^
con.ueverat.
presbyter attulisset,
K V Mnm-
Olurium
Secrela iuatremefactade
visioneetterr.ta, quaev.dorat
B. V.
Iriarid,
|nuiiv.
^^ -uidierat,
ex ordme
presbylero ad
-
parlem
:* .
'.^
; nin-p fideliter^"
rettulit, postulans et
Denuo
aecipere
potfgf
inttgram
hostiam.
cognoscil.
-
rAPCT V
-
In
ascensione
dominica '
vidit
ante
3ev^S:i:atamvi.,ine,nDei,e^^
;
,.t oinnea'
beatum
loanncn
evangelistan,
>acer
^^i;;:id.u,nveslil.,s^a.sanetmnM,cha^
lemarchangelum',
que,uiu l,oc
abal,,.
d,cer
e^.
uod
pcmigeras
habe.t

alas sohs radus
fulgoro non
i,npares
humens
mserlas"
In quo
rumconspec.u'=,
cum
su,umo
gauderel
affectu
Zebat eau, i.le. qui
sacerdo.a.i.-us
indutus erat
ve"Ln
tis-3,utsequen.i
do,niica, et e ce ero
qnotiescumque
co,n,uunicare
ve.let,
eucl,a.,.t,am
!
lotam.
integrau>
el
rotnndam
susc.peret,
pra^
dicens ei si,nl
et
pro^niltens.
qnod commun,o-
nem
sanctam a die il.a'"
deinceps s,ne omn.
voc'do
in
am-e
iideliter^"
rettuht, postulans et
votis
omnibus
exorans
^'
ut cito rediens ad eccle-
siam
cucharistiam
tolam,
inlogram et rotuudam
ad se
communicandam
afferret. Sed presbyter,
qui^^
corpus
dominicunv'-*
in promptu habebat in
manibus^".
lioc
facere nohiit, ne quod" forte pe-
riculum
de
sacramento*^
acciderei, et de parti-
cula illa
donnnici
corporis,
quam tunc^'* atlulerat,
commuuicavit
eam",
quam illa sine omni peri-
culo et
molestia
Iransegit. Tn sequenti vero domi-
nica
quarlam
sacrae
bostiae partem, quia totam
nondum
audebat,
afferens ut tentaret, si vel eam
transigere
posset, in os puellac illam mtromisit,
quam iila devote
suscipiens suie omni ditticult ate^
periculo et labore, Dco adiuvante, Iransegit. In
nem
sanctam a die il.a'"
de,ceps s,ne onin, P
.^^^^^ subsecuta est dominica,
periculo, et
dilHcultale,
et labore esset de cetero
a
j
^. .^
Lceplura.Qod
illa prop.er
vilandnm
peneuKm^,
'^'^Z.ruiu^
"
suscepH. Hoc videns pre-
et
cou.muuicandi
dimcul.atem
facere tunc recu-
savit Arterae
enim
gutturis eius stnctae et andae,
nullique cibo aut potui perviae, sacrae euchari-
stiae
parlicuiam.
minimmn
lenticulae granum
quanlitate non excedenteni, vino etiam, ut lenms
gutturi eius
illaberetur.
immersam, cum modico
dominici
sanguinis haustu, vix cum muUo cona-
mine
percipore poterat. Illa itaque
dominica. mo-
dicam.sicut
consueverat,
eucliaristiaeparliculam
accipiens,
levius sohto
commu.iicavit. bi vigiha
pentecostes
apparuerunt ei ilerum caelestis cu-
riae cives praedicti
**
cum regina sua, incompa-
rabili lumine radiantes, praecepitqne ei sacerdos
ut die
'
pentecostes, sine metu laboris et pericuti,
eucharistiam totam. integram
'*
susciperet. dm-ius
increpans eam quod'" primae admonitioni suae
non oboedisset. llla vero quod iussa fuerat pro
praedictis causis iterum adimplere formidans.
parvam hostiae^" particulam, sicut consueverat.
sine omni
conamine
''
suscepit. Hoc videns pre-
sb^-ter
gratias Deo egit*, et altera dominica iam
factus securior,
hostiam integram*"
attulit",
quam^' cum onnii gaudio et mira tacultate, sme
omni angustia, in momento
percepit. Et ex lioc^''
tempore
sacrosanctam
eucharistiam totam, inte-
gram et rotundam,
singuhs
dominicis diebus sine
onmi molestia^'"', sicut ei beatus apostolus prae-
ceperat et promiscrat,
suscipere
consnevit. Quod
ego^ postea certo
experimento
didici, qui cum
missam in eius capella
celebrassem
el ad eam
communicandam
accessissem,
liostiam
sanctam^^
integram''" in os eius intromisi,
quam illa sine
omni conamine,me mu-ante,
suscepit el transegit,
cum nuho cibo aho omnino
possit nti".
Congau-
dendum est buic virgini, et^
congratulandum
lanti huius miracuh novitati, non
quia plns ha-
buerit puella de sacramento,
quando totam
ho-
stiam^^ quam cam'' minimam eius
parliculam
parvam hostiae^" particulam, sicut consueverat, stiam''^ quam cum"'' munmam ^v^^ *""'
. -5 F
C sancto die^' pentecostes, sine omni conamine, accepitS
nequeenmiplusbabet
ex eo
quinu
^^
periculoque
22
devota suscepit. Sabbaio ante quam qui miims accipit. Cums
^**^'J"'^""'
..
octavaspentecosles.tertioviditangelorumdomi- figura istius sacramenti in manna illa cae
nam cum praedictis caeli civibus iterum ad seve-
praecessit,exindeaportemonslratur.quiaquip
^^_
nientem, et severo vultu respiciens in eam beatus de eo^ collegerat.non babuit
amplius,
neiiue
qi^^
loamies evangelista minacibus verbis eam durius minus"* paraverat, invenit minus.
Non
^'""J^^^.^
increpabat ; eo quod iussionibus suis non oboechs- quanlitas visibihs in boc
existunanda
niys e
,
set, et cum magna ei praecepit-^ auctoritate ut, sed virtus sacramenti spiritualis,
sicut nec
qua
omni mora el occasione remota", sequenli domi- litas^"' hominis Cbristi metuenda"" in cius
c<^JP^
^
nica. et de cetero singulis dominicis diebus'-"', et sed virtus in eo et veritas"^ et divinitas
Chi
quotiescumque communicare vehet, hostiam-*' sideranda. Nam plus rettuht mulier
iha,
quae
^^
totam. inlegram sumeret-^ et"* severa comuiatus evangeho fimbriam vestimenti eius
tantum
*
aute add. % 3.

in % 3.
f. in a.
%
3. '
f^^*^
ranseum 2, eum ex. 3.
-
='*quia3.
39 jbi arfrf. -,
*
"
in nian. h. 3.
- "
om. 3. - "
in
praesenti
habe^a
firfrf. % 3. *3
om. % 3.
" eani tunc c. 2. 3. * e^
"^
"
% 3. - ^
eucharistiae d. % d. eucliar. 3. -*' leviler
ruM. A
3.-*^
e. D. % 3.
-*
totain rotun.him a(l<l. 3.
totam
roiuu
dam integram 2.
'-^
et in os virjiinis
intromisit
(tdil.
,
^

" iUa a(i<i. 3.


^'-^
illo 2, 3.
f^"
et
impcdimento
^^- '^"
"^*
ergo 2.
''^
(h. s.) eucharistiam
tolam %
3.
^
rolundam add. %
3.

^'
onin. al. p. u. c. %
omu. P-^^^
cibario 3. ^^
om. 3.
^^ eucharistiam 2. 3.
^^" ^
% 3. - >
accepisset 2. 3.
^
om. 2.
-
"' ea 2,
^-
^
*
om. % - ^
(visibiUs-quant.) om. 2.
- metienda
6.
"*^
(et V.) om. % 3.
^
(,,. 2^ 3.

o
om. 2,
3.
Cap. 5. 1 Doraini 2, 3.
(v. D.) Dei 2, 3. '
sem-
perque virpinem Mariam add. 2, 3. *
pariter add. 2, 3.

^ vestimentis 3. et 2, 3. ' arc. M. 2.
qui 2.

ab
al. inh.2, 3. " om.2.3. " habebat nrfd. 2,3.- '^aspe-
ctu 2, 3. >'
(s. i. v.) sacerdotali iulula ornatus erat bealus
srilicet loannes evangeUsla 2, sacerdotaUbus infulis arnatus
erat b. s. 1. e. 3. " in sacramento ndd. 2, 3. '^
et add.
2, 3. '
om. 2, 3. " sancto add. % 3.
' in conmm-
ninne add. 2. 3. >
quia 3.
o
{p i^ j mi,iimam dominici
cori)oris 2, 3.
^i
d. s. 2, 3. ^2
^1 periculo 2, 3. ^'
p. ei
2, 3. 2*
postposita 3.
-''
dieb. dom.
% 3. a.i
euchari-
sUam 2, 3.
''
et rotuudam in sancta communione surae-
ret 2, 3. - om. 2. ^
om. 3. 3
nisi 2, 3.
- a'
(n. a.)
elTectui manciparet 2, 3. ^
(d. n.) om. 3.
aa
s. d. 2 3.

^!^~-
DIES TERTIA NOVEMBRIS.
Vidit fjlori-
am Bicardi,
euitis seimh
crum
venevayi nwi
poltst comes
Vin<l<irinen-
is excomniu-
hicalus.
a
A gi*t
qua"! turlm, qiiac tokmi rorpus eius''* pres-
sit, quia plns euni monte^' concepit. ot fidccre-
didit ; et idoo cogilandum est nohis. non quantum
denle premitur, sed quantum fide et dileclione
capitur de plenitudine divinitatis, quae sine dubio
tota habitat in Glirislo corporaliter. Non'- eiiim''
caro Christi sine divinitate capitur '^. nec divini-
tas sine carne praeslalur. Unde in evangelio the-
saurus absconditus in agro a sapiente sapienter
emiinr. quia nec ager scilicet corpus Cbristi sine
thesauro deitalis,ncclbesaurus deitatissine agro
corporis
'^
iure coniparatur. Et quaui
'"
bene in
agro
tbesaurus abscondilus dicitur, quia in carne
Christi divinitas corporaliter babitans. et inboc
mysterio ab aspectn oculorum caro ne videatur
subtrahitur. ut (ides avidius qnaeratur. quaesita
verius
inveniatur, inventa vero carior" babeatur,
et babita desiderabilius fruatur. Idcirco necesse
est qui corpus Christi comederit, de plenitudine
deitatis illius''* fidom percipiat. soeundum quod
beatus evangelista loannes*^: AV no.^, inquit, rfe
flenitudine eius omfies accepimus. Alioquin nisi
de plcnitudine eius accepit prius"". nec ad modi-
cnm carnis pervenirc*" poterit, qnia non thesau-
rus propter agrum, sed ager emitnr propter
tbesaurum. Nam thesaurusde plenitudine divini-
tatis cum eo emitur, et ideo dum huius mysterii
sacramentum snmitur, dilatandus est sinus men-
tis, et niundanda conscieutia, et percipiendum
non quantum mica exbibet, sed quantum fides
capit, quia in Cbristo manet totius plenitudo divi-
nitatis, in
00*"^
qui sacramenlum digne suscipit,
de ipsa plenitudine non quanta est. sed quantum
idoneus fuerit, qui recipit*" praeslatur. Haec nos
largienfe Domino de sacramenlo altaris in serie
narralionis noslrae. data occasione, breviterper-
transire^^ sufTicial. Nunc ad reliquas buius lan-
tae** virginis visiones explanandas redeamus,
noslrae buius digressionis^'^ veniam postvilantes.
6. Capi't VI.
Sacerdos quidani nomine Richar-
duso.vir invitasua satis reIigiosus,proDeiiusti-
tia, quau) manu tenere volebat, venenum in scy-
pbo' sibi furlim ab eo^ quem arguebat, oblatum
accepit, et sic vitam finivil. Ad cuius tumulum
frequenter convenit
multiludocopiosa^caecorum,
claudorum, aridorum, febriritanlium, aliorumque
languenlium, quorum niulli divina opitulante gra-
tia, uioritis praefati presbyleri, ad nominis eius
invocationcm sanantur ab
infirmilatibus suis.
Fiunlque-* ibi crebro niiracula, in tanlum ut
exslincla luminaria supra'^ lumulum eius. divini-
tus sint reaecensa sicut hoc ab eis,qui hoc oculis
propriis videre meruerunt
', audivi. Nam cum
comos Viccdoniae h, qni exccmmunicalus
erat,
ccn-militonuni suorum slipatus
caterva, ad eius
tumulum, causa orationis,
advenisset,
confestim
ad eius introilum, videnlibus
cuuctisquiaderant,
non solum quae circa lumulum, sed
**
otiam quae
pertotaniardebant ecclesiam
exstincta sunt lumi-
naria : quae^ quam cilo egressus fuit deecclesia,
stalim r.ullo accendente vel tangente. sunt reac-
^Ol
'lo-
'"
0.. :{. - >
m. e. 2. '-
ncc 2.
'*
recte rfrf. 3.
-
"
sumitur 2. :!. - -^
carnis 2. 3. - cm. :i - " canus 3.
-
"
eiiis 2, 3.
"
I. e. 2.
*"
p.
accGFeiit 3,
acceperit p. 2.

>
percipere 3.
- ^
aiilf m udd. 2. 3. - "^ guscipit 2. 3.
j-

pertiansisse 2,
rer^tiixis.^e 3. -
'<^
om. 2. -
" (n. h. d.)
li. n. d.2. nost. digi". 3.
Cap. 6.
'
cibo 2. 3. -
fah co) om. 2.
- m. 3,
co-
piosa m. 2.
*
fiunt 3, fueruntque 2. -
"> super 2. - m-
censa 2. -
M
hoc-meruer.) ab eis
(i-
b. p-
o. v. m. 3,
haec ab
eq.haecv.m. 0.
2.- venim 2.
3.-
"
qui 1.
-
'" ' '"
m.fuerunt reac. 2. 3.
- "
utpote rfrf. 3.
- ' n.on.straret
2, ostenderet 3.
* supeiposilam 2. 3. ' t. s. d.
Novembris Tomvs II.
censa divinitus in momento
'".
Tantae huius glo
riae sacerdotis
congaudens ego, ciuia mjigister
meus fuit, meque in domo patris mei a puero
nutrivit et docuit, virginem istam ",
familiaris-
simam niihi snpor buiusoeniodi miraeulisconsu-
lui
:
et ut Dominum doprocarotur, (luateuus prae-
fati sacerdotis sibi gloriain et meriturn demon-
strarct '-, vix ab ea multis precibus extorsi. Vidil
itaque in visione Doi super tumulum eius colum-
bam de caelo descendontein nive candidiorom,
super lapidem speluncae appositum^=^ a capite
usque ad pedes, huc illucque deambulantem pe-
Iramque superpositam tumulo
"
a summo usque
deorsum scindi, et in duas partes binc ot inde
dividi ; vidil((ue sanctum sacerdotis corpus mira-
biU docoratuiii vouustato in spelunca sua sedendo
consurgere. Elevavit enim se de tumulo sacerdos
et in fundo
"^
spekmcae consurgens resedit, ma-
inillauKiue dexteraui dextera sua premens, lac
candidissiiuum in modum luainillae mulieris de
ea eliciebat, omnosque populos
'**
circumstantes,
quorum aderat, ut sibi videbalur multitudo co-
piosa, protioso illo lacte aspergebat. Quos post-
quam omnes
'^
lactis illius rore suavissimo riga-
verat, in locum sepullurae suae sese iterum
reponebal
'*
;
petraque hinc et inde desuper re-
ducta, et divinitus, sicut erat ante, coniuncta,
coluinba illa caelestis desuper lapidem evolans
"
ad caelum, unde vonerat
-".
remeavit
-'.
7. Capitvii.
Presbyter quidam Ganiotensis,
nomine Petrus, mihi satis cognitus, misit presby-
tero de Cudolh cultellum suum ', naiu familiarita-
tis ot dilectionis mutuae,cpiam ad invicem- habe-
bant, causa exsliterat et origo veneranda puella.
Misit etiam ei aumutiam suam et scypbum unum
parvulum. quatenus illum ex parte sua virgini
daret : rogans eam ut scyphum suum, in <juo ipsa
bibere consueverat, pro eo sibi rcmitteret, man-
davitque presbytero ut aunuitiam suam. cum
'
in capite virginis posuisset, sibi ad dolorem capi-
tis multisque* aliis infirmis profuturam, et pro
amore virginis
"*
a se de cetero carius amplecten-
dam remitiere festinaref. Cumquo presbyter de
Cudoth cultello, quem*"' alius presb\ier praedi-
ctus
'
sibi mjserat, apud se
^ domi recondito, au-
mnfiam ipsius et scyplmm virgini obtulisset. ut
quod ei mandaverat de utroque expleret. subri-
dens virgo paululum
* respondit ei :
Ubi nunc est
cuHellns, quem misit vobis
">
domnus Petrus?
Qunreeum
retinuistis? Quare ctwi ceteris trans-
missis
'*
eum non (itfulistis ? Ciiius
'^ revelatione
presbyter qui hoc mihi ore proprio rotlulit '^non
modica
percussus est admiratione.
8. CvpiiTvin.
Clericusquidamvenitadpuel-
lani volens loqui cum ea; quani cum dormientem
invonisset, cum
' presbytero de Cudoth ad quaii-
dam villulam
proximam
'^
porrexit :
et in ipsa via
ad solatium
itineris, ut fieri solet. mulla ei de
bistoria de
Tristain
romanis verbis
rythmice
explicavil
r.Cumqueredissenl,et
ante virginem^
excitatam
ambo
vonissent,
rogabat eam
.
i^
profundo 2. - " inflrmos 3. -
'^ om ^-^/^P^^-
1
_ ."
;,dvolans 2. avolans
3. - *> plando volatu nrfrf. 2.
3.
Cap
7.
- '
unum
3.
- " alter aJ alterum
add.
%
3.
3
eam fl(/rf. 3.
- * niullis 3. - ^ v. a. 2. 3. -
f
^'"
'
"
7 om. 2,
.i. om. z. F
3
_ la
0. p. m. narravit
2.
" transmisisset
1.
'* rei aaa. j. " f
'^' ^'
r . /j a Q _ i
D V 2, 3. ' com-
Cao
8
* Piaefato add. 2, d.
P-
" *
,oTaJ,.
3.-

explicui. . 3 - ' iam a .otnno ... -
3.
_ fl
om.
-2. ' presbyter add. %
A.
20
Ut
Xeniamisa
ad
B. jVIpaidem
a i'etro,
presbi/lero
Varnotensi.
hUeUegit
ciericum
recitasse
poema
Chriatiani
Trecensis de
Tnstano.
II
V1TA
darel
sibitnic
et ipsi de
vi^ioninn
Scio, inquit,
sao
quod hc
anHm
^^^^^
DE
BEATA
ALPAIDE
VIRGINE.
ift r\iUTix'.
Quoilixni lempore vidit piu-lla
veneral.
consiUuni
i"-^-
, ., _ ,
tenebrosani
(jnandam
spehmcam grandeiu el
profundam.
in
cuins niedio in cminentiori loco
posita eral
^
calhedra
rcgahs ;
ad quam accessit
ille
qui est rex
snper omiies fihos superljiae,prin-
ccjjs
scihcet
'' tenebrarum, et sedit in ea et ecce
confluebant
subito
* nndi((ne certatim ad cum
innumerabilcs
daemonum
catervae, qnibus ille,
'^'flZ^t^
^scemodi
verbnm
virgini
fuisset
revelatuin.
a
Quhfuerit
iUe
Wcardus non potm
reperire.
b
Comes iste e^t Toames
huius
uominis
prmHS,
comes
Vindocinensis
dedmus,
qncm
anno un
excommunicarit
loames
Saresberiensts,
ep^scopns
Carnofensis.
Anno untem 1180,
ah illo vmcujo
UKUCilllui
t> ^^ "-^
guis,
quas in servos Dei totis exercucrant viribus,
se^cum
multa
supcrbia iactabant ', e quibus
quidam
nuntiabant
se beha et seditiones susci-
tasse,multosque
ibi" homines caecidisse,ahi se'-
commovisse
tempestates in mari, et naves cum
liommibus
submersisse
diccbant.Ahi magnas se>
urbes et
oppida iactabant
" inccndiis cum multis
hominibus
tradidisse.
Ahi se quosdam hominum
in
foruicationem,
alii ahos in adulterium
'',
in
homicidium,
sive in
'
quaehbet alia crimina se
"
B
soMus c-^l. Cfr. P. L., tom.
CXCIA, p.
d/o,
, p
^^^
i-^^^^^^
monachorum et
>
sanctimoniaiium,
eisupra,p.Ki,n-*-
aliorum
reliffiosorum in fornicationem, veP
e Hoc
testimomo
man,festo
P""^^^
td^"!
vix ^ost multa tempora praeeipitasse;
7 .rF,-r^9,<a//*./
Tristan, reeuei! ril,us post muifa tempora " expulisse
:
aln al.os
rri:
;^^r;i::f
l^il^ ^ se; aven. in
munnurationem
et ^^seditionem e.rtra prae-
turcs.
Londres 1835, ac Fritz Vetter, La Legende
de Tristan, d'apres le poeme frauQais
deThomas
et les versions
principales qui s'y rattachent,
Marhurg, 1882.
GAPUT TERTIUM
Visiones de inferno et daemo-
nibus.
Videl poenas
cuiusdam
villae
tnaiofiK vita
latos et abbates
^, vel etiam contra seipsos"
excitasse, non sine grandi lactitia omnes
^'
gloria-
bantur2.Et hos quidem"
daemones,qui
consigna-
to* sibi homines. et maxime
religiosos quosque m
liuiusmodi
scelera
flagitiosa
^^ praccipitaverant,
aut de
monasteriis suis expulerant,
summis lau-
dibus. magnisque
praeconiis cum exuUatione et-'
favore
^
omniuni, utpote magno triumpho dignos
attohebat iudex ille netiuissimus,
ct ut tbrlissi-
mos pugnatores ad exemplum
ahorum
gloriosis-
simos coram omnibus
praedicabat.Ihos
vero qui
silii deputatos nondum
> circumvenire sc po-
9 Caput rx
\ -
Maior qiudam^ de quadam vil- tuisse '\ aut aliquos
saecnlarium in aliqua
mmora
lula senex et plenus dierum ab ea saepe
fuerat ..celera se praecipitasse
dicebant,
tamquam
inei-
"^
admonitus, ut officium suum, quia in eo mnh.mn tes. et desidiosos,
muttis obun-gatos
convicn^ a
lim-it^ vita
p^^^jjj^
4
otlendebat \
rehnqueret. Quod ihe facere conspectu suo cum muUa inuu'ia
expehebat,
tanii
^""""'
conlempsit ; et post ahquot dies obiit . Post diem spatia temporis, et opus inaniter
expensum
cum
^
C
obitns sui' vidit eam virgo tcterrimis indutum frenhtu magni furoris eis exprobrans.
A cuius
vestibus, facie squalida. miserabili vuUn , deiec- facie egrediebantur confusi
^, et
verecundi,
anto
ctisinterramaspectibus, quasi de ncmore viUu- amplius saevientes ad nocenduni et
crudeliore
lae suae contiguo egredientem, et praecedebat effecti ad
persequendum.ut cum
victonosi
postea
eum quidam nigerrimns iuvenis. statura grandis, redissent de praeho a principe suo coronari
mcre-
aspectu horribilis; diverlitquehomo itersuum a rentur, et dignis
^*
laudibus
honorari , a
qno
domo sua,et in quandam grangiam suam vastam tunc coram omnibus despecti
recesserant ^'
igno-
et sohtariam praecedente iuvene
*
introivit. Gum- miniosi. In commune
^"
vero attentms
nioneba
^^
que iUe inter caeteras, quas sustinebat, angustias, omnes principes suos
^
hostis ihe
nequissmius
,
fanie el siti, uUra quam credibile sit, urgeretur, et hortabatur*" magis, atque*'
niagis ad
puguan-
cucurrit iuvenis''* ad domum eius, et attuht " vas dum contra nos, et ad
snducendum
genus h^n"^^*
maximum, nescio quibus dapibus
'^
plenum ab num, praecipiens eis et dicens se
breve
lam
uxore sua sibi missum, quas ille omnes in mo- tempus habere ; ideoque oportere eos
magis
str
mento'=* devoravit, sedfamem suam vorax
'*
con- nuos esse et exercitatos ad
praehandum
contia
viva nec ad modicum ex liis refocillare potuit. cbristianos quosque et rehgio.sos
viros.
Qmat
" rependilis % reddile 3. "
pctitis 3.
>" ipsa 2. "
euin \.
1
om. 3. '
om.2. '*
eis3. eis add. 2.
Cap.9.>cap.ix om. I. 'omi.3. "s.abea 2.3.*om.2,
:t.
f-
nlTcnderet 3. o. d. 2. 3. ^
s. o. 3.
misera-
hilis vultus 2. i. p. 2. '*
om. 2. "
(e. a.) attulit ei
% 3. "
lapiUibus 1.
! ^ q ^ 3 _ u
g,^ 3.
Cap. 10. ' caput x 3. - eiat in e. 1. p. 2, 3. '
vide-
liix-t 3. * s. c. 3. *
V. et d. 2. 3.
diiudicandi 3.
' otn. 3. suis add. 3. om. 3. '
iactitabant 2, 3.
" (in. i.) multos 3. '-oiH.a. '"sem. 2,3.
'
iactita-
quosque
bant 2. 3. 's
alii alios add. 2. 3. - >"
O'. 3.
^"
om.
2.
'
gloria 2. - '
vel 2. 3.
^"
aut 3.
-' niultos
annos "i. >
-
''
aut 2, 3.
2"
suo^ add. % 3. ^* invicem
add.%
j-
- ''
omnium 1. 2. 3. - ^" gratulabanlur 2. " om. -i.
^
2
f. g. 3. _ aii
ac 3.
lervore 2. "* necdum %
-i.
32
p, se 2.
"3
c. e. 2, 3. "*
condignis 2. 3. -
"" veneran
et 2. - 3
communi 2. 3. - =" commnnebat 2.
adinoneba
3. - >8
tenebraium %
3. - "^
antiquus 2, 3. - "
cohoria
balur % 3. - "
ac 2, 3.
*'
iam b. 2. 3.
inquit.
DIES TEHTIA NOVEMBHIS.
inquit,
i(nn
*^
finh adcfit iniindi **,nufli' properati-
dum est modo, et virififer ayemlum, ut quoscumtiue
poterimjis
itiHauter in tartarea*^ saeoa detruda-
mus,
qtiia pducitas dierum istorumfiniefur brem,
iier
post huius vitae
*'"'
fermimnu exerrehimur ultra
ad
praetium. Post hanc exser-vabilfni adnionitio-
nem
*', taTnquam fumus evanuil oninis illa mulli-
tvido
malignoruni
spirilmmi,ef
^**
solutum est illud
consiliuni
nefandum
*".
11. Caput X
'. Super tolam nmndi fabricam
elevata virgo^ omnes terminoslerrae''et omnia,
quae in eis* sunt circumspiciebat. Videnti enim
creatorem^
angusta est omnis creatura, et vide-
mvnu.:-^
j^jjj jj^ Eibbatiis ordinis*' nostri et in' aliorum re-
quamceteris
j-
5^^^,.^,^^
monasteriis tantam daenionum nuilti-
honiinibus. &_
,^ ,_^___ ,1 ,.,, ^,0,.,,, ,lr..^inc t.(
203
Quarf
Mttlto
pltn-es
daetnones
iniidieniur
monochis
i
tudinom
" coTigregatam, quod non solum domos et
dauslra
eorum repleverant, verum'* ecclesia-
rum
illorum et domorum tecta omnia facto
agmine
conglobati desuper in (.'ircuitu per tolum
undiquecooperiebant,
cum in singnlis civitatibus
et
oppidislonge"
lateque per totum orhem ter-
rarum
dispersis'^ non videret nisi tantum duos,
qui eas'^
custodiebant,
diabolos babitare'*. Et
sic
unamquamque
civitatem, duo tantum. qui in
ea erant.
observabant
'^ daemones, cum per sin-
gula servorum
Doi monasteria infmita militaret"'
daemonum
multitudo.
Conturbatum est cor vir-
ginis ad terrorem buius
horrendae' visioms,
coepitque
contristari et maesta esse, iam iam de-
sperationi'
proximabat, quia cogitationes eius
conturbabant
eam,ot sic cogitabat in corde suo
:
Heu^^
heu me
miseramlquid
est quod rideo? Cur
in
monasteriis
religiosorum
virorum fof et tanfae
videantur^''
hahifare cohortes
immundorum
spin-
tuum fum
paucis inter saeculares
dereUctis?Num-
quid,
Domine lesu^-\
religlosos riro^, quos^-^- servos
et amicos tuos esse putabam,
dereUqmsti, et ahe-
cisU et
saecuUires
homines,
quos a te mmus
diUqi^^ rredebam,
amicos fuos speciaUus
consti-
luisU quam iUos'* ? Numquid eos, qui tibi servire
confemnunt,
et propriis <j>dae iUecebris et rolupta-
tibus^--"
srrrire contendunt'\
diUrjis plus h,s qw
per abstinenfiam
carnis desideria^'
ampufare fesh-
nant et tibi die
norfuquedevote
famufantur^
Aut
si tihi'-^ phicef, ut
existimo,reUgiosa
daustralium
conversatio ^
saecuhrrium
inhonesfa
d.sphc^'f,
cur tam
paucis'^ inter eos^'
dereUctis^^
totho-
^
stium cuneos inter
reUgiosos
habitare
permittis.
Nam inter
saecuhres
habitare
afmndantms
de-
buerant, qui se sponte eis
obsequeutes
eorum
subiciunt servituti.
Haec dum secum tacta
mente
conquereretur
tristis et anxia. vox ad eam divmi-
tus facta est dicens :
Quid sic turbata es, et cogtta-
tionesascenduuf
in cor
fuum?Xetimeas,quon,am
non derefinquit
Deus^*
sperantes in se
^,nec est
ohlitus cfamorem^-
pauperum nt metms,
sed ubr
reUqiosis riris
'
maius in mafignos
spirdus exer-
cendum est praeUum ihi^^ ad
resistendum
e,s copio-
si()r mittitur exercitus hostium. Non etiim necesse
habent daemones confra mundi huius amatores
pugnare,quos in vincHUs suis iam .fecuri r.aptivos
detinent ^, quia dum mundim, et quae miindi sunt
diUgunt, inimici Dei*" constituuntur, et indeside-
riis suis ambufantes, gulae iUecef)ris servientes
*'
et
rofuptafilus carnis*'-, servi facU sunt diabofi, cuius
.se ufiro
*^
subiciunt servttuU ;
otnnis enim qui facit
peccatum, servus est peccati et qui servus est peccati,
servus est diabofi, ideoque singulis urf>ihus aut
oppidis singuUs** duo tanfum
*''
praesunf daejnones
quia vel paucos vel nuUos in ipsis inveuiunf, qui
suae resistere velint autpossint vofuntati : dum non
soUnn moi-tiferis persuasionibus eorum non repu-
qnanf cices in eis hahifanfes*'^, verum etiam ad
omne.^icefus parati in quaelibef flagifiosa*'' totis viri-
bus spontaneique semetipsos*^ praecipitant. Coeno-
bitae vero quique et religiosi viri, qui carnem suam
cotidie per abstinentiam macerant, et
" crucifigunt
cum vitiis et concupiscentiis, orationibus et"^ vigifiis
assidue intenU, contra aereas potestates
''
virifiter
pugnantes, die noctuque certaUm dimicant, et ideo
copiosior in eos insurgit exercitus daemonum, ut
^
quos sifn totis viribus repugnare
conspiciunt, exer-
citu in unum confra eos congregato, muUipUci ten-
fationum genere superare pracvateaut, ei haec esf
causa
^^
cur^ in monasferiix, et
habitationdms reU-
giosorum,maiores
liafjentur turbae''*
maUgnorum
spirituum, quam in tnansionibus
saecidarium, ut
sciUcet in unum
'''
viribus colfectis et
^ firunculos
ChrisU
"
tanto validius
impetant ^^ quanto nunori
coacto
^
exercitu sibi
repugnantibus obviant. Hoc
audito puella, graiias agens
gaudebat in Domino
Deo nostro. qui non patitur nos tentai-i supra"
id. quod possumus. sed facit etiam"- cum tenta-
tione provenlum, ut possimus
sustinere, et stare
viriliter
adversus insidias
diaboli, et omma tela
nequis^imi"^
exstinguere,
fideiloricam
induti,sa-
lutis galea protecti. et gladio spiritus. id est verbo
Dei contra
spirituales
nequitias
fideliler armati,
ipso
adiuvante,
qui cum
Patre et Spiritu sancto
vivit et regnat"*
Deus per omnia saecula
saecu-
lorum. Amen. .
.
1 2 CAPirr XI
'. NuUi mirum
videatur si mreve-
lationibus
spiritualium
visionum
puellae dor-
mienti sive
quiescenti^
ot caelesl.a con
emplant.
si-na
quaedam
corporalibus
simiha ad demon-
strationom^spiritualium*praesentanIur:qu.anisi
in
talibuset
per talia ab ipsa
viderentur,
nullo
modo nobis^
tantum
terrona
ot oorporaha sc.en-
tibus posset illa
verbotenus
demo.istrare.
Ets
enim
aliter illa ibi ab ea videri
possent, nec
tamo.i
hic nobis aliter
.larrari
Vosseni, ^i^^^^
ent
semporocculta.
nec esset quod de .Ihsnob^
ab ea
diceretur,
nisi
exounti por con
emplat^
nem,
et videnti
secundu.n
exemplar
.stormn cor-
aium,
quae
sola
nobis
cogmta
sunl mon-
stratntu^
Unde in
visione
dedie.ud.cn,
quae
VTTA.
Alias rea
itpirituaies
videt
B. Alpais,
per iniellec-
fum, alias
per
phantasiatn.
"
ian, in. 3. - " ner iam
muUum tulu.i
^^^^^^^
est. ciuia prope est finis mundi ad^l.
'2.
3
_
-
U^ru
^^

saeculiS.
- *'
vel
exhorlationem
rfrf 3.-
>icaaa. ..
:i._n.c.2.3.
3-^simulmW.3.-
Cap. 11.
- ' caput M 3. - oi. -^-
^ ^
4
e. :(.
-
creaturae
2.
-
" Cisteroens.s
oddji.- 0.
^
_..Uis.3.-^m.a..^-;-am^^^^^
Mue
desperationis %
--.aaue
fere despe,.
-on 3_--
.-
,. :, - - videntur %
:i - - Deu.
=^-
"
-^U
V
i,'c. 3.
que (luos et %
quosque
viros q.
3.- e 'gi m
l-carnisrfrf.2.3.--cup.unt..--
-^^^
3.

et add. 3. - ^" pnucos 2. -
^Ws J.
quis 2. ^' qiua 3.
g.
il. -Z. -i. - '"
iiairitii^ 1 2.
" semet. spon-
_ * inliabitantes 2.
3.- Hatit is 1.
;
^3
. j -1 "
om
3 "*"
ieiumis add. %
3. P-
a. 2,
^-
*"""' ^-
n
"
"lu- add. 2, 3.
- " maior
habetur turba 2.
_ .5 ,-.,, ,n un. i. 3.
^'i;-
_ , ^^j^,^^ ^ti,3
tnt^2.
.n.petunnn^3^^
^
__-^
^^^
^
__
,
.^^^ ^,,,_ 3,
rqUimai.nea2.-"^^^^^^^^^^^
Cap.
12--;';r^!^"_
a
_<*nob.m.2.-Mlia
li,que.lenmnstn.t.one3,--
' ^-
al.2.3.-^non2.3.-Mmec3.
revelata
m
DE
BEATA
ALPMUE
VIRGINE,
abscondit
se secus
condensuni rubuni vepriuni,
D
ei in
fosto"
omnium
^^f^""^^^^^
^olens
ibi latere'
d.un
pertransin-t Don.inus.
ntes
iuxta
"
regeni
regum
rtecouai
,j.j^|^gjj,y yiiteiu
Doniinus
vocavil eum nouuue
I in :issumptione
beatae'-
semper-
',.^^.g,,r(,e, Fefre, surge, ne timeaset accede
specie
corporaii.
Hi q..,.
.v-^
Mninpas---
ei nxtn
.w..v.
-
suevimusnobis
dormientibns
appaient,
^"'aeab
^^^^^^^
^estimaus
(|uu(t lantillum l.osp.tium tauto
in suae^
simplicitate
naturae
^^^^^^
"""
^ -
^^^^^^^
esset
indignum,
accessit ad Donu.mm, et
.imus,
fpote
qui
visibilibus
tantun
.u^ue^
^_^
^. ^^^^^^.^^^^ ^^^^^^^^^
.^,^^
,,
^,.^^ ^^^^ ^^ ^.,^,,_
invisibiles
creaturas,
sicut sunt "
^"^
^
f,,ptiOi}is,
ei desdtuta,
vultis ergo ut eamus et
simplices,carnisouerepraepeditL
uillomortopos^
,-,Vflm.
vohis
maiorem domum, et ampho-
sumusintueri.
Aliquotius
lameu
- vidit
p
a
^
^i^^
_^^ homrifirentius
'
maneafis ? Nam et
beatorum
el
reproborum
angelorum
^pn
_
.
^f^,,^,^,
^raepositi villae istiuslonge maior est ista
et
defunctorum
auimas m sua
P^^of
'''
?^ ^,
^y^^/or, ef ibi, si pheet, melius apparafum prae-
plici
^\ sicut smit sine
quahtate et
^^^^'^"^^ parabimus
vobis
"
hospitium. Et respondons dixit
natura
^. Sed
cuiusmodi
res smt
- nu lo ^po i
^^^^^^ ^ ^.^^^^ ^^^^^^
^^^^.^^^
^
-^ j^^ ^,^^,^^^
nobis^
exemplo
describere,
qu.a i^
noc
^^
^^_^ ^ ^^^^^ ^^^^ ^^^^^^^^^_^ ^^ mansit ibi

cum
^
B
mundo non-^^
potest inveniri eis smUe
mxia
^^^^j^ p^, i,^^,
visionem expergefactus
cuius
exempiar
naturas
eorum
mortatibus
mco-
^^^^^^
^^ .^ semetipsum
reversus obstupuit. el
quid sibi vellet. aut (luid
praetendercl haec visio
tunc penitus
ignoral>at ; eam tamen tacitus obser-
vabat in
cordes.io. Post aliquot a.item
^
annos,
gnitas
possit
verbotenus
exprmiere.
ANNOTATA.
a Haec visio relata est supra in librill capite 0,
fOJ
b Haec altera vero in libri III capite 1, p.
190.
CAPUT
QUARTUM
cum a
languoribus suis virtute divma sanala
-"
dormire iam in Christo
coepisset frequenter

et
requiescere
puellula, et in sancta requie sua sive
dormitione.
caelestium
secreta
visiouum contem-
^. . ^
plari essetque de ea sermo multus in pojiulo,
, I -, cxjepenmt ad eam tam nobiles, quam ignob.les
VisioneS
CaeleSteS
qUaS
naDUll
,iende.milaicis,
multietiamreligiosiviricerta-
R A InaiG
Hm undique
coun.iere.
lAd.uira.iles in his quae de
n. i\ipdl.
^^ dicebautur et procedebant de ore eius. hiter
13 Caput xu .- Vere ante decennium^ prius- quos, cum supradictus Petrus
adveniret recor.
7.;;;;^ quam puella... sauctam
visitasset Dominus ex datus visio.us suae.
M--- --
;;^"-
^^^^^^^^^^^^^^
B. Alpaidis
'ito, .1 atUequam ullus sermo de ea haberetur^ coep.t dihgeuter vicmornn. loconu..
^^^
"'"
ui ponulo revelavit Dominus per visionem cui- tias et semitas luic illucque attent.s ocul. con.p.-
aec.n,annis
^J^^ \.,erabili* monacho de Scxldeis^ qaod cere =^ fixistpie vestigiis in v.a
^"""^f
^^^*'*
^^^
"IZZ"'
ten.pore suo mag.uf.caturus esset misericordiam ipsius loci situ ina.n eandem procul ^ub o v.a
::~ sua.u cum iUa. Eo namque dormiente m lectulo esse, per quam s.b. vsun. fuerat ohn.
Do..unuu
popularis.
suo'' i..tempeRiae uoclis silentio,videbatur sibi in cum suis discipul.s
'^
advemsse.
seque ...
eaoe.i^
visiom'noclis.quodipsevenieh;.t
adviUulamde semita Domino occurrisse, et
appropm^iuans
^
C Cudoth; cumque p.iulo lo.igii.s appropinquai-e dom.ii in qua puella iacebal. dil.genter
.ntueiis el
coepisset. ad domum puellae, quam ipse tunc pe- circu.nspiciens iUam. ex ipsius, qnani
.amdudum
.litus ignorabat, aspiciens a longe vidit tres reve- viderat visionis imaginatione, /"^'",|^^^;^"
_
^!";
Mvnachus
intetlexit
viv;waiui,v,i.w.jj.,.^.3^^.....-..w."..c ' sius \u luauerex .n .iia : ei iuhl
i^......
thaeus, Marcus et Lucas. Cu.nque paululu.u et cogt.ovit Petrus adve.iisse
pleniludmem
tem-
pertransisset illos, vidit dominun. nostru.n Iesu.u poris, in quo sibi revelare voluit
'^' Dommus
Chrislu.u post eos ve.iie.item in .naiestate .nagna, mysterium suae visio.iis.
el claritate, quem sequel.)at ur
**
loaimes evange- 14. Capit x.ii '.

In principio
visionum
suaruiu,
liftla niii fnmpQ pi individiins f>rat" in iiinGre. Et
Vidtt
limis. et pit'^ iii hiitio miseratioiuun suarum
oriens ex
alto,
^^^,^,-
iiefaclus exaUala est et elevata in sancta
conte.nplatione
J^^^^^^
.^^
laiestati, sua ust{ue ad tei-tiu.n caeluiu, viditq.ie
^ in
v.sione
- '"
san-
viav .y.
v*.
m-j uirtii.i ^ciii^jci vir^iiiis z, o. '*
videli-
cel .3. "^
ardentes ndd. 3. anlentes gerentes add. %

'"
suis 2. "
cr. esse 2. '*
(de iis-nov.) om. 2. '
ea 1.

'*
sua 2. -'
enim 2.
^'
om. 2. ^^
sp. ang. 2.

soUemnitale 2. 3. '"*
videlicet 3. "
circa 3. 2
san-
clae 3. '"
(v. M.) Mariae semper vir^inis % 3. "*
videli-
.u *. ' enim 2.
^'^
om. 2. '^^
sp. ang. 2.

'"
natura add. 2. -^
sine 2. -*'
om. 2. -^
nobis add. 2.

s
modo add. 2. ^"
(p. n.) potest 2. 3. 3*>
nihil add.
'2, 3. " etiam 3. om. 2, 3.
eis in. s. 3. inven.
Kiniile 2.
Cap. 13. ' caput xui 3. totum caput om.2. *
bien-
niiiiii 3. ^ hab. do ea 3. * v. c. 3. ^"
Sclaleis 1.

oi.3, 'venire t. r. p. 3.

"sequebantur 1.
beatusdrfrf-
3.
erat in. 3. '"
latilare 3. " acovirrens
add. 3.

*
procedens 3.
'"
ciuae 3,
'* appellatur add. 3. ' ^i-
mis add. 3. >
et honestius add. 3. " v. p. 3.
"*
"
eodem bco 3.
aut al. 3.
"
s. d. 3.
-' frequentius
3
.
^
circumspicere 3.

d. s. 3.
" appropinquas>^e
.i.
5''
illam add. 3.
^i
Dominus 3.
^^ voluissel 3.
Cap. 14.
'
caput xiv3.
^*
om.2.
' sibip.
d.e.2,
p. s. d. e. 3.
*
nupUim nov. 2.
'
c. e. 2, 3.
est
flrfrf. 3. '
illic adfl. % il)i rfrf. 3.
Dei
i
ti
I
Dll!:S TERTIA
A
Dei secrela c;ielesli;i. Et ecce llironus regiiis inti-
nilae
inagnitvKlinis et incoinparabilis pulcliritu-
dinis el daritatis erectns erai in caelo. Et vidit in
spiritu sedentem in tlirono regem rogum,et donii-
num
donunantium diademate sno coromitum,
cuius
splendor, virtus et gloria exsuperat omnem
auditmn, onmem sensum ^, omnem etiam non
solnm
hnmanum. sed et angelicum transcendit
inlcllectum. Et thronus cius uf* sol igneus, inmio
plus quam sol igneus in conspeclu eius ardebat,et
pKis quam luna perfecta iii aeternum lucebat.
Su!) tiu-ono in circuitu eius per totum discurrebai
ignis et
'"
inaostimalnlis splendor nimis in simili-
tudinem fulguris coruscantis, et eranf suh lln-ono
quatluor seniores circumamicti stolis albis, qui
sustinebant
thronnm, et dabant gloriam et hono-
rem et benedictionein sedenti in Ihrono, viventi in
saecula
saeculoruni. Et procidit puella in faciem
suam anie pedes sedentis in tlu-ono et adoravii
eum, et iacia est in eodem loco super eam
" ma-
mis Domini, et ex iilo tempore ingressus esl in
eam spiritus Domini et illuminavit ignis ille cae-
lestis '-, qui procedebat a throno regiao maiesia-
iis, ei datum osi ei lumen ad revelaiionem secre-
iorum
caelestium. ut videret sanctarum secreta
sacramenla
'^
visionum. quas ilii
" per gratiam
suam Domiims
'"
ex illa die IVequentissime digna-
lus est revelare.
CAPUT QUINTUM
Varia
miracula edila a B. Al-
paide; de natura
visionum
eius.
B
Mulferem
ganat fiatuln
laborantem.
\
15. Caput xnii '. Venit ad virginem sanciam
paupercula mulier
quaedam
- quae magna ex
parte corporis sauciata, gravi fistulae infirruitate^
laborabat. Gumque flens ante puellam ut sui mi-
serereiur
*
cum muUis lacrimis exoraret, et illa
responderet se non esse talem^ aut tanti meriti,
per quam Dominus debeal in eam tantam salu-
tem operari, mairona
quaedain
veuorabilis quae
tunc forie ad visitandam
puellam
' de eodem
oppido, de quo
paupcrcula
mulier advenerat,
mirabili fide aiiimata manum
virginis,ipsa
etiam"
'
quantum poterat
reluctanic et
conlradicente,
assumpsit,
loiamque illam
corporis
partem m
qua muHer aegrotans
fistulam
patiebatur
saluti-
ferae manus attactu
circumquaque
palpavii et
aiirectavii, ei super
aegrolanlis
vulnera de ipsa
pnellae dextera signum
mirificae
'"
crucis
impres-
sit. Non statim sanaia esi mulier ab
inf.rnntate
sua, sed fiduciam
babens in
Domino in bona spe
discessit a pnolla, et in ipso
" itinere.
antequam
remeasset ad
propria. integre
'' sanata osl
.INain
et postea matronae
illi, de qua superius
meniio-
nem fecimus, et multis aliis ((ui noverant eam, et
per mulium
tempus
viderant
aegrotantem.se
ex
s
sensum o. aud.
- -
sicut 1
3- - '" (in <=ir.-et) erat 3.
-

mam 3.
- -
iUe c. i. 2. - ' sacr. sec. 2. -
e.
%
3.
'^D.p.g.s.2.3
a m
3
- MnolesUa 3,
Cap. 15. - ' caput xv 3. - q- "
^-
(f i ) listula
2.
- * miseretur 1.
- ' talis 3. -
ea 2_d^
i
p V 2.
3.-

qua 1. et a.UL % 3-
- tan.en 2.
m add.2, 3.
- -
vWmcae
? 3
- ' Cl.risto 2. -
'^ x mtcgro 2 3.
-
.3
J:^Z^.
%
3-
- redditae
-nita..
,^</^2_
Cap. iS^ - ' cajmt X.
J-
-;
-r.tuquT^.
-
'.-.
*
om. 3. " tunc </</. 2. - a- c *
g q _ n
Do-
% 3.
-
eum a,ld. 3. eam add. %
- - on. 2
3 U^
nuno rfd. 2.
- -
om. % 3^-- -
quam 2. 3.
_
lunea
^
3.

respiravit et add. 3. et add. l. -
eiz.
NOVEAIBRIS. 205
toio sanalam et iotius doloris expertem osiendit,
ita ut solae cicatrices vulnerum in eius coqjore
remansissent in te.stimonium
'*.
16. Capct XV '. Acgi-otabat* usque ad-' mor-
ieiu apud villulam de Cudnth iuvonis quidain.cuivis
pater iamdnduni
*
defuuclus fuerat. Ad quein
visitaudum perrexii quidam canonicus regnlaris,
qui mauebat apud puellam. Et luncsniilo melius
hal)ere cooperal. et
^
de iiifirmitale sua pulaliatur
couvalnisse aliqnanliilum '.Visilalo iulirmo, rediii
canonicus ad cellulam, ot facta^ ibi** parvamora
vocavit " ad se puella canonicum
"*
et dixit ei
:
Domine mi, ite cito et visitale iHfJrmiim iUiim, ut
eius exitum
"
precibtts Domino
*-
ammendetm,
quia i(tm morti proximus est. Cui
'^
canonicus :
Ne timeas '*, domina, quia non tam cito morietnr,
modo enim panluhim
'^
melins habere coepit hodie,
quam heri aut
'*
nudius tertius, sicut eyo ipse
''
pro certo^^ cognovi, qui ah eius leclulo*^ in insfanti
redii. Ad (luem iterum puella : Accelerate, inf[uit.
citius, et sine mora ad eum descendite '", quia mor-
tuus erit.antequam perveniatis^^ ad donuim ip.^ius.
Festinanter cucurrit canouicus. ot concito gressu
veniens ad inlirmum. invenit eum iam morluum,
admirans quod iam cito iuxta verbum virginis
obiissot. qui mododeinfirmilatesua convaUiisse
-^
pulabatur. Celebratis de more exsequiis rodiii ad
puellani canonicus. et diligonter quaesivit
-''
ab ea,
quomodo verbum isiud oi revelatum fuisset. Ad
quen) puella tandem precibus eius devicta^*:
Priusquam vocassem vos, venerunt ante mc pater
meus, et ijater
iuvenU illius, qui iamdudum a
^^
seculo transierunt
^'\ cirnnnamicti vestihns
"
alhis, quorum ego congaudens gloriae diligenter
intuens et rerognoscens^^ illos, inten-ogavi'^^ eos quo
irent aut quid quaererent. Et respondenint
**
ad
iuvenem illum, qui alterius eoruin
"
filius eral. ut
eum secimi reducereni,
advenisse. His dictis. ab-
euntes accesserunt ad domum iuvenis illius
^*
aegrotantis.
Qui^" mox ut ingrossi sunt. statim
illius-''* anima a corpore^''
solnta est ^^ Obstupuit
canonicus, ex iis. quae ei
'''
prnedixeral. rei com-
probans
=**
veritatem.
17 Caplt xvh'.
- Requisita a quodam rehgioso
viro utrum iu corpore vel- extra corpus videat
huiusmodi=
visiones. et utrum
umquam* rapta
fuerit in spiritu vel non.
Respondit
:
Me raptam
esse vel fuisse nec' audeo dicere, nec praesnmo :
sicut nec affirmare
audeo de visionibus tUis, quas
]-obis me moleste
coqentihus refero, ut in rei ven-
tate res ita gesfae
sint, vel
gerantur, sicnt
'
fie^-idemonstraniHr,
Sed tntitts hocdivino relmquo
iudicio '\ cui nikil opertum est gtiod non reveletur.
Visiones
quidem. qtias vobis refero''
stcut mtht
videfur
'=, sic in requie tnea fieri vtdeo sicut eas
refero Sed
qttid praetendant,
atit quid significent,
vel quid sibi velint plures
eanm,et
uirtm eomodo^
vel ordine fiant aut
administrenttir,
qtto modo vel
ordine tnihi fieri
vd
administrari
videntur non
satis
agnosco.
Quomodocunque
autem
'^ m verttas
vrr*
Iiicenis
Cudotensis
cognoscit
obitum.
E
Conlendit
>'
imniquant,
nisi forte
seinrl raptam
fitisse.
_ .
modo add. 2,
3. - > nunc add 3. - - d ad e. 2.
3.--
3
veniitis
2 - "
c. de i. s. %
3. -
'^ requ.siMt
2.
-
-* dixit
LTT-^om 2
3.--^ defuncUsuQt
2.3.-
^" circum-
f- V ^ c "tolis
2 - - cognoscens
3.--interro-
:;:;fr:-%:;oten\2.sec/.'?.3.-;^iuo
f^,"-'
- ^
quam 2. 3. - * om. %
- ^" vmcuhs carms2.
^ 1 ^."est s
2
- ^
sibi 2. 3. -
^" comprobant 3.
Cao
17
- >
sic 1. capul xvn 3. - ' om. 2. -
emsmodi
o T "om 2 si
3 - unquam add. 2. 3. - om. 3.
--
i
'
^ '^eeslal
-aut2,3.-"'inrequiemeamihi
irl: ST-
'
r i d- 2. - - r. V. 3. - > vidcn.ur 2.
-
>*
aut 2.
^" adverse 1
se
VITA
200
DE
BEATA
ALPAIDE
VIHGINE.
rii
.T ..
cont?rutulab;iturei,admiransinopinalumpulchri- D
tc faiiot
,f'
..,.. ;^ .lennrem, ipsa nihilominus ei congau-
nuaf wiiAt
L/ominfo
' ^^--r -
.u,,^ -i lonffe
niouac
2"*"^"
:...i*;u.f>.sivcmeospintui>
a loug
^^
^ ^ .^.^^^^^^
^^^^^ illucque cum
qui quaerebaut ani-
["reinobaut in cam, qu;isi
^cum violenter iibdu-
siV
If^Is
reiie.s(^'m
t-/rfer.
/*'// '^'^/"'/ '^'"'"
^^J^";;
Pueila"vero
prae timore eorum exterrita
fsf sifassit
dicer,quctmvisiuuaijf
.
fuit
anima
mea,
tamquam
si qms
mhtus
tumca
^^ n,oachi
consulcre,
effugit subito de manibus
desuper
incomutam
per viam
A^''"^,^;"^
^ .^^
^
^^^ ^^ ^^i,t citius
regressa est in corpus pro-
,/, currit
tumca
subito
dihpsa ao
admirante
monacho
quomodo tam cito
curreutis, et soU
hbori itiue^-is et ^'"^^
'
^"
.''
^^
^.tuisset in iUud iutrare, siuu.l ei gaudente quia
vesdetite
penifus et iffuorante
decaat m ,
gi^.g^asissetdemanibusinimicorumsuorum.Hanc
virginis,
intersoruimus, ad quam nunc redeundum
de natura
animac dixerit, aut
*^
VI
oerosu,
ai,ae
,.' ,o,ulu. oen. e,u. . -
an n ae
> '
^ ^^_
^., ^^
..
,,,,,,

ff.d
dili,jet>ai ,t a,plM,-
,lld Vun-
j^:,"" ^,'
,
o est dioisa per pa,-tes, sicut
gue sie esset ani,a ,ea

exuta aco,-po,-e 0^1
M,s ,um
^^^^^^
^^^^^^^^
Ipiceret .lud^
"-'"r'f!'^
'""''^"^,!!''^:!:^
^ ^ ,, Zat aut a,uUt , na oculos
ec oo,pri-
9,K/o ,./ qualiter^^ de corpore tota odores recolU,
f^^^^]''^^^'^''^'^^^
e.i.^t,ZarnJe.mtM
necsensi nec comperi quo- tota sapores d.scernU
^^^<^V^^^;^^^
'^^^^
n^odo^o ,,i ,^,aliter iterum introivit iu ilhd. Quem- tota sononnn rem^msntur,
d
^^^J^
- ^ . . . . .-1.
det, et tota visorum memmit, etut hrevi^'^
dicatm,
admodumsiquisinnavidormiut,qui*'peruquas
aet, enoia v,sorum ''';--- ."
.
1 F
fiuminis lelr natando currens iam ad portum anima tota t.nya iota
f'^:f;f^^^
devenerit^\ nescit nec iuleUiqH qmnuh vei quaU-
da,totaremmi.cdHr,totavdet^\ei
eiiamsH^^^^^^
fer ad Uttus appUcuerii
. lllud auten.
"
valde
videi cum carne soUta esi Nam
quamdiun
ca^n
mirificum est. et admiratione dignum, quod
est^Uwn potest selpsam^'
v,dere, qma non
poest
eadem noc(e qua puella vidit islam visionem,
se iotam in seipsa
^
colU<,ere, ut se sohim
m.pna
apparuit in somuis auima eius tamquam de cor-
occurrentibus sihi simiUtudimbHS,
et
tmaginatiom-
pore suo egressa veuerabili Petro dc Schaldeis*\ bus rerum corpormrum
^\rjuasper
sensusco^pons
de quo superius mentioiiem fecimus. Nam dum
exierius capit, quihus impedita non potest se'iJsa
idem monachus eadem noctedormiret,videbatm-
fotam

cernere. NuUo loco contmeiur
amma
qu^^
ei quod anima virginis exuorat se*' du corpore locaUs non est, nuUis membr>s
circumscrtOitm
,
suo, et exierat de illo. et venielxit ad eum, et sta- quia incorporea est,nuUo spatio finiiur,
qma
quan-
bat ante eum magno circumdata lumine. et inae- tiiafe caret ^K Non enim per loci spatium ita
sisti-^
slimahiUdecoralapulchritudine.Decuiusadventu tur aut moretur,ut maiore'*'^
suijmrie^^
maioien
non mediocriler gavisus monachus exsultahat et locum occupet, et breviore breviorem,
minorque
si
>
om. 2. "
non fallo 2. '^
ei add. % X >
et orfd. 2,
:i.
videro 1. =>
an 3. " om. 2. ^a
om. s.

**
meae 2. "'
om. 2. ^
om. 2. '
sibi add. 2.

sicsic 3. -
om. 3. >
mea rfd. 3. ">
om. 3. "
p.
V. e. 2, 3.
'"
om. 3. ^*
(ex.-suo) extra corpus suum % 3.

3^
viam 2, 3. "
intr. it. 2, "
(n. s.) npscivi 2, 3. ^*
(n.
c.) om. % 3. '"
quoiiiodo 2, 3. *"
quando 2, :i. *'
quae
2, 3. adveneri) 2. 3.
^s
appl. ad 1. 2. 3. **
eliam 3.
**
Schalleis 1 . *"
saepe add. 3. *^
(ox. se) exiverat 3.
**
adducere 3. *^
eam er. 3. ^"
animam eiu3 3.

^^
ess. et inf. 3. ^^
q. s. 3. " (iUudvalde mirificum-ex.)
om. 2.
- f*
autem 2. ""
erat % 3. ^" seipsam 2.^3.
"
om. 2. ^
aut 3. ^"
om. 3. " posse add. 3.
J"**|
ginem 2. - ^
et add. %
3. -
et add. % 3. -
"* nec
%
3.
^
"^
aml). aut t. 2, 3.
- '"'
aut. 2, 3. - ' artibus 2. -
el^^
n.s.2.-'eladrf.2.3.-''eta(W.2.3.-"etadrf.A^-

"brevius^.
''*
(eltota visorum videt)om.l.
se

3. - '
est in c. 2, 3.
- "
se toUim 2, 3.
- ' seipsam
i-
-
"
corporalium 3.
tot. semctipsam 2,
semeUpsam
l^^-
"1
conscribitur 3. ^
(nullis memhr.-ear.)
nullo sp.
tin.
quia q. c. nullis membr. circumscribilur
quia inc.
es
*
maiori 2, 3.
*
(s. p.) super te 1,
partem s. 2.
m
DIES TERTIA NOVEMBRIS. 207
I
A
in parie, quam in toto. Nam j^er omnes corporis
suiparficidas tota simid ndest. Unde in quoctmque
loco
percutiatitr aiit pungatnr pars corporis quam-
vis
modica vel extrema, tota simul dolet. Non
^*
miiior est in mlnoribufi corporis sui membris, et
maior in maioribHS,sed alicufn^'^ intentius ri(fet*^\
alicubi^^
remissius,et in minimistota, et in maxi-
mis
*"
tota, et in omnibus tota
'"'
et in singidis tota.
Sicut^^
Deus ubique^^ .H Deus^ in toto mundo
suo, et in omni creatura sua, omnia vivificans,
movens, et (jubernans sieuf aii apostolus
^*
;
quod in
eo
vivimiis,
movemur, et sumus, sic anima in toto
corpore suo ubique tota viget, tamquam in suo quo-
dam mundo^-' vivificans illud, wjouens"* et guber-
nans, intentitts in corde et in cerehro, quemadmo-
8Bnec2,3.
"alicuil/l
'etflt/rf.S.-^^aHcuia.S.
e
est add. 3.
""
(et in om. t.) om. 2. - " enim add. 3.

02
ub D
2 "^
tclus 3. *
ap. a. 2,3. "^ (in s. q.
m.)
mundo suo 2. -
enim add. 2. - " (tamen-esse) t.
p.
d. e.
dum J)eus tamen in caelo praecipue diciiur esse
"
(?/ sicut ipse est
"**
in mnndo sno iuterius et exterius,
superius et inferius,sic anima in corpore^^,regendo
illud est superior,portando infarior, rcplendo inte-
rior, circumdando exterior. 6'/c esf intus ut extra
sit, sic circumdat ut pemiret, sic praesidei ui por-
tet, sic porffU ut praesideat et sicui Deus nec cre-
scentibus creaturia crescit nec decrescentibus decre-
scit : sic anitna nec minutis membrin minuitur,
nec adauctis augeatitr
'"".
Haec vidil de unima
puellu simplex ut columba "', quae nisi serpenle
pruflentior esset numquam lantam
'"^
simpUcita-
tem videre meruisset.
Explicit liber quartus illius de Cudot
^^'.
in c. 2, d. e. in caelo 3. " om. 3. " suo add.
% 3.

w
augetur 2. 3.
""
om. 3. "*^ animae add. 3, animae
tantam
1. ^'^^ alia manuintnm txplicit descriptHm'm\,{\.
d. c.) om. 2, (i. d. c.)venerabilis Aupes virginis de Cudoth 3.
B
E
ADDITAMENTA
Visio de
B. Virgine
jMaria,
G
cod.quidam

cod. exiebat
b
de ahbate
motiuo
monackoa
suoa ablac-
tante, et de
ultimo
iudicio,
AD
VITAM B.
ALPAIDIS
Edila
codiceCarnotemi
signalo num. 131, foliis
r,l'^8'. Cfr.
dicta in Conmentarii praeni
nnm. Vi-
cere corpus suum deforme et quasi tetrum, et ut
ita dicam intirmatum
abhorrere. Et diffusa in
contemplatione,
visum est ei quod esset apud
abbatiam Fontis loannis r, ubi non longe ante
scpultus fuerat abbas Guduinus d, vir bonae me-
moriae et sanctae
conversatiouis. Quae respiciens
ad tumulum ipsius, vidit quod lapis superpositus
corpori eius vel scissus esset in duas partes, vel
inde remotus.
Surgens autem inde abbas et se-
dens manum
mitlens ad mamillam suam dexte-
rametpremens,
eliciebat inde lac abundans. ita
ut omnes fratres qni videbantur
circumstare
abbatem.
tam per capitulum tiuani iu uionasleno,
^ufficienter
rigaret. Et cum hoc beatus resupmum
.e
collocabat in tumulo, sicut erat pnus. cum hoc
,
vir-o itatiue
vidisset,
eonversa ad alia audivit
clamorem
magnum ita terribilem et magnum ut
per totum
orbem
terribiliter
posset andiri. Post
clamorem
tam
terrificum, in momenfo vidit mun-
dum tolum
plenum
antris. ex quibus singul.s sive
vir sive
femina
celerius
proccdebant.
Cum itacfue
omnes
surrexissent.
apparuit ciuaedam
m.rabi-
lismaiestasquamsecii.ebat.u-parsillorumqmsur-
rexerunt cum
gaudio et laudibus,
praecedentem m
caelum;
alia vero
pars quae
remanere
v.debatur
in terra terra
dehiscente.
videbatui-
cadere m m-
fenmm.
Aupes
vero cum non in caehm. cum abis
.scenderet,
el cum
descendentibus
m
ufernum de-
'.(vnderc
refugeret.
in corpus
propruuu
remeavit.
3(;uM-LMm.-QacU^^
,et dominus
Petrus,
prior de Cudot e am.cus per
nni.ua
vir-inis
Aupet, in mense
septembno
con-
H
nt
Wmireletsecumeud^^^^
uodam
viridario
ultra
modum
delectab.h
trans-
rl
elcoustitutam
conspiceret. In eodem v.n.
dar o omnes
herbae
Horigeres et arbores floren es
tm um
odorem
emitlebant
ut ems fragrantm
tur, cum
ecce
multitudo
maxnua el mnu-
m S
'^-^^^"^
candidatorum
et beatorum
"^^n
coepit
convenire
ei hinc mde advolai^e^
1. Capitulum
PRIMUM.
Accidit quadam vice ut
elevata in spiritu videret
admirabilem
personam
cuiusdam
feminae. et ultra quam credi potesl
mirabiliter
gloriosam,
quae ita clara
etperspicua
inlus sicut foris, et velut sol tam intus quam toris,
splendida. Vidit etiam
quod in utero
vu-gmis
illiusgloriosae,
scilicet Mariae,
infans similis glo-
riae et splendoris
habitaret.
habens in capite suo
coronam
duobus
coioribus
diversam,
scUicet can-
didam et rubeam, et tenebat in manibus suis duos
flores, unum rubeum et alterum
candidum, ipsas
manus habens
protensas in sublime.
Beata vero
Maria coronam
babebat in capite totam candi-
dam el ultra modum
formosam.
Vemens autem
Aupes procidit ante pedes Virginis. et Filimti roga-
tura pro ecclesia. Ipsa vero orante,
vidit el ecce
arbor quaedam*
nascens de infante,
exibat*per ca-
put eius et
progrediens
inde
procedebat
percaput
Virginis matris, et paiUatim
crescens
usque ad
infmitum
replebat
universam
superficiem
terrae
pertingens
nihilominus
usque ad caelum.
Coepit
valde mirari virgo Aupes a, quod tantae
molis ar-
bor tam recta
existeret ul Filium nec
Matrem ex
quibus oriebatur in
neutram
partem
inchnare .
Mirabatur virgo tam
magnitudinem
^^"^ P"!;
chritudinem
arboris,cum
subito
vidit immen
am
multitudinem
tam
hominum
quam
fenunaxun
sub ramisarboris,
quorum
alii
tangebantarborem
illam, alii vero non
tangebant.
lu
ramis veio ai-
boris vidit candidas
aves,
qnarum non erat
uume-
rus. Evigilans autem
Aupes de ^""!
^"^;.;;'*
postmolum in mundo,
de
bomimbus
ilhs
q
n a
gebant arborem,
adse
venientes
ad eam
vi.itan-
dam, et eos sine dubio
cognoscebat
b.
2.nAmuL.Mn.-Alia
viceaccd.t
quoditai^ii
mardur ex omni
parte
m^Mubrorum
tit paei^ e
prae nimio
dolore
solvereutur
omues
companes
membrorum, ita ut
anunam
suam
dolor exc r^
et evelleret a
visceribus
eius. E
cum se
exu^am
anima a corpore
videret,
coep.t
dihgente.
mspi
c
d
de gloriii et
felicHate
beatorim.
B
208
Et cuin ibi consisterot.
apparuit ibi gloriosa virgo
Maria. caeli porta, omni lande
dignissinia
cui
congaudebant
nniversi qui ibi aderant. et audivit
vomn Aupes, quar rnni aliis astabal.
dicentem :
Cantemus;
responsumque
esl :
Q>ilff rel <fe quo
rantabimus>
Dictumque est : Z^^
(humia
uostra
heata Maria. Post hanc vocem
eruperunt
omnes
in vocem laudis tantae
-^navitalis, taniae iocun-
ditatis. ut omnem andientem
ultra niodum dele-
ctaret. Huius tam mirabilis
melodiae
snpradictus
Petrns prior, paHiceps videbatur exislere. et cnm
canfantibus. Anpes tacente,
concinere. Et cum
confunderetur Aupes quia cum cantantibus non
cantaret. in ipsa cogilatione.
adveniens quidam
iuvenis ad eos qui cantabant, et appropians ad
virginem dixit : Quare non cantas? Doniine,
ait, nescio. Post banc responsionem edocta aDeo
et Spiritu sancto, coepit similiter cant;ire. Vidit
etiam quod cantantibus illis gloriosa virgo Maria
vasculum quoddam nltra moduni formosnm in
modnm calicis factum. inter duas mainis teneret.
et ncscio quid intus, unde tantns odor et fragran-
tia suavis exibat ut onmes satiaret. Cum diu can-
tassent. coeperunt onnies. unus post alium ad
beatam Mariam accedere, qnos onmes de eo quod
eral in calice connnunicavit. Petrnm quoque,
quem snpra diximus. post illos, ita ut Aupes ulti-
mam communicaret. Quod ipsa non mediocriter
aegre tulit quod Petrus ante ipsam communicas-
set. Post sex menses. scilicet in martio, idem
Pelrus defuncfus est. Et tnnc Anpes intellexit
quare anle eam in illa congregatione prior com-
municavit.
4. CAPiTrLUM IV. Quadani dio acci<Iil ut beatae
memoriae vir in ordine suo idem Petrus, prior de
Cudot, carnem porcinam beatae virgini, ul eam
velle noverat, ad refectionem praepararet, et
coctani ipsemet ei apponeret. Cnmantem semel
aut bis in os virginis ex eadem carne misisset,
tam libentissime et cnni maxiina aviditate susce-
ptam comedit, ut ad id quod supererat devoran-
dum cor eius valde accenderet. Erat antem in
parocbia de Cudot quaedani vetula gravi infinni-
tate lecto decumbens, tpiae tanta paupertate
laborabat, ut etiam necessariis indigeret, cui
beata virgo tanta compassione condescendebat,
ut de suis cibis etiam ei frequentissime transmit-
^
teret.Cumque de ipsacarne quod superesset ab
ipso inilio mittere decrevisset, cum eam tam sapi-
dam invenit, totam comedere disposuit, et die
crastina de alia carne eius necessitati subvenire.
In se autem divinitns reversa. ot malum gnlosita-
tis in sno pectore serpere depreliendens, a pro-
posito resiliit et sul)ito modicum de ipsa carne
cod. babato
^""^ bacnlo* toUens. et anteoculos snos revolvens
iiiimicum sibi occuUe insidias tendentein viriliter.
(piasi cuin indignatione magna, ipsam carnem a
conspectu suo praecepit amoveri, et aegrotanti
supradictae vetulae, sine dilatione transmitti
praecepit.Supradictns veroPetrus prior. qui ean-
dem pascebat tentalioneni. eius inleriorem non
inteliegens, ol)secrare coopit eain quatenus de ipsa
Teittatiouem
gulae
devincit,
DE
BEATA
ALPAIDE
VIIiGINE.
eam hostis
antiqnus, in simililudinem coqui cuins-
dani. oi)tinu'
ornati. secum deferens oimieiu ap-
paratniii ciborum in vase non inodico. adinonens
illam
quatenus de cibis cum tanta diligenlia
prae-
paratis vesci non dubilarct. Beata autein virgo
admiraiis
tali hora intrasse thalamum suum
quempiam
cnin cibo, paululum intra se cogilans
depreliendit
inimici astutias, et avertcns* faciem
suain.
amplins in eum respicere noluit, nec ad ea
quae sibi detulerat. Quod animadvertens inimicus
se scilicet
praeventuni confiisus inde recessit
per
ostiummurmurans
et diceiis nullaleiius se ad eam
ampliusventurum,nec
aliquid ei delaturum.Quod
audiens virgo beata, gavisa est interius se non de
fraude diaboli per gratiam Domini devictam, sed
de eo quod dixit se nullo modo ad eani reversu-
rum.
5. CAeiTixcM V.
Multifarie multisque modis
egit inimicus bnmanigeneristinoniodo hanc virgi-
nem deciperet et eam salteni in voUnitatem peccati
induceret ; sed Domino protegente non praeva-
Init. Siquidem quadam nocte, inlempestae noctis
silentio advenieiis, transfiguravit se in speciem
cuiusdam canonici, nolo nomen edicere, qni ali-
quandiu cum ea in domo Cudoti mansionem ha-
buerat. qui ad peccatum carnis pronus,non solnm
diabolica, sed et propria concnpiscentia illectus,
nefanda adversus sanctam virgincm in amore
eius exardescens excogilavcrat, et in multis cor
eius tentaverat, ambiens omnimodis verbum ra-
pere ex ore eius per quod ad peccati ruinam inci-
taret.
6. Capitulum VI. Huius igilur specie, rasus
barba et corona,sepraesenlavit,etdecontra fenes-
tram qnae in muro capellae facta est /", substitit. et
niliildicens iacentem conspiciens.Quae eumintu-
ens, et primo cogitans quod tunc temporis idem
canonicus ibi non maneret, animadverlit astutias
diaboli, etadversuseum freiuenscogilavit ([ualiter
eum inde eliminaret. Crucis igitur signo armata,
baculuni quem prope se habebat arripuit, cogi-
tans intra se eum de baculo ferire, si i^ropius
accederet. quod et fecit : nam cuni alifpiandiu
substitisset,paulatim de loco ubi prius apparuerat
se movens, et pedetentim ad eam accedens. illa
se anlicipans et a lecto se versus spondam lecti
anteriorem extrahens ul)i propius accedere visus
est
; baculo quem tenebat cum inagno adnisu
ferire tentavit. Sed ipse se retro ab ictu ferientis
sublraxit. Hoc autem faciebat ille fraudis com-
motor cogitans (;t desiderans si quomodo eam a
lecto separans in terram cum coUisione capitis
vel laesione membrorum praecipitaret. IIIo rur-
sum accedente, beala virgo ictuni vibrans cum
tanto impetu et vigore se ferire aestimans, totum
illud corpus.quod videbatur, per medium a capite
usque ad genua scindere sibi visa est tam subti-
liter et leviter ac si corpus plumeum medium se-
casset. Tanto itaque adnisu in ipsa percussione se
invexit ut de lecto in scamnum, de scamno vero
in terram rueret, ubi sine laesione permanens,
quia relevare se inde post ictum non potuit. In-
D
-orf.
adverteos
'"i/mdieum
eam
impetenUm
E
infugam
vtrtit,
nrtnn. r' ""r 'f
"'
^TIT^-'
^"'PP' ^"' ^^"^^ ^^^' '""antibus cunctis,qnomodo kl ei prae-
cl~t 'f
'"'
'""'''^ ^'"^*-'''"
^'' ^'''""^ ^^^i^i-^^^t, ut in terram deiecta,iicens
consueverat, nnmstris (luoque praecipiens quate- inveniretur.
nus sublatam indo cariiem reservarent, ut scilicet
post aliqua Iiorarum spatia, iterum de ipsa come-
deret. Quae renuit, asserons se nullo modo deipsa
carne ampUus gustare, sed potius quod dixerat , sci-
licetutaegrotantideferreturobtinuit.Hisigiturita
*cod
transactis,noctesequenti.
in sancta
nieditatione
sancUasimae vigilanti Aupex sanctissimae, *
subito venil
ante
7. Capitulcm VII.
Quidam familiaris eius gravi-
ter usquead
mortempaene ali(|uando infirmatus
e.st, et in eam post Deum totam spein et fiduciam
habens,
per queiidam nuiitiare curavit quatenus
ei compateretur,
et Dominum sive genetricem
ipsius pro eius salute obnixe precaretnr ; ut aut
remedium
sanitatis ipsa inlercedente obtineret,
aut
aegrotutn
sanat,
DIES TERTIA NOVEMBHIS. m
eod.
obaoxie
A aiit cilo eorpus quod ita gravabatur deserens, vi-
tam
finiret, ne tam gravi dolore prossus, aul in
desperationem caderet, aul fratribus suis a qui-
bus
graviter ferebatur diu onerosus existeret.Cui
beata
virgo non mediocriter compaticns. miseri-
cordiamDomini
super hoc obnixe* coepit depre-
cari.
Perseveranti igilur in oratione visus est in
visione
sancta quod in domum quandam pul-
chram et pulclu-e caelatam duceretur, comitantie
agmine virginum,
praeeunte (juadam excellenliet
gloriosissima
domina regina caeli. scilicet Maria ;
in qua ceha nonnulH infirmi iniirmitate gravati
detinebantur.
ubi erat ille singularis amicus eius,
de quo superius mentio facta est, gravius et peri-
culosius
cunctis laborabat. Cumque illa praecel-
lens et
praecedens domina cunctos qui ibi grava-
bantur ex ordine visitasset, cum ad illum amiciun
Aupes venire debuit. numquam ad eum diverlit,
nec etiam faciem suani ad ouni converlil. Haec
autem cum praedicto comitatu virginum, Aupes
subsequente,
recessit. Videns Aupes quod, non
visitato amico suo, recederet, aegre tuHt et ultra
niodumanxiata*
super eam spem eius. Quid**
,u*.-v.. ageret cum nesciebat,non
praecedentem dominam
cod qwod pro eo
inquietare audebat. Sic factum est semel,
sic secundo. Unde non modico doloris affectu et
compassionis
crescentis
afiectuconstricta
Aupes,
nuUum
remedium languori suo apponere praeva-
lens, ad* solum orationis
perseverantis auxilium et
divinae
miserationis respectum ct beatae Virgi-
nis subsidium
couvertebatur. Tertia iam vice vi-
sum est beatae virgini Aupes quod praedictam
domum intrante et visitante beata Virgine cum
praedicto
agmine virginum, et ipsa Aupes se-
qiiente, infirmos solito more visitaret, et ad lUum
amicum Aupes quem semel et secundo non visi-
tatum reliquerat
iam ante, ad eum veuit et manu
propria mentum eius
apprelicndit, et quasi con-
gaudens
commovit. Ad cuius tactum statim coe-
pit aeger melius habere et quasi avis alas expan-
densad volandum de nido subsiHre*. Satis ergo
post lianc visionem constitit iUuni brevi tempore
ad sanitatis gaudia pervenisse.
8. Interrogata a quodam speciali amico suo
Aupes beata. astantibus quibusdam lionestis et
religiosis viris,ufrum quando indonnilionesancta
requiescil, faniiHarium vel amicoram suorum qui
in terra versantur recordetur, vel oret pro eis, re-
spondit : Etiam, domine, non solmn memor et sol~
licifa, sed et si laeti vel triates ftterint clare et per-
spicaciter intueor.
VITA
corf.
sub^lere
orat pro
defunctis.
cod.
aoxiatus
'
rod. ut
ExpUcit.
ANNOTATA.
a Codex hoc loco habei AupeX. Cetcroquin non
una est in hoc fragmento nominis B. Alpaidis scri^
heudi ratio ;
mmc enim Aupes, dein Anpez et
Aupet. Consuetnm formam Aupes ubiifm servan-
dam duximus.
b En aliam formam istius visionis quae relata
e.Ht supra lib. IIJ, cap. 8, et apud Caesarium
Heisterbacensem. Cfr.
sujmt pp.
167, 194.
c
Deahbatia Fontis
Iimmisdictumestinanno-
tato b ad lib. II, cap. 3,p.
189,
d Est nempe Gilduinus abhas, de quo supra
p.
189. Attamen ad rem ipsam quod spectat, visio,
sicut nunc narratur, poiius concordai cum visione
de presbytero liirardo relata in Uhri quarti
cap.VJ,p.200.
c Vtrum idem iUe sit cum Petro Carnotenst vel
cum Petro de Scaldaeis, de quo saepius recurrit
mentio in Vita B. Alpaidis,
definire nonlicet.
f Haec fenestra
reclusorii B. .Upaidis, quod
ecclesiae
Cudotensi adiftcebat,
construcfa erat in
ipsoparietea cornu evangelii.Cfr.
Tridon,op.ctt.,
p. m
E
ANNO
MCCCXXIX
B. Simonis
Acta
DE B.
SIMONE
DE
SANCTO
ARCHANGELO
ORDINIS
PRAEDICATORUM
8 Unica.
De B.
Simonis
Actis,
deque
eius
prosapia
el vilae
chronotaxi.
1. In op,Mo,
</ nomm
est a
Sancto
Archan-
Kelo non proad a cimtate
Arimim
=<Uo flt
ona B.
SU.onis
nuncput,
de
Ballanclns
c
fan,iUae S.
Do,nimci
inler
conversos
asaq,t,,
ni inde ah ao 1820, ex
concemone
P.^ Vn
lo,Uilinsv,a.in,i,
Un in
dioeces^
Ar,es,t,.m
apuJ Frat,-es
F,-acd,calores,
,n,ssa ac d,uooffi
cio
hooratu,(\).J:lad
scio an dc heato
,-,.odo
,ent,.m
supersit
aetate
Praesta.,t,,,s',of>>a^
biociraphica,
,,.ae t,.m
Annal.bus
Mag s
ou^
generalium
Ordinis
Praedicalorum,
'""^'"''f^
ronymo de
Bursello (2),
d
calcem
annexa
est,
MiL.lo..
Homae.
180, ad calcem. - (2)
U.. AC.
Nocemhris
Tomus II.
I,m
lihro W,
distinctione
septi,a,de
Lisigrms
Ordinis
Praedicatorum,
auclorc
A,b,-os,o lae-
gio (3),
inserta
legitnr.
Iluins
noUtiac
,i,.,,lex apo-
ira],L,p,-aen,a,,il...shahe,us,aiU,:.mexcoi.ce
"BoL.iensi
nobis
desc-ipsit R.F.
Tho,as
Bonara,
alte,;.,,t.-as,iss,decessor,husos,r.s,serv..lur
i
codiL
regio
B,;.xeUesi 8931.
Camhac
ot,t,a
,,io.,rapkica
hene
conrenil
brev,c,.lum
V.tae ',uod
p,J.li,'
i..,;s fecit
Leader
Alhers ,n
Mroie
yi,-is
iUustribus
Ordinis
Praedicatorum, fol. m.
Z,uc infra
e,le.us
hanc Vit..m B. Sunon.s
er
JpJorapiL
B,;,.rdle>,si,
collato cum
Boonw,s,,
lom.lNov..p.4<l-i..m.n.i-WIWd.
27
adiectis
AUCTOBB
J. D. B.
210
AITCTOPS
J. D. B.
videntur
tiM elogiutn
emortuale.
DE B.
SIMONE
DE
SANCTO
AHCMANGELO.
^^"
,
.l/figr/Km
B.
Simoneni
ex hac gente, quam ipsi
prosapiam
adieetis efiain
disrrnmmhus
quae apuu ^
^^^i(j^iani,procycatumfuisse.SedmhilinvemrelicHit
unde iure
statuatur hanc curam adhibitam
fuisse
;
nec
modernus
huius nohilitatis assertor
Marinus
Marini (4),
qtii erudite quidem de patriae rebus
D
occurrunt. ....
2 Sed quis ista B.
Simonis
gesta vahle tenma
con^
scripserii,
guove
tempore,
incertum i>lane
est.Hec-
tiusforsifan
ista gesta
dicemus
elognan
quoddam
emoHuah,
quod
religiosarum
famiUarum
sodales^
suis menologiis
insvribn-e
solent, ne fratrmn,
qm
ceteris vitae suae
sanctiiate
exemph fuere,
memo-
ria ex toto perditum eat.
Jmmoputare
Ucet elogmm
kaud multis post B.Smoms
obitum
eroluf^sanms
concinnaium fuisse,
dum adhuc
aliquof fratres
commentatus
esf, ullis documentis suamsentenfiam
communiint;
iden forsitan quia miUa snpcrsuni.
Qnod revera ita obtinere putamiis, inspecto libello
darissimi viri Ludovici Tonini
(5). Hic maxima
curtt coUegif
Balhinchos omnes, de quibus
in
huiusce
aetatis chartis Ariminensi/ms mentio recur-
comcioquodnonnulhsaHemsobtoinc^^
n
f,,.
/ (( Ariminmsi potitam
fuisse,
nila
co,memoralur.
0..casw autem co,l,,d,

l'__^^^
...,, ,v;J /?,///; .
Etim e stirpe
nobili
Ballanrho-
rum fuisse
tradit
metnbrana in
urna funebri
invefUa
;
!i3t
2-'"'''
"'V^"'."'''''''''"'''""
OddofilisB.laccMloeodemlocoSerf,, />,.,,,.,.
Z^Z,t
Utrum miracula <ye Deu. yer
guale,,,amgere,-boru,nco,-ruplelamIi,dulf,n,n
B Smonem
opera,-i,li,jnatnsest,.riptis,n,i,.m
istum
putre.u B. S,mon,s .,oW eu,n, ,p.od
coed,.,a fuerint,
diernere e,p.eo, ,i,.oniam ,le ipm
,.nm oppos.t.o p,.t,.lat,
a
Balanchs remo-
Us nihil traLm accepi.nus.
^e,-ef
P,;.eterea auctor V,t,.e ,o. edendae h,.n,-
3 AV, est c.,r in lomjum excurral com,ne-
obilihitemnesciv,t,,iempeLeanderAlhe,-tus,,j,n
,ari,.sprem.s,a.,,e,ceptis,!..oh,.sd,.hih,cetera
pt,r,,,Simomsvirumpopularemvocado,e9a^^^^
claresLt. Etenim B. Simonis natalia suhohsc.ra
vi,lel,.r: nen anno 1585
Anton,,.sbene,ms (G)
,
hus
s,.,.t,ei,.sq,.e ,.,.$ emo,-t,.lis i cotrove,-siam
generositatis rnent,one,n tndnc.t. bed ,.no i607,
voc^tu,: Kt pri,o ,,,.idem ad B. Simonis o,-igiem
Michael Pio
(7)
mhd haes.tans BaUeh, omen
ouod s,,cctl, inde soeculo X 17/(1)
o,-t,.s prae- B. Simoni res,,t,.,t. Qms ergo ,n;,h,t,.r s.perpen-
dicalur er inclita stirpe de Bllttchis, ,Uminis
deti quto ,lisc,:ne,anteet post tr,.nsltmem
\\\
irpe
oVnn opuhutissimi oppidiSancti Archangeli, eum-
quedicunt nepotem LaurentH de Balhtnchis, qui,
ineunte saeculo XIV, Ariminensem ecchsiam
rexit (2).
Huius sententiae assertores momenfosum
proferunt documenium. Scilicet anno 1763
(3),
decima nona decembris, accesserunt causae postu-
latores ad ecclesiam Frafrum Fraedicaforum civi-
tatis Arimiju-nsis Sancto Catahlo dicatam, urnam
quae beaii viri lipsana continet inspecturi. Itaque,
amota mensa hipidea altaris S. Petri marigris,
sub quo sepultus iacebat, apparuit capsa lignea
clavis olmrafa, in qua reperta sunt ossa ac cints
corporis humani cum membrana significante cor-
anno 1602facfam, beati virimeminerint scriptores,
suboriaiur dabium de certitudine tradition is
saeculo decimo septimo vulgatae ? Immo si mem-
hrana anno 1763 reperfa una manu desrripta e.^f,
sevcrum forsan, sed non iniusimn criticum agerei,
qui suspicai-efur pristinnm titulum anno 1602 cor-
ruptum fuisse. Etenim func temporis non semei acci-
dit uf quod prius locum nativiiatis aignificarerat,
postea vero ad normam vocis geniiliciae usurpatum
illos, cuius non erani, genti nobiliori adscripserit.
5. Incoimn est secundo utrum beatus vir vita
cesserif annol319. Efenim adhucin viviserat dum
frater Hkromjmus, S. Dominid ahimnus, Arimi-
pu8 B.Simonis in hac capsa, die 5 novembris anni nensis ecclesiae curam gerebat; is vero idibus mar-
Amom9
obiisae
videtur
B. Simon.
160'2. fuisse reconditum. Tenor vero membranae
est sequens
:
Foris. Translalio beali Simonis de Ballachis,
convcrsi i\e S. Arcliangelo. facta fiiit die 23 no-
vi.'mbn> \V>0'2 sub pontificatu Clonicntis octavi.
Infu:-:. In Dei nomine. Amen.
Anno ab
huniana rfdL-mptione 1489. indictione septima,
tii anni 1323 episcopatutn suscepit (8).
Incertum
auiem esse annum 1319 iam monuerat Antonius
Senensis {^)
his verbis : alii scribnnt quodoi)ierit
anno 1329. Atquehunc annum
probabiliorem dtces
si quae acta sunt inier B. Sirnoriem et Hierong-
mum episropum certa puiaveris. Cum vero mortuus
fnerit hac aetate, qua qiiis decrepifus censetur,
quae
serUentia
ntinime eet
probabilig.
pontiticatusDomini nostri Innocentii. divina pro- saUem annum sexagesimum agebat.
Unde,siomerit
videnlia papao octavi, de licentia doniini Mauri anno 1329, natus e.*;f bettfus vir anfe annum serage-
Ferrariensis.vicarii doniini lacobi, opiscopi Arinii- simum nonum saeculi decimi fertii.
nensis.pubernatoristotiusRomandiolao.vigosima 6. Ueliquumesf utea etiam
adduramus,de
qui-
soptiina decembris. videlicet die Sancti loannis bus nihll quidcm in heafi Simonia gesiis tradifum
evangelistae. transiatum luit venerabile corpus invenimus, sed quae a Gianio reiata fneruni.
Sunt
beati Simoni.>^ de Ballachis, de comitibns castri verosequenfia. Anno Doniini 131:2
D.Malatestade
S. Ajchangeli.iiabitus conversoruniOrdinisPrae- MaIatestis,Arimini princeps, niorti proxinius,
cuin
dicatorum, cnnventus Sancti Calaidi de Arinuno, a B. Simone Ariminensi, ex oppido S.
Arcliangoii,
et inliacarca venerabiiiterj:ollocatum fuit. Ordinis Praedicatorum, didicisset,
quod oi beata
4. Et ceri(;,si anno 1763, qnando factu fnithaec Gatharina. virgo ot marlyr, cui .Simon
adiiictissi-
san-arum reliquiarnm elevaiio, riri perlli in hunc nnis senipor fuerat, revelaverat,
futurum nomi^e
finem vocati, farfo examine, suhfidt iurisiurandi prope diem, ut in ea civitate ad lionorem
B.M.
V.
dixissent membranam illam, saltem ex pnrie sua divini spiritus instinctu erigeretur
delubrum,
reli-
interiori, scripturam .'<aecuti decimi (ptinfi refcrrc, giosissimo hnic opori. quoties faciondum
esset,
nemo dubitaret qiiin hac aetate fntditio VHjuerit aliquid conforre decrevit ;
proindoque
testaniento
(l)M.Pio, Delle vite degli uomim muntri di S. Oomenico.- Roma, 1844. pp. 89 sqq. (">) Tonini, Itimini nella
sigrtoria
(2)
Tonini, Storia civih- e san-a Riminese. Rimini, 1862, rfp' .MalatvHti, pait.i, pp. Wy, 470. (6)
Chnmica
fratram
tom. III,
p. 302
:
cfr. Tonini. Himini dla signaria d,-' Mala- Praedicatorum,
p. 174.
(7) Op. cit.

(8) Tonini,
Iti'"i'>'
teeli, part. i.
p. 401. - (3) Summavium, num. 10. -
(4) Me- ndla sitjnorin rf* Malatesti, part. i, p. Wll.
-
(9)
Libro et
morie tstonco-cnttvhe della citta di Santo Archantjeh. pag. cit., not.6.
legavit
bantttr
ea
quae
tradtintur"'-
priticip''
jlriinii""*^''
in
/'<"'''"
ffcle^inf
Sf,;-oru"*
DIES TERTIA NOVEMBHIS.
211
legavit 700 monetae Hbras, prout ex actis Raval-
dini Ariminensis notarii coUigilur. Prlncipe mox
defuncto, paulo post Arimini adfuil F. Guido
Cizanus(l). ylf Gianius peccavit quod hac asse-
veratione cmitentus, sdiicet : sm^uVji in hoc rapite
contenta ex eorundem conventuum inonmuentis
colliguntur (2),
ipsa tamen documenta evulgare
owiserit, ita ut certam de illis fideni nohis facere
neaueat. Nam maguifici illius viri domiui Mala-
testae de Verruculo, viia fumii anno 1312 (H),
testamentutn,
conditum 18 februarii 1311, tijpis
mandavit Ludovicus Tonini (4). At in illo nihil
de tantapenmia Servis B. Mariae eroganda. Forsi-
tan insignis Ulc Serrorum benefactor dicendus est
Malatestinus daW Occhio, qui ohiit anno 1317 (5).
Quae coniectura inde firmarelur quod, anno 1317
mense martio,Sei-vi B.Mariae Ferrantinum, prae-
citati filium, ac concUium Ariminense rogaverint
ne censum triginta sex librarum Bavennaten.num
solverent pro domibus aliquot coemptis \n contrata
SanctaeMai-iae iii Curte, in quibu.s domibus audi-
ficanda est ecclesia dictorumFratrum inhonorem
B. Virginis Mariae (6). Iterttm tali asserto chro-
nographi Ariminenses contradic.ere videntur,refe'
rentes ecclesiam Servorutn dedicatam fuisse 9 no-
vemhris anni 1315 (7). Quicquid id est, dolendum
quidem eruditum virum Ludovicum Tonini, tra-
ctando de coenobio Servorum in civitateAriminensi
incohato minus respexisse ad Gianium, nec ceiio
definivisse utrum vemm dixerit necne.
(1)
Annalt
."?. Ord. fratrum Servorum B. M. V. Luccae, (5) Ibid., part. i, p. 35 ; cfr. p. 307. labu]. iv.
(6) Ibid.,
1710. lom. I, part. i, p. 223.
(2) Ibid., p. 2^5.
(3) Tonini, p. 431; cfr. append.,p. 37.
(7) Ibid., parle prima. p. 431.
Jtimini, part. i, p. 25.
(4) Ibid., part. i, append., p. 21.

AUCTORg
J. D. B.

VITA B. SIMONIS DE SANCTO ARCHANGELO


Edifa secundum apographum serrotum in codicenum. 8931 bibliothecae rc.giac Bruxetlcnsis, coUatum
cum apographo Bononiensi, quod signamus num. 2 in recensione variantium kctionum,d Leandri lihro
de viris illustribus 0. P. qvem signamus num. 3. Cfr. dicta in Comment. praevii jium. 1.
B. Simonis 1. Beatus Simonde Ariminooonversus '
patrem
viiiireiifiiosa; habiiit Rodulfum de Castro S. ArchangeU^ di-
stante ab Ariniino miliaribus quinque. Anno igi-
turXXVIP aetatis suae* mundana rehuquens^
Ordinem Praedicatorum ingressus est sub habitu
conversorum^ Fratrem carnalcin habuit^ qui et
ipsetriginta et octo auiiis in ordine inllitans^lau-
dabiUter vitam finivit. Igilur
'*'
beatusSimon,cum
esset novitius, lugiens radicem omnis malaecogi-
tationis otium, studuit diversis laboribus corpus
suum fatigare. Nam cum in officio hortulani csset
a priore constitutus fidehssime, contiimo
" et
solUcite ", tamquam bonus agricola, haboravit
erga praedictum horlum
'^ Fuit etiam magnae
bumihtatis '*, quia continuo ^'^semelin hebdomada
cameras fratrumpurgabat,et,ut
breviter dicam'",
vita sic
''
exemplariter
"*
omnibus manifesta
C
fuit
'". Numquam ordinis labores
^"
fugit, sed
semper in onuiibus officiis iugum Dommi humi-
liter deportabat
-'. Imminente
quadragesimae
tempore, in (pio a tidelibus sorvatm- ieiunium,
ipse, ut vere fidelis, quinque
quadragesimas in
pane et aqua ieiunavit^^ Cum
^
a fratribus
reprehenderctur, eo quod ex abstinentia
unuia
impediebatur ne officiuni sacristae
-* impleret,
abstinentiam
tempcravit. Orationi vero ct
-" con-
templationi, etiam
-''
operando -\ intentus erat
Visus est etiam
^
duobus
diebus sine cibo stare - .
Cum cogitaret
ahquando
^'
bcatus Simon quod
in saeculo peccator fuerat=",
corpus^*
cotidiams
Num 1
- >
0! 2.
- EipalerfuitRadulphusvirpo-
pularis 3.
-
<:crnens autem Simon iam annos septem et
viginti nalus mundi gloriam inanem 3. - *
'f.^t^^^''"^!;
add 2 -
Mm. r.) mundun.
relinquil et 2. - " (.- e.) .nlravit
2.
_ ^
sed minime per omnem sum aetatem sacns .mtja-
tus est, eoquod litterarum
prorsus exstiterut
expers Jrf.
3.
-
Habuerat etiam fralrem
no.tro in ordme sacns .m-
tiatum 3.
- "
(in. o. m.) m. in 0.
Praedicafo,-nm 2 - ^ on^
2.
-
"conUnue
2. - "' solliciteque
2.- h-
P-
-f-
"(Fiiit-humil.) Tanta
proinde inerat ei bum.htas
o^
referunt annales. ut latriuas ex sese omm
'"^i^dmnada
semel detergeret atque
mundaret, ut eo ratres
mund.us
decentiusque
considerepossentS.-'
conlmue 2.- om.
coiifessftp,
disciplinis flagellabat. nam spatio annorum viginti
catena ferrea attrivit corpus suum. Pro infidelibus
ut Deus illos iUumiuaret duras recipiebat disci-
plinas
^^:
ut autem oratioues suae
^*
citius et
gratius cxaudirentur, multas iu orando genu-
flexiones faciebat. percussiones pectoris el pro-
strationes addens"^
2. Diabolus ei invidens ', dum oraret*. saepe yraiiae
ipsum molestabat aut percutiendo, aut impin-
fpiritualts
gendo, aut pulverem^ in os eius proicieudo aut
''^'
stercus. Ipse tamen ab oratiouis instantia non
cessabat*. Orante aulera eo" adfuit quidam qui
faciem aqua benedicta aspergens^ dixit
:
Quia
molesfaris a daemo)iibus,ne fimeas u facie eorum,
quia ego tecum sum. Cum autem" devolionom
haberet ad S. loannem evangeUstam, saepe eius
figuram iii angulo ecclesiae depictam visitabat;
undi' factum est et quasi in r.onsuctudinem ver- F
sum, ut semper post orationem ibidem factam
tantusodorexbalabat.quodipsimi
beatum virum^
replcbat; et si dobilis ante fuisset fortior redde-
batur'" tanti odoris fragrantia". Anno aetatis
LVII
propterlacrimaset
aliaspaenitentias,huueu
oculorum'^
totalit.-r amisit ; de'-^ qua re devotior
efTectus",
magis orationi cl
couteniplationi vaca-
bat. Quadam vice'^ in lectulo ligneo propter
seneclutem
recumbens,vidit
quandoque
tantam
lucem
quod cella eius comburi
vidobatur. Cum
autem
admiraretur,
elevans oculos audinl vocum
dicentemsibi:
i\etimeas,quomam
invemsti gra-
2
- "
eius 2.
- '
sit add. 2. - " om. 2. -
"
1. o. 2.
-
.;
deportavit2.-
"
ieiun. in p. et a. 3.- "autem arfrf.2.-

s u
2
- '^'^
(T. et) autem
2.-
-"
et 2.- " laborando 2.
--

pluries
2.
- - stetisse duob. d. s. c. 2. - - om. 2. -" f.
p
2.
- =
positus in ordine corpus suum 2.
" o. r. i.
J4
s
2
"*
prostr. cum lacrimis addebat 2.
Nuin'
2 - '
in^- ei 2. - "^ beatus Simon add. 2.
-
,
ulveres
2
- *
Uic in 2 ^cripUt sunt quat Ifguntur paulo
inferius
anno aelatis
contemplatioui
vacabaL.. - ' oranU
b.
Simoni
%
- - (aqua-asp.)
eiusap^a. b. 1
-- ' oj.^-
-
h d
2 -
Mb.
V.) V. devotmn 2. -
"> fiebat 2.
-
Mvigo.e2-
- ^quasi<.rfrf.2.-'^ex2.--fac.us2.
-
>6
(q. v.J
Ofii. 2.
' accumbens 2.
miraeuld
tdita.
Mors ft
toUemnia
funera.
DE B.
SIMONE A
SANCTO
ARCHANGELO.
"
,
A|i, vice"
innrmitate
febrium
testamentum
ipsius in inlegi-um impleatur,
el in D
=Z:'S
rM-lSei^-beataCa-
.7 .
;..^,
/^,.- .V-o^
.^
dn "rlNT et
virgo-arripiens
manum dolen- c De faUs hu.us ecrhs.ae, ,.d, Tonnu,
Storia
LalaL
CatharL
Et tunc subito arreptns
,nanHrunt Fratres Praeduatores usp.,
adannum
cisco Xarerio sacram, qitae fiterat Societatis
lesu
secumdeferentes reliquias beati Simonis. Anno vero
1798, mense angusto, inde cum thesaitro suo ad
eccleaiam quae fuit Sei-vorum B. Mariae fransie-
runf.Sacrae vero retiquiae repositae sunt suf) altari
maiori cum hac inscripfione ex parfe chori
:
somno, coepit mens eius^ cum beata
Calimrina
convpr.sari, et tandem evigilans se
sensitprotiiius
liberatum.
3.Cnni
fratresPraedicatore?
do Ariniino' veUent
aediticare nionasterium
monialium
Domino cvmi
fratre Hieronymo,
episcopo Ariminensi a, eiusdem
ordinis. iuxta hospitale Rodolfi quondam Grego-
lini de Sogliano, fnndatoris dicti liospitalis SS.Ma-
riae Virginis et loatmis
evangelistac, vellentque
praedictmn-
monasterium vocaretur monasto-
rium S. xMarie Virginis, beata Catharina in somnis
apparuif beato^ Simoni dicens : Voluntas Dei est
et beataeVirginis Mariae quod monasterium istud^
intituUtur S.Catharinae marti/ris. Magister Offt'e-
dus de Arimino. doctor medicinae h, gravi infir-
mitatedecumbens, cum per tros dies non come-
disset, visitatur a beato Simone, et ab eo manu
sua tactus^ comedere coepit el sanitatem recepit.
4. Cnm beatus Simon iam ' decrepitus factus
essef- etplonus diorum ac^ bonormn-' operum,ex
hoc saeculo migi-avit^ Post cuius obitum tanta
fuit fi-equentia popuh eum visitantis, quod per
duosdios sepeliri non potuit. Vestes eius minuta-
tim ablatae sunl, ita qnod'"' oportuit oum do novo
vestire. Sepultus esl autem' iti ecclesia S. Ca-
taldi c, fratrum Ordinis Praedicatoi-um
*
de Ari-
mino, die III mensis novembris, anno Domini
1319; ubi miraculis claruit
".
ANNOTATA.
a HieronijmnSj episcopus Ariminensis, anno
1326, indicfione nona, septima maii^ hxttlam dedit
pro fundatione monasterii S. Catharinae in biirgo
civitatis Arirainensis extra et iuxta portam
S. Andreae, in qua et haec leguntur : ita quod pau-
pores hospites secundum facultatem domusreci-
,
piantur ibidem ut intentio Rudulfi quondam
'
Gregolini de Suglano fundatoris et donatoris in
'"
Deum -2. ~ '
(a. v.) om. 2. 8
q. d. 2.
t>
sibi 2.

-'
(et V.) om. i. --
iiKtnus dolenti 2. *'
e. m. 2.
Num. 3. ' F. P.ile A. c.2; Cum monasterium exstnii
prosanrlimoiiitilibus Arimini deberet sub nomine beatissi-
mae Maviac semper Yir(.'iniy. asyeruit Simon se per quietem
Catharinam martyrem tlicenlem vidisse hanc omnipotentis
Dei et beatae Virginis voluntatem esse uf sibi monasterium
GORPUS R. SlMONIS DE RaLLACHIS,
Gonversi ordinis P. Doiniiiici. sub ara olim
S. Petri martyris in ecclesia S. Gathaldi fidelium
cultui ol)latum, deindc vero variafa frafrum sede
episooi)i auctoritate ad templnm S. Francisci
Xaverii translatum aiuio MDGCLXXXXVI, tan-
dem eodem atuiuente episcopo iuxta aram maxi-
mam novae huius Fratrum Praodic;itorum aedis
rocondituni aimo MDGGLXXXXVUI.
TandcmSiulii anni 1817 celehrata est translatio
B. Simonis ad S. Archangelum. Cfr. Summ. tnde
a num. 7 ;
ac Tonini, Runini..., })arte I, p. 473.
Ad laudem sancti viri addare iuvat qmte hahd
Raphael Adimari, Sito Ariinineuse,JSr(xmc J^76',
lih. l,p. 79,quem HOK/si ea;Summarii nmn. 16 ci-
tare valemus, scilicet iacere beatum virum sepitl'
funi ad altare S. Raimundi (quod et S. Pefri
martyris oocatur). Altarl vero sanctae crucis im-
minere tabulam quae exhibet S. loannem adhor-
tanftm Sitnonem ut strentie cum diabolo pugnet, ac
in saci'istia servariinsigniores beati huius reliquias
quae in sollemni sanctissimi Rosarii supplicatione
deferebantur. Annectantur et haec verba desumpla
ex testamento nobilis viri Ariminensis Vincentii
Sacramori, anno 1532 secunda iulii conscripto,
quod leges in Summ., num. 3. Scilicet se corporis
sepulturam elegisse apud S. Cataldum, in loco
vacuodictae ecclesiae interaltare sanctae Catha-
rinae virginis et martyris, sive R. Simonis et
murum frontispicii seu anterius praefatae eccle-
siae.
dicaret i7ft/o/((m /ocum confraxtV 3.

'^
quod dictum 2.

3 fralri 2. *
illudivocetur et 2. '^
t. s. m. 2.
Num. 4. >
om. 2.
^
f. e. d. 2, iam gravis annis et
aetate conlectus 3. ^
atque 2. * virtutum 2. "^
m- ex
(itaquod) h. s. 2.
quare 2. '
a. est 2.
{0. P.) om.
2.
"(ubim. c.)o/H.2.
35^
ACTA
ACTA SANCTORUM
N O V E M B II I S
DIES QUARTA
SANGTI QUI PRIDIE NONAS NOVEMBRIS COLUNTIJR
i^,
Perpelua, uxor S. Pelri,
M.
Romae.
SS.
Philologus el Patrobas, disci-
puU S. Pauli.
SS.
Nicander,
episcopus Myren-
sis, el Hermas,
presbyter,
MM.
Myrae in Lycia.
S.
Porphyrius,mimus,M.Caesa-
reae in
Cappadocia.
SS.
Primus
MM. in
Africa.
Caesarius
Gregorius
Porphyrius
Saturus
Amantus
Publius
Secunda
Victorina
Perpetua
Victor
Quartus
SS.
Agricola
et
Vitalis,
MM.
Bononiae.
S.
Domninus, M.
Niceae.
S. Pierius,
presbyter
Alexan-
drinus.
S. Lusor,
confessor
in
territorio
Bituricensi.
S.
Florus,Lodovensisepiscopus.
S,
Amantius,
Ruthenensis
epi-
scopus.-
Appendix dc S.Naa-
matio, diacono Ruthencnsi.
S. Proculus,
episcopus Aeduen-
sis.
S.
Perpetuus,
Traiectensis epi-
scopus.
S.
Modesta,
abbatissa
Treve-
rcnsis.
S.
Tigernacus,
abbas in Hiber-
nia.
S.
loannicius,
monachus
in
Bithynia.
S. Clarus,
eremita et martyr in
pago
Vulcassino.
S.
Birns(anus,\Vintoniensis
epi-
scopus.
S.
Gregorius,
abbas
Porcetensis
prope
Aquasgrani.
S.
Emericus,
dux,
fiiius S. Ste-
phani
Ungarorum
regis.
S.
Girardus,
monachus
Ande-
gavensis.
B.
Helena
Enselmina,sanctimo-
nialis
Patavii.
B.
lulianus
Ccsarellus,
Ordinis
Minorum,
Valle in
Istria.
B.
Francisca
ab
Ambasia,
du-
cissa
Britanniae.
S.
Carolus
Borromaeus,
archie-
piscopus
Mediolanensis.
PRAETERMISSI
mmam
u ii am mi
mm
Abimelechi ecstasis, guac, si danda fides
opelhe
apomiphae/(efhh})ke{\)etgraececonseriptae{%
tempore
captmtatis Balnfhmcae
evenif, hodie
celebratur in Synaxario Graecorum.
Cuius festi
haec apud Barfholoinaeum
Cuthmusiamm (3)
tradifur formula : Tfi ai^ti ^/p?
SiTlyTia.c ik T'iv
epijvov xou irpof
^Toy
'
lep[iou Ttepi t^< 'lEpoujaXiifi. xa
t
eU TTjv i^XuBiv xaiJTic, xal TTEpi Trj; Exffxiaao; "ApitAAE/.
Quaecum ad genus fabularum impriwia perfi-
neaut, hir indicasse sufficlaf.
Amandi, episcopi Bhrdouensis,
depositiohndieau-
nuntiatur infer nucfaria Tornaccnsia marfip-o-
logii Pseudo-Bedae (4) et a Galesinio, qui ipsum
Amantium mmiuat. Dc cn agefur ad diem 1H
iiovembris. Vt autcm fum ipsiua, tum aliorum
hotnonymorum, quos infra recensemus, memo-
^
riam recolerenf twnmilH marfijrofogiorum com-
jyilafores, inducti vidcutur simiUfudine nominnm
ciim Amantio Buthenensi, cuius reapse hac die
festuni agiiur.
Amantii, episcopi Leutevensis, ehgium suhiungit
Saussagus cloglo saucfi Flori, cuius sucressor
ille fmfitur. De quo recte auctores Galliae ehri-
stianae, fom. VI, coL 527 : S. Amantium, opi-
scopnm Loutevcnsom. tum postea Rutlicnen-
sium antisliteni saonilo quinto. conmiinij;cilur
recontior quaedam legenda, contra constantem
apud Ruthenos Iraditionom et ipsius sancti
Amantii Vitam.
Amantius, qui cf Amausius, Amausius, Amasius,
Amandus, Amafus, fertius Remorum episcn-
pus {5)Jiodie inter sanctoslaudatur in Catalogo
generali Ferrarii et in supplnnento Saussagi.
Hunr ue Re}Hen.ses quidem aurfores anfiqui intcr
sanctos referunt. Kius memoria hodie nofafur in
martyrohgioquodam
Sangalle.nsi{Q);
ad ipsum
etiam referendum videtur
quodhahef aurtarium
Usuardi in codire quodam
Bruxellensi ; Romis
depositio sancti Gamatis episcopi.
Amantius. presbyfer
Tifernas, hodie notafur in
C^
martyrohgio CanisH et in Catalogo
Sanctorum
auctore Petro de Nafalihus, lib. X,'cap.22.
Actum
est de eo ad d. 26 sepfembris, tom. VJI,
p, 274.fi
Angilberti abbatis translatio hac die auniintiatur
>n antiquo codice Vsuardino
abhatiae
Centulen-
sts. De illa actum esf ad diem 18
fefmiarii
toin III,
p. 92; farfa est autem non die 4 novem-
bm, sed die
5, ut nobis testis est ifisius
Anail.
berti
filius, Nithardus
nempe, lih. IV
Historia-
nmi, rap. 5.
Annianum
episcopum
sanctishodie
cultu
honorati,
annumerat
Grevenus in edifionc
mart.rohgii
Usuardmt.
De eo vide ad diem 17
novembris
Ansonem.
ortavum
abbatem
Ubiensem,
die 14 no-
vembns anno
800 e vivis
subhtum
(7) ron..tanter
^aucfumre
beatum
nuncupat
MaWloni^m
Af cum
Ghesquiero
(9) quaeri
potest
qua id ra-
fl) Quam videsis
apud Dtllmann ri.,.. .
vica.
pp,
V,,,...
,,5.
i
, EdLa
.''":,:
;;"'*r pome>m
hremiae,
nuperfme al. I R./i i
"''"'"
3 el ab A. Vassiliev
1;. ll"":
"'Z^';'^--
90.
pp. 261-
pp. 308-16 -
m \ J
""'"
^'"'<^^-h'antina,
part 1
' ''^--(6)Cfr.
L.
d'Achery,
tione faciat, cum niilli
martyrologio
adscriptus
logatur, neque ubi ouUum liabeat
inveniatur
Ansoyirm quidem fuisse virum
bonum
et
san-
ctinn dicit Foicuinus in Gestis
abbatum
Lobien-
siuni {\0);
atfamen sanctorum
albo
eundein
in.scripfam cssehaud refert. Immo, ex
confinua-
tore chronici Folcuini{{\\narrante
praefmitum
Oibaldnm inter cctora iustorum
corpora,
quae
sicut inventa sunt reliquit, sanctae
memoriae
Ansonis abbatis corpus
repperisse,
patet
id
secreto factum fuisse, non vero ad
venerafionem.
Igifur, licet in magna sanctitatis
ojnnione
vtxerit
atque obierit Anso, utrum cullus
umquam
ipsi
sit adhitntus, ex nuUo indicio
diiudicatur.
Bartholoniaeus Pisanus, insiynis auctor
ofmscnii
infitulati De conformitate vitae beati
Francisci
ad vitam Domini Icsu Ghristi
Redemptoris
E
uostri, hodie in martyrologio
Franciscano
novo
inter beafos amiuntiatur. Eius fanien nomen hoc
genere tgporum exprimitur, quo illi omnes, quos
nulh cultu Uturgico Ordo Serapkicus veneratur.
hi^uper onmi culfu publiro carere videtur, cum
apud modernum Fisanae dioecesis haqiogra-
phum, losephum Sainati
(12), ne heati quidetn
tifulo sit insignitus. E vita migrasse creditur
die 10 deccmhris anni 1401, De eo multis in
hcis agit Waddingus, sed praesertim tom.
IX,
p. 158 sqq., ad annum 1S99.
Bassiani, episcopi Lattdensis, transtatio pridie
nonas novetnbris
effectaper imperatorem Frede-
ricum atmuntiatur in Ferrarii Catalogo et apud
Caietanum
(13), idque propterea quod, si Ferra-
rio fidendum, haec translatio hac die inscrijyfa
est in tabulis ecchsiae Laudensis. Quicquid
dehacrenotum est, iatn fuit iudicafum in Actis
S. Bassiani ad d. 18 ianuarii, fom. 11, p. 221-2,
nutn.5-10.
Cfr. Acerbt Morenae cotdinuatoretn
in MG., Scr. tom. XVIII, p. 642.
Bertilae abbatissae Cahnsis hodie meminerunt
quidam
recentiores; verum coUtur die sequenfi
seu 5 novembris.
F
Caesaraugustanorum
martyrum innntnerabilium,
qui hodie celehrantur in Vsuardi ancfario Ha-
genoyensi, Acta tractata sunt die tertia novem-
bris,totn.
I,p. 637-50.
Canan sacerdos
annuntiatur ad kanc dietn in
martyrologio
DungaUensi, et sequitur
statim
Gildas, quetn eiusdem martyroloyii compdator
significat secunda manu adscriptum esse in mar-
fgrohgio
Mariani CGorman. Verum in uno,
quod
superest,
Marianiexe>nplari{\^)ifa
legitur:
Gildas
caid is canon, id est Gildas sanctus
est
canonicus,
et supra vocem canon, quae
Uneola
subducta
notata est, scripta est afia manu
et
Utteris
minutioribus vox hibjrnica saccl seu sac-
cart, id est sacerdos. Itaque omnino
concluden-
dutn
videtur
mentionem Ganani sacerdotis
per
Spicilegium,
iom. III,
p.427;2'ed., tom.II,
p.36,not.o.
(7) Aci. SS. Delgii, toin. VI, p. 321. n. 12.

(8) Ac(.
SS. 0.
S- B saec, m, parl i, p. 568, 570.
(9) Loc. cit., p- 369, n. 9.
(10) yfG., Scr. tom. IV, p. 59.

(1 1)
D'Acbery,
Spicileg.,
tom.ll,
p. 745.-
(12) Vitedeisanti, beati e servi di Dio
nati
nella
diocesi
Pimna. Pisa, 1884, p. 323-25.
- (13)
'''"'
sanctonnn
Siculorum,
tom. I, p. 169

(14) Bibl. reg.
Brux.
mss. n. 51004.
oacitantiain
DIES gUAKTA NOVEMBRIS.
A
oscitanfiam MichaeUs
0'
Clery DtoKjallensi mar-
215
ti/rologio irrepsisse,quod sciliret nomen commune
carion tamqunm vocahulum proprium alicuius
sancti inferpretatus sit. Quisnam vero ait Gildas
ille sanctvis et cunomcus, prorsus nobis incom-
pertum est.
SS. Gleniens, Prirnus, Cletus, (alihi Laetus),Theo-
dorus, Gaudens, Quiriacus, Innocentius, septem
srilicet dormicutvs, patrudes H. Martini Turo-
nensis, hnir diei assi<fuantur in editione Usuar-
dina Molani. Sed, ut vwnuit ad diem 28 iulii,
tom. VI, j). 375, Cuperus noster, die 12 novem-
hris tracfandi erunl, quo ofnisse dicuntur H in
Xhuardino liruxcllensi refrruntur. In Fe.rrarii
Catalogo
sanctorum generaii etiam hac die
ponuntur hi SS. septeni dormientes.
Colnianntis,
episcopus Cluanensis in Momonia,
apud
Castellanum refertur har die ohiisse ef roH.
Id aittem hausit sine dubio Casfellanus ex fra-
ctaiu larobi Waraei De praesulihus Hiiteniiae,
velpotiusexAci.SS.^tom.
VlISept.,p.U6 D,ubi
Waraei assertio citatur. Sed, ut recte notavit
loannes
0'Donovan ad Annales Onattuor Ma-
^
gistroruni (1),
manifeste erravit Waraeus : neque
enim die 4 novemhris oUit et colitur Colmannus
ille, sed eiusdem mensis die 24 ;
ufn de eo ayen-
dum erit.
S.
Coprcs,
monarhus
Afgijpliacus ef abhas, hene
notus est ex Rufino, Hist. monach.. cap. 9
{<2).ex
Historiae
Lausiacae capite LIV {^),
ex Verbis
Seniorum.
Jihro V, num. 24 (4).
ex Apophtegma-
tibus l'alrum (5),
ac praeferea per hisforicos
Sozomenum (6).
Cassiodorum (7)
et Nicepho-
rum{S).Sed nou ausim affirmare
Iiunresse eun-
dem vet cum eo de quo iam dixerunt
praedeces-
sores nostri, tom. VI Septemfn: p. 001, vel cum eo
quihodie apparet in Syna.rario Aethiopicae
ercle-
siae. Apud Ludolfum
annuntiatur : Abba Ke-
fYi{^)\ in editionequam
ruravit A.
Dillmann{iO)
leyitur.-Vimmei^
GopronU, religiosi, et exemplare
Pari.m-nse
Sjnaxarii,
notafum num. 120 inter
hihliothecae
nationalis codices
aethiopicos, folio
68%
eiusdem
Copronii memoriam refert cum hrevi
eiiis
Vitaesummario (U).
Maxime pertinet illud
.summarium ad CopvL^Vis gesta anfequam mona-
chusfieret,
quae pars eius vitae rurriruli deerat
apud
grarcos srriptores. Doret nos sjuaxarista
C Aethiops
Copretem fuisse filium praefecti
genti-
fis, cui
praedixit
monachus quidam nomine
Mercurius ex
monasterio S. Faromii, eum etiam
ainplexurum
e.^ise sfatum mona.^timm.
Quue pro-
phetia tunc adimpfeta est, rum Copres, missus
ctwi exercitu ad monasteria
Aegijpti
diruenda,
advenit
propr coenohium S. Pacomii, et subito
conversus a
praeposito
isfius monastera
petui
hahitum
monachicum.
Af>fjas Copres, ut ronstaf
ex focis citatis
srriptorum
graecorum, non >yno-
hilem tenei lorum inter
monachos Aegtfptt. Atta-
men cum nulfo cuftn
prosecuia sit cum nec ecrfesia
graeca,nececrfesia
Coptifarum,nec
msi ni kafen-
dariis
Aethiopum
insrriptum sit eius nomen, ac
praesertim quia
incertae fidei
sunt quae de ipso
tradunfur,
fieic quae ad ipsum
pertimni recen-
sere visum est.
SS.Dasius,Sevenanus,
Androna,
Theona, flieo-
dotus, Theodota, de quihus actum est die
3"
no- D
veml>ris, redeunt ad diem hodiernam in plurihus
heortologiis, praesertim gruecis. Sic Sirmondi
menaea nec non Mazarinaea referunt MM. Dasii,
Severiani, Andronae et Thcodoti memoriam
;
in codice vero m.ss. fnbfiothecae Nanianae et in
.fijna.rario grdecohifjfiotherae Laurentianae Flo-
rentiae commemorafur S. Theodota, martgr.
Doranus. Nescio qua oscitanlia factum sit ut in
superiori tomo ad d. 2 novemf>ris infer praeter-
mis.tos fiunc sanrfum recenseniesdi.rerimus illutn
apud sotum Ferrarium memorari (1:2). cum et in
Dempsteri Menologio Srofim et in editione Gre-
venianti martgrotogii Usuardini annunfietur ad
iliam diem 2, in Camerarii vero fcafendario ad
diem 4. Apud Camerurium quiaem dicitur
Sanctus Doravus episcopus ; sed dubitari nequit
quin idem is sit cum episcopo quem signaoit
Dempsferus ad diem 2, memoriam hac die cele-
hrari inquiens : ItemDorani episcopi.i Greve-
mis : In Hibernia, Dorani episcopi. Celerum,
quod de Ferrario scrihebamus (13),
idem et de
Dempstero,Camerario et Greveno dicendum,non
g
taniam sciliret eorum esse auctoritatem ut ilta
soia nitamur, quoad rertiora de iflius episcopi
historia et cuitu dorumenfa Hanri.scamur, quae
hactenus nos prorsus fugerunt.
S. Dubricii. episropi Laudarensis, natafis ad hanc
diem refertur in marfgrofogio angiicano WU-
soni, in aiiis vero
martgrohgiis ad diem 14 no-
vembris, qua die ohiit, ut in Adiseius traditnr. Ad
quam et nobis omnino remiltendus videtur de eo
sancto commeniarius.
S. Ebregisus,
episcopus Traiectensis, hac die enco-
mio fionoratur in
recentiorihus
ediiionif>us operis
hagiograpfiiri Afbani Butier, non ab aliam ta-
men rationem, nisi quod gesta eius atque deces-
soris eius Perpetui una eadem
dissertatione
copufaverat
Ghesquierus noster in ActisSancto-
rum Belgii. De Ebregiso egimus ad diem 24 octo-
hris,tom.X,p.S18sqq.
SS Felix et Eusebius
hodierna die citantur tan-
iummodo in kalendario
Assindiensi
ecclesiae
Germanicae
Coio7iiensis
saeculi noni (14).
Sed
verus eorum dies festus
inridii in diem sequen-
tem, quo etiam de iis agendum erii.
S Felicisa
Valesio
nuncupati
nafale
annuntiatur
p
hodie in
marf,froloqio
romano ;
eius tamen
festivitas
celei>randa
venit die 20
novembns
;
ideoque
ipsum ad ftunc diem
rrmidnnu.^
hac
maxime de causa quod nondum contigd nt e late-
l,ri^ eruerimus ea dorumenta
quorum ope muita,
quifjus nunr
irretimur,
impedimenta facdi nego-
tio
deicerentur.
Et primo quidem n scr.ptonhus
saeculi
XVIet
XVll
adduritur
fonga senes
auctorum,quorum
ei aliqui
sancforum
loanms
de Matha et Feiiris
suppares
praedicanfur, qm
,ie
primordiis
sarrae
reiigionis de
redempHone
captivorum
srriptitasse
memorant^n-.Hos
tamen
nemo
vidit,ita
ut in istos
saecuii X V
lassertores
hanc
duram
adfiibere
censuram
non dnbUavent
Nirolaus
Antonius (15)
: Temporuni
mcuriarn
homiiuunve
improbitalem
causariqmsaudebit?
Haec
probabilia
sunt dum de uno auctore agi-
tur sed de
pluribus admilli
nequeunt.
Dettule
_ ()) J,i i.i>^t. Aftfiiop.
Commfnt., p.
39i. - (10)
Cala nondum
II
216
B
PRAFl'EliMISSl
ET IN
ALIOS
DIES
RELATI.
fuit
castellanus
Brugensis, canonicus et decanua
D
Sancti
Donatiani,
abhaa Tliosanus, ar tamkm
quinto loco in Dunis praefuit, in menologio
Cisterciensi
inter beatos ascribititr, ideo forsan
miod iiixta B.
Jdesbaldnni srpnlturae traditus
est. Attainen
pnliUci rultus desiderantur rerta
indicia. De vita ac praeclare gestis huins vene-
rabilis viri non pauca leguntnr apud Van de
Putte, Cronica et Garlulariuni monasterii de
Dunis, Brugis, 1864 et L. Van Holleheke, Lisse-
weghe, son eglise et son abbaye, Bruges, 1863.
Henricum,
ronversum de claustro Hemmenrode ac
nondum
exhibiiae sind tim
Htterae quas Jnno^
centius Illdedit ad Oddonem,
Parisiensem
epi-
scopum, et Absolonem
Sancti
Virtoris
praepm^
tum ut in vitam
sanrtorum
loanms
et telias^
inquireretd, tum
eorundem
rescriptum {\).
bed
et nliquis forsitan
susp.rtas
hahehii
litteraspou-
tificias,quae
diebus 15 maii {!)
ar 17
decem-
im(3) anni 1198 datae feruntur.
Etenrmpno-
res hac rlausulu definitae
sunt :
Slatuimus
etiam ut domus vestrae
praesentes
atque futu-
rae a statu illo in quo ens
deliberatione
provida
ordinastis,
videlicet ad
redemptionem
captivo-
rum vel ad observantiam
vestri ordinis et msti-
tutionis, nullius
praesumptione
temeraria
vale-
ant immutari. Sed nisi corrigas annum,
quid
tunc inten-ogandi erant epi.^iropus Oddo ar San-
cti Virtoris
praepositus ut per eos. utpole qui
desiderium tuum perfectius noverant, de inten-
tione tua el intentionis fructu ac institutione
ordinis et vivendi modo instructi.
assensum
nostrum tibi possemus securius et eiTicacius
impertiri (4)
? Deinde miruin est jwniificem
omisso sacri r.ardinalium coHegii consilio regu-
lam comprobasse ac ipsi regulae de sua disposi-
tione ac loannis peiiiione qitaedani adiungenda
dusisse, Insuper, ex documentis quae supersunt,
loannes primo,ut videtur,pontifirem adiii mense
inaio eumque de suo consilio rertiorem fecit, ac
mediante dccemhri, post inquisitionem Farisi-
nam, tota res confeda est. Maturius consuevit in
curia romana kor genus rerum tractari, Itidein
et aliae exsurguni molesiiae, si rum Httrri.s datis
ad loannem die 15 maii anni 1198 coniulerimus
litierasquas anno pontifiratus suiderimo quarto,
idibus ianuarii (5).
dedit idem ponttfex ad pa-
triarrham Hierosoli/mitanum. In his desummo
saluiis aeternae disrrimine in quo capHvi versan-
tur curiose mentionem facii,de hoc siiet in litteris
ad loannem ; nec in litteris ad patriarcham
meminit religionis sandissimae Triniiatis, licet
asserat se frafres Tempii et Hospitalis, reges ac
principes, adhortaium esse ut de raptiris redi-
mendis essent solHciti. Tandem ei peregrina est
Actis Innocentii poniificis haec formula
I
tn
operante. alias et in re Trinitariorum usur-
pata (6).
Gamas, episcopus Remensis. Vid. supra, Aman-
tius.
Genesii. episcopi Lugdunensis, hodie depositio an-
nitntiatur in alifptof codidbus niartijrologii, qiiod
dicitur, Bedani. Deeodictitm esi addiemlno-
vembris, iom. I, p. 352-6.
Gildas. Vid. supra, Canan.
Gregorii, Alexandrini arrhiepiscopi ariani, memo-
ria fit ad praese.niem diem in Psalterio glossalo
sub hacformula : S. Gregorii, bieromartjTis. Id
vero praeter communem kalendarlorum mo-
rem facium esse notat B. P. 1. Mariinov
(7),
siquidem S. Gregorium Alexandriimm arcbi-
episcopum al) liodienio martyre minime distin-
ctum consignant die sequenti. Attamen nec die
sequenti iraciahimus de isto Gregorio, qui-est
patriarcha inirusus, depositus, vtpote arianus,
in concilio Sardicensi, dr
quopluradisseruit Pa-
pebrochius noster in Act. SS., ad d. 2 maii
iom.I,p. 207-11.
'
Haketus, anno 1185 vita functus, qui ex ordine
{1) Cfr. P. L.. lom. CCXIV, p. 444. -
(2) Ibid.,
p 215
(3) Ibid..
p. 444. -
(4) Ibid.. tom. CCXVl, p. 507. -
(5) Ibid
tom CGXIV,
p. 504. -
(6) Ibid.. p. 480. -
(7) Anuus eccl
ijr.-slav.,
^. 2C9. -(8) lUustr. mirac. et hht. mm>orab
magistruni in grangia quae vocatur Hart,prae-
termitlimus, licet euin beatum pronuntient ali-
quot sacri Ordinis Cisterciensis hagiographi,
quia de r.ultu ei adhibito nulla testimonia inve~
nimus. Deeo meminit Caesarius Heisierbacen-
sis{8) ut de viro qui ob vitae suae meritum
caelestibus visionibus sublimari meruit.
Henricum Zwifaltensem, claustri Ocsenhausen
priorem, inter beaios recensent aliquot martyro-
logia Benedictina, omissis tamen indiciis, quibus
in certam de cultu ei adhibito notitiam deveni-
retur.Eiusdem venerabilis viri Vitam non multis
ab eius felid obiiu elapsis annis hreviter descri-
ptam edidit Ca?tisius, Thesaurus monumento-
rum, tom. III, p.
331-32.
SS. Hermas, Linus et Gaius, qui Phdippopoli in
Thracia episcopus, Bomae sumnius pontifex et
Ephesi episcopus fitere, apud Graecos hodie
coluntur simul cum SS. Patroba et Philologo.
At in opere nostro de his aliis diebus iam tracta-
tum est, nempe de S. Herma, ad diem maii, de
S, Lino, ad diem 23 septemhris, et de S. Caio, ad
diem 4 octobris. Gaiesinius hodie eiiam comme-
morat SS. Hermam et Caium, non vero S. Linum.
Itn eiiam Ferrarius.
S. Honoratus annuniiaiur ad diem 4 novembris
apud Vsuardum, ediiione Lntbeco-Coloniensi, his
verbis: Interritorio Nevernis, sancti confessoris
Honorati, et in eiusdem editione Greveniana : In
territorio Nevernensi. Honorati confessoris.
Hanc formulam resumpsit Ferrarius in Gata-
logo ex Maurolyro, qui haec habet : Et Nivernensi
agro beali Honorati confessoris. lam vero quis-
nam sit ille Ilonoraius nusquam datuni est
reperire: unicum eius vestigium forsan ad nos
pervenit in noinine loci cuiusdam regionis Niver-
nensis, Saint-Honore
;
qui locus olim erat prio-
ratus fundatus saerulo XII (9).
S. Huberti, Leodiensis episcopi, depositionem hac
die refert codex Fuldensis martyrologii Hiero-
nymiaui hrerioris
(10).
S. Idda de Toggenbourg in aliquot martyrologiis
Benedictinorum hodie commemoratur. De qua
actum est heri, videsis .supra
pp.
102-25.
lohannes. cognomine Acarius, ConstantinopoUta-
nus, didiur obiisse die 4 novemhris, in eius I 'Hae
conipendiariae rersione latine e graeco farta
per
P. lacobum Sirmundum et asservata in codice
signato nitm. 8932 bibliothecae regiae Bruxel-
tends, rum har nota : Ex P. Gallonii tonio N qui
babuit ex bibliotheca cardinalis Sfortiae. Est
autem solum compendium. lie quidem vera, a
Fabricio {\\\qui hanc nofiiiani desumpsiiex
Al-
laiio
{\^),monemur graece idrm compendium
in-
cipere his rerbis : OOtoc 6 -ntizrip tjixwv
'Iwavvri;
E
lib. xu, Coloniae, 1.596, pp. 12, 328, 590, iHG, 088.

(9) G. de SouUrait, Diction. topogr. dn (Upart. de In Niirre,
1865. p. 16G.
(10) Aat. B.,li.. tom. I, p.44.
(H)
Bibl.
gr., tom. X. p. 261.
(12) Ue Himeomwi Ha-iptis, p.
123.
B
DIES QUAllTA NOVEMBKIS.
j^
('yp|j,iTO [iiv ini Tii; Ktawtavxtvou, nec tion exsfare
etiam eiusdetn Vitae recemionem quae incipit
:
Touc Soi,a'Z'i'^zi<i \it So5o(ii. / compendio ifim ciiafo
nai^rafnr depositmn luisse eius corpus in pro-
ximo monasterio. qiiod Mesopolila dicebalur;
deinde post luullos aunos transiatuni ad coe-
nobium monialium quod Dei malris cognomi-
nafur, ubi religiose asservatur et (^olitur. Hmus
rero cuHus haud ullmn superest vestiglum in
diptijchiSf menaeis aliisve lihris lifurglcis.
loannes Baronci, qui ei Barocci, Barotti seu Bar-
toli nuncupafur, Ariminii nita functiis a7ino
Domini 1292 ac die 2fi iunii in ecclesia Fratrum
Minorum suh titulo Sanctae Cruris sepultnrae
traditus, hodie apud Arturnm inter heatos re-
censetur. Sed rultus, quem ei popularis devoiio
udhibuisset, nulla vestigia supersunt. De loanne,
qui fraditur olim fuisse de familia cuiusdam
haeretici nomine Bonrilie, ac sufj annum 1226
a
S. Antonio de Fadua tunc Ariminii versantead
fidem
conversus, rfr. Tonim, Della storia civile
G sacra Kiminese, tom. 11
J, pp.
360-'i6:i.
loannes Tiioulonicus, episcopus Bosuiensis ac pnst
S. Raymundum de l^ennafort anno 1241 (1)
in
cajntulo (feneraU Parisiensi renuntiatus magi-
ster
(jeneralis Ordinis Praedicntormn , hac die
anno Domini 1232 {it) Argentinae diem suum
ohivit ciim tania fama sanclitafis ut apud non-
nitllos ha(jioijraphos in heaforum serie recensea-
iur. Jmmo Daniel Fariatus ultra jn-ogressus,
haec scribere non dnhitnrif (3) : flum igitm- iti
conventu Argentoratonsi diligens quaestio in-
stituta esset tum de vita loannis ac virtutibus
dequo robus omnituis ab eo ad liominum salu-
tem ot cxemplum laudabilitor gostis, tum vero
de miraculis quae diviuitus illo ot vivits patravit
et mortuus. o gravissimis testibus iuroiurando
adactis comperta sunt omnia vera esse atque
ita prot>ata ut in dubium vocari non possent.
Itaque episcopo Motonsi praosente at(iue ap-
probanto. corpus sanctissimi viri eduolum ox
humili tumulo in locum sublimem atque hono-
rificum translatum ost. Exinde loannos in uni-
verso Hraedic-atornm Ordino. praoserfim acce-
dente approbuliono
]inntificia. apud suos tifulo
beati appellari ac venorationi esse coopit. Sed
virerudifus haec asserendo limites veri excedere
C videfur, (luoniam
Antonius Touron, eximius
Ordinis i'raediraforum
historiographus, in hio-
graphia veneJ-aOilis viri (4)
faielur sihi noit inno-
Uiisse sive a sancta Sede sive ah aliqua ecclesia
ullum culfum loanni adhibifuin fuisse.
Necdis-
senfit P. Antoninus l)an:as, tjui in opere suo de
primordiis Ordinis
Prnedicntorum
nuspiam de
loanne Uxfuifur
fanuptam de viro quem puhlice
colunf {o).Et huic senfentiae
adhaesisse
putamus
li. P. hsephum Mariam
Ollirier, qui cum anno
1SS4 et l'^S5 repetifis vicihus de loanne tracfas-
set, finem
scribendi fecif fatendo
saecula sihi suc-
cedenfia omne sepulcri ianti riri vesiajium (dm-
levisse, et eius
memoriam
penitus in
populo
periisse{{\).l-Iaeccum
itasint,oporiei,quod
certe
dolemus, ui vir
vemtrahilis infer
praefernussos
remaneat. Nam nec e.r eo quod traddur anno
ocfavo a sui ohitu ierra leraius ullum
cnii culfits
argumenfum
deducitur,
qxiia minime
consiat
(I) Echar(i. Scry- Ont. Pracd.. tmnJ. p.
'jv..- (-^) Hjid.
p I->i

13)
Ilhjricum
sacruw, loni. 1\ .
|>- ''^-
(4)
HMredr^h,.w,e,
iHustr^>^ rie VOrdrc de mM Vonn.
ni^ue, tom. 1. p. 1..V127.
- (:.) Ibi.I.. 1. \^^- - (*" /'-'!"'-
""''
(7) Mon. Lnn., Sc.... to.n. XVd. p.
in-J. - (S)
1
heiaer.
Novembris
Tomus II.
217
uirum id egerint fraires Argenioraienses opi- D
nione sanctitatis permoii an ut in novo templo
anno 2254 incohato ei anno 1260 a lacoljo Me-
iensi episropo consecrato
(7) fi atres viia funrti
decentius sepelircntur. Ad siatuendum delempore
quo loannes Bosniensem ecclesiam rexit, nam
non unaestauctorum senientia ,iuvahit perlegisse
litieras quas Gregorius papa IX dedit, II{ kal.
iunii anni 1233 od lacohum e.lerium Penestri-
num, in partihus llungariae Sedis apostoUcae
legaium
(8)
quihus ei mandai ui Bosniensem
episcopum ah ecclesiae adminisiraiione amoveat,
itemque Uiteras quas ad ipsum loannem misif
XII kal . ocfof/ris annt 1235 {'.)) ne episropatui
renuntief, fandem litteras suh die 31 maii anno
1237 datas (10)
quibus docemur loannem, olim
Hosniensem episcopum, cum Salvo de Salvis epi-
scopo I^erusino missuni fnisse legafam ad V(da-
rhorum ac Bulgarorum ducem.
S. loanncs Zedazonus. (pii coliiur die 7 maii,hodie
recurrii cum dunhus ex sociis suis, nempe Ste-
phano et EHa, in si/naxario Ecclesiae Ihericae.
De quihus videsis Martinor, Ann. eccl. jir.-slav..
p. 26U.
Laurentii. episcopi Duhliniensis. memoriam huic
diei (dligatinCAiiihiio generali sanctorum Fer-
r(trius ex Maurohjro; qui ipsum perperam fingii
aniea fuisse episcopum liotomagensem. l)e eo
potius agendum erit addiem eiusnatalem,nempe
14 norembris.
S. Leonem I. papam, de quo scripserunt nosfri die
11 aprilis, comniemoraf Casiellanus in corre-
ciionihus suis, (juia secundum Pagium, hac die e
vivis mif/ravit S. Leo.
Maidulphum, conditorem celehris monasterii Mal-
meshuriensis et S. Aldhetmi magistrum, martg-
rologio ant/lirano Wilsoni in.^cri}>ium ad diem
18 aprilis, quemque Camerarius memoravit ad
diem 28 septembris, remiserunf maiores nostri
primo quidem{n)ad diem 25 maii, uhi de
S. Aldhelmo
agmdum erat, deinde (12)
ad hanc
diem 4 noiemhris. quo annuntiatur apud Demj)-
sierum et Ferrarium.
Sprrahant nrmpe fuiurum
ut interea documenia
reperire.ntur uude illius
cultus
eccle.siasticus
legitimus
demonstraretur,
Verum illos ef nos ea spes fefelUf.
Itaque et hac
die
infcrjn-aeiermissos
tanfum Maidulpho locum
dare Ucet. De quo quid memoriae imterorum
servafum sit scire cupienti adeunda posierior
editio
MonasticiAuglicam{\n).
u/ti easedulo col-
lecfa sunt.
S. Matluldam, filiam
Ottonis II
imperatons, uxo-
remque
Ezzonis,
comifls jmlafini Rfwni, inter
venerahiles feminas
hodie recenset Casfellanus.
De ea egif
Papehrochius noster ad diem 21 maii,
tom. V, p. 48 sqq.
S Melanii
episcojn
Uhedonensis fesfa dm assigna-
tttr hac dif 4 novemhris in ceriis quihusdam
eremplaribus
Proprii Venetensis,
nempe anno-
rum 1652 et
Hi60{l\).Inaliisfamen,tm7noanfi-
qttiorihus,
verhi(jratia anni 1630, non dies 4
hmc
fe.^to
assignafur, sed dies 6,
quae ei jn-opria est.
Cfr.
Act. SS., tom. I lan., j). 327,
num. 2.
S
Nutricium
marfgrem in civifate Aquis referunf
hodieVsuardiauctaria
Cambenensta :
Qvitate
Aquis
sancti
Nutricii
martyris. De quo tacenf
L;r.I^:viLi.pp.77sc,c,.-n^)To..Vn
ej.
n 597
- (i:i) T.nn. I. p. i^ m-
" '!*)
Ed. .pu.l I.ob-
neau.
Saintsde
Brelagnt,
tnin. 1. p.
xxxv.
28
alii
218
PHAETERMISSI
ET IN
A lii ^odic^s, ut mt,,t
SoUeriu..
nec 'luwqwm
m
aliis fiistis
haniologicis
re.penlH,:
Odrada
virgo.de
qa '^clu,,,
esl ^u]-"
od de,
3 oce,hri>,
PP-
r^7-H9,
co,,e,ort,.,
ela
hodie i edilioe
Greveniana
,art,jrolo,jn
Vsuardi. , ,-
Perpetuae
nrginis
nomen
pridie nonas
novemhn.
adsrriptum est mnrtyroloifio
Adonis, m eo erem-
nlari nuod v
monasferio
Sanrti
Pantateon.s
acre-
ntum
rnlyarit Inrohn^
Momnder
Carthusianus.
Jta
antesignanus
noster
Joonnes
lioUamins in
exordio breris
commeuiarii
quod de S. 1
erpetua
seriptum
reliquit (1).
De hac
Perpetua^qme
ferturfnisse
abfmtissa
Montis
liomanciMd
m
praesentiarum
addere int>d ins ,iua.
notarerunt
maiores nostn ad diem 13
septembns,
inter prae-
termissosi^) ; ubi iUud
imprimis
animadverten-
dum est Imnc
piamfeminam,tSte
Mabdlomo,
cultu caruisse et carere.
Snspicari
pronum
esl ideo ipsam
hardieesseeommeinoratant,
quod
eadem die alterius
Perpetuae,
coniugis S. Petn
apo.^toli,natalis
agitur.Si qnid amptius de dhus
cultu forte
resciverimns,
dicemus de m ad dwn
^
7
novemhris, uhi de S.
Gehetrude,rui in regimine
Montis Pomariri Perpetua
successisse dicitur.
Pirnunius episcopus, de quo supra ad diem S no-
vemhris, pp.
1 sqq., huc efiam die uominatur in
codice Fuldensi
martijrologii quod Hierong-
mianum breve diritur : Gamundis monasterio
Pirniinii episcopi (3).
Ouilianuni mnfessorem reperimus hodie inter au-
rlaria Usuardi in editionilnis Lubcco-Colonifnsi
et Greveniana. Ih eo linfuireiidum erit ad diem
13 novembris.
Quintianus. liuthenensis episropus, ufpote qui fer-
titr fuisse frafer suncti Amantii,eiusdem sedis
antislitis, tongo encomio har die ornatur a Saus-
saijo. l)e eo tamen potins agendum erit addiem
13 novembris, qua die festum eius nolatar in
marfyrologio romano.
Quii-icus, episcopus Toletanus, hodie celebratur in
supptemento menologii Bucelini. De quo ad eum
dlrm agendum erit, cui eius obitum altigant scri-
ptores hispani, nempe ad diem 2(> nommhris.
SS. Rasius et Anastasius martijres liomae cole-
bantitr oliin die 4 novembris a capitulo eccle-
siae Sanctae Mariae ad martgres, scilicet anie
C rescriptum datum die 14 novembris 1G97, qnod
ff^-tum Hlud dir
.'>
deinceps celihrafuin iri iussit.
Sonnt enim : Ex audicntia Sanctissimi. Idem
sanctissinuis maiidavit continuari celebrari les-
tum in recitatioiie oflicii et celebratione missae
decomniuni niartyruni. prout hacicnus fadum
ost, scd iussil lioc licri die (juinta noveinbris.
Proinde tractondos remittimus hos sunctos ad
diem sequenfem. I)e eorundem transtatione vide-
s/s Act. SS. Maii,iom. VII, p. 703.
S. Severuin cifaf Ferrarii Catalotrus fieneralis
sanctoruin qui in inartyrolo^io romano non
sunt, cum hac formula : Calari in Sardinia,
S. Scveri, episcopi et mart>Tis; eamquenotitiam
se hausisse profitetur fum e.v tabulis ('ccle.mic
('alarifanne nuper inde aceeptis, tum ex kalen-
dario ad se inde transmisso. Et re quidem vera,
legimus apud Antonium Felicem Matthaeum
(4),
ALKKS
iHKS
HELATI.
l^rimasio
episcopo
qui, ineunte saeculo se.rto
D
Calaritanam
sedcm tenebaf, suhrngutnm
fuisse,
Severum
anno 530, si, ui contcndnnt Vitalis
(5)
et
Cantelius{i^),
innitendum est ecclesiae Calari-
tanae
monumenti.^.
Qnod ipse tamen infitiafur,
utdicemus infra.
Vtterins progredifur lionfan-
tus (7)
qui tradit S. Severuin fnisse nnum e mo-
nachis
Afriranis
qui in Sardiniam cum- S. Ful-
qentio
ai>puferunf,
ac defuncto Ihumosio (idest
Primasio,
cuius nomen suh utraqne. hac forma
prodit),
electum fuisse
archiepiscopiim Catarifa-
num.
Quam eccJesiam rexit annos oiginti, tem~
pore
lusfiniani
imperatoris, doner iandcm anno
530 per
Vandalos sit morte pro /ide Chri.tti mul-
tatus.
Sepultus est cnm aliis martijrihus, suh
altari
inaiori
sacraehasilicae, ntn, teste Esquir-
ro (8).
repertum fnit
venerandum eius corpus die
8
norembris ltil4, in sepulcro cooperto fafnda
marmorea, a Sarracenis pessime habifa, sed
quae tamen sequenfem litterarum seriem serva-
tam
praebehat :
MR . SEVERVS . EPS . HI . XX
QVIEVIT . IN PAGES . IVSTI
NIANI . AUG 9 IND.
Quam additis litteris qiiae deletae snnt sic tntegram
restituit : [BEATVS] MARTYR SEVERVS
Episcupvs hi[(:ia(_;et vixit annisjxx.
QVIEVIT IN PAGE S[VB IMPERIO] IVSTI-
NIANI AVG[VSTI] IND[ICTI0NE].
At Bonfantus{9). qui tamen e.r eodem. Hbro hausit,
cuins auctorem erronee Esquivellium vocat
(10),
eundem titiilum sic transcripsit
:
MAR . SE
VERVS . EPS
. . . M CH . .
XX QVIEVIT SVB . . .
. . IUSTINIANI
Suppletis lacunis per conieciuram ita legit illum-
que : [BEATVS] MARTYR SEVERVS EPI-
SCOPVS [QVI VIXIT ANNIS]
[PLVS]
M[IN\-S] CH[ATHEDRA SEDIT ANNIS] XX.
QVIEVIT SVB [IMPERIO] IVSTINIANI.
Sed haecomnia non ea sutit quac uiultum moveant
emunctae naris criticum. Imprimis notandim,
praefer Ferrarium, nullos hagiologicos fastos
memorare S. Severum. Proin inspicienda
aucto-
ritas monumentorum ecclesiae Calaritanae,
ad
quae ipse appellavif. At his vestigiis
anfiquitatis
non multum inhaerendum monei
Mafthafus lam
laudatus{{\). Praeterea eum qui indagat
in origi-
nes ecclesiarum Sardiniae cautissimus sit monue-
runt tum Bollandnsil^^^^tum
Papebrochius (13)
nostri. lam vero nedum faveant S. Sevcro
optinu
auctoreSfUt Matthaeuset Martini,fateri
coguntur
nulla documenfa seria hanc traditionem
de
S. Severo tueri. Ceteroquiu, HU tantum
patroci'
mtniur qui peioris notae sunt apud
eriiddos.
Etenim nec Viiali, Machino, Bonfanio,
Aleo,
Esquirro, srriptorem qui res gestas S.
Severi
(l)CollectaneaBollandianain bi!)l.regi!i Brux.. cod. ms. urhium historia cieitix et fa^cii/t/s/ifrt, p. 4Si.
(7)
Triunt-
8932. (-2) Tom. IV Sept., p. 3.
(3) Anal. Holl., tum. I, pho de lon Santos del rei/no de CerdeiVi, p. u3t.
.")33.
p. U. (i) Sardinia sacra. p. 79.
(.5) In AnitaUI/us Sar-
ditiiae apud Harnianiium, Thesaiiru.<t antiguitatiim et
Hiatoriarum Italiae, tom. XY. Cfr. Machin, Defemio mncti-
tatin bmtl Luciferi, elc. citatum ;ipul Martini, )Storia eccle-
Kiantica di Sardei/na, lom. I. p. 1 17. (li) Mftropolttanarum
(8) Santttario di Cagliari. p. IG, 17.

(0) Op. cit., p.


.'jSl.

(10) Hic approbavit librum ab Esquirro


cnn^icriplum.

(11) Op. cit.. pp. m, 7U.
-
(l"2) Praurut. ad toni. 1 Febr. cap. v.

(13) Act. SS. Uaii, tom, V, p. 50


*.
investigat
DIES QUARTA N0\ KMlllU.S.
219
B
investiyaf credere posse iam mepius diefum est.
De Vitali srribit Perizonius
(1)
liuiusmodi
auctoreminpptiorem. stultioremqno ipsum so-
lem numcjuum vidisso. Machinum v;ddf men-
dacem vncat Mafthains (^). fiitnfaufi fidi-ni viris
eruditis suspectam haberi asserit Jlnischenins
noster{^).De Aleo mellus sentiendnm esseronteu-
dit Martini (4).
guem famen unn approhat
cuw S.Sfverum epiarnpuw Calaritanum acrepe-
rit{o). Qiiar luUiurit I']squirrus(i)), eaexistimaf
Martini ronficta fnisse ternpore illo quo ubiquc
mSardinia effossa sunt faha corpora sanctorum
et martijruni (7). l)e Bonfanto, ruius litier ah
indice Hispano expurfpttus fuerat , opfabiit Mu-
ratorius censures potius intcgrinn Jibruin una
Uiura pur<jassent (8). Vno verbo, quod qnidein
gravissimum exstat praeiudicium, S. Severi
historia non nisi a fabularum stndioiiis pro-
pngnatur, minnne vero a scripforibus mafu-
rioris iudicii et aegur soUicitis de gloria suac
patriae, sed quam veram, minime autem tradi-
tionibus inanihus vtdgi suffultam esse volunt. At
nonne testis cst trrefragahifis fpitapkiiim modo
allatum et quod, praeter supra ritafum Hon-
fantum, etiam allegant Aleo et Esquirrus ?
Papebrochii nosfri iam citata erudita disquisitio
de insrripfionihus Sardicis, cuius clausula osten-
dif inter eas quae nunc monslrantur inscri-
pliones esse haud paucas ambigui intelloctus
fideique inccrtae (9),
sane uon imitabit quem-
quam ad acr.ipiendiim tale testimonium. In
eadem senfentia confirmat nos quod opinatur
Marfim,mlnime suffireread insercndum elenrho
praelatorum Calaritanorum singularem prorsus
inventionem in ecclesia SanctiSaturnini cuiitsdam
arcae sepulcralis r.utn epigrapho testante ibidem
continrri ossa episcopi Severi, cuw simul nec
indicetur sedes ad tptam pertinuerit nec nomen
eius patriae (10).
S. Sopliiae ecclesiae Kiovimsis dedicatio hodie an-
(1) Praefat. in Thes. nnt.el hi^tor. Itnlin,; cnllectum e
Gruevio, p. :i. ed. Lugduni Batav.. 1701. -(-i) Op. cit., p.
x.

(3) Act. SS. Maii, tom. 111, p. "iTL^. (4) Stofia ecrhnin-
Btica di Sardegua, tom. I, p. xi. (5) Ibid., p. 117.

(6)
Santuario de CaHrr.
- (7)0p. cil.. p.
111. (8)
Antiq.
med. aevi, lom.V. p.
17.- (U) Loc. rit.. p.
57*.- (101 Op. cit.,
nuntiatur in plurdnts kalendariis slavicis. De D
fpta re consulendus H. V. Martinov in Ann.
eccl. gr. -slav..;>. 56^.
Theodotus. Laodicenus episcopus, de quo dicium
est inter praetermuisos die 2 norembris, hodie
iterum recurrit in Usuardi auetario Hage-
noijensi, quod plura deturbasse queritur Solle-
rius, p. 657
Thomas {jaudeT. episcopus Dunkeldensis in Scotia
abanno 1452 nd annum 147(), obHl 4 novrmfjris
anni liHi (11). d hac die in Ihmpsferi UQno\o-
gio Scotico ( 1 2)
donatur sequenti formula : Dun-
kelden beati Tiiomae Lavodir episcopi. qui
pauperum pater et orphanorum tutor dice-
batur. Quod encomium desumpfum csf e.r bre-
riario proprio ecrlesiae et Scofirhrouico Magni
Macullonis. At ista sane non tanfae sunt aucto-
riiatis uf cvltum ecclesia^^tirnm proprii nominis
dpmonsfrmt.
Tremorii hac dic (jesfa examinanda csse cur nun-
tiaverint maiores nostri {V6), nobis non liqtiet. Ea
potius ad diem 8 novembris ventilanda venient,
qna die sancltts illea Britonihuscolitur.
S. Valentinus commemoratnr ad diem 4 novembris
in marfgrohgii Hirronymiani codice Augusfano
tantum,sub hacfornuda : lu Patavia Valentini.
Forsan confusio facta est num S. Valentino
Viterbiensi,dequo arfum est die 3 norembris.
SS. \'alentinus et Hilarius. de quibus dictum est
dieS novembris, prostant hodiein Vsuardi au-
cfario Hagenoijensi.
\\o Briio sive Armoricns,Ordinis Praedicatorum,
ferfius prior provincialis iti Terra Sanrfn.hac
die apud aucforem operis fAnnuu Dominiquaine
(Paris. 1670) inter beatos in.-<cribitur. Sed hic
heaii titutits nihif indirare ridetur nisi virum
sanctifate ritae venerandum. Quae veneratiilis vir
in vita gtsssit nfert Tresvaitx (U). qui, ut ipsr
testatur, cuncta a Soneyio{\^i] mtititutus est.
p
117
^ (\}]Ke\ih.
Anln\ttoricalcatatoffHeoftheSeonigh
Bishop. ^ov. ed. M. Russel. IS-2i. pp. S9. 00. -(12) Forbes.
Knlnidars of
Srottisii Snints. p. 217. (13) Tom. VIU
Octobris. p. 7.

(U) Les TiV.s des saiiitt de Bretagne,
tom. H. p. msqq.
(15) Aiwie Dominicainf.
G
DE S.
PERPETUA
SAECULO
l-lllHO.
l 'xoreni
S. Petri com-
tnfmoranf
Patrc.
UXORE S.
PETRI
APOSTOLI,
MARTYRE
ROMAE..
AUCTOBE
J. V. D. G.
X.PrincipemapostoIorumfuissematrimoniontn-
ctum aperfe testantur
libri sacri, quippe
q>^<^om-
memorenf sorrum eius fuisse
sanatam a Chnsto
Domino{\).Nid!a
famen in
ScriptnrauHerior
noft-
tia de ipsaeiits uxore
inicititr, sed phtra tradunt
SS.Patres, incerta
licef
,
quoe heic quasi infascem
cotleqisse iuvabit.
AlH enim
sohtmmodo
commemo-
rant uxorem
Pefri, sciUcet
Pseudo-Clemens
qm
referfse cum iiUt iter egissei^il^^
interpolator
Igna-
tiasferaffirmansef
Pefritm rf Pauhim
omne.^que
apostolosin
matrimonio
versatos : -c
n.Tpc.uxc
HaiXoo l Tuiv i'X>u.v iT:offTdX.o.
.uiv Yi|iot<:
rpo[*.ATi-
(l)Math., VII, li.l5: Marc. I.
^^'^v
?
L";-
'^' ^"
"
(2)
!
L., tom. I. p. 1365. lUcogn., VU. 25.
^'^^/^"''^^f
ibid.. tom. II, p.
330. - (3) P. C. to.n. \
.
p.
S-io- - W
P- ^"
advTco.(3):
TeriuIIianu.s, fa.w
Petrum
solitm m
scrifjturis
designari
maritum per socrum(4);
Am-
brosius,assrrens
omnesapo,toIos,exreptis
loanne et
Paith
uxores
habuisse{^);
Uemqtie
()ngenes{6)et
Hieromjmus (7).
Subdit S.
Epiphanius{S)comugem
Prfri orittndam
fttisse ex ciritate
Capharnaum;
ouinatur
praeterea cum Clemente
AIexandr,no{9)
eum liberos
procreasse.
Attamen
con.^entiitnf ettam
srripfores
erclesiastici in a^^sercndo S. rdrum.post'
quam ad
apostolatits
dignifafem
suhiiinatus fmt,
omis roniugale
declinasse.
Similia doret S. Avitus,
cum scribit
Dominum
Petrum,
Petrum comugem
ACCTOHE
J. V. D. (i.
220
"rian, seaam
e.se :
.essante
'^''"^'^^^^!^
nplfal
Dirit.iale
.lalioni 1):
'>'>>
hpil>l>>"
,., U-adiMsse
Dei
,jee,>:c, :^
l^'.r.. J
/w,- -,A(o/,-
/0''-
H'";/"'-^ )
, f
"
DE
SANCTA
PERPCTUA
MARTYllE.
/em S
Petniin
uxorcm suam nnnnne compellam.
D
hqothetam,in
ChronifO
'nmlito quod hitct in codice
hihliotkerae
Parisinae, siffnato mw(. 1712, vocare
uxorem S.
Petri
loaunam,
xariioiwa aytii 81 f,v
^
yuv*! n^tpo
*"/""' (i^)> '/"^"'
'''"' '"'''*' umjuentiferas
muUeresquae
vennunt ad ungendum Dominum.
Porrohac
in re
Melaphrasteu
nullam ntereri fidem
ita
quidem ut <juos
Christus
'7^^'^'''";;;"'
^
,
'
^,
,,j;
recen.ione
parentum et patriae apostolorum,
verat adfinem
vitae in hums
^iatus
";'
J'^";'
.
*
;,;,/,,,, ,^ eodicibus Pnrisinis nunc sigmtis
penmmserlut,patet,exemphgratnt,ve( '^^"[^:
^
^^,^^- Ul5,descripsit
ddiqeutissime Cotele-
MaieriH^,
vet Francisri
aeorgn W^''^''
;..
^^. ^,^;
;,,,,;rf,.c7,,.(;.s-
Con.titutionu.n aposto-
disserfationihus,
quas tamen hu-
praeteine cogr
j.^_^^^^^^^
^.^^^.; ^^^^^^^
;,;,, (lo). /t/ e;</m //^c
operis nosfrl forma
et argumeut,
mamtas.
j
Andreas fratres, ex patre lona,
'2. Coniugem S. Petri
martgrughria
decora-
/''^''^
-
t^e"
. .. .
.
V ii.iptov
n^pov
a.ix.vov
x,v -... T-
,,,,,,entiferasmuneresannumerai
Ioannam,non
dud ad mortem,
^-^^^;;;^;^^^
^ J
^^1: /o,o/....
non eli! forsan ahs re i.der
vocutu, -i
H^"'"
<n> conferre tit mtea
simildudo.
adhortalum ac consolalum. nomuR'
compelhisse,
seconfene, ui pai^u
acdixisse ilh : Memento Domini. Kadem repetunt
De ttomfiie et
genealogia
vxorin
S. Vttri,
in Historia.sMa ium Kimbins {%
tvm Mcephorus
Callistus {ii\). in himc autem Clementis locitm
haec adnofavit Grahlus (11) : Nomen uxoris
Petri a Clemente
Alexaudrino, loco citato.
non est (;xpressum. letfitur vero in fragniento,
quod Hclecae. Caesarau^ustani episeopi, nomine
habeiur cditum. pag. 1t)9 editionis Caesaiaugu-
stanae. S. I^etrus. in^iuil isle auctor, in honore
habetur in Hispaniis, et eius uxor Concordia,
passa suh Nerone, non multo prius quam ipse
pateretur. Kuit haee (ul docel Maxinuis iu Com-
meutariisad epislulam S. Pctril niia Arislobuli.
vel /ebedaei, et Salomes. socrus etiam Andreae,
qui duxil alteram sororem Concordiae, et lacobi.
et lohnnuis. Fuit autcui Aristobulus, cogncmiento
Zebcdaous. Irater Harnabae. .apostoli Domini.
3. Hanc ab Heleca traditam genealogiam, quae
faiROXlCON SYMEONIS
(p. G., loiu. I. p. 772.)
Mufiotpopot tt f|9atv ^Tiri
'
E^^oaXev 6 XptffTO:; xi Ir.-zk
Sat|nivia. Kal -sXtiiiT, -fi
[jiawt

xai
^
(Jiilt^ip "ttuv uiojv
/EpsSafou. Kol Mapia ^
|lT,tTip ]XV* 'laXU>P0U TOU
uixpo^, Y"JVTj Ss 'lotioa "OU
4SeXo'j tou Kupiou. Ka! i)
[JIT,-T)p 'ItOOfj- oiTT) 0 -^V
OuYoxTip SaXiiiiiT,? TTj; k\a-
SAcpTl? Tf(t; WEOTOXOy, l\llf.
avoOp^loTaTov^ltoaf, iiT^tTjp
aOxoy eX^Y"^- ^^^ 'Iwo-^-ja*
autTi ^i ^v Ti yyvT) n^Tpo-j,
KaJ ?) iSiXtpT) TT,; jiTjTpic
ElMPHANmS MONACHUS
(P.i:.,i<iin.{:xx.[..iiia)
Mupoadpot 0 ^aav feTCT
*
Mapfa ^ MoySoXtiv*), xol
i;aXlO(i.T), XO- *! [ITlTTIp Ttov
jtfiv ZepEOofow, xfli Mapftt
'laxtoSou Tou pixpou, [iTl-
TTip 'louSo, 7UVT1 iSsXfpou
Tou Kup(ou,xa'i'iw5Ti (i.Ti'^lp
\
ovoOpE^^I-osa Tov iSeXtpiv
p
To-j Kuplou, xai 'Iwiwa*
a'jXTi, <poai tivE.;, y"^*1
prostat etiam apud Epiphanium monachum :
^^^^^ Kupiou Mapla t) tou
xol 6 jjiiv Si|itov ^11*-
"'''
luY^^F'
'ApnrtopouXou,
n^Tpoy, aXXoi 5i R"tT)p
KXVevTo;,
xol ^
iSsXffTi
acE>'ioiJ Uopva^ou toj OTTooTdXou. et Simon quidem
KXtoTro, tj eott OuYotTip xj^c (jLTjTpic tou KupiouMo-
uxorom duxit fUium Aristol)iili, 1'ratris Baruabae
Uotiij, xai
^
y"^* ^^'J
P^"
*
'^'*'^ KXEi.m-i,
yuvtj
apostoli (l^), fusitts discutere opus 7ion est, cuius oSeXcou autou KXiotto. ioeXtpou 'lioaTi*.
nuUum habetur ftmiamentum certttm, qtioniam
de nomine uxoris Petri, fpiam Concordiam vorat Tn martijrologiis aHtem,quod etiam
animadvet'
episcopus Caesaraugustanus, alii vero hfbraea tunt Grnhius (18), Thilo {i\)) i't Jjijisius {!()),
uxor
appellatione Mariam (KJ), nihil rati statucre licet. S. Pelri unaninii conscnsu dicitiir Perpetua
futsse
Vidictumest,Evangelium et Patreskancdenomi- nominata. Sed de eitis cultu in sanctorum
fastis
uafionem rviiretit, praeif.rea Chmeutem Alexan- lam peuitius diceudum.
drinum audivimus indeterminale tautum dicen- 4. //( inartijrologio liomano locuni non
aecepit
"^^'"^
flt Eiml.
fi(t nuiKlubaMiim .ipud Haluzc. MifCfUanen,
tom. II. p.
'.I. f.l. Mansi. (-i) 1'. C, tom. f.XX. p. 21S.

(3) Lnp. cit.. el P. L.. tnm. XXll. |.. WV.I (i) P. L.. tom.
CXXl, p. m- fo) V. L.. t(.m. CXXVl, p. 1.1>>. (fi) De
Petri (onjuf/io. Willebergae, IGSi.
(7) De Apostolis uxo-
rati". Hc-lmstatJii. 170i.
(8) Sfroi.. lib. vii. P. 0., lom. IX.
p.4J<7.Foi-saiuiK-lius('9llc^'(Te:ME[ivTiGo.iuoyTT),Tou Kupfou.
ut monenl plurimi editoios. nixi praesertim testiinoiiio
Kuseliii. niii Clemfiilfm rcritans ultiiiiii verlia iuxta imliea-
tam ronnulain eiuemiatiorein protert, ('JJ Lib. m, cap, 30.

(10) P.G.tom.CXLV.p.SSO.- (\\)Spictlfg.SS.


Patritm,
ea.^i^.Oxmiiiie. tom.l.p.:iO. (12) P. C, tom. GXX,
p. '-il^-
(i:i)BuckIispli, I)r .ifxtxtolia u.r(>ratis, p.
10. (11-) I"
no\:i'ASi ad Psemlo-Clpnientis Cons^ Apoiit.,V. G,. toniM,
p. 772. (In) ()p. cit
, p. XJO. (Ifi) P. G tom. 1. P-
7o-^.
(17)P.G.. tom. CXX. p. *ilO.- fl8)Loc. rit. (19)
^''"';
riim SS. Pelii vt Vanli, parl. posler. Halis Siixonum. IXJ^Ji
p.20.
(ao) Die Qiiellen der rijttiischett Petrus-Saye, p.
1*^-
Cfr.ibid.,
pp. 112. l-Uj.
S.
Perpelua.
i
DIES QUAUTA NOVEMBHIS. 221
A
S.
Perpetua, licet Baronius kistoriam ipsam e.ius
mariiirii iii Aiinalibns siiis retnlcrit, rctractatam
secuiidum
Ckmentem Alexdndrinum (l), mldens
tantummodo ignorari quo tempore passa sit, cum
tamen
cr verhi.-i Eusehii aperfi'Colli(/alur eam paulo
anta S. Pefrum m(nii/rium suhiisse. CuHusSA\'T~
petnao ac eius memoria maxime cehhrafur in
Vsuardo
eiusdcmque auctariis : invenitur namque
in
Antrerpiensi maximo, VUratraiectino, Leydensi,
Loraniensi,
Hruxelhnsi ; nernon apud Molanum,
Ferrarium,
Arturum in OynuCL-aeo. Maurolijcum,
uhi sic sonat formula : Eodcin dio. natale sanctae
Perpeluae,
coniugis bcati Petri apostoli. Alii fere
ad
rerhum rceitant locum excerptum e Clemente
Alexnndrino
; ila CoJoniense vetus,V\o\^ Sancto-
rum,
marti/ro!o(/ium Cfinisii ct Carthusiani Coh-
nienses,
ubi haec leguntur : Eodem die sanctae
Perpetuae
martyris, uxoris sancti Petri aijostoli,
quae ad niartyrium cum a tortoribus urgorctur,
sanctns Petrns his verbis audactereain in Domino
exhortatus est : Uxor inea, memor esto Do-
minum lesum
Christum pro fe passum ;
nec timeas eos qui corpus occidunt, sed
^
animam
luam perdere non possunt. Et
his
verbisconlbrtata
inDomino.Iaetaiitor.pation-
ter et fortiter mortem pro Christo sustinuit. Aii-
quanto etiam plura hahentur in mamtscripto s-
ctontm
Florario. ruius apographum
invenimus in
collectaneis
BolUmdianis,
asservatis in codice
signato mm.8932
hihliothecae regiae Bruxellensts ;
Natale sanctae
Perpetuae coniugis beati Potn
apostoli : quae mulier sanctissima Petrum secula
Romam
pervonit, uhi constantissime
Christum
omnibus
piaedicabat.
Tandem iussu Neronis im-
peratoris impiissimi capta ac diu torta, novissime
diiudicala ad moHeni. Dum ergo ad passionem
duceretur.
discipiilis flentibus.
propter constan-
tiam ipsius et duram poenam qnam lervide susti-
nuerat Petrus ingenti gaudio
exsultabat. ac eam
proprio
nomine vocans, post eam
exclamavit,
dicens: O Perpetua coniux.
memento Do-
mini. Tandem
decollata llomae
martyrium in
proprio sangnine
celebravit
anno salulis LX, mu-a-
culi^ plurimis clarens.
Quod Ciiristum ait prae.di-
crtssc, ita accipiendum est, quod
sanctissimae vttae
exemplis ac verhis (pwque in privatis eongressibus
christianam
reiiyionem
persuadere
liomams
midie-
C
ribus amaretur.
Annus Christi
sexagesimus
est
Neronis octavus ; verosimile
tamen est alaptanfo
serius occisam ef<se S. Perpetuam.
De fonlibu. 5. Quisnam
primus in sanclorum fastis
posucnf
Uijtndae
hoc nomen Perpetuam
se nesare fafetur
.^oue-
S.Perpetuac. ,.;(c)\
quod ceteroquin
commeutitium
esse haud
dithi^asserif
eruditis.imus
rir Thilo (3).
At totam
historiim
marfgrii S. Porpetuae. 7',
^d dic-
tum
est,primusenarravit
Clemens
Alexaudnnus.
desumptam fuisse
ab ipso ex Actis
aporryi^t^
,S Petri, o/nnati sunt
Zahn (4),
Lipsms {o), Hd-
(unfeld ((i).
QuaeMio
tamen,
nondum
soluta,
. r r/M-."i\- reeeusionihus.si
t(men
remanef niinam ex lamt'
Kienf>f"ii>
,
Usuardi, a.i (I. 4 novemb.. p.
'.ol- - (<*) ^P-
^''v
(4, ..:
^<'''-'--^^^^^^i^-^'^^^
t'''yi''rt,e.jMo-U
A,,.e.^^^^
A,ost.,,eMten,nuiAp^t^^^^^^^
ACCTORl
J. V. D. G.
eittsque
plures revera fuerini, quod nec ita certo demonstra-
fnm est,scilicet eatholicae,ehioniticae aut gnosticae,
attribuenda sit haer hisforia. Quicquid sit, illud
nihilominus ut prohahilius videlur admittendum,
quod C(mtendit Lipsius{l) contra Zahn, Clewentem
Alexandrlnum in narrando martgrio uxoris
S. Pefri non ve.rba ipsa textus Aetorum referre,
quoniam rem promii faniquam ex auilitu tpaoi fojv.
Cetera vero conici tantum ralent, nimirum, (pwd
tenet Lipsius contra Hilgenfeld (8),
historiam pro-
dire non ex cathoUcis -rpiU'''- Ui-pvj xai llauXou, sed
verosimiliuse(m derividam e^se ex foiite ebionitico,
si(/uidem l'seudo-Ck'meniinae Honiiliao et Reco-
^mWonQ?, {^).quae dicuntur adistam pertinere offi-
cinam, frequenfius eommemorant uxorem S. Petri;
immo ex fmte gnostico, si tiudieudus Li/)sius, quia
Clenirns Alexandrinus qwtndoque ex eodem hau-
sit (10).
Proin, si haec re.cte st(duta suuf, iam ad
finem vergente saeculo II, conftcta est ista narra-
fiuncula de niarfijrio S. PiTpetuae.
G. Igitur, ut rerho totain iuqui.-<Hionem resuma-
mus, id de S. Perpelua retinendum videtur (/uod, si
'^'^'"|^^'"^'0'
ex Evamjelio li(piet S. Petrum fuisse matrimonio
iunctim, cetera omnia, ea nempe quae fim de
nomine, tuni de marfgrio uxoris a/iostoU circum-
feruntur, fahulam sapiunf. Ex a/mtolorum apo-
crgphisActibus et ea quite deperdita e.<it receusione,
confecisse putandi sunt narrationem maiigrii
quam tradunt Ciemens Alexandrinus et EusebitiS.
Quorum auctoritafe motns illam sacram feminam
in suum can(mem hmjiologicum
transtuUf Vsuar-
dus. Hunc tamen non sunt secuti (mmes fasfortm
hagiologicortm
compilafores. Sane olini, antequani
rognifi acfus (tpocrgphi fidem
multarum histori-
(irum qitas rejiefunt Patres minuissenf, Ctementi
Alexandrino
pleniorem concedere
auctoritatem
pronum erat ; (pum et ipse Ruinartius{\\).
gravis
(tdmodum et severtts traditionum
upoenjphartm
expunctor, minime
dene(javit,ctm, in confutando
Dodivelh
eonfrndente ex Patrum homiUis, tiua-
rum si genuina a
supposititiis
separaroutur,
parum superlbre
martyres quorum fcsta celebra-
rentur,
(tdducit, ostensurus qtiid valeant
tesfimonta
Patrum in re hagiographica,
Clementem Alexan-
(Irinum
narrantem
mnrfgrium uxoris S.Petriapo-
stoU
^htncautem
minoris sane ficienda
lyidetttr
haectr(tditio,cuiussetestem
fecit
Clemens Alexan-
drinus, etsi non
prorsus reicienda sit tamquam
(tperte falsa.
Etenim ex una parte suadetur
fantim, non rero
striefe
demouslntfur
h(tnc tradi-
tionem erutam fuisse ex
aposfoiorum
Aetis apocry-
phis ex altera vero non prohaium est
qtmecumque
inveniunfur in hisee Actis esse tamquim
sup/mi-
titia respuenda.
Proinde
martgrologn
Homam,
quod S.
Perpotuae.
uxori
sancfi Petri apostoU
mmdtm
concessit locum,
lautianda
prorsns est
caiifela,
, 1 kac re sapienter
adhdntam
fui.^^se
demon.^^fnntt
(,uae de S. Perpetua
tnvestt-
gare conati
sumus.
'^n^Ll
Xin. 1 ; cfr. P. G.. to,u. .. p.
i^ .
tom II.
n ^) - .10) V. p. in
odHmbrotione in Ep. 1 /.. ed.
Polter
n. Um, in quo loco a^^n.n,.tae
videiHur Knost.cae
fra iones eae ,K.e
-eperiuntur apud
'^^^;/
'-^"^;^
.,c/....m
/m.HHlisSaxonun..
ISt/.pp.l2Usqq.-(lIMr''
prirnorum
martijrxtm, e.l. alt.. p.
xxiv.
DE
222
DE SANCTIS
PATROBA
ET PHILOLOGO.
D
1
ll!
DE SS.
PATROBA
ET
PHILOLOGO
SAECULn
PRIUO.
DISOIPULIS S. PAULI
APOSTOLI.
AUCTORE
'V.D.G.
II
!>'
\. Recurninf deiitto ex mtisaima eonim sterie
SS.PliiioIngti
gQ,^
msMf/^EpistuIae/^f/Romanoscff/7e
uUiino,
et Patroim,
5^,/(,.p ,-;,(,; Apostohts, duo sancfi viri, cultum fid
praesentem diem nncti in ecclfsia graeca, quac
eos, non secus ac refiquos eorum socios ibidem a
S. Fauh recitatos, maxiinu venerafione seinper
prosecufa esf. Verum drca eos quoque in fahiilas
diversas ahiit, qiiod et eam praesHfisse pro ceteris
eiusdem societatis sanctis iam plur/es osfenderunt
antecessores nostri, nuperrime autem denuo in
SS. Stachi/, Ampliato, Urbano et Narcisso (1).
Itaqne ad SS. Patrol)ae et Philologi res gestas
critice diiudirandas strata nohis est tia, qwtm
B
proin, praelucente niaioi-um nostrorum auctori-
iate, securius perambulatnmus.
quos Patrfn 2. 67 dictum est, SS. Patrobae et Philologi
saejntis cotti-
nomina pev S. Patdiim iunotesrunt
(2).
af non nisi
memotant,
,g^^, )iomiiia, quippe qui de eorum conditione, vitae
atrsu, rebus gesfis alte iaceat. Nec explicitos matjis
sepraeheiit Fafres commentafi opisfulam ad Koma-
nos, siquidem nec apud Oriyenem (3).
Ainbro-
sium (4), Chri/sosfomum
(5),
Theodoretum ((>),
Primafiian
(7). Sedulium
(8),
quicquain iuvenire
est praeter solnm iiomen. Quod Patrum discretum
silenfiuui intuifum fuisse ditrres marfijrohgii
Poinani compilatorem, cuni /irudentissima for-
mula usus haec tantum proferat : Eodem die san-
ctoruiii Philologi et I*alrobae, sancli Pauli apo-
sloli discipnlonim. sedulo vitans appellaiiones
quibus SS. Patrobas et Philologus a Graecis deco-
rafifnerunf.
3. Etenim, qui Dorothei Ti/rii circumferlur
nontiiie Commentarius de soptua^inta Domini
disfipulis haer tradit de Patroba : lUTpopac, oG /.il
auiou 6 ArdffToXo? fi:jii(T|-at,4'< xai eTCioxcTtoc Ev tlaTtoXoic
Yiyovev.Patrobas^cuius ibidem Apostolus meminit,
qui et episcopus Puteolorum factus esl ; de Phi-
p
lologo autetn : 'I>iXdXoYOc, ou xai auTou o '.ATrdoxoXoc
pipTlTai, ii; xai iTTiffxoTioc Y^yovEv jTri 'AvSpeou iTrouTdXou
iv SiviJ.t:t,.
Philologus, cuius pariter meminit Apo-
stoUis. qui et Sinopes episcopus ab Andrea
apostolo ordinatus csl (9). Eadeni docrt Psendo-
iiippohjtus in libello De LXX apostolis lesu
Christi, qui probabiliter unus est cum praecedenti
:
naTpdSouXoc, iniay.Q-noi. IlotcdXtuv
; Patrobulus, episCO-
pus Puteolorum: 'i>tXdXoYoc, eniffxoTioc Iivu.niic; Plii-
IoIogus,episcopusSinopcs(lO).;/erf/efiHwyjfa.s;,/
ex Cangii emendatiori
Psmdo-Dorofhei
editione,
quam denuo in lucem
vulgavit,citatistomis,recrn's
ediior Migne. Sed cum p-inium latine prodierunt
isiain septimo tomo Hihliothecae
vetenm Pafruin,
edeiite Margarino dr la Hiqiie, sic lecta sunf
Patrobas, cuius etiam idem im-minil
Aposfolus,
^
(1) Arta SS. Orlohr
, t.Mii. XUI.
pp. 087 sqq. - (O)
Jiom
XVr. 14. ir.. Quod ipsuiii iK.iiien s[K-clat. notari jjote^l ociui--
rere nomen Patuobvs in inscrii.tionc latina fi:iO(!. n 120
int.-r h,scri,Jthm-M rtgm NfapoUtani Intina -.i Mommseno
editas.
p. .^>l. -
(3) P. (;., tom. XIV. p. 1282. -
{4-) p L
tom. XVII.
p. l.SO.-(o) p. r... tom. LX, p. G71 -
(fi, v
{{'
tom. LXXXn.
p. m. -
(1) P. L., toni. LXVIII
p
.%"."
-
(8) P. L., toni. CIII.
pp. m,- ,0) p. ,j ,, XCII.
p. iwy
mx.- ,10, P. ,;.. tom. X. p. m, sm. -
(ii,
itaiLaclt.
tom. VI,
pp.
a..,;j(i.-
(12)
/j. Mcns A>a;,o/.c/.
moHm.;
fabulae
multac
asseniiitur.
episcopus NE.APOLiTAXirs constitutus est. Li rdi-
tione roinana huius Dorofhri l/bri,quein apiid Pau-
lum Manufiuin anno 1564, Petrus Gafesinius
cum
aliis sanrforum Pafrum fibris in lurem dedit
Patrobas NEOPOTloi.AXirs rpiscopus de.vgnatur,
duni Anfouius Monrhiacmus Demochiires, Ubro II
de divino Sacriticio Missae, cap. 13, fradit
Patro-
bam Nepotiolanum episcopum fuisse institufum.
Haec verba Neopotiolanus, Nepotiolannm s-af rvi-
dentur ex prava lerfione graecorum verhorum Iv
rioTidXoic videntur habuisse originem. Sed fextus
graeci immemores, aut forsan illius non coiniiofes,
qiiippe qui lafinae interprefationi unice inteiiti
essent, quia Nepotiolana, vel Neopotiolana civitas r
nullibi reperifur, ideo eruditi quiqne viri legerunf
Neapolifan um episcopum.
:l Hlnr fartum est ut revrra phirimi S. Patro-
bam vindicaverinf in Neapolitanum rpisropum,
quos inter memorasse satiserit Vghelli
(11), Anto-
niuin Caracciolum (1:2). Bartholoniaeuin Chloca-
rellum (13), de Petris (14), Eugeniurn (15), Frunci-
scum dr Magisfris{\{\), Dominicuin Gravinam{\7),
Canielium {iS), qui omnespost S. Asprenum ponunt
in sede Nea/iolifnna S. Patrobani, quem famen
aiifea Putrolanuni antistHrm fuisse non infi/ian-
tur. Ut probr.nt suam opinionem non j^arum labo-
rant, nihil tamen emncunf. Audiatur Ughellus :
Quod si aliquis quaerat,cur si Neapolis episcopus
fuit. nulla de uo nientio in Neapolitana ecclesia
exstet ? respondebitur ilico : ... Tantae oblivionis
nulla alia causa tuil. quani vel hominum nogle-
gentia, vel vcterum monument(rum. Diocletiano
saoviente, iaclura, et (luod vero coinnumius nia-
lum, ipsa suo se dente coiTodens invidiosa vetu-
slas. Talia (trgumenta nemo mirabitur si nulti
fjdem faciant
; sed dfatos auctorrs ex Dorofhei
depravato textu fuisse deceptos inde pafet quod
Vf/hrllus asserif Dorotheum in Synopsi, ut in
emendatis codicibus legitur, clare tradere Patro-
bam fuisse NeapollsCampaiiorum episcopuin.Quid
de har
emrndafioiie codicutn quorundaiu Dorofhei
sit seufie.ndum iain diximus. Ceteroquiu srripto-
res melioris nofae nihil noverunt de Neapolitano
episcopatu S. Patrobae, quales sunt loannes
Diaconus upud Muratori
(19),
Mazochius (i>0).
Proin de istis fahulis sit saiis superque disputaium.
i. At si S. Patrol)am NeapoUfanae cathedrae
afjigere omnino repugnat, qiiid censendum detra-
ditione quae eum primum Pufeolorum antistitem
facit ^ Ct su/>ra rettulimns, harr fraditio revera
viget,
praesertim a Pseudo-Doroiheo ef suppositi-
tio llippohjfo
prolata. Dein apparel iu Graecorum
libris hagiologicis
fere snb rndem fortnula, verbi
Palrobam
vel Xeapoli-
tnnum,
vel
J'uteolanum
episcopum
fnim.
cap. vii,
p. 117; Lap. viii,
p. 1:20 .sqq.
-
(];{) Antistitiittt...
yeaj). eccle. eatal.,
p. 17. (14)//,W. y,'npIit.. lih. i. cap. 3.,
(l.)j Najjoli mcra, m imiice epi><t:oporuMi.

llU) Sfatm
rernm
memornbiliHm...
cirit. Xeaf,o!.. p. 35.
(17) In 6'on-
troversiarum,
tom. m, pa,(. 2. (.lonliov. 4% p. 317.
-
[if^)
^felropolilanarum
urhium historia civilis rt eccleitia-
slica.^
p. 370. -
(19) Jt,t., ital. script., I..m. i. pjtrt. 2',
p.
2il2. (JO) DiHsertatio liist. de. cafh. eccl. Neap. vicibus,
p.
xxiv. (-1 Oe anctOfutu
Xeapolitaiiae ecclrsiae episcOpO-
rumcii!tu,p.
xxvi.
gratia
nullfi
pfobant
arijumenUi.
DIES QUARTA
A
gratiain inenoloffio
Hnsilli
{\),
quod haec habef :
EjTHTToXatc ix^nvy,Tai.
eniowTroi; no-cioXcuv iyi-^i-zQ^ el
P:itrobas
(i\udp!n.cuius
monlionem in suis epistu-
lis
Panlus uiatfinis facit. f'pir;coi)US Putoolorum
factns t'sl.
/./ iKiec Fertlimnido Vghdlo .sufficere
visa snnt ut inde sexfuentnn S. Palrol^a.-
historiam
contexeret
:VAyvohiun,\nwm v\
sL-ptnaginta dno-
husChristidiscipnlis.
immo et Pauii discipnluni,
cniusniouiinit in Kpislula ad Houiauos. satagentc
Potro
apostoioruui
principr llii-rosolymis post
Indaicam
persocutionfm.dispcrsioncnuinc
Cliristi
discipulnrnm
pcrnnivorsas orbis torrarnm partos,
urdinatum
opiscopum.Puteolis
mitu divinoappn-
lisse.
oaqnu in nrbo. tunc floronti^jsima.
ovaup;o-
lium'
disseminasso,
ciusdom prinumi praosuiom
institntnm
fuisse. velns constunsque
traditio uar-
rat. Porro de oo pauca loqnnutur monmnenla,
quao.nt
Baronius scribit. a primis Ghnsli fideli-
bus frosta
s\mt. scriptornu^ iuopia vel scriptvira-
rnm
naufragio
romansornnt
silontio sopuUa.
Igitiu-Patrobas,
primus Putoolanorum
episcopus,
assiduo laboro
fidoiquo forvoris
praodicatione
B
accensns.
tidom
sodomquo
opiscopalom
Puteohs
constabilivit.
cumqnopor
annos nudlos uiolestias
mnltHset
incommoda pro Christi uomiuo a gonli-
libu^
tbrtitor
peHnlissot.
infmitos
propemoduui
ad
evan-olii hicoui
adduxissot. saucte quievit m
Domino
4- novond>ris
post annnm salntis 59. ut
existimarc
possumus
: etenim cnm Paulus apo-
^tolns
Hierosolvmis
Romam
caplivus duccrelnr
c Rhe^no
solvens.
Pnteolos delalns.
inventis d)i
IVatribus, nt Acta
Apostolorum
capite xxvm tes-
tantur,
apud eos dies septom
rogatns mansit
;
tunc
temporis aiunt
Palrobam
iUorum tralrum
(iioc enim
vocubnlo
christiani
appellal)antur)
epi-
scopum
fnisse.
Iloec utique nuujnu fidncia affir-
mantur, sed ut plane
probentur deficiunt
anju-
wenfa.
5 Sed
quihuius
traditionis
fundamenta
exami-
uarerit is sane ne miuimam
fjuldem
concedere
fidem
aususfuerit.
Fundamenta
sunt tum Doro-
theus tum
Pseudo-mppohjtMS,
ner non
'"enolym
Graecorum
: iam vero quam exiffua
poUeant dli
auctorlfafe
notnm est (2),
et
quamvis menaea
Grae-
rorum ad rultns
festimonium
adhlben
queunt,
proculabest
quinhaheantur
lorodocument,
hi.tonci
Cculus
auctoritas
absque ulh
modernnu
mleat
suscipl.
Praeterea ipsa
Puteolorum
evclesme fra-
dlflo non ea est quae
monumentorum
sdentmm
suppleat. Nonne fafefur
ipse
Cghelhis
nullam
Puteollsanteepiscopum
Vairum (3).
hoc est aute
saendum
circiter
XVI,
reperlri
rnmmemora-
tinnnn de S. Patroba
? Scillcet Iferum
ocmrnmus
nopulnnUus
fnbellls ef
historiolis
quae
civdatum
Italiae
pasforem
primum ab
apostolorum
aevo
Ipslsque fidei
incunabulls
arcessnr
sfudeuf u que-
Uur Maffeius
in eplstola
ad
N.olaum
to^^um
tomo quinto Italiao
Sacrae
nonssmae
ed.Um^
VnJMsls,coUl7r.i^).Proin,donechm^^
nmilaeat lux,
prudentiam
martifrohju
Romam
nffiiujmf
i^u^,
y
-^ ,/ c
Pitroba
asserere
imitari decet,
satisque
sd de b. l Mom
eum fulsse e
disclpulis
S. Pauh
npostoh
maxme
NOVEMBRIS.
2i3
dilectis, sed quid egerit, ubtKe labores sacros exer-
cuerit hunisque iqnnrari plnne. Propterea tnmen
minlme dlffiteitiur fidem chrhtiannm haud diu post
Christi ascensionem Pntmloi< pervenissf. Imn Acins
Apostolorum, cap. XXVIII, Fi, 14, testnntnr
S. Pauium apontolum ibi invenisse fratres; de ipsa
tamrn orUjinc illorum rhrlsflanorum disputatur,
cum ms Phornires merratores essc relif Mariorel-
lltis (5)
cnntra oplninnem qunni tcnef Scherillo (d),
ludaeos mro fulsse Mazochius (7|
et post ipsum
liennn (8)
referat, christlanos autem dumtaxat eos
pracdiret Painzl (9).
6. Quod moflo memorata documenta tradunt de
Puteolano
eplscopatn S. Patrobae, itidem profe-
runf de S. Philologo, cui cathedram Sinopes in
Ponto per S. Andream commi^sam fulsse asse-
rant. lani audirlmus
Psendo-Dorotheum aperte
declarantem S. Philoloi.'um fnisse ah Andrra
apostolo Sinopensem rplscopum ordinntum (10).
Quae etiam repeilt Pseudo-Hippohjfns : 'l>.XdXoYoc
EnioxoT:oi:i:iv(;,T:Tii,PhiloIogus,episcopusSinopes(ll).
Unde menohjium liusllli :
'0 ^i *tXoXoYoc, oo xit
a-jToO 6 au-co<; Wr.oaxoloi t^EH-^riTa. , eTitffxOTroc Sut^TTTi?
j,
Iyeveto yT:i WvSp^ou xou upwtoxXVou tuiv 4j:ot:oXwv.
Philologus, df.' quo idem Apostolus meminit. Sino-
pis episcopus creatus est (l^). Haec qune Pseudo-
Dornfhruset Wfqmhjfus
proferuni ex quihusdam
Actis aposfohrum erufa esse opinatur Lequim, qm
seqneniia refert ex apofjrapho
Actorum S. Andrene,
quod penes sc Itabehat a Combefisio
exaratum (13).
6\ Andreas cum germano suo fratre Petro, k"*
Tou uYYo^o-^
'^""'
Sinopenslhus
praedlcarli; rnius
praedicationls
monumenfum
hpldeum ibidrm supe-
reraf. Complures ex ludaels qul urhem
incolebanf,
miraculis apud eos editis ad Christum adduxit, e
iiuibusallquoi
sacerdoth
initiaritqui vita et mon~
bus probatiores
erant,
wv -o-:>;
Sox.[iu.T^pouc ?';
x^^rjTTicrev. Post,
Sinoptn
regressus,
Phdologum
eplsropum
constituit,
iSpatorifOuc
iriXtv x-:.Vi<iac
Trpo;
0O<i^?E,v <I>.XdXoYOv xe
T:poyetpta,ievo auTO.
7:wxot:ov i7:^T:Xe. T:po t6
Bj^svt.ov.
7
HucusqueLeqnien,cifatoloco.Pauhanteasuni-
lla scripserat
Sanssagus,
scillcet
narrafis adoenfu
S
Andreae in Sinopem
cimtatemet
Cratini sana-
tione,
perqit : Multos
suhinde...
Domiuo ahos
cives
consecravil.
Philologun.,
olim Paul. d.sci-
pnlum, qui cum eius bona
venia ad Androam
diverterat.
cupidus
incumbendi
prop.us sa ul.
-enti^ ^uae.
episcopum
ibidom
ordinavit (14). /m
]-ero ut dlriinus,
quaecumque
Lequlen et Saus-
sauusfradiderunt
de S.
Philologo
desumpta sunt
e.rActis S.
Andreae
confirtis
saemln, uf videiur,
.lerimo, ab
Eplphanio
monacho
{io).Inils
namque
lealtur :
.ip^^v sU
Stvc^Tniv. xl oiiia oXIy
^^^P
a..XdXoYov. El
posl
paucosd.es,
coufu-mat s .11.^
coustiUut
episcopum
Philologuin (1..)
/>V./^
conferrlpotestcum
excerpto
supra
iraditoex Ad^.
,Je Combefi.sl
manu
exarata ndH
Leqmen,
auaeaue
ab
Fpiplnniil
mnnachl
libelh haud fwsse
'^:^Z^alfemLnrel.s,sirer
Carol^s
Thih.Xl).
Ad
aurforifatem
quod
attinef,
ut
animadverfunt
Harks (Ih), Ihes-
AurrroHB
J. V. D. G.
Ideni ile
S. Philologi
fpi.-iCOJMtU
Sinoiifnai
dicendum.
) , ..,lil o.rdin.
Albani, p.
16G. - C^)
VMesis Acta SS.
p. 2o. - (4)
Llr. Acta
inai.serUtioDeopcri
i
-2K. in noti.
-
(5)
CIV. Rossi.
Butetu,od.A^
^^^
^ ^
yapoli, p.
150.- (7)
Spicileg.
bibl.,
tom. III.
P-
'^'^i'?":^^
-
i
l' "i
toin. C:XX. pp.
2ir. sqq.
-
apo^oU, p.
Ibd.
' '
_ ^
^.,,. jp^olor,im
aU.,toin.
VIII. p.
258.
^^
I
AUCTOBK
3. V. I). (;.
SS. Philolof!;
W Patrobae
cuUue aptiil
Grneeos,
52^
DE
SS. PATR013A
.sW( 1 ) TisvhewhrfCl),
fatexfinm
niti
maxime Epi-
phiwium Aeiiii ai.ocnjphis;
pvoin, si apud
>p^um
de Simpensi S.
Philologi
episropatu
orrurnt meu-
tio,imi ideo multum crescit
adhibendn
/ides; unde-
nwufue iuituv hausta sit haec opinio, ex docu-
mentis auae fahdas
sapiunt derivata
dicenda
est.
8. Hestat ut de cultu SS. Patrobae
et i'liilologi
iK T^v EpoVr.xovTa Eo[*i. llaTpofJa.
Aivou. I '.oy
xai <l*t'Ao).6you.
St-:/. 'Epixa;,
DaTpfe (5)
xai l'aw Tpsi? 5|Aa
(iTiOTToXoi
Svr,ff/ou5'.v, ot; Tpii?
(6)
-fi>T|
I
hiAoXoYo;
tptXiiv ff Tov Weov
.\ovov,
7t).Y,pot X6yo\j<; ffou?, xat ^avwv juveffTt (joi.
OuTOi navTE^ u-r,p/ov h
twv
s?5o[AT^xovTa
|jLa9T.TUv ToO XptfTToO. Kat 6 jjikv llaTpo^a^, ou xal
h Sero; aTTOffTOAo; llaOXo; h Tal*; auTOU fxejAVTiTat
^TttffToAaw
e7^taxo::o; IIotioXwv iyevsTO, ^oUou;
PaTtTtia? xai t^ XptTTu TipoTayaYWv.^..
'0
oe
B
<^iAo).ovo; (xat toOtou pLe^JLvriTat) uno "Avopsou toO
T:ptjTOx).TiTOu etttTxoTio; i^tvwTTT.i; xaTSTTT,. Of xat
rXetfftou? TiEipaff [xou; xat IjXttlet; ota tov^t^;
eu?Etai; ^.oyov uTiofJietvavTe;, xai t;o).Aou? 5toa-
5avTe?,xal to XpiffTy i5p0ffaYaY0vTe<;,iTe).twQ7|5av
^v Kupttj),
Menoloffium Sirleti reticcf omuia fptae de epi-
scopatu SS. Palrobae et Philologi circumferunfur,
in (juo laudandnm sane. Haec est eius formula :
Eodeni (Ue (8)
coiiimemoratio sandonim marty-
rum Hermae, Kini, (iaii, Philologi et Patrobae,
qui chrislianae lidei confessione insi^nes, multa
propler pietalem perpessi. ac plurimis ad Ciiristi
fidem conversis. rjuieverunt in Douiino. Si martif-
rum tiiulo heic derorati siint SS. Pliilologi et Patro-
bae, licd aliunde non sit audifum cos pro Christo
vitam fudisse,verbum insensu latiori cojifessorum,
prout pniitur lintfua graeca, accipi potesf. Maxi-
mus Margunius, in Viiis e si/ua.rMnis translatis,
nihil refert quod non inveniatur in meuaeis.
Slaros 9' Sancti nosfri, (ptod fieri consentaneum erat,
in Slai^orum hayioUxjiris fastis commemorantur,
tum ad diem 4, tum ad 5 norembris, maxime
Q,
tamen f//c 4 ('*). l^^nde, quamnam ol/ rausam ad
5 diem translata sit memoria in menaeis Slat-i-
cis illud dubium remanere fatetur P. MartinoviU)).
Eorum mentio apparef, cum SS. Ijino, Jiyrma et
Caio^ in codlre Novijorodrnsi musari Rujnimifso-
viani ef in Iloroliujio i*ocapwensi.
tt Latiiwn. 10. Apud Latinos, martyrologia nulla exhibent
ET
PHILOLOGO.
agamus.
lam
recitavimus fonnulam menologii
D
Basilii ad diem
-^) novcmhrui, dum in martijro-
loqio
Homano
nominantur die 4. Eorum memo-
ria
simul rum SS. Lino, Herma et Caio celebratur,
qui aliis
diehus in erclesia lafina recolunfur.
hi
si/naxario
legunfur
.^equentia; omittimns ea ijitae
pertinent ad SS, IJnum, liermam et Caimn
(3)
:
Eadem dii',
commenioratio sanctorum Aposto-
lorum (4)
ex
septuaginta Hermao, Patrobae, Linl,
Caii et Philologi.
vERsus.
Hermas,
Patrobas et Gaius, tres simul
Apostoli
morinntur, quibus Trinitas cara
Philologus,
amans te Deuni Verbuui
Implet verba tua,et mortuus adest tecum
(7).
Qui omne.s fuerunt ex septuaginta discipuiis
Christi. Et Patrobas quidcm. cuius divus Aposto-
his Paulus in suis memiuit epistulis, episcopus
Puleolorum factus est, nuiltos baptizans et ad
Christum conducen? Philologus autem (illius
etiam meminit) ab Andrea prinio vocato cpisco- E
pus Sinopes constitutus est. Qui pUu-inias tenta-
tiones et afHictiones propter pietatis verbuni per-
pessi, cum nmltos instruxissent et ad Cbristum
adduxissent, quieverunt in Domino.
SS. Patrobam et l^hilologuni ante saeculum XVI,
qno temporf monumenta (jraecornm iUorum no-
mina revelarunt. Galesinius primus, ut videiur,
anuo 1578, ea recepit, de quibusait, ad diem 4 no-
i-embris : Puteolis, sancti Patrobae episcopi : qui
unus ex septuaginta discipulis, illiusurbis episco-
pus factus, cum in sua populi gubernationc. mul-
tas n^olestias et inconnnoda a gentibus, fidei
adversariis, pertulisset. praedicationeque cvau-
gelii plurimos ad religionem christianam pordu-
xisset, meritorum laude clarus, ad praemium
migravit in caeluiu.... Sancti item Philolo^'i L*pi-
scopi. Adiungit llermam et Caium, quos Fhilippo-
poli et Ephesi constituit episcopos, non tamen
Linum. Marti/rolo<fii liomani priores editiones,
nimirum illue quae annis 15S3 e.t 1580 vvlgafae sunt,
referunf SS. Philologmn et F^itrobam, Graecos
secutae, ad diem 5 nove.mhris
/ sed in editione
Veneta anni 1584 et posterioribus Romanis colun-
tur die 4. In priori sua edifione annotaverat em.
cardinalis Haronius rorpus S. Patrobae asservari
liomae in irclesia S. Mariae maioris, sed in
sequentibus editionibus e.rjuincta est haec nota.
I
(1) Epiphami edita et inedita. C-J) Acta Apostoforum scribitna-p(ij6i<. i6) Ibidem leguiitur pro oTcTpiac<p[X-n,
upocyypha,\^.\\.\.~ ['.i) Apmi Bnrthol. Cutlumusianuni, sequt-ntia veibii: eij;. ^;?, xpi;. (tiXoi.

(7) Cfr. Siberus,
Jl/c((CMHt A'oFfm&ri>,p.37. (ijCfr.inscriptioneniPseudo- Eccleskie i/raecae mavfyndogiuin tnelricuui.
(N) Die
Hippolyti (lc- quo saepius (iii-tuiii : Trepi Tti o' inosToXwv. 5 noveinbris.
(9) Ann. ectl. (jr.-slat:, p. 261>, 270.

V. li., toni. X, p. 'J54. i5) In niartyrologitj uielrico.Siberus


(10) Anu. eccl. gv.-alar., p. 270.
DE
DIES QUAHTA NOVKMBHIS. m
INCERTO.
D
DE SS. NICANDRO EPISCOrO
ET HERMAEO PRESBYTERO
MARTYRIBUS MYKAE iN I.VCIA
AUCTORr
.1. V. I). (1
rt
Hennaei
apud
Grafcof,
Pe
eiilttt 1. l't
sipi(i.rario ff inenftfis Ontccorum, non
SS.
Nioan<li i
tanten in Meiujlof^io Ba->ilii, recoUtur hac (lic. memn-
"

'
ria
sacrosanctonim
marfyrum Nicandri, epi.scopi
Myroruin. cl Hcruiaci prcsbytcri : xa- twv iYtwv
Upoii.aptupw^
NtxavSpou i-!ziay.finfi\j Mupwj xai 'lipixao'j
npsspux^po^J.
Qiionim res (festac cx his fastis (lesum-
utae cnmpendio hreri enarrantur in Menaeo edito (i
ji(n-tholom(te.oCuflumusiano{\),atminusaccurate.
Quapropter illHd iterum ad fidem cndicum ri^nnn
est
tijpis mandarc, scilicet ex irihus codicdnts
MvV.ix-/^ Twv itv(o)v EpO|jLapTupuv >wavopo-J,
^Ttwy.ono-j r^*; Mupewv [j.Y,Tp07toMw; \
xal T.pu-a-ou
TtasT^uTEpou.
XsipoTOvTiOsvTe^
^
Tiapa T-Itou 7.TTor:o-
*co(i. Kptxv Xou xal 'e-'.7x6-ou KotiTTi;
', outo-. ttoaXou? twv
sC5to).tDv
iTto^nwvTE; xal tw Xs-.ttu TtpoTavovTe;
oie^Xv.Qy.aav tw t/i;
Traeux; xoiat.t-.
Ai^av-Ui).
"0
ok
TOi;
iijxt.)A7\TT,pioi?
auTou TtpoTOT.Ta;
~-^^'^^'f^
C^o.;.s ^^j^ ^Xauvwv ^i[jLwpE'.. lupevT; ouv ol ay.o-.
iTil T.olu TpaujJLaTia'.
iyevovTO, tuv aapxwv auTWv
xaTaxo7te'.5uv.
in\ TOdOUTOv wtte xa-. rr.v *;'''.''
TiSaav
|Xo).uv^va'.

Tw arfxaTi ^ E?Ta TiiAiv exe-
)^eu(rev
avaoTTieEVTa*;
=rTtafti:;ff6ai xal -:?
xa^x-.vov
Ttupo? a7t0jii'.'f;,va..
'ApXaflsr; 5e S-.ai^eivavTa;
f)e'.^
607:t.
^
lxe).EU7ev 6 jJiaTaio; xaTa tt,; xapo-.a;
auT(!iv xal Tfi;
xE-.5aXT,; xal tuv a-Ux/yi^-'
'">
"r.U-J'^
..... . f -..fj.. 12 .:_,^_
iva'. xa' eT. TtveovTa; ^v Tuuflw
'"
x-j-sj.-
-..13
3-:^
/ a/ifti.
ifjLTiaYT^
),tfffJnva'., xal 0'JTW tti
5x).T;pa
xa!._avui;o'.7TU
Ttapeowxav tw 8eiI> toc; ayta; auTWv '{'J/a?.
i>. Quae omnia
contrctxere
Ephcmerides
mc-
tricac
hoc disticho :
XpiTtAv
TToOoOvTo; lIwvTa [laptupa; ov-
Kai ^crjvta; EvOiirxo'jai 7ri/.p(I.C t(}. Ti-f
w.
Vivum Dcum
dcsiderantes
martyres
Vivi duo sunt obruti terrae aggere.
Paulo magis
explicita esl
commemorfdio
Sirlefi.
quae sir souat : Ni.-andcr
vcro episcopus et Hcr-
maeuspresbyter,cunnuuUosabidolisadChnstum
convertissent.
Libanio
pracsi<li
oblah.
proptcr
christianae fidci
confcssiouem
laiuali ct su.-^pcuM.
Dco sauctas animas
tradiderunt.
Omissis
suppli-
ciis, mart,p-oh>gium
Ihmutniim refert
pasmncMi
Myrao in'Ly<-ia.
sanctorum
uuu-tyrum
Nicandri
episcopi ct Herniac
prcsbytcri
sub Libanio prac-
side. Apud Ruthenos
S.nk-nudvnm
etiam
l>od.erno
die coli festantur
Tabulac
Capponianae,
r'"'
tamen prorsus taceuf de^
Hcrmaeo.
bast. aufem
slacicipaene
universi,
quos colkfjit
erndd.ssimus
Pir loannes
Martinov in Anno
ecclesiast
ico grac( o-
slavico. citfuit sanctos
martyres
Nicaudn.m.
cpi-
scopum Mvreusem,
et
Hermaeum
presbyteruui.
In ecclesia occidentali,
si umm
Molani
aucfarium
'
TtdXEOj.: 3. 4.
2 -jt,poTov.iOlvwc Oic) 1. 3. 4.
-
1 > 1 '
1
*
om 2 * [Trnouc 4.

XU.11T1XI ..
p/
1 A,ut i
o^quodcixsamnn
hlbct, ilx. 6rJtxivT
xiv xd,x,xv
T"--^''^
'^"'=
,1, Tom. Novembr.. p. ^X
-
(2)
Omont, l''re''tf;^o..^
maire rf... mss fjr.r. (h h bihl. nat..
Q"' parhe. p.
.)9.
Sotcmbris
Tomus U.
hibliothecae Parisinae{'2), fpiorum prior, fpti signa-
tus est ibi uum. 1500, exaratus est anno 10H3,
(diijsignati numm. 1592 et l.'t!)4, pertinent ad sfje-
c.ulum XII, ft ex sgnaxario Sirmundi, niinc bihlio-
thecae Herfdineu.Hs codice notafo Phitlipps num.
Ui22. Quos iu reccnsionp uoslra iudicauuis numeris
1, 2, H, 4 ; legiintur aittem in siuguH.-i commemora'
tiones sanctorum de quibus agimus fol. 57', 4V
,
80" ef 7(r.
Commemoratio sacrosanctorum martyrum Ni-
caudri. episcopi Myronuu iiicfropolis, ct Hcrmaei
prcsl)yteri. Qui cuiu ordinati fuissciil a Tito apo-
stolo et opiscopo Cretac, multosqiie a ciiUu ido-
loniin aversos duxissenl ad Christum, accusnti
sunt apud urbis praefectum Libaniuru. Hic vcro
cos cum iudoiuitis c(|uis suis aHi^^assct ciu*sum
citafis, castigahat. TnicVi ifritur diu sancli vulm.*-
ribussunt coufossi ita ut. eorum carnibns dila-
niatis, sanfniinc facdaretur terra. Deinde itenim
iussit suspensos fustibus (.-aedi ot in caminum
ipuis proici. Ciimque divina virlutc illaesi per-
mansissent mandavit vesanus iudex pectori
eorum, capiti et visceribus clavos infi^i, alque
adhuc spirautcs in scpulcrum detrudi. Itac|ue in
hoc crudcli ct intolerando supplicio tradidenmt
Deo sanctas suas animas.
E
Vsuardi e.Tcipitur, (juod refert sanctum mart>Tera
Nicandrum.
episcopuiu ^lyYAwmm,silet autem de
S. Hcrmaco,
nullum (dibi apparei vestigium culttts
1'Orum.
3 Ad ipsas res (/esttts quod specttd SS. Nican-
Son d.mon-
driWHermaei.
iutec edi.^serehat
iampridem Ntco-
^
^.^^^^^^^
laus Carminius
Falconius (3)
:
Evangelmm
^^^.^^^ ^^ j,^,^
(:hri-;ti a tcmporibiis
aposfoli PauU per Lyciam
.vymK^ium
con^tat es^c
disscmiimtum.
Titus.
Crctensium episcopus
apo.tolus a Paulo
cuustilutus. cl Cortynae (.n.ae
-rfm/.^
inctropolis eius i.isulac)
primus
cpiscopus
ord.iui-
tns cum data
potestale
imponendi
episcopos
lri. illi. (luac
fidcin Christi
susccpisscnt.
pnmum
.piscopuiu dc(ht .Myris. iam ad Dcum parte con-
versis aliqua.
Is sauctus
Nicauder
tmt. cui Hcr-
luaeus
presbyter fuit
additus ad
laborcs. d post
,uita, una cum eo, sub
Libanio
pracsKlc. marty.
,ium
passus est. Haec
manifeste
hausit Falcontus
cx
menaeisp(ndo
.vtpra ciKUis vel ex alto sumU
doctmento.
Kidem
traditioni
adstu>'dantur
tum
Uouien in Oricnle
christiano m,
tum G(tms ,n
Sorie
epis..>porum (5).
Uterqt.e
enunsi.ccessioni
,,nt,iintui
Min-ettsittm
pntepouit S.
N.candnim,
^!jl.(ticit a Tifo
ordimtfum.
In htuus tradttton.s
.0
J.ix<I.v add. i.-''
E[X7;ap6.v,( 1
.
?
.'
,^..- I^icolai
Artapri.U,rnia, ,). 32. - W
To.n. 1.
p.%5.%0.-(5)P*^-
29
.-eritatem
AUCTORE
.1. V. I). f;.
226
DE
SANCTIS
NICANDUO
ET
IIERMAEO.
... ,
, 1 .t nlinun doru- 4. Istos Ubro sacros iam audivimus
conda- Qitod ,,-.,,
eriMe,n l.istoncam
''^'^^""^^^^.^Z^Z,
J.ies epi.cop,.,,,
Nic.ndrum a Tlto u,osifu,. ^^^C"
,eio
P'-'^'''''-
^^'''''>''''r'"''^;^J 2
- Qo,u
i.sLmii e.re,,.lo slf Meeu, Cw-
''""
--
testimonumcotifirwau(lamdiUji<edtri(!>tia,niqui
i^uui nm
.. ' .
cormUbri
siHZ, fa,e4>e
rogi,ur ea,n ,Ulo alio i>a,n U.,.a
'opor^, <"'a
-l ; c, , e.apost,-
fundamento
apparuisse.
lano
(
B
K).f,|jLat eu^o;wTa-ov,
Ti-r.J '-^'j-ziir:, iyfivou
ToO TUV KpY,TWV CWSTTipO?,
BoTpua; ttEpov Aovtxou?,
r5,u/.o; T.fjLtv
T.r\-^ytfi'j-(t^ -rwTTipiov.
Nixavops fJLaxapte.
na'j).ou vajiaTUV EfJLnXEU?
'0
TCto; -y^YOv*.);,
le xaT300ue'. oe-.xvuwv -OTa|j.ov
Pg^pa (Ja).5pa t-/.; aOetac
KaTaxAu^ovTa, NtxavSpe.
<l>uTe{a TOu naufjLtixxpo;
'ESer/OTi; TCtou, Ntxavope,
'IV ou TT,; 7:d).ew; Mupwv
'Eypiff^;. otle T^xTep.
'Apyiepeu; OeoXTiTiTo;.
Racomus )Vuclifci'
F^x Titi propiij^inc lactus es,
Creteusiuui illniuinutoris.
Uvasgcshuis spirifuales,
Mustum no]>is stillantes salutare,
Nicander beate.
Pauli lalicibns plenus
Titns efVcclus
Te irrigat osleurleus flurnen.
Tnrbidos torrenles inipictatis
Obrucntem. Nicander.
Propago bentissimi
Visus es Tili, Nicander.
A quo nrhis Myrae
Consecratus es, sancte pater,
Anfistes inspiralus.
E
Sed hoc pieiatis encomium non aHunde stahi-
certo ceri^ns vcxat, snnt '-hnstunu, ed,cenic Dom,-
lire dufur, nec Graecorum I.(,endis prorsus fidere
tiano.Sed aliis multum d,sphcet hoc nomenUmm
liai Quomodo erao audeat Cormini,is Falco-
atque haec di<pnias conutis Li/cme aUata in
nius scribere se probavisse priuuuu Myrorum
s!,uaxario. Lihanii nomenpeyirHi prma sae-
archiepiscopuui fuisse sanclun) Nicandruu) nou
cula sihi i.iand.tum notai Fakomus, et ne w
possumus non mirari. Hac cerfe de causa tanto
Butarcho aut Athenaeo qmdem mventum, qm
credulitatis affertu suscepit hanc traditionem
sunt vera antixjuor.m nominnm proprwrum
Graecorum p.entissimus co.nmentator Acfonuii
officina.
Pri.nus Ubanius m quarto saeculo
sancti Nicolai. 2/ appriu.e cordi erat ipsi
occur.-it, suh VaJenie imperafore, celeh.-is ne..tpc
celebratissimi s.d pouiificis ><edem ad tempora
sophista. Dignitas m-o com\U^ Vrh.s a,d provin-
vsque aposfolo.um dfducere. Sed (fravius sane
ciaenondum usitataerat duohuspnmis saecuhs,ef
exstat Fako.tii (jrat.iita asserfione (pml Lerpden " >iisi fertio ret fpia.io saeculo usurpatur. Ad
in Oricnte chri.^liauo non dubitarii inscribere haec tamen non ita aegi-e .esponde.-i potesf. Nomeu
S. Nicandrum inter Myrenses episcopos ipsumque Libanii utique non .epiajnat (ptin suh Vo.niiiano
assevf.-are unctu.n a S. Tito. Proin vel eo magis coeptum sit adhibe.-i. Q,wd hactenus Uituerii, quid
movehitur aliquis hoc iestimonio quod Lequien obstatY An omniareperia nomina veterum? Prae-
minin.e se praebeaf facile.n in st.itenda serie p.-ae- terea, non o.nnino renim est irjnorafum futsse hoc
sulum in ecclesia Myre.isi. Nihilominus, quonia.n nomm aute saec.dum IV {^)-
Si C(j.nitis uotnen
nec Lequien docimentum historicum afferat in non occ.trrit primissaeculis indocumentisimperii,
quo pes certo fiffafur, nihil rafu.n reti.teri vakf dc nlhilo.ninus officiutn ipsiwi in itsu est, nec certe
S. Nicandri episcopatu. Cete.-oquin tota sticcessio in spede, illo carek.t Lycia, ut nofat Valesius ad
episcoporu.n Myransium safis esf intricafa, nec ipse Theodordi libri qtiinti cap.tt XX VIIJ. Jfjitur
Carminiusdiffitetur nidluininvenirijJOstS.KiCixn- iUud vocab.dum comitis hoc tantum evincit Acta
De martyrio
SS. Nioandii
et Henii,^ei.
drum episcopum Myrense.n ante Tatianum, quem non fuisse conscripia nist post duo pi'iora sae- F
inte.fuisse anno .idl concilio Constantinopolitano cula,(ptod neinini videhitur inirum. Comes dicius
co.npertum est. est Libanius, Lyciae cons,daris, quia comj/dator
5. De mariyrio q.tod subierunt SS. Nicander Actorum S. Nicandri in scrihe.ndo suo se tempori
et Herniaeus piu.-i.na (ptae afferuntttr in Actis accommodavit. Tandem quia inusitatos crncia-
nonnihil aliqnibus displicenf. FJ primo q.tidem,si tus refertint mivns prohauda c^ensentur Acta. At
oporiuit anno Christi circiter nonagesimo quinto. coluitque ei ad servnndam traditione.n (ptotan-
Ast quaeru.it critici q.tidam, hypercritici uimis, 7iis oste..ditin cekberri.no iltor.im fesio.
Vndehaec
ufi-u.n fa.u late patuerit Domitidui persecutio ttt didicerit non dafu.n est reperire, sed quis audeat
etiam ad hoscefines paenr .dtiutfis i.nperii saevierit. Falconio caece fidere, qui in solo no.nine Her-
Cum cl. ciro Paulo Allard
{). tton exinde puia- uuiei Balbu)ensis,nnius ex .<iubscriptorilnts
Synodi
mus suspicandam esse opinifmt-.n de martijrio C(mstantinopolita..ae hat>itae anno 381, invenisse
SS. Nicandri et Herniaf!. siquidem in foto Hfo.-e sHd ridetur testinionium /iro cullu sancti Hennaei,
Asiae minoris, Antiorhiae, Smyrnae et Pertjatni, m om-ru ol uiartyrio socii suucti NicaudriV
(l)Ti>inoNovt'inl.m, pp. -J7sqq. Ci) Cfr. //Mfo.Vf (/m

(3) CIV. Piii>e-Bens.-ler. Wurtn-hurJ, da-
;/rlrchi^chvii
pefS^cufmis pendant les deux premiertt sihle,
pp. 1 13 sqq. Eigeunamen, loni. W, p. !Sa).
DE
TEMrORE
ISCEHTO.
DIES orARTA NOVEMBRIS.
227
D
DE S. PORPHYRTO
MAKTYRE CAESAREAE IN CAiM'AD(JCIA
COMlEINTAItITJS PKAEAIUS

1. De cullu S. Porphjrii.
AUCTOHB
,I.V. D. (i.
S
iVnpliyrius
I Spiritum Dei uhi vulf spirare et ex lapidihus
celebralur /leri filiofi Ahraham fasti satictorum pluries testali
sunt. At, ii /" aliquihus, in iis maxime qui pro-
(fressi in theatrum ad Hludendnm sacris ritihus,
suhifa Dei (jraiia,exmimis et histrionihus wartyres
sunt effvcfi. hi opere nnstro quafer iam suiit me-
morata similia (livinae mii^fricordiae prodif/ia,
P
nimirum in S. Gelasio ad diem 27 februaril, in
S. Ardalione ad U aprilis, In S. Genesio ad 25
aw/usti et m S. Porphijrio, sub Juliano Apostata,
addiem 15 sepfembris.Bodie apud G-raecos iterum
Tr, auT7, v,[XES7. a'jXY,7'.i; toG b.-('wj Ilop-jypio-J. tou
U [ji';tAWV.'0'jro;
J-r.p/sv Itv. t^; fiaatAeiai; .Vupy
A'.avO'J
*
U T-?,; "E-ieff^^wv ^oAeco^ op{AW[xevo; xai U
LLtxoa; >i).iz{a<; fJLi[Jioi? xa', OsaTooK; IvTposE'!?.
'12;
oia TT.v aur>|V
^
ofiT-lav 'm xoiAT,Tt *AXe5av5pe'.a<;
*
oeTTO[/evo^ v.c, I\a'.7ap'.av "t\y^r\ ^, oOto? Ta twv
/'pLTTtavuv ;ro-e UTioxpi&et?, Jcp' eTEpou [it,uou tov
^ittffxoTtov tj;euoO|JLEvou
'
^a-T^il^srat xaTa-atJ^ovTO*;
*
OT/Jev xat d-t/XeuatTovtoc; Ti T.fJLiTSpa. OO yevo[xvou
xat ffToXr.v ).EUxV.v

'Jttoouvto; '^.avTO<; [Xv TeXs'.ov
Tov -/ptTT^.avtTijiov uTteo^aTO."AYYe)''2t'^o
wJU^^iiv*
-poTiYou[A6vot auTOV ' ot xal xaTa avaToXa^ TrpoTEU-
yE70at
'-
TOUTOV 0':oa;av
'^
xat tw fjterwnM xat
^ravTt
1*
Tw Twp.aTt tov
'^
TTaupov

oiaypae'.v
"
in Menolugio
Basilii,
*
C0(/.
AipiXnvou
"OOev xai,
*'
7io).Aol
'
-poTT.XfJov tt. toO \p'.TToO
7r{7Tet
^^.
01 xat Sta veaeXTi; (2)
riaTiT-^OriTav xat
ev'"' Tvi
xa^oXtxv- ixxir^siy.
-po7T,X8ov. EtTa tou
x6(jiTiT0c;
"
Tov avtov
-pOTxa).E7a[Avou, ^itel [AT^ Ta
Twv /ptTTtavwv eiwjxoTaTo. ctwet o-utou ttiV xe^a-
).Tiv aiioTEtJ^vet xat outw? ^-iTiCtoflr, auTOU Ti
{iapTup^^a.
3. //i Menologio Basilii sequens de S. Porphyrio
legitur notitia
;
quae franscripia est ex codice D.
74 parte sup. bihUothecae
Ambrosianar,
Medio-
"AOAT.fft; Tou iytou aapTupo; llop'f
up-iou^
,_j. x/-i<;
A/::ivopo? xat TSpti'
auToO
*. 'itpoffe/.aJJeto

xat aito t^;
"Eaeffou
T.yayev e^:? 'ivatffipetav. 'EopTA; oe toC; Satf.off'.v
T,vo.jjxevT|<; \ xat toO xojjltiTO?
-poxaeTi|xvou ,
xat
'
AipiUiavov 2.
- ^
U
-2, 3. 4. - ay-o=i ^-
-
*
'AXeUvSpou Oic
pro
'
\XtU^opn>) 1, 4. ^iJX-
^^
^- "^'
4.

Tf.
1.3.-' crxTi[AaTi|x=vo..i 3, 4 - ^""
naiW' 1. xTaT.'^ovta>v 2, - " i>-TlOtO; mW. 3. 4.
-
^"
iYvaiuv iYiujv aOiou
7rpo7ropEuoi;.va;v
[lETa Aa(iTrou>-
xl ^aXXdvTwv oao.. eU
Xp'ov
ipaTtriaOnaav
(/(/. J. 4.
, , , . 2 rt,.i
^
( TOUTOV iSwv)
'^'-'^
ni, i^TTTt a. om.

TQUTOJ -ton; Traiyviou -zpfVil^. * ' -
{l)Gfr. supra p. 225, num. 2. - (2)
Mnximus
Mar-
gimius huius loci subob.cnri
.sciuentom
trad.l pa a-
phra.im : o\ &T.oio.
i?aTtt.'aOriv
xai oia
l'^'^
l*'
v.^Xt,<:. Gff. Bio. nfwv, ad d. 4
novembns.
At _ul
occurrit alicuius Porpliyrii mimi unanimts commc-
morado.
2. In synaxario sequens de ipso lejjitur elogium, in stjniuxario,
quod dcaumpsimus tum ex tribus hihliotherap Pari-
sinae codicihus, qui signati suni numm. 1.^90,lo*J2
et 1504, ium w: stfnaxario Sirmundiano, nuuc in
hihfiotheca HeroUneym asservato, ibique notato
PhiVipfi.^inuin. I(i22{\). Tn his martifriumS.Pav-
phyrii fegilnr fol. 57', 41',
90''
ef 71' ; codicem
num. l.')90 notamus 1, alios vero, nempe numm.
1692, 1594 et lierolinensem, nnmeris 2, S, 4.
Eadom die, cortamcn sancti Porphyrii. unius ex
mimis. I.stefnil. imperante Aureliano, ex Ephesi-
norum nrhe oriundus et ex pueri? inter mimos et
in thoatris edncatus. Cum, hac do causa comitem
Alexandriae seculus Caesaream ductus est, ritus
chrislianorum forlo repraesentans, ab alioactore
.-icenico opiscopi personam ageule baptizatur. illu-
dente sane el hidibrio hnbenlo uostra mysteria.
Quo facto, stohi alba iudutus ipse christianismum
vere recepit. Apparuerunt etiam angeli comi-
lati illum. qui et versus oriontem precari ipsnm
docuerunt.etfrontinocnonet toti corpori crucem
describere. Inde quoque multi accessernnf ad
fidem in Cln-istnm, qui et in Spiritu sancto sunt
baplizati et catholicam ecclesiam sunt Ingressi.
Postea comes vocatum ad se sanctnm. qnoniam
christiana dogmata nolnisset oinrarc. gladio de-
collari iussit, atque ita impletum est eius marty-
rium.
F
lani, fol.
44'-44-'. Variantes lectiones quae damus
eae sunt quae discrepant in editione cardinalis
Albayii (3).
CERTA.MEN SANCTl .MAHTVRIS PoUPHYHIf. Ille erat,
Anroliano
imperatore, ex nrbe Epheso, egrogius
sceuicorum
ludorum actor. Quem cum vidisset,
cuins ludicra arte dclectatus cst, Alexander
Caesariensinm
comos. socum Caesiu-eam Epheso
adduxit.
Agebatm" forte
daemonnm dies snnuna,
nrae^iidente comite, cum Indorum
celebritate. m
quibus et
christianornm
ritus per iocum reprae-
_ n ('.\YYeXot-xaixaTai
<>m. i. 4.
'^ ^po^i^^ero 3.
4 _>3x 5. om. 3,
4.
- '^TivTa2.
- '^o'.2.
'tiu-i
'
''
'E'TP?e
3. 4. qni addunt touio
oVavOef;
:.apa xcSv iYT^X..v.
- >;O0. .. om. 3. 4.
-
,.j
^r-
(/^3
4

^"
-roiltov loovta^ outw Aa(iTtpw<
ryj^a add. i
4. -
^' om. 3. 4. -
"^
^V
'o.'*^^^ ^.
^ autiv add.
j. X. Tt. om.
. fi
a. T. E. om.
' TcXoufjiEvi);. * x.
verbnxai
o\a vE^iX^.
interpretemur in Sptr.tu .a,u:to
jieal-E.uyhL
dcr chri.tl. .iltcrt.,
tom^II.
p
838
dc
nebub
symbolQ
Spiritus sonct.. - (3)
Tom. I
p.
16o.
^
sentabantur.
228
DESANCTO
I^UlllliVHIO.
AUCTOBE
J. V. D. G.

ol "wv
napa
*
cod.
Yivofiivou
*
C0({. tqj
eHTtaiYvitu
*
cotl. -w
Twv Tta-.Yvtuv
Ytvo;jivwv
^xw.uoooyvTO
Vpt.:..aviv
xO^ot. Kal ^.poo-;;/,')..
IIo?=?uf^o; jaf
ToO c^^esv Et:, Tunov
im.xoTro.
^.x^^aTta
svTO^
3^^,,,evai
ve/iivTO<;
oOv GoaTo;.
YU{.vu)fJe^;
6
llop-^Opio;
>
sir^iOev ^ Oto;.
iT:ipoa)|.vou
tou
^.So.mWou,
x.Oti;
e/ouTtv
'^ol
/ptcTTiavoi.
Ll

Xeyovto; e-:*; t6 ovo[. toO llaToo;,
xat tou
VloO
xaUoOScyiou
llv0[.aTo;
^aTrTiJ^eTat
llop^^^
Kal TOUTOU vsvofxivou
*. VaOov
oi aYrXo..^^<TTo}.v
),EU/.->.v evo6=7avT;
utov jAETi
Aa|^Txaowv
yaA
W<; t6
"
6aoi d<i
Xpt^TTOv
^paT^Ti.Or.T.,
XpioTOv
VOuaO.
iA).r.).outa.
KaWyevETO t6 iv -^-.7^.^
^
Si-T-.Tua et; ase^-.v ^.iJiapTtwv
auTOu. A-.o xat^
T:o).Xol'eT;iaTut7iv
txI tov Kuptov,
Xovt^rai/evot OTt
d t6* ev cTr/;[.aTt [iiKV.^l^.y.
ouTco;
tT/ue'. t:o,*j
u5).).ov t6 xaTa aXV.Oetav
'.
"OOev
tr/,uv&et; 6
xof/T,;
'
uueywpricfe, -/.al tt) i-auptov
avavwv tov
noo-.e05tov xat'w; vor.Ta Stc^iaAwv xat
Tt|iwpr,ffa-
' ' '-x . P, } \
1'.'
[AEvo; ota ;toou; Te/.E'.w7ev
S. Porpliyrii
prneconhini his versibus conij.re-
hiulit Marfvrologium
nietricura
:
B
'0
riopoypt^c eiaToXiJ-:-; e; uil^ouc
AifiTTpav ffToXtafiEtc -opif-ipav xwv a'.|iT(Dv.
Ornait' Pori^liyii a Deo. iani splendida
Ornatus es lusi cruoris purpura.
in memlogio
4. Jn menologio cardinaHs Sirkti hreiissima
Sirlrti,
formula
amnmfiafnr S. Poi'pliyrius ;
quae sic
sonat : Natalis sandi niartyris Porphyrii. qui fuit
ex urbe Epliesi sul) Aureliano iniperatore chri-
stianam fideni eonfessns, cnse oblnnicatns est.
Miramliwi (jnidein eminentissinnini iuterj>rctem,
secus atqne aHbi fecei-it, })arce 7iimis S. Porphyrii
resgei^ia:^ retfuUsse. rractermiftit conditioiiem mi-
micam,bajitismum per tndibrium siiscejAumJocum
j)assionis; quae fameii omnia in meiiototjiis sedulo
recitantiir. Ad jjraesenfein igitur Sirleti locum erif
larobi Basnagii haec obsermfio aj)pHcanda :
Quaniqiiain liis in rebus peritissimus fuerit Sirle-
tus. attamen dislractus-aliiscuris. vel ipsuni lanta
describere cum pigeret, multa omisit. Quae qui-
dem recUamus, non ut in iltustrissimi viri erudi-
tioiiem impetamus, sed nf tecJorem moneamvs ne
propter breviorem hanc Sirleti recensionem puiet
l^riiniyenia S. Porj^hyrii Acta, si qua fuerint,
decursu temjwrum j}er cumpdatores extra veritatis
C
fimifes jn'odvcta fuisse.
apiid Lali- r^
J\'ullnm f.v^ dutnuiii quiii ex menologio Sirleti
110/1,. iivog e
j^.fjfliixerit commcnwratio S. ^'orphjTii quam re-
perire est in martijrofogio liomano, quaeque ita
enuutiatur: Ephesi, sancti Porphyril martyris sub
Aureliano imperatore.///(icc'/r'f^ mildcijuodfocum
marfijrii sjieciut. Kou i/itm ICj/hesi iu Asia, unde
quidem oriundus, sed Caesareae iu Vapjmdocia
passus est S. Porphyrius, uf exj^ressis verbis ferunf
Acta graeca et sijnaxaria. Error BaroiiH iu
Sirlefum est refundendus, qui, omisso j)assionis
loco, uec vUa regionis meutioue addifa praeter
ICphesum, atisam erroris ]>raebehat iflis qui ex ipso
ceu fimfehaurire forenf cimfeufi. At<iueexiudee.fiam
seiitabantur.
Productus igitur est Porphyrius. D
ut ab eo scilicet qui personam episcopi induerat
hapti/arelur;
allatani aquam nudatusPorphyrius
in^redilur,
falso inlorim clamante episcopo, ut
soient
christiani, et dicente : hi uomiur Pafris
et
llliiet
saucti
Sj)irifus,hapfizatur P(jrj)hurius. Quo
facto.adfucre
angeliqui stolaalba induerunt eum.
taces(iue
h-rentes
psallebant islud: Quicumque in
Christo
bajifizafi esfiti, Christum iuduisfis, idleluia.
Et factum est illud in ludilu-io baptisnia ad remis-
sioufin
iicccatonun
eius. Quapropter multi credi-
derunl in Dominum.
cogitantes si ru-tuni bapti-
snia tanlum
valeret. co phis ilhid quod est verum.
hiderubore
suffusus conies discessit. et sequenti
die
adducens
Porphyrium, praetenso magicae
artis crimine.
castigatum giadio absunq)sit.
sotvifur hoc dnf/ivm proposifum a mai(jrif)us
nostris (1).
cum, in Elencho sanctorum quorum
Acta in prosecutione operis Bollandiani eluci-
danda videnlnr, diijiHcem jwnuut S. Porphyrium
^
hac die (jnarfa uoiciul^ris, alferum Caesarcae, alte-
rum Ephesi martijrio coronatum. Vefera marfgro-
logia ecrfesiae occidentafis uou mcinineruut S. Por-
piiyrii, qui non uisi aiictoritate curdinafis Baronii,
quifidet ijjfe Sirlefo, .rfra limitefi eccleslarum Grae-
carum spatiatus est. S. Porphyrium sifentio j)re-
mere huius diei fastos Slamcos jxtcne miiversos
monet li. P. loaunes Narfinov (i>), adeoqve errare
aurforem adnoiafionum in kahni/arium Oslromiri,
quiassmt confrartum.Non nisiiu codiceNovgoro-
deusi musei Jinmianfsoviani servata est apud Sla-
ros memoria S. Po!'p!iyrii. Sed exstat S. Porphyrii
commeinorafio in liafeudar/o Sgr(jrum quod vuf-
yavif Assemauvs ex codice Vatirano (H).

H. De Actis S- Porphyrii.
6. Fahricius (4) S. Porphyrii, quem Caesareae
^ ^^^^^^^^
in Caj)j)adocia martijriuin suhiisse refert, Acta
",,',,,(
iudicat, auctoris, ut ij)Se profitetitr,
incerfi
,ji,(,etradit
et quae his rerbis iucijicre dicit : liadiXEuovTo; tou Fnbn'(Hus,
7TapBV(i(iou xai iffepEffTaTOU .\up1r5X1avou. DeiU iiotat
Meursivm in Glossano graeco-barbaro (5),
svb
tei*bo 'Poupaioupoc, quod iuvenitur in Porphyrii
Vifa, aurforem fraderr Iiilium (sic) Mefaphrastem.
In hac ulfima Fabricii citatione qnot verba tot svid
fere errores. Frimo quidein Meursius nou luliuni
Melaphrastem (/</*/, se(/ Metaphrastem.
Vein,
quod gravinsest, ef iu huiic errorem fiipsi siod funi
Meur.sius, iiim J'abricius, llta Puiphyrii, de qua
heic agunt, minime est, ut falso
putarunf,
Vita
Porphyrii Caesarioisis mariijris, sed Vita For-
j)hijni ej)iscoj)i Gaseusis, conscrijjta a Mai'C0 dta-
cono. lu iiac enim, non aufem in Hla,
rejicriuntur,
secundum rersionenilntinam Gentiani,<juuin
nosfri
edidenmf ad diem 27 februarii (6),
verba ad
quae
Meiirsivs alludit, ueinj^e 'Uipirf^ ti< aoupaSfoupa
-cou
"SiErafCovTO xal. ^^^om.
^^ om.
*=^
(xaO. l^.) iSdvr;; oyv t6 6au(ia.
*'
XoytoiiJievoi fiOev om.

(i>5.

'^
otn.

'* (TJXOov-AajATrooujv) /at eveSuoav oToXiiv
** '0
oe xd|iTi5 abvuvQet;.
'"
(xai Ti!iiupTi5.-)-)
XeuxTjv Tov nopwtiptov. >S..
iG
(xai ^^^'"o-TtoXXoi) i7reXEY)>wev.
{1}
Anctaria octobris, mdkis ^eneiMs
i^.m.{-2) AnmH Abl,iimlhwgeti,fer l.-iiniui/!irf,en
AkademiederiVissenscfnif-
eedfifiaMieus graecoghncns,
p. 2CM. (:i) ij,t/. Clement., ten su lieilin, 187i. p. 171 sqq. Eiusik-lii lextus
fiiicuilii-
toni. 11. co.l. XX, p. I IS. (t) Bibi. ffraeca, tom. X, p. 310. Uones \ idesis in Jaliresherivht iiber die Fortgchritten
der
- (.>) Kdit. itllera. Lugduui Bal;ivoi-uin, Kili.
p, i77. - klasx. yl/^ew/d*., Bpiolini. 1877. p.
5ti-i6.r)5t ab A. Eber-
(G)Tom. Ul Ffl.iuarii.
p.
GriU. n. 2(1. Te.\tusi:raccusmipei- luud pioposita.s. nec non in Zeitschrift fiir
wissensch.
in lurem prodiit . uia Maurieii Haupt in ephenieriaibus 77.co;o,/,>, loui. XXXI, p.
3.51.sqq..quas tradit
Uriiseke.
IJiaYOtptavou
DIES QUARTA
A uaY"^*P''^'*"
(^)- ^^ ^"^^ Meursii errore cGncludcre
licet priino OAnn non vidisae ontlia fjiioeddm Actu
S.
Porphyrii diversa ah iis quae noviinus et qnae
mox
subiungeums, praeterea eius testimonium im-
mfrifo, ufpolc falsa referens, addun u Fahricio.
Immo
duhifaiidum rsf raldf num Fohnriu^, ipsiuH-
que emendator liarlesius, prae manihu^i Iialiuerinf
Arta iUa diversa df quilms loquuntur. Secus, nonne
foJlax
Meursii festimoninm ef ipsi vetractavissenl?
yonne
correxi.^sent, ut fecif Cani/ins ? Jlaec est
ratio cur suspicemur non esse admodum diversam
ah ea quam frademus, et quae incipit AipnXtavi;
^a.i-Xi^a^z. Fassionem iflam ruius Fahriciusindicat
erordiuin
naaiX-jovxoi; tou Tiapavojiou xa- aaEpESxaxou
AypT,>.iavou, ruiusque resfif/ium uullihi potuimus re-
perire in catahgis bene multis quns erolvimus chi-
roqrophorum
graecorum.
gcd
7. Q"^*^
"'*''' ''''''^''^ praebehimus Acta, ea
yeperiuntiir asservantur
Venetiis in hihliofhcra divi Marci.
in
codire
Jnsunt
codici signato num. CCCXLIX in ratalogo
Veiteto
tilutos digesto opera Antonii Zanetti. Quem
SanctiMarci, '
;
,^^-j-. (a\ .
Tn.rnlin inomhrnna-
NOVEMBRIS. 229
B
codicem sic ipse descrihit (2) : lu-iblio mernbrana-
ceiis, foliornin 332. saeculi circiter xii. Meta-
plirastae
ulioruinque Vitae sanctorum ; niensis
novembris
prima medietas. Acta S. l^orphyrii.
quae non sunt
Metaphrasta,sed alius cuiusdam
non qnidem melioris notae compilatoris, ut ipse
Zanettus notaf, leguntur a fotlo
123" ad 125'. Ex
hoc codice iam semel edita esf haer Passio S. Por-
phyrii in operegraeco cui fituhis: MvTinETa iyioXo-fixit
vOvTcpai-tov eKOiSofJiEva uTto UpoStaxdvou (-)eo<p(Xou "Iwavjou
S.8axxopo< Tfi<:
<^{ko\o-{Uc. BEvetia, TUTioi^ ooKixoc.
184-1- (3).
Eorundem
Actorum hrevius compendlum
vulgavit
saeculo XVII Maximus
Margunlus,
postea episcopus
Ciftherorum factus, sed antea
docfor Venefiis, ut, in nofis ad Fhilippi Cijprii
Ghronicon
ecch^siae (iraecae (l) testatm- Ileurlcus
Hilarius de Cgrillo Lucari, quem narraf Venefiis
docentem audirisse Maximum
Marguniinu. Quae,
si cui miuoris momenfi visa fuerint,iunuunf tamen
Maximum
Marqunlum
prohahiUus
deprompsisse
suuw Vitae
Forphijrlanac
schema ex codlceVeneto
supra descrlpto, quippe qui in hihliofheca Sancti
Marri reconditus sit a saeculo X V, datus ab emi-
nentisslmo
cardluali Bessarione, et qui etiam referaf
hovem a S. Porpiiyrio
susclfatnm et simulacra ab
eo conquassata
;
quae cum
reperinntur in Adis
^
codicls Veneti, exsufanf a
menologiis et synaxa-
riis.Prodiit Maximi
Margunii VitaS. Porphyrn
in eivs opere, anno 1629 primum edito et sic
inscripto : B(oi iy^wv e/. z9,i m.r^-n-Knz y^^^^^' ^'^^' ^"
xoiv ouvaSapfor.
(XEtaypaaOivTEC
^pi Ma^f^xou -caTTEivou
ir.nn6r.ou KuOijpwv eU xoivtiv
coipeXEtav.
guorum
_ j,/ /^^^0 Acfa quod perfinet, ea
censeinus futsse
expendu,.tur
,^,j^ii,,ff, saecuh X auf etlam
tardius, ex iis
o^iL
5" eorum ignotus
auctor
inrenlt in meuolo-
'
qiis et synaxariis; nec ex Acfis quae praesto sunt
'nobis uUo modo
manant
menologia et synaxana.
Etenim, ex una partr, uf hgeiifl facile
}mtehd,sin-
qula quae
reperiuufur In
sguaxarus
lcguufur ef in
Actis,haud raro iisdem
verbis, ex alfera vero pnrfe,
et haec est
praecipua
opinionis
nostrae
ratio, m
hls nnllo modo
alludifur ad
miraculum
boms, qu,
precihus S.
Porphyrii
in ritam est revocatus. lam
vero solent in
huiuscemodi
annalihus,
saltem
per
unum alierum
verhumve,
res gestae
saucfnrum
qui ah illis
rnmmemoranfur
signipcan.
lUnc
ininimepropugnandum esf Acta nostra esseprorsus
auctohi
genuinti, prai-sertim propter hoc miraculum, fale

profecto quod potius praeposteri scriptoris poeticae
lucuhrationi videafur adscribendum quain nndam
rerifatem sapiat. fpsnf res qesfae pauca prae-
hent dlspufauda ; nam nihll est dlcendum de
praefecfo Alexandro, cuius nomeu ab auctore ano-
ngmo tamqtiam commune valde in Actis marfyrum,
non alia de causa fuit electum, neque de episcopo
Caesareae plane ignoto, siquidem In serie huius
urbis pontificiim nidlius eonnu qui vixerunt ante
concilium Xicaenum mentio ad nos pervenit.
Prima fronte, idrum S. t^rphyrius non sH idem
cum isto Porphyrio, ipsomei mimo, qui colitur
die lo septembris, orlri potest dnbitafio. Sed cum
praeter nomen, nuUa alia adiuncta concordetif,
immo })rorsus discrepent et noinina imperatorum,
luliani et Aureliani, et locus martyrii, hinc Cae-
sarea, inde prorsus cdatus, et oncasio passionis,
in liodieruo martyre praeclara et puhlica, super-
naturali vla, eonrerslo autem isfius Porphyril qui
colitur mense septembri non adeo perspicua, saflus
esf duos Porphyrios mimos servare diversos. Iden-
tica vnim drnominatio non multum movere debet,
quoniam illud Porphijrii nomen apud Graecos
fam frequenter
venit iu usum ut per se minime
natum sit ad personarum identitatem innuendnm.
Proiude non possumus, qiiod nos v-alde taedet.
eruditlssimi et de nostro colkgio tam bene meriti
viri loannis Martlnov {o) sententiae patroclnari,
qui ex titulo igrnik, hoc est mimi. quem praefert
S. Porpliyrius in codice
Rumiantsoviano, arguit
sancfum uostrum uon esse diversum ab iilo qui roii
solef die IJ septeinhris, et /n-oln non suh Aureliano
imperafore, titi rum Slriefo minus recfe srripsit
Baronius in martyrologio, sed snh luliano Apo-
stata, capite tntncatum fuisse.
Scilicet, non iufitla-
mur ex uim sancto Porphijrio
potuisse decursu
temporuinbis
re.currere eiusdem
commeinorationem
in fasfis,
sed mdla ratio solida affulget
nohls ntr
Acforum
nostrorum
et
sgnaxttriorum
notifiae
rlaras nimis ad hanc diem fraditas
corngamus
ex formuh
mlnus
determinata
qtta commemorafur
S
Porphi/rius
addiem 15 septeiiihris.
9.
Deanno
martijrii S.
Porpliyrii
nihil cerft poU^
dererni valet. Dicitur
passus suh
Auirhtno, qui
-j;^^
annos
quinque, ab anno 270 ad 27o,
reguavd.
Nuperriine
novo examini
suhiecta est inter erudtfos
^
controversia
saepitts
agitafa de ceritate pei^m^-
tionis
Aureliani.
Quam negaf
prorsuscl. r. Vtrtor
Durui/
cui et
Aureliani
ageiidl modus erga Pau-
lum
Samosatenum
et pax qua, ipso
regnate, gau-
dehant
rhristiani
non
videutttr ansam ullam prae-
bere
opinandi
Aurelianum
umquam
rogitasse de
vexandis
Christi
disri/nttisi^).
iie quidem vera,
de
/Krsecutlone
ista facenf fere
h.stonn
ecclesta.
stici ant non
diserte
loquuntur, nec eam euncere
qua
nomen
Aureliani
referunt
Actamartyn.m
licit
ludicio
certe
sererior
cl. vir
Beuiamtni.
Aube (7),
culus
senfeufiam
femperanf
saltem m
a?V/i
rLPauius
AUard (8).
Nihiloiiunus, ut
tnZiit
ipse
Aube, non est
credendum
omni
ZZenhearere,
etsi non erpers sit
praeiud.cn
^Z/erataereritatis,
quatenus
persecuttonem
ttnt-
S
m
admitfat,
fradltionem
quae assent
fZe
Anrelianoimperante,
in vanis orhis regto-
^ZlpraesertiininG^^^^^^
(l) Cfr Caiigii
Glosmrimu
mediac et infimae
IMinHatisM^
.^.l^,
tom. VII.
I..
G23. V;;:"^^^-
---
cit..
i>.
IKl.
-
(^) P. 100. - (3) Pp.
3;>7-3<X). - (-1) P.
^-
-.
^'1/';^
t .u V
"i!;o.-(7)
\h,lise .t l-Bat </W
pers^cutionsdain^siecle.pv-'^^-^-
Ctt9
AUCToHK
J. V. D. G.
DE
SANCTO
FOBrHYHIO.
230
cih
orifHtalihus,
rhrisfimws
ilamnatos
et sup-
plicii^ miUaios. Aliauwn nou a,l prifires
Aureltani
regnaniis referendae
snut
passionfs
marlip-nni,se(t
ad annos 274 ei 275, immo
persererasse
r,m edirt.
sepiem octove menses
post mortem
Aurel,a>
qiu
occisus est
mensemarlioanm275,ostendU
cl. lau-
(1)
AiiitaUsecclesia^t.,
anno 275, Vlll.
Itts
Alhird.
Quapropter ad hanc eandem aetatem
D
jjertinet eficm
passio S. Poi-pbyrii, qno tempore, ut
scribit
Baronius (1).
Aurelianus quae orant in
C!ii)padocia
vexiivit
ecclesias, ac potissinmm eam
quaetoiius
provinciac
nielropolis erat, Caesarea
scilicet.
ediia ex
ACTA
S.
PORPHYRII
TheophHi loavnis opere iuscripto
>i..,.
x,oXo,.. pp.
3.57-60,
adiecta interpretatione latiua.
CAPUT
PRIMUM.
Porphvrius
niimus in
tlioalro
Caesariensi
baptizalur per
ludibrium.
MapTupiov ToO ayiou nofiUptOLt
toO v
Ka'.ff3tpEiaTT|;
KaTvTtaooxcov
[xapTupT,ffavTO(;.
1. A'jpY.X'.av6; paTi).U5a;
'Pwu.a':uv. o'.u)y[^ov
xa-a ypiaT-.avwv ^xivT.^ev. 'Hv Zi t-.; ^/ to^ /povoi?
dxEivoti; avTip. Uopoupio; t^. (ivo|J.aTt, 'EtpWio; tui
viveu jjlCuo? tw 7iLTY|0eu[jia-'.. v to'.<; tJufiA'.xo(.;
fteaTpow avaToa'-Ei;. 'roUTOv fowv 'AXe^avopo; Tt;,
XoujJLEVou, -po7Ta;i Tou A>.;dvopou, xat -oAAwv
EiieXtxol
\

'.tjJ paTITtO^JJLXTt Te/.OU|jl


dTi'.(7x6-ou; xxi 7rp5^uTpou;, o'.ax6vou; tb xal Ta
).ot7ra TdvuaTa, o[ Ouu).!.xoi*7TpoE^d/.ovTO Tovllop-
ttuptov, (i); xaTTiyou[j.vov, i^-ooEy^effQat t6 pi-TLT{j.a
[jie).).ovTa. Kai ffyTifJLaTtrjavTe; eauTou; xaTa tov
Tu-ov ttj; ityia; 'Exx^.Tjaia;. ivsTrat^ov Ta tuv
7p'.ffT'.avwv |ji.u3TTipi.a. Kal EvsYzavTe; 'jSup, xat
^xouffavTE; tov IJopcuptov eV-Tiffav* xat ^txaAead-
[xevo; b ot,0v s-tJxoro; IlaTe^pa, xal Vlov, xat
avtov IlvEU[xa, iljdnTtTEv auT6v. Kal ^vSuoufftv auTOV
TTo).T|V AeuxT.v, 0'jx etooTE; oi. aO)vtot dyXsuaTTOv
i 0'JTav TTjV 0'Jva[xtv tou XptiTOu ' ixstvot [Jiev vap dv
yXsuT, TO r7i; iyia; Tptdoo; ovofJLa iritxaXea-dfjLevoi,
TO avtov ^^E^jLu/.r/iptl^ov fld-Tta[JLa tou XptTTOU
*
i Se
0au[AO7T6; ^v o6;at; xai tXdyaSo; Kupto;, to Qetov
^xetvo owpTijjLa TtjjLwv Tiapa to'.; d-ntTTOt;, xai tt)v
eauTOu -tTTtv [iET" (.Vyuo; ^eflatwTat plou)>6[jtEvo;,
OaGjjia ECavdaaTo, twv 7iu)tiot Yevo[ivtdv TiapaSo
ioTaTOV. Kat [i7| Tt; d-tffTtv to).[j.T(7ti , tva ^r,
dxouT^, STt Epyov e''pyaTd[jLT,v, o<j \f.7; TnaTEUffeTe
Idv Tt; exo'.Tiyf,Tat 'UjJLtv. d)X h d-tTr/|7a; xaTaxpt-
OTig-Tat. Ti ydp ; etJTt touto rrpo; rV.v tou 0O'j
Suvat[j.iv douvaTOv ; a-ri}jLEta o"e TOt; ditifrrot;, ou xoti;
T;iaTEU0U5'.V.
Martvrium
sancti Porphvhii. qui Caesareae in
Cappauooia passus est.
1. Cuni Aurelianus imperaret Roinanis r/.per-
secutioneni contra christianos movit. Erat autem
teinporibus istis vir quidain Porphyrius nomine,
ortuEphesinus, arte numus,utpote qui in scenicis
theatris educatus. Quem cum vidisset Alexander
b (luidam. Caesariensium comes, eleganter hi-
dentum. valde delectatus cius arte, ex Aslar; in
Cappadociam secum adduxit. Scena Gaesarcae
constituta, iussu Alexandri, et variis kKlls iam
absolulis, processerunt actores christianorum
venorandos ritus divini baptisniatis repraesenta-
turi. Et quidem. instiluentes episcopos et presby-
teros, diaconosque cum ceteris ordinibus, pro-
duxerunl mimitliemelae d Porphyrium ut tam-
quaiu catechumcnus baptisnuun susciperet.Tunc
eflfingentes seipsos ad normain sanctae Ecclesiae,
christianorum mysteria per iocum absolverunt.
Scilicet,aqua allata.Porpliynum veslibus exutum
constituorunl. et invocans. qui persouam opisco))i
agebat, Patrem et Filiuin et sanctum Spirituni,
baptizavit eum.Simul veslicrunt eum tunica alba,
ignoranles miseri quia non irridetur virtusGhristi.
Isti vero deridentes sanctae Trinitatis nomen
invocaverunt et sanctum Chrisii baptisma ludi-
brio habuerunt, sed mirabilis in prodigiis et opti-
mus Dominns divinum illud donum honorifi-
cans in infidelibus et fidem in seipsum valide
confirmare voleus, iniraculum est operatus,
eorum quae umquam facta sunt maxime incre-
dibilo.Nequeaudeat quisquam dif!idere,ne
audiat
quia opus operor ego, quod non credefis si quis
enarranerit vobis, sed qui non vredlderit rondem-
nabitur. Quid ergo? Num([uid istud apud Dei
potentianiimpossibile? Signa quidem infidelibus,
non autem credentibus.
E
ANNOTATA.
a Aurelianus regnavit ab anno 270 ad 275, Sed edictum genmde adversus christianos
non uisi
uUimo huins imperatoris anao prodiit. Cfr. ea quac dirimus iu commentarii p-aemi num. 8.
b Saepius occurrtt ilhid nomen, tamquam
praefectorum mariijres damnantium, ac praesertim
in
illis Acfis quae parum historica tota quanta figmentum scriptoris exstant.
c Asia, scilicet provincia liomana, quae complectebatur Mgsiam, Phnjgiam, Cariam,
Pisidiam,
Lijcaoniam, Lydiani, cum lonia et Aeolide.
d Verbum graecum 'JuiiiAixof derivatur a vocahulo J&u|iAii, quod locum editiorem signifirat,
in
quo gestiadatores adstantes ridicuht pantomima provocare ad risum solebant. Cfr.
Ruinart,
Acta
martyrum.jij. 270.
CAPUT
VITA
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
CAPUT SECUNDUM.
231
D
Conversio S. Porphyrii.
2. "A[Aa yap T(jj pa-TLT^Tjva'. tov avSpa, T| tou
Oveu|JLKtOi; /ap'.? ine::e7v ^t^' auTov xa*. w'jOr,azv
aYYSAO'.,
).ajji.-aOT,'iopouvT? xal 7rpo:iopejO[JLevoi
a'jTO'J, xal 'JWvV, ([)a'>.[i.wv 7,xo*JTo Tp~vwv, W7T a-6
rlfi
wvr,? Twv aYye^.wv TetaOrjvaL t6 OiaTpov oi
Se oyXo!. lTapTT0VT0 a-y^i^opLevoi. 01 [j.v yap auTwv
eAEYOv ol Oeoi e^at.v ol ffuv tw riopt^ypitj) 6pw[xevoi
3(,a t6 aya-av auTov, aV>.o'. 'iavTaTiav O-evooGv t6
7;paY[j:a, ol OE ^Oau[j.al^ov 'jdtT^ovTet; e*' t6 v yeXwti
fia-Ti^^rua tuv ypi.ff:tavwv TorouTOv ^ttlv, t6 i^ 0^-f\^
xapoiai; ot^oiov apa eiTat ; Kal xaTa[5avTe< tuv-
a-r,AOov Tw rioptfjpiw ^Tct Trj twv yptmavwv exxXr,-
ffia, a''TO"J[JLevo!. -apa toO iii-.s-xoTiou t6 aXriOtvov
py.7iTt5-jj.a.
2. Siniul ac baplizatus cst vir, Spiritus gratia
supervenit in ip.sum, et visi sunt angeli luminaria
ferentes et accodentes illuc. Conlus quoque psal-
morum audiebatur iucuiulorum, ita ut voce
angflorum conquatiTotur tlieatrum. Turbae vero
disturbabantur in contrarias partes. Alii enim
illorum dicebant : Dii smit q7ti apparent cum
Porphyrio, qnia carus est illis. Alii vero plian-
tasma rein existimal)anl, alii aiitem niirabantur
dicentes : Si irrisorium haptisma christionorum
tantujn est, ex toto corde SKSceptum qitale iam
erit? Et descendentes abierunt cum Porphyrio
ad chrislianorum ceclosiam, requu-entes ab epi-
scopo veruni l>aptisma.
B
CAPUT TERTIUM.
S.
Porphyrius a iudice interrogatus boveni suscilat,
landem capite plectitur.
3. 'O 3e xo'p,;, t6t fjiv tino ^XKV/iieox; sXuffS
t6 OeaTOOv, "ri
0 7:auptOv t6v [loptpuptov TrpOTxa-
V.e-raiJLevo; Xeyet auTw

Ou {jLayov ae, llopaupte,
viSeiv, aXXa jaiijiov t ouv t^v t6 ^Oe; ini crot yevo-
[j.evov '.pavTa7[JLa ;
'0
otyto? Ilop^upto?
'f
f| xat ovTwt;
zi<i To^auTT.v aOXtOT-fiTa [j.o)pta; f.AaTa!;, to; 'javTa-
atav ^xetva TtavTa ooxetv ;
'0
xop.r|^ ^.syet 'j^p'.,.t;,
utapWTaTE |Jia Tout; Oeou;, ei [j.t, Tayiw? npo;
*ed.
auTOu^intsTpe^LT.^^.OavaTCjxreTiapaStoTto.lloppupto;
eTi!p(}/Eic. et-v ; [jLTi ffr,[JLetov t"oa> -ap' a-jTwv TeXoufxevov,
o'jx i-taTpe(oti>.
4. ToTE -aoT/a/.cTauevo; 6 zo[JtTi? tou; twv Oewv
auTOU tepett;, ot' euyr,; Oau[j.KTO'jpY'.v
auroui; exe-
Xeuyev. 01 oe aT-/iTavT? iv [jl<ico Taupov, xai. ?cp6?
t6 o'j; auTO'j Xal-Z.iavTei;, eOavaTWTav a-jTov. Aevet
o-jv 6 x6u.T|;- toe, llop'jJpt, ouva[j'.v S=wv aT,TTr,Tov
C xat TrpoTxuvT,aov aurot;. AeYet 6 aYto;;*
l^riaaTto 6
Ta-JpO? TT, ^-txX^f.fTct TtOV OetOV 'JJAtOV, Xat TOTE
7i
5uva[xt(; aOTtov dr,TTT,To<; effTat. 'ATOvo'Jv-e^ 5e Tipo;
T0'JT0 ol Upt;. e-Itiov r,[Jit<; ota Twv Oetov fijjto-^
aTTexTetva[jiev, c'j ota tou \ptTTO'j aou ^wwtov, xat
*
ed.
7;tffTeu(ro|Jiev
*
a-jTto. Kat T,peffv 6 Xoyo; Ttji te
i:i9TtS5to|Xv
S-r.titf) xat tw xtSfjtriTt. Kat ^teawv int ttjv
yV
Tipocr-
r.u^aVo b aYto;,
xat TtaXtv avaTTa?, M^pe
Ta;
yeCpa; xaTa dvaToXa; xat e-I-ev
eTrdxousov or| [jou,
kOpte 'Iriaou XptTTS 6 Wet);:. ov, t xal dvd;'.o; wv,
^TigYvtdv. xat Se':?ovttiV (r>,v Siiva[X'.v to-:; JTptaTtoat,
xat TT^v T(iv vexpuv dvdaTaTtv
TitffTtoaov otd to-j
[io6; TOUTOU.
5. Kat ^TT-.aTpid/a; 7:p6;
t6v Ta-jpov. _et- ' ao^
XsYW. ^v ov6[xaTt TOO IIaTp6;. xat tou V.ou, xa-. tou
a-Yiou
IIveii(jtaTO?.dvd<7TTjOt
Kat
7rapa/pf,[xa dveTTTi
6 pou^, xat [juxto[xvo; ii^XOev
evavTtov
TravTtov.
Ttov 0,dT:ai T^
dTTtoXta-po6t[xev(ov,[x,eTttTTpa-
tpivT^ov, dXXd To:;
eauTtSv O^oC; xat touto in'.y?^-
ovTtov xat [jLYaXuv6vTtov
auTo6;.
opajxtov o aYio?
iTit ToC; XYOfiivoi;7tpoaxTiv.:ot!;vOa
TiXeiova
TTTavTO
dYdXuaTa, OEttp x..vr,Oei;
:;-/,Xta. e^Ttev ev
dvo^^aTt
TO': \5..TTou uou, e^.OsTe xd-to.
rhTovTtov ouv auTtov,
et; Ttiv teaitjv ut;' auTtl^v iOavaT.;)')-.!,
SLappaY";
'^-0
dvdXjjLaTo; TTiVY^=^-^P-1'^''
dYavaxTr,^a;
o xO[xr.;.
' ^
< *
i
Stowfft
3. Praeses tunc prae stupore dimisit tht^atrum.
Postridie autem cum Porpliyriuni
advofasset,
dixit ad ipsum : Non magum te, Forphyri,
noverain, sed inimum.
Qnndnam er(jo erat illnd,
(juod heri tihi supenenit, phantasimif Sanctus
Porphyrius ait : I^evera in fantam infeJir.iiatem
insaniae
devenisti, ut figmenfum haec onmia vi-
deantur? Dixit praefectus:
Ininriasprofers.sce-
lestissime. Fer deos, nisi clto ad illos reversus fueris,
morti te tradam.
Porphyrius dixil : A7s/
si(,num
mdero ab iUis patratum, non reverfor.
4. Cum dein
convocasset comes deorum suo-
rum
sacerdotes. per orationem
prodigium eiVicere
eos iussit. Oui,cum in medinm
protulisseiit lau-
rum ct ad aurem eius fuisseut
loculi, occidermil
eum. Dixit ergo
praefectus : Afjnosce, Porphyn,
^.
potentiam deornm inoictam cf adora (7/o.s-. Respon-
dit sanctus : neriviscat
tuurns
invocatione deorum
vestromm, et indepotestas
illorum
invincibilis erit.
Gui rei
imparcs
sacei^.Iotes
dixerunf :
Nos
opera
deorum
nostrorim
occidimus, tn per Chri-
'tum tuum vivifica ct credemus in ipsnm. Placu.t
autem
sernio luin i^opulo.
tuui
praefecto. Et hu-
mum
cadens,
oravit
sauctuset
iterum
assurgens,
Icvavit
mamisad
orientem, et tlixit :
jxaudime
Domine Jesu
Christe Deus, quem,
indnjnus hcet,
aanovi, H manifcsta
tuam
potentiam
circumstanli-
bus illis et tuam ex
m(;rtuis
resurrectfonem cmir
/irmaper
bovem
isfum.
nomine
Patris et FilH et sancli
Hpinlus, smye.
El ili
.urrexit 1)0S. et mugiens exiit corain om.u-
b,
Dum illi vero uuice
perdilio.ii intenti, m.ni-
n,eque
cn.ve.si.
diis suis ill..cl
nsoribere..t
eosq.ie
"
. r.care..t.
currens
sa..clus a,l
s,.,ad.cta p.-o-
:ce.,ia,.biplm-ac,mstilutae,ants.g,,a.d.v,
co...mot..s.elo.dixit
: In
nomincChnst.
,ne, a,r-
U-
Is-Ml.-.
ca.le.,lil.us
illis, unus
sacerdo ...n
;,,e,ptus .esl.
qui|.|>e
cuius venler casu s aluae
rt
lacemlusesi.
Tuuc
iudi,.,al...dus
p,-aelec4..s.
to,Uententiamp.-olVr.advers,,ssa..c,umP.r-
m
5(50)71 xaTct ToO ityiou lloptfupiou ttiv ow -cou Siaouf;
(i:roaTtv- 6 5 aY-.o
/asi 7tA-/i5eew.
f^eTeTiEf^-i^aTO
TOtyiffTa Tov ^niTXOTtov
Katcipeia;, xal jiapaxaXsTa;
Toy? TTpaTiWTa; ioetav elafle. xal XaOpa tt.v iyiav
xcvtjviav Trapi tou iTJ.T/.OTZou /aj3wv, oj^tw; eTE-
XeiwfjTi uno ToO i-you? xal npo; XpiffTov oii tx/ou;
iveBpaiJLe, tov ini tow aYWT*.
xojiioufxevo;
tt;; vixt,;
TTEcavov ^v Kupic,)- w T, o6;a. xal to xpaTO?, vuv
xai aei, xai eC; tou; aiwva; twv aiwvuv. 'Afx^v.
DE SANGTO
PORPHVHiO.
p!iyi-imn nt jilatlio nocolur. Sancins voro,
gaurlio D
replctus.acccrsivit citissinie episcopntn
Caesureae
ct cum niilitcs adliortatus cssct, facullatein
acce-
pi! nt sccrcto sacrani communioneni ab episcopo
sumerct. Ita contcclus osl gludio ct ad
Christum
cito cncurrit, ob certaniina relalurus
victoriae
coronam in Domino, cui gloria el potestas
nunc
vi suiupcret insaccnla saecnlonnn. Anien.
ANNOTATUM.
a Heic verbum Trpoixvi uou adhihetui' vt designef proprie locum Uluin jxifentem H iiberum
in
fronte scenae in quem exibanf actoren et histrioniam agebant, sed ipsum theatrum sifpiificat. Quod
confirmatur ex statuis ibi expositis. Ct notum est, siguis mnltis ornabautur veterum theatra; immo
adplura milia crevisse eorum numerum narrant
scripforf.^i rtnmci.
B
DE SS. PRIMO, CAESARIO, GREGORIO, PORPHYRIO,
e
TDiPORE
SATURO, AMANTO, PUBLIO, SEGUNDA, VIGTORINA, PERPETUA, VIGTORE, QUARTO.
^"ctok
ISCEBTO. 1. V. D.G.
M A R T Y R I B U S 1 N A F R 1 G A.
lioritm
martt/rnm
iion tiisi
nominit
rt locii
pnsifionis
cognoKun-
tur.
1. Horum martgrum Africanorum nomintbus
reritatifi, exctamnt Floreiitinius : Iterum Africa
martyribus exuberat (I). Aftamen de his quoque
sterile nimis permanet vottim quod exprimehat
jWbrce/// (2) : Utinam vcro efliccre alii diligcntia
aut felicitato aliquando possint uti et rcs gostac
singulornm prodeaut o latobris atquo in hominnui
deni(]ue lucein ad imitandum profcrantur. Nam
hucusque nec in Passionibus ullis, nec in monumen'
tis arrhaeolotjicis hene mulfis, quae praeserfim
hisrc idtiviis temporilms ad iltustrandum martgro-
logium Africanum reperta sunt
(3),
quicquam
prodiit qnod ad notitiam istorim martijrum sive de
rebus gestis, sive de tempore, coiiferref. Proin, illas,
quas sola noiniimm enuntiafio suggerit animadrer-
siones, heic inseruisst- ronfenti simns oportet.
2. Frinio exprimitur iteruin hodierua comme-
moratio martyrum Africanorum suheadem, fjuae
ceteris diebus saepius notata est, forniula pror-
sus indeterminafa In Africa, de qna nuper itlud
observabat cl. v. Ludovicus Duchesne
(4) hanc
in Africano catalogo hcum tenere istius
for-
mulae simifis, scUicef Romiie quae in kalendario
romano usurpatur, efianui agatur de sanclis vet
Albanensiims, vel Nomentanis, aliisve. Notandum
famen unum alterumve ex laterculis Hierong-
mianis, nempe Richenoviensem atque Fuldensein,
si quibiisdam ex martgribus d.r. quo agiinus assi-
gnanf Africam, alius, nempe S. Vioturinam. iu
Fuldensi, et SS. Victorinam */
Porpetuam, in
liichenoviensi tradere pnssos alibi. Non ideo tamen
opinamur inde
significari illas extra
Africain
martijrium sid)iisse, sed tantum in alio loco
eiiisdem regionis, et forsan seorsum a reliqua
cohorte. Vt saepiitfi etiam coutingit inter atkletas
Christi Africanos, occurrimus iterum tofi congre-
gationimartgrum; nidtibi enim alias
persecutorum
rabies tam frequenter saeviit in integros christiano-
rum roetus.
3. Exsulunt martgres nostri e martgrologio
Uomano, sed recitantur in omnibus catalogis hie-
rongmianis, magna tamen tum nominum, tum
numeri diversitate. Sic in Augustano nonnisi Cae-
sarius refertur, in Corbeiensi breviori Primus et
Gaesarius, In Trevirensi et Gellonensi Primns ef
Gregorius, in Fuldensi Primus et Victorina. in
Lahbeano Primns, Gregorius et Caesarins, in
Biumiano Amantius, Secundus, Vicforinus et Bca-
\.ws,qui ubique deestin aliis,et vel Quarti,joer erro-
rem tibrarii, locum tenet vel epifheton exstat omissi
uominis proprii; in Jiichenoviensi Primus, (Jrego-
rius. Amantius. Saturus, Victurina, Pcrpetua ; /
Ottohoniano Primus. Porphyrius, Amantius, Pu-
blius, Secundus, Victorius. Codices Bernensis et
Corbeiensis maior seriein integram referunf, cuius
hic est tenor: In Africa, Primi, Ccsarii, Gregorii,
Porfiri, Amanti, Publii, Saturi, Secund^, Victo-
riu^, Perpelu?, Victoris. Qmvii: scHicet duodecim.
Antverpiensis hahet tredecini, quiabis repetiit Gae-
sanum. Hanc ipsam seriem assumpserunt tum
Rosweijdus, qui tamen duo tantum noinina recitat
:
In Africa, Primi, Caesarii, cum aliis decem, tum
Florentinius,cum
ederet Velustius Marlyrologium.
fum Morcelli in suo Martyrolo^nu Ecclosiae Afri-
eanao.
4. At jJenitius varia nomina examinanii non-
nulla occurrunt
animadvertenda,unde fortassis ad
veriorem
normani exigi queut tota series. Etenim,
Amimtius qni apparet in isfa societate martgrum
Africanorum, non aliiis esse videtur ac S. Anian-
tius,
episcopus
liufhent-nsis in Galfia. ridus httdie
etiam memoria agifnr. Qaod iiide inaximesuadctur
qut)d uffifnmque
in faterculis hierongmianis citatnr
Amantius inter
Africanos marfgres, verbi gratia
(1)
VetHstiua fccf. occid. Mt,rti/rulog.. ad dieiii i novpm ai- .
bris. - 121 AMcu cl,n.tiu. lom. I , p. 3.57 _
nn t^J ,v"'- "l '^'^of'
'^''' '"^"'' ^"'''""'
Paulum A..ard,i. Wc,,,,.
,, mocuL. L.
l.^l',^;
'^J^Z.
m1
" '^' '"
'"'""' "'
Diffri)node
reeilnntur in
martijrologio
hierony
miano,
in
(jiiurttii*
(/eiiuinatii
nfriein
hitjniritur-
BoltandiHiia,
ilu martijroloije
in
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
233
\ in
Bevnensi et Tiiehenoviensi, non repetiiur dein-
ceps
nomen eius tnmqunm cpiscopi Uufhenensis
;
dum contrario, quotiesrumtpte, nt verbi (jratia in
Lahbeano,
Corheiensi, Fuldensi, Trevirensi, Gello-
nensi,
abest ex orditie martijrum Africanorum,
postea
apparei nomen Amantii relatum ui antisii-
tis
Ituthenensis. Fatendum tamen liuic regntae non
stare
Otfnbonianum, quod simul et Amanliuin
Africanum
et Rufhenensem promit; sed non est
tantae
aucforitatis ut infrinrjat argumentum unde
conicieudum
existimaverimus S. Amantiimi non
pertinere ad seriem supradictorum Africauorum.
Cuius
argumenti vis inde crescit quod illud
nomen
Amantii in Africa prorsus insolitum
sonaf. Vt Porphyriiis quoque excludaiur pronum
se
praebet
Florentinius cui adstipulanduni cense-
mus,
siquideni eodem die celebratur Porphijrius
Ephesinus
martijr, omnino ab Africauis diversus.
Ef Perpi'tua,
qune occurrit ibidrm, nonne ea est
S. Ferpetua,
uxor S. Petri,quam rolunt hodiefasti
Vsuardini? Jdem forsande Gregorio dicnidum
qui unus essepotest cum Gregorio,abbate Porcetano,
qncm cflebrant hac die aliqui fasfi hagiologici, unde
B
eius nomen
intrusum est in qnosdam rudices hiero-
ngmianos. Ad cetera nomina quod spectat, satis
inter se conveniunt codices, cum hoc tantum discri-
mine quod alicubi pro Publi scribatur 7nendose
Subli, in Blumiano
Viclorina fiaf Viclorinus. ei
inferdum alii misceant Serundaui et Secuaclum.
Praeterea in nominum forma
nihilabhorreta voca-
bulisquae iu Africa nsui veniunf,si modoVwhWw^
AUCTORG
.1. V. D. G.
De ciittu
SS. Primi
et MciQrum
inaiiitfaslig.
et Gregorius excipiuntur,quae hucusque non recur-
runt in Corpnrc Inscriplionum AlVicanarum.
reperta tamen est appellatio derivata Publiauus.
Cum etiam absint Amantii et Porpliyrii nomina,
novu7n inde exsurgit indtciuni, data praesertim
ratione superius allafu, ut expungantitr. Reliquo-
rum vero vocabula soHta suuf rf trifn in Africano
martyrologio, imprimis Sccunda, Pci pftit.i. Satu-
rus, Victor, Primus.
5. Praeter fastos kierongmianos, martgres
7iostros continet, inter Vsuardi aurtaria, Bruxet-
lensis codex, ubi haec habes : In Afrlca. natale
sanctorumPrimi.Caesarii, Gregorii et Porphyrii.
Orevenius eadem no^nina retinet quibus addit : et
aliorum. Bedae auctaria r*?/en(H^ . hi AfricaPri-
mii. quem omitfit aurtarium Tnrnacense, Caesarii,
qui est in solo Barberiniano, Gregorii, pro qtto
iegitur Gerii m codice Sancli Cgriaci, Porphyrii.
(ialesinius et Ferrariits septem twilu^n e sociis
Prmii exhihent, scilicet omiftunt Victorem, Perpe-
luaui. Publium, Secundam. et pro Saturo scribunt
Saturninum. Martijrologium liabani octo nomina
C07itinet; praeter septem quae reperiuntur apud
^
Galesinium et Ferrarium addit VGTpeiuam.
6 De fempore quo nostri martijres sunt passi, ''"i'"
"'"'""
certi quicquatn asserere non datur. id unum fas
est affirmare eos ^ninime pertitiere ad persecu-
tionem Vandalorum,
quoniam in 7nartijrologio
hieronymiano nidlus commemoratur 7nartyr hoc
aevo perempius {\).
aiiyr
tetnpoff.
(1)
Duchesne, Les Sources du martyrologe hiironymien, p.
33.
DE
SS.
AGRICOLA
ET
VITALI
MARTYRIBUS
BONONIAE
COMBIENXARIUS
PKAEVIXJS

I.
Fontes
historici.
SS.Agricolae 1. Celebrium islorum
marlyrum,
quibus lure
ti Viialis
gloriatur
liononiensh
civitas, Ada
niilla, si ret
'""'"
ummmm exslilerinl,
ad nos usque
pervenerunt.
rrI
Q"<'e i'ddem
iam siio lempore
desiderahal
Greijo-
'Zr:: L Ironensis,
q.iestus in Ubro De ^=1"- ''-
>;
S.Amh,-osiiis. rum mod SS. Afrricolae
et Vilal.s
nulla
In.lona
pa...sionis advenit (1).
Sitne reipsa
seripHs
com-
mendata martyrii eorum
relatio
disputare
licet,
non tamen cum solido
fundaruento.eiimmillum
a,-
gumentMmsuaesententiaeprotulei-itCeiUenusasse-
rens fortasse haec Acta etiam
te,npo,-e S.
Ambrosu
^stitisse, eimque ex iis
desumpsisse
quicqmd
de
mart,jriLsnar,-a,r,im.Quiequids,l.quaecu,,ique
de sanctis
martiji-ibiis
Bononiensibiis
nobis
nota
sunt, haec integre
sunt ex S.
Ambrosio
deprompa
neque ex alio fonte
hause,-unt
veteres^criptme
pauciquidem, ut
J'auli,ius
Nolamis
et^ Grego,
Turo,Lsis,qui de iUis in
suis
operihcs effe,
u,
Locuius vero est S.
Amb,-osius
de bb. AttncoU. '
Vitali in lib,-i sui De
exhortatione "'':;":'";":
pite p,-imo (3).
Quae,iam fiie,-it
hniu^
'''"]JJ!^:
occasio eompllum
hahemus ex
Paulmo,
Amb,os,i
p. o-H.
-
(3) P. L.. (o,M. XVI. p.
3.i.,J3'.,.
(l)
1 '
Novembris
Tonnis II.
Aucrron,
J.V. D. ^..
historiographo (4),
qui narrat
episcopum
iMioh,-
nensem
Bononiam
Mendisse
anno393.eumhu,ji-
nium
tminnum
in Ilaliam
alque adeo
Mediolanum
m-operantem
devitare
vellel,
indeqiie, inventis
ihdem
SS
A"ricolae et Vitalis
sacris exuviis, apml tlo-
',rti,k

quibusinvitatusfuerai,
,-ecessissesecu,n
pretem
apophoreta,
videlicet
sanctorum
Cto
Mleta,-um
reUquias.
Floi-enliae
autem
habuU
S
Ambrosius
de
sanetis
ma,-l,j,-lhus
se,;o,iemqu,
noTaiu
...l>radietum
Uhellum
ronfUitus est .Vo-
:l:
etia,i!
visum est S.
^''''*'----
-';

; lib,-o De
eshortatione
vn-(.'imtati.
laudasse
SS
Agricolam
et
Vitalcm.
sed et in
opusculo. cu,
mlu^fuisset
imposilas
De martr.o
-\gn;^aeo
saZodecimoIohannem
diaeonnm refe,-i
ilahiHo-
^s^At
reete
notat
Melloni
(i^perlu.nc
librum
ne m
tvrio
Agricolao et
Vilalis non ahum .ntend.
^.,,. o-
3s
_
(,)MuseHmitalicum.loux.lpnv\.
!r!p
^:' - ('iM"i"
-"""'^
'''''
'""""'
'""""'- '"
Iiolo!n";
tui"- V-
^'^-
30
litteras
234
AUCTORE
j. V. T). a.
Utteras eius, quaedam
epistula in qita
descnbebatur
mmi^ioror/jonSS.Agricolaocn-italis(l).(>'mm
iure werito
segregaruut
dicti editorcs e
mimero
Amhromouirum
episfularum,
quouiam non obscu-
re apparet famquam
opusaiicuiusrnnsarauatons
qui S Ambrosii
narrationem,
qua SS.
\ifalis et
Agricolae
inventionem in Exhortationo
virginitatis
descriptam
reliquif, parfim
uddendo,
parfm mu-
fando,partim
trauspouendo
iuterpolant.
Quoniam
igitur, nec post Gregorium
Turonensem,
fehcior
fuit
quisquam ad quem historia
1'assionis
advem-
ref, pro deficieniihus
Actis, operi nosfro
inseremus
fum
caputpnmnm
Exhortafionis
virginitutis. fum
epistuUm
supposititiam,
tnmquam sola documenta
quac de SS. Vitali et Agricola praesto sunt.
% At si desunt sancforum
marti/rum nostronm
UtcHbraiioues
Actxi proprie dicta et primif/enia, non inde conclu-
dendum non occurrere in hjfendariis
aut passioua-
libus mediiaevi ullam Passionem SS. Agi-icolac c?
DE
SANCTIS
AGRICOLA
ET VITALl.
Melhni (5).
Qui codex hodie asservaf.ur in hihHo-
D
theca reijiae
Universifatis Bononiensis,si(fnaturque
ibidem num 147.3 ; exsvriptus est, ut monuit no.s
d.
vir D'
Ludovicus Frati, nu^dem hihliothecae
vice-
hibliothecarius,
anno Ih^O (G), tdnis
columnis.
Miracula
inveniuntur fol. 329-330, quorum apo-
(jraphum eiusdem riri cl. Frati hcuevoJcnti(t,
ohti-
liuimiis. haec etiam, nempe narratio mirtKUtloruni
ex
Gregorio Turonensi et passionali
Bononiensi,
infra
dahiiutiir cuut fextihus Amhrom.

11. SS.
Agricola et Vitalis in
mullis mortyrologiis laudati.

De oflicio eorundem.
cnnts
assumpse
runt
patsionaU(t
;
t
i
4. Quam rara exstant de sanctis nostrisdont-
menta primiijenia, tam celebris est eorum cultus.
m^sFrequenfissime enim repmtur, ut, verhi
Longius esset vel enumentre/Maricief ntariyro-
(tratia in hihlioihecae
BruxcUensis codice signato
loi/ia (piaecumque nomma ,SS. Agncolae et
\ italis
mm.64,f(>t.227-22S-
{^).ei iuhiUioihecae natio-
inseruerunt Seriem quam suo tempore noverat
nalis Farisinae codicibus signafis numm. 2637, fol.
193'.m^ ;H7S<J,folloS'-164'
;38ol A,fol.33'-34'
;
.5361, fol. 33'-3o^-; 6365, fol. ldo'-156', 117.59,
fol.
^.l.'V'-255" (3),
necuon in codice sifputto B. 55.
inf. in bibliotheca Ambrosiaua Mediolani
(4),
sicut
et etiam in codice signafo num. 523 in bihliotheca
Vaticana infer codices reginaeSuecorum (piem iam
notavit Giorgi in notis ad ntartijrolixjium Adonis.
lam vero Acfa ista quae passim reperiuntur nihil
aliud sunt praeter cotntnixtioneni (juandani et con-
sardnationetn ufriusque docunienti Aiubrosiaui ef
pseiido-Amhroslani quod indicavimus. Ita enim
communiier ronflata sunt nt, praemissam insnri-
ptionem et primam senteniiam epistulae olim Am-
hrosio attribufaesuhse(piaiur caput primum Exhor-
tationis vlrginitati?. 1'raeterea ante conchisionem
iegitur orafio quacdam ad Deum corani populo
pronuntiata, vnde signiflcatur haec Passio ab
Amhrosio enarrata fuisse occasione dedicationis
ecclesiaeSS. Vitalis et Agricolao. a saiicta Iidiana
vidua in urbe Florentiua fnndatac. Sefptenfi sciw-
mate uno iniuitn apparet quoinodo ronflctae sini
tum Passiomauuscripiorum, ium epistuta pseudo-
Ambrosiana, collatioue facta cnni Hhro De Exhor-
talione virginitatis.
SUSIERI PASSIOSIS
IN COIilCIBfS
EP.PSEUDO-AMBR. EXHORT.VIRG.
1 1
2. 3 ... . 9
4 7
5 8
fi
6
7
2,
3
S
4
5
m ex neutro fonte dorivatus
1
2
4
5
6
8
9
9
eed exstat
Giorqi apoqraphoruni hierougmianoruin infegram
in uofis suis ad Adonem reciiavif, (juihus nunc ad-
dendum Fitldense, Bernense, et Trecerense nupera
nobis edita. Sed Beruense ad diem 4 novembris tacet
SS. Agricolam et Vitalem, ad diem auteni27 iam
desiniiniufUus; Treverensenullihi eos nominai, Ful-
densevero tum ad diem 4, tum ad diem 27 novem-
hris. Apud Melloni coUectas invenies mentiones
fartas iti plurihus Italids hdendariis (7). At,
kalendaria haec omnia quaeSS. Vitalis f/ Agrico-
lae memoriam referunt, non adeo inter se con-
cordant in statuendo huius commemorationis die.
Occurrit neiupe tum din 2, fum die3 et 4 novem-
bris, saejns.vme vero ad diem27 novemhris,ium ad
dies 3, 4, 10 decembris. Immo Notk-erus hanc pro-
fert ad diem 28 aprilis (8). Plurium ex his discre-
panfiarum raiio est in promptu. Quaedam, prae-
sertim quod attinet ad S. Vilalem, ortae suni ex
confusionefacfacum aliis eiusdem nominis sanctis
qui praecedentibus diebus recoluntur (9) : Notke-
rus aufeni inductus est ut (id dinn 28 apriUs
scriberei: In Bononia. Vitalis et Agricolae, w eo
(jitod hac die colitur S. Vitalis liavennas. In paii-
cissimiskalendariis mense decembri coluntur nostri
sancti; sed praeseriiin inter duos dies, nintirum 4
et 27 novenibris, diversiias viget. Non diffitendum
t
in veteribus kalendariis saepius die 27 novembris
ciiari nomina sancforum Bononiensium quam
die 4, ifa plura ex hierongmianis (l(t) et Ifalicis
quae referi Melloni {\\). In plerisque
brfviariis,
missalibus et kalendariis hihliothecae
nationalls
Parisinae quae descripta sunt a nobis, Agricola
et Vitalis occurruni die 27 novemhris {{'2).
Ideni
ohtinet in legcndariis, verhi graiia, in
codicibus
signatis numeris 5293, 5305 bibliothecae
natio-
nalis Parisiensis in quibus ipse ordo Passio-
num illud tcstatur (IH), et in codice signato num.
oHtil expliciie indir.atiir iuni in iitulo, tum in cfau-
sula, passio celehrari sub die qninto
kalendarum
decembrium
(14).
Omnin
halenduria
mminani
sanetos
mil!/reg,
serf
divenh
liiebiis;
E
o.
3. Mirftcula aliquot a sanctis martijrihus
pa-
prarterea
trata refert Gregorius Turoneusis in loco supra
lorum.
'''"'^'
''^;^?"^
mmtruia r.onsKjnaia esse in autiquo gnaiula comniemoratioai passionis SS.
Agricolae
codtce ahbattae Suncti Stephani Bononiae tradit et\i[ti\k,sitne 4an 27 diesnovembris,non
dubita-
Quaereniibus quaeuam sit recta dies assi-
ciuu^
discri-
expi'"
ditiii--
(1) F. L loin. WII,
p. 747-7W. -
{^) ctV. Catal. codd.
hag,og. bibl. m/. Brax., toni. I. p. 18. -
(3) Cntal. coda
hagtog.hihl. uat. PmvV., tom. I. p. m,m. 37(1

toin II
p. arAHSJ; tnm. III, p. 107.-
(4) Anaiecta Iioll.,\om.'xi
V-^^^-{b) Attiomemorirdegli
uomini miistri... in Bologna
dasse
1. vol. I.
p. Ul-lio. -
(6) Cfr. Melloni, op. cit.;
p. 3(H.
(7) 11)1(1., p. ]3i), not. ^28.
{8j CtV. Giorgi in not.
:id nmrlyrolot:. Adonis. et Milloiii, oj). cit., p.
IKi, 117.

(i)) CIV. Act. SS. Noveinb., toni. 1. p. OOKj.
(10) Cfr. Giorgi,
loc. cit.
(11) Lor. cit.

(l^) Cat. codd. htuj. hibl. nat.


Paris., toin. III.
(i:{)ll)id., toin. I, p.
.'>(;:); toni. II,
P-
3^-
(U) Ibid., toin.II,]). 350.
mus
r
DIES QUAHTA NOVEMBRIS.
235
I
B
Fonnula
laudis ex
Anibyosio
(lesttmpta
A
nius reiipondere hanc esse qiiam adscripsU marUj'
rologiitm Romannm, nempe 4 novemhris. Quadie,
nt tesUttur S. Ambros-ii pseiido-epistnla, revera
marfi/nnm subiere, qiiaque tempore immemoriali
actum est festum eorum in ecclesia Bonouiensi.
Ceteroquinsaepius ad hanc diem 4 apparent com-
memorati in antiquis kalendariis et passionalibus,
haud sane infrequentius quam die 27. Qiiare autem
et simul hfic die 27 celebrentur marlijres Bono-
nienses indicavit Saussaijus in sequenfi declara-
tione: Claromonle Arvernoruni, veneratio san-
clorum martynim AgricolaL' ot Vitalis, quorum
reliquias sanctus Namatius episcopus a Bononia
in Arvcrniam transferendas (turavit. et susceptas
in malrice ecclesia collocavit. in qua exinde glo-
riosi ipsi martjres sancti loci tutelaribus annume-
rati,lioc potissimmn die. qui ipsorum translationi
sacratus est proprio in altari honorantur (1).
Quaeratio non estomnino vero ahsimilis,siquidem
hanc translationem iam novit marti/rologium hie-
roni/mianum ;
legimus siqnidem in liernensi ad
diem 10 maii: Arverrius dedicatio ecclesie sancte
Agregule. Ex altera tamen parte duhitabit forsan
aliquis de hoc Saussaiji argumento mtratushuius
festi
Arvernensis commemorationem tam late spa-
tiatfim esse exfra Hmites Galliae. Cui nou immerito
reponeretur kalendaria faciUime ex una in aliam
regionem transmigrasse.
6. !n omnihus paene martgrologiis eadem com-
muniter ratione ejioUuntur sancti martijres. Cuius
cum materies desumpfa sit e libro S. Amhrosii
De exliortatione virginitatis, a variis formulis
longe lateque recitandis licet abstinere, dnahus tan-
tum prolatis quae sint ceterorum quasi specimen.
Ac primo quidem haec hahei antiquissimus mar-
ti/rum laudator Ado Viennensis : V kaleiidas
decembris. Nalalis sanctorum marlyrum Vifalis
et Agricolac. <.[ui apud Bononiam Italiae urbem,
post alia tormenta. nltimo crucifixi martyrium
conipleverunt. Quoruni corpora postiuodum cum
esseiit posita intersepulcra ludaeorum, et populo
christiano prorsus incognita, beatus Aml)rosius
(ipsis sanctis martyribus revelantibus) apud
Bononiensem civitatem repperil : quaetpie ex-
structa ecclesia, cum magna ndelinm laetitia, et
daemonum poenis confitentiuni raerita martyrum,
sub altari deposuit. Quae eadem vix diverso
G
tenore,e.r Usuardo ej-ponit Bomanum hodiernum
:
Bononiac, sanctorum
marlyrum Vitalis ct Agri-
colae : quorum prior posterioris servus fuit,
poslea consors et collega
martyrii : in quem
persccutores omnia poenarum genera exercue-
rnnt, ita ut non esset in corpore eius sine vulnere
locus. quae conslantcr
perferens in oratioue spi-
ritum reddidit : Agricolam
vero plurimis clavis
cruc-i atngentesinteremerunt.
Eorum
translatiom
sanctus Ambrosius cum interesset,
martyris cla-
is, sanguinem
triumphalem et crucis iignumse
llegisse referl ac sub sacris altaribus
condidisse.
....... 7. 67 haec i>ravconia
intn- se conferantur,
lam
increpat i,t primo aspectu varietates
haud parvas
annnadver-
tliPfrsis
(g^.g ^^( ,y, ^uioiw amho crucifixi
praedicantur, in
kataulariis.
^^^^^^^^^^ ^^^^^^^^ ^^^j^^^ ^^^,,i,ola cruci affi.rus
perhi-
befur,dumconfra\\Uiy\^,omnig<mnrsnpp(iciorum
(TXfl/KS, inoratione
spiritum
reddidit.
Frneterea
quae de ipso martyrio hreviter valde
rettulit Ado,
eadem extendere ef quasi
exaggerare
nituntur d
Csuardina liomamique
recensiones,
haec vero ctil-
E
Df ufficio
sanctonim
marti/rum.
V0=
collet
iwiinihil
diaci
tum Bononiensium reticd nc.c nisi summatim trans-
auctobe
lationem atfingit, dum eadem Ado longiori exhihet
'' ^- ^- ^
rircuitu. Sed haec notasse nunc .suffcit, qitae deliinc
penitus erunt cribranda, et saliem quod perlinet
ad utriusque marfgris crucifi.rionem, in gratiam
Adonis contra martgrologium Romanum deci-
denda. Praeterea de martgrii loco alHsque adiun-
ctis nonnuUis discrepant fasti hagioloqici. Sic
auctaria Usuardi, in edifione Luheco-Coloniensi,
formulae consuefae addunt temporibus Diocle-
tiani et Maximiaui imperatorum marC//mprtssos,
et apud ediforem Befinnm legifur Agricola servus
Vitalis, quem quidem errorem sihi quoqne renssu-
mit edifor Vcncfus, Frandscus Maurofgcus. Mar-
fgrofogium liichenovicnse, et inter Bedae auctaria
Tornacense et Barberinum, non Bononiam, sed
indeterminate Italiam ponunf. Alibi Bononia in
Fannoniam deforta prodit, ef, quodpeius est, Gal-
licus scriha quidum in codice Corbeiensi non Ifaliae,
sed GaUiae vindicat clarissimos martyres Agrico-
lam et Vitalem, simititudine deceptus denomina-
tionis ui-bis Boloniae super Mare (Boulogne-siu'-
Mer) in GaUia ffandrica, in ora Pieardine. Tandem
aliis femineum genus olebat nomen Agricola, ut
inde identidem legatur Sanctae Agricolae vir-
ginis. verhi gratia in Lahfieano ei Bedae au-
r.tario Laetiens/, ut supra fuif notatum. Voluitne
Ottohonianum huic errori praecludere viam scri-
hendo Agricoli? Praeterea duos passionis socios
sitbiungit Corheiense cum Vitali et Agricola, Mani-
lium videlicet ef lulium.
8. Sandorum martgrum Bononiensium nomen
nccapud Graecos, nec tipud Slavos attt Orienfales
penefravit. Sed, ut dicemus infra, in ecclesiam
latinam late diffusus est eorum cultus; immo
in kalendario Mozarabico praemisso missali
eiitsdem ritUit memorantur Vitalis et Agricola,
die V kalendas decemhris. Quod indf procuf duhio
originem ducit quia missa quondam sitnf sacra
isforum martgrumpignora in Hispaniam Garciae
regi Namrrac a summo Pontifice,qna de repostea
fusius agendiim. AVc- in kalendariis fanfum signi-
ficatum est qunnto cidfn prosccufa .s/( plehs chri-
stiana SS. Agricolam et Vilalem, sed in aliis eliam
lihris ecclesiasticis indicia haud incerta prodiere.
lam vidgavif Martene (2)
ordinem undecimum ex
vetusfissimolibro
sacramentorum moiiasferii Mois-
sacensis, in cuius lifaniis inter visitandoset ungen-
dos infirmos
recitari solitis ditplex reperiiur haec
invocatio : S. Agricola, ora pro illo; S. Vitalis,
ora pro illo. In missali ecclesiae Ambrosianae
Mediolummsis,die 7 iiovembris,legifur ritu Amhro-
siano de SS.Vitali ef Agricola mi.^sa totapropria (3).
Benedictinis
monachis monasterii SS. Vitalis et
Agricolae
Bononiae officium erat ettam proprium,
quod hic tradimiism.
In FESTO SS. MARTVRl-M
BoNOXlENSllM VlTALIS
ET AtiKICOLAE.
Ad Vesperas.
Capit. Hi sunt viri misericordes,
quorum
iustitiae oblivionem non acceperuiit, cum
seraiuc
eorum
perraanent bona
sancta
iiepotes eorum.
HYMNUS.
Diem
sacratuni raartjTum
Le^itime
certantiura
hereditas
(1)
huS:
(4)
. j^ ,
-r uu -iWM\) et ]r.Mhn ain.a.
cai-d.
Lamberhni, Tratlao
1) Martyr. :/allic., p. 9:^8. 039.
-
(2) De /,./. LccLnt,- U-
-^
-
^^,^^^^^^^
.
^,^^,, . ^^, ^,,,,,-

^ rof(izio ,n Bolo-
, loni 1. 1. N70, S7i.
-
(3)
Melloni. op. oi!
p.
IW-
-
'"^P'"^
^,.,^^ .,i
^L^n^.
ViLis L- officiu.u
..li.um apud
Melloni. op. c.t,
,.pp..i(l. -I-
vital.s
23G
AfCTOnE
J. V. U. G.
I
Vitalis ct
A?ricolae
BecoUiuius
solleiuniter.
Qui pravaiu
huins
saeculi
Vitani
spernentcs
IVapileni,
Christuni
seculi fulirida
Coroua
caelo
iubilaul
Vitalis (luidem
servulus
Agricolaque
doniinus,
Cui Vitalis
praevius
Exstitit ad
marlyrium.
Certamen
prinium
vulnera
Concitavit ad
praeuiia,
Quem
prosecutus
douiinus
Cum eo vicit
postmodum.
Mucro
pravorum
miUlum
Obtuiit caelo
servuluni,
Dirum crucis
patihuhun
Tandem
eiusdem
dominum.
Quam decoro
iuvamine
Se
sublimarunt
iuvicem,
Qui caeH regis
munere
B Nunc
coronautur
pariter.
Sit laus Deo altissimo
Eiusque
unigeuito.
Una cum sauclo Spiritu
In sempitcrna
saecula.
Amon.
Ad
Magniflcat.
Antiph.
quam venerandi
estis, egregii A-ricola cl Vitalis. martyres Christi,
([ui terrena
contempsistis, et caeli ianuam oxsul-
tautes
petistis, modo victores fulgentes in
virtute caelesli, ideoque
supplices exoramus, ut
intercedatis pro nobis ad Dominum lesum C!u'i-
stum.
Oratio.
Omnipotens scmpiterne Deus, da po-
pulo tuo praesentis diei festivitatem sincero
venerari affectu, et (jui eam sanctoruni marty-
rumtuorum
Vitalis et Agricolae annua celehri-
tate devotis irequentent obsequiis, eorundem
suffragiis caelestis regni gaudia consequamur.
Per Dominum...
Ad Matutinum. invitator. Regem mart>Tum
insigniuni Vitalis et Agricolac venite adoremus.
Q
HYMNUS.
Divinitus sunt inclita
Nomina sihi mystica
Solutione dodita,
Capessunt caeli munera,
Vitalis ut acquirerel
Mensuram vitam sanguine,
Agricola ut cmeret
Agrum aeterno germine.
Plebs laudes Deo conferat
Bononiensis debitas.
Quae horum sibi corpora
Desliuavit egregia.
Se omni cura provida
Custodem illis praebeat
Ut eorum suflVagia
Adesse sibi sentiat.
Nunc vos rogamus cernui,
Martyrcs Dei incliti,
Ut eum dL'pr(3cemini
Pro nobis eius famulis.
DE
S.VNCTIS
AGWCULA
ET
VITALI.
Mereamur
caelestibus
Associari
coetibus.
Praosta.
Patcn-
piisshne.
Patrique
coinpar unice
Cum
Spiritu
paraclifo
Ro"nansperomnesaeculum. Amon.
D
'
ed. aotius
Ut cxpulsis scelerihus
(^unctis nostris* funditus
Lediones
denumuntur
e.v illa ras.-^ioue infra
vulqanda,
cum
Utulo Sermo S. Ambrosii episcopi,
et eanim
textns
propius accedit ad codicem Bruxel-
leiisem.
Lectio J a verhis : Ambrosius. servus Tesn
Cliristi
usqiie ad : (]uae solet ostenderel; hrtlo ]]
usque ad verba : ille
implevit (nuw.
2),
(juihus
addit : Nihil illi decerpitur. qnomodo minui
potest
quod
Christus
donavit ogrcgie? LectioJU
pergit usque ad num. 3 : ad commendationom
hominis
condicio affert;
lectio JV frrmiuatureins-
dem nnm.3
rerlnf^ : animam suam pro nobis trade-
ret;
iectio V uscjne ad finem^
num. / prorcdit; le.c-
tio VJfinem
facit
cum : nou sedulitatis fuisse, sed
fraudis;/cd(0
VJIpergit
usque ad hwjh.
6"
;
qiuie
aeterna est
acquireret;
lectio VJIJ hai)et tam-
'quam ullima verhu num. 7; revelare dignatus est.
e
Quatiuor
lectiones tertii noctnrni sunt S. Au;fnsfini
in
Evangelii S.
Joannis : Ego sum vitis vera, cjuae
e.rordiuntur : Iste locus
evangelicus, fratres.
Ad Laudes.
capitulum,
hymnus
rf oratio,
iit injmimis Ves})eris,
Ad Tertiam,
capitulum et oratio. ut in jwi-
inis Vesj)pris.
Ad Sextam,
capitulum : (ieneratio eorum
et gloria eorum non derelinquetur,
corporaeorum
in pace sepulta sunt et noiuina eorum vivent in
saer.ula.
Oratio. Praesta.
quaesumus,
omnipotens Deus,
ut qui sanctorum
martyrum luorum
Vilalis et
Agricolae soUemnia colimus. eorum
virtutes imite-
mur. Per Dominum...
Ad Nonam, capitulum.
Saijientiam
eorum
narrant omnes populi, ot laudem eorum pronun-
tiat omnis ecclesia sanctorum.
Oratio. Concede. quaesnmus,
omnipotensDeus,
ut sanctorum inarlyrum tuorum Vitalis et Agri-
colae, quorum celebramus
victoriam,
participe-
mus el morilis. Pcr Dominum elc.
In
2'^ Vesperis, ut in primis.
p
Infra ocfavam, lectiones
absolrunt
supradicfam
Passionem, nimirum lectio J a rerhis num. 7
luar-
tyrum exuvias requirebamus
usqne ad metimus
niartyrum fructus ; lectio JJ absohit num. 7
iudaeusludaeo; lecfio JII
jn-ogreditur ad num.8
verba sudaria sanctorum sanabantnr;
terfio IV ad
H wm..9 (wfta habentibus perniciosus:
/ec^/o F frtrf;^
ad HHm.JO paravit at(iue obtulit (cfr.
variantent
lect. 3); teciio VJ ulfima rerfm hahet
lcmplum
sanctum est; lectio VIJ nmndi huius
abiuitur.
tectio VIJJ absolvff. totam Passionem cum
variantt-
bus lecfionihus codJcis ]iruxellensis, cui addit
post
verhu subDiocletiano ol Maximiano haec alia
.-anno
Domini CCLXXXVII, pridie nonas
Novembris.

III. Quo tempore,


loco
et
supplicii genere
passi
sint
sancti martyres, et de
prima
eorum sepultura.
9. Sunciorum martijrum nomen et
rondicionem
his verhis deciarat Amhrusins: Martyri
noinen
Agri-
cola
f;
civitatf
oriu"^*'
r
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
A
cola est, cui Vitalis serviis fuit {\).ei iufcfiits trailit
moribus ita mitem fuisse S. AfJficolam ut ah ipsis
etiam inimivis diligeretur. Fraeter ea quinam fne-
rint prorsus ignoratur. Nobili (jmere oriundum
fuissf S. Agricolain couiecerunf atiqui e.r eo quod
passim leqitur .S(tn(/uiiie iunctu^! fuisse cum lovino,
nraefecto milUiae in (Fallia, qui, posl passiouem,
ut infra
dicetur, in dvitate Jiemorum ecclesiam
ipsi
dedicavit {'2). Sed ad istam ronsanguinitatem
finuitcr
st(d)ilieud<tm drsuut arffumenfrt hisforica;
non enim tatia exstnuf lerjendae fptae de lovino
circumfe)'untur.
Quictptid sii, Bononienses cives
exstiiisse SS. Agricolam et Vilalcm nemo esl fpfi
infitieiur;
immo non defvere qui in varias ahiere
fahuias ut enlterentur ros rertis qulhusdnm ex
Boitouiensibus
yentditiis familiis ftscribcre, qitas
cui lihuerii, videre licehit collectas apud Melloni
(3)
et Lfimiiertinum{A),
hcic tamen rcferre necgraviias
operis nostri nec rei momrnfum sinunf, quippe
nuae nullo fundamcnfo iunixac meri siut lusus
ffenealogici et iuanis adutatio. Kx his conaminihus
'unumtamenexhil)ehimus,nonquiamagisprobatum
oideafur, sed quia saltem verisimilitudini non
offendat ; scHicH Mcdvasifie (5).
qui tion ahhor-
ret a coniectura iuxta quam S. Agricola perfi-
nuissetad
Bononiensem irihum Lemoniam.Ueper-
ium est enim in iuscriptione (juadam nomen cuius-
piam Titi Vennonii Agricolae, mUifis cohorfis
praelorianae decimae in cenfuria Victorini ;
fpajd
ppigramma extrahimus e Gorpore inscriptionum
latinarum (G).
D . M
T- VENNONl LEM AQRI
COLAE BONO MIL COH
X PR > - VICTORINl MIL
ANN' VII MES-XI DIEB
XXIX V ANN XXV MES
V DIEB - XV FEC
T VENN0NIV3 SE
CVNDVS PATRONO
B M
Volunt,pauciquidm.,ii.Tda\emMediolanensem
fuisse civem,
quorum sententiam apud Machia-
velliCi)
relatam recte vituperaf MeUoni {%)
utpote
qui in turpem
inciderint confusionem S. Vitahs, de
quonunc agitur, cum S. Vitali, patre SS. Gercasii
237
B
et Profasii.
annoBOi 10. Piam cerie et religiosam vitam defjebat
pasifisnnt
_ Agricola c-um servo suo Vitali. cum exorta esf,
SS. Agricola
.^^1^^^ anno 287 et postea anno
30S,persecutio Dio-
''^'^''"'
cUtiani contra
christianos.
Quonam autem ctnno
saevierif Bononiae
edirtum
percnsseritque sanctos
marttfresnostros,
non adeo facile est cum ommmo-
dacertitudinedeterminare.Iuepistuladequftsuprn
actumesi, S.
Ambrosio
perpcram
attrtbuta,
(tsse-
runfur SS. ARricola ei Vitalis passi sub Dioclctiano
et Maxiniiano
imporatoribus (9).
lam si tsUus
momenti
chronologici
raiio esf habeuffa, accipi
(pieuntanni 287,299,
303 et 304,
quomam
solutn-
modo per hosce
annossimul
regnarunt
Ihodetianus
et Maximiftnus.Sane
ftnno 287 referuntur
supplmo
affrctiin
lectione VIII officii infra
ociavamrect-
tari soiiti a
monachis
coenohii
Bononirusts
hanctt
Vii(dis{\0). At, ex alia futrte,
(fufte
htstona ,s/o-
rum iemporum
nota facif
cum
anno isto 28^
minus concordant. Namque, cirrn hos (tnno^, si
errifnatur altrra pars auni 28tl, dum Maxi-
mianus llercuiiusin (ialliam ex Oriente profectus
transiitper Jialiam et nonnultos christianos ad
mortem flamnavit{\\), persecufio Ilaliam minime
vexavif, nec magis anno 299. Anno aufeni 303,
prolafum est Nicomediae decretum c(mtra rhri-
stianos, referi(pte Lactantius {\-2) post excitatain
a Diocletiano et Galerio Maxiiniano in Oriente
persecutionem lltteras ad alterum Maximianum
et Constautium commeavisse, ut idem faceret,
eisque senem Maximianuin libentem per Italiam
paruisse. Unde concludii Rulnurtius passos rsse
sancios martijres Vitalem et Agricolam circa
annum 304, in ea persecutione quam Maritnianus
Herrulius in ItaHa eo fempore cotnmovebat{['ii). cui
opinifmi nuper ralculum adiecit cl. vir Pftnlus
Allnrd (14). Proin minus recte in annum 301 rei
302 conspirant cardinalis Palaeotus {[o), Sigo-
nius (lCi) cf Casale (17),
(pioniam tunc temporis
sopitn erat persecuHo ;
nec etiam sntis nttenderunt
Baronius{[S) et RiccioU{[% qui anno 303 pafro-
cinantur, Nicomediense edicium non statiin in aliis .
partibus impcrii soriitum esse suum effecfum. Ex
nullo (tutrmarfjumenfoerentum usque ad annum
3(>.'> retardanf. Alherti et Pullieni {-20).
11. Anno igitur 304, adfluctus est S. Vitalis in
Bononiense nmphitheatrum, fidei rhristianae testi-
monium rrddiiurus. Situs erat ilte ludorum cam-
pus in loco nunc dicto Strada di S. Vitale. olim
denominaio Via deH" iVrena (^l), (tntiquitus auiem
Via Salaria. Ex muliis scilicet documentis elucet
Bononine, sicuf in plurihus Italine civitatibus, exsti-
tisse Arenam seu amphithentrttm. Legitur, exempli
grntin, apud Sigonium (^2). in VHa S. Theodori,
episcopi
Bononiensis,summus Pontifrj- Agnpetus I
eius auctoritati subiecisse omnia monasteria siia in
dioeresi Hononiensi, inter fpiae erttt monasterium
SS. Vitalis et Agricolae in Arena.
[2. De ipso supplicio quod subivruni sanctl mar-
tgres haec tradit Ambrosius : Cuinque sanclus
Vilalis cogeretur a
persequentibus ut Ciiristum
ne^aret. et ille amplius
profileretur Dominuin
lesiim Cbristuni,
omnia tormentorum genera in
eum exercentes. ut non esset iu corpore eiussine
vnlnere locus. orationem iiidit... et complcta ora-
tione emisit spiritum... Agricola crncifixus est (33).
S<uli(;et,secundumAmhrosium,\i[(iyispriorpassus
esi, dein,
suppiicio per aliquot dies dilafo, A^ricola
;
ille omni
tormenforum
gmere excruciaius esf, hic
atiiem crucis
pfttihulo affixus;
immo ;/s Agncola
diserte asseriiiir crucis tormento
exsiinctus. Nthdo-
minus, tradiiio
constans, cuius saecido sexto se
fesfem fn-aehet
(iregorins
Turonensis asserens tum
Vn-icolam.
tum Vitaiem
pro Chrlsti nomine cruci'
firos fuisse
(^^),utrumque
eodrm
supplicio perem-
ptum docet.
Quod qttidem
videtur Meltoni confir-
matum (25)
e.r clavorum
numero, qui, simul cum
corporibus
sanciorum
confossi,postea
sunt reperti,
ut iesiaiur
Amln-osius,
dicms : Nos legunus marty-
rum clavos, et plures
quidom. quia plura in eis
vuluera
quam niembra
iuevuni{d(i).Atiamen,(ptod
monetGallonius{^7)n(m
est ohliviscendum per sae-
AUCTORB
.1. V. D. G.
iM amphi'
theatro,
aniho foraan
crucifixi,
{I)P
anno
annol7k-3,Op^ir.p.tI3.n4.-(4)Op.c.
P^^
^212. -
C.)
Mormorfa
Fehina.
P-
:m - ( -H
o.n.
\
l V^
p. 714. n. m\.
-
(7) m no.a
-^.. .ol. %
a<l H.ona.
Bo.o^
iens.,n, aurtore Sigouio.- (8) Op c.t
p. ' ^-
"
'
f
m P L tom. XVll.
p.710.-
(HOApud
Laml.e.linum.
op.
c p 2Sy
- (111 c/r. Paulum
AHanl in Berue dc ,ust.
n 15 - (13) Acta
sineera
umrlynwuv.
H.o. - U*)
^
r> >..*,. n 27S

flli) Histaria
Bononieusis, p.Sli.

n um m-(19)
ChrLlojia
r.fornuUa.^m^.rnnA.^
mJ l.ni, op. cit.. p.
115.
-
(21)
Masini. Boloiua pfrlustrata
. M Vu
('>2) De episeopis
fionomensibns, lib. i.
^ *
L 111 n 3S-' - (:->3) P- L- t"'"" XVM. p.
748.
Sigonn op.. fom. IH.
P-
*>- -" ' ..
-Vjtl De Gloria
.^fart,,nim, Iih. i, cap. 44. -^
Up. CiL,
~
n I
-
V)
P. L tom. XVn. p.
74.S. - (27) D. sanctorum
marttjruin
cruciatibus, p.
313.
citiam
238
DE
SANCTIS
AGRICOLA
ET
VITALI.
AVCToni;
j V. n. li.
vitiam tortonim,et non
yaroquidem^multtphcatos
fuisse rlavos, infi.ros iu omm
parte corporis.
Quare
argawcitiim qnod nonnulli, ut Melloni,ex
numero
clarorum dedunre sr possf
arhitrantnr rem inten-
tanirn enncif.
Ohirientdnts
lam
marmoream
cum inscuJptis sanctorum
nomi-
D
nihus.
Quae, si itasint, cninam vidcbitnr
ampHus
simih rero,
atil sattHitrs, aut Arianos, aut ludaeos,
infensissimos
ncmpe mart t/ribus christianis
inimi-
cos, in probrosa, furfiva ct tumultuaria inhnma-
quonim
corpofn i)t
eoemctcrio
ludaeorum
,imbro.<iano,
qni vsurpemus{V^).
Innno admittipotest.ut nupen-ime
contendif cl. vir Paulus Allard, sepulfa fuisse vel
etiam primum corpora sanctoruui in coemrterio
corpor
finiri valet, estq
iecturis, ac praesertim texlui --
, ^ -
,. , r. i tn i u r
nnum Vitalem crucili.rum memorat.
contendd cl. mr Paulus Allard, sepulta fu.sse vel
13 Peracto snpplicio, sepulturae
mandata sunt etiam primum corpora sanctorum m coemrterio
rpora sancforum Cliristi confessorum Vitalis et ludaeorum,
quia coemeterium chnstianoruni, quod
A^/ncohxe. Tam vero
A,n(>rosius,narraudororpo-
saepins
contigit imperante Dwcletiano, fuerat
sepulta mnt,
''"'" ^^rum invcntionem, notat ea fuisse sepulta in puhjicatum (14).
ludacorura solo, infer eorundem sepulcra (2),
item-
^
qurlegimufi apud Paulinum in Vita S. Ambrosii
posita lui.sse corpora niartyrum inter corpora
ludaoorum (3). Inde ansa est data uon puucis
scriptoribus, quos inter Alherti (4),
PuUieni
(5),
Sigonius (6),
Lambertinus (7),
Petracchi (8)
et
Faleoni (9),
asseverandi corpora SS. Agricolae et
4. Invenlio corporum SS, Vita-
lis cl Agricolae.
15. Per aniws muUoshumata latuerunt corpora Invmta unt
sauctoruni marti/rum, scUicet ab ineunte sae-
Vilidis post .Hupplicium proiecta fuissea nequissimis
culo IV, quo sunt crucifixi, usque ad finem eiusdem
satelUtdms in coemeterium htdaronnn. liem paulo aeri, quo sunt reperta. Dissentiiint auctore.'i de
aliter contigisse opinatur Casa!e {iii), arhitratus anno inmitionis non secus ac de tempore martij-
corpora
anno 3{i3.
a ludaeis exhumata in profanum suae sepulturae
locum translata sunt. PulUeni modo citatus diversas
vices quas subierunt .vuviae sancforum martijrum,
antequam, tempore S. Andirosii, sunt repertae, itu
exponit : immediate post poenas datas, corpora
proieeta sunt in ludaeorum coemeterium, unde,
nocte insecuta, a christianis, una cum cruce, clavis,
nec non ampuUa snmjuine refcrta in ecclesiam
qmindam tunc temporis iam e.vstructain in loco
quem deinde tenuit coenobium S. Vitalis, drlata
sunt, sed inde tandem ah Arianis suni arrepta ut
iterum in mediis Jiidaeorum sepulturis dcjjoneren-
tiam tuentur Jiaronius (17),
Jiuinarfius (IS), liab-
bius (19) et J*autus AUard (:2()), alteram Tillemon-
tius (4), necnon Ihnedictini SancH Mauri cum
Uerinanfio^^i^Muratori^^lll^.Palacofo^lZ^etLam-
bertino (!24). Quarstio haec, si aUcunde, praescrtim
ex chronotaxi Vitae S. AmbrosU dirimenda cst.
Atqui ex ista compertum kabetur levata fuisse cor-
pora SS. Vitalis et Agricolae eo tcmporis intervallo
quo, Kugenio imperatore Alpes transeuntr, Mrdio-
lanum reliquit S. Atnbrosius, detfifque per aliquot
menses Bononiae, indeque Florentiae et Faventiae.
Sed, Vafriitiniano mortuo die 15 maii auno o92,
G tur. Qiiae quidcin omnia ita enucleafa eruere se Eugenius non nisi ineunte anno B'J3, ItaUam F
posse existimat PulUeni (U) ex Vita S. luUanae invasit, et Mediolani sedit usque ad anntim 394,
Bononiensis, iu qiia narratur haec pia femina adversusTheodosium copias ductunis, nec Ambro-
vehementer doluisse ab Arianis sublata fuisse cor- sius aiiie kalntdas aujusfi rius<lem aiini reyressus
pora sanctorum marfijrum rxsupra dirta ecclesia. est in suam urhein episcopalrm. Itaque poUus ad
Cum hac rerum enarratione quum intexuit J*ul- annum 303 quam ad annum 392 referenda
videtur
tieni concordant plane quae in variis operis locis inventio corporum sanctorum niartyrum.
sui habet Masini (12).
16. Divina revelatioue manife.^tatae snnt sacrae
*' i^""'^'"'
aitoprope U. Sed his opinionibus,quas diligenter rettulit, relhpiiae, quod testatur PauUnus in Vita S.Am-
''fl,^',^"^-,.
amjihahea-
^^ pj, assentiri posse Mefloni
(13), qui frlicius brosii his verbis : Posita erant corpora martyrum
"'""*'
quam cefen controversiam enodasse diceudus
mter corpora Indaeorum, nec erat
cognitnui
esf. Imprimis sedulo in tuce ponif iuxfacorpora
populo christiano, nisi se sancti martyres sacer-
martyrum rrperta fuisse a S. Amhrosio sup-
doti ipsius ecclesiae revelassenl. re?, h^ ^c^(V/o-
m
plicii instrumeiita, nimirum crucrm clarosqur,
quodam codice qcnnanico, sacerdoti ipsi revelas-
sanyuiuis ampullam, praetereaque duplicem iabel-
siini(^o).Existatextus oscitantianataestcontrover-
(1) Clr. Melloni, op. .it.. |). i\
(2) p. l., tom. XVI
p.338. - (3)_^P. L., toi... XIV, p.37.- {i} Lib. \l ,Mia
Deca, an. 305.
(5) Cronaca della Chtesa di S. Sfefano.
tralt. i. p. 131.
(6) De episcopis Bononien^fibus, lib. i. in
Sjgonii op. onni., lom. III, p. 3*^2. (7) Op. (ril , p.^Ki.

(8) Dtlfa insii/ne abbaziale Uasilica di S. Sltfano. p. iJilS.


(9) Memorie histot iche della Chinsa liulofinese, tom. 1. p. ]{t
20. (Ul) Sloria dellu BasiUca di S. Stefano, p. 2'.)li.
(lI)Op. cil., tratt. 5. p. 1.j4. - {H) Boloyim perlaslrata
pp. 352. ;i53. - (13) Op. cit., p. 1U!(. -(U) PersC-cution <h
DiocUtien,
pp. 1S7, 41-j.
(15) P. L., lom. XVII, p. 7*7.

(1(>) Lili. 11 ddla Deca i, ad aniium 397.
(17) Aun. ecct., ad
.mnuiii Z*.yi. ~
[\>>) Acta primorum mariynim, p.
ifJo.

(11)) Iiinnta ;25adSif;oniilib. i, De Episcopis


Bononiensibiis.
(-20) La Pers/cutlon de DiocUtien, tom. I, p. 413.

{2\) Mimoires puur nervir & Vhist. m;/., tom. V, p.
315.

(2-2) P. L., tom. XVII. j). 747. (-23) Annali d'Italia,


ad
aiUl. 31)3. (2i| Avchiepiscopule Boiionicnse, \f. 27S.

(^25) Op. cit,. p. 217. - (2iij P. L.. tom. XIV. p. 37.
sia
r
non III
ecclesidm
sitatu i"
Aremt,
DiES qi:arta novembris.
A
sia fle episcopi ctii ne revelaverint sancti nHwlt/res,
utrum Amhrosio, Medioianensi episcopo, tnnc forte
Bonouiae versafo,an Eusehin, Bononiensi. episropo.
Quaestioneni heic rfflinferp-are siiperraroneuni fo-
rH,ouippe qiuie venfllafa esf ofini in operc twsfroii)
ah anfecessoribus uoMris, (pii/ms receutiori femporc
scribens Melloni
(2)
iterunique rem totam perpen-
ftens assensum praeijuit, conclusionemeandem pro-
pugnans uuUo iure tleuegandam esse hauc reiela-
tionemS.EHsehio.Nihilominusinveufionisacrarum
exuviarum iuterfuit S. Amhrosius, uf ipse uur-
rat (ii), concurrente multo populo tum chrisfiano-
nim, tinn Iwhieorum, cum apphiusu et exultafione,
ffd eleratiouem saucforum cfuporum.
transhta 17. Quonam prinio trausluta fueriut corpora
rerosunt,
^S. Vitalis cA Agricolite, /J0*7fyHm inrenta fuerunf
a iSS. Eusehio ei Ambrosio, noii adeo facile est
perspexisse, nec ad illud defeijeudum ulla certa
via pafet, quoniam desunf docume.nfa (piae rem
verspicue declarent. Ad coniecfuras est denuo recnr-
rendmn. lllnd tamen certum notumque habemus
solifos fuisse primaevos christianos reperias mar-
turum e.ruvias depouere vel in oraforio, quod iu
^
ipso loco sepuUurae aut marfyrii e.rstruehant, rel
deferre ad aliam ecclesiam. Sed quis efpujet sibi,
ad casum praesentem quod attinet, Bononienses
fideles aedificasse in coemeterio ludaeorum, nbi
detecfa sunt corpora SS. Vitalis ef AgricoUie, ullum
monumenium? Froin vel inipsa Areua aediculum
exstruj-erunt, vel reliqui(ts cuidam ecclesiae, quae
iam antea e.ristehd, commisere. Qui primam fuen-
tur hijpothesin provocanf ad marmoream isfam
tabulam ab antiqnis iemporihus effossam e.v parte
subterranea ecclesiae coenohii Sancti Vitalis Bono-
niae in Arena siti, in qna tahula haec erant
inscripta verba :
HIC REQVIESCVNT CORPORA SANCTORUM
VITALIS ET AGRICOLA ADQVE ALIO-
RUM SANCTORUM RELIQVIE
Quibusdam eruditis visa est isiius lapidis inscrt-
ptio, propter fonnam
Ufferarnm,
aniiquissima,
immo referenda ad saeculum quurium. Vnde
coniecit Fultieni (4)
exhumaia corpora san-
ctorum mftrtijrum e sepultura ludaeorum fuisse
iterum humo condiia honorificentissime in ipso
marfi/rii loro, id est in Arena, seu hodierna ria
dictaSiradix di S. Vitale, cum hac superimposita
C
inscriptione, donec S. luUana ihidem e.t'sfruxerif
ecclesiam in honorem sanctorum, (pttte fuit a S. Am-
hrosio conseerata,
posieatpie evasit monasterium
S. Vitalis. Proxime ad Pullinii senieniinm acce-
dunt tum
Cas(de(o)ytumcardiualis
Lamhertini (G).
At, tota re ad severiorem
trutinam revocafa, ne(jat
Mclloni (7)
supradiciam
inscripiionem
essesae-
culo XI antitjuiorem aui posse (jesta S.
lulianae
praefatfie opinioni ve.l minime favere,
utpote (juae
declarent, expressis rerhis, in leciione IV officu
S. lulianae, quod recitahani
monachi Saucii
Vitalis, eeclesiam a S. luliana erectam aique a
S. Amhrosio consecratam
nuniere usque in hodier-
nam dicm iuxta ecclesiam
monasterii sancti pro-
tomartyris Stephani
adAquilonem
(S).
,rf in
18. liestfd iffitur
id in aliqua
Bononiensis ctvt-
ecclesiamafi tafis ceelesia
depo.^iia fnerini
corpora
^'"f
''';'''''
Sancti Vetri.
marii/mm. Quaeuam fuii
ecclesia ista -f Melloni (.1),
cum historico anonymo ecclesiae S. Stephani Bono-
(I ) Acta SS. Sept.. tom. VII.
P-
^
-
^
OP-^i\-' PP-
'"7-
1 lu. y.... -
(3) R L.. tom. XVII. p.
747. - (l) VkI.s.s a,ma
Mclloni. op. cit.. p. 118. - (5)
^uora ^>'-''- --''j
"
la sacva BmHica di San Sfefam, p- '^^^- -/''. *^P;
^'
-
P 2-X)
-
(7) Op. cit.. p. 119. - (^)
Apud MelUm. op. ct
p mi.
-
(0, Op. ci!.. p. l^il.
-
m
ndla Ch,e.a <tel
239
niensis (10) nec non Faleoni{\[). hanc mu alitun
fuisse censei nisi ecclesiam fptae facta est postea
ctthedralis ad Sancii Petri. lie fpiidem vera in hac
ecelcsitt (hinceps requiererunf sacrtt eorpora in
dufihus istis sarcophaqi^i uifinnnreis, de quihus
forstni mentionem inicit (rretjorius Titronensis {id)
saeculo sexto, cum dicat ea supcr terram esse col-
locata, dum Paulinus in VHa Ambrosii asserit
corpora deposifa esse sub altari, ({uod est in eadem
hasiiica coiistiiuium ( IH). Fronum est existtmare in
eam ecclesiitm fuisse dehttas sacras eruvias in qua
episcopus cum clero et populo christiano congrega-
hattir (liehus festivis, .^eu in ecclesiam ad Sanctiim
Petrum. Xec huic senteutiae adversantur ([une
mododiximus de eccle.^ia funfhtia a S. luUana.
Certum est eam non fundasse ecclesiam Sancti
Fetri quae iam exstahat tempore S. Faustiniani,
saeculo tertit>,sed nihil fihsftitfpiominus e.ristimetur,
occasione inventitmis corporum SS. Vitalis et Agri-
colao, resiaurasse, amplia.sse et oruasse hoc teui-
plum. Eandem tradititmem cimfirmatd titm sctil-
ptura antiqua, oiim inserta supra portftm huius
ecclesiae,quafpte repraesentafit est in operc Melloni
p
.stiepius citafo (H). ium duae labulde martuoreae,
incisae in duolms altaribus, fpiorum unum e.^it a
dextris, alterum a sinisiris maioris eiusdem hasi-
licae. Frimum monumentum exhibet Christum
Doiniuum manu criicem gesfanfem sfautemque
iuter S. Agricolam de.rfris ef S. Vitalem a sini-
stris. Vtique determinari nequit fpia aetfite confecta
fuerif bftec picfura et posita in porticu Sancti
Feiri. Tahtdis marmoreis nimis fidit Fidlieni (15),
fptfts ipso irauslfdiouis 2'i<n'is fetnpore positas
fuisse existimat, .^etl MelUmi rectiits puiaf talem
sententiam omni fundamenio cftrere (16). N^ihilo-
minus ex his monumeiUisfirnadur constans tra<li-
tio (pia credfhtititr corpora sanctorum tnartijrum,
ruiu prituuin iuventa .'iunf, deposifa fitisse in
ecclesia ttd Suncium Feirum (17).
V.
Bononiensium
civiiim cul-
tus erga
sanclos
mariyres;
variae
corporum eorum Bo-
noniae
Iranslationes et reco-
i^nitiones
sollemnes.
^
AUmORK
.1. V. D. (i.
19. Ecetesia ad Sancti Feiri, in qtia forsttn anno
394 deportata sunt corpora SS. Agricolae et Vitalis
earitis vices suhiit ; ttmk vicissdutlines etiam di-
versas expertae .sitnt sacrae fxuviae, quas ordine
referre
invat.
Dirutum fttis.^e,
conspiranfe httrha-
rorum
temporumque
iniuria, templtim SaneiiFeiri
tttut (th Ariauis, tum a luHano Apostata, tiim a
Theothsit),
hinc Vamhdis,
Herulis, Gothis, Lon-
nohardisei
IIuu(jaris,anuo
prae.^ertim m, c(mstat
eshisqiiae
Fiillieni
e.tp(md{\S),desuuipta ex Bono-
nien.^ium
(tnnalium
compdatorihus. Ctim verode-
stritctite
ecrlesiite
restdiienfhie iuifttm est consilium,
multae
raiiones
suaiiehaut uf mittato loco pristini
ttedificii
id fterei.
Ercur enim remdneret caihe-
dralis
ecclesia exira civitaiem ? Ifjdiir Intra urhis
tnnhiiHm,h(iudlonge
ab ipsa platea, hanc reaedi-
ficare
risum
est.Proiu,
sictttiait Bene^ttctus Ml
S Sepolcro, p. Ib.
-
iU)
Memorie historict,e drUa Chiesa
n I .- I n X) (19' De Glor. Mtirtyr., cap. xi.iii.
-
ci. .
p. -m
- (i'i) op. cii,. p. m. - (17) op. ct. p.
i^i-
-
(IS) Lib. 1 della Deca, trsttl. vi. p.
i-N
in
Cam ilitersa
fortuna
cathedralis
Bononiensiif,
(iiversae
etiani vices
religuiarum
SS. AKficolae
et VJLilis.
240
DE
SANCTIS
AGRICOLA
ET VITALI.
AUCTORK
j. V. D. (;.
recogni.
iionet,
collaps, -, ,-
fo ijjso. qiio ex.slat nunc loco, sacculo
decnno
aedificata csl. Fomw huc etiam
sanctorum mar-
ft/rum crttrids inini^firre htm Imic in animo ernt,
quod iamen lum nisi saeculo undedmo
exsecufioni
mantitttum est. Nam simul ac infra moenia urbis
comhMafur nova hasiUca, retus rmansit ecclesia
cafheilraUs, reparaia quidem, et in ea fama fert
cafholicos epi^icopos scdein habuisse,
quamdiu no-
vam schismaticitencrent{ll). Sed, aufequam uofetur
veteri Sancti Fetri ecclesia
cathedrali
JfuiK/arorum
incendio adhuc prostrafa ita iacebaf,
l(t ipsorum efiam sepulcra marfi/runi oninibus caeli
fempesfafibus
obiec(a,summo dedecore affecta sqiia-
lerent. Qua de re sollicitis monachorum animis,
Martinus
abbashulc incommodo sibi occurrendum
existimarif ac consHio ciim Frutjerlo cpisco/m rom-
municato,
martyrum ossa, in proximam S. loaunis
Baptistae confessionem in ecctesia Sancti Stephaiii
fraduxit, clero, civHusque, ac mafjistratibus eorum
accitis, et magna, ut in huiusmodi re anfiquitus
tanMaZjZ^^^^
iraditim servat Ecclesia, pompa adhibifa
(8).
et A^MMColae.via/ m^eriu.'^ suni rcpefenda Hono- De tempore huius translaUoms non una est inter
Bonoitien-
sium pietas
in sanctos
martyres
B
phti'ibits
indiciis
(feniomira-
tur.
Variaetrtiiia-
/nensium pietatis indicia.
"ii). Sanehaecnia.Timum
incremcntum acceperat,
cum, iuventis sacris cor/toribus, ista patrata sunt
miracula ijuae (iregovius Turonensis el //assiouale
abbatiae Sancd Stephani enarraut, quaeipte infra
suliunqemus. Vt enim taceamus resiauratiim mar-
tyrium, sivc ecclesiam sufiicrrane.am, in qua dicta
sepulcra maffuo honore franslafa et colloeata fue-
runf, notum esi ijy^is dedieatum fui.^.^e partim sal-
tem,sinon solide,fidcliuin ohla(ionibus,aliam eecle-
siavi cum inonasterio et cura animarum, sciUcet
Benedicfinorum SS. Vitalis et Agi-icolac, in loco
dicto in Arena,.v("//?cf/ m loco marii/rii eoriim:quae
ecclesia efiam ipsi toti burgo seu regioni nomen
imposuit. Fraeterea in pjervetnsfo eletwho beneficio-
rum ef ecclesiarum qiiae a monasterio Sancti Ste-
phani dependebanf, annumerabatur ecclesia seii
oraforium ef bcneficiuui SS. Vitalis ci A^rico!ae/H
Villa di Barbiano comifatus Bononiensis
(3),
cuius
consecrafioni interfuit Lambertus di Mtmdo ex
stirpe uobilissiina qenfis Lamberiiiiorum, qui sae-
culo XI et XII rixit. Etiam compertum est in
castello Sancti Joannis in Persiceio a remofissima
aetate exstitisse parochialem ecclesiam suh titulo
Sancfi Vitalis
(4).
21. }n ecclesia Sancti Stephani, bis iu anno,
scilicef die 3 mariH ef 4 deceinhris, aqebatur festum
sancforum martijritm ; sed moniales et paroecia
SS. Vitalis et Agiicolae insuper die 4 novembris
hanc solfemnifatem celefirabant, missa ef officio, uf
supra indicatum esf, propriis. Civitas quoquefota,
necclerus fanfum aut religiones, hitnc festum diem
ma.rima celebritate frequentavH inde ab anno 13G4,
si fideshabeaiur Ghirardaccio (5),"/ cum novo zelo
ab anno 1563, ut referf Afidoslus
(0),
quo renova-
ium est sollemne decretum datum 2i) fehruarii
anno 1396 (7). Per anni decursum in usu erat
sanctorum martijrum nomen invocare in litaniis,
cuius rei vesiiyiuin remanet in vetuslo Ordine
manuscripjto niensualinin processionum SS. Sacra-
menti in civitate et dioecesi impresso anno 1545
necnon in rituali impresso ad usum sedis Bono-
niensis et in libris officiorum ad usum
confrater-
nitatum, sicut et in tifaniis et in ordinc couiuicu-
dationisanimae.
1 Sed iam redeundum ad historiaui. fruusla-
II) Ai.ud Molloni. op. cit,. p. W,.
(^) MeUoni, op.cil
tom. I. p. Wx[:\) !t:i Falricelli el Fullicni apud Mellonii
op. cit.. p. Wi. ~ |4) Tituhis ecclesiaslicus esl H. Vitulis d'c
Cantro S. lohannis in Vemiceto. CtV. Eletulnim
ecclcsiarum
fl locorum /)rioruin cirilatis i-t diuecesis
Bononiensi.% edi-
lum aiRiii Melloni. oj). cil., cliusse II, loni. II.p. 3;ii, __
(5) iJrllit historia di lioloijna, lib. xxmi. toin. II, p. Ti-i, ad
iiim. 13(^4-. (li) Chiesa di Bolvyna, apuil Melloni, op. cit.
p. 148. (7) Vidcsis hoc (iocumentum editum apud Mel-
aiictores sententia. Scri/itor coaerus passionalis
Bononiensis refert hanc transfationem facfam
quinto nonas martii, anno ab incarnatione Domini
millcsimo nono dccimo. indiclionc secunda. Idem-
(jite, feste Habhto (D) in Clironico Petricellii leyitur,
ubi tamen ad quinto nonas niaii idem cventus
retardatur. Ai Siyonio [10) huic alteri tcmporis
determinationi patrocinatur quae V nonas maii
rem confectam tradif. Nofaf Mefloni {{\) nullibi
in kalendariis celebrari quinto nonas marfH fcaium
istius translationis, insiiper tamen, et quidem
recte animadvertit, huius rei cognitionem marfi/ro-
logos pofuisse lafere. Proin nihil im/)edit quomtuus
accipiafur tempus in passionaU Bononiensi iudi-
catum.
23. Bononiensibus episcopis semper curae fiiit
incendio dirutam basilicam insfaurare, sed opus
ad feficem exituui perducerc non coniigit nisi
loanni episcopo, auno 1165. Confessione Subterra-
nea columnis multis suffuffa et choro supra pos/to
condifis,ui auteui confessioni venerationem apitd
omnes lucraretur, eam, priscos patres imifatus,
sanctis rcliquiis e.rornarit : quae faere sacrarum
e.ruviarum SS. Vitalis et Agricolae pars maior,
quas ex coufessionc Sancti loannis Baptislae in
ecclesia S. Sfephani IV kal^idaa maii huc trons-
tulit ac sub altari maiori reposuit (12).
24. Sed anno 1578facta esf omniuin celeberrima
translatio sacrorum pignoruni, cuin em. Gabrief
cardinalis Pafaeotits, arrhiepiscopus Bononiensis,
praeter alia gubernationis suaepastoralis munera,
instaurasset Bononiae in ecclesia mefropolitana
alfare mannoreum, su/yra quod posuit maguam
arcam iiidein inarmoream inhnncp'nem uf in eam
fransferrentur reliquiae sanctorum Christi confes-
soruin. Voluif eminenfissimus cardinalis haec
translafiomaxima cuin sollcmnitate peragerefurdie
25 maii, qitae erat Sacratissimae Trinitatis fesfus
dies. Ilac efiam usus est opporfunitate uf iuridicam
recognitionem institueref, cuius examinis exitutn
/mblici iuris fecit in Lifferis pasforalibus, quae
monuuientum exsianf tuni erudHionis,tum piefatis
et zeli, pritebenfquc couipcndiuia aptissiinum eorum
guae in cultum SS. Agricolae et Vitalis
Bononiae
peracta sunt
(18). Praetermissa p>riori parte hvius
docuuienti quia refert quae in praecedentibus
sunt
lonl, op cit.,
p. 495. -
(8) Cfr. de hac (ranslatione Sigonium,
op. cit., loc. cit.. Faleoni. p. 117 ; Casale, p. 300 ; Masini,
p. od!;
Lamhortiui,
p. nh.). ac praesertini narrationem
auctoris coaevi relaliuu iii pa?!sionnli Bouoniensi, quam
infra Irademus.
(!)) Xola 1(1 libri n S\\:oim de E/>iscop.
Bonon. -
(10) Ibid., .cil. Sifionii oper. oiim.. toiii. III. ]>
39y. (U) Op. cit., p. 142, nola 4.
(H) Ctr. Sitronimii.
op. cit..adan. llGo ; Kaleoni, p. 177 ; Casiilc. p.
3011; Lain-
bertini,
p.220. -
(13) Palacoli, Ardiiep. Bonon.,
i>.
-20^.
dicia,
E
nnno 1165,
amio 1578,
r
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
A dicta, hic inserimnn ea iantim quae pertiimit ad
recofjnifioneni facfam amio 157S. Posfquam me-
moravil rardinalia Palaeotus iramlaiionem pera-
ctam
amio 1060 in aliare maius ecclesiae Sandi
SlephanifSic
pergif ;In hoc altari ab eo tompore
sempor
riierunt. quamvis uoIjIs planc id certum
non
esset, nisi superioribus diebus, cum divina
gralia favente ea illic esse cognovimus; quod
efiiun
praesentibus magistratibus, senatu, prae-
latis
aiiistiuc nobilibus huius civitatis viris de-
monstravimus, non solum librorum, authenti-
carum
scripturarum, eeclesiae cathedralis ri-
tuum,
aliaruuique rerum auctoritalibus id com-
probantes, sed etiam omnium. qui praesentes
erant, oculis reliquias ipsas ofTerentes. qui
et eas
inspexerunt, et dcvote sunt venerati.
Atque inter cetera, sancto timore perculsi obstu-
pucrunt omnes, dum intcgrum adhuc S. Vi-
talis cuput illud vcnerandum inlucrcntur lineo
panno circumvolulum, et sanguinc tam recenti
vivoquc linctum, ut non dudnm eo respersus esse
videatur : simulque partcm sanguinis illius felicis-
simi coagulatam, clavumque unum. quorum me-
^
minit S. Ambrosivis.... Quarum rcrum authentica
documenta, ad posteritatis memoriam confccta,
in archivio
episcopali cuslodiuntur.
et mmo 1010.
25. Tandem, cum anno 1610 in basilica divi
Stephani nova quaedam aedes exstructa esset
SS. Vitali et Agricolae martyribus dicata a familia
Acarisia. ac propterea e vetustiori loco, in quo
asservabautiu-
rdiquiae eorundem mart>Tum
essent iu eam transforendae, iufhcta ac celebrata
fuit sollemnis processio rcli(piiarum huiusmodi,in
qiia processione per urbem progrcssa, dictae reli-
quiae in capsis duabus reconditae sub umbellis
delatae a monachis in ea ecclesia degentibus fue-
runt, quorum altcra capsa sequcbatur aliam(l).
Ai quoniam hac occasione disputatum fuerat utnim
dicenda foret haec processio c(iri'orvm SS. Vitalis
et Agricolac, an reliquiahum
tantum, mandavit
archkpiscopus
Alphonnus Palaeotus vicario suo
generaU ui rempenitus inspectam
dirimeret.Quare,
die altera octohris, vicarius generalis cum priore
Sancfi Stephani,
praesentibus episropo Jieatino,
multisque
canonicis et e rivitate nohilibus viris,
testati sunt
excellentissimos
dominos dociores
luUiim Claudinum ei Victorium Peliman, medicos
G
ambos, cum iuramento affirmasse,
postquam cor-
pora sancforum
marfyrum
examinassent, ea ef
posse et debere proclamari
integra. Quorum tamen
sententiam non nisi sensu
latissimointerpretandam
esse vuU Mdloni{t>).
FJenim^praeter alias reliquias
istorum martyrum quae
asservantur
Bononiaein
ecclesia
metropoUtana ad altare S. Floriani, scih-
cet partem capitis S.
Agricolae,
partem
digih
S. Vitalis et dentem
eiusdem,
quot dispersae sunt,
ut mdebitur mox, reliquiae per Italiam, Galltam
et Hispaniam!
Quare ita
declaratum
est a
praefatis medicis
remansisse in basihca Sancti Sfe-
phani corpora integra, ut adsint
partes praeci-
puae,quod suffirit
ui dici queat, sensu minus defer-
minato, af secundnm
foquendi
consuetum
modum,
asservari corpora
Jiononiae in aede
Sancti bte-
idiani (3).
Quae luruieuter
pateni ex enumera'
tione reliquiarum SS.
Agricolae
et V.talis faria
a supra dictis medicis anno 1610 :
et primo vertex
cranei S. Agriculae
; vertcbrae
dorsi
numero
241
decem et novem ; fragmenta costarum eius- auctobe
dem numero quadraginta sex ; fragmenta varia
^- ^ ^ ^-
parva numero triginla ; viginli tria ossa peduin
;
spatulae pars ; os iuguli cum pluribus fragmentis
aliorum ussium ; quiucjue ossa calcanei ; varia
fragmenla capitis cum trii>us denlibus. in totum
numero viginti duo.ossa pluribus maiora,et parva
artuum numero quattuordccim, item pulvis in
sacculo cum mullis fragmentis corundem ossium;
hisque visis et descriptis. in eadem capsula ite-
rum reposita fuere praedicta omnia, et ilico clavis
clausa fuit eadem capsula. \n altera vero capsula
continente, ut putatur, corpus S. Vitalis. inventa
fuere in pluribus velis sericeis quae in ea erant,
infra scripta videlicet.Et primo vasculum ligneum
cmn pulvere ex grnmis sanguinis, tihiae utrum-
que os minus, calcis os, duae grandes vertebrae
lumborum, alterius vertebrae portio, ossa pedii
cum scatlbdio numero decem, varia fragmenta
parva ossium eiusdem, costarum fragmenla et
particularia capitis ossa, dens molaris primus
superioris maxillae, clavi duo,et fragmenta illo-
rum in totum numero 28, pulvis in sacculo cum
pluribus fragmentis ossium. Hisque visis et de-
scriptis in eadem capsula iterum reposita fuere
supradicta omnia, et ilico clavis clausa fuit cap-
sula eadem. De et super quibus omnibus, ita
mandante dicto adm. reverendissimo D. vicario.
et roganle dictoR.Patre Priore, uos notarii infra-
scripti praesens publicum confecimus instrumen-
tuiu (4).

