НББ Санхүүгийн бүртгэл

Сургалтын гарын авлага Magic choice LLC
ӨМНӨХ ҮГ
Тус байгууллага нь жижиг, дунд байгууллагуудад ашиглахад тохиромжтой MAGIC

FINANCE санхүү, татварын тайлан гаргах программыг ашиглан НББ-ийн ОУ-ын
стандарт, Монгол улсын татварын шинэ хуулийн дагуу санхүүгийн тайлан гаргаж сурах
хүсэлтэй хүмүүс болон оюутнууд, нягтлан бодогч нарт хурдан хугацаанд, хялбар аргаар
тайлан гаргаж сургах, санхүүгийн бусад үйлчилгээг явуулах зорилготой байгуулагдсан
билээ.
Magic finance программ нь гар ажиллагааг 80 орчим хувь хөнгөвчилж ихэнх

тайлангуудыг автоматаар гаргадаг бөгөөд санхүүгийн тайлан, татварын тайлангуудыг
Нягтлан бодох бүртгэлийн Олон Улсын Стандарт болон Монгол улсын холбогдох хууль
тогтоомжын дагуу боловсруулан гаргадаг билээ.
Хэрэв та санхүүгийн мэдлэгтэй бол заавал сургалтанд суулгүйгээр программыг маш
хямдхан үнээр худалдан авах боломжтой ба санхүүгийн чиглэлээр төгсөөд олон жил
мэргэжлээрээ ажиллаагүй, сургуульд явж байгаад хаясан, санхүүгийн курс дамжаа
төгссөн бол 7 хоногт, огт санхүүгийн мэдлэггүй бол 14 хоногийн сургалтаар тус
программыг ашиглан ямар ч байгууллагын санхүү, татварын тайлангуудыг гаргаж чаддаг
болох болно. Сургалтанд суусан хүмүүст сертификат олгох бөгөөд программыг
танилцуулга гарын авлагын хамт үнэгүй өгнө.
.
Программд шинэчлэл хийгдсэн тохиолдолд дахин үнэгүй суулгаж өгөх бөгөөд заавал
очилгүйгээр интернэтээр суулгаж өгөх боломжтой. Энэ нь хөдөө орон нутагт байгаа
хэрэглэгчид заавал Улаанбаатарт ирэлгүйгээр тус программыг интернэтээр худалдан авч
болох давуу талтай болж байгаа юм.
Мөн тус төв нь компьютерийн сургалт явуулж байгаагаас гадна байгууллагуудын

захиалгаар санхүүгийн тайлан гаргах, ганцаарчилсан сургалт явуулах, бизнесийн
зөвөлгөө өгөх, компьютерийн программ хангамжын засвар үйлчилгээ гэх мэт бусад
үйлчилгээг үзүүлж байна. /Үйлчилгээний төрөл, үнийг хамгийн арын хуудаснаас харна уу.
Оюутнуудад байнгын 10 хувийн хөнгөлөлттэй./
Манай сургалтын төв ММНБИ-ийн санхүүгийн анхан шатны сургалт явуулах тусгай
зөвшөөрөлтэй бөгөөд Magic finance санхүүгийн программыг одоогоор нийт 300
гаруй байгууллага, хувь хүмүүс хэрэглэж байна..
Тиймээс таныг /та өөрөө эсвэл хэн нэгнийг/ манай санхүүгийн сургалтанд сууж
программаа авч санхүүгийн бусад чиглэлээр хамтран ажиллахыг санал болгож байна.
7-14 хоногийн сургалтын хөтөлбөр болон сургалтын төвийн үйл ажиллагааны талаарх
дэлгэрэнгүй мэдээлэлүүдтэй танилцана уу.
Сургалтын төв болон программын талаарх дэлгэрэнгүй мэдээлэлийг www.magicfinance.mn

вэб хуудаснаас авч, magic_finance@yahoo.com мэйл хаягаар бидэнтэй харилцаж болно.
ХҮНДЭТГЭСЭН С.МӨНХБАЯР
0
ÝÕÍИЙ 7 ÕÎÍÎÃИЙÍ ÑÓÐÃÀËÒÛÍ ÕӨÒӨËÁӨÐ

ХИЧЭЭЛ №1 ………………………….……………………………....………………………………………………………………..… 3
§1. Ñýäýâ: Íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëийí ¿íäñýí îéëãîëòóóä
1.1 Íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýë ãýæ þó âý?.....................................................................................3
1.2 Íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëийí çàð÷иì.....................................................................................3
1.3 Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí .............................................................................................................3
§2. Ñýäýâ: Àæиë ã¿éëãýýã á¿ðòãýëä òóñãàõ íü
2.1 Санхүүгийн тайлан гаргах үе шат. ……………………………………………………............4
2.2 ÍÁÁ-í äàâõàð áи÷иëò..........................................................................................................4
2.3 Áàëàíñ, ò¿¿íий õýëáýð, îíöëîã..........................................................................................4
Íýìýëò: Çààâàë ìýäýõ ç¿éëñ
Õàâñðàëò-1
ХИЧЭЭЛ №2……..….………………….…….. ……………………………..……… ……………………………… ……..…………... 6
§1. Ñýäýâ: Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí áýëòãýõ ¿å øàò
1.1 Àæиë ã¿éëãýýíий àíõàí øàòíû áàðиìòàä øиíæиëãýý õийõ.......................................6
1.2 Àæиë ã¿éëãýýã åðºíõий æóðíàëä á¿ðòãýõ...................................................................6
1.3 Àæиë ã¿éëãýýã åðºíõий äýâòýðò òóñãàõ........................................................................6
ХИЧЭЭЛ №3 ……………………………..… ……………………………………. ……………………………… ………….………... 8
§1. Ñýäýâ: Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí áýëòãýõ ¿å øàò /¿ðãýëæëýë /
1.4 Ã¿éëãýý áàëàíñ ãàðãàõ..................................................................................................8
1.5 Àæëûí õ¿ñíýãò áýëòãýõ.................................................................................................8
ХИЧЭЭЛ №4 ………………………………….……………………………… ………………………………………………….……... 12
1.6 Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí áýëòãýõ.........................................................................................12
1.7 Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíãийí òîäðóóëãà õийõ....................................................................15
Õàâñðàëò-1.1................................................................................................................12
Õàâñðàëò-1.2................................................................................................................13
Õàâñðàëò-1.3................................................................................................................14
Õàâñðàëò-1.4................................................................................................................14
ХИЧЭЭЛ №5 ……………………………………..………………………………………………..……………………………….…... … 15
§1. Ñýäýâ: Áàðàà ìàòåðиàëûí á¿ðòãýë
1.1 Áàðàà ìàòåðиàë , ò¿¿íий àíãиëàë.....................................................................................15
1.2 Áàðàà ìàòåðиàëûí ºðòºã òîîöîõ àðãà÷ëàë............ .........................................................15
§2. Ñýäýâ: Öàëиíãийí òîîöîîëîë
2.1 Öàëиí, ò¿¿íий õýëáýð.. ................................................. ....................................................16
2.2 Öàëиíãийí ñóóòãàëóóä, жишээ бодлого ............ ...............................................................16
ХИЧЭЭЛ №6 ……………………………… ………..………………………………………………….……………………………….. 18

§1. Ñýäýâ: Äàâòëàãà Хичээл
1.1 ªºðийãºº øàëãàõ òåñò............. ................................................. ........................................18
1.2 Жишээ бодлого. Номин ХХК-ний тайлан гаргах...............................................................18
Õàâñðàëò-2 Тестийн хариу.
ÑҮҮËИЙÍ 7 ÕÎÍÎÃИЙÍ ÑÓÐÃÀËÒÛÍ ÕӨÒӨËÁӨÐ
ХИЧЭЭЛ №7 … … …… … … … … … … … … …… … … … … … … … … … … … … …....… … … … … … …… … … … 20
1. ÑÝÄÝÂ : Программын танилцуулга
1.1. Программыг ажиллуулах.........................................................................................................................20
1.2. Ïðîãðàììûí øийò àøиãëàõ çààâàð..................... ..................................................................................20
А. Цэнхэр өнгийн шийт........................ ...................................................................................................20
Б. Саарал өнгийн шийт....................... ................................................. .................................................21
В. Шар өнгийн шийт............................. ................................................. .................................................24
Г. Ногоон өнгийн шийт......................... ................................................. .................................................26
ХИЧЭЭЛ №8 … … … … … … … … … …… … … … … … … … … … … … … … … ….. … … … … … … … … … .… 26
2. ÑÝÄÝÂ : Ýíãийí õÿëáàðõàí òàéëàí ãàðãàõ
2.1. Òàéëàí ãàðãàõ àðãà÷ëàë...................... ................................................. ..................................................26
2.2. Æиøýý áîäëîãî 1: Бат залуус ХХК-ний 1-ð óëиðëûí òàéëàí ãàðãàõ.....................................................27
2.3. Àâëàãà ºãëºãийí бүртгэлийн çàäàðãàà ãàðãàõ...................... ..................................................................28
ХИЧЭЭЛ №9 … … … … … … … … … … … …… … .… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … .… 29
3. ÑÝÄÝÂ : Öàëиí áîäîõ àðãà÷ëàë
3.1. Öàëиíãийí ïðîãðàììûí òàíиëöóóëãà....................... ..............................................................................29
А. Саарал өнгийн шийтнүүд...................... ..............................................................................................29
Б. Ногоон өнгийн шийтнүүд....................... ................................................. ............................................31
3.2. Æиøýý áîäëîãî 2: Öàëиí áîäîõ....................... ................................................ .....................................34
ХИЧЭЭЛ №10 … … … … … … … … … … … … … ...… … … … …… … … … … … … … … … … … … … … … … …. 34
4. ÑÝÄÝÂ : Õ¿íäýâòýð õýëáýðийí òàéëàí ãàðãàõ
4.1. Óëиðëûí áà æиëийí ýöñийí òàéëàí ãàðãàõ... ................................................. ........................................34
4.2. Æиøýý áîäëîãî 3: Бат залуус ХХК-ний 2-р улирлын тайлан гаргах......................................................34
4.3 Санхүүгийн тайлан дээр шинжилгээ хийх өгөгдөл оруулах, хийсэн шинжилгээг уншиж сурах………36
ХИЧЭЭЛ №11 … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ….. 38
5. ÑÝÄÝÂ : Санхүүгийн тайлан гаргах
5.1 Жишээ бодлого 4. Марал ХХК-ний 2-р улирлын тайлан гаргах............................................................38
5.2 Жишээ бодлого 5. Magic choice компаний 2-р улирлын тайлан гаргах...................................40
1
ХИЧЭЭЛ №12 … … … … ……… … … …… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ….... …… …… 42

6. ÑÝÄÝÂ : Татварын тайлангийн талаар, Бусад д¿ãíýëò Хичээл
6.1 Татвар төлөхөд анхаарах зүйлс, зөвлөмж...........................................................................................................42
А. Цалингийн татвар /ХАОАТ, НДШ/ төлөхөд анхаарах зүйлс:........................ .......................................42
Б. Орлогын татварын тайлан гаргахад анхаарах зүйлс:................................ ..........................................42
В. НӨТ-ийн тайлан гаргах, татвар төлөхөд анхаарах зүйл:......................................................................43
6.2 Жишээ бодлого 6. Magic choice компаний 3-р улирлын тайлан гаргах.......................................44
6.3 Нягтлан бодогч ãýæ ямар хүн байх ёстой вэ………………………………………………………………………45
MAGIC FINANCE ПРОГРАММ АШИГЛАХ ЯВЦАД ДАНСНЫ КОДНЫ ЗАДАРГАА……………………………………47

Сургалтын гэрээ………………………………………….……………………………………………………………………….48
Программ дээр ажиллах явцад хэрэглэгчдийн түгээмэл асуудаг асуултнуудад өгөх хариу..........................50
Сургалтын төвийн танилцуулга………………………........………………………………………………………………...55
Сургалтын төвийн урамшуулалт, хөнгөлөлтийн картны талаар….………………………………………………….56
Çàðиì íýð òîìú¸îíû òàéëáàð
Õºðºíãº - ªíãºðñºí àæиë ã¿éëãýý, ¿éë ÿâäëûãí ¿ð ä¿íä áàéãóóëëàãà ýçýìøиëäýý àâñàí, иðýýä¿éä ¿ð àøиã àâ÷ðàõ íººö
Ýðãýëийí õºðºíãº - 1 æиë áîëîí ò¿¿íýýñ áàãà õóãàöààíä áàéãóóëëàãûí ¿éë àæиëëàãààíä àøиã îëîõ çîðиëãîîð àøиãëàãäàæ
áàéãàà õºðºíãº
Ýðãýëòийí áóñ õºðºíãº - 1 æиëýýñ äýýø áóþó óðò õóãàöààíä àøиãëàãäàæ áàéãàà, óäààí ýäýëãýýòýé, áýëýí ìºíãºíä õºðâºõ
÷àäâàð õàðüöàíãóé áàãà ¿íäñýí õºðºíãº
ªð òºëáºð - ªíãºðñºí àæиë ã¿éëãýý, ¿éë ÿâäëûãí ¿ð ä¿íä ¿¿ññýí áàéãóóëëàãûí ýäийí çàñãийã ¿ð àøãийã ººðòºº àãóóëæ
áàéãàà íººöººð íºõºãäºõ ¸ñòîé îäîî òºëºãäºõ ºð òºëáºð
Áîãиíî õóãàöààò ºð òºëáºð – ýðãýí òºëºãäºõ õóãàöàà íü 1 æиë áîëîí ò¿¿íýýñ áàãà
Óðò õóãàöààò ºð òºëáºð – ýðãýí òºëºëºãäºõ õóãàöàà íü 1æиëýýñ äýýø
Ýçíий ºì÷ - Á¿õ ºð òºëáºðийã áàðàãäóóëñàíû äàðàà áàéãóóëëàãûí õºðºíãºä áàéõ ººðийí ýçýìøëийí õýìæýý. Эзний
оруулсан хөрөнгө болон хуримтлагдсан ашиг 2-ын нийлбэр
Äàíñ - Õºðºíãº, ºð òºëáºð áà ýçýìøиã÷ийí ºì÷иä õàìààðàãäàõ ç¿éëñийã îíöëîã, øиíæ áàéäëààð íü ÿëãàæ òóñãààðëàñàí
àíãиëàë
Äàíñíû íýð - Äàíñ áóþó àíãиëàë òóñ á¿ðийã îíöëîã, åðºíõий áàéäëààð íýðëýõ
Äàíñíû êîä - Äàíñíû íýðийã òîâ÷иëñîí õýëáýð
Àæиë ã¿éëãýý – Ñàíõ¿¿òýé õîëáîãäîí ãàðñàí ¿éë ÿâö
Ã¿éëãýýíий óòãà – Àæиë ã¿éëãýýã òîâ÷, òîäîðõîé ýíãийí áàéäëààð õîëáîî ¿ã, ºã¿¿ëáýðýýð иëýðõийëñýí õýëáýð
Ä¿í – àæиë ã¿éëãýýã õýìæиõ íýãæ / ºðòãººð /
Äò – äåáåò /àêòиâ äàíñ ºñäºã, ïàññиâ äàíñ áóóðäàã /
Êò- êðåäиò / àêòиâ äàíñ áóóðäàã, ïàññиâ äàíñ ºñäºã /
Îðëîãî – Áàéãóóëëàãûí æиðийí ¿éë àæиëëàãààíû ÿâöàä áàðàà á¿òýýãäýõ¿¿í áîðëóóëñàí, àæиë ¿éë÷иëãýý ¿ç¿¿ëñýí áîëîí
õ¿¿, ò¿ðýýñ íîãäîë àøиã çýðãýýñ áàéãóóëëàãûí ìºíãºí õºðºíãº, àâëàãûã íýìýãä¿¿ëæ , ºãëºãийí áóóðóóëæ öýâýð õºðºíãийã
ºñãºæ áóé íийò õýìæýý
Çàðäàë – áàéãóóëëàãûí æиðийí ¿éë àæиëëàãààíû ÿâöàä áàðàà á¿òýýãäýõ¿¿í áîðëóóëñàí, àæиë ¿éë÷иëãýý ¿ç¿¿ëñýí áîëîí
áóñàä àæиë ã¿éëãýýíий óëìààñ áий áîëñîí õºðºíãийí ãàäàãøëàõ óðñãàë áóþó ºð òºëáºðийí ºñºëò
Îëç – îðëîãî áà íýìýëò õºðºíãº îðóóëàëòààñ áóñàä áàéãóóëëàãûí åðäийí áóñ àæиë ã¿éëãýýíий óëìààñ ¿¿ññýí áàéãóóëëàãûí
öýâýð õºðºíãийí ºñºëò
Ãàðç – çàðäàë áà íîãäîë àøãийí õóâààðиëàëòààñ áóñàä, áàéãóóëëàãûí åðäийí áóñ àæиë ã¿éëãýýíий óëìààñ ¿¿ññýí
áàéãóóëëàãûí öýâýð õºðºíãийí áóóðàëò
Ò¿¿õий ýä ìàòåðиàëûí - ¿éëäâýðëýëийí áàéãóóëëàãàä øиíýýð áàðàà ìàòåðиàë áий áîëãîõîä àøиãëàãääàã ¿íäñýí
ìàòåðиàë
¯éëäâýðëýëийí íýìýãäýë çàðäàë – ¿éëäâýðëýëийí áàéãóóëëàãàä ¿éëäýðëýëийã ýðõëýí ÿâóóëàõòàé õîëáîãäîí ãàðàõ
çàðäàë áºãººä ýíý íü ¿éëäâýðëýëийí ¿íäñýí ¿éë àæиëëàãààíû çàðäàëààñ òóñäàà îéëãîëò
Øóóä õºäºëìºðийí çàðäàë - ¿éëäâýðëýëийí áàéãóóëëàãàä áàðàà ìàòåðиàëûã áий áîëãîõîä øóóд áиå÷ëýí îðîëöîã÷
àæиë÷äûí öàëиí õºëñийã õýëíý
2
ХИЧЭЭЛ №1
§1. Ñýäýâ: Íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëийí ¿íäñýí îéëãîëòóóä
1.1 Íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýë ãýæ þó âý?
1.2 Íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëийí çàð÷иì
1.3 Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí
1.1 Íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýë ãýæ þó âý? Ò¿¿íий çîðиëãî
Íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýë íü:
• Õÿçãààðëàãäìàë íººöийã ¿ð àøиãòàé çàðöóóëàõàä õîëáîîòîé øийäâýð ãàðãàõàä øààðäëàãàòàé, õýðýãöýýòýé
ìýäýýëëýýð áàéãóóëëàãà, àæ àõóéí íýãæийã õàíãàõ ¿éë ÿâö.
• Ýäийí çàñãийí ¿éë ÿâöûã иëýðõийëñýí îëîí òîîíû àæиë ã¿éëãýýã ¿íýëæ, àíãиëæ, íýãòãýí ä¿ãíýæ, ¿ð ä¿íã íü
òîäîðõîéëîõ ÿâö
• Àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãûí òàëààðõи ýäийí çàñãийí ìýäýýëëийã öóãëóóëæ, ñîíиðõîã÷ ýòãýýäýä õ¿ðãýõ ¿éë÷иëãýý
þì.
Íýã ¿ãýýð õýëáýë íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýë ãýäýã íü àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãóóäûí ñàíõ¿¿ãийí áàéäëûí òàëààðõи ýäýýëëийã
¿íýëæ ä¿ãíýí, øийäâýð ãàðãàã÷-ìýäýýëýë õýðýãëýã÷äýä õ¿ðãýõ ¿éë àæиëëàãàà þì.
Íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëийí çîðиëãî, õàìðàõ õ¿ðýýãýýð íü
• Ñàíõ¿¿ãийí á¿ðòãýë
• Çàðäàë óäиðäëàãûí á¿ðòãýë
• Òàòâàðûí á¿ðòãýë
• Àøãийí áóñ áàéãóóëëàãûí á¿ðòãýë ãýæ àíãиëäàã.
1.2 Íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëийí çàð÷иì

ÍÁÁ-í çàð÷иì ãýäýã íü ÍÁÁ-í ïðàêòиêò íÿãòëàí áîäîã÷ íàðûí õ¿ëýýí çºâøººð÷, áàðиìòàëæ иðñýí íийòëýã æóðàì þì.
1. Ìºíãººð иëýðõийëýãäýõ çàð÷иì- Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíä òóñãàãäàæ áóé ç¿éëñ íü ìºíãºí íýãæýýð иëýðõийëýãäýõ
áîëîìæòîé áàéõ ¸ñòîé.
2. Áîäиòîé áàéõ çàð÷иì- Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí íü õýí íýãíий ¿çýë áîäëîîñ àíãиä, õàðààò áóñ áºãººä õàíãàëòòàé
íîòîëãîîí äýýð ¿íäýñëýãäñýí áàéõ ¸ñòîé.
3. ªðòãийí çàð÷иì- Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí äàõü ìýäýýëýë íü óã àæиë ã¿éëãýý ãàðñàí ¿åийí ºðòºãò ¿íäýñëýãäñýí áàéõ.
4. ¯ë òàñàëäàõ çàð÷иì- Òóõàéí áàéãóóëëàãà îéðûí иðýýä¿éä ¿éë àæиëëàãààãàà òàñðàëòã¿é ¿ðãýëæë¿¿ëíý ãýñýí ¿çýëä
òóëãóóðëàí ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíã áýëòãýí ãàðãàõ ¸ñòîé ãýæ ¿çäýã.
5. Óÿëäààòàé áàéõ çàð÷иì- Áàéãóóëëàãà ¿éë àæиëëëàãààíààñàà îðëîãî îëñîí ë áîë óã îðëîãûã îëîõîä ãàðñàí çàðäàë
íü ìºí óã òàéëàíãийí õóãàöààíä ãàðñàí áàéõ ¸ñòîé ãýæ ¿çäýã.
6. Ìàòåðиàëëàã áàéõ- Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíã õýðýãëýã÷ийí ãàðãàõ øийäâýðò íºëºº ¿ç¿¿ëýõýýðã¿é, ìàòåðиàëëàã áóñ
ç¿éëñийã ÍÁÁ-ä òóñãàõ øààðäëàãàã¿é ãýæ ¿çäýã.
1.3 Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí

Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí íü øийäâýð ãàðãàã÷ óäиðäëàãà áîëîí õýðýãëýã÷äийí ìýäýýëëýýð õàíãàõûí çýðýãöýý ÍÁÁ-í ¿éë
ÿâöûí ýöñийí ¿ð ä¿í áàéäàã. Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí íü “À” “Á" ãýñýí õî¸ð òºðëийí ìàÿãòààð ãàðäàã. Óëиðëûí òàéëàíã “Á”
ìàÿãòààð , æиëийí ýöñийí òàéëàíã “À” ìàÿãòààð òóñ òóñ ãàðãàíà. Ýíý 2 íü çºâõºí “Îðëîãûí òàéëàí”-í ìàÿãòààðàà
õîîðîíäîî ÿëãààòàé þì.ÍÁÁÎÓÑ-ä çààñíààð ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí íü äàðààõ á¿ðýëäýõ¿¿í õýñýã¿¿äòýé áàéäàã. /Õàâñðàëò-
1/
- ¯ëäýãäýë áàëàíñ
- Îðëîãûí òàéëàí /Îðëîãî ¿ð ä¿íãийí òàéëàí /
- ªì÷ийí ººð÷ëºëòийí òàéëàí
- Ìºíãºí ã¿éëãýýíий òàéëàí
- Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíãийí òîäðóóëãà
Ñàíõ¿¿ãийí á¿õ òàéëàíãóóä ºññºí ä¿íãýýð ãàðíà. ªññºí ä¿í ãýäýã íü òóõàéí òàéëàíò õóãàöààíû ýöñийí ä¿íã ºìíºõ
òàéëàíãийí ýöñийí ä¿íòýé õàìòàòãàí ººðººð õýëáýë æиëийí ýõíýýñ ºññºí íийò ä¿íãýýð òàéëàãíàõûã õýëäýã.
Æиøýýëáýë:
“À” ÕÕÊ-ийí íийò áîðëóóëàëò 2-ð óëиðàëä 48.823.555¥ áàéñàí. Õàðиí ºìíºõ òàéëàíãийí ýöñийí ä¿í /ºññºí ä¿íãýýð/ áóþó
îíû ýõíýýñ 1-ð óëиðëûí ýöýñ õ¿ðòýëõ íийò áîðëóóàëòûí ä¿í 59.698.576¥ ãýæ ãàðñàí áàéâ. Ýíý òîõиîëäîëä “Îðëîãûí
òàéëàí” äàðààõ áàéäëààð ãàðíà.
ÎÐËÎÃÛÍ ÒÀÉËÀÍ Сангийн сайдын 2006 оны 68

тоот тушаалаар батлав
“À” ÕÕÊ
2007 ÎÍÛ 6
/Àæ àõóéí íýãæ, байгууллагын нэр/ ÑÀÐÛÍ 31
/Төгрөгөөр/
Ä¯Í
Мөрийн
Үзүүлэлт Òàéëàíò
дугаар ªññºí
¿åийí
1.1 Үндсэн үйл ажиллагааны орлого
1.1.1 Íийò áîðëóóëàëò 48.823.555 108.522.131
Òàéëàíãийí çîðиëãîîñ õàìààðàí ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíã åðºíõий áà òóñãàé òàéëàí ãýæ àíãиëíà.
Åðºíõий çîðиëãîòîé òàéëàí íü îëîí íийòýä çîðиóëñàí áàðиìòóóäûí õ¿ðýýíä áýëòãýæ ãàðãàñàí ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíã õýëíý.
Òóñãàé çîðиóëàëòûí òàéëàí íü áàéãóóëëàãûí çºâõºí äîòîîä õýðýãöýýíä çîðиóëñàí, òóñãàé ìýäýýëëийí õýðýãöýýã õàíãàõ
çîðиóëò á¿õий òàéëàíã õýëíý.
§2. Ñýäýâ: Àæиë ã¿éëãýýã á¿ðòãýëä òóñãàõ íü