VI. Reliquiac SS.


Vitalis et
Agricolae
extra
Bononiam,
praesertim in Gailia et in
Hispania.
26. Simul ac Bononiae tnventorum
sanciorum
^^^'^^^^
corporum fama in orbe chrisiiano
pererebutt,
^^ ^^^-^^^^.^
ortum ef^t ubipie piutn destderium
possideridi reh-
),ahentur
quias athldarum
Christi. Vrbs Florentina prima FlovtntUu,
ihesauri sucri
pariiveps effeda
rst. .\arrat quippe
Pautinus in Vita S.
Ambrosii sancitan episco-
pum a Florentinis
invitaittm Bononia in Tusciam
w^que
descendisse
atque in
Fiorentinorum
cmtate
j,
hasilicam
ronstituisse, in (lua
deposuit reliquias
marfyrum
Vitalis et
Agricolae,
quoruin corpora
in
Bononiensicivitate
levaverat (5).
Idem testatur
Ambrosius,
cum in libro Dc
exhortat.one
v.r-
ginitatis
neqet
aequum fuisse a se ut repulsam
pateretur
luliana
vidua.
arproin asserut se vemsse
deferentem
apophoreta,
nimirum
claros,
sangui-
nem
triumphalem
et crucis
lignum (b). Cetertm
sunra
notatum
est
Ambrosianum
opitscitlum De
exhortatione
virginitatis
nihil aliud esse nm
sermonem
quem
Florentiae
hahuit S
Ambrosius,
nuando ab eius
civitatis
incoUs ad novam hasi-
Ucam
Quae olim ob id
Ambrosiaua,
nnnc ad
Sanrli
Lanreniii
dicitur,
dedicandam
invitt.tus,
ihi
aliquid de eorum
martgrum
reliqutis depo-
suit.
QnttsnaM
vero
reliquias
llorenham
deiti-
lerit
S.Ambrosius
ex
propriis ipsuts verbis sat.s
declaratur.
Nulhus
igUur facienda
est optnio
Calmeti (i)
arbitrtUi
S.
Amhrosium
donasse Ho-
reniinisrorpus^.W^-^x^^^i^)'
Kovembris
Tomus 11
iiotae,
DE
SANCTIS
AGRICOLA
ET
VITALl.
reliqmana,,
dhpevuonm,
sacrh
e^unis SS. Ag.icolae el Vifalis po.^/rf^
AUCTOBB
'V.
I).,;
^iolQl
tnagi
Itemis,
ciitin
.M;M.t.fMf*i" ,,...j
, ^
.
^
nnmenihnntur
etiam n;//'///' S. Agricolae. Nam
in ViheUo
qtievi <le /larffsfivifote consrripsit sanrtus
episcopus,
cuiquctitulus De iMude sanctorum, reci-
tando sanctos qui ex Italia liotomagum veneraut
haecdicit : Hic inveniofis Toannem Baptislam...
hic
Amlream, liic Tiiomam, liic Gervasiuni, hic
Protasium,hic
Ai\\\\co\.m{^.Vlteriustestinwnium
Sul) quibus intus habcnt
sanctoruni
corpora
^^^^.y^,-/^^^ de miraculis S. Agricoiae, dum scrilnt :
[sedem.
^^^^^^^^ Bononiae
l^roculus, Agricola, et hic quoque
occasione S. Faulinus
accepisse vel a S,
Amhro-
v(o
(1);
vel (i S. Felice,
Bononiensi
praesule (JJ,
'reliqniarum
marttfrum
Bononiensinm
partes ali-
quas deponendas sub mensa
altaris.
Cmus rei
meminit
ipse raulinns in
sequentihus
versthus^cum
deserihendo basiUcam
Nolanam
enumerat
altaria
quos inter saiicios nostros etiam
nominat
:
Hi sol:h pietate, fide, virtute, corona
MaBTYHES, AtiRlCOLA ET ProCULoViTAUS
ADIIAERENS
Vitalem, AtiuicoLAH.
Proculumque
Bononia condit
Ql-05 IUHATA FIDES PIETATIS IN ARMA VOCAVIT
PaRQIE
SALVTIFERIS TENIT VICTORIA PALMIS
GonPORA
TRANSFIXOS
TUABALinUS INCLITA GLAVIS (3).
28. In Gallia phtres civitates
martyres Bono-
niensescolmrnnt.
Narrat enim
Flodoardus{^) in
Hemorum suhurhio aedificatam fnisse sub titulo ... -
. . ., ,
,
. ; ;
S Aericolae ecdesiam anno circiter 340 a lovino, pisse Bonoma nis^ brandea. /(/ est pnveres, oleum
militiae praefecto per GaUias. Traditio, haud ex lampadihns, lintea nnnnssa sepulcro ant ahas
multum prohanda, refert hunc ducem lovinmn
hmusmodires.Quicquidsit,abhoctemporeecclesia
fuis^cA<nk-o\neconsanguineum,etohn.rumpro-
Claromontana cafhedralis nomen sthi assumpsit
pinquitatis hoc frophaeum erexisse. In docnm.nfis ad sanctum A-ricolam et Vitalem, quem tituluw
adhistoriam
liemensem pertlnentihns saepeagitur inter varios casus (13)
diu servavit, ufliqnet^ex
horum
ceruimus
maieslatem (10).
30. At inter reUquiarum SS. Vitalis et Agri- (-'iinotmnu
colae quae in Galliam peradae sunt translationes
lomje
ceiehcrrima ea est quae contiyit saeculo V,
anno 450, in civitate Claromontensi apud Arver-
nosjpetente S. Namatio episcopo, quamque narrat
Greyorius
Turonensis (11).
Narrationem istajn,
quae operi nostro iam fuit inserta, cum actum
est de S. Namatio (H), iterum referrc non invat.
Notabimus tamen non nohis aeque certum. videri
ac li. P. Victori De Buck S. Namatium non acce-
E
de hac hasilica, verhi gratia in isfo testamento
quod suh nomlne S. liemitjii drcnmfertur, quod-
qne solvere iubd tres solidos ecclesiae lovinia-
nae, liluU beati Agricolae{5).
liecentiori efiam
tempore perseveravit martyruin Bononiensium
culfns specialis in ecclesia liemensi, quae eorum
officium
die 27 novemhris riiu simpHci pcragit
cmn oratione de communi, ea nempe quae et in
hodierno Romano breviario adhihetur, et cum lec-
tione hisforica, cuius pars prior desumpta est
ex Amhrosii libri De oxliortatione virginitalis,
capite I, numm. 2, 4, 5,
qnam proin omittimus.
diversis documentis saecnlorum X, XI et XII,
quaepaulo fusius expendere oportet.
31. Anno 905 donafio facta est isti templo ah
Adalardo episcopo, qui ilind rocat matrem eccle-
siam SS. mai-tyrum Agricolae et Vitalis (14-). In
lihello de ecclesiis et altaribns, quae Claromonte
consistunt,scripto circa annum 9.50, haec leguntur :
Imprimis in domo matris ecclesiae est ailai'e
S. Mariae etsanclorum Agrigolae et Vitalis (15).
Anno 1032, Geraldus quidam concessit mansum
H;iHm ecclesiaeS.MariaeVirginis ei SS. martyrum
Agricolae et Vitalis(lG), et anno 1043 lienco episco-
ubiplurta
tloHathna
ecdesiae
3S. Vilalia
H Agricolae
fttclae,
l,UJJli,t. M, riMiiirit. ) J., V, .^ ....... j.. ^
, Q
1^
y, --
j_
alteram partem transcribentes, quae agit de cultu pus suhscriptione sua munivit diploma pro ecclesia
in partihusliemensinm, ef sic hahet : Quarto eccle- B. Mariae et SS. Agricolae et Vitalis. quae mater
siae saeculo exstructa fuit Kemis in honorom esl ecclesia (17). Eiusdem fere temporis testimo-
S. Agricolae amplissiuia basilica a lovino Gal- ninm eruitur cj: Ilelgaldi Ftoriacensis loco in Vifa
iiarum praefecto, qui ilhus martyris consangui- Jiohertiregis,ubidcmonasterioSancfiAnianiAure-
neus traditur. Hanc multis decoratam el ditatam lianensis refert : Caput autem ipsius monasterii
donis. velut regnaulis Chrisli posl eversos genti- fecit miro opere in similitudineni
monasterii
litatisritus. trophaenm orexil vir multiplici titulo S. Mariae matris Domini et SS. Agricolae et
insignis, in eaque voluit tumulari. Hanc aulem Vitalis in Claromonte constituti (18).
Anno 1096,
Remenses archiepiscopi tanti fecerunl ut, post- Gnidoet Badulfus de ScuraUia, ex nobili familia
posita Sancti Sixti basilica, praedecessoi-um hodiedum nuncupata de Scorailles,
castellum
nobilitata piguoribus, in oasopnlturam olegerint. suum, vidclicet Scnralliam, tradunt in alodium
Senio labcnle loviuiana basihca, in illius locuiu B. Mariae et matri ecclesiae, sanctisque
martyri-
altera elegantior exstructa est sancto Nicasio bus AgricolaeetVitaliinibi cultiset veneratis(19)-
sacra, in cjua servantur roliquiae sanctorum Agii- Sed non ecclesia fantummodo dicata est, at plura
colae et Vilalis. quas ecdosiao Ciuromoulanao in aliacuUussigna exhihifa. Ita, saeculo octavo Ade-
Arvernia canonici Nicasianis monachis liboralitor hcrfnt
concesserunt (G). Istae reliquiae quas commemorat
hretnarium liemensihus saeculo XV datae sunt a
Claromontani (7),
qnl tamen, nt mox dicetur, iam
anno4dO cnrante Namatio, Arvernorum episcopo,
(I) Id., op. cit.. p. 129.
(2) Siponius, de episc. Bon..
p. 307. (:i) Hi versiis sunt 4-iS "20, 43'>-35, de S. Felice
natal. carmcii IX, l\ L., lom. LXl, p. 058. -
(4) P. L.,
tom. CJCXXV,
i>.
10, 03. -
(5) P. L.. loni. CXXXV, p. 63,

(G) Ex Breeiario Hemensii, eil. unno 17.5^(.
(7J
Marlot.
Metropolis Bemensis hist., loni. 1, p. G40,
(8) P. L.. toici.
XX, p. 4-:'J. - (() Ibid., p. m. -
(10) Ibitl., p. 453.
-
(11) De gloriit tnai-tyrum, i, c. 43. Mon. Germ. Scr. rer.
s, primus nomine, trigesimas nonus Arverno-
rnm episcopus,
fieri curavit aureani capsam,
quae
.<iuh ecclesiae cathedralis altari maiori asservaha-
tur, ad includendas reliquias sanctornm niarfyrnm
Agricolao et Vitalis, in qua capsa inscripfns
est
Mernv., tom. I. p. .^17. CIV. flist. Frnnc. lib. ii, c. 10. ihid-
p. 83. -
(12) Act. SS. Oct.. tom. XII, p. 2.j0, - (i:i) Gonotl,
Chronol. (lea ^veques de Clertnoiil, pp. 0, ^. 30. (14)
Gallia
christ., tom. II, p. 2.^3.
(15) Savaro. De sanctis, eccl. et
monasl. Claromontii, p. 10.
(10) GaWa christ.. ibid..
p. mX
(17) Ibid., p. 260.
-
(18) P. L., toin. CXLI, p.
9^5.

(10) Galliu cfirist., tom. II, p. 205.


dedicationis
r
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
A (ledicationis tituhts,qui heic traditur vulgari chara-
ctere, non tamen iuxta Damiam Verneti transcri-
ptionem minua (tccuraiam quam vulganivt editores
Galliue chrislianae (1),
sed secundum formulam
meliorem cuius fac-simile reperitur apud Lan-
celot (2)
:
243
+ IN NOMISE DEI SVMMI ET !N HONOHE SANCTORVM
MAHTYRVM
AGKIGVLl ET VITALIS ARVERNAE CIVITATIS
HANC CAPSA [1]
EX ELIMONIA ['1] CAHOLO REGE
[3]
ANNO XVIII REGNI SVi [4],
NEGNON IIICTEIUO COMITE
[5],
VEL RELIQVIS CHRISTIAM? QVI IIVXC AVRO VEL GEMMAS
GONGREGAVERVNT FRO ANlMAri IG]
EoRVM HADDEBER-
TVS [7]
EP1SC0I>VS FIERI ROGAVIT . ET VOS DOMINl
EPISCOP! SVCGESSORE? NOSTRl [8]
CVM CLERO VESTRO
!N MERCIDE VESTRA [9]
ORATE PRO NOBIS +
+
DKODIGGUS [10]
FECIT.
I
,,
inter 3!2. Nonnulta verba, ea nempe qnae numeris deM-
.apnae duae
fpiavimus, minus recte tradideruntcditores Galliae
ctim
inscri-
'^,i^i.istianac ; de quihts paucis investifjandum
p(ion\hus,
^^^^ Primo quidem in ipso monmnento scriptum
est cAi'yA [1],
quod, cum evidenti correctione
indigeret,
mntdverunt in capsam. Per ei.imo-
^
NiAM [2]
intellexerunt GaUiae chrislianae editores
Limaniam, vulgo la Limagne, quoniam ex hoc
pago irandatas fuisse opinabantur SS. Vitalis et
Agricolae
rditjnias. At iure potiori aliam signifi-
cationem
proponit Lancelot (3).
Altera namque
inscriptio inferius
recitanda refert
expressis ver-
bis has reliquias Bononia esse allatas. Praeterea
non adeo Latinis insolitum sonare debet verbum
climonia,
quodprocul duhio detortum est ex voca-
bulo eleemosyiia,
praesertim cum forma
proxime
acceden^ zCi\mow\?L
saepius usurpata fuerit in infi-
maeIatinil(iiisdorumentis.E\
elinionia andit ergo
ex cleoniosyna.
Nec eliam feliriores fuerunt iidem
editores Galliae
christianac
Carotum regem
[3]
existimantes esse Carolum
Simplicem. liecie ennn
animadvertit iam laudatus Lancelot
Adehertum
episcopum
recepisse
reliquias Bononia, iuhenie
Carolo rege,ut ronstai e.r altera
in^criptione. Porro
cum nnlium ins exercuerit in Jtfdia Carolus Snn-
nlex, ibidem autem
imperaverit
Carolus Magnus,
vero consonai magis hunc Carolnm regem fuis-
se Carolum
Magnum.
Ex quihus diriis annns
decimus
octavus qui assignatur
regni Caroli regis
non esi, ut tradunt
editores Galliae
cliristianae,
C
annus 910 vel 911,
sed annus 786 vel 787.
Quae
chronoUxjia
exinde
multum
confirmatur
quod
ciiatur simul
lHcierius
comes.
Kiemm senien-
iiae editorum Galliae
christianao
id
adrersainr
praeiudicii, quod saeculo X nullus
annumeretur
m
serie prlnciimm
Arverneusium
comes
hmusnomt-
nis. Immo in tota sn-ie non nisi unus ifa denom-
natns inveniiur
praefuisse,
scilicet
ahanno ,78
ad 810
(4),
qui simul cum
Carolo, rege
Francornm
et Adeherio
primo,
Arvernorum
episcopo, tloruU.
Itaque inxta modo dicta
minimeagitur,quodvole-
hant editores Galliar
chri.tianae.
de
Adeherto I,
sed de Adeberto l
Quare
expungendns
vuleiur dle
Adebertus alter ex serie
praesuium
Arvernennum,
de quo nulla
occurrii
mentio
praeter cdatam
ni-
scriptlonen,,
quam proin de
Adeherto /
mag'S
aequum est audire.
Tandem
noteturistalocut,o
pro animas [6].
non raro enim in
chart.smedu
aevi cum
accusativo
adhibetur
praeposttio
pvo
,
ro,aIe .U. in.riptio,. ^^
teUe.^'--^^^
'jn'^^'^
li) Mu. Lalrie. 'Mor de
ehro>wlog.e, p.
lot*.. Cfr.
I.nber
successores veslri [8] mendose legerunt editores
auctobi:
Galliae cliristianae, vestra
[9] omiserunt, et Deo-
' ^- ^
^-
diggus [ iO], nomen opificis, ita separarunt ut
scripserint Deo diggus, sine idla tumen ratione.
33. In eadem ecclesia, in qua inoenitnr capsa
'/MfirMtn
modo descripia, est et alia eodem opere ex auro
fa-
tfxtm
hricata similibusqiie charactei'ibus haec verba exhi-
"^^'^
"'"^'
hens :
HlC HAU. itELiyVlAS
[1] UE CAI'VT SANCTI AGRI-
GILI
[2]
ET DE [3] SANCTI VITALIS SCHINA
[4] HADDE-
RRTVS
[5]
EPISGOPVS IN BONONIA CIVITATE IVBENTE
CAROL[o RE]gE REGIPIT FESTO EORVM 111 1DV.S
[6]
UECEMDBIS.
Ad quod epigramma kaec animadverfe. Mendose
legifur RKLigviE
[1]
(ijmd editores Galiiae christia-
nae, cum documentum ipsum ferat agbigili
[2]
ab
editorihus correctio propositfi est agricvli: erfiVom
(nniserunt de [3]
ei sciuna [4]. Quare omiseririt
lafei, nam verhum schina, gallice echine. (ptod
dorsum seu spinam dorsalem desiguat (5),
(jpti-
tnum sensum facit. Tandem haudbertvs [5]
est,
una littera in capsa omissit, haddebertvs, efpro
JDVS [fi] ediiores scripseruut kal.
34. hed non fantum in ipsn civifate Claromon-
CuUuif
tana floruit cultus sanctorum marinrum, verum
^^""'^foram m
'.
,, . , ,. momsteno
eiiam in reliqua provtncia, et priteserlim mmona-
^^^^^ ^^.
sterio Casae Dei, curanie S. Boberto, fundatore
nec non primo isiius coenohii Ordinis S. Benedieti
(djhate. Anno 1052 exstrucia est ecclesia sub invo-
catione SS. Vitalis et Agi-icolae. Qni culfus in hoc
monasterio perseveravit diu, (pioniam anno 1350
referiur Stephanus IV ahbas dono dedisse centum
et viginti fiorenos quo maiori soflemnifafe cefehra-
refur SS. Agricolae et Vitali? (muiversaria dies
titul(n-ium huius ecclesiae patronorum, et anno
1674 abhas Hgacinthus Serroni novam ecclesi<nn
consecrarit in honorem SS. Vitalis et Agricolac
martgrum et S.n(jberti{i)).
X(jsiris efiam temp(jri-
hus celehratur ircmslaiio SS. Agricolae et Vitalis in
urhem Claromontem. Teste Savaron{l)
legilur iu
marigrologioClaromontano:
InVfMh urhe ki-v^r-
nis translatio heatorum
martyruin Agricolae et
Vitalis. Praeterea nolat eti(nn Ordo numuscriptus
dioecesis
Claromoniensis : Si festum trauslatiouis
sauctornm
Agricolae ct Vitalis iufra adventum
fuit, dicatur inissa de sancta UnTm, (juod festum
chorus cappis indulus
soUemniier celef>rabat. Mo- F
nent enim retus libellus et ordo ilhs sanctos esse
divos futelares, ac jn-oin
dehisrrehr(un fieridehere
commemorationcm
in ecclesia
Claromonfensi, sci-
licet, cum aliud festum
non occurrit, smguhs
(luinfis feriis iu hebdomada.
35 Lx
scriptorilms
Hispanis
constat mearum ctin
regionemparticulas
(piasd(nu
corporum
sanctorum
//..*/-'"".
Jniurum
Agricobe et Vitalis fuisse
delatas. Quod
i,,.nrimis
vindicat
S(dazar de Tanmijo,
cutus haec
es in
martijrologio
hispaniro formula
ad d^em
4
novembris
:
Tricii-Metallo,
in
Autru?ou,bus
Hispaniae,
deposilio
sanclorum
luartyrum \
. lahs
et Agricolae,
quoruiu sacra lipsana ilhnc
trauslata
i.onorilice
a.-^scrvautur
sarcophago et accolarum
.lebila
metale
leeoknitur.
At,ue m noUs asxert
,.ec
..a-apisnora
i.Ili.pa,na,
/'"-"
probari
tum ex
Amhros.o
Moral^-' 8)
tum ex
loanm
Marieta (0),
ec non e.r F.
Lmlov.co de
;r;!i.T-^"--
-"''-"
v^
l
AUCTOnK
J. V. D. G.
DE
SANCTIS
AGRICOLA
ET VITAU.
. , ,. (c,\ nmnihus
colae
martynim
ac Eugeniae, virginis etiani ul D
Vega (I) et e. F. Anton.
de
^
f^^^^"'^^^^^
;^,1,,Hs, quae a longo ot antiqno iemporo in
una
asserentibm
nenipe :
rnm "" '*
'.^
ecclesia dicti
monastcrii exslant, de nna arca in
regalismonasteriiBenodidnianimb^^^^^^^^^^^
^^.^^^^ ^^^.^^^ ^^ religiosius recondendas transfer-
(luo SS. Vilalis et Aj?ricolao atqnc alind
rnorununartyrn,nAgncolaoe
N^tahs qu^^
convenerant.
douo dederu.it ac concossornnl,
nnsiteBononu.reg.Oarsute
.U.x,^^^^^^^^^^^^
p,aeseutibus ibidem et pro teslibns adhil>ili.s
tuntur pra^U
--'--^;""^^^
Ltore Garcia do Loaysa, archidiacono de Guada-
fecto
annoiyj2aJ^ehce.\<n'ello{^),nujuo
^^^^^^^
.^ ^^^^^^.^^ Tololana ac eiusdom rogis deo-
mosynario ct capollano maiori ct ipsius principis
fecio I
Gupions
sauctas
reliquias, ..,-
'
tt- n i
'
nempesac.mcapnUtLasano,.E^^^^^
S^^^^H^^IhSX^^
^l^-S^S^
^-- - P-^'-
e..osiaSanctae Mariao die.
roqu cln.^^^
^'-f.^l
^-^"'^ pracfatis El ego qm praonnss.s
maiu .Tlo'^^^^ i.raediclae
deconlor ao reli^iosc
inlorfm. hoc praescus pv.bhcum tcsf nnomnm nna
Xrv-tac
cxsticrunt.prout
in publico instrn-
cum teshbus nommat.s rogatus subscnpsi. Ego
mento 1 char^^
a Incco Gordcro, el Felix Novellns, protonotarms apos ohcns seTems-
Pctro do Bolg^no^. nolariis el
tabellionibus
publi- simiqnc reg.s capcllanns, Garcnis Loaysa, Hiero-
cis oppidi praodicli dic vigesima aprihs, anno
nymoGrassolo
B L...:: nvvvi!T .v.r-.in pi in nnblicamel
Froin ex dictts monnmentis nMahud concedt
potest Jlispanis scriptoribus nisi in sua dicione
cis oppidi praodicli dic vigesima aprihs, anno
Domini MDXXXIII cxarato, el in publicam el
autlionlicani forniam redaclo,ac per mo lecto,nec
non cx pu!)lica Fratrum omnium dicti monasterii,
alioruuiquo huic pubhcae actioni adstanlinni tradi-
tionu fideliler constat, de cctero solas adsorvari,
quasdam reUrptias SS. Agricolao et Vitalis exsti-
tisse. Si fjuidam amphus evincere sepotuisse spera-
runt, sic cutn Muratori, quem citat Mellom{b).
custodiriacvenerari
mi..r/, sh/ .MitlonuncH.gi.eram. Tnmnynm,
Ramiresium, ahosque lamosos liommos Hispanos.
ubi iamen
non nisi
pat-vae
quaedam
religulae
repctiae$unt,
Tunc visis et veneratis omnibus reliquus praedi-
ctis.idomabbas
suismauibussacrum caput cf ossa
sanctae Eugeniae panuo quodam serico anfiquo,
separatim a sacris reliquiis SS. Vitalis et Agrico-
lae, involulum et involula, in altoram capsam,
eliam lignoam, et picfam, ol ornalam.donecorna-
tius thocis inclndanlur argenteis, devote et rcli-
giose translulit.
36. At quae dicunt ista documenta de corporibus
SS. Agricolae ot Vitalis, nequaquam inferunt, ut
votuere quidam (4),
integra corpora sauctorum
martfjrum fuisse in liispaniam delata. Etenim
haec documenta conferenda sunt cum alio, asser-
vato in Hpsanologio manuscripto regii jnonasterii
Sancfi Lnurentii, rulgo denominati Escurinl. cuixis
apographum inveniri potest in collectaneis Bollan-
dianis, codice signato num. 8932 in hihliotheca
regia Bruxellensi. lam vero ex istius instrumenti
indeterminato loquendi modo, liquet in pracfnfo
Na.rarensi monasterio nil aUud nisi paucas ViiW-
quias SS. Vitalis et Agricolae fuisse repertus.
Haec enim ihi leguntur.
Fidem facio ct in vcrbo verilalis attestor ego
FehxNovoUns. protonotarius apostolicus et sere-
nissimi Pliilippi H, Hispauiarum rogis calholici,
capcllanns, quod anno a ualivilateDomini noslri
lesu Chrisli 159i2, indictione V, die vero nona
mensis novombris, pontificatus SS"" in Christo
Patris ct D. N. D. Clcmoulis divina providenlia
papae octavi anno primo, regni vero ciusdem
Philippi trigesimo scxto, vencrabilis in Christo
Pr. Fr. Franciscus de Salccdo abbas. Fr. loaunos
Guttiorez prior, Fr. Alfonsns Marlincz sacrisfa ac
alii monachi monaslcrii rogalis Sanctae Mariao
oppidi civitatis nuncupatae Naiarae, Calagurrita-
nae dioeceseos. Ordinis seu Congregationis S. Be-
nedicti, cum sacras roliquias SS. Vilalis et Agri-
qui proxime praeterito saecuio quaosifnri immen-
sum dccus genti suae,illam gravi dodooore ouera-
ruut. confictis multis caclitibus, et in martyrolo-
gium Hispanicum, toto caelo repngnante ac irato,
intmsis.
37. Paene idem dicendum de inventione corporum sicui et
SS. Agricolae et Vitalis Papiae quam refert Lan- rapiae,
ducci, sacrista apostolicus, in nota ad encomium
B. loannis Chisii
(6),
quae narrat : Acqnisito loco
Papiae in Gaclo Aureo, anno 1327. dic l februarii,
ut ibi consfruerctur monaslerium pro religione,
superioros procnrantes nt spirifualitcr sub stri-
ctiori obscrvantia aedificarctur, cognita loannis
sanctitate. illuc eum de familia destinarunt circa
annum 1338, ubi eius intercossione miraculosc
invcniuntur corpora sanctornm uu^rtyrum Vita-
lis et Agricolae. Sed, quoniam nec anomjmns
Papiensis coaequalis
(7),
scrihens de Laudibus Pa- F
piae et agens de ecclesia in Caelo Aurco,
nec
loreUius
(8), nec Senenses Academici
(0)
qui ad
diem 28octobris tractant Vitam li. loannis Chisii,
nec Phiiippus de Agazzariis (10)
tradunt fwmina
duorum martgrnm,quorum corpora revera invemt
B. louinies Chisius, quoniam nec Vghellius (ll)i
commemorans corpora insignium virorum
sepulta
in ecclesia nd Sanctum Petrum in Caelo Aureo, ullam
inicit mintionem de nostris martijribus, nec tandem
uUa murtgrologia, sive antiqua sive
recentiora,
commcmorant Papiae S. Vitalem et Agricolam,
non
diutius inhaerendum est testimonio prorsus singu-
lari cuius Landucci se prodit unirum rehdorem.
38. In eccksia cathedrah Derthonensi in
Jtalia
^i
Derthonai-
fuisse asservatas reliquias SS. Vitalis et
Agricolac
patet ex documento anni 1580. Ilhtd
documentum
invenimus transcriptum in collectaneis
Bollan-
dianiscum apographo supradirti lipsanologii
depo-
sifi in monasterio Matritensi Saucti
Laurentit.
(1) Hht. S. Dominid Calreat.,
p. 7. (!21 Coronicn (jeneral
ile ln Ofihn <le S. Beiiito. tom. VI. fol. Mih^.
(:i) !bid.
-
(4)C1V. Metloni, op. cit., p. i:J5-i:57. ir>)Op cil.p. i:j7. nota
^i. {*}} Sacra Ilicetana silva,
p. 94.

{7) Jterum Itatic.
script., tom.Xl, p. V^{S)Si'coti Affostiniani,
tom. V, pp-
41H,47S. -
CJ) FuitU SenensegM ib
^^ oclohr. (10)
Act
S.S. Oct., tom.XII,p.733. (11) Italia gacra, tom. I, de episc.
Papien., p. 1076.
lam
^
DIES (,>UARTA NOVEMBRIS.
545
lam vero iii hoc docutneuio Cafisar a Gamhara
{\),
episcopHS Derthonensis, id est civitatis Torlonae,
non vero urbis Tortosac /h Ilispanin, in quo erra-
vit docummtnm hispanicum cum srrihlf ohispo do
Tortosa. attestatur sc dare fragmeiita cx reliquiis
SS. Agricolac et Vitalis repositis in antiqua sua
cathedrali. Caesar a Oambara, Dei et sanctae
Sedii^ aposlolicao gratia. cpiscopus Derllumen-
sis ot comes. omnibiis et singulis. quibns prae-
sentes fuorint pracsentatac, fidem facimns et in
verbo veritatis tenore praesentium attestamur.
reliquias et ossa haec a nobis extra(;ta cx reliquia-
(1) (Ifr. Ughflli, Itfdia sacra, toni. IV, f)52.
rum capsa ferrea, <|uae in anti(jua catliedrali
nostrarcpositaest,esse dc reliquiis et ossibus san-
ctorum Vitalis ct Agricolae marlynnn. prout ab
omnibus pro talibus habontur, tencntur ct vi.-nc-
rantur. El ne alicui de hoc dubitari contingat,
praesentes fieri fecimus manu nostra firmatas,
sigillique nostri impressione muniri mandavimus.
Datum Dcrtonao ex cpiscopali nosfropalatio, die
20martii 1580.
Caesar cpis. Derton.
AsDRuBAL cath, can. subscrip.
AUCTOBE
.1. V. D. t;.
S. AMBROSII ENCOMIUM
B
DE SS. AGRICOLA ET VITALI
Ex libro De exhorfatione virsrinitatis. cap. I (P. L., fom. XVI, col. 335 etsqq). In uucinis
posiius est numerus quibus columnae Beuedictinae editionis desiynantur a.
[277]
1. Qui ad convivium magnum invitantur,
apoplioreta secum referre consueverunt. Ego ad
Bononionse invitatus convivium, ubi sancti mar-
tyris celebrafa Iranslatio osf. apophorota vobis
plena sanctitatis ct fratiae rcservavi. Apoplioreta
autem solent habcre triumphos principum A. et
haec apophorcta triumphalia sunt: Christi enim
nostri priucipis trinmphi suut martyrum palmae.
Ncc vero huc dirigobam itor ; sed quia petitus
a vobis sum, debul mecum defei-re quae aliis
parabantur, ne minor ad vos venirem ; ut, qnod
in me minns ost quam pracsumebatur. in mar-
tyre plus invoniretur.
2. Martyri nomen Agricohi est, cui Vitalis ser-
vus fuit ante, nunc consors et collega martyrii.
Praecessit servus ut provideret locum ;
secutus
est tlominus. socurus quod fide servuli [278]
iam invcnirel
paratum. Nnn aliena laudamus;
passio enim servi domiui disciplina est. Hic
instituit, ille implovit. Nihil illl docerpitur. Quo-
::: modo enim minui potest quod Christus donavit ?
Egregic ot illo quidom homini sci-viendo didicit
quomodo Ghristo
placerct, hic tamon gcminam
laudem acquisivit, in illo
magisterii,in se martyrn.
Certaverunt tamen inter se bencficiis, poslquam
aequulcs csso meruemmt. Hic illum ad marty-
rium
praeniisit,illeistumaccorsivit.
3. NuUum ergo ad
counnondatiunem
homuus
condicio alTcrt
ijupedimentum,
nec dignitas pro-
sapiae merifum. sed fidcs. affort. Sive servus, sive
libei-, ouuies in Christo
unum sunnis :
Et unus
quodcumque fecerit
bonum,hoc
recipiet a Domim.
Nocscrvitus derogat,
ncc Ubortas
admvat. \
ido
ad eam rem quam nihil in
condicione
mouienti
sil : Servus, inquit,
vocatus es ? Non iibi sii curae...
quienim vocaius est in
Domino
servus,libertus
est
Domini. SimiUier et qui Hber vocaius est, 5.jths
cst Chrisii. Vide.
inquam, vim
Apostoh c Pius
pufalur dedisse ei qui servus,
quam i
q^|>
'.'^f
'"
vocatus est rf;cx servo enim
libertus
Chnsti fit.
ux lihero scrvus.
Sed nulli plus dedit, verum
utrisque aequali
mensm-a
divisit. Apud
Chnstum
ruim sorvitus ot libertas
aequa lanco
penduntur.
nec uUo discerniculo
bonae
servitut.s et
hbertatis
merita
dividuufur: (iuia
iiuUa
maior est dtgmtas
quani servire Christo. Denique Panlus servus
Christi lesu; haec enim servitus gloriosa eit,
in qua gloriatur et Apostolus. An non summa
gloria est, quando tali prclio aestimati sumus. ut
sanguiue [279j
Domiiii rodimerenmr? Scd iam
pergamus ad cetera.
4. Cumque e sanctus Vitalis cogerelur a perse-
quentibus ut Christum negaret, et iile amplius
profitcretur Dominum lesum Christum. omnia
tormentorum gcnera in cum exercentes. ut non
csset in corpore eius sine vulucre locus, orationem
fudil adDominum,dicens : Domine lesu Christe,
sahator meus et Deus meus, iuhe suscipi spiritum
meum, quia iam desidero ut accipiam coronam,
quam angelus iuus sanctus mihi ostendii. Et
complota oratione cmisit spiritum.
5. Sanctus Agricola mitior habebatur moribus,
ut ab ipsis etiam inimicis diligeretur. Meoc[ue
difforebant eius passionem. Sed haoc persecuto-
rum
honorificentia omni crat immanitate acer-
bior, quae invidebat
martyriam. Deniqne ubi
non acquievit Agricola, crucifixus est; ut adver-
tanms iUas bianditias eorum non sedulitatis
fuisse, sed fraudis; supplicio servi dominuui ter-
i-ero voluerunt.
Vertit hoc Christus in gratiam
f,
ut martyrium servi dominus imitaretur.
6. Utiiusque
nomen aptum martyrio, ut desi-
gnati ad
martjTium
ipsis vocabulis viderentiu-.
Ilie
Vilalisdictus est, quasi qui contempfui istius
vitae veram iUam vitam aeternam sibi haberet
acquirere ; iste
Agricoia, qui iionos fructus spin-
talis
-ratiae
seminaret.et
sacri sanguinis ellusione
merirorum
suorum
omniumque
virtulum rigai-el
plantaria.
^ , .
,
7 Sepulti autem erant in ludaeorum solo. mter
ipsorum
scpulcra.
Ambiorunf ludaei cum scrvnhs
sepulturac
habere
consortium
quorum
Dounnum
no-averunt.
Sic et aliquando
Baiaam dixit :
Mlriatnr
auiina mea in animis iustorum; lamen
nou
couununicavlt
corum
oporibus, cum v.vcret,
quorum
in auimis
cupiebaf mori. El istos quos
viventcs
persecuti
sunt,
mortuos
houorahant.
lUic igitur
martyris
exuvias
requirebanms,
tam-
nuanrinter
spinns
rosam
legentes.
'
8
Circumfundebamur
a
ludaeis, cum sacrae
rchquiae
Atn-A
B
2^e
DE
SANCTIS
AGBICOLA
ET
VITALI.
.,
exstitit
sermo
habitus ad Florentinos, nim ad ipsos
D
.eliq.iiae cveheronlm-
aderal
P"!"'
"
l'"^
,,,,,(
/,,,, Kommen.ium mart,,n,m reli.
cum plausu et laetitia.
Dicebant
ludaei .
J^tofes
irm-
risi snnt in terra, cum vidorenl '"''"'J^'-
'
''^: '^
^ 'iiomana
edilio sola : lial.crc Iriumpl.i
priuoi-
baul clu^isliaui : TemiH.s
o,c,s,oms """''
'"^
_ y^.,.( , apophoreta proprie mum,-
quimetit, '"*'
"'"f^'^''' ,
f
'"''''";,
,"',,
,,, quae olim ab his qui vocati fuerant ad
uosnielimusmarlyruuifrucus
Itcnunauiu
-^
J,
,.,/.,., ,,o,num consuererant, ,d puta
hutaoi vocos plaudcufs
Eccles.ae,
d.cebant
mter c
^^
^^^^ h,cis,nod!.
Sie
se : Vo. turtu,-is
auditaest ,n te.ra

"^^^
Zmdilta
sunl munera ,juae lnagist,-atu,n no.um
beue loclun. cs. U.e. '
-
--";^
^
^ ^^^^
j! fZles
amieis ,nissitabat. Fuerunt ,p.oqe apo-
c^.rf.ca^/^D.cs<lie,.ch...l.uu
/,,,;./,/;, ab i,npe,-alo,-ibus sclia^t
^r^^d^f ;:d ha
"ni-Si w^-^^-^^^^-^^*-;"-
^-'--"-
-
-'"-
sed non sc.ent.a,n W,-hu .d o^^ u
^
u
/^
i
^^^
.^^
J^
^^^^^^^^^
,_^^. ^
.^^^^ ^^ ^^^
.^^^^
1;::^:^
it^S^
',<::: /..
^0^....
../. r..,.. vo,.a,..
'T{::T:j:':z
za^ru
...is .o.i
::^o2'Xisi. 5 s. Pauuni; ^a,...
.
w.,
manihus, id est,
-^I^I-^j^J^I-^l^^::!
'"^Z^^n^"^
Videte, i.ui,. vim Apostoh.
nteutur. Coudant alii aurum et argGutum. ac de Plus putalur depressisse, eU.
htentilnweruantveuis;legaul
preliosa monilium d .to. al.juot, cx quo cmm l.Dertus C.hns...
serta; temporalis ille thesaurus est, et saepe lit ex libero servus.
habotibus
perniciosus; nos lcgimus martyris e r^^.cj^.m/ ro./,.^r
/.^s-r. m-i.., c-umciue
clavo.
elm.mosquidem.ulplurafueriutvuluera
sanctus Vital.s. sj. ^c/ .//rr om.s.t spu-.tum m
uua.u memhra. Clamare martyrem diceres ad mss. ferme
ommbus desideratur. ^eque vero id
ponulum ludaeorum, cum clavos cius colligere-
totum nohls mediocnter susj^ecfum est, maxune
;us : MiUe manus tuas m latus meum, et noli quod verkt iUa, omma tormeutorum genera m
esse incredulus, sed fjdelis.
Colligimus sanguinem eum cxercentcs, cum anfecedentihus ac sufjsequeu-
Iriumplmlem et crucis lignum.
tihus parum congruant. llorum loco xn ejnsUda
10 Haec sanctae viduae uegare non potuimus 55,
quam Ambrosio Bomanus eddor mss. atiquot
postulanti. Munera ilaquc salutis accipite, quae
aucforUaiesuhstituit,couciniushrjifur,ti(\vo omni
nuncsubsacrisaltaribusreconduulur.
tormcnlorum genere cruciatus. Videsis infra,
p. 247, num. 7.
ANNOTATA.
f Omues edit. ac mss. nonnuUi, ut martyrio
a
!ScriptusestiitelilMisanno.393,qui,utindi-
scrvi domiuus iuvitarctur ;
alii longe pJurimi, ul
cavimus in commentarii numm. J, 16,
probahiliter m textu.
EPISTULA S. AMBROSIO ATTRIBUTA
fiE JL\RT\1{10 SS. mnm ET \'ITi\LIS ET DE INIENTIOKE EOlilJNliEM CORPORDJl
F. L., tom. XVII, col. 747 sqq.
[487] Aiubrosius n, servus lesu Cln'isti, voca-
tus episcopus, dilectissimis fratrii)us et universis
plebibus per Italiam aeternam in Domino salu-
tem.
1. Magna atque praecelsa martyrum teslimo-
nia, de quihus vobis scripturus sum,nostcr potius
attcnuat quam expHcat .senuo.Veruiii quod sernio
attenual, virtus adaugel ; idcirco, quod iu me mi-
nusest, in marlyribus luculentcr respleudet.
2. Invitatus itaque a plebe Bononiensi, negare
praesentiam meam, Domino suggerente, nullate-
uus i)otui ;
quoniam lempus adcrat ut sua quae
Christus solet mirabilia suis fi(Ie]il)us ostcnderet.
i\am Diocletiani et Maximiaui imperatorum tom-
poribus duo viri, Vitalis nempe et Agricola, pro
Christo in civitaie Bonouiae marlyrium passi
sunt, quorum corpora, iie a lidolil)us reperircn-
tur h, iuter ludaeorum sepulcra recondita fuerant.
Christum igitur confitentes et pro eius [iloria mo-
rientes, inter eos qui eum negaverunt iudecore
sepulli sunt. Loeum autem, qui omnes latebat,
Glu-islus Dominus noster mihi revelare dignatus
ost c. Ubi ieiuniis et orationibus plures habentes
excubias, invenimus tandem pignora
martyrum.
prout mihi Dominus rcvolavcrat, tamquam
intor
spinas rosam legcnles, et onniibus palam mani-
festatusunt.
3. Aderat populus christianus cum plausu et
laetitia d. ludaoi ludontes dicebant : Flores
risi
suut in terra nosfra. Rcspoudebaut
cbristiam
:
Temjnis incisionis advenit. Alii dicebant :
Alu
seminaverunt, et nos in eorum lahores
introi-
miiset marti/rum fructus recipimus ;
itt quodscri-
pfum est impJeafur, quod qui seminat ef qni nietit
mercedem accipit. ludaoi audientes voces i)lauden-
tis Ecclesiae, ridentes diccbant : Vox
turfuris
audita est in terra nostra; cbristiani
dicebant
:
^lneae ftoreuies dederunt odoreni suum.
Unde
hene per prophetam dicilur : Dies dici
ernctat
verbum, et nox nocti indicai scieniiam.
Quasi
dicat : Dies diei, hoc est, christianus
christiano.
et nox nocti, hoc e.st, ludacus ludaoo.
4. Certeel ipsi daemones coufilobantar
(',el ab
hominum corporihus ilico egrcdiebantur.
El mulli
qui variis vexabantur acgritudinibus,
sanctonmi
tangentes sudaria, continuo sanabantur,
et
pHira
per
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
-247
ACIA
per suiiclos suos inirabilia in populi praesentia, domino parabat locum ; socutus est aomiuus. ut D
dum sacra veherentur pignora, operatus est Do-
minus.
5, Colligant ergo alii am'um et argentum, et
(lo Intontibus oruaiit venis. legaiit pretiosa moni-
lium serta : tempuralis iste thesaurus cst et ha-
bentibus non infrequenter perniciosus. Nos Icgi-
mus martyrum clavos, et plures quidem, r[uia
plura iu eis vulnera quam memljra fuerunt. Colh-
gimus
sanguiuem iriuuiplialem ot crueis ligiium.
Namque sicul (pii :id coiivivium maguum iuvitan-
lur,
apophoreta secum referre consuerunt, ita
nosox
convivio Bouoniensi apoplioretagratiaeet
sanctilatis [)lena nobis reservare euravimus.
6. Sanclorum igitur martyrnm nni uomen est
Vitalis, Agricola numen alteri : utrique nomen
aptum, ut martyrio iam designati ipsis etiam vo- tur, cum nulia sit maior dignitas quam servire
eabiilis uoscerentur
f.
Nam ille Vitalis dictus est, Christo, qui tanti nos aeslimavit ut animam suam
quasi [)er istius vitae (.ontemplum vitam aliam, pronobis Iradcret.
servi prudentis fidem probaret. Passio servi disci-
plina est domini
; hic insUtuit, ille implevil ; nihil
illi servitute docerpitur. Qunmodo anlem minui
potesl qnod Cliristusdonavit egregie? lllequidem
homini serviendo didicit quomodo placerct Chri-
sto : hic geminam acquisivit laudem, in illo magi-
sterii.in se martyrii.Beneficiis mutuo certavernnt,
p()stc[nam aetiuales esse merueruut : liic illnm ad
inartyrinm |)raemisit. ille istum aecersivit. Xihil
ergo ad merilnm hominis condicio detraxil, nihil
dignilas auxit ; sed utrumque tides consummavit.
Nam scriptum est : Hke W>er sive sernis, omnes in
Cbristo ttmtm sumus; et : V>ius'iitisrfue rjuod fece-
rit bonum, hoc recip/et a Domiuo. Apnd Dominum
enim servitus et libertas aequa lance penduu-
quae aeterna est, sibi com|)araret : iste vero Agri-
cola, qui bonos spiritalis gratiae fructus sereret. et
sui sanguinis effusione meritorum et virtutum
suaruui
planlaria rigaret.
7. Sanctus Vilaiis </, cum a persecutoribns ut
Christum negarel imperaretur, et illeconstantius
confiteretur, adeo omni tormentorum genere crn-
ciatus est ut nullus iu eins corpore siue vuhiere
esset locus. Quare hauc ad Dominuni [488]
ora-
tionem effudit dicens : JJomine lesn Christc, sal-
vaior meus et Detts meus, iiibe suscipi spiritum
metim, fjuia tam dcsidero accipere coronam, fptam
sanctus angelus tuu>i mihi osfendit. Et completa
oratione emisit spirituni.
8. Sanctus vcro Agricola /( mitioribus ita [irae-
dilus erat moribus ut ab omnibus impense dihge-
retur, ideo([ue eius passionem difterebant.Vernm
persecutorum hacc indulgeutia quapiam etiam
immanitate martyri videbatur acerbior : nec enim
eorum blanditiao sedulitatis, scd fraudis, erant :
diirerebaut quipiie coronam. Hinc riamqne tor-
menta supplicia([ue plura in sancfo exercuere
Vitale, ut sanctuni terrercnt Agricolam : sed Do-
mhius illa in niaiorem eius constantiam vertit.
Denique videntes nihil proficere, eum tandem
cruci aftixerunt, sicque Deo spiritnm rcddidif
.
9. Sanctus Vitalis sancti Agricolae servus fue-
rat /, mox eius in passione socius, imnc gloriae
G
consors factus est. Merito autem sanctus Vitalis
primo passus est, et ut servus praeccssit, quia
10. Haec vobis pauca et compendiario. dilectis-
simi fratrcs, de corporum sanctorum martyrum
invenlione significare curavimus. ut ipsorum
memoriam in ecclesiis facere valeatis. Passi sunt
autem sancti martyres snb Diocletiano et Maxi-
miano imperatorib\is, in cintate Hononiensi pro-
vinciaeltaliae.pridienonasuovembrisA^regnaute
lesu Ghristo Domino nostro, cui est omnis honoi-
ef gloria in saecula saeculorum. Amen.
ANNOTATA
a Dictum est in commentarii praevii niim. 1 de
huins episfuhie genuinitafe quam edifores linmani
inter opera S.Ambro.-<li posuennit,se(jre(pirunf vero
Benedictini.
h Qnid de hac addifa ratione censendum sit vide-
sis commentarii praerii num. 13.
c
Frobahilius rcvdntionem hanc factam esse
S. Eiisebio Ihnoniensi nofatum e.4 ihid., nitm. IfJ.
d Totum httnc ntimeriim cfr.cum lihro Ambrosii
De exhort. virginitatis,(;fl/J.
},num.S.
e Videsis De exhort. virg., mim. 9.
f Cfr,
cum uum.
<'>
De exhort. virg.
g
Haecad
verhumdesutnpta
sunf ex praecedentis
documenti nim. 4.
h Cfr.
ctim prioris fexttts num. 5.
i Fere num. 2 De exliort. virg.
k Haec quae ex
praecedadi Ambrosiano libro
exsufant,
interpolationem
evidenter saptunt.
PASSIO
SS.
AGRICOLAE
ET
VITALIS
<M^nodo compilata sit hacc Fassio patet ex
--"'^^j^^^^^
edere codicihtts vistm non est, qttoniam res mmorts
esntont^
'^^BocLtsis e,
.jLjraplto
variantium lectionttm et
interjMiontan
ttjjntm ^^'''^^';
j^^^^^f^^l.-.^..^
,,,,,., folio m, qucm
servafo in coUectaneis
Bollandianis (cfr.
sujn-a num.
^h 'I"'
''
o27..2-^S'- ntiem
signatnus 2.
in recensione signamus 1,
et codex
BruxeUensis
notatus num. 04,
fol. ,^/ ^
,
7
.
1 Magna
c martyrum
et
praecelsa
testimonia
no^ter
potins
attenuat
^
(inam
explicat sermo.
HucMgitnrinvitatus
a plebc
Bononiens. negare
praesentiam
meam
nullatenus
potuiqma
tempus
^Hlerat
nt sua
Dominus
mirabil.aqnae
solet osten-
keret.
Apophoreta
quidein
plena sanctitate et
gratia
mecmn detuli.
Christi eu.m
nostn prmc-
Passio sanctorum
Vitalis et
Agricolae
mar-
tyrum, quae est quinto
kalendas
decem-
bris
'.
Anibrosius servus Chi-isti lesu,
vocatus
episco-
pus, dilectissimis fratribns et unive.-sis
pleb.bns
-
in Domino Deo

aeternam
salutem b.
Tit.
- '
M non. nov. rassio sanctoruin
Vitalis et Agrico-
tae 2. 2
(et univ. pleb.) om. -
''
Oeo om.
-2.
1
__ .
(nosl. pot. at.)
aUenual
noster i-otius 9. -
'^ (Huc
igUur-palmueergo).m.l.-^--l---^
^.^
DE
SANCTIS
AGRICOLA
ET VITALI.
,,,,
palnu.e.
Ergo
quia
sed fraudis :
na.n
'^
per supplicia
'^ cl lonnonla
2i8
ACTA pis triumi>Iii sunt
murlyri
^
hinUnn quo.l n.inus est in nol)is.
plus reperitui
m
martvribus.de
palrocinio
cornm
<-onfisi.vel
hrCM-
ter aiiquid de eis conabimur
exihcare\
2 Sancti martvris
huius,cuius
hodie
icstuin
an-
nua
exspectatione
recolimus-.nomenAgricola
est,
cui* sanctus Vitalis servus fuit olin.. """^
"^^
,^^;^,, tm
impositnm est, ut marlyres desi-
etcollcga
martyrii.
Praecessd
servus
2''"'
,'
.afi iam ipsis vocalnilis apti csse
^
viderentur.
ret locum; sccutus est dommus ^
quo daiam n'w
_
f
_ ^
_.^_
^ ^ ^^^^^
fidem servnli iam
inveniret
paratam.
Laudamns
passionem servi. quae
disciplina .'st dommi: nam
hic instituit, ille implcvil \ Ille quidem
honnni ser-
viendo didicit quomodo
Christoplacerct:
Inc vero
geminam laudem
acquisivit, in illo
magistern, m
Hic illum ad
martyrumi
praeuusit. ille istum i.
(^
accersivit d.
3. Nulluni ergo ad
connnendalionem
|liaeij
hominis condicio adfert
imppdimpnlum;
nec
dignitas
prosapiae \ sed fidcs adfert mentum .
Sive liber, sive servus, omnes in Christo unum
sunuis. et
unusquisque quod fecerit bonum, hoc
recii)iel a Domino. Apud Dominnm hona servitus
et bona libertas aeqna lance apijcnduntur, quo-
niam=^ nulla maior dignitas quam servirc Christo,
qui nos tali pretio aestimavit.ut
animam suam pro
nohis traderet. Sed iam ad proposita redeamus.
4. Cum
'
sanctus Vitalis co^a-relur a perse-
B
quac
'*
sanclo Viiali intulerunt
''\
dominnni <'ius
sanctum
Agricolam
terrere voluernnt. Sed vcrlil
hoc
"^
Cliristus
Dominus
" in gratiam, non
'"
iu
defrimenlum
salnlis,ut martyrium servi doniinus
imitarclur/'.
6. Utrisque
' auiem
^ martyribus divinitns
IlleVitalis diclus est,qnasi vitae aeternae habilis
ut aptus, ut contemptu istius vitae tenqjoralis,
veram illam vitam, quae aeterna est,acquireret *.
Alter
^
Agricola dictns est " quia
'
bonos fructus
spiritnalis gratiae scniinaret, et sacri sanguinis
eflusione
mcritoruin suorum omniumque virtu-
m
*
irrigaret " plantariaf/.
7. Passi sunt aulem sancti martyres Christi
Vitalis el Agricola
' temporibus Diock-tiani el
Maximianiimperatorum,
et sepultisuiit inludaeo-
rum solo, inter eorum sepulcra qul Donnnum
corum
^
negaverunt. Eundem locum niihi servo
suo
Ambrosio
''
Dominus noster lesus Christus
revelare dignatus est. Collegi* ergo religiosorum
virorum turbam non modicaiu, et accessimns ad
loca martyrum cum timore et reverentia. Illic
martyrum cum requiivreinus exuvias^ et^^mulla
sollicitudine in oratione, ut inler tot eorpora
inveniri possent, desudaremus, subito divinapro-
dente clementia, tamquam inlcr spinas rosam
quentilius ut denegaret Christum
^
et ille amplius
profiteretur eum, omnibus tormentorum gcneri-
bus in eo consumptis, ita^* ut non esset in corpore
eius sine vulnere locus, orationem fudif ad Domi-
num dicens: Domive lesu Christe^, salvator^,
redempfor
^
et Dcus
'
meus, iuhe suscipi spiritmn
meum, <]uiu iam desidcro ut accipiam coronam,
quam sanrtus augeJus tuus
^
mihi ostendit. El com-
pleta oralione emisit spiritum e.
5. Sanctus vero Agricola pius horao et mitis
'
habebatur moril)Us, ita
-
ut ab ipsis etiam inimi-
cis diligeretur. l'nde
''
contigit ut eius passionem
differre vellent persecutores. Sed haee persecuto-
rum honorificcntia omni erat immilitate
* acer-
bior, quae invidebat
^
sanclis martyribus, ut cito
adpahnam marlyrii pervenirent, et consnmmato
agone praeniium vitae perciperent. Denique ubi
post " multas interrogationes et paganoruin accu-
'
sationes non acquievit
'
sanctus Agricola quate-
nus idolis sacrificaret, iussu impiissimoruni iudi-
cum
"
micifixus est ". Advertanuis lumc
'"
illas
blaiiditias persecutornm
"
non sedulitalis fuisse,
collegimus \ cumque
^
de loco illo corpora san-
ctorum martyrum vcherentur, aderat populus
christianus cum plausu et laetitia. DicebaiU
ludaei
'^
: Flores apparuerunt
"
in terra. Cum
viderent marfyres Christi christiani dicel)ant
" :
Tempits putationis^'^ advenit^^, iam qiii metit mer-
cedem accipit. Alii seminaverunt, nos ntetimus
martyrmn fructus. Audientes ludaei vocem voci-
ferantis
'*
Ecclesiae et in laudibus martjTum
applaudentis
'% dicebanl inter se : Vox turturis
audita est in terra nostra. Unde benc a propheta
cUctum esi : Dies diei eructat verbitm et nox nocti
indicat scientiam; dies diei, christianus christiano;
nox nocti, ludaeus ludaeo /(.
8. Detuli ergo munera mariyrum \
id est
-
crucis trophaeum, cuius gratiam in
^ operibus
agnoscitis. Certe et ipsi daemones martyrum
meritis
*
confitebantur, et divhia
^ virtute expulsi
moxablmmanis corporibus egrediebantur.
Multi
eliam qui diversis aegritudinibus
" aflnigebantur,
coniingentes sudaria sanctoruni sanabantur. Sed
ei alia
'
mirabilia et signa ingentia
"*
per sanctos
* (tantum explicaie) iii me niinus est qiuini praesume-
batur, in marlyribus leperitur 2.
2. '
(huius recolinius) om. 2. =*
cuius 2 ^
prae-
videret 1. * secure add. 9. ^"
(laudamus ille implevit).
Non (ex con:, prius nos) alienani laudamus passionem
:
servi institulio (add. sitp. Un.) domini disciplina c?t. Hic
instituit, ille implevit, niliil illi (pHus ille) decerpitur. Quo-
modo niinui potestquod tlbrislus donavit efjregie, et 2.
lamenS.

'oni.3.
3. ' mcritum arfrf. 2. - om. 2. ^
quani 2.
4 ' cumque 2. = (den. Ghrist.) Christum n^aret 2.
8 (eum consumptis ilu) Dominum lesuni Christum.
omnia tormentoruui (.'enera in eum exerceiUcs.
'om.2.
"*
meus rfrf. 2.
om. 2.
"
(Deus) Dominus 2.
(sanct. ang. tuus) ang. tuus sanct.2.
5. ' (pius mitis) mitior2. -
om. 2. ^
(unde
pei-secutores) ideoque dilTerebant eius passionem 2.
* immanitate 2. *
iinvidebat vit;ie perciperenU videba-
tur deferre (add. sitp. Un.) martyribus 2.
(i)ost muU;Ls
accusationes) om. 2. ~ '
jiersecutorihus add. 2. ^^
quate-
nus iudicuni) om. 2. "ut urfrf. 2. '
otH.2. "
eorum
2. '^
nam om. 2. '^
enim orfrf. 2. "
in nrfrf. 2.
'*
exercuerunt 2. ~ '" lesus arfrf. 2.
'^
noster add. 2.
'^
luon salutis) om. 2.
6. '
Mitisque 2. (aut. mart. divinitu^s) om. 2.- " apti
esse 0WI.2. *
(vitae temp.
acquireret) contemptu vitae
veram illam vitum aeternara sibi acquii"eret 2. - "^ Islc 2.
{diitus est) om. 2. '
qui 2, (omniumque
virt.)
omnium virtutumquc 2. * riyaret 2.
7. '
(Christi - Agricola) om. 2.
^(Dom. eor.) eorum
Dominum 2.
(servo suo Ambr.) om. 2.
* (coUe^

reverentia) oni. 2.
''
(requir, oxuvias) exuvias require-
bamus 2.
(et multa
- prodeiite clementia} om. 2.

'
cliuenlesS.
^
(eumque
vehercntur) circunifundeba-
nuira ludaeis cum sacra corpora vebereutur 2.
''(Dice-
liant ludaei) voeilerans et dicens 1 '"
visi sunt 2.
"
(cum vidercnt martyres Ohristi cbri^tiani
dicebant)
nostra 1. - '^
incisionis 2.
'"
adest 2. '* (vocem
voei-
ferantis) voces plaudentis 2. '^
(et
applaudentis)
om. %
8. '
(marljTum) quae meis elegi manibus 2 ;
videlicet
corpora add. 1.
(id est) om. 2.
(,m. % * (martyrum
meritis) om. 2. ''
(divina
lorpoiibus) ab
honiinibus
mox 2.
(div. aegrit.) aegritud. div. 2. ' niulta add. 2.
* (et signa ingentia) om. 2.
suos
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
m
A
suos in
pracsenlia pdpuli duTii transferrenlur
inartynui!
c-orpora, Doininus noster lesus Chri-
i
sLus
ostcnderc diguaius cst
^
i.
^
9. Condant k alii aurum atque argentum ac de
htcntibus eruant hoc
'
venis, lcgant pretiosa mo-
niliuni
scrla. Tcmporalis istc ^
thcsaurus cst, et
sacpehal)cnlibusperniciosus; nos legimns'' mar-
tvrum
davos ct multos quidem, ut puta*plura
fiicrunl vnlnera quam membra. Collegimus etiam
sanf^uincm triumphalcm et
'"'
lignum passionis
coruni 'K
10. Haec qualicumquc ordinc exarata, peti-
tionibus
*
sanctae viduac lulianae
-
negarc non
potuimus, quae
"
in honore beatorum martjTUm
tcmpluni
acdificavit. ubi ct diligcnli cura cor-
pora corum sub sacris altaribus recondcre slu-
/
duimus". Fusis/ itaque precibus te omnipotentem
Domiuum deprccor ut super hanc domum^
super
'^
haec altaria, super hos lapidcs spiritales.
qiiibus sensibilc tibi iu singulis virtutibus san-
ctorum tuorum Vitalis atquc Agncolac templmu
sacratum est, cotidianus praesul intendas, ora-
lionesque
scrvorum tuorum quae funduntur in
^
hoc Inco, divina tua suscipias miserieordia. Fiat
tibi in honore sanctificationis omnc sacrificium,
quod in hoc templum fidci gratia
"
ct pia seduli-
tate defcrtur. Et cum ad illam respcxeris hostiam
salutarcm, pcr quam pcccatum numdi huius
abluitur. respieias etiam ad has piae hostias
castitatis et diuturno eas tuearis auxiHo, ut fiant
libi in odorem suavitatis hostiae acceptabiles,
'*{marlyi-iiin
dijmatus est) facta sunt 2.
9.
I
om. 2. ^
ille
2.= eligimus
2.
* om. 2. "^crucis
g^d_ 2.
^ (passionis eorum) om. 2.
10
>
(qualicumque
pelitionibus) om. 2. ^ om.
~-
a
{quae
recondere studuimus) ilaque salutis accipite pi-
gnora, quae nunc ^uh sacris altaribus reconduntur. Haec
igitur vidua sancta est luliana, quae Doinino templum pa-
ravitatquo oblulit
*
(sup. hanc domum) supra ttom.
semperque tuo nomini complacentes ', ut^Eccle-
sia tua in hoc tihi templo pie iusteque deser-
viens, sine quercla, corpore ac spiritu intemerata
absque omni iiiga el macula scrvetur usque in
adveutum Domini noslri k-su Christi, qui tccum
et cum sancto Spirilu vivil et rcgnat Dcvisper*
omnia saecula saeculorum. Amen.
ANNOTATA.
a ^V dictum est in comnieiifarii )mmm.4,.'i,haec
dies iila erat qita celehrahatnr transkttio reH<iuia-
rum SS. Agricolae d Vitalis in urbem Arvenntrum.
h Haec inscriptio est epistulae spuriae Ambro-
sianae modo edifae.
c J-iic num. 1 7ion est nisi num. 1 epistulae
pseudo-Ambrosianae, stHo paululum diverso.
d Consarcinatio ex epistulae 7ium. 9 et lihri De
exhort. vir^. num. 2.
e C(r. quoad hunc num. 4 num. 7 epistulae et
Exhorl virg. num. 4.
f Ilaec paragraphus respondet num. 8 epist.d
num.5 Exhort. vLrg.
g
Seu num. (i tum epist. tum Exiiort. virg.
h Hic habes numm. 2, Sepisf.et 8 Exhorl.virg.
i En iterum num. 4 epist. et num. 9 Exhort.
virg.
k Cfr. epist. num. 5 et num. 9 Exhort. virg.
1 Haec oratio i/jitur sola par.^i e.<it quae prop-ia
sit isti Passioni qiiae circumfedur in codicihus.
hanc 2.
^
supra 2 ^ (fidei gratia) tiiie inlcgra 2.

'
(semperque
complacentes) Cliristo Domino placentes -J.
_ 8
{ut

regnat Deus per) et inlCffruni s^piritum eorum el


corpus sine quereta us.iue iu diem Domini nostri lesu Cbri-
sU Filii tui servare di;,'neris. Passi sunt autem sancli luar-
tyres Vitolis et Agricola in provincia Ilatiae in civitate
Bononiensi sub Dioclitiano et Maximiano, re^Miante Do-
mino noslro lesu Ghristo, cui est honor et gloria in 2.
EX
GREGORII
TURONENSIS
DE SS.
AGRICOLA
ET
VITALI
MARTYRIBUS
Lih. I cap. XLIV de tiloria martyrum,
inxta
rer. Merovinfj., fom. I, p^.
517-618.
1. Agricola et Vitalis apud
Bononiam
Italiae
urbem pro Christi nomine
crucifixi
sunt,
quorum
sepulcra, ut per relationem
fidclium
cognovnnus,
quia nondum ad nos hisloria
passionis
advemt,
superterram sunt
coUocata.Quaecum
anuiltis.ut
fit, vel tangerentur
manu vel ore
oscularentur,
admonitus est aedituus
templi,ut
immundi ab his
arcerentur. Quidam audax
atque
facmorosus
operturium unius tumuli
removet,
ut
scilicet
aliquid de sacris
auferret
cineribus ;
missoque
introrsum capite,
oppressus ab eo, vix ab alus
liberatus. confusus
abscessit;
nec accipere
meruit
quod temerario ausu
pracsumpsit ;
sed cum
maiori deinccps
revcrentia
sanctormn
artivii
sepulcra.
2. Alius quoque Iributa
publicadeferens,saccii-
lum pecuniae. dum itor ageret,
ncglegenter
ami-
sit. Adpropin<iuans
autcm
civitati,
recognoscit
se
amisissc [sacculum]
publicum
quod
lerebat.lunc
prostratus coram
sepulcris
beatorum,
cum
lacii-
mis dcprecatur. ut perditum
eorum
virtute
reci-
peret, nc ipse coniuxque
ac liberi ob id cap
ivi-
tati subigercntur.
Egressus
autem
foris m atuo,
Novembris Tomus IL
editionem cl. v. Br. Krusch in Mon. Germ. Script.
virumqui hanc
pecuniam in via iacentem repe-
reratnanctusest;
scrutatumque
diligcnter illius
horae tempore liic
sacculum
invenisse se disit,
quoistemartyrum
auxilinni
llagilavit.
3 Horum
reliquias
Namacius
Arvernonim
episcopusdcvote
expetiit, ut scilicet eas m eccle-
a,quamipseconstruxerat,collocaret.D.rexdqu
un im illuc
prcsbyterum,
qui
ab.ens cum De
lratia,quaepetierat
detulit.
Regressusquc
cum
foc in
quiuto ab
Arverna
urbe
m.I.ano .-ever-
^iio
dirigunt,
ut cis quid
agantiubeat
o.-d.nare.
Mane
autem
facto.
sace.-dos.
admon.t.s
c.v.bus,
^;^;ucibusctcereisadoccur.ui.
reliouiarum
devotissimus
properat
Cunu ut e.
S
offc-ret,
ut beatas
reliqu.as
asp.ccrc^^
s
ul^ret,
et iUe :
Mihi,
i"qi^ '?'^
^^.'
f"^'^
,Ir 5

vidercSic
enim in
Scnpfunsleg.
'i
..j),is
heatos
dlosiudicat,
'""jr^;
titilini
credidissent.
Hac itaque
'^
Tr nrDollente.
Domi.ius
sanctos
suos
S:;:;^;Xmestcaclum,eteceeimberund^
DE
SANGTIS
AGRICOLA
ET
VITALI.
rolundam
liabens, ab utro(iuo lalere
ascollas
eleganti
constnu-Ias opere; tolunique
aodiliciuni
inmodum
tTucis Iiabetur exposituui. Habel IVmk--
stras 42. colunipnas 70, ostiu 8. Terror
nanique
ibidem Doi et claritas magna conspicitur, ot vere
plorumtiuo
inibi odor suavissinuis aromatum
quasi advenire a religiosis sentitur. Puriefos ad
altariuni opore sarsurio ox niulta luarniorum
genera exornalos babet. Exactum ergo in duode-
cimo anno boatus pontifex edificum, Bononiae
civitatom Italiao sacordotosdirigif, ut ei reliquias
sanctorum
Agricolao ot Vitalis exbibeant,
quos
pro nomine Cbristi Dei nostri manitestissime
cru-
cifixos esse cognovimus. De isia ecclesia
cfr.
Coinihim ad annum. ')54,num. 4.
b Motatum heic, ut alihi eiiam phtries iuxfa
exempla quae iradit Cangius, significai hospitium.
c In bihUothecae Claromontanae codice siijnato
nuni. 148, fol. 212,-210,., legitur sermo in
festo
translationis SS. Vitalis et Agricolae. hicipit
autem : Dignum et congruum cst fratres ut gauflia
nostracum sanctis martyribus conferamus. C/"r.
tm*, suo studio fal)ricaTi1, habenteni in longo Catal. ^en. des man. des bibl. publiq. de France,^
pedes 150, in lato pedes 60, id est infra capso, in om. XIV,
p.
49.
alto usque cameram pedes 50, inante absidam
250
ACTA sus atque teterrunus super eos descendif, ot tanta
pluvia ibidem est diffusa, ut nuiniua per vias
illas curroro cernerentur.
Vorumtaiuon
circa
saucta pignora por uiium valde iugorum
neque
una gutta visa est cecidisse. EI abouulibus illis,
pluvia eos a longe, quasi praebens
ol)soquium,
sequebatur. populum fovens,
gestatoros autem
pignorum noii attingens. Haec vidous pontifex,
magnificavit Donununi. qui, fidei suae sic favens,
tahaad sanctorum
gloriamoperare
dignatus esl.
Congregatis vero civibus, cuin magno gaudio
atque devotione, sanctam ecclesiam his illustra-
c tam pignoribus dedicavit c.
ANNOTATA.
a A sancto Namacio ecclesiam aedificatam ita
describit Gregorius lif>. II Hist. Franc., cap. 16,
p. S2 ed. W. Arndt : Sanctus vero Namatius post
obitum Rustici episcopi apud Arvernus in diebus
illis octavus erat opiscopus. Hic ecclesiam, qui
nunc constat et senior iutra nuirus rivitatis habe-
B
D
MIRACULA SS. VITALIS ET AGRICOLAE
Ex codice signato num. 1473 bibliothecae Universitatis regiae Bononiensis, fol. S23'-.330'.
Cfr.
commentarii praevii num. 3.
"
cod.
fundunl
iQcipit prologus super miracula sanctorum
martyrum Vitalis et Agricolae.
1. Fidelium patens est universitati quod, inter
residuas totius ciiristianitatis urbes. Bononia,
inclita civitas, doctrinae fulget privilegio. Adeo
nempe beatorum martyrum Vitalis et Agricolae
merilis beatificata est praotaxata civitas, quod
huius nominis Agricola, necnon et istius nominis
Vitalis. aporlissimo relinere rom vidoatiir. Agri-
cola nanique (juasi agros Domiui coiens, Vitalis
vero quasi vitaiu alens dicitm-.CoUmt itaque sancti
doctores agrum Domini duplicitor, dum soilicet
verbi Domiiii sompor iu cordibus fidoliinn vomore
suae praodicalionis et doctriuao praescindendo
eorundoni corda fundunt, et ita malefacientes ad
bene operandum trabunt, vel infideles in fide
plantanf. CoUint praetorea alio modo agros
Domini.dum scilicef vorbum sapientiae in chrisf ia-
norum fundunt *
cordibus et de insipientibus
sapientesreddunt. lidem sancti doctoreshi plan-
tatis vitam alere duplici solent more, dum scilicet
infidoplantatos et bono operautos assidno ammo-
nent ne bene operari et fructuosa opera facere
desistant, et sic a vita uon cadant vel vivere defi-
ciant. Et hoc fit iuxta quod dicilur : Bonum opus
assiduo indiget ammonitore. Alunt pruotoroa alio
modo in plantafis vilam. duin videlicet
sapientes
factos ilerum docendo coufu-mant no quod audie-
rant el sciunt obliviscantur, et ut alios ad viven-
dum instruant liortanf\ir. Sic igitur duo suut
quibus sapiens agricola ufitur, oorrectio vidolicet
et doclrina. Por corrocfiouom in agro Domini, id
est in ecclosia, infidoles plantant et prava opera
perpefrantes volut mortuas et infrucluosas
arbo-
res ad fructum boni operis porducunt. Per docfri-
nam vero de insciis et insipieutibus
sapientes
reddunt.
2. Duo sunt praeterea quao pertinentad Vita-
lem, hocest ad vifam alontoin, ammouitio vide-
licet et doctrinae confirmatio. Per aiumonitionem
itaque bene operantes in bono suslinet. ne vitalla
opera facero desistant. Por dootrinae confirmatio-
nem doctos et eruditos in scientia sua detinet ne
quod sciunt, ut dictum est, obliviscantur, et ut de
scientia sua tam aliis qiiam sibi prosiut. Uf orgo
confinonte pro confonto utar, praofata civitas
Bononia vestigia suorum retinons patronorum.
Agricolae scilicet et Vitalis, facta est agros
Domini colens et vitam hi eis alens, ut per hoc
eadom civitas meritis praedicforum martyrum
fulciri manifostetur, et eorum sacra corpora ibi-
dem esse a fidelibus non dubitetur. Manifeste ergo
hiccompletum apparetquoddicit lohannes Chry-
sostomus : Non lorus sancUficat homtnes, sed
homincslocum.Ei cum Gregorius dicat Augustino
Anglorum episcopo a quod non pro locis res, sed
pro rebus loca amanda sunt, merito ergo Bono-
niensis urbs inclita commendanda ost et laudibus
attollenda, quao tanti boni gaudot privilogio.
3. Ipsa nanique agros Domini colit dum ex
diversis mundi partibus ad se velut ad fontein
connuentes in utroque iure, divino scilicot ot
buniano,eru(iit et qualifer se liabere deboant orga
Deuiu ergaque proximum, tam in spiritualibus
quam in carnalibus, instruit, ostendens quid prae-
lati subiecfis. quidque subieofi doboant praelatis
ef quid aequales coaoqualibus. Et ita
sapieutiae
semon iu agro Doniini fundif, Domiui agros ite-
runi colit, dum de utroque iuro poonas minaudo
malefactorcs ad opera bona pertrabit. Vitam alit
m piantatis dum de utroquo iuro benolacientibus
pracmia
proiuitteudo oos in boiio opere sustinet.
Vitum iteruiu alit duin sapientibus quod sciunt
reiterat ne illud obliviscantur, ot ut vitaliter quod
sciunt
tenoant hortatur dicoudo illud
evange-
licum :
F
'
sic
(l
e
DIES QUAUTA NOVEMBRIS.
251
licum : Servus qui mt votuntatem dotnini sui auxilia spe recipiencji sanitatis beneficii convo-
et non
facit,difj)ia plafjis vapulahit ;nii//i5*,et ideo larel, ot limina visitaret, ipsa muliere aslante in
duo hacc quasi naturalitLT sibi insorta observal conspectu ct praescnlia sanctorum, cpiocumque
Bonoiiia, nc Vitalis sine Agricola, vel Agricola hac de causa venisset, et, ul moris est, fundente
sinc
Vitali ibi esse crcdatur. Gum ergo uno die, preces et observante vigilias, ipsidaemones,more
uno in loco, el sub oodem pcrsecutoro martyrizati scorpioriis qui capite blanditur sed cauda nocet,
sunt.
iuxta quod dicit Ambrosius 6,
patet eos una ita astuto iiilerim ab oius vexatione ocssabant
fido. una dcvotione vixisse ct aequales esse quod penitus vidoretur sanata. Sed postquam re-
merito. Ad eorum igitur laudem quaedam refe- cedebat ipsa mulier, denmm, scorpionis, ut dixi,
i-endum
duxi ut Doum baec audientes per eorum daemones morc, virtutem pristinam exhibeb.-int.
MIRACinA
B
merita et gosla miracula laudanlcs, ipsilaudantes
efficianiur
laudabiles.
Ezplicit prologus.
Incipiunt
miracula sanctorum martyrum
Vitalis et Agricolae.
1. Fuit quaedam nuilier in castro quodam in
dioecosi sito
praefalae civitatis Bononiae, quod
vulgari lingua vocatur Hogi calvulic. Haec ilaque
mulier per nuiltum
tompus daemoniaco vexata
incursu, spe
recupcrandae sanitatis multa san-
ctorum
loca
peragraverat. Quodani igitur tem-
pore.post
multoi-um igitur dicrum laboris et iti-
neris
fatigationem, in celcbri die sancti I-^ctronii
episcopi el confcssoris f/, cuius sacruin corpus
eodom
babotm- loco e, in quo el sanctorum mar-
lyrum
Vitalis ct Agricolae corpora quiescunt,
astaiite
populo ct persolvente boati Petronii festi
obsequia,
contigit
praedictain mulierem ad sepul-
crum
/
bcatorum
martyrum Vilalis et Agricolae
doferri. Quo in loco deposita el sacro velamine^
altaris bealorum
martyrum super ea posito, sfa-
tim virtulc divina libeiata ost, ne ullra eam
et eam vexare iterahant.Videntes itaque parentes
et alii amici ^nx nibil prodesso quod ob hanc vi-
delicet causam ad sanctorum multorum auxilia
confugisset, multa de substantia sua medicis
orogaverunt ut cui dedignahantur divina adesse
praosidia. huniana saltem remedium praestarent
beneiicia.Quod iterum videntes nihil ei prodesse,
eam taedio allocti amici sui diviuae dispositioni
oxposuerunt. et omnimodam eius curam et soUi-
citudinem poslposucrunt. Conlingit praeterea die
quodum quod quidamhomo volensire Bononiam
diceret ei : Vis venire mecum Bononiam ? Quae
respondit : Volo. Arreplo igitur pariter itinere,
Dei nutu, qui sine causa non desinit punire crea-
turam suam, prospero cursu venerunt Bononiam.
Appropinquantes itaqueoidem civitati, postquam
vontum est ad flumen quod Reniis k dicitur, mox
in furiam conversa est praedicta muiier:praecipi-
tando seipsam in numen, conabatur se in ipsa
aqua suffocare. Quod videnshomo
praedictus qui
coinitatum ei praestabat. voluit eam tenere et
ligare, ne se ipsam submergere posset. At vero
ipsa mulier, ut erat daemoniaoo furore accensa.
malum pro bono retribuens, illum qui se a morte
E
Fusis
luirE
columitati
propria.
etroMU, sed et.am v itai.s ei .v,. ..u,.c c
. .
,,,e,ulerat et meliorem
fecerat, voluit f.eri
, cttm idem locus e.s omml;us s,
Jeputatu
^^
P'
^f
.
^, ,,,,,,, , rf jilo-
usis igitur laudibus
Salvator, "^0
,
;-.;^:!^,- ,,,,,,,,,
,.c,nitaquepraedicta
,irabilis in sanct,s su,s, pr,st,nae ,an,ta , et ,n
mn^
^.^^^^^
^^^.^^^^^^ ^^ ^.^j^,,
olumitati reddila
praed,cta
mul,er .ed,t .ad
'^I^^^Jj^^^^^^^^.^..^^,
q^idam qui eadem hora
"'OP'''^- . ,. ,
cocin fliimen .itabant, et erepto utroque,
mul.ere
2'
Quoniam igitu,- laudibus et '-'-1'^ sanc O"
^^^^o^nie.ea,n eduxeru..t de aqua.
ru.n .ne co,.tnli. placui.
q,.aeda.n "on .^t c nda
g da a tL.de.n
i.tcursione
daen.onis et ad tem-
sed scripto et me.nor.ae
co..,.ne>.da..da
b.v st
bed
.^^^ tunc vexabatur
eade... n.ul.er.
pei-st.-inge.-e. Eral
quaedam
mul.er in
te.iito.u) P'^^^^,,,,.,,,;,;^,,
pon,etascilicetcumco..utesuo.
*
corf.
halietur

rof/.
senilus
- I' ,.
,1, nprcrento ipsa
Bononiensi
muliere. quac
daemonio est vexata. Haec ergo
quodaiu die de-
pevo P^^^
^^
^^^^^^^.^^^^
^,.,^^1 g,,t,a
"
Leijci-i". I
,..,,./i;r>tn Pnmeta
prehe..sa, et ad tm.,ulun,
beatoru.n
mar
yrum
violenter adduda,
per virtute.u
Doi et
sancto.-um
Vilalis et
Agricolae
merita
liberata
est. Po es
itaque buic facto uon
i..convenie.,ter
aaai.bir.
quod dicit beatus
Augusti.n.sA :
MuUo,
.nqud
bon
j>,-ae.U,ntur
innlis >f,amh
eor,m
oonmUm
ntilitaa,
nonroluntati,
ipsi enim
-"*''"''"'""'"
ininUci. Haec namque
mnlier s,b.
v.detatu
n-
et
audiendi
divinum
olHciu...,
praed.cta
Po.neta
ena..eret in
l.ospitio.
tlelebratis
itaque ex ...ore
, U^ um
sollem.;iis.
redieuspraedicta
osp.taad
propr > coepit
redarguere
ia.n
dictam
Po.netam
'cmc
<lae,noniosa.u,
qod ad eccles,am
non .enl
e
iuxta
,..oren.
christia,.orun,
n.issam,
secu.Kimn
tis igitnr laudibns a clero et
populo qui hnic nn-

"-
i^^.-iieentibus :
/^^""'"""; '^
ractflo interfnernnt,
praedictam
uuhere.n
cum
X.-^slatimipsidaemo..esooeperu
a axc
-audio ad prop,'ia
remiserunt.
.
^-entes
i^'n<s(n.,
i..quiunt,
dncd,
eam al ecde
"3
Tcporedo.,.i..iLanduir.
/ abbatis,
fu.t .U.a
f^.^^^^^
^,
,.,, ,
e.penere
poU^
^
mulier di^Regio
civitate
oriu..da,
nomme^Po-
Zmli,.erare,,,,.i
^^^^'^'^l^L
^ibus
violenter
perducfa est ad
luonasterium
muUer de Regio
civitate
onunda,
"'"|"^^.^^
eam
Uherare,
nisi
meta, eleganti forma
docora,
tiuac
por
.

^^^^.^ ^^
Agricolae.
tomporum intcrvalla a
tribus ^
'^^''"'^"'':;
\
^^;^; ,,
^iuain
a
popularil:
ler fuil obsessa.
Cum vero ad
plur.ma
^ancto.
um i
HmACULA
252
DE
SANCTIS
AGRIGOLA
ET VITALI.
, , p Cormis S. Fetmnii inventmn est anno II41 n
aicere : /it:; ftrn, /7"
"/'
7
-
.
Mosier ffft /iO'^ corpon.
Egressiiri enim
sumus imte
in insfanti wedia nocie. Dum itaque ventum est
ad mediaui uoclom. iuxta quod
praedixenuit
daemoues, per virlutem Dei et merita buaiorum
martyrum Vilalis et Agricolae liberata est mu-
lier.
ANI^OTATA.
a Scilicei in Gregorii epistidarum Ubro XI,
epist. LXIV, P. L., tom. LXXVll, p.
nS7.
B
colae
impetratum non nisi post annum 1141 locum
obtinuisse.
f
7"* te.mporis reliquiaeSS. Vitalis e/Agricolae
repositae erant in ecclesia Sancti loannis Bapti-
stae. Cfr.
supra, comment. praev. num. 23.
g
Ilhid sacrum velamen, etiam vocatum bran-
deum, erat velum (juod,devotionis causa,ponebaiur
super reliquias sanctorum.
li Ubinam haec dixerit S. Augustinus non
datum est nohis reperire, sed nofat MeUoni, op. cit,
b Haec ad verbum nuUihi dicif AmbrosiHS, sed p.lU,nof. /
eumin mterpretationepsalmiCXLIX,
..... .... J .,.. -* rt#\. P 7. //im WY^ V IT ICiXA
eruuntur ex supra allatis Ambrosii lods.
c lllud nomen scrihit MeUoiii Poj^gicalvoli, op.
cii., p. 143. Sed codex cvidentissime habd Pogi
calvuli. Indicavit nobis v. cL Ludovicus Frati
hunc locum hodieque rorrtri' Pizzocalvo.
d Id fst die 4 ocfohris. Cfr. Act. SS. Octobr.,
fom. II,pp.422sqq.
ad vcrs. 4, cfr. P. L., tom. XXXVII,
p. 1954,
similem proferre sententiam.
i De hoc abhafe Sancti Stcphani nihil aliunde
innotuit 7iohis.
k Re quidem vera venientibus a civitate liciigio
Bononiam transeundum est istud fiumen haud
longe ab hac urbe.
TRANSLATIO CORPORUM 8S. VITALIS ET AGRICOLAE
IN GONFESSIONEM EGCLESIAE SANGTI lOANNIS BAPTISTAE, BONONIAE ANNO 1019
ex eodem codice bihliothecae Universitatis regiae Bononiensis. Cfr. comment. praevii tium. 22.
1. Beatissimus itaque Ambrosius, Mediolanen-
sis ecclcsiae cpiscopus, praecedeutiuui sanctorum
studiosus perscrutator, sanctae conversatiunis, et
subsequentium famosissimns iustructnr, humili-
ter invitatus a Bononiae urbis civibus, apud quos
sancti martyres Vitalis ct Agricola per mai-t)Tii
palmam aeterua meruerunt praemia, ul idem
praomissus pontitex suo inore dignaretur eorum
passionos ordine exponere, ut ad posteritatis
lucra sut;crescerent. Praesul vero idem, caritatis
studio intentus, audita martyrum gloria, non
exspectavit nt aliornm roiatucognosceretordinem
passionis praetUtoi'um uiartyiuni Vitalis et Agri-
colae, sed more impaliens summa cum caritate
Bononiam adire feslinavit, ibique accensa rela-
tionis lucerna diligenler perquirerc procuravit
praediclorum martyruui moros, virtntes, passio-
nes omniumque poeuarum geuera illis crudeliter
illata, ac sic veraciter per omnia novit, ut eorum
mores et patieutiam et pravorum
obloquiu et
latratus uufli([uo contra eos olfusos : tjuae omnia
et doclissiuio pernotavit stilo, et eorum corpora
in loco sibi a Deo revelato religioso studio sepni-
turae commisit.
2. Sed quia plGrumquo cum mulanlur tem-
pora,mutantur ot popnli mores, variantur etiam
ipsae locorum qualilales. Donec enim in urbana
multitudine sanctorum Vitalis et Agricole mira-
cula viguerunt in salute corporum. in adiutoriimi
animarum. in tribulalionum
oonsolaliono coferis-
queneoessitalilms se deprecantium,
civilis fre-
quentia virorum ac nmlierum sine
iniermis-
sione cucurrit ad eaudom ecclesiam, ubi oorum
corpora marmoreis dogobantur
sepulcris.
quae
scilicet eeclesia sita ost iuxta ecclesiam
beatis-
simi martyrisStephaui.in qua monaslerium
con-
stitutum ost honore eiusdem beati Stephani, in
qua etiam similitudo sepulcri Domini nostri
lesu Ghrisli miro ordine constiluta rcfulget a.
3. El duiii virlutibus miraculorum gaudebaul
populi, ecclesiae illius parietes et tecta aut aedifi-
cabant noviter, aut resarciebant vetusta. si qua
patobat ibi ruina. Sed cum ex virtute sancto-
rum peccata crovornnt populorum. quasi de bono
semiue mala multiplicata est fruges, ut saope fit,
virtutes eorum non ad populi voluntates florue-
runt. cpiorum merila cives eiusdom civifalis fanto
freqnoulius iinplorare debuerunt, quanfo pro-
morcntibus peccatis eorum cessavere miracula.
Sed magis infiati, quasi contumaciter recesse-
runt, nec eorum velle se visitare corpora mussi-
tabant quorum non sentiobanf coruscaro virfutes.
Unde ipsa eius aedificia inveterata corruerunt,
nec recidiva surgere potuerunt, ipsarumque cul-
mina arcarum ventis, pluviis omniquo aeris in-
temporie defonnata et neglecta videbanfur, ac
pcr hoc animi abbatum qui eidem monaslerio
SanctiStcpliani
praofuerunt.in rcdubitarepotue-
runt utrum ipsa sanctorum corpora ad futiora loca
transforre
debuissent, an ibidem rehiiquorent.
Heliiiquore ibi ea timebant, ne quasi incuriose
neglecta etiam ipsis civibus vilescerent; trans-
porfare formidabant pro eo quod in passione
eorum legebant locum ipsum (pio iacebant divi-
uifus a Doo
demonstratum ac designalum fore
beato Ambrosio, si eorum corpora ab ipso subdu-
cerent loco quasi divinae praedestinationis per-
versores et transgressores vidorenlur. Sic qiiippe
metu et lerrore harum dubitatiotunn, oadem
sanctorum
corpora in sarcophagis suis perman-
serunt multo
tempore in eadem ecclesia qua ea
beatus locavit Ambrosius.
4. Gum vero placuit divinac dispositioni ordi-
nare eidem
mouasterio dommim Marlinnm b
abbatem,
r
DIES QUARTA
NOVEMBRIS.
253
B

C0<1.
consensuiii
abbalem, tcniporo Henrici imperatoris c, aperte
paluit Omnipotoiiti;^ voluntatcm favere liorum
sanctorum corporuin lransmutatio!ii; et ne ambi-
guitas loci divina revelatione designati alicuius
aninuim obfnscarel. praedesij,'natus domnus Mar-
tinus abbas mcnte ct corporis valcluilinc cucur-
rit ad lumen discretionis. quao mater virtutum fir-
matur ab omnibuscatliolicae famulantibus fidei,
dicens locum non esse accipiendum fantummodo
illud
brevissimum spatium lcrrae, (juo constal
aliquod corpus quod facile circumscribi potest,
scd aliciuando totam urbem dici unum locum,
totam villam simililer dici ummi locnm, pracser-
tim cuni lolianncs Evangclisfa, describcns locum
crucifixionis
dominicao,ait: Erat in loco uhi cruci-
fiscus
est JJominus hortus, cl in horto monumen-
tum. Si hortus esl in loco ot monumentum iu
horto, conRtat nimirum ot locum esso magnuni,et
locum
esse parvum, ctsi adiacontia brovissima
locus iure dicitur. Liquet divinam revelalionem
non dixisse beato Ambrosio tantummodo illud
spatium locnm (piod sanctis degitiu- corporibus,
sed totam illam convallem ([ua nionaslcrium San-
cti Stephani cum suis ecclesiis, claustris, liortis,
aedificiis
ostendisse,Iuceque manifestius onmibus
patet sanctorum non locuni mutare, ne([ue nos
supernam revelationem transgredi si ea fideliter
alio transforentes aut ibi tanto religiosius vene-
rentur quanio sanctius ut honeslius in pace quie-
scunt.Hac
itac^uesanctissimaet
evangelica f(jrlifi-
catus
anctoritafedomini([uoFrugeriif^venorabiIis
ciusdcm sanctae Bouonicnsis occlesiae episcopi,
accepta licentia canonicorunK[ue eiusdom sacrae
sedis
consensu*.vicinorumfereomnium
concesso
adiutorio el favore, cum sacro ordine monacho-
rum.praomisso ioinnio ct orafiono.eadem corpora
sanclorum quinlo nonas martii, anno ab incarna-
tione Domini millesimo nono decimo, indictione
secunda, praodictus domnus Martimis abbas
*cod.
ilefenibris;
corrert.
mttnuposter.
novembris
f
transvexit ad confessionem, c[uam ipse miro labo- TRA^tsLAiio
re, pulcherrimo opere construxit inecclesia bea-
iissimi lohannis Baplistae. Nc aulem laboriosum
aut fastidiosum vol superfinum civibns videretnr
bis in anno e et vicinas sibi praodictorum festivi- e
tates colere, discreta providentia praeliiiali
domni Martini abbatis dividere annum studiose
curavit, ut sicut soUemniter eoruin natalitia (jri-
die nouas noveml)ris * colcbrantur, ita et eonim
translationes ([Uariononas marlii /"devote vcne-
renfurut fore tantumanni exspcctaret translatio
sanctorum quantum eorum praemittit nativitas
ad regna caelorum, cum ([uibus Christo duce in
eis felicilcr vivamus iu saecula saeculorum.
Amen.
ANNOTATA
a Cfr. Petracchi, Della insigne abbaziale basi-
lica di S. Stefano.
b Juxta liabbium, in card. Siyonii Episc. Bon.,
lib. ll,p.390,iile Martimts ahbas ciimmeudata-
riifs dicitur, eumque rcferunt Bononimses historici
divinitus nionitum ut decenter condi marti/rum
corpora curaret, si dicinam indignationem effufjere
vellet. At cum ante anuum circiter 1448, mona-
sterium commendatum non fuerit, nequaquam
Marfinus hic commendnfarius dicendus esf.
c Xempe tlenrici II, quiab anun 1014 ad 1024
imperii scepira tenuif.
d Frugerius episcopus ah anno 1015 ad 1034
ecclesiam Bononien-^em rexit,
e Uude apparcf saecuio XII celebrafum fuisse
his in annofestum SS. Vitalis et Agricolae, nimi-
rum die 4 et 27 mvembris, vel etiam, ut supra
notatum est in comm. praev., die 37 novembris et
3 decembris
f Cfr.
comm. praev. num. 22.
DE
S.
DOMNINO
TEUPORG
IMIKKTO.
MARTYRE NICAEAE.
j. V. a c.
Or s. Doiii- \.De hoc sancfo nihilpraeternomen
retentum est,
nino, 7,'Hi
^Hoc/ tabulae hieromjmiauae ad praeseufem diem
'it^lTh/"'
''4^''^"^^ i Nicaea natalem saucti Domiiiui. Ad
'*n!j,lumi^'
qttaeanno J668 notabat
Fiorentiuius,editorvetus-
tioris occidentalis ecclesiae martyrologii, sibi vidert
S. Domniui Nicaeni natalem aliis
martgrologiis
suo tempore editis ignotum,
praeterquam
Hahano,
quietiam commemorat in Nicaea
Doniuiuum. .Be
quidem vera, omittunt paene ttniversa
martyrotogm
hieroni/ miana contracta
memoriam S.
Dommni
Nicaeni. Tria, qnaepost Florcntinii
aetatem prelo
stmt vuUjata, scilicct iiicheuovieme in Actis San-
ctorum iomo VI lunii, Bernense et
Fuldense, ut
videre licet in editione huic tomo
praemissa, com-
memorant hunc sanctum, sub hac formula m
Nicaoa Domuiui. //( Antverpiensi,
Fpternacensi
aliisque ex eo derivatis
latercutis
teyitur :
El in
Nicaea natalis sancti
Domniui.
Angustanum
et
Lahheamnnferunt:
CnQS-AvW.
Donmini,
forsanex
confusione facta cum commemoratione
sancti
Domnini Caesariensis,
qui colittir die sequenti.
Auctarium Flori ad marfgrologium Bedae, ex
codicibus
Jiarberiniano, Vaticano,
Tornacensi et
San-Cgriacensi
etiam recolit \n Nicaoa Doiimi-
nuin. Cum ad haec
addiderimus liosu-egdi auctn-
rium ad Usuardum sic sonans : \n Italia Donmiui
marlyris, omnia
recensuerimus
quae altcubi de
S. Domniuo
proferuntur.
2. Cti ex his patet, solum nomen unamnu
consensu relatum est, Doumini
videHret. Locus
ithi natus est ad caelestem
heatittidinem dubius
remanet utrum sit Nicaea, quod videtur magis
probabite et a plnrilms
marfyrologiis affirmatur,
an oppidum
Italiae, quam solus liostveydus
attulit. De
martyrio diserte
loqttuutur tantttm
codex
Bernefisis et
mtctarium
Rostveydi; immo
notandttm est in
Bernensi vocem
martyris esse
additamentum
Metense.
nihil
iiinotitit.
DE
SH
DE
SANCTO
PIERIO
PRESBYTEUO.
D
SAECULO
QUARTO
IXEUXTE.
DE
S.
PIERIO
PRESBYTERO
ALEXANDRIAE
IN
AEG\TTO-
I. De S.
Pierii
fama
apud
scriptores
ecclesiasticos et vcro cius
nomine.
J- V. D. .
S. Pierium
!audatit
Hitfonymus,
PhiUppui
Sideles,
1. nuiuskaud
ignobilis inUr immaevos
cekhris
erchsiae
Ahxamhinae
chricos
memoriani
laudanl
imprimis Kusehius,
Weromjuius,
Fhilippus
Side-
tes, Photius et Nicephorus
Callistus. Jn H.stonaf
ecclcsiasticae
libri sepfimi capite uUimu, agens de
riris ecchsiasticis qni sua aetate florebatit,
haec
referf
Kusrhius
: 'K^ ii To-t< tiiXuTS xaO'
^,[i5c<r:avi-
(oxitouc cVv YEvoi^svou;
Tuiv [xiv et:' 'AXE$av5pEf
TtpEC-
pUT^piOV nt^piOV, Ma^T.OV U ^Oiv XlTi nOVTOV EXaTlCIKOV
B iTTfaxoTiov. 'AXX' 6 [Lh Sxpa.c ixTiiiiovt pitv >!' l^aftniiafft
tpaodd-fotc
80o-/.(naJTo, tbT<: iiepi Ta Oe-i eea)p(ai<: xii
i^TiYViirisi, xsl Tai< eTri tou xoivoS Tij? 'ExxXTijfa; 8(X^Se<"v
iTrepyuu).: ETifly.r,^^o<;. liilcr cos vcro qui proxiiiK!
ad nostra usque tempora accesserunt,
singulares
atqvie exiniios viros novimus. Piorium quidem
AlexandriiKU- url)i^ presbylcrum. Moletium vero
Ponticarum
ecclcsiarnm
episcopnm. Ac IMerius
quidem sponlanea paviperlale et pliilosophicis
disciplinis illustris, in sacrarum litterarum con-
ti-mplatione atqno exposiiione et in ecclesiasticis
coucionibus api^rime
exercitalus fuit (1).
-2. S. liieroni/mus, in retexendo suo Catalogo
virorum illustrium, non potuit Piorio non occur-
rere : de quo scripsit integrum caput septuagesimum
.sextum, quod heic recitare iuvai. Ad iUum finini
textum aUosque relerum scriptorum saepius legen-
tem remittere opus erit Pierius, Alexandrinae
ecclesiae presbyter, sub Caro et Diocletiano prin-
cipibus, 00 tempoi-e quo eam ecclesiam Tbeonas
episcopus regebat, norentissime docuil populos,
et
inlantamsermonisdiversorumquetractatuum,
qui usque hodie exstant, venit elegantiam, ut
Origenes iunior vocaretur. Conslat hunc mirae
Q
ioxTisewc el appctitorom vohmtariao pauijei-tatis
iuisse, scienlissiinum dialecticac et rhetoricae
artis, et post persecutionem omne vitae suae teni-
I)us Romae iuisse versatum. Huius est lonjdssi-
nius tractatus do proplieta Osee, quem in vigilia
Paschae hal)itu!n ipse sermo demonstrat [i).
AUhi, scribens ad Pammachium epistulam secun-
dam, affert Hieronymus hoc fragmenfum brevis-
simum ex quadam Piorii lucubrafione in priorem
S. Pauli ad Coriuthios cpistulam : Onji;enes, Dio-
nysius, Pierius, Kusebius Caosariensis. Didymus,
ApoIIinaris latissime hanc epistulam interpretati
sunt : quorum Pierius. cum sensum apostoli ven-
lilaret alque edissererot, ot proposuisset illud
exponere : Volo autem omnes esse sicut meipsum,
adiecit : TauTa X^y*^'^ IlauXo; ivTixpu;
4y"H-^*'' '''ip^''-
oti
(3),
3. In fragmenfo decerpto ex PhiUjipi Stdetae,
qui saeculo V scripsit, Hisloria christiaiia hodie
deperdita (1). asseritur Pierius tertius post Ori-
genem rexisse scholam catecheticam Alexandri-
nam : tAETi'nptY^vTiv,
'npaxXaou, y.fza toutov, Aioviifftoc
liEta
Toutov, ni^pioc, (JLeto niEpiov. H^oYvwsTo;, ijost
Origenem
Heraclas, post ilhun Dionysius, posl
quem Picrius. post Pieriuiu Theognostus. Legitur
hoc fraqmenfum in bibliothecae Bodleianae codice
Barocciano num. U2 [^i), fol.
210", editumque est
pvimum a Doda'eUo,famquam
appendix ad Disser-
tationes in Irenaeum (6). At quaecumque ex Philip-
pu Sidete ad Piei-inm perfinentia in hoc codice
Barocciano
prostant niinime frad/derat DodweU.
E
Etenim in excerptis iUis quae ad historiam ecch-
.wtsticain specfantia ihidem a foL
212-224 coUecta
sunt, haec habentur de Plerio : riiepio; 7TpipyTepoc
'AXeSavSpeiac^xaTi toutov ^x[ia^e t4v ypovov,v 51 riovTtp
* cod.
MeX^Tto; ^TTioxoTioc, avSpec et< TcaiSEfav OaujAaffToi, Pie-
AvrioxelflK
rius. presbyter Alexandriae, hoc tempore floruit,
iii Ponto vero Meletius episcopus. viri ad institu-
tioMoni inirabilcs. Hucusque sane auctor refert
Kusebii quem adduximus locum, sed pergU :
'0
B=
Ili^pioc iv Tto 7rpuTf{j "koyt^i t(Sv ei^tA Kiaya iroXu ivfffraTai
oTi IlauXoc eT^E
Y'*^"^''"
^^^ TatiTTjv Tqi Heej) Oii t^<
exxXT,!itac iv^^ero tt^ Ttpic autTjv xoivwvfat aTZOXH^i\itvoz.
Piorius in primo sernione eoruiii qui in Pasohaie
nmllum insistit in boc quod Paulo erat uxor,
qiiiim Deo propler eoclosiam consecravii, onini
oum ea consortio dimis.so. Eadem alibi in codice
Barocciano repetita sunt iisdem prorsus verbis in
alio excerpto, referente Eusebii citati operis Ubri
ierlii capitis trigesimi 2)rimi initium. Dein prose-
quitur praedictus PhiUppus Sidefes : evETu/ov 51
ajtou xal eT^pon oTTouoaopoai 7:Xe(ooiv avoYxatot?
xai
[laXisTa T(f) Tcepi t^c 3eoTo'xou xot Ttf) el; t)v ip/V
tou
'lloTie. Oedotupoc oe ti; ouvT,Yop(Jbv ^v 'AXe^avSpeta f^a^laz
Oi' eTtoiv Ev TpioxaiOsxoTij)
XoY<f> 'fiiotv, oti xai nieptot; xai
F
'IfftSwpo; 6 4SeXAc ouxou ejjLaptupTiaav xai vaiv e^ouotv tv
'AXe^avSpefa (ji^y'"o^' 'I^^ ^^
"^^V ^*^YV
'^'1' ^'^
'^'^'*
P'^
"^*"
oYtou na[j.^iXou aOti; 6 Ilteptoi; TcXelata w!PeXtj3=v
ev tti
J&EiifYp^fpTi- Occurri istius aliis oporibus quae plu-
ribus prodesse valenl et praesertim
[libolloj
dv
Deipara et [comnientario] in initium
Oseae.Theo-
donis, causidicus quidam Aloxandrinus.
(pu ver-
sibvis scripsit. iu sormone decimo loriio ait Piorium
ot Isidoruni, fratrom eius, martyrium
subiisse.
iisquo templum dodicatum esse Alexaiidriao
am-
plissimum. Iii sennone de vita sancli
Pamphilit
ipse Pierius plura ntilia prolert ad divinam
scri-
lituram. Tandem, idem scriptor recitat
spccimina
quaedam interpretationum Pierii in sacris
Utterts.
Sunt autem haec : *l'iXiTrno;* oTojia XajiTtaowv.
'IIpw-
Sti;- iTiaxuj|i,^vTi. 'HpiuSrj;' SepjiaTtvTi oo^a, xati Miepto'-
Philippus, us lanipaduin. Horodias.
decopta.
1 hrodos, poliicea gloria. socundum Pierium.
4. Varia haec excerpta nuperrime edidit
cl. vir
C. de Boor, quae singula voniecit, immo
haud
(1) In edit.HugonisLaeiiiiiier.Staphusiae, 1S6^.
pp. t>01-tJ,

(9) P. L.. toi.i. XXII. col. Ml.


(3) P. L.. toiii. XXUl.
col. GS.").
(4) Cfr. rabriciu.s, liibl <jr., toin. YII, p, iIS-1')
;
tom. X. p. (i*.M. (5) Catal. cod. mss. hibl. Uodl.. pait. I
1. -Ji^.
(G) Pp. i.SS-.')l i-. (UV. di; Bt.or, Ztilschrifl fHr
Kir-
cluni/tscliiihlv, loni, Vl. p. 0^7 \ Tr.cle iiml
VnUnfiichunucti
zurGeschichtc ilttr aUcftrintlichin Utcratur, Umu V, p.
!'"
spernendis
1'hoti'f'
DIES gUAllTA NOVEMBRIS.
255
A
speniendis anjumentis emcit jiarticulasesseopens quaeque recenset et de quibu-ti iudicium aperit,
PhiUppi Sidetae
(1),
cui titulum XpwxiavtxYi ljxopa adiecto de ritae currictdo brevi compendio in codi-
praefixum fuisse iestatur Photius ik Bil)Uothecae eibus CXVITIet CXIX {^). Hunc Pkotii locum
suae codicc A^YAT
(2).
Idem Pliotins in suoMyvn- simul cum Andreae ticholti interpretatione latina,
bibiio profitetur a serelecta fuisse S. Pierii oj^era hic subiumjimus.
AUCIOllK
J V. D. G.
IMW.
n!.?iow TipeTGuTepou Xoyot 5-. ai^opoi.
'AvSYVWffQ'^ II'.pi0'J TCpETpUTepOU OV y.al TUV T6>
aoEAtpw "Iff'.S(i>p((> Tov UTisp Xp-.TTOu '/YwviTaffSai
{paffLv aYWva, IlajjffO.ou xe toO [laoTupo;
U'fY,YA"V'
TWv
Izy.XYiTiaTTixoiv ys'''^'''-^^-- [JLaO/|[AaT{i)v zal tou
xaTa A).iav3peiav riY''''i'Ja^'^'ai. Tia-.oeuf/ipiou. Aovou?
OE To ^tpviov 7;pi.eCy i^'. "EffTt oe tt,v (ppaatv
G-aoT,; Te xal ).aiji7rp0(; xal WT::ep petov tu Xoyu,
uL-noev Te i7i'.[jie>vE<; voe'.xvu[ji.evo(;. dXX" w; e; auTo-
ffveotou o[JLa).w; te xat ).e'!a); xal -^pefxa ^ep6iJt.evo;,
TOt; ck ^vOufjiYifjLa-ytv, e'/rtep t'.? a),).o; y^''^^"'^^'^'^^-
IloXXa 0 e;w twv vuv ev tt, exx).'0!rta xaOsffT/ixoTiDv,
ar/a-.oTpoTTWi; t7w;, aTtotfatvETa'. d).).a Trep'. {jiev
IlaTpo; xat VloO euTe^w; TipETlieue'., 7;l>,v OTt
n ouffta; 5uo xal oufffiti; 5uo XeY^^
"V "^i?
0'Jffta< xal
auffew; (ivoiJiaTt, w; or,Xov e/. ts tuv feTzojjievtov xat
7rpo-riYOU[JLvwv tou ywp-iou, dvTt tT|; uT^oTTdTew;,
xat cuy w? ol Apettp TrpoffavaxEijjevot, yputj.evo;.
rTept [JL^vTO'. Tou llveufjtato; iif.ffyaXu; X'!av xal
ou75efiw;
Zo'()i.%i'X,v. 67To3e^-/ixEvai
Yap
au"0 "^?
TOU IlaTpo; xat Vto-J dTco^fdiJxe', ooct,;. "Eyst os
ypT,ff'.v e!!; Tov ),6yov ou e7;'.Ypatp>|
" '"; to xaTa
.\ouxav ,
ot' Ti;
effTt 7Tap'.7Tav OTt T| tt,; etxovo;
TiUT, xal r\ dTtuita toD TrpwTOTUTiou ii-K Tt[ATi T, 7;d).tv
aTtuta. 'VTtatv.TTeTat oe outo;, xaTa tov 'QptY''Ou;
uOXov, xal 7tpou7rap;tv ']'U'/wv. "Eyet oe xat h tw
vo[xta; oe
).6yV
auYyupT,OriVa'. uaTa'.o).OYt, w;
ouo"v Tiffav, w; Tepov /.^av, w; STepov -% ytytrr^-
[jiEva, ouo"e TUTtov dXlov etpepe [AOptpri;, dXXd |.i6vov
7TT6puYii)v xevoXoYe^ oepe'.v auTa T/T,[Aa.
OuTo; 6 ntep'.o<; 7tpeff?uTepo; r.v tt,; xaTa AXe-
;dvopetav exx).r,ff':a; ewvd T-^vtxauTa TauTr,; dpyte-
oaTeuovTo;, T|Vtxa Kdpo; xal Atox).r,Ttavo; Ta
'PwjJiatwv ffxr.TiTpa e^pepov. Ka- ^Tit totoutovo auTOv
eXdffat Xiyowj: tptXoTTOvla; xat U'^u'!a; xat tt,; iv
7tX-/i6eTtv ojitXta; Tipt}''-^ Ttap-/'.v ffuv M-fsld^,
wffTexat veov /Jvoi/a^Ovat 'QptY^''"'!''" V'
Y^^
";f
iv ToC; dv.o/oYWTdTOt; "lip^.YEVT.;.
itaXexTtxr.v o"e
xal ^r,Toptxr,v auTOV (paff'.v dffxTiOrivat,
xat iyxoa.-
Teta; oe xat exoufftou TiTwyeta;
ipaffTr,v Yfiveff^at.
Kat ol [Jiev auTOV xai [iapTuptw
tov^^wv
TeXetwffot,
0'
o" [jiSTd Tov otWY[JLOv
Tov UTioXotnov Tou .,r,v
ypovov iv 'PwfAT, otaYeYOvevai.
(7i ^eyeni/ iam patuit, desumpta est fere ad ver-
hum haec ulterior pars
praeconii
Photiam de
S. Pierio ex Ilieronymi
modo reciiato loco. Quae de
suo penu deprompta
enuntiavit
Photius in pnma
parte, mox discutiemus,
eaqne
pluries
retractare
necessitas corjet,
etNic,fj},on<s
5 Eusebium, deinde
Uieromjmum
presso vesh-
'""'^'"^-
qio secutus, haec de S. Pierio
narrat
JSlcephorus
Callistus in Ecclesiasticae
Historiae
Itbn sexti
CXIX.
PIERII PRESUYTEni .SCRIPTORUM LIUIU XII.
Lectum est Pierii presi)yleri (quem una cum
Isidoro fratre germano niarlyrii pro Clirisli
nomine certamcn subiisse, Pamphili quoque mar-
tyris in sacrarum Utterarum sludio doctorem,
attpie Alcxandrinac scliolae praelectum fuisse
feruiit) volumen librorum fluodecim. Stilus illi
cliu-us ac pcrspicuus el quasi sponte fluens. nihil
ex(|uisitum prae se ferl. sed velut ex tcmpore
tiisus, placide ac leniter sensimque decurrit.
Entliymematis auteiu. si quis alius, maxime
almudat. Plurima quoque praeter ea (luae in
Ecclesia liodie obtlnent. vefen furtassls more,
tradit. De Pulre lamen ut rilio pie crodit, iiisi
quod suljstanlias duas, totidemtiue naturas esse
g
dicit : substnntiae et naturae nomine (quantum
ex iis quao iumc locum antecedunt et consequun-
tur, colli}?ilur) pro liyposlasi usus; non ita vero
ut qui Ario adhaerent. Vei-umtainen de Spiritu
sanclo periculose nimis atque pariiiu pie docet,
dum hunc inferiori.s esse gloriae, quam sit Pater
et Filius. atlirmat. Habet item testimonium quod-
dam in eo libro qui inscribitur
-
iii Evangeliuiu
Lucae -, ox quo deiuonstrare licct, iniaj,'iuis
bonorem et irreverentiam prototypi esse hono-
rem sive irreverentiam. Obscurius deinde etiam
hic, socundum Origenis nugas, indicat aninias
praeexistere. In eo vuro lil)ro, queiu iii Pasclia et
OsL-amprophetamscripsit,
agit quo(|ue declieru-
bim a Mose factis, et de lacobi lapide, ubi factos
([uidem illos fatetur. ut divinae tanlum providen-
tiao ratioiie fuisse concessos nugatur : qnasi aut
nihil fucrint, aut aliud tjuidpiam fuerint. aut
aliiid [sallemilla fueriut] quae factasunt.Neque
enim [inc[uit] vestigium aliud prauferebant ali-
cuiiis formae, sed illaruin duiutaxat speciem
fabulatur illos ferre.
Hic Pierius presbyter fuit ecclesiae iVlcxan-
drinae, cum Theonas illi patriarcha praeesset,
^
Carustpie ac Diocletianus Romanum tenerent
iniperium.
Queni eo assiduus labor atque ingenii
IVIicitas
provcxit, cum luagnam insuper non
absiiue
utililate
voluptateiu iii siiis ad plehem
concionibus
atlerret,ut Origt-nes alter cognoiuiiui-
retur: erat quippe tunc eorum in numero, qui
maximoin
prctiohaberentur,
Origenes. Addunt
in
dialecticis
at(|ue rhetoricis versatum. tempe-
rantiae
quoque et ultro susceptae
paupertatis
amatorem
hiisse. Nec desunt qui eum iiiartyrio
vilam finisse
tradant, etsi alii post perseculionem
reli(iuumvitaeRomae
transegisse
malint.
capite
trigesimo
quinto : 'ETri Se xf^^ 'AXtSivopou lh=pw.:
enicn^tio;
^v, TtpB.pu.spo.
[liv Tf,v i;t=.v, .i.?
5i ^to.
;ci Tfi x0-
"EUYiva;
Tra.Sef? xxi ^iXoffoyf? Smox.1*27^1.^0
;
Tat; 'ye liV
^^pi " OE-a .TtouSa-tc. xai tat;
xoiv.y
5a)^U^
xi iSr,rT)aB,tv,
&Tr.p^.aic Oau^aC^fxevoc
W.a,va
5J.fi
eTrixoT:1iStaT:p^T;.vxoc
AX.JxvSpo..
Alexai.driae
vero
clarus fuit et celebris Pierius
presbyter ( igm-
late et cmn
divitiarum
contemptu,
philosopluac-
que'et
graecai-um
disciplinarum
scientia, tum
V ,-, n
-
r')
P ^. tom. CIII, col. 6S. - (3)
Ibi.1.. col. 39840-2.
(I) Texlc uml Vntersuehumjtv,
loii.. \. I'
l'''*-
'-' ' sacrarum
AUCTORF
J.V. D.G.
256
DE
SANCTO
riERIO
PRESBYTEHO.
11'
ue
8 ff^^^
^''^ ^^^ ^'^^"
tiomhie composita, ntm
sacranim
Littorarum
stuaio ct
perilia,
P"'?"*^'^'^
,_ f^ggyedmur
iUscutiemiai^
tnirhvas riuibus fota vifa.
scripturac
cnarrationibns
d
'^^'^P"\^'"'" /"
'jjji
ciusque
resgestae
obnubilatac suut. Qmm infinem
^'' S.
Pieiio.
tiiultn
moveiitur
dubia.

6.
Kthaecsunt,paucat>nn^r^^"^'^-""--^^
_^
^^^^^^
^^^^^
documenta
quae de S.
P'crio af/
^'"y^dZ-um
mio
tlmporis
inievvano
functus esf hoc munere ?
vefevuM
scriptorum
tvaditio.
m^fat ui n
^
a^
^^ .,},;ftpmlum S. Pieriuni marti/no mor~
ermlilorum
mrontm,
qui ex hisee
'^^"'"^- P'
evnniionun i'*!^' ""> ^"- "-
. i- t
fata
pcrspicere
couafi sunt,
sentnU.as
diveias
Lvumque
discvepautes
ad
ivutinam
revocemus
Kam si convenit inter oumes
eum fuisse
ecck.tae
Ahxandrinaepresbyterum,
in
eaquesaecuh
tertw
et quario
emiuuisse, tum
virtute iu
asceiica
agendi
ratione ei volunfavia
pauperfafe, tum
scenfta
pro-
fana,
quippe qui
philosophiae
el
gvaecavum
(hm-
plinarumperitissimusetsermonevaldeexevcdatus,
ium eruditiom-
sacra,ut qui
populumPrentissme
doceref et
divinarumscvipfuvarnm
confempJatoret
interpres sagax nimis essef, ad ceteva omnia
quod
spectaf, tempus quo ovtus sit et
ohievd, mHueva
qnibus fioictus
sit,Ubrosquos
conscripseritqum
et
doctrinam quam tenuerit ef fulei
quam pvofiteveinr
2>Estne
admitfendum
S. Piermni martijno inor-
lem
oppetiisse?S-
Quaenam sunt eius opera lHtc-
raria ?
4'' Quodnam
iudicium ferendum dehorum
librovum
orthodoxia ?
8 II.
De S.
Picrii magisterio
catechctieo
in schola Alexan-
drina.
9. Pieriuni
titulo tum
presbi/teri tum catechefae
Alexandrini
insignire non dubiiavit Fabricius
cum de eo ageret in Bibliotheca graeca (7). Et san-
ctumvirum reii^sa
catechumeuis insfruendis prae-
etiam de ijm
nomine.
doctrinamquamtenuerit
efpaej qnam inun.>^^'^.
f,,,,/-;oseHseHi pmc^-e
'^'^''"^^''''"'^^^
rectifudinem ef
puritatem,
^'<^- ^'^^^-
"^^^
J^''S
:rS^....H..
Sidetannm
(8).
B remanenf,
quomam a diversis m rauas paites qui^
CeMlier {10),
Dupin {n),Guerike m^f
dedinatum est.
7- ,..,, ;/,. receiifiore'^
eruditissimi viri Sfokes {{3),
liecensitig
opinionilus
('( S. Pierii
munert
cdtechrlico,
E
Eouth (21). Sed non adeo numeraudi sunt scripto-
res quam pendendae
rafiones quibus nititur eorum
iudicium.
10. lam vero qui relegerit rarios textus initio
huius iucubrationis
allatos ut ex iis perspiciat quid
sentiant referes scriptores de praefeciura ?icrn in
schola Alexandrina, is sane vel pvimo intuitu
persuasum habebit duos tantuin inter illos disertis
verbis hoc munus affirmare de S. Pierio, nempe
Philippum Sidetem et Photium. Ceteri facent, non
famen confvadicentes aperte, immo, quod suo tem-
pore notabinms,falia profcrunt quaca
mnnerecate-
chefico non adeo abhovrent ut ea in suam
senleniiam
inferprefari potuerint qui patrocinantur praefe^
cturaeS.VicYn.At,istis
inpraesenti
omissis, inqui-
ramus quamnam fidem mereantuv
Fhilippus Side-
tes et Phoiius. Ad Photinm quod spectat,
notaii-
lam vevo .< ../*- ^ -^- "-"- ^ ^^- diim estcum KeiHo{^^ eum circa totam hanc rem
cumfidemsic
expurgata, desevenda est proiude propriam senteniiam minus enunttare,
quain alio-
etiam scribendi forma quae invasit mariijrologia rum narrafione acceptam tradere. Esto
^'""
'"
superins relafa, siquidem singuJa snam de saneto codice CXVIII aperte scribere :
^v
SMUp^ptAoy
presbijtero Alexandrino mnifionem hauserunt ex SiSdWo; 6 Hilpioc, toO ev \-UE?avSpE(qr xatauxi?
^1=0^'-
liufiuo; quod suo loco cum SoUerio nostro (5)
tV'tw;3.o/.aXE(ou,Pamphilipra('CeplorPierius
tmt
osfendemus in S. Picrii culfus origines indagaturi. ipsc ciuoque scliolae Aloxandrinae
magistor
(t-d),
h-enaeum
wissas facimus,
mevae
Ubrariovum
oscitantiaevitiovevtendas.
Si
mavfijrologiovum et
kalendaviovum
usui standum est, Hierii nomen
anteponafur
oportet,utpoie hoc modo fere ah omni-
busexscviptum.
Ita enim in Martyrologio
romano
^dXVO,apud
Bedam in aucfaviis, neemni apudAdo-
nem et l'suardim,si tamen e.xcipias Molani editio-
nem (2),
in martijrologio Fuldensi et Brundisino,
quin et apud ivufinum,
non Picrium. .^ed Ilierium
vocari veffnlit Valcsius ^:^). Asf noiaf,in edifione
sua
lhifiniana,Frater
Petvus Thomas Cacciari a
Bononia (4),
Hcef in pluribus codicibus manu-
scripfis, imino et in vidgatis Rhenanis, legatuv
Hierius. in aliis tamen quibusdam editis, quemad-
modum ei in duobus Vaticanis exemplavibus,
expresse scribi Pierium : unde iterum appavet
ervov librariis pofius quam Pufino
adscribendus.
C lam vero ista Rupni lectione ad meliovum codi-
infjuintut' de
(nictoritatt
iHitd
asserentium,
praeieiiim
Pholii,
Quare, relicta quam Baronius in MartjTologio
romano depravatam vocat TTicrii fovina, Pierii
prorsus nomine signandnm putamus sanctum
nostvum, prout censent omnes viri docti, quodque
animadvertit etiain Georgius Dominicus in edifo
a semavfgvologio Adoiiis (6).
attamen in codice CXIX nierum agii
fraddio-
num velatovem : (fOffW xai tou xax
'A^E^ivSpEfav
TiYiifjaflOat 7tai5uxT,poy, Aloxandrina(;
scholae
prae-
fecturam ^^ossissc forunl {n). Pvoinde,
quoniam
Photiusnon proprio nomine
festimoniuin
profcrt,
videtur assentiendum esse Keilio
asserenti,
ad
(I) P. C;.. toTii. GXLY, col. 1199-1202. - (2)Lovanii. 15(S.

(3) Annotalioues in Hist. eccl. Eiiseh. Caesar., p. IGO.

(4) Toin. I. p. 4o5.


(5) Martifrolotiium Usuardi, Anl-
vcr])iac'.17l4, p. 650. (U) Uoni:ip, 17Vi. Part.prinia. p. 563.

(7) Ed. altcra, toni. VII. p. :101. (8) Lor. cit.. p. 5(.

[9)Script.ced. hist. litter., p. l)i.(10) flitt>ire yMrale drs


nuteiirs sacr^s ecclhiastiqiieii, toin. III, p. HiS. (U) A'oh-
velle hiblioth^quc des auteurg ecclhiastiquen. toni.I, p. 195.
(l^i) De schola qune Alexandriae fioruit catechetica
fommentatiu historico el thfoloijieu, part. I, pp. 71, 7-5.

(13) In A Dictionarij of christiun Diographi/, tom. IV,
p. 390.
'li1 Ln Pntrologic, t.nii. 11. p. 228,
{Ib) Leg
Orif/ines chr^tiennes. edit. altera. part. n, p.
370.
(16) Glanbwiirdit/keit dev evangelische
Geschidite,
part. n,
lib. 1, cap. 21, tom. III, p. 173.
-
(17)
.Wmoircspour
servn
aVhistoire eccldsiastique des six pvemiers
siecles.
li^ii^'
1701.tom.IV.p..5.S3.
-
m) Christliche
Kirchenije^^ch^chie,
toin. IV. p. 425.

(19) Fahricii Bib!.
yracca,
c.lit_ ait..
tom. VII. p. 301, imta 53.
-
(20)
EccleMast.
Hist.
;"
Pamph. libri norem, loin. T. pp.
455. 456. - (2t) H'''"]"""-
sacrae, tom. III, pp. 207, 2(K
-
(22)
Apml
I-al.nc.. /*'^
graeciom. VII, p.301, not. -53. -
(23) P.
.tom.
CIU.
coi.
397-8.
(24) Il)id., col. 399, m.
Fabricii
auctoritaU-
B
DIES QUAKTA
A
Fahricii supra menionifnui locum ([). Pierium
praffuisse catechetarum svholae, niti solo PhiUppi
Sidefae teatimonio.
et
Vhilti>pi 10. Cui sane mnximam auctoritatem inndicavit
Sideioc,
df
DndireU (2),
eo ii'emi>e amor- (ihnjifua ffiio flagrant
in rein inventam (ptoffjuot novt (di(pti(i e codicuin
lafebris eruerint. Se vero tot iiovonini testem
mininie faLulalorem aliqiiein producere exctama-
tmf, aut recuiifioris aovi monachum, ml tesfem
omni exceptioiie niaiorem,qui quaccumque narrnt
accepit ipso a I^hocloiie Alexandrino.Iam vero,ita
perqii Dodwell, /.'* tot Alexandrina recte scire
polnil qnac coacvnin Iiitucrinl Hicronymum;
inimo fide
praeatontior Judirin/us cst. Rhodo quam
ipse est hal)endus Eusel)ius. Haec ille. Ad quae
aute omnia illttd notatum volumus neqnaquam
recifari in loco allato ipsiiis Philippi Sidctae
rerha,at ea fuisse rctafa ad nientem aUciiius ir/noti
excerptoris, quem codicis Haroccumi Ubrarius
Nicephorum CalUstum fuisse significal, cum in
margine foiii
312' hnius codicis 142 hancnofam
Scribit:ic!^o 'iuy^r^i NiHTiOfipou KaXXwTOu Tou ?avSoT:ovXou,
ad vocem Niccpliori Callisti Xiinthopnli. Quin
etiam iitulum quem edito textui jirdcjixcrat Uod-
well (3),
nimirum : io<; (non antem x0 tpTjffi *iXi7c-
TToc 6 SioTic (non liSfiTiic) ev
^ov^:* '^-^'M
ailPhihppns
Sidetes in capitc 521. osfendit nitper C. de Boor
nnllatenus praemittendum essc elcnclio praefecto-
rum scholae Alejrandrinae, suhiunijendum ait-
tem esse excerpto qnod antecedit (4).
Attamen,
etiam hnc a loco nostro avidso titido, quoniam in
ipso texfu quatcr insertu esf PhiUppi mentio, iion
deest raiio cur ea- isto ceu fonte promanaverit fra-
(jmenium a Dodwello tradifum de scholae Alexan-
drinae suecessione. Legimus enim ibi : tfTioiv 6
^tXnrTTOS, ... xsTS (lev I>iXnT7T0v... xata ^'XniTTOv, et
praesertim attendcnda sunf uitima exreridi verha
quihus refertnr Rhodo post Didijmum, PhHippi
temporibua, scliolam catechetarum Siden franstu-
fisse : i xoi jjl-tiiyxys
'"^^"-^ MHXittttov tV SiaTpipV ^'*
"^Ti
auTYi ttoXei Tf, Sio^d xaTa tcJ? -/povom to5 ^iifiU^ ftsooo-
ffiou. TouTtj) 'Pdouvi lv[i tiaOnTEyaat o ^iXtKnoc TuTivt
zat TtXe^tTca jiapTupEi TTsp! Ei3T,gw<; Xdywv, Toiv te xaS"
TijjLac xo! Tijv eStuOEv. SciUcet nulla esf rafio su^pi-
candi non recfe nobis fradita fuisse haec omnia
ad meJitem Philippi, Ucet ex prolafis documentis
non appareat nos prae manibus habere ipsum Phi-
^
lippi testimonium.
11. Cui tamen
festimnnio non cam, qiiam modo
requirentem audie/jamns DodueU, adnectere aiicto-
ritateni relim. Vtique Philippus prohe accipere
vatuit, ittpote (pii, ut docemitr ex fragmento, lihodo-
nis
diseipidusex.ttitit,abeius
ore seriem catecheta-^
rum, (juorum lihodo,et ipsc praefectus sae.culo IV
exeunte, purfim, reccnfissimorum
ncmpe,recQrd(in,
partim,reUquorum
seilicet, ex ecclesiae suae monii-
meidis ptdAicis, notitiam haurire potuit Idcirco
per se PhiUppi aitctin-iftts haud ridetur
neglegenda.
At mulfa confradicunt, (juae
(ptominus PhiUppo
plene fidamus
vefanf. Primum
ilhid est quod in
symbolo catechetarum,
qui in vodice
Barocviano
rubricatis lifferis exaratus
pone sequttur ipsum
Plidippi fraifmcntum,
diverso ordine
tradunfur
,,raefe(U ah itlo quo sibi invi(^em
succedunt nt texfu.
Hic enim liaec esf series : Athenmjoras,
Clemens,
NOVEMBRIS. 957
(litbiutii
maveUiv
propter
routrtuli-
vlionea
Pantaenus, Origenes, lleraclas, Diongsius, et
ceteri; ibi autem est illa : Athenagoras, Pantaenus,
Origmes, IleracJas, Diongsius, Clemens, et reliqui.
Num igitur fextui (pii sibimetipsi non adfo constat
prorsus confiderc iic.et
'^
IHud liraeiudicium e
medio se sustuUsse exisUinanf Dudivell ('>) H Giie-
rike
(6) ex eo quod suhscriptio de qua agifur lilteris
miniatis conccpla esl. ideoque lihrario polins
quain vol auctcri vel excerptori vidclur impu-
tanda. *SW/ c/. C. de Boor
{!),
qui textum liftroccitt-
num diUgentissimae disquisiUoni denuo submisif,
falsam denunUavit hanc DodiveUi et Guerikii
concUtsionem, minimeque duhitandum esse ait liffe-
ras miniafas ex ipsius excerptoris maint prodUsse,
siqnidem codicis Ubrario haud insuetum est tuni
llneas integras tum singida verlm hlnr indc ruhro
atramento exscribere.
12. Praeterquani quod Philippus ib' mnlradi-
cit, his in eodem documento crravit, i>rimo (wn
asserit Aihenagoram imperanfilius Iladriano ei
Antonino Pio floruisse et ad eos sermonem suum
apologeticum direxisse. Efenini in omnibus codi-
cibus hunc exhihcnfibus, .</ Uodleianus exdpitur,
testaiur inscripfio apologiam M Aiirelio Antoniiio
et L. Aiirelio Commodo dicafam esse,et quicquid.
itt Philippum ab hoc errore immuiiem faviat, astruU
Dodn-ell (S) est, ipso Gtterike fatente (%
aequo au~
daeius dictitm. Jferum Philippns Sidetes in mani-
festunt erroreni impegU, itbi Pantaenum Cttmentis
discipidum praedicavit. Nec placet iferum loiiga
controvcrsia quam Dodivell inoret ad ostendenduin
Clementi Panfncnum successissei iO), ipioniam una-
nimis vetcvuni scriptorum conscnsus contrarium
docef, qiios rfccnsos invcnerit apud Guerike tpti rem
in praesenti omittendam penitius scruiari rolue-
rit (U).
Tandcin prae ocuUs habendum nec Socru-
tem {\-2), nev Photium (13)
nwgnifacere Philippum,
cuiits quidem irracitatem. non suspicantur, sed
qtiem inaccuratae potius etpvoUxae nimis eruditio-
nis insimulant. Xamque ordinem vero temporum
qnil)us res gerebimtur ab eo cunfnsum tsse non
dubitnt affirmare
Socrates. Xihiioniinuscl. cirde
Boor,qui sepfem nova Philippi fragmentn nuper
invenit, de (ptibus longe lateque dissevuit (11),
lu
istis nullum seerrorem
deprehendisse professus est.
Qunpropfer omnibus rite perpensis, talis de fide
Phdippo facieuda
statitaiur oporfet norma tpiam
sapienter enunliavd
Guerike (1.5)
hisce rcrbis :
QmiQ cuin ila sint, equidcm,
quamvis saepius,
quando ceteri tacent, ad
Philippum et ad veri
tanUmunodo
similia rcfutiienduni
sil. nonnisi tuni
dcnmm in Ira-mcnti illius aucloritate secure niti
ausim. cum alius historiac
ccclesiasticac auctor
vei idem tpiod
fragmenlum dicit. vel certe id.
qnod
fragmentum
refert,
verisimilereddit.
i:!
Quid,
sihaecregulaPieriofucritapplicataf
NuUus aitctor
ecclesiasticus
PhiUppo
consentitm
asiruenda
PlL^YWpvaefevfura,
immoqitominus Phi-
lippo Sidvtae
asseniiantur,
exinde maxiine moven-
fur aliqui quod de munere
catechetico S. 1 'icrii alte
.ilent tum
i:usetnus, tum
Hieronijmtts. Profecto,
ui ridimus,
Eusebius
accenset Pierinm
exmtis
suifemporis
viris,
nulluimpic ipsi confert fitidum
cum tantitm eum vovet uniim cx
presl)ytcris Alcx-
andrinis.
Ilieronijmus
pariter non tdius (^uius-
AUCTonE
.1. V. D. G.
r/ erruct^
iiun taiiieit
proptir
Ettsebii
(1) Loc. cit.
-
(^)
Di,.ert. ml Iren., p.
49i. - (:J) II.Hi..
,.. .W8.
-
(4)
^'".V..-/M-. fiir
liirclienyesch.,
torn. VI, P-i^^
not. 1; Texte nnd
i'ntersmliuni,eii.
toni. \. !>
l^-
(5) Loc cit p.
490.
- (111 T>e schola unne
Alexandnae fiu-
ruit catecheticn
com.iirntntio
hi.turiea cl thfol(.nca, V^tI ..
1). :y. -
(7)
Xeitschr. fiir
Kircticuye.cti.,
tom. \ I. p.
JS7.
-
Novemhris
Tonuis II-
S P V I-
- (II) I-- ci... p. 2t. - (I^iJ mst. .ccl.. l.b.
ClU.coI.07.
-
(14)
Te^tc nnd VnltrsuchHngen,
tom. \,
pp,
171-S-i,
-(I5)l,.H-.cit.p.7.
;i3
dam
258
AUCTORE
J. V. D. G.
(lam mem
eorum
DE
SANCTO
PIEHIO
PRESBYTEIU.
} * i ,^ hr (iHom
aliorum
(lirtii rffereii.". At Doflwelhnm/tm-
minU
mmeris praeter
P'fy%''''2'J:, L-e insistit in verhis rhofii; immo vocem.^.i.guae
silentio
praesertim
moventur
La,dne,u., I^e /
tiut
llievonymi
nilentiUHt
infirmatur,
n
iLticis con. mibns appri.ne exercita-
Hum
compensure vaM, Qu.ne. cod.um ord.^ut
rxoJ. 4
sxkX.,^
&ax^5..v 6.cp,.^c
^5..x..
c..././.^----^''M^^v..A---;/'/':''''>/*/-^'w;'
,^...(->).
r.mm-o,7/.s-ecelesiasticascontiones.i.l
Histona.n
ch..st,aiKun .,m S. P.en, opera.L.-
/e(r /.v// cJntendens, pro temporum illorum
testatur rhot.u. hoe ord..n- singnla s.ln argmnenta
usuloquendi,Lui..essepraeceptoruma4discipu-
succedere qno eade.n haec mcmona praeoecn-
los sermones, eosrjne ore tenus plerumque prolatos
pavit (8).
Attam.n nolm qrnsquam raUonnm
potius quam scripturae mandato.{:^. Quod (juidnn adhuc duohus numerts supenonbus (dJ^aruin vmi
cx ipsa lingua Eusehiana confirmari valet, nam H pondns slhi eraygn-et. Ao sane d,ffite.ndum ex
lalem sensum apnd eum haud raro prae se ferre illis, praeseriim si simnt sumanfur rssurgere
verbum o:.UU eruitnr fnm ex Historiae ecclesia-
aliquid argunienti ad suadendam S. P.enip-.-
slic-.e libri V capite 2fi, nhi docemnr Irenaeum ferturam in srhola Afexandnna. At, meo ludicio,
\cripmse xai p.pXfov Tt o^^^^^^cuv Staydpcov, quam
strictam demonslratiomnn minime efficiunt.
vocem
iVm\o^oi^interpretatur Rufinus,tum ex eius- \G. Svd f,rarior difficuUas prodnt. Scdtcet, uf
dem operis lihri Vlcapite 19, uhi %:nU^z'z^i.x est
senteutiam duhitanfem, immo et negantem, circa
.nntionari in eci-lesia. tum ex capite 3(i, in qno
praefeduramS.Vm-namplecteretur
Tdlemont (0).
Origenis homiUae in Psalmos vocantur o^xX^^tc Photii assertisse ueqnaqaamfidereposseprofessus,
Praeferea sileniis Eusebii haec raiio dari potest
hanv rationem dabat qu,a neqne ante neque post
haud absona, nimirum eum, in loco ubi Pieiium
persecutionem Diocletiam potwt Pierms hoc offi-
adducit, non ayere nisi de rehus snh Diorletiano
rio fungi. Non ante, siqu.dem Eusebms locutus
peraclis ; at infer nmnes constat S. Pierium prins
simul de i'ierio ct de Arhdta, hnnc tantum hoc mu-
muneri suo cafechetico, si qnidem illud obierit, re-
nus exercuisse commemorat,de dfo prorsns tacfns;
nuutiasse quam reqnare coepit Diocletianus. Insu-
neque post, dorente Hieronymo post persecuUouem
per Eus^ius non isle est nt supra modum eom-
Pie.-ium reliqumu vilae te.npus Romae Iranse-
moveamur si qnidpraetermiserit, quoniam minime gisse. Vt haec quaesfio Intcgre discufiatur, stafum
dicendus est exhaurire res onines a se tractatas, et
controversiae In-evifer exponamns oporfel. Et pnmo
ad scholam Alexandrinam quod attinet,post Dio-
quidem detempore quo praelatnram. scholae occu-
m/sinm mdtius alin.s praefecti istins instiiuHonis
paverit, docet HieronifmusViGvmm.
Alexandr.nae
rateclieticacnomennohistransmisit.
ecclosiae presbyte.'urn. sub Ga.-o et Diocletiaiio
14. Itidem Hieromfmus, etsi nou expresse deno- prineipibus, populos, eo tempore (pio eandem
minai Pie.-inm rafcehetam Alexandrinum , talia ecclesiam Theonas episcopns regcbut, iloreutis-
de ipso narrat quae illud potius videntur iusinu- sime docuisst^(U). Carus vero coepit regnare anno
nre nedum repugncnt tali muueri. Is enim scrihit 28'^, Dioclefianus auteni anno 284
;
ct inxta Baro-
I*iei'imn florentissimedocnisse populos. et in ta.i- nium, Theonas ef)isrof)atuni ge.^sii ah anno 285
ad
tam sermonis veiiisse elegantiam, ut O.-igenes SOO{\\),dum Pagius eundem dicii iam anno 282
iunior vocarefm- (1-). Quod ifa interpretatur Dod- .'ioliuin Alrxandrinum conscendisse. Ex
quibuscon-
u-ell nun alia de causa fnisse dietum,nisi quia cludii Dodwell {\^)nrc a nte annum 282 aerae vul-
Pieriiis fx.s//^';v7 Origeni in eodem munere sueces- garis, quoregnnm cepit Carus, nccpost
annnm.iOO,
sor
(5). Hominem cnim Hlius aevi, ut animadvertit quo defunctus esf Thconas, scholam caierheticam
(luerilce ((>). atqnc Ale.xandriae doctissimum cum- regere pofniitse S. Pierium.-SW,/(/s
temporuni sta-
(jue Origenrm luniorem vocatum, nr docuissc qm- futis terminis,iam maynus erit
admittendushiafus
deni in schola Origeniana veri videtur dissimile. sucressionis in schda Alerandrina,
nimirum
ah
Argumentum alterum cx Ilieronymo peti potest anno
247, quo epi.scopus renuniiatns
Dionystus
qiiia tradit presbyterunt Ale.randrimim scientissi- seholae curam ahdiravit, usque ad annnm 282
quo
.r.^ I :i: i:., I .. . I ; _i _.i_ _ i . . i i i . rm i.^i: ....' ,}jifiif
Difficuttas
chriiiirihffieti
vxpendiUir,
ptr fhotii
rero tfstitm-
nium
foboratiir.
Photiushoc uon proprio nomine propQnai,sed iam- mum non est existimand um. silrntibns
Eusebio
et
(l)Loc.cit...-)08-<l. -|2)Lib.Vin, cap.:. -
(3) Lnc. cil., Clll,col.43.-(U) Loc. rit.
- (lO) P. L.. tQiii.
XX!ll,tol.ils"'
p.lsiia (4)P.L.,toiri.XXll.col..">:21.
(5) Loc.cit..p..m
lll) Atinal. cccl.. amio ^i:j.
S
xvi.
-
(12)
A>ii.ut(Ui<u
(6)Loc. lit.. p. 7.^ -(7iLnc.(it..p.fXH). (N)P. U..tom. in Euaebii vrcl. fiist. libruin VII. p.
IfiD. Ed.
Mo^Mint.
IiiT'i.
rhilippo
r
,Mwi Pierius
nec (nilP
ant'"i -^^
tier pnKt -iOOf
inuiiui*
cfife-
cheliritiii
exercere
poiiirrit-
DIES QUARTA NOVEmuiS.
A 1'hiUppo de nnineir ratechetico Maxinii,'pti cetero-
qui yndlo tempwe, eo etiam qno noti fuerii episco-
pus, catechistam egit,
17. Praeterm certe mnnns illndmx adminislrare
potuit S. Pierius ah anno '247, qno Diotii/sins epi-
scopits est remtntiatus, si veritm est qnod trudit
Hieronijmus, eum post porsocutionem omne vitao
suae tempus Romao vorsatuni esso, eo vel niaf/ia
qnod planc indicare videatur, diu post persecuiio-
nem superstitem fnisse S. Pieriiiin. Sitne tamen
Vaiesio adstipulandum ,qniVicnum usqneadCon-
stantini tempora vixisse autumat, non liquet. Sed
inqniremlum de quanam perscrutione
fiat sermo
apud Jlifroni/mnm. Si damus ar/i de Romana,
qnae omniumbrevissimafuit, decennalinempe, ita
etiam diutins post anunm 30~>, quo purpuram
deposuit Maximianns Ilcrculius, oportel su/m-
fuisse S. Piorium. Jmnia. cum annus isfe 305 fhtat
quinquaf/esimns ortarns a Dionifsio facfo episcopo
Alexandrino, iuvenis nimis fnerit Pierius, cum
sedem epificopafem adipisceretur JJioni/sius, ac
i)roinde hanc ohtinenfr J>ionijsin, nequaquam prae-
fuerit schfi/ae Alexandrinar. Si autein de fine per-
^
secutionis orientalis, nimirum de anno312, Jliero-
nijmum intellegamus, superasse tunc adulescentiam
vix potuit Piorius. non iffitur maf/ister hahendus,
sed discijiulis potius annumerandus.
Ai icl IS. Qito iffifur modo solvenda difficulfas? Hanc
uiiiiV-J6.'>
enodat Oodwellns nisus frar/mento Hiilippi Side-
e;/nuenscho-
.
^^^
^-
credendum, />raesertim qui Rhodonis
l(ie iiccip^re
r i t i i-
iiluit
sup/}aris aeiH referat commentum, duo censendi
snnt praefecti scholae successisse S. Piorio anfe
Fetrum martifrem,nempe Theojnosfus etSerapion.
Scilicet cohaerebunt omnia, si dicatur Dioni/sins
etiam episcopus scholam rexisse, dum vixerit
;
defuncto autem Dionifsin, anno 2G5, successisse,
non in sede,sed in schola S. Pierium, ut diserte
docet Fhilippus Sideies et snccessorem hahuisse,
anno 282,Theognostum,eodem illo anno inauf/n-
rati Cari, qno Hicronifnius S. Pierium cocpisse
credit. Sane hoc modo prorsus reicitur Hieronijmi
chronolo</ia : quod minimc reformidandum esse
notaf Dodwell, citi Rhodo, ex quo hausit Phitippus
Sidetes, testis videfnr in rehus Ale.vandrinis, quia
ipse Alexandrinus, JHrronijmo fidc dit/nior. Idqne
vel eo magis quod et aliud praehrt inromniodnm
chronotaxisHieronijmiana, quia nempehiatum reri
G
plane dissimilem indncit in successione scholae
Alexandrinae, ab aniio rideliref 247, ut sufjra fuit
monifum, ad annnm 2sr>. Quam tamen solutioncm
Dodwelli paulo audariorem exisfiniat Gnerif:e (t).
quippe cui non plaret JHeronijmum tam rrassi
errnris insimulare qui Theof/nosfum cum Pierio
rommutasset. At immeritn; nam similem mendam
alibi non effufjit
Jlieroni/mits rum antea doreaf,
dc eadem schola Alexandrina a<jens {'1), suh
Sereroet Anttmino fioruisse
Pantaenum, cui non-
nisi sub Commodn srholae raterheticae cura com-
missa est.
l'.l. Qui Hieronijmiun r/c Piciio imn errasseron-
tendunt, sequentem
/n-oponunt
interpretationem.
Mmirum rius verba sub Caro ot Diocietiano prin-
TZ-r
cipilMis pupuios d.Kuisso Piorium oo toinpore quo
impuio, eandeni ocelosiani
'l'lieonas episcopus re-ebat.
minime pertinere ad ministtrium
caterhettcnm opi-
nantur, neque legendum : sub Caro et Dioelotiano
piiiuipibus lloronlissinio
docuil ijopuium.
*/
tim/nts isfud refrrrndum ad miinus i>resbyteratus,
(1) Desrliola qiuie Al,:n'i"friae ftoruit
catechetica.\ul\
-Cii De virie illaxiiihii^. i^-n'-
^^^^'- '' ^" ^""'
,
'
(.. (m1.
-
CDCave.
Srript. .-ccl. Iiist. lilt., p.
'.*- (H
''^-
tlrr iihxtat
eilm siih
Dioclclianii
259
ita ut hic sit loci citati sensus : Pieriu.s, qui sub
Cari et Dioclotiani imperio Tlioonaoque episco-
patu presbytor fuif, florontissinie docuit popu-
Uun (3). Sriticet, serandum aliquos nucfores, locus
Hieronijmi modo allatus diversam ab itla quae
solet tradi patitur interprefatione.m. Etenim nihil
aiiud intendit Jlieronifmus nisi Pioriuin sub Caro
et Diocleliano po/mlns erudivisse. Quae verha,
utrnm de munerr. rufrrhetico, an potius deordina-
riis confionandi ad /^oputum officiis intellegenda
sint in dubio remanet, licet Cfive posteriorem o/)ini-
onem amplectatnr, cum Kusebius Piorium suh
Thronacfnscopo, presbijterali honore decoratum,
Aicxandriae claruisse scrihfit.
20. Altera est difficultas sat f/ravis, illa nimi-
rum quae indeorifur quod Eusebius Achillam quo-
que,qui Petro marti/ri in sede Alexandrina succes-
s//, efsi eam haud ulfra annum nnum alterumve
tenuit, srholae caterheticae magistris, idque eodem
tempore quo vixit Pierius, accenset : xaO' fiv iis':
T,;nD]j.ivo; '.\ytXX5c lyaopiZixo , Tij? Up; iiWTEajt ti
Si^ajxaXslo-j SYKeyeipiffa-fv):. sub ([Uo (Thonna). Achil-
las eodem. quo Pierius, tompore. prosbyteri
bonore decoratus. Aloxandriao clanut : cui otiam
(Iirislianae (idoi inslitutio commissa erat(4). Quae
rerba, si de munere caterhetico intelligenda sunt,
nt prorsus debrnf IntelUf/i, novum assignant
Pierii succSSorem,ac proinde tres isti,TheognostHs,
Serapion et Achillas, intra nimis artiores, videli-
cet <tb anno 265 ad 300, prttefecturae sutie legiti-
mos term inos inclndendi sunt. Schnlae Alexandrinae
successio<idhucm<igiserit furlmta, si verum fuerit
etiain Arium haeresiarcham inter eius mtigistros
locum tenuisse. Aehillam enini, Alexandriae epi-
scopuui, Arii fucis et fraudihus <le.ceptnm, i/)sum
presbi/teruni ordinassc et srholar .lle.Tandrinae
pr<iefnisse haudduhie testatur Patricius Ararsius
inlibro <ptem Ocvnmm inscripsit, r.uius fragmen-
tum servavit S\Tiodici atictor (5).
iil. JJiiic diffiruUtili solvendar tmparem .-y-e pro-
fitefur Cave, ner aliquam solufionem quidem
tentat. NihiUminus ostendere eoiuttus est Gue-
rike ohiecfionem petifam ex ministerio cateclietico
A<-hillae non tantam, (ptanfam sihifingit Cave, rem
faresscrr. J*rimo quidem, autumaf Arhillam num-
f/uam fuissc veri nominis /jraefertum sriiolae
Alexandrinae, scd tantummodo adiuforem /)rimo
S. Pierii, deinde Thco<jnosti. Quae est ratio rur in
surcessionc praefectorum
omittatur eius nomen
a J*}nli/>/)0 Sidete. Praeterea huic intrr/n-etationi
apprimr favereexistimatGuerike
fnm textum modo
allatum Ensehii, fnm locum .tfatim afferendum
Xirr/)liori C<illisfi,in quo P^usebitis diserte narra.ise
dicifur Arhillam, suh Theona episcopo, eodem quo
Piorium trmpore, .tusce/^is.-ae christianae. fidei insti-
futionem.
Xirephorusenim ait iina cum Pierio Achil-
lam quoque in presbytororum cathodra laiidom
mafrnam
essoconsocutum.sacranim
scripturaruin
ductrinao
praoposituin.
xat tWv niepiV i^ xaOiSp?
-pea^iutsptov xi 'A/iXXa; y^wpitoniwi nv, xn^ 'rJjc oiSa-
cTKaXia; Byyr^ ^TrtTpOTifjV t^c Upo; TCiffTti[iTii: (d). \ creor
ne qui Eusebii textum, /losfea a Xire/jhoro rrfra-^
ctatum, perpenderit,
auileal t<di eius inferpretafioni
a
Gtarihcpropositae
<idhaerere. Sensus enim obvtus
istornmlo<'orum
istrest, nimirutn Achillam eotlm
quo Pierium
fem/)orc floruisse, minime veroam-
hohus eadem aetate commissatn esse christianae
,.it lib viM.rai'. xxxri.
-
(5)
Quod videsisapu.I Fabricimn.
imi rir^eca.
o.Iit altLTa. loni. XII. [.. 369. - (0)
Ecrl. hist.
lil,. v,,c;i].. xxxv; P. 0.. t..in. CXLV.i-o!. I-JIW.
fidei
AUCTORE
J. V. D. G.
nec AchiUain
et Ariiim
praefuisse
xcholae.
E
siqnidem
.-U-hilla.t Hon
nisi adiittor
fitit.
AUCTOBE
.1. Y. D. G.
DE
SANCTO
HIERIO
PRKSBVTERO.
05
Quomodo
mfdli<n')K}i
f^intt hi fextHS? Sutitne
Mei
iHsiUutionem.
Froinde,
nedum
ex
hoc
oro
^^-^^; ^,^^.-^,^
.,.^.,/af//r' /*'c/vomcs sn-ijjfon',,
nuicuuamn-uendumsitundecolligerelmotA^^^^^^^^
^,,;,;
.,,,/,
/vV,7m>-(8),.lm/r.sScAo.(0),Lrd-
nerusim,
CriHicr (11),
Tillnunnt (l^J), Hnfh
(i:j)
et
Guerihr{l'^)
rcfritfjuufur
scnteutim' quac in liemu
2G0
qittcql
,l,.ina,poliu.Me,.,l,n..l
&'./,
ape,-l,.
.r.b.s
Arius
(intetii
sclwlani
lenuit post
Pierium,
eittsdem
praefecturamdorere.
,>;-,;,.,, nroprio Picvmm
subiisse martyrmm tenet. Rniio
22.
Vraefeclura
Arii, de qua
sdeut J m'W^^ i
'^^^. ^^^.^^^^^ lure pditnr qtiod Eusehius de har
Sidefes,
Socrates
Sozomeuttsqtte,
quam
'^'^^^J^^^^^_
^^
^^;,,^,,,
m-vavit
sileutiuin, quodqur
lUenmn-
tttr Pairicius
Ararsius (l)
''
'usniuare
i*^^^^^
^^^^^^
pjerium
Bomae
siccam mortem ohiisse sif,ni~
scholae
successionem
qitantMm
conenflit
<
.
\^^^.^! catechetico Pierii,
suppeditatur quicquam
salfem uon ohsfat
.^^ohendo dub.o,
fl^ quo
"''*''
^^^^^^^
silenfium
Eusrhii
corriqafnr, prarserfim nm
ptdatur,
quo nitnirum
/em/jore b.
neuu
^ ^^^^
.^^^^i,
t.erhi^declaret
HinwiifmusVierixmx^
chetas
Alexandrinos
rrxenf.
hfnum
Atms
fi.,.ennnle.m a
Diocktiano motam persectifionem
dielms Pierii scholam
truuit,
neqtic adeo /usto, tca
^
-^^^^^ ^^^^^^^ ^^^^^ ^^^^^^^^
^.^^^^^^^ ^^^.^^^ versntum.
verifafi consonat quod
Caveum
torqtief
airenun
f,,^i,,,,,uiHUi est iu marttjrolofjio rotnnno
tres esse inrhdend^s
Pioi-ii
successores
tufra pauio V^^^^^^^
^_^__^_^^^^^^^
B
ruiproi non
ratioitr tem-
pofis, sed
ilflicienlilnni
iirfitinientiK
mlin,
ihimtnnihoii
fiirsaii
n\unuf<
.fitffliiiirmii
.
AehiUa (;i), ,.( e. .a, ano 3U
^"'f^l'Zl
p,vdila est aliaa.is
hi,lo,-i iu .piMnin S. Di.,..!jsii,
,.,, inierit e,.,
Ahr,l,-o
ep,,eo,,o. oh ho le 1>
AJexandn,ii.
a.l Fabi.w, episcop,i,n A-
po,-e,s ..,.. pa,;.,
videtu,- e.asse
sep,.:lun.
e
^'^^,.J
^,,,.
,,, ,,,,LL Pl.o-
0 320 ,le sace,-<lotali <,ra<lu s,t ,ie.eets. '_'"
'l^^^^J;^^^^,^,,,^^,
,,; ,,/,,, fc ,,,;.
M irf
robornrt
nilenl i/uaf
circumffrun-
lur tiui <{.
Pierii frnh.
hidoro.
ulterius progrem sumusa conelusione
entfntiata iii
fine nuni. V, nimirum non deesse quaednm indiria
quilms
inuuaturYm-xw^^ratrrhetamm
seholae prae-
sedisse, sed arpmenta quar rem plane evincanf
prarsfo non me.

III. De S. Pierii martyrio.


Pierii mortij-
viitin, qitud
asseruiit
quiilmii.
fect,;.,
se,;e i,.ie,-va,l,., quod
^^
^f'^
:otisrefuta,-etuy.
Ne,,,.a,,.,a,
e,,i,. ,.t ,.,;;
r;,e ,.i;l,.t,.,: .1,
,lhl sae non snf/ic,,, ,.l
P"2lVmi,>,,,<s Sidtes, eode,n te,,,o,-e duo
nvnhi-tur pnm rerera hoc munus exercuisse ueque J nonus eij nmppu.-> ^ruc ^ , /
pioOttin eitm ineia nj. m
^
j
^^_^^^^_^^ ^norfem
oppetiissenf, rnm Pionus Dtonifsw
i.^itius Isidori
martijrium referenfi ef anno 265
defuncto
superstes exstiierit.
27. Nec nuujis illud nos moveat oportet, qito
tamen maxime se persuasum declarat Cave, nimi-
rumquod asseniut
Photius r.f Philippus detemplo
afque sacris aedibus Pierio
IsidoroqueAle.Miidriae
dicatis. Potnit emni, ui recte animadvertU
Routh,
drsignari alius quidam Pierius, qui ipae marfip-
24. Pieriuni martifriam suhiisse bis testatur essef.Verumtanien fuerit, quod nuKjis rensimilr fil
Phoiius in Myriobiblio, nimirum tum in codice per testimoniim
Epiphanii (18), S. Pierio, de qiio
CX VIII : liapT-Jc ti nUpio; a|ia Ttj iSs)..], 'UiSwptj) uunc atfnnus, e.rstructa ecclesia, nil vetat eam nun^
Tuiv a(tXTiTixu.v aStwQsvTE? (ixe<fivwv, marlyrqiie ideui cupatam fui.sse Pierii templnm, etsi non fuerd
Pierius una cum iVatre Isidoro certaminis coro- martyr. Namqiie omnes et siiujulas erclesias
Afe-r'
uam adeptusest ; tum incodice CXIX : ovxaUuv a7idrinns marfi/rum nominibus
appellatas fiiisse
Tiu ao=).a(;j 'loiowptp Jmip Xpiaxou iYwvtoauSat (paaiv prohihr.t quominus credamus eodem loco hpipha-
oYiova (lucni una cinu Isidoro fralre germano mar- nius, qui eccfesias Dionij^ii ef Theonae
eptscopo-
tyrii pm Christi nomine cerlameu subiisse fermit. rum, non martijrtim, inter alias
rerensuit.
Praeter hor Photianum iestimonium affertur nohis 28. Proinde ex Pkilippi, Photii ei
Hieroni/mi
iexfus siiperius rentatu^ ex frtujmentis Histo- te.rtihus inier se coUatis iflud, quod eftam propu-
riac christiauae Phiiippi Sidetae nuper ex codice gnaide lioor, videtur erurndum,
nimirum
Pieruuu
Barorciauo in Inrem editis a cl. v. de Boor [7). non nisi sensu latissimo declaranditm
esse
mai-
n . . , ,. .V s, _ . , , . 1. . _ J" ^ii*rtn/>t*
nuldt tcelt-
.iili iii tiiu
honorm
ea-stritdi-
QuiiTt
iion
iiisiseiii"
lto
inartyr
dicndim
'*'
/.a\ vaiv EyowoLv ev '.\Xs$av5pEta[ (jiYKrxov. Tbeodorus passum csse, et postea in exiUum artuin
liomam
quidam causidicus Alexandrinus scribens in poe- venisse, tihi, teste Hieronymo, diem
supremam
obiit.
niatistortioi.a deciiunlibroait Pierium ot Isido-
Quae runiertura .tola est quae c.um
documentis
ruin iralrem oius marlyrium suiuisse el teniiilum fiucusque co</niiis prorsus conffriiat.
illis dicatum iuisse in Aloxandria maximum.
(1} Apuil Fabricium, Itibl.gr., loni. Xll, ii. :J09.
-
{-i) Hifit.
eccl. lib. (, cap. 1 ;P. G.. tom. LXXXll. lol. m\.

(3) Exer-
citatio hinlorica de nchidav Aiexnndrinnf cati-cheticite ori-
gine.iom. 1 Sifmbolurum liUn-arionim lireinrnsium
, i).i>37.
(4) Op. cil,, p. S5-li.
(5) Onijinis /(<- aiUifjiiiliit,'n eccl.,
tom. U, lil). M, p. 57.
((>) Qui Acliillas discenifnrlus ;il)
illo t(ui cum Piorio el Theotrnosln sinuil doruit. Episcopum
el cater.heleii unum pundeniquf cswc per|ieiam putiivil
Sollerius noster in suo 7'r<ic^i/i( hi!<turico-chromto;/ico de
patriarchis Ahxaiidrini^. num. PJ-i, (7) Loc. ciV..I'.
l^I-
(8) Fahric. Bibl. f,r., tom. VII. p. 301. {'*) I" ^^-l^"'"-^
_
cod. nxix Mifriobiblii Photii. ilothomab'.,
Hirj3. p.
-i^'-
^
(101 Op. rit, lom. III, p. 173.
(11) Op.
cit.p
!*
m) Op. cit . lom. IV. p. 583. -
fl3)
Itdiij. sm-r..
t""'- "!'
p.-i08, -
(U) Op. cil.. pa^sim.

(15) P. G.. fom. X.


*"'
J-**^
(IG) Acta prim. mart. sinc, o.d. alt, 1713. p-
J"^'-
(17) Loc. cit.. 1. m.

(18) P. G.. tom. XLII, col.


206.
glV.
DIES QUARTA NOVEMBIUS. 26i
S.
Fierius,
sU i4
~ax in i'uiMo sermonum in Paschate. Nou
rficte rpn.^cf lioKthius serniouem in PaschaU' ef in
t'X(n'diuni Worinm: fuisse <liio (lirerm opera. lluir
enim sententiae j)rorms refragatnr iHulm jtrae-
D
Jlosea
pfiipheta.

IV. De S. Pierii scriptis.


^9. Dorfrinae S. Pierii landem hnnd semel iam mi.f.fff:i . cv tip t; iy /* /1*1 *. v.|i ..jv
innuimns. At ijuaenam fuf-rinf ah ipso scicnfiae antem i^ zoU XfJyou aKnv:^ V. !iya Xo-i
ecclesiastirae
e.rhibHa spe.rimina nnnc renit indi- tii, tU tov 'ilsrjl.
candum. Ex Pierii .'?f^;v>//N h///^ ^/ nos servatum M. Vhilippus Sidetes in fragmentis Baroccianis
mrvenii sed enm plnrimase.as<iu
praesiantissimas diam citaf, solus inter ceferos omnes scriptores
composuissc
trarfationes tc.^fcs .^nnf uobis Weromj- ecrlesiasticos, duo alia npera Piorii,(x/fen*H inscri'
mns
l\Uladius ,f Vhofins. Prarter lor.um iam p(Hm Ttepl t?,; Seoto/.ou. di- Dei Genelrice, a/<rrHm
citakni ex libro de viris illusiribus, in quo Pierium vcro ^yoc tk tov pfov toO ivfou IU|x^ao-., Tractatus
.icnifiraf vcr eleaanfiam .sermonis diversorumque in Vilain sancti Pampliili. S.d de pruno duhdat
tractaiuum qui us.iue hodie oxstant, fuisse appel- iure merito cl. v. C. de iioor ufrum suh hoc Utulo e
/ar7H()rii;onemiunior.UK///.roH.vmN.,fHry;/.s-/?a
,HHHPiorii/)ror//m^7H.
/oa.f.o3.o.o.o;.H.fem-
sua h XX ad
Magnumoralorem urbis Romae (1).
porihus vir in .. erat, non ea saltem frequentta
Pierium
receitset in eornm nnmero qui omnes in nf in fitulnm libri ascripfa fuent luen pofud uf
tantuui
pbilosophornm doctrinis atque sententii. Pkilipi^us Sidetes, 7'"
scnpsd dnmfurehat pro-
.uos
resarcinnl lil^ros. uf no.scias qnid in illis pri- cella Nestonana, mutaverd vetemn tdulnn., forsan
mnm admirari dobeas.
oruditionem saeculi an sic frrentem ::.p. x^. iyt.^ Tr.pOsvo^ Map..; iu hunc
"cie tiam
scriptorum.
Capite XU Historiao Lau-
alium ..pl .^. Oso.0.0. suo tempon majf^s accom-
t^ZlmJ
Palladiu
Ammomum
quendam
modatum. Quod .pndem aln,s farfum fu.sse nupe.
7^Z^memoritercitaree.scrij>tisOrir^ns,
innotuit e. Arist d.s Apolo.m, anus vers,o arme-
S::t;:;s':^:::r^x":ni.^L:
l./^/
^,,,,. >.ieHi .,n,...o..
./.,..o
oiJ:X(Sc T xai Xeiuq xa\ VjpEVa
epo>voc. A^oia^ /f/em
P/ioi/Hs Pierio
praej>hruisse hi
ratiocinando en-
thumematis figuram
xoi; U Eveu[.ii|i<^iv,
E-Vr.p t.c
aXXoc. Yo-'K'i^^':.
enthymematis
autem. si qnis
'"S;.
^:^^^^^^^ .erisse omnia Pierii
^^^;;:-^^
..,..,HorHm.....-;^
:^;:;X-M^^^
edissereret et
.o^HOc,-m., ./
non n.s>
"''""'f
.
''
^^p^"
p,oposuiss.-t illud exponere:

Volo autem omnes
riae nosfrae ah
Weronymo,
PhotiO et rnuipj)0 P P
.neiijsimi (I Cor., i, 7),
adiecit .
Sidrfc scrratnm
ct. Notus est '- -i--
flTl^^,. ^^^1
4.^^ ^p-;!Jk.
Tractatus in
Pascha ot Hoseam
prophetam ^e
^^^^^^^^^ virg uitatein
prontelnr. K.sti-
quo
Hieronymus
bis
lo,uitur,prnuo
.n caaloo
^^^^^^^^^ , Lbium
rerocavif
riror
iVusfrium,
huius ost lon..
^^^
'ZdZ^c^^ei
nulUnn in FauU epistulam a
tns do
prophota
Osee, quem m v.g.ha Pascae
^^^^'^^^
hal)itum ii>se
sormo
domonstrat
(/^r ^n pmogo
j.-Jadurtam
tantummodo
in ulio <pn>dam
commentarii
sui in
//o...m, i;.eru leg.
tracta un
^^^^^^^^^^^^
IMonem affert
loiigissimum.
quem in
oxordio
hmns
P^^M
^^eiac
^^^^.^^^^^^^.
.
,^^..,, ,^,,,, meront/mns
falem
die vigiliarum
^^^^^J^.^^!;;^^^^
rommentarinm
fui.se
conscriptum
Pierio, se<l
ot disorto
sormone
prolud.t.6ci/it-e/.,
ut compeiTum ... . . ,._... ,_ _...
tt de Dei
Genetriet
;
Famf)hiU
rero Vitatn
j}rorsns pressi.^^se.
3^. Scrijm.sse Pierium
co.ninentarium iu pri-
mam opistulam ad Gorinthios testantur tum /^Ao-
fius, fum Ifieronymus in epistula ad Pamma-
oliinm fjui, jmiderquam
'juod dicit Pierium hanc
H cummend'-
rium rfc
prima ad
Corintkio*
an
scfipsrrit
(iiihilatur.
est ei ab eodem
WcronymoK^)
aJusquescr^ptonbns
*
ntnfum i%)
rredenthus
Judaets
ecctemasticts
notatum
( t;. <
'

Chrhtum
media node
,-enU,r,n,
.n,lrah
/(o .
,,,, in,:alnen,t ut in die
,:ig,Urnn,
^'-'"".
"
,nedia,n
noetem
popnU.
''''"jf*^
'""?';
f,
exn>e,:l,,nte.
a,lrentn,n
,>(,.
l'resb!,te,-
ve,o
^opntam
ocenpntn^n
tee,-en,,
,:ont,one,n
ha,.ba.
' ^ . r.- _ ,1..!,.^ oo^ipnt. nronlicriam
COlllnirnttn t.w / -
-
i
dumtaxat
tradit Pieriuni
in aliquo loco semnm
PauUnum
edisseruisse.
Vtrum in homdia
alajna,
cpistula,
atiove tibro, an in
pecuUan
commen-
turio facinm
fucrit,
id uequaquam
plane defim-
tur
Fabricius
vero
opinatur id non accurate em a
Lardnero
constitutum,
m-que .e
dubitare ait ira-
ctatnm
ilhnn m i.rimam
ad
Coriuthios
exduodcnm
AVCTORB
.I.Y. !>.(!.
hnprimis
opcraw
tr..o... ....-., .,
,/..flr,*, ., .,, " - '
. j ,./, nrSnpiif ctnifs Hitnu nowen apua
:;:"^!i
pioriun.
^"'--^^?^,",:::! :::;:i n/^w
^"^'^^- p^.---- "'^7-
^:
"
, ,/
."'"'"''' <''""'
,f";-^

"^^
^ ,
.
o.te,uU,
sed ah uo uon fas ,.> dtscen.
j"L.n
\locel.ai.
Haur '"7A-"'"""
"^f
luice,
IMippus
Side,,.
n,ierp,-c,alus locru Eu-
.n,,-pioriusrf,,,;'''''''r':'-'^^/::^
' -^'
si
concedatur
Fabricio
P.enu.n
f-^^^T^^J^^^^
;f
;
^//,s /om
citanfur
tnanomna Plnhpp.
.wUatu.episfalanu,dCormtJuOS,M
^^^.^ ^, f^^.,.,,,i,
.-
, ,ap 'Hp^.,. xpaxn.ac .0.
,.
..,H..an-.. f/.-
--^''
"
;"^
,f , li...
ea.v
aixov ...l ioe i. .
f. 8. llp..ao.
.4 xt4
AooxSv,
.m></.-^.s^
P.crunn ^'/'1
f>ot' ^
B
; .o,//r. CXIX.
Vt
duodecim
Pieru
/./n-s haech
E
haud
/)))
:::;::
xr;,::;,"".''-"^
"'"'"-^'"^""'-7
'Z'us iu sanCi
nosiri doCriuan,
aequo
sever,ore,
se exhihenn.
, 7
33. Haec quinque
quae
menwravmus
opera
wla
.unt unorum
nou.en ad nos usque
permut {!).
At
\cimus
etiam
Pierimu
de critica
ad
smgula
rer}>a
scripfurae
specfante heue esse
merdum,
rum

V.
Vindicatur
S.
Pierii orilio-
doxia.
84 S Picrii
memoriam
snspicione
(jnmhnn
heierodoxiae
iuferfam,
ant saltem
minorisorthn-
doxiae
praeindicio
of>nuhilafam
rehqnd
Phntius.
Inspicere
phcet quid sit in har r. /V,o/.. r.-
1
.^civnt^
MMt(M ^ -^'
Intincere
pnivm c/Mdt " .
re,;,u
scrii>lrae
speclanle l,ene esse ,ne,;t,n,
<;,,
\^,
,.,,, denega,idum.
Non infil,atur
,,eclia,-e,
eis
ssceperi,
recens,oue,n,
au,
<p'0,l
.^^^.^^^^^ ^j,.^
., Pa-is el Filii reCe
,,robabilis
es,,
.^l,.diosa,n
ope,-am ad
0,-,9>
^^
^
.
^^ p,,,,^ ,i Filio pie credit.
,.ecen.sioe,colk,-il.P,-op,<-luren
H-ro,',m^
^^s^
substantias
duas,
lotidcnqu.
ualur.s
.sr codicibs Pierii usu,n f,.r ,,F J^^".
V""
essc dicit

ubstantiae et naturae
uomine
(quau-
,c,i(n,-,-o in
Matthaeum,
captte AXl
,
t-.
. VV-
. ^
^
antecedunt et conse-
,.c
rersicuroSt^<^.
dic autem
,1^
d hora ne.
^
^Xtur)
pro
l.vpostasi
usns: non ita
scit, neque angeli caelorun.
um ^o us atei <
q
..idl.aereant,
4Ua .cf,
,x.v ll,.po=
Msneque Filius, c. m
^,-."S
./
,..c
-^X S^ ^^^^i
"-' >^^ ?^-- -''""
'^'
.,*,,//, c/ Fierii
e.e,nplaribus,oc
ooccr- --
^^^
,^'
f^^ .^,, .po;,ev.v 0 x-^ploo,
"^::'^:?:^!;':"-?^
!,*:rrt t:Zl^-^,^'-.^'^v^^--r-:
DeFatrerl
Pilio recte
SfHKiSKf
S. Pieiiuiti
mii itifitian-
tur
;
trid
rn-
eirori
(1)1, i)C. cit. p. JlSl) cJjTria laiiUim citulml Lt- Loiij;.
/fit/.'w//(.s(7r,7F,tuin.ll.i).lilHi. i:i)IM...l(.m.X.\Vl.r..l. isi.
-
lt-1 Videsis inler alios Aml.rosium Dr Fidc, Wh. v, caji.
Ui; F.L., loni.XVI.col. liST lum uotii iliid., cl Liauiv, Com-
tneiiliiriu8 in Hhion hiHoricu X. T., tom. 1. \). llli. il7.

[h) De biblici textutt oriffinr, Hh. iv. nip. !.


p.
(1'W.
(ii) Proleginnena iid yonim Ti:-!linnciitiijn. n. T-JT.
-
(7) ItolUTaam. Ui'.i;t. p.
^2 - (S) Cfr. sui.ra, l'-
->'
CJ) Lor. cit.,toni. 11. p. 'iS. - (!) /i>-
^'-'^' ^''
,,,.
r.U.. l..m. lAXVIll, cul. lli)l. PJp.
6'67y/, l'b.ivil-'Y
tom. LXXVIII, <ul. l^ilK). l-i'.il.
-
lUi
77...i-s^'W.
.AVIH, nii. i'.;'.nj. i-.i-.'i. ni)--.^ .
slicus, lom. 1. 1-. l:i!ij. i:i!)(i. (I-J) !>*' fhvolof/icis <'.'/'"',^,
fcM, tom. I, fJe Tri,iitale,\ih. iv.ciip. 'J. l'^''''-
.^iitv'''!'-
'
tom. I. p. l-Hl-,

(\:)) Opira tniiia. 17l):i, p.
l-'-'-
r'-
^
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
\
wirum. Ue Spiritn snncto lidfic mm docume monet
Plioliun : iiepi [livToi -tyj nMeii[itoc eittfftfaXco; Xiav /.ai
ouaffsptu? SoytJiaTi^si &TtopE^TixivB(i
y^P
*^"''-*
^^
'^'^
MaTpftc xal VloO 4TtoiBay.Et oo;ti<. Vorumtamon de
Spiritu saucto perirulose nimis, atque pnrum pie
(locet : dum limn.- inlcrioris usse gloriae, (piaui sit
Paler et Filius, alTu-mat. Cui accmationi patroci-
natur Pvfavius palain confnftttn illud (piod npud
l'liofiurn dixit i.'t i'ierius prosbyU'r,Pamplii!i mar-
tyris dogmatuni interpres, i's$i- hacreticuni et cnm
Arianis el Maccdouiauis impie usm-patum, fpna
haec asseyta inferior gloria Spirltus sancti de pro-
cessione et ori<iine 7)i.v intdUfji valet (l). Item
liouth (^)
asitfrtioni- Photii vaUh mooetur et
miratur eum fjuiyfpiicfjuid veterum more dof-uisset
IMerius, de Filii mdura nihil in ijm reprehendii,
voluisse illum iusinmlare quod periculose (fdmo-
dum et impic de Sjvrilu sancto sentlret, nisi revera
in errorem
alifjuem, saltem verho (enus, Ale.ran-
drinns isfe incidisset. Cderoqui non adeo miran-
duin essei eum fjui Origenis vestigia pressit,j)erifu-
lose nimis drra Spirifntn Dei jthilosophatum esse.
Id etiajn Cave et TiUemont prohihuit fjufmiinus
Pierium
rtintra PfiotU rriminationem defendere
conarentur.
SG. Nnmfjuid igitur est haec causa jjerdita aut
im}jrobabilisj)n)ryus S. Pit^rii orfhf>doxia Y Nefjua-
quam, et qui sefjueyites ratif^nes perpniderit (pwfjue
lyersmtsiim iri non flesj>eramus. Primo quifU-m
J,'Sa.
auctoritas
Photii, in re filteraria
ponderosa sane,
hcntionem non
aefjualis est momenti ubi iudicandas opnno-
refmden-
^5 scrij^torum
afjijreditur,
jiraesertim quando tk
theologicis
qufiestionilms agitur.
Nofarunt e.nim
Dupinus (3) et Ceillerius (4)
Pliotium, ufpote qui
tem2)f)reflfiruU
quo flogmafa ef mysteria iam stn-
cfissima foquendi formula per Kcclesiaedffnifw-
nes authenticas
constitufa
e.rprimebantur,
ph-nim-
qne solere non iuxta primaevae
ftefatis hcutionem,
sed iuxta sui aevi exactiorem formulam, ferre
iadicium
de veterihus
scriptoribus.
Nullo modo
proiude mlunt alhfi auctores
errarerif ni fide
S. Pierius. Illnd tantum
tesfinwnio
Photiano rf)n-
cedunt
catechetam
Alexandrinum
minus
stricte
locufum fuisse.
liecentiori etiam tempore
iljusfn...
s-imiis ejiisf^opus
itemfjue
eruditus eir hli. DD.
Ginouilhac
eni.reprf,testatus
nuHo nwflo credendmn
esse Photio, qui scfiolae
Orifjmianae
phis fteijuo
C adversatus,
suspectae est
auctoritatis
ac pro-
pferea S. Pierii
orfhofhxiam
omnino
e.rtra ron-
frorersiam
essc
haf>endam.
Sane ipsum I^iern
modim
loquendide
Spiritu
Sftncto niinime
j>robat,
ouando docet iste Spirifum Dei
inferiorises.e
<jlo-
riae (.mtm sit Pftter
et Filitts; sed non uleo
Plwtioconsentit,
itnnio
nefjftt inde
fttndamentitm
solidum
subesse ut Pierius
j)ericulose
nmts atfjtte
inipie docuisse
decernatur.
Quomodoemm
enahus
isti
ilexandrinusabhor.-ui^^^rt
a
consubstanfiahtftte
.t ah aequalifftte
nafuraU
Sftncti
Spmtus
atm
Patre et FiHo?
Absit,
.^ed ut ftlii
scnptf^reseccle-
siastici istius
tempfn-is
imprudentem
hcittw^
usttrjmviti^).
Qttftre
ca.tsftm
V.ovnacernme
defeti-
de)ifLi
suLperunt
Gnlielmus
I^rrnnannusn^
(.outiouibus
sacris de
bistoria
controversme
fr.-
nitai-iae linqm,
nmjHru
prmrlare
--^iV'"'^
f
'
^
Gef)rqius HuiUts in
Defeusione
K.de.
^^^^^;^
quorum alternefjat
hoc
verisimile
"J' ^
lu,n, errorem
inridisse
eum,
qui fle Idu
mUma
263
B
Sffi fjnoii fie-
Sjtirittis
Miiu:ti iKitnrii
a>iserit in sui
te)Hj)oris
.tnin ef.
rere recteque saperet ; alter verft t.pinatur 8crij>si8.ie
Pierinm minorem esse Pafre et Filioeadem rfitionr,
fjua ij)se Filius minor a plerisque Patribus anti-
quis jyrfjclamxttur, nempe orifjinis et. j^rocessionis
respecfu. Ffitftur minique ij)se Pouth, f^etero-
qui orthotfo.riai Picrii infensus,eius verba patibeni-
(jnam inferpretationem
eumqueexoeronomia, qmie
fUcifur, iurarnationis, rtdionem sumpsisse atttu-
mandi Spiritum .tanctum esse Ptttre ac Filio infe-
riorem fjloria. Proin dej)er(Utis Pierii operibus unde
senfenfia damnaUonis e.^ispf unice dcsumenda, nou
videtur aequiim, unius tanfum etjatentibus mulfis.
ri(jidioris iudiris testimonto, sancfissimi et virtuti-
bus atque doctrina fiorentissimi viri memoriam in
suspiclonem aildurtam fjravftre.
37. Nuiic restfd hreviter e.rj)edire S. Pierium a
ceteris criminibus (piftrum a Photio accusatur,
quaeipie circa angelfiritm naturam et praeexsisfen-
Uam animantm versantur. De angelis Pierium
jjbira nu^'ari ef fabulari rftntendit PhoUus : 'i/n U
xai iv -z^ eU -iffyi xai tom 'Btti= Xofty Ttepi te tuiv
r.oii\5i'4-.(ow yEpoupt(j. 14. Muasi /at Tcepi Tric tou 'Ukw^
ffTTiXn;- ev oTctV iiiv TtoiTiBtv aiTi5v ity.oko-^sTi, oVAOVijila?
Se XA^io ff-JYXwpnSnvai
(laTaioXoY^'^. ^^
^*'^^'^ ^'*^> ^^
ktEpa Ti
Y^T^^^nH^*"
*^^ ^-
''^^'^'' ''^^**''
^^^^^ (*<'P?^-
4)iXi [idvov TttepwYwv xevoXoYS^ ^pef "* /^1^5. bl fo
vero libro quem in Pasclia et Oseam propli<-tam
scripsit a?it .luoque de cherubim a Mose tactis i-t
de lacobi lapide. ubi factos qnidem illos fatetur.
at diviuae tautnm Providentiae ratione fuisse
concessos mi^'atur : (luasi ha'C In nulia re exsti-
terint alionuu instar quae facta snnt. cum neque
enigiem aliam prae se ferrenl formae. sed ala-
ruiudumtaxal
speciem faliulatur illos ferre. Ante
omnia nofare
oportet rersiomis huiusloci Photiani
haud inmm
rssci,i(frj)retationem,siquidem
dctcrtu
fjraeco non adeo consfat. Ferunt fjuidam codices:
jWTatoXoYeT, Ck oOSlv ^mv, U
^pov ?i<rav, wc "xepa ta
'Y'n[i^va
(<S). Prf>in Andreas Schotttts latme
'reddidit:
Ouasi aut uihil fuerint, aut aliud
tmidpiam
luerint, a.it aliud (saltem illa fuenut)
quaefacta sunt.
Praepfacttit
versio Rf)ufliii fjuam
tradimus
mio alferf)ve mtttato verbo
C-)).
Qwd
seutieiidum
d. I,ar Pierii opinione circa uaturnm
amjelontm ^ .Irriter in iUam inveliitur lionth (10)
d simul iu oinnes
(tllefjorisiar<,qiti,
aliofjui magni
riri
propter
nonnulla vere tijpica in sacra Scnp-
tura in mtgus
aheuntes
quihus pf.puhtm captare
sfudebant,
smnnmet
ipsorum famam
laeserunt
Imtnoij)sum
lUeronijmum
insfnnentem
nondubitat
asseren,
(jui
srripserit in i^pistula ad r.ei,utia-
num
liistoriam
Dat>i(Us et Abimg
ftgnxtntame.sse
de mimo vel
AfcUanaritm
htdicro, si seqttens iiUe-
ram (
1
1
1 Vo// t<nita saiie
indignatione
ojms erat;
rfPicrium
autrm
ipwd
attiuefjfsi
nonfUffitemUtm
,nm plus fteqtto
alhgoriraeScripfurfn-um
mterpre-
tatimii
indulsisse,
tton iamen
Cftrj^endttsfst
fptas,
vecorde
ftllfgorias
sectatu.^,
veritate littente m
,.bu.
pnu-ul
dnbio
gestis subversa.
Neque dnUnts
etitun
ImmoratKUtm
ridetur
nf)bis in terfto errore
a Pltotio in
Pierianis
scrij)tis
detecfo nempe quod
^bscurius
deinde
eliam
hic.
secuudnm
.)r...a.n.s
,,,as,
iudicat
auimas
praeexs.stere
.Ka.h.eTa-.Ss
l.WxaTi
TovU=tY^^^-^
^^''^ xai TtpoJTrapStv
^lu^u^v.
Yo
ne(jfttulum
hanc
f,i)ittifmem
es.^e
temerariatn ef
Al'(.TORR
.1. V. D. (;.
df nngfli
ttutfm allftfo-
rict loeiituf
M/, et de
praeexsisten-
tia aiiimu-
rttm non
pravnilemon-
nlrutur eius
dfiitfntia.
i-2)
Hdiquiarmcnif.
iom. IU ..
m
y^ ^.^^^,^_^ ^^ ^^^ ^, .^, - '-'>
f
^'^"1
,,
,.
p.L..ton.. XXII. rol. r.iS.
ilagme falfioUqnr.
l-'ni. il.
P
'+"
Iti) Sfr/H. ///.?
'3*' stantniojiolitatu).
(11
ALCTOBE
j. V. D. <;.
2Gi
stoufhwpofifano.
Sed
HuHatenus
pr
^
,i.s iJr
Mrinam
praro snm
v.tdlexme
aut eo
f,nieius
orthodoxiaui
htedat
modo.
DE
S.4WCT0
Vmm
PHESHVri^RO.
./../rSPie-
desHmpsit
aurtor
Martyrologii parvi laHdem
D
rolo"io
Bedao,
(/"/>"-^
'^'''''"
"'"'/'S Alo\;uKlri;i
/h inartyro-
fHrS.Pifri>!
ro
Alexandriae,
scriptiiris/jro sci-iptura. Alexaii-
drinc.
Hierii
prosi)yteri vita purissiuii, in scn-
nlura
nobiliter
crudili. iiiteffre reperitur apud
fiichwi Jiufiiium
: Pierius... iu diviuis scripturis
r. , / i^ tlnunndeS
rn-noah.soha- ol)ililer
erudilus,
vita
purissiuius. Plura vr
38.
^^^'!-'^^"'^^^^^^^^^ ... /. j,,p-,iano
praeco.no
colkt^itAdo,^^^^^
'''"^~;;;^^
^-
-^ 5-"-
-^ '^- ^-- ^-^
^^^^^'
^
^-^"
"^'^'"" '''-"" """""
^VII.
nociilui
S.
Picrii.
unum
liaronio ronfiata (1)
: Porro tam
Meletms
qua.u
te^tns.
Thconas
necuon
Pi.^rins.quod
cgro^.asanclilate
nraediti fuerint, inter
sanctos
recenseri
(luoque
meruerunt,
adscriplis
nataliciis
eoruui
da-bus n.
labulis
ecclesiastieis.
Menunit
sanctus
Lpipbanius
eccle^iarum
exsislentiuui
Alexaudriae
quae dica-
lue erant
nomiiu-Thennae
al<iue
Pierii. Cun. ennn
recenset
Alexandriae
po.sitas
ecclesias :
" bunt.
KUFINIS.
ADO.
B
iuxta liitfiiti
formultim
usutyalmn
ab A'liie,
Pierius
((uidem acer Ai^nd Alexandriam.
ingenio, in divinis scri- beali Hicni presbylori.
pturis
nobililer erudi- viri acris ingenii. iii di-
tus. vita
puiissinms.
vinis.scripturisnobiliter
recen<^et
Aiexamume
pw.^uo ..v...^
_; atqne ad
chiisliauam
eruditi, c^'. 7/^ /(:(^ mr*/-
iutiuit aliae plures {ut dixi)
ecclesiae
Dionysii
pi,iiosoi.biam
nud.is e! tiose ralde, ueipie sernn-
uppell'atueetTbconaeetPieriietSerapionisti2).- j,^,,;,,,^ exi^edit.ts.
dn- '/"'" h'nfi>nnn, addif
.-
Photins item refert Pierio
teniplum
domnsque con-
^tor
Kcclesiae inct)in- Hic quievit te.iipore
4rueta fuisse a
mishomimOns.
Domus istus aedes
p.mbilis.
privatim el Pbilippi iu.peraloris.
'.acras minus amplas
conicii fuisse
Bouth (3). publice mirabiliter dis- qnod esset ,nfrr nnm,..
^
Qua via fartum
sit ut S. Pierii natalicia in fastis putans. -^^^
^' -^i'-
,'ccle^iasticisadsrriptafnennf,noneritabsreinqni'
, , ; ;
^rXa^vit
Souiiu noster iu
obser.ationibus Ai). Usuardus eandem formuam snnul rum r..,,,
2 ^ZLoio^
Usuardi (4)
adiecit. primum eadem falsa
rhronolog^a repetd. lulden.e mar-
^....
relatum esle hulc sancfum in tabnlas sarras ab Ujrologium Unfimanum textum retrnet sedomUI,!
uuctore Romani
Mar(n-olo^'ii parvi. atque ex illo- Pierimn fempore Pluhpp' ^'^^^^'^'^^: Galemuus for-
rum numero
.'^anr.torum e.s.-^e quos e.vtra seriem
'
mulam
panli.sper mufant sequenti modo
:
Ale^ax^-
Usuardi apud alios mart,,ro!o!,os frustra
requisi- driae. S. Pierii presbyteri
:
(jm in d.vmis scnptuns
reris lu laterrulornm
Hieronifmianorum hucus- sane quam eruditus. smgulan vitae nmoceutia el
ouecoqnifiscodicihus
nondum apparuif in.scripfnm .sanctitate insignis, migravit ad Dominum. Tan-
Pierii" nomen nisi in uno ex qenerr Hieronijmia- r/f/H Martyrologium Homauum y;r/or/ y^r/r^i laudis
norum quae rontracta vocari solent, saecnlo derimo ex Uufino
desumptae alteram adiunxit, quae est ex
exscripto,quique fuit Fuldensis coenobii et editus Hieromjmi Catalogo virorum illustrium,
^e//^v-
rsf in Aiialectonim
BollandianorunWowoyj/Wi. quo fiornit
indirans. Sunctmn Pierium in suo
lam rero, in lior marfjrolofjio legitnr ad 11 nonas Catalogo rrjiosnit iihro IX, cajiitulo 60,
Petrns dr
norembris : In Alexandria sancti Hierii presby- Natalihns. Ji>se quoqne JlleroHijmiannm encomium
leri (5).
Attamen non est negandnm hanc comme- repetit, additque haec sat mira : Kt apud Alexan-
worationem, quoniam in ceteris omnibus JJiero- driam in pace quievitvi idusoctobris.ylyjHrf
G'e-
ngmiafiis deesf, potuis.te adici ex Martyrologio cos et Orimtales, etiam ainid Co,}tos qui sanctum
Bcnnano parvo aut ex Adone. llieonam colunt,qnorrgenfr
Alr.randrinam ecclr-
39. Ex quonam fotUehauserintistimartgrologi i-iiam rivebat S. Pierius. uullam eins mentionem
patet quidem, itt nofat Sollerins in opere mox dafnm est rei/erire.
ritafo. Sciliret rx liupni librl VIJ caiiite XXJX
(1) Ammles fcdesiastici. aniu. !iSr). XVI. (-J) Hacres., tom. 111. p. aOM.
(4)
1*. i\H). (.'0 Amdcd.
Uollaml.,
liXlX. 5. P. fi.. toiii. XbH. col. SIHi. - f3) Heliquiae sacrae, Inm. l, p. 4-t.
DE SANCTO LUSORE
\
PUERO CONFESSORE
IN TEHHITOHIO HITllKICENSI.
S. Luscr
paucis dirbiig
JiOSt
baplimtuiti
adhucptier
nbiit,
fu/j/oLuiire,
"
oulso l)i-oU.
1. (Juicquid nociinus de historia S. Lusoris
*
recidit ad haec panra quae tradidii Gregorius
Turonensis Ubri In gloria confessorum cap. 00 : In
Dolense * autem Biturigi terminnm vico beatus
Lusor, Leucadi (|utmd;un seiiaturis (ilius. requies-
eit,qui fertur iii albis migrasse a saeculo. Leoca-
dius rero pater S. Lusoris vix cuiquam duhium
esse pofest quin idem fuerit ac Leocadius ille de
quo egit idem Cregorius Hist. Kranc. T. .31, uhi ah
ipso susceptos narraf primos apnd Bifnriqus chri-
stianae fidei ,n-aecones, enmque .simul
descrihif
pri-
mum Ualliarum .senatorein. qui de slirpe
\ecti
Epagati fuit. quem Lujiduno
passum pro
Cbristi
nomiiu' suprrius meiiiin;ivimus.
ScHicet
eiusaem
librirup.^!f \'ettius Epaijafhns nnus
legilur fuisse
ex quadraginta octo marfgrihus qui cum
Fhottno
episcopo Lngdnnensi anno 179 sanguinem
pr<>
Chrisfo })rofuderunt. Ideni Leocadius ex
proavis
fuissr ridefnr Grrgorii Turonrnsis : nam
ab
fior
scripfore loudatur Lrocadia. quain matrem
habuit
piorrnfius
C. D.
:
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
A rentius
Gregorii pater
{{),
rt ipsn a stirpc Velli
Eiiagiiti
discendcns (2).
iV;///rt tamm ratio rogit
ut cani (juodam rerentiore scriptore ('A) heocadiam
neptem
fjeocadii dicamus, sed omnino incertum
est (fuo
gradu cognattonia cnm Hlo coniuncta
ftterit.
, / ../;<, 2 hlx eo tamen riuod Gregorius ex pro(jenir
n;-</f"ic. ortus fst Leocadti, et ea prngeme w\ m Gallns niliil
invenialnr osse gcnorosius atqiio nobilins (4),
se-
nuititr
praeripuam aurforitdtrm trihuendam est^i;
ii^sius
testimonio uhi de iis loiptifur f/Hfie ad illam
spectant : omni etenim fempore consuevit in huius-
modi e.rimiae nohilitatis domihus diligentitts ser-
vari
memoria
proijenitorum, praem-tim vero quo
ordim sihi successerint ct >ina
lixerint aetate. lam
vero
perspicue indicat Grnjorius Leoradium fh-
ruisse tthi primuni ad ckristianam fidem
mnversa
est
Bifurifjum cirttas opera nnius ex discipulis
episcoporum
illorum (pios rirca medium snecnlum
tertium
Boma in Gallias missos fuissc ait
(5)
:
unde, ni falfor,efficaciter
refellitur opinio illorum
qiii Leocadium ac proinde Lusorem saeculo aevi
christinniprimo
rel exordio serundi innectunt. Huc
^
accedit quod Leocadium asserit Gregorins fuissr
de stirpe Vccti Epagati (<!),
qui, ut supra mcmora-
vi}nus,martt/rium
passus est circa annum 180 ;
is
autem, .^ecundum
communem modutn loquendi, de
slirpc
(dicuius
viridirifur, qui ex dus posteris post
duas saltem vel tres generationes ortiim duxenf.
Unde ulterius, ut id obiter advertatnus, evertitur
sententia eorum qtd contendunt saeculoprimo con-
ditam fuisse
ecclesiam
Jiituricensem a S. Vrsino.
Licet etwn non nominetur Vrsinus citafo loco
Historiae
Francoruni,
perspicue tamen significutur
tempore
Leocadil
jyrimum
praedicaiam fuissc
apud
Biturigas
christianam fidem, et alio loco
Vrsinnm
pnteripnus parfcs in hac prardicationr
egisse testatur
Gregorius, tthi sciticet : Bituriga
vi-rn nrbs, aif, prinnun a saucto Ursino, qui a
di^cipulis
apostolorun\
ordinatus, iu Galliis disti-
nulus rst. veibnui
salutis arcepit, at(iue eccle-
siam
Biluri^as
priuinin instituil reNitqne{7).
fantiles
3- Certum
itaqueridetur
twnante
saeritlumter-
fnnio. tium adtiltum
ohiisse S. Lusoreiu.
Qtta vero tutae
mmdiim
.,.f,^ efafe ad
supernas sedes roratus
.'iit,uttqtfe
tya,mjyetisiis.
^^^^^ ^^^-^ constat ex eo (piod fertiir iu albis lui-
grassc a sacculo : inde enim
.^olummodo
colhgifur
C ipsum decessisse paucis post
baptismum
diebtis.
Wamen non immrrito
pncri tittdo
desigtmtum
fuisse in fttttiqttis
marftjroloijiis (8).
libenler concht-
.,erim ex uarratione
appnritionis a Grefpno
patdo
inferins
tnemoratfte.
Nitturttm
.-uidaiu
i^anpen
ideiu
Uisorbeaiusporvisuinapparuit
praecepit-
que eclh.hun
enuindari in qua. ut ferunt,
lufant.ae
vagilus exegerat {\)).
('ur enim dc solis xtifatttiae
vagitibtts hic sertno feret
nisi fptia. ttbi pftttcorttm
dierttm christiantts
ftd ftetcrmtm
re.pttem
fransmt-
ftrmd, inffitttiae
annos
tiottdutn
exegerftf ^
Kn.,nuiu 4.
Attfiiptissimum
S. LusorU '^"^'";"
j^^
^;^; ..... . .,w/ ..n/.rtii/ Iheroim-
^5
.llts UtriUlu ^. yilln'ini.^.-<'>""-
'nfcis hnprimi^
Marl!/rnlo,jim
'/"''
^, r,/ ; S
""-"'
mianum in codice
Heniensi
^m-ch I m. " "
<"
kalnuUin novemhres
unmmtiatm-
: In (.:ill. UMii-
t,i H..l,in,
no>,cupa.ito
Dolos
v.co
depos
..a,,di U..oris p,.o,-i .1 .o..t-. AW
. ,CM ,W,.
Epternace.i
: B,.to.-i.-as
U.so.i.
....,f,.sso...s
.
codiee vero
Wissenbnrgend
,,rid,e ''"'"'\ *
'
,V,em ,,artm
,.,-eml,ri.,
''>'""
'"''' '" '"
""''"
Bemensi. Ad diem qttartam quoque memoratur in
auctohe
ttiarttjroiofjio fpiod flicitur Bedae-Flori : Biturieas.
dopositio saiicti Lusoris pucri..., et tipud Hhaba-
tium : In Galliis, Bituricas, depositio sancti Inlu-
soris (sic) pneri et confessoris. Nidla S. Lnsori.s
mentio fit in Vsuardino puro, sed tantnmmfjdo iu
auctariis Aqtiirittrttno, Dat)eronetisi ef Burdigtt-
lensi, uhi iwn pueri sed episcopi Bituricensis
appellatione ornatiir, cui errori forte occasionetn
dedit exetnplftr aliquod uhi ex liltrarii inscitia vel
oscitantiii pro sifjlo pi lcfjeretur epi. Certe episcft-
ptttn Bifuricetisem Lttsorem nomine nidla aliu
monuitmtta historica prodttnt. Itecentitn-u tnar-
tgrologia recensere supervacaneum visum est.
Advertenduin fftnfummodo notnen laisoi-is exsidare
r Martyroloffio Jiomano. In Pffiprio Sftnctornm
ecclesiae Bituricensis recentiore (10)
indicatur
feslivitas S. Lusoris ttd dietn Ki noventbris, cele-
hninda ritu setnifluplici,officio de cotnmutti cotifes-
soris non pontificis cum fn-atioiie propria el lectio-
nihus hisforicis in secttitdo nocfurno, tif/i, nescio
fpia auctoritate, mater S. Lusoris Susatina fippel-
latur. In eodem Proprio siijnfitur festiviins
S.
Lroi^aflii item ritu setniduplici cuin lectionibtts
serundi norfurni propriiscelehratida die i-Ieiusdem
mensis.
5.
Martgrologorum elogiis praeivertU Grexforius
.^epnlcnnn
Turonensis, non setnH laudato capite i)0 libri
'"'""
In Glor. conf. ^ws( citata sttperius {W) gloriam
scintln-i S.
Lusoris ita celebratis : In cripfa vero
positus siiper
paviinentum,sepulclunnilial)nis
ex
marmore
Phario mirabiliter exculpfuiu. Kactuiu
esl autem ut qnadam vice sauctus (nTinaiuis
Parisiacae urbis
episropus ad hoe (umulum vigi-
iias celebraret, hand procul fbrninlaiu iiabciis. in
qua gemia, cum necessitas
cogen-t. .teflerfebat.
Factum ost autem in una vigiliarum
noefe.dum
p^almos iectiones Davif icae
decantarent. sfationis
labore lassi clerici quasi pro aliquo rclevaminese
^uper scpulclirum
saneli, defixis nfiiarum conpa-
^iims
susteutarenf.
Conlremuit iliro b.-ati tnuiu-
hini
confessoris,
et sibi ininriani
inrogari. prae-
.enti vibratiniie
fatelur. At Geniianus
poutifox
pavnre
perfc-rrifus,
ainoveri desnper
praecepit
somnolentos,
dicens :
Absistite, o sigues,
procul a
lumnlo. ne saucto De.
mofestia
inferatur.
Quibus
amotis.
t.-eiuoreui .Ifum
^
deinceps
nni.
s.usernnt.
Sed nec iihul placu.f
praeteriri,
qnod nidam
panperi idem Lnsor bea-
tus pcr visum
apparuit
prae.-q.itqu.'
..liulaiu
eumndari.in
qua, ut ierui.t
i.ila..liae vag. u^
exe-e.-at
Sed cnm
pauper ille b.s
coiumon.tus
a..ere iussa
differret.
apparuit ei terf.o. d.cens :
Si
feeeris
quae
prae.-ipio.
u.ium Inau-
tomprooboedientiaefamuiafu.-.M-.pies.
,,leverocousu.ge..s,cclinla.us.-op,sinu.idaam,
,,aamaqnaherbisqmM-espe.-sam.stabafafo.-
,n.
p..lli.'ifa...
pr.>missioncm
operiens,doncc
m.tu
D,.i"a,lv..rlifl.iante...i..pavimer.loh.cere.quem
serrattttn
gaudettms,
iUudqtte
drsrripserunf
phtres
Lresreretifiores,
qttihtis ilhui
ftcuhssuts
cott-
Ze
'--'"V''-
^'-
-^"^ <t^^cripttf>ntbns,
accu-
Zissittte
cottfecfftm,
e
gallico
luftnr
'eddttattth.
:.//a....SepulcrnmS.Lusor.p.nilocatmuo^n
crypta
sub
sacelfo
qund
v.s.t.u-
a.l
dext.ran.
Mgiie tie Tour. m
Mniwirrs <ie l .i"'-
yovetnbris
Tottuts IL
,';;,;'*!!,
r.fr. i,..-... n-.,.
.-.. - (101 M. an., .S,...
-
num. ^e(i
,ll).N'um.
1.
34
Ciiori
n
m
SANCTC)
LnSOHE.
Dolnm).
a<l quam
ilriUu-i.nl
gr;ulu=. ' 1"='^^
^Lli;.c.i.Manuorecaudidocoed..m-^^^^^^
nroslcniunf
k*ones,
apros, liipos, cervos et alias
omnis
generis
feras.
Quac vero in operculi \
zophoro"'
exsculptae
suiit eni-ies niullo niimis
cniinont
et
manifesle
diversuni a priorum artili-
(t.in et
acvniu
produnt. Medinin istud zophorum
occuuant
duo
pueruli alati qiu elypeum qua-
dralum
suslineni
omni
inscriplion.- vacuum : ad
laevam
partem
repraesentala
est n-naquacdam,
id
dexteram
vero
equitum ct pedilum agmcn
(1).
Subiungimus
et
uwunmenti
imatjinnu }wn ita pri-
dem
inaujniartetleiineittiim
{'!).
Auctom
Facih advertef prndens ledor nihU in hoc snW'
pfnoso sepulcro exhiberi (jnod jjrojmum monumen-
tf/rum christianorum dici queat, praeter repraesen-
taliouem cenae, in qua panes crucis effiffie
si</nati
et totius g.s( species imayinis rhrisiianam artem
C
(1)
Fauconneiiu-Dufrc^inc, llistoirr ih' Di'oh tt de Chu-
(iirwMx(Cliate;unnux. 1873, 2 vol. in-.S), tmn. I, p.
1*2.').
(2) EHquissen pittoresqufs .tur le li^partement de tlndrt;
mauifestant. Itaque
cxistinmnduni
ridetur tnm-
fmm ipsam e.r Itaiia a Leocadio adhuc
(/enti}<
comparatam esse ad sepuUuram suam,
operculuw
vero postea in Gallia ah artifice
christiano
sculptu-
ris (tdornatum fuisse.
texte ]y^T m. de hi Tieniblais. de la Villegille et .lule. F
de Vorys. dessins [uvr Isidore Meyer (nouv. 6d Chilteau-
roux. 188^2, gr. in-S'>). \>.
27.
DE 8ANCT0
FLORO
TEuroiu:
INCERTO
EFISCOPO LOUOVENSl L\ (iALLIA
C.D.
S.Flori.df ^ S. Florum *, a maioribus uostris ad diem
quofiihil l JunH praefermiifsum
(1), nulla martifrolotjia
refertur n,
memoranf anie Canisium-Waiasseruvi et Mola-
montimentig
gaecuU
vetustior,
pulifo
"""''
'''""'""'S '/"' ^itam S. Flori inseruif iptar-
S. Flom.
(1) 10111. 1 liui,. |.. 7 B. - (-2; Ni.siqiiod ecclesia Stinrti
Flori nnniiniitur in dmrtii donalionis confectsi inennle
saec. XI. t:iV. inrr;i. nuni. :{. -
(3) De qvu. ojiere tl>.
'/""'vyr
"""''**^ neque ulia alia monumenta quae certo
tioribuH,
antiquiora sint .saerulo XIV ('2), sen aetati- Hir-
tae parii sui Speculi sanctoralis (3).
Qnns
vero
ex veteri legendario ms. Moissacensi
c.rscrii'ta^
Tolosa quondam ad Bollandum
anno
10^13
misi
Petrns Possinus fectiones de S.Floro
m,winifeste
ex idfima parte illins I Itae prr
conipendium
exce)
-
ptaesnut. Vtrumque hoc
documentum^dificientdm^
L. Uelisle. Les manuscril de Bernard Oui (in
yoUcf
f'
extrait deis is.. etc. toin. XXVIl, i-urt. n. p.
^l *^W^'
nuni. 131 y(i(|.
fi) Bil.I. rcj:. Brnx. cod.
SOll. fol- ^-
^
alits.
DIES QUAHTA NOVEMBKIS.
267
hicfrta;

cultiontamen
antujitum
dtmonstrant
ecclesia eiits
nomine
dedicata ante
annuni 10J6,
et kalenda7'ia
ac hreviaria
exarata
meculo XV;
aliia, loco Actoriim primigeiiiorum tradere cogi-
mur, ViUtm nempe contentam in Speculo sancto-
rali e rodirihun Farisinis Ui(. 5406 d 5407 ac
Tolosano 64, synapsin irro le(jmdarii Moissiacen-
sis ex apogrnpho inler coUectanea Jiollandiuna
servato in codice niinc hibliothecae retfiae Bruxel-
lensis 8014.
2. I)i.rimns nuUa docnwenta prostare dc
S. Floro quae cerlo antifpiiora censeri possint sae-
culo XIV (l). Legitnr (ptidem Florus quidam epi
scopns interfuisse conrilio Arelatenni in cansa
monasterii Lirinensis halnto circa annum 451
(3).
et eodrni niino snhsrripsisse epistular prarsnlutii
Galliae ad Leonem 1 papam (3): sed nequa(piam
cotistat hunc fuisse S. Florum Lodoveusem, dequo
nnnc agimus. Id sane non concedent qui cum Bir-
nardo Onidonis i^i. Florum nnum e.c Chridi I)o~
minidiscipulisfuisselradnnl. Sed neqiie haer Ira-
ditiOy saeculo XIV primum scripto consiynata,
incertifi prorsus fontihus, ea auctoritate gaudet ut
atiquid inde ad dcfniendum (pia aetate vixerit
S. Florus ertiere valeamus. Ipsius autem Lodoven-
sis sedis mentio primum occurrit in epistula Boni-
fatii 1 papae ad Hilarium episcopum Narhonen-
sem scripta ctrca annum 422, in qua Patroclus
episcopus Arelatensis quendam episcopum Leufe-
vensem in aUeriusdemorfui locum ordinnssehfji-
tur (4-), sed reticetur nomen defuncti, sicut et illius
qui suffectus est.
Quae vero de S. Floro scripse-
runt recentiores loannes Plantnvit de la Pause (5).
Dominicus a lesu Carmelita ((>). Andreas Sau.t-
satjus (7)
et Jacobus Branche prior coenobii Pipe-
racensis (8),
vix quicquam circa historiam S. Flori
referunt praeter ea quae leguntur apud Beniar-
dum (.Tuidonis et traditiones nonmdlas nianifeste
fabidosas.
Traditioncs illas popularc.s, quae apud
Bernardum non leguntur, indicahimus inter Anno-
tata ad Vitam. Haec prolixius hoc loco perscm-
tari piget.
3. Ecclesia Sancti Flori, quaescilicet in loco sepul-
turae sancti aedificata est, circa anuum lOW (9)
donata est Odiloni abbati Cluniacensi (10) ;
quo tempore iuvenis surdus et mutus a nativitate,
ad sanctum sepuhrum adductus, audifum ef loque-
lam coram magna jjopuli muHifudine recepissc
fertur (1 1). Fuit inde haec ecchsia prioratus mona-
sterio Chssinacensi subiectus,qui postea anno 1317
a loanrie XXII erectus est in sedem episcopa-
lem{{'2). Ipsum autem oppidum
,
quod circa eam
ecclesiam coaluit, iamdudum Sancti Flori nomme
nuncupatum est.
4. Praeter haec, cidtum S. Flori asserunt kahn-
daria praemissa missalibus
Aretatensibus, fjuae
exhibent codices hibliofhccat
nationalis Parisiensis
signati inter latinos numeris S74 et 881, et hrecia-
rio(pto utehatur convenfusOrdinis
Praedicatorum
In civitah Sancti flori, confenfo in codiceeiusdem
hiUiothecae lat. 1305; et praefcrea lectiones officii
S. Flori in eodem breviario,
eiusdemipie
sancti com-
memoratio in coflicitms 1274 et Nov. Acq. 116,
qui
uferque est breviarium
ecchsiae
Claromontanae.
Codices HU omne.t ixarati sunt saeculo XV. h
ladcndfiriis cifutis festivitas S. Flori stgnata est ad
diem
4 novembris. Antiquitits vrro, iit consiat cx
inscripfifnie Vifue apud Bernarditm Guidonis,cele-
hrahatur in ecclesia Lodovensi in kalendis novem-
bris: .vteculo vero XVU, die 3 uooembris{VS) : ar
deniqtie saeculo etapso, tesfe F'roprio sanctorum
insignis occlosiao ct diocccsis Lodovensis auctori-
cate loannis Felieis Hcnrici de Fumel episcopi et
comitis Lodovensis tijpis edito Piscenis anno 1770,
dominica quae proxime anlecedit fcstuni onmium
snnctoruni. ad f/uam diem sigiiafiir featum S. Flori
prufo-pracsuli^ ecclesiae Lodoveusis confessoris;
duplcx sciundae classis. Omnia de communi
apostolorum, praeter lectiones in secundo no-
ctiirno it hgmniis ad utrasfjue vesperas et ad hiii-
dfs,quae propria sunt. In dioecesi rero Sancfi Fhri
crlehrantur niinc duae .sancti fes/iritates, alfern
scHicet die 1 iunii, quae est Exceptio sancti Flori
Christi discipuli, dioecesis protopraesulis et pa-
troni, snh ritu duplici sectindae idassis, altera et
praeripua die4 novemhris, sub ritu duplici primae
rliissis cuin octara, officio et mi^i.^a in utraque
propriis.
5. Fxtra dioeceses Lodovensem et Sancti Flori
cehiirari oUm consuevit festiritas S. Flori, .stce die
1 iunii sive 4 novembris, in ecchsiis Podieusi, Mi-
miatensi,Claro>iioidana cf incoenohiis Casac Dri
*
et Piperacensi
^
(14). In ecclesia etiam Xarhoncnsi
peculittri cidtu lionoratnm fuisse S. Florum vel
inde consfat qntid hctio de sanrto in Proprio Lodo-
rrusi rdifo anuo 1745 excerpta dicitur cx Brev.
Narbon. Quafenns aufem cultus Hlr hodinpte in Hs
ecchsiis perseverarerit, cum desint notjis earum
Propria. indicare non licet. Sed et in septenfrionali
Galfia, in dioecesi Ambianensi, S. Floruni patro-
nuin agnnscif ecclrsia rici Maciacensis* {Vj).
6. l)e reliquiis S. Flori hftec nos docuit ren. vir.
E. Afercug, vicarius genertdis dioeceseos Floripoli-
tanae, litteris quas rece.ns ad nos hutnanis.fime re-
.tcripsif. In ecchsia nempe cafhrdridi Sanrti Flori
servantur os femoris,
cuiuspars superior desifhra-
tur, dimidiapars cubiti, duo ossapedum, dmsfere
infet/er, dito fragmenta costarum et altrrius cuius-
dnm o.fsis, articulus unius digiti et cornu ebur-
urnm ipto sancfus uti ((msuerisse fertur ad convo-
candam phbetn ad contionem sacram, cuiusque
fragmentum
reposittm est apud sanctiinfmiahs
quae nuncnpantur a Visitatione B. V. M. in eadem
ciinfate.
Prneferea ossittm particulam se possi-
drrcgaudet
ccrhsia vici La Cbapelle-Alagnon in
dioecesi
Floripolitana. Alteram fptoque anno 1886
concessif lll. Dom. Baduef, lunc episcopus FloH-
politantis, ecchsiae
Lodovensi fquae niinc pars est
dioecesros
Montispcssidanae), quo mafjna tiinc soh
hmnitah
translata est.
- I)eni(/ue et nonnulhc
reliijuiae S. Flori
honorautur in ecrhsia Samit
Vttlfranni,
dioereseos
Amhiaiiriisis (16).
7 lam
diximus mmien S. Flori in mdlo martg-
rologio
comparere anh medium saeculum XVL
Quo teinpore
pritnuw
ilhtd suo martijrologio {\7)
AUOTOItK
(;. D.S.
E
qui*cidtua
etiam extra
dioeceaea
Lfidoctnsem
et FloripoU-
tanam
propayatus
exl.
'Chaise-Dieu
Pebrac.
'
Machy.
Pe itlius
rfliqiiiis
et mfmorta
in mariyro'
logiis recen-
tioribus.
(1) Atlanien ex nomine Oothiae, quod in V itale^itur forle
colligere Hceteam conscripUm esse nnte fine.n saecuh XH.
Cfr. infra. Annot. b.
-
(2)
Mansi. Couc. tom. Vll. p.
iW-
.
{3J
IbiJ,. lom. VI. p.
Hik-(4)Ibi.I.,tom. ^^ P-.^-*;';
"
(5) airumlogiit prarmUim
Loilovmmim.
Amsirontu. Ibd*.
-
(6)
Histoirninrociietiqueiiextrois
mincl^
protecteHrsile
rAuvrrgne. Paris. m^.
Miixima ex parte '-ecu-sa apud
C. Barthelemy. Vies iles saints de FrfUlce, tom. I.
P-
S-J/-/*.
-
(7) Martyrol. galUc, ad d. i nov. - (8)
La inedes
saincta et saiiictes (VAnvergne ft de Vetay. Au Fuy, Ib&^
31(5 ')s
-
(4) t't conslat ex nominibus Stephani episcopi
et
RoUKM-ti comitis.
quae charlae donationis .ub.cripta
IPeuntur -lU))
Gharta
ilonatioiiis ed. ap. Mabillon. Annal.
BlieHict..
tom. IV. p.
n..7.-(ll) Ms^ S.
^^-J^J^V-'
\ i.i n'> liuUar. Rom., tom. 111. p.
loO.

r5^Sai:iap.B.rtb.emy...Si..-.P^
Itiam templa et sncella in honorem S. t lor, Lodevae aedi-
Sa
rememor.Uidemscrip.or(ibid.)-(U)Bn.nche.op.
cU
n :^.-(
15)Corblet.
Hayiographie du d.ocM Ami^
m IV P
276.
-
(10) Ibid
- (17) Pnmum edito an. 1502^
lom. i.K
iiiseruU
2f.S
DE
SANCTO
FLOHO
KPISCOPO.
AUCTOnX
C. D. S.
riimdmbits
-SOfllS
->...,/, // Molaniis
11(111 sinil rt VudeUaiius iii ,so MaHyi-olugio gciic D
isen,it
.Uamii. M
alas.eni..
f
'"'
^^^,;,, ^11 :
qul , fesUcitate, miail .lniiamn, a,l
i a,l,litin,l>s a,l Us,;l,n ( 1 ),
''<<'< ^"*

'
]
,.^,(.,-,'
,' i
Ma.ly.olo,i<.
galliiaiKi ^:'';'''-
'
'''^,
^^
:
^
yiu,e.
Catnlogo
snnrlornii, <|ui i.i
Mailyiolo^-io
Ko.iia.io
Jai seqii,
I. Vila S.
Flori, e\
Bernardi
Guidonis
Speeulo saiictorali.
Edita e. Mi.i. Fan>. lat. .im; 2. Pan^. '' ^,407; 3.
ToIomiiio ,i4.^- Cfi: Coiiini. ,r,iei:. ii,. ,,
cum omiiibuif saiicfis f/uac sit longitudo, latitudo,
suhlimita:^ ct profundiwi.
5. llaoc ci his siniilia egregio pontifice Fton.
ilehide,
iio
tloceiiii^ et ciim (;iiristi ininiciilis sitae pifl)! cni- dmniius
Instrante et in pacc cuni siiis fanuiiis in pracdicla
^''ocatm.
I.o(lovensi ecelesia quiescente. vox divina facia
c<.i ad cnni. dict-ns : Famule mi Flore, itoli fimerf,
auia tfjn tficum sum quocumquc pfrrexeris. Ailino-
nitus Iiis verbi? el divinis inslitnlionibus : ^//,ail.
nsmm, Domiiu'. Kl vox Doniiiii ' ad euni : Sume.
Inqini, tihi undevim hi vicem fe sequeutes, ef vadc
iii forum Plaiiitirum a<l moiitcm hidiciatum,ihiquc
iifji dcmoifsfraho riam itimris tui, pcr quam ad im
E
imjrcdi dcheas. Confestimquc miles Dei, amlita
liac inslituliono el iussione Dei, iiihil trepidans.
nt aifer Aliraliani nlioediens voci Dei. e^irossus
de sedesna. pniiteravit ad locnni de quo dixeral
ci Dcus.
6. Consurgens vero beatus Klorus. (oeptu iti-
noro carpens viani, dnxit secnm dnos so conse-
quonlos, Genmarduni
'
prosliytornm et lusluni
archidiaconnm, ul hymnos spiritualcs cum ipso
canoront et in omni loco Domino doscrvirent.
Coteri antem se([uentcs. cum supradiclis discipu-
iis usquo in Bolismam collcm- soqnentilnis jnmli-
licem pervenerunf. Quo inioco sili incomparabili
siticrunt: ot intervcniente patrono corum sancto
Kloro. iiiox nt virtja sua torrani aridam tcti^Mi.
aquae largissime eiiluxerc.el illi hibrriint ct refu-
cillali sunt. et ab ipso dic usque in hodiernimi
Ibns ihi pracclarus emanat et satielatom multis
pupuiis praostat c Tunc sonmo sopiti divino.
duarum toro Iiorarum spatio quieverunt ot
m"'^"
scenies dormitaverunt^.
7. Dohinc ogiegius Fkirus properans citissimo.
muliim ascondii ot circulvit nionfos plnrimus hi
G
filios suos per queiii Iramilem Ciiristi tenerent arco Planitica, donec venirot ad iocuiii quem
pracceplt ei Deus in monte liidiciacum
' d. Qui
per angustum ilor nqiem oxcidentonK; venicns
cum iaetitia, ex^inisivit (iiiaiiior inibi por Domini-
tntiruxit;
^- Cnnniuc populiiin occiosiuo suae divinu cui- ciomentiam repausarot. Tuno intorvaliu lactu
ac niora peracta. repedavit ad suos sctiuaccs.
Surgite, in^iuit. fratres. dirigite viain
pedetentim
cuutcs'^ cf jiropcrrmus ad euin quein Domiui iussu
coutcmplari potuimus locum.
8. Exsurgcntos itatiue, secuti suni planc
vesti-
gia benigni sui ])asforis. Illa vero lux eos
pracibat
cinao filios israol ducobal. deducens cos
per
'
(ohunnani miljis in dic et piT culuinnaui
ignis-in
iiucto. O (Uvos iii meritis atlilota Doi.
Asceiuiitin
inontem. ut illic Deo faceret iiabitaculnm
sol-
leiiino. Ibi visifaljti diviiia giravit (|nattu(,r aiifiu-
S. Fiorus,
Cfirhti
<tij<riini!tif,
oriit Pftri
tipostoU,
B
inprovinciam
Sarbonemtrin
rtrf praedi-
vandiim
evangeliiini
tn Isstis,
ibidtin priiiio
ecctesiain
Loduvewrin
Itastorati
sulliritiidim-
Gesta' sancti Flori
confessoris.
cuius festi-
vltas occurrit in
kalendis
novembris.
prima die ipsius mensls
-.
1. liealus Klorus. cx transmarinis
parlilnis
ortus(/, Domiui nostri losu Chrisfi vcstigia secu-
ius, eius ubique alumnus. et sacro fonto bapti-
smatis al)Iutus dodrinis^iuc
eius salutaribiis edo-
cius, iioiiorinco vocatus est eius^ spiritualis filius.
Inler celoros vero inissos dignos condisciiiulos
directus cst ipsc Romao
catiioiicae Ecciesiae. ut
illic socius fierei inier alios et l)eati Petri aposto-
h)ruui principis particeps eiricoretur ot consors.
Pro lanlo d tali donique nitoro. qnem ipso liabe-
bat in pectore, ardor apustoli erga ipsuin vigohal
in monfe ct KiurJ
*
uioritis poUebat in corde.
2. Denique postquaiu magister veritatis Chri-
slusdiscipulos ad praodicauduiu initferof ot alios
septuagiiiia diius dlscipuius dosignaret
'
iii ironf
Ijuii et bini por singuias provincias ad ducendmu
verba cvangolii h'suCiuisti,sanctus Klurus ex ad-
inuiiiiiimcIioaliiVlriaposloIicunuiuibusdaniaiiis
inissus osl ad partos proviuciae quao ciii;iiouiina-
tur (iotia-Z. in provincia Narbonousi, ui>i quam
plurimis eiTan1ii)us a via veritatis fidem sanctae
Trinilatis praedicando doclaravif
'
f^t ad confes-
sionem eiusdcin iidoi ad porfoctuin us<pu' per-
duxit.
3. l'ervfnions autuin vir Dei ad civitatem
Lotovensem \ ibi
*
pastor ecclesiae et episcopus
aniinarum el(.'Cins est^ priinus, ol errantes oves
propriis uiiicris ad ovile doniiiiicum ropurlavil.
(lumqiio lanta fragraret gratia ul inter domesti-
cos iiic* providentia ipse domesticus iiaberetur
devolus, impigor mansit in oinnibus bonis. virtu-
tibus ei iiiurihiis <Iocoralus. Bcno oleniui erudiens
filios suos per queiii Iramilem Ciiristi tenerenl
inandata, docuil per graliam Spiritus sancti cal-
care cutia iiriiuicorum^ spirituum ot omiiia niaclii-
namonla diahnli superaro.
4. Cnimiuc populiiin occlosiao snae divinu cui-
tui' prius ignold vir Dei mancipasset ct a cunctis
venerarctur oljsequio dignus antistes. taliter ad
eos locntus est : filii rarissimi,o Christi cruorc
redcmpfi, audifc rerba Lki. Empti enim csfisprefio
magno, saiiyuinc immacufafi agni lesu Christi, et
dc lupis effecfi cstis agni iuitoceiites. Sequimini
diviuam mcem,per Paulum vas electionis sic diceu-
tem : Caro cnim concupiscif advcrsu.s spirifum.
spiritus autrm advt.rsus ramcm ; haec- euini siOi
invicem aHversaiifur. Estote ertfoparati, ct pugnatc
advcrsus lnsidias diahnli, ut possifis compreheiufcrr
in liidiciiifo
monte,
non
.11"'
,niiltil>ticf
inodigio.
altefam
ecrlrfiam
coiididit.
(1) Friiiiuiii t*(l. :in. l.Vi^.
Tit. et Num 1. ' oi.'2. '
(|). .1. i. m.) om. ^J.:i.

Num. 5. - '
liiiiiiiiicii :i.
om.a-* rnri I.
Num 6, - '
.-t tJHiniUclmn -J.
^ r.illain M^tq.
Num. 2. ' lie-iipnarenl -2. ^ Gdcia -2 "
dftcli- *\.)om.
"^" '^-
Num. 7. -
Imiiciatnin -2.
*
Deum 2. acuntem
"2.
Num 3.- 'L'.iIoven8em4, 3. -sibi^i. <om. -J.
-
Num. 8. - >
om. "-
mibis I. 3; (in ^iie - "Fiii^)
* hac _*. ."!. '
iiniiiundinuni. -2. 3.
q,_ g.
Num. 4. ' cullu 2. -
Iioc2,
los
lyimnitclo,
fxtremitr-
DlEy OUARTA
A
los quadrigae, quo fundameiitum clirisUaui nonii-
nis
postmodum indidorunt : ot nuUa dcinceps
/
culmina antistitum absidam dedicavemnt
/".
,, 9. Cultor autem Dei Florus multis noslea vixil
ibiijHf, i'""'
'
nulioit
luiu'' l('mpoi'ibus,et suos discipulos prudtMiler instituit,
sinict
'!*<''"*'
ut in omnibvis i)onis opcribus staliilus permaiif-
reut, iu radice altissinii montis (j. Estute., imiuit,
filii, sujira firniam petram fumlati. Ego uamque
viam univerme rarms profivisci cujno et tid perpe-
tuam vitam ingredi demleni. llis itatinc monitis
odocli, lacrimantes dixerunt ad cum ; O pastor
l>one, cur oves innnmerahiles, quas Domino arqui-
sisti, relinquia? Sed quid iius orpliaiios dimittis ?
luterpella }yro uol>is ad Deuvi assidue, ue perea-
mus in uovisdmo die. Haec illis lacrimahiliter
dicentibus, benedicens eos ot inslruens in prae-
ceptisDei, anima eius migravit a corpore et feli-
citer
penetravit in sancla. (lorpus aulem eius
sepelifruul iidem sui disi.ipuli, el i-oiislruxfrunt
ibiecclesiam in honore 'beati Petri aposloIiA.fbi
meritis einsdein sancti Flori-. digue imploranli-
Ijus eius suflVagium a diversis iiicommoditalihus
praestantur
remediasanitatuin.
NOVEMBRIS.
269
B
AisSOTATA.
a htsigue civitatis Floripolitanae exliibet tripli-
cem litteram A auream rubro clgpeo imposUam.
QuodjSi fides
habeatur Dominieo u ksu{\) ideo
assumiitnm est quia credebatur S. Florus. citi civi-
tas ortum stium et nomen debet, orinndus esse ex
ArAhiA.Qi(in,et.m-undum traditionem poptilarem
ibidem vtgentem, filius enit nnius e tribus magis
qui lesum recens natum adoraturi lenentnt lii-fh-
leem, et a patre suo ad Salvatorem missus, ubi />
divinam suam doctrinam praedirare exorsus est
;
ideoque in vetustis imaginihus depictus est fucie
nigra. Alii tamen illum Hehraeum natu dixerunt,
ei apud suos nomine Cicis vel Criscis aut etium
Tsitsis appellatum, qitod latine sonaret Ftos viri
vel Floris viri ; unde et rocabulum illi Florus apud
Latinos inditum fuerit
(2).
b Nomine Gothiae vel Septimaniae appellata
fuit ea pars Narhonensis provinciae qun primo
potiti sunt Visigothi, ab exordio sciiicH saeeuli V
usque ad snecidum XiI(S).
c Fons iste, qui ferebatur a S. Floro elicitus,
tempore Dominici a lesu, id est ante medium sae-
nduiH XVII, frequenti populi et praesertim
infir-
morum concursu colebatur. Fornix lupideus ei
impositus fuerat et grandis critx apud euin erecia.
Xollemni pompa quotannis illuc procedebat piebs
Floripolitana
(4).
d Eiidem rtominu ad locum designandum adhi-
bita siint in charta donafionis anno lOKi confecta,
de qua cfr. supra Comm. praev,, num.3.
e Angustus ille callis saeculo XV11 dicebatur
una esse ex portis clvitatis Florij>oUt(inae, in rupf
excisa, ipsuuKpte saxum orante S. Floro n-peute iUf-
(issum ferebatur,ut transifum ei pjrtieberet. (Juin ei
monstrabatur vestigium manus S. Flori rupi im-
pressum, qitod pia plebs osculori consueverat ubi
ad tbnfem S. Flori pompa aunua fivhat (."i). .
f Haec uliquanfo inagis perspicue enuutiautiiriu
legenda Moissiacetisi (infra, numm. 2 med.,3init.).
g
Et hic locits saeculo XV11 monstrabatur
apud civitatem Sancii Flori, specus nimirtim qui-
dam sub alta rupe, in ipto ceruehafur et la/tis quasi
in formain lecti excavatus, ipio S. Flonini usuin
esseferehant (6).
h Fostea inde transiatum est sacrum corpus in
ecclesiam cathedralem Sancti Flori(l). Simul au-
tem rum corpore S. Fiori recoudita fuisse iradunt
reliquiiis HS. Initoreutiuiu uiartijrum, quas ipse ex
Oriente dettdisset. Et re tpiidem vera te.<tatus esf
Curolits cardinalis de Noailles, episcopus Fhripo-
litauus, se, cum reliquias S. Flori inspiceret ineunte
saeculo X VI!, repperisse in eius sepulcro qiiaedam
ossa minutiora, quae omnino infaniitlorum fuisse
videbiintur(S).
II. Lectiones
legendarii
Moissiacensis.
Kditae e.r. apographo servato in cod. Brttx. 8014. - rf.
Comm. praec, num. 1.
C Die qimrta mensis
novembris. In festo
S, Flori episcopi et
confessoris.
i. Florus igitur Lodoveiisis
episcopus in eccle-
sia sua divina voce est monitus ut.
montana
petens Arvornica, iret in montem
ludinacuni in
loco Planitico. Cui assentiens,
convocato e! iiiior-
mato populo valedicens, cum aliquibus
sibi obse-
cuturis recessit.Pervenientes
autem ad iiuendam
locuin. facta oratione, ad ictum
sreptri, quod
manu tenebat. lerra produxit
laticem
largissi-
muui divinitus
detlueiitem,
quo astautes
situii
intolerabilem
exstinxerunt.
Florus
itaque in tel-
lure Planitica plures montes
circmmens.
tandeni
Cluistt. duce per anguslum
iter rupis excisae ad
montem Indiciacum,
locuiu a Doo
destiuatum,
pervenit.
,.
2. ()uocir<*umspecto,Deo
gratiasageiis,
redieiis
ad sucios. laiiier
ailoculus est eos :
Surgitejra-
tres: Domiiius euim
direxif viam
iioslram.
I rope-
Num. 9.
* honorem 2.
-'
oni. U.
remus ud eum,quem
eiusiusswptaesivimus,
locum.
^
Tuiic cogitare et tractare
coepit t|uaiitei- ibi sol-
lemiie Deo liabitaculum
posset instruere. Cmuqiie
haec ita dispoiieret.
apparuit (piaedam vis et ope-
ratio divinae
maiestatis. per qualtuor angulos
spatii basilicae in modum
quadrigae sulcum ftici-
.-us diKto limite : ut palam
cunctis appareret
Muaiiler
fuudamentum
ecclesiae pom dcberet.
Qua virlute (jui viderunt
stupefacti. non mediocri
ctiam
laetilia cum
ingenti
admiralioue
peirulsi,
accelernnt
perficere
intiuuim
opus desiguatum
.iiviuilus.
Erigitur
tabrica,construitur
ecdesia, fit
Doo sollemne
habilaculum
et populis m vcnera-
lioue diviuae
maj.-slatis
sanctilicalum
oratormm
3 Ob
revereutiam
vero
praoaa-Iae
virtutis, ul
IVrtiir,
nullus
deinceps
antistitum
ahsidam occle-
siaeillius
dedicare
praesumpsit :
nec unmento :
.,od eulm
Dei et Domiui
nostri
sauctillcalmu est
,
,,i,,,ate,
moitaiiuu,
uou egot
b^nedict.one. Plu-
"^s
itaque
ain.i>
Fiorus ib. Deo
laudabd.ter
l\lllll. . IlUllUlCltl ...
s*l K-w
- (5) n>i't.. p. S*). - (6)Ibid..
V1TA
DE
SANC.TO
FLORO
EPISCOPO.
^vemulo
vitao
oiiis. ot Panlus : Cnshjfo
rorjms meum et i servitu.
D
servions,
pmedinitioiu'
sna ci t.
,.,-,
j,, tem redi<fo. m-
fortv, cum aliia praedivaverim,
ipsr
plures ndclcs
Doniino
acquisivit.
hvM
reprohus efficiar.
Gum vero tempus resolutionis
potcslalo
doctrinain
liabens: (iUia ^i^^='"\'^j^^j
.^^ inslarot.
discipnlis
el popnlo fidcin ot doclrinam
bat snbdilos
vorbo. talis et 'P-''^/^P*^''^'|' '
^^^j,j
(-lu.i^ii
praodicans.
inler vorba oratioais
boatus

ley. facto.
Exoratus
* iiamqnc
csl oos nl innn
^^^^^
^^^^^^^^^^ ^^ chnstum
miKravit. Ad cuius luinuluni
cxhni-tatiis?
diligcrcnt
noqnc quao in niundo
suni (UH.c
-^^^
^
nicritis
eins
mnlli infirini ac .lobilos prosporanlur.
DE
SANCTO
AMANTIO
EP1.S(:0P0
KLJTHENEXSI
IN
(iALLIA
COMMENXARIUS4
P K A E V I tJ S
CD.S.
B
1. De fonlibus
hisloriae
S.
Aniantii.
Chaiiian^;
J Vitalatiua
1. 1'ifcr 1'0--' fo''tcs
prinripem locum obtinef
antigua, antiffua Vifa latimi 8. Amantii*.
cuius confupt
cuiusformn
j^ff^ig undecim reperin-
opographa, (luorum
fna m
duplex;
HhUotheca regia Bruxellensi, vetera in hibliofheca
natiouaU Parisieuai
asserrautur.
yipor/rapha
autem iUa inspicieuti facile
apparrt dupUcem
illis repraesenfari Vitae formam,
quarum altera
ampUor est, hrevior altera : hreviorem hauc dico,
non ijuod ullae partes compendio seu paucioribus
verbis efferantur, sed quia nouuuUa capita vel
capitum partes in ea prorsus omissa snut, vide-
licet (secundum partitionem nostram) prologus,
posterior pars capilis primi praeter ultimam sen-
teutiam, c.aput quarfum, ultima seutentia capitis
quiuti, posterior pars capitis se.vti, fotum caput
septimum, et praeterea Uber miraculorum post
mortem, qui vel integer vel ex parte annexus est
exemplarihus formac ampUo^utt. Sed et utraque
forma muitiplirem exhihef lectionem sihi propriam
etomnibusipsiusapographiscommunem.DuasiUas
formas vel complexus v.odicum qui eas continent
desiguabimus siglis Aet B, singulos vero codices
numero proprlo. Formam ampUorem A praebent
A vodices quatfuor. Quorum, ef omuium rodicuni no-
strorum,autiqnissimum
[1]
servat minc bihUotheca
nationaUs Partsieusis, siguatum lat. 17002, antea
Nolre-Dame 97, qui fuit olim coenobii Moissia-
censis, exaratum saeculo X (1). liuic valde affinis
est. adeo ut e.c eo vel certe simiU exscriptus videa-
tur,
[2\
eiusdem bibliothecae cod. lat. 3809 A,
exarafus saeculo XV (2). Aliquanfo lectionibus
variantibus a dnobus priorilms recedit
[3]
Par.
lat. 3820, exaratus saeculo XIV
(3),
et mayis etiam
[4]
Par. lat. .5400, eiusdem aefatis, qui continet
quartam parteni Spoculi sanctoralis collectl a Ber-
nardo Guidonis{\). Is iam uonnuUis lectionibus
accedit ad fonnam breiiorem, quam continent
reUqui codices septem, videlicet
[5]
Brux. 2989,
olim Sancti LaurentU Leodiensis, exaratus extr.
saer. XI
(5),
(/( fp(o snUs mulfaeoccurruut lectiones
varianfes singulares, et tria paria (paritate nimi-
riimiectionumpropriarum)\Q\ParJ(tt.5308,saec.
XII (G) ac [1]527S, saec. Xill(l), [S\Brux. 207-8,
fimiui
.^aec. XII (8)
ac
[9
1 Par. lat. 5289, saec. XI
V (9).
[10]
Par. lat. 14651, saec. XV (10) ac
[11
)
Brux. 11987, ante medium saeculum XVI iu
comobio
Rnheae ValUs prope BruxeUas ab
Antouio Gentio exarafus (II).
2. Manifesfe
antiquior est forma A Huiusapo-
grapha 1, 2, 3.
quod spectat sive ad elocutionis
""ior,qm
qenus sive ad orfhographiam, multis barbarisinis ^
"'''"'"".
scatent, quales in primigvuio e.cemplari occurri.ssi
inde satis constare videtur quod, si btne memini,
muUae aliae Vitae iu eisdem codicibus exscripfae,
e.am uotam prae sv nonfv.ruut; non paucitameu,
praeserfim in codicibus 1 et 2, vitlo librariorum
imputandi sunt, cum v.t in uno tantum codice legun-
tur et uuiium prorsus sensum reddant et fadle e
quibus rerbis adulterafi sint Uqueat. Texfum San-
ctorali suo insertuw passim emendavU et expolivit,
vocibus efiam suhinde additis vel mutatis, Bernar-
dus Guidonis. Jdem pravstitit qui primus concin-
navU formam brroiorem B; sed et praeterea sin-
gulae classes codicum huius formae, quas numero
quatfunrdistinguereest,suaspropriasemendatioues
vel adulterationvs exhibent. Has inter variantes
le.vtiones singulis rapUibus suhlertas sedulo nofaiu-
mus,praeter singulares singulorum codirumSefQ:
quas, sicut et eas quoque quae propriae sunt unius
codicis 4, post capuf terfium fere
praetermitterr
visum st, ne sine ullo commodo ef cum niulto
legentium taedio variarum lectionum copia
quasi
ohrneremur.
3. Formam Vitae hreviorem solus edidit Lau-
""'"''^'J.
rentins Surlus ad dieminovemhris (12)
vi Ua fiar-
iiter expressU textuni qui legitur in codire nosfro
11, proutin ipso codiceab aliquo correctore
muitis
locis emendafus est, uf lectiones etiam illi
codirt
singuiariterproprias,i/raeter unam manifesfe
abso-
nam{\Z)yOmnesrettnlerU et haud amplins
decem
voces ievissime mutaverU : unde vix dubium
essv
potest quin hunc ipsum vodivem, vi quidem
soium,
prae ocuUs haimvrif. Formam vvro A
primus
vuigavit PhiUppus Labbv^i^) ex vetcribus
legeii-
dariis mss.(15), (/(? distinctius non
recensuU,
et ex
iis, praesertim vero e.r. e.r.emplari quodam
quod '
multis conveniebat cum nostro 4,
ierfioues
selegisse
videtur quas iudicavit meliorem efficere
sensum
,
sed hac ratione VUav quasi faciem ita
UnuivU
w
eam, qualis exhibetur jiraecipuis
co(Ucibus 1, , 3,
scrf
iiecaratt,
iilila fs'
(1) CtV. Cal. vodd. h mj. Paris.. toin. lU, p. m. -
(2) Gfr.
-
(0) Cat. Pnris.. I. 51S
-
(10) !hid.. III.
2(y-2. -
d ^
^^^'
ibid., Lom. I,
p.
:iS2. -
(3J
Ihid..
p. mi. -
M) Ibid., III. 551. Anal. Bolland., tom. VI, p.
31. - (lt>) Tom. XI.
I>.
&*
-
- (0) Cat. codd. fuuj. Hrux., lo.n. II. p. <m. -
(0) Cat. (13) Cfr. infr;i, Vit. cap. 5, v;ir. lect.
-
(Ml AVr.
Hihl. A/^"-
Paris., II. fil. _ (7) Ihid.. I. W:i. ^ ,8) Cai. Hntx., I, 135. lom. II, p. 47t.
-
(1.5) Ibid.. in indice p.aclixo
voluniun.
VlX
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
i.7.r agnoscas. Pustea antem e codice Moissiacensl
271
Fortnttnto
^rriptori
attrihiitn-
l
\i.\ipsi Tolosa transmissOfpaucaslectiones varian-
fes adiecii (1). Textum Lablwunum, cum Suriauo
ioUaium, rfpetivit Michael Antfelufi LurJn monft-
rhus Casinensis in sua editione oi^erum Venanti
Fwtunati (2)
et, secundum ipsam hanc Luchianam
cditionem, Migne (H). Novissime demuw cl. v
Bruno Krusch eundem textum, sed praefer edi-
tiones citafas non aUis subsidiis usus quam varian-
tibus lectionibus e codice nostro 5 exccrptis, inseruit
inter Venanti Fortuiiati opera pedestriu
(4).
4. Vitae scriptorem censuit Surius fuisse Venan-
funi Fortunatum Pictariensem illum episcopum,
(lui fioruit jfost mcdium saeculum V1, sed non aUo
momento nisi quod, ut ipsi videhatur, stilus a For-
tunati dictione non abhorrot. Surii sententiam
non improbid)Uem censuit Labhe, re famen ptnitius
non inspecta. Luchius vero in praemonitione ad
Vitam S. Amantii : Fortasse, ait, alirui dubitalio-
nem inicerc possunt forinae illae loquendi, quae
plane pocsiiu sapiunt, quibus auclor huiusce
Vitai' S. Aniantii tVefiucntius usus deprchenditur
quam fere vidcatur in uiore fuissc Fortnnato cum
'^
sanclorum Vitas eonscribebat (5) ;.... nisi fortc
Fortunatus, nondum assuetus sanctorum Vilis
conscribcndis, cum iiniic eliuubrarel, geniopoe-
tarum paulo liberius indulsissc dicendus est, ac
colores poeseos, cui impensc studubat, vcl in pe-
destrem hanc elucubrationeui trauslulisse.Quam-
quam ct stihis ipse politior et cultior quam fere
proprius illc Fortuiiati csse soleal ((i), ac grandior
et rotiindior oratio, suspicionem alicui afferrc
possunt haud illam genuinum esse eiusdem fctum.
secus atquc alii sentiant. Vcnim nec illud infician-
duin esl. Fortuuati ingenium et in verbis collo-
candis industriaiu saepiiis iii eadem appaien^
:
quamobrem sub eiusdcm nomiue illaiu edendam
exislimemus. Mira sane conclusio. Nempenullo
in rodice neque ah ullo antlquo scriptore ante
Surium Vita Amantii Fortunafo Irgifur inscripta,
ft sola ratio cur Hli inscriberefur fuit
fxistimata
Ula stili cum Fortunati dtclione similifudo; et post-
qtmm demonstratum est Vitae dictionem a scri-
hendi rationc familiari
Fortunato non parum c.<ise
dissimUeni,retinendum
uihihminusrenseturnomen
Fortuuati auctoris,quia ilUus ingenium el in verbis
collocondis industria saepius in ea manifeslatur,
C quasi id non commune esset inultisaliis Vitis san-
ctorum acvo merovitigiro auf carollngiro consm-
ptis, quarum sclllvet aiatorihus Furtuuafi dictio
praecipuum quoddam artis scribendi exemplar
vraf, quod sihi imltaudum
propouerent. Huc acce^
dlt (juod, cum Forfnuotus
supponatur Vitam
5. Amantii adnrnasse ubl iiondum
assuetus evfl/
sanclorum Vitis
conscribendis.
nequaqaam hunc
librum citavit Gregorius
Turonensis, qui tamen et
Amaiitii apparitlouem
memoravit (7)
et alias Vitas
sanrtorum ah amico suo conscripfas,
quae cevto
qenninae suut,dafa
occasioiu-
laudair non praetfj-
'misit(H),pnfefer Vitam S.
Paferui
eplscopi Abrnt-
censis, de ijuo nusquam iu suis
scriptts egit,et
VifamS. Padequudis
reginae,
qttam forte edidd
Fortunutus post obitum Ovegorii (*J). lure merito
igitur cl. v. B. Krusch Vitam S. Amantii inter
Opuseiila Fortunato malu attributa relegavit.
5. Jn quattuor codirihus qui nohis sfrvarunt
Vifae formam A, huir adiunrfum esse iam indica-
vimus librumin quo descripfa sunt miracida post
mortem S. Amantii ems intercessione impetrata.
Lihrum httnr non eodem tetnpore tpto Vitam,sed
tth fodem scriptore concinnafum f.ssf, ronsfat ex
eius cxordlo : Quondam vitam beati coulessoris
Amantii diviuo uiuuere. ut potui, stilo digessi.
Nunc pauca de his quae triiimphator egregius
gerat signa, l)rcvi serinone (onstriugam. Porro
scripfovf.m iilum liutheneuseiu aliqiicin fiiisse cle-
ricu7n,his avgumentis uliquntfuus videtur conficl.
Imprimis nimirum nulla referl miracuia nisl yuae
apud ipsam liuthenensem civitatem contigerint
;
delnde, uuuui luiraculorum lUitheiia urbe teste
/^jse couspcxit (10) : deulque, librniu .^uum com-
posiiit ut legeretur in auniversarla festivitate
S. Amantii, cui et ipse, ut ex eius modo hquendi
vldetur colligi, interesse consueverat (11). Qtio vero
femporf ulrumque docttmentam ronscriptum sit,
iiullo indicio sive exfrinseco sive infrinseco satis
certo definire licet. Sane geuus scribendi minime
abhorret ab hagiographorum aevi merovingicl
more,qui cum sermone barbaro subridictilam quan-
dam vcrhorum et smtenflarum pompain, fnitifhesi-
biis praecipue et similibus locidlonum figuris con-
spicttam, saepissime affertant. Haec tamfu non ita
iis scriptorihus proprla sitnt ut ft apud alios poste-
riorfsldenfldem uon appareanf. Crfdiderim uihilo-
minus uon diu posf extretnitm saecidutn Vldocu-
menfa Hla ronscripta e.^se : nam ex octo prodigiis
in libro miraculm-um narratis quartum ft quiutum
crrte huic saeculo llligauda .^uid, neque probubile
videtur sextitm, cuiits scriptor te.stis oridati4S fuit,
adeo magtio iidfrvallo temporis ab ilUs distare.
Certe Id tton iiidiraf fovmula llla slmplex frausitio-
iiis : Dicam miraculiuu quod ipsa Rutheiia m-be
lustc conspexi. Et ttliquaiUum forte confirmaitir
sententia nostra ex nomlne puerl qul eo loco narra-
tur sanitftts : is scilicef
nttnrupahutuv Eupiirasius
vel Euphrasinus.
qttod vocabnlnm
roguafiouem gal-
loromanam
demonstrat ef adullo saecuh Vllin
usu fuisse
parnin crediblle est.
6. Alterius Vitae S. Amantii,
provinciali seu
romano
idiomate d sermone mefrico
conscriptae,
nonunlh
fraqmenta
supersttnt, quae citarunt circa
niedium
saectthtm
XVII Marcits Anlouius Do-
minicif et scriptor
Vitac gaUicae <U' qua ittox diceti-
dum
Codicem
uttdc haer excerpta sttttt exaratum
essesaecuh
Xi vd XII
asserttlt Doit.imrg (
1
'2y,sed
rumdeperditussitcodexilUiVA).uequfe,tmtt,nquam
iuspexerit
quisquam artis
palaeographicae
penttts,
ressatis
duhia tnattet. Auctor in claitsula stu car-
,ini< ait illud e latitto texfu trattsiatum esse
:
unde,
cum in
parle illa qttae ad nos
pervenit ttonpttttca
letjanturqttae
vfl
pforstts
drsi.lmtiu
extsfttttaret
ril certe alio mcdo
narrentur in Vita latina dequtt
hacfeuus
egimus,
itire
nmrlttdettdttm
opiuafusest
, , L
.s;,-mVr.s(14),i//'/
e dtverso
ahea Vtta
AUCTORK
C. D. S.
//. Liber
mivaculorum
pnuto post
Vilam et fih
eodem
acviptori;
saeculo, ut
videtur, VI
extremo vel
intunte VII
$criptu)<.
E
///. Vita
fitmana
iiietnca
naeculo
forleXIl
eoncinnatii.
(1) Ibid.. in Supi.lemeulo ad cokem
^o'"""'f- J^.':.-,
('>) Part. 11 (Konme. 1787). ,). m. - (3)
V ^-
i^>'>'- ^^^,^.^^
'
'
1>. 5i:{.- 14} Mon. Germ., Auct. aaUti-,
tom, H. purt
poster. (Berolini. ISSa).
l-.
r.',. - (5)
Qum
te.te cl.
Ki-uscl.. ViryHiamu^
Ovidianasque
tiocutione^
lUae ^c.t-
^tor tot adfUbnit. guot in ijcnuinis
Fortunnti
scnpt.somm-
hus vix rtpvrias. 11,!.!,. j.. xx.- - ('
^-^'^^'^}
^^"l,
^'"1
solam Lahbei editioiit^m
imlitiori-m.
- u) .. ^'" "'
.ap. IV. num. 1. - (S, S.ilicet.
uUaito
^^^l^''"^
Vitam (icrn.aniParisiensis Hist. Fr.V.8;
Albm..
Glor.conf.
. . : iKi.i ,. 41- tiicito nucloris
uoniine, Viluiii
^T
i"ic^o'J.
cilircl obiil a,mo 5U3;
Rade,m ,.
,, s,. _ 1)
^''^
'
i^,
,p.
6. -
(11) Ihid., cap. uil.
vero aa"
oS/. - I'" "''
.,!^., ,,,;,
mppli-
,.
Piu.n...
>'P-'''TL ;,Lrf,.,.,,,-U,,.
11
p.20.
-(U)lbi(l.i..25-^;^-
foute
f
tr
DE
SANCTO
AMA.NTIO
EPISC:01'0
UUTHENENSI.
AtCTOl^K
C. D. S.
1
'"ViKilnit,,
^"ifl,quibui
"oitmilii
''""
Imjft
^"'ti'1'f'ortni
<"><ifi
Hi
/r. Vitii
i/iillice
i-tinipositii
SrtfCI'/"
A'V//.
y. Ainauliu;
vixit
soeeuto y,
'"-'":/-
. . .
.,,, ^fjfDitis
ciilo
liidhetiiserftiif/c.Jium prfK^dicaase^nerdiihUan-
Fra<imeiiia
illa carnmus
'"'"''
/
^
Uitiu
qiiitn.pitd eosali,juem episcopum ordinarerit;
editai^)Jur
deniio rerntlere cum
reis.om
httina
^J^^.^^^^^^^^.^^^^J^^.^^^^^
non piyebif.
\viiilii
ffallirr
pns fuii. Huic primo et prtiecipno argumenlo se-
7
Denique
^'f^*!^;''^^^^^^
,
rJiim aMiint e ie.rtn Vitae Utiinaeet Mlrarulo^
ronfectam
saeculo X 1 7/, 7
^^^^^
i
,.,^^^^ ^,.,,. ^,;,,, ; K//a /,7 inentio suppUcii
adhucineditaserrafurtuihmoepsi^^^^^^
,.,.;stH),^orf.c//doC'o/.///;./o;>o;/exor.
nensi, sed eius apotjrnphum
anno
^^/^J^
^^ .,,, ^^j,j; jy^.rorsus prohibitum fuisse notum
landianos mtst
ejnscopus ''"''
f^''~
.;;; ,,,
.
,, y, /,7;,. nnraciilorum (13). /cr.v.. i/,r..
Pdru^ Giraud,
imteaCameracenm
aicntepibto
t.M
, ,
, , i# < ,
i ; S It E
rardinalis.
Scriptor huius Vittie
mannorum qiu semd '"''''-^
;";'--^'";^^-;'''-
Ztel atLid opiis Plauturii dr la Fause epi-
peratore, td est nUer annos 162 ei 170 Galkam
S
Lodovensilde
Chronologia
opiscopornn.
nirasisse lec^nntur Tertium argianentorumgenus
LoLensiuni (3),
Vitam latinam breriorem ediiam
'k.uiiutur es scitlpturrs nonnulhs ei specularib.s
a Surio et praecipue carmen romanum,
quod
picti^inqutbt^SAui^niu^.^^^^^
eius iempore serJatur iu aede miinlcipali lUtfhc-
htr S. Mart.aU ve S. Manae Magdaenae, tjuisci.
nensi (4),
unde huiits canninis iaciura compensa-
hcei pnmo saeculo
;
GalltaM apincUssecredeba^
tur. Ciiat etiam lecjendam S. Amanlu in ecclesia
fnr. Denique ex antttjita Viia latina
(14
ctnisiai
nutheuen.i recitari .oliiam. Ex Vita hac gallica
Ruthenos opera S. An.antu
^
iarpi idololatna
in rdinuo hoc rommeniario et inter Anuoiaia ad
c.omersos esse ad rehgionem christtanam et incre-
Vitam laiinam ouaedam suhinde citahimus sub
dibile esf eos saeculo Vfidei htmtne nondum fmss,'
tiiulo Vit -all. nis.
-
Quae praeterea vuUjo circitm-
iUustratos aut iliud, a S. Martiali olim allatum,
frruniur traditiones de S. Amanlio ei monumenta
peniius amisisse (15).
de eius ruliu sedulo collecia reperiuniur in operr
10. Sed haec argumenia parum ef/icacia sunl.
de historia S Amantii recens edifo a v. v. Ludoviro
Etenim, quod ad pnmum spectai, iradtttoms, qua
Servi^res, parocho in dioeresi Huthenensi (5),
et in
asseritur S. Martialis primo saeculo fidem Chnsh
superiorihus iam pUiries laudato.
''^^e Aqtntaniae popuhs, pnma vesttgta appa-
rent saeculo XI, idque iis adiunctis quae eam ad-
II OllO leniDOre Vixeril
""'^"'" suspectam fadant {\G), et aeque vel etiam
^ r
' multo magis incertum est eundeni Martiahm liu-
S. AlMHnliuS
; On Sedeni LO-
thenorumfiiisseapostolum;nutfumautemaUum
, 1*1
einscopum ante Amantium sedisse Ruihenae pri-
dovensem ali(|uando tennerit
,sso xuaffirmmut poeta ,hk6(I7).
-
l 3n niOllQSlCriuni COndide
'"^^ secumh genetns argumenfum prius, e.r, ineniione
suppUcii crucis deductum, muliiple.ic responsio pa
-
ril Upud Rullienani. tet. Nam a) crtmsnominenon solum crux proprie
dirta, sed ei subinde arftores, pali, furcae
designari
8. S. km\m\\\m\ fioruisse saecxtlo V saiis per- sotebant, e quifms suspensi capitaUs poenae dam-
spicue eruitur ex libro miraculorum
(6), 6/ nati, sive virgis sive sagitfis sive igne necaban-
S. Quiniianus narrafur .sanrfi sui decessoris cor~
iur
(18) ; b) etsi edicto Constantini vetitum erai
pus elerasse ptjsi nondum multorum emensa tem- crucis supj^liciutn, potuit far.ile id edictum non raro
ponnn orbe coinpleto. id est annorum, curricula,
violari, praesertim in protnnciis remotiorihus,
uhl
quae ntanifeslf compufanda sunt a prtma sepul-
christiana religio nondum gentiies mores exstirpa-
tura S. Amantii. lam vero Quintianus ecciesiam verat; c) quae potior videtur esse explicatio,facile
Ruihenensem rexit iue.unte saeculo VI{l).Quidam
poiuii eiiam extrcmo saecido VI vel incunie
VII
liv/ietflfoii riffiix-tistt /UA r..it^,^,...t . . . ..... i i j
;
fiicite
refelliiiituy)
;
i
regis Honorati Caesari_,
^,,,
eundemforte viiiosa stti codicis iectione esse dece-
tnimd^ignaU^sfahseme^i^^^^
pinm, ei certe non ianium
momenii in ipsius testi-
FAtropae gentes, quae aiias plerumque
Nonnanni
(l) CIV. inlVa. Annotata ad fragmenta romana -
(2) |',at'-
ter duo pnora quae .(,lus cdUlil Scrvieres. -
(3) A.naronUi
mi. - (4)
Dieu m l.eaucoup dc iniiacles par rinterce^-
sion (I. S. AuKuis apres soa trepas; nous en avons tjre
quelque.-uns du vicux inanuscrit de son ancienne lei-endc
conipos6e cn versen langage
vulgaire,
qui est dan. I-i
inaison de ville de Rodt,. , Vit gall. ,.. eirca fin -
(o) Histo,r.d,,aiut AmauH, ivique de Itodrz,
patron du
dwche, par
1 ahhe L. Smieres.
Hode^,
18S6. Ll-^ pp
TM. -
(dl Cap. 3 init.

(7) Gfr. Gail. cftri^t .
loin. 1,
p. li)8. -
(8] i-erviferes, p. (i(>6s!.

(9) Infra, fragni. m-


-
(10) Cfr. infra. annot. ad li. I. i\l) Gnll. christ.,
lom-l.
p. 107 : Hiat. litf. dc la Fr., lom. III. p. 480; etc. (l^^)
Vt-
cap. 2.
(13) Cap. 5.
(14) Capp. 3 el 6. (15)
Gfr. Ser-
viferes, p. 3i-i2.
(16) Gfr. L. Duchesne, Snint
Martial de
Umoge.H, iu periodico Anmtles dii Midi, tom. IV (1892),
p.a^Osqq.-
(I7)lnfra,fragm.ii. (18)Cfr. I.
Lipsius.
De
micv. lib. I, capi). :>.!; lib. in. capp. (i-Il.
nuncujiiif''''
'r^
DIES QUAHTA NOVEMBRIS. 273
A
uvncupafae suuf
(1), cl uuiierrhne guartum simile
fesHmonium ipsi edidimus (i). lam vero mcridio-
nalem (ifiUiam auno 572 el sequt-uti iuratierunt
Saxones, qui sepfenfrioutilem (iermdniam inroh-
bant (3) et saepe Normannis aequiparati sunt ei
cafJem ratione nomine Marromannorum designari
potuerunt.
Ad lerfii (jvneris ar<jumenfum adrer-
tisse safis erit,et anfifjuissimum moninundorum
qiiae afferuntur exstrurtum esse anno J4fi*i, et una
.socieiate coniung^i potuisse duos praecipuos Huthe-
norum paironos, efsi non eodem tempore vixisaent.

Denique, Uufhenense.s .^ae.ndo V


JK
idololatriae
fenebris iarui^^se non adeo mirandum esf, lum ex
historia S. Martini norerimus alias (Jalliavpartes
extremo saeculo I V iisdem fuisse inmersas. Eaque
verae fidei irfnorantia eo farilius apud illos perse-
verare potuil, qui moidanam ar proinde minus
perviam regionem inrokhant, et revera diutius
ihidem VKjnisse idololatriam ostendunt anfiqua
monumenfa in illa reffione nostris temporihns
reperta (4).
,ttf 11. Jfaque non esf cur a senfentia nostra reee-
nniiiim 470.
({ainus. (^uaw adulfo rero saeeulo Vsederit Anian-
^
tius, non ita constat. llhid sohm ex Vita eruitur,
eum sedisse anfe annum 470,qiiO circiter anno urbs
iiufhenorum iu mauus renif Visitjofhorum (5)
:
mentio enim praesidis ((i) et militum qui in praesi-
dio civiiatis erant (7)
indicai eius aetate civitatem
adhuc subiectam fuisse Romanis. Anno autem 475,
ecchsia liuthenensis orlMtta suoepiscopo erai; nam
hoc unno, aide captam a Visitjothis Arrernorum
urhem, scribebat Sidonius
Apollinaris ad Jiasi-
lium episcopum Aque.nsem : liurdegaUi. Petrogorii,
lluteni. Lemovices.... muitaque iam maior nu-
nierus civitatum. snuuuis .sacerdotiljus ipsorum
niorte trancatis nec ullis deinceps episcopis in
defunctornm otricia sutrectis,... latum spiritalis
rniuae limitem traxit (8).
J'orro praeter S. Am^n-
tium nuUus episropus Ruthenensis ante saecu-
lum VI ex dorumentis fide difpiis notusest. Ait
quidem Savaron (9)
se vidisse retustum codicem
in quo Eiistachius episcopus autlienensis
snbscri-
psisse lejebatur epistulae anno 451 ad Leonem J
papam missae ab episcopis Galliar ;
sed nec Eu-
stachius aliquis alias hoc tifulo iusignitus reperitur
neque uUae desigmifiones
sedium episcopaUum
adinuctae erant nominibus episcoporum in codici-
C
hus unde rpisfnla illa ad Leonem edita est apud
liaUerinios{[0) et apud Mansi (11).
Codicem ali'
>piem vidit Uarduiuus in quo re vcra isfae desi-
qnationes appositae eranf, sed ita memhse ut nuU
'lamearumrationmiurehabereliceat(V2).Eundem
(1) Tenipore quando ex parlibus Euroiiae al. Aquilonis
rardino ailTusa ^en?
Marchomanorum
.sev..siina aUiue
l,arhiir<>ru..i
innnanior Callianuiue
introtrressa.
lortissim.s
ictiln>s sancta paliebalur Kcde.ia .
Hht. fn,.Unt,o,s
wa.terii Vnbrrnsii^ (anno S6i ). auctore Agione ;.bbate m.
saee X (ap
Vaisselle. //;.-/. ife Umyueduc, tom. i. Pn-uves
n lUS ; ed. III. tom. M. p. -m^-
- Annal.
Mnsciacencr^. ^d
m WIV-
SlephanusaMarcomannis
occ.dituiet Ar-
vernisim-endilur
.:et ad an. 87^ :
" >'^"---"'7""'
""
Masriaco
v.ne.unt. .
(Mon. Gerni .
^vv. tom. III.
p.
69).
Prinri auteu.
annuutiationi
Annali.u.i
Masc.acunc.um haec
respnmietinC.hroni.oSanctiMaxentiiMulleacen...s:-|Anno
N,i4 Stephauus
con.cs
Arvernorum a Dan.s .nterlectus
..t . (iL. ,le
/>-.. tom VII. p. tiiSJ. -
,t2i " F.deles MUidam.
i eccl.sia beati Exuj.erii
divino .ultm .us.iue servd
o
uKmcipati. fern. indomilae
,ent.s.
Marcomanno.u
n
soilicet. ...ores ler.e nou valentes.,.

^'"f'"."Vnf*n
j>erii .tLupicx
.od.Fa.is. I43.>l (Cat. lar.s., tom I .
..
^m.
-
13) ar. i..ira. Annot. ad cap. .
-^^^^^^
-
il)
-
Uode/. ne nou. otVre (du r lecle .
ia lin du iv )
<,ue statuetles de dieux et de dee.ses
;
les
P";P-?
^
"ff^^
de Vi-nus pullulent .. Pa. un souven.r cl.e/. le. Mutene. de
Novemhris
Tomus JI.
forte rel aUquod eius apographum prae manibus
habuit Sararon, in quo ad noinen KustachH, quod
antepenultimo loco inter subscriptiones legitur,
iiditcfiis fiierit titulus episcopus Huthenensis.
12. Aliae duae quuestiunculae circa historiam
S. Amantii hic hrevifer tractandae vminnt. Alteru
esl, num Amantius , antequam Jinthenensem
ecclesiam regendam SHsreperit, praefuerit Lode-
vensi. Jd primus af/irmavif Planfavit dela Faiise
in sua Glu-onologia episcoporum Lodevensium( 13).
cui praeivisse ridetur Bernardus (iuidonis in opere
suo nuncdeperdifo de historia episcopatus Jjodeven-
,s/s(14). Huius autem aactoritas fanta uon est ut
ea sola nixi translafionem illam ab alia sede epi-
scopaU ad aliam probabilem existimemus, cum
praesertim Bernardus in recipiendistraditionihus
rtiam maxime absonis faciliorem se praehuerif{\o);
neque profecto maioris farieiida est tradifio incertae
aetatis quam serutus est Plantavitius. (^uamquam
sane nec adeo vaiidum iudicamus argumentum
negativum a scripforihns Galliae clu-istianae
deductuin e sileidio Vitae latlnae, cum el alia
mulia r.irca historiam S. Amantii in hor docu-
mento,sicuf fere in uliis niultis eiusdein generis,
desiderentur,et qui illud conscripsit,clericus neutpe
Jhitheuensis, id .-^olum curae habui.^ise videatur ut
quae Amautius in episcopafu suo liuthenensi prae-
clare ife.-<sit comineinoraret.
13. Sed praetfr testimonia Jiernardi (luidonis
et fraditionis Lodevensis afferuntur duo monu-
menta non paulo antiqniora ; utrumque sciticet
extremo saeculo X ronscriptum, unde illa egregie
confirmari
censenfur. Alterum est Notitia conse-
crationis ecclesiae cathedralis Leutevensis a
S. J^uicranno peractae anno '.75, in qua legitur
altare octavum in honorem S. Amanlii contes-
soris e.rectum esse [\^):ulterum, testamentum eius-
dem S. Fulrranni, in quo iuter coufes.iores soh
invoca ntiir S.Martinusetiy.
}\inAni[us{\l). Verum
ex utroque ilio docnmento eruitur soluminodo
Amantium uliqutui in inagna veneratione fiiisse
Lodevae saeculo X, non famen illum eiindem fuisse
cum Jiuthenensi episcopo hnius nominis, aut, si
idem fuit, non oh aliani rationem
hoiiorafuin me
nisi qiiod ecclesiam
Ijodecensem rexerit. (^mn
imino ex ipsa illa veneratione, cum originis eius
memoria iam nesciretur, facile oriripotuit traditio
de Lodevensi S. Amantii episcopatu.
14. Altera quaestio est de
coenohio Saucti
Amantii Jiuthenensi,
quod ipsius Amautii opera
conditum fuisse
indicat IJugo
Ftaviuiaceusis in
Vita S.
Magdalvei episcopi
Virodunmsis,
quam
ces .artyrs .[u-on t.-ouve partout ailleurs;pa. m. n.uu
d'evenue... Nulh^ part. ce .sc...hle. autant que dans les mon-
lagnes du Rouergue. la .iesiguatio.i de pn.,nu,, gens de la
.^npa,'ne. n c.,uivaut au triste se..s de pairns.U^s a parUr
,lu milieu du V" siecle. com.ne tout chauge! ... , \ -
Uavm.
Les a,u:ei.
monument.
Mien. de Ho.lez,m
per.odico
Hevne de Vn,-t ..Mien,
2' s6rie. to.n. I tl^-oj. P-
5U.
-
ro, CtV Vai-sseUe.
Hisloire He Ln,*!/ueiloc, to.n. I. p.^H
ed. III. p. ^O-
- (<>' Vil. c-ap. - a>
!"'
-
,^^P-
^;
-
(SlEpist.
VII.G(J/-6Vr,.,Auct.ant.q..lom
^I ijP^Htt)-
_- i9j Citatus in Vit. finlt. m.. S. Amant... - (
> P- L.,
tom. LIV. p. yi6-70.
-^ (11, Coc., tom. \1. p.
lOl-bo
-
I^. (.fr tonuu. ciU.. P. L. p. %7. not. j;
Man... p.
W.
no't U
- (l3jCit
(;W.cAW/.tom.Vl.p.oite.-ilijUr.
Uelisle Les
,nnnscrit. de ISr,-nard du,. S
xvi (yolne, et
^.tlrs ,n.s.. toM.. XXVII. ... p
273. - Te.s|m.omum
Gudonis
citavit IliM. .all. .... l'lantavi. vero leyendam
ecclesaeLodoven.is
-
(ID) CtV. quae de Vnvd.o Marone
b p o
uarratacitavit cl. L. Ueh.Ie
(y^>ce., tum ciL.
(17)lbid..p.:i'i'.'lt.
,\ii<:tohe
C. 1). S.
S. AnuttUium
fttisae prin
fpincftpum
hniierentetn
,
E
inltnodmn
iliibinnt ent;
nec tninu.i. nh
ipso condi-
tum fni^st
coenofriutn
npint
ftulfienniii.
33
inseruit
i>
nE
SANCTU
AMANTIO
EPISCOPO
BirniENENSI.
ADCTOHE
C. D. S.
B
Mentio
S. Amantii
in mai^ti/ro-
logiis
et iti
hfetiarii.
274
hseruU .ttto Clironia)
Virodunensi,
inettnte
^ae-
nilo
Xllcouscripto.Sir
niim scrit^it <le. possessto-
mlms ecrfesiae
Viroduneu.^is in
A'!Hitrtnni :
Fno-
nml antcm res istno nhhatia Sandi
Aniantu m
Hotena urbe cum
appendiciis, fisms etiani ref;uis
Maderniacns et alins. Puliniacns
nouiine.
donata
servitoruin Sancti IVtri et Sancti Vitoni nsibns
ipsius beati Amantii
hirpitiono (1).
W
manifeste errarM Htt<jo ubi ahbatiam
tUam o
S.\n)i\u\ionioitasferioiSS.PetrietVitonisnbiectnm
fuisse ait :primum enim .'^aeciilo X vs
posi^e.osioni'
bus ecclesiae Virodunensis illi monasterio
attribnta
est, teste continuatore
Historiae
Virodunensinm
antistitttm,uhi <le lierenfjario
episropo srrihif : Qy\o-
rnm (motiachorum S. Vitonii virtui dolegavit Scan-
liam villam cum banno : ahbatiam .inoquc
Sancti Amantii in Aquilania... {-2).
Cetcrutn vcrha
sttperius ritafa Huf/o
manifeste
exsmpsit
e.r
Bercharii presbijteri
Virodnnensis, <}ui (fncentis
ante ipsum ajinis, id est ineunte saeculo X, poritif,
brevi commenfario <le historia ecclesiae Virodu-
netiitis, uifi th Ma<}<lalvco : Res etiam. ait, qviae
sunt in Equitania anliquitus isti ccclesiao subie-
ctae, id est al)batia Sancti Amantii in !lodeui:i
sita, et Miirderniacum et Poliniacnin. tVequentor
visitahat (3),
sed prorsus silet ea donata fuisse
mon(i<'horum Sancti Vifoni usibus ipsins beati
Amantii larj:iliono. larobus Branchc
(4)
primum
abhatem Sanrfi Amantii Jiuthenensis circa an7inm
()OOfiii.''seaitClarium,edomoStagnensl{(VEs[i\'u\g},
sed nulla alia auctorifafc <]U<im hfiendnecuiusdam
Stagnensis valde imperite rontexfae et manifeste
mendosae (5).

III. De cultu S. Amanlii.


15. lain indc <tb e.rordio satxuli I'/ S. Aman-
tius cidtu legitimo konoratus est, teste historia sol-
lemniselevafionis rorporis eins,oppra S. Quintioni
liuthenensis episcopi peractac, <juae Irtjitur in Hbro
miracidorum (6) : huiusmodi enim etevatio, t
notum est, pro canonizatioue iis feniporibus eraf.
Eiusdem memoria inde in omnibus <intiquis mar~
tyroloyiis (praeter ilfud .totum fjuod sub nomine
Bedae citatur, ubi in nonnultis tanfuin aucfariis
comparet) annuntiatur ad dlem 4 novembrts, Hie-
'
rouijmiauo srificet secundum vetusttores codices,
Adonis, lihahani Mauri. Wandelherti, IJsnardi,
ef ceferis posterioribus, ac denique iu Miirti/roloffio
Romano, his verbis : Apud Ruthenos in Gallia,
beali Amanlii episcopi, cuius vita sanetitate et
miraculis exstilit gloriosa.
16. Ad diem <juo(jue 4 novemfn-is S. Amantium
memoranf, sire per orationcm rel lecfiones in cor-
pore sive in kahndario ipsis praefixo, breviaria,
missalia et alii lihri titurgici muttarum ecclesia-
rum parfirularium. quorum rrceusio sequiiur.
Videlicd P in Gnltia : a) provinciae ecrhsiasfirae
Albigensis
: ecclesiae Ruthenensis codires
tres
D
saecttli XI V (7)
ei aVu quatfuor .teculi X V
(8), et
praeteren
breviaria vel Propria fi/pi.s imjiressa
annis W03, 1670,
]70ti, 1824 et 1859
(9); eccle^iae
Albi</ensis
rodices tres s<tecidi XV; ecrhsiae
Va-
brcnsis
Proprium edifum annis W.')0, 170:^et
1752,
h)
provinciae
Narhonensis : eccUsiae
Narbonensis
Proprium ed. an. 1602 : ecchsiae Bitcrrensis codex
itnus.
Carrassnnensis duo, Magalouensis unus, qui
omnes e.r.arati sunt saeculo XIV
; rcclesiae Loth-
vensis Proprium edifum an. 1630
{{0); et Urefi-
censis Proprium ed. an. 1686 ; c) p'ovinciae
Aquensis : ecclesiae Aquensis codex unus sae~
rufiXIVet tres .^aecufi XV; Foroitdieusis codex
unus saeculi XIV; d) provinciae Arelatensis :
ecclesiae
Arelatensis rodires duo saeridi XIII et
frcs saecuU XI V; o) proiinriae Bifuricensis : eccle-
ttlae monasticae San<-ti Flori ctuiex saccuU XII;
ecclesiae Claromontanac codices duo saeculi XV;
errlesiae Aniriensis Propriitm ed. an. 1661, et
Aginnensis ed. <tn. 1727; f) prorinciae Lugdu-
nensis : ecctesiar Lingonensis codex saeruli XIII,
codex saecidi XI V et duo saeculi XV
; g)
provin-
riae Turouensis : ecclesiae Cenomanensis codices
duo .^aeculi XV; h) prorinciae Treverensis :
ecclesiae Virodunensis codex saecuU XIII, r.odex
saeculi XIVet breviarium ed. an. 1560 et an. 1625;
ecctesiae Tulhnsis codices dno saeculi XV et
coenohii liomariri Montis in dioecesi Sancti Deo-
dati codex saeculi XII ; \)
p>rovinriae Viennensis:
Proprium Vivarienseed. an. 1584;
2 in Hispmia,
breviarium (ieronense saeculi XV; 3" in Germa-
nia, breriarium Templarioruni nis. saeculi XIII
(Trev. 5),
breviarium Strigoniense ms. s<ieculi XV
ef missale eccfesiae iucertae, saeculi XI; 4" in
Hibernia, katendarium Drummondiense : In Gallia
uataloSancti Ainautii opiscopi (11).
Ad diem
vero 3 novembris sigudtus est Ainantius in Pro-
prio ecclesiae Lodevensis ed. ann. 1745 et 1770{\^2)
:
ad <liem 5, in Proprio Biterrensi ed.ann.l721, 1741
e.t 1773 (IH); in Moutispeliensi ed. (in. i7.%' (14)
et in Proprio Mimiatensi (15); ad diem 6,
in Pro-
prio Biterrensi ed. an. 1534 (16)
et in fjreviario
Albigensi ed. an. 1734 (17); ad diem 10, in Pro-
prio Albigensi ed. an. 1703 {^^;
ad diem 16,
in
Proprio Floripolifano hodierno (19);
deniqiie, ad
diem 20, in Nemausensi (i20).
In ecchsia Ruthe-
nensi ceh.fmtfjatur praetereu olim diel iulii feslum
translationis S. Ainantii. fyH^jc/ tamen itnno 1859
iu Proprio a Sanrta Sede approbato suppressim
est (21).
17. Multa ex memoriis Buthenensibus coUegit
V. V. L. Servih-es de veneratione
reliquiariim
S. Amantii. Huius venerafionis prinmm
vestigium
apparet ineunte saeculo XI : quo tempore,
teste
Bernardo Amhgavensi, ad sijnodum coactam ab
Arnafdo liuthenensi episcopo, inter alias sancto-
rum relifjuias <ptae iffiic jiro more allatae
sunt,
aflataest et Sancti Amantii aeque
conleysoris
et
E
Itfliqitio''
fiusiniiia!/""
lioiKii-e
liabitae,
(1) Act. SS., :u\ d. 4 Uct.. toiii. II, p. 5:iS. miiu. iN.-xU.
(2) Cil ibid., j), hH. num. *S e\tr. -
(3) Cil. ibid., p. 5t)l.
nuin. 7.
(4) /, tie dea Mnhirls rt saincten d' Amerqne et
de Velm,. {Au Puy. 1052). p 4.5-i. - [n) CtV. Art. SS.'. a<i d.
I lul. (deS. Fliircpio), p.4-2. num. 4-S.
[Oi Capp. 3, 4. ~
(7) Seivieies.
p.
47.'..
(8) Cat. Pari.^., toin. III. Suppl! II. iid
d. 4 .\ov. (Ali.. 4, r,. G : B. ). - (!)) Qui Iioc locn et deinceps
in reliquo hoc numero indicantur libii t>iiis editi vcl in
museo iiostro servantur vel citati reperiuntur passim apud
V. V. h. Servieres.
p. 47fJ-N.-). Codices vero nianuscripti,
praeter tres Rutliencnscs sacculi xiv modn cititos. omnes
indicantur in denclio sanctoruni quo terminalur noster
Calaiogunaniicnmlitif/iogfifphirontmlnblioHieraeiiationnlis
Parisiamg (tom. ill. p. (K)G .sijq |. ;id >l. i,.i
.-,
.Novcml.iis. ~
(10) Non autem ad iliem 3. ut secnndum
Planlavit
rle Ui
Pause ait Servit^res {p. 4:^8).
-
(11) Ap. Forbe^.
Kalrndars
of Srottlsh rt/nfjf, p. ^iT.

(12) lUi Serviferes, p.
4^*-; sed
superius Iji. ti>S) tlixerat, eaiicni Propria citans, S. Amatt-
tiinn ibidem sitrnari ad diem 5. Unde et aliii (iuaedain
lioc
loco ex eudeni scriptore allata nobi;* suspecta sunt.

(13) Servi6re*.
p. 4S4. Kursus sn|)ra (p. 458)
tlictum
eial
S. Amniitium in iisdem Propriis siirnatum
esso ad diem^*).
- (I4i !bi(i., p. ivSl. -
(l.j) Ibid., p. m.
(Hi) Il'i'l*
V-
*''

(17) Quod habenms in museo no.-*tro: unde miriim


appa-
ret festuin .S. Amintii signari ad diem 10 in
Pro|irio
Alln-
gensi ed. an. 17():i, quod vidit Serviferes (cfr. nol.sqq.).

(IRi Servieres.
p. 481.

(19) Ibid., p. 460. (20)
Ibid..
p. 4oS.
(21)!bid.. p. 485.
pontificis
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
275
rfCoynHne nc
trfiiislnfdi',
B
nf//i iic
i'X pitrtr
liiithenuf
11'iiniiUis
tocis
tiniiryrantur.
A puiitilicis aurea maieslas, ul est S. Amantii imayo
seu staiua sacris eius reliquiis nobililata (1). Ean-
dem rencrationem dejnonstraf mentio hierofhecae
(trgenteae, qua induderentur lipsana S. Amantii,
iegatae /ler festamentum anno i'i'.iH a Ikrnardo de
Armagnaco (2), et alterius puido post oblatue ex
voto communitatis burgi Ruthenensis anno 1407
puhlice emisso ad obtlnendam sanationem loannis
comitis, liernardi filti, in qua anno 1410 soUenini-
ter repositum fuit S. Amaritii caput {'.]). Haec coilo-
cata est supra altare maius ecclesiae in arntario
triplicibus valvis munito, quarum quae apparebant
exterius sculpfuris ornatue eranf S. Amantii histo-
riani repraesentantibus ; et in eodem armario
asservabatur anno 1525 statita lignea S. Amantii
argenfeis laminis deauratis contecta, (juar anno
1670 ahlafae simt ad exornandxim scrinium reli-
(piiarum S. Naamatii (4). Hed et anno 1726
thesaitro ecclesioe Suncti Ainantii nova capsa
exponendis sancti reliquHs addita est (5).
18. Sacras exuvias S. Amantii (praeter eas
quae in hierothecis modo memorafls hidu.^ae erant),
sicuf et S. Naamatii et S. Didniatii, s(tepius reco-
gnoverunt episcopi liuthenenses inde uh exordio
saeculi XV itsque ad medium saeeulum XVIII :
rideficet Gtilielmus de Titrre (an. 1420-57), Geor-
gius de Armaynaco anno 1551, Bernardinus de
Corniliano (an. 1614-45), Ilarduinus Pereftxus
(an. 1648-62), Gahriel de Paimiaco anno 1073,
Philippusde Lusignano anno 1699
;
quarum om-
nium risifationum aufUenflca instruinenta In san-
ctorum sejmicris reperta sunt quando uitimam
instituit die 30 decembris anni 1750 Carolus Gri-
maldi{fi). Sepulcra haec conciudebat cnjpta quae-
dam in afjside pone sancttiarium, quae memorattir
in rotulo anni 1412 ef vuigo dicebatur sacellum
sanctorum corporuni. Crijptam autem effxmjebat
fo}-nix
pavimento innixus, qiil aititudine minus
dito metra cum dimidio patebat, iatititdine vero
prope sofnni paulo amplius metra iria. Nttllum in
eo recessu consplciebatur altare, sed solununodo
tria sarcophaga. Postea Ins adauctum fuit sacelltt-
Ittm, anno scilicet 1550 et anno 1692, ac tandem
anno 1699, cum loctts uliginosior videretur, corpus
S. Aiiiantii inde translatum est in maiorem ca-
psam quae in choro ecciesiae supra altare praeci-
puum eminebat (7).
19. Hemanserttnt ibi S. Amantii exuviae usque
ad matfnam pertttrhationem
gallicam extremo sae-
culo XVIII; nisi ijttod, ctini codem saerido medio
ecclesiam iam rttinam minitantem fiinditus dirui
ct reaedificari
necesse fuerit,soUentni poinpa trans-
fatae sunt dle 10 ianuarii 1751 ad Fratres Mino-
res et deiude non minore apjmratu in tcciesiam
iustattratam die 9 sepfemhris 1764 {S). Sed anno
1793, sicut et aiiis
innumeris Gafliae locis, ita
Ritthenae jmtiosae capsae, 'juae sancforum reJi-
(juias continebant, cum (tliis eiusdem generis monu-
mentis dlrejifae et destructae sunt, sacraque ossa
(>uni bidifn-io jn-oiecta et disj)ersa. Attamen cajnfa
SS. Amantii,
Naamatii et Dafmatli a duobus viris
roilecta et,pace
ecciesiae
galliranae reddlta, resfi-
tuta sunt. Nunc exposita visuntur in ecclesia San-
cti Amantii, sed hnmillbus cajjsis ligneis deniiratis
In formam
sarcopha<j(n-um
confectis
Inclusa.Caput
S. Amantii adhuc
integritm est, nisi (juod maxdlue
superiori dentes dc.suitt {*)). Alia fjuaedam ossium
eius fragmenia servantur in eadeni ecclesia, sed
cum ossibus aliorum sanvtorum jm-mixta,(tc prae-
ferea dens unus tufto crlstalfino (onclttsiis et os insi-
gnius In capsa niaiorl altari imj>osita et hanc in-
scripiionem prae se ferente : De brachio sancti
Amantii (10). Nonnulias quoque S. Amantii reli-
(jitias se jjossldere gloriantur aliae quaedam eccie-
siae ; videlicet, In dloeccsi liuthenensi ecclesia vici
Vlflae comitis
*
et saceiium jirope vicum Bitrna-
cum *; et extra eam, ecclesia Sancti Amantii (le
AUCTORE
C. I). s.
'
\'iUecoitttal.
'
Bournac.
Aliapietatis
Rathenen-
sium eri/(t
S. Amanliurii
mdicia.
Itrudigiis
non neniel
confiymidof.
(1) Act SS., ad d. 6 Oct.. tom. III. p.
^Hi. annot. //..
-
(2 Servi.n-es. p.
357.
-
(3)
Ibid.. p.
:!aK,i.. ubi et accura a
capsae aescriptio legitur.
- (4) Und.. p.
3..'..M. "N
tt"'-
,,.
36.
-
tO,
Ibid,. pp. -.m. 370 - (7)
IbKl.. p.
.^^A
-
8) Ibid.. p.
3(kH-7^.
- 10. Ib>d.. p,
.\.i-iU. - flO) IbuL
Laguepie. quae olim ad liuthenensem dloecesim
jiertinebai, nunc autem ad Montalbanensem, eccle-
.si(t Monfisregalis^ in dioeresl Vivariensi, ef ecde- ' Monirhl.
sia S. Amantio dlcata in civitate Tuilensi, quae
anno 1699 inslgnem partem ossiitjn sancti,a Phi-
iij)po de Luslgnano ej)iscoj)o littfhenensi concessam,
ijtgenti clvlitm e.ruttati(nie recepit (1 !).
^O, liitthenensis j)iebls erga sanctum jiatronum
suum pietatem demonsfrat etiam ampla ecciesia,
in loco, ut credltur, quo ij)se S. Amantius primam
basilicam christianam erexit, saecttlo XI constru-
ctu ac j)ost medlttm saeculum XVIII fundifits
instaurata; et addlta liii mufta pretiosa ornamen-
ta{\'l),inter quae pecuiiari mentione dlgna suni a\t-
laea decorando ambifui exteriori sunctuarli circa
medium saectditm XVIconfecta et pleraqtte adhitc
servafa,in qulhits arfe fextdl prarripua mlracufa
S. Amantii exhiblta .'nint ocufis (1.3). Demonstrant
quo(jue confraternitas sub S. Amantii jjatrocinio
inde ab anno 1283 consiituta,et annita sancti festi-
vitas, magna pomj^u ac tripudh cekhrari soiita,
ctti cefebrationi cum satis graves af)usus irrepsis-
sent, necesse fuit
auctoritate episcoj}afi ifiis reme-
dittm afferri (14).
21. Ilanc pletatem saepe remttneratus essefer-
fur S. Aniantius, non sine nKtnlfestis prodigiis.
Nimirum a dira jmtifenfia huud seinel ipsius
praesidio Huthenensis civitas servata narratur,
singlllatim vero atmis 1458, 1518, 1628, 1652 et
1721 (15) : immane incendium exstinctum anno
J.5/C/ (IG). et recentins,anno lS26,caiantitosa inun-
dafio rej)ressa{\7).
Memoratttr (juoque aniinadver-
sio divinae iustitiae in sacrilegos tres
;
qiti unno
1793, dum in ecclesia Sancti Amantii, qttue ttinc
temporis, ut ferebaf mlsera rerum cojidicio, vilissi'
mis usif)tts dejnttata erat
,
focnum in fasres coIlUja-
bant et inferea sermonifms Impiis el ficentiosis san-
cto
insttltabant, maitu sitbito ajijjarente et fiugeflo
armata acriter caesi sunt et in fttgam acti
:
citius
rei testes, qul scilicet ab iliorttm ipsorum ore eius
narrationem
e.rrcperant,plures adhttc his ulfimis
annisin vitns supcreranf (iS).
22. Extra civitatem
liuthenenscm, sed intra
dioecesim sitas, non minus quinqitaginta ecrlesias
S Amantii titulo olim et jderasqite niinc qitoque
dicafas recenset r. v. L. Servih-es{^%
Sed et in fini-
timis
Puthenensl
dioecesibns iam jirldem sanctitm
poniilicem
praecipuo cuitu honorutum reperimus.
Et in Cadurcensi
qtiidem liide ab exordio saecttli
VII conditum
legifur roenobium prope Cadttrcen-
sem civltutem S. Amantii nomine iusignitttm, quod
a S.
Desiderio
Cadurcensi eplscopo (an. 629-54)
instauratum et mttitis ttedificiis ac muneribus ait-
cium e^ft, et deindf mox post Desiderii ofAtum htttus
(vxtlgo^^^-^^ni-OC^rs^nomenasstimj^sitii^Praefr.rea
378-79.
-
lll) n.M., pp. 379. 441. 456, WT,, .WS-70.
-
H)Ibid..p.W7-19.-(13)Ibid..p.411.-a-l)Ibid..p.380-UI.
-
(15) Ibid,. p.
uxi-i.
- (16) Ibid.. p.
JOl-r.. - (17)
Ibid.,

405-7
- (IS) Ibid., p.
375-76. -(19) Ibid., p.
1^45.
-
m
Gall.christ.,
lom. I. p. 155: Servidres. p. i62.5.-..
^
in
Ecclesiae
S. .Ainantii
tittdo eonse-
cralae in
Ratheeni
et fiuitiniis
ilioerfgibuK,
AWRTORK
C. D. S.
m
SANCTO
AMANT.0
EPISOOPO
RUTHENENS..
<5 A ntii
ecdesiam
riri
Moufisrei/alis, nnam ex diiahus
D
in ea<hm
diorresi
aUarerr!e.nae!'epfeini>.Ama^^^^^^^
uiuhu^
quar antiqui pnoratus erdesiar
titulo
Miratae suuf, fjuarum
se:r """'''*
.ulMutoe
sunt,eo(ieu>
srusuinetafis nyaS.Xmixn-
scilicef
ms, suhiectae sunt mh
ep.sropau m
^_^^^ ^^ ^^^^^
^^^.^^^^ impetratioms fructu concurri-
i,anensi{\).
Sex etiam ecctcsme n,
ri.oecvs! '^''
J
_
^^^^.
.
.^^ ^^,,^.^, ^,,^,^, parochia, vici Laurac, ercle-
ii.Amni^i\umprinripa!empafromnnagm^^^^
'
,^,, If,,, r/,./rym.v*/ amws
in Mouiispelien^
rero.
-''
^f^^^^^^J;:^,
'Ltructa \i S. Aman.io
d.Urr,a est
(4).
-
In
dioereses vlin.
Hderreusis et
^"I^^-^^^-^^^fr''
'^
rf,-,,,,,,-
Aginneusi <iuattuor oUm, nunc tres eccts.
duae ei praefe.-ea
sarellum .;"-^-'''';' "'
;
^.^ ,7 siar
paroLles S. An.antiu.n paironum veneran-
^<^eprpiaepere,rinat,omsrauac^2'^
Zruna in dir>eresi Tolosana, una in Aniciensi,
niorum lororum
inrolae; rn dmcSi
^^
^^

^ Virodunensi, praeter aliam rpu,e olim
item
^-;./'-^^^^^^^^^
U
ci.iiate esstataf, nunc autem ad profanos
que in dtoeresi banrf, h lo, i
quattuoy ,
et
^j^ ^^^^^^^^ ^^^
^^^ ,^,^^^^^^^
^ .
^^^^^^^^
^.^.^^^^^
^^^^^^^_
dioecesi
mnatensi{Z).
,,w.<mrS \man-
dam visehatur ecdeda Sanrfi Amanfii, quae et
..->..-
^'^r''^^''r
l-orsus
instaurata est saeculo XVIll,at decur-
,-e,..ot,ontu.s
tii fif.i,
,onsecratae sunt.
^!'
f'''"^ '
l^^ll L.fe nraesente saeculo XIX soh aeouata
(5).
florebat
olim prioratus
Saurti Amantu a Ihermis,
ruius ecclesia, S.
Aniantii
tiiulo decorata,
anno
1562 a proiesiantibus
desfructa est ef numquam
reaedificrtta;
sed in loro quem
ocrupahat crux
vrecta esf, (juam usque ad uostros dies incsere ron-
rente
praesente saeculo XIX solo aerpiata
(5).
Quibus adiuurje sacellum quoddamin dioecesi Ave~
nioneusi, de quo pauris sermo erif uhi ad diem
.5 ar/emus de S. Amantio inier praeiermissos.

Denique et nostris diehus in laponia a quodam
vrecta esf auam
usquead nostros aies tm'dr,r- -vm- ^..-j
---
.
_ ^
_
^uZ^mLtdtipiifidelesadpraesidiumS.M^^^
christianae
pde. praerone e Uuthema onundo.
T!mlra^^^
praeserfim pro sanatione pue- ecrlesia
ipsius opera cousfrucia suh S. Amantn
rorum, et multa ihidem miracula in hoc genere iitulo dedicata est {&).
^
B
impetrata
varrantur. Xunr autem ad minam
n i^^O
-
l4Mbi.l.. p. 46(Mi-,.
-
(5) Ibi.i.. p. 4<io-71.
-
(to.n. 1, p. 197). sod hunc ern.n'm emet.durunt ubi .io ,,).n
((5l Ibid.. 1). i71.
- lutei- nioimmenta a.l rultuni S. Amtmtii hoc coenobio diserte e^'prunt tom. U,
p.
lOd-)).
Uutbcnenf-i^
spertautia pi^rperam roniputaiant scriptores
I. VITA S.
AMANTII
AUCrORE ANONYMO.
Edita ex r-odicihus 1. I'ar. lat. 17002, saec. XI;
- 2. Par. S809A, saec. X V; - 3.
Far. 3m
,rtgc A7 V
-
4. Var.
->40fi, sarr. XI V;
-
5. Bru.r. um, saec XI extr.; 6. Far. oSOS, saec. XII;
7, Far. 5278, saec. XIII;
-
8. Brux. 207-H, saec. XII; - 9. Par. 5289, .mec. XIV: - 10.
Par.
14651, saee. XV;

11. Bru.r. 11987, saer. XVI; et e.c L. editiour Lahheana. Cfr.
supra,
Comm. praev., num. 1-S.
N. B. Vhi aliqua varians lecfio commmm est toti seriei codicum 5-11, illavi infer variautes lectiones
sim/ulis capitibus subiectas notahimus uno sigln B. nnllo adiunrto numero.
/. Incipit^ vita
'
sancti'' Amancii^ episcopi' ef'
confessoris ', cuius celebratio estkalendas
novembris
''.
Inclpit prologus".
l'i-afclaro
"
^utciunbt.'!
"
oneri pauper inge-
nium, tanniue'^ immensae rei sermo sterilis el
ab omui scientiae'^' fecuuditato ieiunus non suffi-
fit. Quamlibet crgo iutirmis'^ uuieris*'' imposi-
situm oiuis oboedientiae amore
*"
suscii)iam.
Ignosce, quaeso, lector, cum dissonam manibus
pagitiem
"
suuipseris, cum aures tuas munnnr
indoctum garrulo slridore percusserit : quia non'**
minus culpae est non paruisse ut
"*
possis quam
p
praesumsisso quod nescias.
Incipit' vita eiusdem-.
1. Igitur^ beatissimus* Amancius
Rutenac-'' S,
AimmiiiLs
fuit urbis' alumnus'^ ortu, vita pastor'",
mmc
/^"/""''''''*
felici
i>
patronus excessu'- est
'^.
Qui in
prunaevo
^./^.^,f,m
aetatis'* florc abruptis saeculi laqueis militiam ,.,-,.,(,(wi
Ghristi perseverantiae defmitione
'"
susoepit et ,,nietr
chftt.
vitia. quibus pulsatur bumaua fragilitas,
patien-
tiae'" vjrtutc'^ calcavit, inanes
"*
curas
lougo |"
reppuiit, motus animi^'* constantiae frenis
tenuil
et cogitatiomn! inter se colluctantium
rebelles
Tit. et prol.
- '
om. 5, L, seplinio idus iebruarii '.i.
pridie nonas novenibris 11. -
'
prologus de -2
;
(I. v.) In
testd -2,01. i. ^ beatissimi 11. * hic et Ovinceps phnini-
</Hf Amantius'3, t.B, L; Uutheuenslsflrff/. 11.
^i
Ruthe-
neusls add. i. L. "
lep. et) om. % 10. ' (et c.) om. i, o,
8, *J. 11.
" (cuius nov.lojH.2, 'i. B. L. pridie iionasnuvem-
bris. lCx gesliseiusi ; eleganter exseculsi 'idt/. U. -"*(!.
p.)
om. 2 (cfr. Hupra nut. 2), \, B; prologus L.
'
(Prae-
claro, etc), fw( prol. om. 4, B. - " succunibit3, L.
'-'que
om.1; tamquani '.i. '^
scientia3. " inlirnms L.

i"^
sunl orff/. i.
'" mmc (iiniore (mi.J L. ''
paginam 3,
L_
1
(quiiinonWiuuuiam 1. - '"
cum L.
Num. 1. ' Setiuitur3. ^beatissimi AmantJi episcopi
3, sancti Amantii episcopi et confessoris, cuius corpus
quie-
soil urljis Hotene. et est celebratio ipsiuskal.
novembrisS.
cum miraculis L ; (1. v. e.) om. i, B.
^ om. 3. 4,
">. '
'
10, 11. -
l.eatus \.
'
episcopus udd. 9. " Hutlieiiae 3.
4,B, L; quondam <(rf(/. (i-'J.
'
(f. u.) u. f. 4-, u.qu(n<i:im
t.
5. 10, 11. -
civis 2, B, ow. (i. " ortus fi, 7, 10,
oidine
et
\).om. L; (a. o.) o. a.4.
>"
et episcopus rfrf. 4.
" seui-
per 4. "
excessus 1,2.
"
om. 10 ;
(exc. est) om. 4.
esl
exc. 11; (p.c. e.jestp. exc. L.
'*
suae 2.

"/'''''"''
lione 2. distinctione 3 : (p. d.) perseveranter 4,
diftinilione
perseverantiae 5, perseveranti ditTinitioneS.
"^ ab^tinen-
Uae 3. "
iustiliae 1. '"
(inanes
subiug.) om. 3. B.

'"
a se add. 4. -"
audaciae L.
tumultus
i1
r
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
277
A
tuniuUus
^"
mentis impcrio subiugavit
". Qni
beato iervens proposito et leliciuin nieritorum
splendoro conspicuus
''^ sacerdotii cuhnen et
sul)Uuns cathcdrae sedem omeruit
'^'.
gessilque^*
meulem
-''
fastigio
-''
liouoris-' sui
^^*
parein
-".
Nihil^" in eo fuit dubiuiu, niliil duplex ', nihil
varium. Fuit namque in eo''- perfecta humihtas.
prompla misericordia. indefessa liberalilas, san-
cta
simphcilas. Puit in vigiliis laudubilis. in ieiu-
iiiis forlis, iu remissione mansuetus. in eoUoquiis
dulcis-'-'. iii couniclalione^* leuis, iii iniuriis mitis^'\
in tribulalionibus patiens, in prosperis modera-
lus, coustans in tristibus^". in blandis severus.
mitis in asperis, nec pudore libertas caruit nec
iucundilas iiravilate^'". Nunc=^' brevi stilo pauca
virlutum eius perstrin^Mm^'* insignia. Dabit Do-
minus
^"
oratione
^"
beati aiitistitis
" diceiidi
vires-'^ (jui divitias Ijonilalis suaesiue ullo defectu
scil L'ilimdere et nescil. (iiiu etTuderit. vacuare*^
Itenni. 2. Igitur cum in praedictae
^ urbis Ibro conse-
aij>!tnti
disset praeses altior el- ceteris^* sede sul)liinior,
pofinofnddi-
gj4 iK.farii facinoris^ reum ullimo crucis supplicio
ctum.prodi-
^j (,^j(.^,^^^ patibuli poena^ damnasset. properat^
g,ohber^i.
^^^^^^^ autisles'* ad forum, petit^ a praeside'
vitain iam
"
metu praemortui
'-; non '^ iiupe-
trat'*. Iterat preces'-': sed
^^
mens superbo
'
dura' fastu''-* non frangitur-^ acrior-' fervescit".
Ita.iue aiilistes^--' cellulam repetit", terraG pro-
sternitur, lundit preces. suspiria geminat-'\ tuudit
crebro verbere^^ sanctum pectus. petit" a Do-
mino-" quod a praesido oblinere nequiverat
-.
Digua'"' ilico praesidem meritis
^'
poena percel-
lit'''^ Naiu cathedrae
^'^ cui altius^* insederat,
miris repente
modis adiigitur^M
deserit,
"
calor
ossa" vitalis^, et soluta nervis rigentibus mem-
bra officium.quo
animae
famulantur^''.amittunt*^
Ad coUnlaui
*'
beatissimi*^ viri concurritur : ab
nrati(inepafer"cousurgit. ad forum progreditur.
Sensit'* adveutum viri praeses, magna iain sui
partc praemortuus. Amissi
*^
ilaque redduntur
sensus et*" famulanlia usibus suis*Mn**vigorem
pristinum redeunt uiemlira. Heddilur ergo salus
praesidi*". vita''"' damnato''' : quicquid vel
''^
ille
admittendo'''' vel hic nou dunilleudo contraxeral^,
Domini miseralione conceditur
"^^
Denique do-
uata-'"esf reo vita-''' cum crimine"'^ praeses^"
meruit veuiam cum salute i/.
3. Nou lougo post feiupore sequitnr
' loiige^
clarior virtus et tanto par merito, Erat naiuque
haud longe ab urbe" alliori baside* emiueus simu-
lacrum h : ([uo iir' loco mira luultitudo gentilium"
(onfluxerat'. Ifaquocum"' daemouiis'' [^ecudum'*'
ve!" suis'- mortibus'-' litaut, dumque
'* refecti
'^'
epulis"', vino pleni, cautu perstrepuul r, bealissi-
mus sacerdos''advenit; vidensque exsultare infe-
licem plebcm onuii luctu graviore laetilia
'",
frahens imo ex''' pectore louga'" s\ispiria. a-'
sacrilegii impio seelere-^ pio hortamiiu- revocare^
perlemptat. Sed semper-* invisa ignaviae-'' sunt
remedia^"^ : quae" perire*'* arhitrio suo quam
alieuo servari-* consilio^" luavult'". et modum
utilitatis '- ad modum^'
voluptalis^ examiiiat^-'.
blandaque'"^ et''" noxia^" pro^'' reclis ac necessa-
riis liabel*". Totis ergo*' furoris*- stinmlis iu iiiiu-
riam sancti viri seditiosum*^
vulgus exarsil; cum**
ille adversum*'^
saevientes arma corripiens *^ re-
petit cellulam, terrae prosternitur. fundit uberes
pro hoslibus fletus*', geminat*' pro inimicis alta
suspiria. petit*^ vitam in necem suanv"" vel certe
in propriam
saevientium
''''
: nam illam ^^, qua
corouaretur.
optabat, pro hac
"'
ne punirenlur
impu, pia apud misericordiam
Domino regi''"' vota
a
fdoUim, ip-fo
orante,
fnhnine
conttritur,
H eius
fraiimenta in
dictrsan
parUn
(U9sipantur
;
6
i
-'.
(r l.) rebeins tuinulU^*
1.5.-
'^^
el ndd. :i. - " pr()me-
ruit. % i. E (om.o) h.
- ^' que om. 4. L -
^"^
7"!%*-
"
^"
fa.ti^-ium l. 2. -
-'
honorem 1. -
^ (h- s- s i-;;.
1-
*'
imie
1. - ='' (Nihil-s:i-tivitate) om. B. - =" (N. m eo
f. (iub. ... (lupU om. 2.
- ^^
sancto Aumncio*. - ^^ se.lulus
3 L
- *
ccSnnictione
3. - ^"^
(in ini. m.) om. 4. - - vultu
1,'il'ui^ rfrf n
- ^'
erpo flrfrf. S ;
(Nunc. etc. usque nrf /r.
%". 4.
- - p.r.tnn,anm. o. - - (D. I).,
pvaeBtante
>:;;n:B.
- '
pe.- <.rationen. 1 S. ..-
y.
a.) Amantu
:^.
- v:
(o. b. a. .1. V.) d. V. o. b. a. 5. - *^ va.uan 0. 7. 9.
'
'VI!
2!- '\u..benae add. 4.-
"^
om. 3. 4: (a. et) altiori
'
:, 'I 10
n.L,aItio.-aS.-3om.S.-*queadamrfrf.=U0
11 _
(n f ) 0. 4. f. n.
") : (luen.lam
add. 8. (p. p.)
poena,at.S.IO.Il.L.
- 'P^P^ *^^^^.";
r/^^f^f^
!
j
AmaDtius rfrf. 3.
- petiitqueS.
petutb./.9;
(ad f. pO
p
Uit forum et 10 ; itaqne add. 9. -
'" (a pr.) praesulem 8.
1_ n
om S, reo
9.
- '' praemortu.. ;
sed rfrf. 4.8 J. II.
I,
_ ."om.2f.;cJ,ue.3.
- impetravit8 - Ml.P-)
Uem ad preoe.
.onv.-Hitur 3. om. S. -
-"
^^-^^^^
':
10. orationen.
apud .unUun prnuMi^m V;^'^
f'^'}^
.orr. II.
-- ^^
^"Perbi
1 L.
.upe.ba
4^
--' daL^^^^^
n om
4
-^'>
immo add. % sed add. 4, L. -
acriore 2. 4,
r=. envrvesci. 2 ; ira add. 4. L. -
= anteshs I. om. o
\ .- J/- l-iiUrfrf
ll.-a*(c.r.)ccllamrepe.lat
Aniantms
orfrf. -.!.
ai'"""- "
... _i;o,,,
s
111
- "*
in^n-miuat 1 4. :..
^-emuia em.lt.t L. - ^
ic^tuO.-
-
pehit 3.
petiilqueS.--(a
D.)
Donn.mm
tMO.-
fo n ) n o 4.
- ="'
ergo nrfrf. 8. - " .mmitem L. --
(P-
, t^:;;^e.
i.umiti.
poena
P--"^-
U-^^^-
^
,\^.,..^rae^(^n.n.^^^^
V c L
- -' fanu.laban.nr B. L ; (.
a. f.)
amulandi 4.
!:*:.littit.7.-;^enamH^^^^^^
:: z^-:;r;C^n'-
^-^
q-e .rfrf. s. reo ../. 5.
:i^lrfrf.L-^aut3.--a;..itteudo..3y...)a.^
:, B.
_
^. (quicquia-cont.) -
|^^
^^-"^
ttndoncSl
IniUirlO 11 :
{qu
cquid-conceditm
lOHi.t.
^ .
eUrfrf:i L.
--qe(.'^'->^.-
Drincep.,utsupramonu..
fere iam iion notabo levtiunes varianle^ 'juas simiulnres
fxhib^nt ^inguU codicea 4.8. 9. .W e,^ Inntum qune Iwrum
nlicui cum aUo Mint communes vel si qna in ei.* .lunt prar-
termisna.
., i t
Num.
3.- ' non rfrf. 1,:2.3.- - om. L. - " m rfrf. 4.L.-
*
base 9. basi 10.
'^
(quo in) in quo h. - Im. g.) K.
m. B.
_
contluel.at 4. L.
- ^
dum B
(praeterT^). - daem.mi-
bus 10 H mortibus firfrf. 5. 1 1 (mortes corr. 1 1). -
o
pe-
cndem 1 ; rarne. m/rf. 4. \ L.
- " 0....4. L. - '^s..um3.
11
.
porcoru.n po.iu add. 3. polius rfrf. B. -
>=' monbus 2.
4 6 L.mo.ihus 10, H.
-
que .. 3 ; cuncU rfrf. (wr.
11
- !'
referli B (pr. 10), L.
- '" poculis 0, / ;
et rfrf. 4.
L.
_ .'
Ainanlius rfrf. 3. - ' (o. 1- g. 1 )
laet. o. luclu gr. 5.
-
.9
et
1 (imo ex)ab imo9Ji. 7. L, imo r>. 9. 10. II. ex .raoS.
_aOo, L
- 'eosaS.
- - eam rfrf. 4. L.
- -'
popu-
lum add. S. 9 : (p. h. r.) r. p. h. 5. - " fsen.per. e.c u.<ju.
ad finem
.enteutiae) om. 4. - " ignav.s 8. -
- (s. r.) r._s. %
3 B (nr 5). L : (i. s. r.) s. r. i. 5 ;
salulis rfrf. s. L. ~ - qu.
8
-a.
o, (i
_
servare 1. 3. salvari 2. - " (a. s. c.) ahe-
num se.va.-e
onnsilium L.
- ' .nalunl 1.13; .napis vo-
lantS
-
"^utibumL.
- "
(et m.... ad m.) minm .lum
utilitate^
fntilita.is 7) animo fani.nae modo C. >)
o. .. /
m
modun,q..e
(que om. 9) uUli.a.is n.ollitie.n 8.9 u. .n..dum
utilium uitili 10) in (eras. 11)
con.mod.m. 10. 11. - ^o-
luntat...
pr..pria.-
v..l.mtatL.8.9.
- - exam.n... I. mb-
4.
_ i
furore l.'i.
- *=>(">
' ^- ^- =.) cim. i. h.- Cu .-
rtue 2 Oui 4. Tum S, 9. Mox 0. 7. sed L ;
p.a rfrf. 3. B (il t
niaC 7)
- *'-adversus3.B.-*"arripie..sL.--precesL.
'!!.4/inLm.t2.-5.10.11.L.
- *" petivit7.9.10.Il.petntque
8
_ 1
(V iu n s.) ul sine nece sua B, et cfr. not. teg.
-
^i
(ini.
s) propria saev furor .lecideret 5. pr.>pria (poena
9) LeV.
fran,eretur
si.nu.acrum 8 9 ;
(viUm-saev.) .llis
4an. qui in nece.u suam certe rfrf. L) saev.ebant 4. L.
-
^teTk 1 1. L. om. 8. iUa G. 7, 9.- - q,.o 5. 10. 1
..
(;uo.i
T _ ^'
his 1 1 (pro haci i.leo L :
(nam-hac) oin. 4. - [u.
r\ Doa,ini \: L: (.n. 0. r.)
,nisericor.iiae rege.n 3.
Dmnnium
^ier o.den.
miseriordine 6, rogem 0. 7
m.sencordem
gemS. 9. 10. 1 1 : (Pia-re,i) apu.l
miscricordem
repem p.ao.
ruudebat.
I
DE
SANCTO
AMANTIO
EPISCOPO
RUTHENENSI.
VITA
B
"
FlUf/O
Auterne.

pulf/o
Avevron.
unde multi
Ruthetiaifms
rotirertutitui'
ad Chrhti
pOem.
278
fundebat. Non^" minor animi virtus
est,pro
im-
mico exorasse
Dominum quain
procubuisse
pn>
Domino, pro persecutore
fudisse
preces quani
eCfudisse auimam
innocentem,
vicisse"
aiitistitem
sese cum precaretur pro liosle quam martyrem'^
percmissc cum morilur. l^st longa
itaque suspi-
ria, sanchim^"' elevans caput. si" nubcs aliqua ab
oriente
consur?eret. (lui
prope
adstiterat"'
pue-
rum^ d rogal
"^ Nullam ille''^ videre'^^'
respondit.
Rursus beatus pontiiex
*
terrae
proslratus mg.'-
muit'.
Eredoque
*
itenim"'' a terra capite ^
eadeni quae
>
prius
ramulum"sciscitalur":
vi-
deri'*, ut prius*Mamulus
ncgat'^
Cumque tcrtio
sancta terrae membra
prostcrnerei,ait
''. cui in-
iunctmu id operis
'
fuerat, nubom ab onente per-
tenuem exiguamquc videri
'^'
: scilicet'
credidif^^'
quod fulurum'^'
prarvidcrat. Ab bumo ei-go^-
homo vere"'^ Dei^*
cousurgit'-\ct
caclum. quo""
numquam mente defuif^
intuetur.Tegitur'^^
re-
pente^'-' nubibus'"* dies'" ; mox diabolo"- exitium
terens"^ tcrribili
"*
tonitnium"'^
rragore-' incre-
puit. paritmiuc"
infeliciunv'^
simuiacrum fcril.
dividit dispergitque
". Ferlur''* per aera lapi-
deum'"'
sacrilegorum numen: quod ita divorsa in
parle
'"-
ultricis proccllac lurbo deiecit. ut partem
nunc eius Lauterna
'"^ *
teneat
>^'*
rivus
'"^ jiar-
lem^^^Avarionis* habeat ripa
'"'
lluminis '"Mesti-
monium virtutis perpctuo servatura :
partein
'""
ab urbe procul patens retinet
""
campus e, rem
'"
tanti miraculi visibus
"-
ingcrens. admiralioni
""
pracbens
"*, memoriae
"'
repraesenlans.
4
'. Itaque, ut saepe. divina providcntia vcrbe-
rat- impios : misericordia perccilens^ animae
morbos* corporis aflliclione-^ componit'', et de
adversis remedia praeparans,salufem inlirmitidc'
restiUiit*; sacrilegam plebem percussit ne'-' per-
deret"', el pia mauuinflixit vulnerane" puniret.
Fuit
'-
ergo praesens pocna non ultio sceleris.
sed medela peccati; quaeperimeret''' ])eccalum.
coercercl " peccatorem '^ exstinxit crimcn au-
ctore servato, obortaque simul est"^ ex dolore
sa!us,ex ira
remissio. luultis'^ ex
''
vulnere "*. Nam
ut
siinulacnuu
fulmine ictum'" dissiluil,
statim
quibus inerat iuvenlae robur, quique mcdio vitae
de limine^^**
vergebant in seiiium, auditn obstrusis
auribus
caniere : iunior^' ininnsque noccns aetas
mansit
incohimis
"-, hi quibus altius serpens
*
vu-us-*
inalneral
-'
forinntur -^ Quos ergo ad
"
fidem
pracdicutio
sancla non inovorai, insignis
miracuUvirtusunpellit.Ad
bealissiinum eteiiim''*
virum
concurrnnl,
facinoris veniam expetunt et
mereutur.
amissos-" repefunt scnsus alque perci-
piunt^", sitiunt^'
.sacri''- fontis llucnla vel^='hau-
riunt.
Disccssit ergo vulnus iilatuin
'
ut
3
curavit
"^ inventam
'**
nee ultra emendationem
verbere
suis inscdil"". Sic Dominus nostcr*" fide-
lis oratione si-rvi anliquain pnlrodineni ulcerum
curavit, vuhiera
*'
sanavit, flagella*^ lenivit *^
iram terrore**
compescuit. Ita ergo*"' divino mii-
ncre bollator egregius opimam
*"
praedam ini-
mico
*'
abstulit. intulit
*^
caelo, delraxit bosti,
auctori restituit : caplivos enim roddidit liberlati
praedonc caijtivo,
vitaeqiie mortuos mortis au-
ctore prostrato*". Ilico^" de iienetralibus cordis
sacrilegii^'' niaculas Chrisli umor
^^
rcppulit
''.
fides
abstraxit,undapurgavit,et nivalis'^*simul""'
cniidor terronnm spirilalomqiie bominom^'^ fidei'*'
volamoiilnin
''^
induit
'*'.
Sic
""
pastor egregius
fidelisquo sorvus. ev;iiigelici praocopti memor.
commissa sibi a Domino'" felici faenorc multipli-
cata reslituit.
5. Aliquanluhun' post liaec temporis fiuxoral.
cum- praecoijit'* duobus sanctae* ecclosiae ' fa-
muUs ut in flumine, qui
^
iuxta urbem praeter-
fluit. paucos pro advonicntibus pisces caperent.
Haud mora.praoceplis oboodiunt, pisces eapiunl,
lina' lcgunt, ad urbem remeant. Quos mililos, qui
inpraesidio adcrant^ civitatis /', rcdeuntes otien-
dunt. Ili" hostili ritu vi
'
piscibus potiuntur
",
eos(|ue inalo multatos llagris'- relinqnunt ox;mi-
mes. Ad sacordotom''M'ainuli rodount'*, et quae
his'" simul"' ablata inlataque fuerant teslis lu-
''^/.saniUis?
VUtres, m
aunctum
imnrii,
(liiiniUis
pnniuntiiv;
sed deinde ad
litiinilentiam
roiireysi, eiiis
benigiKi
intercfmime
reiiifiM
itiipetrnnl
;
i!
!
1\
^^
enim add. I, ; totam sententiam om. 4. H.
"'
ulcisci 1.
f-
hostcm add. 3. ^^
beatiis Amantius suum 3.

"
vidit quasi o, an qiiasi 9. "'
assii^tebat 10. II, astabat
L.
^'
{q. pr. a. p.) puermnque q. pr. a 5. ""
inteirogat
4, 5, interrogabat G,L ; si et ipse quiim intuebalur nubem
irideret add.
">. "
{n. i.) i. n. ") ; se add. 2, i. 5. L.
"'
vi-
deri 'A, 5. 10. II. ""
Amuntius add. :i.
^''
suspiravil ."i.

*'que om. 3. erertumquc (1, 7. 10. 11.
*"
i<Iem 1. S, itidem
2, om,5, T.item 10. 11. '>
caput fi.7. 10. 11.
''
voce
qua 3 ; (e. q.) eundem quem 2.
''"
famulus 3, lamulo i, a
lamulo L
'^
excitatur 1, excitat 2, siiscitatur 3, L.

'*
videre se i. 0, videriquc S, viilere L ; nullam add. 8, 9.

""'
(ut prius-videri) om. 1, 2, 4-, L.
"'"
respondit 8, 9.

"
puero. '"nm. id o.) id o. ini. 10,
11.
"IIico9; (v. s.)
videre scil. 3, videns 5 ; se add. L. ^"
homo Dei add. 9.

**
sanctus antistes tidd. 5. ^^
otn.
"1. 9. ^
om. 3, B, L.

***
(h. V. D.) om. \\ D. li. L, ^^
consuigens L.
^u
g qyf, g^
de quo B (unde 10, 11), cui L.
^''
deluerat B (aberat "kH ;
(de quii-di-f.) om. 4. ""
Igilur S. 9.
**'
adveniens add. S.
""
Qubium K, nubihi<9.

" et add. L.
"'^
diabolum li,
7. "
(d. e. f.i om. 4. "*
Terribilis 4, L ; nauique add. 'i.
"^
tonitm L.
frauor 4, L
;
(t. f.) sonitu fulmen B.

"'
que om. 2. "**
om. 4. iiifebx B, L.
'^"^
et dispergit 8, 9,
L; (f. d. d.)quod fuerat dividitur, dispur^tur 6, 7. '""fer-
tur<iue4, 6, 7 ; et tci-tur S.
""
lapidum 5, 6, 7, 10, 11.

""'(d.iii p.)diversas m partes 4, diversaui inpartem 10, 11,


L. "*
Lauerna 19. 11 ; nunc add. L.
">*
om. 6, 7.

'"6
(p. n. e. L. t. V.) om. 2 ; et add. 3. i
vero add. 4, L.
">'
(A. h. r.) b. r. A. 5.
'^"
iu add. 4, 5, 10, H, L.
"^
(s.
p.) servatur a pajte (i-9
; quoque add. i, L. ""
retenlat
6-10, relineat 11. "
opus 10, II. ~ "^
usibus humanis
L. ""
admirationem 2. B (pr. 5), L. '>*
et ndd. 4, 8, 9.
"^
memonam i. (i, 7, 10, 11, L.
Num. 4. ' tot. cap. otn. B. ^^
verberet 2, 3. ^
(m.
p.) ne eoa perderet 4, om. L; sed add. 2,ut add.i, L.

*
morbum 2. 4, L.

''
afflictatione L : (a. m. c. a.> om. 3.

ponit 3, sanaret 4. sanet L.


' inlirmitati 1. (et de
adv.-iestit)om. 4: ideoque rt<?rf. 4. L. " ut L.
"* eam
add. 2. i. L. "
ipsam add. L.
'"
totam sententiam otn.
i.
"
iiraevenerat 1, perimerat 2, peremit 3.
'* coer-
cuit 3 ; et add. 2.
"^
et add. 3. '"
otn. 2. '^ om. 3. F
'
(ex V.) otn. L.
ictu 4 ;
(f. i.) fulniims iclu I-.
-" (m.
V. de 1.) de media nocte L. >"
vevoadd. i.h. ''sed
add. L. S3
senientinam L.
-*
otn. 3. '* incaiuerat 2,
L, inoleveral 3. -"(hiquibus-fer.) o. 4. -Mn
3.

2
om. !.
'''''
admissos 1.2.
o^recipiunt 3. =" sentiunt
3^ i^ I^.
. 3a
^ani L.
^^*
et4, L.
^'
ttitam hanc senten-
tiatnetsequeiUem (utique ad con\^esc\\\\) om. 4. '''' uUa-
tus 1.-3"
om 3,L.
"
curatur L.
""
inventum3, L.
3f
(v. s. i.) verhera illis contulerunt L.
*" nostri
1.
*' vulnere 1,2. 3.
*- flagello 2, 3. *^
liuuit l,hnivit2.
*'
terrorem
; (i. t,) ira terreret 1. "*
oit\. L.
*" opem
l, 2. om. 4. L. -
diaholo 3.
- *"
intuHt 4, L.

^'* restau-
ravit add. 4, restauravit. Kt add. L.

"">
totam
sententiam
om. 4. f^'
sacrilegi 3, L; peccati add. L.
''^
amore 1,
2,
L. -
f*^
raepuli 1. "
nevalis 1, spirituaUs 2,
^*''
(u. s.)
validissimus L.
^"
(t. s. h.) terretios homines spiritaii L.
- "
fide 1. >*
amictum 3, velamento 7.
^ vcstivit
3.
"
que add. 4. L.

'"
faleuta add. 2.
Num. 5. 1
vero add. 4, L.
"
et 4, L ; ecce add.
(au-
pra lin.)\\. "
praeciperel 2.
*
oi. 11, L. ''(s. e.)
sancta ecclesia l.om. 4. "
quod 3, 4. B, L.
"
ligna 4, 7.
S,9, vel ligna nupra lin. (i.
erant 10, 11, L.
" His 5.
Qui II.

'"septiS, (i. 7, 10, 11, L. scptem 5.8. 9;
{redeun-
tes-vi)oi.4: potiuntibus aliis orfrf. II. '"{p. p.)
pot. pisc-
10. II. L. piscibus spoliant i. de piscibus violentor
i;bripiunl
5. '2
paene add. 3. >=*
(eosque male-ad sacerd.) et iniu-
riis afficiunt i. '*
(f. r.) r. f. 3. ">
iis 2, 4, s.
'" (l>- *
sihi 5.
ctns
DIES
QUARTA NOVEMBRIS. 279
iilitrs,'/tii
illinsfonftli'*
piitceK
(iM"/"''""'/
vir poteits
gui, idol
quodat
^. Ainantii
inuiiti
i-oufracto. u
fjentilibuK
cocctus,
sanctopuenaa
iUaturtis
ad urhein
necedebat
;
ctns eciocuil''. BL-iitus tamon pontifcx'*' amissis
uon cioluit ex (onteuiptu '^ aillictis c-ongemuit ex
aflecfu. Illic-" pousfantiam rigor-' teuuit -^
hic
-'*
liicrinuis pietas-* tudil : felix cum vicit-'' contom-
ptu", felicior cum victus affectu" est^. Domiuii
inlerea milites repotunt^", nituntur praedam edo-
maro=*" ilammis
".
Subiecto etenim igne oxsul-
tanf^ latices
''^
; novo repente mirai-ulo pordit
vim^* flamma, dissiliens=*"^et aesluans in cassum
furit^^Hmda^^miroquo
repente'** modo dm-anlur^"
magis flauuuis pisces, lejre mutala*" naturae, et*'
intractabilcs duriciue sensns tanti novitate mira-
culi**
molliiinlnr. Intcrea milites ad
*'
sacerdo-
tem
**
coucurruut. direpta referunt, gouibus
adhaereMt,vemam
facinoris petunt. Ignoscit mens
pietate proiuplissima
*\ donat
*"
crimen
" cum
piscibus. Mox tpiae direpta*" focis*" intemerata"'*
duraverant
^', flammis reddmit'^-, et domantur"^''.
Sic" bcatus pontifex"'' oratione sanctissima piehi
ferendae
neccssitatem iuiuriae^^ militibus con-
suetudiuem
abstulit infli?endae
'''
;
pariterquo
nliio civiunr''* vis oxsliucta tlammarum
'". eiueu-
datio militum. quies''" populo fuit.
6. Praeclaris
'
gloriosisciue signis
^ slupeuda
succedunt. Erat
'
in foro
*
altiori basido'^ eminens
simulaorum, quod
"
vir ijeatissiums, /olo diviui
amoris
'
iucousns
, deiecit et
'
confregit. In uUio-
nem igitur uuminissui sacrilegae
plebis nmltitudo
consurgil, ac
'"
lymphatico
" furore succeusa,
praeseus
'-
hellatori ' luiuatur
'*
exitium. Sed vir
beatissimus
''niortem non metuil
""'.
vitae amore
servato";ne(iue
enim faserat forlissimum Jjella-
torem
'^
praesentem timero mortem, qui
'" aoter-
nam
-"
praesentium rerum c;ontemptu
-' calcave-
rat
-'-.
liacpio plobs uiisso
"-'
rom
^* nuntio -^ viro

cuidam
-\ Honoralo nomine
'\ defert
^',
qui erat
in
^"
tempore
=
uatalium
^-
splendore,
lionorum
=
titulis, opihus et
*
auctoritale, ceteris longe prae-
stantior.
r.oulrahit hic
^'
servulorum
"^
solatia
',
urbom i.rotinus
=*
petit; et iam emensus
iter.
ilira
*"
fremens
*'
et extrema
minilans.urbi*"
ade-
rat. In medin lameu porlao
*''
pridio heatus
**
pontifex
*^
orationem ad Dominum terrae pro-
slratus efl"uderat
**'.
Qno in loco miro stupore
haesere
'"
biutres
*"
et iit iusensihilia riguere
signa*''. Nihil agunt slimuli
'"',
nihil
^'
vorbera
saeva proticiuut (/. Cum'"'-' vir ille, uisignis uuraculi
novitate
''^
perculsus, ad beatissimum virum
'^
nnum ex necessariis miltens, rogal
^'^
ut pia eum
'^*
oratione absolverot. cinom moritis quasi viuculis
nexuissot. Haud mora, sacerdos "'' advenit ; car-
peuto
^'"*
divolvitur
'*
persecutor, adhaeret san-
ctis
""
gcuibus, rigat
"'
pedes lacrimis, peccatum
latetur, petit auxilium
"-.
Vix verba compressc-
rat '*''.et animalia.ciuae ut durao cautes riguerant.
recepta caohfus
"*
mobilitate praeceptis obou-
diunt. Dumquo sanctis oratioiiibus natura nunc
mutatm-. nunc redditur, mens fera prius et
Deum
'':
ut
""
duris cautibus orta "^ non sen-
tiens. subifo fidei igne succonditur. Ilico maculas
peccatorum unda diluil salutaris. et incrcdulitatis
nube discessa
"", clarum pectori Imuen infudit '^li.
Inlerea unus e
"
famulis cursu praepcti flt
dominac- tri^tis nuutius. Quae repenlino hictu
purcnlsa. nionilia proicit, vestimeuta diM-unqjit.
scindit criuesgenasque
''
dilacorat 'K iurigat flo-
tihus vullus ", ac tunso pectore suspiria aegra
profuudit
'*.
et nunc confractum mixtumque pul-
veri
''
doum
'^
suum, nunc amissuni quasi con-
higem deilet. 'rurbatur domtis, iunguutur plan-
ctibus dominao lacrimae famuiarum. Ad urbem
mox properat. et turbata conlisaque gerons ora.
lemineo sinml
'
furore vel plancln adgroditur
sacerdotom. Quae ut serenitalem verendi vultus
inspexit. subito pavore contremuil. glorioso
"^
statim fidei calore succensa.
genihus provolvitur
sacerdotis. et daemonia, quae
^"
dcmenti
^"
prius
superstitiono
coluerat, laudaljili
oxsecratione con-
demnat
'.
Ilico eam labo culparum emundans,
vitae aeternae sacer undarum
partus etfudit -.
Sic
8
beatissimus ponlifex
=**. iufehcem praedam
a*HaucibusdiaboIiabstrahens,fecit
felicitersuam.
I
T
demmtiat 0.
7.-
- .\m.intius add. :i; ex add 3
de
M
5.
-.'..
,edrfrf. 4. S. L.
- -inoc 10 1. L Ihco
6. 7. S.
-^'
vigor L.
- ^^
(c r. t.) r. t. c. I. - - hmc 10 11.
L. et S
- "
om. 10. 11.
- ^^-
(c v.) conv.ctus 1.
convincit 2.
C
3contemptus 1, contemptuin B (pr. 10. 11). -
' (c v.
a.) convictus alTectus 1. 2.
- ^^ (felix cum-esl) m.
3 4.
-
3
(m r.) r. m. 3. - '" edomari ti. 7. - "
^'''^^f
'."
^
exundant, 5. 1 1. - ^
(e. D
evullante (aestuan e 9)
latice
S
9 sed add 4 10, L.
-
'*
^P-
v.) v. p. 1. -
"' de^diens B
r;,r 'lO 1 )
- -fovet l,fuerit4.
- -(f- u.) funbunda B.
L (a n c. f.) furibunda in c. a. o.
- - domum add. l (s.c).
-1 io
dnrascunt :i, induranlm- 4. L. -*" (I. m.
.
let'e.
nmtan-
Un-
2
- *'
Tunc o.
-
*'^
it. n. m.l
tant.e
nov.latis nm-acu-
lis (mira.ula S, 0) .5. 8. 9. - - a I. -
** An|an.,um add. 3.-
"
mompta L
- *"
.lonatis S. donato !l
;
his add. 5 (, /. 9,
co^^^add. 11. L. - ^^di~
^'!f:ZZs
3 .5 7
S.'>.pacetemerataL.-'"dirueran
2 3,dmueran
i;
1. -
reddi.i 3. 5. S. 0, reddita t. redd.t 0. ,,
redeunt L ,
f,' ^ ni.nrinll
_^ ^(et d.)
edomantur i, H; ^^f"-
(t. r.) redd.ta 1. 10. 11
ei ,
_ ^_^ .^^^ ^^^^
tem i^entrnttam om. 4. B. - Hic, i u.
. .
, _
3
_ M(f n
i.)lerendin.mmnamL.
-
'^Mnmgenciiu
.Mu.c.)ult.icinmL.--etrfrf.L---cL.
Num 6
- ' (Praecl.-succ.)
om. 3. -
P
us aau
J,:^y
_ aenim add. 4.
namque "''
^^'
"/
'"
."f
:
d a. z.
5.
- succensus4,5.accensus
r.rr. ! I;--
J''^
^
corr. 11. L.-
-0. 4. L.
- " bellatorum .
W L.
^^^t
pnu.ses 4.
praesuli 0. 7. om. S. L.
praes.d.s U H.
^
11 T -'^oi4
B.L.-"'ill-damelS.ety;(t.b.)oi.*
11, L.- omY,a.^.
.(>r,,aeternisS,
O.aeternall.
1"
quia in. 1 1 ; iam add. B,-
pro aeiernis
,
-3.eamf?r/
S. !t.
- -Mucrueral 10. 1 1. I-. - " inmW.B.
!
Rotenem 10. Hotlienem 11; (m. r.) in r. m.(i,7.
^Mm r
n.)misitnuntium4.L.-'^''om.l0.tl.-^Iuodam
<)_ (H n.) om. B.
- =*
difTerl 8. 9. refert 10, 11.
^30
iiio L; ilio add (i-l>.-
^'
(in t.) i.uperalor 10. 1
1
Uorr. eo
tempore).-
''
suorum drf.S.lt.-
^"honoriuml. ^honore
3 B _"om B. 1..
- "
is .5;iuorum mld. \'l - ^" ^.ervo-
rum
-1 B- (C h. s.) Hic contra servorum Dei S, E conlra hic
servorum9;
servitia atque add. 1. - ^^ solalio 9. 10. 11.
anxilia corr. 11 ; e^e Deo. qui inveclus add. 2. sede mvectus
add 7-11, sede inveclus rurili add. %
(i, corr. II. - " *cae
invectus curuli add. L.
- ^ p.->- immensu.n S ... - d.re
.1 L. diri 10.
1
1 yt:orr. dira).
- *' ini Mcorr. 1
1
.
d.ra add.
L:
lian.-frem.et) o..
3. -
Mm. u.)
muen.tans ub,
-

u.bis 10. 1 1 ^rorr. porlae).


- " beaUssnnus Bpr 10. 1 1).
_ ** \n.anUus oum add. 2.
- *" fuderut 4. 10. H. L.
-
iT inhaesere G. 7.
- *"
iu^e^ (V""ioto ractto in captte ,mtB)
6 7 bigae
honn.iis (om. H
illius animaha 4. L. - simu-
lacm
5
- "
famuH 1.
- ^' nil 1, G, 7, L (ettam.upenu.).
_5>.
EiKO S, Tunc
9,Tum 10, H; autem add. 4. L
-
.
(m n.)
... m. .V
- " Aman.ium add. 3.
-- -^ rop.v.tL.
_^o..
!.diKna..ler
corr. 11. - " An.antms add..i.-
- c..-pentem 1,
rarpentum 4. L. -
-' devolvit 3.
devolvlur
t 59 10 1 1 L
- - ancti 9. L.
-"' i.ri.-at S, 9. -- reme-
^:^tLnMadd.,.L.^^^^^^^^^
_ cellinsl.
lirliqaa ..yf ad ftn. cap. otn.H.-
(lomi
num L
- -
de add. L.
- - (ut d. c. o.) om. i.- - deter..
Th
- " iufunditur 4. L.
- - de 3. ex 1. - ' que om 3.
Ti .acerat3
- vultu.n 4, L. - ^* pertud.t 4.
pertun-
:^, L
-"
pu vere 1. - - dominum 4. L. - " vel add 3.
'iLeJrf.2,3.4.L.--qun.--decenUL.--^
!L II -"'(s
u.p.e.)baptismiIavac.ope.lud.t4,
LtcritperfudU
L.
i.'que
'./4. L. - " An,.uHu, W..
3,

9ac l,et2,3.
de4, L.
snnfrto
lii-aesulf
conslnictae
ornamenta
li
2^
DE
SAKCTO
AMAiNTIO
iatrones, ,ui 7.
'
Venorc
^
quondam
duo viri * ad
urbcm.
eccUsu.ra
itelicein vitain alroci
" dcgentes
m
scelerc.
Tepunt ilaquo funesta
'
demissis
^ vultibus corda
et
extorti.lletibus.
immo et
" pectore
adtractis
.rna.nenta
SUSpiriis, ac
" vilium
vetu.tate
V-^^^_
.liHpusrant
; peres se csse
>^ n.entiuutur.
Tnbmmtur
neccs-
.aria victui. et simulatae
miseriae
miserat>onc
piissima
subvenitur.
Detlent
ilaque
vmi sese
frigoris lerre non posse
'*
: intra septa
rec.pmn-
tnr ecciesiae. Vix
'^
corda
mortaiium
quies prima
-rata curarum
oblivione
laxaverat, cum illi dmiit-
^unt pauperes.
redemil in latrones
>. et sacra,
pro nefas.
poljntismanibus''
vela deiciunt;
rese-
ralisqueianuis.
gradu concito
"*
fugam
cnmme
stinmlante
arripiunt. Qui ita digno caecitatis
'
supplicio
lerimitur. nt nefarii ocnli. qm mdices
criminum
fuerant. duces esse fugae non possint-".
Hnc ilaque et illuc inccrios implicant orbes ct
vacuo noetem
"'
labore consumunt.
Redditur
terris dies. agnoscilur facinus. fit ad sacerdotem
concursus.
Demonstrat l)eatus anlistes -^
quos
oratione tcnuerat, aitqiie auctores criminis pro-
ptcr
'^^
pontem. qui proximus urbi est, caecitate"
B
i)ercussos et vacuo lassos
-''
itinere consedisse
^^
Ad ponlem
-"
venitur -^ reperiuntur nefarii crimi-
nis rei; interrogatique quo irent quidve iis esset
negotii. aiimt longius sibi pergendum
-", sed
^"
cum
esset hora fere diei tertia. a coepto
'
se dicunt
ititiere opacae noctis tenebris
^-
impediri. Ad
sacerdotem^^ dcnique pertralumtur. Itaque cum
vir sanctissimus
="*
inlatam sibi iniuriam, velut in
sublimi posilus arce^''. despicerel, tamen divinae
meminei-at
''^
alienas
=*'
culpas nou
="*
sine propria
virtute castigans
^''.
Nam dempto sacrilegos pallio
suo
*"
bis ant tertio in dorsa
*'
percussit : quod ita
altius
*
meinbris insedit nt omni his
*'
atrocius
verbere"putaretur
*'".
Multos
*'"'
tamen
*'
regulam
melioris vitae transgressos saiicti legininis levi
tactu ad emendationis sanitatcm reduxit: sed
semper secundum inoduin peccali impendebatur
cura remedii el pro qualitate culpae vis insede-
bat" vindictae. Sic ergo sancti
*"
oratione viri in
/"',^11.
fiohratj
EPISCOPO
KUTHENENSl.
latebris
secundum
^"
animae vulnus fortior mm--
D
bis
"*'
remedia
" coinpescuit
'.
8. I''itur
criininosus (luidam hortuhnn '
.sancti
viri,
exiguum
qnidem spatio-, laetis tanicn con-
spicit
virenlem
'-^
holeribus :
anipliahal siquidom
*
loci
angustias
amoena iucunditas. Statiin
ergo
atroci mente furti
" facinus
"^
concepit .
Itaquc
reddiio
*
terris
'*'
occasu
^"
diei noctis silentio ",
vix
'=*
corda
**
mortalium alta quics dulci
'*
sopore
laxaverat
'^ cnm ille. conmiodum
'"
fraudi
tcmpus
ampleelens,
prosilit
''
audacia plenus ot
scelere
'*; levique
impnlsii quae obstabant
'"
codentibus
^^ adit
-'
hortulum -, bolcra diripit.
abire
festinal
-'.
Nullus etenim
-*
remeanti
-''
exitus patet, et ita
-"
reus tenni" sepeciuasi muin
vallatur
'"*
: exigua namquc
-**
obstacula velut
omni
constructa
munimine creseere fugicnti
^o
videntnr in molem
=*'.
Noctis orgo totius iter spa-
tium-'-'
iiortuli fuit.Interea roseae
^^
lucis spleudor
mundum
^*
inradial faciemque^^ rebus reddita
"'
terris lux reddit"^ Igilnr beatns senex
=*"
in cel-
lulam ^".ubi spretissomnis*" inertibus*'noctem
*-
dulci nieditatiotie et sanclo labdre transegerat ^^
nnumc fratribus vocat, mittensque in horlnlo"
mandat, ut queni inibi
*^'
errore lassatum sno
"
etvelut
qnibusdamartatmnvinculis ita*'imiexum
criminerepperisset^^attraheret*".
Ilaud mora-"".
adit
^', reperit
'^-,
attrahit. Adest ilico
^^
crimino-
sus. hirfum in medio'^-* proicit ^\ pedesque
^"
ccm-
plectitur sacerdotis. Itaque vir
-^' pietato plenus
indulget crimen donat que furl um, monens
*"
saepe
ut usibns necessaria suis
^"
potius
"'
petat quam
rapiat
et"'neco.ssaria"-sibitribnentismunere.non
rapinae scelere, conforantur
"'.
Sie ergo iudul-
gentia
"*
a sancto sibi eoiicossa
*'''
viro ''^ discessit.
9. Quid
'
memorem
=*
in eodem hortulo
=*
a
<' '' /'
simili .scelosto quodain
*
molla ab alvearibus
"
nocturuo
^
dompta fin-to, delataque
"'
domi -^ in
picis
^
prorsus immul at a
'"
naturam
'
' : stupuisse
'^
reuni admiratione virtutis, cum criminis non
'^
deesset causa ot
''
conscientia criminis torqueret
auctorem
'''.
ciuu furlo damiium
"'
desuper
''
in
mflln tx tiut
alreariha
i\btuitrai.
Num. 7- Tot. cap. om. U. - Vuiiirt^ l, "2, Vene-
runl i.Lujuuqueorfrf. 3, 4. L.
^'(luotiiiui 1.1^.3, (suppl.
tlie?) *
om. %
^om.i.L. " gurcnte-s, i, L,
^ fures
3.
**
tliuiissis 1. " oi. 4-; (iiiimn et) etimo L.
'"
ab-
C
slractis 4, L.
"
om. 4, L.
''
(|i se c.) c. p. (se om.) 3.

"
eis add. i, L.
'*
landein add. i. L. '^
quae add. 4, L.
'^
(tiini. j). V. in 1.) ita 3. dimittuntur in lutrones 1, 2
(rocei atitem pauperes reileunt rneriae smit pnuli/ inferius;
cfr. twl. seq.), eonimiUuQt (adinillunl L) l;itrofinium4, L.

" pauperes redeunt, add. I, "2. iiil|ja adcuiit 4, L.



'
concitu L - '"
rafcitate \, - -"
pos^ient 3. 4, L.

='
nocle 1,3. --
Amantius add. 3. -^
prope 3, i, L.

*'
csse add. 4, L. "
lassus L
'^"
consedere 4, considcre
L. - " eigo ndd. 4, L. "
itur 4. L.
=">
(I. s. p.) se I.
velle pcr^'(Me 4. L. -
""
el 2,3. =*'
(a. c.)acceplo 1 2,3.
''-tenebras t.
^"
Aniantiumarfrf.3. "M)eatis3imus2, l^.
lieatus i; Aiiiiuitius add. 3.
^'ante 4. L. ""
(d. m.) licel
divini nicuior essct pniecepti 4, L.
^''
noluil add. 4. L.

'"
om. % 4, L. ^"
castigari 4. L. *"
(s. p. a.) suo p. sacr.
L. *'
dorso 3, 4, L. **
in eoruui 4, L.
"
ita 2 om. 4.
L;(omniliis! omnibus 1. 3. "
verbera 1 ; sibi pssc add.
4,L.
*"
rcputaret3. ~ *"
Ilanc miteitfiaw (Multos-vin-
diclae) om. 4. *
quoque L. "*
(v. i,| ius iurcrebaturL.
*"
iu add.
% L
^"
scm 2, Domini 3, faclum 4. L.

^"
(f. m.) fortius uiorbi 4, L. *^
medel.-i 3, rcuiedium 4 L.
''ac conipi-scunt l,spiisit4. L.
Num. 8. ' bortum 3. - -
spaliuui !, vpatiis 11, L.
" virescercIU.nitcscerclL

*spiitionrfrf.L.
~ '
furliui G,
7. ineule add. 1 . i.
''
concipil L. "
rodditur B, L.
-
"teiTae 8,
Ii. '
occasus B (>'. 5), L. - "
silentium .">. -
'" que arfrf. r>. S. '"
fidHium nrfrf.S, ll. '*
ihdce 1.1

"*
quicverant JS. obtinuerat ).-"'
nccnuioduui i.L.-
''
pro-
sit !. prosiliit 4,
.
i"
(et s.) ad scdera 4, L.
'"
austabant
1. -"cadentibusf, 7.
"'
adiitl.B ("/. 10. ll).-Baiior.
ticuluni
-''
scd divinitus retinctur ndd. :>, corr. 1 1.
-
-*
om. 8, (lueit, tamen L.
-
-'
reineandi ti, 4, W. redeundiL.
-
(et ita) quia 4, L.
-'
lenuis 1, tcnelur S, !).
'-"'
val-
lata !. valiatus 4. 8, L, vallatus tenelur con: H,

^"
om. 4. L.

"'"
sibi add. 4, L. -
="
inolam I. %
4 ; (in ni.) om. lU, 1 ! (add.. eon\).
'*-
(i. s.) inter
spatio G, 7. 33
rosei 0, 7. "
muudi 0, 7, 10, 11;
faciem arfrf. H), 11.
^''
fiu;ieque 2, 3, 4. 5. L, qua 10. 1 1.

-'>
rcddens S. U; (roseac-rcdd.) om. 4. " retiditur % 4, L,
redit .\ 'J, 11), 11. ='^
Anumliusrfrf. 3. ~
^''
celliilis 3,
cer-
vula 4 f8("c>, cellula 5. il, L, cellam 10. 11,
'" somniis 3, 8;
(s s.) preces (ooi. 11) insomnis 10, II.
*'
in
estibus(in
estus 9) B.
*^
noctc 3, noctis b, con\ S, D. 10.
1
1 . -
'= Irans-
igerat G, 7, tiausierat K 'J. **
ita !, horticulo
->, hortu-
lum 3, 4, H. L.
- *'
ibi 2, 4, !0, l!, L, illic corr. !L
*" (e.
I. s.) s. 1. e. G, 7. *'
om. 5. '"
lepperisse J.
*" att*"^'
herc L 2. abstraherct 4, 1). L, el cfr. iwt. spq.
''"
[a. b. m.)
b. m. atlducerelur G, 7, 9. '^'
ivit 3, illuni .'i, ct 7, om. 8,
9.

''-
et rtrfrf. o. - ^'3
(a. i.) Vt vero alluit corani
sacerdnte
5.
'*
medium 3.
^'^
proiecit G-9.
^" om. 10, !L L.
'''
Amaulius arfrf. 3. ""
mouelque
."); euni udd. 4, L.

'"om.G. 7;(u. n.s.)s.u. n. 5.
'*^(u. n. sf. p.) s. p. n. u. L.
- <"
ut 5, 9. '^*
(p(tius-nec) om- G. 7. "^
(et
necesearia
sibi conf.) om.i.
*'
indulfentijim L B. -
*"*
"'"
''""
""t)t.4, L, promeruil et arfrf. B.
Num 9. '
eryoarfrf. G. 7. - ineinoreniur3.
bor-
tulum L ortjculum 2. *
quondam 5-9, om. L. -
** alvea-
riis.'j, G, 7, 9.
'^nocturnum 1.
"
dilalaque 7,
9.
"
dorauni h. 9, L.
"
pices 1 . pisces 2.
'" mutata 4, ' , L,
nmtatam 3, G, 7. "
(i. n.) n. mutala L.
-
'-' stupnisseque
S,9, etst. L. '"om.B^^c.n.^criminosoS.
- '*sed I .11-
'=^
(t. a.) a. t, 1. '
(f. d.) furlum .lamno 3. '' supcresset
3,r>,9, 10, ll.essetarfrf. 2. et iniqua mens dd.
5;(causa
el
desuper) om. G, 7.
qiiaestu
F
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 281
II
A
quaostu
"*
ati-dci luaneret in '"scelere^'^; tandem
vero
^'
criminosuni, alio
""
mentis stupore
^*
discusso
", ad antistitem
'^''
propcrasse
^*, retlu-
lisse furtum "^ sanctisciue
^^
prostratum vesti-
giis -",veniam facinoris posiulasse; perfacile snp-
plicanti indulsisse antistitem, naturamque mellis
non minori reddidipse^"miraculo quam mutasse^'
;
ila reum
^^
pro
^'
supplicio veniam
-^*,
munus
domi
"'^
rcitulisse pro crimineV
s.
Ammtii 10. Dum
^
his virtutuni fulget
^ miraculis, hea-
i>itiK
ohitiis.
^,^,,^^ gloriosae consunmuitionis
^
tcmpus advenit
*.
Sed cum fracta iam aevo membra^deficerent,
adfliclum cmortnumciue " cor-pus onus
'
abstinen-
tiae roljorabat ^ ct (piod
" natura negaverat.
meritum conferel-)at ; fuitque lantus fidci in
sanoio
^"
viro
"
fervor '^ ut insatiabili ardorc.
quo
^^
plus corpori districtionis intulisset ".
inferre plus cuperet
'"
: ita erant auj;menta
meritorum
'"
incitamenla profectuum. Anior
"
quippe Dei reficere animum potcst. satiare desi-
derium non potest
'^ sed magis magisque, cnm
hauritm-, sitim
''*
inflaunnat : iucunditatis
^"
enim
sui
2*
escitat
-^
appetitum
-'\ sed non facit de
^
satieiate fastidium. Igitur bcatissimus
-* Amau-
cius, hac meritorum luce fulgcns, lerrena
-'"
terris
membra
commendat
2, caelestis^' spiritus celsa
conscendit. Illic mmc choris interest
^ angelo-
rum ^".hic fulget claritate virtutum
"'':
illic intcr-
pellat pro famulis voce supplici
^', hic tuctur
famulos
viriutesublimi;illic
pelit, hicpraestal:
illic vota fundit. hic votis respondel'-; illic mnic
aeterna
circumsueptus^^ micat^* luce,vel meriio-
rum splendore clara
=''
vel inlatae crucis
='
roseo
quasi^ fulgore purpurea
=*.
Nam et
^"
ipse* in
semei"et
persecutor vitia
exsequendo^exstitii"
ei martyr crucifigcndo
corpus emicuit, adepius-
que
"
est novum
*"',
non morte
*'',
sed carnis
mortificaiione.
niartyrium. Et cum sit in con-
spectu Domini pretiosa mors martyris
*", dum
bealissimus
*>*
Amancius ipse" hostem

perse-
quitur
^'
ot prosfernit. fuit pretiosa
''^
in con-
spectu Domiui mors
-'^
viventis. Amen
'^.
a Aliwl prndi()iHm,forteex
Vita romana,nar-
ratur in Uist. gall. ms. a S.
Amantio perpetratum
G fuisse
exordiopraedicationis
siiae. II arriva un jour
que le saiut continuanl de leur precher la parole
de Dieu. un dos principanx de la ville lui dit que
s'il faisait monter en haut l'eau d'un ruisseau
nomme Lauterne. qui coule au bas de la mon-
tagne oii Rodes est assis, il se ferait chretien el
croiraii en .Jesu Chrisi. Soudain le glorieux
Sl. Amans se mit en oraison et demanda tres
instamment a Dieu qu'il plut lui accorder sa
priere, laquelle etanl achcvce. d'abor le dit ruis-
seau deiourna son cours ordinaire, moiita jusques
au somet de la montagne, et enirant dans la ville
vint couler aux picds du saini, et apres par son
eommandement repril son cours ei rentra dans
son premier canal ; ce que voijant ie peuple
assemble, elonnes d'un si grand miraclc, la plus-
part abandonnereni lour idolatrie ei sc coiiver-
tirent ii la foi chretienne rendani graces a Dieu.
b Nonien idoli fuisse Ruth plures affirmarunt
scriptores receniiorea
;
quos serutus v. r. L. Servih-es
fuse de illius specie et cultu disserit{\) ;
respuit
tamen opinionem quorundam putantium inde or-
tum esse vocabulum gentile Ruthenorum. Quaeres
quihus testimoniis vel indicHs nomen isfud idoli
repertum sit. Duo solummodo allata video. Atte-
rum est descriptio quaedam spectaculorum quae
edita sunt uhi anno 1533 Franciscus Jrex Galtiae
Rufhenam urhem invisit ; inter quae exhibita fue-
rnnt, apud portam Sancti Cijrici, simulacra duo
antiqua, quae gentilium quondam numina Hercu-
lem et Ruth repraesentare dicebantur : et hoc est
vetustissimu7n de nomine idoli festitnonium. Alte-
rum est antiqua qnaedam sculptura in urhe Ruthe-
nensi reperta, in qua hircus lapidi incisus con.^pi-
ciehatur, et in inferiori parte leyehatur rox RUTH.
Vehemens quidem, fateor, suspicio mihi animo
insedit, traditionem Htani de idolo Ruth, cuius
prima vestigia apparent saeculo XVJ, non alio
niti fundamento quam huiusmodi inscriptione,
RUTHeneiisis scilicet civitatis vel civis alicuius
nomijie posita et in qua, ceteris voiis litteris
fm-e vetustate exesis, solae quattuor primae satis
distincte legehantur, et nomen idoH RUTH inde
effictum esse,
quemadmodum saeculo XVIJ ab
Jiispanis qnibusdam confictus est S. VIAR ex
veteri inscriptione in qua quidam
praefectuS.
VIARum laudahatur {^).
c Jiursus huc solum testimonium afferunt
iidem
scriptores recenliorcs ad
comprobandum
cultum
idoli, quod Rutii appellant, fuisse maxime turpe et
obscenum : quasi vero convivia et cantus non omni
tempore in festivitatilms
religiosis in usu fuerint,et
I'
sinyillatim in celebritafe annua S.
Amantii, adeo
ut nimiam multorum ea occasione
intemperantiam
aucforitate publica cohiberi
oportnerit (3).
vn"A
>
tam 5, in qua (quo S, V)) maeslus (nmeslum b, 7)
6-11.
-
10 o, 5 _2(cumfuvto scelere)oi. i. L.
- vnum^.
qe .5. vere 7. S,!, verum est L.-
" altum 1.- ^^'sopore L.
-
discussum i, B (pr. 10), L. - " Amantmm add ^,
fertur add. S. 9. - ^
rt add. 5. 6. 9. -
^' tr- f-)
f- r. 5.
-
>=
sanctique 1.
- -^"
vestibus 10. 1 1 (corr. vestigus). -
=> le-
di.se 10 11.
-="
niutaret :3; (min. r. mir. q.
m.) mmons r.
(rediisse L) min.culi fuit quiim niutan 4. L: et add.
5.-^
3^reruml.-='o..10.11.-''*vemaeI0,tI.-Momum
B (d<>mus7.8, '.!), om. i. L.
Num 10,
- '
Cum ti. 7 ;
que addA, h. - ' lulgeret .t.o.
8: sanetus antist... add. X. ii>se add. L. - ' ems
^^^*- ^'"^
cons. L.
- *
(t. a.) ve.iit ad lempus 2. - ^ fa. .n.) m. a. 10.
(urius)
11.-" et
mortuumque I. i. mnrtuumque L.
-
Tvi
.us5.c,m.L.-Maborabat4,
labore
erntL.-quos
, Zn
- '"
eo B.
- "
om. 10.
11.-'^ (tia. m s. v. ferv )
in s. (eo 5) v. fid. ferv. .5. L. fid. ferv. in eo v. S. - " quod 1
4. 6. 7.
quanlo S, quan.un> IK
- '* ."tul'=^e 1 =
eo rfrf. =>.
<^t
add. (i. 7. '.. tanto S.
- '" cupire 1 ;
et ndd. i, 4. B, L.
-
.(,,,,
,.MO.Il;ei..sndrf.5.11.-'^:ro/-.-
(Amor-fasti.!ium) om. 4.
-'" (s- d. n. p.)
om. 1.
1
-
s.ten.
I
-- ^'iucunditale 3,5 (pot corr./. 10, 11. iiicuml.tateiu
frm.>
5. .i-J.-='suae
l.suao.lO. 11. L. - " peirfrf. S.
.j _ a
appeti.us (>. 7, 9. - " bealus 4. :.. 0. 7. - ^ terrens
add. 1 (sicj.
- '' eommendans 1. condil i. L; sed add. 4. L.
- T
,,eU 5. 6. 7. caelestia 8.
- "-"
(ch. i.) .. ch. 4. B ^/^r. o)
L
- (n. i. ch. a.) cb. n. a. i. 6, ch. n. i. a. 7. - om. 10,
meritorum 1 1 ;
(iUic nunc
- virt.) om. 8. 9. - - (Jhc mter-
pella.
- supplici) om. G.
- - respon.lit 1. 8. Qua. s.,.uniur
Lguf ad finem
capili om. 4. - ^Ma. O c a. 10 II.
-
,,
emirat
'2 :>.
- ''
claro 8. L. -
'' torment.s add. B.
~
:n
,,. 9. ac L.
- - purpureo 5. 6, \^'^'''P'''%^^
^T

Of. 3. B.
- "
om. L.
- *' .pso rfc/. 8, L. - (v. e.)
,
.. n 43 pxstinxitL.
" que om.b, i.

exslmguendo v. .1, B.
- exsimxuL.
j
_,
,
*s
offl L
- "
mortem 1. L. mortis 5, 6. /. li. (ni- m.)
umi.
.uor. S. 9.
- " beatus 0. 7. - " om. 10 1
1.
L; m -se
iTdB (in se ipso 10, 1 1).
- - et add. B. - - prosequ.tm
m H
l*^o..6.7.9.-(''M>-in'^-l>-"^-)i"<-.D.p.m.o,6.
7 in c' U m. p. 10. 11.
-
'*
om. 5, 7. 8, 9.
Explic.t y.ta sancU
Amantii
(episcopi dd. lu) 6, 10. Fiuis vit^e beat. Amantu
fjtisciipi II
seu
(1) m.toire de S. Ama... P-
131-75. - (2)
Mubi.lon Vu-
.. Jtahcum, lum. I (Faris. 1724, : Iler lUhcun., p.
lU
-
Novembris
Tomus U.
(3) Cfr.
Sei-vi^res, p
387-91.
8(i
li Pufiuni
DE
SANCTO
AJLVNTIO
EPISCOI'0
KUTHENENSi.
AUCTOHK
C. D. S.
(1 l>iiL'iinH iflum fuisse S.
Naattiatium
diaco-
mm, de quo inferius
agendum erit, asserit Hist.
gall ms.
e Secundum Hist. gall. ms., la Iroisieme sen-
Ibnva dans le clKimp od ndole .'tait iilacce,
qui so
voit cncoro dans un lieu pn-s de la ville nomnK-
le pre de la conque, ou il v u aii miheu un
grand creux ot concavite. Ko loco ajmo 1853 de-
Ucta sunt rudera amphiteatri ; unde et
probabilius
fit ibidem exstitisse. aliquod imigm
idolum :
eius-
modi enim simulacrts pa^sim
amphitheatra ornare
soUliaut.
f Vestigia binorum castrormn romamrum
prope
Huthenam recens reperta sunt : quorum aUera,
quae stativa erant, quattuor tantum chiHometri:^
disiabant a ctvitate ; altera, minoris ambitus, cir-
riter novem (1).
g
Supra portam principalem ecclesiae Sancti
Amantii Ruthenae af/ixa est solea equina, quam
traditio
popularis asserit avulsam esse a pede mmts
D
equorum et solo adhaesisse inter conatus quibus
famuli
Honorati teiiiabant eos nt procederent coin-
movere (2).
h
Houoratum postea u' sanctum Uuthcnenses
venerati sunt, teste Vit. gall. ms. Honorat, apres
avoir rendu graces a Dicu, s'en alla et vecut sain-
temcnt : ses relifiues sonl oncore gardees dans
reglise de S. Amans de Rodes,
y
ayant une cha-
polle foiidec en son noni, ot dans le tresor de la
dite eglise il y
a un rehquaire d'argent oii jl
y a
un os du bras du dit 8t. Honorat. Capsa haec ar-
gcntea in formam brachii confecta, cui inctusa erat
os brachii S. Honorati, memoratur etiam in duplici
instrumento, anno 1525 ct 1009, uhi recensentur
reliquiae ecclesiae Sancti Amantii (3). Sacellum
autem et altare S. Honorati cum reliqua ecclesia
diruta sunt anno 1751 {\),
nec deinceps restituta.
(t) Ibi.i., 1.. 2W-i'.'. Cfi". M.rquaidl e\ Momm.en. Hand- vi^re.. p.
235-36. - (3) Ihid..
p.
2:^.35. - (4) Gfr. supra.
t,.Wi ,ln- ,'omlsche,, Alterthiimer, tom. V. p. .577. -
(2)
Sei-
p.
'210. nuni. 1!.
B
Fur
curreptus.
11. MTRACULA S.
AMANTII POST MORTEM.
Edita ex codicibus i. Far. lat. 17002, saec. XI; - 2. Far. 3809 A, saec. XV; - 3. Far. 382(),
saec. XIV;

4. Par. 5406, saec. XI V;
et ex L. editione Labbeana.
Cfr. supra, Comm. praev.,
numm. 1, 5.
De mirabiUbus sancti Amancii'. Item unde
supra
'-.
1. Quondam
^
vitaui bcatissiini
*
confessoris
Amancii
''
divino munere. ut potui, stilo digessi.
Nunc pauca de his qiuu' " triumphator egregius
gerat
^
signa , brevi sermone constringam
".
Igitur mulier quaedam erat, luUana nomine
'",
vidua
"
anus
'-
panperque '^, quam artabant
pariter fragilitas seiiior ", solitudo
''\
egeslas;
vigebat in ea tamen
'"
fortis animus aerumna-
rumque contemptor. Haec. quo propior divino
operi fore ". cellulam praeter
'*
sancti anfistitis
basilicam collocavit. iit trequentiam
'"
quam
larda
^"
seneetus
-'
negaverat --,
vicinilas cellulae
Q
restauraret. Huic mercandi vendendique vini
lucrum necessitas. variarum artiuni magistra -^
inoiistraverat. Mercabatur itaquc vendebatque
hoc niodo vina, iit (iiiod supcrerat pretii fieret
substaiilia laboranli.s. neque plus lucri caperet
augmentum quam victus necessitas po.stuIabat.
Venit ^ ad hanc vlr (iiiidam. atroci
"
scelcre aliis
longe
-"
criminosis
^'
inimanior 2.
aitque se velle
vuia
*>
mercari
'^".
[Ila
"
intra cellulam accepit
=*-
ut eniplorem, et ut
^^
nu diutius teneret
^*
forsi-
tan properantem. celeritatis stiidio aniles
^*
casti-
Tit. et nmn. 1. ' (De m. S. .\.) ita % om. 1. 3, -i.
~
^ (i. u. ^.) inferitiK poHt brevi sermone conslringam 2, ot.
3. Huctt-nus quidem L. *
lieati 2. 3, L.
<*
qui add. 2.
" lui I .
Kerit 3, gessil L.
om. L.
perstiiiiyam
3; (Hiicteiius-constr.) Post oliitum sancti Amancii multi?
claruit miraculis. de iiuibus pauca subtluntur studio brevi-
talis i. - "(e. I. n.)otH.3. "eiadd.i,L.
"(eta.)
om. 3. "'
pauper
2, paupercula 3, et pauper 4, L.

'*
seiiium 3, senii i, L; et add. i, L
'^
et add. 4, L.

' (in ea t.) t. in ea 3. - " Ibret 3, 4, L. - '"
prope, 3, 4, L.~
'9fre>iuentatione3.
^o
trade 1, a.
^' ei add. 4,'l.-
-^
necaverat 1, 2. -
magistram 1. 2*
eri^o add. 4, L.

-"'
atrocis 1 {corr. atmciorj. ^a
(,,_ 3_ _ n
ia, add. 3.
'^"
humanior 1 ; (a. I. r-. i.) om. 4. 2
vinum 4, L.
3"
(v.
ra.) m. V. 3. - '
vero eum add. 4, L.
- "-
recepit 2,3,4,L.
*
oin. :i. ~ 31
eum add. 4, L.
8">
seniles L. '
quae L.
gat mores. IIlc vero circumspectare coepit omnia
vagisque luminibus uuiversa pcrcurrere, si qua
^''
essent quae viduac simul et pauperi crudelissi-
mus pracdo possit
^^
auferrc. Dum ergo baec
"*'
muliebri Ievilaleturbatur,mox ille capsulam cum
exigua pecunia conspicil, diripit occnlitque
''':
vina mcrcatur
***,
aufugitque *K Venit
*'-
postri-
die
*^, innocentiam quasi
**
praesenlia
**
mon-
straturus. Illa ilico. nefarii furis certissima, coepil
evolare in faciem
*".
opemque clamoribus quae-
rere. Criminosus
"
etenim
**,
conscientiae
***
sce-
leris
""
territus, cursu
^'
cito se proripit^- cquum-
que conscendit. Anus
^^
prodit
"*
e cellula, cupiens
pracire clamoribus quem tardo sequi gressu
^^*
non polerat. Ad sanclam tamen basilicam eri-
gens oculos, haec
^*
fideli devotione et maxima
voce proclamabal : Ne sinas, summe sacerdos
^'
defensorque fortissime'^, ahire praedonem meum
"":
ne deseras viduam anum*^^ et pauperem, divitia-
rum
"*
sotatium et virtus mea. Gumque baec
""
supplex depromeret, miris repentc niodis con-
spicit in medio atrio
^^
in morcm cautis riguisse
coruipedem. Accidei-at enim ut ea die sacrac
depositionis'^ celebrarentur festa, annuo
**
orbe
coniplelo
.
Egrediuntur
"^
c
"^
basilica popuH,
exspectatis
*"
ex more sollemnibus; stupcnt
'",

'"
posset 4, L. ^"
liic 1.2.
="'
obtulitque 2,
abstu-
lit<iue i, L. *"
et vino (vinum 4) mercato 4, L.
*' om.
3, 4, L. *-
que add. 4, L.
*^
post triduuni 3, 4, L.

**
(i.
q.) q. i. 4, L ; suain add. % 3, 4, L.
*^' praeseiitiam 3,
praesentialiter 4. L.
*"
eius odrf.4, L. *' criminosi i2.
"
et ipse L; (c. e.) qui 4. *" conacientia 3;
suae
add. 4, L. '*"
scelere 4. L.
- '^'
cursi velocis 3, celeri add.
4, subito add. L. ^"
prorepil 1 {corr. prorupit), % 3-
~~
'''
pronus (i. e. protinus?) add. 2. " prodiit 1 ;
e om. 3.

'*
gressum 1. f"*
ac 3, hoc L,

''^
Amanci add. 3.

"^
(d. f.) om. 4. 9
om. 3. "
om. 4, L.
" inearum
add.
4, L. - "*
hoc L.
- ""
utrii 3.
"*
eius add. % U
sancti
Amancii add. 4. ^
annua 3. ""
et add. 4, L.
"' Egre-
(Hebantur 3. 4. L.
"
et % 3. de 4, L.
"" exspectantes
3;
expletis 4. L. -
""^
que add. 4, L.
miraculi
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 283
Vtl9
vinariuiH e
rtipe
decidens,
integrum
terratuni.
a
A
miracvili novilatti pevctil.si. Ilaerebat
''^
reus stu-
pcns corpore: stabat anusirinixa baculo.Fundet'*
criniinosus uberes flotus: peccatuin fatctur, pecu-
niam rcddit
''''.
ab.solvitur. donii(iue
'*
remeat
absolutus. Plebs igitur tantani virtutcm
'''
mira
exsultatione'".ineft'abiIilaude".ad caelos effert'^
Ita gloriosus antistes
'"
fuit in dcfensione fortis
panperis'*", in absolutioneniisericorscriminosi'*',
praebuitque immensa miracula. vel mni audit
innocentem constringcndo perdituni
^*^,
vel cimi
facil innocentem
^^
solvendo damnatum.
2.
'
Non longo
*
post tenipore, dum
'*
in peri-
culis
'
adesl famulo '', scqiiitnr clara virtns ac
maxima.Itaque*' inSeplimaniawt quidam, vinuni
inercari cupiens, properat)at. Prius tamen basi-
licam glosiosi triumphatoris
^ ingrcssus. tumn-
lum"petit,soloprosteriiitiir, prosperitatem poscit
itineris, vota spondit
'".
Progreditur: levi^iue
labore defusum
"
emensus iter. in Septima-
niam
^^
venit, vinum mercatur. ad urbem
remeat
"*.
Et iam mcdiniu, sccundis gaudens
rebus, iter transgreditur. iam summae e
'*
ver-
ticerupis'-^ prima
'"
vallis agmine
'' leni fluen-
tem Tarneni conspicit ilumen, iam vicinos urbi 6
colles
'*
spe alacer
'"
iniuetur. iain votis-" dulcis
^*
nati blandis pendent ex osculis. iam urlie fruitur,
iam parentuin civiumque potitur affcctu, iam
vota dissolvit. Duin ergo spe totus in urbe esl et
excelsi montis iuga carpit itinere
=*^ repente
atroci Inctn gandia
-''
pertnrbantur. Nam ini-
pulso
"
saxo-"' vehiculum quatitur. exeussum-
que
-'
vehiculo vas atroci resultat sono. atque
ima petens vallis, in planis tandem conlabitur.
Haec
"
emptor prospiciens, al^rumpit
-
caesa-
riem genasque dilacerat
^'';
et vertens ad moenia
oculos
oppletos^o lacr\mis=", faturque
=i^
paucis :
Te^^, heaiissime poniifex^, duce ab urbc progres-
sus suni, duce te^^ extei-^na adii
^^
loca. En deser-
fus a te ^^ patriae inductus iam
^"
finibtts^^,
gravi
aernmnarum moh oppressus, dignas meriti
^<*
poenas luo. Haec
*'
ingenti luctu commemorans,
ad locum in t(uo vas deciderat
properabat, cum
*'-
lacrimas scilicet causa lacrimarum augeret et
dolor dainiii praesenlis maiores a misero poenas
cxigeret. Gum ergo ad locum flens venil *^ aspicil
repento stupendo" mii-aculo vas integrum vino-
Cor/iiiM
S. AinatUii
ejiiscopo
fleratunt,
c
d
e
f
((ue pleno
*'\
el patronuin. quem
*"
querebatur
absentem. virtute clara praesentem intellegit.
Lacriniae** vertuntur in gaudiis *\ maeror laeli-
tiae*" permutatur.lt a fuit maioris miraculi^" rem
patrociniis antistitis nostri
'*'
commissam
'^
sic
fuisse salvatam^^ quam non fuisse dilapsanr**,
duras cautes^'* non sensisse quo collidetur-^^^quani
evasissc
"
pericula dum servatur
^^^,
excepisse
aspera et nescissc discriniina quam''^ transisse
iiiter praerupta qiiani
"^"
a praeniptis intcgram
custoditam
"'.
3. Nondum
'
inultorum emen.sa temponim
orbe^ completo redicre*" curricula, cum sanctus
, . *^
. )ox post eiii!i
Quintianus archiepiscopusc ante sacraaltana ca-
,^i,,u,
pacem tuniulo* locum legit'", niiroque" opere et (^uintianu
laudabili artc suspendit
*
d. Nam prius in basilica
sancti viri e exstans^sepulcrum velut 'praefulgens
lampas splendore propriae claritatis incntes ex-
^pectantium illustrabal^/". Hoc itaque tam pul-
chrum facinus
'**
mente concepit. devotione spon-
dit". consummavit
'^
opere. dieinque'^ sacra
"
translatione'*'^ conslituit. Haec ergo celerrime
"^
famapercrepnit'',neque"' solum diffusaeurbis'^
^
conclusa finibus
2"
loca, sed diversae etiam urbes"'
confinesque provinciae vel" pontifices iinmisere-^
vel populos--*. Fideli itaque coetu moenia laeta
complentur
-'*.
Veiiit etiam e Narbonensi urbe
Maturius
-'"
abbas quidam laudabilis -^ vita con-
spieuus g. Prius tamen ariifex legitur-^ qui-'-' lu-
mulo circumiecta demal. Qui^" sacrae venera-
tionis iocum ingressus, audaci motu^' sepulcro^-
opposita impulit^^ Ilico insurgentis dexterae
ictu percussus ingcniuit.
iiltriciquepoenatemeri-
tas
conlapsa*procubnil.
lam^-^sacrae transla-
tioni^* dicata dies illuxerat
^*, quae*^ primos'*
urbis Romae veP'"' doctores vel martyres" Pe-
trum
Pauluinque*',duo mundi*- inaxima lumina,
triumphali
supplicio et inclita*"' morie**
victores
misit ad caelos*^ Hac* ergo die*".dies*''
omnium
exspectata
votisadveneral** :
sacerdotesadsunt,
populi conflunnt. Oratio ex more indicitur, plebs
solo prosternitur,
tumulus commovclnr ;
cum"^
repentino miraculo tanta flagrantia^>' e^'^ tumulo.
ineflabile-^ exhalans
suavitatem,
prodiit''* odor'*'.
ut non solum cunctum in sancta ecclesia popu-
limv'*. veruin etiam sitam in poriicibus atriisqne"'
>
quociue add. 4. L.
- " Fumllt 4, L, tandeni add. 4. L.
'3
et add. 4. L.

**
doniumque % 4, L.
'"'
(t. v.) tau-
tam virtuten. L.
- '"
el add. L. -
''
(i- l-) om.
3^
-
"
(Plebs-elTert) om. U et add. 4. L.-
" Amantius add. 3.
-
80
ir n ) p f 4 L
"'
{m. c.) c. m. 4, L; guae sequuntHr
uscueadftuem
numeri om. 4. -
{c. p.) om.U (vel cum-
peniitum) om. 1, 2.
- "^ (c. f. i.) om. L.
Num
2 - '
Tot. num. om. i. - - vcro add. L. ipse
add L.-
*
periculum - " famulis L. - " lamque L.
-
'
SepUmana 3, Septimaniam L.
- Aumnti. add. 3. - eu.s
addh
-
itapriu 1 Ccurr.
spopomtit). 2.
spopondit 3.
spondelL: Mox add. L.
- " dinu.um 3. L. - - S.pl"na-
nam 3.
- '^
remeant 1. - '* de h. - '^ (e. v. r.) r e v. 3.
-
>
primae 3. L; vallis om. L. -
'^ amne L. - '0- u. c.)
vicinus u. coUis 1, 2. 3. vicinus u. (c. om.) L. -
' (s. a J
a.
Zmh
- -
om. 3. vocatus % L.
- - Ha 1. 3;
(dulcis-
afTectu iam) om. ^2, L.
- -^
(i- c i.) iugia coepit ilmera L.
-
'Sdio 1
2.-- impulsu 2. impulsun. 3. L. -- saxoque 3
-Cxcu;soque3.L.--QuodL;etrfrf.3.--abrump^^^^
,.
_ -
di- u L.
- - repletus 3. - ' (o. o, 1.)
bhtos
l oe L.
- ^'
latur .ic L.
- "' Teque, o
%
Te o L.
-
-
Amanti add. 3. - (ab urbe
-
Je)
om L. -- (e. *g
om.3spatioracuorelicto..^ivoin:.a.L
'^'--^f^-^^^^^^^^
^^
(p. i. i.) i. p.
iulductus in L. - - fin. 2. om. 3. - n e. .t.s
L.
- *.
iutlm add. L.
- *^
ut 3. - " (f. V.) vM. 3. - * -
-
3.-
*"
plenun. 3. L.-
* om. 2.-
*'
'B't";f ^r
^
,'^'^"
di-i L- (v in e
) i'i g- V. 3 ; et add. L. -
*" m lael.tuun L.
-
^
Wde.init 3. lectione
abrupta per verbu Tu autem etc.^
"
sancU L.
-
commissa
1. - '' salutem 1.
.alten> 2.
jVydHiiWw
toce.i forte
hic a
libvariia
'
(n f d.)d. n. f. 1. - "'
cautis I, 2.
"" colliditur
%
3:
(q. c") dum collideretur L.
- "
(q. c. q. e.) om. -
'"' se.-
varetur L.
- "
om. L.
* -
cum I. et 3. si add. L.
-
"'
(i. c.) esset integi-e custodita L.
Num 3.
- '
Non post i; (luoque add. L. - orbem 1.
- a,-edieranlL:
(emensa- red.) annorum 4. - ' tumul.
4 1
-^-
leKet 1, elegil. 4, L.
ubi ipsu.n miro 4. L. - praetenmg
/collncavil 4. L.
-"
ex.ensa 2. 1. L.
- " (velut-illustrabat) ,ae sunt.
positum enil 1.
- '
opus i: epi.copus add. 4. L. - sp<'-
nondit 4 L
- '
consummat 2.
consummatoque 4.L.
!a
que om. 4. L.
- '*
sac.ae 2. 4. L. -
"' tr.m.lation. 4. L.-
>-
ceb-nima 4. L.
- '^ percrebuit L. - ' et non
4
U-
10
Rulbcnae ndd. 4 - ^" fimbriis L.
- ^" conhnes add. 2.-

adit
4
- "
ita correxi,
inbisere 1, 2.
om. 4.
ad id
misere L
- ' populorum 1 ; transmise.-unt
add. 4-
-
netur 1.
completir 2 ;
(Fideii-con.pl.) om. 4.
F.de> .taque
convenientia
complela L.
-- Marturius 4. L. - - et add.
4
- *-*
eligitur l. L
^^
ex add. 4. -
-^'
staUm add. 4,
L.
-
.11
de add \L
- sepulcrum 2. -
''"
mtuhl 1,
expulil4,
L ; sed addU, L.
- ' prolapsa L.
^
^"
que add. 4
L.
-
" Uans!alione2.
translaUonis 4.L.-
'' luxeral 4.
-^
(q. P-)
quia primus
1.2.-
^
om. L.-
'(v.m.)o..L.-
' etPau-
^u n L
- *'
scilicet add. L.
- inclite 1. 2. - 'Mi-
m.)om.
I _ ^"
(<iuae
primoscaelos) in natali sanctorum
apostolo-
;... I'etr el Pauli 4.
- ' Haec 2. Hac. 4, L. -
*' om. 2.
-
"
"
H 4. L.
- *
om. L; (o. e. v. a.) om. 4, - - mox vero 4.
L
--frat'ranlia4.L.-"de
4, L.
- " ineffab.Iem 4.L
pr<.dit 1.
- ^^
om. 4. L. -
''
(in s. e. p.) p.
m e. (s. om.)
i
_ M{p.a.)alrii3ci.-cu.nslantem4.
^ ^*^
plebem
DE SANGTO
AMANTIO
EPISGOPO
RUTHENENSI.
tlOII Mltlf
muUipUci
prodigiu.
fi
Rnthemt
civitas a
bnrbaronim
ubsiilioiif
neinel el
iterum
soliifn.
h
m
plebeni dulcedine^ mira'^'' repleverit
"" el devo-
tionem lantniii veliit quodam rofrihulionis mu-
nere spirifali liaur^tu"' roficercf. lutoroa subic-
ctis^'* manibus pia devotionf"^ fidelium vebiculo
felixonus infertur^^-MuniuIus''": mamis
'"
Maturii
"^^
abbatis comprimitur. lllo vero nuque'"' manum
retraiicre nititur uoquo circumstautium opem,
uti
'^'^
sepulcrum elevetur, inquirero
"'
; sed piis
qiiestibus auxilium beati
"
Amancii implorare
non desinit. haec Innnili voco commomorans :
Noli, sacerdos quomlam nosftr, uunc soriits ange-
lorum, noU opprimere manum famnU ; Uhamen
meum ", ne servum tunm uUo afflicttonis
maerore
exasperans"^^ ; iucumlior mihi melle duleedo''^, ne
sinas (jaudia nosfra fristitiae nuhilo marulari
;
gaudium et''^ e^ultaUo mea, quem ad soUemnita-
tem tuam perduxisfi sospitem''^, ceUnlae'"^ reduc
"
inrolumemy\\ verba fmierat, cum elevatur su-
bito sponto tumulus'**; abstrahifur nianus illaesa,
absfractaquo rursus oneri pio siibicitur.
4. lutorea ol)vium ' quendam vehiouiuni inipu-
lit impulsumque prostravit, atque obliquo' strafi
pedos'' discurrensrotapertransiit : sod ita mina-
cem impetum iussasuspondit ne* sonsu'''dolons''
infligorot, ne' signa livoris imprimeret. Cucm-rit
enim
**
motu celeri, noc subiccta contrivit ^
; inini-
steria complevit itineris. relinquens signa virtuf is.
Inter haoc^^miraculorum insiguia,nulloinipellon-
tum
"
iabore et
'-
summum'-* cunctorum gaudio
in loco omnibus studiis praoparatum
'*
reliquiae
sacrae conduntur'^ NonnuIH"' ad tumulum san-
cti viri vesano praesumpsore auso'^ Ibrti'^ sce-
lus priori scelere cumulare; sed correpti protinus
furore lymphatico, solvere supplicia, afllictique
horribiii fremitu et occultis exusti flanimis, pro-
dere'" nefas, reddere
''
sublata -", prostratique
solum
^'
veniam petere
''"^
facinorum, ac sine mora
beatissimi virtute antestis^^ obscenis contagiis
meruere purgari. Ita hos et ultio iusta perculit et
miseratio piefatis absolvit.
5. Confusisinpraelio'
cumadversumZoetis-//
Marcomanni ^i truces ingruerent, omnemque late
Rutenam *
provinciam belli nube texissent, atroci
etenim corona obsederant ^
civitatem, horrebat
'
murorum interiecfio '
discrimine striclis mucro-
nibus segis ferrea . Addebat fiduciam hostibus
nmllifudo ingens,natura ferox"*; hostium" fugam
sfemebat passim dives '2,
aira
"
lues, inmites
enses, fames obscena. Consurgit
''^
in ulfionem
famulorum sacerdos noster
propugiiatorf[ue
"^
Ibrtissimus. et ita gontoui fofani iino
limoro
per-
culsit-' ', ut boc discedens
"*
pavorc, fugam
arripo-
rct
'"
tpio veniens fervore
-'*
arma
rapucrat
^'
Nam cum forlissimae genlis ducos--
injrnMleren-
turox more^^ basilicam, uli robus
secundo--*
po-
scerent suis, tumulum petcre ^^,
statim
circum-
iocta sopulcro volamina alterna^" in partem,
ut
acta flagris", novac virtulis miraculo
sinuantur,
magnus e tumulo litpietur'^'' sudor,
commotione-'*
etiam mira sacrum tumuli"" velamen
excufitur.
Stcrrumtur solo ducos, pro gloria reditiim,
fugam
pro folicitate posoenfes^'. alroci(pu'"-
prius saevi-
tia immanitafem transgressi feralem, in hominum
mores novo redeunt metu perculsi. Ab oratione
itaque consurgunt. f orribili lubao sono'^'* gens tota
contrahitur, prodiit mclM-'* pallor timoris index.
faturque
'''
Irepidus senno mu-aculum, horror
oninium^" quatit membra novitatc virtutis. Pla-
cet fuga, densa mole'*' roforuntur ad patriam.
Abacto^^ itaque triennioA*, hoc quo prius ventunt
fervore
^^
succensi ", hac
*'
saeviunt immanitate
bacchantes ; hoc
"
redeunl miraculo moniti
*'^
hoc" tugiunl pavore iierculsi. Tta*'' paler egri't,Miis
gregeni suum ab incursu luporum bis eruif uiui
virfute.
6. Dicam
'
miracuhini (piod ipsa Rutena urbe
testo conspexi ^. Piierum quondam, Eufrasium
'
>isliberatnt.
nomine, arto dirao infinnifatis nexu constrinxerat
hosfis ille multimoda nocoudi artc saevissimus,
atque ora ferocitato obseraverat*, denipto linguae
motii et faudi libortate sublata. Luebant-'^ longi
maeroris** poona' diuturna sileiitia^ nec ulla
adflicto^ ferri
"*
poterant remedia salutis. Tan-
dom infirmus, audacis fidei" fervoro succensus,
sancti pafris tumuUim petiif et'- tuniulo velamon
configuum'" ori violcutus iniocit
'*.
Ilico verbe-
rante ora
'"
plectro,auctorem Christiim vox clara
conlaudat, divinamque virtutem ct merita bella-
toris antiquos"^ solula in modos'' lingua lesta-
tur '8.
Ita infirmus ille e
'"
basilica, Chrislo
referens
2
gratias, sanus egreditur, totamque
exsultans iam
^'
percurrit iirbt^m. fanfi miracuh
testis et
^-
nuntius.
7. Latro' quidam saevissimus vialoreni- in-
cautum adit, interimif " prosfornitque, spolia diri-
pit, ac terrore *
ultricis conscientiae perculsus
aufugit^ Ignoto cuidam" a lafrone exstincti vosii-
menta vonduntur. Quibus palam sine luora pro-
latis, innocens emptor ad supplicia rapitur of
alieni scoleris poena toi-quetur. In carcerem tru-
E
Knergitme-
Iiinocens
iniitato
ntijjplicio
rreplua;
*"
dukedinem
1, 2. mira L. - 00
repleret
4, L.

"' austo 1 ;
(s.
p.) speciali liauslro L ; (et velul-haustu) atque
circunistantem 4. a
suggestis 2.
(p j j ^,^, ^ _
<*
imponitur i. - '
iu, 1. % tumulusque 4; tumulo L.
-
'"'maniim
% matui 4 ; (manus-neque) om. 1. "
Marturii 4
L. ~ ulique 1, ul 4. -
inquirit 4. L.
- '
beatissimi
%
4, L. " (I. m.) artificis 4. om. h.
exasperes 4. L

" (i. m. m. (1.) om. 4. L. "
om. 4. "
hospitem 2, 4, L.

'" ad ci'Ilulam suam 4 - "


^uae add. L.
'
et add. 4, L.
Num. 4, - ' .sihi add. 4, L. - 2
obliquos 2, obliquatis 4
L.

pe(Jibu3
4. L. - *utnec4, L. - t*
sensum 4 L
-
strato
4, L. - ' nec 4, L. -
ergo 4, L.
-
sed add 4 L
' vero add. 4, L. "
impellente 4, L.
- '*
om. 4 L

' summo
4. L. - (o.s.
p.) studiosepraeparato
4,'l.
-
'
(r. s. c.) sacri corporis venerandi autiatitis
(reliquiae om
)
reconduntur. Tempus vero traii^latiunis istiu.s uon de>icri-
bilur in gestis eius 4; et hic desinit 4. '
autein add L

'' ausu L. - '
0. L. - '"
prodiderunt.
rcddiderunt
petiere L. - 2
sublato 1. -
a
solo L. - 2
anti^titis L
Num. 5. - > (C. iu p.) RursusL. --
(a. Z.) adversus
Ruthenenses L.
Marcliumanni I. Marcumanni 2
* om. L.
f'
cinxeranl L. - "
horrebant L.
- '
inteiiecfo
L. - " (s f.) om. L. - eliam add. L. - 'o
ferus !. feros 2
" hnstiam I, .inoruin L.
- '^
iVn \.-l,om.h.~
"dura I
'*
(i. e. f.) immiti ense, tame L. '-
tandem add. L.

'^
pugnatorque 2. "
percussif L. "*
(ut h. d.) quod dis-
cedente^ L. "*
arripere 2, arriperent L.
-^
(q. v. f.) si-
cut vehemenli furore L. 'J'
rapueranl L.
-
dulces L

^
morte 1. - "(r.s.) res secundas L.
^
petiere L.
-
="
nunc alleram L. "
nabris L.
^
liqualur L.
"
com-
memoratione L.
so
,|e tuiuulo L.
^'
el ipsi ndd. L.

^-queowi.L; cuiatW. 1.
(t. t. s.) terribilii^que s. t. L.
''*
(p. m.) prodit metum L,
^i
factusque I, laclumque
L. 30
omnium L. "
mola t.
"
Abartu 1,2. Peracto
L.
a
furore L. "
successi jaWs 1 (corr. succensi). 2.
-
*'
^^ "^- ~- * ex hoc L.- "
commoniti L.
**
liocque L.

"Itiiquea.etitaL.
Num.
6. ~ ' iterum rtrfrf. L.
conspexit2.
' Eu-
phrasinum L. *
olwerravt-rat 1. ^-
luehat L.
^ maero-
res 1, 2.
T
poenam L. "
(d. s.) diuturno silentio L.
-
adllictu
1, 2, a.l aflliftum L.
'
conferri L.
"
tide L.

'el.
-'contiguam l, 2. - '*
et add. L.
*"
lin-
guae add. L.
le
anticus 1, antiquiL.
"
modus I, 2;
(inm,)om. L. 'Setrtrfc/. L. '
el 1.
== refeiTndo L.
*' ita?
exultantiani
1. % exultundo L.
=-'
ad % ac L.
Num.
7.

'Lalronem l.'J Item latro L.
- - viatori 1.
2. ~
a
inlrGmuit
l.intremit 2. - *
tro |, tero i>. felo L.

^obfuit 1.2. - (L c.) It-notam quidam 1.
difur,
DIES QUARTA
A ditur, profei-tur, cxtenditiir', verberatur; carceri
redditur, et comporendinato die letalis patibiili
poena defortur*'. Interoa inlompestae" noctis si-
lentio divino fulgoro carcor unncuit. adest glorio-
rius Aniuntius nivali
'"
splendoro conspicuus, mao-
rentoni visilat, nomen cdicit",et ut crudelia so
duce
**
tormenta effugiat exhortatur. llico arta
ferri vincla dissilinnt, danstra panduntnr, proso-
rit
^^*
vinctorum mauus, fitcpie'* nocontum salus
absolutio innocentis ; patet spotydotyra'\ ad b:i-
silicam gloriosi triumphatoris confugitur. pulsan-
tur fores, mox sera'** novo miraculo solo illisa
''
resilivil'^. Ita boatissimus Amancius divino mn-
nere ab innninente
'"
oxitio damnatos eripuit
sacraque ereptis^" basilica*' dnlci gremio salvan-
dos'^^excepit.
itemqtir aitn: 8. A latrone' quidam in praesentiabonaecon-
scicntiae viri* occiditur. Scd cum se latro cnrsu
praopeti aufugtens^ occultasset, innocons ille,
metuens ne stans
*
iuxta corpus carnis
* exstincti,
alieni sceleris poenas exciperct'', basilicam beati
triumphatoris expeiit'. Qui tumulo astans ponti-
ficis^ a"
propinquis stincli
'"
arlissime ferri
"
B
vinclis innectitur. Qui([uo effusis
'-
fletil^us ma-
xima
'*
in conspectu populi voce proclamat :
Fortissime projyufpmtor
'^*,
si scis^^ reum, ultrici
damnatum poemi prostertie ;
si inspicis innocen-
tem, inique vinctum, iustitiae drfensor, ahaolve. Vix
verba fmierat, cnm in conspectu plebis suae
'"
ferrum dissihiit proculque conlapsum merita bel-
latoris et iimocentiam laborantis virtulo miracuh"
/ monstravit /.
Nunc ergo in tantac festivitatis gaudio oinni
supplicationo
Dominum nostrum, cui
'"
inoffabili
miraculo esl uuitas sine confusione coniuncta,
trinitas sine divisione distincta'^
poscimus' ut,
quia'" pariter iustus et pins est '^ cmn beatissimo
suo Amancio sperata^"
iusta
^
praestet nobis,
errata^"
clemonter
indnlgoal : qui-' vivit et re-
gnat" in miitate Spiritus sancti per omnia sae-
culasaeculorum.
Amen.
A]!iNOTATA.
NOVEMBRIS. ^So
f
a lam diximus supra (l)
cocabulo Septima-
niae ah iueunte saecuh V desifjuatom fuissepar-
tem Narhonensls
provinriae
qua primo potiii sunf
G Visiyothi. Secundum Vit. gall. ms.,
mercator ille
Biterrim tendehaf; quod, ut fere
reliqua
omma,
hausisse censendus est e.c Vtta romana.
b Jlaec narratio,
sicut et fere
ceterae,
satis
confusa est. Certe Buthenam
urbem non allud
Tarnis amnis. Sed, ni failor,
ita
intellegenda
est
rerumseriesexordine
successisse uf primo medium
iter transgrossus
merrafor^deinde-V^vnm-i
conspe-
xeritflumen, et
taudem,lonrjiusprogressus,vi<imos
urbi Buthenae colles
intueretur.
c
Quintiamis
Uuthenensis
episcopus
dicitur a
Saussaiov2)fns.efraferS.Am^nin;idveronullo
antiquo
testimonio
firmatur,
immo
refutaiur
ex
testimonio inoj; citando Gregorii Turouensis, ithi
Quintianus Afer natione/j/wse dicitur.
d Quo circiter auno eJecatum fut-rit corpus
S. Amantii a Quintiano episcopo, vidctur satis
persptcur df/iniri ex Gretforio Turoncnsi. Ts fnim
de illa elecatioue sir uarrat : Igitur beatissiinus
Quintianus, Afer natione.. ad episcopatnm Rute-
nao occlosiae olegilur, expctitiiv, ordinatur. In
qiio episcopatu nnipliatis adlinc virhilibus....
auclam heati .\mantii aulcstitis basilicjnu. san-
ctum corpus in antea transtulit; sed non fuit
sancto aeceptabile hoc opus. Unde factura esl,
ut por visum apparens diceret ei :
"
Quia ausu
temerario artus in pace (luiescentes visus es
amovisse, ecce cgo removeam te ab hac urhe, et
eris exul in regione allera; verumtamen non pri-
vaberis ab honore (pio frueris. , Non post mul-
tum vero tempus, orto inler civos et episcopum
scandalo. Golhos, (lui tunc in anlodictain urbem
morabantur, suspicio attigif, ([uod se vollit epi-
scopus Francorum dictionibus subderc, consilio-
que acccpto, cogitaverunt eum perfodere gladio.
Quod cum viro sancto nuutiatum fuisset. de
^
nocto consurgons, cum fidclissimis niiuistris suis
ab urbe illa ogrodieiis, Arvermis advenit. Ihique
a sancto Eufrasio episcopo... receptus est, largi-
tisque ei tam domibus quam agris el vineis, vel
ille qui Lngdimensi urbi praeerat, siiinma eum
diligentia excolebant (3). Hinr itaqnr docemur,
Quintianum paulo post ekvationem S- Amantii ex
urbe sua episcopali eiectum scufuxja elapsum fiiisse.
lam rero alioloco eandem eiecfionem seufw/am fere
iisdem lerbis mrmorat Grejorius (4),
et statim
post (5),
bellum Visigofhicum rl praelium Voffla-
dense, in quo orcisus rst Alaricus : harc autem rer-
tissime iUiganda sunt anno 507 (6).
Itaque ante
hunc annum, rt probabilissime anno 506, die
29 iuuii (nt iufrrius hoc rapife Miraculorum indi-
catur), rlevatio facta 'St : .mlit enim meusr srpfem-
bri hiiius anni Quinfianus in concilio Agatheusi
ex episcopis regni Alarici coacto (7) ;
quod sane ei
non licuisset si tunc, quia Gothis suspectus erat, e
sede sua profugus exsulasset.
Huir tamrn conclusioui refragantur
eruditis-
simi scriptores
HadrianusValrMus (8)
et Aufouius
pugi
{%
qui praeposfero ordinea Gregorio nar-
rafum fuisse
exsilium Quintiani existimant, illud-
que referendum
censcuf ad tempus quo post mortem
Clodovei regis Theodorirus rcx Gofhorum Jta-
liae non paucas civitates, quas Clodoveus Visi-
gothis eripuerat, et singiUatim Jiuthrnam, rrcupe-
ravif (10),
/(/ rd post annum .511. Praecipuam suae
opiuionisrafioncm afferunf
,quod Quintianus titulo
episcoin
Rutheuensis, sicuf rf Kuphrasius Arver-
nensis,
subscripsit actis Conrilii
Aurehanensts
mense iulio anni 'iJl, paulo ante morfem Ctodovei,
congrcgati (U),
Euph-asio autem in sede Arver-
ncnsi surcessit anno .5J5 (ll>). At haec ratio non
adeovalidaest.
Potuiteuim
Quintianus post occu-
patam a Francis anno 507 Ruthenam ui-bem ad
MIBACULA
'
,.. L.
-
diffe,-.u,-2,L.
- ' ilempe.tal-
' niva.i. 1
_ ..
edieat 2. - ' l- d) '" L- - ' P'"''''^- "
,
,f"
'
aue - " .(
1, %
ear'- 1" ' <'" ''
"'" ^' "
J
res;..L.-..re;i.iit,etL.-'
e..-"cre.
Nmn.
8.
-
quociue
add. L. - (b. e_ v^v. D
^
_
>
afugieus 2,
confugiens L. o"'- '.
'
4 nov.. de S. ArnanUo.
- {3
VU. Fatr.. u, i- W
F,-..lih. ... cap. 3-;. - (5)
I';'V;P-.f
^,--^
f
m' srt.-.;
Annahn... drr
Merovinger,
ad h. .U \n

exciperel
- ' expeliit tJ. L. - iQ-
f- - 0
'
\
_- ^
ad
1 '" exstincli L. " "> L.
'-
ly-
e.j
Qui ofliidis L.-
'" maxime 2.- pujfnator -
"^ nie
add L
- "
(p. s.) s. p. L.
- " (cui-di-st.ncUi) om. L.
-
3
deposcan.us L.
-
((luia-est) om. L. - ' ^perate. mste,
enate 1/2.
- "
cuni Pativ add. L. - Heus add. :>
:
se-
qttentia om. 1.
toni VIII. p. m
-
(8) Rer. Frane. lil.. vi (p.
3.iy).
-
.) CW ,1 ad an. 51.7. num. 3. - (10)
His,. Fr d>. u,.
cap.
21 -
(11)
Man.i, Conc, Um. VIII. ,..
:r,6.
--
1
!*->. H..,.
^"'''^"''^'^P-'-
sedem
AUCTORE
C. D. S.
B
38(1 DE SANCTO AMANTIO
sedeni stmin reverti, rt deinde, eadei n GotUis
recuperata aum oV^d, propfer eandem ob quaw
prius suspicioiiem iterum ah ra exsulfnr ef an
Euphrasium roufuytre. Neque efiam ita jiriuum
videtur duplex aliud argumentum a Valesio alhi-
tum. Pnmum est, quod tain Arvernt quain
Ruteni suli iuiperio ac ditioiic Vesigotlioruin
fuoriiit quuad vixit Alaricu.s niinor. Saue; sed
Quintianus, apud Aroenws degens pnvafus ef
exsul, uon ita Visigothis timendus eraf fjuam si
remausisset liufheuae in sede siia episcojiaii. AUe-
rum e.st, quod Huteui. ultiina A(|uitauiae ^cus el
proviuciae Narbonensi coutennina, reguante
Alarico variis dicionis eius nationibns uudique
claud('I)anlur. unninit* ut verisiniile sil Oniutia-
nuiu tnm prodendi Francis oj^pidi FiutiMioruin
Segoduni consilium iniisse. quo ne praesidiuui
quidem mittere invitatus ChlodovL-us polui^set :
eo 1'uiin per Bituriges et Arvernos, gentes infe-
stas. Iioc est per oinnern {'vw quam lala esl Aqui-
taniam Alarico parenfcm. teiid<'re oporlehat. tSV</
etsi Quintianus non statim Segoduiium seu Hufhe-
nam civitafem Clodoveo regi fradere pofuerif,
nonue, iiinuinenff bello Fraticico, safis erat episco-
pum siispicionem incurrisse ui^nii erga Francos
amicitiae af}'ectus ut maxime infensi Hli essent
Visigothi? Itaque non video rationes a Vahsio et
Fagio allatas fanfi momenti esse ut a Gregonana
chronotaxi ircedamus.
e Eadem scilicet quam festafur Gregorius Tu-
ronensis
(1)
auctam fuisse a S. Quintiano et in quu
is ante sacrosancta altaria, id e.st in Joco hoiiora-
f/oW, capacem tunuilolocuin flcgit. 1/6/ S. Amantii
corpus deponeretur. Vtrum vero haec basilica ab
ipso S. Amantio aedificaia fuerit, quod ait Vita
gall. m.^., an posf eius mortem supra tumulum eius
incoinmuni fideHum roeineterio coiisfructit {">), ex
antiquis festimoniis drfinire non licef.
f Haec verbu satis manifeste indicant nullo
ornamento hactenus insigne fuisse S. Amantii
sepulcrum. Anno 17.^1, quando reaedificafu est
Uuthenae ecclesia Sancti Atnantii, repertum est a
fodientibus solum ad fundamenfa ponenda sarco-
phagum quoddam marmoreum saeculo V vtl VI,
uf ridetur, exsculptum, iptu primuin ronclusum
fuis.se corpus S. Auiantii existimarunt. Sarcopha-
gum islud
fusc descripsit v. v. V. Daiin
(3); sed
non rideo quo iure
affirmari liceat
perpetua tra-
ditione consfare iUud fuisse sepuJcrum S. Anian-
tii
(4) : nullum enim hiiius tradifioni.s
affh-fur
vestigium antiquius sarculo XVllI. Sed neque in
ipso sarcophago aliquod exstat
Indicium undc
S. Amantii fuisse indicefur.
E
EPISCOPO
RUTHENENSI.
g
Marfurius isfe aliunde notus non esf.
h Vorabulum hoc legitur in codicihus 1 et V, apud
Labbeum vero eius ioco Ruthenenses.
Satis
mani-
frstum videfur illud cnrrupfum esse ex voce
Go-
thios, qua (iothiae seu Septiinaniae
(5) incohif
designari potuerunt.
i Vidimus supra (fi) etiam post inedium
stiern-
lum IX illo uomine uunmpatos
fuisse harharus
genfes quae ex Kuropa septentrionali
egressae
Galliam invaserunt. lam vero ex Greqorio
Turo-
uensi (7)
discimus Saxones cum Langohardis
in
meridionakm Galliatu prorupisse paulo post an-
num .j70 seinel et iferum, et his recedere
coacfos.
Haec autem contigisse omnino videniur inter
aunos
571 ef 574 (8). Ifuic dupllri inrasioni npfinir
ron-
reniunt quae hnc loco narnnitur, nulli nntrm
alii
quae ex documeniis historicis nofa sif.
k Jlinc egregie confirmatur coniectura
.srripfo-
rnm Historiae Occiianiae putaniinm
(9) priorein
iuvasionrm Saxonum forte illigandam esse anno
.')71, aUerain rero anno573 vel 574.
I Duo aUa miracula adiungit Vita gall. ms.
srcundum VUam romajiam, quonnn uUimo hanc
Viiam concludi ait. Nimirum
I. Vn autre jour un petit enfant [etant] pres
dun chemin, une charete lui monta dessus, ce
que son pere qui etoil prcjs ayant vu, tout alarnie
de cet accidenf reclama St. Ainans et fit voeu de
porter son fils au sepulcre du saint, s"il lui souvoit
la vie. Ce voeu fait, ronfant se leva sans aucun
mal, dc quoi le pere s'en alia rendre graces a
Dieu dans IVglise du St. Amans, et porta son fils
sur son tombeau en accomplissement de son
voeu.
II. Finissons la vie de St. Amans par le dernier
uiiracle que nous lisons dans le vieux manuscrit.
ii
y
eut certains meciians garc^ons qui pour trom-
per leui-s
Juges furent jurer faussenient sui' le
tombeau et reliques du .saint. Le seriuent fait. ils
rev"i"t'"t la puniliou condigne a leur parjure, car
il
y
en eut un qui perdit le sens, fautre lomba
roide en terre. et fautre fut frappe de inal de
St. Antoine
(10). autrement dit le feu dii ciel, nn
autrescnutaahoycrconuneleschicns.ensorteque
voyant la juste punition de leur parjure, ils furent
contraints
davouer leur faule devanl le corps de
St. Aman.s. qu'ils prierent de vouloir leur pardon-
ner leur pechc,
promeltant de uc faire jaiuais
F
rieii conlre son Iionneui*, lequel exau?ant leur
priere leur obtint par .son Intercession une cntiere
et parfaite
guerison.
(l)C:it.
supra.annot.d.imt.-(-2)Cfr.Servieies,ii.3^.-
(3) l":itt,icietisionunmitsehnUins<ieJio,iez,
iri periodico
Retue de Vart chrHien, Ser. II. toiit. II (1875)
p m-m
(Brevius ap. Serviores,
p. 3:{S4o.) -
(ij ibid., p. pj. J
(5)
Cir. /ffW. f/c Lm/Hfrfoc, tom. I, p. 213 (ed. 111 p .fel)
-
(6) Pqk. ^73, not. 1. - (7) Hist. Fr.. lib. iv.cap. 42 -
(8J
CIV. Hiit. flf Lanyuedoc, Um. I, p. r;7li (ed. II!. tn,n II
p. Io7). note 73. -
(9) Ibid. -
(10) Cuin extremo ae-
Lulo
XI primuni invocari roeperit S. Aiitoniuri ad sana-
lionem istius niorbi et inde ipse morhus eius nomine
iesigaari
(Cfr. Act. SS.. tom. II lan.. p. l.J6), innc confir-
imitur non ante saeculum XII runniuiatnm es^^e cai-men
roiiianum.
III.
r
DIES QUARTA NOVEMBHIS. 287
III. FRAGMENTA
VITAE ROMANAE.
Tulita pnmum,pr<(eier tria priorn, e.x. codioe nunc deperdito. a Marco Antonio Dominici/ in opere
cui titulus Disquisitio de pi-aerogaliva alloaiorum in provinciis Narhonensi ot A(|uitanica qnae iure
scriplo regunturrP"'*>-, i6'4o, in-4') et in altero cui titulus Aiisberti familia rediviva. sive ^^uperior et
inferior stemniatis beati Arnulii linea... vindicata rParis., 164S, in-i^). hule apud Haijnonard, Choix
des poesies originales des troubadours, iom. IJ(Paris, 1817), p. 152 {\) : m Hisloire litlerau-e de ia
Fraiice tom. XV (Paris, 1820), /. 47S ; apud Majnc, Dictionnaire des legendes (Paris, ISo.y^p. 33-
34 apud de Gaujol, Etudt-s liistoriques sur le Houergue (Paris, 185!), 4 vol. in-8-), tome III,
p. 434 et
tome IV, p. 474 ; tt apud L. Servih-es, Histoire de saint Amans (Rodez, 1885), p. 489, qni pnmus trta
priora protulU ex Vita gall. ms.
^
Cfr. Hupra, Comm. praev., num. 6
et pag. 280, not. 11.
B
a I. Et fouet dins Roudes nat liatefrat certameu .
ft
II. De case de Roudes fouc lou premier prelal b,
Des premiers crestias et dcs premiers letrats.
III. Del cabalagre gran del comlat que croiuiiet
Quatre deiiierf? d'art;ent lou pobol naleuget
c
CadVn perccpt qu'era del rey Houoral cesarc
AIs tiomes ilel Rouergue pel cap de cad'ouslal.
IV. Et fo niandat al rey per me:.atge coren
Que QuiiUia rave.^que de Rhodes veramen
Era fugit sa oltra per penre gandimen
Uel pobnl de Rhodes que va'u far perseguen ;
Uiso que subiugar los vol certanamen
Al noble rey de Franca ; no lor era plasen.
Et per aquella causa lo rey ven bravemen rf.
V. Aprob aitjso long tems, s'en se vol recordar,
Cn j>rince qu'era duc, que se fasla appelar
Marcia e, ab gran gcn per assetiar
La vila de Rhodes. et vol ia subiugar,
Que de per tot:is parts la fet- environar
Et gardar. que miinda no lay pouges intrar.
Et destrieys Unt lo pobol que non ac que mangar.
Tant lor entendement a Dieus vnn demonstrar,
Ab gnuid devotio se van appareilhar,
Qu'el sepulchre visito de sanct Amans lo bar.
Et prego cavomen qu'els veille desliurar
Del prince Marcia et de tol son atfar.
Quand airo long tenips facha atpiesta orasio,
Et airo Diens pregat ab grand devotio,
Et an pres sanct Amans per garda et per guido.
Viro fugir d'a(iui los contrari que so.
VI. Etdevenr se raUr'an. per malvais moiivoment,
Qu'amios duc Marcia fes altre asietgamcnl
Per tornar a Rhodes et per far raubamen
;
Que vol peiue la vila et contrenger la gen,
Per so que miels n'agut tot son ontendemeu
Que no ac 1'aUra ves. quan s'en fugi corren.
E'l pobol, que a visl sest assietgamen.
Gran paor en a aguda d'aquela mala gen,
A sanct Amans s'en luio. qu'e3 lor defensamen :
E"ls ennemics fugiro com Taltra ves coi en.
Onc puiessas no toruero per far nud a la gen.
VII. AI nom de lesus Christ aysi sia aftinat
Lo libre. ([ue vous ay de lati romansat.
Del patrosant
Amans.
I. Et fuit Rutlienae natus Iiapti7Jitus[que] profecto.
II. Sedis Rulheneusis fuil primus antisles, primorum
christianorurn etprimoruni litteratorurn.
tll. A capitalione gravi comitatus quam redemit, quat-
tuor denariis argenleis, populuni sublevavit, singulis
annispercepti qui erant a rege Himorato Caesare ex homi-
nibus Rutheniae, [scilicel] ex capite singulanim domorum.
IV. Et fuit nuntiatum regi [Fraucoruml per nuntium
cilum.
Quintianum episcopum Ruthenensem vere

fugisse procul ad consulendum saluti suae a plehe
^
Ruthenensi, quae eum persequitur; dicunt[sciliceleuml
subiugare illos velle certo
nohili regi Franciae; lquod|
uon iliis erat giatum.
- Et propterea rex venit cito.
V. Po^l haec longo tempore, si volumus recordari,

princeps ([ui erat dux. qiii sihi nomen assumpsil Mar-
cianum. inm niagno exercitu venit ad ohsidendam urbem
Huthenam, et voluit eam subicere; qui ex omui parte
eam obsidione cinxit et custodiis clausit. [ita| ut nemo
in eam posset ingredi
et distrinxit aden plebein iit non
haberet ([uod manducaret
... Adeo suam meutem
coram Deo exponunt,
curn magna pietate se comparant

ut sepulcrum invisant sancli Amantii banmis et


deprecantur summa niie ut illos velit liberare - a principe
Marciano et ab omni eius ncgotio.
Postquaiu multo tempore institerant isli oratioiii et
fuerant Deuni deprecati cum magna pietate. et assum-
pserant sanctuui Amanlium in custodem etin ducem,

viderunt fugienle:^ inde hostes {[ui sunt.


VI. Et accidit altero anno. pravo motu ut ille dnx
Marciann-^ pararet alteram ohsidionem. ad aggredien-
dam Rnthenam et ad faiiendam praedam ;
ut voluerit
capere urbem et subicere gentem.
adeo ul melius com-
pleret omne suum desiderium
- quam altera vice. ubi
lugit velociter.
-
Et plebs, quae conspexit illain obsidiu-
iieni,
- ingente metu affeclus est ex illa mala gente. -
^
ad sanctum Amanlium confugit, qui est eorum prae.i-
dium-
-
et hostes fugerunt sicut altera vice velociter.
-
Xumquam exinde revei-si sunt ad nocendum populo.
VII. In nomine lesu tlhristi liic sit finitus - liber. queiu
vobis ex lalino romanum teci, - patroni sancti Amantu.
ANNOTATA.
a Ex Vitae latinae cap. 1
init.
b Itaque
iam eo tempon-
quo scripsit poeta ro-
manus,
oiqebat
ecclesiae
Muthenensis
tradit.o,
quae
S.
Amantiu.n
primum
iUius antistitm
prouuu-
tiabat.
,.
, . _,,^,,-
c
Honoratum
ilhnn
Ca.sarem
credidenm coufi-
ct,m esse a poeta
nmano ex lectione
vittosa non-
nullorum
codicuvi, in
guibus
Honoratus ts, qui
primo S.
Amantio
infensus,
deinde per
produjnm
ad mdiore.
sensus
couversus
est
{%
miperator
fuisse
scribebatur (3).
Sripervacane.um
antem vide-
(1) Huic erudito viro certum
videtur.
^^^^^^
satis accurate exscripta
esse a
Douuiuc.o. - |-2) V.t. tap. b.
tur inquirere ex quo fonte
hauserit
narratiunculam
illam de vecfifpdi S. Amantii opera rednupto. Fortc
originem Hli dedd
historia Adfitempon-
Houont
imperatoris ub Arvernis
deputati ut illis posceref
informe
recidi vectigat (4)
et sua kgatione fvlwiter
functi.
d Ifaec
mauifeste
hausit poeta ex (rn-goni
Turouensis Hist. Fr.. Hb. II, eapp. 30, 37
(.^)).
e Quae in hocfragmeuto
ef sequentc
narraniur,
desu.upta sunt ex lihri
Miraculorum
eap. 5.
Somni
autcm Marciani ducis confinxisse
vuletur
poefa c vocatmlo
MarcomannorHm,
quod forfe mm
non valebut
intcUegere.
(3)Cfribid.,lect.var.3L-(4)SidoniiApollinaris(:arm.VII.
V.
20!i.
-
(o) Cfr. supra. pag. 285,
annot. d.
APPENDIX.
286
DE SANCTO
NAAMATIO
DIACOiNO
RUTHENENSI.
APPENDIX
DE
SANCTO
NAAMATIO
niACONO
RUTHENENSI. c. u. s.
S. Naamatius
nigt%atii8
ad diem
2 norembris
in fcalenda-
fiixnaec.XlV
et XV;postea
vero ad
ditm 3 in
1'roprio
Ituthenenai;
at rtirsus die
2 in mar-
ti/rologiis
recentiori-
his.
Illius
/liatoria in
hrrriariis
aaec. XV
et extremi
saee. XVU
1. S. Amantio adiuttghmts S. Naainatiuni, jm/
fius (iiaconus fnisse ferfur. De fjuo omuitio agen-
dnm fiterot ad dicm 2 huins nietisis, <p(o die vius
memoria signata est in kalendariis saecuH XIV.
Cur 0 loco prorsus praetermissus fueritf
muttis
e.vplanare uoit comibimur. Culpam aijuosdmus,
condouari roijamus, emendare aggredimur.
2. Itaque S.Naamatii liuthenensis diaconi nulla
us})iam sive in martijrologiis sive in aliis viontt'
mentis reperitur mentio ante saecidum XIV. Quo
teuipore in kalendariis quae contiuent duo codices
HuthenenseSy ad dieni 2 novembris memoratus legi-
tur his verbis : S. Naamatii conf. (1).
Sequuntiir
hreviarin quattuor liulhenensia saecitli XV, in quo-
rum fatlendariis eandem meutionem nuper repperi-
)HH6'(2); iu horum aufcm duohus in corpore adiun-
cta est brevissima de eiushistoria lectio, quain mox
recitabimus. Jd diem 2 quoque adscriptus legitur
in kalendario hreviarH cuiusdam tgpls editi anno
1482, quod addifamcnlis manu scripHs ad usum
Buthenensem accommodatum est,iu missali liuthc-
nensi edito intei' annos 1530 et 1560, et in kalen-
dario IHfualis Hulhenensis editi anno 100S {\l).
Postea rero (propfer concursum, ut couicere licet,
commemorationis otnnium fidelium defunctorum)
reiectus est ad dtem 3, videlicet in Froprio Vabriensi
edito anu. 1650, 1702 et 1752, in Proprio liuthe-
nensi edtto ann. 1070, 1703, 1/06, 1821, 1S38 et
1851, ac denique in eodem Proprio liuthenensi, a
S. Sede approhato, edito an. 1859 (4).
3. XulUi, nt iam mouuimus, S. Naamatium
referunf martyrologia antiquiora, sed recentiora
tantum, ad diem 2 novembris. Scilicet, ut oinitta-
mus Auctarium Usuardi Hagenoijense, in quo ad
Atfwcrf/em Ho/(Hr: ItemsancliNaamatiiepiscopi
el confossoris
(5). Philippi Ferrarii Catal. gen. :
Rutlienisin (iallia,S. Naamatii iliaconi; Andreae
Saussaii Martyrol. gallic, in Supjylemento : Eadem
die, Hutenis sancti Naamatii diaconi, a sancto
Amantio Hutenensi episcopo onllnati, cuius gesla
in scriniis illius ecclesiae pracclara hahentur: vir-
lus vero perpetim viget in hberaudis energume-
nis
; Claudii Castellani Mai-tjT. univ. : A Rodes.
S. Namas, diacre ; et Martyrologium Parislense
editum anno 1727 iussu Cardinalis de Xoailles
:
Riitenis, sancti Nanmatii diaconi.
4. De historia S. Naamatii antiquissimum oin-
nium monumentum est legenda illa brevissima
inserta breviariis Pufhenensibus quae e.rhibent
codices Parisienses saeculi AT 1262 et 13236
(6),
his verbis concepta
: Igitur beatissiuius Naamacius
Ruthenae fuil urbis civis, levita, confcssor, (|ui
propriam virtutum merilis illuslravit ecclesiam.
vitae severitate correxit, caclos l)eatae consuui-
malionispalma consccndit
; quique nunc etiam
{1} Seivifercs, Ilial. de S. Amans, p. i7.j.
(2) Cat. codd.
hayioi/r. I^anK., tom. UI, Snpplcni. II, ail d. 'i Nov.

(3) Seivi^rfs.
pp. 475. 470. 47"J.
(4) Ihi.i., pp. .47'J, 1^1, 48.1,
485. {.^)) Ed. Soilen, p. M(i. Vbi tameu error admissus
noii e.-^t in noniine Naauiatii pio Amantii suljstituto, \i\
commissam sibi a Domino urbeni ftilicium
meri-
torum connnendat suftragi|i]s, fuetur patroci-
ni|i|s, inlhuumat exemphs (7). Plura refert Pro-
prium liuthenense edituin anno 1670, in qito ad
diem 3 novembris htte de S. Naamatio proponuntur
lectiones : Lectio iv. Naamatius, e Ruthena urbe
orimidus, iaiii ab ipsa adolescentia virtutibus
coruscarecoeiiit: quibus pennotussanctus Aiiian-
tius eiusdcm urbis episcopus, eum sacris ordini-
bus initiavit ac in icviticum cooptavil ordinem. In
quo umnere bealorum Sfephani, Laurenlii, Vin-
centii vestigia sibi sectanda proponens, tantos in
sanctitate progressus fecit ut eliam solo vcrho
daemones ex obsessis corporibus eiceret, ila ut
ne quidem Naamalii praesentiam nefarii illi spi-
ritus perferre possenl. Lectio v. Quare cum
adolescentis cuiusdam corpus hostis ille Immani
generis atrocissime divexaret, isque ad sanctum
Naamatium recuperandae salulis gralia addu-
ctus, ab eo iuheretm- oxcedere, neque sancti viri
iussis resistere ulterius possel,seque diceret mox
egressurum, hoc tamen subdolus ille hostis illi
proposuit, niu)irum, cum tanta virlute spirifil)us
imperaret, se illum. si iubcrrt. Romam usquu, quo
servus Dei religionis causa ire decreverat, deve-
cturum, quo molestias et laborem itineris suble-
varct. Cui subridens Naamatius :
"
Disce, inquit,
scrpens, millium Ghristi virtus non frangitur la-
borc, sed probatur.
Quo dicto, iuvenis ille ab
onuii daemonis infestatione se liberum sentiens,
ad pcdes sancti viri provohilus, gratias immensas
(Ihristo redcmptori el liberatori reddidit.

Lkotio VI. At enim mahgnus ille spiritus inde
discedens et Romam advolans, principis iiliam
invadit.Cumquc exorcisinis nusquam pclli possel.
inclamuretciuc sc cessurum solummodo impcrio
unius Naamatii, cuius sanctitatis fama iam plu-
rinia !oca pervaseral, continuo vir Dei missis
nuntiis accersitur. Cumquc iam prope urbem
accederet, paterquc vjrginis, illi obviam faclus ac
dc salute filiae, quam daemon crudelius vexabat,
sullicitus, urgeret ut gressus accelerare dignare-
lur, ille paUium sihi detractum praemisit puellae
imponendum
; cuius attactu nefarius ilico spiritus
depulsus est, puellaque ab omni illius infestatione
liberata. Extnde Naamatius, spretis muneribus
quae ilU ofTerehanlur honoresque sihi delatos
aversatus, pafriam rcpetiL ; ibiquc reliquae vifae
spatio in sanctis operibus insumpto, meritis et
miraculis clarus. ad caelestem gloriam evectus
est(8).
5. Lectiones istae excerptae indicantur Ex mar-
iyrol. galhc.ef (iuidone episc. Lodovcn. in Sanclo-
rali. Sed qitam jiauca ex Martyrologio gallicauo
desumpta sint facile agnoscet qiti legerit qitae e.c hoc
perpeiam dictum est in tomo nostro superiori {tom. 1 Nov.,
p. 419), sed in adiuncto titulo episcopi.

{G) CIV. Cat. Farlit..


toiii. III, p. 591 (Alb. 3 ct 6).

(7) Cod. Paiis. lat. mH. fol.
V.ir/.
(8) Servii^res, \i. 47M-SO.
Martijrologio
(X
iitcertis
foiitif>iis
hanstii.
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 289
A
Martyrologio supra (1)
recitavimus. Quod vero
Hpertat nd liernnrdum GiildoHi!<, nihil prorsus de
S.
Naamalio legitur in codicibus Speciili sanctora-
lis qui ad nos pervenerunt (2).
Vtrum igitur qui
illns lectiones roncinnarunl, aliqua de eo a Ber-
nardo Guidonis conslgnata rp-ppererint in codice
nunc deperdito vel latente, an perpernm huic
scriptori attribtterint scriptum aliquod ab alio
confectuyn,
quidve denique ex monumeniis scriptis
hauserint aut ex traditionihus popuhirihus vel pro-
prio marie ndiunxerint, incnmpertum nobis est.
Proinde neque prommtiare ausim quamprobabili-
ier credi possii narratiuncula illa de Naainalio
Romam advocato utprincipisfiliam energumenam
liberaret, qunlis e( in nonnuUis aUis, sed sublestae
fidei,
sanctorum Actis legitur, ut in Vita S. Abercii
episcopi Bierapolitani (3)
et in Passione S. Try-
phonis (4).
in
G. Lectiones supra recitatas repetiit ad diem
recentiorihus
^ novembris Proprium Uuthenense editum anno
addita
^^^^^ ^^^^
.
^^ ^^^^^^ addita sunt in fine
leciionis VI :
7emLil
Corpus eiusin ecclesia Sancii Amantli depositum
riuscorporis. fuit, ibiquc in tinnulo lapideo requievit usque ad
B
annum 1(170. in quo reverendus in Christo pater
Gabriel de Voyer de Pauliny.
Ruthenensis episco-
pus, a canonicis venerabilis capituli associatus et
praesentibus totius suae dioecesis parochis ad
synodum
convocatis, sacra illius pignora magna
cum sollemnitate
elevavit (5).
Eadem etiam,
cum
additnmento, repetitn sunt in Propriis editis
ann. 1824, 1838, 1861 et 1859 (6).
Quue 7.
NonnuUapraetereadeS.l^iaSiraaWo
adiunxit
praeterea
auctor Vitae galHcae ms. S. Amantiipost
mediinn
nan-etitur
3^^^,,;,^,,^ XVII conscripiae (7),
qunrum fides sit
Vii.Z all
penesanomfoium
iinus Vitnescripforem.
Imprims
SAmam
scUicet indicat S.
Naamatium ui socium mdm-
de duum
ndhnesisse S. Amnntio ab exordio apostola-
S.Naamaiio
,,^^ i^gi^g apud Rnthenenscs et fuisse
hunc, qui
prope
adstilerat,puerum
memoratum in nntiqua
Vita latina S. Amantii (8).
Deinde narratS. Aman-
tium iam aetnie provectum curam ecclesiae suae
credidisse Naamatio, et ab eodem sancto episcopo
ad Naamatium
diredum fuisse
iuvenem tllum
energumenum {%
q"i prius ad ipsum fuerat ad-
ductus. Sed et de iis quae
contigerunt in Umere
PomanoS.
Naamatii
quaednm
pnrticnlaria refert
le vel prorsus sileut vel minus distincte
narrant
iones Pronrii
Ruthenensis.
Videlicet (Le diable)
qune
C lectiones Propt.. -
s'etant alle jetter dans le corps
d'une jeune de-
moiselle de Rome, ni^ce de
rempereur, il la
tourmenta si
otrangement
qu'elle ne
pouvoit se
tenir droite ni couchee.
L'empereur...
envoyades
gens dans la ditc ville (de Rodcs) pour Ic prier de
prendre la peine dc vcnir a Rome
gucr.r sa nicce.
S Naamas... prit
incontinent
son chemin
vers
Rome,y
allant tout a pied.
Quand il fut au imheu
de son voyage, le diable se mit a
tourmenter
plus
fort cette
demoiselle, ce qui obligea
rempereur de
redoubler ses
messagers
pour le faire
avancer,
car la fiUe etoil aux abois et prete i rendre I ame.
St Naamas ne
pouvant
aller vite, -^ cause
quil
etoit a pied. leur bailla son
manteau leur enjoi-
gnantde
s'avancer
pour le mettre surla
possid6e,
ce qui fut fait d'abord
qu'ils
furent arnv6s i
Rome. Le diable
incontinent
qu'il sentit le man-
tcau du
suint,sortit
du corp^ de la
demoiselle
criant tout haut
:
"
Naamas
de Rodes ma tir6
d'ici. L'mpereur fut si aise de la delivrance de
auctorb
sa ni^ce qu'il alla au devant du saint Iorsqu'iI
^- ^- ^*
arriva dans la ville de Ftome, et apres lui avoir
fait grand honneur, il lui pr6senta beaucoup d'or
et d'argent qu'il refusa, ayant seulemcnt demand^
i Vempereur de lui donner des ouvriers pour
achever la batisse d'uno cglise que St. Amans
avoil commencee de batu- dans la ville de Hod6s,
ce que rempereur lui octroya, et lui donna beau-
coup de reliques qu"on voit encore dans rcglise de
St. Amans. Savoirune cote de St. Pierre apotre,
la ptus gr;nid part du crane de St. Laurens, du
paui de la dernicre cene de Jesus-Christ. et une
portion de la vrai croix. St. Naamas s'etant remis
en cliemin avec les maQons que rempereur lui
avoit donnes, arriva a Rodes et
y
fut reQU de
St. Amansavecgrand joye, le quel fit continuerle
batiment de son eglise par ces ouvriers venus de
Rome, en sorte que la dite 6glise fut bientot
achev^e, la quelle St. Amans consacra el dedia a
riionneur de St. Pierre et St. Paul. et
y
rait les
susdites reliques. Mais cette eglise nc porte plus
le nom des dits St. Apotres, ayant par succession
du temps changes en celui de St. Amans acause
^
dela devotion que les habitans de cettc ville ont
eu pour ce saint leur patron dont le corps repose
en ia dite eglise.
8. Denique t/p obitu S. Naamatii eiusque sepul-
etdeeius
tura, et de miracuh eius ope postea impetrato ita
^','|]^^/^(
pergit eadem Vita gall. ms. : Apr^s qu'elle fut
^,,-,;fe
aclievce, St. Naamas deccda, que St. Amans
nuusoptra
enterra en icelle. A sa sepulture son corps rendit carcere
une odeur tres suave qui embauma I'air et tous
Uherato.
les assistans.
Comme Dieu avait fait des miracles par les
merites de St. Naamas pendant sa vie, il en fit
pareillement apres son deces. Entre auires il
arriva qu'mi pauvi-e religieux passant a Rodes
allaut en Perigord s'accompagna d'un homme, le
quel, etant tous dcux log^s en semble la nuit
suivanle dans nne hotulcrie. vola Vhote et s'en-
tiiit; rhote ayant dccouvert le lai-cin et vu la faute
decet homme, croyant qull ny eut de rintelli-
gence du voleur au religieux, et qu'il eut pris cet
habit dcguise de religion pour couvrir son vol, le
prend prisonier, le fait conduire dans une obsciu-e
et etroiie prison. Ce pauvre religieux. iiui etoit
innocent, sur le minuit se mel en oraison, et
!
reclamant au glorieux St. Naamas le prie de vou-
loir par son iuterccssion le tirer du dangcr ou il
etoit. Sa priere achevee. il vit au tour de soi
St. Naamas vetu de blanc avcc une ctole btanche,
qui luidit de sortir de cetle prison et prendrele
pain qu-il trouveroit au seuil de la porte pour
donner au cliien qui gardoit la prisou et empechoit
sa sortie. ce que le religieux ayant fait, la porte
s'ouvrit
miraculeusement.
los liens dont il etoit
aiiachc sc rompirent. et il sortit et s'en retourna
droit a Rodes pour y
rendre graces k D>eu et a
St. Nauiaas par
rintercession du quel il avait ete
dehvre.
Voila ce quc nous trouvons de la vie de St. Naa-
mas, les
ossemens du quel reposent
aujourd-hm
dans la meme
chapelle que ceux de St. Amans
dans reglise
qui porte le nom du dit sanit dont la
f^te se
celebre le quatrieme
jour du mois de
Novembre
qui est celui de son dec6s.
(1) Num. 3 med.
-
(2) Cfr. L. Delisle.
Les
'""""f
^"''^
f
t> , r..i S 1^5-138 (in Notices H
extratts df>f mss.,
mvembris
Tomus 11.
namm 10 fi.
-
(5)
Serviftres, p. 482. Cfr. infra, num. 9.-
(6) Seri.pp. m
4S5.
- (7) Cfr. supra. p. 271 num. 7.
1.
(8) Cfr. supra. p. 278. col. 1. lin. 8. - (^)
Cfr. supra. num.
^'^^*-'-
37
9.Saepius
elemim
anm W7I.
B
290
DE SANCTO
Corp!^
9. Saepius hide a meculo XV
recoguifae
S. Naamatn
^^^^f ^^^/^Kme S. Naamatii
sinnd cum reliquHs
soUcnuiur
^^^ ^,atii d Dabmitii (1).
Sed et siuyularis
tranitlatio sacrarum eius exuviarum
tustituta est
anno 1671, opera Gahrietis de Voijer de Paulmij,
tunc liuthenensis episcupi (i2). lluuc ex documentis
coaevis fuse
descripsit v. v. L. Serrith-es (3) ;
qua7n
descriptionem fere
iufejram hic exhihere uon pff/e-
bit. Ifjifur postqmmi confecia fuit ex quattuor
catinis quue ad slipem a fidelihus
corrofjandam
adhificri solcbunt et ex laminis
argeutfis quihus
operta erat sfatua quaedam Ugnea S. Amantii,
hierofheca (mjcutea deaurata iu formam
hermae
(cuius caput diadenuite cincfum, medium autem
pecfus prefioso crysfallo oruafum erat, basim vero
octogotion susfcnta()ant quatiuor leoues et ad sin-
guhs ocfo aufjuios fotidem augeli conspiciefjaniur
serfa florum ma?iibus gesfaufes), accessit episcopus
die TS aprilis 1071 cnm praedpuis cleri sui viris
et civitatis consulibus ad aperiendum sepufcrum
S. Naamalii, quod in sacello saiictorum corpo-
rum (4)
colhcafum erai. Ossa ah advocatis ilfuc
medicis agniia d iufegra reperta sunt
;
quodfpie
adstuntes admirafione comphvit, fere inteijra quo~
que reperta sunt vesfimenta quibus sacrum corpus
indutum fueraf, dalmtdica uempe, manipuUm,
afba et pars ciuguli. Deinde die 14 decaufafae sunt
soUemnes vesperue j^raesidenfe episcopo, interfesti-
mim campanarum ecclesiarum totius urbis S07ii-
tum, instrxmeniorum musicorum concentus et
tormentorum liellicorum fragorem, quiluts prae-
nuntiaf>afur posferae diei festivitas. Die vero
15 aprilis, magno apparatu ad ecchsiam Sancti
Amantii processif episcopus, praecedeniibus paeni-
fentibus, nf vocabant, alfns et caeruhis, patribus
Franciscanis ct Domiuicaniii,sacerdoiibus amplius
quingentis qui ex fota dioecesi ad sgnodum convo-
cati erant, canonicis capitidi cathedi-alis et magi-
stratu civili ac iudicifms ; ifnquc coram immensa
populi mxdtitudine missam ponfiprali riiu cehbra-
vit, inter quam contionexn panegyricam de sancto
habuit. In media autem eccUsia assxirgefmt mefa,
quae aedivm fere fastigium affingebaf, cuifpte im-
posiia erat iugens siafua S. Naainalii diaconalis
ordinis insignif/us decoraii. Expositum eraf paulo
inferius SS. Sacramentxim innumeris Ixtminaribus
circxcmdafum et ad quattuor mefae angidos erecta
altaria, in quibus singulis .nine ixUcrmissione a sa-
cerdotibus sacra cehbrata fuerunt ab hora qxiinta
(1) Cfr. supra p. 275, num. 18.
(2) Cfr. supra, num. 6.

(3) ifist. de S. Amans, chap. xix, p. 362-66.


(4) Cfr.
^- D. S.
E
NAAMATIO.
matutina usque ad mcridianfwx. Post
dccanfatam
missam
cpismpus popufo vcnerandum
proposuit
capuf S. Naamatii,
ilfudque in pracpariifa
hiero-
theca
recondidit. Deiude insfifuta est
yolhtmtis
pompa, qua, praecedcixtibus sub xindecim
preiiosis
conopeis aliis sanctorxtm reliquiis qiiae inecclesiae
thesauro
asservabantnr, per praecipuas urhin
viffs et etiam extx-a eam delatum cstcapnt S. iNaa-
malii a tptattuor diaconis sub conopeo
sphudidiore;
sequcbafur et relifjuxtm eius corpus cfipsa lignm
dcauraia inclusum ef trixtmphali cnrrui itnposi-
fxm, quem trahebant pueruli quadrttginta lanro et
fhribus
redimiti et \iestitu suo angelos
repraesen-
tanfes. Posiea per totam octavam cotitinxtafa
est
fesfivitas, exposifo in media ccchda capife S. Naa-
matii, qxtod veneratxtra inccssanter ftccxtrrebat
mul-
iiiuflo popuH, et cottidie sacro solhmni ritu celebrato
atfpte pftnegxjrica orationc de sancto pronuntiata,
quibus omnibus semper intererat episcopus. Deni~
qite, cutn extranei in dics magis confiuerenf, proro-
gaia esi celebritas ustpte ftxl diexn 26 aprilis
;
qua
die iterum circumdxtetae sxint S. Naamalii reliquiae
et vespere solhtnnitati finem imposxterunt rogis
fesfivis per plateas accensis, Imninibus ordineper
singxtlasdonxos tiispositis et ignibus artipciosevario
colore et figura a summa ecclesiae turri proiectis,
inter concenfum omnium catnpanarxun, ah hora
octarti usqxte ad mediam noctcm.
10. Occasione kxtius solhmnitfttis concessa est a
priori ecchsiae Sancfi Amantii canonicis capituli
reiiguiis et
cftfheflrfilis os cosffte t^el uxneri S. Naamatii et a
^o'^'^'^
Gahrieh episcopo maxiUa eiusdem sancti ecchsiae
Saxictae Crucis in vico Paltniaco, iinde oriutidxis
erat (5). Ceterae S. Naamatii reliquiae efuhtn fata
subierunt qxtae i-elifpdae S. AmftnfH (G). Denifpie
id quaecxnnque de cx/ltu S. Naamatii oyi/HMA* ?e-
moremus, olim in urbe liuthenensi dedicata sub
ipsius nomine fuisse fertur ecchsia quae postea a
Sfitwfa Magdfthtia tiutxcxtpfita est et anno
1798
futt-
ditus dirida. Alia fptofpteecclesiftparochialis, nunc
solo aefptata, exstabat olim in vico quodam Ihithe-
nensis dioeceseos. Nuitc vero iam non alia illius
cxtlfus vestigia sttjjersunf praeter officittm sancti
quod a chro Huihetiensi quotftnnis flie S novetnbris
cekbratur, et sacellxixn S. Naamatio dicatum in
hodierna ecclesia Sancti Amantii, in quo visuntur
statua altari supereminens et speculare vitreutn,
qxiibus sanctus diacotms repraesentatur
(7),
ac
eiusdem caput expositum in maiori eccUsiae altari.
supra, p. 275, num. 18 post med.

(5) Serviferes, p. 367,

(6J
Cfr. supra, p. 275, num. 19.
(7) Serviires, pp. 367, 368.
De eiusdem
cultu.
DE
S.
PROCULO
TEUPORE
INCERTO
S. Proculi
qui\videtur
fuisae
EPISGOPO
AEDUENSI.
j.v.D.a.
1
.
De S. Proculo duplex agitatur quaestio, tiltera
utrum Augustodnnetisem rexerit ecclesiam, altera
uirum tnartxjrii palma fuerit insigtiitus. Ad pri-
mam respondent editores Benedictini
Galliae
christianae
(1)
sibi vidvri indubium
S. Proculum
Augxtsiodunetisi scfli praefuisse, licet de eins ponfi-
ficatus tempore nihil fixuin certumqne
quodasserant
habeanf, nii<i illud,prf)habilefantxtxn,
S. Proculimi
inter S. Pragmatium et Agrippinum, id est inter
annos 517 et 533, sedisse. Dttplici ex fonte
sua hau-
sertiut argumetxta qxti opinionetn de S.
Proculi
Augnsfodunensi episcopaiu tenuerunt,netnpeprimo
ex indice episcoporxtm civitatis Aeduensis;
in
quo cum Proculi tiomen hgtitur txim
siipradicti
editores, tuxn Sfimttuirthfini
(^),
tum Gatns S.
Pro-
culum inter Axtgustodunenses antistites referre
non
(1) Tom. IV (1728), pp. 341, 34S. -
(2) GaUia chri$tiami, tom. II
(1656), p. 30.
dtibifarunf.
DIES QUARTA NOVKMBRIS.
291
Augu-tto-
dunensis
ignota est
historia.
B
dubitarimt. Alternm docmnentorum seriem prae-
bnit inarfyrohf/i(i Hieroni/miatia paene omnia,
quortun variis formuUs celehratur Augustoduni
vel Augustiduni S. Proculus episcopus; aiiique
fasti hagiologici, ut Adonis et Usuardi, similem
enuntiationem tradunt. In nomine transcribendo
apparet etiam forma contractior Proclus. In mnr-
tyrologio Autisiodorensi legitur: Augustiduno na-
tale sancti Patrocli; suhqua forma mendosa evi-
ilenter lafet sancfi nosfrt nomen. Gallicae linynae
nsui est alin fornia Saint Preuil. Ad no^tra usfjue
tempora testafa est vultu suoecclesia Aeduensii*
{\)
pontificatum S. Proculi, cum ad diem 4 novemhris
. contmemorationem eius agens euin suh hnc indi-
catione annuntiet : Commemoratio S. Proculi
Aeduensis episcopi et martyris.
2. De S. Proculi autem rebus gestis nihil ad
nos pervenit. Id tantummodo tradunt Sammar-
thani (2),
corpus eius in ecclesia Sancfi Sympho-
riani iacere. Monet Vlaudius liohert (3) ef post eum
iidem Sammarfhani (4),
edifores Benedicfini
(5)
et canonicus anonymus qui conscripsit historiam
Augustodunensisecclesiae{G),minimeassentiendum
esse Saufnier (7)
conicienfi S. Proculum, Aeduen-
sem episcopum, eum esse qucm in sun ad liusti-
cum epistula (8) S. Hieronymus sanctum doctis-
simumque appeflaf pontificem. Etenim, quominus
haec S. Proculo Augustodnnensi conveniant, repu-
qnat feinporuin rafio, quoniani S. Hierongmus
anno 420 obiit, et, licet incerta satis sit chrono-
taxis S. ProcuH, tamen saeculo sexto,potius quam
quinto, videfur vixisse. Agnoscnnt quidam
(9)
duplicem Procidiim episcopum Augustodunensem,
seruti catalogum quendam episcoporum fptein in
maioris basilicae civitatis Aeduensis sacrario
asservatum fuisse referunt Sammarthani (10). Sed
cum editoribus Benedicfinis (11)
et Georqio
(12)
rectius di.verif aliquis, secundum anfiqua monu-
inenta non nisi unuin Proculum praesidein Augu-
stodunensem agnosrendum esse. Qiionam in horum
pontificum
serieloco ponendussit, non adeoelucet:
alii,utediforesGa.\\\ae christianae, saeculo VI,post
Pragmafium, quod reprohnt Georgius ; alii, ut
Saulnier, saeculo V, inter Leontium et Euphro-
nium. Quid inter has opiniones sibi contradicentes
tenendum sif, deficienfibus docmnentis, non licet
definire.
3. S. Proculum martijrem appellat maHyrolo-
gium Romanum : Augustoduni, sancM Proculi,
momtmfnta
tnartyris. Vt hunc tifulum adscriberet S. Proculo,
motus fuif cardinalis Baronius, martijrologii cor-
rector, quod in notis declarat, auctoritnte Pefri de
Natalibus, ac praesertim Adonis et Vsuardt. Be
quidem vera, non paucae Usuardini textus recen-
siones, sciHcef Anfverpiensis utraque,
Luhecensis,
Ughelliana, Belinensis,
Ultraiectina, Leidensis,
Lovaniensis,
Aquicinctana, S. Proculum tum epi-
scopum, tum martyrem
conclamant. Attamen, in
Attamen
vetustioni
puriori (.'sitardi te.rtu, qnalem nempe referunt
Pratcnsis, Heriniensis et Muneratensis, S. Pro-
culus simpliciter episcopus Augufstodunensi.^, mi-
nime vero martyr, nuncupafur. Nec adeo certurn
est Adonem suffrngari S. ProcuU mnrfyrio, ut iam
notaveraf Tillemonfius
(13); siqnidein in ediftoni-
Ims Mosandri et Rosweijdt, quos npj)rof>at Geor^
gius{\^),pTocn\us fnit in Adonianam appendicem
reiectus, Iket Sotlerius ipsi Adonis fextui inseren-
dum eum existimet {\b).Ad Petrum de Natalibus
fptod nffinet, eius fiuctoritus a Rnlmno et Usuardo
safiselidifur, ut monet Sollerius (16). De Usuftrdo
moxdicfuin est; Rabanus autem haec habet : Au^s-
toduno, depositio beati Proculi episcopi, tacito
mnrtyris tifnlo (17). Ulufl efintn prtic oculis est
hahenflum, qnf)tl iam anitnndrerferaf laudatus
saepius Sollerius, codices Hieronymianos, sive ad
primam, sive ad posferiores manus pertinent,
de S. Proculo meminisse, sed uhique episcopum,
nusqiiam mnrfyrem appellare. SuffritU citasse
lectionem c.Oflicis Hernensis Agustiduno Proculi
episcopi. Igitur, si fastis hftgifjgrapbicis stantlum
esf, nrgumenta haud satis firma inveniri queunt
quae S. Proculum martyretn probenf.
4. Ef haec quiflem praesto sunt ei qui de S. Pro-
culi marfyrio fontes etprimaeva monumenfa inter-
rofjaverit. Nostro eniin tempore, quod suo iam
dolebat Sollerius, desiderantur etiam eius Vitae
flocumenta. Quod si recentiores interpretes adierit,
paucissimoii offentlet qui martyrem S. Proculum
affirmtnt. Soii enim paene sunf Saulnier (18).
qui
S. Proculum ah Affila morteperempfum anno 461
asserit, dum pro plebe sibi commissa apud ipsum
intercederet, et Sftussfiius {\%
referens S. Procu-
lum fih impi/s, qui ftdeersus enm perpetuo livore
fremehantjtnyulem
inferceptum ef interemptum. Sed
iure queruntnr eflifores Galliae christianae (20) nec
nonTillemontiifs{^\)haecesseconficta,ignorarique
prorsus utide slyit hnusfn, immo iider se pugnare,
qitoniam Saulnier S. Proculum doceat passuin
anno 451,
qnippe quein successoretn faclt S. Leon-
tio, dum Saussaius ettm post S.Andochiuin Augu-
stoflunensem
ecfdesiam rexisse opinatur. Vir v. F.
E.
Pe(pteqnof{^^) non omnino refratjatur sententiae
qitaevulf S. From\um pro fide pas.^iutn esse, nisus
testimonio
Longuevnllii (23),
qui Proculum quen-
dam igtiotae sedis eimcopum n Gundohaldo,
Burgunfliorum
rege,eiectim narrat. Sed quoniatn
undc hftec desunipta fuerinf, non indicaf Longue-
vallius, neminifas
erit affirmare
tfiliaad S.Procu-
lum
Augustodttnensem
esse referenda. S. Proculi
martijrium
reiciunt
Florentinius (24),
Castella-
nus (25).
Georgitts (26).
Sollerius (27)
et suprame-
morafi editores Galliae
christianae. qui tino ore
petuntutfleleatur
hic marfifris
fifuhts. Et re qm-
dem vera fatendum
est hanc
apprllationcm non
nisi fardius
invectam esse fastis
hagioloyicis, et
puriores inter eos semper ab ea abstinuisse.
AUCTORI
J. V. D. G,
iit minime
favmt

qui ipaum
martyriM
nomine
appellarU.
(1) Cfr Officifi
propria ecdexitte Aeduensis, 1873. pars
aulumnalis. pp. xvu ft m.- (2) Loc. cit.-(3) GfdUachris-
tiana, p.
199.
-
(4) Loc. eit. - (o) Loc. cit. (6)
Htstoire
de Vltr/Us,- d-Aut>in, p. 22. -
(7)
AiUun Mtien.
P-
10.
-
(8) P L tora. XXII, p. 1031.
-
(9)
Saminarthani. loc. cit;
S^M\Qi^v, Aiitnn chrMien,V- 10. - (10)
Loc. cit. - (H) Loc.
cit.

(1-2) Mardfyohgium AdomXp. 563.-(13) Jlfrfmoir*^,


tom. V, p. 5i6. (M)
Martijrologium Adonis, p. 563.

i 15) A<i .1. 1 Novembris, p. 561. - (16) Ibid. - (17) P. L.,
om CIX. p.
1178.
-
(18) Op. cit., p. 10. - (19)
Martyro-
2;..J/icM..p.828.-(20.Loc.oit.-(21)Loc.c.t.-
m
Legendairc d^ Autun, tom. H, p.
410. - ^23)
H.^to^re de
TluZjalUcn..
18^3, tom. lU.
P-
.:!. -
f)
~
Mi,rt,rf>logium.^
(25)
Martyrolo.e
un,v,rsel-m) May
Ujrolognon
Adon,s, p.
563.
- ,27)
Mart.jrolog,um
Unuardt.
ad diem 4 Novembris.
DE S.
PERPETUO
292
A
N
I
SUB INIT.
SASCtJLl \U
V)E
SANCTO
PERPETUO
EPISCOPO.
DE
S.
PERPETUO
EHSCOPO
THAIEGTENSI.

1. De
historia S.
Perpetui.
A.P.
H
1 Nemo nescit quam altis fenebris
involuta sit ex Berigeri lihro excerptus non videtur{^); eonso.
anu,ui
iorum Tunorensium
Traieetenshmve
episeopo- nant ceten eormuhm catalog^ saeculo MI dcscr^^ jaUAo,i
'
pti
(6),
quorum vnus, metricus nempe, gencrosam
'P""^op"rm,
Perpelui
originem sic insuper commemorat
:
ita
S. Perpelui
obscu7-a est
historia.
Ut aliorum
pHscoyum
^j^.,-o,.i -jung
"^TuTr^r
'""' ^''^^"^^"> 7'""7"^
P^""^" ''''i"*^
incerta de
-Hm"
orum numero, nomine, actate, fotis
ah antiquiori'
et Traiectm- btis seriptorihus
posterorummemoriaetradita
sint.
sium, Dolfiudtim illam amplamque lacunam congestis
undique narratiunculisexplere quideni conaii sunt
diligentissimi id genus niommcntorum
coUectores
Aegidius Aureaevallensis et lohomm Vltramosa-
nus, maxime autem auctores illi Leodienses, qui
B saectdis XVII et XVIII historiam piitriam scri-
ptis iUusfrare contenderunt : at quamvis niuUum
in his insudarint, adeo exiguam tamen fidem
sapientioribus criticis fecere, ut qui mij^errimus
elenchum antistitum Leodiensium contexuit, b. m.
Fius Jionifacius Gams (1),
infcr episcopos, qui
ante medium saeculum VII Tuvgris rel Traiecfi
ad Mosam sederint, Maternum quidem, Servatium,
Fakonem (?),
Domltianum, Momdfum, BetulfHm
(= Gondulfum '0, lohannemque Agnum recen-
suerit, alios autem septendecim numcro, ufpote lel
perperam huc Hlatos vel saltem dubioSj ah hac serie
exsulare iusserit. Qua in re quid demum sentien-
diim sit, est et d/fficiJe dtctu et a praesenti pro~
posito alienum. De uno siquidem dumtaxat ex hisce
deturbatis episcopis agendum nobis est, de Perpe-
tuo nempe, cuius ut certus utique et iUustris est
cultus ecclesiasticHS, huic diei affixus, ita obscura
plane et dubia siint cetera, qnae ad ipsum spectant,
tantum non omnia.
Huius 2. Perpelui prtmus omnium meminit scriptor
ntfminenmt
saecuH XHerigerus Lohtensis, in Gestis episcopo-
ruinTungreiisium.Traiectensium et Leocliensium,
ieiunis hisce verhis ;Sanctus autem Perpetuus, qui
23. praeiuit, apud Deonantum quiescit
(2). Vicesi-
mum tertium episcopum eum dicit, nempe si seriem
episcoporum Traiecfensium cumvulgata seriejirae-
sulum Tungrensium, quae a S. Maferno initium
ducit, continuaveris; nam qui solos Traiectenses
episcopos reccnsent
(3),
ii Perpetuum decimum
quartum fuisse asserunt (4). Perpetui autem
decessores nojninaf Herigerus : 20. Donntianum,
21.Momdfum, 22.Gundulfum; successores vero
24.Ebregisum, 25.Iohannejn Agnum,26.Amandum.
Herigero consonat omnino antiquisaimus, qui
quidetn servatus sit, atttistitum Tuitgrensium cata-
logus, ineunte saeculo XI exaratus, qui tumen
[V Series eptscoporum ecelesiae cathoJicae,p. 248. Hunc
calalogum exscripsit Mas Latrie, Trhor de chruiwhyie
(1889), col. 1518. f2) Lib. I, cap. 28{.1/G., Scr. tom. VII.
p. 176). (3) Ue hac appellatione
"
episcoporum Tniiecten-
sium ,quae liaud exiyuain lilem interviros eniditosolim
excitavit, videsis Act. f^iH., Nov. tom. I, p. 183-6, num. 95 sqq.,
praesertim num. lOT-S. Gertum iam esl ipsos buius sedis
antistites interdum sibi ipsis nomen
'
episcoporuin Traie-
ctensium , assumpsisse : horuin enim quidam actis coucilii
Parisiensis anni 6U subscripsit his verbis : x civttate
Treiecto Uetulfus. Cfr. K. Amorl, Ehmenta iuri canoniei,
tom. 11(1757), p.lHJ; l.Kriedrich. Drei unedierle Concilien
(18(17), p. 16; F. Maassen, in MG., Legum sect. UI, tom. I :
Herigerus
Lobiemis,
fl Anmltt
Leodifiists.
Perpetuus decimus claro de sanguine quartus.
3. His si paucissima quaedam addideris, quae in
hcimdus
locundi presbgteri opusctdo de translatione sancti preahyter,
Servatii et in Amialibus, quos vocant, Leodien-
sibus (7)
feguntur, omnia omnino hat)ebis, quae de E
S. Perpetuo ante saeculutn XIIImemoriae tradita
sint. loctmdus quidem
,
quihaud mulfo post attnnm
10^8 scribehaf, haec tradit op. cit., cap. 22: Ipse
est namque (scilicet Servatius), cuius de sinu
exorti sunt, cuius sub ubere alti sunt martircs
omnes el confessores, qui sunt in univorsis urbi-
bus et castellis et oppidis fere totius Lolhariae.
Sed quia longvnn est fortassts et tediosum de
singulis agerc, pauca de multis accipiat caritas
vestra. Habet enim Deonantum beatum Pcrpe-
tuum confcssorem magnum, Arduenna duos san-
ctum Remaclum atque Hubertum, et q.
s.
(8).
Annales aidem Leodienses, qui saecido XI exa-
rafi sunt,ita perhihent ad annum 598 : Sanctus
////',''///// Tungris antistat (9). Vox quidem aliqua
post vocem Sanctus in codice unico erasa esf; ast
supplendum esse Perpetuus exin satis prohabile
efficifur, quod ifa hiinc locum fegebat medio sae-
culo XIIIAegidius AureaevaUensis,qtii Gesiovum
suorum lib. I, cap. S5 in margine inferiore anno-
tavit: Circa annum Domini 598 sanctus Perpe-
tuus Tungris antistat (10).
4, Ia7n vero, si modo ultimani hanc notain chro-
Ex ipiorum
nologicani, de qua mox agemtis, exceperis, ex his
antiquioribus fideque dignioribus testibus id
demtim hahenius, Perpetuum quendam suh initiis
saeculi VII in Traiectensi seii, si quismavuU, in
Tungrensi cathedra sedisse, et Dionanti esse sepul-
tum; sub initiis, inquam, saecidi VII : namfer-
tius ipsius decessor Domttianus fuisse
dicitur,
quem anno549 concilio AureUanensi quittto inter-
fuisse certum est (1
1)
; Giindulfus autein ille, qttem
proxime anteVeY])ei\x\xxx\nominant auctores supra
laudati, unus idemque e.^^.se omnitio videtur cum
BetuJfo Traiectensi episcopo, cuius nomen
canoni-
fnis concilii Parisiensis anni 614 subscriptutn
legi-
Concilin aevi mi^rovinfjlci {1893). p. l'J2. lin. 21. (-i-) V**
locum ex catalogo metrico mox adduccndum.
(5)
Cfr.
MG., Scr. tom. Xlll. p. 21)0.
(G) MG., ibid. et tom.
XII,
p. 126.
(7) Quid sub hac non prorsus vera
appellatione
veniat, vide declaratum a G. Waitz in Nachrichten
ron der
lclin. Gesellschaft der Wissenschaften... Gottingen,
1870.
p.302-*J;breviusapudWatteubach, Di(/sc/iM</8 G^*";'"''"'''*'
3Hf//(,ed.5,tom.lI.p.l28,nota 1. (8)
.U6'.,Scr.
tom.XII,
p. 09. -
(9) Ibid., tom. IV, p. 10. -
(10) Ibid.. tom. XXV, p.
29
;
cfr. liotae Aureaevallenxes, ihid., tom. XVI, p.
f'8^-
""
{U) Conciliorum GaUiav collectio, ed. Maurina, p.
K^S;
F.Maassen, Voncilia aevi merorinyici, p. 109, Un. 18.
tur
testivionits
probahiiittr
colligitur,
r^
quamvis
auctores
nonnulli,
ntilla talula
rationr
prolata.
B
I
niES QUARTA NOVEMBRIS.
tvr (1). At proxivius le! jiaene jiroximus
(2)
Per-
petui surcessor lohanries Agnus iam drdter
animm 625 Traicdi nechbat {Z). Vntle infrrenchim
esset Perpeluum ilhm, qui Vionanti colitvr, si
revera Traiecfensem sedem obtinverit, infer annos
614 et 625 ohtinuiase. Enifnvero non desunt qui
ohtinuisse infitienfvr
;
quibvs nos equidem assentire
gravumnr. Licef enivi uUafa a nobis tesfimonia
neque fantae antiquitatis ncque auctoritatis tantae
sint, quae certituditiem pariant et locum duhitationi
nonrelinqvanf,aftamen quae de Porpciwo jjrofe-
runt scriptores laudati, imprimis vero cautissimus
auctor et diUgentissimus lierigerus, ea antiquam
probahikmque ecclesiae Leodiensis traditionem
exhihtre videntur ; a qua in hac re ut recedamus,
nulla snppcfit rafiosolida.
5. No7i enim quae contra primos successares
sive S. Materni, Navitum dico, Marcelhm
etc.,

sive S. Servatii, Agricolaum nempe,
TJrsinum efc, vel eiiam contra S. Ebregisum
a quihusdam
proponuntur dubitandi momenta
non sane levia (4),
eadem ullo parto Pcrpetuum
nostrum attingunt. Vnicum avtem argumentuin,
quod ad eum e Traiectensivm episcopor^im serie
exchtdendum quosdam movit, minime firmum est.
Illud inde
desumitur,quod cum iis, quae de fem-
pore et duratione episvopatus Perpelui vulgo
traduntvr, cowponi nequeunt quaecumque de chro-
notaxi
episcoporum Traiecfensium huius temporis
ex
monumentis historicis rerto eruuntur. Id ufique
vervm est; ast aeque verim nulla fide digna esse
ea quae vulgg, ut dicebamus, circa chronologium
episropatus S. Perpetui obtruduntur. Nimirum,
demptis Annalibus
Loodiensibus, quorum iestimo-
nium et ambiguum est (5),
et ceferoqui non est tanti,
circa hanc chronologiam non proferuntur nisi
merae
opinationes recentiorum quorundam aucio-
rum, eacque mirum in modum inter se discrepan-
tes{ls).
ivenuit 6. Ex quibus commemoranda
tamen venit hypo-
infitias,
ii^gsis qvaedam L Friedrirh (7),
qui alteruiro ea-
his nwdis hanc pariem serid Traiectensis consti-
tuendam
esseconirit, nempesive
Monulfus (c. 550 - c. 580),
Gondulfusjdem
qvi Beiidfus (c. 580-c. 623),
lohannes Agnus
;
G
sive Monulfus,
idrm qvi Gondulfus,
Perpetuus, idem qui Befulfus,
lohannes Agnus (8).
(1) I. Friedrich.
Kiwhengnchichte
Deutschlafids, tom. 11,
p 320
Tritaresestetomnibus.quiaiilifiuadocunienUivel
obiler attigerunt, notissima. quam facile huiusmodi nom.na
ab
amanuensibus
deformarentur vel
perm.scerentur
-
{2) Inteeram nempe
relinquimus
quaeslionem utnim Lbre-
(risu'= qui vicesimus
quartu.s Tunprensis episcopus fu.sse
dicitiir. iure hoc loco catalopis
episcoporum mseHus fuent,
an iniuria, nempe ex mera confusione eum iDter el sanctum
Everirislum
Coloniensem
episcopum facla. V.des.s qui iiac
de c^aestione
..uperrimus scripsit, J Dma,teau S,.
bre,me de Tervwouv in Covf/rences
<h- la Soc^t^ d art et
^^du dioc. de Liaje,
5 s.rie (1892). ,- 137^*.
- .3)
V.de
Herigerum. lib. .. cap. 31 (MG.. Scr ton. VU. p. 1.8); cr.
Ghesqui.re. Act. SS. Belyii, lon.. H. ,
m num^5; R l
-
berp./OVcAfN7^r;HW./.i>*'^*r;./"</..,lmu.I.p.o.>i.I.Hie-
drich,
KirchcoeMhte
Deut,rhla.,ds. lon.. 11. p.
,ii.l.
-
(4) R^ttberp. op. cit.. tom.I. pp.2(4,
552-3;Fr.ednc1..op. c.t.,
tom I
P.
3()!M0; tom. II. pp.
316-7. 320. _ (5)
Non en.rn
plane con.tat vocem
erasam.quae h. I. praecipua sane est
V^vse ab initio fnisse iVr/-W..
- l6)
S.c tempus .n.tae a
Pe'Suo
epi.copaIis
.lipni.alis alligant anno 5Sfi lohannes
U,^mosanusin.^>r/;,,Won/,(ed^Ad^BorgnetJaml^
nn 270
2711;anno5)Sc..m
AmMu><
Leodin.^^.bu.mh^as
Za^in chronico (ed. St.
Rorn.ans.
f5
P.
Aeg,-
AOCTORr
A. P.
S.Perpetuum
inter annos
6U et 625
episeopitm
Traifetm-
sem fui$se.
eaque non
improbabitia
E
dL
Aureaevallensis
et nonnulli
mode.-n. :
a,.. aute,n. et
293
Ast minime necessariae nobis videntur huiusmodi
hijpotheses; hae enim ideo tandem invehuntur, quia
pracsupponitur Pcrpetuus exhiberi velut qui annis
598-008 vel cerfe ante annum 614 Traiecti sederit.
lam vero nullo monuinento historico, qui fidem fa-
ciat, id suadetur
; nuUo monumento historico im-
probahiie efficifur Pcrpetuuin uon yiisipost annum
614 factum esse episcopum. Liceut ergo nohis, dum
prorsus deficiunt certiora verifatis indagandae
subsidia, huic nltimae conclusianij tamquam vere
prohahili, acquiescere, Perpetuiim scilicet intra
annos rirriter614 et62.5 Traiectensem sedem obti-
nuisse.
7. Paucis,quae del[*erpQiuotradiderat Ilerige- Pauhplura
rus,pauca addidit AegidiusAureaenaUensis mona-
dtipw
chvs, nisi quod miraculorum quorundam, quae suo
tempore, intercedente beato praesule, contigerani,
brevem subnexuit narrationem. Quae aidem de ipsa
sa7icti episcopi vita ille refert, ea fere vtdgari quo-
dam encomio continentur, et sic a Ghesquiero nos-
fro aestimata sunt, cuius sententiae prorsus adsti-
pulawur : Nil)i!, aif (9),
in Aegiclii de S. Perpetuo
narratione est, quod, si notas chronicas excipis
(quas nempe in marginihus codicis autographi
Aegidius addidit), ab eruditis viris admitti non
possit ; tametsi, ut verum fatear, omnino certa et
explorata dici nequcant quaecumque scriptor ille
de sancto nostro consignavit litteris. Attamen
cum his certiora magisque probabiUa nuspiam
invenerim, non video cur pudere me debeat ea
in hac sylloge recensere. Antequam famen et nos
hunc Aegidii lorum recudimus, commemorauda est
Tiia.qiiaedamS.PerY)elui{\0),quammaioresnostri
"
ex manuscripto Vltraiectino S. Martini

exscri-
pserunt saeculo XVII{U) et confuierunt" cum ms.
Hubeae Vallis qni inscribitur
2' pars AgiohgU
Brabantinorum ,
iam, quod saepe doluimus, de-
perdito, et
"
cum ms. canonic. regul in Corsenr-
donc
;
qvi codex Corsendoncanus, anno 1498
exaraius,nuncin
bibliotheca Mazarinaea Farisiis
asservatur sub num. 1535(12).
Est autem haec,
quae dicifur, Vita rerho fenus exsrripfa ex Aegidio,
pancis quibusdam omissis vel
mutatis,quaenullius
sunt momeuti. Ea igitur, ut conseuianeum est,ne-
glecta, Acgidii narrationem proferimus ex ojitima
editione quam Monumenlis Germaniae
lustoricis
paravit loh. Heller.
8. Sic nempe
Aegidius, lih. l cap. 35 (13) :
Dc
sancto Perpetuo
episcopo tpii ei (Gondulfo scdi-
cef) successit (14).
ipsi moderni. quos bene multos P^^-l^P;
^j^f'"^""^!!^"^,'!^
cere
.upervacaneum
duco. annis (KH. 60.. 608, G09, 614,
617 . Quin mx lau.hndus
Cbapeavilh.s. in uno eodemque
opere in ViU' nempe B. Perpetui alibi annum 59S fol. o).
alibi amium 608 (fol. H) assignat.
-Perpetuujn m catbedra
Traiectensisedisseannos
3docet lohannes UItramosanus
I c aunos !3 idem
lobannes in chromco melnco. l.h !.
ver^'u 74M (ed. Borgnet, tom. II. p.
5S9). et modem. ple-
'rque; annos
12vel 18 alii.-
Eumde,,.un.
ob..sse tradunt
anno 5S9
lohannes
imramosanus ia SpeaOol c. anno 6
Aei-diusAurcaevallensis
(in mar^ne cod.cs aulo^;apH
Vmfo mS Annales
Leodienses ot post eos ,dem Aegid,u.. (m
m "r^ne
inferiore
eiu.dem
codicis). alii recenUores ann.s
TitT"
630 eto.Uno verbo nihil hac de re 1 x.,m ratumque
e t-( ) Op.
cit..to.u.n,p.
320-1.- 18)
Utnnqueaulem
T-i .^ .,n. velut
<uppositicium.
dc sene exturbat.
-
[j)Aci.^^o.'
j
.
M.^iiiom VII, p. XXIX, num.31
tli cae r g e
Bruxdleusis
signato S932. fol. ^Or,.
-
(2,
Ur.
A ;.
MSer.
CataX. des ... d.fa bibt ^~^'-'"M
n 203 S
*
Vila Porpetui ,
Icpilur fol. lol. - (13
J/O.,
Scr lo.n.
XXV. p. 29.
- (H) Vide ind.cen.
cap.tulorum,
ibid. p.
14.
luitur
294
DE SANCTO
PERPETUO
EPISGOPO.
AUCTOHK
A. P.
tradidit
Arfjidius
Aureaeval-
imsis;
B
iKitur posl disccssun. heaf i Gondulpl.i
episcopi
pota-<>l, fionhus
oynan, at ,11,. susp.ct,s
sane et plura
etia
vicesinms tercius T.-aiectensi ecclesie
[mitissi- ceteroq,,,
nec nu,lt,., neqm egr^ns.
A,n,,hficalo.
musChristiconfessorl(I)beatusPerpetuusordi-
r,on
l,v,s,nod, ag,en dc, d,l,get,s.ns
ille
vicesimus
,...._ Ghristi confessor] (!)
beatus
Perpetuus ordi
natur episcopus (-2). Qui i)eatus vir clarus existens
signis et virtutibus, talentuui sibi creditum Do-
mino suo cum lucro reporfavit : nam in omnibus,
que proI)abiliter Deo favente agere potuit, nou
suam sed Ghristi gloriam quesivit. His ergo atque
aliis bononun oponuu studiis fultiis, ad sanctam
seneclutem pervenit, et sic in confessione Domini
pridie nonas novembris migravit ad Gliristum.
Qui beatus confessor Ghristi primo quidein sepul-
tus est in ecclesia beati Vincentii levite et mar-
tyris in oppido quod Dionanlum nuucupatm'.
[Nam ex eius tumbu oleum emanasse dlcitur
per longa tempora]. Sed postea corpus eius in
ecclesia Beate Marie Virginis in eodem oppido sita
translatum est et iu ferelro decenter collocatum.
Ubi et a civibus reverenter frequentatus et fide-
liter invocatus, multiplici beneficio alter post
Christum est eis patronus. De quo inter cetera ali-
qualiic, que nostris temporibusacciderunt mira-
cula, enarrare curaviinus.
9. Fuit apud Dionantum burgensis quidam
nomine Theodericus, qui habens pueruni nomine
Fucherum. morbo rupture vel calculi miserabili-
ter laborantem, medicum cum ferramcntis, ut
opem ferret puero, advocavit. Guinque in crasti-
num predictus puer secari debuisset, predictus
pater eiusdem pueri votum faciens beato Perpe-
tuo et promittens, quod fabricam ipsius pro posse
suo promoveret, [si per ipsius merita sospitas
puero redderetur, eadem nocte predictus puer
optatam et insperatam recuperavit sanitatem.]
Fuit etiamibidem quldam clericus nomine Gle-
mens, qui quadam die, dum Mosani super ripas
inundantes ex nova domo iuxta turrem Beate Vir-
ginis cerneret, ex alto in predictum fluvium su-
bito lapsus est ; in ipso autem casu beatum
Perpetuum ad memoriam reducens, eum prout
potuit, ut sibi adessel, fideliter invocavit. Gum
igitur in predictum fluvium raergeretur et impe-
lus aque ipsum traheret in profundum, vidit su-
bito bealum Perpetuum pontificali habitu indu-
tum per caput eum tenentem et ad ripam illesmn
perducentem. A Domino factum est istud et est
mirabile in oculis noslris.
10. Quedam etiam puella, dum ex puteo, quod in
medio Dionanti situm est, aquan^ extraheret, re-
pente in puteum corruit, et capite graviter leso
ceterisque membris pene confractis, mortua ut
dicebatur extracta est. lUi autem (pii eamextra-
xerant beatum Perpetuum invocantes et corpus
exanime ad altare ipsius cum festinatione defe-
rentes, spatio brevi transacto, puellam, quam
attulerant, ut putabant, mortuam, meritis beati
Perpetui receperunt vivam.
Post sanctum Perpetuum
Traiectensi ecclesie
substiluitur vicesimus quartus episcopus sanctus
Ebregisus
(3)
[circa annum Domini
611
;
qui sedit
tradifiomm
Leodiensium, efiam maximc
fabiilo-
sarum, collector lohames UUramosanus.
Is qui-
dem in chroniro mefrico, cui nomen indidit
Les
Giestes de Liege vel etiam Les Giestes
des
evesques de Tongre et de Liege, sobrio
utique
calamo vitam Perpetui prosecutus erat in haec
verba (4)
:
CGLX. Le xxiii evesque.
Et puis fut fais evesque xxiii, sens refus,
Unccanoine proidhomme qui astoit deNamut.
Perpetueis olt a nom, dignement la rechut
Ne regnat que trase ans que Deu Tat recoilhut.
]5roit a Dynant morit li cvesque menbrus,
A Saint Vincent fut mis, ou mult longtemps il jut,
Et puis le translatont.
cGLXi. Le xxiiii^ evesque.
Perpotueis Tevesque, de quoy je vos raconte,
Fut puis enseveli en unc fiestre parfont,
A Dynant en Tenglise la virgene, qui confont
Tot le poioir al dyable, oii soventes fois fout
Grans miracles et beals ses osseals qui la sont.
12. Verum postea, repertis in chronica quadam
novis dorionentis, in margine codiris hoc loco ad-
scripsil : Altre chronique dient qu'il fut fils de
conte d'Osterne, que ons dit de Loos, <et> del
filhe de conte de Golongne, et regnat xui ans.
Demum ciim, multis interiecfis annis,prosa ora-
//oe Speculum historiarum componeret, ampUora
iam atqite etiam ab his prioribus subinde discre-
pantia addere habuit. Sic nempe scribit
(5)
:
Apres la raort sains Gondulphe, fut consacreis
et ordineis a evesque xxm^ de Tongre uns sains
hons, canoyne de rengliese Sains-Bertremeir que
ons nomme maintenant Sains-Servais, qui oit
nora Perpetuus, et tient le siege trois ans.
Ef paulo post {G) :
Item, l'an v= lui" et ix, le quart jour de novem-
bre, morut a Treit Tevesque Perpetuus : chis fut
uns valhans hons de bonne vie, et a son poioir
multipliat grandement la vraie foid. Si fut pro-
inierement ensevelis cn rengliese Sains-Vincent a
Dynant, mains dopuis fut son corps translateis en
rengliese Nostre-Dame de Dynant, oh iili fut mult
reveremment mis en unc fiestre, pro les grans
myraclcs que Dieu faisoit par U. Si fut sa fiesle
estaublie par le pape le dierain jour sens unc de
decembre, assavoir : le viglel de sains Silvestre,
pape. Ghis sains Perpetuus fut d'AlIemagne, le fis
d'on riche clievalier et poissans de la ducheit
d'Ostriche, qui oussi oit nom Perpetuus ; et sa
mere oit nom Prudenche, qui estoit la fille d'on
vallaut chovalier, qui estoit malre de Golongne .
, ,, . , . *^'i'ssainseve3quePerpetuusnst
mult de miracle
plusquam
14.ann.ssubapostohcisHonorio
]
^ Golongne,car ilh resuscitat m hommes que h
n.J' ^^''Z'''^'.'^'''':
'^^^'"^ '^i'^nior illale.
thonoir et oraige deseurdit
(7) avoit ochis a
genda sancti episcopi coepit congesiis, qui reperiri
Golongne.
(1) Quae verba hic et. in sequentibus<comparent
uncis
inclusa, ea sunt quae in codice iiutographo ab initio quidein
scripla non eranl. at quae pogtea Aegidiu^ vel manu scribae
m margine addidit, vel sua ipse manu suporinduxit, eo
nempe consilio ut texlui insererentur. Quae autem poste-
riore etiam lempore adiecla narralioni minime respon-
dent, ea in sequentibus noti-^ 2 et 3 subiecimus. Cfr. Heller,
1. c, p. 4. (2) Aegidius addidit in margine inferiore : Circa
annum Domlni 698 snnctus IWpetiius Tungris anlittat.
^ohannes
a( en partim
suspecta
valde
(31 Aegidiu'? addidit in marglne inferiore : Anno Domini
aiH sanHiis Kbra/isuif Tuni/ns anti^tat.
(4) Cap. 261) et
Sr.l, vers. 7451-746-2 ied. Borgnel in editione sua chronicae
prosae seu Spendi hiitorialis, tom. II. p. 589).

(h) Ly
Mijreur des hintors, lib. i (ed. Borgnet. tom. II, p. 270).

(6) Ibid.,
p. 271.
(7) Paulo superiua scripserat lohanues :
Item Van V JIII^^ et VIII, le XVII. jour de may. fist
uc
grant tempieste de thonoir el d'alumure...
1:J. Jnde
ttab
^ntiqyorum
dictis
partim
etiam
certo falsa
;
cuius
eomtnenta
imprudeuter
receperunt
DIES QUARTA
NOVEMBHIS-
13
Jnde
narral tria miracula, quae Aegidius
iam
'reUukrat
quaeque ex ipso 8U2>ra exscripsimus,
defilio
nempe
Theoderici
hurfjeims
DionantensiS,
de
CUmnte
cUrico d de muUere quadam ni puteo
mersa.
Baec utique ex ipso Aegidii Hbro desumpsit,
licet
secundum
miraculuvi
paulo aUter enarrarit.
Sed
et vaulo lost (1)
tria iterum profert
miracula,
auorum
primum
diversum utique esi a primo mi-
raculo,
quod ayud
Ai<jidium Uyitur, at ettam m
aratiam
alicuius
borgois qui oil nom Thyns acci-
dii
alUrum
verLo tenus, additis iamen aUquibus
adornatum
circumstantiis, ex latinaAeyidn nar-
ratione
versum
est in Unguam (jalUcam; teiiium
est
ornotior
ittm awpUficatio
tertii miracuU ub
Aeqidio
memorati.Verum
haecprodigia,quaeAegi-
dius
suo tewpore,
hoc est saeculo Xlll, eviwsse
tradiderat,
vult lohannes noster annis 500, 508 et
599
contigisse.
iSane istius diUgentiam potius quam
prudentiam
commendat
iterata haec earundem
rerum
incautaquerelaiio;quam
quilegerevoluerii,
editionem
a v. cl. Borgnet
adornuiam
adeat; nam
horum
exscriptiom
hunc
commentariumproiendere
noltimus.
14
^eque mulfo ampUus
immorandum est ven-
tilandis
iis, quae de ipsius S. Perpetui
natahbus
ei
ecclesiasticis
munei-ibus profert
chronographus
noster
nonsolum
enim magis exigua in umversum
est
lohamiis
auctoritas,
quam ut haec a iah teste
enuntiata,
silentibus
aniiquiorihus
omnibus, fidem
ullopactofaciant;sed
etiam certo falsa dla suntet
vix quae sei-io
examineniur,
digna. Ut emm onnt-
tam quod, sihi ipsi contrarius, in chromco
metrxco
Perpetuuni
Lossensis
comitis, in prosa auiem
historia
eundem
ducis
Austriaci (2)
fiUnm facit,
notum
prorsus est Lossenses
- seu, ut chronistae
L
eodienses
oggereresolent,Bosiienses
Osiernensesve
comites nonnisi a saeculo XI sic esse nominatos,
neque ante iUud iempus
uUatenus
exsiitisse hunce
comitatum (3);
notum est quantum dehctafi sint
recentiores
chronistae
vel historiographi
Leodienses
in
assignanda
praesulibus illius ecclesiae, etiam
aniiquissimis,fahulosa
a stirpibus
iUustrdms, quae
diu tandem postea exortae suni, origine.
15 Et quod ai/Perpeluum
aitinet, imimidenter
aeque aique avide
Vliramosani
commenta recepe-
runt postiriores
historici, eaque nons
additis ad
ornatum
commentis
amplificarunt.
ratrem nempe
aniisfitis fuisse
scripserunt alii comiiem
Lossensem
sive comiiem
(htiei-nae sive ducem
Hostiensem,
alii ducem
Austriacum, aUi comitem
Namurcen-
sem (4),
etc, eic. Neque ab his occinendis fahuhs
abstinuit vir doctus et alioqui
cautior
lohamies
ChapeaviUe,in ea,
quamprimus
coynposud, S.Ver-
pelui Vita{b); qui ^i,
antiquiiaiis
Ucet monu-
mentis carens, bene longam
tamen
hstonam
con-
ficerepotuit, hanc paene solis
paraeneiicts
sermo-
nibus et locis, quos dicunt,
communibus
confar^it.
Copiosior eiiam in
huiusmodi
triiis lauda-
295
AOCTOR
A. P.
tionibus
congerendis fuit
alter, quem
recensere
hafjemus,S.?QYpclmbiograj,hus,P.E.Evrard{^);
qui pioquidem lectori nonnulla
proponit ad *'
^^^^;/^'^*-
animae aedificationem
utilia,
scripionbus
vero
^,^^^^,.^^,
historicis nil suppedifare habet. Idem
ludicmm
ferendum
est de plerisque Perpelui
encomns,
quae
apudLeodienseshistorio(jraphosleguntur,quaeque,
utpotenuUo antiiquo
testimonio fulia,
stngdiatnn
examinare non vacat : ut cum ferlur
Perpeluus
nomen
"
doctoris fideUum
accepisse,
Ananos
Nesiorianos
Eutgchianos
impugnasse,
disciphnam^
ecclesiasticam
promovisse,
viris saeculanbus, qm
bona
ecclesiastica
diripiebant,
obstitisse, et aha
huiusmodi
quam plurima
;
quorum fides
penss
auHores sii. Itaque iam pro insfituU nostn pro-
posifo ad
dedarandum
cuUum
mndo episcopo
praestitim et gloriam eius, quam
dicunt,postumam
veniamus. In quilms enarrandis
ordinem tempo-
rum, quoad eius fieri
poterii, ohservabimus.
11. De
cullu
ecclesiasiico
S.
Perpelui et de
miraculis e
eius
inlercessione
palratis,
IG. Quo anno ohierit
Perpetuus. iam diximus
Postobttum
esse incertum;
neque magis deierminare est quis ei
fuerit dies emortualis.
Assei-it
quidem lohannes
Ultramosanus, et post eum muUi,
Perpetuuin hac
die quarta novembris vita functum
esse. I ^'ewyjt
iUe affirmarit,
an ea ratione
utcumque
probabili
nisus, quod hac die festum
beafi ponttficis
celebra-
batur, non Uquet.
Notandum
tamen est hoc ipso
loro lohannem huic festo
agendo assignare le die-
rain iour sens unc de decembre,
seu dtem 30 de-
cembris;quainreceteroquifalsuscerteestquadam,
ut omnino videtur,
nomimim
sinuUtudme :
is
nempe dies fesius est divo
Perpetuo non Traie-
ctensi,sed
Turonensi
episcopo (7).
Quicqutd est,
sepuUus
dicitur beatus
noster in aeddnis b. Hn-
centii, sive aUo nomine S.
Clementis, ut vuU loh.
PUicentius{S);
indeque-quo
tempore,
incertum-^
ad maiorem
ecclesiam
Dionantensem,
quae B. V.
Mariae
dicata erat, sacnnn eius corpus iransla-
ium est; ubi miracuUs
claruit. Qua de re dlud
-
imprimis
notandum
est, recensen
Perpeluum
^
inier sanctos
aa.ocprfpou. sive
p^popWxac. e quorum
nempe
reUqiUis sacrum
manarit
ofeum (9).
Frnnus
illudtestatur
supra
laudatus
Aegidius
Aureaeval-
lensis; qui tamen non tam ex certa
propnaque
scientia
quamfamam
popularemsecuius,tdassent:
Nam ex eius
tumba,a/^oIeum
emanasse
dicitur
per longa
lempora
.rdesiastico
colicoeptus
17.
Ceteroqui
nuUum de cuitu
ecctesiasnco
^j
S
Perpetui,
qiiin etiam
nuUinn
omnino, ut
dixiinus, de ipso S.
Perpetuo
exstat
documentum
saeculo X
antiquius. At ex quo nomen dlnts m
(1) Ibid pp. 276, 279, 280.
-
(2)
Errandi
occasionen, ni
prorsus fallor, accepit iUe ex nomine isto comitum
Osternensium ,.
quo tunc
te.nporis ul mox monebj-
mus. comiles Lossenses
appellari
solebant. - (3)
ViU.
J.Daris, IJistoire <ie la honue vilU; de r^i/lise et d.scomUs
de Looz. tom. I (18G4). pp.
:^77. 378. Ch. Piol. r -^''"''^'
Vahhaye .ItSaint-TroHil,
tom. II (1874), p.
Ixxu-vi. - (t) lU
v.g.chronicon
quoddam pallicum. ex lohanue
intramo-
sano contraclun.. cuius
exemplar circu an. 16o0 manu
scriptum in bihliotheca
nostra servamus. De
Perpetuo
scilicet haec mira habel. p. 38 : Apr^s Im
(
.ondulfu.u
nempe) fmt e,hi evesque
JWpete, qui ''stoit cimmnne de
S< ISere et fits du conte de Na.mir.
Nihdom.nus p.
6i
inficete depiclum est, tan.quam
quod ad S.
Perpetuum
perlineat, sculum
gentilicium seu arma
coui.tuin Los^en
sium
-
(5) ni B. Perpetui
Uodiens,s epiuop, et cmfej-
loris
exofficialibusecclesiae
Dionantensis
l,bns coUecta
Tpodii m\
4",-20rr. Ulem opus eodem anno gallice esl
; rm.
Latinum le.tuu.,
omi..a tumen parte med.a. quae
us ribilur
Descripiio
oppidi
Dionantensis
(Cbapeavdle
fol
mGjinsuanfcollectionem
recepit et recudi cmava
Surius ad d. 4 novembris.
Versionem Ballicam autem mse-
ruit R
Gaultier
translationi suae Florum
Sanclorum ?oln
mad.n.\r.e,.ic...-{(i)Ahre,^'lela.ieetde.nurac^^^^^
..untrerpetee.equedeLie9eetpatron
de ^"'"-^'
17ai.l6".7r.pp.-(7)
Cfr. Act.SS., Apr. tom.
p.750.num.
ilO -(8)
Catulogus
omnium
antistaum
lunsuro,um,
jyaiectenium
ac Leodiensium (1529,.
fo;^t^-iJ.-l)l^5^-
GhesQuiOre
Act. SS. Belgii, tom. U, p.
318-9. num. (.. /
ctr.
m
AUCTOnB
A. P.
saltem inde
a saeeulo
historicis
monumenti^i
comparet,
iUco
uppelhtiom-
sattdi vel heati
c.ohonedaiin;
apud
Hen(jenm
dico, in Annalibu.
Leodiensibus,
apud Aegidnm
Aureaevalleusv.m (1),
apmi Alhericum
Trmm-fou-
tium{^),inkalendariopsalferiiIiasferieHsisM-t
novembris (3),
etc, etc. In
aniiquiorihus
qutdem
martijroJoqiis
mispiam
nominatur Pen^etuus ;
5eat
--
inde a saeculo XIV et maxime saeculo XV in
-Y
aliquibus
codicibus
Vsuardinis
commemoratw
eius
addita est (4)
: ex quibus in non panca
martijrologia
recentiora
privataque
auctoritate
edita transiit;
quorum nonnuUa
recensuit
Ghesquierus (5),
alia
insuper, si operae
pretium esset, facili
negotio
Dlonanti,
B
postea in tota
dioecesi
Leodiensi
addcremtts. Cultum autem S. Perpetui ipso saeculo
XI haud ignobilem exstitisse iestis est locundus
preshgter supra laudatus, cum ait :
Habet enira
Deonantuni beaUim
Perpetuum
confessoreni ma-
gnum, eundemque simul nomintd
cumillusfriorilms
quihusque sanctis, quorum patrocinio Lofharingia
gloriarctur (6).
Attamen usque ad saecuhm XIV
artis limitibufi, parietibus nempc tempU B. V.
Mariae, quod etiam ecclesia S. Perpetui dici
coeptum erat, cultns ille erat contentus. Manifesfe
siquidcm errat lohannes Vltratnosanus cum scribit
ah ipso romano pontifice rolendo S. Perpetuo diem
fuisseconsfitufum : Si fut sa fieste esUiublie par le
pape le dierain jour sens unc de decembre (7).
At anno 1323 praecepit Adulphus de la Marck,
episcopus Leodiensis, ut deinceps
"
singuU fideles
in toto oppido Dionantensi diem fesium heati
Perpetui necHOH eius dedicatioHem,prout in matrice
ecclesia seu ipsius heati Perpetui fiehat etconsuetum
eraty celehrarent et observarent
(8).
18. Utrwn aniea in reliqua dioecesi Leodiensi
aique in ij^sa Leodiensi civitaie fesfum S. Per-
petui ageretur, deficientibus monumentis decernere
nequimus; sed docent nos missalia et breviaria
Leodiensia sive saeculo XV manu exarata
(9),
slve
inde ahanno 1480 tgpis impressa
(10),
festum hoc
in universa ecclesia Leodiensi tum celebraium esse
die 4 novembris. Verum haud malto post annum
1010
{\\),
quo anno sollemni canonizatione inter
caelites adscriptus ed Carolus Borromaeus, in
Itreviariis Leodiensihus locum cessit glorioso
archiepiscopo Mediolanensi antiquus episcopus
Traiectensis, qui sola commemoratione in officio
diei contentus esse lussus est (12);
in excusis autem
DE
SANCTO
PERPETUO
EPISCOPO.
Officiis propriis festoruni ecclesiae et dioecesis
Leodiensis
(KJ) serrahat inierim. Perpeluus hono-
rem suum, cum ibi ad diem 4 norembrls
inscrihi
pergeret sub ritu semidHplici. Tandan circa ini-
iium huius
saecuUXIXtranslatum est festum beati
Perpetui in diem quintam novembrts, qua die in
dioecesi tum Leodiensi, tum Namurr.ensl
colitiir
suh ritu semidupUci (14).
19. In oppido autem Dionanfo ampUore sollem-
nioreque ritu, ut consentaneum est, honoratus
est
beatus noster, ufpofe ibidem sepulfus et in patro-
num civitatis iamdiu adscitus; quam oh causam
illius festum ibi die 4 novembris celebratur suh
et in
^nmureenti.
^ionanti
neinpe
riiu dupUci primae classis. Ipsi oUm sacra erat
praecipua ecclesia, quae iam anno 1006 in monu-
meniis puhlicis occurrit nuncupata paupercula
sancte Marie sancUquc Perpetui confcssoris eccle-
sia in Dyonant (15),
nunc vero a B. V. Maria
assumpta dumtaxai appellatur, estqne capuideca-
natus Dionantensis. Visebatur item oUm
(16) in
medio templo statua sancti patroni lapidea haud
impmte cxsculpta,item pone chorum sacellum seu
capella et altare eidem dicafa; in ihesauro autem
ecclesiae servabatur Upsanoiheca preiiosa, caput
nempe argenteum auro superfusum gemmisque
ahmide ornat\im, quo ipsius Perpetui caput conii-
nebatur{\7). Insuper reliquum beaii antistiiis cor-
pus putchra quadam capsa inclusum erat, quae
auro argentoque plurimum erat decorata (18). Non
iam exstani sacellum illud, neque altare, neque
statua lapidea. Invenimus dumiaxai pone chorum
statuam quandam ligneam quae sancti effigiem
exhibei. Reliquiae autetn eiusdem quod fatum tule-
rint,paulo plurihus est enarrandum.
20. Cum nempc anno 1400 a Phifippo duce Bur-
gundiae ei fiUo eius Carolo, comite CaroUno, qui
posfea dictus est Carolus Audax, miserrimo casu
Dionantum, oppidum olim floreniissimum, ohses-
sum, occupatum, spoUaium, exustum esset, in
cineres abiit ipsa ecclesia maior, paulumque ahfuli
ut sacrum Perpetui corpus cum capsa supra me-
morata ioiaque tempU pretlosa supeUectili ftammis
absumeretur. Sed feUciier accidit uf ex ingruente
incendio eriperetur capsa, operam gnaviter confe-
rente nobili vtro Antonio de Lalaing, quemadmo-
dum iestaiur mpra dictus Carolus in litteris anno
1475 datis{\^). Porro paulo post, anno videUcet
servabatUur
eiug
reliquiae,
ijttne saeculo
XVBovi-
niam
deportalne
(1) Vide supra, p. 292. num. 2, 3.
(2) MG., Scr. tom.
XXIII. p. 61)5.
(3) CtV. A. Lechner, MiUelalterliche Kir-
chenfeste und Kafendarien iti Bayern (I8iM), p. 219. Psal-
lerium illud (cod. Monuc. I;it. 13067) esse Hasteriensis
coenobii, non vero, ut putabat Lecluier, eccleslae Ratispo-
nensis, luculenter ostendit R. P. Ursm. Rerlif^re in Reime
BMdictine. tom. IX (18tJ2). p. 109-12.
(*) Vide Martiiro-
logium Vnitardi a Sollerio editum. p. 651-2. (i)) Tom. cit.,
p. 319, num. S. -
(6) Vide supra, p. 29:2. num. 3. -
(7) Vide
supra, p. 29*, num. 12
(8) Eius litleras hac de re dalas vid.
apud Chapcaville, VV^a. fol. 17; Surius, De prohatia anncto-
rum Vitis, tom. XI (1618). p, 57 ; Ghesqui6re, 1. c. p. 321,
nuin. 13. Cfr. FouIIon, Historin Leodien/iiit, foin. I (1735},
p. 395.
(9) Codd. Bruxellcnses 3782, 5611. 9217 ; cod.
I'iirisinus, bil)I. Mazarinaeae 221; cod. Leodiensis, hibl.
seininarii episcopalis 6. M. 2.
(10) MissiiUa annis li86,
1502, 1509. 1513. 1515, 1510, 1552 typis excusa; breviaria
an. ItSS, 1498, 1.535. 1558 etc.ibreviarum ecclesiae S. Ser-
vatii Traiectensis ad Mosam, an. 1.503.
(ll)Prima editio
hrev. Leod,, quae post an. IfilOvuIpataest.an.
1622prodiit.
altera an. 1636. Primam non vidimus; exemplar enim illius
Ibrtassis unicum, tiuod. v. cl. de Theux in hibliotheca aca-
demiae Lcodiensis as.servari asserit, ibi non repperimus.
- (12) Vide brev. Leod. an. 1636, 1716, 1761!. 1792... Miram
tamen reni exhibet brev. Lcod.an. 1636: in ipsius quidem
Lalendario inscribehantur liacc ad d. * novembrig i Caroli
epiacopi et confesitoris. Semidujtlex el comm. odave ac
SS. Perpettti et AmantH... ; nM in ipso corpore hreviarii
Proprium sanctorumexhibetdici^officium S. Perpetui suh
ritusemiduplici cum tribus lortioniljus propriis, die autem
5" olfic.ium S. Caroli sub ritu item semidui^Iici. Vide partem
aestivulem.
i)p.
1019, 1050.
(13} Annis l(>tl, 1666, I6S3,
1698. In oif. propr. anno 1623 excusis nil in kalendario. at
commemoratio S.Poipetui in secundis vesperis diei
3*'.
(U) Off. propr. Leod. ann. 1805, 1815, 1816, 1817, 1857...
.\h anno dumtixat 1805 hoc feslum recenset ad illam diem
Directariutn Leodietise Offic. propr. Namurc. aa. 1830
elc... In dioecesi Namurcensi hoc festum celebrari coeptum
est anno 1810 ex indulto S. C. R. die 27 ianuarii anni 1809
concesso. Cfr. Directoriiim... ad umtn dioecesis ytttnur-
censispro anno Domini M.D.CCC.X.
(15) St. Bormans,
Cartulaire de la commune de Dimtnt, tom. I (1880). p, 13;
item ibid.,
pp. 15, 21-2; cfr. p. 65. Collegiuin autem canoni-
corum saecularium.qui huic ecclesiae addicti erant. saecuio
XUnominalum oirenihmus '
monusleriuin heati Perpetui
,
(Anal. Boll., tom. XI. p. 131, cap. U).
( KJ) [SauineryJ. Le
Dilices du paifn de U,'y,; tom. II (1740), p. 261, 262.
-
(17) Ihid..
p. 262. C!r. St. Bormans. Cartulaire de Dinant,
tom. II (1881), p. 331 :
"
le chief de monseigneur saint
Perpete enchass6 en argent dor6 , (charUi an. 14-71 data).
( 18) St. Bormans, I. c. :
"^
le corps de monseigneur saint
Perpete,... k toul sa chasse et fertre avec Tor et l'argent
y
appartenant.;
cfr.ihid..
pp 332,336, 338;
p. 339 :
*
la
valeur el extimacion que estoit ladite liertre,... qu'ilz
extimoient... a deux cens marcs d*argenl ouvr6 ou envi-
ron
,. -(19) Videibid.,
p.337.
1474,
i_
DIES QUARTA
NOVEMBRIS.
297
un
reMnli^
utrm,,ue, quae tantopen
prola- ris Caroli Burgundici anno
imdntiy.ssum
~
,,."'-
i^^^'
,,';,;, ,,i;6, et reaediticalis
esseacapituh Dionanteusi
" leconle ,le Bouchem,
<
-"r ^'r,::t'
l"
^o2lcZn.iUius
sei,neuJdel Verre eu Zelande ut reMerel et .^W-.-
"'ta/^;JimosZ
,L.lerium kuiusce pretiosi
restituerel supra dicto capitulo ^ le Cuef de mon-
f^i
iZea in vicinum
BoriJensiun,
seigneur saint Perpete <,ue >ceUu,contea fu
*
Tm m
Zortatus ihidem
as.errabulur.
Iran.porter en feglise de la Verre en Xeland. (9)-
opp,dum 2)
"77";'"
'"
,, carolum
Erat comes iUe Wolfhardus,
sextus hmuscenom,-
S''PPl'^'^:y'''!;->'l'lJ'J^^^ ,Us comes BorsalusiS : <,ui cum Uariam Stuar-
Buround,ae
''^["^ZdlZip"^^'^'^''^
tiam, lacobi I Scotonm regis filiam (10)
m matn-
::
t"v^^^m''ant,,,J,-elat,'m
e.l (G),
translulit. Cum ,
po,/.om i),oe.m
:;^:^::.::'^
.-.""-
srS^s:;^!::
;;
:::^::::::;f-
ahquopigno,e,sat,el ,,,
pa
pruit ; de,num anno 1400
,,retiosum p.gnus ,-ecu-
j,
dicti sacn
corpons
h. e. una de ,,o>t,s corpo,
/
^^
^^^^^,^^ oionanlenses, ,,uem ad ,odum testatur
""ITm hac lamen coaevi et publici arratoris
instru.nenlum
authenlicum nuper a nobis in ar-
j,
21. Ab hac lamen coaevt
p
,.;,,, chivo imblico
Nam,<rcensi repctum lo),
quodque
. relatione
dissent,unt
,nde a saeculo X\ 11
pleuquc c mo
l,oo.-c..,..r. c,tiores
scriptores,
qui o costam sed bra-
''''11%^^^.^,
-eclesie collegiate
-""-
chium S.
Perpetui , ecclesia Bomn.ens. asservan
JS-
^^^^^
^^^.^ T.aiectensis diocesis
'*;7-""
ffir,nant (7)
; rjuam ecdesiam c,.n nufer
.,rse-
^ f^^^^^^^^
^ / ,m,;,i,
,,o,.iisdecano el
"'"""""
"'
Lnus, neqne cosla.n, neque brach,u,n, guod no,n,ne
^^^^f^^"^^^^
~P
^eatc Marie Dionensis
S.
Perpetui
inscriberetur,
mvenm,.s. hec mag,s ^P'^
'
^
Xre^' ^ , Notum vobis facimus
inrenimus
Dionanti
p.-eliosam Ula.n de gua mo.c L--
^^-^^
^"^
^'^
^''
,^^ ^,,,,,^ i^,,i ^,,,,;,.
age}>a,nus,
capsam ; haece,um
,amd..,tesc,o <,uo
^J^^^l''^^^ ^
Zmn citra destruct ionem
casu pe,-iit
;
quin i,>sae S. Perpe u, rehj.nae ante
^^i^^n^^^TecdesS^
collegiata
predicta dc
annos aliquot nullae in ecdes,a
D.onanlens.repe-
oprd D- "
^
<=
, '',,,^
riebantur.
Hodie.-nus autem decanus vcrerab^hs
,
^
<=";;;
^J^^^'^^,;,,,,
Donnnum
Woltardu.n
1..B. Honha, qui iwpyro muHorum
annorum la- '
P^^P,'';'f
;',,,,, ^,
6,,,p,.e, do.ninurn de
bo.-e aedes
ecclesiaeprislino
s,.led^-,
resdu,,cu,n
^^J^^^^f^^^^^-c^
etc. et Lque hodiernum
; do,nopa,-och,ah
hpsana
quaeda.n,
'I"<"^f-J^'
u^
,one.te et religiose
conservatum,
venerabili
pelui esse t,-adebantu,-,
repper.sset,psaa^e
snnU
^l^-^'-
;'; ",
g^l,_
. ,
,, ,,o.
et rererenter in a,ra hgnea; s.jnphc, q,ndem, haud
v ro dom,
^^^
p,.ocm-atori,
ta,e inele,jati ope,-e fabrefacta
reposu.t
;
qam "^
^"'f
'^^^^^^^ , ;,;, ,,iqua certa parte
, tf,e,s,<,-o ecclesiae vi,le,-e est, swi.d cum ahu ^^"^^^'* '>'"'
^ "',,^'^' ^'^^:
,eno.iti iuxta re-
parva lipsauotheca, qua pars e.igua sacri corpo-
de consensu
^;^
^ "
dnm,
1-^?^ '^
iis coJ,etur. Hactenus de ipso sancti nostri eo.^
^^^^^^^^^
C.
lunun. mo-
CV. .,.,..
'"^.
Alterae autem e.
praecipuiseiusdem
reli
^f^^l.Su"^
'
'<"-""
quiis, caput nempe ipsius a.-genlea
hpsanotheca ut
''.'''";^,,'^' '
'f;*'
..li.^^o,,;,,,,,
p,.emissorun.
-"
iupr'. dirimus, indus.m, in eadem civitat.s clade ^"g^'''2"^^
' "
^
,
"
a per nota,-iun.
,1 im ab incendio
p.-aeservatum est et D.o-
P^^^^l^^J^^^
subs rib igiHici >o "ostri ius-
nanlo ablalun, ;
non ta.nen
simUemfort^am
^^
''
'^^^*^
rappe
^^ne e:,n.,.n,niri.
Datum
exp^tum est, nimirum ut mox
Dwnantens.bus e- snm et '^" ''PP
,,,i,ia,i sub anno a
st!tueretur.Si,,ui,le,nlegin,usi
iam la,idatis htte- et actum m loco nost.o
cap,u.,a,
(1, C^. ibid., p. 315m
- (2)
Bou.i,,.s. - (3)
L..eras
^^^^^X^,,
t^^!^^^
ii^.u
Ca.-oli videsis ibid., p,
330-3. - (4)
Vida .b,d p. 33, ,
^;"/^,".^,
'',",
jio,.
con.ilatu
Aberdcensi situs ost,
nola.
-
(5) IbiJ., p.
33*4-2. Eiusdem
docnment; d,m,d.un
;;,';";;^',',,,,,,i;,,,i,i,c,,.ital.,se,at,videVivie.uleSuit-
circiter parte.n latine versam legere cst apud Lbapeav, le,
% didio.maiie de g^O'j.plM
univeiselU,
Vila, fol. n^-lS'-; Su,iu,n, De p.obatis SS. Histon.s. ad .1. <>
^ -^
_^^^^ ,^,_^j ^_^,^ j,, ||^,ris Ca.oli Audacs
4 nov.; GhesquiSre, Act. SS. Bd.jii. tom. II, p.
3-2-2-3, num.
.
'
' ;
^^^.;,,, ^n,,! .lutcn
Bouel.ain, Boucha.ie, etc.
15-6.
-
(6) Huiusce
tianslationis historia..,, m publico quo-
m-
^^^ ^
^,^^ ^^^^^^
^^,. ^,^^,.^^ jj,^. v,.ere, oppidum
dam insl,un,cnto enarralatn, legesis apud Chapeav,lle op. ,
Walachriae in Zelaudia, l,ad procul Middellnirgo.
cit., lol. l'.,.ai"'; Suriuni, 1. c.; Gbesquiere, op. c.l., p.
323-0,
m
cartulairede
Diat,tom. 11,
p.33l.-2.Cuni iis, quae
num. 17.-(7| Ita J.-B. U,a.uayc,
.mi<.^cim (ed. alte.a
..^g^,,s profert,o
muUum coi.soual ,dquud
1708), p. 65; [Aeg. dn MouinJ,
.<:ac,-<;iu,n
i,e,-at,< co.n,-
Ve,^ieses incolae (vide locu,,. ...ox laudandum
,ats Xamurce,ms (lliW), p.23; A. Hayss.us,
U.erogazo- "
. y^^-^
^,,t,^
Heygeisberijio),
scilioet Henr,-
phjlacia,., beUjicam (l,i-28), p. 117; A. Heun. Holes sar
cu
^^^^^^
vVoiniardi VI patrcm,
reliquias illa..i a
rhisl<,i,-e de Boviges (ISSS), p.
195-6, ubi ctanto el,a,n
u,
^^^^^ episse.
.NoU.du. Uimen esl Heygersber-
.atioesexpcsaru.inecclesiaBovi,uesisaec.XVllladiio-
,,^^,^^,^^,,, cmituiu
Boisalorum luisse. Clv. . de
tatae. Tia.lit supra laudatus Aeg. ih, Mon,, 1. c.,i eccles.a fc
BiUiolheek
der
aedei-laiidsche
Ueschiedsehrijners.
monasteni Walciodoreosis olim scrvatum esse ahud bra-
,,,j.2,_,i5| A,cl,ivcs dc rEtat. Fondsducha-
chim S. Perpetui.
- (S) C<.,-(i<?ai.-c <le l>ia.,l. tom. U,
lo
^
.^
,
^ ^J |^__^ ^^
p.,, ,,,
,,,. chartes. Apiicnsum
p. 331. _
(!,) De eo vide Jacques Eni.erins, Ke.g. ^eei.w- P
^.^^^^j^
^i^,,,,,,,,
sche outUiedea... behelze.ulc <le Hee.eu ean Vere uit de
dl,u<
Huize m borssele (Middelbmg, 1786), p.
91. Cfr. J. Hey-
gg
nativitate
Nove.nbris Tomus II.
\
DE
SAN-CTO
PERPETUO
EPISCOPO.
AUCTOHT-
A.P.
298 .
y ^j,^ f^yat olm
roetus dictornm arcuballistario^
D
nativitate
Domini
miUesimo q"''^*^"^
^^^^^^^^^^^
Zu{7),postea
autem
praecipuorum
quonmque
mensis
aprilis.
^
. .
.^y,
,uenti,
- pompa
enim S. Perpetu. .... nuUa..t, _
De
niandato
dictorum
decam
et
capnun
^^^^^^
^^^^^
^^^^^^^^^
^^^^ ^^ famitta pwrum illorum
RAnLETTi
notarius
publicus
.,.^^,,., charlot,
qui in ea, quae extremo saecu^
loHANNES
UA
^^^^^^^^
propria.
^^ x VIH
4'erfniit,
perturbatione ffalltca, liimno-
t'li-
iheeam
illam
abscomh'rnnt
afque ita ab impiorum
> v 24
Utudpxthlicum
documentum
tdhat)etui

^^^^^^^.^^^^^
praeservanoit (8).
Insuper praHer
alia
JlJ tatis,ut
expiicet,qnod
autea
nobis ^"^
""'
"
^^^
i.faiispnblicaeindivum
patronumtestimonia{%
eoenaUir: j^debotur^quoniodoholhmttrtscnptoiesnon ^
_^^ ,,,
pecuniam
constituerant cwes Dtommtm-
saeculiXVlsed
et saeculi
^'^'^^^'./"'"^''V,,-^
ses,
qua
lycknus
coram sancli episcopi rdi-piiis
accurate
quidem,
attamen
cum "''2 '
^^,.,i,,,s
perpetuo
aleretur {\0).
Quod si commemora-
nnVeriensiecclesiacaputS.Veipn
' ^ . . ,.. ........
specie asserere in f ^' -'
_
/7; /n mm
iui suo etiam
tempore
asservart
ei '^l/ '.^
"'
Znen inde a
saeculo
XVllui
mo.
ndehmn,
Dionante^ises
idem capui in ecciesia
suasepo.^
dere
crederent
ilfudqne
pio cuftu
prosequerenijn
Nimirum
non iam
superest
capntargenteum
seu iocafe iUud quod anno 1496
redduleruni
Ve-
B
verimus
icones
duasbeati Perpelui in aere incisas,
^uarumalteramlohunnesChapeavHfus{{\),al(eram
lohannes
Galfaeus{{^)
erhihet,praccipua certe,quae
ad
praesens
propositum
periinent, attiyerimus.
26. Eesiai ut
quosfavvresquaeve miracula pde^
jn t ve
les pfo *" piftate sanrfo i^uo patrono accepta ret~
seu iocafe iUud quod anno 1496
re(i(tuietuni
^^^^^/
.^^^
persequamur.
Omissis auiem iUis, quae
rienses;
huijis in vicem arte exwua
confecra es
^^^^^^^^^ VI evenisse lohannes Uliramosanus
lipsanoiheca
alia etiam ^
'if
'*'*''''
'\
'i'.'''
ZZZn Lrmram,
quin etiam insufse, ut monuimns, com~
c^pifis eM.ens, quae adhuc m
eccfesiae
thesauro W"
3 .,-,,,,
aiud in censum venif, quod
^
sJrvaiur,
estque
ipsius Pr^^----"^^^
'Z^^
iLp:LiU.s eo loco uin iffustrem trinm-
^
U(u.annol6nf(d,r,cat(messevecumanc^^^^^^
J
,,,Lorfa Leodiensibus anno 1213 de
reniifms tum capit^o eccle.ae,
T.^^':^^'^^
^ rico Brabaniiae auce apud Steppes reportatum.
civiiatis, docere vdentur
m^criptwnes U c cncum
n^
^^ tempeslate acre
scuia tria, qu(. ^'-'"^
f
''''-^^-j";;,/^
t^rZZL
Brabantiae ducem et Hugonem
scuta ornant ba.in .p.anda.n
^^^^^^^^^^"
^e Pefra^onte,
Leodien^em antistitem et princi-
per qua caput dk^d nnpo.n
f!^J]J^".
.Irbel um. Miliial.^nt praesuH cnm alii. plures
nempe scuio, quod m med.a
^^^
exstat^^^^tu^.
^^^^^^^
^.
.^^_,^ .^^^^^^ ,j^^,, ,,, ,,,i,
sudarant, iamque manus cum hoste collalun
eraut; cum ecce mulier quaedam Dionantensis,
Maria nomine, fide pietateque erga Deum divum-
que Perpetuum
egregia, periculuiu ([uod suis
civibus immmebat, morbo domi implicita, spiritu
prospicil; et. ut D. Perpetui opem praesidiumque
implorel, admoiietur. Paret femina seu Dco, seu
D. Perpeluo apud divinam maiestatem
pro Dio-
nantensium periclitantium salute
intercesriori.Ita-
quetemplum, quod sacraD.
Perpctui ossa asser-
licissim
'
F.' Tabollet abbas saecvl. Dion. ;
in aftero,
quod a dextris est
:
"
Dionantense capitulum ;
m
teriio, quod est a sinisiris : "1671. Oppidum Dio-
NANTENSE . Sed etiamsi aiio teutvort
iipsanotheca,
aiio Ijasis confecta est,cerie non mulio antiquiorem
esse iipmnotftecamtum ipae operiscfutracter seu,iit
aiunt, stiius, satis iumtit,tum eiiam er litferis col-
figimus, quibus Maximifianus Henricus, episcopus
Leodiensis, auno 10fj9 statuta sorieiaiis arcubaf'
iistariorum Dionanteusium rufa liabuit et conjir-
mavit:inhis mmpe semei iferunique mentio fit
quiprosun
in sanctum
pdtronum
pirtate
mavit:inhis nempe semet iferumque mentio jii queieinpmm, quuu scii,ia ^. . ^m'-
-"
"-
n(iusdamcapsae,qnaetunvfabricabaiur,utinipsa
vat, e lecto aegra, ut poterat, anuao contuens,
canut S. Perpetui inciuderetur (3).
huiuscemodi verbispatronum ore
mentcquecom-
^b. Utdemum paucis refiqua,qtiaeadS.Per- pellat :
" Inclite Christi conressor,
patrone
' '
'
benignissime, civibus tuis cu
tuopraesidiosuo antistiti m
iisTanis uionanienaioHs w sunjmis neoaunnmiuus tlictu sedulus auxiliator adcsto .
Nec m vanum
feria terfia missam in honorem divi Perpetui fusae preces : confcstim adfuit
pugnantibus
ceiebrarent {i), quotannis aufem feria tertia post D. Perpetuus. Certis namque
nmitus
statim
Pentecosten{^)sollemnipompapcr%oiiversasoppidi cognitum fuit iila ipsa hora, (^ua
muher
pen-
plateas sacras divi patroni reliquias venerabundo culum suorum civium prospexerat et pro
pericli-
animo circumffestarent, omniims paeueincofissacra tantibus supplicaverat, Dionantenses
cum
nos
pignora comitantibus, frequentibusque undequafpie bus congressos fuisse eosque
constanler
lorliie
-
ad piam caeremoniam accedentibus advenis
(6);
c[ue stravisse.
capitis enim et corporis beati Perpetui in hac 27. H(tcfenus Chupeaoiiius ; eadem
narrat
pompa et in ceteris huiusmodi deferendoruin privi- Fisenius (15),
(Uiquantum licet
dtibitabundum
se
asserit Chapeavilhis in Historia niox cilanda, fol. ll'-
Ast
ex documento aniii llod comperimus saeculo
saltem X
hanc ijompam celcbialam esse le jour de la
procession
sniiit Perpelte, qui est derniere feste de
penthecouste,
u-
feriatertiapostPentecostenCCar(i(?tti> de Dinuut,
to"J-JJ'
p. 54.).
-
(G) Vide Chapeaville. 1. c. ;
Reinsberb'-DilriD&sfeld,
Tradition$ethhjendsdelafiel<iiijue,ium.\\\\^''%V-^^^^^^
-
(7) Cartidaire de Dinant, tom. II, p.
51-; tom. IV,
P- ^^''
Recueil des orf/yHf.icc,s,tom.cit.,p.342. (8)
Sidcrius.p.w.
- ('J) Vidc V. y. Cartulaire de Dinant, tom. Ul,
P-
-^"
-
(10) Cfr. Siderius, p. 55.

(U)
Ilistoria
etc,
mox
citanda, Ibl. 0^.
Eandem, at multo
inelegantius
expre^
sain, repraesenlat Evrard in capite operis
supra
citati.
(12) Sanctorum Galliae Belgicae imagines et elogia
(Antyer-
piac, 1GG3), nuni. ti. (13) Vide supra, num.
13.- W
'''"f-
fol. S"-9. -
(15) Barth. Fisen, SanctaLegia
romanae
ecclcme
lilia (Leodii,
1699), parte I, lib. xu, num. 20 (P-
299)-
^' *
esse
abeo
beiielicia
(1) Jan Jansseu Reygersberch, Dge Cronijke van Zee-
landt (Antverpiae, 155J), cap. 46 versus finem, ad an. 1467.
Similia profenint H. F. V{an) H{eusden) aimo 1719, Historia
episcopatuum foedernti Belgii. lom. H, episcopatus Middel-
burgensis.p. 27, etaunol722H. V(au)R(yn), Oudheden en
Gestichlen van Zteland, eersle deel, p. 20S. At hi forsan
ipsius Reygevsbergii diclis dumtaxat nituntur.
(2) Fru-
slra est Siderius, Dinant et ses environs
(1859), p, 16G-7, cum
ea, quae de illa basi dieimus, de capsa quadam, qua sancti
ossa includerentur, asserit.
(3) lifcueil dca ordonnances
de /a principautf de Wge. t s6r., tom. III (1872), p. 343.
~~
{ii) Cartulaire de Dinaiit,[on\. IV, ed. L. Lahaye
(1891)
pp. 233 et 287-8; cfr. tom. III, p. 330, Quod autem asserit
Sidenus, op. cit.,
pp. 5 eloo, ipsam civjlaleni ronstituisse ut
singuHs feriis secundis missa soUemnis in honorem divi
Perpelui caneretur. nuUibi in documenlis antiquis legi.

(5) Id * quarla leria sollemnitatis S. Spiritus
. solere fieri
se
recepisse
DIES
QUARTA
NOVEMBRIS.
.
esse
innuem;
eadem
Evrardus (1).
Quae qnam
ndem
[aciant,
- hoc esi nullam, facde est
verspicere
.Vo '^olum enim nnllo adducto spon-
Lre mUo fonte
indicato, haec proferunt,
dum de
illamnUere,
quin etiam de Perpeluu rorms
taceni
qnotquot
pugnam illam Steppmnam
descri-
merunt
anrtores
antiqui Leodienses;
qui si quem
caelestem
adiutorem
concivihus suis adtu>sse
tra-
duut
solum S.
Lambertum
nommant;
sed msu-
er
rel eo
suspecta est haec histm-iuncula,
quod
niminm
quanium
speciem
similitudinemque refert
visionum
iUarum,
quas
copiosius sane qmm
savientius
enarravit
credulus
auctorlUae
Oddme
in
libro 111,
qui de eodem eventu, nempe " de
triumpho
S.
Lamberti in Steppes

paene totus
"^28^k'(/
porro
saeculo Xlll
quibusdum
Dio-
nanti
incolis ope et
protectione, ut pie
credidernnt,
beati
sui
paironi
bene atque feliciter evenent,
supe-
rius
Aeqidium
enarrantem
vidimns (3).
Quae
postquameleyantiore
suo stilo polita rettuUi Uia-
veaoiUus,
aliud
addit
huiusmodi,
quomodo nempe
iiaquaedam
mulier,
Ge^-trudis
nomine
addepre-
B cationem
divi
Perpetui
acri capitis
dolore Uberaia
sit
(4)- cuius
sanationis
in
antiquionbus
aucto-
ribus
nuUum
vestigium
repperimus.
lUustriom
autem
sunt
miracula
quorum
narrationem
eMet.
altereiusdemlohannis
Chapeaville
UbeUns, cm tdu-
te i in hao maxime
parte sit scriptons l>-- -a ntas
vicle
edisserentesJ.Daris,^x<.;.m(.iuc;/./ri
V.edO
?872 PP
183. 187; Joh. Heller in MG.. Scr. tom
XXV.
p
?0
-'(3) Supra. num. 9.10.-(4)
Chapeaville.
V.ta tol.
L 1
,5, Leodii, IGOl. 4^, 14 ff- Integra haec
h.stor.a,
omissU
utique
carminihus
liminaribus,
praetaUone
etc,
rrum e" cusa esl a Surio ad d. 4 nov., a
Ohesqmero. op.
299
Uim ferit : Historirt
admirandanim
cnratiomim,
qua.j divinitus ope
dL-prec;ilione(iue
divi Perpetui
Leodiensis episcopi cl contessoris, ad eius sacras
reliciuias Dionanti, anno 1599, et aliquot superio-
ribus, coiilit,'enuit.
Adiecta esl Vila D. Perpelui
cum
descriptionpoppidiDionantensis.
et qmbus-
dam aliis, Historiam
iUustrantibus (5).
Cum sci-
licet intra annos 1585 et 1589
Dionanti ad divi
Perpelui feretrum
sanationes
quaedam
mirandae
conligisse direrentur, quae tantum non omnes in
reparandis illorum viribus
continebantur,
qm
rnetnbrorum
usu destituti essent, iussit Ernestus
Bavarus,
Leodiensis
episcopus, ui super toia re
processus
ecclesiasticus
instruerefur (6);
qui posi-
quam anno 1600
diliqentissime
perfectus eiset, de
eiusdem
Ernestimandatooperam
navaviilohanms
noster, tunc episcopi
Leodiensis vicarius
geueralis
in
spirituaWms,ut
quaea publico notario
Guhehno
Jadoule,
inrigilantibus viris sex
primonbus ex
utroque ma(fistratu,
ecclesiastico
nimirum et conlt,
"
in tabuUs authenticis ex ore testium
descnpfis

erant
exposita (J), ipse pressiore
narratione adfide-
Uum
aedificafiouem
comprehenderet :
qua in re
praestanda, nullam se vel periodum
adscnpsme
jyrofitetur,
quae non ex publicis
plurimorum
probo-
rum
virorumtestimoniisdeprompta
certoquecom'
probata esset (8).
cit D
325-30.
V,(r>autem.(iuaeadiertadicitur.earlemest
quamsaepe
citavimus. et cui speciaUs tHulus esl praehxus.
- (6) Litteras Ernesti, item ChapeaviUi
praefat.onem.qm-
bus quid faclum sil uterque dilucide
enorrat, v.des.s ibid.
fol 2 et fol.7-8-.-(7)
Publiciinstrumenh,
in quo baec
testimonia
exarata sunt, partem aUquam adhuc
po^.det
arcbivum
puhlicum
Namurcense
(Ibnds ^u cbap.t Notre-
Dame de Dinaut).
-
(8)
ChapeaviUe, op. cit.. fol. 8 .
ADCTOBK
A.P.
POST MEDIUM
SAECULUM Vll.
S.Modtsta.
quae
laudatur
DE
S.
MODESTA
Vmr.lNE
ET
ABBATISSA
TREVERENSI.
I.
Cuinam
cocnobio
S.
Modes.a
abbatissa
praefuerit.
1. Beatam
Modeslani
post
mediim
saecu-
lum Vll
Treveris
vixisse
ibique
ahbatissae
digmtate ornatam esse ex
LibeUo de
Virtut.bas
S. GertraJis
Nivialensis
compenmus,
quem
libellum non multo tempore
post hmus
sanetae
obihm scriplum esse constat. At
quam
certa Imee
sunt, tam dubia reliqua
videntur
et tenebns
obvo-
luta, qmie de S.
Modestuc
gestis
tradita
sunt me-
moriae. Ingens etenim
ilico
deprehenJitur
twn
antiquorum
monumentorum,
tum etiam
reeentio-
rum amtorum, qui de iUa vel ex
proposUo
vel
obiter scripserunt,
discrepantia.
AVn emm eam
Dagoberti regis fiUam,
alii S.
Modoaldi
Treveren-
sisipiscopi neptem,
aUi S.
WiUibrord.
sororem
dictitant. Neque
magis
consentiunl
in
designmuio
monasterio, cui praefuerit
: illud
nimirumquulaM
Habendense,nonnulli
Treverense
Sancti
Sympho-
riani,pleriine
Treverense
Horreum fwsse
eonten-
dunt; interquos tamen
ultimosea
est
dissensio,
ul
Uodeslam
hmusparthenonis
vel
solummodo
pr,o-
rissam, vel abbatissam , at alii primam
s,ve ante
S. Irminam, alii secundam
siee post S.
Irmmam,
alii etiam lertiam faciant.
Sunt insuper
qm, ut n,s
se
difficultatibus
expe,l.,^nt,
duas
Modestas vel
laslr,mnas
distinguant.
Ne m.Ut.s, tot paene
alferu,Uur
sententiae,
quot fue,-e,
qm
desaneta
L,-a
sc,-ihe,-ent,
viri docti.
Q,.ae cum da s,nt,
non eipddem
tantu,n
nobis
s,nni,nus,ut
credamu
nilla
atiquo,;m
sc,-iptor,.m
,:el
d.ssens.onevel
"w..,-itale?>.
Modestae
historiam
ad
lrq,.,dum
posse
per,lu,-e,-e.
Sed id nobis est proposUi,
,d ot
Zdentiis
atque
coniecturis,
quae ab
scnplor.b,.
vraesertim
,-ecentio,-ibus
p,-olatae sunt,
,pnd mo-
Lnti,
quidauctoritatisinsit,
indagemusel
quan,lo
Irta .1
statue,-elicet,
quaenam
probab,l,a,
,ju,.e-
am ctiam
p,-obabiUora
dici poss.nt. defin-e
mta-
*"
2 Ve,-um
.p.oniam
pri,num
atque firmissi,nuM
funda.e,Uum
eoru,n,
quaede S. Mf-la
..-.-
vel
dispntaturi
su,s, in ,am laudato
LMM
-
tutu,nseu
Mi,-ae,.lo,;,m
positum est, qu. V.tae pr,-
miaeniae S.
Gertrudis
subiunctus est, necesse ha-
Z"s
de huius
libelli
aucto,-e
pauca
recolere.
Lsins
Vit,.ep,;,nigen,ae
seriptorem fuisse
sanctae
Gert,udi
coaevmn,
et
.jui.lem
clericum
monasteru
Nivialensis
don.estieu.n,
cum tota e,us scr.pt.o
^^"
apertissime
A.P.
ifi libello
anliqtio
\
300
DE SANCTA
MODESTA
ABBATISSA.
xisti . Et liis dictis, al) oculis aspicientis ablata D
est. Tunc illa intra so lacilo cogitabal, quid tauta
visio
debuisset
fieri. Et in eadeni die de visione
illa neinini
indicavit
nulluni verl)um. Cuni autem
crastinus
advenisset
dies, civitatis Mettensis
AucrroRK
apertissime
dechrat, tim ah
omnihusvulgo
tene-
A.P.
hatur.
Primus
inptias irit H.-E.
Bonnell
qui
a.nrtuUOusaUis,r'if>'-praeoccupatuserat^^^^^^^^
S.Gainuiis, est ut
arhitraretur
audorein
Vttae et
Vututum
sive ex consilio, sive
imprudenter.at
certe falso
se -"-"-^
^^^^^^.^^^ Clilodulfus venit ad monaste-
iaviquam
sauctae
coartaneum
veuditasse, et
saecuio
y
J_ _,.^_,.^^ j^^,; f,,,i^,, Modostac. Tnin illn
Uos saea.lis IX et
Xe.ra,-atos,e.e.plar
,,0'-
'^l
^^'
f
,;
'
qu^d ante eelabam, quu .-evela-
tipessla,xens,s
scholae
,c,l.e,nae^,<jnat.>s
H.oo
u
^^^ ^^^
^^^.^_
:,V"--'''.-"'-''"-';^7',*:f:i^
t
set
Errotrtota,ure,u
per ordiuf.u paudit
t-aeeU,re
'''"''''^^;''''"/f!'f'
j.
"''"'' '"
episcopo. llle autom diem ipsum atque l.oram
;r.t~^
-^;^'''-=^^^ ^-
praed,etus episcopus CJoau.rus
et
5;,t
'(
-*rfK-;,../-/n,^
i..venit ita iactuu, ord.uem re., s.cut et supra-
aTa,7u,.
670 eqe .Uo post esse co,posi.
dicta prius
nd.cavcnat abl,al.ssa
<

r /m, -,,. 700 L-i,,tas (3).
Po.ro
4. Haec itle. Qoda. ;,.,,- /,<,( coenot...,,,,
^^..
lam, (.> (.(/"
. , i,'-.i
Uhid Treverense cui praeposita erat Modesta,
'i"^
'""""''
^
maana manet.ets nou surnma, scriptoris lirtu-
i!>tua iieveienst^, o* j^f

^ ,
fHmjehiiur
magna mamu
y
i
distinctius tradit Vttu quaedam aha sanctae
fmn nurJoritas.
*
,r..
Treieris
vivebnt
saeculo ^11
tum auctoritas.
3. Haec igitur narrator iUe suppar aetate de
S. Modesta fradit, quae hic integra ex egregia
Kruschii editioiu; referre non pigef :
Erat, ait
(4),
quedam abbatis.sa iu nionasterio Treverense, cui
nomen erat Modesta. et bec ab ipsa infantia sua
paulo aistincnusiraaK
mti qi
Gertrudis sive retractatio Vitae prioris, quam
retractationem in nonmdlis
codicihns saeculis
efiam XIexeunte et XII exaratis legimus (4). Ita
nempe illa : Erat quaedam sanctimonialisremina
Treviris posita Modesta noniine, quae praeeral
Deo consecrata fuerat similiterque sanctae Gere- gregi sanclmiomahum
Irevirensis mona.tuiu ..,
trude in amicitia diviua lamiliariter constricta
videbatur. Quamvis longe positae longeque
disiunctae inter se fuerunt corporaliler, et multis
miliis et lerrarum spatiis inleriacentibus, quod
oculovumoblntil)nsintorsevidere non quiverunt,
animo tainen at^iuu in cordis dilectiono scmper
praesentes luerunt, quia aequalem servitutis mi-
litiam baiularunt et Domino insinceritate cordis
aeqiialiter sine dolo servierunt. Post multum
vero lemporis f^patium coiiligit lioc quod volo ad
memoriam vestram narrando revocare, ut qua-
dam die, cum praedicla famula Dei Modesta in
monasterio suo posita, orationis causa in eccle-
siam suam intrasset, sefiue ipsam ante altare
beatae Mariae semper virginis in orationc pro-
sternebat. Cuni autem, finita oratione, surrexis-
*
set, se ipsam undique circumspiceret, subito
aspexitvidilqueaddexteramlatusallarissanctam
Geretrudem slantem in eodem liabilu atque in
eadem specie. qua ipsa formata fuerat. Dixitque
ad eam :
*
Soror Modesta, certam tene lianc
visionem et sine ulla ambiguitatescias mehodie
in liac eadem ora absolutam de habitaculo carnis
buius. Ego sum Geretrudis, quani nmttum dile-
(1) H. E.Bonnel. Die Anfange des karolingischen Hauses,
][). 08et 151-2. [2) liirchf-ngeachichte Dfutnchlti<h, tom.
II, pp.
341 el G(;7-70.
(3)B.KruscIi in J/G'., Sciipt. rer.
Mierov. lom. 11, p. H>i-'.>. (i) Ibid., p. iitTyVi, nuni. 2.

(h) Toties retractatii esl Vita S. riertrudis siinul cuni libello
Virtuluni.ut inull;im omnino operam impendere debeatls,
qui singulas horum editiones medio aevo confectas in
conipluribus, qui supersunt, codicibus discernere et recen-
sere voluerit. Vereor autem ne exijfuus tanto labori re-
spondeat iVuctus. Porro tpiatluor liic dumtaxat ediliones
niemorasse sufficiat : 1" Priniigeiiiuni illud opus, de quo
nuin. )i epimus, partim ab auctore coaevo, parlim a suppari
(onscriplum ; illud post alios multos nuperrimus edidit v.
cl. B. Krusch. I. c, p. Mii-ll (hanc recensioneni desijjnat lil-
tera A).
2" Hetractafio quaedam antiqua. saeculo IX non
recentior ; at illa Virtutes non compleetitur, nec porro ad
rem nostram perlinel : edita est apud Kruscli, I. c, p. 453-
('>i ; cfr. p.
4-)0 (hanc vocal U). \i Alia retractatio tribus
hbris conslans, cuiusque locuin quendam inlra num. 5
iii cutmbio
etpaulo post: Haec itaque beata vii-go ipso die
dorinitionis beatac Gertrudis basilicam ingressa
.
sui monasteru, quac erat sacrata ni honorem
beatae Mariae semper virginis,.. (5).
Qitibus rerhis
si non aperte, aliquateuus famen indicatur mona-
Siterium Horreense; Horreum siquidem coenoUum
erat sanctae Dei Geuitriri jjrimitus 2'rereris dica-
tum; quod in palatio Dagoberti, quod vocatm-
Orreum, ecclesia in honorem beatae Mariae vir-
ginis constructa, coiistitidum esse tradit celehris a
saeculo saltem XII Treieris faina (6).
Xomen
illud Horrei acceptum referunt Utterae qiiaedam
spuriae Leonis 111
(7),
quas in hac re qui postea
scripsere, tantum non omnes secuU sunt, a regali-
bus horreis, iu quihus fuudatum erat monaste-
riuin. Certe super ruiuas untitptas atque nobiles
aedificatum illud erat, quas suo temj^ore molesua
etiamtum stetisse testatus est Wilthemius (8);
et
quod fiuvio alluehatur, pofuit certe olim puhlicis
horreis aptum locum praehere. Vocatur autfin nou
tautum Horreum vel monasterium B. Mariae ad
Horreum, sed etiam singulari nomine abbatia
sanciae Mariae virginis. quae cognominatur
Horrea
(9),
sanctae Mariae monasterium.
posses-
aiyeremus. Eius exemplaria tria recenset Krusch, 1. c,
p. \<A ; illis alia plurima addere est, quorum nuUum sae-
culo XII antiquius rcpperimus ; neque mnlto ante tempore
opus illud confeclum esse putal Kruschius (I. c, p, 450),
qui hanc edilionem designat littera C. Edita est ab G. a
Ryckel in libro mox laudando. 4" Ilia de qua hoc num. 4
agimus, quaeque ineditaest.Legiturautem iii cod.Vaticano
Reg. Suec. 497, fol. Ut^-TO, saec. XI (cfr. Archivum Perlzii.
toni.XU.p.l2Sl);iniod.BruxelIensi911U,foI.%-S,saec.XU,
etc, etc. Videlur equidem haec esse anliquior quam Vita C;
sed quoiiiam illa iaiii aliqua litlera, qua diytinpuatur, insi-
gnita est, hanc quartam infra laudabimus signanles eam
littera D. De eadem posteu iu Analectis nostris quaedam
proferre iu aninio est.

(6) Gesta Trecerorttni,va.p.'2i(MG.,


Scr. tom. VIII. p. \m, lin. G).

(7) JatTt-Ewald, Itr<j. Bom.


1'ont., num. 2510.
(8) Cfr. Friedrich, Kirchenfjeschiehtc
DeittschUtn<lit, lom. II, p. 218.
(9) Diploma spurium Dago-
berti apud Pertz, MC, Dipl. imp. tom. l. p. 151 ; Lihellus tle
rehu Triverensibus in MG., Scr, tom. XIV, p. 105,lin. 8.
sio
DIES
QUARTA
NOVKMBRIS.
301
qitod
tVf'"
8f
4 sio
^anclae
Mai-iae (1),
eic. IMc rorro
},arlhemm
n-adm.H'
Jlcdcslam
hnmit, ut vkletur,
rccensor
L
U
Virfut,,,,,
samlae
Gerl,udis, ex quo pauca
laedam
recitarimu.,
cun, ,h heatae ilariae
eccle-
sia
ogat,
quam
coenobio
nome, ut ho.s e,-al,
dedisse
crcdiljile est.
,. ,,
5 Sed
lucdenlius
ipsum coenohmm
Horreense
,!e.iar,at
recensio C
Virtatam
(lertrudinarum,
:;.". t^summum
saeculo XII incnte
co,,scr,p,a^
""
Ze aetas
codicum
mauscr,plorum
test,s e,t (2).
Lius
enini
auclor ita iam aperte : Erat, ,<,.(,
in civitate
Trcverensi
sanclimonialis
quaedani,
nuae
praeerat
coenobio
l.eatae Dei
ge.iitric.s
ilariae (3).
Consentiunt,
quinipsum ;'''"-
0.;
p,-onnliant,
omnes al, q,i, de S. Modesta
sermomm
hahucunt,
scriplores antiqu, : s,c mter
T
Ze,-euses
medio
soecdo XI
a.-torM
Ae
rebus
Trevcrensibus (4),
saeculo XJI
aurtor {o),
iZ-polato,-cs
(6)
et
continuatores (7)
Ges orum
T
verensium
; sic saecdo XI V
auctor Gesto,-um
Boenmndi (8)
; sic falsa,-ius
ille qui tdtcras Leon,s
aae 111 i
'jratiam
llorreensis
parthcon,s con-
Hnxit (9)
Quorum
vesli<jiis
inhaerentes
,cunctan-
B
t
cellenoU
recentiori.
aetatis
historic,
bene
,nulti
monasterio
Ilorreensi
Modesta.n
praepos,-
tam
esse.
Quod ut,-,nn
,-ecte
statut.nn
sit,pauc,sest
l,ui,-ed,un.
Contra
siquidcn '"-''";*';;;
noster (10)
et
,iupe,-ius v. cl. Fr,ed,;ch (U)
,
qu
nZ,tin
LenJoneA
Yirtulum
sactaeGertrud,s
de
monasterio
quidem
Treve,-ensi
ahquo, at eo non
di.,ticte
desiqnato,
sermonem fc-i;
porrop-oha-

,iueesseunumtcexsUt,sse2revens
yarthenonapraeterllor,-eese;
io,am
certo lm
exst,-uctum
esse Sandi
S,jmpho,-ia,ncoeoh,m,
a
S
Modoaldo
fudatum(n).Monel,sperS,e-
(,.,(13),
quod edilio C
V,rtutumS.
Gertrudis coe-
nobL,
,nd
Beatae
Ma,-iae
dicat,nn
asserat ac
proin,
quoniam
alind hoc eodnn titalo
,ns,g,um
idtempo,-!^
on
videatar
TreverisexshUsse (14,
Ilorreense
illud
fnisseinnuat,
idmhd
adrem con-
ferre,c,nn
nesci,s
lr,nn ex fo'>te
^ncero'vn
le,i quadam
coiect,-a
retradator C ,d a,rat,on
inlerpolave,-it,
q,tod recensio
primigcna
Atacebal
Modestam
ne,pe
piaefuisse
,oasle,;o,
q,iod
Beatae
Vi,gii
Ma,-iae
sacrinn esset.
6 Libcder
equidem
,niss,nn faci,us
a,-g,nnc-
tnm ex hac e,litioe C
Vitae S.
Ge,-trudis, s, sola
C respicial,;
desu,pt,n.
At huius
d,ct,nn cofi,-
mat auctor
Gcstorum
Treverens.iun, q,
sub
initiis saecdi XII
sc,-ipsit :
Isdem,
,qu,t,
igitur po.,tifex
(ni,nirum
Mo,loatds)
.n palat.o
Dagoberti,
qnod vocatur
Orreum,
eccles.ain u
boiiore...
beatac
Mariac Viri!i.,is
construx.t;
ub. e
ccgregationem
virginum
instituit,
.luaru...
.,,atres
fue,^t lrn,ina et
Modesta,
f.liae
Dagobcrl.
(o)^
Non viddar
autem,
q,d haec
scrips.t,
idlam
S Ge,-t,;<dis Vitam
novisse,
qnippe
q,n eque hoc
loco, ubi de sancta
illa virgine
,e,n-sse
pronum
c-at, uUam de ea fece,;t
n,entioe,.S^cc,s
ut,q,.e ,lh
a,nbo, qi ante
,edi,nn
saecuUw,
XllhaecGesla
E
testatur
vu!gotn
ivterpohtioiiihns
oua^ermif ; hi emm S.
Modesfoni
conteniporaneam beatae virginis
GcrtrudisfN/ssc
mtant ; sectts efiam aiictor Libelli de rel>us Tre-
verensibus, (jui tamen, licet primam
editionem
Virfuium
Gertrudinarum
exscripserit,
Modcstam
tamenJiorreensemahbafissamdixit{\G).Conchuler
igitur fas
est saltem medio menilo XI hanc fuisse
vvlgatam Treveris famam.quam
etiam secutus sit
auctor editionis G Vitae Gertrudis.
7. Attaweu Modestam
Horreensem
abhatissam
fuisse praeter i^metium et
Frledrichium
acriter
uetjant
Heuschenius (17)
et Cointins (18),
ita famen
ut iliam coenobio Sancti Montis seu Montis Uoma-
ricipraefuisse
asserant.quod
nempe in Ilabendensi
comitaiu
finidaverat S. liomaricus (19);
atque ideo
intextusuprarecitato
Virtutum S.
Gertrudisleg,
vetant : Erat in
monasterio
Treverensi... ;
sed po-
tius haecita
corrigere i;o/h/ : Eral in
monasteno
Avendensi.
Quam
enmidationem
audacem satis
duohus adstruere
nituntur
argumentis :
primo,
quod Treveri non
monasterium,sed
urbs erai plura
complectens
coenohia
;
quasi vero aliud his sifjntfi-
care voluerit S.
Gertrudis
hiorjraphus^msi
ea,quae
narraturusiamerai,"
in monasteno
quodam
Ire-
verensi ,
accidisse.
AUero, quod adverseiur
ratio
temporum,
quandoquidem S. Irmina, quae prima
fuit
Horreensis
Matissa,lomjo posi tempore vixent
nuam Modesia Treveris
Gertrudem sibi apparen-
tem conspexerat
; ast hoc ipsum
prohandum erat,
Irminam
nempe
primam fuisse
Horreensi
parthe-
noni
praepositam ;
qnod sequenti
paragrapho
ostendemus
saltem
dulnum valde esse.
8 Porro non solum ntdUus
rohoris sutii argu-
menta illa duo,
quibus
pugnant
Ilenschenius
et Coiniius, sed et nulla
omnino sunt antiqua
monumenta,quae
ipsorum
sententiae faveant.
Car
iamen
Habendeuse
coenobium
potius
designare
maluerint quam aliud
quodlihei, ea sane fuit
ratxo,
nuod in secunda et teriia Gestorum
Treverorum
recensionibus
traditum
esi S.
Modestam fuisse
alumpnam
coenobii
montis
Romarici (20);
quo
noinine m) posiea
appeUatum
est
^nonastermui a
S
liomariroin
Vosago
fundatum,quod
pnmitus
Sancius Mous vei
Hahendum
dictum erat Ani-
madveriendum
auiem esi eosdem
Gestorum
inter-
pofatores,
qui S.
Modestam
in
Hahendensi
parthe-
noue vixisse
aiuut, non solum
Hiam
abhaiissam
Hahendensem
non facere,
immo ipsos
^^'amiradc.^^^
Horreensem
postea
ahhatissam finsse
Addechffi'
cile
neqofium esse, tit ostendit
Mahilloutus (2i). m
serie
anfistitum
Habeudensium
locum
aliquem
Modestae//ire/i*Ve. .
9 Neque
feliciore
contectura
usi sunt, qm
S
^iodesi^m
voenohio
Treverensi
Sanch
Sympho-
rianipraefectam
fuisse
0^,"//.^
/*^i>e/>'-or/mi.
nempe (23),
Smefius (24),
Wion (^5),
Artunts a
Monasierio (26)
; /./ quulem
-reciene an per^ram
postea
examinandum
erit
- duas
Modesta.
di.it-
guuni;aiasseruntilhtm,cuiS.Gertrtul.^^^^^^^^^
Sancti
S^finphoriani
abbatissam
futsse.Quod
ut
AOCTORB
A.P.
mectilo XI
Trrverif
fama.
Sulla autem
rntione
probatur
coenobium
iUud fuisse
coenohium
Habendttise
vet
Treverense
SanctiSf/m-
phoriani;
,1) UbMs de r.b. Trn.. num. IV,
1;.
libiJ., p.
IM)
:
^'
si Oct. io,n. II.
P.
377, d. - ('D \"lf
^"P; P' :
0,: 5. - (3,
Apua
^^'''^'^^^T-l^^..
^".r,ofL.^n":?-^.-p--
-
ir,(ibid., p. 18.S).
-
(S) Ibid., lom. XX
y.
P^3,2.--
(J) C
nll6-^c,.SS.,Mart.tom.lI,p.597,annot.ael6.,ettom.Il,
l^, num
30
-
(18)
^""'^^
ealesiaslM
Framo.umM
L
osrnum 2 (tom. III, p. 167) ; ad un. 726,
num. 8-11
Eb,-oicm.i>
(17531 ad diem * novembr.s. - (20)
.W.. Scr.
ton
VI 1 P.
160. - (21)
>'"
-""";"
-
ZaIsS. O. S. U.. saec. II, p. 8.
annot ,
A,.,.al,^
a i-. B lil.. XVI, nu,n. 66 (ton,. I, p. m. -
^
j^
^.
A,r to,n II
prol,yl.antiq. p.
v,nuro.21. - (2*) ^. .
*.
TtuiloLml.
185,
num.2S.-
(2o) Li,
V,tae.
part "il,
P.
361.
1
(26)
Gy"rcae,.,n.
ad diem 4
nov.
comminiscerentttr,
AUCTOBK
A.P.
302
11., ut iulricatam
Inninne
lloynenm
aUatssa
(,,
mdlins esse
momenti iam
dix,mnx
po>'t
:
;;;,,.,,.,...o,,M,,,,-./f-"''"'';'';;;
acloresvu.m
attnlernnl
Hen.rken.ns
et C^.^^
mUoenLtextu
ali.io
nit,n,tnr: '>-l''^ '
f"
matem.enten,iacs,.aeindeconn,.,,^^^^^^^
conlrahatid
improbabilis
fSt
B
DE
SANCTA
MODESTA
ABBATISSA.
berti in filiftt
f"*^^^
commenU sunt; aki rtyios
1)
natdy^
ipsi
ahiudicanmt ;
nec defuii qui, ut alii
rfMfix
Modei^ta.t,
ita duas etiam h-minas,
quemud-
modnm
in
intricatis
hisce causis soUemHc st,di-
stinguendas
esse
pronuntiaret. Quorum omnium
prolixas
dispidationes,
coniecturas interpretatio-
nesqne
ex
ordine
recenscre lomjmn eat^neque
huic
locoproprium;
singuiu itaijue monummta antiqua,
ffffae in
quamque
praecipuam sententiam faciunt,
sententiae suae
inde
conciharc
m/ff,
^.^^^^^jjff^ff.,^^quam
poterimusbrevissimegraviora,
quod
pnrthcnonem
^^''''^' ^^^'"^'^'''^'''"^
Lae ex eis
desumptn sunt a recentioribus, argu-
S.
Modoaldus,
quem
avnncutum b.
Mortestc
^
\enta
examini
subiriemus, coniecturas ahunde ab
qui fuisse
tradunt. Nam
etiarnsi vera s>t '"'^''
^
"
^.^^^^^^
propositas
trutinabimus, ut demum quid in
gnatio,
notandum
tamen
iterum est,
^'^'^ZL^ re
obscura tuto
prohahHilerque credi possit, disqui-
Issernnt
auctores
antiquim.eosdem
S.
Modesta
m
>.
_^^^^ J^^^^^.
^.
_^^^^_
dicere
ahbatissam
Jiorreens>s ^^"!'"'
'"^
"
j^ ModoaUum
liorrei fundatorem nominant ,uoda
ipsum
coenohium a S. Modonhlo
etiamfunam -
Treverorum
hisce verbis :Dij\nd(i Modowal-
'^-
-"'ioa/d
esse. fama
est non spernenda,
quam
paragrapho .e-
^^^^ -^^^^^^^ su.cepit temporibus Dagoberl i.
quenti diligenter
trutmabtmns.
videlicet
Dagoberlus plurima beneficia Tre-
10. Ut igitur quae f''-'';^-
dispu^^^
EenJ
desiae%ontulit et beato Modowaldo.
paucis
comprehendamus ''"^^ ' '
^.
f,^/
^^^^ 'Xm enim
pontifex in palatio Dagoberti, quod
stam
Horreensem
*'-'"
'^f^"'^^^^
tocatur
Orreum,
ecclesiam in houorem Mariac
^OertrudisMionemsa.cu^^n^^^^
^rginis
construxit; ubi el. congrogatioMem virgi-
fectam,
tum documenfa
Tmoens,asaecul,sAle
^^^^^^^^
^^^.^^^
g
ZTin a%s ehns enar.-aL
al, e,ro,-ibus su,d
Gesla
Boemand, ,
,u.shoc loco Gesta Treve-
"Z.
l.:^uli.iue non s,.nt, .^uibus fisi
cerlo sta-
rorum
e.scr.pla sun i), d,po,na sp,r...,nDajo.
ZZk Mod st.,n Hor,'co ,-eapse p,:.efuisse
; bcrti
l.v,odan,,o63i.ngraU.,.ne..Us.a.t,. Pctr.
traditio
Treverensin
gupra
explicttUt.
ast quia, quae eandem in alto quodam monasterio
ahbatissam egisse tradanf, nulla .'^unt monumenta
anfiqua, hanc vulgatam a ianto tempore hodieque
a pkrisque historicis receptam opinionem serio
probahilem existimamus. Ut autem prohahiVts iUa
sententia
aliquatenus confirmetur, disquirendum
iam est quonam pacto conciUari possit cum iam
saepe memoraiae S. Irminae aetate et gestis,
S. Modestae in Horreo praelatura. Qua de re
saepe olim disputarunt viri docti, et ex proposito
Treverensis datum fingitur (5) : m ilh nempe
decernitur suh potesfate huius ecrJes'ae essiet fore,
inter alia plurima, monasterium sanctae Mariae,
quodidempraefatus pontifex Modoaldus in ter-
ritorio sancti Petri a fundamentis exstruxit, quod
vocaturHorrea;(/Mae
totidem pame verbis asserta
Uguntur in diphmatibus spiirlis Uippim regii
an. 760 (6)
et Karoli Magni an. 774 (7),
atque in
aufhenfico diplomate regis Zventiholdi an. 8li5
(8).
Suffragafur etiam aliquatenus hulla item spuria
Iluiug
llorreensis
coembii,
tum etiam disputajidum erii,cum aliquando ad Leonis papae lll,quae saeculo saltem Xllconficta
diem 24 decemhris in hisre Actis Vita S. Irminae erat,cum a tertio recensore Gestorum Treverorum
venief illustranda. Af necesse hahemns hic pauca ex exscripta sit (9);
in hac plura iam de coenohti fun-
illis praelihare, quia ea maximc res anctores non datione doceri videntur; diclt enim Pseudo-Leo :
paucos movit utiilode5iiim,sicuti sup-a inonuimus, Coenobium Orrense a sancto Modowaldo Trevi-
ex Horreensium abhatissarum catalogo expunge- rorum archiepiscopo, subministrante beala Mo-
rent, alios aufem induxit ut eandem vel primam
,
desta, fiUa sororis eius,... ad (10)
divini cultus ofti-
e? secmidam, vel tertiam huic coenobio praefuisse cium restauratum post decessum beatae Irminae,
conienderenf. quae prima hunc locum provehendum suscepit...
donatum (11). Licet autem kic prima inonasterii
S II. QuiS niOnHSlOrii HorrCGn-
fundaHo S.Irminae adscrif)atur,Modoaldum tamen
, . . eidem stabiliendo operam coniulis.^e clare edicifur.
SIS InndalOr eXSlltenf, qnae TacetquidemdehacfundationeVitaModoaldi{\%
i-ii>ima oKK^itiocti
quam post ann^s fenm sexcentos ab eius morte
'
Stephanus ahhas Sancti lacobi Leodtensis cons< / 1-
11. Duae potissimum apud auctores anfiquos psit; at inhac enarranda tutos auctores se non
occurrunt narrationes circa Horreensis partheno- semper hahuisse ipse profitetur; d re quidem vera
nis initia
; aut enim ilfius fundatorem faciunt
exigui momenti est eius opella {\3).
K w.j..;j T.... 7- .._
\3. Quid porro hactenus ex his
monumentorum
iestimoniis coUigendum est? Unum,
opinor,nimt'
rum famam fuisse Treveris, saltem inde a sae-
' ""
Is coenobii esse
IX : non s-)lum
-j V.. .,*p t//ni; w.^. .<L.c/Hont((wu(-//i nKHf- tK^^o/Hrt
Zventiboldi
-<^''iptorum controversiae,
quanta annoSOd datum,cuius exemptar
apographum ipso
dtscrepantia;
Irminam
nempe illam alii Dago- saeculo IXdescriptumad nos usque pervenit {i^),
hertt I, afii
Dagoherti II, quidam etiam Dago- sed ex eodem manifestum etiam
fit
antea iam
conr
fundatttm
rr Ir t.-r7/r- <;. 7
*
^M^r'"
''''"''^ ^'''"'''"'
<P' ^2). - ('-) MG.. Scr. tom. VIll. p.
IGU. - (10)
et apud
tom XXIV"; m r^U-
'
n-
?"' " '"" - f** ^''^"
*-^^^^lrheiniUen Territori.n, tom. I (1800). P-
236.
-
p.^ )^ 7)S^^^
'-^
<^^">- ' -mment.praev.num.2;pVnam.4.-(14)Cfr.B.hmer-
F *MJ.
l/j
ibid., num.
164 (p. 69.) -
(8) Ibid., num. 1907 MQhlbacher 1 c
ficta
I
DIES
QUARTA
NOVEMBRIS.
303
sanclae
Trcvcrens s eccit
^,^,^,,,.nn,
lihroll Clironici sui
Eptemacens.si-aq>o(6);
obtulibusnoslr,solHu
p.acp aan e a^^ n^^^
^,^^^ ,,/d
(i5,o,-m
,anrfa.
nostroi-um,
regun.
scilicet
liancorum, .n quinus
,:,,,,,(, ,7 ,naqni
pretii,ndhihitam esse
urbis
proesul
magn.l.cus ... I e. . .tor.o sa. ct. Pct.
.
^^^^
^^,^^^^ .^ T/,io/-,-W,/, ex
a
fundamento
construxerat
vocatum rea...
1) ~ '
alii., l.ue notis, esse desumi.ta (8);
,rentihoklu,n
hoc '"'^"
'"''''"^^'^^^J^^^I^IZaZ
ZZauL
,nonuL,ta
o^-urrunt duo e. iUis,
unci.riern,t,n,eroun,jo,
e^^^^^^^
"'^
^.^ ,.,,, ^ ^,.
pellare,
qucnadmodum
oinnutu, ""'*^
(^ ^
J
.
^^
Ljheilus de rebus Treveren-
, id
ohiler
monean,,
dnce.c,t<jucmU,m
a vro
J^l-J^^^^^J^^
iransmisit,
non
^'""--
al,horreat
id quod
prohare n,t,U,r
^'"'-;
J
^^^Z^i^ d ^",,er his recentiores
causarum
sn'icHsjn,riashascerne,ressubTr^^^^^^^^^
'
^^Zln co.nitL
iudicii Uderint, paucis
piscopo
Adulhe,-one
saeaHo XI confictas eme
y.eruitquidem, at Ulinon uti^ue ,.,
prinL.
venditalas.
Sed ut ad nostrum
propos,-
"'^^
<^
f
"^
/^ congestis
plenam fidem
adhi-
L.
re.erlamur,
noU,ndum
est ,nte,fu.^
|-*
ZX^p'^''
^'">-'
^"'f^''^"'
'
''^^"
t^"""
E
falsatoris,
^no efficacus
,ura ecclesrae S. Fetnm
"^ pa,-thenoisfun,lat,-icem
fuissepro-
E
B
Lnasle,im
//,....
m,3<,..-,*comm-
i^
^,
J proinde S. Modesta
, regimine
^ceretur
mona.terium
iUud ab at,,.o
,udan
^"cM.
lla lohannes
mhu,-nusde
Bru.eUa
archiepiscopo
Treverens,
esse combtum
,
>e, q,io.
,^^ ^^^^ Venatorio
sanctorum
ordinis
,,, bi ,le aliis
monasteriis
vel bon,s .,,( 3,
0-
'^

^ vegularium (9),
,jui 1 IHem dirimat,
rum
etiam
po.sessionem
ecdesme
ma,or, T
-
^^^'^;^,
^g
^^^^0 in <j,atim S. Ir,ni-
rensi.indicareilen.,it,nU,alec.,,n,eme^lJ^
^ S^da.,,,,;/*
rnt/,,,.,<s (10),
s".' '.'MJo
par fuisset
commemorand,
-m, fi'je<l
,at,o
1
ano710
ohiisse notal; ,ta al,>
a^hhuimur
ut credamus
potius eumhoc
loc.>t,a-
'^^ /"
'
Hes.:henis (11);
ita KoU
,l,tinem,<juaesa.-culoJXngehat,rettu,sse.
Quam
'^
''*'"' ^''
^_
Mod.n.Uh.m i
<j,atiam
traditionem
prius.uam
etiam -* P"'"'^^''^^
S
;,'. ofc,,
hoc
conslru.is.e
na,-,at; ita
tum
recipiamus,pon<hr.,nda
sut, quae ,
conU
a-
^^^'
^^_^^,,^^^^,.
^,,,. j,,,,
Bollandus
riam
paitem
p,-oducuntur,test,m<>ma
con,,entar,o
histo,-ico <le S.
Modesta,
<,e7
,..,
ii.l,miamigiturHo.reifundatr,cemeMent
'
'J^^"'
^^^,.,^
^,,,-,, chifflHio
consa-ipsit,
Matim, documenta
non ita
,ulla et his quae u,. mu
^
^^.-^ ^,^h^,^ ,, os
pervenerunt
excnpla-
recilavimus,
eeiie minus atiqa;
qu.'e ,supe, u
c
^^ J
,^
(jg)
Conicit autem
Bollandus (14),
moxvi<lebin,us,nonsolummel,or,snotaenonsunt,
J^^^^^^^
Uvan.larum
ergo, sive
Irminam
sed
,,lrlln,s eliam
d
peioribus
er,or,b,.s
deturpan- II
.,,^^ suhnissionis
<iuietisve
studio
tur. IY,mum
est d.iploma
DagoherU 1
reg,ssp,>-
Ho'
,^ .,..,i,Modestam
,.,:,, saeculo scilicd XIfahr.catum,
.,od fingU.
^^^
J
^^^
,.,, ^,,,,
ao C46 i
<jr<,tiam coeoh ^"'-'--j
"^;
,:1;.,, aedilica.-et,
tenera valde
adate
de qo coenobio
,/ sermocnatu, .
Uagobertus
il,al,ilis,
Modestae
co.nm.ssam
divina
preordinante P'-''-"^""
'^';r.,
^,^'"
Z
slbcuius<iiscipli
adolesceret(ro).Hiso,,,.,,-
dUectae
co..iugis
..ostrae
.-eg.nae
Nanth.ld,
mo-
^^'*;
J^^,;,
Bro,ve,-us(l<i)
d cum eo
nasterio in
Treverica
valle .n ho..ore
sanctae
*"*'*
; ,.a,ixiusd
vehe.nentiuscontra
F
C Dei genetricis ab lrmii.a,
filia nostra,
co.,structo
m
^
/y^.,J,^,,
,,,, .. ,>ro.
el
sa..ctimoniaU...
coadu..at.one
decoralo, ex
Fa/
-
,
^^^^,^^^^
^.
^_^
_,,.^ ^,^.
rebus
proprietatis
..ostrae
eo".rad.d,.nus 4 W
^ fJ,
,^,, ,,, ,,
Vugo-
Consonat, <tui
n,edio
saeculo XI consu
,ptus est,
oer
^
^^^
^^._,^,^,,,^
,.4,( ,(,.,, o.nnes
Libellus de rebus
Treverensibus
um. 12
extr^-
J
/ ^,_^^,,
^^
c;(anms,
cu,n
Dagol,ertusi,aquerex.
.resf.l.asareg.nanob- "^^
-'^^,,,,,,,, ,.,^,,,,
,0,.
Dagobe.ii I
lissi...a no,.ii..e
Nanth.lde
suscep. ,
Regend u '
, .
,,,,
,. co/;,-,"*e'
''-
dim. Irminam,
Adelam;
'luarum...
lrn..na.
n o-
'"
.;
;,,, , <,,, rfo,-,./,
4^
nasterium i..
Treveris
civitate
,.. honore
sancte
.luu.
1
^^^^^^^^^^ ^^^^^.^_^, ^^^^
(^^,.
Dei genitricis
co..slruxit,
ubi sororum,
quas bi
Ho,,e^m
^^^^^us (sedit circa 627
-
co,.gregaverat,
abbatissa
in sancto
propos.to
!;^1'''^
.,,,.,/ ^,.,,;. SS-O^SSj,
vero
vita^n finivit (5).
His
s,nnlia r-W^^^^^'^
Zo^^^o
lllre.j...
674-678) fuit
couetaneus.
Iket verbis, bulla spuria
Leoms 111,
qnaemim. 14
^
y
treuil (1874) p.
69. -
W
.". Dipl- ""!> "" ' P-
"'^'"^
4.5 -(13)
Conservonlur in cod.ce Bruxellcn
ba,l^.eg
4'
-^
'
^s-^'^s':i.:r(5:;'r^s^:::
'^r^^t^'^'^^:^^^'^^^^
^"z:in':.:rA!Un.v,..^.,p^;Q-
r;^M";~"---r^'"f:i^:rs:ie^
auleu, Je Irmina Ii,>r 1 chronic, su,
"f
'
^
'^^
;"\
'de .crip.o
a.que
recepto
g,^a.,s ag,.
1^=' '^
"^
"^
(, c n 44 n,n a!. ,,aec vix non verlio tenus
.tlerunt m.
, ,,n
,bi<l.,num.
4 con,n,enta,K--
(.>.^l.a
L un',' t,H
relu.
r,-e.ere,.s,U..
-,'-
-f
^^^'
,-
l^
, i. a.
infeliciore.
etiam ,. c. P^P-;
B'
^ -^"
(!,) ViJe codice.
BruxClense
bi,.,. reg. nu.n. ..9 3
fo, 215
y,..,.,,, Ub. V, ,
"""'-?'('""
j^
'
^lfj'^
u,. 815.6, ,0,. ,SU-1.
Legi.ur
e.,am 'J,,"'"^!'^^'^'^;
'1
,7, Ibid..
annot, x,,,, (tom. I, p.
6OG-I0). - (.8)
VJe
ie,,itu,u, in codd. Parisinis bib,.
..at.
if',
'/;'
*'
',
'
,^ ,, . 12.
,.
-
(,0) De M>
;uri6us ord;,-^
S. Bened.c,,,
b. IH, -"P ItS.
AUCTORK
A.P.
Errant
nempe qui
illatn
Dagvherti I
304
16. Venim quomims
Inninam
Dagoberii 1
filiam
nomitiari Hceat, ea allata sunt a riris dodiit
rnomenta
rationiini
gravissima, ut tantum fion
omnes scriptores
recentiores ab illa senteniia reces-
serint, excepio utique Masenio, qui tamen, uiuf eam
multis verhis defendere nisus esi, nemini iamen
probare valniL Frimum momenium est quod
nuspiam in documentis
antiqitis atque auihenticis
Dayoberfus I fetjaiur filias
procreasse. Quis ergo
monumentissive
spuriis sivesaltem louge recentio-
ribus credet, praesertim cum notum >// quam dele-
DE SANCTA
MODESTA
ABIJATISSA.
fide
digni non anie annum circiter 700 mortuam
D
esse
probant, coguntar negare Modestam Iforreo
praeposiiam esse, ut quae iam anno 659 abbatissa
S.
Gertrudem sibi apparentem viderit.
18. Sed hi omnes,
tantorum virorum salva
reverentia dixenm,
fundamentum in aqua po-
suisse videntur. Quis enim non videt eoruni argu-
menta eo spectare ut efficaciter
quidem ostendant
Irminam a Dagoberto I non essc procrmtam,Mi-
nimc autem definiaui eandem Dagoberti II vel ulUus
omnino Dagoherti filiani
exstitisse. Donec igitur
probaverint,
quod tentaverunt quidcm,at parum
tam, immo omnia prorsus quae num. 14 allata
sunt monumenta, etiani quae beneficia a S. Irniina
B. Willihrordo collaia commemorent, aperte Dago-
bertum 1 designure, cum Irminam ex Nanfhitde
natam dicant. Neque effngium inoenies, si cum
cum Dagoh
drude repudiata, Nanthildem duxerii{\\ et anno
6:^9 diem ohierit (2), fieri
sane non potuit ui
Irmina,tum vix novennis, iam sponifum amiserit
et a pafre monasterium impetrarit. Quae cum aliis
non paucis arqumentis fongius expUcaia videre est
^ , . ,
, ,

aJf aucfores, uuos sequenti numero laudabimus.
Cointio in diplomate Dagoberti, guod laudaomus,
Faieudum quidem est non omnia ea, quae dUsuper- tum nofas iemporis, quo diploma daium dicitur ex
^^
addunt, eiusdem esse roboris
;
quod ceteroqui
ingenio mufaveris,tnmUcch[Mis nomen proN^n-
mirumnonest, cum utrinque saepe pugnatum sit tiUiis nomine reposuens (1/);
praeierquam emm
armis valde fragiUbus, documentis dico vel suppo- quod haec arbitrana nunis snnt, nesao ubi adin-
siiiciis vel receniiore safis aetaie conscriptis. Incon-
venta sit haec uxor Dagoberti II Mechtddis, quam
cussum tamen iUud manei, Irminam Dagoberti I
Brusc/Uus ducissam Sa.ronum facd (18).
Fatente
fifiamnequaquamfuisse.
enim ipso Ilenschenio{[%nuUus esfaufujunsauctor
vel 17. Neque felicius videniur sententiae suae au- qui nojnen exhibeat comugis tUius Dagoberti II,
Dagoherti II cforitatem concifiasse qui Irminam Dagoherti II
quae mafer fuisset Irminae.
rtgi^iiUam
^//(,, dixerunf, ut Henschtnius uosfer (A) ef post
finguttt,
^^^^^^ viri docUssimi mulii, Fapcbrochius{^), Coin-
fius{b), Hontheimius {(y),
Diongsius Sammartha-
Ms(7), Smetius (8),
recentius vero Wgtfenbarh{%
Rettberg (10). Marx (1 1),
Friedrich (1:>), aUi. Hoc
ut statuerent, duas maxime raUones proposuere :
alteram quod, ut supra declaravimus, iempus tum
conubii Dagoberti cum Nanthilde, tum mortis eius-
dem nonputiatur Irminam, vivo patrc, virotradi-
tam esse ;
alteram quod si Irminam Dagoberto I
genitam veUs, consequens sit eam, cum S. WiUi-
brordo et monasterio Epternacensi possessiones
quasdam donaret (13),
provecta praeter soUtum
aeiate fuisse
;
quod ut uon impossihife, minus ia-
men congruum viderefur (14). Quod argumenium
aUis verbis exaggerat Henschenius {[b)y nempe ex
G chartis Epiernacensibus comtare Irminam tempo-
ribus S.Willibrordi, Ultraiectiniepiscopi, SS. Ba-
siiii et Lutwini Trevireiisiuin, Pippini Herstalli
maioris domus regumque Dagoberto II iuniorum
vixissc. Forro huiusmodi auciores ubi jn^opius
accedunt ad quaestionem huic loco propriam, alii,
pufa Hontheimius, asserunt Irminam Modestae
inregimine coenofdi Horreensis successisse
;
quod
sane temporum ratio facile pafititr ; aUicum Ihn-
schenio, praeconcepta sententia Irminam primani
abbafissam Horrei fuisse, quam fontes aUi iique
coimiiiiif
sctmtin:
19. Tandem, ut nuUam ex propositis sententiis aia qui duas
omiitainus, commemorasse sufficiaf infelicein gra-
frminas
tuitamque coniecturam Bosschartii {20),
qiu duas
Irminas distinguit, aUeram fiUam
Dugoberti I
ei Horrei fundairicem, alteram fiUain Dagober-
ti 111, quiie nempe S. WiUihrordo fait benefica.
Fostremumhune Dagoberfum Busscharfius "secun-
duni
vocai, quia nempe nondum tunz ab Hen-
schenio historiae redditus erat genuinus Dagober-
tus II ; at teriium a Bossrhariio inteUegiex ipsius
contexfu manifestum est. lam vero IrnUna chartam
in gratiam WiiUbrordi iani dederat anno I V Chil-
deberfi Ill{^\),patris Dagoherii III, qui Childe-
berfus iuvenis coepit regnare (2:2). Quis ergo ferei
eum Irminae avum dici ?
20. Reiectis porro, quae hacfenus enarratae sant,
Irmimporro
sententiis, haec iutior videtur omnium difficulta-
ium fevandarum raiio, si sfatuimus Irminam ne-
quaquam fuisse fiUam Dagoherti nec prinu, nec
secundi, quihus ceferoqui tiuUa documenta satis
antiqua et authentica
filias adscrihunf. Omnino
siquidem de hac cognatione tacent documenta de
S. Irmina quaecumque sunt, quihus plenani fidem
adhifiere possimus, chartas maxime iflas quinque
dico ah ipsa Irmina in grafiam monasterii Epter-
nacensis inira annos 698 et 704 daias (23) ;
quas
nimis leviter atque prorsus immeriio a Karolo
tiulh
Dagoberto
(1) Cfr. Chron. Ffedegctrii, 1. IV, cap. 58 (ed. Krusch io
iiO., Scr. rer. merov., torn. II, p. 150).

(2) Cfr. Krusch,
ZufC/ironologie dtr Merotvingisciten Konige in Forscftun-
gen zur deutschen Geschicltte, toiii. XXII, p. 4G5.
(3) In
iam laudata Diatriba de tribus Dagobertis. Ub. ii, cap. 10
sqq. (p. 107 sqq.).
(4) Act. SS., April. tora. II, propyl.
antiq. num. 5-21 (p. n-v).
(5) Ann, eccles. Franc, ad an.
678, num. xx (tom. Ul, p. 793) ; ad an. 72G, num. vii sqq.
(tom. IV, p. 744 sqq.).
(6) lUst. archiejt. Trevir.. tom. 11,
p. 87.
(7) G(ii cArisNflMO, tom. XIII. col. 611 sqq.

(8) Act. SS. Belgii, toui. III. ]i. ISl sq^;. (i)) (Jesta Trevir.,
tom. I, p. 67 sqq.
(10) Kirchenyrjtchicfiti- Deulschlnnds,
lOTn.l,]>.i7C,. (\l) Oeschichte des Erzittfts Trifr,l[ Aiiih.,
I Bd,. p. 4G1 !iqq. (l^) Kirchengesch. Deutschl., toin. U,
p.219. (13)Cfr. a/G.,Dipl.imp.tom. I,p, 173sqq.Dehis
chartis mox recurret sermo.
(14) Cfr. Papebrochium, I. c,
num.7, 8. (15j L. c. p. 11-2. 116) Nituntur nempe unice
spurio diplomate Dagoherti et Vita Irminae aliisve huius-
modi opusculis, quorum auctore-i hnc ipao diplomale usi
sunt.
117) Ann.eccles. Frnnc, ad an. G78. num. XX (tom.
III, p. 794).
(18) Magni operis de omnibus Germaniae epi
-
scopatibus epttomett [icii^), fol. 55"": i;fr. Eckhavt, Comme;((.
de rebus Franciae orie)italia,\\\i.W, num iv (tom.I, p.2.58);
Act. SS. Belgii, tom. III, p. 185, num. 27.
(19) Diatrtbn,
p.
111-2.
(20) W. Bosschaerts, Ataxpipai de primis vete-
ris Frisiae npostolis (1650), dissert.
.'A p. 3tl-.V),(21) MO.,
Dipl. iinp. tom. 1, p. 173.
(22) Cfr. Henschenius, Dia-
iribo, p. ir>l.
(23) MG., Dipl. imp. tom. I, p. 173-7.
Fertzio
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
305
procreala
ett
B
fdcitti lifque
(jjsoModesl;i,
l\itzlo
inler fpnrias reiectas esse ostendit vir in
hac re
praesiantiifsinius Th. Sirkel
{\) : et omnim
sane
notatu
diynum est Theodericum
Kpternaccn-
sem,
qni solus nobis haec documenta servavit, post-
qnam non snticJ in suo Cbronico Irwinam
Dagoherti
piimn
dijrrat,iia iamcn fiilditcr rhartas illas ex-
scripsisse, ut nuspiam in ipsis re<jiac istius oritjinis
mnitionnn
iuicrpolarei. lam vero in his minime
se
Irmina
Dayohcrli natam, sed solummodo conso-
hrinam
Erminiirudis, filiae
Pantini dicit (2);
qui
ceieroqui
prorsus ignoti suui {:l). Ncque Irmi-
nani
regiam
rirginan
praedical Fippinus, uhi in
diplomatcanno
706
Epternacensihus dato de ea
germonrm
hahei (4-) ;
qucm locum diplomati a fal-
$ario
quodam
interpolatuni esse perperam etiani
opinaiuserat
Vcrtzivs (5).
21.
Genuinam porro illam Irminam abbatissam
fuisse
texlus
laudaiorvm
diplomaium aperte,abba'
ti^sam
Trevcris fuisse tauium nmi aperte declarai
;
quod atdem
Horreo pracfuerit,
uuspiam ibidem
dicitur;
ast id diterfe asscrunt Thiofridus Epier-
nacensis ium in Vita S. Irminae{(j), tum in retra-
ctata ab ij so Viia S.
Willihrordi{l):cum
iUo autem
consonant
cetera, quae supra allata suni (S), mo-
numenta
Treverensia;quae,
licet non sint ifa anticpia
et naevis minime careant, tamen hac in re sequi
non
piget, qnia nec cuiquam alii documento haec
Treverensis fama
coniradicit, neqne commode ex-
plicare esset
quomodo, ceterorum
monasferiorum
incoHs
non
repugnantibus,haec,sifalsa
esset,con-
sianter servaia sii. Cum autem mcmoria in Horreo
servata esset Irminae
ruiusdam,qnae
diviiiis abuu-
da7is coenobio olim praefuissef
illudque forfasse de
honis suis multum diiasstf, faciU
negotio (tccidit ut
saeculo
rircifer XI (9)
haec regis filia
diceretur et
coenobii fundatrix,
<iuemadmodum
conficfae sunt
aliae regum
merovingorum filiac, Adula ncmpe
PalatioJi fundafrix ei abhatissa atque Irminae so-
ror
supposiiicia, quin efiam Modesla nosfra, quae
in Gestis
Treverorum, <juod ne<jahat Mascnius{[0),
filia
Dagoberti dicitur{\\).
23. Dc Modesta qui id credat, nemo, opinor, sat
robusfa fide
erit ; de Adula non est animus in
praesentiarum
<Iispuiare{\^2);
quam ccieroqui nnllo
vwdo rertius, quam Irminam,
Dagoberii filiam
efficiunt
collata inter se documenta
auihentica (13).
Kt tamrn quam lihentcr hanc de Irmina famam
Trevirenses
acreperint ct sparserint, festes .^unt
quos allegavimus,
veferes auctores ;
midio etiam
libeniius huic adhaeserunt
recentiores,
quauKjuain
non defuerunt
qui eam suspectam
hahercnt acproin
vel
subtimideproponerent,
vel etiam
imjmynarent;
AUCTOHR
A.P.
prima
llorrri nhba-
tissn fui!"<f
ita Mahilloniiis in suis \nna.\\hu-i
{\\)yqui famen
jwstea in praeclaroopereDe re diplonuitica, rum
de Ilorreo ohifer sermonem haheret,
imj)rudenter
non Irminam modo, scd et Modestarn
re(ji<is virgi-
nes dixit (15); iia Calmefus {\(i), maxime autem
Valesius{\7).at(iueinterrCntiorestianinonnulli.
23. Amandatis igiiur infer fabulas
re<jiis illis
<;"'
'^''l''"'-
Irminae nataUbus, facilius iam erit initia Ilorre-
ensis monasterii etj>rimarmn
ahbaiissarum seriem
quadantenus
exjdicare. Diximus superius proha-
hile satis esse monasterium illud a S. Uodoaldo
esse fundaium ;
(juae senieniia hac eliam ratione
confiruKtri
juitesi, quod ipsi auctores, <jui Irminae
Horrei fundcdionem
adscribunt, nihito minu.s idem
femporc Dagoherti I, cui familiaris erat S. Modo-
aldus,erecfum esse tradunt. Forro aedificari coe-
ptum sit infra (tnnos 027 et 639,
quibus tcrminis
aliejuatenus definiri
posse videtur Uodoeddi episco-
patus{\%).Primam ibi abbatissam
consiiluiam esse
Modeslani eiiam j)rob(thih est; cui sentcntiae et
illud faret
qitod, rum anno 059 Modcstaertwwre-
ret Gerfrudis nuper mortua, Mode.-^tani iam <ietaie
safis provecta exstitisse constat ; scriptor enitn sup-
^
jxtr rirtufum S. Gertrudis amicitiam,
quaeiiUer
duas
sancias iltas moniaJes intercedebat, diuiur-
nam fuisse
innuit {\^).
Insuper illnd satis notatu
dignum esf, quam pauci aucfores antirjui conceptis
verhis asseruerint
Irminam ante Modcstam abba-
ti.ssam
egisse : solum invenio tertium recensorem
Gestorum
Troverorum
{^0),qucm exseribit aucfor
Ge^torumBoemundi
(i21).
Secunda rerensio Gesto-
rumTreverorum(22)
Irminam
Modestae;;os//)0-
nit
;
jn-ima ordinem
succes.^iionis non fradit expli-
eite\il':^)\aucfori
rero Libelli de rebus Trevcrensi-
bus
acjuam hac in
rehaesissecredidcrim,
cum de
ilodcsta
loquafur nullo indicato fempore :
\n boc
(llorreensij
monasterio
aliquando
eralModesta
abbatissa... (24).
n Demum igifur secundo recensori
Gesiomm
etsacceeso-
Treverorum
Jibenter consentio, dum Irminam asse- '
"^^J^l^r
rit Modestae in reqimine successisse ;
uf entm alia
qnaedam
abbatissa Modestam
i^iier et Irminam
interponatur,
nec aucfores
antiqui vel mimmum
suadent, nec
temporum ratio exigit. Fac ipso efiam,
,i vis anno Ooi), quo Gertrudem sibi
apparentem
videraf,
Modestam obiisse
atque Irminam
regtmen
sttscejusse : pofuit eadem anno 70-i,
sepfuagenarm
^
fotiasse,
Willibrordum
donis
adiuvare.
Haec,
nuanfum in re ohscttra fieri
poterat,expedtre
co-
nati, atttequam finem
huic quaesiiom
nnpommus,
iterum et Jihcnfer
monemtis
nos fanfum
j,robabtlia
velpofius
prohahiliora
imjuisivissr;
<ju,bus necer-
{l)Incensurasuacditionis(liplomatumPertmnae(Bero-
lini,1873).p.W.qq.Cfr.Bohn.er-MnhIl>arher.//.//.n",^.*'-./.
num. li (tom. I. p. 7); A. fiorz,
Matehheini.cl.e
Reoe^^ten.
lom.I.p. 4S sq.,.- (2)
MG.. Diph imp. to.n. I.
P-
i^.
lin
27.-(3)Nonsatisfun.laUi
videtui-
coniectura quaedam
a Martenio propo^ita
(Amplissi,m,
coUcclio, tom. Moh H.
nol. a); quem scqui videlur Hontheiu.,
H,>^t. dipl Jremr.,
tom. I. p. oa. not. b.
-
14) ilG., Dipl- imp. to.u
. p-
J3. hn.
4,V(;._ (5) Vuie Sickel, op. cit, p.
05-b. - (C) MG.,h^r.
tom. XXIII, p. 49. num. 4 et 6. - (7)
Ihid.. p.
4i>. not bl
Horreun. neinpe fuis.e
tradilThiofridus
monastenuf
dlud
nuclhruv,, cuiu. incoUAs S. WiHibrordu. ah intrruenlc
pe.le
lih.nuit, teste Aleuino in Vila
Willihrordi. <-=^P- ^ ;,'" 'l";^
Vila uuidem monasterii islius nomen
reticctur Jalle ;/fO(.
rer. yenu., tom. VI. p. 54). Vero simile eeite est hoc ahudve
huiusmodi henelicium ah Irmina
commemoran.
uhi ui
prima sua charlaWiHihrordum
sic alloqmtur : </./frifo rf.-'"-"
n-ga me rd momistcium meum.
Nequeo enim
consenUre
Hauckio (Kirvhn,g*schichte
DeiUscttlami,
tom. I.
P-
/'^
nota 1), qui moa^tfrium meum de
Epternaco vult mlellet,'..
-
(S) Num. 14.-1'. hl nen.petunc
factum esse
probabde
est. cum falsarius <iuidam
.liploma
Dagoherti I pro Horreo
Novemhris Tomus II.
confinxit (MG., Dipl. imp. tom.l. p.
16y-70). t n.onasteno
possessiones
quasdam
vindicaret.
- mAmu^les
Frev^-
lenses. annot. \m (ton. I. p, ^.7). - (11)
Hunc locun^ vale
exscriptum .upra num.
1'2 init.
- (1-2) De ea agendum ent
L hi.ie Actis ad diem
'24 deeemhris.
- (13) De ea v.des..
Hauek.
Kirchengeschichte
DeiUschUinds,
tom. I. p.
in,
not
-. -
(14) -!"" O. S. H., lib.XVI.
num.f.b (tom. I.
^i^
-
,15) Lih. IV, .ap.
14-. (cd. ^.
P.
331). Hatam hac
de rc sententiam
hahuisse non videlnr vir etMet'm=>.
S.qm-
.lem iuAct. SS. O.S. li., saec. III. part. . m
md.ce praetei-
n^orum . de Irnnna ngens : Fuit, inqu.t. ut puKint, /f m
Dagahcti III; at in eodem tomo. p. m. num. -2. sanct:i.
Adelan. et Irn.inam
Dagoberti 11 filiiis fmsse
^^J^\'-
(16) W^t. <le horraine, lib. X. num. 5-2 (tom. L
'^<;>-
"^^6
-
17 Hcrum
Fruncicarum
ton.. 111. p. 134. - IN Ur- ^ .--
drich
K,rcJ,vngeschichte
Deutschlands,
tom. H, p.
l.)6-'.
-
m
Vide supra. num. 3 : Erat quacdam
abbat.ssa lost
],ul,um vero
temporis
contigit hoc <iuod ,oh <.d memo-
'., vestram
,KTm/om-oc-r..-C20)i/G..Scr.
om. HI.
. nK. hn. 28.
-
,21) Ibid.. tonu XXIV. p. m. - 22)
Ib.d..
tom. VHI. p. m\ Hn. IH.
- (2:^) Vide supra. nu.n. 12.mt.
-
(24) MG., Scr. to.u. XlV. p.
lO."..
^^^
^ .^^^
AUCTOHK
A.P.
306
iius aliquid proponi posset,
obstitenuit tum
aWs
wultis, tum nobis,et ingens
mommentonnnJre-
rerensium
saeculo XI
aniiquiorum
penuria, et
infausfa
fahnriorum
illorum
audaria^qui
nobdis-
simac urbis exordia
prioraque
tempora
obsnira-
t^mt, dum se ea faliaciis suis
illustraturos esse cre-
diderant. Aeque, quin etiam
ma(jis incerta est
sequentittm Ilorrei aljlHitissarum
series.
Plenqite
tamen auctores tertiam nominant
Anastasiam,
de
qua
cembi
ad-
DE SiVNCTA
MODESTA
AHBATiSSA.
Inepte autem
fingilur
Modestani
coenobiiim
Horreense
restaurmse
dumtaxat,
aut ihiaa
exstitinsie
ModeMas.
III.
De cognalione S. Mode-
slae ;
de ipsius initiis in viia
nionaslica ;
dc S. Chlodulfi
e|)iseo|)atu
Trevcrensi.
26. Praecipuis et difficilioribus quaesfionibus
D
I)e
nd^^n-ihendum esse (inod
docfissimus vn Itoniuei
^//(/'i*
, /
aa^nwumiim
j
^,.,,. Mndp- slam m prima recensione Gestorum Treverorum
mius vostquam
alibi.hchhartium
secutut,, Aioae-
^''""
'/;
'''
, . t j / ; """'''
^
;
_ ,.._,, ,f ^/,v;*?/;,fm Daaotjerti I: ouod assertuin ah aucto-
stae jnimae abbatissae
successisse
tradideraf tum
Irminam, dein Anastasiam (1),
postea in alio
opere, nulla mutationis raiione alfata, Irminam
primam ahbatissam,
Anusfasiam
seeundam, Mo-
destam demum tertiam recensuit {^).
Uontheimium
in hac ultima sententia secutus est auctor lectionis
propriae de sanctis Severa, Anastasia et Glode-
sinda, quae ad diem 20 iulii in ecclesia Treverensi
diu leda est (3).
25. Vliimo loco commemorandae veniunt sen-
tentiaedime satis mirabiles; quas huc, post ahso-
lutam nempe disquisitionem, ideo reiedmus, quod
illae nutlis monumenfis probationibusve innitun-
tur, at merae sunt coniecturae, quas exponere iam
refellere erit. Altera est Maseni, qui rei difficultate
et studio conciliandi infer se omnia documenta
etiam spuria,quiie ubtrudebantur, adducfus demum
est ut pronuntiaret Horreensem parfhenonem ah
Irmina fundatitm, a S. Modoaldo restauratum
esse,haec suhiunifens :
"
Hoc Modoaldusnon per
se, sed [perj Mndestam a -se pie quondam insti-

tutam et S. Willibrorduyn, id temporis quo

Modesta praefuit, ecclesiae Trevirensi suhser-

vientem, praestitisse censendus est.

"
Neque
enim ifa scripserat paulo anfe Masenius,

Modoaldus per se praefecit monasterio neptem

suam Modestam, sed per successores suos


(4).
H(tec intricata, impedita et toti chronologiae mi-
nime consona (ptam inutile fuerit excogitare, ex
supra dictispatet. Idem dixerim de altera sententla,
qua duas Modedas exstiiisse statuitur
(5) : qua rum
2mor ex Uabendensi monasterio adducta Treveros,
suh S. Irmina monaslerium Horreense rexerit ut
priorissa, et in Horreo sepulta nunc colatur ut
sancta;eadem forie etiam post S. Irminam abhatis-
sam egerit et die G octobris vifa funcia sit. Secunda
autem ettque, ut vero simile est, S. Modoaldi neptis,
praelaturam (jesserit in Saucti Symphoriani mo-
jiasterlo, quod a S. Modoaldo fundatum esse
consfat, ihique S. Gertrudcm sibi apparentem con-
spexerit; illa die 4 Jiovembris obierit. Ilaec sollerter
(piidem, at frustra, excoqitaia esse, quae in hac
paragrapho dispufavimus, satis osfmdunf. Quae
rero discrepanfia iu desiguaudo die emortuali
}Aodci>[aosuhiudedeprhendituraf(pieadadstruen-
dam duarum Modestarum exsistentiam urgetur,
hanc ex mero Tnthemii errore, ex mero, inquam,
lapsu calami origiurm ducerr infra ostensuri su-
mus (6).
iionnulla
passim
tniiluntur
E
certa
dici filiam
Dagoherti I; quod assertum ah aucto-
re prolafum, qui saeculis plus quimiue a tempore
sanctae remotus est, non solum indignum est in quo
examinando altquis dintius immoretur, sed et ma-
nifesfe, ut diximus (7),
falsuni est. Modoaldi autem
sorore Modestam nafain esse tradit biilla sjturia
Leonis III, cui adhaesit teriius recensor Gestorum
Treverorum. Uanc parentelam nec affirmare au-
sim, nec negare volo. Affirmant (juidem recentiores
hisforici vix non oinncs ;
cui senfentiae illud (tli-
quatenus favere quihusdam videtur, tum quod
Modoaldus Uorreensc coenobiuni, ut prohabik
est, condidit, tuni quod S. Gertrudis avitnculus
fuisse idem sancius episcopusdicifur
;
(Hciturau-
tem in ipsius Vita a Stephano ahbafe Sancii lacobi
Leodiensis
(f
1112) composita
(8),
quae suhlestae
fidei est ; et in eadem ceteroqui Vita duae dumta-
xaf Modoaldi sororcs nominantur, Itta et Severa,
qitarum profecto neutra Modestue niater fuit.
27. De his proinde omnihus, ut cum Henschenio
*'''' """ *"'''*
dicam (9),
an et quantum credi possit in antiquio-
rum silentio, iudicet lecfor. Prorsus aufem reicien-
dum est (ptod secundus Gestorum Treverorum
recensor, valde caute guidem, tradit : (Modesta)
ab aliquibus soror bcati WiUibrordi fuisse puta-
tur (10). Biennis nempe entt S. Willihrordus
vifamque in Norfhumbria agehaf, cuni anno 659
Treceris Modestae apparehat S. Gertrudis. Sed
pudet huiusmodi nugas refutare; et tamen a non
paucis recentiorihus fahula Hla recepta est et vendi-
tata; quin etiam fuerunt, (pti incunctanier Mode-
stam simul et Modoaldi neptem, et Willihrordi
sororem praedicarent (11). Reiciendum ettain quoi
dicif lohannes Malburnius
( 1
2),
Modestam S. Ger-
trudis neptem fuisse ; consobrinain (Inmtaxat eam
ilii dicent, qui S. Modoaldum pufxtnt fratrem
fuisse tttm S. Ittae, tum matris S. Modestae.
Uactenus de sanctae nostrae propinqui^. De vita
eius monastica qitaedam etiam vulgo tradunt, (piae,
ad truiinam sunt vocanda.
28. Legitur nempe in Gestorum Treverorum
Inceriaetium
secunda et tertia recensionihus S. Modesta, ante-
quam Horreo praeesset, ahtmna fuisse coenobii
Mfjntis liomarici sioe Ilahendensis
;
quin eandem
abhalissam Hahendensem eglsse voluit Hensche-
nius{\^).Ksfo monialis ibidem fuerit, qiKtmriuam
tutiora ef anfirpuora testimonia iure postulaniKS
;
srd his nequeo (tssenfiri, (juitam exiguo dorumento
multa audacter supersiruunt : Modestam nimi-
vel plane
frtfsa.
(1) Ilist. dipl. Ti-er., toin. I. p. 87. not.
(2) Prodrumus
hist. Trev., tom. I, p. 307. (3l Viile OfCicia propria eccle-
siiie Trevirengia ed. an. 1700, IHW... (4) Annalea Trevi-
renses, aiinot. xni, nuni. 12 (tom, I. [i. 010).
(5) A. Wion
Lignum Vitue, parte II, pp.333 el3Gl :Arturusdu Monstier,
Siicruin Gijnecaeum,
pp. 31)2 et -iGlt-M) ; Burellnus, Meiiolo-
gium Beimiictinum,
pp. 09'J-3 et 750; Papebrocliius in
Act. SS., Apr. tom. II. i.ropyl. ant. p. v, num.21 ; Smelius
in Act. SS. Belgii, tom. III, p. 18.3, num. 2S ; A. J. L(iehs),
Lehen und Thaten der Rcili(/en df.ren AmUnlcen im Bisthitm
Trier gefeiert wird, Fortsetzunt; (1801), pp.
283-0 et !^'.)2-i.
Cfr. Gointius, Annaleg eccl. Franc, ad an. Tl^. nuin. xi
(tom, IV, p.740). (Gi Num. 3o.
(7) Siquidem D.iyoberto I
nuUae fuerunt Gliae ; vlde supra, p. 31)1- num. 16 (S) Act.
SS., Maii tom. III, p.-rl. num.4-. -
(9) Ibid., p. 51, annot.6.-
(10) MG., Scr. tom, VIII, p. IGO. lia.20.

[ 1 1) V.
k-
Bruschius
Chro}w}utjiamon>tfiteriorumGcrmnnlne,\i.^l - (12)Loco
citato supra,
p. 303, not. '.)
(13) Vide supra num. 7.
rum
DIES
QUARTA NOVEMBRIS.
307
gunt
pai-ti*
quaf
narranliir
fJabeiKhnsi
conve>a-
tione.
B
CModulfu
episeopus,
qm Trevet /.i
S. Modestam
allocuttis r>tt,
c
ruin a SS.
Amato et Jiomarico vehm accepisse
;
eartdem
tanUm
ivter socias eprcllui.ss, vt hreri
diqna
imnrata
sit.qnae ad ducendam in Ihrreum
Treverense
int^titvH sui coloniam
ennttei-etur,
efc (1).
lam
vcro ex hac, qnae ferlur, S. Modestae
ablMendensi
monasterio ad Horreum migra-
tione
conatisunt
nonnulH
quaedamvlterius coUi-
gere'-
newpe
cimi sub regula S. Columbavi consti-
tutnm
fuisse
credatur
liomaricense coenohium,inde
orquwentum
desumpserunt iUi, ut ostenderent
eidem
regulae
addictasfuisse tum Horrcevses mo-
nialcs,
utpote
Ilahetidensis
parthenonis propagt-
em
ttim
etiam
Mviatevi^es, quia sciHcet tradit
aucior
Virtutum
S. Gerirudis isfam aequalem
cvm S.
Modesta
servitutis militiam
bniulavisse (2).
Sed
timeo ne haec in vacuo vel in arena fundata
sint
Nec firmiore
certe fundamenio
nisus est
lohannes
MaWurnus{^),cum
pronuntiavit ah iniiio
in
Horreensi
monasterio
canonicarum regulam
es^e
introductom ;
quem alioqui aut quam illenon
facit
cauonicum
aut canonicam
regularem ?
Jna-
nem
controversiam
de prima, quae in Horreo
ohservata
sit, regula,
monumentis deficientihus
wovere
non ptacet ; non tamen abs re ent lUud
^altem
otiitcr
comm(morare,sciticH
mox laudata
Viriutum
S.
Gertrudis rerba paene ad Jiiteram
exscripia
esse ex regula S.
Benedicti {Ay.uude
aliquis
conicere potest, iam ipso saeculo \ II, quo
t'3-evnie
^crihtlat
auctor Virtutum, regutam bene-
diciinam
tum in
Mrialensi,tum in Ilorreensi coe-
nohio esse
observatam.
Qvi cetera
monasieru fata
cognosare
cvpiai, apud dcmesticos hisioricos
exph-
cata i}ncniet{o).
- . o tvt i 4
29.
Solfhani eiiam inquirere, qui de b.
Mociesta
vel de initiis mona^tcrii
Horreensis
cgerunt, quis-
nam fui.^sei
episcopus ille, cm suam
visionem ape-
ruisse Modesta
perhihetur. Hvnc sanctae
nosfrae
consiliarium
jrima
recensio Vitae
Virtvtumque
S. Gertrvdis,
qualis quidcm ad uvperrima vsque
fempora in omnibus
editionibvsIegehatur,dicchat
civitatis episcopum
nomineClilodulfum(6);3nem
locvm aveior Libelli dc rebus
Treverensibus
ita exhihet : episcopus
civitatis
nomnie Lu-
dolfus; Vita vero Gertrudis
altera, qvam ineditam
diximvs, seu rerensio D : ipsius
civitatis episco-
pus Chlodulfus uomine,f/
rccensio G :
ciusdem
civita1isepiscopumClodulfum,rfrf//5"''''^''^/""'"
invilante necessitate
monasterii et pro utilitate
loci Modestam adiisse. Surius vero
mutato stilo,,
receimonewprimigeniamrepraeseniansincunctan-
fei' seriimrat
Trevirensis
episcopus
Clodulphus.
Hac igitvr de re non exigua exorta est controver-
sia

quae licct omnino iam dircmpta
videaiur, ex
quo nempe laudatus v. cl. B. Krvsch vuper tandem
antiqvissimae Vitae S.
Gerirvdis
editwnem,
ut
aiuut, eriiicam primus
paravit,
aiiamen neque
invtile neque iniucundum fore
putamus si tres,
quae de sancio illo Chlodulpho
olim
propositae sunt
senteniiae sive coniecturae,
paucis recolamus.
(1) Ua LoclioTies propnae de S. MoJesla a P- F. Cbimetio
consoiii.tae(exon.i'Iar
autoprarhum
conservatur in codice
Eruxellcisi W!82. fol. m) et anno 1G57 lypis mandatae m
Offinis
prorrnsivsi,,visfccJem.e
S. Petri liomann
,uot,s,
p. !ll-4; Ouinot. l^^tude .sr rahbaye (h- Itenuynmnt (I8oJ),
p. 2S
-
m
Vide ^upra. nuni. 3. - (3)
Vide supra p.
303,
not

(*) Ci>p. 2 : aeqvalem
sevviluti.-^
fuilitinw baiu-
lamuf.
-
(5) Videsis v. g. Marx,
Gesehichte ,Je.^ Erzsffies
Trier, Ahih. II. Td. I. p. 4(^7.
- (0) G. a Ryckel, \
aue
S. Gertrudis arrotioues tres (1632). p. 21 et Il>.^tor,a
S. GerlruchH (1G37), p. U;
Hensohenius m Act. Ss., Marl.
tom. 11 (IGSS). p. F/J7. num. 10; Mabillon, Act. SS. 0.
.S.
^.,
saec. II (1669), p. 4GS. cap. 2; Smetius in Art. SS.Belg.,
lom. III (1785), p. UG. num. 10. -
(7)
Krusch in MG., 1. c
AUCTOIUt
A.P.
ifettensis
antistea
;
30. Finis, inquiebam, divturnae Hti impositus
iam est, ci quidem umco verhulo : gtmdnum enim
Virtutum S. Gertrudis icxium, qui uhique autea in
lihris cdilis mancus erat,ita legendum essecomtat:
mtus iUe fst
civitatis Meltensis episcopus nomine Chlodulfus
veiiit ad monasterium
praedictae famulae Dei
Modeslac(7). lum reronilmiri in eo est, quod epi-
scopus quidam MeUcusis, cum aliquando quapiam
excausa
Treverisversaretur,monasterium
Ilorre-
ense adierit. Nihil siquidetn ajn^iHus iradit textus
autheuticus .^upra rerifatus; quod autem in recen-
sione C
Virtutum
Gertrudiuarum dicitur, Chlo-
dulfum ideo in Ilorreensem
parihenona veuisse, ut
res aliquas ibi ordinaret
componeretve, hoc a recen--
sioue A 2>rorsus
ahest,recensor vero D,licet aliquid
immutti, id tamen dumtaxat asserit, Chlodulfum
causa visendi
Modesiam in Ilorreum se contulisse.
Porro ut vero simile certe ed id, quod tradit aucior
primigniius A, ita huius narraiioni facilius etiam
acquiesceut ii, qui Modcstam S. Modoaldi neptem,
istum
veroavuuculum S. Gertrudisautument;
ali-
Qua enim
necessiiudine cum hac sancia famiiia
coniungehaiur S. Chlodulfus,
utpoie cuius fratri
Ansegiso mipta erat S. Bcgga, soror ipsius S. Ger-
trvdis acproinde
Modoaldi,
utferuni,ueptis.IIic
sane Chlodulfus
erat, qui sanctae nostrae decla-
rare posset habitum vel speciem S. Gertrudis,
epmm Modesta
quidem, ut ex narratione paene
coaeva consiai (8),
numquam viderat.
3L Haec autem, vfut capiu facilia,
intellexisse
tamen nou videntvr, qui postea scripseruut,plcri-
que aurforrs anfiqui : alli enim, ut retracfatores C
ef D
Virfutum
Gerfrudinarum,
Chlodulfum epi-
scopum
Treverensem fuisse
safis diserte innuunf
;
aliiapertius etiam
loquentes iia eum Treverensem
episcopum
cxstiiisse
narrant, ut praeter Metlensem
cafhedram
ecclesiam etiam
Treverensem
aliquando
nactvs sif
quhernandam.
Quod ut eis in mentem
veniref, id salfem magna ex parfe contulisse credo,
nuod
amanuensis
quidam, cum
primigemum tex-
E
Treverensi
etinm
ecclesiae
pracfiiisse
ium A
Virtufum S.
Gertrudis
franscrtheret, nec
facile
caperet quomodo
Mefiensis episcopus Treve-
rense
monasterium
visitatum ivisset, id sihi sum-
psif uf verhum
Mettensis,
utpoie quod falsum
puiabai,
omiUerei. Bcm sane miram, non solum
omnes
editiones anie
Kru.^chiauam
hac, nt dixi-
mis voce carent, sed nullus etiam
vHktttr esse
^
codex
manuscripius,
si solum
antiquissimum,
Moniepessulanensem
nempe,
excipimus, tn quo
eadem
legatur.
Omissa
siquidem cerfe est ,n omm-
bus
anfiquis
exemplaribus
quae repenre
pofui{^)^
in
SangaUensi dico num. 566,
qui saec. LXjX
exaratus esf, in
Parisinis hihl. naf., lat 11748
(saec X),o318
ei 16732
(saec.MI),
m Monacen-
sibus lat. 4618 et 18854 (saec XI), in
Bruxcllrnst
ser II num. 984 (saec. XI), tum etiam in codice
quem
saer. XI legehat auctor
Libelli de rcbus
Treverensibus (10).
_
32.
Nihil porro
mirari
debemus si recenttoje
n 4ir, num
2.-(8)Videsupranum.3:orHion/mofcjH//6
t^;Zere uon l.irera.t.
- .0) Nescio quo casu faclum
t ulin
adnolandis
variis
lectionibus de hac onnssmne
'
o^us siluerit
an.icus
noster Krusch.
AdlnbuU nen.pe
^e7.raeter
codicen.
Montepessulanensem,
eUa.n
cod.ces
tnp-.llen^en.
566.
Parisinum lat. 117.18.
Monacensem lat.
^6
Worun.
nullo vox
Mftteusis scripla le^;-'^---
tlinui >oc loco in
typothetarun.
n.anibus
excuhsse.Pror.u.
:rin.pcr,in.scst.o.avari-a^
^
ieMeii[ii-<^
1 /_-\fontene<-=uanensi
addilaest
-,. _
110)
Vide MG.. Scr. lom. XIV. p.
lOo, hn. 520 ei^^^^^^^
AUCTORK
A.P.
perperatn
cofntttcnti
suiil tmdti,
308
etiam iempore viri hisforici nou pauci
longiuscu-
lis suhinde
dispuffitionihu^
i<,,usirt'nnt
ufrnm,
quaudo,
<juomodo Chhdulfus
ilh fiussif
ep^sc^pus
Trevereusis.
NonnuUi nempe
hoc loco S. Chfo-
dulfum
Meffnm-m
qnidem
episcopum
desiifnan
intellexerunf, at ^ui, sire
scrmtu sive relwfa sede
mtcnsi, facius
esset
archiepiscopus
Trerertnsis
;
cui sentenfiae favebanf
sane
quadantenus
fcMus
Virtutum S.
Gerfrudis,
quafeseos ex
iribusrecen-
sionibus A, C, D
ex.^^cripsimus
suprn (1) ;
concne'
bantprorsus Vita S. Basini exfrcmo
saecuh XI
composita (2),
secunda et tertia recensio
Gestorum
Trcvcrorum (3)
et Gesta
Boemuiidi (4) ;
ast contra
faciunt
tum recens horum
docuinenforum aetas,
tum turpes qui In illis
depreheudunfur
errores
chronologici (5),
tum quod in cataJogis
episcoporu m
Treverensium, qui quidem
supersunf, nullus appa-
ref Chlodulfus,
tum alia argumenta quae passim
affcrunt
qui huc de re disquisiverunt
multi.
Sed quicquid est, afque etiam si Chhdulfus aH-
quando Treverensem
possederit calhedram,
quod
ceteroqui mininte
concedimus,uon tamen proba-
tum cssef ip^ium eo tempore illam possedissp, quo
^
S.Modcstae
apparuit Gertrudis.
H<uicannoGo9
mortuam diximus ;
sunt qui annum 6(>4, perpe-
ram quidem,
propugnaverint ; esto : af asseri
DE
SANGTA
MODESTA
ABBATISSA.
sccunda sentenfia : auctor enim sitfifmr Mrfnfiim.
Gertrudinarnm in codice anfiquisaimo Montepes-
sulanensi non Hilduifum
Treverensem, sed Chlo-
dulfum
Meftensem fotidem rerbi:; (hsignat. Qntie
qenuina huius loci lecfio certam inconcussamque
effecit tertiam
sententiam, tjuae, eiiam antequam
textusillecognosceretur,probaveratseBoliando{\Z),
Henschenio (1 1),
I\if>e.hrochio{ib), Mabillonio (IG),
Smcfio (17),
aliis : Modestani sciliret cum S. Chlo-
dulfo
Meftensi,qui qualihet flc causa Treveris prae-
sens aderai, de obitu S. Gertrudis coUocuiam esse.
Xeque, ui vidimus, aegre explicafur quomodo
ffictum sit ut simplicem adeo rerifatem tot lamdiu
tenebrae obnubilaverint. Quid de iofa re senfien-
dum essef, ante plus ducentos annos praeclare
odorafus eraf vir emunctae naris Daniel Pape-
brochius, cuius verha referre non piget :
"
Sane
,
inquit I. c,
"
quam facile Crodulphus iste pofuit
ob sua quaedam negotia iunc fuisse Treviris,
fam facile lahi potuit aut scrifHor NiveUensis in

Belgio, existimando eum qui episcopus eraf, et


cui haec Treviris ntu-rabantur, fuissse i})s'us

Trevirensis civitaiis episcopum ;


aui scriptae ah
illo Vitae transcriptor,omitfendo voce?rtMetensis
,
de qua duhifahat an non esset per errorem scri-
pta pro Trevirensis.
Transcriptorem ulique,
D
falno
opinahan-
tiui;
documenta spuria ablegandum esse privilegiHm
Numeriani a MabHlonio (6)
posfeaque a multis
editum, quod anno circifer 660 datum est (7).
dtim alii non :J3. Eodem privilegio, si quidem anthenticum esf,
Cfilodttifum,
j^Qtcst redargui secunila sentenfia, eorum ncmpe
qui asserunt episcopum illum, cui insioneni suam
Modcsta patefecit, non Cldoduffum fuisse, sed Hil-
Obiit
ModesUi
matura aetate fuisse {\S). Sicuhi vero recenfiores
quidam eam anno 680 vel 710 vel alio intermedio
mortuam dictitanl,haemeraeconiecturaesuni,quas
posi "''^'jj'
ideo dumtaxat induxeruni illi, ut rationem hahe-
rent Irminae illius Horreensis ahhatissae et suf^po-
sitictae Dagoberti filiae. Dies emoriualis, si anti-
quiora marigrologia et kalendaria sequeris, assi-
saectdiimVJI
sed
Hifdulfiim
rpiscopttm
Trfverensem
S. Modestam
in t^isinne
dulfum quendam Treverensem, ut volnnt, archiepi- gnandus estpridie nonas novembres; quod diserie
scopum (8).
Esfo enim, quod probare conanfur
"
'
""
viri quitlam docH (9),
celeris vehementer refragan-
iibus (10),
hcum Hildulfo dandum esse in Treve-
rensium episcoporum seric,quemIocum in antiquis-
simis catahgis minime ohfinet, aftamen saUem post
annum 666, nimirum post Numerianum, reponen-
dus essef {\i),aliquot porro post annos quam Mode-
slae apparuerat S. Gerfrudis; nisi acquiescere
velis lcvissimae sane conieclurae Friedrichii {\^)^
qui opinatur aucforem Virtutum S. Gerfrudis,
C cum rescivisset Modestam usque ad praesulatum
Hildulfi vitam profraxisse,hunc Hildulfum efiom
in referendis rehus, quae ante praesulafum illum
accideranf, ahsque cunctatione narrafioni suae
inierposuisse.
34. Sed etiamsi osfensum esset ef Hildulphum
fuisse archiepiscopum Trererensem, ef anno dr-
citer 650 fuisse, nequaquain famen sfaref haec
asseritttr in codice Geslorum Trevcrorum saeculo
XIV exarato (19). Aliqui tamen recentiores diem
6 octobris indicant
(20) ;
quin etiam sunt, ut dixi-
mus
(21), 7/ diversifafe illa in designnutlo die
nafali Modcstae abutuntur, nt duas Modestas
fingani, quarutn alfera die 4 novembris, altera die
6 ocfobris defuncia sit. Atqui hi omnes posteriores
sutit Trithemioet ah eo in errorem inducti esse
videntur. Trifhemius enim, qui unam dumfaxaf
Modesfam nominat, eandem pridie nonas octobris
coli referi (22); sed, iia ad rem BoIIandus, (23)
"
pridie nonas novembris non
"
octobris

vidctur scriberc voluisse; quod alii tamen tcniere
secuti sunt. Subest igifur merus lapsus calami,
ef interroganii Chiffletio : Cur, quaeso, duobus
illis diebus colitur S. ModestaV (24)
reponendum est
Modestam die 6 octobris minime coli.
et ijuidtm,
ttt fenmt, die
4 notjembrif.
(1) Num. 20. (*2) Act. HS., Mart. loin. I, p. 318, num. 13.

(3) MG.. Scr. tom. VIEI, p. IGl, lin. 50. (4}Ibid., tom.
XXIV. p. W.K lin. 37.
(5) Sic Clilodulfum, qui certe an.G93
diKiii obici-al, successorem dicunt LiutwiQi,qui circa an.713
mortuus est ! (G) Ann. 0. S. It., tom. I, p. G%.
(7) Pn-
viltgii buiui autbentiam a muUis viris etiam cgregiis, ut est
Tb. Sickcl, negiitam, nupcv propugnavit post alios quosdani
V. cl. Carolus Plistfr, Lfti let/endes ile saint Lfi^ et ile mint
Jlidulfe iii Annali-s de ['lCst.iotn. III, p. 379-95. Nequc infcli-
rilercessitinceptum.quamquam fatemurnononmedubiuni
es^e remotum. Videsis ijuacsrriiisi in Universiti^ catholique,
tom. IV,p. !287-S. (S)lta Calniet, Hint.de Lorrainc,tomA,
col. 417.
(9) Calniet, I. c; rriedri^-b, KircltengescfticlUf
Ueutsclilands, tom. U, p. 197 el 'iitt-S.
(10) Rcttberg, Kir-
cheugescfiiciUe Deutsclttands, tom. I, p.4G7-S; F.X. Kraus, Die
illtern liischofgK-ataloge von Tricrm JnlirlmeherdesVereins
ron Alterlhumsfreunden im Itheinlaniie, tom. XXXVIII
{m>')}. p. 4-2; C. 1'fister, I. c, p. 44)0-5. Cfr. tamen pp. 4<6, 407,
5t*7,quibus locis Pfister Hildulfuni dicit chorepiscopum Tre-
verensem.atquicircainitium saeculi VIII vixerit. (11) in
rccentioribus catalogis, tpii soli Hildulfum recensent, post
Milonem dumtaxat.b.e.medioscilicet saeculo VHlinsertus
illc esl. CIV. MG.. Scr. tom. XIII, p. 301) - (1-2) Op. cit.,
p. 208.
(13) In commentario de S. Modesta, num '.) ; vide
supra p. 303, num. 15.
(14) Diatriba de tribus Daiiubertis,
lib. H, cap. 12 (p. 1 1(;-7).
(15) Act. S.S.,Apr. tom. II, propyl
.
ant. p. V, num. 21. (IG) Act. SS. O. S. H., saec. II.
p. \fiS, annot. m.; Annalea 0. S. B., lib. XIV, num. 59
(tom. 1, p. 447).
(17) Act. SS. Beiijii. tom. HI,
i>.
1S.5-G .

(IS) Videsupra, p. 305. num.23.


(19) Apud Wyttenbacb,
Gesta rrcc, tom.I,p.fi8,annot.f.
(20)Hier.DunKerslieini,
De laudibus sanctae Scholasticae (Lipsiiie, 151.^). ciip. v; cfr.
Act. SS., Febr. tom. 11, p. 411, num. 30; Saussaius in J/nr*
tyrologio Gallicano, ad diem G octobrii; Dion. Sammar-
tlianu-s, Oaltia chrintiana, tom. XIII, col. G13.
(21) Vide
supra, p. 301, num. 18. (i**2) De viris Hlustiibus O. S. li.,
lib. Hl, cap. 143.
(2:1) Comment. bist. de S. Modesta,
nuni. 2.

('24) In litteris de quibu^ supra, p. 303, not. 13,
iv.
DIES QUARTA NOVKMHRIS.
309
AUCTOBE
A.P.
S
IV.
Dc
cnllu
ccclcsiaslico
S.
Modcstae.
Honores
saecuh X
B
adepta est
S. Modesta
m dioecesi
praeserlini
'freverejisi
;
3G.
Antiqnuiimum
S.
Modeslaen(?^mp/-o/;ff^
litanktf
hincte
Treverenses saenilo X dcscripiae;
fjuannn
alterae (1)
ad calcem psalterii Samnaxi'
mani
Treverensis
legHntur,qmm codicem m biblW'
theca
nostra
asservamus,
aUerae (2)
reperinnlur w
celebri
codice
Cividalensi, quem
" PsaHer^a m Ger-
fntdlannm
nuncupare solent (3)
: in utnsque
nimirum
Sancta
Modesta inter sacras virgmes
recensetur
(i).
Eandem
cmHus sanctae nostrae
exhibifi
antiqmtatem
inde colVujere est, quoi cum
anno
952
dedicarentur
cri/ptae monasterii Sancti
Ma
rimini
Trevercnsis, in inforiori cripta ... posilum
esl
altare
inlionore
sanc.tarum virginum, iii quo
sunt
reliquie
sanctae Felicitatis. de corpore san-
ctae
Agnetis, sanctae
Caeciliae, sanctae Luciae,
sanctae
"Walgisgae,
sanctae
Modestae, efc... (5).
Jn
ecclesia
autem
Sancfi Simeonis
Treverensis,
postquameamanno1097postincendiumetruinam
resfituerat
Kqilbertus
archiepiscopus (G). \
kalen-
das
februarias
dedicatum est sinistrum altarc m
honorem
sanctae
Gertrudis
vir-inis.
Reparate
virginis,...
Modeste
virginis, Irmine
virgmis,
Agnelis
marliris ct omniuni sanctorum (7).
37. De
incrementis autem et
perseverantia hu-
iusce
cultus ut disfinctum
aliquid et omnibus
numeris
absolutum
proponamus,
desunt nobis in
praesentianm
documenta idonea.
Confenti igitur
erimus,
quod ceferoqui pro rei momento satts ent,
hic in unum quae passim ea de re nobis occurre-
runt,
coUigere.
Jnscriptam
nempe offendimus
S.
Modeslam ad hanc diem 4 novcmhris in libns
iiturgicis 1)
Treverensihtt$,niminim
in martijrolo'
gio
Horreensi
manuscripto, ut testatur Bolfan-
dus (8);
in supra dicfo
psallerio nosfro, olim San-
maximiano, fol
6''% ubi,
quamquam id indicare
omisif
Hontheimius{%
nomen Modestae
additum
est manu saec. XI-XIl; iu parvo
psalterio saec.
Xl{\Oy, in tnissaliquodam
saec.XII{\ l); m mar-
tyrologio
abhafiae Sancti
Marfini
Treverensis
saec X in quo tamen manu dumtaxat
postenore
additum esf hoc nomen (12):
in libro
hebdomadali
G
ecclesiae Sandi Simeonis
saec. XIU (13):
m mis-
salibus excttsis an. 1480 et lU? {U); 2)
'Ira.ec-
tmsibus nempe Tral inferioris,
scilicet m
missati
quodin bibliofheca
nostra
conservamus,
quodque
in qiia
Hiatmiiiin
colitur.
saeculo XV exaratum est; in alHs missalibus
an. 1497, 1507, 1514 et 1540 atque in hreviariis
an. 1508 et 15J2 excusis, etc... (15);
3)Polonico,
in breviario nempe manu scripto saec. XV (Ifi);
4)
Romaricensi, nimirum in OiTiciis propriis
insignis ecclesiae S. Petri Romarici Montis,
anno 1057 Divione excusis (17).
38. Omittolifjrosrecentiores, ut sunt inferpolalae
Usuardi editiones aliaque id genus opera, quorum
plurima citari possunl; ex quilmssolum nominabo
martgrologium liomanum, in quo ad hanc eandem
diem legitur .-Treviris sanclae ModesUie virginis.
Fostridieautem .Modestam referunf( 1
H)
codes Cam-
beriensis martgrologii Vsuardini interpoUiti, Maii-
rolgcus et, si fides sit Honfheimio (19),
kalendaria
Treverensia saeculi XV et seq. Quod vlrum ille
vere dixerit,
qundantenus ambigo; certe Lectiona-
rium de sanctis quibusdam
Treverensis ofTicii,
quod anno 1045 tgpis excusum est, haec in kalen-
dario ad diem 4 novembris exhihet : Treviris,
S. Modestae virginis Trevirensis. Quod autein
idem Jionfheimius{^Q)
:
"
(Modesta) m iOf/mir

hreviariHectione quinfa die 20 iulii ad sponsum


^
l
migrasse (perperam, tit puto) dicitur
id negue
planeverum esse crediderim.
Siqtiidem in 2>ropriis
et inkalendariis
Treverensihus saeculi XVJII et
XIX, quae inspicere licuit, iam ad diem 4
novem-
bris non ampHus utique nominatur Modesla, de
ea autem
commemoratio fit
die vicesima iulii simid
etdeSS. abbatims
Severa,Anastasia,
Glodesinda;
ast auctor lectionis quintae nequaquam hanc diem
tamquam Modestae emortualem
assignat,sed erro-
rem Trithemii secutus eam
" pridie nonas octobris
migrasse in caelum
asserit (21).
Xuperrime tan-
dem Proprium ofliciorum
dioecesis
Trevorensis,
quod iussu reverendissimi
episcopi Michaelis Feli-
cis Korum reformatum
atque a sede apostoUca
approhafum,
anno 1888 fijpis excusum esf, ad
diem 20 iulii dc Modesta
pror.^us tacet, at festum
ipsius die 5 novembris
celebrandum
indicat siih
ritu
semidiiplici;
sanctam tamen pridie nonas
novembres
obii^se in lecfione
quarta docef.
39.
Adgloriam
sanctae nostrae postumam id
^'^''^'^'^^^
etiam
pertinet,quod eius
sepulcrumtempore
Hon-
- ' *
^
theimii in separalo sacello abbatiae S.
Irminae
ad Horrea cum
reneratione
visehatur (22).
Eccle-
sia autem illa anno
circifer 1770
diruta est,
novaque exstructa {^),
in qua nec
sacelium, neque
altare iiHum e.csfat S. Modestae
sacrum. Antnpm
aiitem
abbafia
Horreensis
"
sub regimine gathco
per legem
consularem
de die nona lunu 1802
(1) Earum iwr.s. quae atl Treveren^em
ecclesianA perlinet,
edita esl a v. cl. F. X. Kraus in Jah rbiicher des Vereins von
Alterthumsfreumlen im lifu-inlandv. iom. L-LI (1871
) p.
ilo.
Cfr. Hontheim. Prodronms. tom. l, pp.
3li7. :^/^). -
(^)
l'^'li-
tie a Fr. AUhano, De
caJendarih {m% P-
:iO->2('- ^o"^^"
Modestaelegiturp.318.
-
(3) De eo videsis Laur. a iurre.
De diwbus psalleriis
ForoiuUensihus
apud A. Fr. (..onum,
Symbolae titlerarine, tom. IX ( 1752). p. 170 sqq.
;
Am.anum.
l.Cp.SS sqq., et Archrvum
Pertzii. tom. MI,
P-
*>'
-
(4) Comparet etiam sancta nostra in litaniis saeculo xi xn
descriptis iu psaltcrio (luodam
Hiisteriensi
(Lccbncr
l/,f/-
aUerJiche Kirchenfeste U7id
lOtfendanen, 1891. p.
2i.J. t.tr.
suprap.29f!.nol.3).-ir.)Clr.
C.V-rdr
r;?ro?*'rf-C''W.^t'>";-
XLV {1881-). p.
579-80.- (6)
Keycr,
Vrkitmlenbuch zur Oefcfi.
der mittelrh. Territ., tom. I. p. Ul ; cfr. :<auerland. loc.
mox citando. nola 1.
-
(7)
Sauerland.
Trierer G.^^'"^'";-
guellen drn XI. Jahrhundert.'^ (1889). p. 3/ - (8)
Num. 2
commentavii historici de S. Mode.ta. - (9)
Mromus,
tom. I. p.
378.
--
(10) Ibid., p. 392.
- (U) God.
\mdobon.
bU>l. caesar. 183G. olim theol. nr.403.- (12)
>f;fW^-
gium Trevirense in .1/./. BoU., toin. II. p. 30. -(13
Hont-
heim. Prodramus. ton.. 1, p.
i. - (14)
Cf''"
; ^^^^^'
'
Zeitrechnun!/desdmtschenMittelalters,iom.m\^JV^V-i''-
- (15) Cfr.
Grotefend. op. cit , p.
19ti. - (l'iJ Cod. \mdo-
bon bibl. caesar. 18*2. olim thcol. 422. - (17)
-^nt.quo
autem
tcmpore in Romaricensi
coenohio non colebatur
S Mode^sl;.
Tacent saltem de ea libri hturt'ici Romaricen-
.;., quos quidem manibu.
volvimus. n.issalia nempe saec.
XI cod, Parisi..., bibl. nat. lat. 823} et saec. XV CbHI.ja .
wk^)
breviariu.n saec. XVI |ibid.. lat. nov. acqms. l.>4>).
marljTolofpu.n
saec. XIV (ibid.. nov. acquis. 349) et proces-
sionale saec. XV (cod. bruxell.. bibl. re,. ser H- """;
^6-
nimirum in lilaniis
longioribus, quae legunturfol. 83-i, et
uae beno lonj.-am se.iem
exbihent sanclarum v.r,nnun.:
dV. eliam
litanias
breviores fol. 4o et 88). - 18) Alus et|a,..
diebu.
nempe 19 martii, 12 augusti ctG octobris. Modestam
comme.norant
scriptores q'"Jam
recentiores^ quorum
nnlla est hac in re auctoritas. Videsis Act. SS., Mart.
".
III
P.
*a: Aug. tom. II.p. G99e: Oct.. tom. III. p.2...o:
cf etianl sup.-a p. I^OS. num. 35. - (19)
h-odromu.Aom
,
n 367

(20) Ibid.
(21)Ita saltem officia propria eihUi
an
170G. 1819.
-
(22)
Hontl.eim.
Frodromus, \.c.
-
(2^) J. Hansen in
Treviris oder
Trien.'<chesArch,rfur
Vaterlandsh.nde.
tom. II (I8U)pp.
2.-.G et 2gG^ C
.;.
A. J.
L(iehs) Lehen und Thaten...
Forlsetzuug, p. 293. ub. tamen
rem anno 17G0 gestam esse perpcram scnbitur.
suppressa

AUCTOHE
A. P.
De VHa
310
sui>prssa (1) iam
piochotrophhim
facta
est (2),
in qtto nullum amphus
deprehemhre
est vesHgium
cuUus sanctae
nostrae exhihiti.
Tradnnt
wcohw
reliquias sacrae virgivis pridem
translatas esse ni
ecclesiam Sancti Matthiae, in qua nunc mter
plurima, quae ibi pk servantur,
sanctonm
ossa,
repositae sunt.
40. Tandem
monere iuvat,
quamquam
elenchi
codicum
manuscriptorum id subinde docere videti-
(I) Ita narraUo quaedam cui tiliilus De monasterio san-
etimonialium virginum m Iforreo, ed. a J. Hansen m
Trtviris, tom. H. p.
26G. Ibidem. p. 265 reliquiae S. Mo-
destae recensentur inter
"
reliqui* Imius ecclesiae aesti-
matiorcs .
-
(2J
Id decreto diei !) octobris an. 1S04 consti-
tutum est. Cfr. J. Hansen in Trrviris, lom. I (lS40),'p. l^i-

(3) Fol. 147-0. Cfr. Arcbivum PerUii, tom. VIII, p.


522.
DE
SANCTO
TK^ERNACO.
tur, vulknn
antiquitus scriptant esse S. Modestae
D
Vitam, quae saltem ad nos pervenerit, Quac enim
in codicihus v. g.
BruxeUensi hihl. reg. 8932
(3),
Parisino tiihl. nat. lat. 5593, Zwettlensi 15
(4),
Monacensilaf. 27127
(i)) inscrihitur Vila S. Mode-
sfae, ea nihil aliud e.rhibef pracfer vef integvum
iextum vel saHem partem sat niagnam Vifae et
Virfutum S.
Gertrudis (6).
In capite huius apogrophi notaverat Bollandus : Accepi, ut
pulo, Trriiris. (4) CfV. ArchivumPortzii,lom.Vin,p.724.

Ih) Cfr. Catal. codd. lat. hihh rrg. Mmiaemitiit. tom. II,
parte iv (I88I), p. 24(i. (0) Codices Hrux., Paris., Monac.
ipsi inspeximus ; dc Zwettlensi vide Xiuiu Brrmtrdimi,
parte II, tom. I (1S9I), p. 308. De Parisino cfr. iam nostium
Catal. codd. hag. bibl. uat. Paris., toni. 11, p. 405,
4".
DE
SANCTO
TIGERNACO
E
ANITODCCCX.
ABBATE IN HIBERNIA
c. D. s.
De
S.Tigernaci
cultu,
parentibu,
historia,
1. hi marfijrohgio Maviani Gormanni annun-
iiatur ad diem 4 novembris Ti^emiich niiiid, id est
Tigernacus corona, et secunda manu additum est
[de] Doire-Melle (1).
Inde maiiijrologium Dun-
gallense ad candem dicm : Tigemacus de Doire-
Melle, cuius niatcr vocabatur Mella, quae mater
quoque fuit Cainncchi presbylcri. Nulla alia mav-
iijrologia Tigcrnacum memorant.
2. Kx martijrnlogio Vungallensi non soluni
S. Tigernaci matvein n(irimus,sed ex eodem aique
ex martgrologio Mariani eliam patrem eiiis. Is
etiim nominutitr in meinoria S. Cainnedu presbij-
teriffrairis eius, signata ad diem 31 ianuarii^ubi
dicitur /"(/(>.>>"
filius Vehilli seu Va ChH. Demque
eiquodnam ipRC ynonasievium rexevH (nain coeno-
bium Doive-Melle, ut mox dic.emus,exstruxit matvl
suae),t quo a7ino obieritfindicantAnnatesQuattuor
Magistrorim ad annum 805 (seu rectius 810, ut
;
monet verent/or hovum Annalium cdifov lohannes
0'Donovan), ubi huec leguntuv : Caitluiias... el
Tigcrnacus, a quo cocnobiuni deDoire-Melle con-
structumfuil,abbasdeCiU-Achaidh,...obierunt(2).
3. Vix qiticquam 2>raeterea nos docet bvevis
legenda S" Mellae,quam ediditIohannesColgan{^),
his verbis concepta : Floruit in septenlrionalibus
(I)Cod. Brux. 51004, p. 110. -
(2) Ed. 0'Donovan,
tom. I, p. 414.
(3) Acta Sanctoruut Jliherniae, p. 796
(31 Martii).
(4) Cfr. 0'Donovan, An. Quait. Mag., p.415,
Connaciae finibus, circa saecuU octavi nicdium,
femina geminis liberis inter divos relatis et vita
postea sanctissime instiluta vere beata. Hacc
marito orbata, filiorum, quoruui uni nomen erat
Cannechus, alteri Tigernachus, pium exemplum
et virtutesimilaia, studuit Cbristo, sanctinionia-
lium liabitu suscepto, roliquum vitae consecrare.
FiUus autem ipsius S. Tigernacbus monasterium
erexit ad marginem lacus vulgo Loch-Melge in
finibus inlerioris Breffmiae et dioecesi KiUmorensi
:
quod exstrudum matri rogenduni reUquit. et ipse
ad alium
*
migravit monasterium KiU-Acaidli ap-
* ^*""-
pellatum : in quo abbatis pcrfunctus munere, vita
defunctus est anno salulis 805, die 4 novembris,
quo et eius natalis celebratur. Mater vcro eius
Mella in iUo a fiUo exstructo coenobioniunus abba-
tissae annis pluribus exercuit; quod proiiide ex
eius nominecoepit Doire-Melle, idostQuerce-
tum sive Roborotum Boatae MoUae, appoUari.
f
4. Loca Doire-MoIIe ct Gill-Acliaidii, in citatis monaeterio.
docuinentis indicata, iam hls vocabulis nota non
sunt; sed et ubi hic posievior siius fuerit iynora-
tuv (4). Coenobium vevo Doive-Mclle aiunt exstrn-
ctum fuis.se in vico qui hodie nunciqmtuv liossin-
ver, in baronia Bosscloghev, comitatus Leitrim (5).
not. h; 0'Hanlon, Lites of the iri&h saiuts, tom. III.
p. 1030.
(5) 0'Donovan, ibid., not.
g;
Lewis, Topoyraphi-
cal Dictionartj
of Ireland, tom. 11, p. 537.
DE
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
311
D
DE
S.
lOANNICIO
MONAGHO IN BITH^-NIA
ASSO
IiCCCXLVl.
comm:
ENTARIUS
PRAEVIUS
J. V. D. G.
1. De S.
loannicii
cultu
ecclesiaslico.
c lehn" 1 S
loannicium,
abbatem in Bifhynia celeber-
vulde
rimum
iure
merito a
Fapehrochio 7iostro
(1)
uo-
S.
loannicius
^j-^^/t esse,
cuilibet eius Acta kyenti patebit.
laudaiuy
^^^^j -^^^ ;j propter
egregiam sanctitatem,
tuin
'"
'Ziur
propter
maqni
niomeuti eventus in fpnbus ver-
satus
partes haud
spemendas egit, maxinie ad
coaevorum
animos contra
iconotnachorum
impera-
T ii a u p. c. T 'J
p
*|' u
.
B
ct in
'0
piEYa*;
na-^ip
W^'-'
'Itd^'''''-^-''^^ 0--7i3y_v iy. ~t,<;
ywaa;
B'.fijv:a; erJ. tt.; pa^raeia.;
KuvcrTavTivOJ tou
KapaUivoj.
A'.i Si t>iv
ivSoi^tv auTOU
e^-?;e"^Ji
eia TT,v Twv e^xo-j^-^TWv
a-paTE-av xal Y.vopayaQs'. Iv
7;57t TiolstAO'.?,
xxTaxOTCTUv t6 TWv^Boj).Ya?tov
l3vo?. "Ev |x'.a Ss Tto)i[JLOu Ye^ot^^^o^^
{owv TtoAAou?
-wv
ff-jTToatiwTtiiv ff-fayevTa;,
/.al ).j-ri3eU
xaTe-
l'.iz^ rV/aTpaTiav,
xal xaTeXa^is to toO OAu[X7rou
o>o? xal *i(r6/at;.
EtTa YvupiTQeU ^^?
^J^^p-
TKiTOu Ttvo;, cj'JYWv a-Ti).9v
Ev T^ -'ri<i
Aux'.a; ops'.
'
h w TtoXXa 'eaOi^aTa
Ttoi-z^Ta?, oC d7roxaAu4.(i)?
7^X3v e^ T-V.v [iiovV.v Ep-.^rF.;. xal ^-^veTa'. (xovax6<;.
Kal aTto "pou? ;? opo; [ASTafia^^vuv
dQautxaTOupre'.,
xai oaijjiovac: e'fUYaouev,
io;aTO <,l xal 7ipooj3aT'.xa
yao-TtJLaTa, xat
?a7t).a>v |a=v aXXavic; -po'.t: y.%'.
7r*aTptap-/wv. 'E^ ou xat ^txk to YeveJ^a-.
tov 5.Ytoy
MeSootov 7taTpiapy/.v, 7iept ou 7tpoe'f/iTUTs,
[iTa
TplTT|V -VlJAEpav
lxOt[XT|8Tl.
^deo contracta est haec ultima
menolof/ii sen-
tentia ut in manifestum errorem
impingat. Utenim
postea ostendemus, S. loannicius
tion tertio die
C post Methodium factum
patriarcham
obiit, sed
tertio die post praedictum
Methodii obitum.
2. Similis est, at expUcita ma>jis, formula
(ptam
et tn
2. oimuis esi, ac ajcpin^uii, nKf^iji'^, /
"< "--"
j,
aijimxario
^xhibet si/naxarium, Quam
tradimus excerptam
OuTOq h [jLa/.apto; Y-^vaTat t6
TSTapTOV to;
T?,;
^
Tou KoTi3uv6[xou AiovTO^
^ Tupavvt^o;,
/wpa;
[xev tpu; T^i^^Tuv*
B'.8uvwv iitap/^; ^
xwar,;
Twv MapuxaTwv *. 7:).T|a':ov
ATtoAlwviaoo;
xet[xevT|;
XtpYi?,' TxaTpo; [Jtv Mup-.Ttxou', jXTiTpo;
oeAva-
ffTaio'j;. OuTo;

-:; [xkpov Ti\'.xta;
Tte-^Oaxio;, tc|>
TeTTapaxoTTw Tp-^Tt^ Tet tyI;
auTOU ViXixia;^
xaTa
BoulYapwv eWpiTEUTEv- ou; xaTaxo^lja;,
xr. tou;
6[AO({)0).ou; TteptTWTa;'*
^t:' Q-^ETt toO fixT-.Xew;.
xat dTtwTajxevo; ttiv ^x tti; vtx-/i;
[aXeto)[aV/iv^^
uapa ToO paTtXsw;
'^
So^av T xat itXoOTOv .
xaTaXaijLpivet t6 opo;. ^^ w xat_* Oeta; ouv?;;
auTTJxoo; YtvTat
^^.
Kat dxoXouSwv tw xeXfiuovTt

Tv
Ip5fi|i4, i'--. 1, 2. 2 om. 3. om. 3.

*
om. 2, 4.
^
om. 3, 4. Mapyxdxoy 1. ^.

^
MuptxCixTl 3. 4.
8
x^{ 3, 4.
(.ITpiTU5V X.
iTTtucrifjLsvo?) ffuvE9tpaTE>SM Ttj. Pxai^E^ 1 .

"Saja>! 4.
torum vexationes confirmandos,
humilis iste mo-
nachus, inte.r tot tamque inlustres ecclesiae graecae
viros, principem locuni obtinuif. Ideo multa vene-
ratione prosecuti sunt, praesertim Graeci etSlam,
eius sanctam memoriam. Imprimis menologii Bast-
lii (2)
recitabimus etogium.
GOMMEMORATIO
SASCTl PATRI3 NOSTRI lOASNlCII
THAUMATURGI. E
Magnus paler noster loannicius ex Bithyniae
regione oriundus fuit tempore Constantini Gabal-
lini imperatoris.
Proptor bellicam virtutein in ex-
cubitorum militia stipendia meruit, multisque
cladibus gente Bulgarorum
affecta, rem fortiter
gessit. In quodam voro iiuius belli praelio cum
versaretur,
vidit multos
commilitones niaclatos;
dolore perculsus deseruit militiam,
conscensoque
Olympo inonte, solitariam
vitam amplexus est.
Deinceps voro a quodam suo quondam commili-
tone agnitus, fugam
arripuit, donec ia Lyciae
moiite constilit : ubi, inultis edilis imraculis,
per visum monitus Eristae
monasterium
petut,
tactusque est monachus. Ac de monte in montem
transiens,
prodigia patrabal.
daemones
vertebatm
lugam,prophetiae
etiamdonumaccepitet
iinpera-
torum
commutationes
praedixit
atque patriar-
cliarum. Inde, facto
patriarcha
Metliodio, quem
praenuntiaverat,
tertiam post diem obdormmt.
ex tribus antiquis
sgnaxarii
codicibus, iam sae-
pius in hoc volumine
citatis (3),
qui asservantur
in biUiotheca
nationali
Parisiensi sub nunim. Io90,
^
1592, 1594, nec non ex
sgna.vario
Sirmondt, nunc
hiUiothecae
Berolitiensis
codice
PhiWppico titm.
1622 fol.
70''71'. In
recensetidis
varits lectxombus
notabuntur hi codices nttm. 1, 2, 3,
4.
Beatus ille nascitur
anno quarto regm
Leonis
Gopronymi,
rogiono
oriundus ex
Bithynorum
provincia, et vico
Marycatis
prope
Apolloniadem
lacum sito, patre
quidem
Myrisico, malre Ana-
staso Ad iustam
aetatem
progrossus,
tertio
et
quadragesimo
aetatis anno contra
Bulgaros
puguavit.Quoscumclade
affecisset et coinmih-
tonesliborassetsuboculisregis,recusatisquaesibi
propter
victoriam a rege
procurabantur
gloria et
divitii. petit
montem ubi divinae
vocis ultroneus
factu^
auditor.
soquitur oum qui iubebat ipsi et
proporat
ad excelsos
moiites, in quibus mvemt
monachos
duo, qui ab annis
quadragmta
ascoti-
_ u u..uo(.E'vtiv 3. 4; iTM.
acld. 4. -
^' xpo^.vTo;
3,
4.
_ 13
^[^i.
3,
4. - o'- 3. 4. -
'' '(i-(o^^- 3.
YiY'^'""*^
4.
^^ -,.. 1
teicuiusliberioremmlerpretationemlatinainnonniim-
{l) J^phemcrides graeco-moseae, Acla 55., Mau lom.
. P*
'""'
-
_ (3) Cfr. supra pp. 2'io, 227.
p. L.
-
(2) Secundum ed. Card. Albani, 1727.
tom._I. quam
mutavimus. (^J^
^^^
'!
DE
SANCTO
lOANNICIO
MONACllO.
atque in
fariis
epheDieri-
(tibiis.
/^^
Lc
/i
0::ap7uv
IvmxovTa
TS^^ape;.
^
KaUiffTpiTO-J.
S T
ricii non
rectius
docet
syna.arnnn
,><am
leMan.
Demonstrabhnus
enm
eum
ne^m^
Z
Zreuno
Leonis J V, sed
hnperaute
Constan-
ZJ,uocoHereant.odo,nael.^^^^^^
raUkenuntianiur
de
tempore
mort>s S.
loanmcu
et S.
Methodii.
3
Martyrologium
mHricum
sanctum
patiem
loannicimia
magnmn in Olympo
ita laudat
:
Tiv
'Iwavvixiov /. YTi;
Xaiipivs'.
aOtv XoYV Y^"'
"^^" ^^'^'' '''^^'^^
^^'^''
Evexit e terris
loannicium
verbo suo formans
orbem,
Verbum Dei.
Sicautem
Ephemerides
graeco-moscae
:
Quarla tibi tumulmn slruxit,
loanicie, dignum.
E
s/jmxario
Posseviui
denominelur Onicius martyr.
Adcat
Annum
ecclesiasticum
graeco-slavicum qui
leriem
inteqram
monumeniorum cupit novisse in
nuibus
memorafur S. loannicius ;
quam hic ilerum
niget recitasse. Sed haec documenta sunt addcnda
quae post editum opus P. Martinovii adiecit archi-
mandrita
Sergius iv
Kalendario Orientis completo,
cui titulus Polnyj
Mesjacoslov
Vostoka (^).
Sunt
autem Kalcndarium
graecum
syuodi anni 10:>(J,
Synaxarium
graecum
synodi anni 1295 et codex
Ochridensis
saeculi XIL Tandem li. P. JS'iUes
refert tum
liuthenos
cathoHcos (3),
tum Serfm
graeco-orientales (4),
kalendario suo inscriptnm
honorare S. loamiicium. In kalendario
Syronim
edito ab Assemanno in tomo altero Bibliothecae
Clementino-Vaticanae,^(
etiam memoria loanmcn
thaumaturgi r^/e 4 novemhris
5. Praeter haec liturgiconim
librornm
testimoma,
^'J^^^j;;;;;'''
de ipso S.Ioannicii cultu puhUco pauca
tantum
^^^^^^_^^.
comperta sunt. Scimns
losephumhymnographnm. ^.^,tati-
J,
,onrtm e,e in praecedeMi volumine (1)
^.o-.6..o.seum^-hhineiushonoremcompo^^^^^^^^^
opM
r._- o,.;/:; J: .;.,o /.>o/,/> fah-ht-niiiiit fiiiAse
Contitantinnpou
p
S. loannicium
celebrari in menohgio Basilii die
3 iiovembris. iVet* maior concordia viget in variis
menaeorum et synaxariornm codicibus, quoruin
alii diei 4, alii diei H sancti memoriam affigunt.
Quod etiam ohservare licet in libris litnrgicis Sla-
vorum, ad qnos accedimus.
4. In his fastis refert U. P. Martinov unanimi
consensu praedicari S. loannicium. ercmilam in
mmte Olympo in Bithynia, magnae apud orien-
estcultiis
^^^ famae: 7iisi quod in codice Rumiantsoviano
perperam dicatur Anicius, multoque peiiis tn
Apud Slavos
etiam
utianiiiiis
est cultiis
eitisque festum
cekbratum fuisse
Condantiuopoli
^
in monasterio Sancti CaUistrati (0).
S.
loannicu
caput fuisse asservatum
Constantinopoli
m aede
XL Marfyrum Sehastenorum
declarat
Anfonnis
Kovgorodensis episcopus, qui ifineris
Constantino-
politani anno 1200 instituti
narrationem
descn-
ptam reUquit (7). Itla insignis pars
reliqmarum,
cum excidit urbs isia, erepta est, si fidendmn
esf lohanni Comneno qui, in sua
Descriptione
monlis Athonis, inter lipsana
monasterii
Panto-
cratoris caput S. loannicii magni
comiumerat (8).
**
(xi-ti) om. 4. "
y-^nXfiTspa 3, 4. '
[xov. SiSo
'Kzor.Mff<i.'iv. 3, 4. '^
(iTT. tEff. T. Aox.) om. 3, 4,

***
(xat-JpaS.) ouy^ 6pa0iv:a; Ttapi ":ivo; thjit.o-.z 3, 4.
-'
(tpiy_. Evo.^nEpitsjj.,) -pf"/*-vi zt T.z^i^i^XTi\t.iwj<: 3, 4.
22
poxiva^ iYpta; 4. ^^
om. 3, 4. ^*
twv |i=X,
om. 3. 4. 26
S;5wx(JtE; 2, 3.
^A
Ei-j^TJc 3, 4.
2'{4o3-4v5piov)oi. 3,4.

^Touadd. 4. "
(ext"iOv-
/.a-:2X(xp..)xa':aXajj:pdv;; -.h TpiyiX. ipo; 1, 2. ^"
A'JYi-
pwv 4. 8>
xa! 3, 4. 8"
TpoTiou 1, 2. 8
totto'..;
arfd. 4. ^ (xaiivaptO.)om. 3, 4. *
i^tJXEi? i, 2.
(1) Tom. I Novembris, p. 583.
(2) Edito Moscoviae 1875
el 1S76. De praetanVi merilo istius operis legesis Martinov
in coUectanKis BruxvUensilms ]'rici$ historiques,
1876,
p. 577, et NiUes, Kalendarium manuale utriusqueecclesiae
tom. I, p. xxvm.
(3) Op. cil., p. 426.
(I) Ibid.,
p. 440. ~
38
otatif.^l^ijiivoi; 3, 4.
/1K,
y^io^iq-.t]! TivEti[ia-:i tfjV iviXuotv auTOU -po; '
, , i
fi^t-.o, xai [Xf:i TpE^; ^[lepai; t?); tou
-iaxdiTOU ^^''^^^_*,
iato; ivE7:au-:o ev Xfjj EVEvTiXOaTijJ
--:ipTio Ti'-
"J'''
.>
'
TiXixfacxal |iTa tiTiva; STiTa xot[jLY/iTixa\6
0710
M"
Sergius, , . .
Montfaucon, Valaeographia <jraecn, p-
^i*
rji^
J)e
cuUn
S_
lonnnicii
,
Eeclesia
latind
(^qiieeiic
oflicio
hi
lHto-(jia
tjraeca
ft
gUtvicii.
DIES
QUARTA
6. Er
Oracconm
Icalendariis
tandem,
ml
sero
satis, in Latinorum
marttjrolof/ia
tranml
S
Toannicius.
Primum eteitim apparet in mariij-
rologii
Usuardim
editione a Molano recnsa anno
1568,afqne ita luudatus : Et sancti palris loannicn
magni,
formulae
graecae insfar : To5 o^fo'^ T:aTpo=
^u<Sv
'Iiua-^txioo
Toii (XEviXou. quae legitiir in Tabu-
lis
Capponianis.
Molano cerie
innotescere
potmt
S.
loannicius
ex eius Acfis vulffatis in tomo qmntj)
Vitarum
sanctorum a Lipomano annis 1551-58
editarum.
Quae Acta
praeplacuerunt em. cardi-
nali
Baronio,
qui non semel, praeserlim ad annos
782 828,
846 et 847, illis usus est in retexendts
Annalibiis
ecclcsiaslicis. Nec
dubifandum esthac
strata
via,
nimirum pei- Lipomanum
et Mola-
num
S loannicium
receptum esse in martijrolo-
ffium
Homanum suh hoc titulo ;In BilhjTiia sancU
"loannicii
abbatis.
7. h'estaf
ul de officio S. loannicii imuea
subi-
'Mlo^,
-aTEO, i-jivT,; Ca-rpo; xal -po^Tarr.? to'.<;
V0.7V
xoatoufAivo-.;
xal
^Xi^s-./Icoavv.lxu
^-x^j^-^-^-b,
Oepa-uwv
-riavTa.; TOU<; ti-.^JTOU?
^TnsuoovTa; uno tv
5.'av 5/.Er.-riv ffou
*
0i6 xal -ap' ^*^"' ixous'-?.
^
Xa.ipo'.;,
-aTp6^
a-pOoO
n fi^.
/*'-?oi?' \^''^'?'"^
dvafJr;; 6 xXaoo;, & rV.v toutwv ^TOpyViv
a-w^ajA-
vo;.
Xa.lpoi?, 6 Tov {xovov
Wsov TrpoTla;io|Avo<;
-/a.:30'.?,
St.. ^cxaTa-.Tre;
dTr-.YSWu;
GrTpaT'.a<;- ya-
00^', St'. xaTr.oa-f-:^a;
T^r^v
?ap?apa,v T>r/
0'^puv

Vaipo^c;,
teC/o; xal :.u>.a;
?a^Oicov
/a.poi^, o:t>.ov
xal TiusYo;
twv 7:tfftuv ci^cpaM;.
Xa..pow, ^
-^?
iTxaiwv Ta Bip^apa-
/a-^po-.?, 'fWtrTr.p
x),a;^-(.)v
Tor^ '2-a5'.

yaipo..;, YyjAvoO; 6 -oUix'.;
irxsTiaTa;

yaipo'.;,
-'.TToiv
at-/jAa),u)':(.>v 6
/i-JffTt^;.

II. De Actis S.
loannicii.
NOVEMBRIS.
^^^
aamKS. In lucem data est
ixoXo.OJ:. valde hnga et
intrqra in editione
Menaeorum
Veneitana.
Incqnt
autem
Tr,
.in^^
t^< yi?.-:.^. et
adscrihitur
losepho
humnonrapho, qui in ea njthmum
secutus est si-
rjnafum ^(^-^
.^u...,.i^..
sciUcet
usitaUnn m
Serffii
acathisfo (1).
In celebri codice A. . lU tr>j-
ntoferratensi (2),
continetur
canon
prorsus ulem
atque ille quem tradunt
editores
Venett. At m
Menans
Slavonicis (3)
nuper in lucem datis a
cl. viro Ifjnatio lafjic,
Academiae
Fetropohtanae
socio, invenies
slavicam
versionem (4-),
cui sunt
adflita cfithisma tono
5'. oV-
^M^'
'^<
"P-->.
et tria stichera : Ol/.ovdi^o
l-(v^ry^, - "Oixi^
-"''
^pv et
c?a.TiCu.v. 5^
nonexhibentrp-fiecicofiices
Praeterea in
Contacario
graeco saeculi
Xll-Xni
ah
arrhimfuiflrita
AmphilocUo,
nunc episcopo
Rostomnsi,
edito et versione
sUtvonica antxfims-
sima aucto (5),
sequens
o\xo<: legititr,
fpti discrepat
ah editione
Venetiana.
AUCTOBE
I. V. D G.
B
['rimti
nurratio
Adorum
S. ioannicii
Meta-
lihrnstae
falso
8. Tres fllversae
pervenerunt ad nos Actorum
S. loaimicii
narrfitiones. Prima est apud occiden-
tfites eruditos iam diu trita et notissima,
sola
nimirum ex qua hucusque hauscrunt
hagif>grapht
quicquid de S. loamiicio
protulenmt,
verhi fjratia
faho
Baronius et BaHlet. Haec prima recensio, quae
attribnta fst, incipit Tr,v irpo; ipixTiv ooov '^ipoujav. vulgo attrihuta
est
Metaphrastae.
Cuius versio Uitina a Gentiano
P
Herveto confecta in Lipomani tomo quinto, apud
Surium vero ad fliem 4 novemhris, edifa est; nuper
autem, ipse texlus graeeits in Patrologia graeca
Migniana(i5),excodicemim.l4Slhi(jliothecaenafio-
7ialis Pfirisiensis prodit{7).
Eandem Vifam, idio-
mfttefjraeco vuUjari ahAgapio
monachoexpressam,
inrenies in Uhro cui titulus N^o; lUpi^^t-.^o-. {S).Idem
hrecissimum
compcndium confecit
Adorum S.Por-
phijrii{%dequibussupra
dictum e.s^(lO). Hht Acta
Mefuphrasticum opus
essearhitrabantur
tum Lipo-
manus, fpd in cUtf)hus uUimis
voluminihusVitas a
Metaphraste
consarcinatas
exhihct, tum Surius,
utrefert Leo Allatius in Diatriba de scriptis
Symeonis (11).
Qiiod nemo
mirabitur, si fuerit
recordfUus
unanimem fere
traditionem huic opi-
nioni favisse,
cuius tradifionis testem sefacit Oen-
nadius (12),
seu, ut alii, rectius forsan, voUmt,
(1)
Bouvy.
^^titdesitr les oriijine^du rtjthme toniqiiedani
Vhymnoijraphic
de V^ffUse grecgue.V- iS.- (2)
Rocchi,
Codices Cr.,ptenses, p. 293. - (3)
Menaea Septembn,
Octobris et
Novemhrls.sUvimke
versa et ad fiaem cotM.
russicorum. an. lU'.)5-10'.t7.
Pulrop..li. ISSG p.
oS2
-
(4) Pp. 284, 2S5.-(o)
Mo.squae. 1S7IK- ((i) P. CT.,ton.. CXVl.
pp.35-94.

(7) H. Omont.
/)iPVii((ifV<r ^oimair<- dfs msa.
ijrecs de la hibliothiqnr
nationale, tom. 11, p. '

J^ovemhris Tomus II.
Alius, Pater,
apparuisti
medicus et protector
morbo
detentis et pressura,
loannicie
mu-abihs,
sanansomnesfRleles
ciui
festinant ad divam pro-
^
tectionem
luam; ideo et a nobis mvocans.
Salve,
patris l)oni radix:
salve, malris bonae
i-amu.s
eorum amori qui
renunliasti.
Salve, qui
solum Deum
3uscepisti;salve
quia reluiuisti terre-
nos
exercitus.
salve quia catcasti
barbaroi^m
superbiam:
salve.
murus et custos regum; salve,
armatura et lurris
fidelium secura.
Salve, igms
incendens
Barbaros;
salve, lux splendens om-
nibus;
salve,
nudos cpii saepius
texisti; salve,
tidelium
captivorum
ereptor.
lo^ephus
Methonensis.Qui,
in Defonsione
quinque
capitumsynodiFlorentinae(i:i),^'7'""-"^!-
phrasfe conscriptum
loeum
integrum
recitat isttus
Vitae S.
Ioannicii.eiiJe
uHimcts sententias
qmbtts
desinit, a verhis
xal 6 ix^v O.-o; lo.awix.o; -zS^ ^v.z^.^:
usqite ad finem (14).
Sed iam a Pagio in ditbium vo-
ratum est ufrum isfa Acta fnerint
ntcne
fjemttmts
Sgmeonis
LorjfAhetae fetus.
Negat enim
eruditus
annotator
cardinaUs
Baronii, in sms crdicts ad
annum846,n.
V, Vitam
quftereperitur
apudSitnum
diequarta
novembris,iureadscrihendam
esse Meta-
phrftsfae{\b).
Cui sententiae
minime
vulentur repu-
p
qnare nec De Asfe, in suis nofis ad edifionem Barfj-
nianam
marttjrfdogU
Romani (16),
nec Canguts fptt,
inseriequadamfthipsoinstructaVitaritm,Actorttm
et
Martgriorum
mftnuscrijjtorum^quorum
auctores
pittat iuf^ertos, refert
Vifam S. loannicii
conteniam
in cofUce rcffio num.2018
(hofUe
fjntcco num. lo22),
quae incipit T^ npA< i?sTV' o'
o^pouaav (
l / ).
hidem
iudicio iftm
sithscripserat Leo
AUattus, qttt, ad
severissimam
tnttinam
revocatis
openlms hafjio-
qraphicis
Metaphrastae,
recenset in tfiheUa Acto-
rum
quormn,propter
fUssimile
orattoms gemts et
sfilum
Mefaphrasten
parentem nequtt
afjnoscere,
et ^i stdus
v^llet, aetas ipsa
scriptoris non pate-
retur,
hanc
ipsam S. loannicii
Vitam circa
nuam
inquirimus (18).
NihilomiHu.s,
cfmtra AUatn
auctoritatem,
ftntiquam
opinionem
retmuerunt
(S) Pp.
99.106. Cfr.
Nicodemus,
Suv.Sorp.rrr,;, loin I\
.
p. 1

_(9;P.107.--
(10)
Pp.:;28-32.-(ll) P-G.. tom CXlV.p.^.
_
(l->) Ibid.. p.
74.
- (13) Gap. IV. P. G.. toni. CLIX p.
12-S.
_ .141 P G..
tom.CXVI.
p.91.- (15) Annal eccL, ecl. novis..
tom X p
Io90.10'Jl.-(16)/"mW.vr.rom../Mj>/..p.*J7.
_n7)'ln indice
auctorum post Ghssariam ,md. et inf.
,rrL.. p.
11.
- (1^> P- - to'"-
V,
PP.
117. 127.
40
Cave
I
AUCTORK
J. V. D. G.
DE
SANCTO
lOANNICIO
MONACHO.
illa Acta quae onlinnfur his rerbis
Tr,. r.po, ifi--rr
aSrfv Ab indice
lucubrationum
Meiaphrasfae,
quem
ronferif
Dmiiel NesseUus,
exsuJaf idetn libellus. bed
inde non ridefur quirquam
eruemhnn ;
nam ratio
cur Nesselius ita egerit forsan
esse
poss,t quod
hunc textum in codicibus
manusrriptisbdMhvcae
Caesareae
Augustanae
Vindobonensis
non reppe
tum
siquidem fuw
Papebrochius{%tum Pinius
(10)
eodem
rodiceCoislinianoad
edenda Arta martijrum
Sabaitarum ei S.
Stepham Sabailae usl sunt.
Artorum
quae digesserunt Sabas et Petrus denuo
fandcm
recurrit mentio apud Sollerium, in notis
ad
marfifrolo(fium
Usuardi, ubi vocanfur eefre-
rum numero et
opiniom standum
e.rsy^.xn.M./.w,.
/...
-r-
tum numtiu
j
nuotouot
auderunt haec praesto esse BoUan-
tXZ'llL,
Care.HanckinsetBandi-
antiquilatis H aharum cn-cumstantmrum hanr.
dius,miomu.s,oujiu,
_
, ^
_ ^ ^^
jyjjtltoesse
probafiorcm;BadIet{\S)ususrereHswue
Suriana nunfiat
hagioijraphos meliorem prorsus
B
nius, pro alfera vero AUatius, Pagi, De Aste,
Cangius.
Igitur quaestio ex intrinsecis
argumeniis
decidenda est. lam rero, qui accurate ronfuhrit
Acfa conscrij^ta a Saba monacho, de quihus mox
dicetur, cum re.censione cuius inifium TV'
Tipi?
SpE-ri^voSo^ hanc minime ut primigeniam agnoscet,
sed ex ilUs ahhreviatam . Quod demousfrabifur
postea,cum triplicis recensionis Arforum S. loan-
nicii comparatio magis enucleata institueiur. Sed
traditnros esse. Nicolaus Falconius in Tabulis
Capponianis (14)
ex promissis illis Actis omnia
exspeclat sinc tricis. Tandem nupertus Sergius
arehimandrita (15)
fafelur authentiam operum
Sabae ef Petri inde maxime commendari quia
mire consentiunt ibi narraia cum factis historicis
aliunde notis. Illud tamen nohis ingratum accidit
E
ouoniam
Mefar>hrastae solifum est subieciam sibi pessum ivme Papebrochu apographa, uec eadem
^
. ,1 1 .1.--..-. . , /.A.-o //.'.7 fnrfi/nn. nune Piuio nostro. cui licuii
materiam non ronfrahere, sed ampUare et ornare,
inde roneludcndum videtur Ae.ta S. loannicii quae
incipiunt Tr,v TTpAc ip^TTjv f.Sov nequaquam esse
Symeonisfetum,sed alius cuiusdam minoris notae
compihtoris. Puiat Sergius arrhimandrifa
(5)
Mefaphrasten sic dictum, quisquis reapse sii,
fuisse usum ntraque alia rerensionc, nimirum Vita
auctore Saba et Vifa auctore Petro. Cui senfentiac
nequimussuffragari; siquidem patet Mefaphrastica
Acta ah nno Saba esse integre derivata, minime
vero, ne in uno quidem loeo, a Pefro monarho.
Quirquid est de hac controrersia, quoniam ad
Arta Mefaphrasiica tam faeilis datur aditus in
Patrologia graeca. non risum est haec operi nostro
annecterc, e.o rel magis quod in illis nequaquam
praesto est ampla materies quam suppeditanf cefera
Acta longissima ad discidiendas S. loannicii res
gestas. Ceferoqui quodcunque ex Aefis Metaphra-
^ stiein notafv diguum erit, cum aliis scriptoribus
conferendum curabimus.
9. Acfa consrripfa a Saba et Petro monachis sae-
ptiusab antecessoribus nostris memorata,indecursu
conscnpsf
guoj-nm hihorum, jirius detecta fuisse v/denfur
^^tPt^u
^""' ^^^''^^ Papehrorhius Eplienierides graeco-
moscas parabat. Anten namque una recensio Su-
riana usui venerat, et licet tuncusque no)i defuerai
oppoiiunitas alias indicandi, hae fum prima vice
sunt in .\ctis Sanriomm (G) eonsignafae. Posfea
docuit Godrfridus Henschenius
(7) /.s/os libeUos
graecos Sabae et Petri fuisse Pomae et ParisHs
Itomaf,
Pnrisiis et
Vindobonae .
illae vero
guaa
monachi
plitris ah
eruditis
factae,
nobis favit fortuna quae Pinio nostro, cui ticuit
Papebrochii defuncti opera uti ad vulgandam
Vitam Stephani Sabaitae (IG).
10. Libellum Sabae monachi, praeier codices
asservantur
Vaticanos mox commemoratos, in duobus aliis
invenimus, qui nobis potissimum inservierunt ad
edendum texfum. AUer ex his codidbus asservaiur
Parisiis, iu bibliofheca nationali, signatus ibi num.
1519, Vitaque S. loannicii legiiur a folio 74' ad fo-
lium 150". Olim rcgius, istc codex jnembranaceus
in folio, consfat foHis 7GS,.stngulis in hinas divisis
columnas, in lineas vero triginta et unam stilo ferreo
ductas. Videtur exuratus saeculo A'/(17), et Con-
stantinopoli, tempore Ludovici XIV, ab abbafe
Sevin Parisios allatus est (18).
Initio Vitae
S. loannicii avulsum est integrum folium, Ulud
nimirum quod pone subsequitur folium
notatum
num. 7i. Feliciter su^^pletur haec lacunaper codi-
ces, tum Viudobonae, tum Romae superstites. Codex
Vindohonensis nointur infer historicosnum. XlJi,
cui Vita S. loannicii inest a folio
32' ad folium
64'.
Qui codex est etiam in folio, alternis columnis, et
inter eos annumeratur quos Sambucus ex Oriente
advexit (19). Aetatcm huius codicis quem oppeUat
pervelustum,elegantemeloplimaenolae,Ho/K/e/it-
nivit Lambecius, sed saeculo quoque XI, uf ex scrip-
tura conicere licei, exaratus videtur. CodicesVatf
cani pi'rtinent, aUer qui .*iignatus est num. S07 ad
saeculum XIJJ; alter vero qui num. 1250 adfineni
saeculi XVvel initium saeculi XVI. Acta,
auctore
acquisifa. Pe quidem vera in bibliotheca ponti- Saba, incipiunt his verbis Ti <^u-no-ftlri
xai bUptu-za
ficia, inter eodires Vaticanos bis invenifur textus -wv iyfwv uaiEpwv v&payaO^ijLaTa. De scriptore
nihil
Sabae monachi, srilicet in codiciftus signafis num. aliundc rompcrtum habemus, at ipse fradit in opere
807,foI.HG,ef num. 125G,fol.S5. Parisiis autem, suo se monasticac viiae instiiutum
exercuisse, et
(1)
Script. fcch hist. litt., tom. II, p. 35.
(2) P. G tom.
CXIV, p. 294.
(3) P. G., tom. CXIV. pp. 2'.)9-3M, atque
in Cataloyo hibl. Viniioh. mss. graec. Index !, p. 409. -

(4) Catal. codd. tnss. hibl. Med. Laureiit.. toni. 1, p. 497.


(5) In KaJcniiarii orientalis nolis, tom. II. p. 349.
(6) Toin. 1 Maii, p. l.
(7) Act. SS., lun. tom. II, p. 972.

(8) Monlfaucon, Bibliotheca Coialiniaiia, p. 418.
(9) Act.
S.S., Mart. tom. III. p. 160.
(10) Act. SS., lul. tom. III,
p. 528. Cfr. Anal. BoU.. tom. VII. p. 95.
(11) P. 052.
(12) Comment. de Auyust. Ijihl. Camir. Vindob.. lib. V[il,
p. 507. (13) Vi> drn Saiuls, tom. III. Table critique du
quatri6me jour de Novtmljre, ]). vn.

(14) I^ 27.

{\h)Kalendariu} orient. , tom. II, p. 349. (Uti Act. SS.,
Iuliitom.lH,p.528. (17)11. Omont. Iiiventairesomtnaire
des manu.^crits </recs de la iiOliothi-que uutionale, tom. 11
p. 76. (IS) L. Delisle, Le Caf/inet des manuHcrits de la
hibliothitjup imph-iale, tom. 1, p. 380-3S7. (l9j Comment.
de Aiiyust. hibl. Cuesar. Vindob., lib. vui, p. 566.
quidem
Utiitutn
repfrtus
est
DIES
QUARTA
NOVEMBRIS.
A
auidem
in uno ex monasteriis
moniis Ohjmpi
in
Bithynia,
coaevum
vixisse S.
loannicio,
qutn
etiam
saepiuscam eofuisse
conversatim,sennones
eius
perr-episse,
novisse personas
plures
quarum
res
gestas referat,
et tandem sancti mri cuius
inlustria
certamina
enarraverit
assecutwn
fuisse
disciplinam
asceticam.Accipimus
etiam ex ipsoAda
s'loannicii
qimediqessit
nonfuisse
opus tiroms in
re
haqioqraphica ;
sed antea se alterius
cmusdam
Olumpici
eremitae Peirl
Atroensi^,
hegnmem
bancti
Zachariae,
Vitam
scrip.isse {\).
Nullihi iamen,m
cataloqis
bene
multis
VitarHm
Sanctorum
sive
impressarum,sivemanuscriptarum,quosadtvmus,
repverimns
hanc
Vitam Pctri quam se confectsse
iradit
Sabas.
Quae
vuhjabuniur infra
Acta exscri-
iLusexcodicePurisino
num. 1519.
quem cum
Vindohonensi
num. XIX ipsi
contuhmus. U ve, o
,ir
Siornajoh
codicnm
Vaiicanorum
varmnies
Uctiones
operosa
diUyentia
di^jnaius est collujere, et
iahoris
fructum
maxima
humanitate
noUscum
commuiucare. ,
1 1 0 vero
Petrus
monaclws
composuit
Acta
T:!Zri S
loJ^idl
coHlincntur,
ut U,m
diximus, in codtce
'Z't laZ
olim in
miotheca
Coisliniaua
si<jnaU.s
,,. 303,
inaestimams
/"'.
''rv"'%V'.,fir-
diere
iam Vila S. Stepham
SabaitaeJL),
sanclo-
Z
marlyrumSal,aitarum(i),S.GeorguCho
Maeii)
S-
Sijncleticae (o) ct
S.nco.nulfi)
Alium
autem librum
cui eadem V,ta
,nseratur,non
fnveniesin
ullo adhuc impresso
catalogo
cod,cum
;r:::Lm.Vtrum,,,,odetiami,,AcasSS.Oeor,u
Chozebitaeet
Theoynii
conti.jit,
,lla
Co,sluana
s,t
unica
superstes
chirographus.prorsus affirmail
non
licetinde
tamen iure q,us
concladeretrjuod
etiam
Mo.covitae
scriptores,
graecs
men^aius^
adeo
divite.,videntur
e fontc
Pans,no
not,t,am
istius melli Pet,-i
monachi
l,aus,sse.
Eenm
cde-
Iris valde est ,,ouue
ap,cd eos codex
,ste, ut appa-
ret, ve,-Oi
,jratia,
apnd
Demet,;um
Verzmsl. ().
mLus reci
i,jitur cl. vir
lohannes Mart,novJS)
alios
exsisterepraeler
Coislin,an,.m 'f'ces,ex
o
conicielat
quod
apoo,-aphum
V,t,,e
Georgu Co-
zehitue
aJserrant
BoUandian,
,n
mnseo
s,o
Siguidem
apo,,raphum
illud
/""/"/;';*
exipso
Coisliniano
e.m;-lptu,n.
Code.r t.<e .
2o
eruLs
haec alte,-a S.
lo^Acta
est optmae
notae.
Exaratus est
saeculo X, ,d -''';-
C
saeculo
post
,no,-tum S.
loann.c.um.
Bes gestae
METAPHHASTES
(P. G., tom.
CXVI, p.
73).
'Evo; voOv
.<iv .OTe
i..r-^^?->-'
r,
^^^^uyo,
Lpiv,
(..pia 8e
cip^axa,
^s... o. _.a ano
.,
.i-L,. -E^i 5b
av^vuTa eYvu.
.oyouaa
Ta (..v
iUa 5o;e
/ae..v div, e.i 5e .ov (.eyav
I<.avv.....oy
:L,e6;.^0'5e.po.e.x^,ev5
5....^T--"
X
e.:I-.
0 0eo.3
.aa,
e!,ae....v
.au.r,, v
i^o|.o),OTV3'. -'
-r'''
"'
'"
'"'
""''
ioeival T-Viv
iaapT.lav.
315
AUCrroRE
J. V. D. G.
S. loannicii ibidem
amplum teneut
spatn,
afoho
304'
ad folium 3o3';
incipiunt
vero hisce ve,-b.s
r,;
3'
V
S..v,Ppo,oi,<
4a0a,...
^o,iV,denur
isla Acta lalam hucusque
nacla esse
not,t,am.ms,
unus et
soluspaene,
usus est
i.lentidem
Le
Qu.en
in Oriente
christiano,
( suo loco
nolahunus
Fabricius. in Bibliotl.eca
graeca,
xstudopus
ph,e
innoravU.
Nec ,agis Petrum
nomsse
v,denturCave
Ceillier et Ou.lin,
'jui tamen
ournes
locjuuntur de
Saha
monacho.
Petrus
monachus,
auclor
alterms
Vitae S.
loannicii,
erai,
acjue ac Sahas,
coaevus
.sancto vi,-o cuius res gestas
p-oseqmtur.
Ipsum
testaturSabasfuissej,i,m
et
virlute plenum
mona-
chnm,
valde
fa,niliar,ter
et frcjuenter
conversatu
cum S.
loannicio
: n.p^.
'U .o-.-, .
.vX.?,
ev=ipe.o<
,:ivu auvnOto*
xai a.vt,<o spx'*!*"^ -P''
""
4'ov (num. 43).
Videtur S.
Eustratii,
q,n hoctem-
vore
Olumpico
,onaste,io
Ayauro,-u,npraes,debat
discipUnae
adhaesisse (cfr.
allerius Vdae
cap.IIl.
nu,n W a 0,10
plura de S.
lommao
pe,-cep,t. (
;:; l<Li
nuajis
indicabimus.
Tum ex S6
(,,.i3j.tumexseipso(num.G7)ov,,sIet,o
\p,i,p.ef:,isse
soro,-es. Se his ad S.
loann.c.um
me
^
cunique eo
collocutum
fuisse
nar,-at (cap.
XIX
n,n
i;7), et his alihi. ,d rei nar.-atae
ver,tatem co,-
fi,;et,
appellat ad lesti,oni,
virorum
supe,-si.-
tum ,'i S.
loannicii
,niscricordem
poient.am
exm,-ti
e,-al,
scilicet
cius,lam
ojnfic.s
non.tne
Z'di a sancto
patre
sanati (.. 40)
etcapt.c.
6
co,lcmlibe,;.ti
(,. GO).
Ni,irum
Pe,;isse
nohisprodit
testem fi,le
,li,jnum
.ju.a
'^''"-
,,ioe,eo,le,nq,.e
tc.pore
de.jlt ac v.r c,...>s
v.tam
'nar,-(U.
'luem
ins.iper ijtse
noverat.
l^
slquist,;,u.s
S.
loanuicii
Acto,;.m
vur.as
narrationes
inter se
contule,;i,
p,;mum qu.dem re-
censioni
dict,.e
Uetaphrasticae
nuiume
(Mntab.t
Mmum
assignare
locum.
Eieni,,,
non lus, com-
pendium
exstat
Vitae quam
Sabas
oonsci.psd
Luidem ut,;'iue
e,ulem
fact,eo,lem
ordine, haud
Zo iisdem
veUis.pariim
saltemnarrantur
coin-
nilnlorque
Sabam
ita
pedentent.m
est
...n<(H,^ ut,
7Zpi'.tur
h,-e.issiinusprologus.
nil.U e
p,-op,;o
oenu
haustum
oMiderit.
Plurium
a,h,tu
verbo-
,; id
,le.ostr,.replget,
quod
un.cu.cjue
legent
vatehit.
Sit tantum
.,peci,ninis
ergo,
quo,am
de
cete,-is i,lem
licei dice,-e,
locus
,.us ex ut,-aq,.e
,.,-
ralioe
colU.tus.
SABAS (eap. IX,
num. 35).
ruvn Yip TCi
-.oi
TtaTp^iou
xal
.uaTi^rTpou
-.,dvou'/.
.ep..epYia,
-v
epa.a.v.o.v
a.uT- ,
.app<a^/Oer
i -.k,
<f?
va, ,^>;?^-
0
UoiTOu^o
.),ei.TOv eC;
.^a-pou,
avu>.eX;
ivaMOaa.a,
.p6;
toOtov
xaTa),arfave.
TOy o.xa^ ,
6.b Tv .uYYev,iv
^.^, ir.-"-^
,"=" ^"',
TV'
"Hvneo
eea^iUvo;
h T.aTr,p ob^v.^^-^i
xat iueu-
ii.e-:o,
xai TO.;
.Taupo.;
'..r.. aypar..a;
i^eVva..
XP'..-!^'-^^-^
---^^ ?^^""'-' '"^
Sabam
secutus '^at
yfeta- i
phrastrs.
T, , ; nhrastica
lucubratione.
Stilus etiam Sabae
tantum,
Petri vero libello
nullaienus
usus est
^^^!^_ i,,nquam
Petri
locutionem
imitai^tr.
stes Nam ea tantum
refertquae
apud
Sabam m
^
i
_ ,;^ sn--
Zuntur, nec e. iis quae Petrus
enarrat
q..qi^e
Sabasnon
recensuit,
quicquam
repenes m
Meta
(1,
Vide infra in Vila cap. X. -iVAct.
^^ ^^^-^^^
jj,;:
\m n\ Act SS.. Mart. tom. m, p.
166. W
Anai.
'^^11
;p.95's,q.
-(5)
Co.e.erii
EcCes.
,ra,c.
'TZouirun.
et
quo,no'lo
Sahas ei
Petrus E.,
Jtl^lXopere
Jalter ab aUe,-o
pendeat,
..^r^

7
-
(6)
Anal. IMI;
tom. .\, pp.
,3 ^- - l'
)
Clr.
lclcs:g,-aeco-,t,.,:.V-3*^'^)^b,i.
DE
SANGTO
lOANNICIO
MONACHO
/', tyus
et Sabaii,
pant Petrus et Sahas. Ita iam ah hutto amim
rerliuwsSahamdeSAoanmd\pneyitia,couversiom
ef hellias
facinorihus
hte disserere, eadem
vero
a Petro poetie esse
pyoefermissa aut m
exHfuam
nimis
narrationem
contracta.
Miracula
post loan-
nicii mortem
patrala
commemorat
Sahas,
eadem
Peirus rcfirft. llir IHterarnm,
rjuas a loamucio ad
Methodium missas perhihet iUe quasque in episiulae
redactas recitat, sensum ac elenchum tra-
59,
60.
14. Ista
quae Ptfrum inier ef Saham statuimus
discrimina,
suntne huius momcnti uf evinvani neu-
frum
alterius opus novisse nec quicquam inde de-
sumpsisse?
T't ^'nic quaestioni plane fiat safis,
pofius ad
similitndiurm quae vigef infcr uirumque
opuscuhm
attendendum est. Etenim, discrimiua
quae
nofammus id tantum ostendunt ufrumqur
indiciis
osfeiidiiuy
niiitdtus
egt
i'ftnim.
B
(luae duohus Mavaribus fuerint
praedicta (n .
^rL,,u.:rf.S;P./n.--l/..c..m;..W/.^
his utrinque
snudUud.nem.^ Supra recUavmus
^
OL. 44),
ad puerum halhum sanatum (num. 37)
(num.
12)m.'aculum u^ons Stepham mapsirt
captivo e hulgarorum
carccrihus erepfos (num.
sanaiae. En quomodo tllud enarrai Peirus (num.
4.H).Al>q
muiaia sunt. Petrus enim narrat, cum acdificare-
tnr aliquod iemplum, operarios defeciiitn aquae
2)assos esse (num. 44)
; Sabas autem eosdem nimia
aquarum inundaiione impeditos fuisse refert (nnm.
20). Secundum Pifrum (uum. 53),
Eustrafius,
propter sanguiuis copiam ex naso defiuentis, gravi-
fer aegrotarit, dum Sahas sanguinem ex intestinis
effusum
asserii (num. 41). Apud Peirum (num. 33)
Theodoius quidam nuncupafur candidatus, apud
Saham rero Sp^nator (num.27). Necfiuitum in rehus
narratis apparet discrimcn, at illud in modo nar-
randi, praesertim xn stili tenore, non minusperspi-
xaia irapa-/^u)pTjS'v 0o5 -rac ^pevai; p^pXaxo. rioXXi ouv
eU ^o^C taTpou; ivaXujiTaaa ^pTifjLato xat (j.tiov wtpsXTjOelija
tAoc irpoc t6v aiYiov artii xal pi^-aaa UytJiv eI; -rou; irooac
auTOu iUtio tuyElv ilioMZ. Tvou; ouv & iiyioi Ix nepiepyf"^
Traoyetv, (fijffiv
* ''Q
Yuvai, e'i pouXei Tiii; liasux tuj^eIv,
ffuvOou (iTjSsva a8[Xtv Tuiv 6ava6w3a[ oe PouXtiOjvtujv xai
xayiov taTa! 0 6 Kupio;. TfisSs |jtO' 6'pxo'j toOto xaxaftE.-
\ii-^Ti<i^ir.fj^an>.t\cn:<xi}z^^6 ^yo<: xai Ttfiffiiiiefto xoGCwottoiou
o-caupou tpixov oopaYiffa; Eppa)|Jiiva5 Ta< opevac Airooouc
uviTi TauTTiv iTreXuoe 3o5a^o'Jav Tov Oeo^v. Ilaec profecto
si conferuntur cum ioco supra citaio lundentissime
ostendunt alterum ex scriptorihus textum alterius
est, licei nonnumquam, lU ferehat aevi illius una- accepisse dicit Petrus. In aliis vero prorsus discre-
nimis ei inveierata consuetiido, sermones et collo- pani ambo auctores. Scilicet inest utrique opuscuh
quia nimis proiracia infermiscei. Pefrus autem in pars saiis ampla,quae praeseriim miracula conti-
dicendo inani prolixitate lahorut, longiori verbo-
rum amhitu saepius ahusus. Qui canora doquendi
pruritus ium in ipso operis limine, in prologo
nempe sed maxime in epilogo, dispUcet. Proin, cum
ambo hagiogrophi idem factum euarrani, Sahas
rem paucis ahsolvii, Peirus suhiectam materiam
per longiores circuitus deducit. Aliud discrimen,
'nempe utriusque auctoris ingenium, legentis ani-
mum non poiesi non offendere. Sensus acerhio-
res gerii Petrus erga monaehos Siuditas, quos,
omni daia occasione, verbis eiiam contumeliosis
vehementer increpat (numm. 35, 56). Sabas, solis
iconomachis iufensus, miiiorem erga ceitras per-
sonas se praehct. Tandem dissimilis etiam vigei in
utroque lihelio ordo rerum quae edisseruniur.
Praeposierum magis hunc ordinem apud Petrum
experfus eris quam ajjud Saham, licet singulorum
eveniuum tempus presse definiri non semper valeat.
Haud infrequenter tamen, praesertiui in miraculis
enarraudis, quatiuor vel quinque ptrodigia sihi in~
vicem eodem modo succedunt in utroque opusculo.
Tuncdenuo aljrumjntur series,iU paido posf eodem
ordine resumafur. Et ita quidem per totum operis
decursum procedit narratio, ut, ctempli graiia,
Sahae libelli locos, quos numm. 14-10 signavimus,
reppei-eris apud Petrum numm. 13'23. Eadem
net, ei in quorum enarratione procul duhio iia alter
ab altero pendet uterque auctor ut certo certius
unus noverit liheUum alterius, illudque subsecutus
sii in scrihendo. Quam tamen conclusionem effu-
gerei qui putaret quendam lihcllnm miraculorum
S. loannicii fuisse ah Eustratio confectum chariis-
que mandatum, qiiod ttim Petrm,ium Sabas,unus-
quisque pro suo ingenio et modo scribendi,denuo re-
tractaverint. Vnde factum fuerit ui ex primigenio
texiu nonnidla verha ei dicendi formulae eaedem in
utriusque compilaioris opereirrepsissent. Sed gra-
tuito est hoc confictum, et quominus admiitatur
ohsfant rationes qnihus potius evincifur Petrus
praelvisse Sahae in digerendis S. loannicii Actis, ac
proinde Sahas, saltem in hac parte qua eadem
facta recenseri diximus, Peirum imitatus fuisse.
Rationem istius opinionis indeprimam deducimus,
quod Sahas nnllihi ad cuiusquam tesfimonium
appeltat, sed dicit iantummodo se ab aliijuo patre
losepho ad opus suscipiendum incitatum fuisse;
attamen emn Pefrum novissc scimus quem cum
S. IoanniciOjf)/?-/>s rongressum fui.-ise asserit (cfr.
supra, num. 11 tu fine, ei iu Vita num. 43).
Petrus
aiUem e quo fonie haec hauserit sedulo significavit
quaier commemorando se ah Eusiratio, hegumeno
Agaurorum, audivisse quaecumque narrat prodi-
gia.
DIES
QUiVRTA
NOVEMBRIS.
^17
iXXoO..aU
ex .0
. /
^va^-.;,v xa- praeter ea quae ah Euslndio
au(hvU,}?htra
exstare
,.:/!>,i.v(
"""" ^'V';-^n;:-;'""'
"7rS
"'":.
Prf,.
cad;de
//.(- s
F
,
,uca occu,
,
,(
d, acom
.
^" =
'^J J /
,
'
^^,,1,,^, ,aeat,a cx allc-a pa,-te certo affi,- ,.^,,
c/e/, 55../.
historiam
monaaho,;.,,, Olm^
Z^^nFJrrestigiis
inl.aesisse e.istin.et. At
fa<o; .e t',
P-X15
'
ff/.P'
'.^'"'= =?"'
,
"
J
,,;(,;;,, a Petro apud S,
loannicium
vMutae
..XJ,..s,r.
r'/'.
\lh ""
^^^;.^'."*'.;
,t,7^^1 simis 0 ,aro iisde,n verbis usus describit .^uibus
E
B strati,m,
^uia.cnn
loann.co "'-"""'"^^"
J
!;"
p,.<,
,,/... &,/ nonne potuit ide,n ab
^nc,disconiu,,cU,sest,cum^^s.^^^^
'^.!f>;;^.^.^^^
l ^, ,,., ,,,,;
,,;,,,,.e.
5.
, .,-/ ....,ae
r'^^"';;^^^^^^. vtiriue
poluit, sed si ab aliis, non a Pet,-o a,uhv,s-
c^cept,o,,e,,,a,o,-e,,,.Po,,,de\,taeiua,ncm^^^^^
1
.^
^^^
,ci,.,;o,.e tam
psit Pet,-us, in ,ssalte,n ,a.

^;,f
'
*" *
"^raadiunLu^n
concordL,
ta.njue arta rerbo-
ri^''^ ^"'>'
i';;;^^^;;^:^^^^- ,-u,nsl,nilitudo?Xe,ua,ua,nitacotin,e,-et,id,ue,
Id<iue
p,-aesert,m
quia Pet, s
^'.''^fJZe sicut et nobis, pnulenli lectori usum fo,-c
a,b,t,^a.
::^^::"rx^;-
r ::f!:::::X.:
;:; ;...
..Ao^^i^o-
co,npa,-andos
^ra.erit.
. /., 7Y . 43)
viT.\ AUCTORE PETRO (cap. XIV, Ml(l.
67J.
viTA ai:i;tore saba (cap. iA, nuni. loj.
^- ^^/^^
-i
^rr:U-::n:^S^-
;;;v6,ovi,oi.oA,4.po.
.0^^,.^
napa-
i,ep ay.e,
"^
J^^J^ J J;^"/^^,,,,.,
iaXJi .e, .i .i.ep, Cva o.i .iv Kup.ov.aTO
rV/T..j^^.av5u^/oa^./.iavy.a^.li.a/c^oj...T..,e
^ .
^,,,_^.^.^,_, _j,J, -/^v <rf,v
xa-. yv^,..v
,e.a),a,?avo....
c.a .veu.a.o,, co, ^,
,p./^_a/e../
^^^^^^
^^,
^_.^
^^^
^,.^^ ^_^
Utou o^Tu; cpwq xa. eepfxoTnTa.
.^l.a^^^.iv lcol [.eTi /api; avl,.::0TTpe=e.v.
C
H/c sequitur
se,-le.
kumiUu^n
cogitationu,n quas Pet,-us alt se ce,-satum
ani.no fuisse in conspectu
r
S. loannicii.
Uaec a Sala. .p.i b.^evior esse k.boral, o.n.ssa s.,t.
oe 1
.. u,TX ./
'
'
J-,

rt,,u,crxe..v <re ?o-JXoaa^., o, ^.eya).o<|,'x/.e
IlAa-
Ite,:.,n sensum suum de Uuc
praedicUone
.nultls .c^bls ape,-lt Petrus;
,uo.l, ut e,-at
narrationi
prorsus inutile,
phnie reticet
Sabas.
OOev So.,
--^?.!^-;
^^:.T.nC
": ,JCa^o,e:i:v.a^a,aT;.v.a(.po;eva^a.pov
(.evov, ,^-''"^^"'
''^1^^^":,"^';,;
j
.ooeue^vatT.pi^Tiv.aTspaV"-'-''--?^^
dTTjaTi^ov x-r.
w/oa^.J.tav ../
j;^a..xv
|
.
, '^,,^
,-,<,.ov, -^al Ta SoxoO/Ti (AOt na./Ta a^jTu,
HeTpo? ..po? Sv
-apayeyo./e I ?:pov Lr-.'
^^
;
j,_.
^.J,o.: e.J),o-,-f/iv/a..
'U; o^iv
t:, cJ |lpiv i/y,
-i^^p. -iv ay.ov
Ia,av.
^^^^^^^
^^^^ .epWvu,;
.povTioa
vU.ov Lrv xal Ti
T;,.a_ajT0U
^/v. xaTa.na-
^
r
^;'
rUv.e^; TO^' eOpiC^a. o.i Te tS
^aaOat, i''Xk
SuvaTo, tou ,Te,07.o,
/.rra .
.
^,^^^ ^J
^_
^^,_ ^,^^^
^^^^^^^,. ^^-,^, .,,;,,,.
xr/ivou; i-opu xav u^.adunaTo;.
i
p,,
AOCTORE
J. V. D. G.
3,g
DE
SANGTO
lOANNICIO
MONAGHO.
Vlura refen-e
supervacaneum
esl, ideo^ue fiuem
UinUm
Inuu.
'Q'. xal oou; 6 Tiarh?
Suoexa t^lofUi,
wonep
ToCs a)oi;, xal Aoyv
nAaitovo;
a'-;rt^ oeouxe
>.^ar
ECtis
lUiTwvi, <o T5XV0V IlsTpe- JXTl
XuuoO Sti uv tt,?
Ta-E.vf.? i^oy
Oia; aiieA'.'f9riV
^BEiaTo
crou t^v TrpoOea-.v
KJp'.o;. xa-. w;
xo-'.a'Tav-t Tov {jlitQov anoSto^et. Tou Oe neTpou
TaOTa axoOovTo;
Tiapa to-j TvaTpo; xal xata oia-
votav
XeyovTo;- tiU xal T-ji i,u-/i [xriTp'.
xa-.
Tar? dioeXoar.; 6 7iaT>,p erceix^ev
eyXoyta;,
ooiot'.v
auTw T:p6; touto aooXeT/oiivT' eTepa; euXoy.a;
TpiixovTa e; ei-wv A6;
avi e; t/. Te .uTiTpi
(joj xal Tav; nivT to-j aO).oar(;.
Kal
Xa^wv ex twv eu).0Ytuv ouoexa rov
apiOuov*
otowT'^ fJLOt xal Xeyef ie';a'. TauTa xai
56; Ttj) aoeX-JV
llXiTWvt. xat etne auT^i-
[^ri
Xu-oG 6 yi? ^0
'^^^' npoaipeT-iv aou
a-eoE;aTO*.
E-lTa Xa^wv bepa; euXoyia; owoexa
S':ou)!Jt (lot xai Xeyet MW Tay"^ '-? Trp'.notT;Ttv
CT,; ffTi; ^pu/Ti;.
'E|JLOu oe otaXoYt:;otJ.vou

etOe
6 846;
eT^XTipocpopet
auTov oouvat xal tt, i^r^
fiTiTpt,
a-jOt;
7rpoT?Xei};a; xat iipo; t>|V twv euXoytwv Oejtv
TeTavtxw;
Tf,v /etpa i^e^JTTiV TauTriv aveXxuaev.
"Afjffo)
ouv |Jiou TW /e-^pe anXetv TTpoTp']ja|Aevo;
TptixovTa H
Tov dptOj/ov oiowvi [xot xat
);eYei
Ae^at ^rauTa, xal 06? dva ll xr^ Te 1?,
ayiTpl
xal Tat; Ta'7; irevTe doeXtpat;.
ap-.Ojitov
cod.
Prae.e,iim u!fimus!slelocs
cplus estad omnem attMa tempus Imms projAeluie detennmatum
dubitatloem,siv<apeyseveraretialicu!usanimo,
,,alde
ads,ruunt,minm
annumqunUum nnpern
tollendam. Quare ute longiore dispulatione
conclu- Michaelis lumons, addunUjue dnmm loannicum
,ioemhrev!tercolUgamus,!taexistimamusco1iala
die lertia nommhns, eodem anno, e vda m,-
B fuisseaSahaet Pelro Acta S. lov^nm.W, ut prlus
grasse,Melhodiumautemqmrtadecimamm,unno
lucem mde,-it libellus Pet,-i. Qui c,n ad Sahae
p,-o.v!meisecuto(%
Ajmd Subam le^mus defun-
not!tiampe,-ve!ssel,!taestabipsoacco,n,odatusut
ct,m esse S. loannicium d,e ,w<em;s qua,-ta,
!i!
gus hunc omis^if, Hlum prorsus mutavit. Noluit
gatFefrus monachusdieitertiae novembris,regnan-
S. loannicii fidei professionem ex Nicej^hori
til>us Michaele et Theo.lora anno quinto, aetalis
Antirhetico Petro exscriptam denuo recitare. S. loannicii anno octogesimo quarto, quinquage-
Ordinc.m rerum temporumque^a quo perturhando simo secundo a die quo iconomachorum haeresi
Petrus non videtur abhorruisse, reMuurant Sabas.
renuntiavit (4).
In Menaeis, ut supra diximus
Uno verbo, opus anfecessoris sui <jravit)ia drfecfi-
num.2, hncc ifa suuf compendiaria ut referant tan-
bus et praesertim garrula proli.ritate horridum
tum S. loanniciuni oi'//sse ^Jrt^OK nonaginta annos
expolivit. Igitur opus Sabae, tempore licel poste-
quattuor, praenuntiata S, Methodii morte pro-
riuSfpraesfat libelfo Pefri. Est quasi eiusdem edi- xima.
tionora,auctaef emendata.JIaec ratio nos movit \7. Sane haec sitnt tempora arte conclusa.
ut primo loco Acfa quae Sabas conscripsit cum
Etenim iste mundi annus 0355, quem assignat
lectorilms communicaremus. Praeter Acta graeca
Sabas, esf, secundum consuetam Byzantinorum
de quibus disseruimus, nuUus exstat atius Vitae
chronotaxim,annusChristi 847. Sed, quoniam ad-
S. loannicii fons primigenius. Nos monet e>iim
r//^rindictione decinia, e/ indictiones Constanti-
Sergius, in ho^js af/ Kalcndarium orientale, s/a(;o-
nopolifanae inifium repetunt aprima die septem-
C nicam Vitam quae inest Menologio essee Mefa-
hris,inde sequitur diem qaartamnovembris8i7 in
F
phraste derivatam et abhrcviatam (1). Sed in alHs chronographia bijzantina esse illis qui annum a
istius aevi, nempe IX et Xsaeculi, tucubrafionibns
katcndis ianuariis numerant, diem quartam no-
plura saepius de S. loannicio referuntur, quae
vembris anni S46. Praeterea si, quem Acta trU'
omnia suo loco trademus et excutiemus. dunt, computatur annus quintus regni Michaelis
lunioris, reinciditur in eundem annum 846. Mor-
8 111. ChronoOxis vitae S. loan-
'"" """"^"'
f^f
''/''; 20
;,,, sis, statim
5 regnare coepd Michaet eius fittus, sub tutela matris
niClli
Theodorae. Hucusque perfecta viget concordia
inter memorata in Artis momenia chronotogtca.
\G. S.\oa-nr\id\annumtumnatatem,tumemor- At, non mediocris difficuUus cxsurgit ex terfio
lircaVnnZi
'""^^"' '''"" omnimoda cerfitudine
definire non cifato evenfu coaefaneo, qni tamen, primo intuitu,
emoriualem
''<"'^^ difficultate, siquidem componenda suni varia rafus certusque apparet, nimirum cum iradunt
S. loannicii
momenta chronotogica inter se admodum discre- scriptores nostri accidisse S. loannicii ohitum die
panfia. Vt faciliore via annus nativitatis statua- terlia vel quarta novembris annt istius qui prae-
tur, iuvatprius in annum mortis inquisii/tsse. De cessit S. Methodii vwrtem. Inde enim demergimur
quo id in Actis fwuiitjus ai^sertum legimus mortem in itiam controversiam quae a tanto tempore erudi-
S.loixmncu arcidisse aHquot menses ante obiium tos inter se divisos retinet circa annum mortis
S. Methodn
patriarchaeConstantinopolitani.
Quem S. Methodii Consfantinopotitani Nofum est nempe
evenium a S. loannicio fuisse praedictum referuni Pngium
(.5), Amehnum Bandurum (G), Cuperum
recensiones smgulae. Acta Meiaphrastae vulgo nostrum
(7), Le Quien(S), atque nuper cardinafem
muUis
difficiiHati-
btis obmxia
Montetita
(1) Toin. 11, p. 349. -
(2) P. G., toin. CXVI, p. 91. -
(3) C.ir. ViUie iminae num. .t3. -
(4) Videsis num.o.
(5) Cnticn ad annum 847, n. 17-19 ; ad annum 858. n. ItJ.

(fi) Inipt>num orimtide, tom. II, p. 908. (7) Act.SS., Aug.


tom. I, Iliatoriae chron. patr. Const., pp.
107, 'lOa

(8) Oriens chriatianuB, tom. I, p. 245.
Ilergenroether
il
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
319
A
Herfjenroether (l) et Mamielem Gedeonem (2)
consentire vt Methodium (nino 84G vita fum-tum
asseratit
contra Baroniiim (3),
Bollandum (4).
Ihnscheninm (5),
J^iniuin (G), Leonem AIIatinm{l),
Goarum
(S) ct Amari (9),
fjui hunr eventujn
ad anmun 847 tran.sferunt. Proinde nec una erit
opinio de anno quo ohiit S. loannicius. lllvd
imvrimis
ad auam defendendam sententiam Pa-
yium et Cnperum ralde commovit qnod in Vifa
S.
Jgnatii
Cnnstantinopolitani imrrat Nicetas
Paphlago,
yiimirum imperatrieem Theodoram
ad loannicium
anachoretam consulium misissc
ecquemnam
ijatriarchaius honore dignum per
Dominum
cognosceret (10).
Quapropter nolunt
S.
loannicio fuisse Mefhodium i^uperstitem. loan-
nicii
historicjwi, grarem licet, hac in re errasse
arbitrati
confendunt auctoritatem Niceiae scri-
pioris coaevi nierito pranaJere, qnem et omnes
Ch-aeci
secuti sunt (U). Ihec illi, quorum ipsa
verha paene attulimus. Ab hac Pagii et Cuperi
sententia non videfur m ultum abhorrei-e arifecessor
nosfer P. Van ILrke (12), 2"* monet tamen totam
hanc
quaesiionem ad diem 4 nnvembris reiracta-
^
tum iri; quod nitnc attentamus. Aniea famen
alterum Pagii et Cuperi argumenium indicasse
ivvahit. Scilicet, nnn lam dictus Nicetas (13)
alH-
qu
scrijitorcs (14)
asserant S. Methodium per
quadriennium
ecclesiam
Consiantinopolitanam
optime sanciissimeque rexisse, cumquefuerit,ut ah
aliqmbns
admilfitur,
ordinaius atmo 842, inde
nova doturratio Pa(jio et qui ipsi pairocinantur
qua persuasum
habeant annum 846 esse annum
emorfualem S. Methodii. Jnsuper, cum propter
argumentum prius expositum, aucioritaiem scilicet
Nicetae in Vita S. Jgnoiii, S. loannicio negtt
superstiiem vixisse S. Methodium, eundem hunc
annum 846 statuit tamquam sujn-emum vitae
sancti eremitue
Olympici {\t>). E contrario Baro-
rtius et alii,' nixi propheiica
praemndiatione a
S. loannicio facta,
moriem S. Meihodii in annum
847 diffhunt {[&). Faiendum quidfm est eminenfis-
simum
Annalivmi scriptnrem sibimetipsi mimts
constare, quippe qui secutus Nicetam refe-
rat, ut propriam M opinionem, consuluisse et
imperatorem el matreni eius hoc tempore (nempe
anno 847) S. loannicium
anachoretam quis in
sedepatriardiali
collocanclus
esset(17)./?'/t'//tv7(-r,
C
cttm hacc litieris mandarei, oblitus erat Baronius
se iam anno superiori, newpe 846, eiusdem loan-
nicii obitum consignasse.
vmdkantur 18. Qnid in ianto seutentiarum confiictu ?
Primo
secundum
quidem vindicandam
censemus contra J\igium et
ea quae
Cuperum veraciiatem
Acioritm S. loannicii, quod
tradnntnrin
^^^^f^^ ^^ ^yaediciionem
moriis S. Methodii, cui
*"'*'
iestimonio
videnivr
confradiccre ea quae narrat
Nicetas in Vifa S. Jgnatli. Minime enim possu-
wws illis concedere, quod ipse Pagius in casu prae-
senii sihi praesumit gratuito 7nmis, auctores coiie-
ianeos et suppares, in rehus $uo tempore gestis
recensendis
iiumquam falli ei decipiposse{\S). Aut
cur 7ion licet uohis hauc reguiam, quam Pagius
subinde incitlcandam
pvtavit et nunc iierum iacfaf,
in Nicelam pofius quam in uirumque auctorem
Vitae S. loannicii refnndere?
Sane gravissima est
(1) Phoriits, PidrUtich lon Constanthiopel, loin. I, pp.3I*.),
355.- (2)
n^iTp.ap/ixol nfvaxec. p. 277. - (3)
Annales,
tom. X, p.
64.
-
(4) Acta SS., Fehr. tom. II, p.
563.
-
(5) Arta S^..lunii
lnm.lI,p.9C0.-(r,)ylrM^V^.,Iulu
toni.ll,
p. 601.
-
(7) P. a.. tom. C, pp.
123'., 1240. - (S) Ibid..
p. 1299.

(9) Sloria dei Miisiihuani dclla Sicilia, tom. I,


p
498
-
(10) Acta SS., Oclob. lom. X, p. 173. - (II) Critira
in tom. X Annal., p. 1090. n. 19. Cfr. Aeta SS., Aug. tom. I,
apud eruditos Nicetae attctoritas, sed non inino- j*^"^*'^
rem, opinamur, irlhvendam Sahae et Petro mona-
chis existimahunl
qvtcumque Ada S. loannicii
pervolverint. Jllis enim eventtts et jjer.-iouas f^uae
aetatisprobe scimus innotuisse; nec in farfis hisio-
ricis aliunde noiis quae obiter atiinguni, fere
ulli
umquam errori obnoxios
deprehendimus.J^raeierea
incerta actafe vixit Niceias, qitem tamen non anie
annum 890 ferunt floruisse. Nonne igitur in nar-
randis rehus quae anno 846 configerunt minus eA
audiendus quam scriptores no.^ri Sahaset Petrus
qui eodem hoc anno, in eodem loco, versaii sitnt
citm viro cuiits cerlamina
desrrihuni? Si, quae
tantumhabuit prae manibus Pagius, Actis Meia-
phrasticis unice credendum esset, forsan citm
Pngio et Cupero, iure dubiiari posset cuiusnam
deheai praevaieretestimonittm,
utrum Nicetae Pa-
phlagonis, on auctoris Viiae S. loannicii. Forsan
haec eadem fuit raiio propter quam BoHandus,
qiii non alia S. loannicii Arta cognosrebat praeier
Suriana, noluit solrere difficultatem
quam ipsi
fac
esstbat dicltts Nicttae locus, cui occurrit in eluci-
dandis Actis S. Theodorae (19). Sed posiquam iam
g
nacii suwus testesduo omni exceptione maiores,fide
omnimoda dignns,graves
2)rorsvs,quiasseranf veri-
tafem praedictionis S. loannicii quiqve prohabilius
propheiiam propriis perceperunt auribus factam
coram
ingeniimonachorum
Ohjmpicorum concursu,
durivs nohis est iale iesfimonium reicere.
19. Quid ergode Niceta?An prorsus pnxit rem? contra
Non quidem infitiamur imperatricem Theodoram
f''*""!""'
consulvisse anachoretam quendam ex Ohjmpo, qtto- "^^^'^
'
niam istius regionis movarhi egregia sanciitatis
fama
tunc tcmporis apud Bgzanfinos imperatores
gavdebant; cum simul autem S. loannicii memo-
ria eodem fempore adhuc celeberrima habereiur,ntl
mirum Nicetam
Paphlagonem de eo cogitasse, tn-
cautitm nimis. Si iia est, mtlla remanet raiio sitffi-
ciens ad asserendutn S. Methodittm non fuisse
supersiitem S. loannicio, ac proin hac in re Sabae
Peiroqve prae Nlcda fidendttm esse. Jure ergo
cardinalis Baronius morlem S. loannicii anno
846 alligavit, cum in Aciis dicatur diem sttpre^
mum obiisse anno quiuto Michaelis, id est 846,et
sequenti anno defvnctvm esse Meihodium, seu
anno 847. J-roin deserendus est Pagitts qui uno
eodemque anno 846 putat obiisse, tvm S. Metho-
divm, iiim S.
loamkmm.huncttempediednorem-
bris, illvm 14 ivnii.
20. Sohtia hoc modo prtma difficultate quam n
repeiebant ex iestimonio Nicetae, resfttt et alfera,
c/inmogra-
gravior forsan, quam indicasse licebil, sed qitam
g^^^^^J^^^,^
nos enodaturos non audemus polliceri. Monuimtts
scilicet secundum omnes chronographos fradiS. Me-
thodium cathedram patriarchalem annos quaftvor
obfimiisse. Sed si mortitus est aitno 847,
qttonwdo
dicendus erit rexisse ecclesiam sitam per qvadrien-
nium,cvmtradafTheophaniscontimtafor{%i),quem
Cupervs pvtabat Com^fantivvm
Porphijrogenefvm
etcviustestimovivm
magni faciebat{^].),ordinatum
fuisse
Mefhodium die 19 februarii anni 842?
Baronius quidem audacier reiecit chronographos
qui asserunt per quadriennium sedisse S. Mvfho-
dium,quem ipse credit per quinqttiennium ecclesiam
p
.
108.

(.12) Acta SS.. Oclob. tom. X, p.


176. (13) P. G..
tom CV, p. riOl. (14) Niceph. in Chron. btevi, P. G.,
tom.C. p.
iajO;Ce(iicn.,P. G., tom. CXXI.p. 1055;Zonar.,
P. G., tom. CXXXV, p. ^G. (15) Critica in annum S47,
tom.X, p.
10!tS.

(16) Annales. lom. X. p. (H. [17} Ibid.,


p
(;(j_
_
(isj Crllica in annuin Sl7, tom. X, p. 10!)9.