2.1 Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí ãàðãàõ ¿å øàò
2.2 ÍÁÁ-í äàâõàð áи÷иëò
3
2.3 Áàëàíñ, ò¿¿íий õýëáýð, îíöëîã
2.1 Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí ãàðãàõ ¿å øàò

1. Àæиë ã¿éëãýýíий àíõàí øàòíû áàðиìòàä øиíæиëãýý õийõ
2. Àæиë ã¿éëãýýã åðºíõий æóðíàëä á¿ðòãýõ
3. Àæиë ã¿éëãýýã åðºíõий äýâòýðò òóñãàõ
4. Ã¿éëãýý áàëàíñ ãàðãàõ
5. Àæëûí õ¿ñíýãò áýëòãýõ
6. Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíãóóä áýëòãýõ
7. Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíãийí òîäðóóëãà õийõ
Íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëийí ¿éë ÿâö íü õºòëºõ áà íýãòãýõ ãýñýí õî¸ð ¿å øàòàíä õóâààãääàã. Õºòëºõ ¿å øàòàíä àæиë ã¿éëãýýíä
øиíæиëãýý õийõ, æóðíàëûí áи÷иëò îðîõ áîë íýãòãýõ ¿å øàòàíä åðºíõий äýâòýð, ã¿éëãýý áàëàíñ, àæëûí õ¿ñíýãò áýëòãýõ,
ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí ãàðãàõ, ò¿¿íий òîäðóóëãà õийõ çýðýã îðíî.
Àíõààð!!! Magic finance ïðîãðàìì äýýð òà çºâõºí õºòëºõ ¿å øàòûã õийæ ã¿éöýòãýõ áà íýãòãýõ ¿å øàòíû á¿õий ë ¿éë
àæиëëàãààã ïðîãðàìì àâòîìàòààð õийíý. Ýíý íü òàíû àæëûí 80 ãàðóé õóâийã õºíãºâ÷иëæ áàéãàà õýðýã þì.
2.2 ÍÁÁ-í äàâõàð áи÷иëò

Àëиâàà àæиë ã¿éëãýý á¿ð õî¸ð áà ò¿¿íýýñ äýýø òîîíû óòãàòàé áàéäàã. ªºðººð õýëáýë àëиâàà àæиë ã¿éëãýýã íÿãòëàí
áîäîõ á¿ðòãýëä òóñãàõàä õî¸ð áà ò¿¿íýýñ äýýø òîîíû äàíñ õîîðîíäîî õàðиëöàõ áºãººä íýã äàíñíû äåáåòýýñ íºãºº äàíñíû
êðåäиòýä ýñâýë ýñðýãýýð áи÷иëò õийãääýã. Жишээ нь: Та хүнээс мөнгө зээлсэн гэж үзвэл: Нэг утга нь таны мөнгө нэмэгдсэн,
Нөгөө утга нь таны өр нэмэгдсэн. Машин худалдан авсан гэвэл нэг утга нь машин нэмэгдсэн, нөгөө утга нь мөнгө багассан
гэх мэт.. Ийнхүү энэ 2 утгыг дансалж бүртгэхийг давхар бичилт хийнэ гэж ярьдаг.
Нягтлан бодогч нар давхар бичилтийг дансны /харьцаа/ бичилт хийх гэж мөн ярьдаг. Дансны бичилт хийж сурахын тулд
доорх хүснэгт дэхь өгөгдлийг заавал ойлгосон байх ёстой. Үүнийг дансны харьцааг хийх гол томьёо гэж ойлгоно уу.
Äàíñ
Àíãиëàë Äàíñíû íýð
Äò Êò
Àêòиâ Õºðºíãº ↑ + ↓ -
Àêòиâ Çàðäàë ↑ + ↓ -
Ïàññиâ ªð òºëáºð áº Ýçíий ºì÷ ↓ - ↑ +
Ïàññиâ Îðëîãî ↓ - ↑ +
Ийíõ¿¿ çºâõºí íýã àæиë ã¿éëãýýíýýñ ¿¿äýí õýä õýäýí äàíñä áи÷иëò õийãäýæ áàéãààã äàâõàð áи÷иëò ãýíý. Õýäýí äàíñ
õàðиëöàæ áóéãààñ íü õàìààðàí äàâõàð áи÷иëòийã ýíãийí áà íийëìýë ãýæ àíãиëíà. ¯¿íä:
- ýíãийí áи÷иëò
- íийëìýë áи÷иëò
Çºâõºí õî¸ð äàíñ àãóóëñàí äàíñûã ýíãийí ãýõ áîë õî¸ðîîñ äýýø òîîíû äàíñóóä õàðиëöñàí òîõиîëäîëä ò¿¿íийã íийëìýë
áи÷иëò ãýäýã. Ýíãийí áà íийëìýë áи÷иëò àëü íü ÷ íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëийí îíîëûí äàãóó äåáåò, êðåäиò òàëóóä ÿìàãò
òýíö¿¿ áàéõ ¸ñòîé.
Àëиâàà àæиë ã¿éëãýýã òóñãàæ áàéõ ¿åä äýýðõ òýíöýòãýë íü òýíö¿¿ áàéõ ÷àíàðàà áàéíãà õàäãàëæ áàéõ ¸ñòîé.
Нягтлан бодогч нар дансны бичилтийг 2 янзаар хийдэг.
Æиøýýëáýë:
Ýíãийí áи÷иëò
“À” êîìïàíи 870.000¥-í áàðàà ìàòåðиàë õóäàëäàí àâñàí áºãººä иíãýõäýý òîîöîîã áýëíýýð øóóä òºëñºí áàéíà.
Æóðíàëûí áи÷иëò:
2-рх дансны бичилт
Гүйлгээний утга Дт Кт Дүн
Äò Áàðàà ìàòåðиàë 870.000¥ Бараа материал Бараа
Касс 870,000
Êò Êàññ 870.000¥ худалдан авсан материал
Íийëìýë áи÷иëò
“À” êîìïàíи 870.000¥-í áàðàà ìàòåðиàë õóäàëäàí àâñàí áºãººä иíãýõäýý íийò òºëáºðийí 470.000¥-ã áýëíýýð òºëººä ¿ëäñýí
õýñãийã äàðàà òîîöîîãîîð õóäàëäàí àâñàí.
Æóðíàëûí áи÷иëò:
Гүйлгээний утга Дт Кт Дүн
Äò Áàðàà ìàòåðиàë 870.000 Бараа материал Бараа материал Касс 470,000
Êò Êàññ 470.000 худалдан 470,0-г
Бараа материал Дансны өглөг 400,000
Кт Дансны өглөг 400,000 бэлнээр өгсөн
Àíõààð!!! Magic finance ïðîãðàìì äýýð àæиë ã¿éëãýýã á¿ðòãýõäýý çºâõºí 2-рх дансны бичилтээр õийíý.
2.3 Áàëàíñ, ò¿¿íий õýëáýð, îíöëîã

Ñàíõ¿¿ãийí ¿íäñýí òàéëàíãóóäûí íýã áîëîõ õºðºíãº ºð òºëáºð áà ýçýìøиã÷ийí ºì÷ийã òýíöâýð õýëáýðýýð õàðóóëñàí
ñàíõ¿¿ãийí áàéäëûí òàëààðõ òîäîðõîé ìýäýýëëийí õýðýãñëийã áàëàíñ õýìýýí òîâ÷îîð íýðëýæ áîëíî. ªºðººð õýëáýë ç¿¿í,
áàðóóí õî¸ð õýñãýýñ á¿ðäýõ áºãººä ç¿¿í òàëä “Õºðºíãº”, áàðóóí òàëä “ªð òºëáºð áà ýçýìøиã÷ийí ºì÷” –í äàíñäûã àãóóëæ
òîîí ä¿íãýýð иëýðõийëýãäñýí áи÷иãëýë þì. Нягтлан бодогч нар балансыг “Үлдэгдэл баланс” гэж нэрлэдэг. Îäîî áàëàíñûí
åðºíõий õýëáýðòýé òàíиëöúÿ.
4
ҮЛДЭГДЭЛ ÁÀËÀÍÑ
ÕªÐªÍÃª /Актив/ ªÐ ÒªËÁªÐ ÁÀ ÝÇÍИЙ ªÌ× /Пассив/
ªð òºëáºð
ÍÝÃ.Ýðãýëòийí õºðºíãº ÍÝÃ. Áîãиíî õóãàöààò ºð òºëáºð
1.1 1.1
1.2 1.2
1.3
1.4 1.25
ÁÕªÒ-í íийò ä¿í: Â
1.25
Ýðãýëòийí õºðºíãийí íийò ä¿í: À ÕÎ¨Ð. Óðò õóãàöààò ºð òºëáºð
2.1
ÕÎ¨Ð. Ýðãýëòийí áóñ õºðºíãº 2.2
2.1
2.2 2.25
2.3 ÓÕªÒ-í íийò ä¿í: Ã
2.4
ÃÓÐÀÂ. Ýçíий ºì÷
2.26 3.1
3.2
Ýðãýëòийí áóñ
õºðºíãийí íийò ä¿í: Á 3.25
Ýçíий ºì÷ийí íийò ä¿í: Ä
Íийò ºð òºëáºð áà
Íийò õºðºíãийí ä¿í: À+Á ýçíий ºì÷ийí ä¿í: Â+Ã+Ä
Áàëàíñûí ìºí ÷àíàð íü íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëийí ¿íäñýí òýíöýòãýëийã õàíãàæ áàéõàä îðøиíî. ªºðººð õýëáýë ýíý íü:
ÕªÐªÍÃª= ªÐ ÒªËÁªÐ + ÝÇÍИЙ ªÌ× /À+Á=Â+Ã+Ä /
Óã òýíöýòãýëийã ÁÀËÀÍÑ ãýíý.
Áàëàíñ íü ººðòºº íиëýýä îíöëîã ç¿éëийã àãóóëäàã áàéíà. ¯¿íийã òîäðóóëáàë:
Ç¿¿í òàë (Õºðºíãº) –Ýäãýýð äàíñä íü ÀÊÒИÂ äàíñ ãýæ íýðëýãäýõ áºãººä á¿ãä Äò òàëäàà áи÷иãääýã áàéíà.
Иíãýõäýý ýíý ä¿ðìийã çºð÷иõ áóþó ýñðýãýýð áиåëäýã öººí õýäýí äàíñ áàéäàã. ¯¿íä: “Õóðиìòëàãäñàí ýëýãäýë” áà
“íàéäâàðã¿é àâëàãûí íººö” ãýñýí õî¸ð äàíñ áàãòàõ áà ýíý äàíñä íü áàëàíñàä õºðºíãº òàëä òóñãàõäàà òîîí ä¿íã ñºðºã
óòãààð (-) áи÷íý.
Áàðóóí òàë (ªð òºëáºð áà ýçíий ºì÷) – Ýäãýýð äàíñä íü ÏÀÑÑИÂ äàíñä ãýæ íýðëýãääýã áà á¿ãä ÊÒ/êðåäиò/
òàëäàà ºñºí íýìýãääýã áàéíà.
Àíõààð!!!
- Òóõàéí äàíñ àëü òàëäàà(Äò, Êò) ºñºí íýìýãäýæ áàéíà òýð òàëäàà ¿ëäýãäýëòýé áàéíà.
- ÍÁÁ-ä äàíñíû ýõíий ¿ëäýãäýë: Ñ1
ýöñийí ¿ëäýãäýë: Ñ2 ãýæ òóñ òóñ òýìäýãëýíý.
Үйлчилгээний байгууллагын Худалдаа үйлдвэрлэлийн

№ ОРЛОГО ҮР ДҮНГИЙН ТАЙЛАН Д/д
хувьд байгууллага
1 Борлуулалтын орлого 1 Үйлчилгээ үзүүлсэний орлого Бараа борлуулсаны орлого
ББӨ /Борлуулсан бүтээгдэхүүний Борлуулсан барааг анх худалдан
2 2 Байхгүй
өртөг/ авсан үнэ.
3 Нийт ашиг /Алдагдал/ 3=1-2 Үйлчилгээний орлого Тухайн бараанаас олсон ашиг
4 Үйл ажиллагааны зардал: Орлого олохын тулд зайлшгүй гарч байгаа зардлыг үйл ажиллагааны
- Цалингийн зардал зардал гэнэ. Тухайн барааг борлуулахын тулд зайлгүй гаргахаас
НДШ зардал аргагүй болсон зардлууд байна. Үйл ажиллагааны зардлын нарийн
Ашиглалтын зардал задаргааг дансны кодноос харна уу. 48-р хуудас
Түрээсийн зардал 4 Орлого олох зорилгоор гараагүй зардлыг үйл ажиллагааны зардалд
Урсгал засварын зардал оруулж тооцохгүй, үйл ажиллагааны бус зардал гэж үздэг. Жишээ нь:
Шатахууны /тээврийн/ зардал Хандивийн зардал, торгууль, алданги, Хулгай дээрэм гарсан, Барилга
Элэгдлийн зардал байшин шатсан гэх мэт болзошгүй зардлууд байна.
Эдгээр зардлуудыг дэс дугаар 7-д бүртгэнэ.
Зар сурталчилгээ гэх мэт
5 Үйл ажиллагааны ашиг /Алдагд/ 5=3-4 Нийт ашиг-Үйл ажиллагааны зардал
Жишээ нь: Хандивийн орлогыг үйл ажиллагаа явуулахтай холбогдож
Үйл ажиллагааны бус орлого 6
ороогүй орлого гэж үзэж энэ дансанд бүртгэнэ.
Үйл ажиллагааны бус зардал 7 Дэс дугаар 4-т тайлбарласаныг уншина уу.
6 Татвар төлөхий өмнөх ашиг /Алд/ 8=5+6-7 Татвар төлөхийн өмнөх ашгаас 10 хувийн татварыг татварын албанд
Орлогын албан татвар 9=8*10% тушаадаг. Үүнийг орлогын албан татвар гэнэ.
Тухайн байгууллага /-/ алдагдалтай ажиллаж болох бөгөөд энэ нь
Цэвэр ашиг /Алдагдал/ 10=8-9
Орлого үр дүнгийн тайлан дээр /хаалтанд/ бичигддэг.
ÍÝÌÝËÒ: Çààâàë ìýäýõ ç¿éëñ

- Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíãийí á¿ðýëäýõ¿¿í õýñã¿¿ä
- ÍÁÁ-í äàâõàð áи÷иëò ãýæ þó âý?
- ÁÀËÀÍÑ-í ìàÿãò ,ò¿¿íий á¿ðýëäýõ¿¿í õýñýã
- Àêòиâ äàíñíû îíöëîã
- Ïàññиâ äàíñíû îíöëîã
5
ХИЧЭЭЛ №2
§1. Ñýäýâ: Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí áýëòãýõ ¿å øàò
1.1 Àæиë ã¿éëãýýíий àíõàí øàòíû áàðиìòàä øиíæиëãýý õийõ
1.2 Àæиë ã¿éëãýýã åðºíõий æóðíàëä á¿ðòãýõ
1.3 Àæиë ã¿éëãýýã åðºíõий äýâòýðò òóñãàõ
1.1 Àæиë ã¿éëãýýíий àíõàí øàòíû áàðиìòàä øиíæиëãýý õийõ

ÍÁÁ-í îð÷ëûí õàìãийí ýõíий ¿å øàòàíä þóã á¿ðòãýõäýý òîäîðõîéëäîã. ßìàð ÷ àæиë ã¿éëãýý çààâàë àíõàí øàòíû
áàðиìòààð áàòàëãààæñàí áàéõ ¸ñòîé. ªºðººð õýëáýë åðºíõий æóðíàëä çààâàë àíõàí øàòíû áàðиìòòàé ç¿éëñийã òóñãàíà.
Ийìä ÍÁÁ-ä òóñãàõ àæиë ã¿éëãýý íü õýìæиãäýõ¿éö, óë ¿íäýñòýé, íàéäâàðòàé áàéõ øààðäëàãàòàé.
Àíõàí øàòíû áàðиìòûã øиíæëýõ ãýäýã íü õàìãийí ò¿ð¿¿íä ¿íýí çºâ, áàòàëãààòàé ýñýõийã øàëãàõ þì. Иíãýõäýý
òóõàéí àíõàí øàòíû áàðиìòûã ¿éëäýã÷ áàéãóóëëàãà íü òóõàéí ¿åä ¿éë àæиëëàãààãàà õýâийí ÿâóóëæ áàéñàí
ýñýõ,áàðиìòûí òàìãà òýìäýã õ¿÷иíòýé òàëààð ìºí áàðиìòûí á¿õий ë àñóóëãóóä ¿íýí çºâ áºãëºãäñºí, øààðäñàí
ãàðûí ¿ñã¿¿ä áàéãàà çýðýã ýäãýýð àñóóäëóóäûã íàðийâ÷ëàí ñàéí õÿíàæ ¿çýõ øààðäëàãàòàé. Ýíý á¿ãäийã õийæ
ã¿éöýòãýñíий äàðàà ýäãýýð áàðиìòóóäàà îí ñàð ºäðººð äàðààëëóóëàí áàéðëóóëæ àëü áîëîõ ýìõ öýãöòýé áàéäëûã
ýðõýìëýõ íü ç¿éòýé.
Àíõààð!!!
Õýðýâ àíõàí øàòíû áàðиìòã¿é àæиë ã¿éëãýýã æóðíàëä òóñãàâàë òàòâàðûí àëáà ¿¿íä àêò òàâüäàã. Ийìä àæиë ã¿éëãýýíäýý
áàðиìò çààâàë øààðäàæ áàéõ ёстой.
1.2 Àæиë ã¿éëãýýã åðºíõий æóðíàëä á¿ðòãýõ

Àæиë ã¿éëãýýã åðºíõий æóðíàëûí ìàÿãòàä áàéðëóóëàí äàíñàíä /Äò, Êò/ òóñãàõ ¿éë ÿâöûã åðºíõий æóðíàëûý áи÷иëò
ãýíý.
- Õýðýâ ÀÊÒИÂ äàíñä ºññºí áîë - Äò, áóóðñàí áîë - Êò òàëä òóñ òóñ ñîíãîíî
- Õýðýâ ÏÀÑÑИÂ äàíñä ºññºí áîë - Êò, áóóðñàí áîë - Äò òàëä òóñ òóñ ñîíãîíî
Æиøýý:
“ÁÀÒ” êîìïàíиä 2007 îíû 7-ð ñàðä äàðààõü àæиë ã¿éëãýý ãàð÷ýý.
1. 7.01 Áàò õóóëийí çºâëºãºº ºãºõ êîìïàíи áàéãóóëæ 1.350.000¥-í áýëýí ìºíãººð õºðºíãº îðóóëàëò õийâ.
2. 7.02 1.728.000¥-í ºðòºãòýé, 8æиëийí àøиãëàëòûí õóãàöààòàé êîíòîðûí òîíîã òºõººðºìæийã “Ìåáåëü” êîìïàíиàñ
çýýëýýð õóäàëäàí àâñàí.
3. 7.03 3 ñàðûí êîíòîðûí ò¿ðýýñийí òºëáºðò 216.000¥ òºëºâ.
4. 7.04 84.780¥-ð õàíãàìæийí ìàòåðиàë õóäàëäàí àâñàí.
5. 7.05 ¯éë÷ë¿¿ëýã÷äýýñ ¿éë÷иëãýýíий îðëîãî 189.000¥ áýëíýýð õ¿ëýýí àâñàí.
6. 7.06 ¯éë àæиëëàãààíû çàðäàëä 38.700¥ òºëºâ.
7. 7.07 460.800¥-í ¿éë÷иëãýý ¿ç¿¿ëæ òºëáºðийã íü äàðàà àâàõààð áîëæýý.
8. 7.08 “Ìåáåëü” êîìïàíийí 324.000¥-í өðийã òºëºâ.
9. 7.09 Áàòûí øàòàõóóíû õýðýãöýýíä 270.000 òºãðºã òàòàí àâàâ.
10. 7.10 Хаан ХХК-д 189.900¥-í ¿éë÷иëãýý ¿ç¿¿ëæ òºëáºðийã íü äàðàà àâàõààð áîëñîí.
11. 7.12 Àøиãëàñàí õàíãàìæийí ìàòåðиàëûí çàðäàë 53.280¥ áàéâ.
Õийõ ç¿éë:
1. Äýýðõ àæиë ã¿éëãýýíий æóðíàëûí áи÷иëòийã áиå äààí ã¿éöýòãýíý ¿¿
2. Àæиë ã¿éëãýýã åðºíõий äýâòýðò òóñãàíà óó
3. Àæëûí õ¿ñíýãò áýëòãýõ
4. Ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàí ãàðãàõ
“ÁÀÒ” ÕÕÊ
Åðºíõий æóðíàë 2007/08/31
îãí Äàíñ
¹ Ã¿éëãýýíий óòãà Ä¿í
îî Äò Êò
Áàò õóóëийí çºâëºãºº ºãºõ êîìïàíи áàéãóóëæ
7.1 1 Êàññ Ýçíий ºì÷ 1.350.000
õºðºíãº îðóóëàëò õийâ
7.2 2 Êîíòîðûí òîíîã төхөөрөмж зээлээр õóäàëäàí àâñàí Òîíîã òºõººðºìæ Äàíñíû ºãëºã 1.728.000
7.3 3 Ò¿ðýýñийí òºëáºð óðüä÷иëàí òºëñºí ÓÒÒ Êàññ 216.000¥
Õàíãàìæийí ìàòåðиàë õóäàëäàí àâñàí Õàíãàìæийí
7.4 4 Êàññ 84.780¥
ìàòåðиàë
7.5 5 ¯éë÷иëãýýíий îðëîãî îðñîí Êàññ Áîðëóóëàëò 189.000¥
7.6 6 ¯éë àæиëëàãààíû çàðäàë ¯ÀÇ Êàññ 38.700¥
Áîðëóóëàëòûí
7.7 7 Äàðàà òîîöîîãîîð ¿éë÷иëãýý ¿ç¿¿ëñýí Áîðëóóëàëò 460.800
àâëàãà
7.8 8 ÌÅÁÅËü êîìïàíий ºð òºëñºí Äàíñíû ºãëºã Êàññ 324.000
7.9 9 Ýçíий øàòàõóóíû çàðäàë Øàòàõóóíû çàðäàë Êàññ 270.000
7.10 10 Хаан ХХК-д Äàðàà òîîöîîãîîð ¿éë÷иëãýý ¿ç¿¿ëñýí Áîðëóóëàëò 189.900
àâëàãà
Õàíãàìæийí
7.12 11 Õàíãàìæийí ìàòåðиàëûí çàðäàë Õàíãàìæийí ÌÇ 53.280
ìàòåðиàë
1.3 Àæиë ã¿éëãýýã åðºíõий äýâòýðò òóñãàõ

Ýíý àæиëëàãàà íü íýãòãýõ ¿å øàòíû ýõëýë þì. Åðºíõий äýâòýðийã äàíñ òóñ á¿ðýýð íýýæ, òóõàéí äàíñàíä ãàðñàí àæиë
ã¿éëãýýã æóðíàëààñ õóóëàõ çàìààð íýãòãýæ áи÷äýã.
Àæиë ã¿éëãýýã Åðºíõий äýâòýðò òóñãàõ ¿å øàò íü magic finance ïðîãðàìì äýýð àâòîìàòààð õийãäýõ áºãººä òà óã ¿éë
àæиëëàãààíû ìºí ÷àíàðûã ñàéòàð îéëãîõ íü ÷óõàë.
6
Æиøýý: ªìíº æиøýý áîëãîí àâ÷ ¿çñýí “ÁÀÒ” êîìïàíийí åðºíõий äýâòýðийã àâ÷ ¿çüå.
“ÁÀÒ” ÕÕÊ
Åðºíõий äýâòýð 2007/08/31
Êàññ äàíñíû åðºíõий áи÷иëò:
îãí Äàíñ Êàññ Êàññûí
îî Äò Êò Äò Êò ¿ëäýãäýë
Áàò õóóëийí çºâëºãºº ºãºõ êîìïàíи
7.1 1 Êàññ Ýçíий ºì÷ 1.350.000 1.350.000
áàéãóóëæ õºðºíãº îðóóëàëò õийâ 1.350.000
7.5 5 ¯éë÷иëãýýíий îðëîãî îðñîí Êàññ Áîðëóóëàëò 189.000 189.000 1.539.000
7.3 3 Ò¿ðýýñийí òºëáºð óðüä÷иëàí òºëñºí ÓÒÒ Êàññ 216.000 216.000 1.323.000
Õàíãàìæий
7.4 4 Õàíãàìæийí ìàòåðиàë õóäàëäàí àâñàí
í ìàòåðиàë
Êàññ 84.780 84.780 1.238.220
7.6 6 ¯éë àæиëëàãààíû çàðäàë ¯ÀÇ Êàññ 38.700 38.700 1.199.520
Äàíñíû
7.8 8 ÌÅÁÅËü êîìïàíий ºð òºëñºí
ºãëºã
Êàññ 324.000 324.000 875.520
Øàòàõóóíû
7.9 9 Ýçíий øàòàõóóíû çàðäàë
çàðäàë
Êàññ 270.000 270.000 605.520
Íийò 1.539.000 933.480 605.520
Õàíãàìæийí ìàòåðиàë äàíñíû åðºíõий áи÷иëò:
Õàíãàìæийí Õàíãàìæийí
îãíî Äàíñ
¹ Ã¿éëãýýíий óòãà Ä¿í ìàòåðиàë ìàòåðиàëûí
î
Äò Êò Äò Êò ¿ëäýãäýë
Õàíãàìæийí ìàòåðиàë õóäàëäàí Õàíãàìæийí
7.4 4 Êàññ 84.780¥ 84.780 84.780
àâñàí ìàòåðиàë
Õàíãàìæийí
7.12 11 Õàíãàìæийí ìàòåðиàëûí çàðäàë Õàíãàìæийí ÌÇ 53.280 53.280 31.500
ìàòåðиàë
Íийò 84.780 53.280 31.500
Áîðëóóëàëòûí àâëàãà äàíñíû åðºíõий áи÷иëò:

Äàíñ Áîðëóóëàëòûí àâëàãà Áîðëóóëàëòûí
îãíî
¹ Ã¿éëãýýíий óòãà Ä¿í àâëàãà
î Äò Êò Äò Êò
¿ëäýãäýë
Äàðàà òîîöîîãîîð ¿éë÷иëãýý Áîðëóóëàëòûí
7.7 7 Áîðëóóëàëò 460.800 460.800 460.800
¿ç¿¿ëñýí àâëàãà
Äàðàà òîîöîîãîîð ¿éë÷иëãýý Áîðëóóëàëòûí
7.10 10 Áîðëóóëàëò 189.900 189.900 650.700
¿ç¿¿ëñýí àâëàãà
Íийò 650.700 0 650.700
Óðüä÷иëæ òºëñºí òîîöîî /ÓÒÒ/ äàíñíû åðºíõий áи÷иëò:

Îãíî Äàíñ ÓÒÒ ÓÒÒ-í
î Äò Êò Äò Êò ¿ëäýãäýë
7.3 3 Ò¿ðýýñийí òºëáºð óðüä÷иëàí òºëñºí ÓÒÒ Êàññ 216.000 216.000 216.000
Íийò 216.000 0 216.000
Òîíîã òºõººðºìæ /ÌÒÒ/ äàíñíû åðºíõий áи÷иëò:

Îãíî Äàíñ Òîíîã òºõººðºìæ ÌÒÒ-í
Êîíòîðûí òîíîã òºõººðºìæ õóäàëäàí Òîíîã
7.2 2 Äàíñíû ºãëºã 1.728.000 1.728.000 1.728.000
àâñàí òºõººðºìæ
Íийò 1.728.000 0 1.728.000
Äàíñíû ºãëºã äàíñíû åðºíõий áи÷иëò:

Îãíî Äàíñ Äàíñíû ºãëºã Äàíñíû ºãëºã í
Êîíòîðûí òîíîã òºõººðºìæ õóäàëäàí Òîíîã
7.2 2 Äàíñíû ºãëºã 1.728.000 1.728.000 1.728.000
àâñàí òºõººðºìæ
Äàíñíû
7.8 8 ÌÅÁÅËü êîìïàíий ºð òºëñºí Êàññ 324.000 324.000 1.404.000
ºãëºã
Íийò 324.000 1.728.000 1.404.000
Øàòàõóóíû çàðäàë äàíñíû åðºíõий áи÷иëò:

Äàíñ Øàòàõóóíû çàðäàë Øàòàõóóíû
Îãíî
¹ Ã¿éëãýýíий óòãà Ä¿í çàðäàë
î Äò Êò Äò Êò
¿ëäýãäýë
Øàòàõóóíû
7.9 9 Ýçíий øàòàõóóíû çàðäàë Êàññ 270.000 270.000 270.000
çàðäàë
Íийò 270.000 0 270.000
Ýçíий ºì÷ äàíñíû åðºíõий áи÷иëò:

Îãíî Äàíñ Ýçíий ºì÷ Ýçíий ºì÷
Áàò õóóëийí çºâëºãºº ºãºõ êîìïàíи
7.1 1 Êàññ Ýçíий ºì÷ 1.350.000 1.350.000 1.350.000
áàéãóóëæ õºðºíãº îðóóëàëò õийâ
Íийò 0 1.350.000 1.350.000
¯éë÷иëãýýíий îðëîãî äàíñíû åðºíõий áи÷иëò:

¯éë÷иëãýýíий ¯éë÷иëãýýíий
Îãí Äàíñ
¹ Ã¿éëãýýíий óòãà Ä¿í îðëîãî îðëîãî-í
îî
Äò Êò Äò Êò ¿ëäýãäýë
7.5 5 ¯éë÷иëãýýíий îðëîãî îðñîí Êàññ Áîðëóóëàëò 189.000 189.000 189.000
7.7 7 Äàðàà òîîöîîãîîð ¿éë÷иëãýý ¿ç¿¿ëñýí Áîðëóóëàëò 460.800 460.800 460.800
àâëàãà
7.1 1 Äàðàà òîîöîîãîîð ¿éë÷иëãýý ¿ç¿¿ëñýí Áîðëóóëàëòûí Áîðëóóëàëò 189.900 189.900 839.700
7
0 0 àâëàãà
Íийò 0 839.700 839.700
¯éë àæиëëàãààíû çàðäàë äàíñíû åðºíõий áи÷иëò:

îãí Äàíñ ¯éë àæиëëàãààíû çàðäàë ¯éë àæиëëàãààíû
îî Äò Êò Äò Êò çàðäàë -í ¿ëäýãäýë
7.6 6 ¯éë àæиëëàãààíû çàðäàë ¯ÀÇ Êàññ 38.700¥ 38.700 38.700
Íийò 38.700 0 38.700
Õàíãàìæийí çàðäàë äàíñíû åðºíõий áи÷иëò:

Äàíñ Õàíãàìæийí çàðд Õàíãàìæийí çàðäàë-
Îãíîî ¹ Ã¿éëãýýíий óòãà Ä¿í
Äò Êò Äò Êò í ¿ëäýãäýë
Õàíãàìæийí Õàíãàìæийí
7.12 11 Õàíãàìæийí ìàòåðиàëûí çàðäàë 53.280 53.280 53.280
ÌÇ ìàòåðиàë
Íийò 53.280 0 53.280

- Æóðíàëûí áи÷иëò áîëîí åðºíõий äýâòýðò òóñãàõûí ÿëãàà
ХИЧЭЭЛ №3
1.4 Ã¿éëãýý áàëàíñ ãàðãàõ
1.5 Àæëûí õ¿ñíýãò áýëòãýõ
1.4 Ã¿éëãýý áàëàíñ ãàðãàõ

Íýãòãýõ àæиëëàãààíû äàðààãийí øàò áîë “Ã¿éëãýý áàëàíñ” ãàðãàõ ÿâäàë þì. Ýíý íü åðºíõий äýâòýð íü åðºíõий æóðíàëä
àæиë ã¿éëãýýí¿¿äийã äàíñ òóñ á¿ðýýð íýãòãýí ãàðãàñàí áîë ã¿éëãýý áàëàíñ íü ýäãýýðийã õàìòàä íü, ººðººð õýëáýë á¿õ
äàíñäûã íийòýä íü äàðààëëóóëàí íýãòãýí õàðóóëàõ õýëáýð þì.
MAGIC FINANCE ïðîãðàìì äýýð “Ã¿éëãýý áàëàíñ” àâòîìàòààð ãàðàõ áà “Àæëûí õ¿ñíýãò”-òýé õàìò õàâñàðãàãäñàí
õýëáýðýýð áàéäàãийã àíõààðíà óó. (Aj_husnegt øийòíýýñ õàðíà óó)
Æиøýý: ªìíº æиøýý áîëãîí àâ÷ ¿çñýí “ÁÀÒ” êîìïàíий ã¿éëãýý áàëàíñûã ãàðãàÿ.
“ÁÀÒ” ÕÕÊ
Ã¿éëãýý áàëàíñ 2007/08/31
Ýõëýëòийí áàëàíñ Ã¿éëãýý áàëàíñ Øàëãàõ áàëàíñ
¹ Äàíñäûí íýð
Äò Êò Äò Êò Äò Êò
1 Êàññ 1.539.000 933.480 605.520
2 Õàíãàìæийí ìàòåðиàë 84.780 53.280 31.500
3 Áîðëóóëàëòûí àâëàãà 650.700 0 650.700
4 Óðüä÷иëæ òºëñºí òîîöîî 216.000 0 216.000
5 Òîíîã òºõººðºìæ 1.728.000 0 1.728.000
6 Õóðиìòëàãäñàí ýëýãäýë (ò.ò)
7 Äàíñíû ºãëºã 324.000 1.728.000 1.404.000
8 Øàòàõóóíû çàðäàë 270.000 0 270.000
9 Ýçíий ºì÷ 0 1.350.000 1.350.000
10 ¯éë÷иëãýýíий îðëîãî 0 839.700 839.700
11 ¯éë àæиëëàãààíû çàðäàë 38.700 0 38.700
12 Õàíãàìæийí çàðäàë 53.280 0 53.280
íийò 0 0 4.904.460 4.904.460 3593700 3593700
1.5 Àæëûí õ¿ñíýãò áýëòãýõ

Íÿãòëàí áîäîã÷иä òîõиðãîî áи÷иëò õийõ, ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí ãàðãàõ çîðиëãîîð Àæëûí õ¿ñíýãò áýëòãýäýã. Àæëûí õ¿ñíýãò ãýäýã
íü ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí áýëòãýõýä øààðäëàãàòàé ìýäýýëëийã öóãëóóëæ, íýãòãýí ä¿ãíýõýä àøиãëàäàã 5 áàãàíàò õ¿ñíýãò þì.
Àæëûí õ¿ñíýãò àëáàí ¸ñíû òàéëàí áóñ õàðиí òàéëàí áýëòãýõ àðãà þì.
Æиøýý: ªìíº æиøýý áîëãîí àâ÷ ¿çñýí “ÁÀÒ” êîìïàíий Àæëûí õ¿ñíýãòийã áýëòãýå.
Äàíñäûí íýð- Ã¿éëãýý áàëàíñûí ýöñийí ¿ð ä¿í áóþó “Øàëãàõ áàëàíñ” áàãàíàä áàéãàà ¿ëäýãäýëòýé á¿õ äàíñäûí íýðийã
ýíý áàãàíàä îðóóëæ ºãíº. ªºðººð õýëáýë àæиë ã¿éëãýýãýýð øиíýýð ¿¿ññýí áîëîîä òàéëàíãийí ºìíºõ “Ýõëýëòийí áàëàíñ”-ä
¿ëäýãäýëòýé òóñãàãäñàí á¿õ äàíñä îðíî.
Øàëãàõ áàëàíñ – “Ã¿éëãýý áàëàíñ”-í Øàëãàõ áàëàíñ.
“ÁÀÒ” ÕÕÊ
Àæëûí õ¿ñíýãò 2007/08/31
Òîõиðãîî Òîõиðãîîíû äàðààõ Îðëîãûí
Øàëãàõ áàëàíñ Áàëàíñ
Äàíñäûí íýð áи÷иëò øàëãàõ áàëàíñ òàéëàí
Äò Êò Äò Êò Äò Êò Äò Êò Äò Êò
Êàññ 605.520
Õàíãàìæийí ìàòåðиàë 31.500
Áîðëóóëàëòûí àâëàãà 650.700
Óðüä÷иëæ òºëñºí òîîöîî 216.000
Òîíîã òºõººðºìæ 1.728.000
Õóðиìòëàãäñàí ýëýãäýë (ò.ò)
Äàíñíû ºãëºã 1.404.000
Øàòàõóóíû çàðäàë 270.000
Ýçíий ºì÷ 1.350.000
¯éë÷иëãýýíий îðëîãî 839.700
8
¯éë àæиëëàãààíû çàðäàë 38.700

Õàíãàìæийí çàðäàë 53.280
Ýëýãäëийí çàðäàë
Ò¿ðýýñийí çàðäàë
Öýâýð àøиã
íийò 3.593.700 3.593.700
Òîõиðãîî áи÷иëò- Çàðиì îíöãîé òºðëийí äàíñä òîõиðãîî áи÷иëò õийõийã øààðääàã. Ýäãýýð Òîõиðãîî áи÷иëòийã çºâõºí
óëиðëûí ýöýñò õийäýã áºãººä ¿¿íä õàìààðàõ öººí òîîíû çàðиì äàíñä áий. Ìºí òîõиðãîî áи÷иëò õийæ áóé àæиë ã¿éëãýýíä
àíõàí øàòíû áàðиìò áàéäàãã¿é ó÷ðààñ óã áи÷иëòийã åðºíõий æóðíàëä áóñ Àæëûí õ¿ñíýãòийí “Òîõиðãîî áи÷иëò” áàãàíàä
òóñãàéëàí áи÷иõийã øààðääàã áàéíà. (aj_husnegt øийòийí M, N áàãàíàä ãàðààñ òîõиðãîîã õийæ ºãíº )
Òîõиðãîî áи÷иëò õийãäýõ äàíñä:
• Óðüä÷иëæ òºëñºí çàðäàë
Òºëáºð íü урьдчлаад õийãäñýí áîëîâ÷ ãàðààã¿é áàéãàà çàðäàë ó÷ðààñ õºðºíãº ãýæ үзэн эргэлтийн хөрөнгөд оруулж
á¿ðòãýäýã. Ихэвчлэн т¿ðýýñèéí áîëîí äààòãàëûí òºëáºðèéã óðüä÷èëààä ºã÷èõñºí òîõèîëäîëä “Óðüä÷èëæ òºëñºí çàðäàë”
äàíñанд бичилт хийдэг.
Æиøýý íü:
“Á” êîìïàíи 2007.01.01-íä 3 æиëийí äààòãàëûí òºëáºðò 720.000¥ òºëñºí. Íýã æиëийí äààòãàëûí òºëáºð 240.000¥ áºãººä
2007.12.31-ð äóóññàí òàéëàíò æиëä óðüä÷иëæ òºëñөí äààòãàëûí 1/3 áóþó 720.000/3=240.000¥ íü çàðäàë áîëîõ áà äàðààõü
òîõиðãîî áи÷иëò õийíý.
Äàíñ
Оãíîî ¹ Ã¿éëãýýíий óòãà Ä¿í
Äò Êò
Урьдчилж төлсөн
2007.1.1 3 жилийн даатгалын төлбөр урьдчилж төлсөн. Êàññ 720.000
зардал
Òàéëàíò õóãàöààíû äààòãàëûí çàðäëûí òîõиðãîî Урьдчилж төлсөн
2007.12.31 Даатгалын зардал 240.000
áи÷иëò зардал
• Óðüä÷иëæ орсон орлого

Мөнгийг нь урьдчилаад авчихсан боловч үйлчилгээгээ үзүүлээгүй тохиололд өр төлбөр гэж үзэн Богино хугацаат өр төлбөр
гэж үзэн “Урьдчилж орсон орлого” дансанд бүртгэдэг. Тиймээс урьдчилж төлсөн зардал бол зардлын данс биш
хөрөнгийн данс, Урьдчилж орсон орлого бол орлогын данс биш өрийн данс гэдгийг сайн тогтоож авна уу.
Жишээ нь:
“Ж” êîìïàíи Сонин, сэтгүүлийн захиалга авч борлуулдаг бөгөөд 2007.1.1-нд 2000.000 төгрөгний сонингийн захиалгын
орлого урьдчилж орсон. 2007.3.31 гэхэд 1500.000 төгрөгний сонинг захиалагчдад тараасан гэвэл “Ж” êîìïàíы хувьд доорх
дансны бичилтийг хийнэ.
Äàíñ
Äò Êò
2000.000 төгрөгний сонингийн захиалгын орлого Урьдчилж орсон
2007.1.1 Касс 2000,000
урьдчилж орсон. орлого
Урьдчилж орсон Үйлчилгээний
2007.3.31 1500.000 төгрөгний сонинг захиалагчдад тараасан 1500,000
орлого орлого
Дээрх жишээнээс харахад Ж компани сонингоо захиалагчиддаа өгсөний дараа л борлуулалт хийсэн гэж үзэн Үйлчилгээний
орлого дансанд бүртгэсэн байна. 500,000 төгрөгний сонинг захиалагчиддаа тараагаагүй учир үүнийг Ж компани өр гэж үзнэ.
Ихэнх нягтлангууд Урдьчилж орсон орлого дансыг ашиглахгүй Борлуулалт дансыг ашигладаг. Жишээ нь: 2000,000 төгрөгийг
шууд Борлуулалт гэж бүртгэдэг. Энэ нь бүртгэл хөтлөлтийн алдаа юм.
• Òîîöîîëîãäñîí çàðäëóóä
¯íäñýí õºðºíãийí ýëýãäýë áîëîí íàéäâàðã¿é àâëàãûí çàðäàë íü òîîöîîëîãäñîí çàðäëóóä áàéäàã.
À) Ýëýãäýë. Ýëýãäëийí çàðäëûã á¿ðòãýõ çàð÷иì íü óðüä÷иëæ òºëñºí çàðäàëòàé àäиë áàéäàã. Ó÷иð íü ¿íäñэí õºðºíãийã
àøиãëàëòûí õóãàöààíû òóðøиä ààæìààð çàðäàëä øиíãýýæ ýëýãä¿¿ëäýã.
Æиøýý:
“Ж” êîìïàíи 100.000¥-í ¿íýòýé 10 æиë àøиãëàãäàõ àøиãëàëòûí õóãàöààòàé àøиãëàëòûí õóãàöààíû ýöýñò ¿ëäýõ ºðòºãã¿é
òîíîã òºõººðºìæийã 2007.01.01-íä õóäàëäàí àâ÷ýý. Ýëýãäëийã øóëóóí øóãàìûí àðãààã òîîöäîã ãýâýë 2007.12.31 –íä äàðààõ
òîõиðãîî áи÷иëòийã õийíý:
Äàíñ
Äò Êò
10 жил ашиглах хугацаатай Машин тоног Машин тоног
2007.1.1 Êàññ 100.000
төхөөрөмж худалдан авсан. төхөөрөмж
Хуримтлагдсан
2007.12.31 1 жилийн элэгдэл тооцов. Элэгдлийн зардал 10.000
элэгдэл
Õóðиìòëàãäñàí ýëýãäýë äàíñ íü ñºðºã óòãàòàé õºðºíийí äàíñ þì. ªºðººð õýëáýë áàëàíñûí õºðºíãº òàëä ãýõäýý
õºðºíãºíººñ õàñàãäàæ áóþó (-) òýìäýãòýéãýýð òóñãàãääàã.
Á) Íàéäâàðã¿é àâëàãûí çàðäàë. Ихэнх байгууллагууд бараа бүтээгдэхүүнээ борлуулах үед тооцоо нь шууд бэлнээр, эсвэл
дараа тооцоогоор хийгддэг. Их хэмжээний борлуулалт дараа тооцоогоор хийгдэж байгаа тохиолдолд зарим борлуулалтын
авлага найдваргүй болох тохиолдолд байдаг. Жишээ нь: Тухайн авлагатай харилцагч дампуурах, ор сураггүй алга болох гэх
мэт…. Энэ тохиолдолд дансны бичилт хэрхэн хийгддэгийг авч үзье.
9
Æиøýý:
2007.1.1 нд “Ж” компани “И” компанид дараа тооцоогоор 2000,000 төгрөгний борлуулалт хийсэн. 2007.3.31-нд “И” компани
дампуурч нийт авлагаас 500,000 төгрөгөө л авч чадсан. Үлдсэн авлагыг авах боломжгүй болсон тул найдваргүй гэж үзсэн.
Энэ тохиолдолд “Ж” компани доорх байдлаар дансны бичилт хийнэ.
Äàíñ
Äò Êò
“И” компанид дараа тооцоогоор 2000,000 төгрөгний Борлуулалтын
2007.1.1 Борлуулалт 2000,000
борлуулалт хийсэн. авлага
“И” компани дампуурч нийт авлагаас 500,000 Борлуулалтын
2007.3.31 Касс 500.000
төгрөгөө л авч чадсан авлага
Үлдсэн авлагыг авах боломжгүй болсон тул Найдваргүй Борлуулалтын
2007.3.31 1500.000
найдваргүй гэж үзсэн. авлагын зардал авлага
Æиøýý áîëãîí àâ÷ ¿çýæ áóé “ÁÀÒ” êîìïàíий òîõиðãîî áи÷иëòийã òîîöîîëú¸.
1. Ýëýãäëийí çàðäàë: 07.02-íä конторын тоног төхөөрөмж õóäàëäàí àâñàí áà 8.31-ýýð òàéëàíò õóãàöàà äóóñ÷ áàéãàà ó÷иð 1
ñàðûí ýëýãäëийí çàðäëûã òîîöîõ ¸ñòîé. 1.728.000¥ : 8 æиë = 216.000¥ / 1æиëä ýëýãäýõ çàðäàë /
216.000¥ : 12ñàð = 18.000¥ / 1 ñàðä ýëýãäýõ çàðäàë /
Òîõиðãîî áи÷иëò: Äò Ýëýãäëийí çàðäàë 18.000¥
Êò Õóðиìòëàãäñàí ýëýãäýë (ò.ò) 18.000¥
2. Ò¿ðýýñийí çàðäàë: 07.03-íä 3 ñàðûí òºëáºðийã óðüä÷иëàí ºãñºí áºãººä 8.31-íий ¿åä 1 ñàðûí ò¿ðýýñийí çàðäàë õýðýãæñýí
áàéíà. 216.000¥ : 3ñàð = 72.000¥ /1 ñàðûí ò¿ðýýñийí çàðäëûã õýìæýý /
Òîõиðãîî áи÷иëò: Äò Ò¿ðýýñийí çàðäàë 72.000¥
Êò Óðüä÷иëæ òºëñºí òîîöîî 72.000¥
3. Найдваргүй авлагын зардал. Шалгах баланснаас харахад “ÁÀÒ” êîìïàíи нийт 650,700 төгрөгний авлагатай. 7.10-нд Хаан
ХХК-д хийгдсэн 189,900 төгрөгний авлагаа авч чадахгүй нь тодорхой болсон. Учир нь Хаан ХХК дампуурчээ:
Тохиргоо бичилт: Дт Найдваргүй авлагын зардал 650,700
Кт Борлуулалтын авлага 650,700
“ÁÀÒ” ÕÕÊ
Òîõиðãîîíû äàðààõ Îðëîãûí
Øàëãàõ áàëàíñ Òîõиðãîî áи÷иëò Áàëàíñ
Äàíñäûí íýð øàëãàõ áàëàíñ òàéëàí
Êàññ 605.520
Õàíãàìæийí ìàòåðиàë 31.500
Áîðëóóëàëòûí àâëàãà 650.700 189.000
Óðüä÷иëæ òºëñºí òîîöîî 216.000 72.000
Òîíîã òºõººðºìæ 1.728.000
Õóðиìòëàãäñàí ýëýãäýë (ò.ò) 18.000
Äàíñíû ºãëºã 1.404.000
Øàòàõóóíû çàðäàë 270.000
Ýçíий ºì÷ 1.350.000
¯éë÷иëãýýíий îðëîãî 839.700
¯éë àæиëëàãààíû çàðäàë 38.700
Õàíãàìæийí çàðäàë 53.280
Ýëýãäëийí çàðäàë 18.000
Ò¿ðýýñийí çàðäàë 72.000
Найдваргүй авлагын зардал 189.900
Öýâýð àøиã
Íийò 3593700 3593700 279.900 279.900
Òîõиðãîîíû äàðààõ øàëãàõ áàëàíñ – “Øàëãàõ áàëàíñ”-ûí äàíñäûí òîîí ä¿í äýýð òîõиðãîî áи÷иëò õийñýí
ººð÷ëºëòийã õàðãàëçàõ äàíñàíä íü òóñãàí äàõиí òîîöîîëæ, áóñàä äàíñäûã õýâýýð ¿ëäýýñýí “Øàëãàõ áàëàíñ”-ûí äàõиí
øиíý÷иëýãäñýí õýëáýð þì.
“ÁÀÒ” ÕÕÊ
Òîõиðãîîíû äàðààõ Îðëîãûí
Äàíñäûí íýð øàëãàõ áàëàíñ òàéëàí
Êàññ 605.520 605.520
Õàíãàìæийí ìàòåðиàë 31.500 31.500
Áîðëóóëàëòûí àâëàãà 650.700 189.900 460.800
Óðüä÷иëæ òºëñºí òîîöîî 216.000 72.000 144.000
Òîíîã òºõººðºìæ 1.728.000 1.728.000
Õóðиìòëàãäñàí ýëýãäýë (ò.ò) 18.000 18.000
Äàíñíû ºãëºã 1.404.000 1.404.000
Øàòàõóóíû çàðäàë 270.000 270.000
Ýçíий ºì÷ 1.350.000 1.350.000
¯éë÷иëãýýíий îðëîãî 839.700 839.700
10
¯éë àæиëëàãààíû çàðäàë 38.700 38.700