(1!)) Acta SS., Fehr. tom. 11, pp. 563, 564. (^) P. G..
tom. CIX, p. 167. - (21) Acla SS., Aug. tom. I. p.
* U)7.
bgzantinam
l
320
AUCTORE
J. V. D. (1.
DE SiVNCTO
lOANNTCIO
MONACHO.
Sciflifza,
Georgio Cedreno, Michaclc Ghjca, Joae-
pko Genesio, lohaune Zonara, uno rerho, tota Ihj-
zantinorum
caterra, e qnorum Annalihus hoc vide-
tur emendum esae, statim mortuo Theophilo tn-
hyzantinam
adminUtrasse (1).
Qnam
mlufwnem
mn immerito improhat Pagius (2).
AUam viam
iuivernnf fum Leo AUafius (3).
tum
lacohns
annrwilX^nuireftuleruntS.MethodiumeJectum,
. , , w 7 ? . ,
Sillledanno 843. Sic profecfo
hahemus
staurafisque
Theodora et MMs, e.auctoratum
t>
B
eventus
avtiore
tempore
ittcluduiit.
scriptores rerum byzantinarnm prae ceferisperifos
iiuUum aftulisse monumentum
quoopinionemstiam
confirmarent. Sed ad hanc sententiam eorum susfi-
nendam artjumcnfum haud spernendum
praehent
Acfa S. loannicii a Saba monacho conscripfa (5).
Postqttam enim narravit S. loannicium
suoamico
Eustratiojyraedixissepersecutionem
Theophili mox
cessaturam esse, ifa pergit : Si^tp xai fiyo^z*
^it-.i. yip
tl filAijy tvT, TTJc
SujT^Seia; to-i A^ovto;, xa\ oV.to> t:3o;
iwia iiTiat zo-j MixaTjX yhxpo-^ii-oz, Sw^ezi ts xai \n\^\
tp!ffi Toy ulou afiTOu 0oaoy TipAc ':t)v E'j3e3sfxv issSojj;
(mpaptiTTiTOC, xai evtluTOv l'vx ttjc tojtou yuviuo;
(-)EO0uipa; -/.ai Mi^aijX to"* uKj aJTOJ twv uj?wv
svaOpiuUw;. TtJ> SE-jT^ptf i'Tti tij; v9iou xai ly.Xo/ptrrou
aj-rtov pajiXEtic t6v loiov xo'j;iov 8v iTtojToXixK; yj.p''--'
*1 cxy.Xrj7!a EJToXiJTO, T(3v S-jTSE^tSv 5= -iXijin; ^ifi-
[ivtoTo, yipiTt XptJTOu ijnfi'.29aiiVT),
ip^^isp^a evOe^vv, tov
jri Toy Tra-pi; TrpoopiOivTX, Mi3dSnv 7:30J=5icaTo,
Tou fiuiffEpoOi; xai pXoffO^jjiou 'IiDawou xxSa-.psOivro;.
Qiiod factum cst posl annos sex et dimidium
Leonis (Armeni) impietatis, post octo annos cum
mcnsibus novem Micliaelis (Amorrhaei) tcpi-
ditatis, post dnodecim vero cum mensibus tribus
eiusdem filii Theophili in rehgionem iniquae cru-
delitatis, et quidem annum unum istius uxoris
Thcodorae et Micliaohs, filii eius, pioruui regum.
instam*ationis. Altero vero anno aDeo iuditae et
Ctiristo dilectae gubernationis corum,proprio suo
decore quo mauibus apostolicisEcclesia fuerator-
nala. impiorum aulem manibis dcnudata fucrat,
frralia Ciuusti iterum indutu, divum patriarcliam,
illum qui a patre (Joannicio) fuerat praevisus,
Mothodium excepit, impio et blasphemo loanne
sub]atQ.*Sci7/6-e/ si Sahae fidesdanda sif, adannum
primum Michaelis et Theodoraepervenitur, additis
sex annis cum dlmidio quos Leo iconomachis
faoens cafholicos persecutus est,octo novemque men-
sibus iniperii MichaeUs et duodecini cum trlbus
vicnsibus regni Theophili. Qui hunc compufnm
effecfurus est moneamus oporfet, ne in errorem
incidaf, ut inifium non repetat a primo anno quo
Leo Armenus coepit regnare. Si ita enim ageret,
non sex anni numerandi essent, sed septem,scilicct
a die 11 iulii &Li ad diem 24 decembris 820. Sed
Sabas seriem temporum ordinavit ab anno $14,
quo impiefas Leonis exordium sumpsit. lam vero
textu sic infeUecto, summa annornm istorum duvit
in annum 842, <jui est revera 2>riinus imperii
Michaelis et Theodorae. Quo anno cessavit etiam
iconomachorttm haeresis et resfituta est orthodoxia.
Anno sequenti tantum, id est 643, didfur a Saha
Methodius in patriarcham electus.
21. At non suffirit attnlisse hanc scriptoris nostri
assertionem. Num ulteriits valeat demonstrari
inspiciendum est. Fatemur ingenue nos haerere
valde ancipifes ufrum hoc Sahue testinionium sit
accipiendumpraecontinuaforeTheophanis,lohanne
Mefhodius solium
Constanfinopolifanum, conce-
dendum esf, ut efiam concedit Cuperus
(6), minimo
temporis
intervallo, unius nempc nwnsis, a die
20 ianuarii, quo e viris decessit Theophilus, ad
diem 19 fehruarii, quo ordinafutn dicunt Metho-
dium, contigisse plurimos evenfus, scilicet funus
Theophili
peracfum,instauratum Mirhaelem posf
soUemnem
Manudis in circo renuntiationm
(7).
conciHum curalorum de adminisfrando imperio
hahitum [S), gravem Manuelis morbum
(9), et, eo
sanafo.convenfum
orthodor.orumfaHnni in Caniclei
mansionibus (10),
restaiiratas sacras imagines per
conscnsum magnatum et eiectos plurimos inter
iconomachos
pre^bgferos et episcop-tt^l [),dein fan-
dem legationem a Theodora ad loannem pafriar-
cham missam ut orthodoxiam restitueret, et propter
munus ahnegnfnm, eundem vi ddurhaUtm per
Constantinum (12). His omnibus jtt^racfis tandem
eliffitur et accipitur Mefhodins. Non infifiamur ali-
quos ex allafis evenfibus csse forsan fecundiori chro-
nographorum invenfioni ascribendos (13),
damus
etiam libenter ad haec omnia pertractanda negofia
annum integrum minime fuisse necessarium. Sed
ex altera parte, non recte semper mensuratur
rerum cursus ex tempore quod ut fiant requiritur.
Quicquid esf, haec duo prae oculis habenda esse
volum us in praesenti controversia : primuni est Acfa
Sabae monachi antiquitate praestare ceteris om-
nibus documentis hucitsque ad hanc litem dirimen-
dam allatis, ipsi etiam confinuatori^Tlieophanis,
cuius fesfimonio rem peractam esse suo tempore
jnttabat Cuperus, utpote qui tunc recens vnlgatus,
vetusfissimum exstabat hlstoriae hgzantinae doc u-
menfum qnod ad priorcm parfem saeculi noni
pertineat; aUerum est nulUbi apud Bgzanfinos
scriptores diserte affirmari quo anno soUum
jyatriarchale conscenderit S. Methodius, et ea tan-
tum subobscure proferri unde coUigi valeat id non
diu post mortem Theophili configisse; in nostris
vero Actis aperte enuntiatur id locum habuisse
anno 843.
22. Sed de his tricis chronologicis safis super-
quedicfum est, quae iam saepins in opere nostro
fuerunt agitatae quasque solvendts BoUandus (1 i-},
cum ageret de S. Theodora, ad hunc socium saum
remiftehaf qui tractaret de S. Mefhodio. Is fuif
Uenschenius{\S)qui opinatas est Mefhodinm obiisse
anno847,aftamen rempenitiuscommendavitdiscu'
tiendam illi qui SS. Ignatium et loannicium e^uci-
daret. Interea Pinius {[&) commen^atus Aota
S. Irenes et Cuperns
(17) in rdexen^la Historia
chronologica Patriarcharum Gonstantinopolita-
norum quaestionem aUer obiter indicabat, alter
penitus dirimere conabatur. Nihilominus mone-
bant reni posse curiosias examinari in Actis
S. Ignatii ad diem 23 octobris et in Vita S. loan-
nicii ad 4 riovembris. Qui propior accedit ad dies

Soluta
uuuc esl
iimtroversia
saepiHsiam"
BolUtndiauis
wfitata.
(I) -^/iJia/fSjtom.X,
p. 04. (SjylnmtZcs.tom. IX, p. 1G54;
lom. X, pp. 101(8, 1099. -
(3) P. G., tom. G, p. 1219.
(4) P. G., tom. C, p. lOoO.
(5) Vide infra in Vit^i prima,
n. 4.
(6) Acta SS., Aug. lom. I, p.
*
107.
(7) {.leiies.,
P. G., tom. CIX.p. lOJO. (8) Cont.Theoph., P. G.. lom. CIX,
p. 163.
(JJ Contin. Tlieoph., Genes., P. G., tom. CIX,'
pp. 163, 1031. (lOi Id., ibid. (11) Genes., P. G., toin. CIX,
p. mz. -
(12) Sym. Mag.. Gene;., P. G., tom. CIX. pp. 710.
1034. (13)Cfr. Hirsch. ByzntUinische Studien. \>\}.:n. HM
151, m, 153, 209, 210.
(14) Acla SS., Fbr, loni. II. p. 55S.
(15) Acla SS., lun. tom. II, p. 97-i.
(1(1) Acta SS., lulii
loin. VI, p. 001. -
(17) Acta SS., Au?. tom. I, p.
*
lOS.
nostros
DIES QUARTA
NOVEMBRIS.
321
B
j,iil<ih'i'lt
nosti-os
atifecessor
nosier R Vcn Ihckr {{),
cui
Acta S. Jffnatii
dficlaranda
obtigerunt, concludit,
denuo
indicnta rei difficidtatf,
controversiam
retractandam
em cnm a(/eretnr de S. loannicio.
Vtrnm
huic of/icio a
venerandis maiorihns impo-
sito et
diatuniae
exspectatioui a nobis fueril
satis
factnm,
index. esfo beniffnus
lector. Quoquo denique
anno
ordinatus
cst S. Mefhodius, ex dict-is certo
tenendum
pufamns cmn Jiarouio, Pnrjio afiisque
supra
citatis S.
loannicium
defunctum esse die
quarta
novembris
anno 8J0, et cnm eodem Jiaro-
iiioronfra
Va()ium
ceterosque iam memoratos an-
num
847 es^^e
accipicndnm
tamquam uUimum mtac
S
Methodii.
Minns fauste
ertjo tradunt hagio-
\,'raphns
Allmnus
Butter (2),
historicus
scriptor
J)aras (3)
et cl. vir Uhfsses
Clievalier (4)
anno 84o
rita funcfum
esse S.
loaiinicinm, S. Mefhodium
autem anno846.
Id tamen reete docenf, secundum
vlr^aS.Ioannicii.
mortem sancti
anachoretae prae-
re^sisse S Mefhodii
obitunx quem
jJraedixerat. Ad
ipsamdiemquodspcctat
qua ad superos evolavit
S
loannicius,
diutius
non
immorabnnur.
bane
ActaMetaphrastica
assignant
diem tertiam
norcm-
bri.
nuae sf.cuti sunt nonnulli codices
Menaeorum
et
Sijnaxarii;
sed
lihelli JMri et Sabae, qui melto-
rem faciunt fidem,
fradunf diem quartam.
23 JJis circa annum
mortis
disputatis, tam
inquiramus
de anno
nativitatis S. loannicu.
Antequam
nota erant Arta conscripfa a Saba et
Peiro
monachis,
dif(iculfas
paene
i^i^uperabdis
inde
exsurgebat,
propterea quod lam
/'""^-'
initio in re
chronohrjica
vehementer
errabai Acfo-
rum
Mctaphrasficorum
auctor,nimirum
cum refe-
rebat
qnartodecimo
anno
tyrannidis
Leonis, filu
Constantini,
qui etiam
generis senem traxit ex
Isavu-ia
aaniirabilem
loannicium
processisse ex
matern'is
llialamis (5).
In eundem
scopulum ma-
derunt fum
Jiaromus{^).
tum
BoUandus{i),tum
Paqius{%\
inm
Bailletius
{^l
siquidem haec d,cta
inteUexerunt de
impcratorc Leone tertio, cognomme
Jsauro, ac proin natum
existimarunt S. loanni-
cium anno
Christi 729 vet 780,
cum Leoms nnpe-
rium anno 710 rei 717
sumpserit
iuitunn (10).
bed,
t
lueulenter
constabit, haec
sententia lam nequd
defendi.
Etenim, si acciperetur
dictus annus tam-
nuam anuus
natalicius S.
loamiicii, non tantum
nonaqinfa tres vixisset annos, sed centum ef qmn-
C decim. Quod quidem non movit
Baronium eicila-
tos auctores,
qui adeo
provectam
aetatem
eum
fatenfur
aftiyisse. At ohstanf Acta Petro
etSaba
auctorihus
conscripta,
atque ipsa Menaea.
Petrus
reto loamiicium
vixisse
annos octoffmta
tres;de
cuius opinione postea
agendum erit. Sabas etaha
documenta
annos
nonayinta
tresnatum
eum obnsse
deelarant.
Praeterea
synchronismo
nnnus
re^cto
utitur Baronius ut vindicet
anno
7'>0 vei ^dO
natum mr
S.Ioamiiciumdl).
Refertemmsanctum
pervenissead
annum
quadragesimum
tertmm cum
ev errore
iconomachorum
comersus est
;
conver-
sum autem dicit anno 782,
appareufe
mnnrum
uuodam sene qui ipsi
contumaciam
exprohravit.
lloc contiqisse
pufat em.
auctor
Annahum
cum
rediret eJercitus
Jiomanorum
triumphum
agens
cum Stauraeio oh
devictos
Sclavos.
Sed deecptus
fuit Baronius lersione
Gentiani
Herveti,hoc m loco
male interpretantis
xi tV
^r,.. per haec verba ;
^auctoh.^
ad occidentem.
Vt suo loco et tempore notahmus,
cum senex apparuit loannicio
exercitus
versabatur
inregionibusorientalibusy.^-.^
Iv^ l^^pn.
idqtte con-
tiqit anno 700, non autem 782, ut cum Baromo
iferum docet JioHandus {\%).
24..V,Vo/aH.F;.'omH.s..!7.rTabularumCap-
^^''
^ZJ
ponianarum
commentator,neseio
qua ratumemdu-
^ ,^^5^;^^
dus, suspectam valde
iamhabuerat
iltam, quae suo
temporereceptaerat,chronotaximvitaeS.\oB.T\n\cn,
et diffieultatem
enodandam
putahai correclts Actis
Surianis,et pro Leone tertio, quem falso
nomma-
tum recte iudicabat,
assumpto
Constantino Copro-
mjmo, eiusque reqni anno decimo quarto seu anno
Christi 734 (13).
JJauc
correctionem,quae
tunc tem-
poris mera erat conieciura,
prorsus
approhandam
esseostendunt
Acta auctore Saba monacho, m qm-
bus haec ff<junfur,
quaepessime
mutavit auctorMe-
taphrasticus
cuius rerensionem
vulgavU Sin-ius :
xq>
-:Eptxa-/:>ciT* i-.ii xf,; toO M^Opoi. A^ovto; --x-M,,
N=iToptavoO
Ku.v3Tavc{voo. SwffEPo-is
-.^pavvfoo;, id est
decimo quarto anno impiae
dominationis Con-
stantini
Nestoriani, fiUi Leonis Isauri (14),
qui
^
annus est aerae nosfrae 7o4. Ju idem tempus nos
deducit
menoloffium
Basdii,
quod docet S. loanni-
cium natum
temporibus
Constantini
CabaUnn {\o).
Valde inier se
discrepare
videntur Menaea, quae
tum de
Copronymo
Constantino
toquunfur, fnm de
Copronumo
Leone. Quae tamen compom
queuntj
etenim
codices, qui, ut codex
IMrisinus n. lo9i^
foJ. V0%
ammm
quartum
indirant,
mterpretaberis
recfe per lecfionem
codicum in quibus, ui in Pan-
sinisn. 1690, fol.
oO^' ei 1592. fol. 40%
hir annus
quartus
Leoni
Copromjmo
adscribdur. JSam sic
revolvimur in annum 734, cum Leo IV, regnante
adhucpatre
suo
Constantino
Copronymo,
,mperio
consociatus
sit anno 751 (16).
Proin annum 7o4
aliquatenus
nuncupare
licet quartum eius domi-
nationis,
.0 xhap.ov ^i-.o, tTj. .oO Ko.pu>vut...
Mo.-.o,
TUCiOtVVtOO?. . .
1 ( .
25.
Ceteroqui
annus iste 754,
quem iam m varns
^;;--"^-^
fontibus
invenimus
designatum,
solus quadrat cum
^.
^^
^.^^^^^^.^
rariis
momentis
chronologicis
quae passnn bene
nndfa
indicantur in decursu
Actorum a baba daje-
sforum.
Primo
etenim
asserit ille (17),
anno inge-
simo primo reqni
Constantini
Copromjm,,
qmesi
annus
771,etanno uno elapso post
matrnnomum
Leonis
Chazari cum
Irene, qui est etiam
a>mus F
7n
- siquidem
sponsalia fuerunt
celebrafa X l 1
tto;.M.mu-/;../;6^ni8)-.toanniciumm;-
sari
inprincipio
suae tertiae
aetatts, quam dicd
ordiri ab anno sexio decimo. Jnde ad annum /o4
iterum
redimus, si paulo laiius
interpretati
mtelle-
nimus
loannicium
egisse tunc
anmnn
cn-cder
decimum
ociavum ;
quod inde
profndnlms evadU
auod statim
postea
addat
scripior
loanmcuun,
Lno suo decimo nono,
nomen dedisse
mdd.ae nn-
mWUi9).
Paulopostaliud
momentum
ehronolo-
qicum
praet^et
Sabas,
cum
memorat
loanmcmm
natum
esse annos
viginti scptem rum Jrenes altero
^,, ,,nno
imperium
teneret ('20). lam vero hoc
iempus csi annus781,
siquidem
mortuoanno^SO
LeoneChazaro,snmma
rrrum
potdaest Irenes {21}.
Lide iterum
deducimur in ammm 754
tamquam
loannicii
natalem.
Tertium
sgnchronisnmm
nana-
(11 Acta SS., Octobr.
.o,n. X, p.
17G. - Ci)
' 't^S..nis^
4 nov.
-
(3)
HMre de rKyl..e.
tom.XMn 1>.
347.
om 1\ p 4-2S.
-
{!)
Acta SS.. lan. to.a. I.
P-
/J--
(,S) Aminlfs. loiii. IX, p.
13-2S. (J) vics r. .
,,.79.
-
(10, Pagii, Critica, tom. !X, p.
lOtw.- (H)
i.u.ales,
^ovembris
Tomiis IJ.
* m IV 1. 4-2S
(i-i) Aitit SS.. Muil. toin. II. p.
220.

MsTp
27 -fli. Vide Vilae n.2.
- (15) In ed. canl. Alban,.
In I.
p'
l>i. Cfr. supra. n. 1. - (Itii M -f-t mter ahos
Pa"
6-W//CV. in annuin 751 ; Annaliun., lon. IX p^U07.
. 7\ rfr Vitae n
:>. - (18
Baronn Atniales, tom. IX,
7 m
- (IoVv"a"
n.
-2. -
m
Vitae n. 4. - (21)
Cf. Ba-
ronii^y.tom.lX.p.4t>o.
^^
^^.^^^^^^
AUCTOttl
j. V. n, G.
322
scimn- apud Sabam nm refert sexto anno
regni
Constantini /(//onX S.
loaimiciuni
lam mjere
septimam
ritae periodum sen amium
(juatlrayesi-
mum tertium (1).
Sedannus
Constantim
lumoris
sextus e.s/ amms Christi 795 (2).
a Quo si
adimantur
anni 42,
quos func
temporis adeptus erat loanm-
cius, redimus ad anmnn 753,
tamquam
nnnum
quoprodiit in tucem. Jlic parvum
discnmeu mter-
cedit, unius nempe anni, nam annus 754
attni-
(,endus erat. Tandem e.r tjuarfa quam tradit
Sabas
DE
SiVNGTO
lOANNICIO
MONACHO.
815-820
proferfus
in silram dictam Ad Lffdirnn.
D
Vnde
revertifur in Trichaiicem moufem,
anno 820.
825.
Visitatur a S. Theodoro Studita aUiHque suo
tempore
renerandis
episcopis H hcrjumcuis.
830.
Rediiin
Anfidii
monasferlum.
841. Ad eum consulfum
mittit imperutor Thco-
philus deculfu
sancfarum imaginum.
843.
Praedicit S.
Methcdii vhcfionem in pafnav-
cham, ad quem efiam cpiHuiam mitfif.
845. Male habefur a perversis monachis. ' .
,
,.
, o
Tnnn- o4o. Ma e naopjur wc/fcar.^ <,wm.-..'.
nicii, .cilicet c,n docet annum
j,.,tum ,mi>e,-an
S40 7
o
^^^
Nice,,''ori e.Sf loam.lcii
qinqages,mm
qin-
B2b. d noiemo,
,,
m
J -, i:* rnyttfiCt.US.
tum (3). lam vcro solium
liyzanfimtm
eonsrendit
Mcephorus amio
802,proin annus cius quinfus est
confecfus.
810. -i
novembris sanctam Deo rcmiftit animam
suam. Kius corpus inhumatur in eccfesia
ntonasterii Antidii.
anyius Christi SOfJ, et quoniam idem annus vetyif
in S. loannicii
quinquagcsimum
quartum, inde
sequitur eum natum e.9se anno 753. Erjo quattuor
sijnchronismi dafi in Acfis Sat^ae efficiunf
uf
statuatur annus natalis S. loaiinicii rel annus 753,
vel 754. Fieri nequif ut ex documenfis quae nunc
praesto sunf tempus magis detenninatum assigne-
tur. Affamen non omnino irrifa ceridit spes quam
innovisActisS.lonnnknedendisponebat
Nicolaus
Falconius commentans
TabuIasCapponianas, cum
haec peterd : Omu]:i e sociis Papebrochii exspe-
ctamus graeco-UUina et utinam sinc his tricis(4).
ftronoiaxts 26. Ut inteyra chronologia Vifae S. loannicii .
vitae quasi unico intuifu appareat, placuif sequentem
annal^bushcuminsnjnemof.finuenietlafamadepfa
Lloannicii
conficere fabellam, quae sit tamquam illius sancti sit famam. Oriundus dicitur sanctus vir e pago
B
Chronotaxh

IV. Dc monte Olyinpo ef


de
monasteriis ibidem con-
stilulis.
27. Regionem quam per tot annos incoluif in moni$
S. loamiicius quamque sancfitatis relebritafe at- 0};i>po,qm
que prodigiis multis extulit, paucis iuvat descri-
bere, praesertim cum in monachorum orientaJium
fSt 1)1
liithi/ma
prope
Prtigam,
summatim
exponitur.
viri regestum.
Anno CumsTi 754. Nascifur S. loannicius in pago
Manjcati, iu Bifhyma, prope lacum Apol-
loniadem.
761-773. Pascif porcos in regionepaterna, vivens
piequidem, sed implicifus haeresi iconoma-
chorum.
773. Adscribitur niiliiiae infer excubitorcs impera-
toris, in rohorte dedma ocfara.
791. Occurrit in monfe Ohjmpo cuidam seni; a quo
cum repreiiensus fuisset quod adhaereret
iconomachis, conversus est.
71)1-795. Pergit militare suh vexillis imj^eraforis,
sed addicfus piefafis exercifiis et omni operi
bono, nec non devotus in sacrarum imagi-
71U1U culfum.
^
795. Post praelium apud castrum Marcellorum
in Thraciu, renunfiat mundo et petit mona-
stcrium Agaurorum in Olgmpo montesifum.
Inde in Antidii coenoUum statim profectus
795,796 duos iU transigit annos ; dein solita-
riam vitam exercef in Corvi Capite, in monte
Trichalice ct in Hcllesponte,
797-799 nbi tres annos remanet. Transit in Cun-
duriam, dein prope Mgras in Lycia, unde
vadif Ephesum, redit in Ltjciatn et petit
montes CiHciae ubi
800-SUG ptr sepfvm annos moratur.
806. In monasterio Eristae habitum et tonsuram
monachorum accipit,unde divertit in locum
dictum Crifamutn,
80G-808 ubi per tres atmos perseveraf.
808-810. Tres annos se abscondif in Chelidonia.
810-815. In Agaurorum monasterium reversus, in
ceJla degit constructa in Trichalice monte;
quam 7-elinquit,exorta persecutione Leonis
Armeni;
Marycato, ignobili prorsus, cuius nomen vix alibi
occurrit. Illud iferuin in Vifa S. Pauli Latrensis,
de quo agenduni erif ad diem 15 decembris et
cuius Acta nuper infer Analecta Bollandiana
(5)
sunt edita, legimus : -/.toexsI U fe'v :ivi ^wpfq, 6 toij
Uhpou [ilv li-^t-.x:, TipoaeyU ^i li-'- 'oli tou Mapuxaxou
xatovo[jLa^o|j,6jot<, oTlav 6 fiiio^ v pLOvayofs 'lu)avv{/.toc
wp[j.TiTo. Habilavit autem in quodam loco quem
Pctri appellanl, haud procul ab iis quae Marycat
vocantur, unde oriundus erat beatus loamiicius
monachus (6). Ex Actis nostris tamen pcrcipimus
situmfuisse hunc pagum Manjcatum ad borealem
lacus ApoUoniadis partem. Jam vero lacus ille esf
quem nosfris dichus vocant indigenae Aboullonia,
iacefqup Proponfidem inter ef sepfcutrionales cUvos
montis Ohjmpi, a mari chiliometris fere
quindecim.
Montis vero Olginpi, in cuiusspeluncis asperisque
vallibus tot annos sancle degit vir mirabilis loan-
nicius, in ipsius Vita dcfcrminafur situs. Etcnim
narratur Consfantinojxjlim redifurus vidisse a
dextris suis superemiticntem montem Bithyniae,
qui apud nos vocatm- Olympus (7). In recensione
quae sub Metaphrasfae nomine inscribifur, paulo
diversa esi haec descriptio fopographica : cum
vidisset loannicius montein qui supereminet a
dextera Bilhyniae, qui apud nos vocalur Oljnn-
pus, conceijit aninio vilam quietam et amantem
solitudinis (8). Ex quo iextu eruebaf P. P. Victor
De Buck
(9) non in ipsa Bithynia assurgere hunr
monfem, pofius quidem in Mysia, ita uf ad sepfen-
trionem adiaceret Bithyniae, ad orientem aitfem
Phrijgiae Epicfeto, qui rero hinc ConstantinopoUm
versus adspectureni,a dexferisBifhyniam haherent.
Praeferea exinde confirmabat erudiius vir Ohjm-
pum adscribendum esse Mysiae montibus, quod
nomen ei et coguomen "OXu^iTro; o Myj-oc. Aftamcn
nnnus recte cohaeref haec opinio cum fcxtu Saftac
quem inodo reiiidimus, ubi apcrte decJaratur
(1) Vitae Q. 6. 1^2) Baronii A,mah% toui. IX. p. 543. - (8) P. G.. tom. CXVI,
i.
i-2.
-
(yj Aet SS . Octobr. toni. X,
(3) Vilae n. 13. (i) P. 27. (." Tom. XI. pp. 1-7V. 136-S2. p. 918.
(G) Ibid., p. 21. (7) C.rr. infra, Vitac priniae n. 7.
(Jlyiupus
DIES
QUARTA
NOVEMBRIS.
^^^
.1 RUhuniam mviinere. Rem ita componi
plures, ut inter recentiores Leake,
iisurpent nomen
^l^f'""^
A
OlympusadB^thymaye^U.^^^^^^^
J
r
.^^^ ^^.^^^^ ^^^
,.,, ,,,,
posse
censemus,
si, ut le* dm rmm
P'''''
J j
[,
g Mlchaelis Syncelli, cuius apo-
altissimum
mot,s
cacumtu. lam
f
''^''""
j"
ZflcJn aP UnmULo
Del,nio,quianno
1665 hoc
Ss
B..fix..;:t Tsps^a
r,,; A^'^? //. .0-;
.^.,
l^^,
'
^ frequenter in planitiem expor-
^i?,'^^'
^'^?!-'T^r-
^t^Z^^-^lttl
ectmontibus
non rarius a<l meaiam
usque
--'. .'^^'.'^
'^^ '^?''
:-.;:~;ti:;Tm "a- aeris rcgionem
assurgit.
qni tamen Olyn.po com-
-M
x.oo...i,
iva.s..vov.a.(>.,
^ y,
^-^- >
"
^
^^^ ^^^^^^
.sin.iliores.
Quanto enmi .psi
;
.a..e^,.vo,
-^^^"^^/IJ^^IJXC
campis, tal.to Olyn.pus
ipsis celsior est; cu.us
!;S
X~^^-^^-
^^^
^^
radicibusPrusametropolisadiacet.
r
:::- ^us in /...
E<W.-. ;-
'-;;;;^:^; SrC.<^.^
fori
cr,m
Ti,not,,eus ,>-
E
rf,A.-^"' -is,
,!/;<'''
moc;,or
9i h,u '?'"
^^^^^ ac/m. i ,oast,;-io
H,j,l,olo,;n,
'="'
;o<,/-j.iV(.
;</,/.<.
opus
'''''ff' "'"7"';;;
^,. ,
,
,
.,^;( . p;<o.
7';.o^;..<s ;sf ooi;(.<,^
"""
siustlcos
no
inf.-ev^nter
"ccurrun^ d.^^
'^,^Liota,vn
iutractu
,non,isO,,,npiasccti-
istis
Ol,j,incis
l,agio,;.s
guas,
"
""^"^^^. iduMJii^.^<^rraturinVitaS.
Theodo,.
,oneye,-i,nus.
Pri,^
'"'"'?"
'^"''X^nl
Studitae ad eu,, cum P,;.sam ,:ersus
itend,sset,
t.-actuse,-emi,aestS.Neopl^u^,u^'^^'^l
^,^,.,.,.^,,, ,,
,,,,0. ,,.i OI,j,npum ,co.
,art,jr,
qui ,h,'hm
secesse, at mtam actui usso
TI,eodoi;n fuisse
i-acse,-t,m
co,ier-
Uu;a,n\i).
ne.jante
Gate,;o -V--''
';;';'
Z,^un
,odam Petro ,onac,,o (13),<;
forsau
^irgines
Menodo,-a.
Met,-o,,o,-a,
^^'"l^f"
'"*
^^
p,,,l
^t,-oesis
l.eg.nuenus
coenobii SanCi
ferunt
e,;,m
Acta, ,atue,;,n ''"""''."";.;;
^^^ ,',,
, ,
i,os,eadice,ns.
Praeterea uoti
,. ^on<; a
P,jtl,iis
,her,is in B,t,jn,a (o
.
P,ae-
j
'^, l"^,,,
,^,.',
^,,,
,, y,.,,, (,5),
heg,aei
tJ
,ege,-e est
a,ud
^"""Zt^t.^^XS^o
ZlaLi
^/edicienlis,
,uod e,-at sitnm ad o,;e.
c,,ia,iomo,u,c},o,.iu,a,ral,ir,t,actuOl,j,
0
,,ad
procd ah hac urhe prope
te,po,;bus
Constantini
Magn, ^">'"
^^^
Za^Zu
sinnm (16);
notus est etiam, et in.pri-
Mam,
,ultorum
,,o,i,mm et corpo,-a et anunas
Mcaee
J
Sigrianus,
gui i eadem
ll,da,-i,,,edi.i,,ar,,rasse,i,,id.m^er.sa^m^^
'-^,^JZ^:ZJ,o,,asticL
agcha,. Est
discipulo
Aux.,..e, <iucm
d,sc,phne
,on<,st,cae "'''
(,.,., ; ^.,; ,io,; ad
.ral-eptis
e,;,diM (6).
Eiusden,
/^-
'i'-
"^
^^^Z^^iLf
,ontuos.,
rcgio ,uam R,jn-
Lti,onium
pc^hiheut
Acta S.
%f''''.'"
;"
'^^ZflZus
diidit ah ,>,,j,po (11).
Etiam in
^aecto V, .iue,.,ne
t,:,d,,t
,no,u,d,os ,
Ol,jmp '''
'^ ^"
'
,.
,,,,, ^,;,,^,;, ... Lacas St.jlita,
,,egetes
cisit.,sse (7).
Saeculo VI .
concl,
fon-
'"^^f*' ,.,,, ..;, Mo,m
se,:.to in
JntinopoUtani
actione
p,-i,a
U.juntu,-
..'<-
"; ^
.
,/g,;^,,,,,,
e<;;ce 18864-14,
psisse tum
Stephanus,
prosbjier et pr.or . ona-
luU.otk^e ,
^_^^ ^^
_p^__..^,,^^,,
^
C iterii
Olympii (8),
.<. H5T=^tms,
presby^er
t
K
f ;J,,,
,,,;,
,. u^s.
archima,.drita
.nonaster.,
Olympn
(-. .
Ab ,,a .</.
"'.^
^^,,^ S
I,i,ii ,,i,.;,
io- p,...;.
ae,<.,e us<jue ad li..em
sacr,.l,
^n,,unaeUde^
f^^f^ohis
o,ia
moaster,orum
et coc.oh.o-
-J
,scetasad se
att.:,,.ehat.
Atta.nen
re.^o
ests;,,e
";;-''-;;,.,,
(j,)^
posthac
snccesse-
tiam i
0j,npica
,^egioned,m F-'
'--^
^:,^,;tr,i!s e,
Ato.,is,.p,i
p.-iusadhaes,t
EcCcsia, Ho,;,isse i,A
ercndasMe
d^u^
^
.
,';,.,,.,.,,,.,.
</,;,< e,;^oris
pae,tens res,-
saeculoVniineuntee.vbene,n,.lt,ssacto,umUt,s
'
,^
^
,^i,io:
/,6.,.. e( co<.o;,<,<,
(, ,oc;.or..,
Ol,j,pico,;.m
tu.n
,o.,aste,o.
pn
^^
A,jau,-o,-um
.netochiis:
.0-
,., j>,.;m ibi
.ecto,;.m
fe,,.e..t,ssam2 ^
.^;^, ^,,;,,,, , ^,
,,;
,.;,../ S. loan-
<;,.<..
,;<,<;<,.
Quos inter
,e,ni,o,-ep,o,,on
<
.^^^
,,,_^, ^,.;,^ , ,.,
;,. ;,..,
<.,;<^;^ S.
P,a,.,.l.'cfer,
e,m epo
^^^'
!;:,,,,;,
o,ie;
,oas,e,^i
Eris,ae
eisS.TI,eo<lo,;,sStu,lita,ior..t,o,.efu.,e,;,;.'l"<m ;j'
y[rrexete
p,:.ee,;.t Step,,a..s, 'p
de sancto suo arm,cu,o et patre
sp;tual. S. Pla-
< ^"'
111 taa
(8) Labbe. Coik-"-. lom- V. col. 31. 1 10.
( Lib. XII, e,i. Falconev 1>7, p. ^. - (^l
^-';';/
""^'
'.j
"
Z..
col. 'l7*.
- (.01 P. C. to.o. ''^.
Ij/'^'
B a ui a^i co,ma
'rnien.ontium.
,ui pu.ab.t cxtra B.thy-
^'^ '
.,\,[. ,,pp.
,53 s.H.
- (16, Acr SS Oc .
om. V
nian. .ito. fui.se thermo.. Acr SS., Sep . ton . 111 P-U-
^.l
__
^,,, ^,^, ^,,^ Marl. tom. II pp.
il3 ^qq-
II
DE
SANCTO
lOANNIGIO
MONAGHO
AUCTOBK
j. V. D. t;.
uo tria cociwOh cotuiifa (th ipso S. loaimicio in ffem
. . , ,. ^.
i . -. ,
0-/, B. Mariac Virgiuis, 55. Fetri et PauUet riom vila.n n.rot solKit.e Doo vacare al) ad
rLv^,M;/. / 3.
septua(,i.fa
nw.aeho. suo iVatroni suum .n nionlem Olympun. (Cyr.llus,.
tenwore^hn/oratofessedocei
Peir.s^alter S.h^n-
Methodius e..im .n mon om hunc, ubi sanct.
nicii
historioaraphus (4).
Kx Theophanis coutinua-
patros habita.it, socesserai prior. monachus fa-
iore audimns ad ipsivs Olympi ascensum venien- otus (14).
Tandem, sub homano nuperatore, Con-
tem Mcaea offendere
'monastei-ium Athenogeni stantinum, BoHae filium, praefevtum mensae, m
maiiijri saerum, cui, cum iUud visitavit Constan-
Ohjmpum discessisse ut monachum indueref, fesfes
tinus Porphurofjenetus, pracfectus erat Pefrus sinit scripiores bi/zantini {\b).
nuidam nomine {b). In Vifa S. Antonii iunioris Zi. Ui sunt ergo celehriores incolae imntis ""q^ead.ae-
nuae erstai in codice Vindobonensi hisforico frige- OUjmpi (jui, in Eccksia graeca, splendidissimum
'"'"mXJll
B
simo primo in caUdogo Nesseli(tno (fol
1-17} dici- hnnen sparsei'unt usque ad istud infaustissimum
'J^^
tur S. Anfonius perre.rissc in montcm Off/mpum fempus, (pio, si credi oporteat Anastasio hibhofhc-
scnptoret
admonasferium Kunuchorum. Coenohia Pldoubou- rario, dirufa sunt a Phofio monasfej-ia Ofijmpica.
h;,zatim.
iinorum
(<l>Xopoy-:tvciiv), Htjacinthi atque BoJii 9f, M//Ve nY//,inmo.ito Oly.npo oi-omiticam
(BoXfou) citimiur in Vifa S. Cousfantini htdaei vitam ducontcs fiigavit, eorumque tugnria seu
tmnscripta er codice L(nn-entiano{f^),fluam serrai spoluncas igni perdidit (16).
Ilestaurata tainen
codex Bruxellensis num. 18864-74 (7).
Ihjacinihi posfea fuisse rideniur coenobia, ef ad tempora
monasferii meminif efiam Georgius Acropolita in etiam recvniiora pcrseverasse monachi Ohjmpici.
Am.alibus (8), et coenobium BolU, fors(m non In episiula namque sua nona ad princijiem Bul-
distingucndinu esi a B(deo de (juo modo dicebamus. garorum nunfiat Nicofans ^nij.^ficiis se misisse ad
euius etiam
30. Et haec quidem de praecipuis monachis ipsum, qui inter Alanos f.dei verhum in virtute
postmortei
oi,f},)pjeis (jui claruerunt tempore S. loannicii, ef Spiritussanclidisseminaret,cathegumenumqueii-
per8evera$se
^j^ insiqnioribus istius fractus locis (luae ex eius dam monachorum eoruin qui in Olympo (17).
tntam ascttt-
'
. . r~. . . r. . ir - ,.. .
^ x
cam
-"^etis innotuerunt nolns. Saej)issnne mentionem SaeculoX,in monfemOhjmjmm secessifcmnfratre
iniciunf scrij)tores bijzantini, hagiographi ef libri suo Basdio S. Pauhts Latrensis, (jui colifur die
ecclesiasiici de isfis hagioritis. Ifa referi aucfor
Vitae S. Stephani iunioris ad eum confugisse in
monte Sancti Auxenfii vf, furenie Consfaniino
Cojn-onijmo, ah ij^so recre^veniur, cum aUisjnefafis
asserforihus,monachosEuroj}ae,Bgzantii, Thguiae
10 de.cemhriSfihitjuevesiem induif monachalem (18).
Idem comperimus de S. Constantino Iiidaeo (19).
SimiUier saeculo XI, S. Chri.^ifoduhts, anno aefatis
suae vigesimo, nc a mafre cogerefnr mafrimonium
inire, fuga se in Bithgniae monfem Ohjmpum rect-
et provinciue Bifhijnieusis, eostjuc (jui Prusae antra jut, nbi ascesis florebal (20). Notum esi etiam Mi-
Pt montes incoiehani (9). Imijeraior Niccj}honis chaelem Pselhnn, quem faedebaf aulae byzantinac
exjmiif inter Bifhyniae monachos,ut ihireliquam tumulius, aUquandiu monachum inter Ohjmpicos
vifam agerei, Arsaherem quaesiorem
(10), verberibus ast^etas egisse (ii
1 ), tradifumque csf ad nosfri niemo-
C caesum et cajnllifio damnatum, projAerea quod riam nomeH alicuitis monachi Sergii, qui olim in
^
insidias ij}si struxercd. Ex celebri monte Ohjmpo Ohjmpo degens lecti(m(u-ium EvangelU manu sua
narrat Genesius dcscendisse religiosos homines franscripsit anno JO.jO, quod lecUonarium nunc
qui illum incolehani, Methodio iu jmiriinrham Uierosohjmis in Sancti Sabae monasferio asserva-
ckcto congrafuhituros (IJ). Phirium monacho- fur
(22). Ex eadem solitudine, tamquam ex ascett-
rum Ohjmpicorum nomina tradif cl. v. I. Marfinov rio virlufis avocatus, non unus monachus Ohjm-
in .9U0 Anno occlesiastico graeco-slavico. Sic referf jnrus episcojmU rel efi(nn pairiarch(di infula fuit
S. Hihrioncm renisse in Olympum, S. loannicii insigniius.
Bcferunt euim, post Cousfantinum
anachoretae nomine daru.n. et ibi in quodam M(massen
(23), Cuj^erus noster (24) et nuperius
(1) Amil JioUiiitd.. toin. XI, 1). a2.
{2) Ibid.. p. 2.^
(3) Uardlhausen, Calalvy. codic. praec. Siiiaiticorum,
p. 2Gi.
T'jT:iXfjv TTjC (lOvfjt; [-riji; ynEpa-;!; f-JeoTOKou] -oiv 'HXioj
pui|j.u)v. Cfi-. Sakk,c-lion, llat|jLaxT) BipXtoOijKi).
p. I3(i,
n. 265.
(4) Cap. V, num. 22.
(5J
P. G.. tom. CIX. p. iM.

(6) Bandinius, Cutatoy. coii. mss. Mediceuc Lauren-


tianae. toni. 1, p. 412.
(7) Fol. 283\ 280', 292'. l.ocos iatt-
gros referre uou pigebit : 6 Tuiv 'liXoupouxivuiv
[10*^5 xafJr,-
YOU(Avo; (fol. 283'), xat ttjv 65iv oavuoa; Trjv 'ray.ivOou
Y.2-.aXa[i.^iy/u ).yo(jievt,v |j.ovt,v -
o-jto5 vip EXajJs -rfiv Uciv
ixsfvTjv yaptBasOat /s^pa. OCto;
5'
o totto; iisov xfjc
HeoiiT^ipo? ou Twv d7i)[A(uv "nscpa f.vat TrdX-.v ETrigTjUov, Ntitaia
Siauri^.TTi; Htfluviac 6'TrEp Tay.-.vOd; :; -Jo^f,c ivfjp eSei-
[JiaTO fiiv OspiKjj -.i]> H0O4*, laUTOV c= cuv tt, TTEpiousi^
/.aOispwjai; \)\r/yJ-> iizixiXiijt wpovrtaTrlptov (fol. 28G'),
(Oj Ibid., tom. C,p. IIU. (10) Ibid., tom. CVIM, p.971.-
(11) Ibid., tOHL CIX, p. 10<)i>.
(12) Ad diem XIX nnvem-
bris.
(13) Ainnis ecd. f,r.-shtv., p. 248.
-
(14) Ibid., p. 169.
115) P. (1., toni. CIX. pp. 427,802, (Ki) P. L., toni.
CXXIX,
p. 13.
(17) P. G., lom. CXI, pp. 19, 79.
-
(18) Anal. BoUinul., loni. XI, pp. 22.
(19) In apo-
giapbo codicis Laurentiani servato in bibliotbcca regia
Bruxelleusi, uutu. I8Sfit-7i. fol. 283', 2SG', 287', 292'. 293'.
Cfr. Sergiu.s, Kaleitdarium OrieiUis coiiifletuni. tom. 11,
p. 401. (20) Edouard Lc Barbier. SuiiU Christodule et la
r/forme dei cuuventa grecs au XI' siicU; p. S. Cfr. Cyrillus
Boiues, 'A/.o),oyOa tou ^biou XptoTooouXr.u,
p. G5.

(21) Sa-
lbas,iiiW.yr.mtrf.fri,
toni.lV,p,LXVu;tom.V, p.
177.Gft-.
Rambaud, Itcvue hisloriijue, tom. III, pp. 2(i7-8.

(22) Gre-
gory. I't o!r(,om. ad Aor. Testiwt., fasc. m, p. 713. (23> P.
d>; SiTf.c lAiv Tou Mo>vo? Trapotxfa; (ietecttt,, yj^ou U G..
tom.CXXVIl,p.422.Cfr.Gedeou, naTp'.apy.xat ntva/.Ec'
TTOu tT,; Tou BcXiou jiov,i<: ouTto xa>ou|AVT,( TTapEyivETO
p.297.-(24)^.rS5..AuB.tom I n M14
(fol.292'). -
(8) P. C;., tom. CXL. pp. lOOG. 1034. I0.S2. -
^
^um. i.p. ni..
cl. r.
DIES QUARTA NOVKMBRIS.
325
A
,1 V.
llirsch (1),
fuisse
antw 906 eveduni in solixtm
,
ConstantiHOi'olit(nwm
Euthijmiinn, qiii a leneris
;
uiKmiculis el aetutu prinia solilariani in Olympu
Mv^^iae
monle vitani egeral- hhm fere a scriyto-
ribus
hifzatttinis
narratur tum de S. Tryphone,
uuem
immorani fx monarho in Opsicio, id est in
fradu
Ohjmpicojactim
fsse
annoOSOeiusdemsedis
pairiarcham (2),
tinn de Basilio, quem refert
Leo
diaconus (3)
fuisse anno 970 ab imperatore
"'johamie in
nmiium
pmdudum qui, a teneris
ungnibus
arropta vila monaMica, crubros agones
religiosae
palacstrac
Uidorum in Olympi montis
arduis
clivis
ostenderat. hUm
honor obtigit
lohanni
monucho,
cognomento
XiphiUno, quem
inier
alios
lohannes
Curopahdes (4-),
Glf/cas (5)
et
Zonaras (6)
tradunt litam sotitariam in montc
Ofijmpo
haud exigni
tmporis spatio duxisse.
Tandem
comperimns
alinm monachum
Ohjnqn-
cum,
lohannem
Lacapenum,
eodem saecxdo XI
(1060-1018),
fuisse
missum in Bulyariam
ejnsco-
pum (7).
Nil igitnr mirum si monachos ishus
cehberrimi
tractns magnis Utndibus extollii Eusta-
thius
Thes^alonicensis (8).
Imperatores
etiam
B
buzaniinos
magni semper fecisse
ascetas
montts
Oh/mpi
non uno docemur
testimonio.
Saepnts
nempe refcrtur
Bomanus
Larapenus iUis eleemo-
sunas
elargHus (9).
nec non niisisse Hhs libeUum
in mto peccata
ipsins fuerant
obsignata, ui eorxtm
precibus
secommendard (10).
Imprimis nottssnna
est
Constaniini
Vorpinjrogeneti
soUemnis
vtsitatio
ad
monachos in Olgxnpo
exercentes,
pauas ante
obitum suum diebus
{n).Attanfae
virtutum lattdi
finem
imposnii
Turcarum
crudelitas, et, regnantt-
hus Oswano I d
Orkhano (1298-1358).
^^^onits
Ohnnpici,siciUeitotiusBithxjniensisregiontseversa
.Ju monastma d fugati
monachi
{{^2).Fraeferdae
famae
vix nomen
renmnsit, hodie tamen etuim
superstes tum apnd
Graecos,qui
montem
Olgmpxnn
denominant
x,XoY.'pu>v
opo;, ium apnd Tttvcas
appetlatione
nsos Kclchich dag,
quaesonat moniem
monachi. Sed d
recentioribus
iemporibus
appard
identidem
unns alterve qui, pristina sandi
montis
admotns
celebritate,
vderum
temporum
conatttr
excitare
memoriam, nt S.
Vionijsius
Ohjmptcus,
qtii saeculo XVI,
expefitxts in episcopatnm sese
abscondit in monte Ohjmpo,
ttbi ad cxtrexnum
vitae.^uam
diem latnit {\^);
cuius Vita legdttr in
C
oodice mtm. (fol.
273-279')
bibUothecae mona-
sterii Zoqraphi in monte Athone (14).
Cum dc hts
tantum
monasteriis
cgerimus quae in ipso Ohjmpo
ant in eius
proximdafe fuerint ereda, qtn deahis
comphtribits in Bithgnia fundafis
citperd
andtre,
is adeat eruditas
notas congestas
nitper a claris-
simis viris Manuele
lohanne
Gedeone (15)
d Irtj-
phone Evangelide (IG).
V. De S. Pclro
Atroensi,
S. loannicii
coaevo ct socio
in montc
Olympico.
AUCTOBR
J. V. D. (i-
32. Haudparcuin ex Adi.^ S.
loannicii
httcits-
que ineditis lucrum deceri>tum
est, notitia nempe
omnino certa alicitins sandi ecchsiae
bijzantinae
prorstts incoqniti. Scilicd ad nostra usqne tem-
pora, ducibits maxinxe Boliando d Radero (17),
quos secuti snnt viri ceteroqui
ernditissimt
L S. Assemanns (18).
Martinov (19)
d Mles (20),
existimatum est S.
Pdrnm,qui
apud Graecosd
Slavos dicifnr tttm Sanclus Pctrus qui m Atroa
(in menologio Basihi lunioris, ad diem 2
ma-
n^;;, tum SancUis Pctrus signifer in aede Sancti
Zachariae
Atroac iacenlis (in tnenaeis excusts et
in Sirmondianis
manuscriptis ad dies 2 d3 ia-
ntmrii). tum Athirensis (in menologio
Mosqitenst
ad diem o septeinbris), quae
appellatio corrupta
certe est ex Atroensis
denominalione in inonu-
mentis slavicis ad diem 13 septembris xmir-
^
pata,
existimatttm est, inquam,
hunc S.
Petrum
Atroensem
nnum eundemqne esse citm Petro Bal-
samo seu Abelsamo seu etiam Abselamita,de
quo
in opere nostro actum est ad diem 3
ianuarti{m.
Qitin etiam in toto decnrsu Anni
ecclesiaslici
'raeco-slavici
opinionem istam tam acriter pro-
mtgnavit vir cl. I.
Martinov ut
haihtcinationis
notam iis non dubitarit intn-ere, qui tn illo Petro
Abselamo, in Atroa
sepxdto, duos
homines disttn-
guere velint. Postea famen
suspicatus ed Sergius
archimandrita{n)pUtnediversum
a Pdro Absela-
mo exstitisse Pelnim
Atroensem,
qiiem itadenoini-
nafum
agnoscebat ex aliquo
montis Ohjmpici loco.
Mhilominns li. P.
Mcolaits Nilles S. L non desU-
fit Pdrum
Atroensem itnitm
eitndemqtte
existnnare
citm Absehnnita,
qitem a sepitltitrae loco Atrocen-
sem (sic) vocatum fuisse
putabat
{%negahatqHe se
adScrgiiopinionemttllafenusaccedereposse,quippe
cui
contradicerent
praestantissimae
ammadver-
siones
quas Marlinov ca de re prior
occupavit
scribere.
Xtcfelicius
coniciebat
Sijnaxarisfa Ntco-
demits cum Pefrinn
Atroensem
faciebut
eptscopum
Argensem,frafrem
Pauli
Corlnthii
{m
33
Argumentum
praecipiium
quo Raderus,
I S Assemanxts d NiUes
nitehantur id Petrttm
Afroensem ab Abselamita
martijre non dtsttngtte-
rent,indepditum
erat qxtod in Menaeis
<rr,^xs^o^6po:^
praedicatur
Petrus Afroensis : ^fi
=^--11
^t^^P?
("""'
rum 2 ianuarii) i^^tx^
^'-'^ ^"'"'^
''"f^'
^^'^' ""P'',^
vv. Quoniam Pdms
Abselamita
martyrw vitam
finierat,
ierbitm
aTipE-.v.opoc in hitnc sensttm detor-
Quere conah sunf
praedich
audores
qitasi s.gntfi-
card cruciferum,
qttoniam in crttcem adus fiterat
Petrns pro Christi
nomine. At haec nntlo prorsus
iurcatfernntur,sunfquc
inane
figmentitm. Lx nsu
enim
huu.ndi
apttd
scriptores
bijzantinos
consitdo
cttius
testimoniaplura
citari
possttnt, rede colhgit
Ex Actiit
S.Ioannicii
patam
ftielum riit
S. Petrum
Atroengem,
qitem falso
nHdHi dixe-
runtaim
Petvo AbseUi-
mita,
(1)
Byzantiuische SlMv. p. 411. - (2)
P.
tom. CIX.
^m, 970; lcn. CX. ,. 1 I7i
-
(3)
n.icl tom. (^^XVIl p.
SO.
-
(4 Ibid.. tom. CXXII. p,
387. - (5)
IbKl om. CL\ I .
p. .03.
-
.G) Ibid.. tom. CXXXV, p. ^54.
- >7)
Malyche..l .
i-S. Cyrillus et Methociim
(i-oss.ce). p.
-o. - IN
laiei.
KuJthii npu.cula. p.
359.60. -(9) P. G.. lom. CIV PP^M
971.
-
,10) Ibid.. p.
158.
- (U) Ibid., p.
4.S2. Clr. Rambaud.
i:E>pirr ,rrc de
Cou>ta,Uinopleau
X' ..V./j-. pp.
4j;
l^-
Jl ,r..sUn:. p.
52.
-
(U) Spyr. Lambros.
K..a.
x.v sv
TaT;PipX. to: ivfoy
opouc iUv.
xwSixaiv. tom, 1. p.
-^-
(151 CIV in
periodico graeco. cui litulus
ExxXTia-.xtx.,
i\HO^.. Jno im. n. 49 et sq.i.,
articulun.
m.cr.ptuin
'E-^p..ot
aiv6o. x.l xsp^K-
- tl'' 1"
pe.iodico gj-aeco
Va;.l.'.nuo 1SS9.
u.pi-v<v
ip-/..oxc. (.ovcu.
^
H;0.v.,.
1 (17) icl. SS., lan. tom. I. p. 129. - (IS) halendar.a eccL
uuir tom. VI. p.59,
CO.- (I9j Ann.
eccl.yraec.slo,,, pp.
7,
q-
-K -H? mi
v)48.-(20)/f'iW.irtH/p"^"(.^9".'f<rcr.
to> i
"pp'.'g7; "68. -
(21)
AC. SS., lan. lom 1. P
l:?^
-
\Zpolnu;
}fe.J<.co,lov
Vostoka
(KuManum
OnenOs
[:i,letum),
tom.ll. PP-
281.5 - (23,
Loc. c.t.. p.
67.-
m)
v.jvi^apiaiT.c. lom. VI. p. la.
^' '
"^
Sophocfes
DE
SANCTO
lOANNICIO
MONACHO.
AUCTOBK
J. V. D. C.
fuiittf
Iiei/umenutn
iitonagtefii
Snncli Za-
ehnriae, sitt
in OUjinpicae
retfionis loco
diclo Alroa.
B
cwucmM-.".-. ,-r . '
^ , , , ivrrt Jocum istum ex Actis S. loannicii efiain
cuIorumelTectorO).
Cynlh.sScythoiMa,,,,.
^
. j,r,,,
Saha. S. loannicium, o.
patn.,,,,
h.a,;,n et
,an,lo,m
e,l,to,,,^,
^^^^^
^^j^^i^,,i,
,,,, oiy,pici, panis
iTti TOv
4py>v ^co,.T.ipu,v " ''^''"'fP'"''/';;^
,,;,,,;,
,,.,,s Alroam Castulo i, .iM l^'?
''5v,tp
Peto-ea,J /eve(/7(^i'-',.P^"-'
.""""'""'
"'"
I,*",,
Ka,xo.;X.
K.Xo.,xiv, fc;;.
111, nu.n. 8). In
S. loannicii
A,-toi;.m
sa-ipto,;
saepias e,im
appii- -^r^^
^ loannicii,
acto,-e Pd,-o, dicil,,,- lrase-
lai ,T,v.tio-i6eo-,
,.oe^isel
'h..n esse pei- Atroam t eat,.,- de ,o,i,.ste,;o
34. At
^,.o.,s h; s.tlt
Ah
^
5'
^ .J, d Antidinm (m,n. 8). Airoa ,ideti.r
hse\a....h.,
olslaiU q.iae d.c.it. .
'"'";
J
^.^^ ^^^
rlnra niinis evadmit.
Ligii.iiis eteiiim in ' i'a "
i".,/.. ".>...".- ..>,..
... ..,,
:I-sxa..vM..
beatissimus et thaumaturgus
toci i^
.f.
'A^P'i>^. ^? "^^^ ^^j^'"'"^ "^'^^ ' /'^^
Petrus qui hegumonus factus erat nionastedi
OrteUus nec Goarus situm deJerminare value-
Sanct Zac-hariae, sili ad radices istius ibidem
rint (5).
Tandemu, VdaeS Consiantim ludae.
O^S-)mici
montis et prope Calucome in iemplo
,..^././.o5n.x./
...W.6?.a/A.ca.r.^.a.,..^na;o
Sancti Nicolai, quod regio monasterio superemi-
num. 18804-74, fol 239^; haec mvenm
:
.p.,ov f.on
net, tunc versabalur.
Proln Frtrus dictus Atroen-
nls erat monachns OUjrnpicus S. loannicio coacrus,
qui praefuit monasterio Sancti Zachariac, in quo
et sepuHus iaeuit. Idem innoteseit ex Vita adhuc
inedita S. Lucae Stylitae, cuius apographum ex
codice Parisino olim 142, nunc 14o3,servat hilAio-
theca regia Bruxellen^is in coilice signato num.
18864; ubifol. 19P haec legimus : xataXinwv y^v
-aTp(i>av /.a' /.:f,stv -Traoiv -.t ffUYy^v^iac; xal otXiat; irpoff-
niO-iav xa: 5jvT,0i'.av XiOpa liSTiviffTTii; -Jt^ TaTpioo;
viveiat xai TTpo? -vi 'O).'j(i-tov ovtw zaXoi>[iEvov opoc
droipr/^Ei. "iivOa rou Xausav /.a"ra).ajlwv er' o^ojia-ri tou
E
xaTaXiTTUjv Tr^pf T-.va xoTtov T:^r,ip-/j.zxi 'Axpuiav aitov
xaXeTv oi epwxoT;; EwOafftv, xaO' 6/ 6 Msja)v xaXo<S|iEvf>v
ycopiov tl Voputat.

VI. De S. loannicio analecta


ex variis.
85. Praeter m quae copiose satis in ijisis Actis
S. loannicii de eius vita et miracuUs enuntiafa
T....i..y-.v.
^-v. --.
r- r
""^ ^'^' qnacdam ab eo gesta apud alios rerum
jisyaXou i;po!pTitou -poaa-fopEuoii^-niv Zaxapiou tijv huiusce temporis scriptores repcriuntur. Praesfo
xwsEusiv 6=Xouoi<o; EXLivou Tou Upou 4v5p6; ff-^r,jia-:i:iat, imprimis est tesUmonium lucnlenUssimutn de
/.iQov w; ola tiva xT.ntiv exoustov |jLpiXu.v xt]. totw to'(iaTt. S. loaiinicii satictitate productutn ab aUo satictis-
npooepxsia-. toivuv Ttp 'J,7oi ttj; [aovt;; TrpoiJTwti 6tjj simo viro, nitnirum ii S. Thcodoro SUidita. Qui,
YpovtinETp(f)7rpoffaYopjo(iev(j*, :c]j':tpoopatixiJ.7:pooi^X(.;; ut legifur in AcUs S. loanihcii (0).
cnm circa
xataxexo(i|j.TiHiiv(() 5^a?io|j.axi. Cum reliquissct terram annum 823 (7)
hac iter haberet satictum nostrum
palriam cl pos-^essione^ et omnein consanguini- anachoretam in monte OUjmpo visitaverat. Mirnm
tatis amicitiaeque affectum et conversationem, sane est auctorem Vifae S. Thcodori Studitae,
secreto migrat e patria et ad Olynipieuiu sic quamvis iter ilUid narret
(8),
non famen commc-
vocatum montein proficiscitur. Ibi cum petiisset morasse hunc Theodori cnm S. loannicio congres-
monasteriuni prae noniine magiii prophetae de- sutn; sed quaedatn S. Theodori episfula omnem,
iiominatum Zachariae, taciturnitatein sponte si forte oriretur, tolUt duhitationem de huius facfi
imifalur istius sancti viri, lapideni ad instar veritate
(9). S. Theodorus nd S. loannicium scri-
ciiiusdam freni uUronei imponens ori suo. Vadit bens,yecenseorumcoUoquimninmemoriam revocat:
'i(oavv/i ioTiuiTri.
lolianni eremitae.
'Hou Qiafxa ^notav t'.<; Seaffo-.To touto xal [XETot Si lucundum spectaculum videril quispiam,
T>,v ava/wp7,7'.v ei; voOv iz: otvaSewperv sCw^ev. hoc etiam postquam recesserit, animo semper
(ly-io; o'jv xa' t.iaeC; ol TaTceivoi, 3eot'|jlt|T, aiiaq intueri solet. Slc igitur el nos hunhles, vir a Deo
tre ["iAe^J^avTE; xal w!/'.).Y,-/.6Tei;, oux eTtiXeX-ricrjxe^a
*
honorale, ex quu te semel vidimiis et locuti
aV/a tiavTa^ouevov -/ouv ev Tr, o'.avo'!a

auTo suinus tecuni, niinime obhti sumus; sed impres-
'Hieodoruit
Stiidita, in
epistiilii 8uis
(1) Cfr. notam Combefisii in verbum ar,[jitoopo;, Eccl.
gr. monum., tom. I. p. 800.
(2) Ibid.. tom. I. p. 424.

(3) ll)i<l., p.
.'^HS.
il) P. G.. toni. CXVn, p. m
-
(rj) Ibid.. tom. GVIII, p.
'.)37. Cfr. namsay, Tlir hialorieal
Grographij of
Asia Miiior, p. 189. (li) Vide infra Vitae
primae num. iiK, allerius vero num. 35. i7t Hunc aimum
823, Baronius, tom. IX, j). 87! ; Le yuien vero, in Oriente
chrisii(tno,im\\. I, p. Wj, putal tuin rem evenisse. cum iam
TOUTO
raorti proximus esset S. loannicius; quod certe falsum est.
Chronotaxis synoplica S. Theodori Studitae statuit an-
num 82t. (Edit. Sinnondi tnm. V) el Acta S. loannicii
consoripta a Saba idem tempus indicant.

(8) P. G.. tom.
XC!X. pp. 2!S. 219. -
(9) Tom. V. p. Ut: cfr. P. G.,
tom. XCIX. p.i:iS(>. Iteruin te\lum eontuliinus eum codice
graeco num. 891 bibl. nat. Parisienyis, fol, 33f-33ri*.
sum
DIES QUAHTA NOVEMBRIS.
357
A T&UTO
Yavvuj-ievoi &fav
avSpuTiov soG, r,^07U>Tzi^ 't
/.%'. iiJL-.A-a
/api.v Oeiav \iii\j.T.0'/-7., xal &{; Go;o).OYCav
tJsoO
7rpo"Tpi:6[^evov. "Kt/s; oe toOto tx, ^?t.[Auy,
u.ovwoEl.v.ffA Tf,
T:p07uxt'.x7, -poseAsO^s'. " AaiAT^puv-
5l<;
Mwffa-.xw; T->,v o|iv rpo toO appvoy '^aou;.
A,.o xal a'::^'.; Y).'.y_o[X3i
ts zaTO-Tt-O^a'.^, xal JU|x-
.j:Tar/6tv
Twv ev <TOL yap-^Twv xata 06UTepuw
'/".ar:'.xO'J
[J:'oui*.a5jjiou, ffu -po; 60v, xal-/.[A'.;
Ttaoa ffoO. 'Opa; oiov ae 0o; iSo^aTsv^ -l
eoo;affa;
au-ov ; 'AUa xal ett oo^aTe^.ev ev TsAe'. tou
'iiou,
anoTTEpaivovTa ^qiw; tov opoj^ov, >.[j.Cv oe to'.;
L[JLapTU)).or;
'j;aio xav apqa^^a'. toO suTY.p-lou
opoiiou

i-e-^Tiep
[laxpav iTto B^oO
ol i).ay;.^TO'..
'11 TipwTT,
i-'/^olr, ToO).oyou h toOto'.?.
sum menti gerimiis. illum ipsum videre gestientes
hominem Dei. ot vultu et vltIu^s divinam ^ratiam
spirantem, el ad Dei laude.s indtanlem.Hoc vero
adeptuscs eremitica solitudine. et oralionis fre-
quentatione, faeieni gt-rens Moysis instar ineffabili
luce respleiulentem.
Qnocirca et iteruni iutneri te
cupimus, et graliae donorum quae in te sunt par-
ticipes fieri, ac sanclitatis quam tu a Deo, nos
aljs ie, minus tamen quam quanta in te est,
haurienuis. Viden (luania te Deus gloria affeceril
quoniam tu illum gloria affecisliV Atque utinani
omare le pergat in fine vitae curricuhun, ut par
est, absolventem. Tu vero pro noljis ora peccato-
ribus,ut vel incohemus salutarem cursum; quippe
qui a Deo longe al)sumus homunculi. Atque hoc
primum orationis propositum.
AUCTOBE
j. V. D.c;
hta initur prior par. induhifutun, et extra
eaque non spernnula radone confinnatar.
bed
ro^v
n i-liJit aun S. loannieio nuper
praecipne
inspici.ndnn^ qua d. causa smpsent
M^ f^i^
TLdorun. SUaUfau, cnn. haec
Theodorus Stndiia. Penjii enm vosie.pressu.n
Ma
Me<^-
Artonnn nostrorun. fides
uora de uUi.no ei uuperrin.o coUoqmo ,aud,um :
B
T;<
-h
SeuTica ; lUpl eoxTtffTOu toO
^pT,|x':TOu o;
ot;w; SisppaV^
^^
alpeT-.xwv tivo)v
uTioSeacUv tou
^t-VaTO!;
T-7.;
ixx^.r.aia;

auTo; f.t^wv [J.a).).ov T;'.7Ta-
aa'.,
Ti[jL'.wTaTe. Ua>;v 8t'. xal ^.ueC; Ttpo^repua'.
Tt).Tiff'.aTavT(;
TOt; xaO' u[A7.;
^vO'.a'.TT.;A7T'.v, e;aa-
3o[jLev uapa twv e-rooTwv Ta toO avopo;. Ou [^t.v
a).).a xal ota Y?a[J^H^^"^
u:tt^vT;Ta[iV xal Trapexa-
Aaa[jiv
aT:oaya5a'.
auTOv twv 7Xot'.vwv exe-Swv
xai
5a'.[JLOvoT:o'.t'ov tpScY.uaTWV,
op^ooo^^Cv^oe
[^a/Aov
ir,i T TT,; TiavaY'^*?
5eoTOxou.
xal^^Twv a).).wv
-30TTWV. Nuv ouv N'.xavwp 6 T.[ATpo; a3).'f6;
'fO^.Tr,-
^'a; Trpo; T.[.a;, a.:.T;YYe'.>ev
O.Bz^ ^k r^-iv^'^'-^^
Tov avSpa. xal ^^Ae^.v ;aO'fpov'.v T-/i =<^->-y.<^'-^;
).YeLv
0 [iT.OE
YP^^E^IJ-^- ^l"^''
e'-^'^?^''"-'
*'^''='-
*"*'
ca^v 5iaa5a'..
'Etie!. ouv. Tia.Tsp aY'.e.
^ivo^Tt-.a'.-
iU-]'^''
^^'-"^'^ ^^ ava^iou w; ffTOua \^ou z^j-jti.^
xa-.-
'0 a7i07Tp'i(ov
av5pwTiov ^x TilavT.; ioou auTOU
xa).u^>'. 7c).Tio;
^'.[^iapTiwv

oe-: tt,v 5tY'-w^^vT.v
aou
0'.avaffTT.va'.. xal ooOva-. y^rpa ^oT.^^-a; t^j TcXavw-
uvu, iy -ou-w
Y?
^='5'J '^'^epT^'! "^-
''^''** ''^
toOto ttw; ; Cva OT.).w;J.aT'. a^a; tov e^oxT-.TTOv Ttpo;
ae, eiVio-.; Te xal o'.ale/5-^; Ta e-zx^Ta. Kal et [*v
EUoot;auTOv
efxovTa t^ ^etvXoY",
e'.T:o'.^ xa'. Tisp'.
IjxoO ToO TaTT'.voO. OTt e']; auTo toOto xex-lvr.^xat
c'.).wv TT.v 7WTT,p':av a'UToO

xav oox-.fxi:;ot;,
6-'-rip.
^
-/axsv^o; epa. dTi'.7T':).u> aOTo) eO^STo.;. W7t iu-f
ot-
pwSev
).xuT3?,vat xat
xpo-/i5T.va'.T6v^iTroA).u[Avov.
ToOto
y?
?ou^e-a'- e^-. ^^*' ''^^'^ ^^^^"' ^''''
"''i^
V-?.; To aTioXu>)-6;
ixt^T.TUV
^T:'.5Tp'>ai. xal TT,;_i;
iOTOv dvaTiT.; d-0O'.^'.v tt.v toO TteAa; -.i^.^.tav ,.0'.'.Tai
r,^j.v^. \U Se- TtavTl ^rSivEt xtvT.^vat
-^ua;. TiaTcp
oa'.- E^; toOto y^?
^^-^^ x-.vT.^el; Y?ai-a
aot. L!.
oe iJLETa TT.v TotaOTT.v
^Titye-pT.T^v
dT:'.3ojv d::'.3ei
o|Ta.. 6 dvojj^cov. AiYS'-
Kup'.o;- *A'fT
auTou;,
Tu'f).ol
;. 'U; o'0v fjooo-: KOp'.o;.
dva^uv-T.T'.,
TidTep, 0T,).0TT0f7,ffa': [jio'.
Ypil^i^*"-
'^'^'-' ''^'"^'
Quodnam alterum? De Theoctisto eremita :
E
qui quonam modo per haereticas quasdam
cpiaestiones ab ecclesiae corpore divulsus sit.
ipse nosti melius quam nos,
reverendissime.
Attamen et ipsi nuper ad cellulas vestras cum
venis-=emus. de liominis rebus ex iis qui noverant
didicimus.
Quin etiam
perlitteras emn commone-
fecimus(l)et
adhorlati sumus. ut ah tenebricosis
illiset
daemoniacissermonibus
abstineret.etorl ho-
doxe potius sentiret, tum de sanctissima
Deipara,
tum de aliis capitibns. Nnnc ergo Nicanor frater
noster ad nos veniens
resipuisse hominem renun-
tiavit.
vellequeEcclesiae
consentire,
negare autem
se litteras meas accepisse; sed et illas optare.
Quoniam igitur scriptum esf . pater sancte :
" Qi"
educit dignum ex indigno. sicut os meum ent (2)
.
et
"
Qui converli
fecerit homiuem ab errorc
viae snae operiet
multitudinem
peccatorum (3)
-
:
sanctitatem
tuam
exsurgere
oportet, el auxilu
manum
porrigere
erranli : iu hoc enim Dei adiu-
tor eris. Qui vero id fietV Ut Thoocti.-tum
ad le
advoces, eique dicas et
edisseras quae par ent.
Et i (luidem
cedere illum videris divmo
sermoni
;
de me utiam
innuiU
significes.
eandem
meam
mentemesse.eiussalutis
desiderio.et.si
proiiabis.
f
pater idque illo expetet. scribam ad illum appo-
site ut utraque
parte trahatur, et lucrifiat
qui
perit. Hoc cnim vult Deus. et huius rei gratia m
terram
venit, quod
porierat
quaerons redu-
cere (4),
et amorom
proximi
osse iubet nobis
amoris
erga se
argumentum,
omnique
conatu
excilari nos conveuit,
pater sancte; inhunc enim
f!nem ut ad te
scri))erem
pennotus sum. Quori si
post talem
conatuin
detrectans
non
obseqvietur,
-
videbit
iniquus (5)
. Ait Dominus :
- Snute
iUos
caeci sunt (G) .
Quem
igitur
successum
Dominus
dederit.
indicare mihi. pater,
veneran-
dis tuis litteris
bonilas lua ne gravetur.
Scilicet pefit S.
Theodorus a S.
loanuicio
^
secum aUahoret in
comrrfendo
aliquo cx OUfuqnas
monachis,
Theoctisto
nowine.
Hunc in Ohfmpo
eremificam agcre vitam plane
indicat
Theodorus
Studifa in recitata
epistida, cxm refert se didicisse
de hominis istius rehus cum nuper ad Ohjmpi celu-
las venisset. Ex Acfis S.
loannicii
nihd
'podem
(l) Cfr. edit. Sirn.ondi, toni. V. p.
^'''^--\f ^^T^P^n^
'
19. -
(3) lac, V. 'iO.
-
l-t)
Matth.,
XVIII, 13. - (o. M..
vercipimus
de
Theoctisto aui de eins resip>scentm.
Aftamen
Baronius non
duhitat asserere S.lo^m-
cium
praestitisse
integre
quod precibus sn>s iheo-
dorusah eo
requirehat {!).
Be qnidem vera, exstat
tum
epistuh
ista
Theodori ad Theochsfum
scn-
uta
dquam in Ufferis ad loannicium
commemorat
et inqua
redarguit eum,
quod ob suspecfam
doctn-
CXI. Ut.- (f.) MatU...XV.
1 i.- 17)
An^ales, loni. IX. p.
906.
-
.8) Ed. SiimonUi,
lom. V. j.. i'3.
mtm
I
AtlCTORB
J. V. D. G.
328
mnn complures ab ehis commumone
dinsi suuf,
tum altmiiX) ex qua certum deduei vakt
argumen-
tum, Theocfisfum
eremifam
paemteiitem,
suadente
S loannicio
suos covdemnasse
errores^siguidem
in iine istius episinlae
Theodorus
Theocfisfum
hortatur ut libello suae
paenitentiae
subscnbat
corani donnio loannicio spirilnali patre nostro,
tequc veneraiido patrc ot fralre nostro, i-^"^'
Tou xupo-j 'Iwavwxtou tou rvEyjiiTixou ^jfxuJv xiTpdc, xat
005 -roO Ti(i(ou xat Tiatpi; xal iSsXcpoO ^[im. Ad quem
locum iuvat notare hnic tifulum palris spiritnalis,
vjjijn-rtxoy TTiTpdc, quo S. Theodorus S. loan-
rt i/j parva
Catechesi
agit de
S. loannicio,
i
DE
SANCTO
lOANNICIO
MONAGHO.
Vifa coitscripta a BasHio qnodam, quem
aUqui s.j.;,,,^^ ..
perperam einidem dicunt afqite archiepiscopum
'"'Wows
"
Thessahnicensem,
hucusque hitef in bibfiothecarum
teneltris, nimirum, nt fradit Nicodcmns
Synaxa-
risfes (7).
coenolnontm Vafopedensis et
Laurae
maximae in Afhone monte. Ihicusque esf
vufgata
faiifummodo versio rossica Vitis palruni
montis
Athonis inserfa, quam
(8)
benignissime nobis infer-
pretari dignafus est cf. vir lohanne-;
Marlin-n).
llia Acfa maximifacit crudifus aiicfor Anni eccle-
siastici graeco-slavici, quippe qiiae cum
factis
hisforicis aliunde notis, tum qitod ad res ipsas, titm
spmluaiivnn p;
proprie confessarios ac proiu preshijteros; aftamen
haud magno negotio demonsfraretur huius vocahidi
sensum proprinm in alios miints strictos abeirasse
ef saepe efiain ad pafrinos ob spirituafem cogna-
tionein
(3).
36. Afibi iterum commemoratur loannicins a
Theodoro Studita, nimirum in Parvae Gate-
cheseos cafechesi XXX VIII(i). In hoc foco hegu-
menus Studii proposuerat suis monachis exempfa
seqnenda nonnufforum ex sancfissimis eorum fra-
tribtts ift eos horfaretur ad pernianendum in quo
vocati erant apud Deuni et non quaerenduni (jnae
sunt aUerius ordinis. Dcin pergit ita inducendo
S. loanniciuni : i/i-ta ou'' o iTaTrip 'hoawUioz 9uv Tol;
i\XJOZ!i\'iQi Tf,v EpT)}i[iv xit tt)v opEtvr^v

oy OT^pY tfjV
&TroTayTiv xnt Tfjv ^zvIt
*
exEivo; ev ztij vjv xaip^ ou
t5ia)XTat, oi $i 8sg:ajy[ji^vo; Ivexsv Oixiiojuvti;

exeTvo;
oi Tie^yXaxiJTXt, au oi iouXaxiff&rtC Sti Ktlptov

exnvo;
ou T^Tt>7iTat, ou oi ETutiOr,; oti XpiTtdv. ndijto tiUTa
txe-vwv p^XTtutTEpi! Teneat igitur pater loannicius
cum suis sociis deserla et montana. lu dilige sub-
missionem et hospitalitatem. Iste nunc non pati-
turpersecutionemJeautemperspquuntnrpropter
iustitiam. Iste non tuit incarceratus, tu vero com-
pactus es in cuslodiam propter Dominum : iste non
fuit verberatus, tu autein caesus es propter Ghris-
tum. Quamhaec illis anleslant! Prima fronfenon
videfur Theodorus Studita hic proharc loannicium.
Sed cum ex aftera parte notitm sit quanti fecerit
sanctum monachnm, focus praesens e.^^t decfaran-
dus ex pecufiari scopo qui intenditur. Nempe vuft
1 monere siios monachos nnicuique permanendtnn
esse in statu a qno vocatus est a Deo, qui status est
ttnicuique melior, et ita ratiocinafur : S. loanni-
cius cnm snis fenet solitudinem, uhi quiefus Deo
vixit, vohis datnm e.^f non adeo tranquHfam
agere
vitam, et propter Deitm pati multa; quod vobis
melius fuit. Minime aufem, ut fafso sif)i
ftngeret
aliquis,
%
ornafu siiperffuo abutitur eiiis aiictor Basilius, qui
S. Euthijmii, tum discipuluui, tum aequalem se
manifesfat. Natus est S. Enthgmius circa annuin
824, narrafin- atttein anno aetatis snae deciino
octavo reliqnisse patriam siiam, Galafiam, et post
diutina ifiiicra,ptiisse regionem Ofijmpi,nbi occur-
rii S. loannicio, qui tunc femporis maximae sait-
ctitatis veneratione decoratits fiorehat. Ctti stafim
adhaesit asceticae vitae praecepta edocendus. Cuin
quadam die congregafi essent pafres et fratres apud
loannicium, ut verbis oris eius instruerentur, simuf-
qite adessef iiniior Eufhgmius, S. loannicius, qui
discipidi sui tum praecocem virtiitem, fuin futuram
sancfitafem, tum frucfinn quem in animabuA opera-
tunis essef, praevidebat,voluit in conspectu omninm
monachonan Eiithgmii humifitatem demonstrare.
Quare patres singulos afhcutus interpellavit
qnis eorum, dum in saeculo versaretur, magis
nocuisset proximo suo. Cum id seignorare respon-
dissent patres :
"
En ifluin, respondit indignabun'
dus S. loannicius, designato Euthgmio : iuvenis
isfe est mulefactor, homicida, tenete eum eiusque
aUigate manus.
Percontari otnnes quodnam scelus
admiserif, nihil respondere iuvenis, non ausits
contradicere sancto viro, nec negare se ase scefes-
tissimum virorum, paraium ad vincula ferenda
;
obstupescere omnes. Tiinc iterum, lociitus est
S. loannicius :
"
Sinife eum ahire, aif ; innocen-
fissimus est virorum. Ilomicid/i iiisimufavi eum
experimenti causa, demonstrare volens quanta sit
ofim patrafurus qui a vifae asceticae incunabidis
oboedientiae humilitatiqite adeo stndet nt non
recusd hafjeri vir infamis et nequam.

38. Pracfer mulfaspraedictiones quas a S. loan-


nicio prolatasfttisse Acta eius referinU, duae aliae
ibi non commemoratae sunt quae legnntur aVibi,
sciltcet de S" Irene eligenda iii hegumenam mona-
aliquis, intendif Theodorus Studita
inipiibare
IT;^^^^^^^^^^^
agendi rafionem loannicii Tandem ifiZ ta T
"'^'''''^''"-
^'^'"
^"
"'^^'-^"
'P'''
y innaem uofumus
mae-
nosti-onarratio
congressus Irenes citmS.lo^nxncxo,
nimirttm quomodo Irenes virgo in sponsam desfi-
nata Michaeli
imperatori, in itincre sito versHS

prae-
termiffere S. loannicium a Theodoro Studita com-
memorari inter viginii tres amicos et fratres quos.
qtn comme-
nwratur
edam in Viln
fitteram i significetur petit
(5).
37. Commemoratur
efiatn S. loannicius in Vita
S. Euthgmii, qui colitur die l.j oMris
(6). Haec
E
i,i ViUi san-
clac Irfies,
praedixit
sanctus vir indigere ipsiiis auxifio nio-
nasterium
Chnjsohalanti, ut virginihus ifndem Deo
sacratis
praeesset
(9). Hunc congressitm anno 8i2
fontm hafntisse
opinabatur noster lohannes Pi-
( 1
)
Il.id..
p. 51S .j:IO. - l'2)Liber Ponlif. Ecd. graec. Paris
1676,
pi).
59S-6(X). CIV. I. Hergenioether in EnU.lmate
urntcl
ratrum sj,irit,uilium
offinmu dfscribenle
adilitonue
brevi
de codcm commnttario.
pp. ]'.i 17. -
,:!) Zhishnian
Orimt
Eherecfit,
p. 2G0 et Synfmfma Atlien., toin. V p 'JSO
(4)
In editione cl. viri Auvray. Tou o^^o.j TriTprli;
^t^<v'xai
OfioXoYTiTOu
0EoStipou
f.Y-iuix^vou Tw> l':ojo.ou (ititpa
xTr;;^Tiai;.
p. Ul. _
(^j p q_ jy, XCIX, p.
1059.
-
{U)jinnus
trcUsiuHticuH
qraeco-davicux. p. aiS.
-
(7J
i^uvi-
<ptitii;. toni. III, p. 8t. -{8) Afonsfa patn-i^c. Sdinl-
I 6leiNbourfc'.
1860, lom. I. pp. 36^).
-
(91 Act. SS., lul.
l')in.
Vl.p.fiOl.
nius
DIES QUARTA
NOVEMBRIS.
329
A
nius (1).
Qiioniam in nvlla Adorum S. loannicii
recmsiorie
quaequum suhicifur istiun praedictioin^
mentlo,
qidd scntiendum sit dehac
prophetiapromts
erit
7h'/s7"p
"'^ duhitnndum. Licet de tempore quo
ohfigerit
notet Pinius exsuia dicfis satis liquere arci-
pieiidum
esse amnnn 842,addit tanien sehacde re
vlterius
qnod aperiai non habere, Cetenm auctori
Viiae S"' Iremte, ufpote qui ita locis, personis ac
temporibus
suam
adaptavit narrationem. ut con-
veniri
possit res aperte falsas ac palpabiliter
disparatas
alicubi obtrusisse,
quique,nedum fuerit
S"'
Irenae
synchronus, dlu post itlam vixit, medio-
rrem
prorsus se dare fidem
profititur idem ante-
cessor
noster. Cum iyitur sileant Acta nostra, nec
mnltum
confdere liceat auctori Vitae
5'^ Irenae,
certo
omui wdicio supersedisse i^atius erit.
S,cS>nneoui
39.
Praedictionem autem circa Phofinm sic
logistrcqui factam
legimus in
Symeonis nuuj.stn Annalibus
sjoannicii
y^iatam : quod vero pai-entes
nionaclioruni stu-
praettictio-
^j^^j ^^^^^[^ uxor domo lubens excipiens pro ipsis
"'""'',
t
ac
Pbotio preces fundere rogabat. Hunc quan-
Phot.o refr,
,
^^^^^^
pijoiium valde adlmc puerulum, cum pater
ad S.
loannicium in monle Olympo
adduxisset,
B
obsecrabat
ut oraret pro eo. Cui ille actutum
respondens
:
"
Pholius, inquit, vias tuas, Domme,
ut sciat, in animum non inducit ,.
Ad quem
Sergius alta ducens
suspiria :
" Ut quid, pater,
hoc dixisti ?
Respondit senex
:
"
Quae iUe perpe-
traturus est, tibi denuntio. ,
Tum Sergms caput
cinerem
aspersus e monte descendit (2).
Verdaft
istius
narrationis de S. loannicii
comjressu cum
Photio
puerulo non utique favei
silentium Actorum
natus sit Piiofius certo ante annum 827 et S.Ioanni-
Cius anno 846 obierit,
erudifi plures, quos inter
cardinalis
Hergenroether,
maxime
abhorrcnt ah
accipiendo
Sijmeonis magistri
testimonio. EmineH'
tissimus
scriplor non duhifat hanc et alias, quas
Vagister de Photio proferi
hisforias, fabulis et
ftcticiis
commentis
accensere {^S). Non famen negat
hosrumores fortassis
inpopulumsparsosfuisse,sed
plane recusat illos in hisioricae
veritatis documen-
tum invovare.
Quapropfer falia reticuisse laudt sd
scriptoribus
Vitae S.
\oixnmcii,
novumque
exsistat
argumenfum unde
crescat fides
ipsis adhibenda,
quod in apertas nugas et aniles
historiunculas,
plebis
deiecfamenfum,
non inciderint, saliem quod
C spectai ad traditionem
popularem quam rettuht
Sipneon de S.
loannicio
iam ab ipsa fautoris pue-
ritia
praedicente
Phofianum
schisjna.
40. Ia,n artum est (num. 17) de
consilio qnod a
lonnnicio pitirerat
iwperatrix
Theodora
;
hanc
newpe narraf Mveias,in Vifa
If,natii,pafnarchae
Constantinopolitani,consullum
misis.-^-ad S. loanni-
cmmecquiHnam,
mortuo
Methodio, in
pafnarcham
eligvndus'sset.
Uafione^
dedimuspropter
quasdlud
testimonium
incerfum
nimis ai^pareat
nohis. Sed
placet referre quod dc S. loaniiicio
tradd auvtor
Vitae eiusdem basilissae
Theodorae, cuius fexfum
nuper edidit cl. v. W. liegel inter Xiv^MnbyZixn-
tino-russica ab
AcademiaPetropolitana
vnigata{^\
et apoqraphum ex
codirequodam
Basiliorum Mes-
saneiisium servat codex signatus num. S.m-00 m
bibliotheca regia Bruxellensi.
Vbihaec
leguniur fol.
82f-8S'' : xa-c' exsf^^ouc '>- '^'^'^^ xa-.pou; 5tiXa|x7rov ^iK.pt^
Sayfiaffxoi-:^
xaU-U?S'C xai^>iXoy
f);Joi>y.a- ffooi^lixTr/Eoi
^o^orotou n-.>VaTo; t6 Tf. TrpoopiaEwc (5)
xat TtpoYvii-
oEU)? viyci (6)
xai UTr^pOauiia^JXov 7,4pi3l*a iS'.wOe'; >?
Trapa toO ^o-. xi iioXXa -.rAz t:uvOivo[x^-o-.; irpoXsYojv tiLv
iaoiJLiva... niis vero
temporibus (7)
fulgebant viri
mirabiles et pii, atque zelo divino et sapientia
g
pleni : loannicius
magnus,
miraculorum edilor et
mirabilis terque beatus. Qui per
illuminationem
sanctissimi et vivifici
Spiritus,
praevisioms et
praescienliae
magnum et
admirandum
charisma
dignus qui acceperit a Deo, multa interroganti-
bus
praedixit
futurorum. Jfe quidem vera prophe-
tico dono
imprimis
emicuit S.
loannicius, quod
plura ex eius Vita
miraUUier facia
iesiantur.
Knndem S.
Theodorae
Viiae locum reperies
verhofenus
repefitum in
Orationehislorica
infesto
restitutionis
imaginum a Comhifisio
ed,ta (8).
Huius orationis
scriptorem haec ab auctore Vitae
Theodorae
excerpsisse
luculenter
demonstravU
W. liegel (9).
41 In Actis hucusque
inedilis SS.
IJaiidis,
Georgiiet Symeonis,
quae Florentiae in bihliofheca
Medicea
Laurentiana
inveniuntur (10),
quorumque
apoqraphnm a P.
Daniele
Papebrochio confectum
conservaf
hibliotheca
regia
Bruxellensis m codice
signato num. 8229 (U),
legitar S. loann.cms,^
o t.
r..ova.Ta7; xaV =xtlvo -/.a.pou avY^>.--C
l'' '^^
f^^i^^^V
otaTrp.-TTwv
nu)avv(xto^ {\9),
conscnsisse confra Sijmeo-
nem cum Georgio,
Meihodioet
lohanne
Cafasamba
ut hasdissa
Theodora
rogante,
emortuum
rmpe-
ratorem
Tfieophilum fidehm
et orthodoxum
decla-
rarent, i>^ t.-.t-.o' xal <o; opOdSoSov. Intcgrum locum
transcrihere
iuvat (13).
AUCTOBE
J. V. D. G.
mc Actis
SS. Datidi,
Georgii et
Symeonis,
*
eod.
Omnes
orthodoxos
presbyteros et monachos in
llavTo.v 5k Twv i^loZiW' if/;.=p^>-v
i^l^ova-/v
j_, ,i^,,,ga,os(14)
ciun
basilissa(15)haud
iv T-ji
^evaAo^AE'.
^...v,Spo..a~evTv_ '>/"';:"='
inieundcintra
rogiamaedemexcepisseUu
locum
TouTou? oOx ir.oio?
0;!t,.evT, evoov -<ov ,.aT.A w/,
pn,^
,,(, 6) simul
convenirembet.At
ev Ur^i-'<o
n.p..?),e..V* ^^
-:-.:.-7>''X
"ZZ
IValrun,
par,
S5-.ueonem
Georgium-
/,e.e.- tV.v ok oi.r,;v Ta.Tr,v v af-v
t^v '""^
';?'
^_^^
nnrabili viro
Methodio iu propno
$vp.;oa i:.,..v xal Pso>pY.
ov ..v Te t.,, 3a.j..^T.^
qu t^
).
^^^^
^^^^^^^^
^^^^^^
.^^.^
IVeciL.eutius con-
MeOooic. ev
.;i:ovT.. Tap..e..<p T.af
eauT-,v e/.o.:ra
;'^,^,^
^^ ^^
convivium
iuvitabat. Cum
SCi:!:;tf
^i^":i;S>::^
.-u^s esse,
re.paen,tens
.ctus, ncet non
(1) Ibid.. 1.. (lUl.
-
(21 P. G., tom. ClX.p.731. - mPfiotm^,
nLt. hist., tom. LIII, p.
"259. - (o) Apud Regel mmus recte
Loa.pea.u,;.
-
(6) Cod. Brux. tisvav.
- (7)
^cilicetanms
82U-S^W,quibus
regnavit
Theophilus.-(8)
Auct. mi.Pat,-^
tom II p -iiO. CJj
Aaleelabyzatino
russica,p\).i}t-%i-
(10) Bandinius, Catalou.cod.
mss. bihl. Mtd.
Laurent.,iom.l,
1. 42o
-
(11) Omont, Catalvgue dc$ uis. yfecs de la o,m.
\:oydeB,LL.,V.
35.- (l'>) P."27. - (13) P-^M^-
Novemhis
Tomus IL
.t^z^^^^
(141 Cfr. Theoph.
Contin,, P. G., tomClX. p.
^^-^^
Miff
ibid..p.7Il.num.3;Zonar.,P.G..tom.UXX\,p.ll.-
aLr;<e.upeTl'<i'-^- -t*')^*^"^'^'^"""^
ConstauUn<n'o-
litanum de quo liandurius,
h,ipn-iam orient., tom. 1. p.
J>.
rius
clstantinop.
ch,'isf., libr. IV.p. ^X Mona.tenum
Deiy^luae
Peribleptae
saeculo XI a Romano Argyro coudi-
um e.t. rude patet Acla SS. Davidis. Geoa'n et h;yn.eoms
I,ou prius saeculo XI fuisse con.cripta.- (17)
De h,s sanet.s
cfr. Act. SS.. Apr. tom. 1. p.
H6S.
43
integre,
330
DE
SANGTO
lOANNlCIO
MONACHO.
1
Tw
inlegre,proptt'rpionimoxsilhimctpersccutionom
D
~
.. I .1...: ^...i!fv.^>i(i)Mic> iii>...:!
I
cTORE T>.E-:w;. Tr, zt T?.;
eu?s'.a;
^^J^'"'*-'"'
! " V
orthoiloxonim
ilari iiuligeiitibus pauperibusque
D-*^-
oiu>Yj.u>
r>Jhr.6W^ vsvoKevo;.
oo^ryr.
^''^J'^^^^,
^^^,.^^ scxagiiita auri curavif, totidemque
alias
poi? xal EvTifft X'.Tpa;
;T,xovtx
/pjfftou na,
^^
^^^
nionachisinspeluncisetmontibusdcgentibuset ab
eWpa? oe
-oTaOta? TOi; iv
anr/r.oi; ^^-
j^ pv.ilinin damnatis. Pia illa et hominnm
awLXsa u>i iva9Eua0..5fi(i>
xaeuTto^aXECv, aX)>' (o; prae^^o essf ro6/.-*, s* tvo.h voluent>s, lunw potesta-
-t:6v xa^ (JcOooo^ov toOtov o^.ovojjlixu; oE^a^ea'.. tenu Ecce enim et euhfjinm roh,s ef socns vestris
B
neTiA-r '.oz6'J,^T. vao l/zv^ b^i; , ti piovov fJeX7>Te
.
moriens te.stametiio suo relicjuif. Tunc dulcissinmm
^
xai T6oivwea'.-'io'o-J 'vip xal eaoyi^v Oarv xai et moderatos scnsus gerens par, Mcthodium dico
Toi:; [ieO" Opiuv xoy.t/wv evoi:t6;.xa); xaTsX-.uE. Kal et Gcorgium, obstupuit. sinml cum diligentia non
^
[AEv i:paoTdTT. xai |xsTp..da{:uv o-ji; MeOdo-.o; Xevw
qualicumque considerans quamnamdaretrespon-
xal rew-^-.o; d-/.vew6/.Tav y.z-y. ffuvvo-ia; ou ty,; sioncm. Divus vero Symeon, qui igne erat ferven-
TuvouT-f,; '5-x7TTd;jivo'. TLva av'Sw7iv ditdxp'.a'.v.
'0
tior et ad penetrandmn gladio acutior, nil prorsus
0= OeCo; S-j[ie(1)v' r,\j^bi UTidayuv QspfAOTspo; xal haesitaus, nec quicquani reformidans, valde indi-
^B-.xsffGa-. 6o;.i'fa':a; ToiJiuTeoo;,' fx-/iov
oXw; ivootd- gnatus est, et celebre illud ApostoU verbumexcla-
ffa; T, t6 -aodiiav osswoTi^ai; aooopw; TiyavdxTT|a niavit: Fecutiia eiuscum eo sttin perditiotiem. Non
xal ueva t6 dTroffTOA-.xdv exetvo ^TiTOv dvaxexpaYe estpars neqKeheredifascumpiiset orthoiio.ris sarri-
Td doYup!.ov a'jTO'j luv auTu '!; d7itoXe'.av o'Jx lego et adversario Dei. Ciii in vita inimtrae erant
Td doYup!.ov a'jTO'j luv auTu '!; d7itoXe'.av o'Jx lego et adversario Dei. Ciii in vita inimtrae erant
ETTtv auTw [AepU Ti xXT;povd(jLia (AETa Twv cucrejiwv res diriuae, ilH inimicae aunt etiam post mortem.
xal dpOood^wv tspo^uXc^ xa-. 6=o[jidyu 'jTrdpyovTi* His a bcalo prolatis, rcgina dolore attecta et ira
ET
xa
atio indi-
Siqui-
conspectu
C
-
j,-^ v.*-, :t,j 1j[jl(ov -i^xoAoyyv.TS,
Ta a'JTa tX'.vou ypovo'jvT;, xal ffuv auT(o OavsCv
TTpOS/.dfAEVO^ MdvO'. 0 TOV TT|; Jilxai.ltTJTi; tTXOTrdv
ffuveuodxouv.xat. t/JsXov -epa'.wOT,va!. tt,^ tou xo'.vou
idem ac ipsc sentiens
s. Soli vero reginae
olebant perficcretur ad
quidem optime et
sapienter existimantes cum Georgio, Metliodius,
F
lohannes Gatasambas dictus(l) et qui inter soli-
tarios hoc tenipore angelica vita in Olympo excel-
lebat loannicius.
nec sermimi,
qufjf
S.Ioannicium
tie (tifsolvendo
Theophiio
(ginse
narrant,
adstipuhm-
dutn
cenemuti.
42. Quae modo reciiavimus ex SS. DavidisGeor-
(jH ef Si/meonis Acfis inedifis illnsfnoifur er aliqiw
(oro sermoniSj qui iu die festo resdtutae orlliodo-
xiae, cum ifernm instauratae suut sacrae imagines,
pronuutiatus est anno 842, die 19 februarii,
tpiemque ex Sacro Graecorum Triodio desumptum
in Aniudibus ecclcsiasticis iuseruif Jiaroiiius (i>).
Tbi narrafur, c.um sccpfris pofifi essent Theodora et
Michael, Arsacium quendam magnnm asceiam
(3)
urre.>smea(/S.Ioannicium in Olijmpo
rlf>immona-
(l) Ximirum patriarcha
Constanlinopolilanus
iconoma-
chus.etiani lannes .iiolus.
(2l Tom. IX, anno Si2.
(3) Ue S. Arsaiio clr. Acl. i;.S', Auj;. loiii [|I p ^>70 _
(tj laiu noUvit Combefisius, loc. cit
. p. 71o B^ronii intei-
To',YapoOv
sticam exerceniem,cui dixii : Deus me ad te misit,
ut quam primum ad venerabilissimum virum
Esaiam cognomcntu Inclusum (4)
Nicomediam
accedentes, ab ipso discamus quae Dco sint pla-
cita, et eiiis sanctae Ecclesiae congrua. lam vero
horiutus est eos Isaias inctusus uf qnain /trimum
se Constantiuopolim
conferreni ad S. Mefhudium.
Huec graece edidii Comhefisius
(5)
ef nuper iterum
cl. vir W. Ufgel{iS). Quae cum imprimis ad rem
nostrain faciant exscribere non pigtt.
pretem nialf dixisse t4v
i-i/.)
v.ij^ryt Ksaiam cwjnomento
Incliiitum; est enim vitae genus, non cognonien. Quisnam
fuerit iste Isaias prorsus nos latet. (5j Aitct(tr. JHOl. Fatr.,
toni.lI,pp.71G-7.-
((iJ>)jK//ecfa fc/ran(/o-rMss/c(i,pp.34-26.
Tunc
DIES QUARTA
NOVEMHRIS.
331
T^
iffito xai [/EYa^V
'IwawixCtp
'iiV.aottoJvTav tow
opeff'.
Tou "OXuiJLnou 6 ay.o; 'Apffax-.o;, 6
tou eou
Yv-riaio;
OepaTtwv xai |AYa;
aaxTiT-/,;. )iYWv
-po?
auTOv

'0
^; u|ou<; KapjjiT/.iou Beo? ev ouvaiye-. tt;i;
auToO
Tiapouaia? "IDaav a-oaTcO.a; 7:po<;TGv 'WpaT./
D.eY^ai
Tou;
ivO[JLOUVTa? iv ta':; flfl-/,).ot;
Ouffia-.^
,taoaxe).OeTa
aot ot* ^j^ou TiapaYevisQai dv tw
TtOpYV
N-.xojJiTioeia? toO hyioM A'.0|iT.oou; 7:p6;
tov
^x>xt6v auTOU Oepa-ovTa "llffa^av, otiw? Ta tu Bew
O.a
xai TTi
^xxXT.ffia itpi^ol^ovTa ol ii^'fOTepot
aOv
iuLoi
Te).eoTiTe.
Suve? ouv, xal uavra, oaa av etno-.
T.ljiCv.
Tioi/>wtJLev xai ttj paffO.i^frri soowp^sf ajAa
JleQoou!) Tv
-aTptapy;(i ivaYYe'-^-^!^^"' ^
^e^
Y^J^f-
a9a'.. Kai o->i
toOtwv outo>; ^eyOevTWv Tipoc;
%)M-
).ou<; . xaTT,).fJov d^jnpoTepo-. dTio toG opou; xai S-.a [xeff-/,;
T-?;
vuxTo; iv TO) TiupYV
N'.xo [AT|5eia; TrapeYEvovTO
Trio; Tov ooOXovToO
eeou 'Haafav, otTive; Tp-.ffJw;
ei;).OYT,QVTe;
utt* auToG auvT.aav tw iTtw 'IWa-^a
iTii Tpiaiv
^[Jtepai?

l^e-i
o ^i'' -p'"V y^?-^
'=^^
(i).).Tl).WV &Y''^'i
^'^'/.'^^
ijx'fOTpwv
e-fOOta^QEVTWV,
AaXr.ae t6 UveOpLa t6 aYtov ota aT0[AaT0; ^tou
6atu>TaT0u
'Haatou 7rp6; to6;
epT.utxou;
avopa;
B
)iyov

Taoe liy^i KOpLo; '2ou
y^P^'
^'^V-^^^ ^":
o'
iyfipol Twv
ixTUTiw[jLaTO)v [Aou TeXo; etXT.-fav,
xat
l^:
TT,v
^aat).toa
0oowpav TiapaYevoi^ivwv
'jjxuv
xpauY->l
<fwvTt;
dxouaOV.aeTat ).Y0uJa-
'Iwavvtxte
xal
'Apaixte,
eCTiaTe MeQooto) to. -aTptdpyT.
- T:auaov
TiavTa; to6; dvtepou; xai outw; tOv
iYT-'-^^'^
'^"'\^~
veYXT^;
[xot Buatav atvEdew;, t?,; [1^;
e^xovo; tt,v
jxoptfV,v
pteTot ToO oraupoO
pal^ojxevo;.
Tunc vero per divinam
revelationem
apparuil
^*^,
^ ^
sancto et magno loannicio,
qui asceticam
philo-
sophiam
exercehal in montibus
Olympicis san-
ctus Arsacius(l).Dei
genuinus lainulus et niagnus
asceta. Qui dixit iUi
:
" Qui ex alto Carmelo Deus
in
potentiapraesentiaesuaeEliam
misitad Israel
exprobraturumimpiis
pollula sacrincia
{2),horta-
tur te per me ut in
Nicomcdiensi
castcllo Sancti
Diomedis(3)
adeas electum eius famulum
Isai-
am (4),
ut qnae Deo grata sint et ecclesiae profu-
tura sint ambo mecum
definiatis.
Veni ergo, et
quaecumque dixerit nobis
iaciamus, et regmae
Theodorae simul et Methodio
renmitiemus quae
oporteat fieri. His igitur invicem
dictis, descende-
runt ambo de monte et media nocte m castellum
Nicomedienso
convenerunl ad
servumDei Isaiam
Cum ter illis
benedixisset,
remanserunt
apud
sanclum Isaiam tres dies. Post tertiam autem
diem, ultero sanctis allerius
precibus
refecto,
elocutus est Spiritus
sanctus per os sanctissimi
Isaiae, qui asceticis viris dixit : Haec didt Domi-
nus: ecce dies venit et inimici
imafjinum meanim
finem
accepenmt, et cum apud reginam
Tlieodo-
^
rum
conveneritis
sonus vocis andietur
dicens
:
loannici et Arsaci, dinte Methodio
patriarchae:
tolle omnes impios et ita cum anyelis offer
nuhi
sacrificium
laudis,
imaginis
meaeformam
crucem-
que venerando.
loannicium
cum Arsacio et Isaia
praestitme man-
data in
sequentibus
narratur, atque
luferfutsse
sacroconventuiconfessorumquos,liretinntosprius,
tandem
persuasit
Thendora
imperatrix ut pro
defuncto
suo marito
TheophiJo
solhmnes
preces
funderent.
En igitur duplex
tesfimonwm de parti-
bus a S. loannicio
habitis ad
Theophihnn
posf
morfem
ahsolvendum.
Quid igitur
sentiendum de
facti
quod asserunt
veritate, in iis quae
perhibentur
de S. loannicio V Eo magis ea de re luvat inquisi-
visse quod sancti nostri Acta de hoc
prorsussdent.
Cardinalis
Baronius
sermonem
de quo dixtmus
maqnifacere
videtur, in quo se inrenisse
profitetur
quae
desideranlur
in vulgatis historias scdu digna.
Sed cum Allatio (5)
et Combefisio (6)
revte annnad-
^
vertit Faqius (7)
minime tantam esse huius sermo-
nis auetoritatem,
quippe qui non unam
passus est
i,derpoJationem,praesertim
in iis quae spectant ad
Theophili
imperatoris
conversionem.
I raeterea,
haud semel omnino
perturbatus
apparet
temporum
ordo, ut cum referat
anno 842 auctor
Constantrno-^
polim advenisse S.
Theophanempraepositum
Magm
Aqri et S.
Theodorum
Sfuditum (8).
quorum alter
certe ante annum
820,alter anno S26 iam nta fun-
ctuserat.AdActaSS.Davidis,
Georgu
etSgmeoms
nnod atlinef, efsi maior ilHs quam sermom de quo
modo
agehamus fides
adhihenda
videlur, tamen,
cum diu post eventus
narratos
dige.ht fuernd (cfr.
not 16 p 320), et obiter tantum
loaimicium
comme-
morenl,potius
magna eius famae
celebritate
ad-
ducti fuerint
horum
Artonan
srriptores
ut eum
inter sandos
viros, qui iussu
imperatriris
convene-
runt,nominarent
quam
ipsarerum
ventufe.Lfemm
hic eonvenlus
habilus est anno 842,
cum ,am ad
i,,am
senertutem
provectus erat S.
loamucms.
Quare cum taceant de hoc facto
momentoso sane
Arta nostra, S.
loamiicium
nullatenus
censemus
interfuisse
soUemni
deprecationi
pro
Theophdo
habitae. Aegre
nimis
persuasum est nobt.-^' talem
rem, si revera
rontigisset, fuisse tum a .^aba,
tum a Petro silentio
pressam. Id tamen enncunt
alhUi loci ex SS.
Davidis,
Georgii et Symeoms
Utis necnon ex sermone
habito in festo
residutae
orthodoxiae,
quanto
sancfitalis fulgore
em.cuent
apud coaevos S.
loannicii
virfus exuma
vdaque
unrabilis.
Quae ratio
excusationem
nolns panat
apud illos qui de hngins
latiusque
proiraclo hoc
Jn
dlZuL
sanctitatis
exhibitum in vetere
-;-;;;"
nuodam
documento
ecclesiastico.
^nmrum in
y.,,,
epistula
synodi
Niraenac
ad
Alexandrinam
ecde-
siam, quae tamen non est ex
authenlicis hmus ron-
cilii actis
{%laudatur
pietatis
praecones Ira-
ternopaternoqucaffcctuin
gloriam et lionorem
nietalis pro qua
decertarunt.
Post citatos patrmr-
chas,
archiepiscopos
ef
episcopos,
incqnt senes
hegumenorum,
quarum
prima haec est :
(hooc.po..
-oa T;av.,io. frrouixivou
.o5
Sxo.Siou, alcav. ^ F'^!-^,
lo^xio. .ov
0..tx.Tovpy,5xa:
Ia>avv..x.'o. tou Trpo^ii..-
....i.o. .lu>v;, f. f.W,^v
Thcodori,
sanctissmn
hegu-
meniSludii,aeternamemoria.Isaa<-.thaumaurg.,
et
loANNicii
propUetico
spiritu
plemssum,
aeterna
memoriailO).
Ilancepistulam,quae
non repentur
iuter acla
roncilii
Niraeni,
vnlgavit Monffaucon ex
codice
Coisliniano
num. XXXl V, fot.
:io^.
44
Tandem
mirarulum
sub.cnnu..
quod a A..rf.m
S.tunl.o
patratumfuisse
narrat auctor an<mr
-^^^^^Z.
,nus Vitae S.
Constantini ex ludaeis.
HaecUta
nondum
edita in
bibliotheca
Laurentiana
hloren-
(5) De erroribm
Graeconu.
(<) "p.
ru., p. uae
1
TITA
II
332
DE
SANCTO
lOANNICIO
MONAGHO.
fiaeliitethi}dHteiIXcod.cisXiy
foU.iJ i^ih^^^^
^-^l
ogs^' iU Uaec leguntur de S.
eiusaraphu,n
l.uhemus oHm u Damele Pape- ^"
OrochoLLnu^
quod nunc in
hibUothecae
repae
Constant.uo.

eofl.
'cod.
B
et
apophttrjma
de
jiaeniteutia
prolatum.
C
eTdriU- v:.
-l --0 .oO XoVou
9i..ov
tale non recusat donmn Deus, sed .ps.us verbo
tv Vo
, vv oio^^ yi?^-. xal .6 ,?oXov
.-^i,
cilius petitam conced, grat.am. s.gnumque dona-
o.oa, lia^^^,
"fjo. .a=,;ev.,.v. Ofi
tionis luculenter beato man.festat V.det enm,
vlfi^Ti /).aI=o; ^o.: ^ev UpoO ex.lvo. y>?o.
astrum splend.dum quod ascendebat ex sacro .Uo
Uov .6 ToO io;5;H.o.
.a.pi; lKe...o r,vo; ^..e-
loco inxta quem vene.-and, patns .acebat corpus,
..r,-Ta ,;ap- ajrov oe yevouevov Ti Te t6
et prope .psum factum pector, suo .nbaerere at-
^Tifvov ^t..ar{va..
xal ^ap' aJTT.v ^o.j t^.v xapoiav
que in ipsum cor penetrare.
avEYxaTaouvai.
45. Haec e variis de S. loannicio anaJecta con-
dudiuius, ne quicquam quod ad ipsum pertineat
sUcntiopremamus,aUato illo quod exstat in codice
Vindoimifusi mnn. L Vlllapophtcgmate de paeni-
tentia ipsi altributum (4).
ToO [ir/i>ou TTXTpi; 'Iwxv-
vixiou

MsKapioc 6 oOaoa; xav \iixv fijpotv [lEMvo^oai

SdvBTBi yip xat fi-.i< wpa^ [jiirdtvoia ttoXXwv afiaptiwv
(l)Bandiniu-^. Catal. rod. mft/f. hihl. ^M. Laur., tom. I,
p.412.
{'2] Prusam nempe, Bithyniae urbem. (3) In
monasterio Anlidii. Vid. intra in Vila prima, num. 5t.

E
affEjiv ^^apiWOai. Magiii patHs loannicii. Beatus
qui festinaverit vel per unain liorani paenitentiam
agere. Valet enim et unius horae paenitentia mul-
torum pecoatorum remissionem conciliare. Qttan'
tum huic docfrinae congrua fuerit agendi ratto
S. Ioanmciiyjrc(;)(ci sane quisquis eius Acta, quae
iam cum lectore cotnmunicamHs, pervolverit.
(4) Nessel. Catal. hibl. Caes. Viittlvh. tn.-fft. gvaec. et Hnrf.
orient. codd. theoloy., part. i, p. 13G.
VITA S. lOANNICII
AUCTORE SABA MONACHO
Edita ex codicibus : 1. Parisino bihl. nat. num. 1519, saeculi XI.

2. Vindohonensi bihl.
Caesar. Aug. num. 5, saecuH XI.
~-
3. liomano hihl. Vaticanae num. 807, saecttU XIL

4. Bomano bihl. Vaticanae num. 1256, chartaceo saeculi XV.
Cfr. Comment. praev. num. 8-10. Taciti
p
menda piurima, praesertim in scrihendi
forma et apicibus correximus. flas tantum variantes
lectiones, praesertim ex codicibus Romanis, tradidimus quae mutatutn verbum proferunt, plures
omisimus quae ad scrihendi diversum modum pertinent.
PROLOGUS.
li
'E-iYpa[AtAa T,TO'.
^io? xal 7To).iTeia
xal 8au}AaTa
'
tou hviou ixaTpo; ^(jiwv
xal ^auijiaToypYou* 'Itoaw.xiou, Tyvy-a-
tteU Tiapa Sa[ia ]j.ovayou.
l.Ta 'Vj/to-^EArj xa*. flEapETTa Toiv itYiwvTiaTipuv
avopavflflr.jiaTa toOi; eCooTa; *
Xo'yu xal
Yps^-rfi
=^^'0'''
^ffTiv ^vTy.fxaiveiv jj:Ta t6 ^Yi).oOv Tot; aYvoous-.v,
6nu? |AT| Ttdv ayvEyovTtijv^ffCTOv,/,^
"VfV''
'ipaTTOv-
Tuv, T( Q/,5aupov xaTopuTTOvTuv *
u-ooixou; eajTO-j;
ToO xp':i/.aTO? urooeC^toT-.v ^*,
EajTOi;
*
o?. [AaXXov toO
^T,Xo'J TTi; Ttov T.oWwj i.V^eXsia? Ta TO-.aoe XeYovTs;
Tov |iw06v TTpoqevtTWTiv. Ef
Y*p
'-TO'j xal
7iriYT,(;
xal -/puToO Eps'.Sw).{a, twv Tapxo; ueraAT.TiTtov,
)^6YW,
Tit. ' (xat Oau(x.) om. 1 [xai t.o\. x. Q.) om. 3, 4
1. ' eiStwTac 3, ISjwrac 4. ^
Ttiv arfrf. 3, 4.
*
eau-ioiJc 1. 2, 3.
Inscriptio quidem : Vita et conversatio et
miracula sancti patris nostri et thauma-
tur^i loannicii, couscripta a Saba mona-
cho.
1. Utilia aniinabus ac Dco placentia sanctorum
Patrurn lortia tacta, oos qni norunt, tlignum est,
postquam sermone vel scripto aenmlati tuerint,
significare ignorautibus /j, no retenti crimini IVu-
menli aut tbntis obstructi aut thesauri infossi
obnoxios seipsos praebeant, sed ut sibi potius
stutlii pro multorum utilitate. talia flicentes,prae-
mium
procurent.Etenim.si frumenti aut Ibntis aut
auri avaritia, carnalium scilicet inquam, rerum,
improbos
.

^(x. Ofl(u|iat-o-jpY.) om. 3, 4.


xai 1.

(j 0,15, xsMp.) om. 3. ^


iTroSsi$tD9iv 4.

Sanctorum
res nestas
scripto
tnandare
decft.
DIES QUARTA
NOVEMBRIS.
333
improbos eos qui hacc retinent. ostondil castiga-
tioiie dignos aeterna et viUione, quaiito niagis
'"""
r ^. . I
'
;,*.. niinietur ille aui ea quae ad spiritualem
profe-
./e..p6v.v
i5.co3-,.a. 6
xa .po;
.i--/.--'!''
^|
'f"-
Pj"^^f
",2,^ praeU-rn.mit
ol,livioni.,ue tradil
./i;;v
.;.,i/.e.v .,.
'
Xv,e, .ap.00.., ..V ,o.ou.u,.
^^^^^^
J^^^^^^^^^^
^,^.^ ,,ij..
,,., ^egle-
goiitia. Equidem tali correptus
timore el patns
loseph c dileclione saepius ad hoc excitatus, Ucet
non diserlus, aegre ine accinxi qui obtemperarem
consilio, magnarum rerum ut vobis. luunilis ego
nimis, aggrederer
narrationem,
dec[ue spiritua-
Ubus certaminibus
venerabilis patrisel viri loan-
nicii d miscerem scrmonem.
A Xi'{^,
Tiovrioou; tou? (Tuve/ovca? Seixvuj-. xo).afysw;
-e i^iou; aiwvCou xat xaTavlxrj;, Tioffwv xa'. i-0'.wv
ys-.povti
ya^^wv - ; - .. .
tViv
|Jivf,!JT,v Ti fiaffx/iva; t; i^i/.ii^^i.
Toutov dywyE
j7;onTYi;a; tov 'fofiov,
xal
^
u-o t-;,; toO TiaT^o;
"Iwa>i'f
ayanT,); 7io>liy.:i eC; touto TtpoTeTpaixfAevo?,
6 i).oYo;,
[/oX-.; wp[xT.fJAv

s-ia-. TT,^ zaoa-.veae-.,
[jLe'.s0^wv
ujjL-rv 6 eJTelT.; ivipia^Oa-. rV.v S-.t.yt.t-.v .
xal
7:vu[JLaT'.xwv
aywv'.:r[AaTwv

o^-iou TiaTjOi xal
'
'
avSpOi;
'Iwavv.xiou TTO-.T.-ra^^a'. tV.v avappT.-j-.v.
B
AXiSOTATA,
b
BHiu.primae
seutentiae servavimus vermnem traditam ah Oudmo m CommeTtano de scnpto-
'^rr
^-.'r
^::^ " st:^::'Tn. . .... .. ..... ^... ...^c^.
^-
n.
Jn V ZiU 518,
Wmus nomen sancto nostro proprie fuisse lohanmm, loannicmm vero rf,uHh
ZLZpue^L;
,!n usus inde continuo perseveravit. Quod inm monnit Baro.us m Annahbu.
^
ad annum ^25.
GAPUT PRIMUM.
Ortus et
primi anni S.
loannicii,
grassante
haeresi
iconomaehorum.
2-
'
0 '/?
V^^^' ^f-*
B'-9'-ivwv inapyia?, xwutj;
0 Twv
MapuxaTOU \
Vpo? Tcji ^opetw y.i'->ti t9^?
ATzoXXwviiSo;
Xijjlvt,; T:a3axe'.[AvT.;.
'0 toutou bk
7:aTTip^xxXT,T0
Muc-.T^.xo^
^
xal T, iiT.TT.p 'Ava^TaTW,
i?oVa^
0^ iTt'.xoTW4

e>s).Xov vap, w; h a7-
^eia?
*
axivQri xai oVji-/- OavaTOTtoiw
auToi. exs-lvoi
ffut;wvTe?
^
xi. (JuaTpa6[^evoi, JjoSov
euQaVe? xal
pLuptTivoov
ava;iXa5Tiv'.v tov o-ixaiov ^x ^wt,? :<;
;wT,v. TTj TT,? ua?e{a<; (jTuf,.
dTToaToXuw? efTierv,
TOu<; Oe>.ovTa<;
7:po<rxa).ouiJLevov
xai U T^TUTew; it;Aap-
Tiwve-:;
avi7Ta^'.v t-?,; ^Tr-.YVwsew; toO Kup-lou |T,(rou
^^eXxoaevov.
rEvvwT-. oe toOtov tov 7:p'.'favT,
xal
[..eva).i[jiT:T-7.pa t"?.; Xpi^TOu ixx).-..^.:^;
'Iwavv{xiov Tt"^
TeTaaoeaxa-.oexaTw
eTS'. r?.; tou l^aupou AeovTo;^
'
n
T:aw6;.
Ner:oo'.avoG
KwvdTavTtvou ,
ouoae^ouc;
*Omues
TupavvCoo;. Tori
aisOr^To:?
auTOv* Tpe<povTe; ixovov
xaV T.).'.x':av sw.aaT-.xw;
ivayouevov, xa-. ou tol;
5e.:ot; l6^oi.<i xal YpiiX[JiaT'.v
'
tt;> ^uyW^
auToO Tipo;
7:5v 6TtoOv IvaoeTOv xal evQeov
exTia^.oeuovTe;. aXA
- >' . y-. - < n. ..' a^;.. V..
codices
a'jT(ov.
auTo;, w; otoaxTo;
0oa xal nveufiaTt ^etv
v,v
xaooiav ^rveYpcuaevo;,
-po; tw ^ttXw tou t,()ou;
auvaxi.d;ou^av ?/ Tvj
"V.Xtxia
^ rV.v T),etOT:otov
7:tTTtv xal i^-/}^^^
'
y-^- ,i':>
'^'^ dvaBwv^.xat touto
'iw; U ^tspou; to^; [xV. eioo^t
7;po5oet;o]xev.^ Lv
t-?/t:pwt71 yip wv V-^^i?^
%^'-*'' ^--*4,

"'-^,^
T^u ?6axtv 'xo-^pou;
Tiapa twv vevvr.Topwv
TtpoTpe-
TtETai.
"0; xdc?TOT- aOToO;
ice^.auvwv
ctuvt.Uw; erit
vo^V
xat t67:ov tov
T:p7:ovTa, Tw ^woT^otw tou
^TaupoG Ixeivou;
^
a-A[.e'.oti[*vo;TUT:w.
xaTaXtixua-
vwv OT:-^wpEt ot:ou e?0'J).TO
>
ot' SXr.; t-^;
V^^^
TTEOiepyo.uevo;
xal otej^evo;.
Kat o-s.uvov auTOt
vea6[;evot
do'.d^T:aTTOt
^\ d.3).a??; ts xat a^uXot
yr.o Te x)^t:twv xat ^Tipwv
al.[xop6pwv otap.TaY-/^;.
ew;
2. Iste oriundus fuit e Bithynorum provincia a,
vico Marycato h, ad septentrionalem partem
Apolloniadis lacus sito c Cuius pater vocabatur
Myrizicus et mater Anastaso, non iunnerito d, ut
arbitror: futunim enim erat ut qui inter impieta-
tis spinas et in fetore mortifero ipsi vivebant et
versabantur, rosam floridam et fraj^rantem gene-
rarent, iustum e \ita in vitam, pictati^ odore,ul
cum Apostolo loquar e, volentes liortaturum et
de ruina peccatornm ad resurrcctioneni agnitio-
nis Domini lesu tracturum. Pariunt autem hunc
iilustrem.
magnum Umien Christi Ecclesiae,
loannicium, anno decimo quarto impiae tyranni-
dis Nestoriani
Gonstantini/; filii Leonislsauri .7.
SensibiiibusA
tantum cibis enutriverunt filium
iuxta aetatem corpore prugressum, niinime vero
divinis
sermonibus et litteris animam eius in
omne id quod ad virtuteiu et Dei cultum spectat
instruxerunl. Ip-^e nihilominus, utpote docibilis
Deo et Spirilui divino corde adseitus, praeter sim-
plicitatem morum. tlorentem i-um aetate tenuit
ridem quae perficit et principium radixque est
bonorum : quod quidem singillatim illis qui igno-
rant
demonstral)imus. In prima namque cum
esset aetate, septem scilicet annoruni. beatus ad
pascendos
porcos a parentibus destinatur. Quos
cotidie pro more agebat ad pascua et ad locum
aptum; vivilico signatis iHis cnicis signo, exinde-
que relictis,
recedebat quo vellet, por totam dien^
circumiens et abiens. Sed remanebant pascentes
non
dispersi, nibilque nocebatur ipsis, uec diripic-
bantur sive perfurum
ferarumvevoraciumviolen-
tiam,
donec veniens ad vesperam reduceret illos.
Quae
S. loannicii
iuceittute,
a
h
c
d
Um. 3. 4.

^

fl^.o _ 10
av.iTt*3-:u.v
4. /" codiee Parisinn, avnUo folio. decst magnum
historiae fragmcnium a f.rfto
ijwv..,txa:cuv u.g. ad
.ubnm l-a^
^
^^^^ ^
_ ,
,^.^^^^ 3
_ ^^^, 3
_
2.
_ '
lJ.p.xou 3. - ^ M.p.T:..x.o; 3.
4^
-
-;;
34
_
.0
ipe.u,v 2.
-
U..ok 4. - ^ k^o.-
XOe:o 4.
- >
it-H
2. - iSiwao^rTo. 2.
9
h
VITA
DE
SANCTO
lOANNICIO
MONACHO.
Kal
0"'^*'
quiaeni
palrata sunl pro ipso el effccta
D
a (jjviiia
grafia i)cr
lotani eins alterani aetalLMn.
manif('stoqniasul)iefturnseratcnpiditales,ensr]ue
qni illis
deIectautur,iniinicos
nenq)L' vilae nostrae
daenioncs,
taniqnain feras et fures fugatnrus et
declinatnrus.
In
principio vero eins Irrliae aefatis,
scilicet
sedcciin
annoruni. Iri^^esinio prinio anno
regni
imperatoris
i, anno autem primo Irenes A-,
Ciiristi
aniantissimae,
iunctae niatrimonio Leoni
m
n
^"-
V---
---
, .
'-
.}.
o'?,,Xy-Q- turnia
ducima
octavaiuxtadelcctumexaclumal)
-"^'^ -,
-f--ir:^;fl
-
i ,^?Xv
P
sui^ vi.s
t.mquam novum quoddo.n ustrum con-
ivraTTs.a.., -o:<.h^.,.-(.^:.
ae.., <o, aAAo, .:,
J^
,pierlens. Etonim non corporis solunnnodo
..p.o).,,.V,,
vop:..vo,. 0. (-.- Y?
-^^ .,,.'pnk-hritudine et magniludine illis onu.il.ns
.:-;u V ^xe^Tvo
- .0.:,;' T.^?a....i;,
..e.vo- lucratus est s,b,
connn.idonos, l,n,ml,tor sorv,ons
;"o Z
O.r,oev x,l iv .o),e.o:., Suviu.. Xp...Toi et in bollis por potent,am Cl-js
,,
d ,s qu, ,nd,ge-
X'X
-/-.^ou... 3or,(ie.:,,
i.;^..vdp.evo, xai .<iv bant aux.bo opo,n ferens et ab l,ost,bus or,p,ens
iyt,iw3,..Tfou^evo;. .^ ;e e.:xovo^>ixco
alpe.e., eos. Icono,acboru,n tamen haeros,. De, ot lesu
B
HeoO xa^ -r-/-lT,.j \v.^To.3 o&ovof..;;
e/.fjpa, rJv Clu-isti oeconomiae
niim.cae, cum su,s paront,l,us
t-
To-- a.>oO 'vEvvV.To^.o/ eveyd;.evo,, Tf,? To..auT-,,; implicitus, quoniam haec post.s tunc grassabatur
Xuar , ^vTx-,.ir. T^ ixx).r,^.;a ex ,:aTp..x7,?
"
Sr,).ov i,i Ecclc.sia. ex patorna invonl iono o sane nnpca- o
^.5e\,=i7eu.? ToO xoaToOvTO! -.i oxr.-Tpov KojvaTav- toris Conslantini, vel, ut verius loquar, ex Sala-
tCvou, \
(i).r,'iu? e'.:;;eCv x tt,?
"
To.^ -pwTo.j e-^xovo- nae, prmiaovi iconomach, et patris eorum, con-
ui/ou iaTiv xai -aTpi; a.jTwv ajpiflo.jXia?
^"
xai silio et cooperatione.
2?
<xuv^.=Yj.a<;
.^_^
T,iv aTto^ToAwv Xo-.crToa [..^tlx-^;
3. Nam per aposlolorum Christi mysticam de dequthatrm
e^ Li^ euovu^; o-.aoo^ox; xal ^.expi.:
aii-^^v, Toi
imaginibus traditionem ad nos usque a lempore
"^'"3"'-
av3ia,T;.:vu>
'
Xo-.TTo-j xpwtAatww
'ay^aTt tuv
iHornm, per humanam Ghristi m vivido colore
7:-f?Tuv T," dxx)./,5ia i^s-^lufi-o ei; (lpiatx;iov fxkv
repraesentationem, fidelium Ecclesia expedita
eux).a T?.? iv5pw-ivT.? 3eaew; *, e^; aiV/_6v/iv ok erat ad gloriosum trinmplmni linmani slatus,
ToGi;eovToaTi7iV9ifj).7i7avTo;xal fjt-ViCT/uffavTo;
cum pudore diaboH qui voluit eontra Deum se
oaiixovo;, xai ; i-oTio-r.v te xai EXeyyov tuv vertere, sed impar fuit, cum clade et opprobrio
aJTou SaTav urTir'.7Twv abe^iwTwv iiEp' tou haereticorum qui, ipsius Satanae safelliles, niaie
XpiffTOu xal Tou ffW(AaTtxou auTOu etoou; oiaaopu; sentiebant de Cln-isto et corporali eius specie. AHi
TrsfjjpovT.xoTuv ". 01 \kVi
i^ap
i^eipi "t^t <rtjfjiaTo; enim inexpertemquodammodo corporisy; inintel-
^,
tjOVTE;, Ot oe ^ia^ua.'. xa'. ^zia yfcvtaja', .^v liuy^i icuny csac iiii^it.: viu^-ciiLra viiii i.-miiui hihi .ii/<iii
rJ',jj.a; tou BioO .^oyou ^o6;awov ffuyxaTafiaaiv. At' tur, alii aulein in imagine el uinbra descendisse
ad nos Dei Verbum arbitrabanlur r. Propter
has vere perniciosas falsitates, ut Chrisli spe-
rcip.a; tou Wou .Aoyou 6oo;awOv o-uYxaTapaaiv. lit ii ,
a; a).T,Ow; (JXiOptou; xEvoTOjjLta;, to /piaTotpopov ad nos Dei Verbum arbitrabanlur r. Propter
u6a).[i.a ;'/r,[jiaTi^5&at utio tuv tou
*
Xpt-JTOU ll
V.yTitraTo t6
^
tvat t^ja 6(j, iXX kauTov ciim tnforma Deiesset,noii rapinant (irhitratuses
^xEvwffE jjLOp^T.v oouAou Xaflwv, ^^ ofjiotujjLaTt csse se aequalnn Deo, sed setnetipsum exin<inivi\
av()pwT;o)v
"^
Y^vofievo; ,7:pocrOt; t6 xat
'
formain servi aceipiens.in similitudinem /lominut
1.6 : _; f(_: , .'., "..ti __ j*,..! _jj__._ . .. i . . . -. .._ .
'vit,
m
ut
am
am
con-
auTO
insignia
eWa-ev 3 -_o..
3 4-
- nivxa
3. -
Oxo". add. 3. -
om. 3. 4.
- ^o
,,p,.,,^.,o;
3.
-
^"^
i''t^-!v.%i 1
.
on.. 1
.
- ivOfa.r.0. 4. - ' om. 4. -
om. 3. -
om. 4. - lo
.^ ^^))^^ 3^
_ .,
,;^,,^ 3^ ,,
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
335
T(J>
Tou (TTaupoO TUTttjj Tt^ -nup'. dlOeu? nasao-.oouT-r,;.
4. T(J>
5UTep<i) eTet tt,^ ypio-Tooopou auToxpaTo-
aixT,?
pafftXsiai; EfpT,vTi?, SwoexaTc.) Se -/i? ew; tot2
d^/fS au"A?'
^xo7Tw ok OYOotp tt,; tou naTpo;
'Iwaw.xiou Ti),ixiuae(i)?, 6 npo? XpiffTOv exaaTOTS
5ia TT,? eCxovo? auTou 7:o).e[jLo; S-.afiaivuv, xal 'r^
Ttoo; auTOv Tov
*
Xp'.T-ou -aTEpy oia tt,; toO V.ou
auTOU
xaTeuooziav
*
TWjiaTixTi; ^v
-(^y-ff,
6;^oiw7w;
oQavouTa JJi-i/^, n
' ~?o? '^^^
"V-'
y>f/jT, tv/jtt.v
ivTi-o'.ouj;Levou;
-Ctt-.v [jLapTupixT, Trpo^Y-.voi/ev/i
avaipe^'.;
TsXo; la^fA'^t: /al -epa^ eT/ev fJo|3pa-
SEUTUf;, w; eyvwTTa'. ^, xa- tov (jtoX-.tiaov tov eauT/,^
a7tOTToi'.xw? 71 IakIt.vU TtaX'.v !TTo).':t;eTa'., xal
TiuaTai Xc.sTOs; e';xoviajjLaT(
*
te xotl T/-r,}krtr.:, 6 Ttpo?
TTj 'iOae'. T,[jLO*v y-a'. t6 T/y^^rL atj^euou; ^vouaajxevo;.
TouTO 3e YevsffOa-. o-u[i^epTiXv 0'.a yuva-.xoc; ';
ttCff/uvTiv, oiV^^
''^'^ TxpoxpaTT,aavTwv alpev.xtiJv
avopao-^tov tt.v pa5',>.e'!av, oo^av oe [^eviTTTiV ToO tt,v
7.oo;'!av tw yeve'. 5uvei.TEvcyxavT0; 8t,).o; xa-. t-?,;
!t,toO Xp-^TToO ouvajjiEw; vO'.;i.v tt.; h aTfJeve':?.
^
i/oOrrs. w; 2tUT6; lff\
-p6; IlaOlov. TtavTo; ayafioO
B
rrjv TXEitoJ'.v. "E; ou o->. -p6; Heov s-lpTjV.xw; tv.
TT,*; eCp'i\v/i;
dvOptoTto'.; o'.' euTsflsia; xal aper/.;
-oAiTUTo Tpoizaia xal ti eu;aevT.; toO Heou -p6;
dvQpto-ou; xal tiO.avOpw-o; avo/;V, l< vrJ;rt,<:, rXryj-
Ttu;
e-puTttveueTO.
Aoiauiv. ff'.7;j.tov, trxT,T;Twv,
;iOoca; Te xal navo)if)pou &vt,7w; to'.; uaXa'.
iTe'^o07L fleoxp-^Tw;
^-E/.OouTtov. oOev eCp-ziv'! <}Jx-
^v T:6)ve7'.v, e':pr.vTi ^t::. xtd|Jia'.; exw^^a, eilpTiv/i ^ev
iootTtopo'.;, ':pw
^*' -XeoyJ'-'^' eCprivTi
^^u/a-;.
eCpT.v/i Twjjiaa'.

XpiTTo; yap UTiap/tov efpvTi Tii^tliv
t6v tou yevou; tvoXejjl-.ov eixovojxa/ov OLafio^.ov
XeovTa y.al t6v toutou ffuvtovu^xov Te xa'. exo-.xov
Tupavvov AeovTa ffuv toi; ^; auToO xai Ta; * auTwv
;5).aa'fn[xou;
^jeupeTei;
xaTa^aXwv, oi' E^^pT.v/,;
t:pT,VT.V Toir; TloOoOa'.V
e':pT,VOOt;)pti)?
7iapEff/T0.
TouTWv oOv Twv
a-j'afJwv o-.' EUTips-.av toC; v y-?!
PpaPeuQivTwv,
TtXe^TTo-. t?,;
' TtiXa-. jxuTapa^^E-^xo-
vojjia/ou alpeo-Ew; avx-).UTOv dxjAT,v r>,v ffuveior.T-.v
E?/ov.^ tj; xal & OeCo; outo; xa- i^eya;
'Iwawix-.o;.
A)'V T, uT:Ep-).T,pr.; Ttliv ayaQtiv xal TiapexT-.XT, twv
xa).(Iiv ToO eeoO^ouvaoTeia, *i
[at, ew; teAou; -apo-
ptiaa Twv oupaviwv tou;
epasTs; Eu^s.^i^-^a; 'fWTo;
WTep-/iixvou;
[XV'.v. xal iv toutw utt.; xaTSveuae
Tto QepdnovT'. TO'.ouTto a-^Tua, tt,v 7;T,pw7'.v auTOU
C Exe-^VTiv TT,; ouffae[ie':a;
E/.ldiA-^asa.
insigniii ex divinis delubris et sacris thesauris,
tamqnain horrcncUnn ([nid (*t mendacinni. abra-
dens et cuni imagine crucis igni inipie tradens.
4. Anno altero imperii ctiristicolae Irenos. duo-
decimo vero ipsius usque ad hoc tcmpus guber-
nationis , vigesimo autem octavo actatis palris
nostri loannicii. iilud (|nod conlra Cliristum
undi(iue propler imaginem ipsius bellum proce-
debat. atque cortamen quod contra ipsum Ghristi
Patrem, cpiia placet ipsi Filii sui corporalis in
piclura repraesentatio,
perseverabat. atcjue isla
quae contra veram
profilentes fidem saevierat
persecutio martyrum facta fmem sumpsit et ter-
minum habuit J,divino arbitrio.ut agnilum est,et
apparalum snum. iuxta Apostohmi. Ecclesia ile-
rum recipit et lionoraturChrislus in imagiueet in
specie,qui praeternaturam nostram etiam speoiem
eius non ficte induit. Illud fieri configitper mulie-
rem.ad pudorom.arbitror,
reguantium haeretico-
rum iK)numculoruui,regale
decus maximum sane
proinfamia generi suo
conierentesexufemiueo,et
per lesu Christi potentiam documentum atTcren-
tem quia infirma. ut ipse profitetur apud Pau-
lum y,
omue bormm eomplere valent. Deinde
sane propter Deum pacifice pacis trophaeahomi-
nibus pcr pietatem et virtutem minislrata sunt,et
benevola Dei erga homincs et benigna patientia
per pacem locupletanler regnavit. Fames, terrae
motus. fulgura, calamitas et tunesta mortalitas
impiis antiquis. Deo
ulciscente.snperveniebants,
sed exinde pax habitavit in urbihns, pax in vicis
sedit. pa.v viatoribus, pax navigantibus. pax ani-
mabus, pax corporilnis.
Christus etenim. ([ui est
pax
nostra,gcnerishumani
hostem iconomachum,
diabolum leonem deiecit eiusque synonymum et
iuiquum tyrannum
Leonem cum assecHs suis,
atque
blasphemicas
adinveutiones
deturbansper
Irenem paceni cupientlbus pacifice contulit. Qui-
bus ergo bonis per pictatem illis qui in terra de-
gebant
adiudicatis.plerique
prioris abominandae
iconomachorum
haereseos indelebilem remorsum
conscientiao subito experli sunt. lla etiam divinus
iste et magnus loannicius. Sed plena bonorum et
effusiva
beneficioruni Dei potentia. nolens ad
fmcm usque caelcslium rerum amatores pietatis
lumine orbatos manere. etiam iu islo se numifes-
tavit servo eidem culpac obnoxio, iiidigentiam
cius, quae erat ex impietat&, illuminando.
ah Irene
ret/ina
l)riinitm
sfdaUt.
W
ANNOTATA.
plltrali, 10 TOJ Map'Jxi-ou, Tii-* Mapu/.iTOV.
mon
mineure
eii
Patr. Bi*bl.. tont. VI, p.
'^33.
Patr. Bibl.. tom.
\ 1, p.
dJ.s.
drrmitnm e verho
h-^.^'.',
qmd significat
d Ludit Sabas in falso
.tymo verJn >'-^?'^
^'
^'
;
,.^,./^^ ,,.,,,,^^ resur<ja: Diceiur infra
un^juent , ./ in vero et,jmo v.rb.
^'^''-'^''t^J^Zs vero S. knli LLn.is comperimus
cainte VII, u. 2G de ulio
conmHgiuueo S. loanmcn.
I^x Atn.
^'
i=9-i;at; 4.
-
(xi.) -=0;,. ^ 4.
- ' (-X^l^o^ .^.f
T:X..aTO..; Ttc ,.
j_g 3
* (e!XOi.to[iaT;) ev sixovto^aci 'S, ev ti-/.oviff[iax'. 4.

mairem
DE
SANGTO
lOANNICIO
MONACHO.
,natr.n eius
Kudocia.n fuisse S.
loamucio ,...
c.m^
D
^i.o., W.V 'Iu>vv.xV. C/-r. Anal Bolland.,
tom. M,
P-
^l-
e 2 Cor., II, 16.
,, ,.,^^^ ,,
Copronymus,
tnm
CabaUinus. Kpitheton
f
Cos(an(/ns
Nesiorianus
est
Con.-^tantmus
,
^
ostensum est in Commevtarii
Jestoriani
non invenimus
alihi. Is regnare
coepjf
anno ^h
po
lyraeviinum.^^l^natusestS.loamiCiusannof^
.
;/,/Mr/7
Juinr sententiam compilator
izlsz.P.i'^^*-"'''~~
'-""'"
'""
'- '-"'
"''-
mentarii
praevii num. 26.
^jnndavit
auctor
Metaphrasticus
dicendo
aloOTiTol; ppiSi^aa-..
rrTr'"/S'..".'':-
-
^^^^
"
''" """"
"'
B
n
hxcuOitotes
mniitb tjni i
- .
,
, pj. novnnus S. Euthynnum
agebaut. S. loannicius
miUt.ae nomcn dedU
f^^'J2~J",J;i, j), Enthpnlo cfr. Comn,.
nes.al,.ni.en.,nanna -F'-;
-^^
^tZ
^
5:^-"^"', *"<"' "^ ^^'"*- ''""-^^'
SLrrrr:.;^.:^^:;::^:^^/.;:,-
...
.f
..p..
,^-/e,, .... .,.
rf;iw^at;^( rfe ^oor, Nicephori archiep.
Conslantin.
opnscula hislor.ca y;.
AXI JU.
T
trllfl/, /m../'
A/^
Aa.-^/^-
iconomachorum
per Leonem Isaurum, gu. anno 726
ed.tum
rMitrn <acras inuniines
promuJgavit.
TD^gnantur LnL varL sectae
Docetarum sen Phantasia..tarum, quorum capUa receusentur n^
aL S. Stephani iunioris, P. G., tom. C, p.
1110. Cfr.
Petavii Dogmata theologiea. tom. IV, hb. 1,
^V
AW-
'^^^^^^
^'^e Cotelerium in Eccles. Gracc. Monuuientis, tom.
/, p. 700,
Qui varia
eorum nomina etdoctrinas exponit.
^. ,, .
, , ^ tt t> ^ * vr 77 /?-li
r Jd dictum videtur de haeresi Manichaeorum. Cfr.
Epiphan. Adv. Haer., P. G., tom. XLIh p.6.A.
s Hanc aimtolicam traditionem de imaginihus exponif etiam aucfor Vttae S. Stepham luntons,
cuiusopinioLn refeH
Baronius, in Annalium tom. IX, p. 67. Cfr. P. (?.. tom. C,p.
1086^
De eadem
pyrimaem traditione legendus est etiam Georgius Hamartohs w Chronico Brevi, P. G., tom. CA,
pp.
990-994.
t PhiUpp., II, 16. Notandum est etiam codices a nohis adhihitos discnpnntiam hcftonuni arguere
quae in codicihus bihliorum notata est, siquidem inter VfrWaTo et ^Tva-. codices Vindobonensis et Fomani
inserant to, qtiod omisit Parisiensis.
u lam tempore aposlolorum grassati sunt Gnosticoruui errores. His enim Samariae occurrif
S. Petrus in Asia S. Paulus, ef nofum est S. lohanncm contra eos imprimis direxisse siia scripta.
V Siquidem anno 726 orta est haeresis imaginiperdorum, auctor notat hic annum 783.
"*
w Irene imperium suscepit cum filio Constanfino, mortuo Leone Chazaro, anno 760. Proin annus
secundus eius regni est annus 782, qui dici etiani potest duodecimus ipsius suae ad hoc tempus guberna-
tionis si quidem nupsit citm Lcone anno 769. SijnuJ, et recte quidem, asserii auctor hoc anno 781
S. loannicium versari in vigesimo octavo anno aetatis suae.
X Ilaeresis
iconomachorum per Irenem iam anno 780, statim ac regnare coepit, finem
hahuif.
SijUoqen praeripuorum Artorum eius videsis accurate descriptam apud cardin. Hergenroether, Photius.
Patriarch von Constantinopel, fom. I,
pp.
245-247.
y
1 Cor. I, 27.
E
CAPUT
DIES yUARTA NOVEMBRIS.
337
CAPUT SECUNDUM.
S.
loannicius
converlilur ex haeresi
iconomachorum.
Eius
in hello contra Buigaros praeclare gesta.
5 T
>
:p...>..o,T^ yif
"
xi Utv

-/pov,,

toO 5. Trigosimo namque .exto anno huius sancti
';-";jj^'
ocriou 4; >,)'x.:.;. 4v .0^; y.o:, j..ips<r.; yevou^.o-.
aetatis , in orientalibus partibus cum exercitus
^^_^^ __^_^_
oo^iTO'.
xixeiesv fcvMTp.^ovTo; o.i tCv O)...,^- versaretur h, indeque
reverteretur per mgentes
;..xv xal u.sYtTTWv ipEu,v, yefo,v t..; xTi =r-.vxu- montes Olympicos r, Ibrte senex quidam Sp.r.tu
^
oiav
^vEuaTo<popo U ^oO aotpi tt;v 6o4v iXu? actus, ex luco secus viam progressus :
O pii,m-
^
-ooxiia;
'<2
TExvov, iW Twavv;x..E, 5? ttote
"
quit, loannici, c,uousque landem m caligmeen-a-
-l aiv^ so<ii ~K
alpe^,.;; .; /p..^Tiav6, teris haereseosi' Si chrislianus es, adora bbenter
ir
^poTxOvi<i7Tixw?X?^'-oOypaixp<a,rLxali.op<pf,
Chrislum repraeseniatnm in p.ctuns et fonms,
-V. o'xovoaiav; !;<iv ivapT<o?. Ef 0 pfA ye, <? n:eHS sarfe/ ' (', '
'-'"" F-o^A";*
ad-rv7TEo.'-iepei<;T6o./ouaToO-/piTTiavoii,
.japxo?'' /'omcK christiani, carnis Chrisli tijpum, 'iuaiis
Xp^j-oO t6v tOitov, <;>? <:ViUr,: ^\
^^'^^ti^v.o,. visusest,non houorans. Permotus igitur magnus
ExT:).aYESO.:v6uiYaX=..,:T'o0
9Epi7T<jv'lavvix..o,;. ille Cl.risti servus loannicius ista nomims sm
i-ti Tii ToG <iv6(xaT0 .JToii 4yvo,o.:<> ^po^xW,^.., imp.-ovisa invocatione. et quoniam .sle omn.a
.a'.
6-.
7:avTa auToO ildr.t ^Ov Tr, ous?E.:a ^iopa- opera eius indicaverat evidentiss.me .mp.e pa-
x> -.xMTiT<., Ti ^e.paY;.iva,
,;i:TTe.. Oto.O 7Tp6, ToOc trata, ipsius ad pedes provolutus ven.am pet.t de E
;6oa<; ^.Yvv<iaT,v
.U^,r>, :Tspl T^<; ^iX^: a-jToO prisfi..a sua impia et ignorata .n.qu.tate, t.rma-
o..
aoO,'iviYvoiadYv,u:oaO..,;xalS..a?e?acoOTa..
turque ad deinceps Chr.st. ....ag.nem cum fide
e.'<: e-. Xoi,ToOV>,v eixova ^i^e. :r/sTo5, xaTaa:T<i- benigne
amplectendam.nec non \
.rg.n.s quae eum
'l^U:'U TK
Texo.Oa:^! a,;T6v ^apSevou x<jpr,,:, peperit. apostolorum,
martyrum et sanctorum,
Lo<rT6),<ov Te u"->ipo>v xal Jt^v xal r^ ttoo, atq..e etiam ad tene..dam indeficienter rationem
.T.piav
<iY-.^n;
Tpipou a.apeYx).^^To
i..Te- agendi q..ae d..cit ad salutem. Quare, ex hac re-
/eaea. i..6 i? exeiv^, ovto,, Tf., ,oa? aiv Tr,, vera ho.-a, p.etat. et boms oper.bus vacav.t cele-
e03e.a; xal t^,? aYaOoepvia; avTei-/eTO 6 aoio..^o, ber ille, ieiuniis, chameim..s, orat.on.bus et lacn-
v,,Teia..,
/a^e.via.;. .po..uy.k xai oixp..a..v mis se dedens: sanctoru.n precator.a delubra.
a^/o),oOaevo, xai to'-; T<iv 4y"v euxTr,pio..; vaoO; tan.q.ia... Dei tabernacula cons.derans frequenter
,;,, eeoO <r,vH,aT ).oY..^6H,evo,
u-/v; Iv aOToC; ingrediebatur cu.n fide or.-.tur..s. excub.as agens
e.-^nle. ix Tii^Teu?
TT=ou?6p,evo,;, <fuXiTTO,v Te pro more cum
commiliton.bus ante regun. atr.a
?r,e;ueTaT<Svou,ToaT...oT<Sve.:,TaTuv'^a.,),e,.v
Non in alla culcita aut cub.h molh .echnabat
rroocloXta OOx iv Oi-,).-^ ^Tp<op,vf,
xai xliv, aOToO sese, sed ut lacob seo-eto .n nudo solo cubabat,
i'..l.i.m
ivi.i:TTev.' i),V ,b; Taxo,p iauT6v aUer Israel nobis et ipse per contemplat.onem
)'av6av6v-o,c iTti (xovou ToO l5i<sou; ivix)...vev. bene notus. Ciborum capiebat s.mihter tanfum
lar)- ilM rS'
- -^o,
eeo,p.,T..x,iTaTo,
quantum satis erat ut celaret commensales
-vL,'<.ee.-c
'
Kai'3pp,iTo,v oe p,eTe..)../,<fe.. iixoiu,,
suam moderationem. ..eque gravarelur somno
|2.!

;ou,
aJv^.it.^.ivou; TpOT^Te..; aOT.O .>,v detentus onere ventris, ef quanfum ad orandum
eYxpiTe,av,
xai
H^>,
?apewea, Ov:v,o T,T, oopTo, Tr,; per totam noctein sutficeret.
yaTTpo?
ev6./6|j,evov, a),),a o..' 6),ri;
aOT6v r?,; wx-bi
o..apxei-v
:ipoaeu./6|xevov
6 Cum ita iuvenililer annos sex beatus iUe cer-
""" " '"
6. O.JTO,,; veav..xM<; iv -/povoK;
'
e5 T^ |xaxap....fl
b. L.um iia .uvemmci o,
,,
^
conlra
^. " .^ , ,.1
!:_, iTpf pt inm se.^.t.n.a.n a?eret aetafem, (niae ....-
,
TiuxTeOovTt e3o6a^,v avovTi r,OTi Triv ^Xixiav, f|-ep
tassei ei .am sepimi ,,ii
. r .. iil<,arosse
C.''"
'
,,1
nieratur amius tertms et quadragesimus, sexto
.,,.,
.,
eTo; TP..TOV
xa..
^^r:;;^,^'^;^^^
anno d regni imperatoris Conslantini iunioris .,
V-.
eTe, Tr,, uToxpaTop..xr,,
?^^^ ^^^^
liliiLeonis^nepotisConstantmiet
abnepotisLeonis d
Touve.Tepouulou.\eo..TO,,exYOou ^0.--^-^.
.^^^^,,,, b,,^,,.,
,,,/ iTiiracum regionemy ,.
a.exYOvou
AiovTo,
^. ,/'
^/^, J,!! I^6,pie
irriipit ad depraedandum. Contra quos ut se /
Yapuv eevo;
.po,_Tr,v
P^
f"J";.
r^ffjo,,
pp^neret. exiit ciim magno exercitu in.perator. .,
^,t?o^evov. Kae ou
'^'^^^^'^'^^^^l^;^.
Confiictus bellicus fit in MarcellaA, et clades va- /,
.oUo,, .-paTeuua,.. "" ,
V
^CZ
lida.heu mihi,in chrislianam gentem saevit. Sicuf
Yevo,.evou .oAe^ou ev ^'^'
^^^^^
^2.1^ alter David nosler iustus, caedendo aUenigena
C,./.upa o,.o,.TOu
/p...Ta,vu^o-. <fu),ou
-u.^J'=- ,
d,
^,1;,^^ absecat ad plura
ola A,0,6 a),),6..ep
6
o,xa..,
^^J^^^;^^
X
oh.rimos autem liberans de popularibus
i),),o<p.uXou, xe<fa),a,
ouva.To,v au.o,. e -., '
,,(
,,, junc principum suorum,
S,ax6nT0,v ,0v |.up,i, xa,
.Xet.Tou, ^uo.uevo, .,. ^"'^'
'^
,_.,, ^^ ^J^^ ,,exta captus
6,o,0).v, ,b, xi eva T^Te v
^^T'
-
'eo errut' vivus incideret in manus ge..-
,.^^avr,; T,vo; lpavT,ooou;
xaT_a^/.e9.v .
a
xa. .u^pou
^ _,,,, ^i,.,,e chrisfi liberaref, gladio
erv /epTiv iev... ivo,v
s--
T,apoo^e .
mm
^J
^^.^^^,
^^ ^^^^__^^
_^^^^^ ._^^^ ^^^^ ^^^.^
ou..a^e, Xp,^ou
,^^-.P"--..;.
^V^^^^^^^f .^^ ,e ad.uiratus imperator Ibrfifudinem militis :
xo,!,a, Tr,v [.^-/av^v auTO,v. Oeev or, .o.e 8aui.a;
^^^_^^^_
^ .^^^_^
^^ ^^^
.,.^.^^
6 ?a.,Xe;,, t6 ivSpeCov tou aTpa.o.ou^
.^a,^aX^
,T
1'^/^ e.*, rf/<-,
0,.' Qui vero c,.,
5.->om. i.-^XP--
'W.
3.- -xl.-*
o,.
3.- *T^o;3.
4.- o>M.
4.-^ rv-p-e^ 2.-
'
1''!:
'
(iv xpov.)
0>.. 3.
- ^
.00 arfrf. 3.
-
i^novo. 3. - * (h x. M.) 0,. 3. - * iv.oi.^o 2,
4v.^(..voc 3.
om. 3.
43
Novembris Tomus IL
338
DE
SANCTO
lOANNIClO
MONACHO-
vp
flixisset se esse ex Bithynia provincia. ex vico
Mai-ycato et geiicre
Boiladum ?, appellatione vero
loannicium
et in niilitia
excubitoris agerc partcs,
haec
siatini,
recorflationis
causa.scriptioni man-
davit
imporator. (luii.pe
qui eum carissimum sibi
et
familiarem
semptM- vellet habere : drindo dona
Boaaouv.
r/.v t
x).r,a'.v
TtsXeL
uatou;.
-AUi xal toutou Ttpo^i;
^xer^ev ^v tK^a^ti
^uxoTTTet TTiV
xoaXr;V 6 aaayacTTo;
'^ atOTripiav
xal S-ooov !;toT,; Toi:; -/p-.aT-.avow
TTapar/6,uvo;.
proruons indo valido impetu amputat caput vir
ille
admiramlns,
.sahitcm el viam vitae christianis
procurans.
J^alJo,
iL. ..a.i voOv .00 4/,eou, v dens certamine,
lustus noster, recoll.gens animo
Wxl
;; 6iva.;v. .,\ eat., &, J evooSo, ..,
multitudinis
suorum concv.um morlon,, videns-
t7
U,
i^B^ .r,,
m^,
-.0 -i^a. que neque illustrem, nciue
ol,scurum etrugere
B
ivl. S'ya ^vvoV,.a;
. ; aJ.iv exsrvo, aJ.o,=
gladii aciem, paul.sper recogitans quomodo md
SXlC, 6p .^,
.ops.6,svo,
e.opeuezo. xal ipse praeter spem fmsset servafus, profcclus ost k
llS^Uh.^
. , xa oiaraJToO
y^
oautTu<5, et flevit iniciens m terram cord.s su,, ut Dav.d.co
t"
0^.0 xal%:l.pTe.:a,
.a Ji ,a.a.
'0-. utamursermone,miser.cord.aeetlr,or.uoperun,
xal ;<a'-a'ii, a.6 J r./oi i>, Ti/....a, ('..a.o x^ ger.nina. Quare descendens ex equo qua.n c.t.s-
esv
xafj' eauTov upouxi:.evo; xal My-

Uij(_.- sime, cora.u Deo se sistit o.-ans et d.eens


:
GraUus
khi
"
^F-iv 6 eJSoxia llaTfi, xal cruvepyeia ToO qui amore 1'atris et cooperatione Spmtus sanel.s-
avaviou nveOiAaTo?, iw JoyaTo..; xa..por; o..i Triv simi,ln mvissimisdiehus propter sahdem nostram
acTTipiav ^.iiMV il i<Y.;a?
viapOevo.j ^vOpuT^-ocra;, i er s,(c<a Virgine homo factus,
,,ui homranda el
Tu Tipii(^ xai i;Mo-o..<;i trou VjavaTV Tov to xpdiTO? viiifica tua morte ilevicisti diaholum (jui mortis
EyovTa TO.0 8avaTou' xaTajiaXaija? S..a?oAov, 6 potentiam tenehat, qui erudisti nos peccatores et
^a..0uuv Y,^ia; 5i|japTavovTa; xai l7,Mv (iSTavoo.jv- mlsertiis es jiaenitentium, qiii passioiie curnis et
Ta;, b vdT(^ japxo? xai SavaTu tov ex TTapa|iiju; morte deleeisti crnlentihus in le morlem aiiimae
{vToXuv npoayivoijiEvov WvaTov ijiuyT,; a-javiJjMv qiiae profluxit ex tran.iffressione
iinindutorum,
Twv tf? 5 TnJTEuovTuv, upu T, uXoYui !, iipoi- hijmnum dico tibi, henedico tibi, adoro et ijlorifico
xuvu xai So;a^u t(i Tou; a(<7>va;, dv8' oil tt,; te insueciila,quiu ex exspectatione et manu inimico-
militiat
rennnUai
et
monuchicam
vitam
(ujfiressurvt
loficiseitur
nd montm
Oli/mpum.
k
OTj etffeAOwv ^v T-?| [3a7'.).eyouTy; twv iroXewv xal tou<; regiam m et in ipsa precaloria templa sanctorum
h auTTi Twv hyiw^
*
EiJxr/-,pio!j; vaou? s-jvTaxT-.xw;
valedicens venoralus esset, non iam curans ullo
iiffTcaffa[/evo;^, ^r^^ tjipovTiaa; o).u<; tt,?
'
^^iaTiXEw;
modo rogium liouorem, aut gloriam, aut pro-
paren-
cum eas
sane
a mi-
m
ANNOTATA.
a Nhnintm anno 790. IJt monuimus in Commentarii praerii num. 23, Jiaronins erravit
haec
referendo ad annum 782; falso nnnpe e.ristimabut S. loannieium nainm anno 72'J snh Leone Jsaurico.
b Orientales parfes,
^j (i^pii, id est Asia occidenfalis. Legimus apud Tlieophanem, hoc anno 790
^
(inipx. li-it) Uyixdi 3. 8 iv^piXsv 3. '
T.^o^-^ilfl 3. 'o
i,( ,,^; 3
_
^^^^
.^ _ ,2
ix-eT 3.

^
raviYaffToc 2, 3.
7. _ (,vv^a. te) ivvoV 4. -^ om. 3. -
''
6 eri; om. 3. - *
ao. 4.
- =^
(-hou 3.
-
tGjv i-,'. om. 3.
~ Tv. m/rf. 3. (itaxptoa e^tupjji. -rp':; ttjv UyToii) oi. 4.
IMES QUARTA NOVKMBKIS.
339
4 ,,0,-^atum fuisse exercUum liomanorum in Orimtalium themate apud locum cui nomen Copidnadm.
P r lom CVII p '.i:il. Male i,,ilur vertit Surlu ..i
A-' t.v^- ad occideiitem. Sems appard.omm
ronlioi^unutal
Baroniu.., in eodem errore persemrans, anno 7H2, cum rediret exercilus cum Stauraco
Zumvhum
agente ob demctos Sclavos. 1'roinde corrigenda est eliam nola quae
eodem fonle
dZmpta
lejur in opere nostro, tom. II Martii, p. 220 nota 3,
uhi asseritur
convers.o b. loanmc.
"TS>>pusmL,vel,
utmelius dicit auctor nosler, Ohjmpici montes vergunt in parlemseptentrio-
Um Mmiae et liilhi/niae, prope urbem Frusam. Cfr.
Texier, L'Asie mineure, pp.
130-U.,.
"T^!^Z'estinCo,n,LLiipraeoU
nu,n. 25 ,uo,nodo sibi inviccn
cohaereant aptiss.ne kaec
Jia
momenla
chronologica tam sedulo a sc,-iplore nostro indicata.
^""''^"'^'^;^^^^
Intini VI est annus 705,
qui est annus seMus a quo conmsum mdimus anno 790 S. loanmc.um
trTr"icoL^cho,-um;
et revera versabatur tunc ipse m quadragesi,no tert.o c.tae suae ano. utpote
''V^:J:^'^ZIS,:\I!L,
est ConstanHnus VI, qui oHinuil sceptrum
Bg^ntin,n,prius cum
,!t^:Tan:o
780-790, Ueln solus usque ad annum 796. Vt ,nemoral
Sabas,Conslant,nus
VI
^m
Leonis I V Chazari, nepos Conslanlin, V Copron.j.ni et abnepos Leon.s Illlsaun.
"llZtvm.
Bulgari ilnpLm
By.a.dinum '-^;-
-'-';f
.^,;;'
^
^/7"^'^.
.uhnn adduxenwt Cfr.
Theophams
Chronographiam.
P. 0., tom. C VIll,
PP-y^'^^^>
^^~' ^"-^'
^'^^-
-'
.r;,.C
Blxvap^v x.i,.-.,, quod
castellum
p.ope Bulgarorum fines pos.tum est. P. G
,o.To
"^'"""l":"
"""'^"P^^
,'f
,.^,, ,,(, e.v chronotasi conici licet, conserta esse vuletur,
tom. C, p.
9to. Fugna quae h,c ""'""'
'J"^'
"
^^,,.;,.^.^,
,,.,; Constantini; eandem memorat
te,npon
belli fact. -"""
"/.m ann
'^^^
^^'^^r^,
^, , ys6 ,nense maio,
Theophaues in
Chronograpliia, r. (r., tom.
urni,p.
familiam
quandam
designare voluent Sabas.
k
Beve,-sus,ut
palet
-*
^;';;'^;-::; T^fZsum
quo.nodo recensio
Metaphrastioa
VITA
Bithymaad
quam potius refertur
verhum
opo?.
m Urbs reyia, id est
ConstaniinopoUs.
CAPUT
TERTIUM.
:S.
loannicius
monaslicam
viiam
profitetur
in
moniis
Olympi f
coenobiis,
prius in
Agaurino,
dein in
Antidiano.
Sohtanus
degii
in
Cunduriae
moniibus.
^ , . - '
.
ft rnxla desideriuin
iam pridom ipsi a Deo im- Fnit* in
8. Ka.i rV.
KaX.. ev^sov i.^^^^
-^o. .ou.
,
.;J^f
'
j^ ^ovit et respexit ad ipsum mon-
'"onasterio
.65., ^.^ps. x.l
.p6,_au.6 .6 OXu,....
opo.
^^^^^
^^,^^/.1^^^
.t quattuor
-^'~'
dni[t\e^..\ E.xoa'. TEcr^ipa^;
/povou, 0'.aTrpEJ.a.;
..
'^;"^^^ ^^..^^rese gesserat in vita niilitari . I^^^^
-.,, ..paxaa. "OOev
.opeuojxsvo,
x..a
.opooov xa
!
^
P^^j.^^,,,
^^ transiens per Prusam^accedit i
xaTi TTiv llpoOaav
^
Yevo.uevo?
Tyapa^aAAe-
.r, i
^
,
Agaurorum, et a Dei amicis
.h66.. ^ov/xciv
Ayaupo>v \
xal u.o tu,v ^xe.a
^f
.
^j^^^^X"
exc^
ipse virtutis amator.
oe;..ouTa.. fieo^awv b
cpaapeTo;,
"^V _^"
"*
Monasterii^^patri
Gregorio c suum divinum consi-
rpr^yopito Ti T^; sv9=ou fiouXri,
aurou
avaee.ue^o^
;;'
^^jn^ vero zelum eius
admiratus, eum
0
ol To^ t;^Xov auToO eea.at..vo,
Oeaps.To>;
a_uT^o>
J;;;;^2lius d7o
placeat et animae prosit. docet
xai ^[/uxocpEXu;
aufx^ouXeueTat,
(pinaa;^ H
K^^' 'N
^.^^^^^
_
}>ropositum
sane tuum.jiU, pulchrum; sed
OeaU aou. TExvov. xaXVi, t. oe 7rpo .^v aAy|.i ^
^fi.i.iicicertaminisdesiderium
illistaHtum couvenit
T^aXaiaTpav
*
IniOuixia
[^ovoi?
TtpdTrouaa^ to'. t^?
^_^^^^ ^^^^^^
^^^^^^. ^^
.^ ^_rercitatione diu sunt
-atosufleCat
^
Ta OsCa xal v aTXTi'.
xpovt^racrLv.
.
y^^^^^^^_
^
^^^^^^ _^^^^
^^
^^^.^^^ coenobium mona.ho-
yip ae ^v xoivo?.:^
uovay^c^v
TrpoTspov^
l'''
TVv rum d ingressum
divinae
hymnohyiae scientiam e
d
->iv r?,? Tipo; Bsov
u[xvuota
yvuaiv^Aa.^.u.
|x
^
^^.^^^^,.^ ^iscere tempus et ordinem orationum et
'
Ts xa-.pov xal Ta^iv
7.poasj/o)v
xa-.
..oXe^AOu; ba..p^-
,^^^ daemones,
etpostea placide sic etperite
vuv, siG- ouTo>;
>,^u-/aTTix(5;
xai iaTieipu;
eC; Tny
,
' ' . /^
xaTa
8.
1
7:ipXe4*ev 3.
" T:fipouv 2.
Au.apw
DK
SANGTU
lOANMCIO
MONAGIIU.
xiiji'.? iyyi^ouTav. Tipo; tt.v JTiepxeijievriv ^xeivr,;
xai Tcpo; a-JTw tu opE-. ojaav uovtjv 'Avtlo'!ou xaXou-
[jievTiv
(xvepyeTat..
9. "Ov xat xaTaAafiovTa h TtaTTip tti? |aovt,?
a bono paslore Gregorio, suscepta eius benedi-
k'icuni
istiilo
Doi
ur,
valde maiie, sole oriente, in nionasterium
ab
ai (} duxit eum. si forle pla-
degere. Huc ascendens
et
elebris noster sanctus per ali-
quot dies litteraruiu tantuni elementa addiscit.
Sed cuni vidi>set hoc mouasterium esse turbu-
lentum nimis propter propinquos vjcos quos-
dam, ad aliud quod isti supereminet et iacet sub
ipso monte, Antidium dictum h, divertit.
h
9. Cui advenienti pater huius monasterii, <iein
i
(ja; TO ev&eov, Se5toy-ai Tiepty^apw; uti utou xai
EiaoeyETa'., xal tt,v twv ^etwv dywvwv tcuxttjV
aperuisset, excipitur et introducitur; divinoruni
cerlaminum palaestram acriter addiscit, et doce-
iveoyT^Tixw; Exo-5aTxeTat, xal toO xaQatpeCv Xoyt- tur cogitationes expurgareomnemque superbiam,
ffpLou^.xa- Tiavuij^wpia^TtatpoiJLevovxaTaTTi^yvuaeo; quae extollilur adversus Dei cognitionem, respi-
Tou 0ou ixnatoeueTat, (fpovrt^wv dd toO pieXXovTo; ciendo semper futurae vitae viatica, praesentis
TK ^aoota, Tou 5e TzaoovTot; xdT|jiou unepopwv tt.v vero despicicndo aflectionem. Ita duos annos /
rrpoTTia^Jc-.av. 'Ev r^ '/povou; ouo Gia-Epava;, xai trausegit et roboratus contra oninem diabolicam
xttTa TiaTT,; avopt*a[jievo<; xaxo^ouXta; oatfjLovtxf,;, maliguitatem et triginta psalmos edoctus, sicut
xai u; Twv ToiaxovTa (JjaXjjiuv x[jiaOuv, otaTtep cervus a Deo instructus, ad cursum agilis, post
6)a^o; fleoxaTapTtTTo; eu5po[jio; jjieTa tt|V twv tojid- venenosarum libidinum et spiritualium animalium
Awv T:aOwv xal vot,ti5v 6T,ptwv avatpETtv r>|V destructionemsitiensdivinam quietem,admonteni
deo-otov T.Tuytav onj/wTa, npo; t6 uTtepavuQev tt,; monasterio imniinentem el Corvi Caput A' deno-
(jiovf,; opo;, Kdpaxo; -poaayopeudptevov Kea).T.v, minatum migrat passer ille a Deo inspiratus. Per
t6 evOeiov TTpoutttov [jteTavaaTeuet, ^-l e-ta Tifxspa; septem ibi dics nullo cibo aut polu usus, precibus
5>.(.); j3puTew; t, Tiojew; (jly, [isTaXapwv, eu/at; Te et lacrimis quaerobat ;i Deo ut in quietis stadio
xat oaxpuTtv d^TjTEt tov 0e6v irpo; t6 r?,; T.auyta; inveniret viruni quendamoremitam et Deocarum
(TTaoiov eupetv Ttva t6v a).etij^ovTa auT6v EpT,|jitxdv qui ipsum ungeret l. Septimo vero et ultimo die
Te xat ^iXdSeov avopa. "Ev 5'e Tvi epodfiTi xat xaTa- suae petitionis, alter Moses noster audit vocem
, 1''. .. ^ - -i 1 - -" pilis confectis legcbantur, ex
^v TTrTiAatip xat (AT,ovt eauTou;
-OTe 6oa9evTa;
iierbispaucis
victumcomparabant et.ut itadicam,
angelicam in corpore degel)ant vitam. Ad quo-
ruiu pedes sese proiciens iustus noster, cum
, ^,

. -
- fiduciapetebat ut disceret quid sibi prodesset et
xat TipoaTiEawv
6
otxato; ,xeTa T:T7e<o; tuv aufx^pe- edoceretur scientiam. Illi vero, post consuetam
povTtov^ auTc^ ,;apexa).Et |.a6Etv xat cruveTtTef.vat
orationem,
sedentes ipsi onuiia quae fecerat quae-
.T.v yvuTtv. Ul .E (.ETa rr.v ,uvT,er. eOyT,v auyxaO-:- (jue futura erant et ipsi utilia iuxta visionem nar-
i/s est te
s in vita
imarum
.
.
^"'" susceperis
exhorfationibus tuis, post quinqua'
iptto^T, Tcpoaaya>yT,v
tpuyciv
gesimum
exercitatioms
annum m, versus ipsius
vttae tuae
finem, tentamen ingens
fiet
contra te ab
invidis
jxeT
(TOU Xat TIo).).WV
ffWTTi
oe^ii^evo; T;apatv^t tou, xal 6Tt jjieTi t6 ^ev^r,-
xoot6v
KouoTouXo,
2, 3. 4.
'
xaXouiuvTiv
1, 2. -
i-nl add. ;i.

fl
((idvTiv-iiavO.) (j.iOTi<j,v 4ff^oX(ov 3.

10
ixai
111
DIES QUARTA NOVKMBIUS.
m
A
xoff-ov Tfi^^
ajxT|0); 6T0? xal Ttpoi; au-o tt,? IJwti;
aou To teXo;
7Tipa7]A0<; 50'. [^EYoii; Tiapa (pQovepuv

ivOpwTtwv au[ACi-/i7Tai
'. dlX w; fiiXo; Trpo^Tieaov
iffvupov
iTz uiou? ixeivou; t6 fiXapo; l-nave).euryTa'..
TauTa
ewovTe; auTw xai ^Tiu;a[j;evoi ol Oso^ppove;
^neowxav
auTw, euXoYta;
/apw. aCTTi-javTi [J.'.xp6v
^.gSTiTUvapLOv
Tpi./oauv9eTOv xal aTiO.u^av. "OirEp
y.at eivev 6 [Jiaxapto;, w; e^-eye, xaTa T:avT6; totiqu
oat[Ji6v'o)v
TieTr>.Tipw[A^vou xal xaTa TtaoTi; ^Tctjiou^T,;
OTiptwv
xaOaTiEp OTi).ov xpaTaiov xat aT,TTTiTOv
* auv
Tw TUTiw Tou aTaupou ^TitTiefxTiwv
^
exetvot;, xal wTet
xaTcvov Ti-favtijev
auTOu; xal xfjvtv ota tt^; -/ap^tTo;.
MeTi ouv tt,v eT:TaT,[Jiepov dxetvTiv vTiTTetav,o;e*iT|V,
xal Twv atTYiOivTWv aTToXT/J^tv, w; a),Xo; Muifr/,;, 6
otxato;
xarriet
*"
arto tou opou; O0o;a[xvo; t6
Ttpo^UTiov, ivTt ouo TiXaxwv
'*
XtOtvwv Ypifijxa^tv
^vTeTUTtw[ievo>v
Ta; Osta; Trapatvsaet; tuv ouo^
'^
yptrjTOfOpwv
*^
avopwv IxEtvwv dv Tr).a;t tt^; xapota;
ff^TOU
Aoytxw; T,[JLtv xal TipaxTtxw;
iYYeTpat^IJ-^^^^'?'
eTtt(pep(itA6vo;
**.
^ _
10. "OOev, [AeTa tti; tou T^aTpo; Iwavvou euxri;,
dcTiipa;
^xi:3v Ttpo; t6 t?,; 'AYaOpwv
(aov^.; Q-po;
xaTa).a[JL?ivt,ooT;Tpt/i).t;^poaaYopueTat,a('^pto;
B
^v auttj) xat a7XT,v&;
*
otatTW[ivo;.
"0 [Aej^aOT.xw; 6
TtfJLto;
itot[jLT|V ^xetvo; TOTe rpTiYop'.o;
Spo^^aro;
^
avetTt Ttpo; auTov, xat xaTaaxeuat^et auTu xe).)aov
VITA
vitani
aolitariam
agit.
1*
T(jj
-nveujJLaTt
"
Atav

oto tfuva;
auT6'Jev xfx'.
^
^Ti;
Yevopi''o;
^v opet Ttvt xaTaXaw xai Suo-^aTtjj
xu(jiT,;
'E),)-T,7rtovTOu ^ivofxato^ievTi;
t<ip/eTat UTio
*
TTiv ivoptav TOu llavOT,,uou otaxetfASvTS,
xat opu;a;
^TlTiV (TTeVTiV UTtO
Y^^
^*""^^ ^^
"^'"S ^P^*-'*^;'
xa6e;p;e,7tap' evo; t-.vo;
atTioXou^AvOtvoG
^xa).o'j[i-
vou iv [jLtxpw apTtp xat uoaTt xaTa |xT,va oiaxovo6-
[jievo;, w [Jiivw t6 ^t.v, w; [ativou; vexpo;, tw
^u[jLaTt '-npoatpo-J^Jievo;. 'Ev w TpteTT.aa; outwsI
^
aTXTiTtxw; T:te!;oiJievo;
toO
Tpt-r|[^epeuffavTo;^ ^v
vexpoC; 7:60c() *It.7oO \ptToO t?.; ^wt.; t.ixwv. ouoevl
vuy).TiOT,
"^
TiveufjiaTt TrovT.pw TOTiapiTtav, w;p-Yev,
aXVauTOU t6 '/apt<y[*a "^? xaTavuieu;
).a|3ev.
Tot; TptaxovTa
y^P
^'a^-pLOt; 5t' oO.ou uj^vwv to OeCov
evi [jLtxpw TpoTiaptw OeoXoY^-xwTaTw
Tipxetro e/ovTt
0UTG);-''H ^^Tit; fiou 6 Heo; \ xaTacfUYTi
|^_o^
^^
XpiffTo; *, axeu-ri jjlou t6 IIvEujAa t6 aYtov.TouTO 0
).eYWV ou zi^ et]) xat IlaTpl tV
^TitSa [xovt|) aire-
vejJLev, ouos^Tw Xpt<;Tv a-ftipt^ev
auToO Tr^v^xaTa-
C
uYT,v. ouoe Ttu llveOj^aTt Ttu ^tyi^ StatpeTti; ^tt,v
eTtTjv, aXX h ToC; Tptal t^.; Oeot^to;
/apaxiT.ptrt
TTiv ilnihcL xotvw; xat xaTa-fuYT.v
xat ff)ten-^v
dooiai^ev, tj; ev tt. 70'.^7.-(ii^ Oeo^vOY^a
Y.v
OeoTTiTa
xal -V/Ov xa!. aOavaTtav tt,; [;.t5; i^^.^Yev
tvat
f
uaew;
d|jiptaTw;, TaO-a xaTot Ta;
UT:oTtaat;
[Aept^tuv. Ta
aiiTi efSu; tpuatxtS; ^v
dX).T.Xat;
TteptywpouvTa,
TtXriV TT,; dYevvT,(Jta;,
YvvTiaio;
xai ^xitopeuaeto;
'
t6 [jlev
y^P
dYevvTiTOv
tou IlaTpo;
^ffTtv, t6 Se
-fty-
vt,t6v tou rtoa, t6 ok ^xTtopUT6v t6 toO nvu[^aTo;.
OuTto; dxt>e Stat^tov taaYYe^t^;
6
[^axaptTT,;, tu;
YYP^'t'- l^"
"^^ TptETtav,
xotvtovta;
/dptv,
dTteXOtov Iv T7i
exx^Tiata t^;
auT^; xt.>[iTi;
uito
hwidis hominibus; sed, sicut iaculum validum, in
ipsos reverietur delrinientum. Quae cum dixissent
et ipsi iterum fausta precati essent Dei servi,
dederunt illi petcnti eulogiae instar parvuni
lebetonariuni n ex pilis contextuin, et dimise-
runt eum. Quod et habuit beatus noster, ul
dicebat. in omni locodaemonibus referto et contra
omnes insidias ferarum, sicut arma fortissima et
invincibilia cum signo crucis hanc nempe vestem
in illos iaciebat sicque eos sicut fumum evanes-
cere cogebat et pulverem per Dei graliatn. Post
igitur hoc septem dieruni ieiunium, ut dixi, el
petitionum adimpletiouem, tamquam alius Moses,
iustus noster descendit de monte. gloriosa facie,
in vicem eius tabularum lapidcarum litteris
inscriptarum. divinas laudes duorum cliristopho-
rorum vjrorum istorvnn in tabula cordis sui, verbo
et facto. nobis inscriptas referens.
10. Deinde,cuni benedictione patris lohannis o, et in monte
hinc profectus, prope Agaurorum monastcrium
rrichaUce
montem petit qui Trichalix }> dicilur, sub dio in
illo neque sub ullo tecto dcgens. Quod cum resci-
visset venerabilis paslor iste tunc Gregorius con-
fest im eum arcessit ad seipsum et parat ipsi cenam
valde exiguam. Magnus autem pater noster loan-
nicius, iam aliqnibus notus et ab iilis turbatus,
valde contristatus est animo. Quare cum inde
fugisset et iterum viam resumpsisset. vadit in
quendam monteni nemorosum adituque diffici-
leni, qui est vici cuiusdam Hellesponti
q
nominati
7
et siti ad limites Pandemi; et fodiens foramen
quoddam angustum sub terra seipsum in illo
nemini accessibilem coercuit, aliquo caprarum
pastore nomine Anthino parvum panem et aquam
singulis mensibus ministrante, quo tantum vitam,
paone iam mortuus vix respirans, corpori procu-
raret. Ibi per tres annos r ita ascetice seipsum
'
vexans pro amore lesu Ghristi, ritae nostrae, qui
pertres dies inter mortuos fuit, a nullo turbatus
est omnino malo spiritu, ut dicebat, sed ibi
charisma
compunctionis
accepit. Triginta psal-
mis enim semper celebrans in hymuis divinilatem
imo parvo tropario s valde theologico
contentus
s
erat quod ita sonabat : t<pes mea Deits, refugium
meitm Chrisfus,
protertio mea Spiritus sanctus.
^
Haec dicens non in solo Deo Patre spem repone-
bat,nequeChristo
limitabat
refugiumsuum.neque
Gtiam
sepai-atim
Spirituisancto
protectionem, sed
in triplici illo divinitalis
charactere spem commu-
niter et refugium et protectionem
gloriflcabat,
sieut in ter sancto divino dictamine et divinitatem
ci fortitudinem et
immortalitatem
unius dicebat
Gsse naturae
indivisibiliter, illa secundum hyposta-
ses dividendo,
eadem sciens physice ad inviecm
circuminsedere,
exceplis
t6 non generan, gene-
auya neAovTa Ttpo; Ouatv .'Yuxta; x-. vtpo;
Staxet[jieva T^i;
'Aata;.
7t).T,fftov Muptov.
rari el procedere : ingenitum esse pertinet emm
ad Patrem,
gencratio ad Kilium et processio ad
Spiritum. Ita ibi degens. augelo similis, beatus
noster, sicut scriptum est. post Ires aimos / com-
munionisgratia
ingressus in ecclesiam hums vici
a
commilitone
qnodam fuit agnitus ;
quocum spin-
tualiter
gavisus ad montes maxime impervios
Cunduriae
respexit.ferisrepletos
et vaUle quietos,
sitos ad
occidentcm
Lyciae et ad orientem Asiae,
prope
Myras u.
'
itovEpttiv
<i > - jj 'i
'"
z^-tet 2 4. " xat add. 3.
'Me.Vj 3. '=^9h
13 9o?rf(:u,v 2. SlJo add. 3. -
'''('''^'^''VT^ f' _ 5
^.eefvo-. 3.
Aie^ou 4. - o^^iTc^.: xt 4.
10.
- '
oxtoc 3. - ^
Sfofi^toc
2. - tA T.vE-.p 4. -
^

^
evu.-^>T,O.K 3.
-
J) add. 3. -
fi
rfrf. 3. -
' p---<-^
*
ANNOTATA.
342
VlTi
DE
SANCTO
lOANNlCIO
MONACHO.
ANNOTATA.
D
s Inannicius
am
aetatis
suae
decimo
nono seu anno Christi 773
mm'o'7'96.
'
,
.
.m,miae
hodie
BTOViSse.
Videsis
huius urbis accuratam
descrivtionem
apud Texier,
^'Asic
nimeure, w

;^^^^^^^^^ ^^^^^^ ^ ^^^ Gregorio eius tunc tempore hegu-
c I)e hnc mnnuslerio in tractu
Ulyminco
piui
^ ^^^^^
^^ ^^^
^^^^ ^ ^^^^^^ maxime notandum est
meno
Mesis Act. SS.,
Mn. /o'. I,l>.599;
^'"'^-J.
'f,'.ii,rchae
Constantino,>olilani,
ad Tliomam.
putrem
Gregorium
sul.cri,>^s.e
ep^tulae S^(^
'u^n,^^
^^^^^^^^^ ^^^^
p g.^ (. XCVW,
episcopum
Claudio,,oleos,
h,s verUs ^
<'J<''/2 eMae
anno
7H7,q,<ae
inserta est Actis septimae
p.
218. Hnc
sul>.^c,-iptiones
W'"^/;;^,,7'"
'^
Luhhen.n,
to,n. VII, pp.
2S'J ..
Fostea huius coe-
snodi
Mraeue relehrutae,
,n '"^""'
;'""
'"
"^ '
, ,., ; Act SS. Jan.,
to,n. 1, p.
598. Fo,-sa tste
;Uii
l,egu,enus fuit S.
Eustratius. d.
?:'
^ ,
'^,X
epistula,n
Clll lil>,-i U. Vide P. G.,
G,-egorius est
p,-ae,,ositus ad ?"-",''";'
^^"',^.,'1
J,ula
XLI libri I, ilM., ,,. 1059, et
tom. XCIX. ,,. 1359 et quem
nonitnat
,n uls,
n,ini,um
y
XL
VII, il>id., ,>.
1071.
n.rlhln heamneno
S,imbolor,im,
S. Platoni item vitam
d Idem legitnr
cnns,l.,.n
dutuiu ''
. . -'/^^^^-/j";,,.
SciUcet
antequam
concederetur .nonacho
TZuZ^r^^tZ^i^cr^V^^'''^''''^
'" "."^-
"'" """
"-""" '"""'"
'""""-
ranUiy in Vlht ^uimnUcH S,
Platonis, Act. SS., /or. cif.
B
-
Hgi.in.ogiuLgra.a,n,ided^^^Jn,^^^
^,, ,,.,
.
jj!:;t'oC:::PX
S^S
'.l; in ^.0. 1.^..
o,.po su.iectu.. p.
o., ...
iufra,
ide,ur idem
"'--"'^J-^I^^^I^^^S^-W^^ttX O/v-/-/
coenobi.s. Saepins nomi..ul>itur
nomen abhatis rjui praeemt anno 796, nempe lohanms.
i Scilicet per annum 796 et 797.
k Falam est hic desiynari partem aliquam montis Objmpici.
, ^ ; , f,W^a;..-
1 Ut notum est, m ^^scipiendo habitu monastico et tonsura, simul unct.o quaedam fiehat.
VMunu.
infra
auihusnam in adiunctis et a quonam S.
Ioan.ndus/-er/(
inter monachos
receptus et consea atus.
^i^ZHJhaec
eve^Hura erant anno Chrisfi 845 et reapse in fine
vitae S. loannic, qm obnt
anno 646 Cfr. infra in Vifa cap. XJI, num. 54.
^
.,
r>
n vThum >.3U^ip-. etiam scriptum
).?..covip.v (Cfr.
Sophocles, Greek Lex.con of the Roman
and
Byzanline Periods), occurrii in regulis S. Pachomii, P. (?., tom. XL,p. 952,
ubi tradUur suh forma
XeunJip.ov. forsan ex inaccurata lectione. lam verbum interpretatm est Canyius quod decerpserat ex
eodem hoc codiceParisino n.J591. Nnn male explicat sensum huius vocis, minus recte tamen
etymonaucto
Metaphrasticus scribens xtx-iiva
(kp,.cu.i?.ov 6.ov oTSev ^
^r/.-P-': T^-"='
*^^^" tunicam (eam lebetona-
i-ium vocat lingua illius regionis). P. G., tom. CXVI, pp. 45, 46. Exstat etiam vox primaeva unde haec
est derivata, scilicet >?iiTa,v, quae designat vestem monachicam ex Hno aut etiam ex piUs contextam. Ofi .
Cotelerius, Ecclesiae Graecae Monunienta. fom. I,
p.
809.
o Scilicet hegumenus Antidii de quo supra.
C p
Trichalix, ui Corvi Caput, regio quaedam tractus Olympiei.
q
Ihllesponfus vocalmiur non fantum mare inter Europam et Asiam Minorem, sed et regio ipsa qi
in Mqsia afluiiur aquis isHus maris. Vide Texier, L'Asie miueure, p. 159; Ramsay,The
Histori
Geography of Asia minor. pp.
153-64.
V Seu per annos 797-799.
s Illius terwini
tpoirfipiov non unus est sensus pro variis temporibus, ut notat em. card. Pitra li
opere suo Hymnographie de rEglise grecque, /)p. 29, 41, 47. Hic videtur potius designare
tropariuti
hrevius seu u7:ay.0T) quod recifaljutur post psalmos. Celehre valde et noHssimum debuit esse illud tropa-
rium S. loannicii, siquidem in Synaxarii elogio compendiario relatum fuit.
l Scilicet anno 800.
u Ex descripto situ, nimiruni quo designatur i^nrs nr.r.identalis Lyciae et oriental/s Asiae, et
praesertim vicina urbs Myrae in Lyriu, pafet montes Cundurlae ad illam montium seriem
pertinere
quae apud vetere.s geographos vocabatur Gragus, hodie antem Akdagh nominatur. Cfr.
Texier, L Asie
.uineure, pp.
27-29. Atia men reciius dixisset auctor TrpAc 4vaTo>T)v AuKtac xal Tipo? ou<riv t^c 'Auiac . Nota ndum
est quanta ifinera susceperit S. loannicius. Modo enim versabatur in regione Olympica ad oram
Propontidis, nunr iam degit in ora maritima adversa, nempe maris interioris. Inde mox migrantem
eum
Ephesum videbimus.
quae
ical
um
GAPUT
DIES QUARTA NOVEilBRIS.
343
VITA
CAPUT QUARTUM.
Priora S.
loannicii niiracula et potestas in dracones,
11 Ilp 5 xal ,topeu<i,.Evo, -Ti T:ipo5ov v 11. Ad quae progressus, ii. itinere quiescit in
"^
eOxTTipiu oixv
>ta/.66'., TtpotrnapawiiJLivv opeL. precatorio templo quod monli propniquiim fral.
^^^._..,^
Ka-a 5u'vT Oeiav oe
'
efieMiv eeoTEpe? avSpoy6va..ov
'
Cum iuxta morem ingressi essent pius quidam VU'
Too"
>u-/vattT-?.a.., ioov auTov

h
*
i-<nU\v. o").ov eiusque femina ad accendendum lumen et vidis-
v,t<7-/^9t, i;ieYiTT,, xai nveGua auTOv eivai utiovo^- scnt eum, inagno terrore sunl perculsi el phan-
Lv e-xpaiev
'llv Vip 4 vT,p i)-T,9.i<;

eu|.eYiOT.;, tasma putaiites esse, exclamaveriint Hevera erat
^vve)oO;aTOC
euoUo; xal euopixaTO?,
,4axxoo6TTi; vii- noslcr magnae slaturae,
angel.cafacicpulchcr
!Il avuiiooeTO? ',
3aeifJp..| xai ^oXufld=rTp..-/o;, u, specie et oculis, sed pannis indutus cl nud.s
v.ivvu.Oa.
auTOv h ToC, eauTou .),oxi|.o..; T<i incedens pedibus, longiori crine eoque tam re-
^T^Oei

xai
uvxaXu^TeaOa.. ^po? ajTd Te auToi,; ciuentiut totus induc,.etur
cap.lloruiii amplducine
-i Ka^o', lT.Jft,^..'..
Kai <fT;,l
.po, auToi,, 6 et velarctur. quippe qui solu.n verrerent. Et dic.l
o)T,.To M>,
/o^eCOe l^v^l
<o Tsxva, xiv,;. yap adeosDeodicatus
v.r:A'e(.m.(eye,-.;e5nrfm
ivOp-^Tti, eCm iuoLaOT,; uu,iv

xai ouy., i,, b.o- ho,o .^u.n s.m.Us voUs neque, ui putuUs. pla.
TaSrveTe,
oivTa,p<a. 01 Se ei, eauToi,, vevo^evo. >as,na. Qui ve.;o ad se.psos revers. el m.rat, ad
xa'
Oau^i<^a!Te,
Ttpoue,ov toC, .o,iv auToO, xai pedcs eius cec.den.nt, el ex s quae l.abeba, t
xa. auiAaaa, e,
p
obtulerunt ad utilitatem eius. Ab .pso vero
B
;i:::^:;o
O^r r: i i
^00^.^0^ t,,
intcrrogatirectamviae<^rectionem,respond.runt
E
Is-

TLZ- "Oti TioTaao, ^<TT..v IvTaOOa esse tluvium ibi non facilem trans.tu, ab .ll.s
iSou,
axp.O,.av
Ot .0 a^ I
^,^,^^^^ ^^
,^ ^,^ ,, ,,;, ,,,i,i hmrc
l^^^fxai
V V;l^ep<^,evoT,
xai ^iX...Ta ^v T<ii
posse, praesertim
praesenti te.npore quo n.ves
,=r tI. i)Ca)
.T,)<.v>v..<.ioL xai i...x),0- et nuentia congesta sunt. llle autcm noc e pro-
vuv xa..pv
'^^X^^
^
,.
, j5i, ,o,,3 fectus et viam suam agnoscens ad flumen istud a
TvL
Tov .o^.^v rr
xaTa),a;?ive. xai t. pervenit, e, cum Deo g,.atias egisset tra.ec,t ad
Kupi,
e05i,evo,
S.^XOev ei, to .epav - - i?po,.o. ri^
tTZ^r^^^^L^nnis
temp.um
.....-
12 KixeiOev e.;<; Tov Tou OeoAoyou
Uavvou
> vaov 12.
inae cum au i le

.:,,;,
jiH.f hnn
'"<''"
-^-b. dv
.<. apaS6i<..:
et,e..a..v h
venisset, quod est Ephcs.. mc,.ed.bi e dictu, h<^ra
.j,
xaTav ,1,;
.ov ^'
J-ff'"^'
"'?
^J
, ^ ..^.
inopporluna
ingreditu,- illu<l apertis ipsi port.s,
^
auT<.
' ao>pt<f
.
avoijeiawv au
.^ ";;"'"'
""
";
^j ^^, o,...,et egreditur, portis postea denuo
,.j,-,, ,
(.evo, le.....
x/.e..,Oe..v
,.a),..v Tt,v .po, Kou ,oou et CU.T.
J
^,,,_^^
.
,,.^. ^,.^^,
piav iSov
e--^f!! r^':;:'^!;!;
'r^c^S
t^bus feminl
rdigiosis^matri p
Ta; auvavT, ^v^--^. -'
.f^f
^
L,
"^J'Ji"^,
eiiidain inquani, iam vetulae et filiae adolescent :
'>
euyaTepa
^r^.ZSJ' a e ^ v o.,ov haec vero propter carnalia bella viribus fracta ,n
o),e,.<.v p..a,
-"-^J';-;
J^,^J^^ .,S,.
,naum redire volebat; illa quidoin cohortans
xaTepxo^evT.v,
tv oe
;^^^y^~^'2
0=t.v<.- sequebatur et
admonensutreverterelur
et lainen-
TOU,av, -?---
.;^;f
;;^,\^;:;, Te tabili voce geinens. Quae vetiila cum tunc vidisset
ou,,;
x).aufJ,.up-.,ou<rav.
H,t;
T,^='^ ^^""If 1
j , ,, ^,^,.,^,6, vestipiis eius et cecidit
t^^e^^^nT;:^:^^:
ei;:^:^
^^'^-'-"^"--^''^^'--'"'fr ??"""''
,e'i!8eu,ev
'0
5e tt.v .aiSa o.- sas insurgentes
devinceret.Ioann.c.us
cum alTectu
e.av..,Ta,.eva
^^^P^^l^P ""'.^,"
'
^
^.^- ',.,
fiiiam ad^cans : /7c, ait ipsi, manum tuam
xa),eapevo?
,Tuj.^aO<.<;
C.tOe;,
^'^J^^-
1
.,,. q,,^^ ^um ipsa praestitisset,
c
^t:i::^:^::-(-pn
- ;p-
'B^
^tXipLicitHa:/-.../...,..,.-,-,
,.
i;.e,
<..^a, ,.e,apoT<.
''"T/. , . / .
'
o,,,. ,e .r<,iaMlla vero, verbo .ps.us stal.m
Xft,Tou
TT, xa-a ,ou
.f
oa^o),
,,
^^^^^ {^^^^^^^.^ ^ lihidine.cum
matre sua ad .nonasterium
ei; e-Tt. H Se
<ruv t<,>
).<iY<f
auTOU euOu, xouft
^^^^ glorificans De.mi ot magnum
,Oeiaa toO .iOou,
-'^^^ V^^
T^V^''' ^^,
eius ser^m
Ioam.icium
beatific.ins. Cun. autem
,.ovT.v ive,Tpe^ev,
60ev iW.Oe
oo,a,ou.a .ov
^>"=
^^^
,_.^^,,ii,,3i i^,,,
Cunduriae ...o.ites
ee<iv, xai Tov auToO R^Tv^
=?--- '--'^'
^'ifX
p aecursoris
lohannis eiusque charisn.a-
,axapii;ou.a.
'0; S^e e>Oa, ota.Ta, -.^.1^---?
-^ i^us
clionus,
Ioan,.icius,
quasi iaclis igneis, libi-
Toi; ope...v 6 pt^T,TT., Tou .poofO|.ou
u>a.,vou xt ^'bu;
'^^
,,
eogitationibus. Quas se,.-
T<5.. auToO -,afta,iT<.v
aito,
K,a.,vtxto,^^
l^^^^Sectas
ingentem
inspelu,.ca scrpente.n
fle).e<.t Ttufo;, TOt; riopvtxot?
,,p,a.o
xa.o,eue.Ja.
, i,,
,eipsum isli in cibu.n trad.t. co..-
Xoyta^or;. OO; a.:.eo^evo; auT<,
i.tTtOe,.e..ou
a^
- m >
^^J^^^^^
^, ^,^,
^,^..
SfoTefov

iv <.;:T,),at<,, ofaxovTa eufnx..;
.au.ov ''
-^
,
litcrmori,nonvcro spi-
Ul, xaTiPf<o,a
i.tSi<o.t
-^?--v
-;-

^
7^
Xens, et morti n.ortale tradendum
^ef,ixaiivayxi:;<.v '
V>.
>^W^-'--
-^"
^'^^
e
'
e d"' d'"'
P""^
<"=""
'"^"""'""^ ''''""
6X<S;,,.aTtx<;,0a.,erv,ouxi".^u-/<o;,.foatfOU-
<^^^^^^^ gf^ ^, i,\,
^,,^ .everita est, ut
pevo;, xai OaviT<p to Ov^htov
.afaoo..vat
.poxptv<.v
"^
'^'
^^^ij^,,
draconesque limeba..t et
r, t6 iOivaTov i^xapTovTa
vexpo,totr,aat.
AA/. ou -
q
; habitaculo draconis, ad
xai toOtou toO 0T,p6
aiSe^rOevTO?, i.=, tov
Ba-Tta.f,v
cerasiae. vu v
^^^^
-rnlnr
6
om. 4. "
o6 2, 3, 4.
DE
SANCTO
lOANNIGIO
MONACIIO
KaTi xoa.o; ^T?e4..T0, xal t6. opaxovTa .Ov auxot; po enOae a D
TrEv;)u.v. XT0X TTi;
xaxi ^ivTWv O^^ptiv ipaTtov detur in ips
xa
flEitevExpwffEV,
u^vrv X v . Te .fo,
xi av.0 iv^ouKiv^v
>', caput e.u. nemus cum e-eo uacuu
.
ue
; =ixovT .aHaereOo
=iva?ar.6|.evov ij aO.^;
bus gerebat s,gnu. crucs exh.be.. e
Z H rSo^OeL,
x.O<i).>,ivo;
^..?i,
.f.
pessumciedit. Alias ib..lem, tempestat.s t
SiaxovTa, oO T.aav w; ^tOp ol (i-iOa>[Aoi auTOU
-
20
Deo revera donum accepit, ut osten-
ipso enini monfe circumvadens
qua-
dam dic et davidicos ingeminans psalmos videt
acervum lapidum exstructum susque deque agi-
um et draconem ingentem protinus delapsum
illo. Cum huc Doi auxilio armatus ascendisset,
caput eius beutus cum ferreo baculo quem mani-
feriit et
tempore,
ingressus spelunt-am caliginosam quam incolebat
cui ignis instar oculi fulgehant, con-
inscius quasi in ignem oculis istius
Cum ille excussisset quod imponebatur,
comperit pater t[uid rei esset: in quandam igitur
B
a-aa-si-ovTC? ^OXa suW^a?,' w^ngp h up* partem secessit spelunfae.et.donec tempestas se-
ayvowv Tow auToG
6r^^^l^o'<; imxih:. ToO 8e ^Tto- data est, illaesus simul ibidem cum dracone degit.
Tiva;a[ievou Ta ivTtQsvTa. ^^ou; 6 -aTTip h jxEpet
yeYOvE Tou aTZTiXaiou, xal, tb; h /eif^wv TtapTiX&ev,
(xpXa,3to; a{/a juvSiaiTaTO T(f>
opaxovTi.
TtejxTiTt.) eTSi TT.; eu^efioui;
pasiAsia; !> txTitfopou
STaupaxiou,owo6xaTt(> oe tt,; ^pTi[A'.x?|;oiaytoyTi(;TOu
13. Cum vero altius ad Ciliciae montes c per-
venisset, septemque annos perseverasset d tan-
dem quinto anno piissimi regni Nicephori e et
Stauracii
f,
duodecimo autem ercmiticae vitae
TtaTco; >.[/tdv "Itoavv.xiou
*
xal TtevTTiXOffTtJ TeTapTtp patris nostri loannicii r/ et anno quinquagesimo
-^j.
-^-y-fi; >;tjf^^ auTou, Iv Toi; ri-; K-.Xixta; T'. quarto totius vitae eius A, dum in montibus Cili-
o'.a'.Tto[aevo; o"pea'.v aroxaXuTtTeTa'. ^x Qeou eTti tt,v ciae degebat ipsi revelatnr a Deo ut in Pandemi
Tou llavoT.jjiou fjiovTiv 'EptoTTiv x.aXoufJievTiV ava^6u;a'. monasterium Eristc vocatum/ recedat, quod erat
^xeiOev, fjtia? outrr,; Ttov h BiOuvta affXT|TTip{(*)v
^
omnium quae in Bithyiiia sunt coenobiorum ma-
iieY'!ffTY,? xal T'.[jita;, 7tot[jieva ^^ourri; xaTa tov
^
ximum et venerabile admodum, pastoremque
xaipov T'^av6v T',va Ttaarj apeTr, aAT,(l(i>; ^srefjLfjie- habebat lunc temporis Stephanum quendam,
vcv xal 'AvaaTaff'.ov otxovofjiov waauTw;, xdxer to omni virtute revera coronatum, et Anaslasium
Ttov |jtova-;^tov eTtevouoaffOa'. ff/rifxa.
"0; xaTa).apti)v oeconomum, ut ibi monacliorum indueret habi-
TT,v fjio*/Tiv 'Epto-TTi;, (j); TtpoixTSTaxTo, ^iiiepat; tum. Gum petiisset monasterium Eristes, sicut
Oepou;, Ta tt,; aTtoxaXuiJ/eu; auToO y_pT|afxti>OT;[AaTa iussus fuerat, tempore aestivo, revelationis sibi
iTEtpavti) Ttj> T,you[iv(i) d7TT,YYE-Xev.
'0
oe tt, eTtau-
factae oracula Stephano hegumeno renuntiavit.
p-.ov,
i^Ti
|jieXXT>a;, efeeXfJtuv ev tt, ^xxXTiTia, etaa-
Qui, summomane, nihil moratus, ingressus eccle-
yayd^v oe xat
^
tov rou Beou
^
fiepaTtovTa -Ct aTtoTo-
siam, ducens secum et Dei servum. religiosa mo-
xTix(]> TtSv (jiovaydiv apiJtaTt (r/T,[jiaTtse'. d[jLeTaxATiT(i); nachorum armatura /i* instruit irrevocabilem in
'Itoavvixtov, ToO tt,; [j:ovt,; oCxov6[jlou 'AvaTTaatou modum loanniciuin, dum inonasterii oeconomus
T>,v aitapyV.v auTou Ttov Tpt/uv oe;a{jLevou. A" ou Anastasius primitias capillorum eius accipiebat.
il dytjjvtov e-;; dy^iva; i[iptaI^6[Aevo; i 7tav6Tto;. Ex illo tempore a certaminibus ad certamina
xat ^x
'
r:6vtov e'"; ttovou; 9o[jitjxT,Ttd; ditoouojjLevo; procedens beatus plane et a laboribus in labores,
^Ttt Ta MT,Tdta xaAouj^Eva xaTeABidv xat Ttpo; tov Dei aemulatione indutus ad loca dicta Metata /
C ixv.fjt ovTa noTa[iov l'opyOTTiV, ortTiXatov eupT]X(;>; cum descendisset et prope flumen Gorgytem m
^v TOTt(o 6vojAai;o[Ae'v(j> Ta KptTajxa
*
eauTov iv auTtj quod ibi praeterfluebal, spelunca inventa in loco
dxaSetpxTto; xafl6ip;ev, i^ dpyutiLv dXujei TteptSe- cuinomen Crilama , seipsum in illa arte inclusit,
<x[AT,5a; X7t dpeTf, iTtdori iv5ta7tpeJa;. sex ulnarum catena alligatus omnique virtutum
generepraece!!ens.
14. MeTa Se^Tov y.e'/7 Tpter7, ypovov, ini Ta 14. Post tertium ibidem transactimi anmim o,
'iccipit in
momsterift
Erislfti,
r"
d
r
f
.'/
//
;
dein
Tf.; Auota; toO d>aou; 6>t. xat ^v xd-TTptj) t(j Ataf) ad Lydiae silvarum montes/j et in castrum prope
aoUuiriu
Ttapaxetfxevio TOTttj), Xe).to6va xaXouj^evtp , xat rtpi; Lisum
7 situm. in loco Glielidone r vocato, ad ibi- 'f'f'j'l'
notfjieva
ffTpeil^a;
eva ItoavvT.v txuv^ uTtoupyo, U:.ytoy.:i^ dvQuTio- Pachomio
reversus, redit preces eius suscepturus
^a;. avepyeTat euyr,; auTou yap..v xal ^-taxe- eumque visitaturus
et illos etiam qui ibi cum ipso
t^eto;, xat Ttpo; tou; ^xet iytov.^Ta;
yepovTa; ascetice certabant
senes. Inde ad Agaurorum ca-
thegumenum
ovTa;

a/or^fa; 4. -
c/ovTa Tdv 3.-

om. 3.
~
'"
^"^" xT.iv)|.o-j|x=.Ti.) om, 3 .

- Mixitov.-_iKog.OHevoc) om. 4. --:.",


c/rf. 3. -
Kp(;,a
1. TUptxL
3
^
14. > it^- 7t3iypa'ffi? 3.
a|xa 3.
r r
11) om. 3. ^*
K-J.siow 3.
DIES QUARTA
NOVEMBRIS.
^
. - .. '
ft , /. Iheffumenum
Gregorium
vacnt et ad
Triclinlices
A iv.,,.
Kixaev .fo,
.0.
-.-,,
Aw-Y:Si

5er"o" montes' Qai cum novisset


adventum
.p.,;.v ave....v e0.lO, aoeX,o.., V..^^ -S;
|^^-
/-
_)
^^^ ^heophylacto,
Qui dum cellam i.U
.pi l<.avvujv >>-
^T-J-rj-
^t-a.'vovx
aedifiLrent f perite.ipso
praesente
sancto capra-
0eo-fuXT<f.
Ot xa.. xeX), ov au..,.
.ex.a.ne
^ , j^^i
^tem gregem, et gregis i.stms
,,.,,v.,,
,u,.ap6v.o, xa

'--
^
TX: Tum rectorem,
secundum
Salomonis
dictum .,
[l),enouw
exe.. vei^oixev^v aYeX-^v, .o/ ie .o. a.ito
praestantissimum.
Quare m
),.;ou
^xeivou xpa-^ov
nyoO.eyov ', xaTa.o So).Oi.,.v.o,

"
^
^^^,^^
P,,bitrati. si ille teneretur ab
^,.6v, .avy
ixeivo>y
^^^?:?^?"^;^^;^, ^
P,
,d"utrem
conr.ciendum
valde coUaturam
09ev xal e.;; eauTOu; oie),oy ,ovto ivvoou.xe, ;
e
q
i,^,^ 3,^ sanctus, cogitat.o-
ipa ye ouTo;
xaxea.^i9.
'
u.o t..vo; e^, xov auTou
^m
->P -
P^.
_^_,,^ ^ ^^, i,,,bi-
/er..Tov
av .poyup/..v, t6 evouixa.
oe 0.;
-a;
^^"^
^';
'
,a,d, Dei scrutatm-. uni
ll^r^..,
aO^v o.i Tou iyocxouyxo,

auTo, ee.ou
tan em Pere
P^-^^
^^^ ,_^
^,.^^, ^, ,,,,,1
I,,.0,aTo, i..vv=^^-^^
-^
P^^
^l^r.tX; :
"m W a>m atque
adduceret, Qui cmn abisset,
.^
evl auTd,v aoeV,f
lap, e.expe^- v
^^---f^J^^ benedictione
accepta, et tenuisset,
adduxit illum
.axa^y.eCv
Toy Tpi-pv xe.ov, xa. avo.,evv
a .
^^J
,,J ,d patrem qui mandaverat.
0
oe
inM.n ^ex euyr,, xa^ x,aTT,^a; vefxe-
J;,_^ ^^,^^,3^
illum et e patera aquam
auTOv
euiTp69u|iOV tv
TtpoTTa;ayT... u;
.() /.s.f.
.
, ^i , Qg gpectaculo attonilis :
,X.:,a, auToy xai
.^
?--^\%r^;:
^Zr^^lLlee i.e, Aev
.'*'-- <*
./.p^,,|.o; eaTa. ouTo; .0
a
),<fo . "'
.^^?T'
J^
;
^^,,^
respondissent : Sme, heate pate,; Sabae .le-
ei;
a,x6v
xiA..aTov
^^-e"-
^
-;--
, ^^^ ,Z.^_
t teneret animal, quoad alicub,
B
Kal |.aXa 0;.
o..e TraTep,
.<^
-''''^l^^^^XSo

dedudum
libe.-um illud dimitteret. Quod mssum
-TZZ^^
^) ;:rr^^^'.;;;::-
isteimp,evit,bircum
dimittendo.
vjxivo; Tov TpaYOvTiTe
7tO'.Vi<Ta;
a7;oTro[i7:atov.
VTTA
U
If
ANNOTATA,
C/'r TeJter, L'Asie mineure, pp.
o5o-a57.
C .,p.v ,T.,,..v. ..-. r^P
^;
''^--^'!;;,,";i;:: "X,;-;,^
^^C Nrceph i imperio exstitit, Lo ul
posUis habenda e.t fides.
m,n
loannicium ,,(,
'"""''^^^"2,
,, Hrf(es^<.n
nomin.. Sane
est haecpars
Bithyniae.
Eristesa,Uen.monast.-,^sjnu^
^^.J^ ^^^
^^^.^^
,,,, sLs, non dat.nn est aUb.
,nenUone,n
repe,ne
"
/'^-;^;
^, ,,
,, ,-o.;;
,otest Le Qnun
^-^^^2i;,l:, a>M,e,n
et Anastasiu.n
oecono,n,.n
tieuit agnoscere,
77:SS'^
;^I:L:: L
./,e, refert
neodorns
Studita
,nonaster,o suo e.actu,n cu.n
,iuinquagintafrau-ib,.s
snis P. ^'
'J-l^-J^^lI^^^^/^^Jf^,..,.
Occurrunt eade.n m-ba in .-ey.da Pachon.ii
k Ad
litle,-a,n
i.o.axx.xiv ap^a est monastica
armaiui.
^^ .^^ ^^.^^ ^
^.^.^. .^^^^.^^
.^^
^^^^
^.^ ,j,^,^
,-,^H
^
i^T.xx.xdv habitus
rehgiosus P
^''.'"%;)'"J-q
,, cXX,p.
:U,cu,n nota 13ibide,n,
,:^Zi.,itU
4pr^iTu,v, suis ipse
praepeditus
armis.
V.de P. (r., to,n. o.
,
p
qufic e.-!t nostri
luhiinnis Clei.
3 Tp.yiX,';vo 3,
- * TpaYoYO.|xtvv 3. -
-^' 'X-'''"'
*
Naveinbris
Tomus II.
TITA
B
3^,
DE
SANCTO
lOANNICIO
MONACHO.
'
1
Prome
^r.,i.o. ... X..-MO.
smificat
-
rMmm,
nmmionem .
VMissimum o;. est ad desi.
D
1
rtop>ie^r,xx.o >t
I*
niouasteriis
devemhntia, ui erant olim Carthusianorum
et
gnandasvdlas
quasdam seu
P[^^2 ~
-^oenohlum degehant ac .uieti racahant.
f'-ciict..orumr^^^^^^^
C..i.A..V
o^. .. ../ Vitan. S. Nicolai
lam citantur huiusmodi loci m Acttt. ii i^yutmi. v^/ ,
HtHditae, in F. tom. ^'^>-
J^^;

^
CXVI,p.52;
forsan propter malam lectionew.
m Hoc ftumen
TopatvTT|v vocat Metapht
nstes,r.ir.,
wm.^uj^ , ^,
^ ,
,
n Critama, hcus hucusque ignotus.
n Videlicet ah auno 806 ad annum
-^08.
. .
p
]Zf!^sLrun,
Lydiae. forsan
licet
ammilare
c,m moute Te,o, ,u, con,uy,tr cuu, U-actu
occidentali montis Olyuipi.
q
Lisus et CheUdo, ignoti loci.
r Deahhate Georgio nuUam alibi mentionem
invenmus.
lam annos nimirum808-S10. . , n n ^ ,
\ De S. Eustratio actum est Act. SS-.
Inn. tom. I, p.
^08 V unn noUnd Boll^ndus, Acta
S. Eustratii ma.ime desumendu sunt ex Vita S. loaruiicn.
Pauea tantum tradM BoUaudu., plura ,ul
praesenfis diei tractationem remittens.
. .
?/.-* c t^
Coniecerim hunc Sabam,qui subinde recurrit, non esse ahum nm ipsum auctorem Vxae S. loannicn.
V Verhnm
x.xxatvov..; uuo utifur auctor, iusinuare videfur hanc ceUam fuisse integre e hgno confectam,
Talem usum in Olifmpica regione
viguisse etetiam
nostris
diehusp.severare ro>ifinu<nit recent.orum
natorum investi<,af'iones. Cfr.
Perrot, Exploration
arch6ologique de la Galalie ct de la Billiyn.e,
p.
liO,
et Texier L'AsiG mmenve, planche X, XI Cfr.etiam
lohannem Theophihm m opere Mv,i(..t ayioXoYixi.
w Pro'v. A'A'A', 3h Adeundus esf texfus graecus xal Tpiy"
^T^'^!"''^^
alroXtoo. quem compendiosc jumis
reftuht Vuhjata pvr unum verbum : aries.
GAPUT QULNTUM.
E
S. loannicius praedicil morlem Nicephori et Stauracii impera-
toruni. Persecutio Leonis Armeni.
15- Tw oiv ewaT^ Et6tNwT,^opouToupaai,).u;\
OL Tov Aijia
^
cuoGvTe; iBipfiapo'. Ojwo'.
^
5rpaT0--
3euaavT? xa^l' VifAtov zal r>,v Hpaxwv
yV'
eqe).9dvT!;
)*eT/aTTiffaL, toD fia7i.Xe{t)? auTou fruv TioXXor? atpa-
Teu[Aa3*.v avT'.-apaTa^a[jLvoy y.al xaTa xpaTo; T)T'''i-
ffavTo;. -ao; auTa t auTO-j;
*
Ta ^aTiXeia auTwv
eweXao^avTo; xat o-uyxdiJ^avTo;, xaxe^ae a|Sou)vTiTio;
nooffO'-aToi<LavTo;,^7:i.!ju5T-/,ffavT; kauTOu; "ot xaTa-
XoLTioi. xai Ta 5{jLopa fjL-.g-QuTa^evoL eOvT| av8T|TTTi(rav
TOUTov hi auTou Tou TOTiou, TOTouTov w; aUTOV OTl
Tov fiaui/ia N'.XTj'^opov 5T6[j.aTL [j:ay^aipa; Tiav^TpaTL
xat aiy[xa).WT'ia TiepiTiETeLV.
'0
otopaTixuTaTw;
eCow; h ovTu; 0eou TipoaT,TTi; 'ItoavvixLO;, utio tuv
Tou ^asLAec); ffuvyevwv ouTU>T:ou[Jievo; auTOu Tiapov-
G
T(jv Tou; fiafftXea; tou euye^Bat

'VTikp i^iev tuv
|ia5L).t)v Y,OY,, 'jTiffi oiacpopw;, 7iu;a^Tiv, 6 ojlo;,
UTiep oe Tou ^aTL).a}; e-jiojjLSL vuv. 01 oe t6 otTidp-
pTiTOv TOU loyou StTiXai; auTor; o-fiXoiaat 7:aoaxa).-
ffovTe; atxououJL ^avepwTaTa w; oTt 6 |ia5L).eu;,
eou ffuY/wpT.iavTo;, ^v Tt^ T:o).e[j.(j) vuv TiSTiTWxe
Tpau(jLaT'!a;, 6 0 auTOU uto; Trpo; tTiV auTCj ^affL-
Xeiav ^Ttavepy^eTat TSTpwjjLevo;. TauTa ax/ixoOTe; xal
9a[j.|jT,0vTe; auv Totyet xat yofitj) TtoXXw ttiv [iaTt-
Xeuoyiav Ttov ~6).eii)v xaTeL).T,aa7L tov ootov auvTa-
5a(Jtvot. 'Uoe Ta Ttpopp/iflevTa TtavTa uito tou
naTpo; ^vepyto; [Ae9' Tjfjiepa; ifSefiaLwGTiffav, ttJ; Iv
aUTtJ OUTTi? hdfX^
/?^'0? "6 X0ff|JiOTtptji).eTITOV
eBauy.a7av xat d).a&fiTov. ToO os ]STaupax'!ou Ta;
TpwTi; a).YouvTo; eTt xat tt,v fSaatXetav Tteptxpa-
TouvTo;, auToi. TtaXtv ot tti; tou 6<rtou TtoofpTiTLxfic
15. Nono igitur anno Nicephorifl imperatoris,
cuni barhari Himni b qui Liba c incolebanf . exer-
citu contra nos nioto, in Thracuni regionem
egressi essent ad praedanclum, imperator ipse
cum validis copiis ex adverso progressus eos vi
oppressos usque ad regiam eorum urbem perse-
culus cst cladoquo aflecit.Ibidem tanien illumin-
consulto moraluni,sese colligentes qui supererant
vicinasque conducentes gentes, vice sua debella-
runt in ipso hoc loco, adeo ut ipse rex Nice-
phorus in os gladii incideret et captivus abduce-
retur cum omni exercitu d. Quod cum propheticc
novisset verus Dei propheta loaunicius, ab impe-
ratoris cognatis, qui ibi aderaiit, rogatus ut pro
imperatoribus precaretur : Pro imperatoribus e
eqjiidem, ait, discrimine facto, bcatus, iam oravi
;
pro imperatore oro nunc. Qui cum secretum huius
sermonis aperte sibi indicaretur petiissent, com-
pererunt nianifeslissime imperatorem. Deo per-
miltente, in bello tunc cecidisse vulneratum,
fiUumque eius ad imperium accessisse
f
sau-
ciatum. Quo audito, trementes, cum summa dili-
gentia et timore multo regiam urbeni
g
petiernnt.
sancto oboedientes. Cum autem praedicta onmia
a patre reapse post aliquot dies essent confirmata,
virtutem Dei quae in eo erat ad mundana praevi-
dendaet ignota mirati sunt.Stauracio etiamtum a
vulnere accepto laborante h et imperio potilo, ipsi
nepotes eius denuo sancti propheticae potestatis
experimentum facturi atque ab ilio scire cupientes
integre, scilicet utrum ad plures annos sceptro
fruiturus essct, et Dei servum loannicium per ali-
quem illud volentes percontari, cum saepius me-
morato venerando viro Eustratio, propter quod-
dam necessitatis officium a pastore suo Gregorio
ibideni
Ct/uo; TTSLpav Xaj^ovTg; TtevOspot auTOU, xal Ttepi
TOUTOu jxaQeLv ^h.yo^xv/o: TeXewtaTov
"^
eC apa ^Tti
ypovou; ^TtLxpaTTi;
*
STTat tou Txf.nTpou xai Ttpo;
Tov Tou Beou oouAov 'lt)avvv/.iov otdt tlvo; touto
pou).6[xevoL TtuQeTdat *
tov Tio).).axt;
avaypaaevTa
TtfAtOV
Ntx?om
3''4
^"''teJ-taTa'^'^'^"
' ~' ""^^^^ '" ^ ' "'^^^
^" " ^ iT:t..,t^vTo; boTot, 3. - (.6v ^aa.
loaDDicias
praedieit
motiem
Nicfphori
a
b
c
DIES QUARTA
NOVEMBRIS.
'^^
1,-
r 4t,.. Sti -ivx ivavxafav YPetav
ibidem tunc misso,
occiirrissent, per eum sanctum '"*
. :^iov av.pa L.TtpaTiov ota .tva avayMtav
y_fM^
,uppUcc. rosant ul manifestet illi. qnod
.api xoO .0.., vo, aOxo. rp.yopto. -
"
'^e . ^t et gnorabant. Dei vere vir Enstratius
,;o6v..;
i.e^aX|..vov 0,. a.you_v_ 8,tov .a epa
"^^'^
'^^
^,,^ feeis,et et ad n.ona-
,.a0..x..eOo.,.
o.^o.ot,aa_t
^^^^^^
^^^^^
erinm um Msset reversus, sicut volebal,
l
dKopou|.cv..v jr;v fvo,T..v.
oe
"^^^^^-^
'^^^l"
.^.^
^,,, o, ,, benediclione. vadit ad
,;0^pto,
..,
K"---'"X
"'
/eXo
-1; maSm^Dei
servun.
Lnnicium et .,uae a nepo-
.,,1. ri,v eauTO.. i*ov,;v
xaTaXalilu,v u, dpouteo -a, g
commendata
luerant ipsi ut .liceret,
.oO .a.pi; aJxou rp^r"?'-, -/-,'
^"?"^
"?*^:;'
S
on uetam orationem
i inferl. Ille vero : i
,,eyav .oO Beo.
eepa.ovxa Iavvtov ave,..,. ...._
-.. pos
"^^^^^J
.
,^,,,, ,, ^,,,, ,, ,,;
.,pa Tv .eveepdiv xo.
paa..Xe;^vTa.eevTa ..'..
^ ;,2 i/t",
/; * h,e,n .nu,atio .e.jenti,.
oe-
'Q Tixvov. e>,,
EOaTpa-te. i... xatpou r, ot,
^";;i;,''"^;;"~
,,,fo Stauracio,
transit
i .., i.l $.po.: xaxa
UvaUav., tou xaTe^o.,-o,.
^ten mox mc
^
^.^^ ,^^^^^_
,
"Hti? o->i
xal itap auTa aapev Tiepa?, lo; >.e*.e-...at.
btepuuiii ,.u
E.jOu? yap TOTE Te>.EuTT|avTO?
STaupaxiou [ieTa-
3atvetToax^.Tpovet<:Mtya>.^TOvYa|xPpovauTO.:.
imperium,
et
p>r,ecu,<o-
1K "Oc xat euaeau; o..e7tuv tt,v fiatrtJ.etav,
lO- Vu' ^]" V
i, Li.,.-
nem Lemis
10. "?
xa'

/: . ,
Lviic; alterosuiregn
anno,cumexercitumultoexitmu
Tv
SeuTepv
auTOU rr,; ap-^r;, y.pov., -K-H^-
^'^^,^
^ h,,",,^
J^,,
Ainalecitam,ducem
^'"""
^eX^u,v iStevat xaTa Tu,v Ou.,vv A '-'
^q';
,^;,,i,, copiis o praeficit. Cuiu. erat nepos ,'
A,a)..xtT..,
aTpaT.yov ^
ff
^
^.^^
"
^^ ,,,, ^, ,eLtorL, Bryenes nomine. c,ui
piCeTat.
Ou aoe),.too, )..o
. ,
/2
-^
;
.; Senedictionis
accipiendae gratia apud sanctum ,
Bpuevr,;
dvo^a,o,.evo
,
eu^r^
/-^P;^;?";,
l"'.
^^'
^
^enit. Oui quidem post consuelam orationem in-
nXeev, ov xat ,.eTa t-^v auvr,^
=
V.'''-'
.^?"
- ^^
^j, ^, ^
^i;.,.;(.,
inquiens, ores pascere
^
B
,.,:,TaTat, Xey_.v,
.popa-.v
'^^^''^^^
^"t, ., L.o, ,/c., ,ni'in
.'
.,( -.< ,,o.,( ,e,n,,us
,ou Aeu,v, Watpe,
.o^atvef, ,eUv
1*
-^3
f,,,^ ,,^,^, ,
,,,,.,
.
ie autem non intel-
^o.:Htvov
^popaTuv, oe ^O
vo,i<ra; ot ,.ua.txu i ,/
^/ ^^^^^
^^.. ,^j^^
Tepov l,TtT6 >e,Oev; K^
^

--?;
XaS.'"?^
^ .., J.....,-L. ..W.,
eV.,
aTpaT,yov
- - .
J?!'^ s"T-^.oT^^
L. *W.
(,,..( f^Sed pater.non mauifestata
emaT-^,.r,v
aTt^; ^e.ax^?'." .
^
_*f :J"?
^,''
; i, ,ae contra Micl.aelem, fidelem impera-
i.tXO,a,
a.JT. Tr xa-a Mty.ar,). Tou -":'
J--
P;,'',^ft
esset. satanica tyrannide ex parte
Xeo,,
aaTavtx^, ,e)-)ourn,
Tf-^-
J?-""-^ ^,
^^i p,ee dimisit eum. Cum paratus fuit qui
T0.j AiovTo,,
,.eT eip^.,r,; auTov
^-^f-^-
"'
.
^^,^^, ij^^i^,,, jiichael, in Thracum
t,TO.:Hta,TO
6 xaTiy...v Ta ^x^n^^Tpa Oeo._ePe.Ta. 05
^^J^
^^,^^4
,.feeU.s est. Impetu
Mty.a-,,). .po. Tr,v 6p,x.-ov -/.pav xaTa to,_v Ouvvo,v
^^j ^^^^;,",
,,,
^^^.10
ad ostensionem.
e5p,..ev,
nape,po),r. oe^,er...T.,v
,ep ^
^^;/,^^^
"
omonymus Leo. et re vera
a^^oTeptov
yevo^xe.,:,, ef,
''-^
^^;^^
ImLsM
impiefatis aemulus, qi.i imperatori
ut6< xat 6,vu,o, Ae.v
^^^^^-^^^^^ Mid^eli se contra divina vexiUa iuraverat
,
non
p
ivTtOeia;
avTt,xt,.o? Tc, Pat),et Mtxar|>. e,.. .o,v
.
^ ,,^0 labo-
eet^v
.u,poX.v
7^--^^--:^Z
^^"i^ctus,suaspontetergadedit.. ,
.iotvuv Tr,v voaov 6 Ttapapa.r,? xa a o.a/o.a, /G,,a r
,,ostibus sciens volenstpie
5too,atv. Eu80, ,STi .u,?oXV.
.o>e,ou To,;
.^^^^^
'',t"dS
Romanis aulem cladem procuravit,
Ttot,
i6eXo.-Tt faxuv
,sv ^xetvot,
.apey.^vj,
mesa
calamitosam. cliristiano
TOUT,, Tot, oe
'P-r';::-:".;'
::;::"
Tw
n^inettinctam:
contexuit. Tunc etenim cum
Tupavvtxr,v
uoXu.u,.op-
^^^^'^ljt^^ J,; qid, eorm,, qui non consentiebant eius
Pe,3a,|.ev.,v
u.fatvt.v.
loTe yap To.e
^^jT"'
-'J
rebellioni. cum imperafore Michaele in m-bem
^'^^.):rX:^'^X
S^^i^^-'
Z
rSlam
confugisse,^, reliqui vero inter omn^
,ua-,atpa xat
t-,,aX_.,.:a ^?----^. ^P^^^
'P
,
\\^"p
MiXelem ingelici nominis in
auTO, xa-a .ooa, tou
"?-;''"
^^"^ ^ j,^, ,Lrem et filios eius monasticae tradit
.apayevoaevo,, ^^"^!
.^^l/^Vraptll .
disciplinae, eos inlmmaniter
separando neque
xal ptoTo.;
;xovo^.a/,o<;
^^^''^'^J^/''
-_^;
.
'
yersus Deum, imaginem eius aggressus, pnmum
x.aTi esoO,
xaTi
.^n.
e.Kovo,
/^p^r^.a, :rpo^.ov r,
^^^.^^ transgressionem n.an-
^.,>
Oava.c;>_.a,
^\
J^^^^^j;^^'f^^Z
dati,
c'rpo'ral-"
uobis procuraverat morten.
TcotxaTixov
T,a'.v
Trpoe,vi7e
a/a.ov. u
-
Istius autem
homonymus alterque iconomachus,
h^^.ji.0,
.a. oeuTepo;
='-*^^"^ifV.^*='
^J^^P^f
!?
tvrannus Leo, eius chscipuhis et abnepos Ghri-
Aewv. [AaeriTTi?
te xa-. exyovo; xa-.
/?'.7.o,ua/_o< .0 .
_ . ,
.
Aewv. t.eriTVi?
te xal exjovo; xa-. yp'.TTo.uayo<; .0
^^aversarius. gemis nostrum, per imperium
vivo; V^v
o.a t^v
^^^P^^;^-^^^^ t>.' nnice habitum. iterum mor.i prius corporaU
.6 ivanaX-.v 9avaT<., T:p(OT0v
ao,[xa...x4> xa. jxa^au^ J
^^^^.^.^^
^^^.^^^^ .^^^ oecisioneni animae
il
ivx.Oiou
?Xa.T-A.a; ^0;
^^'/^^^^-^:^
^^^
Anticiii-istus. Alter sane contra increati Dei
av xaTa T7;; Tou axT-.^TTOu esou
>J..^a:t; x.^.^rrn;
j^^^^^
'.XOVO^
l?:
= :f^:,.<c,..-^w-2.-i"-4.
TIT4
348
DE SANGTO
lOANNICIO
MONAGHO.
, .
furens
creatam
imaginem, impietatis consilio alli- D
EL-xovo; vTvQEia;
*
?o^h
osXeaaa; tou;
^pu.o-
^_^^^^^^ _^^^^^
^^^^_^^^^^^ deceperat; alter autem,
r).iTTou<;
V./?siv. 6
oe xara tts
ev^a^
icarnati
Christi dcbacchatus oecono-
;r\""
''-.
^.".^i^Wki- -i 9i-Tpa ^v norum imperii a Deo essent ipsi Iradita sceptra.
^
:
:r
'La
aJ-oO ^Two..xu. T.nTpv
regiii .->" crucilero sceptro, suipsum m servorum
U.:-<:w;'li e )L: :irpa.,:.
-eJ ^^t panibus adscripsit; ita per seipsurr. nobis plane
- .Jtov^uCv 6).ov OS..XVU,
'
Ti T-^; X?..ToO
ostenriit Clinsli oecono.n.am mmmie esse plmn-
o^^ovo.i.;
ZvTa.ta.Tov xal t6 Tf|, Os.;.; ^O.e
tasticum aliqui,
,
neque .l.v.nau, .n se.psa nai..-
6 15
keo;vp..T6v Te xal i.upTov xi iauyx^-
ram descr.pt.b.le.n aut coalescentem aut m.xta.,.,
B
vre-v ^xr.puTTev aTiaa.. ^.vToutiTepov Te xxl ^xot,-
repraesentationem proclamav.t ommbus, brev.us
)6-e=ov ev Te aaoxa,'.
"
^uvoucria^Tov xal Iv T^
quidem et manifeste magis, por mcarnationem
^
yzn-r arrE.tviaUov 'AXr ol to-jtu tw eOasper
incomparabilem et repracsentatione mcomprc-
LvVTavTivVi^n
a.u-.povr;^avTe; TOpavvol ei, auTa
hensibilem. Sed qiii pio Constantino non con-
Tixa{?iT^.? 6u?U? o.tTC7,p.aavTe c,a.z6ou>i,
scnsermit tyranni, ipsa pietat.s tundamcnla di-
xa! TT.v ToO paaJiw; X^-stoO ewova ^Ov tout(,>
vcrsiiuode caluniniati, regis Clu-ist. .maginem per
Tw' oJaa>vO|^a> Aeovti tt,? ^xxXyiTia? liew^av. t^
iUum impiissimi nominis Leonem ex ecclesia
pi<T..).eC auTwv 'AvnypiTTw Ta/a t-?); ^aa-.Xe-a; Ta eicccrunt, regi suo Anlichristo regni sccptra cito
(Txf.iTTpa TipoeToijici^ovTs;, ou xal to '/apayf/a
parantes, cuius et signaculum perseverantes acci-
7T30ff(ji'evovT8 SeiaffQa'. ol TrapatspovE? tov oVu; pereistivesani,contemnentesautem verum 1'egem
SaffUEa Xp-.TTiv oia t6
p.
ttiV eixova auToO
' Christum,propterca quod cius imaginem regaliter
pa5'.Xuu5
*'
w; pafraea Ttjiav otTrapvoOpLevoi xal
tamquam regis venerari renucbant et ex liac
oia ToO fjtepou? toO oXou [lUTTTipiou iXXoTpioupiEvoi
parte totum mysterimii immutabant, miserabili-
xal 'jn UEl-m aee-.vw; tw avTiOew TaTTdjJLevot si;
ter isti Dei advcrsario subiccti in perditionis
anw^.Eia; [^oBuvov aT:69(jiavTov y.aTa'j>6povTat. Tote
abyssum fcruntur. Tunc etenim ex inimico Dei
j-ap t6t h il avTiOiou '^u;. xa^a-ep' :;fjT.v, Avt(- natus, sicut lam dixi, iste Antichristus et venturi
-/piTT05,xal Tou [aeaXovto; AvTiyp{(r:ou'-poooo-o'.6;
Anticbrisli praecessor et praecursortyraunusLeo,
T*e xal -npoSpopLoi;. Tupavvo; Aewv, w? e/'.? txpa, tamquam anguis acerba, vencmim suae contra
Tov iov auTou Tfj^ QtpvT.trtQeCa; toi? (.WrToiv aae-
Dcum i*enuntiationis auribus simpliciorum instil-
AetiTEpwv dvyp|a(;, xat ei^toXov XpiaToO t->,v lans, et idoluni Clu'isti imaginem vocitando, ex
E^xova a:ioxa).'eaa?, ix r7.<; iy.KX-r^>sU^ te tov TauTTi^;
eccicsia sanctum cius angelum et Cliristi scnsus
aYi.ovaYYe^'Ovxatyp'.TT6'.ipovaN'.xT,-56pov;tiaa<;",
gcrcntem Niccphorum u cum expulisset, eiusque
avTEtffa^a; oe auTTJ tov i^io-.yov xai WiopEa eoooTov
loco int.-oduxisset adulterum et perditissimum
Tov MeitTTTjVov ix Nox(i))'e{a(; ipjjLwpLevov, sctk;
Theodotum Mclissenumi) ex Nacoliajr oriundum.
i[AOYV(o[jLuv auTou touoa'.6optov e^/.ovo[jLa'/0(; xai statim iste iconomachus ct sceleratus Epipha-
nides X qui conscntiebat cum ipso ludaei et men-
tem gerebat vires smnpsit et commovit persecu-
tionem validam contra ccclesiam, patriarchas,
pastorcs saccrdotcsque et ex laiciordinis fidelilms
cos qui scse non subiciebant eius adversanti
Christo voUmtati variis suppliciis, mortis generi-
bon<)i'umque publicatione damnabat
.'/. Repletis cgo omniixis vicis. ui*bi-
aYpLa
Tou? pr; UTroxu-TOVTa; aurou T(o avT'/yrp{o-T(|) ^ou
).T,[xaT', oia'^6pO'.? a'!x'!at;, xal OavaTO',;, ilopi<x>.^ te
xal OTifJieutreatv 'J7ioPa)>(l)v a7rav9p(i)-no);. MeTa oe t6
Tiasai; xtojjia; xal T:6>.e'.(; xal xwuoT:6).e'.<;" tt|<; oua- bus, exsilio t
5^ou(; auTO'j i^Tikr^zx: ctxaQapa-^a;, b Tuiavvo; xai inhumauiter
/, _._^
Tou; dv epTifita'.; xai o^peat xal iJTrTiXaioK; xai Tati; bus et .iiaioi-ibus vicis sua iniquitate, tyi-annus a(
^Trat^T?,; Y^.^xpuTTTOf/evoui; e;epuvT.5o>vaTte(r:et).v. iHos qui in solitudinibus, montibus, spcluncis ct
foraminibus te.Tac latebant inqui.-endos misit.
ANKOTATA.
a Jd est amw Christi 811, qmm tamm rectius (hnomimtsset Sabas annum Nicephori regnantis
deamum quam noimm.
Cfr. Baronii Annalcs, tom. IX,
ijp.
680-688.
h Bunni seu Bulyari, duce eorum Crummo. Non raro scriptores Byzaniini haec nomina miscenf.
Cfr. VitamS. Nicolai Studitae^P. G.,tom. CV,p.
877, cum nota 10 Comhe/isiL
c l8tudverbum\<^^kslegitur
in Vita S. Nicolai Studitae, P. (}., tom. CV,pp. 877, yW. In
quo
niterpretando iam insudarunt tum Coinhefisius (Auctarium novum, tom. 11, nota 10 et 82), txm
Henschenuis noster (Act. SS., Febr. tom. I,
pp. 543, 349), af infelici exitu. Certe erraint Hensrhenius
Mi(Oefac) k.-Mj^
3. ivxtO^, 4. - ^ (.f.v eIx
) om. 3. 4. -
om. 1. - '
(t(Sv-8.(vJ,) om. 2. -
2, 4. - a^pxrfc 1. - '
om. 3. 4. - "
pt/.ui. i.^n
i^.^^ 4 _ Ja
^^^.
^^^ j
^^^ 3
axstcpeqE
cuni
r
U'
.T
^49
DIES
QUARTA
NOVEMBRIS.
TITA
cum
locum nostro smtlem y.^' v OOvw ilSn <
^
J
'
f
inlelleKO...
Cuin enim ea
subuMo.
Nec Combefisio
ronseniiendum
olent^
'^"^.^^^J^^^^l^^^^J^^^^^^
,oca fontibus ac
vox nihil aliud .sonet quan,
^^^"'^^^Z.
'^^^tr^ I ! ^ta 1<,- ad auslrum, ad
aqui.
irrigua. id ipsum
""f
,
^'-'.'''^.
^'".f""
:;;,;, u.ior^, (P. G., lom. C,p. im,
nota i).
JeM.mrectenotavitIacobusLo,,p.n,ny>taS^^^^^^^^^
ubi locos
Scriplurae
sacrac (v. (j.
Exod. AA VU, J, i>u">-
''ts;.^s:izs:r:;:z:t:^^
.
-->- .-
-
<'' """""-
imium,
siquidem S. loanniciu.
iV.cej.Aor.
mortem
praenunUat Cfr. m
\
Ua ^.
risionem
istius cladis, F, G., tom. CV,pp.
8!H sqq.
v-^,.ixioc ru
i^oO xaipUo; xm v.5
f
^,.
neopnane
disertius
.
:
^.^P
;
^:^^I..,:.p.
Ad Udylorum
^rciu.
impi^atoren.
^f
-avit. C^-^
.,
-^
S^f
^l^^o,o..
rersus. Etenim
g
F7e
.c
longumestiteraregmneOlyn,caetj
itat^^^^^^ 1
,
pfusa
cHsta,
.iginii
ehiliomeiris
aburbe
'^f^J^
^'ifZ^Linopolim
MJd>ant.
B
oraiionem.
.
,.llna,rentum
rm-susimparregendoimperio,solioseabd,camtanno
,
j,Sa..
,. ..
&./.,. ,-.<. Cfr.
^^^-^J^-^lZZrt
T,.eopJ.anes, P. G.,
eTrdtume^^^^l.emalibuscundiscollectuminThraciamtra.cer^^^^^^^^^^^^
^^_^^ ^,^^
n
//..d epiibeiou,
,nopier
erudclitatem
suam,
P-^^
^^-^^f^^^^^^pl^^^, ciX, p. 992, et
primum
suum
librum
regum
inseribU
Genes.us jnf.^.si ,Wvc
\...o.r.tr,^^
l Vita S.
molai
f^''^/'"''/'^Z::/;"
^:rZLuCoustanti:L
Por,h,jrogene,um,
De
Thematibus,
P. G., lom. ( XUI,
p.oo
m
J
.^^,^ ^^,^^^,
^-,,,,1
Bulgaros,
ul
lestanturomnes
--^^^J^^ffj
'
' ";
7
,,^^

senatupopulogue
delatum, imparem se
p
Michael
Curopalates
pr,us
recusavoat ,
pu
^^^
^^^^^.^ ^^^^ ^^ ^^,
,'.,. ,, 0/;
^raclandae^usans
'^^^^^^^ S,Zn
pertiueret.
Quemp,-o,n
coho,-tatus est
C
d
;/;. ilerum
redit <,uaed,o
saep,us ,am asc,
,^
,
^.^
^^.
^^^ _.^^^^^^^
Bg^antinarum
,;,
ano
S/a .,
f'f
'';-";.':';',
f,,,^:;';;::.
Zom-.
^..e.>.-oc//o.
(By.antini.che
os(ro
tempore
apprne
""'"''"'''"'".''."'
,*,,.s;,
,,,., co vel magis quod, s,
exc,p,atur
SlMen, p.
m)
uon ''.''%'''
^"";,,;;;r.;..orf
nc afferunt
Acta S. loannicii, .
77,o,./.a...-.s-
Cl>ronograph.a,
''''^^^r^^ZZarum
la,eu
nuLn
apparei indicium,
o,nibus
posle,-io,-ibus
inie,polut,on,/n.s
sit rf"";. .
"
"'

.V.,.
,, est uon nisi ,-eccnt,ores
sc,;plo,-es
guae
hucusjue
p,-aesio eraul
cdelur "" '5.''""
^^^f
,,,., Theophanis
cont,nuatorem (P. G.,
Vjzanlinos
diserte affi,-mare
Uouem
/"?''
**;,!;,
^g^, Cedreuum
(,,d., to,.CXXI,p. 930),
,,n. CIX, p. 27),
-f"'"^;,?'^-';;;;^,
".;,,
,,;,;.,,,,, est
...//,../,..,
tpote sc-iptorisfere
Zo,,a,-nm
(ibid.,io,,,.CXXXn
,P^1J00)-
^'
9
. ,^,,,,,, ;y, suscepta
expedit.one,
s,.ppa,-is,
Ignaii,
diacon. ,ju, m V,ta S.W^^
.;,,.,.,
,,;, ,,,, rf.rf/..,e (Act. SS.,
prZ.umineaclad,sauciore,nLeoncm.,,.,s^^^^^^^^^^^^^^^
.^J
, ,,rf,
,,uce
Ma,-li,
,o,n. II, ,' m,
H,s
':f''^''"l"ZJZla,.d,b..saffi.;t(P.
G.,to,n. CVIII, p.
1006),
,uc..saio,
adscribil
,g,.av.ae *-'^"!"";
'"'^ ^,'
'
^ccc-i.nine
g.-acal, ducis no.nine non pronu,.tiato
.
auctor
incerius
Vitae Leon.s
Ar.nen, ,. <1 ''"',
,onacl,us et Georgius
Ha,a,;ol,.s totam ,em
(P. G., tom. CIX,p.
lOli), .",""'"'
,",'.;'-'",^"'/;.'"C-
et N,cola,
Stud,tae g,.i refe,:.,.t
Leo,.em
sHetiopreme,xtes,
s,eut et
auctn.^es l ,la, ...n S^-1
"eodo
_^^^ ^^^ ^^^^ ^
^^^. ^^^^^
,juidem
somCtasse,
""n
''"tem
^^,,sse
(^.
:>
.^..
^_^^^. ,,,,.,, ,^; ,,;., ,locument,s usis..nt,
nova
Bibliothcca,
to,n. VI,
p.
^^^'Jj''',
,i,.,
incsare,
/,/,, Lebeau (Histo.re
longe
,aio,-em
pariem
eo,:.,n
''^^";'"""''.'"";,t 'o
,.) Schlosser
(Geschichte der
bildsturn.enden
du
Bas-Empire,
ed.
Sainl-Ma,-tn,,
lo,. ^/''
'
H^^.^^^rtoli,
Chronicon, ;,. i09), 1Io,,f
(Ge.dnMe
Kaisern
Griechenland
/' ^^<^)-
"^"'
'''"',
rrl::f^Vm';.wZotat^o),motus;raec,puesilent^
'""""'Vl
Leonis
susceperat
(r. O., tom. ^ ^'*,i tecte
DE SANCTO
lOANNICIO
MONACHO
lZs
ironomachi graoandam.
Fraeterea aUit parnm vero virler. su>ule L.onem fu.se Bulj;ans
pZcinatum, ^n stLn post praelium faerit a Michaele praefectns
e.ercUu. et, unperator renuntuUus,
f^"
,/
II
..,i:,: ;^: dirprm rationes Quas affert nequaauam
Pace erudiii viri dixerim rationes quas affert nequaqnam
vFilii Michaelis tunc superstites, mortuo scllicet Stauracio, erant Tkeophylactus qui factus
monachus vocatus est Eustratius, et mcetas, etiam in
monasterium trums sub nomne Ignatu;
nui posimodum evectus est in solium patriarchale. Ambae filiae
M.chaelis
^7^
Oeorgo et
TheLhano, eiiam religiosam vitam professae sunt. Cfr.
Vitam S. Ignaiu, Act SS., Octotnustom. X
p.
m; Genesium, P. G., tom. CIX, pp.
996, 997,
Tkeophanis
continuatorem, .hid., tom. CIX,
p. 34;
Cedrenum, F. G., tom. CXXI, p.
934.
s llle nempeleo qui
"
circuil rugiens, quaerens quem devoret.
t NoV..(xa est,prop7-io sensu,soUdus aurcu.s. Imago Christi sero tantum descripta apparet m nummis
btfzantinis, minime vero, ut insinuare videiur auctor, tempore Constantuu magni, quo tempore non
repraesentatur nisi labarum. Cfr. L Sabatier, Description
gen^rale des monnaies byzantmes, tom. I,
dubium revocavit Cangius. Cfr. Glossar. med. et infim. latin., ei. Fairc, tom. X, Dissort. de nummis,
pp, 135, 156.
u Nicpphoru.% patriarcha Constantinopoleos ex ordine quinquagesimus quartus, m exsihum actu^ e st
anno 815. De quo fuse disseruerunt tum Henschenius, Act. SS., Mart. tom. II,
pp.
293 sqq., tum Cupe-
rus, Act. SS.. August. tom. I, in Historia cin-onologica patriarcharum Gonstantinop.,
p,
*103.
V De Theodoto, qui cognomento duplid dictus est Melissenus et Cassiteras, consule Cuperum in
Act. SS., August. tom. I, Hist. chron. patr. Gonstan.,/>. *ia'i; Le Quien, Oriens christianus, tom. I,
p. 242, et varios scriptores hjzantinos in F. G., tom. CVIll, p. 1034; tom. CIX,
pp. 35, lOOt, 1002,
ubi noianda Genesii animadversio xpo; fiwji IVkXioorivoij.
w Nacolia, urhs Fhrggiae, quae semndum Hammer apud Fape (\V irterbuch der griechischen Eigen-
namen, iom,. II, p. 972), est hodie Seii el Ghazl. Cfr. Ramiag^The Historical Geography of Asia Minor,
2)7144. Fost reperfam inscriptionem quandam, aliquibus visum est Seid el Ghazi esu veterem civitatem
Frifwnessum. lia I)' Barth in opere suo Reise von Trapezunt nach Scutari, pp. 89, 97, el Franz, Funt*
Inschriften und lunf Stadle in Kleinasien, /j. 5. Nihilominus refert Texier, L'Asie mineure, ^. 412,
nomen Nacolia quater relectum esse in inscriptionibus repertis in pago Seid el Ghazi. Inter varias
formns graecas quas prae se fert istius civitaiis nomen, nempe NaxoXfa, NaxwXda et Na>tdX[, fre-
quejitior et potior est Na/.ojX-'a, quam eiiam exhibet codex Vindobonensis. Cfr. Socratis Hist. eccl.,
lib. IV, cap. V, F. G., tom. LXVII, p. 470; ibid., tom. CV,p. 1143 et cird. Mal, Nova Bibliotheca
Patrum,(om. V, p. 144. In Metaphrasiica recensione, F. G., tom. CXVI, p. 55, male lectuni est Sz-uiXiU
;
de qua lectione alibi etiam vsitata legatur nota 34 Combefisii in Vita S. Nicolai Studitae, F. G., tom.CV,
p. 912.
X Epiphanides, nempe Leo Armenus, qui, ui alter Antiochus Epiphanes, sanctos persecutus est. Aliae
^
alihi occurrunt assimllationes cum lufiano Apostata, Achab et Fharaone. Cfr. S. Theodori Studitae,
ep. 73, lib. II, in F. G., tom. XCIX, p. 1305.
y
Compendiose,sed accurate, describit hanc persecutionem,praesertim ex epistulis Theodorl Studitae
rardhialh Hergenroether In operesuo Pixotius, Patriarch von Gonstantinopel,
pp. 2S0-2S3. Cfr.
Tou-
gard, La Persecution des iconoclasles, d'apres les lettres de Theodorc Studite, in Revue des quest.
HISTOR., 1892.
CAPUT SEXTUM.
S. loannicius erigil templa in honorem S. Eustathii, B. M. Vir-
ginis et apostolorum. Varia ab ipso patrata miracula.
18. OOev xal i
JJ^EY"^
0'jTo; 'Icoavv^xLo^ ino tou
ilpo-ji7aa)v OQO'JC Ts-.yal-.xo? Itv. t6 "po; Auotav
a).ffo; xaAoujjevov, ou '^M^^k!^ otTiyjei, a/).' eutrepEia;
auTaTiOTToXo? XTipu^. 'Ev w yitap-^tov roupta? z\.%,
oQooEiJ*; xai. ji.aYO;, '/^f,TT\'/ eyuv UTto^.-ri-^-.v o
AooTiXavo^ napa T'.vo)v, t/, to'j ';wttt,oo; ix.z^fjt
i/eyyOe'.; 7:apo-j5'!a. o; 5x6to? wv xal ei; ayytko^^
'iUTO^ ]j.eTaTyT,jjiaT*.^0|j.evo; xaT?. Tov TiaTepa ajToiJ
TOV
18. Exinde cura magnus iste loannicius ex
montc Trictialice, qui e:>[ prope Prusam.abisset a,
in silvara vocatam Ad Lydiam pervenit b, non de-
sertor, sed ipse pietatis apostoHcus praeco. Ibi
degebat Gurias quidam, seductor et magus, qni,
licet populorum deceptor, bona fruebatur fame
apud quosdam. Lummis quod ibi aderat aegre
ferens praesentiam,
quippe qui erat caligo, et in
angelum
Sanati}
a
S.
Eustathio.
loanniciu;
a
b
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
351
B
Tov oiapoXov (dQovov Ttixpov xari toO Ttaxpoi; tiS'.-
vTiTa<; iv o'.avoi(f uTtoxpCaet TOUTt,j [Aa^TeuOrivai
Uixeuev, 7, cfaTjjLaTtv auTOv oC6[jievo; oat[j.ov!,w5eat
OpOT.aai xal
*
auToBev [jiTaaTT,ffat. *, r^ or)^r{:-fizlo'.<i
Twlv iv ppwaet xal Ttdae-. xaTajAiyer-y'. xaxii; toO
^f,v auTov (jTepT.Tai ', xai. w; jxovepT,[^iTT.^, [i6vo<;
auTo; Bripav exsCae tt,v nap' alvQpuTcwv Soiav. 'AXX'
eiJ^euoBT, Tvi?
^Xti-Ioo^ xaT* a[xcfo> 6 oo)viwTaTo;.
MaQTiTou
Y^^P
o^J^^o^- ^^ -il^wv i^iYO?,
exewo^
ut:o5u<;
TtpoawTieiov tou; Tiepl auTov oa'![AOva; Tuva-
&po'!ffa<; eC; '.TtTrewv t-.vwv xal !T'.OT,poQ(i>paxwv hiikf.-
Twv ;i(pT,'f6po)v
7io)wU[A6ptj;wv Te ^T.pwv [AETapaXXo-
[jievou? eioea^ xat xaT a-JTOU 6p[AW[Avou; oSepw;
oei^a;,
T,TTT,Ta'. xaTa xpaToi; a^av'.T[A^ twv 8poouv-
Twv TxavTWv dxeivwv t-^ euy;^ tou otxa^^ou. "OOev
^
xal Twv QpoT.ffeuv uT.oplrfiiKJUi^
*, e-iO' outu; auT^
V T:6ae!. x'.pva Qavi5i[jL0v
*
OT|XTiTTiptov, OTiep tt) dv
Xp'.aTW 'ytj;paYt&',
TT,[jte'.waa[Aevo5 xal tz-.wv 6 T:aTTjp
t6 oap[jLaxov |j.v eu^u; ffuv Ti).etTTw af[/aT'. i;ejj.t,^
Ta evSov auTOU ou [xtxpw; dXYOU[xevoi;
*. 'Opa Ss
Ttva ofieoov
aauTtvw^a; TTpaTnoT',xT,v TiepipeflXT,-
[jivovW,Ta,
xiUOXov
[jL'.xp6v^Tt'yei:pa'xpaToOvTa,
6v xat T.pwTa

H^Oev xat Tt; et, xat Ttvo; -^aptv
angelum lucis conversus sicut pater eius diabolus,
invidia aniara contra patrcm nostrum Uiborans
mento, (ingit se discipuluni cius fieri vfUe. Quod
etiam supplex
petit,sivequiappantionibus
arbi-
traretur diabolicis se perturbaturum indeque
eiecturum esse eum, sive ut. nocivis quibusdam
in cibo vcl potu commixtis, male vita privaret,
et, utpote solus eremita, solus ipse venarelur
ibidem gloriam ab liominibus. Sed fefellit in
utrotiue proposito spes istum dolosum. Discipuli
namque iste, sicut Simon magus, cum induisset
personam el daemones qui circumcrant congre-
gasset, conversosque in formas equitum quorun-
dam et ferreis thoracibus indutorum hoplitarum
ferentium gUidios, nec non diversimodarum
ferarum in sanctum formidolose irruentium
ostendisset, devincitur potenter, cum oratione
sancti omnes isti pertm-batores evanuissent. At,
hisce tumultibus superatis, dein ipsi in potu
miscet mortalc venenum. tpiod signo Gliristi
signatum cum ebibisset pater, venenum statira
cum multo sanguine evomit, dum intestinis non
parum doleret ipse. Sed in somnum incidens
VITA
E
templum m
eius et
B. M. Viryi-
nis hmorem
exstruiu
'
apet xa Tt t6 ^v vepat aou ^Ttapyet ^OXov ;
'0
3e v idet quendam v.rmn ternbdem. m.htari mdu-
J')i-re Xevet- Eyw ciu.: EOoiaQto; e^; aujjt- tum habitu lignumque parvum manu gerentem.
"rC/vOv T^apa eeoO iTtoTTaXeU xal ?o^9etav. Quem interrogavit :
_rrf. e^ ^;.s es^ Cur .en^s,
LL ^aYwv
tOtou toO ^OXou dx^jLetw.^; Ixewo et rjuare iUud in mamhus adest hgnum?]^nx ^ii :
-rUouavTOuroup':aT6ST,XT,TT,ptov.
"0 S-^xal E<puden. sn, Eustathus c, m auxd.um muu:
U%L xaTE^ave c.aYwv'Se xal a;.e6tJ.evo;
y^^uxu- a Deo missus et adiutonum, ut cum edens ex hoc
vero sumit et edit; cum
manducassetduicedinem-
que gustasset indicibilem evigUavit, neminem
tamen vidit secum colloquentem, sed in sanita-
tem suam pristinam restUutus est.
19. Inde cum expuHsset magum ex sua conver-
satione et cohabitatione, ilU qui sibi apparuerat
Eustathio duei In lioc ipso loco oratorium excitat,
ibique constituit monasterium. Et placide ibi
degens et in anguslissimis recessibus versatus,
videt in somnis a Deo illuminatus vir fontem
purum ac suavissimum in quodam eorum ioco-
runi ad orientem scaturieiitem, et multitudinem
ovium caecarum ad iUum accurrentium. Quae
cum bibissent, Kmnnis efticaciam recuperabant.
Quod cuni contemplaretiu-
spectaculum perterri-
tus, aU iUi quidam veste aU)a indutus, speciosus
valde aspectu : Ille quem vi<tes fons, o homo,
lumine privatas itluminans oves, Mariae Deiparae
est oratorium. Expergefactus vero cum ad osten-
sum locvim sludiose festinasset, fontem visibilem
nulUitenus invenit. Sed animadvcrtens locrnn
iucmidum esse valde et pianum. templum ibidem
Dei Genetr!cisaedificat,cui
adiungitmonasterium,
ut Umiinis divini vere expertes rationabiles oves,
quae tenebris impietatis et peccati erant detentae,
ad pietatis fluenta accedentcs illuminarentur. et
compunctionis lacrimis detergerentur.
20 Dumhocigitur
exstruebatur templum Dei
'^f' ""'f
Genetricis, ut narratum est. coiUigit vahdam plu-
viam cadere et continuam in hoc loco, ita ut ab
opere
aedificationis cessare cogerentur artifices,
qui siniul nuUam ampUus uanciscebantur op-
portunilatem panem edeudi, insuper sine tecto
erant
TTiTa atfaTOv
'ry.ur^-^i-^H, ouSeva flXeTtwv eTt t6v
auXXaXoOvTa. tt,v Ss uYsiav
auToO ttiv
TrpoTepav
aTToXapwv.
19. "08ev otw;a<; tov [Kxyo-^ ex tt.; eauTou
TUvava7TpO'fT.;
*
Te xal auvotxT.aew;. tw 6-.jiBivTt
aijTw EuffTaQiw Tcp <rTpaTT.XaTTi eTtl toO totiou
UXT-f,ctov
^
otxov iyd^v. xal auTou juvitt^ [Aovatrr^-
"tov. Kal h
V^y^?
auTOU
^
Sta^i^wv xal ev dTto-
xXetaTtxwTipo'.;
*
TOTto'.; TtpoaS^.aTp-iflwv fi/inet xa^"
jTtvou; 6 6eo7t0paUTo; TtT,YTiv
xaQapav
^ xaL Zvr,-
STTaTT,v ^Tt': Ttvo; TOTtou
**
Twv auToQ'. Ttpo; dva-
ToXa;
'
dvapXusouaav.
xai. TtXT,6o; TtpopdTWv
dTto[ji[jLdTwv xai d-fWTtoTwv
Ttpoaepyo[xevwv ^v auT-?i.
xat Tt'.v6vTWV xat toG cwto; tV,v ^vpY'-av
dTtoXa[i--
l^avovTWv.
''0
OTi
ipwvTo; xoi
8a[xpou[Aevou t6
opa[JLa -fr.^sl
Tt; auTw Xeuyet^iuv
* xai wpatOTaTo;

: "HvTtsp ;iXe7te:; -nyr.y,
w dvep. Ta cfWTo;
^aTp-/j-
[jL^va
xaTatpwT'::ou(yav
Ttp6riaTa, Map-^a; t?.; 9eo|iTr
Topo; ioTtv
o-rxT^TT.ptov.
'0 0 ToO UTtvou S-.ava^Ta;
xai Ttpo; t6v UTtooetyQdvTa
TOTtov ffTtouSri
ipjxT.aa;.
TCT,YT.v
[J^ev a':aOTiTT.v o).w; oJ/ eupe
T^Ttov oe
TepTtvov xat Xtav iTt-^TteSov eupwv \
vaov h outw
TT,; eeoT6xou
o':xoSo[Jiei:, xai toGtov
TteptTto-.etTa'
eC;
[jtovoTT/iptov, to -fWTo;
Qe^^ou oXt.Qw;
'"
d[^eTO/
. j.i).0L'7'. Tou;
TtpoatovTo;
tpo
xaTOvuiew;
odxpuatv
d7toT[ATiyetv.
20. ToO o'jv vaou xTtCo^xevou tt^; eeoTOxou. (b;
ouvey^
Ttepl tov t^ttov. w; tou i^-^o^ ix>coTt-r,vat
T-?i;
otxooo^jL^i; tou; TexvtTo;.
xai [^T,oe wpav ex
TOUTOu oOtoO;
6ptaxetv tou cpoYeCv
dpTov, oaTeYOu;
ovTa; xai
TteptXu-ou^Jievou;
ef; TeXo; .
OTtep 6ti
ewpaxw;
18.

I
(..-..piiaa.) o,n.
4. - ^ (xeT^va^^.. 3. -
^ -. 3. - * .Wx.Os.ai.
4. -
^ om.
3.
4.
'*
i^-r--'^P^';'>^
2. 3. 4
'
^T^J'... 4
_ 3
(;,i.ai-ou) xaB' ^ffu/v aixo'c 3. * iTrapaxXiiTixuiTepo.; 3.

19.
__
I
ivatTTptxfTi? 3.
l
x9 arfrf. 4. ixa
'...ij.,
o^ _ 8
),;.j=(Va>. 3.

i'-z-jpw^ 3. 4.
.0
I 2.
- "
{xal itipT.-.6osPs<)
orn. 2. -
'^ T:poai.uovt
(sw) 1.
20.
' (x(xi-x6itov) ont. 4. " t:Aouc 1.
vm
352
DE SANCTO
lOANNICIO
MONACHO.
-
w erant et afTlicti valdc.
Quoil videns vencrandus
D
ktopaxw; 6 TiavaYaTTo;
xa9'.xTeuE'. Tote Tov Kup'-ov
supnlexorat
Dominum; et obnubilato
J
.. ^h
xaQop.,evo. TO.
oupavo.
Pf
J^^
^"^ .
6 etiam
apparente caelo, subito desiit aquarum
inundatio ot serenus aer ilico visus est. Cuni
3pi(ices
occuparentur in labore, ipseque sanctus
. . -
.-i-X^vftvToc
propriis
manibus
allaboraret illis, oligendo et con-
ycp^t ToO 6t.:o.
7:poa..po..aEvo.
xa'.
^^^^n^^^^ *
e.-ando
lapides, vipera ex acervo lapiduni
VOou;. s>; aOTov ^x r,;_ aa,pcta;
j^
M- t^j^^^^
eius attingens visa est suspensa, quam
xaOa^a,.^.T.Tr.,xst?o;
e.paTox?e^^^^^^^^^
^^^ ia terram
proiecissol et solo aequasset,
-:; yr.v i:ropp'.^>a; xa- ^Sacptm
P^*^^ ""^1
.^^ servat.H est iustus. Non lioc tantum, sed
Xay>
6_Bua'.o; OJ^ ,ovov S_s,
^^J^lZ 7Zm
quendam similiter ex opificibus cum
,;>.aOTo,; T.V TeynTov ey'-^ oaxou.a .ou Oava.t^ou
^^'
^
^^^^^^ ^^,,;^^^^ ^^^^ ^^_
X'. TIOXUUOUVOV. U 6
^ta.T.p
-^1.
'^??*!'

'
.,,. n.,^j T^nlnnc pnni nntpr ciann
^Tti T'. otaaTTi|jia wpa; 6 vaoq toi; Tu/_ouff'.v ^wpaTO
TTJ? xauattxTi? p)vapT,? afxoipo? otajxevuv.
'. . . . , - -^
r^ _, ^trv nlum sanctis apostn is aedihcavit atqi
tlOvaffTtiOlOV ^V vl auTO; IxS'. TtATiTLaQOVTt
TltT,-
piUIIl S.uiun.
<*i 1.
{*,
,y
'. .
^-.,.-.,;,,f f!v sanctum
monasterium
consecravit; ipse vero
)ia ti> Mao(Ta).'.vti) Tipoaavoseuoaevtd, -fiauyaffa;,
ev
&aiiuLUiii i.i
, ,-
i
rialTpLvTa' e6
W;
'o'.' 'euy^; 6 U-o;
ibidem in vicina spetunca Marsalma vocata soli-
auToO ex T^; ^l^a, xaTa>a?tov. ?povTt5v .uvs-
orationem occid.t it um divus ilte vir. In unum
yuv xal a..oaTcuv xeoauvo?oXou.t;iv,
1.- t^v IxeC autein quoddam istorum monastenoruni cum
^
eOxT-,^o..ov otx^v ovTa t6 :tiip ; ktipaxev xaTacrx^^^av ipse se ex sotitudine recepisset,tonitru contmuato
foev OtoG euOu; 6 ::aTT.p ^po; oupavov Ta; yeCpa;, et fulguribus
fuIminantibus,superoratonuin quod
xa- l'i^r, ixereev i, xauTTtxT. ^vepye^.a toO Ttupo;
eratibi ignemcum conspexisset nTuente.n.ievavit
^xytDpT.aacra rhi
T-.attx^; ouvafjieto; TouTtp statim pater suas manus m caelum et extempio
^aoe6etTT.;
.
'^lni
xal tl); a^Xo; Tiuptvo; aiuXo; evanuit inde periculum mcendii, vinbus ignis
nocivis deperditis, illuminandi tantum relicta
facultate, et tamquam altera columua ignca per
horae spatium temptum praetereuntibus visum
est, ab omni confiagrationis periculo prorsus
expers.
21. ToO ouv S'.toy,uou \jiio toO xpaioTupavvou 21. Persecutione ex parte tyrannici regentis
AeovTo; et'. ivspYoupievou, xat Ttjv XptffTou upoaxu-
Leonis niliilominus saeviente d et Ghristi cultori-
vTiTtiv a).>.oet aXXayou xaTaxpu-Touevtov *, auvi!3-/i
bus se huc iltuc abscondentibus, contigit ut veni-
xal Tov uoXXaxt;' [xvYiixoveuOevTa Tijjitov avopa ret iam saepius memoratus venerandus vir
EuffTpdtTLOv oLTzo TT|; "AYauoov fAovTi? TTi; dv
Eustratius ex Agaurorum monasterio, quod est
Ilpouffri ffxuXevTa Trpo; tov -iiaTEpa toOtov di tov Prusae. et ad patrem suum in Liso semper
AtTov ETt SiayovTa xaTeXeetv, auTiT) Te ffuvStaTp;|ai degentem desceuderet, ut cum ipso conversatus
xat ffuvaytdvtTaffeai {jie/pt rto).).ou. "OQev h \t.'.i, diu permaneret in asceticis exercitiis. Inde, qna-
yaptv euy^Ti;, xaO" ^auTOv tStaTavTo; tou ity^ou, ttj dam die, cum orationis gratia solus roman-
Te TtpoToyfi T7i; Oeupta; iTtt itoXu TiotTtto; ev- sisset sanctus, occupatusque contemplationis
TevuovTo; xal ^paouvovTo;, arttwv {jLaQeiv to ai^Ttov suavitate diutius detineretur et reraoraretur,
TTi; ppaouTTjTo; auTou. 6 EuffTpaTto; ^Xi-z'. auTov abiens ut sciret causam morae eius Eustratius
fjiaxcoOev exTeTa;ji[jivov
'"; 7:poTuyT,v, xal ti)TT:ep videt eum procul intentumorationi, el quibusdam
TtTtv aoptxTot; IfxaT-.v tj Ti:pu;tv aypt ouo 7c'/iyuv quasi invisibilibus loris vel alis duobus cubitis
^ i.nh TT,; yr,; eC; tov aidepa xpej/ajjtevov, xat /iju- a terra In aethere suspensnm. Quietus tamen
yaa; Te&auJiT,{jLvo; oXo; avET:pe|ev, tt,; Osta; remansit Eustratius et commotus valde reversus
ixetvT.; xat Ost^pTiTtxuTaTT,; auTov 7tpoTeuy/i; ia>, est, non ausus visionem hanc ot contemplativam
KTtoayoXTiJa; ". "0; xal TrapaYevd|/evo; fjiETa Touto hauc orationem perturbare. Sanctus autem cum
liffTtep ).uTtou[xEvo; upo; tov EusTpattov eXeyev supervenisset, atllictus quasi, Eustratio dixit :
Ou 5et TtoTE. aoeXtps, tov euy6[Aevov xa6' ka-JTOv Non oportet umquam, frafer, ut qut jjrivatiin orat
et omtis in
altum
mpititt:
d
npUcitatis
[idvtdv xaOurtoupYia; X-otJ^eTat xp-I^Aa, kauTu tc curn daemonibus, siquidem siUmetipsi et alteri
xaxstvt,) aiTto; fiXapT,^; iTtotfavOet;.
'0
os tou ^t.tou causa culpae exstiterit. Eustratius vero intentio-
T>,v e"vvotav ^ y^rju^^ o.' o-.jtov Y'.vo[xdvT.v, oii xaTa- nem a patre significatam iutellegens, se non ad
oTtT.aeto; yaptv^auTou Tipo; ^xeCvov YeveTfJxt ane- inspiciondum affuisso excusavit, sed potius ad
/.oYCtTo, TT.; Jlpaour?.To; [a5).).ov oeTTiv a^Tiav tou morae causam requirendam. Gui respondit :
Yvtivat.
'0
oe- KaYu, oTiTt. toGto Y'.vtOTx(d. <i\\' Equidem hor novi, sed nequaquam oportet facere
oA(o; ou OEt Ta [a->i oeovTa Trpa-TEtv.
ea quae non sunt necessaria.
22. 01 ouv eyOpol t"^; ^to?.; t,[awv Sa-^uove; xat 22. Iiiimici
vitaenostrae daemones, qui revera
r>iv^aTtto).E'.av ovTto; ' tou^
y^'^"/<I^"''
eOO.ovTe;, perditionem
generis nostri intenduiit, cumoccur-
^tatSi Tivt xwjxTi; jxti; TtSv tu o>t ^xeivt,) ttapa- rissent puero ex vico quodam illi monti subiacenti
''"K^^t^''
a parentibus
'
^?^0'^^^7/>- 3. 4. -*aiT03acW. 3 4. _ 5
^y,,,p,(,j^^ 3^
_
^
, .
_ ,
2. 4 -
i^.ep.. 3.
Piieruin

(IneinoitHiii
vexalioite
Uberat.
'
Ka^O=t(ni; 3. '"
'jpSTO omnes cod.
21. > xaT2xpjTrTO|ivou2. 24,^0X75? 1.
xXaitein 2, xXaTtl=i 4 *
22 '
om. 4.
touTtov 2. ^
eivoiav 4.
DIES QUARTA
NOVEMBRIS.
353
A
... uiv,.v

U.0 v Yevvvipu>v =cu.oO
poa.a-/fJev.i
a parenlibus suis iusso aquam haurire. cum iam
"
A
j!t.(i'u/ uno
^
^ , j-
.|r^,
a'- ,.,
hausisset et rwlirel,
nhviaverunt ei, caliKine mali-
u;orio=Ti9=<'-.'-"'PSuuv<^KaiotvaTTp<J/';Ti.''Tuvv-
n.iubis.seii,u iiMu
n..,, ,.,.n,lll,.ntp
^:vtW
T,i !:Lo auTv
*
T^,, ..a^,, ii.p lo'
tiae suae, s.cut in a<iuu
p.sc.s, Deo
I-
''t^"'*.
ffl"oc 6 C/Oi, -yyo,pv,.e.. B^oO, Ti oVt.aTk
eius oculcs obscurantes, eum qu. rectain v.am
.0-;rparfX
LvTe iaV.XavaaOa.lauTv s^Ou.o-
le..c.lt in errore.n
abducere cona
. :
Aberrast,,
"
rS^avTe;
lh.).avr,,a., e>^,av a-uT,;,
\
i...iuier.,..t ipsi, a via, o puer; sed ad no. s.n.slror.
V
ol:, .0
;a.oCov a).>.a .po^
V^. P--,=^
-''--'''',''-''"''
^^'7^''"
n.;:'
.alo
VI'au.avTo, auTor, .al .eL..',ev.,
'
naret, i.. hunc montem
deduxerun eum m una^
xxWvav 0, .po,
'
ixewo to opo<
WfO".
^--
r'-''
'
^^ "^y^^'^
praec.p.tem dare vole.Ues. an, appro-
1"
oapivVv
xaTaxp-.p.vl.a.: po.iopevo... 'U, oe
pinquahant praecipit.o,
cu.u apparu.t .b. a Deo
;"
IvMpa,er6va.fxoO .po^.voO. l.i.; ixeC 0.6 n.issus beatus noster. ''^^''^"~'_^^
eeoO
'
.eocel/Levo; 5 ^aKap.o^ --^ S-^-^""^
^- Q"" ^'^"'
daen.onum ..rba rel.q,.. statun
iZl-.rfii^<:>.
-^o^l iiti i/e.:oev a.^TOv V, xiv lumc pueru.n ululando tleb .ter, (surgente en,m
ira&aYoeo,^,,ou,To,Yap.^a.-evTO,,0.o/peC
puerun. vel invila elamans. Beatus vero cum
tX, xl i.;eS ui^sva, aOxl Ta 0 .a..oo,
puerum invenisset
st^,tem prope praec.p.t u,u,
Tal t^Ti
ava>,pit;ouL. 'o o'e J...0, tov .a.7.a manu illi porrecta, reductu,., ad parentes d.m^
Xiv
V^H.evov U ToO x.p,^voO. BoO, yerpa xai sit. i.,.puris illis minat.,s
daen.on.bus eosque exse-
ZrhlCU^
ToO, vove,, i;a.Tea;v xoO,
cratus. Solo aspectu beat. patns noslr. loanmcu
xa ip^u, rT...laJxa).
^^apa.i.evo,
-
oai.o-
daemces eva..escere etia... ex alte.-o c,uodam
"
-C
6paCe.. Ir, ToO 'i.iou .axpo; r.^iiv
facto. qui dubitat. credat. MuUer quaedam cog.ta-
,',"'
", .
'^

.r;.-,vrov-o xai i/'^ i-fpou


tionilnis immundis vexata, el eas verbo garr.ens,
B
r
n:|:nr:C:
rCJT;: ^-^i
<.-. ig.,e cosu,upta i .,scientia, mddens m
Z
xo%-iva).oOaa
"xai 'ToOtow iSoXe^oO^a,
vesaniam, mente capta est et .u.serab.hler .nsa-
!tr> xe ^uTx^
.uyxaxaee^e,.
.ep..^Xe-^6er.a, xai
nivit. Vestem suam d.lacerare, cr.nes a cap e
ola xe Tiup. .ri
juyxaT_
ii
l-t /caMr. evellere, pluraque aUa incongrua praeterea pera-
^avi? ^x TouTou
p..eaou.a tv,v cfpeva i?\.^
lere tmuqua.u sus silvester er,-are in soliludini-
xa'UXee.vCi, /op--""
''^'T^rataTa^ou^r
bus no re a facie, .nore hon.i.,um, incedere,
p^..u.a, .).oxa,.ou, xe t^, xe.^a).,,
xaTaTa).ou<ra,
bu.,
.^ procurare, sed pro-
xal eTepa aae^va .po; touto,, jpya^o.ev,. U, "
if/~,"'',rnes
quad alienas, et rivis
iyp.o, 0,
.ep.eaavaT0 ^v xa... lp.,.0.,
oux P
'-^ ^^-
fcedare, uon iam foru,am entis
<Jpe.:,p
^.-^aT..
P--5:--,-'?-.?P-":^-,:!^;
^Stvilntibus el iuouda.n. sed horren-
oV
Tua 8). .opMi.ev^.
aAX
,
.u,v ;o..o,v ''
^^^,. j,^^
.,,
,,,,,1, te,,ibili et to.To i.,-
i.T0,.e-.^
.apx,i.. ;
iXXoTp..o,v, xa. xpouvo.,
^^^P^Xntibusque infremere et intestiua sua
al,xaTO,v T>,v l..?i..,xov
yv
xaTa-/pa..vou.a, u
^:^^^^^
,^^^^.^^^_ , ,,,^,,
,^-,
l^op^V
^^fr'.
^'"'
'r'.
""":
'l"!Zx.x-r
>'
b., ut h co,.ditas voces edere, Hli na..,que mali
xvOouaa. Toxe o,x,xa <fO?epov
xa.. xa.aKXr.x.o.
lai^
^^.^ amatorium dae-
0.o?Xe.ouaa, xa .ou, doo-.a, ^pwouaa xa
^^
^^
-.^;; ^..Uamquam per instrumentmn,
Ta a.Xay-/v^ -T. - Ta,..,
t^--^^^^^^
^J P
-OF
a.n cui..sque suam in ea
manifeslabant ope-
^e.pv
xaTaTe.vo.u.a o,, 0-..; Te_..u '.Couaa xc. P P^,^,,^^^^^,,
, ,,1^,1,1 itapassaesset,
^oXuo^pou,
?u,va, ivaxpa,ou.a Ti-v i. auT, 0
^'^"'^^^';
P
^
^^ i,
err.ans,
xoO T^,
^.X-noovia,
^p.T..xo.u oa^ovo, .OV.P.V
^^
-'^^ '
y^iva aisa et
beneficioru.n priuci-
veu,.aTO,v ef,o.x.,0 vT.v,
, 5. ^PT--;"-
J^;
J^^7,"enU^
Dei providens ipsi ad Chelidonis .
oixeCav exi.TOu 0. auT,,
.apaoe..xvuvTo; evepye a . P^^
"^'^^^,^^;,
^^ ^^ ,,1; i,, , erat ma-
^.iv^v i
"
opou, Te e., opo, o.epxoK^v^v
xa.
nus
P-'j
J^
,^ q^,^, ,,
,.av.xii;
.ep..Xavu,,.evnv ^
t.v ayae.v_ uapexT.x,
^^'
^^
"'
^"
fn rinerant
daemonum h.condi-
F
C aiTia xal Toiv xaX,iv ^o^o.yic Tou Oeou ouva^xe.a
,*-;;'
''"^^^V^^^^^
,,
,,, eva.,escenles
p.^
.ap.5oO i.': t6 t^, XeX;oo..oc v.yayev opo;,
''^^
'^^^^jj^'';,,,,,,,^,,
ipsa eflieientia eorun,
Ll ^. .p Tfev
^v 6 ,iya; .axVjV-
'ij-vuto, - "^
--"f ol^ndet.;.
Naturalem
rationen.
^.e?C?aaev, xal .p6,
auTov ixe.vov iX^... auT^v
.^bato t u
-
'
^,^_^^ ^__^_^^
^,^_^ ^^^^^._^^
.apeeOav.
"Ov xa. 9ea,a,.e.,a Ta .ap a T
,^~','^^^i ^ i^,
,,po, factapraeter spem,
ovTa Tdiv oa..p6vu,.. aae,x.;a .IrM. "C.-opo;
^x ''^ ""
^'^;;;^;^
P^^,,i,i^^
ante faciem suan.
.upo, xai xa.v6,0VT..,
iyav.a9evTa, Tr,c ,.a..v_o- Chn
'
se vum
'^
,^,^,^ i,,,^^ ,i,e,abi-
,ev.,
-
i.e.T.,av xat auT.. t.,
-PTe^-- ^-'^
jf-'
^^
^,.,
,^,^,^1 omnia dili-
i$OTTpax..,ee.:aT.;, i,i
or,X<.OraeTa... Tov xa.a yuaiv
^'^"^^
"^"';
J^
g
^,,^,, ^.^,^ ituitus meu,b.-a
yip Xoy..,a6v euOO;
^
yuv>, t^ 6e, ,.ov, tou o.xa.ou,
f
"''^ ^:;^^'",";,^
.^o,is vesani et laceratas
U
-?6e.^r,v,
ivxaa^oOaa
xal .:,
eauTr.v yevo,xev^
"Is .ui^er^u ean, cUxit : Vera lux Christus
u^^ep iX.toa, Tov Xp.axoO oouXov Iavv..ov .po
if^l^^^^^^^lZl^^^^^
^^-si^icf;.^:^^
Er'Sr;r:si:~;":r
xal^ eeo; [xo^^* ino xoO vuv -JaTa'. tAEravoTi^ra-
23. Christi
vav,
(.^0, 3.
.:KXav,jx^o; 4 ~-
(^po.-.r")
. 4. -
(-'J
- -
_
^^ .;
^ ^^^ ^^ 3
_
,e
(,-^ .,.:,ep,?X.-^&sX)
:\^i^rf.-ir3'4--.^:poTJ^^^^^^^^
2
,.ct.:oi.^vr,,-.i.^.
T-^c om. 3. -

A arfrf. 2. - " om. 1
.
^
Novembris
Tomus 11.
35+
DE SANCTO
lOANNIClO
MONACHO.
TiiA 5XV, w yuva-., xal tuv -ovT,ptjv
**
anaXXaTTSt
D
rveyuiTtov. i-' ^fxe
a-Jtov ota.SaivovTo; tou t:oa|aou
SeevTOU ).oi7iotj Oapi, ^/oixevti t^; ^WT/.pta; aou.
TTiffSe 7:ap' auTot tw Xoyw "O^^ T^aTpo; et; Ta toia
JYiw;

iTiE)9oOTr.;, o' ^^ auTr,; aTteXajBdvTe;
3at-
uTOi; avOuTiXtTaTO xat vTiffTetat;. w; a>.XTiv T;o)av
^yOpwv TTiV aipxa sauTou <yd^t.) Beou
"epi/apaxwaa;,
xai').tjjiwi:t
Tiapa^xeua^a; otxsTac; auTou. ixetvou;
Tou; vdfJLw
Twv [jieAwv utti; ti^ tou voo; auTOU
ivTtTTpaTEud[jievo;
*
vdpu.xat SpaTieTa; evaTTetpya-
7aT0, ttI;
avTtTtapaTi^eu; auTOU tt^v ^iav
p,
JTtouspovTa;,
aXXa fjLeYaXT) Tri (fuvf,
avaxpaJ^ovTa;

'Q
TT,; arro ^ou o\oyM<3Bio^ r^y-t^v, hr^\io-o\'.'a.
Iwavvix-.

ixxatet; Tjfjia;
euyai; ir.i ttoXu fiaaa-
vtt^wv xxl aTio).Xuwv *, easov \ua; u7roywpT,aat tou
UT, DtvTtTyetv ;t!r/uovTa;, piSs uTto-ftpovTa;
xaOo-
pav TTiv evoixouTav aot od;av.
'0
oe ay.o; liyv.
Tt OTt ffTteuoeTe, w [jLtapot *, tou otaXusat t6 iTTaotov,
iTttueivaTE xav jJte/p'.? T,(jLEpuv poo|Aaoo; avTtTta-
saTaTTOuevo'! uot, ottu; vvtoTe
*
tt,v ota tt,; i^r^^
iffOeveta; Ouvajjitv XptffTOu Exvtxwirav
**, xat ourw;
|jLOU TOTe aTtaXiaffTSjOe [jlet' at^yuvT,;. 01 3e ttJ;
TtpwTT^; T,^T, Tou TtoXejjiou TtapeXOouTTi;^ T,}iEpa; xal
^7:t).apo[j:evTi; vuxto; [jttxpov T(j) TiaTpl aTto tu)v
xoTtwv uTtvwaavTt apxw ioixuta Tta[jL[AevOet xat
ppuyofAevTi Opaaew; auTu auvEjjtTttTtToufft. Touoe
Tou UTtvou StavaTtavTo; xat t^ npo; 0e6v Euyr; Ta;
yetpa; StaTteTa-TavTo;, t, SatjAOvto; '^iXa'(l IxetvTi
[jiamuO(ji.evri w).dXu^ opaTtETeuiaaa.xal tou TtaTpo;
gf; TeXo; ^ttt,(ievt| UTto^^upTiffaaa.
oialia
xpiritibu.
23. Ciiristi vero
generosus miles cum in se S.
lomnicius
sensisset
faclum ab illis impetum, orationibus ''"petUura
armavit sose contra illos atque ieiuniis. tamquam
aliam
urbem
inimicam. carnem siiam timore
Dei
circumcingens
fameqiie reducere disponens
incolas eius, illos nempe qui let^^e inembrorum
viviint. lege spiritus impui,mavit et in fugam
dedit: qui oppositum ab eo impetum non fulo-
runt. sed magna voco clamarunt : O qnaiita
est e.r ie nobis conftagratio, eremi r.ivis loannici.
Inreuiiis noa precibus multum ve.vans et pessum-
dauf:; sine nos abire a fe, resisfere impares, netfue
fereutes mfere illam, gnae inliahUat in te, gloriam.
Snnciwsaii : Quare festinatiSfO scelestijdesererestu-
liiujuf liemauete., saltem per dienim hehdomadam
opposifi juihi, ut coffnoscafis pcr meajn infiriuitafem
Cfiristi potentiain rictricem, et sic jue tuuc relin-
quefis cnm pudore. Cum prima belli dies iam prae-
teriisset, nocte insecuta. in patrem paululum a
laboribus quicscentem in ursae speciem, ingentis
magnitudinis et rugientis, incidunt daemones
audactcr. Sancto autem viro e somno e.>ccitato et
in oratione ad Deum manus elevante, verberata
ista daemoniaca plialanx ululans aufugit et tan-
dem victa patrem reliquit.
ANI^OTATA.
a Circiter annum 816.
b lam antea degerat S. loannicius iu hoc loco. Vide suprn cap. IV, nota
p.
c S. Eustatliius coliiur die 20 septcjubris. Cfr. Act. SS., Septemhr. tom. VI,
pp.
106-122.
d Numquam remisit quicquam Leo Armenus de persecufioiie, sed qiioad vixit, pejsevej-avit iu
iniqua agendi ratiojte. Igitur inier annos 817 et 820 collorauda videnfnr facta quae hic jiai-rantur.
e De monte Chelidonis dictum est supra,p. 346. Notandum S. loannicium iam bis transisse a Silva
ad Lydiam ad CJielidonis montem.
GAPUT SEPTIMUM.
C
F
Varia miracula el praedicliones. Congressus cuni S. Theodoro
Studita allisque sanclis palribus.
24f.
TotouTot; aT,[jietot; exettje 6 7caTT,p ota-
Xa(jL7Ch>v xal ou tt^v Tuyouffav UTto twv TtoXXwv
dyXT^-jtv uitofjievuv, Ttp6; t6 tou TptyaXtxo; xat
xaTa Ilpouaav 'OXu{j.7ttax6v d^po; jJieTavaffTeuet. "Ot
xaO" 6S6v ^Ttt Ttva xwjjlt,v auTOu otpyofi.vou, ol
auTTi; i;eX6dvTe; otxTiTope; tou; Ttdoa; auTou
^^anTOvTat, xat rtapaxaXoufft

Apaxtov, XevovTe;
auT(J), oo[iep6; i'S kvt twv ^^TauOa o^xuv !TTtT[Xatti)
dvOpwTtou; KoXXou; xat xtt^vt, t^jjlwv Au^xT^vaTO, xat
pOTiOTiO^ov T,[j.tv, et" Tt ouvasat. TauTa [jLETa oaxauojv
ouauTtouvTtiJv auTiijv
*
^TttxajjnpOe!.; 6 uaxapto;

KTipu^aTe, XeYEt. auTOt; Xotitdv, aoeXtpot, VTio-Tetav
xal euy/iV eTtTaT,[jiepov Ttastv. OTtw; 6e6; ouTUTtT,-
Oet; 6 j.tXavOpwTto; to atTTi[jLa ujjLtv a-oow. Tf, oe
24. Talibus signis il)i pator splendens, illam
tamen, quae sibi superveniebat a multis, perturba-
tionem non ferens. ad Trichalicis a et Prusae pro-
pinquum montem Olympiacum eniigrut. Cum in
via per aliquom vicum transiret, incolae egressi
et pedes eius amplexi petunt : Draco, ita dicebant
ipsi, terribilis in una quae ibi sunt cavemarum
hahitans homines plure.s et greges nostj-os pessum-
dedit. Adiuva nos, si qtto posais modo. Quae
cum lacrimis supplices peterent, flectitur beatus
:
iVwH(m/e,aitillis landem, fj-atres,iciuniujn et ora-
iionem septetn diej'um omnibiis, ut Deus exoratus
hejiiynus petita vobis coiicedat. Septima vero die,
cum omni turba pater ad speluncam profectus
di'aconis,
**
Ttopvixuiv
2, 3, 4. **
uytoGc 3.
28. - ' ivTjTrpaTEuo^evou;
3. 4. - (^al W.) om. 3. - 3
,rpAc ,i.oi, iTTExpfva.. 3.
- *
Un. add. 4. -
^.,^1 4. u(ic add. 3. 4. '
^i^tVio<^r,^ 2.
Omnes codicei t.uvciaavTi
Mortem
Leoni^
Armeni
(I
24. '
autdv 2.
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
355
A
3So[JL'^
*
^iH^epqi
TtafXTr^7\6El h iraTTip Tcpo; t6 TTiT|Xai.ov
&au.Yia*?
'^^'^ SpaxovTo;. u? riTotjxaffTO, t6 ' '
y.aTOixwv v pOY.Osia toO ui};iTou, SauiTLXov a^fia
iLaVAwv xal lEywv, -poattwver T(J> OT,pi(i)
* tou
ileVkv^ t^eY"'^''^ 'Ti 'f*^''^-
'^* ^ie^Oo'' xal uXTiffiov
Tou iiviou '(Ewo^eyo^, otTtvo-.qev auTOU to mo^T.,
navTWv SpwvTWv, xaTantevv auTOv.
'0
oe ayw^^ tov
^W07T0'.0V
lUTIOV TOU TTaUpOU TplTOV , WTTtep TpCffTO-
(jLov auTw d7T:i7:;[J.'{'a; foiA'faCav.T-?i
tt,; ayia; Tpta-
oo;
a-ev6xpw7v Ti'.x>.Ti7t. TOv TOTiov Exevvov xal
Tov oyXov tM
),o'!iJLT,; auTOU XuTpo)iya[xvo;. Tou oe
6t'!ou naTOo; liixwv
'Iwavvtxtou 7x1 t6
' Tpt-/aX'.xo?,
w; e'fTiv,
xaTaAaliovTO^ o^poi; xat h auTijj Tisuyatov-
TO^.EfSo-iijLti)
xal T,|jLtTu CTst TT,; Tupavvtoo; Tou ^'.rso-
yptTTou
xpaTOTupavvou OufJioXeovTO?, rV|V eXfiUfftv
auTou
a'^Tfj6[JLEvo; h Ttjxto; EuTTpaTto; ex tt.;
Ayaupwv
|JL0v7.; o-.a tov tuv EUTsfJwv ^ntxetixevov
OtwYtJLOv to; 7ipt).u7tou|jiEvo; avEtTt Tipo; auTov h
Tw o^pet
^, xat [XETa TTiV ei eOou; euyriv Ta Tcept tov
Tiipavvov
au[JipTi76[Aeva xat tou teXou;
*
auTOU -fiptoTa
ijLa8Etv.'0 OE oTto; TiaTTip T,[JLWv'Iwavvtxto; XeyEi
*
^
Oux -:; teAo;
"
Kup'.o; tt,; x).T,povotxta; auTOU. w
iozltft
EuTTpiTte
**, dT^tXT.aeTat, aXXa Tayt7TT,v
B
TiuCv -apeiet rr.v aTioXuTputv.
'0
Y*p
ffxo).'.6fiouXo;
xat uoXutJLOp-fo;
6't;
*'
outo; 'AixaXT.x-lTT,;,
TOpavvo;
Aetov, 6 ffOv TTJ fJaat).':a
TupavvTiaa; tt,v ^xx).T,a':av
xai TTiV dv auTT) Xp'.T-ou e'Jx6va ivujiJp-^aa; xat ana-
^vettl^a; ^v auT?) t,ot, iifet
oiatpetTai tt.; fiaatXeta;,
xal tb;
vT:6).et Kuptou avTe;ouovo)Tat tt,v efxova,
d).).a xat e;ouovwOT,7eTat TEAetoTepov
".'0
3e OTto;
EuffTpiTto;
*^
xaTe).8ii>v ixetOev iJLETa Ttva; f,;xipa;
Tiapa Ttdv EtooTtov [jLavOavet Ta tt,; -pocpT.Teta; tou
T:aTp6; ^efla'.ouiJLvo; OTt AeovTo; "Tupavvou lAayatp^
draconis, ul paratus eral. illum davidicum can-
tum b : Qui hahltaf in adiiitorio Altissimi, psalleus
et dicens iubet magna voce ferae ul excal. Quae
cum exisset et prope sanctum facta esset. aperuit
os suum, vidcntibus omnibus, ad cmn absorben-
dun\. Sancius vero vivificiun signum crucis ter,
ac si triplicem in ouin immisisset gladium. invo-
catione simctae Trinitutis nceavit euin, locum
istum et populum a pemicie ista liberavit. Cum
beatus paler noster Ioanni(ius in Trichalicem. ut
dixi, se recepisset montem et in eo solitariam
ageret vitam, septimo et dimidio anno tyrannidis
istius tyranni, Clu-isti osoris leoninoque furore
repleti r,adventu cognito, venerandus Eustralius
ex Agaiu-orum
moiiasterio,propter
piis viris impo-
sitam pcrsecutionem dolens ascendit ad sanctum
iu monte et, post solitam orationem, de tyi-anno
et de fmc cius interrogabat ut sciret. Sanctus
vero pater noster loannicius ait : Non in finem
JJominus hereditatis suae, o frater
Etistrati,
oldiviscetitr, sed citissimam nobis concedet Uhera-
tionem. Insidiator enim et versipellis serpens, iste
Amnlecita, tifrannus Leo, qui imperium simul
atque ecclesiam ttjrannice reyit et quae in ipsaest
imaginem Christi iniuria affecif et contenipsit, iam
in 0 est ut fjladio discindatur ab imperio et sicut
in urbe vihiti fecit imaginem Domini, iia tt ipse
contemneturplanins. Beatus aufem Eustratiuscum
inde descendisset, post aliquot dios ab aliis qui
noverant comperit, de prophetia patris connrma-
tus, Leonem tyrannum gladio in templo Doniini
peremptum (/, Micliaek-m vero, Amorrhaeum
genere. sceplris imperii eius loco potitum esse e.
VITA
6
TiaTpo;
?6?a'.ouijLvo; OTt j\eovi;o; u^*vywi/
^*/,*..fT e
- .,^^^..
. .
i,^^^^,:-:^
ev v,l
Kup;o.;=<a.a..=cyev.o;. Wy.',,\
ivr' aJ.oO persecutionis
.eparatur.nn rn.na.n sed haerefcs
Ai.oppa;o<; Tv ii.v.
Ti ii^tTpa t,,, ify^
^yxr/ei- relictu.-..m ecclesiae
possess.onem
f.
piffTat, Tou |jiv ottdy[xou xaTaffTetAa; tt,v Opauatv,
TOt; oe alpe-txot; t^.v Tvi;
^xx^T^aia; T^apaywpTi^a;
xaTaoy^etxtv
.
25. "OOev N'.xr.Tav T-.vi latx6v Oeo-repTi TOTe
ffU[j:Ttapa).aptJv 6 EuaTptxTto; avepysTat tiso; tov
offtov auOt;dvaYY^^t^^ *^'V
"^^^ "*^^ itpoppT^OevTWv
25. Inde Nicetam
g
quendam laicum pium
socum assumens Eustratius ascendit ad sanctum,
itorum nuntiaturus ipsi earum rerum. quas dixi-
5,.ov a6., ava.rTsAA.v
auj^
^^
''^^X^^r^^^ ,_
a.limplelio.,e.n
Postea vero. c.n. i., spir.-
a.epa.....v. Me.a ^
-^^f^;^f.2,,^f
'?^
luai; coUoqnium incidisse..t, hora p.-otracta pro-
,.v(x,reua,,, xa. -0
u,pa;^apex.a..=r^
..
^,^,;^ ^^hii,iiiem.tandem
conve.iiuntad
dyi,.-r,v, W
..vepy.ovTa.. .po, s....a,.. I Mo P
jj^,;^^
^^-^^ ^,etae hand
.-/ Heliae
monachi
praedicit.
9
Ttvo; daxTiTOu
TiXT,a':ov tou naTpo; TiTuydl^ovTo; ttiv
Ooy-V.v aOTO-:; Te).o'JvTo; t^.;
esTtdffeti);, xat laOtov-
Tii)v auTtiv. T.Ttv h TtaTT.p Tto 1\V.% d7:oxa).u:pOt;
auTou Tov TOTiov xat t6v TpoTiov '^xat TT.V TayuTT,Ta
Tou teXou; ^aAdffoTi eotxev, lo TtdTep 'HAta, o
Tiaptijv jito;.
T:).otapitJv otxTiv ^t^wv
^t:'^ auTOv
"
VTi';^opLevtov, xal to tiou xat tiote xat Ttti; w; xaTat-
yi; fexdaTOU V,fjLwv upoTEYYt^et
t6 TeXo; ^ [XT,
YtvuTxovTWV.
"OOev Ttpoff-;,xt v Trd^Ti VTi^^et xal
vouveyet xaTaordaet
6taTtopO[ieuetv Tijxuiv xal Otaxu-
manducandum.
HeUae cuidam, ascetae haud
procul a patre nostro solit;mam vitam degenti,
qui ad convivium exceperat eos, dum manduca-
rent, ail pater revelando ipsius locum, inoduiu et F
celeritatem finis : Mari simiUs esf, o pafer Helia,
praesens vita, cum vgmbarum insfar in iUo navige-
mus afque locum, tempus, modum quibus rates
cuiusque nostrum appulsura sit ad finem,
ignore-
mus. Quare expedit in omni sobrietate et continen-
tiae dispositione nos fransmeare et nosfram dirigere
.^uveyet xaTaoraaet
r^T^^^^T^^-r^^
,itam, ne inveniamur in mundano mari iactati, sed
?spvavTT.v^u,T,v,
^^'j;'^^:^^X
patiu: in solitudine,
quasi in franqudlo po.iu
t.evTtXaYtTrEpt'pepotAvo ,
aXX v -1
riciuyta f.aA
^
. .
,;;,
Donnno redda-
Xov t;,; i. dxu^dvTt, At,vt
xaTa).t^Oto,v
xa.^v
'^'"^^^^^^^^^^
^T^ T,> Kup-:^
dTtooto^Ev .,v
^^^
'^^^
XL'effilturl
^irltum deprehendaris, ac
.^ v xoat.txt. =^'^^^.X<^?^V,^P^-
^^^^";f ^^.^.,^ nonparum
ingemiscas contri^fatus. Helias
dixit : A tot annis, per graiiam Christi, precihus
tuis, venerande pater, in monasterio meo me conti-
KT,
xaTaXTjtpOet;. ou [xtxpw; aTva;-/i;
TtepauT^outxevo;.
'0
o 'HXta^XeYe'.-
Toao-uTOt;
Te5t,ydptTt XptoTOu
otiTtov eu-/tiv <rou, TijJLte TtdTep, h r^ [Aovia [xou
otapxtiv ou
TtpojeLpauaa xtijx-fl.xat
vuv jo^ [A6*
y

TeOvdvat

oux otfiat
touto YeveaOat
. '0 be
xe'.vot;
oato; Tot aiiTd TtdXtv e-^ittjv auTt^ xai ttj oeuTeptoaet
ETttaopaYtaa;
uens non
appropinquavi ad vicum et ntitu: titnes ne
ihidem
moriar ! Son puto illud factum iri. Cum
beatus eadem denuo dixisset ipsi et iterato ser-
raone,
T^:^:;^ trt:
= TT-"nZ:^e:;..
t':
V^Li,.. i
_

(U.p.,
o.. s. 4.
25.
- '
(^dTt. X. X. tpoTT.) .p6;rov xi 10. T^Ttov 2.
- ' uxo>. 3. - ^l*u.v add. J.
s
o,. 4.

(oix oT[it toOto ftwia^tsi) om. 2.
4
(.yopf, [!)
(popiioet 4.

DE
SANGTO
lOANNIClO
MONACHO.
mone
confirmasset
simm
prophetKmi, conticiut.
D
B
aX>: ivaAa?
''
K^
^vTe09v Sii_ tov
Kuoiov, [xr; i
^^^^^^^ ^^^^ .^^^^^
^^^^_ Donunuw, ne praeveviar et
>^ha^U, tooE i:to>iTco
' tov
^^*'"; ^'^^'^/^*
y,,;,
.,,(, ritae meae
soUtariae. In qm
^
^-{^^V'^':^^-''::;^^^
^ .. loco, a,^ Deu. ,er pro.J.tam,
oLiTouT:po:.T.TOi.-^evauTwxa.
x.pivw .
u-je^
et iudicabo te l: Inde
transportatus et m
owpa^a/esU
xaU':<;EvT<iv
AYai^ptvtov
j.EToy..o)v
^^ Aaurorum
metochiis dicto ad Sancti
.oO iyiou .po.arope.6t.evov
^7--;-^
"^^^^^^^ ^
.:
, ,/ itus circiter liora sexla noctis mor-
x>.fJsi; .epl i.T-,v

,-^^--\^'^^^.":^:
:^r tuus est, et in
monas.erium
vocatum Cellarum m
suam
l
m
, ,
'
solitudinem.
^""'/.'''''-
, . ' 26
Ciim (luadam die per impervia loca iter Phiramira-
'26. noTE
-
3ii ouafli^v Tov oiep/.,j.evou x..
^^^^^
^^ ,;eeipitia, excidit e manu eius baculus
."'" -" '""
xa..Cy..v
,.a.p6...ov de. ..o,pav
?-f-
,
anuTd
quodinve.u>ndum
etresumendum
lunc
^;:;;:!!:
f
r:^;^: S.Vr
;r::
^at, per preces .us. Quo aecep,o et Deo ..orifi-
;r,;;re. Xrr-" n-j-
5".>.6.v.
calo, ad suam solitudinem
reversus est. Den,
E^-r.i^r
aMv 6 io.:ao 4,iov .O.0G
ibidem cum se recepisset venerandus v.r prope
t;ir'^Lle.;.
oa..,6v<o; ,s,.d,.
d.f
oO
speluncam quae ibi iacebat daemombus
relerlan^
wl>;!; lovrer T^i, ilooo.JovTa, e?),a;..ov,
mde saepius exeuntes
praetergredientibus
noce-
rSripS.
iv au.
^ "Ov xai io6v.a .i^
bant, in hac caverna praeelegit babUare.
Quam
apEfi^ v.w. -Kii-.ti xotfJw-XtTjxEvov xat' auTwv -pOT-
ipEf^ xal TriaTE. x..j.ot;U.ixevov xaT auTO)v T:po.-
vidcntes omni virtute et fide armatum
contra
opu^Ua Ti oaiuovia 7.).^6t. ^xewa xal

eii6ap:r,i;
ipsos procedere daemonicae turbae istae m lilum
^
C il^epyouevov E.pa^^ov. e?puyov. O^pi^ov Otov. aiiTo
qui audacte>- eos invadebat
clamaverun
,
rugie-
t6 t^T>'.ov oiETapaaaov xal xaTasxaTzTEtv e^oO-
runt,iniurias emiserunt,ipsuuique specu
deturna-
\ov-o '0(:x-/,.av7i Se auTq>
*
h auTQ oixr^v xopaxwv
runt et funditus eruere voluerunt. Sed
postquam
ol Xfiiziioi -oX>.oi:; ix2C6v SpaTreTeOovTE; wo9T..av,
incoluit hoc antrum, a multis visi sunt
tenebrosi
Tot;Te'o{xoO:iLvauTou,ToC;Te7rapoO6ou5tvexTOTe
isti spiritus sub specie corvorum mde fugere,
vap'- eeoG xal euyr, toO oixatou Tipoff^i^vXe-.v ou
neque iam ab hoc temporo, aut in liabitantos
ibi-
i^uvywpouuevoi.
" dem,aut in praetereuntes, per gratiam Dei et ora-
tionem sancti, impctum facere concessum
cst ilhs.
27 . SuYxXnTixou OE QuY'P^o^
uapaXe^.ujjiEvov Ta 27.Senatoris filiolam soUitam membris, aliatam
j;^||/jj""'^^,
[asXti Sta^a^Ta^oiievov,
ivaxojjiiTOsv xal wTTtep sibi,quam portatam, ut vas quoddam inutile,
ante
.'/'"'
ffxeuo; dypeiov -napa tou; Tiooa; tou iatou TeQkv tw pedes beati proiecerant, vivifico crucis signo cum
;;woTtot<^ Tou CTTaupou Tui:(p a-jpavtaa; TptTov, xai

ter signasset dicens : In notnine Domini
lesu
Ev ovofjiaTt Kuptou 'Iriffou XptTTou, e-^nwv. e^w aTio Christi, esto lam nunc mna,pHella, integritati
eam
TouvuvuYt-n;,
w natotov,TT,voXoxXT,ptav rapeiyeTo, reslituit, dimittens eam iam suis usam
pedibus
auTOpaSe;
*
auTO anoTTetXa; T:p6; Ta oixeta. 'Eyuv ad propria. Erat beato istt sororis maritus.
icono-
5e Yat[^Pp6v 6 [xaxapto; outo; efxovopiayov xai fJXa- machus et blaspliemator, qui nec rationibus
con-
ffmTi[)Lov, ou vouOeTtat; Tiet06|j.evov, ou SoYiAa^-.v vincebatur, neque dogmatibus retinebatur,
sed
^vTiyoufAevov
^, dAXa fjeoixd-^ov. xat |jiovo[idy_ov, xal Deo,imaginibusatqueeiiamsanctisadversabatur.
L..!...J. l;ti
aYtopLayov
'
(CTiau/affe 4.
Ttfiioy xai add. 2.
^*
au-^alp ji.w 4. '"
oni. 4. "6 i'ff:o< add. 3.4.

'*
ow. 4.

'8
om'. 4. '*
(A^ivoi: 3. '^
(o -iiiL.) om. 4. '
(p^|AaT2-oToa) om.
4; (4 ol-oToa) om. 3. " {4vaXap
\xi)
;.vaX(ipotisv 3. '*
ir.oUaT^ 3.
'"
oou 3. ^"
Tortjj add. 3. **
y.a{ add. 3.
^^
Tpdrqj 3 ; xai tptSnic arfrf- 4.
28
(r^ii-. 7:poip.)om. 4. "
om. 4.
'^^
om. 4.
26. '
i'Te 2, 4. ^ ev auT. om. 4. * om. 2. *
auttiv 2.
27. ' auTOpaOiffa'. 3. " {ou
OOYH- ^"nX-)
^"^- '*
DIES
QUARTA NOVEMBl^.
357
rn
' " -1
ftSA..^A; Uti enim abominabi!es
conlemptores
Chrisli ima-
xaxirovxe, V
...
-
-1-';^
^:ir : .r
"n"; Tanden, St ipsi beatu. :
<?,.
.a. TO evou|.a
otaXo.oopou,.
^
1
e.
; ?
-
-J
,(,.* rfo!,.*<-c--s "" crUi., eque nUiodnus
o6.
e...-.i,.T,,
^Ha.pe.
epYv
^^^f^^^
^'
Z^ZZDomi.uu^
aXr.9etav.
Ilpo,euio>t.e()a on_ a,.Yoyepo .^o, .o.
^
:,,,;,/,,. ..H,/,,.^-''.;,
..^^'''^"-'''''^
p^,.evo,Tr,...Te,.;,xa.-:_ou
a(,eT,.o ""
V;
> '
'
'
^,^ ^,4, ^^,,,,,,,, ,,^ ealigo pron...da
epr,0^^
tV,v vepye.a., tou xaT
.^-^^f"
;"f
""
'^
f^" ^ i^it pupillis et remansit caecus. Cui bea-
Rai
fy.
eOOu, ,uv T,j. >.o-;^ u ^..ap..ou, a/>.,
st m. >" . P
^^ ^^^^^^ ^^^^^
xal TipaTa ota twv t^; XpLTTOJ auTOu '.itovo?
7rfl05XuvT,Tuv
evepyeC ;
Tvwlii ^ay-o-' ^iol '
'fep-o
).otit6v
0
xal ^TiiTTpe-^a; cfUTt^Ovt.
'0
oe ^''ieAoxo)-
owv otxTiv ia-ioo;. t6 txoto; [AiUov eiTiep to fa>
xTT:,1faTu>
'e.,%eT
L^ov .apa.e,-^OeU ^^
aeternum ignem, ut. voluerat o.
a.:WV':<i>
aXOTEl xal iT>UTTiTl.> Tiup'. S
wffT^ep
^oBTicrev. .
^.
. . -
28
CumineoessetmuUitudopiorum
virorum,
28.
MeXWco .M^
X^C:^
utbend"tionisaccipieudaegratia,q..adamdie-
Xap.v eux.,,
^v
^'^.-^P/" --P^;^^'
!
=;
:J
rum;. adiret sauctum, et iu quodam
Agau,^orum
i^i ev Tv Ayaup..vu>.,
;.e.o/.io>v i.
l^^V
^^J-^"
^^10 in templo saueli
propbetae Heliae
q,
.po.^^Tou 'HWou
.u..eXo.,To,.>, Iv ot;-,.v I
,
~i^^^^tP iiererautIohannes,Chal-
XaAxv.6vo,
(.^Tpo.0 ,.T,,
^.u/.r,v
^i^^^^
edo , fmetropolitanus
r.cognomine
Camulianus,
DeTpo;
Na;a,, eeooo,po,
yu|.e..o; Tu.., S .uo
,
~NTcaen,,.,Tt,eodnrus,hegumenus
Studii(,
Trr*
Scito ergo quo postea feraris, et conver.^us illumi-
nare. At iUe. voluutarie caecus, instar aspidis,
caligineni prae Inmino eUgens, in tenebris perver-
sae^doctrinae
Isaurorum
Christo
adversantium
perseveravil,inobscuritateimpietalisetcaecilate,
E
Cotigressux
cum
S. Theodoro
Studita
aliisque
annctis virif
xai K).e,.r,
-^oTap; aujou l.^f,
\^^^'^\ cum
Clemente nota,-io suo , losephus.
oecono.nus
^;
exx).-.ia; .Ov aoe)..^o. aujou, xa.. .o^io.._ aX).o. cun. Ue
,<,,,,Uque aliihegumeni,
.iv VouHvo,v,
u.oTaxT..v Te xa. ),a..xv o
*^^
'
^*^"^^
^^^^.^
'^,
^^ Eustralio iUud au-
EOpaT.:ou toOto ax..xo., i
-'^^^-^;;:, ^"1,0^^, eum illis conve,^sari cupieus. sed
pV.v auTv ),or."l'evo,
xa. tou touou lxe..>ou .0 a
asperitatem
recogitans,
maluit,
ou,avi?aTOv evvo,5v
.poxp.ve.,
a.o^o),..xo.
^aV
Mmul ^e,
^"^
P
,^^^^^.^
^^ ^<j
),v auToi, eauTOV
e..^ouva. xa. xaT.e-.a. .po,
"^^
^P;;^
"^^ ,
^
; descLde,.ti pro^
aOTo6. y
y
-.ai
-^^^>^l^'J-;;
rurrer: eu
rever^euter proni sa.utare et, ora-
^poauT.avTr,vTe<;,
xa.. ,.eT euXajieta? tai
TnvjY
considentes, de variis virtutibus .nqu,-
.po.xuvA.avTe,,eu^/.ncTeTevo,.evn,,
xa.,UYxa6- ";'
;^^_^
^^^^^^
^^y atque prae-
.avTe, .epi ota<fopa,
apeTCv e.es
^av.0
a
^
^,;;^ ^,;^
^^^erentibus,
humilitatem dixit
aa,iv xperTT.Jv
u^ap-^e.. xai u^pe.xou<,a.
AMwv
^^ superiorem esse,
ouv .o),X,iv .epi a-),).o.v eivT..v, Tr,v Ta^....v P^P
-",-.
^,, ,,_
^,, ,, J ,,, ,uijuus
e>.,ev 6 .aT^V
^=o-?sue..v
- -^?--;;;;-'
^1,',,:^,, ,o,np'-rasset, in tenebras proiectus est; 1
C i,
).e^/W,.eTa... lauTv Tap,
/.efe
^ap aauT.^ f
;,.
on acjuisivit sibi pr,-
,piv eu,.'f6po, I.-0
6^up..,a; uei;o<fo..a..,
-au.^ J J
/^^^^.^_^ rfrf;,;,,,,,,
./..i,-;,./e,-
au .a),..v 6 ,tp,iT0, av8pco,.o, (.^
opa;a,.evo,
_
.^;
'
j' ^,^,
^,^,,^
j,^,.^,^,,^
.apaoei.ou Tpu,^.
i).e.v,i,
'^^tlll.o^^'^-
l^t;^/.
t;,Iporil,.s
A.la,nitican,
naturan,
h ei; AoYO?
iv uTTepoL, xa.poi,
Aoa,...a..o? yevo
,i,,,gi,,,,,,^,a,-adisii,,g,ess,^m
[.evo, T^^v ap^/aiav efxova xat
^^^'^'^^^
"}.
,,,,, 6;s, rt cotlidie
percatoru,n per eande,n
VCvo.:oo>..v',
xa..TWvJ,,.apTivxafl exa..v^.
,.,,,,,,^,;,, . Quibus ila dictis, et
auT^^; .apexe.
t^>,v a,To),uTp,..iv,
Tou.uv ou ;
/^
^^_^^^^
^^^^^.^^_^^
^^^^. ^.^^^^^^^^,^
^.^.^^^,^^ ,^,.^
pe3ai>.!levT,.v,T-,,o,pa;Touapi^.o^uxa.aWouTn; ^
^^^^
p^^^ ^,e
anduearent,aperieus
vene-
,uve.TTiae9ivai
TOUTO^?
xaTavaYxaseTa..
U. xa
, ,eophorus uoster, dixit losepho
e,0.6vT,ov
auT,5v.avoi a,TO
-^r"
V'^^^"^:
oecono.uo
coram omnibus : Scito, frater, finem
,po, lo,^, e V Tov ofxovo,ov
e,rpo.^v .a, 0
^^^_^ ^^
^^_^^^.
^.^,
._^^_ ^.^^^^^^^
. ._
.v rvi.ei, aoeV^e. OT. u
.0 -j}'^
fj"^^^
^,.^ ,pa,-,, d/s;;. te a<l eccitum, pie o,nnibus
i
eupa..,,
xaiTou
'^-'^'
^lX! fZ^^^-
^l ad ,e p'e,-tinint
ad,niistrati...Qn.o.nAlenies
ptTaTaL.
i.o_eTO..,.a,ou
^f^^
/^
f'?'
'''-
Jo,i,a,.uK,uidam,privatim
etinvidioseinse,psis
pii, oiotx^r,<ra? xa xaTa .
lauTa .i.e -"v '^v
eodtaverunt : Quid ide loquiluri' Ecquis homi-
iv UuTO...;
AoywovTo Ti ou,o, AaAet xa .t?
.^.^_^^
^
^._^.^^ ^.^ ^^^
^^^^^^^
Yivucxei.
avOpo.,i<ov Tov Tou ioe),-f
ou auTOU Oa.>a .ov
,
2'"
^^;^^^
'
0iva-o;
, ,, 6 ,..,_ (,,OE0O.J-".T.i<) <"" <
' ./.^"" ' 2. 4, * "P4<
'
aoj 3. *oyxa>s 1. 3. " o"- 4.
'i
r
s

TITA
358
DE SANCTO
lOANNlGlO
MONAGHO.
. ., ,-, ii?.i, ditu; hatic etenim Deus tenebris circumdedil.
eavaTO,
pf
avop. .va.a..., yeYp...a.
ou , 600;
^,
,
^
^^^ ^^^^ ^^^.^^ ^^.^^^^^
^^^^^^^
uu. E.. osTov .o>ov ouoe., ^i^Ta.a.., 0^'-^-?'
J i
,,(atiue>n intellexerunt. Sane, qua-
.d.ov. AA ouv ouK
<'?-'
.^--.-^/;^'
e u
,~t, ignorat quis<,ue fum .suam.tun,
TauTV, ovT, rv sp^.vaav
"J- J
;,
J^
f,.,,,,,
,,; ,:, ,,,,, sed in qnantu.n hab..t in
-\P"-' ;".";,"
"T-" -
,
"
r.::
e , 4
--
^P-l"' I^-'l'-'
<-"Aposlolo loquar, etiam
r a-.% .6 Ti Sae, .oO eeou
d.o.ToX./i;
profunda De> ..rn.atur. s.<-undum huuc valcl
epeuvov
^^
xari tLo 50vaTa. voeCv x.i 6?iv
intollegere et vidore plura et vana; non omma
li..o>.Xa'xal .o..x0.a, ou .a .iv.uv, aXXa .a
sane, sed plunma, nec ea quae voluent. sed quae
.XrioTcov xal oJy .Sv VouXe.at, XV c5v a.oxa-
revelata fueru.t per Sp.nlum sanctum. Demde,
Xu.eei^otaToOitviou"nvE6f.aTo;."OOBv.p.eTir>.v
postqnam a mensa surrexerant, unumquemque
J^;, a.ve.:ua>; eYeoa..v. exa.rov Coi. .po.xa-
privatim advocans pator, em.m co^.tat.ombus
Xe.iu..o; 6 T:aT>;o xal to6; to.o6to.;
'^
XoY.^i.oO;
confutatis et exprobrat.s valde conuiioyit eos m
WaSsOcra, xxi' ^^sXeY^a;
'*
^^eT.Xr;^ev utoO; ev hoc. et cum illis benod.x.sset dmi.s.t. loseph
-ou-^ xal uT- Euyr,<; iianeaTEiXev.
'0
Se I(oaT,=f
autem, cum benedictionem petusset, ipse ulti-
a^-;,; Eu/T.v xal auTi; xal TsXeuTarov <ruvTaia-
mum conversatus cum patre, descendit cum reli-
,u6vo To) uaTpl auYxaTi(;,v toC? Xo'.T.or; fAETa d.Tto- quis et post decem et octo dies ad Dom.num
zaiOExiTTiv Tifiepav Trpo? Kuptov iieorifATiJSv.
migl'avit.
ANNOTATA.
B
a Hic aim-U
(Utennimitur aifiis moutis TrichaUcis. Eftt nempe pars monfium Olympicorum, haud
g
prociil ah urbe Prusa.
b Ps. XC.
c Septimus et dimidius annm Leonis Armeni incidif in annum 820. Etenim Leo III imperator factus
est die 11 iulii 813. Igitur rediit S. loannicius in monfem Trichalicem mense circiter octobri anni 820.
d In norte nataliciorum Christi 24-25 decemhris 820, occisus est Leo in ecclesia Phari. Cfr. Theo-
phanis continuat., P. G.,tom. CIX,p. 51-54.
e Michael Amorrhaeus erat excuhitorum praefectus. Dicfus est 'AfiospaVx;, vel 6 U
'A|xop(ou, quod ita
explicat confinuafor Theophanis : veyxe ^ih o3v utov ^ xati ttjv ivu) DpuYiav 7ro').t; 'A|jitJpiov o'jtu) xaXoyfi^vT).
Tulit hunc Phrygiae superioris civitas dicta Amorium. P. G., tom. CIX, p. 56.
f Quomodo se gesserit Michael Amorrhaeus erga orthodoxos recte definifur in Leonis grammatici
Chronographia, P. G., tom. CVIII, p. 1041.
"0; p.ixpov ti t^c 7TpoxaTj(oi<rrj5 aiTiv xaxfac 67r=vooic, Aoov Tooc
ev EtpXTot;, xal Tiotvat;, xat ^optai;, ^XsuOepiov te xal ^vehv dvEipwoTi yavta^j,Sat, -ci tou Trpoi)YTi7a(ivoi> SuffffeSoyc
u7:^6aXittv Oeottuy^s fpciVTiiJLa : ofxofw? yap xtp auTtp XiptiTripTj OEivjii; alpEffEtu? ayxioTpt{j ; axpoTaTT,c 4X0^1; xat
itTTai^eyjta;. Hic nonnihil de malilia, quae ammam eius pridem occuparat, remittens, quantura videlicet
in ergastulis, poenis et exsilio constitutis libertatem relaxationeraque fictara soraniare licuit, impii
pi*aecessoris sui infestam Deo fovebat mentem : pari namque gravis liaereseos detinebatur unco ex
animi stupiditate et ignorantia.
g
Recensentur plures lairi pii qui eodem tempore hoc nomen gerehant. Sic Theodorns Studita
scribit tum ad Nicetam patricium, P. G., tom. XCIX,
pp.
U94, 095, tuni ad Nicetam sjmfharium, P. G.,
tom. XCIX,pp. 1502, 1571. Cfr. Heryenroether, Photius, Patriarch von Constantinopel, tom. I,p. 280,
et Vitam S. Theodori Studitae,KoYdi Patrum Bibl, fom. VI, p. 333.
h Ut notum esf, in fota regione Olijmpi prope Prnsam scafuriehant fontes aquarum calidarum. Prope
Prusam etiamnum saliunt septem fontes, quattuor in planitie ad radicem Oh/mpi et tres in declivo
Q
monte. Praesertim celehres erant thermaepagi Pijthiae.
Cfr. Te.rier, L'Asie mineure,
j5/j. 116, 123-126.
^
i Graece (x^yac; quae vox secundum Cangium et Sophodem (Greek Lexicon), uhi adhihefur de monachis,
vel ahbaiem, vel maiorem natu designat, aut etiam aliquando esf synontjma verhi^-jpi^. domnus. Proin
non inde concludere licet iam fuisse Eusfrafium hoc fempore hegumenum Agauronim, qui patri
Gregorio succcssit. Postea enim videbimus, num. 30, id serius tantum contigisse.
k Est iterum celeberrimus ille locus multoties adductus a scriptoribus ecclesiasticis quofquot exstifere
a lustino martijre usque ad Geimadium, tum agraecis, tum a Jatinis, ef desumptus vel ex apocrgpho quo-
dam, aute.rEzechiele VII,
3, 8; XVIII, 30; XXI, 30; XXIV, 14; XXIII, 20. De quo textu legcnda
est erudifissima d,sserfafio cl. viri Alfredi Resch, Agrapha.
Aussercanonische Evan<^eUenfraKmente.
Lipsiae, 1889, pp.
112-114, 227-29, 290-1.
I Inde patet monasterium Agaurorum fuisse capitaneum monasterium, siquidem ab ipso metochia
seu coenobia pendebant.
m Hegumenus Leo aHcuius monasterii Cellarum yuhsrripsit anno 787 epistulae S Germani -A^tav
V/o'V"^c Toy aytoy retopyiou t,5v KEXXttov. R G., tom. XCVIII,
p. 215. Sed quoniam eidem episfulae suh-
scnpsit Hdanon monadius t^z ivta; OTdxou xtSv KeXXitov,
P. G., tom. XCVIII,
p. 219, definiri nequit
Cellarum monasterimn. Cfr. ephemerides graecas Stu-iip. anno
1889, p. 157
n Act. I
V, 30,
cv Ttf. xV yelpa oou exTetvstv o el; Vaaiv, xai OTi[ieta xai TspaTi
Ytvsff^at
Hoc duplerS. loannicii miraculum, nempe sam,fionem
filiae senatoris et castigationem iconomachi
af(initilaudavif Baronius, AimcLlas. ad ann.821, num. LI, LII.
p
Indicavimus in Commentani praevii num. 35 quonam anno
probabilius
evenerit hic sanctissimorum
10 om.
2. " lpoviv
2,
ipEyvtov 4. - " om. 3. -i. -
a
Toto^Totc (sic) 1. _ u
^Xe-^U 2.
virorum
DIES QUARTA
NOVEMBRIS.
^^'
A
uron.m
<-o9,.s..s,
,.Mru,n a,n,o 824; .m,
recfe id no 823
co,.tigisse refert
Baronius, H falso
prorsvs
sserit Le Quien iam ,norti lr proxi,nnn, fuis.e S, loann.cum
q En et alte,-um n.etochium
nwnaslerii ca,nta,m
^a'''-"-"''''"''f
*''"''.''
^''7^^;^
1 xi
sVn A<,ovii
^upra indicatun,. lam innotuitex edita Vita S. Petr,
I^'":rr^'^--^i^'^l^'
p2^).VidIurillud,oenohium
Sancii Heliae idem at<,ue m.masterum
Tr.gheuse ...
B.O.,c !>.
SS';':i.-
5((/ifa ft-riis
lucnlmiissinm
aperit quanium
gamtium ex congre.^u
E
B Commentpraev.num.S5
Th.adorus
Studila in enistula 90Ubri 11, F. G.,iom. XCIX,
u De
Chmenienotano
haechabet ^^^^
~^
Vr-,e....
tabellariu.
dilectus fiUus
X 1 Cor. U,
10.
CAPUT
OGTAVUM.
S.
loannioius
eripil
captivos
Bulga.orum,
visilai
tunn.luin
S.
Theophanis
Sis.-iani,
varias
praedict.ones
et
nnraculaed.t.
. .
.
M
-^
29 Anno igiU.r
quinto regru Michaelis et
S. loannicius
..;. e.o,.:Xo.
ulc^ .0.0. --?"--3,;
J5
n.sinBulgariadevictuscap.nsqueruerat^
^,X:i,
feo ^, i-\
N^^6pou e^
Bo.Xyap.av
y
vof..^^
^d
mi.erandum
pronus llle qui nobis
apparu.t
C
....
xa:
-V.r>"-:-.
-;X;j|
-K :: .
,tophon,s
Mosef
loannicins per Dominum,
post-
^
V.
M..,T,;
--eojopo;
'f
'^
^
'
!^,X,va.
quam ad culmen virt.,tum,
quasi in S,na, perven.s-
.aexi t6 ei, ^i^.o; i^^-^'^" -?
i" S"a
-^^fT^
% ;,,,,
i^pUleas gerens tabnlas, sed an,-
Ul ivTi
)...9.;vu,v .Xaxu.v -6 ..,.
^''^2^r'^
m m ditans et sumn et multorun,
divinis sign.s et
.ipa,
xai ToO<:iv
ElpxTa..xa..aWe^co,,e,i.a
poa,
^^^^.^ ^^.^ ^^^ ^^^^ ^_^_^^^ ^ g^,^^^^
./povo.. 0.6 T.iv Bou),yaf..v "-/"l^--^:.?,;^;;;-
',"i-,ti
,e,ant,^llos
visi.aturus et praeter spem
voC, i..,
i....xe^.6^evo;
'<-,-.?''-'';"
"^/
IXLrus c. Ouo cum
pervenisset ,/, u. volebat.
tum, quem
cusioaes nuiu iJiac.^vt.
o.,
^...-.w. --,- . ,
. . ^,
dule illis tamen
invisibiiis
prorsus, sicut magnus
;^pouv.o,v,
6.- auT^v
olo,,
xa.a .ov
Pn*-
- '
'j^^^^ Elisaeus e, lactus per solam orationem,
cp>^T-^v
-E^taaarov.
ou
xaeopu,t.evo;.
o>; f-ovov p P^
^^^^^^^_^^
^^ ^^^^^^^^ ^^^^^^^^^ ^
luSitxevog.
t^ toG ^rxaupou .ut^v
^^v
?_-P^
=^^ ^.^^,^ ^^^^j^
^^^jjgj^e statim profm.da et tenebns
To6;
opoupaia;
'
^^YifAeKoaaTO.^
0- fxsv
crxo.O|.v.a,
^^^^^_
.^^^^ ^^^^^
^^^^^^, .p^j ^p^^^^^ ^^^ ^t
etiOO;
paD^i<;
^^'- a7>o<;
\'^f^'W^^^r-J'
'f captivisvinculasoluta.Sanctusapudillosingres-
auTOuiT7^auT<;,VivoiY^.xalTU)voEaf.wTwvTaoe=rjxa
J
^^^^^^j^ ^^^^
invisibilis
progrediens. usque
AuQn
. Kl auTor;
eaiu>v
^uvecr.sL
aopacr^^
dum ad
chrislianorum
fines iUos essel comitatus
,.noTtopu6H:vo<.
io)? ei?
^**
^^- tu)v
xP^'^^^^^''
'
^.irante^ et
gaudentes.Tunc
ab illis interrogatus
:
ipo8a.a
auTOu^; r.Yayev
dxaV;Otxevou;
- /a-
.^^.
^^ ^ ;,,,^^
^^y^ti/.^J^ait :
7omMVi5t'</osm,
povTa?.
"OTe xal utt' auTwv to
'
K< ' e-.T.;,
"Jou- V
y,,,^,
Oiooi[i't< 2-

TIT*
360
DE SANGTO
lOANNIClO
MONAGHO.
.
/,,,7;^ ^; ;;fcr^or
; ^ed providete vohis, fralres, ne
ua5-.sav9puTxe.
^puTWiASvoUeY^v "
Itoawix.o? eif*.,
i^^femo
et morie servati, mundams amplius et
h ta-Eivo; xal
&[jLapTwX6;.
aXXa
7rpo/eTe eau- / . . . . , , ,
D
.p^T^T^;|.e.v(a.xa.,^^,H.^^

ii^ktum ., in elaust,-o in.e,.-am suan.


xaXoui^evou
', .nspava, te npa.vs.o.
^-^^^y-J^
-
.,
^^udivissemus, ad gloriam Dei
TCoaXou"upo.appe.o,sv,v^^rr>..-V
.-^^^^
^H ^^^^
auToO TTiv i;wTiv
SiavuaavTo;
axr.xooTc;
,
'.; 6o^av
ei inoiuni
1
eeou xai Twv dvTuy/avo''^*'^
uoeXs-.av
yeypasTixa-
mus.
^ev. _
_ _ _ ,^ .
__^_ 3Q cum redisset pater indo ul iterum ad
-
. -^
-
nis acciDiendae
cratia, ad sanctum ascendere.
oa.ov aveXeeCv. OO; oe;af.evo,
xa.
^^^^^T^'-^ ^;-
^^^^^
J^
excepisset, iisque bene essct appreca-
TzXei^TV auvoiA-.Xiav
T.veui.aTixriV Xdy^.^
^V
^^^'-
"^^
_^^, ,^^^J^ .niritnlpni conversationem. ait
iiiortem
me-
(ropolitdno
^Hcaeat
itmedicil,
k
<jou dXXa ueTavo^ffa; avaveuTOv.
u-xaipo;yap .ou
-
, -. .,
i u
-ou; x6.ou; Vou. TaUTa .p6; a^Tov. MeTa rV
^iortis tnae appropinquav.t, et prospice tandem ne
xaOooov ToO Ba.de;ou. xal a.reXe6vTo;
xai. Xe^avTo;
perdas fructuu. hihorum tuorum Haec. dh dtces.
xai cuoev t6 .pi.av ^vr.aavTO;,
^^6'
V^P^^
'
^^-
P^*^^^^*"^ ^^'^^' oeconomus adi.t v.rmn, et om-
voao, TttxpoTaTTi
6 'lyvep xaTacr/e5ei; Aee-.vw; OtoG
nia enarravit ipsi. Sed cum mhil profec.sset, post
TrivWlva:to5{5u,a^v.'OoiaTo0iyounve0;jtaTo;
aliquot dics, morbo accrbissrmo Inger captus
TOTe 6 S\opaT-.x(OTaTo; 7:aTY;o ^txwvluavvix-.o; yvou; misero snam animam tradit. Quod per sanctum
e>Tiae to^; TtapoOaiv
^q'
t^; uov^pa; [xeaT/.;
Spirilum tunc pater noster, prophet.cus valde,
aayY;vri;ToOo'.a?6Xou,T:w;Tou;^ToOeeo0^uXwvT-/i
loan.iicius cum cognovisset, dixit astantibus :
T^; Ji'.Xapyia; voao, TxepweTtier. xal 7tp6; iTrwXe-.av mali<fnitatis ptenam diaholi sagenam !
Quomodo
TT.v ^,TO'.fAa'!jjievT,v auT^ QTipeOet, u; xal t6v i^-.ov servos Dei exspolians, amhitionis morho captivos
^Xeou^MyyepTtoXXoC; aya9oi:;KOjJiwvTa7iiXai t:Xeov- tenet et ad perditionem sibi paratam venatur, ut
exTT|Uaat Tri ttI; TiposSpia; ^TitQufAia Tipo; tt,v miserandum istum higer, honis midtis ornatum
e-.xovotJia/ov 'aCpeai.v aayT^veuffa; a[/eTav6TiTov aT.jxe- quondam, cupiditaie praesessionis iconomachorum
pov T:e'. TeXeuTf,aai; TaOTa ouv oE TiapovTe;
* haeresi irretitum, impaenitentem hodie viori per-
axouaavTe; xal cixpipw; ^peuvfiaavTe; cupov auT6v suasit? Haec igitur astantes cuni audivisse.it et
xaV auTT,v ^xeivfiv ^iooeuaavTa ttiv Ti|jLpav, ev r^ seduIoinquisivissent,compertu.n!iabuorunt istum
oiopaTixu; auTOi; Taurr.v 6 Trar/.p ^;'.fujvT,TEv. demlgrasse e vita hac ipsa die, (pia prophetice
ipsis hoc pater enuniiaveral.
31. 'Ev TauTai.; Tai; T,fjiepai; tou pieyaXou
'
3t. Hisce auten. diebus m, magnus pater
TiaToo; 'Iwavv.xiou Ttpo; r>iv
^
IiyptavTjV ^ovtjv tou loaimicius ad Sigrianum monasterium n Sancti
C &ytou Qeotpavou;, ttjv dTiovojia^o,uevT,v 'Aypov. xate- Theophanis cognominaium Agrum
p
advenit,
Xt,Xu06to;
^
^xeivou
*
to tlixwv xatl
^
TiveujxaTejxtfopov ut huius venei"andu.n,spiriiu ple.ium et miraculis
xaTaaitaaaaOai axTivo; xal OaujjiaT^^puTov, aaTtaaa- scaturiens.amplecteretm' tabernaculu.n. Post am-
jjidvou -fiSTi xal dvaffTpecfovTo; xai Tcpo; tt,v xaTa plexu.n vero, cum iam revertens ad mo.iasterium
poopav T^; 'ATioXXwvtdSo; Xijjlvt,; xeijjievTiv [jiovt|V
situm ad partem borealem ApoIIoniadis lacus
xai vTiO-ov dvofJLa^ojjievTiv Bda-.ov rtpoaopjiTiffavTo;, et insulamfpiae vocatur Thasiusappulisset (/, exit
;t.(7'. Tipo; uTtavTT,v auTou 6 TauTTj; tioijjlViV Aav.TjX occurrensei illiuspastor Danielcu.u om.iifralerni-
auv TidaTi zr^ doeXcp6TriTt, xai TtLTtTE'. auToO Ttpo; tou; tate, qui provolvitur ad pedes cius, benediclioneni
^5a'-"ou[jLvo; Qe^xXititov Tdy^a tt^v eius pelens dicensque a Deo fiiisse inspiraium Ttooa; euyfTiv
auToxXriTov auToO eXeuit-.v XoyLffdjjLevo; yeyevriaQa'. eius sponfaneum advenivun, propter ingruentem
Sid t6v ^Ttt,x'![jievov auToC; Tteipa7jji6v uTt6 ToO oLxoOv- slbi vexatio.iem ali
iHmiiliiin
S. Theopha
nis visitat.
m
n
I'
7
dicensque a Deo fiiisse inspiraium
advenivun, propter ingruentem
aliquorum ibidein incolentium
pEue'.v xEXEuaa;,7tp6; to aTtriXaiov auTo; tou opaxov- procibus pernoctare iussisset, ad spelu.icam ipse
To; ep/eTai, xai iv auTy xaf auToO Tot; tt,; TtpoTeu- di'aconis vadil ei i.i illa contra istuin orationis
yfi;auToO peXEff-.v avOoTtXit^ETat *. "QvTtep [xV, epwv suae iaculis armavii seso. Quorum non ferens
"ov
ustionem,
UuTO.;; 2. '2 rA add. 1. 3. 4. " XuOpQiOlvxE; xai add. 3. >*
eyxOHifoi; 4. ~ ^^
(Taitrv-ta,) om. 4.

I"
LiiTTaOl.u xaXoutiv(iJ 1
.
" T^ouXou 2, 3. "
yxX2iffTp<,> 1 , i^Y.\tki^ 4. 0
Axijxoci-oc 3
30. " KXa-oxiijia.v 4. * {t6v 'lyyep) om. 2.
ixxoXou.xo; 3. *
om. 4.
&
'u add. 3.

om. 4
'
om. 4. * oujjiKapdvTEC 2, 3, 4.
31. - to^T.ua.W. 24. - xaTi acid. 2. -^
^,5
aitoG add.
3. 4. - *
.^vo 2.
- <*
{to tiji. xl) om. 3.
4. om. 3. ' twv add. 3. u.axdpioc 2.
(8A. ivO.I -.iAeti^, iv-flwTiir=, a
' {pA. ivO.) jjiAejiv iveo7tXi!;eTO 4.
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
361
\
Tov
^[ji7ip-/iff[JL6v b Otip ti<i TEAo; O.iYfxoii;
^iatoii; xal
nXeifTTOi? kauTOv auvTpEiJ^ajjievo;
***,
xol juptYfAaaiv
affTjUOt;
JtsptQpooufxevo;, )''!av Tipujt, TiavTwv ipwvTwv,
epaiev feauTOv v t-^ XtjivTfi xal -Xotou 5txT,v vTi/Ofie-
V05.
ffuv ^tX-^Oet Twv a).).*.)v otpeuv itpo; ttJ xaTa
voTOv xet[xevT, ii^pa, xat toi; napaxetiievot? Tautr,
ocea-.v
^^'.uv T,<pavT(JQTt. Tov oe -tou Jiotjievot; tou-
Tou AaviT,X aoeX-^ov Eu^ujjitov etpTixu; 6 TiaTTip
rvwpt^jov, xupt EuOujjite, oTt 6 fia^tXeu? ^T^rriaet
^'
^e, xott kTOtfjial^ou, [jLBTa TtefiTZTTiv TjfjLEpav xexot-
32. 'ETtavep/o[jL^vou
*
Se auTou n^hti tt|V TiW/^^^
IxEtOev
*
[JLeTa :ou [jLVT|[JLOV6u(tivTo; AavtT,X ota twv
olvWTdTwv (Jpewv, Tonov Te avTpwoTi Ttivu
^ xaTaXa-
^ovTOi; xat /^7U'/^ov, e-jeat; auTO) evOeo; iTtEtT-f,X9ev
Tou iitt Ttvat; -VifJL^pa?
auTO^t f,7u/aTTtxw? otaTpt^l^at.
"OBev
i-f
fevt Tuv ^xet -jTtTiXaiwv, tw Trapa tuv
TTpOTOtxouvTwv
dvo[xasO{^svw To-ap-/Ti. ota
-.0
nX-r.Qou? auTO TtETrXTipwaQat oat^jLOvuv xal tou?
zapo^jEuovTa^ fiXaTtTetv, int TeaTapaxov-a -h^uydffa?
Wepai;,
^f'
STSpCfJ TtXTiTtov
*
/wptu) Toi AaviTiX 5ta-
Tpt|iovTt w'f3Ti
TtaujjLEYeQTi?, [AE>.a;, ouffetOTi? ^, 6
Twv -ovTipiiv TiveU[JiaTwv s^ap/o; oat[xuv ivatow? x^
B Aavtr.X iTtep/otxevo.;. Ou xai ~^o>3tyy.'ja.^-:o<i Xiav
xxTaT/wv Tou; Ttooac;. (o^eXeYE, x^'- ' 'Ay'- eotoxe,
j3o^f/Jet [jLOt
^ fjLYa
^
poTi^a; TitTtTEt Trpo^ YTiV ^ ~o>^e-
[Ato; [JL^Y^''"^^
(['(itpov oVw; xal TtaTaYOv ipYaTa[xe-
vo;, xat TTiV tou iatou TtaTpo; t,[xwv "Iwavvtxtou
7t).eupav ^ouT(.)fft TtX-ri;a; w; (0.^0; xat dcpwvtav auTu
eTtTaT,[jLepov e[JL7iof?iaat, dX).a /dpiTt tou Xp-.-TTOU
dvappwffOel; h [jLaxdpto; et; tt|V xaTa tov Tpt/dXtxa
[jLOviav auTOU tw
^
AavtT.X auvaTiep/eTat. Ka9sO[xevou
oe auTou
"
ixetTS xat Ti^u/di^ovTo; {; to twv
'AYaupwv
[jLETO/tov Tou
iY^"
Koff[xd xaXou[ievov
xd[jL7tT, iTttTteffouffa TT|V Xa/avT,pav ^pYa^tav twv
ijLova:;ovTwv ote-f&etpev. 0? ota toO Tt[itou Eur:paTtou
TOv offtov eouawTtTi^av
daaviaat auTT|V ixetQev.
'0
5e "AYW[Aev, -fTiTiv,
auTo; iyii tov z-?iTtov
*^
tow. Kai
Xtav Ttpwl dTteXOovTo; auxou xat TTdvTO? [leffov,
EwpaTO u9u; Osta ouvd[jLet aYsXTioov ^
xd^xTtT,
dTtootopdffxouffa xat e";u6ev twv !ppaY[Auv^TOU xrirou
7tpt7to).uouffa, [xTi tffep/0[XVTi e"voov Tt T, Xu[xatvo-
[levn Ta Xd/ava. BeXovTo; bk tou
^Yoyt*^'''"
''f^
"AYaupwv TpTiYOpiou
otd Ttva /peiav Ttpo; ttiv
^afftXeuouffav
eilffeXQEtv 7t6).tv xat tu) 6ff((j) touto
5T,).07:ofr,ffavTo;.
xaTTiXfJev euXo-j^.ffat auTOv ^^^ xat
eu^affQat 6 TaTtetvovou; xat v8eo;, xat XeYCt
auTu
C
Bepou; wpa eTteffTT., TtdTep. Xeuxov et; dxpov to
X-;,tov, xat 6 pafftXeu; va i; t,[iwv TipoffxaXECTat
ffuvT6[Jiw;.
'0
5k T,Yo6[jievo; t6 Xr/Oev [a-/; voT.ffa;
Ttpo; TTiv TtoXtv d7t?ip,
[JLeTa evoexa TeAeuTV.ffa;
.;p6;
TTjv TtoAtv dTtTipE, [xe
Ti[Jipa; T^i;
Ttot[jLVtap/ta; et; tov dv<J>t6v
auTOU
|^
[jLeTapdffT.;, eilO' ouTw;
xaTOTttv et; tov Ti[xtov
^*
EuffTpdTtOV.
33. 'Iffadxto; oe Tt; xoupdTwp
Ttpoaffteiwv v6;
Twv Ttept TTiV
^afftXeuouffav
TtoXtv TteptjSoTiTwv
Yuvatxsiou
ffe[JLVtou,
xaXou[ievou
KXou^tou *, oufftv
'AYauptvoi";
[jLOva/o^;
dvto-jfftv AofftfJeij) xat EuffTpa-
Titp'' ffuvaveX9wv'7tp6;
t6v Sfftov. jxETi >/>
xal
6[jLtXiav TOTe ^u-/wasX-?,
itapa tou TtaTpo; dxoOet
0-j xaXw;TtoteC;.'xupt
"Iffadxte, etTtovTOC. ffuvTa,a-
[jLSvo; Tw Kupiw [AOvdTat xat d[x[ASvwv
^
cppovT^tfff
xaXov
Yi? P.
ey^^''-'^'-
'"' e'^^^^^'- ^^'- 1^'^
^^o5ou-
vat. ToGoe t->iv ^tav xal xaTO-/;/iv T^i;
xupia; auTOu
xal oeoTTOtvTi;
TtpopaXXo^ievou, '^rifftv h 7taTT,p Atd
^
Ttva ypeiav dvavxatav AofftOsou xal E^JffTpaTiou^
Twvoe
ussionem, lera tandem oil)ibus violenlis mullisque
^'ta
seipsam contorquens et sibilis horrendis circum-
perterrcns omnes. summo mane, cornentibus
omnibus, proiecit se in lacum et. uaviKii instar,
natans cum reliqua serpentiuni
multitudim'. in
terramadaustrumsitamret
invicinosil)! montes r
abiens disparuit. Istius pastoris Danielis fratrem
Euthyuiium ;dlocutus pater : SrHo, doinne Eu-
ihijmi, quia rex te quaesiturus esf; esto pamtns.
Post autem quintam diem defunctus est.
32. Gum iude rediret ad solitudinem cum me-
^namthm
morato Daniele pcr excelsissimos montes, locum
'^^^J^^^.^
cavcrnis refertum et solitarium prorsus nactus, in-
^,-^^,.^^
spiratio ipsi divina supervenit ut per aliquot dies
ibidemeremiticam
vitamdegeret.Quare in uno ex
specubus qui hic crant, ab incolis cognominato
Toparcha, propter rnultiludinem daemonum qui
illuni replebant et nocebanl
praetereurilibus. per
quadraginta ibi cum
demoratusesseldies,Danie!i,
qui in alio proximo loco versabatur apparuit
irigentis
magnitudinis, uiger, aspecln horridus.
malorum spirituum princeps daomon. impuden-
^
terque in eum progressus est. Quem, curn prope
factus essei, valide pedibus teneret et iste dixis-
set : iSancta Dei Geneirix, succurre mihi, cum
magno clamore cadit in terram inimicus iste. vali-
dissimum revera sonitum et fragorem cuiittendo,
at simul sancti patris nostri loannicii ita feriendo
Uitus ut dolorcm ipsi et vocis ablationem per
septem dies infligeret : sed gratia Christi sanalus
beatus ad suum apud Tricbalicem
monasterium
cum Daniele proficiscitur. Cum resideret ibi et
solitarius degeret , in Agaurorum coenobium Sancti
Cosmae ei-uca incidens liolera a monachis exculta
devastabal ;
qui per venerandum Eustratium san-
ctum rogaverunt supplices ul eam inde fugaret.
Dle autem : Eamns, inquit, ut ipse hortum vi-
(ham. Et sumnio mane cum abisset et in medio
stetissei, visa esl stalim, divina potestate. turma-
tiin eruca fugere el extra claustra horti exagitata
non iam ingressa ad holera intus vastanda. Volens
begunienus
Agaurorum Gregorius propter ali-
quam necessitatem ad regiam urbem ire, cum
illud sancto
manifestasset^descendit qui ipsi bene
apprecareiur et benediceret humilis et divinae
mentis vir aitque illi : Aesttttis hora instat, pater,
iam alhescit messis ef rex unum e nohis vucahit cito.
Hegumenus dicto uou atteudens urbem petiit.sed
cum post undecim dies mortuus esset pastorale
nmnus transit ad eius consobrinum et deinde ad
venerandum
Eustratium s.
^
33. Isaacius quidam. curator unius inler sub- 'P'"^"^^^""*
urbii circa urbem regiam celebria monasteria,
^^"^^^,
monialium
donuis vocatae Clubii. cuni duobus
Agaurinis
monacliis, Dositheo cl Eustratio, pro-
fectus ad sanctum,
post orationem et colioquium
spirituale haec a patre audit dicenle : Non recte
ayis, domne Isaaci, utpoie qui cum coustitueris
JJotnino
monastiram agere vitam, permanes in
cogifationefantum.Meliusest
enim non vovere,quam
vovere ei non reddere. Illo sibi vim fieri el se retineri
a domina sua obiciente. aii pater : Cum opus sit
DosHheum et Eustratium istos monachos Constan-
tinopolim
'0
auvxptJ,ii.ivo;
1
.
- " ^^'^^i
; -.
_ 8
,^ 3 4.
_ *
:T>Ti,iv
4.
-
5-^p5^c.
correcium cx SuaciS^c 1
-
32. - ^ .T:.pxrf,.vov 4. - ix...
.^
,^,
^
.f
^^, ^.
_ 10
J,,.
4.
- >'
xi,ru.v 3. xa^.^ 4. - " o.,,
^
om 2. 3. '
om.3. om. 4
3. 4. '^ om. 4. " om. ^-
jj 3 .'..=vov 3
* (Ati-EiTpaT(ou} om. 4.
33.-1 KXouxtoy
4.
- ^
Ao9,eE'oy. Ee.JTpatiou omnes codd. W^^o^
J. 1-
46
Novembris Tomus II.
DE
SANGTO
lOANNIClO
MONACHO.
^
,
finopolim
abire
tentm,
siipiifirabo
rlominae tune ut D
Twvoe Twv [Aovaywv -po; tt.v
RuvTTav.ivouno
^
^^.^^,.^;^^^ /^ auferjuam
ahnpians morti: Denule
,i,ve'.r,6vTo>v (To-., StiXw^o)
croy
^^ ^^'f''^'''?.^^
^
i^tructuin
ilUim.
signaluin
signo crucis et bene-
TioXiiei .
Tiplv T. 3 xaTaXi?o'.'
To T>.o.
V
^-^^.^^^^^^ aouatuni
cuni
iiclis niouachis remittit.
xaT-r;/T.aa;
auTov, afpavtTa;
t6 .
f"^*!f'''^
(.^,j monacUi
siniul
cuni Isaacio urbeni pdiissent
ToC^ :.poYYpa,.lxevov<; l^^'''''/^'-^;^'""'':''';
.,^^ ^t eius
doniinae.
inxta
mandalun. Patris, onmia
oiv fiova/<iv
aOv 'iTaaxiv
tt.v 7.okv ''^-^^'"VO^;
'
renu..tiasscnt,
valde
turl)ata est haec nu-nte. Eral
xal Tvj xypvT
=^'^-'^ ^**'^ ^'*' xeMu^iv
_.oy
.^ ^pj
^^.^.^
.^^. ^^.^. ^^^^^ .^^j ^.^^ ^.j^^^ airigendas et
^poaV7:6vTcov/Aiavixe^.T.ouTapay>,TCi>T.'^eujiTt
q PP^_^^
,^dniinistrandas.
Scd adicicntibus illis
T.v yh.0 e-J/?T.*To;
auTT. 6
avOp.ono; -?o<;^
.r.v
. f
^^^^^^
prophetasse
mortis eius instare
.,vuiTG)vouovoaiavxaloier/iYepi^^^V<>'-o^>'-^5^^-
r .J .....a' .H netitionem inclinata cst.
Lisqua
oe Kai wwwf.6*- -.-,-- , . .
,
c,.i,-pHirerent itenniian
isaaciuuiiiinit:iiuuui,->iuii
fro-
^-X.; xal T.v
^^
^.^- : ^^^^^^ ex
suhurbiis nnttit. h> quo cum
l
Tov oC<'.ov -fr^wvTuv
Ttpo; .V
.ou uaax.oj
_.'_.., ...nr.i,,.. a nuodam .nouacho qui ad
a.'ou>' xi-i T-rv TTpooo-n-nv toG et ex
praescnti vua muiuuuu
.
--v-. .,,...
.^v ..-V. ...
p-oy
_ .'
.,,-';ci-o)ti- rcverenda
heLnnnena
Clubh cum filia sua item
tti^:^
:"^
^: :r^;:;:i
^Z^ad .a^....
veni.set e, a.,
1^0
benodicHo-
w. He.a 0*
.ajTa .t;; ay tj;
^
.
J /"
accenisset. reve ata patri per Spn-itum divi-
r ^^'-^r
'':^'^'
::^:^2J^iZ
^
^'^^ -tmae morte el hliae praeteclura.
St-.ov
ave).Qo.:7T.; xa-. u. au.ou
^-'^YJ.^
''^^'
^u.nens hacuhmi
pastoralemlamquam
symhohnn
1 x.l ,kot;
-0
os o,.6,
^;..v aux^
" daUa,, e.t Trisf. val< e cu.n mde ab,ss..t n. n-
LXC; )iTe^. ,1.?.
*' "^ ' Kip.o, 061),..,
tihus adiuratiomDus d.vuni Eustrat.un, ae.nule
yevov 1 i, Vo'>.o
ieoo.a... lUpau.o; oe interrogans:
Qare, d,c m,h,, paler, fiUae
,eae
ILxhoi,. insv oi Tor, tuxoOt Ofxo..,
Tov t,-a<lidil sacl. h,n,l,, ,e aute, an,eraU,^
ee.ov
EJT.=iT..ovi.i.ecWTa..<ifu.T.Ta-
Tivo,
!' Qui respondil ipsi :
Mo,-t,s tae fo,-.,la.
auTfi

Tou teAoui; tou Caw;, xupu, Tayetav rr.v
mu,^<*,^. ..... .-.......; " ""-
. , ,.
'
d.taTa.av ai.66fxevo;

xal tt.v i^eTa .e Tvpo; tt.v
liniida prorsus et tremens facta, post aiiquoi d.es
QuvaTlpaaou r?.; T.o..uvtapy.:a;
^'
^eTa^aa-.v ..po- in morbum incidens et ad Demn
seom.dum
5etxv0(ov aot oixato; 7ieT:payv toOto. 11 oe toOto patris praevisionem demigrans.suam filiam vene-
ixoOaaaa aii(x'fofio; -(v^oi^hri xai TJvTpo.ao; [xst' raudam dignam quae m nmnere succederet
d).iY; Tifxepa;
voTT,aaTa. xal Tipo; tov tJeov, xaTa reliquit.
TTiv :Too6paT'.v tou TraTpo;, i/.0Ti[ji.Ti7a7a tt^v auTT,;
OuY^TEOa T'.[jL'!av o'.aooyov tyj;
tiy^P-^''"'*?
auTTi;
a;'.a); xaTaAeAoiTie.
34. I\wpt[Ao; ouv exetae tioXXoi; xat ev TiavTt 34. Notus ergo exinde plurimis et uhiquc Ins f^'os
cants_^
Tat; 5EoaT,|xetat; 6 offto; YEv6[jLevo; neptpoYiTo; ttj prodigiis sanctus factus celebris, concursu turba-
"''""'</''
eTiippoitf Twv oyXuv iiavu ^fA-ipeTo Tpayuv6[jLevo;'. rum valde pressus retardabatur. hide consilium
"OQev ^ou).euE-at auToOev uTioywpfiaa-., 'xai npo; init hinc discedere et in solitudinem dictam ad
TT,v xaTi Kopaxo; Ke^aXTiv dpTi'(jitav ywpf.aat oua- CorviCaput abire,impervianiprorsuset
excelsani,
avapatov oucrav xat u<J;ti>iiv,
ev^la ttJv itapa tuv ubi iam olim a duohus sanclis senibus oraculum
iY^wv rAXaK otio YepovTuv uTTsSe^aTo ypTjff[jLwotav. accGpcrat t. Igitur assumpto secum Eustratio.
pcr
.^'.0 7:apa).i3wv tov EuffTpaT'.ov (Jpe^.^aTuv woeuev h montes inccdeus iter fecit Dei servus. Gum prope
QeoXTiTiTo;.
'Q; oe T:)>T,aiov Mep-.Xouxw^jiEa); ^^^''^"'1 Merilucomos venit,ail : Occurremus mo.v, Eudrati,
AeYSf Me)Ao[xv xaTaXa^ji^avav, EuTTpaTte, jjteT' greyi pascenti ovium quae canes formidoloso.^t
scvum
(JXtYov ve[jio[iVTiv Tiot]j.vTiv TipojBaTwv, xuva; yo^e- trahit; vide tie lerrearis eortim impetu. Inde pro-
(jAtYov ve[jio[iVTiv Tiot]j.vTiv TipojBaTwv, xuva; yo^e- trahit; vide ne terrearis eoriim impetu. mae
pou; ^7:'.aupo[j:VT,v, xal opa [xVi titoti')-^; t^ 6p(jL^ gressi paululum ovium gregem pascenteni o
auTwv. lIpoliivTe; oe ^xet^ev [x-.xpov to twv Tipo^a- dunt, canesque istos in circulo currentes.
tfen-
Qui
-..
r
).OYtxf|; oux a|xotpouvTe; atffQf.aew;, vestigia senserunt usque in finem mansueti
valde
Tot; TTOTtv atitou TtpoaentTiTov unotratvovTe; ^, atp' remanserunt. Tunc vero pater : Voca,
intjuit,
Ti;
paatoreSf
^
xaxaXaJ3ii 4.
**
IXeumv 4.
"
[Selvwv 51 xai) om. '^, A.
"^
U add. 4.
'
om. 2. '"
oiTwv 2, 3. 4.