Õàíãàìæийí çàðäàë 53.280 53.280
Ýëýãäëийí çàðäàë 18.000 18.000
Ò¿ðýýñийí çàðäàë 72.000 72.000
Найдваргүй авлагын зардал 189.900 189.900
Öýâýð àøиã
íийò 3593700 3593700 279.900 279.900 3.611.700 3.611.700
Îðëîãûí òàéëàí – ÎÇÍÄ äàíñòàé íýãýí àäиë. Ýíý áàãàíàä ò¿ð äàíñä áóþó îðëîãî, çàðëàãûí äàíñäûã á¿ãäийã á¿ðòãýí
öýâýð àøãийã îëñîíîîð õààæ áи÷íý.
Àæëûí õ¿ñíýãòýýñ Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíãийí 4 á¿ðýëäýõ¿¿í õýñãийí “Îðëîãûí òàéëàí” /Îðëîãî ¿ð ä¿íãийí òàéëàí/, “Áàëàíñ”
õî¸ð íü “Àæëûí õ¿ñíýãò”-ä øóóä ãàð÷ áàéäàã.
“ÁÀÒ” ÕÕÊ
Òîõиðãîî Òîõиðãîîíû äàðààõ Îðëîãûí òàéëàí
Øàëãàõ áàëàíñ Áàëàíñ
Äàíñäûí íýð áи÷иëò øàëãàõ áàëàíñ (ÎÇÍÄ)
Êàññ 605520 605.520
Õàíãàìæийí ìàòåðиàë 31500 31.500
Áîðëóóëàëòûí àâëàãà 650700 189.900 460.800
Óðüä÷иëæ òºëñºí òîîöîî 216000 72.000 144.000
1.728.00
Òîíîã òºõººðºìæ 1728000
0
Õóðиìòëàãäñàí ýëýãäýë
18.000 18.000
(ò.ò)
Äàíñíû ºãëºã 1404000 1.404.000
Øàòàõóóíû çàðäàë 270000 270.000 270.000
Ýçíий ºì÷ 1350000 1.350.000
¯éë÷иëãýýíий îðëîãî 839700 839.700 839.700
¯éë àæиëëàãààíû
38700 38.700 38.700
çàðäàë
Õàíãàìæийí çàðäàë 53280 53.280 53.280
Ýëýãäëийí çàðäàë 18.000 18.000 18.000
Ò¿ðýýñийí çàðäàë 72.000 72.000 72.000
Найдваргүй авлагын
189.900 189.900 189.900
зардал
Öýâýð àøиã 197.820
Íийò 3593700 3593700 279.900 279.900 3611.700 3611.700 839.700 839.700
Àíõààð!!! Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíãийí “Áàëàíñ”-ä òóñãàãääàã á¿õ äàíñäûã Áàéíãûí äàíñ, “Áàëàíñ”-ä òóñãàãääàãã¿é áóþó “Îðëîãî
¿ð ä¿íãийí òàéëàí”-ä òóñãàãääàã ººðººð õýëáýë îðëîãî, çàðëàãà, îëç, ãàðçòàé õîëáîîòîé á¿õ äàíñäûã Ò¿ð äàíñ ãýæ íýðëýíý.
Äýýðõ æиøýýí äýýð ò¿ð äàíñä íü Øàòàõóóíû çàðäàë, ¯éë àæиëëàãààíû çàðäàë, Õàíãàìæийí çàðäàë, Ýëýãäëийí çàðäàë,
Ò¿ðýýñийí çàðäàë áîëíî. Àæëûí õ¿ñíýãòийí “Îðëîãûí òàéëàí” –ã Îðëîãî ¿ð ä¿íãийí òàéëàí, Îðëîãî çàðäëûí íýãäñýí äàíñ
/ÎÇÍÄ/ ãýæ õýä õýäýí ÿíçààð íýðëýõ áîëîâ÷ ýäãýýð íü ìºí ÷àíàðòàà íýã ë óòãûã иëýðõийëíý. MAGIC FINANCE
ïðîãðàìì äýýð ÎÇÍÄ ãýæ íýðëýãäýíý.
Áàëàíñ- “Òîõиðãîîíû äàðààõ øàëãàõ áàëàíñ”-ñ ò¿ð äàíñäûã ¿ëäýýí áàéíãûí äàíñäûã õóóëàí áи÷иæ, öýâýð àøãийã
õàðãàëçàõ áàãàíàä íü íýìæ îðóóëñàí õýëáýð.
“ÁÀÒ” ÕÕÊ
Òîõиðãîîíû äàðààõ Îðëîãûí òàéëàí
Äàíñäûí íýð øàëãàõ áàëàíñ (ÎÇÍÄ)
Êàññ 605.520 605.520 605.520
Õàíã ìàòåðиàë 31.500 31.500 31.500
Áîðë-òûí àâëàãà 650.700 189.900 460.800 460.800
Óðüä òºëñºí òîîöîî 216.000 72.000 144.000 144.000
Òîíîã òºõººðºìæ 1.728.000 1.728.000 1.728.000
Õóð ýëýãäýë (ò.ò) 18.000 18.000 -18.000
Äàíñíû ºãëºã 1.404.000 1.404.000 1.404.000
Øàòàõóóíû çàðäàë 270.000 270.000 270.000
Ýçíий ºì÷ 1.350.000 1.350.000 1.350.000
¯éë÷иëãýýíий
839.700 839.700 839.700
îðëîãî
¯éë àæиëëàãààíû
38.700 38.700 38.700
çàðäàë
Õàíãàìæийí çàðäàë 53.280 53.280 53.280
Ýëýãäëийí çàðäàë 18.000 18.000 18.000
Ò¿ðýýñийí çàðäàë 72.000 72.000 72.000
Найдваргүй авлагын
189.900 189.900 189.900
зардал
Öýâýð àøиã 197.820 197.820
Íийò 3593700 3593700 279.900 279.900 3611.700 3611.700 839.700 839.700 2.951.820 2.951.820
11
ХИЧЭЭЛ №4
1.6 Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí áýëòãýõ
1.7 Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíãийí òîäðóóëãà õийõ
1.6 Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí áýëòãýõ
Àæëûí õ¿ñíýãòýý áýëýí áîëãîñíû äàðàà ò¿¿íий òóñëàìæòàéãààð ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíãийí 4 á¿ðýëäýõ¿¿í õýñãийã áýëòãýíý.
Áàëàíñ / Õàâñðàëò-1.1 /
Áàëàíñûí òóõàé áиä ºìíºõ Хичээлä äýëãýðýíã¿é ¿çñýí áиëýý. Áàëàíñ 3 ¿íäñýí ýëåìåíòýýñ á¿ðäýíý.
1. Õºðºíãº. ªíãºðñºí àæиë ã¿éëãýý, ¿éë ÿâäëûãí ¿ð ä¿íä áàéãóóëëàãà ýçýìøиëäýý àâñàí, иðýýä¿éä ¿ð àøиã àâ÷ðàõ
íººö þì.
2. ªð òºëáºð. ªíãºðñºí àæиë ã¿éëãýý, ¿éë ÿâäëûãí ¿ð ä¿íä ¿¿ññýí áàéãóóëëàãûí ýäийí çàñãийã ¿ð àøãийã ººðòºº
àãóóëæ áàéãàà íººöººð íºõºãäºõ ¸ñòîé îäîî òºëºãäºõ ºð òºëáºð þì.
3. Ýçíий ºì÷. Á¿õ ºð òºëáºðийã áàðàãäóóëñàíû äàðàà áàéãóóëëàãûí õºðºíãºä áàéõ ººðийí ýçýìøëийí õýìæýý þì.
Îðëîãûí òàéëàí / Õàâñðàëò-1.2 /
Áàéãóóëëàãûí òàéëàíò õóãàöààíû àæиë ã¿éëãýýíий á¿õ îðëîãî, çàðäàë, îëç, ãàðçûã íýãòíýí óëìààð àøãийã òîîöîîëîí
¿ç¿¿ëñýí õýëáýð þì.
ªì÷ийí ººð÷ëºëòийí òàéëàí / Õàâñðàëò-1.3 /
Áàéãóóëëàãûí эзний өмчийн õºäëºëийã õàðóóëàõ çîðиëãîòîé.
Ìºíãºí ã¿éëãýýíий òàéëàí / Õàâñðàëò-1.4 /
Òàéëàíãийí õóãàöààíû ìºíãºí îðëîãî áà ìºíãºí çàðëàãûí ìýäýýëëýýð õàíãàõàä ãîë çîðиëãî íü îðøäîã. Иíãýõäýý:
1. ¯íäñýí ¿éë àæиëëàãààíû ìºíãºí ã¿éëãýý
2. Õºðºíãº îðóóëàëòûí ¿éë àæиëëàãààíû ìºíãºí ã¿éëãýý
3. Ñàíõ¿¿ãийí ¿éë àæиëëàãààíû ìºíãºí ã¿éëãýý ãýñýí ¿íäñýí 3 á¿ëýã òóñ á¿ðò îðñîí, ãàðñàí àæиë ã¿éëãýýí¿¿äийã
á¿ðòãýäýã.
Ìºíãºí ã¿éëãýýíий òàéëàíã øóóä áà øóóä áóñ 2 àðãààð ãàðãàäàã. Ìàíàéä 2006 îíûã õ¿ðòýëõ õóãàöààíä øóóä áóñ àðãаар
àøиãëàæ áàéñàí áîë 2007 îíîîñ ýõëýí øиíý÷иëñýí õóóëийí äàãóó Ìºíãºí ã¿éëãýýíий òàéëàíã øóóä àðãààð ãàðãàæ áàéíà.
Хавсралт 1.1
БАЛАНС
БАТ ХХК 2007 ÎÍÛ 3 ÑÀÐÛÍ 31
Мөрийн ¯ëäýãäýë
ÁÀËÀÍÑÛÍ Ç¯ÉË
дугаар 1-р сарын 1 3 сарын 31
А Б 1 2
1 À.ÕªÐªÍÃª * *
1,1 Ýðãýëòèéí õºðºíãº * *
1.1.1 Áýëýí ìºíãº 605 520,00
1.1.12 Áîðëóóëàëòûí àâëàãà 460 800,00
1.1.17 Õàíãàìûí ìàòåðèàë 31 500,00
1.1.21 Óðüä÷èëæ òºëñºí òîîöîî 144 000,00
1.1.22 Ýðãýëòèéí õºðºíãèéí ä¿í 1 241 820,00
1,2 Ýðãýëòèéí áóñ õºðºíãº * *
1.2.4 Ìàøèí, òîíîã òºõººðºìæ 1 728 000,00
1.2.5 Õóðèìòëàãäñàí ýëýãäýë -18 000,00
1.2.18 Ýðãýëòèéí áóñ õºðºíãèéí ä¿í 1 710 000,00
ÍÈÉÒ ÕªÐªÍÃÈÉÍ Ä¯Í 2 951 820,00
2 ªÐ ÒªËÁªÐ ÁÀ ÝÇÝÌØÈÃ×ÄÈÉÍ ªÌ× * *
2,1 ӨР ТӨЛБӨР * *
2.1.1 Áîãèíî õóãàöààò ºð òºëáºð * *
2.1.1.10 Äîòîîä áàéãóóëëàãàä ºð 1 404 000,00
2.1.1.15 Áîãèíî õóãàöààò ºðèéí ä¿í 1 404 000,00
2.1.2 Óðò õóãàöààò ºð òºëáºð
2.1.2.6 Óðò õóãàöààò ºðèéí ä¿í
2.1.2.10 ªð òºëáºðèéí íèéò ä¿í 1 404 000,00
2,3 2. Ýçýìøèã÷èéí ºì÷ * *
2.3.1 Хувийн 1 350 000,00
2.3.4 Хувьцаат капиталын дүн 1 350 000,00
2.3.8 Õóðèìòëàãäñàí àøèã: 197 820,00
2.3.8.1 Òàéëàíãèéí ¿åèéí àøèã 197 820,00
2.3.20 Ýçýìøèã÷èéí ºì÷èéí ä¿í 1 547 820,00
2.5.20 ªð òºëáºð áîëîí ýçýìøèã÷èéí ºì÷èéí ä¿í 2 951 820,00
12
Хавсралт-1.2
ОРЛОГЫН ТАЙЛАН
2007 оны 3 сарын 31 Бат ХХК
Мөрийн Ä¯Í
Үзүүлэлт
дугаар Òàéëàíò ¿å ªññºí
1,1 Үндсэн үйл ажиллагааны орлого
1.1.1 Íèéò áîðëóóëàëò 839 700,00
1.1.2 Áîðëóóëàëòûí áóöààëò
1.1.3 Áîðëóóëàëòûí õºíãºëºëò
1.1.4 Öýâýð áîðëóóëàëò
1.1.20 Борлуулалтын орлогын дүн 839 700,00
1,2 Áîðëóóëñàí á¿òýýãäýõ¿¿íèé ºðòºã
1,3 Íèéò àøèã /алдагдал/ 839 700,00
1,4 Үйл ажиллагаа /борлуулалт, ерөнхий удирлага/-ын зардал
1.4.1 Öàëèíãèéí çàðäàë
1.4.2 ÍÄØ çàðäàë
1.4.3 Óäèðäëàãûí çàðäàë
1.4.4 Áè÷èã õýðãèéí çàðäàë
1.4.5 Óðñãàë çàðäàë
1.4.6 ¯éë÷èëãýýíèé çàðäàë 38 700,00
1.4.7 Àøèãëàëòûí çàðäàë
1.4.8 Ò¿ðýýñèéí çàðäàë 72 000,00
1.4.9 Òîìèëîëòûí çàðäàë
1.4.10 Õàíãàìûí ìàòåðèàëûí çàðäàë 53 280,00
1.4.11 Ýëýãäëèéí çàðäàë 18 000,00
1.4.12 Çàð ñóðòàë÷èëãàà
1.4.13 Øóóäàí õîëáîîíû çàðäàë
1.4.14 Òýýâðèéí çàðäàë
1.4.15 Õ¿¿ãèéí çàðäàë
1.4.16 Түүхий эд материалын зардал
1.4.18 Íýìýãäýë Óðàìøóóëàëò öàëèí
1.4.19 Øàòàõóóíû çàðäàë 270 000,00
1.4.20 Ñóðãàëòûí çàðäàë
1.4.21 Äààòãàëûí çàðäàë
1.4.22 Íàéäâàðã¿é àâëàãûí çàðäàë 189 900,00
1.4.23 Áàíêíû øèìòãýëèéí çàðäàë
1.4.24 Борлуулалтын зардал
1.4.25 Áóñàä çàðäàë
1.4.26 ¯éë àæèëëàãààíû зардлын дүн 641 880,00
1,5 Үндсэн үйл ажиллагааны ашиг /Алдагдал/ 197 820,00
2 Үндсэн бус үйл ажиллагааны ашиг /Алдагдал/
Үндсэн бус үйлдвэрлэл, үйлчилгээний ашиг,
2,1 /алдагдал/
2,2 Торгууль, хөнгөлөлтийн ашиг /алдагдал/
2,3 Ногдол ашгийн орлого
2,4 Валютын ханшны өөрчлөлтийн хэрэгжсэн ашиг /алд/
Валютын ханшны өөрчлөлтийн хэрэгжээгүй ашиг
2,5 /алд/
2,6 Хувьцаа, бондны зардлын хорогдуулга
2,7 Хараат болон хамтарсан үйлдвэрээс олсон ашиг
2,8 Бусад
2,9 Үндсэн бус үйл ажиллагааны ашиг /алдагдал/-ын дүн
3 Татвар төлөхийн өмнөх ашиг алдагдал 197 820,00
3,1 Îðëîãûí àëáàí òàòâàð
4 Татварын дараах ашиг алдагдал 197 820,00
13
ªÌ×ÈÉÍ ªªÐ×ËªËÒÈÉÍ ÒÀÉËÀÍ
2007 ÎÍÛ 3 ÑÀÐÛÍ 31

БАТ ХХК
Àæ àõóéí íýãæèéí íýð
Õóâüöààò Õóðèìòëàãäñàí
¹ ¯Ç¯¯ËÝËÒ Нийт дүн
êàïèòàë àøèã
1 20.. Îíû 12 ñàðûí 31 ¿ëä

2 Á¿ðòãýëèéí áîäëîãûí ººð÷ëºëò *
3 Çàëðóóëñàí ¿ëäýãäýë *
4 Äàõèí ¿íýëãýýíèé ººð÷ëºëò * *
5 Õºðºíãº îðóóëàëòûí äàõèí ¿íýëãýýíèé áóóðàëò * *
6 Âàëþòûí õºðâ¿¿ëýëòèéí íººö * *
7 Îðëîãûí òàéëëàíä õ¿ëýýí çºâøººðººã¿é àøèã àëä *
8 Òàéëàíò ¿åèéí öýâýð àøèã * 197 820 197 820
9 Íîãäîë àøèã *
10 Ãàðãàñàí õóâüöààò êàïèòàë 1 350 000 * 1 350 000
11 20.. Îíû … ñàðûí … -íèé ¿ëäýãäýë
21 20.. Îíû … ñàðûí … -íèé ¿ëäýãäýë 1 350 000 197 820 1 547 820
МӨНГӨН ГҮЙЛГЭЭНИЙ ТАЙЛАН
БАТ ХХК 2007 ÎÍÛ 3 ÑÀÐÛÍ 31

Àæ àõóéí íýãæèéí íýð
Ìºðèéí Òàéëàíò õóãàöààíû ä¿í
¯Ç¯¯ËÝËÒ
äóãààð /Өссөн/
1 ¯íäñýí ¿éë àæèëëàãààíû ìºíãºí ã¿éëãýý
1.1. ¯íäñýí ¿éë àæèëëàãààíû ìºíãºí îðëîãî 189 000,00
1.1.1. Áîðëóóëàëòûí áîëîí õóäàëäàí àâàã÷äààñ îðñîí ìºíãº 189 000,00
1.1.2. Òóñëàõ ¿éë àæèëëàãààíààñ îðñîí ìºíãº
1.2. ¯íäñýí ¿éë àæèëëàãààíû ìºíãºí çàðëàãà 609 480,00
1.2.1. Àæèëëàã÷äàä îëãîñîí ìºíãº
1.2.2. Íèéãìèéí äààòãàëûí áàéãóóëëàãàä òºëñºí ìºíãº
1.2.3. Ò¿¿õèé, ýä ìàòåðèàë õóäàëäàí àâàõàä òºëñºí ìºíãº 84 780,00
1.2.4. Àøèãëàëòûí çàðäàëä òºëñºí ìºíãº
1.2.5. Ò¿ëø øàòàõóóí òýýâðèéí õºëñ, ñýëáýã õýðýãñýëä òºëñºí ìºíãº 270 000,00
Áýëòãýí íèéë¿¿ëýã÷äýä òºëñºí áóñàä ìºíãº /Урьдчилж төлсөн тооцоо,
1.2.6. УТЗ/ 216 000,00
1.2.7. Бусад зардалд төлсөн 38 700,00
1.20. ¯íäñýí ¿éë àæèëëàãààíû öýâýð ìºíãºí ã¿éëãýýíèé ä¿í -420 480,00
2 Õºðºíãº îðóóëàëòûí ¿éë àæèëëàãààíû ìºíãºí ã¿éëãýý
2.1. Õóäàëäñàí óðò õóãàöààò õºðºíãèéí îðëîãî
2.2. Õóäàëäàæ àâñàí óðò õóãàöààò õºðºíãº
Õºðºíãº îðóóëàëòûí ¿éë àæèëëàãààíû öýâýð ìºíãºí ã¿éëãýýíèé
2.20. ä¿í
3 Ñàíõ¿¿ãèéí ¿éë àæèëëàãààíû ìºíãºí ã¿éëãýý
3.1. Ãàðãàñàí õóâüöàà 1 350 000,00
3.2. Áàíêíààñ àâñàí çýýë
3.3. Байгууллага хувь хүнээс авсан зээл
3.4. Çýýëèéí òºëºëò -324 000,00
3.20. Ñàíõ¿¿ãèéí ¿éë àæèëëàãààíû öýâýð ìºíãºí ã¿éëãýýíèé ä¿í 1 026 000,00
4 Á¿õ öýâýð ìºíãºí ã¿éëãýý 605 520,00
5.1. Ìºíãº, ò¿¿íòýé àäèëòãàõ õºðºíãèéí ýõíèé ¿ëäýãäýë
5.2. Ìºíãº, ò¿¿íòýé àäèëòãàõ õºðºíãèéí ýöñèéí ¿ëäýãäýë 605 520,00
14
Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíãийí òîäðóóëãà õийõ

Çºâõºí “À” ìàÿãòààð òàéëàí ãàðãàæ áàéãàà ¿åä “Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíãийí òîäðóóëãà”-ã õðýãëýíý. Òîäðóóëãà õийõ çàéëøã¿é
øààðäëàãàòàé äàðààõ ç¿éëñ áàéäàã. ¯¿íä:
1. Òàíиëöóóëãà
2. Íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëийí áîäëîãî
3. Ìºíãº áà ò¿¿íòýé àäиëòãàõ õºðºíãº
4. Áîãиíî õóãàöààò õºðºíãº îðóóëàëò
5. Àâëàãà
6. Áàðàà ìàòåðиàë
7. Äóóñààã¿é áàðиëãà
8. ¯íäñýí ñ¿ðãийí òàë àìüòàä
9. Õºðºíãº îðóóëàëò áà áóñàä õºðºíãº
10. ¯íäñýí õºðºíãº áà ýëýãäýë
11. Áиåò áóñ õºðºíãº
12. Áîãиíî õóãàöààò ºãëºã
13. Óðò õóãàöààò ºãëºã
14. Ýçíий ºì÷
15. Îðëîãî
16. Áîðëóóëñàí á¿òýýãäýõ¿¿íий ºðòºã
17. Àæиëëàãñäûí öàëиí õºëñ
18. Õîëáîîòîé òàëóóäòàé õийñýí àæиë ã¿éëãýý
19. Áîëçîøã¿é ºð òºëáºр áà áàëàíñûí ºäðийí äàðààõ ¿éë ÿâäàë
ХИЧЭЭЛ №5
§1. Ñýäýâ: Áàðàà ìàòåðиàëûí á¿ðòãýë
1.1 Áàðàà ìàòåðиàë , ò¿¿íий àíиëàë
1.2 Áàðàà ìàòåðиàëûí ºðòºã òîîöîõ àðãà÷ëàë
1.1 Áàðàà ìàòåðиàë , ò¿¿íий àíиëàë

ÍÁÁÎÓÑ-ä çààñíààð áàðàà ìàòåðиàë ãýäýã íü:
À. Àæ àõóéí åðäийí ¿éë àæиëëàãààíû ÿâöàä õóäàëäàí áîðëóóëàõ
Á. Áîðëóóëàõ çîðëãîîð ¿éëäâýðëýëийí äàìæëàãàä áàéãàà
Â. Òóõàéí áàéãóóëëàãàä 1 æиë áîëîí ò¿¿íýýñ áîãиíî õóãàöààíä ýðãýëòýä îðîõ áóþó ¿éëäâýðäëýëийí ïðîöåññ áîëîí
¿éë÷иëãýý ¿ç¿¿ëýõýä àøиãëàõààð ìàòåðиàë õàíãàìæийí õýëáýðýýð áàéãàà áиåò õºðºíãº þì.
¯éëäâýðëýëийí áàéãóóëëàãàä áàðàà ìàòåðиàë ãýäýãò äàðààõ îéëãîëòóóä áàãòàíà. ¯¿íä:

- Ò¿¿õий ýä ìàòåðиàë- ¿éëäâýðëýëä àøиãëàõ çîðиëãîîð àâñàí áàðàà ìàòåðиàë
- Äóóñààã¿é ¿éëäâýðëýë- ò¿¿õий ýä ìàòåðиàëààñ áий áîëñîí áýëýí á¿òýýãäýõ¿¿í áîëãîõûí òóëä íýìýëò
áîëîâñðóóëàëò øààðäëàãàòàé ç¿éëñ
- Áýëýí á¿òýýãäýõ¿¿í- áîðëóóëàõàä áýëýí áîëñîí á¿òýýãäýõ¿¿í
Õóäàëäààíû áàéãóóëàãàä áàðàà ìàòåðиàë õýñýãò äàðààõ ç¿éëñ áàãòàíà . ¯¿íä:

- Çàìä ÿâàà áàðàà ìàòåðиàë- Õóäàëäàí àâ÷ áîðëóóëàõ çîðиëãîîð àðàà õ¿ðãýãäýí иðæ áàéãàà
- Àãåíòûí áàðàà- Çàðиì áàéãóóëàããàä áàðàà ºì÷ëºõ ýðõ ººðò ãºð äýýð áàéãàà áîëîâ÷ òóõàéí áàðààã ººð àãåíòóóäààð
çàðæ áîðëóóëäàã. Ийíõ¿¿ ýðõийí áи÷ãийí ýçýìøиã÷ýýñ ººð ãàçàðò áàéãàà áàðàà ìàòåðиàëóóä ¿¿íä áàãòàíà.
1.1 Áàðàà ìàòåðиàëûí ºðòºã òîîöîõ àðãà÷ëàë
Õóäàëäààíû áàéãóóëëàãàä:
ÁÁª=ÁÁ.Ñ1+Õóäàëäàí àâàëò+Òýýâðийí çàðäàë-Õóäàëäàí àâàëòûí áóöààëò-ÁÁ.Ñ2
- ÁÁª: Áàðàà ìàòåðиàëûí ºðòºã äàíñûã ÁÁª ãýæ òýìäýãëýíý
- ÁÁ.Ñ1: Áàðàà ìàòåðиàë äàíñíû òóõàéí òàéëàíò õóãàöààíû ýõíий ¿ëäýãäýë
- ÁÁ.Ñ2: Áàðàà ìàòåðиàë äàíñíû òóõàéí òàéëàíò õóãàöààíû òîîëëîãîîðõ ýöñийí ¿ëäýãäýë
¯éëäâýðëýëийí áàéãóóëëàãàä:
Äóóñààã¿é ¿éëäâýðëýë Áýëýí á¿òýýãäýõ¿¿í ÁÁª

ÒÝÌ
Ìºíãº à Борлуулалт
¯ÍÇ d x
b
ØÕÇ
c
ÁÁª= ÁÁ.Ñ1 + Ä¯ -ÁÁ.Ñ2 /x=ÁÁª/ Ä¯.d=Ä¯.Ñ1+a+b+c-Ä¯.Ñ2
Дээрх чагтан дансанд тусгасан данснуудыг ерөнхий журналд хөрвүүлж бичвэл:

- Ä¯: Äóóñààã¿é ¿éëäâýðëýë
- ¯ÍÇ: ¯éëäâýðëýëийí íýìýãäýë çàðäàë
- ØÕÇ: Øóóä õºäºëìºðийí çàðäàë
- ÒÝÌ: ò¿¿õий ýä ìàòåðиàë
- ББ:Бэлэн бүтээгдэхүүн
15
Үйлдвэрлэлийн байгууллагад Дуусаагүй үйлдвэрлэл дансыг ашиглаж

ББӨ тооцох нь
Äàíñ
Äò Êò
1 Түүхий эд материал худалдан авсан ТЭМ Касс 500,000
1 Үйлдвэрлэлд үйлчилгээний зардал гарсан ҮНЗ Касс 200,000
1 Үйлдвэрлэлд үйлчилгээний зардал гарсан ҮНЗ Касс 150,000
1 Үйлдвэрлэлийн ажилчдийн цалинг тооцоолсон ШХЗ Цалингийн өглөг 300,000
A Түүхий эд материалыг үйлдвэрлэлийн цехэд шилжүүлсэн ДҮ ТЭМ 400,000
B Тайлангийн эцэст Үйлчилгээний зардлыг ДҮ цех рүү хаасан. ДҮ ҮНЗ 350,000
C Тайлангийн эцэст үйлдвэрлэлийн ажилчдийн цалинг ДҮ цех рүү хаасан. ДҮ ШХЗ 300,000
D Үйлдвэрлэлийн цехээс бэлэн бүтээгдэхүүний агуулах руу бараа шилжүүлсэн ББ ДҮ 500,000
Бэлэн бүтээгдэхүүний агуулахаас 350,0 өртөгтэй барааг 600,0 төгрөгөөр ББӨ ББ 350,000
X
борлуулсан Касс Борлуулалт 600,000
Æиøýýëáýë:
“Áàò” ÕÕÊ íü òàéëàíò õóãàöààíû ýõýíä 1.500.000¥-í ºðòºã á¿õий áàðàà ìàòåðиàë òîîëóóëæýý. Êîìïàíи ýíý óëиðàëä
450.000¥-í áàðàà íýìæ õóäàëäàí àâñàí áà íийò áàðàà ìàòåðиàëààñàà çîõиõ õýìæýýãýýð áîðëóóëñàí. Òîîëëîãîîð Áàðàà
ìàòåðиàëûí ¿ëäýãäýë 750.000¥ áàéâ. Áîðëóóëñàí áàðààíû ºðòãийã òîîöîîëîí îëíî óó.
ÁÁ.Ñ1=1.500.000¥
Õóäàëäàí àâàëò=450.000¥
Õóäàëäàí àâàëòûí áóöààëò áàéõã¿é
ÁÁ.Ñ2=750.000¥ ÁÁª=?
ÁÁª=1.500.000+450.000-750.000=1.200.000¥ ÁÁª= 1.200.000¥
Àíõààð!!!
Áàðàà ìàòåðиàëûí ýöñийí ¿ëäýãäëийã çºâõºí òîîëëîãîîðõ ¿ëäýãäýëýýð àâ÷ ¿зýõ áºãººä òàéëàíãийí ¿ëäýãäýëийã
òîîëëîãîòîé õàðüöóóëàí иë¿¿äýë áîëîí äóòàãäëûã òîîöîîëæ çîõиõ äàíñíû áи÷иëòийã çààâàë ¿éëäýíý.
Жишээ нь: Хангамжын материалын эхний үлдэгдэл 1000,000 төгрөг, Худалдан авалт 500,000 төгрөг, Зарцуулалт 700,000
төгрөг байжээ. Сарын эцэст тооллого хийхэд 600,000 төгрөгний хангамжын материал тоологдожээ. Энэ тохиолдолд
тайлангийн үлдэгдэл гэдэг нь: 1000,000+500,000-700,000=800,000 төгрөг. Зарим туршлагагүй нягтлан бодогч нар санхүүгийн
тайлан гаргахдаа бараа материал, хангамжын материал, үндсэн хөрөнгийг тооллогын үлдэгдлээр биш тайлангийн
үлдэгдлээр гаргадаг: Энэ нь маш буруу бөгөөд санхүүгийн тайлан бодит байдлаас өөр гардаг. Тайлангийн үлдэгдэл,
тооллогын үлдэгдэл 2 заавал адилхан байх ёстой. Дээрх жишээг үргэлжлүүлье. Байгууллагын санхүү хангамжын
материалын дутагдал болох 200,000 төгрөгний хангамжын материалын 80,000 төгрөгийг хэвийн хорогдол гэж үзсэн ба
үлдэгдэл мөнгийг эд хариуцагч нярав дээр хариуцлага алдсан гэж үзэн акт тавьжээ. Энэ тохиолдолд дансны бичилт хийе.
Äàíñ
Äò Êò
1 Хангамжын материал худалдан авсан үед Хангамжын материал Касс 500,000
Хангамжын Хангамжын
2 Хангамжын материалын зарцуулалтын үед: 700,000
материалын зардал материал
Хангамжын Хангамжын
Тооллого хийсэний дараа: Тооллогын үр 80,000
материалын зардал материал
3 дүнг үндэслэн дараах дансны бичилт хийнэ.
Хангамжын
Хувь хүнээс авлага 120,000
материал
Няраваас авах авлагыг цалингаас нь суутгах, эсвэл бэлэн мөнгөөр авч болно.
§2. Ñýäýâ: Öàëиíãийí òîîöîîëîë

2.1 Öàëиí, ò¿¿íий õýëáýð
2.2 Öàëиíãийí ñóóòãàëóóä
2.1 Öàëиí, ò¿¿íий õýëáýð

Õºäºëìºðийí ¿íý öýíийã ¿íýëñýí òîäîðõîé ¿íýëýìæийã “öàëиí” ãýæ íýðëýíý.
Хөдөлмөрийн хуулиар ажилтан өдөрт 8 цаг, сард 21,5 хоног ажиллах ёстой бөгөөд 8*21,5=172 цагаас илүү цаг ажилласан
бол илүү цагийн мөнгийг 1,5-2 дахин бодож авах ёстой. Мөн ажилтанд олгохоор тооцсон нийт цалингаас Нийгмийн
даатгалын шимтгэл /НДШ/, Хүн амын орлогын албан татвар /ХАОАТ/ хуулийн дагуу суутгагддаг бөгөөд байгууллагын дотоод
журмын дагуу бусад суутгалууд мөн суутгагддаг.
Àæèëòíóóäàä öàëèíã äîîðõ 3-í òºðëººð áîääîã.

1. Òîãòìîë öàëèí. Æèøýý íü: Та оффисийн ажитан. Ñàðä 22 ºäºð àæèëëààä 150.0 òºãðºã àâàõààð ãýðýý õèéñýí áà 23-í
ºäºð àæèëëàñàí áîë òàíû олгохоор тооцсон öàëèí 150.000*23/22=156818 төгрөг болно..
2. Öàãààð. Жишээ нь Та ресторанд зөөгч хийдэг. Цагт 600 төгрөгний цалин авахаар гэрээ хийсэн ба сард 200 өдөр
ажилласан бол 600*200=120,000 төгрөгний цалин авна.
3. Õèéñíýýð. Үйлдвэрийн газрууд цалинг хийснээр олгодог. Жишээ нь: Та гутал үйлдвэрт гутал хийдэг. Таны 1 гутал хийх
хөлс 5000 төгрөг, сард 20 гутал хийсэн бол таны олгохоор тооцсон цалин 5000*20=100.000 төгрөг болно.
Áàéãóóëëàãûí àæиë÷äûã öàëиíæóóëàõ öàëиíãийí äàðààõ õýëáýð¿¿ä áàéíà. ¯¿íä:

1. ¯íäñýí öàëиí
2. Áóñàä íýìýãäýë /Хоол унааны мөнгө ãýõ ìýò/
2.2 Öàëиíãийí ñóóòãàëóóä

Àæиë÷äûí òîî иõ áàéõ òóñàì áàéãóóëëàãûí õóâüä öàëиíãийí òîîöîîëîë õийõ ÿâö íàðийí òºâºãòýé àñóóäàë áîëîí õóâиðäàã
áàéíà. Áàéãóóëëàãà öàëиíãàà òîîöîîëîí ò¿¿íийãýý иëòãýõ æóðìààð “Íийãìийí äààòãàëûí øиìòãýë” / ÍÄØ/-í òàéëàíã ñàð
16
á¿ð, “Õ¿í àìûí îðëîãûí àëáàí òàòâàð” /ÕÀÎÀÒ/-í òàéëàíã óëиðàë òóñ á¿ðò áàéíãà òàéëàãíàäàã ¸ñòîé. Ýíý á¿ãäийã ãàðãàõ
¿¿äíýýñ öàëиíãийí òîîöîîëëûã õийäýã.
Öàëиíãийí òîîöîîëîëä :
- ÍÄØ: Íийò öàëиíãийí10%
- ÕÀÎÀÒ: [(Íийò öàëиí-ÍÄØ)*10% - 7000¥ ]
- Óðüä÷иëãàà öàëиí: Õóãàöààíààñ ºìíº îëãîñîí öàëиí
- Áóñàä ñóóòãàë ãýõ ìýò ýëåìåíò¿¿äийã òîîöîîëîí ýöñийí ä¿íã ãàðãàõ õýðýãòýé þì.
1. Àæиë÷иí áóþó õóâü õ¿íий ººðийí ç¿ãýýñ òºëºõ íийãìийí äààòãàëûí øиìòãýë /ÍÄØ/. ¯¿íийã òóõàéí àæиë÷íû
íýðëýñýí ¿íäñýí öàëиíãийí íийò ä¿íãийí 10%-ð òîîöîíî. ¯¿íýýñ ãàäíà àæиë÷иí õºëñë¿¿ëæ ò¿¿íий õºäºëìºðийí
¿ð øиìийã õ¿ðòýæ áàéãàà ãýäýã óòãààðàà áàéãóóëëàãûí ç¿ãýýñ òóõàéí õ¿íä ÍÄØ òºëäºã. Иíãýõäýý áàéãóóëëàãа
öàëиíãийí ä¿íãийí 19%-òàé òýíöýõ õýìæýýãýýð òîîöîîëîí òºëºõ ¸ñòîé áà ýíý íü öààøàà “Ýð¿¿ë ìýíäийí äààòãàë”
,“Òýòãýìæийí äààòãàë” ãýõ ìýò ç¿éë¿¿äýä õóâààðиëàãääàã áàéíà.
2. ÕÀÎÀÒ íü ¿íäñýí öàëиíãààñ ÍÄØ 10%-ã òîîöñîíû äàðààõ öàëиíãийí ¿ëäñýí õýñãýýñ äàõиí 10% òîîöîæ óã ãàðñàí
ä¿íãýýñ 7000¥-ã õàññàí ä¿íãýýð òîîöîãäîíî.
3. Óðüä÷иëãàà öàëиí ãýäýã íü àæиëтан сарын öàëиíгийí ä¿íãýýñ óðüä÷иëààä òîäîðõîé õýñãийã àâдаг áºãººä ¿¿íийã
óðüä÷иëãàà öàëиí ãýæ íýðëýí “Öàëиíãийí óðüä÷иëãàà” äàíñàíä á¿ðòãýíý.
4. Áóñàä ñóóòãàë ãýäýã íü äýýðõýýñ áóñàä çàìààð öàëиíãààñ ñóóòãàõ ç¿éëñ¿¿ä îðíî. ¯¿íä òóõàéëáàë àæëûí
õàðиóöëàãà àëäàí ýä õîãøиë äóòààñàí, òîíîã òºõººðºìæ ýâäñýí ãýõ ìýò òîõиîëäëóóäàä òóõàéí õàðиóöàã÷
àæиëтаны цалингаас суутгадаг.
Æиøýýëáýë:
“Áàò”ÕÕÊ-í àæиë÷äûí ìýäýýëýë
Àæиëëàõ Öàëиí
Àæиëòàíû Иë¿¿ öàã
Àëáàí òóøààë õýëáýð ¿íäñýí öàëиí òîîöîîëîõ
íýðñ òîîöîõ ýñýõ
õýëáýð
Àìàð Çàõиðàë ¿íäñýí 300000 ¿ã¿é òîãòìîë
Áîëä Òóñëàõ ¿íäñýí 250000 ¿ã¿é òîãòìîë
Ãàíòóëãà Íÿáî ¿íäñýí 230000 ¿ã¿é òîãòìîë
Ìºíõºº Æîëîî÷2 ãýðýýò 2000 /132 öàã/ ¿ã¿é öàãààð
Òýì¿¿æиí Çàñâàð÷иí ãýðýýò 190000 ¿ã¿é òîãòìîë
Îþóí Õàìãààëàã÷ 2 ãýðýýò 180000 Òийì òîãòìîë
íийò 1414000
Дээрх цалингийн мэдээлэл дээр үндэслэн Ерөнхий журнал дээр цалингийн дансны бичилтийг хийе.
Äàíñ
Äò Êò
Цалингийн
1 Óðüä÷èëãàà öàëèí îëãîñîí үед Касс 500,000
урьдчилгаа
Сүүл цалингийн тооцоолол, дансны бичилт:

2 Öàëèíãàà òîîöîîëñîí Цалингийн зардал Цалингийн өглөг 1,414,000
Хувь хүнээс төлөх НДШ тооцоолсон.
3 Цалингийн өглөг НДШ өглөг 141,400
Тооцоолол: 1,414,000*10%=141,400
Хувь хүнээс төлөх ХАОАТ тооцоолсон.
4 Цалингийн өглөг ХАОАТ өглөг 85,260
(1414000¥-141400¥)*10%-7000*6=85,260¥
Сүүл цалин олгохоос өмнө урьдчилгаагаа Цалингийн
5 Цалингийн өглөг 500,000
суутгасан урьдчилгаа
Сүүл цалингаа олгосон. Тооцоолол: 1.414.000-
6 Цалингийн өглөг Касс 687,340
141.400-85.260-500.000=687.340
Байгууллагаас төлөх НДШ-ийн 11 хувь

7 НДШ зардал НДШ өглөг 155,540
тооцоолсон. 1,414,000*11%=268,660
Байгууллага НДШ-ийн өрийг төлсөн гэвэл:
8 НДШ өглөг Касс 296,940
Тооцоолол: 141400+155540=296,940

- Áàðàà ìàòåðиàëûí àíãиëàë /õóäàëäààíû áîëîí ¿éëäâýðëýëийí áàéãóóëëàãà/
- ÁÁª-ã õýðõýí òîîöîîëîõ àðãà÷ëàë /õóäàëäààíû áîëîí ¿éëäâýðëýëийí áàéãóóëëàãà/
- Àæиë÷äûí àíãиëàë
- Öàëиíãийí ¿íäñýí õýëáýð¿¿ä
- Öàëиíãийí ñóóòãàëóóä, òýäãýýðийã òîîöîîëîõ àðãà÷ëàë
Àíõààð!!!
- ¯íäñýí áà ãýðýýò àæиëòàíä õî¸óëàíä íü ÍÄØ áà ÕÀÎÀÒ-ã òîîöîîëäîã. Ãýâ÷ иõýíõ íÿãòëàí ãýðýýò àæиëòàíû
öàëиíãààñ ÕÀÎÀÒ 10%-ã ñóóòãààä øóóä ãàðò îëãî÷иõäîã. Ãýòýë Нийгмийн даатгалын албанаас ¿¿íä àêò òàâüäàã.
Ó÷иð íü ¿íäñýí áîëîí ãýðýýò àæиëòíóóäûí öàëиíãий ñóóòãàëûí òîîöîîëîë àäиëõàí áàéõ ¸ñòîé.
- Öàëиíãийí òîîöîîëîë íü íиëýýä öàã çàâ, õºäºëìºð øààðäñàí ç¿éë áàéõ áºãººä ¿¿íýýñ ¿¿äýí áий áîëñîí îëîí
òºðºë ñóóòãàë, òîîöîîëëóóä òýäãýýðòýé õîëáîãäîí ãàðàõ àæиë ã¿éëãýý, äàíñíû áи÷иëò¿¿ä õийãäýæ áàéãààã òà
àíçààðñàí áîëîâ óó. Ãýõäýý Magic finance ïðîãðàìì òàíä ýäãýýð àæиëëàãààã äийëýíõийã õºíãºâ÷иëæ
ºãñºí áºãººä ¿ëäñýí íýã àæиë áîë åðäºº ë Öàëиíãийí ïðîãðàììààñ àâòîìàòààð ãàðàõ äàíñíû áи÷иëòийã
Ñàíõ¿¿ãийí ïðîãðàììûí Åðºíõий æóðíàëä õóóëæ áи÷иæ ºãºõ ÿâäàë þì. Ìºí Öàëиíãийí ïðîãðàìì öàëиíãийí
àâàíñ, öàëиíãийí ñ¿¿ë çýðãýýñ ãàäíà ÍÄØ, ÕÀÎÀÒ-í á¿õий ë òàéëàíãóóä /ìàÿãòààðàà /-ã àâòîìàòààð õийæ õýâëýõ
êîìàíäûí òóñëàìæòàéãààð òàíä áýëýí áîëãîæ ãàðãàæ ºãíº.
17
ХИЧЭЭЛ №6
§1. Ñýäýâ: Äàâëàãà Хичээл

1.1 ªºðийãºº øàëãàõ òåñò
1.2 Áîäëîãî
1.1 ªºðийãºº øàëãàõ òåñò

1. Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíãийí á¿òýöýä äàðààõ ç¿éë¿¿äýýñ àëü íü õàìààðàõã¿é âý?
À. Áàëàíñ
Á. Îðëîãî ¿ð ä¿íãийí òàéëàí
Â. ªì÷ийí ººð÷ëºëòийí òàéëàí
Ã. Ìºíãºí ã¿éëãýýíий òàéëàí
Ä. Òîõиðãîîíû ºìíºõ øàëãàõ áàëàíñ
2. ÍÁÁ-í äàâõàð áи÷иëòýä òóõàéí àæиë ã¿éëãýýíä õî¸ðîîñ äýýø òîîíû äàíñä õàðüöñàí áîë ò¿¿íийã …………… áи÷иëò ãýæ
íýðëýíý.
À. ýíãийí
Á. íийëìýë
3. Áàëàíñûí ç¿¿í õýñýã áóþó àêòиâ äàíñä õàìààðàõ á¿ëãийã ñîíãîíî óó
À. Áîãиíî õóãàöààò ºð òºëáºð
Á. Ýçíий ºì÷
Â. Ýðãýëòийí õºðºíãº
Ä. Àëü íü ÷ áиø
4. Ïàññиâ òºðëийí äàíñäûã ñîíãî
À. Äàíñíû ºãëºã
Á. Óðò ãóãàöààò ºð òºëáºð
Â. Áîãиíî õóãàöààò õºðºíãº îðóóëàëò
Ã. Õóðиìòëàãäñàí àøиã
Ä. Óðüä÷иëæ îëñîí îðëîãî
5. Îðëîãûí äàíñûã ñîíãî
À. ¿éëãýýíий îðëîãî
Á. Óðüä÷иëæ îëñîí îðëîãî
Â. Óðüä÷иëæ òºëñºí çàðäàë
Ã. Çàñâàðûã çàðäàë
6. Çàðäëûí äàíñûã ñîíãî
Ã. Çàñâàðûн çàðäàë
7. ªð òºëáºðийí äàíñûã ñîíãî
Ã. Çàñâàðûã çàðäàë
8. Òîõиðãîî áи÷иëòýä:
À. Çºâõºí òîãòìîë äàíñä îðîëöäîã
Á. Çºâõºí ò¿ð äàíñä îðîëöäîã
Â. Çºâõºí êàïиòàëûí äàíñä îðîëöäîã
Ã. Õàìãийí áàãàäàà íýã òîãòìîë, íýã ò¿ð äàíñ îðîëöîíî
9. Äàðààõ òîõиðãîî áи÷иëò¿¿äийí àëü íü áóðóó âý?
À. Äò-Íàéäâàðã¿é àâëàãà, Êò-Íàéäâàðã¿é àâëàãûí íººö
Á. Äò-Õóðиìòëàãäñàí ýëýãäýë, Êò-Ýëýãäëийí çàðäàë
Â. Äò-Öàëиíãийí çàðäàë, Êò-Öàëиíãийí ºãëºã
Ã. Äò-Äààòãàëûí çàðäàë, Êò- Óðüä÷иëæ òºëñºí äààòãàë
10. ¯éëäâýðëýëийí áàéãóóëëàãûí áàðàà ìàòåðиàëûí àíãиëàëä õàìààðàõ ç¿éëñийã äóãóéë
À. Áýëýí á¿òýýãäýõ¿¿í
Á. Àãåíòûí áàðàà
Â. Çàìä ÿâàà áàðàà á¿òýýãäýõ¿¿í
Ã. Ò¿¿õий ýä ìàòåðиàë
Ä. Äóóñààã¿é ¿éëäâýðëýë
11. Õóäàëäààíû áàéãóóëëàãûí ÁÁª-ã òîîöîõ òîìú¸îëëûã áи÷íý ¿¿
…………………………………………………………………………
12. Óðàìøóóëàëò öàëиíãààñ ÍÄØ, ÕÀÎÀÒ ñóóòãàõ óó?
À. Òийì
Á. ¯ã¿é
13. Öýâýð àøиãòàé ¿åä Àæëûí õ¿ñíýãòийí :
À. Áàëàíñûí Äò áàãàíûí ä¿í Êò áàãàíûí ä¿íãýýñ иõ áàéíà
Á. Áàëàíñûí Êò áàãàíûí ä¿í Äò áàãàíûí ä¿íãýýñ иõ áàéíà
Â. Îðëîãûí òàéëàíãийí Äò áàãàíûí ä¿í íü Êò áàãàíûí ä¿íãýýñ иõ áàéíà
Ã. Îðëîãûí òàéëàíãийí Ê áàãàíûí ä¿í íü Äò áàãàíûí ä¿íãýýñ иõ áàéíà
1.2 Áîäëîãî
(Àæиë ã¿éëãýý á¿ðòãýõ, Àæëûí õ¿ñíýãò, Òîõиðãîî áи÷иëò, Áàëàíñ, Îðëîãûí òàéëàí)
“Íîìиí” êîìïàíий 2006.12.31-íий øàëãàõ áàëàíñ ºãºãäºâ.
“Íîìиí” êîìïàíи
Øàëãàõ áàëàíñ 2006.12..31
Ìºíãºí õºðºíãº 2356000
18
Õóâü õ¿íýýñ àâëàãà /Болд/ 2600000

Õàíãàìæийí ìàòåðиàë 1100000
Òîíîã òºõººðºìæ 6000000
Õóðиìòëàãäñàí ýëýãäýë ò.ò -1206000
Õóâü õ¿íий ºãëºã /Баяр/ 1100000
Óðüä÷иëæ îëñîí îðëîãî ???
Ýçíий ºì÷ 6400000
Õóðиìòëàãäñàí àøиã 3000000
ÍИЙÒ 10850.000 10850.000
Òîхиргоо бичилт:
1. 2007.03.31-íä òîîëëîãîîð 490000¥-í õàíãàìæийí ìàòåðиàë ¿ëäñýí áàéâ.
2. Òîíîã òºõººðºìæийí ýëýãäëийí çàðäàë 180000¥ áàéâ.
3. 2007.03.31-íä óðüä÷иëæ îðëîãî íü îðñîí 256000¥-í àæëûã õийæ äóóñãàñàí.
4. Øиíýýð àâñàí áàðиëãûí ýëýãäëийã òîîöîî
Õийõ ç¿éë:
1. “Íîìиí” êîìïàíий 2007.01.01-íий ýõëýëòийí áàëàíñûã ìàÿãòàä òóñãà.
2. “Íîìиí” êîìïàíий 2007 îíû íýãä¿ãýýð óëиðëûí Àæиë ã¿éëãýýã á¿ðòãýж журналын бичилт хий
3. “Íîìиí” êîìïàíий 2007 îíû íýãä¿ãýýð óëиðëûí Àæëûí õ¿ñíýãò ãàðãà.
4. 2007.03.31-íий ýöñийí áàëàíñûã ìàÿãòàä òóñãà.
2007 îíû íýãä¿ãýýð óëиðëûí àæиë ã¿éëãýý:
1. 10000¥-í ¿íýòýé õàíãàìæийí ç¿éë àâñàí.