" (toOSe loi piou) om. 4. *


om. 3. '^
Koupoyx>io'j 1. '*
(oio; (pijoiv ayT|,) 3, 4. ^^
xX{oo=Tai 4.

"*
alQo|xvr>(; 1 . ^
irotiAvapj^fai; 1
.
34- ' auToii< 3. -
iript0i'v:a5 2. ^
ja-vovTs; 2.
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
363
pastores, EuMraii, ut nohis viam <ixine Trapezam
ducit ostendant. Qui ait : Quomodo itlos, Fater,
nomina ignorans, vocahoY Dixit Pater : Theophy-
lacium voca primo, deinde Christophorum quicum
eo es(. Guiti autem
clamasset,T!ieophylactus
et
Ghristophorus una voce
respondentes advene-
runt. Dicente autem sancto : Viam qiiae Trape-
zam ducit, nohis ostendite, o Christophore et Theo-
phtjlacte, responderunt : Duo cum simus tuntum
nos, venerande pater, altero pascenfe greyem, alie^
roque ad unam ovem deperditam profecturo inve-^
niendam, quomodo fiet (.s/Hrf? Sanctus vero alten
eorum ait : Vnde iamen, fili, et pusillum duc nos in
via, et in hoc ipso perdifam invenies salvamque et
incolumem redur.es. Qui vero persuasus verbis pa-
tris,dum cum iUis iter faciens viam ostendit,ovem
iHum cum agno invenit et gratus laetusque ad
socium rediit pastorem. Progressis ilUs aliquentu-
lum in itinere, ait Eustratio di^s vir :
Viafores
qnidam, frater, in faciem nohis occursuri sunt, a
qiiihus nullo modo videri volo. Propterea praecede
me suhsequentem. Gum vero sibi invicem occurris-
sent et Eustratio : Benedic, pafer, dixissent, et
cuius es monasterii? interrogassent, dixerunt :
Qnomodo in imperviis ut plurimnm et impeneira-
hilihus moutihus viam agis, ferarum furiiimve non
timens incursionem? Eustratius vero ait :
Qui
Deum habet secum, solus non est, nec ah ullo
nocente superatur, sed in omnibus imjxividus rema-
net. Haec illis conversantibus prope Eustratium
constitit pater. prorsus istis invisibilis. Cum ab
invicem separassent se, velaminis -speciem statim
auferens,
Eustratio ait : Oratio tua, tafjernacuU
indar, frater, facta circa me, celavit me, ut cupie-
bam, oculis eorum.
VtTA
A -Ti;
twv b.-^i.ii>^ -y^pwTOv uEpt0J'^pavQevT5; ti^ TE^.eiav
ovTw;
xaTe).-riqav TtfxepOTTiTa.
'0 ouv iiaTT,p
KiXeaov,
Xeyei, tou; Tioi.jj.eva?, EuffTpaTie, otiw; T.fxtv
tt;v H\
TpaneiCav 656v aTiaYoufrav
* ujxo5ei5uff!.v..
'0
oe <f./,ai'
Kai ttu; auTou;, iiaTep, dvwvujiu;
xa)i<JW ; Kal iUv* h r.^-i^
^
eeotf
j^.axTOv xd>.e7ov
TtpwTov,
eiO' 0'JTw; Xp-.TTO-fOpov Tov ffOv au-.i^.
t|>wvT,aavTo; oe
^*
o Te WeoauXaxTo; xal Xpt<r:o'^6po;
ffuuiuwvw;
dTioxpiOevTe;
'
TtapaYeYOvaai. Tzpo; auTOui;
.
EioriXOTo; oe auToC; tou otxaiou' Tt^v 7^1 TpdTtei,av
6Sov TiIjlCv oeCiaTe, w Xptaro^ope xal 6eo!pu)vaxTe,
XivOOIl' AUO OVTUV TJplWV, TtfAte TldTep, TOU [XV
uoitAatvovTo;
^
tt.v 7:otixvT,v, tou 0 itpo; ty,v kvo;
TtpopdTOU
dnoXw)v6To; TtopeuaojAevou " dveupeTiv,
gcpTi'
'EXOe (xovov, Texvov. eitl ixtxpov 6oV.yt,tov
^u.a;,
xai. h TauTcp t6 dTto).w).6; eupT,Tai;
-7670)-
(xpievov
*"
^avaffTpe^j^etc
'0
oe Tt),TipO'^opT,et;^ ^v ^*
'
Tov; iTi(jiaat Tou TiaTpo; w; truvoootTzopwv auTOt; tt,v
6S6v UTieoetxvuv, t6 Trp6paT0v dxetvo auv ti^ dpvtw
xaTet).Ti'fev, u/;7i;
xat yapd; Ti).T,pT,; Ttpo; tov
(TUVvotJLea
iTtavaxdpnl'**;'
IlpopatvovTuv oe auTwv Tvj
62(7,
^^
xaT' <5),':yov, ffiii
Ttji EOaTpaTtv 6 ev^eo;
'
B
'OSotTiopot Ttve;. doe).'f.
'Jtp^ TrpoorwTtou (juvavTav
THjLiv
[jLeX).ouatv

ot; ou {iooloit-ci\ oAw; d-f&fivat, oi6
uot TtpoTtopeuou
ffuveuo}jivi,>. 'U; oe tiOt,
truvT,vTT,Tav
d).)vT>t; xat To EuXoYTiffov, TidTep . p6;
tov
EuTTpdTtov
eW,5av, xat Ilota; et txovfi;
ETtTipwTTjnav.
ieYOuffi nw; iv dpdTOt; u; iTtt to
TcoXu xat dote^oosuToi; opeat otooeOet;, hpwv t^
Xt.ttwv ouy u'fopw[Aevo;
^TtavdffraJtv ;
'0 Zt
Eu(iTpdTt6; f
Tjatv
'0
tov Qeov eywv (aovo; oux^wv
ndvTWv
fl)vaTtT6vTWv
UTtepavtffTaTat. iv TiavTt ow-
jxevwv iTiT6T,To;.
TaOTa <Tuvo|xt).o6vTWv
auTwv^.
n).TlfftOV TOU EuffTpaTtOU 6 TtaV>lp fTTaTO *^^
f^'^5
aw; xaOopwfAevo; UTt' auTt5v. AtaxptQdvTwv oz drz'
dXXfiXwv. t6v ta;
otxfiasw; oyxov Tteptatpwv euQu;
itpo; Tov Eu7TpdTtov etpT^5v 'H t^/i
50U <rx-/iv^;
SixTiv. ioe)/fi. Y^0(jLv-/i
Tiept ei^k
d:txpu| (le,
wTTtep ^TtoOouv, Twv 6'f6aX(AWV
auTWV.
ANNOTATA.
. Su.reuit imperium Michaef anno S20 ad finem
vergente, et eodem fempore
Theophifum
(^lium,quem
e^^sinJhabuerat,
augustali .orona dona.it in magna eccles.a,
^^
^f^
^^^;;^^^
Proin nnnus quintus isforum
imperatorum est annus Chnst, 82o.
rhrisfiHll
^
C
rstranes xercitus
Nicephori a Bulgnris devicti accidit, ut supra v^dimus p.
S40 anno th ^^fiHU.
p!:i^::ZZ:Z!l
Sio readunt 1.. quimus Michaelis
Amoriensis regnani. et annus decnnus
quartus a clade Nicephori.
j ., / V itn~i ad annum 825.
.mHZZ
:Ln-, Li <le
nraria Ku, M ia, tunc te,po,.s
pe<ie,n figerant B,H,a, ..
?
^.1^!^. li'
'aliyustiss.nus
sinns in l'rofontuH apu^
Nicon.eMa,n;
.oaatur etia,n sinus
toijr,p.743.Cf,-.s,.pra,,,.330.Ia,,.ae^^^^^^^^
e^'^<'PtirisB,,k,aro,-,,rn,ne,npemrop^^^^^^^
^^_^,^,^ ^/
,,,, ^,,,
,,,,,,,
O.eolo.,o,
postea,uen,onacl.u.,f^t,.m
^fJJZZl.,,s
,.on eiusdcn
n,i,-ac,.,osae
til.erationi.
;::;S.
'pi. :p.
p:;:o;L'^::nZsin,iiuu...e,n,
.......
.
^^"^ --
^^
monarhus S.
loannicio
adscripsif.
fl
. . ., T
i-oxpie^vTOC
4.
* KOi(iavoyvto? 3, 4. " Tiopeuc-
*
s-miY-^""^
4.
Mo ^^.) om. 4.
-- \^ou
-J-
__ ,; >;
^g^^ 3
_
:a
(tWTQ-07r- aixwv)
&:: otitoiv ii^i
l*^ou 1,
TiopeuwiJLivouc 3.
'" x -^-
^'
^'
xa6optujji'o; VffraTO 3, 4.
h
npatviTo;,
TTTA
3^
DK SANCTO
lOANNIClO
MONACHO.
.S7.,.Am B,.anti.un,. Huius foci situm optime definit
Socrates, H.st eccl.sia.t., hh. VI, ca,.
XVl,
P G iom LXVll
i>.
714, nnu rorat illum
^,.op.ov U .o..o K..x.xp. .,.
^.xo^.S.a; x..,e.o..
e.nponnm
BiihjHonm fiuibu. prufertum inde Niraeam
apiHtnasse. j . "- ' ^ '-' /'

'
'
''
"
-
"-"i^, . ne
Hist. (Vog,-. ofAsia Minor. p.
18H. Tomasckek, Zur
historischen
Topograplne von Kle.nas.en
ui
Mittelaiter, p. 9.
i De vico Tsulli non rerurrit aUbi mentio.
-^. 6/ua.. 'O^.fou. iTTo T^v evop.av .oO KaTapoXioo. x. .. X. Sakkehon,
nax[x.K, IhSX.oOnxT).
p.
7.^6. ^uc^o,-
o./.r,5/n/^./ retrus m. 57,;^
.u,v 'lUU p.ojxui. sn-/ft//
'K^a..o?u,f*.Sv
;
mrs/o ^^.m J/./.r/,;,r.//r
rerte scribit
v ,oG 'lU.ou pu,ixa,v.
/*. G., /ow. CXVl,p. 09,
num. XXXI l
.
I N<m videtur aliunde notus iste metropolitanus
Nicaeae, certe Le Qumi ex soli, Art,s S. loannicii
eiusdem notitiam hausit. Cfr. Oriens christianus, (om. I, p.
045. Non dm ohtinmt sedem, quoniam
vidimus Petrum anno 824 hanc ecclesiam regentem, et hic anno circiter 827 mortuus denunttatur.
Addit
Le Quien se non posse, nec id rlare si<jnifira/mt
aurtor Vitae apud Surtum mUjaiae, statuere utrum
Inger tandem haeresim deposuerit. Hevera id paulo obscurius nurrat Metaphrasticus srripior,
sed
Sabas explicHe docet rum non paruisse monitis S. loannicii.
m Hisce aulem diebus. id est, quantum ex chronotaxi conicere licei, anno S20 vel 827.
n Sigriana est regio montuosa propo Cyzicum in Asia Minori ad Propontidis littora ab Olympena
Rh>-ndaco flumine di\isa. Ita maiores nostri in Act. SS., Martii tom. II,p. 213. Cfr. liamsay, op. cit.,
p. 102; Tomaschek, op. cit., p. 14.
I)e S. Theopkane, rhronographo, qxii ohiit circa annum 820 et coUtw die XII martii,
cfr.
Act. SS.. Murtii tom. II,
pp.
213 sqq.
p
In Sigriana erant nou pauca monasteria, sdlicet Polychronium, Parvus Ager,et MagnusAger,n/i
praeerat Theophanes, quodque etiam vocatur Ager nomine jmstino quo vocabatur locus cum in eo
monasterium suum exstruxit Tkeophanes.
T Ilaer iiisula non est insula Thasos, quae iacet in mari Aegeo prope Samotkraciam, sed
quaedam insula sita in ipso lacu Apollouiadis. lie quidem vera novit Itirardus Pockocke (Voyages,
tom. V, p. 292) parvam insuhtm ad partem horeakm lacus, quam vocat Abellionte. Ue monasterio
ibidem aedificato et eius kegumeno Daniele est etiam mentio facta in menaeis, quae huins
sanrii viri memoriam agunt die XII sfptembris. Neque antecessores nostri (Act. SS., Sejjt.^ tom. IV,
p. 2), ner cl. v. lohannes Martinovius (Ann. eccl. gr.-slav., p. 222) aliud quid de S. Daniele iu Thasio
praeter solum nomen tradiderant. Personam et locum quo vixit, atque tempus quo floruit ehicidavt,
aUquatenus saliem, pretiosa inde iterum magis magisque Acta nostra S. loannicii.
s Consobrinus Gregorii non ridetur diu rexisse monasterium Agaurorum ; nam infra num 30
dicetur sub Theopkilo imperatore (829-842) Antonius quidam defurhasse Eustratium hegumenum. lam
vero in loco praesenti series viiae S. loannicii deducta videiur ad arinum 828.
t Cfr. supra cap. III, num. 9,p. 340.
CAPUT NONUM.
F
Continuatur narratio miraculorum
el praediclionuni S- loannicii.
35. "U;SETTi;i'AvTt5tou
ovo|xa;;o[xe'vTi;[iov7i;xaTe- 35. Gum Antidii monasterii montes petiisset, in S. loannlcius
Xot^ev op<7iv, ^v TOTToic Tpay_uTpot? xeUiov {jiwpov locis angustioribus cella parva aedificata. solita-
pii'ressanat
oixooof.y.aa. Vu/_a=rev X^U-. auTdB,
0; rius vixit, se latere ibidem plerosque sperans. Sed
"'^''^'''
TToUou; XoYfraj^evo*;. AXX oii xp-JTtTexai e{; tAo;, non absconditur in finem, secundum Christi ver-
xata TovTou XpiTTou ).6yov,
^
eeoxaToixriTo; ^oXk^ bum a, illa quam Deum inliabitat civitas, supra a
iK7.^u> opou; Tuv apeTwv x.eif.ev7.. {\yr, yip Tt; tou montem virtutum
posita. Uxor enim patricii et
TcaTputou xat^i^aYtTTpou iTe-^avou ix TtepiepYta; magistri Slephani 6 per malignitatem famularum
/'
Twy QepaTcatvtoiov aurr.; ap.ua-/>r
xal Ta suarum veneno infecta et vesana facta.cum divi-
jpeva; fl?,ape..aa tou Tr).ouTou t6 TrXeCaTov d^ tiarum
maximampartemmedicisinutiliterinipen-
^Tpou; avo^cpeXu,; avaWaa Ttpo.ToaTov xaTa).a[.-
disset.illumaditiustum
a parenlibus suis adducta
Pvet Tov otxatov U.0 tuv
auYYCvcov auTr,;
aYOfx^vr. et amicis. fllam intuitus pater, misericordia mo-
xat T^v tot..v. HvTcep eeaaai._evo; h uaTr.p oCxTet- tus. cum orasset pro ea et signo crucis signasset,
priaa; xat ^^T:e_u;ai.evo; xat tc^ tou aTaupou tut.^
remisit sanatam ad propria. commendans ipsi ne
a^paYt.a,,UYt,a.eaTetXevef;T_acota.,.apaYYeaa,
iam inquireret m illos qni nocuerant ipsi, sed
ur. TtotriffaTbat auTT.v LT.TTiatv Twv aXaJi-ivTi.w i^^' ^;,:^-,.. /^.^. . *. '
'^'^'
factus,
35. '
zoiz 4. 8ai6Tde6v 1.
DIES QUARTA NOVEMBRiS.
365
A -oc
Tou ffTpaTYiYOu mpwvou voTapto; yeYovw?,
factus, frequenter ad patrem veniebat ut con-
"ta
cryyvw;
TTpoc; tov itotTEoa oEvr.pxeTo Ta? xaT' Jtov
sdentiain suani manifestarel et consilus eius
i^ayoatu'7v.i TtoioOfjieJo;. xai
^
utoO toC; xav6a'.
dirigerctur. Cni quadani dio pater ail
:
V lyiare
xavovt^oix6VO.
'^ xai ^; [11^
tuv ^}ji6pwv 6 7ia-T,p
Memus semper, fili
Stephane, qiua qua hora
/svet

I>^Y0P^v
<Scpe0.o|Jiev aeC, texvov STE^fave.
nescimus Domtnus uoster veuturus est, et atuis
klU
>^>-oy -poxaTa^.aiJL^avei 7:po!TAaiJifiiv6fj.svo.
(lispositus : rex enim et Deus noster vocahtt te ei
>6 euTpe-T^<; t^o xal eTO'.[AO<; 6
yP
^aaiXeO; xal
m/5f-)v mojr ie /-nVi e corpore. Illeautom. bene-
eeo;
Kpoa>.etTat . xal (ii6Tava<rTeot
*
i'b dictione accepta, dimissus post d.es o<-to exil e
-oO (TwU-o;
tiytov.
'0
56 eii/V xopiiaajjievo; xat mundo et migrat ad Dominum, sanationes multas
iTto).uO^:;
uee' -hfjiepav (JyoriT.v ^xoT.piei^iTto xoa[.ou,
operatus quotidie per ta.rtum reliqmarum^/. Ahus
<t
xal ^vOTiixeC
7tp6; KOp-.ov. {iciet; tioUwv

^vspYuv
quoque monachus, Thomas nomme, cum Euthy-
6T/,uepat Tf^ ic-f^
Twv Aet^-ivtov. Kal e"repo; ptova^^o; mio hegumeno, qui filius erat patncn atque ma-
Hwui; xaXoutiievo;. pi6Ta EOftuiJitou T.YOutJ^evou. ulou gistri, cum ad patrem convemsset, bunedidioms
vevOHievou
TtaTitxtou t xal ^fxyi^^po^, eu/.n;
accipiendae gratia, post longam spintualem con-
/p'v auT^ 7tp6; Tov TtaTepa auveAOwv ^i-.ii aet- versationem cliam mortis mentionem audivit a
fftrlv
V/*^?^^
ota)4w xai tou eavaiou [avt.hltiv palre inipsum converso et dicente :
I7to 6rensesf
axo6et ToO TtaTpo; 7ip6; auT6v ^T^trjTpatpevTO; xat incursu nostrojrater Thoma, sicut somnium per-
)^Yov-o;
[ito; fipa/6;
t^; I^u^i; Tipwv. tioe).<f5
transiens. Veium sarcina malorum nostrorum sive
euui w; ovap TiapiTi^eOtov
'
. T6 'fopTWv oe Ttiv virtufum quoiidie coUigata augetur :
attende txbi
xaxfwv ^iixwv T, Twv ape-wv xaO' exi^TT.v Tiept- quia cito mutahfris. His auditis et quae ad am-
oe^txoOuevov auieTat xal Tipwexe a^-V
S^t xat mam pertinebant cum Ttiomas recogitasset dih-
TuvTOuu);
[leetTTaaat
". Taina ixou^a; xat Ti gentius. post diem quintam decmiam ultuuum
^
B -f,5 ^uyr.i aOToO 6 8u>[jLi; rfpovTtaa;
d7:t[ie).eaTepov, vitae dormit sonmum et quiescit in pace.
ixeTct
TtevTexatoexaTTiV Ti[jLepav tov Ttpo; ^0)TiV
.i..W,
U.VOV ^^'
3Yr71pa-o0, xal
36. Cu.. etia.nUun praovalerot haerosis et
A,c.<u..
otuvuwv 671 a).XTi).0)v ^vepYoyfASvwv to'.; tou
\t.\di.iuiic. au.ic
i^
/ifOHmCTJum,
i7oTeLo,
.0;', L eco-^ao..
.0.3 in,agini. a.l.,ratores ex parto Theoph,], mpera-
;_,,_
S.W.O,
.00, rc),efou, v dcx.e,oeu.v U ^,you-
t.,ris .,
plnr.nn o.x ep,.scop,s et hegn,en,s hae 0-
uW 4,
a pe..x-^, TO.e li^r^ i.oS.opiaxovTa;
ticam peslen, fugerunl so.hbusrohcMs hosp,^tes
^lv oi Iv L.vi;^=.,Oa.. 6privv X.. iivou, xcl
et pauperos et in monfbus orranlos dolurbat,
^Ltc, xl dpe..?iTou;
'
i/ox.Oi.^rfa., .uvePn
sunt. Accht ut et praesul Agaur,n, n.onaster,,
T^ .i,
Ay%-
,ovfi, .oc,eva Eu..p=i...ov
Eustrat ius oioctus de loco ,n ocun, proptor Cl,r,-
5eM6v.a L -Lou ee, T6.0V 8.a Xp.aTov p.a-
stum circu.nlerretur. et u( An.omo
/
cuKlam ex
f
vc6. AvT.iv.ov Se T.va Tr,; aJt^, povii, toJ,
oodem ,nonastor,o haerot.cs consot,ont, ab
;LeT.xot,
,uuopovr,.avTa 0k6 Tv Tv,, alpe.e.-,
haoreseos fautor,bus,st,us monaslern praefectura
iLyJ^-. k i^oA^ '-O^
x,Yep.oviav xal et dominium concrode,-otu,-. Qu, voro saopms ma-
1 paTe.av\.,-l8(va..
"0,

o^6pu, S,),a.eei,
nifostatus ol ,non,tus at.iue tor a patro v,tupera-
;l 'lou9eT.,rieU xal Tpaov ...oJm, 0 toO tus, ab haorot,ca poslo non dest,t,l^ Poslea ol
.a-=6; T-^, aUeT.x?,, ou o.i.TaTO X.^^?. M"i '-
'l^^""'
''=^"<'" ^^^* '" e=<Prl^'-anA'"..
ipsum
-aO-a xai ThaPTov iv/ei xa.v.a(lf,vai Ti eT.. donuo adho,-tatus rectam(iue v,am donunt.a,is.
^apaxaW. xci 'Z.Ofl^^i-^
tt,v ovtu., ir..-{y.m.
M onin, pator :
Quoniam plune. te, Ato,u
aevoc
-0
o'e itarrp

or,"
'
'EteiS>i
iroXXaxi, .re, m i.M-e(.-< p/-o( i^o/en adnm, manu praeMUa et
'\v-2vie rA86vTa To xaT Suvap..v dpoT,9T,<ra, -/.erpa ./;.y.,-<..s tecum, ipse autem adverms ver.laiem
Souc xai
,uvaY..vLa|.ev6, i, auTo, oe Ttpo? tt,v reuileri.., fimm
tuum ^cito approp,nguasse et ,-
iW^e.avo!.:TaTer5',T6Tao;<70uYviieiiTe=.9axvxai
d,ac,inla dierum te,pus re,aere l,U ,
dum
C
Tea^paxovT-^uepov
^.Svov xpovov d^eiXe.; ^v X^p^
disciplina transigendum; hocaulem s, cu,n gaud.o
^aJ^
.eiL
5..ep/e.earxai auT6v, ilX 6ver-
tule,-is, salval,e,;s. (Ju, cum d,x,sset :
Fer p,eces
xa.vWTavapiToOTiv50.9v:p.OSe-.^.e6/.6;v
luas p,-el,osas, toleraho, venerande pater, m
1'^Vii^prix.i;,
u.op.e-J, Ti,..e uaTep, to dimidia suhito pa,-te ...-por,s .lolore percussus,
.riu uTpo; e09u, Toa Lp.aTO, .ueTi iXyou, ab illis qui invenerunt eum U,qua,n mortuus
XyeU

U.6 T6.V e.upeeevT.v i; vexpo, -^pe., xai
sublatus ost ot post quadrages,mum d,em defun-
,Cvov 6S^
--P-'- -
^^
-
ZT^.-^ ;^detactis i,upodimontis, in capite verbe.-avit
vvZ.
vov i!op.ov. "Ov x.i xaT.Xap6vTa
Quem pater cum oxcop.sse
,
orat,one poracta,
eyxc/.ip.<J|ievov
p "0^-.,.=
ait : jBeccra, rfom cowsm;, non recte egistt,
,CTa TO T,,, eu,.T,,
:^-^V^l
".^/ir
; U
iument: in fluvio delapso, in capile plcisti
xOp. u.aTe ou xa/o.; .o.T,.a, 6 , to. x tvo ,
,^^^_^^^ ^^^^^ ^^ ^^^^^^,^^^ ^^ ^^^^^^^^^^
c-;;;:;n-e
0,
,'u.:SouXou,.
TouT.r''axou,a,
divisset,stat,mm,ratusconsulcog..at.o,.eper^p.
e^eaTT|
s
(x.Wxavo.:6,.o., om, 4.
-
(x.i ...t. , on.. 3. - ^ i5,.s, ^ _ .oXXi. 2.3,4.-' ..p....-;ov
2.
-
'"^'-"'r'^"
-
'
-'3. - '
-^^ 2. 3. - op.p.i. 2. .>.? 3, _
a.,
2. -
o..
3, 4.
_
'
^L..C, 3 4vac
4.
-
T0.iT..v 2.
-
(e6eu,-xX,T.-.)
t ,u,^.to. .u6v. .Xr.ye,, ixtT. ,Xro 2.
37.
'
U add. 3. * toOto 3,
4.
ggg
DE SANCTO
lOANNICIO
MONAGHO.
...
cacitatem
patris et. paenilentia facta, veniam D
ilhvt,
-apx/_?T.jia i yrcxTo; tt) oiavoi?.
tt.v ..
^lias aatem idem. proptor quan.Jam ad-
pwi. ToO TzaTpo;
d>cf).u?o.u6vo; xr ;iaAwv ^ie.a
1^^^.^.^^^.,^,^^,^;^ necessitatem impeditus ne ascen-
vowv TjvvtopTiatv ^bTTiWTo.
AX>.oT
TiaMv
^^^^^
_^^^ beatum.
sicnt solebai. filium suum
li inittit cum eulogiis quibus-
labal. Quem cum ext-episset
sanctus. interrogat eum de
patre oius. Isle nalbutiens titubabat veiiemen-
ter in dicendo. ut puer. (Juod animadvertens vir
inclitus, ait illi : Perfeda
cum sis aetate, adhuc
_,
^
. - .
,
fj f,,,li impprfecfam
fjeris; non probo hoc esse in
.npxa,v
TT. r).x.^ stvt^v vX.>..av
-f^J'^^
^ J^ ^y^, ,;,. Q^i ^it : Alpha. Repetit
pa;- oux suooxu, TO.TO u..py,etv ^v .0.
o.J
''^J^^^^^^^^^^^
SouXotjLa'

e-^TTE appi. Se otiti.v a/.'ia. leyrepo-.
laem. sea uleiuu un 1. .
/
To avTO xa-. naA..v '^r.aw ^.^x ^%'.
Uyt^
^
iipo.e.
y
......
nrntnli..ot.dicit nater. insnecla
Ji oOnv ).o ...xoC, r.oS6uevo, rtixi... r.dUsT,.; .., hr<i riio m, fc/i/,e,.rfo gltur a,
f)a[ji,3o(; cTii Te ayTOv ixeivov xal tou; TiapovTai;
z7ie5ev Itv, T(^ t7, 7;apaooSoT:o'!a; TauTT,? Trpo^Xio-
uaT'.. "O^ev sy/apiTTtuv tw K'Jp'!u xal to) iiy^t}) i
avtiswno; ei!? Ta io'.a sOtou eTiopEJeTO -/aipuv.
38. KaTa Tov xa'.p6v 5e toutov, xT-.vOfxevou tou
Domino et sancto, vir ad propria rediit gaudens.
38. Eodem autom UMnporo. dum aodincarotur
emplum saucti lolianui^ propiiotae, praocursoris
Antidii monasterio, descendens e
s ut lioc opus inspicoret. utrum qui-
tntnsfiiH-
tihiis
invisihilem
s$fadt,
vaou Tou icviou 'Iwavvou tou TipouTiTou, Trpoopojiou
templum saucti
xal 3TiTi.TTou ',Tou v TT, 'AvT'.o{ou [iov^, xaTe).&o)v et baptistae, ni i
%-KO TT,; T,5u-/{a; h oixaio; touto epyov T:ept7/.o-Tr
solitudino iustus
Tai. t apa 'ye, w; otsTdSaTO, xTi^erai a'.fio-
dem. sicut iussorat, fundarotur. diligenter inqui-
XoYOu[jievo; auTo TteptripyeTo. 'luavvou Se jjiova^^ou rendo perambulabat. lohannes autem mouachus,
TT,; auTT,; [jtovr,; i^elGovTo; Tipo; tov iTu).wva xal ex eodem monasterio exiens ad propylaeum
yiptv u/T,; TO'j iy^ou eupdvTo; Ttva; xaTaXa^dvTa;, cum invonisset quosdam, sancti benedictionis ac-
xaxEiffe au-ov Trapetva'. Tiapa t-.vwv {jtejjLaOTixdTa; cipieudae causa, liuc appulsos, qui ab aliquibus
xat Tiepl auTtiv auTov 'j;io[xvT,jat ouffWTiTjQevTa;
* audiverant eum ibi ades^e, simul petentes ut
Maxoo6u[ATiffaT, Xeyet auTOt;, [jitxpdv, flEoeXoo-l, xat memor essel eorum : Sxs/jeciai*;, inquit iIlis,/Jrt-
ov av iOT,Te ^ieoyd^jievov ituv i)xrj\ ixetvd; e^Tt, hilum, fratres, ct quem viieriti.s exeunfein meciim,
7tpoae).QeTe auTw, wtrnep J3oiJ).eaf)e. Tou ouv aTpo; iste est; adite ipsum, iil vultis. Tunc cum pater
TOTe TieptvoffTT,ffavTo; ttjv oixooojjiv, xal a[jLa Tt^ redisset ab aetHficio ei simul cum lohanne ante
"IwavvTi Tipo TtpoffWTTou Twv I^TiTouvTuv auTOv
^
faciom quaerentium illum.nou tamenvisus.trans-
ot6).()dvTo; xat [at, ipaQevTo;. aAXa Tvpd; auTO to iret et iu motitem recederet. redeunti soli lohauni
d^po; y(i>pT,aavTo;. u-oo-TpiilavTt [xdvw tw TwivvTi ([ui veuerant ad vidondum boatiim aiuut ipsi ;
ol E/.tldvTe; OsacraT&at tov [xaxaptdv t^T.fftv auT(^
* Qnandoniim pater, sanctus, ut dixisfl, egredietur i'
OdTe, TiaTep, 6 ayto;, w; eCpT,xa;, iSe).UTeTat ;
'0 Qui respondit illis : lam mecum evioit et transiit
C oe '.pTiT'.v auTot;
'
"Hoti vw e[xo'. ^^TiXQe, xal ot'
in mcdio vestrum cf ad soUtudinem snam ingressus F
u[>iuiv otViOe, xai. Ttpd; tt,v T,a-uyiav auTou eCaeou. fs/.IIIi autem senullum allerum transeuuteui. cum
OrSe ouoeva ^Tepov o'.epyd[jievov truv outu, w; iTv. ipso vidisse. iu nomine Dominl atfirmarunt. et
Kupiou fodvTe; ipe^aiwTavTo, xat e)vU7;o{ivTo Xiav tristati sunt valdo. decepti in sua petitione. Cum
aTT0/T,5avTe; auTwv
^
tt,; ^cpEaetd;.
'0
oe 1(oavv^; lohannes ascendisset iterum et patri imntiasset
dve).Q(i)v
^
au6t; xat T(j> TiaTpl dva-j-yeiXa; Tot xaV quae isti vellent.monetur dicat illis quia; S/ tv;/-
auTou; ^Ti',TpeTi6Tat auTOt; Trpo-jetTtetv 6'Tt Et tas fuissnl Dei, fratrvs, in medio vestrum franr
Qe).Ti[jLa t,v Heou, doeX^oi, ot' u[jtwv iXOdvTa {jie seuntem me vidissetis. Nunc autem defesso mihi
iSeaTaa^e av, Ta vuv oe xexoTiio[jL^vt(> [tot d^vTt indulgele, ac si me aspextssetis non trisfantes rece-
(ru[AT:afJT,TavTe;, ib; todvTe; [xe, dXuTto); UTtoyd)- dite, a D^o laliOris vestri praemium recepturi.
pTjTaTe, TTapa 6eou tou xdTtou 'j[x(ov tov [jito-^dv Efpddim pro rohls miser prccihas benujnis orabo.
^xoeyd[xevot, xdvo ufAtv o TaTtetvd; to; eu7ie'.QE5tv Illi aulem, his ab ipso sibi manifestatis, cum gau-
u7iepeu;o{jiai. OEoe TotaiJTa 'jt:' auTou 0TiX(i)8VTe; dio recesserunt.
[xTa yapa; dvey t.>pTiJav,
39. Bedotjpo; oe Tt; [xovayd; xat T,Yoiiixvo;. 39. Theodorus quidam. monachus et hegume-
urH.ofi
reddit
yvtopt^xo; Tt]) -ziiiM TouTtj) TiaTpt, t^ auTou xatop- iius
</. qui nolus erat venerando isti patri eiusque
fttJjxaTa xat Oau[x:
TtVtdV iv [Xt^ TaUT
C5T,ff'.V
*
Bai
mitei,
if
xpdoo^a
vtro
et
Erf; 2. -
f.o-r,.adX(^. 1. 2. ~ '
XiXtov 4. - "
WXi^r-o; 3. 4. _ '?
,, 3. 4
' ^^'^
^
88. ' (Trpo5pff[*. y.. pxTtt.) om. 3. * SvawTtTiOivtoc
1,3; SjfftDTrriO^vTE; 2 '
zito^i
'^ *
,6x5. 3 4

'*c>etiv2.
~ T


89. (xai Oau[i.) om. 3. 4. ^
om. 3, 4.
DIES QUARTA
NOVEMBRIS.
367
A TtafiSoia ov/ii-Yi,
TtaTep.
aXXa,uapaxot).w ,
Xapw''
ue
8
ueta <rou Trpo; autov auvavaYaYe.
6nw; a-jTO;
^y,;,
{owv t:'.^tw
*
eew.
SuvavAOwv os t^ t.youjasvv
eeoSojpV
upo; Tiv TiaTipa o avOfWTio.;, w; Ue-e^^^
Xaflwv Tfi eiiyTiV xat ffuveffTiaaew; toutou xaTT.^-.wQ/i-
EctOiovtwv
Se aiiTWv,
apxo? Ttajxi^e^eOT.^
^x tou
r).Toiov a").30u<;
upoxu-Vaaa i^eyaXwt
tou<; uveTTta-
Topa;
^^e--o[iT.ae. fipo; ou; ^t.tiv 6 [Aaxaptor
'0
Tovbeov tfi'oPoup.vo?
ou TiToetTaL fJT.p':a- w; ^ie-.av yap
eoO sCxova
xauTa unoffaLvet auTov xal uitotitt.77l.
Kat tPT.fft
upoTTaxTtxw; h TiaTTip t^ QTjpti^* EMie
-poc
rai;.
'E).eoOar; Se auTvi, xat 7:po to6; uooa;
Stou
K* 'P^[*^
Ti).T.ataaia-r. auTOt; ^xetvot;
oixetat?
/epTt ^.w[.i:'.v
^T:eTpeT:ev auTT.v olxat
4,u,ut;;ovT;
^ieTzVn-CTOvTO.
'0
Ss TiaTT;p
X^yEtauTij.
Ilopuou
oev xat upoTi).ee;. 'H Se i.T
aCoou; ty,v
yea).T.v
auTT;;
x).tva=ra xal oCovel
TipoaxuvT.craaa
J-i^

Ttoo; t6 opo; CSu.
'0
Sk ^yto; tou; Tipoi^e-
).eTT,e6vTi; Te xai
p.).eTwt.vou; ).OY'.=rtiou;
excpau-
).iCwv T(iv
daOtovTWv
U^EK- ToC; eT.piot; tt.v tou
0eoO eixova T.youv
'
tov
av5p<o7rov ^r, <f0peta3at
xat
Tp^UtV
^TltTTpaTITat
ST,[^tOUpYT.el<JlV,
i).X iiret TT^V
dvTo).V
oux l<.u)-i;ai.v
xai vOv S'e twv TOtouT(ov
B
xae- IxaaTTiv
Ta?;
napa^aaeatv
&).t^x6ue3a.
jpejxo-
uev r^^ek
^o
aviTra).tv Ti ST.pta. ^ 0
to,v tou
Xp-^ou
^.To)-wv
axaTatayuvTOt
eup^ewfAev
^paffTat.
Jl icTTitSa;
xal flaatXt^ou;.
).eovTi; t xat opa-
xovTa;
aiaeriTo;
xl voepw;
iTrt?T,vat
ou.^^.Ha,
xat
_ .. '. ,. rr.M V/KT PLXOVa
et
incredibilianarras,patei-;8ed,precor
te.sumens
me tecmn nd ipHum duc, ut ipse ego
vidmscredam
Deo Cum iiiilnr
.-omilaUis esset
liegumenum
Theodorum
:ulpatremvirislc,ut
petierat. benedi-
ctione accopta, ad
convivium eius
adniissus est.
Dum comrcki-ent,
ursus mirae
magnitudmis e
proxima silva proruit et convivas valuie turbavit.
Quibus ait beatus : Qni Deum tim.t, feras non
reformidat; eum enim velut Dei imagwem
Inujunt
et rererentur. Ait etiam pater iubens ierae :
Vmi ad no,. Cum
venisset ista et ad pedes ems
cum tremore
appropin<iuasset
propriis mambus
ut mulcerent eam hortatus est eos. Qui cum pal-
passi^nt manu timentes
vaide. ait ilb pater :
Ahi
umle leHfsf/.Quae
reverenter
caput mcbnans et
qiia^i artorans eum in montem
ingressa esl. San-
ctns vero illas quas versaverant
et adhuc versa-
bant cogitationes
convivae,
vituperans
dixil :
Ne
ferae Dei imagim,
scilicet homini, timorem aut
tremorfu
inii-erent
statutum fuit
quando creatae
sunt,sed
quomam
mandatum
sumustransfjresnet
nvnc efiam tulibus cotidie
transgressionihus
deci-
mmvr, timemus nos iterum feras.
Si autem Chnsti
mandatorum
imingerrimi
inveniremur
amatores,
super aspides et basilisvos, leones et draconesh, sen-
sibiliter et risihiliter
ambnlare
raieremus;
neque
quisquam uegare
praesvmat hanc
gratiam
quae
manifestat
quodest in
ijnagineindescnptihile.Qu-de
TTTA
^^
:.,
i....Ta ^. x-P"
-"llXa
"ixloriTs, ol aspectu
confirmati do divina in eo ,nsp,ratione,
a:::::^;.^:::^;.^:).:;^
'^^U
ei^
.oneaictione
aecep,a,
d,n..i
.nnt.
hUtl Ti>
evflEov, ),fl6vTe<;
a^JTOU Ta? eg/..
'^t-
XuOTitrav
40
nTuyoC?
SX>.o'.i
7rapaxa>.ou<Ti
Kai fteYi|xo-
,Ovr,v
a.:ToO<r'i |xr, ex<ov
y,.u,.6v t ^aT-,,p r^T_e
ipvupov ao>;
iixiTpeKei
eeooouXv
t<o UTrouoy.,.
aOToO- "AYe
^.TaOOa.
ei,;oiv, to ar.pe, ayYO,;
Aaiou.
xai o6; Tof, <ioe).<for, V^v
to. ^t<.xO'-.
iWk xai xevov aYY^^-'
^>'"~
'"ve"'-!^'-^;
"^f
Uy^,-
ToO ixe<yToO,
^Tef,
<fepo,.evou
lvTaua
4"^. - ^
ZP-
"^ "-^-"
T^,,-poua;
;
--V-:
;;-;;-
ui^^^tapleret'
et reversus, cum
0
Se .aTr,p-
EO^oyJav
eye.,
.t.,.v
"^"j;-^
'
htus se,,
perlbrato
vase pleno. in vacuum
oOt..,
.o.>,.ov. ;0
oe
ee65ou^o,_a....v
to ..po^
-
-^,,':;:,,;,
^
TuncfaterTl.eodulusin.ellegens
:u.a,nquampauloanteergapatremoslenderat
40 Alias
mendicis
supplicanlibus
et elee-
^''of''^
mo?y.am
petentibus,
aurum r.on habens
pater ^^oru^J^^
neque
argentum
prorsus,
mandat
Tlieodulo mi-
nistro -^uo : Addnc huc, dicens, vas oleo plenum
etda
fratrihusnostris
meudids; sed et vacuum vas
olei affer
tecum. Qni ait :
Ptenum,pater,si
attulero
huc vas, quid opus est ut adsit vacuum ?
Cui pater :
Euloqium
hahes, ait, ut dixl tibi, ita facito.
iheo-
uETivet TO
/aiov.
iot^ u *..w.w-,_
^uvay<,^6,evo;
tV,v .po;
dliyov
auTou Tevo,ev,v
C ^p6;
Tov^aTepa
avoxoJav.
^6pr.vv.<rev, xal a6<ov
.oO
v p,eTavoia
a.e),orV,,aTO,
r>,v
.po<f.Tur,v
Otou
(xT^oQautAaaa;
o-.opaa-.v.
, , ,
r
'
41. l^ oOv
TioAXix^;
i.vT.tAOvEuOVTi
iavtj, bu-
suam uu.iiii i^rtuiv - o
inoboedienliam.
lacri.natus
est. et cum
rednsset,
veniam
petiit cmn
paenilentia,
propheticam ems
miratus
perspicacitatem.
F
41 Saepius
memorato
beato
Eustralio. hegu-
meno
Agaurorum
accidit ut muituu,
sangumem
evomeret
ex
intestinis. Sine
voce lacebat i a u
vix posset
monachum
quendamNicoIaum
alloqiu
xeiatjaixai
pio... .....'.;- . .-,
. ,
ut abiret ad ^anctum
renuntiaretque
statum ems
upoa.^QY^a.ea.
toG
ivE)/JovTa
C...v
;V^^^^
^
^^,,
Nicola.is cum patr.
apenusset
xIt- 'aOTOv. 'U;
5
a.).6uv t^
r:aTp. ajW-^/
\^^^^j^.Euslratioerant:/^.ma.//7''-'''''-;'-/''''
'
-,iii^ vir, el recedens
paululum ab eo,
liquamnecessitatem.ro
autemvera
ora.uL u^ .u.H^
''^^'
q"""'^^"^
'"'"' iguorabat, rever-
susmaniteslatro^'anli:.V""K,n>nsH'/odicens,
oEustrati,videbimusetenim
iterum
nos tnncem in
carne; ne
deinare animo.
Monachus
Nicolaus cum
de
monte
descendisset.
verba sancti
nunliavil
En<^tratio.quem
sanatum
invenit, cumque
didicis-
.et
quandonam
fuisset
sanatus,inquirendo
rescivrt
eadem
hac hora qua pater pro ipso,
postquani
audiverat,
Deum
oraverat,fiusse
donatum
va^u-
Euslfatii
hfgitiiieni
ganationem
,
oV..;
xTevo,
i>, oOx
e-).aBev.
uaTpe.),a;
r..o... .
T.;i a
TV,.avT.
<;.; OOx
aOivr, t.^ vuv, e..v
.

E*0<rTpa;<e.
6^-6,e.ia yip
.i)..v
aW^.>ou, ev ,.p.
r aOuueC
"
V 5e |.ova-/b
' No).ao,
tou opou<;
^.Sk,.k
ToO
6aioui.V,
yeaeT.^
EO.TfaTi.,,
Ipp..-
^:LLlaP^-'
aOT6v

xal .OTe
avepc.oer.
,a6o.v
Lev axp.po);ovV^
-

fV" ^'';"'-7,X
TaTr^p
u.epauToO,
(.eTiTO

i.aOe..v,TOu
Seou
oer^e^
,eet

fi>XouT^

T>,v
avappu....v.
M^6e
3
2
_
.
..cT... 4. - ' o.. 3, 4. -
,(''f--:7!!'".-x!;.o,
i.'- ti^i,t'V
-
,r_
.
... 3 4. -
^
xa. <M;,
3^-,;
ri
i'Ste
4. - "
...^ ^.
3-
^
(tou Ap.) om. 6. 4. .o *
om. 3, 4.

368
DE SANGTO
lOANNICIO
MONAGHO.
dini'. Attamen, cum iiondmn onmino cins corpus
D
a morbo, a fratrihus qui in
vocato Leucadum / erant, roga-
5fe atuToO To fftiua ivaXn^^afxevou iizb t^? vdaou,
din.".
Attamen,rur
uuo Tuv ^v t ueToyiu) utoO xaou[jtevtp AeuxaSwv
recreatum
esset i
o\to,v oeX-^iv o.;toKerT.i
itapayevi^Sat po;
coenobio suo voc;
aOTou; 5.; .i.ae..av xal ..vo^xa/av rve.fxaTtxi^v.
tur ul convemat ad eos^ ut.htat.s et conversa-
. -'
.'^
- .... "nfi ,\-^w.r^^ nftniioouemanamafHitfere
volens, obsocutnspro-
OTB oe si:.TOu tt.v fx/uv ayvxXei:ro.=rava^^Odfxevo;"^
chis, cum vires sibimetipsi deficere sens.t, beatum
erSev Tov oV.ov ueT" vJ/n^: xaTi S-.avo-av uapaxot- in oratione mentali invocavit Eustratius et statim
Ul 6 E->toaTw. xai \uU^i tU Onvov TpaTieU
somno raptus vidot sanctum patrem conversan-
evevxwv a-o Tr|; voffoy r(AOtv uy.
|jtovT|V auToiJ, oo;a^(i)v tov Kup'.ov xal tov otiov eius.
.'.-.-. "
Spnthdfio
Droso
B ."
/
in
n
42 Tou ouv xaxiffTou xal SeivoO
'
eeo^aou tou;
42. Pessimo autoin el ternbili Theophilo pios
e-J<Te3o0vTa;rAa0vovTO? xal t6 uTTr,xoov S.a ypa-^ewv

viros persequento et oboedientiam per edicta hoc


xaT"'^xervovT6vxaip6vT:).eovexro0vTo; aTj.uTtaQii;,
tempore exigente crudeliter, quidam ox iliis
tU t'.;
H
ouTuv Tou
'Of
xiou T:p(OTovoTap'.o; iva-
Opsicii / prolonotarins. scribii m ot spatliarius n,
vpaoeu; xal oTraeipio; ApdTo;. )rap'.v euy^i;,
Drosus, benedicUonis ac<:ipiendae gratia vonit ad
-'
'-3j.
-p^- _iv 5(jtov. "U TyyxaQejOei.; xal
sanctum. Cuicumassideretet plurimaad animain
7i)i:TTat^j/u*-ieXr, Trpoj;^l'ey:ijxevo;'6 7TaTrip)ivei-
contereutia locutus esset pater. ait illi
:
Dispone
EuTseTt-.TOv auTov, ffTcaBapu, xal tou; '/ip~a?
teipsnm, spafhnri, chatiasque tnas
;
rex enlin cito
ffou'- 6 vao 3aff'.).eu; ffuvTofJiu; [jLeTaxaietTai
?Jom6(V re w/ reddas rationem de iis qnae fecerls.
aTTooouva- euOuva; Ttjv Tce-payi^^vtjv.
'0
5e jjit, Qui autem non intellegens allegorice hoc esse
voT,aa; OT'. aX^.riyopixdv TTt t6 ir,fliv.ero'.}jiov auT6v dictum. paratuin se esse respondit. si hac ipsa
eyTi eivai. ei: xai xaT* auTr.v ^r|Trifle'!Ti tt.v wpav.
'0
hora examinarefur. Cui ait pater : Nec de rer/e
oe TiaTT.p Xiyv. auTtji
^
Ou Ttepl tou ir.i vt,; flafy'.-
terrestri, nec de chartis iniquitatis dixi tibi, sed de
Xeti); ffot etTtov* t, yapTtov ao'.xta;.a).),a Ttepl tou ^v iUo qui in caelis habitat et abscondiia videt cor-
ousavot; xaTOtxouvTo; xal Ta xpuTtTa 6pwvT0; twv dium nofitroriim,qui itiffnisifi(rns est operum et ser-
xBpOtidv T,[ji.uv, Tou {jieXXovTo; aTTaiTetv twv epvtdv monum et cogifationum noifurnarumdiurnarumque
xal \6^tii'^ xat evvoiiiliv ijp.wv, JtTtaTr,; vuxt6; xal principiunt et finem, utrum ipsi per mandatoram
ilfjiepa; ttiv apyT,v xat t6 Tiepa;, t, auTw ota rii;
custodiiim, an conira inimico per trangressio-
Twv ivToXuv lyuXaxTi;, ^ "
^y^P^
TouvavTtov Sta nem servierimus. Tempus namque dissolutionis
Twv TTapa^a(jv doouXiiQrifjiEv.
'0
xatpo; yap ffou tune insfat. Quarc repUca chartas tuas cufparum
rf,; avaAucrem;
-^YYtxev
5'.6 avaTiTu^dv ^ou tou; spiritualibuslacrimis et spongiaeleeniosj/naedelens
5^ap-a; tuv ^TtTatdfji^vuv
*
xara Stavotav uoaat eas, ne inveniantur in iudicii die accusantes te.
Baxputdv xat anoyyi^ ^).eT,jjio(ruvT,; aTiaXe('.ptov Quao cum ipsi dixisset boneqne fuisset appreca-
auTou;. OTjtj; ut, eupeQerev ev
r/i tt,; xptTet>); tus. dimisit eum. Ille anteiii de verbissancti patris
Jij/epa xaTriyopouvTe; crou. TauTa auTtji e''pT,xtIj; xa: nihilsoIIicitus,sed magis in iniqua istainscriptione
euiifxr^o;, aTioXue'..
'0
os TtSv fT,jjLaTwv tou &ytou perseverans, cum pervenit ad finos Lydiae. mo-
TiaTpo;
iJ.Ti '^povTtffa;, aXX" eTt e^; tt^v aotxov ritur cito.
^xetvT,v y.aTaypa-pT,'' otepydjievo;. tl); -/iot, eaOaae
Trepl Ta {jir.Tata Auo'!a;, ano.rvT,7xe'. auvTdjjitj;.
43. Ile-po; oe jAova/_6; euXa^r,; xat ^vapgTo; 43. Cum Petrus o, monachus reverendus et et monacho
Tiavu TuvT,6(.); xal auvej^tj; ^pydjjLevo; 7tp6; t6v
virtuti plane addictus, qui familiaritor valde et
Pfctoni
Saiov dveXOtjv, ^v jx'.^ auv TtXria^.oyuptj) auTou IVequenler coiiveniebat ad sanctuin, advenisset
T.ffuyaTTf, nXi-wr. xaXoui^eytj). xal uXoYr,Qet; quadam dieciim alio solitario vicino suo Piatone
ffUYxafJTij/evou auTot; tou T:aTp6; xat auvojjttXoOvTo; vocato.
benedictione accepta, et sedente cum
mortem
pmedkit.
ivtauTto auvaT:eXet.)v Ttj, HXaTtovt
4 ijSlSi; UiTpo; pace. Procodente
autoin anno c
Tipo; eTepov j^ovayov [^T^xoQev ^.Tuyi^ovTa, xal Platono abbas Petrus ad alium m.
auTov netpov xaXoujxevov. U tou xati Btfluviav soUtarie
deeentem iniimr.,io ^.
doe/^e IIAaTtov. tbc ou ttoojOt-^tt h^arr^^^.i
^,- ra^orem. IHe antem : Scire te volo, frater Plato,
einceps ab
lis panis
leos in
cuni ivisset cum
1 monachum procul
_^^. u ^ j y , . .
tiegentem
ipsumque vocatum Petrum,
f.o;aTTnptou HpaxXiov dvo,.a,ojxevou
6pj.toj.evoy, QUiex
quodam in Bilhynia
monasterio,Heraclis/>
^^
noniinato,
'*ow.
2, 4. '3oia)tEi>evo(2.
'*
xuaoTeptSv 4.
^^' sr^jx^Hi-,- .^- -i a m ,^
"
iioU^.-7->..i om. 3. 4.
<rJ'ia.lo.z.-,,
3. 4. -
i
(,,,:: ^Uz. zx^z.) om. 4.
42.
V>'-"''--
xW:r.vov)om.
3, 1.
2(5ii^pa)5j-i^j
.
3 < _ 8 n. . ,
aiT<i, <idd. 3. 4. -
fxrifi^u.v 4.
tp
.
u)
j. 4. _ (X^,.
,.jt.j om. 3. 4. *
Ux^k
43. _ ^U-iv.ixiUi. 4. -2(i5,Xy._p^yXdiievt)?)om.
(ptT' itpr.vj om.
3. 4.
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
369
l :ov xat [/'.xpov GTrepov, Beou yapiTt YevoiJivri<
noniinato, oriundus erat et paulo post,Dei griitia,
dp9oSo5Lac,
|jiY,Tpono>':T7|V luXWou
Y^^^^t^*''^^
'
re^^titutaortliodoxia.inetroi^olitanusSyllaeifaclug
^Triffx%w
gvexa xal euy^i;, (jieTa iffTraa[x6v xal est 7,
ad eum inviseiidum ciusque benedictionem
ffuvowt>>iav
irveu[jiauxTiV.'ceviv 6 DeTpo; np6 6v
accipiendam, post amplexuniet colloqumm spiri-
TtapaveYove
Ilkpov 'E-feTtv ovtu; oii jjiupav tuale, ait Pelrus Petro, apud ([uem conveneral
:
eywi
-^"ep.
'''^
^V^''
'It^avvtxiov {oeCv xai
*
Ta Deskierhivi rerenoii p(trvumhabeo,pater,sandMm
Tiixta
auToO Cxv/i
xaTa^TtaTa^Sat *, a).Xa aSuvaTW hmtmkinm rkiemli et rmeraiuUi eius restigia am-
Tou
7rei;o7iopT,ffai xal xtt|VOu; aiiopw xat jjttafiwfia-
plexar,di;sednefjnwpedsiree(iumentocareoafque
-0?.
'0
0 lleTpo; Ttpo; HeTpov ifr^-
Suvave).eu^
viatiro. Petrus autem Petro respondil
:
Comita-
uot aSeXcfe, flou).o[jLv(^, icp" kvt [jlou tuv xtt.vwv beris me,frater,volentem fecum irf,uni ex iumentis
iTt.flatvuv. Tov UXiTwva auT^ <juvavaxo[j:t(Tat [xt, meis inmiens. Cum Platonem quidem secum
u5oxT,aa<;, 6 ouv HXaTwv /.otrtov dTropT,a; ixeCOev assumere noluisset, ipse Plato qui eliain iuinento
xat mayou ^peuvT,^a;, xtt.vo;
^*
ouy eupev Cva [jlt, carebat, cum ibi et ubiquc inquisivisset, non
h Tou HeoO Oepanwv 'IwavvUio.; 4>eOa^T.;a7rooetyOTi. tamen invenit. ne Dei servus loannicms mendax
ar oJ^ecreat t6 7rpoau)Tiov auToO h aapxt eTt " Ttj) manifestarelur, qui Platoni dixerat eum m came
UU^zlvi
efpT.xo);. 'AveXIJ6vTwv oe toOtwv xat
non iam visurum faciem suam. Cum autem isli
iratpetv
ue)5.6vT(ov ,
exaaTo; auTtiv e<ati)v puort-
ascendissent et profecturi essenl, mgresso eorum
xuc ^TteuXoYetTo x^ ^o^-pL ivaTt6e,.evo; Ta xae'
unicuique privatim benedictumest a patre: dem,
eauTov
o(oSexar;e[jLeptSa;apToui^poOeO;euXoyta;
manifeslala conscienlia, duodecim fragmenta
vaotv
aTtT.pyovTO xo[.t!;6[.evo; e"xa.To;. MeTa oe to
panis sieci eulogiam accip.entes abibant. Posl-
^iUa, eJe).eeCv xl eOXovT.e^vat . xal 6 toO UXa-
quam omnes ingressi sunt usque benedictum fmt,
.o)vo; cruvaYcovtarV.; xat ^uvr.cruyo, fleTpo; e^^et.
ingressus esl et socius et collega P atonis Petrus.
^Q
xat 00J
6 TtarV^p o^oexa euXoyta;, ^ep Tot,
Cui cum etiam dedisset pater duodecm. eulog.as,
^
B.^)Z xal ).6y. ToO nXaTcovo, auTa.oeSc.xe
sicut ceter.s, msuper pro Platone ips. dedit
)] a E^. nXaW, c)) Texvov DeTpe

[i^.u.oO,
dicens: />.77/o,., 0/?/. >^r.:
'
e...f.nM-rf
-
axcov T^. TaTtetvf., [xou U.l a.cUi^^r,,.
invitus mtsero me, conspecttyrbatus fuist,. Acejnt
ESe^aTO .ou tt,v 7tp6Qe...v Kupto, xat ^,
'
xoTttd-
'"' bonam roluntatem Donunuset acst labo-
J^tr^ Tov ut.66l aLsu)aet. ToG Se Uhpou TaGTa
rasses,praemnon rependet Cum Petrus haec au-
dxouovTo/trapi
toO TtaToo. xat xaxa Stdvotav
direl a patre et m mente d.cerel
:
D.am ./ m.e
).evovTo; Etee xat -^
^K^Wp^
-'^
--
^^'M^^^
"'^""' ---oribus^pte pater nutferet eulogtas dedit
toOto
dSo).eayoOvTt eTepa, eu),oyta,

TptdxovTa
sex, d.cens Senas da tum matn tuae tum
r e -rciv

A6; dvi i; T^ 'e uT,Tpt .ou xat TaC, TtevTe
<iuinque soro^-tbtis tu.s, fiU Petre, et vade faetus
^Z^^
^ .Jov neTpe, xat auj^TtopeOou
.m A-^nV... .... Exinde Petrus praescientiam
vtpa>v Tk, dSeX^ow -ou. "OQev 6 H^Tpo; ^Ttl tt,
patris miratus. commotus, repletusque consil.is
LpdTet ^x^Ti^ toO vraTpo;. 6i{.pou<; xat ticpe).eta<;
spiritualibus et bened.ctione, profic.sc.tur.
xai su),ofiai;
itXTipT.i;, xaTep/-:ai.
ANNOTATA.
b
fnHrephluhs S. Theodori
Studitae lihro 11 occurrit epistula LXXVl inscripta X-.^fi^^v i^.Tft^-PV.
""T^^^^^ef^^T^^fmLs
e. epistula ad.psu,., direeta a Ueodoro Studita.
^'
lQ7hv^,n\mrlil%>hanu^
monachus, nolarius Olbiani palricii, qui videtur, si indiciis i,,hoc
C
toco proMis credendu..,
est, cdtum eccksiasticum
ohtinuisse inter Graecos nonfacle est repenre. Theo-
ToZstudita bis scripsilad
Stephauu,,,
quendam a secretis, 9. (./. sat.s conven.t am notar,,
"TneSi^;
iil^MSsZ,
^^By^antinum tenuH ah anno 829^42. Persecutio. ,am hic
e J heoptnns, pmas ,
praesertim in nionaciws, ut tn Lazarum ptctortm,
S ^*"'"''"'"
'J ,3"J h,nnoJ-aphu,.,,
Michaelcn
Synceltu,n, aliosque plures. Cf>--
Uergenroether,
t Ue eoaem Jinwm j, i
probabiter S. Theodorus Sttidtta tn
de 5o '
^
7-./''^"'
;;'7^,;,;
527li.,i.^
al,quandiufuisse
/amrZmuriam
i reyno
TheophHi
(829-842),
Theodor^s
veroanno8Mohf.
h Ps. XC, 13.
^nitn*ifii Antidii non muUtnn aberat a monasterio tu)v KaXioiv neque
i lUud
metochnm
ntonasteru
^^'^'
f
'',^^^^^^^^ 5.,. n al xa.at.ovaC i.6 .i K.e.pi .U
ab alio .C. KaOipu>v, ut co.nc.r Uce e. tttn.re ^
^
'^^ .^^'
,^^
^^^ ,^^ ^^^^, ,,^;,^.,,, ,rf,,,
Vitae
Metaphrasticae
auctor; ait enim : elc t^v tiov
A..xi6a.v
y T^ x
*
(x.\-xaT<r7ta.) om. 3. 4. -
'^ xxiivouc 1. 2,
4.
K^'-^'"
siXoY.) om. 4.
47 k ht
Norembris Totnus 11.
VITA
37^
DE
SANGTO
lOANNIClO
MONACHO.
j Tii^t^,>hrn>tfpmfP
G.,tom.CXVl,p.
81)-n'jpt-MlTjpo^.
D
k In te.tugraeco leyilur Xi^. .?..*,
"P^^f^^^^^^^^^X^n Eastathh non oLno unprohct
for.
Praestare docet Stephanus (r ^''
P^)J~,; :;.,,.p,, p,...e rfi(,
?m-m AaOpo^ videlur ori-
mam X.Opos. eum sa:ptura u p,-o p.
Sed hanc "'
/^
^ /,,( ^^^;,
.(mimos seripiores.
n Spathanu.
<'" ^P'">a^'^''^'
"'7' X,
?;-(.,,
propter commercium frequens cum
^'^ti.^eugladioarmatus.Hanc^em^^
J^^
'J^^P
^ ^^^ CLra,;,.273.
Gothis, e fonte
germamco
.ntrusam
'"'''['''"'''
%^^^
n Ppfriif utte est aitctor alterius \ itae &. loannicu,
(/(* ^
ar.^^nir.rm
m Platone monacho
risitationcm ad S. loann.cmm.
Cr. altern..V,a num.
6/ .
Tl^u^Zr^^L
Heraclis, .. Heraclii, seu Heraclei,
./m
..;
.r 7V..,/m.,s Ghronograph.a.
PG tlTxill p. 803, cuius situm ita definit
xa.^XO. Iv .^
Kf^, .^;
B.a.v.; .k
^.
,ov.v .o. Hp,.X.ou.
Ko. /I ^auaoie
Gkio,,>o...
eratmaeam
inter et Prusam .ui mare,haud procul a monte
X^^^-^f^.^^^^
L'Asie' Mineure,,.
112.
Intersu^seriptores^^^^^^^^
Tt^^X^m^m-
rataelegitur nomen losephi. hegun.eni et
archimandr.tae
Heracln. Cfr.P.G
^on.XCVIl^^^^^ 21.,
de quoetiam mentionem inicit Theodorus Studita m hbn IIepist.9 P, ^^/'-
-^^^-^'^-
^ f
''
q i>. Petro
metropolitano Syllaei ridesis Le Quien, Oriens chr.st^nus tom. /, ;. 1019 Vt r^ce v.Ut
mLr, ordinatus est, re^tituta orthodoxia sut^ Michaele IIl et Theodora, cum amtore Method.o,
patriarcha
Coustantinopolitano,
ecclesiae ab iniquis pastoribus purgatm sunt Cfr. }1erf,enroether,
Photiu<= tom I p 352. Est autem Syllaeum urbs Pamphgliae, haud procul ab urbe lerge, quae
erat provinciae metropolis, ut testantur tum Acta concHii Chalcedonensis, tum scholiastes Callimachi
Hym in Dian v 187, tum Ezech. Spanhemius, Dissert. 9. de V. et P. nummis,
p. 561, quos affert
Wesselingiusin suoad Herochs Synecdeinum Cominenlario, in P. G.,tom. CXIII,p. 1238. Sed, quod
etiam confirmat praesens textus, in quo Petrus monachus denominatur
Z-AXaio^> ,xT,TpoTroXixTi5. dtgmtatem
metropolitanam Perge anmit,et ea Syllaeum insignltum est. De variisformis sub quibusprodit istud ver-
bum
SiiXXa.ov. SoXatov. SiiXeov. SuXEiov. S^iXX.ov. SuaXe^ov. imo SilXouov. SiX-jov et SaXiov, cfr. Wessehngium,
loco iam citato. Ut notabimus suo tempore, textus Petri monachi praefert
SiXa-.ov.
B
CAPUT DECIMUM.
S. loannicius admonet imperatorcm Theophilum ct scribit acl
S, Methodium patriarcham, ut eum roborel conlra detra-
ctores eius.
44. Toy 0 jj.axapttoTiTOU xal QaujjiaToupyou
IleTpou, TiYOuixevou yeyovoTO? ttj;
'
ijiov/,; tou ityLou
*
Zavaptou, uno rcooa; tou exeCTe "OXufiTitaxou

opou?
xai (Tuve-j-Yu^
Ka).ouxto[j:T(; xi[j.evT|;, ev tw UTiepavw
C
T/,; [jiov?i; ^ia5!.)veiou
*
vawTou ityiou ^NixoXaou TOTe
xaTaaxT|VOUVTO?, ^v q) xai toO ati)|jiaT05 6 aoiot|J05
artaveTTT; , xaTot tov {jteyav "Avtwviov Tot tou
NiTotwTOu 'Ajjiouv ^iooeujavTo; QeortpenTJ QEacot-
^01. cod.
fJLevov', b xaT ^xetvov outo; ^pTijjiLxof; xa?. t^'.).Tiauyo;
btavi\iiwz xal (Jteya^ "luavvixio? Ta tt,; iv5o;ou arto yTi; iipo;
oupavov [AETa&effew; tou TraTpo? IleTpou anoxa-
XuTiTeTat Bo^epa.
'0
npo? efje tov Aayto-Tov oixtiw
ffTojjLOTt eipr.xev 8Tt*'Ev auTT, Tvj Ti|Jiepq[ xal wpa tuv
eti)0'.vwv ufJLvwv, dv
^
TT>.eiti)TO b Tta^Tip UeTpo;,
Texvov Sapa, iipoaeu-^0[jiEvou [jiou, yeyovti); ^v
^xffTotffei eioov u; iv Tt^ tou itYCou
^
lepap-j^ou Nixo-
Xaou vatji tuv t^ Tpiaoditj) TraTpl DeTpii) 7:apT,fJiT,v,
xai ioou, ^fi^iv, opo; 7;ep!.xa).).e; xal TepTTVOTaTOv ',
ou T| xopu'^T, Tot; oupaviou; uTtep^^pev a<^toa;. 'Vtio
irooa; oe toutou a^c^tj Tipniv iTTttjJievtov xal tjX-
Xa).ou"/Ttov, ouo Tive? T|(ji'.v avope; aTTpanri-^opoi
avtoQev ^rriTTavTe; /ei^pa auTOU xaTaiy^ovTe; npo;
ExaTepav ^uv auT(^ ave^atvov oOev xar7j).()ov. "Oaov
oe [Jiou auTo; iy\ avapauei. oti-JTaTO, totoutov
\oi7tov T-^ ^eia So^ri xaTT.y^.a ClJeTO . xal Odov toC;
ifioi;
44. Cnm bcatissiimis et thaumaturgus Petrus a
liegumeims factus monasterii Sancti Zachariae b,
siti ad radices istius ibidem Olympici montis et
prope Galucome, in templo sancti Nicolai quod
supereminet regio c monasterio tunc moraretui'.
in quo celebris ille vlr e corpore migravit, sicut
magnus Antonius d Nitriotae Ammonis migra-
tionem mirabilem vidit, ita etiam iste sanctus
eremita et solilarius, magnus loannicius, illius
patris Petri de terra ad caelum illusti-em transi-
tum mirabiliter per revelationem cognovit. Qui
mihi mini.no proprio ore ait : In ipsa die et hora
mafutinorum hijmnorum, qua mortuus esl pater
Petrus, fiti Saha.dum oraham, factus in exstasi
vidi me quasi in sancti episcopi Nicolai templo cum
ter sanctopatre Petro adesse, et ecce, ait, mons erat
jndcherrimus et iucmidissimus, cuius caaumen
caelestes superahat ahsides. Ad cuius radices cutn
staremus ambo coUoquentes, duo quidam nobis
viri fulgide splendentes adstant, qui manum illius
utrinque arripientes cum ipso ascenderunt illuc
unde descendcrant. Sed quanto magis a me in
ascensione disfabat, tanto tnagis dlvina gloria
refulgehat,et quanto magis meis corporalibus oculis
abscondebatur, tanto magis ipse resplendebat. Quo
viso,
S. loanoicius
videt in
$pir\tu Mor-
temS.Prtri
Atrofnsis.
a
h
44. om. 2. 2
(Za-^aptew-iYM om. 4.
'OXu^ttixo'3 2. *
paXstlou (sic) 3.

Tsprvdv 3.
om. 3, 4.

DIES QUARTA
A cuoi?
i>|jiaTixoC; (Jci6a/v[jLor<; dTiExpuTtTeTO, i*a).Xov
auTO?
J^.ai- [JiaAAov xaTeAafjiTTpuveTO. Touto fewpaxw^
sva Twv uTTTipeTwv [JLOu anooreO.a;, EUpt^xo) w; :tap'
aura xexotfJLTiTO 6 Oau(xaTOupY6; xa-. [/axipio; lleTpo;
xal t6 Tiveujxa (jiou TayOeiTi [^eTa tou Tiveufiato;
auTou.
TauTa
'
ouv itapa tou naTpo; 'loawixiou
(Ix; in''. Kupiou Ttapa),aCiwv,
^vTauQa [Aev ^x [Aepou;,
iv Se T(j) Tou iraTpo; IleTpou fiicj) TtpoieQe[AT,v
n).aTUTpov
'.
45.
'0
ouv flafft).u<; eotpt/.o^ eTi tou; tti;
XptTTOu eCxovo;
7ipoiTxuvT,Ta; oiwxwv, aKoaTelXet
upo; TOUTOv Tov TtpocpT.TtxwTaTOv avopa xal [Aeyav
'luavvix-.ov ouo Ttva? tuv otV.etwv auTOu xal
[jieytaTavwv
xaTaxatpou;, <fTri[Al Ot, tov itpuTofJeTTta-
ptov xat Tov xoupatwpa tov |jieY*'''
Ttetpaffrtxw;
^pwTT.sovTa; et oet' toG XptTCOU T:poTxuvetv rr.v
eCxova. 'Qv dve^.fJovTWv, oeyQevTuv Te xal TUvo[xt-
AouvTuv Tw [jLaxaptTTi, veuet i Tepo? autuv Ttp6 tov
Tepov
duoyu^JLVuaat tcJ)
T:aTpl to, epi o itapa-
yeydvaitv,
^T:epuTTi[jLa. Ilpo tou oe auTou?^TtpoTetvat'
6 -oTT.p ).Yet

Ti oOv iaTtv. J) dvooe;. Snep
dXkrikoU
ivveueTe ; M->i
Ttepl tt.<;
* XpLTToO etxovo?
effTdAT.Te ^pwTTiaat iJLe ti Set itpoaxuvetffQat auTTiv
;
B
rvuTs ouv.' xal Tu
dTtOTTeiXavTt u[xd; iTzctyyzi\a-e
Stc -h
HiEv
'-epa
'
^'''^^'^ '^*^ ^"=^ ^?*"?^
TioXXat;
jjiapTuotat?
dTtooetxviiet tt.v Tf,<; XptcTToO e^xovo;
Tt[jLT.v xat TT.; BeoToxou xal Twv iyiwv. 'E^aol Se Tt^
iXciyh-:iD xat TaTietvw t6 nveujia t6 dytov eoetqev

OTt t xat fliov
e/et Tt; xpt.ctty.;
{jTzol^euxi
^
"Xv
pTi5,TT.v Se Tou XptffTOu etxova xat*[/opov ou Ttfia
xat'
dijTtd^eTat. tt,<; Sti XptfrcoO Ttpoayevof/evTi;
awTT,pia; ou TeuieTai xai -zis
^aaaeta; auTOU
yuptaOT.aeTat. 'Q<i
ol tt,v <rf:^ (AOp=pT,v, pacjtXeu.
dTt{j:d;;ovTe;, eTepv
^^'^'"^ '^'^
^P'/."^'"'
'^'^
'^P^'^''^-
IxovTe<;, t6 xpdTO? x^iS
^^ouaia;
' yaptCojxevo^t, tt,
Ttp6 Tk yap auTuv dxaTaXXdxTw
xaTe-/o|Avot iyjip^
-:<; rV.v etxriva aou
TtapotvoutJt xat ot" auTTi<; d6eo-[Aw;
^u^pil^ouatv, oQev et [xt; tt^v 'Ititou XptTToO
tx6-.a, w; eVf.v
. T'.[JLWVTe<; xal
TtpoaT:Tuaa6[xevot,
NOVEMBRIS.
371
dv^pwTtov a'jT6v
'
xaTi ae ou TtKrreuouat Yeyev^iaSat
xat'
[iaat).ueaf)at UTt' auTOU cux aveyovTat, et; to
atuvtov xal dTe).e6rr,tov

-Gp [xeTa toG T^puTOu
eCxovojxdyou SaTav xat tuv exeivou dyYeXuv
xaTa-
Tarc6[jLevo't.
Tai>Ta ol toG eeocpiXou copoXoyot Ttpo
TO'J i?etTte:v
dxou(ia-/T6<;
Ttapa toG TtaTpo? [act
ixT:).-/.i0);
a-xpa;
xaTieaav xal Tto aTtooT^eiXavTt
a-JTOu; Td T-?i;
dTtoxpiaeu;
TtpoaavTiYYetXav .
\kk
C oux ipe).Tttoft-ri
xaTetXTt[x[JLevo
ttj daefJeia xctt uTto
'Itodvvou T.TtaTT.iJLevo;
toO 5uaaeliou<;,
dX). (xev6v ^v
r/j atpeaet.
. ^ ,
'
46. "OOev (xETd Ttva;
V^P^'^
'^^'^
'^t*''" "^'^f'^^
EuarpaTtGu, i^.Y^^^i^^^'^'^
AyaGpwv,
Ttpo; t6v 6ato_v
dv).86vTO<;,tl); 80; e?ye. xat tt^v Ttp6 tou? eua[.et?
Twv SttoxTtiv
OTt^apiTTkTa
aiiTto dTtaYYetXavTo;
xat
T:3t).uTtou[ievou,
T.aiv 6TtaT^p
'" '^^-
I^^'*P<=^'
o')'Eu(rTpdTte. xal to toO
duoaTdiou
opaxovTo;
d^0[JLOttO[xa xe'fa>Ti
xat oiipd aOv TOt<;_ [xeaot?.
Suvdfxet
XptaToG.
vexptoQir.aeTat
xa't 6
uTtTiperri;
xJToG Ttiv
eeATi[JLdTO)v
iTtoOaveCTat
ee6?tAo<; xat
viao, uno ex tfervis meis misao, r.onfjtcrio Uico de-
fnnctum esse thaumaturgum et beatum Fetrum, et
sohiin spiritum meum cum eius spiritu simul con-
iunrfum fuini^e. Quao cuni a palre loaniiicio, lam-
quain a Doniino, acceperini. ea liic sunnnatim
tantum, in Vita autem patris Petri lettuli pro-
lixius e.
45. Imperator Theophilus, cum pergeret in
persequendisnuaginisChristiadoratorihus.miltitf
ad proplieticum virum et magnum loaunicium
tluos fpiosdam ex tamiharil)us suis et principibus,
qui tunc temporis erant, scilicel protovestia-
riumry et magnum curatorem /i.ut tentanles inter-
rogarent utrum oporteret Chrisli adorarc imagi-
nem. Cum illi igitur ascendissent. exceptique
fuissent et simul cum beato conversarentur, si-
gnuin lacit alter eorum alteri ut patetaciat patri
quaestionem de qua ad interrogandum euni
convenerant. Sed antequam
proponerent isti, ait
pater: Quid esl quod invicem iimuids, viri? Xonne
ideo missi estis, ut me interrogaretis utrum imagi-
nem Christi opotieitt adorare? Sritote ergo, et iili
qui ros misii
remnitiate,sacram revera et divtnam
Scrijtturammultistestimoniisdemonstrarehonorem
dehitum imagini Christi, afque Dei Genetricis et
sanctoruin. Mihi autcm minimo et humili Spiritus
sanctus significavit itlum etiam, qui vitam degit ho-
nam ef aestimatione gaudet, Chrisfi vero imaginem
dformam non renfratur
nequeamplectitur,nonfore
participem salutis, quae per Christum
procurata
est, ei e regno eius exsulaturum.
Sicut qui tuam
formam, rex, contemnunt, alteri scilicet im])erium
tuum
aftrihtwntes et potentiam imperii tui referen-
fes, immutahili in fe incitafi odio imaginem tuam
dedecorant et in ea teipsum impia iniuria tae-
dunf, ita qui lesu Christi imaginem, ut dixi, non
colunt, ipsam immo conspuunt, hominem ipsmn
pro te non credunt facfum,
per ipsum regnare
renuunt, atque in aeternum et inexstinguibilem
ignem, cum primo iconomacho
Satana et angelis
eius,
proicientur. Haec cum TheopliiU oratores,
antequam ipsi locuti essent, audivissent a patre,
cum timore vehementi
abierunt, et ilH qui miserat
eos hoc responsum
renuntiaverunt.
Niinlominus
non se emendavit iste impietate captns. utpote ab
impio lohanne ; deceptus, sed in haeresi sua
permansit.
VfTA
Admonet
iinprrfitorem
TfieophiUfm,
f
9
h
46. Inde, post aUquot dies k venerando viro
Euslratio,
hegumeno
Agam-orum, qui venerat
ad sanctum, sicut mos erat ipsi, et persecutorum
in pios viros
crudelitatem
renuntiaverat. pro-
pterea afllicto. ait pater :
Adhuc modicum,
Eustrati, et apostatae
serpentis
simulacrum, m
capite et cauda, nec non in medio corpore, virtute
Chrisfi,
necabitur, et servus eius voluntatum Theo-
philus morietur,
renasceturque
orthodoxia catho-
lica. Tunc gavisus
Eustratius dicil : Hoc beneficio
per preces tuas
impefrato,o
beate, quis erit cui sedis
patriarchaUs
diqne
committanfur
hahenae ad din-
gendam exfra
haereticam pestem et omnedamnum
ecclesiam
Christi et guhernandam
eam Y Qm respon-
dit : Iste qui est o Deo ad illud segregafus, sicut
-
'T -.-.
^
- . >
-i maanus
Paulus 1, ex- utero matris suae, et qui
CT.atv
'0
d<ftopta[.evo<;
UTto Beou et<;
^- 1
^
^^.^^- ^^
,,(, paupertate splendet, Me-
'ry* aevav

DaCD.ov, aTto xotAta;
[AT,Tpo;
auTou,
opv
,
r
thodius
' ' rtaite.l
ri'.ititutfim
iri
orlhodoxiatH
pvaedicit,
k
(jj .tAetou[JLevou,
(Aaxdp.-. . ,
. , -
.aTotaoyia*; a^to;.
diJLTttaTeuOT.a6[.evo<;
Ta; T.vta<;
Tou';to T-Ti;
atpeTtx^;
Xu[jiT|; xat TtaoT^; fiXatiT.;
-t,v
dxx).T;aiav XptaToO oteid^aL
xat SttSuvat
;
O oe
Ttpd^et

'
1 f ' \ Q
2 ),v, Q 8 u-tyr* S, 4-
46.

{6
uatTjp) om. 6. oxi o- [* [
tiTA
372
DE
SANCTO
lOANNlCIO
MONACHO-

thotliuii m,
desertor
mundi et dwUiarum a tuventute
noib'.
Te xal Y^tit
xal T^veutxaT-.x^
tux^'-^
^^^^^

^^^inet
asceticis
e^rcitiis et puro zelo,t
XeXauTiou^t^^vo;,
MeOoS-.o;,
i
x<S^[aou
fuY;
J
.'
'
,,,,istiana
pietnte
persecutiones mult^
_^.
.'._,.'.
i.^A ^cri-T.TOc. 6 oianpfi'!';
axTi- >*'
^^^^.jj^ wrt.t^iw
es^ qui imte
paur.os annos Roma
m
P
1
npoop9ivTa
MeOooiov,
-ipoaeoE^^a-o, tou
Oue;Jou?
xii rjXM(fT|}xou
-Iwivvou
x9r.pEvTo?
Attamen istius pater ct magister icononia-
v''i
B 47. m
6 TouTO
..Tr.p xa.
8.5a,.Xo
' *
'^ J^i^
ecdesiae, sicut ealigo
'" *
f
<*.
..ovo,.,o,
^^^f
4

-
;t^l.^ ^:n '^e;:!;^,
^.atus et cum o.nibus, <,ui cu.
-
"'-"
J
S;::^^^!S5:^r;rTS";X!::
tScH:iti.isera.>i,er^visi.,non^.i.,en,
ti,
'/.^'l^'-."?"/"?^ . -
'
,,,K,^, haereticorum
dissensione,quoniam
non esl coni-
V -X::,JxZ p'v oJ Ti abeT..!; T.V haereticorum
dissensione,
quoniam non esl com-
'^r;:^::^^^^
--
A-t\
m"nioluciscumtenebris.sedort.,odoxorumsepa-
ffxd":
e'.T
f
Mefloofov t6v f/ivYeXov.
auToO .ep.spYa!;6i.evoi
xl lantes et exprobranles v.tam, nou quKlem secun-
xax.tov-e; aCov ou xavovo>v axp-.peiq:, iXV topu- dum canonum curam, sed propno lubi u uiducti.
euia^T^Eo.^epouevot. Kal o [xev dt^iou; e^at toO? Et alii vero iconoclastas et vn-os ab ill.s electos
E.VovoxAitr^a; xal toO; u" aOT<iv /eipoTovr.OevTa; dignos esse (jui sacra facerent opmabantur, sed
lepoeuTeCv kU^jn^^ow ipia9avovTe. ol It xaXu; 7:pi; ignoranter; alii autem rccte contra id ipsum re-
toOto uto dveyaiTi^ov, xal tt,v Tf.; Upw^uvr,; calcitrabant ipsisque
sacrimmistenisusceptionem
ooyv
aOTwv inwvavTO. Suy'/'^"*^'^
^^^'
'^"''i
dencgabant.Cum igitur de his confusio esset haud
oii TauTa ou T^; TuyouffT.c;. 'iTiiTTOAei tote parva,mittil tunc ad patriarcham, ut eum confir-
Tw TtaTpiap/Ti
napajjLu^Ttxov -veujjLaTotpSeYXTov met, a Spiritu inspiratum scriptum jjeatus palt-r
Ypduua 6 Sffto; ^[xwv
*
TiaTTip 'Iwavvixto; outw; noster loannicius tmius tenoris :
Dieina omni ef
eyov

Beta; Tii-rf,^ xat avQpwTttvr,; TreTT>T,pw[ievo; humnna replefe docfrina et prudentia, archipa-
Yvw7eu>; xal auveTew;. dp/;.epipya 7:dTep MeBoote, triarcha pater Mefhodi, per haec quae in te inhabi-
C 5ia TTi; ^voixouffTi; aot tou uavaYiou DveujJiaTo; tant sancfissimi Spirifus dona ei gratia, conside^
Susea; Te xal yaptTo;, xal ^vvowv tov tti; etpT,vTi; rans pacis adoersarium et Christi ecclesiae inimi-
itoXeutov xat ttI; Xpiaxou ^xx>T,ata; dvTt7;a).ov '. cum iconomachum diabolum, qut ex ea fugatus
eCxovoudyov otdpoXov.TOv il
aurr,; dTte^.aiOevTa ffuv est cum suis, ipsum esse divisionum auctorem, ad
Tot; auTou, auTov ovTa aiTtov TuvTytijjLdTwv, Tifo; totius domus nosfrae magistrum respiciens Chri-
Tov Tou navTO? ofxoBearTidTTiv inopXeTiwv Xptardv, stum, ego qui sum unus eius servorum, hortor m
V
tt,^^^*.* wv-*- .* ,_.j , -.-, , -. .- ,.,himpiisest accusafusq
Bee).LeSouX ouTa ^x^dD.etv utio tuv a^ouvTwv Beehebiib eiceret et ut seductor derisus esf, vorator-
xaTTiYopeiTo, xat nXavo; IxuiJiuBetTo
,
^'kyo^ Te xai. qite et vinipotatorf amicus publicanorum et peccato-
oivoTtoTTi;, i^tXo; TeXwvwv xat 5tjjiapT0)).uv ^xaXetTo. rumvocafus^. Ita servieius similiter accusationibus
Kat ol ofxetaxot outou waauTw; xaTTjYoptat; plurimis et gravibus obiecti sunf, quibus ipse teme-
TcXetTTat; xat ou Tat; TuyouTat; xafluTiefJXTiSTiaav, tipsumnunc annumeratum agnosce.Ufiqufisepara-
ueB' (ov xat auTO; ^auTiv ^v TOUTtfj xaTaptQpiouj/evov
vtvw^xe. Kat twv [i.ev oytil^ojjievwv tti; ixx).T,ffta;.
tb; [jie).wv otxetwv, a)-YEt xat TTept).uT:ou tt,v otai-
pefftv, Twv ota^o).uv oe [xt, ^O.v. aot, tu t^epeTiove.
Ou Tot eauTOu
Yp.
^u otoa ^. J^TiTCt;, dXXa Ta Ttov
, v ..,.-, <,^ ^^ ,
TtoA/.tiv, dTio(TTo)^txw;, tva fftoGtliatv xal ^^ dTefieta; vertantur et ab eccleslastico
torum ab ecclesia, tamquam propriorum membro-
rum, dole et luge ablationem; calumniarum autem
ne sit tibi cura,o afhhta. Non quae tua sunf, optime
novi,quaeris,sedquaemulforu>n,8ecundumAposto-
lumi, ut satventur et ex impietafe ad pietatem con-
corporenon
divellantur.
Sed
* {rjiiTcpo6ufi(? 2.
3,4.'* (otiSexi te) JiDSexdTy ?Tifi 3. *
(^tauT^v t'va) ev[aux<(j Tiptottjj 1 , 2, 3 ;
Iviayxtp ttj
Ttp(oz^y 4. ' ivaOp^Ut^c 3.
47. ' tipeoSd^Eiv oio|Xivi.)v 3.
"^
om. 3. * tXoSo^i^ 3. *^2et add. eOeXojo?ia; oyxv ^.

"*
^^
'''-
^vitiiSo-JC TtETtXiriptjj|iivoi oi^aeto; add. 3.

" {^]x. tt. Iioaw.) " ' '


*
' *
I om. 3. 4. '
om. 2.
4'xt add. 2.
DIES QUARTA
NOVEMBRIS. -"^
,iv
alpexuuv
,uveop.;
p...oXs.u.v ^v. a.ae..a,
'^^^^Z^nLti roeU. uLn ,. ohUneat.
X,i^^
ToOc
auT.;, .e..<io,.evou, .ep..oe,,.,^ ev oe t,
"^^";'^^,, ,,, .,,,,,, mor.len.
ip(,oo6$o,v ,fae..vvi
l).r,a.., ^o.pav ^r,
.fy>-..
.,
j"Jf,J^,
Z.rrU iste charitatis inimicus, snb
6 TT,t a-far.Ti,
^/.8po;. aMi_^oXoYia "fo,f"'- ^"
,/
membrlsdiveUU sine intermis-
i^,Z^,.
.ai to6, aY>--^--'
---'
'^^;'^Z;^,t,bnsdecrelisetmol,busmembra
aM,
ei..v,T^, xe^faXr,,
avTav.aTT,a.v,xa. ^r, "
"
.'';^';;
.
,,.^,,.^; ,de, ; sio,..e co^.<^-
8.oueC,'<a.
TaOTa
TOWvoepo.,a.T.,5^o..Va,^^^^^
, l,." a/
01"^,. iM^icim operatur. Et
xcvV-
".
-rX--
-
^-.
';^;-^^^;-
^,^;;
;
,.2.1.
/coo,,.a.Ai,.;,ico/ et sacerdoti-
>ov toOto..;
evepYa^o^evo,.
Ka. TaTa
^ --^
r,
.te.^ii sacri revera
Lceptionem denega.
T.V oe e;xovo,a./..
"---^.
^
^^^P^V. '^;,,;,!;: ,, ,,,
,^ria,-cha
Tarasius ., ,,
.,epa,...-nv
ovT..,
-^.^^^^^-l^tt^
->, c e/ inter sanctos.
ministeriu'-
''--' --"'
r
"":^-if a!: X^o^u^
7 =:^evo;
iW,iicc ap,-o^,.e/,
ipsi,,,efor,nu
lep,au./T,v au..^,,-
aKa?
^
'o
l^ "'
^
J^;
;
;,.,,(, c,,..
analhcnate e ,-ea
TITA
Upa,r>-nv
0-vT..;
^'.v oo./;<,-.
a^a...ou. ou ^ap
,i;.e,^im eorum se,nel
lp,,>au./T,v au...>/
aTia? Axo/oi*i <-; sj^
. .
analhcnate e redirent ad haere-
X.?eUo.,
i..;.oo.T..v
ivopxo.., .uv vae,..
^^
"
'o'^^,,,
,.,.,(, ,.,,,.rf,,,e,,/e
./,Leoe,i.,/i
6.o,Tpe^>a.
IV
-^.^^2k:m
t;; ;
;W.
- -''>'<-
-'F--n-c,./io,,c
E
eo.<To TT,
iJTf, oi.cr,ie..a,;, ol xa ...o/eipa
' '
,
^ ;
(;,e,i^(es, m<<-
Ot.;v
,uyxtPtu.,
-","e, xa. ea
f"^
',':;.
^,.;,, ,,,,,,.,e. e/ co.
AeovT
B
T
-r::"'^
nni^r v^::o
^::;:;;:i.<.,iema,../i.e
e.e/c<.,.
a..a9e,xaTcrav.e;
^^eip.
^^7
/
^a
(e,eto,
<,o.o<io //i m,^,/o <^o"s'"'""''-'
.po,xa9eX6.;xe,
iu.Tu.avTe,, i-
.[,ptvTe,
n
o /em
V
Uabebu,aur, qui sa,^,-is renun-
6.6tout<ov
lep<.ee..Te, .<o; UpoupYO..
i.apa
/^-
J
'
[f' ,., ;,3ie co,-i,ori
..i/<,
,.,.,
j;H^:^-
:-
^^^!::::
;::;::::.-,L,.acim e/ i^o/m ^
.e/ecer,,/; .</ ,.
"'-
^'-''''
'IoJ:!;'^-:^
: ruS-^
^ s
;:^l
;o,.iimiS<ii/,-e,^a,-e/.o.i-
<,!.,,
ei ooOe.Ti au.o.s
"^<
'f/?T,(,J
^
,,.(. n,-e 6,,/ismKS
<?i</em eor,.,n, qma ,n
,,.epou av
-"l^^r-",^fff
"J,
41^' ., :;,-;,Jy,.ri., e/'7.V/ii e/ Spi,-itus sancti conferlur,
ptev
?r.Ti|aa auT<ov, ota
.0
et,; uaTep
accevtabilis
iu,-idice, sed a ,inister,o sacro,
riov xalclY-nrf
?'-
.T.r- ,,rS"
icoom<,;;.,<.
</iaW,,., i'
'i"-'
-'
ofx,vo,...x<i.,
T^, 5e UP...UVT,,,
xaTa Tov .?<.^oj
.c/
^ ^
.^_ ._
^^^^^^^ ^^ ^^ ^^_.^^^ ^^^
,^,._
eCxovop<a-/.ov
otipoXov xat tou, .uv _au.<^ u. ,.
p>o
,
r^
^^^^^. i,o,cAi
<iecida/. Quod et C,J-
oupavi.. 1.1
Y^,
^f^X^^r^r^-yt^-^ ,.;o'
^,e.a</rio ..-i. est, .eterem
Scripturam
e.;xovopLa./.oi
a7toiTeje-<,.(,a,.
U? xai KupiAA<^
.<),
.
^
A<ioraUonein in spiritu X x
A>eiavop';ia,
ooxeC tt,v .a^a..a..
ep,.ve_uovT.. x..
'f'P^f^^^J:fg,a,.sco,,se,,ta,,eaeco,itatio,^
,^v IV
.veu,aTt
Xxpetv --"--;-
"C,
jlA-c/a,
ei simiii. <ic-i,
ioWece,^c/.e/
),iYOvTf
Ot^oeaOeV,-"-^!--",-- ^r-P^I"
,!, a,2.
.oi e,-ei.ae,>. ,, S rec/e Jirfem.
<)i
,J- toX,uV
--
V"2=
-*
f
"i-
""!":'
''
'Zn^MhaereLs,
T,-initalem sane confiten-
eC,
.pe.ov xl
-^^
/-PP-^^-'^''-::;
";2
rX.t,-.
i^C;.ri./ioreW<,.;,/.c,a,,/ev.'^
^ev 6i.o^OYOu-ne,,_
t^v

f
f^^^
J,^^
. ,.
,(;,(
,,e,.e..i, e/
/.-e.co. .e *<ces, ..
,6ixaTt
?W^nixou..T ,.
ef; .V
^'^"J';':;
'^^^^
;,(
sc,.os c,,oe. e(
.0/0.5 .,,/, exc,,>. pos-
uevo..
a.;TO=rTOi.aTi
tt,v o..xe..av a .3e,xaTi;ovTe?
.x

j.,.;;(( (;,,,;,,, o
C
atpe,tv xl Tou, T^.
alpe.,
auT<ov
^^^?"/-^;
J Z^
.PlLno
cero Christi
ica,;,ationem
T,Iv Up<iv
xv6v.ov xl Tv
.aTep.-v ef.oe^/.ovTa<
"^;;
"'
f
'
,
p(. j;,
,;/-erfa/. e./ e/
OOTOt S'e Tp..ioa, oOx oto ...,
etv 6i.oXoYouvTe, *i^
;/
'"
,(.. ..
f(.,
,;/..; <,me
oOx aXn6.i,
e.:<
5.v Xp...TOU
tt,v ofxovoi...
^^
'/.,'
^, ._^^
^^.^.,,. ,.((,
.pvouvTat, of .,.U.aTV
^^, ^^^
^U:
'Z^^^^^^n^
."ie.
Fatreprocedit.
isti
.
nve.3p,,
-i? "
f^<"--'-
llTef
lfavep<.a
crou
J
^^^^^ -^1 ,,effecere,
quae sac,-a myste,;a
TO ovojxa TO^
ivep,it,
xt a^ov
^apaxAn-o.
g; ,;,,;
;a/,ii.v
imm,.<?.s es/ a c,.,s
.e,,^...
upCv t6 nveOi^a
t^;
aX^Oeta,
.apa__TOU
^^^-^-^^^^^^^, ,./,(,.,
;rf;,.6;,,.e
aliter a Deo
1 et a
nobiseius
op,cs ac
,-e,-bm ? Et si illequ. ca,em
mcAos,
icortomacAos
( omnes qui fu
,, o 1 i
om 2.
rf'^- 2.

'* E/V^C
-1

,^. 2.
- -0
(,^, ^.)
x*v -.Xv 3 -
'
-
-^^'J i8^xtv,(.(.,
,oXoOvx.. add. 4. -
' xi pX^,(....
(ea
jioXiivavtEc add. 3.
VI TA
3J4
DE SANCTO
lOANNlGlO
MONACHO.
, ,, , ,
,4,., .,-i
nnsecralimimidsetimmundisiiiidiilms itondebere
Xi
-.k, iXovo., .apo....;
o.,^.v..a
,-"-?"';;;'
'^,
^,,, ,.rf
'
/,7/, ,1 ,,,,,.
.,,.,.,A,..,
,,',,
/.f.^o,.x/.o..,,c..o.._Oi.a^/.o.;x,.tou;..
au ./
.^
^^^^^^^^^_^_
^^_^^^^^^^^
^^ .,,,^,,,
^^,^^,,, ,,,o,,,
rtivauTouTO Ttuiov
xa..YpvTov(ia.T,|aa,v
ap" I
'
^v auTou TO Tt,..ov xat xp.^^ov
^l*-
'^^
-
,^
^,- ,.,, /., ,,,,,.,;;,.,/,, ^,,,.
;,, ,
Tcw.to; aj.o ev.p
[^
. -
^,,^/^^,^, et regunu thronuw prospectus,et nnmo-
^vovTuv Trao; tov yLtouevov Eucupa.ov Tf^* auTOJ

^1.^. /.oVoeo,.. L
ZC auT^; eC; tov ^KO.pa-
ht,on ,rsu.
u^ apparenU corpor. sedeutan ,uas>
VJai4v Vi 3a,tW epovov t^v
6.,.6Xa,v
-
/. throno ademus dn nuh.ine ad d,nuae numo-
V<iv
T:a.ax..T6vTu,v xal t6v f.e).:6;xevov
aJTOv
lailonh oratwnem
adduee^ites Spn.Uun sancUnn,
xaTo^T-eOovTOiv xixe-:^ev ::p6;
tt^v OeoOucr.iav aOrV.v nionem tnbuimns. Cmns ipse repletus dmmsfulyo-
eOy^v

xa-avovTWv to Oe^ov Uveufxa xat toO; rihusquamfuc
vohutibus eommnmcas,^stis semper
ueTaXaa3ivovTa, aJT^; Oeia; cpuo)c
xo-vwvou; favens eosque prosecutus vale, orans pro uostra
LepyaS|Aev(ov
2*.
'H; auTo? a^poufAevo;
TaC; hHmili
persona,opatriarckarm sanctissnne.
:;a,T0'/uatat; xal [jiETaStOou? auTTi; to'.< i6e>.ouTt.
ToiouTOt; aet uEptctpcupoujJLevo; xat toutoi; enojAe-
vo;, eppwTO, Lii;peuy6{ievo? Tif/uv ttj; euTeXeta;,
/>/>
apytepapywv
*^
TravofftuTaTe
*^
^A^YOYUrA
B
a De Petro Atroensi, hegumeno Sancti Zachariae, cfr. Comm. praev. num. 32-34, p.
325-ii.
b De monasterio Sancti Zachariae actum est in Cotnm. praev. num.34. Ex lis quae dicta sunt constal
vocatur regiuiii, paffiXtiov. qtiae denominatio occurrit etiam apud Theophanis co?dinuatorem, F. G.,
tom. CIX,p. 123, qui monasterium ad ChrysopoHm rocat paoiX-.xov [iovaa^Tipiov. Iniperatoria mona-
steria iUa dicehantur quae soli imperatori suheraut. Videsis Camjium, Glossar. nied. et infim. graecit.,
i;" (iOvafftVjptov.
d Alluditur ad visionem S. Antonii magni, vionachi Aegyptiaci, quianimam monachi Ammonis in
caelum^
'' ' . ^^ ^.. . ^ . ^. ,. . . ^ . ....
P.
P.
'.\[iouv; alihi vero*\}i\iow.
e Esstitii igitur Vita S. Petri Atroensis conscripta a Saha monacho. Non datum est nohis reperire
in cuitisnam bibliothecae tenebris hucusque lateat. Quod sane dolcndum, siquidem tnde etiam sperari
possit locuples nodtia de rebus et personis saeculi IX. Faxit Deus uf, si non periit inter tof faufasque
vices miseras, quas pertulit Htteraria Graecorum supellex, aHquando in lucem prodeaf.
f Haec legatio TheophiHprorsus consentanea est animi sui curiosi indoH quam tcsfanfur owncs scri-
Q
jjtores bgzanfini. Pracsertim in fiue vitae sua^ praedictionum undequaque excipiendarum studiosum rafde
F
sepraebmf. Cfr. Theophanem continuatum, F. G,, tom. CIX, p. 135, et. Genesiam, ibid., p. 1S87.
g
Protovestiarms seu prolovestiarites, quaetamcn nomina pror.us distinqui vult Goar, F. G., fom.
CLVII,
p. 205,
est, feste Georgio CodinoDe
omcnsCou^iAnimopo]iUmi>,']\
G tom CLVII, p 64,
mnuster circumstationi.,. Prius enim quam imperutor ex suo condavi exeat, iste iam in triclinio versa-
tur. Ef postquam nnperator prodiit et in tricUnio constitit, egreditur protovestiarifes, vocatque ad
arcumstatumcm honoraiiores ex proceribus cum autem imperator in soUo suum stemma vel uHud
fjestwmen gestafurus est, protovestiarius ex ruchario acceptum
imperatori ex officio suo id offert. Ibid.,
^'Jl' t\nT
^''
'
^''"^''' ^^''"^^'"^'
"''^'"*"^
'^ ^''''^' grammatico, P G., tom. C VIII,
pp.
1046, 1050, Symeone magistro F G., tom. CIX,
p. 694 ef Georgio monacho, ibid., p. 851,
proto-
restiaru dignitate ornatum fuisse Leonem
Chamaedracontem.
h De magni cui'atoris officio non una est eruditorum sententia.
Verhum enim pHiribus appHcatur, ut
notat labrotus n, Glo.sano, i>. G., fom. CXXII,p.
1378; designaf curaforem dlinicae domus, curaio-
re^n ns,qm e postca
Logotheta dictus est, teste Constanfino
Harmenopulo Breviarii ui VI, de
d.gnitatibus. tU. I .^S o, et curatorem
adulescentis minoris. Hic agi videtur de curafore principis. Xon
tamen .n documentcs coaetancis
reperirepofuimus
quis sub Theophilo esset magnus curator
HistoHrrrnnlT
' ''
^'^f'*^^^'f
'"/''''"' ConstantinopoUtanus,
de quo adiri potest Cuperus noster, in
Sschrt^^l
'
r 'f ^'T''^'-
*'''' "'""
''' '" A^^- SS., Auqust. tom'l, et Le Q^ien,
Or ens clu-istianu.s, tom. I,
p. 243. Cfr. Manuel Gedeon, II.Tpt.pytx.l Tr(v.; /, ^u
k Seu anno Christi 842.
. /
*'t.
I Gaiat.,
1, 15.
m SanctussciHcet
Mefhodius,
patriarcha
ConstantinopoHtanus,
de quo actum est in operenostro, tom.
2. - "
ipxpipx 'i, 4. - 2
T:a.po,iti^, (.lic) 4
"-.xtoAwv
4. -
,;>/,. 2. -
^4
=,;,.? yallotx^vo^
II lunii,
l
DIES
yUARTA
NOVEMBRIS.
375
A U
Junii,
i>.
mo, sqq., t in Cuperi Historia
chronologica patr. Const., p.
"107 sqq. Baroniu, hanc prae-
vn
,J.>/;oHewS
loanniciiciVndnAnnal.
ecclesiast.,(ow. ,V'-
W22.
.
..ec r
-.
ii
*n Z
' MetMii r..i>tivHat. in sepulcro cu.n latrone,rfr.ei,.
encomiujn u, Act. SS., /-"
or^ H,
>
Ibi eiam as.^eritur S. Methodius per novem annos ,ndsus; sed ,n Annalibub
t!f;I-*
"
se,,te,n annos reducit Sy.neon .naqister; V. G., to.n. CIX,
p.
706.
Secu.utu,n
Te^J-
Llsrmineure,^-.
2, ost.-is etMn diebus e.sfanf ruinae huius cisfernae nnt sepulc; m quo
'"V^t^^XinieHu
qraeco i.Op.^c.. qnod q,.ide.n ah o..,nibus le.icis e.s,Uat. Cl
J.
Her-
JLluZT%olo,iae
proessor in Unirersitat,-
Bonnensi, a oUs de o.-,g,ne. ,st..
.ocabuh,nter-
Z
hae
espondil:D,L,.-i
.,eqnit qnin 4-i0p..,S.=.
" ascensioad i,nper,n.n
,
(avenement) rf. r,
'ZTatnlZei
quod est
^.^,,i^L. mde
4v.0p.=a p,>sferiores
Graecd, ao.;sfun, effece,-nt,
obUl.
'"''"t''Zl^"Za,if
Sabas ,l,.ratio.,e,n
re.j.,i Leonis A,;eni, Michaelis ef TI,eophili,si,nul
sex anms et dumdio
qutOHs ^eo nnp
j
verqente ad annum
,T-""
?=-
""-^"
*-""''
"
-""
*
'-
""""
"
"""
^tenfi,.e,u.merisp,-aevosita.Favetetmlegerco^.t^^^^^^^^^^^
l,^

*-
f'''^'';:;;:':^'j::x;:ztJl
.%.,,
.-..*
..-'."
s Si m-6a
xp,v iv TT, X.0 ii^aj vv.,
op
r
f
J/.
.
j
anno Sla, post .nortmim Tara-
Saiam,aucto,-emis,i,.sVifae,..at,....e.sejosa>^^^^^^^^^^
sinm usq..e ad
Methodi.m,
omnes
patr.archae ^""'';
1 in Co,.,.n.
praevii ,.,. 10, p.
31^,
Quoi,.L de Saba rec,..;;l
scr,o, ad .
quae
^"'^'fjj'
'"j)iTei.n..u.. 1,
p.
333 sese ad
Ldereforsan
Ucet
eun,^rfiu.sse
oc
^
^^
^'
^
,, ^_;,^ ,., , ,.fra
. De S. Tarasio
actu.n estin Act. SS.,
^f
;
.f
;;f
':;f,2^,,,.
,M ,e,^.-
ratio
S.Tarasii
w CA-.
I';'"'
S.Ta,-as,..n
Act. SS., (o^.
^;;^-
'
; (,,<, Jrf<.
.^W
^^"^
'^'' "'""^
e.-qa
.-Lipiscentes,
ad quos hic allud.t
-''^!^^"^^-
^X

"IL
ha,.fs,j.,odu,n
infe.,dit Sabas.
jlbbeu,'Conc^.. to,.
VU, edif. P^^,^
'^^^^Z
Znoclastae,
posteatamen
abne.jarnnf.
Ita
:;r
^;Lr
^.::;:rf
rtC^^^S^o
;
sanctis
imaginibus,
,.,. . .
Pa..um
nova
^^;
'^L^eHn^L
i
nta S.
^^^^^-i^^j
^
/X
^&^^^-'c^m
,
,.i,axo. iv^ixoxov ,>,.
+..5^c =U
-;::'f
^^^;;*';,;-,^,! ip^iu, ut incruce oblati, non
potest ibi verius
'
:- s;ji=^"s
^----"-''^-^""'""""^ '"'^
Acta SS.,
/"-; (0,,.. n,pp.
!>68
96JI. ..
^,,-. p. g., tom. LXVUI.
Percrri,nus
tolu, opu,;
y
Est titulus
cwisdam
oper.s S.
C,j.,ll'
^'"^""f'"' J

i,<,
, saltem
eandem
se,.te.,tmm
iJipsa haec verba, quae
rettulii
Sabas,
?
'
^"
"1'^;;::,;;..,;., L,,Vov.>-.-'.
P.
G..loc.cit..
e,.utiat : h^ovov
o^y) x. iSa.^
vo,o.v. n-^-il'
" 1*
p.
804.
7. lohann.,
XVII, 6.
^
^::5l,l.
Uem
0U.t
.i.,.orusi^^
H
a.ver.s
Constantinum
Copron,-
mum, ap..d Mai, Patr. nov.
Bibl., to..,.
V,
pp.
68,
69.
CAPUT
376
DE SANGTO
lOANNlCIO
MONACHO.
CAPUT
UNDEClMUiM.
D
S.
loannicii
profcssio
fidei;
male hal^elur
a
perverso nionacho.
48. TouTO t6 Tifjiwv xal
6eoitveuffrov *Ypa[AfA*
^
naTptapyTi; Se^ajjLEvo; xai zolt; j3affiXeuou^Lv im-
oei^a; Ta' ^v auTw QeoxpiTa ),oYt<Ta[Aevo?,
toui; efxo-
vojxa/ou; aTiavTa; xaOaipet xat tou;
ff/t^ovTa?
^auTOu? 5iatpei xat e^sViVTiv
paQetav Tri
^xxXirifft^
y^apiCeTat. otaxtCwv iv-adrri
^ Oeo/aptTWTa. "E^ ou
5\ Tuv xaQaipeSevTUv ol TrXeioui; xaTa tou (xepafffA^ou
^
:taTp6; 'luavvtxiou ef; yXwffffaXYtav ^TpanTiffav,
uta -p6? auTOv avSpuv euoepwv, ^ntaxoTiwv, AeYW,
Uo(i)v xat fxovaywv,
Uveu^aTo? StY^'^'-'
^'^''^i^ryeii;
::p6 auTOu? ewrev*- 'ETTEtOT, Ttve?, aoeXtfot xal
TiaTepe;, fStuTT.v ovTa jjie
^
tov Tanetvov ;f>66v({)
vuTTOfievot fjLT^
dpfJw? TiKrreuetv OpuXXouat xat
B
vTtOTiTeuoufftv, ei^ uttti^xoov
'^
ujjiwv TiavTWv dvaxT,-
pu^w T>iV So^av fjiou
TTjv TTEpt Oeov. Oe6;
' ouv
^irrtv UTiepouato; ouJta xat axTto-To;, w; 7iaaa>v
oufftwv atTia Te xat 7tpoaYWY5
StT|pTi[jtevTi aStat-
pTti>; Xai ffUVT|[jl[XVT, OtT)pTi[XVti);, TptffT.Xto;,
TptffUTioffTaTo; ^v jjLt^ SafftXetfjt xat o6l-^ xat
xupiOTTiTt UTTO TT^? dyyeXixii^ ^uffeu; axaTaTiauffTo);
ivyjxvoufjievTi. Ou
Y'*^
o'^*^ Xiyzi Ta epa!fii.fi.
G ctYio; )), fva [jiT| touSatxov t) t6 ;pp6vT,}jia, ouSe
-a).tv

dyioi, aY^o;,
fva jjit, tt,v TuvApeiavdiv
T, MaxeSovtavdiv inetffaYaY? a^^pE^av, dWk Tpi-
Tov
^-
S.yio^, &y\.o^, 5^10?, Kupto; , ou xuptot,
a).).a Ktiptoi;. ^Tietoy, [Jita xuptoTT,?. Ato, (!);
tffreuet TOt epa<pt[jL, -tffTeuo) Tptfftv vuTroffTaTot?
6tYtaff(jiot;, [jitav xuptOTTiTa ^poffxuvtj
^
xat SeoTTjTa,
Ocov Tov HaTepa, Beov tov Viov, Oeov t6 Ilveu|jia
t6 ctYtov, 8e6v exaoTov toutwv xa.H' ^auTov
'^
vooujjievov xat XeYOjjievov, ota rV|V -ptffUTroffTaTov
6[iooufft6TT,Ta xat t6 itTiAouv ttJ? Qeta? uffeto? xal
dff^uvQeTov xat oiJ Tpet? Qeou?, el^
y*P
"^* "^p^* Oe6^
ffiiv aXXTjXot? voou[Jteva -e xat dcptfl[j.ou[jLeva, ou
ffuvTt9E[Xva, ou
"
ffuvaAei'^6[JLeva Sta t6 TauTov t7|5
xtvi\ff(jt)5 xat TT,v ev aXXT|Xat? T(t)v UT:offTaffE(i)v
otffUY/uTOv 7:epf^(opT,fftv xat ttiv aStatpeTOv tt,;
C
TptffUTTOTTaTOu 6e6TT,To? fiovapytav, tou vou ytdpi-
^ovTo; Ta a^tjptffTa TtapaSo^ov eyovTa xat Tf,v
G-.atpefftv xat TT,v evtjfftv. lIarV,p
Y^p
''
6 T:aTT|p
'^
xat
'*
avapj^o?, aYevvTiTO?, axTtffTog, ou vap ex
Ttvo?. A6yo; xat T16?' 6 Y16; Tipo aitovtov appeuffTO);
xai ditaQti; d); ex vou tou TiaTpo; auTOu ^^''''''i^eif:,
ou xTtffQei; xat auT6v eytov
'^
apyV^v avap-yov, ou
"'
xat uTtapyet ffuvavap-^^o;. Dveufxa oe ' DveujJLa t6 aY'.ov
xat ffuvtivapyov, oii y^^^^"*^? xaTot tov Yl6v, ou
xTtffT(5;, aXX' ^XTTopeuTu; ^x
"
UaTpo? Ttpoepyo-
[xevov xat Sta Vtou tu xofffjitj) tpavepto&ev
'^.
'OfjLoXoY^ 3e t6v eva tt^; TptaSo; Vl6v Toii Oeou xat
0e6v Ao'yov St" -f.fjia;
'^,
UTtep
**
^jfxa;, xa9' l|[xa;,
xai
48. Cum illud pretiosuni et a Deo inspiratuni
scriptum
patriarclia accepisset vi iniperaforibus
ostendisset, atque ea quac in hoc secundum Dei
iudicium dicebantur meditatus esset, iconoma-
clios omnes tollit ct qui schisma efficiebant sepa-
rat; itaquc pacem profi.mdam ecclcsiae procurat.
administrans eamper Dei gratiam a, Tvmc vero
ex sublatis plures contra venerandum patreni
loannicium in calumniam se verlerunt, dicentes
scilicet impium ot iniquum esse qui talia co^ita-
ret. Quod non ignorans iste, vere proplieticae
gratiae columna ignea, cum quodani die multi-
ludo virorum pinrum ad ipsum advenisset. epi-
scoporum nem])L', presbytoronmi et monacho-
rum, Spiritu sancto repletus, ait iliis : Quonhm
qu\dem,fratres et patres,ine idiotam ethumilem,
invidia<:ompuncfiquidamtionrecfecyederegarriunt
et suspirantur, vobis onmihus vt cam audiatis
profitebor sententiam meam de Deo. Deus it/itur
esl supei^substantialis essentia et increata, quippe
omnium esseniiarum causa et productor, disfincta
indisfinciim et conivnria distincfim b, fenji-mi-
num solare htmen, triplex hypostasi in una
regia potesfate, gloria et dominio ab angelica na-
iura incessanter celehrata. Non enim semel dicunt
Seraphim :
'*
Sanctus m iudaica sif ojtinio;
neque iferum :
"
Sanctus, Sanctus ne Arianorum
Macedonianonmque inducatur impietas; sed ter :
"
Sanctus, Sanrtus, Sancfus, Dominus
,
non do-
mini, sed doininus, quoniam unum dominium.
Quare, sicut credunt Seraphim, ita et credo. In
fres hypostaticos fulgores unum dominium adoro
et deitatem, Deum Fatrem, Deum FiUum,Deum
Spiritum sanclum, Deum unumqucmqur in se
cogifatum ef dictum propier consuOstanttalitatem
in tribus hgpostasibus et simplicifatem divinae
naturae H inconiuncfionem ; non autem fres deos.
Unus enini Deus suni hi tres ad invirem cogiiati ef
numerafi, non quidem coniuncti aut confracii, prO'
pter ideniitatem motionis et non mixfam hyposiaseon
ad invicem circuminsessionem, et indivisani dei-
tatis monarchiam m iripUci hypostasi; mens aufem
separat quae inseparabifia sunt, ei quae modo
incredibili habent tum distinctitmem, tum unitafem.
Pater igitur : Pater esf sine principio, ingene-
ratus, non creafus, ex nullo enim esf. Verbuni et
Filius : Fifius ante saecula sine defiuxione et
passione, utpote ex menfe Patris sui generatus, non
factus et ipsum habens tamquam principium sine
principio, ex quo est efiam sine initio. Spiritus
aufem : Spiritus sanctus ipse sine principio, non
per generationm,sicut FiUus,nequeper creafionem,
sed per processionem e Fafre progressus et ^w
Filium
S.loannicii
fidei.
auT, EtTT.) om. 3.

48. ' (Tt[x. X. Oeottv.) om. 3, 4. * (|v xxix.) ^vTa56a 3.
om. 3. 4.
"
(TTpi; otii
5 (^vta pe) [xe ovxa 2. eTtv-OOv 2. ~~ '
Integra fiaec professio fidci S. loannicii rciKritur nuoque scorsim in
codtce Parmnac bibliothecac signato num. 40S4,
fol. 194'-19S', cum hoc titulo : \UptUm^r, xal i6 xEoaXafov
ttptUVTjOEV
ivffapxou
,Hs de fide sancta. et consubslanUah Tnn.tali et oeconomia Dei Verbi incarnati, et sancla eius Matre. huius tenoris.
VtTA
D1S gUARTA NOVEMBHIS.
377
A xal ovi T->|V Yi|jietepav 5WTT,ptav
H
kyU^ Tcap^evou /'iitHm mundo manlfestatus. Confiteor unir.um
Mapta?
^' ^(T^a-wv Twv Ti[Jiipwv frapxtdQevTa Trinitaiis Filium Dei et Deum Verhum propter
iTpeT^Tto;,
aTuy/6Tw?. avaUoiwru;. o-jx/oupavtov uos et pro nohis et inter nos et propter nostram
Xeywv auTou
^*
t->iv ffapxa, w^ di oupavoG xa-eXBoO- ^H^^m exsrtc/rt Viryine Maria in uWmis diebus
ffav, xaTa AuoXtviptov xal Oua).evTa toO; \>.i\x.'.rrt,-
incarnatum sine conversione,ronfusioneaut aliena-
uevou?, oiix ^x twv xoa|jL'.xwv TTotye-wv au 7:a).iv tione divinitatis, non raelestem vocans eius rarnem
Yuvaix6;
aveu auvopaizouffav xal buOeCcrav auTw tamquam e caelo delapsam, ut odiosi isti Apolli-
xa-a 'ATieUTiv tov a8E0v
"
xal ^).a7T,(jiov, iXk naris c etValensd;nonex mundaniselementissine
c
U
Tra-^evou
ixi).).ov, ou -po5ta7r)'aaOevTt
'==^ mulieris concursu concurrentem e.t unitam ipsi,
iv9pww lvvxT,x6Ta, xiv 0)? ^v ptTiri, xati tov secundum impium et bUisphrmum Apellem e, sed e
otveL-oXaTpv.v
NE<TTwptov. "A[xa yapTw d^Tracr^xr. exVir<finepotius; minime iu antea formato homine
-ou rafip-.V.). -p6; r>,v TiapQevov ^"^'0?
^^'' 5(ttXou; inhahitaniem (piasi in momento,secundum homim-
etT-T|0-fiaai 6 Aoyo^i fiaTpo; uSoxV,r7avTO<; xa-. rolam iXestorium f. Simul enim cum salutatione f
DvE^uaTo; ffuvepYTifTavTo;.
tO.s^.o; 'AoaiJt -puTooeO- Gahrielis in Virfjinem nudum et simplex insHiens
Tso<; h QLUTTi YET^vv/iTat
24
ifjp^iov, xal oO TaCt; Verhum, Fatre approiuude et cooperanfe Spiritu,
xata atxpov^Twv [jte).wv otaTclaffeat, xaTa tt.v perfecfus Adam alter in ipsageneratum est totutn,
ffuvTjOetav TT,v t^?.; oO^ewt;, xal 7:poep/eTat eeo; mimme vero paulatim per memhrorum disposi-
ffapxo? 7:po(y).ri4'et
^jji'4u/wjjlvt.i; xat voep5;, utoc; tionem, iuxfa ronsuefndinem nafurae, et pror/res-
eeouxaT* auTO xatuto;
Y^wp^^<'F'''J"^^"P^^'''^-
'^"*' ^^' ^^"^ '"
fr;(/s ussumptione animatae
iijiT.Twp avw ix [jiovou llaTpoi;, dKaTwp xdcTW iv. et sensihilis, Filius Dei similiter et Fiiius notus
{lOvT^?
uT.Tpo;. h 'fuaet
Qeo-.t.to; Ta TiavTa itXT^pwv. Virginis, sine matre sursum, utpote ex solo patre,
Ata toOtI yas xat Aoyo; TrooTayopeOeTat xae" -r.jjLi; sine patre drorsum, utpote ex sola matre, natura
6^xvo0 "toO naTp6;, xiO" eTiv, Tipo aCwvwv deitatis suae rephns omnia. Quapropter tt Verhum
^
YvvT,ee5?
^.yr.offTaTo; irM^ xal dppeucTTw;, tou dicitur apud nos, quia ex mente Fatris, ut dixi,
YeYevvT,x6-o;
xaTa t>.v ^Oatv ou ote^rrw;. d xat ante saecula generatum hjpostatice sine passione
L dvTouo) TrapQevtxT, vf.o-^t uaTepov eYY?'fEi;,
^^''
^' ff"^^one
generantis, natnra non differens,etsi
oJv auv-lQes
xaTi tov 'Htiatav, i^i^y.^-^H
'^ ' '>'''''o lirginali sinu tandem inscriptum esf,
auXo; xat ^l^hr, h d6paTo; xav ea7.apYavu6Ti o rfei compactum, d, secundum Isaiam
g.
incor-
iripOya'ti<i
xa- TtaQev 6 aTraeT,; xat vevexpwTat
2''
poratus est immaferialis, et vtsus invisdjilis, et
>i'V>i xat dviffTT, 6 [x>. TreTwv xal dveXVicf6r, h
''
pannis involutus incomprehensibihs, et pa.ssus
nil-a KXr,puv. "OOev xuptu; xal dXT,Qw; OeoTOxov est impassibilis, et mortem subut vtfa, et sur-
^v*a.5T6v TExouffav dvaxT,p6TTa)
^^ Ta; auT^; rexit qui non ceciderat, ef assumptns est qui
2h<i
-6v ulov auT-7i?
7;pEa(ieta;,
iYT^^"''
^^
*"
'*=' """""
'''f^^^^-
^"^'
pnnripaliter et vere Deiparam
TTivTwv avtwv eTitxaXoOuevo; xat ta auTwv T;taT<5; quae ipsum peperit profiteor, suas apud iHlmm
-{uLta )etiava
i^Tia^^aEvo; Ttpo; TOuTot; xal tt,v i: suum infercessiones, afque angelorum et ommum
YoL^ Xpt<7T0U Ltoo9T,v Trpo^Tu^croiievo;
xaTa t>.v sanrtorum invocans eorumque fdehfer prettosas
:^v d:.oaT6Xu.v
^aViSoatv xat toO TrpwTou ^v paat- relliquias venerando. Insuper in repraesentatione
XeOat
/.t^Ttavtliv Kr^vTTavTtvou auv z^
T^Trt^ to6 Christi formam amplexus, iuxta Apostolornm tra-
a-aupo'^'
dvaaTT.XwTtv xat t?i;
TOtauTT.; TrapaSr^etos
ditionemetinsfifutionem primi interrrgesrhnstmnos
dTitxOpto^tv
Tiiaav toeTiouat at.eatv xaT* ixeCvov. Constanfini cum signo crucis.afque luxfatahstra-
l,k ykp .^, zUo.i.9,, OX^;, XpuaoG,
^^[xt.
ditionissanctionemdetesforomuemhaeresnnquae
ioyOplvS,
ypuiTa)v OXt,v dTpeTtTu,; Y^ve.Qat
est contra ipsum. Etennn per unagmis matenam,
^dltv e-TtSe-xvOe.
tov iuXov toO; cavTacrtaaTa;
aurum, dico, argentumve aut colores, materiam
*.
D
'
'
Xi. ?c -r>u uryoETroOcTT.c Yoa'i^c
inconvertibiUter factum fuisse qui eraf nnmafena-
dn(i)9ouuevoc, 6ta oe tou Li.tXf.o..[>e.LOUs ^rs ^[^^1*. '
, '
, ,
.
i j-

eKouc L TJionc eXeeCv T,Xtxta; tov aapxc^QevTa //s omnibus manifestat, Fhantasiastash refellens.
A6YovxatT.o6;auT<iTri.
otxovotiiacT^TsXetTp;-
P^r humilitatem vero repraesentafae speae,
T. J/uv xa9* l.ui; 6=aevTa Te xai dvaXTi=.esvTa xal per omnem aetatem. progressum fuisse mcarnatum
^
n^-ou e'6vou ToO TiaTOtxoG 6aatXtxti;
'
ivtopu- Verbum et in ipsa oeronomiae ronsummatione tri^
^
iVa x^r^TTe- ToO; 'louoat6-fpova
xt XT^pou^; hns cubitiselatnm inter nos apparmsse et assum-
B
TEa^diWv TO TiXdTO? xat TTIV AotTtTiv e/ovTa ota- om..-. /,....... ..
...^..j ..
Ypa^rlv
Tciiv ueX^v
u.epiv9pa,T.ov. Ot oe Xpt.Tov strum cfficiebant quodjda^^^^^^ mdhanum
-l 6-jtv exiXouv xat d:. tieto^ Tov XptoTov uTteXdjx- ronst,djat altdudine, latitud.ne autem vigint. quat-
Savov^
A.aoeToOeauTovauveYYpif^-xaUuvetxo-
fuor ef. rdiquam men^u-am memhronnn habens
v.ten/ev -orc
^
voptt^uaTt tov XptcTTOv
. paatXea supra hnn.anam n. Ahi rero Chnstum serpennn
a'^-6v
Sa;.Xeu6vT.iv xal xOptov xupt^uv OT.Xot, xat .c6^VW^''y"*^"'
^-^'7'^^''''*/'-"'''3^'''';''-
\-
aJ-oO Xa36"v -Tv iK^.
Y^?
3aatXetav 6jJto- tur esse. Sed quomam seipsum niscnpsif Consfan-
;'^~
a"*
.o-o-'noT,-riv
TE auTtjl TauTr,v .jT^ep tinus et repraesentavit in nummis suisChnstum 0,
eJJeTEtac U
Qetwv^evToXc^iv
ixotxta, txrjvuEt,
7.iaav rrgem ipsum esse regum et dominum dominautinm
luYvuJ ^v TauT(i T(iv atpeTt^6vTu,v xal tt^v ostendit et ah ipso se accepisse ferrenum regnu.n
o-J.Ltv exuetwv
'q
Y^^
^-^< ^
fx^Y^^
=^'^^ profitetur, et tamquam vicanum eius pro rehgione
Ka)va-av--voc xa' 7;o.iTo; dv Tf. etxovtt^E^Bat acofxa- et divinorum .nandatorum defensione se sigmfirat,
-
'
U
e"Tv ev T0~; vo.x-^txaat auv
^^
Xptrrw omnem
perturbafionem haereticorum pendipsum et
o^''' reotevpiieTO
'
ou otrioe^TO xaTa t^ux^v
-i. rfmes/onew
exstinguens. Cum igitur isfe ...ag.ius
' '^ ^ "
vEvexpuTo.
prinreps
1
(X^YCv a.TO.) a 0. X.YU.V
2
\-^'l"Z't^\aadd 2
- ^
xt,pOttc. 1. L! ^^
Earinde cod.x S07 eH
Novembris To.nus II.
i
tc
l
m
378
DE SANCTO
lOANNlCIO
MONAGHO
iaffiXeu; xal Tt[jLW[JLEV0? xa-:a ttjv fuatv
oi|xetvev
ivaXXoiioTo; tV.v oixeiav, aoiaipeTO?
^'
xl (iTrept-
aXX" ev TTJ
'.o'.a 6I.X0VI
aesentainlo
D
coiyoralifiTjUi aiJif riini i^iuisiu III nunm/i.s ^i
non
cifcumscrihel>at
ffse neque dindvhat iu.rta
nnimam aid occidehat, sed inpropria imagine visus
uTio Tou Ttatx^aatXiw;
XpiJTOU oux ave/oj^svou;
,3a<itleuEa9at, flEUa tw ivTt/piffTy
UTtoxeifxevoui;
w; fj<xfj'Xzl auTu)
**'.
xal auTtj) tt,v fJaffaeiav
'*\
Ou xai TTiv
fftppaytoa
*'
-poETOitxai^ovTa;
t:o9ou'
yapax
TrpoToe/ovTat,
vTe; TtpoTOeiaaQa;
*^
Te xat ^XTitsOvTe;^ tov
(TTipa TOU Kupiou T,,UWV 'iTiffOU
XptJTOU OU
ou8s Tov (ruvavaffTet).w66VTa
auTtj)
rnnvincens in hoc ipso christianocafef/orosr, an/i-
rhrisfos
ironomachos, fjui ah universorum retje
Christo nun fernnt se reyi, sed qui Anfichrisfo sidj-
iecti tamquam suo regi ipsi regnum pracparan-
fes. Ciiius signaculum cupientes accipere et simul
.yjerantes, charactcrem Doniini nosfri Jesu Chrisfi
iion accijnunt,ne(pie
elerafam ijtsi crucem famquam
TauTa axT.xooTe; ol T:p6; auTOv aveVr.^u&oTet; ttiv
^OffO'fiav auTOu Oau[ia7avTi; xal Svopaatv. ttwtou-
fftv ouTOU TttffTwq TTpo; Tou; Tiooa? xal ^veyouffiv
*
in Chri.itum sjierat Dei pojMtlus. Cum haec audi-
vissent qui ad ipsum ascenderant, divinam sa-
pieniiani eius admirati etperspicaciam cociderunt
lideliler ad pedes et dicunt : Confirmasti nosfras
manifestasti nohis mysle-
E
um cogitafionum, ceterum
is ne declinemus a via quae
LLTi fixToeTteffOat. u oe 7taTT,p eui;ajjievoi; auTou; aucn uu vuum e/ .Milutem. Cum pater illis benedi-
xaTaTieTi).T.Y'p:voui; iKh-tCu; t(^ Ti t^Sta. xisset, stupentes eos ad jjropria reniisit.
49 revouLEvT.; ouv tot 0eou vaptTt tt,; (Jp9o-
49. Restituta igitur tunc temporis, Dei gratia, S.a-etacor-
ooita^.i; Tt.ooeo/,Wt,Ta? ^v Tij) Atff^ xTtff9tffaq
orthodoxia, ut superius indicatum est. illas cpias
'^"^;;^^
Ot:' auTou ^xxlT,ffta iT^t toG AeovTo? 6 TiaTT,p in Liso fundaverat pater ecclesias sub Leones
T:'.TpeTTt eyxatvtffSf.vat xat Ta Ttpo; aTrapTtfffjiov
curat consecrandas, et quaecurnque idonea
-^
ToO ^yxatvifffxou anoffTeX^.et. Tuv oe Oo/apt- erant ad consecrationem mitlit. Cum iam ibi Deo
TtoTwv iYxa-.vtojv T.oT, ixetff Twv tepuv uxTTiptwv
gratissima perfecta essont encoenia. qui n spiriti-
lxT).ou|jiviov, oUx TivEutJiaTwv TOTE iv&^youii.syoi
bus tunc vexabantur impuris adesse ibi spirituali-
axafJapTQv TrapayevETSat auTou TiveujjiaTtxtiit; tov ter sanctum loaimicium qui verberaret eos deplo-
aytov Itoavvty.tov xat [jLaffTtJ^etv auTou? toXotpupovTo. ral)ant. hide postea consecratorum templorum et
"OOev [jieTa TauTa ol Tiov ^yxatvtff9ivTwv
*
euxTT.ptuv monastoriorum iiegvmioni. sanoti Eustafhii, aio, et
xat jjLovxffTT.pttJv T,youpLvot Tou iytou EuffTaQtou Doiparae, ambo vocati Macares, cum ad sanctum
cTifjit xat TT,; OeoToxou, apo^w (JvofjLat^oiAEvot venissent audiunt accurate ab ipso quae in festo
Maxape;. Tipo; tov 5fftov f/Mj-ii fltxououTt Tiap" consecrationis contigorint. scilicet rerum admiui-
a-jTou Ta Iv TTi eopTTJ tou iyxatvtffjjiou ffU[xpavTa strationem, eleemosynae distributionem et ener-
aTiapaAetTTTto;, ttiv twv TrpayjjiaTtjdv, Xeyu, otot- gumenorum furorem. Et stui^ore iiigenti repleti
xT,fftv, TT;v TT,; AeT^fxoffuvT,; [jETaoofftv, TTjv Tuv sunt, recordati spiritualem patris praesentiam
EvepyoujjLEvojv T:up-6)vT,fftv. Kat ^lafjLpou; T:).TipouvTat fuisse ab energumenis renuntiatam. Clum isti
d^atfftou, uTroi^vTiffQevTe; tt,v t'^; 7:vEU[j.aTtxvi; adhuc versarontur cum patre, altor eorum talia
Trapouffia; uTtb Ttiiv ^vEpyou[Avti)v tou TiaTpo; videiis donmm reversus est. Cum aulom et in
2 avaxTipu;tv. 'Qv Tt Ttji TiaTpt ffuyxaQel:^o[jLvtov, b summa ascetica vita et alta senectute vexaret F
t; auTuv TotauTa iptov xaT ^otav dvEffT0E'.pev. pater carnem suam, morbusque eum teneret per
'liffEt xat axpQt dffXT,fft ^v [iaOetyi^ptf Titil^et auTou plm*es dies gravis, ut audivimus, attajuen eius
6 7:ar>,p t6 ffapxtov, voffo; o auTov T:oXuT,[jipo; corpus adliuc sat crassum esse ox crurium tu-
T:epteTj^v xal papeta, wff-ep T,xouoiJtv *, d),).' Iti more suspicabatur visitator. Cui haec cogitanti
auTou TioAuffapxov t6 fft5[jia ix Tii; ^TidpffEto; tuv ait statim sanctus : Non, sicut tu putas, frater
xvTiiAiliv UTTOTiTeueTai ,
'Q xat Xoy'.^o[xevtf) TauTa Macar, carnium est ahundanfia quem vides cru-
tiT,fftv eu6u; h jxaxipto;

Ou/, id; ffu vojxil^et;, riuin mearnm tumorem et dilataiionem,sed ex flatu
dosl-^E Mdxap, ffapxwv effTt t:).-?,0o; oTiep
6p^;
t6 stomachi male digerentis cihum. Inde audiens
Ttdv xvTijAtSv
3 [xou 7Tap[ia xat dvEupuffjxa, d).).' dx Macar quae ipse in cogitatione versabatur mani-
TtvEujAaTo; ffTojxd/ou xaxofftTta;. "09ev dxouffa; 6 festata timuit, ei poeiiitentena se cxhibons cogita-
Mdxap Ta xaTa Stdvotav auT^ [^e)>e-td[Ava QptaijL-
tionum suarum veniam petiit.
riEu6|jLeva 6T:TT,;e xat ]j.ETdvoiav [ja),tdv tt,v Ttiv
).oytffOevT(i)v TJTet ffuy/topTjfftv.
50. HoXejaou o' xaT' ixEtvtj) xatptj)
'
Ttiv ypi- SO.Cum tomporibus istis belluni gererotur chri-
SarweiwruM
ffTtavtjv TTpo; Tou; *Iff(jLaTiXtTa; ffuyxpoTTiQevTo;, stianorum contra Ismaelitas / capti sunt ab ipsis
captitwn
TiapeXTitplilTiffav auTot; oux 6).iyot Ttov 'P(d[iatwv. non pauci ex Romanis. Tunc etiam uno oapto ab
'0t xai v6; Ttvo; ffU[^TTapa).Ti'.pQvTo; xtvot; iv. iHisoriundo ox vic.o Elueo,oogiiati oius cum lacri-
xti[xTi; 6pfxto}Aevou tou 'EXou;, ot '!?tot QpTivtoSouvTE; mis ascendunt ad sanctum et audientes patricium
dvp/ovTat et
aTiEpiYpaTtTUJc i. 5.
aoatpsTw;
1, 2.
''8
TiEpiYpiTtTux; i. 2.
''''
(W^p. axovofi.) dxovofictyou^ ivTtyp.VTOu; 2
T:poEToi[iiCovT 1.2.
*"
cppayfSa 5. *'
iroOoyvris TiposS.) TtpooSl^acfJai noOoyvTE; o.
**
Xev
*>
T',: add. 5. *^
auxiv 5. "
om. 5. - *^
tov 2. *
XoYifffiiv 2.
^
^^ ^
'
auTtjJ J.
yousiv 2.

49.

50.

eyxaiv(a;vT(jov
xaipou 1.
'
2X0V0|1V 2, ^ XpiUIXtijV 4.
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
379
avep/ovTat,
Trpo; tov oitov xa*. lAaXLTTa axT.xoote;
tov
TtaTpuiov xai aaxeXXapiov AeovTa fxsXXovTa
et sacellarium u Leonem venturum et ipsum. bene-
dictionis accipiendae
gratia, petunt a sancto ut
hortetur illum dari sibi Saracenum pro captivo,
ut, mutato ipso, parentem e captivitale liberent.
Cum patricins advenissct ct post orationem apud
patreni sederet, siniul ante illos stantu petitore,
spiritualibus polius sermonibus c-nm ipso vacavit,
quae ad captivum
perlinebant ultro oblilus. Po-
slea.cum inde dimissus fuisset sacellarius. depre-
cator ct consanguineus
illius qui captivus detine-
batur afUictus in meiite sua accusabat sanctum
(juod non manirestasset
suam
commendationem
sacellario. Quod pater per Dei spiritum sciens,
miti voce. ilUun intuitus. ait : Ne tridare, frater,
rontra me, quod non expomi
petitionem tuam
homini; in Deo potius quam in homim'. oportet
fiduciam habere. Quis enim speravit in dlum et
eruhnit? Spera igitur et macte animo deincepn, et
VITA
U
B
Uuuu^ >"' - 1----.
aiyuaXto^Ca;
aTvoXuTpwTwvTai. Tou oe 7taTptx".ou
aveV/iXuOoTo;
xal y.&^ euy/,v Tcji naTpL auYxaQtffav-
T0<;
Tou oeo[Avou l7Ta[jLEvou dTtivavTt auTwv,
(J^uywjeXeat
Xoyot; Trpo; auTOv (AaA).ov
^ ^oyoXaaev,
Tflt uepl Tou a{/jj.al(OT0u ^xouaCw; a[j.vT,iAOv-/iaa?.
Eaa ExetOev tou aaxe).>.aptou
^ aTroAuQevTo;. o
',yl--t^^ xal truYYevV.;
tou aCy[i.alt)T!.!jOe'vTo<; usptAu-
7:ou[xevo;
xaTa vouv ixax/iYOpet
tov aYtov
* [at",
YvojpiaavTa
ttjv -apaxX-f.atv auTou Ttj) aaxe/.Aapti,).
"0
6 uaTTip ota tou Oetou nveu[jLaTo; ^TttYvou;
Tipaet!^ 'iwv?i
to6t(^ i(jLpAe);a; etreev
Mt> Autiou,
afieAtpe iaT* e(JLOu t(;) [jlV, aviQeaOat [xe rViv aCTT.a-.v
"-
^''''ZoiZ^tfv:!^^:!^^^
;;;i;;;.;r;:;;,;<;^.o;ac.w,.Taiibussermo-
W;o'.c
"pV>;va; a0.oO Tov voOv xal' ^,v XO.^v l.us detinebalur
capt.vus apparens beatus un
^
, Xr -rvux-l ixE.'vr, ev -.7, aC/uaA^Ti? ex nolis eius et concaptms a.t :
Surgem, U. et
vo? .0/
cTj^at/ixaAw.o
[ .
r r
. .
narrasset
Evandr o cum illo vmcuhs
EuavBptov \
axoXouOetT [x-
-po.opsuo^evt^ Et
MS^ntm
^^^^^^ni^^em ipse agnoscens, ter
Z.
^p(or/.aetev Tt; W,Oet; aot.
!-~.
^P^^
1T-^^^^^^^^^
aOTco, 6
Tauetvo; xat TaXat.topo;. Uu -
-?
--
nflamma?^
est
Sur^tibus illis ceciderunt ex
.i T^, iWa;
etpT.xoTo; T. E-vop.vj.v-
-^--^'^^^^
^,,,, ^atenae et vincula,
.[.ou[.ev(,, t6 eeo)...TOv
-;
-
^^^^^^^^^^^ 7^;' ae s-t carceris ianuae. Mani^^^
Tpt.oatou
eappT.aa,
^? ^^^---^-
J^--l^-
lcU.m visum esse illos praecedere et morte le-
riisse custodes et e pedibus
removere omnia
oljstacula; nunc ab illis conspectus erat, muic
autem
absconditus.
Inde in via progressi, mve-
niunt pastores
Saracenorum
pascentes in quo-
dam loco et trahentes secum
ibrnndolosos canes.
Qui cum vidissent eos valide uhilarunt accurren-
tes, sed cum
apparuisset
bealus canes statim
silere iubet,
pastoribus
autem inicit cahginem ne
videant ihos, quos sine timore ad iter pergendum
animvmi movet. iternm ab ocuUs eorum evane-
scens. Gum paulo post ad propria rediissent, ad
sanctum Ghrisli servum
ascenderunt
loannicium
gratias ipsi acturi tamquam
salvationis suae cau-
^ae, hberationis suae
prodigiosum
cooperatorem
cum Domino coram
omnibus eum magua voce
professi.
ni<7ie(j^a<i
dve^tOTiOp-riaev.
'Qv dvaatavTtov eTceffovaT^o
T(iv yetptiv xal T.orM^ aOTtiv
' udaat at itAuaet;
xat Tot oeafii,
xat nvotYvi5=tv
toO oea^xojT-fipiou at
7r6).at, ToO kylou auTOW 3vi>'0v OTt. Tipo7iopeuO[xevou
xafJop(i>[JL=vou, To6; tt6).axa<;
vexpoOvTo; xat ^x^irootiv
TTOtouvTo;
rdvTa Ta crxdvoaXa xat tiot [av fJAeTio-
ixevou, TcoTe 5e Ttiv
(JcpeaX^^t^iv auTtiv d7ioxpu-TO-
[jLevou. "OOev xaTa iripoBov
-rtpopaivovTe; euptaxouat
7toi[jLva;
laoaxT.vtiiv
7rot[AatvovTa; ev Ttv. to-(j,
auve7itaupo{xvou;

t^o^epo^; xuva;. Ot
* xal todvTe;
auToO;
fjpaaeu);
T.ld).a^ov
xaTaTpeyovTe;.
aX/.
eTitaavei; 6 jxaxdpto; TOTe toO; [aev xuva; euQu;
xaTaotxd^ei atY"?!.
^^^^
otjAeva; Se ixeptiiaAAet
dy/Oi. ToO a-Vi toeCv auTOu;,
xdxetvou; a-fo^to;
C iSeuetv
Tiapa0apa6vet,
auOt; Ttiv (J-fQaljxwv
auTuv
d7;o7tTd;.
'EX6()VTe; Se xaTa [xtxpov et; Ta tota
Tipo; Tov aYtov
6epd7rovTa
XotaTOu
dvT.AQov ItJav-
v.Vov.euyaptfftoOvTe;
auT(u d); a(OTT,pta; aiT'.(o xat
T,; dTioXuTp^ijaet^;
auTtiv
^ Tiapaoo^OTiotov
[xeTa
51
Quinquagesimo anno eius asceticae vitae mak hahdur
el nonagesimo
secundo vitae suae usque ad hoc
"j;3J
tempus V, sifut a duobus sanctis sembus m Gorvi
GapiteH-ab
initio tuerat per oraculum edoctus.
pater
inmaximum
periculum mcidit. Epipbauius
KOptov xat Tidatv auTOv
xxz-^i.Ko^^^ii>^
avaxripuTTOvTe;.
51 Ttj) nevTTixoaTw
Se auTOU ttJ;
dax-naeto;
yoov(o xal ivevT,xoaT.ii
SeuTspt^ tt.; e"(o; t()T swr,;
aOToO. ('o; 07.6 T(iv iY^'^^
2^
Y^^^"'"^"
^^
'^'?''-^
Ke'.a).-;-
xaT- i^/kc, b
^raTT.p ixe^^^^V^^^^r.H^
^v
h
'.6r.i^
7rpoYopeuo[xev(^
koy>.ta wyesoiAevo;
ev
.^^^.^
.^^^^j^^ (mm aflligeretur, mente invidebat
xeX).t(i>,
Oovov Tttxpov
(iotvT.aa; ev otavota, t^r.Ao-
^^^^^^^^
calumnians ipsum eique irridens. Vide-
TiiTiet Tov oatov xaxr.Yopwv
auTov xat ax(o...(ov.
^^^^ ^^j^^
j^jj.|^og cotidie, corporahs gratia sana-
'Ewpa
Y^?
"o>'^'^
'^'
f
^'^^'
'^f^^^',^'''''^
'^''/i^
^ioi3 et
spiritualis utihtatis ad ipsum fiducialiter
Cdaeuj; xat ^.uytx^i;
c^tjjeAeta; 7:po; tout(() ^-^_=r;_*^
acciu-rentes.
Qui vero ad opus acerbam invidiaui
dvaTpeyovTa;.
'Ocnrt; et; toxov .r.v 7:txpav tootva
^^^^
^ieducere
studens, congregat quosdam ad
dYetv
aT;ouSd!;(ov,
dOpot^^et Ttva; e;
auvepYeia
j,^^ ^^^^

nefando spiritu ducto-.
ai-oO
xaxo5at[xova;.
0"t xal
T.apavo[xov
au[.^ou).tav
coope i-
ll|.^
Ke'^a).-^
xaT- dp/i; 6
TraTT.p x?^a[.v^^-i-.;
^'
pater in maximum
periculum incidit. Epipbauius
[jLeYicTT^^
Tretpaaj.(o
TrepteTieaev.
E:tt^avto_;
yP
'^
^^^.^^^^^ ^^^^j^^^
nionuchns supra
monasterio
o'voij:a:;6[jLvo;
[^ovayb;
UTiepavto tt; jxovt^; liaAeou.
^^^^^ ^ jnioco vocato Cochliay consideus in cena.
h
'.6r.i^
7rpoaaYopeuo[xev(^
koy>.ta xayesoiAevo; e. '
.
(mm aflliueretur, mente invidebat
monacho,
te
r
y
uotr.aduevot,
_
xaia(f(/.
2.
' (xaiiioS.
a6T.)aiiT. x. t:. 4.
.
r r
11
irapaooEoTTOitp 2.
51.
'
8^ 4.
2ovTipiv 2.
B
380
notT.ai[/vo'.. TTiV dupav rf^ xeXXt,; o.-j-o'j npoJO-
(TfAT.ffavTe; t6 it^.TiTiiJJov a).50; evsTtaTiffxv,
01:0)
auTOv t6 rtup e).Q6v
=*
evoov xaTaxauari^xat
a^viTT,.
'AXa t, toO
!f
iXavflpwTTOu
*
Qeou /ap'.;
oiavaTTT.ffaaa
xat veuouaaaa toutov,
aTioxa).ur:Ti. tt,; xsXXti;
OTieieAOeVv.
"0 eupT,xu? tt,v xeXXav
^ TipoaoeSs-
[xevTiv, eu/fi
xat /etpi t6v S<rp.6v otappT,ia<
npoi;
ToO; ^TitfJouXe^ov-a^ fiietfftv.
'Q; Se T,<rTO/Ti<rav
auTwv TTi^ xaxofJouXta; Ixetvr,; ol SeiAato'.
u^pefftv
auTOv

xat xaxoXoytat; ou Tat; Tu/ousat;
jTiipa.K-
Xov.
'0
oe, u; npo^aTOv axaxov ttj^ ayeXT,; Xpto-Tou
Tou TToaou ovTug
'
xat Tavietvou UTtap/ov
**. Ttpaeo);
auTOt^ uiJi-Xet xxl auveXoXe'.. IlXavo; yap ' xst
ajieTavOTiTO? xal TraTT,; xaxta; ^pyaTT.; dvojial^ojiS-
vo; UTi' auTuv, ^T, auTOi^
"*
'AoeXttot (aou xai
'J
TtttTepe?, iXTiOw;
i^uapTwXdi; eCpi, u? (pa-
*^. x*'-
raXatTiwpo;
**, aXX' ^ttiv pieTavota. 01 Se XeyouffLV

Nai pLeTavoia fiffrtv, aXX" auTO; fiXw; otaTeXet;
dStdpQtOTo;. Kai euH\jti auv tw Xdyu 6 'ETric^avtoc
T.vnep xaTet/e ^ia|5Sov ^uXtvTiv 7;p6? to TeXo; auTT,;
o';u 5tOT,pov eyouTav eii; ttjv to'J T:aTp6; xotXtav
e:reTTTiffv, et xai ou auvT.pyT.^v auTtjj Tvp6;
avatpEfftv.
'0
o'e -aTT,p, xaTa tov tou Xpiorou
Xdvov, et^axpav TiatotOTrpeTTTi axaxia; au^T.ffa; ",
w; piT.Sev TieTTOvSu);, Tcji evi auTwv a(AVTifftxaxu;
XeYet* EtVeX^E, ap,3a Mixap, ev tw xeXXicj), xai
onep av eupT,; ^pwpia t, T;d]jia ^^ayaYe, OTtw; Xdpw-
uev dYaTiT,v ffuv TOt; TraTpdfft. Ilp6; toutu 0
i^eovTa; auTou; t^ Ou|au xat |j.ti etiavTa;
*
AsuTe,
Xevet, xav eauTOu; xai dXXT,Xou; xaTaiTiaffwpieOa.
Kai ot [iv XotTioi affirotffdjaevot auTov u-e/wpT,ffav,
6 5e 'ETTtttdvto; ^TtCjjLevev dxaTdXXaxTo;.
52. Ei; 3aOu Se
* T.oa; eXdaa;, xat douvajjita
dxpa xaTaff/EOEt;. 6 uaxdpto; 7tp6; tt,v 'AvTtStou
pLOVTjv ffuvxaTa^atvet xai ev auT'/^ xaTaaxeudffa;
xeXXtov ^iT.ffu/d^et. "OOev ev ^u'.a ^ieXOojv ^xetOev
dveXT,Xu8dTa;, xai u;djjievo; Si' auTtiiv 3iT,X9ev oii
xaOopio|jievo;. 0'j; xat 0''xTetpa;
-
dTteoTetXe xaTa t6
DE SANCTO
lOANNIGIO
MONACHO.
E
^jjLOt, doeX^ot *, Ttpo fxixpo'j evtoTttov ujiuv otepydjjie-
vov, ^xetvo; effTtv, ovnep ^-t3^T,TetTe OedffaffOa'.. 01 3e
opxot; auTov ^-Ar,po'^dpouv jjidvov auTOv TOTe ''Setv
xat ou/ eTepov.
ANNOTATA.
IIH, cum eo nefario consilio facto, ianuam
cellae
D
eius alligantes,
propinquum lucum incenderunt,
ut ignis ingressus intra coniburerot ipsuin et de
niedio tollerut. Sfd benigni Dci gratia cum cxci-
tasset eum et confirmasset, revelat ipsi ut e cella
exeat. Qui, inventa cella clausa. oratione
et
manu vinculo edVacto, ad insidiantes sibi egrt-di-
tur. Cum decepti fuissent istius perversi consilii
auctores,
iniuriis eum et calumniis inauditis aifc^
cerunt. Qni vero, tamquam ovis innocua gregis
Ghrisli milis vere ((t lumiilis, niifi voce eos adhor-
tatus et cum eis convorsatns i-st. Seductor enim
ot vcsanus atqiie omnis malitiae operator vocalus
ab ipsis. ait ilhs : Fratres mei et patres, vere pec
rafor sinn, utd'icitis,et miser, sed est jmenifeiitia.
Qui respondent : Sane, paeniteiitia est. At ipse
prorsus peragis eam sinistro modo. Et statim
his diftis, Epipbanius, quem tenebat l)aculum
ligneum acuto praonnuiitum ferro in patris ven-
tremdirex!t,quin tanien ei res successerit. Pater
autem, iuxta Christi verbum z, ad .suprenmm
excrescens ingemiae bonitatis graduni. quasi nihil
passus esset, uni eorum, iniuriarum obhtus, ait:
higredere,abba Macar, in cellam et quicqiiid inve-
neris, cibi potusve, uffh;
iit sumamus agapiam
cum patrihus. Insuper aestuantes illos ira et non
cedentes alloquitur Eia, invicem amplertamur.
Geteri vero cum amplexi essent oum, cessorunt;
Epiphanius autem remansit implacabilis.
52. Ad altum senium cum porvenisset. impo*
eiinvmbiUis
tentia summa detentus beatus Antidii nionaste-
''""'""' '"'""
rium petit ; in eoque in parata sibi cella. (|uievit.
'"*"'*
Inde cum quadaiu dio exisset curvalus et psal-
lens, redirot iamque servo suo Theopbilo subse-
quente, videl fralres quosdam ot plurinios pau-
peres ad ipsum conveniontos ef oraiis l)-;uisiif in
medio eorum non visus. Quorum misorlus misit
quantum potorat eulogiae.Qui dicunt Theophilo :
Utinam digni essemus qiii venerandi patris aspe-
rfum confemphireuiur.'ThQOYthWui^ vero ait : Quem
ridistiii iiiecum,fratres,panfo ante coram ros fratis-
euntem ipse est quem quaerifis aspice^-e. Illi autem
cum iuramento asseverarunt se tantum ipsum
vidisse, neque alterum.
a Haec omnia gessisse MefJwdium inspirante S. loannicio testantur David Nicetas in Vifa
S. Ignatii, Constantinopoteoa pafriarrhae, cap. II, num. 2, XvX. SS., Orfohris fom. X, p. 173 et
Methodius in opuM-ulo De vitando scbisniaf i:'. quod edidit card. Mai, Script. vot. nova collectio, tom. III,
tum. 2.m. I)r his diam legi potent episfutu scripfa ab ipso S. Methodio ad Hierosolymorum patriarcham,
in qua ejcponit quomodo egerit in deponendis apostatis .sacerdofibus. I\ G., tom. C, p. 1291. Cfr. etiam
card. Hergenroether, op. et loc. cit.
b Locus desumptus est ex Grcgorio Naziauzeno. P. G.,tom. A'A'A'17
p.
.7/0'
c Haeresiarrha,riduspra>-serti,n discipuliin mrios errores circa Incarnationem
abierunt.Cfr. libnim
Do Haercsibns f(/(/m a Cotelerio in Ecciesiae graecae
monumentis. tom. I, p. .301

et praesertim
eruditissnnam dissertationem quam de huiiis viri nomine, persom, et doctrina conscriusit Petavius in
libri I r.ap. VI, De Incarnationc.
d Vt notavit Cotelerius in modo cifato opere
p. 766, dictus reperitur vel OUXvnl.oc cel 0tiaXEv=.v..
BAsv.Tvo;. vel 06aX^vT.o; et OiiXr,;. Christum arhitrahafur
e cuelo carnem defHlisse ac prr Mariae
corpus transisse tamquam per f\.stufam.
e Hoc Apelfis inune figmmtum dare erjjonit retanus De Incarnationo, fibr. I nmn XIV ex
TertuHiani libro Do Pracscriptione, cap. 61,Chrisfum scilicet m ct> tiuod e superioribus parfibus
descenderet, ipso descensu sideream sibi c:irnem et aerom
contoxuisse
: hunc in resurroctione
smgulis
DiES QUARTA NOVEMBRIS.
381
, .ingulis quibusque elemeniis. quae in descensu suo muluata fuissent, in ascensu
reddidisse, et sic
v.ta
dispersisquibusquecoiTOvis.uipaHibus,incaelospiritumtantumroddidisse
f />. A>s/ona;*Aafm/.//s
o/ consulipotest Petavius De Incarnatione, /6r. l,cap IX. Vcitur
hominkola quia n.,oi Deun, per se illum esse qui in Virginis utero formatus est, affirmat
tame.>
hominnu mmn, ^uod nm Iho a.nluncfns sit, mmkm cum ipso honoris ejse parltc.pem.
Ijd ouemJm haiae lonnn alludai Sabas non potnimus rrperire. Sed valde susjncor hanc Saba,
seleLm
derirare e. S. Nicepkori Antirrhetico II adversus
ConsUmtmum
Copronym^
Patr nov Bibl.. iorn. V, p. 83,
qui adducif S. Oreyorii Nazianzem ,n oratcone XXA
JJi, i-
^y
tom XXXVJ, p. 314, verba prorsus similia, nimirum : -i >.<i-r'
't^xy-.^a-..
o iopo;
^pa-a--. o ava^.ic
d,fi).fl.i-at i'.p/oc apvET! etc. lam vero hic Grerjorins interprefatur Isaiam, IX, 0.
h '/)e PhantasiasiL' seu Docetis consule Peta.ium De Inearnatione, ^/6. 7,
7'
f
.f^^^
viam ste^-nere
Fhantasiastis iam indicaverat Nirephorus in AntnThehco I adversus
Con.lantmun.
rnnrnnvmum (Jr Palrum nov. Bibl., /om. V,p,32 et praesertm notam 1.
^
., ,
TZ<

1 ;-V/.-nK/o-C7,.,,;.
llonJo, P. 0., tom. I.p. 1457, et in Ubro De
Haores.bus o,ud
C X
Eccl. gv. nu.nu,n.. ,. 284, u,,i ,oratur
0^v... In ,aro^u loco eode,n epU,.^
.^
*
-
..,.,,.0.. i,pude,Uissi,ni.
Dir,.,.,ur etia,n
T.,v,,, ,.t ,oet Cotele,;,.,
"i;^
'-J'-^^"''""
"""
e.oru,n el ,loct,iam lege a,ml Epiphaninn, Adversus Haereses P 0.,
to,.
^/'^-^-^^
-^
^
k San.p.aei fohi^^
4o,jn,at,b, pro.i^ni ,aUe et affines
Ossae,s,,le .i,nhs
,odo ' '"';;''^*'
!^
.uilTstL,.
Cele,oJ
o,ia .,,u.e ad ipsos pe,-tiet incenies ap,..l
E,pl,an,u,n Adver=s
Haeres.,
'"'{'^ZJ^a.uibns
a,^ellatraeeseeta
'"^'-

^J^^S^-
"^^
p.
775. Inania eorum commmta expond
Epiphamus, p. 848, 060,
nugis Ussaeorum o
/
calde similia.
. , . z?^Ofl
iusserat et qui fofo orbe romano d>t]nst
sunf,utu e,t LuseO.us
^"J circumscribere,
uf rolebant
AntirrlieticolII,y,i'.
76,83.
.
,,;.,,,
^ir dicti ,.t definit S.
Nicepborus i"
,. Christianocategori,
y.f.v.,.,o..V.fo.,
sunt
,cooclastae,s^c
d^U
^
(./r P
Antirrhotico III
adversus
Consi^nr.n.^2^^^
Armeno.
. . ...

w;/.^.;;o frenuentissime beUatum est cnm Saracenis,
, s...
f.,.,.,
r.-5i,i

;.
;;
*f; 'ifrr;;.:,.,,
.,.,... .., ,. .,... -.*..
,,,,:,,sr,;:;;.^;s:~
:^^^^^^^^^^^
-
--

'-""
""
"
f
C omcis,
5e
repcritur in R G.. ton,. CL 177, ,,. 134
sqj.
V Id est anno Christi 844.
V Sanehcus
nuidam in refpone
Ohjmpica.
, ^,
. ,. .
,,
l m-
spLnafe
memoriae hic
adductum
.tud ChnsU verbum.
CAPUT
DUODECIMUM.
S.
loannicius
visilatur
a S.
Melhodio.
Eius
obilus.
. - Q 1 53 Ouinto iKitur anni pii regni
Micliaelis et S. loaaniciu.
53. T. oO. ^,..,
s.. .,.
^^^\^ Tl^od^ae
u^i^to res.i.uL
ortt^dox^^
nona-
~;
i-A.o..<^5s
.e.dp.V ^\^
:7,^*-^^.^f7^
:";^r^lsecundoabeiusrecessuenumdo,et

'luavv.xiou Vr.;,
TivTr|Xcr:(o 0.
oeuT.pto
-
r.? e
i^^^b^
jniHesimo
trecentcsimo
quinquagesmio
Tou xdapiou ivaxwpVi^eo)?
xal l^ax-.Txa-.o^V
7^''^^ '
.^^
^ creatione
mundi, decima
indictione, et
<yio:r-i^
'
T;VTT;xo<r:v
^Et^TtTco
aTio xt'.o) xOTfioy, i
_^^^^ ^^,^ ^^^^^^^^.^ ovembris,
vere llieophorus m
oexaTT
^oixT.u)vixai [.-ovi voeiA^p-.V.^^P"^-^'
^.^-^^
nontilicibus
Methodius,
cum eorporis
dissolutio-
Oeo6e<;
^'^ iepfr^'i
M^^^^^^. ^^'^ ^\'" ^.''^''
'.
.em sancti
praevidisset in spiritu, exivit ad ipsum
aviXuaiv Toy iyiou
T:poetopTr;<ra tw
T:veu|^a^..
et
e;ei7'.
53.
1
[U
fiycipcj.-TpixoffioaT;i)
on. 4. ^
*
ii^s^it*'-
^*"*-
3g2
DE SANGTO
lOAiNNICIO
MONACHO.
.. ., . .
et acciiiTit ad Antidii
monasterinm. in quo tunc D
eiewL
Ttpo? aiitov, xal ef tt.v /^'^^^^^"
;;*'_?f'^'^ versabatur
sanctus.
Cui cum obviam ivisset,
T71V xaTot ffoy tou
y_p
XoiSopiav. Taoa(T(Tov'T; tioXXou;.
uxavoaXii^ovTe;
Domino
inspirata suiit coinitihus tuis, si iithes, et
leuso oVi.
flloyiepecov, Up6a)v. r,yo^^ivu>y, ^xova- "
congregatio
iiew,
1; /.
/ ^ .
,r
, ^
i^^i^^^
,.
__
^f o,.fiamentum, audUe meos huindes sennones
B
:
vTwv xal Ttv^JTwv )a(,'xuv w OeocuXXexto? C^fAO;.
naviepo'
^;aipeTOv xau
TOU? XoYOu?
uu.;iv avsiaXei^TTOu; toOtou; iyy^i^^^z, 5k^, (x^
(*o e^ ab aeterna vUaexsnletis. fnnaj
xevoXoviai^ ?%oit.v dvopt^iv i^ dyvoia; T^epf^epo-
radix, nosira aetate, et fumlainenium orih
uEvoi
^"
Tou Tipic TTiv dXri6etav <TT7iPiYfxoO
iTioTre- A^e/
rs-(e ostensas est magnus in patnarckis
tione et ah aetema vita exsnletis. Principium et
ihodoxae
s Metho-
^Te! xarTf,; aCtoviou !;u)Ti; dcrroxii^Te. 'Apxr,
dius et theophorus pafer iwHer, qui metholos
xal ^t;a T7i
xaO' *,fAd;
yevea xaf eeHLeXto; t^?
omnesfuguviterronsettcoiwinachorumhaeresim
dp&oooiou TiaTeu? outo; ^SeiyftTi 6 |J.eya; iv
rficiHjs doctrinis devicit et argumentts, quem qui-
^aVpTiY/a-.; Me9d5io; xafOeotpdpi; '7:aT->,p' t,[1wv Ta<;
dam nuiic calumniaii iniurii^ afficiunt qui haere-
(jieeooii;' TiMa; dneAiTa; t^i; ttWo? xal tt,v ticis favent et Christi corpus eccU-iiam dioidunt. Si
eUovo[jLi/ov aepeatv Qeiot? S6Y[iafftv dfiaupuxra; e?" haereticis non consentiunt, ut aiuni, ortho-
xal dTtooeiqeTvv', 6v Ttve; Ta vuv d^upoTrofxouvTe;
doxis autem impudeittfr adversantur, aiiam qiian-
XotoopoOat Tow'aLpeTtxow -_^apt:;6|jievot xal to tou
dam insaniam prorsus, non quidem dogma, in
XpiaToO aujAa TTiC ^xxXTiaiav xata(Jiept>Te;. EC
mentehabent, et intenebris serpunt, iempus propi-
yip Tot< alpe-txou; ou aujji^povouatv, w; Xeyoufft,
'i < "e
i^'?'"''^
manifestent exspectantes ut per
Tot; 0 dpfJoooiot; dvzLow; dvTtTiiTiTouatv, dXX"
incompositam Centucladum d ignorantiam domi-
OTt ^oeXuyi^a TiavTWi; ou ooyfjia xaTa otdvotav
nentur. Vos autniiamalinominis contra Christum
eyoufft xal axoTetvcJ; dveXtrrouat, xatpov auvepYOv
pugnaiitihus iconomachis religiose separati et a
eC; r>iv auTou avEpwatv dvapievovTe; , tj Tyj twv
schismaticis quasi ah aliis Scythis, qul Chrisii et
KevtouxXaowv dauTTdT(^> dyvoi^ xexpdTT,vTat. 'AXXa
ecclesiae eius inemhra in plures partes inhumaniter
Twv ouawvujxwv yptTTOfjLdyuv etxovojjiayuv U[jiet?
discerpunf,discedite. Si quis enim communionem
euffislw; ottaTaaevot xai twv oytauaTtxuv, tl);
habet cum icoHoinachis,comniunionm cum Christo
oXXuv Ixudiiv T(jv Toc XptffTou xttt TT,? exxXTiffta; non hahet. Si quis patriarcham Methodium dila-
C auTou |jieXt, eC; TcXeiaTa [xepT, doetow; xaTaTe[jiv6v- fer( e( calumniatur, ipsf separabitur, et si quis
Twv, y^wpil^ETfJe. Ei Tt;
y^?
^^^^-^^we^
^^
Tot; etxovo- ipsum cum Germano, Tarasio, et Nicephoro e,
fidyot;, oux eyet xotvuviav [xeTa Xptr:ou

eC Tt; celehrihus patriarchis, et ut illorum successores
oe Tov TiaTptdpyr,v MeOootov ayil^et '*xat xaxoXoyet, o accipit, ipse decidit ah eorum intercessione.
otyoTOjjiT.^aeTat, xai e^Ti; auTov **[jLTarep}xavou, El ad patriarcham conversus beatus ait : Qui
Tapafftou xat Ntxr.aopou, tuv dotoijjnov TtaTptdp- contrate tnsurgere audent,domine sancfe, pugnant
ywv, xat xaT* xeivoj; oux dTrooeyeTat. t/,; auTwv contra Deum potius et coiitra propriam salutein
Tipea^Seia; xeywptaTat. Kat Tipo; t6v 7taTptdpyT,v annacapiunt. Quapropter geiterose suffer
iniurias.
^TitaTpatfeU 6 [Jiaxdpto; Xeyet
01
**
xaTa aouXa^etv
**
Mea iam praeteriU vita, o divina qui sapis, sed tion
ToXjAwvTe;, oeanoTa ayte, dvuvisovTat xaTa Oeou poft midtum temporis ipse im sequeris. Quod el
(xdXXov, xat TT,; eauTwv awTTipia; 6:rXt^ovTat. Ato impletum est. Etenini octavo mense post dormi-
Yevvaiw; :p;pe Ta crxujx[xaTa.
'Efxou yap ''ISti tionem patris nostri loannicii. sciiicet decima
-apep-^ofxevou Touoe tou fliou, Oeoao-fie, oii [jteTa quarta iunii.patriarcha defunctus est
/".
Haec igi-
TioXuv ypovov xal auTo;^ xaTaXViij^Ti ^z.
"0
xat tur et ahasimilia oracula cum audivisset ex patre
TeTeXeffTat jxeTa yap OY^oov [if^va t?i; xot[jLTiaeu>; divus arcliiepiscopus Methodius, posl supremum
Tou TiaTpo; r.fxwv 'Iwavvtxtou. Tiyouv iouvtou Tea- amplexum et benedictionem eius sanctam, de-
aapeaxatSexdTTi.iTtaTptdpyT,; **
xexoijxTiTat.TaiiTa scendit ille in proprium et venerandum suum
Totvuv xat TotauTa ypeatji(pooTr,6ei; Tiapa tou monasterium.
TiaTpo; 6 evOeo; dpytepipyTi;
'^
MeOooto;, [jLeTa
daTiaTfiov TeXeuTatov xat euyT|V auTOu OeoTiapdOe-
Tov. xaTetatv ev Ttij otxt{j> xat euXa^ei" aepiveicjj
*.
54. 54.
8j6 6a.) om. 4. - (n^-z. i^. Iu.xw.) om. 4. (xqi ,tatp.) om. 4.
,xol om. 1.
- '
... r/aa.-<7xo,x.
a6xH om 4. - om. 2. --
ix-
x xcXXrfrr.) om. 4. -
Tr.p.^ip,ii... 2. - "
x,.o.:. J,
- '^
,a^i;..-
cixov) om. 4. - ou
4. - XeYC.v 2. -
t^
{xexoL>Tit.ipx.p.px.) o. 4. - "
(^v tv-[iv.) cm. 4
.7
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 383
A 54. oz v:[.io; oOto; xal fJ^-.oTaTo;
^
TtaTr.? 64. Venerabilisautem isteet diviis paternoster
^'^^*;;^^^;;^^^^
^uwv luavvu.-.o; xal t"?,^ ^pT.fAou YuarV.p Tper.; ^^ioa<;
loannicius. eremi lumen, ires adhuc dies cum vixis-
^^^
iT,Siou<i i\io^A OtoO ixvoTrpeTKi; tou; Tt^oa;. set. colligens magnifice suos pedes. sicut olim istc
ya4 tov rA\a'. iTpaViX, voe[.?p':v
TpiTTj,
y,^^:^
Israel
.7,
novembris die tertia, quarta vero ad
'z-Aoxr, Tipo? Kup'.ov i5or,iJLT,5v. "Ov Eu).a|il(i; Dominun) migravit. Quoin religiose tunc cum
'OTe ueTa ^^\^w'. xal XapTiaSo^v xai i5(ooa; h psalmis et Uimpadibui; et incen^o patermonasterii
TzaTTip TT.; {JLOvf,; 'luffT/j. auv Tor? [iova-/or; xal loseph cum monachis et omnibus qm aderant cum
-os
-co^Tuyoa-r'. xtiOeOtU ^ v).w7aoxoiAw xaT^ sepclisset, in glossocomo reposuit el ex solitaria
f,TO xai x TT;; r.Tu-/aaTtx?.; a^ToO xO.Xr,<; 'Vvwv eius cella,hynmos cantando.ad ecclesiam transtu-
eU TTiv
ixx).T,ff':av iTis-^epe. Tote dvT,p Tt; i-^i lit, Tunc vir quidam a septein annis paralyticus,
vpovo^
feTTTi 7.apaXauuevo<;, Ti |.a^ aiiToO te

membris suis atlritus et ad instar parvi puen pro-
^poaoiaT?':ri,uv xal Six^v TeAou; T^a-.oiou aupo- tractus, ul tetigit glossocomum rectus mcessit
exxAT.Ttav atvwv .yv t^siyv wv uutsW^wTwi- .v .*,,.^*- .
...., J
(j^i^ovxa |.vv;x..ov. l'uvh os .., .^0^. dxiOap-
bcns et al, iUo conv.cns aflecta. cum vro s^ od

eVou.a
x.i acr/9e:
-- ^o, ivopl 0.7,; a;,
pvopri^ rednf sanata. Et al.us qu.dem, Panthe-
-i ka iTxE^peilv Oytaivooaa xal erepo, t.;,
rius nominatus et ex AfroaA or.undus a sp.ntu
nav9^p.o,
.po/ayop.uoLo,, xal i. ^,,
A.p.ia,
*
impuro vexatus, sanafus et ,pse per -'^nctumlae-
uavv.ipw,
j. I r , ,, ,
_
(,4._, hii domum reversus est.Quin eliam quj inmonte
oouuuEvos J-6 -veuuaTO? ivepyouuevo! axaOxpTOu
lus uumuiii icvci=.uo v v
op(iui^e'o<i
.
,
i^,
,
^
.
^l
, I
^i versahanfur fratres et patres per revelatio-
uYiauSe?
xai auTo; oia tou aviou sf? xa oCxc.a
iS'" veis.inc
m
t
'^
,
unr,mt
vaip<-v
Liarpeiev. Ou uovov Se, i).).a xal ol ev
nem noverunt e.us apud Deum glor.am V.derunt
^-r^pe
^^"AW. 'aSe).cfoi xai .axepe; t^v
enim inde, ipsa die et hora e.us dorm,t.on.s cfuas
^pi 8eov Solv d.exa).uX,,av Tou .arpd;.
per ipsum 01)-.num n.o..tem et .n alfo c.rcmtu
t::^Z^;
ZZ^;^
^^ ^^
='-- <" ^ --
cae.um^per.ynfem.
Qui cum
r,'. eTtiraouevov' xaOaTteou,TOJtToov ef^TouJ/otxa'."
tum nauueimii mi>. i^aL.io
....
xa..Eita..poiievoy
," :',. , ' , '
/
.^,, ti-ansifum el ad Deum quem cupiebat .ngres-
a.uTo,v T.OV oupavy -^'-\^-^---
^^^?';
',
"
c^ius precibus et exemplis nos quoque
?.|.evo.. T^v r,j.epav xa;. o,pav, upoy aXr.e.,?
"
^tafe et omni virfute per totun. tempus
oT.^Tou .aTpo, ;.
^
-
T;.^
'^Poy-
-.--
Itodttita
rtraeac,..,ct!serrorun.tenebris
ivooo, xa .po, Tov eeov 6v
^.oO.aev e.. So^
^' ^^,^_,_^^_^
^^^^^^^,^
Ou Tar, e.u-/a.., xa. io^yca., xa. n,.e.^
Iv euae^e.a
^'""g'^^";-
"^
^ ; h^b^,^,,.,
p^tri
xai .a,, ipeTji Toy a.avTa -/.povov
---.P-R
-
Xcme e s ne,o1pirii.,i emitfenfes laudem cun,
-^^t
'
r(,iTC TillWV TiaTTlC UXUOOUC ffXOTOUT^V.a^ TTOppW '^ lllUqUL Ci sain.>v/ wp
;::o.:5a: r.pi^Hov
a.'.iov a>vTa Ipyl?-
angelis ef omnibus sanct.s .
saecula saeculorun,.
|!*evoi, xai
'
Tr,? oOpav.lou pa<Ji)-eta iz,<.u>hv.y,\if>
Amen.
llaTpi xa.. 'V..M xai k-^':u rivc.JuaT.. ava:tEn-0VT5
oo^av (juv avve/.o..? xai nii.. Tor? ii.-(iv.i:. tk Tou?
a.^uva? TOJv a':(*,vwv. A[iTiv.
ANmTATA.
a i)
/,<, c/,roo%;a
late dmeruimm in
Commentario
praevio. A lempore 1oe prelo e^it
oolZaris ,,raeJs, meann
communicare
dignatus est vir d. P. Habbor, m
'"'^^'ff^J^
Z72hlogiae studiosus, guae ipse de S. loannicii
Vitae chronotax., dum cod,cem
V.Monen^m
;Zult, LenU notatu
^gnisLa, et
,uibus error^ ,o.M,, ,u ,uos
"^-
--'Z
^ '
C
aere licet Scripsi enim comment.
praevii num. K, p. 318,
apud babam le<i, S. Ioa.m.cmm detu
Humetse
,o,lsi,no tertio anno totius vitae suae, dum in te.tu aperte leg.lur
:
--xo,t^ .
aum esse no,ujes,,, u
o,.enibris quarta, annos nalus nonagmla Ires obierit
T.T*p,, noayes.mo guarto.
^"^^'^'"^^,1
3 o,'e,nbris et 31 decembris anni 752, aut
It^rZZ^ii^^nZb^t^
:i^^^^
5.^Ioannici.m,
natum .se
'
:J
~::i!::L
1,.,,^ . /. .o
imperium,e,.eret.
^
;-^^-;:
f^^^ ^^^f^^
ConstanL iudt ab . septembrism^r.o
secuuus
;^;;;--
^
"k^rS
'^'
P
W
8
septe,bris 782.
Quod "'''^""'^
f^/^
; ""^^^^t: 'a;"-
/,.X Nupsit 18 decembris
annum duodeci,nu,n
,eg,n e.usde,,sc,l.cet a
''''j; '
^''/^'^^'J-
/ _,^^^ j,.;^ ^;^,, j,,,,/,
Ireues, scihcet mter 8
,eptemi>n!. et U (letemons
.
-^
_
31 decembris 779 usque rf
s ti^-i"
-"..-.^-'
.'''""-'-'"""
mcmm natum esse anno loi. in "^*^
^'j"'
j/ ^ ,
cVIII, p. 831) impertum
54.
- .
M6...0.
...
- ^
(x.> Oe..) 0.. 4.
- .ai^oO t, a.TO= .. - ' 'ATp..^ 1. -
(^a.p-=i|o^
om. 4.

ovTisp 2.
'
(?u,Ti;-)taO
om. 4.
^^^^.,^j^,
VITA
384
DE SANCTO
lOANNIClO
MONACHO.
. .i..^
i^coiii
sucressisse
narrat. Sed annus miiiidi D
norumetindictione
nona 18 ^ ^*'"^'''"'!'""'!!
"^^^^^^
nro nonae
dies ISiHniiest anno74l.
624S verait a 1 septeiM^
739 ad 1
septeuihr,s 40
'".
^ ^33:
t--...
5= .o.tov ..y .e,-
jnavit a 18 imiii 754 uspie ad W imii
''^f-J
,Mum Msse
Tp,<.>t.-p 6^ y-^'
^?''--->f
it^. tii;
rL.^2,;>.53^;ioannicium,..v/-^,mr<>"''
^''^^;^:': '''';';;^^,
'
Eip<:.<. At h-ene nupsit Leoni
ipyic T.3
xpatoCvToc,
ev.auti. t. ^?>it>,, t,;
'.^W^-'"-'
"'
-J
, ^^ rf,cH6r;s 770. Serf s Constantinus
!M,ris m,
primus ergo
'natrnnounan^,
^'
'
<
"
.
.
.
^j , ,
;,,
2 pertineret,
Me a 18 i,.ii 741
regnassH,
annus
'-H'"
'
^^J'
^
,crril. Et ut o,nnis duhitandi ansa
Srf
n.m altero temporis
ternuno,
ne,u,,e
"
'^
^ ^^
,
., cJh//; .J-k.hY;.. rf p,-imo
lemoveatur
addit Sahas eode,n
te,npo,-e,
f'^"^"""^'"".
,, ^^ ,,,,
(,x,;..= iiyouv lS,?.=.ti. ^<
/,,(. mafimonio
iunelae,
versari '"' '''""'"""^
7.-^
La.5."',<
' "
./<'''*'' < 3 nove,n.
loannieiu. m-.-. ,m/. 9
septe.bns ad 3
""'''"''lll^'^^^^^^^^^
anno 740 soliu,n
hris 769.
0,nnia i,,itnr
eonco,-dan ut
^'^"'"^^'^SZZni,
nempe
indietioni nonae, iltiavit.
conseendisse, ab eodem autem
,-eceda,nuseu,n
hu':. !"."'""'"";
/^,
,., p jfMov, ite,-um
b Ps. LXIII, 4.
.i ^^ono.
f
--';-'"
:^
:, ^ ^l., ^oniciam. 'oe sensu et declinatione
^
B
tarum
nuorundam coeliim qui . n Melliodio aiimta,
j
scrinlo,-e^ lianc
.ocis idtantiim lieet affirmare,
quoniam nesco utrum al,b, reeu,rat
'^^'^^^^^'^^^Z^
de,-iala,n es^e ah eo quod esl
x<.,to.x).ov vel feminino gene,-a
xtv-o..xX,. Iat,ne centui culus. centuiiuuin,
tZ^a^^e"
Imer alqne v..i5
aliasque. Di.it de hoe genere
declinationisji-aens
neote,;c,s
tM^Z2l.idal.is,
Einleilun, in die neugriech.
Grammatik, p
385
m-
Q^od
rectc statiitum
fn^CLMi^.
dicercltur quasi rA.f6f...
id est qui piUeo ,nu,iiti siint. Cfi:
y.l^^U.
A.pa;, ,.v,X.,,
et, ttt nomen proprium
ZtuvapS;
.
c
Praedecessore.^
orlhodoxi S. Melhodii in solio Constantinopohtano.
f Vide Commentarii pracvii numm. lS-21, p.319 srjq.
P
Locutio biblica, Gen. XLIX, 32,
qua significatur
derubitus.
h De Atroa, qui locus est in Oti/mpo monte, supra disseruimus, p.
326.
ALTERA VITA S.
lOANNICII
AUCTORE PETRO MONACHO
Edita ex codice biUiothenae nationalis Parisiensis Coisliniano num. 303, fol.
304'-353': Cfr.
Comment. praev., num. 11, p.
315.
PROLOGUS.
cod
JTOfj^EWV.
Blo; Toii [xaxapitoTdcTou xai osCou iraTpo;
r.jjiuv 'IwavvtxLOU, auyYpacpeU '^apa
IlETpou ^ovay^ou . EuXo'YTiffov , itaTep.
1 . Tti; xaS' TjjjLa^ fiTiavTo? ppOTOu; ^ ffuff-a^t;
ix
(['yx^i?
'
H^^^
^**- ''OEpa; ouTia; xaX t^? twv
cTTOv/eiwv
*
auv5pO[xf,<, 6 EtTT'. ffap^, T:apa toO
TtavTOCWi; 5e5T|[i.t.oupYTixoTo; eXayev eiva'.

tt^^ oe
xa
*'
*
cod. Oau-
[AaffTEvrtuv.
'
corf.
^lL/JX^itl.
Vita beatissimi et sanctl patris nostri
loannicii. conscripta a Petro monacho a. a
Benedic, pater h.
"
1. In nobis omnibus mortalibus compositum
S
loaimicius
humanum ex anima quidem, hoc est spiriluali
^^l^ll'J'"g
substantia. ol ex elemontorum concursu, scilicet
g,/a^or,
carne.al) illo qui omnia s;ipientissime creavit con-
;t' apsTT.v evTsXou; Tio^.iTe-ia;, euie^oO; Te uwTew? stitutum est. Sed pcrfcctae conversationis in vir-
xal TTj; Tuv Oeiwv evTo).wv TTipriffew.; to xaXXoc; tute. piaeque fidei et mandatorum divinorum
To-.yasoOv TauTTi; tt,; axpaitpvoO; TTipfi^eu; twv corpori. idem est ortliodoxia spiritui. Quare. Uim
dvToXwv xai TTj; a[j:wfjifiTou xai (IpftoS6;ou TtiaTew; istius intemeralae adimpletionis mandaturuiii,
ECTVEYovev axp-.JiT.f; wO/va^ xal 7cXTip(.)T>i< o-.a Tf|<; tum inlegrae rectaeciue fidt-i factus est sedulus
euuepou; piwTeo)? xai 6 vOv iiap' fiixiv u-,^Ti[jiou[jLe- cuslos et seclator per piam vivendi rationem
vo;. Tuiv re Ttpouoeuxo-uv xal iv:' dpeTai; Qau[jLa- iUe eliam qui nunc a nobis laudatur. Eorum
tBevtiov
*, xal avaxTipuTTO[jtevwv [jiaxapiwvTtarepuv namque. qui praecesserant eum et virtutibus
7i[jiuv Tou; [i-iou; zai TpoTtou;, o^a ti; ap-.iro; x-xi miral)ik's crant efYecti et celebrati. beatorum
axp'.^Ti; ^wypoiao;, d/.[x'.[ATi7a[xevo; ypua-oypacp-.xar; patruin noslrorum vilam et ralionem, tamquani
^vvota'.; ^v Ti).a;l xapoia; auToO &'./_apa;e*,xal twv oplimus et studiosuspictor.imitatus aureis linea-
[jLBv ppayuTara d7To).et^9i, tuv 5e QepfjLOTaTa mentis in tabuUs cordis sui exsculpsit; ab aliis
(TuvapLtXXTiOel; xa'i :rap'.7i7reu7a;. "Etti o'e ote xal vero cilissime derelictus, aUis qnidem ferventis-
unepeyeo-TEpov sime
Lkl
DIES
QUARTA
NOVEMBRIS
385
. ^ , ,
^ '
w^r qime aemulantibus, sed ipse
praecuiTons.
Quin
pe.i,a.o,
,p..pv .vaoe.a..
.0^^^^^
ae a^^^,
_^
lees,.ens'apparui..
Igitur, quae ve.uti
xi
^po,.aa.a T^? U4.Y1X,,, ^oM.e a< .oiau.a o^ a
excel.eri.issimae
conversationis,
xal 6.ipo-rxa
.xooxe,, ep... 9e.
V
.up),ou,.,o
,
PP> '
^,,
,^, ,,,,,3,
desiderio
i,6oete xal r,v tou avofo,
a,..epa..ov xa. .av-
'^^;^^
^^
^ ^^^ ^^ ,,, ; ,, ,;,! amore
e..,.^ov.o),...eCavxaUv
.po,..,op.avljv0.v
..
Jmo
- "
^^^ ^^^^^ ^^ ^^^^^^
6,Cv. -AX^a r.v
X..
-;-;'--;
X;;:^
S.es.anantvobis.Astasceticorumeiuscerla-
j^iiTUv. xa.. oivopaYaJYii.a,uv.
T.^oi -outo., .exc.
facinorum,
insuper et a ,,rincipio vitam
.1 i\ im.
?'.-.v, xal _t6
.u,pa.,a t., auTo. ~
^^
,^,,,,,P
,
,,'
,pi,u auscul-
:e).eLUTw; ei
^7f.TtoeE'.Te
evwxwacjOat.^
EtT^ojAEv
ei expeiieuu.u i
^ ^ ,i-.t;,.on, Ttn
VITA
'
cod.
i:Ept6wTiT0C.
^ip^TOv tV
Toa
<;v6[^aT0<; xHsiv, eiO' o-jtu;
5tB6vT0 TOi?
TaTtetvor.; ^i[aCv Aoyov xal Ta xaJ
SxaffTOv, w;
'h
ouvafJLi;,
otaiaffTitJoiiev.
2 luavvixio; outo;. h i:o).0; lv affxriTixow
dvwat
xal
uepifl6T.To; % i t;itt6; toO Heou
Oepiutov. o
B
'
cod.
cod.
QKpupfac.
'coti.OESettwc
tarc, dicemus
prius nomiiiis
appc.lla.ionem. Ita
cum no.)is miseris dederi.
loquendi
facul.atem,
quaccnmque
singilla.im, pro viribus, demceps
aperiemus. .
2 loannicius es. iste, qui plurimum m asceticis l,nco,<:w,
-
o
-
., r.
jraeliisversatusiniisquefamosus.fidelisDeiser-
S.loa.imcn,
xai
.ep.p6.T0, %
i
..^b.Tou -
'.-J:
P^^tomo caeles.is e^ terrenus angelus et Ctu-isli
oOpivw?
ivSpuito, xat Stciy^o^^^YY^,"?
'<"
;
; , ^f^^ina,
loannicius iste est, qui cum in
Xp.,Tov
Tep.v6v
ipja^p^ov.
'"o. -
^Mi pe.ra. quae Chris.us est. firmi.er n.en.is
i,
6 ^T^l tV/
ae..<rTOv
,.eTpav, r,.i, e^iv
6
P
^^^^
ascendere
fes.inavi., ut
Xp.6,.
x,>.o, Touc
,--'
j;y~J/^.
,P,1
;L ipsum in.uere.ur.
Providebat
enim,
^
epei.a,,
xa .po,
oupavov avu^-u.^
T'-^:';^ secundum
,,i.lle,.ten,
David ,/, semper a dextns </
auYoe..oe.Tepo,;
toutov
^-"'^;'"
,
..'f;";!
^
suis
Don.inum.et
c.stoditus est ..e con.moveretur
xaT Tov aSovTa Aauio, xa8 .xaa.v
/x ^oe?iu
^^.^^^^^ ,,ominantium
ipsi ulri..q..o
sp.r.tL.un.:
auToO Tov KOp..ov xa- .fpoupr.To
'^P,^
"J^^
^ed etiam
perfectius ad perfec.a
certami..a per-
,,Xeu9^v^ T:,
,.poa?oX.; tv
^P-'''-
-J;"^*
'^^
J
eonserere non refugit.
loannicius est
exaTepu.9e
.veu,xiTu.v,
i.l ^or,.,. TeXe. epov .a
'^^"^,^^^,, ^^^.^, ,,,^n^ g,a,iae. qui, sicut
TCiv
Te>,ou,iv.v
d,.v.v
.e>.e.v^o,
,<^-P
^^
-
^^^^ , ,. on manibus.
se.l <gitatio..e.
T.x/.e..v oux
aueTu^ev Ou.o, ^-"
'"^r^'
'J;
digito
spiritus.
tabulas accepit, el pop.ilos oper.-
Tov YV<if
ov T-;,, eeia, u.ie.cOu, y.ap .0, xal xaap
.
P
^^^^^^^
^..^^^ ^^^^^^p^
^^^^^^^
M.JV,; Iv ope. ou -^-ep.iv. dUi t, -^. -'-^^
^u,.da.''ma'ris.
ded..cens i.. terram
promissionis,
ToO
^veu^aTo;,
^axa, oeia,.evo?
xaiTOu.; Wu,
'^"^^'
j,,,^,^ j^,^^,^ i.a,it ,, ,,,,vavit
5,'
e-pY''
vo|.o9eT,;v xal tou
oTa,pou tou
h'!^.
_
,J,^
^,^, io,,nnicius. qui Chri^tum incai-
f,Youv T^n?
xo!.^.;.; 9),i<.<.:n?,
e^aYUv
xai e..,
yv
^^^^^
^'
repraesentandun.,
e.v vertice Oljinpi
x),T,poSoaia?,
o.iiitep h;aou? tou Naur,
ei.Taj.ov xa
^^ ._^,^,, jj^annicos
o.ai:iV.
.ep..oe5.a. O-o,
i-.v
1,~
^^.l^n.^na voc,. clamav,. et professus est. nul-
Xp.^6v
,e,pxo.!.evov
^^^"^^'-''^'T^^l lafenis
timens,
neque
erubescens.
loannicius est
ToO
-OXuixTiiou
opou?, w? ^v ,.eav
>.aou x. .upv

i,.i,|biliuminimicorumf..gansphalanges.
vouvTO>v
pamXeo.v, |.eTi).a
xexpayo.,
"'
"-^IP" ;
^"
fri.oibus
multis et caloribus
gene.-ose
induratus
xal ,.SaH.
Se5.i;n af.x-K-^
Outo, e^
^'^^:";;,,, Dominum.
loannicius osl iste, qui fac-
|.oavvixio?.
6 T,iv iopaTuv
.ro).e,ato.v ,peva
Ta,
splendore,
speciosus
forma prae
,aXa,v,,xpu,oC,
Te ->'--
-^-/^ S;inum.o';eral-es.'deco..a.Ia..niciuses.
.
ivxapTepVa?
xai u^o,*etva,
tov
^"P':>
'
^^^^^
5,,^ ui
volup.a.es
...undi spernens e.
tamquam
i^Ttv
lo.avv.ixto;, 6 Tat, T..V
xaTop9,.t.aTU,v
au.ou ^^te,^l,.> ^_^^P^^^^_^
^^^
^^^^.^^,__^ __^,,,,,^ ^^^^^,
^bre-
),,.p6Tr,..v,
pro, xiU^.
''"fVdXriJaT-
.nmtiarat
melioren.
an.plexus.
Cluistum
secutus
F
v6p7.v,
/pr.T..<.;
^7.;... Ou.o,;
^tt.v lo.v
^^^^^.^^^^ ^^ .^^^ _^^ ^,,,^^,__^ __^ m.n.ob.h tha-
vix, 6 Ti Tep^va TOO xo.i^ou
xaT.Tu;
xa. <.,
1^^ ^.^^ ^^^^^^
^g., ^^,,,,,^,,,,,, ,, ,, ros
xO,p),a VrT,i|^^vo?
xat t^, eutYetou
<..pa,eta
^ ^^ ^^,,n,,
loannicius
est iste, qui p>.ophet.-
.^oitTac; xal Tf,;
i^eivovo,
uep,.^a?<ov^ xa'. X?i'>V
^^,
^,, ,^, ^,^0
procul erant tam-
xo),ou6-AC
xal
5ou>eia;
x.. ..,. ujou ipa, . ?
^^^^^
.^
^,,^,,, ^,, ,,pi,e,ica dictione, ut
xal ei;
i^^av^ vu,.fiv
t^ a^ou oo;r,; -j,^;
,1^
^^.^^^^ _,^ apostolicis
charismatib..s
et sa>.a-
,ra^|3aTta
xat xopeutov
fevt.
Outo?
e<.Ttv lv
^^^^^ ^^^^^^^^
insignitus
quantun. haud
vtxto;. b .Tpo,fr,Ttx6v
^V,<ra, ptov _xat t uoppu,9ev u,;
^^.^ ^^^^ ^^^^^^^
^^^.^^^^
,.^^.,,^_^ ^^^^ g,.^,,,, ,eceptacu-
e-yytaTa Ii).e,^a;
xat
_
..po,f
^Ttxr,,
-appye^,_,

,^
,^. ^anctissimi
Spiritus.
'(,otZ.[j.uxiv(jj,
evYi^Ta
pAfcyiAs "*
"r T ; ,
ell,
xl
iKO^oitxtSv
/.pt.|.aT<-v xat ta,.aT<.v,
<i, oOx oK'
SoTt,
i>Xo,,
iittofiet,
xat Ttr,^'r, Tr;,
/iptTO, xt Soxerov Yeyov,;,?
tou aravYtou
Dveu-
''"3' Kai fva |.^
i^i ^oXi
!'^"v<,,
t6v Xir(0..
oO
vip ixv6? e.Vt
T, ToC;
Trvo.tou ipeTi;
eur,|.r,t,
l;<5 Yip
efceCv, e.; x't Tuiv Ta
^^^^^^V^^-
i^iJ -M
e5tay.6,et
t6v e.atvov
ava.tXe,a.3a^
.
xe'
8ov ?;e ouvi,xe<.;
Xoyou
i.eTetXr,o,
tet t^v
^poppr,6et>v
u.t6-/.pe<v
7tpaY(ATetav
|.eTet|xt. L..
vlp^xat aviit6, e.Vt
toO xp^aTo;
tou /.oyou xat
Ilvr,, .iv, ToXptnpo;
.r),ou.rtot;,
aotxa
exTetvoH,at.

oOv. ei xal
Lo5eovTO,.6,.<.,_8'
v et?.Tt.
'
cod.
^Kel xal 9e>
.raTpaai Ta Ttov vTin..o,v
.^eX)..:rt.a-a
xa
,aovevT6xaTa
o^vajx.v.
Dpo.O^a.
oe xa
TO^TO
u^ T.;
^'euSe, ?^
l:.u>a^ov
ypa^e.v
^.
3 Sod no
diutius
protrahaiu
sermoueni,
impar cu' m.^m
Ju nimis
sandi
viri virtutibu.
UuKland.s e ...;^--
haereodicere.
et quis ex iis tam
pertectis, quat
commemorata.unt
valeret,encomium
conserere
.
pro mea lame.i
loquendi
facultate,adpraedictum.
nuod in me suscepi, opus
procedam. Licot enun
indic^nu^
exslem
charismatis
verbi et
pauper,erga
diviles
impudens,immerito
prodiho.
Nihilommus
dicetur
ab eo qui inferior est
".Ti quomani
iucuuda
sunt patribus quae infantes
balbutiiu)t et
...alimi Deo quod pro vu-ibus facimus. IHud quoque
^ddam:
uemo me mendacii aul ticti
qu.cquam
'^"
XS\
scribere

cod.
DE SANCTO
lOANNlCIO
MONAGHO-
... , ,
^^_
^ ,1
huius mairni viri sanclos pedes prostratus cuiii D
esi^evo, oiv 6
.r,p ttv .ye,v .po9^.
^^^
, e ,lum .pi uou prius adhaesil <usceticis
e.;o, ot ou xl avo..ov; ^- ^^^'
J-P^
Sno^m
omui virtu.um Keuere iu,butus
i

r
.T 'I"
-^ Vuyi.
.poa.aa... ^ou- plecti. cousilium da ,p..
opt.muu, ot val.ie lauda-
388
tn
'
cod.
B
'corf. TciffOeic
7pTiffTiX(uC.
^.aoDwt
'Q;
S- oOv .e.,eev.a

xaC, .apa..ve,c
beuediceus .ps, ot quao ad Atroam du..,l

md,-
-^Orov^ .a.^p ieeaaaxo. eJXoy^.a; aurov xal .r,v cata via, iuhet u prOKressus petat monaster.un.
^Zl'
V=-v iva;epo...Iv Joiv 6.oo.i^a;.
cog..o,i.m.uu.
Aul.d.mr, ib.que ,n hunul,
,
x;>e.Jet fc..:;op;.6|.evov
iaTaXa^eCv tyiv |xovr,v Tr,v
subiecUone plane so pe,-r,c.at.
^T:ovo}JiasOJJLvT,v 'AvTtotov, xaxEVije aOT^v 5ouWp-
ruc xaTaTi;avTa navu w),T,6Tivai.
. , -i- , .
9. Koix..iuevo; ouv Ta; tou .Tpo; eJx.
-^ ^ ^^P^''*'"' '^'^,^^'^
bened.ct.ones ot h A.mian.,
To Tf. 6l/,f,xo, ^r^d...
5.0Jaa;, 4o; -.V
longum itor cum defut.gahone emensus, ad
ir^^r^. t.ov>,v i^ixsTl. 'Eriveto 5s tov Tf., jxov^;
dictum coenol.nm perven.t. Factnm est antem ut
;'
^^,r ,,/o^xovo,.tav 0eoa tout^ .poa-
monasten. praopos.tus;,, Deo providente, ipsi
p
uLvT^aac- xal o^ ^pJav -^p^aTO tC; Te ern. xal
occnrre.-et. Coep.t qn.den. mterrogare qu.sesset,
^dOev^xet, xalTivo; x=ip^v ^po; t^v ^xovv -pe-
nde ven..-et et cu.us .-e. gra .a monastenum
vsveTo
; *0
oe ex>e),eYKevo;
xal ,:poopt.f.evo; T<i>
adisset. Electus ct a Deo protectus loann.c.us
ee.i lo^avvixto; d::exptfJT, ToO yaptv Trapettxt, C>
respondit :
Huiusre rei causa mlsum, opaterut
iTeo xal ni Tot; ^vxoapLiot; xal Treptxoffjxfot;
omnHms mundmm et terrems lUius vitae rehus
ToaSe'Tou ptou TrpaviJiafftv anoTa^acr^at. fva twv
abreniuitiem, ne snpernaiuraha et aelerna bona
u-eaxoffjxtuv xai aCtovtwv iyaQwv
^\
ixnhui,
am//^am. Quibus verhis auditis. bonus pastor eum
ToJTwv aExourra; i xaXo; :tot[AT;v or/eTat toOtov ^v
suscipit in .nonasterio eruditque sacris litteris;
Tw jxovaaTT,ptu. ixnaioeuuv auTov to^; lepoi; ypajx-
nondnm enim erat quicquam edoctus. In omni
jjiwiv otiSeTiu yap f,v jjiejjiafJTixw;. IIpo; Tt5aav te
offieio et monastica disciplina rccle ambuUins
otaxoviav xat jjiova-^txfiv xa-aTTaJtv xaXw; auji^t- praestantem operarium Deo se praebet. Gum
^aaa; ooxtjjiov ^pyaTTiv tw etp avaSetxvuffi.. consummasset ergo ibi biennium
q
et, ut ita
q
Te).e7a; ouv'ixet oter?! ypdvovxat, d>; wepe eint\v, dicam.aureis stimulis ex de.>^iderio beatae soiitu-
ypuaeoi; xevtpoi; ttiv xapotav UTto tou ^fiXou Tf,; dinis corde compunctus. vim facit apud pasto-
[i^axapta; fiTuyia; uTtovuTTojxevo;, ptalJeTat juv rem ut solvatur; illo autcm renitente vehe-
Tov Ttoijxeva droXuQf.vat. Kat 6 jjiev xaTEi/ev. 6 5e menter ipse instabat. Tandem persuasus sapien-
ffadopa TtapexaXet. TiXo; Tretsflet;* 6 :tdv30'io; Tat; tissimus vir eius invitationitjus.advocat euni apud
TouTou TtapaxXfiaeat T:poaxa)vetTat auTov Ttpo; se et manihus coinplexus l)eatnm(|ue ho collum
eauTov, xat Tat; /epatv IvayxaitffajjLevo; xat tov osculatus atque lacrimis inungeiido abluens et
jxaxaptov ^xetvov Tpd-^Ti^ov xaTa^tXwv, xat Tot; manibus Dei illum tradens multaque alia obse-
oixpuat xaTayptfTTtxw;
*
Xoutov. xat et; yerpa; cratns, dimisit.
Beou TOUTov TtapaOejxevo;, Ttktlv-i Te d).Xa
^Tteuidfjievo; dTt^Xutxev.
ANNOTATA.
F
a l)e Bithtjnorum provincia ^-ap/ia,
cfr. nofwn a,;>. 335, capitis Iprioris Vitae.
b Notato supra huius vici situ.hic. tantum adformam vocis graecae attendimus. Petrus ac Sabas
concordes sunt in scribendo td Mnpuxitoii.
c De munere proprio excubitorum dictum est 8upra,p. 336, nota n cap. lin altera Vita. Dum Sabas,
vd Uhrarii codicum.qui pra^Mo nobis fuere scribebant ^Saxoupi-wp. Peirus habei E^ffxoo.SsTo;. Diversa est
enim scribendi forma. Praeter has inrenire est ^Sxou^iio;, verbi graiia apud Nicetam PaphUigonem, P. G.,
tom. C V,
p.
HKi, nec non exxoypt-ros upud Symeonem magistrum, P. G., tom. CIX,
p. 672.
d Temporibus istis. scilicet anno 795, ut ostendimus in prioris Vitae rap. II, nofa h. p. 339.
e Explicite asserit auctor Hunnos esse unum eundemque populnm attjue Bulgaros. Hetyera hoc tem-
pore non raro unius nomen pro altero usurpari commonel Combefisius in Viia S. Nicolai Studitae P G.,
tom.CV,p.877.
'
f Constantinus Vliunior, filius Leonis Chazariet Irenes.
g
De loco dicto MapxaXa.. egimus in cap. II, nofa h, ad aUeram Vitam. In codice scribitur Mapx^at;.
quod ex alibi ufnque recepta scribendi ratione corrigendnm duxiinus in MipxAXa'c
h Cfr. Ps: X Vn, 35, 43; XCII, 1.
i De monte Oiympo vide Commentarii praevii num.
27, p. 322,
k Indicavimus supra,
p. 349, in capitis V nota
g
alterius Vitae, valde expeditum esse iter a monte
Olympico versus Consianfinopofim.
1 Vide notam c rtipHis III in praecedenti Vita,p.342.
m Docet nos Sahas hegumenum Agaurorum fuisse tunc temporis Gregorium,
num. 10 p 341
n Apud Safmn dictus est locus iste 'Axpo^a KatrioWH.. num.s,p.
34(). Cu! ioco eundem sifumdefinit
Petrus monachus, cum Atroatn inter Agaurorum et Antidii
monasterium
ponif. Ibi videtur fuisse
exsinicium momisterium Sancti Zachariae,cuipraefuit Petrus
Atroensis,dequosupra
in Commentario
praevio num. 32^30, p. 325.
Oe
DIES QUARTA
NOVEiMBRlS.
389
o De monasteno Aniidiidkium
inalterius
Vitaecapite 111,
nota h,p. 342.
p
No,nen istius praepositi tradit Sabas cap. III, num. U,
P-
-^^-J. Erat ^jmppe pater Me lohunnes
''t"!Znimiru,n 795, 796. Idem ie.pns
rema^msse S. loannicUun in coenoUo
Ant.dianio refeH
Sabas; videsis supra, p. 340, num. 9.
CAPUT SECUNDUM.
S.
loannicii fama lale
diffunditur.
Eius
prioium
miraculum.
10.
'0
oe T/j -i^Ei xal t/, au/Ti
QupaxiffOei?
xal waTiep ?>0^'f\ - -oii TcavoTiou >/ h /etpl
y.aTe':-/uv avopeiw; Ttpo? tov twv aopiTwv ly/Jpwv
noXeaov e^e'.7'., xal ave),flwv U'. Ti; xE'fa>.a;
tuv
<Jpwl
xai. St* auTWv
^[iiiep-.TiaTTiaa; itpo; to 'Ayay-
p'.v6v opo? EYYi^Ta
Tou iytou Kofffia
TiapayiveTai^
AuftK; ouv uLTivuaa? ttiv
Ttapouff-lav ^auTOU
^
Tiji
npoeffTwTt T^v AYaupuv,
^xouTwne: toOtov Qeaaa-
aQat.
'0
oe axoOffa; euQsw; avc.i'. xal
Y''ai^^^
eu-/T,<;
iTiTjpwTa O'.' tiv
atTtav IvTaOSa
T.:i^%yiyo^^e ;
Me^aeTixw;
oOv yaptv r.auyia; toOtov
TtpoffTre^.ajai,
B ^oaxTuXooe-xTe-. t^ avrpov outoj; 6
{xaxapto; 'Iwawt-
x'.o;. xal
xaQtxeTeuovTO?
ffx-T,v aixtxpoTaTT.v
Iv
toOtw aOxt-j) Ttot^iffai, euOew; 6 T;Ytacrjxevo?
ixe'.vo
av>ip"
TipotTTaTTe-. oufft Ttiv cioeVfwv.
EudTpaTiu te
xal 0eofu>,ixTv,
Ta tt^; ^cpifTEw; auTOu IxnXTipto-
aa'.- xal toutou YEvof/evou
xat toC; aoEUot; Juv-
Taiajjievo?. 6 [laxapio; outo i^i tov votitov Yvo-fov
e:Su.
Ka.xrc; tov Seov h
Trpoaeuya-.;
xat
vTiaTE-ia'..;
oeT.eei; xal dvo).'.Yw?W'; ^^-
tptcrxatoexa
ypovou;
0'.anepava?, oeyeTat xai atiTo^, w-;
4
uaXat MtouJTiC. votJLOv Qetov xai oupiv.a xai Ttpo-
OTiTixa yapt^iJLaTa
xal Tipo^TiTEuet Ta |xeUovTa (o;
iapovTa' xai tioUou; H
M-^unxo^^, 'rifouy
tou
ffiQapTtxoO xai axoietvou ^tou. 0'.eHaia;
7rpo;^TTiv
tptdToeiOTi xal oupavtov xaTOtxtav xai ai^e-lvova^tJTiv

cod
StaTTopQuLeOe'..
HavTayoae TOtvuv aOToO
ttep'..3ot.tou
^
Tp-.M*o-
Y^^^^K^'''""
^^-
"^^^^^''' ^'?^^
'^'''' ^''^'"'
'l^^'"''"^
'corf safvou;.
pte^ttiv d^txotAEvtov.
i^^
tpeptov 6
^^uytoc; vou?
ixeCvo; xai pttxpov Tt ??ayu ^^Xarrt^ixevo;
_:tap
ivyilo-j<i
ivaT/^o>.e'>eat M tti?
toiv
dvQptdnuv
T-jYyu^w;,
dXr du).w<; xai xaQapt5<; xal iTrept-
^iTTt^; aut^TiV pou).6i^vo<:
xat xaQ' eauTOv ixovi{>
TtpoaXaXeCv Ttj) 8eu,
xpOTtTetv .uev eauTOv -:<: a^av
TOS
dvQpt^^Tioi?
auv5'.a(rxETiTeTat
xai
auj^TtapaXatiwv
C ue6' EauTOU Hhpov xai Si?av xai 'AvTtovtoy. Touc
lEpou; xai T.auytou; ivopa;,
auix^o^v.xu);
'fepovta?
Tov T^Ttov T^i<;
ijjLOOuff':ou
Tptioo;, ini Ti i^ep-/;
Ttov
OoaxT.fftwv |jieTavaffTUt.
'
11. KdxeC j^t' auTtiv ini Ttva
yjiovov
auvota-
Tp':4*a;. dxTio-:;, tb; oV^t^
dvSpu)7.ivri<;
TOt; T^veu-
uaTtxoC; dvopdTt
TiapEjATreaou^r,;,
^i^ "ca dTriTW
toOtou;
dveuT:oaTpe|at
T.eTiotT,xev.
'0 oe Yewato-a-
To; exeCvo; [Jidvo; xaTaXetf6e;.
xai ini Ta T:jioao>
T^,; EpV.uou T^eov dT.oxpu.J;at
Uutov otaXoYtsO|*e-
vo;. xai' Tov 0eov
^xTeveaTaTa
XtTaveutov
^Trt t6
ffUJJittepov toOtov noo-/iYT;ffat,
auYxd[XTrTeTat
[xev ii;
dTO^L; ':; UTTvou T'.va eVf^^^v.
Xpi^iAaTtl^eTa.
oe
xaT- ovap Ott'
dYY^^'^^-
'^=''^^^'? ^"^^^^^^
^ ""^
U^i,'^ oOy dTiaE. dUi xat Si;, xai
dvaxdixTTTety
TipoaTdTtetat ev ^xeivij) Tto opet d5 o{, dTtopa w; ou
xpuBT.aopievov aJTOv, toO BeoO toOto
otxovoixTiaav-
To; gvEXEv T-7i;
twv TtoUtiv atoTT,p':a;
xat wfeXeta;.
3k
Taay^Xtdv xaTa 0EOU i^r^
eCoto;, dUa xat
Xtav ToC; auToO
TrpocTTdYfxaatv
UTietxetv,
Tce^tberat
..ev T^
Y^v^i^^^Tl
^^^^''
iYT^^'^^^^^^
yp-naixoooata^.
kaXtvicTTEC Te au9t;. ouyj- n^h<i t6
dvTpov ^v t,)
t:,xe'., dXX' ^v a^Xot;
oxXTipoTdTOt;
xpTijxvoetoeat
xai ^aoaYYoe^Secrt
TOTiot; tou
TptydXtxo;^
ouTto
xaXouVivot;.
KdvTe06Ev
XavQdvetv
itdvra; o':oivo;,
^
inv.
10. lUe vero fide et oratione loricaius et tam-
quam iacula preces sancti patris sui preces manu
ViUtm ttolita-
riam agit
Agaurino,
E
quam lacuia preces sauLu i7<u.i=
^u, p.v,v,.o
...^ -^
^ loannityus
retinens, virililer ad bclluni contra mvisibiles
.^^
^^^^^
hostes egreditur:
ascendensque m verticem
inontium et per illos deambulans ad montem
Agaurinum, propc coenobium Sancti Cosmae a
pervenit. Uerum ergo, significata
praosentia sua
praeposito
Agaurorum, petil ut illum videre
possit. Quo ille audito. staiim adest et, oratione
peracta, interrogat quam ob causam illuc adve-
nerit. Cum
comperissi-t ergo solitudinis gralia
ipsum
accessisse, indigitat antrum beatus ille
loannicius petitque ut sibi exigua cella construa-
tvir in illo loco. Statim admirabilis ille vir mandat
duobus fratribus.
Eustratio h et Theophylacto c,
ut impleatur eius dosiderium.Quo
facto, fratribus
consociatus beatus ille ingreditur
spirituales
latebras. Ibi Deum in precationibus et ieiumis
exorans et sedulo tredecim annos d perseverans,
accipit et ipse, ut olim Moses, legem divinam et
caelostia
propheticaque
charismata,
praedicit fu-
iura tamquam praesentia et multos ex Aegyplo,
id esl corruptibili et tenebrosa vita, adductos ad
Uicidam et caolo^tem
habilationem. ad moliorem
vitam traicii. Uhique iam celebris factus, cuin
multi ad eum. apum examinis instar,
conveni-
rent, aegro feren.-* soHtaria eius mens, paulo
inferior
angelis.disturbari
propter hominum com-
mercium, sed
immaterialiter. pure et non distra-
cte vivere volens et solum cum solo Deo loqui,
abscondere sese omnino ab liominibus consuUt, et
assumplis setum Petro r, Saba/; atque Antonio
.y,
sanctis et soHtariis viris, qui symbolicam refero-
bant imaginem
consubstantiahs
Trinitatis. m
partes
Tliracesiorum h emigrat.
U
f
ff
k
11. Ubipostquam
aliquantulum
cumillismau-
serat.acedia.ut
opinor.lnimana
spirituahbus viris
illapsa,
mandavil eis ut ad pristuuun locum re-
VLTtt-renlur. lUe aulem
genorosus vir solus reh-
(Hus. ei ut in intimis
dosertis perfecte se abderot
consihum
agitans et Doum
ferventissime orans ut
ad hoc propositum eum deduceret,
defatigatione
victus est et incidit in sonuui speciem. AUoqiii-
tur eum in somnio angelus. sicui famosum iUum
loscph, uec somel sed bis, et redire iubet in Ulum
uiontem unde effugerat. non quidem se abscou-
surum, sed Deo ita disponente
propter muUorum
saluiem ei utilitatem. lUe autem resistere Deo
noscius,
sed libonter
mandatis eius oboediens
persuasus est illo, quod ex Deo veniebat, angt-
hco oraculo et revertitur, non quidem ad antrum
in quo
habitaverat, sed in alia tetorrima abys-
sorum et barathrormu loca, cui Tricliahcis i no-
menest.Cumibi
omnes latere se existimaret.quo-
niam,
secundum
dominicam vocem k; non pote-^t
rivitas
ahscondi sitpra montem posita, nequ*- acren-
dnni
et iii moHt
TrichaUct.
DE
SANCTO
lOANNICIO
MONACHO.
(hmt
lucemaw
ef jxmunt eam sub medio, sed sh- D
xeXXsiov.
'
cod.
'
COil.
ayO'.;
Tipo^TTirrei 70^;
OTroTeTaytxivoi?
oua-.v otvOpa-
^-v EOffTpotTiu xal e0'f^XixT(o. Tv
itriu o^xooo-
[j,r,L xai ^v ttStl to:;
J^ioTeTotvj.evoi;
ooulonp-
-TTaTa uTtsiia'.
*. xal 6 {iev Ta^Ta eC-wv w/eTo.
^^ loatinicius quidem a Doo inspiraliis pror- ^c/ora
12.
'0
oe QeonveuTco;
'Iwavvtxto;
Tiivu Tipo^r-
^^^ ,^jj|.^^,j.^,jj.j[ i.f,vorendissimo
Eustratio eunique
-*''
/-Wn.f/o
exeiTo xai V.yiTra tov
aa?6TTaTov_E0TTpaTtov
_^ ^^..^
diligebat, ot quideni non inniierito;
"'"'''
e.rTiep Ttva iXXov

xat touto oux aTietxw;, Tioei^yap
^^.^^^^^
^^.^^^
.^^.
^^^^j^,^ praefocturae dignitatis
toOtov ei; OffTepov t^h
ap/txTi? aita;
Toui; otaxa?
j^^,.,^j^f.]^,i
commis-^^^uin iri eundenuiUfpatrem
^jx7:trreuQri=r6tA8vov
xai ixaTepa zoXXuv
Tipo^aTWv
^^^^^j^.^^.^^^^^ ^^,j^,j^^ spiritualium
renuntiatum iri m.
,
Xoytxuv avaoet/Ori^OfAevov.
Kat et tiote {AUTTtxov
^^ ^j
j-^j.,^ ^^^^.^^^.^.1} (j^,id aut neci-ssilatis incideret,
Tt \
dvayxai^ov auTo, Trapev^Ti-TiTev,
'^vTa ii
atyta
^^^^.^ ^^^^^ ^^^^^_^
^^.^^^^^ mirando Eustratio
^xetvr. |uy>. tco Qa.|.aat^ E.^TpaTtv
;^^^^^-J^;;
referebat. Nos quidem non aliunde, sed ab ipso
E
yap xai ^i^ieC; oux aXXoQev, aX>. ^x tou .ou
^j^.j,^^
j .^^ j,^,^,!,^^. i,^,it.^ti f^iiiuis ad di-crondum
ivopo; TouTou, xextvntxe^a
Tauyi^v ^'=''1^-";^'',
hc sanctum ot utile opus. ot veriti iuoboedientiao
tt.v Upav xat l..>.e).r;
.pay(.aTetav.
-;- ^'^^"^
j^^,j^,,^^ j,,^^ j. f.temur, et ignari, ut verun.
TovTr.,.apaxorsx..v.vov
ava,t.; We^
dicamus. paternis mandatis victi. securiorem
Hu)?.
To a).T.e; pat, Tia-p-.xa..; TipoTTa
^jo^i^.u, ,,, et limen, ut ita dicam. transi-
,aC; vt.,eevTe, ^xTaTtx.Tspov
J^^-^T;^
^^cum tin.ore\nagno iussionen. oxplovimus.
xal t,T.p?aV-.
e-^etv. T.e. .^v et t:oU<,
^^^
^^^.^j^^^,^ ^^, j ^^^ j,,,, ,;, ,,^.
TT.v iT:tTa-p;v ..).i,p.xa^ V 0- .ap au^u V
^.^^^^^
^i^^.^
^^^^.^^.^
^^^^
^.^^^^^ ^^^^^ ^^^_
rxo..aixev, TauTa T:a-^a
-^^^-1^-
;*;;;
,,odo a principio usque ad finem secutus sit
l.Te oe Tov avopa ---^-
^J^^
^ >
W>
_,,,,,/ ^,,odo tum vurbo, tum opere, cla-
xa- uEvot Te/0'JC Tiapr.xoAouyTixe tu aytti), OTtu; ^
'efvf xal ).6.c, xaTaxexo.^.Tat! .^r-xeoov
ruerit ita ut,paene d.cam, tota B,tln'norun. re^
eCTieil^laaav
^^.^^^ -(l^^^ irrt^.^.^^.,
-^ .pso tamquam ab angelorum aemulo .d qua
u.- auToG xaTa,ia.e.'iat xal Ta^; ^<.Toe-.oe.tv
illummata, luc.d.squo mandat.s hum.bter rexent
Lxa:;->.etuvo);5..5ayeaeat xatotaT:opVeue.9t.
eam et ad porlum duxent 0. Sed lam ad metam o
mouv Lpt T-V.v v^^av ToO Xoyou ^TxavtTeov
sermonis veniendum
13. T^; ouv xaX,;. cl,; etpvat. xTt-,0H.ev^;,
13- Constituta igUur. ut diclum est, cella,
--';^^_
acpvc. To6; <J.9a).t.ou; pavTe; ol Trpo; t6 epyov
subito lovanlos oculos monachi qu. operi vaca-
J/o).ax6T; eea,pou^tv dyeX^v Tpiycov ivri[.epiov
bant conspioiunt grogem lu.-corum silvestr.um
veuouevriv xat e"va Ttva eupieYieTi, xaXov Te xat
pascentem et unum queadam insigms magnitu-
Tiiova ywptaQevTa TrXr^^tov auTciv toOtov Yevi(r9at.
dinis, pulchrum. crassumque seorsim ab aliis. qui
Twv 5e r^taXoYt^ot^evwv z'M ouvaTov r^v xparr^eevTa
ad eos appropinquabat. Gum animo versarent
-:; xaXXtffTov a^xov T:poywp-7iaat. yvoO; 5e h (Jteya;
"trum ex ipso capto possont comparare pul-
xal Ttpop).eTtTtxwTaTo; Iwavvtxto; cfTifftv evt twv cherrimum utrem, idpercipiens inagnus et valde
C
aoeXtpwv, Sifla ToOvofxa- *ATit9t, w ao).<pe, xat t6 perspicuus loannicius, dicit uni ex fratribus, cui F
:uov xpar/iaa; Tipo; Tifxi; tpepe. .\uTtxa youv nomen erat Sabas : Vade, fmter, et hesiiam
TrXripot 6 aoe).'f6; t6 TiporrayQev xat ayet t6 suov
v.aptain twbis addiic. Statiin ergo implel frater
ou pia, dXK iOeXovTt, Tcpo; t6v oatov, xat fTTT^dtv mandalum et adducit animal, nulla vi adhibita.
ivwTitov auTou ou xpaTouptevov, iXX dT:o).uT6v sed uUro secutum. ad sanctum collocatque ante
TiavTri.
'0
5e i).6; TtXrjaa; r>,v /etpa Ttji t^ox^) ipsum non retonluin, at solutum plane. Qui vero
Tipoaoepet- to o'e Jt).tseTat yaptiaraTa. 'Otiotw; xat salo roplotain inanum iiirco porrigit, ille quidein
t6 ^auxa).tov T:).T|pT, ot' ^,5e7TdTou tioaTo; |jiEaT6v sal cum voluptate sorbet. Siiniliti^r ct pateram
TipoadYet- t6 oe, xaQdTtep u; ^x TtriYri; xa).Ti(;, T| plenain suavissiniae aquaeprofert,quam quidem,
ex Ttvo; dxpoTopLOu TteTpa; vaouar,; vdfjiaTa TipoOu- sicut ex pulchro fonto aut ox viva petra fluontes
fjLw;
TauTa dTia^pueTat. Twv o doeX-puiv effTTixoTwv latices. avide lambit. Adstantibus fratribus el
ANNOTATA.
a Ut supra legimus,
p. 361, num. 32, monasterium Agaurorum sancto Cosmae dicatmn erat.
b S. EustratiuSf de quo vide in Vita auctore Saba, capite IV, nota t, p. 346.
Sabas
DIES gUARTA NOVEMBRIS.
301
c Sabas htiius monachi mentionem inierit in capite IV, h. 14.
d Per idem spatium, non prope Agaurorum coenobium, sed in variis locis latitantem S. loannicium
refert
Sahas.
c FHrus iste est forsan S. Petrus Atroensis.
f Sabam,
alterumhat/iof/ntphum S. loannicii, couicere licef.
g
Num hic sit Antonius, de rjuo Sahas in capite IX, n. 36, p. m, qui po^tea iconomachis adhaesif,
paenitensdemumfactusydefinirenonvalemus. .
h Partes Thracesioruni. id est tertium imperii themu complectens praesertim Lifdiam, Uirtam,
loniam. Cfr. P. G., iom. CXIIf, p.
79.
i Saepius in Actis a Saba conscriptis occurrit locus iste a S. loannicio
sanctificatus. Cfr.
Vttae prae-
cedentis numm. 10, 18, 24, 32.
k
Matth., V, 14, 15.
1 Nempe
Gregorius, hegumenus Agaurorum.
m S
EuMrafiusfuitposteahegumenusA</aurorum.Cfr.supranumm.32,3b,
pp.
3t> 1,^00.
n Inde non immento rollirs auctorem nostrum Petrum int.r Agaurini
coenobummachos t^me.
Istud S. EH.tratii encomium notasse iuvat, utpote quod ieiunam nnn.s a Bollando notttiam de
S
Eustratio in Actis SS., lan. tom. I, p. 598,
traditam feliciter compM.
p
Idem miracuhm a S. loannicio patratum refert Sabas capUe IV, num. U,
p.
.U4.
VITA
CAPUT TERTIUM.
E
S.
loannicii
propheiiae de
iinperatoribus
Nicephoro,
Stauracio,
Michaele el Leone
Armeno.
^, -, ~ . . - 2
. (1. 'P 14 Alteriini
miraciiluni quodnam foerit co- S. loannicius
14. 16 Ss uTepov 6.0.0V i^. ^a r;.6e. Ev
Jf'
^"'^
,,,, ,,,,, ,/,oncitatm- itennn,
'""f""-
d^,^. ..=6, .oXe,.o..
-.0 -V Bo..Y.fo.v
eflvo,
^.'
^ ?<=
^^
^^^
^^;^^^^ ,, J ,e scoptra
"
-P"---"^
oi x --\''-
,y;Xr b perU
egIat.piissimusimperatorMicepl>orus
I,
m,
.aaa..Xe;
pte^o,v eu?e...o;
p..aeu;
m.peru
g p
^^^^^^^^^^ ^^
^^_^^^_
N..x,.ofo,.o.vo,.a.
ka.. .ou.o.. yevo.e... aW
^"^^^g.f^"
^^<^,^
,,,, ,e conferunt,
XaPov.e,
XeYO^xevo..
o.,.ev6epo.

a..X^
.niLbentes
venerandum
Eustratium. saneto
.p6,
.ov ,v .apeyevovxo ey.o.^ ,e au,
^.^.^^._^,^,,^ ^^, ,^ ,i,,ent eiusqr.e
-'
^i;,
'"^'i^'"'^
'^""^"
,i,
"
-ov xa: Tt
benedictionem
accepissent,
quaesiverunt ut pro
.po.?.W.ato...
eea.a,.evo..
^
^^C^Z
regibus enixe oraret. Purissimus ille spiritus,
a0.ou e.JXov.eev.e,, !;vo.v xa
^^-^;'^^^ "^^^

,eidisset, ait : iJ.uidem, fiW.


pro re-
e,.|.eWTaTa eux"6a...
o. .a5a,Ta,o, vou
.^,,,
,.. ^,,,
.
j; ,,.( ;,.c-
ixe^.04 YvoO?
t6 ,xeUo-. ,.ev^aa.ea.., -.r,,.... Er^
,7'
^
p^^gerentur et propterea quod non
6^epoeT0.Jpa.aeu>,Tav.poae..;o,.a^^.
l<o. oe '"'' ''^'-^^
i^ ; enio, dictmn
.
,,,.
o.x6evT,.v

,ev,
_
avauocv oe e... t-, aaaje.,
Eu.tra o qm -t
p^
p
^^^^^^^^^. ^^ ^^^^
5,,6^...,,
,.e.vavT.v , ou yap erv^.a-.
to ),aX^9ev^ .X.v ,.ovou
^^'^
^'-
"^
^^^^, ^,^ ,3 ,., eonversus,
E.J.TpaTio.., xalTif
Y}
-^P.nX'--;.
'^--
~;S^^^
F
C
?),e.e..
K-
^o6, aOT V 6 ay.o, ., a.ya., i..veuaa,
>P^'^^^'^f '^
^^,^
^^,,^, epietes interrogant
.p6,
a.jToO; .aVv e...,Tfa.^e..,_
x..
-"-'^y^^
"
^
J^^
, , ,^1
Eustratium quid esset quod
vJiiar.v,
.Bpl (.sv
-?,f^^^^-7^.*r
7^t^
Stirrf.audiuntmiserumhoonuntiumettristi-
<^
^a..li., .i vGv
.po..u5oua.. oe -^^?^^/^-
^1^1^ regiae, ut dictum est, cladis ab omni-
.ou, e..o.;
.X^Eav.s. Tiy^^a .^v ioov o..:nv.ov.
^"
P
~
.^^ ^.^.^^^, ^.bem
appulerunt.
Aut'/Tiv ExeivTiv 'fwvTjv xal xajTiCSta?
T^eriXT.pwii^
vTjv TTiV ToO [SaTaew;, w; etpT.Tai,
-TUT'.v -api
navTWv iT:tPo(0{jiVT,v,
xal to Xo-.Ttiv t^j; oooG ^uv
OEE'. xal 9pT,voti;
xaTauXeuaavTe; Ttpo; tt.v ^aj'.-
Xe.^ovorav TtoXiv
r.po:ro)ptA-:cr9T,=rav
autem
prophotiae dicta
impler.-ntur, ^|"'^"j;'
15. "IvaSs Ta T-,, .po.-,T..aasxe-Ta
.X.-
.^/^^^ ,,,,pit Luracius,fmus
'"^^'""'
ptofl^. Bia5ex-a^
^^
paatU.av --aup-?'
^ju,ie. Herum valido desiderio
dicti consocen
ulo; Nixi,=f6po.,
xa= TOUTO. TT,v ,.aaae..av
ouuvov
,
,^i^^,j,,,
i,,^is,,ii ,anclum.
sed pracser-
To;. .iXtv aox^T.
s...eui.i,_o
^^-J^^
^-^^P^
i^ri^Lrrogandi
et audiendi de propinquo
suo
ToO ?.T.Xi., xaTeC5cov^o_
.ou o.TavQT,-^. Tt^ 6.up
tm^^^
diu necne
regnaret. Haec mente ver-
xal txaXicrra toG oiepwTTi^a-. xa-. laa-Jetv^Ttep.^
.ou
opportunitatem
nacti
desiderii cordis
vapLPpoO
uTWV, tUni uXeov paffaeuffet t, xa-. jati.
sanit^
1 1 ^^^^^^^^
VITA
DE SANGTO
lOANNlClO
MONACHO.
(jLTi
eupwKovTE?
T71V t.vv>.^^.*' *,-,
--r- '
,
-
jjijcuius offlcu
graiia, in regmni urneiu a
^xa7ip.5ai,
iv iii^
Tuv -^it^spwv
anp/oi^evu)v
^ j^^^^^^j^^^j^^
^[5,,,^ fuerat. AguHum eum ami-
auT(iv(b;:rp6<:Ta?aaas{a,
auvavTa)<iu^^vTyi_66V
^i^.j,,;.
osculauies
et ulraque mauu amplexi,
Tu)
TiavE^jXapecTTiro
EO<JTpaTi(j>, 7.^7? ^^^
'^^_^
^.^^^ ^^^^^^ ipso
douuun
reversuri profecti suut:
5iaxov.:a nfo^
TTiV
^aaaeuouffav
tioXiv ^rapa tw
^^^.^ (^uidem.
turibus aliisque (louis illuni cunui-
xa^vou[Jievou
iizoT:aXti^,
xal u) toutov
^
t.6t,
j^^^^^^^^
^^jppii,.jintesque ut diligeutissime de pro-
ive-j-vwpisav,
yvTiffiuTaTa
imiMi\t.t^oi ^xat a(A|u '
^^^^ ^^^^ .^jjj,^, sauetuni iuciuiral sibique mani-
TW/eCpe
^vavxaXicrifAevo'..
5|.a auTt^ oixaoe TiaAcv P^4^^^
^^^^^
remittuut. Qui vero e-ressus aperit
opo}xT.TavTe
iTcopeuSTi^av.
xT,po.<; Te xa-. (iu[xia[xar.
^^
\^
.^^^^^
-gtj pastori ea quae pertiuebant
xal aA).0L<; Ticri owpot; toutov
^=pooiaaavTe< xac
^^^j^.^;^,^^ ^11^5
^ommissum et deiu, beuedictione
xaeu.TeOaavT.
ixpi?TTaTa xi Trept tou Yafxppo_u
_^^^ ^^ .auctum nostruni vadit. Cmu ipsi se
ajT^iv T:a?i tu
'^l^^
^^''^'yJl^
'r\ZZ\
o.tendisset
fuissetque sibi benedictuni, doua
,roi7i7ai
^iaTteaTeaav.
oe ^^eXeow a:roAoie'.Tat
^^..^^^^ ^.^ ^j^ ^^^ ^i.^at quae eventura essent regi.
[,Ev ^v upciToi? Tto &ptTtG) exeivv TToiK^'''-
^^^P
^^
, :
n ; ^entis et caelestis homo, multa vi
uen<rTeuTat
otaxovta^, auSt; oe eu/Tiv xoixio^af/evo?
1^'e a.u
B
'
cod.
EYystptfftv
*
cod.
&vo{xiov.
6^T,X6vou xat oupavto; av6pto:.o<;^^7:t uoAu ^xpta^o-
^^^^^^^^
^^^^.^^ ^^^^^^ /s/r/^,,.s (^/ .uaviter camns,
l^evo;
xa't [A^ OeXtov 7TpocrT:).T.iat ev Ttvt jov avopa,
7
^^^^.^^ ^ sen;em>H?C' a.67>7*-.
rapitur, eo modo
tx6)...;.oTedvo(=a,
to 0^0^^
xat
-^^
^'[''P^^JJ^^ ^,,
,-
-m fcm.".
surripietur. Quod acci-
T.apta; xaTa?pey.tov^
UTiooety[.aTtxt.;
a:.exptl*T;
J_
^^.^ ^ ^^^^^^^^ ^^^ ^^^^^.^^^^ ^^^.^^^_

'li Xtav T.Ya.Tj(.ve
Eu.TpaTte,^ t^o).tov
e.TO) ao
^
^.^.^^^
.^^.^^^
^^^^^^^^^^
^^^^^^^ .^^^^^^.^^_
STt ov Tp6.ov opvt, ir.. Ttvo, ap^tXa-^ou; xW
^^^^ ^ ^^ ^ ^^^^^^^^
^^.
^^ ^^^^^^^^^^^
>vou<; xa^.o.uevi^ xat t.ou xe).aoo., a^-.to
^j^^^^.^ quomodo vero devictus ab
iepaxo; xaTaaTavTo, Tayt.Ta Tau^v a^ap.a.et

r
/
^^
.^^^
^^,^^.^^^ ^ ^^
ouT. .t;vTo,tOT^po), ^
TOUTou Pa.tXsta ayap.ay.-
^^-I^
,^ ^^^^.^.i ^^^^^^ ^^^
trsrat. Onep xat vEyove, xai yap oux a-j-vtOfXTo;,
=^""" >.triiiiL.a
aW.i xat Xtav euYvutrro^
uaat xaQeffTTixev 6
ppa/uTaTo; /p^vot; tt,; ^aa-.Xeta; auTOU. AtaOe/eTat
0 TT,v [iafftXeiav Mt/aT;X, h xat tu [xovaotxu
Siairp<j/a< dt^tufJiaTt

Stio)? Te outo? TeTupavvTitat
UTio Tou OT,otu)vup.ou xat Qi^ptOTponou A^ovTo; xat
tTlV riafftXetav a-japitaCeTat ivTEuftev tre^Be.
, t .:.. .
16 "Eeo, n'v '.<;,.lu Toi ToOpxou, Touvop^a
16. Solitum eral tiho cumsda.n lui-c, nomuie
Bp.Z,,
.uyvCi; .pr, .ov' ay.ov i.ieva. x.l .oi.ou
Brveuno. frequeuler ad.re .auctum e.u.que bene-
Ti, eu7i/xoai^e.Teac. Kai o>, i, XXi,
dictionem susc.pere. Cuin ,am saep.us i ed ..,et.
\r,.
'
, - . . . ' 1 ' flifit ilH .1 Deo iu<;mralus vir : Qutd erqo. domne
dTTe).96vToc auTou, 9T,trt 7:00; auTov 6 QeOTiveuffTo?
aicii nn d ueu lu&puuiua *"
-v ^f >
'Api re
xupt BpuivT,, eTztoraTat 6 ao; d^aoeXco;
/^'-.y^"^. '">^''^ '" coSO&nM^ c>m iJO^ceiy
TrooSaTa TTOtuivat
; '0
oe dyfiecrQel; int Tci) ).6y(^
Qui ^oc verbum ae-^n-e ferens, a.t
:
ht quomodo
c^Jt- Kat Ttti; ivoeyeTat. t^) T:aTp,TOUTOv i7.tTTdTTiv
"cciperet ipse, o pater, fieri
custos ovium, qm se
^soadTtov yev^0at,'aTpaTTiYtx7^v evye-ip^crtv* ^[/tie-
'"ilitari nmneii dederit? Omnino emm mdeceus
Trloreuuevov; OavTTi yao dTOTiov touto xai dvot-
iUudforetet incongruum.\)\^evti\. iUud m mn-a-
'
EfoV^xet Se toOto i Ttavava=rTo, inetST,
l)ilis, quoniam praeviderat eum regnum susceptu-
f
Leoiiif
A rmeni
reQmm
xetov
TipoefiXEt^ev toGtov et? uffTepov pa^tXe^aovTa, xal rum esse et pro paslore lupmii fore et dilaceratu-
dvTt 7:ot[jLevo<; XOxov yve0Qat. xal StaaTrapd^at t6
rum Christi gregem et a Deo textam vestem
C
ToG XptTToO Tiotpivtov xat Tov 0ou'iavTov ytTtova
sauctae Ecclesiae.
Attamentacensbeatusetviro
t
Tf.; ToO eeoO ixxXT.cria;. "Oiiux; 'etiTiauyaTa? 6
valediceus diinisit eum. Post aliquod tempus m
jAaxdpto; xtzl T^ji dvSpt irtuid[j:evo';, duiXuffe.
bellum denuo consurgit contra christianos Bul-
MeTa' oe Ttva /povov Ttpo? 7t6Xe[jLov TidXtv ^Ttavaarav
garoruui gens (j, et coutigit ut scelestissimus
prae-
^
xaTa Tiiv ypttrTtavtov t6 Ttiiv BouXydpwv e9vo?,
fectus Anatolicorum thematis A, simul cum bea-
EyeveTo xarTov na|ji[Atapov cld Te aTpaTT,youvTa
lissimo, pio et orlhodoxo Michaele, ad iUos
Tui Ttov 'AvaTo).txtov 6^[/aTt, [la toO [AaxapttoTdTou
depellendos exiret. Deinde, Deo permitteute, cum
xat euo-epou; xat fJpQoo6iou |3aTtXetd; tou xupou Glu-isti servum a solio deturi)assel, rapit ipse. ut
MtyaTiX 7rp6<; dvTtTiapdTaqtv auTtiv ^;tevat. KdxgCOsv dictum est, tjTannice diadema imperii /.
Tcapayti>pT;5"6t 0ou t6v (piX6yptaTov avSpa ttj^
[iaTiXeta? dT:otxT,Ta;. 5tpT;d!^et auTo;, u; etpT.Tat,
Tupavvtxw? t6 StdoT,[jta tt,? friaTtXeta;.

t t n
17.
'0
5e pT,9eU BpuevT,? jjtv-r,[jioveuffa(; Tiiv 17. DictusBryennus memor sancti sermonum, ^^
""^^^"J"
uTTo ToO itytou XeyQevTuv, [jidXtaTa 5e xai Ta tt,? el praesertim atteiidens ad ea quae ulterius
^"'
TipotpTjTtxT.t; ^xetvr,; dvappT,Tew; TcepaTCj^ivTa TipoT- prolata eranl in h;a' prophetia, omnia
tyranno
pXefJia;, OT,Xa ^rdvTa tw Tupdvvtj) xaOtTTTifftv.
'0
oe patefacit. Qui vero ait : Statim profertus
dilif/enfer
^Titrtv

'Ev Tdyet dTieXQti^v dxptfitj? ^^eTaaat OeX-/iffov


inquirere velis quantum femporis duraturum
sit
6 iioffov Tou ypovou tti^ jiaatXeta? ^'([Jtwv, xat
regnum nostrum et redux renuntia mihi. Si
xat To
enim
AQwv d7idyyetX6v [jiot

e( ydp Ta Trp6 -/,;
dp-/Ti<;
principium recte providit, eo mdius
cognoscet
xaXw; 5tffxi}jaT0, Tioati) [xdXXov yvioptae!. xat Ta futura. Gum Bryeimus iussa explevisset et iam
jjieXXovTa. Tou Se Bpuevou^ Ta xeXeusOevTa exTtXT,- cellae sancti appropinquaret, sciens sanctus
eius
pouvTo;, xat t.St, t^ tou iytou xeXXip T;XTi<Ttd^eiv adventum ait ad optimum Euslrativmi, qui cuin
[jtiXXovTo?. yvou; 6 S^to? tt,v toutou Oveuatv (pTiut
co tunc ibi aderat : Novisse te volo,
difertissimf
*co(/. uvovTi. ~p6; t6v TiavdpfTTOv EuTTpdTtov ffuvovTa
"
auTiji Eusfrafi, tijrannum chamaeleonfem k,
propfer
^xet TOTe

Ptvtoixetv de ['iouXo^jtat, tj tftXTaTe peccala nostra factum imperaforem, validam
perse-
EuTTodTte, cutionem
II
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
393
A EJaTpiT..
0-.: h -upavvo? yaixau,v, 4 xxTi t4
cuthnem smcUaturum esse cmUra De, EccUsiamet
iua/Ticc, V<iv vev/vi, fj.aj.ei;, <7'f<>5?bv
3..,-^!'''
""'"'"'" *" '-.'/"""", '/"^'^'"

'">!'''
iLtU^: T-LoOVeoi; ix.Xr,cria, a)ii (xV xal tov
,ae rf ;;,. p<r(ie, .<*;. Sed .,-;, rf fde
VvJpi;.<iTa?ov
V"
B?.evr.v ^.H^:. ..p V-'
^i
o*"'''"" '"'' """"^
<rK/eH prHrf.t. sermo,,e
L'
aOxiv l5and;T6aev iU' i.i^rr^H, xal T^opeio.
'> rf os mire. Cum exisset revercndissimus
d,
67:iv:r,^..v ajToO, xai toGtov i,to,TO-iv Tof;
Euslratius, contigil ut circ.ter quantus est teh
dye.po...
Xivo'? " ''?< Vi
=>/"-
1'" 5'^
iactusvirooccurreretet,utmosest,sautareseeum
ekLTiTou EO.T=aTio. Li Toto. ?oXr,v y,;^
fmgens, interrogavil ulrum a sancto audiv.sset
Ee).9ovTO,,
eYeveTo^po,u.avTr.,a.. t.;, avopl xai,
aliquid de tyramo. Qu> respond.t fore eum mmu-
%i^o,U\^^?^vL
.po,.o..ra|.evo, i.v9eT0
cum Deo insignem et vel.eu.enler turbaturum
e^
axvixoev z.J.k toS iyJou ^epl to.^ Tupavvou.
Dei Ecclesia.n:
.Y./.,;omms^.,-0(:/(
<-(an.ea
Ooel..v OTC -Eyepo, toO Qeo.^ peya, y-'^'-
'"' "''^'- Q"' ^"
''"f^
''"'=^"";' ""P;.."^
xai 4
P<i. -piS^' 4' -- eeoO fxxWiav .V,,.
set, utroque genu se hum. prostern.t, bened.ct.o-
oO ^ooeJ. xai Toave.TaTa .api toO S.-xaio.
nem accp.t a sancto et surgens cup.t audirc de
Xe-e.
TouSe to,
\r.,,
l.^av.al.To, xai i,.^.
scelesto i,nperatore. Sanctus autem grav.ss.m.s
-rX^po. Y-nv
x)..:.I.To, eOXoYerTa. ,.-ev u.o toG
usus sermombus totam nequ.t.ame.uscompend o
ivil
xai'lLTa;^a9erv i^exjape.. xai Ti .epi
manirestam fecit. Reclamante .gilur et excusante
;I
aXrjTopo,. 'O^o^e Sa..o I,? ..9e.Tipa.., TaC,
iHo minime .se rem .ta habere rursus respon-
ol"e..
-/plpievo; na.,av tt,; 'xax.iav auToO i.
dit sa,.ctus
:
Qemad,odum aud,.,.t,a er,tel
oiaA6,.T.
/po,|ie
4 1 ^
quemadmoilum aud,i:ist,, ita renutiab,s. Qui
Ppa-xu),OY.a..;
ou,a.,re. Ilpo..o.ou,_e..u ouv ^x .-
^^
^ ^^^^^^
^^
'^
^ ^^^^^ ^^^^^.^^
vou xa. a.oXoYou^evo.ujxr,.
ou.o,, e/.e^^ ja
.
,^^^ ^j^t^ f^erant. Valde commolus
oVo, iKexp.e^,-
0.-Tpo-,;n.uaa?_,ou.c._,
e..a..
,'^,^/, ^,,,,i, ,i,.atu, ,ate,e perse-
xa'.
Ye).).e.>
TTivTa Ta ),a),.,eivTa. -^O Se Tupawo, ..^v
^^.^^_^^
^ ^^^^.^
^^.^^
.^
^.^^^ ^._^.^
^^^^^ ^^.^^^^^. ^^
x.Ta.XaYei,
x..^ t.aV,Ta
^^r"'
^C l"" ,je arf,-,./s/;. Quibus rebus perceptis, tyrannus
oio^Ylxou
OT.. ou o.e),a9ev, -^r.^i .po, tov a^oa.a- i.^
^^ ^^^
.^^^^^ .^^_^^^^ ^^^^^ .^^^^^_.^^.^^ ^.^^ ^^^^^
XevTa. Depi oe t<ov /povo.v tt,,
P^^"^^
^
festiatioe p,-ofects et sc,-utatus ,ultum aperi
.i eVaee,;
Ooe DoXXa ouv p.a.Oe u- .^u.v
/^^_^ ^^^^.^ reversus est, sed nihil
ouo-ev aO,).o
^"
p.^S*-' -
-^^
"M^^-^l'"
'^'^;-
T'
aliud praeter ea quae audierat edoctus, re
TaGta sioai 6 Tupavvo? Ifri-
Ouoe ^xeivo auxov
^""o praeiei e
m
^"
Iy""-.
^''
^"
-x^"
---'
"t
'"^*^'''' "'' ''^""
''
S..epeu./ri5a|jtevoi; |J.a),a aaipr.viaov *i|iiv.
^
'0 oe

cod. hifif.
ivtif h a-ouOY) itopeuflel; xai ^riO^vviep
eTepov
*
uvTtep T,xouse piaOMv, iTtpaxTo; Ttpo? tov |3aa..Xea
itaXiv u-ertpe^iev.
,
, ,
i 18 Ille autem iuxta nomen suum crudelis Leo
18.
'0 o^e rji
<fe,o./u,.i? a.^^oi-epo?
Ae<.v o
.
^g,_.^,.^ ^(uduit dolum cogitationis,tamquam
Tupavvo; iv .p.oTOt<: ,.ev xaXu,tTe..v ^|.r,/.a..a.o .0 i;^^
^^^^,^^^^ ^^
^.^^^ ^.^^^^^^ usus, deci-
SoXepovToO .fpov,,.aTo;,
xaeap epaueTaa,.aTi,
^^ arbitratus maiorem partem
T^ 6.ouXoTr,Tc xat T,
4,euoe....XaaT<o
^"f?"^
J-
l ii^^,, Sed quonia.n arbor mala bonos fru-
i,Tei -/.p<o,.evo,,
a.aTav '-^"' "' '(^.^^'
etus ferre nequit /, ita iste omnibus innotuit ex
oMixevo,; to ,TXe..aTov aepo,; to.v i^tXou^.ep..-. U
^ ^^^.^^^^ ^^ ^^,^ l^.
ouv oevopov .ovr,pov uttap-y^v %.al xap.ou, aYae_o^
^:":elavitnerariamcogit:fionem,publicamcp.e
^epe..v u. ou..a,.evov, .<m
'''^
ouv
5-.
'"o
fecit impietate.n et vestigiis Manetis , inhaerens
^ovr,pv auTOU xap^v YeT.ov_e. 1
vou; ou. o.i ou
__J,^,^,
^,.,^,^,
.
-^^^^^-^^^,,, reDracsentatio-
VITA
B
*
cod.
*
cod.
Persecutio
Leonis
Armeni.
^ovr,pc.v auTOU xap^v YeTove. .
vou, ou, .. v. "
, , ;, ,;,,, repraesontatio-
8.eXa9ev
avaxaXu.Te.. to ?e?.Xov fpov.^^a,
.po .-
omnem t
^^ ^^^^^^,^^
^^^. .^^^^^^^
P^^.^
^^__.^^,
9j<..
oe avafavoov
-rr.v
"^^;:".'^^
^^" ,"
"
Dei nostri.et
eiusgloriosissimaeMatrisornniumque
F
C MivevTO, xpaTuva_,
uav .e
^^^^^^
,,,torum tollere iste miser ausus est. Despedo
voupYixr.v eeav Tou eea.,op..xou l^'.y^-^^-p
\?:^o.
triarcha , et probroso nefarioque indu-
ToO Heo.) .^.Sv xai
^^ .^^^'^
^r^^
J^
1
.'S vincula c^niciU tota.u probatam sacer-
xai :tavT,.v t,.v iY'-<ov
e;apat 6
ou.T,,yo5
xa.eToX
^tica.u et niorum laicorum congre-
H
P
afxiou; .?h, Ta
'f
po.p.a .a.oa.eu.e., xa.
^.;
fxev
transitoriae et labentis vitao deceptos.
^.C.; xa-. .po..v.;
.,^P-|/-
.JiT.o ^r.
Quin etiam ita non satiatus tyrannus iUos qui in
xa o.^e-. U.O.USS-..
_
E.u o o s -
^^^^^^^^
solitudinibus et montibus et speluncis et in antris
To6?
&TrXoucrTepo.<; xa^ upo; feau.ov tK^^.,n-n fx
v
habitabant. arripere incepit
[L TOU; ev
&UliUitii..o i.*..v
":
"""7 ' ' '-
.
.; ^'v.WQ.i xa! tar;
quosdam amplexos Christi imagmem, persuasos
n^^^^rS^K';:
It::
::^Xe::;:
^idemetrenuntianteshuicadorationila^issime
^ct^c.^s,
*]A-T---
----;
,'
'.'
,-.Y-^-ftr,
sanctumcapereetvmctumaasemuiere.iionureb
"0.<o; .C .Jp...
..vi,
--^^r
^;^,::
2""
lescumque et dignitates varias lucraturos.
eixova, .st.Qsvra;
1^^^
-
_
^^T^^V.S.
J
Terror igitur et timor omnes occupabat. clamori-
TaOxTi;
Tupo^Ovnaiv
(psiooi> aita)9T,vai, et Os ^t,,
lerror igii r
^^
^^^ TaUTTi;
TUp05XUVTiai.V (pELOOU?
Novembris
Totmts IL
navTOiai;
DE SANGTO
lOANNIGIO
MONAGHO.
394
.
jj^is
gemitibtisquu
replobanlur omnia.Pater enim
avTOLat; e-:ou)v xoXa<7i
7:o).u.po:ia,;
.ou.oj;
.^, ^ fiiium ad mortom, et niii patres, et fra-
i:.oXi.OaL. E.: OE ouv:,9^^.. xat .ov oatov xaTa^xlt
tK
^ ^^^^^^^^^ ^^
^^^.^. ^^^.^^^
^^^ ^^ ^^^ ^^^^^^
xat oiaixtov Trpo? auTov
^;aTroaretAat
n^a; ou
^^^^^^ universum orbem lenebat.
Tuyouffa? xal d;tw[AaT(ov ota-fopa ATi^e<i9ai.
KAovo;
ouv"xat
5et).ta 7:avTa; xaTer/e xal jio^?
TiavTa xat
GpV^vou |J:eTTi. llaTVip yap ^oiSou Texvov et; fJivaTOV,
xat TEXva aTepa?, xat doeXcpol doe).go6,
xat cptXot
cpaou?, xal i-Xw; eiTterv, ^tyiU >^^^
"^^^
au[xnajav i-tiv
xaTety^ev.
ANNOTATA.
l
l^^^l^^^^pitis
IV noL e. p. 345, alterius Vitae quomodo
intellegenda
haec fonnula, Ucet
"T^::-
^^ -^
'^^"'' ^"'
^^'""* '^'"^ '^^^''
^" "'" '
capitis V, p.
349.
e l^ P/I^^^r^r^Ko
.W^oro
o Sil in pugna contra Bulgaros, Stauracius eodem anno se
"TswtrCro
813 delurbatus a Leone Armefio, cum Procopia et liberis in oratorium, quod
ad forum est, confugiens, capillis detonsi-s una cum suis monasticum
habitum mduit. Haec Iheo-
phanes in Chronographia, P. G., tom. C VIII, p.
1007.
B g
Anno S13.
h Hicest Lt'o Armemis.
^r. , . ,-;
i
mrusnon explicitc affirmat,
insinuare tantum videtur,Leonem
Armenum a htcephon pmtibus
defecisse in bello contra Bulgaros. Cfr.
supra, p.
349.
^
k Ita nomen istud X<itia^a,v ejcpJicat Symeo Magister in Annahbus, F. G., tom. CiX,
p. 004 :
ijv 6c
,V
^X.xtav xovT^.. (0.6 xai x^va.U<".
npo7r,y6pz^'.^^). Homo statura pusillus (quo eliam nomme Chamaeleon
appellatus est).
\Luc.,VI,43.
, ., - . . , t-
,-
m Apohgefae saepius innuunt quid doctrinae simile sit Mamchaeis atque xconomachis, verbi gratia
Nicephorus m Antirrhetico I adversus Constantinum Copronymum, Nov. Pat. Bibl., tom. V,
p. 61,
versionis latinae, nec non Orat. hist. in festum restilutionis imaginum. edita a Combefisio, Auct. Bibl.
Patr., tom. II, p.
717. Ad quem hcum notat Combefisius, p. 743, aucforem istius orationis non mah
reducere iconoclastarum ad Manichaeorum haeresim, siquidem non secusatque isti negant veriiatem
oeconomiae Christi tiec veris proinde eam imaginibus exprimi posse asserunt.
n Nempe S. Nicephorus.
^
Cfr.
coUoquium S. Nicephori cum Leone Armeno iu eius Vifa vulgata in Act. SS., Martii
tom. II, p. 304 sqq.
p
Ut recfius dicatur, mittitur in exsiliutu. Cfr.
Vifam Nicephori, hc. cit., w. 72, p.
312.
D
E
CAPUT QUARTUM.
Qua occasione erexeril S. loannicius lempla el coenobia in
^
honoreni B. M. Virginis, SS. Petri et Pauli el S. Euslalhii.
19-
'0
oe Offto? Yvou? OTt xat Tiepl auToG speuvav
TtotetaOat jjieW.ouTtv, iTzi t6 opo? t6 xa/.oujjievov
'AXffoi; fjieTavaffTeiiet xdxet<re |JieTa T:appT,7ta^ tov
/ovov T7,^ d).T,tleta; xripuTTwv. dveYetpei xat
(j^a7[jitou; vaou; ^ti" (Jv6[j.aTt rr,; SeaTrotvT,!; T|[jlwv
TT,; OeoTOxou xal twv StYtuv xal xopucpaitov tuv
iTzorzoXuy/ IlETpou xat UauXou xal tou TrpaTT().dTOu
udpTupo; EuaTadiou. AXXa [XTiOet; dxouwv tov
Sfftov TiaTeoa T,p.wv dTioopdjavTa, u-oAdpot auTov
oet^vtdffai t6v Tupawov tj tov OdvaTOv 6 vap toG
xoo-fiou [jiETavdaTTi? y&v6]ji&-vo^ xat udvTa Ta Tep-va
auTOU aTiapvTiffdjjLevo;, eTt Te xat -aTepa xal [jiT.TEpa
xat doe).<^a; id-rai; ota tov Kuptov, OdvaTov oux
^nTOSiTO ouos (lujjiov Tupdvvou, dXX dxouua? tou
'ATtoffToXou efpTixoToi;
*
AoTe Toitov t-^
'^pY'?i
. xat
ndXtv toD Kuptou i'/ Tot; Oetot^ EtiayYeXtot; -apav-
Y^X^.ovTo;* 'Ot' av otwzw^tv U|jLd? ex tt.i; -6).eu(;
TauTTi;, (^euYeTE eti; tt,v d)v),Tiv, otd touto ili(^-jyi'/
ijjLoD xat TTiV QpacruTTiTa JuYxAetwv.
*0
oe uXdTTuv
Kupio; Ta; <^uyk^ Tuiv istuv auTOu xat ^x yetso;
it[jtapTO)).oO jiuojAevo? xat toutov ^ppuaaTO utio tt,^
fleta; auToO ydptTO; xat Ote^wo-ev e^; t:o),).o)v
ff(dTT,p(aV
19. Sanctus autem sciens eos inquisituros
S.Ioannicius,
esse ipsum, in montem denominatum Alsuma
^'V!'
"'j"","
demigrat; ibique libere verbum veritatis praedi-
cans aedificat sancta templa in nomino Dominae
"
nostrae Matris Dei et sanctorum principum Apo-
stolorum Petri et Pauli et militis martyris Eusta-
thii/>. Nemo tamen audiens sanctum palrem
"
nostrumeffugisse,suspieetur illumfimuisse tyran-
nuni aut mortem. Qui enim mundi transfuga
factus n'at et onmibus eius voluptatibus mmtium
miserat, etiam patrem, matrem atque fratres reli-
querat propter Dominum, is mortem non vereba-
tur aut furorem tyranui, sed olioediens Apostolo
dicenti c : Date hcum irae, et iterum Domino in c
Evangeliis praeeipienti d : Cum autem expulerinf
d
vos ex cinfate isfa,fugite in aliam, ideo fugit, simul
forlitudine rofrcnata. Dominus vero qui custo-
dit animas sanctorum suorum et de manu pecca-
toris eripit, hunc etiam eripuit propter divinam
suam earitatem et servavit ad multorum salutem
et utilitatem servatorum. St-d quoniam sancta et
veneranda templa
memoravimus, dicemus, prout
nobis
A
DIES QUARTA NOVEiMBRIS.
^^^
,co..pUv xal ^^a... '^C.. ..Wi^.^-
-E-^ Se
nobis perlalum esl. quaenam
meril eorum ere-
Twv Up<5v xal pa^tiicov
vctOiv aveH5e^i.ev,
ct.onis OCcasiO.
^e^ojjiev xaTa t6 tjijilv
^tptxxov xal t6 aiTiov -r-f,;
VITA
'
cod.
xata^fav.
TOUTwv aveYEpaew?.
20. roupw; T'. (JvojxaTt, Ttavj xaxevTp-//;;
xat
Setvo;,
ItxoTili^oi TE xal [Aayoi^ivTt;
OTtip/uv,
xat,
(iTiO(r:oXtxw;
tpavat, axeOo*; ef<; (Jp"f>>v
ojiw-
Xeta;. Td Sta^oXu xaTfipTtrxtiivo;
xal /pTiixaTt^v,
^pntAixov Te [iov oux aVr.eiit. vXkk 'J-euow;
xal
iTtiTrXaarw;
^TtavTip-fi[/Evo<;
xai [xop^wT-.v euTeJieta?
ffyTXTiiAaTt^oiAevo?
eyetv, tt.v Se ouva[xtv auTTi?
navTTi -yipvTiUiivo;,
oOto; 6 Tcaixfxiapo;
aoojxevTiv Ono
20. Gurias quidam
eralnomine,improbusvaUle
.t malevolus.populi
deceptor
magiaeque addiclus,
ot ut lo(iuar cum Apostolo e, vas in iram perditio-
nis, diabolo inserviens et cooperans, quique ere-
miticam vitam non vere. sed ialse el ficte susce-
perat, atque fbrmam pietatis se lingens habere,
eflicaciam vero omnino
abieceral.
Scelestissimus
isto cplebratam ab omnibus et laudibus elatam
impetitur a
malo
mottacho.
:.avv ..t x=>T a5v Uf7i|.o.(xE
,t, tt,
.
.ou ay
resonare,
invidiae affectu, malevolus et
dv6,a.o,
ava_ppT,...v .0.
e.oxa.ou .a^o^.,o,.
,.
^^^^^
^^ ^,^^ ^i,,,
3,,pens, clanculo
aiotay
dvTiyEtaQat, tjovep^t)
TtatJet, 6
paTxa^o?
B
*
corf.
'
cod.
BnvaTtcpcJpoK-
'
cod.
TtllOEXai.
SuffTTivo; ao6; So).tax;, u; a")Ao; t-.; o'ft<;,
tiava-
T(iau)v tov OT'.ov 6
[xtaavepwTto; 7tapeYeve"^o-
Kat
5ti tov iov ta;
u7tou).()TTiTo;
Tanetvt^xjet auYxepa^a^;
Qp-/ivTiTtxar<;
-i^euooXoyiai';.
(b; OT^eev |xaQnT05a>v
4v (Jt^Y*v
ToO eeoO
dfvQpuTiov. h tou j^euoou;
IpacTTTi;
xaQtxeTeue
ffUv5taaxe|afievo;.
xat touto
Xtav e;xat(o; xal tJiaTat(d;.
STtuep eC ^Kivov tt;
uapax).T\aecu; x6yp'. toO ffuveCvat Tij) itvt.,, otyw;
toutov iTtoXe^t. T^ yip t-^ eTf/^peta xat ^x-^ooT.^et
T(5v
ffuvUTtoupYOuvT(JV
auT(o Tat; lAayetat;
aTtoTTa-
Ttx(5v
0uva[j;e(jv SetY^a-i^T*?
*. ^>''-
^rP^*?
toOtov exotti^iet, T| TauTti ^-^[^6^0 ^"- '^^)' ^''';
pav teyvTiv r^; f^aYtx^;
xaTa^fuY^^^v
eavaTT.aopot;
2o(uv xepi^fxaatv ^ ?pu'. t. ^v Tto^e-. <.uTatY(^v
xat
)ve).T,Q(iTo; TtpoaiY^^
^P^''
toutov ttj; ^(or.;
(TTepViaot,
xdtxetvo;
jiovtiTaTo; tti;
u|Y.XoTaTT.;
vVii^Ti;
T-V.v oo^av, ^);
tA0vepT||xtTTi;,
Ttapa T(dv
L9p(iTt(ov OTipi^otTo, tA-^
)^ap(;)v 6
ciauveTo; e^; -ov
i<TxoTtaiiivov
auToO vouv av{xTiTOv
uTtapyetv Ty
Suvautv ToO XotaToO,
dXkk 7tpo<fT,Ttx(o;
etTtetv, (o;
i,ntt; puouaa, Ti d^Ta xu^fwBet;
xal t?,;
9eo>sxTOu
<p(ovf.; u->. OTtaxou<ia; t^; Ttpo; toO;
a:toaTo)vOu; xat
Tv
ueTa To6;
aTto<TT6)vOu; 5cY^*l> ""^P^ ^l^^''
^"'"'?"
TTa po(iTn;
"OTt
leecipouv
t6v SaTavay^ (u;
(i(rrpaix>iv ^x toO
oOpavoO
Ttea^vTa. I-iou 6Ktu>y.'.
brxll tViv
^ouatav toO TiaTeCv lTtiv(0 O'fe(ov
xat
rkopniw^
xat dTtt Ttacrav t^v 56vat.tv
tou
^^pou.
xat t6- 'Eiv
Qaviatptov Tt Tt{watv, ou ^r^ utou;
S).ad.Ti.
TauTa; ouv Ta;
6eo>exTOu;
cptDva;^ 6
Ij/
axoTe; Ttopeuofxevo;
i^^
^uvtet;,
ilX kTepat; oetvat;
xaxovotat;
TtX^p(oQet; t>iv
xapOtav UTto tou
-aTava
Ttoo; Tov Sy^ov, i^i
eCpTiTat,
Ttpoaetatv.
ouv
C QeaTteato; TtaTT^p ^tx(5v
[.t;o' o^X^o; aY^oTicra; Tny
auToO TtavoOpYOv
ooXtOTT,Ta.
iUa y^
[^aXXov xat
AeYia^ToOTOV,.^;
o-Vat.Beltov
xat to
Tte^uatu)[.evov
dxeL Tar; fxaYe^at;
povTifxa
aaOp^v xai avtoyupoy
dTtooeCiat.
xat (^); oOSev
:te{aeTat
*
t-/i
tou Beou
miser, captus, ut alius quidam
serpens, clanculo
occisurus
sanctum advenit iste liominum osor.
Sane venenum
malitiae suae ^ub specie luimilitatis
miscens
lamontabilibus
mendaciis, ut discipulus
fieret magni Dei viri, isle mendacii amator supplex
orabat.
Praevidebat
nempe, at temere quidem et
frustra. se si modo petitioni satisfieret opportuni-
talem nacturum i-sse acct-dendi propius ad san-
ctum.
etdupUcirationeiUumpessumdaturum.sive
^
malignitatem et terrorem
potentiarum adversa-
rum, quas artibus magicis sibi subiciebat osten-
tando ita perterritum
sanclum
expelleret, sive in
hocvictus ad aliam magicam
machinationem re-
currendo
letiferas mixliones cibo vel potui miceret
atciue ita clanculo
progrcssus illum subito vita
orbaret. ipse vero solus altissimae
famae glonam.
utpote solitarius,
apud liomines
obtineret. Non
intellegebat
vesanus
obscm-ata
mente invmcibi-
lem esse virtutem
Christi, sed secmidum verbum
propheticum,
tamquam
aspis surda obtitratis
aures suas, et divinam
vocem non audiens ad
apostolos et post apostolos ad sanctum patrem
nostrum
clarissime
clamantem :
Videbam Sata-
,mm ^icut fuJgur de caelo
cadentcm. Ecce duli vobis
,>- >fvii,i TtaTOt Tiui(4)v tpaveod)- """' >""'
/
'"^"' ""
^'^
^flslvX^aTavav (I);
potestatem
rakandi supra serpeutes et scorpiones
fiferum
quid biheriut, non eis noceht f. Olas igitur
divinas voces iste.qui in tenebris ambulabat, non
intellexil.sedaliis
pravis
cogitationibus
repletus
corde per Satanam.
adversus sanctum. sicut
dictum est,
progredilur.Igitur
di\-us pater noster
nullo modo ignorans eius malam fraudem, sed
maioris criminis. ut opinor, eum volens insnnu-
lare et magia inflatam illam mentem
imbellera et
impotentem
demonstrare,
siquidem nihil passu-
rus erat per Dei
gratiam ex susceptis magicis
potionibus, sed potius et ducem
tenebrarum et
'^^
'
nVi^^kv -e-W
Twou
^eou spiritus
nequitiae ^r,
superna
providentia custo-
dTtooeCiat.
xat (u; ouie^
..e.ae.at .t
i
. ,
^^
imbecillitatis
convicturus,
Y xat TOV apyOVTa TOU ffxO.OU;
xai .* '^'^
, _
r
. . ..xi;. ::
1 ,';.-"
.0... -..^flei^c taaouaou-
'
cod.
iivoxiov.
TT,? ,iovT,pia<: iito ^,
iv9ev
popi^ee.:a; <fpo.fo.-
uevo,
TpoTa.,
xat
eev^
a.ooei^et.
oe-/.eTa.
ajTOv of.eev ri,, ef, HtiTeiav
xal tt,v tou unoupyou
Ta;iv
dyveipil^ei
auTij).
21
'0
oe ToO oiaP^ou
uti?
ti?7,=u e'-"';'-
a6eU
^T^eipiTo xal T<iv
(xayixiiv lpY<ov
t,ot, =<p;^-
xeau lva't S>, iv p<L?,
V.XT6;
paeeia,;
ou^<;,.op..
tt,;
xe),XT,; eie\e<;)v
xai upo? Twa T.iv
avo..xetov
y^:o-
utevo? Ti,
<ruvunoupYoOa=;
aJT<^
oataovtx=<_<; .faiaj-
va; 6ao...<ipou?
,tape<TTavat
auT.;.
feexaXetTO.
lv-
Seef,
a^eo,
inni^-'
xai ^et^tSv l.
<rxY'
"*">:
adiutoris sui officium
committit ipsi.
31 DiaboU autem filius cum gaudio domum in-
troductusstatim
tentavit magica opera adonn.
Cum nox esset obscura valde,
praematm-e ceUa
e-ressus et in
qucndam locum desertum vemens,
ut sociae sibi
daemoniorum
phalanges armatae
ad^^intinvocat.
Quae vero in multis eciuitibus et
neditibus in specie mUitum
ferreis thoracibus
quimagicis
artihus eum
interfieere
conatur;
Se ef,
a^eo,
lit^i^v
xat ^et^tov h
OCy*^'
''^^:
|;airum
conveniunt ; arcus, iacula et pharetras
poecapixiDv
|ieTaflXT,eet<r<.)v,
TO^a Te xa peAT,
,
j
1;^^ tenentes in circulo
congregatae ad-
ap4a,
.favTaaTtx,
^^^^^^r'^
JZ
^Z
ipsi.
Nefarius is.e magus illas intuitus et
Yev<iptevatiK^T,<rav
a..T.o.
.^/^^^
-aac upo
valtle
confortatus,
ad bellum
adversus sanc mn
iLiYO,
TouTOu;
eeaa<i^evo,.
^aXa
"PP^^;'. !=?_! .-^^-
.dhortatur.
Quae statim
mandatum
!T,iXe|.ov
xaTa tou i.iou
d.tevat
"P""?^";^'
J^
P,,e
abeunt, iaculis in thecis a militibus por-
Te iapaxp^^a
t|
.po.Taie..
^^^^^^,
^is sonitum
n^agnum
edentibus.
Cum a.Uem ad
^iXr\ ^v TaC;
peXoOAxa*-?
^"^
fiarca^ov.wv
i\yo
((Uoddam
396
VITA uivav aneTsXouv.
'Q ouv ex ttvo?
SiaffTr.jAaTo;
TTr,<;
xeXXr.; rv.oi^z^oi'.
::apTiiavTO, v^jvto
dXaXasetv
xai Tt-jxvw; xaTa toO Jtyioy Ti ?).i^ ^tTt[^^ew.^ U
oe JcyuoTaTo;
itaTT.p ^^.fjniv. Ypacpuw;
eCTieu. to; >.euv
........... [A TiapEt .-
- .. . . -
.
-
jio-j, xai eiv ^TiavasTf,
iiz' e[^e TroXejxo;, ^^ jauTTi ^yu
DE SANCTO
lOANNICIO
MONACHO.
qiioddain
inttTvallum a cella pervenerint. ordinc D
consistunt
el iiicipiunl
nlnlare. densaque conlra
sanctuni
tela
imniiltero.
Sanctissimns voro pater
noster. ut loquar cum
Scriptura, quasi leo confi-
dens nec ullo modo
perterritus, sed ad caelum
tollens
sacras
nianus
terribilom in praoliis et
potenlom
Dominnm
inaaintorinm suuni advoca-
bat et psallens haec dicebat h : Donthius illumi-
uaiio mea et salus inea, quem timeho? Dominus
protecfoy
vitae nieae, a qm trepidaho? Si consistant
adversum
me castra, mtt tiuwhit cor mcum. Si
exsurqat adversum
mepraelium/tnhoccgo si>eraho.
Manu cnim crucis signum quater in aere descri-
cod.
6it' iipiov.
^.j^,^^.^*.^
v---'^ ,' . _
vT,,.i
cn m crucis signum quaier m at-re uescri-
0.^.^ -
-/e'.p
-
--?-;
-;^!7,
l^,
:
^rsstatim
totam hanc daomoniomm mnltitu-
uecwc UTiaepiov*
OiaTUTtuffa? Ttapv.t^^K
'"''
__ ,__ ,_ ,-f Ft it.M-nm 1k.p<- incpnif
E
*
COll.
SElXlTTipttOV.
*
cod.
TtETTQxev.
'
cod.
TOTtOXUJC.
*
cod.
6yettWv.
'cod. XAZu.
'
cod.
SEbSt^VStt.
'
cod.
o\(j.T:XeiaTtj>.
'
cod.
SeiXiTi^pir.v.
'
cod.
TipOai)^pV.
1::^,". t^rrive^.psv
xal av.pe^6-,,ev. Kal
mulla alia similia isfs cecm.sset et mtens. onxs-
TtXeC^Ta aXXa Tiap6[Jioia toOto',; aaa; xal ^xtevw^ set. quicvit.
T:po'4il^svo;. W/a^v.
. . , . 22
Tunc ille monacl.orum osor liac spe re-
atservatur
-0 7-eoov lo Ttiir SJ; aOe... Ta, iX.C-
pulsus in alio n.ag.carum ar mm genere spem
-'
Sa/ W' xal suxC(pL eOp.xo,, auvBe.iv
denuo roponit. et opportumtatem nactus cum
^,,,^^^J
-e T.0" 5c5v o.X,T..picov Aeava, xal i. ^iU xal
unxtionem ex varus venenis contrmssct et m
,,,,,,,
XTTa..6Tepa
iuyxepa.a, xal ^auxa).ov^).r..a,
melle lacteque utraque ni.scmsset, pateram imple-
;liv .lli^ .poVjpe.
-0
os uav6a.o; .aT^p
ta.n mixtura sancto offorl. Beatus voro pater
V^v
ix^ei; tt/ yeV:
-^ -; ^^0, r.v auT^,
nosler extendens manum et.ut mos ipsi erat v.vi-
Z :coo.o.6v TUT.OV Tob ^TaupoO Tto..y,aa; 9.oaa)ia,;
ficum signum cruc.s fac.ens, cum am.no .b.b.t.
T06T0 T:enu,xev
*. '0
oe BoX.o-.ptov ixervo, xal
Fraudulentus autem .ste et m.serabil.s magus
aOXLo, uavo; yapi; TrXr.aeei,. co; Ti-^iaTa toOtov
^jaudio plenus. quia brevi eum putabat et spe-
ofouevo; xai ^Xt^.^v TeBv^^M^^^ O^^^^-V
xal
rabat inoriturum, elata et arrogant. mente. quas.
yaipaiTcpcpoovr.uaTLU);Te:uyo,; toO 0^^^i.ou
optatum .lactus. exstabat. Num .g.tur v.c.t. ut
SuxerTo 'L oOv vevuT;xev'<:,; ^efJouXeuTat, r.
molitus erat, et occidit saiictum V Abs.t, sed
TeeavdTa,xe tov ay.ov
;
'ATraYe, iXX' t. tAS).).ov tt.; potius spe deceptus et vana meditatus ev.den-
Att-Ioo; o,.;ieuffTai xal xevu; dvofxT.aa; oavepwTara
tissime oslensus est. Gum ennn iiibissct, ut
otV.XeyxTa. Ilenwxu^^Ydp.tb^efpTiTai.TooTiX-l-^.p^ov
dictum est, venenum, et valide visceribus labo-
xal Tioau; Ta ivTo; 6ouvw[i.vo;. eoeeTo toi!; 'fiXav-
raret, rogavit benignum Deum ut eu.n a mortitera
OpwTiou eou pusefivai auTov t9^.; 0avaTTi(p6pou
ista magica maciiinalione servaret. Gumque prae
ixeivTi; fjiaYixfi;
uxa-.wpia;. "Ex oe twv juveyouTtov dolo.-ibus, qui eu.n tenebant, in somnum inci-
auTu 60UVWV TpaTrel; Ttpo; uTtvov, ipd T-.va^dopa, disset , videt quendam hominem speciosum
ndvu wpawTaTov, aTpaTtwTuov 5yfi[ia 'jopoOvTa, valde, militarem habitmii ferentem adstare sibi,
irap'.ffTa'tJL6vov auTw xal v T-zj yeiol auTou Tri Se;ia tenentem manu dextra salutare quoddam phar-
Tcapa Ttvo; dTioTTaXe'.; TrapeyeveTo ; "Ooe Eu7TdO'.ov Eustathium militem se esse renuntiavit et a
oToaTTiXdTTiv eauTov dvexfjpuTTev, xal iv. 0eou Deo missum in adiutorium et p.-otectionem illius,
" " "
' - '---1 --.-.-1
.
-
:.-...|
re.ne-
metum
^*j,j
^. ..-. ....(-., ... .j.;,. (.. ... .^.peret aut .loceretur ei ex
oE0'.6va'.
*
auTov t, ^ldTrTE^Bai ti do'.xva&a'. Iv
vai'iis, quae forle ipsi i.iforrentnr. magicis artibus.
TTavToiai;, e Tuyo'., ETn.'^epo|jiva',; auTw jjLavuaC; Sanctus autem cu.n sumpsisset illud uiioque
o6ffTtv.
'0
o oTio; Xapwv touto xal u'j" ev ^xTr'.wv haustu bibisset, statim expei-gefactus est et cir-
Trapaypfifjia oiutivIiQti xal Tiepil^iXe-j/dfxevo; woe cumspiciens, hic neminem vidit. Ventre autem
xaxeCo-e ouoeva 6pa, tt,v 0 xo-.Xiav pi.a'iw; dXywv velienionter dolens, quin ofiam dentibus infren-
ai oiaTtp-.tofjievo; T:p6; ejjistov u)Hi~.-o xal St| ttoo; dens ad voinitu.n co.npulsus esl ot humumdemit-
Y.v xtji}'; To TTojjia 51JV TiXetaTw^aftxaT', to ot.Xtj- tens os suuin cum multo sanguine venenum
"
ilh.'
' ~ ' '

- . .^ ..
xai
V
xat TTiv ^povTtoa auTu xaTaXeitJia; xal xaTa-n-lTTeu- cui curam reliquit et t.-adidit. ipse denuosoliiudini
77;, auTo; 7:d).'.v r/,; V.Tuyia; d/t. vacavit.
23. 23.
DIES
QUARTA
NOVEMliRlS.
'^^^
, - '
oq Po^t aliauol dies iterum
videt in sninnio
atqueetiam
coi
ovapjr,Yr,v.po,avaTO^;
,-!!
rX "v i-r,U
uen, ovium luce o>l,utarum ad tontem
ven.re,
,.^,t,
i..tU.
^po?iTv iaTfr,|.v<ov
-^.o, rpo, . r.v jrr.r^v
,.
^^^j , denuo lumen
p<,,<,r,
i,.ovT.v xal 4,a TO.
''.P-toXr^arW xa
orum rocipiebaut et san!tae
revertCantur.
OoaTO?, au')'. TO -^w; t<ov t;.^l)aX,io./ y.a|/,3avew xa.
^
versatus quid tioc
O^,
0.op.,av.;.3
=^ -^ -^
-,:::
:t:;
^^"Su^
a,L indu,um
mdigi,an-

<i. Xeu-
Y^';!^^^'"
"
r,"'^
?""'
r":"
^'"/''^
';
., tem et dicentem ipsi : Fom kte qmm miralus m-
./;oto..a.
avSpa,
SaxTU-.oos.xTO.vTa
xa. XeyovTa auy,, Au_,

^.f f^,,,,,.,^
^^,. ,,, ^, c/ >,<,
^
i.
.,yr, r,v a.oC)au,a^..v
6p<f,, !--"<-.
^
"^,^
^^:
^^,,;,,;( et capta a,ua lotu. f.erit,
eeo,;/.op6,
^,..
xa< o^<,
^l^T^^i:^ I , m^ti, oculis et ser.alitu.:
SanCus quidem
^po<,e).f)o< xa.. ).a?..v Tou uoa.o, v.^-e.a., ava^Uve
expergefactus et ad visum locun, profe-
ToO, T^, o<voia, dflaA^ou,
xa: .f)r,,eTa .
oe
^^""J"
^P
^
_^^^
.^^^^;, p,,.
T01T0V im.;,v Tr,v ^ev ,:r,yr.y
v
.(,eaaa.o ou^ eu.ev P
cogitassetque
amoenum fore Dei
nep<xaUr, oe Toy to.ov xa. e'^'---
'^^-
^
,^^^^,.1,100
ib>'venerandun,
te.nplum
o..aV.Yiil^Evo,
5Ttp
euapeaTo; ....
.a,a/,:,^a "^
^,i^,
monasterium
^v
eoTdxov oCxerv ixe..
pa,,x.ov v.ov in " ""^;'"
J^f ^^ ^,d^,,
peecatis vita
.^.a,
.oXXoO, U T.,
.u,p<oae.., tou ^u ^
r^e
eduMt,
^^^^q^^ ^^^.^^^^ accedentibus e,
prae,er-
xal ToiTOU.
a.ox_e.pa;
"^1^':'^^^^^
'\l^',
euntibus
distribuit. Allerum quoque
templum sub
o,,TouXp..aTou.a,.TO<,.poa
-<xa<r^^^^^^^^^^
invocalione
sanctorum
principum
apostolorum
Tof;
^pop-/.o,.evo..?
,ta< ve,ie<. Rai eTepov
,. j,i,._.,sset e, ibi ean, mona-
vaov i.-
<!v6,.aT. tv iy-v xa< xopu<pa.v
a.o^o- ?-='
J^'
^;^^.^^^,_ ;,, ^^
,o,ti,is
op,in,is
^
B
),o,v rUTpou xal naO),ou
t<voooo,.r,<,a;
xa.. ,io<r,aa,
^^j,, ,^enis e, imaginibus sacris loca,is regulis-
xal toOtov
piovaorVipiov, b i|x.foTepo<;
-e xa.aaTr,-
^^_^^.^.^
.^^_^^^
,^ aUissima
solitudine,
,
ipi<rTOU<;
xaer,Yepya,
xaL tu^ou, ';'?""':
f'''
^J,
,^ ^^ continuit. Haec fuit igitur ratio cur
xavova,;
ex6e,xevo<,
xai toutoi.?
itapaoou?, auTO?
naMv
^^^^^^
.^j^.,^^
^^.
^^^^^^^
c.xstruxerit.
.juam pro vi-
Tf|
u4,r.),0TaTr,,
i,<,uy...a;, i<; T.pa,r,v, ei/e.o. Au.^
^^^^^.^ ^^^.^^^ aperuimus vobis m. Quonian,
Si .},v r, afTia Tf,< Twv
ae?aa,.<a,v
c<xv o_u H ou
^^^
^^.^ sf,icienter
dictum est. ad aliud pro-
!r^%l4SSr"^er"i:er;^
^i-." -.0^.,.
deducamus.
a
Eundem
hcum vocat Sahas uum. J8,
.i -pic Au3,,v iXao..
b Haec
mirranturin
ViiapraeceMi,num.
W,p.^o.
c Bom., XII, 19.
d Matt.,X,23.
e i^>JH., IX, 22.
f
Frov.XXXill,
1.
,
.
(^^,,,.i(
,,/, i Vita S. Theocjnii,
g
/ra(
notarelocutionemgraecam
.
'^^:"^";;? .
_^^^^^
Anal
Bolland.,
tom. X, p, 82,
uh eam
corrnjendam
duxe^ amus l^
ii Fs.
XXXV, 1,3.
i
Ps.XXVI,2.
k
Fs.XXXVl,U.
F
C
l
/>.. X1X,8,9
.
,,,
s.
loannicius
.x.^rxen7
templum
m
CAPUT
gUlNTUM.
NonnuUa
S
loannicii
miracula.
A
fuiguris
periculo
iiberat
mona-
sterl
per
orationem
rapilur
in
exs.asin,
puerum a
daemo-
nibus
TeVvat,
nu.lierem
enersumenatn
sanat,
fugat
daemones
el a
seipso
el a
pago
queni
infestabant.
24 'Ev ui? rip
-.iv VeP"-'
auvveH,^^?
jeyovo,,
6 oOpavo;
xai T^ lK-M^ -- ^
--^7
a-eppi,
?povTf,; r,5n iu^X""^^-.'-
."-""l^'
""f'
i a^^avl
,o?ep<;,
?o<t;r.,-
^?'
^
^'
f
"r"
va/v
i..).oOv
iKopeueTO.
'0
oe oa<o;
touto Beaaa
opeuexo.
z;';;;irei.
m^^^
-',"'
^r^
x
^Oo. ov
ix.eTi,a/TV
--o^ -fi^
''"^:^"
;T]r
.fiaa..
^SeeTO.
'0
5e T.iv
eau,.aa....v 0^0,.
i oo.a-
>. Tou;
ooii^ovTa,
auT6v, 6 t6
6A^pa
to,v
.o?ou[.evu,v
auTOv :ro.u.v.
.ai -.. ^^^.
e^,^^^^,^^
24
Quadam die.
obnubilato
caelo, cuin congre-
.aliset
exionsis
nubibus
validun^
tonilru iam re-
sonaret,
globus
igneus
appareus
cum
formulando
strepilu in unum
sanctorum
templorum
nunax
ruebal
Sanctus
quidem boc
intuilus
stansque m
oratioue
n^anibus ad caelum
levatis. ut tgn.s mi-
nae
avertereturprecabalur.
Miracuioruni
autem
Deus,
qui glorificat
glorificantes
eum, qu. des.de-
,^, m
thnentiun.
emn
expiet, et
precem eorum
evmdit et servat
eos, exaudit
ciliss.me
propnum
''^''"
servum
A fttlgHrh
liberato
monasterio.
398
VITA
DE
SANCTO
lOANNlCIO
MONACHO.
servum
suum
et inlogruni
teinplum cuslodit D
(lio'J Soao.
xal apxa?^
t6v vaov
oia^uXatTE^:
toioOtv
TpoVc^. T6 yip TrOp
Tt>T;aia=rav Tt^ Up(u
cod.^ecivT,.. oCxv,
5Unv dBovTi;
*
aoio. 06
uv6.(.aT0<; TtXv
poufxevT,?,
xa(jLapo'.ow;
7tUXei<rTTiv
upav
TiepieTei-
yt.
iiivTGjv Tuv ixer
cruvovTuv Tu oeafiaT'.
j";"''!;
;;;^^
LTxonoOvTOjv
xa- oia>OY.;ofxv(.v
cf; aTiav tov
.gne
mcui..um r^,
^^ v.......l,w,nl.,.
hoc
modo.Cum
enim ignis
nppropmquaret sacrae
domui.
velut
velum
navigii vento indatum. m
camerae
specie per plures hoi-as circumdedil
nedificium.
Gum
omnes ibi convenissent specla-
culum
intuiti et
cogitantes
omnino templum ab
QeaaaiJtevoi
xoiv^
^o^^eti/apiaTTipiou;
ivaTrej.^avT
u[jLvou; Tov Oeov ^Ooia^ov.
25. "Ev toOtoi; Tiyouv
ToC; ae^atrtx-ow
vao'.;
25. Haud longe ab illis venerandis templis S. loannicius
-i^. "
u ,'-'.''
h i-icebat antrum. in quo recedebat sanctus ad
t;^ i::S:.'lT^
orandum.Cumigi.uriammemoratus^E.tratius
:p.;Cou;.;;; e9o;
v -V>
^?^ - --
-P^
^^
^^^^^^""
"'"^""'^ '^
invalescentem perse-
^evofievou, xai tt^v
^^.'.xpaToOjav^ jou O-.wyfxou
ormia in
exatasim
rapitur,
B
'
cod.
-o;. .wrt*..
cutionis t terribilem
cladem edissereret, iterum
.-
V
'
.

i r.u adc avaa-L 6 surgens sanctus ad speluncam oraturus profectus


5e.vT.v
,.^rr
'T'^'"^ '^^fjl^^^^^^
est Cum ibi moratus esset per longum tempus,
3..0, Ttpo; To aTtTiW
"P"^tJ^''^
,^"?;/^^^^
^^'
-t^.^
i,,a,tus
Eustratius quare essel tanta
Xpovi.avTo;SauTou^Tx.ae..T,vc.pav...eV^^^
l.a
Wens igitur cum prope speluncam
^
i;Sr
Sr^^rT:^::::^^^^^^^^
;n:;:aS::^venLet,videt
s^ctum in oratione
trt"v -aoe^^^^^^ opa t6v o.tov iT.1 .po.- non super terram stantem, sed suspensum a
^^'TX^^i,^.
aXXa
xpe^a^evov terra inaere
quasiduobus cubitis,totum dlum.na-
ri -fl r^;e-:;^6v
ieprtxeyp..
?6o T.,y^v. o).ov lm et
suprasolemsplendentem.
V.so speclaculo
t^o^^V^P
tov -;;X;ov aCroia^ovTa. "Ooe i.\ commotus et veritus ne sanctum
mterrumperet,
^o ipaOet xaTLareU
xal ^op.OeU P^t'.
tco ^.^^0 placide ambulans et arb.tratus se latere reversus
uso.Lv.vT.vaoip!vuy-^PT.H.aTiaa,xaloi6^vo;
est ; paulo post advemt et.am sanctus. Sed
Xav6iv'viTravaTp<lev-
'a.xpov 5'e Saov uapereveTO sapientissimus pater noster non statim ipsum
xal 6 5y.o;.
"0
S'e Ttavaocpo; T^aTT.p
V'^''
'^
'^P'
^^g^^f' ^* ^""^ '^"^
P^"'^'
^'^' ^''^P^'
^"f."!
auTi toOtov ou).eYyt.
dlV
W
TtXevTTWv Vijjiepwv et iterum quadam die simiU versarentur, dicit lUi
otaSpauou^iwv dv jxiqi TciXiv 7rpoao(jL'.XoiivTwv a^Twv, sanctus : Non bene esf, o dilecU' Ensfrati, ni ora-
(fTiffi Trpo; auTov b 6ato;

Ou xa).6v ^jtiv, w iya- ''" .s(a/ei aUquein ab altero hispici. Qui quidem
TtTiTe EuTToaT-.e, ini TipoffeuyTiv Ttva UTafievov cognoscens se non latuisse : Mrtime, ^a/er, dixit
toGtov Tiap'' a^.).ou xa-affxoTreueTOa-.. "Ooe vvou; 5ti sesee\msiindo,orafionisves(raeinspiciendaecausa
ou oieXaOev Ou, <fT,at,
TtaTep, aTteXoyerTO, evxev adveneram; sed propfer longatn qiiae intercesserat
Tou xaTa5xoTi7i(iaL tt|V euyTiv ufxuv
TtapeyevopiTiV, moram, ad huius discendam cansam adveni. Cui
aXV VxEv T7i? oupipaTTi; iioX).Ti; ^paouTTiTc;, sanctus : Et hoc quidem novi, o bone Eustrafi;
TouTou vaptv uaOetv ac;tx6[jLT|V,
'0
ok 5ffto; Ka'! ve nihilominus omnia caute perayere iuvat. Qui mhil
dvu evvuxa, w xa).E EurrpaTte, a).X' ojjlu; t6 TiavTa
quod responderet habens, paenitentia facta,
^7teaxea[jLev(i); TtpaTretv xaXov. "Ooe [AT,o'ev Tipo;
veniam accepit c.
^
TOUTO dvTETiEtv
*
ouvfiOe'!;, |jtETavotav paXuv tt,v
ffUYyuptav ^SeiaTO.
26. 'ETt Tou Jcytou eYxapTepouvTo; ixet xa't 26. Cumsanctus ibiperseveraret et persecutio
pner^n^^
C ToO StoY[xoO ^TttxpaToOv-o<;,lYlveT6 Ttva TtatSa Ttapa saeviret, contigit aliquem puerum a parentibus
,^^_^^^^_^
Twv auToO YevvTiTopuv
TtorraXevTa uowp avTX9,!Tat,
suismittiadaquamhauriendam.Mandatoexpleto,
^^^.^.^,
xat ToO TtatSo; tt,v TtpoffTaitv 7:TtotT,x6To; xat domum reversurus erat cum videt quosdam
dv9uTtocrTpe'fetv oixaSe [xO-Xovto; 6p^
Ttva; avopa; homines nigros aspectu appropinquanles, qui illi
^o^epou; Tiii etSet Tt)vT,TtaTavTa; auT^ tfivaf
'Q
(i:\cnn\.:0 puer,non rectumiter
sequeris,indeenim
Ttat, ou xa).w; ttiv Ttopetav -neTtoiTiaai evQev yap sinisfrorsum ad nos decUna,ut viain significemus
aptTTEpa Ttpo; Ti[Jia; Exx).tvov, oTtw; ttiv ooiv uTtoSet- Uhi. Volebant autem puerum isti tenebrarum opi-
5w[jiev ffot. 'Epou).ovTO Sk tov TtaiSa ot tou axOTou; fices in abyssum deicere et perdere. Qui quidem
dpyaTat Ttpo; tov xpT^pov aTtaYayetv xal dTtoXeaat. vera esse,quaedicebantiUi,arbitratus,subsecutus
"OSe d).Y,Qf, Tot Ttap" auTuv ).y_6evTa uTto).a^uv est eos.Cum autem pervenisset prope voragineni
ffuvT,xoXou9'. auTot;.
'Q; Se TtecpOaxe TtXTiaio/ tou subito apparet puero sanctus. Daemonica turba
xp7i[JLvou, oc'^vw ^TtttfatveTat T<j) Ttatol h ayto;. 'H ok universa, cum sensisset praesentiam sancti. que-
SatixovtxT, Tt).T,Qu; Ttdaa. u; ^^ciBeTo T->iV TtapouTtav rule ulutans seipsam in abyssum proiecit. Data
':ou JtYtou 6pT,vTiTtxw; d).a).diaffa, eauTTiv xaTot tou manu puero, sanctus viae ducem se praestans
xpTi[jivou epa).ev. Aou; 5e y^Etpa t^ TtatSt h ayto;, ipsique benedicens dimisit eum.Parentes interro-
TTjv iSov Te iST,YT,aa;, xat ^Tteu^djjievo;, dTteXutrev. gaverunt pueruni quam ob causamtamdiu
mora-
01 5e Yove^; 5iT,pioT(i>v Tov TiatSa tvo; ^vexev iTtt tus abfuisset. Puer enarravit omnia, et quomodo
Tt)etTUT,v wpav ypovtaa; ou Ttapey^veTo.
'0
Sk itat; a daemonibus in errorem ductus el ad voraginem
dvT^YYei)'^
TtdvTa xat itdi; UTto twv Sat^jiovuv TtXavT,- pulsus fuisset et quomodo per adventum
sancti
Qel; xaTa tou xpT,jjLvoO -i^TtetYeTo, xat Ttw; 5'.a tt^; necopinato servatus. Quibus auditis, Deo et eius
i-rifT-^nfrln^ Tnu hvln\i Trffnflr^o?(.ic ^ftntjfrfi-r. Kai. TOUTO prvo OTntp*; nlvpnint tl
"
^TttaTaata; tou &Ytou TtapaSo^w; ^ppuafiTi. Kat touto servo grates solvermit d.
dxouffavTe;, Tiji Oetp xoi Ty auToO QepdTtovTt T,u^a-
pttJTOUV.
27. Fuv:^ Tt; Ttveu[jtaTt Ttopveia; xaQuTtop^vTiQetaa 27. Mulier quaedara a spiritu
immunditiae
xat T(j> otTTp(j> TT,; (ptXT,8ov{a;, xaQdTtep Ttupi, w;
vexata et stimulo voluptatis.tamquamigne.ut
ita
eteetv, dicam,
energttote-
nam
sanat,
DIKS QUARTA
NOVEMBUIS.
xpeiTTOvi. ivTiTaTTojxevifi ttJ ityveta oouvai Ta v.xt,-
399
xpetviwy.. *y^..k.oiJievifi T?! ityveta oouvai Ta v.xt,
TYipia.
T^Xo; TiTTY.QeCaa xo'. [Jtav.xw epWTi, tppevofjXa-
STiffaaa, TTiv T ^a9T,Ta S'.appT|iaTa xal tou; Tt).oxa-
uLOu; ^ava^a xa'. aTipeitui? o-.aTteTajada, xaOaTvep u*;
aypioi;, iv Taf^ pT,[jiiaw
T:Epi.7tXavi.>[ievT; TiyXit^ETO
*
xat T,v CoeCv OaOfjia eqaiff-.ov XoYtXT|V ^uffiv toc tuv
a).0Ywv
epya otaTtpaTTojAevT.v. O-jTe yap auTTi; tt,?
Tiiv d^xOi-wv Tpotpfi; [jieTEXa[Ji[iavv, HX dt^etow;
Tii fota? (rapxa<; xaTTia6'.ev, QTiptoTpOTrov lyouaa
[jLOptpT.v xai TravTeXw? r.).).OLto|^vTiv, to te "[/[xa
uo[ilep6v xal xaTaT:).TiXTtx6v uTto^XsTtouaa, xat tou?
dSovTa? Tp-lI^ouTa, xat TaC; yepffl Ta inki.x/ytx
xaTaTeivouaa, xat xpouvot? at^jiaTWV ttiv yr.v t:).t,-
pouffa, tfwvats
Te TcoXuir^[Jiot; dXaXavouffa. rioTe
[lev yap uXaxTOuaa, w; xuwv dvexpal^ev, TtoTe 0
.
^Q^
w; Taupo; IjjLUxaTo, xal titi [^ev wyxaTO
* u; ovo?,
tlYxeWo. TT^ OE iW %t; fitato'.;
5up'.y[A0^ dTiT,yet. 'Q; o' dTtt
Ttva<;f.[xepa<;ouTW
[jiavtxw;
o'.exapTEpt,0OuouvajAt.
laoOTiyTiQEv t6 yuvatov tw iy^V
^^
"^Ti
^p^i[*V
^*''^'-
noo7tTtv.
'0
Be 0^10 TauTViv QeaTd[xevo;, Yvou;
oe
xat TTiV dvepYEiav tou [jLtaoxdXou xat TrovT.pou oa{-
IXOVOi;, tXETtXat? 0TiffaL TOV (ptXdvQpWTtOV 60V
B g^eptd^eTO TauTT,v TidXtv ^v tw TauTw ttj^ XoytxT,.;
t^<iviisiq, t6v T,Y[jLOva xai xuptov XoYtff[A6v
^ppw^^evT^v
dT:o).Ti|o59at.
'0
oe 'jj'.)vdvBpwTio; xat 'j;'.).otxTip[xwv
Kuo'.0!;, 6 TtdvTa; ^e)"o>v awfiT.vat xat eti; ^Tttyvwa^.v
dX-^Qeta; 0.9Etv, 6 |Jtfi pouX6[Aevo? tov QdvaTOv toO
i:[/apTw).ou w; t6 ^TttaTpEtjjat xat ^r,v auTOv, ^Tit-
xapitfBEU
Tat; ivTEuieat tou iV.OM QepdTvovTo; tt^v
iotav e':xova o-.xTetpa; ex tt,; Ttapd 'fOatv
dXojta; Ta
awOTiTT.pta
TpaTteCaav vt^ -
'f^*^^''
Aoytx^;
tauaeu? uyte? t6 Yuvatov
dTCoSCouat iidXtv. 'Q;
y^^y
ef!? eauTTiv ^
vuvf, ^y^^"' ''"^ '^
^'T^^''
"?
Trpoawnou auTT,; iaTaji^Evov epAE^^ev, pi^l^aaa
sauTTiv
Tcpo? Tou; TtoSa? auTou OpTivT,Ttxw?
iAaXd^ouaa
eXeYEv

'EXeT.ariv [xe. w TtdTsp, Tf,v UTtsp TcdvTa
dvQpuTtov a[j.apTw).V,
tt.v [jlt.oe Ttpo? [itxpov aUTT\V
TOt^ )OYt<T[JLOt;
xaTaayoOorav, d).X" eC; aTiavTa tov
va6v tou TW^JiaTo; ota^Oeipaaav. xat dawTta auTf,v
xaQuTtoPaXouaav,
xat TtatYvtov
Sat[Advwv Yva{^evTiv

otxTetpov pe Tf,v U Xovtx^i; oOacw; e^? Tf,v tcov
dXoYUv
[jL6Tap)vT.6ei:aav, xai w? 6p^?
[^e TcdvTT,
TeTaTtetvw[xevTiv
UTtdpyouaav xat eauTf.v xaTaoaTta-
vT.ffacrav xat dtpaviaaaav 6).f,v t-V,v eOTtpETtetdv j^ou,
iTitxoOataov Tf.v ^Y^^I^svTiv
h e[xot -.pXoYuSifl
^^^-
'
cod
aTpouavtav

xat Spoirov aYveta;
**
Tt[.'fe^vat
[lOt
iTtpotJiaviav. xaetiiTEuaov
dpov dTt" i^oO tov papuv xXotov rr^
"cod.dY^ia;. Ttopveta? xai awtppoaOvT.;
d[i|^aat aat? /.-.Tat; Ttept-
ff-itY^ov
xupEpvT,a6v [JLOU Tf^v lu/txfiv
vauv Ttveu-
ua^t Ttopveta;
xXuowv.l^oi^evr.v, xat Ttpo? Xijzsva tov
Tr,<; dTtaQeia; [jle xa6wp[JtT.aov
.3oT,QT.a6v [iot Tifi
dQXta. Tfiv TtoXXor?
TtTa':a[Aaat xai TtdO^Tt aaXeuQet-
aav xat 7tp6; Tf,v iteTpav [*
twv ^vtoXwv tou
Xpt<rToO aTEoewaov.
0'Sa OTt TidvTa buva^at ^v tcj
^vouva[jioOvT': ae eew,
douvaTeC oi aot oOoev^ oto
Uou.Oii aou ^i
[^e Ttopp^^^ri;
t^v ^v [.eYdXTi
avaYXTi
OTtdpyouaav,
dXXa toC? TaTtetvot; [aou oaxpuat
TtapaxXriesi;
xdBapdv [Jie Ttp6;
awtppoaOvTiv TtoOTf^^Ti-
aa
xaBdTtep t6 TtdXat 6 XptaTO? Tf^v [iaxapiav xat
l7tatvou|JtevT,v
TtdpvTiv.
ToOtwv 6 ^^^0;
UTtaxouaa;,
07tXdY/vot
Te aufiTtaQeta;
xtVT^Qei;, xat
Y"? ^
dvav
tptXavQpuTtdTaTOc;, Td T o>(xa Ttp6<; oupavov

cod
^xTetva^; xat ^x ^dOou; aTevaY[^6v*
dva7ti[Att.ai: '.pr.at
aTsv^Yjiuiv.
T^
vuvatx':- 'li
Y^^"-'
^=^P^'''
''*'
^^ ^''f^''''*
'''-"'

cod. I'(ru>. XptaToO. ToO uloO toO QeoO, eVtw* 0^^^!?


aTto tt.;
(r^uspov
^[xlpa^- io
YP
'O^ ^^'^ ^"'
^^%'
^'5
TtdXe^jio; eaTat. xa^: ae [jLev 6 XptaTo; tou
XotTtou
iXeuQepi^^aet toO TtdQou;- dv ^[Aoi oe w; av Ttapa/w-
0T,aTi dvEpYV>t.
11 5s Y-^v-^
5[xa Tcji XoYt,)
Ttapa-
vpf,aa 'JaQeraa xai ToO TtdQou; tt.;
epu)TO[xavta;
&ueEpwQCaa,
dTiT.XQev it^M e^? ^o^ otxov aur/i<,
'
oo;aJ,ouaa
(licam,toto corpore conflagrata, at meliori cogita-
^ita
tioni subiocta ut puritali victoriam darel, sed
tandem devicta et furenli amore ainens iacta,
vcstibus laceris, crJnibusque
solutis et indecenter
sparsis. sicut sus silvestris. in solitudinibus errans
degebat. Erat quippe videre prodij,'ium netandum
banc rationabilem
creaturam
irralionabiliuni
opera exsequentem.
Non enim animantium cibi.s
utebatur, sed non parcendo
propriis carnibus
cdebat illas, ferinam induta formam et penitus
immutatam. Oculo torvo et terribili aspicere,
dentibus IVendere, manibu?^ viscera dilaniare et
rivo sanguinis humum foedare,
vocibusque diver-
sis ululare. Modo lalrans ut canis, vociferare,
luodo ut bos mugire. nunc clamare more asini,
tuncserpentisinstar
validorum
sibilorum sonum
reddere.Cum aliquot dies ita amens
transegisset,
Dei virtutc ducta nndiercula, ad sanctum, qin
tunc in ereino erat, convenit. Sanclus illam intui-
tus,
a^^noscensque
operationem illius, qui homi-
nes odit mali daemonis,
supplicibus
petitionibus
apudDeum,hominumamatorem,vim
fecit ul lUa
denuoin
liocmomento
rationalis naturae ducem
^
etmagislram,
ralionem
saiiatam reciperet. Beni-
gnus et misericors Domimis, qtii omnes riiU salvos
fieri et ad mjmtionem veritatis renire e.^in" nou rult

mortem
peccaforis,sed
magis ut ronvertatur et vivat,
victus precibus sui servi. suaeque imaginis miser-
tus, ex ilia contra naturam
ammtia quae sensus
perverterat in
connaturalem
rationalem
essen-
tiam sanatam
mulierculam
iterum restituit. Cum
i^ritur sui compos mulier facta esset etsanctum
coram se stanlein
aspiceret.
proiciens se ad pedes
eius
lamentabili voce
ululans.dixit :
J//.^er*-re mei,o
pater,ma(jisquamu{lushomopecca(ricis,nemimme
nuidem rnfione
uteutis,sed quae prorsus templum
rorporisprofauavit,ef
libidini suUecta et ludibrmm
daemonumfacta.
Misererc meiex
rationabdi natura
iu hrutorum statum mutatae, et quoniam vides om-
uino
humiliatam
meipsam et perditam et spohatam
omni decore meo, allevia insitum mihi fiagrantem
cupidinis furoremet
ut ros
puritatis
nmmUatur
wihi implora. Aufer a me grave roHare
impudicv
tiae et sapientiae
vincuUs tuis prectbus
circum'
cinqe qubernu meae animae navem
immundUt^
ventis agitatam et ad portum in quo nulta est Idndo
m- diriijc, adiuva me miseram
multis
rasdnts et
cupiditatihus
concussam
et in petra
mandaforum
Chrisfi confirma
me. Scio te omnia posse m eo qui te
ronfortatDeo,impossibih
apud te mhd;ideo precor
te ne reicias me in maxima
m-cessitate
rersantem,
Jd humilibus
lacrimis
meis
commotus purfca
me ad sapientiam me
conducens,sicut
ohm Chnstus
beatam et laudatam
mulierem
peccatrtrem.
Ilaec
sanctus audiens
visceribusque
misericordiae
mc^
tus,erat enim maximae
benevolentiae,
oculo ad
caelum
levato, et alte suspirans
dicit >nuiieri :
U
mulier, ronfide, et in nomine lesu
Chnsti, Fdn
Dci esto sanata ah hodierno die. Ex uunc emm
belium tuum in me erit, te autem
Christus
uiposte-
nim liberabit a libidine; in me vero,
quomam da
permittet,
operabitur. Mulier simul ac locutus erat
statim -anata et libidine
voluptatis liberata.
redut
sana in aomum suam,
glorificans et laudans
Deum, atque ab illo
teinpore
sapienter
et pie
vitam suam ordinans Deo totam se tradidit /.
/
28.
400
DE SANCTO
lOANNICIO
MONACHO.
ooSa^oy^a xal aivouffflt Tov 6eov

xal eVote <TWtppo-
vw; xal euTe?w? tov Ujt^; fiiov
o-.apuQiAicrada
tw
Kuoi(|) auTY,v xa9o)v'.xw; avaTEBe-.xev.
28.
'0
Se oato? T:aTT,p tijxuv. w; etpTiTai,
tov
:oXe[jiov Gtvaoe^ifjLevo^. iv oixpudi xat :ipocreu-/aw
;al vT.TTeiai? tov Heov xaSixSTeuev
aTiaUaYT,va'.
(puvTi avexpa
, . .
nXT,5ew?, w aTio tt,; cXoywjeu; tou xaxoYT.pou "Ti?
vuv dxxaw^jia'.

ouok yip 7:p6;
(J^ii-ov^rT/uffa
i^no-
Siaa-. auTtji a7:6 tou xavovo? auTOU. EiTa xai yoepoi^
701; iT,iA2fft. TraXtv e^eyev

"Eaffov pe ^^eXQeiv, xal
jjiTi ir:-. Ti^.eCov paiavtTTi? ue, [xtjo' ti aOtxT,ffTi^ jxe,
6pxw ff Tov 6e6v t6v u-J-i^tov, Sti ou/ uTtosepw
xaQopav Oeiav od^av Tou 6eou ttiv ^votxouaav 7
28.
Sanclus paior noster, ut dictum est, cum cuiusin

bellum in se
suscepisset,
lacrimis, oraiionibus ^'tscipit
ten-
ieiuiiiisque Deo
supplicabat ul liberaretur a tali
'^'ncm,
morbo. id non ferens diaboius neque per unam
horam
resistere
potens, sed qiiasi iaculis oraiio-
nibussancti
percussus magna voce exclamabal :
vioUniiam, o terribilem
castitjatiomm, offam-
mam kuiuH mali senis g
(jua nunc uror; non
g
eniin ad minimum tempus valeo imijedire isfum ab
officio
suo. Dein, querulis vocibus denuo dice-
bat : Sine me exire neipte diutius me vexaveris,
neqneetiam noreas mihi,ndiuro te per Deum altis-
simum, quia non fero msum dinnae gloriae Dei
nuae inhabitai in te. Sanctus autem ait : Quid
'
cod. AdasTi
ei 7^^>.erov uLT.Se Tta.aScocrT.; ue T^p a'M^ uupi.
^ac Oie praeienia, pnu.a nu.u. v.h^..., ,..
ei 71AE.0V fAT.Qfc Tifjy ,s 1* y ^
r .
_
dormiente sancto, mutans se diabolus m spe-
napaxa).w ^e. EtTa tt,? riuepa? ^xetvT,; oiaopajxou-
aormienie h.uii-iu, lu r
"
.e=i .=.v
..Xax>;V{, V.X..6, p>p6vx=re.u-
ciem ursi maxim. A et vahdum struiorem den-
aiv^o', .;0
ir-".
,--?''-' -"^^^ * 5a.:p..v
tium edeus, msili m sauctum. Qu,
OT,
cum nianu
estensa suscepisset crinibus caput et vi ad sei-
tk apxov t;3!jiuy'.5tov, Bpuvuov te uSYa^ dvaxp-, -
j _
.. /.. .._:..__'. _.-. \..!...' 'A ,-:/;:.L,
^xTeiva;
psum traxisset eum, rursus bumana voce daemon
(Tafxsvo; e:i'.7:i:iTe'. tu ic-j"i(u.
'0
oe ayto?
9a).T.; xai
respondit : Vae, vae, me miserum. Dein signans
' =
Tivificae crucis et diabolo
liberatus est et illud eva-
orausou xal tw oaifjLOV. iTf.Tifjfriffa?, Tiapaypv^fxa tou
TioAeuou ^7iexou(;ia6Ti xal a-^pavTOv auTOv TieTioiT|xev.
29- 'ETiet ouv xaTao-riXo; Tviitv ixeC-Te ^j-eveTO
xai ^, !iT,[jtTi auTOU 7iavTa/ou oteopapiev, vuxto;
ava^Ta; xat Oia).a0uv 7TavTa; xat ptaXiffTa TOt^; ttiv
i}>uyT|V auTou ^T,TOUvTa<; Tipo; t6 '0).ujj.7Ttov opo;
29. Cum igilur innotuit omnibus qui ibi erant etpagumub
et tama eius ubique sparsa est, nocte consurgens,
infesto
omnes latens eosque praesertim qui animam eius
quaerebant, in Olympum montem iterum appulit.
ilracone
liberat.
nii,. T.TteiYeTo. KaT oCxovo,xiav Se toO cp-.XavQpu-
Providentia aufem benigni Dei contigit ut appro-
Tiou eeou iyU^o auTov TtXT.citiaai Trpo; Ttva
pinquarelad aliquemvicum:cumquecognovissent
xtxTiV- fxa&ovTe^ oe oUxet oixvope; rV.v toO
q" ! liabitabant praesentiam sancti, certatim
itYiou Ttapou^iav 6ixoeu{xao6v STravTe; eC; uTtavTT,atv
omnes iii occm-sum eiusprofecti sunt et, oraiione
auToii ^TTopEu&T.ciav xat euyj,; -^ioTi Yevo|ivTi; fiTi-
facta, se proiciunt ad pedes sancti et lamentabili
Toufftv auToO; 7ip6; tou; Ttdoa? tou ^^^0^^ '*a^ ^Xeetvf,
voce querentes bracbium auxilii praeberi sibi sup-
TJ) t:u)VTJ xaTo).o'fupojxevot yerpa ?OT,f"ieta; TtapaT/^ei^/
plicabant.Qui licet propiieticocharismate cognos-
TouTot;' xaQ-.xe-reuov. "Oo*T(p ^^popXeiiTixiji ya"pi-
ceret eorum petitionem, tamen ac si ignoraret,
ff[xaTt ywji TT,v toOtuv atTT,7tv. o)c: [xri zioio^
interrogavitquidvellent.Hiverodixerunt :/*/n-,
Ti av QeXo'.ev. OKe- "OT'.:rep xaTa Tai; T.jxuiv
propter nosfra i)eccata,draco inyens propehabitans
ff[xaT
TiptuTa
C 3t(JLapTta, e'^affav, opaxwv [xiYtTTo; Y^i-Tvtaffa; T,[xtv
apudnosviam nostram imperviam facit
;
gregibus
p
T>,v [xEv 6o6v Yi|xtdv a^aTov TteTtotTixe, Ta 5e xtt^vti
nostris si acriderit ipsi oceurrere, miseros istos
T,}xwv. ei Tu/ot TouTov ffuvavT^ffat, iXoxXrioa TauTa
ahaorhens desfruif. Compatiens valde pater noster
xaTaTttvuv u7tooe/Tat.
'0
oe Xtav au[x7taOTTaTo; t't illorum misertus lacrimarnm dicit : Frafres,
TtaTTip J^ixiiv TouT(i)v oixTeipa; Ta Saxpua, QTjaiv
paiientiam hahefe et Dominvs faciei miserirordiam
'1} aoeXooi. uaxpo9u|x-/.aaTe xat Kupto? 7iotT|t t6
vohiscum. Iterum iubet ieiunium fieriper septem
eleo; auToii \ieH' t/[xwv. Au9'.? te xTipuiTEt vT,TTiav
dies et Deum ferventissime bac de causa implo-
YEveaQat ^Ttt ^[xepa; ETtTot, xat tov 06v OEpfxoraTa
rare. Adimpletis ieiunii diebus, manu sumpia
Ttpt TouTou e/.XtTtapetv. MeTa ok tt.v ffu[X7rXT,p(i>(Ttv victrici armatura vivificae crucis, quam ad iter
Twv Tf,; vT,TTeia? T,[iepov. Xa^wv ^v t^ yetpl auToG faciendum secum ferebai, et vilibus istis, aut me-
6 aYto; t6 vtxT^Ttxov oTtXov Tou t^woTToiou oTaupoii, lius dicam supernis quibus indutus eral et quibus
6 ei; 6oTiYiav ^Tte^EpeTo xal Ta fxtxpa ^xetva, [xaXXov se protegebat necessariis vestibus corporis ex cri-
oe ^Tttv utJiTiXa, a 7tptefi6p),TiTo xat TteptEJxeTie Ta nibusconfectis, fidequepurapro Ihoraceloricatus,
avayxata tou atijxaTo; Tpiy-.va a[j.cptaa|xaTa, TttaTtv nudans speciosos pedes, salutem popuH Domini
T E^txptvTi avTt Qwpaxo; 7teptswTa[xevo(;, yij^yono- operaiurus lavit eos, et incipiens psallere : Qui
owv (l)paiou; Ttooa; X-jTpwTtv tw ).ay Kupiou TiotT,- hahitat in adiuforio Altisslmi et Super aspidem et
Tojxevo; d;a7tev'>aT0 xal ap;a[xevo; |aXXetv
'0 basiliscum amhulabis ct concitlrabis leonem et dra-
xaTotxwv i'/ ^3oT,9e'^a tou 'V{^iffTou, xat 'Ent aTTtioa eonem etreliquum psalmum /,adspeUincam pro-
xai pafftXtffxov ^7rtpT,aTi, xai xaTaTtan^ffet; XeovTa grediiur,et Altissimum sui refugium ponens.exire
xat opaxovTa, xat Ta Xo:nk tou <j>aA[xou, Ttji (TTtTi- malam bestiam iuhet. Quae egressa et appropin-
Xsiy TtpoTEtfff xat Tov "^'{^'.aTov auTou xaTa(puY>,v quaiiB saucto terribile os aperiens absorbere iu-
9i[xEvo; ^;py70at tcJ) TTOvTipu (JTipit^ TtpojeTaTTE. stuin conabatur, omuibus ab adversa parte stan-
T6 0 ^i).fi6v xat TtXTidiov tou 6jiou yvA\ivtO'/ tibus et lOfrie elels^m inclamaniibus. Impavidus
o^eptiTaTov Te to uTojxa otavoi^av xaTaTttetv tov sanctus trinam in hyposiasiei uniusnaturae vivi-
5ixa'.ov iTcetpaTo. 'TtavTuv ouv art^vavTt ^oTT.xciTwv ficantem Trinitatem invocans ei signiferis armis
xat ter
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
^^
";
p..urW.ov xl ;U. .u,tv ;^r
^-0.0.00
populus,cui pavcitum fu.rat el quMb. degebat,
TptiSo; T:.xaX7it.vo;
xal ^i anfjie-.ocfopv
S^t^
Deo et sando ijratias egil /c.
TptTOv t6 6-fiptov aopayiaa; vexpov
T:apayp-f|[^a
dTieoetie.
Kal' e/.tote iXeVlEl;
exe^cre ).a6; tw
eij)
xalTiT) 6tuj> YiuyapLTTT.iev.
VITA
^OTOT/IT^.
a
/f/et prodiyium nanat Sabas, mm. 20, }). 352.
b
Niminim Leonis Armeni.
c
Haecrefert
Sabas,num.21,p.352.
d WfJK prodlgium lege narratum apud Sabam,num.
di,p.iS04-^.
e / Tim. II,
'4.
- Ezech. XXJU, l^-
E
B
CAPXJT
SEXTUM.
S.
loannicius
praedicit
morlem
Leonis
Armeni el cuiusdam
Heliae
monachi,
divcr.sa
miracula
patrat.
, r.
, . " >.;:,
-o 30
Vaditaereo,utdictumest,sanclusad01ym-
pwWn
30.
Ka.a=<^?av._.
ouv,
"^
"r'-'-
^
^^

.rmontem.pors
cutione
etiamtumsaeviente,.t
>^or.e Uo.^s
OW|.,...ov o>;, To. o....Y,.o.
e.._i...x.p=c.o.., ;,
^^~.
P

,toeo,mnibusinscus
^-'""
^^^T"XtL::E.::::?::'K^C:^
^^e;::,rEustratiu!:..Cumi.,idegeret,adve-
vo? EfcoTO? TiXfiv i^ovou
Luc pa.tou
'
Teuerabilis
Enstratius ad invisendum eum.
--P-f--''
'="r^'r^"err4n:Av,v
: P
rtuXtione et terribUi
tempestate
persecutio-
Tio?
dT...c.x4o|.Evo!
iJTOv Ei.a -T.v .cpaxT.v
xai
,
jj
;; 3anctus : timkle EuslnUi, m
,., av..

i...xf
ov yap _ov o.ov xa-
^-^^^
i, periturum et in ipso vestibulo templi h, ul loquar
b
tV
x);'.^-^^'-
--;
!i;l,7al!,
"
: et cl Scriptura
.'praemature
peccatoren> istum,
c
Ta-XE.
a?r,;
-";-;;'
^,

'^
^*,^,?,, j ^.i oporatus erat iniquitatem,
fore ul occ.sus ex-
po.? TO.
vaou,
jpa-.w^;
f
ava., E. .a^
J
^..HerVtur ex civitate Domini.
mHominus, opUme
&,apTao, io,
-VJPJ=;^X
IV;:
kZu / 1-/.*/. rf <lom,nn ,lo,nni M.eU..
Ly,.Une-
.,,.
;;"Pf^^-'--:^;^:iXepa J-..loJ.a,
,'.mn igitur peregisset
mandata iamque
tert.ad.es
Au,8.o.3.
i..
a-/.pi ^^<
\""^\;f;?";
"
.j,)^^o; oiv transisset.
tradltur ab omnilHis et resonat nun lUS
^apafevo|iivo? avaYY"'-''^ V-^'-
^'^^"'",'
pf.,,.ine cladis inipii
.-. Donmus autem Eustra-
JI
. ^P-^^-
:ttr:J S:;^
S

~it e..
mnibns quae facta
Eu^-piTlo; ::p6?
t6v 6awv ^apaf
ev6pEvo,_xat
iravTa
(i
tiUffTpaTioi;
Tipos "' "
-r-i '
, _ ,
Ta
7.pay.9ivTa
exO'-^yriaa[.evo<;,
ifxa
auTy a.vov .c.
'co(/. aXXoTE.
31. Aiias cum dictus
Nicetas itorum sumpsis-
''Hel^
DE SANGTO
lOANNIGIO
MONAGHO.
nar; hoc fieri
imjuit, pater, fieri rieffuit. (.liim I)
coii-
dictus
stratius
ur hac
roque lani iiiucescente tiie,
ctus Helias ad sanctum
atuni excundi ad aquas
aticuius corporalis intii-nii-
frater,pr)iianere in cetla
xT.<;a7qe/E.a<;. u wt ya^s
f
^ ^ -.,,-.
ctPiimliinitti uuaercba ; cum autoin semul iterum-
o,Euavai. o.i ou
fx p /
,,enediclionedata,dunisiteum.
DilectusveroKu-
"^^"^"*::ST5;^o.5.vX^
stratiusquiduccid.^.cie.atpi-optercertissimam
"Wv
-0
ot r-^To
E.J..pi..o, eyvu .6 proplietiam
sancti. Gu.nqne esset persp.cax ex
S
..,?^.ae.6J .0) avopl J x^, a^M,
ipsis verbis, sigms et symbobs sanct. H.ldle,.;bat
Tpo^T.teia; ^;: iyiou
'
xal yap ^-/J^pcov
.ov ^?
quae futura esscnt. Ig.tur praetendens otl.c.un.
auTiiv Twv Aovuv xal ^rijjieiwv xal uTiooe-.ytAaTuv aliq
Eua-?aTi Tayiov po t7, ecr-eoa; dnOSkv^, xai Hclias iam
appropinquans ad atpias caUdas, aiu-
utWw? s'v tlCi dayo).oQf.vai.
'Q; oiv iHL^poTspo-. bospedes inscaturienteiu
fbnlemaquaru..ical..la-
L' aWtov 5uaT/.aiv. ^z^ EuAafie^TaTo; 'HXia; rum demittens, sed mox exaiimns faclus, levatus
rpoc7J.aJc7a; v>i
toC; QeopLor;, xai a>oa) tw Tiooe est ab illis, qui ibi erant, semiinortuus, etin do-
Tipo; TTjv (SXycTTavouaav ^J^r.yTiv
f'
-
^^""^ n1i,.nin. mnlioris. Leooard.nae vocatae.con-
EusTpiTLo; T>.e7a<; auTou tt.v OLaxoviav xal -p6; eniissa. Gum sc inclinasset per aperturam ianuae
TT.v dT^ayouffav ^t^i tov otxov ^xeivov ioov ^-i-o- clamoris causain exploralurus, videt Heliam ia-
peuofjisvo;, Y.xouffs (^wvqv Tivuv xal ffTEvaypniv centem et. ut dictum est, lamentabiliter geinen-
ava-EjjLTiojjLEvuv, xal uTrepxiiiJ/a; Sia tou Tpo/oii tem,recordalusquepaternaepropheliaedicitintra
a7:o!rxo-T.aa'. Ta t"?,; [iof|<;. {iUnei tov 'HXiav ava- seipsum : Ecee lorum quem pater praedixerat.
x/.).itAEvov xal, u; eipT,Ta'., douvTipw; arevat^ovTa, Dein ingressus apud inlirmum dicit ei : Velis,
9
CMT. fX
'
cod.
UTTOYafwv.
0ATi5ov, w avep, Tayiov [jLETa^f|vai Tuv woe, [xTiTtto; cogitalioncm venissent ca tiuae pater dixerat.
zaTa TT.v TTpottTiTtxfiv dvdppTi(ri.v iv T(j) yupiu adiuralionibns terribilibus ut sine mora aufer-
cidaffbf^; xai tou; xajjidToui; aou d7;oXeffr|i;. "Ooe rent cum illos, qui ibi erant, rogavit. Dein trans-
TouTwv ixouoa; xal Ei; iwotav OvOwv Ttjv Tiapa latus et in aliquo ex Agaurinis coenobiis, quod
Toii naTpo; /eySevTtov, opxot; tipLxtooeTrdTOt; apat cog.iominalur Sancti Agapii, reclinatus, sexta
auTov truvTOfjLo); Tuv ixet TiapexdXet. EvTa ota^a- circiter bora. secundum certissimam propbetiam,
(TTaytlEi; xat et; v twv 'AYaupivuv jjLeToyiwv, t6 inmanus Dei spii"itum tradens mortnus est. Gor-
C iT:ovoij:au6jjLvov tou &Ytou 'AyaTiiou, dvaxXtOet;
pus eius in curru positum ad monasterium,quod
F
Tiept ExTTiV wpav Tf.; vuxTo;, xaTa Tf|V dtj^suofi Tipo- indicaverat, deportalum est. Gum audivisset
cTiTEtav, eC; /etpa; Beou t6 Tcveufxa -apaootj;
sauctus eius tlecessum, descendit et amplexus est
4;6T:vEuff, xat ^v ajjtd&fj Te&evTo; auToii tolI ffto|jLaTo; venerandum illud cadaver. Gonsueta autem psal-
7;p6; TT.v [xovfiv f,v Tipotoptaev dTiexo|j.ta-OTi. Pvou; modia peracla, debitae sepulturaL' reliqnias tra-
0 6 dyto; t>iv toutou xoi[j:Tiatv, xaTf|).6ev xat fiSTid- dentes ot Deo gratias agentes ab invicem disces-
ffaTo t6 ffTiT6v ^xei^vo axfjvo;. Tf^; ouv 7uvfi(jou; seiTint^.
ij^alixtuoia; TitTAEa6etTT|;, ataia* Ta'^f, t6 Xii[)avov
TrapaoovTe; xat tw 0ew EuyaptTr/iffavTe;, dit' dWr^-
Xwv otexpidTiaav.
352. Toij ouv iytou dvOuTOffTpeaovTo; xal Sii tuv
32. Gum igilur sanctus reverlevetur et per mon- S.
loanmcius
(JpEuv np6; TTiV kauTou xeW.av EnetYojievou, uapaye-
*-^s ad suani cellam festinarel regredi, accidit ipsi
'^'*""'"J|,^/(,
vEffOat evEvETo auTov Ttpo; Ttva totiov Tidvu cpapay- utadquendam locuin voraginibus prorsus inbian-
^^ctperat,
voetofi Ti).Tifftdffat, doapTiaYfivat Te Ix otapo).txfi;
tem appropintiuaret,et rapta per diabolicam ope-
evepyeia; t6 dv T-zi yetpt auTou xaTy6}xevov fftOTipoOv
rationem, qua.n inanu tenebal, ferrea crux in
ffTaupiov, xat ::p6; t6v oofJepov ^xetvov xpT|[jLv6v terribilem islam abyssum tlemitteretur. Quoniam
uiioya).dffot. 'ETiet ouv oux f^v ToiJTov xaTe).96vTa otct non poterat fieri ut huc descenderet per imper-
t6 SuffjiaTov Tou ^xetae touou ::p6; eauTov ^tpeXxu- vium maximclocum istum et ad se Iraheret cru-
ffaffOat t6 xaTeveyOev, Tt Tiotet ; i^To; eC; TipoffeuyfiV Cfiii quae cuciderat, quiil facit ? Sta..s in oratione
ffi*v odxpufft Tov Be6v xadixeTEUEToOTo dnoXfi<|;aff()at. cum lacriinis Dco .supplicabat ut illain crucem
*0
oe Tiiv ayitjv Rupio;, 6 uotwv (/eydXa Oaufjidata recuperaret. Sanctorum auteni Dominus, qui
evoo^d Te xal iiatffta, tov oux ^artv dptQpLo;, upo- facit mirabilia magna, inlusiria et prodigia, quo-
).a[jL|3dvet Tf|V oT;fftv tou iloiou SepaTiovTo;, xxt t6 rum .lonestnu.uerus.suscipit petitionem suistTvi,
dcapTzayEv x Tf,; /i.p6; auToiJ ffTauptxov ffYipiELov et delapsum ex maiiu cius crucis signum statim
dovti) ix Tuv uTtoyEttov
*
yaffjAdTtov dveXxuffSev xat ex subterraneis hiatibus extractum et in aera
uTiaeptov progressum
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
403
A
GW7'.v. "Oo osiaijievo; xat ~o'.^ kyvol^ touto yzO^t-J^
xaTaTTiaTaiJ.Evoi;, tw QetTj Y.-jy^piTTT.TEv,
3^1. IlXr.^iov Trii; T0'j iviou xiXXT,^ STtTiXaiiov
UTTTipysv, ^v w xaTwxs*. t:).'7|0o; -ov/ipwv -veufiaTwv.
'0
ouv TTaTTip '/|[j,wv 'I(i)avv(xio<; x^Oapi^at tov to^ov
pou).7,0U Sia t6 tou; napaYvo{jisvou<; afiXapet;
oiaTr.seCaOy.t, ouva|ji', tou Heou OappTjTai;. e-l pT,Ta?
fljAEpa; -p6(; to avTpov our.ria'. -apeyeveTO. 12; o
ouv evoov e''7^)>0E, -napaTaTTETai jtev xaT* auTCU
Tiaaa ^xeivYi
"h
oat[Jiov',x>, -).t,00;, v.^-x\j^a.i Te :ro).Xai
cO(i.
au-ov. xal a-pe-eC; cwval eTiefA-ovTO. 0'. |^ev yap auTwv*
u3p5i Tov 07'.ov [ja).Aov, ol oe T|-e0.ouv xai. aX).o'.
7:avTa~a5'.v ineyeipouv xal Tpo'. tu>v iy.v.-sz avayw-
CEiv effTTEUOOv

i<s~i OTE xal auT6 t6 anTiXaiov ex
T(5v Hz\i.tV.w^ xaTa^za-Te-.v a).).T,).0'.i; o'.ex).euovto.
'0
oe ayto; o-.aTrsTaTa; Ta; yetpa; e-,'; oupavov, t6v
06v XaO'.XTU TOUTOU; XO'.(i)yOTiV^-'-. 'Q; OUV [AgTa
T>,v euyT,v i|^a).).'.v aTiTip;aTo
'AvaaTTiTO) b ^0;
xai ota-jXOOTi-.-jOriTdJffav ol ^/Opol auTr-D, xal ouy-
T(oaav aTio -oot(J7:ou auTOU O'. {jl-.touvte; auTtiv,
aooaT(j); w; 6t:6 t-.vo; [jLaTT'.Yo; Aauvoj^evTi T| oai-
poviXTi cpaXay; xai
*; ioo; xopax(ov iATa|j).TiOe'.7a,
B
avaTTTa-ja aTta^a xal 0'.a t'.vo; TpufAa).'.a; Tpd')^^-"',;
co>{.o\iio'{f,.
^'^^
0'.>(OY-/i
*
t:o).).-/1 ie).0o-:7a v^aviTOTu xal yejovev
aTTO -:oT ^(OTT.pia
jjiY^-)''.
ToC; exeiTE 0'.pyo[ivo',;.
34. sooOTo; 6xavo'.oaTo;, 6 T:'.).eY()[Aevo; ils).-
).oxaxa;, -iaTtv axpatov?i T:p6; t6v aYtov^eyuv,
ju[AT:apa).ariwv t6 auTO'J OuYaTptov, oXov /.).utov
UTtapyov xal TiapetiJLevov, 7:06; t6v otiov xaTeXaSsv,
xal 07; TT|;
otYT^'^''''^'^
ix'!vT,; a;'O)0e'; xaTaT:o).au7a'.
Oso;, Oei? tt,v TraCoa eT^i-po^Oev t^T^v tioowj tou
iffiou IxETeuTixoii; toC; ^r,y.:i7'. Podiv eXeYev 'E).S7\-
(Tov, (0 T:aTp, TT.v oia. Ta; ^[la; afAapTia; a|^'ju
cof^p?iE<rt.
-5't Tor; i^asa'.*
Trapeij^evT.v TTaCSa,^ TT:).aYyv':-
tOtiT'. ^t:' E|Aol T(o (xsTa T.is-EW^ ::po50pa[x6vT'. rji
(r?, itYtOTTiTt, aTTOOO; [Jiot Tat; <7at; T:p6; Weov xaOa-
pat; T:poTuyat; 6).6x).T,pov xat
'JY'.<;
*o OuYaTptov

^)>eT,a6v jjtE,*(o fJLaOT.Ta xat ooO). Xp'.TTOU, xat [i.T.
ctT^paxTOv jjte t; Ta (JretTO) a7:o).u^^f,; TeTaT:E'.v(ojxe-
'
cnd. xaTTia-
vov xat -^T/ujjtjjievov*
'
Tuyto tt,; Tiapa ffoO PoT.Osia;
7u|x|jivov. -xat ivTtX-f.iso);, Tuyw xaY" JJ-s^a
TiivTfOv tt^; Tiapa
Tou T(.>TT,p':a;, Tuy(o xaY^
t(ov T:).ou7i(ov T0'j ''ajxa-
Ttxwv oupetov. (o; ouv ix'jjltitt,; toO Kuptou tlaTajxe-
v6; jxou t6 OuYaTptov.
(xt^oXutov jxe x-/ipuTT'.v Ta;
ToO (-)eou ouvaTTSta; xal Ta OaujiaTia, a ota tou
epYareTat. "Ev toOtoi; Toi"; ^iT.jxaatv ^T^txajAtpOet; 6
G avto;. Xiav yk^ /jv TujxT:af|TTaTo;, 6XE).euT tt,v
Ttatoa uTiopaTTayOErTav Ttpo; auT6v 'jeps-.v xat,
TOUTOU YEvojjLevou.^Tuvoaxpu;
yyoyio<; iyio^ ^0^%-
yiU: TotTOv r?iv
Ttatoa tw cT.jieiv tou tTwonotou
TTaupOU,OUT(0'JT.7a;'"Ev
T(J
6v6jAaTt*lTiTOuXp'.TTOU.
Tou wjxevou T:aTav '^oso-j xat T:aTav [xaXaxiay.
SYEtps xal uEptTxaTEt. Kal apia Tt] owvyj iffTepe(0-
OriTav al SaTet; t7,; T:ato6; xat Ta ffaupi, xal T(JV
jjieXtiv
'.;'
a).).T,Xa T:apao6;(o;
TUTstYxOsvTtov
ev(0-
irtov TiavTtov (ivaTTiTa xal &X).o[ivTi.
TipoTeXOo-JTa
TTOOTeTiT ToiT; -oat tou 5cy^"^-
'^
'^^
^T^^
'^"i"?
iT^Euiajxevo; xat euXoY^a;,
^pp(0[xV7iv T(o^ fot^j)
TTiTpt aTTEOOTO, xat TaiiTT.V 6 TTaTTip Xa^^bv U-ETTpE-
(lev ':; Ta o^^xeCa jJieTa xapa.;,
o6;av xat atvov ava-
T:efjLTT(Ov T(o T(Ov i(T:(ivTtov stji.
35. OiJTo; 6 TTijJLeto-fopo;
xal t-?i;
xaO' jifxi;
YV5;
Tipo-iriTT.;
Y^K??^^'
^^^/-^ "*^" alpeTJ^ovTa
povoOvTa x*at avTtT:otoO[jLvov
-i^y ^e^-ZiX^ov ooYJia-
4(0v ToO OeoTTUYoO;
xat [iuTap(OTaTOU
KoT:p(ovujxou.
ToOtov 6 TtaTT.p TToXXixt;
vouOsTTiTa; xat T:p6;

cod. PeXTiTTT.v
aXXoi(oTtv
aXXottoOvat
"^
|3ouXUTafxvo;
iXXoioOfjvai. ' " - -
'- '"'v-^if Yvouv ectv weTa-
*
cod.
pXaj(pt|j,ouc.
progrcr^sum in manibus sancti Iradif. Qui cuin
illud accepisset et sanctis suis labiis osculalus
csset, Dro ^ratias rcddidit //.
33. Haud procui a saucti cclla spelunca L*rat,in
qua lial)ilal):it nmltitndo maloruni spirituum.
Sanctus igilur paler noslcr loannicuw purilicare
hunc locum volens, ut qui huc advenirent indem-
nessorvarontur.polcntiacDoi
confisus.ad antrum
per cortos (|uosdam dics incolonduui accossit.
Cum autcm inlrogressus esset. ordinatur contra
ipsuni tota liaec dacmoniaca acics; clamores
nudti et inconditae voces emittebantur. Alii enim
iniuriis sanctiun impctchant. alii niinahantur, alii
quidem omuia tonlal)ant. alii ctiam ahire fcstina-
hanl, fuerunl ct qui. ut spoluncam a fuudaniontis
divelleront, se invicem adhortarentur. Sanctus
autcm cum extendisset manus in caelum, Deum
orahal ut illi cxpcilorentur. C.umquc post oratio-
ncm psallere incepisset / ; Exsiirffaf Dominu^ et
dinsipentvr inimici nns, ef fu(finnf
qni odernnt eum
a fncip eius, invisibiliter quasi aliquo fla^ello pulsa
daemoniaca plialan\ et in speciem corvorum
nuitata. evolavit miiversa et per aliquam rimani
cavernae cum gemitu umlto egressa cvanuit, et
fuit ab illo tempore salus magna illis tjui hac
transihant k:
34. Theodotus candidatus I, cognominatus
SoIIocacas, fidem invictam in sanctum hahens.
assumptam secum filiam suaui. quae erat tota
infirma et languida. ducit ad sanctum. Cumque
angelica merilus essct ista frui praesentia, posita
niia ante pedes sancti, supplicdius verhis clamans
dicebat : Miserere, pafer, istius proptcr peccata
mea utrinque in omnibuft meiubris lanyuentis
;
comixttcre mihi qui confidenter ad sanctitatem
fuam confwjio; redde mihi tuls ad Deum puris
precibus intactam ef sanatn filiam;
miserere mei,
discipule et serve Chrisfi, neqite me quasi qui
nihil obfinuerif post te reUuqua.-^ humiUatum et
pudore affecfum;
pai-ticeps fiam
adiutorii et sus-
cepfionis fuae, particeps fiam
ef c(/o cum- omnibus
sahitis per te, particeps fiam et ecjo pretiosorum
sanifatis donorum tuoriim, et imitatus Domimim
ntrdens filine
meae, dimitte me qui uunfiem po-
fentias Domini H mirahiUa quae per te operafur.
Quibus verbis commotus sanctus. erat enim hu-
manissimus valde, iubet adductam filiam ad se
ferri. Quo facto, cum lacrimis sanctus ter signat
puellam signo vivilicae crucis haec dicens : In
nomine lesu Christi, qui sanat omnem morhum et
omnem infirmitatem,
sunje et ambufa, et simul ac
locutus est firmatac sunt bases puellae et tali,
mcmbrisque ad invicem
incredihiliter contractis,
coram onmibus
svu-gens ct exsilieus. progressa
cecidit ad pedes sancti. Qui benedicens ipsi atque
congratulatus,
salvam patri suo reddidit: qua
suscepta. patcr rediit ad propria. cum gaudio
trloriam et laudem reddens Dco univcrsorum.
k
flaemonena
loco gttetn
infestabant,
fufjnt,
E
k
puellam
lanijuklam
mnat
Ouoe
35. Thaumaturgus iste et in generatione nostra
propheta
cognatum
hahehal prorsus haeretice
sentientcm et sectatorom pravarum
opinionum
Dei osoris et nefarii Copronj-mi. Gum illum pator
saepius
cohortatus esset ct ut ad meliorem fru-
gem
rcverterotur
iucitasset. permaucntom
mali-
Uae
cfficaciam
ctmverterc non pofuit. sitpiidem
perseverabal iste in pudcnda
agondi rationo. bla-
sphemias contra sanctos ct illum, qui pro nobis
incarnatus
appaniit.
proferens. Neque enim inter-
ccssiones
etcognatum
hdereticum
convineit.
401-
DE SANGTO
lOANNICIO
MONACHO.
xaTTTiaTtase.o, a
-.
f,,V,,r^4'A ,v oiiy ciilumn s nipetendis non cessabat. Hunc ini-
'
cod uTTouc uovavouc
ATivaa(.at;
xayunopaAAtov oux
c.nuiu.i..
.
f
. ,
.
,>,;;1,.
rJ:,^o
'^^oulu
.6'
l6pOo>.ov Oea,.vo, 6 o.to,
quum cum vui.ssct sanc us, quen, volebat per ah-
"i" ov po.X6,evo, Sfi ...vo, ..Z-.A^
..,-
quam
discphnavem
cashgafonom sana.e, d.xU :
pia; fweai,_ yT,''
'-K''.
-/tt'J-^ -tM .
nui male credit, capiatur oculis et t>,utet mldlectum
(TliwOUVOV TOIO.JTOV 11.. OTT'.? XaXU? TIWTeU^l ^TipO)- J'" ' ,
*
. , ,
eeuVoO, o>OaVou,
H.eTapXv.6^Tu, t^ 5..avoi, .p6,
in n.korum /,*, Cu.n ,ste consens.sset ,n l,oc,
4il^e
vo.!a .L,,. .Exefvou oe i.l U.Jto xaTaveu-
vix iocutus anltit i,,n.en oculm-um. Cu, sanclus
:
XJ, aua tv aovv
iXXuc TO ^.5;
tv d^eaX-
Quid dms de hoc, a.t, o /-m/e,.
^
.Von. .,(r ,,-
.C.
-0
Se 6iL,- Ti ^^;
^po; toutov, e-.^, <L ;.> i),-0""-.-o"
et conrertesU rnmente pura
B
duci)u.T,TOv TH.3"Ttv, T| STt Tou av . lypi- '>-- V -- *"-'
. , .
xai riaY-cTTou KoT^pcovuuou Tar, avo>o..; vouOecria.; re6/..^ Qui dixit :
Et permanst et permaneho m
xal oLoaaxa),iai; i^^ht^^; "Ooe
f
v,ti
"
Kai >Lva
f/.r^ Sanctus vero cum istum exsecratus
xal uEvw zi^ Tov aiwva.
'0
5e ayio; toOtov ^ltl^- esset, eiecit; qui post paucos dies cum aegrotasset
iauEvo; teoiwie, xal ou fXETa oX).a? ^.lAepa?
maiam male animam suam reddidit, eoque mise-
^a).6Trw; vooTiaa; xaxLvxaxo)? t^ ^'^/^ aiiTou rabilius quod lumine orbatus in tcnebras aeternas
aneppTiie, xai t6 ye AeeivoTepov otl xal toO tpioToc; migravit m.
(rrepTiQeU
^ 6X10; Trpo? txoto; t6 {wvtov i\zlii-
[XT^ffev
.
a i)e i/sM verU /.aTiXa(ii6iv(o nWesis (/(me erurfiie nuper disserebat vir cL Krumbacher, Studien zu den
Legenden des hl. Theodosios, p.
366-69.
b XJt notum est, Leo Armenus anno 820 in ecclesia Phari, ubi venerat ad celebranda natalicia
Chrisli, occisus est.
c Ezech., VIII, 16.
d De Niceta cfr. Sabas, num. 25, p. S55 et nota
g,
p. 358. Si audiendus est Zonaras in lexico, cfr.
Stephani, Thesaur. hng. graec, AuyStimo.; dicitur a AuySr^, quod est ovo|jLa zor.o^. At quaenam fuerit
persona sic designata non repperimus.
e Eajidem praedictionem memoratam videsis in Vita a Saba conscripfa, num. 24, p. 355.
f De thermis OUjmpicis, cfr. notam h capitis VII, p. 358, inprioribus Actis.
g
Miracidum idem a Saba narratur, mm. 25, p.
355-6.
h Cfr. in praecedenti Vita, num. 26, p. 356.
i Fs.LXVIl,2.
k Videsisidem factum in alHs Actis, num. 20, p. 356.
1 Fabrotus in Glossario suo, P. G., tom. CXXII,p. 1374, dicit fuisse candidatos militum genus
quosrohur corporum et animorum commendabat et qui erant inter stipatores principis. Apud Saham
plia Theodofi landidati est filia cuiusdam senatoris;
cfr. num. 27, p. 356.
m Cfr. praecedeyUia Acta, num. 21, p. 357.
GAPUT SEPTEVIUiM.
C F
S. loannicius visilalur a quibusdam sanctissimis viris, praedicit
mortem loseph oeconomi, vadit ad sepulcrum S. Theo-
phanis, eicitque draconem ab insula Thasio.
36. EYeveTo uoTe tou; iYxpiTou? twv TiaTepuv
(ru[/(pu)v^o-a'. xal eC<; ^irtffxeipiv tou ky.fi:i ane).Qetv.
IV^pyOV OE ^X [J.6V TWV [JLTiTpOTto),LTO)V h TTavaVLW-
TaTOi; 'IwdvvT,;, 6 Xa).XTi56vo;, xal IleTpo;, 6
iyLWTaTOi; [j.T|Tpo7toXtTT,i; NtxaLai;, h, 5e twv Tiyou-
[Aevwv K).T^[iTi; 6 lepiJTaTO?, 6e6oti)po; 6 Stouoltti;,
*l(i)aT\cp 8 uoTE yeYovd)!; oixovofJLo; ttI; [jieYa).T,i;
^xx),T|<Jta;, a[jia t^ aoe).(p({) auTOU, xal a)Aot
TlAEraTOL TUV T|yOU[JLEVUV, W; dp'9[JlY,0?,vaL TidvTo;
exaTOv Ti xai. drcexEtva. Alsi oe tT|V oucy^epetav toO
opou; dveAOetv Ttpo; tov ayiov [jlti ouvT,QevTe;, 6[Aao6v
o-uva-^QivTe; iip6; t6 'Ayauptv6v [jieToyLOv, iv oE;
TL[AdTaL 6 KavaertTo; vao; tou ityiou 'H).ta, OTiXo-
TTOtOUffL TU 6110) Otd TOU eula^eTTaTOU EuffTOaTLOU
xaTeAfietv OLa tov KupLOv, xat euXoY-/ia-at auTOu;.
'!>;
ouv xaTe).Qu)v efjLeXXe itXTiatd^eLV aurot;, dva-
<TTdvTe; ^xetvoL ;T|).fjov e^; uT:dvTT|7Lv
TipojxuvTiTovTe;
auTw. Eii-;^^; oe YEva[jiVT,;, xal xaOtTavTe; d[ji'i6-
TepOL
Vost
sattc
cirorum
visitationtm,
a
36. Contigit ohiu ut celol)res patres communi
J'ost
consilio abirent ad invisendum sanctum . Erant
quorundiim
autem ex metroi^olitis sanctissimus admodum
s"'^''""'""
loannes
Ghalcedonensis ct Petrus sanctissimus
metropolita
Nicaeae, et ex hegumenis Glemens
sacratissimus,
Theodorus Studita, loseph, qui
quondam fuerat oeconomus magnae ecclesiae,
cuni fratre eius. aliisque pluribus ex praepositis.
ita ut numorarentur universi centuni, vel etiam
amplius b. Cum propter angustiam montis ascen-
dere ad sanctum non posscnt, simul congregati in
Agaurino monasterio, ubi colitur vcnerabile tem-
phim Sancli Heliae c, signiiicarunt sancto per
reverendum
Eustratium ut descenderet ipsisque
iri nomine Domini bencdiceret. Gum ergo descen-
dissetetineo esset
utappropin(|uart't ad illos,sur-
gentes isti egressi sunt olninm illi ul eum venera-
rentur. Oratione peracta, cum sederent utrinque
in
A
Tpot itzi ToG eoatpou?, StepWTav -po;; aXk-i\Xoii^
aitTipSotvTo TO r.oio. twv ipETwv av dr\ ij'^fi).0TEpa
;
Kal 6 fiev 7xpopa).TO t>iv aYa^^^fiV, b 5e t>iv iTpoa-
Euyr,v, 6 5k TYiv O.eTipLOo-uvTiv, xaL ETepo? tpi)vo5e-
viav, xal a).).o; t>iv vT|(rTetav, v.ai TiivTa? o^vXwc;

corf.
oy-'-
'*'^ a).).ti)? tpavau 'EvTTa^eu; ou* tti; TuyouffTi?
YevapLevrn,
Ttapxa).ouv tov oui.ov t6 TrapejxTteaov
auTOi? t^-^TTipia oiaXuffai.
'0
Se Tazetvocppuv xal
i^ayveXo; -arVip Vi[jiuiv 'luavvixto; 7to).).a uit' auTwv
ixfitaaGeU
|ji6Xt; TtoTe Ya).T,vtT) tw ^rifiaTt aTtexptOTi