2. Öàëиíãàà òîîöîîëñîí /500000¥/
3. Борлуулалтын îðëîãî 750000¥ áýëíýýð îðæ иðñýí.
4. 8900000¥-í ¿íýòýé áàðиëãà õóäàëäàí àâñàí áà ¿ëäýõ ºðòºã 900000 àøиãëàëòûí õóãàöàà 10 æиë. ¯¿íий 800000¥-ã òºëººä
¿ëäñýí õýñãийã äàðàà òîîöîîãîîð õийнэ. Хаан ХХК-д
5. 3 ñàðûí äààòãàëûí óðüä÷иëãààíä 300000 òºëºâ.
6. 70000¥-í õàíãàìæийí ç¿éëñийã çàðöóóëñàí áàéâ.
7. Òºëáºðийã äàðàà àâàõààð 250000¥-í ¿éë÷иëãýý ¿ç¿¿ëýâ. Баян ХХК-д
8. 1.2.3 ñàðûí ò¿ðýýñийí çàðäàëä 600000¥ òºëñºí.
9. 1.2.3 ñàðûí àæиë÷äûí öàëиíãààñ 380000 òàâüæ îëãîñîí.
10. Урсгал засварын зардалд 700000¥ олгосон.
11. Çýýëýýð 1800000¥-í ¿íýòýé òîíîã òºõººðºìæ õóäàëäàí àâàâ. Баяраас
Õàâñðàëò-2
Òåñòийí õàðиó:
¹ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Êîä Ä Á Â À,Á,Ã,Ä À Ã Á Ã Á À,Ã,Ä - À Ã
Áîäëîãûí õàðиó:
Бодлогын хариуг nomin.xls файлыг нээж харна уу.
19
ХИЧЭЭЛ №7
ÑÝÄÝÂ : Программын танилцуулга

1.1 Программыг ажиллуулах.
1.2 Ïðîãðàììûí øийò àøиãëàõ çààâàð
1.1 Программыг ажиллуулах.
My document\magic дотроос программыг нээхэд доорх цонх гарч ирнэ. Зураг №0
Enable Macros дээр дарж программ руу орно. Пасспорт нь magic

Өөр цонх гарч ирсэн тохиолдолд хэрхэн тохиргоо хийхийг 51-р
0 хуудсанд харуулав.
1.2 MAGIC FINANCE ïðîãðàììûí шийò àøиãëàõ çààâàð

Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí ãàðãàõ MAGIC FINANCE ïðîãðàìì íü :
A. Öýíõýð ºíãийí 4:
1) MAIN - Ìýéí
Á. Ñààðàë ºíãийí 6:
2) TOGTMOL MEDEELEL - Òîãòìîë ìýäýýëýë
3) KOD - Êîä
4) JURNAL - Æóðíàë
5) TOOTSOO - Òîîöîî
6) TODRUULGA - Òîäðóóëãà
B. Øàð ºíãийí 3:
1) TOOTSOONEGT - Òîîöîîíýãòãýë
2) AJLIIN HVSNEGT - Àæëûí õ¿ñíýãò
3) MGT - Ìºíãºí ã¿éëãýýíий òàéëàí
Ã. Íîãîîí ºíãийí 8:
4) OTT - Îðëîãûí òàòâàðûí òàéëàí
5) NUT tailan - ÍªÒ-ûí òàéëàí
6) NUT_hudab - ÍªÒ-òýé õóäàëäàí àâàëòûí äýâòýð
7) BALANCE - Áàëàíñ
8) UUT - ªì÷ийí ººð÷ëºëòийí òàéëàí
9) OUDT - Îðëîãî, ¿ð ä¿íãийí òàélëàí
10) NUUR - Í¿¿ð
11) SHINJILGEE - Øиíæиëãýý ãýñýí íийò 21 òºðëийí øийтíýýñ á¿ðääýã.
Ýäãýýð øийòí¿¿äийí îíöëîã, ¿¿ðýã, õýðõýí àæиëëàõ çààâðûã äýëãýðýíã¿éãýýð òàéëáàðëàÿ.
À. Öýíõýð ºíãèéí øèéòí¿¿ä

Öýíõýð ºíãийí øийòí¿¿ä íü ìýäýýëýë ºãºõ áîëîí áýëýí çàãâàð, ìàÿãòûí äàãóó áàðиìò ¿éëäýõ ¿¿ðýãòýé. ¯¿íä:
À. 1. MAIN - Ìýéí
À. 2. DAALGAVAR - Äààëãàâàð
À. 3. ORDER - Îðäåð
À. 4. NEHEMJLEH - Нýõýìæëýõ ãýñýí 5 øийò áàéäàã. Ýäãýýðийí äýëãýðýíã¿éãýýð òàéëáàðëàÿ.
À.1 MAIN
Тайлангаа гаргаад дууссаны дараа энэ шийтнээс доорх 2 зүйлийг заавал харна.
1. Тайлангуудаа хэвлэхээс өмнөх цаасны тохиргоог харах. Өөрөөр хэлбэл Санхүүгийн тайлан, Татварын тайлан, Бусад
тайлан гэсэн 3-н хэсгээс та хэвлэхийг хүссэн тайлангаа А4 цаасан дээр хэрхэн хэвлэгдэхийг урьдчилан харах боломжтой.
Устгах гэсэн товчлуурыг дарсанаар программын бүх мэдээллийг, эсвэл зөвхөн эхний үлдэгдлүүдийг сонголтоор устгах
боломжтой. /Çóðàã ¹1/
20
2. Тàéëàíãийí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä òýíöñýí ýñýõийã øàëãàõ öîíõ áàéíà. Òà òàéëàíãàà ãàðãàæ äóóññàíû äàðàà ýíý õýñýã ð¿¿ îðæ
òàéëàíãàà çºâ ãàðãàñàí ýñýõèéã øàëãàõ ¸ñòîé. Ýíä òàíû õийñýí ¿éëäëийí ¿ð ä¿íã çºðñºí ä¿í õýñýã òîîí óòãààð îðóóëàí
äàðààõ áàéäëààð õàðóóëñàí áàéãàà./Çóðàã ¹2/ ¯¿íä:
Õýðýâ òàíû òàéëàíä ÿìàð íýãýí àëäàà ãàðñàí áîë ò¿¿íийã îëîõ õÿëáàðõàí áàéäàã. Æиøýý íü:
Çóðàã ¹2-ò ºãëºãийí çàäàðãààíû ýхний ¿ëäýãäýë áóðóó õийãäñýí ãýæ ãàðñíûã òîõиðóóëàõûí òóëä /Çóðàã ¹3/ ãýñýí áи÷иã
äýýð äàðàõàä /á¿õ øàëãàõ ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä ÿëãààã¿é/ тухайн
3 тайлангийн зөрсөн ìýäýýëëийí хэсэг рүү øóóä øиëæиõ áà
ýíä òà ººðийí ãàðãàñàí àëäààã çàñàæ ºãºõ áîëîìæòîé áàéäàã.
Á. Ñààðàë ºíãèéí øèéòí¿¿ä

Ñààðàë ºíãийí øийòí¿¿ä íü ìýäýýëэл áîëîâñðóóëàõ ¿¿ðýãòýé áà ìýäýýëëийã ãàðààñ îðóóëæ ºãсөнөөр шар, ногоон өнгийн
шийтнүүд дэхь тайлангууд автоматаар бөглөгддөг.
¯¿íä äàðààõ 6 øийò õàìààðíà:
Á.1. Togtmol medeelel - òîãòìîë ìýäýýëýë
Á.2. Kod - Êîä
Á.3. Jurnal - Æóðíàë
Á.4. Òodruulga - Òîäðóóëãà
Ýäãýýð øийòí¿¿äийí ¿¿ðýã, àæиëëàõ àðãà, îíöëîã ç¿éëñийã îäîî äýëãýð¿¿ëýí ¿çüå.
Á.1. TOGTMOL MEDEELEL

Òîãòìîë ìýäýýëýë øийòýíä ïðîãðàìì ýçýìøиã÷ áàéãóóëëàãûí á¿õ òîãòìîë ìýäýýëëийã òóñãàæ ºãíº. Иíãýñíýýð áýëòãýãäýí
ãàðàõ á¿õ áàðиìòûí òîëãîéí ìýäýýëýë òóõàéí áàéãóóëëàãûí ìýäýýëëýýð áºãëºãäºõ áîëíî. Зураг 4
Àíõààðàõ ç¿éëñ:
Áàéãóóëëàãûíõàà ìýäýýëëийã çºâõºí öàãààí фонтой цэнхэр õ¿ñíýãòýíä îðóóëàõад ñààðàë ºíãийí í¿äí¿¿ä íü
àâòîìàòààð бөглөгддөг.
Зураг-4
Ç¿¿í äýýä áóëàíä (Дараа сар/Улирал) гэсэн òîâ÷ áàéãàà. ¯¿íийã äàðàõàä программын бааз автоматаар 2 хувь
болж, нэг хувь тайлан нь хэвээр үлдэх ба дараагийн хувь баазын тайлангийн эцсийн үлдэгдлүүд эхний үлдэгдэл
рүү автоматаар хуулагдаж шинэ тайлан гаргахад бэлэн болгодог.
òîâ÷ийã äàðàõàä äàðààõ àíõààðóóëãûí öîíõ ãàð÷ иðíý. /Çóðàã 5/

Yes.. Товчлуурыг дарахад Зураг-6a гарч ирнэ.
6а
21
Санхүүгийн тайлангийн файл CT2008_1_3.xls гэх мэтээр хадгалагдах ба үүний 2008 оны 1-р улирлын 3 сараар тасалбар
болгосон файл байна гэж ойлгоно. Оноо оруулаад OK товч дараад явахад дараах цонхнууд гарч ирнэ.
6б 6в
Äýýðõ àíõààðóóëñàí ¿éëäëийã õийñíий äàðàà øиíý ñàð, улирлын òàéëàí áýëòãýõ ôàéëûã õóóëæ áýëýí áîëîõ áîëíî. OK
сонголтыг дарж файлыг 2 хувь болгох ба шинэ тайлангийн файл нь my document дотор автоматаар хадгалагдана.
Хэрэв Дараа сар/Улирал товч дээр дарахад Зураг 7-д заасан цонх гарч ирвэл та OUDT, Tootsoonegt, jurnal, tootsoo
шийтнүүдийн шүүлтийг аваагүй байна гэсэн үг юм.
Зураг 7
Á.2. KOD
Зураг 8
8
Энэ шийтэнд байгууллагынхаа хэрэглэгдэх дансны кодыг D баганад

оруулж өгнө. /Зураг 8/. E баганад хэрэглэсэн болон хэрэглээгүй дансыг
ялгаж харуулдаг.
Би÷иãäñýí õóó÷иí êîä áîëîí äàíñûã àðиëãàõàä äàðààõ õàðиëöàõ öîíõ ãàð÷
иðýõ áà /Çóðàã ¹ 9/ òóõàéí õàриëöàõ öîíõîíä 99976410 êîäûã îðóóëæ 9
ººð÷иëæ áîëíî.
Çóðàã ¹ 9
Á.3. JURNAL.
Таны хийх ажлын 95 орчим хувь энэ шийтэн дээр хийгдэнэ.
Ýíý øийòýíä ÊÀÑÑ, ÕÀÐИËÖÀÕ-ûí òàéëàí, Åðºíõий æóðíàë, Åðºíõий äýâòýð ãàðàõ áà áàãàíà òóñ á¿ðýýð íü òàéëáàðëàâàë:
A. Äýñ äóãààð
B. Хяналтын багана. * Äàíñíû õàðüöàà áóðóó õийãäñýí òîõиîëäîëä “Буруу” , Авлага өглөгтэй харилцагчийн нэрийг
D баганад оруулаагүй бол “FALSE”, дансны харьцаа зөв хийгдсэн бол “Буруу” гэж гарна. Íийò õýäýí äàíñíû
õàðüöàà áóðóó õийñíийã B6 í¿äíýýñ õàðæ áîëíî.
C. Ерөнхий журнал хөтөлсөний дараа харахыг хүссэн дансаа С баганаас дангаар нь шүүж харах боломжтой.
Үүний тул С8 нүдэнд харахыг хүссэн дансаа сонгоод С10 нүднээс шүүж харна. Тухайн дансны ерөнхий
дэвтэр M-N баганад автоматаар гарна.
D. Авлага өглөгтэй холбоотой дансны бичилт хийсэн тохиолдолд D баганад тухайн харилцагчийнхаа нэрийг
оруулж өгөх шаардлагатай байдаг. Оруулахгүй бол B баганад False гэсэн мэдээлэл гарна.
E. Гүйлгээний сарыг оруулж өгнө.
F. *Гүйлгээний он сар өдрийг оруулж өгнө.
G. Гүйлгээний баримтын дугаарыг оруулж өгнө.
H. Гүйлгээний утгыг оруулна.
I. НӨТ- төлөгч байгууллагын хувьд НӨТ-тэй худалдан авалтын үед 1, НӨТ-тэй борлуулалтын үед 2 гэсэн тоог
оруулж өгнө.
Æóðíàë øийòýíä õийãäýõ õàìãийí ÷óõàë àæиë áîë äàíñíû õàðиëöààã õийõ þì. Дансны харьцаа хийхэд касс харилцахын
тайлан болон ерөнхий дэвтэр автоматаар хийгдэх болно.
22
/ Çóðàã ¹10/
10
DT-áàãàíàä äåáåò òàëààð
õàðиëöñàí äàíñíû êîä;
KT-áàãàíàíä êðåäиò òàëààð
õàðиëöñàí äàíñíû êîäûã ø¿¿ëò
àøиãëàí ñîíãîæ ºãºõ áà
Ä¯Í - áàãàíàíä àæиë ã¿éëãýýíий
ìºíãºí ä¿íã ãàðààñ îðóóëæ ºãíº.
11 Òàíàé áàéãóóëëàãûí àæиë ã¿éëãýýíий õýìæýýíýýñ õàìààðààä:

• Ерөнхий æóðíàëä ìºð íýìýõ бол Мөр нэмэх,
• Программд REF гэсэн алдаа гарвал Томьёо сэргээх,
• Өөр файлаас өгөгдөл copy доод paste хийх бол Тавих/Paste,
• Хэвлэхээс өмнө хураангуйлж харах бол Хураангуй,
• Дэлгэрэнгүйгээр харах бол Дэлгэрэнгүй,
• Сонгосон дансныхаа ерөнхий дэвтрийг харах бол Ерөнхий дэвтэр
• Авлага өглөгийн тохиргоо бичилт хийгээгүй дансны бичилтүүдийг
шүүж харах бол Авлага өглөг
Товчнуудыг тус тус дарна. Çóðàã ¹11
Á.4. TODRUULGA
Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíãийí òîäðóóëãûã æиëийí ýöñийí òàéëàíòàé õàâñàðãàæ ºãäºã áà ýíýõ¿¿ çàãâàðûí äàãóó òà ººðийí
áàéãóóëëàãûí òóõàé äýëãýðýíã¿é ìýäýýëëийã îðóóëíà. Ýäãýýðийí çàðиì íü àâòîìàòààð ãàðäàã. / Çóðàã ¹15/
Ãàðààñ ìýäýýëýë îðóóëàõ ¸ñòîé ìºðíий àðûí õýñýãò

ñààðàë ºíãийí æиæиãõýí çóðâàñ àãóóëàãäñàí áàéãàà.
Òîäðóóëãà íü íийò 19 õýñãýýñ á¿ðääýã áà ýäãýýðийí íýã 13
á¿ð÷ëýí áºãëºæ ºãºõ õýðýãòýé . ¯¿íä:
1. Òàíиëöóóëãà
2. ÍÁÁ-ийí áîäëîãî
3. Ìºíãº áà ò¿¿íòýé àäиëòãàõ õºðºíãº
4. Áîãиíî õóãàöààò õºðºíãº îðóóëàëò
5. Àâëàãà
6. Áàðàà ìàòåðиàë
7. Äóóñààã¿é áàðиëãà
8. ¯íäñýí ñ¿ðãийí ìàë àìüòàä
9. Õºðºíãº îðóóëàëò áà áóñàä õºðºíãº
10. ¯íäñýí õºðºíãº áà ýëýãäýë
11. Áиåò áóñ ºãëºã
12. Áîãиíî õóãàöààò ºãëºã
13. Óðò õóãàöààò ºð
14. Ýçýìøиã÷ийí ºì÷
15. Îðëîãî
16. Áîðëóóëñàí á¿òýýãäýõ¿¿íий ºðòºã áà çàðäàë
17. Àæиëëàãñäûí öàëиí õºëñ
18. Õîëáîîòîé òàëóóäòàé õийñýí àæиë ã¿éëãýý
19. Áîëçîøã¿é ºð òºëáºð áà áàëàíñûí ºäðийí
äàðààõ ¿éë ÿâäàë
Çóðàã ¹13
Â. Øàð ºíãèéí øèéòí¿¿ä
Øàð ºíãийí øийòýíä òàéëàíò õóãàöààíû ýõíий ¿ëäýãäëийã îðóóëàõ ¸ñòîé. Ийì òºðëийí 3 øийò áàéíà: ¯¿íä:
Øàð ºíãийí øийòýíä òóõàéí òàéëàíò õóãàöààíû ýõíий ¿ëäýãäëийã îðóóëíà. 3 òºðëийí øàð øийò áàéõ áà ýäãýýðò 3 ººð
¿ëäýãäëийã îðóóëäàã. Та эдгээр шийтнүүдэд эхний удаа гараар үлдэгдлийг оруулах ба дараагийн тайлант хугацаанд togtmol
medeelel шийтэнд байгаа new month товчийг дарсанаар бүх эцсийн үлдэгдлийг эхний үлдэгдэл рүү автоматаар хуулах
болно. Энэ тохиолдолд ногоон болон шар шийтний хооронд ялгаа байхгүй болно.
Â.1. TOOTSOONEGT - Òîîöîîíýãòãýë - ªð àâëàгатай харилцагчдийг ýõíий ¿ëäýãäлийн хамт оруулна.

Â.2. AJLIIN HVSNEGT - Àæëûí õ¿ñíýãò - Áàëàíñ, îðëîãî, çàðäëûí эхний ¿ëäýãäýë
Â.3. MGT - Ìºíãºí ã¿éëãýýíий òàéëàí - ÌÃÒ-ийí өмнөх тайлант хугацааны ýöñийí ¿ëäýãäэл
òóñ òóñ îðóóëíà.
23
Ýäãýýð øийòийã äýëãýðýíã¿éãýýð íü ¿çüå..
Энд дарж эхний Â.1. TOOTSOONEGT

үлдэгдлийг автомат
аар устгаж болно. Авлага өглөгтэй
Авлага өглөгтэй харилцагчдийн
харилцагчдийн эхний үлдэгдлийг
нэрсийг D баганад оруулна.
оруулна.
14
Tootsoonegt шийтэнд өр авлагатай харилцагчдийн нэрсийг эхний үлдэгдлийн хамт оруулж өгнө. Дараа нь А6 нүдэнд шүүлт
хийсэнээр авлага өглөгийн бүртгэл гарна. / Çóðàã ¹ 14/
Îðóóëàõäàà:
Харилцагчдийн нэрсийг D баганад

Харилцагчдаас авах аâëàãûí äàíñíû эхний ¿ëäýãäëийг äåáåò òàëын E баганад
Өãëºãийí дансны ¿ëäýãäëийг êðåäиò òàëä F баганад áи÷иãäýíý.
Àâëàãà ºãëºãийí çàäàðãààíû íýãòãýëийí õºëийí ä¿íã

õàðàõàä òàíû îðóóëñàí ºãºãäºë çºâ áàéãàà ýñýõийã
õÿíàõ áîëîìæòîé
Çóðàã ¹15
15 Æиøýýëáýë: / Çóðàã ¹15/ -ä 800.000 ãýæ ñààðàë

í¿äýíä ãàðñàí ä¿í íü òàíû áàëàíñ äàõü àâëàãûí
íийò ä¿í þì.
Õàðиí íийò ä¿í ãýñýí õýñýãò ºãºãäñºí 780.000 ãýñýí
ä¿í íü òàíû çàäàðãààíä îðóóëæ ºãñºí àâëàãûí
¿ëäýãäýë þì. Ýíäýýñ õàðàõàä àâëàãûí ýõíий
¿ëäýãäýë áóðóó áóþó 20.000 òºãðºãººð äóòóó á¿ðòãýãäñýí áàéíà.
Õàðиí ºãëºãийí õóâüä àäиëõàí 600.000 ãýñýí ¿ç¿¿ëýëòòýé áàéãàà íü ¿ëäýãäýë çºâ îðóóëñíûã õàðóóëæ áàéíà.
B.2. AJ_HVSEGT
Àæëûí õ¿ñíýãò øийòýíä :

1. D-E баганад өмнөх оíû áàëàíñ, îðëîãî ¿ð ä¿íãийí òàéëàíãийí ýöñийí ¿ëäýãäëийã îðóóëæ ºãíº.
2. F-G баганад өìíºõ óëиðëûí áàëàíñ, îðëîãî ¿ð ä¿íãийí òàéëàíãийí ýöñийí ¿ëäýãäëийã ºññºí ä¿íãýýð íü îðóóëæ ºãíº.
/ Çóðàã ¹16/
Энд дарж эхний
үлдэгдлийг автомат
аар устгаж болно.
16
ªºðººð õýëáýë áàëàíñûí ¿ëäýãäëýýñ ãàäíà á¿õ òºðëийí îðëîãî áà çàðäлûí ¿ëäýãäëийã îðóóëíà ãýñýí ¿ã.
¯ëäýãäýë îðóóëàõäàà :
õºðºíãº, çàðäëûí äàíñûã äåáåò òàëä,
ºð òºëáºð ýçíий ºì÷, îðëîãûí äàíñ íü êðåäиò òàëäàà ¿ëäýãäýëòýé áàéíà.
Õàðиí
− õóðиìòëàãäñàí ýëýãäëийã äåáåò òàëä õàñàõ (-) òýìäýãòýéãýýð,
− õóðиìòëàãäñàí àøиã íü àëäàãäàëòàé ãàðñàí òîõиîëäîëä êðåäиò òàëä õàñàõ (-) òýìäýãòýéãýýð òóñ òóñ îðóóëæ ºãíº.
24
Ò¿¿í÷ëýí îðóóëñàí ä¿íãийí äåáåò, êðåäиò òàëûí ä¿í òýíöýæ áàéõ ¸ñòîй.
Çóðàã ¹16
Â.3. MGT
MGT áóþó Ìºíãºí ã¿éëãýýíий òàéëàí ãýñýí øийòýíä ºìíºõ òàéëàíò ¿åийí ìºíãºí ã¿éëãýýíий ýöñийí ¿ëäýãäëийã ºññºí
ä¿íãýýð îðóóëàõ áà иíãýñíýýð ìºíãºí ã¿éëãýýíиé òàéëàí ºññºí ä¿íãýýð ãàðíà. / Çóðàã ¹ 17/
¯ëäýãäëийã îðóóëàõäàà: Энд дарж эхний
1. Өìíºõ òàéëàíò õóãàöààíû ä¿í ãýñýí D áàãàíàíä òóõàéí ã¿éëãýýíий ìºíãºí ä¿íã îðóóëíà. үлдэгдлийг автомат
2. E баганад тухайн тайлант хугацааны Мөнгөн гүйлгээний тайлан автоматаар гарна. аар устгаж болно.
3. C баганад өссөн дүнгээр Мөнгөн гүйлгээний тайлан гарна. C=D+E
17
Çóðàã 17
Ã. Íîãîîí ºíãèéí øèéòí¿¿ä

Íîãîîí ºíãийí øийòí¿¿äýä ãàðààñ ÿìàð íýãýí ìýäýýëýë îðóóëàõ øààðäëàãà áàéõã¿é áà ýäãýýð øийòí¿¿ä íü àâòîìàòààð
ãàðäàã. /Çóðàã ¹18/
Çóðàã ¹18
¯¿íä:
Ã.1. OTT-Îðëîãûí òàòâàðûí òàéëàí
ХАОАТ-Хүн амын орлогын татварын тайлан
Ã.2. NUT_tailan-ÍªÒ-ийí òàéëàí
Ã.3. NUT_hudab-ÍªÒ-ийí õóäàëäàí àâàëòûí äýâòýð
Ã.4. Balance-Áàëàíñ
Ã.5. OUDT-Îðëîãî ¿ð ä¿íãийí òàéëàí /D баганад өмнөх тайлант хугацааны үзүүлэлт, эсвэл төсвийг оруулж
өгсөнөөр shinjilgee шийтэнд санхүүгийн харьцуулсан шинжилгээ хийгдэх болно./
Ã.6. UUT-ªì÷ийí ººð÷ëºëòийí òàéëàí
Ã.7 NUUR-Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíãийí í¿¿ð хуудас
Ã.8 shinjilgee-Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíãийí øиíæиëãýý çýðýã áàãòàíà.
Г.9 Tootsoo- Авлага өглөгийн хоорондын тооцоо
Ýäãýýð øийòí¿¿ä íü ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíãийí ìàÿãòûí äàãóó õийãäñýí òóë òà çºâõºí õýâëýæ àâàõàä ë áîëíî. Õýâëýõäýý MS
EXCEL ïðîãðàìì äýýð àæиëëàäàãòàé ÿã àäиëõàí FILE öýñíий Print êîìàíäûã àøиãëàæ áîëíî..
Øиíæиëãýýã õийõäýý Shingilgee шийтэнд:
ßìàð ¿ç¿¿ëýëòýýð øиíæиëãýý õийõийã õ¿ñ÷ áàéíà ò¿¿íийã ñîíãîæ ºãíº. /Çóðàã ¹ 19/
Øиíæиëãýýã ºìíºõ òàéëàíò ¿åийí ¿ç¿¿ëýëòòýé õàðüöóóëñàí áàéäëààð õийõ áà ºìíºõ
¿åýñ
1. ñàéí
19 2. ìóó áîëñîí ¿ç¿¿ëýëòийã ø¿¿æ õàðóóëäàã.
Ø¿¿ëòийí ñóì áóþó áàðóóí ãàð òàëûí ñóìààð Ñàéí, Ìóó ¿ç¿¿ëýëòийã ñîíãîæ ø¿¿ëò õийæ õàðíà. I2 нүдэнд.
Æиøýýëáýë Çóðàã ¹20 -ä ìóó ãýñýí ¿ç¿¿ëýëòýýð ø¿¿ëò õийñýí áàéíà.
Дараа нь 20-р зурганд харуулсаны адил I4 нүдэнд Сайн эсвэл муу үзүүлэлттэй шинжилгээг шүүж харж болох юм.
25
20
Çóðàã ¹20
Г.9. TOOTSOO
Òîîöîî øийòýíä харилцагч тус бүрийн тооцоог нэрээр нь шүүж харах боломжтой.
Өөрөөр хэлбэл харилцагч бүрийн авлага өглөгийн задаргааг нэг бүрчлэн харах боломжтой болно.
Жишээ нь:
1. Бат ХХК-ний Мебель ХХК-тай ямар тооцоотойг харахыг хүсвэл:
H7 нүдэнд харахыг хүссэн команийхаа нэрийг сонгож оруулж өгнө. Зураг 21
21
Дараа нь G10 нүднээс Мебель компаний нэрийг шүүхэд дараах цонх гарна.. Зураг 22
22
Дээрх жишээнээс харвал Бат компани Мебель компанид 1404000 төгрөгний өртэй болох нь харагдаж байна.
Энэ мэтчилэн харилцагч бүр дээр ямар тооцоотой байгаа задаргааг нарийн харах боломжтой. Үүнийг харилцагчтай тооцоо
нийлсэн акт хэлбэрээр ашиглаж болох юм.
ХИЧЭЭЛ №8
ÑÝÄÝÂ : Ýíãийí õÿëáàðõàí òàéëàí ãàðãàõ
2.1 Òàéëàí ãàðãàõ àðãà÷ëàë
2.2 1-ð óëиðëûí òàéëàí ãàðãàõ
/ Æиøýý áîäëîãî 1: Æиæиã õýìæýýíий êàññ, õàðиëöàõûí òàéëàí/
2.3 Àâëàãà ºãëºãийí çàäàðãàà ãàðãàõ
2.1 ÒÀÉËÀÍ ÃÀÐÃÀÕ ÀÐÃÀ×ËÀË