'Ey^,
TtaTEpe; aYi-ot, lo; ).OYWO[Aat, OTt u|T,AoT6pa
T^i;
TaTtetvotfpoauvTi; aXX-fi dtpErVi oux effTtv. Oioe
xaTaveutravTc; xat pLeTavotav (iaXdvTei; ^.-ruyaTav.
MeTa utxpov oe artavTE; dvaaTavTe; eou^ionouv tov
aYtov
(juv6U(i>-/^T;0Tivat auTOt; xa't oVi -r^ 7tapax).T,ffet
ai>T(JV ^-tveuffa; 6 OTto; a[jta auTOt; irj. t6 apt^Tov
eTiopeuf)-fi.
'AvaxXtOevTuv ouv TtavTwv eTtt tou tipi-
o-TOU. avotqa; t6 aYtov auTOu ord^xa 6 TtaTTip ^[Atjv
oTitTt Ttpo; Tov TtOTe -^ifo-^o-^ct otxovd[AOv T/i; [AeYa-
DIES QUARTA KOVEMBRIS.
*05
in solo, se mutuo inlerrogare coeperunt quaenam
virtus vifloretur ^ibi praestare. Alinsquiaein prae-
ferebat caritatem, aliiis oratioiiom ; liic autt-m
elecmosynam, ille vero hospilalitatem et alius
ieiunium ; unusquisque nempe aliter cl aliter sen-
tiebat. Contontione magna facla, hortati sunl san-
ctniii ut illam quae inciderat qnaestionem solveret.
Humilis quidem ct angelorum aemulus pater no-
ster loannicius, multa vi ab ipsis coactus, vix
taudem placido verbo respoudil : Equidem
,
jxttres
sanrti, ita arbitror nuilam altiorem humilifate
aliam esse rirtufem. Qui cum annuissent veniam-
que petii.ssent, tacuerunt. Posl pusillum surgentes
omnes invitaverunt sanclum, ut secum mensae
accumberet. Qui petitioni eorum consensit et simul
cum eis ad pramlium est profectus. Dum igilur
omnes prandio accuniberent,apL'nens
sanctum os
suura pater noster dicit ad eum, qui olim fuerat
oeconomus niagnae ecclesiae, domnuni lose-
CSTltTt TtOOC TOV TtOTt TbT-JVU.w- u'.iu/uM.vr ^,,., ^*^
^
n -j
II UyX-m^,
Tov xOp.v
I^n<f
evuTzwv ,.ivT<.v
phuin, coi-am onin.bus :
^(ea n<m velles adere
6-T- Dpo i..Poa
SouX^OevTO, aou ()...'Jai T.|.i< nos, coram te apparere neqummm, m^ue formn
B
moavtffOTivat aot oux T,ouv/\(JT|fi.ev
tVu;
y^P
^"^^
^
TOTE Ul'fi\ia 0eou vuv you^j xat TeBea^^at xat hw-
Tttov TtavTtov Ttjv TtaTeptJv Ttapaxa),ti Te oTttj? Tct
xaTa ae otatfepovTa xa).ti; Stotxtiv aet dTtoflleTtetv
cre xaO' exajTnv Ttpo; rV.v wpav^ToO ^''aTOU
6
Y^^P
xatpo; TTi;
ava).uaw; ffou T,or, etfOaxev. '05e auYxa-
8e|Xvo; TtivTa Tot AaXTiOsvTa auv TtpoOu[Ata 7tpaTT_tv.
jiaXtJv pteTavotav Ttpo; tov aYtov
^xaOtse. SxavSa-
).tffOevTe; ouv Ui touto ol STOuStTat, xal
y^P
erat tunc I)ei volutitas ; mmc ergo et intneor fe et
coram omnibus putrihus hortor te ut,ommbus <juae
g
ad feperUneant recte administratis, resjncias coti-
die in horam morfis tuae : tempiis enim resolutionis
tuae iam instat. Conviva iste quaecumquf dicta
fuerant studiose se peracturum cuni promisisset,
paenitentia facta. iuxta sanctum aedit. .Scanda-
lizati sunt propterea Sluditae,
solent enim
scandala
undecumque consuere, quippe qui se
*
cod.
xaxtSiav.
ilo."Te-Oa.. JL a),o.,, ou u..xp,5, iv ^0^;
cogitationibus suis yituperabant sanctum, llud
rat;
A
--
--C^:^'f-"
^^^ ^'- ^^'-
dicentesinmentesua:y..</^.yo.^"-
vov-J xit toGto h T^ Sravoia- Ti ip
r""""
cmusque
u.ortem.praeter soluu, JJeu
m
^tunugdur
^Li^aaTOU OavaTov X
^o^ou eeoG ; Tvo^, ouv novisset --tus cc^Utumes^eo..., m
p^
6
aY^
~^^^ ota).OY'.(r[/ou(;
auTtov, ^v Ttu Tet.); ja'v
Tiffu-;^aaev,
Te^.e^OevTo; Se toO TtOTOu
TtpoJxaleCTat
[jLev auTOu; xaT* totav* xat toO; 5ta).0Yi5jA0u;
auTwv
^ietr.tjv aYav
xaTe:t).T,^e xai eveTpe|ev ^auToO;,
xaTTiynaa; tc auTou; [J.->i
dxptTto; ouTtj; TOt[xou;
ctvat '-po; xaxtav [atjSs Ta xdp-jT) Tot dXXoTpta Ttpo-
pXeTtovTe; tou; eauTtiv Soxou; p.Ti
xaTavoetv, xat
Ttatv d).).ot; dTto)'f).eat
&T^[JLaatv ^TttaTut{>a; Ttpo;
Y^v
TouTou; xaTixXivE, t6

"HfAapTOV xat r>iv auY'/w-
tacuit;sed tinita
compolatione,advocat eos priva-
tim et illorum cogitationes retractans valde con-
terruit eos et hortatus esl admonens ne iniuste ita
parati esseut ad malignitatem, netiue
alienas
paleas prospicientes trabes proprias iguorarent
;
aliisque congruis verbis reprehensi humi sese
prosti-averunt
clamantes rercavi et veniam pe-
tentes. Sanctus oum sublevasset illos veniamque
condonasset, dimisit eos. Praedidus aulem losti-
TipotfTiTtxTiv
dvdppYitrtv TOuitYtou,
^Ttt^Tiaa; -^ifAipa;
Dommum
OExaoxTtl) Ttpo; Kuptov ^ieS-fji^Tiffev.
37. 'EYEveTO
TtoTe Tov oJtov xaTeAOetv Ttp6;^T6
[jLOvaffTTiptov ToG i/.yiXou
'laaxtou, t6 ^-ovO[xa:d-
|jL6vov *AYpd;.
xaxEt itpojeuidjAevov
xat t6v Ta^ov
dff7taffd[jievov ToO hiyio'J
dvOuTtoaTpeoovTa
etaeXOetv
e^; TTiv
v^aov tV
xa).ou[jLvTiv
edTtov Ttpo; tov
^iyoL^ AavtT.X.
'0
5k ^^yiaiixi-voi
AavtT,). [xaOtl^v tt,v
aeuatv ToD aYtou
eiEtatv et*;
UTtdvrr.fftv |xTa TtaoTi;
Tfi; OTtoTeTaYH^ivT.;
auTw Upd;
d5eX:pdTT.To;, xat to;
ota Ttio-fV.TTiv
eeou TLfxT.Ttxt^i;
OTtoor/eTat
auTOv.
EtTa 5taXoYtaa[^vo;
OedOev toutov jte^x^pOTivat ota
Tiy
^TttxetijLEvriv auToC; ffujxcfopdv, tiv
yP
^^ "^'';
37. Factum est ut descenderet
quondam s. loannicius
sanctus ad monasterium
magni Isaacii d, quod
t^dit ad
cognominalur Ager e, cumque ibi orasset, sepui-
crum sancti osculatus,
revertendo int^ressus est
insulam. dictam Thasium/; apud maguum Danie-
lem ry. Venerandus autem Daniel cum audivisset
de advontu sancti, exit obviam ei cuui untversa
subiecta sibi fraternitate, et tamquam propbotam
Dei honorifice excipit eum. Dein arbitratus divi-
nitus huuc missum fuisse propter iniectam sibi
calamitalem,
babitabat enhn in parte quadam
insulae draco iutbnsissimus,
quin et per totam
insulam
multitudo
iunumerabilium
serpentium,
-
S. Danietfm
in Thasiv.
d
e
f
9
uepet Tou vTifftou
xaTotxt^iv Spdxtov
tpol^sptoTaTo;,^ ou
|xT,v dXXi xa't ^Ttt Ttdaav tt.v vr>ov TtXr.Oo; etvat
dvapt9[.^,^Tt.v
o^etov M^uETat ^^''^^
^
f^^T^>
.vrscipiens secum totam
fraternitatem proicit se
Aavt-oX
pou).->.v dYatQ-/iv
xat
au^xTtapaXa^tov [.eU
^^^
P^^^^
^^^^^^^.^
^^.
^^^^^^j.^^^^ ^^
^^,^^.^^^ ^^^
=auTOU
TtdTav r>.v doeXfOTT.Ta
_^ptTtTet Ttpo; .ou;
^^^^^^^ ^^^^^^^^ ^.^^^^^ j^^n^,. (.essisset invitationi,
^dSa; ToO hylou xat xaOtxeTeuet ota tt,; Ttpo_aeu-/r;;
-^
^
^^^^^^,^ ^^^ hortaturquo fra-

coti. *i?a;.
^jj-oo dTteXaO^vat t6 Otipiov.
Et^a;
ouv
T-fi
Ttapa-
xXV",
&
T^<^
^'^^^-
t""'"
^
5u)-ov xpou^t.
TTpoTpeTteTai Be toO;
doeXtpou? ^nt tt^v
ixx).-^^tav
ef^tevat.xat
dTto eaTtepa;
[.-/pi 7tpo)t ^v bo;oXoYUt;
xai u-/aC;
dTtaYpuTivoOvTa;
t6v eeov UTtep .outou
^A. tu'/at;
gTtaYpu^vouvT .
-, q
'" ^ -
xaOtxeTetietv.
Kat toOtou YEvoiAevou,
>.atitov ^v r/-,
/eipt
saiictus iubet lignum pulsare K
hortaturquo tra-
Ires ecclesiam
ingrediautur et a
vespere usque
niane in doxologiis et precibus vigilantes Deum
Iniius rei causa orent. Quo peraclo, suscipiens
manu sua hanc, quae regebat eum. veuerandam
crucem solus contra feram
procedit.Cum desuper
speluncam
406
DE SANGTO
lOANNICIO
MONAGHO.
B
H.a.\
^ vQe.o 6 o.i.L. .V
.apou.v toO
val.d.s sib.l.s cuncla tremefacere c.n-u.nqnaque.
Wo. vWo*;..?=o.s?;;
...Tpo-^C; xai ^..iot;
lllucescente au eni d.e et .am o.-to sole, a. sugne
Jp(yu.;.\:iv.a Lc^; Ti exsC.e
'
.spl oe .6 a^^yo;
uupellerotur, um.enl.lms omn.bu. pro.ec.t sese .n
^ V^r-^<
=^--7--^ ^'2^ -^ ^^^^^- ^^ ^"
lacum..lIociuH.v.naao
m^^^^^^^^
,:uco; Aa.vouEvol .avT..v Q.o)?ouvtu,v. e?a).ev
Fralres vero ...c.-cd.h.Ie .Ilud v.aentes prod.g.um,
^auTovlvTTi iifxv-^, xal Ta^JTT.v o-.aTxepaTa; ..po;
laude data Deo,honorificam venerationem sancto
TT.v T.Tietpov yevoj^evo; aaavTo; yeYovsv. 01
^
ok exhibuerunt.
aocX^ol t6 :Tapaoo;ov touto 6eaTa}jievot QaijfAa. atvov
avaTTSjjnj^avTe; tw 6ew. -rriv tijxtitikt.v irpojxuvTiatv
Tu ityty a-sveiptav.
a In opere, Oriens christianus, /owj.
/,
;;. 605, hunc locum adduxit Le Qnien, sed valde inaccurate.
Haec euii fradif: ^Kyf^i^o totE -.'M cy.npk^^ta TtuvSs iraiEpov o-j(x(ov:ycrai tU iV' oxeiI/iv Toy ayioM iT.iXdti^ uTrfipyov
ei U Ttt.v (jLTiTpoTioXitwv 6 -ivaY"'>TaTo< 'IwavvTic o xaynoovo? x. T. X. Msf Le Quicn affirmaret ae haec
repperisse in codicc 303 Coisliniam, crederes eum quae profert ex alio lihro exsrripsisse.
b De nliis sanrfis viris hic ritatis acfum est in notis r, s. t. u, capitis VII, prioris Vitae,
p.
3o9.
c ,\htochiutti Sancti HrllaeefiamiiSalja ntrinoratfn-.Cfr.ActaabijiSO
conscripfa,cap.VII,notaq,p.359.
d Magmis Isancius, id est S, Theoplianes rhronographus, hegumcnus Sifjrianus, de <pw ridesis
Act. SS., Matfii tom. II, pp.
213 sqq. De ipso nomine Isaacii t:ide quae dicfa suut
p. 213, num.
3, 4.
Sepulcfum S. Thcophanis distaljat dundecitn stadiormn ititerrallo a monasterio Sigriano, quod ipsum a
Cyzirn circiter vi(/inti duo jtassuum tnillia aberat.
e De monaslerio Agrn dicfum in praecedenfihus Actis, cap. VIII, nof. n. p. p.
31)4.
f Sabas, ut vidiinus, huius insulae sititm de/init ad borealem jJdrtem lacus ApoUoniadis. Cfr. sitpra,
mtm. 31, p. 360.
g
De Daniele in Thasio, cfr. prioris Vitae cap. VIII, num.
31, p. 360-1.
h I)e usu pulHindi lignutn rfr. Anal. Bolland., /. XI, p. 28 et Kruttibncher, Studien zu den Legenden
des hl. Theodosioy, p.
33:j-61.
CAPUT OCTAVUM.
Alia S. loannicii miracula.
'
cod.
EXa'.opO{jLU)v.
c
'
cod. "ny/ep
et sic
deinceps.
38. Tou ouv ayt0'j -a^LV p6; t6 opo; ^TravsX-
OovTo;, a'/?iXOe Tipo; a'JT6v 5 roTE k{''o\i]j.z-iO<i Ttliv
"EXatoj3w[jL(ov" AvTwvto;, ajjLaBafftXeiw TiT) o^xovdjjK
a'JTO'J. oe 07to; toutou; 'jT;oOE;a[jievo; xa!. e'J).o-
YTjSa;, T;pTO TCpO; TOV eu).a,37TaT0V Vj'0U(JLV0V

'Api ve, xupt AvTWvte, a av axouxi^; ~aa' T|[jiwv
a-o=spe'.; Tipo; tov [jiTiTp07ioXtTT,v tt,; Ntxata; tov
^Trt).VO[JlVOV '
lyYEp
*
; "Ooe 'fV^tJiSX.W-/ TO aUJTTlpOV
Tou avopd;

O-J. tsTiff-iv, aTiexpt^, (o TiaTep.
*0
os
r:ar>,p toutov xaTaXett|ja;, xat Tipo; t6v BauO.etov
cod. ^Tifftv, a-o^Xedia;* 2u Tt tpT,; *,
ecTi, w BaffO.eis ; "OSe
[jieTa ttd^ov ).yef Et' ti av xs^.euceta;, lo OEairoTa,
aTTapaXeiT^TO); tu avopt aT:oxo[j:ts(j. oe Qi^TieTto;
-arVjp T|{j.wv

TaoE ^pet; Tipd; auTov OTf Et [iouXet
T:pc7UTTov Tou 0eou QeaTacOat, tt,v jjffiTpoTroXtv
^
^aca; t-^ ijteTavota 7tpdo-opa[jL

6 yv^ fJavaTo; cou
T.OT, T;Yyix xat p\i-z Tou; xa[jiaTou; rjou [jiti oEtzo-
Xe7ip;. Ta'JTa 6 ayto; etTtwv xai, Tot; avopaatv e'7:-u-
;a[jievo; a-).u7ev."0 oe Ba5'!).eto; xaTa rf,v xAeuo-tv
Tcu TTaTpo; aT:e).9a>v Tipo; tov "lyyep, d7:T,yyetXev
auT(ji TtavTa 07 oiereTaxTo. "Oos xa|ji7rTeTat ub/
TTpo; jjitxpov T^ [jieTavota, tt, 5e od^Ti TraXtv tou
ieovTo; xat cQapTtxou ["itou xXaiiet; a^jtvTijjiovct Toiv
XeyOevTwv. EtTa [jieTa -levTexatoexaTTiv ^[/epav
xafJei^OfJievou auTO-j ev tu Qpovttj), [jlt.Sev t6 o-uvoJ.ov
TOUTOu ^TteiTtdvTo;. [AT.Te Tflt xaT* auTov 5ta9ejjivou.
eEe-veuo-sv. 'Ev auTTj o-jv T-rj wpa tw TtpoopaTtxw
yaptajjtaTt yvou; ayto;, T:poJxa).eTa[jiEvo; tov Ttava-
yajTOv EuJTpaTtov 7:txpw; aTroxXatdjjtevo;. (5T|av

"Ettcjj* ytvwTxwv, aosXoeEuaTpaTte,OTt 6Ta7Tetv6;
'lyysp a[j.eTavdT,To; -.iOa^Oet; teQvti-^, [ati 'JTraxou-
T7;
*
cod.
[JlETpdTtoXlV.
'
COd. 30.
38. Gum sanclus ileruin in montem a revorsu>
esset, venit ad ipsum illo, qui olim hegumenus
Heliae Altarium fuerat Antonius, simul cum
Basilio ooconomo suo. Sanctus vero cum illos
exccpisset iisque benedixisset, petiit a reverendo
hegumeno : Deferesne, domne Antoni, quaecumquc
audieris a nobis ad metropolitanmn Nicaeae, dictutu
Inget? Qui cognoscens severitatem viri: Nequa-
quam, ait .'esponditq..ie, o pater. Tunc pale.-, illo
reliclo, et Basilium respiciens : Tu vero quid dicis,
inquit,r> liasili? Qui cum timoro dixit : Si qttid
iusseris mihi, o mnglster, illud studiose viro
deferam. Divus aulem pater noster : Ilaec dices
ipsi
: si vis vultutn Dei videre, metropoli tua relicta,
ad paenitentiatn te converte ; mors enitn tua iam
appropinquacit rt prospice ne faliores fuos pcrdas.
Quac cuin dixisset sanctus virisque benedixisset,
dimisit eos. Basilius vero, secundum mandatum
patris profectus ad Inger, renuntiavit ipsi quae-
cumqueiussusfuerat.Quiquidem paulisperpaeni-
tentiae operam dedit. sed gloria franseunlis el
pereuntis vitae iterum deceptus oblitus est dicto-
rum. Dein post quintum et decimum diem cum
sederet in throno, nullo verbo prolato, neque ulla
de suis rebus disposita, exhalavit animam. Eadem
auiem hora prophetico charismate cognoscens
illud sanctus, cum advocasset venerandum Eustra-
tium amare flendo ait : Srifo,frater Eustrati, mis"-
rutn Inger iinpaenitcnfetn morte praeoccupatuw
e.^.ve, verbo nnsiro nnu obtemperantrm. Sed nns
insontes .itnnus, praedixeramus enim ipsi; ilfe vero
inoboedicntiae
Morie Inger,
epicopi
Sicitcnl,
prardicta,
a
DIES QUARTA NOVEMliRIS.
407
TiOr^ vap 7:poi.prixajjiEV auTW, auTo; os tt,? TapaJtofi?
Tou? xap-ou? Z^i<^z-a.i
,
\i.y\ /uiois^zl^ tfi^ alpwew;,
iXX' a-oBavwv ev t-/) &[jLapTi. auTOU.

cod.
39. 'Etiev ouv -epifioTfiTo;
*
tw xoafiw dyeYOvei
-pipu)T,to;. ^ QEOTtvEUffTO; TiaTTjp T,[jiaiv 'Io)avvixto<;, xal tcoXu
, ,
aitv.r
. Tt).fi6o; Twv avQpwrtuv aTiTj'.*Ttp6i; aurov Ta osovTa
xal <Ijuyw-?6)'V^ ut:' auTou ot.oayflT,o6(JLvov, [aevto!.
v ouv xal aT^oypwvTW!; exag^To; (y. tou Ttavayiou
iTO[jLaTo; auTOU (1)? ^x ffTo^AaTo; Qsou ttiv ovTiOiv
ixapTiouTO, xal UTTEtJTpE-^e Tov Beov oo;aswv, auTo;
dcTE T(^ xaOapt^) xaOapw; 6[j.t).erv yXi.yo^xEVG; xal
^ijLitootou TTi; ivapETou xai T,iTuytou fiiu^ew; auToij
Ta TipoJ^fiOiTWvTa t:).V,8ti ).OYtI^o;jLevo;, ofjiat oe xa-.
TTiV
oiaxsvov oo^av twv av&purcwv ^xxXivuv, xputpio);
ix Tou TOTiou ^v w T.v [jLeTafji; Tipo; Ta dTTt^.eyo^/eva
KTTi[JLaTa, Ta T;Exe!.va T:=XovTa tou Tipoovo[J.aaf)VTo;
At|T(;ou,^v t^) 7iOTa[jiw T(ji xaXou^ievcj) ropyuTTi ,
T:p6;
(rT:-flXa!.ov txeiie ovTt ).iav ouapaTOv xal ouyavwYOv
'cof^ o'fY'''"*-
inoboedioiliae fructun
oUi(jt,quoniam noluit se ab
haeresi separare ei mortuus est in peccato suo b.
39. Igilur colcl>ris niundo factus cst, quem
Deus iuspirabal.patcr
nostcrloannicius.ct magna
multitudo honiinuni ibat ad cuin ut ca disccrent
quibus indigercnt ct quac aniniae proficercnt.
Etenim abunde imusquisque ex sanctissimo ore
cius. laniquam cx ore Dei. utilitatem coUigcbat et
rcvertebatur Deum glorificans. Ipse autem, quippe
qui cum sancto sancte conversari cuperet ct im-
pcdimentum suae virtuti deditae et placidae vitae
ad cum venicntes tiirbas arbitraretur, vel etiam,
ut puto, qui vanam gloriam hominum declinaret,
danculo e loco, in quo crat,migrat ad loca deno-
minata Ctimata, quae sunt ultra praefatum Lis-
sum r, per flumen dictum Gorgyten, ad speluncam
valde inaccessibiletn et imperviam sc contulit,
VITA
b
et dura
paenitentia
peracta.
_
ftTiTd; [Ae. liupEv 6t ixv. Ai'Jov xe!.[Aevov Tia[x
uLeYEfiT^, TTpoTTaTTei. oe aluaiv YEveaOat e; t6 [Afjxo;
o'pYuia;
*
eyouaav, xat tt, it).u<iet eauTov Bf,ffa; T(j
ueYtffTtp dxetvif) >.'.0(jj TT|V aAuatv Tipocrrip^AOdiiV.
OuTii>; oe fftOT,pooia[jf.o; (ov xal Tiavu QXtpdfAevo; xat
xaxoyou[jievo; et:1 oXot; Tptalv sTe^tv ^v ttj TotxuTjri
avayxTi
^xapTEpTiffE. TeXejOevTo; ouv tou TpteTOu;
EVTO;
TpteTou;
ypovou v.ai tt.v euyfiv fjV f,p5T0, CTiiit 5fi
tt^v tt,;

cod. xaOcip^e^j;*, Bew anooou;, xai yap f.v touto tw eE(j


xa6TipS=(oc.
ffuvO;[JLvo;, Ta oej[JLa Stappfiia; Trpo; ^ntffxe^^iv
Ttvo; TiavOauiJLaaTOU yspovTo; ;etTt.
40. Tov ropyuTTiv TTOTa^ov Trepav [xeXXtov, t,v
vap 6 yepfjv ^nexetva toi3 T;oTa[AOU, avafiXeiJja; ouv
ToiT; o-jhaX^oii 6 aepasfJLto;
'Iwawixto; Oeupet dv
T(j) [xEfftfj Toii TTOTa|JLOU opaxovTa Tiavu copEpwTaTOv,

cod. oi.
w;*-fi
'ou etoou; [AEYaXetOTTiTt duveyetvTO uotop ot6
flTiXouTo xal [jLTiOa[jLti; av yeuEtrOai ew; ou xaTa
u.txp6v t6 pU[JLa Tou Tta[ji[jLY9oy?
dxetvou aiJ[AaTo;
{(((^ouTO xat ouTii) paY3aiw;*dr.t t6 Ttpave; i-iepeTo.
TotouTOv ouv UTiapyov t6 QTiptov 6 aYto;
OEaaajxevo;
cod.
d
que catenam fieri sex longitudine ulnas habentem,
et cum catena seipsum coliigasset magno iUi lapidi
E
catenam adaptavit. Itaque fcrreis vinculis con-
strictus et omnino contritus malaque perpessus
pcr integros tres annos in ista nccessitate perse-
veravit. Triennii complcto igitur tempore. et
oratione quam incepcrat, dico ista captivitate,
Deo absolula, qua se Dco devinxerat,
vinculis
disruptis, ad invisendum qucndam venerandum
seneni r exit.
40.Flumen Gorgyten
transmeaturus.habitabat
S. loanmcius
enim senex ultra fluvium, cum levasset oculos ''"^;;';"^^/'"
venerabihs loannicius videt in medio fluminc dra-
conem
infestissimum.
Qui corporis immensitate
totam aquam tcnebat quando sese explicabat,
neque eam sinebat fluere ita ut brevi tempore
numen contra illud immensumcorpus se attolleret
atque ita
veliementerpraecepsferretur.Iliamergo
supcrvcnicntem
feram sanctus intuilus ct valde
TZriZm
:
7 "^r^^Z
;;^alus, ., speU>nc.n,
sua,n re..,.sus es,. .eiu-
une^T.peve, v/ia.Evas
/. .
-
-J,- miiltisone orecibus n perditioncm
dracoms,
.viat; 6XovuxTOt; xat T.Xet.Tat; .po.Euyat; ^tt;. r, " " '-1
^^
^^P^
^ ^^^^^
? .
.,^ ^i,,,, i ,,
'
cod.
iTtoXsia.
'
cod. e*iu)6Ti.
dTt(oXeitf*TOU
opaxovTo; t6v 06v txeTeuaa;, xat ota
ECTietv Ttap' auTOU tt.v Toii Oripo;
avaXtotrtv Xa^uv
xat pepattoOei;, a^tvopoYtov apa; tou tjTiT.Xatou
eietat xat tov totzov xaTeXajjCv iv lo i!(oOet to
6r,piov ^iepyeffOat xat Tf^v tou f,Xtou Osp^^oOr.Ta
UTiooeyeffOat.'' MfixoOev ouv toiJto Oeaaa|xevo;
^[xTrpo-
aOito; auTou TiopeuOel;
^TrXT.aiaaev.
'0 8e xaxtffTo;
^xetvo; 0>,p
Tov tou fc)eou ooiiXov
'ItJavvtxtov Oeaaa-
[jievo; [JLEY^
xeyTiVio; eStixet toutov
ii7ioOyeaf)at.'Ooe
TTpo; oupav6v Ta "pifJLaTa
otaTteTaaa;.
ouva^iiv Te
il
uij^ou; Xaptiv, xat
rfl
yetpt uijjiiffa; t6 atSfiptov
'
cod.
rrevexptJOTi. "EXsYev oe 6 tou Weou avOpc
flY'-"'^^"'^^
*'*'
"^P^P'^^'^':
* EuffTpiTio; OTt xa't
T:epi?iir.To;. ey.ovav xaxf^v eTTt TroXXor; e^eJtv iv Tip aTiTiXatti)
dxeivtj otxoOjav 6 tou HeoO OepaTtwv Tuawixto; oti
rpoffuyf|;
eOavaTtoaev
.
41 . MeTapa; ouv Ix tou a:T7iXatou xat iv Ttji o^pet
TU
xaXou[JLEvt^ 'AXao; ^Tit^ii;, dv tj) xat tov Tipo-
EtpT.[JLvov
T:avOau[>iaaTOV
va6v tou
aTpaTTiXaTou
[jLapTupo;
EuffTaOtou 6 Tiavdato; dvfiYtpe.
xEXXiov
dvdtxo'ootJLfiaat
ET-euSev e; UTTOOoyfiv
xal ffxeT:T,v
Tou
TravavdaTOU auToiS axfivou; 6 t6 TioXtTU(^a iv
Deum suppliciter orans ct, ut ita dicam. in se
suscipiens
bestiae
destructionem,
ct firmatus,
securi assumpta, e
spelunca exit et ad locum
tendit ubi solebat bestia carpere solis calorem. A i
longe ergo illam cum vidisset,
advcrsus eam pro-
gressus
appropinquavit.
Pessima autem haec fera
Dei servimi
loannicium (-um
vidisset,valide mhia-
vil ad illum
devorandum.
Qui levatis in caelum
oculis, robore ex aUo suscepto et manu sublato
ferro, fortitcr verberans feram in capite vuhie-
ravil, quae statim Dei virtute necata est
f.
Dicebat Dei vU- mirabiUs ct inlustris
Eustratms
serpentem
infcnsum a multis annis in spelunca
ista habitantcm a Dci servo loannicio per ora-
tionem occisum fuisse.
41 . ( ;um igitur
demigrasset e spelunca et luon-
tcm
vocatuni Alsum
petiisset, in quo pracdiclmn
venerabile
templum
ducis Eustatliii martyris
vir
sanctissimus
erexerat, cellam aedificare festi-
navit in refugium et custodiam
venerandi ems
corporis,
cuius
convcrsatio in caelis fuerat. Loco
crgo
indicato et opificio
dcscriplo, c.nn commen-
opificem a
srrpente
riilneratum
Sftnat,
'
cod.
hicetinfra. [AEVOU,
408
DE SANGTO
lOANNICIO
MONACHO.
aT;avT<;
eTpi7iT|(Tav

xai ot^ '-/_iova xaxTi dx Oiatio-
Xixf.i
TiJvEAdTeu);
^e).QoOaa bl twv epjaTwv. ou t6
o^voiJia Ilapoo;, xaTa to-j xpoTaoou
7i>.Ti;aTa^dTropa.
AwOouevo; ovv ToO uovou xal StUTiviaOeU 6
avOpuTto;
Ttepi Te TT.v xe'ia).TiV xal TtavTO^^^ToO
trtojiaTo;
intopa|Ji6vT0<, xal ^ueAaviav xai otOTiaiv Ttept to
ffW(jLa ^i-^ilr,^ ::TT0tT.x6T0<; ef; auTa Ta tou Sava-
Tou tT/jx-a Tov avOpWTTOv TtepteffTTiffev.
'0
oe ay.o;
'luavvixto; Hi6Htw Yvou;
ev w t.v tottu t6 jeyovo?.
d-ipa; Twv ^xe^, zt^ ewOev Tiepl TptTTiv wpav tou;
TeyvtTa; xaTtXa.^ev. 01 oe ivope? w; J^ovov
tov
aytov eOea^avTO,
eppt^j/av eauTou; upo; tou? 7:6oa<;
auTOU. xaOtxeteuovTe;
AeT.aat tov Tiaa/ovTa. ''Ooe
TOUTOv rrapaXaCiwv
tbffet AtOou ^oAti aTi* auTWv
oteffTTi, xai ^Tot? ik
TrpOTeu*/T,v xal Ta; xeipa; ffTau-
poetow? ef? oupavov ii^apa; [^eTa tV.v u/t,v tw iytt))
auTOU oaxTuXu !tt[*aiievo; Tou St|-/Oevto; tottou t6v
TOTtov Tou TtfJLtou TTaupou oieyipa^e, xal euOeu; tou
*
cod.
Bol^epou
exetvou o^OTijjLaTo; payevTo; ti
io|il6).o;ixtvT|
xii^peusv.
(;i;^2'i3( ^aaa xaTeppeuffev
*. "Ooe taOEt; t6v 0e6v
ooia^a;,
tov -apa^y^ovTa auT^ ota tou Oepa-ovTo;
auTou 'Iwavvtxtov rV.v taTtv axwXuTw;, tl); xat Trp6-
Tesov Tou epyou et/eTo. Meypt oe tou vuv otaTCTT,-
pTiTi'. TTj TT|; I^ur.; ^xTaae-. 6 ^r/Jel; Ilapoo;, tt.v
ouvaTtetav tou eoO xal tT|V otto tou kyiou Ytvo-
utevTiV ei; auTOv tajTtv Tta^t xaTa-^^yeX^.uv, xal dptOT,-
).o); o'T,YOU,uevo; w; oo;a^tv ridvTa; tou; dxouovTa;
t6v Qeov xai tov oouXov auTOU 'luavvtxtov euoTiiJietv
.
4^. 'ETiiOujjtta TiOTe dYeyovet tw ityttf) -aTpl
'
cott. Ti|jni)v 'I(i)avvtx{(,> E-l Ta [xepT, twv Qpaxr.aiuv
*
Hpait-.IltOV.
7;opEuOT|VXt Xal Tipo; TOV TravTSTI-OVVaOV TOU aTIOTTO-
).ou xat euaYYEAtTTcu Iwavvou tou OEoX^you et^tevat
xai euiaTOat. Kai oti tt,; 6oou dp;a}jievo; eiropeueTO
'
TJ^ ouv ff7;ivTi Ttiv dvavxatiov xai ttj tou ^Xtou
xauffet. xat yap t,v 6 Ttov [ATjVtiv uataTo;, xat ttj
TloXX-^ 600t7l00i!f XX07ItaX('i); euxTTjptov iv ZT^ 60(j)
Oeaa-apLevo; 7:p6; auTO ^;exXtve, xai evoov tou
euxTTiptou dyeveTO. Kai toou Tt; dvTjp ^tza tt,;
eauTou yuvatxo; xapTto'Joptav ^Titcpe
p6
[levot xaTeXa-
^ov. 'SJ; ok evoov tou vaou eyevovTO, a-ivo) tou;
(Ja6aXp,ou; eTidpavTe; Otdjpouffi tov aytov tcj Ttpo-
atdTito exXdjjLTiovTa ota T,Xtov. Kai yap T|V t>; dXTiOcI);
G ayyeXoetOT,; 6 Oeotpopo; TTaTT,p Tijjitdv 'Iwavvtxto;,
etTiep Tt^dXXo;, xai ttOj3T|0v-e; TuvT^fito^et^TOUTrtTU)
dvexa[jt.i|/av. oe ayto; 'AT,a-t zpo; auTOu;

Xtve,
to Texva, xai [j.T,oap,(o; oetXtdo-TiTe, xdyd* Yap
avOptoTTo; E^[Jtt 6}jiotoT:aO>,; u[jitv,
^YYwaTe ouv jjiot,
xai yvtaa^isHt OTt oux e{[JLt TrvEU[jLa ti); UTiovoetTe,
dXXa Bcou T:Xd7[jLa . T^Jj ouv xeXeuTet tou ^Ytou
UTiaxousavTs;, xai ^ntffTpa^EVTe; epptipav eauTOu;
T;p6; Tou; Tt[JLiou; Tc6oa; auTou, oe6[xevot unep auTCdv
eu^arrOat. xat tou kyiou ^Tteuca^jievou auTor;, auToi
p.era /apa; tov Oeov oo;d^ovTe; ouaoe dve/tooouv.
MeTa oe TauTa Xa^6vTe; dpTov xat Ttva dXXa Ttov
l5ti)0t[jLtov TTpoa-^veYxav tio kyii^
*
ooe Xa^tov ix
TtavTtov ppa'^u Xtav xal [jLtxpov ^vta-^uaa;, Ta Ttepi
TT,; 6oou auTou; otTjpioTa xat TtoOev paOt^eiv auT6v
auTOt; XsYetv TiapExeXeueTo. Ofoe ^aTf M'rioa|jL(o;,
(0 S-^^^z, OeXT|(T7i; vuxTo; ttiv 6o6v Tiof^a-at, dTteodTou
UTcdpyovTo; tou tooe TtpoaxetjJievou 7:oTa[xou, xai
[jLOYt; ev Ttvt TOTttj) UTto Ttov ^[JLTteptov,xat
Y
fi[J'.Epa;
our/i;, Ttepa-rOat

[xTiTt yt dTietpto; eyovTa ae xai
ffTteuoovTa oteXOetv vuxto; tt^v euOetav 6o6v ouy
contiilmint.
Vip('ra aiitcni nialigna, a diaboio D
suscitata.
cum exisset ot quendam opificom, euius
nomen
Pardus, in
temporibus laesisset. aufugit.
Doloro
percepto,
expergefactus vir exclamavit
voce mni-^ua.
Kxcitatis
omnibus et inlerrogantibus
miare tam valide
clnmaret, respondit se dolorem
capilis
experiri
intoleraliileni, ignorare tamen
prorsus
quid pateretur. Veneno per capuf et
lotum
corpus
insinuato,
cimi nigresceret et
tumeret
valitie corpns.ad
extremnni vitaepericu-
ium deductus est ille vir. Sanctus vero loannicius
divinitus
cognoscens in loco ubi versabatur quid
accidisset,
surgens inde, mane versus horam
tertiam ad opilices pervenit. llli viri simul ac
sanctum
vidcrunt.
proieccrunt sese ad pedes eius,
supplicantes ut patientis misereretur. Qui cum
ad eum
appropinquasset, quasi iactu lapidis ab
ipsis conslitit el ad orationem couversus.manibus
in modum crucis ad caelum extensis,post precem
sancto suo digito cum tetigisset vulneratum cor-
poris locum. signum prctiosae crucis descripsit;
.^imulque horrendus ille tnmor evannit, et vene-
nifica ista pestilentia diHIuxit. Qui vero sanatus
g
fuerat cum Deum glorihcasset, qui praebuerat ipsi
per servum suum loannicium sanationem, expe-
ditus ut antca, laborem resumpsit. Usque nunc
servatur in vitae cursu dictus Pardus, potontiam
Dei e1 factam sibi per sanctum sanationem omni-
bus rennntians
palamque narrans ita ut laudont
omnes audientes Deum et servo suo loanuicio
benedicant </.
y
42. Cupido invasit quondam sanctum patrem
et mho
noslrum loaimicium in fmes Thracesiorum pro- tnodo m
grediendi ut venorabilo templum apostoli et evan-
''' ^"/""""
w., ..-..-.,.---.,. -^. ,.-.,,w, ..eYetv etT:tov, toutou;
^TtEu^d^jtevo; dneXuaev.AuT^; Se irapaypTJjjLa dvaa-T
gclistae lohannis theologi adiret ibique oraret /*.
,^,^^,
Itinere ergo suscopto profcctus est indigons om-
ingredUur.
nibus rebus necessariis et ustus solis calore, erat
h
enim ultimus mensium /. Longa via defessus, cum /
oralorium in itinere conspexisset ad illud divertit
et in illud ingressus est. Et ecce vir quidam ot eius
uxor oblationes deferentes adfuerunt. Templum
ingressi subito oculos levantes aspiciunt sanctum
vultu splendentem tamquam solem. Erat enim
vere angelico aspoctu theophorus palor noster
loaunicius, magis quam quis alius. Sed isti timen-
tes festinanter refugerunt. Sanctus vero ail illis :
Cimshiite, o pneri, ne timiwritis; efpiidein homo
sum similis robis; appropinquate enim ud me et
cognoncetis me non esse spiritum, ut suspicamtni,
sed Dei creaturam. Mandato sancti obsecuti
et reversi proiecerunt sese ad venerandos eius
pedes, petentes ut ipsis benediceret, ot cum san-
ctus super illos orasset, isti cum gaudio Deum glo-
rificantes domum reversi sunt. Post haec sumen-
tos panem et alia quaedam edulia obtulerunt
sancto. Qui cum accepisset ex oumihus rebus
pauca valde, paulum confortatus de itinere eos
interrogavit et qua procedendum sibi dicerent
illos invitavii. Qui dixerunt : Nequaquum, o sancte,
velis nocfe iter atjn-e; hir enim suhiacet imjiervinm
fumen vi.rquc in rerto quodam loco a perilts et qui-
dem de die transmeatur k. Frorsus imperitus cum k
sis et festinus truiciendi, nocte reclam viam non
invenies. Si enim id velles expeiuri, naufraijio
sane
aquarHmtee.r.ponvres. Qui cum ita sihi videri signi-
ficasset eosque recteloqui dixisset, benedicensipsis
dimisit. Ipse aulem stalim assurgens viam susce-
pit et cum propo fluvium advenissel ad orandum
coustitit ot. oratione facta, manum oxteudens et
signo crucis signans aquas non in duas partes eas
separavit,
DIES gUARTA NOVEMBRIS.
409
A
TT,? iSoO e-ryETo, xai ox; TiXfiaiov toO noTa[xoO separavit, ut Eliae pallio Elisaeus, sed virtule
e<p6aaev e; upoffeu/riv sTTTi, xai [leTi ttiv euyr.v Dei Quvii naturam
illaqucanssuporgressusest. Et
exTEiva; tt,v ye^pa xai tw Tuncj) toG aTaupoO atfpa-
franslatus est ac si sicco pedc procederet super
Yt(ra
Ti uSaTa oO oiyf/TaOTa o-.eaev, ola t^ toO aquas,donec
inalterapartefluminisincontinente
HXiou [AT,XwTTi 6 E/.Va^aro.;, a)la ouva[iet eoO terra ;stetit, et Deo hymnum decantans iter
TT|V ieufiTTtv tpuatv auTwv uaY'-wffa5 eTi|j-/^. Kal absolvit.
^TteuiepeTO u? ota iTjpa? TieJ^OTiopwv iTtavw auTWv,
Eu; ou inl t6 eTepov ijiepo; tou 7ioTa|jiou iTii tt^?
T,Ttebou ETT-^, xat. Tov Beov (5lvu[xvT,iTa; naXt.v ttjv
hhoV TiVUEV.
_ ,11
4*3 a>OaTa? ouv Tov -avTLfjiov vaov to'j inoaTo- 43. Cum attigisset venerandum templum apo-
)ouxa!. eOaYYeltaToCi 'iwavvou xal trOv Tw ^xewe stoli et
evangelistaeloiiannis.nolletquecum
turba
sTiipoiovTt oyXoi oOo oAu; zC^zIUk^ ^ouAo^xevo;, huc concurrente ullo modo intrare,petiit a lempli
-/vuSae'. t6v'to0 vaoO tV.v opovTioa eyovTa vuxTcop custode ut iiocte privatim sineret illud mgredi.
xaT ^oiav napaywpf.^a'. toGtov e^laeXQe^v. "Ooe ti<s- lUe vero prorsus denegavit assensuin. Si vellet
anav aTTT.v-AvaTO TiapaxWJva^
"
e'-^ep 5e Hiloit^, ingredi, dicebat ut cum omnibus intraret et ora-
E")EYe
pteTa TtavTwv ti-JtlHi^-, xai t^h<jH<x'.. Kat toO ret. Sancto vero renuente, iste clausis lanuis m
iaiou UT, ^-'.veuovTo;, aOTo? xaT* auToO xXeiuv Ti; dieni tertium abiit. Generosus et patiens pater
QOpa;'^; ini tq-Itti? ^ifxepa;,
ave/upet.
'0
oe noster loannicius minime despondens ammo,
vevva^o; xal xapTeptxo; 7tar>,p ^ipttiv 'Iwavvixto? sed exterius alicubi iii propylaeo temph slans.
uTio 6lo>; aOuuVa;. rf.).); e=(o t;ou Ttept Ta TtpoTt6- cum nuUo modocubitumivisset pertresdies.petut
)ata To-u vaoO ^ttt.xw; xal [.r.oa^t^i; Ta.T; Tptalv a Deo ut intrandi licenliam impetraret. Et saiie
Tuepan iTttxXteei;. ^oeeTo toO 0eoO ^TttTuyerv t?.; post diem tertium, vespere facto. de more a cla-
B i!^iL<i.
Kal o-n
ixeTa rV.v TpiTT.v T.jxEpav, 'e^Ttepa; vigero ianuae clausae sunt onmes. Sed eadem
/pvoix^vTiC xaTi To auvT;Oe<: M ToO xXetoouyou al nocte oculis visibilis apparu>t ips. apostohis et
-tO^a;
^x).ia9T,^av Tii^at, xat T-;i
vuxTt ^xeiv^ theologus loliannes interrogavitque ipsmn quid
ocOaXuooavJ,; ecavT. auTcT, 6 aTtoaToAo; xat HzoXo- vellet . Qui cum se orationis causa vemsse dixisse
,
yoc IioivvTic xat
5h
T>ciTa auTov Tt av hilo:. "Ooe a custode antem loci impedn-., ille seqm se mssit,
Iu7T,c viptv Ttapaveveaeat etTtc^jv, UTto oe toO ^xetcre eum quo vellet ire ductm-us. Procedente apostolo, a
x)E".Soc?iAaxo; e.riYe^eat. auTo; i-^eTtea6ai OTy tergo progressus est loanmcius donec ad clausas
-aoexeVuETo xat Ttou 3ouXo'.to aTtocpepetv. Kat tou
ianuasambopervenerunt.Utraciuetumconfractae
iTto=TTd)"ou
ETttTtopeuouevou auTo; xaTOTt-.v i?6Z^
.untclavescumvectibus.etia.maeapertaeexpedi-
|.iyot; Stou t(5v xex>eiT[.ev(ov TtuX(5v aix^fOTEpot
tum ingressum ipsis p.-aebuerunt, et us(|ue ad
Cm*u ijm
apostohts
portas
nperil.
E
44. Contigit quadam die ut iret thaumaturgus
pater noster loamiicius ad sanctnm monasterium
tlictu.n Guni.n m. Conve.ieral autem huc iilo tem-
euxapt'--^'^^';'
-fo^ ^'^ ^^'^'^ ^=*^
''i
*'^'''
f^^^'!'
vocaturLissus.
Tta)t'/ at TtuXat xXetaQEtaat,
artoxaTEaTTicrav (1) t6
TtpoTEpov, xal uitorjtpei^x; Tta).tv T.XQev ^v T(ji auTw
coff.Aricra.u.
opet TG> xaXoujxev^j) Ai5T(:>**.
44. 'Eysveto TtoTE aTte).9etv t6v Tr,[Aeto(fopov
TtaTEpa Tipiiiiv
'i(i)avvixtov Ttp6<; t6 euaYet;
sejxvetov
-6 iTf).Y(ipievov
Kouvtv. 'Hv 5e ixtl^t xaTa t6v
... j
r
-xa.pov TtXei^T^ auvaOpo-..'.; Y^vat^evTi
TtaTip(.v te pore magna congregatio patrum et reverendoruin
^^^^2.. t.o;ay(.>v
V?-
t^; e...TeXou-
monachorum ad celehrandam ni n.onasteno
I, Tv% ,.oJ^4
^^^
-P--^^'^
an.mamfostivitaten..Cumco.;suetumcanonem
t
r2J To! ouv Z
h xavova xal tt.v Qeiav
divinam htu.-g.an. sanct. .st. ascetae ubsolv -
Y,ixpa(;.
lov ouv
_
i
fi,,^,' -)eaav-
sent. ad cibum corporalem sume.idum se contu-
),etToupY.av
T(ov tEp(.v
^^^-
^-^^."'^^.;
^
lerunl. Postquam omnes convivae accubuer.mt,
-o>v, e^euoov xat TpocT.
'^^^^'"^, ,anctum loannicium, ut hospite.n et ignotmn, in
T,3v ouy 6atTut.ov(ov
TtavT.v
-
;
^;^ *
^;^'
,Ui,,, ,oco sedere iusserunl. Gonvivio peraclo,
*- -^,
^'i^r^ ;-;-^
^ at tTo
mulier religiosa quaedam ex iUis quae hic eranl,
Ttept Tov eoyaTOv to..ov
xexaO.xevat. in? ouy
--,._.,_ ^v.t. ...hitn tnrlint.i frHmens
Dein,
S. loannicius
entrf/umf'
nam
monialem
Uherat,
m
'
cnd.
,.*...^.
_ i
-' .
'fi _,,^
-vEuua
i^cius patribus dixit ut illi potius orarent, sei-
auTov o'.a Ttpo^euyTi;;
^^l-''^''^^^^^^^^'^^ J^f \^^^'\^^^_, pgmn peccatorem et terrenumvirumvocandojios
d;':a
TeTtp.[xevou;.
AOtoI oeD.eYOv
(o; Ttapa eeou
Koveinbrh
Tomus fl.
TT,V
sensio,
410
DE SANGTO
lOANNICIO
MONACHO.
sensio, iitpote quae multorum patrum, oboedivil
D
'
cod. fi^VTWV
I
T/wv t; TtpoTeu/TiV e^TTi. xai jJieTa tt,v eu/Tiv, w;
[aJvov tw 5T.[jiE'.(,) TOu TTaupou TT,v Ttaff/Ouffav
^ff^fpiY'-".
.iT.^av auTTiV xai <r::apotiav t6 axaOapTOV
nveGpia lif.iOev in auTT.?. xai uy.T,; yevaiAevTi *i
avSpwro;. aTtav-e; 5uv auTri tov eov xal tov 5^10^
auTou ^oo^a^ov.
45. 'E-el ouv T^ Tuiv 6au|jLaTti)v 7T0'.x'At^ b
atopo; Xu-/yoii outo; xaTeXa^iTie xai -avTayou t,
t5T,uLT| auTou 5'.6o{ooTO, auTo;, Ui; wero, woxe*.
xpu^eiv EauTOv fAeTa^aivuv ev to-oi avrijAepO'.; xal
egrcssus est ex illa. Sana facta muliere, omues
cum ea Deum etsanclum eius glorificaverunt
.
45. rost(juani igitur proilitriorum varietate fontan
splendens illa Innipas ful>H et ubique sparsa "?'-'(m m
est eius fama, ipse arbitratu?; fore ut occultus
if''"f['"*>
maneret. migravit in loca silvestria et ferarum
"'"'"'*'*'""'
Q^PLOTpocpot;. *A)X oux Aaveavev Sttou yip iv plemi. WihUommus non laieuau quocumque enun
a,r";r, xaTa5T,Xov auTov inolei ^ toO IIveufxaTo;
abibat manifestum ipsum faciebal Spu-itusgralia.
yapi? 'ATttuv oJv Ttpo; tov tottov tov xaXoujjievov Cum igitui- profectus esset in lucum appoHat.mi
XE).'.S6va xal T:p6? Ta ^vooTaTa T^; ^pVo^
f^^P^
Chelidonium ot in imum desertum penetrasset,
YeYOVu;, eupev eV.ero-e avTpov avuopov Ttavu xa*. v invenif ibiantrumsiccum valde in quo permansit
LUTcL oteTp^e vpovov Ttva.'E/atpe yip TtavTOTe ^v aliquot lenipus. Gaudobat enim prorsus in aspe-
ffx).7ipoC; TOTTot? clxerv Ttp6<;T6'ixOXiflEtv TTiv <jipxa rislocishabilare, ut contererelcarnem suam ieiu-
auTO'i vTiTTeia xal Si^Jye-., 4.uyt te xai yupoTT.Tt. nio et sili, frigore et nuditatc. Post igitur tempus
MeTi
' '
'
' '
'""^
'
TTiv oexoSojjLv '^oaTo; [at, TiapovTOi;- [atjxoQev yap dccrat. A longe enim erat sibimetipsi affercndaa
T,v eauTw t6 uowo xofjLt^wv 6 off'.o; T:aTT,p t,[jluv beato palre nostro loannicio. Qui illos intuitiis
'ia)avvtx'.'o;.TouTou; ouv QsasaiJievo; a|jLT,/avT,TavTa? angustiantes dixit illis : Ne propterea tri.^ifatn/ni,
iffi
Tcpo; auTou;

Mt.oev Tiepl toutou a/QsTQ^Te, sed proiciamiis spem uostram iii Dominum et se-
!x\X iTttppi"JjU{Aev Ta? iXni^oL^ tj[awv -po; Kuptov, cundutn quod mandaf honitas eiusfaciet nobiscum.
xal (b; xeXEuei t, auTou aYaOoTTi; Ttotet [AeO' TjfjLwv. Cum paulo divcrtisset ab illis et clam manus in
M'.xp6v ouv otajTai; ixt:' auTwv xat xpuiftw? Ta<; caelum extendisset, petiit ut a Dco donaretur
yeipa? ef? t6v oupav6v ^xTeiva^, iZit-o tou Qeou aqua in arido isto loco. Qui autem corda onmium
ooQTiva'. uowp ^v T(j) auy}/u)OE'. TOT:t|) ixetvu.
'0
oe intuetur Christus Deus noster, et voluntalem
Ta; xap5'a<; iravTwv iaopwv XpisToi;, 4 Qso; TiIjiuv, eorum (jui timcnt eum facit et petitiones eorum
xai. t6 OO.TijjLa tuv oo!jou[jlvwv auTov ttc.wv xal tt,!; exaudit. slalim etiain preces eius complevit. Sca-
oeT,!Tew? auTuv etaaxouwv.TrapauTtxaxat TT,va'!TTi!Jtv turivit aqua, quae etiam nuc permanet, in qua
TreTt)>T,pwxe

xai ^5f,X&ev uotop.onep xa't em tou vijv sanationes multae contingunt, ita ut impleatur
oiajjievet, Iv w xat taffet; -o).)a'. eTttTEAouvTai, waTs propheticum verbum ; Et in sitienfi terra fons n
-).T,p(i)8T,vat t6 Ttpo'fT,T'.x6v Xov^ov
Kal ''s r>iv f/Ht't'j//. Perfectoautem templo, fecil ibi mona-
ofj^wffav yT,v Ttr^i-r, joaTos; eTTat. Te^.eTOevTOi; ouv sleriumad multorum salutemet animarumvolen-
Tou vaou, ^jiotTidEv auT6v fxovaTTTip-.ov ei; Tro).),o)v tium sesalvarc utilitatem o. o
cuTTiptav xat "j^uywv 9e)vOVT(i)v o-wO/.vat wJicXeiav.
40. 'ATtooTa; o'jv T(5v ^xet Ttpo; To TTiYjXatov t6 46. Gum discessisset inde ad speluncam cogno- puclUie
iTr-.^.evofiEvov Map7a),T,v6v, tw T;).TiTtov o^vTt XeAt^u- mmatam Marsalenum.in locum qui proximus erat
'fHfjiosaf
vo; [AeTeJiTi. Kal dfrilHwy evoov eupe SpaxovTa Xtav Ghelidonio, migravit. In quam ingressus invenit
''"'^"['^""*
aginta
i^ayto; Tiavu xaTeTiXavr,
.
xal tou eeou ttepjA^j!; Qucm igitur videns sanctus omnino territus est,
^OEETo 6Tit TTJ aTifoXetqt Tou 0-rip6;. Kai 5ti tti; euy^Ti; Deumque ferventer oravit ut behia interu-et, et
avaTTEjATiofAevfi!; aopaata vevexpo)Tat 6 OV.p xal oratione completa inWsibiliter occisa est fera
aT:w).TO- xat u[xvT,ffa; 6 ayto; t6v 6e6v toO arcTi- periitqiie. Hymno dicto Deo, sanctus c speUmca
'cod.i^iri
^>ai<iu
^;f,e'.
*, Tipo; Ze Ta [lepTi ttj; KouvToupta? egreditur. In partibus Gonturiae cum venisset,
aT:Ep^6[ievo;, [xovi^ouaa r.; t(jv ^TTiffT^fxtov [jLETa mulier religiosa quaedam ex illustrioribus cum
cod.
ETTT.wpiffav.
.- ^j.-^
euyaTpl oetvti; ^Taparrev. "H te x6pTi t>,v
monem ferre non valens, sibimetipsi malcdicens
T;up(OT'.v Tou oatfiovo; [AT, (^epouaa kauT>,v aTtoXEyc- t^l^^niabat probrosa adversus matrcmsuam. Mater
IxEvTi E^ioa a7E|Aya T:p6; tt.v EauT"?,; [iT,Tpa. 'II 5e U''un (illam onmino dcvictam videns miserabiliter
[xT,T/,p vv'.xT,[xVT,v >:; t6 TtavTeXe; tt,v eauT^; ^^^ndo a\\ : Hei mi/ii,hei mihi^o pitella 7nea, (juare
OuyaTepa^ Qeaffaj/evT, O^etvto; OpTjvouaa, eXeyev

tamindecenter et prohrose conclamas? Memor esto,
Otaot, oijiot, w TExvov e[i6v, ti out(o; dTtpETrto; xat o fiUa mea, pulchrae ef sanctae in.stitutionis qua ex
rtjtnum tpia
T.Yayov [xvT,<rfiTiTt twv Up(5v ^xe^^v^ov TiapQevwv, at f/lnimis pulrhritndine,
ofco honornm operum suas
oMt.au,. TwiypavTtj, T/.; TtapOevta; xaXXet Toi O.at.^
*
r?,; lampade, ornanfes
roronatae cum sponso sunt
eu7iot'.a; Ta; eauTwv XaixTiaoa; xo5i/T,aaTat aTe-^a- inyresme; mrmor csfo, o filia, tremendi ifMlicii et
>Yl(popoujat
/^rtjs
DIES QUARTA NOVEiMBRIS.
411

cod.
*- vT,!fopouaai* Ttji vu[jL<pu iuv6tffy|).8ov [Av^T6r;Tt. u
Mi^opouMi. TExvov, TT,? tpopcpi; xpiaeui;, xal tou Tiupi; ixeCvou
Totj a-e^^EUTTiTOv, dv w -avre; xaTaxaTiiovTa'. o'. Tr,
nooTxatptp xai 'iOopo-otl^ T,oov?i feauTOU? a^ppovwi;
^xSeowxoTE? xal aswTO); ptuxiavTe; xal e'!; afuvai;
a^uvwv xoXaaQTiCrovTa', [jLvV,(T8TiT'., w tsxvov fiou,
TY^; yapa; twv i^Yitov xal tt,; avexXaXriTou oo^t^?
ixfiivT,; ^v TJ
dvaTtauiTovTai ol tov vaov tou f7tt>\x.%~o^
jxT, c^Qe'!pavTe<; xal tt.v |u'y^7\v t7|V ^v tu swfAaTt
^vw[jLevT,v jjiTi [JLOA-JvavTs;

vaC, t^xvov [jiou, Tiapaxa-
Xui, T:au(yai tti;
a-psTtoui; Ttjv d)>dYo>v 6p;AT,;, xal
oeupo ffTtdjJiev afjLSti) eC? Ttpoeyeuy^Tiv, xai TtdvTto;
oiTiae!. Kupto; to ).so? auTou [jleB' Tijjitiv, ^xo^.tixtov
do' T;[xtdv t6 TrovT,p6v 7:veu[jia.
*Q; oe TauTa xai Tiva
Tiietova vvouQTT,x'. ->, [ATiTTip TTi '^ottf OuyaTp':,
CTt/. -iBTpiJJ. aUT>, udAXoV T^) 0'>Tpt|)*7re7TXT;Y[AevTl ouo fi/.to^Ttov
voufteiJiwv TT,; [JtT.Tpo; dxo-jaa'. T,vi'/eTO, dXl dvat-
Oiof; ejioa
'Q
[JiT.TSp, t, ^Tf^Tpe-J^ov [lot. d-eXOeiv d^
Tov xdffjjiov xa'v -Ar.pioTai tt,v ^Tt'.Ou[j.iav ;aou, ti
^[jiauTTiv oiay_e'.p':^o[jia'.. 'ti; oe t, [i-/iTT|p ^^ Tto TtavTt
SYEVETO,
auTT,v -po; TOV EOV ETf.pp-l^iaTa ^V fiOT)
[jieYa).Ti
xal aTevaY[Jitj) IxeTEue ouvafiLv il
utjjou?
^^aTiOTTal-ovaL auTaC;, xat eu dopaTti); oi' ^TCTa-
B
!j{a;^ (pT,[xi, dYYE^-^^i
eiTe xat ipaTto; ot.d Ttvo; oou-
Xou auTOU, T->,v dT:e/Oou!iav TT, OuYOTpi
auTT,; xa[A'.-
vtatav 7iupt*)Ttv tou atO[jtaT0; iv Tayet xaTai^Eaau
Kal OTi tj; TT,? ^OT,; t, tiT,TT;p xal Tfi; SeTiaeu?
et/TO,iTtdpa<; toO; i-^Oa^fjLOu; Oetopet tov Tpt7d).[5tov
TtaTEpa ^[Jttjv 'Iwavvlxtov {iao-lil^ovTa dx tou STspou
[jiepou;, xa't Trpo; tt,v KouvTouptav, tb; '"pT)Ta^L,
d7i'.dvTa. Kat Spaaouja a<pooptI); ^TteXdpeTO Ttov
TTOOidv auTOU xal toC; odxpuatv, ota 'r^ [laxapta
^xEtvTi TtdovTi Tou; TrdSa; auTOU TiXuvouffa, e).ETiffat
aur>,v xai. TO eauTT.; OuYa-p'-ov
doeeTO. "Ooe ttjv
TttTTtv auTTi; Oau[/a5a; dvajTrivat [A'ev T:apxe).eu-
saTo, xal TT,v a^Ttav tou OpT,vou; eCTtetv auTT)
dTie5Tptl*ev. "H To 5U[jL3dv a.TzcLyyiil^na, iTzCka.-
pd[Jivo; 6 aYt-o;
tt.; o;td; yetpo; r/i; y.dpTi; xal Tt^
Tpay-fiXt^ auTou i-:Hii^, ^^OTiaev
'ii TtaC. eit' i^k
dTTO Tou vuv tTi 6 To; 7td).e[Ao;,xal au ttJ
y^aptTt tou

cod. 00,
eeou eVTt.)*UY^Ti;
dno -?,; [jidTTLYd; aou. Kal euOetd;
ignis istius aeterni in quo omnes vrentur qui iein-
portili et exitiali rolupfati seipsos impyndenter
Irmliderunt et luxurio.^ie rixerunt et in mecula
saeculorum rastif/abuntnr; menior esto, filin viea,
ffaudii sanvtorum et ineffabili.tgloriae istius inqua
reqniescent qui templum corporis non polluerunt,
nec animam corpori unitam foedarunt. Sane,
filia niea, te hortor ut cesses ab indecettti irratio-
natium verborum impetu ; hic stemus amho ad
orandum et prorsus fariet
Dominusmisericordiam
suam nobisrum,ricietque a nobia spiritum nequam.
Cuiu talibus et pluribus aliis commonuissetmater
suamfiliam, ipsa magis stimulo impuritatis per-
culsa minime sermones matris audire lulit, sed
impudenter clamabat : mater, vet sine me redire
in tnundnm et adimpfere cupiditatem nieam, vel
meipsam interficiam. Maler in extremis angustiis
facta seipsam coram Deo prosternens, cum cla-
more valido et gemitu supplex oravitutpotentiam
exalto immitteretursibi, ut. sive invisibiliter. per
spccieni, dico, angeli. sive visibiliter per aliquem
e suis scrvis supervenientem filiae tlagranlem
flammam corporis ilico compesceret. Dum autem
clamore et oratione maler detinebatur, levans
oculos videt venerandum patrem uostruni loan-
nicium advenientem ex altera regione et in Con-
turiam, ul dictum est, abeuntem. Et currens
intense amplexa est eius pedes et lacrimis, sicut
beata illa adultera.pedes eius rigans.ut miserere-
tur sui et suae filiae petiit. Qui fidem eius miratus
ut surgeret iussit et causaiu tletus sibi aperiret
mandavit. Quae cum res gestas renuntiasset,
sumens sanctus dextram nianum puellae et collo
suo imponens exclamavit : O filia, in me ex nunc
sit beUum fuum, fu vero gratia Dei esto sana a sfi-
mulo tuo. Statimque puella resipiscens bello alle-
vata est et cum matre gavisa, Deum et sanctum
laudans in pace vitam deinceps absolvit.
E
'
C0(/.
axdX(u4'.
*
cod.
ETrtTTElAv.
*
corf.
=*jpiffXE.
(vtov avu[jLvo-j3. JJ.6. t.["("i^ " '
47.
'0
OE
Ttavya).Tto; exetvo; Ttd).e[AO; ^Ttava-^
TTpE.);a; xaloia ffxo).o(Jj* Tt; eTtLTteatov^^Tt;)
^yii^ ou
jjieTpto); auTov eO^.tSev. NTiffTE^^at; 0 xal aYpuTtviat;
xat ya[jieuvtaL; xal iXovuxTOt; itpoffEuyat; Uutov
^xooO; xat tov 0eov XtTaveutov T)uptaxE
* [^'ev Iv toj
Teto; ouo' o).to; dvea-.v

tou eou. ot^^at, touto Ttapa-
ywpoOvTo;, xat eC; xaOapov ixTtupoOvTo; tov S^tov
auToO.
'!}; 5'e ^Ttt T:),CaTa; 'Vit^Epa;
tt) dvdjxTi
.TuveLyeTO e(<; TteAaYo;
dOu^A-ia; Ttepte-eaev eLOu);
8e dv Tor; ^xeiTae aTtTiXa^^ot;
daittoa otxouaav ^ty%M>^
iy. adxxou E^;
OT.ptoiJiop^iav
[xeTapXT^Oeraav. cpTiTt
Ttpd; eauTdv
'
KaXdv aot ^ffTtv, (J) Ta7tetv'e "Itjavvtxte.
dTtelOeCv xat UTto r?,; at-rOTiT-^i;
dcTTttoo; aa)[^aTtxu;
pptoOTivat, -h -r-fi
auapT'!?
u^toxO^-avTa
t^u/txto; t^;
voTiT^;
dffTttOo;
xaTd?piO[xa
veveffOat.
Kai. 4[xa tw
^.dYV
Ttpd; TTiV
d^Tttoa ^TtopeuOri, xat tb; TtXTiatov
TauTTi; iyi^^z-o,
a-jicto Tto y^^^e t^v xetpal^v aOT-?,;
ypaTT,<ja; xat acoopti;
StaTEt<ra; Ttpd;
Ttapo,ua[XOv
feauToD TO Otiptov
ix-ivEt. ToSe [lavia;
TtXr.ptoOEv
LtEYa
xaTa tou aYtou
d-'fOrri<Tev
xat ipl<i^ [^v
oOSev T. i^ot-/.7iTe
tov ^Ytov,
ixiXkoy
[a'v ouv^ tti
ToO aeoO
i^'0.^zi xal ?0Ti6ea,
xat 6
crtpoopo;
^xeCvo; xat Setvd; Tid).E[Ao;
xourptffOEt; eC; teXo;
Ad!fT,ae xa*t Tt|) .0
eOyaptaT-f.aa; d avto; yatptov
xal ([-dXXtov lTt't v>.v eauTOU &Sdv ^TtopeuOT|.
47. Durissimum autem illud bellum cum con-
versum esset et tamquam spina;) quaedam in-
haesisset sancto, non modice ipsum contrivit.
leiuniis et vigiliis. et chameuniis et orationibus
per noctes integras sese tradens Deumque appre-
catus, non invenit quidem id temporis ullo modo
remissionem, Deo, ut puto, id permittente et in
igne purgante sanctum suum. Cum plurimas dies
in angustiis transegisset in mare desperationis
cecidit. Sciens autem in hisce ibi speluncis aspi-
dem habitare magnam, quae ex sacco in ferae
speciem nuitata fuerat dicit sibimetipsi : Melius
est tibi,o hnmilis loannici,ahire et a sensilnli aspide
corporaWer devorari quam, peccato devicta anima,
spirifualis aspidis pahulum fieri. Vix ea fatus ad
aspidem
proliciscitur et cum ad illam appropin-
quasset manibus ambabus caput eius tenens et
valide concutiens ad furorem in se feram commo-
vit. Quae rabie plena in sanctum insufllabat
valide, non tanien nocuit aut mali quicquam fecit
sancto, sed etiam Dei gratia et auxilio valido isto
et terribili Ijello cessante, tandeni triumphavit et
Deo grates refcrens sanctus gaudens et psallens
coeptum iter perrexit
7.
in seipsutii
susapit.
P
ANNOTATA.
VITA
4U'
DE SANGTO
lOANNICIO
MONACHO.
ANNOTATA.
D
B
a Nempe in Olympum. .
b De Inger, episr.opo Nicaeno, vide pmecedeniem \
itam, cap. VllJ, num. .HK
c Ussus quem Sabas Lisum vocat, eftt pars montis Ohjmpt.
e
mlluheilo Sabae, cap. IV, num. 13, conici licet, venerandus iste senex erat Stcphanus abbas, qui
S. loannicium
tonsura monnchaU
decoravii.
f Idem narratur in priore Vita, cap. VI, num. 20.
Q
Cfr.ibid.,mnn.r>.lbitamennomenopificissanafnm}tradU.
h Vt dictuln est expHcUe in praecedentibus
Actis, cap. IV, n.l2, ,e^r de tempo Sanrt. Mannts
Ephesi, quae urbs erat re vera in themate Thracesiorum, ut doret Constantmus
Porph.jrogenetus, F. G.,
^''tlflillmm^^^^
An<pistus, siquidem annns byzantinus initium sumit a kalendis Septembris.
lc Quisnam ftumus 'hic significetur uequit dici
;
forsan
Caistrus Epheso subnwen^. lam vero refert
Texier in opere suo L'Asie Mineure, p.
324,nuUmi esse in hoc ffuvio vadum qno tran^^Un valeat, ef efmm
cum moniespraeterfiuat,
non nisi aegre a ripa ad rupes quae ex altera p:^rte assurguntperven.n posse.
1 Sabas refert idem prodigium, cap. IV, num. 12; illud tamen non assent peractum intercessmie
S. lohannis apostoli.
, ^ ,
. ....
m Huius monasterii nomen tantum ex hocloco coynoscnnus; apud Sabam vero neque miracuh hic
patrati mentio rejieritur.
.
c .
n Is XXXV 7 Conmlendus texfus
graecus,latinusenimdiffert : ei siUem m ^ontes siqu^vnm.
S^jas narrat idem miraculum aquae opificibus datae, at id pluvia de caelo lapsa contigisse uarraf.
Cfr. cap. VI, num. 20, p.
351.
, ,. , i
p
Desensu verbi <nco7o^. cfr. quae nuper erudife disserebat v. cl. Max Krenkel, Beilrage zur Auf liel-
lung (ier Geschichte und der Briefe des Apostels Paulus. p.
47-125.
q Cfr.
narratam eandem integram historiam apud Sabam, cap. VI, num. 22, p.
352.
E
GAPUT NONUM.
Sequilur enarratio miraculorum S. loannicii. S. Euslratium a
morbo gravi sanum facit.
i
48. "AX^.OTe Se naAiv yE-.jjLOV.xoG xatpou dvtrrav-
To;, oia 8e eftoOe'. itoXXaxi? ev Ixetvai; Tai? Vijxe-
pai!; va).T|',rfiv (XTaOTipav YiveaOa'., xal {i.i)viffTa ^v
zax:, T,|jLpa'.4 -ztX^ xaXo'J|jLEva'.^ aAxuova'.;, xal toO
'
cod, voT^ta. 'A^ioy Tie-^uxoTO? tote 7:p6; Ta voT',a
*
dTiavaTeXXeiv
{jieprj xai TiOffu; {ppuxTwpeiv SiaTO jxr, xaTa xE-^aTvTJ^.
'
cod. i\u\.
ii)^Xa Tcpo^ t6 xaTWTepov [JLepo? TreAetv, i\r\t^
*
6
C
5^1.0; r7,i; sauToy xeX).ti? TtepiQaXtpQ^va'! Te &|ji.ou xat
-ept7taTf,7a'.. Kal Tr\^ xeXATj? auTou fjiaxpuvas,
ayv<i> yEtp.wv [i.EY*^ eneueffev auTt^ xat }XTixETt
OUVajJLEVOQ UTrOTrpS^ElV ^V TW [J.E7({) TO'J opou?
xaDaTiEp b/ ue).ayE'. OEtvtJi? iyetjjial^eTO. Kal Sri Ttji
0e(i) oEojjLevo; tou otaTwaa'. auTOv, Tvjoe xaxetTe
TieptTxoTtrio-a; 6pa evavyo? auTOU unapyov crnri^^atov
xat nept^apTi? Yevajjievo; T:p6? auTo i\b^^K:^t. Vi^6'
uEvo^ OE xaTa tT|? ^''aooou Tou ffTtri^^atou 6pa ef? t6
evSoraTov [Jtepo? tou avTpou ujet tivOpaxtav TiL^po?
^Tit/EifjievriV

ToSe riv aXr|Qk; opdxwv, ou ol dttOaXfjLol
auTOU T(j) ).a[jLTrovTt Ttupl ojjtotouvTo. "Uoe [ati yvou;,
aX).' tl)? etpQriv ti-Khr/, toGto nOp o^tjjjievo? etvat
/atp(*)v Ttavu Ta Trpoaxe(p.eva ou).).a ^v tu ffTTTi^ai^j
^uveXeYe xat a[jL(d T(j yeipe TiXrjO-a^ dKeX9(i)v toi;
o''jOa).[jLOt? TOU OpdxovTo; u-EffTpd^Te. Kat dj; touto
iyeYOvet, JXEYa
otaTtva^djxevoi; 6 Qr,p Ti^ouXtiQti jjlev
xaTa Tou itytou 6pjjLT^ffat, oux TiOuvViOri o^, tt^; 9eta;
ydptTOi; TidvTOTe TreptffxETTOuffri; auT6v xat otacu-
AaTTousT,^.
"0
oe aYto; toutov (lEaaajjLevot ^jjiepa
Ttias, uTravey(ipriTe xat nao^ Tt [JLepo; tou TTiriXatou
'
cod. xsxdOtxe
*
xat oteTO.eaev ^xevre Tuvotxdiv i<^ opd-
xExdOTixe.
xovTt eu; ou 6 yet[Ji(Jv xexonaxev. E^Q' outoji; aJvAa-
,jri5
^5eXf((iv, ujxvdiv t6v Oe6v up6? t6 xeXXtov auTou
tTTOpeu^.
49.
48. Alias iterum, hiemali tempore instante, ut S. loannicius
solebat plerumque iu diebus illis serenitas firma
''""'
'''"''*'"'
fieri et praesertim per dies dictos halcyonios. sole
tunc versus australes regiones surgente et ali-
quantum tantum collustrante. quia non a vertice,
sed in inferiori cursu versatur, egressus cst .san-
ctus e cella sua ut calorem carperet simul ot am-
buIaret.Gum procul esset a cella,subitotenipestas F
valida irruit in eum et cum non iam valeret
reverti, in medio monte tamquam in mari tem-
pestate terrihiliter iactalus est. Sed Deum implo-
rans ut servaret ipsum et uudequaque circum-
spiciens baud procul abosso videt speluncam
;
gavisus ad illam declinavit. Gum autom ad introi-
tima antri pervenisset, videt in ima parte spelun-
cae quasi prunas ardentes iacentes. Hoc nempe
erat verus draco, cuius oculi splendenti igni simi-
leserant. Sanctusaulem id ignorans,sed,ut antea
dixi, illud ignem esse arbitratus, gavisus valde
folia in spelunca iacentia collegit et,utraque manu
repleta. abiit et in oculosdraconis sparsit. Tum
fera valde sese excutiens voluil in sanetum irruere,
non potuit autem, Dei gratia prorsus eum prote-
gente et custodiente. Sanctus vero. visa belua,
quietus recessit et in altera parte antri consedit
et remansit ibi habitans cum dracone donec tem-
pestas sedata est. Dein illaesus egressus, Doum
laudans ad ccUam suam reversus est a. a
49.
DIES QUARTA
NOVEMBRIS.
413
a.^-oi'LJy6.
.o6vou. ee6'.aov, o.e xaxvxe.
tori, nomine Theoph.lo. (,uando hab.tabat m
au.ou jnoupYov.
'^^^?t'' . T
7,r.
,-
L sandis^inio
Antidii monasteno, ut hgonem arn-
ev .7(1
ejayw..^ [* i
_ -
'f^ , i^:
(.ret eModerel ante ce am suani usque ad quen-
nivrv xal S-.opuEai Anb tti; kauTou xOM^ iizi
peiei li iuulii.i a..* n n
7ravT,v xat u.wf*
^ i*,_ ^ _, ., ._
,,, i^,,,n 1,1 sb na er*et exitus, Lrat enirn, ut
inciiihilem
..*,.,
r
. -,(.-,- -;- ;-
, .- ,
fi.mi locmn ut sibi pater*et exitus, Erat enirn, ut
Uavov TOTTOv Tou Tio'.Tj7a*. ciE^ooov Tiv y^p,
w;
aanr lOLuiii ui .i.
t'
....
noVAa/.ti; EiTtov, iv oU ywpo',; xaTefAevev 6 totio; sa
.. .
'
_ _ ^_o.'... j, ^i
uoVAi.u e.-Ttov l. oU ycpo..; xaTet.evev o tot.o,
saepe dixi,inregione
quanr incolebat loeusimper-
noAAa/.ti; e.Tcov, 6v j.s
/. c
s f*
-v r.- i vin^ Ono iacto assurirens secum sanclus Theo-
Aijffivwvoc KaiTouTOU
Y6vouevou,ffuuTiapaAapa>v o
viirs. ^nro lanu. a^^uu.v...^
S
;-t;oVdoZc,;dvepyo%vou,,
V
xai .>,e(- niente.,
,:mnitantibs
sinn.l mult.s paupenbu
,
:~^;,5v J. ,U^'^o,
.iv a^ov dvepxo-
qui solebant adire sj.nctum
^j;
---;; ^
ajv..v X.!
oiaxovo.uev^v, xal 6;^vr,<.a; Tov toque sancto ul red.ret renunl.aut .1!..
Sa..(,lu
^
!;,;"'
Sevev
-0
oe i-nK
-'>
rve'.
autem seneetute fractus neque ultenus progi-ed.
faixa|^<f-)ei
xai
^
P
s
/.
r
advenientes prope ad .llos accesse.-unl,
S")^vt^^^:
To^^ev^^T^v
icipulum q.,idem Tbeopl.ilum omnes vide,^
^p/ojAeyot
-.Ar,<jiovj.u, tf , ^ ,f_
.
pi,,p omnes cauut rrc naverunl; sarKlum vero
eed<f..>ov
.ivTe, eeea,avTO, xa.
-^'^^^^V^^Z,
cum dcipu
0"^^^ stantem, quamvis, ut scitis
voiav e?aXov, tov oe ayiov ^.v t.o ^aO,.:, ei; .0,
^"" '"'
?
,^,^^ ^,,;,,;^^ ^iderunt.
t:Tm:^
^.ni=:^r^:
?rs>.,:;td.c.pu,o..osanct.:or..
^
ee6,ae, e.Xoy.,
^-^";^"-',
^^r";^^^
/aeto,'cun. singuUs pro necessitate
dislribuisset,
V, o.i KeYa).7i
^a ,'<='/ '"^
"j^"'
/^"^\.',.
jnterro^atus est a Iratribus
Theophilus qua de
,...Oea xaToXa^e^
Ko. -
^
-^
f- l^
^lus ibi staret, cuiusque rei g>-atiaV .pse
lia;
exa<7Tu) Ta itpo? .r,> /pe.av, r,p<o.
respondit se non solum esse, sed sancto
doe>,,<^v 6
ee<;,ao,
--;,/^'-;,r-^J--
f-
;
"^ZZeQ^^^L
iuramento
asseruerunt nemi-
xal 0
,
f
-
j,f
4' ;:
rTail
nem
sibi;i..u,n esse praete,- ipsum: <,uare cun.
Zr^Zl^^^J^o
-^i^e-Tlpov
Teee5,ea. simu. Deo gratias
reddidissent,
g.or.r.caveru,.t
^Xt,v iuToO

ry.o xal xotv^ Toi 6^
tixap'.^TTi=ravTe;
oum.
ooiav
aveTre[A(}*av.
, . . . tin Viri nnidam a lonsc qrroiidam venientes
i)r(-Mtfi-
50.
"Av6p<..o..
T..ve, .OTS d.o ^-^?"-
-P^J-
,/-
, :'"Lt
",,
nost ..n.'
.oanniciu.n viden-
- f'"'
vi,,evo. .pi, To Tov T'o:^--s-
J,,^-
1-
-o
^^
---^-^^,,^
^ji,
pe,ieru....Forte
q,.i ibi
mmmmmm
e.>.T.,,p(o. ToO
.y
0..
--!-;^:~:^:^,;;
!; o ?,uo," 1 viderent sanc.um Dei virum. Qui
avfip<..ov. Ka( ^-0.
a.TO,
U avope, ,.va.e e
'^^^'^JJ^
, , ,,,
.,. Qui fece-
Tv
Te<., xal ^axi=oOu^r,<.aTe
iv <,
i^e
.0.^
xa quaera^^
l
^^^ ^^^
^^^^^.^^^
-- - -
T-
^S^.:^:^^r.^
o^y^; ^,

-^^orun. sanctus nui.o modo visus est ab


-P,!,TtaTtt^)r3r^/a^^^^
eis.Cumautemperp.ureshorasexspec.av.ssent
F
,:;,^LeTou. xi ou peTa ,.o/.u oieMuv oia ,*
<;,,,nicati se deceptos fu sse i,ma non
apparebat
^.,,.0; 0.U0 a.,
dOeciO., 6.
.
AuT<.v
.
i.
i^^P'^^ :pebant,iterumdictusPaulusadmo-
.oUaC; ipai,
.p<>.xapTepouvT..v xa.. yrr^^
y
Zs^um
reversus est. Qui dicit viris ista : Erce,
.Xav.v T.va .e.ovOe^.
^IX^:
l^- ^S^^,.,
.estru.nl,M,.,u
est. n.i a..ten.
,:o9ou|.evov ,x., <fatve<r6a..,
TtaXiv
* f^'"
"="
afb ,nantes
dixerunt s.' mh,ime usque t,.nc a.,um
.po, TO ,.ova.TV,p,ov
uKe^pe.l,e
xa.
<f^<.
r_p , .ou; aft nna,^,,
^_^^^^^^_^
^,^^^^^ .^^^^__^^^^^
ivopa,;- 'ISoi, Texva, t6 tetdy,.:^^
"f^"'', -e-f- ''"'"3"
'^^^^^
n.., ia.a, Tou; U^ou,
a.eptXoy.Tou, 0.^..
^
^^ou.
^
,J
J,,,,,,.Wu. Quo peraclo,
cT,.tv "Ot. oux ieea.aK^v
auTou;. 3>^- -
J
^^^til viri aecipieiites
atque i.a sc haberf nrrm-
iT^eXOe, xal tC.l
auToC,. kaxst..
T^oTvtav. aU <o;
1^^^^"*^^^^^^^
^f^
^,j^^,.^,t sanctus. Deo ,ralias
iM
^fooTa, xal
euXoTT,QevTa;_T.tyeue.v
xa./
-
^^^^^^^^^^
^^^^^^^^^^
.^
^^^^^ p^^^j^
povTa;
TiaXivoaTetv
Tipo; Ta otxe-.a. kat .ou.ou ye^a^
jlevou r\w
dyyeV.0L>, ol
a%9pwT.ot oeiafievot,
xat
uevou rriv aYyeAtav
01. avt>w-"*
v,a[Ar
^
ouTio?
eyetv
ototaTaxTto;
Ttt=TTeucravT
^Ttota
xat
SeS^Aioxe; 6 5^10;,
euyapicrToGvTe?
xat atvouvTS?
tov
0e6v Trpo; t>v Uutuv
TzaTp.loa
uTiE^Tpe^-av.
^ _
51 "EQo? -Tiv Ttvt Tuv TioXtTwv
TiuxvoTepov
aTtte-
va.. Ttpo; Tov avtov
xal Ti Tti*a euxa;
auTOU
xopLt^eaeat,
ixotT.Yer^e':
^t Tii^t Ti eautxa^..a
auTOU
agentes
eunrque
laudantes iu suam patrram
reversi sunt 6.
51 Mos erat cuidem civi
IVequenter adire san- ur.a,.;
ctmnet
pretiosas eius
preces
acciper-e, neenon
/-^
narrare
omnibus
quaecnmque
rnirabrha Der gra-
tia
VITA
'
COti.
^.nxeTt
ava8uo,;.au aU ea.xp.vu,
...u,., K
an
eiu. accopta. invitali sunt ad
viso et bcnedictioiie
eiusacoopta. invitali sunt ad
convivio.
(.TixeTi av^uu.i. .
..^
V:""^:
J, ^., 5,,,ov xa^
viso et bcnedictione eiu. accopta. mv.ta
o^a,.o.epoa.?ov..,
a.,^9ov
.^^^
pn.ndendum cum eo. !n medio autom
ixevot
dxEXeujOr.Tav
auve^w/TiOr.vat
auTOi. ka.a oe
ecce
''^'^^^^^^
^_ .:...;.,: Lil ............
t6 [xeaov TOJ aoiTTOu toou xal apxo; ]^Ey.aT-/i nape-
*
C0(/.
SflPElffBi.
".r;;.X;i;-^S-.^^v;Ue.Ssv^.-
renturet:..njn..c/i>,n..,navc.exc,:
?7',^" . -Q -
.1 '.,,,;
'-.'-.'nMv-aiv m^. sed dicth signis delectmmm qiiae fide d,g,
feslinavil se provolvere. Cum isti valde conturba-
rentur et : Succurre, sancte Dei, niagna voce excla-
ait
ma
suiit, ac credite, neqtie ullo modo duhifafp, (juasi
futiira
aictaTOLc TO tuvo/.ov. iL-.xa xa-. ty.tf
7ei.pi. '0 ftrip'- - -
, i-

B
LLQevTs,
a/avsr; s>etvav.
'0
os 5^.0, e>^ .?6;
^/n.m et postea ad me redd.s Be.i.a mandato
T6l.p.:ov 'Ei..o-V
oLtiotxptT.;.p6,.ee>u-
oboediens et sanclnm_ venerata d.scess.t: cu.u
,.v ire)Oe ev t Tico; xai 7:i).tv ueTa TaOTa autem ad seipsos red.issent vin ad pedes sancti
del^
'
()
oe 9V.o"5E.a Tr, Ttpo.Tiist :ipo.xuv-<^.a,
ceciderunt. Qui illis benedixit et bene apprecatus
Tcj, iyio) ^-av/4r.>
^**'^
^"^^
^=^^"'^* vevotxevov ol e.4. eos-iue .n pace d.misit c.
avOptoTioi TOi;
-05'. Tou Jtyiou TipOTe-eTOv
Eu?a|A-
vou T auTor; xal uXoY-/iffavTo;
aneAuffe p.eT'
''^^''''^''ETreTce^e .roTe 6 5oO).o; toO 0eoO tov
52. Gomme.idavit (luadam dic servus Dei suo
eauToO uaQr.TT-v.' tov ^sSa^utov eooou/.ov, la?^^
discipulo venerando Theodulo ut sumeret vascu-
;-'""-'.
cod a.ov.
aaYapu6vaaau*xaioo0va..Tor;::Ta>-^or,xaU'Tepov
lum olei plenum quod daret pauperibus.allerum-
?e xevov ue6- eauToO i7itGe=ea6ai. Kal toOtou jx^
que vacuum secum ferret. Qu. cuni renmsset,
SouXouevou, dA).a iiiTT.v XevovTo? toOto ^iaaTa^etv. seque frustra hoc al^lat.uum d.xi.set, .lerum sub-
TiaXiv u..o'.uv 6 av.o; e^eyev X^-r^ SV. Oto TravTox;.
ridens sanctus ait
:
Sume hoc mhdomnius, ne forte
uT.zw; xal 7uvavTr>-/i? T-.v. toOto '/pV.I^ovT'., xat
orcurras c.uidam oleo indigenti, quod dabis ipsi et
^.use'.;auTw xal u..596v xo[^iayi. "Ooe'^; UiUu^Hfi
jireiiwn referes. Ille, ut iussus fuerat, utrumque
[jnpoTeoa eXa^ev'

xat Ir^ t^.v 6o6v ivOuv [Aeya cepil, et iter absolvens graviter oirendens cecidit
dX'.59T,5aq TreTtTwxEv xal t^ xpoOffEi toO -ETr)a,fffjie- et in casu repleto vase perforato, ipse statimsur-
vou aYYetou
dTrV.v T;eT:otv.6To;, auTo.; 5uvt6(jiw<; gens in alterum vacuum eOundit oleum, memor-
otavaffTa; T:p6; to iTepov t6 xevov jjieTeliaAev, xai que verlii sancti propter sua.n ad oboediendum
(jLvr.fflJei; toO ).6you toO h.'{Kr>\i iizi tt, avTtJTaTet r/i;
segnitieni llevit amai'e. Dein. munere suo limctus
napaxo^^ Tiixpw; ex).auffEv. EtTa TrXripwTa? tt,v reversus est et paenitentia facta, pctiit a sa..cto
eauToO Siaxoviav u-izx^t^t xai ^a).wv {jieTavotav ut sibi veniam concederet, narravitque onmia
/JTet Tov aY'.ov ^uvywpTiaat auTw,otT,Yr,5a[jievo; xai quae in via acciderant. Ille aulem cum eum ali-
C Ta xaTa tt.v 6o6v auTtJ) ffuji^avTa. "Ooe tio5u<; 6t:.,- qua.ituUnT. vitupcrasset, venia concessa, ijjsi F
ffTu<}^a4, (juY/wpT,7a; Te xai ^T:Eu;d[jievo? auTov henedicens diuilsit eu.n d.
in^Xuffev.
53. Atep-^ojj^evou TiOTe xaTa Ttva t67:ov toO
locimt
oo-
-i'.t|j/y;j:c/yj .iw.c aa.j; .vvia .yKu/ .w 53. Cum transiret quonda.H pcr aliqucm iocum
d;taYdTTou TiaTpo; rijjiwv 'Iwavvixtou, xai aufJLTto- admodum inirabilis paler nosloi" loannicius et
daemonnns
peuojjievou auTw AavfVtX toO [xaxaptwTaTou, toO comitaretur eum l)eatissimus Da.iiel. qui fuit olim '
,^,.(,1
Atav Ta; aiafir.ffE'.; xexaOapfjiEvoc TE|iJd(T[xtO!; 'Iwav- dus loannicius, dixit abbati Danieli : paterj
vtxio?, eBri7cp6;T6v ^v^ix-* iavLT.).

'QnaTep.dKa- audi et anmie ut habitemus separatim amho per
apparct
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 415
A TE? T:opeu9T|av, xal ^xtcvu^ tov Heov eX-.-raveuov
71'. Tr, dxoiwQe'. Twv cixaQapTuv 7;veu[jia"ro>v, Kal
TZipl t6 te).o; Tiou tuv TeaTapaxovTa V,[jipu)v 'iatve-
Tat Tt? avr;p Ojjspo;, Buasto-ri?, oO ri xe'^aA>, i-ni
TtoX^^oG TOU 'J^J^OU; '.peTO, TOt TE ffXe).'^ OtX'flV TiaiJl-
ueYS^wv
x'.6vo)v iir^r^^-jio'/ , xat d^eo)? (iaOtJ^wv xat
u.eYa)vW? <ipyt!^d|jLevo? xaTa xou StYtou (pu>p|jt.r)0'ev.
'0
Se ayto? Ttjj orifxetaj tou *jTaupou Owpaxto-a;
eauTOv, dxTetva^ T'V,v ye'.pa T^uxvoTepov tov ipwfxevov
xaTeafppaytt^ev. "Ooe ou jjiovov oux a-eopa, a).Xa
xat )iav avatOeuojJLevo; l-lf.r^fxioi^zy . Q^ oe T^Xr^s^T.-
aav ^xetvo t6 o^epov QeajAa evay/o? tou
iY^"
dyevovet, a|jifpotv Tat? yepT-.v 6 ayto; ixTe'!va? twv
TioSidv auTOu ^TieXa^eTo xat pLeYaXr, f^wvT^ ex^jOTiTa^'
UavaYta (^eoToxe, fJoTifiEt, upo^ y^'^ toutov pieTa
'
cod. oPepou TiaTixYOu, xaTepp-fi^ev
*.
"Ooe xaTaY6[jiV04
y,a-eppe5s''.
xaTot ToG TcXeupou Tov aYtov ^'^oopw? AaxTice, xai.
i-Ki -V.fxepa^
eTiTa a'iwvo; 6 aYto-; yiv. MeTa oe tt,v
eSoopLTjV Tijjiepav et(; eauTOv 6 TtavaYa^To^ 7:aTT,p
YljjLwv iuavvtxto'; yi.yo^^io^ xat TeXeov /aptTt 0eou
hta^shs.'.^., evuOew TtaXtv t<^ ^eoipoptp AavtT,X xal tov
6e6v ajjLaoTEpot UjjLVTiiiavTe; ei^t 'r^ TiavTEAet dxotu^et
Ttiv axa'JapTti)v Trveu|ji.aTwv y^atpovTe? xat ij^aXXovTe?
"
TTjV 6g6v aUTWV TjVUOV,
54. Kevtixyt? TOTe TtoXXou afpiaTO? iye.yQyt'. ex
Twv itvwv Tw aejiafffxtti)
avOpwTroj tou Heo-j Eu7Tpa-
Tt((), Ti^ xat TT,v 9aujjLaaTT,v Ta'JTT,v xat dvTiit'.p6pov
TTpaYfi^aTetav Sepjxu; xal jJteTa TttTTew; avaTa;afxev(,>
xat TTJ
ULeTCTietTa feyia.
jjlvTj[jl6tuvov a'JtJvtov xaToXet-
iLavTi

xal tj Tyj tioX).-^ i-Ayusv. tou aCjJiaTOi; Xtav

cod. XeiTTO- 6 TiYta^pLevo;


avr,p XtTtoOu[AT,<Ta?
*
cr-/o6v et^tetv
()y[iti(ra<:.
a(pti)vo?
eYY"'^^'
^*'-
T*P
^*^'* ^**"?'- ^^'*''o^ (^"^s

cot/. QaujxaffTOU xat TteptPoi^tou


*
naatv OVTO5 "ou Ttavo-
TTrptotoi^Toy.
(jiou EuTTpaTiou, TtapeY^^^O'^'^^
^*'* ""^
'^'/^'fl ^t^''!/,*"
vaTO exa^To; tt.v ^'foopav exE';vT,v iuatv tou af[xaTO;
(jTTiffat. "U; o'e ouoev tooieXouv, otXXa xat jj.aXXov
auTOv efiXaTtTOv, TeXeov aTreXTrtaavTe; xa-eXtTtov.
npoaxaXe^aiJLevo; oe auT6? t6v euXa^eaTaTov Ntxo-
Aaov jjL^Xt; T(7) anOjJiaTt toutov xaOtxeTeue [xeTa
iio).).r,5 r/j? Tay^uTTiTOi; aittevat xal [x-fivu-rat Tij)
&Ytti) T^v TOUTOU dtffOevetav xal xaOtxeTEUTat auTOv
UTtep auTou Oepjjitii; Ttpo^eu^affOat. AtevoriOr^
y*?
Tiavu dpOti); 6 xXe'.v6; EuTTpotTto; OT'.Ttep
Tr,;
aYYe-
Xta; (i7:'.ou3Ti; xat tt.; vr/r^^ ^VJO\khr^e,, TiavTti>;
Aeou; Teu^OjJLat

OTtep xal
YSY^ve.
Tou
y?
avopo;,
(i); ^xeXeudOri, (iTtt6vTo;, -^voij^ 6 oupavto; ^xetvo;
vou; t6 aujx^av l^/iXOev ei; UTtctvTriTiv auTOu. Ooe
C Tov aYtov
Oea(ya[jLevo; Ttpo; jt\'i eauT6v xXtva; xat
eu-yriv a^Triaa; xal Xapuv avefTTTi
*
xai !;r,Ttv 6 oaio;
Ttp6; Tov avopa xaiTtsp efou; Tt apa effxuXr, iTtuOeTo
xat Tt; Ti ToaauT/i TtEpLtrraat; xal tt uYtatve'. 6
Ttt5T6; xat xaX6; cftXo; xat aYaitTiTo;
EusTpaTio;.
"Oo evexe toutou eneiTttljv TiapaYevetrOat IxeXeu^ev
auTov 6 offto; ^ittToittu; ixetire xaOe^OevTa jAtxp6v
ivajAEtvaf xat toutou Y^vojxevou, rtpo; to xeXXtov
auTOU uTte(rTpe(}/ev 6 a-^io^ xat ^Ttt TiXeiffTTiv topav
TO) et^ SeT,0t; eXOtov (pri^t 7tp6; tov avopa* ''SJ
(ivep, otTteXOe xat eilTte Tt^ Ttpoa'.ptXeTTaTtu jaoi
EutTToaT-it^ STf 'Ev T(j) Teto; [xri Xutiou.ou Ovr,5xet;
Yap,
oc).X' ev Tayet, 0eou etjooxouvTo;, aXXriXou;
(;({;6[jLeOa. Kat auv Tt^ Xoyv
i I^ev
aTtoffTaXei;^ auvTa-
5ct[jLevo; T^
&Y'-V ^^V^^^*^^
^itopeuOri, -t) ~t ^uat; -rou
afjjtaTo;, Tri auT-^ tiipa, h

etnev 6 0(^10;
Ty avopi
fiTt oiix otTtoOvr.Jxet, eorri xat siaaTtav
^
aaOeveia
ota Ttijv ^/Teu^etov tou &Ytou
txTtriXaOri. Kai tou
apparet vir quidani terribilisel (let'ornus,cuius ca-
pul in magnain aMitudineni ellVrc-batur etcrura in
siniililudinem niagnaruni columnarum erigeban-
tur: qui incitato pcde progrossus, valde iratus in
sanctum irruil. Sanclus auti-m ?i'^'no crucis lori-
catus, manu i-xtensa, iix'(iu'Uter visum homineni
signabat. Qui tamen non modo non aulugit, sed
impudentt.'r valdc appropinfjuavit.Quando autem
accedfus illud iiorn-udum monstrum e regione
sancti pL-rvenit, iste ambabus manibus extensis
pedeseius tenuil et magnavoctM-xtlamavili^an-
ctissimuDei (jenetrij.-,succurre iiiilii. et humi illum
cum magno fra^ore proiecit. Qui delapsus san-
ctuni in latere valide verberavit. qui per septem
dies sine voce remansit. Post septimam diem ad
seipsum reversus venerandus patcr noster loan-
nicius et tandem Dei gratia servatus, rediit ad
thuophorum Daniclem et Deum anibo laudantes
propter onmimodam impurorum spirituum eie-
ctionem, gaudentes et psallentes iter absolve-
runt e.
E
54. Fluxit quadam die uuiltus sanguis ex naso <t
venerandi viri Dei Eustratii. qui mirabile hoc et
S.Eu^ira-
proficuum facinus ferventer ct fideliter litteris
""'""'
mandavit.eiusdemquc
memoriam posteriori ^ene-
rationi sempiternam reliquit /'. ihUta sanguinis
/
effusione valde mirabilis vir debilis factus est
ut. fere dicam, voce orbarctur. Quin etiam medici
pUires, siquidem mirandus et celebris omnibus
erat sanctissinuis Eustratius, t;onveneriuit arte-
que sua tentabat unusquisque hunc validum
fluxum sanguinis cohibere. Cum niliil proficerenl,
sed magis illi nocerenl. tandem desperantes reli-
querunt eum. C.um ipse ad se vocasset reveren-
dissimuni Nicolaum, aegre prae ^piritus angustiis
supplex fum oravil ut summa diligentia abiret
significaturus sanclo suam infirmitatem, eum^iue .
rogaret ut ferventer pro illo deprecarctur. Cogi-
tabat enim, recte prorsus, uilustris Eustratius :
Nuntio misso et oratione peraciu, omnino misn-i-
cordiam conseqnar : quod revera factum est. Cum
nuntius,sicut erat iussus, profectus essel.caelestis
illa mens cognoscens quid factum esset. exiit
obviam illi. Qui cum vidisset sanctum seque ad
f erram usque inclinasset et benedictionem petitam F
accepisset, .^urrexit. Alloquitur sanctus virum et
licet sciret omnia,
interrogavit quid ergo torque-
retur,et quae tanta eius sollicitudo. et utrum vale-
ret fidelis, bonus amicus et dileclus Eustratius. Qui
cum propter eum se adesse dixisset, iussit ipsum
sanctus ibidem sedere et aliquantulum exspe-
ctare. Quo facto, ad cellam suani regressus est
sanctus, cumque per longum tempus Deum oras-
set, redux dixit viro : O homo, abi et renuntia dile'
ctissimo meo Kustratio: noli nitnc tristari, non enim
morieris;sed mox, Deo coiimleMtc, invicem videbi-
mus. Et cum hoc verbo nuntius oboediens sancto,
cuni gaudio profectus esi; fluxus vero sanguinis,
ea ipsa hora in qua dixerat sanctus : Non morie-
n>,stett!rat (.4
innrmitasperintercessionemsancti
pr{>rsus evanuerat. Cum nuutius redux iucun-
1 . :ii..j .^...iHiitt^ ntiinihiii; rlcfiilissot. iuterro-
dum illud nuntium oumihus dotulissot. interro-
""'"",
.*
V '
i CT-ivU
^oduIomirabilisEuslratiusquahorasanctus
dneXfav ^.l ^iv^v iSa.ov.o, axp.p..,
6 nr;
j;!,;'^';;;'-.^^^^: erat locitus. melius habuisse
et cum
onmibns Ueuni laudaus. gratias egit san-
cto. Paucos post dies, c.um inlustris Eustratius
ex
infu-mitale
adhuc debilitatus csset, enixe pe-
tieruut
fratres qui in
monastt-riolo cognominato
Leucadum
ajj^evo; EuorpaTto; tt,v wpav ^TtuOeTO v
$
toGto 6
aYto;
e-^Ttev. Kat jjLaOtbv eyvu TtavaXr/ito; OTt ^v
^xsivri TTJ
wpa ev t, 6 &'('.o<; XsXaXrixe xotx-J/OTspov
6"ayT,xv'eauT(;), xai auv Ttiat t6v eov uj^vriaa;
TTiv
euvaptarCav Tto itvup aTtevetjxe. Kat ou [leya
oXXa;
41G
TCoXXa ka; r,|iEpa<;, ':i. toO xXslvou
EuffTpotTiou ^x ttj;
;v':on
oJouvajJLoOvTOC,
iiX'.T:apY,aav auTOv oUv
DE SANCTO
lOANNICIO
MONACHO.
Loucaduin
liabitahant, ul venirct invisurus eos eJ D
eniditurus
et aediticaturus in his quae ad sahifem
pcrtinerent.
Aunuens
veneral)ilis Eiistratius.
hoc enim nunquam
denegabat, sed usque ad lianc
diem scitis
quomodo ab omnibus ad saUitem
animae
vocatus
ferventer accurrerit. quomodo
B
iiostias

annuil igitur et accinctus ost ut proti-
cisceretur.
licet aegre propter eum queiu diximus
. , j
jorbum.
adsalvandosfratres.Cumitermovisset
xaeapu.TaTa
XTr;;.aTa xa', eOEXo.orta
^=^- "'
^t ad locum quem anlea dixi pervenisset. post-
aWa
SutxaTa. 'to.ev
o-.v xa. .uv.Osto
^^
^^/
.op....0..s.:Kai:ie?'-a.u^.co;,o..Tr;v..o,s.pva^
^^^^^^^^ .^^^^,^ defati.aiionem ipse rur-
quattuor
febris
omnes,
ipsi
-r
, > . - . ,_-^, (ifrpnt ornhani; cum ipsis flevit et Eustratius.
yueiacTe5?xa?a;a33U)T0; V
0'-<=t|JLe^(>''i
"Ti
^~^""" ntieni uipiiam. x.iau
p
'f^
V ,
f^
L'. -
n'
*,'.
^A,. r.iim ner multa^ horas amentatio perdurasset
Tou
^.aupouTzupeTouGstvw^exauvr/.IlavTwvouvTWV
^nm pti muu.i. iki.
i'
'^
^
r
_ .
_^^^^^ clamareut Vae rwhis qm illic versaljautur
dicerentque : Quis nos deinceps ad pascua ducet,
bone et dileHissime pater
'^
Hei nnbis, (juis nos
reget et proteyet, sicnt iu, filiorum umantissime?
Vbi inveniemus os humiles foutnn purum talis
E
JtlOJXE-.
'Q; o'jv in\ TToXia; <)?; i Qpf.vo; ixexpaTTixei, xal
-iv --.oiTTTiiv To o'Jal i:.i?o.otiieva)v xal Xsyovtwv
Ubi tnvememus nos Hum,ies joumn purum mus
Tt? Vai; ro'uav- a-o to'3 vOv, w xaXe xa! ^upi-a- directionis ? Ad quemnam ibimus, qut rerba ritae
f,-^.^!^ ^i-
'
.
A." a- rpiCv Ti; r.txi; 6or,yr>'. xai
rotfidie a te audiebamus? Quis ostendet nobfs viam
ZEpiffXEMaet.to; tu. w 'jJ.OTexvoTaTe ; Dou e-jpouev
saiutis. h
T.ueC; ol TanEivol -r,-^-yy xaOapiv TOiaOTr,? Staxpi-
lumineetface
orbabimur
;
nos sumus rausa mortis
1 . _ _.;..*...a^ ij r..j- ^Q-
tuae, bone pater. Nisi etiim te vocavissemus, sed
'
cod.
%.
salutis? Heu nobis miseris et peccaforibus, tpiia taU
Tto;; Ilao; T'!va ans/s-jjdtxeQa ^f.jAaTa I^tof,; xaQ"
3^i^,/gtpi ^cu ixoOovTe;; Ti; 'JTvooei^ei r,y.^ si paufulum sivissemus feex morbo tuo requiescere,
TT.v &o6v TT.; ff(OTT.p':a; r.ixwv ; "Q, w f.fxrv toC;
prorsus uunr ferrenfer curares gregem /hhw. His
TaTii.vor; xai ajiiapTuXo:; OTt toioutou Xa[jL7:Tfipo<; et aliis verbis dolendis a iratrilnis per longum
xai ciwffTf.oo; f,uEv; -/wptr6[jieOa, f.fiet; h^v^ atTtot tempus dictis. cum manu signum dedisset et ut a
Tou ^avaTo-j JoJ, o xa/, -iTEp

et yap f.pier; |jlt) tletu lemperarent iussisset, onmibus benedicens
TipoTxexAf.xauev , aX).a [itxpov etaaafjLsv ae
beneque apprecatu? dimisit eos. Ipse vero ad sup-
avaTtvEu^ai^Vfl; acesve^ia; aou, apa Sv 7:a.vTw; xai
phcationeui se converlit et prodigiorum factorem
iva-.Ewa'..
^Ti; Oep[jLw; tppovT^irwv tou ^o'j notjjiviou. Ta'jTa ouv
patrem nostrum Ioannicium,ut antea,quasi in spe-
xat T'.v3i aT^i pfii^aTa fipr.vriTtxa twv aoe).:puv w;
culo iiituitus. rogavit ut daret sibi sanationem et,
i-t Ti),etarriv upav /evdvTwv, xaTaTetaa; Tf, yetpt
^icut promiserat. inviseret euTn. Cum orasset, in
xat Tov Opfivov nauQf.vit ffiffa;;, ivra; euXoyfiaa;
somnum iucidil, viditque sanctum adstantem sibi
xat dTteuWlJievo; aTiO.uae. Kal auTo; oe e^:; Ueatav
et dicentem : Nequaquam timueris, o Eustrati;
eTpaT^Y, xit Tov ar.jjieto-jdpov TiaTepa fijjLuiv 'Iwav-
sed sfatim vade ad locum et ad venerandos mo-
vtxtov. w; fiOTi, xaTOT:Tp'.^d[jievo; xaOtxsTeue oouvat
nachos, quibus loquere uostro nomine haec ef haec.
a-JTtp T7\v taatv xa':, w; UTiEfr/STO, fleaaaoOat auTov
.
Statimque aegrotus inclinans caput, visus est sibi
C
Kai of. eu'^duevo; xaO" uirvou; dyeveTo, xal opa tov
abire; cumcjue ad locum devenisset. occurrerunt
F
aytov TraptJTajievov, xal XsYCvTa auTtji Mr,oaiJiw;
ei qni ihi abditi erant inlustrissimi monaclii et
oEtXavopiffTfi;, w EuTTpaTte, a)v).a Tayew; -opeu-
cadontes iu terram petierunt benedictionem.Post-
^T,Tt Ttpo; oe Tov TOTtov xat T;p6; tou; Totoujoe
quam, sicut consuetum erut sancto patri nostro
f,Ytaff[jivou; jJLOva*;^ou; xat XaXr.^ov auTot; e? fjfjiwv
lounnicio eos excipienti qui ad eum veniebant,
Ta xat Ta. Kat euOiw; 6 aaOevuv fJaXwv {jLgTavotav data est benedictio. cum suscepisset eam sanctis-
t6 ooxEtv ^TiopeueTo xat. Ttpo; tov TOTtov Yvd[jievo;
simus Eustrutius rum iliis dormiens. ut videtm",
utttivtt.Ot, TiapaTwv Uz~.<7b xexpu|jijjLevu)v utj^riAoTdTuv loculus est et cum orationem decantaj"et, congre-
uova-^uv xal ajjt^OTepot TrejdvTe; inl Tf,v vi^v -i^touv gati ibi fratres firma voce ex ore divi sui hegu-
euyi^v. *Q; ok xaTa to auvTjOe; tou 6atou 7caTp6; meni Eustratii Ktjrie, eli-ison valide emissum au-
f.jjiwv 'luavvtxtou i* Tr, oo-^^rj tuv ei; auTOv Tcopeuo- dierunt. Sed demio tristes interrogaverunl eum :
[jtevwv eu/T^ ^Yeydvet, Taurr.v dvaXapwv 6 Tiavtepw- Quid, pater optime, relinquts nos orphanos? Qui
TttTo; EuoTpdTto; tjv ajTOt; to ooxeiv ut:vwv eXeyE, expergetactus altioreetiam voce: i/i/(e,respon-
xal -rfi; dxtevou; eT:'|io(i)[Avri; ol ffuvdvTe; ^xetie dit, filii; nolite luffere. Sanctus enim loannicius
dSeX^ot I^toffTi 'juvf; iv. tou <JTd[AaTo; tou OeTnes-^ou proiexit me. Ciun petivisset cibum, statim sumpsit
f,you[ievou auTtov EuTTpaT-^ou Td- Kupte Aer^Tov, w; ex eo et postera die ille qui iani ad portas inortis
=7rt n).stffTov dvaTTEardjasvov fixouov. Kal of, 7:dX'.v approijinquabal, servatus per protectionem san-
*corf.evxo[>i. XuT:ou|ivot otr,puTo)v auTOv " Tt, ^yxaXe
*
T:dTep. cti, uscendit in suum iumentum et
perciu-rit
a^(T,; fi[xa; dpyavou;
; "Ooe otunvtaOel; OapaaXeu- quindecim stadia, glorificans Deum et sanctum
Tpa TTJ wvp Ou ttT.fft, TExva, dTiExptOr,.
i^f,
eius, et in suum monasterium pervenit (/.
XuTiet^Oe, h yap avto; "iwavvtxto; iT^EffxE^J/iTo jjle.
Kat ^r.Tf,a; Tpotpf.v r.ttpixy^^riiia jjteTeXa^ev. xat
T'/i
^Ttauptov 6 f,or, 7:p6; a-jTa; Ta; 7cuXa; tou OavdTOu
^'wa; ouvajAuOeUTT; ^r:tTxe|Et TOU^5tY':ou iizi^ir, to ooid^uv tov Beov xat t6v aytov ei; ttiv {-Stav jAOvf.v
-rStov xTT.vo;. xal T:Ept7:aTf,aa; aTaotou; oexaTiEVTe 7:apYveT0.
ANNOr.iTA.
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 417
ANNOTATA.
a Haec eadem legi possunt apud Sabam, cap. VI, num.
12, p. 342.
b Bis se invisibilem praetereuntibus fecissc S. loaniiicium refert etiam praecedens Vita, cap. IX, XI,
num. S8, 52, p.
3(IG, 380. Monarhus qui hir diritur Petrus, a Saha locatur lohannes.
c Eadem videsis inprioribus Artis, cap. IX, num. 39, p. 3G0.
d Cfr. Vitam praecedentem, cap. IX, num. 40, p. 367.
e Videsis Arta a Saba comcripta, cap. VIII, num. 32, p. 3fJl. hnprimis notabile erit hoc factum
huic qui voluerit historiam htcusque plane itjnotam S. Danielis in Thasio contexere.
f Jndicavimus in Comment. praer., num. 14, p. 317, varios locos ex quibus patet Fetrum monachum
non pauca accepisse a S. Eustratio unde Acta sua retexeret. Cfr. supra, p. 390, num. 12.
g
Cfr. quonam modo sanatum a S. loannicio Eustratium etiam rettulerit Sabas, supra, p. 367,
CAPUT DECIMUM
B
S. loannicius fidem suam orthodoxam profltelur, futura multa
e
et abscondita praedicil.
55. "A^.XoTe TvAiv Ttve? dv-epaXXov Tiio? otXXVi- 55. Alias contendebanl quidam inter se dicen- S. loannicius
).ou? ^iyovTe^

'Afiii ye tt, tuv oTipieiuv odffei xat tes: Num revera miracidorumdono et/idei sermone ^'^^'"
Tov TTi? itiTTEco; Xoyov xexddjjLTTiTa'. b [liya^ 'Iwav- insignifus est magnus loannicius? Aut non potius
''*
'^^
^^'"
vixio;; '11 ev Ttvt ti] itTrXoTiriTt xal zr^ fo-.wTeia simpUcitafe quadametignorantia faUifseipsum? Si
e(TGa)vTai. ; Kal e^/.v ouvaTov Trepi toutou %-j 7,xou- fieri possd,audiremus eum dehis,et rofjnosceremus,
rauev xal eyvwfjLev xal dxptSwi; i-i-TTeuaajJiev. Kal et certo crederemus. Et consentientes consilium
07| au|jtu)VT,TavTE5 ^^ouXeuaavTo eu'/?,i; ydpiv izoh^ inierunt ut eius benedictionis accipiendae gratia
auTov dnt^va'. xai. Trept toutou dxp'6w; otepeuvf,aat. ad illum convenirent et de hac re studiose investi-
Kai drielQdvtei; uTio Tou iytou 60-/9T|!Tav xat Ttva garent. Profecti a sancto excipinntur.et postquani
TToXXd ^v Tw [jt6ff(p XeXaXTjxdTei; yvou; 6 TTpofiXe- varia quaedam in medium attulissent, cognoscens
nTtxo? ^xetvo? voii? tt|V TzavoupYtav auTuv tsTjistv

perspicua illa mensastutiam eorum,ait: ^?fo/am
'ETxetST, TToXXdxt^TtvE^Trept iptouOpuXXouTtxatxaxu)? quidam saepius in me mussitant et male scandali-
axavoaXtl^ovTat, oux dpflu; TitTTEuEtv [jie Xeyovte?, zantur, me non recfe credere asserentes, sed falso,
aXX ic'f!x\\iiy(s)<;, pouXo^Jiat iTzi tt^*; u|JLTepa(; volo restrae pietati meam fidem jyrofiteri. Cum illi
EuXajBstai; tt^v ^jjLhv TttTTtv ST,|j:T,YopTiaat. Kat tuv viri valde propterea gaudereiit, ipse, aperto suo
dvopwv Trdvu ini touto YeYTiQdtwv,
auTo; dvoi^a; venerabili ore, quasi summatim haec dicit a : a
To Ttutov auToij !TTdp.a, w; v ^TitTdfJitf) Tdoe 'iT.o^t
*
Credo in unum Deum, Pafrem omnipoteniem, visi-
IltaTeuw
^
li^ Eva 0ov TtaTEpa TzavToxpdTopa, bilium omnium et invisibUium facforem et domi-
TtdvTuv 6oo)U6V(i>v Te
^
xai dopaTwv 7iotTiTT|V
*
xat num, sine principio, inrisibileni, incomprehensibi-
xuptov, dvapvov, ddpaTov, dxaTaXr^TtTov, dvaX- lem, immutabilem, immorfalem. Et in unum
t^ exAa[ji(po
co(/. Ttpoiwv. 0eoO xai MaTpoi; Ttpotdv
*, xat IlaTpt xai TlJ> Filioque unum Deum praedicandum et f/lorifican-
(TuvOeoXoYouuevov
"^
xai aruvoo^aI^d}jievov, w; (rufjitpue? dam, utpote consuhstantialem et coaeternum. Tri-
xat (TuvatStov. Tptdoa wv ooidJTio

uTTOTTdTeatv nifatem f/!orifico in hi/postasibus seu personis, et
T,Tot TcaoawTiot;, xai UdaTO) twv E!!pT,[JL^vuv djitYer?
praedictorum unirn/fjuediscrefas et iuconfusascon-
xa- i<z''jx/y-zou^ TTipwv
*
Td'<; dtpoptffTtxd; ^dtoTTiTa;,
servansdistinctivasproprietates,ceu numfjuamdesi-
*". turas vel ^nutantias, Patri quidem innativilatem et
eorum qui ex ipso sunt rausatitatem tribums, FiUo
generafionem, Spiritui vero proressiouem. Et ex
ix5Jdpeucrtv

xil w<; il
afTtou toO naTpd'^. Td te Yev-
Patre tamfpiam causa, tum fjenitum tum proceden-
vujjievov xat t6 ^xTtopeudfjievov
>^
dTtauYd^avTa, xai tem fcredens] exsplenduisse, utrumque ut lumen de
ti)? (w; IxdTepov ^x tfwTO?
TtpoeXQdv ^^ ev, uitepxd- lujnine; unicum, supernaturah, triplidter radians
ffULtov, TptTffoaeYYs; xai TptffT,Xtov ^w?

[xovdoa oe et quasi ierfjeminum sotare lumen. Vniitttem autem
ou(ita*xat\>uffet Ttpoaxuvti
*
ef; ev U7tEpou<rtov xat
natMrfie et essentifie afloro in unam supernatura-
6TtEpcue? (JEdTTiTO? uJjo?
ffuvtoGffav. TTiv ai^T^v
lemetsuperessentialemdeitfitissublimdatemcoeun-
diJLEpIoTov xat dStdffTtaaTov. TT.v TE odiav xai t6 y^^6.-
tem, eandetnque indivisam et inseparabilem,gloria
^
-05
potentiaque

Bic incipit locui guem Petnts desumpsit ex Nicephc^i Apolvgetico pro sactis imaffimbtts. Cfr. Mai.
Palrum novaLibl Um V p
22-27. Quoniam tamen haufi raro sci-iba nostri codicis i transa-ibemio crravfrru
,
opporiunum duximus mriantes hctioms notare. Eiiitionem Mai signamus i ccdiecm CoisHnianum S
-
4(aTe^oj.ev 1.
- 3
om. i. -U.add. i.^^om. 2. - " Ilaxpi x. om. 2. - ^Tem^d. 1. - co;a.ovu; 1.
--

T^poGv.s; 1
. - '^
xtvouiJiiva< 1
. - "
v^iaovt 1 . -

vooCrre; add. 1 .
-
'-^
T:poXOc.v 2. - Trpocrxovou^s; 1
.
Novembris Tomus II.
DE
SANCTO
lOANNIClO
MONACHO.
VITA
6iivi
*'
r/."-"- --_
. ,
'_,. iu_,i, inaeniti Fatriii esseniia alietium facio propier gme-
nvs.,a lla.po;
^^ A^^^
.^"
"X/
^ TuVuta,
^.-^^m .os&.^^i/.7(/. e^ zrf.V/.sV6//,7e.m,
xa.. a.,.r,.ov. aXX
^ '
V"^-'^
^'
?
_^
-^^^
,,,
, ,,,.
-
/,,V/j/.
./, MUth,cle et
"^^ll^LZ
..v^;:;;.!:?
;^^v.,
l
,^,
^Hstinete ^0.....- :. i ...../../..
.,
L .p..lv {
e^oTT,,. xai Ti Tp;a ev xi v ol;
-^ 'Jso- e( (na ,-,,
<n q,nbus dmmtas est, vel ,U accu-
S LuaT<iY-nv Vi
v Oeoliy^v 6 xpiu^o,.
HOS rfon,/* tl,colo!,o,;,m opt,mas b. I>n<, .(a^ne
ft.ov oiv -ov ila-pa
3 ",
il
ou Ta TiivTa k Pat,em colo,a qo oa ex ,lto vene,;,t adexs,-
A
o'.v ...^J.k
"
Onapf.v 0eov Tiv Tlov
stendum; Denm Fili,m glorifico, per q,,em cnnia
Mitc.
?
oO Ti .xav.a yeyiv^.at. xal .p6,
/-rf" *'"",
o,n.,nqe essct,al,s slahl.tus sc-va-
ojlt^or, ; an^ovov
Sta^araf' Seov t6 Hve.^pta t6
*'; i>"" ^S>-,/,,, ,sc/, o,/o,-o , jo o,,a
B
-
!7 j -
-i ,.;.,-
28
,TuvTT,=CTaixa't
conservuntur et coi,tinentu,: Un,!, De^tm kosce trcs
'^
aviov jiioTzuvu
'
,ev w-anav.a
(juvTTipEtTai xit
, ., , , ,
'
, ' .,
a- J, 2s .; ,t;.^,.

oiix eic
colo,non iH tres deos unicam d,videns dat(item,ne
ffuveveTat- eva Oeov to .pta aepu
.
ou tni ,
.
, . . , ,- ,
, ti

-pEr/eEo6c rVv uiav 3arrJi At6.-r,^^ W ixxXivw

'
'nadam ,n tntkemni aut poUus m polytheismi
lc -pihvM ko^^^ Se uoXi^Qeta; 'h ctBetoTaTov,
/mi?/eiato;.s/5H/rfn
Hm(?m76'
fj-
/5
67>v///
xat TAetov toOtujv eV.aarov ^7:t:7Ta[.ai
^
ou
YP
;'<<'"' ^''^ "0^''- -^'^''^"^' ^'"" ^"-^ '"^^" ""^^'-
ex -piwv aTEXwv v Tt ojioAoYd
^
TeXetov, dX)/ ^x
/"^^//8 wJ confiteor perfectum, sed ex trtbus per-
-ptX TeXe-tov
3^
iv L/7:pTE);e? xai TipoT).e'.ov, (b; r, Ac'^
"""' superpn-fecfum et praeperfecfum c,
T^v esouuaTuv TiaTSpuv etaY.YeCTat OeoXoY-a-
ouTe senundum quod theomysticorum Patrum edisserit
ouv Ta? UTzo^-6.^i'.<i w; '-6aet<; ixo^lou^ xoti Stacfo-
fheoloyia. Neque ergo hjpostases quasi naturas
pou;, dvtao-T.trt Ttat
'^'
x=ii dvwVaXotT.at
^
Tix-
ex-franeas diversasqite, inaequalitatibvs quibusdam
vwv itpoyetpiiojjiat

'
, dUi Statpw
^'
tw
).6yv
tuv et discriminilnts separans profiteor, sed separo ra-
^StotTkTUv Ttpo; TTjv vaox TT,; outita; ffuvi:tTwv
^^ tione propriefatum, in unicam essentiam coniun-
t6 u7:E;3d)Aov iv TouTot;. t, ^jLeiovexToujxevov
*^
gens, nihil in illis maius minusve esse admiftens.
dTioTiEunouEvo;
*'.
16 vap j/etsov t; D.aTTov wffTiEp Maius enim aut minus sicuti in essentia conside-
l^
48 --
5,.jj,;a ftswpT.ffat oux vdv, oOSe h ttj TptdSt rare non lirct, Ita nec in Triniiate secifndum essen-
xttTa TT|V oufftav t, r>,v Qe6TT,Ta, fva tt,v dpEiavixTjV fium aut deifatem, ut Arianorum vesaniam erstiti-
Xuffffav,
H
?,; xat npo? t,v TifjLCv h vuv ii6X{jlo;,
guamus, ex qua et contra quam hodiermim nohis
xaTa56^5W}j.ev. Oute [j.t.v e^; iJitav uTroTTaaiv
est heUum. Neque in unam hyposiasim confundo
ffuyyew
*
t, auva).ei;pw
**,
iXXa -poiwTtot; ut^eaTufft
aut contraho,snl personis subsisf.enfibus,fum rebus,
xat itpdvfjLajt xat dvoptafft t6 StripT.pLevov ffuvTipLpLe-
fum fioininibu.s,disfincfiont'm copulnfam in esseutia
vu? xaTa r>,v ouatav eiatpepw ^^ Cva ttiv (ja|5eX-
induco, ut Sabellianum furorem deleam, opposita
LLivov Tat; u7io7TdiT65t TT, xotvwvt^ Ivuv
^**
Tii?
nafurae;quodaufemunitumestessentiaetdivinifafe
tpuffeu)?, t6 Se tjv^^H^svov tt; ouffta xat QeOTTiTt t^ discrimine distinguens personarum. Simul maxi-
Statsopqi Yvwpti^uv^' Tuv uTioaTdffewv, xaT d(jL'.pii) mum, divinissimum et altissimum sapienfiae
TtEpi t6 (JLeya xai SEt6TaTov xat UTzepTaTov t^; xaO' diviiiae mysferium, pie et iniegre retinens, ita
Tiud; O0ffo',ftai piuffTT,ptov, euffePuiv
^'^
xai uytat- adorator sanctissimae et supersubstantialis Trini-
tt); CsUTi; {/ou
"".
liTtopLevio;
"'
oe 0[jioaoyu
""
xat siammii, supersuosianuau et aivina i rmuuiK,
Tov eva TT,; OjjLOOufftou xai uTtepoufftou
**'
xat UTiep- Dominum nostrum lesum Christum, Filium Dei,
9eou TptdSo; t6v Kuptov T|[jiu)v 'iTiffouv XptffTov, Tov Deum nostrum, paternae gloriae splendorem,
Vlov Tou eou xat 6e6v Tjjiuv, t6 rii? uaTptxT;; lumen de lumine, imaginem simillimam Patri et
00^71^ characterem
^^
oTa add. 1 . " Ttivxwv 1 . "
om. 2. ^^
xijc add. 1 .
i
loT^ add. \. ^"
eecupoi>(J.ev \ .

^*
iXXoTptouvxe; 1. *^
eV^ote; 1. -^
Ivouvxes i. "
uipofiev 1. ^^
7:06; 1,
-''
So^dCoH." 1.

"'
T:pooxuvoij|xev 1.
-"
(Ttdvxa-Be6v ti) om. 1. -* uepovtei 1. ^**
fiiVrtivTec 1.
^*
exxXivtopev 1
^2
lTct9Tapi6a 1.
^*
otioXoYOutx^v 1,
^*
(4XX' x xp. teX.} om. "2. ^^
le 1.
^"^
ovo[j.aXdTr,3i 'J.

^^
T^jivovTc; TtpoyeLpi^oiiEOa i . ^*
Siatpou[i=v i, ^^
auviTttovxe? 1 . ***
(J^ petovexxoiSucvov) fftifJiEiov ex toutoo
(i^vov 2. *'
aTtoT: = [jiitojievoi i.
*^
otn. 2. "
ouyjf^^ovTE? 1 . "
uuvaXeiipoviE; i.
*^
eiacp^povTe; 1.

*
^Sa(iaupiiw[Aev i . *'
eiTtetv i . **
ouvaTtTO|jiev Siaipouvre; 1 , _ *
5iaipou[icv ouviTtTovTc; 1
. ^"
Evou(iev 1
.
^'
Yvtupi;o[iev I.
^'^
euocpouvTEC i. &8
(.YtaivovTc; 1. **
TtpooxuvTitai 1.
''>
xa'^ iXr.Oei? I.

"^*
uTtdpyovtei; Xaxpeuo^icv 1.
^^
ev xaOapa om. 2. - ^"
^(xtov 1. i/ic integram lineam omisit codcx
Cuislinianiis
.-teu forsan nui:tor ipsc.
^*^
T:o[iivo; 2.
"^
6(ioXoYou[itv 1. "'
[x. uitcpou.) om. 1.
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 419
A So^Ti?
aTrauya^jjLa, t6 U tou (puTi; ^w^ "*. tt|V
iTrapaXXaxTOv tou IlaTpo^ eUova xai yapaxTTipa r/,?
UJtOffTa^ew; auTou, ev ffapxi ilr).^jHha.<. ini tt,;
y^;
xal TTiv
'jTTEp TijjLwv o^xovofJLtav ^^0^07^ xaQ" Ti[JLa<;
^TttTe^siaai. 'A^fpaTTtd yap auTo:; ^O.avftpwitia
*^
o-.a
jTt>avyva iXbu? xal 0'.'xTip|jLwv
**
x-.voufievot;,
otix erpepe fAe/p'-
teXou? r>,v *,(i.eTipav fuatv tw
Titxpw
Tupivvi. Sou)ou[JievTiv
'^
^^opav, aXX' euSo-
xouvTo; Tou llaTpo;. xal tou -avayiou xal J^wapyt-
xou ffuvepYOUVTo;
nveu[AaTO?. rr,? TtaTp-.x^; oo^Ti;
uTiSafjLwi;
aTToAe-.TrdfJievo;, oiiOE Ttiv o^xeiwv xal
BeoTTpeTTwv a^'.w[/aTwv xaTa Tt youv AaTTOUfievo?,
xaOf.xev kauTov ei^ xevwatv exouatov

xat aapxwQel?
iy.
[IveujAaTOi; itytou, xat ex tt^<; Travayia?, ^^5o;ou
xat aXTiBw; fteoToxou xat
**
otel uap^evou Mapta?,
xat iJ^uyTiV xat aapxa TtpoxaOapQetTTH tw CvU}xaTt

xat avfjptiJTiot; xaTa navTa yt>pt; a|xapTta<; 7Ttp-/^vti?,
TT,v 9vTiTT,v 5>, TauTf.v
"'
xat tpQapTT|V, ypaTITT.V
"*
Te xat TteptYpaTiTTiV tpuatv Ttept^aXouevo?
"", el; te
il
ojjLtpotv TipoeXQtJv h auTi? ^x
'"
60TTiT0? xal
avOpojnoTT.To;. xat TeXeto; xaTa TtavTa xa't avaV
).ot(i>TOi; [jLe[/ev-/ixti); Q()TT|Tt xa't tAeio? tjaauTto;
xat aTpeTiTO? i-^
' *
avQptoittiTT^Tt xaO' tiv T.fxtv aujA-
B
7io).tTeuaa|jLevo? tt;v [jLev il
'A5iu Trapaflaatv ota
TT|? eauTtu ava|jLapTT,Tta; ^^taaaTO, tt,v oe dx tti?
JtijLapT'!ai; tiOopav TraOst ffapxo; exouattp. xat OavaTt,)
i;uoTto'-u, xat avaiTaaet OeoTrpsTiet xaOeXtov, tt^v
atpQapaiav ^|JLtv ^/apttxaTO avefJttJ
y?
TptT,[xepo;
ff)(u)Euaa; Tov OivaTOv, xat upWTtJTOxo; ex Ttjv
vexotiv iyi-^s.-o, iooTio-.T.aa; t rji
dv5ptjTtvTi tptjaet'^
TT^v'" ek
d^Oapatav 6oov
^*.
eieXtJv
'^
tov dopaTov
^yOaov TT,; xaO' Ti[jn5v
ouvaoTEta;, TtdvTa 5pdaa<;
xat'TtaQtl)v Saa iv TOt; tepot? euayYe^vtot? xTipua<TTat
xat Ttap' hfJLtiv
'*
TttaTetJETat A'.' tov Ttlv te TtaXatov
'AootiJL
dvTt).d7aT0, xat tT|V TijjieTepav exa'.voupYTl
^ufftv. xal tt^ t6 ev dpya^ ri^^ EU|AOtpta^ ejtavext)-
(jLiae, xat dva).TitpOet? et^ oupavou? aujAudpeopov Ttji
Spovt,) Ttj) TtaTpixw TT,v ttTtapyTiv Tou xaO" ht^a<;
Q)upd[xaTo<; |-0'.T,7aT0. OuTtJ y'^?' ^^
auvoTiTtxti-
TEpov
"
e^TtEtv, t6 li-ifa
xat trepda[j.'.ov ttJ; Oeta;
oexovo[JLta; o^jtoXoywv
'*
y^T^''^'^*^
7tpeapc6tj
"
[jiuaTTiptov
8^ Aoidt^o)
8*
S'e xat rV.v otTtXV

Ttiv
^Tt' auTw truveXOouTtiiv ouTtwv oijatOTTiTa ,
jxeTa
Twv iotwjxdTWv, TeXeta yk^ xa't dveXX^.TtTi;
^ tou-
Ttdv ExdTepa, xTiputrato
^^
tV' oe ^x toutwv e-:;
b()TT,Ta TTpofftiTtou T^
*
xttO' urtOTTafftv btoaet
^'
outy.tjoto? Y^Te^-^^ni^^^V^^^y^Spo!^^'''
'*^""
^^*T"
G
yeXXw ^ ou T[xvwv
*^ ou Otatptiv
y
et; oudoa
ultov t6v eva Kuptov 'Itiotouv XptTTOv, ei;
dvOptOTtov
fStxto;
""
xat <:; 0e6v io'.yM<i
^
dva [xspo;, fva ttI;
(ppevo^Xa^ou; xal dvOpto-oXdTpou
[Axvta?
'*
"^^/^
jxaTatav 0'.atp6atv NeaTopiou
^
xaOao) ", o-J-e
[AT,v TUYyewv ^S
dXXottiiv
"*
:<; TauTov [xti; tptiaeio;
dvti)
'""
TT^V TOU ^v6? TtpOatJTtOU [J.OVtiTTiTa,
d),X
dffu^-yuTOu? xat dau[x'fUpTOU<;
*"*
'juXaTTto
* Tct; ^v
exaTepa (^uaet Ttpoaouaa<; ota'fOpd;,
fva ttjv tou
jxaTatou xat d-fpovo;
'^
EuTuyoO;
auvatpeatv
auYxaTa^dXto
***,
a[JLa Tor Ttepl Seu^pov xaXto;
(Jvo[ia<jOer7tv 'Axe-fdXot?

xat ouTOt
Yap
ffuvatpouat
xaxtof;, xqlxetvo; Statpe-T
aae^to;, wtte TauTov
characterem substantiae eius, incart^aium venisse in
"'^*
terram, factmwjue unum de nohin pro uobis opus
oeconomiae peregisse. Incffabili enim ipse hominum
amore per viscera miserirordiae et clemeuiiae mo-
tus, non iulit iiutius nostram naturam amaro
tyranno sn-vieitltm videre; sed, consentiente Patre
et sanciissimo simul vivificoque cooperante Spiritu,
paternam (jloriam non relinquens, neque propriam
ei dirinam (Hf/nifaiem ullatenus deminueret, sei-
psum in ('.rinauiiionem roluniarinm deniisii, ei caro
factus de Spiritu saiicto et de sanctis.-iiina, gloriosa
vereque Deipara semper Virgine Maria, cuius
anima et caro purificata fuerat a Spiritu; atque
homo ffuod ad omnia, excepto peccato, apparens,
mortalihaCffangibili ef circumscrlpta iiatura indu-
tus, atque unus in duobus procedens idem in divini-
tate et huinanitate; perfectus simul usquequaque et
iminuiahilis pernianens in divinitate, perfectus si-
miliier d inconveriibilis in hnmaniiaie,in qua nobis-
cum conversatus est, Adami praevaricalionem per
propriam iinpeccabiUiateni sanavii; peccaii autem
corrupfelampassione carnis spontanea ei morte vivi-
fica ac resurreciione Deo difjna auferens, immor-
talitatem nobis lucratus esf. Revixit enim post ires
dies, morfe devicta, et primogeniius ex mortuis,
ducens naiuram humanam in immortalitaiis adi'
tum, tollens invisibilem inimicum, qui nos in ftjran-
nide retinebat
;
quaerumque operatus et i^assus
quae in sanctis Evangeliis nuntiata a nobis cre-
duntur. Per haec veterem Adam reformavit, no-
stramque renovavit nafuram et ad primigeniam
felicifafem fransiulit. Qui assumpius in raefiscon-
sedere apud thronum paternum primitias massae
nostrae fecit. Itaque, ut compendiose magis dicam,
magnum et augusHssimum divinae oeconomtae con-
fessusperaciumfuissehonoromgsteriumd.Glorifico d
autem duplicem in ipso coiicurrentium naturarum
essentiam, quam cum suis idiomafibus, perfeda esf
enim ei indeficiens utraque, praedico. Illum autem
qui exinde ad unifaiem personae, propfer hgposta-
ticain unionem, substantialiter fit concursus, aeque
annuniio,non separnns, iion dividens in dualita'
tem filiorum unum Dominuin lesum Christum, in
hominem seorsumet in Deum seorsum,ac veluti in
partes, uf furiosam ef siuliam hominicolae divisio-
nem Nesiorii excludam; neque miscens aut alte-
rans, iu uiiain eamdemque naiuram traho unicae
personae unitaiem, sed impermtxta et mconfusa
^
servoquae ainhahus nafuris inhaerent discrimina,
ut vaiii et insani Euiyrhis synaeresim deoitem, nec-
non et illorum qui sectantur Severum, recfedeno-
minati Acephali e. Qui enim male connectuni quod e
isfe separat impie, ita ut eodem vitio laborent circa
oeconomiam ChrisH Euiyches et Xestorius, quo
circa divinitafis indolem Sahellius et Arius f.
f
Cum ergo duas naturas perfectas tum in suo esse,
tum in physicis propriefafibus quae ex illis naturis
fiuunf,in Chrisfo confessi simns,consequenter profi-
teri oporfehii proprias utrique naturae volunfaies
et operationes, Necesse est enim ut qui duplicem
credant naturam, haec etiam duplicia profiteantnr.
Aliter certe quod est in perfectione illorum puris-
simum non servabitur, quoniam et haec naturas
signant.
62fx- X ,..-A ni
o _ 68
om 1
^*
<ptXav6pu)7tt'? a(W. 1.
'^^
SouXtdfifniv 2.
'"'
om. 1.

l"rrV.,T. ^Z^..
-t^J^.
1 -^.^v i.
- " a.v..tLXciTepov 2. - -o,oXovo5v.. 1.
-
VITA
DE SANGTO
lOANNlGIO
MONAGHO.
,
. -
siguanf. Noti enim est inventre naturam qme D
TsXeitov
V*^^^"^''!'!':/!^!^^^^
c veUt nec oi>erHur. Sicut ergo, quatenus Deus
volebai et openthatur, ita et quuteuus homo vohbut
l operabatur, tum in patrandis (livinis siguts, tum
.}i aliis humanitatis assJtmptae offidis. Quae tamen
non contraria inter se nadus est; subidehantur
enim et submissa erani illis quae erant assumeutis
i^la quae erant
assumptionis, ita ut nihil ipsicon-
,^--
- .
'_^^
"0ir=3 trarii aut
oppositi ex concurrentibus naturis,
ouy X.8 e o; ..eAe.
.
^^^'^ -^^
;os
Un; quod quorum sunt diversae naiurae, eiiam
xa. xaQ
.
ave?u).o, r^CK^
^;^ .^Tol 4\ '^-ipcov -.^, eorum ratio differt;
id quod inheteroyeneis naturis
.a)v 9eoTr.|.e..(ov, 7... te xai
.^^^'^^_.^
j^
^^._^
patet. Necesse estitaque ut, secundum voluntaiem
I"J)o"'^xS?rr
oJsVxe L xal
u.e.i.Te.o xor, .^ secundum
operationem, esseniiules proprietates
aAATi^o^
ex-x.T,Tro w
_. , _^ _ _^^ ",^_,, int^v sp diHWant. Nam mr illas naturarum coqm-
TOU TTpOae!./.!
oyv ouokv auTij)
>r--6-ot Ti ToO
^ioar,(xuaTO?. "ii<rnEf
inter se dijjeruui. Nam i>ey dlas uatururum cogm-
0.V OU0.V a0Ti;>':TfO5
ivavT.lUiv xal avTie....v ^k Ho co,Hi)A.rf;M<s,
../m q"Orum opera-
-t ^u.^\hSi,:
9u"v, xaiTOi IvavTicv ou^v, /;<- mfem, corum et nalurae consent,unt. Ita m
;ro-a,a-.-ai- Ts.Jpiov , xai ya.o wv al oi.ia.. aWs(o rf.ram/nme r,y(>.s morfK.s
,
,(
etvat
B
Iswp-^Tot
TeXjlTlptO
^;T,).).aY}jievai.
xal 6 tou -tiw;
SiiYopo;,
5 SV, xai
"^
^r.l twv eTEso^uuv Sia-^ai-
vETai! avayxT^ xai Ta; xaTa ear.fftv xai
e^^EPY^j'^
ou(Ti.woeK; uoioTTiTa.;
hepoiw; ey/iv
o-.' auTWv
xai T7.V Twv ^uidv i7naTT,|j.TiV
ijeTa/e'.p'.^0(AeOa,
iTieiTiep xai wv i ^vipve-at"^ a^Tai xai ai cpOae-.c;
^.OYO?
nos conversaius utebatur, concipiturper hanr peri-
phrasim : communicatio idiomaium inter duas
naturas duplicem significat
operationem, quia uni-
tionis nwdus differenfiae
rationem hahet in seipso
servaiam. Nempe quispiam dafnt operari utramque
formam non sine alferius participatione
g ? Minime
&ji.6Ti[jiOL, ouTG)
"*
xai
xa-a XstTTov iqUur unam voluntatem et operationem in dicina
8eavorxT? ^vepYEi^'?
^*^' ^^
"'
^''
'^'t"'^'^
enoXtTeu- oeconomia praedicamus, eripienies quae utrtque
aa-o
avaxaOaier.aeTai TpoTTo?, Tiepttfparr-.xw?
^Sr, naturae conreniunt, .u naiuram ipsam perfectam
voojuevo?
Tf,'xaTa).).y.>o) x).T.7e'. Tf.< ouioo; tuv esse adstruimus, ne in insani et demeutis Apolli-
oiaewv t6 S'!tt6v souT.veOuv t^,; ivepYeia;- 6
y^P
''* niorbum incidamus, qui excommnnicamus
k, ev^o); TpoTto?. tov Tf,; o-.aop5; )^oyov ev etiam in Sergioet Pgrrhoh veri Verbi inoperosam
^aUc-o
=/' ff<.:duevov. TauT-n y?
^v So'>. -? = ^' "^" ^^'^'^"'^^" sodalitafem.lale nobis venerandae
ivepyerv =xa-pav u:orfTiv ueTa t?.; OaTepou xoivw- f< salutiferae incarnationis celebratur mysienum,
vta- OJ Totvuv uCav fiiXT.^rtv xai ^epve-.av i^, t?,;
?worf etsi menfe iniellecium sit manet ineffahde
eeia; ouovoaia; xT.piia^Ofiev, aT-.OT^epoOvTe; Ta
eteisi ore diciiur manei incogmium, ui ait dicius
6aTepa twv ou^twv TtpoaTteYuxoTa, d
p,
i.e)aa)t.ev
'
'
virtheophorus. Per hanc incarnafionem ergo visUati
xai TT,v t^utrtv aurViv TeXeov otTtoaxeual^eaSa'., u; av
[jLTi Ta Tou dvo-r.Tou xai e,u}j.avou; 'AT;o).'.vapiou vojVi-
(j(i)[jLev, ffuYxa^atp/.Tdj^ev Se
"*
xai ttjv a[icpi
conptemur nos fuisse salvatos et cuni omnibus, quae
apud nos sunt, sanris rebus etiam illius sancta et
renerahilia sumhola et siqna reveremur et amplecti-
SepYtov xai Hiippov Ttepi rVivToO dpQou Aoyou dyt^i^- mur, per quae nobis, non secus ac per evangelicam
YT.Tov xai aveOO.TiTov 6-fhlfjav (ru|jijAoptav. Kai"* historiam significatur et refertur et in memoriam
Toi-o Tijjitv t6 tt,; (leTtTTii; xat awTT.ptou ofxovoixia;
revocatur quicquid patraium a Salvaiorepro nobis,
oo;a^eTat uusTT.otov, 6 xai voou[jlevov, xaTa tov sicut ah antiquoet a religionis initio filii a pairil/us
efoTiXOTa ^eotfopov
*'"',
appTiTOv ^jtevet xai ),eY6|jievov
accipienies pie recepimus. Haec sgmbola colentes,
avvuTTOv. A'.' auTT,? Totvuv e-t!Txe(pQevTe<; eao)- ea quae secundum religionem est veneratione prose^
ffat
***
6jjLo).oYouu.ev xat u.Ta uavTtov tuv ^v quimur; haud quidem latriae adorationem exhibe-
riuiv iepwv creflaTiJLaTwv, xai Ta TauTTi; aYta xai mus,ahsit, quae sola debetur Deo, omnium sumnio
oeSaTuta ffU[jLpo)va xai y"''^?'-'!^^^"^^ Tt^u(jiv xai dominatori. Onmes enim, quotquoi docibiles Dei
y^yr^fx-zT^txCfi^zH^x,
5'.'
wv Tiurv xaQ* iuotoTTiTa T^r,;
suutinspiritu,noveruntcultusdiscrimenetqualem
F
iia-{f&Xwr^ii tTTopta; xai avtrrTopr.Tat xai ar.jjLaive-
Christo et Deo nostro adoraiionem reddere, qua-
eua'
Tat tH yt ii^ uvTiUTiv r.ua; StavlaTT.Tt tti; TteTipa-
iem sandis imagiuibus congruui exhibere honorem,
Y(AaTeu[jLVT,; Ttl) lcjTT,pt UTtep r,(Awv 7ir(y.oLX<xfA-
perque eas in archetypum honorem refundere.
(-,,, ..,, j,
j. ..(- ,-.. _-(., -..._.
V
*^^,
aTtaYe, r^ [jlovti
*^*
TtpeTtet t^ TtavTuv stum Deum sine semine, ineffabilifer et supernatu-
:Te;ouTta^ovTt etp TtavTe;
Y^f.
claot SiSaxTOt raliier peperit; similiter et sanctorum angelorum
placue-
namus et
mpetramus. Vivuntnempe iuDeo m
t6 Ttpotri^xov ^Kve[jitv ffepa?, xat St' czutuv ini t6 ipsoque operantur, et recurrentibus ad ipsos atque
(jLv
"'*',
aTtaYe, ri [jlovti
*"
TtpeTtet Ttp TtavTuv srum ueum sine semine, tnejfaoiurer ec supt
xaTe;ouTtii^ovTt etp TtavTe;
Y^f.
claot SiSaxTOt raliier peperit; similiter et sanctorum ang
6eou ^v Tivu[jLaTt, tVafft t6 dv trejiai7ij.aT'. Siatfopov, omniumque sanciorum, qui a saeculo Deo
xai 6~oiav Set
^^*
xai Tt^ Xp'.5Tai xat Bew t;jjhjv runi
;
quorum d momnnenia pie donis orni
TT^v 7tp07xuvT,trtv aTtootSovat, xai Tat; tepat; eCx6(rt iniercessionem impetramus.Vivunt nempe in
a<f>pa3Tb);
I05xi<:adrf. 2. ~

IgTtv eSwpeTv 2. '"
^%ei 2.
1
\rfit\t.Ui xt) om. i.
>oo
om. 2.
"
(tow
Ttioc) TouTwv 1.
'"
om. 1. "2
Y*P
*^- 2. "^
al add. 2. "
oJv add 2 "^6
atW. 2.
116
5, 2. - >"
tJLAXoifiEv 2. -
"^alxH. 2. - "
xTa 2. - '^o
.^^^ ^^^ ^.p
5,^^^^^.^ ^^ ^
_ i.. ^^
o. _
**2
T^C TtETtp. T(]> 1'. ut:' fj|i. ouY*^- Siivtrr. ,'.
~
'^3
T:po3(^^pojiv 2.
'2<
jiovqj 2.
'"
5f, 1
. '*"
om. 1.

'"
fftSaiuu; 1.
DIES QUARTA NOVEMBHIS. 421
cod.
A otQpaoTti)? xal UTtep^ub)? xexouTTi;, waauTO)? xal tuv
kyiiii^ aYY^Xwv, xai Tuiv
**^
JtnavTtjv ayiwv twv aTt'
afiiivo^ auTtji euapeo^TTjTavTtov, (ov xal Ta? fjLv/i[ia5
EuaefjouvTei; Yepaipojjtev xal Tai; TtpesJ^eiaf; ^^atTOU-
|jiev
I^tiai. yap dv Bet^, xai ^vepYouatv iy auTtji, xal
Toi'? TipooTpe^ouat xai 5eo[Jievo'.? eTttxoupeiv xal
PoTjOeiv Tvi dvouari auToti; Trapa Qeou ouvapiet xal
yapi.T'. SuvavTa',. TauTa t6 OeoXdyov xat DveufjLaTO?
ityiou 7cen).-rio-[jivov ffTOfjia euoepto? OeoXoyTtoav,
i^effTTiffev oETiavTa; tou? axTixooTa^. Kai KpouTTeoovTe?
ol napayeva[ji.vo'. toi? -ooriv auTOU xai ^^0[jio),oyti-
(ra[jievo'. t6 opajjLa tt,i; TiavoupYia? auTwv, TJY'/ti-
pTi-yiv iir,Touv, xoi oti )>ap6v:e; UTieTTpetJ/av |j:eTa
yapa;, tov Oeov Go;aJ^ovTe<; Ttji oovTt, Xoyov xai
ffoo'!av TOi,auTT,v "t^ ^yit^ auTou.
56. "ETteae TtoTe xa|jt7tTi a-iopTiTo; ev Ttji jjieToy tw*
Twv Ayauptjjv, evOa TtjjiaTa'. 6 Ttavje-To; vao; Ttov
5tY''Wv Oauj/aTOupYiov Ko^fjia xat Aafitavou, xai Tot;
^xetoe TtpoffTtotou^jLevo'.; Xayavot? U7t6 TtJiv aoe).^(i)v
)oi{JLTi ou [Jttxpa iytfo^iti.
'Q?
oe touto ^OeaoavTo ol
^xetce oCxouvTe; aoeXuot, avTiYY^''^'*'''
'V
TiYOUfjtevto
auTtiiv, Tt^ oejiaa[jLt(i) ).eYto EuffTpaT'!t[), xai 0T| auTo;
TOUTOu;, w; T,^toTat auTtj), Ta*?; TiOueTttat; Ttopa[j.u-
B
OTl(ra[jivo? aTieoTet).v. Kat [JLeTa [jLtxpov avef.ot Ttp^;
Tov aY^-ov i T,Yi.aafjL6vo<; Eua-TpotTto;, xai otT^Yetrat
auTtji TO opa[jia. "Ooe !pT,ot Trpoi; auTOV 'ATxeXOe xai
Tou? aoeX^ou; TiavTa; ouvaOpotoov, xai ev Tt^ vato
Twv &VIWV TtotTio-avTe? euvTiV, otJ^eoOe p.eTa TauTa
TTiv TOUTuv a^pavtstv. "EXeYfi Se touto TaTtetvoapo-
vwv xai TT,v oo^av ^x'.5ELiYWv rf,v Ttov avOptoittov ooe
auTOV Tov aY'.ov TtapaYeviaOat ^xAtTtaptov, xat ttJ
auTOU TtpooTa^et xai eu^/] TauTT,v a'^avi\^etv, auTo;
TtaXtv tffr^
'
'ATi).Oe xai to; eirtdv aot itotTiffov,
xotYW T7) stdOev AeuTO(jiat.. Kai o>i iui touto a[jL^o'-
Tepot iytop^loOT^o^av. Kai tou TiYtao[jLe'vou EiJoTpaTtou
Tov ).aGv TtapaxaXeoavTo;, xoi Xe;avTo; tt^v tou
biyiou eXeuo-tv, eu'/t,v Tto!.T,oavTe<;* UTtvuoav t,v ya.^
Ttot-^ffsvTo;.
.yy^, Kai ti^ etoOev 6[jLoOu[JiaQ6v dTteXOtJvTei; Oetjpouot
TOv avtov xaTa to [jLecrov to'U XTiTtou toTauevov xat
TO TtXf.Oo; ^xetvo tt,; xajjLTtTi; ^xotwxto^iEvov, xat
t^iii Tou xT,7tou ytvo^if^o^. Koi TOUTO OeaaafjLevot
ETteoov ^Jti Tou; Tidoa; outcj xai euyT,v -jJTOuv, xat
XapdvTe; UTteoTpeijjav [jLSTot yapa; oo^aso^^f^? 'o^
8e6v.
57. 'loaaxt; Ti; TOuvo(JLa, xoupotTtop fv/6y.v^o<i
ZTi^ [JLOVTi; Tvi; iTtovo[jLaJ^o[jLevTi; tou KXou^'!ou, Ttp6?
Tov ootov avT,),Oe Ta; euya; auTOU xo[.it(id[ievo<;.
C "EYEveTO oe truvetvat TOTe ti^ kyit^ tou; uXa|iOTa-
Tou? avSpa^ AootOeov xat EufTTpaTtov. EtTa itpo;
t6v xoupaTopa tfT,otv 6 Satoi;- Oux et ouvTeTOY[tvo;
YeveoOat [jlovo^o; ; "Ooe c^Tiot* Not, TtaTep, aXXa
xpaTOU[jLat urtd t/,; -f^YoupLevTii; xai Ota touto
xaOuoreptiJ.
'0
oe Ttarr.p toutov xaTT,yT|Oo; xoi
<T(ppaYCffa<; TTiv xetpaXviv outou, a^niaj^evo?* xat t6
teXo; auTou ouvtojj.ov eoeoOot ctTtiXuoEV, '^T,oa; xot
TOUTO Ttov ouo euXofieoTaTtov
dvOpiov EuorpaTtou
xal AoffiOeou ^rti t7\v otaxoviav ^v ttj TtdXet aTtEpyo-
[jilvuv, auTot TtdvTto; netoouot ttjv TiYOUfAevT^v
dTtoXiloai oe. 'AjA^OTeptov ouv Ta; tou kyiofj euya;
xo[jttoa[jLiv(ov xai 7tp6; tt,v TtdXiv d'^txo}/eviov,7tapa-
Xa[3ti)v 6 ^T.Oei; xoupaTtop t6v xuptv AootOeov [^dvov
dTte^epe Ttpo? tt|V
^y"P^''^'*'
"^^
"P^
""^^
,^'i'^''^
XaXT.OevTa Bi7iY^od[xevov.
"HSe TouTtov dxouoooa
fftpdopa oteTopdy07\, dXXd [ativ xai t6v etiXa^ieaTaTOV
AofftOeov ou [jLixpto; xoOt^oto

etye
y?
'ov^ ^vopo
^v Ttdot Tor? ivTixouotv OtJTTi TtpdY^AOOtV
dpioTOv
cppovTtaTT,ptov. "0[JLto? ouv ^oyaTto; TU7tT0}ievTi u:t6
Tou fotou vod;, xai
y^^P
^i"''
e^^'p^? "^^ ydyaiov,
^Ttei^TiTet Tov euXapeTTaTOv
EuorpdTtov rtop' auTou
OeXouTa
cod.
confessi factum malignilatis suae veniani petie-
runt. Quam cum impetrassent, reversi sunt cum
gaudio Deum glorificanles, qui (lederat loquelam
el sapientiam lalem sanctosuo.
*
cod.
alvt^atjievov.
56. Incidit olim eruca intolerabilis in monaste-
riuni Agauroruin, ubi lionoratur veneranduni
fempUun sanctorum tluumuiturtrorum Cosmae el
Damiani, el olerum, quae ibi colebantui- a fi-alri-
bus, ruina haud parva facta est. Quod cum vidis-
sent qui ibi habitabant fratres, renuntiaverunt
hegumeno suo, venerando, dico, Eustratio. Ipse
vero illos, ut mos erat illi, iucundis verbis solatus,
dimiUit: sed paulo post ascendit ad sanctum
venerabilis Eustratius, eique narrat quae accide-
rant. Qui dixit illi : Vnde et fratres omnes con-
yreija, et cum in templo sanctorum oraveritis,
videbitis postea enicas evanescere. Hoc autem
dicebat humilis vir et laudem hominum refu-
gieiis : Eustratius vero cum cuperet sanctum
ipsum adesse eiusque iussu et precatione erucam
evanescere, denuo ait ille : Vade, ef sicui dixi tihi,
ita et facito; eqttidem prima luce veniam. Itaque
ab invicem discesserunt, cunique vcnerabilis
Eustratius populum convocasset, nuntiato sancti
adventu et oratione peracla, sonmo se tradide-
runt; erat enim nox. Sed primo manc cum cer-
tatim advenissent, vident sanctum in medio horto
stantem et mullitudinem hanc erucarum oiectam
et ex horto depulsam. Quo viso, ceciderunt ad
pedes eius et, benedictione petita atque acccpta,
cum gaudio reversi sunl laudanles Deum (.
57. Isaacus quidam nomine, curator factus
monasterii dicti ClubiiA-, ad sanctum ascendit, ut
precibus eius se commendaret. Contigit ut ades-
sent tunc cum sancto reverendi viri Dositheus et
Eustralius. Dein curatori ait sanctus : Nonne in
animo tibi est ut fieres monachus? Qui respondit
:
Sane, 2>ater; sed pendeo ab Jiegumena e.tpropterea
remoror. Cum pater edocuissct cum, et signo
crucis caput eius signasset atque monuisset aeni-
gmatice finem eius brevi venturum, dimisit euni
etiam hoc dicto : Cum duo reverendissimi viri
Kustratius et Dositheus, of/icii causa, in urbem
venturi sint, ipsi plane persuadebunt hcijumenam
ut te dimittat. Cum ambo igitur sancti benedictio-
nem accepissent et in urbem advenissent, dic-
tus curator domnum Dositheum sumens seorsim,
duxit eum apud liegumenam, ut dicta a sancto
edissereret. Quae cum audivisset, valde turliala
est,et reverendumDosiUieumuonparum incrcpa-
vit: habebat enim himc virum in omnibus rebus,
quae ad se pertinebant, optimum consiliarium.
Attamen commota tandem in mente sua, erat
quidem pia mulior, requisivit piissimum Eustra-
tium. ab ipso verum discere volens, quem sciebat
amicissimum ei familiarem esse sancto. Qui cum
advcnisset
Eruca e
monastenu
jit/aurorttm
eitcta.
morleiit
Isaaci
curatoris,
k
"8
axkuis add. 1
.
424
UE SANCTO lOiVNNICIO
MONAGHO.
(il Mupov Sk u|:oSvTU)v, TriXtv 4 Ttpc^^TT;; ToO
61. Cum paululum procossisseut, propheta Dei h.,
eeoO ^po; Tov xuo.v EuTTpatiov

"Ot-. iTtexerva tou
domno Euslratio iterum a.t
:
Quontam ex altera "^^^fnlem
r,
-'^
. ' __i- j...=. i. ...... i.rtW^ pnWa lirorfidunt alKiui ad uos. et tioa veran^
''".
pouvou Tf
Se b)(
xat ye
OUTOV
rvai esXei; t^) TtiTeo. oux Sv Teeeawf ^ aol beris; tmim est enim per gratiam, quae inhabifaf
vap h-c'. ?Ak T^i
yao.To^' t"?.? ^voixoutrn; ao-. touto / /'', Hfudef/iren' reJ non. Cum festmare iussisset.
LiloLi
?i
xat ai;. iV/u7tooerv oe jtapaxeXeutrajjievo;, ipsi" pone sequebatur. Gum igitur pertransiissent
auTo; 6~izui [lou TiapeiTteTo/Q-; ouv TcapiSpaixov tov claustrum quo ab invicem separarentur, scilicet
IxaTeaou; aXMXou; oieipyovTa ttpaytxov, 7.youv tov colloni. facile alii alios conspcxerunt. Prope sibi
pouvov, paoiu; AUXou?
Ttpotr^pXeTtov xat apifw
iiivlceni facti et cum, sicut mos est, Benedicife,
irpo; eauTou; TtXTiffidffavTe;' xi w; eOo; IttI to

snncti, dixissenf, isti inlerrogaverunt domnum
EaoverTe Sviot ^TtetTiovTe; exeCvoi -r.owTnaav tov
Eustratium cuius monasterii essot. Qui cum res-
xilptv EOTToiT-ov Ttoia; f/ov-;.; eCn ; To05e cr.travTo;
pondisset se esse ex Agaurmo : Quomodo, dixe-
Tuv 'Ayaupuv IIw? ouTax;, exervo-. e^Tiffav. ^v tow
runf isti, in impennis nwnfihus, uemine comitante
aifli-oi;dpeow.(ATiOev6;5uvooot7topoGvTdi;TO'.,Ttopcuip;
tibi, procedis'^ Ille vero ait : Qui Deuni hahet in
'Ooe e'^T.'-
'0
Tov Oeov eywv e^; por.eetav xat Ttaaa?
auxiHum et omnes angelicas potestafes, non est
Ta; ayyeXtxi? ouvajxei;, 'oux eiTt pLovo?, w; \j}xv.^
sofus, ut vo^ dicifis. Sanctus autem a tergo stans
(saTE.
'0
5e ayto; '(Jrctffa) iTTij/evo; tou aototfiou
inlustris Eustratii a neniino videbatur. El cum
itavivaTTOv EuT-paTLOv "Ovtux;. Ttpoff'jtXe7TaTe irlo per preces tuas coopertus, miUo prorsus modo
EuffTpaTte, (05 uTto TtapaTteTaafxaTo; Tat; euj^ats '' iUi^ fui visiis \.
U[ji(i)v xaXucQei?, ouo* oXd)? iiTt' auTtliv TeOeajjiat,
ANliOTATA,
a XJt iam monuimus supra, p. 417, sequentis pdei professionis, quae in ore S. loannicii poniiur, minime
auctor est Petrus monachus,sed S. Nicephorus. Mutafo euimtantum suhiecfi numero pluraJi in singu-
larem, infeger lorus desumpfus esf ex isfius Sermone apologetico pro sanctis imaginibus, edito a card.
Mai in Nova Patrum bibliotheca, tom. V. Locum de quo agitur inveneris graece,
pp.
22-27, eiusdem
vero versionem latinam,p. 167-171. Plerumque servammus inierpretationem lafinam card. Mai.
b Scilicet Gregorius Nazianzenus. Verha hic allafa Ugunfur P. G., fom. XXXVI, p. 346. Cfr.
etiam ibid.,p. 1070 et alibi.
c Quomodo diacrepent verha Utp-^zXr,;
et TtpoTfXEo; luculenter ostendit Pseuio-Diongsius Areopagita,
De divinis norainibus, II, 10; cfr. S. Maximi scolia ia eundem locum.
d Hic omissa est integra paragraphus
20, p.
16!f, editionis card. Mai.
e Notai card. Mai ad hunc hcum videri S. Nirephorum ludere in vocabulo Acephali, quasi dicat
sine cerebro, quamquam alia fuU huius appeUaiionis causa.
Cfr. P. G., tom. XXXV,
p. 432, nota 99.
f Idem invenies iam enuntiatum a Gregorio Nazianzeno, P. G., tom. XXXVI,
p. 348 : KaU)
SapsXXfo-j ouvafpEffi;, y.a.\ i) 'Apsfou 5..ifpff, xa i^ 5ia(iTpo-j xzxi xai o(jion[ix tqv kii^v.t^. De verbis oUovoji(a,
OeoXoyu in Chrisfo disserit Pefavius, De Incarnatione, lib. I, cap. 1, et notat quaecumque de Ghristo
disputantur, ea bifariam partiri solitos esse graecos tJieoIogos in OioXoyfav etolxovo(iiav,
quarum prior
C
ea comprehendit quae ad divinitatem attinent, poslerior quae ad humanam naturam!
g
Multa inde conferri possunt cum Sophronii We.rosolgmitani
formula fidei directa ad Sergium
pafriarcham, quae legiiur in P. G., tom. LXXXVII. parf. III, j). 3147-99,
h Scrgius ftPgrrhus, monoihelitae pa{riarchae
Omdantinopoliiani.Uectescribii
card Mai Nicepho-
rumpairmrcham,etsidecessores suos Sergium eiPgrrhum uii monothelitas
exsecratus esi,prorsus iacere
de Honono; quod non fecisset, nisi ilta lahe Uomrium
immunem
fuisse iudicaret. Idem monet,
Spicilegmm romanum, tom. X,
p.
IX,nec Sophronium
Hierosohjmitanum, nec Nicolaum Constan-
tmopolifanum, nec Ubellum Sgnodicum, Ronorium, oum Sergio et Pyrrho, intar Monothelitas annw
merare.
i Eadem legesis apud Sabam, cap. VII, num. 32, supra, . 361.
k
6''
*"
1 Ai
Saepe
P G., tom. CV,p. 878. Naucratius utsanctus nom.uatur iu ~Grae7orum Zn^7,
d7queZZiZiZTn
opere nostro, lunit, tom. II, p. 135.
^
mlam notavimus PetrummonacJmm parum favrrr Studifis. Nimia tamen videntur quae exprobrat
ipsis.Sanc s<iepms sc praebueruni sfrictissimos et acerrimos
fidei defensores, indequc forsan ardore
nnmo afmtpti non minus tn personas quam in errorem invehebantur.
n Uanc eandem historiam narrai Sahas, cap, VIIT, n. 33, p. 361-2
oSuburbium Constantinopolitanum
Mandrorum e.f,^advim
verhi attenderis,
suburbium monaste-
riorum. liic est enim sensus verbi [xavopi.
p Cfr. praeredentia Acta,cap. VIII, num.
33, p. 362.
q
Scilicet Gregorius, non autem S. Eusiratius. Inde iterum patet Petrum
nuUumordinem chrono-
logicumserrasse m enarramhs miraculis S loannicii, siquidem
paulo ante v.
g., num.
59, iam vocahat
Kusiratium hcgumenum Agaurorum.
vDe
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
^
r De monasterh Sancii Georgii lu Ohjmpo monte diximus inpriori Vitn, nota m cap. VII supra
358 Si haec, qna, habH Frtru., ronfn-untur cnm notiHa tradHn a Saba monacho, iterum etucei^cit
ioenobium
Cellularum, dc <juo rffimns
in supradirta nola, .sse corMmn^^ ir- r-P7- -"
^tUuov,
nund memoratur in Actis secundae synodi Nicaenae. P. G., tom. XC VIU,p. dlo.
'
Mmrefrri
Sahas, cap. Vin'nnm. H2,p. 301. Pra.sertim notanda .eries hegumenorum Agau-
rnrnm ouam concordes refcrunt amho scriptore.^.
t
Mep 'uoo x^,. apud Saf.nn, num. 34, p. 362, uno verbo scribitur : ^M.io^ ^U,.U..^,....
For.an haec
uHimalectio
exaltera emendanda erai.
u
Conferenda
haec narralio cum iis quae kabei Sabas, cap. VIII, num. 34, p.
3b2-i.
V Haec eadem referl Sabas, ibid., p.
363.
VITA
CAPUT
UNDECIMUM.
Sequitur
enarralio
niiraculoruni S.
loannicii.
B
cfjd.
cod.
'
62. T6 7t).T,pe; ouv tti(; iooO oiavu^avTe? xa-ra-
>a[JL[iivOUai
TT.V [XOVT.V TT^V ^TlOVOiAai^OfiSVTjV^^AvTl-
Stov, h
0 TOt<;
Ty.>.TjpoTepoi<; tuv (Jpwv
Oafft
xilla-j
dvoixooojjiT.TavTe;.
uTirep
-'. TepTtvov Tzaki-
Ttov Tt;> aoioifjiw
EiJTTpaTiw
auvTaia|ievo<; o':/.Ti<rwv
6 S.y.o<;
:ipoawp[l-/i<Jev
*, 'Ao* o-jv, w; ^e^oOXeuTai..
TOt?
avQpwTiot;
dTioxdxpuTtTai, Tl
^irt)>AT,TTa'. TOt?
ve auTOv
TioQoOTt xat ^T.ToO^tv ;
OOuevo-Jv. dXXa
xdxe: diJL'iaveTTpo;
ota tt^; ivotxouTT.? auTw yaptTO?
YevevTiTat,
xat TiXfiCTTa aT.jxeCa 5t' auTo-j 6
eo?
^pvat^eTai. Kal Cva [x->i imlii^Ti [xe 6
/povo; TauTa
otTiYOU[xevov ^ xat > toO xopou vEvotxevo;,
a/Qo?
^[jLrv ^Titfiw TO-:?
ixoOouTtv.
oliyw-j eauua-uv
intuvTkTQei?.
'ol ).otna TOt;
aoTtovwTepot; eTia-fT,-
ffOiJjLf
XetTTa yip xat u^xeC; Ttapi t^oUuv a").).wc;
xal i).).w; axT,xooTe?, oux dTifjToOvTS?, iii<iyt, a).).a
xat ).tav
neTitTTeuxOTe?
[xovot? Tor? J^ri^eratv
f.[xtv
TiapaToO
T^ytaipidvou
EO^TpaTiou. toO xat auvovTo;
Otw xal aOTaw
Q-^.eat TaOTa
6eaaa[Xvou, utiott;-
[xivat TtpoeeuixT/jT.^jiev.
OuxoOv XotTiov St,tOv xaTa to
>,uLrv 9e[xtT6v xat Ta; ).otTia<;, w^^etpT.Tat, UTtoxpeou;
<^[xeto'javta<;ToO iiiairi^lo^
'""^-
'^"I^'!^^''^'^
''''?^'
ipXTeOV 5e ^VTeOBeV.
"AvepWTTO? Tt; OtXWV h XtOJXT,
xaXouusv/i
"EXo?,
a5>.cpt26<:
Tiatov tou voTaptou
EuvavTpT;.
aTtapa?
twv otxetcov xat Ttpo? eTepav
yupav Sta Ttva
Ttpay^xaTetav
xaTaXapwv.
a9poov
T(5v -AYapTivwv
ixeCae
dTttppt^avTwv,
a.:/(xa).o,TtTa^
auTOV xat
atOY^pooe=r[Xtov ^ Supta iTrayQsvTa tt)
C CpxT-n
aOiov
TtapaSofi-^ivat.
'EyeveTo ouv t^ totb
xatpi! AeovTa. t6v ^aatltxov
TtaTptxtov xat aaxeA-
Xaptiv, xai WyoiKri-^o^
tov
paatAtx6v
xou^txouXaptov
xal
TtpwTOpeauaptov eOxrt?
7.ip'.v Tipo? tov aytov
^apaveveT^at.
'Q; oOv ol tStot tou ai/fxaXcoTOU
Tnv
e^euTtv Twv
TravEu<fV.[xuiv
ivSptov
[xa3ov
TCtytov Spa(x6vTe;
xal
-pc^TOt
;x'^avt75evT; tc^
kvt Ttp6; TO^?
T:o<Ti.v auToO
TteTtTWxoTe;
[xeTa
Saxpuwv
xaStxeTeuov
fiTto)? tou? avSpa?
uapaxe-
).eO<ir, UTt6[xvTi,Jtv
7tot^<ra<r5at
Ttp6; t^v uae?e*Ta-
T-,v 'xal ^tXoxpt^ov
xat
o>e65o^.v
paatV..,av
eeoSuoav, eva T(5v
'Ayauptvtiv
^xTt[x^9T.vat
Ttpo;
avTtxaTa^XavT.v
toO
aty^xaXcoTt^rQevTo;.
xatJ)u.yT.-
vat auTOv x ytp6; T.:iv i8eu.v. Q^
S ouv ^ieTa
TauTa avTi),eov'xal
ol Ttept'W<;
avSpe?. euyTi;
yva[xVTi;. i[X'fU)
xaOeaeevTe;
Ttporro^xtXetv
T.p^avTO.
0
Se oeT.eeU
avTtxpu?
lTTi[xevo<;
toO &ytou. ou^o)-
Tt^TtxoC; Tor; veujxaat tov Satov
i5e)^tj^=tpt
tt^v
Seriatv auToO
lx:tXnp<iaat.
noX>u.v ouv iy tc^
txeTaiu auTUV
Xa).TievTU)v,
TtapefxTtecretv
xat Tr,v
xaTi Ti?
Sc[xapTta<;
V^''
yevofxevT^v
aXco.tv tou
'\uoptou xat to
iiptoTOv
Ttoa6v Tcov
aCyixaXa)Tt.
a9^vT0)v. ToO oOv iytou OTtp
aJTc^v
u5_a[xvou,
dTtS).TtV 6 Se-/i3eU
t6 TtfXtOV
aT6[xa
_^XtVO TtOTe
xl OTtep auToO XaX.i<ret.
'0<; ouv
aycovtcovTa
to|JTOv
Novembris
Tomus II.
*'l"'*
manibwi
Snraceno-
rttm liberatf
62. Itinere absoluto. petunt moinisleriuni
^'J***^'^-
(lictuni Antidium. et in dcnsissimis monlium silvis
<^^'"*"'
*
cella sibi aedificiita. quasi iucundo palatio, cum
inluslri Eustratio coniunclim
habitaturus sanclus
proficiscitur. Num igitur, ut conslitueral. homini-
bus absconditur eosque latet. qui eum expetunt et
requiruntV Minime. sed il>idcm
celebrior propter
gratiam, quae in eo habitaf. etTicilur et phirima
signa per eum Deus operatur. Sed ne praeoccupet
me tempus haec enarrantem, neque mensurani
praetergressus
nauseam
afferam
audientibus.
paucis prodigiis
commemoratis.
rcliqua iudustrio-
sis magis relinquam.
Plurima namque iam vos ab
aliis aliter et ahtcr audivistis, minime diffidentes,
absit! sed
confidentes valde. Tantum ea quae
dicta sunt nobis a vcnerabiU Eustratio. socio eius.
et qui liacc oculis propriis vidit, significanda stu-
.hiimus.
Restat igitur dicendum, ut videtur nobis,
de
reliquis signis quae propter
necessitatem
quandam
manifestavit
angelorum et Dei aemu-
lator pater noster. Exinde
incipiendum est. Vir
quid.im incola pagi dicti Elos a, nepos notaru
Eugantri, e patria sua demigrans et in aliam
regionem
propter
negotia quaedam
profectus,ab
Agarenis
multis,qiu huc
irruerant.captivus
factus
es^t et vinculis
ferreis ligatus in Syriam dudus. ut
ibidem in carcerem
detruderelur.
Gontigit autem
ut eodem
tempore Leo b, regius palricius et
sacellarius,simul
cim^ Agapeto. regis cubiculanoc
et
protovestiario d,
conveniret apud sancium ut
ab ipso
benediceretur.
Cum autem cognati istms
captivi
advenlum
illorum
inlustrium virorum
comperissent,
ccleritcr
accurrentes et priores
coram sancto
apparcntes ad
pcdeseiusceciderunt
et cum lacrimis
petierunt viros istos hortaretur
utcommonerent
piissimam.
Chrislo
fidelissimam
et
ortho.ioxani
reginam
Theodoram
aliquem ex
A-aurinis
mitteret ad
conunutationem
captivi
eumque e
manibus
impiorum
criperet. Cum
postea
advenissent
inlustres viri, oratione facta.
ufrinciue
sedentes
confabulari
coeperunt. Qui
lutem
vcnorat
pctiturus e regione sancti adstans
supplicibus
nutibus
exorabat boatum ut peti-
tionem eius
expleret.
Cumque
plures lam mter
sc miscuissent
sermones. lorlc etiaiu commemo-
rala cst illa quae
propter peccata nostra acciderat
cxpugnatio
urhis Amorii et numerus infimtus
captivorum.
Cum sanctus pro illis orasset. mtui-
lus est
petitor
venerabile os eius. si fortc non
etiam pro isto verba faceret. Cum ergo
angustia-
tum inum
sanctus
vidit.lacrimabundus
manusque
iu caelmu
lcvans.
omnibus ctiam
praesent.bus.
hunc
dulcem
sermonem
elocutus
esl :
Spero eqm-
.Vt dein
b
c
d
^gg
DE
SANCTO
lOANNIGIO
MONAGHO.
, . , - ,
d^tii i)> Deo,
inqiiit, captivum istum a f/etitilihus D
6 avtot
iQeiaaTO, auvSctxpu; yeYOva);
xat Ta? -/etpa?
,.^,:r,,.a/m iri. Gum beiie precalus ossel el
^., .'.-.^^.n^. -iaac. Ti TiavTWv ffuvovTtov,
TOiavoe
,..,_, j:..,;.. 1-..;. vii-U liini^if nn^
Sed
t a/XaV.v
spiritus apud se vocat eum, cui dieit voce miti
:
'
V
'
'"
n fili neoue revium nenue iustum est 7ws dese-
>oL6000UVT0C TOV avtov, ^' I'"' '"T"
'
-1
B
- . . ^ ft~
--
r.loncnQ nmncs excederent, :iut iiiullitudinem vigi-
-lo .ti
avkvir

^ I (
,., ., ^, .,,,, -1 1- //ri.i niiii rnitrfis.firiuiter credenfes
9bto
e.vpuLo6vv .oo.p,iv Sv.).aServ, x.l Sii p^e.ou
,", 05 /,or/(,-, et DeS m,n,bd,u,n, ^u, pe,-
^ ir^ y, r
_ . ,^ __ ;, ,.;H,.;n; nnnfitnlarum suorum Fetro
7it(r:uaavTe? STcaxoAouOT.awuEv tw 07'.tf)
..a.pi
'ii***"'
i-o.^
- ^ j
,./',,
'lu,avv./.V
TcpoTseT^ouivij) -Wa;, xal 6 Ttiiv Hx^^a^ ricordiam
propter se7-vum suum,Cmxn\emi\denies
auv eeo; 6 oUvYiXou Tti xopuaaito t(5v i::oTTd- surrexissent, statim ex eorum pedibus ceciderunl
Ao)v aO.oO^UeTpv auTotidTw; TwvVjypwv Ta xXeCSpa vincula, et sancto duce per med.os concaptivos
c-aTTeTiaa; xal Sia ixe^ou tuv uXaxuv a^Xa^^ transeuntes. venerunt ad ianuas carceris quas,
Siacrtisa; auTo? T.otT;a-. ).o; Bii tou QpiT;ov:o<; ncredibile dictu,apertas nacli,custodibusquidem
auTou xal ixeQ" V.tjwiv. EiTa w; T:-.5TujavT; d^d- alto
soporepraeoccupatis.praeter exspectationem
ffTTiaav, Eu*lw; U Tuv 7io5uv uTuv Ta oi^^kk Immanampraelergressisunt.
Sequebanturautem
^ieTVEffav, xal toO oatou ^TiooTiyouvTo; auTOu? oia saiictum praecedentem eos et illaesos educentem
[Teoou T(5v ajYxaTa&{xt.,v, 5ie).06vTe; xaTiXafiov Ta; e cunctis slationibus et speculis, quas mos est
TttiXac Tou oe7|jLWTr,piou, xai TctuTa; avetoy[jLva; pessimis Agarenis in viis, qua necessario tran-
TiapaSoiw; eup/ixoTE.;, TtSv tpuXaxtov UTivt^ ^aOeL seundum esl. disponere, iie lateat eos, si conti-
xaTveyQVTt.)v, TauTa? uiiep dvOpcjTTivTiv evvoiav gerit aliquein catenatorum,sicut conligit,eflugere.
SuopaiAOv. IlapeiTrovTO Se tu ii-^i(o TrpoayovTi xal sed si quis forte ibi nactus sit locum fugae, occur-
Staji-.fia^^ovT'. auToO; dTiT,tidvTto; ix Tiaatov tuv rat ubique illi qui non sinat transgredi ipsum
pivXiJv xal ffxonttov, tuv eQo; ^ffTt toi; TvovTipoTaTot; eumquc retineat. Gum ergo, ut dicluni est, inira-
'AYapT,voC; xaTa Ti; ivayxaia; iooO; Tt&ivat Ttpo; biliter iiide excessissent, die iam ilkicescenle in
C t6 pLTi XaQetv et Tu/ot Ttva Ttjv SEdpittdv xat tb; densam silvam declinaverunt, Eadem autem die F
Tu/v dTioSpdjat, 'a.\X Uv ttote ^v ot; -tjTiot; evenit ut pastores Saracenorum per lianc silvam
xpaT-7,Ta'.* /tjpav Spa7[Aou, eupoi dXXa/tiOev u>i
transirent ct pascevent gregem suuni. Ubi sense-
xpaTsltai.
ouvapLEvov SiapTivai ^xeiffe xpaTeCffOat auTtiv. 'ii; runl caaes captivoruni vcstigia, illis inhaerentes
ouv EtpTiTat, Oau|jLaTTto; TauTa; uni'.ovT;, y,0Ti tt^; latebras eorum invenerunt. Cum e regione eorum
Sta-^avoO; T,jipa; S'.a'.pauouaT.; *, T:p6; t'. Sd^o; constitisseul, sine voce facti appropinquare non
xaTeTteaov. Tt, Se auTT, V^iJLEpa ^i'vto TioijAEva; twv sunt ausi, quippe qui spuma et saliva inuncti
SapaxT^vtiiiv Si-d toO auToO Sdffou; otep/ea.5a'. xal cranl fedati. Cum tremercnl isti et iam niortem
T:ot[jLatvetv tt,v tco[jivtiv auTwv. '!}; ouv TJffOovTo ante oculossuos viderent, cogitantes sese proptcr
ol xuve; Tct TtSv aiyjjLaXtoTtdv tyvT,, toutou; dvt- irruptioncm canum traditum iri, subito apparuit
yveuaavTe; tt,v d-oxpu|i>|V auTtJv eupov. 'ii; S' illis sanctus. (pii canes fugavit. illis vero ani-
dTisvavTta; EaTTiffav dvauSt.); TiXTiTLdTa'. auTot; oux nnun adiecit, horlatus ne prorsns tiinerent. (pios
iToXjjndv, ^x Se twv d'.pptiv xat atdW; ypavOT|va'. non ante quam ad claustra montium conduxisset,
'
cod. xaTj-
auTou; xaTaypt<TT'.xw;*. 'EvTp6|jLwv Se uTrapyovTwv reliquit. Gum ea quidem esseiit praetergressi,
auTtSv xal r.oTi Tov QdvaTov Tipo 6'^0aX[jL(l)v ^yovTwv, itinerc indicato,evanuit al) ipsis. Qui cum lacrimis
SteXoy^'*^''**^
y^?
^"^ TidvTw; S'.d tt,; tiov xuvwv Deum glorineaverunl, ct post aliquot dic.>, itincre
'
cod.
'
cod.
8ia0uar,;.
ypT,9Tix(iJi;.
'
vod.
SEOtteva;.
pdvre; xaTeXiTiov, OTroSetSa; uTot; ttiv 656v
quae enim apud homines impossibilia, haec apud
dcpavTo; aTi* auTuv yi-^ovt. TtSvOe (jLETa Saxpuiov Deum possibilia sunl. Etenim qiii auxilium lioc
Tov Eov oo;aadvTti)v, xai iTtt Ttva; 7,pLEpa; t6 udv divinum naclus cst per purissiinam interccssio-
T'^; 65ou StavuffdvT(i)v, xaTfiXa^ov Tipo; tov aYtov
nem sancli patris noslri in hac vila adiiuc
xxt superstes
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 427
B
A xal auTw ^jA'faviT3ivTe? xa? Suvaareta; xal Ta
9au|Jia(Jia toO 0eou dx5nriyy|(ravT0, S e7roT;!re oi'
auTOu 6 ed^. MriOel? ouv tw TrapaOo^t^) 3au[j.aTi
OtnttJTeiTW, a)-).a /a^apu}^ xal dva|j:(f'-fjdXw? TtivTe?
ni(jTeuET(i>ffav

"a yap iiapa avQpwTro'.? douvaTa
uapa Tw Be^ ouvaTd ^(TTtv. ^'Et'. oe xai 6 tt;?
dvTi.).T|i|^ew? Tou 8eoO tu^wv Sia twv xa5apuv
^vTeuiewv tou b^jiou reaTpo? ^]j.wv dv T?i ^tiir^ TauTTi
irepi6<rrt., xal etWep Ttvei;, to jjl/i owyi 6 ^eo^, dm-
o-Tfav Ttva Ttepl toutou tou OaOjjtaTo; e^WTt',
nopeueoOwaav Tipo; tov avaffuOevTa dvSpa xai utc'
auTou dvwTtCdfjtevot. ra ^i-^aXt^a. tou 0eou, Xuetr^to
cod.oxoTri?. Tvi;
aTTtJTta; auTWV 6 ff/.OTOi;* xal n-jw -Viixtv tov
6e6v, Tov h TOti; i^y^O'.? auTou Bau|j.a<TTdv, So^alje-
Twaav
.
63. H yuvTi ilTe'^dvou, toO TtoTe YeYovdTO?
uavfffTpou, ^x otaPoXtxou i^TjXou Tiapa twv oou).tSt)v
'
cod. auTT|i; c^OovTjQetTa. xat uti' auTuv oTi)vTiTT|ptov
*
OEtXrttipiov.
Xapouaa, xat dYvuxTTUi; TttouTa xaTa T:apa'/wpT,(Ttv
eou Ta '^peva; [iep)vaT0 7ro).).a ouv tU 'ou?
{aTpou? dvaiwffaaa ypTiiAaTa xal [jiTiSev wtpeXTiOer-ra
TeXo; Ttoo; Tov aYtov d:tie'., xat ^t|a5a ^au->iV ef?
Tou? TidSac auTOU iSieTO TU'/etv dXeou?. Fvou? ouv
6 5^10?
dx TtEptepYtai; Tia^ryetv, (fijirtv
'Q
YiJ''*^.
e^ pouXet Tv^; idTew5 Tuyetv, auvOou |jtTioeva dotxetv
Tuv OavaTWffat (TE pouATjOevTtov xat tdytov ^aTat
ae 6 Kupto?. TviiToe [jLgO' ooxou touto xaTaOetJievT,^,
eneuidpLevo; auTTi 6 5^10? xat tw aTiije-^Cj) Tou
^woTiOLOU aTaupou TptTOV acppaYtffa^, ^ppt>}Aeva(;
Ta? (ppEvai; dTzoooui;, 0^'-''^ TauTTjV dTieXuTe 5o;d-
^oucav Tov Bedv.
64. STeaavo;, 6 euXapeaTaTo; jjiova^^d;, o TtOTE
YeYOvw;
TtpuTOvoTdpto; tou (TTpaTTjYOU 'OXptavou,
iizi <j'j'/yh'i Tpo? tov aYtov Ttopeudfjevo; Tat? cpuTO-
Tcotat; auTOU dvToXat; ^xavovt^eTO. Ev [i.ta ouv
dTteXOdvTo; auTou Tcpo? tov aYtov, aiviYfjaTtooci?,
(i)? eQo; r,v
"V
ay^t
'^P^^
auTov t^dvat u;* "OTt h
QaTtXeu; va ix Tt^v ouo T.^JLtTjv jxeXXet xaXetv -^h^
kauTOv. i^xEt^tJpiEQa ouv, doeXtpe STEtpave, xat
euTpeTtt<TO)[xev eauTOu; Sitto? y^'''^^^'^^
^P^ "P^~
ffxetav auTou, xat [jlti to? d^^pT^^rrot TouvavTtov xat
dueXet; oouXot rViv dYavdxTTi-rtv auTOU xaO' ^[j.(3v
TtpOfTd^avTe; ixj3XTi0tI){jev ttj; odiri; auTOU. npo?
TOUTOt? T xat dXXa TtXclova ei^Tttjv xat dT:iaffd[jevo;
tiTieXucrev."OBe i^eXOtJv dTteX-nXuOE xat extote ^Tiaa?
^[jiepaf; tJxTtl) Ttpo? Kup'.ov ^ieoTi]AT^aev. DoXXat
o'e tdffet; iv tw Td',fti) autou [Je/p'-
"''i?
3T|[xepov
^
Y^^Q"^'^"^
^''^ "^'^ ydptTo; tou 0eou.
65.
6i.)(Jia;, 6 euXapEcTTaTOi; [Jiova/d?, a[ja
Eu9u[Jit[). Tt5 ulto Tou [jiaYiffTpou, tou roTe -^^o^ozoi
ffTtaOaotou, vuvl Sk ^v tt) fjtovaotxri Td^et xaXtj;
otaTtpETtovTOi;, dv?|XOov Tipd; tov 5^'-^ XTn(>d[Xvot
Ta; euyd? auTOU. eaadjxevoi ouv auTOv xat uTt
auTOU EuXoY-fiOevTe? iv Ttfi
[ji^XXetv autou^ ditatpetv
c5TicTtv b OeTTt<Tio; TtaTYjp ^[jLtJv Tipo; Tov EuXa-
^EffTaTOv 0o){jdv 0eX-/io-ov cppovT'!oa tti; ctti? ^Myr^c,
TtotTiaat xat eTOt[jiaffov Tot Ttpo.; tt^v e5o5ov epYa
ffou
OTi ^v Tdyet Ttjv ttioe
[XETavaffTeuet^. Kal 8t,
giiy^i;
Y^W^^^^
^^*-'' a^o^"^^'^'^*^^. ^[il^eXeffrdTTiv
cppovTtoa xaTct tt^v TtpocpTiTetav tou itY^" *
euXa-
peoraTo; OtofJid; TtotTjffa;, xai TtdvTa Ta auTou
xaXtj; Btav6':[jia? Tot; TtevT.ffi, E^Tiffa; (xXXa? evTe-
xaiSexa T)[jLe'pa; h v.^r^vt^ ^xot[XTiOT,.
66. 'AvTtovto? [Jiova'/^d;, 6 d[ieXto; Ttept r/i;
kauTOU <}^uyTi;
otaxe^i^Jievo;, h xat TtoXXdxt<; uTcoTteffwv
T^ alpiffEt,' SffTtt; xai Ttpoe/etptffOTi d^ TtpoffToffiav
Tt3v 'AYauptdv
U7t6 twv ^xTre[jicfOe'vTo)v Ttji T^Te
xaipw alpefftapyuiv iidpytov outo; dEitai xal oi;
iTttTi[XT,9Et; uTto Tou &you xat TtdXtv, xa^dTtep
xutov dTtt Tov tOtov e[jiTov, UTtoffTpetpa; ou5t; xoO' d
xal KpOTepov, tov dytov doufftuJtet tt^v CaTptxriv
iTtiT{[xTifftv oe^offOat.
'0 Se Xtov ffU[xnaOeffTaTO;
TtaTTip
superstes est; et A qiii, quod Deus avtsrtat, incre-
dulitate quadam detinentur circa hoc prodigium,
proficiscantur apud servatum hunc virum, ut
ediscant ab ipso magnalia Dei, .solvatur caligo
incrodulitatis corum et nobiscum Deum insanctis
suis mirabilem glorificenl
/'.
63. (luni uxoreui Slephani. qui tuerat oiim
uxorem
masister.diabolicainvidiaancillaesuaeperseque-
^''i""'"
rcntur, veneno ab ipsis accepto. ulud mconscia
^^^^^^^^
bibit permittenlc Oeo, et mente capta est. Multa
iam pecunia apud medicos amissa, cum nihil
proficerct tandem ad sanctum vadit et proiciens
sese ad pedes cius rogabat ut inipetraret miseri-
cordiani. Sciens ergo .sanctus eamanxictate nimia
laborare dixit : mulier, si vis sanitatem adipisci,
sponde nemini invtriam facere illorum qui occidere
fe vohtnt, et cifissime sanahit te Domintis. Cum ista
cum inranienfo id osset pollicita. beuodicens ipsl
sanctus ct signo vivificae crucis ler signaus eam,
valida mente rcddita, sanam ipsam dimisit glori-
ficantem Deum
ff.
9
64. Stephanus, roverendus admodum mo-
Stephani
nachus, qui olim fuerat protonotarius ducis
Olbiani. cum frequentissime adiret .sanctum, fe-
cundis eius commendationibus instniebatur.
Quadam igitur die cum venisset ad sanctum,
hic aenigmatice, sicut mos erat ipsi, ait illi : Rex
aUerum ex nobis ambobus vocaturus est ad se.
Consideremus erqo, frnter Stephane, ef dispona-
musnosuwtipsos, uffiamtts ad benepUtcitum ipsitts,
neque ut inufilesjwtius et negleyenfes serri, indigna-
fionem eius in nos provocetnus et deiciamur a tjlo-
ria eius. Haec et alia plura cum dixisset, am-
plexus eum dimisit. Qui cum abiisset profectus
est. et cum vixisset adhuc dies octo, ad Domi-
num migravit. MuUae autcmsanationes ad tuniu-
lum eius usque in hodiernam diem fiunt per
gratiam Dei h.
A
65. Thomas, venerandus monachus. cum
Ttiomae
Euth>Tuio, filio magistri illius, qui olim fuerat
spatharius, nunc autem in monastico ordine recte
conversatur, advenit ad sanctum. ut ipsis benedi-
ccret. Cum vidissent eum et ipsis fuisset bene
apprecatus.iamque profecfm-i essent.ait divinitus
inspiratus pater noster reverendo Thomae :
Velis rationem animae tuae facere, et dispone in
exitum tua negotia, fjtua moj- erhac rita migrabis.
Oratione peracta, cum dimissi fuissent, accuratis-
simo examini.secundum propheliam sancti,vene-
randus Thomas se subiciens et, omnibus bonis
suis large distributis pauperibus, cum vixisset
alios quindecim dies, in paee quievit i.

66. Antonius monachus, qui neglegenter valde Antonii mo-
se gerebat erga animam suam, quin et saepius
nacltorum,
delapsus erat in haeresim, qui et constitutus
fuerat praeses ad regendum Agaurorum mona-
sterium ab huiusce temporis iiaeresiarclus, ipse
vero semel et itenun castigatus a sancto et
denuo. tamquam canis ad suum vomitum, rever-
sus, iterum tamen, ut prius, petivit a sancto ut
salutarem acciperet poenam. Benignissimus pater
noster
428
-J-
u
AvTtivU,
xott
aTiai;
xai ow
DE
SANCTO
lOANNlCIO
MONAGHO.
nosler
loannicius
ail illi : Equidem, o Antoni,
D
nffnel
</''/"'' Jt^'"^") "^ iustum erat milii, manum in
iiufonnm
obtnli fihi. Tu autcm ipse in eadan
uoO; ToO e^oO.
Ta.TV ^-^iv -'^P^^'*^
^^P^^"!^^^
ue<jHe oleo,
ueqHe alia fjuams re utans Iwrtor;
oux oivov, oux
acf.ov 7.
iV^o Tt
cp-J>.=tTTetv 7.
p
^^^
qnadraninta
dies constanter feras hanc,
-
apaxovTa T.fAE
^^
^.^. ^^^^^.^^^^ castigationem et supplex ores
V l-i ^o-.ffuKP^- J,
__,.__^ n^uniet svero ex ineifabili benianitate
).eud|jLevo?
ffo".
ct)X
iT:i
TE<Jc;a?
uT.ouoviTtxt;i; <fipetv
tt,v
[xO.^.ousav
-t
"^^-
^^^^^^^
ghrifice^ue
Deum,et spero ex ineffabili benignitate
aeffSat
e::iTtpLT,fftv.
xal
xaeixeTeuetv
xat ^S_^^
^.^^^ ^^^^^^^^^ facturum
misericordiam tecum, igno-
Tov eedv, xal
d^.Ttiwo) ew tV'
a^ajov
^^^^'"'^^f
J^^^_
^^^^^^^^
^,^^ ,/ qnae deliquisti. Cninisle veniani
VtiuheStpater; tantummodo
locntus osset. frignit allera
, vertice usiine ad pedes,
is (ini ibi enint levatns et
epositns in
monastcrio. Ibrti animo poenam per-
?ns Domino, (inaciragesima die
defnnclns esl k. k
js,qui fuit quondam scriba '' spathani
Dvoiti
moytm
praedicM.
l^^,::^^J;,
^^
?---'
porac.a.p.e,nDeode,
descril)endo, asccndif
,)i benedieeret. Onm euni
iv^).eeT:po;
Tov S-^^';
.^^'^V-^-^'-
'^- ^^.'^^:
.^
^] 'p^rernoster
'excepisset.' ait : Conrerte teipsuu,,
.w ,.y(ev j/T, - . .. . ,,
, .
oTiatv'
'EYU^TidTep,
ETOtiio; ett^t.
xat et t^utt.v rv>
wpav
SouAT.OetT, LY.Tf.^at ^t. EtTa 7riXtv_6 :iaTV,p
'
paratus sum etiam si hac ipsa hora vohterit inqui-
rere in me. Cui iterum i^ater : Nos quod vide-
hatur, vobis diximus d dehitum praestitimus. Non
cuim de sensihifibvs
ehartis aut terreno rege, ut
omuaris, fili,
asserimus tibi sed de rege regum,
IIZU.C>.
?a.t).e;dvTJToO
^aiovTo; xal Ta qui ahscondita omnntm et cog>fatu,nes exqiu.durus
xou--i ^ivTcov xat To6; ota).oyt^i.ou;
e^eTal^etv, xal esf, aique bonis et benefic^s et tustis opertbus iHdtcat
!^'
-p6lv T<:)v ivaitiv hL. xat eurcotCuv xal et neglegentiam imnit. Itaque cum bene ei esse
otx?to.uv.iv'otxato0Uo;, \ r^ a.pa;ta xaTxptvov- apprecalus, dimittit virum. Qni cun. descendisset
-o; -Ev ToOTot; iTteuidpievo; dnoXOet tov avopa

et ad metata pervenisset m morbum mc.dens
fiSe xaTe^.ftwv xat :rpo; Ta [xT.TaTa YEvdpievo; ^o^si^ exspiravit. incertam relinciuens
nol)is suam pae-
^
TTEptueTwv e;eTivu<7ev. ddptsTov Y,|jLtv xxTaAettJ^a; nitentiam/.
TTiV auTOU ueTavotav.
, . . . , . ...
68 -Eaou Tcii TaTzetvoG, toO xal TauTr.v tt.v
68.Mihi quidemmisero,qui
hancbistonamtam
^-';;;;"'
^^oayaaTeiav dua'i(i; xal xaTa to i.uot e^txTov <tuv.
inscite,sed pro viribus, refero, cum sederem qnon-
-^.^^^^
Td^avTo; xa^e^opevou ptcO noTe ev Tip TaTietviji f/ou
dam in humili cella mca m, cogilatio incidit ab-
xe)Itw, ioYtafjLo;
|AOt uTietTV.ee toO ivttevaL Tipo;
eundi apud sanctum et preces eius
impetrandi.
Tov avtov xai Ta; eu/a; auTou xo[xi7affQat. Kat
5>i
Et assumplo, qni mecum .>^olitariani vitam dege-
Ttapa).aliwv [ieT ^{jlgO tov ctuv ^[aoI d:iTi5uyd:ovTa
bat, fratre Platone, ad sanctum
convenmins
et
C
doe).oov ID.dTOiva. Tipo; tov oatov TrapeYevd[iefJa, cuni adspectare nobis contigisset angelicam
eius
xal 'OeaTai dittjfJevTe; veveT^at tt.; dYYe^''.xTi;
facieni et i)lurimis utilibus et bortatoriis eius col-
IxetvT,; 6ea; xal Ti/etiTUv ^tkdoeXwv xat TtapatveTi- loquiis frui, ait, qui mecum erat frater.
sancto :
/wv ).dYwv
i7;a::o).auffavTe;, '(fT.alv 6 auv dfiiol
Quaeso, pater, per Doininum hanc iiobis concede
aoe).tio; Ttpo; tov ay^^^"' " Hapax-Aw ae, w TudTep, vniiam semel hoc anno ad reverentiam
vestram
cium.
m
'
cod. kcttizvi. d|Ji.auTov
DIES QUARTA NOVEMBKIS.
A (jwvoXov xo).p.Ti<Ta? Ti tpOeyiaff-on.. Aou? 5e rijiiv b
Sffto? euXoYta? ^)* 'Twv uTtjJ TuvViOui; oioofjievwv
ita^auariwv xat Ttpo? sva araupov ^x ^JAou {o'.oyet-
rod- "iw?
auTw tCzyoi^^xi^^o^j xal xaAy^aTa
*
^;e5]i.evov,
yiXtT:- ^Tteu^afJ.evo?
dTrO.uTEv. ToO ouv iviauTou exeivou
oteXOovTo?
xal tou {jieXXovTO? etstovTO^, eoo^ev r,p.Cv
^Tttffxei^ew?
yaptv xaTeXOetv upo? tov itYtwTaTOV
DcTpov, Tov vuvl p.T|TpoTio).tTT,v Tou u).atou. "Ooe
Se;auvOi; TipLa;, ajjia auTw sjveifJta^JTivat TipoeTpe-
iLev
^ffOtovTtJv OE TijjLuiv, <fT,7't Ttpoi; TifjLa? 6 pTi^et;
IleTpo;
OTi

Et euooxet Kupto^, jOu).T|(; eyw tou
TtooeuQTivat Tcpo; tov Tiaxepa T|[jluv tov xuptv 'Itoav-
vtxtov, xat Ta SoxouvTa jj.ot TiavTa auTw avafJe^Oat,
xai, U7t' auTCU euXoyT^Ovat. 'H[j;u)v 0 '^r.^avTwv
OTt

Kat Ti[Jiet; (Tuv ffot -opeujojjLe^a, Atav h avT,p
^YCY"n-^''"i-'^*i
ouv avaffTavTe.; TTi^ Tpa-rtE^Tj; Jteptffjtw-
uevw^
aoovTtoa Ttept aAovwv ^notoujjieda tou
eOpa^Sat ota Te t6 [/.TiX^J^
~i^
'>Sou xat tt|V
affuvT,QTi
Ttei^OTtopetav , TtapaxXTiOet? w? edTtetv dx
6eou TTj xap5t<f 6 [jLTiTpoTto).tTT,? cpavat Ttp6<; [xe

Tt
ouTwi; Oopufi-fi
xat Tupjiia^ri ;'Ex yap twv Ttpo^ovTWv
[jLOt dXofwy
),Y.tJ>6[jev05, Ttauou j^ev tt,? |Apt[AVT,<;
*
ajjta oe ejJiot dvaTpeye xat [xovri; tt,; dYaOTj? euyY.^
^
Tou
u'{^T,).OTdTOu TtaTpo; T.jjLwv dvTe'/ou, xat euyou
feltxu; ^TttTU/etv, -i^Ti? &K ffou !!<; tov aCwva oijx
dcpatpefjT.aeTat. EtTa ^jxou tu [iT,TpOT;o)aTTj euya-
ptTTTiuavTO? xat iv Oau[JLaapLtj> [jlevovto? oTt xal
(zX).{i>v dXoYWV
TtpoTOVTidv Ttji (AT,Tpo-oXtTT) xat
IxETeuovTUV
T,[jtwv oouvat xal Ttji doeX-^cji iD.aTWvt
dTtTiVT.vaTo
Ttapax).T,07|Vat, tovos So^affdvTWV t,[xuv
xat Tov dvSpa yaptTTT,ptot(; eiteat xaTaffT6c[/dvTWv
Ti[jioJv, ffTpa-ieU -JTpo;
'<>' ^'SEA-fov epeuvav Ttotf^iat
auTov TtpoeTpeuov ev ~e Tot? Ttpoxt[jievot5 <ptXot; xat
tjLova!JTT,ptot?.'0; ouv TOUTOU yevo^jievou tt,? e-^edeu;
r,[jiotpT,Tev, dTtopT.Oet? TtdvTT, 6 dSe).'f6? |jOuTdTTi(;
>.uTtT,; ^vTt).T,aOTi. iH ouv aTpacpet; toutov Ttept-
XuTtov dOeaaa[jLV,v, 'fj^OTiv xdyo) xat oetvoii; eTtaOov,
xat -yap ).tav h TtveufJLaTt Kupiou dyaTtTiTO? t,v [AOt
'
cod. doe).c6,xat ;uvupU* [ita Ttapa TtdvTtov i^XeTtojie^a
^uvopk.
xat ouoev d[JLetvov fiv ev awj^aTt Suat j^tav ^uy^Tiv
6pa<j5at, tJ>? etvat ev nXaTtjovt HeTpov xat ev lleTpti)
ID.dTtova. "0[JLO)<; TOt; Ttpo<rf,Yoptxot^ Xoyotf; Ttpu-
[ivav TtotT,(Td[jievo<;, xal T->iV TtpotpTiTtxTiV ^xetvT,v
OTio[JLVT,aa(; (^0)VTiV. yapav tso)? xat vtxT,v UTtoiAOvf,.;
So)pTiTd[jLTiv, xat <TUvTa;djJLvo; auTcp d[xa Tto
[jiT,TpOTto),tTTi xal Tu vuvt ^TttcJxoTit^ llpouffT,; To)dvvyi
^TtopeuOT.v. Kat ave).Q6vT6<; Ttpo; tov dytov xal ttI;
C
co>T06toou<; exetvTii; Oea; dTto).auffavTe<; '/.ittjOTi^iev
xat 6[jLoStatTOt yeviffOat, X^ytp Te xat Qettp v6[^({)
xat ydptTo; otT,Yf,[Aafftv
[jLTt).T,aQ=vT6;, etttep Tputpfi?
Tfi? Euojyta; dveffTTi[jiv. itaxexpt[ivo)? ouv, ^oia
xat xaTd fia0[ji6v xaffTO<; eta-.tdv xat tou? sa-jTOU
).OYtJ[jL0u? xat Ttpd;e;; dvaxa).uTtTO)v /, TOuvxvTtov
oCovuvojjLSvo?, UTto Zt Tou (fO)TetvoTdTOu
ixetvou
atvtY[JiaT0)5(iJ; xat rzofjw^ 5te)>Yx6[^evo;
xat tok;
ffuvf,Qet; eu).OYta; xo[jLts6[xvo;
dTtTpe'/v. tl>6a7av-
cod. To; ouv xat Tou [jtou [iaQ[Jiou etatetv o).0'; oeott));
'
SeSeiuic
j((j('^ xaTdTt).T,XTO? xat 5ta).OYt^O[ievo? 6y
^[/auTtf)
*
cod. lauTti. e).YOv

"'Q
TaTtEtve IleTpe, Ttw; <tx6to; o>v xi^ TiXtto
'
cod. 7:pr.,. TtpoaTte)-d<jt;
*; ni5<; Se .j^au^etc;
**
f, xat a^ri TtSv
TrsXwric. Uptiv TtoOwv ex6tvo>v [ji[Ao).u<r[Aeva /EtAT, )^o)v xat
"
cod. 6).0T)-td; ypavOeU TOt? aCoxtTTOi?
TtdOeat
;
Ilti; oe
"^.T^jT,;
QedaTi Ta lpa ^xEtva 0[Ji[jLaTa, 6 to 0[x[iaTa Ttpo;
7td<rav Xaxtav Tetva;, xat Ttpo; 65ou; oux euOeta;
ouTe [jtfiv 6pQui; TtpoffpXi^-ac;, d).).i Ttpo; 5te<JTpa[^-
[jieva? dvooia? TauTo dTteuQuvai; ; Iloiav Se xat o).u);
dTtoXoYtav 7tpoaot<Jt;, dvaTtoXoYTiTo;
fiXo? t^ to>v
TtaOijv vtxTi yi-(o^>u>:i ; EtTa
5uvd[i(Ji; Ttvo; ^vtr/u-
<jiari<i [Jie.' Ttpo<rf,XQov T^ dYitj)
xai ^itjpa; [lauTOv
Ttp6?
Y^^v
xat Tuv StY^"^
""^"^^^ T:o5t5v di^dfievo;
'
cod. xaTa-
xaTayptffTtxtJ?
*
TO^*; 5dxpU3t E^.ouaa. 'Ooe tt,.;
Xpi^tixoi;.
xoputpT,; i4/d[jievo; xat <r<j:paYtaa;,
dvt<r:T,<Jt xat tov
429
puliiherrime ornatawi, bene apprecatus, dimisit
vita
nos. Elapso coden boc anno cl iiuHpiente iani
aUuro, placuit nobis pergere ad invisenduin siin-
clissiniuin Pctrum, tiui nunc est metropolita
Sylaciyj. Qui cuni cxccpissct nos, nd prandenduni P
cuin co invitavit. Duni ^iniul com<'dcbainus, ait
nobis dictus Pctrus : Si Domino iisnm fuerit, in
animo haheo proficisci ad patrem nostrum domnum
loannicitnn, ipsiijue proponere quaecumque mente
gero et benedictionem eivs arcipere. Cuni rcspon-
disscmus : Ki nos fecum ibimus, valde gavisus est
vir. Cum surgentes a mensa statim solUciti esse-
mus do inveniendis iumcntis, propter longitu-
dinciu itincris. quod pcdibus absolvi non soli'l)at,
inspiratus, ut ita dicam, a Dco in corde suo
ait mihi luetropolita : Quid ita sollicitus es et
turltaris? Ex iltis quae mihipraesto snnt ivmentis
accipe et pone curas; reni mecum et unice optimae
preci altisstmi 2^(dris nostri intentus esto, et ora
ut hanc tantum partem natiriscaris quae a fr iit
aeternum uon auferetur q. Gum dein mcli'opolitac q
gratias reltulissem, mirarerque tamen eum, cuni
ct alia iumenta habcrct ab ipsoquc pctcrcmus ut
darct et Iratri Platoni, nolie invitare cum. lau-
'''
dantibus nobis et grati anhni verbis cumornimli-
l)us, conversus ad tVatrem hortatus sum cuni ut
iumentum apud vicinos amicos aut in monasteriis
inquireret. Quo facto.cuni niliilimpctrassct,i)lane
dcstitutus trater prorundissinio dolorc rcplctus
est. Cum igitur conversus itluni afllictum vidi,
compassus sum equidem, ct vchemcnter sensi do-
lorcni. Dilcctus enim valde craf in spiritu Domini
frater iste milii. et cjuasi biiut,'i omnibus vidcba-
mur, nec magis erat in duobus corporibus unam
animam videre, cpiam in Platone Petrus et in
F*ctro Plato. Attamcn sermonibus amicis fmem
laciens et prophcticam commemorans vocem,
gaudium et victoriani patientiae procuravi ipsi,
cumque ipsi valedixissem, cum mctropolila et
lohanne. nunc Prusae episcopo, profcctus sum r. r
Cuni
asccndissenms ad sanctum et luculenta
eius Tisione iruiti essemus, cUgnatus cst nos in
contubernium
adscire,quisermonibus
caelestiquc
cius disciplina et graliaesermocinationibus
rcpleli
sunms, ac si lautissimo convivio astitisscmus.
SingiUathn igitur, privatim ct ordinc suo quistiuc
ingrcssus cogitationes suas et agendi niodum
revelabat, vel potius de iis erubescebat, quippe F
cui
iuhistrissimus iste aenigmatice quasi expro-
brabat,
consuetis benedictionibus
acccptis, abi-
bat. Cum venissent ergo vices nieae, ingrcdi
timens valde et commotus, atque haec cogitans
intra meipsum dicet)am : rilis Peire, quomodo
cnligo cum sis ad solem
appropinquubisY Quomodo
tanges aui vel etiam premes sacros istos pedes pol-
luta labia habens et foedissimis
cupiditatibus
omnino
sordescens?
Quomodo
contemplaturus es
suncfos istos oculos, qui ocuhs in omnem improbt-
tatem
rertisti et in vias non recias non recte
aspiciens eos in aberrantes semitas direj-isti?
Quamnam
excusationem afferes,
qui
in^cusabilis
tofiis
cupidilatum rictoria ffictus es? Attamen
aliquantuluHi
contbrtatns adivi sanctum et me
hund proiciens
sanctosque eins pcdcs aniplcxus
lacrimis meis
abundanter riga\i. IUe vcro caput
mcum tangens ct signmis,
surgere me lussit et
o-^culum in Doniino dodit tcnernmc.
Cuni sum-
psissct eulogias
duodccim
nnmcro.
trad.t nulu
dicens : Accipe haec et da fratri
Platom, et >psi d,c
:
"
AV tri^teris. Deus enim bonam
voUintatem
tuam
suscepit .
Dein cuin
sumpsisset et alias eulo-
eias
duodecim,
dedit mUii dicens :
Accipe haec ad
^
tutamen
430
DE
SANCTO
lOANNIClO
MONACHO.
futamen
animac tune. Cuni ego cogitarem
:
Vtinayn D
/Jc,s- ipsi
suailrat etiam dare matri meae, iterum
prospicieiis
et maiium in aoorvum eulogiarum
pxlendens.
plenam eam reauxit. Manus ambas
nie implere
hortalus,
triginta sex numero eulogias
dat milii. dicens : Accipe haec, ex quihus dabis
semts
matri tuae^ senas liiam quim^ue sororihus
tuis. Cumque
valde
inangustiis versarer pro tam
miranda
lilieralitale,
iterum capite me tenens,
benecUcens et signans cruco dimisit me. Itaque in
pace omnes reversi sumus
glorificantes Deum s.
B
'
cfd. ^orot- ).aBwv ^x T<ov EuXoYuov
StiSexa
tov ap'.Vov
_,
xt4v
Si5^,,i ^oi xal leyei- Ml^^
TuTa xat _6i t^
ip.f*uiv.
^gg^
-
nXiTwvi, xoti eCTTE oeJTO)
Mt, 1-jTiw t jap
eei?
^.v Trpoaipeaiv aou aTieoeiaTO.
E'.Ta
>.a[iwv
bepa;
EaoYia.;
SwSexa SiW
(xoi xi Ivfii
_
mU
TaGTa et;
Tzep-.Ttoir^^iv t^; ar.? -l^uyT,;. Kf^ou
Se
5'.aXovtrouevou- EiQe 6 ^i^ i^Xr.co-fO^z^
auTov
Souva; xav' Tri ^t^TJ
HiTiTp.:,
08.; TrpoaflXJ.a;
xa-.
Ttpo? tV;v twv eaoyiwv Qeffiv TeTavixw;
tt.v /?*
ueoTT.v TauTT.v
aveiXxuasv . "Afx'^to
ouv ixou
Tto
yeiTpE a7r>.erv
7tpoTpe<^i[Jievo;
ToiaxovTa h
^
^ov
dpiVov
SiStocrC [.01 xai liye^
' A^^a'-
TauTa,^xa', bo;
ivi e^ Tf, T6 ffri txTiTpl
xal TaC; aaC; itevTe aoeXtpat;.
Euoa S'e Xiav anopT,9evTo; ini Tri
TO^rauTTi
Oau-
(.aaTf,
avappV.Tet.
).a?v jxou :tiXtv tt.; xopu'^^;
iTreu^apievo;
xal dspaytTa;
aTveXuTE. Kai outo;^v
Eeai^vTi STravTE;
UTreTTpe^a[.6v
Soiil^ovTe;
tov eov.
ANNOTATA.
a Sahas eumiem pagum vocat Elaeum, num. 50, p.
379.
g
b
DeLeom',patricioetsaceUario,cfr.praecdentiaActa,num.50,p.d^y.
c ZTrhL Aweium,
impcratoris Michaelis cuhicularium fuisse quendam hjnatuun refert
Sumeo Maqisfer in Aimalibus, R G., tom. CIX,p. 746.
d De jJotovestiario di.imus in priorihus Actis, cap. X, notn
g, p.
H74 uhr monu,mus, tempore
Theophili hoc munere functum esse Leonem Chamaedracontem.
Regnanteautem MM,memoratur
etiam protovestiarius
Frocopius quidam a Georgio monacho, P. G., tom. ClX,p.bVl.
e
Expuqnafa esi urbs Amorium in Phrygia a Saracenis, dure Almutaznn
Bdleh,annoChristi 838
die 23 septembris. Cfr. Act. SS., Mart. tom. I, p. 458 et Weil, Gescliichte der Chaliier, tom.ll
p
313-15 Si haec contuleris cum eiusdem narrationis adinnctis, quae commemorat Sahas, supra
p.
db&,
num 43, fateheris Peirum haec arcuratius rettulisse. Inde eliam confirmantur quae diximus m
Commeni. praevio, num. 15, p. 317, de discrimine quod inier utrumque srripiorum intercedit.
f De eodem miraculo cfr.
prioris Vitae cap. XI, nwn. 50,p.
378-9.
g Cfr.
ajmd Saham, cap. IX, 7ium. 35, p.
364.
h Eadcm huhet Sahas, ilnd.
\ Cfr.
hanc prafidictiotiem in praecfidentibus Actis, cap. IX, num. 35, p.
365.
k De Antonio paenitente videsis, ihid., num. 36, p.
365.
1 Eadetn de spathario Droso memorat Sabas, ihid., num. 42, p.
368.
m Ej-ordium huius narraiionis omnino simile est initio Passionis Sinaitanm in Raithu, auctore
Ammonio, quam edidii Combepius, Illustr. martyr. lecti triumphi, p.
88.
n Is., VI, 5.
Paxamatium, teste Cangio, est panis subcinericius. Alias dicitur paximatium, paxamidium et
paxamas. Cfr.
notam lanningi nostri ad Vitam Andreae Sali, cap. III, num. 25, Act. SS., Maii
tom. VI, p.
17* et Anal. Bolland.. tom. XI, pp. 37, 38.
p
De Petro mciropolita Syllaei videsis Le Quien, Oriens christianus, tom. I, p.
1019. Praesentem
C locum e Vita S. loannicii in testimonium adduxit Le Quien ut inde Petrum in seriem Syllaeorum
episcoporum iniroduceret.
q Cfr. Luc, X, 41.
T E.rsidat lohannes iste a serie episcoporum quam recitat Le Quien. En iam unum restitutnm
inter Theodorum, quem decimum episcopum Prusae, et Nicetam undecimum iradit Le Quien, Oriens
chrislianus, tom. I, p. 617. Plures sane inter nnos 787 et 879, quibus sedere j;oeperunt supradicti
episcopi, inserendi sunf.
s Conferenda etiam kaec narratio visiiationis Petri ad S. loannicium cum narratione Sabae,
cap. IX, num. 43, p.
368-9, Cfr. Comment. praemum, num. 15,
CAPUT DUODEGIMUM.
S. loannicius, poslquam Melhodium palriarcliam verbis el
aucloritale confortavii, diem supremum obit.
69. Aixaiov [jtev ouv iaT'. TiavTa; Qau[jiaJ^E'.v Ta 69. lustum est ut omnes mirentur quae facta
f^'^^^
V'J^
UTto Tou h-fiou YeyovoTa te xai npayflevTa tpwTOTioia suut et patrata a sancto inlustria et allissima pro-
'^
niissa,
xai utj^T.Xi TepaiTia, ^tXkt-x 5e Ta; iv xtj) flaOu-
tligia, praesertim vuro quae in sua provecta et
TaT^ xai Ttjiiu) auTOu yripa OeoTipeTter; Te xai veneranda senectute divina et prophetica oracula
irpotpr^Ttxa; iva<p(i>vTiTei; 5; [jieX).ei,v xai etieaSa'. nuntiavit de iis quae futura orant beatissimo et
exr,pu^v summo
DIES QUARTA NOVEMBIUS.
431
^xTipy^ev vl<i Tov [xaxaptWTaTOv xal axpoTa-ov dv
naTpLap/ai? xai h fjiapTUJt. MeBootov. T/i;
Y'P
alpe^ew? eTt. xujxatvoiJievYi?, ^^"'^"0 '=^''' '^o).).axL?
ixvTijAOveuOevTa
uXa(i6x:aT0v EuTTpaTiov npo? tov
SffLOV
aveAOeiv, au&i; axoGaat napa toO hfLo\j ixetvou
(TTOuaTo;
TT|V ixeXXouTav ET^3a'. avaaTaTtv tt^;
(jp0o5o^ia?,xai itavTeXTi xaTaTiTwitv tt,;; xaxooo;{a;.
VITA
a
'cod.
V-
corf.
^>5i-
naTep.
xaia tt,v ^v aoi ooOetaav tou TtavaYtou
IlveuuaTO^
yaptv D.^ai
*
Tifxiv
xai tov tou; ^xx).t,-
ataaTtxou;
otaxa; dpQoooiu*; xai xaXw? xpaTeiv xai
TiTiSotAiouyeCv
(jie).).ovTa, OTt uavu 'fi ooia dv^TOtf;
ivQpwTiO'.;'
p.|JLepi.a[iVTi eaT-:. xai a).).o<; a)s).ov
avaxTipOTTew
xai dvapipase'-^ ^Treiye-a-.. 01
p-e';
vop Tou; d|Jt'fi
'AOavafftov xat NauxpaTtov
^
xai

cod. 'IwivvTiv
Tov XEYOi^evov
KaxoaaiA^av
* ooiat^eiv
KatasaH-P''- dywvt^ovTat, ol oe tov ^v Aoyot; ;o/wTaTOv xoi
c.aoffO!SWTaTOv
MeQootov, xai i7.).ot eTepou;. Kat
cpTi<Jtv
*6
7iaTT,p t.i;lwv MaTatOTiovouTtv, w EuaTpa-
-te, ot ooxouvTe;
TuvtaTav tou; pTjftevTa; STOuStTa^,
xai^TOv ffuv auror;
"IwivvT.v

zi oe ye tov TiTwyov
B
-roi TtveOfJLaTL xat TipaoTaTOv
UTidpyovTa, zaTa tov
Gerov iauto,
MeSootov 4-Ti^^t!:6{Aevot, otix aA)xOt t,
iv: IlveVaTo; itY^^'''
''^'^" *^?<^"'^^-
'1''^"*^''
dxouaa; 6 euXa^effTaTo;
EO^Tpd-LO? tov eeov
ooidda;,
xai eu/Tjv aCT7,7dfxvo;
xai ).aflwv, ^tto-
peueTi.
XdptTt oe BeoO tt.; aipeaew? VyfTiadaTi;,
xai (-r,cpi,> eou xat dvy^^.wv xai dv9p(i7tu)v iTii tov
dpytepartxov
Opovov
dvut^wOet;. xaTa r>.v tou
TiaTpo; TiiJiwv
evOeov
dvdppr.atv. 6
TiavaytwTaTo;
MeedSto; t6 dpya^ov xdXXo; tt,; toO Xptatou ofxo-
vojjita.; xai ttjv 'euTipeTCT, (JpatoTTiTa Tat; tou ^eou
^xx/.ridtat;
dneowxe. Kai yiyovev etpriVTi PaOeta dv
hlri i-7\ OLxoujJievri otd rf,; ydptTo; toO XptaTOU^ xat
T-ni
diitjAe^^eia;
toO |jiejd).ou TiaTptdpyou MeOootou,
xai Twv Titituv
euyiiv toG aTit^eLOCfdpou
TiaTpo;
T.[jiwv -IwavvtxCou.
'0
ouv [jLta6xa).o; xai Tiovr.po^
SatiJtiov ix>i
=jiepo>v 6pav Tr,v SoOeCaav Tai:; exxXriatat;
TOU Heou etp-riVLXTiv
xaTdaTaatv,
efaeXOwv ei; Ttva;

cod
^tXo56iou;
xat -^r^^oLioui tu. etoet xai XT.pajoouvra;
XvoSoGvTa;. t^ c5povT,H-aTL TOu;
5T,).o)QevTa
(pOovepou; Itou-
OLTa;, xat tov auv auTor; KaxoadfxPav,
ou; xat
TtdvTe';
i-iaraa3e axeOr, et; dT;w).etav xaTTipTtafAeva,
TOUTOu;
eupr.x^l); xai Ttpo; cfltvaaiav*
Ta; dotxou;
xai pe?A>-o-->?
Y>>^^'*
''^'^''
{^^'^'P^V'-'^^
'*'
^,
TiXeCaTov tJL:>o;
St' auTt:.v
eTitaTiaadjxevo;,
Tapaya;
St auT(iv T-/1 Toi eeoG
exxXr.at^
i-eyetpet^.
loTe
Se TtdvTe; t6
dvatoe;
TrpoatOTiov tiov dvopwv. xat
-i iiK auTUv
xaxaTtOevTa
xaTa toG tAeyaXou
^xetvou
ciuaTT.po; xai [.dpTupo;
MeOooiou.
^f^
TreotxOTa
Tv
ueydXc,, ^xetvv
xai Qau|.aaT(i)
A^avaatv
Ta
.
cod.
ZI-.L
aytaiJLaTtxciiv^xat
'Apetavu)v
aui.?e,r,xoTa
x/.T,aaTtxuiv.
auTcj,. 'Ev ToOTOt;
TievOriXci;
otaxeL(/evTj; t^; tou
eeoO
exx).T,aia; (^,; tov Uut^;
5t5daxa).ov ipav {.-^
^epoOaT,;
doixco^TaC;
u^peat
pa).X6i.evov,_xat_x).ovou
lo u^xpoG
xaOeaTT^xoTo; tti;
=pV^.
-/^;'
^^^^^-^^?^^
auuSdvTa,v T^ dxx),^at<f
xai T:p6; tov
dyto^TaTOv
T^aTepa r.txJiv
|toavvtxLOv
dTravaopatxouor^;.
i^-
.:veuaOei;
uno toO dytou
nveuuaTo; tc^. auvriOeL ^t).^^
EuorpaTtv
T.p6;
auT6v
O.OeCv
oeor,)^xet.^
xat
yapd^a;
^TrtaToXV
"apatxuSta;
yet.ouaav
npo; tov
^l
^xxXr.ata;
.ot^jL^va xai
St^daxaXov ^v nM^
S TdyeL TT.v
T.apaKuOriTLx^v
auUa^riV
Ttap .vo_;
.iv
5oxtHL.>TiTa,v
OTtOTaXTLXciv
TCOV
auvovTcov TO,
dYaT.r;TV
EuarpaTiv
dT.oaTa).-?ivat
^neTpe4.e.
MT^oa-
uli; aul
dOu^^eCv^^iv
TaC; OXti.eat
TtapexeXeueTO.
l, e^S6Ta Td auTd Tcj,
XptaT^
T.ax^tv
xat TOt;
iyiot; aOToO,
Ttapa
T<iv 6t.o{u,v
t:,;
exx^^a;
dLaTaT<5v.
-Ev TauT^,
T.poTpeT.6(.evo;_xat
upo;
auTOv
d^txeaSat,
xV.v
dvdXuatv
auTOU T.oau,;
Lvt5t^evo;.
cod.
ts).iiva'iiav.
riuinino \n patriarchis el inartyribus Methociio.
Cuni fui-eri'l etiarntum haoresis a, contigit ut
saepius nu-nioratus reverendissinius
Eustratius
ad sanctum ascenderot, ut iteruin atque ilerum
audiret ex sancto isto ore quae futura esset
resurrectio ortliodoxiae el plena ruina improbi-
tatis. Laetissimus propter hoc nuntiuni factus vir
et.ut solebal, audacem animum concipiens, dixit
sancto : Si fieri
potest, o renerande pater, secundum
eam quae tihi data est sanctissimi Spiritus <jra-
tiani, attrahe ad uos illum etiam qui ecclesiasticas
hahenas seautdum rectani fidi^m
et optime tenM
et (jnhernacuUim dirifjet, quia nuuc auctoritas inter
varios homines dispertita est li alium aliud nun-
tiare et sectari suadet. lii enim illos qui partes
Athanasii, Xaun-atii h et lohannis cognominati
Cacosamhaectucntur,
extollerc studenf; illiautem
verbis peritissimum et sapientissimum
Methodium;
alii vero alios. Tunc loculus est pater noster :
Frustra lahorant, o Eustrati, qui sperant praeva-
lituros praedictos Studitas et lohunnem qui est
r.um illis d. Qui vero pauperi spirifu et mansueto
admodum, sicut divus David, Methodio suffra-
^
<jautuy,non nisiex Spiritu sancto Hlud profitenfur.
Quo audito, eum
reverendissiums
Eustratius
Deum laudasset et
benedictionem
petilani acce-
pisset, profectus est. Gratia autem Dei haeresi
suffocata, et suffrai^antibus Deo, angelis et homi-
nibus.itua-chiepiscopalem
tlu-onum
evectus,iuxta
patris nostri divinitus inspiralam loquelam. san-
ctissimus
Methodius
pristinam
pulciiriludinem
Clu-isti oeconomiae et convenientem
splendorem
Dei ecdesiiri reddidit;et facta est pax immota in
universo orbe per gratiam Clu-isti et curani magni
patriarchae
Methodu et pretiosas preces thauma-
turgi patris nostri loannicii. At boni osor et mali-
gnus diabolus non ferens reddilum esse ecclesiis
Dei pacificum statum, ingressus est in superbos
quosdam,senes
aspectu et nugaces meute, invidos
manifeste Studitas et in
Cacosanibam qui stabat
cum illis. quos omnes scitis esse vasa in perditio-
ncm aptata. Cmn illos repperisset et
nocivasprofa-
nasque eorum linguas ad garrulitatem
disposuis-
set,
maioremque
partem per eos
attraxisset,
turbas per eos in ecdesia Dei excitavit.
Novistis
cnim onincs foedam personam
horum virorum et
qu:ie
patraverint conlra magnum iUud lumen,
martyrem
Metiiodium,
omnino
simikw
magno
ilU et mirando Athanasio in iis quae accidcrunt
ipsi e\ parte
schismaticorum
et
Arianorum^.Cum
iii illo iuctu versaretur Dei ecdesia, suum magi-
^trumviderenonfcrensprobrisiniustennpetitura,
cumque
procella non parva orta esset atque tama
acerbarum
rerum,
(^uae in ecclesia
acciderant,
pervenisset ad
sanctissimum
patrem
nostrum
loamiicium.
is inspiratus a sancto
Spiritu, fann-
liarem suum
Eustratium ad se venu-e
mandayit
et
conscripta
epistula
verbis
consoiatorus
relerta,
ad
ecclesiae
pastorem et magistrum
summa cum
celeritate iias
consolatorias
iitteras ab uno ex pro-
l,atissimis
servis qui erant cum diiecto
Eustratio
deferri
mandavit.
Metliodium
iu)itai)atur ut mi-
nime ipse animo
deiceretur in
tribulationdjus,
nuippe qui sciret se eadem ac Christum et sanc os
cius pati ab illis qui ab ecclesia
defecissent ^.
Simul
invitabat ut ad >e vcnirel.
propnam disso-
iutiouem
aeniguiatico
quodam
modo umuens.
70.
432
70.
'0
oe fieioTaTo; MeQooio;
TreotyapTi; in\
xfi
TxpoTpo::?! Yeyovw;.
[jltioev
jjLe).XT,<ra; t6 [^ev Ypa[A}Aa
Toi:;'paiiWtv
uneSei^e. "0^? Se yt ??r{ko^i
^xeivoy; toO; xaTa t^.; i^uTawT.;
yepovTa;,
ffuxo-
^ivTa;, iT:e).ey/9evTa;
^vSixy xal xavov.xrj ^opia
Te xai iva06txaTi(J[jiw
napaSeSwxev.^eCfi*
outw; upo;
Tov Saiov TayioTa iveSpa[iiev, 'U; ouv aU-n^o-.;
rov
ev Kypiv
aTT^aafJLOv o te iJLeya;
TraTpiap/T,;
xal 6
Qeosopo; 'luawtxio; anoOeSuxa^i.
(^Tifflv h ::oWTTi;
T^,;' ^T^ilJLOu
|wavvU'.o; Trpo; tov h iyioi; ::aTptip-
vTiV

'Eyu [xiv, SeffiroTa, ouoeitoTE TeT6).|ATixa ffot
OT>Tio'.T,aai Tipo; tt.v ^fXT.v
aQew ava^iOTTiTa- ffov
OE T.v t6 xaTopfJwjJia. T.vtxa ^x6xXt,^o ::apaTOU
xtvouvTo; avaytou IlveufxaTo;
tt,v >,j^eTEpav
iva^tOTTiTa ^::tffxe7tT73ai, xat Xdyoi; npOTpOTiTi;
''oiifurtat.
DE SANCTO
lOANNIGIO
MONAGHO.
70. Divns autein Motliudius proptur lianc iuvi- S.
loaunicius
tationcin navisus, niliil inoralu.s, scriptiuu iiupe- 'f"tonibu
ratoril)Us osteuHit : inipuros vero istos liypocritas,
*"'" *'"
seuuin instar qui SusauMain aecusaverunt. convi-
ctos iuridico et raiionico exsilio et auatheniati
tradidit g,
ol doinde citissime ad boatuiu so contu-
lit. Guni ii:Hu!- sil)i invi<'oni oscnluiu in Domiuo
dedisseut, scilicet uia:nus patriarclui ct tlioopho-
rus loamiicius, ait civis erouii loaiiuicius ud saii-
ctum patriarcham : Equidem, ma(/ister,numquam
essem ausus sif/nificare tihi nt ad meam venires indi-
gnitatem. Tunm est hoc facinus, quia vocatus es ab
inspirante te sanctissimo Spiritu ut nos indignos
inviseres, nosque sermonilms adhortatoriis ad vir-
tutem admoneres. Nutic autem cum me necessitas
premeret magna, divina itispirafionc ego impiilsns
meo domino, ut ad me
nscenderet, ut acciperem
nrem in pace; illud namqtie
'
cod.
ivcouEi.
^aa5a{ u t; euvi; xat uopeuef.vat h Efp^vTi"
mihi est revelatum clare. Quomam vero ifhrnm,
toOto yas uot dTtexaXOtsftT, 'favspu;.
'ETtei oe tuv qui sacramtuam sanetitatem calumnianfnr,mHlta
auxo=?avTo6vTtov tV^v lepiv ufxwv
'iytoTTiTa nlt^^rca zimnia e.rorta est in sancfa Deierclesia et quidam
:;L:;ivta iva-fOet* h t^ k-^ia. toG 6eoO xx).T.ata xat me humilem apologiam eorum blasphemiarnm non
Ttve;'auvTiYoptav twv eauTwv pXad^Tijjtiwv" ttiv siverunt proferre, ideo cum libertate eloqni volo
^fiETEpav ouK ^vapxTicrav iva^epetv [^ETptoTTiTa, 5ou quae mihi a Deo de tua sunt revelata sanctitate.
TtappT.ata ).a).fi5ai 3ou).ouiat Ta euot t;apa tou eeoO Guni erjro iussisset convouire univorsum populum,
*
cod.
C)fTJ(TtX(TjV.
'
cod.
Kv^txivwv,
'
cod.
5E5o[xoTa.
itep
ouv
!ie _
xovTa avSpwv UTrapyO-.
xXTiptxtiiv xal jjioval^ovTov , Ta5e tpo; auTou; 6
jjteya; avSpWTto; tou 8eou 'Iwavvtxio; aYYe)'i>"j>
Ttj)
iTTOjjiaTt ^OTijXTiYOpT.o-ev

'AxouaaTe navTe; ol ^v
TauTT, TTEpteffTUTg; TTJ ipT,fjiu, xat TO'.; ^v TToXeat
xat xwjjiai; xT,pu;aTe. Ila).at fiev 6 pLgya; AvTuvto;
Tot; eauTou [xaftTiTar; TtapexeXeueTO |jLTiO[j.tav xot-
vwvtav e'^Etv |j.Ta 'Apeiavuv, fjLT^TE [JiETa MeXeTtavwv
TwvTytffpiaTtxwv*, [jtT,TETtp6; ToyptTTOfJLayov auTWV
^pyaTTYipiov. Kat vuv toou xiyu) h ava^to; xai.
euTeX-/,; xai. ^otwTT,;, ifjtotw; utio tou 6eou xtvoufjiEvo;
Xevti) uiJitv

aTroTyiadTiTe TtavTe; aito twv ouuffepwv
alpeTtxwv, xal twv fAuiapwTaTuv i^TOUOtTdJv, tou
TE auv auTOt; Kaxouafi^a, xal tt,; NtxofjtTiOeta;
dTciffxonTi; ixTETtTwxoTo; Tou fj:ovo[jiaj^ou t^to'. Seo-
[jia-;^ou, xat Tou aXoywTaTOu euvouyou ri^; KuI^ixti-
vuv
*
dxxXTiJta;. Ot-tvE; TtoXXai; cpXuaptat;
xaTEXaXT,ffav tou 6eou, xat tou itaTpo; tj[jlujv tou
TTpOEaTWTo; TTaTp-.apyou, pLTi OESotxoTE; fjiT,5e cspt-
^avTe; tov tou 6ou aopov ytvtooxETE yap OTt
IvExe TOUTOu ^vv^voj^a Ufxa; uaTE tou; Xovou; [jlou
IxxEvtiJaa'. ufjitv. 'loou yap fjLeXXouat tive; drttaTO-
Xtoiot; aTtaTTiXot; xat ^T,[jiaat Ttat TtEipaa^at Ttva;
ttTtoTtXavav (I); Oi' T|[jiwv, xa6' 5 tpTiatv 6 fJtiva;
aTtdffToXo;. 'Eyo) ok vuv oTtifjiaTt XaXu ufjLtv
aTiOTyta^r.Te arc' auTt^v Ttjv xaTot tt,; ^xxXT,ata;
Tou 6eou TorauTa TEToX[xT,x6Ttov, xat Tov y.Twva
Tov Tou Bzfyj Aoyou [jlV, BeOotxoTtDv
*
otappi^^at, xat
eC; TtoXXa TfjtVifjLaTa TauTT(v otappTj^avTtdv*. 01 xat
*cw/.onppv irii Ttiiv TrpooOEUxoTwv TtaTipwv xat ayttov TtaTptap-
^avTa;.
yt^v TauTa TTOifiaat fjiTi tppt^avTE;, e/.tote ttJ ^xxXTiuta
Tou 6E0U auTOt
0'.'
feauTwv rEvovaat axavSaXa, xal
ulol Tou TiovTipou, xxt !^i!^avta. %\ Tt; TOtvuv t6v
(jLEYav MeQootov ou oe-;^Tat uaTptipyTiv, w; tov
[xeyav BaatXetov, xal tov OEoXdyov
FpTiYdptov, xat
Tov ^Etov XpuaOTTOfjLOv, avaQefia EorTt)

xat et Tt;
TT,; xotvwvta; auTou aTtoppiiYvUTat, aTtoppayilffeTat
TT,; Tou 6E0U oo;-^; h T,[xspqL xptaetd;, xa; 6 TEfxvwv
TT,v xaBoXtxTiv ixxXT.atav xat aTroTToXixTiv otyoTO-
}xT,9Ti3-8Ta- xaTa to EuayYeXtov, xat to fiepo; auTou
[xeTa Ttiv iTttaTtov TEftEtT,. TauTa xat TtXeiova
astatis, eaque in nrhibus et victs annuntiate. Olim
qnidem magnus Antonius suis disripuUs commen-
dabat ne ullam communionem haberent cum Aria-
nis, neque cnm schismaticis Meletianis, neque cum
illornm offirina quae Christo inimica eraf h. Nunc
ecceego,indi(jnus, vilis ei simplex, a Deo similiter
motus, dico vobis : Separate vos omnes ab impiis
haereticis et ab abominandis Stnditis, a Cacosamha
qui est rum illis, afqne ah illo qni ex episcopatu
Nicomediae decidit i, monomarho et theomacho, et a
vesano eunucho Cijzicenensis ecclesiae k. Quipluri-
mis naeniis calumniati sunt Deum et patrem no-
sfrnm pafriarrham qni nobispraeesf,non timentes,
nec formidantes terribilem Deum. Scitis enim me
propterea vos convocasse, ui sermones meos exhau-
rirem volns. Ecce enim atfentatiiri snnf quidam
episfulis fallacibus et verbis qnibnsdam nf mlucant
quosdctm inter nos, ttf loquitur magnus apostolus 1,
Equidem nunc ore hquor vohis : Separate vos ab
illis qui contra ecchsiam Dei talia ausi snnt moliri
et qui tunicam Verbi Dri non timent srindere, quam
etiam in plura fraijmenta dihcerant. Qui enim
contrapatres qui nohis praesunt et sanctos patriar-
chas talia patrare non reformidant, iam ecrhsiae
Dei ipsi per seipsos jiunt scandala et filii
maligni
etzizania. Si quis ergo magnum Methodinm non
suscipit palriarcham tamipiammagnnm Basilium,
aut theohgum Gregorium, auf divum Chrysosto-
mum, anathema sit; et si qnis a commnnione eius
diveUitur, direllatur a Dei ghria in die iudirii, et
qni scindit catholicam et apostolicam Ecctesiam,
exscindatur secundnm evan<jelium,ef pars eius cum
infidelibus ponatur m. Haoc cl plura cuni dixissoL
ot coram nuivorso ijui ibi orat sacerrimo coetu
sancfum coufossus, protanos autcm istos ot per-
niciosos plurimis anathenialibus subiciens, sancto
valodixil.
"ou; TE pE^T.Xou; dxeivou; xat csSopia; TtXEtTTOt;
TouToi; ^TtetTttdv xat f^eTa TtavT6; Toi3 ixet Upto- ava9i[jiaatv u-o^aXtov.Ti
il:-hp:x'* ~C> itvtio Ttpoaw-
TaTOu ffuvaQpotcTfiaTo; Ttiv te avtov avaxTipO^a;,
(jLtXTiae.
*
'
71. 7J.
m
'
CO(l.
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 433
jV
71.
n).eofft youv nveujjLaTixoi? ^0^01 (pt^otppo- 71. Pluriniis crgo spiritualtbus sermombus S. loanntcii
vT|Q^vTe? xai. (TuvTa^a|jLevoi dXKr\Xoi ev IlveujxaT'. (Iflcctati. cum j^ibi inviccm valedixisscnt in sancto
ft"'" ''
^.vfw, BUTrnffav. Kal 6 jjiev SeoXoYuwTaTo; ixetvo; Spiritu, aliierunt. Isle verbi Dei plenissimus pa-
itaTp[.ap'/Ti? [lejxuffTaYwyTifJievo? xaTEwtv dno tou triarcha, mysteriis quasi iniliatus, descendit de
"pou? itXaxa? voepa?, w; dx Mwaew; a).)>ou GeoQev monte, tabulas spiritualcs, taiiupiam ab alio
YeYpa[xjxEva, Ta; tou 61^10^ h^xOJ.a^, Kepicfepwv
.
Moyse divinitus inscriptas, sancti nenipe convcr-
'0
S^
Y^
9et(iTaT0(; outo? xai tt,; ^pT,[jLOu (f(dffr>,p
salionem, secum fercndo. Divus autem ille el
'|(oavvxioi; Tper? ^,[jLepa<; ^Ti-.pwoaa;, ^iapa; [jlvo- eremi lumcn loannicius cum tres dies supervixis-
Ttpe7i(j; iffiou; TKiSa;, xaTa tov {jiaxapiov 'lax^;)^, set, coUigens miraculose sacros suos pedes n, sicut

irpo; Kupiov ^5e5Ti[JLT,aev,
dY*^"''^^^^^'''^^
^--a^^w^, beatus lacob, ad Dominum migravit, postquam
7:oiTi<Ta<; iv xri ^pTijJKj) eTTi TrevTTixovTa ouo, ^i\(toL<i l)onum ccrtamen certaverat et transegerat in
Tov finavTa ^ptJvov t^<; ^u>ri^ auTou eTYi u5'.
eremoannosquinquagintaduos.vixeralautemtoto
'cod t4^'.
TeXeiwQeUoE ^ttI tov
*
(JpOoSo^^ov ^aTO.euv Tt[jL(5v,
tempore vitae suae annos octoginta quattuoro.
Mf/aTi).
[JL6V Tou veou xai. TipaoTaTou xal Tpo'^i[xou Defunctus esl mense novembri, die tertia, indi-
TT.^^tJpQooo^iaf;, 0eoSiopa<; oe r^; (fepwvufjLOu, xal ctione dccima sub orthodoxis imperatoribus
Qe'rov Swpov (JpOooo^ia.; aXT.9(i? Ttapa eeou t^ Micliacle iuniorc, benignissimo et instauratore
xoafxct)
0(opTiQeiTT,<; xal TtavTeX^ epTiVT,v tti ixxAT.sia orthodoxiae, et Theodora, sic congrue nominata,
*
cod <Tuv Torc eeo(su).axTOi; xai sTe^fT/iopo^* auT(iv x).a- quippe quae divinum donum oriliodoxiae revera
aT<i(popo'':- oow
Ppa?eu!ia<rf,<:. [jltiv'^ voe[/'[ipicu TpiT^ ivoi- a Dco mundo impetrarit, et integram pacem
xTt(Svo? oexaTTi?.
TauTaTouOeaneaiouTraTpo^^iiJLWv
ecclesiae cum filiis ipsorum a Deo servatis et
Ta xaTopSti^JLaTa, TauTa tou [jiaxapwoTaTou Ta coronam gestantibus procurarit. Haec sunl cae-
ivopaYaQTi[jLaTa,
Ta^Ta toO aepaajjLiou Ta dpKTTeii- lestis patris nostri bona opera, haec beatissimi
uaTa TaOTa toO dYwvL^TOu Ta vuT.TT,pia. Ta^Ta facinora. hae venerabilis viri virtutes. hae beUa-
B Tou Vevvaiou
aTpaTiwTou Ta iOXa. 'ti? oe oteffT,-
toris victoriae. haec strenui militis praemia.
ua8Ti TtovTayoG ^ iiyw aiiTou xotjJLTicri? <iuvV,yf)-/i Quando vulgata est ubique sacra eius dormitio.
Ti)T,eo; Tto>u*ex TE T<5v tzi^il [xova^TTYipttov xal congregata est multitudo magna e vicims mona-
ywpcov xai TtavTe; ii<i TrpoaTaTTjv Tip6<; tov a%u steriisetregionibus, et omnestamquampatronum
fiaort)ia TtpoTiotJLTteuovTe-;. [JLera ^a).jjLuv xai ufjLvcov
apud superum regem sollemni i)ompa
comitantes,
xai c^olSv Ttveu[.aTtx(ov xT.Seu.avTe; auTov. iv
cum psalmis, hymms et cantibus spu.tual.bus
-Acoaaoxduco xaTSievTo xb TtfjLtov ).et([.avov aOTOu.
sepelierunteumatquemloculocollocaruntsacrum
xai d^teeev^o Ttpog t^.v [jlov^v tt^v xaAoujjLev.iv
eius corpus, quod reposuerunt m monasteno
'AvTtotov ^v ^
xaiyaptTt XptoToO ^iaet<; vtoUal
dicto Antidio; in quo per gratiam Clir.sti saiia-
xat a^jxeta i.:..loO..J ^iy^p. t^; ^[.epov. UavTe,
tiones nu.lt aeet prod.g.a fmnt usque ad hod.er-
vao oiot upo; r^v kria. ixetv^v aopiv a<?ixovTat
nam d.em. Qu.cumque cn.m ad sacrum Ulmn
Loever,. i
oa..[xovivTB,,
-^ Ttpet[.evo.. l
xai
loculum adveniunt aegrot., sive daemoniac. sm
.
cod
ol^oo^TtoU
*
xaTeydiJLevot
voar.[.aTt. uy.^k otxaSe
languentes, s.ve quacuraque vexat. .nf.rmitate,
^cou.
,
^ '
,
^
*
sanati domum redeunt.
oto3T]TroT. avaaTpe^couTtv.
ANNOTATA.
a Scilicet sub Theophih imperatore.
b Designantur monachi Studiiae. Athanasivs et Naucratius, ut supra dtctum est
p.
4M, not. 1,
eorum erant praepositi.
r. ,r. ^r ^
c
Patriarcha haereticus
ConstantinopoHtams, a Theophdo loco S. Nicephon snffectus.
d Fetru<^ monachus S. loannicium hic inducit temporum ordinem prorsus perturhautem. htenim
Studitae qui ehcto S. Mdhodio
exprobraverunt severitatem nimiam erga sacerdotes iconomachos, non
C
famen videntur oppositi fnisse eius electimii et mulio minus favisse impio lohanm Cacosambae
TAuTdit aucoi- ad accusaiion.n
stupri quae conira S. Meihodium non secus ac conira Athanas^um
motaest sed in pudorem eorum qui faho
accusabant
rersa est. In te.iu graeco a-,,(.,..c.. corre.nnus n
^:^Z
5I verbo sole^U
Meletiani designari, ut legiiur p.
432
:
.....a.x.v (corr.
^
^.[^.(xH
MslT.avu,v et in loco ex Vita S. Antonii citato infra
not. h
f Cfr. in prioribus Aciis longissimam
episiulam
quam nmrmt Sabas, cap. Xnum. 47, p.
372-3,
g
A-audsdetectaehistoriamreiiuleruntnostriinAciSS.Jun.tom.II,p06^^^^^^
h Jeaimus enim in Vita S. Anionii,
auciore S. Aihanas,o (ed. Bened., tom I,
p.
^40 -
Cum
Melttnir^ipp^^^^^^^^^^
numquam
communicavit
Sic etiam Arianorum haeres.m exsecraba-
ivieieudms quipp
accederet, ve pravam eorum sectaretur fidem.
,
Qu.sna,n
("''
;Xd,fr
'
,
Im iniiL.
in.eniiu,- lau<laius a,ud Le Quien. Nisidesignet
s'rm:"iS't^:'Ci.
mo,ne,iensen,. cui in aliera Nicaena synocio ana,Hen,a
dicium est.
Tdctto eunucho
Cgzicenensis ecclesiae, cfr.
Le Quien, Oriens chi-istianus, tom. I,
p.
756.
1 Ephes., V,6.
m Luc, XII, 46.
n
Gen., XLIX, 32.
^
.
^ ^^
^,- forsan
librariorum
Parisini in quo
clarissime
scnbitur
tio'.
55 EPILOGUS.
Novetnhris
Tomtts IL
VITA
434
DE
SANCTO
lOANNlClO
MONACHO.
EPILOGUS.
D
72. Haec est i^itur
conversatiocaelestiscivis et Luus
tjYitri.
oo^i^u.
'Iwavvixio;
outo<;. o ^^<i
t'-
tjg
proinignator,ecclesiae
defeiisor,orth
ireo^jLayo;,
6 r?.;
i>cx).r.c7':a<
uT.epa=rniffTT.<;^ o
adiutor
schisniaticorum
haerelicorumque fre-
dpQoobiolv
crOi^txa/o;.
i ^^^
a:io:r/.LaTo,v
x
^
^^
adversai-ius,
fidclis populi patronus,
'
cod.
TiXavoii^vuJv.
lerandum
tabernaculum, san-
Spiritus templum, Trinilatis
lum sedes,
mandulorum ofli-
uvt^fA-.vs r-; -, ..
,>,-...
^ava- cina, decus orbis universi, splendor monadiorum,
xoTcivipeTwv
xatYa>yLOv,
T0_Ta)v8v.oAo,j epY
^j j
documentum,
puritatis prodigium,
^^p.ov, TO
dyx.aXX...a,a ^;^^
J^^^.J^ "loria. Hdei
nrmamentum,eccle^^
J1^W.. TlTlV LLOVaWvTOV,
TO TTi<;
aVftpias. UTIO
IlUMia^
,_
l..,.,..T^nnmpin =
alumnus;Ioannicius,
,
mansuetus et pacifi-
i'um lypus. illuminata
aiiauim
uebiiii'^"'Ji. prt.->tv. ^^.^^^, --
o-
n::;;:^^^:^
;:f^^:^?^.-:*
v ,^..0^;,.^
ta.or. ,.1,11
<.us.os pation.iae
mnda,nen.um,
14.,
1 ..V ...pL.v
o.pO^V.,
6^..v
~apaj,..se...^^
liv
Lv4o.o,, iTuv dLT6)..v ..,,eToxo,,
Ast,odivinum
etsacrumcaput.GlH-istum
hab s
h^L dOXo^oLv .Oox^vo,, 6 T^.. Pa-->eia, o/xv omnium caput. astrum kic.d.ss.mum, Deo d.le-
..=, ^ xX.pov6,o; eeoD. h ^.^xX.povo.o;
Xp..ToO, clum et ter venerandum. tu
^^^^
^^-^^f"^^f^
6 T^ TpCao' ^ap..a.daEvo; xal a6v ^^0.0.
dxaTa- et vu-tutem stud.ose exercmst. et Ghr..t. opt.mus
^uItJ; 6.b X6.1.0. eiaeoOjxevo;. -AU'. cI) e^ra miles apparuisti. relicta .niht.a temporah: _tu
xai Upa yvLli ty^v -dvTu^v xec^aXr.v Xpiarov nobilitalom aiiimae mortificat.one corporis in-
'cod. eyouJ. cwtrTV.p ^fae-.voTaTE
*
xil ^iXoeee xal corruptam servasti et medilatione
d.vinorum
oaetvtiTTE
tp.aASie *aO xa).u; ^7io).tTi:.aa>, xal r>iv ipexViv verboruin libera.n servast. tuani
d.gn.tateni.
i!x-.ue).^, VxT.aa.;, xal XptaT^ dp-.aTo? aTpaTCo)TT,<: mentisque puritate totus divinus aspectu ette-
iveSe-yQ/.;,
xaTa)...T:,;,v tV^
^TpaTetav tt.v ^.poTxa-.- ctus lucratus es et accep.sti. quantum hcet hom.-
pov iu 'h eOvevE; t/.;
4/^x^1?
t^ vexpwaei tou nibus omnem supernam cogmtio.icm. Fu supei
G owixaTO?
da-aov Sietpaa^u, xal v^ ixe>.eTVi
t(5v umeros crucem tuam sustulisli et Glinsluni F
fJeiuv Xovwv dSoOXtoTov ouTT.or.aa; t6 TauTT.? constanter secutus es, et invenisti thesaurum qm

cod. dliu>u.7. xal Tf, ToG V06; xaBxpoTTiTi oXoc; Beoeto-o;*


non diripietur in caelis
;
tu omnia terrena vend.-
eoE.STl<:.
|^pr.LLdTtaa; xai xaTaapec; xaTa t6 ^tptxT^v dvOpti- disti. ut pretiosam .nargar.tam, regnum d.co cae-
twl; t6v T^daT,; iTTlxetva xaTaXT^^ieu,;. 26 n lorum. emeres. Tu non in ai-cna neglegent.s mol-
(iuLwv t6 ffTauoov aou T,pa; xal TtJ
XptaT^ i(AE- Uliei et ignaviae domum aedificasti, sed super
TaaTG6!5u; T,xoXouOriaa?, xal eOpe; er,aaup6v dauXov firmam petram,superfidem in Ghristum, tundasti
TeTTipT.uevov ^v oupavo^;. Su udvTa Td TriSe dTie|A- eam, ubi ab impetu ventorum, id est spintuum
cod. iT:u- no)T.aa<;*.T6vKo)diT.:pLT,Tov[xapYapUTiv, TTiv paat- nequitiae, et fluminum infidelitatis, inconcussa
(oXV.oa;'
)^,;o(v Xeyu tov oupavuv, Y.yipaaa^. Su oux ev permansit. Tu pondus diei integrae, per totam
|du(xw T?i<;
d[jie).oG; J.a9uuta; xai yauvoT7^To<; t>iv
vitam, portasti el calorem; sed pretium a nalurae
cod. oCxiav'e'xTLffa;. dlX i-i ^Tepeiv* Tihpav. t^; tk
opifice et creatore reportasti. Tu datum tibi a
flTEppEsv
XotffTov uiaTEw;, Ta6TT,v ee(jLE)vtu5a?, SQev xai Deo talentum gratiarum copiosa
faeneratione

cod. Ttiv TipoffpT.iewv* Twv avi[ji(ov, TiTot rveuiJLdTwv T7S


multiplicasti, et andivisti beatam hanc vocem :
rp^.ofpV.U-ov.
-novTipia;, eT.. xai T(iv TioTatitov tT|; xaxoSoiia; Euge, serve hom et fideHs, inira in (jaudhm
dxpdoavTo; e[jietvEv. 2u to ^dpoi; r7,<; T,[Aepa<; o).ti;
Domini tui. Tu lampadem ani.Tiae tuae inexstin-
'cod.io'j Si" fiXou Tou fJiou*
^pdaTaTa; xat t6v xaua(jva,T6v ctam bonorum openi.u oleo servasti, et mmc
piou 5i' fi>.o\t. g-g u>.ff56v uapa tou tti; wuTeo)? o-fijjLtoupYou xai paralus ingressus es cum Christo in caeleste.n
ouToupvou d7i6i).T,oa;. lu t6 ooOev ffot Td).avTov thalamum.Tu per artam et angustam viam itine-
Ttapa Tou eoii twv yapiff[jLdT(i)v ttI d(pe6v{f) [jteTa- ratus es et nunc fnieris superna vita; tu
opcrator
Soaet ^7roAuT:).atriaao;, xat Tixouffa; rri; [xaxap.la; maiidatorum Domiiii effectus. primigeniain
pul-
^xeivTi? o(i)VTi;* Eu, SouXe dyaeE xai ittffTE, e.!ae).3e chritudine.u iniaginis custodisli;tu in
meditatione
, ~ tr I V" _v -^ . '? .: . t^i :i ( :i: ^i :.. .^.-.c-c-ii^.noa
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 435
A e^?
Tov oupavtov vujjL-^wva. i^u ttjv TTevY(V xxl
'zaayeioi.v iSiv otw5eu!Ta;, xal vuv dnoXauei? ty^?
avw IJwT,^. 2u
^pY^'^''"!'!
'^**^'' ivToXwv Kupiou veyo-
vwt;, TO apyETunov xa).Xo; ty,^ eCxovo<; ^cpuAaia^.
ilu ev ueXetTi OavaTou uavTa tov [jiov 0(.TiXXa|a<;
xal Tot TT|<; aacxo; TtaO-ri "novo'.; euje^eia; aKEve-
xo(i)(Ta? xaL 6).ov TTii; aapxo^ to '^pdvT|p.a xaOu-fiTa^a^
Tw 7rveu|JiaTt. 5Iu Tipo; tt.v axpOTio).'// tti<; aiiaOeia;
eaOaaa;, xal Taii; upixd[jL0W apEiar?, aYaitT,? Xeyw
xat. TtLfTTewt; xai A-ioo; xa-, aujjiWieia; it3|xaTT,-
).aTT|;. tJ? 'HXia? ipTTaYeU "po? ut[*o; twv ctTioppTi-
T(i)v vOTipiaTWv xa'. ^eo^^TO? o^Q?
Q^Vi
>*'- <TUvexpa9T|q
auT^ 'iia OeoeiSou; k-^^tia^ xal xaOapa; ^XXaiJLiJjew;,
xai i.'va auveXuv e-iViw, ffu 7iavT(i)v twv aTr' a^wvo;
avtwv i}x>.[t.ri^(ii Ta< apeTa; tou "A^eX r>,v a{itiJ[xov
npodtpopav ZC apLepLTtTwv iipoaeuywv TrpoTT.YaYec-
Tou 'Ev(i)? TTiv Ttpo? Ta [JLTi pXeTtd{/eva eXTiCoa

tou
Eyt^X
'^'''^
"P^
^^^^' euapeiTTiTLv oi' ti; |aeTeTe9Ti
xal Ti o"Vi l^uVTi Tipo; Ta oupavia, t6 oe "sw^t. Tipd-
xEtTai TTTiY^
8au[JiaTtov ivapYW?
t(ov xaiAvdvTtov
sf; raatv

Tou NtJE TT,v 5txa'.offuvT,v, (i)? exeCvo;
^vavT'!ov Tou (ieou, xai tou 'AppaapL ttiV ^(.Xoieviav,
0!,'
T|; ixeCvo; [Av tt,v Tpiaoa d;ev.7ev, ou 3k oia
D
TauTTi? auTT.v ^SepaTteuTa;

tou 'laxcjji t6 aTtXa-
(TTOV, Gi' ?,; TiuXoYViiTai. xal
/^Y*"^!'*^
"^^ '^*^ 6eou,
w; ^xeivoi; utto tou TtaTpo? 'Itraax
oio oux ev
aiTBTiToC!; eTtia-/|[jLOW, ^v aTT,[*ot? 5e [xaXXov tou
IlveupLaTo; -/opi7[jiaa(., TtoXXa Texva ^v tt, 6p-f,fA(j)
EUTzdpTiaa;

Tou l(i)T>i(p TTiV ff(d(ppo5UV7,v,
5'.'
T,; xai
auTO? TTiC
[j:aiva5o; AtYtJJt^ta;, TiTo'. ffapxd;. Ttjv
OX'.xtJv 4tTtavT(ov YUl^vtoQeU
tt^v ^^OTiTa ^iiouYe;
:t,v ava{5etav tou Mtoaeto; t6 Ttpaov, 5i' ou xai
auTo; eC; tov yvo^ov twv otpeTtov eiff^uua?, ovTWi;
TtveupLaTixa; OeoYpa-fOu?
TtXaxa; I5e;(0 iv at t6v
7tveufiaT'.x6vvd(iov*i[JLiv
^yo[j.o9ETT,ffa;

tou la[xouT,X
cod. Tou. -TiV Ttpi; Beov a'itep(07'.v xai to* XsYeiv '-^^po-
pXeTtetv, to; ^xetvo;, Ta jAeXXovTa
tou Aau'.o tt,v
(ixaxiav, oi' t,; T,|jLuvto xal auTO; 5t' euXoYta; tou;
ottoxovTa;- toO 'HXiou t6v ^f,Xov, ot' ou alpeTi-
t;ovTa fla^tXea xat pe[5TiXov Upea, to; ^xeCvo;, tou;
Tri; a(fr/y^-r\<i TtpotpT^Ta; TtpoetTttov xaTT-T-^uva; tou
'Itoavvou t6 ^pTifxtxov xai tt,v i-^x^i-si^x^ ,
5t (ov Ta
afjQTiae'.; lxaQT,pa; xai xaOaptot; T(p xaOap(j) Ttpoato-
|jLiXTi<ra;. (jLSTa TtpoTiT(ov
^TtappT|a<.aaio, fXETa aTio-
ff-dXtov ^XTipu^a;, jxeTa [^apTupwv (o[AoXdYT,aa<;
,
[jieTa XptTTOU ivixTiaa?. Ato xat ttI; [leYaXTi;
Tixouaa; tptovT,; AsuTe ol iuXoyf^iit-^o'.
tou TtaTpd;
C (JLOU, xXT,povo[ji-naaTe
TiT0'.,uaa[J6vTiVU[X':v
j^aatXe^iav.
A'.6 5ucT(OTtou[JLev se, Tta-ep aY'.e
xat o5tiye ttj;
cT(OTTipia<: ^[Jiiov, (b; oux ^Tt6Vfi79Ti;
Ttap' T.jxtov, e<
xai [JleTirTTT,? a-p' T,[JL(;iv xat t6v fJiov
TtaptoOeuia;
Ttj) vd[jL(j) T^; oO^eto;, aXXi t6 [xvT.jxdauvdv aou tuv
^iiw ei; Tov aft^iva [xeve'., [at,5' auTo; ^Tf.XiOifi tti;
^[iw ei; Tov aftova [xeve'., [at,6 auTo; Tt'.Aa'jifi t/is
ifXTl^TaTteivoTTiTo;,
oEXXa pT\<T9T,Tt [xou Tou cixpeiou
SoOXou (Tou, xai Se/oto Ttap' i[/oG TOUTt t6 ppa/u-
; '..-.,.. ci" yat itao' dSiav. aXXa

cod. Xpt^TTOu uTtapxe-.;


*, "i
^'-'^o? '
,^"^
f^^.'^'^
/^^
{.TtipyT.c. yLa^

ou
YP
eu^op^^^' *^^ '^' ^^
^'^^^ ^xetvTi,
Tt*poaa5at aof oeiat, co Ti[.te TiiTep. xat dTiaXXajf,v
... br... --..''-t-r'.- (Tnu dvTduetflov. xat TTfiTat
(jLOt TiaO(ov Tipe^^eiat; aou
dvTd[A6t|ov. xatjTTTiTat
TTiv xaT i\J.o\J
TupavviSa tti;
&[xapTia;
6pa; OffTiv
xai (1); xaTaTiovoO^dv
[jls, otaXuadv (xou tV
Ttwp(OT'.v
T-?i; <i>uy9i;
Ta^; Ttp6; Kuptov <tou ^vTeu;efft, ouvatrat
Ydp,
eu otoa. Ttp6; eedv. St' ov xai tou; t^i;
daxi^ie^o; Ttdvou;
unetJLe^.va;. A-^oou ^.[iw toutov
tatis pervenisti et altissiinis virtutibus, caritati.s ^
dico, iifloi et spei et mi^ericordiae curru devectus,
ut Elias, raptus in altitudinem secretarum cogi-
tationum totus astitisti Deo et adtiaesisti ipsi per
divinam quasi sanctitatem v[ punun splendoreni
ct. ut cnmpendiosedicam.tuQinniuuiqui a saeculo
sunt sanctoium, imitalus es virlutes, Abelis irre-
fragabilem oi)lationem per porfectas proces obtu-
listi; Enos spem invisibilium; Enocli Deo benepla-
centiam,por quam tua etiam anima translata esl
ad caelestia, corpus autem iacet fons miraculo-
rum iugiter in laborantium sanatioiiem: Noe
iustitiam, qua ut iste coram Deo apparuisti;
Abrabam liospitalitatem quacum Trinitatem
excepit. et pcr quaui tu serviisti ipsi; lacob since-
ritatem.propfer quam bem-dixit tibi et amavit te
Deus, sicut isle dilectus est a patre suo Isaac;
imde non per sensibilia miracula, sed potius per
invisibilia Spiritus cbarismata piurimos filios in
ereino nactus es; losepb sapientiam. per quam
et ipse furiae aegyptiacae, id est carnis. omnium
sordium veste nudatus fugisli impudicitiam
;
Moysis mansuetudincm, qua ct ipse in nubem
virtutum ingressus, vere spiritualiler a Deo
scriptas tabulas accepisti. in quibus spiritualem
legem nobis promulgasti: Samuelis erga Deum
consecrationem et virtutem propbetandi, ut iste,
futura:Davidisbonitatem.qua fu etiam perbene-
dictiouem, repulisti persequentes: Eliae zelum,
quo haereticum Imperatorem ct profamim sacer-
dotem. ut iste dedecoris prophetas praedictioni-
bus tuis pudore affecisti; lobannis solitariam
vitam et conlinentiam, per quas stmsus numdasti
et pure cum puro conversatus cum prophetis
familiariter egisti, cum apostolis praedicasti, cum
martyribus confessus es, cum Christo vicisti.
Propterea
magnambancaudivisti vocem: Venite,
be-nedicti Patris met, possidete pnmtum vobis
rerpium. Quare supplices te rogamus,pater sanctt^
et dux salulis nostrae.ut
quemadmodumnonobliti
sumus tui, etsi migrasti a nobis et lege naturae
vitam absolvisti, sed memoria tui nobiscum in
saeculum manet, ita ipse ne obliviscaris mei
humilis, sed recorderis mei inutilis servi tui et
accipias a me brevissimum huncce libellum ceu
laudationeni funebrem. licet te non dignum. quem
cum ade tibi oblatum accipe, quoniam imitator
Christi es, qui duos obolos viduae accepit. Nam. F
sicut ista, non valui aliud quid afterre tibi;
accipe, o venerande pater, et liberationem cupi-
ditatum mihi per intercessionein tuam redona et
compesce hanc, quae coutra me est. tyrannidem
peccati; vides quanta sit et quomodo vcxet me;
solve duritiem animae meae tuis ad Deum inter-
cessionibus; potens es enim, optime novi, apud
Deum. propter quem asceticos labores lolerasti
;
hunc nobis fac propitium, benignum et misericor-
dem. ut et nos dignetur
consortes facere partis
tuae.
purificans nos per
paenilentiam et illumi-
nans inentem nostram ut, servatis uiandatis eius,
per vitam hic recte peractam et bouam conver-
sioncm, supcrnam
consequamur
beatitudiuem in
ipso Chrislo, Domino nostro, cui gloria et virtus
cum
aeterno Patre. simul cuin sanctissimo et
vivitico
Spirilu, nunc et seiuper et in saecula.
Amen.
,tp(OV T1[A3., -.^- ... . ,
. -
>,[jLtiv t6v vouv e-:; t6 TTipeCv Ta; IvToXa;
auTOU,
fva Sta T^l;
^vTeOOev
eu?tii!Te(o xai xaX-^i;
dva^Tpo^-
(pflTfi;
^xei:96v ^TttTO/wfxev
[xaxapiOTTiTo;,
ev auT^I)
Xo-.jTij), Tv
Kupi({) f,[JL(iv, w >,
od;a xat t6 xpaTo;,
^iv T(L dvap/v
HaTpi. a[xa T(o TtavaYi^
xai ^(oo-
noi^
ilve6[JLaTt, vOv xat det, xaL et; tou; aC(ova;.
A[JLflV.
DE S. CLARO
43G
DE SANCTO
CLARO
EREMITA
ET
MARTYHE.
D
DE
S.
CLARO
EREMITA
ET MARTYRE
IN PAGO
VULCASSINO
A.P.
COMMENXAiriUS
I> XI A EV I U S
TEMPORE
INCERTO
I.
Recensentur
antiquiora,
quae
supersunt,
monumenfa.
de S, Claro
S aari cuius
L Cum de illo sando agere inciph, qno pauci
'
hiitiria certe in iota Normattnia sunt famosiores, illud tam
obseura tst
compeiidii instar confiferi liceat, quod hpide qui-
dem, at verius efiam quam lepidius scribehat ohm
sollers ille et prae cetei-is laudandns historiae eccle-
siasiicae normannicae scriptor, Carolus Trigan :
"
Hahemns
aiehat (1),
"
m Normannia sanctutn

quendam C\3xum,qui tum plurimis in hcis, fwn

etiam Parisiis in abbatia Sancti Vicforis magna

cum celehritate coliiur; verum ut clarum et illustre

est illius nomen, ita minime clara est rerum ab eo


geMarum historia (2). Et re quidem vera licet
plerique ex his, qui de sancto nostro a fribus inde
saeculis scripserunt tnulti, asseveranter valde et
vetuti si nulli duhio vel levissimo locus esset, S.Clari
pairiam, tempus nativitatis et martgrii, itinera,
acta enarrent, uhi tamen quis dafa opera investi-
garenititur quid fundamenii his affirmationibus
subsif, miraiur firmum nihil, nil tutum apparere,
et conquisitls venfilatisque, quae hac de re copiose
satis sunt scripfa, operae prefium se vix ullum
rettulisse queritur.
2. Harum tenebrarum, quibus ClarusiWe noster
involvitur, ne eas iu maius praedicasse insimttler,
illud vel solum argumentum esse velini, quantum
scilicef inter se dissentiant auctores recentiores in
definiendo iempore, quo ille vixerit. Alii enim
ipsum saeculo 11 ineunte, aUi saec. 111, aUi saec.
VII, alii saec. VIII, alii dnnum saec. IX exeunte
Glarum marfgrio roronatum esse tradunt; nou'
nulliefiam, qui tnos est a nohis iam alibi notatus,
duos Glaros Normannos
(3)
distitu/uunt, alterum
qui cum Picntia pia mairona in pago Vulcassino
ad Eptam fturium funus SS. Nicasii, Quirini et
Scubiculi saeculo III procuraverit; alterum qui
saeculo IX ex Anglia veniens, in eodem pago,
propeeundeinfluvium violeufa mortepe.rempfus sif.
Palmam autem fulerunt illi, qui non sohim duos
Claros, sed et duas Pientias duosque Quirinos
ft aetas aliter
ab aliis
dtfinita,
commenti sunt; qui diverso quidem, ut dictum est,
iempore,sed eodem in lono vixissent ef ohiissenf, et
ita quidem ut primus Glarus cum priore Pienfia
recens morfuum Nicasium sepdisset, altcr auteni
Glarus cum alfera Pientia multis post saeculis
eiusdem Nicasii eodem tn loco cuUum promovisset
et in ipsius honorem aediculatn consiruxisset.
Quae somnia, vel saltem maxima eorum pars,
ne vestigium quidem fundamenti hahent in monu-
mentis historicis, etiam iis quae receniiora sunf,
etiam iis quae fidei sunt plane suhlestae. Tot igitur
modernorum auctorum sententias, qui pro sua
opinandi licentla obscuram sancti nostri vHam
ampUus etiam obscuraruni, singillatim examinare
non est in animo. Quae autem inter ipsas aliquam
haheni veritafis speciem, eae suapte natura in tru-
tinam venient, cum jfaucissima, quae supersunt, de
S. Glaro documenta antiquiora expendemus, ali-
quid luminis celebrafissimi martgris historiae
affundere conaturi.
3. Primus omnium de Glaro meminit Usuardus
in suo martyrologio
; ita siquidem ille pridie nonas
novembres : In pago Vilcasino (4)
sancti Clari
presbiteri et martyris. Quae commemoratio utut ,
hrevissima, quoniam maximum in re nostra mO'
mentum habet, necesse est ut ostendatnus eam ab
ipso Usuardo in prima martyrologii sui scriptione
esse exaratam, non vero, sicut innumeris aliis
huiusmodi accidit, postea, faciente aliqito interpO'
latore, puro textui Vsuardino accessisse. lllatn
igitur ad genuinum Usuardi opus pertinere docent
non sohtm recentiores duo sapienfioresque Usuardi
editores, Sollerium dico nostrum (.5) ei lacohum
BouiUart{G); qui licef acri contentione de authen-
iico Usuardi textu disceptarint, concordi tanien
sententia in tpso commemorationi S. Glari superiu s
exscriptaelocmn adiudicari voluerunt ; sed maxim e
idem ostendit codex olim Sancti Germani de Pratis,
iam Parisinus bihl. nat. lat. 1S745, qui saeculo IX
meininit
Vsuardns
(1) Niinirum in litleris ad anoiiymum quendam mona-
chum dalis die 17 februarii an. 1734. Has reperire est in
codice Parisino bibl. nat. lat. 10051. fol. 294-5. 12) Gfr.
eliam quae scribebal idem Trigan. Histoire eccUniastique
de la prot>inee de Normandie, tom. 11 {17.59), p. 204.

(3) Videbimus infra ( IV, num. 36) hanc


"
Normanno-
rum ^ appellalionem non esse undequaque accuralam; ea
tamen nihilo minus nunc utimur, tum quia facilis eal, tum
quia Tulgo adhibetur.
(4) Vernacule le Vexin. Est haec
sedes antiquorum Veliocassium, quorum Rotomagus capt
erat. porrigilurque secundum ulramque ripam fluvioli
Eplae.aquodividiturinpartesduas, normannicam alteram,
alteram gallicam. Cfr. Act. SS., Oct. tom. II. p. 140, annot. t,
et infra. num. 30.
(5) In edit. quae adiuncta est tomis
nostris VI el VII lunii, p. 650. (6) Usuardi San-Germa-
nensin monaehi martyroloyium sincerum (Parisiis, 1718),
p. 180.
scriptus
437
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
scriptus est et videtur ipsius Usuardi manu exara- auctor Viiae S. Clari adhuc ineditae, quam post
ttts (1).
Qi(ani niim Hle exhibd S. Clari menUomm, hunr rommnitarium lectoribus daturi sumus. Ter-
ea manifeste mauu prima desrripta est, neque hoc tium dico et ultimum : cur enim de Vtta S. Nica-
loco (2)
ulfd deprchenditur litura ullumve posterio- 8ii,in qua S. Clarum nominari quidam contendunt,
ris
accessioni.^ indicium. Quoniam insupei' nullus hic prorsus sileamus, mox patebit (7).
Neque in
.-...: 7r..*.,7; ^,.-/;^,., iV/^m ytnrp- r.ftnsuiii venire dehet
"
priscum
illnd
" poema de
AUCTORE
A.P.
et
quadantenug
etiam
Dudo,
(iecanus
Sancti
Qiiintini'
antiquiorum
Usuurdi codicum, quos quidem nove-
rim Clari mentione caret, nulhts duhito ipsum
Vsuardum sancti nostri tiomen martyroloyio suo,
quod anfe finem anni 875 pvrfecit (3),
invexisse (4).
4. Alii-yum deS. Clavo testimonium quod, quam-
xns sit tenue satis, pro penuria tamen nostra afferre
non dubitamus, apud Dudonem,decauum Sancti
Quintini leqitur; a quo lorus quidam nominafur
inpaqo
Vutrassino piopr. Eptam puviuni s}tus,^w\
censum -^
, S. Claro, maiorum aevo per vatem quempiam
nempe
"
per anomjmum quendam monachum

Sanrti Dionysii editum


cuius meminit Hohertus
Denyaldus (8).
AV/hi, praeterquam quod huius
carminis nonni:<i feuuia fraymenta servata nobis
sunt
{%
quue nulktm rem ali<:uius momenti nos
edocent, insuper manifestum est Vilavi hanc
tnetricam, si quae reapse exstitit (10),
ex Vita
in liwio I Hirassino piiipr. r.piiuii (uunum .^nu.^, ^ui ."-w -
,
"
i --f
-
. ,.
dicilur ad ^ianctum Clerum (5). Dudo nempe, qui prosa, de qua agere incepimus, esse derivatam. Nec
. . . .. t'r -1 1 . /i^\ t:i. T ,.^,.. ^..,..w./ /ii.rt</ lintiiinfthis tmpuin nriscum. 006'
B
llliusinsuper
Vitam
hahemus,
paulo post initium saeculi XI scribebat (6),
lib. I,
c. 28 varrat in loco supra memorato convenisse
annoini
Karolum Simplirfm,re(jem
Frnncorum,et
}{ollonem,Normannorum
ducem, ibidemque cetebre
illiid, quod dicunt,
"
foedus ad S. Cfarum super
Eptam

pepigisse; summopere autem
probabile
ed iam hoc tempore, suh initiis nempe saectdi X,
nomen illud huiv vico fuis.^e,
Dudonemque non
modernam aliquam, quae nuper condita esset, sed
antiquam
istiusloci
appeUationem
rettulisse. Cujn
porro nidla sit rafio ritr alium f:ianim
Dudone
nominari
rredamus, quam
Normannicum seu
Vulcassinum,
cumque posferiorum auvforum indi-
genarum
unanimis fraditio hoc ipso in loco san-
ctum nostrum mortem cruentatn obiisse asserat,
iam ex his quae a Dudone dicta sunf,
probabditer
inferre
possumus in quanam parte payi illius
Vulcassini, quem solum Usuardus indefinite satis
indicarerat,
Clai-us martyr ultimum certaminis
campum sit nartus. Illud enjo ratum sit, sanctum
istxtm, de quo
inquirimuit, et ante annum 875,
et
probahiliter in vico, qui iam saeculo XI, qnin for-
tassis ineunte
saeculo X
"
ad Sanvfum Clerum

nomen hahebat, nunc rero
Saint-Cbir-sur-Epte
nuncupatur,
esfte demorfuum.
5. Porro, omissis tum
martyrohgiorum,
kaien-
dariorum,
ceterorumve
huiusmodi
operum collecto-
ribus, ufpofe qui Usuardum mere sint secuti, tttm
nos moveal quod Denyaldus poema prisrum,poe-
tam autem veterem nuncupat ; hae enim voces,
quando indefinite
adhihebantur, tempore Denyaldi
non adeo remotam solebant antiquitatem innuere,
atque ipse Denyatdus in anfiquorum numero
ponit lohannem Capyravium ([{),
virum adulto
saeculo X V demortuum. Ex eadem etiam Vita
prosa derivata vel probahiUssime, vel certo sunt
tum carmina ecclesiastica in honorem S. Clari
confeeta, fum Vita gallica eiusdem in pariete sacelli
Sancti Clari in oppido Gisortio depicta (12),
tum
lectiones ad mafutinum, quas in quihusdam
codirJhus Uturgicis legebat Denyaldus,et nos etiam
fegimuH (13).
lure iyitur ac merito soUus Vitae
j)rosae rationem
habehimits.
6. liuiusce Vitae post diligenfem
indagationem
pauca quaedam exemplaria nacti sumus (14),
duo
nempe dumtaxat integra, alia duo paululum hinc
inde contracfa
paululumque rdractafa, demum
nonnutlacompendia.
Frimam Vitae inteyramque
recensionem (= V) exhibent apoyrapha duo sae-
vulo XVIIexarata : atterum, quod nunc asserva-
tur inter rollecfauea boUandiana in codice Bruxel-
lensi bibliothecae reyiae 8932, fol i.if-i-
/?>"' (=VI),
transcriptum est ex manuscripto
Belfortii; qut
codex
manuscriptus et ipse
apographumquoddam^
erat; adnotavit enim in capite exemplaris nostri
lohannes
Hollandus : Habuit Belfortius ex sehe-
iji paucis
codicibu9f
ribu^, ulpufe <,u, Usuaraum mere .,. -
' - -
,;
j, ^^^ D. A. Raisinium (^ic) trans-
scriptoribu.
lusloriris, ,u> ''""''":";''.
~^Z^Ljin,n autem est Medunta.n esse
narrationem in lihris suis
exscripserunf,
fertius
solummodo etultimus toto medio aeco
auctoroccur-
rif, qni de sancto nostro ayaf,
scilivet anonymus
(1) Cfr. MabiUon. A^t. SS. 0. S. B. saec. IV parte ii.
p. Ixxxvn, num. 173; Bouillart, op. cit.p.
xv-xvn; Longnon,
Noticr sur le plus oncim ohituaire de Vahbay^de S.nnt-
Germain des Pr^s, in Notices et docmnents
pubbis par la
Soci^Uuii- Vhisloirede
France d Vocca.ion du cin',>>a.tnme
auHii.rs.nredesarondation(im),vA'l^<^J-'^-^^^^^
Les Obituaires fran^nis au moyen Age (1S.W}. p.
iw.
(2)
Folio
77. -
m
[Hivet],
Wstoire littMre dea Franc.,
tom.V, p. 439; A. Ebert,
-'^-''f^, ^^'^fj^t^Lt;^^^^
raturdesMHtelaltersioi
Ahendfande, tom. II (18S0).
p.^6
_(4) Recolere etiam iuvat Usuardum
ante hnem anm 877
vita lunctum esse. Cfr. Mabillon. 1- c. ;
Riyet, op. cU., p.
43/
_
(5)
Dc morihus et actibus
primorum
^ormann.ae
d.uum
lib . c. 28; cfr. lib. n. c. 89 (ed. J. La>r. 18Go, pp.
IbS e
24G) Hos Dudonis loco. paene ad
htteram
exscnps.t
sae ulo xu Willehnus
Gemmeticensis
mW^or.a
Norrncrn-
norum lib u. c. 17: Ub. .v, c. 8 (ed. A. Duchesne,
Wst.
n 21 G Wailz in MG., Scr. tom. IV. p. 94. - (7)
inira
IZi^M
Ofticium
S. aani^m,
^^^.
latur -vetus poeta .
;
dV. iten.
--'*^- J""J/ton"t
ffistoire de S. Clair (IBir>46). pp-
14-h^ 4o. etc ..
Monct
f.;::
Den'aldus
nonnisi
frugn.enta -i;P--^ ^
^
esse reperta:
-
lequel po.me .e n ay veu
^^^^^^^^^
. rompus et par lambeaux ,
(.b.d. p.
lo). - (^) ^"
^^f'^
in opusculis suis protulit
Denyaldus ;
eadem po=t vitam
or
colhgemus^ut
lector de ipsis u^;;>-.^-
^^.tm
-
(10) Non enim constal utrum
poemaUIud
V.ta quaedam
missis;
advertendum autem est Meduntam esse
caput tractus (arrondissement
dicunt vernacule), in
quo situs est vicu^
SanctiClari ad Eptam. Alterum
metrica fuerit, an potius mera series anliphonarum ^eu
officium
metricum ; cuiusmodi
carminum sat magnam
copiani ad nos usque pervenisse notum cst. [\h i/,
p 7
HuncDenvaldn^l.c.
Cttphranium,^\\h\ eKx^m Caatra-
ium nominat.'- ( 12) Edita est haec a l\. Denyaldo, La 17
dr S. Clair lllii*). fol. 424. - |13)
Vide infra num. 8.
-
(li) Ucassum
quaesivimus
codices ahquot a Deuyaldo
laudalos.
scilicet
" Sanctorale
Gisortianae eccles.ae. paroe-
riarum de FIavicuria'et
Sancuria. nlriusque opp.di de
"sanctoCIaroappellaUadutrumquehmitemnimumsEptae,
}yilH S Clari. p. 7);
quae omnia loca in pago Vulcassmo
sita sunt Unius tantum ex his codicibus vestigium ah-
nuod oflendimus (vide infra num. 8. ubi de compeud.o C4).
lieliquos
nuspiam
repperimus. et .ciscitant.bus nob.s
responsum est codices illos non amplius exstare. Exh.bet
quidem passim
Denyaldus locos
quosdam ViUie .nfi^ e.ien-
,Ue ouos
exacrip^itexcodicibusoppidorumSam-tiClanad
E;Um(cfr.//.-.^W...,..^.S.C^V.pp.27.35..Um
riae (ibid pp.
12. 35. 48. 49. .57) et Saiicuriae (ib.d., pp. 1
lO-II.
136
7)- verum
quoniam ea fragmenla pauca sunt et mo-
menli'.nimmi.eain
constituendo Vitae textu neglegeuda
cen-aimus.
Sufiiciat
moouisse ea plerumque cum recen-
.ione Guid..ni. de Castris. de qua mox, consenhre
;
sul,.nde
etia.n h-vluu.
ViUie paulo amplioribus verb.s
repraosentari.
Unum
dumlaxat locum. eumque
longiorem. ex cod.ce S;.n-
curieusi in annoUtis ad cap. 8 Vilae profereu.us.
quon.am m
llo
miracula
quaedam
enarrantur.
quae i,. \.ta non lege-
ramus.
-(15)
Mantes. oppidum m
praefectura Semc-et-
^'"^'
apoyraphum
DE
SANCTO
CLARO
EREMITA
ET
MARTYRE.
AUCTOBE
A.P.
sefvatam;
iion
oportuil; tota vero cura iii eo ponnula esl, ut
conn-iidum esl.
nrimigenii
texlm forma,
quam fieri
poled accura-
iS,.nclilogio 7. Reeemwnem
alteram Ma (
G)
<o"/^"'
f
1
J
.,,,, q, ,.e^ Ua, hahet
C,do
Sanctilogio
.0 inseruil
Gmdo <e taslr>
,r
'^M) ''
^ ; J
Xon paXm enim inter se ,liscrepant
"' <^'"<"'
alias
monaslerii Sancli Dionysu
prope Pans,oU^
^ ',^
^'
V el G
quamris aulem hau,l olLre
nempe, cum
nominibus
sanclorun,
quae ,n Vsuad
'-^^'^^
de Lslris textum antiquiore,,
,narl;-ologio
inscripla sunt, bre.,us long,usrep,a^
^ZpLemZihus
haMal. a se esse ,,a!lntenu.
conium
subiungeret ex Adon.s
ma.l,,rolog,o,
I ,n-
"^^^^,ralio,.i enim suaJp,-aescripsit
cenlio
imoracensi, lacoho Ia,.uens. rel e.,ps. -' -'""
;,^;"
^ ,, eius actor,
-
a-
singulo,;.m
sanctornm Act,s, 1,.
spe,-eranl, d-
2^,,,^,"m-Voi.s-
,.(, r.;,;,.,-;,,,.
safctihnii
XIV,
iJIum Quidonis renenre est m coaicious ijoiku-
(^ -<'
.'
.'
.
nZ m, 1 ftXm-n- inter Begios signato 13. cum
dis.ensio.juae
.^U-r utran.guerecen..onem de-
TlX V/ ^^o;. 251 i^Gl)'ei
pJisinobihf.
prehendiiur, en non s.t ,uae narrat.on. suu.nan.
!i1ZrSuSxVfo} m^^-150- (=G2).
ullo vwdo aftingat, cumque VUa ,psu, vt mox
""Th^:
rZsiSs^^
^^'- s,tantinonsitpretii,onns^p..U^^^^^^
., in i\)nZiuJo unum manu duLtaxat craratnm
vir institui
pofes^,in.fU.sd>one,e.rtun,
recens,oms \
.:Zus \;^::Zc<;.,staniiensim^oecuHXV,,.od
eslM.m..M<l'ta^^^^^
co.>ipe.uiiis ';, .
, f,^iM,,,,
j/,,,,,-;, I,,risi,s asser.atur G, et, sicuhi e re
vMttur^annotatis
et.amfe.Uon.
subnwn
774(^CiyjbiaddiemlSiuliilegere
hus
guihusdamceterorumcompendwrum{n)
suonuw.
//v ^'^
^
,^ j,
nutem Vita ex nua totum proffuxit, limc Vtlae,
est di.tributum in novem lecttone.^, qmie ad matu- 0.
tiaec auten
'
''^'
'
J \'u.nis 'V""^"""-
iinumeranlrecitandae,counmuUumquoddam,in
qmcqmd sap.enUu
^^
T/ 1^^^
nuo tn-erius licet, tamen ferc ad fitteram verha
sn-iptum
est,qua>aaesdauHor,taUs,nof>,s
mpn^
textu. G serrata sunt. VMssime efiam textus mis est quaerendum. Ad quod defiwendum
dlud
idem repraesentatus esi in alio compendio, quod
certemaximeconducet,siromperermusquoempore
post medium saeeulum XIV confecit lohannes illa romposifa sit, quifmsque e fontdnis der,vata.
Tiumuthensis ef Sanctilogio .vio inseruit (3);
inde Sed rursusfateri dehemus aquam nohts haerere.
ilfud excripsit Johannes Capqrnvius
(f
1404), in Certe afiquo post saecuUm IX tempore \
ita con-
cuius Nova legenda Angliae (4)
tgpis mandatum
scripta est, nim sub ipso df.us nut>o hadmundus
est (^C2)
EaudemrecensionemGJifm-iustamen
rex Angforum nommeAur
(f
8iO), et quidem eo
retrartatam, compendio exhihef Benedirlus Gono-
modo, uf aliquot saltem anni decenmaoe a morfe
nus
(5),
qui trxtum suum
"
ex antiquis rodiribus
ipsius iam derurris^e rideantur (12).
Nec tamen
se accepisse in margine testatur {= C 3). Vere post .meculnm Xlll confe.rJa est: ante medium
illum id dixisse inde comperimus, quod Nicolaus enim saecufum XIV in cognitionem Guidoni de
C Venijsse, qui renium et his amptius annis ante Castris venerat et ah eo in S^nciWo^ium stium erat
Gonoui \empora sermonem quendam de S. Claro
recepfa; sed et ipso saecufo Xlll eandem comme-
edidit{0}, orationi suaehene muffas farinias Vitae moratam offendimns in codire Parisino hihf. nat.
aticuius intexuit (= D), quae paene ubique ad ver- lat. 970, qui hor saeculo exaratus est (13).
Contmet
hum cum textu C 3 conveniunt (7).
Demiim exstat is
"
ordinem divini officii secundum usutn monasfe-
inter collectauea hollandiana in rodire Bruxel- rii SancH Dionysii in Francia{X^;in quo cum
lensi bihl. regiae 8932, fof. 133, compeudiunmdiud ad diem 4 noremf^ris {{':>) indicatur modus recitandt
saeculoXVIlmanuexaratui0{i^),quodinsrripium officium S. Chvi, praescribifur ut orfo primae
est : Vita S. Clari martyris, excerpla ex nianu- lectiones matutinorum desumantur de
passione
scripto codice ecclesiae eiiisdem sancli Glari ad "\psms;huiusavtem 1'asiiionisprima dumta.rat haer
Eptam amnem, dioecesis Hothomagensis, per verha proferuniur : Tempore <iuo
^^loriosus rex
(1) Cfr, Catal. ghi. des miss. ilcs hibl. publ. de Fyancr,
D^piirtements, tom. XIX. p. 227 S.
(2) Coutances in
Normaniiia. Lectiones quae iii breviario eiustloin ecclesiae
anno lOOi) excusae sunt (has subinde cital Denyaldus,
v.g. lliKtoire de S. Ctair,\^]). i). 2o), prorsus diversae sunt.
et Hcet brevissimae. duo addunl ab antiquis silenlio prae-
terita : S. Glarum theologiae discendae et confessionibus
excipiendis operam navasse!
(3) Vide v. g. codicem
Londiniensem musaeibritannici Cotton. Tiber. E.l, tom. II,
fol. 101.
(4) Londinii, 1516, fol. 59. -(5) Vitae et sen.
tenline pntrum occidentis {Lugduni, lG2o)j p,
^(2-3.

(6) Vlde infra num. 30.
(7) Diverso tamen subinde ordine
partes narrationis in C3 et in D sese excipiunt. ila ut
manilestum sit non ex manuscripto exemplari sermonis D
textum C3 a Gonono csse excerptum.
(8) In capite
apograpbi adnoUivit liollandus se illud a F. Guilielmo
Thiersault S. I. It IfiBti) accepisse.
(Oj Obiit anno 11)59.
Cfr. iiifra num.33
(10) Nisi quod in Ci interpolatae sunt
notae lempori:-, quibus (iliirusasseriturnatusesse
anno884.
Quae si in ipso codice S. Olari ad Epliiiii k-ncbantur ct non
a lohanne do 'Ilioulouse sunt addilne. inaiiift-sluin faciunt
codicem illuni miniine fuissc iintiquuin. llli Id tum ob
alias rationus, tum ideo non inulile crit, quod sic perspicere
erit unde originem duxerint quaedam minula. quae a
recentioribus in narratione Vitae sancti nostri immiscen
solent.
(12) Cap. 1 : Tempore fjlorioai regi Anyloruin
Kndmundi fuit... vir iiuidam...

(13)
Auotores catiilogi
anno 1744 cditi codicem isluin sact-ulo xiv scriptuni esse
asserunt, ast perperam.
(14) Cfr. eundeiu catalogum.

(15) Fol. 143-144; cfr. kalendarium fol. 69.
Eadmundus;
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
439
A
Eadmundus; quihus etiam, si levem quandam varie-
tateni demis, incipit Vifa a nobin infra edenda
(1).
aatdiu 11. y^enim intra duos illos e.xiremas terminos
autemp<i>^ l^jjipus aliqiiod eerlum designare, divinaniis esset,
gaeeultnn
IX
^^^^^^ nnlluft awtor antiquus hanc Vitam lattda'
verit, ef in ipso te.rtu vix aUqnid inreniatur, quod
lumen nohis affnndat. Utium locum addurere vateo,
qui qnidem in sola recensione V legitur, videtur
tamen ad primigeniam scriptionem omnino peiii-
nere (2).
Aiirtor nempe, commemorato miraculo,
quod triennio a morte sancti elapm rontigerat,
receutiora sancti patroni heneficia in uiiiversum
xtollif,additqite itta eiusmodi esse, ut novis iiidies
iniraculis
supervoiiionlibus, non sit opus pro
manifestatione sancti CIai'i antiqua recensere.
En sane non ita antiqui scriptoris verba et ex
qnifnis coUigere liceat tardius potius qvam matu-
rius srripfant esse hanc legendam. Asserit quidem
auctor
atiquis repertam esse iUam a Guidone de
Castris
"
in vetere quodam maytt/rologin Augusto-

dunensi

(3).
Sed praeter quam quod in taU
re ad saectdum XIV spectanfe non midtum fidere
possiimus srriptoris moderni testimonio soUtario et
^
non satis definito, iterum in memoriam revocare
iuvat quam Ubenter vodbus iUis
" vetus codex,

aniiqmts codex
etc... saepe ahuterentur olim
aurtores ad designandos lihros vix umnn duot-e
ante saecula exaratos (4).
Si cui porro libuerit
affirmare
legendam S. Clari recentem hahere ori-
ginem, neqtte anfe saeculum XIII esse conscriptam,
proffationr^ quidem, qtiihns sentrnfiam suum fuea-
tur,postidahlmus, af ipsi ntdht rafionum momenta
valebimus afferre,
qtiibus eum impugnemus.
nmomtcho, 12. Quisnam ille aiictor fverit, uhinamve scri-
Ht vidftur,
pserit, mdfihi ipse doret. Haiid improhahiliter ta-
l,norntu9
^^^^^ coniecerit quispiam requirendum eum esse inter
Suncti Clari
^^^^ jonchos ahhatiae Sancti Diomjsii, qui in vico
Sanrtl Clari ad Epfam, tibi prioratum eadem abba-
tia possidehai, vitam degebatd. Quae enim in Vifa
cap. 8 de miraculis, quae ad sepidrrum C.lari
peragi non desinebant,
studiosepraedirantur, haec
manifesfe eo spectant, ut ad invocandum sanrfnm
marfi/rem afqne ad visitandas ipsius reliquias
2}opultisfideUsinritetnr{^).In:^nperanfiqnis.<imum,
cuius qnidem vesfigium supersit, Vitae exemplum in
bibliotheca abbatiae Sancti Diongsii
conservabotiir,
iUnd nempe ad quod retniftit Ordo dirini officii
G
saecuh
Xllldescripttisi&y.codire
etiameiusdem
bibliothecae usiis esse
pntandus est Ouidode
Casfris, abhas
Sandiongsiantis,
quando Vitae
recensionem quandam Sanctilogio suo inserendam
paravit; qtiae recensio rum eam fortunam
hahue-
rit, ut in conficiendis
plerisque
compendiis,
quar
vidimus, sii adhihita, iure coUigere
possnmus non
mtdta Vitaeexempta extra
bihliofhecam
Sandiony-
sianam esse reperta. Atque haec equidem coniectura
veriest valde similis;
dttbifabitndtts
autem aham
form,, tuedio superaddo, uempe foriassis
ttim scrijyfam esse
sfwcih XII
ynam, cum in possessionem
pnoratus
primum
conscriptnfst,
^g^,.t uiomtchi Sanrti Diong.^ii; qtiod non serius
qttam medio saeculo XII contigif (7).
Certe haec
maximefuit occasio, qua et opportumim et utUts-
(1) Cfr iniUum compendii Cl: Tempor^ '"o qi'o fflorio^s
rex EadmumUi^...
-
(2) Vita Clari. cap. 8. Vix non man.-
fe^tum est hoc loco in recensione O inerum compen.lmm
eorum exhibcri.quae in r leguntur.-O)
Le Bon. Histotrc
et vie. des... saints Viclor... ft Clair (1630). p. 39^-
(4)
Exemplo sit. quem supra
commemoravimn^.
tt?^ert".
Denyaldus. qui anno 1G33 inter fonte.s a se adh.b.tos
recensebat (V,ta S. Clari. p. 7)
antigua.
h^^ndan^
Anglicanam auctore
Caphranio, h. e.
Capgrav.o (t
1464).
_
(5) Scribit nempe auctor I. c. : Diver^is
langnortbus gra-
vati cottidie a,l locum sancti Clari profluunt.
sanUat.s &.*
simum videretur Vitam sancfi patroni scriptis
auctohk
mandare et in i:ulgus edere.
13. I)e fontihus autem, quos adierit anonymus
magnam
Vitae auctor, nihil ipse nec tradit nec vel levissimis
""^;"]"^''
indiciis innuif. Resfat ergo ut, qtioaa eitis peri
poferit, ex ipsa narratione qtiadantenus statuamns
quantam illu fidem fariat. Qtia de re primum itlud
notandum utique est, quotquot de rebus, quae in
hac Vita narrantur, sententiam tulerunt viri
sapientiores, non ita in laudem ipsitis tidisne. Sic
Carolus Trigan :
"
Vtinam
aif (S),
"
deS. mari
.,
gestis praeato esset narratio sincerior el quae am-

pUus aliquid nos doceret; ceieroqui nihil praebet


ea, quaesuperest, quod veri sit dissimile .
Paulo
severiuspro ingenio sno vir acerrimi itidicii Baillet
iia prontintiavit (9): " Si Clari labores aposfolicos et

cruenium marigrium excipiamus, nihil in gesiis


eius, prout vidgo narraniur, reperies, qnod veri

videatur simde. .,
Btjaens vero noster
,
quamquam
CnpgrarU textum legerat, in qiio tota Vifae nostrae
summa exacte refertur, dolehat nnUum a se, dili-
gentissitna licei facta indagine, inventum esse docu-
menfum antiquum, quo in trutinanda Ctariana
historia tuto niteretur (10). Nec SoUerio etiam
**
nostro prohahantur
"
ea quae de Vidcasineusi Claro
.,
Dentjaldus et alii^si tion temere,salte>n liheraliter
congessisse vitlehantur (11); - atqui Dengaldus
Vitam nosfram pedefenfim secutus est, neque nudta
de suo addidit.
14. Et re quidem vera scrupttlum aliquem inicit
non immerito
quod in Vifa ista nomina tpiaedam occurnint,
''''"'^^'"'"
quae in reliqtiis fonfibiis
hisforicis Xormanniae
mispiam romparenf; ctiiusmndi suni Odohertus
abbas, abbatia Malduini, fluvitis
Cosfus. Conce-
ditnus tamen tah quidpiam non ita insolitum esse
in historia tum hagiographica, tiim profana. Sed
magis disjdiret ande iUud commentum cap. 7, <iU0
C.\an\s in sanctorum
rephalophororum agmine repo-
nifur. Haer et alia 'ptaedam uiinora, qnae suhinde
non ita bene olent, 2)arnm forsan
curaremus, si de
aetate aurtoreve Vitae ilUus certiores essemus facti;
at quoniam har de re non liquef, haer sola demum
esse potest aestimatio nostra,
Vitami.^tam, ut non
praepropere
reicienda est, ita non satis certae esse
fidei. Eam tamen, qnia unicum ipsa ex4tat docu-
mentam paido antiquiiis et
prolixius, quod de
S. Claro agat, infra
hitnc
commentarium
edemns;
inreliquo autem
commentario
eatenm eam adhi-
behimus
eiusdemqiie tiitemur
festimonio,
qttatentis
eorum
opinafiones
ventilabimus,
qni ipsam veluti
testem
loctipletem
adhibent eiusque
assertis plenam
frihiiunt fidem.

II. Quo
temporc
el loco S. Cla-
rus
vixeril.
15.
Haecigitttrstintmomimenta,quaedeS.C\^vo
^^^^^
uiedu aevi
scripfores
ttohis
reUqueritnt,
pauca et
omnia (12).
Circa qiiae illud iam
invesfigandum est,
uirum omnia de nno eodemqne
Claro
agattt, ac
ricia
reportante.^...
Ir,iturab
univer.is rerae religionis
cultoribus
inrocandus et bfotu. ClaruH martr..j-(6)
Ch.
pra. num.
10.
-
(7) Clr. infra. num.
f
- (S, t^si.eccU^
Aormandie. ton.. U. p. ^. - (U) i-
"J^-
^-
J
ed. 1739. tom. Vll. p.
5ai. - (10)
Af.
SS
^';.ri ^j^^eem
num
30
-
(11) In editione sua Usuardi. p. 650
ad calcem.
"J' SMuvnlit
monerein
epi.tula Fr. P- I^ubo.s. dala ,
e
17 nl i 1766 (.-fr. Catal. gin. des mss.
desfnbl. publ.df
il,"!".
Departement..
tom. X.
P-
V.fo), n.bd omnmo le,..
quod vel levissimum
babeat
momenlum.
proin
AICTOBE
A.P.
m
DE SANGTO
CLARO
EHEMITA
ET
MAltTVUE.
j l^ ^l
plerumqtie
veheinenthis qiiam sapienttus
proin utntm Clarus ille, quem ad h<wc Uiem ^
no-
g^^ ^f^ ;,;g requiro, quonam tandem
rembriscommemoratVsuardHS,nonantetempora
^f"
de,nomtrare possint sanctum illum
D
ah Vwordo
cemme-
mornUis
traaii riia mux iww"""* "- '-
normannicum
quendam sanctum ab Usuardo no-
minari vel exinde colUgere est, quod
commemora-
tioni ipsins praemittit iUe notam
topograplncam
In
pagoVilcasino;
cuiusmodi notis alxhi locum
indicare solet, in quo vixit passusve est sanctus ali-
quis, vel in quo praecipua
celebritate eolitur
;
tam
vero atii sancti nostro cognomines
alium certumqite
consensus
congerunt, manifeste smit derivata,
Est nempe
caput tdtimum
Passioyiis S. Nicasii; in
quo,
narrata iam morte sancti martijris et socio-
rum eius, ita
prosequitur auctor
(6) : Qiiaedain
autem
malrona
nomine Pientia, saiictonim mo-
nitis ad fidom
Cliristi convcrsa, assumpto san-
ctissimorum
actuum viro nomine Claro
(7) ex
reroaliisanctinostrocognom,nesauumcefuun,,u.
.^ presbytero, susccpit corpora
diem hah.d, quo honorentur {\).
hisuper ne quem
^P^^J"^^^
l^ ^.onorifice in eodem
suspiciomoveatjeripotuisseutproper
n
^^^^^^"^^ fJ/^
../ potius abutentes au-
similitudinemconfusioquaedamexorta
t^om^^^^
oco
J
^^^^^^^^^. ^^^^
notandumeMnuUumCA^vuu^esse,qututm^^
/T.Si
fuisse
Clarum. idolorum antea
hris aut primis novemhris
duhus rolatur, praete.
Z,ZZ ^
^'^'' ^ /^^^"^ ^^'^''^ ^^'
Vulcassinum (2).
Vix enim in ceusum
ventunt
saceidotem,quia
a.iyic
,
'yem in
Vita
"ominatum
esse
B
et m Vitd
laudatitn;
numquam
enitn exitiiit
Clarua ilte
alter yor-
mannus,
sive Clarus presbyter Turonensis, quem ad diem
8 nove^nhris laudat martijrologium
Homanum :
siquidem ipsius cultus
ecclesiasticus aUhi exiguus,
in Normannia nulius fuit;
sive Clarus ille episco-
pus, de quo ad diem 5 novemhris mentio (it in qui-
husdam lihris Uturgicis Parisiensihus (3) :
is enim,
ut ostendunt lectiones ad matutinum in iisdem
lihris descriptae, idem est ciiius soUemuis memoria
paene ubique die 1 iunii recoUtur (4);
idem autem
errore aut casu nescio quo, probahiliter vero occa-
sione ex ipso Claro nostro accepta, in non ita anti-
quis Ubris paene soUus ecclesiae Parisiensis ad
diem 5 novembris inscriptus est. Constat ergo
t;iarum ab Usuardo laudatum inter sanctos Nor-
manniae esse nutnerandum.
16. Verum idemne est Clarus
Usuardinus,
idem ille cuius Vitam hahemus? Non desunt qui-
dem, qui id infitientur atqite dttos Claros Norman-
tios distinguant, quorum alter, ah Usuardo nomi-
natus, presbyter ille fuerit, qui S. Nicasiutn sepe-
herit ac postea ttiartyrii palmam haud procul ah
Epta flumitie sit adeptus; huncpro sua sententia
de tetnpore, qiio Gallias Nicasius adierit, vel sae-
culo III, vel ipso saeculo lant ineutite II passum
esse volunt. Alterutn Clarum diaint Anglum na-
tione, qui tempore regis Eadmundi, nimirum sae-
culo IX, natus, varios illos fortunae casus tulerit,
qui itt Vita laudata cnarrantur, et tandetn ipsc
propter Eptam ftuvium castitatis tnartyr gloriosus
] occuhuerit. Et sane inter duos illos solos Glaros
controversia potest exsistere, cutn tie vet levissima
ratio sit cur ullus alius Clarus Normannuspraeter
uinimque illum ohtrudatiir. lamvero, %tt id siticere
fatear, validlssima hac ratione moveor ne duos
Glaros distitiguam, utque porro ad umttn eundetn-
que hotninem et Usuardi elogiutn, et Vitae narra-
tiotiem referam; scilicei quia Clarus ille, quem
S. Nicasio parentasse diciint, numquam exstitif,
sed tnera umhra est et persona plane cotnmenticia.
17. Audio ohstrepentes voce valida viros non-
nullos, gui de hocce Claro longiuscule, fervidius-
(1) Cfr, R. Denyaldus, Vita S. aari, p. 9-10; U. Cheva-
lier. Ripei-toire, col. loS-9; W. Smitli et H. Wace, Dietio-
naiy of chrititinn Biogruphy, tom. 1 (1877), p. 547-9.

(2) Omitto in praesentiarum suppositicium Claruni quen-


dam HispaDum.<iequo infra, num..">l. (3) Vide inlVa^ IV.
num.41.t2. (4) Cfr. Act, SS., Iun.tom.I,p.7-16; de eodeni
subinde quaedam coinmemorant Acta S. Severi ; cfr. ibid..
Nov. tom. I. ]t. '43 in indice.
(5) Olira inde etiiim osten-
dere nitebanfur duos distinguendos esse Claros, ([uod mar-
tyrologium Usuardi, Jn quo Clarus Vulcassinus nominatur,
tempore Karoli Magni consrriptum esset (ita Denyaldus, Vita
S. Chiri, p. 11 ; HiMoire de S. Clnir, p. Tj). Veruin iam pri-
dem nuUi dubium est.quin temporc Karoli Calvi tloruerit
Usuardus. (6) Anal. BoU., tom. I, p. 632, num. 10.
dudiis, postea eiiis fumts
curaverit et tandem ipse
martijr ohierit.
18. Et
Pommeraius
quidem in narrationis hu-
iu!*ce
confirmationetn
"
codicem quendam matiti-
scriptuin
allegai {^)\
at aetatetn ilUus codicis
minime tradit, nec
perspicere est utrntn qiiae in
E
sua
tiarratione superant iextittn Passionis S. Ni-
casU supra recitatum, ea Pommeraius in isto codice
tegerit, an ipse
explicatiotiis gratia addiderit.
Ante
Pommeraium
autem alius archiepiscoporiim
Rotomagensium
historioyraphiis, Franciscus Fa-
rinus, cum narraret Glarum, non a S. Nicasio
quidem, sed a S. Pientia ad fidnn esse cotiversum,
haec in margine apposue.rat : Senex quidam ido-
lorum sacrificulus captus oculis soloque nomine
Clarus, conversus est ad Deum lumenque recepit.
EX VETERI CODICE MANUSGRIPTO ROTOMAGENSI (9).
Sedet ante Farinitm Nicolaus Davanne in Vita
S. Nicasii gallice composita (10)
tradiderat se in
antiquo qitodatn libro matxuscripto legisse (11)
S. Nicasium praeter alia miracula in Hupe Giti-
donis prope Eptam pumen patrata, iUitd etiam
egisse, ut senem qiiendam idolorum sacerdotem a
caecitate liberaret; qui postea fidetn
christianam
amplexus me/. Qitid in universitm niomenti insit
citatiotiihits illis, in quihtts indefinite
" vetus

qui-
dam codex laudatur, superius non setnel dixi.
Insiiper verba Daranii, Farini et Pommeraii
aptam plenamque explicatiotiem habent, si conici-
tnus legendam qiiatidam, saerulo XIV rel etiam
'
XVconscriptam, ipsis prae manibus ftiisse, in qua
narrahatitiir ea quae ipsi, ceteroqui non jtrorstts
ititer se concordes, referunt; certe huius legendae
nullum aUud superest vestigium. Sed quicquid est,
satie nequit vir historicae veritatis curiosus testi-
moniis iUis utidequaque iticertis famqitam funda-
tnento niti, et ad stimmum nitetur capite illo 10
Passionis S. NicasU, de quo hic agimits.
19. lamvero caput illitd nuIUus auctoritatis
esse duae rationes evidenter detnonstrant. Pritna
esi quod nulUusauctoritatisest ipsa Passio Nicasii,
(7) Ita corrigendum sane est verbum Daro, quod in editione
eitata lei-'itur. Nemo nempe nescit quam saepe litterae
f/inanliquis codicibus formatii litterae r/ referant; en*or
lamen hic fuit noutam editorisquam librarii : codices ennu
Namurcensis 15 (saec. xml ct Bruxellensis 92S0 (saec. xn)
manifesle hoc loco dnrum habcnt. cum alibi lilteras cl
accurate distinguant, ut v.
a.
in verbo vlenieiis (cap. i Passio-
nis).
(8) Hinloire dea arclievenquetide Hovni (16G7), p.
33.

(9) [Farin], La Nonnandie chregtienne (Ut^*-)), p. 48.



(10) La vie et martyre de sainet Ni!jai.^f, Roven, Le LtfiU
(3. d.), fol. 35; cfr.fol.
48*'*;
ed. altera (1643), p.
80-1 ;
cfr.
p. 105. (11) Ita ille: Un vieil tiure manuscrit gue no""
auons veu dit...
scriitturen
ifuidam
de Vitae
i8tius
auctoritate
saecido
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 441
tnttlto
iudicantf,
fahaqtie
lecdone
dfcepii
B
fjerperum
uiitttmanint
Nostrae de
unico Claro
mitentiae
saecnlo XI demnm conscripta etfabulam prorsus
olens (1). t^cio equidem repertos esse qui opus illud
atiflnuissimo temi)ore,nempe saeculo aerae nostrae
II vd snmmu7ii 111 conffctum esse co)iteuderent{^2),
et paeue Inijiie profiterentur se illud Kvau(/eHi loco
in enarrauda Vita S. Nicasii hubituros {^). Sed lii
ratiouum tuomentu, quihus auctores serii veram
sententiam tuetdur, vix dujnantur aftendere, ipsi
vero in prohnfionem opinationis auae nugas dum-
taxat quasdam proferunt, quae solo risu sunt
excipiendae. Adde quod Vsuardus, qui duorum
saeculorum ^patio scriptori Pai^sionis anteiverat,
rum de Nirasio (id diem 11 octobris meminissei,
rieutiam quidem noniinavit, de Claro antem
altum serravit silentium (4);
ex quo non leve
rursuit rontra eundem Passionis textum oritur
praeiudicium.
^O.Verum his omissis,etiamsi aurtorifas summa,
quae a quibvsdam huic Vitae sumtna quidem
iniuria
adscrihitur, ipsi concedenda esset,
millaienus inde proficmnf
auctores, quos hic
impuynamus. Textus enim s"/>*vt citatus minime
(fetiuinus est CoUatis nempe inter se codicitms
hene muHis, qui nobis Passionem Nicasii serva-
runt, ilico apparet haec esse authenfica scriptoris
verba : Quaodam autcni matrona nominePientia.
sanctoi-uni
monilis ad iidem conversa, assumptis
sanctissimis viris claris actibus et nominibus et
ex ipsorum coUegio presbytercsuscepil
corpora
sanctorum... Jia codi-x Porisiuus bihl. naf. laf.
15436 (saec. XI); ita plerique alii codices, in
primis Ebroicensis 101 (saec. XII), nisi quod isti
post vocem nominibus omiitunt ei.acpro singulari
presbytero pl^iralem formaw, nimirum presbyte-
ris, exhibtnt. Stnsus autem apius est ct apertus :
Pitniiae nempe in pio opere patrando opem tulisse
viros quosdam, quorum viia religiose acta et fama
Hlusiris csset{h)\ iuter hosautem adfuii^se presby-
terum
quendam vel quosdam presbijieros, qni
antea se S. Nicasio socios adiunxeranf. At lucu-
lentum contextum
soUicifarunt postea scioli (piidam
et ad sua commenta suo quisque niodo detorserunt.
Sic pxtfitr kciiomw ex codicihus Namurcensi et^
Bruxelhnsi antea allatam, in codice Roiomagensi
Y. 41,
qui
"
Liber niger
dicitur, erasa sunt quae-
dam verba et supra rasuram ita scriptum :
assumpto
sanctissimis
actibus viro nomine Claro
'
exipsorum...; in codice autem
Vltraiectiuo, cuius
apo(jraphum nactus erat Bijaeus, sic contractus
erat textus : Quaedam autem matrona nomine
Pientia cum Claro presbytero ex ipsoruni sancto-
rum collegio... (6).
Qua mutatione semel inducta,
placuit aliis lahili fundamento
superstruere histo-
riam sacerdotis illius pagani a S. Nicasio vel a
S.
Pientia,prout
singulis lihebaf, ad christianam
fidemadducti.Kcce,nisi
omnia me falluut, C\an
istius S. Nicasio
coaetanei spuriam
fahtdosamque
originem
!
21. Vnns porro restat Clarus
Normannus, cm
Usuardinam
annuntiaiiouem
applicemus, eremiia
nempe ille ex Anglia in Normanniam profmjus,
AUCTOBI
A. P.
Uauardo et
Vitft
anoni/mu,
cttius Vitam non semel laudavimus. Sane ut Cla-
rum suum in pago Vilcasino sive mortuum , sive
houoratum praedicatVsuardus,ita secundum Vitae
'""' officiunt
testinioiiium jirofn'. riiiam Eptac.oui fi.uviolusiotum
"
'"
Vulc.as!fimtm pagumpraeleriafjiii(r,L.\nv\.iset occu-
huit, etiiio cuitu a fidelihus celcbratus esi. Item ut
Glarum ad diem 4 novembris recens^ Usuardus,
ita eadem die Clarum eremiiaui passum esse Vita
docei rup. 7. Graves igiiur et tnntuw uou decreto-
riae ratioues adsunt, cur duos illos Glaros in nnam
eandenxjue personam componamus. Non negan-
duni tamen est, quominus huic conclusioni tuto
ac(piiesramus, ohstare nonnuUns difficultates haud
spernendas. Ei primo qnidem Vsuardus (Marum qiidt, coUati
presbgteri appellatione cohonestat, Viia autem non
*"'""'
solum de ipsius preshyieratu prorsus tacet, sed et
illum videtur excludere, cum haec cap. 4 referat :
Cimi beatus Clarus... die dominica basilicam
sancti Pauli peteret, ibideni, ut sanctis iiomi-
nibus moris esse solet, corpus et sanguincm
Domini accepturus. accidit ut... Tuncigitur, si
auctorem Viiae sequimur, Clarus iam ex Anglia
in Gallias iransgressu.^. sacerdotio iniiiatus non
erai ; atqui duobus circiter annis supervixit
(7),
neque uspiani refert auctor eum postea sacerdotem
factum esse; quod cerfe memoratu erat dignissi-
mum.
22. Haec efpiidem vera sunt, virum aptam satis dc sacerdotio
habeutexplicationem, ut minime necesse sitpropter-
m'^* "<"*'"
ea duos Claros comminisci. Fac mim vel Vsuar-
dum wale rdoctuui hac in re errasse, vel anomj-
mum
Viiaeaucforemaliquidomisisseexiguoraniia;
alteruiram hypothesin si recipias, quarum
utruiiue
prohahilis certe est, utra aittem probabiHor
sit,non est unde definiamus,
iollitur ilicotota
difficulios.
Quiu ex isto duorum fontium nostro-
rum discrimine non leve
referimuscommodum. In
mentem enim vtnire poterat in S. Claro factum
esse, (p(od alias nou raro accidit, ut posteriorts
aetatis aucfor, cum nomen (dicuius sancti ceteroqui
plane inco(jniii in mariyroldgiis aliisfe lihris htur-
(jicis inscriptum legeret vel ah incoUs eius reliquias
honoraniibus
pronuniiatum audiret, ipsius legen-
dam in (jratiam horum incolarum,
huiiismodi
rerum oppido
cupidorum,proprio
marte confecis-
set, sive traditiones quasdam
populares coltigendo,
sive historiam aliquam mere fingendo,
sive Acta
alterius sancti in sanctum illum transferendo.
Talis
J*
atttem suspicio ium maxime se ingerere solet, cum
ugitur de saucio quodam Felice seu Beato, Victore
seu Nicasio, Romano seu Quirino, Peregrino seu
Barbaro,
Beni(jno seu Bonifatio, Claro seu Hono-
rato et aliis huiusmodi;
harc siquidem nomma
communia
sunt, et aliquando ideo
dumtaxat
facta
sunt quibusdam
personis
determiuatis pro-
pria quia, cum verum ipsarum
nomen ignorare-
tur post(n(am
miracula ad eorum sepulcra vel
reiiqui((S
palrata erant,
placuit fidfUbus
ipsos
honorifica
quadam
appeUationedesignare.Iam
vero
id iu Claro
nosfrolocum
hafmisse,quamvts
nomen
illud hom.nis, ut dicitur,
Amjli non sane peregrt-
(11 Cfr Rivot, Bist. litt. de la Franee, tom. VI, p-
420;
Act SS , Oct. tom. V, p. 51 1-C; num. G-16. - (2)
L. L. (.lou-
hert
nLert,.tion s.r S. Ni,ai.e. pp.
^i, 96.1(M. 107. etc.
-
iSl Ibid p. 108; cfr. p. 95 etc. Opus illud.
auto^raphice
tauiummo.lo
oditum (Paris. 1867.in 8-.pp.560) et quo almd
insulsius aepre quis sibi fingere potest, eodem s.lent.o
decebat occuUare. quo aliorum
auctorum eiusde.n far.nae
scripta, utpote qui a scientia historica toto caelo ahen. .unt
raelerimus. Ideo tamen illud
commemoravimus,
tum qu.a
comperimus
viros quosdm celeroqui non .ndoctos non
omnem iUi denegare
auctoritaten,. tun. qu.a. cun. rara s.nt
Novemhris
Tomus II.
illius
exemplaria.
iuvabit
monuisse nihil in ip^o repertum
n quol quoquo modo historicis
studiis utile s... ac pr.n
os?e illud
pmrsu. tulo nc^legi.
- (4)
E-ht. So ler., p.
594.
L (^
'
Vir actibus et non.ine
claru. .
fornu.I.a e.t bagio-
J^his baud
insueta.
quae minime de h,. sol.s adh.ber
ron.uevit.
qui Ct.Bus nomen
haberent. S.c v g.
Lmthardu.
;raei>ositus
in
nan-atione sua de
tra.>slatmne
S. h^.
.
%^^^:
SS^.
ton: V. p.
516. nun.. ^. - (7)
Cfr.
Vitae cap. 5.
^^ ^^y^,
DE SANGTO
CLARO
EREMITA
ET
MARTYRE.
AUCTOnK
A.P.
rel de eius
B
tam conscriberet;
preshifterafts euvn, quo sandHS
in marUfrohgio
auctus dicitur, certe
memmisset.
Sic
igiturpntius facttim esse crediderim,
sciUcet^ ut
VsuardusaiHronescio
qHoaudirerit coli apud Vul-
cassinos Clarum quendam, qui presbyter
etmartijr
fuisse
fcrehatur; postea autem
auctor Vitae, qui
Vsuardum non legerat, ea quae pnpulares de
eodem
sancto deqne honoribus ei coUatis a maiori-
bus accepfa narrahnnt,
ipse in scripfif^
reUulerit
nobisque servaverit. Haec ut in re obscura.
23. Verum hoc nodo haud aegre, ut videtur,
expedito, alius orcurrit ad solvendum difficilior.
In memoriam nempe iam revocarimus anfe finem
anni87ocompositum esse martgrologium
Vsuardi.
qui ceferoqui extremo anno 877 in vivis non
amplins erat.
"
At vero inquiet

post Bgaeum
nostnnn (1)
"
nonnemo : S. Clarus in suo apud
,
Capgravium elogio
atque etiam in Vita
nostra anongma, cnius Capgravius
accuratum
compendium exhibet,
"
sub Eadmundo Anglo-

rum rege nafus tradifur; cumque e^. trxbm huius

nominis regibus, qui Anglis dominati sunt,

senior anno 855 regnare inreperit, consectarium


est uf Glarus eremita a Capgravio laudafus certe
ante annum 855 natus non sit, utqne proinde

anno875non plures quam viglnti aetafis snae

annos numerarit.

Qmd si sic habet, ifa pergit
Byaeus,
"
qnis cre.dat eum iam inde ab anno iflo

sacerdotem exstitisse atque nt talem ab Usuardo

ad IV novembris diem annuntiari. Id sane cre-


ditu est admodnm difficile {^)
. Quin etiamsi
sacerdotem non fnlsse Clarum ex sHentio Vitae
colligere rellemus, twu tamen ideo meliore loco res
solvi
possunt
;
populoru
coHserrare
potuerit, reicereautem notas illas chro-
nicas, in quibus, quia sunt maqis particulares,
saepe in
adlunctk
huiusniodi errorem irrepsisse
vel
legendistarum
phantasiam libere versatam esse
nemo
nescit (5).
25. Non
repugnaverim tamen si quis contetidat 'i"<^ tamen
auctorem
anonymum in assignandis temporum
'/'"'^'w
notis
aliqnatenus quidem, non tamen omnino er-
rasse.
Fingamns enim S. Glarum regnante Ead-
mundo
seniore et vixisse, et passum es.^e, quamvis
allquot ante annis natu^ esset,quam in regnl po-
testatem
venerit
Eadmundus. Quid factu facititts
fuit
quam ut auctor sat multos post annos manum
operi
admovens,ethaec
tempora paulnm permiscue-
rit et ad ipsam sancti nativitatem rettulerit id
quod de illius vita vel de sola etiani morte erat
dicendnm.
Cuiusrei alterum exemplum huic persi-
mile afferre
nonpigeblt. Odulfi Staverensis presby-
teri, qui medio saeculo IX mortuns est, Vitam
habemus saeculo X exeunte vd ineunte XI confe-
ctam ab aucfore anonymo,qui ex vulgari traditione
ea quae narrat, accepisse videtur
(6);
sic autem
narrationem exorditur .-Tempore Ludhowici piis-
simi augusti eral quidam vii- venerabilis... nomine
Bodgis, de quo, Deo praedestinante, procreatus
est filius nomine Odulfus. Qui mox cum sacratis-
sima baptismatis unda enascitur... (7). Credet
Htique, qui haec legerit, Odulfum post annum 814
nntum esse, quo anno imperii habenas suscepit
LudovicHs Pius. Verum ita non est; paulo post
enim refert idem auctor poscenti S. Friderico
Traiectensi, ut Odulfus Fresones in fide erudire
essei. Eiusdem siquidem Vitae cap. 8 edocemur
pergeret,remsum esse illum etasseruisse sxeiaie se
uttro
unnntiir
;
nonnisi tribus annis transactis ab eius passione
coepisse sanctum martyrem populis innotescere
;
aegreautem in aduUscentem,qui secundum verissi-
marn Byaei compntationem vlx derimum sepfimum
annum, cum moreretur, eglsset, omnia ea, quae in
Vita narrantur, cadere potuissent; insuper non
vahie prohabUe est, sitamrecentis martyris notitla
ad Usuardum pervenisset, qui haud procul a pago
Vulcassiuo vivebat, futurum fuisse ut ieiuno dum-
taxat illo,quodprotulimus, elogiogloriosum Christi
testem celebrasset.
24. Difficultatem hanc non sensit vir alibi cau-
tlor Carolus Trigan, quippe qui errore nescio quo
impUcitus putaverit Eadmundum seniorem ab
anno 841 ad annuni 846 regnasse (3). Perperam
utique, cum de tempore suscepti ah Eadmundo
regiminisne leve quidem subsit duhium,certumque
sit illum ab anno 855 ad annum 870 imperasse.
Credo Triganium oscitantia quadam prae menfe
habulsse non Eadmundum illum seniorem regem
Saxonum orientalium, sed cognomlnem regem
Saxonum occidentalimn, qul quidem integro post
saeculo, annis nempe 941 ad 946, regnum obti-
nult (4). Sed non tantum nobis neqotii erit, ut ab
illa nOK dlfficultate expediamus. Quonlam enim
Vitam Glari anonymam vidimus non praeclpuae
fore (= esse) provectum et prorsus imbecillem ad
id ministerium (8).
Atqui inter annos 835 et 841
obiit Fridericus
(9),
quo tempore aut minus aut
certe non ampllus vigintl ef septem annos natus
esset Odulfus. Slergo in laxiorem quandam Inter-
pretationem detorquendus est locus ex cap. 1 Vitae
Odulfisnpra repraesenfatus, quid obstat quominus
eodem modo texfum Vitae Glari expllremus, quem
ceteroqui non diffitemur essepaulo magis dlsertum?
26. LocHS postulare videtur ut de Cyrino illo,
"eqmohstat^
qaem Vita infra edenda testatur S. Glaro famu-
rA^iTfainulus
latum esse eidemque demortuo parentasse, pauca
subiciamus. Fuerunt nempe qui ipsum ex legenda
S. Nicasii in historiam S. Clari incaute translatum
aufumwent {\0); sancfo nempe Nicasio socius in
itinere et in martyrio fuit Qnirinus quidam, qui
tum In Passione NirasH, tum In martyrologio
Vsuardi simul cum lllo nominatur. Quibus assen-
tiri dubitamus;sed neque, quod ad rem praesentem
proplus atfinet, Hs adstipulamur, qui, si duos
Quirinos Cyrinosve
unum enim idemque hoc
nomen esse constat alterum scilicet tempore
Nicasii, alterum tempore Glari nostri, exstitisse
concedimus, ilico duos etiam Glaros recipiendos
esse affirmant. Vltro utlque fateor minorls aurio-
ritatis esse Vitam Glari, quam ut ex eius solo testi-
(1) Act. .S'S'.. Oct. tom. V. p. 517. num. 2S.
(2) Ibid.,
num. 28. 29.
(3) tiist. ecclh. de Nonnaudie, tom. II,
p. 901. Errantem TriKanium imprudenter secutus est ulti-
mus sani-ti nostri laudator. reverendus vir Legros. Vie de
mint Cliiir (1884-), p. 4t.
(4) Videtur quideiri ille iam
anno 'J40 solium conscendisse ; at sunt auctores etiam anti-
qui, qui initium regni ipsius ad annum 941 referant; quod
ad praesentem rem sufficit.
(5) Fortassis libuit auctori
Vitae, cum nomen regis Angliae, sub quo vixerat Clanis,
ignoraret, aanctum regem Eadmundum nominare. qui
fama celebris erat; quem ad modum in Vitis sanctorum
aelatis raerovingicae recentiore tempore conscriptis sae-
pissime, ubi rex quidam Francorum nominandus est, Ghil-
debertus nominari solet.
(6) Gfr. 0. Holder-Egger in MG.,
Scr. tom. XV, p. 356.
(7) Ibid., l. c, cap. 1 ; cfr. Act. SS.,
lun. tom. II, p. 593. num. 2.
(8) MG., 1. c, p. 3.57, cap. 4;
Act. SS., I. c, p. 594, num. 7.
(9j Cfr. 0. Holder-Eger,
1. c, p. 353, not. 3.

(10) Trigan, op. cit., tom. 11, p.


204.
7nonio
i
in
Vitu
l^udattia.
)ti obfcuro
vfrmitur,
(ie netate qua
S. Clarus
Hxerit,
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
monio
assereranier contendi po8sit,reapse exsiitisse
j7/jGlari famuUnn, (juetn in nulloalio documenio
comnmnoratim offendinius.
Venwi negamus etiam
sufftcere
hanc nomitmm mniliiuditiem , (juae hunc
inter et Nicasii adiutorem intei-est, ut propter hanc
solani necesse sit ea quae de Cyrino Vulcassino
Vita nostra profert, inter fabulaa amandare. Nihil
eniin
praeter ipsum nomen ufrique Quirino seu
Cyrino
commune est. Alter nempe socins exstitisse
dicitur S. Nicasii atque cum illo et cum S. Scuhiculo
cruenla
morte interiisse; (luorumfunus
procuramt
Pieittia
matrmia; illi vei-o in hoc obeundo pio mu-
7iere
adstitisse Clarum quendam, prava est lectio
codicum
recentiorum (1).
Contra in Vita Clari ne
nomen
(juidem Nicasii comparet, neqtte ulla res
narratur,
(juae e Nicasiana legenda derivaia
sit (2);
Cyrimis vero non funeris ohse(juia a Claro
recipit, sed ipse Ci^roeadem
jn-aestitit. Jn marty-
rologio
antem Usuardi, uhi de S. Quirino sermo
est (3),
0 notninatur Clarus; ubi de Claro, non
Quirims. Ne multis, plane dirersa et infer se
alietia sunt quae tum de Quirino Nicasii socio,
tum de Cyrino Clari famvlo in documentis antt-
quissimis
leguntur (4).
27. Sic autem, licet nequaquam putem omnia ad
liquidum
esseredacta,eo
iandem
dedudisumus nt,
remotis wodo saltem non inepto difficultatihus,
prohahiliter
asi^entiri
possimus iis, qui Clarum
Vsuardinum
eutidem esse affirmant,
cuitts Vita
anonyma ad nos usqtte
pervenerit. Non me prae-
terit, si qui hunc
commentarium
legerini, futu-
rum esse ut me nimiae
diligentiae quidam insi-
mulent,
quatenus plus aequo
lahoraverim in rebus
ventilandis
et prohandis, quae (dii iam<juam firma
fixaque
habetit, vel diutius inhaeserim
exammandts
documentis,
quae alii minime tanta cum cura exa-
minanda
esseputant,utpotequorum
non satiscerta
fides aut saltem
obscurum sit testimonium.
Farcant
utrique,
qui sic extreme
opposita senserint, si me-
diam viam
ingressus p-o instituto nostro conatus
sum
expaucis,
quae
supersunt,doi^umentis
antiquis,
ad veriorem,
quoad fieri
potuit,
celehratissimi san-
cii cognitionem
niti.
28. Porro ex praeiactis iam colligendtim est, qutd
circa temjms, quo sancius nosier vixerit, definiri
possit. Faucis id setttentiis
complecti liceat
:
a) Fal-
sum est S. Clarum inter socios S.
Nicasii exstitisse,
ac
proinde (5)
saeculoIIJfioruisse{Q);h)itnproba-
hiliier omtiino affirmant
Wilson et
Dempsterus (7),
enndem
saeculo VII vixisse, cum ntdla stttt ttio-
tiutnenta,
quae id iradant, tieque ulla stiadeat ratio.
c)Ali(inanto
maiorem veri speciem hahet comectura
Retiati
Totistain de Billy (8).
(jui Clarum mter
martyres
saeculi VIII
comptitat,
quatttqttam
fatendum
est
deHderari
tesiimottia,
(jmbus haec
conieciurafulciatur.
d)
Flerique
tandem,
quoUjuot
443
AUCTORC
A. V.
nempe Vitam anonymam hac in re sequutiiur, in
assignatido saeculo IX consentiutit
;
quin etiam
non desutii, (jtiihus iibeai ipsum annum emortua^
lem sancti ittdicare, nimirum vel annum 884 vd
894; hisautem diligetttiorihus comjniUtiorihus a-
sentiri minime possutnus : vel enim idem est Clarus
ab Usuardo, idem Clarus m Viia laudatus, vel
duoillisuni saticti diversi ; si pritnum verum est,
munifesio errore detinetttur qui atitiutn 884 vel 894
jtropugttattt ; si alterutn,peto cur hos attnos poiius
quam (juoslihet alios designent ; nec habebunt certe
quod resjmidemit. e) Eodem dilettitttafe iidem
perstringerettiur, (jui CUrum posteriore etiam iem-
pore natutn esse cotiiendereM, newpe sub recentio-
rihtis regilms Atigloruin Eadtnundis, qui saeculo
X medio et XI ineutde regnaverunt. f) Nohis equi- *'^^"^^""
detn tton imjn-ohahile, ut diximus, videtur Glarum
^^^^
^
suh Eadmutido settiore (85f>^70) tton qtddem tia-
tum esse, sed vixisse, ita ui aliquatito tewpore ante
annttm 875 mariyriuin fecerit. Quottiam tainen
haec ijisa setttentia neque firmis
testimotiiis tiititur
et notintdtas offendit difficultaies (9).
ideo in initio
huius comtnetitarii maluitnus adnoiare incertum
g
esse tempus, quo S. Clarus fioruerit.

III. De rebus a S. Claro gestis,


deque
reeenlioribus
eius
Vitae
scriptoribus.
cerlam
ttolumug.
29. Hic Hccbit nobis esse perbrevihus. Nihil enim
prorsus de rebus a S.Cldiro gesiis proferre habemus
praeter ea quae in Vita tnox edenda leguntur.
Fecentiores titi(jue auciores, quihus haec pauca tion
faciebani satis, ea, ut morisest, multis ad ortmtutn
additis atnpUficaverunt.
Sic, ui quaedam recen-
seam, Clanun regis filium
dixertint, eius studia
theologica
enarrarunt, et ctim ipsutn sacerdoiio
auctum esse atttumarent, eutn a Sigenattdo Con-
staniiensi
episcopo
ordinatuin esse asseverarunt.
lidetn ititiera saticti in Gallia et Normannia de-
scrijjserunt,
sittgulaijue loca, quae viator adiisset,
sunt persecuti. Alia his similia omitto, qtiae (juia
nullo vel prorsus exiguo fundamento
ttitttntur,
digna tton sunt in quibus immoremur dititius. Sed
lectorum
utilitati magis me serviturum esse credo,
si
praecipuorum
auciorum, (jui post medii aevi
tempora de
sancionostrojjauloiibetuusscripserunt,
elettchum
proposuero. Sutit nempe h.
30. NicoLAus
Deniise, De b. Claro martyre.
Ser(mo),
in rohtinine cui titultts est :
Sermones...
de Christo
eiusque gerula matre sinmlque san-
ctorum et
sanctarum.-.ardua...
eertamina pingen-
tes
(Roiomaqi,
lo07),fol.CCCXr--nV'^ (10).
Ea quae in
ViUi
anontftna
Itguntur,
additi tx
ingenio
guibusdatn
narratiun-
eulis,
recenfiores
auctores in
vidgut
ediderunt.
(i) Vide supra, num. 20.
-
(2)
Ul talis sane haben non
debet

cephalophoria .
quae tum de Nicasio e.usque
sociis tum de Claro in
utrorumque AcUs narratur. Haec
enim 'trita
historiuncuia
est. quae
Sandionys.an.s
monach^
praeserlim
notissima erat;
iamvero auctorem Vitae Clan
inter hos inonachos
requireDdum
esse probab>le est (vjde
supra. num. 12).
-
(3) Ad d. 11 oct., m ed. boUeru.p. a92.
_ (4) Ouaedam
alia quae ad S. Cyrinum
pertment.^oppor-
luniore loco infra
proferemus inter annotata ad c. >
V.tae.
_
(5) NuUus enim iam est vir verilaUs histoncae cunosus
qui Nicasium inter
-
apostoUcos , lUos episcopos recenseat
auisaeculo
1 in Gallias missi dicuntur.
Praelerquam
quod
Iscrlalde
est ipsius
histona.
- (6)
Adm.raUon^
movet Parker.
Kalemlar of
the em,U.h C/irrA. p.
3to
ubi de S. Claro eadem
prorsus narrat quae m VUa saepe
laudata
refermitur. eum Umen assent saeculo lll pas.um
esse.
-
(7) Cfr. Aci. SS., Oct. tou,. V, p.
518. num. 21^.-
(8) HiBtoire eeclis. du dioc. de
Coutancvs. lom. I. p.
(>1-1
-
(9) Cfr. etiam Trigan. op. cit. tom. II. p.
104-5; Toustain de
BiUv I c
-(lOjRarissimuravolumen.quod
uovissenon
videlur Fr^re
Manuel du biblionraphe
vormand. tom. I,
n 338-9
quodquefrustrainpublicisbibliothecsquaesive-
ram.
Rotomagi in egregia bibliotheca v. cl. Caroh Lormier
invenitvir
doclissimus et de opere uostro nonsemelbene
meritusR. D. E. Sauvage.
canonicus
Rotomagen.is
:
quem
optimum
amicum
insperata morte nuper ereplum dole-
mu'^ Idem pro sua humanita.e
apographum Sermon.s m
usus nostros
confecit et nobiscum
con>mun.cav.t:
nec
defuisse
operae pretium supra. nun.. 8.
ostemhmus. Dm-
d>tur Sermo ille in partes tres sive,
quemadmodum
loqm.ur
Nicolaus. in tre.
consideration.sprincipnl..,
quae a|.posms
In cu u"que initio hlteris
grandioribus
in.er .e dishnKuun-
ur Hanc
parUtione.n
respe.isse videtur
Artun.s du Mon-
^er rum nsua
yeustria snnct. icod.
P^ns.nu. b.bl. nat
a *XB1; de Claro
agitur fol. 319-20; cfr. fo . 192 .tem
ol. 1.4). fol. 319. inter fontes
suos receu.et :
y^
444
AOCTOBK
A. P.
DE SANGTO
GLARO
EREMITA ET MARTYRE.
cium est umquam editas ease Quaestiones Claria- D
B
Rocuoil de la vie et l^gende de M. saint Gler.
Bouen^s.d^in-S^^Spp.
L(E) B(on). Histoire et vios dos gloneux S?' Vic-
tor de Marseille el S^
Clair-sur-Epte,
mariyrs,
extraites des anciens
manuscrits de l'abbaye
S-Victor lez-Paris. Fari.% 1630,
in-S^ 39 pp.
RoBEKTus Denvaldus, Vita S"
Glari m pago
Vvlcasino
monachi,
presbyteri,
et martyns.
Parisiis, 1633, in-4', 24 pp.
OtTicivm
ecclosiasticvm S" Clari apvd
pagvm Vvlcasinum
martyris.
Punsiis, 1033, in-4%
48
pp.