MAGIC FINANCE ïðîãðàìì äýýð ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí ãàðãàõäàà äàðààõ äàðààëëûí äàãóó àæиëëàâàë иë¿¿ çîõиìæòîé
áàéäàã. ¯¿íä:
1. Àæëûí õ¿ñíýãò /aj_husnegt/ ãýñýí øийòýíä ºìíºõ îíû áîëîí òàéëàíãèéí ºìíºõ ¿åийí áàëàíñûí болон îðëîãî
çàðäëûí ýöñийí ¿ëäýãäëийã îðóóëæ ºãíº. D-G багануудад.
26
2.Ìºíãºí ã¿éëãýýíий òàéëàí /MGT/ øийòýíä ºìíºõ òàéëàíò ¿åийí ìºíãºí ã¿éëãýýíий òàéëàíãийí ¿ëäýãäëийã ºññºí
ä¿íãýýð îðóóëæ ºãíº. D баганад.
3. Òîîöîî íýãòãýë /tootsoonegt/ øийòýíä ºðòýé áîëîí àâëàãàòàé õàðиëöàã÷äûí нэрсийг ºð àâëàãûí ¿ëäýãäëийã хамт
îðóóëíà.
Àíõààð!!! Äýýðõ ¿éëäë¿¿äийã õàìãийí ýõíий òàéëàí ãàðãàõäàà 1 óäàà îðóóëàõ áà äàðàà äàðààãийí òàéëàíãийí
ýöñийí ¿ëäýãäëийã àâòîìàòààð õóóëíà.
4. Æóðíàë /jurnal/ øийòýíä àæиë ã¿éëãýýã òóñãàæ, äàíñíû õàðüöààã õийíý.
5. Æóðíàë øийòний D баганад авлага өглөгтэй харилцагчдийн нэрийг оруулах òîõиðãîî áи÷иëò õийíý.
6. Сàíõ¿¿ãийí òàéëàíãóóä àâòîìàòààð ãàðñàí áàéõ бөгөөд тайлан зөв гарсан эсэхийг main шийтэнд 54 мөрнөөс
шалгана.
Îäîî ýíýõ¿¿ ¿å øàòóóäûí äàãóó ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíãóóä ãàðãàæ ¿çüå.
2.2 1-Ð ÓËИÐËÛÍ ÒÀÉËÀÍ ÃÀÐÃÀÕ
Бат залуус ХХК-ний 1-ð óëиðëûí òàéëàí ãàðãàõ
Õýðýâ òà ïðîãðàìì àøиãëàí òàéëàí ãàðãàõäàà 1-ð óëиðëààñ ýõýëæ áàéãàà áîë çºâõºí ºìíºõ îíû æиëийí ýöñийí ¿ëäýãäëийã
îðóóëíà. Ãýõäýý ýíý íü ºññºí ä¿íãýýð áàéäàã ãýäãийã àíõààðíà óó!
ÆИØÝÝ ÁÎÄËÎÃÎ ¹1
1. “Áàò çàëóóñ” ÕÕÊ-ийí 2006 îíû áàëàíñûí ýöñийí ¿ëäýãäýë äàðààõ áàéäàëòàé áàéâ.
I. Ìºíãº áà ò¿¿íòýé àäиëòãàõ õºðºíãº 150.000
II. Ò¿¿õий ýä ìàòåðиàë 100.000
III. Ìàøиí, òîíîã òºõººðºìæ 6.000.000
IV. Ýçíий ºì÷ 6.250.000
2. 2007 îíû 1-ð óëиðàëä äàðààõ àæиë ã¿éëãýý ãàðñàí./ Õ¿ñíýãò ¹1/ ªãºãäëийã àøиãëàí òóõàéí êîìïàíийí 1-ð
óëиðëûí ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí áýëòãý. Batzaluus1.xls файланд бодлогыг бодсон. Харна уу.
Õ¿ñíýãò ¹1
Áîäîх íü:
1. Áàëàíñûí ¿ëäýãäýë îðóóëíà. 1-ð óëиðàë òóë ºìíºõ óëиðëûí ä¿íã îðóóëàõã¿é. /Çóðàã ¹ 23/
2. Òóõàéí êîìïàíийí õóâüä 1-р улирлын тайлан гаргаж байгаа òóë MGT øийòýíä ÿìар íýã ä¿í îðóóëàõ øààðäëàãàã¿é.
3. TOOTSOONEGT øийòýíä îðóóëàõ ¿ëäýãäýë áàéõã¿é.
4. Æóðíàë øийòýíä àæиë ã¿éëãýýã òóñãàæ äàíñíû õàðüöààã õийíý. /Õ¿ñíýãò ¹1/
23
Çóðàã ¹ 23
ÁÀÒ ÇÀËÓÓÑ ÕÕÊ-НИЙ 3 САРЫН ЕРӨНХИÉ ЖУРНАЛ /Төгрөгөөр/
Äàíñ
Сар Îí ñàð ¹ Ã¿éëãýýíий óòãà Ä¯Í
DT KT
10-Jan 1 Õàðиëöàõûí äàíñ íýýëãýõ 50,000
10-Jan 2 Банкин дахь харилцахаас бàíêíû øиìòãýë авсан. 1,000
17-Jan 3 450,0 төгрөгний ТЭМ-ийг 550,0 аар зарсан. 550,000
7-Jan 4 Харилцахад мөнгө нь орж ирсэн. 450,000
25-Jan 5 Õàðиëöàõààñ êàññ ðóó øиëæ¿¿ëñýí 550,000
28-Jan 6 Ñàðíàéãààñ ÒÝÌ çýýëýýð àâàâ 15,000,000
ÓÑÓÃ-т 20 ñàÿ òºãðºãний борлуулалт хийж. 80%-ийã
1-Feb 7 õàðиëöàõààð àâñàí 20%-ийã çýýëýýð õийñýí ?
1-Feb 8 ÓÑÓÃ áîðëóóëàëòûí àâëàãà òîîöñîí ?
27
1-Feb 9 Дээрх борлуулалтанд ÁÁª-г тооцож бүртгэв. 15,000,000

3-Feb 10 Õàðиëöàõààñ êàññ ðóó øиëæ¿¿ëñýí 15,000,000
10-Feb 11 ÓÑÓÃ -ààñ àâëàãàà õàðиëöàõààð àâñàí 4,000,000
11-Feb 12 Õàðиëöàõààñ êàññ ðóó øиëæ¿¿ëñýí 5,000,000
14-Feb 13 ÒÝÌ àâñàí 1,780,000
16-Feb 14 Áîðëóóëàëòûí îðëîãî îðæ иðýâ 247,500
18-Feb 15 Дээрх барааны ÁÁª-г бүртгэв. 100,000
19-Feb 16 Çýýëийí õ¿¿ òºëºâ 1,500,000
20-Feb 17 Ñàðíàéãийí ºðийã òºëºâ 14,000,000
22-Feb 18 Àõìàäûí ñóâиëàëä õàíäиâ ºðãºñºí 100,000
23-Feb 19 Óòàñíû òºëáºð òºëºâ 450,000
24-Feb 20 Íîòàðиàòûí òºëáºð òºëºâ 8,600
26-Feb 21 ¯éë÷иëãýýíий õºëñ òºëºâ 544,000
27-Feb 22 Õàíãàìæийí ìàòåðиàë àâàõ 10,000
1-Mar 23 Õºäºº ÿâñàí çàìûí çàðäàë 82,000
9-Mar 24 Çàìûí ¿¿ä ð¿¿ ÿâñàí çàðäàë 140,000
10-Mar 25 350,0 төгрөгний өртөгтэй барааг 487,460-аас зарав. 487,460
10-Mar 26 ÁÁª 350,000
13-Mar 27 ÒÝÌ àâñàí 43,000
14-Mar 28 Ìàíäàõ ÕÕÊ-ààñ îðëîãî õàðиëöàõààð àâñàí 170,000
15-Mar 29 Áàíêíû øиìòãýë òºëºâ 1,000
18-Mar 30 ¯éë÷иëãýýíий îðëîãî îðæ иðýâ 520,000
25-Mar 31 Íýãæ àâñàí 650,000
27-Mar 32 Ñóðòàë÷иëãàà õийëãýñýí 150,000
27-Mar 33 Ò¿ðýýñ òºëñºí 3 ñàð 750,000
28-Mar 34 Áåíçиí àâàâ 450,000
30-Mar 35 Õóðиìòëàãäñàí ýëýãäýë òîîöîâ /óëиðàë/ 150,000
99,284,560
Õ¿ñíýãò ¹1
6.А ªð àâëàãатай холбоотой ã¿éëãýý ãàðñàí áîë õàðиëöàã÷ийí íýðийã Tootsoonegt шийтний C баганад áи÷иæ ºãíº. /Çóðàã 24/
Ñàðíàé ãýñýí íýðийã õóâü õ¿íий ºð /ÕÕª/ õýñýãò, ÓÑÓÃàçàð ãýñýí áàéãóóëëàãûí íýðийã áîðëóóëàëòûí àâëàãà/ÁÎÀ/ õýñýãò
áи÷ээд А баганаас шүүлт хийж харвал:
24
Çóðàã ¹ 38
Хэрвээ харилцагчид өр авлагын эхний үлдэгдэлтэй бол E-F баганад оруулна.
6.Á Оäîî JURNAL øийòíèé D баганад харилцагчдийн нэрийг оруулах òîõиðãîî áи÷иëòийã õийæ ºãíº. Ингэж оруулсанаар
Tootsoo шийтэнд нэг харилцагчийн тооцоог сонгож дэлгэрэнгүй хэлбэрээр харах, Tootsoonegt шийтэнд олон харилцагчдийн
тооцоог хураангуй хэлбэрээр харах боломжтой.
1.3 Àâëàãà, ºãëºãийí çàäàðãààã ãàðãà.

Олон харилцагчдийн авлага өглөгийн тооцоог хураангуй хэлбэрээр харахын тулд:
25
Àâëàãà áà ºãëºãийí çàäàðãàà íü TOOTSOONEGT øийòýíä àâòîìàòààð ãàðñàí áàéíà. JURNAL øийòíий FALSE ºãºãäëийã
арилгах бичилт буюу D баганад харилцагчдийн нэрсийг оруулахгүй áîë ýíýõ¿¿ çàäàðãàà íü áóðóó ãàðíà. ªºðººð õýëáýë
ã¿éëãýý îðæ иðýõã¿é ýöñийí ¿ëäýãäýë ýõíий áàéäëààð ãàðàõ áîëíî. /Çóðàã ¹ 25/
28
ХИЧЭЭЛ №9
ÑÝÄÝÂ : Öàëиí áîäîõ àðãà÷ëàë

3.1 Öàëиíãийí ïðîãðàììûí òàíиëöóóëãà
3.2 Æиøýý áîäëîãî 2: Öàëиí áîäîõ, Öàëиíãийí äàíñíû áи÷иëò
3.3 ÍÄØ, ÕÀÎÀÒ-ûí òàéëàí ãàðãàõ, ò¿¿íòýé õîëáîãäñîí õóóëийí òóõàé
1.1 Öàëиíãийí ïðîãðàììûí òàíиëöóóëãà

Öàëиí áîäîõ ¿éë àæиëëàãààã õºí÷иëæ ãàð àæиëëàãààã áàãàñãàõ ¿¿ðýãòýé òóñ ïðîãðàìì íü MAGIC FINANCE
ïðîãðàììòàé ìºí àäиë 11 øиðõýã ººð ººðийí ¿¿ðýã á¿õий øийòíýýñ á¿ðääýã. ¯¿íä:
A. Ñààðàë ºíãºòýé øийò 4:
1. Togtmol - Байгууллагын тухай òîãòìîë мэдээлэл
2. Avanc - àâàíç цалин бодно.
3. Medeelel - Ажилчдын цалингийн мэдээллийг оруулна.
4. Tetgemj -Амралтын цалин, Лист, Декрит бодно.
B. Íîãîîí ºíãºòýé øийò 6:
5. Svvl - ñ¿¿ë цалин бодно.
6. Dans - Цалингийн äàíñны харьцаа гарна.
7. NDSH - Íийãìийí äààòãàëûí øиìòãýë
8. NDSH tailan - Íийãìийí äààòãàëûí øиìòãýëийí òàéëàí
9. XAOAT - Õ¿í àìûí îðëîãûí àëáàí òàòâàð
10. XAOAT tailan - Õ¿í àìûí îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí òàéëàí ãýñýí øийòí¿¿ä áàéíà.
Ýíý ïðîãðàìì äýýð àæиëëàõàä:
- òàñàðõàé øóãàìòàé õ¿ñíýãòýíä ãàðààð ìýäýýëýë îðóóëíà.
- ¿ðãýëæ øóãàìòàé õýñãийí ìýäýýëýë òàíû îðóóëñàí ìýäýýëëýýñ õàìààð÷ àâòîìàòààð ãàðíà.
Äýýðõ øийòí¿¿äийã äýëãýð¿¿ëýí ¿çüå.
À. Ñààðàë ºíãèéí øèéòí¿¿ä

Ñààðàл ºíãийí øийòí¿¿äýä иõýíõ ìýäýýëëийã ãàðààñ îðóóëæ ºãäºã.
À. 1 TOGTMOL - áàéãóóëëàãûí òîãòìîë ìýäýýëëийã îðóóëíà.
À. 2 AVANC - àæиë÷äûí óðüä÷иëãàà öàëиíã îðóóëíà.
A. 3 MEDEELEL - àæиë÷äûí òóõàé ìýäýýëëийã îðóóëíà.
А. 4 AMRALT -Амралтын цалин бодно.
Энэ хэсэг нь хэвлэхээс өмнө
A.1 TOGTMOL цаасны тохиргоог шалгаж
харах хэсэг юм.
Ýíä òà ººðийí áàéãóóëëàãûí òóõàé ìýäýýëëийã ãàðààñ áи÷иæ îðóóëàõ ¸ñòîé. /Çóðàã ¹ 26/
26
Тасархай зураастай хэсэгт

гараар тохирох мэдээллийг
оруулна.
Çóðàã ¹ 26
29
A.2 AVANC
Ýíý øийòýíä àæиë÷äûí

öàëиíãийí óðüä÷иëãààã
27 ÎËÃÎÑÎÍ ãýñýí áàãàíàíä
îðóóëíà. Õàðиí àæиëòàí 2
äàõиí óðüä÷иëãàà öàëиí
àâñàí áîë 2 äàõü ÎËÃÎÑÎÍ
ãýñýí áàãàíàíä áи÷íý.
/Зураг-27/
Áóñàä ìýäýýëýë¿¿ä íü
àâòîìàòààð ãàðàõ òóë òà ýíý
øийòýíä ººð ÿìàð íýãýí
ìýäýýëýë îðóóëàõ
øààðäëàãàã¿é.
À.3 MEDEELEL
42
28
Зураг-28
Ìýäýýëýë øийòýíä цалингийн мэдээллийг оруулсанаар цалин автоматаар бодогдох боломжтой. Цалинг тогтмол, цагаар,
хийснээр гэсэн 3-н сонголтоор бодох боломжтой ба илүү цаг бодох эсэхийг F баганад оруулж өгнө.
¾ Ажилтаны öàëиí áîäîãäñîí òîõиîëäîëä С баганад 1 ãýñýí ºãºгäºë ãàð÷ иðýõ áà òà ò¿¿ãýýð ø¿¿ëò õийí õóðààíãóéëæ
õàðàõ áîëîìæòîé.
¾ Õýðýâ òà îðóóëñàí á¿õ ìýäýýëëýý óñòãàõûã õ¿ñâýë ëîãîíû õàæóóä áàéãàà DELETE òîâ÷ийã àøиãëàõ õýðýãòýé.
А.4. TETGEMJ
1. Амралтын цалин бодох

Амралтын цалинг сүүлийн 11 сарын дундаж цалинг амрах хоногийн тоогоор үржүүлж, сард ажиллах ёстой хоногийн тоонд
хувааж гаргадаг. Амралтын цалингаас НДШ, ХАОАТ бодогдох бөгөөд тус программд амралтын цалингийн дансны бичилт
Dans шийтний G:H багануудад автоматаар гарна. Тус программаар амралтын цалинг бодохдоо amralt шийтрүү ороод доорх
үйлдлийг гараар оруулж өгнө.
1. 3-р мөрөнд Тухайн сард Амралтын цалин бодох ажилтнуудын нэрсийг оруулж өгнө. Сонгоно.
2. 4-р мөрөнд Амралт, Лист, Декрит алинийг нь бодохоо сонгоно. Амралтыг сонгоно.
3. 7-17-р мөрөнд Тухайн ажилтаны сүүлийн 11 сард авсан олгохоор тооцсон цалинг оруулж өгнө.
4. 21-р мөрөнд Тухайн ажилтаны сард ажиллах ёстой хоногийг тоогоор оруулж өгнө.
5. 22-р мөрөнд Тухайн ажилтаны амрах хоногийн тоог оруулна.
Дээрх 5- үйлдийг гараар оруулахад амралтын цалин болон НДШ, ХАОАТ-ын суутгалын тооцоо бусад нүднүүдэд автоматаар
гарна. Хэрэв өмнөх сарын амралтын мөнгөний тооцоог устгах бол товчлуурыг дарахад устана.
Зураг 29
2. Лист бодох 29
Хөдөлмөрийн чадвараа түр алдсаны тэтгэмжийг бодохдоо сүүлийн бүтэн ажилласан 3 сарын хөдөлмөрийн хөлснөөс доорх
хувь хэмжээгээр бодож олгоно. 1-5 хүртэл жил ажилласан бол 45 хувиар, 5-14 жил ажилласан бол 55 хувиар, 15 аас дээш
жил ажилласан бол 75 хувиар бодож олгоно. Тэтгэмжийн хувийг 23-р мөрөнд оруулна.
3. Декрит бодох
Жирэмсэний болон амаржсаны тэтгэмжийг даатгалын шимтгэл төлсөн сүүлийн 12 сарын хөдөлмөрийн хөлс, түүнтэй
адилтгах орлогын дундажаас 70 хувиар тооцож 4 сарын хугацаанд НДСангаас олгоно. Тэтгэмжийн 70 хувийг 23-р мөрөнд
оруулна.
30
Â. Íîãîîí ºíãèéí øèéòí¿¿ä

Íîãîîí ºíãийí øийòí¿¿ä íü иõýíõ ìýäýýëëийã àâòоìàòààð ãàрãàäàã áà òà ýäãýýð øийòýíä ºìíºõ óëиðëûí ¿ëäýãäýë áà
àæиë÷äûí òàëààðõ çàðиì ìýäýýëëийã îðóóëàõ øààðëàãàòàé.
Â. Íîãîîí ºíãºòýé øийò 6:
Â.1. Svvl - ñ¿¿ë - àæиë÷äийí öàëиíãийí ñ¿¿ë÷ийã áîäîæ ãàðãàíà.
Â.2. Dans - äàíñ - öàëиíãийí áи÷иëòийã äàíñàíä õýðõýí òóñãàõ çààâàð
Â.3. NDSH - Íийãìийí äààòãàëûí øиìòãýë - ÍÄØ-ийí øиìòãýë òºëºëòийí òîîöîîíû õóóäàñ
Â.4. NDSH tailan - НДШ-ийí òàéëàí - ÍÄØ-ийí òàéëàí
Â.5. HAOAT - ХАОАТ - ñóóòãàí òîîöñîí òàòâàðûí òàéëàí
Â.6. HAOAT tailan - ХАОАТ-ûí òàéëàí - ÕÀÎÀÒ-ûí òàéëàí àãóóëñàí
ãýñýí øийòí¿¿ä áàéíà. Ýäãýýðийã äýëãýð¿¿ëæ ¿çüå.
Â.1. SVVL
Áàéãóóëëàãûí àæиë÷äûí öàëиíã áîäîæ õóóëийí äàãóó ñóóòãàëûã àâòîìàòààð ãàðãàíà. /Çóðàã ¹ 30/ Õàðиí áóñàä ñóóòãàëûí
íºõöºëийã ãàðààð îðóóëàõ õýðýãòýé. / Зураг 31/ Иíãýõäýý ñóóòãàë õийõ àðãà÷ëàë áàãàíàíä òîõиðîõ íºõöºë / ¿íäñýí áà
óðàìøóóëàë/-ийã îðóóëàõ ¸ñòîé.
30
/Зураг 30/
Цалингийн бусад суутгалыг Suul шийтний R-X багануудад оруулна. Зураг-31
31
Â.2. DANS
Цалингийн дансны бичилт автоматаар гарна. Çóðàã ¹ 32
32
31
¾ Dans øийòýíä öàëиíòàé õîëáîîòîé ãàðñàí á¿õ äàíñíû õàðüöààã, тайлбарын хамт хийсэн áàéãàà. /Çóðàã ¹ 32/
¾ Òàíû áîäñîí öàëиíãийí õýìæýýíýýñ õàìààð÷ ìºíãºí ä¿í íü ºãºãäñºí.
¾ Òийìä ýäãýýð äàíñíû áи÷иëòийã MAGIC FINANCE ïðîãðàììûí Jurnal шийт ðóó õóóëáàðëàí áи÷иëòийã õийíý.
Â.3. NDSH
¾ ÍÄØ-ийí õóðààìæ òºëºëòийí òîîöîîíû õóóäñàíä òóõàéí àæиëòíû ðåãиñòðийí äóãààð, ÍÄØ-ийí äýâòýð, ÝÌÄ-ийí
ãýð÷иëãýýíий äóãààðûã îðóóëíà. /Зураг 33/
33
Â.4. NDSH tailan
34
Зураг 34
¾ Íийãìийí äààòãàëûí øиìòãýëийí òàéëàíã øиíý ìàÿãòûí äàãóó áîëîâñðóóëñàí. /Çóðàã ¹ 34/
¾ Ýíä òà ºìíºõ ñàðûí ¿ëäýãäýë ºð, àâëàãàà áи÷иæ ºãíº./1-2/
¾ ÍÄ-ûí ñàíä òºëñºí ìºíãºíий ä¿íã îðóóëíà. /12/
¾ Иíãýýä òàíû òàéëàí áýëýí áîëíî.
32
Â.5. ХAOAT
Õ¿í àìûí îðëîãûí àëáàí òàòâàðûã óëиðàë òóòàì ãàðãàäàã бөгөөд 1, 4, 7, 10 ãýñýí саруудын файл дээр л ХАОАТ-ын тайлан
ãàðíà. 1 сарын файл дээр жилийн эцсийн тайлан, 4 сарынх дээр 1-р улирлын тайлан, 7 сарынх дээр 2-р улироын тайлан, 10
сарынх дээрх 3-р улирлын ХАОАТ тайлан гарна. Õàðиí ýäãýýðýýñ ººð ñàðûã òîãòìîë ìýäýýëýëä îðóóëñàí òîõиîëäîëä
àíõààðóóëãà ãàð÷ ХАОАТ тайлан ãàðàõã¿é . /Çóðàã ¹ 35/. Учир нь ХАОАТ-ын тайланг улирал бүр гаргадаг.
35
Çóðàã ¹ 35
¯íäñýí öàëиí, õºäºëìºðийí õºëñ áîëîí ò¿¿íòýé àäиëòãàõ îðëîãîîñ ñóóòãàí òîîöñîí òàòâàðûí òàéëàíä ºìíºõ óëиðëûí /E-G
баганад/ òàòâàð íîãäîõ îðëîãî áà ÍÄØ, ÕÀÎÀÒ-ûã õ¿í òóñ á¿ðýýð áи÷иæ îðóóëíà. /Çóðàã ¹ 36/
Õàðиí тухайн óëиðàëä áàãòàõ áóñàä ñàðóóäûí òàòâàð íîãäîõ îðëîãûí цалингийн ä¿íã /K, N багануудад/ îðóóëàõàä ХАОАТ-
ын тайлан óëиðëààð ãàðíà.
36
Çóðàã ¹ 36
Â.6. ХAOAT tailan

Óëиðàë òóòàì /Санхүүгийн тайлан, ОАТ-ын тайлантай хамт/ òàòâàðûí àëáàíä òóøààäàã òàéëàíãийí íýã áîë ÕÀÎÀÒ òàéëàí
þì. Ýíý òàéëàí íü àâòîìàòààð ãàðàõ áà òà бусад îðóóëàõ ºãºãäëºº òàñàðõàé øóãàì á¿õий í¿äí¿¿äýä ãàðààðàà áи÷иõ
áîëîìæòîé. /Çóðàã ¹ 37/
37
Çóðàã ¹ 37
33
1.2 ÆИØÝÝ ÁÎÄËÎÃÎ 2: ÖÀËИÍ ÁÎÄÎÕ, ÖÀËИÍÃИЙÍ ÄÀÍÑÍÛ ÁИ×ИËÒ

Æиøýý áîäëîãî 2:
1. Äîîðõ ºãºãäëийí äàãóó öàëиí áîä /Çóðàã ¹ 38/
Çóðàã ¹ 38
38
39
2. Îëãîñîí öàëиíãийí óðüä÷иëãààã AVANC øийòýíä òóñãàâ. /Çóðàã ¹ 39/
39
ХИЧЭЭЛ №10
ÑÝÄÝÂ : Õ¿íäýâòýð õýëáýðийí òàéëàí ãàðãàõ

4.1 Óëиðëûí áà æиëийí ýöñийí òàéëàí ãàðãàõ
4.2 Æиøýý áîäëîãî 3: Бат залуус ХХК-ний 2-р улирлын тайлан гаргах
4.3 Санхүүгийн тайлан дээр шинжилгээ хийх өгөгдөл оруулах, хийсэн шинжилгээг уншиж сурах
4.1 Óëиðëûí áà æиëийí ýöñийí òàйëàí ãàðãàõ

Óëиðëûí áîëîí æиëийí ýöñийí òàйëàí ãàðãàõäàà TOGTMOL MEDEELEL øийòíий îí ñàðûã ººð÷ëººä, òàйëàí ãàðãàõ
äàðààëëûí äàãóó àæиëëàíà. Ýñâýë ïðîãðàìì äýýð ºìíº íü òàйëàí ãàðãàñàí òîõиîëäîëä TOGTMOL MEDEELEL øийòíий
NEW MONTH òîâ÷ийã àøиãëàí òàйëàíãийí ýöñийí ¿ëäýãäëийã ýõíий ¿ëäýãäýë áîëãîí õóóëààä òóõàйí óëиðëûí àæиë ã¿йëãýýã
òóñãàæ ¿ðãýëæë¿¿ëíý.
4.2 ÆИØÝÝ ÁÎÄËÎÃÎ ¹3. Бат залуус ХХК-ний 2-р улирлын тайлан гаргах
Batzaluus2.xls файлаас бодлогын бодолтыг хар.
1. Өмнө бодсон “Áàò Çàëóóñ” ÕÕÊ-ийí 1-ð óëиðëûí òàйëàíãийí ¿ëäýãäëийã 2-р улирлын тайлан руу õóóë.
2. 2-ð Óëиðëûí àæиë ã¿йëãýýã àøиãëàí ñàíõ¿¿ãийí òàйëàí ãàðãà. /Õ¿ñíýãò ¹ 2/
40а
ÁÎÄОХ ÍÜ:
1. Батзалуус ХХК-ний 1-р улирлын