La vie de saint Clair sur Epte hcr-
mito, prestre et martyr au pays du Vexin, Dio-
cese
doRouon.Traduile du latin en fran^ois. Par
R. Denyav, prostre, doyon ot recteur de la ville
et parroisse de Gisors. A Rouen chez Raphael
Malassis, au Portail des Libraires.
M.DG.XLIIII.
Avec approbalion, in-32' , 44
pp. {\).
Exhibet hic Hhdlii.f liberiorem qmndam ver-
sionem gaUicam Vitae S. Clari anno 1633 vuhjaiae.
Praemis.^a f.si (fol. 3-7)
proVixa praefatio ad cle-
rum et monachoit uioniahsve Gisortiano; subiecta
autem >iunt (foJ.
34-41, 42-44) textus actorum
authenticorum visitationis alohanne Leslaeo anno
15^6 factae (de hac infra, num. 32), tum Vitae
infra edendae compendium (fallicum, quod sic
inscritiitur : Coppiede co qui est escril contre la
paroy de la chapelle de sainct Clair, a Gisors.
In hoc compcndio nihil legitur memoratu dignum
L'histoire de sainct Clair, et les
questions clarianes, historiques et morales, mes-
lees de belles curiositezet de rares antiqnitez.
Par Roberl Denyav prestre cur6 de Gisors. A
Roven chez Raphael Malassis au Portail des
Libraires, M.DC.XLV.
L'histoire de la vie, martyre et mira-
cles de S. Clair, prestre et hermite au pays du
Vexin, diocese de Roiien. Par Robert Denyav,
prestro, doyon, et recteur de la ville et paroisse
de Gisors. ARoven chez Raphael Malassis, tenant
sa boutique au Portail des Libraires.M.DC.XLVL
Avec approbation (2).
liarissimo volumiui in-S", quod in sola hiblio-
theca puUica lioiomagcnsi rcpperimus, praemitti-
tur duplex ilhtitulus in singulisfoUis excusus{^)\
sequuntur folia 7 (signata A2 etc...)j tum pagellae
'
151. Coniecerat h. m. E. Sauvage nonomnino duas
huius lihri vulgatas esse editiones, sed, cum non-
dum distracta essent omnia exemplaria anno 1645
excusa, hiUiopolam mutato tituh, anno sequente
novamfacie tenuseditiotiem co7iferiss.Attamen cre-
diderim potius aHfer res actas esse .priorem nempe
titufum tunc excusum esse, quando opus suum
praeh submittere coeperat Deugaldus
;
postea vero
auctorem, cum, mutfito quapiam ex causa consilio,
Quaestiones Clarianas tgpis matulare iam nollet
ve! non posset, allerum titulum, utpofe iam rerio-
rem, priori substituisse. Certe volumen nostrum in
media pagina 151 consistit, apposito verbo pin;
vacat autem pagella sequens, neque ullum indi-
Dioniifius serm. 1, 2 et 3 de S. Claro [cfr. etiain ibid.. fol.
I!2. iium, 4). Etenim praeter hunc tripartitum sermonem,
iiulla alia neque in volumine laudalo.neque in ceteris, quod
sciam. Nicolai opcribus, reperitur oratio de S. Glaro.

(I) Tnicum exi.*mphr voluminis istius cognosco, quort in
bibliotheca v. cl. Eduardi Pelay Rotomagensis servatur. Is
jiro sua humanilate pretiosum libellum ad nos huc evol-
vendum misit.
(2) In parte versa prioris tituli exstal
imago S. (Uari, caput manilms gerentis.
(3) Tres praece-
dentes litulos ideo integros descripsimus, quia in reperlo-
riis bibliographicis neque duos priores uspiam prolatos,
neque ipsos libellos exacte descriptos invenimus.
nas, ad quas in corpore lihri .taepe re.mittit I)e-
nijaldus (4).
Fraesens autem opus nihil aliud
exhibet quam ampUorem verbosioremque narra-
fionem ipsarum rerum, qua.f in Vita latina anno
1633 edita auctor prnfuUrat. Opus illud sive gal-
lice, sive certe latine (5)
anfe scriptmn erat, qnam
prodiit Vita isfa latina brevior; in hac siquidem
saepe lectorem remittif Denqaldus tum ad Histo-
riam Glarianam quam
"
longius opus

suum
vocat et ex qua
"
praesentem Vitam contractam
es.^e
dicit (6),
tunc ad Quaestiones Glarianas,
quas efiam Commentarium appeUat (7).
Jacques Boireau, La vie de Saint Glair, reli-
gievx, prestre et martyr... Paris, 1656, in-12o,
296
pp.
Vie de Saint Glair, pretre et martyr. Cherbourg,
1828, in'J6% 60 pp.
Le Gros, Vie de Saint Clair, pretre et marlyr.
Saint-Clair-sur-Epte, 2^M. 1884, in-16; 130
pp.
Editio prima, quam non vidimus, tgpis excusa est
anno 1883.
Vasseur, Saint Glair, apfttre de la ville de
Gournay, m Semaine religieuse de Rouen, 8 mars
1884.

IV. De gloria postuma S. Clari.


E
31. Ut a reliquiis divi martyris sumamus ini-
tium, imprimis commemoranda venit ilhirum in-
ventio et elevatio, quae tertio post morfem anno
facta cap. 8 Vitae enarratur.
"
Hanc corporis
sacri ehvationem inquit Denyaldus
(8),
"
acta

antiqua et martyrohgia cum prisca ecchsiae

Clariauae traditione ad 17 iulii refcrunt, bre-

viariis dumtaxat Fiscanemi, Constanttensi et

Molano ad sequentem 18 reoocantihus; quem

posteriorem ohservat Parisiensis devofio in eccle-

sia Sancti Victoris suburbnna, quo freqnens po-

pulus decimaortava convenire solet . Quaenam


sint illa Acta anfiqua, quae appellat Demjaldus, ne
suspicari quidem vaho; neque ei consentire possum
,
cum asserit in plerisque monumentis Idurgicis
Clarum die 17, in paucis die 18 annuntiari. Con-
tra enim esse mox videbimus
(9). Porro verius
dixerit auctor hctionum ad matutinum, quae oUm
die 18 iulii recitandae praescribebantur in Proprio
sanctorum ad usutn monasterii Parisiensis Sancti
Victoris. Is nempe ita scripsit lectione V (10) :
Huius
(11) prima e tumulo elevatio sub nomine
translationis in tota diocesi Constantina(12), ubi
quam plurimae eius nominis stant ccclosiao, et in
ceterisfere per Galliam ecciesiis die XVUI iulii
celebratur, praesertim vero Parisiis in basilica
S. Victoris... Sed, utrumqae res est, certe aptatn
explicationem habet festum illud S. Glari die 17
vel 18 iulii celehratum, si reapse alterater dies fuit,
quo pridemehvafum est .^acrum corpus et primum
honoribus ecchsiasticis ornatum ; unde perperam
(4) Pag. :j, 4, .5. 7. 21, etc
[5)Gfr. niatoirf...\n praefatione.
ubi auctor te-ilalur se hoc ip?uin opu^ priun quidem latine
scripsisse, dein in linguam gallicam vertisse. (6) Vita,
pp. 4, 7, 1, 24, cfr. Officium,
pp. 3, 6. II.

(?) Vita, pp. 7,
9, 19; cfr. Offtcium. p. 3.
(8) Vita, p. 22 3; Arturus du
Monstier, NieHS/Wa ar/d, fol, 101
(9) Infra, num.43.

(10) In cod. Parisino, bibl. nat. lat. 14453, saec. XVII, fol.
I*"^**-
('!) Designal quidem illo verbo suppositicium
iJtuin Glarum, quem S. Nicasii socium fuisse quidam
commenti sunt; sed sanctum nostrum sub hac persona
a Victorinis honoratum esse. manife^tum est.

(12) Cou-
tances.
a<l
lielifiuiae
sativti
martifris
paulo imt
mortein
ipsiiis
.^ollfinnittr
elevatae,
DIES QUARTA NOVKMBHIS. 446
A ad confinnandain suam sententiam, tjua duos
fuisne Claros Vulcassinos contendunt, inde ar<ju-
mentum ducunt auctores nonnulU, quod tum die
18 (vel 17) iulii, tum die 4 (vel 5) novembris Clarus
quidam in Uhris litnrgicis nnnuntintur
;
prohahi-
lissimum enim est unum eundemque Clarum
nostrumhac die mortem ohiisse,illa esse elevatum.
in
vico
Sancti 32. Porro in isto loco, in quo sacrum martyris
Clari
ad
corpus statim a morte sepuUum acpostea sollemni-
Ept<'u
ff,,. f>l<ii:(itum erat, cum fideles pretiosas reliquias pio
cuUu
prosfqui non desinerent, exstructa est ecclesia
atque fundatus
benedictini ordinis prioratus, qui
diuturno tempore ad celeberrimum monaxierium
Sanrti Dionijsii in Francia pertinuit. Superesf.
adhnc antiqnioris iHius tc-mpU pars quaedam, quae
iam est hodiernarum erchsiae aedium navis tninor,
ut cummodernis loquar,ad septentrionem spectans;
iiuam partem e.r (jenere sen stifo fahricae saecxdo
IX rcl ftiam Vlll ronsirurtam esse asserunt seu
potinscariiciunt{\). Naris aniem maior seu tnedia
saeculo XII aedificata esse dicitur (2),
tninor au-
tem altera, quae netnpe a latere meridionali con-
P
sistif, circa annuin 1500 perfecta esi (3).
Frioratus
auietn fundandi (pio tempore initium facium sit,
iv rpw nescimus (4);
certum id dnmtaxat videtur medio
fundaiuseM
gf,gcuIo XII monachos abbatiae Sancti Dionysii
prioratm
.^^ ^,-^^ Sancii Clari ad Kptatn iam constitisse (b).
Ipsis mmtrnm commissa erat sacrarutn anu pa-
troni refi(piiarum cnstodia; quas anno 1410 rhi-
asscrvataf lippus de Vifletfe, abbas Dionysianus, transtulU in
"">'(. cajisam anratatn, (ptam sntupfibtts suis Folqnetn-
bergus, ipsinslod prior,fieri
ferefat{G).Quieverunt
ibidem snncti reliquiae, a monachis atquepiis fide-
libus hotioratae. Narrant quidam easdem post
mediutn saecufuin XVI prudeider in loco tutiore
ocruftatas esse, ui a sacrilrfjis Cafvinistarum ten-
iaminibns praeservareiitnr; reruin anno 1586,
sedatis Calvinisticae in sacras reliquias impieta-
tisturbinibus, ossa beatissimi mart>Tissub altari
Ciipellae sanctae Margaretae, quo absconsa fue-
ranl, in celebri eiusdem sancti ad Eplam eeclesia
XV lebruarii reperta esse et in capsa argentea ad
tbrnicom basilicae suspensa usque modo populis
colenda exhiberi. Ita lectio quiida officii S. Clari
in Proprio abhaiiae Sancti Vicforis saecnlo XVII
exarati (7).
Verum haec falsa esse, docntnentnin
ipso anno 1586 edifmn ostendit. Oum neinpe loliaii-
^
nes Lesfey, episcopus Rossensis (8).
qui ifL airhi-
episcopi liotomayensis Carofi II, cardinafis Bor-
bonici, vicarius erat in spirituafibus,
hoc aiino
diebus 25 et 16 fehruarii{^) vicum SancH Clari ad
Epiatn adiisscf, ibique reWpdas snnctorum m
parochiafi ecrfesia servatas visitasset ef recogtio-
visset, altaria consecrasut,
aliwpie
fiuinsmodi
pontific(dia officia
peregisset, litteras
auihenticas
cdldit, (jnihns rerum gestarum seriem
narraret
atque testaretur{H}).
In his antem legimus reliquias
S. Clari magnam saltem partem (11), m iUa eccfesia
auctorb
iam jiridein serrari, cofi et a convenieiiiibus undi-
que jtopuiis frefjuentari ; aHas autem vefnjuias,
nimirum S. Cyrini, qui Claro fatnulus exslitisse
fertur, in aftari S. Margaretae oliin absconsas,
anno 1585 rejiertas ease atque a lohanne Lesi(teo
die 15februarii aniio 1580 solfetnniter rerogniias.
33. In saejnus iam nominata Sancfi Victoris
t^anitidem
Parisiensis baj^ilira pratcipuo etiam quodam cuttu
P^frticulaa
S. Clarus honorabatur, et, ui testatur Proiirium
iflius ecclesiae
{\^), per octo dies a concurrente
plebe sacrarum reliquiarum eius portio coleba-
tur(13)etcontramorbosoculorumnonsinemagnis
divinae potentiae signis invocabatur (13).
Quan-
donam has refiquias acrej)eriui coeiwhil(te Viciorini,
quidijne in mrum honorem jn-aestiterint, edocet nos
iam faudatus lohannes de Thoulonse, eiusdetn
(jd>f)atiae j)rior vicarins j)erpetuus
(f
1650) in suis
Antiquitatibus regalis abbatiae Sancti Victoris inabbatiam
Parisiensis ; in quo liitro h(u'.r narrat (14) : Servan-
S(incti
tur praeterea in ecclesia nostra... duo IVagmenta '.;'',
_ . f t ai^-aiensis
S. Clari martyns ad Eptam fluvmm. primum ex
parte capitis de supercilJo in formam oculi reclu-
sum (15),aliud de ipsomel sancto in tlgura argen-
tea sanctam ipsius iconem exprimente; quae
duo nobis data fuere beneficio illustrissimi domini
Caroii Borbonii archiepiscopi Rothomagensis
anno 1602, cum iam dndum apud nos vigeret
eiusdem sancti memoria et plebs Parisiensis,
mutata veteri devotione sancti Leodegarii.secreto
instinctu et conmnmi impulsu. ut a maioribus
didicimus, eccle.siam nostram 18^ iulii a multis
retro annis frequenlare coeperit : pro qua reli-
giose fovenda oblinuimus aimo praelacto reli-
quias ipsas dictisanctiClari martyris in ecclesiam
nostram delatas a P. Petro Lescuier, canonico
nostro, anno citato. Ex quarum devotione et
contactu identidem sancti Leodegarii martyris
multa beneficia pro incolumitate oculorum aut
caecutientis visus variis temporibus sunt a Deo
pie venerantibus et reclamantibus impetrata, et
quotannis, immo saepe saepius hac nostra aetate,
obsequentibus fidelibus conferuntur. Unde ut rite
et competenter
concurreretm' tantae devotioni,
facultas nobis facta est ab antistitc Parisiensi
festum ipsius sancti sub ritu secundac- classis
soUemnem
quotannisducere die
18-" iulii praefata,
et insuper, exposita a nobis summo pontifici
Urbano VIII populi ea die devotionis ergo apud
nos concurrentis
poslulatione pro confratria sub
nomine ipsius sancti in ecclesia nostra erigcnda,
hanc suis codicillis Romae apud Sanctum Petrum
sub annulo piscatoris
(16)
datis
erexit et firmavit, et insuper dictis confratribus
plenariam
indulgentiam
concessit ipso die primae
inscriptionis et quotannis in festo ipsius sancti
die
18* iuHi celebraiuio, ut diximus, adstipulante
(1) Legros. op. cit.. pp.
31. HK). Cfr. eUam annot hb ad
capul 7 Vitae.
-
(2) Legros. 1. c.
- (3) Ibid., pp.
34. 101.
-
(4) Michel Felibien. Ilistoire de Vabhatjf royaU de i>a,nt-
Denu en Frnme (170H), p. 195.
-
(5)
F^libien. 1. c; [Tous-
saint du Plessisl. Dfscription
n^ographiqne et htstonguf de
la Haute-Nor,Handi., toin. 11(1740). pp. 323, 501. Legros.
op. cit, p.301. De hi.storia
prioratus pauca quaedam col-
lek-it idem Wr rev. Legros. p. 30^5; cfr. etiam R.
Denyaldus.
Vila, p. 4.
-
(6) Cir. F6libien, 1. c.
- (7)
Eiusdem
lectionis
locum alium attuHmus supra, num. 31. - (8)
De lohanoe
illo Lesley sive Leslie. qui a Normanni.^
dictus est rf^ Les^ay
veide Lessfhe, quemqne
nonnulli non
Rossensem (Ho.^.^
in Hibernia) .-^ed Hoiren.^ern
(Itocln-sler)
ep.scopum luisse
commenti sunt. vide^is T. F.
Henderson ^P"''
J'f
"^,^!;!,^'
Dictionar,, of
nntional Bio<fraphy,
tom. ^XXl 1
11-"^
p.
93-9. -(9) Haec diebus 15 et 16 februarii aniu 1585 acta
esse. perperam scripsit Legros. op. ciL. p.
89-90. - (10)
Acta
haecauthenticaediUsuntapud
Denyaldum,
V,edeS.Cla,r
(16). fol. 3W1.
-
(11)
'
A cette ^poque. mquit Legros.
op cit p.
90.
-
aucun o^sement n'avait encore 61^ dislrait
du co'rp du saint marlyr .. Immo conceptis verbis innuit
Leslaeus non integrum corpu^ Clari tunc in v.co dlo ser-
vatum esse
:
'
du corp^ duquel -^aint Clair au moms une
partie d*iceluy. repose en ladite eglise. ,
(r/p. fol. 36).
Vide etiam infra num. 3.x
- (12) In lectione quinta; cfr.
sunra num.
31,31
-
(13) Codex colitur, invoeatu,-^-
id)
Cod. Parisinus, bibl. nat. lat. 11677. fol. 36*. - (15> Qum
nempe ad sanandos
oculorum morbos praecipue mvoca-
batur S Glarus. Brevi autem factum est ut crederent homi-
nes ipsum
sancti martyris oculum in
^f^
/'P^^"';^*^,*''!''*
asservari. Cfr. Baillet. tom. cit.. p. 534. - (16)
Vacat h. I. m
codice spatium dimidiae
lineolae.
illustnssimo
m
AUCi ohk:
A.P.
deJalm e.ir
dicunt;
DE SANGTO
CLAHO
EREMITA
ET MAKTYRE.
quopessum ierat brachium illud, neqne in thesauro
D
Beccetisi iam inveniebatur (10). Servat mlhuc
ecclesia Alulfi
Villae{\\)in dioecesi Jiotomagensi
ossicuium vHrea Upsanotheea inelusum et sigUlis
munituw rnm hac insrriptione : S. Ci.ari M. Alias
illustrissimoParisiensiarcluepiscopoIoanneFran-
cisoo de Gondy.
34. At rursus exsurgit quaedam difficultas,
Narrant enim quidam Victorinos
monarhos,quam'
tis saem mxtltumque id ffficere
conati essent, nul-
,
^ ,-.,
ZtaL S. Clar retiqnL ante annum 1030 im-
eiusdem r^.ju^a. ,n rolegmta erclesu^anrrGer.
tas^-e aliqnas sacrarum
reliqniarum
pariiculas
;
porro ittssu dicti archiepiscopi ad virum SanctiClan
cathedrali Ahrincensi
Alia huiusmodi omitto.
Quisnam autem sit ille Clarus, cuius reliquias
ad Eptam refnsse Bobertum
Def^jaldum, ecclesiae
simul cum reliquiis S VJctoris ad ecchsiam Yve.
^....,., :... .u.r...u, ui Pr ransa sancti aliauot
totensem mtsit anno 1/77 J ms papa \ I
(13), non
Gisortianae decanum, ut cjc capsa sancti aliquot
obstitme {\),
nt Denyaldus ^.
,. -.
c. ; *;// >-

ctus sit. Quarum rerum gestarum seriem ipse
cum rehqunsS.Pauh apostoli etrwusdam Cgrmci
tamen rix non manifeste invicem repugnant, for-
alium Clarum pertmere optnor, quamms contra
R
sitan conidet quispiam anno 1602 Victorinis datas
sentire videatur Jeantm (15),
rehquias quae asser-
esse reliquias, quae ferehantur esse commenticii
vahanfur invico Fojitanis m Arduenna.
miussociiS. masii,nomineClari, quem multi id
36. His circa reliquias praemissts, quae simul
femporis viri etiam inter monachos Victorinos
(3)
uno tenore congerere magis opportunum duxnnus,
E
Colitur
S. Clanin
item in
vjtpidutn
Gisortiuni
et in aUa
qnaedom
tvca.
c
reapse exstitisse credebant, cuiusque ossa patiim
in ecclesia collegiata Sancti Mellonis Pontisarensis,
partim Mellenti
(4),
partim aliis in locis conservari
asserit Potnmeraius (5). Vf aliquis certiorahac de
re nns doceat, apprime npfamus. Periit iam celebris
ahhatia Victorina; reliqiiiae autem S. Clari in
vicinam parochiam Sancti Nicolai de Cardineto
ddafae sutit.
35. Non exiguam partetn corporis S. Clari se
possidere contendehant tempore Denyaldi incolae
oppidi Gisortii (6).
Verum haec sacra lipsana
ita postmodum cum alHs commixta sunt, ut
iam discerni nequeant (7). Praeterea aliquot aUa
loca notata repperi, in quihus asservarentur par-
ficulae quaedam reliquiarnm nostri, ut videtur,
martyris. Saeculo nempe XII, cum pia nohilisque
mulier Mathihlis, uxor Henrici V imperatoris,
postea vero Gaufridi comitis Andegavensis et Nor-
manniae ducis, Beccensihus monachis capellam
suam mullis sacrarum reliquiarum ditatam
pignoribus dono dedisset, occasione arcepta, revi-
sae et recensitae fuerunt sacrae reliquJae, quae
in sacrario Beccensis ecclesiae asservabantur
(8),
et catalogus earum descriptus est
(9),
/ quo nomi-
natum legimus Brachium sancti Clari martyris;
quem Ctarum esse Vulcassini^m nostrum summe
prohahile putamtis. Sed saeculo XVll casunescio
(1) Candide faleri oportet incolas illos non tam devoto in
Claruni animo.quamlucri numnioruniquecupidilate motos
esse. ut ita Denyaldn resislerent. Timebantnemiie. si pars
reliquiarum alio deveheretur, ne piorum etiam fidelium
catervae.quae ad SanctiClari vicum conflucre ftolebant, alior-
suni eliamparlim se conferren(.Cfr.//rW.(y^.S'. C/oir.pp. 125,
126 :
'
Je leur di^ doncques que ie reoogTioissois que le mo-
,tifde leurcolere sortoitplutostducreuxdeleurtire-Iire

(2) HiMoire de S. Cliiir, p. 120-33; cfr. Legros, op. cit..


p. 90-1.
(3) Vide supra, num. 31. not. 11.
(4) Meuhui,
depart. Seine-et-Oise. (o) }ii$t. de arch. de Bourn, p. 32.

(6) imoire de S. Claii\jf. 118-20.


(7i Cfr. Le^Tos, op.
cit., p. 92. not. 1. (8)lta narrat Benignus Thibault in opere
quod insciipsit Chronicum Beccense auctum H iUustratum
(Cod. Parisinus, bibl. nat. lal. 12884, saec, XVII. p. 181),
(9) Catalogum illum exhibet Thibault, p. 182-3 : quem ex
antiquo codice ab ipso exscriptum esse. manifestum est.
Catalogu-s autem reliquiaruin, quas Mathildis Beccensibus
dederat, proslat ibid., p. \Kl-b. In horum catalogorum noti-
tiam perhumaniier deduxit nos reverendus et doctus vir
Foree, parochus in Bournainvile.
(10) Ibid., p. 185 recen-
ut iam ceteros honores pios sancio nostro hahltos
enarremus, redeundum nohis est ad iam saepius
nominatum locum in quoet Clarus ohiif,t servatur
adhuc pars reliquiarum ipsius, quae supersunt,
longepraecipua.Esf nempevicusdictus Saint-Clair-
sur-Epte {\G),situsad ripam Eptae finminis,quod
pagum Vulcassinum in duas veluti partes dividit,
alteram gallicam,normannicam alteram. Vicus in
parte gallica exstructus est, erafque olitn suh dicione
parlamenti Parisiensis ; nihilo minus usque ad
exfremum saeculutn XVIIl cotjtinebafur, ad spi^
ritualiaquod spectat, intraftnes dioecesis Botoma-
gensis, cuius nitnirum pars erat totus magnus vica-
riafus Potitisarensis. Sed suh itiitiis huius saeculi
transiit vicus ille rutn toto hoc tractu iti potestatem
dioecesis Parisiensis, mox vero dioecesis Versalien-
sis, quando txetnpe antio 1802 sedes episcopalis
Versa/iis ererfa est. Ex dictis expiicatur simul et
refellifur error srriptoruni quorundani aHcnigena-
rutn
(17), qui tradunt Clarum tnartijriutn fecisse
haud jirocul a vico quodam adripam Eptae,qui
posfea ah eo nomen Sancti Chiri acceperif sitque iti
territorio Iiotomagcnsi in Normannia, ast caput
marti/ris asservari in altero vico, qui etiam Sancti
Clari nuncupetur, pertineat vero ad territorium
Parisiense
(18). Scilicet legeratit illi apud Alfor-
dium
(19), qui h. l. Saussaium
(20)
exscripsitjQ\'A-
set Thibault paucas reliquias^ quae ex tanto numero suo
tempore supererant.
(11) AVouviUe. (12) Les Viea des
Saints, ed. 1719. tom. II. col. 251. -
(13) J. Bunel et A. Tou-
gard, Ghtiraphie de la Seinc-Inf^rintre, arrondissement
dTvetot (187ti), p. 9.
(14) Alexandri libellus nuper in
nostris Anaiectis editus esl. tom. XII. p. 389-408. Inventio
referlur cap.
5, p. 392-3; mirat-ula vero, quae a S. Claro
accepta ferebantur, quaeque in oeuloruni morbidorum
sanatione fere versantur. narrata videsis cap. 9, 20, pp. 395,
399; cfr. rap. 19. p. 399; ( 15) Lm Clirunitjues de CArdenne
et di-s UVepvres. toni. II (1852), p. 388.
(IG) Dt-partement
Seine et-Oise, arrond. Mantes, canton Magny,

(17) Bri-
tannia Kancta, tom. II llT45), p. 249; R. Stanlon, Menologi/
of Kmjtand and WaUs (1887), p. 524-5. -
(18)
Quin etiam
vicuni illum alterum esse
"
in vicinia urhis Parisiensis ,
scribit Stanton, I. c. Arturus autem du Monstier (Neuatria
sancta, fol. 192, num. 4) illius vici nomen pronuntiat Saint-
Clair prh Palaiseau. De eo videsis Legros, op. cit.. p. 65,
not. I. (19) Fides angla-saxonica nire annafes eccle.*iiae
anglo-saxonicai; tom. II (16G31, p. 329. (20) Martt/rolo-
gium gallicanum, ad d. 4 novembris, p. 828.
rum,
m nco
laudato
S. Clari
ad Eptam
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
447
A rum,
postquant rapite plexus esset, decisum caput
manibus
collegiitse illucUiue
"
versus vicum, qui ad
Eptam (imnem situs iam abhinc glorioso eius
nomine et agone gloriatur
devexisse ;
et pavlo
post:
"
Caput Clari sacratissimum ad pagnm suo
nomine insignem in agro Parisiensi delatum, con~
digna ilUc veneraiione asservatur.
Hae.c utique,
licet non safis luculenta, veram tamen habent expli-
cationem, si de uno eodemque vico Sancii Clari in
toto
Saussaii loco sermoncw fieri adverteris, qui
vicus ad liotomagensem quidem dioecesim, aisimul
ad
Parisiensem agrum pertineret. Id autem non
viderunf illi, quos corrigimus, et duos vicos a
S.
Claro
dictoscommenti su7it.
37. In huius igiiur vir.i ecclesia servatae suni
sanrti marfijris reliquiae, quarum historiam in
superiorihus usque ad inifium saeculi XVII de-
duximus.
Inrlusae iunc iemporis erant in capsa
arfe fabricaia,
quam his verins descrihii Denycd-
dus (l) : Sacri corporis reliquiae fiaelium elee-
mosynis (2)
in feretro argenteo deauralo post
tempora
suncti Ludovici regis (cuius et beati
Garoli
imperatoris
imagines in circuitu tercln
B
conspiciuutur)
recondilae (3),
quod cum cathenis
ierreis
pendulum et sublevatura super altare de-
ponitur et exponitur ad osculandura feslis sol-
lenmioribus, et per octavas festorum tum depo-
concurren- sitionis tum translationis
sancti Clari.
Uudique ad
tibusitluc mariijris iumulam
concurrebani pii fideks {^)
ei
mnitatis
^^^^^f^^ sanatorum morhorum beneficia ipsius inter-
rtcnpfraudae
^^^^.^^^^ ^^^.^.^,^^^^ referebani (5).
"
Mos erat
,
^''"""
inquii Denijaldus (6),
"7"'" ';'"' ^'"^^*

aniiquis
monumeniis manu
script-is{7),uiquoties-
l
cumque in ecclesiaS. Clan sanatio quaedam hu-
l
iusmodi
contigisset,ea in tahuta quadam descrihe-
lretur,suhiunrtisiestiumsuhscriptinnif)us;quaru}n
Itabularum
niagna
multitudo ex columnis, posii-
"
bus, mnrisoe ecclesiae
maioris dependebat .
Consrrrahaturetiam
in eadem ecclesia, fesieeodem
Deni/aldo(S),haud
exiguum volumen in quo enar-
rata erant miracula ad
iniercessionem
sancti mar-
piistidelium t>,ris
pnfrafa; qui iamen liber srripioris tlhus
catervis. Umpore perditum ierat. Idem autem tlle testaiur
"
aliquoi sibi comperia in personis
quorundam pa-
rochianorum
suorum
miracula (9) . ;
quod auiem
"Vitam S. Clari elaboravit, id egil motus grait ammi
sensu
"
pro benefirio
accepto in oculorum
morhtdo-
G
^ rum resiituia
saniiate per heati martyris implo-

raium
patrocinium
(10).
38 Extremo aiitem
saeculo XVIII, cum omnia
ingallicisfinihuspermiscerenturetperturbareniur,
solitam barbarlem
exhihuerunt in vico Sanrfi Clar,
mri quidam novis rebus
studentes;
direpiaque est
et destructa capsa
pretiosa, in qua sarrae rcuguiae
inclusae
servabantur.
Ipsae tamen
intactae reman-
serunt,iacentquenunr
in capsa Hgnea non illeptde
exsculpta et
exterius
deaurata.
lieposita haec esi m
sacello
qiiodam
parochialis
templi;
cui quidem
iemplo edax rerum tempus non pepercerat, illud
auiem reverendus vir Legros, ram ante hos decem
annos parochum Sancti Ctari agerel,impujris curis
insiaurare atque adornare non destitit. Nec defer-
buit sive loci incolarum,sive vicinorum populorum
illur catervatim adventantium in dirum futelarein
pietas (11). Miupia praesertim celebrifate r.oliiur
dies sancto fesla, quae in vico Sancii Clari esi
17 iulii (12).
Vespere nempe sollemniiaiem praece-
dente conveniunt in ecclesiam; di^unttir pro conti^me
sancti laudes ; sollemni pompa in praeripuam rici
plateam cum cereis et farihus accensis deferuntur
S. Glari eiusque socii S.
Cgrinilipsanotherae;ron-
r.ineniibus populis sacros hymnos et ecclesiae canp-
panis resonantihus, rogus acrenditur ei ecclesia-
sticis benedicfionibus consecrafur. Hunc
" ignem
S. Clari
vocant; constat autem rogus arbore
quadam floribus
ornata sertisque redimita, ad
cuius imam parfem sarmenta congesia sunt.
Canunt inde hgmnum Te Deum, atque uhi ad
ecclesiam redierunt,sancfas reliquias venerantur, et
media nocte sacris operantur presbijieri, communi-
rant laid.
39. Nec minor est diei 17 sollemnitas; qua die
post ceiera pia opera sub vesperam iteruin congre-
gaiur pia fidrUum caierva, quae frequenti pompa
ad illum vici locum tendit, quem morte siia S. Cla-
rum consecrasse
tradunt. Huic " Eremus S. Clari

nomen esi ; constat autem tribus partibits invicem


distinctis :
1)
fonte, qui dicitur, S. Clari, quem
canceliis circunidederunt
ornaveruntgue antiqua
divi martgris siaiua; 2)
cellula, quain dicunt,
ij^sius, saeculo tamen XVI vel XVII aedifiraia;
cuius frons
tum anaglijpfis quibusdam ornutur,
ium hac inscriptione : Icy est le veritable Hermi-
TAGE OU LE BIE\HEITREUX SaINT CaAIR A VESGU ET A
^TE UEC.OLE ET MARTYRiSE EN l'AN 884. lu ipSU cd-
ItUa lapideo alfari superpositus esi lapis, in quo
exsculpta suni haec verha : SuR gbtte pierre a ^te
D^GOLLE LE BIBNHEUREOX SaINT ClAIR. Adstant pul-
chrae diiae statnae S. Clari et S. Cijrini. E regione
autem cellulae parvum sacellum exstructum est.
3)
Horio, quem sancius coluisse iradifur (13).
In hunc porro
"
eremum

pia consuetudo est ut
deferantur
corpora diiorum sanciorum, qtti ihidem
ante aliquot saecula viiam aliquamdiu egisse tra-
duntur. Inde ad ecclesiam rrfert festiva caferva
pignora sanctorum
marigrum, quae per integrum
mensemcoram fidelibus
populis illuc undique con-
fiuenfibus
remaneni
exposHa.
40. Sed quamvis harc quotannis magna cum
relebriiaie fiani,
sjdendidius
iamen diem sancto
martyri sacrum
egerunt oppidi Clariani incolae
anno
18S4. Cum enim
nonpauci,perperamquidem,
opineniur aa.rnm
anno 884 mariijrio coronaium
esse,
consilium
iniveruni diligens atque pius paro-
chus iam saepe laudatus D. Legros cum devotis
fidelibus,
ut hunc post mille annos
recurretitem
AUCTORB
Celebrior
aiitet e^t
Hutlemnitat
diei
n iuUi,
quae amiw
solito
splniiiidior
fitit.
(1) Vltn p
23;Art.duMonsUer,^e8^-sanc(a,fol.l92.
num. 3. His ^imili:!
profert J. Boireau. op. cit
p. 81 sqq.
-
(21 Imnio. ut vidotur.
liberalitate
Folquembergi,
pnons
(3)
Denyaldus : r.rondito.
-
(4)
Denyaldu.
r.^., pp. 22.^.
_(5)lbid..p.^m.-{6)
Histoire de S. CUnr.
j.
141
;
cfn
eiuldem
Vita S. Clari.
p.24;Legro..p.80.-(7)lo ^
Ua
laUoa 1. c. provocat
Denyaldus ad
- ponfhcale mstrum n-
tum . ;
quod ipse ad calce.n
nm.ons suae Ihstor.n,-^.
Clor^
transcr?psisset
Nihil quidem tale in Hi^r,a leK-tur;
ed
in allero opere
gallico V.> de S. a<.,-- 1644)
exc^ae sun
litterae supra
laudatae loba.mi.
hesUei, ep.scop.
Ros^en..s
( fr. supra' num. 32); in his autem testatur Les aeus se
-
antiquam.
tahulam
huiusmodi in eccles.a
Sanct. Clan
vidisse (fol.
38").
-
(8)
Wstoirr, p. 141 MI
y
en avoit .ad.s
un volume eo T^glise du bourg. qui fut pret^ a Messire
"
Cbarles de Boues de la maison de Contenant. grand
"
vicaire de Monseig.
rArcheuesque de RoQen au v.canat
'
de Pontoise,
lequel il n*a pas rendu ayant est6 prevenu
"
de mort. que ceux de sainct Clair ont deu repeter el
"
demander
,
-
(9)
''((i, p. 24. Horum quoddam narrat .n
i^ClXp.
142sqq.-(10)
Vita.p.U;
Histoire
p
138-141. ubi pluribus rem onar.-at. Cfr. Le Bon. op^c.t.
p! 39: Boireau. op. cit., p. 83; Legros op. c.t..
P- ^^.
"--
(11)
Legros. op. cit, p. 83. - (12)
Ih.d.. p. 94. - (13)
Ube-
noremhuiis
pii loci
descriptiooem
vides.s apud Legros.
op.
cit.p.
104-7 ;cfr.p.
35^.
dUm
DE SANGTO
GLARO
EREMITA ET MARTVRE.
AUCTOHK
A. P.
Sfd el alih
multif >n
locis.
44S
diem
annifersarium sine nuiffua
solfeninitate prae-
terirenon mierent; qtwdet fererunt {\).
Nfc cessat
dints patrqnvs sua protectione adiuvare
propensos
in suaw hudent christianoK; fpn non pauca bene-
fcia
ipsiiis intercessione accepfa refei-unt (2).
41. Non solis iiliHS parorhiae finihus
continetur
hodierna
popuhrum in sanctuni
martyrem vene-
raiio; verum et praeteritis saecuUs hte patuit, et
fiunrefinm Infe patet cidfus ipsius ecclesiastictis.
Posfquani nempe ilUus nomen in suum marfijroh-
tia S. Dionysii inde a saec. XIII
(6);

dioecesis
D
liotomaifensis inde a saec. XIII
(7),
et quidem in
afihatiislieccensi (8),
S.Amandi{% S.Audoeni{\Q)
et S. Catharinne Iiotoma(fensis{\ 1) atfiiie S. Martini
Pontisarensis (12);
dioecesis Constantiensis
saer. X V (
1 :i) ; Lexoviensis inde a saec. X V{\i)
;
Ebroicensis {\b) ef quidem in monasterio Con-
chensi (IC) ; monosterii S. Petri siipni Diram, in
dioec. Sagiensi (17); dioec.esisAhrincensis^^'!^);
Belhvacensis inde a saec. XIII(19);Carnofensis
B
(fiversis
guidettt
(iiebus,
cum honore recensere non omiserunt; quorum bene
hngum elenchvm subicere possemus, si operae pre-
tittm videretur. Verttm his omissis, et commemo-
rafo soh Pomano martijroto<jio, in quo ad diem
4 novenibris Vsuardinus textus de S. Glaro ad
verbum exsci-iptus est, rem ittiliorem nos fnrturos
credimus, si paucis enarraveriinus in quibiis dioe-
cesibus et a quo tempwe sancti martijris memoria
ceteris Ilhris lituryiiis romparent iuscripta. Conscii
quidcm suinus multa iu hac rerensione nos prae-
ierisse ; absolatum enim elenchuni conficere et vix
poteramus, et certe pro rei momento Ictfioris erat
nimii; non paucn tamen volumina etiam manu-
scHpta, missalia scilicet, breviaria, lertlonaria
aliaffuehuiusmodi evolvimus, qitamvis non semper
cum multo frucfu. Insuper semel monuisse sufficiat
i/i qnihusdtnn ex mox laudandis libris liturgicis
non nostriim Clarum commnnorari, sed, uf v. g. ex
leciionibus ad matutinum manifesitim est, cognO'
minem illum pseudo-socium S. Nicasii, de quo
supra plurihusegimus, vel etiani aHtrum Clnrum,
quisoletfere uhiquedie 1 lunli coU (3). Te^timonlum
tamen pro cultu Clari nostri dicunt e.fiam lihri illi,
cum nuUa alia ratione alius aliive Chri diebus
statlm indicandis nominati sunt, nisi quia anti-
quitus Clarus eremita et inartyr Hsdem diebtts
ecclesiasticis hotioribus fuerat ornatus.
A^^. Porro festuin S. Clari nuntiatum repperimus.
Q.)Dli norembris inlihrlslUurgiris dioecesis Pn-
risiensis{^inde a saecuh X{5),et qtddem in abha-
(!) Rei pestae narrationein videre est in Si-iiiaijie religieuse
de Versnillfg, 27 iulii 18St, sub hoc tilulo : MilUnaii-e (le
Saint CUtivnnrEple.
(2) Cfr. LeKros, op. cit., p. 84-6.
(3) Vide supr.1. num. 15.
(4) Cfr. Catul. codd. hmj. Paiin.,
toni. 1)1, ]i. 714-5. Codicibus biljiiolheeae naUonalis h. 1.
recenpitis addi possunt codex bihl. Mazarineae 258, psalte-
riuni nenipe ari usum cuiusdarn coenobii ineunte saec. XIV
manu scriptuin, in quo fol. G ad diem 4 nov. legere est
:
C/ari tiiarfi/ris. In ecclesin Ptiriitictiiii fit snniduplex de eo;
tuni breviaria typis edita an. 1680, 1700, 17.3G, 1778, 1787,
1790. 1822 ; tum marlyrolnpium editum :in. 1727 et ofHcia
proj^ria edila an. 1874 ; etc.
(5) Nempe in cod. Faris. bihl.
nat. lat. 103, quod est psallerium ooenohii cuiusdam in
dioec Paris. -
(6) God. Paris. B. N lat. 97G, de quo supra,
nnm. 10. et lat. 1107 (missales. XIV). -
(7) Ileures Nostre-
Dame d Vus^age de Rouen {158G vel 1587) in kalendario;
Oflicia propria edita an, 1860.
(8) Cfr. Marlene, l)e anti-
quis monachorum rilihus(W.)0), p. 637 et Proprium oditum
an. 1766. - (9) Cod. Paris. B. N. lat. 1027 (brev. s, XIII).

llO) Cod. Rotom. Y. 21 (orationes et capitula cum kalen-


dario, s.XIl), A. 4o9 (missale s. XUIi. -(ll)Cod. Kotom.
A. 572 (brev. s. XIV). -
(12) Kalendarium in capite marty-
rolopii s. XIII (Coii. Paris. B. N. lat, 13889, fol, 6.)

fI3) Cod. Pari-s. B. N. bt. nouv. acq. 425 (brev. s. XV).

(14) Cod. Paris. B. N. lat. 1065 (brev. s. XV),lat. 1323 (diur-
nale s. XV), et in bieviariis excusis an. 16^4, 1704. ~
(15) Breviaria typis edita an. 1736. 174-4. 1829; nihil de
Claro in brev. edilo an. 18.53. (IG) Cod. Paris. B. N. lat.
S9S fhrev. s. XIV). (17) Martene. I. c; cfr brev. Sai,'iense,
edilum an. 1834. fI8:i Proprium editum an. 1635
(191 C.Ki. Paris. B. N. lat. 1030 (hrev. s. XIII); God. Hotom.
A. 489 (brev. s, XV). -
(20) Cod. Paris. B. N. laf. 1297 (brev
s. XV). (21) Cod. Paris. B. N. lal. 9439 (miss. s.XII).
-
(22) Breviarium typis edltum an 1548.
(23) Cod. Paris.
a.saec. XIII {^o).
b) Dle S nocembris in dioecesi Kbredunensi
(:26).
c) Die 5 novembris in dioecesi Parislensl
(^7) ;

/?j monasterio S. Faronis dioecesis Meldensis


(28);

in dloecesi Silvanectcnsi (29);


in dioecesi
heoncnsl In lirifanula (30).
d) Die 10 novembris In breinario Parisiensi
typis edito an. 1636.
43. e) Die 18 itdii {'M), quae est dies translatio-
nis S. Clari. festum sanrfi nostrl mulfo tempore
ante initia saecull XVII celebratinn esse, testan-
tem audlvimiis domesticum scriptorem Johannem
de Thoiihuse (32). Miramur tamen in plurimis,
quos manibus trivimiis, libris liturgicis anflquis
illius abbatiae altuni de S. Glaro servari .filen-
tlum (33). et saecido dttmtajat XVII eius nomen
in quodam Proprlo sanrforum, nd hanc nentpe
diein, comparere (34). Verum quideni est in Htaniis,
qune leguntur in rodire Parisino hibl. Mazar. 895,
fol.llO" (saec.XIU),olini San-Victorino,Q\iiY\\m
inter sanctos marfijres recenseri; ast Uber ille llfur-
(jicus non est, ei deest uonien Clari in nllis litaniis,
quae descriptae sunt eodem saeculo Xlil in codice
Parisino bibl. nat. lat. 796, fol.
^52""-^, quem
credunt esse lectionarlnm eiusdem ahhatlae Sanctl
Vlctoris (35).
Porro eodem die 18 iulH S. Clari
festum mmtiatitm leffimus in dioecesi Parisiensi
inde a saec. XII
(36);
in Potomatjensi (37) et
quldetn in monasterlls Gemmeficensi^^H) etFiscan-
nensi
(39) eiusdem dioecesis;

in dioecesi Constan-
B. N. lat. 1302 (brev. s. XV).
(24) In ordine divini officii
recitandi edito an. 1833, 1840.
(25) Cod. Paris. B. N. lat.
16307 (brev. s. XIII), lat. 1318 (brev. s. XV); cod. seminarii
episcopalis Anuesieusis (hrev. ms. an. 1398; cfr. Bull. hist.
ff(7^*-. Valence. tom. VII, p. 251.); missale editum an. 1521
(cfr. H. Orotefend, Zeitrechnung des deutschen .Mittelallers,
tom.lI,1892,p.51).-(26)Cod.Paris.B.X.13120)i-ev.s.XV).

(27) Gfr. Catal. codd. Jitiy. Paris., tom. III, p. 715. et bre-
viaria typis excusa an. 1497, 1584. Adde cod. hibl. Mazari-
neae 765(brev. ms. an. 1391), etcfr. quae liiximus nuin. 15
et num. 41.
(28) God. Paris. bibl. Mazar. 731 [u\\s3.
s. Xlll).
(29) Cod. bihl. Univorsitatis Parisiensis (brev.
s.XIV). -
(^O^Cfr.Lobineau.LfKF/Vs deasaintadc liretaf/ne,
ed. Tresvaux, tom. I (1836). p. 31.

(31) Gfr. Act. SS., lul.


tom. IV.
p. 349, c. -
(.32) Supra, num. 33.

(33) Ila in
codd. Paris. bibl. Mazar. 760 (brev. s. XHI. cum addita-
menliss. XIII, XV et XVI) et bibl. nalion. lat. 1416 lanti-
phonar. s. XIII cum addit. s. XV el XVI|, 14506 ikalemiar.
et ord. liturg. s. XIII), 14673 (kalendar. etc. s. XIII; ibi
nomen Clari additum est saec. XVII), 14810 (diurn. s. XUI-
XV), 14279,14811 et 14812 (brev.s. XIV), 14448 (miss. ^^.XV),
14814 (brev. s. XV), 14813 (diurn. s. XV). 14455 et 14t5ti
(ord. liturg. s. XV et anni ir>56). 14817 (kalendar. etc. circa
an. 1500).
(34) Cod. Paris. B. N. lat. 14453, fol. 4 et 46-50.
Cfr. Le Bon, op. cit., p. 39. Eadeni die 18 iulii perrexit idem
feslum agi in parochia Sancti Nicolai de Cardineto (cfr. supra
num. 34). (35) Cfr. catalogum an. 17Weditum.

(36) Cod.
Paris. bibl. Mazar. 729 (miss. s. XII) et B. i\. lat. 1098 (miss.
s. XIV).
(37) Cod. hibl. archiepiscopalis Rotom. (brev. s.
XlV.dequo cfr.E.Sauvage, .lctesdeS. MdJon, 18S4. p. 111);
cod. Paris. B. N. lat. 863 (miss. s. XV).
-
(38) Godd. Rotom.
A. 145 (brev. s, XII); U. Hi (martyrologium s. XIV-XV), in
quo tum die 18 iulii. tum 4 novembris Clarus inscriptus
esl. -
(39) Vide supra, num. 31.
tiensi
S. Glari
mnmria
ecclesiasticis
ho}wribui>
DIES QUARTA NOVEMBHIS.
A
tiensi in Normannia inde a saec. XIV
{\)\
in
Baiocensi (2)
ei in coenohio Troarnensi eiusdem
dioecesis{^); m Sagiensi{^)\ iti Lexoviensi {b);
ifi inoiiunferio Convhensi dioecesin El/roicensis{G);
in
BelloidCfnsi (7);
in Lucionent^i (8).
f) Die 17 hdii colebalur Clarus in vico Sancti
ClariadKptam
dioecesis Roiomagensis,de quovico
phtribus iutn cifimus (9);
in ipso dioecesi Roto-
magvnsi saec. X VIII (10),
et, s/ fides sif Ariuro
du Monsfier{\ 1), in abbafia S. Diongsii in Franria.
44. g)
Die2dauyusti cekhratam esse assenmt{{'^)
in
abliatia Sancti Sulpitn, dioecesis Bituricensis,
wetnoriam
reeeptarum hac dieChmnostri retiquio'
ruw.
Eadcm die idem sauctus inscriptuslegitur in
kalcndario
posito ante psalterium ahbatiae Fontis
Ehraldi, dioecesis Pictaviensis (13). Item eadem die
aHcuius sancti
cognominis festuni coli in vico Sancti
Clari, in pago Lodunensi (14),
dioecesis etiam
Fictaviensis,asseruitChevalier,illiusecelsiaeparo-
chus (15);
qui iradidit insupei^ undique ex prmnn-
ciis
rictariensi,Andegavensi
et Turonica populum
ad ecclesiam
concurrere, ut reliquias S. Clai-i, quae
ihidem
asservabantur,
honorihus prosequereniur.
B
Huuc Clarum non alium esse a Vidcassino noslro
opinabafurBoireau (16),
quihenelongam ideo ipsius
historiam
composuit (17)
ex Guidone de Casfris,
Capyravio d Denyaldo desumptam; nihilo minus
idemnon
muHo post{\S)
fateturreliquias,
quae in
dicto vico honoraniur,
alterius cuiusdam Clari esse.
omabutur. 45. h) Tandem ad diem 18 februarii haec in
suoUeno\o^ioSconcoscripsifDempsferusffl625):
Inter
Lutetiam et Rotomagum
Clari eremitae,
qui regis filius, Gulielmus antea dictus, dommae
loci caecae
oculorum usum reddidit
paenitentt,
quem
precibus
ademerat
peccanti (19).
Verum
idem
Dempsterus in ipso Menologio ad diem
18 iuUi Wionem exscrihens,
sa^ictum
nostrum an-
nunfiavit his verbis : Apud
Sequanos Clari regis
filii, cuius acta habentur
{^0);afque ad diem 18 fe-
hruarii fontes
indicavit ex quihus illa priora hau-
serai, Molanum
nempe, qui hac die nihil de Claro
hahff quiqueeum
dielS iidii dumtaxat commemo-
raf ef Hectoris
Boethii Scotorum
Historiam,
quod
opus7iuUiusestauctoritatis{n)etinquonihilhumS'
modirepperinws.AtquimanifestumsatiscstDemp-
.ierum in assiynanda
hac die
planeerramsse:non
est erqo cur cum
Bailleto (22)
c,-edamus
eandem
C
diem 'sancfo
nosfro festam
fuisse in memonam
portefitosae
.sanationis
mulieris
cuiusdain
caecae.
Bi iyitur dies suni iique
nonpauci,
qttibus san-
ctum nostrum
commemoratum
offendimus.
Am-
madvertere
potuit lector in
qiabusdaiudioecestbus
modo hac die, modo
alia faciam
esse C an memo^
riam. Sed iempus
etiam fuit,
cum in asdem dioece-
sihus nuHus eidem
sancto locus
trihucetur in bi-e-
m
viario vel kalendario, ut v. g. in breviariis lioioma-
yensibus sive ms. saec. XIV (cod. Rotom. Y. 95),
sive impressis an. 1627, 2675 etc, etc. (23).
46. Cetera quae ad ipsius cultum seu gloriam
posfumam pertinent, liceat paucis comprehendere.
Multa nempe sunt pariicularia pietatis ohsequia
vel indicia, qtiae ah hayiographis quidem, ut ita
dicam, indiyenis minime praetereunda sunt, in
quibus auteui nos oportet non diutiits immorari.
Uuiusmodi res non paitras in lihris,quos evolvimus,
indicatas reppcrimxts; niidio plures etiam qua
verbo, qua scriptis docitenint reverendi et dodis-
simi vii-i E. Saucaye et A. Tougard, canonici
Roiomagenses; quihuspro sua
humanitate,quantas
hahemus yraiias, tantas hic referre laetamitr. In
praesentiarum aideiu saiis nobis erit yeneraliora
quaedam fere sectari; singuia enitn recensendi
finem non faceremus. Forro in patronum phtriina-
rum parochianim ascitum esse celebratissimuin
martyrem non est quod miremur; id tum olim
factum est, tumetiam nuncin dioecesihus praeser-
fim Versaliensi, Rotomayensi,
Constantiensi, Sa-
yiensi, Baiocensi, Ebroicensi, Parisiensi, Meldensi,
Bellovacensi, Amhinnensi, efc.
47. Midfis efiam in iocis, maxime in Xorinan-
nia, sacella seu capellae in honorem divi mai-tyris
exstructae suni, qttae vel pars stini maioris ali-
cuius feinpli, vel seorsim consisfuni. Multis in locis
videutur statuae vel pidurae, quae pleruinque
S. Clarum repraesentant capui excisum manibus
deferentem (24). Multis in locis fiitnt ad ecclesias,
sacella siatuasve saucti piae fidetium
peregrina-
iiones (25),
qui ipsius patrocinium ium conira alios
morhos, tum praesertiin ad impetrandam oculo-
rum sanationem
implorant. Istius devoiionis ori-
yinem repetunt qitidam (20) a iniraculo illo, quod
cap. 8 Vitae narratur in giatiam alicttius caeci
contigisse; plerique, ei verius qitidem, a noto ver-
horum ioro, quo fit
"
itt populus amet invocare

sanctos quorum nomen accedit ad vocahula rerum,


l
quas sanciis vtdt commendatas ,
{Ti^.hide nempe
esi quodpassim sancti qui Clarus, Lucia vel simiU
noinine
Jiuncitpantur, ah iis invocenfur qiti oculis^
caliyant (28).
Quod magis etiatn exaggerare conaii
sunt picfores quidain, cum sanctum nostrum re-
praeseniarunt vel inanu sua oculos decisi capitis
obteyentem,velipsumoculummanHSusfinentem{^9).
Inter has autem
imagines, quorum bene tnaynum
numeiwn in adversariis meis adnotavi, eas solas
utile erit
cottimemorare,
qitae editae sunt :
illas
reperire est apud J. H. Parker,
Calendar of the
Anglican
amrch (1851),^.
206{:S0\apudI)etufal-
dum in capite Historiae
gallicae: in Vita S. CliU-i
rt rev. dom. Legros
conscripta, p.
40-1 (31);
adde
itnuyinem
qitandam
seorsim anno 1615
Uyno
AeCTQBB
A. P.
Alia cuftnii
S. Claro
exhibiti
testimonia :
paroch iat
ipii sacrae
E
sacella.
staluae,
piae ptregri-
nationes.
imploratum
caecutieti'
tibug
auxilftm,
intagines.
m CoM Paris B. N. lat. 78(1. 1^271 et 13(X) (brev. s. XIV),
n 'ct4
'5 :; bib.. Maz3. 77. (brev. s^ XV)
=
t.ev iy^
edituni an.
1609.
-
(2)
Codd. Pans. B. N lat. I;i9S e li09
fbrev an 1425 et 143G); brev. typis edilun. ^'^-
l^j-
"^or^L B. N. lat. 13.42 0>re^^;^-
%;>t
Paris B N lat. 13243 et Hoton,. Y. 166 (biev. .. X\ ).
r^Tcod
Pans. B. N. lat. 1065 (brev. s. XV) revayp.
d
edituni an. ibJA
iw-
'"'
(nii Rreviaria
fhrev s XV)
-
(9) ^Pr^-
""'" ^*^ ^l^l-
" **
*
Breviana
typisedita an. Iri. i'-^"' '"
'
n--.-,/ fHkSO)
192 -(12) N.
Catherinot,
SnnctuG.re du Ben ,(l^h
11 lU) Cod
Paris. B. N. lat. 1319 (an. 14/3).
-
Tu k.^rC 'iA.rf L...- (15) In epistula ad ducissam
rBtbllie!
uae epistula
praeposiU.
est open -p-.
a
ifovetnbris
Tomus 11.
Kaleruiar. of
Scotti.h Saint. (1872). p. 192. Cfr. Act. SS^.
Feb. tom. III, p. 53, a.
- (20) Apud Forbes, I. c.
p
206.
Cfr. eiusdem
Dempsteri
Wstonam
eeclesiasitcam
.scoto-
run,. cap.
251.
-
(21) Cfr. Aen. Mackay apud L. Stephen.
Dictionanj of
national Biography,
tom. \. p.
-TJJ.
Z OP.
cit.. tom. VII. p. fm.
-
m
Clr. etiam miss^ia
Bo
onmgensia mss. saec. XIII et XV (codd. Kotom. V oO.
Y 1, ct edita an. 1516. 1541. 15^. - m
Vide V.taiu nun..
7 _
(25) Est etiam ubi fonsaliquis S. Clari nomme decore-
tur ad quem fontem
conveniunt piae populorum catervae.
!!
;20. Legro.. op. ci... p. 38. - (27)
Act. SS Oci. om.
Xi p 852. num. 4.
-
m
Cfr. ibid. et Cab.er. CaractSn-
stimL des Saints, p. 104; J- E. Decorde
iixMagas.n ^or-
rrJ.tom.Vl(18G9).p.87.-(2^.|(:fr.eUamTn^^
Z I n 2ai
-
130) Ibi
exhibeturparsleneslraepictae,
e eUa n^tn
consplcitur in ecclesia S. Maclovii Hotoma-
^en.i
-
(31) Hoc loco in exen.pla.-i
nostro
.nsertae sunt
duae
im=u.Mnes.
qvuu. dicunl,
photograplncae
;
quarum
aUe a
"aari munvrium.
altera S. Clari el S. Cyrm. h.uras
aiiera^.v
^^ eJ^cunam,
460
AUCTORB
A.P.
cotifraterni-
tatr.,
ign$ festivi,
sartores
se in eiua
dirnlelani
excusam, quae S. Claruni, S. Adrianum, 8.
M ul-
framnum d S. Sebastianum
exhibet cum hac mscn-
ptione : La . oonfrarie . de S Gler .
FomtE. .
a
LECLISE . St. MaCLOV . DE . RoUEN.
4. Praeter hanc
confraternitatem
duas alias
S Glaro
finncupatas
Hotomagi
exstitisse
compen,
alteram in erchsia S. Viviani (1),
alteram in eccle-
sia S. Dionysii (2)
; tertiam
erectam esse m abbatia
Sancti Victoris
Farisiensis iam vidimus (3),
quae
postea in propinqua
parochia Sandi
J^icolai deCar-
dineto Hfjere perrexitm.
Fraeferea duo commemo-
randa restani
popularis pietatis
tesfimoma satts
singularia. Vt nempe in vico Sancti Clari ad Eptam
celeber est
"
ignis

quem dicunt,
- S.Clari

ita
aliis in locis
accenduntur in vigilia diei sancto
nostro sacrae ignes festivi;
quorum semiustos
cineres secum auferunt
incolae devotionis ergo; sic
V. g. in parochia La Haye de iioutot, dioecesis
Ebroicensis (5).
Nullum dubium est quin hic lusus
quidam verboru7n subsit illi simifis, quem supra
expticammus.
Simili etiam lusu factum est
ut aliquibus in partibus
Normanniae sartores,
utpote qui clara luce ad opera sua indigeant, san-
conferenu,
^^^^^^^ nostrum in patromim cooptarint, diemque
eius festum, 17 scilicet iulii, magna cum sollemni-
tate agani; quod fit v. g.
Deppae in ecclesia S. Re-
migii. Tandem velut testimonium cultus sancto
martifri exhibiti afferunt
nonnulli tum quod non
paucis in locis die S. Glaro sacra celehres nundinae
exercentur, tum quod ab hac die in magna parte
Normanniae principium sumitur locationis domo-
rum, condurtionisfamulorum etc.{G).
49. Ad calcem longiusculae huius paragraphi
_. praeterire non licet officium
erclesiasticam S. Clari
cum S. Claro
^ gg^^g nominato Robetio Dengaldo concinna-
vroprium
^^^^^^
^y^
^^ episcopali auctoritafe approbatum (8).
In cuius HbeUi praefatione paucis recenset et car-
pit Denyatdus cetera, quae ipsius tempore super-
erant, sancti nostri officia (9),
et quid ipse prae-
sHterit, edocet (10).
Quoniam autem
"
in nullo
officiorutn

quae viderat,
"
erat hymnus pro-
pritis
,
Denyaldus
"
tres diei depositionis festo,
innos elaboravit translationis

(11);
quorum hym-
norumhocest mitium p.
12-3: Quae vixit Druy-
dum (12); p.
14-5 Angulum terrao fugiens (13);
p.
26-7 Hoslis impm-ae Veneris (14) ; p.
35-6 Glarus
paternis aedibus (15);
f.
42-5Magnum decus fide
G
pati (16). Idem Denyaldus
"
orationem rythmicam

seu hymnum posfm repperit, cuius initium Ave


dies praec-Uu-a(17); idem duas prosas in Gisor-
tiano quodam libro liturgico se legisse testatur
{[^)^
ex quibus nonpaucos versiculos nobis servavit (19).
50. Fraeterea recensere habemus prosas alias
quinque, quitrum primam nunc in sollemnitate
"
ignis S. Clari
canere solent incoUie vici S. Clari
ad Eptam, et quae incipit Ad Clari tumulum
(20);
altera asservatur manu scripta in ecclesia vici
Sancti Clarisuper monfes, dioecesis Rotomagensis,
incipit aufem Plebs festive collactetur (21); teiiia
et quorta, quarum haec sunt prima verba Ecce
dies speciosa (22) et Celebret Gallia (23), excusae
sunt in missali Constantiensi (ub an. 1557 ad an.
DE SANCTO
CLARO
EREMITA
ET
MARTYRE.
1729) et in eiusdem
missalis supplemento; quint nm D
reperire est inter opera Simonis Gourdan,canonici
regularis in abbatia S. Victoris Farisiensis (Iti^G'
1729),
in codice Parisino bibl. nat. lat. 148il;
incipitChrhie lux amabilis(24). Tresetiamhymnos
in honorem sancti nosfri confectos le(jimus in
iam laudato Froprio sancforum eiusdeni abbafiae
sive in codice
Farisino bibl. nat. lat. 14453,
nempe hymnum ad vesperas : te marlyr ovans,
kymnum
admatutinum Ingens aetlierea, hymnum
ad laudes fons perennis luminis ;
eosdem invenit
V. cl. Chevalier inter opera iam dicti Sim. Gourdan,
in codd.
Farisinis bibl. nat. lat. 14839 et
14840 (25).
nuttdinae.
Officium
ecclesiasti-
et cartnina
liturgiea in
eius laudem.
APPENDIX
De
commentlclo S- Claro ViUacassinensi In
Hispania
51. Non semel tum alibi, tum in Actis nostris
vapulavit spuriorum
documentorum non solam
venditor, sed et fabricator lohatmes Tamayo
E
Salazar, quod falsa tn terram patriam pietate
abreptus, aliarum gentium sanctos in Hispaniam
suam malis artibus
fransplantare conatus esset
.
Simile aliquid in Glaro Vulcassino aggredi vol-uit,
consuetis fraudibusconsuefum
sihi paritunis detn-
mentum.HaecnempeinUsiTlyro\o^\o
suo Hispano
ad diem 4 novembris interposuii (26) : Villae Gassi-
nae in Arevacis Hispaniae S. Glari presbyteri,
qui sub Antonini imperatoris imraani persecu-
tione pro fidei nominis contessione percaptus,
contusis agone membris, victor evadens, gloriosum
de tyranno triumphum laurea martyrii percepit
.
Clarum autem illum eundem esse conicit, quem
commemoraverat Usuardus; quamvis verecundius
solito toquatur, et sinat ut
"
utraque natio tam

hispana quam gallica in suo sensu abundet



(27)
.

Fro Gallis
inquif,
"
stat locus, qui hodie a

nomine sancti martyris perseverat et S. Cler

nuncupatur ad Aptam fiuvium ;


tenue sane
propugnaculum!" Fro nostris itapergit Tamayo,

exstat luliani auctoritas et hocce epigramma :

Gassinae pateris Viliae...


; suhlc.itur nempe
carmen quod tribus distichis gesta Clari illius
hispani enarrat. De luliano aufem superius haec B
auctor scripserat:
"
In codice edito luliani archi-

presbyfehToletaniinChron.ann.202,n.69,foL23,
haec formalia verba leguntur : Villae-Gassinae,
vulgo Villacis, in fine Gatpetaniae martyrium

patitur S. Parus presbyter sub Antonino :

rV novembris ;
adnotaverat auteni Tamuyo in
duobus errasse lulianum et legendum esse Villaca-
stin non aK(et ViIlacis,GIarus et o?iParus. Verum
inutilis et vix non subridicula est haec emendandi
cura ; nemo enim iam nescit opus illud, quod sub
luliani tiomine prodiit, ab impudenfi falsatore esse
confectum, et Fseudo-Iuliani illius auctoriiatem,
ad quam confidenter provocat Tamayo, aucfori'
tatem plane nullam esse. Nullus etiam dubito
repraesentat.

(1) Cfr. archivum publicum Rotomagense,
serie G. num. 122ti.
(2) Ibid,, num. 1246.
(3) Supra,
num. .H3 extr.

(4) Cfr. supra, num. 34 exlr.


(5) Id nos
docuit vir rev. A. Tougard. Cfr. etiani Leyros, op. cit,, p. 94.

(6) Cfr. Legros, op. cit.. p. 93-4.


(7) Cfr. supra, num.
30.
(8) Of/icium S. Clari, p. 3-4.
(9J
Ibid., p. 5-9.

(10) Ibid., p. 9-11.
(11) Ibid., p. 9.
(12) Cfr. U. Cheva-
lier, l{e//ertonum hyninoloi/icum, num. 16001.
(13) Ibid.,
num. 1083.
(14) Ibid.,num. 8076.
(15) Ibid., num. 3373.

(16) Ibid., num. 11019.


(17) Hanc edidit ia HUtoire
de S. Clair, p. 113-4. Deest in repertorio U. Chevalier.

(18) Officium. p. 7.
(19) Vita S. Clari, pp. 20, 24. Hintoire
de S. Clair, pp. 13, 14, 2-1, 27, 32, 58, 66, 89, 101, 144-5.

(20) EdiU est apud Legros, op. cit., p. 1 17-21. Deest in reper-
torio U. Ghevalier.
(21) Deesl etlim in eodem. Hanc
prosam nobiscum cominunicavit vir rev. A. Tougard.

(22)Chevalier.op. cit.,num.5112.
(23) Ibid., num. 2732,

m) Ibid., num. 28'.t2. -


(25) Cfr. ibid., num. 13799. 8877
et 13009. (26)Tom. VI, p. 63.
(27) Ibid., p. 64.
eiusdem
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
451
A
eiu8dmfarinaees8eepigrammaistud,quodobtru-
primum prolatum est. Haec de inani hispani
ditur
vuUo indicato auctore, mdh ^ponsore, nullo huivsce marhjrologi fentamine sufficiant;
diuttus
fonte,
vel inde suspectitm quod a lohanne Tamayo enim umbram persequi pndet.
ADCTOBE
A.P.
VITA S. CLARI
MARTYRIS
HdUa ex duobus codkibus (= V), e,,pe a) BruxelU,m bibl. reg. 89a~> .. Xr/i(= V i)^ipse
e.Zpsi; et b) Ambianensi #7, saec. XVIH^ V2)-,
officiosissi,e
contuht K MM.. ^';
-/
'^
cun
Sanetorali
Gu.donis de Castris {= G), m codicibus c)
Lond.nens,
Mus BrU., ?..,

"
XIV{= G 1);
p>-o sua bene.olentia
contuUt R. i: ^ydncj Smith S. 1.;
et d)
f
"'-.''" ''"
ZimO, saec. Xn^
G2); ipse contuli. -Subinde et.a,n adnotatae sunt ,naedu,n lecU^es u. .antes
ledesu,nptae sunt e. cLpendiis (= C),
ncnpee.
brenario
Oonstant'ens.2^c
^^
<=
^
;
'capgra.io
(L
C2), e. .,.(= C3),
"^Z^f^-^^^^^^^^t^^^^^nlZ^ZZ
InriniisVitaeauassermoni
suode S.Claro mseimt S^icolau!,
uenysse
[. ^).
Zra,Zr6
7 8.- Verbormn
traiectiones el alias huius,nod.
,mut,as ,.on .,.d.cav.. Cap.tu-
7Z
Zi,.tion:,n,
,uae in V 1 ,.utla est, ea, ser.au, <p.aUm in V2 erat .nst.tuta.
S. Clarus,
itiniiore
Eadtnutifli
refiis
Anylv-
rum ex piis
nobiUbusgue
parentibus
uatus,
a
b
e
coniugium
ahhorrens ex
Anf/lia in
Keustriam
fuffit.
1.
1
Tempore
gloriosi regis Aiigloi-um Ead-
mundi^ a fuit in civitate, quae vocatur Orche-
stria
*
b, vir quidam ex genere consulum
^ c no-
mine

Eduardus; qui moribus pollens,
virlutibus
reverendus
multisque bonis elTulgens,
quandam
virginem
'
nuliius boni expertem, sed confer-
tam ^
sibi non voluptatis causa
>
sed potuis
exspectandae
prolis gralia
'^
coniugio
sociavit.
Hi ambo

cum
'
magna devotione Dei survitio
intenti. omni cura saeculari
seposita, rerum
omnium
Conditorem
'*
flagitabant,
quatenus
unicum filium suae voluntati per omma oboe-
dientem eis tribueret.
Quorum Deus vota ex alto
prospiciens,
petitioni eorum non defuit, et
>^ unum
filium diversis donis Spiritus sancti repletum> el
forma
decorum,
nomine Clarum d, ut qui
'
clarus
"
coram
>"
Deo et hominibus
futurus
erat- e, eis praebuit.
2 Hic
'
cum
-
addiscens litteras coaevos suos
,
divina
concedente
providentia,
superasset, et*
parentes
heredem se alium non habere vide-
rent^ divitiis atque
dignitatibus
locupletare ac
le^-ali
coniugio
iungere eum
cupiebant.
Quod
be^^atus Clarus \ vir magnae
religioms,
quasi
crimen
respucns
solique Deo verbis et operibus
vacans, divino fretus
auxilio
parentes
patriam-
C
que
h
*3uprap.438.
nol. 9. sic
suppleantur
quae
exciderunt
:
Clarus asse-
ritur natus
e8Seanno865,
passus vero
anno 884.
nue
-
reliquit ",
veniensque
>
ad Utora mans et
navem
ingressus, ad
- terram. quae
Neuslna
vocabatur,
nunc autem
Normanma
dicitur
f,
Cesarburgmn
'*
g
appUcuit.
Tum ad
'^' nemus
luoddam
pervenit h, ubi duo
eremitae
soUtariam
1
_
1M-A.;0
VLXCASSlNOSA^CTlCLAmPBESBYTKRirr
MAUTVRIS. Db EODF.M EX EST.S EICS ACTOB O.- '^
?;
[^^^^
add. Cl.3.4, D.-
* (V. O.) 0.
vocabatur '' ^^^'
^^Jf^^^.
dicebatur C:i, D;
Orvestria C-i. - " ^^'^'
"ff.^'^t
oriundus add. CH, D.
- o.u V2. - speoosam
oddG

(n b ) nuUis bonis V2 ; nuUmsque b. O. - (s. c.) om u.


J .0,; nmlti assolent add. C3, D. - - (po. e^pr. g.) i-Vr-
exoutandae
temporalis Gl; g. po-
exoptandae pr. G4,
_y:
ci
- '
moribus
praeditum
add. O, U. in. u
;irq ) Clarumque
>deo n. a.c.um quia G C^- et nom.n
Cl: erat autem Glarus re, Cla.-us n - rf. C3, D.
add. V2.
-
om. G.
- - (f- e-)
hal.ebatur "
3
- . no.tquam
attigit seplem annos at/J. CU,D.
MH c
)
Qui iu^u
parentum G.
-
^'
Utte,ah
scent.a mst u-
^1%.
- *
(
'. et) superavit.
Hunc ergo G. - ^ v.de
-
tes G
-
uxori add. G.~
' tanuiuam
"/rf; ^-
7.
^"
";;'
agebant vitam
>
/. Verum priusquam
'^ eremum
mtraret '^ quendam
eremitarum
serralum
''
rep-
perit-^ securi per medium
corporis
vulneratum;
quem
misericordia
motus'', facto crucis signa-
culo ^^ pristinae restituit sanitati.
3. Tunc beatus Clarus laudem saeculi vitare
cupiens,
praedictum
serviilum
- ad locunr', m
quo eremitae
morabantur,
dimisit et ad * abba-
tiam
Malduini-'^ k, in qua agebat
sanctus Odo-
bertu^
/ obtcnlo iUius
reUgionis
primatu, per-
venit Porro
famulus saniluli
restitulus
clama-
bat cum Jacrimis, suos'-'
dominos,
patres sciUcet
eremitas^
requirens;
quibus
enarravit'
quae
sibi
patrocinio beati Clari'^
contigerant
'. Quibus
auditis,
praefati
eremitae cum famulo
'*, eremo
relicta^^
beatum
Clarum
videre
cupientes ip-
sum
>''
usque ad
''
abbatiam
sunt secuti.
Cumque
eum
quadam die
'
a basiUca
Sancti Pauli ' egre-
dientem
vidissent,
statim
absque
ullo-'mdice-
illum ex^'^
vultus
serenitate et alacrilate cogno-
scentes, eius
^^
genibus
provoluti
dixerunt :
O
amahdis Dei amice,
cuius nos famuh
sumus,^ te
roqamus
obnixe ut atiquid consilii nobiS apenas,
nuo ludibria
huius .aeculi
devilare ei post mortem
auimasChristoredderevaleamus.Qnihns'-*
v^spon-
dens vir
Domini Clarus ait :
Audite, fratres, ver-
hum Chrisli
diceniis :
" Qui vult post me vemre
abnegei
semetipsum,
ct toUat crucem
suam, et
..equatur me m ; et iterun.
- :
"
nd.ge
Domtnum
Deum trtum ex- toto corde tuo et ex lota mente iua,
et
proximum
fuum
sicut
teipsum. In hs qmppe
rn^^^^-iMpervlnii-viU)
iu quo d. e. degebant Do-
'
1 t^ r i^
(V V.)
sed antequam G, tlJ.

mino
ducenle, p- (' *''',
,. ^, , =
invenil
..
subintrarel U. Cl.
- > fan.ulum O. C1.4.-
invemt
y,
_ .. tione prae.ni.sa
*;. G, C2j oraUone .J^.
_ "
(f. c. s.) crucisque
miraculo
(vel s.gnaculo add. 02
m
"T-.^mtrareO^;
vitare c..r.

^"
TT,T m'^""
,,, u
- >
illun. .M. O.
- ' om. G.-
Mald.um Gi
Tv,A,.^\C3 U
-aeebalur I'I.-
Maeebat-Porro)
s.O.
^;^:.".ioni^i.obtinebat.adUt_S^;.0.
-- -
'-f
r-"MpbC.r...
..-" enarraWt
'\ra
-"
suo .,/. G.-
" e. r.)
eremum
.^mi.erunt et
'eremum
exeun.es et C2. -
' o,... O. -
"^^^
L r
- "
(C. e. q. d.) q.
vero d. cum .psun. &. - " apo-
.
I- i , C
-
omn G. W.
- " indieio Gl, C2; .ud,-
^^^
. oci. - 1-
-^- - " ""^
*""
tooranlibusG.--(eti.)<"-0..
^^^^^^
et miraeulo
patrato.
in abbatiatn
Malduini
seeedit.
k
l
In qua dum
moratur,
eremitas
quosdant
F
Ml
DE SANCTO
CLARO
EREMITA
ET
MARTYRE.
TITA

in boni
operibua
confirmat.
(iafmonin-
cmn libeyat.
B
atgrotos
mnnt,
quin et
tuortuum
Kuscitnt.
m
duohus
mamhtisKniveri^a
lexpemiei
etpropheiae .,n.
Deum vero diUgereex toto corde et ex totn anmit,
est mentem suam a terrenis rehus
suhtrahere,
tta
videlicet ut soU Deo servire
studeamus,
tofam
'^
intentiomm in ipso assidue repoueute^^
''. Qnihus
dictis, eremitas
praedictos in bonis
openbns
^
confirniavit fideique lorica armatos
remisit ad
propria.
4. Non post nuiltos dies cum beatus
Clarus
iuxta tluvium, qui vocatur
Costus o, amore solitu-
dinishabitaret, el' quadam die
dominica basili-
cam sancti Pauli apostoli peteret,
ibidem, ut
saiictis bominibus moris esse solet ^
corpus et
sanguinem Domini
accepturus p,
accidit ut
iuvenis quidam genere nobilis et forma decorus,
qui a daemonio
*
vexabatur, a pareniibus
" duce-
retur :id eandem basilicam.
revinctis post tergum
manibus. Quem vir sanctus Clarus^ columbina
praeditussimplicitate
' conspiciens,ct
bominum
acclamantium
^
ac
'"
pro puero
deprecantium
pietate
"
commotus
'^ flexis
'^
genibus, Dominum
deprecatus est dicens : Domine Deua, qui Danie-
lem in lacu leonum servasti el
'*
lonam prophetam
in ventre ceti
^
custodisU, Susannam quoque
^^
a
falso crimine
"
Uherasti, exaudi me famuUim
tumn, et istum iuvenem pro
'^
henignissima miseri-
cordia tua digneris a daemone Uherare ef ad fnae
veritatis reducere agniUonem. Hac igitnr oralione
facta '^ iuvenis
^
pro
^*'
voluntate Dei sanctos
suos exaltantis a cacodaemone est iiberatus
--.
5. In hac ergo patria beatus Glarus prece et
amicitia sancti Odoberti abbatis totiusque con-
ventionis monachorum et aliorum
^ bominum
devotorum
'^
prece
^
per biennium
* detentus "
q,
habilaculum iuxta praedicfum fluvium Gostum
amore et consortio eiusdcm abbatis constituit. Ad
quem non tantum vicini, sed etiam extranei variis
oppressi infirmitatibus
'''
confluentes, a quacum-
que detinebantur infirmitate liberabantiu- eius
vestigia credendo tangentes '. Quaedam quoque
panpercula ^, cuius unicus filius erat mortuus,
vinim sanctum Glarum " cum lacrimis et clamore
pctiit. Qui confidens in Domino
'^
r signum crucis
super eum impressit
"
et
'^
humiliter Deura exo-
ravit ; sicque eum, qui defunctus fuerat, malri
suae vivum
atque
'=*
sanum reddidit.
6. Haec et his similia Domino lesu Christo
sancti sui Glari amoro et meritis operante, beatus
Glarus ab
omnibus
' totins patriae honoralus et
dilectus erat. Sed diabolus amicos Dei fallere
cupiens,mentem
cuiusdam mulieris in amorera

ipsius vehementer
accendit.Quae cum esset prae-
dives
3
ac nobilis, multa bealissimo Glaro promit-
tebat, si suae
impudenti^ acquiesceret volun-
tati .s\ Vir autem
^*
Dei terrena despiciens et scelus
abhdrrens ^
accepta ab abbate licentia ', recessit
multasque
Neustriae
siveNormanniae^ ac Galliae
partes circumiens t, tandem in quoddam nemus
situmin
partibus Galliae w iuxta ripam aquae,
cui Epta nomen est ', pervenit. Illic sane quod-
dam coenobium
"
x auxilio Domini
'^
Dei et
cuiusdam famuli sui //
construxit ;
ubi
*^
raulta
et dura
'*
pro Ghristo patiens ac solis herbaruni
radicibus victitans
'^
a laudibus divinis
'
die
noctuqiie, salva exigua quiete corporali ", non
cessabat.
7.
'
Interira praedicta mulier pro spreta volu-
ptate impatiens, iussit duobis servis suis beatum
Clarum quaerere inventumque tradere morti.
Qui totam Neustriam et Galliam peragrantes
eumque minime invenientes, steterunt fessi et,
infecto
-
negotio, ad propria remeare cogitabant.
Accidit vero ut locum, in quo vir sanctus agebat,
transirent, et eum terram fodientem eminus con-
spexerunt. A quo casu requirunt si virum nomine
Glarum agnosceret vel locum. in quo manebat,
sciret. Nescius quid sibi contingere debebat,
respondit se virura quaesitum et locum habita-
tionis eius
^
ignorare. Illis abeuntibus. paenituit
eum mendacium dixisse z, et eos revocans,
praeeligens potius mori quara mentiri, confessus
esl et non negavit aa dicens : Ego sum,quem qnae-
ritis, Clarus. Tunc illi veritatem ex ore eius agno-
scentes, mandatum dominae suae perfecerunt,
eidem caput in ipso loco praescindentes quarto
die novembris. Qui quidem proprium caput raa-
nibus accipiens a loco, in quo fuerat praecisum,
usque ad coenobium suum hb deportavit cc. Quod
D
Sed
cum,
(
i>liu(iicam
f'minam
fittferet,
n inonfisterio
rcceKHifiset
et
poHt
muUa
itincrii
prope
Eptiim
fliiriiim
tieeexxiasel,
t
u
X
.'/
tandem
abnateUItHm
eiimih-iii
femiuae
capite plexun
eat
hh. rc
^"
(s. t.) studeat totamque suam G. "^
reponat G.
-~
8
atque virlutibus G, C2.
4. '
(a. s. h. et) a. solitarii loci habitans G; solitarie
lialiitans C3.
^ (ibidem-solet) ut i., sicut m. est sancto-
rum hoiuiaum G.
'
acciperet G. *
graviter add. G.

^
suis add. (5. ^
om. G. '
(c. p. s.) sicut erat c. s. G.

*
misericordla et pietate G. " clamantium G. '"atque
eum G. " om. G. '-
esiadd. G. '-'que add. G.

'*
quique G. "
tribus diebus et tribus noctibus add. G.
'
(S. q.) et S. G.
"
sibi imposito aiid. G. "*
(et i. i. p.)
pro isto iuvene deprecantem ut eum G. '"
peracta G.

*"
qui a daemonio possessus erat add. G. ^'
om. G.

"^
(a. c. e. 1.) amore et meritis sancti Clari sanatus fuit ma-
gnn^que exiude gratias cum suis parentibus Christo reddi-
dit G.
5. '
eiusdem patriae add. G.
-
om. G.
'
precibus
C4: rogatu G. *
(p. b.) multis annis C3; aliquanto lem-
jjore D. ^ commoratus G, C4 ; moratus Ci.
"
conlluen-
tibus add. Gl. '
(1. e. v. c. t.) vestimentum e. t. firmiter-
que credentes 1. G; t. veslimenlum e. I. (liberati sunt C2;
curabantur C'i, D) Ct.2.3, D. "
muiier add. G, C1.4.

"
om. G. '"
corpusque proprium super mortui corpus
extendens add. G
;
praecepit puerum alTerri et extendens
corpus suum super corpus pueri add. Cl; extendens
(extendit enim D) se super corpus pueri, sicut legjmus
Helisaeum fecisse add. C3, D; extensis instar Elizaei supra
corpus mortui membris add. C4.
" (si c. su. e. i.) signo
c.impresso G; faclo signo c. Cl.
^"^
om. G.

"(t, a.)
om. G.
6.

' hominibus G, Cl.
" (in a.) amore Q, Cl.2.

" dives O, C2. * om. O, C2.
^ (v. a.) sed v. O, C2. o
(et
s. a.) om. G, C2.
^
de nocte add. G. " (s. N.) om. G,
C1.3, D.
8
(s. in p. G.) p. G. vicinum Cl. '*
(r. a. c. E. 1
n. e.) r. a. quae dieitur E.. Domino ducente G; E. fluvium
in pago Wlcasino C2; usque Eptam, Spiritu sancto ducente
C3, D; Spiritu sancto ducente add. etiam Cl. "
(q. c.)
monasteriura C2; eremitorium C3; domunculam C4 ; c.
q. D. '2
om. G. CJ.
'^
ibique G, Cl.H, D. - '*
(m. et
d.) m. d. et aspera G ; multa mala Cl ; multas necessitate.s
C3, D.
't-
vivens G, C1.2.
'
(a I. d.)a divino servicio
G, Cl:2. " (die-corporali) om. G. C12.
7. ' Totum capitulum ita compendio exhibetur in G :
Interea vero praedicta mulier iussit duohus servis suis ut
beatum Glarum quaererent el inventum morti traderent.
Qui totam Neustriam et G;iIIiam peragrantes, sed eum non
invenienles, dum ilinere ac taedio fessi remearent ad pro-
pria, iuxta locum, in qiio vir sanclus degebat, transgredien-
tes eum fodientem in horto (et corpus suum fatigantem
add. Cl.3, D) respiciunt. A quo si virum quendam nomine
Claruin agnoiceret, vel locum, in quo habitaret, inquiriint.
Quod cum ille se nescire diceret, sed, illis abeuntihus, men-
dacium se dixisse paeniteret. advocavil eos et dixit :
" Ego
sura . Tunc iUi veriUitem ex ore eius agnoscentes manda-
tum suae dominae peifecerunt, et eum ibidem quarto die
novembris decollaverunt. Qui caput proprium in manibus
suis accipiens a loco, in quo decollatus fuerat, u^^que ad
suum coenobium (usque ad clivum collis proximum C4)
deportavit; et sic eum ibidem famulus eius nomine Girinus ,
prout potuit, honorifice sepehvit (anno Ghristi 88i add. C4).
Eadetn, Ueet brevius,nonnumqHam etiam verbotenus, prae-
bent C el D; sed in C3 et D intermiscentur quaeda m parae-
netica, eaque eadem in utraque. ^
infesto VI. ' om. V2.
videns
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
463
f
afatHHlo
mo
Ci/rino
geptiltii^-
C
A
ieriio
ante>
poat
uiortem
anno
ff
miraeiiUs
darescere
coepit.
B
videns famulus eius deniirabalur corpus truncum
capul abscisum propriis biiiularc manibusfW. Huic
famulo nomen fuit Gyrinus n-, qui non absque
pietatetanto
sanctopraestabatobsequium. Et ne
deforel extremae servituti, secutvis est exanime
corpus, ut eum,sicul decebat sanctnm, honorifice
sepeliret,
praestititque ei novissima sepulturae
obsequia.
8.
'
Porro Iribus annis transactis ab eius pas-
siono,
volensDuus mirificare sancfnm suum ct in
eo
gloriosus apparere, tali eum prodiilit miraculo.
Erat
quidani caecus a nativitatc qui sullrasia
beati Ciari poslulans, iuxta tumulumoius obdor-
mivit. Is adnionitus est ab angelo ex tumulo ali-
qiiautuknn terrae assumere et in nomine Domini
et sancti (.llari ocnlis suis admovere, sicut Cln-istus
oculos caeci a nativitate luto ex terra et sputo
confocto linierat
ff.
Sic iste caecus natus terram
ex tninulo beali viri sumens et oculos suos inde
liniensobtlnuitperfectivisusbeneficiumf/sf.Exinde
rumor tanli miraculi per diversas regiones pro-
diens excitavit multorum
populorum devotionem,
qui
diversislanguoribnsgravaticoltidie
adiocum
sanctiClaripronuunt,
sanilatis beneficia repor-
tantes, ut, novis in dies miraculis supervenienti-
bus, non sit opns pro manifestatione
sancti Clari
antiquarocensere.
Igilur ab universis verae reU-
gionis
cultoribus
invocandus est beatus Clarus
martyr, qui pro virtute et voritate capitis abscis-
sione marlyrium
complevit. Unde gloriosus cum
lesu Chrisfo Domino nostro in caeiis regnante
obtinol l)ravium
supernae felicitatis. ad quam
perducantur
onmes Domini nostri lesu Christi et
sanctonim eins cultores. Amen.
ANNOTATA.
AUCTOnE
A.P.
a Tres istius nominis viri in AngHa imperave-
runt,primus nempe . 855-870, alter an. 94^f-94,
trtius an. 1016. Horum primum hoc loco desi^
(fnari opinamur. Cfr.
supra Comm. praev. num.
'2:i-28.
b Verbum iUud nuspiam nlihi repperi. Inter
modemos plerique, etiam Angli, inierpretantur
lioffam,
ru/yoRochester; alH pauci matunt intei-
leyi
Wigorniam,vernacule^Xorces\.eT;
quin etiam
quidani
"
Dorcestriam seu Glocestriam

(l). No-
mini quidem ab auctore Vitae tradito simitior est
Dorcestria; sed haec vox recenti satis aetuti adhi-
beri coepit, neqne tantae auctoritatis est auctor
noster,ut de nomine ah eo tradito pluribus inquira-
mus.
c /. e. comitum. Hac enim significatione adhihi'
tum est verhum illud non in Gallia solum, sed
etiam in Anglia et in Normannia. Cfr.
Cangium
ad h. V.
d
Vndenam didicerit Dempsterus sanctum no-
g
strum Gulielmttm antea dictum esse, postea vero,
cuni oculorum usum multis restituisset, Clari inde
nomen sortitum me (2),
nescio.
e Haec nominis explicatio quibusdam non pla-
cuit, qui alia nescio quae mira commenti sunt,
v. g.
ideo infanti nomen Clari inditum esse, quod
"
in .summa cute facies ipsi erat lucida
(3),
et
alias
huiusmodi nugas.
f Post annum dumtaxat 911
Normanniae no-
nien accepit antiqua Neustria; quod novum nomen
saepissime
occurrit apud auctores saeculi XII,
8.
'
Brei-iim eiiam
compfndiutit huius copituli legitur
in G : Tribus vero annis ab eius passione transactis, volun-
tate Dei sanclum suum martyrem exaltare volentis, quidam
caecus a nativitate iuxla tumulum eius soporatus est. Qui
laetus consurgens et. sicutibidem (idem GJ) m somnis ab
angelo admonitus erat. ex tumulo (eius add. G2) terram
accipiens oculis suis apposuil, statimque msum recepit.
Unde factum e^^tut postmodum
multitudomagnalanguen-
tium locum ipsuin devote requireret et ibidem per menta
sancti Clari a variis infirmitalibus
sanitaUs beneficmm obti-
neret
-
C4 hoc compendium frre verbotenus, at paucto-
ribu, etiam,
tradit
; - in C2 legitt.r
dumtaxat ultma
senteniia
-
in CS et D haer prafertur
narratio, cui s.mil-
C
wnam exhibet Cl : Tribus ab eius
passione elaps.s anms
(posl ires annos a passione sua D) conligit quendam effo-
dere ubi sepultum iacebat corpus eius (terram iux a coeno-
bium en-odere atque lunmlum
martiris mvemre Cl). Eadem
vero die (et e. d. D) quidam a nativitate caecus prope
locum transiens ex divina voluntate
iuxta tumu um eius
dormiens. audivit angelum
Domm.
d.centem s.b. corpus
Clari ibidem sepultum (eique
omnibus gent,bus
praed.care
praecepit [scil. angelus] add. Cl). Qui surgens ex terra .Ua
oculor .m (oculis C3) locum
tetigit, et .hco v.sum .ecepU
(qui omnia quae
v.derat et sibi
acc.derant.
narrav.t.W.
Cl).~ Tandem
adscribere iuvat tesium codia^
Sancuii.n-
J(cfr supra, p. 437, not. 14),
qualem eum
exh,bct Den,,al-
iXtoi^
de S. Cla.r. pp.
no-U : Contigit autem tx.bus
ann s a martyris
passione
transact.s.
Alban. (..-; ^arcopha
gum iuxta coenobium
etTodere.
atque
tumulum
mariyns
Llndo invenisse.
Eadem die quidam homo caecj. a nat.
Yitate prope locum illum
trans.ens,
voiuntate De. .uum
martyrem volentis
manifestare.
iuxta tumulum
ipsms sopo-
^tum7.7c) est Huic quidam
angelus de caelo dem.ssus
rcTum clrum Dei
.Ltyrem ilHc
^^^^^^
omnibus
gentibus terrae na.Tare P^^^^P;^"
^^^
7;^,^,;
Claro Christi martyre narraverat, alque qualiter ipse super
tumulum eiusdem martyris visum receperat.
nuntiavit.
Quibus rumoribus ad aures populi venientibus.
mullitudo
magna languentium el infirmorum locum. in quo corpus
sancti Clari martyris requiescebat,
requirentes, a divers.s
lan^uoribus divina dispensatione
sanabantur. Ibid., p.
136-7:
Eodem auno (quo caecus iUe Hanatus est) quaedan. muher
lunatica passione detenti. audiens miracula. quae pro suo
martvre coUidie
operabatur Deus, a partibus procul inde
reinotis discedens, locum ubi Christi martyr qu.escebat.
sanari ab infirmitate. qua detinebatur, cup.ens petut. Quae
coenobium illius, in quo iacebat. ingrediens totaque nocte
1,-igilans crebrisque
orationibus Deum sanctumque marty-
rem humibter deprecans, Dei voluntate a pass.one sua,
CTua gravabatur, sanata est. Eadem quoque nncte duo puen
morbo
paralytico gravati iuxta tumulum sancb .nartyris
viKiIantes,sanctum
martyrem. quem causa san.Utis pebe-
rant,
deprecabantur
dicentes :
" Sancte Clare. De. martyr
et amice. nos pueri a puralytico morbo nim.s angusl.at. te
supplices
humilcsque
pelimus. quatenus Deum. cu. .n sae-
culo servivisti vivendo, ut nos a paralytico morbo. a quo
ultra modum gravamur. nos bberes suo amore .
(sic). S.c
cum lacrimis et pio corde orantibus. amore sanc .
mar y-
ris et Dei
misericordia a morbo. quo detent. eran
.
cunct.s
videntibus.
qui aderaot. liberati sunl. His m.racuhs atque
alus in hoc libello non scripUs per mullas partes terrae
vulgaUs.
gentes in extremo
Galhae commotae
sanctu.n
Trtyrem
frequenter
requirebant. Inter quos qu.da.u
tyrannus
elephaDUno
oppressus morbo corpus sanct. n.ar-
tyris causa samtatis
recuperandi
peUit :
q.u lemp um sanc
martvris
subintrans atque in oratione
prostratus. Deu.n
omaipotentem
sanctamque
Mariam Dei genetncem alque
sanc Jn Clarum pie precabatur.
quatinus eum pr..Unae
a^tati redderet
(sic); et caro iUius tamquam caro pucr.
p^i in illa hora
.nundata apparuil. Ded.t eUam tale
do^m
Dominus
Deus noster sancto Claro. ut qu. eum
bordevoUone
peterent, ab oculorum
infirm.Ute
sanaren-
tur atque in maris periculo
I.berarenlur.
num.
45.
-
(3)
Denyaldus,
Vita.V.U =
^^^^oire, p.
7
;
Art
du
Monstier.
Neustria
snMta. fol. 31
J.
eic.
aliquando
AOCTORE
A.P.
454
DE SANGTO
CLARO
EREMITA ET MARTYRE.
aliquado etiam saec. XI, ut in Miraculis S, Ge- dUa esset, uti coeperuni ad definiendum quo tem- D
mdfi,cap.l9{\),in
aiteracontinuafione
chranici pore SClarus mxtsset.
Adoniani
{%
forsifan etiam saec. X in Chronico, r
Narratwnem exornav,t Gmdo de Castr,s et
nuod dicitur, Normannorum {3).
Explicationes
qui eum secuti stmt^n Oavum nosrum eu transfe-
autemsimilesilli,quaekl.VitaeC\^nprofertur,
rendo, quae de Hel.saeo leguntur IV Regum,
legimus Jionnumquam
apuii aucfores
Normannos 4,
.;^5-.5a.
I- VII .. ,-., /../,*.;/i/;rtHo S' Nicasii. s Addi
B
saeculi XII, v. g. in
translafione S. Nicasii,
cap. S (4),
in translatione S. Honorinae, cap. ^(5);
nolui tamen ea re ufi, quando supra, Comm. praev.
num. JO et 11, de huiusce Vitae antiquitate inqui-
rebam. Desunt enim itla verba in recensione G, et
fieri
utiquepotuit ut adprimam scriptionem ipsius
recen.vonis V non pertinerent,
g
Clierbourg, caput tracius in praefectura La
Manche.
h
"
Tradunt regionis illius incolaenemus ilhtd,
in quo prinium consedit S. Clarus, eo loci fuisse,
l
qui pnstea dirfHs est S. Clair-des-Marais in paro-

chia Nacqueville. Jbi ab antiquissimis temjyoribus

exsiitit sacellum saiicto ma)iyri dicatum .


Ita
Trigan (6)
et alii
(7) ;
qtiarum rerum fides
penes
ipsos sit.
i Ex hoc loco occasionem acceperunt receniiores
quidam, ut comminiscerentur Clarum secum duos
socios cx Anglia adduxisse. Id quidem subtimide
coniecerat Dent/aldus I. c; idem iain asseveranter
profert Trignn l. c
k Abbatia illa in sola hac VHa nominatur.
Suspicatus erai Arturus du Monstier (8)
nullum
esse disrrimen inier Mandanense S. Scuhilionis
asceterium et monasterium Malduini hic lauda-
ium; quae coniectura aliis etiam placuit (9). Cete-
rum paene etiam ignoratur in quanam paiie dioe-
cesis Constanticnsis siium fuerit ipsum Manda-
nensecoenobium (10).
1 Is etiam nullibi, praeter quam in hac Vita
commemoraiur, et ex illa hauserunt receniiores
quicquid de Odoberto scripserunt{\\).
m Matth., 10, 24.
n Ibid., 22, H7~40.
o Ignoius ceieris scriptoribus antiquis fluviolus.
Hunc dicunt posfea nomen accepisse
"
Himm
S. Clari le Ru de sainct Clair(12).
p Cfr. Comm.praev, num. 21.
q
Haec ifa iraditDenyaldus (13): " T^oto biennio
in secessu illo vixit, nisi quibus temporihus
s Addit Denyaldus (14) :
"
Observo in uno vete-
rum codicum uxorem se obfulissc,et primo velasse

libidinem matnmonii legifimi coniractu .


t Placuii modernis nonnuUis
{\^)
singuta loca
recensere,quae in hor itinereC\aruSyUi ipsi puiatit,
adierit. In rei probationem suhinde invocant vel
vulgatam in his locis famam, vel qitod in iisdem
locis S. Clarus pi-atcipue colitur. Crediderim
equidem nuUam aliam fuisse sive illi famae, sive
modernorum rommenfis originem, nisi quod
"
illis

pUrisque locis Glarus venerabilis fuerit pietate et

famosusnundinispopulorumquefrequeniia{\Q).
Cottidiana enim .'funt popularium huiusmodi seu
verius pueriiium expHrationum exempla.
u Videsis Comm. p-aev. num. 30.
X Grandiloquus videtur aurior, quem iinperiie
secutus est scriba, qui in codice Vsuardino, quem
Hagenoyensem nuncupant, sic de sancto nostro
'^
meminit : In monasterio Epta sancti Clari presby-
teri et martyris (17).
y
Praefer hnnc famulum obtruduni moderni
quidam, silcntibus cunctis veteribus, Pientiam
dominam de liupe seu de Pupe-Guidonis
(18),
quae
cum S. Glai'0 in honorem divi Nicasii oraforium
aedificasset {\9). Cfr. supra Comm. p-aev. num. 2.
z Aucfori haec narranti credere non vult
Denyaldus
(20),
qui in ceteris plenam ipsi fidem
uliro adkibet. Idem illud sancti mendacium alii
etiam auctores prorsus reticeni (21).
aa Cfr. lohan., 1,20 confessus est et non ne-
gavit.
bb Receniiores haec iierum aliter referunt, cum
narrant Clarum caput suum ad aedes ecclesiae,
quae in vico aedificata erat et cuius partem adhuc
exstare credunt (22), deiulisse (23).
cc De hac narratione et similihus quid sentien-
dum sit, videsis Trigan, op. cif., tom. II, p. 203;
Act. SS., Oct. fom'. VII, p. 819, num. 9 H 10;
Cahier, Garacteristiques des Saints, p.
761-7.
Mirabilia mirabilibus contexuit Denyaldus, cum
Segenando Constantiensium in Neusfria ponti- narravit i /mc Clari deambuluiione audifos esse
fici
praeseus aderaf pro sacris ordiuibus susci-

piendis. Clarum enim fuisse presbyferum,


romanum et Usuardi martyrologia cum bre-

viario Constanliensi tesianfur . Similia propo-


nunt plerique recentiores. Quod autem hoc loco
commemorotus e.^t Sigenandus,haec est mera con~
icctura Dmyaldi; qui, cum crederet S. Clai"um an.
855-884 rixisse, ei in dioecesi Comtantiensi sacer^
dotio initiatum esse, non duhitarit Sigenandum,
canentes non .solum Cyrinum, sed et angelos Dei,
F
sed et ipsum Clarum, cnpiie licet plexum (24).
dd Saiis ornatae narrationi flosculum eiinm ad-
diderunt recentiores
(25), cum narrarunt a S. Claro
cajyut truncatum, propriis manihus acceptum, ad
vicinum foniem deporiatum esse, in quo Glarus
iliud laierit.
ee De illo S. Glari famulo videsis supra Comm.
praev. mnn. 26.Erriirif in CgrinoAlfordus{%'>), qui '
----- - . . ,. -^ ^^.... ,.,^,^ ,,, j ^. . ,- _ . ,,, , r^,.j . ^j, , ... i, tlt\Jlflill\J.^
quem id temporis Constantiensi dioeccsi praefuisse ex male intelleciis quibusdam SaussaVi. verbis com-
opinabaiur, in narrationenominare.Ast aliiposiea mentus est Cyrinum eundem fuisse iUum eremita-
hoc Sigenandi nomine, reluti si res a veteribus tra- rum famulum, quem a S. Glaro sanatum esse cap. 2
(1) MG.. Scr. lom. XV, p. 1212.
(2) Ibid., tom. II. p. 326.

(3) Ibid., toni. I. p. 536: cir. p. 532.


(4) Occiduat rcgio-
nis provinciam, qnae nunc Norrnnnnin dicituf (Martene et
Durand, Tlies. anecd., tom. III, col. 1670),
(.5) Eam in
jiartem Franciae. (ittae tu/ic tewjHirix Neutitria, ntitic autem
Normannia nuncupatur (Acl. SS., Feb. toin, III, p. 678).

(6) Op, cit., tom. II, p. 201.


(7) V. g. Denyaldus, Vifa,
p. 12; ffistoirc. p. 25; etc.
(8) Neustna pia, p. 68.

(iO Gfr. Mabillon, Ann. O. S. H.. lib. ui. cap. 53 (tom. I,


p. 83); Gallia cfiritiaiin, iom. XI.col. 912; Legros, op. cit.,
p. 534.
(10) Cfr. Trigan, op. cit., tom. 11, p. 201-2.
(II) V. p. Artunis du Monstier in Neuntria sancta, fol, 35.
i\'2) Denjaldus, Vita. p. 14; Histoire, p. 44.
(13) Ibid.

(H) Vita.
p. 17.
(15) Denyaldus, Vitu, p. 17-8 ; Hintoire,
p. 75-7
; Art. du Monstier, Neuslria aancta, fol. 320; Legros,
p. 63-6. Gfr. Trigan, toni. il, p. 20:^.
(16) Ita Denyaldus,
Vita,
p. 17.
(17) Vide apud Sollerium in edit. Usuardi,
p.651.- (18)/eof/ie9yoH. (l9)Denyaldus, T'.7, p. 19-20;
Histoire,
p. 8(>-8; cfr. etiam Legros, op. cit., p. 67.

(20) Vita, ]). 21 ; Histoire, p. 95-6.
(21) Trigan, op. cit.,
tom. II, p. 20:i; Legros, op. cit., p. 71.

(22) Gfr. comm.
praev. num. 32.
(23) Saussaius, Martyr. galL, p. 828;
Legros, op. cit., p. 72. -
(24) Htstoire, p. UH; cfr. carmen
leoninun. infra,
p. 4^, cap. 7.
(25) Denyaldus, ('ifrt, p. 21
;
Histoire.
p. 104-5; Saussaius, 1. c. ; Art. du MonsUer, Neustna
aancta, fol. 320; Legros, I. c.

(26) Op. cit p. 328.


Vitae
DIES QUARTA
A Vitae le(/imus. Ceteroqui nullmn exaiat antiqunm
de S. Cyrino momimentum praeter hnnr. Vitatn.
Ipsum tamen recentiores dicunt poslea etiam ttiar-
ti/ritimfecisse. "Prosancfo,, inquit Detiifaldus
{{),
in pago Vulcassitw et apud ojtpidtim Clarianum
coliturlSintiii
.Leijimus atdetn in proprio Hec-
censi, anno 1766 typis edito : anno 1505,
immo
NOVEMBRIS. 465
1585 (2)
subtus unum ex altaribus eiusdem
ecclesiae parochialis, tiitnirutn in vico S. Clari ad
Eptam, repertuin esl corpus sancti Cirini, quocl
ibidem quoque colitur (3). Ct/rini reliquiae hodie
etiam iti illa ecclesia konorifice asservantur
(4).
ff loh., 9, 0.
gg
Videsis supra Comm. praev. num. 47.
AUCTOnE
A.P.
(1) Ki((i, p. !20 ; Saussaius, 1. c; cfr. Art. <Ju MonsUer,
Neustna sancta, fol. 164, etc.
(2) Cfr. comm. praev.,
Dum. 32.
(3) Pag. 125 in lectione quinta de S. Claro.

(4) Cfr. Legros, oy. cit., p, 72^.


FRAGMENTA CARMINIS LEONINI DE S. CLARO
De hoc carmine vide supra Comm. praev. mttn. .5. Atde sitir/ula fragttmita inter uncinos indicavimus in
quonam capite Vitae prosae eaedem res narrentur.
[Cap. 1]
princeps a rege secundus
Nato gaudebat, ex re qui nomen habebat
Glanis(l).
[Cap.
2J
Solis lustiliae solo fervente calore
Ti Clarus cottidie Christi fervebat amore.
Spretis illecebris mundi pulsisque (2) tenebris,
Coniugium (3 criinen reputans. sine crimine hmen
Egressus patris, auxit suspiria matris,
Ad patriamtendens,quaeNeu3tria nomenhabebaU
Sic mare conscendens mare mundi despiciebat (4),
[iBro.] lamque Deo totus baerens eremum cupiebat;
Ad quam devote (Clarus) festinus abibat.
Congressum furi (5) iuvenem laesumque securi
Digne sanavit et verbis aedificavit (6).
|Cap.4,5] .... pralis multisque locis peragratis.
Devenit ad flumen Costi, reddensibi lumen
Lumine privatis, sensum male sensificatis (7).
[Ibid.J Sic sanctus sancto socio gaudens Odeberto
Profecit tanto patre necnon indice (8) certo.
Mortuus aptatur vitae, daemonque fugatur (9).
[Gap.6] Subdita daemonibus mulier dum tenlat abuU
Sancto, muneribus et vi deliberat uti
;
Sed non propterea vinciturhicab ea (10).
[iBm.] Costus tristatur, quo gaudens Epla beatur;
Hic dolet amisso, laetatur at hic sibi misso.
Sanctus ut cellam sibi construit atque capellam,
Melhnuus verbis, sanctorura, vivit in herbis (U).
[Cap. 7] Raptus ab exsilio Clarus fuit ense secante ;
Conditur in greraio matris qua conditus ante.
Dum caput ipse suum (12) manibus deferre videtor,
Aer spirituum sanctorum voce repletur (13).
[Cap.
8"! Martyrii palmam mlracula multa sequuntur;
Aegri sanantur, claudi recte gradiuntur;
Venit et invenit sanctum sub caespite caecus,
Et qui perdiderat sua pristina lumina egenus.
Huc (14) veniens muher lunaUca sana recessit;
Vicit enim sanctus, ubi sancto passio cessiL
Visque elephanfina plus non est ausa morari,
Et virtute Dei Clarique recessit honore (15).
Laetifica flentes oculos et lucis egentes.
Clarifica mentes, exaudi digna precantes (16).
(l)Ed. apud Denyaldum, fTiatoir?, pr^face fol. A.Sverso.

(2)
Denyaldus puhliitque.
(3) Den. coniuf/eiitn.

(4) Den. Histoh-e. p. 15.
(5) Den. fieri.
(6)
Den. Hisf..
p.
47,
_
(7) Den. Hi^t., p. 45.
(8) Den. indtie. (9) Den.
ffist., p. 46.

(10) Denyaldus, Officium S. Oari, p. 6.
Recte notat Denyaldus male hic pentametrum duobus
hexametris subiungi. (11) Denyaldus. Viia S. aari,
p. 19.

(12) Den. anis. (13) Denyaldus, Hist., p. ia)-l.

(14) Den. huic.

(15) Den. Hist., p. 148-9. Legerat carminis


auctor narrationeni codicis Sancuriensis (supra p. 453
inter var. lect.) vel aliam similem. Notandum est hos versus
non iam omnes esse leoninos. (16) Den., Hist., p.
13.j.
G
DE
SANCTO
BIRNSTANO
EPISGOPO
WmXONlENSI IN ANGLIA
ANNO
CMXXXUt.
Vita
S. Birnstani
cotiscripta
ante
naec. XII,
*al.
Brinstanus,
Briostatiua,
Birnstanuif
COMMEISTARIUS
PK A.EV1TJ**
C. D. S.
1. Antiquum
textum Vifae S.
Birnstani
*,
adhucineditum,
untts, quantum novimus,
servaint
nobis codex Musei Britannici,
signatus Lans-
dounie 436,
membraneus,
exarafus saeculo XIV,
fol.
UP-UH". lllum maiiu sua e.rscriptutn et col-
lationefactadiligenter
correctum ad tws
tratmtiisit
doctis.^mus vir lohamies Morris, e
Soc.Iesu,saepede
opere nostro optime
meritus.Hatic
Vitamnonsertus
ineutite saeculo XII
roticitmatam
fuisse
demon-
strat illius compcndium
quod exhihuit
GulielttiHS
Malmeshuriensis inter Gesta
pontificuni
Anglo-
rum
(1),
quod /ms absohif anno 1125 (2).
Ex isto
(I) Lib. n. 75 (ed. Hannlton. p. 163j. - (2)
Ibid.

278
(p.442).
-
(3)
Ap.Wharton,
Ani/lia
sacru(LoM.lbJl),
p. 212.
-
(4) Ed. Richardson
(Cantabng. 1/43), p.
wy-
compendio
praecipue
hauserutit quae de S. Birn-
stano
narrarunt
Thomas liudborne in sita Histo-
ria maiore
Wintoiiiensi (3).
Franciscus Goduitius
in suo opere De praesuiibus Angliae (4)
et Michael
ariffith
seu Alford in Annalibus ecclesiae Angli-
canae{5).
Utrumque
tnonumentum, Vitam scilicet
antiquam
et competidium a Gulielmo Matmesbu-
rietisi traditum,
edemus infru.
2. Pronum est ronlcere .>irriptotem anonijmnm
fuisse
clericum
quendam
Wintotiiensetn; eimdein'
que Vitae cotificietidae
operam dedisse extremo
"^'"*<'^
saeculo X,
paulo postquam S. Birnstani corpus
(5) Tom. III (Leodii 1G63), ad an. 932 (p. 254) et ad an. 965
(p. 336).
elevatum
non ad*0
cetta
ADcrroKE
C. D. S.
Sefht
Birnstanuj
4o6
elevattn fuit,
inmimit verba quod veridica fide-
lium relatione
comperinius (1).
<jtiibus
provocare
iidetur ad testinwmum
eorum qui cum sancto
episropo ronversati erant.
Attamen
duplici isti
conchtsioni ohstat haud unus error ah ipso admts-
sus. Nam et quo anno oUerit Biriistanus
non satts
accuratenotasse
videtur{^);et illHm posl decessum
Fridestani ad pontificalem
rathedram
evectum
narrat{d); et demqne inter
Bimstani
surcessores
praetermisif
Hrirhtelmum,
tpii proximus sedit ante
S.
Athelwotdum (4).
Certe non adeo diligenier tn
singula inquisivisse dicendns est.
3. Secitndtwi
scriptorem Vitae, Birnstanus
ad
DE SANGTO
BIRNSTANO
EPISGOPO.
scriptor
Vitae neque Gulielmus Mahmshuriensis
indicavit, sed distincte signarit Florentius Wigor-
niensis,
GuJietmo pnulo antiquior, qui in Chroniro
suo, ad annum 932: Vir eximiae sanctitalis, ait,
Fritliestanus
Wintoniensis episcopus, ordinato
pro se in episcopatu vii'o religioso Birnslano,
Wintoniam
rescdit...; et ad annum 933 : Sanctus
Frithestanus
obiit; ac denique ad annum 934:
Sanctus
Birnstanus Wintoniensis cpiscopus
obiit{10).
Eadem post Florentium ad eosdem annos
notarunt alii rhroniristae Angli, Simeon Dioiel-
mensis, lioyenis de Uoveden, Flores liistoriarum,
etc.
5. Elevationem
corporis S. Birnstani fartam a
S. Athelwoldo, qnarto itlius successore, qui sedit
D
superna migravit pridie nonas noveinljris, anno
minm tribus
.^]^ jncarnatione
Domini nongentcsimo
Iricesimo .
o.mi\ ; ,
""'*'
uuinto
postquam ecclesiam
Wiutoniensem per 6 amzo 965 f^ am 984 (11),
..oZ, r.r aW.ry..
c nattuor amios strenue
gubernavit (5).
Sed huic memorant scriptor Vitae o;;//''.'^'
^'
^^'tZ'
i''ltmtio
cor-
poria eiut
inininii H75.
(|n;;
chroHotaxi contradicit
doritmentum
praecipuae
auctoritalis, Chronicon nempe Anglosaxonicum,
quod extremo saeculo IX incohatum, deinde a
coaevis scriptoribus per dcctirsiim tanporum conti-
nuatum est (G). In quo haec leguniur ad Birnsta-
num nostrum sper.tantia (7)
:
B
A. 931. Hoc armo Byrnstanus ordinatus est
episcopusWinloniensis quarto kalcndas iunii, et
episcopatum temiit armos duos cum dimidio.
A. 932. Hoc anno obiit Frytheslanus episcopus
[Wintoniensis].
A.933. Hoc anno... Byrnstanusepiscopus obiit
Wintoniae in festo (Jmnium Sanctorum.
Itaqite, cum hoc testimonio potius fidendum
rideatur, statuendum est S. Bii-nstanum Wintoniae
sedisse a die 29 niaii anni 931 ad diem 1 novem-
bris anni 933. Nisi malis, cum Florentio Wigor-
niensi
(8)
et aUis qiii eum s&-uti suni, pro annis 931
et 933 legere 932 et 934, ui forte in nonnuUis codi-
ribus Chronici Anglosaxonici legehatur (9).
factus episco- 4. Ex notatis in Chronico citato constat Birn-
imn decessore
stanum episcopum consecralum esse adhuc in vivis
agente Friihestano decessore eius, quod nescivit
atlhuc
rireiite.
(1) Vit. cap. I ante nied.
(2) Cfr. infra, num. 3.

(3) Cfr. inlra, nuin. 4. (t) Cfr. infra, annot. d.


(5) Cap. 3
extr. (()) Cfr. Ed. B. Thorpe, praef. p. vin-xn.
(7) Ibid.,
lom. I. p. 200; ed. Petrie, Afonum. hist. Brit., p. 383.

(8) Cfr. nuni. seq.

(9) Cfr. ed. Thorpe. praef. p. xvni p. m.

(10) Ap. Petrie, Mou. hist. liril., p. 573.


(11) Chronic.
Anglosaxoti., Florentius Wigorniensis, Gulielmus Malmes-
Malmesburiensis.Eam
anno 905 illtgat Alford
{\%
sed nullo, ut ridefur,fundamento. Qitin immo, cum
in apparitione praevia indnratur S. Stvithunus,
qui quantum superno imperatori pro vilae suae
merilis exsistat proximus ac familiaris,manifestis
signorum cotidie commendatur indiciis (13). lide-
iur omnino illa elevatio contigisse aliquo tempore
post translationem S. SivHhuni, unde coepit is
miracnlis clarescere, id esf jmt annum 971 (14).
6. S. Birnstani mpmoriam ad diem 4 novem-
bris celebrant Auctaria martijrologii Usuardini
Moswegdanum (saec. XII), Altempsense (saec.
XIII) et Bruxellense (in. saec. XV), ifemque mar-
tyroloqium quoddam anglicanum anfe annum 1225
confectum (15)
et Norwicense saeculi XV
(16);
et
praeterea kalendaria saeculi X vel ineuntis XI
duo (17),
tertium ad iisum Novi Monasterii Wlnto-
niensis medio saeculo XI {\S), fria exarata sae-
culo AV/^l^) ac denique unum descriptuni sae-
culo XIV (20).
Recentiora martyrologia, quae
S. Birnstanum ad diem 4 novemhris memorant,
recensere supervacaneuni est; ex (juibus snfficiat
indicasse hibernicum Dungallense.
buriensis, etc. (12) Loc. cil. supra. (13) Vit. cap. 4.

(14) Acf. SS., lom. 1 lulii, p.


3'28.
(15) Cit. ap. Stanton,
A i}ii'it()lof/ij of Etufiaml atid Wales (Xondon, 1887), pp. 526,
680. -
(16) Cil. ibid., pp.
.5-26, 681.
(17) Ap. T. Hanipson.
Kalendariiim niedii (leri, tom. I.pp.432,445.
(18)Stanton,
op. cit.,pp. 526. 675.\
(19) U)id . pp.
677.'' et675.";
Hampson, tom. cit., p. 469.
(20) Stanton, p. O^y.*'^
E
Eii(s
iiinnorin i
fristis crir)'i.
VITA S. BIRNSTANI
AUCTORE ANONYMO
Ex cod. Miis. Brit. Lansdowne 436.
Cfr. Comm. praev., num. 1.
iDcipit de sancto Brinstano Wyntoniensi
episcopo.
s.Birnstanu^, |Cap. l'".J
Vir venerabilis Brinstanus tempore
darun
gloriosi regis Adelstani in Wentana urbe post
virtutibus,
(jecessum sancti ac beati Fridcstani eiusdem
p7-aeserttm
,. .
,.f. i > ,
hospitttUtate,
^^"'^ cpiscopi a pontilicale adeptus onicmm,vero
et aeterno pontiiici Ghrislo totum se conformare
studuit bonorum exliibitione operuni. Erat enim,
secundum veridicam sui noniinis etyuioloi^iam,
lapis vivus ad omne opus honuni exercendum,
b spirifuali divini amoris igne succensus b, Jide
firmus, patientia robustus, humilitate mansuetus,
caritate profluus; severus in corripiendo, alacer
in exhortando ; erga indigentesquoque et miseros
benignus et dapsilis, pielate incomparabilis. De
quo hoc unum mcmorabile fertur, quod veridica
fidelium relatione comperimns. quod idem pater
cum multis floreret virtutibus, praecipue tamen
bospilalitatis et misericordiae operibus deditus
fuerit. Siquidem ante portam ciusdem urbis
xenodochium constituit, ubi peregrinos quosque
et hospites de diversis parlibus adventantes col-
ligens, et tanqviam Christum in membris suis
suscipieus, summo tripudio gratulabatur, et
eorum obsequiis sedule delectabatur. Noverat
enim vir beatus quantum sit virtus hospitalilatis,
misericordiae et compassionis : cum plerique his
assueti
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 457
A assueli officiis angelos hospitio receperinl et
magnain per hoc ab omnipotente Deo gratiam
promeruerinl. Itaque iste vir beatus non inime-
mor doiuinici numd:ili, ct illiuj; nn'inoral)ilis
mandati. ([uo ipsu Salviitor iis([iio ;id vestigia
discipulorum suorum abluenda humiliterse hicli-
navit suisque scquaeibus magnae liumilitalis
exempUi reliquit. duodcnos seorsum pauperes
statuit, tred(.'cinunn quoque vico nomitiis Ghristi
:
quibus omni die In pedum manuumque al)Iulione
seu alimenforum ministrationt^ spiritualitor inser-

cnd.
viret et humanilal is ohsequia impenderet*. Luridis
impendetur qnnque ac despicabilibus variisque morborum
confectis molestiis frequenter adhaercbat etonmi
episcopali ambilionepostposita. horum consortio
admisceri gaudebat. O beatuni virum et omni-
moda laude dignissimum, qui dum temporalibus
ditaretnr commodis, ne caelcslilius privaretur
dcliciis, iu usus pauperum dislribuit propria, ut
iustitia [eius] maneret in saeculum saeculi et
cornu cius exaltaretur in gloria. Nihil quippe in
terra relinore vohiit, sod cuncta cgentihus dispor-
tivit, nt ei qui, cum dives csset, propter nos
pauper factus est, perpetuo sociaretur in caelis.
Sic itaquepius antistes spirituali virtutum munere
i-efcrtus, thcsauros terrenos, o|jcs et ga/as tempo-
rales parvipcndens pauperibus crogabat, provi-
dens et praeparans sibi auxilium necessarium in
tempore opportuno.
B
Vcrum pius Dominus tam vigilantissimo paslori
'rrA
et fidelissimo ac providcntissimo suae familiae
dispousatori locum providcus m gloria pcrenni,
evocal tumc dc lalioreac dchuc corruptihilicarne,
ut ci mansioricm fonferat lucis actcrnae. Et quia
sibi viverc Christus erat et mori luci-um perenne.
desiderabat ardenler illum facie ad faciem cer-
nere, rpiem diu pcr spcculum luehatur et in aeni-
gmate. Advcnienlc itaquc die sviae vocationis,
postquam more solito |)aii[)erii)us Ghristi man-
datum percgit, repentino lactus incoinmodo, inter
eos quibus fideliter tanquam Deo servivit, pridie Piemoritur.
nonas novcmbris spiritum suum Domino com-
mcndavit, ct de hiiius sacculi turi)iiiihus et pro-
cellisad portum quietis aeternae emigravit, anno
ab incarnatione dommica uongcntesimo trice-
simo quinto, indictioneoclava, regni sceptra mo-
deranle vicloriosissimo Anglorum rege Adetstano.
anno regni eius undecimo r. SepuKus csl i;_dtur
<^
beatus Brinslanus in eadem ecclesia Sancti Petri,
c[uam ipsc Deo disponcnte per quattuor annos
slrenue guheriiavit. Et sic a summo paslore de
hac luceevocatus, clectorum pontificuin coUegio
in caehs mcruit so(;iari.
zdo
mcprdoiaU
'
eod. con-
temptione.
E
Capitulum secundum.
Inter haec vencrabilis praesul cottidie Domino
sacrificium oflferehat, seque intra cordis aram
assidua contritione mactabat : et corporis sui
templum, ieiuniis referlum, orationibus intentum,
castimoniae privilegio <hcatum, dignum Spiritu
sancto hahitaculum cxhibebal. Nulla autiqui
hostis poterat versutia supplicari. qui spirituah-
bus armis statuit praemuniri, serpeutinae astu-
tiae prudentiam retinens et columbae simplicita-
tein non omittens. Aminonebat subditos terrena
contomnerc
*. ad cacleslia anhdare et iniinici
laqueos et insidias praecavere. atque oinni hora
vigilando adventum Redemptoris exspectare.
Docehat quantum esse[t] malum superbiae, quae
angelos de caelo deiecit.quanta virfus humihtatis,
G quae homines perducit ad consortium Deitatis.
Ante omnia caritatis concordiam tenere hortaba-
tur. sine qua nihil honi perficitur. et in qua uni-
vcrsa divina mandata complentur. Sic de singuhs
(luibusque vitiis disserens, virtutuin medicamina
opponel)at, et subiectum gregem ad aeterna
gaudia incessanter
cohortando, tam verbo quam
exemplo perducere satagebat.
Capitulum
tertium.
etpietateerga Et uon solum vlro Del erat cura vivis proficere,
dtfunctos. immo etiam pro animabus
defunctorum mstan-
lius solebat exorare. Noctibus etiam pro anima-
rum salute cimiteria solus circuire depulsa formi-
dlne ct psalmos frcquentare
studebat. Hoc cum
qnadam die faceret,
expletisqucomnibus
subiun-

corf.quidem geret : l<e<}uiemn,t in pare, voces quasi * excrcitus


intiniti e sepulcris audivit
respondentmm
Jmr.
-
^
..^
-,, ,,,,,, ,,or,m me
lstndnural)iIius,quoinfrequensest,mortuoscuin
eyjo ~
/^'^^^.,,,
efficere
diynata est m
rorf.sentisse
viro scvissc
*
sermonem, ne euni officii pigeire]t
dmna
chmentxa
conmem ejn
_
j
^^^
quod tot animabusgratum
audii-ef. Sauctus igilui'
Brinstanus,
multiniodis virtutum
fioribus
adorna-
tus, grcgem sibi commissum
slreiiue
gubernabat,
et pro ovimii salutc Domino attentius
supplicabat.
iiovembris
Tomus 11.
Capitulum quartum.
Illo igitur ad caelestia regiia translato. venera-
bilis Alphcgus in episcopatu succcssit, ac deinde
AIpliinus.Quodehac vita sublato, sanctus Adthcl-
woldus puntificali est apice sublimafus rf.Qui cum
inter cetera sancfifafis opera praedecessorum
suorum Wintoniensis scdis sanctoruinantistitum
praeter sancli Brinstani annuatim festive memo-
riam excoleret, quanti apud Deum idcm pater
foret ineriti huiusmodi revclatione meruif edo-
ceri. Non enim distulit chvina clementia famuli
sui meritum et gloriam propalare, nc vir perfe-
ctissimus et onmium virfutum fltulis adornatus.
in aliquo saUcm [jarum quid commissi in illum
videretur contrahere. qui est suorum laus. decus
et gloria sanctoruin. Quadam etenim nocte cum
beatus Adchvoldus more solito solus in oratorio
sanctae Dei genitricis Mariae divinis excubaret
laudibus el intensissime dcvotis incumbcret pre-
cibus, repente videt coram se aslare sacerdotalis
ordinis viros,
pontificalibus infulis redimitos et
as[)cctu admodum praeclaros. Cumque eos prae
claritate vuHus vix posset aspicere. unus eorum,
qui propior sibi assistebat,
officiosissime eum
salutans : Pax tibi, ait, frater
cunssime Adel-
woUle, noster
coepiscope. Tuuc ille :
Quis es, inquit,
domine, et qui snnt isti ? At ille : Ego sum,
inquit.
Brinstaniis,
hniussedis
quondamepisropus.
Hic autem, qui prior nssistit, sanrtus est Birinus,
natione
Romantts, qui ab Honorio papa ad has
partes ad
praedicandum
directus, maximam gen-
tem
Anqlorum
convertit ad Christum, et post
laudabiUs
vitae r.ursum societatem promernit am/e-
lorum. Alter vero heatus
Swithunus est, specialis
huius urbis patronus, qui quantum superno impe-
rotori pro fitae suae meritis exsisfat proximus ac
familiaris,manifestissignorumcottidiecommenda-
tur indiciis.
Sicut ergo nunc me vides cum ististn
praesentiarum,
sic crede pro certo me fore consor-
tem
eorum in aeterna felicitate
sanctorum.
^ur
IpSO pOit
mortfim
npparente et
postulante,
instititilar
annud fitts
festivitas.
d
diVtna
ciemvnn.ii
i,umv..-..- ^,, .,
o/on?Hisdictis,confestim
ab
oeuliseiussublat.
.unt
Sanctus
igitur
Adelwoldus
divina revela-
tione
instruclus.
facto mane
monachis et clericis
in unum
collectis
cuncta quae viderat per ordi-
58 uem
DE
SANGTO
BIRNSTANO
EPISGOPO.
458
""
, i- D fo.,; nwtivitatem
molnnunn
dfduxif ^^criptor ewcibus aHglomxouicis D
em
enan-avit. et beati
Bnnstani
lost.vitatem J
^^ subsiantha
^.^^^V^^me^c^M^^^^
^^;^^^^
rfr.
W.S^rat, A concise etyn.olo.
CniuscorpuspauloposUetomU^^^^^^^^ .
.
^^ the english language, cd. II
sacras
ecclesiae
rehquias
hononhce
est recona.
g
^^^^^ ^^ ^^^^^^
^^ ^^ ^^^^^ ^^^^^
c Vfr.
Connn. praev., num. 2.
d Post Aclfcah
sfu Elplicgum tt Alfsinum, ter-
tium a S.
Brinstano
WiHtoniensem episropum
Brichthchnum
seu
Brinfhelmum memorant Flo-
tum.
Explicit de sancto
Brinstano
episcopo
et
confessore.
ANNOTATA.
a
Immoviventeadhuc
FrHhestano. Cfr.
Comm.
m-aev., num. 3.
^ . ^ ,
b
Nominis scilicet
Bimstani
ser/ Bnnstam
etg-
reutius
Wifforniemfis,
Gulielmus Malmesburiensis,
Simeon
Vnurlmcnsis, etc, cui successit S. Athcl-
woldus.
Tertium
illum praetermisit anonj/mus
noster.
COMPENDIUM
VITAE S.
BlRNSTANl
Ex
Guliehni
Mahne.^buriensis
Gest.
pontif. Angl. lib. II.
Birstanus
IIII'*
tantum annis
episcopatum
rexit. lUum
purissimae
sanctitatis
fuisse accepi-
B mus:cottidio non
intermissa
sedulitate missam
pro
deiunctorum
requie
cantitasse;
noclibus,
depulsa formidine, solum
cimiteria
circuire soh-
tum, pro animarum salute psalmos
Irequentasse.
Hoc cum quadam vice faceret,
expletisqiie omm-
bus, subiungeret : nequiescant in pace, voces
quasiexercitusintliiiti
osppulcris audivit respon-
dentium
Amcn. Istud mirabihus, quo inft-equens
est, mortuos cum vivo sevisse sermonem, ne
eum ofTicii pigeret quod tot animabus gratum
audiret. Idem dominici exempli
ardentissimus
exsecutor, pedes egenis omni die,semotis arbitris,
lavabat, mensam et cibos apponens, nec minus
pro disciplina
famulantium reliquias abstergens.
Obsequio
consunimato.
pauperibusque dimissis,
ad multas ibidem remanobat horas, orationibus,
ut creditur, vacans. Quadam ergo die pro consue-
tudine ingressus, nulla antea interpellatus aegri-
tudinis molestia, subito clam omnibus spiritu
vitali caruil. CUentes, qui consuetudinem eius
nossent, [cum] tunc quoque orationibus occupa-
tum crederent, tota die iacere passi; at vero
sequenti diluculo
irrumpentes, inveniunt cadaver
sine mente.
Conclamatus cst ergo, et sepulturae
datus. Sed cives, quia mterceptum morte vide-
E
bant, omnem eius
memoriain oblitteravere silen-
tio, nescientes
quod scriptum est : Non potesi
male mori qui bene vixerit; et: Iustus,quacumque
morte
pracoccupatns fuerit, in refrigerin erit.
Gorrexit id divina rectitudo, longo post tempore
suecedente
Athehvoldo. Gui noctium principio
ante sanctorum
reliquias lucubrare solito, appa-
ruere tres assistere personae, non in extasi, sed
plane insomni. Quorum quae media has expri-
mere voces est audita : Ego sum Birstanus,
quondam huius urbis episcopus; hic, dextnim
osteudens, est Birinus, praedicafor primus; iste,
et ostendit sinistrum, est Swithunus, specialis
huius ecclesiae et civitatis patronus. Norerisque
quia sicut 7ne cum eis hic vides in praesentia, ita
rum eis in caelo non dispari fruor gloria. Cur
igitur fraudor honorificentia mortalium, qui ma-
qnificor consortio caelestium spirituum? Finierat,
et in aerem cum sociis elapsus, pretiosa sui
memoria provinciahbus apposita, niliil non vene-
rationis deinceps emeruit.
DE S. GREGORIO
FUNDATORE ET PRIMO ABBATE MONASTERII PORCETENSIS
PROPE AQUASGRANI
A P.
Hittoriam
S. Gregorii
comm:eista.k.ixjs praevius
1. De historia S. Gregorii deque gemina eius Vita olim
conscripla.
1. Nttper tandem hici veritatis historicae red-
ditus est ille sancfus, de quo quidem non pauca
narrare habuerunt, qui anfe hos uliimns annos de
eo fecerunt menfionem, / ca partim non omnino
vera, partim plane falsa. lieferebant newpe Grego-
Tmmfihum exstitisse Nicephori Phocae,imperaforis
bijzantini, sororemque habuisse Theophanu, Offo-
nis II uxorem
;
posthabitis omnibus, eum in putria
terra monasticae militiae noinen dedisse; post-
EXTBEMO
SAECULO
X.
quayn autem a Sarracenis interceptus esset etvanos
tuhssef casus, in Occidentem profectum
esse ac
tandeni Uomam venisse, ubi, sorore sua
Theophanu
consilio et opiOus adiurantc, coenobiuni S. Salva-
toris struxisset
;
posfremo,iuhente Ottone II,Aquas-
grani se contuUsse etprope nobileni urbem coenobio
Forcetensi, quod in ipsius gratiam imperator aedt-
ficasset, abbatem egisse ei cum sanctitafis iaude
mortem obiisse.
2. lamvero
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 469
tiaetenus
ificertaf
satii
2. lamve.ro kaec vel exinde suspicionem move-
bant, quod illius regii, ut ferebalur^jirinciim et non
ignohilis nhbatis,ne nomenquid*-m apud utlum scri-
ptorem
bifzaniinuin legebutur, inter lafinos vero
unus
solmnmodo (1) ante saeculum XIII, isque
obiter et paucissimis verbis ipsius vieminerat.
Brunonempe
Querfurtensis,cum in Vita S. Adal-
berti cap. 17 sanctos viros laudaret, qui liomae
in
monasterium
sanctorum Bonifacii et Afexii
cum
Adalberto piae colhrutionis r/ratia convenire
solebant,
interquattuor illos, quos regulae S. Basilii
addirtos fuinse dncet, primo lor.o sanrtum iioslrum,
ut videfur,
nominat his verbis : Hoc Gregorius
abbas, hoc pater Nilus eral... (2). Haec sola ilie, et
quidpm Hle solus. Non nimium ergo mirari dehe-
mus quod viri historici, rum eam, quam supra
paucis exhibuimus, S. Gregorii historiam apud
recenfiores
dumtaxat scriptores, Molanum dico,
Fisenium etc, legerent, incredibilem eam iudica-
runt et infer fahulas libenter amandarunt (3).
iUmtrarunt
FeUdter
porro accidit ut, repertis nuper duahus
VitaeipsiuB
g Gregofii Vifis, et quae in hac historia erant
duae nuper
^^.^^^^ fabulosa
corrigerenfur,quae autem vera con-
reptrtae;
^^^^^^^^^^^,^^
^ .j^-,.^g de medio tollerenfur dubia
suspicionesve,
quae de ipsa sancti abbatis exsisten-
tia exorta erant. Primus, quiu efiam sohis hacte-
nus Vitas illas edidit v. cl. Holder-Egger (4);
qui
de iisdem fam lurulenfer famque suhtilifer disse-
rw/f (5),
ut vix aliud nohis reliquum sif, quam ut
eius vestigia in tota hac paragrapho
premamus.
3. SoIms priorem Vitam nobis servasse videfur
coner.torMagni,quoddicunt,LegendariiAustriaci;
qui suh die 16 aprills illam voluminihus suis inse-
ruit, sed, quod in aliis etiam Vitis suhinde fedt,
non integram, verum extrema parte destitutam.
Quod non parum dolemus; haud exigui siquidem
momenti esf haec Vita ad cognoscendas res a
Gregorio gestas, utpote quae non ita mulfo post
ab auctore ipsius morfem conscripfa sit Auctor euim, quam-
paene coaevo
g,
fortassis
sancfum abbatem non viderat (6),
a trihus famen eius discipulis
Calabris ea quae
profert
pleraque compererat (7);
quorum testimo-
nium etiam atque etiam in sua narratione
studtose
commemorare
non neglegit (8);
unde eum ante
medium
saeculum Xi scripsisse
merifo colUgit
Hotde7-'Egger.
"
Eum non Calabrum fuisse

ita pergit idem vir doctus,


- "
iam ex eo elucet,

quod 'linqua latina usus est; ei cum ecctremis verbis


l
Ottonem
7/inostrum
piissimum
caesarem rf/xe-
"
rit, opponens eum
impcratoribus
Consfantinopo-
l
litanis,
quibus Calabria
subditaerat,eum
aut in
l
Germania aut in Italia superiore
vixisse appa-
"
ret
Probabile etiam
existimat idem r.cl. Vitam
hancpriorem aut ab ipsis monachis
Porcetensibus
aut iis admonentihus
conscripfnm
esse.
quanf^uam
mutiln tKt
guarum
lirior
ft non
Calabto
scripta,
4. Libellus ille in quinque codicibus, quos quidem
novimus, le/fitur, nempe 1)
mouasterii S. Crucis
in Austria, num. 12, saec. XII vxtr., fol.
06-67''
;
2) monastrrii Admuntensis in Stgria, num. 24,
saec. XIII, fol.OO'^-?!; 3) bibliothecae patatinae
Vindobonensis lat. 336, saec. XIII, fol.
88"
-91;
4)
moiiasferii Zwetflensls in Austria, num. 24,
saec. XIII, fol.
75-76'' %
5) monasterii Mellicensis
in Austria, sigu. M. 4, saec. XV, fol.
207-0-'
(9).
Qui omnes iisdem verbis desinunt mutUi, omnes
mendis scafent,quae aliter alii scribae corrigere
et in m^ndosJs
subinde conafi sunf ; ut 7ion immerito coUigas
'^^^'"J"^^''^;^
ipsum exemplar horum codicum archetypttm naevis
gerraia,
minime caruisse{{0). Inparanda editione principe
adhihuit vir cl. Holder-Egger codices 1, 2, 3;
sed
infausfum id contigit, ut qui in eius gratiam codi-
cem Sanrfae Crucis excussit, cum variantis lectio-
nes colligeret, vix non uhique correctoris coniecturas
pro primigenia scriptura adnofaret; quod nuper
deprehendimus, cum egregia benevolentia Hmi ah-
hatis Saucfae Crucis et H. P. Gregorii Pock, eius-
dem monasterii bihliothecae praepositi,codicS quat-
tuor Sancrucenses,
quilms Legendarium Austria-
^
cum continetur, in bibliothecam nostram evolvendos
accepissemus. Iliud igitur exempfar iterum contu-
limus ct manum rorrertoris, qui saeculo XIII
textui emaculando operam nararif,sedulo disftnxi-
mus. Codicum 2, 3 lectiones varias ex editione
principe ita accepi, ut suhinde, cum aliquid dubii
orirefur, ipsos codices adirem; quos pro hibUothe-
cariornm
numquam satis laudanda liheralitafe,
utendos eramus nacfi. Codiccm 5, huc efiam per-
humaniter missum, ipse contuli; demum codicem 4
officiosissime
contulit H. P. Benedicfus Hammerl,
bibliothecarius et archirarius Zwetflensis. Neque
tamen haec diligentia, nec quac a priore editore
sollerter propositae sunt
emendationes, satis fue-
runt, nt primigenii operis verba ubique rcstituere
possemus; quem textum utinam felicior quispiam
integrum et iuc.orruptum
reperiaf! Interim rema-
nent loci nonnuUi, ex- quihus vixac ne vix quidem
apfum sensum eruere valeamus.
5. Xis autcm, quae supersunt, haec praecipue
edocemur, Gregorium
quendam Calabrum tem-
pore Ottonis III
imperatoris
monasterium Ctrcla-
rense rexisse;
mulfa eundem et miracula patrasse,
et mala a
Sarracenis, qui Calahriam
depopulaban-
tur passum esse; ultimis demum verbis innuttur
posfea quandam
Gregorium
inter ef Ottonem III
intercessisse
necessittidinem.
Eadem fere,
eodem
ordine, at non eodem semper modo refert
altera,
quam di.vimus,
Gregorii
Vifa; quae insuper na.ra-
tionem
re>-um a sancto abhate
gesfarum longe
ulterius
deducit.
Hanc nobis servaint codex Darm-
stadtensis
num. 20.5, fol.
154--169,
chartaceus tlle
quaedatn
tamen scitu
digna
perhihtt;
aiterius
autem Vita^
auctor
(1) Adde
diplomaquoddam
Otloms lll -"
>^*^,^;^ "^;
de quo infra. num. 13.
-
(21 MG.. Scr. tom. IV.
P-
W>3- c^.
Act SS Apr. tom. III. p. 192. Xegre m.h. persuadeo recte
hoccaput
[TVitaeAdalberti
^-''^^''"^'ZT Ta)T
ium nostrun. (ibid,. p. l'.)3. not. d). Mabd onmm
(Act
saec. V. pp. H47. SG8,.
Neriaium
(De t.mplo e, roe.ob.o
SanctoJnBonifacii
et AUxii, p. 77 sqq.) et nupe. v. c .
I Sackur r
le
auniacen.rr. tom. I. p.
m^l
^-^-'^T^
tuor iUos graecos et latinos
quattuor o.nne.
s.mul .o
eodem
,no.Lterio .-um S. Adalberto '"<^o '"-^''P-^^j
8unt.Crediderim
igitur
Gregorium ,u <^-^^^^^^^
"^^^^^^^
facii subinde
quidem et v.lul oh.ler ven.sse.
-^^^
eo diulurniore .luoda,..
ten.pore vtam
^"^t'*^""^,^^
ff^
_
(3) S. Hirsch-H.
Bresslau.
Jahrbf.cherdes
deutschen
Heichs u,Uer lieinrich 11, lo.u. IH, p.
oo not^l. - *
"^^^
Scr tou, XV p.
1187-99.- (5)
Ihid..p.IlHo-7.-t>)NoUm
fd itl praed e negare. ut fecit
Holder-Egger.
F.er, en.m
potu^l ut auctor
SsUr in Italia
quidem
neutiqua.n
<-um
Gregorio
versatus sit, verum postea eundem m German,a
co^overit.
Abrumpitur
nimiru.n
textus V,tae. qu, superes.
anCamderebus
a sancto in Germania gest.. ,nc,p,at
JermT fi^ri; cum autem non
improbabile s.U ut ,n parte
am
deperdita
auctor de sua. i qua fuent. cum Grego,-.o
onver?a.ione
aliquid
prodiderit
pn,dent,us me acturum
exi-timo
si rem in ancipiti
rehquero. - (7)
Cap. .^.
S iruper cap. 4. 6. 9. 10. 13. - (91
Neglex.mus
exemplar
aecu i XVI .
quod in
bihliotheca
no.tra inter
ma.orum
dario
Auslriaco
descripUs,
experti
novimus.
et
460
DE
SANGTO
GREGORIO
ABBATK
PORCETENSI.
AtCTORE
A.P.
priorfni non
legetat,
sed res n
Gregorio
gentds
didiceral
a omio 14^ (1)
' >om.deyio
h,^,dae
N,ede,--
mrlh, h, Ilhem pojH Couft,ie,,tk,>
sitae,
rar,,..
ma,.ib,.s
exa,-ats.
Ex quo editione.
l:ripe.
varavit r. cl.
HoUie>-l'Wr,,,on,.Uis
raculor,.,>.
narratio,,ib.
et
lorisjM,r..e>,eti.:ishi,.r
inde ms-
sis; c,.m
autempro
istitto
ost,-o
texl,.s
,tege,
nobisesset
rei,raesetad,.s,co,li,r,,
,i,.e,n
s,m,a
cu,
hee,'oletia r. cl.
Ma,-cr,
IMiolhecae
Dar,-
sta.ltesi im.efects,
ad
,.ostra,
b,U,otheca,n
miserat, ite,u,n
erolvim.s
et
partes
ossas s,.p-
nlevimus.
6
Ihmrauinu
VHam, si cun, Vita pnore con-
feratur,
notahih-
quoddam
hayio,,raphme d quae-
stionis
n-itU-ae
exemphm
praehere,
recfe monuU
mder-Kqqer.
Vitam
siquidem
priorem
audor
mn Jegerat;
scrihit nempe cap. 25:
Gonscnpt;i
quidem vita eius
hactenus
liabebalur,
eliam. ut
quidam
(iicunl.aureis et argonteis littens exarata,
m eadeni ecclesia, sed
postmodum casu non satis
noto
coml)usla. Haee autem quae inde perstnn-
ximus .. in corlina
satis auti(iua
Coloniae m
ecclesia
sanctae
Mariae. ubi
sanctimoniabum
cbonisDeo
famulatur.invenimus
cum evulentibus
capitulis. Hanc etiam cortinani domina Tbeopha-
nia
impcratrix. soror beati Grcgorii. in menio-
riam dilecti frairis sui compoui posl obitum eius
iuRsit... Afqtiieuw, salfem si summain rei spectes,
vere dirisse,et mox oshndemus^et
cuilibet utramque
Vitam conferenti
manifestum
crit.
" Vidit igitnr

-
ita nd rm r. d
Uolder-Iufger,
-
*
imagines

cortinae intextas, quahs in celeberrimo tapete


Bainrensi (2)
conqjiciuntur, qitibus res gestae
^
Gregorii depictae erant, cum brct^iljus inscri-
l
ptionibus (3),
quil)us res repraesentatae expUca-
.,
hantur. Sane seatet fabulis libellus hoc modo
compositus; nam Gregorium
imperatoris Cmi-
'
stantinopolitani filium, fratrem
Theophanu
imperafricis fuisse, ah Ottone U in Germaniam
accitum esse alucinatur auctor; $ed rerum
summa singulari qttodain modo cum Vita Gre-
gorii in legendario Austriaco servata convenit .
Quatenus enim Vita prior profenditur, eatenus
"
eaedem fere res eodem plane ordine narrantur,
eadem miracula eadem serie utroquelihello refe-
runtur, etiam mdem personarum et locorum
nomina in ufroque commenioranfnr (4);
sed in
minoribus rebus, in cansis contexfuque rerum
posierior Vita plane a priore recedit, ut cognoscas
eius aucforem quasi quendam nucleum narra-
tionis ex imaginibns in corfina depicfis recepisse,
reliqua omnia confinxisse et commenfum esse
(5),
nonnullas imagines non recte explicasse (6). Nec
dubium mihi videfnr quin ea, quae in cortina
depicta erant,prioreVifa dnce conficta fuerint.

.v. .j...^ 7. Porro, quod cum his consentaneum est,omnino


nibusornata,
diversa sunt utriusque opusculi verba et stilus;
diligenti enitn instifuta collatione, rix senos locos
repperimus, in quibus inter utrumqne simiUfudo
quaedam infercedat, quae notatu digna sit. Hos
siUficere iuvabit
:
Vita I.
Cap. I. ... ei de ordine in
ordinem
nscensuni piaebere
non distulit.
Cap. 2. ... angelicae vocis
adnioniUo
venit, ut...
Cap. :i. Nullus clericus
inorum honeslate sibi erat
aequiparandus.
Cap. 7. ... ex nimia fatiga-
lione hoslis anliqui.
Cfip. !*. - statim signo
crucis ad locum doloris op-
posito. sanavit eum.
Cap. 10. ... leprosum quen-
dam ... eleiuosynaiii ah ipso
petentem.
Vita II.
D
Cap. 3. ... ipsum de ordine
in ordinem consecravit.
Cap. J. ... admonitioue an*
gelica iussus est...
Cnp. 2. ... nulli morum
honeslate inferior videretur.
Cap. 5. Omnis faligatio
daemoni.t expulsa crI.
Cop. 6. Oravit ut vel sig-
num crucis doloris sui loco
imponeret.
Cfip. 9. . . Contigit ul qui-
dam leprosus.. elemosynam
peleret.
(X atttiqua
eortina acti
pieta
et inecriptio-
Qiiae similitudines
parfim casu oriripotuerunt,
partim inde explicantur, qiiod aliquihns locis
fextum
inscriptionuin in cortina dejnctarmn jdus
minus fidelifer rettiiHf Vifae posterioris auctor
;
quas
inscriptiones
adhibita Vita priore compositas
esse recte, ut videtur, coniecit v. d. Holder-Egger.
8. iVoH exiquam sane ex haccortina cepissemus
utilitatem si, ut supersunt alia hniusmodi monu-
menta (7),
ita ipsa etiam ad nostra usque tempora
servata esset. Verum
inqnirentibus nobis a viris
doctissiinis Francisco Xaverio Kraus, professore
Fribnrqensi, ef Alexandro
Schniitgen, canonico
Coloniensi, responsum e.st nullam omnino sive in
ecclesia B. Mariae in Capitolio
(8),
sive in alia
quapiam Coloniensi, exsisiere rortinam, qnae medio
aevo confecta sit ; nullum auctorem Coloniensem,
non Winhejninm, non Gelenium, etc, etc, nostram
vidissevel certe eius meminisse. Unde periissecre-
denda est.
^.Sed quamqnam hoc subsidio caremns, tamen
quae superius diximus satis utique luculenta sunt,
ut plane assentiamur iis, quae sapienter inde colle-
git V. cl. Holder-Egger :
"
In his ergo rebus
,
inquit," quas priore Vita relatas hahemus, posfe-
rior fabtdosa ac commenticia nullins pretii est
;

attamen haec aliquanfi aestimanda esf, quod eiits


ope prioris Vifae extrema pors, qnae periit, quo-

dam modo snppleri potest. Discinius enim ex ea

Gregorium Calahrum in familiaritatem


Otfonis

imperatorisvenisse,abeo in Germaniam
missum

e.sse, ut nionasterium Porcetense ab imperafore

fundatum insfitueret et regeret .


Certiores ne.mpe
fimus quisnam fuertt Gregorius ille, cuiusgesta m
Vita priore mutUa narrafa sunt ; si enim Vita
pQsterior non reperfa es.set, numquam essemus
suspicati primnm abbatein Porcefenscm sub illius
Calabri persona latere. Atque anfequam v. cl.
F. W. E. Roth viris dociis Vitam posteriorem
notam fecerat (9),
statuerat b. m. G. Waitz Vitam
priorem quam
"
alicuius abbatis Gregorii
-
cupabat, in Monumentis Germaniae infer reritm
italicarum scriptores edere{\Q).Sed estei aliahuius
libelli utilitas, nimirum ut palam faciat qua arte
nonnulli hagiographi, cum diu post tempora
eorum viverent, quoram gesfa narrare
t^olehant,
nequead manum habebant unde de eonwt historia
(jitaf Miwi
perii$Sf
vidclHi:
Vita ilh
utique
fnbulosa,
tninime
tamrii
(JII(/|7jN,
(1) Id comperimus notula Vitae S. Thomae Aquinalis
fol. 98 subscripta. Cfr. Holder-Efger, tom. cit
, p. llSTi,
not. 1.

(2) Haud absiniilis luit, ut videtur, haec cortina
monumentis illis saec. XII et XIII confectis, quae nuper
arte eximia repraeseotari cuiavit vir egregius F. X. Kraus,
Die chrii^tliche Insrhriften ilrr liheinlandf, ^^"'VheWilSm),
num. 87, 88, 89, et Der Kirchenschalz von Sancl Blasini
(1892), Taf. 1. 2,3.

(3)
Quas ipse
"
capilula dicit; hanc
enim \im habel hoc loco ista vox. Vide Ducange Henschel,
Glossarium, sub v. Capitulum 2. H.-E.
(4) Pachomius
abbas, David episcopiis, Scandalis (Sandalis) Sarracenorum
princeps, Bulcinum oppidum. H.-E.

(5) Regios
Gregorii
natales iani antea, ut videtur. finxerat nescio quis; proba-
bile enim est epilaphlum, quod c. ^O Vitae II insertum
legitur, ante auctoris noslri tcmpura conipositum esse.

(6) Non desunt in re hagiographica casus huic satis similes;
videsis v. gr. Vitam S. Mercuriulis episcopi
Foroliviensiis,
Act. SS.,ApT. tom. m.p. 7o-W;cfr. ifciW., p. 7.V2, num. 4, 5.

(7) Vid. supra, nol. 2.


(8) Haec neiiipe videtur ab
auctore Vitae designari, cum dicilim ijua
sauctivionialiunx
chorus Deo famulatur.
(9) Neues Archiv, tom. XIII,
p. 592-3.
(10) Cfr. Neuea Archir, t. Xll, p. 7.
uberiim
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 461
et pogtea
hrevi
miyai^loriini
relatione
aueta.
B
Fabulae in
A
uherfnn edocerentur, inopiae suae consuluerint
conirctHiiit, piis adhortafionibm et exfursibus,
locis
deniqueex Scriptura ahuitde corrasis; rjua in
re palinam inter muUos cerie feret noster.
10.
Quonam fewpore Vita illa composifa sit,
Jecitlo
XII tam apte drfinivit mepe laudofus }lolder-K(j(jer ut,
eoMcripta
ei^t
fig optime factutn faciamvs, ipsius rerl)a iterum
Siibicere
malimus :
"
Posterior Vita a monacho
Porcetensi, ut cidetur, paulo posfquam ossa Gre-
gorii rirca a. 1180-1U)0 ah Arnoldo abhate ele-
vata sxmi{\)^ ipso Anioldo udhortantv{^l).saec.
XJIexeutde
conscripta esf. Cui fempori optime
covrenit, quod oratio per totum hunc liheUum
syllahis consovis comuefo more exornata est.
Seipiuntur <piidcm nouHulla capita de niiracidis
a. 1261 factis, post(p(am a. 12'J0 monasterium
Porcetense monialihus Cisterciensibus tradifum
est. Sed haec liheUo ante conscripto postea, vide-
licet a. 1261 vel paulu posl, adiccta csse primo
patet aspectu, (^um sermo horum capitum ab eo
Vitae prorsus discrepet, cum nullum vestigium
l
ornatus, quem nocamus
"
Reimprosa

((jallice
7)rose rim^e)
"
in eis invematur, cum Vita bis citata

et uno loco eius verha repetiia sint .


^^^ 11. Quod cum non animadveriissei Molanus,
ipaaprolatae
fotavi Vitam tempore primae abhatissae
{^)
com-
posUani esse opinatus est; hancnempe Vitam,non
aufem alind opus ex ij^sa derivaium et (pwd iam
lateai, ab illo desiynari pro certo haheo, uhi quae de
S.
CyVf^%ov\oprotulit{^),ea
" exhistoria Porzeiana
temporeprimae
ahhatissaeconscripta se hausisse
testatus est. In sua eniin narratione
pedetentim
Vitae tenorem secutus est, quem breri safis compen-
dio, nuUa re addita servatisrpie saepe ipsius Vitae
verbis, exhihuit. Diu ante Molanum vel eandem
Vitam legerat, vel certe fahulas,(piae in ipsapro-
fervntur,
audiverat
Caesarius
Heisteihacensis. Is
enim cum annis 1221 et 1222 dialogum snum
miracuhrum
romponeret, lih. VIII, cap. 76 Gre-
gorium regis Graeciae filiiim et coenobii Porce-
tani primum
abbatem atque
[undatorem appel-
larit'
praeterea aufem nihil ex iis, qiiaein VHa
^nagno apud
referuntur,
iradidit. Posteriorem autem scriptorem
modernoB in nuUinn repperi, praeter Molanum et forsan etiam
homre
Tritheniium (5),
qui Viiam U le(jerit. Qiiotquoi
enim postea de GTe^orio paulo ^tberius sermonem
habuerunt,
omnes vel ex Caesario, vel ex Molano
hauseruni:
Wionem dico{G),
Miraevm {!),
Saus-
saium{B),
Fisenium (9).
alios, receniiore vero tem-
pore Quix (10),
De Bam (11).
Mo(yren (12)
etc. Cum
aufeni interim Vita prior ab omnibus sive antiquis,
sire modernis auctorihus
ifjnoraretur, inde facium
est ut omnia,
quae ad haec usque
nuperrima iem-
pora scripta sunt sancti nostri elogia,
censura
indigeant ei a fabulis
eximenda sint.
AUCTOBE
A. P.
fufrutit.

U. De fundalioiie monasterii
Porcetensis.
12. Anno 973 vel 974 factum esse iniiium con-
Poreetenaia
dendi monaMerii Porceiensis, tradiderunt olim
"'''"'*
plerique scriptores, idfpte ideo rpiod, diice Vita
posteriore, Trithemius, Motanus et qui eos secuti
swd, Oftonem II imperatorem huic fundationi
operam cotUuUsse opinabantur. Dociiit nuiem nos
Vita prior non Oftonis II, sed Ottonis II! tempore *
Ottonr III
(iregorium fioruisse {[3),
atque ex uitimis, quae
superstnU, verbis coUigi posse videiur ab eodem
imperutore sanctum nostrum in Germaniam esse
accUutn (14). Sed luculentius te.stimonium cfmcepiis
verhis perhihent documenta omni fide digna, ut
certum omnino sii ah Ottone III Porcetum esse
fundatum. Scrihit enim Ilenricus II in diplomate
Porretensibus die 21 ianuarii an. 1018 daio :
Quod nos pro romedio animae nostrae senioris-
que nostri atque nepotis, Oltonis videlicet tercii
imperatoris augusti, qui ipsum locum a funda-

mento ad Dei .servitium ordinai-e coepit (15)...


Quihuscum coiisentiunt Acta fundidornni Brun-
ivdarensis coenolni, exeunte saec. XI nmscripta;
in quihus haec de Ottone IIIreferunfur{\(j): Mona-
chorum nionasterium, qtiod dicitur Burcetum, in
honore S. loliannis Baptistae atque S. Nicolai
Mirrenorum arcliiepiscopi
constitiierat, quod
materno ex sanguine graecus erat {17).
13. Quo circiter (tnno fundatum sit monaste-
nonvmUo
rium, non ifa facdi negotio definiri pofest. Si cum
^''''[^^^^^^
v.cl.
Ilolder-E<jgtr{\S)tantum fidei Vitae poste-
riori tribuerimus, ut credamus Gregorium cum
Ottone III
~ quem auctor Vitae perperam Otio-
nem II dicii,
Romae convenisse, id non ante
annum 996 coniifjisse ceriumesf, cum hon priinum
amio liomam adierit
imperafor{['3);
qui postea
annis 998 et 999 iterum in Italia versaius est. Circa
haec igitur tempora, potiusautem anno 996 iptam
999, Iffdia relicta, in Germaniam
contendit Gre-
gorius; sirptidem suh iniiiisanni 1000, iam aliqua
saliem ex parte construcio
monasterio Porcetensi,
supremum diem vir sanctus obierai; legimus enim
in diplomate Oiionis III die 6 februani
huius
anni
(/?o(^0):Monasterium
sanctorum martyrum
Apollinaris et Nicolai
venerandique
confes-
soris
Gregorii in eodem
monasterio
corporaU
quiescentismateria,a
quo idem
venerabilis
locus
funditus fuil
edificatus...
commum
vocabulo
Burci nominato (21).
Quihusitrrum
dorc-
mur
originem ahbatiae
Porcetensis a S. Gregorio,
quem utifpte Otfo III onini ope adiuvit, esse repe-
tendam.
(1) Cfr cap
26.- (21 Quod haec verba cap. 25 JDdicare
videntur : Haec autnn. guae inde
,>erstriximus
cum
rWollianimo]
salagente. tum domino Arnuldo ardenUm
Lmnnvwntc... Quae verl.a et ad os.a Gr.gorn elevanda el
ad eius Vitam
con.cribendam
pertinere
v.dentur. U.-h.
Dubium tan.en iniciunl quae cap. ^ir. leguntur :
Donunus
Aroldus.aepfUi<ti
mon(nterUabbassuis
lemporihu.
ardeutius
aemulutor
exmtens
paternarum
tradtlwnum
;
.idetur enim Arnoldus iam vita lunctus esse, cun. haec
scHbebat auctor.
-
(3)
Helswindis nempe. quam ab anno
1220 .altem u.que ad annum 126! praefu.s.e. ex .p.o addi-
tamento ^ ilae novin.us.- (-t) A"';<- ^'^''^^^^/-^'
fj
"^^^^
(Lov.ni. nm, lol,
247-.&-; 2- ed. (Duac. lOIb) o .
S41-Z
-
(5) Ann. Uir.au,., tom. 1 (10'J), p. 117. - (b) i.'*^-

Vitae. parte II (15%). pp.
361. oOl. - (7)
Ct.ron,ron C^
cien.!s ordinis (1614), p.
215-8. - (8)
Jt/or^-/- ."^-
(1637) p
831-2.
-
(9)
Historia
eccles.ae
Leod,rns>s
[IM^).
L0odiensi.(mn
p.
479.- (10)
GeMed^r ^''^'':^"'
u.r,rs...
traduit d'AIba..
Butler. tom \I{1^9). P-
't-^-
mHa,>ola9is.hes
in Anu. des lust. Vrre,ns fur den N.e-
derLeL tom. XXIV (1S72). P-
174. - (13)
V.U l, cap 1.
--
,14) Ibid cap.
13.
-
1 15)
Lacon.blet.
Urk-undenhuch fur d,e
aelfucftc des
Niederrheins. tom. I.
P-
93,
num lol.-
,1 5 J. Scr. lon.. XIV. p. 131. cap. .0.-U7) C fr. et.am
diploma
Conradi 111 datum anno 1138
(Lacon.blet.
tonu
c? p
216-7, uum. 326|. et cbronicon
quoddan> Aquen.
ed a V
cl.Loerschm
Ann. des hist. \ cmns fur da,
JV,- ,1 W. n
tom. XVII (1S66J. p. 2. - mMO
Scr. tou.
XV p
UiH). not.
4.- (19j G.
Hicbter-H.
Kohl
^'"'f'"f'
Tutsch..
Jicchs un
Zeitalter der O...
to.m I
(18^
.
n 157
- (20)
BOhmer.
.lr(fl nnperu
selecta. ed l-icKer
l
2S-.1, nuin.
33.
-
(21)
Recte monet H.-E.
le,endum e..e
nonutiatuin.
14. Nec minus
DE SANCTO
GREGORIO
ABBATE
PORCETENSI.
AUCTORB
A.P.
regula
S. Bfntdicli
fn ta
observata
;
pritni eiiis
ahbalea;
inane de
ipsius
antiguitate
commentum.
m
14 Ner mimis muuificmn se erga idem
monaifte-
rium eMuit Jlniricus /7(1),
' o
immerito
dici pomt op,i:i aO Ottone III
inceptum
ahol-
vws(2). 7i.> sancti autem iltius
impcjuftoris
dipto-
matibus discimus,
quamvis, ut supra
vidimus,
Gro^^orius in ItaUa retjutae S. Basilii
addictus
fuisset,
monachos famen
rorrefenses suf> repula
S. Benedicti vixisse; notum
siqaidcm est ofim a
maivvico pio imperatore
constitutum esse, ut haec
sota reyuta in unirerso suo regno ohsermrefur {^).
Eodcm lienrico II imperante, facfa est anno 1017
vel 1018 (4)
coHsecratio ecclesiae
Porcetensis, quem-
admodum in Gestis
episcoporum
Ganieracen-
siuni (5)
narratum legimus : Sub iis diebus fanno
nempe 102S)... inter
arcliiepiscopuiu
Coloiiiensem
Pilegrinum et Durandum
Leodicensium
pontifi-
cem altercatio non parva incanduit, pro monaste-
rio vidclicet Burcitho, quod uterque suae parro-
chiae subicere contendebat.
Domnus autera
Gerardus episcopus, ut testimonio veritatis litem
compesceret, viva voce increpuit, quod episcopi
Leodicenses quinque abbates illius monasterii
sineulla contradictione
arcliiepiscopi consecrave-
^
runt ; immo et ipse, imperatore rogante et Bal-
drico episcopo Leodicensi petente, in presentia
donmi imperatoris in Aquensi aecclesia sanctae
Mariae praefati monasterii clericos ordinavit,
ipsumque monasterium cum archiepiscopo Pop-
pone Trevirensium et Haimone Virdunensium
consecravit...
15. Qua in narratione itlud quibusdam minim
safis visum est (6).
qnod quo fempore haec confen-
tio exorta est, anno scilicet 1023, iam quinque
at}bates in regimine monasterii sese e^cepissent ; id
nempe cum tempore fundationis, quate ittud supra
assignavimus, aegre vonsentire censehant. Verum
ut miram id est, non tamen ideo a chronohgia
ri-edendum est, qua probahiliorem nullam repperi-
mus. Ex quinque quidem istis ahtmfibus duorum
dumfaxat nomina novimus{7), ipsius nempe Gre-
gorii afque Benedicti; Gregorius iam ante annum
1000 ohierat, Benedictus aut^m anno 1018 primum
comparet et ad annuni sattem 1040 praetaturam
gessit (8). Hic sane diuturno tempore, sed hrevissi-
mo Grogorius regimen monasferii obfinuit; nemo
igitur negabit peri potuisse ut ah anno 1000 ad
annum circiter 1018 tres ahbafes, quorum nomina
notjis ignofa sunf, sibi invicem successerint; quod
si possibile saltem videfur, safis nohis est.
16. Anfequam finio, obiter commemorare iuvat
commentum Chrisfiani Quix, qui antiquitatis
affe-
ctationeita ahreptusest,utfingerefChfodutfumMet'
tensem episcopum in vico Porcefo coflegium matri-
culariorum saecuto VII constituisse; quod postea
Gregorius noster ad abbatiae dignitatem evexis-
sef (9). Cui senfentiae prorsus sane adversatur
citafum diploma Henrid II, in quo testat.ur deces-
sorem suum Ottonem III ipsum locum a funda-
mento ad Dei servitium ordinare coepisse. Sed et
levissima smt, uf mitius loquar,argumenta, qu ibus
D
Quix
opinionem suam comprobare nititur. Quod
iam
lucuienter
ostendit Lacomldet (10) : unum
addam, in diplomate Otfonis I, quo praecipue
nitifur Quix, non de Breotio villa, sed de Hreotio
sermonem
esse{\\)\hic nempe vicus esf in hodierna
provincia
Limburgica Belgit, germanice dictus
Riitten.
gallice Russon. Unde iternm apparet quam
mala ari Qui.rius tocum Hlum cum Porceto unum
idemqiieesse
coniecerit.
III. De cultu ecclesiaslico
S.
Gregorii.
17. Ut testatur Vitae posterioris auctor, cap. 26,
tempore Arnoldi abbatis Porcetensis (circiter 1179-
1192)
G^regorius auctoritate apostolica nondum
canonizatus erat, licet merito in numero sancto-
rum transierit. Neque postea sollemni pontificis
iudicio inter sanctos relatus esf. PubHcos vero
chrisfiani populi honores f.uncprimnm sortitus est,
cum corpus ipsius post medium saec. XII,procu-
ranteWotframno
abbate,elevatum est et sottemniter
transtafum (12).
Exinde autem quisnam illi cultu
s
sit e.chihifus, praefer Vitam posferiorem et addi-
tamenta eidem suhiuncta, nutta superesse viden-
tur, quae uos doceant, monumenta antiqua. Lihros
siquidem lifurgicos ahbafiae Porcetensis, qui su-
persint, duos dumfaxat commemoratos invenio{\3)^
antiphonarium nempe saec. XII (iam cod. Darm-
stadtensem num. 931) et martyrologium saec. XIII
(itidem., num. 1210).
Aniiphonarius in capite mu-
filus est, deestque in illo katendarium huiusmodi
lifjris subiude praefixum ; nuspiam autem nomina-
tur Gregorius. In martgrologio haec ad d. 5 no-
vembris leguntur : Gregorii primi abbalis et fun-
datoris locihuius; cuius vita virtutibus et signis
exstitit gloriosa (14). Sed docuit nos v. cl. Maurer,
hihliothecarius Darmstadtetisis, kaec manu admo-
dum receuti in margiue addita esse; unde colligere
sit codicem non in ij^sa abhatia Porcetensi scriptum
esse, sed itluc posteriore tempore esse advectum.
18. In modernis autem martyrologiis inde
a Greveni edifione martgrologii Usuardim an.
I51'i vulgafa, ad d. 4 novembris Gregonum
saepe uominatum offendimus. Eadem diecelehratur
in oppido Porceto sartcti patroni memoria; fit
nempe
"
ex ttsu sacrum summum,sedde dte, itetn-

que vcsperae soUemnes, infer quas incensatur


sepulcrum divi abbatis; in quo sepulchro quie-

scunt sacra eiusdem ossa {\b),praeter partem


brachii,quae iam in Futdensi ecclesia S. Micha-
hetis conservafur. Invocafur praecipue Gregorii
patrocinium in gratiam infantium qui morbo

debitive valetudine tentantur. Utrum autem aliis


in locis agatur sancti nostri festum,incomperfum
est . Haec pro stia benignitate nuper rescrihebat
ad nos vir reverendus D. Straub, parochus Porce-
tensis.
Vidtturcnl-
im iiiuriiicH
S. {iregorii
E
tttm olim
fuisaet
tum etiain
hodie eftse
safiixsignu.
il) Cfr. eiurf dijiloniaUi tria apud Laconiblet, lom. cit,,
p.!)2-3,num IW-ril. (^2) Cfr.Hiisch-Bre^sIau.op. cit.,p.54.

(3) Cfr. B, Siinson, Jnhrbilcher dfs frnnfcinchen Reichs


ttntff Ludipig dem Frommen, tom. I (1874-), p. Si.

(4) Hirsch-BressUiu. I. c. (b) Lib. in, cap. 35 (AfG., Scr.
tom. Vil, p. 479-80).
(6) Gfr. Hirsch-Hresslau. lom. cit..
p. .55, not. L (7) In faUissima serie abb;ituni,quam exhi-
bet yuix, op. cit., p. 73, firegorium Inter el Benedictum
interponuntur Woirramnus ct Arnoldus; atqui ex chartis
monasterii cotlatis cum Vitae 11 capite 26, romperimus
utrumque post medium saec. XI! praefuisse. In Gallia
autem chrixtiinn, tom. UI. col. 1028, omittitur Benedictus
atque haec proferturabbatum series, non lalsaquidem, sed
lacunosa valde :
"
Gregorius. Walframnus, .\rnoIdus .,

(8) Cfr. Lacomblet, tom. cit p. 92, num. 150 et p. 108,
num. 17:i,
{9) Op. cit.. p. 56-62 et passim postea. Quixio
assensus est Mooren, lom. cit., p. 174.
(10) Tom. cit.,
p. 56, not. 2.
(11) Cfr. Th. Sickel in MG., Dipl. reg. et
imp., tom. I (1884), p. 183. Eodem diploraate abusi sunt alii
quidam, nominura aliqua simililudine decepti, ut commini-
scerenlur suh Ollone I abbatiam Porcetensem esse funda-
tam ; cfr. Hirsching, Kloaterlexicon, lom. I (1792). p. 641.

(12)VitaII,cap.25. (13) J^^f8 vlrrAM), tom.XHl, p.596-7.

(14) Cfr. F. W. E. Roth. in K. VoUmQlIer, Romaninehe


Forsehnngen, tom. VI, ni (1891). p. 494.
(15) De iQscri-
ptione, quae super tumulum legitur, videsis infra annot. ad
cap. 26 Vitae posterioris.
VITA
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 463
A
VITA S. GREGORII ABBATIS PRIOR
J^iiita ex codicibus t)Sancfucetisi 12, saec. XII extr., 2) Admuutcusi 24, mec. XIJI, 3.)palatino
Vitidobo7iettsi ht. 336, saec. XIII, 4) Zuetllettsi 24, saec. Xlil, 5)
Mdlicensi M. 4,
saec. XV. Cfr.
supra Comw. praev., num. 4. Corrector, n quo emendatus est codex Zwettlensis, priori scrihae vix non
coaetaneus erat.
'fempore
Oitoiiis III,
Gregorius
nobilis
Calaber,
Protogns.
Cum, divinae pielatis operante clementia ',
multa miraculonim nobis appareant insignia,quae
scripturarum fidelitati iure dcbeant commendari,
nihil tamen est magis admirandum et scriptis
fidelibus commendandum quam honestas morum
et sanctitas- opcrum cuiusque in agone mundani
Cfr.
certaminis legitime certantiuni et gloriose trium-
II Tini. % 5.
phantium. Licel enim de his, ut legentium novil
bene edocta sedulitas, librorum nulla egestas,
sed magna sit facultas, tamen quod in liis extre-
mis lemporibus ex alicuius vita et moribus pro
veritate habeamus expertum, sanctitate sua com-
pulsi, audientium
^
enuntiamus
* devotioni.
1
'. Igitur Ottonum tertio, caesarum augustis-
simo et in omni pietate ac totius religionis stabi-
Utate ierventissimo, Romana imperia pio regi-
minis sceptro gubernante, erat vir
- vita et
morum honestate
probabilis, Gregorius nomine,
qui in diebus floridae iuventutis suae haut ^ im-
memor piissimi Plasmatoris sui, cuneta terrena
delectamenta
postponens, ad aeternae dulcedinis
iubilum pervenire optimae operationis studio
conabatur. Ex nobili ergo parentela, patre sci-
licet Licasto, matre autem Anna vocata in con-
flnio Calabriae et Apuliae orimidus, uniuscuiusque
qualitatis hominibus ea quae ipse, dum viguit,
optime studendo peregit,ad
* imitationis exempla
reliquit. Erat, inquam, a pueritia iuventutem
adusque
""^
in vestium apparatu ut laicus, cordis
vero salubritate Deo vivus et saeculo defunctus.
Qualiter et in quantum oderit mundum, ut

eius
deliciarum
spurcilias victoriosa mente calcaverit,
audientium
auctoritas ex consequentium ratione
facile poterit agnoscere. Patre etenim suo iam
alternantem
motnm sentiente et ' viam universae
carnis
*
migrante, mater sua de obitu mariti
lacrimosa et conlinuata
querimonia non modicum
^
infirmata,
maeroris sui solacia diligenter exqm-
rens, filium
patremfamilias fieri et appellari
festinans. sibi coaequaevam
et.ut fertm-. nobilem
ac pulchram
desponsavit
adulescentulam,
et
nuptiarum non elongari
apparatum
''
materna
pietate decrevit. Cuius materni affectus in prae-
parandarum
proposito
nuptiarum filii sollers
providentia
maturitatem
agnoscens, omnia spon-
salia omittens
ornamenta,
Gassianensem
epi-
scopum David
nuncupatum
absque matris scien-
lia'" cum magnae
humilitatis
reverentia adire
non distulit, et clericalem
sibi tribui
benedictionem
humiliter
postulavit.
Episcopus vero de eius peti-
spretis
mtptiis,
a
tionis almilate gavisus, sanctam ei benedictionem
summadonavitdevotione.AcoIytumquidemiUum
benedicens ct deinceps eum secum commorari
praecipiens. quemadmodum cauta sui providen-
tia de virtute in virtutem eum proficere cognovit,
ita ei de ordine in ordinem ascensum praebere'^
non distulit; ot ila demum uiiius anni circulo'^
pleniter transacto, ad otTicium presbyteratus
digne et laudabililer ab eo est promotus.
2. Huic ergo tanli meriti viro
in huius ordinis
promotione morum elegantia ac probitate omnes
paene sibi conlemporales superanti. intempestae
noctis silentio somno sopilo angelicae vocis admo-
nitio vunit. ut nequaquam diniilteret -, quin san-
c lum abbal em Pachumium, qui Girclarense
=
mo-
nasterium b Sancti Andreae cauta regiminis sui
provisione tunc temporis peritissime guberna-
bat, causa accipiendae monachicae regulae pro-
pere* adiref^ et, quae sibi agenda illc praecipe-
ret. tota aniini devotione ac oinni virium* annisu
cuncta compleret. Hac quidem visione non mini-
muin hilarilatis adeptus, cum gaudio explebat,
quod angelica sibi voce noverat esse persuasum '.
Ad abbatem autem veniens et ab ipso cum
summo dilectionis voto susceplus, post facilera
probalionem iugo monachicae
disciplinae non
soluin vestium indumenlo, sed et virtutum incre-
mento oboedienter ost subiugatus.
3. Quantae igitur'
conversationis hunc- huius-
modi vinim esse profitear, qui dum esset laicus,
nuUus clericus morum honestate erat^ sibi aequi-
parandus\ nulli sua abslrahens, cum hilari-
late propria impertiens, iustitia et fide onme ini-
quum ut'^ fantasma
propellens, spe et caritate
inimicorum
austeritatem
devincens, libidini so-
brietatem el semper
vitio virtutem
opponens,
Deo
triumphante*,
victor gloriosus exsultat. His
viriulum
redimiculis, dum esset laicus, sancte et
salubriler
sublimatus, in clericali ordine consti-
tutus dulces
compunclionis
lacrimas, Deo donante,
acquisivit ac magna sui parsimonia et sanctarum
vigiliarum
necnon et
precaminum
assiduitate
non minima
ordinem et
constitulionem
omnium
excellebat
monachorum.
Atqui, sicut trium ve-
nerabilium
vironun et sibi in discipulatus
fami-
liarilate
coniunctorum,
Andreae
scilicet presby-
teri^ Sabae
diaconi, Serii iam^ ab
adulescentia
apud eum
conversi
>
et secretorum
suorum con-
scii, veridica
relalione
comperimus
^quod vir ille
beatu'.
Gregorius
habilu
monachico
non solum
cUricus
efficitur
et sacerdotio
tuitiatur.
Mox, angelo
monenie.
E
vitam
inonanticam
amplectitur,
rt qui
laicua fuerat
piissimiis,
Prologus.
- '
(0. c.) c. 0. 4. - ^ ^ancftatis 3. 4
ante
corr
- '
;iudentium 3, 4 ante corr., 5
auie corr. - eoo-
dabimus % ipost corr., b; enobimus 4 ante corr.; (en.
dev.) om. 3. . ,-, ,,1,7
Cap
1
-
Capitum
distinrtionem
.nstttuimu>^,
todd.
tanturn cap. 3 et 7 uova capita ordiuntur H.E.
Vrrum.n
coa. 4 nora capita incipiunt
iusuper a r.r6. Non e.t ad
(cap. 7 extr.) rt Aiia icap. 8).
- " (v. v.) vita v,ta 3 - aut I
aJe corr., 4 auie corr.-
* et 1 corr - Mi. a.) a.
.. 5.
-

et 4 corr
- '
in add. 5.
- (u. c.) c. u. 3. 4,
o. - (
.;\ :i;.r...-
apparatu 1 post. corr. - -
conscenUa
5.
- u
probere 3. -
'''
cir.ulum 4 ante corr.
rfto 2
'
(l m. V.) tanU viri merito 1 ante corr.: tanto
viro meKlis 1 post corr.
- dimittent 3. - Circularemse
2
- *
prope
3.
- ^
adire I aute corr, 3. 4.
- lunum 3.
non vero 1.
- ' persuasit 4
ante corr.
3
,,r s I s
Cap
3.
-
sibi
3.--li'>rola deletum m
1.-^ (er.s.) s.
er
-:)
3 4 5; s. er. equ. n. minio in loco raso 3. -
eqmp-
per. \
:'
equiper. 2. 5. -
et codd. ;
ut 1
co.-r sup. ..
-
o^riumpllten. I ante c.... 3. 4. - '
Pr^f^m -
_
ita H 1 antf corr.; qui 1 co*r. saec XIIL -
om.o
.0
ita et 1 ante corr.; suni
conversaU 1 corr. saec. XIII
-

om. 3.
corporaliler,
fgrfgtuin se
motmchum
fxhihuit.
B
IIThess.3,10.
Ahhaa vero
fniitus
d
Mattli.23. II,
munere suo
praeclare
fungUur
4^4
DE
SANGTO
GREGORIO
corporalilor, sed spiritaliter
indutus et, activa iam
dimissa'^ in contemplativae"
vilae
positus dul-
codinc. [adl>*
omniiun, quae"^
ante"'
fuorat
atrectatus, slonuuala
''
viriutum.
oannn ad habi-
tumducenlesancti
Spiriius largitatc, se gande-
bat
'"
esse perventum
'".
4. Verum, qud ihictu bononini operum
con-
secuius sil tianc spociosiiaiem
vitlutum,
nulla
ratione praeteroundum-.
sod pro posso et nosso
pleniter est narrandum. Referunt
praedicti pro-
babiles viri. qnod tatita ot !am majrna sanctarum
sibi adessot assiduiias vi^Mliarum. ut paone nulla
soporis quieludine"
repausarel, nisi tantiimiuodo
ad parvi momonii spatium declinarot in lectum,
ne ponitus naturao necessaria negaret non
dormiondo*, el^ se ipsum perpetuis vigiliis inte-
rimoret. Porro ex bene^ parvao^ quieiis somno,
ut dicunt, exsurgens et divinnm opus fervide
quasi nmuquam incepium incipions. quod siiper-
erat noctis inierdum iuhilando. interdum lacri-
mis orando peregit insomnis. Aurora iam exur-
gonte et solis spiculo appropinquante, dicta
psalmodia et missa completa, aui scribendo aut
iegoudo aut in agriculiura'* laborando et sic ve-
speri labore maniuim suarum so modicum rofi-
cicndo. diem fmire consuevit. Omnia enim divina
praecepta sollerii providentia custodiens. apo-
stoli^ ediciis noluit esse iuoboedions. qui diviui
secreii conscius"*. haec commemorando praeco-
pit, ut. qui non laboraret. nec manducaret : noluit
enim aliud manducare, nisi quod ipso elaboras-
set " r. Nam scriptorem oum aiunt 1'uisse peritnni
et in uuilta alia arle satis edoctuiu. uiide ah ipso
opere interdum secedens, ut allevaret
'-
tastidium,
ad interiora sanctae contemplationis otia iugrcdi-
tur ad vacandum Domino.
5. Inter h;iec piae ' conversationis- studia con-
tigit, ut ad coenobium Sancti Andreac d veniret.
Igitur ibi et honorifice susceptus et iuxta idiota-
ruin aesiimalionem exaltatusf?, nihil^ tamen* ex
huius honoris aliitudine deccptus^ est fastu" salu-
l)ria^ quacque neglegentis superbiae. Maiorera
vero omnibus dum sc sciret in dignitate. minorem
se faciebat ministrando cuncfis, causa scilicet
imitandae huuiiiilaiis magistri'' dicentis : Qui
inaior cst r/'sfrn)H, cril 7ninisfer resfer.
6. Hic vir mirae ac sanctae providentiae mu-
gis
'
attondens onus'^ quam^ lanfi honoris sae-
culure docus, in omni morum
*
honeslaio et
bonorum operum sedula actione mullo magis
'^
(i. d.) il. i. 3, 4, 5. ''
contemplatione 1 ante corr.,
i ante corr. '*
gupplrri, ut sensug saltem nliqnh ait loco
denperato.
"
quo % 3. 4. 5.
i
residuum Gre;,'orii
abbntis aiM. 1, 3 [item 4,5]. quae nimin corrupta ideo
in 2 omisna eaite videntitr H.-E. Veritm in 1 liefevit cor-
r/or residuuni, et suprn .ibbati^ scrip^iit : pape. >'
ita
1 corr.; stemniate 2,3; stemate4; scemmafe 5 /if^ corr.;
scemate 5 post eorr. '
gaudeat I antf corr., 3, 4. 5.
'" ila et 1 ante corr.; provectum (non pervectum) 1 eorr.
Totitm lorum ita acrihit el interpungtt Holder-Egyer :
omnium quae ante fuerat aflectatus, stemmate virtutmn
earuin ad bahituni ducente.8ancti Spirilus largitate se gau-
dehat esse pervectum.
Gap. 4. 's|)eciositate4. pretereundem3.
^quiete
I ; quetitudine 2, 4; quie/;tudine .i. *
(nat nec. neg. non
diirm.) niituram necessariam neg. ciTJ fi dorm. 1 ante corr.
nature necessaria netf. cu ft donn. 1 corr. ; naturam non
dorin. nep. 2; naluram fi. i-. neg, r- dorm. 3; naturam ne-
cessariam neg. nondorni. 4/? corr.;nalure neg:aretquod
suum est non dorm. ipont eorr.; naturam nature neg. non
(mtp. ra.'^.) dorm. 5. "^
etiam 1. "
delet. a carr. 4.
'
ita et 1 ante corr.; parvo 1 corr. >*
(in a.) ita 2. 4, h pont
corr.; magis cultura I. .^ ante corr.; magni cultura 3.
" apostolJB 5. '"
sconcius 4 ante eorr.; concius 4 post
eorr. "
elaboraret 2. 3. 5. '*
alleviaret o corr.
ABBATE
PORGETENSI.
erat fervidus, quia illi non sui unius anima, sed
multitndo cleri eraf procuranda. Hac, ut diximus,
pastoralis
^
rogiminis cura magis solliciius, cuncta
pastoralia
officia ralionabiliter disposita
Deo
placal>ililer et clero laudabiliter pcregit.
Igitur
talis eius labor quod non essei inanis Domino ",
ipsc agnoscit modo. condigna inorcode donatus
a
Domino noslro, cui beno servivii, lesu Ghristo^;
ot signis Spiriius sancii dono per ipsum clomenter
exacfis.
nobislucoclariusostcnsamniaijnitudinem
suao sanctitalis (idolis non dubitat; qui iniidelis **,
procul hinc discedat. Quae vero signa elsi sinl
innnmorabilia, tamen ox muUis referemus pauca,
quao praedictorum sibi. inquam ^ ratniliarium
relatione cognovimus.
7. Quidam vero iuvenis Arsapliius dictus de
scmet ipso noglegonler agens ot Doi piae provi-
dentiae se non committons, callidiiate antiqui
hostis signo crucis non signatus inventus, ab ipso,
proh dolor! invasus, per loca inculta et devia
tractus, misorabilitor ab
'
ipso est
-
dilacoratus.
De cuius rei flebili eventn et flobiliori habitu eius
amici et cognati non mediocri gemitu commoti,
hunc inler rupes et loca sanis
^
itinerandum
difficilia vebementi violontia capientes et vinculis
firmitcr slringentes, curationis suae gratia ad
mulia loca sanctorum deduxerunt et medelam
huiusmodi* dial)oIicae contagionis minimo inve-
neruiii. Posf mullurn voro tomporis ilio'' iam defi-
cienti ex nimia fatigationc*liostis antiqui, allatus
est ad Sancti Andreae monasterium, in quo bea-
tum Orogorium al)!)afom diximus non sua sponte
consiiiuium
/". Quem orgo spumantom et di-
versa incondita voce proferentem abbatis pietas
ut ro.^ipexit. gravissime ingomuit, et lacrimarum
imbro offuso, ei coinpationdo^ recessil; nihilomi-
nus tamen de sua salute sollicitus, qualitor illi
subvoniret. diligentor excogitavit. Ea igitur die
ieiunare incipiens el biduanum ieiunium
^
summa
intentione orationiim rite porficiens, tunc demum
iuvenom praouoiniuafum a maligno spiritu obses-
sum, in nomine Doniini nostri lesu Ghristi posses-
sori praecipiens, ul abscedoret **,
liberavit et post-
modumbibsenoruni"dioruiu nuinero"'eumsecum
teneudo" et sormonem salulis ei indicando el
versutiam diabolicae fraudis insinuando cuni ca-
ritatis latitudine ciincta benigno implovii. Nam et
a dacmonio vcxattmi eripuit. et divini vorbi ali-
monio
'^
pastiim sancti Spiritus dono cumulavit,
ot eum cum gaudio ad sua repedare non renuit.
Cap. 5. ' add. a corr. siip. Un. 4. ^
ita et 1 corr.;
consolationis 1 ante corr. '
Tota sententia Igitur

superblae .ic rescripta est in 4 a corr. saec. XIII in loco
r8o; Igitur exalLilus. nichil tamen ex huius honoris
altitudine acceplius illi erat, quam salubria quaeque fratri-
bus seminareetcuncta
vicianegligentissuperbie exstirpare
(verlja nea.m]^. e\fit..quae suprr erant,.tcripta aunt in mar-
gine folii infrriore). Non mafe quidem emendatum, sed ex
mera coniectnra, iit videtur.
tantum I ante corr.,b.

''i^ilrrr.;acceptus 1 man.pr.,%
3, 5. ^
aild. corr. I;
defst
2. 3. 5 ; spiritu supplerit Wattenbach, H.-E.

'^
saluba
1 atite corr., 3.
magister 3.
Cap. 6. ' itn l post corr. (non maioris); maius I man.
pr.,%
3, 4, ,5; amorem Dei add. in solo 1 a corr.
-
*(a. 0.)
ita
5 sup. rax.; adlendere son'/ 1 man. pr.; adtendere solitus
I corr.: adtendere onus 2 (sic); adtendere sonus 3.
4.
'quia2.-*more2.3,4.
^'pastorali l. ^^deU-t.acorr. !.
M. C. lineola tlelet. a corr. 4. ~
est add. sup. tin. a
corr. I / 4. in qua 3, 4; sed in 4 delet. a corr.
Cap.
7.

'(abi.e. d.)e. d. ab i. 1.

'' et 2. ^ satis
ad 5. * modi add. a corr. 4. f-
illi 2, 3, 4, 5.
incom-
pationdo 4. - ' cum add. 4.
abcederet 2. 3. 4. "
bys-
seneorum 4. - '
in quo add. 1. 3. 4. 5. "
tenente 2.
-
'^
alimonia 1 corr., 4 post corr., 5.
Non
'nultigque
claret
"firaculig:
(faemonitt-
<"f>n
nen\pe
liherat,
DIES QUARTA NOVEiMBRlS. 465
et piierum
II coinitiaW
morho
relerat
;
B
A Non est adeo miranda niiracuU huins elegantia,
quantum viri miraculum facicntis humilitas vene-
randa. Ipse quidem mirae sanctitatis dum esset,
cum facilitato. quod voluit. impetrare valuit, sed
quia praesumptionem spirilus non habuit, idcirco
temeritatem deposuit et derepente '^, nisi lassatus
ieiunio et oratione,a Domino
^*
impetraiida rogare
pertimuit ; unde et eius oratio
"
de die in diem
maioris erat effectus.
8. Alio quoque tempore puer quidam Lenla
dicfus a daemone' aoriter^ caducae passionis in-
coiumodo fatigatus, liuic vontTaljili viro a suis est
praesentatus; quos. quid sibi de ea^ vollent, in-
qnirens, id rerum et postulare el maxime velle, ut
suae sanclitatis edicto puerum illum Uberaret a
taula ot tam magna infestatione daemoniaon,
rcsponderunt. Quibus ille : Tacete, inquit*. filH,
Quia mihi" percniori non est possiliilitaa talia, ut
rogatis^, piciendi, Illi vero eo frequentius depre-
cationi instantes, largitatis suae auxilia erant
postulanles; sed ipse eis
^
aufugieiis ct interiora
domus inlroiens. eo** die ieiunans, plus solito suae
orationis sanctilali vacabat: et altera* die egres-
sus, daemonem effugabat et puerum ex magnac
incommodilalis passinne sauabat; quem et octo
diernm spalio esse secuin
'" praeoipieus, vorba
vilae edocuit suaviter".et quae essenf-evilanda,
quae non
'^.
sapienter Instituit; sicque vir sanctus
et daemonem efTugavit. et puero. quomodo eum
cum multiplioi virtutum acquisitione, cum bonae
voluntatis locutione effugare deboret, indicavit.
9. Quorum relatione iam dicta didioimus, ho-
rum ex sermone iain dicenda cognovimus. Unus
'
ex Sarracenorum primoribus Soandalis nomina-
tus, a rege suo in obsidione Cassianae civitatis
g
delegatus, commilitonibus
^
suis, sicut totiuspie-
tatis neglector et sanotae religionis improbus in-
secutor, firmitor praecepit, ut ireut et circumia-
centia devastarent et nibil in villis vel saltem in
ecclesiis dimitterent, quin universa cautae iuda-
gationis scrutinio exquisita et in unum collccta

homines dico et pecora, pocunias et vestimenta


suaemaiestatisprovidentia^dividenduin aflfer-
rent. Hanc tyrannidem
*
et huius praeccpti auste-
ritatom audientes, stupefacti
'
cives omnesfugam
iuierunt, ot universi eorum vicini, ab eis ut fuge-
rent
"
admoniti, fugae eorum consortes fieri non
C
titubabant. Inter quos fugerunt et monachi beati
tt ipsitm
Gregorii; fugit et ipse, monachis duobus se comi-
fnqimirm
tjmtibus. Mouastorium ergo, cui' praeerat, tan-
tummodo 5 stadiis a civitate Cassiana distare
h. cognovimusA.
SaneSarracenis euntibus ot tyran-
nidissuao votum
cunctadepraedando^ implenti-
bus, fugiendi ignarus obviavit eis pater Gregorius;
quem ut abbatem
monasterii osso didioemnt,
sitim suae avaritiae aestimantes exstinguere,
SHrmceme
etiani, qui
vici/talociipo-
pulabanlHr,
9
tum' quaestus sui'" posilionem apprehendere*',
interrogaverunt eum ubinam locorum inventuri
essent pecuniam multum temporis
'*
ab ipso con-
gregatam.Quibus ille, proptereorum severitatem
suam non dimiltens observare veritatem, modeste
respondit
'*:
Fratres, ijarvitatem pecuniae, quam^*
liahe-mus, vos celare non debemus; 27 tarinos
'-^
i iii
monasterio dimisimus, quos in usum fratrum con'
servandam
'*
decrevimus ; nihil vero amplius de
pecunia possidemus. Illi vero huius modicae pecu-
niao'^ numerabili professione magno affecti fu-
rore, baoc verba ira miuistrante prolata clama-
bant: hjnaium hunctollite^^ et variis tormeutorum
generibus affiictum *, quod antea noluit sponte,
nunc ayite coactum^" ostendere ! Quorum minis^'
penitus ab ipso annullatis", in catastam^eum
ponentes et verenda eius vinculis^* admodum
slringoutos, continuo brachia eorum arefacta
inanobant. Quom vero^'"* qui^* nondum accesse-
rant solventes, debilitatis ut afferret-' remedium
suao intercessionis, deposcebant. Magisterialis
autem praecepti-* haut-" immemor, bonum pro
malo reddidit ac pro uiimicis exorando veniam
impetravit ac pristinae sanitati eorum brachia
reformavit. Quo miraculo non minimum'" omnes
stupefacti, ex eis unus dolore dontium acriter
fatigatus, hic adminiculum sui medicaminis oxpo-
stulans, statim signo crucis ad locum doloris
opposito.sanavil eum omnimodo. His binismira-
culis divina favente clemontia tam repente ince-
ptis ot misoricorditer cito poractis, caritatis lati-
tudo horuin'" fuit ordiiiatrix, quia non solum eis
ea^- quae in se peccaverunt indulsit, verum etiani
Dei iu eos viudictam per suae iutercessionis gra-
tiam amovit ot eos prius habitae saluti, Deo mise-
rante. restituit'^^
10. Inter haec ergo fama promulgante et cir-
oumquaque signa et virtutes oius enai-rante',
frequentabatur- a populi^ multitudine diversa*
eorum intentiono. Quidam vero admirantes simui
et de excellentia eius virtutum congratulantes, ut
verbum vitae ab ipso audirent et se suae orationi
commendarent, adveniebant ;
quidam autein
([ualitatem^ non* aniini, sed quantitatem corpo-
ris talia signa ex Dei dono facientis' impatienter
scire cupienles
**,
non minori turba confluebant.
Quibus omnibus^ iu praedicatione satisfaciens et
caelesti pano admodum eos refioiens, cum suae
benedictionis securitate fecit eos^ cum gratiarum
actione adman.siones'*', unde veuorant, remearo:
qui redountes coeperunt ei benedicore et sanctita-
tis nomon ubiquo non mentiontes apponero. Undo
per totius regionis illius" anibitum'- nomina-
bant eum secundum
^^
Gregorium. Huius nominis
fama quantocius
'^
cst
'^
ad ipsum perlata
^*, sta-
tiin.ut disoederef' ot humanum favorem et huius
mnle
miilcitveraiit.
MaUh. 5. W;
cfr. Ilom. 12,
17.
E
mirabiliter
sanat.
Fostqaam
auteiH,
iit favorem
po/)iili fuffC-
rrt.
>
repente 1, 5.
- " (or. a D.) ita 1 eorr.
;
or. Domini
1 mau. pr., % 3, 4, 5. "
om. 1 man pr., % 3, 4, 5;
arfrf.
$up. lin. 1 (i corr.
Cap 8.

demonio 2. 3. 4, 5. ^ alacriter 4. deo
3 5
- *
in quid 4. ^ add. a corr. 4. (t. ut r.) ut r. 1.
1
ante corr.
- '
eos % 3, 4. 5.
- *>
ea 3, 4, 5. - altero 4.
-
io(e. s.) s. e.4.
"
(e. s.) s. e. 3.4po< corr.,h. 'esset
1 ante corr., 3. '
q. n. delet. a corr. 4.
Cap.
9.
'
llnde 3, non vero 1. " delegatis cum
milit. 3.
- 3 providentie
>, 3, 4, 5. ~ * hac tyrannide 2.

*>
stupefacta 3. 4 ante corr., non vero 1. fugerunt 3. 4, 5.
- 1
cui ergo 4.
-
deprecando 3. - cum codd. - "> suis
4 antecorr.
- ' apprehendente 1, 3. 5; aprehendente %
4.
'^
multo terapore 4 /;o( corr. - 'Mt 1 po$t corr.,
% 5
po$t
corr.;
responderunt 3, 4.
- '
om. 3. - "^ tramos 1
;
t^mos
i
5*
finos 3; nummos corr. 4 in loco raso. - "^ s,c codd.
omnes.
- >'
pecunii 4.
- ' toHere 4 ante corr. - ^" affru-
Novembris
Tomus JI.
ctum 3; affectum ipost corr.,bpot corr. "' coacte 2, 3.
4^5.
_
-1
nimis 3.
- -^
anullatus 1, 2, 3, 4. =" cataslum
ipost corr., bpost corr. ^*
uunculis 4. ^^
Q. v. delet.
(t corr.i.
"
vero add. corr. 4. ^^ afferrent 1, 4.
-
S8
praecepta 4 ante corr.
-"
aut 1 ante corr., 3, 4 ante
corr., 5 aiiie corr.
^"
nimium 4 eorr. pont ras. "' add.
a corr. 4 skj). Un.
"-
detet. a cnrr. 4. '^ instituit codd.
Cap.
10.
' enarrantes 4 ante corr. - frequentaban-
tur 1 antf corr. ^
(a. p.) om. i.
* diversarum 4.

quulilate 1 ante corr., 3. sup. ra. in 5. ^ facienles


1 ante corr., % 3, 4, 5 ante corr. cupientibus 1 ante
cor,:
*
add. a corr. 4 sup. lin. '" mansionis I ante
^.Qf.,.^
4.
_ n
(U. p. t. r. i.) ita ipost cvrr.; U. experto citius
perni. 1,H.-E.; U. perr.i.2; U. pcrto citius r. i. 3, 4 fmfr
corr. ; V. aperto ciUus r. i. 5. '" ambitu 5. '" sanclum
(scm)'
4.
'*
quanlo ciUus 3.
"^
om. 5. '" relata 1.

1' discederent 4.
59 sanctitatis
46
DE SANCTO
GREGORIO
ABBATE
PORGETENSI.
leprosum ihi
mundat.
daemoniii'
cum Ubemt
vxTK I sauctiUtis nomeu elVugeret '^ saiictis aiilem ope-
ribus iiihilominus alibi iusudaret.
(Uiigentissiine
excogitavit Tunc ergo inito secum consilio, abba-
tiam per'^ unius anni spalium. praedicta si^na
interimfaciendo.
r.'tinuit. fratrem^" rebus prout
melius potuit ordinandis^^
admisit--. el Bulci-
r,, Bulcinum num oppidum k adeundo^^* cum
quinque imma-
oppidum
cliis, mansil^* ibidem in quodam
monasterio, Dei
migraverat,
gervitium nuinquam inelius aut-"^ neque studio-
k sius celebrando. Forunt otiam praedicti vene-
rabiles viri, qui semper pedissequi
sccretorum
suorum eranl- conscii, quod ibidem locorum
quoddam" non celandum operarotur miracu-
lum. Quadain vero die in ecclesia causa concin-
nandorum consistens luminarium",
leprosum
quendam advenientem et elemosynam ab ipso
petontem, Dei invocalo nomine, unctum
^"
oleo
ex luminaribus suinpto mundavit a lepra^**;
deinceps ne peccaret, salutari admonuit doctrina,
magistruin suum imitatus. qui leproso mundato l
dixit : Vade et amjAius noH peccare.
11. Hoc eteniin signo ibidem manifestatus,
extemplo quidam erat male vexalus qui, viso
beato Gregorio, multum fremuit ot semet ipsum
affligendo discerpsit '. Cuius admodum laborantis
dolore commotus et eius inbnnitati alfatiin com-
passus.ad terram prostratus,Iacrimarum imbrein
etludit, et surgens, ut citius ab obsesso corpore
discederet, praecepit
^
obnixe^ Qui multum cla-
mans et discerpens
*
eum , abcessit et postea illum
professionis causa^ aggredi ausus non fuit. Nam
eum*, sicuti onuies quos curavit, salubri doctrina
ditavit.
12. Eodem quoque teinpore olei magna exsi-
stenle sterilitate, contigit quadam die ipsum pro
utilitate fratrum coquinam adire. et vidit in prae-
parando' pulmenlorum tertio^ oleo scilicct con-
ficiendo^ coquos otium* babere; quos bac in re
videns otiosos, boc allocutus est sermone : Pueri,
cur in praeparando cibo moram agitis? Non^
nescitis^, quia iam adeo tempiis refectionis est?
Econtra coquorum qui erat primus respondens :
bomine, /am, inquit. oleo deficiente,fjiiid iude agere
debeamus, omnimodo nescimus. Cui iile : Nonne,
inquit, ad hoc opus oleum in amphora positum
abundat ? Quo respondente, quod paulo ante
quaereretur' et nihil in ea hquoris inveniret, (Uxit
'
ei.ut qviantocius iret et eam tolleret et diligenter,
si quid in ea invenire posset, investigaret. Ille
quidem abiens et senioris iussum adimplens,
amplioram plcnain inveniens, ea die fralrum*
cibos inde praeparabat et luminaria^ ecclesiae
inde accendi faciebat et quantum ea die, tantum
per circularis'" anni circuitum cottidie ad cibos el
ad necessitatem conciiinantiorum lumiiiarium"
auferebal ; olei tamen'-nihiIo minus'-'in amphora
manebat; ad omnem vero fratrum
'*
necessitatem
III Reg.
17,
14 sqq.
Onifcus
m
et oleum
miraculofra-
tribus suhmi-
nistrat.
"aufugeret 3, 4, 5. '^
qua 1 ante corr., 3, 5 ;
quam 4.

fralrum ipont. corr., 5 ; veram hnnc esse hctionem omnino


suspicor. ifiiadentque tjuae seijiinntur : prout melius poluit;
sed desunt subaidia ad probabilem totius huins loci corre-
ctionem propunendam. ^'
oriiinantis 3; ordinatis 5.

"'
dimisit 5.
^a
adeundum 1, % 4, 5; ad eundem 3.

*
manserat % 3, 4, 5. ^ deJet. a corr. 1. "o
om. 1, 3,
4-, 5. ^'
quod tam 2. 3, 4 ante corr. -^
luminarum I,
%
4 ante corr. ^^
ventum 1 (delet. a corr.), 3, 4 (delet. a
corr.), 5. '*
et add. corr. i.
Cap. 11. ' ita et 5, eed post corr.; descripsit 1 ante
corr
; T a corr. superscriptum in 4. '*supple : daemoni vel
dialmlo H.-E. ' obnaxe 4 antg corr. *
discrepens 5 ante
eorr. dis'epens 4.
"'
(p. c.) iia et 1 man. pr.; divine pro-
teclionis gratia 1 corr. "
cum 3.
Gap. 12. '
ita et I man.pr.; apparatu 1 corr.

- ita
rodd./ferculo coniecit H.-E., sed foraan fruatra ; vtde nempe
instar aquae effundebalur, sed numquam in oa
D
minus inveniebatur. Hac ostensione mirabilis
signi imitator factus Ilelyae insignis et illustris
prophetae, qui parum olei, quod vidua liabuit in
lechito
'% benedieens, et illud ne in eo vase defi-
ceret ot minueretur, donec piuvia a Deo donare-
tur, Doum deprecando praecepit.
13. Sed interim eo tam mulla facienti' mira-
bilia, Graecus quidam advenions. quem veiierandi <iuidam eun
fratres praefati referunt catapamni- dignitate
(^^oUmper.
Constantinopolim pollero m, hunc beatuin virum
'''"^*''^ ''"'>'<
tanta sanctitale lIoruisse''et tot miraculoruin ope-
ratorem fuisse provincialium relatione cogno-
scens.cum suis inito consilio, firmiter decrevit*, ut
eum secum Constantinopolim deduceret et suis
imperatoribus n gratuite faci(Mido repraesenta-
ret. Id catapamni decrotum duni fiorel boato Gre-
gorio a fidelibus suis patefactuni, sicut cervus
canes ad saltum, ita ipse so insequeiitcm cata-
pamnuni'' velociter*' fugiebat ad suum, unde iam
discesserat, monasterium. Huius quippe vestigia
sagaci indagatione scrulans', in ipso monasterio
apprehendit ouin catapamnus"; quem voro, etsi
viribus iion potuit,verbis tameii renitentem quan-
tum valuit, secum Idronta o perduxit ot super
mare suis imperatoribus ducere decrevit*; sed'"
Deus ei gratiam ad redeundum impetrandae licen-
tiae donavit, quia eum nostri piissimi caesaris
^>
augendae saluti " reservavit.
ANNOTATA.
a Gassano. Huciisque nullus huius civitatis epi-
scopus notus eratj qui ante medium saeculum XI
fiedisset. Cfr. Ughelli, Italia sacra,
2" ed., fom. IX,
col. 343.
b Haud dubie Cerciiiara di Calabria (circ,
Castrovillavi), 6/ monasteriiim quidem, Itaud vero
S. Andreae dicatum erstilisse reperto. H.-E.
c De his ascciicis exercitiis, quae apud mona-
chos graeco-latinos in reforniafione monastica saec.
X erani maxime usitata, videsis Sackur, Die CIu-
niacenser, tom. l,p. 334,
d Circlariense procul dubio, cap. 2 memoratum.
Nam monasterium S. Andreae, quod Gregorius
regebat, ut cap. 9 patef, haud procul a Cassano
sicut Circlariense situm erat. Auctor igitiir repetit
qitae iam cap. 2 narraverat. H.-E.
e Abbas constitutus; cfr. cap. 7. Fachomio
abbati Gregorium successisse tradit Vita II, cap. 4.
H.-E.
f Hoc quidem non distinctis verbis supra cap. 5
dictum est, unde conicere possis collectorem hgen-
darii Austriaci supra quaedam omisisse.\i.-^.
g
Anno 'JS6 Sarraceni... dissipaverunt Cala-
briam (Lupus Protospatu ad h. a., MG., Scr. tom.
V,p.56); iterumque anno Domini 987 Sarraceni
de
"
tertio puhneuto
Haefttn, Monast. Disquis., Ub. X,
tr. III, disiju. 6. ^
conficicndoi um I corr.
* coquos
socium 1 ante corr.; eo quos socium % 3, 4 (corr. notavit tn
marg. : hic deesl); eos quos socium 5 ate corr.; eos quos
ocium 5 corr. ^
numquid I corr. "
scilis 5 poat eorr.

"
queretur 4. **
frm 1 ; tratrem 3. 4 ante corr.
^ lurai-
nariam 3; luminaiium iante corr.,h. '**tV coniecit H.-E.;
totius 1 rorr. Hup. ras.; secularis 2. 3, 5 ; sequentis corr. 4 m
loco raso. " lumiuarum
1, % 4 ante corr.,f> ante corr.

'- tantum 4. '^


nibil minus 5 pojit corr.
'*
frm 1;
fratrem 3, 4 nnte corr., 5 ante corr.
'^
lecitho 2, 3, 4.
Cap. 13. > sic codd. omnes.
''
kat. 1 A. /. ^ florius
se 4. * decrelum 3, 4 ante corr., 5.
*>
catapanum 5.

" scriptum a corr. 4 up. ras. '


coniecit H.-E.; serviens 1
man.pr., 2, 3, 4; servans 1 corr.; secut//u3 5.
"*
catapa-
nus 3, 4 ante eurr., 6. "
decrelum 3, 4 ante corr., 5.

'*
si eodd. omnea.
i'
saluati 2, 3, 4 ante corr.
depopulaii
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
467
A
depopuUiti sunl Calabriam, a quibus poslea se-
quoiito anno Gosencia obsessa esl atquc destructa
(Romuahii Salernitani Annales, MG., Scr. toni.
XIX, p. 401). Non male coniecU v. cl. Holder-
Eff(fer,
ad h. h, hoc forsitan tempore urbem Cassa-
num a Sarracenis esse obaessam.
h Cerchiara 15 kilom. a Cassuno tfistut. H.-E.
i Tarenus, moneta aurea apud Apulos et Sici-
los; ofr.
Canyius adh.v.
k
Buccino, oppidum in provincia Principatus
Citerioris.
1 Immo mulieri adnUerae : loh. 8, 11.
m Katapani tiluhtm habehant rectores Italiae
Graecis subiecfae; quorum complures sibi succe-
dentes saecuto Xexeunte in chartis occurruntM.-^.
n BasHio II (976-1025) ef Constantino IX
(976- um).
o Hydruntum, iam Olranlo.
p
Ottonis 111,
quem nostrum caesarem kafa-
pani imperatoribus opposuit. H.-E.
AUCTORE
A.P.
VITA S.
GREGORII
ABBATIS POSTERIOR
mta ex codice Darmstadtensi 205, saec. XV extr. Cfr. supra Comm. praev., num.o.
Incipit vita beati Gregoril abbatis '
Porce-
tensis primi, pridie nonas novembr.
l. Beatus Grcgorius, magno ?;t'cimduui ^acculi
^
dignitatem tul<,'ens natalicio, adeo praeclaro vir-
tutum
enitebatsludio,ut,
quem illustrare debue-
rat fama
praepotentis gcneris, ipse suum genus
illustraret
spiendore boni operis. Hic Graeciae
ortus nobilioribus.
Byzantini- rogis exstitit filius;
cuius propago non solum natalis soli nationes
repleverat, verum etiam Ilaliae atque Galliae
regna
nobilitabat. Nam illustris femina opere et
fama domina
Theopliania, nxor secundi Ottonis
Romam
imperatoris, mater vero tertii, eius soror
fuit (t). Ad quam, dum Graeciam exiret, ut postea
narrabinuis,
confugit. Hic quippe vir sanctus in
pueritiaaparentibusadlitterarumstudiatraditur,
ipsis ad alia intendentibus,
quam divina ordina-
verat providentia.
liitendebant enim hi non di-
vinis offic-iis instruere eum, immo saeculari pru-
dentia sagaciorem
redderc. Divina enim gratia
Cfy
Act 9 15. cooperabatur,
((uatenus sibi vas electionis et ser-
Cfr.timh. vum bonum et fidelem,
quem supra bona sua
25.2Ieta4.i7.
constitueret,
provideret
*. Gonveniebant m hoc
itaque tam divina quam humana emolimenta,
quamvis intentionis vota essent disparia. Ut au-
tem scholari
disciplinae iam matura aetate aU-
quantulum
extrahitur atque palatina toga, utpote
C
maximus
principum,
induitur ^
continuo spe
futuri
generis coniunx pari nobilitate sibi mn-
genda
exquiritur, et mati-e
praeclari pueri. sed
adulescentis.
disponente,
desponsatur (2).
Patre
namque boati Gregorii
defuncto, a matns haec
pendebanl
dispositione; quae,
utpote mulierreli-
giosa et christiana,
sancta
promovebat ea mten-
C^V.Gen. tione. Notabat enim. quia sensus et cogitatio
8.21.
hominum ab
adulescentia
prona sunt ad malum,
et notabat illud genus
hominum
magis ommbus
nationibus
lasciviae
sequi luxmu. Unde maluit
prolem
honcstis
moribus
enutritam
honeste im-
plicari
coniugio, luam
vago
adulescentis atten vel
iiifici vitio.
Beatus autem
Gregorius, anmio virib
Cfr. I Petr. accinctus
himbosque
mentis habens
praecmctos,
1- 12.
instinctu
sancti
Spiritus
volutabat
m arcano pu
nectoris
potius
apostolicum
sequi
consilium
quam
maternis
votis in tali negotio
obsoqui.
Aud.vit
Cao
1
-
a. P. primi : sic in ima mcirg. Utteris
pa,-vis
(1)
ParentesGregorii
Vita I cap. 1
^-1!*=^^
=
^"'^^^^^;''
quoi etian.
alioqui nemo
credidisset. eum -'""
^^^
?ons
Con.tantinopolitani
Hlium nec fraU-em
Tbeophanu
Cfr. Matth.
ll.Ioetc.
aposlolum dicehtem : Solutus es ab uxore, noli lCor.7.-i7.
quaercre urorem; audivit matrem naturali prae-
cepto iubentem : Fili, de^iponsatam accipe coniu-
(jem! Et cui potius oboediret? Certe si praeconis
inatris pruccepta praeponeret, iudicis dire mi-
^
nantis, ducis dire terrentis sententiam audiret
Si quis, inqnit, venit ad me, et non odit patrem
Luc.16.2;
swim et matrem ei uxorem et filios et agros, adhuc cfr. Matth.
etiam, quod maius est, animam suam, non potest ^^-
^-
meus esse discipulus. Deinde subinfert : Sicergo Luc.Il.Xi.
omnis ex vobis, qui non renuntiat omnihus quae
possidet, non potest meus esse discijyuhis. Audivit
hoc Dei servus aure audiendi, et al) ipso fere
puerili aevo secutus Dominum, matrem et uxo-
rem spemque futurae sobolis. nec tantum agros,
quin et agrorum regna et regnorum sceptra dere-
liquit, nihii pretiosius aestimans quam adhaerere
votis omnibus illi, cui adhaerere bonum est, cui
Cfr.Ps.mS.
servire regnare est, ipsius quoque hortamine con-
firmatus, ipsius doctrina instructus dicentis ; Qui
sequittir me, non amfmlat in tnnebris, sed habebit
lumen vitae. Hac itaque
promissione confortatus,
tamquam fortis athleta contra spiritualia nequi-
tiae in agone dimicaturus, armis spiritualibus se
munire studuit iuxta doctrinam
apostoli dicentis :
Nam qui ceriat in agone, ab omnibus s abstinet.
Unde primo cordis puritatem et corporis castita-
tem Deo vivo et vero devovit. deindc sanctis vota
persoivit, ac non solum matris praecepta, immo
ipsam matrem fugiens, eremi secreta petivit, ac si
diceret : Ecce
elongavi fugiens
et mansi m solitu-
dine Guius sanctae
intentionis dum votum prose-
quitur.nec sic a Deo deseritur, verum ei sedulus
auxiUator
aflUit, duxit et custodivit. Nam m hac
fuga
admonitione
angeUca iussus est (3)
habitum
monachicum
suscipere et in
monasterio
divims
officiis
inservire, sub regula vivere et sub oboe-
dientia se agere. Nec mora, his auditis, ad mona-
sterium
quoddam
divertit hilaris. Creaton nn-
mensas agens
gratias, qui ipsius dignaretur du-i- Cfr.?s. o. 9
gere vias.
2. Quomodo
fectus est monachus
beatus
Gregorius.
Erat namque in eadem
provincia
monasterium
ouoddam
religiosorum
virorum
sub regula mo-
nastica Deo
militantium.
quibus tunc tempons
>
coniecU
H.-E.,quiproponit
insuper
volvebal .H voU-bat;
cod.
volabat.
imperatricis
fuisse. li.E.
-
(2)
Haec cum Vita I.cap 1.
con-
nitiovenit,ut...
praefuit
loh. 8, 12.
Cfr. Eph.
6.12.
IITim.9,0.
Ps.54,a
DE SANCTO
GREGORIO
ABBATE
PORCETENSL
468
viTA.i
praeruit abbas quidam
PaHiomius
noinine (1).
vitae ae(iuilale et uioruin houestate
fauiosissi-
mus. Ad quem
praeclarus
aduiescens cum se
contulisset eique intentionein cum
votosuoexpo-
suisset, niox Paohomius.
utpote vir sanctus. m-
gentl tactus gaudio, nihil tamen agere volens, ut
Eccli
32 -H. iubet sapientia, sine consiUo,
fratribus suis mdi-
cavit et, quia non modicum
futurae
sanctitatis
fructum in adulescente
praesentiret,
insinuavit;
nec in tantum iiisigne genus
adulescentis
extulit,
quantum virtutis in eo crescentis
' gratiam com-
mendavit.
Gontinuo fratres loci illius omiies pan-
ter Deo laudes et gratias egere, et quia Dominus
cfr. Lue 1. visitavit plebem suaiii et erexit cornu salutis suae
BS. 6i); 7. Hi.
dicere una voce. pari corde patrem monasterii,
quatenus eum susciperet, cuncti hortari. Quorum
tam consonam
convenientiam pater venei-abilis
approlians. cuin consilio fecil liilaris, quod etiam
sine consilio libenter fecisset, si non indiscretum
advertisset, atque Gregorium liabitu monastico
induit, sancto gregi Deo famulantium in ecclesia
sua coniunxit. Mox tanta caritatis et Immiiitatis
gratia circa omnes accingitur, ut nulli in virtutibus
B posterior, nuUi morum honestate inferior videre-
tm-(:i).Nilul virtuti, nihil bono operi praoponebat;
dilectionem Dei el proximi omni intentione cole-
bat et
^
humilitatp nuUi secundus, pietate nuUi
extremus.
3. Quomodo ad sacros ordines accesserit.
hiterea divinis miuisteriis instituendus a palre
monasterii sacros ordines suscipere iubetur atque
metropolitano episcopo David nomine (3)
prae-
senlatm-. Cuius vitam ac prosapiam praedictus
episcopus dum agnovisset, tam iuvenis industriam
quamDei virtutem ac potentiam hi iuveneadmi-
ratus, Deo gratias egit atque ipsum de ordine in
ordinem consecravit (4). Quo facto. cum venera-
tione et gaudio a praesule dimittitur et duce
Pachomio ad coenobium reducitur. In quo cum
fralribus suis devolus et hilaris conversatus, Dei
laudibus sine intermissione insislebat. Deum
semper corde et ore suspirabat, ut de beatissimo
viro canitur Martmo : Eius ori Christns tiumqimm
defuit, sire iustitia vel quicquid ad veram vitam
pertitiet (5). Omni tempore et in omni loco
Deum benedicebat, optionem psalmistae implens
dicentis : In omni lov.o domiuationis eius henedic
anima mea Dominum! Orabat spiritu, orabat et
mente, carnem domans, spiritum roborans, ut
sacrificium vespertinum in se Deo in odorem sua-
vitatis offerret. et in sacrificio illo soUemni atque
omni generi humano ad salutem suflticienti se
feliciter exercens, hosliam vivam et sanctam, Deo
placentem se mactaret.
4. De obitu Pachomii, et qualiter beatus Gre-
gorius post eius decessum subrogatur
'.
Beato itaque Gregorio tam vigiianti animo
divinis insistente cuUibus, venerabilis Pacliomius
<^h: loi,.
11.
11.
Cfr. Malth.
Cfr. ludith.
n. 17.
Ps. 102, "2^.
Cfr. I Cor.
14. 15.
Cfr.Vs 140 2.
Cfr. Exod.
29. 41 etc.
Cf>\ Rom.
12.1.
acerba vi febrium pressus, ad terminum, quem ''Tr.Ioh.14,5
praeterire non potuit, accessit, ct commisso
rrege suo Deo. pastori optimo, divinis saora-
mentis
religiosa
devotione nmnitus. fratribus
quoque piae mentis affectu valefactis, obdor-
mivil in Domino. Guius exsequiis diligenti studio
summaque
devotione
peractis, conlinuo fratres
ibi Dco
famulantes, quasi greges non liabentes
pastoiem
aiiimarum,desolati in unuin conveniunt
et de
substUuendo
pastore discutiunt. Tunc, ut
divina
inspiravit gratia. quae non derelinquit
sperantes in se in erroris via, omnes pan voto,
pari inente fi-atrem acclamant Gregoriuin pasto-
rali regimine et honore dignissimum, quein Deus
tali perfuderit
gratia,quod sciret et posset gregis
dominici regere
gubernacula. Ille econtra se indi-
gnum tanto
honore, imbecillem oneri clamabat,
omnique nisu renuebat. Verum quanto magis
renviebal,
tanto magis pia fratrum soUertia
inslabat, et nolenti tunc fraterna obiecta oboe-
dientia
praecipiebant.
nunc inter praecepta pete-
banl. Ule favorem timens plus hominum quam
laboris cursum, orabat cum lacrimis, ut dimittere-
tur. orabat oraiitcs. petebat versa vice petentes;
sed non proiiciebat. quoniam conlra Dei ordina-
tionem petebat. Nam tandem fratrum victus
precibus accedit universorum votis. quamvis
invitus, et qui mallet subici in onmi humilitate,
coepU praeesse in omni caritate (G). Deinde con-
secrandus praedicto praesuH David praesentatur;
quein ille pia caritate suscipiens, pastorali regi-
mine canonice investivit, fratribus gaudentibus
ipsum restiluit. Qui laudum iubilos cum universi
cleri et popuU tripudio sollemniter exhibent omni-
potenti Deo, ad ovile fratres cum paslore suo
redire parant, atque in ipso reditu dona caelestis
gratiae in servo Dei redundantia ex insperato
se manifestant et gaudia gaudiis adiciunt.
5, Quomodo post consecrationem' daemonia-
cum sanavit.
Expleto beati viri consccrationis officio, atque
eo reverenter dimisso ab episcopo, mox secreto
Dei mysterio praesentatur ei quidam compreben-
sus a daemone, et ab omni populo, ut eum Ube-
ret. devotissime petitur (7). lam
' enim eius
lucerna incipiebat poni super caudelabrum. atque
oriens ex alto plebem suormu per nunistrum
visitare. Quo vir Dei conspccto, et populi
- fleiitis
petitione alque devotione considerata ^, motus
confestim misericordiaiin orationem prosternitur
et onmium salvatorem Deum, ut obsessum libe-
ret, deprecatur. Cuius orationi clemens auditor
Deus ex alto ^tatim etfulsit, qui cor contritum et
humiliatum non despicit. Continuo eiiim, ut se ab
oralione erexit ac daemoniacum potenti virtute
verborum iteruin benedixit. oinnis fatigatio dae-
monis expulsa est ab homine{8),in tantum ut non
modo quid
*
in eo aegritudinis remaiiserit ^
sed
ut nuinquam ante tam incolumis visus fuerit.
Cfr. Malth.
5,15.
^/r.Luc.l.iS.
cynP^rAH
Cap. 2. ' CYescvQn\\scod. ^
fortaase delendumM.-E.
Gap. 4. '
p. e. d. s. : ita in ima marg. praeacriptum
;
posl eum praefuit miniator.
(1) Sic vocatur abbas Circlariensis monasteriiVita I, cap.2.
Il.-E. Noster autem monasterium illud, cuius nomen cele-
roqui non profert, in eadem provinciti, Le. in Graecia, collo-
cat; cfr. cap. 1 : dum Graecitim exiret, et infra cap. 13.

(2| Cfr. Vila 1. cap. 3 : NuUus clericus murum honestnie


sibi erut aequiparandu.i.
(3) Ita in Vita I, cap. 1, vocatur
episcopus Cassianensis, qui Gregoriuni ad ordines sacros
proniovit. Verum ibi ante (Jregorius sacerdotio initiatus
esse dicitur, quam monachus fieret.
(4) Hoc loco etiam
quaedam verba cum Vita 1, cap. 1 coaveniunt (ei de orUine
Cap. 5. '
in cod. -
populo cod. ^ considerato cod.
* quod cod. '
remansit cod
in ordinem usceimum pravhere iion dintntit). Korsan cor-
tinae intexta eraut verba : Daviil rpiscopuit eum dt ordine
in ordinem consecrut H.-E.

(5) Ita Notkerus Balbulus
in sequentia de S. Martino, quae incipit : Sacerdotem
Christi.
(6) Cfr. Vita I, cap. 5 et 7 : abbatem dijclmus non
sua sponir eonslilutum. H.-E.
(7) Etiam Vita I, cap. 7,
narruiur a Ciegorio iam abbate, dacnioniacum esse sana-
tum ; sed ibi nomen (Arsaphiuti) daemoniuci insuper Iradi-
tum est.
(8) Gfr. Vita I, cap. 7 : ex nimiu fatigatione hostis
untitpti.
Tunc
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
469
Cfr.P5A40,b.
Cfr. I Reg.
25,13.
Cfr.
Rom.
12, 10.
Cfr.
Eccli.
3,90.
viTA ir
Cfr. II Cor.
12.7.
lob. 1.1.
Cfr.
Matth,
20, 'iH.
B
Cfr.
Eccli.
31,9.
Cfr. I Cor.
1,31.
C/-.-.PS 66,36.
Tunc ille, qui sic liberaius ac redemptus a consequenterin apostolum DeiPaulum, cuidatus
Domino fuerat iiitercessione bealissimi Gregorii, est stimulus carnis angelus SaHianae. (jui eum
ingenti tactus laetilia, divuigabat quae fecerat colaphizaret, iie magniludo revclationum eum
Deus per servum suum miracula. Unde vir san- extolierel. immissa est
^ et beato viro huic gravis
ctus,quasioleopeccatorisintinguimeluens.quan-
tentatio, ne miraculorum muUitudo mentis eius
tociusad monasterium cum iratribus revertitur, fieret elatio. Quid mirumV Et bealus lob. cum
famae telo fugatus, favore populi concitalus. esset vir simplex et reclus et timens Deuin
Quem fratres, tam secum venientes quam qui ac recedens a malo, permissus est a diabolo
domiquasiadsarcinasremanserant,cummagna
tentari, ut quasi aurum in fornace videretur
crr.Sap.3,6.
devotione suscipiunt et honore invicem ipsum
probari.Sicfrequenterdivinaprovidentiapermit-
praevenire
contendunt. Ipse autem eoruni affe- tit in electis fieri. ne forte longa felicitate vel
ctum
prudenti discernens iudicio,et cogitans illud : quiete sanitatis in cultu virtutum defatiscant, Sed
QHunto mugmis es, huniilia te prae omnibns, ut patientiae experientia comprobati, forU stru-
studuit omni carilatis obsequio obsequentes prae- cturae Dei acsi lapides pretiosi inveniantur apti,
venire
ministrantibusministrare: nianifesto indi- nonnuUi quoque electorum sunt teutati, ut quid
cio

ostendens vicem ilUus in ecclesia se gerere, sint. probali recognoscant, atque de universis
..; ^r. ^^nit minktrari ^pd ministrare. Deindc beneficiis suis dcvotius grates Deo rependant.
Petrus enim apostolus contradicens in articulo
passionis lesu Ghristi verbis, cum affirmaret se
morlem passurum antequam negaret Dominum,
viUssimae anciUae voce territus ter anle galU
cantum negavit ac dcinde quid per se posset,
agnovit; confeslim in lacrimas irrupit, perpetra-
^
tam queslus temeritatem. lugens carnis infirmi-
tatem. Sic pius et misericors Dominus eiectos
sinit probari, sic in omnibus vuU eos aedificari.
Eodem modo et beatus pater Gregorius, cum
esset in onmibus
probatissimus, non effugit tenta-
tionis labores et varios pro Gtu*isti nomine, quem
confitebatur, dolores.
^i\j uji,%.i.>..v,....^ - _-- -
%j
qui non venit ministrari, sed ministrare. Deinde
quasi bonus paterfamiliasMomum
suamhoneste
dispositurus fralres convocat ac de rebus mona-
sterii
sapientissime tractat. Quid vel quomodo
fecit, per singula diccre est ditlicile, quia,qui sem-
per ad omnes eius actus praesens fuisset, vix
explicare
potuisset.Hoc tamen credibile est, quod
omnia opera sua divina gratia fuerunt plena, quia
fecit mirabilia in vita sua, et quidquid faciebat,
permanens in innocentia sua, non suis nieritis,
sed Dei gratiae adscribebat. Unde et Dominus
gloriam suam manifestavit signisque variis at([ue
virtulibus
glorificavit, ut, qui gloriatur in Domino,
gloriam recipiet ab ipso, qui gloriosus est in
sanctis suis. Quod etiam quodam miraculo satis
evidenti
comprobavit, ut ad nos antiquitas per-
duxit.
6. Quomodo puerum a
daemonio curavit'.
Nam quodam tempore causa orandi. ut sedulo
agebat, eo in ecclesia
exsislente,
adductus est ei
puer maUgno spiritu
obsessus (1),
qui eum duris
et acerrimis urgebat
doloribus
lotmnque corpus
pueri miserabUiter
vexabat
iniuriis et innumeris
cruciatibus, ita ut videntes
omnes ex naturaU
compassione in lacrimas
ducerentur,
proque eius
Uberatione
pariter Dei famulum
precarentur.
Ipse vero. qui ut semper erat super atnictos pia
gestans viscera,
commotushis
fletibus, conversus
ad Dominum
coepit orare et coepit in oratione
seipsumvexare,coepit
indignum se
tantomento
G iudicare. Nec tainen fides robusta, fides mvicta
Cfr Eccli
patiebatur
confidenliam
eius diffidere. Qu.s emm
2. 11 speravit in illum et confusus est?
Speravit et ipse
in Domino et accepit
fortitudinem,
ab ipso impe-
Cfr. lac. travit quod
potiit, quia in fide
postulavil mbil
U>. haesitans.
Expleto
iffunque
aluiuantulum
horae
inoratione,surrexit,
signo
crucis dato mfirmum
benedixit:
effecit
etiamverbis
divinis, qu.bus
semper
lali
operatione
acsi
medicinahbus
instru-
mentis
utebatur.
Prolinus ai) Uo.nine
daemon
peliitur, aeger
libcratur,
noce.is
fugatur.
innocens
Cfr loh.l.:..
eripitur.
Talibus
itaque
miraculis
cum quas. ux
Cfr. Luc.
il,:j5.
CYr.MHtth.
25. 1 sqq.
Cfr. I Pelr.
3.21.
in tencbris
servus Dei
clarescere
inciperet,
caulus
sibi ne lucerna
eius fieret
tenebrae, ne saecula-
rium
cantionum
laederotur
oblectamine,
ne forle
inter
fatuas
virgines
computatus,
dum
sponsus
venirel,
non liaberel
lumen in
lampad.bus,
Grea-
torisuo,
nonsibi.conscientiae
bonae
.nterroga-
tionem
inDeum
altribuit,
quidquid
P^^^^^f^'^
tis hi
genus
humanum
operan
voluit.
Undt
iiiHJrio eod
' prfamilias
cod.
Cap 6 - curiiit"'"'"'"'--
- ' - '''
>'"""''"'"
111 Hoc iniraculum
miraculo
praecedei.U
in Vita I,
cap 8 euam
subiuHBilur;
quae ilerum
Bomen
puer, saua>,
7. Quomodo a Sarracenis tentus. miserabili-
ter afQictus est.
Accidit enim quodam tempore
Sarracenorum
gentem, confiicta
multitudine
inimensa.du-a feri-
tate Argolicorum fines irrumpere,
munitiones
atque castra fortia mira sagacitate et industria
expugnare. urbes igni ferroque solo aequare,
templa sanctorum
atrociiis profanare, eum quo-
que magiiificare,
quicumque
socios excelleret in
sceleris
atrocUate;
praeterea
populos depopu-
lari
quosquechristiani
nominis
professores inve-
nirent. variis
tormentis ac
tormentorum mstni-
mentis suffocare;
atroeius omnia fiebant quam
dici queat, quippe. ubi abundavit
iniquitas, nec
ibi
'
in notitia
Uabeatur caritas. Tanta enim erat
^rassantium
feritas, ut electorum
virorum mentes
perturbarenlur.
Qui carnis moti infirmitale, ne 1
inducerentur in tentationem
quam sustmere non
pos^^ent.a via impionmi
decUnaverunt,
claustra
reUnquunt et aniore vitae tabentis
speluncas et
ant.-a
desertorum
petunt, plus confisi in solitudi-
nibusquam
monaslerioruni
sacratis
imniunitati-
bus Quo diro famae
terrore tactns v.r Dei Grego-
rius de vita etiam
anxius,
cogitavit horum
iinmanitates
evitare,
tentavU,ut et alios videbat,
ad deserta loca fugere;
scd in fuga a Sarracenis
captus ad ducem
exercitus, cui Sandalis (J)
nomen erat,
adducitur et, cuius
professionis ac
vUaefuerit.
disqiuritur.
Qui Ucet pro vita trepi-
daret,
inl.-epidus
tamen se profitetur
clinst.anum
ulque
uniusveri Dei
permaiientis
insaecula culto-
rem
vita, ut videre
poterant,
inonacUum:
nec
diud se
asserebat
profiteri,
etiamsi
constaret
eum
mori. Al
Sarraceui.qui
eum
ceperant, m.nan
iiilerdmii,
ul tidei cUristiaiuie
renuntiaret,
blan-
diendo
precari.
nunc atlerre
divitias el ommum
Cap. 7. - ' -*> '""'?'"'"'' <^"'"*"'* **'
"'"" ^^^
""^'
(Leutae) sola
profeit.
-
(2)
Scanmi
dicilur Vita t. cap. 9.
II.- E.
rerum
C^r. Matth.
24, 12.
470
DE SANCTO
GREGORIO
ABBATE
PORGETENSI.
VITA II
Cfr.
MatUi.
7,85
rerum
copiain. nunc lionores et di^nitates
reguin-
que spondere gratiam; quae si respueret,
mortem
suhiturum
turpissimam.
Sed vir Dei
fundatus
<;upra firmam
petram spiritu(iue
fortitudmis m
Ghristo
rohoratus, inter minas et ^-ladios
furentunn
nondefecit, immo fortior
quam prius
apparuit,
<;tabilis in fide tam minas quam blanditias
eorum
sprevit et scuto caeiesti i^rotectus.
omnia quae
vel
minabantur vel
promiltehant,
parvipendit,
immo
universa quae sibi infligere
mala possent,
Cfr Act541.
patiproGhristi
nomine sevdle
fortiter
mtrepida
voce clamahat.
Hac tam
constanli
responsione
efferati
Sarraceni,
multii)licibus
lormentorum
plagis hunc cruciare
proponenles, non modo gra-
viter. innno
turpiter eum vestibus
omnibus de-
spoliant et nudum -enitalibus
nudis in pertica
suspendunt
(l).deque pertit-a- in eculeum mutan-
les traiciunl, et manibus ferreis totum corpus
viri diiacerantes,
denuo in humum, ut respiraret
paululum,
deponuut. Hoc ea tamen
intentione
faciebanl,
qnatenus lacerati corporis natura ali-
quantulum
refocillata et rursum ad acriora tor-
mentorum
supplicia resumpta spiritum
patientis
^
magis urgeret atque ad negandum
Creatorem
suum pocnis fortioribus impelleret. Unde virtus
gratiae caclestis ita confessorem
Domini in fidei
confessione fortem detinuit, ut ante tortores
quam
^
tortus deficerent, suique confusionem in
corpore imbecilli sentiront. Unde, ut ocius propo-
sita tormenta finirent. tam verecundia quam
labore fatigati et paene deficientes, fustibus et
gladiis eum caesum
reliquerunt,Samaritanum (2)
semivivum
arbitrantes mortuum. Beatissimus
itaque Gregorius lam acri marlyrio pro Christi
Cfr.TohA.-2. testimonio afflictus, tamen viam veritalis non
reliqnit. sed enm secutus. qui ipsum etiam num-
quam dereliquit, (jui eliam inter furentium ma-
nus promptu^ adiutor et protector sibi non defuit,
quamvis ulceribus plenus, quamvis plagis pluri-
mis afflictus, quamvis, fatiscentibus membris, vix
in corpore exsangui palpitaret halitus, ad ovilis
sui saepta
*
coepit se trahere et ultra posse coepit
laborare. Fratrum quoque gregem pavore huius
per silvestria turbinis dispersum pia sollertia
recollegil, quem et talia pati pro Ghristo verbis
et exemplo docuit.
Q
8. Quomodo quendam a dentium dolore
curavit.
Ea ipsa tempestate accidit, ut quidam
(3)
den-
tium dolore nimio oppressus ad Dei virum dolen-
tem adhuc* dolensveniret,osten.soque suae aegri-
tudinis morbo, oravit, ut vel signum crucis doloris
sui loco imponeret (4). Super quo vir pius et vere
pietatis visceribus plenus misericordia motus,
non suum lunguorem inspexit, sed aegrum divinae
clementiae
^
respexit, cum lacrimis hilarem dato-
rem virtutum Deum adiit, languentem crucis
signo benedixit atque omnein illius infirmitatls
rabiem subita Dei potentiafugavit.Qui tanta mox
E
Cfr. Matth.
5,14.
Cfr. U Cor.
9.7!
aeger
sanitate
dentium
reficitur, ut nihil usquam
doloris
sentiens, si umquam nocuerit aliquid, mi-
retur.
Quod videns vir Dci Gregorius, non suis ad-
scribebat
meritis,sedDei
gratiae.limensqueassul-
tu populi gravari, ei qui sanus factus erat, ne cui
diceref.
imperavit ac etiam
liumiiiterrogavit. Ille
vero nou aliter quam illi evangelici curati, qui,
quanto magis eis lesus
praecipiebat, ne cui dice- Marc.7,36.
rent, iaiito amplius
praedicabant, nusquain vir-
tutem et miracula Dei in beato viro manifestala
celahat. inimo ubique acsi expertus et experto
credenda
divulgabat.
Unde Gregorius metuens
tantum sibi virtutis posse demi meritum, quan-
tum exterioris
favoris crescere sibi videbat, forte
peccatoris
futurum oleum, cogitavit non minus Cf,:?%m'rt
sapienti quam discreto
mentis consilio hominum
fugere
frequentiam, ut humanam posset declinare
gloriam (5). Proinde
claustralium fugiens commo-
rationem in quendam secretum locum, qui Bulci-
num dicebatur (fi), doclinavit ibique eremiticam
conversationem
per
aliquodtempusduxit.Fratres
vero loci sui diu super amisso pastore contristati,
tandem in praedicto loco degere percipientes,
omni conatu et studio eum repetunt eumque ad
regimen claustri et oviUs sui zelo caritatis redire
cogunt (7). Sed tamen lampas patuit, atque civi-
tas supra montem posita abscondi ncquivit. Et
quomodo poterat abscondi,quem divinae caritatis
candor volebat patefieri? Quod autem non dura
evagatione, verum divinae voluntatis interpreta-
tione servus lunc fuerit patefactus, evidentis mi-
raculi splendor de caeio veniens confirmavit per-
lucidus (8).
9- Quomodo leprosum curavit.
Quodam enim die, cum solito more orationibus
in oratorio vacaret, contigit, ut quidam leprosus
ad templi ianuamobnixius elemosinampeteret (9)
atque beatum viruin Gregorium importunius
mendicando

nam sors eum illius obtutibus
obtulerat

fatigaret. Guius aegritudinem cum
beatus vir tam voce quam facie cognovisset, de-
votus solvitur in preces dominumque lesum Chri-
stum suppliciter oravit. ut, quia potens esset
omnem depellere infirmitatem. quique virtulis
suae gratia leprosos mundaverit, caecos illumina-
verit, infirmos curaverit, misericordiae suae me-
dicamine hunc aegrum curare dignaretur. inel-
fabilis clementiae potentia, o divinae pietatis
magnificentia ! Ignorabat leprosus, quein vel
qualem peteret: ignorabat, quam salus proxima
et quanta sibi immineret. Nam mox ut vir Dei
Gregorius ab oratione surrexit, leprosum bene-
dixit, sanum et incolumem per Dei gratiam ab
omni iepra restituit, ita ut nullum infirmitatis
vestigium Deivirtus in eo rcliquerit, donum mise-
ricordiae meliore, quam exspectabatur', munere
mutaverit. Haec itaque mutatio dextrae Excelsi, Cfr.?-^-W^'
qua saepe gravatis insperata venit salus; et quid
tunc sperantibus, quid in eum confidentibus ?
-
partica cod. ^
quasi cod. * cepta cod.
Cap.8.
'
adhec cod. ^iatuitu supplendum videtur
(1) Haec notabili quodam modo cum Vita I, cap. 9,
conveniunt; ?-ed causa tormentornm alia ac multo rationa-
bilior ibi traditur. Sane in cortina cap. 'Ih memorata tor-
menti irnaginein vidit auctor. H.E.
(2) Male auctor
versus Luc. 10. 3035, in mente habebat, Samaritanum
misericordeiii cum homine caeso, quem is salvavit, confun-
dens. IL-E.

(3| Ex Vita t, cap. 9. novimu^ virum istum


unum ex illis Sarracenis fuisse, qui sanctum male mulca-
verant.

(<t) Cfr. Vita I, cap. 9. statim signo criids ad
locum dolori oppotiio, aanavit eum.
(5) Cfr. Vita I,
H.-E.
Cap. 9.

'
spectabatur cod.
cap. 10 : k( disctderet H humanum favorein et huiu aancti-
tati^ nome effugeret, ... excot/itavit. (G) Gfr. ibid.

(7) Eum in coenobium Circlariense rediisse Vita I, cap. 13
tradit. H.-E. Verum ibi prorsus alia huius reditus ratio pro-
ferlur.
(8) Miraculum hoc, quod cap. 9 oarratur, non in
monasterin Girclariensi, quod Vita U innuit, sed in oppido
Bulcino actum esse docet Vita I. cap. 10.
(9) Gfr. Vita l,
cap. 10 : leprosum quendam advenientem et tleemosynam
ab ipso petentem.
Sperent
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
pg 9 11
Sperenl ergo in le omnes, Domine, qui noverunt
nomen luum, quoniam non derelinquis quaeren-
tes te, qui slc etiam subveiiis in periculis non
spcrantibus in te.
10. Quomodo daemoniacum sanavit.
B
Postora iteni luce lieato viro in orationibus in
oratorio more solito exsistente, ingens concursus
populi factus est adducentis daemoniacum duris
nexibus
vestium dovinctum, el devotis precibus
orabant, ut manum cum lienedictione ipsi impo-
neret atque per Dei misericordiam correptimi ab
ea vexatione liberaret (1). Nam tanlo furore miser
ille vexabatur, ut dentibus frendens et modo hor-
ribili et ore cruenlo riclilius contractis fremens,
quosque sibi obvios invaderet atque dilaniare
intentaret. Mira res atque miro mirabilius !
Nam
in hoc modo, in hoc furoris baljitu etlerus iste ad
servum Dci adductus ipsiusque sanctitali prae-
sentatus ita omnem Ivu-orem alque saevitiam
pristinae insaniae post acceptam benedictionem,
post acceptum signum sanctae crucis a beatissimo
viro statim dcposuit, acsi nuUam umquam pote-
statem
malignus spiritus in eo halmerit. Et qui
ante omnes spiritu furoris feros actus exercendo
invadebat, nunc quasi ovis mansuetus incedebat
sane loquendo, sane omnia faciendo. Quo signo ab
omnibus viso, crescere coepit in populo divini
miracuh in servo Dei admiratio, iamque prophe-
tis eum parem, apostoHs similem
praedicabant,
in quo gratiam pro gratia, donum super donum
geminari
videbant. Quod sequens etiam ostendit'
plenius miraculimi. quo similis factus Heliae em-
luit tam spiritu prophetiae quam prodigii immen-
sitate.
11. Quomodo oleum adauxit.
Deficiente aliquando
fratribus oleo, nec haben-
tesunde
emerent, ad bealum virum veniunt, acsi
patrem
spiritualem,
quid
^ facto opus esset, con-
veniunt.
Quorum intuens defectum nec babens
unde suppleret,
convertitur ad Dominum, conver-
titur ad eum, qui dat omnibus affluentcr et ne-
mini
improperat, si tamen in fide quis postulave-
rit nibil liaesitans ; oravit et exauditus est. Oravit
eum, in quem speravit,
necessitatem
suam et
suorum
tldelissimo
auditori, immo exauditon, ex-
C
posuit, qui nec hac vice eum
sperantem m se
dereliquit.
Nain divinitus locus sibi ostenditur in
latere
monasterii sui, quo angelica
insiimatione
directis
fratribus
invenitur
amphora
plena olei
limpidissimi.
Quod eius
praesentiae
confestmi
fratres, sicut iussum
fuerat,
rettulerunt m im-
mensotripudii
gaudio.
Quod pia
devot.one bene-
dicens,
adiunctis
orationibus,
tanta
abundanlia
per Dei
misericordiam
esuberare
illud tecit, ut
nec vasa
sutficienter
habere
possent, in quae
Cfr IV Reg
oleum
trausfuuderent.
Stetitque
olemn. H.c vere
^
ie Heliae
lecbitus
multiplicatur,
h.c alter Hehas m
Cfr in Re.
domo
Domini
consideratur,
cum hic
mop.am
^ 16
'
pauperis
suppleret
ecclesiae. ille vero pauper
viduae. Nam de cetero suis
temponbus
multoque
471
post
^
ipsum tempore numquam in loco illo oleum
defecit fratribus ad omnes necessitatum suarum
usus (2). Hoc Dei munere per servum Altissimi
collato, famulantes Deo consolati. gratias Omni-
potenti, ut dignum eral, reddiderunt ipsumque
beatuin vii-um magnae venerationis
^
coluerunt,
12. Quomodo Graecus quidam eum tradere
voluit.
VITA II
Cfr. II Re?.
15,31.
Cfr. lac. 1,
5.6.
Cao 10.
' ostemiens cod.
Cap
11.
- '
quod cod.
- snppJe.it H.-E; om.cod.
-
3
,,c/o vox
quaedum
[e^\nhic\om?)excnlent.
H -E.
Cap. 12.
- ' uol""' ^'^- - ' ''"'" "'PP'""^"'"-
"''
(U Idem
miraculuni
narnU
Vita I. cap. 11. - (2)
Cfr.
ibid Z\%
ubi in narratione.
paululun. quu em
d.versa.
hiXcuIi.
senno etiam t^t de amphora. de Hd,a ^e
lechito.
-
(3) Cfr. Sulp. Sev.. Vila Mar'-. -P"
"^ ^'^'^^^
procul dubio ad ea reterenda sunt.
quae V.ta 1.
cap. U.
Inter haec divinae virtutis miracula ille anti-
quus humani generis hostis antiquo invidiae suae
commento noii defuit, notum
' habens mille no-
cendi artes(B), armatur una adversus virum Dei.
Eo enim instigante, Graecorum quidam livore in
Gregorium accenditur ac eius sancta opera per
suam operam aiinihilarc vel saltem fainam bo-
nam attenuare gestiens, iniquo consilio
- compre-
hendere,captivitate comprimere disposuit (4),sup-
pliciisque vitam beati viri intendit. Sed pius el
misericors Dominus potiori eum utilitali fidelium
reservare volens, consilium Graeci dissipavit, san-
(?/r.Ps. 32,10.
ctumque suum ab inimicis custodivit et a sedu- Cfr. Sap.
ctoribus tutavit iUum.
13. Quomodo Romam fUgiens
' divertit.
Nec longo post temporc alter quidam Graeco-
rum eodem spiritu nequitiae accensus, cum Dei
sanctum non posset, ut cogitaverat, capere. con-
siliis et nutibus conalus est eum alii cuidam
nequiori se tradere. ut, qui non poterat manifeste,
vinceret vel occulte. Sed quidV Dolus an virtus
,
quis in hoste requirat'' (5)?
Infaluavit et Domi-
nus eius consilium. infatuavit et adduxit ad nihi-
imn. Nam vir Dei liberalur.cunctorum
inimicormn
eius laqueus conteritur, nec in bis omnibus parva c/^r.Ps. 143,7.
quidem offensa molestatur, nunc insidias evi-
tando,nunc
proditiones per misericordiam Deide-
clinando. Tandem fatigatus tantis laboribus. nunc
hos fugiens, iiunc illos, patriae fines natalisque
soli dulcedinem exire cogitavit. Et qui naturale
reliquerat
commercium, non magnl habuil natale
relinquere solum. Mo.x omni dilectione
^ et affectu
fratribus suis valefaciens, Deo pastori summe
bono eas
commendavit,
acceptaque et data non
sine gemitu magno suorum
benedictione, disces-
sit. Hinc timens Danaos, id est dona ferentes (6),
nocturnis cursibus ad mare usque pervenit ac alti
dubios labores passurus. ratim t[Uorundam in F
Italiam
navigantium
conscendit. Dei itaque cle-
mentia flatuque secundo
ventorum
spirante,
cursu veloci
contingunt Ilaliam, et in litus opta-
tum
omnibus expositis. ipse ut peregrinus et
advena
Romam petiit, Romam tetendit.
14.
Quomodo
divertit ad sororem suam do-
minam
Theophaniam.
Ea
tempestate Otto secundus
monarcluam
Romani
imperii mira non minus prudeiitia quam
potentia
gubernabat, et ut imperatoriam maiesta-
lem
decebat, ipse princeps
Romanus victor m
omnibus
exsistebat.
Non solum in liostium prae-
liis. sed etiaiu per legitimos
Iramites calumnian-
Cap
13
' ''a " "'<* '""'''' ''"'''^ minuscuUs i^rae-
.criptum ; om. miniator.
- ^ virus cod. - requiratui- cod.
* (iilectioni cwrf.
calapano
graeco
Gregorium
ConstanUo..pohn.
^ucere vo-
lente
traduntur.
Auctor imaKinem
corlmae. qua i.aec
depicta erant.
non recte
exposuis.e
v.detur. //-^.
-
(ol Cn- Verg Aen. H, 390 : Dolus an mrtu$. gtas ,n hoBtt
requirat? H.-E.
- (G) Nou intellexit vir simplex versum
Verg. ..en. II. *9. H.-E.
^.^^
472
DE SANCTO
GREGORIO
ABBATE
PORGETENSI,
viTAii tium iiiiquitales expellebat, t>Tannis ciinctanmi
regioimm suae dicioni subiectis. cunctis polenter
imperabat, quoslibel vero religiosos Immili since-
raque devotione colebat, ita ut universis niagnis
niaior. universis humilibiis sancta humilitate hu-
milioraiiparoret.Hic
itaqneprinceps
gcrnianam
beati viri Grcgorii Theoplianiam dominani. quain
quidamTheophanu

nuncupant, ex Graecia tiham
regis Constantinopohtani in uxorem duxerat 1 1).
Quae hcet in tascibus secundum saecuh dignitatem
gloriosa appareret. intus tainen in absconso non
minore sanctitate quam frater eius in conspectu Al-
Ps. 44, 14. tissimi clarebat iuxta illud psalmistae : Omnis ijlo-
11 Cor. 1, 12. ria fHuie regis ab iufns, et ihud apostoh : Gloria
7iostra haec est testimouiiim eonscientiae nostrae.
Eo nempe tempore memoratus imperator augu-
stus. relicta Itomae imperatrice.in Galliam disces-
serat. atque duro Teutonicorum furori resistens,
omnes- imperii sui partes in pace ot tranquillitate
regere curabat. Gognoscens autem servus Dei
Gregorius germanam suam in Urbe degere, cum
gaudio ad eam divertit. Sed tamen antequam ad
eam iret, iu novitate tantum locorum captus,
B
immo sanctorum amore, sancta loca sanctorum-
que patrocinia per ahquos dies latenter visitare
studuit. In quo facto quam pulchro Deus mira-
culo eum imperatrici augustae ^, sorori suae,
ostenderit, non dignum. ut transeam, puto.
15 Quomodo febricitantem curavit.
Dum enim sanctorum patrocinia ul peregrinus
in urlte circumquaque visitaret. quadam die in
quodam oratorio causa orationis diutius atque
devotius perseverabat. Ea ipsa hora pauper qui-
dam corpore et rebus, victum sibi quaerens ostia-
tim, cum tamen magnis astrictus esset febribus,
casu idem oratorium, inquo vir Dei orabat, intra-
vit. Et videns quandam aeris immensam clariJa-
tem eum circumfulgentem, quasi tactus atque
tractus
^
miraculo.propius accessit : et quo propius
venit, eo evidentius virlutem Dei intellexit. Mox
sui non oblitus ad virum Dei clamabat, clamando
miseriae suae querela sanctum Dei ab oratione
dimovit et ut eius inopiae atque aegriludinis
compaieretur, voce lacrimabili monuit. Qucm ut
sanctus Dei inspexit, lacrimatus est, et apostoli
II <:or. 11,29. compassione motus est, qui dixit: Qiiis infjrmatur
Q
in vobiti, et ego non infirmor? Facta ad Dommum
oratione, signum crucis illi impressit, sanum ac
incolumem ab omni aegritudine ex integro resti-
tuit et, ne cui diceret, omnibus modis iniimxit.
Verum frustra iniungendo prohibebat, quoniam
Cfr. Maltti. civitassupra montem posita erat. nec laterepote-
o. 1*-
rat. Exinde fama viri Dei in univcrsis non solum
civitatis angulis divulgatur, immo pertotiusTus-
ciae, Gampaniae. Siciliae omnesque fmes Italiae
propagatur. Confluunt ex provinciis circumqua-
que positis fideles, aiii se orationibus eius com-
Gap. 14.
-
pusti coii.
' Theophaim cod. -
omnia coii. ^
au-
(1) Quae de Gregorio cum Theophanu Romae conve-
niente in sequentibus capitulis tradunlur, procu! dubio
lalsa sunt. Eliamsi imapinem haec repraesentantem
auctor
cortinaeintextam vidit, certe tanien Gregorius imperatricem
non Romae nec ante obiluni Oltonis II adiit. Ita v. cl. H,-E.
;
atque verissimum quidem esl perperam hic ab auotore
VitaeOttonem 11 nominari; nihil tamen obstare videoquo-
niinus Gregorius Romae cum imperatrice convenisse dica-
tur. Postquam nempe an. 9Sf>-987, Sarracenis irruentibus.
fujjam inierat Gregorius (Vita I, cap. 9), dein in abbatiam
Circlariensem redux, ibidem per annum comnioratus erat
(ibid., cap. 10), ac tandem aliquod tempus Bulcini transege-
ral (ibid.), potuit certe an. 989-990, quo tempore
Theophanu
mendantes, alii infirmos suos deferentes.
Multos D
per Dei misericordiam a variis infirmitatibus
curavit,omnes veroparlicipes esse orationum
sua-
rum concessit. Ea itaque fama concitata domina
Theophania, imperatrix Deo devota ac chrisliano
cultu inChristo rehgiosa, egressa de solio maie-
statis.investigare ibat vestigia fratris peregrini.Et
igntirans esse fratrem, quaerebat sancti Dei
cognoscere sanctitatem.Quo invento,cum ingenti
reverentia ipsum est aggressa. Et collocutionis
copia tandem potita, gentem, patriam ipsius
quaesivit. Quem quidem Graecum idiomate lin-
guae audivit. Inter loquendum non nihil etiam
naturali incitamine tacta, de prosapia famuli Dei
investigare curavit. In quo quidem verbo vir Dei
quasi pudibundus subticuit, flelu quoque motus,
dissimulare se non potuit. Unde imperatrice
augusta urgente, tandem confessus est, quis
esset, quamvis invitus, patuitque imperatrici,
nec sine fletibus, quia esset frater eius. Ruunt
ambo in amplexus, et geminata utriusque homi-
nis, lam exterioris quam interioris, laetitia, divi-
nas in laudes tandem prorumpunt, Deo gratiarum
actiones pro coniunctione utriusque persolvunt.
^
Quid multis moror V Quanta totius aulae impera-
toriae fuerint gaudia,quantaexsuItatione exhila-
rata fuerit urbs universa Romana, explicare
nequeo, aestimationi magis relinquere quam
scriptis comprehendere sanum duco.
16 Quomodo ex consilio sororis ecclesiam in
honore sancti Salvatorisconstruxit.
Vir itaque Dei inter tanta gaudia propositi
sui
^
non obhtus, nec etiam inde dimotus, ad ora-
tionis studium semper divertitur atque, omni
terreno oblectamine postposito, ad Deum conver-
titur, pro quo omnia reliquit, ipsum secutus est
cf,-. Matth.
super omnia. In oratione pernox, ad omne opus 19, 27.
Dei velox. nihil praeponens operi Dei, cuncta
sprevit gaudia saeculi. Quod considerans impera-
trix, quod multo ante tempore manet alta mente
repositum (2), tunc aperuit, atque ut oratorium
constnieret. in quo cum Deo famulantibus habi-
taret, fratri consuUut, sed et consilium dedit.
Gregoriusitaquesororis sanctis acquiescens con-
sihis, oratorium in honore sancli Salvatoris con-
struxit atque religiosae conversationis viros in
illud congregavit. Quibus imperatrix domina f
Tbeophania, matrona religiosa et Deo devota,
sufficientes redditus in cottidianos ususconstituit,
ac eo loco imperiahbus privilegiis adaucto, virum
Dei Gregorium fratrum in oratorio conversan-
tium communi electione et petitione abbatem
fecit
(3). Illic 2
Dei famulus omni humilitate habi-
tans consulti non est oblitus operis, sempcr in Dei
laude, semper in oratione.Ibi, opitulante Domino,
utilitatem immensam animarum tam sanctae
exhortationis studio quam probatissimae vitae
Cap. 15. > traclus atque tractus coJ.
Cap. 16. >
su eod. 2
Uluc cod.
in lUilia atque in ipsa Urbe versatam esse scimus, ad illam
quapiam de causa venire. Quod colloquium forsitan in cor-
tina Coloniensi acu depictum erat. Gonfitcor equidem nimis
exiguam esse Vitae posterioris auctorilatem. ut haec Um-
quam certa affirmemus; verum ipse v. cl. Holder-Egger
tantum fidei eidem, cap. 20, tribui posse asserit. ut credat
Gregorium Romae cuin Ottone III convenisseiatquicap. 20,
non secus ac cap. U, Ottonem 11 pro Ottone III nominat
auctor. C.fr. supra Comm. praev., num 13
(2) Cfr. Verg.,
Aen. I. "26
: manet altn mente re/josliim. H.-E.

(3) Cfr.
locum ex Vita Adalberli. auctore Brunone, supra allatum
(Comm. praev., num. 2). De hoc monasterio S. Salvatoris
nullam alibi factam mentionem repperi.
exemplo
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
473
A
exeniplo operalus est, instanter monilis divinis
populum erudiens, paupores de pauperlate sua
Tob.4,9- fovens iuxta illud Tobiae : Si multutn tihifm-rit,
ahunthinter tribue; si auiem xigvum, etiam esi-
gmnu Hhnticr iiujiartirc
*
ftfude. Humiles eliam
diligebat, suporbos casligabat, orrantes corrige-
bat, infirmos visitabat, divites dapsilitatem in
paupores docebat. Innumerabiles Romanorum
sua correptiono compuncti a lascivia saeculi con-
versi sunt, sanctumque patrem secuti, sub sce-
mate religionis servire coeperunt. Multos etiam
discipuios vcnerabilis pater nutriebat in eodem
monasterio. Nobilium quoque pueros caelesti
dogmate inslructos mundilabentisluxus et divi-
tias cum honoribusdespicere docebat. Girca idem
quoque oratorium, dum construeretur. (luoddam
Deus per servum suum operatus est miraculum,
quod non sane credimus esse transeundum.
17. Quomodo caecum illuminavit.
Cum eniin praenotatum aediticarelur orato-
rium, cellulani sibi iuxta oratorium posuerat, ut
in ea cum operariis suis quiescens curiae regalis
B
frequentiam vitaret. Contigit autem die quadam
puerum quendam, oculorum lumine privatum,
Romanorumplateas mendicando circuire,casuque
ad cellam beati viri venii-e, sperantem se aliquid
accepturum ab eo. quam pia divinae miseri-
cordiae dispcnsatio. quae secreto pictaiis consi-
lio, inteilectibus liumanis ignorantibus, alcndo
subvenit miseris mortalibus. Nam ea ordinante,
ut quidam ait, sacpe yravatos desperata iuvinit,
petiit caecus a viroDei elemosynam,nesciens cor-
poris sui sil)i propinquare lucernani. ignorans
proximam salutis suae niedicinam, magis inhia-
bat muneri qiiam saluti. Quem videns beatus
Gregorius oculorum luce privatum, solita pietate
motus accessit ad eum, locuhs crucem Clu-isli
imprimit oculorum, et visu mox restituto, gau-
dentem plus vacua manu meruisse dimittit tantae
salutis. Item atque item non solum in Urbe,verum
longe lateque propagato
'
miraculo. ex longo
latoque concui-ritur
-, ab omnibus lucerna lucis
petitm-, ab omnibus honoratur. Concitati eliam
nonnulli fidelium (antorum fama miraculorum,
nihiloniinus sanctae conversationis scemate, de
suis substant iis donaria ac elemosynas sibi suoque
C coenobio conferunt, Deumque sibi facerepropi-
tium suis suorumque orationibus fratrum inten-
dunt.
18. Quomodo lohaimes Campanus factus est
monachus
Tunc temporis nobiHs quidam lohannes no-
mine
C;impaiius,audiens
tantas servi Dei virtutes
et sancta meditatione versans in secreto sui pe-
ctoris peccatorum suorum
onuscula sublevaro. de
suis copiis decem
summarios (1)
auro ot argento
oneratos
famulo Dei Gregorio transmisit, orans
et petens, ut eius misereretur atque Douni pro
saluteanimae
ipsius
deprecarotur.Quam olomo-
synam
beatusGregorius
abbas humiliter suscopit.
statimque
pauperibus divisit iuxta illud psal-
Ps.111.9. mistae : Dispersit, dedif
pauperibus. Nihil in
rebus
transitoriis
curabat habere. nisi ut vol
sustentaret se, vel suos reficcret; cetera vero
omnia in usus pauperum expendebat ; nihilque
vita
sibi, imitator factus magni Gregorii, in fugacis
substantiae Uixu praeter naturae usum reti-
nebat. Hoc huius erat intentio.hoc huius doctrina
et praedicatio, nihil habere commodi nisi fructum
aelerni stipendii. Quod percipions niemoratus
ille nobilis, divina inspirante gratia, omnia saeculi
obiectamonta i"eliquit atque coenobium beati viri
cum omni fostinatione peliit. Quo perveiiiens,
mox ad sancti viri pedes procidit et, ut ipsum
sacro liabitu indueret atque monasticis disci-
plinis instrueret, etiam cum iacrimis oravit. Vota
viri sancta sanctus non distulit, iimno cum sancto
gaudens, consilio fratrum induit hunc habitu
sacro, docuitque lohannem parlicipem typici
nominis sui esse (2). Instruxit quoque eum vitae
monasticae regulam, proposuitque ei prae
omnibus oaritalis ac humilitatis exenipla, atque
in brevi, qui datus erat in escas populis Ethio- Cfr.Ps.13,H.
pum, quique fuerat praeda saevae mortis, factus
esl multis exemplum et causa salutis aetemae.
^ tic cod.
Cap.
17.
'
propago eod. " concurnt cad,
(I) i e. equoB
cliteUarios ; cfr. Cangiunt ad v. ^aijma,
mgmariu^.
-
(2) i. e. participem divinae gratiae; siquidem.
gecundum
Hieionymum (De .ion,iih,is hehro,cis, passim)
:
j!<iovembris
Tomus II.
19. Quomodo caecoreddidit lumen'.
Inter haec piotalis opora, quibus ut niedicus
atque ministerdivinae salulis nunc hos in coi^pore,
nunc illos vir Dei curabal in interiore liomine,
puer quidam privatus luinine, audiens insignia
tantarum virtutum, protinus ad servi Dei tendil
oratorium.Quo invento.misericordiam postulavil,
lumen sibl reddi oravil, atque cum gemitu preces
geininavit, et, quem dispendium orbatae lucis
urgebat verum, non nocte paratuni, ploravit.
Motus his fletibus vir Dei Gregorius, conversus ad
Dominum pro salute petentis petivrl, petitionis-
que suae effectum a Deo onmi bonorum datore
celeriter obtinuit. Nam signo crucis caecis oculo-
rum orbibus impresso atque lesu Christi nomine
invocato a beato viro, omni caecitate fugata,
luminis sibi mox redduntur beneficia, et qui vene-
rat flens eteiulans, gaudens ot cantans revertitur.
Hac die virtute etiam perculsa urbs Romana, Dei
exaltant ibi inagnalia atque Dei famulum pia
devotione circuindantes, inlirmos quoslibet et
debiles ad eius deducunt praesentiam, divinam
sperantes in omnibus misericordiam.
20. Quomodo imperator Otto suscepit eum.
Eo itaquo tempore praedictus imperatorRoma-
norum Otto secundus, reliclis Galliae finibus>,
transcursis Alpibus, romanas rursum petebat
arces. Cum iam praepeti volatu fama revertentis
Romanorum
perculerat aures. vir Dei Gregorius
multa populi frequontia
praegravatus, hac fama
vulgata, coepit aliquantulinn respirare, cogitans
quoquo modo sapientis principis consilio onus,
quo laborabat contra votum, deponere. Erat
onim ipsi labor immensus
ut qui voveiat^ soli-
tarie vivere, mundo et concupiscontiis eius se
abstrahere,
invitum his omnibus interosse.
Ut enim ait quidam : bnntum qui servat, idem
farit
orrideuti (3). Uude et veloci itinere oceurrit
imperatori.
Quoin imperator cum niagna suscepit
dovotione.Cognoverat
enim ouin fama anto quaiu
corpore, cum iam
virtutilnis et signis in toto
claresceret
orbe.Multum quidcm imperator extn-
lai-atus eius advontu luultoque lionorc euni digna-
Cap. 19.
' *"<^ " ""o "'V-
prtiescr.
:
I. r. minialor.
Cap.
20.
* fratribus cod.
" novei-at eod.
loannt
= in quo est ynUia. vtl Domini gnUia.
-
(3i Horat. ep. ad Pisones, 467.
60 tus,
E
Cfr. I loh.
2,17.
\
^^^
DE
SANCTO
GREOORIO
.. ll, ei
processU
obvian.
^^i.^-^:^;:
semper
coniu.ixit,
quoad vir
sanctus
comes
regalis
esse
voluit.
21
QuomodoLazoaemmonachumcuravit.
Nontou.
"->-P:f-J:;:i~
faciens,
ad
Gallian., "'^5!'"^^^*^^^
,o,a
domo
,i,ur
secmquo
l,calum
^-^'"IJ^J^
,u,ue
sua,
videlicol
..xore
dounna
Theopl
^ J^^^
prole,
ducit. m
qno
.l.no
monacl.u ^
Luzo
nomine,
aud.la
lama
serv
ipsum
innr..iitate
sal.s
P"j
;/"""
phy-
^,uris oni.n
i^nalionem
ex
mo
o^
q^je^^
P
^^
sici
squinanliam
'l'Pe"a"',
";""'
j^ ^rticulo
utiamspirac,,lospiri.usol.n.omor.s^.^^,^
detinerolm-,
nec spe.
ulla
^^^^ ,;,,
,ibus
aulem
beat.ss.mo
^^''''^Tv^hh
postulavit,
or..
P.B6.30.
ficavermU
Dem.,
qui in
sancl.
sm.
^^^^^ ~^^
^
Disseminatur
ubique
m.raculum.
^u
tamen
cr.-.lICor. seminis
vir Dei non
appetiit
iructum,cmusglona
1. 12.
eral fidelis
couscicntiae
testmionuun.
22
Quomodo
imperator
consiUum
dedit Gre-
gorio. ut
coenobium
construeret.
Ipso
tempore
imperator
eitato
cursu
omnium
orie'utalium
fme.
superans, .^^
^
^^
alque
Aquisgrani,
ubi
sedes
mipern
a Ka o o
MaVioposita
dicitur.
curiam
prmcip.bus
md cU.
Confluentibus
illnc cunctis
regni
Pnmorm
reUgiosisquam
saecularibns,
semper
Gregorms
prolimus
erat regio lateri,
parvipendens
tam n
quaeque
hononmigenera.Christum
usquequaque
gerens in
conscientia.
Sentiens
autem
unperator
um
nimium
gravari
frequeutia
saeculan et
huiusmodi
negolia
perlaesTmi
ducere,
hoc con-
venil
consilio,ut
locum
eligeret, in quo coenobmm
coUocaret, in quo viros
rebgiosae
conversatioms
induceret,
cum quibus et ipse absque tumu tu
saeculireligiose
viveret. Quo consUio
laetificatus
Dei famulus, Deo
gratias egit et locum
talibus
C aedificUs aptum,
accepto
imperatons
consiho,
sludiosiusinvesligavit.Tunc.
ut divina ordmavit
providentia,
Porcetum ei ab imperatore datur (1),
quoniam tahbus votis aptior locus non inveme-
batur. Non nimium a populo est segregatus nec
nimium
immixtus, sed quoddam tenens medium,
quasi virtutum in se recludit mysterium (2).
Hinc
opus in longum latuuKiue,
quoad opus erat stru-
cturae, operoso
arlifK-um studio deducitur,funda-
mentum in firmam petram et slabilem, ut decet
ecclesiam,
ponitur, atque oraculum in bonore
sancU
AppoUinaris martyris sanclique Nicolai
confessoris construitur. Deinde vir Dei Gregorius,
ut ordinaverat, leligiosae vitae monachos, viros
timentes Deuni, iUuc congregavit, officium divi-
Cap. 22. '
dixerat cod. ^ suppUvit H.-E. ; om. cod.
(1)
Cerlum est coenol)ium Porcetense lum ab Otlone III,
tum a Gregorio quodain abbale esse fundatum (vide supra
Gomm. praev., num. 12, 13). Hunc abbalem Gregorium
nostrum Calabrum esse. ac proin Vitae posteriori ullro
fidem hic adhiberi posse. summopere probabile esl,
maxime cuin Vitae prioris cap, 13 innuatur Gregorium
Calabrum in quandam Oltonis lll familiaritatem venisse.
(2) Cfr. Horat. epist. I. 18, vers. 9.
(3) Gfr. diploma
Conradi III regis. an. 1138, die 8 apr. (Lacomblet, Urkun-
ABBATE
PORCErENSl.
atPriocm,stituit,etaccept.sab.mpe-
D
nu,nmona
te
oc
^,^^i,,
^eo ibi
ratore
^.f
1'^''
"
^..^f
Praolerea
liberlatis lege,
T!Tl^^^
"otavit,
nulliuscue nisi
"'
,
. ,ii,ioni eam
subiectam
esse impe-
i^peratonae
.^^n.
^^.^^ ^^.^^^^^
rator 'P^-^./"^^^"
'
'J
,ieut
adh.ic
l.al.entur in
,oli.la
-r.
ate
mun.t^,
s c
^^^
^,^__^.^_
"TSomdora
s^dulitale
peraclis, domi-
ilo
.npcrator
viru.n
Dei
Gregorium in eodem
"o"o
"em
cons.il..it
e.
locun. .psu... tu.n
'
roP
er
Doum,
tn...
propter
v.run,
sa..ctum, qv...
Cpo erat
ho..oribus
anvpliavU.
In quo coenob.o
beatusGregorins
nsque
ad ler.n.....m
v.tae prae-
beaiusui
^^
^^
religiose
versabatnr. Nem.n.
unmnam
nocuit,
omnibus
profuil,
hcjore o.,mes CfrR.
prae
eniens,et
cu.n
essetpatermo..aster,.,onmes
U. 1.
pratvc,
,
recolens, qu. non
v^
Dei
sanctitate
ineffabUi,
bomtate inaestuna- ^.^-
bUi
di.cretione
in
subiectos,
el omnes homines
dtS
caritate
incomparabiU.
Hac v.tae spec.e
Je
umquehonestate
ian. in
seneotulom bonam
^
declinaverat,
cum ei
quadam
nocte
qmescent> m
stra u
suo
beatus
Pacbomius,
ems abbas m
G
aeciae
partibus
primus (4),
pcr
somnmm sibi
apparens,
sive
eius
angelus,
exitun. suum prae-
d^it
atque
imminere
sibi
termmum
vttae pate-
fe .
Quam
revelationem
mane
fratnbus mdi-
cTvit et de fme
vitae
suae
certificatus. sohto
more'
caelestis
eos
instruU
norma vilae, f.de.u
bonam,
spemcertam.caritatem
perfeclam
docmt
eos
babere,iustitiaeque
tramitem
aennUar|,omm-
qv.e
humititate
dominum
lesum
Ghnstum nmtan,
1
humUiavU
semetipsum,
laclus
oboed.ens
'-H'.
..
.
^lri
usque ad
mortem.
Quod fecerat, docmt;
c^.Act.l.l.
castitatem,
humihtalem
omnemque
cantatem
mentisetcorporis
sinceritalem,
m
qmbus vitae
cursum
consummavU,
discipulis
mag.ster propo-
suit Hac
specie
recti
semper vitae
Iram.tem
direxeratMundenisi
recta et sancta
docei-e et
facerenon^noverat,eaquedecausasemperadver-
sarium
diabolum
habebat,
sicut et in
sequent.bus
ostendetur.
23. Quo flne
discesserit
sanctus
Gregorius-
Inarticulo
na.nque
morlis
positus vir
^f^'^''-
^
goriu^ sibi videL daemonem
assistere,
v.del ho-
stem humani
generis imminere;
quem
tahbus
affatur vocibus dicens : Qaid astas (5),
i>nnw:e
hominumMtis
animarum?
Quid
quaens,
spmtus^
perdiiionis, fomes
imquHaiis,
spiriiu.<^ "''?:*"'"
^,,
,oh 13,8.
Nullam. pariem habebis mecum,
iihi nulla
ni m
C/T.Ioh.U,
pars relinquitur; nikil in me tuae
potestati
dnnit'
^^^
titur. Angeli Dei me recipieni,
Ahrahae
sinus
me
j^-^
cusiodiet.Discedeame,pa}n4lummortis{G);di.^ceae,
^^
crueniabestia{^).quiapost
Deum
adhaesd
annna (p.
" '
mea. Ad hanc vocem spiritus ille
mabgnus
tanlo
horrorc et fremitu discessit, ut omnes,
qu. ade
-
rant, stupefacti locum
daemonibus
plenum
puta-
rent. Post haec vir Dei Gregorius,
rebus
sm
coe-
nobii ordine bono
dispositis,sacramentis
eccles.ae
dfnbuch, tom, I, p. 216 sq.) : Noverint...,
quod i**"''*"''
eccleaiat prhtlegium, qnod nh omnibm
regihus el '"*'''
toyibusa temjnrepii Ottonis, fundatoris
eiusdem
"'^'.''"
'
^ue nnnc oblinuit, concedimutt, videlicet ut abbas i;)*^^
cenobii nuUi j}enitu3 nisi reuine
personae
suhdtta*exi*
-^
Priorum regum tale privilegium non exstal.
".'''
(i) Cfr. supra, p. 468, not. 1.
-
(5)
Gfr. Sulp.
Sev.,
Epist
ni.
16.
-
(6) Gfr. Vilam S. Agnelis, cap. 3 (Act. SS, lan. tom. .
^^**-
xnunitus,
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 475
A munitus, universitatem sui gregis paterna beni-
gnitate salulavit, sicqiie emisso spirilu, in pace
obdormiens requievit. Migravit ergo illa sanctis-
sima anima ad Dominum pridie nonarum no-
venibrium (1). Migi'avit, ut exsultaret in turba
caelestium, de qua exsuUant angeli, laetantur
arcbangeli. chorus sanclorum proclamat, turba
Cfr.
loh. virginum invitat : Mane mhiscum in aetermtm.
14. 16.
beatum vlrum, o sanctissima anima, cuius
adventu omnis cborus exsultat caelestium, cuius
gloriam et lionorem perpes vox plaudat ' caele-
stium. quam sollemni, quam lestivo concentu
sanctorum consociaris
^
coeti))us, quorum iam
Cfr.VhW.
exsistens in terris conversatione in caelis lulgebas
3,20. virtutibus. Tunc tVatres coenobii. licet ingenti
maerore afflicti pro tanti patris amissione, con-
gregata tamen multitudine religiosorum, tam
canonicorum quam civium prope adiacentis civi-
talis Aquensis. cum niagna rcverentia exsequias
beatissimi viri celebraverunt ac eius spiritum
commendantes Deo omnipotenti, corpus exanime
in oratorio, qviod ipse construxerat, devolissime
sepelierunt. Locus autem sepulturae nonnullum
^
sanctitatis eius praestabat bactenus argumenlvun
el satis admirandum. Nam omnes modos sepul-
crorum
modernorum tanta cottidie cresceudo
excellebat
altitudine, ut non mausoleum iam
putares defuncti. sed aram sacrifieii. fatct enim
luce clarius numquam ad eius sepulcrum qneni-
quam tam tristem quam desperatum accessisse,
quin laftum el liilarem constarct eum inde redisse.
(/r.Eccli. Sicut enim in vita sua fecit mirabilia, ita et in
31.^-
mortenon
cessavit in eo divinae virlutis gratia.
De quibus multa miraculornm insignia antiqui-
tate
aboluerunt ^
pauca ad nos pervenerunl,
circa seriem nostri temporis manifestata et mul-
torum assertione fidelium
contestata.
VlTA II
24. Quomodo diu post obitum suum '
sanavit
contractum.
Contractus quidam
pedibus et tibiis ita ut nullo
pedum oflRcio sustentari posset, sed foto fere cor-
pore reptans,
scabellorum nisu et manuum
susten-
tatione se ferens, coquinas fratrum
Porcetensium
aliquando
frequentabat,ibique
elemosynam
cot-
tidie
exspeetabat ; aliud unde viveret. non habe-
bat.Contigitaliquandoanniversariumdiemobitus
C beatiGregoriiafratribuslocisollemnitercelebrari;
eumque
pauperem, de
quodiximus.divino
mstin-
Cfr Ps 101
ctu.quoniamtempusmiserendieiusadveneratxum
"u. multis lacrimis et gemitibus ad
sepulcrum
sancti
viri arreptare, et
misericordiam,
quam
numquam
ante quaesierat,
attentius
quaerere.
Flevit, cla-
mavit et Dominus
meritis servi sui
exaudivit eum
ut vere illud
propbeticum
compleretur, m eo quod
Ps.33.7.
scriptum est in
psalmo : Isfe pauper
damavU, et
Donmiusexandiviteum,eic.
Ita
prenbus et me-
ritis sancti Dei
pauper ille
liberatus est et redem-
ptus a
Domino.
Exsiliens et iaudans
Deum qui
fecerat in ipso magna, quia potens esl, el miseri-
cordiam, quia misericors est. Quod videntes C7r.Luc.l,4ii.
populi admirati sunt atque Deum glorificaverunt,
26. Quomodo abbas Wolframmus' per eius
meritum est liberatus.
In eodem loco abbas quidam Wolframmus ' no-
mine
(2)
postmodum exstitit, vir religiosus et mo-
destus, sed calculi passione muUo tempore gra-
viter laborans; unde et balnea frcquentabat(3), si
quo modo passionem Iianc. cum luror ille vunit,
delinire posset. Contigit eliam in quadam anni-
versaria die obitus beati viri, fratribus post
missam commendationem animae pariteret sol-
lemniter cuni campanai-um cornpulsatione facien-
tibus-, praedictum abbatem, urgente praenotata
passione. in balneis sedere et prae nimio, quo
torquebatur, doiore, auditis campanis. acsi iam
exspiraret, clamare : Gregori, ^ancfeDei,si aliquid
apnf/ Deum inAes, miserere mei! Miserere mei, vir
beafissime, et Hbera me preciius tuis <ib hac pas-
sione, qua crucior artissime! ison defuit ex alto
miserator Deus clamanti. quia non defuit Dei
faniulus compatiendo compaticnti; inuno in mo-
**
menlo ipsius viri calculus mirae magnitudinis
iuxta hoium qualitatem totus conciissus et in
arenae modum immutatus ab ipso abbate in
balneis exsiliit, et particulatim radix atque gene-
rata materia calculi fota exivit, ifa ut de cetero
sanus et incoluniis omni tempore vitae suae ab
infirmitatepermancret et Dei magnalia in dilecto
suo Gregorio praedicare et benedicere non cessa-
ret. Undc et postinodum omni feinpore vitae suae
non minimum
^
sollicitus de sancti viri buius
exaltatione atque translatione, primo de vilae
ipsius sanctitate disquirere coepit el ubicumque
poterat, investigavit. Conscripta quidem vita eius
hactenus
babebatur. etiam. ut quidam [dicunt*]
aureis el argenteis lilteris [exarata *], in eadem
ecclesia, sed postmodum casu non satis noto com-
busta. Haec autem quae inde
perstrinximus (4),
cum eo satagente, tum
^
domino Arnoldo, post
obitum
praedicti pafris successore, ardentius
consummante, in corfina satis antiqua Coloniae
in ecclesia Sanctae Mariae, ubi
sanctimonialium
cborus Deo famulatur (5).
invenimus ciun evi-
dentibus capitulis. Hanc etiam corlinam domina
Tbeophania
imperatrix, soror beati Gregorii, F
in memoriam
dilecti fratris sui componi post
obitum eius iussit, Dei genetrici in decorem eccle-
siae Dei obtulit.
Cap.
33.
- ' '' - ' <;onsorliorum cod. -
=" siccod.pro
lioleverunl
Cap. 24.
ai.oleveruni._
^ ^_^ _^
,^^ ^^^^^^
^^,^^^^^._
_. ^,^,,_
,,.,^,,
(l) Sed
legendario
Austriaco sub die apr. If. eim Vita
^^\
\
i/ P - (ii Oui nusquam alibi
conimemoratur.
eum post an. ll'^i.q""
'-'""""
i n.,iv fi^irhichtf
tpn.i or-iefuit
(vide
chartam n. lo aimd
Qu.x.
Gesch'cntf
26. Quomodo abbas Arnoldus
traustulit eum.
Nec boc a
memoria fufurorum
occulfandum.
quia dominus
Arnoldus
saepedicti monasterii
abbas (G), suis teniporibus
ardentlus aemulator
exsistens
paternarum
Iraditionum. cum in deco-
randis
aedificiis domus Dei et claustri sui nuilta
fecisset, de hoc sancto viro atque ipsius membris
Cap.
25,
- ' Wolfi-anius cod. - faci// cod. ' miniu
cod.
- '
sttpplerit H.-E. ; om. cod. " eum rod.
calidis et medicaUs.
-
{*)
Civ. supra. Comm. iiraev num. 6
et num. 10. not.2.- (5) Ibid.. nun.. S. not.S. - .*,, Hmu.
habemuscharUmdalaman.H7'.MLacomblef.o;.rir.,loml,
n 3m ubi cum
^kvil:cumpri,num.>iscfj.i^s.mpaslorah$
L,..n.s curam.... .iW.
tfnuitatem
redituum noslrorum
non mtis sufficieulium
ad ums fratrum
no.trorum adau-
;r......
;,lrr,-,iam
tunc aliquanlo tempme abbat
.^
Lm
praefuisse
apparet. ^-^ ^-^^
^f^^^t
^^-
^^'
occun';t(Lacomblet,tom...p.372.or.5^;.M-..^^^_^
DE
SANGTO
GREGORIO
ABBATE
PORCETENSI.
476
vrxA n gloriosis
glorio.um
aliquid facero
cogilans,
incU-
gnum quippe
reputans,
ut. quia lam ad gau<i.a
Iransiit
angelorum,
in terrae
pulvere
dormiens
humili
memoria
uteretur
hominum,
congregalis
multis
religiosis,in
ioiuniis et
oralionibus
const.tu-
ti.
tumulum beati viri cum omni
reverent.a
ape-
ruit- in quo vas ex
plumbois
tabulis
compact.nu
est inventum
alque
membra
l)eali
viricomposita
in eo.
Super illud
epitafium
tale est scnptum :
Continet
istetaphos
im-egrhii
niembra
sepuUi
Nomiue
Gregorii,
meritis
studioque
colendt.
Regis
Graeconm
uatus
Gretjoriusalibas (1)
Primu.^
Porcelum coluit
templumque
locavit;
Cuius itt hac fossa
requiescunt
corporis ossa (2).
Quibus in hunc
modum
inventis, in
religiosa
devotiono ab oratorio illo cum honesto
popuh et
cleri conventu,
coUectis sacris
membris, m eccle-
siam maiorem
inhonore
sanctilohannis Baptistae D
constructam
deportavit atque iuxta summum ip-
sius
Baptistae altarc
'
in sarcophagum spectabilis
operis deposuit,
sporans se pro huiuscomodi im-
penso obsequio
remunerationem aelernam per-
ceplurum a
Domino. Non enim plura vel maiora
ausns osf ipso pater coenobii apponere, quia
auctoritate
apostolica
nondum canonizatus erat,
licet merito in numerum sanclorum transierit
nihilque in angelorum
consortio perderet, de quo
testimonia tua, Deus, crcdibilia tacta sunt niniis. C/-r.P9.9J.6.
Unde et in eodem loco (ideles vola sua frequenter
offerunt Deo,
sanctissimi viri se precibus com-
mendantes, per ipsurn a Deo veniam consequi
peccaminum non inofficaciter sperantes; cuius
nos precibus etiam adiuvari supplices deposci-
mus. Amen.
ADDITAMENTUM.
E
B
1
Nonlongeposttrai.slationemboatiGregorii
tempus miscrendi.
orationibus fidehum locum
crr.Ps.IOl,
factaestdi.persiomonachorum.et,divinafavente
frequentantium
compulsus Dom.nus m.sencor-
dementia. de consensu principum tunc tcmporis
-="" --^ ^^*"-

r...U v.n sanct.ssim. ape-


datus est locus ille
sanctimonialibus
Cisterc.ensis
ordinis, quoniam votis et officiis earum aptus
erat. Quae anno incarnationis
dominicae miile-
simo ducentesimo
vicesimo venientes de Monte
Salvatoris (3)
numero
quinquaginta vel plu-
rium (4),
ex quibus abbatissa (5),
quae etiam
lunc temporis regimen abbatiae
susceperat,aliae-
que so.*ores quam phires usque in praesens ma-
nent. Invenerunt itaque locum sepulturae ita
exaltalum, sicut superius declai-atum est (6),
ut
iam non crederent sepuicri loculmn, sed altare.
Invenerunt etiam in eo vas illud plmnbeum, in
quo membra beati viri composita fuerant. de quo
etiam superius mentio facta est (7);
invenerunt,
inquam, et viderunt. et testimonium perhibent
veritati. Translatus itaque beatus Gregorius, ut
dictum est, iongo tempore velut abscondendo
sanctitatis suae lucernam, paucis diebus miraciJis
deciaratus est, ut paene eius veneratio a memoria
hominum laberetur. Nuiic autem, quia advenit
l:
Cap. 26. > iuppUvit H.-E.; om. cod.
(1) Multo post Gregorii obitum hoc epitaphium composi-
tum esse palet, cum iam fiUus imperatoris Constantinopo-
Htani fuisse crederetur. If.-E. Sed et aimul patet paulo
quodam ante tempore, quam posterior haec Vita conscri-
beretur, sive ipsius auctori sive aliis quibuslibet iam in
mentem venisse ut hos regios natales sancto fundalori
adscriberent.

(2l Gum anno 1740 Porcetum adissent e
decessoribus nostris quidam, hanc ipsam tabulam plum-
beam non iam invenerunl, sed novam quandam anno 1611
paratam; legimus enim in notis ipsorum (Collectanea
Bollandiana in codice Bruxellensi, bibl. reg. num. 8932,
fol. 193; inde edidit eas v. cl. F.-X. Kraus, Jahrbiicher dea
VfreiriM von Alltrthumsfreunden im Rheinlande, tom. L.
p. 22G-7) : Haec nos ipii descrtpsimua in loco anno 1741
:
DEO OFT. MAX.
S. GREGORIO PHIMO HUIUS LOCI ABBATI
ANTIQVITAS POSUIT.
diae suae ostium per merita vii-i sanctissimi ape-
rire dignatus est. Nullus tam tristis vel infirmus
sepulcrum eius contingit, quin hilaris et adiutus
exinde ad propria revertatur (8).
Anno igitur
Domini miliesimo ducentesimo sexagesimo primo
accidit, ut qiiidam caecus a ionginquis partibus
veniens, cum iam multo tempore medicorum re-
media et sanctorum suffragia postulasset, et
lumen ocuiorum tamen impetrare non posset,
nocte qi.adam audivit in somnis vocejii dicentem
sibi : Surge ef vade; quaere locum tioinine Porce-
tum, et invenies ibi in monasterio tumhani l>eati
Gre.yorii abbntis, cuius precibus a Domino illami-
naheris. Gaecus autem expergefactus, de visione
huiuscemodiexhilaratus.statim Deo caeli etbeato
Gregorio confidens,per devotionem et spem, quam
conceperat, visum receperat^ Idem igitur caecus,
assumptis secum vicinis et notis suis, qui eum
caecumviderant, pi-ae gaudio magno accessit ad
locum, qui dicitur Porcetum; ubi per quendam
conversum ipsius coenobii ductus est ad tumbam
Addit.

' sic.
TUMULUS, in ultimo vero LAUDES RESOXABIT
IN AEVUMi tres etiam lineas superaddidit in hunc
modum :
RettaVrato a heLLi CLaDe teMpLo
tt paroChlae seDe reCens Dato
et ereCto DenVo reparabat.
Tandem in laudatis notis decessorum nostronim haec
legimus 1. c. in margine adscripta : iu baculo pn.<itorali ha-
betur isUi inncriptio : PASTORIS VIRGA CURVATUR
APTA UT ATTRAHAT. Quae inscriptio, teste v. cl.
F.-X. Kraus, 1. c, eliamnum superest et saeculo X vel XI
confecta videtur. Comparat eam idem vir doctus cum versi-
bus apud Hugonem Victorinum (Spec. de myat. eccles.,
cap. 6) citatis
:
Attrabe per curvum, ntedio rege.punge per imum
;
Curva trahit mites, par pungtt acuta rehdUa.
Sequebantur quinque versiculi ab auctore Vitae tran-
scripti. tum eliam sextus iste, sive ab auctore illo omissus,
sive postea additus :
SPIRITCS ANTE DEUM LAUDES RESONANDO
[PER AEVUM
tum
demMm-.POSTERITASRENOVAVITANNO 161t
Eandem inscriptionem
"
reparavit , artifex nescio quis
anno 18(XJ, qui in vers. 1 scripsit CONTINET HIC
(3) Aquisgranensi.

(4) Anno 1222 Fridericus II imperator


hanc mutationem ab Engelberto archiepiscopo
factam
confirmavil; Lacomblet, op. eit., tom. I, p. 53 (Reijesia im
-
^fni",tom.V,num.l377). tf.-E,
(5) Helswendis. Ut Quix,
op. cit., p. 1(^, contendit, circa an. 1255 Helswendi I altera
abbatissa eiusdem nominis successit; quod hoc loco an.
1261 vel paulo post scriplo refutatur. H.E.

(6)
Vita II,
cap. 23.
(7) Ibid., cap. 26.
(8) Fere hoc loco repeliU
sunt verba cap. 23. H.-E.
viri
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 477
A viri sancli, de qua in somnis audierat, gralias Deo
agens cunctos, qui aderant, cerlificabat.quodper
merita beati Gregorii sanitatem a Domino i-ece-
pisset.
2. Item apud coenobium pracdicturn duae sunt
sorores religiosae, quarum allora dolore gravis-
simo in niamilla torquebatur, ita ut iain paene
esset edacilate vcimium deniolita, quae etiam
nuUa mediante medicina sanari poterat ; reliqua
vero soror tumore liydropisi in tantum fuit afflicta,
ut per spatium anni uniu? et amplius a grabato
moveri non posset, nec humana medicina efTe-
ctum in ea habere poterat. Accedentes ergo prae-
dictae sorores ad
*
beati Gregorii tumulum, sani-
tatom per ipsius merila, cooperante Domino,
reoepermit. Cui miraculo nos alibatissa et totus
conventus eiusdem coenobii testimonium per-
liibemus.
3. Quaedam etiammatronade civitate Aquensi
apud nos habebat infantem in dolore calcuU labo-
rantem et apostema mortifcrum in collo suo haben-
tem; quem infantem iam moribundum mater
ipsius praefata ad tumbam beati Gregorii cum
oblationis munere deportavit. Ubi per sanationem
ipsius pueri in beati Gregorii suffragio Dominus
suam clementiam
misericorditer ostendebat.
4. Vidua ciuaedam
paupercula in villa Porce-
tensi infantem cuiusdam de civitate Aquensi
nulriebat, qui infans in tantam devenerat aegri-
tudinem, ut nec sugere, nec aliquod posset acci-
pere nutrimontum,
sedevidans^
incessanter die
noctuque faciobat. Ipsa autem vidua de consiiio
quarundam
sanctimonialium
ipsius loci puerum
iam dictum ad beati Gregorii tumulum deporta-
bat,et puer ipse residens super tiunulum lacrimas
in risum mutabat. et de suis languoribus est cura-
tus. Nos omnes tam spirituales quam saeculares

ab cod.
^
sic.
* que add. cod. "
ab add. cod.
personae, quae eramus in villa Porcetensi, haec
vidimus et teslamur. Practer liaec si omnia alia
miracula, quae ibidem per beati Gregorii merita
fiunt, essent singulariter enarranda, prius esset
hora quam pagina defectura. Nam inlirmi ibidera
a febribus, dolore capitis, dentium et oculorum,
fluxu sanguinis el diversis languorum generibus
mirabihter a Domino cottidie curantur, cui est
honor et gloria in saecula saeculorum. Amen.
VITA 11
B
5. Item accidit, ut quaedam domina de Mosella
coniugata propter importunitatem niariti sui in
quandam deciderat insaniam, sic quod, reUcla
provincia, per devia tamquam demens corporis
vagabatur; tandem cum quibusdam peregrinis
ad dedicationem beatae Mariae in Aquisgrani
properantibus Porcetum pervenit. Ubi cum vi-
deret muUitudinem populorum congregatam, in
tantam rapta est dementiam, ut crederet pere-
grinos ibi congregatos propter destructionem sui
corporis convenisse. Haec vero credens, vitans
turbam pomposam, ad submcrgendum se sponte^
muUis videntibus, in vivarium moniaUum se
proiecit, sic ut paene submersa et quibusdam
E
famulis ibidem servientibus vix extrahipotuisset.
Quae super stratam posita et cum magna diUgen-
tia cuslodita, tandem aggravata prae nimia las-
situdine obdormivit. Cumque expergefacta fuisset,
a quadam matrona inibi serviente, quae adhuc
vitae suae fruitur sospitate, quasi amens et inscia
rerum
*
facta, ad tumulum beati Gregorii est
perducta. Ibique orationum vota ad Dominum
^
universis, qui aderant, persolventibus, mulier per
merita viri sanctissimi pristinae redditur sanitati.
Post haec vero mulier supradicta sana et incolu-
mis facta per aUquod tempus eidem coenobio
praestitit obsequium servitutis.
G
DE S.
EMERICO
SIVE
HENRICO
DUCE
FILIO S.
STEPHANI
UNGARORUM
REGIS
ANNO UXXXI,
COMMENTARItJS
PBAEVIUS

1. De
antiquitale
et
auctoritate
Vitae
anonymae
S.
Emerici.
A.P.
AdHancdiern 1. E suncto
stlpite i.rodut
jnus
'''^ "''^^^'

bilis ac religiosae
ungaricae
arbons flos
amabUiS,
sed immatura
morte
praeventus.
Quem licet alus
diebus,
mmirum 2
septembris et 5
novembns
coluerint
colantque
Vngari, ideo tamen de dlo
nunc
nobis
agendum
est, quod ad dwm 4
novem-
bris in
martyrologio
romano
inscripU<s
legUnr
atque
promise^-unt
maiores
nosfri (l) ipsa <t'e
Vitam eius
aliquando
datum m.
S.Henrici % Sanctum
UUun
principem
ab ^^
^"
;
divo Henrico
llimperatore,
nomen
tutisse, U adM
Aventifius et post eum
recentiores
plenque.
ita
nempe
Aventinus ^
: Der ungerisch kunig sant
Steffan und sein
gemahel frau Geisl. sant Hain-
richs
swester,
hetten einen sun
miteinander
eiicb
erworbon,
nenten in nach seinem veter, sant
Hainrich
dem
kaiser, auch
Hainnch,
den die
Ungern
sant
Emrich u- sprach nach
haissen.
Ouae res,
qnamvis ab
antiquioribus
faceatur,
haud
tZLldifcr
tamen
conicUur.
Aliter qui.Um .
...E,..enc.
aliis
monumentis
nomm
sancti
prificipts effertur,
atque
nunc forma
Emerici vel alia
swnlis usu
Jernmque
recepta est.
Venm in
antiqmssun.s
Pibus
nomefi illud
Henricus
sive
Hemncus,
^, 7 !ih V cau 20. ed. M,Lexer, tom. II (18S4), p.
287.
AUCTOBE
A.P.
con-uperuttt; imtm
vero pat .,
abrepti, istom
jyrimiffemam
beato
tuveni
m^
J
^^^^.^^
.
^^^^^
,^^^,,.^ 31 maxime, licet non uhitfue,
Honem fuis.e
rontenderunt,
quem
dicebant
geme
-^^^^^Jy^^f^^,^
,^ ^ffero codice, ruius tamen lectio-
suatem fuis^^e (6). .
,// etiitm
accedehant
ad hrliones codicis
Vitam
3. Huiusporro
sancti ad
memortam
^7
_^
^.^^^^^^ ^^, ^^^^,
j/,-; / Legemianmi iam
i^oponir,..,
^.,,, p^,^it Vita
9^*:;7;;;'^;;';;,,!;-
"^^^^ /aWa/rm
../.7/0.
quadam
Cracoviensi (= B
3),
coacx i.i.r/.o..^ - '"
-^'
"
/,. ',. -j
... ^j rrt?-o codici nostroB^
similior fuisse videtur.
tur textus
Vitae S. Henrioi dd.ffcnt, 2"'^''"'' ^^^
^,^^.^^^^^ ^^^.,^^, ,,^,^7
yenuinus Vitae textus a
nt plennn^ue
ignaro
ralde srriha medio
crcder
-^^^'^^
;^^^j .^ ^^^,.^ ^^^
-
^,,,,,
,,>,/./.. ///m ^/0-
/,. omm,
orfM-Wfo, vt v,.letr. 'P^e.e,,^^', '"^
'^^{J^
,,,
, ,,;,, Docadibus e,-at
...,, ,.c,V....
.rf/<;7''n,"".'
'T^
"sZ^vSLcti
Lnis operi suo ,,o,o,co
^
m
UMiothecae
at,oal,s lat. 8S7J (-
A2,
^
-,i3,,H ilUos iextam
,7e,
P,-/../n,,,
UUiothecae
Ma.ar,eae 1329
^^22u
BU>ii'>arra,L,
p,or.su,-
(= Bl), otim coeohH
Co,sedocan,,saec.
AT
,
'^ ;~
^/. ^7^7 (9). rf a,-apl
codras ol Unae-
tau^, ep
^fZtltiLL
receperant anno 1600
,acesis H. m(=
B4), saecuh A Y
,e,.M,s,j,,od
"rZ^Z^^-i"^
d).
"'""'
^"^-^ ^''- ''^"-
,.,,/,,
,,. inter
col!ec,aneaBo,ad,ana
^^^^j^^^^^^^J),,,,
neo,;jis Sc,adt.
conse,Tal,o- i rodice Br,.rees,
b.lMhecae re-
P'
''''tL^^l^l?""! 17JH LrU, aliaua,n
E
^;:.^
fo,. ise.
m1"^^
"-- B4 ,,o
-zTt:^i::i::z::^'''^:t^
T^
^t^:::
':x^s^::t;t%
z:
^:;;*'
*-- -'-
^o..
../^.(^i),--
maJ^/macxpffWcarfr-erftHmJHH/^'^''^.'*/^""^"'"
editwnem sctitcer n-t,
scio/ws ex Vita maiore S. Stephani regis, cap.
16 {U).Ab eodem etiam prologo exorditur Vita in
duobiis aliis exemplarihus, nempe in codice Mona-
censi lat. 18024 (=C1), olim Tegernseensi 624,
saec. XV, fol.
26-31, et in Vindobonensi bibl.
palaiinae iat. 3362 (== C2), oUm Lunaelacensi
valde
quavmepe
iam ezcusH
fHl.
Georgius Fraij (22).
Nostro demnm saeculo bis
tifpis
mandata est Enierici Vifa, anno sriliref 1849
d Steph. had. Endlicher (23)
e.v codireC% et anno
1881 a Matthia Floriano (24)
ex exemplarihus
B3.5e(C2.
.alatinae tat 3362 (^ C),
otim Lunaeiacensi
6. Quae autem ipsi diligenti
^^^^^^^^f^^'^'^
,.,,,,.,
"TU saec XV foL
90^^-92": AUte^' incipit
rimus exemp}aria,horum
nullum qmdem est, quod
Vita eadem in eodice Leopoliensi (Lemherg),
genuit^a aucforis verba uhique repraesentet; sed
Imothecae Ossolinianae 19U (= D), saec. XV,
omnihus simul adkdntts spes est fore utpnnn^
fol
575-77-- in quo textus exkihetur pessime
genius textus .^atis exacle con.tdnatuu hofatum
deprarafus,qui modo ad lectiones codirum A. modo
aufem vefim me liUeris A B, C. D non iam cerfas
^
ad B vel C areedit Legebatur tandem olim En.erici
quasdam codicum, quas dicunt, famihas destgnare
Vita in codice Mellicensi M. 5, saec. XV, vel
voluisse, qtmm rariarum lechomm mtnofatwnem
saJfem in ipsius profotypo (12) ; kodie vero eerte in
breviorem
expeditioremque effirn-e. Sunt nempe
MelUcensinon iam reperitur,
circifer nonaginta loct in quihusotnnia ercmjdaria
4 Frodiit primum kaec Vita fypis exctisa in
B a binis exemphtribus C recedant; ahbi tamen
(I) Vid. M. Kiorianus, Ilistoriaf humjftiicae fotitfs
domestici, script. totu. I (1881). p. 234-5 ; adde vetustiorem
codicem ^; Vitae infra c-dendae, et cfr. Pray, op. mox
citando, p.
73. (2) Florianus, tom. cit., p. a35;cfr. codices
B 4etC Vitae laudatae.

(3) Florianus, ibid. ; cfr. codices


A2, B 1, 2, 3,
.'>.
(4) Florianus. tom. cit., pp. 148, 235-6.

(5) Ibid., p. 148.

(6) ioannes Tomcus, Hegiat sanclitatia
lllyricatiaefaecunditaBiifym.V^-^il.-il)
Pauca dumtaxat
huiusmodi menda. utpote nimis nianifesla. exempli ergo
in annotandis leclionibus vaiiantibus recenselimus.
~
(8)
Esl boc bre\iarium quoddam Strigoniense perpulchre
exaraluin et picturis ornatum. Ibi in officio S. Emerici
legilur, fol. 451-2'", pars Vilae nostrae, nempe praefalio,
cap. 1 usque ad .postulabat. et rursus inde ab : In hin omnibus
Xisque ad : divtlias, cap. 2 usque ad : O fxciiatrix, et
praeterea pauca verba ex cap. 5, (9) Apographum codicis
Corsendoncani con.servatur in codice Bruxellensi bibl. reg.
8932, fol. 1814.

(10) In capite inscripta sunt haec : Vita


S. Emerici ex codice chartaceo Monseensi sitperioris
Austriaf,liU. R. n. 239 nolalo, initia saeculi XV ncripla;
similia leguntur fol. 189. Huius textus copiam maiorihus
noslris fecit anno 1782 Mathias Rieherer, ut constat ex
iitteris ab eo Ralispona dalis die 29 sejitembris iiuius anni
(ihid., fol. 190).

(11) MG.. Scr. tom. XI, p. 238, iin. sqq.

(12) Gir. Archivum Pertzii, tom. X, p. 051. (13)


Cfr.
Hain, Iiejrtorium, num. 0996. -
(14) Multo plura haec
compleclitur, atque inscribitur : Vita beatissimi Slanidai
Cracociensis episcopi. Necnon Ugende mnclornm Pofonie,
Ilungarie, Bohemie, Moravie, Frussie rt Slesie /jatrono-
rum. In lombardica liistoria non contente. (15) Cfr. Hain,
num. '.ma. Editionem, quae anno 1486 Argentinae prodiit,
nec vidi, nec aliunde copiovi.
(10) Anlonii Bonlini.
lierum Ungaricarum decades, ed. Mart. Brennerus, Basi-
leae, 1543, dec. II, lil). I.
(17) I)e piubutis sanctontm
bistoriis, tom. VI (I575j, ad d. 4 nov. (18)
liertim linnya'
ricaruni scriptores varii, p. 281-3.
(19) Aeta SS. Vnga-
riae, tom. II, p.
307-13. (2U) Scriftl. rerum Hungnr., tom.I,
p.
429-32.
(21) Act. SS., Sept. tom. I, p
523. num. 263-G;
p. r>43, num. 34!
; P-
56i,num.470
[m)
Dissertationes
historico criticae de SS. Salomone rege et Emerica duce
llungariae, p. 87-100; cfr. p. 86. (23) lierum Vngarica-
rum' monumenla Arpadiana, p.
193-201.- (U) Historiae
Hungaricae fonles domeslici. Pars I. scriptores, tom. I,
p. 129-39.
unum
Scripsit hanc
Vitam
Vngn-
rus
quidani
dericus
anont/niuit
B
xub initiis
saeculi XII,
DIES gUARTA
unum alterumve inter exemplaria B, maxime vero
B4, lecfiones codicum G proprias exhibent. Videtur
in iihro, ex quo exscripta sunt exempla Gl e(
G2, textus Vitae paululmn retractatus fuisae; ad-
duci enim non valeo, ut credam ihi reperiri verba
Vitae primigmia. Quod non imiiile erat dictu,
cum in quibusdam locis non solum in verbis, sed
etiam in rehus narratis hi codices C a ceteris
pauhdum discrepenf. Sed iam de ipso scriptore
detfue opdlae eius auctorifate agendum est.
7. Auctorem Vifae genfe Unyarum exstitisse,
ipse manifestuvi facit, quando cum emphasi qua-
dam sub ipso inifio haec in praefatione profert
:
... per niellinuani beati Stephani primi regis
nostri providentiam... Ipse enira noster est rex et
apostolus... Quiu idem ad ecclesiasticum ordinem
pertinuerif, dubifare non sinunt tum res aestimandi
raiiOf quae planeascesin sapit,tum modusloquendi,
bihlicis laciniis refertus; suspicor autem ipsum
clericum fuisse ecclesiae Alhensis, in qua corpus
beati^raericitHmulatumerat{\). Quodnam aidem
ip.si nomen fuerit, nuspiam ipse innuit, neque
aliunde rescire esf. Neqneo enim assenfiri Georgio
ler. Hanero
(2),
qui, probantihus Stephano Ka-
tona (3)
et Arpddio Kerekgydrtd (4),
lalnli satis
coniectura ojiinatus est Vitam Emerici ah eodem
Hartvico conscriptam esse, qui iuhente Colomanno
rege (10i)5-llU) Vitam S. Stephani regis litteris
mandavit. Levissima enim, ut mitius loquar, sunt
argumenfa, quihus id illi prohare nituntur; quae
insuper eo dumtaxat fere rergunt, ut o^tendant
nihil esse quod manifeste obstet, quominus Vitae
nostraeauctor Hartvicus asseratur. Positivam vero,
si ita loqui fas
esf, unam solummodo rationem pro-
ferunt, nempe quod
" familiaris illa Hartvico

phrasis, quam in Vita S. Stephani regis iden-

tidem usurpat : Nec hoc silentio praetereundum


est... Nec hoc praetereundum existimo..., eadem

etiam in Vita S. Emerici occurrif in haecverba:

Nec hoc praetereundum esse puto


(5).
Quae
ratio quam minimi sit momenti,non est opus multis
dectarare, cum haec sit tritissima locutio, quae a
quamplurimis
scriptorihus passim est adhibita.
Immo, ut alia omittam^illud
propositae coniecturae
ohstnt, quod aucfor noster, ui monuimus, Vngarus
gente fuit,
Hartvicus vero, ut omnino videtur,
nequaquam{(\).
8. Ve tempore autem, quo auctor ille scripseni,
aliter senserunt alii; verum ipsa Vita ea momenta
suppeditat, e quihus collignmus illam paulo post
initium saeculi XII esse compositam.
Antiquiorem
sane eam non esse inde ostenditur, quod non solum
NOVEMBRIS. 479
AUCTOHt!
A P.
de Gregorio papa VII
(fl087) et de Ladislao
rege
(^1095), tamquam de iis, qui tion iam
in vivis exsisterent, loqui videatur
(7), sed ma-
xime quod iter quoddam ducls Almi Constan-
tinopoiim commemorat, quod iter anno circiter
1109 ille suscepit
(8); innuit autem auctor exinde
iam aliquantum tempus intercessisse
(9). Neque
tamen longum fuit istud tempus ; rapite enim
7,
narrafurus miraculum quoddam, fjnod trmpore
Gregorii papae VII (1073-1085) rel certe ante
ultimum decennium saecidi XI contigerat{\Q),docet
Vitae scriptor idrei suo temporeevenisse
(1 1). Idem
quadantenus ostendunt ea prologi verba, quibus
auctor tesfalur novissimis, ut ita dicam. tempori-
bus per mellifluam beati Stephani providentiam
tolius Pannoniae regnum lumen veritatis agno-
visse (12); quamquam non ita perspicuum est id
argumenti, cum " novissima illa tempora
ab
auctorc in comparationem aevi apostolici, hoc est
temporis remotissimi, nomincntur.
9. Multo minus ad determinandam liuiusce nonautem
Vitae aetatem adhiberi valet locus ille, qui in nntea;
eodem prologo verba mox laudata proxime sequi-

tur : Et quia eius (nempe S. Stephani regis) gesta


sunt inenarrabilia, nec nostri ingenii congruit
parvitati, iustius et utilius visum est quatenus
filii eius... etUsseramus insignia. Inde nlinirum
colligebat Florianus{\3)legendam S. Stephani tunc
temporis nondum fuisse editam, ac proin Vitam-
Eraerici exeufUe saeculo XIcompositam esse; at
perperam ille ita. Cerfum quidem est nullam ex
tribus S. Stej^hani Vitis, quae iiobis servatae
sint, a biographo nostro lectam esse. Verum prae-
terquam quod minime consentiunt recentiores
auctores in assignanda frium Hlarum Vitarum
aetate et mutua relatione (14).
insuper ut ratio
reddatur verhorum supra exscriptorum, sufficit
plane si statuimus auctori, cum haec scriberei,
Vitam Stephani nondum innotuisse. Quin etiam
si harum trium quandam cognovisset, Hlum eadem
verba scribere non potuisse, minime est evidens.
10. Ex dictis porro omnino constare videtur atquetota
Vitam Eraerici post annum 1109, non tamen ita
multopost, esse compositam. Cunctabundus tamen
haeret supra laudatus Florianus : urget siquidetn
p
ea quae scribit auctor cap. 7, uhi miracuhtm, quod
paulo ante an. 1091 configit, assent nostris tem-
poribus factum esse; unde ilico colligit Florianus
aucforem huic miraculo praesentem adfnisse. At
Si7nul notut ea, fptae cap. 6 referuntur, ad annum
circiter 1110 pertinere, narratorem vero, interpo-
sita voce aliquando, innuere se aliquamdiu post
(1) Cfr Vit. cap.r,
7.- (2)
Afiversaria fie scnptonbus
rerum Hunqaricarum H
Transsylvamcamm (17741,p.
8.-
(3)
Historia critica regum
Ilungariae stiryis
Arpad.anae
tom
iI(l779).p.477-81.-(4)3/V.'/'-'-''J/'''"''''"''/^^^
(6V^n.f^ tom. IU18G6).
p. 50 sq.
-
(5) Katona, 1. c
M'8.
-
(6) Cfr. MG., Scr. lom. XI. p. 223. -
(7)
Cap. 7
sub imt.
:
ad
vicariam
brati Pefri
Itildebrandnm,
qni romanae sed, tunc
vraefuit; ibid. versus finem: r.i,.-
Ladi^elarf,. </.(<: tem-
^HsPf^anoniaepraefuit.^
(8)
Cfr. Keragyarto Arpad,
op cit., tom. 11. p.
50.
-
(9) Cap. 6. ^ec hoc praeiereuudum
esse
puto qaod
aliquando
ConmntinopoU
cum dommo
Almodace
ammoranti
quidam
religiosus "'""^'"'-^ -
naZvit Cfr. tamen
inlra num. 10. not. 4. - (10)
Nempe
cumFabianus
cancellarius
Albensis
ecclesjae praepos.lu-
IZ
eUamtum
gerebat; cfr. cap. 7 extr. : A Fab,ano can-
c7aX^iusdel
ecctesiae
(Albensis)
rectore. l3.vero -no
i erl091
factus est
archiepiscopus
Bacs.ens.s ;
cfr. Flo-
circiieriw
^^^^^^^ de egreyus
rr:
r;,
;.<.s
i \u.o>
.---
^^-
cum in hisce Actis S. Slephani historiam illustraret, pauca
quaedam de ipsius Vitis protulit (Sepl. toui. I. p.
456-61).
multi de iisdem scripserunt, eaque inter se luirum in mo-
dum discrepantia. Recentiores nominare iuvabil. ut sic aii-
quod saltem
supplementum commcntario StilUngi prae-
beamus : W. WaUenbach in MG., Scr. tom. XI, p.
'ni-i
et
Deutxchlands
Geschichtsquelten.
5 ed.. tom. II, p.
185-6;
Kerekgy.irtb Arpad. op. ciL. p. 41-0; Florianus. op.
cit tom. 1. p.
162-220; cfr. [J. Varosy ?1 in fasciculis perio-
dicls
Szfizadok, tom. XV (1881), p. 692-702 et Florianus.
tom III
P-
303^15; H. Marczali. Cn;/arns Geschiehts-
nueiun im Zritalter der Arpaden. p.
13-21 ; cfr. A. Huber in
MittheiUtngen des Instituts fiir oeMerr. Gescliichtsforsch-
!,(/. tom. IV, p. 130-1 ; J- Pauler in Szazadok; tom. XVIll
(1884), p. 739 sq. et in Vngarische Revue, tom. V (I8S5),
62-72. M. Rosenauer. Studien zur Kritik ungarischer
Ge^chichtsquellen fur die Zeit Stephans des Heiligen (Pro-
Rramm
Mediasch. 1885/86), p. 8-23; J. Karacsonyi m
Sziizadoh;
toni. XXVI (1892). p. 23-41; J. Pauler. ,bid..
D
280-96 De earundem
Vitarum mutua relatione mox
se
actur^un
promisit R. F. Kaindl, Beitr. zilr alteren ung.
(?Mc/i.(lS93).pw79,noL8l.
res
AUCTORE
A.P.
ab uno
auctore
compositaeit
^
DE SANCTO
EMERIGO
DUCE.
... aestas vianum operi scrihendo
adnw.isse.
Qui^ canonicus
Caesariensis ecclesiae... narravit se u. D
tesgesiub
vuuium u^
sanct Eusobii egisse; quem Eusehium
paulopost dicit fuisse sanctuni Eusebium Caesa-
reae
Palestinae
nietropolitanum. Jamvero grae-
culum illum, cuiushic loci testimonium invocatur,
scriptvri nostro (4)
rerha dedisse, phtne manifes-
tum est. Nonsolum enim mdlus Caeaariensis epi-
(usque ad verha : El quoniam in ecclesia) ad
priman operis scriptionem
nou pertinmsse, sed
esse forsan
addH(nn,-utum,
^piod a sciolo quodam
operi iam edito
insertum fuerit (1).
Quam conte-
cturam duabus rationihus confirmare
nititur, tum
ouod comU illud
additirium trita hac locutione scopus Eusehus nomme recensctur praeter cele-^
&--Nechocsilentiopraetereundumesse
l>errimum illum scnptorem ecclmast,cum, qm
nulo .; formula
interpolaiorem
suholet, tum saeculo IV fhrebat;
sedmsuper fiert omnmo non
Cod^iiiert etiam stilus
istius cap. 6 a siilo potuit ut ficticius
husehus, qnem nommat noster,
reliauae
Vitae. lIHus autem rei egregiam hanc anno 1031 Caesareae m process.one una cum
poert
prohaiionem
:
"
Am
ait,
^
Stephanus clero et populo mcederet Nam Caesarea tunc
tam in praecede^Hibus
quam in iis quae sequun- temporis sub poiesfaie mfidehum
erat, neque ante
"
tur bcatus semel
cbristianissimus,
sanctus nus- annum 1101,
posfquam ncmpe urhem cxpugnamt
"
auam appellatur. Hic vero legitur : Sancli Ste- Balduinus I rex Hierosohjmdanus, constduus est
" ^. . 'L.: : o loo .../ n,! iwitatio' ihidem metrovolita htmus. Hic ujtfur credulitatetn
B
Qui auclor
ea quae
rulffari fama
compererat,
rel ayraeculo
narrata
temere
crediderat.
l
phani primi rc^is Pannouiae,
quod ad imitatio-
\
nem .j*'H/*'H//rt^wn
i^ro/o^o.-McUiilua
providenlia
\
beati Stephani primi regis nostri iJo.si7Hm esse
"
suspicamur .,. A
venfilandis hisce argumeniis
absiinere malo; nimis enim futtilia sunt. Ad
cetera, quae protuUf Florianus,
respondeo neque
adverbio ahquando
tam remotum tempus, neque
locutione in diebus nostris iam propinquum desi-
gnari,quam ilh opinatur. Vocis enim aUquando
significatio
valde imhterminata est
;
quin alibi non
solum praeteritum, sed eiiam subinde praesens vel
futurum tempus indicat. Jn capite autem 7,
in quo
dicitur miraculnm auni 1091 accidisse postmo-
dum in diebus nostris, /(/ peroppositionem refertur
adproxime antecedentia,in quibus egerat aucior
de rebus anno 1031 gesfis, nempe tricesimo diepost
inortem S. Emerici (2).
Nihil alioqui ohsiat, quomi-
nus anno 1091 in vivis exstiterlt vel etiam annos
nonpaucos natus fuerit aucior, qui tamen nonnisi
viginti et amplius post aniiis Vitam sancti con-
scripserii.
11. Ille igifur auctorj qni octoginia circiter posi
annos, quam mortuus erat Emericus, gesfa sancfi
iuvenis Htteris mandavit, quonam ex fontenarra-
tionis materiam acceperit, ipse docet cap. 4 : Pauca
tamen, quae de gestis eius audivimus, diligenter
referamus. Quem locum ita enarrat Florianus (3)
:
"
(Aucior) gesta 6ea/i Emerici ex auditu narrat, a

testibus, xtt apparetfOcitlafis edoctus. Tesies hi, ut

6(h. e. nosfro cap. 5) scrihif : Sponsa eius, et

familiaris minisfer, quae videraf ef audieraf,

post mortem heati ulira non abscondit . Qno iure


haec se affirmare posse Ftorianus credat, non
assequor ; miuime enim Uquet illos, a quibus res a
se relatas audivif, tesfes fuisse orulatos ; minime
scribit ille testes istos, quos ipse audiverii narranies,
fuisse beati iuvenis sponsam vel famulum ; ut
omiitam ralde dubinm esse utrum alierufer
horum, cum scriptor noster nasceretur, essent
superstites. Immo mulio prohabilius videtur scri-
ptoreni nostrum ea liiteris mandasse, quae rulgari
fama ferefmntur, quaeque sibi a quopiam erant
tradita.
12. Vna tamen in re disertius auctorem suum
nominat, nempe cap. 6: Nec hoc praetereundum
esse puto quod aliquando Constantinopoli cum
domino Ahno duce commoranti quidani reUgiosus
ihidem
metropolita latinus. Hic igifitr credulitatem
suam randide prodidif simplex auctor noster; unde
fit
ut auctoritas eius, etiam quantum ad reliquam
narrationem, non parum elevefur.
13. Sed et id etiam ipsi vitio vertere debemus, ita rettulit,
quod non safis fidcUfer
genuinam vel saltem inte-
"'"*'"*""'*
gram ^.'^\\\^v\d rffigiem
exprfssif. Dum cnim in
J"
"*'"'
extollendis sancti iuvenis virtntibus iotus incumbit,
i>ix ipsius aifingit historiam, ut monachi potius
quam regii adulescentis Vita m prae manihus habere
lector credat. Insignem utique .si/rt in res divinas
propensione exstitisse piissimi pairis filium piissi-
mum, plurimum abest ut in dubium revocemus
;
consonantque })Iane ea quae refert noster de exer-
cifationibus pietatis et paeniientiae ah Emerico
usmyatis, cum mystica et ascetica tum virorum
saeculi XI, tum Vngarorum id temporis proce-
rum indole (5).
Verum aegre in animum induco
nulla alia ah Emerico gesfa esse, quae a Vitae
scriptore silentio praeterita sint, sive ea ille ignora-
vii, sive potius parvi fecit et neglegenda duxit,
uipotf qui non fusforicum opus componere, sed
piis lectoribus nonnidla ad animi aedificationem
facienfia praebere intenderef. Omitto quidem ea
quae in Libello de institutione morum ad Emeri-
cum ducem Ieijuntur,cum biographi nosfri narror
tionenon iia facde in concordiam rerocanda, ut
cum libelii aucior sanctnm p-incipem delicafe edu-
catum esse iimuit (C). Sed haec non urgeo; quam
enim fidem faciaf Hle libellus, utrumve ab ipso
S. Sfephano, an illius nomine a S. Gerardo Csa-
nadensi, an etiani a recenfiore quopiam auctore F
conscriptus sit, non Uquef (7).
14. Verum maioris momenti est quod in Anna-
"<?"
integre
iibus Hildesheimensibus legimuA ad annum 1031
commemorafum : Et Heinricus Stephani regis
filius, dux Ruizorum, in venalione ab apro discis-
sus, periit flebiliter mortuus (8).
lamcero haec
non soluni ah anctore Vitaereficentnr, sed et satis
aliena suni ab Us quaecumque de indolc Emerici
ille profert. Neque aliam oh causam iestimonium
dictorum Annalium recipere detrectarunt nonnuUi
receniiores; ita v. g.
diligevs rernm ungaricnrum
historiographus Georgius Prag :
"
Cum ah eius-

modi oblectamentis

(nempe a venafione)
" indo-

lem Emerici fere ahhorruisse sif cerosimile, ut

ex iis, qui de eo scripsere, liquef, neque ullus


(1) Op. cit., toni. I, p. 234, cfr. p. [v.
(2) Eodein pacto in
praefatione verba tiovitsimis, ut ito dicam, temporihun non
ita inteliejienda sunl, quasi ipso auctoris lenipore Pannonia
ad fideni Cliristi venisset. sed quia illius convei-sionis tem-
pus comparatur cum tempore ascensionis Domini et prae-
dicationis apostolicae, atque ita tamquam recens aestimari
debet. (3) Tom. I, p. 233.
(4) Non clare quidem indicat
iste quisnam ille fuerit, qui cum Almo duce Gonstantino-
poli commoratus est; unde fil ut duplici.interpre(aUoni
locwm reliquerit. neni|if vummorunti mHii vel commo-
rauli cuidam. Prior tiiinen lantuni non omnibus placuit
et est veri similJor.
(5) Cfr. Manzali. vp. cit., p.
22-3.

(G) Cfr. Florianus, toni. cit., p. 229. num. 8, p. 230.

(7) Cfr. Florianus, p. a^^O-S^: Kar.icsonyi Jiinos. SzeiU


Gellirt Csanudi iiiiftpiik- ttete en icci i 1887). p.
259-308.

(8)jWc;., Scr. tom. IIl.p. 98;(J.Waitzin Script. rer. Germ.:
Ann. Hildesh. (1878). p. 3fi.

praeterea
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 481
A

praeterea inaiulUum eatenus mortis genus in
j^
litieras retuUrit, rredibile ent srriptorem aut

maligna fuma deceptum, nut errorem in nomine

commisisse, dum praeterea Emericuni Mussorum

ducem novo errore comminiscitur

(I). imnbo ex
dictis opposita plane scntentta colligi-nda c.st
(!2).
Annalista enim Hildesheiniensis antiquissimus
omnium esl, i(ui de S. Emcrico scripserunt; siqui-
dem pars horum Annalium, quae ab anno 1000
incipit et in annum 1040 desinit,in superstife codice
uno calamo e.rarata est saecuio XI, tofaque ex
vetustiore et uberiore exemplari, cuius alibi reli~
nuiae exstant, est descripta (3). Pronum igitur est
concludere,fidem potius hahendam esse annalistae
illi parne cnaero, cum praescrtim haud aegre iniel-
lcquiur cur Vitac scriptor,laudundis Emerici virtu-
tibus et morihus asceticis totus intenfus, talem
egregii priucipis exitum, si itlum qjddemnon igno-
rarit, silentio premere nialuerit.
8(incti 15. Alihi tamen idem Gcorgius Frag alias con-
principis
g^,.ji rationes, cur narrationi Anmdium HHdes-
heimensivmfidem
adhibere cunctetur{^),
"
Magno-

pere
inquit,
"
rcreor ut mortisgenus, quo Eme-
B
^
ricum e ;*'f/'o sublatumpcrhibef,et cuius nenio

praeterea meminit, rite consignatum sit, praeser-


tim cum non desint, Inter quos lianzanus e^it,
qui Emericum prlus, quam obiisset, morbo ien-

tatum scripserint, guod a laniena illa Hiides-

haimensis chronographi
magnopere abhorret.

Quae res si veritati consentanea esset, non dubi-

iem Aloldum scripiorem supparem et nostris

vicinum, scripserat enim in Austria, miserandae

huius moHis mentionem facturum fttisse ...

lamvero haec facillimam


hahent responsionem.
Nempe quod crueniam Emerici mortetn tacent
auctores
Annalihus
HHdesheimensibus posterio-
res, id argumento dumtaxat est ah iis taudatos
Annales non lectos esse; notandum autem est
huiusmodi aucfores vix non omnes in hac morte
narranda sequi Vitas sive Emerici, sive pafris
eiusStephani (5);
quae omnes Anualibus Ilildeshei-
mensibus non parum recentiores sunt. Auctorda-
tem Petri Hanzani, qui extremo saeculo XV
scribebat, in huc causa a Praio invocari, miror.
QuodveroadAloidum
Pekiariensem
attinei, con-
stat iam fragmenfa
chronicae ipsi aifribufae (6)
opus esse .^purium ah audaci falsaiore
saeculo
C
XVIII confectum (7).
historiam
16. Porro ut quae
hucusque dicta sunt, paucis
proponeret. comprehendamiis,
fatendum
est ob
scriptons tum
il) Annales rerum
Hiingarme,
pars I (1764), i>.
39;
cfr
eiusde.n
Di.sn-taUones am, P-
56-7. Praio
consentmnt
Katona. op. cit.. tom. 1, pp.
386, 38S^9 el al'- ".odern..
-
(2) De appellatione
ilncis Euizorum
videsis mfra. num. 18.
Venaticorum
Emerici ludorum.
quibus nempe tal>s condi-
cionis homine.
apprime
delectantur.
^'^l^^''' ^^''^m
reperireestinfabulis
illis
polonics.de
qmbus mf a num.
23-25.
-
(3) Cfr. Waitz, I. c p. vn et auctores ib. c-tatos.
--
(4)
DinJrLones, p- 57. Recte quidem
scnpserat Ule Ob d
p. 43)
chronographo
Hildesheimens..
utpote qu a taU
Emerici si non
synchronus.
certe prox.mus esset, auclor^
SpIus
tribuendum
esse quam domestic.s
scnptonbus ab
^tempo ibus longe
remoUs. Sed sibi non sat.s const.Ut vir
aruT
-
(5) Sic opus e^tremo saec. XIII. ut vuletur, con-
S
cui titulus
Crouica
Vngurorum
utnct. H nuxia
;~;:rzr.z::s:i:E=
tom i p 508).
Praeterquam
autem quod haec nullo pa o
Novembris
Tomus II.
non satis antiguam aefatem, lum credutitatem, tum
non omnino liherum ab aliis studiis animiim, non
praecipuam Vitae S. Emerici ab eo compositae tri-
buendam esse auctoritatem, neque itlam inter fon-
tes kistoricos veri nominis iure posse computari.

II. De his qviae circa S. Eme-


ricum in aliis monumentis
historicis legunlur.
AUCTORE
A. P
17. Igitur quo minorls momenti est Emerici
Vifa, eo magis necessarium est ut ceteros, qui de
ipso scrip.ferunt, scriptores antiquos conquiramus.
Prior ordine lemporis occurrit annalisfa HHdes-
heimensis, cuius tesiimonium mox aliqua ex parte
perpendimus et comproimmmus. Is tradit Eiiieri-
cum anno 1031 obiisse; consentiunt Vitae S. Ste-
piiani infra iaudandae, fuin Annales veteres un-
garici ineunte saecuh XIII desrripfi (8). Quod
aufem Annales AUaitenses (9)
et Auctarium Ekke^
hardi Alfaheuse{\0) ad annum dumtaxat 1033 mor-
fem EmerWi coinmemoranf, nullitm nobis facit ne-
gofium; coiiecfor etiini Annalium Altahensium, ((ui
AnnaUhus Hildesheimensihus piurimum usus est,
hoc loco perperam eis est usus, atque maxime in
assignandis temporibus omnia manife.Hte permi-
scuit{\.\). Uln vero recenfiores quidam annnm 1030
Emerico emortuahm fuisse statueruut, id iiii uullo
prolaio testimonio, nuiia ratione proposita, fece-
runt
(
1 2).
Consfaf igitur sanctum nostrum anno 1031
vita funcfum esse. Quo autem anno natus idem sit,
nuspiam est traditum. Legerat quidem Georgius
Pray (13)
"
in vetustissimis quiintsdam breriariis

illum anno aefafis mresimo quarto e vita migrasse;


umic coiligendum essef tp.fum anno 1007 in lucem
esse ediium. Sedexiguam in rebushuiusmodi jidem
tribuendam esse lectionibus, quae in breviariis le-
guntur, ipse Pray alibi ultro agnovif (14).
18. Ut autem ad Annaies Hiidesheimenses rever-
tamiir, iam audivimus eos carpenfem Georgium
JVa7/(15),5o(/EmericumducemRuizoruma7^/W-
lassent; quam censuram proiixe in aiio opere (16)
confirmare
nisus est; in quo postquam multo
cum
erudifionis apparatu contendit
" Emericum

vix titidum
ducisPussorum
ges}iisse,multo minus

ducem Sclavoniae fuisse; omnium autcm grans-


l
sime errare, qui illum Sirmii ducem faciunt
^,
'conicit tandem eundem vel Trans.^lvaniae ducem
p. 114; Marczali. op. cit., p. 156. (6) Edita sunt apud Chr.
Hanlhaler,
/'.'' CampililienHes, tom. I (1747). p.
1276-85.
(7)Gfr
MarczaU,op.cit..p.l61-2;Watlenbach.i>f"r8rW"</i
GeschichtsgueUenM-^'.
tom. II. p. 474. - (8l Ed. Endlicher.
op cit p
55 sqq.. tamfiuam
Chronicon I'osofuense
:
W.
Arndt iu 3/0.. Scr. tom. XIX, p.
.^71 sqq., ta.nquam Annales
Posort.VHSf^.W.
Wattenbachin
Arcfurfiirotstrrf.Gesch.,
tom XLII(I870). p. 50a sqq., tamquam Annales rcteres
Unyaricos; M.
Florianus, op. cit., lom. Ili. p. 208 sqq..
iamdu^m
Adnotatione
chronologicas
saecuh Xll et \IU
{cfr p ..I)
Videsis Marczali. op. cit.. p.
107-9; Wattenbach.
VeutscMamts
GeschichtsqueiUn,
ed. 5\ toin, II, p.
186.notl
_ (91 )[G Scr. tom. XX. p- 791 ; cfr. Ann. Allahen.-<es mi-
Jel ibid.. p.
775.
-
(10) MG., Scr. tom. XVII. p. 363^-
(111 Cfr W
Giesebrecht,
Gesehichte der deutschen Kai-
serzeit,iom. U (ed.4-). p. 587; idem in MG., Scr. toin XX.
n 777-8- E
Steindorfl'.
Jahrbiiciitr des deut.-^chen Rttchs
Inter
Heinrich lll, tom. I (1875). p. 437. -
U^)
Cfr. Pray.
BiueHationes, pp.
43. 56. Eundem annum
de..gnav.tBaro-
nius iAnn.
eccles. ad an. 1030. nuin. u.), deceptus alsa
lectione
Vitae Stephani
auctore Harlnco. ..i qua legit an-
nam
*
miUesimun.
Iriccsimum ..
omissa vel neglecU voce
"primum
..
-
(13)
Ibid.. p. 43. Cfr. katona. o^ c.t.. tom. .
p
130.- (14) Op. cil.. P.
67.- (15)
Ann. r,r. Hung., pars I.

... _.......-.. n ?ii.70


Alia
quaedam de
S. Emerico
tradidtrunt
B
Annales
HHdesheim-
tnsea.
n 39.
(16)
Dissertationes, p.
57-70.
61 fuisse
AUCTOHE
A.P.
m
fuisse (1),
vel simpiiciier
durem
n>gariae
dictum
me {-2). htfelirem
hanc et mimme fumiatam
esse
coniertMram
crediiUrim.siquidem
sub nentro Hiulo
in
monumentisa?itiquiscomparetEincncus.
Mque
DE
SANCTO
EMERICO
DUCE.
diendo,
1031 doniinicae
incarnationis anno vitam D
hanc
exitialeni
coninuitavit
sompiteriia, superno-
rum
civium
adiunctus
contubernio. quanlus
luctus
omnium, sed maxime principum, inter
'"- ) -
. ^ ,./ narrafiuncida (luaedam ex ipsa Emerici \'ita
A,mle..
mi<leshenenses
vel duu.
Sdavonme
^^',,^,10, ,(0 yn7
//-/,vVs .- Guiusanimam
z:;:z t:r,^;=s:=^
^^

^^ --
-^^-
-"-
'--
tilivr I ectrnttfji rs 1 1" .^... " \-/
regionem
illam
,
quae postea
Srlavonia nomen iuld,
et quae infra
Ungariam
meridiem
inferet occiden-
tem patet, mmirum ulira
Danuhium et^ Vravum
fluvios,
post initia demum
saecuH XII toiam
factam
esse iuris ungariei. Sed an et qnanta pars
ipsius,maxime vero ea quae
Pannonia Saria nun-
t/t r 11'" j....-..
-

non magni momenti. lam supra otnter meminimus


HheUi ihius, qui a sancto rege in gratiam filii sui
conscripiu.-i fertur,
monuimusqur de ipsius authen-
tia non constare. Verum non multum id nostra
refert.
Exhibet quidem libellus ille, mcpe tgpis
cditus (7),
documenta plena pietatis et sapietitiae;
Einericuin
ducem,
manet, sapientis critici non est tesHmonium,
iitut
obftcurum, soriptori.^ antiqui, quin etiam coaevi vel
paene coaevi, auctoris sciliret AnnaUum Hildes-
heimensium, non dico tamquam falsum reicere,
sed eiiam in hac re ventiianda negiegere. Atque
haec sufficiant; hanc enim controversiam iterum
movere et de limitihus rr.gni ungarici tempore
S. Stephani inquirere, a praesenti proposito alie-
num est,
Ltgenda 19. In huius autem sancti regis Viiis, quae ser-
maior vutae sunt, commemorari egregias fllii
eiiis Emerici
S.Stephani,
^^^^^g^ consentaneum erat. Tacet tatnen de ipso
S. Stephani
"
legenda

quae dicitur,
" minor

quaeque ceteris videtur antiquior. Sed in
" legenda
maiore

quam alii saeculoXI,aiii saeculoXIlpins
miiius f/rovecto ronscripiam puiant, haec tam legi-
mus cap. 16 : ludicis aeterni per secreti consilii
examinationem in filiorimi suorum obitu sibi
sensit (Sfephanus) imminere verbera, quos in
ipsis infantiue gradibus insontes, qui dedit, ab-
stulit. De quorum morte maestitiam obortam
genitor propter amorem filii superstitis, sanctae
C indolis pueri Heinrici, solacio compescuit; quem
quasi iam unicuni caro diligens affectu, precibus
Ghristo cottidianis et eius genetrici virgini perpe-
tuae commendavit. Hunc igitui* fore superstitem,
hunc regni eius heredem votis omnibus deside-
ravit, et ut efficacior fieret ad tenenda tanti regi-
minis gubernacula, virorum documentis ortiio-
doxorum usu lectionis cotlidianae fecit auditura
utrumque praebere. Ipse quoque paternae dile-
ctionis ardore compunctus, libellum sil)i de
institutione morum composuit, in quo iideliter
et amicabiliter verbis eum admonitionis spiritua-
lis alloquitur, instruens qualiter... Talibus et his
similibus disciplinis institutus iuvenis praeclarus,
disposiiioni aeternae, cui omnia subiacent, oboe-
succederei, id fadle iuteHectu erat. Non tamen satis
haec fuerunt
posterioris aevi scripforibus; quibus
si fidem
adhibes, statuerat
(Stephanus) pompis
huius saeculi, deposito regio diademate, renun-
tiare, Deitjue solius servitio, exterioribus curis
expeditus, dcdilus esse. Coronam vero regni
Emrico duci fiHo suo se daturum disposueral;...
cum (autem) sanctissimus pater curam ministra-
tionis gubernandi filio sanctissimo committere
intenderet, dux ipse morte est praeventus. Ita
e.rfremo saeculo XIII Simon de Keza in Gestis
Hungarorum (9),
<^Haean-a(/o tum in alia opera,
tum praeseriim in plerasque, quac postea scriptae
sunt,chronicas et historias nngaricas transUt. Eam
nempe pluribus paucioribusve verbis exhibent sae-
rulo XIV Andreas Dandulna in Chronico Ve-
neto{10), Chronicon pictum, quod dicitur, Vindo-
bonense, cap. 41 (11),
Chronicon Hungarorum
rytlimicum (12) ab Henrico Mugelensi, ut vide-
/r (13),com;>o.si7m,ChroniconBudense(14):sae-
culo mitem .VT'Chronicon Dubnicense (15),
Clu-o-
nicon, quod dictum esi, Monacensc, num. 28 (16),
lohannes de Thrwocz in Chronica Hungarorum,
part. I, cap. 33 (17),
Fetrus Ramanus in Annali-
bus, Id). 61, indice 9 (18) et alii multi (19).
21. Verum, ut rum Sfilfingo nosfro loquar, cum
nihU de hoc regio consUio habeant fontes antiqui,
illud desiderium abdicandi se regno, licet incredi-
bile non sit, tamen ut plane certum uffxrmare no-
lim (20). Ksto cnim, quod nuper de.mum agniium
est et plerisque xnris doctis probatum, minime e.x
uno Simone de Keza recentiores, qnos laudatimus,
scripiore^ ungaros ea, quae }-oferunf, hau.sisse,
rerum tum illos, tum Simonem, antiquiore fonte,
chronica nenipe quadam patria, usos esse, quam
liberius alii, alii ad verbum subinde exscripserint,
attainen nequaquam talis fuit chrontca illa primi-
recentioren
chronicae
ungarieae,
(1) Ibiii.. (j. W>.
(2> Ibiil.. p. 70. (:ij Cfr. supra nuni. U
el nuni, l^, uol.
.">. Dux Sclavoniur vocatur eliam Emericus
in quibusdaiii libiis litunricis Zagiabiciiiiibus; clr. Pray,
Dissertationes, p. 67; I. Dunko, Vttus fiymnarium eeclesia-
sticiim Ilungoritie, p. S3 ft p. 2:it>, nol. 3.
(4) M. Budinger,
Oenterreictti^ihe Gescfiirhtr, loiu. I (18581, p. iifi, not. 0;
E. Steindorir. op. cil.. lom. I, p. \VA, not. 1. (5) M(i., Hcr.
toui.XI.p. 237-8; Florianus, tom. 1, p. 25-6 (cap. 15).

(6) MG., I. c. p.238, annot. *: Florianus. p.57-8. (7) Exstat
eliam in Actis nostris, Sepl. toni. 1, p. .^l3-(i.
(8) CtV. supra,
nurn. 13. (9) Florianus, tom. II, p. 78. Quin etiain inventus
est, qui coinminisceretur Emc-ricum posl patrein regnasse
(cfr. l*ray, Dissertationes. p. oti). 1 10) Muiatt^ri, Rer.italie.
ScripL, toin. XII. col. 231. l, 1 1| Florianus, tom. II, p. 1*3.
(1-2) I. Chr.Enpel, Monumenta Umjrica, \i. 33-4. (13i Cfr.
W. Wilmaiis in Zeitschrift fiir dcut.tvhe.* Alttrthum, tom.
XIV (Neue Folge lll, p. t55sqq.;(i. hoetlie. ibi<l.,toiu. XXX
(N.F.XVllb,p.3i:)sqq. (UjEdiil. I. I*o.ihra<lczky.p.70-1.
-
(15) Florianus,toni. 111. p. 47-8.
(16) lbi<l p. 'iti^i.

(17)Scbwamitner. op. cit., tom. I, p 07. (l8j Floiianus,
op. cit.. tom. iV, p. 191. (1')) Cfr. etiam Act. SS., Sept.
lom. I, p. 542, nuni. at6. 120) Ibid.
genia,
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 4^
A
genia,qiiaein enarrandhrebuaineuntemeculo XI aliis r.otnmentia addendis venditandisque ansam
praehuere. In Annalihus nimirum Sancfae Crucis
polonids, qui prima vice anno 1270 conscripti esse
putantnr (7),
hfit-r ad nn. f)06 legimus : Slephaiius
rex genviit tiliuin diclum Eniricli et post decem
annos contraxit amicitias cum Meszkone rege
Polonie, ita quod Emrichus duxit fiiiam Meszkonis
quasi compuUus vi per patrern et per nobiles
AUCTOBE
A.P.
verso Ungariam cuni Meszkone venerunl m Oili-
ciam causa venacionis cerworum; qui crastina die
instinctu Spirilus sancti et visione angcUca ve-
niens personaliter ad Calvum-montem (9).
dona-
vit sanctam crucem. quam in pectore deferebat,
ipsam ecclesie et fratribus sancti Benedicti (10).
geiftiSfplenam fidem faceret.Qui enim de ea omnium
heniqnissivu' iudicarit, II. Marrzali, is Hlam cirri-
ter auno 1150scriptam esse opinahatur; atqui osteu-
8Uni est eandem saeculo demum XIII, eoque forsan
iam
aliquatenus provecto, compositam esse i\).
Porro tutins et sapientius erit, huiuscr. chronicae
iam
drperditae, quae non ita antiqna erat et ruius . . . .
propagines omites fahulis minime. carent, testimo- terre; qui veniens in Gneznam et Poznaniam
Pelbartus nium caute recipere. lllud non solum recepit, sed [mansit](8) cmn uxore virgine virgo mansit usquc
,le
Temesvar,
jiosculum etiam addei-e non dubitavit extremo ad mortem [pcr votuni per ipsos emissum add.
sae-culo XV PeJhartus de Temesmir, cum in suo quidam codex]. Tandem eundo de Poloniae con-
Sermone de S. Emerico duce (2)
scripsit : Pater
eius beatus rex Stephanus, convocatis Hungariae
baronibus, a singulis sacramentum exegit, ut post
se
regnaturum
praeficerent ac diademate ipsum
insignirent (3).
Cuius rei fides penes contionatorem
sit (4)
Vita
"^
'
Facilius autem aures praebebimm alii scri-
lamvero quae hir de Emcrico refermUur,
quaulum
S
Gerardi
pf^/i uuqaro. lirel anlehue iuuudila uarranli, illi o vero abhorreaut, mn o,n.s est muIUs osUndere. M
Camdenn., ;;,,,< , ,,,, s. G,rardi Csanadeu.is episcopi enim vel inde manifestum est, quod nonnuUo post
oonscripsit.
Quae quamvis satis recenti tempore,
tempore quam mortuus erat M.seco ,lel dv^
Z.doniJu,XlV,composilasitet,.aevismi.
Poloniae (U), ,,.al,-.,,
juerunl Emenc.
^
ni.e cu,-eal, nounulla tamen liraAet hand sper- parentes Slephan.is et (nsela {U).
.,..
:Z::eque satu indi.a (5).
L-ral po.ro ipsius 24.
Annales S.
^-'y^^;'
^'/j;;'^
^'^-

:
auclor Gerardum, cum Venetiis profect..s in Unga-
auctor recenHo,;s cu.usd.n ch .a
P"'^
;,,.
W. venissel ut hac via Hierosolymam i>rope,-a-
ta.nen qnaeda,,,, q,.ae d,cl, A,,.ales de M.seane
^^^,^.^
.
r Z
,
;."
aS. St,,.hano ; .i"qno haec addit
narraceranl, ne.npe datam ab ,psrrmo,...hM
,f(,rf m f
; .
/
,i,ontensibus sanctam orucem (13),
ea m Emen-
z
unTnui
s:;^:!::;;c:m:Sn
aie.u. ....
cm ..,..<
:
t:""r
:::;; t;::;
F..r.|n>,i fst autein cum videret beatuni ducem
noium regis sororeni... sibi m.itiimonio lanuem
^I ^::. .'c:^ "n "rtute l.os.emque humani
copulavil, ex eacp.e filium
^^^^Z
S;:Hs,
Cliristo auxi.ian.e,
viri.i.er superare, tu-
mine
Q^
^^^^^^^,
^^ ^
^^
B
cionibus cum eodcm
intendeus superum
volun-
nnnales
S. Crucis
polonici,
rmuimus, qui opinentur.
f^,pn5^admonlemquendam
devectus,cui nomen
23. Aliquanto
autem ante temp.re, quam ha
'^^^^^~
fratribus .livi
ita Gerardi
scribebatur,
alui de sancto nost.o
"^f^.^P
:^..,.^j.i...fu.;Poloma.auaemstmodum
Benedictimre
piopuetau. au
p
v
;
Vita
memoriae
tradehantur in Folonia, quae postmodum
Beneaicli
(1) Vide de tofci re Zeissberg io ZriOcUrif, fur
ottrr
Gy.na,iaU.c.,.
1875. p.
4-11 sqq.; Mar^ali. op. c, p.
41
saa cfr.r. 80; A. Hubor in Milthnh,.,en *.< '"'''"'^f'"^
Z'e,r.
Lcl,icl.,>ro.-se,.u,.,,
.om. IV p. 131 sqq.; 0.
Rade-
macher in Fv,-,ch..,im
z<.r ,le,.t>che., GcM,,,,
Xom.
XXV
p3Slsqq.(videpp.3S8,391);O.LoreDZ,
/>(,</./,.;-<(..
gIiIL,,^:...
ed. 3.. tom, I, p. 336 sqq.
;
L. v-on Heme-
mann in l.e. ArcUic, tom. Xlll, p. 61 sqq. Cnm haec^yp.s
mandabantur,
venil in manus
nuperrime
editus a v. cl. K.
RKainJl
,ib,.l.us:
*.V.-.l,, -..r imcrcn
";";;^-
^,
.chichtc in quo,
p.>-r>t, raliones
quasdam allert auctor, ut
X:; liuiu;
mud
documetum,ex
quo ha,.erun 0..^^
nistae uuBari
posteriores.
exlreino
saeculo XI scriptum
e se (cfr fbid.. p. 33). Rem
tamen non omnino dinm.t atque
in animo habet eam poslea fusius
examinare.
Quod s, opi-
Inrsuam
plane^probaverit
vir ''''-.
"f^;,'^
^:^;"
eonclusio
"Os-ra^ -r^;--
^-^tZ
.:^-:^
r^^r-tur^ioriani
.::...
p.Ul.num.6.
- (4)
Non
Llpte cinicat
quispiam haec
'ncaute
InJ^ E---J
proximumque
successoren.
d,c . ^>)
Cft^.L
^^^^^^__
cit
tom.Il,p.52-5;MarczaIi.op.cit..p.24
9qq..A.
Jl. eit..
p.'
m; L von
Heine.ann.
^-^^-^f-^^^^^^
e^. p
ti:-
ex^cenUore
quadam ei- rece~^
pendium
desumpta est ViU quam m Act. SS.,
Sept.totn.vi.
n 7224
ediditStiltingus
noster, quamque ab auctore sup-
pari
conscriptam
es.e pulabat
RecenUoris iUms. quam
Sominavimus.
edilionis
cxemplar aliquod lyp.s n
Arn. Wion (S. Gerardi Sagredo... \ ,ta. lo97. f"'- 1-21';^
lamen
"
stilum ac barbara verba. ubi opus erat hmc inde
interdum
mnta.nt ,. -(7) MG., Scr. tom. XIX.
p
r,.,.-
(S)Haecvoxredundatineditis.-(9)Li..vrr.Ly...c(=f-i^5a
,;,-, Calvus
mons).situs io
palatinatu
Sandom.rens.. lo
fu ; capite eminet ecclesia et monastermm
quae abhmc
dicfa sunt Sanctae Crucis (Cfr. MG., tom. cit..
P-"'"-
"
tnMG.,
tom.cit.. p. 678;
Mo.
f^--J^-';^^^-
"''
p.^-l: cfr. Bielowski.
ibid.. '-./ ^-""^ %'
m) Annonempe999;
cfr Ann.
H.ldesh. ad h. a. (MG
Scr tom ni. p. 69).
Tbietmari
CUron,con. hb. .v. cap 37
.Tws^teTo^snonl.
sed II. flliam
E.nerico nups,sse.
Na^
msecri
ardu,utaxa.
1015 vel potius .018 uxorem
d^sTe
videtur et Casimirum
primum flhum anno 1016 vel
^"uu" 1( 19
sustulisse.
Nequivit igilur flham habere nub^
Lm uuam cum
Eraerico (-f
1031)
malrimomo
.ungeret.
CfTRoep:
1,.'.-*'^
/'"""".'-'Pf ^h'^"
T-
S.Crud>,
(MG.,
Scr. tom. XIX, p.
678.
not. ).
sterium
DE SANGTO
EMERICO
DUGE.
AUCTOItK
A.P.
Juhannes
DhigoM8,
B
Chronicon
2>icium Vin
dobonense
m
steriuni in eo
celeberrimuni cuin ediljus dive
Crucis erigens ex fundo, ipsumque
insigni por-
cione ligni vite, quantum in collo appensum
defe-
rebat. extemplo
lil)eralitor condonans (1). /V
sane fiuiu.^moili nuyis in.^^istere ;
rvrum commemo-
randae
videhatttur, ut iiidicaretur oriffo
narratnni-
cularum, quae postea a muftis scriptorihus
moder-
nis itnprudniter
repetitae sunt.
25. Mirum euiui est iiuot
alias fahulas
fahulosis
hisce
narratiouibus
superstruxeriuf,
gui po.^tea
!icrip.^eruitt, historici
polotii vel tmgari. Sic, ut
mintn ex multis adducam,
lohannes
Dlugossus
(t
1480) in sua Historia
polonica (2)
phmhus enar-
rat res a S. Emerico in rolonia ge.^ias; is quidem
pro Misecone Boleshtum notninat, nec tradit Polo-
norum regis filiam Emerico
nupsisse; sed^ com-
menta omissa tioris repensat comtnentis : Vir Dei,
a(7,EnKTicus ad privignum et cognatum suum(3)
Boleslaum Poloniae regem, deserta regia, solitus
erat crebris vicibus frequentare, et plura tempora
in Polonia absumere, ul a visione conimunione-
que parentum et uxoris setiuestratus, facilius
suggestiones diabolicas et carnis stimulos exstin-
gueret et devotioni suae operam dai-et. Inde
referl int.er alia Emericum cutn Boleslao vetiationi
vacasse, eidemque anvtorem fuisse ut motiasterium
SancfaeCrucis in Monte Calro coiideret; illi autetn
mona.fteriodonassc crucem bifm*cata!n, portionem
notabilem dominici ligni contincntem, niodico
ai*gento obductam. parenti suo Stcpbano Ilunga-
rorum regi a Graecomm Gaesare ex Gonstanti-
nopoli pro magno munere transmissam, quam vii-
Dei in pectore ex patris largilione gcstai-e consue-
verat. Jrff/u/ alii hanc niiri/irae crucis particu-
lam ipsi Emerico recetis edito a Basilio Orientis
iniperatore dono tnissam{^), aUi inierea non Bo-
'leslaum 1, sed vel Misecotiem 1, vel Stephanum
regeni (5). vel Boleslaum IJI (fi) monasferium
Satictae Crucis fundasse. (Juae oniniu quatnvi::
nullutn haheant in antiquis atquefide dignis monu-
mentis fumlatnentutn, et non uno errore,praeserliin
in rcfnis chronologicis, implirentur, a viris tamen
historicis diu incaute recepta sunt; quatnquam non
defuerunt qui ea gravHer carperent
(7).
26. Quaedam alia sunt de sancto nostro iuvene
relata, quae lird atitiquifatis fide
careant, tion ta-
meti ilico reicienda sunt, quoniatn neque manifesti
'
errotHs indicia, sicut ea quae superius notata sutit,
exhihetit, et aliunde non sutit improhahilia. Sic cum
pia egregii principis indole pfatie consonat id quod
narrat Chroniron pictum Vindobotiense
(8) : Con-
suetudo sancfi regisStephani rnaior ista fuit,quod
omnes ecclesias, quas ipse fundaveral, in quolibet
anno ad minus tribns vicil)us visitabat... Filius
autem ipsovuiu (Stcphatii et Giselae) beatus Eme-
ricus proprias vestes purpureas ante aUai'e depo-
nebat pro altaribus induendis,sicut patet in eccle-
siis regalibus usque modo (9).
el I. A.
27. Mtdto etiam libentius iis fidem fecerimus, Aventin>>
quae in Annalibus suis metnoriae tradidit ditigen-
tissimus
atttiqnorum
monnmmtnrum investigator
Arenfiiius : Bruno, fraler divi Ilonorici secundi,
episcopus
Augustae
Bbetorum,flamen augustalis,
ibi ex vita excessit. Adsunt lcgati Stephani regis
Ugrorum ot Gisalae uxoris eius, Honorico fdio
horum
regrumi Boiai-iae, quod maiorL-s. atavus,
proavus, avus et avunculus tenuissent, iiu-e liere-
ditario a Ghunrado repetunt. Quod cum negatum
foret, bellum imperalori et rogi indicunt domos-
queabeunt(10).(2""'"''''''"'"'"^""''"''-^*'""'''''
'j""*"
dem verhis reprohavit Andreas Bruntierus (U),
atque eidem parum fidere se ostendit Stiltingus
noster (12).
Verutn postquam agnitum est quatita
sedufitate saepe fonies anfiquos, etiam quos tiunc
deperditos dolemus, collegerit Aeetitinus, multo
aequiusde eo ioqui coeperunt moderni; inter recen-
tiores antem viros historicos muUi ea, qtiae mox
recitavittius, prorsus attentionr digna esse rensue-
rutit et mtdtis gravihusque rationibus allatis osten-
derutit (13).
28. Contra plane falsa sunt quae in causa haud
ahsitnili a S. Stephano gesta esse refert modcrnus
quidam auctor I. A. Fessler (14).
Legerat quippe in
Vifa quadam S. Henrici II imperatoris Bruno-
nem rpisropum Augustanum, cum Conradum II
ittiperatoretn ad Bahenfjergensem episcopatuni de-
sfruetidum impelleret, jn-omisisse sorori suae
Gisilae reginae Ungarorum omiiia praedia here-
ditario iure ad se pcrtiiientia filio eius Henrico
contradere (15).
Suhiungif porro Fessler S. Stepha-
tium regem, uhi p-itnutn haec rescivit, acriter itli
facinori obstitisse et, nepatraretur, effecisse. lam-
vero ne notnen quidem Sfephani ah auctore Vitae
Henrici,quetn illein tesfimonium appellat^pronun-
tiatur, ei aliier omnino rei eventus narratttr. Insu-
per iuni in genuino fextu Vitae illius (16),
tutn in
opere antiqniore {\7),
quod ad verbuin hoc foco
e.rscripsit Vifae auc.tor, tion sorori suae Gisilae
reginae Ungarorum.sef/ simpliciter Gisilae reginae
scriptum est; manifesfum autem est sermonem hic
esse de GisiUi, rotiiugeConradi II imperatoris, et de
filio eius, qui postea dictus est Ilenricus III impe-
rator, tninime vero de Gisila S. Stephani coniuge
et de Emerico nostro.

III. De cultu ecclesiaslico


S. Emerici,
29. Emericum
"
a Betiedicfo papa VIII, qui
dictus est IX

(1033-1045)
"
nna cum S. Ste-

phano eius patre in .ianciorum catalogum


relatum esse, scripsit Barotiius (18), et post eum
nontiulii. Cotttradixermit pferiqiie, iitre quidem
ac merito, cum nufla proferri possint ttionwnenta,
quae vel tatitHIum huic sententiae faveant, inmio
Honorr!'
cnltuspublni
iU Mon. Polnn. hist.. tom. lU, p. 300.
(2) Lib. ii, ed.
Lipsiensis an. 1711, col. 148-9.
(3) Paulo post (col. 149)
dicit Dlupossus Boleslaum fuisse Etnerici patruum H affl-
nem. Tradunt nempe Poloni matrem S. Stephani fillam
exstilisse Miseconis 1 ac proin soroiem Boleslai. Gfr. H. Zeiss-
berp, lom. cit., p. 114-0.
(4) Inchofer. Ann. eccl. ad an.
1007. (5) Gfr. supra. num 24 et ihid., not. '.). (G) Chroni-
con Poloniae Bog^uphalo episcopo attrihutum (Mon. Polon.
hist., tom. II, p. 158); cfr. H. Roepell, Gfsch.PoIena. tom. I.
p. Hil-2, not.S").
(7) V. g. Pray, /;(er(fir/o;ic.*. p. 43-4.

(8) Gap. 39; apud Florianum, op. cit., tom. II, p. 142.
(9) Cfr. Act. SS.. Sept. tom. I, p. 5.%, nuin. 322.
(10) An-
nalfs dttetim Boiariae, lib. v, cajt, G (lohnnnes Ttinttair^s
(fenannt Aventinns ftilmnttliche Werke, tom, III, 1884,
pi38J; cfr. eiusdem liayerische Chrouik, lib. v, cap. 21
(ibid., tom. V, p. 287).
(11) Annales Boici, part. ii, lib. 5
ed. Francof, 1710, p. 209. (12) Act. SS., Sept. tom. I. p. 539,
num.335. (13) S. Hirsch, Heinrich II, tom. I (1802), p. 6(i,
not. 5; E. Steindorn; Heinrich IJI. tom. I (1874), p. 20, nol.2;
S. Kiezler, GesiMichte Baierns, tom. I (1878). p. 442;
H. Bresslau, Kottrad II, tom. I (IS79), p. 296 7 ; tJ. Richter-
H. Kohl, Anttalen der dentschen Gesch. im Zeitalter der
Ottonen und Salier, lom. I (1890), p. 292. (14) Geschichte
der Vnyern, 1* ed., tom. I, p. .'J99-1U0. (15) Citat Fessler
Vitam Henrici editani apud Canisiuni-Hasnage. Thes.
ntonum., tom. Ill, parle ii, p. 32. [U'>) Vita Henrici II auct.
Adalberto, lib. ii, cap. 1 (MG., Scr. toiu. IV, p.Sll).

(17) Niiiiirum Kkkehardi l"rautriensls Chronicon iiuiversale
ad an. 1U25 (MG., Scr. tom. VI, p. 194(.
-
tI8) In notis ad
Martijr, Hom., die 4 nov.
quotquot
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 4^
p}'imvfh quotquot de primis honoHbus ecclesiastids S.Eme-
adeptus
ft
pjpo rollfitis hquunfur, omnh lon(/e posferius fem-
S.Emeiicus
^^^^^ designeuf. Legitur ufique in Ainutlibus Alta-
bensihus ad an. 103S : Filius autem Stephani
regis Ungaronim post non mnltum teniporis
obiit, qui dictus fuerat Ht^inricus, et est canoni-
zatus (1). Verum non solum miniine clantni
est ftoc testimonium, oh enim asseritur hoc
anno Emericum esae canonizatum, sed et si
clarum esset, nullum haheret momenfum, cum hoc
maxime loco jfr.rturbatue sint in istis AnnaHlius
notae chronologicae (2).
eurauterege 30. Potius ifjifur erit ceterorum monumentorum
Lcdistao,
(estimonio inhaerere, quae prima initia cultus
S. Emerico exhihifi regnante Ladislao reye (1077-
1001) facta esse docenf. In Annalihus nempe
veteribus ungaricis, quos iam supra citavimus
(3),
haec ad an. 10H3 adscripfa sunt : El dominus rex
Stephanus et Henricus filius eius et (icrardus
episcopus revelantur. Haecelevatio sive solleninis
trunslatio, quam insolito vocabido revelationis (4)
nunrupat Annalium auctor, narrata etiam est in
Vita S. Emerici rap. 7 : Rex itaque Ladiscla-
B
vus ... convocato concilio et indicto triduano
ieiunio, in nonas novembris corpus beati Henrici
cum honore levavit:cMi ronsentit sacramentarium
Boldwmse ineunfe saecuto XIII descriptum, in
quo laudatorum Annalimn textus rirca annum
1210 additus est; in huius nempe kalendario ad
d. 5 norembris scriptum legitur : Elevacio Hcnrici
ducis et confessoris (5).
Similiter praesidente in
regni solio Ladisclavo rege et itraemissa triduani
ieiunii aftlictione elevatum esse S. Stephani corpus,
docet Vita ipsius minor{Q);pluribus autem eandem
rem persequifnr Vita eiusdem maior{l), in qua insu-
per translatio farta
essedicitur anno 1083(rap.20),
die 20 augusti (cap. 22), et quidem ex romanae
sedis institutione (cap. 20);
qua de re infra sermo
recurret.
annol083, 31. Forro ex dictis dubium vix sttperest, quomt-
nus anno 1083 elevata sint SS. Sfephani et Emerici
corpora. Qua elevatione seu, ut ita dicam, apotheosi
pro temporum illorum morefactwn est, ut si non
sollemni
ecclesiae iudicio, saltem populari sententia
beatis caelitibus pii principes
adnumerarentur.
Vtrum autem
"
elevatio ista simplicem beatificatio-
nem an fovmalem
canonizafionem
importaverit,
C
"
cum neque de sid>stuntia neque de eius modo con-
"
stet,
saneincerfum
e^se

pronuntiarit vir hac ni


re summus,
lienedictus XIV {S). Xum simul cum
Stephano et Emerico
sanctus etiam
Oerardus ele-
vatus fuerit,
inceHum
etiam nohis est.
Quamvis
enim id asserant
"
Veteres
Annaies
ungarici qui-
buscum
quaedam
recentiora
documenfa (9)
consen^
tiunt, ilhd tamen obstat, qnod in
VitaSGerardt
cap.
21 traddur,
nempe
iam anno 1053
corpus
sancti
praesulis
sollemniter
fuisse
translatum (10).
Nequeo enim assentiri
Sfiltingo
no.stro (U), cui
si conicienti credideris, Gerardus non fuit ea
auctor
A P
vtre translatus ut sanctus, sed ut epi.scopus et nr
venerabilis ad propriam ecrlesiam ; unde colHgit
hanc translationem non importasse cultum sancti
fiuhlirum {{^).Cefero(fui non negamus fieri pofuisse,
ut itnno 1083 itcrum transftrrenfursarrae Gerurdi
reliquiae. Sed de his fusiu.s inquirere, praesentis
locinon est. In ancipifi etiam rrlinquo ufrum una
eademque die
(13)
facta sit elevatio SS. Stephani et
Enierici, an dicersis diehus; diver.sis quidem diehus
factani rsse fum in nonnullisdocumentis supra cita-
tis traditur (14'), tum inde quidam rollegerunf
(15)
quod diversis diebus in lifjris liturgicis utriusque
elevationis rommemoratio annuntiatur.
32. .SVr/ maioris momenti est inquirere utrum
mntamen.ui
auctoritate pontificia elevatio S. Emerici decreta
wdfrMi-,
sif. Id videtur negandum. Tacet enim jn-orsus de
quovis potttificio decreto Vita Emerici, quae soli
Ladislao regi et ejnscoporuin concilio totam rei
gesfae seriem adscrifnf {{(>). Turenf et fontes ceteri,
qui quidem fidem fariant; nutUus siquidem aucto-
ritatis est testimonium sive Vitae Ladislai, cuius
aucfor haec crasse *fatis narrat cnp. (S : Igitur
auctoritate summi pontificis impetrata (Ladi-
staus) sanclorum corpora, videlicet beaii Ste-
phani regis ct filii eius sancti Hemerici ..., cor-
pora sancti Gerhardi martyris et beatorum
Andree et Benedicti fecit mirabiliter eanoni-
zari (17);
sive Vitae Gerardi cap. 22,
in cuius
narratione ultro notafnt lector tum turpem errovem
rhronohgicum, tum nonnulla alia antiquis ignota :
Pracfali autem sancti regis (Ladislai) it^mporea.
sacrosancta romana ccclesia constitutum est, ut
sanctorum coi-pora, qui Pannoniam ad Cliristimi
predicatione sua converterunt,
dcberent summo
lionore venerai-i. Veniente crgo sedis apostolice
icgato, facta est convencio
not>ilium Pannonie,
co^i-pus sancli martyris canoni^.atum est por sanc-
tuui rcgem Ladislaum anno Domiiii millesimo
scxagesimo octavo
(18),porlatumque est regis ac
ducum maniljus ... (19).
33 Adhihuit nempe utnusque Vitae auctor exdtcreto
locum illum
Hartvicianae
legendae S. Stephani, in
^fj>-o^"J^
quo dicitur ex romanae sedis institutione
aposto-
licis lilteris sancitum esse ut eorum corpora
elcvari dcbcrent, qui in Paimonia
cliristianae
fidei semina iacientes sua cam praedicatione vel
institutione
adDoniiimm
convertissent (20).
Inter F
illos sanctos non posse
annumerari
Emericum,
'
utpote qui gentem suam nec praedicando nec
in.stituendo
converterit
paulo severius pronun-
tiat Ignatius
deBatftian{n r.sed
illi con.sentio, rum
reprobat et confulare
nititur
sententiam
btdttngi
no^^tri qui
Hartvicianae
legendae fidem
adhhens,
S
Sfeplianum
"
decreto summi
pontifxcis sm
formali
canonizafione
sanctorum
catalogo ad-
l
scriptum fui^se
ostendisse se putahat. addebat-
queS E.nericum
eodem
iempore a romanopon^
(1) MG., Scr. lom. XX. p.
TlH. - (2)
Cfr. supra num.
2^
-3) Num
17.
- i4) Amdtius.
(jui codiceu.. m quo Annales
illi exanUi suut. non vidcrat.
textum ex ingemo correx.
iin exHrHi
__ ,5,
Waltenbiich.
An-htr fiir
de carcere in elevatione
corporis sanct, Stepluin.e, b.att
Emenci
cofc>^sOfi
astitit rcgi di.bns paucs... iFIomnu3
nn cit fom. II. p. I'-'*'-
-- '14) ViJe supra. nunu .iO.
-
,5) k-n de Batlyan. tom. cit..
P-
169; cfr. Pray. />i>.r/a-
tionesv
71-2.- (16) Uem leKcnda
Stepham lum mmor,
tumeliam.saUemsi
ediUonem Floriani ^''q"!"'"^-
"'f';;
fLuuu.
lom. I.
P.
10. ^28; cfr. p. iU).- d;)
bmibcher.
1 cit P
-m
-(18) Atqui Ladi^Iaus anno 10/,
repnare
: e^i
'-
(llJi
Endlicher. p.
.33.
-
m
Cap. 20 r-Ut; .
Scr.
tom XI P
240: cfr. omnino ibid.. p. 239. not. / .:
n> echUone
Fl rianl lom I. p.
2S) haec in legenda inaiore onussa sunt
ei
uric^enle
Harlvicianae
propria proferuatur Ob.d..
p.G3).-(21)Tom.cit..p.
Iti'-'.
tifice
486
*vcTOB tifice me
canonizatum (1).
Omnia e.im
suade.t
^
A. P.
recte de huius rei veritafe
dubilanUm se
praebui.se
Benedicium
XIl\nulhsque
in ilhi fuisse
partes
Gregorii VII, qui tunc temparis
romanam
sedem
ohfinebat. .
Dies 34. ViTdum
aUquot anni ah hac
elevattone
S. Emerico ^^ ,,,
,,./, cum
rongregaii in synodo
Zabolcsena
f"**' "
universi regni
Ungarorum
pontifices
et abbates
necmncuncti
optimates

festivitatem S.
Emerici
ittter illa^
recensuere,
quae
quotannis
servandae
essent. In decreto nempe 37 srjnodi illius (3)
anno
1092
celebratae,
nominatur
Emericus post " festi^
vitatem
Omnium
Sanctoruni
et ante S. Martt-
num (4)
seu inter dies
novembris
primam el unde-
cimam. Est hoc nempe festum
translationis
swe
elevationis S.
Einerici,
quod die 5
novembns inde
a
saeculo XII in libris liturgicis
annuntmf.um
videmus (5).
Eodem tempore vel certe haud multo
post (6)
alius dies festus S. Emerico
constitutus
est, nempe IVnonas
septfmhris,quem
diem "kalen-
daria
missalium
saeculi XUL XIV, XV et
XVIdiem
depositionis
constanter et uno tenore
xprimunt

(7);
unde
probabiliter coUigi potest
DE
SANGTO
EMERICO
DUGE.
6
tnemoria fiita
iii mar-
ttjroloqii
annuniiain
et apud
Ungaros
plurimum
celehrniii.
hac die beatum iuvenem ohiisse.
35. Umm
autem est martgrohgium
antiquum,
in quo de S. Emerico mentio facta sit, nempe
recensio adaucta
martgrologii Hermanni Con-
tracfi;quod opus ipsum erat retractatio quaedam
murtgrologii a Notkero Balbulo collecti. In hac
recensione, quae medio circiter saeculo XII edita
est (8),
ad diem 5 novembris haec leguntur :
Item
sancli Heinrici confessoris, fiUi sancti Stephani
regis
Pannoaiorum, qui multo tempore coniu-
gium pretendens virgo permansit (9).
Eodemdie
annunfiatur sanctus noster in quibusdam codidhus
interpolafis
martyrologii
Usuardini (10)
H.in edi-
tionibus eiusdem
Coloniensihus an. 15lo, 1521 etc.
Interea Belinus in suo Martyrologio secundum
morem romane curie, anno 1498 primum edito,
Eniericum ad diem 4 novetnbris transtulerat
;
quo
loco inscriptus mansit in Molani editione marfy-
rologii Usuardi, tum in aliis plerisque recentiori-
hus martijrologiis,imprimis
autem in martyrologio
Romano inde a prima editione anni 1583. Qua re
iu errorem inductus est Baronius, ut scriheret
S.^mer\cnmhacdie4novemhrismorfemobiisse{[\).
Pergunf inierim Ungari sanctum principem suum
^
colere die 5 novembris.
36. Cehbris nempe remansit apud concives divi
iuvenis menioria; qua de re nuper ad nos srribehat
vir doctus et de opere nostro hene meritus Illmus ac
Jimus losephus Danh'>,praeposiiHs Sancti Martini
dePosonio,
"
S. Emericum per totam Ungariam

longe lateque coli; tioinen eius in sacramentis


(Ij Act. SS., Sept. tom. I, p. 557-9, num.451-8.
(2) Cfr.
Florianus. op. cit., tom. I. p. 214-S; tom. II. p. 307-9; ubi
inter alia illuil notabile est, Steplianum regem in docuraen
-
tis pnnliliciis saeculo XI-XII non raro nominari, at non
ante annum 1187 titulo
*
sancti , in ipsis insigniri. dum
contra in mullis chartis ctmonumentis ungaricis saec. XI-
XII
'
sanctus , et " sanctissimus , appellatur.
(3) Ign. de
Batty.in. tom. I, p. -tWJ; cFr. Endlicher, op. ciL. p. 332,
num. 39.
(4) Perperam
"
Mauricium , apud Endlicher.

(5) Cfr. Pray, Di^strtnlione^, pp. 07, 71 (breviaria etmis-


salia Zagrabiensia a saec. XII ad saec. XVI); Watlenbach,
Archir fHr oeslerr. Gench., lom. XLII, p. 497 (sacramenla-
rium Boldwense saec. XIII); cod. Parisinus bibl. nal.
lat. 8879, fol. 7, 46()-2(hrev. Strigoniense); I. Dank6, Vetus
hymnarium ecclesiusdrum Hungariae, pp. 2.36, 4i>4. 4o8,
482, 5r.8. 585. 586. mi Scribit Pray ibid., p. 72 festum
depositionis S. Emerici saeculo XIV adiectum esse; sed
kalendarium sacramentarii Boldwensis oslendit saeculo
XIII feslum illud iara celebratum esse ; ceteroqui jpse Pray
pp.57, 67 ea oxhibet, ex quibus ipse corrigatur.
(7) Ita
baptismi et confirmationia
lingua vernacula Imre D
"
frequenfissime
imponi; scholas catholicas car-
"
mina de eodem
canere; uniones iuvenum sandi
\
patroni nomen gerere; istic Posonii seminarium
\
clericorum
ah Emerico Losy archiepiscopo et pri-
"
mate die 26 iunii W42 suh sanctt principis voca-
l
h'do fundatam,
cuius portae inscripfum :
Est virgo Hlium, ast Emericus ut esset
,
Dux illi lilium Viri^o M.aria fuit.
.
Hoc,
Emerice Losy, plantasti lilia fundo

Liligeraeque
matri, liligeroque duci.

Ergo
Emericani hic crescant virlutis alumni,

Quos Deus et Virgo, quos Emericus amat.


Cecinit 1724 Matthaeus Uzeroczy seminarii
, huius t.
praefectus .
Vix necesse est addere passim in Ungaria iam-
pridem e,rsfructas esse ecclesias vel sacelta sancto
nostro dicata (12);
interquae tamen nominare iuoat
coUe-gium
sacerdotum Albae liegiae ab Euphro-
syna, Beiae III regis matre, in honorem diviprin-
cipis exstructum {\3).
37. Ve reliquiis vero ipsius, guia vix quidpiam
ipse comperire potui, Georgium Pray disserentem
adduceremalo:Ex5leninoJnquitvirHledoctut{[^,
insignes
sanctissimi
adolescentis reliquiae alibi
quam
Aquisgrani(l5) et Passavii, nihil habeo,
quod pro explorato dicam. lUo Ludovicus I, fun-
data pro Hungaris capella, non temnendae molls
partem miserat: quod de Passavio itidem rcor.
Nam brachium S. Emenci,quod Georgius Hohen-
lohius sub Sigismundo
imperatore et rege in
Hungariam tulit, Albertus vero postea Passavien-
sibus restituit, non alius quam Ludovici regis
donum fuerit, ut in rebus sancti Ladislai iam
occupavi. Potiorem lamen corporis partem in
Hungaria exstitisse, lapis anno MDGGXXXIV
Albae erutus non obscure declarat. Eius, quan-
tum ex fragminibus, operarum enim incuria in
plures partes ruptus erat, colligi potuit, haec in-
scriptio erat (16):
De reliquii.t
ip/tius
REVEREN ... PATR .. OMINICI PREPOSITI
HIC OIVl STEPHANI C. a".. SC1S3IMA PR0LE8
DVXEMSRICVS VR ESSE SATVS
Sine dubio opera Dominici praepositi Albensis
sepulcrum divi Emerici instauratum fuerit; qui si
alius ab eo non sit, quem ad annum MCGGXLIV
F
repperi ecclesiae Albensi praefuisse,Uquet Albam
Regiam hunc thesaurum suo gremio constanter
fovisse, nec est cur dubitemus sacras has exuvias
usque ad cladem Mohhacsianam isthic conserva-
tas. Abhinc quo venerint, an iUic sub terra la-
teant,an vitandi pericuU causa aUorsum sint abla-
Pray, Dissertationes, p. 67; cFr. Watteabacb, I. c, p. 4'JS;
Acta .9'?.. Sept. tom. I, p. 339 f, p. 01 f; cod. Paris. 8H7;t,
fol. G, 412; I. Dank<:i II. cc.
(8) Cfr. E. Diimmler, Das
Marluro!o(jium Nolkers und sieine Verwandten. in For-
schungen zur dentschen Geschtehte, tom. XXV, p.
21i

(9) Ibid., p. 219. {10) Edit. SoIIerii, p. 653. (H) Ann.
eccfes., ad an. 1030, num. iv.

(12) Plurimorum nomina
reperiet qui v. g. evolverit Rntiones coUectorum pantiftcio-
rum in Hnmjaria ed. in Mon. Vaticnna Hungariae.^erA,
toin. l.
-
(13) Pray, DiserL. p. 79; cfr. etiam p.
Si) 4
de
praepositura
'
S. Emerici de Tutul,. (14) Ibid.. p
77-9.

(t.5) In hac ecclesia etiamnum servantur; cfr. Bock. Der


Reliquii^nschntz dea Liebfmuen- Mitnsters zu Aa-hen (1^*1)11).
p.25. (16) In alio opere (Diatribein disttertalio icm hi^t.-
crit.de S. Ladislao, \111, p. 121 not.). ila lacuna^ explet
G. Pray :
Hic Divi Stephani cortdAM sanctis?mK proi.es
DUX EUERICUR nOKitXm BS3E SATUS,
Addit autem
: " forle pro satus melius rescriberetur :
iitus.
lae,
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 487
A tae.non est compertiim ; tametsi postremum mihi
veri simillimum sit. Constat enim Mariam Ludo-
vici II coniugeni, ubi fama infelicissimae cladis,
mariti mors et melusadventantisSolymanni per-
crebiiit.magna thesauri parte, quae AlbaBudam
traducla fuit,innavescongesta, adverso Danubio
Posonium, lum Viennam ac denicjue in Belgium
pervenisse. Hac occasione reliqiiias S. Emeriei ex
Hungaria periculo subductas et sanctimonialibus
coenobii Niedernburgensis dono datas aut secu-
ritatis causa ibi depositas esse, ut suspicer, non
nullae mibi plane rationes sunt, quas eventu ipso
fimiari aliquando malim, quain hoc loco a me
(lepromi. Ihinc tamen conierturam jioatea retracta-
vlt ipse Fraius, podqnam ex authenticis actis com-
perit inter res,(juas Maria reyina Passavii depo-
siierat, mdlas reliquias S. Emerici fuisse{\).
adhucvi-T
38. Addere iuvat (piae nd nos nuper scribebat
supersiitibus;
^y^^^j hiudatus losephus Danko :
"
Beliquias
S. Emerici iani olini tenuif ecriesia wctropoiitana

(Striffoniensis). In antiquissimis nempe, quae

hahemus, inventariis cimeliarchii jtraefatae eccle-

siae saerulo X Vlronfertis et ahs me tifpis descri-


B
^
^(,;s-, legimus : Manus S. Emerici ducis argentea

inauratu(2). Anno autem 15.53 in trihus inven-

tariis recensentur : bracbiola duo deaurata ex

argento SS. Stephani regis et Emerici ducis.


{Ij Cfr. Diatiibe ... p. 204-5. not. a.
(2) Cfr. J. Danki,
Die Kunstschmze Grma (1880), p. 141.
(3) Vide U. Che-
valier, R4pertoire, col. G38, etDe Backer, Bibl. des 4rr. deta
Compagnie de Jhus, toni. 1, col. Ui82 ; toni. III. 1002. Adde
opus Leon. Bachin, S. I. Corona mariana, de quo cfr.
C. Sommervogel, Oicthunaire des ourrat/es nnoutjmes...,
col. 171, et liiblwlh^que de lo Comp. rfr J/^mx. tom. I (1890),
col. 755.

(4) Cfr. De Backer, II. cc.
(5)
Vir cl. Ulysses
Chevalier, in parte Jiepertorii hymnologici hactenus typis
AUCTORE
A.P.
carminibM
in eiu.^
laudem
eonucriptis.

Quae attamen,p-oh dolor,hodie ampHus integra

non hahentur; quippe diminuta et cum relupiiis


S. Ladislai reyis in uno vase reposifa custodiun-

tur, diebusque his sanctis tutelaribus propriis


venerantur
.
39. Nunupmmdestiterunt Ungari sancti prinri- deUbetlitet
pis praeconia tum sofuta, tum lifjafa orafionecde-
hrare. L't enim omittatn eos, qui cum nohilissimi
populi historiam texerent et annales evolverent,
occasione ohlata, libenter in illius virtufihus praedi'
candis immf/rati sunt, saepe efiam Emerici historia
in (fradam pioruin fidelium seorsim enarrata est et
typis edita (3). Versihus eam cecinerunt Emericus
Dugovics et Stephanus Tarndczy
(4),
praecipue
vero vafes ecclesiastici, qui iam pridem hijmnos
errUsiastiros, (juin efiam intefjrum officium metri-
cuin in laudem sancti ttosfri conscripserunt. Ple-
ra(]ue ex his carminibus (5)
reperiet, (pii huiusmodi
rerum curiosus esf, apud G. Praij (6), G. M. Dre-
ves
(7), M. Florianum (8) et imprimis in egregio
volumine quod nuper edidif r. r.I. I. Dank6 et cui
tittilum fecif : Vetus hymnarium ecclesiasticum
Hungariae (9). Iconem quandam Emerici deliuea-
vit sner. XVI Leonardus Bcrk, quae ligno inrisa
estefaliquofies edifa (10);
alteram edidit Matthaeus
Kaderus (11).
mandala, quaedam ex his recenset sub nwn. 1795,2800,
10004, 10071. 10580, 15049.-- (6)
Diasertationfs, p. 75-7.

(7)
Analeda hymnica medii aevi, tom. IV, pp. 122, 123;
tom. V, p. 16ti-8; tom. VIII, p. 123-4; tom. IX, p.
147-8.

(8) Op. cit., tom. !, p.


145-9.
(9) Budapestini, 1893,
p.
228-52. (10) Nuper in eximio opere Jahrbuch der
kunsthistori schen Sammlungen des aUerhuchsten Kaiser-
hauses, tom. IV iWien, 1886), imagoSO': cfr.tom. V(1S87),
pp. 174, 207.

(11) Bavaria sancta (1704), tom. II. p.


191.
E
VITA S.
HENRICI
DUCIS^
Edita ex codice Bunmsi69, saec. XIII {-- A I), rofhfo cim rodice Pansmo hill. natwnalu^ Sm,
Htec XV i^ A2) et cum
quinquealiisexemplarihus {^ B), nempe cum codice olim torsemhncano, lam
Porisino hibl Mazar. 1329, saec. XV (^ B 1),
cum editione principe (= B2), cum eddione Cracommi
an mi (-B3),
cum apographo codicis olim Lunaelacensis R. 239,
saec. XV m. (= B4), e/ cum
edifioneVenefa an. i498 (=B5);
item rum geminis codicihus
{-^)Jon<^'^^f
^'; ^^''^^>/:^
Tegernseensi 024, saec. XV {= C 1)
et Vindohonensi hibl. p<tlatmae 3,62, ^'-
^-
-^
f^ f;
Jec J^F
(= C2)
-
fandem cum codice 1944 hihliofhecae Ossohnmnae saec. X V (= D). De his cfr.
Zma num 3 4 Lertiones codicis C2 accepi ex editionihus EndUcheri et Fhriam
;
edUionem B
5
non
S Jl.^.x/m
cognovi ex. Gcorgio Prag, rpn iHum rerudi feclt; cod.remD pro exmua sua
l^mil
Zml (^l Dr.
Adalhertus Ketr.gnki,
hihliothecae
Ossolinianae direcf..; hiuus mendos^
Z^sva
alkctiones omnes in prologo et in cap. 1 tradidi; in ceteris rapUihus eas ib. tautum arluotav.
Z!ZmZns
lertionihus alius
rxemplaris conreniebant.
Verborum fraiect.ones suhinde dumtaxat
adnotavi, nimirum ad
manifesfandas
rodirum affimtaf.es.
Proloyu. Postquam
unigenitus Dei films
omn.potentis
post
ascensionem
suani per apostolicae
praedica-
tionis verba
cunctis
gentibus solacium suae v.si-
tationis
impendens, eas a
tenebris ad iidei lumen
revocaverat^
novissimis, ut ita dicam, tenipori-
bus per
mellifluam
beati
Stepbani prmu regis
noslri
providenliam^
totius
Pannoniae
regmmi
lumen
veritatis
agnovit.
Ipse enim noster est
.
Titulus ; Vn-A beat. Henpt., k.lu zasi>m A
Upraecedii
nevwe Vita S. Stephani):
V. s. Emma
confessor.s ru...
uenipe riia o.
J'
'
^ ij^; De s. Hebierico F.L.o
s STE..HAN.
HEcus Ungah.e C;
Heheb.c,
BEC.S UNOAR.r
~.
-
(D. t. 0.)
omnipoten. D. t A AV. - ^
convo-
rex et apostolus; ipse quoque de iure diabolicae
potestatis* ereptos** ad veri Dei cognitionem per-
duxit a. Et
quiaciusgestasunt
incnarrabilia. nec

nosfri ingenii
congvuitparvitati.iustius
et^^ulilius'
visum est, quatinus filii eius buati^ Henrici
^
pro modulo nostrae possibilitatis
edisseramus
insignia
".
1 . Beatus itaque
Henricus modico contentus
banctus puer
caverat SJ 2.3.5.
^ prudentiam AU, D. - * (.
P-)
vel
fl (iiabolica potestale P.
- " exeptos (*. B3. -" {i. et) om.
A1.2. l).
- '
nobis add. D. - fuit B.^i. - b. H. om. D.
_ 1
Ha A 1 et sic deinrrps : Emerici A 2, BJ.2.3.6 et ie
deineeps: 34. C ct I) hah.nt uhique Hemericus. - " InBi
ct C non hic prolvgus, sed ilU alt^- teijitur :
Inchtus dux
sopore
VTTA
pi'(/i7i'i et
orationibtts
cacai;
488
soporo
'
per sinjrulas nocte<^. cimctis se in leclo
collocantibus, et, ut rogiam
^ docot^ solwlem
*
duobuscandelabrisante se lucentibus^ in psalmis
Deo deciintandis vi^labat \ et in uniuscuiusque
psalmi fmo voniam cum cordis contritione a Deo

postulabat. Qnod
"
pater oius
"
caute, inuno " et
occullo
'*
per riniam parietis saepo prospiciebat,
nulli tamen suorum manilestare volobat
"*.
In his
onmibus
considorandum nobis est
" quam pie ^\
(piam
'*
misericorditer
nostrao imbecillitati a
Deo consultum est ", cum
"*
non solum iustitiae
"'
rejrula nobis verbo tenus instituilur, sed et san-
ctormu virorum-'^ vita
^'
ad imitationem tam-
quam dirocta via
--
proponitur. Nomini ergo sit
onerosa paupertas. quoniam elegit pauperes Do-
Matth. 5. 3. minus, de quibus ait : Beali pauperes spintu
*,
cjuouiain ipsorum esit ref/num raelorum. Nemo
etiimi divites a regno Dei " excludendos
" conten-
dat,
"
eos videlicet qui sine cupiditate possident
divitias. Unde praeclare
"
in laudcm et decorem
sui sancta Ecclesia terribilis ut castrorum acies
Cantic.6,3. ordinata describitur, quae
^^
tauta
^^
virtutum
fulget eminentia. tantaque credentium varietate
circumdata esl, quod neque barbaris nationibus
divina visitatio desit, quoniam verbum, quod
niandavit Dominus
=''
in mille gonerationes, iam
lotus orbis
^'
suscopit. Pannonia autem nostris
fere temporibus ad fidem venit
=>-, quae eatenus*^
foedis paganismi ritibus foedata erat ",
exhorta-
tione et eximiis meritis christianissimi regis sui
Stephani
^'
in virtute fidei et
^"
incromenlo divini
cultus profecit
^\
2. Quodam itaque tempore cum beatus rox
Stophanus ad ecclesiam beati Martini, quam ipse
in Sancto Monte Paimoniae incohaverat et egregia
^
monachorum congregatione decoraverat b, una
cum filio causa orationis
' advenisset *, rex
sciens pueri praecellens merituni^, honorem, qui
*
emn decuit, impendit filio. Nam cum praedicti
fratres, peracta processione. salutaturi
''
regeni
c
accessissent r, propter reverentiam filium suum
praemisil ad salutandum. Puer autem Henricus
divinagratio
Spiritu saucto replotus, prout divina revelanfe
rerelantf,
^jjjj gratia siugulorum morita noverat, singulis
inaequaliter oscula distribuit ; alii siquidem unum,
DE SANGTO
EMERICO
DUGE.
B
Ps. 105, 8.
monachos
abbatiae
S. Martini,
alii Iria, alii vero quinque, postremo uni septem
oscula
*
continuavit. Quam rem, ceteris
'
intuen-
tibus, boatus rex Stephanus tacite admirabatur;
familiarique
**
colloquio. linita missa ", cur
'"
illis
inaequaliter oscula distribuisset, diiigentor ab eo
sciscitatus est
'". Beatus itaque Henricus singu-
loruni merita coram patre pertractans, videlicet
quanto temporis spatio singuli in virtute continen-
tiae perstitissent, sub ea consideratione se
"
plura aliis et pauciora aliis oscula dedisse edo-
cuit,eumquo'^cui
septenamulliplicavcrat oscula,
virginalom vitam perduxisse asseruit
'^.
O excita-
trix omnium virfutumgratia.quae "nostraoangu-
stias naturae abundantor oxcodis, quae
'*
profunda
mysteria revelas parvulis; tu
'^
beato Henrico
magistra
'"
adfuisti, tu ei liberam de occultis alio-
rum intellegentiam contulisti. Huius autem in-
ternae revelationis veritas in eo hoc modo com-
perta
"
est
'**.
3. Paucis enim
'
diebus interpositis, ex quo de
Sancto Monte abscesserat, beatus Stephanus,
duobus tantum ministris adliibitis, eodem re-
gressus
^
vigilias fratrnm et orationes secreto
explorabat
^. lamque
*
exploto matutinarum otfi-
cio, ceteris in lecto se collocantibus, illi soli, qui-
bus beatus Henricus oscula multiplicaverat, in
ecclesia persistebant, divisique " in anguHs eccle-
siae secretioribus in conspeclu Dei in psalmis
decantandis vigilabant
*. Gumque
'
ad singulos
sanctus rex divisim
^
accederet, faciem suam eis
"
manifostavit, et in verbo
'"
benediclionis eos
salutavit. Singulis autem regiam maiestatem
rupto silentio venerantibus, ipse novissime ad
fratrem Maurum nomine veniens, quem in septe-
nis osculis
"
beatus Henricus commendavorat,
nec
'^
blanditiis salutationis, nec verbis regiae
comminationis
'"
responsionem ab illo
**
extor-
quero potuit. Mane autem facto, cum fratres con-
vonlum
''^
celobrarent, rex ipse
'**
adfuit, ot ut
animum fratris Mauri do virtute humilitatis
'^
tontarct,in communi audiontia plurima oi
"*
roli-
gioni contraria obiecit : cuius assertioni Maurus
nullam contradiotionem focit, sed humiliter por-
stans
'',
ad Doum, qui humanae mentis inspector
est, sperando confugit. Tunc vero bealus Stepha-
D
pro merito
castitatis
i/mrum
fwnorat
;
Matth. 11,25.
praeaertim
antem
Maurum,
mrum
aanctum.
Hemericus (i. d. H. om. C 1) ex illustri prosapia sicut cedrus
ex Lybano a bealo Slepliano primo rege Ungarie exortus,
virlutibus admodum exornatus, clarissime eCFulsit. Puer
quoque nulrilus sub diligenti custodia primuni omni (om-
nium B 4) scientia grammatice artis {artus C 1) imbutus est.
Bealus itaque rex Steph.tnus paterne dilectionis (dilectione
Cl) ardore conipunctu?: fiHo suo beato Hemerico librum
de institutione moruni composuit; in quo tideliter et ami-
cabiliter verbis eum ammonens spiritalibus alloquitur,
instruenseum qualiterante orania debeat observare fidem
catholicam, confiimare statum ecclesiaslicum. honorem
impendere dignitati pontificum, principesetmilites dilinere,
iuslum iudicium observare. pacienciani in cunctis actibus
suis habere. hospites benigne recipere, benignius attractare,
sine consilio nihil a^ere, maiores suos ante (ob li4) ocu-
loB semper ad exemplum slatuere, oracionis officium fre-
quentare, pielalem et misericordiam cum celeris virtutibus
ad profectum pervi^li cura possidere. In D pro prima
stntenlia (Fostquam-agnovil) haec scripta sunt : Gloriosus
rex primus Stephanus ducalum Ungarie tenuit annis octo.
regnavit autem triginta tribus annis. mensibu-i septcm,
ditbus xini; miirravit autem ad Dominum anno incar-
nacionis Domini m" ccc" nii" (ic), decimo octavo kal.
septembris, leria quinla; cuius venerabile corpus Albe
reconditum est; per huius mellinuam prudenciam novissi-
mis, ut dicam. temporibus tocius Panonie regnum lumine
Teritatis agnovit.
1. ' sapore AJ. ~ * regina D. '
decebat B4.

* Salomonem D.
*'
lucencia BJ. "
decantantibus D.

' invigilabat it.


ci D.) om. ^ /.
lum add. C.
'
nosset add. C. " om. D. "
occulto Bi. " (ni. v.)
manirestavit D. '*
nolebat enim add. D. '^
(q. p.) om.
C2.
'"
que add. A2,B. ''
esse D. '
quod A 1.

'
milicie Bl.2.3.5. ~ "*
(s. v.) beati viri liuius B4, C;
virorum om. A1.B.'>. " om. D. *"
(d. v.) preclarum
speculum ad spectaculum B4, C. *"
om. C2.
'"
celo-
rum D
'^^
esse rfrf. C2. -"
nec nrfrf. D.
'"
clare D.

=
in C2; om. D.
'>
quauta Cl ; om. D. ^"
om. BL

^'
mundus C

^-etorfrf. B. ^''hactenus C.
^*
o>n. B.

s
scilicet add. C. 8"
om. D. ^
acrevit D.
2. > (c. o ) 0. c. B. ^ advenit A2, B; advenit. Sed
A 1, C. ' et add. eorr. A1 sup. lin. *
queni Al.

^ salutare C. * om. Bi.5.
'^
que rfrf. Bl.'3.H; quoque
/^^..'j. * (fa. c. fi. m.) c.familiari rnissaque fi. B; H. vero
m. A2.
'*
insaera A 1; missa corr. A 1 mp. lin. "^ wrfrf.
corr. Al 8up. lin. "
s; Al.
'^
(eumque
asseruit)
om. Cl. '3
edocuit C2. '*
quam fi/.). '^
enim
ffrfrf. Bh2.3.r>. '"in gracia Bt.'3..3.r,, C 1. ''
comparala
B3; comprobata B4.5.
'^oj. B J.
3. - 'etiam/*;,2;vero r.

2(e.r.)eodier. y4 A H f.2.S.
D; eo regressus B4.5; eodem ingresso C 1; eodem ingicssu
C2. " exploraverat B. *
sic AJ in loco ra.to, BL2.H.4;
itaque B5; iam C. -~ ^
(divisi vigilabant) rfrf. in manj.
man. pr. .rl 7. " (d. v.) decantabant A J; visjilabant A 1
corr.: i\. invigilabant C.

'queoi. C.
^divisum A Innte
corr. *eius Al. '"
verba Al. "
oculus A 1 ante
corr. '^
nunc A 1 ante corr.; ne B 1; ulCJ. '"
(n. v. r.
c.) ont. B J. ~ ^*
ipso Florianus. '^
capitulum C 1; alias
conventuni arfrf. alia man. in mury. Cl.
'"
(r. i.) i. r. B.

'T
(v. h.) humilitate C2. "
et orfrf. B.
'"
residens C.
nus
DIES QUARTA
A
nus filii sui verba
^**
rata esse cognovit, et re
ordine narrata*', Maurum laudibiis extulil^^,et ut
ipoatea
locus pontificalis per euni decoraretur, paulo
'^factus
ei<t post
^^
in episcopatum
" Quinque Ecclesiensem
'^
d
epigcopus. subliniavit e.
fl
4. Post bacc ' autem beatus Henricus aetate
g
proficiens
*
per virtutum merita gloriosa sua
^
semper
augmontabat insignia; (|uao quamquam
Tobis
*
per omnia explicare non possuinus ^, pauca
VITA
Virginita-
tem,
quam
Peo
voverat,
f
B
Ps. 75. 13.
I Peli.l 11.
etiatn in
nKttrimonio
interjrani
servat.
y
Tww
peromniaexplicarenon possumus^pauca
tamen, quae de geslis eius audivimus, ul non
neglegenliae
deputetur
"^, diligenter referamus ^
Contigil autem ut, dum" nocte quadam ora-
tionis causa secreto, uno tantum
"
contentus
famulo,
venustissimam
"
et antiquissimam, quae
in
Bespriinicnsi
'^
civitate
/' ad lionoreni pretiosis-
simi Chrisli martyris
'^
Georgii tabricata est,
intraret ecclesiam, ibique
'*
orationi vacando
"^,
quid
acceptabilius Deo
'"
of!erret, penes se tra-
ctaret
'', subito lumen cuni ingenti claritate
totum ecclcsiae
circumfulsit aedificium; in quo
voxdivinain >*supernis sicinsonuit
'": Praeclara
est vir(fiulfa.'i;
vir<jinitiite.m inentis et corporis a
te
^"
exigo ; hanc offer
^, in hoc persta " proimito.
Ille autem non in
-''
se praesumens, scd ad gra-
tiam
tamquam ad veram
medicinam confugiens,
ait : Domine Deus,
universitatis inspector ethit-
manae
imbenUitatis adiutor, qui anfers sinritum
principiiw,
qui^* terribilis es apud reges ferrae,
hmeplacifim tuum in me perfice, et^-' noxios mofus,
nui confra animam milifant
2, rore tuae iniseri-
cordiae ejstingue. Itaque beatus Henricus eadem
bora in verbo divinae
consolationis
confortatus,
secrelum hoc apud se conservabat, et ministro
illi, qui buic divino coUoquio et aliis plorumque
solus aderat, ne
^'
cuiquam rem huiusmodi usque
ad obitum suum
aperiret,
obsecrando
interdicebat.
Hacc
-"
et quam plura virtutum
signa
-" tamquam
in secreto
mentis cubicuio
conclusa penes san-
ctumHenricumtenebantur,et
usquedum fracta
est ampuUa et odor
uiiguentorum
diffusus est,
nemini3'detegebantur.
5 Interea cum
^
ex paterna
dispositione virgo
nobilis
utpote orta de regali prosapia(7 beato
Henrico
desponsata
esset et adducta, ut
^
ex
utraque
regali Unea regia
posteritas
^ succederet
in
posterum,
ipse
carnalem
generationem,
quae
corruptiliilisest^
spirituali
proposito
vu-gmitatis
H postponons,
ieiuniis
corpus
maceravit"_,
ammara
autem
pane
verbi Dei
saturavit ,
et - ne qua
carnis
litiUatio
ei
dominaretur,
mtac ae suae
coniugis
incorruptam
servavit
^g^nf
^em A
nuranda
iuvenis
continentia,
quae fonte lacri-
marum
restinxit
'
amoris
incend.a.
flamn.amque
portans in
gremio,
non
urebatm-
eu.s
>ncend.o.
14. i.
NOVEMBRIS. 489
Grande est enim, et paene ultra mortalem
"
natu-
ram corpoream sopire luxuriam et concupiscen-
tiae flammam, adulescentiae facibus accensam,
animi
"*
virtute restinguere '', et spirituali conatu
vim
"
geminao
^''
obiectationis excludere,vivere
'*
contra luimani generis morem, despicere solacia
coniugum, dulcedinem contemnoro liberorum, et
quaecu!n(iuo praesentis vitae csse commoda pos-
sunt, pro nihilo spe fulurae beatitudinis com-
putare. Magna haec, ut dixi, et admirabilis virtus
est
"
et uon immerilo pro magnitudino lal)oris
sui ingenti praemio destinala. Magnus cpiidom
est pudicitiae labor, sed maius praemium; lentpo-
ralis
'^
custodia, sed
" remuneratio aeterna. De
quibus lohannes in apocalypsi ait : Hi sequuniur
aqnum quocumqne ierit; quod ita intellegendum
puto
2**,
locum nuUum eis
"
in caelesti aula clau-
dendum et
*-'=
cuncta eis-' divinarum mansionum
habitacula reseranda
^.
Sed ut illustrius virgini-
tatis moritum clareat, el quam Deo digiia sit,
manifestius possit uitoUegi, illud recogitelur, quod
Dominus et Salvator noster
'^,
cmn propter hu-
manigenerissalutem
carnemdignareturassumere,
^
non ahum quam virginalem elegerif-" ulerum. ut
vii'tutem Imiusmodi plurimum sibi complacere
monstraret, et
-"
ut pudicitiae boimm utrique
sexui intimaret
-\ virginem
^^
habuit matrem;
virgo ipse
^*
mansurus, in se viris et in matre
feminis praebuit
virginitatis
^
exemplum. quo
demonstraretur
'
in utroque sexu beatam et
integram
divinitatis habitare^-
plenitudinem
Colo3s.2.9.
meruisse, dum totum in matre fuit, quicquid
habitaret in filio. Verum ubi, corpore dissoluto,
in aetate adhuc iuveniU data est ei hereditas in
terra
^
viventium, sponsa sua testimoniimi virgi-
nalis vitae
^
ei perhibuil
'"'',
familiai-isque
^"
Ule
minister, quae viderat frequenter et
" audiverat,
ullra non abscondit.
6. Nec hoc praetereundum
' esse
^ puto, <iuod
aliquando
ConstantinopoU
* cum domino
* Almo
duce
^
commoranti
quidam
religiosus canonicus
Caesariensis
ecclesiae, ad Graecorum imperato-
rem missus,
narravit ' se in gestis sancti Eusebu
legisse /,
quia
*
eadem hora, qua bealus Hem-icus
dissolutus est, sanctus
Eusebius Caesareae Pale-
stinae
metropolitanus,
cum in processione una
cirni clero et populo incederet,
sonum angelicae
dulcedinis
inexcelso^-audivit.apertisque
ocuUs
r
cordis
'"
animam
beati Henrici, fiUi sancti Ste-
phani primi regis Pamioniae,
sursum
transferri
"
prospexit
'^ Aderat autem et daemonum inulti-
tudo,
tamquam
si quid in iUo
deprehenderout
"^
mide

offendiculum
tanto
confesson
mtende-
rent'^ k; cumque
sanctus
Eusebius in hac visione
Mira
qnafdnm
traduntur in
illiu moHe
ao
,
ltI"L. B
- "eum
a.U. Z>.
- (e. Q.)
epi-opum
j* 1 hnn r
'/>
'^ proficiscens
Bt.^.d. ipv. m.
IZZmAl
- "
ve
usUs.imam A. C;
n.estissimam C.
-
::
:!.;;Vuespriiesi..;WespneusiB.^^^^^^^^
,iesi fl,-
Vesprimie C
'/--',."--;,
,
tt,
J
Ch. B;
nartyr.s
-
A_^,
^^J^^^^
^
,
_,.
,^
cumm/d.C
""
^
R^_ao(,n et c. a te) a el
..
intonuit B. D ;
quam rfd. B3^ 0"
_^^ ^^
_
_ .laceraSal
S.
- ' saturabat B. - om. A. C, D.
Novembris
Tomus U.
_.eta,W.
A,BI.2.S.Ci.D.
-qm CS-- '-."
Al
Cl,exslinxilB;slrixitD.
-' mortalmm B/..o,
,'
B
4.
- "
Domini B 4. C i. -
" exstmguere Al:
^ufngere
BUJl.5.
Cl.D.-" im^ B4. C2.-Jom^B4;
;?de A l man. pr.
- " (v. c. g. h^ m.) om. Bo.- ' ,.
.. c j r
- -
at B
- " sunt add. B. - " om. Bl.-
::
Z^B;
ele^it C. D.
- .. A .
-" et ....
,r-
utem Bl.-
=ipsa B 1.2.3. -
v.rpms B
fs
5.
- "
Dei
mostrarelur B ,. - <". C. - " 0 U
Menia
Floviaaus;
om. D.
- (v^ V.)
v.rgm.tal. B J..2.
3
.^-
> prebuit Bi.
- "
(f. i^ "> ?)
et famil.ans . qmC.
"e.
'"'.1,Ltenniedum
B.
-'.-. C.
- Cos.a.i-
,, R ( o
-i Ci Z).-
' 0'". C2; c. d.) o>,i. D - i.A-
rl
Lee"l''7iio
duce D.-
' commoraute A ,anU
d.)
alme on
_ ^ ^
__ , ^,,,^, ^,.
_
corr. B.
- arra 4
_ ,^^^ ci.-"
per-
"
'''f
/.""cf
IJMe^re^derent
^i;
deprehederet
c'.! fl
- u
'el Jrfrf. B.
- ' itederet A ,
po.t ^orr.. C.
D;'ir,^nieA,aMecon:
^^
<,bslupesce.et.
490
OE SANCTO
EMERICO DUCE.
vn-A
tn
et post
nwtiem
obstupesceret,
desursuin
audivit eadeiu hora
hanc ipsam animam beati Henrici in iuhilo ad
supernani sedein transferri. Eadem
quoqiie visio
et melodiao dnlcedo cuidaru
arclndiacono
per
orationem
sancti
>
Eusebii revelata est. Et quo-
niam
>'
necessaria
'
sunt miracula, ul)! hnmana
'"
imbecillitas ad
-
credendum cst farda, tot tan-
tisque
-'
virtnlum signis dies ol)itussni tricesima
coruscavit, ut omnibus in regia nrlie /, ubi san-
ctum corpus eius humalum est, coinmorantd)Us
non dies maeroris, sed gaudii esset, cum nec
ipsum patrem maeror ob mortem (ilii angerct
'^^,
sed cum ad
^^
coronam vitae aeternae fdio indn-
bitanter collatam laetitia plena perfnnderet m.
7 Unum anfem de egregiis miraculis. quod
postmodnm in diebus nostrispro
> confessore suo
Deus revelare dignatus est. nostrae narrationi
n assuminms n; quamquam in hoc et in cetens
adeo famosa sine scripto sunt* omnia, quod ^ et
*
Ps.77,fi.
filii. ((ui nascenlnr et exsurgent. cognoscent haec
et narrabunt liliis suis. Erat igilnr
'
vir quidaiu

Chonradus
"
nomine. idemque Iheotonicns
na-
tione. adeo " abominabili peccatorum pressura
'"
B
sarcinalns. tantaquo ignominia affectus. ut qnasi
loh. 11,39.
quatridnanus
"
in monumento feteret
'-. Sed
quoniani ipse, qui Lazarum suscitavit
"*
in cor-
pore, cottidie peccatores resuscitat
'*
in mente,
nec peccatorem praedictnm in profundo peccato-
rum reliquit: sed
'"
ut cognosceret '^ quantis
esset circumdatus miseriis, ocnlos
'"
mentis eius
percompunctionem apernit.Ille itaqne
'^
ad vica-
rium beati
^"
Petri Hildebrandum
2".
qui Roma-
nae
^^
sedi -Mnnc praefuit, vcniens. vvilncra sui
commissi detexit, et
-^
postulata satisfactionis
-*
iniunclione, medicinam animae expetiit. Papa
vero quantitatem peccatorum illius
'^"
fanquam
anfehac
-*'
inanditorum obstnpescons, dulibera-
tione habita, vulnera periniunclam paenilentiam
non curavit ; ne tamen desperans fluctuarei, con-
silio peccatorem confirmavit. Itaque lorica illum
circumdedit. et eam, ut corpori firmius adbaeroaf
,
quinque catenis ferrois ad
-'
modum quinque
plagarum Christicircumcinxit, chartamque con-
fessione
^*
illius inscriptam
-^
et cora circumda-
tam proprioque^ anulo sigillatain illi porrexit
^',
monens
'^
et exhortans, quafinus omnia loca,
in quibus sancti dorinierunt ^'K lustraret, sicubi
G divina gratia sanctorum intercessione illum visi-
taret ; lioc antom visifafionis divinae signum
foret, si quando
"
lorica, fracfis catenis, in partes
prosiliret
^''
et charta nihil inscriptum
*^
conti-
neret. Abiens ergo ille pkirimorum
^^
loca sancto-
rum peragravit; novissime
^
Hierusalem ad
sepulcrum Domini veniens, ibique misericor-
Ps. 146, 3. diam
^^
exspectavit ab eo, qui sanat contritos
D corde el alligat contritionos eorum
*".
Sed
Dominus non*"* ostendit in illo virfntein*' suain
in civitafe munifa*-, qnatinus ad landem
*-'*
et
gloriam beafi Honrici re.scrv:u-et nr, Interea fama
beafi Sfephani regis Pannoniae, ad cujus sepul-
crum cottidiana fiebanf miracula, insignis habe-
batur;
consummato(]ue ifinore. vir supra memo-
ratus Albam o pervenit, ubi corpus beati
*
Stephani reconditum venerabatur. Gumqne in
aliis virlus Dei et infercessio rcgis eximii cre-
bris
**
miraculis revelaretur *^ ille
*^
tamen vir
*'
vinculis loricae artius angeretur, penes se cum
iuramento confirmavif, qnod de loco ecclesiae se
non amoveret
*"
quonsqne Dominns in eo osten-
deret, quanfi morifi lioatns Stephaims apud
ipsum esset. Factum est autem, cum esset hora
diei quasisexta*",ex nimia corporis fafigatione'^''
ct cordisconfritione in occlosia illo
'*'
obdormivit.
Adfuit antem illi in somnis^- beatus Slephanus,
ad hunc modum
^^
diccns : Surfje, uec
^*
in mfrifis
meispraesume apiid Deum, quoniam non sufficio
pro
^^
te intermhre ; rade er(fO ad sepulrrum filii
mei beuti Henrici; ipsum intp.rressorem fmhe
'"'";
ipse
est, qui in virginali vita
^'
Deo complacuit, cuius
veMimenta non sunt coinquinata, et
"*'
sequitur
'"'*
agnum,qtiocum(jue ierif ; ip.se est etiain e.r eorum
numero, qui ante thronum Del cantant canticum
nopum, quod nemo potest canere
'***,
tiisi is, qui
virgo esf. Eadem itaque hora ille de sommo sur-
gensad sepulcrumboati Henrici in eadein ecclesia
situm
*^^
festinavit, el cuin ibidom provolutus
orarot,repentelorica,fractiscatenis,perplurimas
partes divisa in torram prosilnit
^^, inultis in
ecclesiaadmiranlibus, unde lanfa''^ ferri concns-
sio sonum
"*
dedisset. Re autom declarata, conve-
nientibus clero et populo, a
"^
Fabiano cancella-
rio,einsdem'*'*ecciesiaerectoreju,sigillninpapae'^',
quod din illo vir integrum tuieraf. confractum
est, et charta interius soluta^^est, sed noc^^in
ea litterarum vestigia
'*
apparucrunt. Tnnc vero
omnes, qui adfnerunf, in laudem Doi atque
"
beati Henrici proruporunt, et uf tanfum benefi-
ciuni memoriale esset, regi Ladisclavo
"^,
qui func
teniporis Pannoniae praefuit, universisque epi-
scopis et principibus regni, quae
"
viderant, et
audierant, super hac re nofificavornnt. Rex
itaquo Ladisciavus '*, utpote divinae rohgionis
cultor
'*,
convocato concilio et indicto triduano
ieiunio, in
"
nonas novembris corpus boati Hen-
rici cnm honore elevavit q. Qua die et
'^''
post-
modum in mnltis miraculorum virlufibus
"**
con-
fessoris sui merifa declaraf
'"
lesus Christus
Dominus noster, qui cum Deo Patre et Spirifu
Sancto
^^'
vivif
^'
et regnat
-
in saecula saeculo-
rnni. Amen
*'.
Ps.
30. 22.
E
Apoc. 3, 4.
Ibid. U, 4.
Ibid. 14, 3.
ad ipius
sepulcrum
accidisse.
Corpus
eius
sollemniter
devatur.
7
" beati C.
'
qua ^4 / "*
in eccleaia C2. '
hu-
mano B3. ^
(ad c. e. t.) t. e. ad c. B. ^'
(t. t.) t. tantis
B 1.2.3. ; t. et \..Bi.^. -
^-
ageret A 1 ante con:
^"
ob C2. O.
7. '
ipso add. B. ^sintC'. ^om. B-J.5. *'mBl.
^ qiioque Bl; ergo B2..H.4.n. ^ oni. AJ.
"^
Courar-
du3 /f
/; Conradus fi2..V.^..5, C. **
theutonicus i/ /.2.4.5;
thewlonicus C. ^ ade fi /. '"
pressione C2.
"
mor-
luus add. C. '2
esset fetidus C. '^
resuacitavit B.

'*
suscitat C. '"
ised-aperuit) add. in mavg. man. pr. Cl.

'"agnosceret^/. i>.
-'^
oculis yl /; oculus /i /.2.3,'(il.
it.) predictus it. Conradus C.
'*
sancti C. "o
om. Bi, C.
'
Roma A Vj Rome A 1 corr. "-
qui add. A 1, at pun-
ctis delet. 2
om. Cl. ^*
satisfactione Al, Ci.
^^
ipsius B.-
2"
antea B, C.'^ (ad m. q. p. Ch.) om. A 1, D^
^"
ita A 7 poft eorr., C; confessionis B ; confessionen D.
~ ""
inscripU Al.
-^"
que vm. B, D. =>i
gt addidit
(/(/. (\
a.:
que add. B l.?.3.n, D.
a
(lormiuiit C, D.
"'
qiTi Bl.
^''
persaliret C 2. ^*
scriptum B, C.

3'
plurima B. =*
in add. C.
- ""
(i. m.) m. ibi C.

*"
om. Bl. *"* om.B5, D.*^ (in i. v.) itli misericordiam
B 1.2.3.5. " (s. io c. m.) om. B4.
*
eandem B 5.
*'
sancli J?. **
celebrls B.
*'"'
largius attingeret C.

*^
(ille angerelur) om. C. *'
in add. B.
*"
ise n. a.) n.
amovereturB^.5. ^''vi.^i; sex\iiB 1.2.3.5; xu Bi,C.
^"
(c. f.) f. c. B. "
(in c. i.) i. in e. B.
'-
(in s.) e,\ supernis
B4, C. - ^3
(ad h. m.) om. C; lincoUi drlelum in B4.

'*
nc Al; nec A 1 corr. ; nunc B 1 ; nunc uec B2.3.4.5.

^^
propler Al.~^*^ et add. B. '
(v. v. i virginitate B 4, C.
'^"
hic C. <* sequi Bl. "
cantare B 1.2. 3. C
"'
sta-
tim C. "
prosiHvit B. "3
tantam B 1.2.3; lantum B5.
*
sonitum C. '^^&cB 4, C.
que add. B.
'
otn. C.

"
dissoluta B ; desoluta D. - 8"
om. C.
'*>
non add. C.

^' et^/.

i2LadisIaoB, C,/J. '"quod B4.5, C2;qmD.


^*
Ladislauus Al punt con:; Ladislaus B, C, D.
"'
eximiur' add. B4, C.
"'
om. B4, C.
'
om. AL

iet add. Bl. '"'declaravit B4, C, /J.


"">
(et S. s.) om.Al.
'
vivat Bl.
2
Deus add. B, Z).
"^
Expmcit vita iibati
HeNRICI FILII REATl SxEPHANI RECIS UHfiAROnuM add. At.
ANNOTATA.
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 491
A
ANNOTATA,
a Merita Stephani in haa re eodem modo in
maiua praedicat auctor noster, quo modo fecerunt
phrique arripfores etiam antiqui; plane nempe
tacel (juanta pro Vngarorum conrerslone ad fidem
iam
praesfitisset Sfephani pater Geisa. llanr iniu-
nam, ut par erat, nuper denuo notuvit v. cl.
R. F.
Kaindl, Beitr. zur alteren ung. Gesch. (1S93),
p.
17-20.
h Cfr. Act. SS,. Sepf. tom. l,p. 494^. Delitte-
ris S.
Stephani, de quibus ibid., p.
4U4, num. 149
sqq., cfr.
inter recentiores Fej&pataki/ L., A Pan-
nonhalnii apalsag alapito oklevele, Budapest,
1878;
Vdrosi/ G. in Torienclmi Tar, tom. Vlll
(1885),
p.
716-24; Kardcksontji J., Szent Istvan
kirdli oklevelei 6s a S/.ilveszter-bulla (IHOl) et
Ungarische Revue, toin. XII (1892), p.
290-1.
Errat h. l. Vitae auctor; mnnasterium siquidem
S. Marfini incohavit non Stephanus, sed pater
ipsius Geisa; sanctus autem rex quod genilor suus
inceperat, id ipse ad rmcm perduxil :
ita Stepha-
nus in litteris sujtra hiudatis.
^
c De hac salutatione vidc S. Ladislai regis
Decretum I, num. 86 (1).
d
Funfkirchen.
e Hunc lonun multis enarravit Cuperus noster
irtAct.SS..
lul. tom.IV,p. 333-4, num. 33 sqq.;
Sfiltingus vero (Sept. tom. I, p. 524, num. 266)
Cupero assenfiens, recfe monuit verba illa paulo
posl cuin in episcopatum
subhmavit latius esse
infellegenda, ita ut circa annum 1025, quin etiam
aliquot
annisserius, Maurus factus sit episcopus.
Tricas
chronologicas, quibus se implicari questus
esf, nullo negotio
vitasset Cuperus, si Annales
veteres ungaricos novisset (2),
in quibus haec ad
an. 1036 lequntur: Maurus episcopus esteffectus.
Quiljus verbis et supra relata Cuperi Stiltingique
coniectura egregie confirmatur, et elevatur alia
Cuperi coniectura, Maurum nempe nostrum alium
ab eo esse, de quo in Vita S. Gerardi Csanadensis
sermo est.
f Veszprim, iam tum sedes episcopalis,sub eccle-
sia mefropolitana Strigoniensi constituta.
g
"
Qna sfirpe oriunda fuerit virgo sponsa, non

Itquet

;ita vere atque sapienter Prilezski{'^).Alii


tamen nomina quaedam proposuerunt deque eis
prolixius subinde litigarunt (4), sed frusfra sane;
tacent enim prorsus de hac regia sponsa otnnia
monurnenta historica, neque uUi ronierturae vel
fantiUum prolmbili ansam praeftent.
h Vellem haec ab auctore asseri, qui rebus gestis
propinquiorexstitissetet gravitate /tdequesuamaio-
rem sibi concUiasset auctoritatem. Vel inmlo enim
suboritur suspicio haec fec legendis sancti avuncuU,
Henrici nempe II imperatoris, in beatum nostrum
iuvenem esse translata. Cfr. etiam infra, not. k.
i Vide Comm. praev., num. 12.
k Haud ahsimilem historiuncuiam de S. Hen-
rico imperatore narralam videsis apud Leonem
Casinensem, Ghron. lib, II, cap. 47 (MG., Scr.,
tom. VII, p. 658).
1 Alba nempe liegali seu Regia,ungarice Sz^kes-
Fejervar, germanice Stuhhveissenburg ;
de qua
etiam infra cap. 7. Quae saeculo X Vlllfacfa est
sedes episcopalis.
m Aliena plane ab his recentiores srripfores un-
gari commenfi sunf, nempe tanto doloris acerbitate
sanctum regem Stephanum exacerbatiim esse, ut
in gravissimam incideret infirmitatem. Ita Chro-
nicon pictum Vindobonense cap. 41 (5)
et alii
recentiores multi.
n De hoc facto videsis Act. SS., Sept. fom. I,
p.
561-2, num. 470-3, ubi fidem
mirae narrationi
conciliare nititur Stiltingus.
Cfr.
supra annot. 1.
p Cfr.
Comm.praev., num. 8,
not. 10.
q
Cfr.ibid.
num.SOsqq.
AUCTORB
A. P.
E
(1) EndUcher,
Momim. Arpad., p. 331. -
(2)
De his vide
Comm. praev., num. 17. not. 8. -
(3)
Act. SS. Ung., tom. 11,
p
306.
_
(4)
lohannes Tomcus, Regiae sanctitatts iHyneae
fateunditas, p. 231-2 ; Pray,
Dissertationes, p.
48-52
;
Katona,
Hisfona crHfea, tom. I, p. 326-37; item alii non pauci Inter
raodernos, quos recensere piget.
-
(5)
Florianus, op. cit.,
lom. II, p. 143.
c
DE
S.
GIEARDO
MONACHO O. S. B.
ANNO MCXXUt.
ANDEGAVI
IN
MONASTERIO
SANCTI
ALBINI
I. D. B.
COMMENTAllItrS
PKAEVIUS
B.Girarai, 1. Ante
gallicam
P^^l^^f^^^^^^jj^
fama sancti-
Andegavensi
monachi
benedictnu
ad
i^anct^on
tatisclari,
.flJ^^
f,sf.um
S.
Gu-ardi
diem
nussa et officio
tZrio
agebunt;nunc
vero,quasi
honnnum
me-
Zoria
eJidisset
sanctus
ille, iam nulla su^ reror-
Zionc in
Proprio
eccUsiae
^%;--^;
;
Halnut
tamen
apud
^oaetaneosetsu^^^^^^^^
ignobile
nomen.
Cnm
enm anno 1123 c
terruaa
Llos
miararit,
in
volumine
emortuah,
quo mo-
Z^S:!:ibi.tensesde
Uarbodi,
^edone,^^;^
scopi,funere
rircumquaque ^^^^^;'^'^']'^''^^^
fjerunt,
ista de B.
Girardo
rettulerunt
:
Commen
damusetiamorationibus
vestris transitum domm
Gerardi,
fratris nostri, vii'i plane mirabiiis, quem
profecto
temporibus
nostris
prolixum
vidimus
traxisse
martyriuni.
Rebus pauper, meritis dives,
parcus sibi, largus
egenis. cuius honesta conver-
saUo in
caelis erat, dum angehcam in lerns vitain
aerebat
ubi enim erat
thesaurus eius, illic et
animus ;
qui iuxta
apostolum
semetipsum
exhibmt
hostiam
viventem,
sanctam, Deo
placentem; cm
ieiunando.
vigilando et orando iugiter
ass.stens,
oneratus
ferro,
vmctusque
catenis.
rat.onabile
reddidit
indefessus
obsequium,
et ut magna
breviter
AUCTOBE
1. D. B
Vitam
scripnii
nwnachiis
Sanalbinm
.w(s rofievii.i
DE
SANCTO
GIRARDO
MONACHO.
u-i -i Mn .nir-ibiliter
Andegavensis non tanium ad annnm 1123 haec
breviterexplicenuis,mirabilemvitammn<ujimu
!
^,^.^^^^^
.
^j^jj^ m.,,i,o(1us episcopus
incoiiavil rt mirabilius
consummavit, i>0">^ "^^'
t_^e
domnus
Cxirardus
monachus, .ed ftiam ad
liora,
melioribusque
semper
adiciens
opuma. ^^m^^^^^
^^^.^ ^^^^^^^ Girardus inonachus in
Obiit autem eodem anno (1
)
pn<lic
"""^^
"J^
^
monaslerio
beali Albini Andecavis multis virt uti-
bris. in senectute
bona
virtutum t o bu^, ador
^^
^^^^^^^^
_^^^^ habetur(7). At in nnra-
natus, caeloque
spiritum
reddens
terram
lerrae
^^^^
^_^^^^ ^^^.^^^^^ HenrivHs iUe, <fui,
mortuo
mandavit(2). ,.
- .
, ^-o i, Stenkatiorege,
amo
UdiAnglontmregnumcapes-
,.
Ideopaucis ab obit.
sancHrnr,
eapm ">'
^^^'^"J ^ J,^,,,,
,,,.,, onunatur tan-
abbas et tota fratrum
congregaUo !('"'

^'
'
^^'
NornianMonnn
et comes Anclecavorum.
,/. Giratdo ,U,o
'".;'""'-^";
^^
'
;,,
Conntatnn.
auten.
And.,a.e,.se,n
...s.e,it anno
,!,>,.. co,:jernt "'"'"';
f';
'""^
t^^Zt 1151. lns.,,,er m ,ni,-aculo t.-igesi.no i-i,o
cui,la,n
Ilaec enUn in ^o ,o tes^us^
,f," i
"
"0^0 - ten.voris
notae offendi.nus.
,uae cun, anno 1153
tatis vel
arrogantiae,
sed totus
P
''^
'^^'
"
,,,,.,.,, ,,,,,. ;>,,(, ,.,, ,;. ,i,-uculu,n
dientiac causa,
seniorum
nostrorum ""?<=
'^^'
^
'.,
, ,;;,, ,.,,1; L.urontii, qna dies
precibus viCi,
f^^^^^^^^^Z^^^-
d IXa
l^bebatur. Anno .ero 1153. ,ue,n c,,-o.
psiums. qu, ''^!> "'"";,
;,t,Ue"J^
no,,,a,hus
Sanalbinensis ,niraculis insi,,nem di.it,
D
B
gesinio terfio aut quarto.
4. Et h's quidem sfatutis, superesf tandem ut in-
quiratur ufrum
opusculum de vita et lii)dlus mira-
culorum eundem sifti. auctorem
agnoscant. Hic una
sternitur
conctudendi via, nempe similis quaedam
scribendi rafio. Quamvis hoc genus argumentorum,
ut plurimum, errandi
pcriculo non r.acef, famen
certum est non ea inter uiramque scripturam discri-
mina intercedere,
quibus necessario sit stafuendum
eas a diversis confecfas esse. Nec propter seriem an-
'cixerit,
quodammodo
declaravif
dicens :
Multa
quae vidimus et audivimus
omittentes.
His vero
intersc
collatis,iure
sfafuemlum
videtur scnpto-
rem Vitae
monasferii
Andegarensis
Sancfi Albini
alwnnum fuisse et aliquandiu
cum S. Girardo
.^6 requlari
discipUna Domino ibidem militasse.
Jtaque B. Girardi Acta, ufpofe a coaevo descripta,
sunt optimae notae, nosque beati riri morcs ac
merita plene
edocebunt. Sed, quia inier dausfn
itnylPtPi rirtutibus exercendis
summopereintentus,
~~~~

^.
,.
.
'2^1rrdaru,n
partes suscepit Girar-
noru,n elapsa.n interS. Gjrard, n,orte.,. ,.,.
anno
Zs
xZActi! nuae anno 186'.) p,i,u,n pro- 1123 obiit e, l.anc m.raculor.m
des.r.pt,oe,n sub
J^Xnt 3 t'
. nova. lucis relL ,,isto,-icis
annu.n 115i facta.n ce,-to conten,!. poest duo.-u.n
SX ,
- "a,is i,,si.,s disciplinae
,onas,icae
opusculor,.,dicersos,.ucoresesse.ke^^a
Zion Etei, lariU,i hacce aetate m su erant,
annorum ser.es .nte,fx..t, ut moa,.,.sS. G.ird,
^Zn^i co,;,ori modi a,i.,<le innotescunt;
coaev..s. qui aetate maturus scr.ben,l,m.t,u,nfec.t,
ZZL aL
docu,enlis eo.npertu.n babeba-
ne,p,iurit anno 1154 i,le,n onnssuhre Postremo
,Jsprincipesterreossaeculoundecimoetduo,le-
UbelJns miraculoru,,,. ,,..,. f.,.e
Cansulasm
cimoin,>raedian,oachorumvioletas,anusin-
carere videtur, non se.nel has fo,:,.uts
e.rl,.be,.
probabHitis
a Viiae
aiictorf
;
}'ita
subiunctite
rsf libfllus
miraeulo-
rum, medio
saeculo XII
conscriptiif
iecisse; nec atite quam B. Girardi edita erant
Acta, inauditum erai aliquos apud Benedictinos a
vita cotnmuni defiectentes eremiticam vitam inter
fratres egisse. Itaque si Girardi Viia, rerum capita
quod speciat, vix novi quicquam eruditos edocet,
hac ipsa iamen rernm narrafarum cum huiusce
aetatis moribus convenienfia adducimur utnullum
de Actoruni aufhentia duhium jnoveamus.
3.7*/ dupfici codice,quem Vitam Girardi con-
tinere hucusque deprehendimus, ipst Vitae annexa
est longa miraculorum series. Horum autem descri-
ptor sui nominis memoriam nusquam inscrtptam
derefiquit. Ipsuin famen miracutorum ocidatum ies-
fem uovimus cum profiteatur ; Nonnulla miracula,
quae vidimus, declarare decrevimus. Ex nonnullis
indiciis, ficet subohscuris, se prodit monachum
Sancii Alhini. Etenim miraculum vigesimum pri~
quibus eiusdem speciei lihelli concluduntur. Exinde
hoc tantum iure conici potesf, scUicet auciorem,
novis editis miraculis, denuo calamum strinxisse
ac tandem a scrihendo defecisse, non quia prose-
quendi operis consitium animo abiecerat, sed quia
pro tempore scrihendi materia deerat.
b.Cum ex eo tempore,quo primum in lucem vetiit
Viia B. Girardi, minime nohis contlgerii ut ta--
tium quendam codicem nancisceremur,quocum con-
fi^reiur Vifa tgpis data, id viros eruditns ratum
hahituros esse speramus si, recusa Vifa ex nuper
jyrolata ediiione, miracula ediderimus ex codice
Parisino signaio num. 1H092, qui olim fuit
" ex
monasferio SanctiAlhini Andegamisis (,8),
collato
cum Andegavensi signato num. 738 (9).
6. In illis quae de veneratione beato viro e.rhibiia
dicenda supersunt, R.P. D.Franciscum Chamard
qiii libtllus
hic primio
edetur.
Ad Ginirdi
tumulum
ouiicu jxtuiitt. Avicnt/M .r..i...v -.j !
i -
aafcido Xll
mum in ecdesia
SanctiAlhinipatratumpraedicat
potissimum ducem sequemur,fp(i tn lihro suo Les
^.^,^fi,,,at
''''"^ --^ "-^" '''*"-"^'A\-/.. /.../
aeuroti.
apud nos factum, ac in eadem ecdesia mulieres
duae
(4),
quae per septimanam viscera nostra
turbaverant,srtnj7n/erfo/a.s tradit. Quid scriptor
assereret facta miracula nobis maiora gaudia
(5)
praehuisse, nisi ipse inter Satudhitienses annume-
1-atus fuissd? Quid sibi praecaveret a monasticae
Vies des saints personnages de rAnjou{10)(^- hac
reftise disseruit. Nulla hucusque deprehensa sunt
indicia quibus itinotescat B. Girardi culium extra
domesticos parietes diffusum fuisse; sed Andegavi,
in hasilica Sancti Alimni saeculo XII gloriosum
fuif eius sepulcrum. Quod manifesfo cUimant totus
vitae adversariis (6),
nisi ipse monachus esset? Miraculorum libellus eifreqxiens ifla tangueniiian
Praeterea, m fallor, de tempore quo ista mira- multifudo ex circunwicinis locis ad sancti viri
cula coUecfa sunt, prohabdi coniectura quaedam mausoleum concurrentium. At nullis argumentis
statui possunt. Etenim in chronico Sancti Albini traditum putamus eodem saeculo a
praepositis
(1) Scilicet 1123.
(2) Delisle, Itouleaux dfs morts du
IX* mt XV* aiecle, p. 346-W. ~
(3) Apud P. Marchegay et
Aem. Mabille, Chroniques desSi/Usps d'Anjou, Paris, 1869,
p.
93-1-26.
(4) Vide infra niiracul.28. (5) Mirac.37.

(6) Minic. 46.
(7) Marchepay et Mabille. np. cit.. p. 32. 37.

(8) Calaloff. cod. hagiogr. lat. bihl. nat. Partn.. toni. III,
p. 181.
(9) Lemarchand, Catalogufdes mantiscrits dela
bibliothiquf d'Angers, p. 280.
(10) Tom. II, pp.
158-20*.
Sancti
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 493
Satc.
xin
flevantw
eius
snec.XV
B.
Girardi
innovatity
B
SanctiAlhini ullamsacri cwporis a terra elevaiio-
7iem f ravslationemve celebratavi fvisse. In libello
Miracxdorum solummodo mentio facla est de dua-
tfvs coluinnis,qi4ae ad beati viri sepulturam ornan-
dani exslrurtae futntnt. Saeculo XIII sacris
B. Girardi pifjnorihus m capsam ex aryento inau-
rato translafis, sarru7n eius caput a celeris reli-
(juiis sepositu7n iti theca anjentea reconditum fuit.
Insuper, eodem saeculo ad finem vergente, ne sibi
debitohonore S. Qixvd.v^u^ defruudaretur,altari,
quod eius notnini dedicatum erat, capellaniae duae
annexae fuerunt. Atsaeculo XIV,monachis aregu-
lari disciplitnte ohservafione defirientibus, ita etiam
ex ipsorum coi-dihus elapsum est avHae pietatis in
Girarduin shidiutn, ut per lotigain anuorum
seriem tatiti patrotii memoria penitus ahoUta
videretur; donec anno 1468 praeside Fetro d'e
Lavallo, ahhate cotnmendatario, collectis in utmm
totius abhaiiae dvputatis, co^nmuni mnsilio statu-
tum est de itn-tauranda B. Girardi festivitate.
I)e hisveroquae tt4tic acta stttit haec refert codex
bihliotherae Atuiegavensis signatus ttvm. 80 ac
insrriptus : Ordo ad iisiini nionaslerii Sancti
Albini,/'o;.74"-?5'.
Nola quod anno Domini miliesimo quadrin-
gentesimo
sexagesimo octavo statutum fuil in
capitulo generali de assensu et voluntate totius
conventus, in quo praesidebat
gcnerosusvirdom-
nus Petrus de Laval, tunc abbas commandata-
rius istius monasterii, ac aliorum virorum lunc
assistentiuni, quod festum sandi Gerardi quod
negligenter et peraliqua intervalla temporum non
fuerat
sollcmnizaium, de cetero
celebraretur
annuafimsicutfestum
sancti Ciari,cum propriis
hymnis, eo modo quo inferius dicetur. Ad vespe-
BAs. Vesperae dicentur de omnibus sanctis ....
postea dicantur vesperae de sancto Giraldo.
Antiphona solita super psalmos, sicul esl in libro.
Psalmi de feria. Capitulum. Beatus virqui inven-
lus. i^. et y. sicut sunt in libro. Statio ad altare
saiicti Girardi.
ft. Sanctissime, cum versu.
7. Exinde apud eos omnes qtti ditioni Sancti
Albini suhiacebantfintatitutn itmovataesth.G\T2LTd\
vetteratio ut non raro iti pactis puhlicis ah eit4S
fesiivitate ietnpus deftniretur. Ad anuum usqtte
1623 quietus iacxterat B. Girardus sub ailari,quod
Htto ttomini fuerat dediratum. Tutic vero cum ex
ea parte hasilica reficienda essei, alio, ititra tamen
ecclesiae amhitum, saucti viri reliqttiae delatae
sutit. Antio tatidem 169H exstrurta cst iiixta tnaius
altare in cornu evangetii nova capella in hottorem
B. Girardi, auspiciis reverendissimi dotnni ahhatis
Mattritii le Felletier, citius frate.r ecclesiae Atide-
gaiensi praesidei/at. Huc in tioram capellam servi
Dei lipsana tratislata fuisse memoriae traditum
est; ihique usqtte ad res publicas apud Gallos itino-
vatasin magno honore remanserunt. Nam populi
circunivicini rertatim huc properabant, beatumDei
sen;um in r.ota voraturi. Saevietite vero procella
non ianititn B. Girardi, sed et aliorum quae apud
Sanrtutn Albinum sanctorum reliquiae servabatt-
tttr, tie ah itnpHs violarentur, ruiusdatn viri chri-
stianissimi studio recondifae fuerutit in coemeie-
rio Sattcti Laudi,tatita quidetn cura ut postea a
domino Le Basfard, curato Saticti Laudi, licet
datis itidiciis sedulo itisisteret, nullo modo reperiri
pofuerint,nec
uiiacertaspesremaneatfore
ut tatt-
tttm thesaitrum ecclesia Andegavettsis recuperet.
AUCTORE
l. D. B.
ae pvrdurat
ad fxnetn
mtc. XVIXI.
E
ex
VITA S.
GIRARDI
CONFESSORIS
editiotie F. Marchegatj et Attti. Mahille, Chroniques des eglises d'Anjou. p.
^-126.
FROLOGUS
Indoctiis
auctor tx
oboedientin
compul.tus
scribit.

codd.
cupientes.
1. Cum sanctissimi
Girardi notitiae fidelium
gesta scribcndo tradere cupimus*,
Dei omnipo-
tentis, a quo omnis sapientia est, misericordiam
et auxilium
imploramus, ut qui ei bene
vivendi
virtutem largitus est, nobis
facultatem
tribuat
bona eius opera digne referendi. Non enim levi-
tatis vel anogantiae,
sed
totiuspietatis et oboe-
dientiae causa,
seniorum
nostrorum
impenis et
precibusvicti.maioremviribuslaboremassumpsi-
mus, qui beatum
virum una
nohis.um
viventem
in corpore
viderunt,
audierunt ct
dilexerunt,
ideoque
admirabilem
eius vitam in
exemplum
hominibus
profuturam
mandari
litteris mento
censuerunt.
Sicut enim
dicere quod noceat per-
niciosum est. ita silere quod
proficiat
iuvid.osuin
est. Quod si aliquis
imperitiam
nostram
vili a-
temque nostri status
fastidiens,
eulpandum
puta-
verit quod
materiam et disertis
viris
mentoque
reservandam
praeoccupaverimus.
huiusmodi
re-
preliensor
mominerit
Dominum
lesum non per
magistratus et oratores,
sed per
piibl.canos
et
peccatores
sanctum
mundo
evangelium
enun-
iiasse;
simulque
consideret
quod
^^^^^^^^^^^
quo loqui
voluimus,
humilibus
et ex.gu.s
conkn-
tus, altas saecuh res pro
Christ.
amore
postposu.l
et sanctae Scripturae
simplicitatem
tumentibus
oratorum facetiis
postposuit.
Liceat ergo nobisde
siiuplicitatis et humilitatis
cullore simpliciter et
humiliter
aliquid elicere, et si iiou aurum et
argentum,
saltem pilos caprarum in
tabeniaculo
Deo offerre.
Confitcmur
equidem aliquem sanclo-
rum
*
nobis
doctiorem huius
operis relatorem
esse debuisse; sed quia illud ab oinnibus
postpom
cernimus,
ruborem
verecundiae
maUumus lucur-
rere quam tanti viri operto silcntio
patiamur
obumhraii.
Multa quippe utilia, dum quasi mehus
dicenda
doctis et iudodis
saepius
praetermissa.
oblivionedeletasunt:
undc
multum
auhqiiorum
.tudiis
derogamus,
quod vitas
efgesta
nuiUoruni
^cribere
sauctorum
neglexerunt
quorum
modo
^oUemnitates
colimus et actus
ignoramus :
exern-
plum
quippe
virtutis
memoriae
homi.uiiu
mundo
^laceutium
facile
subducitur.
Quapiopte
dab
-
mu^
operam
incredibilem,
mcred.bilem
et absti-
neiUiam
digna
huiiis beati vi.-i ope- m
J
J^^^^^^^
nuaui
diserto
sermone
descnbere
ul saUem
^a
materiam
habeaut
periti et subUmes.
unde
a"!!
;edif.cationem
ecclesiae
loqui dc .IIo d.serte.
cum
libuerit,
possinl.
CAPUT

ed. corr.
fratrum.
Piis parenti-
bus natus,
in Iffie
Domini
a
ac eccUsiasti-
cis offieiis
eruditus, sa-
cro8 ordinea
mftcipit.
B
Sacrrdos
faclus
virtutis
Kxercendae
sullicitior est.
m
CAPUT
PRIMUM.
S.Girardi
nativilas ac pia insli-
tulio;
priniordia
vitae
rnona-
sticae apiid
Sanetum
Albinum
ac mansio in
praedioBrociaco.
2. Igitur Girardus in pago
An<legavensi
apud
Ca^^telluni
Gunteriifl ingenuis parenlibus procrea-
tus est; quoruui diligenti
luitritus cura, sacro
renatus
baptismate,
ecclesiasticis
discii>liuis un-
buendus et litteris, religiosis
praeceptoribus tra-
ditus est. In ipsa autem pueritia erat ei maturum
iam studium. siugularis innocentia, ingenium non
ad vitia, sed ad ecclesiastica oflida promptum.
Psalmos, hymnos, cantica quoque ex libris pro-
pheticls excerpta assiduo rimabatur ;
scurrilitates
vero et obscenas poetarmn
turpitudines, quas
sine iactura pudicitiae vix uUus hominum discere
aut docere praevalet, a corde et ore removit;
lectioues autem authenticorum librorum quae
diversis temporil)Us in ecclesia recilantur. home-
lias quoque evangeliorum,
antiphonas ot respon-
soriasimulquecantilenamsanctiGregorii^^discere
curavit et memoriae commendare. His et huius-
modi pueriliae suae lempora studiis occupavit.
et poctus, Doo penotrale futurum, non vitiis. sed
bono virtutum odore repievit. Ubi vero adu-
lescentiaeannosattigit,vigiliis,
orationibus atque
ieiuniis corpus exercere coepit ; sacris orditiibus
more ecclesiastico sibi traditis, omni purilate
vilam suam cuslodiens, accoptabilem se Deo et
onmil)us hominibus exhibebat. Virginitatis per-
petuae amator et custos, corpus suum ab omni
spurcitia incontaminalum custodivit ; nec ob id in
superbiam elatus iuforiores se umquam despexit,
sed ad meliora hortari satagebat. Qui enim
de virginitate vel abstinentia superbire non
meluit, ita virtules sicut brutum animal panes
baiulat, quia nec brutum animal de pauibus refi-
citm-, nec superbus de virtute remuneratur. Qua-
propter iste sanctus, sicut luxuriam, ita quoque
iactantiam,odium, cupiditatem,avaritiam vitavit,
contempsit, calcavit; a murmurationibus. a de-
'
tractionibus, a laesionibus proximorum animum,
linguam manusque continuit; omnibus benevo-
lum, omnibus miteni, omniI)us mansuetum se
praebuit:et quia otiositas inimica est animae.otio
animum numquam marcescere permisit. Plerum-
que in agro, nonnumquam in vinea, saepius in
hortoaliquidoperabatur.Girca ecclesiam maxime
semper occupatus, sollicitus erat si altare veuu-
stum, si lampades mundae, si parietes absque
fuligine, si vestimenta integra et nitida, si vasa
sacrosancla decenter reposila essent. Diligebat
quippe cum propheta decorem domus tuae,
Domine. Talibus studiis talibusque virtutibus
subdiaconus et diaconus effulsit.
3. Gum igitur iuventutis anuos ita transegisset,
impulsu et favore bonorum, immo potius Dei nutu
sacerdos ordinatus ost, In (|uo ordine positus
extendit vigilias, augmentavit ieiunia, orationes
multiplicavit. Elemosynas pro posse suo indigen-
tibus libentissime largiobatur; curam animarum
agens, ignaros instniebat, errantes corrigebat,
miseris subveniebat. Non opes aggregare, non
praedia multiplicare, non domos immensis trabi-
bus aut columnis aedificare curavit; sed omni
modestia contentus honestatem in habitu, humi-
DE
SANCTO
GIRARDO
MONACHO.
litatem in moribus praeferebat, cum bene gauden-
tibus gaudebat, cum flentibus vero aebat.Gregem
Gbristi a loone invisihili, qui semper circuit quae-
rens
quemdevoret,
assiduis orationibus protcge-
bat, scurriliter et turpiter se agentes severis ser-
monibus
corripiebat. rixantes pacilicabal, omni-
bus oxeinplum boni operis in se ipso ostendobat.
Ecclesiae igitur doctor erat egregius, quia bona
opera magis facere quam dioere satagebat; et
certe magis landabile est et acceptum Deo sub
silenlio bone vlvere quam solummodo beno dicere
et doclrinam suam male vivondo polluere. Qua-
propter beatus Girardus quos minus docebat
sermone perfecte bono instituebat opere, ita ut
qui vitam eius pie intuorentur quid agere debe-
rent adverterent. Goepit intcrea animus eius ad
meliora provehi, ot quasi antoa nihil promovisset,
ad ampliora virfutum exercitia totis desideriis
anhelabat. Videns namque mundum in maligno
positum, amatores suos per varios anfractus
vitiorum et illecebras vitae corruptibiliter ad
praecipitia trahentem. eum propriis omnibus
derelictis rolinquere cogitabat, ut Ghristum pro
nobis faclum egenum egens ipse soqueretur.
Agellis itaque et domibus suis, ut mos est apud
nos, parentibus derelictis, et facultatibus aliis
distractis el pauperibus distributis, monachus in
monasterio Beati Albini c factus est. In quo ordine
ita vivere studuit ut qui ante perfectis in religione
monachis aequamlus crat, ipsos iam perfectos
perfectione laudabili superaret. Erat cnim mirae
humilttatis, summae oboedientiac, adeo ut eliam
minorum imperia noncontempserit. Omui vilitate
vel extremitate contentus, tantae fuit patientiae
ut frequenter acceptis iniuriis rideret; cumque
regulam vigiliarum, ieiuniorum et divinorum offi-
cionmi.quam fratresalii tenebant, perfecte custo-
diret, tamen illam, in quantum poterat, occulte
orando. vigilando, ieiunando supergrediebatur.
4. Virtulo compunctionis maxime abundabat :
raro enim autnumquam sacrificiumDeosine lacri-
mis obtulit ; in ipsa etiam psalmodia vel privata
oratione lacrimis saepissimo sufifundebatur. In-
credibilem vero abstinentiam et prolixas cruces,
quas corpori suo postea intuUt, non ipso fervore
conversionis arripuit ; sed gradatim et per incre-
menta temporum bonis meliora, melioribus sem-
per ponebat optima, donec ad summum porfe-
ctionis culmen attigit. Pulchi-ius est etiim ad
summa de parvis ascendere, quara de summis
ad ima corruere. Quia igitur beatusest qui suffert
tentationem, quoniam cum probatus fuerit acci-
piet coronam vitae, beatum Girardum permisit
Dominus ab inimico humani generis diu mul-
tumque multipliciter tentari, nec superari.
5. Gernens denique malignus spirilus illum,
utpote virginitatis custodem, luxuriam omnino
abhorrere, avaritiam calcare, odium declinare,
superbiam devitare, gulam domare, mimdumque
cumomuibusludibriisetillecebrissuiscontemnere,
invidit et ad eum impugnandum omnem dolum et
totius malignitatis suae convertit argumentum.
Et primo quidem erraticis et vanis cogitationibus
pectus illius tompore orationis fatigabat. Postea
vero cum ille minime cederet, sed e contra ora-
tioni et lacrimis attentius insisteret, praedictis
cogitationibus vanas imagines et deliramenla
somnioram adiungons, eius mentem adeo con-
cussit ut publice coram conventu fratrum qualibus
a diabolo artibus impugnaretur, exponeret et
orationem pro se fieri a fratribus cum magna
cordis contritione deposceret; cui abbas ipsius
coenobii
tt greiji
commisaorite
invigilat.
Vitae
perfectioris
desiderio
monnchatur
apttd
S. Albinum,
Tendens de
Ue in diem ad
miiiorem
aanclitatem,
tentatur
importnne
a diabolo.
DIES QUARTA
NOVEMBRIS.
Prarpoiius
villae de
Brocidco,
e
f
firtittn
ieiunat.

ed. eliaeos.

td. AmoDe
iam et
stamine.
demortuo'
rtim anima
videl.
'
ed. Gido
c
nerpentem a
vastatione
cohibet
coenobii iiomiiie Girardus rf,vir
prudentissimus et
plene in scripturis sanctis eruditus,
sermonem
faciens el liostis antiqui fraudes dotegens ac Scri-
pturaesacraemultifariadocumenlasanctorumque
virorum, qui viriliterresistentes
diabolo, eum Deo
auxiliante vicerunt, exempla
proponens, famulum
Dei meruit abinstanli periculo liberari. Fecit ergo
Dominus beato Girardo cum teiitatione proven-
tuni, ut posset sustinere. Deinde extra monaste-
rium per ceUuIas abbatiae a praedicto missus
patre,tanloliberiusquantosecretiusspiritualibus
exercitiis inhaerebat.
6. Sequenti tempore quidam de proceribus,
nomine Berlaius e locum, qui dicitur Brociacus
f,
Sancto Albino in elemosinani dedit : ea scilicet
rationc ut abbas ibidem ad excolendimi illum
unum de suis monacbis milterct. Cui loco ab
abbate iussus praeesse beatus Girardus orato-
rium ibidem acdificavil,terram excolultjiortos et
vineas plantavit, et quasi eremita illic cum
paucissimis agricolis manuum suarum labore
vivere coepit. Victus illi cuin bubulcis et pastori-
bus suis communis erat, excepto quod adipem et
vinum illis inlerdum largiebatur, ipse vero peni-
tus ab bis abstinebat. Ex illo enim tempore a
pane triticeo et vini potione penitus abstinere
coepit, adipem vero pluribus ab annis ante iam
non attigerat. Pisces autem, si quaiido illi ab
aliquo pro caritate mittebanlur, fralribus suis
agricolis impertiebatur, ipse vero legumina et lac
pro summis percipiebat deliciis. Quotiens lamen
foriscum lratribuscomedisset,pisceseIixos*attin-
gere videbalur, semper ostentatlonem iugiens et
suam abstinentiam toto studio occultare deside-
rans.Rlienone_7iani etstamineo*noninduebatur,
cilicio tamen sub cuculla indutus et tiuiica. Asse-
res etiam et hastulas tenuitcr feno vel palea
coopertas posuerat in loco ubi cubare consue-
verat.
7. Tantnm ergo gratiam ex illo iam tempore
promeruit a Domino ut aniniasdefunctoruni,quae
ex hac luce transieranf, saepe visibiliter corporeis
oculis videret et malignos spirifus crebro contue-
retur et contemneret. Duos etenim ecciesiae
nostrae seniores ante aliquot annos defunclos,
quorum unus Guido *, alter Petrus dictus erat,
quadam die ante altare oratorii sui posilus ad se
venientes vidit : a quibus cum quaereret qiiomodo
essent, In pace se quiescere responderunt. Alia
autem attentare miracula nolebat, humanam lau-
dem tota intentione devilans. Quamvis vitam
virtutibus dignissiniam gereret, tamen sola piefas
eum ad quaedam opera impulit, quae nullus
negare potest esse digna miraculo. Referamus
ergo ex eis sub testimonio Ghristi nonnulla ad
laudeni Dei et inemoriam sancti sui et ad aedifi-
cationein multorum.
8. luxla praedictam possessionem in qua nia-
nebat servus Dei. est bosculus cuius arbores non
magnacprocerilatis,sedniniiaeso!enl
essedensi-
tatis, tantaque abundanlia spinarum et veprium
ut vix ullum per eandein silvain iter appareret.
Cum igitur quadam die quidam rusticus prope
eandem silvam deambularet,
audivit sonitum
magnuni inter vepres et virgulta
accurrentis
bestiae. Qui aprum vel bovem putans esse
exspectabat,cuni
protinusvidef
serpentem trucu-
lenti vultus et insoHtae
magnitudinis.
Quo viso,
rusticus nimiotimore
correptus
adiutorimn
cum
magno stridore et claniore
iinplorabat.
Guius
voces homo Dei audiens
oratorio suo
egressus
accm-rif. conspexit draconem in liominem
ilhim
495
impetum facientem
; cui slatim misericordia motus vita
in noniine Christi et facto signo crucis imperavit,
ut hominem dimitteret et quam cilius discederet.
Paruit ilico mala bestia et recessit. et silvae deii-
sitalem repelens amplius in illo loco iionapparuit.
Vir autem Domini hominem ereptum, qui adhuc
quasi febreni patiens tremebat, refovit et conso-
latus est, ac sanum et incolumem ad propria redire
iussif. Ad Iioc igitur niiraculum compassio illum
et caritas impulit. quia maluit virtutem facere
quam fratri non succurrere.
9. Per idem tempus vulpis ex proximo nemore
iumque
veniens, colonis ipsius ruris damnum inferre con-
""'/w^";
sueverat, gallinas eorum rapiens et devorans.
Cumque de hac re pauperes illi apud bominem
Dei Girardum saepissime quererentur, quadam
die summo mane vulpis venlens domos pauperum
circuire coepit, praedam quaerens quam raperet.
Cum ergo iii loco illo visa fuisset, eam rustici cum
baculis et canibus sequi coeperunf. Unus etiam
iaciens baculum eam percussit
;
quae fugiens recto
cursu ad genua viri Dei, qui iuxta oratorium
suum oraiis sedebat, venit et quasi catulus dome-
slicus eius vestigiis adhaesit. Ipse vero inter genua
suscipiens cam, increpalo p(;rcussore et repulsis
canibus, vulpem velut privatum animai manu
mulcebat etsolila ei simpIicilateloquebatur:CHr,
inquitjO hestioJa, (jalUuas pauperum rupielas'^ Cur
talv damtium hominibtfs nostris faciebafi? Modo
prope capta c.v et morti tradita ; vide ?ie amplius hoc
facias. Quod si feceris.si quaudofueris capta, non
alium fideiussorem (piam peUem dahis (uam.
Talia dicens et ab ortu solis usque ad horam diei
primam mansuete illam sub vesfe sua morari
permittens, quando sibi placm't, praecepit ut sana
discederet. At illa dicto citius oboediens ad pro-
pria latibula recessit et gallinas pauperum, ut
audivimus, postea miniine invasit. Quis haec
miracula neget esse? quis non ob ista in laudem
Dei resolvat ora et merita sanctissimi servi sui
Girardi praedicet?
10. Plurimis eliam videntibus et slupentibus,
parvae aviculac, quae semper hominum praesen-
tiam refugiuut, ad eundcm virum Dei advolare
consueverant et cibuui ab eo inlrepide accipere;
quibus ipse grana soininum et nucesdabat, ita uf,
cum satlatae ahae discederenl. aliae saliandae vi-
cissiin succederent. Sed liaoc quamvis mira sint,
tamen in comparatione aiiorum ciuae gessit et
durissimae abstinentiae eius, ad quam sermo
festinat, satis parva esse creduntur. Cum igitur
por decem et eo amplius annos vir Dei in prae-
dicta cellula commoraUis, angellcam duceret con-
versationem. inimicus huniani geiieris ineifavit
queiidam mililem nomine lofredum vicini ca-
stelli, quod Duatum h vocanl, dominum utperse-
queretur eum. Nam cum inimicitias praedictus
miles exerceret adversus Berlaium, (lui supradi-
ctam
possessionem Sancto Albino donaverat,
virum Dei Girardum, quasi Berlaii munacbum,
odio habens et eius subsfautiolam diripero ge-
stiens. quadam dle cum valida manu satellitum
suoriim
improvisus ad domum eius accurrit.
Praesenseraf
quideni adventum eius vir Doi et
pauperes
agricolas fugere fecerat; ipse vero cum
pecudibus et sarcinnlis suis in rupe sua se recepe-
raf. Filius orgo iniquilatis per agros discurrens,
duin bominos, quos quaerebaf, et pecudes non
inveiiisset.
furore arroptus, cuin igne et fumo in
rupeiii super beatum
virum impetum fecit, volens
rupeiu capere et servum Dci Cirai-dum vel occi-
dere vel, pecoribus caplis, euni nudum dimittere;
quod
aviculaeei
mantuescunt.
Hostilem
"%
invoftionetn
pfrpesaiis
496
YTIA
Sarmagias
etit mhsus;
ubi a
daenwnf
vexnlur.
quod facere non
poluit,
quamvis ad hoc d.u mul-
lumque
cum
comitibus
suis
suduverit.
Mirum
dictu,
sedobat
interius senex solus, sme armis,
sine
defensonbus,
sine ullo
portarum
obstaculo,
quando foris diabolus per
minislrum
suumarde-
bat,
fumabat,
strepebat
et quas. per nmas
vasculi sui se ipsum
borribilem et omni bellua
truculenliorem
quodam
modo
vident.bus osten-
debat,
donecorationibus
viri
Deirepulsus,
v.ctus
et conf.isus
abscessit.
Peccatum
ergo .nfe .c.s
illius viri vere
miscricors
amarissime
flevit et .11.
adeo indulsit ut nec
querimouiam
quidem apud
quempiam
facerct.
Abbas autem et monach.
beati Albini audientes
persecutionem
quam servo
Dei diabolus
faciebat,
eum a praed.cto rure
accersitumad
p.-aedium,quod
Sarmasias/d.citur,
migrarefecerunt;ubi
tanta
abstinentia se ipsum
amigere
coepit,ut
monachus cu.n quo inorabatur,
nomlne
Ulgerius, ad monasterium
veniens abbali
suggereret quod ipse servus Dei se penitus fame
occideret. In liac ergo possessione cum se ipsum
holocaustum
vivum Domino cottidie
i.nmolaret,
quadam die anticpius hostis. non in visione aut
5
per somnivmi sed aperte et visibiliter cum grandi
turba sateUitum, arma beliica gestantivmi, eu.n in
oratorio positum subito
aggressus est et impetu
factoorantemobruere
et discerpere moliebatur.
At illcparum territusDei et beatae Mariae auxi-
Uum, lumiiiibus i.i caelum inte.itis, implorabat et
spem in Dei misericordia habens, terribiles minas
et truces inimicorum vultus despiciebat ;
cumque
clamaret ad Dominum, de illius auxilio securus
repente contra spiritus immundos signum crucis
fecit. Hico omnis illa turba spirituum maligno-
rum, ut fumus vento tactus, evanuit ;
sed recedens
tam terribili strepitu omne illud oratorium con-
cussit, ut turra tremuisse et ccllula funditus cor-
ruisse ipsi bono viro visa sit. fratres quotiue. cpii
in ea tunc meridic in lectuUs suis quiescebant,
eadem concussione excitarentur. Servus ergo Dei,
hostibus fugatis. maiestati psallere coepit. quia
ibi contriverat Dominus capita draconis et con-
fregeral potenlias, arcum, scutum, gladium et
beUum, atque iUuminaverat eum a montibus
aeternis. Laudanli igitur et gratias agenti Doini-
nus lesus in summa caeU arce stans apparuit et
ei, ut ipse postea confessus est, elevata manu
C benedixit. Nec hoc incredibile esse debet, cum
ipse Dominus in evangeUo polUcitus sit dicens :
Beiiti muniio coide, (pioiiiam i})iii Deinn vitlehitnf.
Promissa sicpjidem veritatis aliquando in prae-
senti saeculo explentur, aUquando in futui-o com-
plenda servantur. Hac ergo visione servus Dei
exhilaratus. itadeinceps rol)ustus est redditus ut
numquam postea daemonum impetus, quamvis
ocuUs eius saepissime se ingererent, formidaverit.
ANNOTATA.
a Hic mowt H. F. Dom. Chamard op. cit.,
p. 159, cl. viro P^an de la Tuilerie, Description
d'Angers, p. 155, contigisse ut heati nostri naiivi-
tatis iocum propius definiret, nempe castrum Loise-
Uere, in parochia Bazouges situm. liic olim non
ignobilis vicus tmnc ad suburbana oppidi Ghateau-
Gontier pertinet. Hoc autem oppidum nunc est
chef-lieu d'arrondissement, dep. Mayenne. Cfr.
Maitre, Dict. topogr. du depart. de laMayenne,
p, 73.
b His verbis significari videtur kaec cantandi
ratio quae vuUjo fertur inducta a S. Gregorio
Magno.
DE SANCTO
GIRARDO
MONACHO.
c Vid. Gall christ., toin. XVI, p. 003 sijq. D
d
Girardus abbas electus an. 1082,vitafanctus
est5
id.ianuariian. IIOO. Ibid.,
f).
610-613.
e De hoc dono revestivit ipse Berlaius caslri
Mosterioli dominus cum uno baculo Girardum
abbatem
Andecavis in capitulo S. Albini feria iv^
idus septembris anno ab incarnatione Domini
MXCVII, ex eharta fundationis. Ita editores operis
Chroniques dcs eglises d'Anjou, pp.
09. Charta
rero edita esf apud
Sammarthanos, Galla chri-
stiana (ed. 1656), fom. IV, p.
'J5.
f Brossay, cant. Montreuil-Bellay, arr. Saumur,
d^p. Maine-ei-Loire,
Andegavo distans kil. 50.
Vid. Forf, Dict. hist., geogr. et biogr. de Maine-et-
Loire, tom. I, p.
510.
g
Vestis ex pellibus confecta quae humeros el
laterafegebat. ifa Du Cange, s. v.
h Doue, oppidulum, chef-Ueu de cant., arr. de
Saumur,
distat Andegavo kil. 40. Pori, op. cit.,
tom. II, p.
54.
i Sermaisc, canf. Seickes, arr. Baug^, distat
Andegavo kil. 32. Port, tom. Ill, p.
521.
E
CAPUT SEGUNDUM.
Beali Girardi
conlinuatum ieiu-
nium, diira paenitentia atque
miracula.
11. Post hoc iubente abbate ad monasterium
reversus, accepta licentia, secrete a monacho qui
elemosynae fratrum praeerat, nomine Arduino,
pane.n hordeaceum postulavit cum aqua cinere
aspersa confectum ;
quo ad volunlatem eius parato,
uno pane parvulo muUis diebus usus est. Vino et
piscibus puhnentisque prorsus abiuratis, pomis
arborum herbisque crudis sine sale interdum
utebatur.Poluseiuserat
amarissimus, aqua scili-
cet cu.n foliis lauri cocta. Hac itaquc esca aU-
quanto tempore usus, maiorem abstinentiam
arriperc cogitabat ; anima quippe Deo adhaereas
sibi defectum videtur* incurrere nisi semper
possit meliorando proficere. Quapropter beatus
Girardus ex illo temporc ab o.nni pa.ie et omni
potu coepit abstinere, herbis atcjue radicibus
pomisque arborum sive cepis pro summis con-
tentus deliciis; si quando ista deficiebant, ali-
quando mel el in praecipuis festivitatibus piscibus
sine sale et potu utebatur. Non tamen ob istain
incredibUem abstinentiam a choro psallentium
deerat, sed omnibus diurnis et nocturnis horis
ceteros fratres ad Dei servitium anticipabat.
OmnU)us noctibus in oratorio magnam parlem
noctis ante vigUias pervigilem ducebat, post vigi-
lias ve.-o ad stratum non revertebatur; cpiare
abbate et fratribus concordantibus, a supradicto
elemosj^.ario aedificata est ei domuncula iuxta
ecclesiam, in qua postea omni die ieiunans post
vesperas reficiebatur, in qua etiam nocturnis
diurnisciue temporibus orationibus cum hicrimis
et gemUibus sine cessationibus vacabat. Qui cum
tantae virtutis esset, numquam tainen ob lioc
vitio succubuit iactantiae, non aliorum prandiis
detraxit, sed infirmis saepe sorbitiunculas cum
adipe et vino factas manibus propriis offerebat,
et si pauluium tardasset prioris sententia, soUicite
iUis misericordiam impendi llagitabat. Omnibus
infirmis ciborum suorum relitjuias quacrentibus
hUariter porrigebat et omnibus fratribus ad se
venientibus
Reversiis
ht abbatiam,
in ntatore
abstinentia
*
frf. videri
F
eremitici'
vivit.
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 497
omnimode
corpu
cruciatur.
erf.
soinniuni.
B
Hilaris
sempifr
beotae
l'ii'(finis
apparitione
i-ecreatur
ef animarttm
defunctorum.
venientibus cibos suos, etiam cum magnam pate-
retur penuriani,libentissimo largiebatur,ita ul vix
umquani aiiquem vacuum a se abire permitteret.
12. Ipse autem adhuc in mortiricatione carnis
suae animatus, tuiic al)stinentiae adiecit lerreos
nexus, quibus corpus smun durissime circumde-
dit. Torque igitur ierrea collum suum anibiit ct
ad ipsam torquem lapidem suspensum gfstabat;
cingulo ferreo prope trium digilorum latitudinem
habcnte per ventrem sub cilicio cingebalur.
anulos quoquc ferreos in utroque brachio prope
scapulas et prope manus, duobus scilicet in locis
habebat ; similiter in utrjique coxa et in cruribus
circulos ferreos gestabat. Talj lanloque discri-
mine eorpus suum damnaverat. Si quando vero
parvum somnum
*
percipiebat, super terram,
trunco vel lapide ad capul posilo, se reclinabat.
Quid alii sentiant. ignoramus; nos fidenler astrui-
mus beatum Girardiun inter tot cruces Immen-
suni tuHsse martyrium. Gottidie ergo lacrimae,
gemitus et oratio sine intermissione. Denique
quando per hortnlum cellulae suae cohaerentem
deambnlal)at cum parvissimo bidonte noxiagra-
mina cradicando, semper psalmum in ore habe-
bat, venientibus ad se hilaiem se praebebat et
consilimn sanctae religionis illis ministrabat.
Omni tempore quaedam sancta laetilia et rubor
in facie eius apparebat; unde satis mirabantur
qui illius abstinentiam noveraiit, claritalem vul-
tus oius intuontes. Septeni quippe et fere amplius
annis ab onmi pane el ab omni potu, excepto
dominico corporc et calice, abslinuit, necob hoc
tamen tristi aut pailido vuliu, ut diximus, crat.
13. Hunc igitm- virum quis modo vere felicem
diceredubitaverity Guius tota intentio totumque
sludium fuit Deum proximumque diligere et Dei
servitio adliaerere, cetera omnia, quae videntur
in mundo, nec nata computare; qui quamvis car-
nis carcere
cii-cumdatus in lerris degeret, eius
tamen tota conversatio secundum apostoli dictum
in caelis erat; unde non solum animas reorum,sed
et spiritus bonorum saepissime
contemplabat.
Nam, ut ipse quadam vico cuidam familiari suo
reltuht, beala Doi genclrix Maria. quam post
Deum omni
virtulo,onmi studio omnibusque viri-
bus excolebat , ei quadam nocte in ecclesia vigilanti
apparuil et suam sanctissimam
dexteram super
eum extendisse
dignata est, sanclam cius absti-
nentiam Deo placitam et .se eius adiutriceni tore
commemoravil.Hoc
igitur
adiulorium,quodbeata
mater
misoricordiarum
illi promiserat. in fine sibi
affiilurum
beatus
Girardus
dicobat. Unde el
ipse sanctum nomen eius invocando, ut in loco
suo plenius referemus,
ultimum
exhalavit flatum.
Sed nunc ad oa quae de illo interim
dicenda siuit.
revortamur. .
14 Sub ipso tempore
cuiusdam
patris anto
naucos annos
defuncti vidit animaui in purgalo-
riis
poenis deiineri.
Gui
vehementissime
compa-
tiens tota
h.tentione
adDomunuuconversus.ora-
tionicum
suspiriis et fletibus pro
eropt.one ems
incubuil,
cottidie
salutare
sacriflciuui
cum magna
cordis
conlritione
offerens;
nec prms destitit
donccillaanima
absolula
secundo iUi appareret
et pro
liberatione
sua.
inclinalo cap.te, e. grat.as
aeerei
Multoties
aiiorum
multo.-um.etiam
qu. ex
hac luce
migraverant.
poenam
vidit et salvat.o-
nem, et
quorundam,
quos
reticere
mel.us est,
cognovit
perditionom.
Haoc
siquide.n dum reter-
rei.quibusdam
iucredibilia
vidoba.ilur:
sod ph.ne
incredibile
non debet esse
hominon.
sp.ntuales
naim-as
cont.-a
bmnanum
morem
posse
conspi-
Novembris
Tomus U.
VITA
tamen
$anctitatix
te^timonium
sanct'1
vita eiuf.
cere, qui supra humanum modum spiritualiter
praevaluit vivere. Gausantur etiam aliqui parum
in Scripturis sanclis eruditi dicentes : ^Siitaspi-
ritualis erat iste vir, ut spiritualescrmturasposset
consjnr.ere, eur et ulia prodiyia, fptae oUm et spiri-
tuales viri faciebant, ipfte non ferit 'i Quibus respon-
domus sanctam iliius abstinentiam ingens quod-
dam miraculum fuisse, cui digne alia aequari
^"^"""''
miracula minime possunt. Nam multa mii-acula
fieri in evangelio Dominus proteslatur; quibus in
iudicio dicentibus : Domine, Domine, nonne in
nomi7te tuo propketavimus et in tuo nomine virtu-
tes multas fecimus'^ ipse dicturus est : Amen dico
vobis, nesrio vos. Patet igitur quod dignius et
melius est puram vitam sine signis ducere. (juam
signa et prodigia sine bona conscienlia facero. Si-
quidem. quod quidam saecularium litterarum
peritus ait : Virtutis frurfum saftiens in consdentia
ponit, minus perfectns in (jloria, hoc beatus Gii'ar-
dus. quamvis lille.as saeculai-es fundit us igno.-aret,
perfecto complere sategit, quia conscienlia primo
contentus, minus gloriam. quae de signis exoritur,
quaosivit, licet ipsa sanitatum g.-alia non omnmo
g
illi defuerit, sicut deinceps tideiiler narrare aggre-
diemur.
15. Andegavis apud Sanctum Laurentium a
^'rrebquias
erat
quaedamreclusa.nommeret.-onilla.exmulto ^
cirarcU
tempore ibi Deo sei-viens, quae magnopere expe-
^^ gj
tebat ut de reliquiis ciborum vi.-i Dei Girardi anguina
accipere mereretur. Quod cum vir Dei beatus
Uberatur,
agnovisset, ei libentissime. siculi omnibus pcten-
a
tibus solebal,pai'tes ciborum suoruin lra.ismi.sit;
quibus illa cum ingenti gaudio receptis. apud se
honesle recondidit. Non multo post quaedam
nmlier hUum suum infirmum ad praedictam
beati Laurontii occlesia.u altulit, cuius guttur et
fauces morbo illo, qui a medicis anguina dicitur,
tam graviter inlumuerant,ut nec verba proferre,
ncc cibum glutire praevaleret. Gmnque mater
eius cum ipso languido in eadem ecclesia unam
noctem pervigilem duxisset ot vix hora vel mo-
mento a gemitu et
clamorequiescoret.
praedicta
sanctimonialis reclusa eius dolori compaliens. vo-
cavit eam ad se et ait illi : i^cce, mater, penes me
kabeo reliquias ciborum sanclissimi viri Girardi,
qui apud monasterium Heali Albini mnratur. De
his, si placet, filio
fuo demus; et si bahesfidcm
quod
^
mtrifis servi Dei possit salvari,
procul dubio reci-
piet sanitatem. At illa cum ingenti gemilu cia-
mare fldem se habere, ut intirmo daretur viri Dei
benedictio,
vehementer
deposcei'o. Assumptis ita-
que fidei speique viribus, reclusa
veuoi-abiiiter
quartam unius pomi partem infirmo mox sub
invocationo
sanctae
Trinitatis
intulil. Mirum
dictu. inox ut i.ifirmus illud saluta.-e
pomuin ore
suscepit et glutivit guttur, fauces eius omnis lan-
exuor dosoniit, et recepto linguae ollicio, vocavit
matrem
suam et cousolari coepit atque se mcolu-
mem factum
commemorans.
oblationem suam
Deo super
altai-e Sancti
Laurentii ubtulit, et sic
sanus cum matre sua recessit. Post haoc pi-ae-
dicta
reclusa
aliquantis
sanclimonialibus m clau-
aUae afehn.
stro Sanctao
Mariae b fobricitantibus de eiusdem b
reliquiis
porrexit ;
quae omnes, Deo miseranie,
sanitatem
receperunt.
.
16. Panem et vinum et genoralos escas. quao /-
_
^
illi
cotlidie,
sicut uni de fratribus,
competobant
^;^^,^^^,,,
de
refectorio,
accipiebat
elemosyiuuius. et udi
^^,^ ^,.
insebeatusdelegaverat.transmittebat.Eratautem
,;pw,-.
apud
vicum. qui
Trelaxiacus c dicitur.aha redusa
,
nomine
Osamina
multo tempore in sanctunoruo
ibi
Deo
serviens:
cui uno die in hebdomada
'"
63
praediclam
DE SANCTO
GIRARDO
MONACHO.
terrogaretur,cur
hoc faceret, suninium se habero
medicum
testahalur
qui solo nutu restaurat d
universa.
19. Tribus ['ernte
hebdomadibus in inCirmitate
illa constitutus,
numquam ab oratione et laude
Dci cessabat, nec in aliquo rigorem abstinentiae
rogatus saepe a fralribus
relaxavit. Nocte igitur
quadam cum post orationem et lacrimas paulu-
\\m\
obdormisset,
apparuit ei persona nobilis,
venerabilis,
quae,dextera manu elevata, signum
crucis super ipsius pedem fecit. Suum colligatum
iS^:'':::^
nns::^.;^^;
i:
aii.uo ..a.en. ... ^ ^^^^.
dictu. integrum
repperit. Statim
clamoribus et
498
praedictam
elemosynam
transmittebat.
Igitur
miadam [die], cnm
praedicta
sanctimomalis
pa-
nem et vinum beati Girardi sibi allata
accepisset,
quidam
peregrinus
iuxta
domunculam
venit et
importune
clemosjmam
flagitare coepit. Gui cum
illapriino
nihil dare vellet, quia panem ibi non
habel)at
praeter panem domni
Girardi,
tandem
laedio victa partem de illo pane benediclo
ded.t
peregrino;reliquam
partem
reponi lccit. Gumque
tota die usque aci vesperain more sibi solito leiu-
nasset, sero,
admonente famula sua, cibum de-
D
miraculosM
ianatur;
quotnfirmi
curaHaunt.
Tntrrea
Girardus
dolore petU$
cexatus,
fomeuti
abrtpf/atis,
laudibus
cellulam replens, integrum panem domi-
nae suae rettulit; quo viso, stupefacta
sanctimo-
nialis diu ct ipsa in Dei laudibus
immorata est.
Accepto itaque cuUello cum partem eius dese-
cuisset et famulae suae dcdisset, in ipsa parte
species cruoris apparuit. Credo equidem quia
illum panem
sanctificaverat
panis vivus, qui in
deserto quiiique panes, ut reficeret turbas, multi-
^
plicavit, cuius carne pascimur et potamur.
17. Vocato igitur presbytero quodam, nomine
Petro.
s\ipradicta Dei famula, ostenso pano, rem
exordine reltulit; sacerdote vero et populo Deum
proinde laudantibus, partem ipsius panis ipsa
sanctimonialis
reservavit, fidem habens aegro-
tanlibus posse proficere; nec fides eius inanis fuit.
Denique presbyter fragmentum de illo pane in-
iirmo dedit, qui per annos ferme tres febre diu-
iina vexabatur; et continuo liberatus salvus efife-
clus est. Quaedam vero mulier in supradiclo vico
huiusmodi infirmitates incurrerat, ul, tumefacto
gutture ct infiatisfaucibus,amilteret
linguae oifi-
cium, nec ullum perciperet cibi subsidium. Huic
etiam cum praedicta sanctimonialis offulam in
ovo tinctam de illo pane porrexisset, statim,
morbo evanescente, sanitatem amissam recepit.
Alius quidem homo, officio miles, caduco morbo
vexabatur. Hic cum venisset ad sanctimonialem
illam, de praedicto pane petiit, accepit, comedit
sanusque discessit, ita ut praedicto morbo dein-
ceps minime fatigatus sit. Aliae autem plurimae
sanitates de hoc pane factae memorautur. Quis
tanta non obtupescat miracula, aut quis est qui
^
ad merita huius beati viri haec non iudicet refe-
rendayLibere attestamur, quia si grande miracu-
lum est, quando aliquis sanctus praesenti sibi
infirmo suis precibus impelrat sanitatem a
Domino. multo mirabilius miraculum est, cum,
absente ipso sancto et ignorante, Dominus per
eius merita sanitatem praestat infirmo.
18. Girca idem tempus ipse beatus Girardus
dolore pedis et tumore graviter vexatus est; scri-
ptiiiii qiiippe est quia quem dillgit Dominus cor-
ripil. llagellat autem filium quem recipit. Flagel-
latur aulem benignissimi patris bcnignus fiUus.
Aequaniniiter ac modeste pjrlcrens studebat
semper iu doloribus gratia.^ agere, et cum sic
infinnarotur, ut se do loco ad looum movorc non
posset, detulerunt euiu fratres in doraum infir-
morum et lectulum ei construenles, pulvinar
faeno coopcrtum,eo absentCiin codem loco posue-
runt. Quod ipsc mox per spiritum cognovit, ba-
culoque faenum excuticns. pulvinar discooperuit
et quasi accepta permotus iniuria,omne faenum
inde proici iussit; cilicium vero suum superasse-
res poni fccit et saxa,sic<iue coUocari. Praecepit
autem ut nullus medicorum, se ibi constituto, in
domum illam ingredi permilteretur, cumque in-
Tunc sanie decurrente,
tumor defccit et post ali-
quot
dies,reintegrata cute, omni dolore caruit. Ab
illo tempore massam plumbi signum crucis ha-
bentem ad ferream torquem, quae collum eius
ambibat, suspendit et eam deinceps toto vitae
suae spatio baiulavit.
20. Sane ex illo tempore prae nimia absti-
nentia et ponderum sive vinculorum
gravamine
debilitatus, in choro
psallentium starenon pote-
rat, sed foris stans baculo innixus, vel super ter-
ram recubans, aut super scamnum prostratus,
tempore
orationis lacrimis et gemitibus vaca-
bat.Cibum vero suum iam nolebat accipere, ante-
quara fratres ad completorium irent, ablutis prius
pauperum pedibus et audita coUatione dataque
confessione.
Siquidem a capite ieiuniorum usque
ad kalendas noverabris ad mandatum trium pau-
perum, ubi mos est, monachos claustrenses ire
cottidicipse cum duobus ft-alribus cottidie ibat e.
21. Miraculum de quodam peccatore quem a
morte animae resuscitavit inter eius miracula
ponere
*
dignmn duximus, quia videlicet, sicut
anima melior csl corpore, ita animae resurrectio
utUior est corporis
rcsurrectionc;utiIiusctdignius
quippe est vivificare animam in aeternum victu-
ram quam resuscitare carnem iterum morituram.
Quidam senior post longara continentiara in pec-
catum carnis non solum corruerat, sed ctiam pec-
candi consuetudinem fecerat. Mala ergo consue-
tudine, quasi magna mole lapidis Lazarus in
raonumento clausus, fetere incipiebat. Die qua-
dam igitur beatus Girardus eum coram se trans-
euntera aspiciens, vidit duos daemones eura
dextra laevaque comitantes; qui ilico cognovit
per spiritum cui vitio subiaceret. Interea homi-
nem illum sccrete ad se accersitum cum nimio
gemitu et lacrirais de proprio reatu coepit incre-
pare. Quid plura? lacriraae iUius beati Dei servi
inanes esse non potuerunt. Confestim naraque
idem peccator lacrimis perfusus et ad genua eius
prostratus, peccata sua humiliter confessus est et,
promissa emendatione, a beato viro paeniten-
tiam accepit; quam taraen ipse pro eodem dimi-
diam fecit. Erat quippe iili consuetudo ul paeni-
tentias eorum magna ex parte perageret, qui in
praesentia sua Deo peccata sua confitebanlur.
Hominem ergo a morte animae resuscitatura et a
daemoiuoiis liberatuni, exemplis consolantibus
laetificatum, precibusque purgatum in pacc dimi-
sit. Quia vero istud miraculura pari inodo multo-
tiens de pluribus operatus est, ut frequenter audi-
viinus, plane possumus astruere quia, qiiotiens
iUud egit,totiens mortuorum resuscitator exstitit.
Ecce viri vitalaudabilis,cuius merilura et corpora
curabat et animas clarificabat,
22. In praedio, cui Carteniacus
f
nomen est,
ecclesia in honore beatorum raartyrura Mauricii
socioruraqae eius est construcla, in qua quidam
presbyter,
aemper
abstinentiae
aervandae
tenax
permanet
;
peccatorem
convrrtit,

Ed. poenae.
et, ut solituit
erat.partem
paenitentiae
inaammit.
Rainaldii
prefbyter
f
B.
Girwili
sanatur.
lofredua
adulescm-
tulus,
B
sieut et
MoreUuB,
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
presbyter, nomine Rainaldus, Deo sanctisque
martyrihiis fanuilabatur, qui gravi arreptus mo-
Icstia gravissime tertianae febris ignibus ureba-
tur. Tentatis autem frustra piuribus auxiliis, qui-
bus febres expelli solent, requiem invonire non
poterat, cibum et potum non sine tormento capie-
bat. Itaque doloribus coactus ad virum Dei
Girardum venit, ac primo eius colloquiis optatum
sensit levamen. Gonfortatus autom, de cibariis
eius, ipso tribuente, paululum accepit. Nec mora,
illecibus cum benedictione sumptus tantam gra-
tiam rcportavit, ut praedictus aeger, ilico eva-
nescente [febrej.incolumis do loco illo discederet
et sanus diulissime ab illa peste permaneret.
22. Quidam adulescens, nomine iofredus, pro
honesta convorsatione fratribus erat carus, qui
in camcra, ubi vesfimenta suuntur, degebat. Gui
cum quidam de monachis aliquid supoUectilis
commendassel et ille illud comnicndalum perdi-
disset, prae ira in amcntiam versus ct a diabolo
arreptus, tribus diebus ac noctibus sine cibo et
potu permansit; nec in lectulo cubitabat, sed sub
scamnis et leclulis se occultabat; nec Deum, nec
sanctos eius recognoscebat. sed e contra ad se
venientibus blasphemias et crratica verba dice-
bat. Guius calamitati iVatres vehementer compa-
tientes, eum vi abstraclum de loco, in quo sc
occultaverat, adduxerunt in ecclesiam ante cru-
cifixum Domini; ul)i cum nec imaginem Domini
recognosceret, nec cibum sumere vellct, vocave-
runt fratres beatum Girardum.Qui veniens.audi-
tis rebus, pomum de cellula sua attulit et illud
benedicens et desecans patienti dedit. Quod cum
ilico comedisset aeger, eum ad locum, de quo
adductus fuerat. reduci praecepit; discedcntibus
Tero omnibus, ad eum secreto vir sanctiis venit,
factaqueoratione,a daemonio liberatum eum sub
momento pristinae restituit sanitati. Postera
quippe die, veniente presbytero monasterii ad
eum cum cruce dominica, aeger sensui et sanitati
redditus confessionem dcdit, pectus tutudit, cru-
cem adoravit et ita deinceps sanus et sensatus
permansit ac si nullum antea incommodum pas-
sus fuisset.
23. Alius quidam famulus, cui nomen erat
Morellus. qui in co(|uina fratribus serviebat, tu-
mefactum brachium ab eo morbo, quem medici
2 carbonem nominant, collo suspensum
ferel^at.
Accidit autem ut eunti beato Girardo ad ecclesias
sanctorum
confessorum Germani atque Hilaru,
quae apud Andcgavim inter vineas sitae sunt,
iste famulus comilaretur eum, quia ministerium
coquinac non poterat faccre ; cumquc duo perge-
rent simul, rospexit eum vir Dei ct videns bra-
chium collo suspcnsum
geslantom, ait illi :
Qnid
habesin
hracliio;' Ai ilie. soluto eo. ostoiidit ilh
infirmitatcm
quam
patiebatur. Vir ergo Dommi
signum crucis super infirnumi
brachmm fecit et
aegroto
praecepit ut in crastino, summo mane,
secreto ad se veniret. Quod cum ille tccisset, ubi
servus
Ghristi
signumcrucissccuudocumoratione
super illius brachium
fecit, sine mora carbo cre-
puit et sanie defluente,
tumore ot dolore sublato,
bracbium
incolume
apparuit, ila ut cadem hora
in coquinam
veniens
omneservitium
suum pera-
(jeret
Monachus ergo qui coquinao
praccrat, no-
mine
Guarinus.
intuens cum. cuius
innrmilatem
anteavidcrat.laborantem.ait
M:
stulfis.nm',tu
nm infirnms
es, quare mn
requiesns? M .Me
ostcndit ei
brachium
suum
sanitati
rod.htum ct
narravit ci qualiter pcr virum Dci
Girardumsa-
nitatem
adeptus
fuisset.
499
ANNOTATA.
AUCTORE
I. D. B.
a De fatis huiuit ecclesiae, cuius primordia
suhobscura videntur,
cfr. Port, op. cit.. tom. J,
p. 01. Intra ambifum civitatis sita erat.
b. Deahbatia Sanciae Mariae de Carifate, quae
etiam dicitur Honcereium, cfr. Gall. christ,, tom.
XIV, p. 695. In abhatiae aedibus hodtedum instau*
rata est schola dicta des Arts et M^iers. Vid.
Port, op. cit., tom. I, p. 70.
cTvc\az^, arr. Angers,d^p. Maine-et-Loire. Vid.
Port, op. cit., tom. III, p. 014.
d Auctori in mentem recurrisse videntur, quae
relaia sunt in Passione sanctae marfyris Ayathae.
Cfr. Act. SS., Febr. tom. I, p. 619, n.8.
e Ad haec animadveriit R. P. Dom. Chamard,
op. cit., p. 188, nomine collationis significatam
esse lectiunrulam, quae apud Benedictinos ante
completorium instituebatur; nomine ?jero confesso-
nis publicam illam peccaminum proclamationemf
quaesuh idem tempus apud antiquos in more erat.
Mandatum trium pauperum, ut monet Du Cange,
ex referentia ad verha cvangeltca loan., xui, 14,
significat humile illud obsequium quo pauperum
pedes larabantur.
f Ghartrene, cant. et arr. de Baug^, d^p.
Maine-et-Loire, distat Andegavo kil. 4S. Cfr.
Port, op. cit., tom. I, p. 032. Recensita est haec
ecclesia inter prioratus qui ad Sanctum Alhinum
pe rtinent. Vid. Pouille gencral contenanl les b^n-
fices dc farchesv. de Tours (Paris, 1648), BM-
ficcs dcpend. du dioc. d'Angers, p.
249.
GAPUT TERTIUM.
B. Girardus
propheliae dono
gaudet, alia miraeula palrat,
pie obit.
24. His igitur factis datur mtellegi gratiam
miraculorum boalo Gcrardo non defuisse, sed ne
humanus favor eius mcrilum in aliquo minucret,
eam prudenti consilio devitiuo voluissc. Gonstat
autem apertissime etiam prophctiae spuitum illi
non defuisso. ut in quibusdam. quae ante narra-
vimus.potcst
approbiui, cf sicut magis cx sequen-
tibus liqucbit cxemplis. In libro namquo Regum
legimus quia qui modo prophetae dicuntur, olim
in Israel vidontes
appellabantur, et in prima
homclia super
lozechiclem beatus approbat papa
Gregorius quia prophctiae spiritus
prophotarum
mentes
ahquando de
practerito, aliquando de
futuro
tcmporo tangit. Cur igitur beatum Girar-
dum
propholiae spiritum
* habuisse nefas sit
credore, qui cjuamvis
depraoterito ct futuro mhil
dixerit, sicut Movsos David et Ysaias. rcs sui tem-
poris
sibiabsentes,
siout Samucl ot Elisous, vide-
bat et
annuntiabatVDeniquo
cum filius Hcnnci
regisAnglorumrt
maretransiens
naufragium pas-
sus cum magna
multitudine virorum ct muiierum
dcperissot,
cadcm iiocte
virDeiGirardus.
procul a
mari
Andecavis in cellula sua
positus, eorum
suiritualiter
vidit et cognovit
damuationem,
et
hoc
inanc
quibusdam
fratribus cum grandi trisli-
tiaretlulit. .
25 Item
cum essot apud caslrum,
quod Lcio-
ncm h
nuncupant,
quida.u luiles cui Borrellus r
cognomcn
crat,in
castollum
quod
appeilatur Sal-
nuirum
mortuus est; cuius
poenam et obituni
servusChristisub
eadem
hora spirituah intmtu
Prophetiae
spirltu
plenug
'Ed.add. non
mortfm filii
Hrnrici rtgis
annuntiat.
Borelli
militif
dtimnatiotifm
h
TrrA
litem apud
Salmuruni
exortam.
d

mortem
Gflasii
papne,
f
c
Garini
monachi
praesmtiam,
ae ineendium
Vizeliacensifi
monnfterii.
9
500
vidit. Nam
fralribus
qui cum eo erant
sciscilan-
libus cur solito tristior erat, diu
multumque
cun-
ctatus,
tandem
dixit eis : Apud
Salmurummodo
defuncius est miles, quem
Borrelhm
cognommahs,
ei
nusperditionem
ego hac hora, Domino
revcMe,
cognori Mirali
omncs, notata hora et die,
soU.cite
abhishominibus.qiiideSalmurovoniebant.quae-
ierunt, el
quaerentes
acceperunt
eadein hora
exsi>lrasse
Borelhnn.
quavir
Domini se ilhus co-
enovisse
perliibuit
hiteritnm.
26
Sequenliannorf,kalendismaii,eratbealus
Girardusapud
locum,
qui diciinr
Sichilhacus e,
ul)i. multis
operariis
congregatis,
in data sibi novi-
ter terra
oratoriuin
aedificabant
monaclu Sancti
Albini
Igiturcadie,
cumapudSalmurum
nun-
dinae
celebrarentur,
instinctu
daeinonum mter
institores causa
cupiditatis et
superbiae gravis-
sima lis exorla est, ita ut usque ad sangnmis effu-
sionem
protraheretur.
Qnod vir Dci Girardus, qm
ab eodem castello ferme triginta milibus aberat,
statim
spiritnali conspexit
intuitu et amarissime
flere coepit, currensque
velociter ante altare ora-
torii proslernitnr. alta suspiria
gemitusque pro-
fundcns.
Obstupefacti
itaque fratres, qui aderant,
et
caementarii, causas tanti luctus
tantorumque
gemituum ab eo humiliter
coeperunt inquirere.
Qui protinus respondens ait iliis : Ecce apud
Salmurum in ntindinis instinctu et agitaiione dae-
monum maxima seditio exorta est; et, nisi pietas
Domini
subvenerit, gravissima caedes hominum ei
rerum iacfura non inediocris fiet. Haec itaque
locutus. orationi totis nisibus incubuit, orans cum
lacrimis
Domini clementiam, ut populum suum
ab inimici molitione tutaretur. Fratres vero et
operarii haec audientes non minimum admirati,
non solum diein, sed et boram notaverunt, et
soUicite postea requirentes, illo die illoque tem-
pore seditionem, quam vir Dei dixerat, apud
praedictum locum exortam fuisse compererunt.
Quae tamen, ut crediinus, ipsius lacrimis et pre-
cibus, cum esset magnis armatorum viribus et
molitionibus incepta, praeter spem omnium cele-
riter exstincta est.
&7.Item obitum Gelasiipapae/^vir beatus simi-
liter cognovit et quibusdam fratribus indicavit
longe antequam nuntius mortis eius de Gluniaco,
ubi obiit. Andegavem veniret. Alio tempore in
^ cellula nieridic. ostio clauso, psalmum canebal
;
cumque ad eum quidam frater, nomine (iarinus,
accederet audissetque eum intenlissime psalmos
canentem. substitit, et metuens ne illi impedi-
mento forel, redire voluit. At ille hoc de cellula
cognoscens, vocavit euin noinine suo et iussit ad
se venire, cum, sicut diximus, ostio clauso alius,
si intro csset, eum mmime videre potuisset.
28. Item xi kalendas augusti dum vigiliae apud
Viccliacum agerentur sollemnitatis beatissimae
Mariae Magdalenae, cuius sacratissimum corpus
ibi positum a populis totius orbis expetitur et
veneratur ff, divino iudicio illa ecclesia igne con-
cremata est; quo igne maxima multitudo virorum
mulierum, par7ulorum,quae ad vigilias ccmvene-
rat, exstincta est h. Vir igitur Domini Girardus,
Andegavis in cellula positus, eadera hora quid
evenisset, et propter quod peccatum evenisset,
divina manifestatione cognovit. Eo quippe tem-
pore quidam monachus Viceliaceiisis. nomine
Lamberlus. pro honesta conversatione venera-
bilis, in pago Genomanico apud vicum, qui dicitur
Ostacusj, morabatur.qui tuncprosoUemnitateilla
ad monasterium suum minimo perrexerat, sed in
praedicto vico festivitate pro modulo suo acta,
DE SANCTO
GIRARDO
MONAGHO.
die tertio
Andegavem pro causa domus suae D
veniens, cum viro Dei coUoquium familiare habuil
.
Gui statim ipse vir Domini dixit :
Aliquid nnnoris
amonasterio
vestro post soUemnitaiem audistis?
Cui
monachus
respondit : Non, domine; non enim
qui ad
snilemnitafem
de partibus istis ierunt, adhuc
possunt
regionem istam reversi inirare, quia iter
illud vix octo diebus peragitur. At ille subiunxit :
Scitoiepro
certo quia ecclesia Viceliacensis iadicio
Dei
concremaia est, et quia ibi magna multitudo
hominum periii ex iis qui ad rigilias convenerunt.
Ad haec
stupefactus
monachus ait : Et vos, o
domine, quomodo hoc didicistis ? Gui iUe dixit :
Hoc ego Domini revehitione
bme novi. Rogate
autem vestram
congregationem ut pro defunrf.is,
qui ibi mortui sunt, Dominum
deprecentur, quia
multi ex eis Dei
misericordia
sahabuntur. His
auditis, monaciius ille stupens super hoc verbo,
reversus est ad ceUam suam; cum ecce post
paucos dies peregrini, qui de ista regione ad
soUemnitatem
ierant, a Viceliaco reversi nuntia-
verunt omnia ista contigisse, sicut vir Domini
spuitualiter viderat et monacho narraverat. NuUi
igitur videatur
indignum
quod cum prophelis
eum numerare
voluimus. quia evidenter spirituali
gratia proplielis, el muiidi contemptu apostolis,
et mortificatione
carnis
martyribus, et i)ia con-
fessione
confessoribus,
et perpetua virgiuUate
vuginibus consors factus, agnum virginem vir-
ginis filium sequilur
quocumque ierit.
29.
Igiturulassertioneinnostramsupertantis
Girardus .r.
eius meritis caute concludamus,
procul dubio
*""''""'
possumns aflfirmare : quia sicut hunc virum qui-
buslibet
nominatissimis sanctis maiorem mino-
remve dicere
temerarium est, ita eum caelestis
gloriae participem et omnium sanctorum con-
sortem negare
dementissimum est. Quia vero de
Ulo, ut dignum est, nequaquam loqui sufficimus,
multa quae de iUo vidimus et audivimus omit-
tentes, ne fastidium sermo incultus pariat legen-
tibus, unum adhuc de iUo iniraculum perstringe-
mus, ac sic cum
*
fme vitae illius, finem huius
operis, Deo auxiliante, faciemus.
30. In possessione, quae dicitur Mosteriolus k,
mulier quaedam arrepta a daemonio, seplem
diebus sine cibo et sensu fuit, cuius propinqui
valde maesti, eam ad monasteriumSancli Albini
adduxerunt, et ab elemosynario de reliquiis cibo-
rum viri Dei Girardi quaerere coeperunt. Videns
autem fidem propinquorum, frater Arduiuus. ele-
mosynae praepositus, et miseriae mulieris coin-
patiens. venit ad fainulum Ghristi, et suppliciter
rogare coepit ut arrepticiam illam viderc di^na-
retur. Gui protinus turbato vultu vir Domini
respondit : Quid esi quod dicis, frater? Quid hoc
ad me pertinet ? At Ule conticuit, rogavit tamen
ut de reliquiis ciborum suorum ei mittere digna-
retur. Quod cum impetrasset. et ipsi reliquias
praedictus frater mulieri detulisset, mirum dictu,
quae prius omnein cibum respuebat. statim viri
Dei escam eius manu signatam avide comedere
coepit. Servus igitur Dei mulierem. remotis fra-
tribus. clam visitavit et aqua benedicta aspersam,
facta oratione signavit ;
quae mox a daemoniaca
potestate vel potius iiifestatione liberata requie-
scere coepit. Domuin integrae sospitati rediiita
postera die cuin propinquis Deumlaudantibus el
ipsa Deum laudans atque benedicens ad propria
incolumis discessit.
31. Sed quia omnia opera eius digna admira-
tione nequaquam possumus comprehendere. sut-
ficiat vel pauca dixisse de plurirais, satisque sit
nos,

ed. lum.
ilaenionia'
cam lihernt.
fc
Haee
pauca
de
muUis
miraculi^-
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 5<J1
rnorti
proxitntis
Brocin'*'"
visitat,
I.
m
n
ac tdlimn
aeffrHufiinf
corrfptus,
sedulo ab
omnihuA
confotiifi,
fratvfm (ie
f)eccatt.i
occultis
coinmonet
nos el in paucis protulisse verilatem et in multis
nauseam evitasse legentium; siquidom cui puuca
non placuerint, nec mulla placuissent. et cui
muUa placuissent, pauca non displicebunt.
32. Igitur beatus Girardus senectute liona
cotitectus. cum per xxxviu annos monacliilis
vitae nnrmam non tanturii tenuisset sed etiam
perfectionc laudabili superassel, bono certamine
certato, cursu consummato,fide servata,coronam
iusfitiae sibi repositam a iustoiudice exspectabat
securus. Eodem tempore a monasterio egressus,
villam, quae dicitur Brociacus, asello vectus visi-
tavit ea intentiono, ut oratorium quod fundaverat
el locum qucm aodificaverat / tutarctur ab exer-
citu Fulconis Andegavensium coniitis m, qui tunc
caslollum, (luod Dualum n vocalur, rcbelle sibi
macliinis paraiis et instructo bellico apparatu
obsidere conabatur. Ubi paucis diebus commo-
ratus, cognilis robus, quae imminebant, pcr spiri-
tum, quod scilicet exercitus locum.propter quem
servandum vonerat, minimo contingerot, ct quod
ipse post paululurn vitam fmiro deberet, velo-
citer ad monasferium rcdiit. Eadem vero nocto
qua reversus est, vexatione ilineris, nimietate
algoris, pondere vinculorum, continuatione vigi-
liarum et abstmentiae vetiementer afllictus, acri
dolore ventris et dyssentria etiam vexatus, super
oilicium suum decubuit et per tros continuas heb-
domadas graviter visus est laborare. Probabat
quippc Dominus miiitem suum, et sicut aurum in
fornace, ita igne infirmitatis eum excoquebat, ut
non inveniretur uUum in eo pravi sermonis vel
neglegentiae vestigium. Gorpore et sanguine lesu
Ctiristi saepius reficiebatur, laudem Domini cum
propheta os eius assidue loquebatur: hymnum
de sancto Spiritu, qui ita incipit : Veni, Creafor
Spiritus, mentes ttiormn visita, die et nocte fre-
quental)at, nomon quoque beatissimae Mariae
matris Domini, matris scilicet misericordiarum,
semper in ore habebat.
33. Erat autem pia soUiciiudo erga eum abbatis
ipsius ecclesiae.domini
videlicet Hamelini o, qui
eum maxime ab eo dilectus diligebat et venera-
batur, sed et omnium fratrum ipsius loci, qui
certatim pariter et singillatim sua illi impendere
volebant obseqiiia, et qui de iUius afflictione et
resolutione
unanimiter
tristabantur.
Cumque ad
Z eumsinguli
fratrum.proutquisquepoterat.utipse
permittebat, accedere
festinarent.
pridie quam
decederet, quidam frater. cuius cor ineptiae et
levitatis
cogitationibus
obsessum, more bumano
aliquantulum a religione
doviabat. in cellam, in
qua iacebat.
introivit et cum eo colloqui famUia-
riter coepit. Cui protinus vir Dei, cum nemmem
praeter se et illum in domo iUa adesse
rescisset,
ait : Vade. frater,
et cogitationes fuas ahbati tito
confitere,
ut possit
daemonem,
qui iam te veneno
^uae sug<iestionis
infiammarit, a te erpellere. Quo
audito,'iUe,conscientia
accusante.
salubriter con-
fusus expavit et sanctae
confessionis
antidoto
virus daemonis cum
precibus beati viri admtus
abiecU, atque animi
sospitate
reperta, Dei cle-
mentiae
gratias egit.O vere beata et Deo aniabiUs
anima, quae per
Spiritum sanctum
tanta prae-
scientiae
luce radiabat,
ut etiam
humani cordis
occuUa eius
spiritualibus
pateront
obtutibus. O
per omnia
simillimum
antiquis
patribus
virum,
prioribusque
palribus
comparandum,
antecmus
meritom nec fraudem
suam
diabolus
occu ere.
nec conatum
suae
malignitatis
potuit
explere
plane qui iUius
dicta et visiones
deliramenUs
deputabant, in hoc facto se
potius delirasse
reco-
gnoscant. in quo iam a saeculo migraturus propter
misericordiam,quod vidit.non tacuU.eiusqueser-
moni frater correctus testimonium perhibuit.
Ultimi quippe huius sermonis probatio. aliorum
sermonum eius esl evidens commendatio.
34. Ferreos quidem nexus et lapidis plumbique
onera in ipsa aegritudine, morte iam imminente
deposuerat. Scd cilicio obtectus non super plu-
mas, sed supor aliud cilicium mente suavissimus
recubabat. Visilabatur et a multis religiosis abba-
tibus et monachis, clericis etlaicis, qui omnes de
proUxUate martyrii eius stupebant, et eius oratio-
nibus conuneudare suppliciter se studebant. Ipse
vero tantummodo sibi necessarium impendi per-
nuttebat obsequivmi. et pervigil Domini rever-
tentis a nupliis praestolabatur adventum. Igitur
pia confessione et sacratissima inunctione. domi-
nica quoque communione et commimi fratrum
suorum vallatusoratione.pridie nonasnovembris.
dominica illucescente. post vigilias aperiri ostia
celluiae. in qua iacebat, iubet et memor visionis,
quam supra retiuUmus,el promissionis Dei gene-
tricis. extensis manibus. ita eam invocavit :
Domina caelorum,fous misericordianim, suscipe
famulum tuum in tuo conductu, et perducere me
digneris ad Dominum. In haec verba vinculis
carnis absolutus ad caelestia regna migravit. et
matrom pietatis in il!a hora procul dubiogavisus
est se invenisse ad Dominum ductricem, cfuae
olim promiserat iUi se illius foreadiutricem.
35. lam voro in oxanimato eius corpore victricia
illa signa, per quae diaboU superbiam prostrave-
rat, patenter apparebant : vultus quidem eius
angelico quodam decore vernabat. cetera vero
membra tanta macies ex nimis ieiuniis vigiliisque
et ponderum ac vinculorum vexatione protracta
exhausorat, ut sub peUe ossa numerari singula
possent. Haec igitur crucis signa, quid spiritus
eius in carne positus semper egerit, quid cupiorit,
quid vitaverit, qualiter carni repugnaverit. qua-
liter ad aeternam vitam suspiraverit. indical)ant.
36. Ad eius exsequias et pontifex urbis ipsius
venerabilis p
et tanta multitudo monaciiorum et
clericorum,
sanctimoniaUum et laicorum utriusque
sexus et aetatis convenU, quanta latissima illa
ecclesia recipere potuit. Vidore erat et coUacii-
mari populum, urbis feretrum eius ambientem, et
unumquemque
vestimenla et cilicium eius tan-
gentem et deosculantem ac faciom suam operire
gaudentem, fratres vero eius aUos cum lacrimis
psaUentes, alios feretrum eius baiulantes, alios
subsequentes,omnes
autem pariterde illius beati-
tudine in Domino
praesumentes.
Sepultus est
igitur cum grandi houore in basiUca beati Albini
anno ah
incarnatione
Domini MCXXIII. indi-
ctionell, die supradicto,
regnantc Domino nostro
lesu
Ciiristo, qui cum Patre et Spirifu sancto
vivit et rognat Deus per omnia saecula saeculo-
rum.
Anien.
Epitaphium
eius
Transiit e mundo vir magnae reUyionis,
Sacri Oirardus
numinis hospitium.
Eloouio simplex,
Itahitu
de,<pectus, honons
Jmpatiens,
pacis mansio, vernu cruas.
Cumia
caduca
nihil, mat/ui caelestia pendit
;
Suhtraxit
vitiis pectus et ora dolis.
Bis
acminos et
tressinepotu
transitt anrws,
Kt totidem
panis usihits abstinuit.
Cuius
longa fames,
sitis, algor, rincMla, letus,
Assiduaeipte
preces
promeruire Deum.
Clarus
inops
t^ernans,
cruce rehus virgtmtate,
Justesacrapolum,
vixtt amant hahet.
_
Festa dies
ohittts foret
eitts
rjuarta novembns.
In Qua
transivit
tantus ad astra pater
^" ^
ANNOTATA.
iic pie mnctae
vitae titi4m
faeit.
Corpus
paenitfittiae
indieia
retinem
hoiiorifice
sepelitiir.
P
502
DE SANCTO
GIRARDO
MONACHO.
AUCTORE
1. D. B.
ANNOTATA.
a Anno Doniini 1120 srptimo kal. decembr.
(Matth. /'r/>., ed. Luard. tom. II, ]>.
US) in marc
rediens ex Nonnannia in Anglia
snbmersus est
Wilbelmns
Henrici 1 filius.
b Lion
^'\i^^^v^,'irr.deSegrf,d^p.
Mahie-et-
hoire, disfat Andegavo kil 22. Vid. Porf, op. cit.,
tom.Il,p.520.
c Monet B. P. Dom. Chamard, op. cit., (. 11,
p. /77, in huiusre aetufis
rhartulin noii semel de isto
iniUte Borello mentvmem
prri tam<juam de riro
ini^uissimo, qui praedia
tnonachonm invadere
solitus erat.
d Cl. V. F.
Marchegaij e.r inspectis Sanrti Al-
bini chartulis id artum contendif an. 1121, Chron.
des eglises d'Anjou, p.
117.
e Le Chillon, sifus in vico dicto Louroux-Becon-
nais, arr. d'Angers. Vid. Porf, i<nn. I, p. 697; tom.
II, p.
554.
f Qui vita functus est anno UV.i, ianuarii 29.
g
Quae de .<epuHa apud Vizeliacum Maria
^
Mwfdalena
probabilius putari debent, vid. Anal.
Boli.,fom. XII, p.
29(1.
h Hoc anno (MCXX) in ecclesia Virziliacensi
in vigilia transitus B. Mariae Magdalenae incer-
tum quo iusto Dei iudicio innumerabiles promi-
scui sexus el aetalis atque nrdinls in ipso crepu- D
sculo noctis atque dici.ecolesia subito conflagrante,
combusti sunt. Ita ChronoJogia Uolierti Mariani,
Scr. rer. Gall., tom. \II, p.
291.
i Saint-Mars
d'0utille. d^p. Sarthe, arr, Ceno-
mancnsi, cant. Eromoif,
/'^ l-ifom. distat ab urbe
Cenomanensi.
k Virvm hic de oppiduh Montreuil-Bellay. arr.
Saumur, 'ptod 52 kil. ab urbe Andegarensi distat,
an de Montreuil-sur-Maine,
rant. Liou-d'Aiigers,
arr. Segr^, quod 25 kil. abest ab Andegaris, agatur
definire nolim. Vid. Fort,tom. II, pp.
719,726.
I Monent priml Vitae edd., p. 122, locum Bro-
ciaci fuisse fundatum anno 1 109; quod manifesfum
est ex chartula ferfia rapituli XIII rharfiilarii
Sancfi Albini.
m Fulco iunior, (fui
AndegnrensibuA praefuit
1109-29. Chroniques des comles d'Anjou (Faris
1871),p.LXXXVII.
n Hor B. Girardi iter ad an. 1123 referendum
videtur; nam in rhronico Sancti Alhini ad an. 1123
scriptum est : exercitus deDoato (Chroniques des
6glises d'Anjou, p. 32),
et idem memoratum esf
^
ihid., p. 190, in ckronico Salmurensi.
Af)ud
Sanctitm Albinum ahhafizarit ab anno
UlS ad annnm 1127.
p
Praeeraf tunr temporis Hainaldu.t de Marti-
niaco. Vid. Gallia Christ., tom. XIV, p.
564-67.
MIRACULA S. GIRARDI
tdita ex codice bibliothecae nationalis Parisiensis num. 13092, saec. XII, collafo rum rodice nnm. 738
bibliothecae ciritatis Andegavensis, saec. XIV. Cfr.
Comment. praev., num. 3.
^rfB.Girardi
^. Post transitum beati Girardi ob ipsius me-
utmuium rita longe lateque propalanda creberrimas Domi-
patra(amnt
nus ad eiusdem venerabile sepulerum virtutes
miracMla.
opei-ari dignatur. De cuius quidem virlutlbus
niulta fi-equenter audivimus, sed nos de plurimis
nonnulla miracula, quae vidimus, declarare decre-
vimus.
Languidufi 2. Quidam itaque languidus, nomine Christia-
anatu8 est,
nus. ab omnibus medicis desperatus, gutlure hor-
ribiliter tumefacto, faucibus inflatis et praelonga
infirmitale ceteris artlbus macilentis et exsangui-
bus, amisso iinguae officio. spe obtinendae sani-
tatis ad tumulum homlnis Dei Girardi non sine
magno* labore praemortua membra contraxit,
cumque ibi paululum obdormisset, expergefactus
videt coram se resldere dccora facie viruni, nio-
nachi habitu indutum, panem candidissinmm in
manu tenenteiu. Cui secum blande colloquenti
causamque* sui adventus benigne sciscitanti, dum
se a viro Dei. cuius il)i membra recubant^ salu-
tem corporis se rida mente praestolari respondet,
ille iucundo vultu partem panis, utique* caele-
stis, infirmo porrexit. ut comedoret admonuit et
sic ab oculis eius, quia spiritus erat, evanult.
Aeger vero salutari pane suscepto et in sinum
suum memoriter reposlto, caput suum iterum
pausaturus in sarcofagum sancti viri reclinavit.
Quodeinde soporato. tam subito ineffabilis clari-
tas irradiavit basllicam ipsumque debilem fra-
glantia suavissimi odoris copiose perfudit. Qui
statim evlgilans miratur se caelesti circumfusum
lumine; divinoque repletus odore cum ingenti
laetitia surgil a pavimento,in quo iacebat. Deinde
gaudens el gratias agens concito gressu donmm
rediit, uxori suae de viri calamitate condolenti
rem ex ordine rettulit. Cumque in scamno resedis-
set et aquam ab ea poposcisset, panem, quem vir
sanctus ei in basilica dederat, de sinu suo protu-
lit et in calice minutatitu ''confractum famelicus P
comedit. Sequenti vero nocte iterum vlr sanctus
ei in lecto quiescenti eum ingenti lumine per
visum*' apparuit totumque corpus eius blandis
manibus diligenter attractavit. Cuius quidem fa-
ciem expergefactus aeger prae nimio splendore'
contemplari non potuit, sed crucem, riuam vir
beatus, dum adhuc uiortalis viveret, in peclore
gestare consuevit^ omni clarltate elanoreni vldere
promeruit. Denlque summo niane ad sepulcrum
beati viri reversus. omnium incoiumitatem mem-
brorum. Deo opitulante, sine mora recuperavit.
3. Per idem tempus Saunbertus
' quldam dlu- i**""'
tino languore confractus, cui nulla medlcorum
coMractu.
remedia valebant proficere, cum ad tumulum
servi Dei Girardi in lecto fuissel allatus, primum
circa genua, in quibus graviorem patiel)atur dolo-
rem, sudore coepit non parvo madcscere ; deinde
tepefactis venis reparatisque nervis, redivivos
pedes extendit ; nec nmlto posl, cernente populo,
surrexit incolumis, pedibusque
-
suis ad propria
remeavit, qui manibus allatus fuerat alienis.
Num. 2. ' om. 2. '
que om. % '
decubant 2. ' circiterS.
"
consuerat 2.
* panis rtrfrf. 2. ^
mmitatim corfrf.
perfusum 2. Num. 3. '
Sannbertu-s 2. - precibus 2 anfe con:
4. Item
DIES QUARTA NOVEMBKIS. 503
muli**'
"
liherata.
4. Itetn quaedam mulier nomineTescia', quam
malignus spiritus per ciuinquenniuni possederat,
et omni meml)romm privatam
^
officio ab intro-
ilu'* quo(|Uc occlesiae diu prohibueral, postquam
mausoleum sancti viri attigit, continuo liberata a
daemonio totius corporis alacrilatem non sine
admiratione muUorum sub momento
*
recepit.
Gui deinde domum revertenti, ut candelam prae-
pararei, quam cum aliis fidelibus veniens offerret,
sed unde emeret oninino non haberet, quidam
monaclms angelica canitie decoratus in foribus
ecclosiae obviavit, dansquo illi purissimi candoris
nummum, subito non compuruit. Accepto mulier
denurio et nummulariis ostenso, lu obolos mutuo
sumpsit, quil)us candelam comparavit, compara-
tam rediens ad tumbam sancti otituUt. Haec res
in urbe Andecava, eadem femina referente,multis
innotuit.
5. Sub ipso tempore. alia feniina nomine
Agnes de Ful*;ei'iis a manuum pedumque oflTicio
per bieimium destituta, ut ad sepulcrurn beati
Gerardi post longos labores potuit accedere, tam
fuit illi cito sospitatem recipere quam postu-
lasse.
6 '.Gum itaquc pro tantis et lam manifestis mira-
cancri
uJcere
^.^,1)5 monachi signa pulsarcnt et hymnum, id esl
Te Deum
/af/i(/s,iucundis
vocibusdecantarent,
quidam clericus de ecclesia beati Martini/' Ande-
gavensis in pede cancri ulcere percussus, audita
psallentiumvoce,nisu quo
potuit.comitumsusten-
tatus auxilio, miracula. quae ibi nebant, visurus,
basilicam beati Albini-
introivit^sta(imqne,quod
est mirabile dictu, sanitatem debimati pedis,
quam non petebat, eadem hora adipisci prome-
ruit
*.
7. Sed et puella nomine Osanna, quae prae
dintino ambarum
manuum tumore
' operandi
usum
amiserat, suffragio sancti viri fide devota
invocafo. per
imrantationem
dexterae Excelsi
prislinae
restituta est sospitati.
8. Eodem
nihilominus die quidam puer nomme
Gaufridus,
contractis
genibus per triennium, infe-
licia membra baculo
sustentaverat.
Qui virtute
beati Gerardi
renovatus'.baculo.quo
pro pede uti
solitus
erat,inbasilica
sancti Albini ad memonam
posterorum
deposito,
gratulabundus
et mcolumis,
populo spectante, ad sua
repedavit.
9 Item huic
simile non est silendum
miracu-
lum. Nam
quaedam
mulier
nomine Maria, cui vu-
suus,
suadente
diabolo,
nervos
tibiarum
ferro
abscideral.
amisso
gradiendi usu, per
tnennmm
audita tot
signorum
parali/tica
sanata,
a
B
item clericm
cancri
ulcer
percussus,
b
pitella
manibus
laborans,
puer genua
contractus,
muliernervos
tibiarum
saaciata,
ut tumbam hominis Dei firma fide teiigit, in con-
spectu populi circumstantis, utriusque palmae,
sedato tumore et expulso dolore, sanitatem, quam
puro corde poposcerat, impetravit ; redivivaque
dextra, tota plobe in laudib\is Dei acclamante el
prae gaudio flcnie, libcre se signavit.
11. Nec minus his gloriosum addeudum credo
miraculum '. Tot itaque et
^
lantorurn circum-
quaque discurrente praeconio signorum, inter
ceteros debiles ad memoriam sancti fiirardi undi-
que confluontium
'.
affuit et (|uae(iani calami-
iosa
*
puella nomine Thoophania dumno aridi,
immo praemorlui corporis nota multis. Illam
quippe insanabilis morbus, qui a medicis fistula
dicitur, consumptis omnino carnibus, et scabie
per muita ioramina iugiter defluente, exsanguem
et macilentam reddiderat. Haec igitur omni pror-
sus spe recuperandae aliquando
^
sanitatis frau-
data, meritis'^ bcati Gerardi omnium integritatem
membrorum, fugata peste, sub momento recepit.
12. Sub ipso tempore quaedam aduloscent ula
nomine Arenburgis tantae dehililatis vinciebalur
incommodo,ut plantae pedis ' ad poplites refiexae
suo frustrarentur officio. Haec uti(jue
- duobus
lignis, quibus pro pedibus utebatur, membra
vectitans paralytica ad mausoloum beati Girardi
firma fide accessit; quod devote amplectens et
cum lacrimis deosculans, invocato sancti confes-
soris nomine, optatam diu eadem hora integram
adipisci meruit sanitatem.
13. Nec minus et matrona quaedam Oda
nomine, non humili orta progenie, nota quidem
multis et pro honesta conversationo amabilis.sed
diuturna totius corporis infirmitaie confccta.
proximam morti calamitosam deducebat vitam.
Siquidem sopitis faucibus obstrictisque gutturis
meatibus. usum pariter etappetitum comedendi
penitus amiserat. Haec tandem salubri potita
consilio, vecta equo et clientum ductaobsequio,
lumbae sancti oratura prosternitur. Nec multo
post oratione fusa, gloriosi beati Girardi meriiis
toio renovato corpore, gratias agens a pavimento
erigitur et incolumis post aliquantos dies ad pro-
pria revertitur.
14. Eodem quoque die puella nomine Prima
debilitate
coiitractorum
genuum et arentis
dextrae
infortunio tristis. per x-"" et vin" annos
infelicem
deduxerat vitam. Hanc denique Chri-
stus, restauratis
gressibus, reformutaque
dextera.
ob merita servi sui declaranda, ad laudem et glo-
UIRACULA
ft pneVa
eorporf
ariila.
AduUscen-
tulaa nimia
debilitate
eonmlescit,
sicut et
mulier
infirma,
puella carie
riam
' nommis sui incolumem et
laetabundam
remisit ad sua.
15. Per idem tempus erat et Alexandra mulior
discrimine aridi pedis nota multis, qucm a com-
vir curms
manttn
hnhenft,
domi
elanguerat.
Quae
potenlia se sustentans
baculo, nisu quo potuit ad
tumulum
sancli viri
accedere "
f
'"
'!^
'^^; f.
T^ge Ti^e^ntTs"
co^rporis
e>orluum non ad opus.
quem cum
lacrimis
dmt.us
mcubu.t.
M..a rte..i P b
triennium
misera
circumferebat
ceps res secuta est.
Oratione "-'^"^
';>Pf
'^'
~"ZlH^,^
fei debuerat. Haec igilur Hde
multis
videntibus.
re.u.Kt.s
"--;
f"^f^-
robl a
ad'sepulcrum
gloriosi
confessoris, ubi
reparatis,
subito se .nuher
erex.t,
"'^'1^;
^;""
,
;
, ,
,1,1^1
sanantur, accedens. pa..-
cito gradu
domum iens et
^^^f
'
1''^.;^^'^ ^'
.ne
um lacrimis et precibus
proslerni.ur.
coronam,
quam domi
-"'^''f'
^
^"f
^^^''^L e' Ne
-ora,
spectante
pop.do, dies enim do,i.,ica
allatam
ad
me.noriam
sanct. T.n cum
gaud.o
ij^^
^^^_^p^ ^ ^^^^^ ^^^j^^jj
,^ita,e,n et
mulin- petlem
habens
einortuum,
alia
parAlt/tica.
Num
4.
- ^
Teseta
2.
- ^ privata 1. - ^ intro
1
ante
''^^^'^^^e . add.
aliua
n.in.culun.
.Waliud
Z
s..,u,orum
miracu!orum
narrat.onem.
- (b. A.)
om.2.
-Albiniarfd.2.-*p.a-2-
Num.
7.
'
t. m. 2.
Num. 8. ' renovatur 2.
,
N^U.
- '
(c. m.) m. ut c. 1
-;
ac 2. - coDfluen-
tes"
-
muUer add. 2.
- ^ aliunde 2. - " menta codd.
Num.
12.
' pedum 2. ' utique 1.
Num.
14.
' (et g.)
om. 2.
. , ^ , j
NO.
15.-' 0-3.
-'".! -Hs.)o,.i^^^^
DE SANGTO
GIRAUDO
MONACHO
HIRACIXA
it^mqne
pueHa
quaedam.
Caera lamine
donata et,
paralyticus
tianatuf.
B
hoino
brMhium
eonfractum
habetis.
Daemomaeus
liberalur.
Cum sint/ula
miraciila
recenneri
nequeanl.
tusost.
17. Nec minus eodemdie puella quaedam,
quam
facie novimus, sed nomini' nesdmus,
gloriosi
beati Girardi
meritis, ad laudem
Christi ab
eadem
incommoditate.
multis astantibus et prae
gaudio flentitms. liborata est.
18. Circa idoin tcmpus virguncula
quaedam
Guitburgis
'
nomine ab ipsis uberil)us matris ocu-
lorum luce privata, auditis sancti virtutibus con-
fessons, ut ad ipsius tumbam duceretur. fideliter
flagitavit. Ouo cum adducta fuisset, omni caeci-
tatediscussa, lumcn diu optatum sine mora recepit,
gaudensque et gratias agens sequenti die repeda-
vit ad sua.
19. Briencium quoque quendam puerum pa-
raiytico morbo diutius detcntum. cum beati viri
mausoleum puro corde et fide sincera
' tetigisset,
Christus ad merita famuli sui magis magisque
declaranda.cxpulso onmi languore.inlegrae resti-
tuit sanitati ; el eadem die rodiit suis, qui maternis
fuorat deportalus officiis.
20. Sub eodem tempore Gaufridus de Bancio ',
hoc nomon erat infirmo, pcr beatum Girardum
virtulis divinae sumpsit remedium. Qui cum per
septennium fracti et arefacti brachii oflicio fru-
strarelur, cum aliis fidehbusad vigihas sancti con-
fessoris sabbato pernoctaturus fido plenus advenit.
Dumque ingenti fletu et gemitu oraret, ut sibi
placaretur Deus et pristinam redderet sanitatem.
repente comperit suum divinitus extendi bra-
chium. quod longo ante temporo fuerat curvum.
Do quo eadom liora sanato cruor uberrime fluens
gloriosum astanti populo et insoHtum praebuit
speclacukim. Quantas tunc laudes multitudo flde-
lium
-
Domino decantavit, quantis confessorem
praeconiis extulerit.lectori reUnquimus aostiman-
dum.
21. Unum inter cetera est apud nos factum,
non maius quam quae diximus, sed tam clarum
atque ilhistre miraculum.ut nullum arbitrer [esse]
Andegavensium qui hoc vel non viderit vel au-
diendo didicerit, nuhum qui oblivisci aliqua ra-
tione potuerit vel debuerit. Quidam enim senex
rusticaims, nomine Herbertus, de vico.qui dicitur
Calomna c, cum die medio. tempore aestalis pur-
garet triticum
'
in area, invasus a daemone, spu-
mans el evomens, exaestuans et fremens post
triduum amisil linguae oflicium. Cumque nullum
omnino por sex dies sumerot cibum, ad beati
(iirardi tumuUun a suis deducitur. Quo lacto. tria
ibi simul miracuia sub momento Christus opera-
tur, dum nequam spiritus effugatur, hnguae
nexus eiiodatur,h()mo abomni languoroliberatur.
Deindo cum pro gratiarum actione ad capsam
sancti Albini duceretur, rogabat circumstantes
lam monachos quam presbyteros ne hostem
suum. nfiquo daemonom. post se venire pormitte-
rent. IJoc^ igitur signvm). quod lireviter iuxta veri
fidem perstrinximus.toti civitati Andecavae. ipso
narranto, innotuit.
22. Si niiracula sanitatum scribere voluerimus,
quao Dominus per famulun suum boatum Girar-
dum in praesenti ecclesia cottidie operatur, libri
magnitudine opus erit. Cum ergo omnia colUgi
Num. 16. ' (leslructam 2.
Num, 18. '
GutUjergis !2.
Nura. 19.
'non ficta 2.
Nmn, 20, '
Baneyo
'-'
f. m. 2.
Num. 21. ' trirum 1.
hic 1.
niultorum
nolitiae
'^
deperire, pauca ae nuutis pro-
futura
posteris
litterarummomoriae breviter Ira-
dere dignum
duxinuis.
23. hi festivitate
itaque prolomartyris Ste-
phani, quae aestivo
tempore celobratur, cum
nocturam
synaxim monachi decantarent
',
quidam
paralyticus de vico qui dicitur Burgus (/, per mui-
tos annos onmi membrorum officio dostitutus, ad
tuml>am sancfi -cum aliis quam pluribus excubans,
diu optatae redditus esl sospitali. Quom Alornnis
de Charantiacoe vir nobilis.dominus cius, luulti-
que ahi cum illo utriusque sexus et diversae ae-
tatis intuenles et agnoscentes , quantas ilii prae
gaudio lacrimas fuderint, quantas tibi, lesu bone.
gratias egerint, non est nostrae facultatis edicere.
24. Aliud miraculum
'. Petrum quoque quen-
dam pnorum notis honostisqne parentibus in con-
finio civitatis Andecavao procroatum. qnom mor-
bus '. non natura. per biennium curvaverat, nec
oculos ad caelum levare permittebat, vidimus eo-
dem tompore, orecto toto corpore, alacriter deam-
bulare, virtutemque sancti confessoris populis
undecumque advenientibus ostensa incolumitate
manifestare.
25. Nec minus et alius puer ab urbe Cenonian-
nica delatus, quem Henricus dux Normannorum
etcomes Andecavorum/"diiigenter nutriri focerat
et in filium adoptaverat, ut sancti mausoleum
attigit, ab eadom incommoditate sanatus est.
26. Foridemtempusahus puer nomine Gaufri-
dus de Plaxitio Gramatici,^ diutina membrorum
debilitate contractus, cum a matre sua super
iumentum ad memoriam sancti adduceretur. longe
adhuc positus, id est quarto ab hac urbe millario.
sentit sibi dari divinae virtutis romedium. Qui
statim descendens de animali, cui insidebat, ad
locum confessoris concito gressu sanissiinus ad-
venit, vetustamque infirmitatem, quam perpessus
fuerat, novamque incolumitatem, quam sibi Chri-
stus per famuli sui Gerardi nierita praebuerat,
fidehbus in commmii audientia exposuit.
27. Mulierem quoque de Brahimo h, cui nomen
erat Ermengardis, cum ad memoriam viri Dei
accedere festinaret, in ipso itinere adhuc longe
positam visitavit oriens ex alto. Egrossa siquidem
de domo sua, sicut ipsa narranfe didicinuis, ut
ad vigilia[s] sancti accurrerct, oculorum hunon,
quod longo tempore perdidorat. stupentibus qui
comitabanfur oam, in via recepit dncomque sui
itinoris ulterius non requirens, ad locum, quem
optaverat. pervenit : ubi oratione mnlfis cum la-
crimis fusa datuque sollemnitor oblatione oum
gratiarum actione, sequenli die laofabunda ot
incolumis ad sua remeavit.
28. Circa idem tempus duae infelicissimao nui-
lieres, quarum nomina meinoriam ineam prae-
terierunt, moleslia flstulae diu laijoravcrant, por-
que septimanae circulum totam suis basilicam
replentes
clamoribus, viscera nostracalamitosis
planctibus turbaverant. Donique Christus pator
nii.sericordiae earuni miseriae et compassioni
nostrae, praestUa iUis pariter sanitate, flnem im-
posuit.
29. Sub ipso tempore alia puolla lofi nostrae
Num. 22. ' videamuscof/-/.
n.m 2.
Num. 23. - ' d. m. 2.
Giiardi aiU. 2. ^
cogno-
scentfs 2.
Num. 24. ' (a. m.) om. 2.
morbum 1.
Num. 28. '
fletibus add. 2.
civUati
auctor
mnnorat
sanationem
puralytici,
(i
aeiji-ilmVmt
incnrrafi^
E
itf-ni alius
inirri.
aliusque
contracti.
Malitr caeca
lumine
donatur,
h
et mulieres
duae a
moleti<f
fistulae
sanantur.
1'aella
ritecd
Theophania
abbnli*sace-
litus
monetur
de voto
adimpltndo.
i
B
tlefveus
brachium
uridum
habens
sanalur,
item tres
mirdi muti
tn
ar puer
caecits.
item wuliei
eontructa,
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
civitati prae diulurna caecitate cognita, ad tum-
bam servi Dei cum lacrimis et precibus per-
noctans, posl aliquot dies, depulsis veteribus te-
nebris, peregrinum lumen sub momento recepit.
30. Npc hoc praelermitlendum aestiino quod
venerabiliuni personarum relatione me didicisse
gaudeo. Theopbania / famula Christi, abbatissa
nionasterii l)eatae Mariae perpetuae virgiiiis, quod
extra muros urbis Andecavae situm ost, religiosis
muneribus sanctuni Doi honorare cupiebat ; vir
enim beatuscum adlmc inclericali degeret habitu,
de sacro fonte eam ievaverat. Cum itaque cercos
quos ut offerret ei praeparaverat, ecclesiasticis,
ut assolet, occupata negotiis deterre tardaret,
cuidam eius lamulo nomine Bosogono, boni testi-
monii viro, beatus Girardusper visum noclu ap-
paruit ' . Quem benigne alloquens blandaque manu
caput eius demulcens : Eia, inquit, frater, surfje,
ad dominam tHam (fuantociu.i proficiscere, dices-
que ei ex mea parte quafinus munusculn, quae mihi
se daturam
^
devoverat, ulteriiis reddere non diffe-
rai
^. Quo dicto, cura Bosogonus evigilaret et quid
domina sua sancto confcssori promiserat, penitus
ignoraret, ad eam velociter cucurrit, et quid sibi
sanctus dixerat, cum lacrirais revelavit. Sancti-
monialis vero femina cum narrantis verba audis-
set, promissionis suae sfalim reminiscens, seque
de neglegentia sua redarguens, ut tandem vota
compleret,cum festinatione venit, cereosque, quos
iam pridem confessori spoponderat, sollemniter
ei et devote reddidit.
31. Hcrveus quidam iuvenis de territorio Re-
donensi cum circiter x^" per annos, aridum bra-
chium spe obtinendae sanitatis per plurima san-
ctorum loca circumferens, nullum adhuc laboris
sui fructum percepisset, in vigilia sancti Lauren-
tii, (pia dies dominica habebatur, cura aliis fide-
libus pia menle et fide devota ad sepulcrum
benignissimi patris Girardi accessit. Deinde
ferrum, quo vir sanctus, dum adviveret, gratia
religionis collum suum
ornaverat, debilitato la-
certo admoveri puro corde flagitavit. Quod cura
factum fuisset, meritis sancti confessoris sospita-
tem diu desideratam,
omni populo in laudes
Christi acclamante, eadem hora recepit.
32. Eodem nilulominus die duo iuvenes surdi
pariterotmuti,
quorum alter Drogo vocatus, de
vico quem
Calempniacumt
nominant, alter vero
dictus...
dealiovico quem
Frumentarias /
appel-
lant, mausoleum
piissimi
confessoris pura fide
certatim
deosculantes
officium
Unguae simul et
aurium,
quodnatura eis negaveraf,
meritis sancti
viri una eademque hora
percipere
meruerunt.
Itcm ipso die quaedam
mulier,HiIdegardis
no-
mine, de vieo qui dicitur
Ciiiveriacus m eodem quo
et praefati
iuvenes
infortimio
damnata, parem
cum eis gratiam a Chrislo
adepta est.
33 Item in
sollemnitale
sancti
Laurentu cura
Andreas puer dc Oratorio u septeimium
transigens
in nubilo
caecitatis
tractus a matre ad locum con-
fessoris
pervenisset,
statim in conspectu
popuh
circumstantis
eflfugaUs
tcnebris.
inter ulnas suae
senetricis
innotam
diem
subitovidere
promermt.
34 Sub ipso die
quaedam
mulier
nomme
Aiua' de castro
quod
Poencium^
vocant,
con-
traclorum
artuum
debilitate per
quinquenmum
505
maesta.piissimipatrisfmeritislprislinaereslituta
est sanifati''.
35. F^ueUam quoquc de Dalmeriaco/;, Hildcgar-
dis nomine. eodem die Ghristus ab eadem cala-
mitale ad honorem famuli sui Girardi liberare
dignatus est.
36. Item ipso die puer quidam, Fulcho nomine,
de vico Sancti Clement is de Platca
7
longo lempore
debililalmn pedem baculo circumferens, mox ut
tumbamsancti tetigit. omiii dolore caruit, elcum
eo alius, qui manus otlicium amiserat ', sospitati
redditus abscessit.
37. Item puer (luidam de Dalmeriaco, lohannes
nomine,(iui aninio morbo tistulae in brachio adeo
confuctus fuerat, ut consumptis pulredine carni-
bus, eliam corrosa vermibus ossa ab intus decide-
rent, ad tumbam sancti Girardi aliquantis diebus
decubans et Dominum lesum, ul sui misereretur,
assiduisgemitii>us exorans, effugala pesle morti-
fera, pristinaque sanitate meritis beati viri inte-
gre recepta, populo magna. nobis maiora, suis
raaxima praebuit gaudia.
38. In hoc etiam sunt admiranda ot ubique
praeconanda sancti confessoris merita, (juod non
minus absentes aegros et longe positos quam
praesentes, id est tumulo suo assistenlos, si tir-
mam fidem habuerint, per Ghristigratiam curare
consuevit. Ad hoc comprobandum non unus aiit
duo, sed pluros deducantur in mediuni. Guarlnus
'
puer de Faia r, (jui est vicus prope Torarcium
- s
situs, vertigine capitis totiusque corporis moleslia
vexabatur. Nec minus per idem lempus puella
Ermengardis nomine de vico quem Rotam / nomi-
nant, maledicto iratae matris, immo inscrukihili
Dei^ iudicio, contractarum raanuum iniuriam
patiebatur. Hi itaque, cum pro ipsis parentes et
propinqui* fide pleni votum facerent et eos ad
locum sancti adducerent, adhuc longe in via po-
siti diu desideratam
incolumitatem a Ghristo per
beatum Gii-ardum se percepisse gratulati sunt.
39. Sub ipso lempore erat apud Sabloliacum
'
castrum muJier quaedam
- opulenta et nota mul-
tis, sed nomen eius memoriam meam fugit. quae
contractarum
palmarum inlbrtunium incurrerat.
Haec etiam, audila fama signorum, quae per fa-
mulum suum Christus operabatur, cum (luadiun
nocte in lecto se recepisset etse voto perslrinxis-
set, ut sequenti die vita comite ad vigilias sancti
confessoris
cum oblatione digna properaref. re-
pente
obdormivit,
statimque evigilaiis tanla faci-
litate manus renovatas aperuit, ac si in eis iiuliam
prius
aegritudinem
passa fuisset. Deinde facto
mane, ut votis faceret satis, locuni sancti adiit;
ubi fusa cum lacrimis oratione, exhibitaque sol-
lemniter
oblatione.
laeta et incokimi-^ nd sua
recessit.
^ ^
40 Erat
nihilominus
Osanna m cunfmio Uun-
stalli u castri de Plascitio
Frillonis c, quac diutina
totius
corporis
inconnnoditate
lahorahat. Sed et
ipsa
tanfarum
viriutum
audita pofentia'. cum ad
memoriam
sancti,
gratia
recuperandao
inc<.Iunn-
tatis
pedibus suis venire
nequiret.
vehiculuiu sibi
praoparari
fecit. Quo cum ascendere
voluisset,
eadem
hora divinae
virtutis sensit sih. ad,<.se re-
medium.
Denique
relicto vehiculo,
grossu concjto
ad
sepulcrum
beati Girardi
laelabunda
cuin obla-
UinACULA
pueiUniue,
P
ac piier
a pedis
'UbilUait,
(iliua (( morbo
fitula.
Aegri in eta
id P. Girardi
tumulum
sanati.
Nm.
30.
- '
a. n. 2.
-
'^
d. se 2. - " (r. n. d.) d. r. .W
rmr iu marii. add. non inler li. el r.
...... ,
Num.
34
_ '
Aiga
2.
- '^
Ponicium 2. -
fpuss.m.^an.)
prist. sao. piiss. p. m. e. r. 2.
Num.
36.-
'
(o.a.) omcio
caruerat.2.
^ovembris
Tomus 11,
itrm mulief
manus
contractaa
habens,
i't alia toto
corpore
egra,
u
r
Num
38.
- Garinus 2.
- = Toreatium 2. - ' dc 2
ante
^";um.*3a
-Fabloliacum
2.
- * om. 2. - ^ .aisface-
"^
^
c
Wiun 40.

' noticiaz.
""
Ot
liombns
506
|iniACl1.A
tt puer
quidatn.
W
Curati mn-i-
tis S. Giranii
aliv aei/ros
eanant;
B
sanatur mu-
lier habens
fraclitm
lacerluni,
elpuer
qnidani,
iteni pnella
mttta.
y
z
hliracuMs
B. Giranii
noH est difra-
hendum.
lionibus vciiirenon distiilit,
sanitateinque
nieritis
saiicli confessoris sihi divinitus praestitam
populo
circumstanti ex ordine retlulil.
41. Gaufridus quoque puer de vico, qui Pocio-
naria

dicitur, ali eadLMU calamitate
eodem tem-
pore. interventu sancli viri, sub momento
libera-
tus esl
*.
42. Magna quidem et mirabilia sunt quae
dixinuis: nuilto tamen et maiora et mirabiliora,
licct ab aemulis nobis
noncredatur.dicturi
sumus,
sed non incredibilia nec
impossibilia. Oimiia eiiim
possibilia sunt, sed firmissime credenti. Multi si-
quidem aegri, sicut in veritate
comperimus, variis
languoribus deteiifi reniotis^iue
diversis locis po-
siti ad lactum illorum, qui per beatuin Girardum
divinitus curati sunt, fide et ipsi non baesitantes,
pristinis
incommoditatibus
effugatis, gratiam sa-
nitatis. qua quisque indigel)at. meritis sancti
Girardi se consecutos fuisse gavisi sunt. Qui
deinde ad eius mcmoriam fcstinantes votaque
sua digne persolventes. plura. quae praetemiitti-
mus, ne vel invidis vel maledicis materiam dctra-
hendi praebere videamur, adbibitis testibus ido-
neis, sincero pietatis affectu nobis innotescere
studuerunt.
43. Per idem tempus femina quaedam de Sa-
bloliaco caslro. nomine
Ermengardis.fracliet aridi
lacerti inforlnnio per quinquennium damnata,
beato Girardo materiam miraculi praebuit '. Cun-
ctis siqnidem unius mensis noctihus ad eius mau-
soleum cum multo fletu et gemitu conlinue vigi-
latis, tandem divinitus visitata est; bracliium
enim illius.osse rcdintegrato.venis replotis,ner\is
renovatis, iinito mense revixit. suoque corpori
non segnius quam alterum ad usus necessarios
postea ministravit.
44. Nec minus eodem tempore puer quidam
de vico,cuinomen est Pinciacus.r,eodem detentus
incommodo simllem gratiam diviniliis adeptus
est.
45. Sed et puella, nomine Menoldis, de castro
quem Monte-Rel>ellein y
nominant, ex paroecia
sancti Marlini de Calderon z, dum quadam nocte
aestivo tempore cum messoribus in area requie-
sceret ', repente conspexii teterrimos spiritus in
specie militum armatorum super se discurrere et
se vehemenier opprimere. Qua horrenda visione
^ exierrita et paene amens effecia, eadem liora
usum loquendi penitus amisit. Cum vero post
trium seplimanarum circulum ad tumulum sancti
a suis deducta fuisset, mox in laudes Ghristi fa-
mulique sui Girardi os aperuit, quod sibi daemo-
num terribilis eflRgies^ divina permissione conclu-
serat. Hoc etenim putamus factum ut opera Dei
per beatuni Girardi in ea manifestarentur.
46. Ceterum si aliquis invidus spiritu diabo-
lico seductus veimonaslicae religioni adversarius
contra nos insurrexerit, et, quod absit. sacrilego
ore garrire praesumpserit tot et tanta signa
'
in
tam brevi temporis spatio per nierita unius ho-
muncionis, qui modicae aut nullius famaehucus-
que exst iterit . fieri non posse, meminerit Dominum
dixisse . Qui crMlderii in nie, opera quae ego fario
et ipse faciet, ef uiaiorn liorum faciet. Eapropter
non est incredibile quod ad declaranda servi sui
merita Dominus plurima miracula egerit, cuius
Sanantur
muliefe.-i
ditae surdae
ct mutae,
aa
E
et puer
gihhosus,
bh
DE SANGTO
GIRARDO
MONAGHO.
fidem et gratiam vir beatissimus in vacuum mi- D
nime recepit^, sed gloriosis meriiis ndenier ador-
navit, perpetuae siquidem virginitatis amalor et
custos, de qua Apostolus pracceptum Dei se ne-
quaquam habore asserit, non solum corpore, sed
ei meuie usque ad diem transitus sui integer ei
immaculatus
pcrmansit. Nec minus scntentiam
Redcmptoris qua dicit : Qni viilt })o.-<t me renire^,
nhueget seme.tipsum ef sequatur me, viriliter adim-
plevit ; crucem
quippe suam non in angaria, ut
Simon.sed
sponte,veIut Christus, quibusdam lici-
tis voluntarie abiuratis, omniI)us vero iilicitis
prorsus ab ipsa infantia abdicatis, al) itinere do-
minico, quousque cursum legitime consummaret
et bravium ab ipso
perciperet.nullatenusdeviavit.
Nunc ad sanitatum munera rcvertamur.
47. Duas quoque puellas. quarum altera Lct-
gardis vocata, de vico ' cui nomen est Galempnia-
cus,altera vero, de castro quod Passavant aa nun-
cupanl; illequi bene omnia fecit. una eademque
die surdas pariter et mutas ad honorem famuli
sui fecil audire et loqui. Proinde quantas ibi po-
pulus de diversis regionibus ad memoriam sancti
confessoris aggregatus- Creatori laudes persolve-
rit, nullus narrando explere valebit.
48. Item ipso die puerum quendam Guiller-
mum nuncupatum,decaslro quod RrachisacuniW
vocant,cui totum tergum gibbus informis in sj^ina
succrescens opprimebat, Dominus misericorditer
visitare dignatus est. Cum enim ab utero matris
essct toto corpore curvus.sul^lato gibbo.venusta-
tem formae, quam sibi natura negaverat, per hea-
tum Girardum innovatus ct erectus, tlente prae
gaudio plebe et gratias agente, sub momento
recepit.
49. Item sequenti die puella, nomine lohanna,
de vico quem Gastinam cc dicunt ', debiiitate
contracti corporis biennio damnata, palmarum et
genuum otficium coacta verterat in usum pedum.
Mox vero ut ecclcsiam beati Albini puro corde et
fide non ficta ingressa est, in medio turbae cir-
cumstantis repente sanitatis diu optatae munere
per beatum Girardum laetificata est.
50. Item ipso die puer quidam, nomine Bernar-
dus, de castro Fissa nuncupato, eodem damna-
tionis genere decennio vexatus, parem divini
muneris gratiam se percepisse gratulatus est.
51. Nec hoc praetermittendum existimo, quod
mullis fidelibus notum esse non dubito. Quidam
infantulus infirmata vesica calculosus erat etfe-
ctus. Hic a matre sua spe obtinendae sanitatis ad
sancti viri sepulcrum delatus est; cumque totam
noctem illam nimiis artatus doloribus duxisset
insomnem. solius mortis adventum praestolaba-
lur. Denique facto mane imminet oi conatus ei-
ciendae urinae. Quod mater ut comperit, statim
manum virgulae parvuU sui supposuit eiectum-
que instar fabae calculum, subsequente urina, su-
spiciens. planetum in gaudiuin. lacrimas in laudes
convertit. et cadem hora cum rediviva soljole ad
propria remeavit.
52. Interpositis autem paucis diebus. puella puella caeca
quaedam. lunargandis ' nomine, dc oppido quo-
dam in pago Nannotensi sito. ({uod Aiicinisiuiu(i?r/
"
appellant, ab ipsis cunabulis oculorum luce pri-
vata, postquam sancti confessoris tumulum oscu-
puella
contracta,
CC
alius puer.
infatitulua
calculosus,
NtuD. 41.
- ' Pouvneria 2.
Num. 42. - '
quippe2.
Num. 43. '
mir. praeb. maL2.
Num. 45. '
quiesceret 2. "
terr. eff. 2.
Num. 46. '
Signorum mirabilia 2. *
rec. min. 2.

' ven. p. me2.


Num. 47. '
f(Je v.) oni. "i.
- congregatus 2.
Num. 49. ' vocant 2.
Num. 52. '
Himargundis 2.
lari
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 507
pueri
dito
frenelici
ganantur,
ee
ff
duo fabri
brachiis
manibusque
infirmi,
99
kh
filia
fehriciUtn!*,
ari meruit, depulsis veteribus tenebris, coram
omnii)US qui il)iaderant,favente Deo,clarissimum
sub nuHncTito visum recepit.
B3. l)t'iticle procedonte tempore, dno pncri.
quoruni unus de oppido Guirchia ee nuncupalo,
nomine Petrus, alter de viculo, cui nomen Saute-
riacus/7iri tiMTilorio Atidocavensi. Guillennus et
ipse
nuncupatus, ambo innnundoruui spiriluum
infestationeborril)iliter vexati dentibus vebenien-
ter stridebant, semetipsos et onmos sibi appro-
pinquantes morsibus dilacerabant. Quamobrem
funibus aslricti, sensu funditus perdilo, ad locum
ubi sancti viri corpus veneratur, non sine magno
labore adducti sunl. Qui post aliquol dies ibidem
commorati, Domino miseranle et beato Girardo
intfrcedeiite, a malignorum spiriluumrabie libe-
rati, sensu receplo, ad propria incolumes sunt
reversi.
54. Girca idem lempus duo fabri, quorum alter
de castello Brientii (}(} Robertus nuncupatus, alter
vero de Furnellis hh vocitatus Gaufridus. bracbiis
longo tempore arefactis manibusque contractis,
diuturnae
^
otiositati, sed non voiuntariae vaca-
bant. Isti igitur cum precibus et votis ad tumu-
lum
bominis Dei ali<iuanlis noctibus vigilatis,
optalae per bienniuni sanitafi una eademque
hora pariter sunt restituti.
55. Nec boc silendum pulo, quod in conspectu
multoruni factum scio. Filia cuiusdam mulieris
in Andecava
civitate febrium igne succensa vexa-
batur el ila aestuantis vaporis accensio puellulae
medullas
corpusque
consumpserat, ut in ea spes
nuUa
'
vitae
remaneret.seddesperatio
conclamata
sequcretur. Quid pluraV Medicorum remedia sub-
trahuntur,
solusque luctus matri reservatm*. Quae
ad bcatum virum tolam spem convertens tollit
corpus iam fereexanime;
cumqueamultisammo-
neretur, ut cadaveri
exstinclo sepulturam prae-
MIRACULA
liberatur.
ilent
energumena;
compendiose claudamus, quisquis plenus lide ad
eius tumulum iiicommoditate qualibet affectus
accessif ...
'.
58. Item per idem tempus Guito quidam civis
Dttmomacu
Andecavensis arreplus a daemone graviter vexa-
batur. Cuius infeiicitali vicini et amici compa-
ticntes, vinotis post tergum manibus, ad tumulum
sancti Girardi stridentem cum dentibus et ' ducos
suos morsibus laniantem non sine grandi labore
adduxerunt.Cumquc per aliquol dies ibideiu eum
detinentes custodirent, in sollemnitale beati
Albini. quae autumnali celebralur tempore.elTu-
gato daernone, sensum recipit simnl energuminus
et corporis alacritatem
^.
59. Ipso die Hildegardis, quae monachorum
veslimenta abluebat. surgens a mensa mutum
incurril daemonem, qui eam immaniler vexans
mutam simul et amentem eflecit. Quod videntes
sui
S
flentes et eiulantes tumulo servi Dei Girardi
cum oblationibus eam praesentaverunt. Nec
mora. nomun Salvatoris mulier suppressa voce
coepit invocare, balbutientique, ut poterat, su-
surro opem beati Girardi flagitare. Eadem vero
nocte circumstantibus dicebat : Video domnum
Girardum, sed adhur longe positum. Sequenti
vcro die, id est in vigilia apostoloruin Simonis et
ludae.liberataab
infestafionedaemoniacaet sani-
tate corporis cum sensu recuperata, Deum glori-
ficanch et sorvum eius honorificandi materiam
foti Andecavae civitati evidentissime praebuit.
60. Circa idem tempus Guillermus quidam
adulescens ex castro, cui nomen est Sablolium kk;
brachio, quod longo tempore aridum nullique
usui aptum
circumferebat,divinitusreparalo,vir-
tutem sancti confessoris Girardi longe lateque
propalavit.
61. Sub ipso fere iempore, Gaufridus ex pago
Cenomannico. hoc nomen eral infirmo. hydropico
E
tiduhncens
ariditm
hitbens
brachium
Kanatur,
kk
item
hydropicun.
rraiS' nde plcna sobolis suae membra prae- morbo diutius laborabat; qui cum onmes facvil-
paraiei, uc
i^
,^_^.. r.: . .t .;innc tntpc <;nas m medicos
consumpsisset et mhil
ilemque
pnertthis.
tates suas in medicos
consumpsisset et nihil
profecisset,
invento salubri consilio, (irma fide
niedicamentum
beati Girardi supplex flagitavit
etimpetravit.tantiquc
medicipotentiam circum-
quaque
Cenomannensibus
gaudenter praedicavit.
Dein
procedente
tempore. Albertus monachus
De narratis
tniraculis
ditbitari
nequitfde
multis tamen
^iletur.
morlua ad tumulum
hominis Dei flens et eiulans
accurrit-; ubi exbibita oratione et oblalione, pro-
tinus puella, omni dolore
efTugato, totius incolu-
mitatem
corporis, beato Girardo mediante, se m
momento
recepisse gavisa est.
t^R Ft.Mn ^imile buic non debeo reticere mira- r -
,
. ,-

e
G culo
de^peialum.
L.u nque
^^if.,.M idiens circulum ferromn et massam plumbi lapi-
sobole ad siia
laetabuiitla
repedavit.
57 Multa cfuidem
miracula
praotermisimus,
quae vidimus
el audivimus,
ne lecton laslid.um
facere
videamur.
Quae autem
scribimus,
coram
Deo
testificamur,
quod ad sancti Imius, de quo
loquimm-,
veuerabilem
memoriam,
qiiam saepe
imbeciUium
sanantur
infirmitates
plurannnmi
Gaecisquippe
visus
restiluitm-.
lUisque aut datur
novus aut
redditur
perditus; "t"'^;^
J";^
^uriumTquo''
longo
tempore
caruerat,
recuperare
auribus,
fugata i"^<'"^^''''''\'^^",
"
fiX o p o rr Ut. Eadem
quoque
sollonuutate sancf
sensu
uti, nranus
pedesve
morbo del hta op alo
p
om
^^
Cenotuannico,
quem
vantm-
aridi, a
daen.ombus
'b'^'^"^^
'
"^;
^a
pueritia
incommodo
s..rditatis damnata
..Ini .Sed uuid
moranmr
m smgulis e
Etmmere
vow, P
^^^^
et aiter
brachium
firefactum
ferens,
n
fideliter flagitavit.
Quod"cmn
factum
fuisset. tam fuit eito illi salu-
tem
recipere,
quam
reUquias nominatas teti-
^'
62 Nec minus quidam
canonicus ex monasterio
item quidam
Omnium
Sanctorum
mm,quod est prope mm-os
-''>'*-
urbis
Andecavae
situm, ab eadem
inconnnoditate '"
virtute
gloriosi
confessoris
liberatus est.
63
InfestivitatesanctiGirardiPetrusqnidam
duoquesurdt,
adulescens
ex vico Sancti
Florentii nn officium
nn
mini. Sed quid
moranmr - ^
...,-,
nitates, cui
vacat
enumerare
-''''f
'-;^'^^
remedia,
qui potest
dicere
mcommoda.
Ut omn.a
Num.
54.
' diulinae 2. ,.
Nlm.55.-'ulla2.-
V^r^an
P'-o odducil.
-' med.
''^N^.
57.
-
reliqua
huius
sententiae
pars om. 1.
2.
eandem
graliam
adepta est.
64.
Frogerius ex vico
pp
quem Vemum
vocant,
Num.
58.
- '
o'-2.
- ' sanitatem 2.
Num,
59.

'diu2.
Num.
63. quod 2
diutius
ae
paralyticus;
MmACCLA
508
diutiusparalylica
inolestia
vexabatur.Qui
cum ad
locum
beali vii'i a suis
deduceretur,in
.pso
ituierc
adluic longe
positus Dei
gratia
visitatus
esl et
redintegratus.
EToUitis
autem
nonnuibs
diebus,
cum in
saorosaneta
sollemnitate
saepedict.
patr.s
sepulcro
ipsius fide
plenus
procumbens
oraret
aperti sunt
intcUectuales
oculi ilhus et sicut
DE
SANCTO
GIRARDO
MONACHO.
glantiam
suavissinii odoris ex sepulcro eodem D
emanasse.
Intuitus est etiam quasi nebulam fumi
redolentis,
quae omnia aromata superabal, ab in-
tus copiose
egredi. Cuius suavitatis odore rosper-
iUm aUus,
<i1
et quidam
pedibns
aliusquc
gran
infirnUtate
lahoratiS,
rr
mulier
uleerosa,
8S
homu
aegrottia,
postea idem ipse nobis
multisque
fidelibus sim-
pliciter
enarravit.
ipsum
mausoleum
quo pro-
cumbebat \
aperiri sibi
visum est. Quo cuin
ineredi
praesumeret
clauso
quater
quaterque
aperU, eodem
sepulcro,ne
introiret,
divmo nutu
occurrente
sil)i lapiae
prohibitus
est.
65 Sub eodem
tempore,
alius
paralyticus no-
mine Petrus de Novento' 77.
''" corporis
valetu-
dine
destitutus, in iam dicto
oppido
mambus
repens et pedibus
fidelium
beneficiis
sustenta-
batur Hie audita fama virlutum.
quasDominus
per famulum
suum
Girardum
operabatur, de
divina pieiate
plurimum
contisus.sumptis
duobus
baculis. quibus utcumque
infclicia mombra contra-
herel, ad locum
hominis Dei fide sola comitante
venire conalus
esI.Gumque
ab liospitio suo usque
B
ad Andeeavam
civitatem
sexdecim
mansiones,
'quas alii iiomines
duobus diehus absque gravi
labore eundo
praetereunt,
anxius
percgisset, tan-
dem ad tumbam
saucti viri
aliquantulum
alacrior
pervenil.
Deinde vigilatis inibi
^ cum precihus et
votis tribus noctibus,
totius corporis effugata
molestia.
incolumis et gauden^ repedavit ad sua.
66.
hirnogovius
'
homo quidam ex Monte-
Rebelii oriimdus pedum manuumque
oflficio longo
tcmpore
deslitutus, trium
liebdoinadarumnocti-
bus eum pura devotione
ibideni pernoctahat,
suffragio sancti Girardi sauilatem, quam semper
optaverat, recepit et ad sua incolumis recessit.
67. Gaufridus puer ex oppido Dinampensi rr
orimidus
Andecavis quidem sanus advenerat,
sed ibi tanta
aegritudine coepit deficere, ut nuUo
ad humanos usus per aliquot dies corporis oflBcio
fungeretur. Garne quidem praomortuus vix tenui
spiritu palpitahat. Cumque lioc genere languoris
iu basilica sancti Albini delatus gravaretur, rei-
culis quashabebat pro sepultura eius distributis,
qui curam illius gerere videhantur solam eius
necem
praestolabantur.
Deinde perurgente adve-
nientium
populorum frequentia, in porlicu eccle-
'
siae est remotus, ubi cum ex toto exstinctus puta-
retur, inopinatae sospitati repente est redditus.
68. Girca idem tenipus in sabhato ante adven-
tum Domini, Aiga' quaedam mulier cum in domo
sua apud vicum Rionensem ss quippiam operis
ageret, occulto Dei iudicio percussa est in lingua
ulcere pessimo. Quo vehementer artata praesi-
dimn sancti, quod voce non poterat, supplici
corde flagitabat. Nec mora, cum se beato viro
devoveret, arreptoqueitinerevotum reddere festi-
naret,statim- fugatapeste mortifera sanitateque
recepta, Andecavum venit,totique urbi ad sepul-
cruin beati viri oranti rem ex ordine rettulit.
69. Apud Calumnensem vicum homo quidam
Rainaldus Bidel diutius aegrotabat. Hic sicut alii
quamplures, spe sanitatis recuperandae. locum
sancti adiit. Ubi cuin prostralus oraret caputque
suum inter columnas lapideas, quae sarcophago
supereminent, simplici corde inicerct sensit fra-
tt
E
iuvenia
sus
'
incolumitatem
totius eorporis mentisque ala-
critatem
per virtutem
sancti viri hora eadem
consequi
promeruit.
Denique ad propria reversus
cum
quaeviderat
saeerdoti suo seriatim referrets,
aheodem
vehementer
correptus esl eo quod tam
gloriosum et spectabile miraculum inonachis illius
ecclesiae non indicasset. Nec mora, prudeiitis viri
increpatione
emendatus ad sepulcrum sancti ceie-
riter rediit, et quid sihi acciderat monachis et aliis
fidclibus enarravit.
70 Eratapud
InsuIamBuccliardiW vir grandae-
peretjvinuH,
vus et devotus, qui vocabatur Gaufridus Thorel.
'^"'"f
'-;;*
Hic igilur orationis gratia oralorium beuti lacobi
apostoli in Hispania situm cum multis eiusdem
devotionis adierat. Qua peregrinatione devotis-
sime
^
peracta, cum iam ad sua repedaret, amho
eius lacerta prae nimio labore et insolito IVigore
adeo obriguerunt. ut nec manus ad os ducere nec
se signare ullo modo valcret. Guius infortunio
condolentes comites itineris suggesserunt ei ut
suffragium beati Girardi, cuius pietatem mulli
infirmi experti sunt, firnia fide imploraret. Quod
cum ille. obortis^ lacrimis, fecisset et se confcssori
toto corde devovisset, inox tepefactis venis ner-
visque reparatis, utraque illius brachia amissum
diu ofiicium receperunt.
71. hi Nannetensi pago apud vicum quiOralo-
rium nominatur, iuvenis quidam Frogerius voci-
(^ifsenteriam
latus gravi dysenteria per circulum anni irreme-
diabiliter cruciabatur. Hic itaque naturaliljus
putrefactis Immoribus et per posteriora non sine
acri dolore eiectis \ cum iam morti proximus essel,
excitalus discurrente lot signorum praeconio,
quae Dominus ad declaranda famuli sui Girardi
merita operahatxir, Andecavuin veniens tumbae
sancti cum fiducia ohtinendae sanilatis proster-
nitur. Ubi cum duas noctes corde contrito spiri-
tuque humiliato excubasset,medicante beato viro,
pristinae sanitati redditus est.
72. Nechocpraetereundumestmiraculum,
quo
^t Jiainaldu
in octavis Epipiianiae Dominus sanctum suum
voluit mirificare. In Andecava siquidem civitate
Rainaldusquidamclericusnotis etlionestisparen-
tihus procreatus decidit in leetum validae aegri-
tudinis. Qui cuin per hiduum nuUum omnino
sumeret cibum, sed sine voce, sine sensu solam
nccem operiretur, mater eius ad comprobati me-
dici Giraldi anlidotum salubre et multis iam ex-
pertum ' confugiens, tumulum eius lieno, quem
pro devotione secum detulerat circumcuixit, et in
circuitu sepulcri sollicita pulverem pro benedi-
ctione collegit, deinde ad filium semivivum velo-
citer rediit. Gumque os eius sacrosancto pulvere
fricasset et lienum, quo sancti lumbam ambierat,
ad collum illius suspendisset, continuopueroculos
aperuit emissoque per nares sanguine, soluto lin-
guae vinculo, astantes allocutus genetricemque
suam lacrim.intem hlande consolatus, nt sibi
cihum praepararel, flagitavit. Quid plura ? Statim
tamqu;nn de ipsius necis faueihusereptus surrexit
et oum parentibus suis pro gratiarum actione ad
memoriam sancti confessoris, cuius suffragio pe-
cleriata
valida
aegritudine
vexatu$.
F
Num. 64. '
eius ~ providebal %
Nuni. 65.
' Vovento 1. - om. 2.
Num. 66. ' larcnaironius I.
Num. 67. ' Dinampnensi
!.
Num. 68. '
Alga 2. - * slatimqHe 2.
Num. 69.
> sespersus 1,2. " ref. ser. :2.
Num. 70. '
(liutissimc abortis
Num, 71. ' vectisd.
Num. 72. ' aegris udd. 5i.
riculum
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
A
riculuin mortis evaserat, festinanter sanus accur-
rit factaque soUemniter oblatione, sanior ^, immo
&anissimus ad sua recessit.
509
ANNOTATA.
B
a Prohabilius Foug^re, cani. et arr. Baug^;
ditifat ab Andegavo kil. 41. Vid. Fort, op. cii.,
tom. II, p. 165.
b lluius erclesiae superstites reliquiae, ut notO'
tuni est apud Port, tom. J,p. 58, hodiedum recon-
ditae sunt, domo quadam nuper exstructa ad
introilum stratae a Sancto Mariino nuncupatae.
c Chalonnes-sur-Loire, arr. Angers. Port,
tom. I,p.577.
d Bourg, non muUim distans a pago Briolay,
arr. d'Angers.
e Pro batilius ChaTanc^. Port,tom. I,p. 623.
f Cfr. Connncnt. praev., num. 3.
g
Plessis-Grammoire, arr. Angers, Pori, tom,
III, p. 120.
h i^ro/^fl?^?/M/s Brain-sur-Longuen6, cH^ Lion-
d'Angers, arr. Scgre, distat Andegavo 22kil. Port,
tom. I, p. 476.
i Abbotisi-a ntmpe huius nontinis prinia, quae
intra 1132 ac 1142monasterio praefuii; cfr. Gall.
chTistJom.XlV,p.699.
k Chaligne, viculus in pago Avhignt Port,
tom. III, p.
573.
1 Fromenli^res in lico Baun^. Port, tom. II,
p.213.
m Chevir^-Ie-Rouge, arr. Bauge; distat Ande-
gavo 35 kil. Port, foni. I,p. 691.
n Le Louroux, virvfus in pago Vernantes. Port,
iom.II,p.552.
Pouance, arr. Segre; distat Andegavo 60 hil.
Port,fom.III,p.l68.
p
Daunieray, canf. Durtal, arr. Baug^, distat
Andegavo 54 kil. Port, tom. III, p.
10.
q
Saint-Cl^ment-de-Ia-PIace,
cant. Le Low
rovx-Beconmiis, arr. Angers, Port, tom. III,
p.
341.
r Faye, cant. Thouarc^, arr. Angers; Pori,
tom. II,p.l39.
s
sanus 1
.
s Tliouarc^, arr. d'Angers. Port, tom. III,
p. 580.
t Prohabilius La Roe, in pago Seiches. Port,
tom.II,p.296.
u Durtal, oppidulum arr. Baugi; Andegavo (/i-
stat 34 kil. Port,tom. II,p.87.
V Forsan vertendum Plessis-Friloux; Friloux
est viculus in pago Sainte-Gemmes-d'Angers.
Pori,tom.lI,p.212.
w La Possonnifere, arr. d'Angers. Port, tom. III,
p. 162.
X Forsan Pinc^sur-Sarlhe, d^p. Sarfhe.
y
Montrevault, arr. Cholet, distat Andegavo
35 kil. Port, tom. II, p. 727.
7. Chaudron, cant. de Montrevault. Ibid., tom. 1,
p. 647.
aa Arr. de Savmur, distai Andegavo 54 kil.
Ibid., fom. JI,p. 56.
bb Brissac oppidutum. Ibid., tom. I, p. 509.
cc Forsan GAtines, viculus in pago Faye. Ihid.,
tom.Il,p.232.
dd Ancenis, rf^J. Loire-Infirieure.
ee Guerche, in viculo Chaudefonds. Port, tom.
II, p. 323.
ff Forsan Sautre. Ibid., tom. III, p. 496.
gg
Briani^on. Ibid., foni. I,p.495.
hh Les Fourneaux. Ibid., fom. II, p. 196.
ii Pont-de-C6, arr. Atigers. Ibid., toni. 111,
p. 150.
kk Sable, dep. Sarthe.
II Saint-Jouin-sur-Marne. Vid. Gall. christ.,
fom.lI,p. 1273 aqq.
mm Toussainls. Uid., tom. XIV, p.
709 sqq.
nn Forsan Saint-Fiorent-Ie-Vieil, cant. Cholet.
Port,fom.lI,p.364.
00 Beaumont-sur-Sarthe, dep. Sarihe.
pp
Forsan Vern, cant. hion-d'Angers. Ihid.,
tom.III,p.689.
qq
Fonan Noyant, arr. Saumur. Ibid., tom.UI,
p.l8.
rr Dinant, d^p. Cotes-du-Nord.
ss Domniis Chamard hoc nomen vertit in Brion,
op. cit., p.
195. Brion vero situs est in cant. Beau-
iQr\.Port,fom. l,i).505.
tt Isle-Bouchai*d, d^. Indre-et-Loire.
AUCTOHS
LD.B*
ANNO UCCXXX.
DE
B.
HELENA
SANCTIMONIALI
EX
ORDINE
S. CLARAE
ASSISIENSIS
PATAVn
IN ITALIA
COMMENXAKIUS
PKAEVIUS
Nonpauci<te 1. B. Helenam,
virginem
Patavinam,
e^ rlara
B. Helena
Ensetminorum
sfirpe
oriundam,
vixtsseper
antei w-
seripserunt,
,^p,.//
XHlpartem,
consentiunt
omnes qui (te
rehispafriis et de seraphica
S.
Francisci
religwne
scrimre (1);
sed non ita inter eos
constat
juo
^Ltasil atque
defuncta.
Vi enim
aniiqmora
(1)
Hcun.
no.ina
^^-^^J^^^^.
;;ri;;; in':. P.
330. e.
MarceUino
da C.vezza,
Sa,,.o
ie.^timonia
proferam,
- aequalis autem suppansve
aetaiisdesunt,-
Baiiholomaeus
de Pisis,O.M.,tn
libro Dc
conformitate
vitae beati Francisci ad
vitani
Domini nostri, cui ultimam admovit manum
anno 1385 (2),
qvique in lucem
typisprodut
Mrdw-
lani
anno 1510 {3),
primum de B. Helena docu-
di
hmiogrofia
Sanfrauciscana, p.
471. - (3)
Ihid
p.
46:i
RarSleediHonisprincipisexemplarexstalV.ndobonae.
in
bibliotheca
Rossiana S. I.
mentum
F. V. 0.
DE BEATA
HELENA
MONIALI.
deperditas, profitettir
Bartholomaeus de Pisis in
notitia,
qtiam de virgine Fatavina concinnavit :
Huic Deus iiiulta revclavit, quae ipsa sororibus
enarravit el ea scripla Paduae habentur
;
quae,
duni essem in eodem loco, vidi (10). Ea autem
scripta
pronum est conclndere fuisse a Folentono
derirata in
lonfjiusrulumcapnt,quod
de B. Helenae
visiunibus conferit.
Noveritne etiam Bartholoinaei
Pisaui
commeutarios,
duiuumest. Nam licet plura
uterque
communia enarret, quod vigentibns Patavii
^
w
traditiouilms re( scriptis satis explicatur, ea tamen
hispUtnedesciscit^fananusM^^
;,,,/....s affcrt
quae, si alteri inno-
virrerumsu,ordnusha,.l,ucuuosus,qm^^^^^
, f.issent praetermissa.
saeculo XVIfiormt (5).
In opere ennn Fasc
tu ,
/ /
Bartholomaeo,
culus
Clu-onicarum
Ordinis
Minoruni.
quod re-
Jusupe>
510
al-ctobf: jneutvm tradidit (1).
tant prorsus eius
nativitatis
f-
V. 0.
f,itusqu,- aiinum.
liodulplius
Tossignauus
amium
1230 famauam
emortualem
assignat (^)\
reiment
aulem nuuum 123 1 B.
Scardeonlus (3).
qutque eitcs
vfstigiis
inhoesit Anqelus
Fortenari (4).
Ceterum
ea est inter-
Tossiguanum
Ipston et
Scardeomum
affinitas,
ul altcr alterum
exscripsisse
vel potius ex
eodem fonte
commuui penum suum
haustsse
ambo
videautur.
Curriculum
vcro B.
Helenae
ntae spa-
tio 24 annorum auctores
isti includunt
omnes. M
0. M.,
mansit manuscriptnm,
quodque
n'add,ngns
com
pilarit iu concinuandis
Annalibus suis, reicit tlle,
teste eodem
Waddinqn (0).
ohitum B.
Helenae usqne
adannum 1242.
^^ff^;^';^^^^^
^^diem, febribus liberata est (11). Et infra,
ea
pottssimum rattone
"f'"''."
'
f
^'
.^,.^^^-, ,,,, ^i instante mortc paululu.n recreata
^ll::^^^^^
-^on quicquam
deinde,aut cibi aut potus
iacuit privala omni virtute corporis el linguae
bene per annos XVI, multo moderatius loquitur
Polentonns. Ait enim : Quindecim ad menses con-
tinuas febres passa est, nec prius, quam suum
qu08 inter
Sicco
Polentonus
eius in caelis gloria, qui anno superiore
obivit
nempe anno 1241.
2. Concivium memoriae Vitam B. Helenae tandem
mandavit Sicco Folentonus, rir Patavinus, liltera-^
rvm ac iuris cirilis perifus, qui medio saeculo XV
civitatis cancellarius creatus, archivo publico resnr-
ciendo studium et tempus navavit (7).
Cuius opellae
exemplar adhuc superest Padnae in bihliotheca
Antoniana, pluleo XXII, cod. signato 559. Codex
membraneus,paginarum39,mensurae0-,29
x 0,21,
beJlissime exaratus est, neque ineleganter ornatus
anuo 1437, uti in fine
innotescit. Initio digestaest
Vita S. Antonii de Padua eodem auclore; dein
post prologum filio
Lazaro destinatum
subscquilur
jmrnum Vita B.Antonii Peregrini, tum B. Helena e
Enselminae. Ad calcem legitur hunc librum fuisse
ah ipso Poleutono dono datum sacrisfiae basHicae
S. Antonii:
"
Anno nativitatis Domini nostri lesu

ChristiM.GGCG.XXXVni,liberiste,inquoscri-

ptae sunt vitae ac miracula devolissimi sancti


,
Antoniiconfessoris dePadua beatissimorumque

Antonii Peregrini, ac Helenae monialis, datus est


huic sacristiae ecclesiae praefali sancti Antonii,

confessoris de Padua, ordinis fratrum minorum

conventus Paduac, per Sicconem Polentonem,


et scriptus per me fratrem lacobum de Padua,
C
atque ferrea catena hic alligatus, ut ipsum
, libere ad commodum suum quisque legere, sed
, auferre nemo possit (8) .
Eiusdem virginis
Vitae traussumptum ex alio exemplari textum
maiores nostri acceperunt (hodie in bibl. reg.
Bruxell., cod. 8932), sed adeo mendis depravalum
ut huic exrudendo, nisi R. P. Josa, 0. M., biblio-
thecae Antonianae praefectus, henignam sedulae
coUationis tulisset opem, impares admodum fuis-
semus.
haud ulti- 3. DHigentis autem compilatoris gratia valere
muni locum ipsmn Polcutomim eruitur,cum ex eruditionisfama,
'*";
qua apud suos popularcs fruitus est
(9),
tum ex
verbis, quibus B. Helenae Vitam conclusit : Haec
sunt, mi Lazare, iucundissime fili.quae investigans
undique memoranda inveni de his, qui beati sunt,
Antonio Peregrino ac Helena moniali. Infer ea,
exstitisse scripturas quasdam anteriores, hodie
sumpsit.Dicluquidemmirabile
atque inler mira-
cula memorandum : tres namque ad menses sine
cibo et potu vixit,loquelam
quoqueillo ipsoamisit
die (12).
Tres igitur ullimos terrestris vitae menses
ieiuna prorsus et muta permansit. Utri autem
auclori in hac re fidendum
sit, non liquel; equidem
in Pokntonum utpofe acruratum ac domesficuin
indagatorem
propendeo. Mirum qnoque esf ab ipso,
qui adeo incubuit in coUiqendas memorandasqm
B. Helenae visiones, ne insinuari quidem eius reve-
lationem, quae ad Gregorium IX spectat, de qiui
supra solus Marianus. Tandem diserte dedarat
Polentonus B. Helenam obii^se anno nativitatis
Ghristi MGGXXX, secundo nonas novembris,
aetatis vero suae anno XXIIII. Quod receperunt
initio citati auctores
Patavini,mihiqueprobabilius
videtur quam Waddingi coniectura.
4. Porro integrum textus Polenfini tenorem,
ineditum hactenus, in compendium redegerunt
B. Scardeonius et R. Tossignanus (13),
uti vel
leviter conferenti patet, et ipsorum verbis quantum
satis est desiguafiir. Ila enim mentem suam prior
aperit : Permulta et ditTicillima de caelestibus
secretis rettulit, quae adhuc exstant, et quae
egomet vidi, et non sine maxima admiratione
perlegi. Et adhuc clarius alter : Sunt multa alia
praeclara quaenarrantur deB.Helena Paduana,
que habentur in legenda eius Paduae. Undenam
vero Scardeonius tempus deprompserit, quo beata
virgo ingressa est monasterium Arcellae veteris,
extra moenia civitatis per quingentos passus,
seplentrionem versus, nimirum anno aetatis suae
duodecimo, me fugit. lllud quoque ex Polentoni
prologo de BB. Antonio Peregrino et Helena En-
selmina nofatu dignum videtur, quod etsi neuter
sit pontificis summi iudicio approbatus, mira-
culis tamen clareat uterque ac populi opinione
ambo sint beatorum in ordine coUocati. Tale
docmncnlum anno 1437 prolatum nonnihd facere
potuisset ad immemorabilem B. Helenae cutfum
stabiliendum. Qui culfus decreto Innocentii Xll,
die 29 oclohris anni 1095 dato confirmatus est
{{^,
postquam processus, secundum Vrbani VIII nor-
mam, ab ordinario, episcopo Patavino, Gregorio
E
cuiufi
lucubratio
<id cnHiitn
B. Helenae
slabiliendutn
eontulis^f
vidftur.
fl)nonforniitasVII!. fol. 74 col.2. eaU.Mediol. 1513.
-
(2) Hintorianitn srrttpliicite reliffionifi lib. I, p. 140. Venetiis,
t586,

{3) De urbis Fatavii nntiqaHnte, lib. II, classe VI


(Oraevii Themur. antiifait, lom. VI, parte III, col. 130-7).
Liber ille priinum excusus est Basileae 1560.
(4) Della
felicitd di l'adova, p. 479. Padova, 16-23. (5) Negri, Degli
Bcrittori Fiorentini, p. 397. (6) Annalea Minorum, ad
annum 1242.
(7) Gius. Vedova, Biografia dfgli sciittori
Prt(/orHi, tom.II.p. 119-22. (8)Gfr. A. M. Josa, T rotlici
manoncrittidellabiblioteca Antoniana,p. 175-6. (0) Gfr .
Scardeonius, op. et edit. citt., lib. II. classe x, col. i!67.

(10) Loco eit.{U) Gfr. Vitam, n. 5. (12) rtnd., n. 6.

(13) Locia eit. (U) Gfr. Benedictus XIV, De aen>orum
Dei beatificatione, lib. 11, cap. xxiv, g
24.
cardinali
Uuius
cttUus
indicia
fx
proceBaibus,
B
ex consuetu-
dinibus
titonastefii
de ArceVa,
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
cardinali Barhadico eiusque delegatis infttitutus est
aique complftus a die 29 martii anni 1689 ad diem
14 seidemhris anni iGdO; factaque mense (fpriUs
an?ii 1607 altera inquisifione,dcmum roncessa sunt
anno 1701 missa afqiie officium de B. Helena, uti
letjifur in titieris ad anteressorem nostrum C.Jan-
ning a F. I. B- HomaynoU S. I. Padun die
17 aprilis eodem anno missis
(1).
'5. Qiios proCessus, Pata vii in ejnscopali tabulario
as^ervatos, hodiernus huius civifafis antistes, Iliu-
strissim"'
Dominus losephus Calleyari, nohiscum
verlihf^'aliter communirarit; ciii siureras, ufi par
est, gratias referimus. Sumtna manifestati ah im-
niemorahili trga B. Helenam cultus capita, quae
plurihus tesfimoniis diluridafu sunf, ita in lihello
petitionis il>id., fol. h', contraxit Andreas Vircellus,
sacirdos
Patavinus, l V. D., rector parochiatis
ecchsiae
Sanrti Maximi : Tamquam aurum in
fornace Deus illam probavit, et caelestibus visio-
nibus
acgratiisrecreavit, ac doiiis supernatura-
libus et niiraculis iilustravit tani iu vita quam
post moi-tem, adeo ut ad eius sepulcrum conti-
nuatis
temporibusntriiisque
sexus Chri?^tiiideles
coniluxeruui
(sic) et conflunnt eliaiii de prae-
senti tam plebei quam nobiles, tam saeculares
quam etiam ecclesiastici eidem ven. fanuilac Dei
beatae
Helenae seipsos enixe commendantes, el
gratias ac benoficia
innumerabilia per eiusdem
B.
Helenac
intercessionem a divina largitate
reportantes, adeo ut pro gratiarum actione iugiler
ad eius
Umniluni votivae imagines etiam argen-
teae ac tabellae et dona ollerantur, lampades
accensae
sint et fuerint semper
asservatae,
ipsiusque
corpus, quod per annos
quadrmgentos
quinquaginta
et ultra
incormptum et suavem
spirans
odorem in ecclesia ab eius nomme
B
Helenae
semper
appellata, supra terram m
capsa
cypressina
custoditur,
devote a fidelibus
tam
civibus (juam
extoris visitetur, et singuUs
annis omni (luarta
dic novembris,
nec non m
secundo et tertio
resurrectionis
Domim festivis
diebus.in
quibus a loco Arcellae dictae
B.Helenae
corpus
fuit
translatum in hanc
ecclesiam, ubi
nunc
reperitur,
quae prius
vocabaiur
ecclesia
Sanctae
Mariae
Armenorum,
et nunc. ut praemis-
sum est supra,
dicilur ecclesia
B.Helenae,
magno
populorum
concursu
veneraiur, el semper nomine
C
et titulo
beatae
nuncupata
fuit et
nuncupatur,
scientibus
et
tolerantibusordinariisliuiusc.v.tatis
omnium
praeteritorum
saeculorum
usque m
liodiernum
diein.
6 Inter
peruliaria
rultus
indina,
prontplure.
aetate
prorectae
monialrstrstafarsunt,ne\Conh-
t or che si suol recitare
tanio nell' otnco
quanlo
n altra
occorrenza
di reciiarlo.
solevano
quelle
Ln.mon.cUe[monasteriorumSanct^^^^^^^^^^
et Helenae,
Paia.ii]
per u.o come
^^^^
chissimo
di cui non
Vera
memorm,
du^ doppo
atlle^^^^^^^^^
Peti-o et
Paulo,
beato
BasHio,
&
Francesco,
beato
Auton.o,
bea-
511
(1)
BiDi. 1
LemPP,
Antonius
von Podua. in
supra
indicato. M) i^emyv,
vii,iSni P 428
tae Clarae, beatae Helenae et omnibus
sanclis etc. ; e cosi replicavano nel Ideo
precor. Ma il P. Inquisitore di queltempo, che
mi pare si nominassc Antonio Vercelli, disse et
aviso che non si poleva aggiongcre all' orationi
instituite dalla Chiesa altri santi che queUi che
essa vi haveva, senza la debila licenza. Onde fia
ommessa questa usanza. Inierrogata per qual
causa si ponesse nel numero delli santi prenomi-
nali anche ii nome di S. Basilio, responde
perche si diceva che S. BasiUo anticamente era
tilolare di questa chiesa; ma di poi crescendula
veneratione verso la noslra i)eata fti la detta
chiesa denominata dalla medesima, come 6 al
presenle.
Aggiongo che tanio in refetiorio i cena,
quanto in choro in giorno di dif,'iuno anticamente
peruso derivato dai secoli passati, per quanto si
diceva delle nosire vecchie prenominate,l'abba-
dessa solea benedire le sue monache in questa
forma : Iddio vi benedica la gloriosa vergine
Maria, Messier S. Francesco, Messier S. Antonio,
Madonna S. Chiara et Madonna S. Helena ;
ma
sono setlanta anni che non si benedice(2).
7. Ilodie in proprio diocesis Patavinae, affixum
est offirium B. Helenae diei V novemhris, sub
ritu duplici. Narrafur quidem in lectione IV bmfa
rirgo fuisse ad dominicae passionis cuUum in-
structa a sancio Antonio, quem in via spiritus
ducem et magistrum habuisse fertur. Quod non
improhahile esset, cum S. Antonius ah aufumno
1229 usque ad ver anni 1230 in Paiavino tractu
remoratus sit (3).
Fata auiem rorporis B. Hele-
nae ar monasierii sub dus nomine erecti, accipe
ex Stato
personale del clero della cita e diocesi
diPadova,perl'anno 1853,;^^.
30: Questo mo-
nastero fuabitato dalle religiose Francescane dal
1510 fino al 1806, le quali 278 anni dopo la morte
della B. Elena
Enselmini vergine Padovana par-
tirono dair Arcella e vennero a
domiciliarvi
portando seco il corpo della beata, che ora
trovasi
nella chiesa
prepositurale
di
S Sofia. II detto
monastero, che
soggiacque
allevicende
della generale
soppressioiie e dema-
niazione del 1810, fu acquistato a
meritodel fu
M K. P.
Francesco
Peruzzo
Minore conveniuale,
edelia
religiosa
Maria Angela Gesuaii allo scopo
di fondarvi un Istiluto di Salesiane, che d. latto
venne
aperto nel 1839.
8
Supermranenm
foret
copiosius
humilis virgi-
nis
dirta gestaque
sperularK
Proposito meo satis
erit factum,
si quae
Bartholomaeus
de PisiS et
Sicco
Polentonustradidercsubiererim.
Mole sua
corrunui
fabulosa,
quae in
Polenton.
prologo
orcurruni;
mira auiem et
porimtosa,
qxnbus
lucuhratio
abundat,
prudenti lectorum
ludtciom
,nedio
relinquimus,
eo magis quod B.
Helenae
cultus,
nullo eius
virtutum
praerio examine, sed
probato
dumtaxat
casu excepto, ab hmocentio XU
confirmatus
est (4).
et to.H. Xm {\m. P.
8. - (4)
Beoedictus XIV, op. cit.,
lib. IV, parte 2, cap. .v, n. 3.
AUCTOIU
F. V.O.
el ex Uturgia
perapieutt
sunt.
F
[ndicium de
dictis
fttrtisgue
B. Helenae
prudenti
Ifctori
relinquilur.
COMPENDIUM
512
TITA
ex
DE BEATA HELENA
MONLAU.
COMPENDIUM
VITAE B. HELENAE
Bartholomaeo de Pisis, De conformitate vitae B. Francisci ad vitam Domini nostri.
Coiiformitas
VJIl, fol.
74", col 2 (Mediolam, 1513).
Fiiit etiam in isto ordine soror sancta Helena
de Padua. quae fuit monialis in monasterio exte-
riori de Arcella,quod
monasterium B. Franciscus
aedificavit et in dicto
monasterio sanctus Anto-
nius noster Deo spiritum
reddidii a. In dicto
monasterio fuitsoror et monialis praedicta, quae
maximis florens virtutibus a Domino velul aurum
per patientiam fuit comprobata.
lacuit enim pri-
vata omni virtute corporis et linguae bene per
annos xvi b. Qaae gestu corporis et signis maxi-
mam in talibus praetendebat hilaritatem. Huic
Deus muita revelavit, quae ipsa sororibus enarra-
vit, et ea scripta Paduae habentur
;
quae, dum
essem in eodem loco, vidi. Verum cum petiissem
a sororibus quomodo illa sine lingua potuil reve-
B lare, responderunt sorores quod hactenus ob
silentium observandum non Hngua, sed nutibus
loquebantur et talibus nutibus el signis onmia
exprimebant quae loqui volebant r. Et sic facie-
bat praedicta soror beata. Huius corpus osten-
dunt sorores inlegrum venientibus illuc, cum
tamen sit longum tempus quod mortua est. Et
quod maius est, ita sibi crescunt capilli et ungues
ac si viveret. Unde tondent sorores praedicta, et
prae devotione largiuntur petentibu^. Ipsa multis
claruit et claret miraculis. Ipsa enim quendam
nobilem marchionem de Lupis de Parma, do-
mnum Bonifacium, in articulo mortis positum,
emisso voto ab eius uxore pro eo, ad sanilatem
perfectam reduxit. Et plura alia miracula fiunt.
ANNOTATA.
a Act. SS., ad d. 13 lanii, toni. II, p.
713.
b Cfr.
coininentariolum, num, 3.
c Tautun tempore Bartholomaet de Pisis in
servando silenfio rigor non congrait cain constitu-
iionihus ab Innocentio IV, die 9 augusti 1253 datis.
Cfr.
Sbaralea, Bullarium Franciscanum, tom. I,
num. 496.
D
VITA ET VISIONES B. HELENAE
AUCTORE SICCONE POLENTONO
edita ex codice Patavino f)ihliofhecae Antonlanae plufei XXll, sifffmto mtin. 559, coUato cuin apojr^pho
Briuellensi bibliothecae regiae signato num. 8932. Cfr. Comment. praev., num. 2.
a
b
B. Releoa
vrbis Paiitvi-
nae decus.
Sicconls Polentoni a praefatio ad Lazarum
flliam ia beatorum Autonii Peregrini h,
ac Heleuae mooialis vitas. Incipit feli-
citer.
1. Sollicitare me soles precibus, Lazare fili,
quod vilas sunul ac miracula beati Anlonii Pere-
grini et, quae sacra monialis fuit Minorum ex
Ordine, bealae Helenae memorem. Quae tua
petitio est mihi semper et iusta et lionesta visa;
quoniam, etsi neuter sit pontificis summi iudicio
approbatus, miraculis tamen clareal uterque ac
populi opinione ambo sint beatorum in ordine
coUocati. Sunl praeterea origine Paduani, Man-
ziorum Antonius, Helena vero, quo mater tua,
Henselminorum sanguine nataest. Quippe civl-
tatem hanc Paduam, in qua enutritus es atque
natus, rebusmultis eisdemque pulcherrimis atque
magnificis exornatam constat. Sed vetustatem
eius laudant quidam, qui historiarum scriptores
et clari scriptores conditam ipsam ante Romam
annos supra cccc traduut. Moenia extollunt
aliqui, qui ea duplicia undique atque superba,
eadem quoque triplicia alieubi videant. Aqua-
rum alii connnoditatem ac copiam moderatam,
agri plerique fertilitatem, aedos muHi publi-
cas et privatas, templa nonnulli, omnes am-
pliludinem urbis ac singularem praetorii excel-
lentiam admirantur. Mihi autem videri esse
maxinmm onmium faciendum solet, quod in ea
multa el veneranda sanctorum corpora habean-
tur.
2. Nec quidem mirum, quod civitas ista sanctos
viros et venientes ad se peregrinos excepit be-
nigne semper, et natos apud se accurate nutrivit
ac coluit. Equidem loco isto reliquias minutas,
quamquam venerabilessint acinfinitae,praetereo
sciens; corpora modo sanctorum dico. Hac una
in re ita excellit ac lucet Padua, ut qui recensere
ista voluerit, is nullum sit genus sanctorum in-
venturus, cuius non sancti cuiuscumque corpus
haec civitas tiabeat. Uno quidem sanctae lustinae
in templo, ut praetermitlam reliqua, quocumque
in genere sanctorum corpora sunt (. Nempe
apostolorum ex ordine, ne a plebeis et infimis
ordiar, habet Mathiam, illum ipsum qui Scariothis
ludae proditoris in locum, ut numerum impleret
apostolorum, suffectus est. Evangelistarum habet
Lucam, Innocenlum multa sunt ossa, martyrum
corpora Maximi, luliani, Felicitatis uno in tumulo
collocata. Uno item in puteo martyrum corpora
esse complura, eademque nomina incognita et
vetus tradit fama, et qui monachi sunt illo in
monasterio venerabiles, dicunt. Gonfessorum adest
Prosdocimus.quiapostoloaPetro missus antistes,
primus omnem hanc istam Italiae regionem
,
quam Venetiam illa tempora appellarent, vano
idolorum a cultu veram Ghristi ad fidem ac veri
Dei cognitionem et cultum convertit et baptizavit
.
Adest unus eremita beatus d. Gorpora iste apo
-
stoli Mathiae et Lucae evangelistae ne dissipa
-
rentur, luliano apostata saeviente, navigans Dei
nutu ipsa e Gonstantinopolis urbe Paduam, quae
intimo in sinu Adriatici maris civitas esset clara
et
quae et
aliorum
ganctorum
memoria
Uluatratur.
9
h
I
m
Quos inter
B. Helena,
tuius Vitam
acripturus
eet auctor.
DIES QUAHTA NOVEiMBRIS.
el cultrix christianae fidei. apportavit. Adesl bea-
tus Arnaldus, monasterii hnius abbas. Virginum
autem e nnmero adest, quam noniinavi, Felicitas;
adest Vitaliani filia, lustina sancta martyr et
virgo; Matris quoque Dei (cum in caelis corpus
eius FiHus collocavit) adest, quam Lucas evange-
lista pinxit, imago propria ct figura. Quippetem-
plum id sanciorum corporibus plenum esse et
vetus fama tradit, et historiae sacrae dicunt.
Neque vero est inde procul ecclesia quae sancti
Leonini, episcopi Paduani, simul et nomen et cor-
pus tenet c. IncHto autem in templo. quod sanctum
appollant, corpora sancti Antonii confessoris ac
beati Lucae sunt
f.
Porro sancti Lucae ecclesia
sanctum habet Grescent ium //.Quae vero est calhe-
dralis ecclesia, ea martyrem haljet Danielem h;
levita isle fuit et, christianum in nomen saevienti-
bus idolatris, constans iiic Qiristi pro nomine,
duas intcr tabuias ferreis clavis contixus interiit.
Haec ipsa in civitate corpora sanctorum: extra
vero ac ipsis prae moeniis corpora sunt beatorum
Antonii PeregrLni et Helenae monialis /. Paduano
quoque in agro sanctos liabet Bertramura Fonta-
niva k, Georgium miUtem iilumacmartyrem glo-
riosum babet Monssilex ; habet Zemuta Beatricem /,
Fidentium Saletus tiabet m.
3. Sed iam morem tuae ut geramus voluntati,
quas petis vitas primum Antonii Peregrini, deinde
monialis Helenae videamus. Hoc enim et im-e
debemus sanctis viris ut celebris eorum memoria
habeatur, et facile possumus islo praesertim tem-
pore, cum messes vacationem nobis omni forensi a
cura ac liberum ad scribendum otium largiantur .
519
sepulta in vico Ommula egerunt nostri Act. SS.,
Mai tom. U,p 597-602.
m Saleto, inndus provinriae Fatuvinae haud
p-ocul ab oppidiUo Montagnana. S. Fidentius, qui
fuit tertius p.piscopjts Putavinus, colitur die 16 no-
vembris; de fjno videsis Vtjhelli, Ilalia sacra,
tom. V,
p. 424, et Portenari. op. cit.,p. 68.
n Sequittir iam B. Antonii Peregrini Vita,
cuius compendium ejr Bernardino Scardeonio rfe-
sumptum editum est Act. SS., Febr. tom. I,p. 264.
Beatae Helenae montalis vita
G
ANNOTATA.
a De Sicrone Polentono diximus in Comment.
praev., num. 2.
b Ve B. Anfonio Peregrino videsis Act. SS.,
ad d. 1 Febr., tom. I, p.
264-5.
c De sacris exuiiis,quas conservat Sanctae lusti-
nae Faiavinae ecclesia, fuse
disseruit Fortcnari,
Della felicita di Padova, Ub. IX, p.
424-35. Ibi
legests notifias de variis sanctis, quos Polentonus
hic commemorat.
d Nempe B. Vrius. Qnid censendum de transla-
tione corporis S. Lucae per eum facta,
aperuerunt
nostri Act. SS., Oct., tom Vni,p. 307-8.
e Banc cappellam S. Leonino, vulgodicto Violino,
undecimo
episcopo Fotarino, sacram describit
Portenari, op. cit., lib. IX, p.
499.
f Monet Porfenari, op. cit., p. 399,
templum
Sanrti Anfonii per
ivTovojxafiiav vocari sanctum.
Beatus Lucas, de quo hic agifur, est B. Lucas
Bellvdi,
Palavinus,
Ordinis
Minorum. Cfr. For-
4, Helena virgo beata Paduae oriunda civis
fuil, nobili secundum mundum familia Henselmi-
norum nata. Patrem habuissemilitem ferunt. Deo
autem dicala est ipsa monialis ac Dei serva facta
illo in monasterio, quod extra civitatem prae
moeniis situm, Gellam veterem nominant a. Mo-
niales ibi ac fralres ordinis sancti Francisci, vitae
sanctae homines, discretis mansionibus l\abita-
bant 6. Hoc namque isto in monasterio Helena
nostra castitatem.oboedienliam, paupertatem et
rehqua huiusmodi, quae rellgio ipsa iuliet, non
minus servavit operc acre implevit quam et ore
vovit ac verbo professa est. Non enim habitum
modo et nomen, sed qui fallere Deum nequil, et
animum et vitam bonae ac verae monialissumpsit.
Neque vero monasteriuin est ingressa ut, qui
magni sunt et multi, labores mundi et pauperla-
tem effugerct, marceretque otio ac se voluptati
daret. verum ut rebus soluta mundanis optimo
Deo liberius ac tota mente servirct. Quippc soro-
rum erat nulla divina ad oiticia diligentior, nulla
abbatissae oboedientior, nulla regulae observan-
tior, nulla domesticas ad resobeundas in mona-
sterio promptior. Denique tota vita eius piena
ieiuniis, piena disciplinis, plena omnl sanctimonia
et austeritate fuit. Adde quod tanta est vitae
austeritate usa. ut fessa iangueret saepe, labora-
retqiie tVbribus atque iaceret aegra.
5. Erat quidem natura debilis et inlirma, sed
animo, voluntate, desiderio patiens atque fbrtis.
Quaecumque sibi eveniebant mala. aegritudines,
adversitates, eas quasi pro eius peccatis digne ac
merito sibi evenire dicebat. easdemque veluti sibi
missas a Deo ferebat palienfer ac bono animo
tolerabat. Porro quindecim ad menses continuas
febres passa est. nec prius. quam suum obiret
diem. febribus liberata est. Quo autem anno erat
ad Dominum
migratura. maiorem per quadra-
gesimam. haud aliter quani fuisset sana et omni
febri libera,
ieiunavit. Fatigata vero et conlinuis
febribusetmultis
languoribus. noctes complures
duxit insomnis; nec quidem se.cum vigilaret, ace-
diae et lamentis dedit. sed, ut poterat, languens
orationi
vacavit. Legebat namque, ut fere solebat
semper,
hvmnos beatae genetricis Dei ac virginis
B. Helena
S. Franciec*
reUgionem
amplexa.
n
^'
LSancti Lucae et de S. Crescenlio in Mariae ; legens vero decl.nav.l caput ahquantu-
g
De
ecdesaSancH
hucc^ o.
^^^ debilitate
prae nin.ia snper hbiuni. ..en.pe
ea sepulto ndes,s
M
p.i.sy.
.upervicit eam, nec lan.en ita vicit, ut dici ve.e
\^Z^Z^:>^:^
'm:'^
Tp^ci,U. J..
aonnisse potius cnan.
vigi.asse possit. Tu.n
S B in quo iacebai
corpus B.
Antomi, sifum
e,'at etfra
portam
Forcigliam ; monasterium
vero
Sanctae
Mariae de
Arcrlla, in quo sepulta est
B. Helena,
e:rtra
portam
Coduhngam.
Cfr.lorte-
nari,op.cit.,pp.481,47d.
\iFontaniva
quindecim
mdiaribus
abest 1
aia-
vio S.
Bertrandus,
de quo hic
meminitscriptor,
ex
nobilissima
familia
Orenga.
Portenari,
erat
p.72.
per muUos
languorts
1 De S.
Beatrice
Afestina,
cirgine
Patavina,
Novembris
Tomus U.
eam
vero
apparuit ei. (luam
oratione
saepenumero
invocabat.
beata Dei mater ac virgo. Ea praedixit
futurum
iilo anno
quod febres et adversitates
quam
maximas ac supra solitum
paleretui-. Id
quoque
futurum
nuntiavil. si quae sibi evenuvnt
adver^a
ferret
palieuter et amore Dei, quod eius
a filio ac vero Deo lesu Christo beata vita ac
aeteriia
gloria
donaretur.
6 Nec quidem
evenit secus. Ipsam eium ler-
vens
quaedam ac duplex
tertiana febris aggressa
^
6o est,
et inediam
diMtumam,
514

ita cod.
BnucfU^ sed
defft in cod.
Patav.
B
est, eaiulenique continuos ad dies decem tenuit.
Qua vero nocte diei undecimi finis erat, eadem
voUiti quadam horribililate perterrita sudare
metu esseque anxia ac tremeljunda
coepit. Tan-
dem vero. quasi liberata periculo atque conli-
dens. aperuit oculos et clamans quanta potuit
voce ad ci\^ qnav astarenl ac proximae essent
*
moniales, inquit : Hfi! rjuam nnnfnus tst iste.Tum
inturrogata quidnam essel quod videret ipsa et
magnimicsset.rcspondit:.Vo.s(ri/j/w6cHSca;)(V
mulfa vidi. Signuni hoc essc naturae
deficientis
ac cito moriturae, quae aderant omnes, et monia-
les et abbatissa putarunt. Idem Helena credidit
;
ipsa proinde consilio ac voluntato concordi, quae
sanctae Ecclesiae iussu dauda christianis morieii-
tibus sacramenta praeslo afferri, et ipsa peliit. el
abbatissa iussit. Deus bone, quanta cum reveren-
tia et devotione peccata sacerdoti confessa est
sua, quantis cum suspiriis et lacrimis Ghristi
sumpsit corpus nostra haec ista Helena beata;
postea vero, ne deesset quicquam quod sacro-
sancla iuberet Ecclesia, oleo sancto uncta est.
Sequenti autem illucescente die, quae moritura
paulo aute subito videbatur, eadem contra spem
omnium respiravit paulum atque spem vitae
longioris dedit. Oblalum quoque cibum, ne abba-
tissae el monialibus id suadenlibus displiceret,
sumere conata est: positum vero in os cibum
subito reiecit, quia erat alicnatus ac debilis sto-
machus, atqae vehementia quadani per nares
iecit. Neque vero quicquam deinde aut cibi aut
potus sumpsit. Dictu quidein mirabile atque inter
miracula memorandum: tres namque ad menses
sine cibo et potu vixit, loquelara quoque illo ipso
amisit die.
loquela etiam
'^- Sequenti autem die legi sibi quae habent
orbata vixit. de passione Domini evangelia postulavii. Horum
autem lectio tanta ipsam et compassione et pie-
tate commovit, ut oculi exundarent lacrimis, nec
Domini passionem quaelegereturaudire legi, sed
faclis adesse atque videre Dominum capi, ligari,
duci, conspui, caedi,crucifigi,mortem pati, pectus
vulnerari lancea videretur. Hoc namque die isto
Deus, ut patientiam suae huius servae experire-
tur et altera in vita plus gratiae ac beatitudinis
largiretur, de industria, quasi essetiratus, multi-
plicavit ei omnes infirmitates et mala. Nempe, ut
C paucis omnia colligam, oculorum amisit lumen,
dentes sibi clausi, digiti et pedum et manuum
summo dolore contracti; denique nullum mem-
brum,nulla pars corporis expers dolorts et crucia-
tus fuit.Tantis autcm in malis animus, intellectus,
auditus integer et illaesus mansit. Quae dicerent
moniales, omniaperfecteaudiebat et intellegebat
ipsa. Quae autem dicere ipsa vellet, ea, ut solent
muti, signo manuum intimabat. Sed quoniam
eveniret interdum quod montem eius quae ades-
sent moniales manuum signo non caperent, re-
medium ipsa ut intellegeretur invenit. Induxit
quidem moniales quod alphabeti ex ordine singu-
latim litteras nominarent; quae autem suam ad
rem facerent, eas notabal ipsa, moniales vero
istas coliigebant, et syllabas ex litteris, deinde
dictiones ex syllabis, postremo orationes ex di-
ctionibus perfectum ad sensum et intellegentiam
componebant. Neque ferebat ipsa non moleste si
qua monialium quicquam collectis ex litteris
immutasset. Deum autem rogabat assidue, ut sibi
loquendi redderet potestatem. Quippe usum lin-
guae amisil prorsus; nec dum vixit, loqui audita
est. Sieubi autem dixero quicquain esse dictum
ab ea,id velim a me itadictum, qui legis, inlellegas,
DE BEATA HELENA
MONIALL
ut deinceps nihil ore dixerit, sed omnia nutu et
signo manuum, aut collectis, ut dixi, litteris indi-
caret. Ceterum visiones hoc tempore habuit mul-
tas Helena nostra, easque non sponte, sed maio-
rum iussu coacta, uti vidit, dictim aperuit.
D
Recrfntur
viaionibus
eanetorum,
E
cod. Patav.
commo-
niiisse
Bruxell.
commuoisde.
ANNOTATA.
a De huius monasterii fatis et incolarum mi-
gratione, cfr. Portenari, Della felicita di Padova,
'p.
478.
b In Letfenda S. Antonii de Padua, saeculo
Xin concinnata, a P. A. M. Josa edita (1883),
p. 21, ita kijitur : Erant ibi [nempe in ArcellaJ
Fratres prope monasterium Dominarum Paupe-
rum commorantes, et iuxtaconsuetudinemOrdi-
nis divina illis ministrantes.
Visiones beatae Helenae momalls.
8. Sibi enim sancti apparuerunt primum. San-
ctos vero illos esse, haudquaquam subito nec
temere credidit; sed christianis armis usa, cura
apparerent illi.signo se ipsa crucis creberrime mu-
niebat. Ea res in admirationem traxit moniales,
induxitque ut interrogarent eam ac recusantem
oboedientiae virtute compellerent, ut propaiaret
curnam signo crucis, super soUtuni multiplicatis
vicibus, se munisset. Tunc respondens patefecit
ipsam homines se quosdam in sanctorum forma
vidisse et, quoniam dubia fuisset ex Deone an
ex diabolo apparerent, ideo se crucis signo tanto-
pere coramunivisse *, quod spe ducta esset futu-
rum, si vere Dei sancti et spiritus boni essent,
quod starent firmi nec terrerentur signo crucis
;
sin spiritus essent mali, profugerent subito ac
viso crucis signo penitus evanerent ; se autem,
quos viderat, vere Dei sanctos esse percipere, quod
repetitam totiens crucem non fugissent, sed firmi
ac constantes, uti venerant, permansissent. IIIos
vero saepe deinde sibi apparere dixit ipsamque
aUoqui et graviter increpare solere, quod loquendi
hoc in saeculo licentiam postulassct.
Addebat quoque non Dei sanctos modo, sed
ipsum et Dei filium ac verum Deum lesum Ctiri-
stum et, quae mater eius ac virgo esset, Mariam
intemeratam et sanctam solere apparere inter-
dum sibi consolarique ipsam ac hortari, ut quas
pateretur aegritudines et dolores, animo bono ac
patienti ferret.
9. Tempore interiecto, sororera unam, quae
sibi tunc forte assisteret, ne se desereret illa die,
prece multa precata est. Interrogata vero cur se
non deseri tantopere precaretur, respondit quod
se morituram die iUa putaret. Ipsam enim hanc
in opinionem adduxerat quod eius ad caput vide-
retur habere librum vitae, qui foris argenteus et
clausus esset.
10. Signum quoque suae propinquantis mortis aliaquaedam
intimavit esse quod tres sibi apparerent tubae,
^9"^-
quae argenteae essent et magnae, ordine autem
ita distributae quod singula in aure esse una, Ui
ore tertia videretur. P^iturum item affirmabat
proxima die quod personarent omnes, sed quae
minor erat proxima in media nocte, mediocris in
meridie, omnium autem maxima in solis occasu
atque ipsa in completorii hora suavissime clan-
geret. Postea vero se Ulas clangentes audisse
dixil, nec taraen, qua putaverat die, vita defmicta
est.
1 1 . Per idera tempus ac saepenumero dixit se oe
maiestate
videre speciosum ac mirae magnitudinis templum, ^"'.
et
Christi
Domini et
B. Virgims;
morlem
proxiinam
ipsi innuere
videntur,
A
dt caelo.

mpra
geriptum alia
nianu in cod.
PatavMvvm.
dr aanciis,
*
cod.
Bruxell,
putasset

stc
de alma
Trinitatt,
reietantur
ipsi
nonnulla.
Vidtt
monialem
defunctam,
DIES QUARTA
et in eo maiestatem esse divinam ; adesse quoque
virginem beatam Mariam chorosque angelorum
ac ordines sanclorum, qui Deum suavi cantu et
tma voce laudabanl. Indicavit deindc se per no-
cteni videre Dominum in sua maiestate seden-
tem, et coram adesse David prophetam, qui
iubilaret psalterio, ac genibus exoraret flexis ut,
qui sunt adaequati solo, lerusalem exaedificaret
muros.
12. Tum quoque beatae huic Helenae vldeba-
tur se prospicere firmamentum caeli ac numenmi
videre grandem fratrum, qui et Deo eanerent
laudes et dolabris dolarent lapides pretiosos,
eosdemquead fimdamentum muri artetantacom-
ponere, ut qui essent multi, esse unus modo, nus-
quam interposita linea, viderentur. Se autem
lapidem esse unum
*
existimabat ipsa atque
timebat ne ipsam veluti paleas, qui lapides lovi-
garent dolatores conculcandas abicerent. Haec
cum intimaret, metu et anxietate sudabat. Erat
quidem mos iste sibi ut, cuin patefaceret quic-
quam,id vultu si erat iiicundum iucundo. sin triste
tristi monstraret.
13. Eadem vidissc nocte intimavit quendam,
qui esse frater Minorum ex Ordine videretur.
Hunc non cognovit: putabat
*
quidem sanctum
Franciscumesse.sed carebatstigmatibus;eratque
proceritatis magnae, et, quas habebat vestes, albi
coloris erant. Adesse quoque sibi tunc est visum
Noe, Enoch, Eliam, Moisem, qui turbati essent
vultu extensosque manu arcus et igneas sagittas
haberent. Tabulas praeterea legum Moises gere-
bat manu. Noe vero insufllavit paulum, unde mox
nubos exnrta adeo crcvit. ut terrae partem quam
maximam operirot. Pcr idem tompus ductam se
ab angelo m spiritu per viam foveis plenam dixit,
eundemque angehim iubentem alteri angelo
foveas implere istas audisse; et cum ille implesset,
daemoncm venisse ac foveas renovasse. tunc vero
se vocem audisse iterate dicentis : Atiinia quae
non dilif/it Dominum, di(jna est plagis magnis.
IUos etiam per dies sibi coronatus stellis quinque
sanctus Bernardus
apparuit.Ductaveroab angelo
poenarum ad loca quae horrida essent ac
obscura, animas passim affligi, sed alibi aeter-
nalitor ac severe, alibi mitlus ac bona cum spe
eundi sanctorum ad requieni, vidit. Daemonem
1
autem, qui in forma pueri,ut surgeret et dicendas
ad boras in ecclesiam iret, multis rationibus horta-
retur,tandemsignocrucissignato*fronte.fugavit.
14. Vidisse postea intimavit divinam Trinita-
tem, Patrem, Filium et Spiritum sanctum, Patris
vero a dextris lesum Cbristum vera in deitate ac
humanitate
sedentem,a
dextris quoqueFilii sedere
matrem Mariam virginem boatam, deinde ac cir-
cumquaque
clioros angelorum et coetus sanctorum
ac sanctarum tum novi tum veteris
Testamenti,
qui essent ita ordine
collocati, ul locum quisque
tenere suum ac Deo canere laudes
viderentur.
15. Luciam vero,
quae monialis codem in mo-
nasterio professa esset ac seorsum aegra laceret,
vita defunctam esse Helena nostra
indicavit. Tum
vero quae astarent
monialium una, suis ut vide-
ret oculis ac certior
fierot si, uti affirmabat
ista,ita
mortem obisset iUa, ad
infirmariae
locum, m quo
Lucia esset, subito
properavit.
atque, uti haec
dixerat, ita mortuam
illam
invenit.
hilerrogata
vero Helena unde
mortuam
esse, quam non vide-
rat, percepisset.
respondit
angelos se audisse
qui
et D 00 laudes
canerent et animam
iHius in caelum
ferrent. Per noctem
autem,
dum
mortuae
Luciae
corpus sepeliendum in diem
poslorum
servaretur,
NOVEMBRIS.
515
subiit cogltatio quaedam I lelenae beatae nostrae.
Existimabat
quidem se post Luciam non victu-
ram diu, atque putabat se communi in inonu-
mento non sepeliri, quod arbitraretur moniales
nimium ob foetorem paulo ante sepultae Luciae
aperiri monumentum id non passuras. Quippe
desiderabat se communi in monumento sepeliri,
ut illis cum sororibus, quemadmodum in uiio mo-
nasterio vixeral,ita mortua eodem in monumento
sepulta iaceret. Haec atque huiusmodi talia
anxie cogitanti apparuit puella, quae et forma
eleganset fulgore circumfusa caolesti esset. Hanc
putavil virginem Mariam esse. Admonuit quidem
ipsam non quem in locum corpus sepeliretur
mortuum, sed quo iret anima, curandum esse.
16. Quavero die cum festum sanctorum Cosmae
et Damlani colebre ageretur. insolita quaedam
sibi admiratio est oborta, quod ullo sine cibo
Deus ipsam tanto lempore conservasset. Tum
quae perdiu ante obierat diem suum, monialis
quaedam apparuit. Amicta erat ista vestibus albis
et splendidis, erant quoque in crucis modum lu-
centes stellae vestimentis intextae; Helenam
vero, paneoblato, ut comederet horlabatur.Tum
ad eam : Quomodo, inquit Helena, comedere pos-
sum, quod mhil iam dit-s sepfem et quadraginta
comcderim? Hanc illa tunc amplexa est, et quem
involutum occulfe sub veste porlarat mirae pul-
chritudinis pannum extendit, atque posito pane
iterum, ut comederet, Helenam exoravit. Helena
vero refrospiciens pulcliorrimam vidit crucem;
quam exosculans mirabili est odoris suavltate
repleta; monialis autem panem fregit et obtulit.
Helena vero tres, uti videre sibi est visum, bolos
sumpsit atque refecta est.
17. Inter sollemnia missae apparuit. quae
summa est omnlum regina et Dei materac virgo
Maria. Zonam haec speciosissimam eius iu ma-
num dexteram posuit ; clavis erat ita haec co-
operta zona, quod rosarum simul et crucis simili-
tudlnem contineret.Bispostea Deifilium humana
in carne vidit, semel cum medilaref ur quanta Dei
fuisset
humililas,quodpatimoiteniel*nossaIvare
dignatusesset ; tunc enim ita slbi lesus apparult,
quod esse xxv annorum iuvonis viderolur. Iterum
autem et lesum filium et Mariam virginem et
matrem se invicem amplexaufes vidlt; mente
quidem tunc elevata, conslderabat Helena noslra
benlgnitatem Dei, qul humanam sumere carnem
ac demorari in utero virginis novem mensibus vo-
luisset. Utraque visione immensam laetitlam et
consolationem
sumpsit.
18. Quattuorquoque seraphim tubas quattuor
ma^nas ac divorsi coloris habentes vidit, eosdem-
que
dlcentesaudivit:iVrrfl/flSHH/(/fH/iM
aggra-
vata. Postea vero in vigilla sancti Michaelis, cum
vesperilnum
oificium dicerent.quae astabaut mo-
nlales.
iacens Helena speciosam vidit viam et
viros quinque per illam properare. Angeli erant
isfi,
Michael, Gabriel Raphael et duo seraphim
alil;
properabant quldem omnes ut in ecclesia
sancti
Mlchaelis. quae alfo esset in monle, vespe-
ras
decantarent.
Kocte autom sequenlo, foveam
vidit
magnam et horribUi fumo plenam Ilolena
nostra: ex lllo
audiebntur Hamor percutlontium
palmas et reh veh alto voce dlcentium. Indo autem
Helena in caelum ducta. archangelum Michaoleni
audivit. qui suum ad festum angolos Invifaiet.
Fe^ti vero die, cum missae
sollemnia agerentur,
audivit choros duos qui. sedente in maiestate Dei
Filio ac
genetrlco sua vlrgine Maria, subliml voce
canentes
gratias
agerent.
Admiranti aulem sibi
quod
rt ab alltra
defuncta
pane
refieitnr.
Apparent
ip.ti B. Virgo,
ChriMus
Dominm,
*
eod. Patav.
ut
angetit
516
VTTA quod tam pulclu'um feslum
Michaeli
caeU-stis
curia celebraret,
responsum est quia
maximus
curiae princeps esset.
et apotoJi. 20. Tanla v.-ro el tam longa
infn-mitate
gra-
vata Holena Dontinum
exoravit ut, qua recrea-
Tetur paulum, sibi
consolationtMn
aliquam
mitte-
ret-noc quidem
orationem
finiorat, en
angelus
Domiui et cu!n eo lohannes
Baptista,
Petrus apo-
stolus, lohannes
evangelista ad eam missi caelitus
advenerunt.
Horum autem
visitatione
atque
praesentia haud modicum
sublevata est. Petrus
vero signo crucis signavit eam, et abierunt
/ eace.tsum
rapla
cidft
fructus
paradisi,
gloriam
caeleHetn,
SS. Franci-
fcum et
Antonium,
omnes.
21. Postea vero Dei pietatem summam
esse
considerans.
Helena subitaneum
quendam in
mentis excessum venit. Tunc caelestem curiam
et in ea flumen
magnumac
ingentis magnitudinis
columnam vidit. Erat super columnam liber clau-
sus; hunc signaculis dissolutis aperuerunt angeli
quattuor.lnde vero mox tantus splendor exivit, ut
sanctorum etiam facies
resplenderent.
22. Idem autem per tempusHelona, uti solebat
saepe ac ferme semper. divina contemplans, in
adiniratione ducta est, quod in paradiso neque
arborem ullam nec poma, uti audiverat, esse
vidisset. Tum vero in spiritu elevata ac caelestem
lerusalem ingressa est. Prospiciens autem sicubi
rernm huiusmodi quicquam esse videret, ange-
lum liinc vidit ununi, qui fructus decem afferret
;
color illi albus et rubeus, fornia piri erat. Alterum
inde angelum vidit, qui esset seraphim et vas pul-
cherrimum apportarel. Porro vas adorabant et
sancti et sanctae omnes, atque suas in facies pro-
cidentes laudabant Deum. Tandem vero id vas
ad Domini pedes qui ferebat angelus posuit.
23. Per noctem autem Helenae cogilanti quid
esset Deus daturus ilhs, qui eum hoc in saeculo
dilexissent, apparuerunt tres angeli colloquentes.
Quippe dicubat primus : Pondus; secundus : Et
pondm; tertius : Et supra pondiis. Iterum primus
dicehat : i/^HSHrfi;secundus : Et ynensura; tertius:
Et supra met^suram. Tum primus repetebat
dicens : Finis; secundus : Et finis; tertius : Et
sine fine. Primus quoque : Gloria; secundus : Et
ghria; tertius : Et snpra ^f/oWa . Postremo qui
erat primus dicebat : Principatus; secundus : Et
principutus ;ier\.iui -.Et supra principafus.Secnm
autem postea cogitans Helena qualis et quantus
esset locus in quo illorum qniescerent animae, qui
minus perfecte hac in carne vixissent, elevata est
mente et ab angelo supra deliciarum paradisum
ducta virentissimum in pratum. Ibi mortuorum et
viventium vidit animas infmilas, quae iturae
caelestem ad gloriam essent : sed pars non ante
iudicii diem, pars breve ad tempus iturae vide-
banlur. Meditans vero Helena nostra quanlam
esset benigno a Deo beatus Franciscus, ciiius nam-
que tunc dies celebris agebatur, et gratiam el glo-
riam assecutus, audivit vocem dicentem : Potens
fuit in terris Franciscus, potentissimus est in caelis.
Mentis autem iu excessu facta, vidit patrem Fran-
ciscum et cum eo beatum Antonium Paduanum
acOrdinissui complures sanctos patres canentes
Deo laudes. Nocte autem quae festuni secula est
diem, vidit beatum Franciscum, sacerdotalibus
apparatum, stantem coram Dei maiestate ac
reverenler sno pro Ordiiie exoranteni. Aderat
quoque Dei mater et virgo beata Maria et cum
iiia sanctorum et sanctarum numerusinfmitus.
Orantes vero hi pro universo populo clu'istiauo
obauditi sunt quod magna esse nimium homi-
num malitia videretur.
DE BEATA
HELENA
MONIALI,
24. Illucescenle
praeteroa die quodam, esse
vidif coram Deo vasmagnum acfirmiter clausum
in caelo et seraphim angelum duas in crucis
modum alas extensas liabentem; deinde vocem
audivit quae dicerel : Orate pro Ecdesia Dei, quae
Htictdms ma.rimis a(fitatur. Dum vero moniales
circunistarent
et ipsam, quod essel doloribus
super solitum
agjiravata. ad patienliam horta-
rentur. omnia quae illae dicerent haec attente
coUegit.
Silentibus autem illis, haec quae dicta
eranl, omnia secum tacita considerabat mente.
Tum vocps duas suavi quadain modulatione
idem (|uadragies
repetentes audivit. Una dicebat
Amor; secunda, cui prima itemm canens, dicebat
Christo. Meditanti antem sibi quaenam fuisset
*
vitaesanctitasunius.quaepaulo
anteobierat diem,
monialis.
apparuerunt virgines quattuor. Gapita
earuin albis tecta velis eranl. Reiectis autem
velis. quae virginum maior erat, se lustinam esse,
reliquas vero Constantiam,
Effigeniaiu. Domicel-
lam nomine appellari dixit. Hac visione est
recreata Holena mullum.
25. Palatiuin quoque vidit pulchritudinis mi-
rae. Ornatum erat id et gemmis et auro; porsonae
in eo duae alas binas habentes erant. Animam
ilem tunc speciosam ac exornatam gemmis vidit.
Cuius autem esset et palatituu et anima, accurate
ac saepe investigans non audivit. Virente postea
in prato esse cubilia, mensas, sedes paratas ac
magnifice exornalas vidit; sedentes eranl ibi
sexus utriusque homines multi. Solo isti satura-
bantur odore, surgentes aulem et cubilia exorna-
bant floribus et cantu mellifluo laudabant Deum.
Principem deinde praecellentem ac insignem
vidit. Hic, quam gostabat manu, pulcherrima
virga circumdabat angclorum, archangelorum,
martyrum ordines; exosculabantur se invicem illi
ac Deum voce suavi laudabant. Angelos quoque
vidit septem, qui chartas in manu septem aureis
litteris scriptas haberent, vocemque mox dicen-
tem audivit : Haec testamenta sunt, kgite festi-
nantcr.
26. Per noctem autem feriae sextae incliium
vidit Hulena templum et in eo Dei matrem ac
virginem Mariam, sanctoruraque ac sanctarum
quocumque in genere multitudinem infinitam irc
;
pergere videbantur processionis in modum om-
nes bini, et singulis corporis sui sacramentum dare
Christus. Helenae autem sciscitanti quam ob rem
tam celebris processio fieret, responsum est id
fieri aeternam ad memoriam quod Dominus no-
ster lesus Cluristus sit feria sexta passus.
27. Sequenti vero sabbato, Dei matrem ite-
rum. sed imperatoriis nunc vestimentis ornatam,
Helena nostra vidit. Ea stare coram filio et manu
tenere vas plenum odore multo visa est. Perqui-
rens autem Helena quid ea res vellet, dicentis
vocem audivit id matris Dei ad honorem sabbati
die singulo tieri. Facta vero in exces.su ac cogi-
tans Helena secum quaenam essent turres illae,
de quibus ioquitur propheta illo in verslculo : Et
ahundantia in turribus tuis, vocem audivit dicen-
tem eas tmTes ordines angelorum esse.
28. In vesperisautem,audiensraoiiiales versi-
culum canere
B.
Helena
confortatur
ot>
ttngelia.
*
om. cod.
Pad.
et a sanctia
virginibm.
Viaionea
ile eaelo
detfue in eo
cetebratis
feria sexla
et sabbato,
etdegratii*
ibi Deo
actia.
Sit lans Deo Pafri,
Sunwio Christo decus
El Sinritui sancto,
Trihus honor unus,
cogitare coepit quae laus, quod decus, quis honor
iiic
De meriti"
satictorum
in caelo,
deque eorum
festis ibi
peraciis
B
muUa videt.
DIES QUARTA
A hic esset. Mente autem ob eam rem elevata, vidit
sanclos et sanctas fiectcre genua, Deoque ac Ma-
tri gratias agere. Perquirens autem quidnam
essel illud, responsum habuit sanctos et sanctas
totiens referre gratias Deo, quoliens versiculum
illum Ecclesia recitaret.
29. Pratum iterum garorolatis fioribus plenum,
et in eo, qui fiores colligerent, angelos vidit. Excelsi
quoque montis in vertice v[ pratum spcciosum,
et quae desceiiderot ruligiosorum multitudinem
sarcinis oneratam vidit. Sarcinas vero illas cogno-
vit in spiritu esse orationes, disciplinas, opera
bona, quae religiosi Deo pro universis offerrent.
Cogitans vero secum orandmnne pro exsistentibus
in paradiso melius, an pro existcntibus in purga-
torio esset. commonefacta est orare pro existen-
libus in purgatorio bonum, superfluum autcui
pro existentibus in paradiso esse.
30. Sanctum quoque Martinum commonen-
tem religiosos, ut fugerent cupiditatem. vidit. Apo-
stolos autem Simonem et ludam vestibus ornatos
festivis atque magnificis stare ac Deum laudare
Helena per vigiliae noctem vidit. Erat utrique
ornatus par; crucem modo, qui martyrium esset
in ea passus, Simon baiulabat solus. Quo autem
die festum eorum Ecclesia celebraret, hora tertia-
rum iterum Helena ipsos vidit. Magno esse vide-
bantur in templo; sacerdotalibus autem, quasi
celebraturi missam, amicti erant : qui vero aderat
magnus sanctorum coetus, is voce una stanslau-
dabat Deum. In caelo denique vidit rotam, quam
iudicii ad diem ut volverent quattuor Angeli obser-
vabant.
31. Omnium autem Sanctorum festo die, bea-
tam vidit virginem Mariam; camlidatis erat vesti-
raentis amicta et praecedebat omnes; sequebatur
autem eam sanctorum multitudo; bini pergebant
isti ; venientes autem ad praesentiam maiestatis,
praecedebant singuU et gratias Deo summa cum
laude referebant. Sequenti vero die. cum Ecclesia
pro defunctis sollemnes missas et divina officia
diceret,visa est videre animasin purgatorio exsul-
tare et palmis iunctis Deo gratias agere.
NOVEMBRIS.
517
32. Diem obiit Helena beata anno nativitatis
Christi mggsxx, secundo nonas novembris, aetatis
vero suae anno xxiin. Postea vero quain vita de-
functa est. hunc istum usque ad dicm, corpus
eius lanta est cum integritate servalum, ut ipsum
sine admiratione non videas. Auctore namque
Deo, quantum reor, ad testimonium sanctitatis
diminutum in eo nihil praeter nasi extremum in-
venies. Quippe dessicrata est caro, omnia passim
tegit pellis; ad lineam corpusiacet; in crucis mo-
dum clu'istiano ritu composita brachia ; oculi dor-
mientis in modum clausi, ut habere nihil albedinis
ac luminis videantm"; aspectus devotus; facies
iuvenilis et macilenta; dentes nivei ac solidi;
tonsi capilli ut ungues renascuntur; statura pau-
lum mediocri minor, membra integra, iuncturae
membrorum sic. quasi nuper diem obiisset, mo-
biles ac firmae, ut sine laesione, si urgeat occasio,
moveantur. Illud quociue accidit saepe, atque tunc
maxime cum clvitati ulla clades immineat, quod
sese, quasi futura praedicat, multo cum strepilu
moveat. Hoc namque isto prodigio non raro est
divinitus praemonita Padua ut caveat, reor, quod
sibi aut belli aut pestis aut rerurn novaruni ingens
immineat clades ac praesto sil magna futura ca-
lamitas.
33. Haec sunt,mi Lazare,iucundissime fili.quae
investigans undique memoranda inveni de his.qui
beati sunt, Antonio Peregrino ac Helena moniali.
Tu vero quae sunt a me scripta leges devote. ac
beatas animas reverenler, ut decet, ad Dei iau-
demcoles. 1437 a.
ANNOTATUM.
a In exemplari Fatavino, ex quo perperam
transsitmptuseai codex Bruxell.si(jnatHit8U32,addi-
tum erat : Explicit per me Franciscum Polentono
scripta haec Vita beatae Helenae, 1464 die martis
XX novembris horam circa secundam noctis
Paduae in stupa studii mei ex libro authentico
scripto manu dicti Domini Siconis, fratris mei
compilatoris ipsius vitae in contracto.
De morteet
tiepuUura
B. Helenae.
E
Epilogu.
ASTE ANmni
UCCCLXTU.
DE
B.
lULIANO
CESARELLO
EX
ORDINE
FRATRUM
MINORUM
VALLIS IN ISTRU.
B.luliani 1. InUria, novem
circiter
miliaribus ab itrbe
fatain-
Rovigno, praeter viam qua itnr ad
oppidum
cognitaiunt.
Dignano atque inde ad civitatem Pola, situm est
castrnm, cui nomen
Valla, muUis retro annis more
romano constrncfum,
civibus tamen non itafre-
quens;
numerantur
enim milh
qmngenti.
luxta
oppidulum orientem
versus, ad
medium
nnhare,
assurqit collis frondibus
consifus, in cuuis vertice
pristinis
temporibus
exstructum
fuitcomobium
sanctoMichaelidicnfum.lbisaeculoXnprdiosa
in Domino morte finem
mendi fecd B.
luhanus,
Cesarellus
nuncupatus,
sacerdos
professus
ordmis
seraphici; qnem inde ah obitu
populares mter
beatos
annnmerarunt,
ndtnque
pnhlico sunt
prosecutt.De
quo ita
Martyrologium
fv^ndscanmnannom^
V^,etiis editum : Vallis in Istria beati luham
con-
fessoris. Cur vero hac die
annunt^etur,
m
dubiO est.
Etenim nulla de eo supersunt documenfa neque de
die annove quo terra ad caelum migravit, neque
depiegestis,quibus
multamapud coaevos sanctitatis
famam
consecutus est, neque de parentihus quihus
ortus est; nam ex indito cognomine divinatores
eqerunt, qui ipsum
Julianum ascriptum volunt
familiae
Cesarel, seu rectius Gusaril, qnae tunc
temporis
infer VaUensis oppiduU nobiliores fiorebat.
Neque plura
reperire est apud reliqnos seraphici
ordinis ch ronographos, ne quidem apud H. P. Anto-
nium
Mariamda
Vicenza,qui anno 1871 Venetiis
edidit
liheUum
paginarum 70 sic inscriptum : U
castello di Valle nell' Istria e el B. Giuliano Gesa-
reUo
Multam
quidem, ut legenti patet, operam
insumpsit ad
iUustrandam B. luliani vitam, sed
infausta
sorte.
Etenim in opusculo offendimus tum
muUis quae a beato viro aliena videntur, tum non-
^
nullis
I. D. B.
518
AUCTORE
I. D. B.
Eius
sepulcrum
apud
Valtmses in
honore fuit.
B
gui ipstm a
furio tutati
gunt.
nvUii^ documetitis, quilms studiosa
VaUensium in
suum patromim pietas commendatur,
nihil autem
quo de beaio ip^o certa discamus, Hac ergo re.ratis
inopia superest tanium nohis uf cum R. P- Antonio
de gloria postuma B. luliaiii agamus.
2. Jn colle de quo supra, saeculo
duodecimo,
monachi
Camaldulenses
Domino ac sancto jUj-
chaeli motiasteriuni aedificaverunt,
in quo saltem
ad annum 1315diimw servitio intenti
rematiserunt;
ante vero annutn eiusdetn saeculi
notiage^-iimum
quititutn inde egressi tpsum fratribus ex Ordine
Minorum
tradiderunt ; etetiim hocce atmo 1395
atinumeratus est itifer conventus custodiae Istnae,
quaeest pars provitwiae Dalmatiac.
Forsifan haec
series antiorum qui intra 1315 ac 1395 effiuxerunt,
contrahi potest. Adducit enitn P. Antonius quod-
dain opusculum auctore Vergoltin, itiscriptum
Breve saggio d'istoria antica e moderna della citta
di Parenzo (1),
a quo quidem edocetnur (2)
atiiio
1755 in ecclesia parochiaii oppidi Vallensis ever-
sum fuisse vetusfutn altare B. luliano sacrum, in
quo sigilla dotnini lohannis Sordelii reperta fue-
runt;hic vero ab atino 1328 ad 1367 Parentinae
ecclesiae sedem ohtinuit, Ergo si vir cl. Vergottin
aliatis documentis certam sui asserti fidetn fecit,
contendi potest S.Iulianum aliquot annos ante 1367
diemsuum obiisse cutn tanta sanctifatis fama ut
nonsolutnin ecclesia Sancfi Michaelis, sed etiam
in ipso oppido alfare ei dedicaretur. Diu sepultus
iacuit B.Iulianus in ecclemt Sancfi Michaelis, fanta
apttd populares in aestimatiotie hahitus, ut ne
Fratrihus Minoribus quidem, cum ex illo cotwentu
ante annum 1540 alias demigraretit, licitum fuerit
sacram glebam secum deferre. Itaque a discessn
Fratrum rettiatiebat pretiosus ille thesaurus quasi
in vasfa solitudinehaud sufficienti custodia muni'
tui'. Inde Parentinis, qui Vallensiutn sutU accolae,
in tnetitetn suhiif, uf hasce reliquias sibi furareti-
tur (3). Et primo quidetn res eis prospere cessit.
Nam cursu felici Canale de Letno transgressi iatn
ad ditnidiutn miliare fuga elaj}si eratit, cutn ex
itinere fafigati novos anitnos resuttipturi sacras
reliquias deposuerunt. At cuin coeptutn iter prose-
qui vellent, tanti potideris inventus est ille prefiosus
thesaurus, uf solo levari nequiret; ipsique fures
pudore suffusi solo haesisse fernntur, donec e Vallis
oppido clerus cum populo adveniref, qui sacras
reliquias nullo labore de terra levatas in sedem
proj)riam reftuhrunt. Id ante atinum 1564 furtum
affentafum videfur; tiatn tunc recepti a praeda
S. luliani corporis fesfivitas agebatur. Ceterutn
B. P. Antonius, penes quetn rei narratae fides
rettianeat, tanti tniraculi mdlum certum testimo-
niutn adduxit, praeter lapidem quem itidigenae
detnonstrare soletd, quo notatus est locus in quo a
Castrensibus e praedonum ttxanu sacrae B. luliani
DE BEATO
lULIANO
CESARELLI.
R"' D.Caesarede
Nores,episcopoParenfitio,altare D
S. luliani et alia tria in aedihus parochialibus
(4).
3. llocce tnodo reconditae S. luliani reliquiae ftnmiomfi
usque ad antium 1737 servatite fuerunt, nnn
''^^"'".
Valletisessua in beatum pafronutn iticifafi piefnfe
novi in eius hotwretn exstruendi alfaris initium
fecerunt, huius consUii transmi.tsa memoria in
lapide quem in tmo altari reposuerunt (5).
Sed in
opere exsequendo tnorae iongiores deductae sutd;
nam anno fantum 1749, mensa iam pridem per-
ferta,
superioretn altaris parfetn stint aggressi.
Tutic et in media parte ioculum pararerunt,quo
S. InWam
reliquiaeopportutw
tettipore deferreiifur.
Eiaj^sis ahhinc sex annis absolutaque tandem
totius altaris fabrica, twhilissimus Dominus Mar-
cus Ludovicus Betnbo Rev'""'"
Dominutn Gaspa-
rum Negri, episcopum ParetUitiutn, eni.re roguvit
ut castrum Valla adiret, solemtiem S. luliani frans-
lafionem celehraturus. Qui cum tnulfis negotiis irre-
fitus accedere nequiref, aliquof viros primarios
seiegit, quibus mandavit nt hanc tratislationem
peraqerenf. Hi ergo die 29 sepfembris anni 1735
praesulis iussum exsecufi, hasce rei actae litteras
aufhenficas conficiendas
curarutU (6).
In Dei aeterni noniine. Amen.
Anno a nativitate Domini nostri lesu Gliristi
1755 indictione 2*, die vero mercui'ii,
5*^ mensis
novembris. pontificatus autem SS. Domini
nostri Benedicti divina providentia papae XIV
anno XVI.
Per praesens publicum instrumenlum cunctis
evidenter pateat el notum sit quod cum nobilis
vir D. Marcus Benibo patricius Venetus humili
cum instantia ill"""" ac rev"""" DD. Gasparem de
Nigris, episcopum Parentinum, co"' ac d'""" Ur-
sariae etc. requisierit, quatenus ad Gastrum
Vallis. Parentinae dioecesis, se conferre dignare-
tur ad effectum transferendi et super altare
marmoreo in ecclesia parochiali et collegiata
dicti castri eius cura et diligentia reaedificato et
recenter ornato corpus B. luliani confessoris col-
locandi, idem ill""" ac rev""'' D. episcopus arduis
occupatus negotiis, cum illuc transmeai-e non
posset, r"""" D. Valentinum Valentini canonicum
cathedralis ecclesiae Parentinae et eius in spiri-
tualibus et lemporalibus vicarium generalem ad
hoc speciaUler elegit etdeputavil. Quocirca idem
j.miis
i)_ vicarius generalis parendo commissioni
^
et mandalis dominationis suae ill"*" et r"''=, as-
sumplis secum nie infrascripto cancellario epi-
scopali et rev d"" Felice Sejano sacerdole eccle-
siae parochialis Gastri Ursariae, ad locuni Vallis
se contulit ; ubi a praefato nob. viro Marco Aloysio
Bembo humanissime cum eius comitatu exceptus
est. Die igitur antescripta circa horam primam
noctis antelatus r""'* d""* vicarius una cum ill'' et
B. luliani
reliqtiiae in
eccltaiam
parochialem
trttnslatae
sunt
exuviae ereptae fuerutit. Hac tatneti falmla, apud exc" d"*" Andrea Venior, eiusdem loci praetore
pristinos medii aevi hagiographos vulgafissima, dignissimo, nec non specfabilibus DD. Nicolao de
adducor ad credendum Parentinos aliquatido ne- Alhertis, Lam-entio Pisani iudicibus et Antonio
fandum furtum tentasse, sed ab iniquo consilio, Fioretti f" Andreae, sindico communitatis Vallis,
Casiretisibus tempestive commonitis, prohibitos ad ecclesiam parochialem et coUegiatani dicti
X
.
^ j^.
...... -
fuisse. Valienses porro itnprobum vicitwrutti suorum
animum experti sacras retiquias in ecclesiam paro-
chialem detuierutU; ubi in tnedio fempto capsae
ligneae inclusae remanserunt u-^ique itiantmm 1597.
7'unc in urnatn marmoreatn ocrlusae fuerutU ac
ponealtareS.lnMaLno sarrum deposUae.Huiustrans-
hifionisfestivitas antiua agehafurdie 29Septmhris.
Nam ea die, anno 1597, consecrata sunt etiam a
Castri perrexit et. facta prius brevi oratione ante
ss"""" Eucharistiae sacramentum, ad urnam mar-
moream positam post altare situm in cornu epis-
tolae aUaris maioris dictae ecclesiae accessit et,
adm. rev. capitulo canonicorum totoque clero
circumstante et septem psalmos paenitentiales
interim devote recUante, mandavit operariis ut
operculum marmoreum dictae urnae toUerent;
(1) Venezia 17%.
(2) Cfr. Da Vicenza, op cit., p. 28. {6} Ibid., p. 50-52.
(3) Ibid.. p. 46. -
(4) Ibid.. p. 48.
(5) Ibid.. p. 49.

quo
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
A quo tacto, capsam ligneam crate ferrea conteclain,
ubi corpns B. luliani requiescebat, extraxit et
super altare antedicto in honorem B. Inliani
dicato reverenter reposuit. Deinde avulsis clavis
et elevata crate ferrca. quae dictam capsam tege-
bat,apparuerunt ossa corporis praelati beati con-
fessoris biliani : quai- omnibus adstantibus ostensa
fuerunt. Cum autem fama invaluisset in pracfala
capsa lignea simul cum ossibus seu corpore
B. luliani bracbium S. Andreae apostoli asservari,
anlequam reliquiae et ossa componentia corpus
B. luliani extraberentur et in monumentum
transfen-entur, mandavit per ex d"'"" Antonium
Masato medicum physicum eiusden\ loci diligenter
examuiari singulas reliquias exsistentes in eadem
capsa ad efloctum in-;piciendi et revelandi an
brachium antedictum revera exsistat; sed facta
dihgenti perquisitione, nihil ahud compertuin est
in ea conthicri nisi partes componentes corpus
B.Iuhani,neque aliam extraneain rehquiam repe-
rii'i nullumque signum vel memoriam brachu
S. Andreae apostoh apparere. Tum r""'' dominus
cum assistentia antedictorum mei infrascripti
cancellarii episcopahs et reverendi D. Fehcis
Seiano omnes et singulas rehquias sive ossa
praefati B. luliani ex praenotata capsa extraxit
et ad maiorem Dei gloriam et eius B. luhani con-
fessoris bonorem, in monumento suj^er aUare
ipso constructo devotissime reposuit et cohocavit
et subinde partem anteriorem ipsius monmuenti
crystallo dihgenterclausit et variis sigiUis episco-
palibus in cera rubri coloris communivit. Quibus
sic, ut praemittitur, expletis et gratiarum actioni-
bus Deo praestitis cum decantatione hymni
Te Deum, discessit mandans mihi cancellario
infrascripto,ut de praemissis pubhcum conderem
uistrumentum ad perpetuam rei memoriam. Acta
fuerimt praemissa in ecclesia pai-ochiali et coUe-
giata B. M. V. de Monte Perino Castri VaUis, die,
amio, indictione el pontificatu antescriptis. Prae-
sentibus admodum RR. DD. loanne de Nadalin
canonico
ctplebaao,Ioanne Torre scholastico, Do-
minico Sanvincenti et losepho Bicchiacchi cano-
B
519
Universis fidem facimus et attestamur occa-
sione translationis sacri corporis B. luliani con-
fessoris Ord. Min. S. Francisci et protectoris
Gastri Vallis, liuius nostrae Parentinae dioecesis,
faclae a R'" D"" Valenlini canonico nostrae
cathedralis, vicario nostro generah specialiter
delegato, allatas nobis fuisse nonnuUas eiusdem
corporis reliquias; ex quibus exlraximus quan-
dam particulam sacri ossis, quain devote reposui-
nuis in t iieca argentea, crystaUo ab anteriori parte
inunita. bene clausa, funiculo serico rubri coloris
coUigata,nostroque parvo in cera rubra hispanica
sigillo signata, eamque ecclesiae ipsi restituimus
cum facultate illam publice in dicta ecclesia
fidelium veiierationi quandocumque exponendi
servatisservandis. In quorum, etc.
Datum Parentii ex canceUaria nostra episcopali
die IGmartii t756.
Gaspar, episcopus Parentinus
Paulus Ghiurco S. T. D. canon. theologus,
Cancellarius episcopalis.
Vnia mnrmoren, in qnaper annos centum quin-
quayinta sacrae reliquiae recoiiditae fuerunt, in
suo loco remansit usque ad annum 1850
(2). Tunc
amplifirntn cclesia,i>ost maius nltare seposiin fuit
et altare S. luhani ad parietem locatum.
5. Superest ut ex eodem opuscuio stnffula venera-
iionis indiria colUgamus, quiims Vallenses in
B. lulianum pietatem testati sunt. Inde a sae^
culo XVI instituta erat in ecclesia Vallensi confra-
ternitas S. Iuliani(3) quae Hsqmadgallicumdomi-
natum floruit; tunc direptis prius bonis ac posses-
sionihus eius, suppressa est. Beati viri effigies
spectahatur depicta in tabuln ad altare maius in
ecclesia parorliiali appensa; visebntur etinm in
duabus ecclesiis ruralibus, quarum aitera Naiivi-
tati Sanctae Mariae, altera sancto Nicolao dicafa
erat (4);
tandem exorna/)at kalendarium membra'
neum (5)
anno 1570 nitide in usum ecclesiae pri-
mariae conscriptum. Tres de anno in beati luliani
AUCTOBE
I. D. B.
D
Tunc
sepositae
sunt aliquae
reliquiae.
NonnuUa
cultus
iniiicia.
nicrruprrdictreecclesiaVmagnaquepopulimul-
festivitates agebatur sciUcet Imaii, i iulii ac
. ,. ^^
,., 29 septembns (6); ha>-um nadi opportuiiitatem
tiludine testibus.
'^
. . . ^ '
. , . :
Eso Paulus GhiurcoS. T. D., canonicus theo-
circwinicm, fojmh ad eius memormm peregn-
logus ecdesiae Parentinae et R-^ DD. Gasparis
nantes{7) ad eius altare, aiUe quod lampus accensa
de N grTs episcopi cancellarius,
praesens omnibus
dependebat, beatum virum ,n vota .ocabant. Ex
praeSssis fui ac de mandato R^ D" Vicaru
tribus etiam una campana e.us nomine vocaba-
S
antedicti scripsi,
roboravi,complevi
et in
tur (8).
Stetit.n a urn usjue ad nnnum 1856
forman pubUcL redegi et sigillo curiae munivi.
praegrand.s S. lul.an, statua, juae tunc cum tur-
lormani puDiicam rt leg
,? . y a,^. ,.
restmiraretar, loco mota esl, propterea qmd
4. Hac occasioiie aU.iuot , eli,ju,ae
.ejmitae ,ue
^^^^ ^^^^^ ^^^^^^
^^^,^ ^_^^^^ ^^^^^^^ ^^^^^^^
addito tamen
iptum est
(9),
" '
"
"
:
T^
- .
v^i;^-,^ c^/Hccrntia Tandem
pnmorious cimiaus, qui rem puiilicam
Gaspar deNigrjs, Dei et
apostoU^ejd'
g^at.a ^
J^,^,^
^,.,,^
. ,
.J,,, ,,,,,.
epUcopus
Parentmus,
comes et
dominus 9
,^.
^^^^^^.^^^ ^^^^^^^ ^^^^
riae, etc.
,,
U.M., p.
53.
_
(., U,..
-
(3, I.ia., P.
38. - ,.
.d., P.
*^
- (.
-'^- P- - ')
'^'^-
- ^ - <"
^^'-
p.
. -
(5,
Ibid., p.
37.
-
(6)
Ibid.,
P.
42. - (7)
lb.d., p.
37.
DE
520
A
D
DE B.
FRANCISCA
AB
AMBASIA
ANTIO
MCCCCLXXXV.
Antiquiores
B. Franciscae
biographi
deidrantur;
BRITANNIAE
DUGISSA.
1. D. B.

I. De
antiquioribus B.
Franciscae
biographis.
B
recentioriliiis
rero, guos
habeniun,
caiite
titendtim.
\Dk4 novembris anni 14S5, in monasUrio de
Scotiis ordinis B. M. de Monte Carmelo prope
J\'attuetas in Brttannid, ad caelos migravit vene-
randae memoriae Francisca ab Ambasia, relicta
quondam Pefri, Britanniae ducls
;
quam continuo
sanctimoniales ef populi cirrumiacentes tanta
veneratione publice ac privatim proseculi sunt, nt
re ad Sanrtam Sedem delata, Sacra liiiuum Con-
gre^atio, die 16 iulii anni 1S6H, staiuerit constare
de cultu ah immemorabili serrae Dei praestifo
eique proinde beatorum honores esse deferendos.
At nos mtam eius illustraturi in vado haeremus,
cum anfiqun el suhaequalia documenta nondum
consecuti fuerimus. Nohisenim in optatis fvit \'ita
illa mannscripta, quam sitb annum 1634 Leo
jRedonejisis, cum de heata nostra libellum conscri-
beret, suh ocnlis habuit, Vita scilicet, cuius auctor
fuit
Johannesde Montay, Ord. S. Mariaede Monte
Carmelo, conventus Parisini alumnus, qui iure
subaequalis beatne nostrae praedicari potest, cum
ipsmn inter ac beatae Frandscae obituni brevis
annorum series intercedat; nam, leate endem Leone,
manuscripti sui finem faciehat hisce verhis : Ge
accomply par la grace de Dieu le premier joiir de
juillet ran millecinq cens quarante huict.arheure
de neuf heures du niatin. apres avoir celebrc la
messe de roctave de saint Jean-Baptiste. Je vous
prie qu'il vous plaise prier Dieu pour mon salut.
Sed feliciores essemus, si tiohis obvenisset Vita illa
coaeva, quae fertur a sanctimoniali, discipuJa
quondam B. Franciscae. conscripta. Hac sallem
probe posteris innotuisset indoles sanctitatis, qita
B. Francisca emicuit, regendique norma, quam
in priorissam electa adhibuit (1). Sed haec in
votis.
2. Praesto sunt tantummodo recentioris aevi
monumenta, illa nempe quae prae manihus habuit
Em. cardinalis Parisinus Franciscus Richard,
cum anno 1865 duobus rnluminihus B. Franciscae
vitam exarabaf {^). Nolim in dubium vocarefidem
virorum nomiyiatorum, qui dicuntur Leo Redo-
nensis
(3)
et Albertus Le Grand de Morlaix
(4), 7/
coniestati suni se proxime praenotata documenta
suhse^utos esse, eaque fere descripsisse. Sed, defi-
cientibus antiquiorihus, iniquum est defnire quae
traditis recentiores superaddiderint, num rude
dicta expolientes, ea a prisiina significandi ratione
deduxennl, quantumve lectorum volupiaii faventes
rhetorico ornatu pristinam rerum speciem immu-
tarint. Insuper, quod hic agere nequimus, pluri-
(I) Typis djitum est apud Albertuin Le Grand. I,es TiVw
drn sainlH (le hi Bffttutne-Armorique, Brest, 1837, p. :J76-
78. opusculuin quod nuncupatum est Doctrina spiritualis
B. Franriscaf, nempe diclamina quaedam, quae fuisse
videntur tum argumenta adhorlationum, quas olim in
capilulo ad sanctimoniales liabuit, lum ipsa regula quam
verbis et opere in praxim deducere conata est.

(2) Ri-
chard, Vie de la birnhnirettsr iran^oi^e d'Amboixe, 2 vol.

(3) Vie df la trett illuxtre Fran^oise iVAmhoise, fondtitriee


dfs rrligieitse.t Carnu'lites rn liretagne, 1634.
(4) La vie,
geates,mort et miraclrs des saints de ht Rretaigne Armo-
rique. Nantes. 1637 et Brest. 1837. Ex hoc opeie Vita
mum interest scriptoris tndohm comj^robasse :
num nimia credulitafe lahorei, num ne tanfo sancti
de quo scrihit sfudio praeoccupaius sif et quodam-
modo caecatus, ut praeceps in htjperboHm eat.
Hoc est enim saepius hagiographorum viiium ef
forsitan heatae nostrae laudatorum. Multum enim
praeconantur parfem quam in republica gerenda
praesumpserit, licei rerum civiHum ac ecclesiasti-
carum relatores aevique illius chronographi id vix
verbo atiingant, atque in patido sU Pelruni, regimen
auspicatumfServandae in affiues iusftfiae immemo-
rem fuisse. Unde jjronum est conicere B. Fran-
ciscam iitdirecte potius in rebus gerendis partes E
habuisse,eo scilicet tnodo quo homines vere sancti
coaequalium suorum animos possident eosque ad
omnem viriutem informant; quod eofacilius beata
coniunx in marifum suum exercuit, quod, utprodi-
tum esi, a jnetaiis liiudio virtuUsque exe.rcendae
proposito alienus non erai. Nohis ilaque hac primi-
geniorum documentorum inopia pressis prudentia
suadet ut pnucis ea, quae de B. Francisca tradifuri
sutnus, absolvamus : cauti semper ne leviter prae-
hiudatis biographis fidem praeheamus, eosque se-
dulo prohemus qui eisdem scietitiam suam acceptam
referunt. Ampliora, si necesse fuerit, reponmtes in
fausiissimum tempus, quo nosfra meliorem forlu-
nam tiactis sociis Bollandianis, ex legesua biblio-
thecas sedulo perscruiantibus, optata documenta
in manus ventura sunt.
3. Nostri vero fractatus initium faciamusponen- B. Franciscae
ies in ipso Umineelogium emorluale, quod ex manu-
emortuale
scriptis Sanctae Mariae de Scoiiis apud Morice
editum est. Ohiit illustrissima beataeque memo-
riae reverendissima mater nostra qtiondam Bri-
tanniae ducissa Francisca de Amboisia. fundatrix
monasteriorum primuni Sanctae Clarae in urbe
Nannetensi,quod in propriadoniopropriosumptu
novum exstruxit, illustrissimo qnondam principe
Petro duce adluic superstitc, ac deinde, cum esset
vidua, Triuin Mariarum prope Venetum cum dote
sexcentarum librarum redditus perpetui, solo a
religiosisBonidoni comparato.inquo.se et suaDeo
et beatac Virgini dedicans infra paucos annos in
tantae porfectionis cuhnen et exemplar evasit, ut
filiae, quas in Christo genuerat. eandem in matrem
et priorissam sibi elegerint, et quamvis relucta-
mine et plurimis lacrimis suado parteconatu pos-
sibili renuerit, assecutae sunt quod ardentissimis
votis cupientes postulabant. Tandem auctoritate
summi pontifiicis Sixti i>apaG IV translata fuit
B. Franciycac in latinum versa prodiit in Speculo Ciirmeli-
iaiio, tom. II, p. 742-52. His addi possunt : Vie de In bienheii-
rense V^ran^uise d' Amhoise, ilufhesnv de Brelagne et fonda'
(ri(/cs Can^//7f.,aut:toreBarnn.cathedralisNannetensis
canonico ac vicaiio generali dioecesis. Rennes, 1704, ac
Guido Lohineau in opore /.*-.>! Vies des nainis dt Brelagne,
172.^. p. 314-41, qui Vitam beatae nostrae ronscripsit, quae
in altera editione anni 1837, edita est tom. III. p.
22ri-'J9,
curante Domino Tresvaux, canonico ac ecclesiae Pari-
sinae vicario generali. Recenseri etiam potesl libellus,
8**pp. 360, inscriptus l.a bienheureusp l''r(tngoise d' Amboise,
durhesse de Hre(ai/ne ed. Nannetis 186.T et 1S67.
cum
eloyium
B
ct eu quae
refert
TaHlamlier
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
cum omnibus suis sanctimonialibus ad hunc
locum B. Mariae dc Scotia; quae in muro cinxit
claustrum, dorrnitorium([ue et nocessarias novi
monasterii otricinas a fundamentis erexit, ecde-
siamquo campanili, testudine, pavimento et aliis
requisitis quam plurimum decoravit, annuis in-
supor proventibus ampliavit. Sed super haec
oninia laudos cius extollunt virtulos, quao Iractu
parvi lomporis etiam perfunclorie narrari non
possunt. utpotc (iuae ceteris omnibus vigiliis et
orationibus et roligiosis exercitiis fervontior el
instantior. hnmilitate profundior. Obiit anno
Domini 14S.^). quarlo die novombris, feria sexta,
hora qua Dominus et redemptor noster lesus
Christus pro gencris humani salute expiravit. Et
continuo, cum tnonnisftef pain apwl Snnrtam Ma-
navt de Scotiisesse sepnltam^auhiunxit memoriam
quae marniori inscripta fuit, nenipc : Cy gist Iros
haute et trc^snoble dame soeur Fran(;oise d'Am-
boise.en son vivant duohesse de Bretagne, cpouse
du bon duo Piorro.ompuis la mort duquol cntra la
sainte et dcvoto rcligion do Nost rc-Dame du Carme
et prit rhabit lejourdo rincarnation Nostre-Sei-
gneur mil quatro cent cin(iuante-huit et audit
jour fist sa profossion l'an rovolu, vivante sous
clausure et entiere observance de notre boime
roformation jusqu'a son trespas. qui fut le quart
jour de novombre au vendredy Pan 1485 (1).
4. His unnectimus quae, relata ducis Petri
morte, qui obiit 22 septemhris anni 1457, Tail-
landier (2)
eommentatus est :
"
Petrus unam ille-
(jitimo toro natam subolem supeistitem reliquif,
cui lohannanomen erat. Equidemprincipum genus
frequentius hocce lubricae naturae casu inuritur,
sed paucissimos tantum, quantum Petrum,deU-
quisse paenituit. Morti proximus contestatus est se
ioto coniuijii tempore cum uxore tamquam sorore
degisse; per ultimos vero vitae suae annos in deli-
ctorum suorum paeniteniiam cilicium deferre sole-
hat; quod quidem certum habetur indicium exi-
miae pietatis, quam animo tenuif ; et ex his quae de
eius regno supra retttdimus, quisque facili negotio
sibi principis indolem effinget.
Natura tristis,
morosus et suspiciosus erat; fagella quibus olim
jiiam ducissam affecit,
manifesta huius indolis
documenta
praebent
Meminisse videfur eorum
521
proximum c.aritatis officiis tota intenta erat.
Anno vero 1461 in finem vergente, ob pe.-itilmtiam
grassantem ad tempus in oppidulum liochefort
nunrupatum migraverat. Sub idem tempus Fran-
ciscus II Turonilms Ludovico XI, Franciae regi,
fidem suam exhibehat. Hex vero, quod a Sancto
Sahatore lioionensi minus aherat, eo voti exsol-
vendi causa peregrinatus est. Interea Ludovicus
de Thouars cum duobus frairibns suis Franciscam
filiam suam adierat, eam hortaturus uf alferas
cum Sabaudiae duce nuptias inire.f. Quod cum
ahnueret,ipsam salfem compulit uf regem subseque-
retur,ei ob dominium de Benon, in Pictavorum agro
situm,fidem praestitura. Et his assensum praehuit;
regisfamen in occursum non nisi in civitate Nan-
netensi cenit, uln oh insidias, quas ei pater para-
verat, in eo fuit ut in Franciam abducerelur. Ita
Taillandier. Ei quidem sub finem anni 1461,
Ludovicus rex Turonibua cum Francisco duce
commoratusest{l^); in Annalihus autetnSanrtiSal-'
vatoris scriptum est
(5) : Anno 14(il Ludovicum XI
Francorum regem Ivo domi laetus excepit, pre-
tiosa regis donaria Salvatori ex voto nuncupata
obtulit ac piorum opcrum suiVragiorum(|ue parti-
cipem effecit. Et alias in prolegomenis ((i) cum de
illa Turonica Ludovici regis mansionerelatum fuis-
set, cl. vir de Courson ad peregrinationem Britan-
nicam asfruendam ex Lohineau sequentia descri-
psit: Et tout apros (c'est-a-dire apros le voyage de
Fran(,-ois 11 a Tours) pour un vieu que le roi uvait
a faire a Sainl-Sauveur de Redon, qui est au pais
de Bretaigne; il alla (Louis XI) accomplir le dit
voiage a tout petit nombro do gens, ot de la rovint
au chateau de Nantes, avec icehii petit nombre.
faire bonne et privee chiere avec le dit duc, parce
qu'il lui montra si grand signe damour qu'il ne
pourrait au niondo plus. Itnque pxdamus hanc ad
Sauctum Salvatorem peregrinafionem, saeviente
adhuc hiemis rabie, susceptam fuisse, nec aliigan-
dam esse vernantis iam anni mensihus, praesertim
cum procul a Britanniae finibus tunc rex moras
egisse videafur. Nemo iiaque miralnfur si nega-
verimus miraculum, quod biographi non pauci
referunt,sciUcet Ligerim ex parte et ad fempus ita
gelu constrictam fuisse, ut naves ad abducendam
ducissam paratae nulli usuiessent. lidem quoque
primigenia
inspexerit
necne. Ut
brevionhusdicam,
haec res agitur.
Cum,defuncio
marito, B. Fran-
cisca prae
valetudine a dura sororum
Sanctae
Clarae in urbe
Nanneiensi
degenfium
disaphna
fine
ut
aliquando
inihi suh regula Deo famula-
(1) Morice.
mmires pour servlr
depreuvfsiiVhist
de Bretayne,
lom. IH. co .
^9-
f
civHe de Brctagne,
toni. II.
P-
62. - (^)
It"**- P-
Novembris
Tomus IL
(4)
Ordonnancefi des rois de France, tom. XV. p. 248 sqq.
--
(5) A. de Courson,
Cartulaire de Vabbaye de Redon, p.
43.->.
(61 Ibid., p. Lxxiv.

(7)
Op. cit,. p.
78.
66 consecutus
AUCTORS
I. D. B.
suam qnasi oaw naouisse eamque .
. .,
rr ;
i-\ u ut.
rihus afflixisse ut toto corpore sanguis manaret, ifinens causam proposmt ladlandier
{0
^sU
auin etiam
pedissequis fere
cunctis amofis, eam dominus (vice-comes de Tfwuars) ira exagUatusin
aliouandiu domi reluti
carceribus
inclusam aliam suam filiam
ob initum cum pnnape de La
^
. Tremouille mafrimonium, eam exheredem scnpstt,
^'T^AIfera vice doctus
hisforionraphus (3)
m- animo statuens omnem honorum suorum copiam
:r ,nort^:X2i^^sermoneiiLuuIi,^^^
beatae ducissae conferendam, modo alteras cum
re.ocanda:.
^ll^^ZLZ
in margine
adscripfis ad Acta duce Sabaudiae nupi.as contraheref. Quod cons.
B. Franciscae
remittit, non explicife notans utrum lium cum sibi placitum esset, rex Ludovicus spo-
ponderat se omni nisu promoturum ... Et de hoc
dubitari potest. Tunc enim, ut videtur, nondum
peremptorie statutum fuerat de lite, quam Petro
duce adhuc in vivis, filia cum patre moverat. Qui
Clarae in urf>e
^/^''^V^^^^^^/^V^^J^^^.^^o;; eroo tanfam in filiam
benignitafe^n induit, uteam
;^::f:,::!f:::J::^!s::::^M:z
z:
..
..,*-..
.-.-. -
de Monte
Carmelo
exstruere
aggressa est, eo qmdem
"
) famula-
'retur.
Interim
divino
servitio et
exercendis in
Nonne id in primis animo volvebaf, quafcumque
tentare ut a sui insectatione filia
quiesceret. Quod
DE BEATA
FRANCISCA
AB AMBASIA.
AUCTORI
1. D. B.
522
consecutus, cum filid de matnmonh
contrahendo
iractare poterat. Postea rero certis leijibus regi
Ludovico bona sua possidenda iradidit (l).

11. Synopsis
vitae B.
Fran-
ciscae.
6. Quoniam recudere versionem
iUam,quam mo-
nuimus editam in Speculo
Carmelitano (2),
ab
Actis nostris alienum nimis putamus, nee magts
placet gallico sermone
retractaiionem
Leoni^iam
sive Albertinam iierumtypis
mandare,praesertim
cum nunc iuter Analecta
BoIIandiana semjyerop-
portunitatem
liabeamus edendi pritnigenia docu-
menta, uhi primum, Deo favente,
occurrerint, his
quos vitam B. Franciscae
noiisse iuvahit, satisfa-
ctum erit, e.rhibita breviori illius sgnopsi, his tan-
tum omissis, quae hagiographiae argumenta com-
munia censentur.
1427. Hoc anno, ut fertur, nata est B. Fran-
cisca patre Ludoviro de Ambasia, vice-comiie de
Thouars, iwincipe ac domino de Tahnont,
ac
^
matre Maria de Rieux.
Richard, T'i> de la hienheureunr FrangQise d^Jmboise,
tom. I, p. 1 ; Albert Le Grand, p.
547.
1431, 21 itdii, data est in sponsam Petro, comiti
de Guingamp, secundo filio
lohannis V, Britan-
niae ducis. Jnde abducla in Britanniam, in aula
ducis, sub lohanna dudssa inetatem edoceiur; a
teneris annis misericordia in pauperes,singulari in
sacram Eucharistiam reverentia eiusque sacramenti
recipiendi desiderio insignis habetur.
Contrat de mariogf de Pirrre 11, duc de Breta<jne et
de Francoiife d'Amhoise, apud Richard, tom. I, p. 3a>30.
Praeterea, ihid., tom. 1, pp. 24, 29-32; Albert Le Grand,
p. 348-9.
1441, 3 iunii, lohannes V filio
suo Petro, quo
honestius in matrimonio proxime ineundo degeret,
certam pecuniae copiam contulit.
Vid. Lettres patentes, Richard, tom. I, p. 331-34.
1442, Nuptiisce}ebratis,inoppidulum deGuin-
gamp recesserunf. Ibi, modo attendas ad ea quae
p..521noiaia suni,animo concordesin Deiservido
tam assidui fuisse feruntur, ut diceres eos religio-
^
sorum potius quam curialium vitam egisse.
Ricbard, tom. I, p. 41-54; Albert Le Grand, p.
550-53.
1443, 29 aprilis, Petrus, dominus de Guin-
gamp, suam sepxdturam in ecclesia coUegiata
Sanctae Mariae Naunetensi praeelegit, staiuiis
aliquoi missis in sui ac suorum metnoriam perpetuo
celebrandis.
Vid. Lettr.pat., Richard. toro. I, p. 335-36.
1443, 5 iunii, ex parte eiusdem domini Petri
supplicatum fuit. quatenus ipsa domina Francisca
de Thouars. conthoralis sua, una cuni liheris suis
ex eorum carne procreandis. in dicta ecclesia, in
et suh tumulo sive sarcofago aut lumba ipsius
domini Petri, causa ipsius obitus adveniente,
inhumarentur.
Richard, p. 3i.*l. Nisi Petrum inendacem putaveris, hocce
lecto rescripto conicies jpsum consummandi matrimonii
animum habuissc.
1445. Snb anni finem creditur beata in civitate
Nantwtensi commorata esse.
Taillandier, Hist. eccUsiast. et civiU rf liretagne, tom. II,
D
p. 9, qui haec scrihit : La coitr d/ji) fort nomhreuse par la
riunion de toute la famiUe ditcale.
14B0.
Collaudatur B. Francisca ium oh muHas
preces quas ad Franciscum ducem tuUt, ut a fra-
tris Aegidii nece manus continerei, tum ob c.nrita-
tis opera, quae eidem Venetis ultimo aegrotanti
sedulo exhibuit
.
Dicuntur Petrus et Francisca subsecuti funera
patris, iampridem, anno scilicet 1442, vita functi,
nunc vero in caihedralem
Trecorensem translati.
Richard, tom. I, p.
^-74; Albert Le Grand, p. 554-5.5.
1450, mense septembri, videtur apud liedones
versata esse B. Francisca, ubi novo duci Petro,
coniugi suo, principes Britanniae suam fidem
fac.iebant; quem eiiam, ut creditur, in civitateni
Nannetensem comitata e$t. Hanc dux soUemni
pompa die 12 octohris ingressus est.
Taillandier, tom. II, p. 38.
1451 ? Petrum, ut fertur, adhortata est B. Fran-
cisca, ut de improhis fratris sui Aegidii interfecto-
ribus iustas poenas repeferei ; alias, ut dicunt,
g
eum impedivit quo7ninus plebi graviores pecunias
imponeref.
Richard, tom. I, pp. SS, 111 ; Albert Le Grand.p. 5o(i.
1453, 14 aprilis, litteris patentibits in vico Bruz
prope Hedones datis, statuit Petrus desex milHbus
librarum in annos singulos uxori suae, si supervi-
xisset, persolvendis. Quas ipsa ducissa praesens
comprobavit.
Richard, tom. I, p.
346-49.
1453, mense maio exeunte, particeps ridetur
fuisse eorum quae Petrus dux aggressus est ad
promovendam canonizationem B. Vinceniii Ferre-
rii,quando in civitate Nannetensi capitulum Fra-
trum Praedicatorum agebaiur.
Act. SS., Api-il. tom. 1, p. 524.
1454. Suh hocce tempore Maria dc Rieux ad
ducem ac ducissam Britanniae confugit, tutamen
ac praesidium posiutatura contra maritum, qui
publice tori coniugalis violator eam iniuriose et
contumeliose tractabat.
Anselme, Histoire g^nial. et chron. dela maison royale
de France, tom. IV, p. 147. Ex appellatiune a vice-coraite r
de Thouars submota contra sententiani, qua ei bonorum
administratione interdictuiu erat, patet Mariam de Rieux
apud filiam suam reraansisse.
1454, 4 novembris, cum vice-comite de Thouars
litem morerunt dux et ducissa, ut tamquam pro-
digusa rerum familias gerendarum cura privatus
proclamaretur. Varia fortuna disceptaium est,
donec septembris 1402 Ludovicus XI statuerii
talem faculiatem vice-comiti non esse minuendam.
Anselme, op. cit., p. 146-52. Beata tameu Francisca
minime animo nocendi patrem suum insecuta est, cum
semper se ei henignam praebuerit. Xam, ut in diplomate
citato memoratuin est, patrein suum equo quingentorum
scmlorum donaverat, queni iste in filiae suae contumeham
concubinae tradiderat, ibid., p. 148.
1456, 23 martii, dux cum ducissa redimunt a
Francisco de Rieux castellum de Rochefort in
civitaie Nannetensi sHo, assumpto sibi onere solven-
dae annuae pecuniae Mariae de Rieux, quae heatae
ducissae mater erat.
Richard, tom. I. p. 355-61. His patet B. Franciscam ma-
tris suae curam gessisse. Haec vero, ut ih.\imus, mariti et
cousanguineorum vexationibus obnoxia erat.
(1) Legay, Histoire de Luuiif XI, tnm. I. p. 297.
{% Vid. supra, p. 520.
Laudati
DIES QUARTA NOVEMBRIS.
Laudali bhgraphi contendunt, nullis tatnen al-
latis ar(/uinentis,B. Franciscam suh haec tempora
multam operam navasse tit ecdesiis et abhatHs viri
reliijiosi praeficerentur et beneflciati ad residentiae
onus adigerentur.
523
B
Riohanl.tom. I.p. 128; Albert Le Grand, p. 556.
1455, 10 iunii, Caltxtus III buHa hacdiedata
Petro duci ac Francis<ae eius coniu(/i concessit
facuHatem eriffendi conventus ordinis Sanctae
Clarae in nrhe Nannetensi seu a(io in loco.
Richard, tom. I, p. 363-65.
1456, 5 aprilis, interfuit Francisra eUvafioni
reliquiarum B. Viticentii Ferrerii in civitate Nan-
netensi celebratae.
Acta SS., April. tom. I, p. 525.
1457, 30 auffusfi, praesenfe ducissa, inductae
sunt moniales iii monasterium, quod Nannetis in
parochia Sancti Vincentii eis exstruxerant dux
et ducissa.
Richard, tom. I, p.
362-66. Huic monialium inclusioni
Petrus (lux non intprerat ;
praesens autem erat Arthurus,
comes de Richemonl; inde conicies ducem tunc grayius
morbo vexalum fuisse.
1457, 5 septembris, Petrus suum tesfamentum
dictavit ; statuifque ut morte interveniente, eius
exsequendi curam B. Francisca cum aliquot nobi-
Uoribits viris subitura esset. Insuper duxeiannuam
pensionem contulit, atque hisce laudihus eam cumu-
lavit : Nous considerant la longue compagnie et
soci^t^
nuptielle que desnostre jeune age otFran-
^oise d'Amboise nostre tres-chere et tres-amee
soeur et compagne espouse la duchesse avons
eu ensomble, les bons et agrt-ables services en
grant oboissance ot humilite que elle nous a fait
tant durant nostre sante que en la maladie ou
nous este et sommes detenus mesmes que elle
y
continue
incessamment et qu'elle s'est tres-hono-
rablement
comportee et vers nous ioyalement
portee et acquitee...
Morice, Mimmtes pour en>ir de preuvea d Vhist. de
Bretagne, tom. II, col.
703-9.
1459. In compufo GuHelmi de la Noe thesati-
rarii, quod inceptum est die prima ianiiarii, haec
scripta sunt : Le feu duc, Arthur, cui Dieu par-
doint, avait ordonn^ a duchesse Francoise quinze
mille escus pom* son trousselet et don mobiliaire.
AUCTORB
I. D. B.
Morice. tom. II, col. 174o.
1460, 16 februarii, Pius II B. Franciscae facut-
tatem fecit erigendi cotiventus sororum de Monte
Carmelo iuxta monasterium Boni-Doni ad semi~
leucam ab urbe Venetensi siti. Hic conventus dictus
est des Trois-Maries (1).
Richard, tom. I, p. 387-88. et Bullarium Carmelitanum,
tom. I, p. 263-66.
1461. In romptito Petri Landoys thesaurarii,
quod a 10 iutiii ad 1 ianuarii 1462 pertinet,haec
initio fuere notata : La duchesse Frantjoyse jouit
par cause de son douaire, de S. Aubin du Cor-
mier, Gouello, Chastelaudren. Guingamp, Mini-
briac , Ghasteaulin en Cornouaillo . Duault
,
Ughelgoet, Chasteaulin duFou, Landeleau, Kar-
teix, Chasteaulin sur Treff et la Rochederien.
Morice, tom. II, col. 1756.
1461. Narratur beata in Rochefort quo, peste
Venetis grassatite, confugerat, pubHcp, quod iatn-
pridem conceperat, votum castitatis etnisisse.
Richard, tom. I, p.
227-31 ; Albert Le Grand, p.
562.
1462. A civitate Nannetensi in oppidulum
Gravre contendit; ubi, atitio decurretife, matrem
morientem summa caritate confovit, assumpto
in se aere alieno, quo illa pretnebatur.
Richard, tom. I, p. 274-5 ; Albert Le Grand, p.
569-70.
1462, 21 iunii, Franciscus II, dux Britanniae,
B. Franciscae facuUates ex iure competentes coti-
cessif, ut attnuas pensiones constitueret unde san^
ctimoniaUs ad Tres Marias ali possent.
Richard, tom. I, p.
394-8.
1463, iuennte iuUo, in civitate Natmetensi ititer-
fuit
baptistnaU
quod collatum est fiUo
Francisci
ducis.
22 septembris
vita functus est Petrus.
Richard, tom. I, p.
1*9-
Inde vitae
perfectioris
desiderio
anMa, beata
corde
coticepisse
videtur votum tion tatifum viduita-
tis servandae, sed
reUgionis
ingrediendae.
Ltemm
in huHa Sixti IV, data antto 1479,
scriptum est
:
iDsa dicto Petro eius viro vita functo,
nulli mor-
taU viro sed uni sponso
Christo lesu....
famulan
cupiens,
domum de
Bonodono...
construi fecit.
Richard, tom. II, p.
322.
1450-57
MuUebrem
vanitatem,
quae etiam
,nm
decentiae
iactura
ortiatnetUorum
tuttnetate
corpus
otierahat,
exetnplo
magis
quam verbts
restrmgere
cotxata
perhibetur.
Richard.
tom. I, p. 157 ; Albert Le Grand, p.
556.
1457 31
decetnbris,
iuridice
acta est ex parte
B
Franciscae
retnissio
multorum
ior<^iutn,
quae
ut
Britanniaeducissa
in custodia
habebat.
Richard. tom. I. p.
367-79. Ex hisce litteris deduci
nequit
Arthurum
neplem
suam inique
tractasse.
1458
Patrtto suo
Arthuro
de
Richetnont,
post
PetrumBritanniae
duci,
tttorienfi
pa
ohseqma
praestitif.
Hichard lon,. I, p.
1'-; Alberl Le Grand,
p
559.
Mortuus
est anHo im"i5
dembris .n civita.e
Nanneteosu
Taillandier. p.
82.
1463,
31 octobris,
Vetietis in domum stiam
excepit sorores de Motite Carmelo Leodio profectas
ad
iticohatulum
ttiotiasterium
a Tribus
Manis
nuncupatuttt.
_
X
novettibris, eas B.
Francisca in ducis castet-
tum
deduxit, ubi ad diem
ittelusionis
cottitnoratae
sutit ; d inter iUas B.
Francisca
quast ottmium
ministra
remansit.
Richard. tom. I, p. 28(>o ; Albert Le Grtind. p.
370-1.
-
In
monasterio,
sed extra
clausuram
habitare
coepit.
Albert Le Grand, ibid.
1464
lOoctobris,
Pauhts II episcopo
Vetietmsi
matidatut
operam
suam beatae
ducissae cotxferat
in
omtiibtts
quae
pertitient ad annuas
pensiones
sattctittwttiaUum
ad Tres MaHas
iustamqtte
hutus
convetitusgubernationem.
Richaid, tom. II,
P-
309-13.
1466.
tttense
septembri,
fertur
contendisse
in
civitatem
Natinetettsem
ad
Fratiascutti
ducem,
Z
Teta
cottiuge,
pubiice cum
cottcub.na r.-
t; Iteum
ad
meliorem
frugem
reduceret. Id
ILpridem
ter
datis
Utteris
tentaverat; ,
AUCTORE
l, D. B.
toriis, quibus diplomata alnimlant, vi-ra lainen putanius
D
praeconia. quibus in praenotato dnr.uinenlo beata ducisaa
effertur, tum ob fidem et pietatiMn. quam viro suo tani sano
quam aegrolo exluhuit. tum ol) animum. quem erga rem-
publicam servavit
devotissimum.
r^oi DE BEATA
FRANGISGA
AB
AMRASIA.
quasiab ipsa dictatarum, frafjmenia
exhihent bio-
graphi.
Albert Le Grand, p.
571-2.
1467. In computo F.
Landoys a 1 octobris 1466
^^^^
^^
.^^^^..^ ^,^.^^^^^ IVamiuit B. Franciscae,
adloctobris
1467
recensitasunthcaunde
B.Fran-
^^^.^^..J^^ ^^,5 ^Vmm Mariaruw,ut prioratus
ciscae annua pecunin obveniebat...
Insulac de Ars Ordinis S. Benedieti per moniales
Morice.tom.III.coUGG.
monasterii S. Georgii Redonensis dicti ordinis
. xr . Ju^ Piihernari solitus. eiusdem dioecesis, dictae domui
1467, 8 decembris,
Carolo
Normanmaeduc.
^^^^^^^"^^^j,.^^^ , ,,,-,,, ,,, ,,,,,,,,,
posiuJanii Francisca
muiuam
pe.u.am dM
^^^^^^^^^^
quod manifestum esi liUeris hacee dfe conscnpt>s.
commoaiu r
Richard. tom. I. p.
31*9-100. Et hoc documento iteruni
docemur pietalemquam in suos beata ducissa continuam
gessit.
1450-68. B.
Franciscae 1 more fuii fesiis
naiaflcil.^i imernlum egentem novis vestihus induere.
Quod ronventus Sanctae Mariae de Scoiiis tradi-
iHm accepit et servavii,ut in compnio suh anno 1791
confecio inscripta fuerint
sequentia : Paye pour
1'habillenient d'im enfant pauvre en rhonneur
du saint enfanl Jesus, suivant iusage etabli par
la reverende mere Fran(;oise d'Amboise 42 liv.
10 s.
Ricbard, tom. II, p. 136.
Tahula dominicae passionis mysteriaexhihens
in conventu Nannetensi Ord. Praed. maiori aUari
(7>?j?o.(Vn, beata donata tradebaiur; ijuae eidem
monasterioaUa donaria contulisse videiur, sicutiet
sororibns Sanctae Clarae.
Albert Le Grand, p. 559.
1457-68. De die bis rij-gis sive aspera discipUna
corpus dire lacerabat, ter in hebdomada ieiunahat
ac die veneris ieiuna quinque pauperibus ad
mensam mivisirabat.
AlbertLeGr3nd,p.5G2.
1468, 24 martii, in civitate Venetensi, praesen-
tihus B. Francisca ac Tohanne Soreto, generaU ma-
gistro frairum de Monie Carmelo, confirmatum est
jmhUcum instrumentum de annuis redditibus a
heata vidua comparatis ad susteniaiionem monia-
Uum conventus Boni Doni.
Morice. tom. III, cfr. 161-63.
1468, 25 martii, inter sorores Boni Doni novi-
ciatuvi auspicata est.
Richard, tom. II, p. 7.
1468-1469. Tn conventu
cepto roada, primum post
ohoedientiae prae-
priorissam lorum
obtiixei.
AlbertLeGiand,p.57a
Beprehensa esi a priortssa quod,petente novicia
sihi singuhiriier cara, (piae professionem emissura
erai, Utteris mandarii quendam j^eUgiosum adeius
confessionem excipiendam.
Ibid.
Infinnantium curam gessit.
Ibid.
1469. apriUs, in graiiam B. Franciscae, quae
noH iantum reUgiosum habitum ad Tres Marias
induit, sed et professionem soUemnem emisit,Fran-
ciscus dux hona quaedam in sancUmoniaUum
susieniationem coniuUt.
Richard, tom. II, p. 314-16. Ac licetapud eruditos in con-
fesso sit nonplusaequoattcndendum esse formulis lauda-
BuUarium CarmeJitanunt, tom. I, 3024.
1474-78. In computo Petri Landotjs inscriptae
suni Ubrae cenium : A la duchesse Franczoise
pour lui ajder a redificequ^elle fait faircau prieure
des Croix (corr. Gouets) pres Nantes.
Morice, tom. III, col. 281.
1473-75. Dicitur praxim reciiandi rosarii ah
Alano de Uupe, quem vel Hiteris vel praesentem
convenerat,
evulgatam in conventum Sanctae
Mariae de Scotiis induxisse.
g
Alhert Le Grand, p. 579.
1476, 22 iunii, instante Franeisco, Britanniae
duce, prioraius Beatae Mariae de Scotiis concedi-
tur sororihus de Bono Dono, ut B. Francisca cum
aUquot sororihus inihi instiiuani conventum Beatae
Mariae de Monte Carmelo.
Bull. Carm., tom. I, p.
316-18.
1476, 16 augusfi, Sixius IV iuhet ut,remota
omni Ute, mgoiioque ex petitione B. Franciscae ilUs
in partihus definito,
ipsa cum aUquot sororihus
permaneat pacifice ienens prioratum Sanctae Ma-
riae de Scoiiis prope civHatem Nanneiensem
situm;quod iampridem Sedes apostolica staiuerat.
Richard, tom. II, p. 317-21. De beata nostra ac moniali-
bus ita pontifex : Iii ynn [doino ad tres Marias] dicta Fran-
cisca et illius nioniuhs ciim odore honiit faniae sub tanta
nusteritate vitae vixerant et vivebant, quod aliis utriusgue
sexus reUffiosis ejcemptum vivendi optimum exhtbebant.
i4.'7G, lohannes, rice-comes de liohun, indurias
facit Frunciscae;jrior/ssae Boni Doni ut sibi dehi-
tum hommagii officium praestet.
Calal. ijhi. dei ms. des bibl. puU. de France, tom. XXII,
p
p. 247, num. 1710.
1477, 20 decembris de facfo in possessionem
prioratus Sanctae Mariae de Scotiis B. Francisca
venit.
Morire. tom. HI. coI.30t-5.
1478, 1.3 decemhris, Sixtus IV postulationi
B. Franciscae benigne annuens, aposioUca sua
auctoriiate domum de Bono Dono domui de Scotiis
unii, annectit et incorporat, concessis insuper soro-
rihus fionis aliquot spirituaUbus*
Richard, tom. II, p.
32'2-27.
1779, 1 feftruarii, j^etente B. Francisca. Fran-
ciscus dux mandat officiaUfius suis invigilent ne
quis impediat quominus hidla Sixti I V de incorpo-
raiione coenohii Boni Doni eiusque fmnorum cum
conventu de ScoiUs plenum suumeffecium sortiaiur.
E. SiocMian de Kersabiec, La bienlieureuse Francoise
d'Amboise (1857), p. 340-41.
1479, 26 februarii, Sixtus IV B. Franciscae
confirmat pacificam jmoratus Sanciae Mariae de
Scofiis jjosscssionem.
ISiiU. Carniel., tom.I, p.3ri7-(;2.
1483,
DIES QUARTA NOVEMBRIS. 525
1483,20 septembriSj SixtusIVcum statuisset defosso prius in altam terram beatae viduae sarco-
quae ad pacificum monasterii regimett pertinerent, phago.
sororibns heatae Mariae de Scotiis, quue tunc inibi
j^^.
sub B. Francisca priorissa Deo ferrentius famula-
AUCTORK
I.D. B.
hantur, privilegia nonnulla concessit.
Richard. tom. II, p. 328-31.
1485, 28 ocfobris, morbo, quem creditur infir-
manti sorori inserviendo contraxisse, gravius
vexari cocpit.
AlbcrtLeGrand.p. 584.
1592. 19 novembris, sancfimoniales e latebris,
quibns recondebatur, sacram Franciscae gleham
elevanfes eam proxime ad choricrates reposuerunt.
Ibid.. p. 585.
1762, 29 martii in ordineadobtinendam aiMem-
xari cocpit.
^ . . ,
.
em B. Franciscae hmtificationem RR. DD. Pelrus
3
novembrts, sumpto sacro viatico, medxa nocte
y^^^^^^^^ ^^ j^ Muzanchere. cpiscopus Nanneten-
ad evocatas sorores verha fecU etsque caelestem
^.^
^^ monasterium N. D. de Scoliis sese Irans-
henedictionem apprecata est. Medtcum imuper
tulit. rogantibus priorissa uc monialibus eiusdem
rogavit ut ducem Franciscum tamquam a se mmus
^^^^^^^^-^^ ^^ sepulcrum bcatae Franciscae ope-
adiret,utmonasterioaerealienogravatosuhveniret.
^.^^^^ ^^^^^ omnium, quae gesta fucrunl hac
Tunc inumfi voUnt; tnsuper duas neptes ohm secum
o^.(,asione, inslrumentum debita forma confecit (1).
religionem ingressas, alteram nuncupatam de la
TrMoille, altcram de la Florelihe, mandavit et Cum advenit tempus desolationis ecclesiarum
commonuit de regiilari disciplina ita servanda, ut Oalliae, exeunle seculo decimo octavo, sanctimo-
nihil umquam ob illustria natalia sibi reposcerent; niales e monasterio Nostrae Dominae de Scotiis
B
omnes etiam novlcias ad lectum adductas ad maxi'
mum Dei amorem hortata est.
4
novemhris,vicario monasterii in mandatisdedit
vigilandum
essenequando regula,quam reformatio
sancitam hahuit, in monasterio de Scotiis relaxa-
retur. Tandem leclis Stabat matcr et dominicae
violenter expulsae, non obhtae sunt venerationis
atque amoris, quo amplectebantur beatam Fran-
ciscam, quam nomine matris iam a saecuhs quat-
tuor appehabant. Sepulcro aperto atque impiis
manibus diruto, sacrae reUquiae diligenter col-
lectae fuerunt, viroque probo ac religioso in
passionis histona, in esstasim rapta. quasi caelesii
custodiam dcnaarlatae, qu, in vico de bco ns
visione fruerelur, exclamavU : Quam speciosae
prope monastenum commorabalur. Ille f.del.ter
dominae quas semper speciali veneratione prose-
custodivil depositum sac.-um, quod nunc m hor o
cuta sum; iam diu earum consortem esse in votis
erat.
Cedite loco, ut excipiantur. Ita fertur
allocuta esse S. Vrsulam, quae ei cum aliquot
sodalihus
animam eius excepfura apparebat. Et
paulo
post emisif spirifum hora nona. Id nofafum
sub terra recondebat, nunc domi in abscondito
ponebat, ut nefariis perquisitionibus subtrahe-
retur. Sacerdos quidam nomine Metayer.qui olim
munere capellani monialium functus fuerat, iden-
tidem in domum praelaudati viri. cui nomen
7ZenlZs in Lviario nusaeruli XV biUio-
Morandeau. veniens sacra myster.a peragebat
(tepienenaimn^
in
^,,, vpnr.rnndk re nuns beatae Franciscae.
coram
venerandis rcliquiis beatae Franciscae.
Tandem cum Gallia quiescere coepit, post tot ac
tantas
perturbationes
vcnerunt moniales et depo-
situm,
quod super omnia pretiosum habebanl,
secum
abstulerunt in varia loca quo abierunt, sive
Venetias in Britannia, sive Nannetas in mo-
nasterium
Garmelitissarum a S. Theresia, semper
et ubique
orantes beatam
Franciscam ac sacra
iUius ossa
venerationis cullu honorantes, qualis
rphrmi-is sanctorum decet. Haec omnia. quae
7. Non alio mo,lo <,ua,n quo rnae n.rr.cu,u,n

^;';i^^^'^^^;^^^^^^
narravimus,
luculenter exposita
B.
Francisca in ter,-is pera,j,-at..,n
descr,ps.,nus,
"J'^''^
"^^'^
instrumentis iam supra memora-
ei,.sde,n
gloriae, ,ua inter
"'.'"-/''f
'-
^ ^
raque ,-per in atlestatio,.e (3)
scripta
donataesl,vicesdiversas,persp.cu.tat,setb,-ev.tt,s
Ms
W
a^q^^^^^^^ i^^^^,^^
^^^^^^.^^ cafhedralis
g,-atia,refe,-edas
censemus
Ninnetensis D Berrue,
parocbo ciusden. lUoe-
1492, elevat,n est, ut fertur,
sepulcrum quo
ens.
^
tero missionario. i..
recondita fuerat B.
Francisca.
Auctor ta,,.eu
-,
t D La
g_^
P^^_^)_^^^^
^^^
.^ _,..
Disquisitionis
historicae ac
hlurg.cae de cultu ^^P;
^^^^^^^ Victo.-iae, olim convc
immemorabili
beataeFranciscae,
ad ,-e. ver.tatem depof^';"
., ,,
,
^^^,-^^ ,5, ( epistc
thecae
Nannetensis sig. num. 32.
Richard. tom. II, p. 87, 94; Albert Le Grand, p.
579.80;
Catalog. ghxir. des ms. dea btbl publ. de Fra/ice, tom. XXII,
p.8.
111.
DegloriapostunmB.Fran-
ciscae.
7. Non alio modo quam quo vifae rurriculum a
immcmorat
vindicandam
testes nullos affert
praeter
praenotatos
hiographos.
Richard, tom. II, 214-15; Albert Le Grand. p.
581.
1568 oh mefum
haereticorum,
qui animo sta-
tuerant
coenohium de Scotiis ferro
ignique vastare
sanctimoniales
in urbem
Nannetensem
confugerunt,
altera
conversae in
monasterio N. D. de Scofiis (5).
m ep.stola Rev.
M
Mariae a S. Petro,
priorissae
conventus carme-
iitanarum
civitatis
Lucionensis (6),
Rev. M. Ama-
tae a I C
priorissae
monialium
eiusdem orduus
in civitate
Cenomanensi (7).
in declaratione soro-
ris item
nomuieAmatae
a 1.
C.religiosae carme-
htanae
monasterii
Nannetensi (8),
m epistula
iUDeruUu
immemorabili B.
Franciscae
disguisitiv
^ '
,-. \T,.nnpli^ 1862 P.
3S. Instnimentuni
historico-Uturqicn.
iNanneus, ino^, y.
ai.s.5
_
(4)
TfStimoniHm
Andreae
Corhineau a D- La-
gZge
presb,tera
missionario
Sannetensi
accept.un annu
nl^eLiOH,,^^^^^^^^^^
ant S
-B.FrancisLe.uteamlraaeretduabu.dom^^
datun 17 ianuurii anni 1S51 led. De cultu...
d,squ,., p. .9
.
^^^^^*^' J^^ f^erant olim e numero
sorornm
Sanctae
**^^""
1787 in
mona.4eno de
nabus, M'^
..^
_
^:,)
Testimanium
sororis V ictortae
confectum
526
AUCTORE
I. D. B.
B
D"' Tresvaux ex Britannia oriundi, canonici eccle-
siae metropolitanae Parisiensis (1),
necnon in
epistula D"^" La Ramee, olim religiosae professae
conventus N. D. de Scotiis (2),
ac tandem in
declaratione D"" de la Salmoniere, olim pariter
professae eiusdem conventus (3).
Sacrae reli-
quiae B. Franciscae Ambosiae post varias pere-
grinationes,qnas breviter
indicavimus,asporfatae
fuerunt a praeIaudataD'"de la Salmoniere in con-
ventum monialiimi a Providentia
nuncupalarum,
in civitate Nannotensi. quae infirmarum mulierum
curae incumbunt. In liac religiosa domo D"> de la
Salmoniere obdormivit in Domino anno 1829,
praedi('tis monialibus sacrum thesaurum relin-
qiiens (4).
1859. 10 et 12 attgmti, D""" Franciscus Richard,
vicarius generalis, ab ill. et rev. DD. Alexandro
Jaquemct ad hoc depuiatus, iurid

You might also like