тайланг 2 хувилаад NEW MONTH
òîâ÷ийã àøиãëàí òàйëàíãийí ýöñийí
¿ëäýãäëийã ýõíий ¿ëäýãäýë áîëãîí
õóóëàâ. /Çóðàã ¹40à, 40á, 40â/
Çóðàã ¹ 40à
1. Aj_husnegt-Ажлын хүснэгт
2. Tootsoonegt-Тооцооний нэгтгэл
MGT-Мөнгөн гүйлгээний тайлан.
34
Togtmol medeelel шийтэнд байгаа NEW MONTH товчлуурыг ашиглан дээрх 3-н шар шийтнүүдийн эцсийн үлдэгдлийг эхний
үлдэгдэл рүү автоматаар хуулсан.
Çóðàã ¹40á
40б
40в
Çóðàã ¹40 â
2.Àæиë ã¿йëãýýã òóñãàæ äàíñíû õàðüöààã õийнэ үү. /Õ¿ñíýãò ¹ 2/
ÁÀÒ ÇÀËÓÓÑ ÕÕÊ-НИЙ 2 УЛИРЛЫН ЕРӨНХИЙ ЖУРНАЛ

Äàíñ
Сар Îí ñàð ¹ Ã¿йëãýýíий óòãà ÍªÒ ÄÒ ÊÒ Ä¯Í
1440.0 төгрөгний өртөгтэй барааг 2400.0 аар
4 1-Apr 1 зарсан ÍªÒ-òýй 2,400,000
4 3-Apr 2 Бараа борлуулсаны өртөг 1,440,000
4 5-Apr 3 Наран компанид зээлээр борлуулалт õийâ 1,800,000
4.1-нд зарсан барааны 5 хувь нь шаардлага
хангахгүй байсан учир мөнгийг нь буцааж
4 7-Apr 4 олгов. 120,000
4 9-Apr 5 Ñýëáýã õýðýãñýë õóäàëäàæ àâàâ 150,000
4 13-Apr 6 Тооцсон цалин 1õ¿í 400,000
4 15-Apr 7 НДШ суутгал ?
4 17-Apr 8 ХАОАТ тооцсон ?
4 19-Apr 9 Байгууллагаас төлөх НДШ тооцсон ?
4 21-Apr 10 Тохиргоо бичилт. Түрээсийн зардал òîîöîâ 50,000
Наран ХХК 1000.0 төгрөгний зээлээ төлөв.
4 23-Apr 11 Харилцахаар 1,000,000
Наран ХХК дампуурсан учир үлдсэн авлагыг
4 25-Apr 12 найдваргүйд тооцов ?
4 27-Apr 13 4 сарûí үлдсэн цалинг тавьж олгов ?
5 2-May 14 Õàðиëöàõààñ êàññ ðóó øиëæ¿¿ëýâ 500,000
5 4-May 15 Түүхий эд худалдаж авав. НӨТ тэй 2,000,000
5 6-May 16 НДШª төлөв. Хàðиëöàõààð 116,000
5 8-May 17 Утасны төлбөрийн нэхэмжлэх ирэв. МЦХ ХК. 150,000
35
НӨТ тэй
5 10-May 18 ХАОАТ төлөв. Харилцахаар. 29,000
5 11-May 19 Борлуулалт хийв 4,500,000
5-11-нд хийсэн борлуулалтад 10 хувийн
5 12-May 20 хөнгөлөлт тооцож мөнгийг олгов ?
5 13-May 21 5 сарын цалингийн урьдчилгаа олгов 200,000
5 14-May 22 Ажилтан Болд бараа авахаар эрээн явсан. 500,000
5.8 нд ирсэн холбооны мөнгийг хугацаа
хоцруулсан учир 10.0 төгрөгний алданги илүү
5 16-May 23 төлөв 150,000
5 16-May 24 Àëäàíãи 10,000
5 18-May 25 ÎÀÒ òºëºâ. Харилцахаар 19,836
5 20-May 26 Ажилтан болд 450.0 төгрөгний бараатай ирсэн. 450,000
Үлдсэн мөнгөний тооцоог хийгээгүй тул
5 22-May 27 Болдоос авах авлага дансанд бүртгэв 50,000
Кассын нярав Туяад байх ёстой мөнгөнөөс
5 24-May 28 мөнгө дутав. 60,000
Болд өмнөх тооцоо хийгээгүй мөнгөнийхөө
5 25-May 29 учрыг олж үлдсэн мөнгөнийхөө тооцоог хийв 50,000
2 хүний цалинд 500.0 төгрөгний цалинг
5 25-May 30 олгохоор тооцов 500,000
5 25-May 31 Тооцсон НДШ ?
5 25-May 32 Тооцсон ХАОАТ ?
5 25-May 33 Урьдчилгаа мөнгөний суутгалыг тооцсон 200,000
5 27-May 34 Үлдэгдэл мөнгийг кассаар олгов 219,000
5 28-May 35 Áàйãóóëëàãààñ òºëºõ ÍÄØ òîîöîâ ?
5 29-May 36 Тохиргоо бичилт. Түрээсийн зардал òîîöîâ 50,000
Байгууллагаас төлөх НДШ-ийг төлөв.
6 3-Jun 37 Харилцахаар 95,000
6 6-Jun 38 Ашиглалтын зардал төлөв. 300,000
6 9-Jun 39 Ñàðíàйãийí ºðийã òºëºâ 1,000,000
6 12-Jun 40 Борлуулалт хийв. Харилцахад. 2,000,000
6 15-Jun 41 Áàíêíû øиìòãýë òºëºâ 5,000
6 18-Jun 42 Тохиргоо бичилт. Түрээсийн зардал òîîöîâ 50,000
6 21-Jun 43 Øàòàõóóí àâàâ. ÍªÒ-òýй. Харилцахаар 1,800,000
Машин тоног төхөөрөмжид óëиðëûí элэгдэл
6 24-Jun 44 тооцов ?
Õ¿ñíýãò ¹ 2
Òîõиðãîî áи÷иëò õийх. Jurnal шийтний D баганад харилцагчдийн нэрсийг сонгож оруулсанаар авлага өглөгийн
дэлгэрэнгүй ба хураангуй бүртгэл Tootsoo, Tootsoonegt шийтнүүдэд гарна.
4.3 Санхүүгийн тайлан дээр шинжилгээ хийх өгөгдөл оруулах, хийсэн шинжилгээг уншиж сурах
Санхүүгийн тайланг гүйцэт гаргаж дууссаны дараа шинжилгээ хийдэг. Шинжилгээ хийсэнээр танай тайлангийн ямар
үзүүлэлт сайн, ямар үзүүлэлт муу гарсан, өмнөх тайлант хугацаатай харьцуулахад санхүүгийн үзүүлэлт ямар байсан,
цаашид анхаарах зүйлсийн талаарх асуултын хариуг авах болно. Мөн шинжилгээн дээр үндэслэж дараа оны төсвийг
гаргадаг. Шинжилгээ нь санхүүгийн тайлантай холбоотой хамгийн сүүлийн хийх ажил юм. Харин Magic finance
программ дээр шинжилгээ нь автоматаар гарах болно. Харин та шинжилгээний өгөгдлийг оруулах шаардлагатай.
Санхүүгийн тайлангийн шинжилгээний өгөгдлийг /өмнөх тайлант хугацааны гүйцэтгэл, эсвэл төсөв/-ийг Орлогын тайлангийн
41
/OUDT/ D баганад оруулж өгнө. Оруулахдаа: Нуусан D баганыг коммандаар ил гаргана.
Энэхүү товчлуурыг дарахад OUDT шийтний D багана автоматаар ил гарах ба D баганад өмнөх тайлант хугацааны
гүйцэтгэл, эсвэл төсвийг оруулна. Ингэснээр Shinjigee шийтэнд санхүүгийн тайланд хийсэн шинжилгээ автоматаар гарна.
Ил гарсан D баганыг нуухдаа 42 товчлуурыг дарахад автоматаар нуугдана. Хэрэв энэ товчийг
дарж D баганыг нуухгүй бол Орлогын тайланг хэвлэхэд гүйцэт гарахгүй хүндрэлтэй болно.
43
36
Бат залуус ХХК-ний 2-р улирлын тайлан дээр хийсэн шинжилгээтэй танилцъя.
44
37
ХИЧЭЭЛ №11
5.1 Санхүүгийн тайлан бүрэн гаргаж сурах
Марал ХХК-ний 2-р улирлын тайланг гаргах
Хийх ажил:
1. Эхлэлтийн баланс гаргах. Хүснэгт-3
2. Харилцагчдийн тохиргоог Tootsoonegt шийтэнд хий. Хүснэгт-4
3. Ерөнхий журналд дансны харьцаа хийх. Хүснэгт-5 Бодолтыг Maral.xls файл дээрээс харна уу.
1. ÌÀÐÀË ÕÕÊ-ÈÉÍ ЭХЛЭЛТИЙН БАЛАНС ГАРГАХ
¹ Äàíñíû íýðñ 2006 îíû эцсийн ¿ëäэгдэл 2007 îíû 1-ð óëèðëûí ¿ëä
Дүн Дт Кт Дүн Дт Кт
1 Òºãðºãèéí Êàññ 38 181 900
2 Төгрөгийн харилцах/МШ 1 668 700
3 Долларын харилцах/МШ 4 470 770 1 281 858
4 Богино хугацаат хөрөнгө оруулалт 5 050 000
5 Õóâü õ¿íýýñ àâëàãà 698 365 698 365
6 Áàéãóóëëàãààñ àâëàãà 29 400 29 400
7 Áîðëóóëàëòûí àâëàãà 500 000
8 Ò¿¿õèé ýä ìàò 32 664 925 33 014 925
9 Áýëýí á¿òýýãäýõ¿¿í 800 000 000
10 Сэлбэг хэрэгсэл 650 000
11 Óðüä÷èëæ òºëñºí òîîöîî 50 000
12 Ìàøèí, òîíîã òºõººðºìæ 917 573 500 109 613 500
13 Õóðèìòëàãäñàí ýëýãäýë -24 479 677 -18 016 277
14 Áóñàä ¿íäñýí õºðºíãº 138 122 460 133 622 460
15 Õóðèìòëàãäñàí ýëýãäýë -26 767 930 -26 767 930
16 Ã¿äâèë 1 940 585 1 940 585
17 ÍªÒ ºãëºã 936 945 3 400 977
18 ÎÀÒ ºãëºã 725 050 725 050
19 ÕÀÎÀÒ ºãëºã 408 975 518 875
20 Öàëèíãèéí óðüä÷èëãàà 500 000
21 ÍÄØ ºð 905 090 905 090
22 Öàëèíãèéí ºð
23 Хүүгийн өр 100 000
24 Äîòîîä áàéãóóëëàãàä ºð 250 000
25 Áóñàä ºð 91 414 91 414
26 Óðüä÷èëæ îðñîí îðëîãî 250 000
27 Óðò õóãàöààò ºð 124 111 424 174 611 424
28 Áàíêíû ºð 500 000
29 Төрийн 350 000
30 Хувийн 917 073 500 917 073 500
31 ÍÒÊ 500 000
32 Ýçäèéí ºì÷ áóñàä 500 000
33 Áîðëóóëàëò 48 773 455
34 Áóñàä áîðëóóëàëò 50 000
35 ÁÁª 16 936 600
36 Öàëèíãèéí çàðäàë 1 810 000
37 Óðñãàë çàðäàë 65 000
38 Øóóäàí õîëáîîíû çàðäàë 52 300
39 Õ¿¿ãèéí çàðäàë 50 000
40 Àøèãëàëòûí çàðäàë 700 000
41 Øàòàõóóíû çàðäàë 49 525 950
42 Õàíãàìûí ìàòåðèàëûí çàðäàë 3 375 000
43 Áóñàä çàðäàë 31 000
44 Áîðëóóëàëòûí áóöààëò 47 727
45 Õàíøíû çºð¿¿ 50 000
46 Õ¿¿, òîðãóóëèéí îðëîãî 7 000 000
47 Õ¿¿, òîðãóóëèéí çàðäàë 700 000
48 Íýìýãäýë Óðàìøóóëàëò öàëèí 225 000
49 Áàíêíû øèìòãýëèéí çàðäàë 27 813
50 Áîðëóóëàëòûí õºíãºëºëò 5 909
51 ¯Õ áîðëóóëñàí îëç 20 000
38
2. Харилцагчийн тохиргоог хийх.
Хүснэгт-4
Ìàðàë ÕÕÊ-иéí ºð àâëàãûí æàãñààëò

2007 îíû 1-ð óëиðëûí ¿ëäýãäýë
¹ Äàíñ Õàðиëöàã÷ Ä¿í
1 ÕÕÀ-Хувь хүнээс авлага Áîëä 150 000
2 ÕÕÀ-Хувь хүнээс авлага Òóÿà 245 812
3 ÕÕÀ-Хувь хүнээс авлага Àëòàíçàÿà 302 553
4 ÁÀ-Байгууллагаас авлага Иõ Ìîíãîë 29 400
5 ÄÁª-Дотоод байгууллагад өр ÌÖÕ ÕÕÊ 250 000
6 ÁÎÀ-Борлуулалтын авлага Õàòàí ÕÕÊ 500 000
3. Ерөнхий журналд дансны харьцаа хийх
Доорх дансны бичилтийг хийсэний дараа таны санхүүгийн тайлан, болон татварын тайлангууд бүгд автоматаар гарна.
Ìàðàë ÕÕÊ-èéí 2-ð óëèðëûí åðºíõèé æóðíàë /Төгрөгөөр/
Äàíñ
Сар сар өдөр № Гүйлгээний утга ÍªÒ ДҮН
DT KT
4 04.IV 1.1 Харилцахаас касст мөнгө шилжүүлсэн 2 825 000
4 10.IV 1.2 Үйлчилгээний орлого орж ирсэн. Харилцахад 4 100 800
4 19.IV 1.3 Áè÷èã õýðãèéí ìàòåðèàë õóäàëäàæ àâàâ 240 000
4 22.IV 1.4 СХД-т ìàøèíû татвар төлсөн 16 000
4 25.IV 1.5 öàëèí тооцсон 3 õ¿í 270 000
4 28.IV 1.6 ÍÄØ òºëñºí ?
4 29.IV 1.7 ÕÀÎÀÒ òºëñºí ?
4 30.IV 1.8 öàëèí îëãîñîí ?
5 02.V 1.9 Áîëäîîñ àâëàãàà àâàâ 150 000
5 11.V 1.10 Èõ ìîíãîë ÕÕÊ-ñ àâëàãàà àâàâ 29 400
5 14.V 1.11 ÌÖÕ ÕÕÊ-èéí ºðèéã òºëºâ 250 000
5 17.V 1.12 öàëèí тооцсон 5 õ¿í 680 000
5 20.V 1.1 ÍÄØ тооцсон ?
5 23.V 1.13 ÕÀÎÀÒ тооцсон ?
5 26.V 1.14 öàëèí îëãîñîí 585 800
5 29.V 1.15 Шатахуун 1 307 500
6 07.VI 1.17 18 сая төгрөгний борлуулалт хийж 2 сая нь 16 000 000
6 07.VI 1.17 бэлнээр, үлдсэн нь харилцахаар 2 000 000
6 11.VI 1.18 Áîðëóóëñàí á¿òýýãäýõ¿¿íèé ºðòºã тооцов 10 536 600
6 12.VI 1.19 1 æèëèéí áàéðíû ò¿ðýýñ óðüä÷èëæ òºëñºí 3 000 000
6 15.VI 1.20 НӨАТ төлсөн 3 400 977
6 17.VI 1.21 банкны шимтгэл төлсөн 1 500
6 20.VI 1.22 Õýâëýë çàõèàëãà 22 300
6 22.VI 1.23 Êðàí õóäàëäàí àâñàí 20 000 000
6 23.VI 1.24 насос худалдан авсан 35 000
6 24.VI 1.25 шатахуун худалдан авсан- Петровис 756 800
6 25.VI 1.26 Óòàñíû òºëáºð òºëºâ 30 000
6 27.VI 1.27 ÍÄØ ªр òºëñºí 905 090
6 29.VI 1.28 ÎÀÒ òºëñºí 725 050
6 30.VI 1.29 ÕÀÎÀÒ òºëñºí 518 875
68 750 892
ÆÓÐÍÀË ÕªÒªËÑªÍ Баяр
Хүснэгт-5
39
5.2 Magic choice компаний 2-р улирлын санхүүгийн тайланг гаргах
Хийх ажил:
1. Доорх өгөгдлөөс харан Magic choice компаний эхлэлтийн балансыг бөглөнө үү. /Aj_husnegt/. Хүснэгт-6
2. Ерөнхий журналыг бөглөнө үү. НӨТ-ийн тооцооллыг хийх /Jurnal/. Хүснэгт-7
3. Tootsoonegt шийтэнд авлага өглөгтэй харилцагчдийн нэрийг эхний үлдэгдлийн хамт оруулна уу.
4. Jurnal шийтний E баганад авлага өглөгтэй харилцагчдийн нэрсийг оруулж өгнө үү.
5. /Санхүүгийн 4-н тайлан, ОАТ, НӨТ-ийн тайланг хэрхэн гарсаныг харж тайлбарлана уу, тулгана уу./
Бодлогын бодолтыг Magic2.xls файлаас харна уу.
Magic choice компаний 2007 оны 2-р улиралын эхлэлтийн баланс
2006 îíû Ñ2 îðóóëíà. 1-ð óëèðëûí Ñ2 îðóóëíà óó.

Дүн DT KT Дүн DT KT
1 Төгрөгийн касс 150 000 100 000
2 МШ /Харилцах 150 000
3 Борлуулалтын авлага /Цолсон ХХК/ 400 000
4 Түүхий эд материал 100 000 450 000
5 Дуусаагүй үйлдвэрлэл 259 000
6 Бэлэн бүтээгдэхүүн 200 000
7 Хангамжын материал 150 000
8 Урьдчилж төлсөн зардал 600 000
9 Машин, тоног төхөөрөмж 6 000 000 6 000 000
10 Хувийн 6 250 000 6 250 000
11 Хуримтлагдсан ашиг
12 Борлуулалт 3 209 000
13 Цалингийн зардал 550 000
14 Урсгал зардал 250 000
15 Тээврийн зардал 200 000
16 Шуудан холбооны зардал 150 000
6 250 000 6 250 000 9 459 000 9 459 000
Хүснэгт-6
MAGIC CHOICE LLC-НИЙ 2007 ОНЫ 2-Р УЛИРЛЫН ЕРӨНХИЙ ЖУРНАЛ

Îí ñàð Ã¿éëãýýíèé óòãà ÍªÒ Äàíñ Ä¯Í
Гүйлгээний утга НӨТ ДТ КТ ДҮН
07.06.01 Өдрийн орлого кассаар орсон 2 540 000

07.06.01 Жуулчин компани дараа тооцоогоор үйлчлүүлсэн 520 000
07.06.01 Цолмон компани дараа тооцоогоор үйлчлүүлсэн 640 000
07.06.01 Харилцахаар борлуулалт хийсэн. 420 000
Дээрх харилцахын борлуулалтанд 3 хувийн хөнгөлөлт
?
07.06.01 тооцсон.
1 200 000
07.06.02 Òýíãýð ÕÕÊ-ààñ ò¿¿õèé ýä çýýëýýð õóäàëäàæ àâñàí. НӨТ-тэй
07.06.02 Цалингийн урьдчилгаа олгосон 200 000
07.06.02 Нярав Болд түүхий эд авахаар касснаас мөнгө авсан. 1 100 000
400 000
07.06.02 Хангамжын зүйл авч харилцахаар тооцоог нь хийв. НӨТ-тэй
?
07.06.02 Жуулчин компани тооцооныхоо 80 хувийг харилцахаар хийв
07.06.02 Үлдсэн мөнгөнд Жуулчин компаниас ТЭМ авсан. НӨТ-тэй 104 000
Нярав Болдын авчирсан ТЭМ-ийн падааныг нэмж үзэхэд
1080,0 төгрөгний бараа байв. Авсан барааг тоолоход 1030,0 1 030 000
07.06.03 төгрөгний бараа байв.
Болдоос 50,0 төгрөгний бараа дутсаныг авлага дансанд
50 000
07.06.03 бүртгэв
Болд үлдэгдэл мөнгөө тушаахад 10,0 төгрөг дутсаныг мөн л
10 000
07.06.03 авлага дансанд бүртгэв
40
07.06.03 Болд үлдэгдэл мөнгөө кассанд тушаав. 10 000

07.06.04 Цолмон компаниас авлагаа цуглуулав. 1 000 000
07.06.04 Тэнгэр ХХК-д зээлээ төлөв. 1 000 000
07.06.05 Харилцахаас касс руу шилжүүлсэн 400 000
07.06.05 ÒÝÌ-ийг Ä¯-èéí öåõ ð¿¿ øèëæ¿¿ëýâ. 1 800 000
1 500 000
07.06.10 Òàòâàðûí øàëãàëòààð 1500,0 òºãðºãíèé çºð÷èë èëð¿¿ëæ,
750 000
07.06.10 Хóãàöààíä íü òºëººã¿é òàòâàð 750,0 òºãðºãíèé àêò òàâüñàí
800,0 төгрөгний Цалинг тооцоолоход 40 хувь нь ДҮ-ийн
цехийн ажилчдийнх, үлдсэн хувь нь удирдлагын цалин ?
07.06.25 байсан.
?
07.06.25 Үйлдвэрлэлд үйлчилгээний зардал гарсан 60 000
07.06.25 Цалингаас хувь хүний төлөх НДШ-ийг тооцож суутгав ?
Цалингаас хувь хүний төлөх ХАОАТ-ийг тооцож суутгав. 5
?
07.06.25 ажилтантай
07.06.25 Цалингийн урьдчилгааг тооцоолсон ?
07.06.25 Болдоос суутгалыг тооцож цалингаас нь суутгасан ?
07.06.25 Цалинг тавьж олгосон ?
ДҮ-ийн цехэд тооллого хийхэд 500,0 төгрөгний үлдэгдэлтэй ?

07.06.25 байсан. Зөрүүг бэлэн бүтээгдэхүүн болсон гэж үзсэн.
07.06.26 Байгууллагаас төлөх НДШ-ийн 19 хувийг тооцов ?
1500,0 төгрөгний бэлэн бүтээгдэхүүнийг 2500,0 төгрөгөөр
1 500 000
07.06.26 борлуулсан.
07.06.26 2 500 000
Бэлэн бүтээгдэхүүний агуулахад тооллого хийхэд 600,0 ₮-ний ?

07.06.30 бараа байсан ба зөрүүг нярав Дулам дээр акт тавьсан
2007-1-1 нд жилийн даатгалын төлбөрт ??? Төгрөг урьдчилж
600 000
07.06.30 төлсөн байсан. Тохируулах бичилт хийнэ үү.
Цолмон компаниас авах үлдэгдэл авлагыг найдваргүйд
40 000
07.06.30 тооцов
Хангамжын материалд тооллого хийхэд 480,0 байсан ба
дутагдлын 30 хувь нь эд хариуцагч Батын буруу тул акт 10 091
07.06.30 тавив
23 545
07.06.30 Дутагдсан ХМ-ын 70% нь байгууллагын зардал гэж тооцов
180 000
07.06.30 Тэнгэр ХХК 180 төгрөгний авлага авахгүй болсоныг бүртгэв
07.06.30 НӨТ төлсөн 400 000
07.06.30 Орлогын татвар төлсөн 300 000
07.06.30 ХАОАТ төлсөн 37 000
07.06.30 НДШ төлсөн 45 000
07.06.30 Татварын актыг торгуулийн хамт төлөв 2 250 000
Äóëàì òýðã¿¿íèé àæèëòàí áîëñîí òóë 200,0 òºãðºãººð 141 000

07.06.30 øàãíóóëñàí. ББ-ний дутагдал болон ХАОАТ суутгаж олгов
07.06.30 Дулмын урамшууллаас ББ-ий дутагдлыг суутгав 39 000
07.06.30 Дулмын урамшууллаас ХАОАТ 10 хувь суутгав 20 000
07.06.30 Ажилчдийн хүүхдүүдэд 100,0₮-ний бэлэг авч өгөв. 100 000
07.06.30 ХАОАТ суутга. 10 000
Хүснэгт-7
41
ХИЧЭЭЛ №12 … … … … ……… … … …… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …… ……
6.1 Татвар төлөхөд анхаарах зүйлс, зөвлөмж

А. Цалингийн татвар
Б. ОАТ /Орлогын албан татвар/
В. НӨТ /Нэмүү өртгийн татвар/
А. Цалингийн татвар /ХАОАТ, НДШ/ төлөхөд анхаарах зүйлс:

Цалингийн тооцоололын дагуух НДШ, ХАОАТ төлөлдөн дээр нягтлангууд 2 зүйл дээр ихэвчлэн алдаж татварын торгуульд
ордог.
1. Ихэнх байгууллагууд ажилтнуудаа гэрээт болон үндсэн ажилтан гэж 2 хуваадаг. Тэгээд үндсэн ажилтнуудаас НДШ,
ХАОАТ-ыг, гэрээт ажилтнуудаас зөвхөн ХАОАТ-ын 10 хувийг суутгаж олгодог. Гэтэл хуулиараа үндсэн болон гэрээт
ажилтаны цалингийн суутгалын хооронд бараг ялгаа байдаггүй. Гэрээт ажилтанууд ч НДШ төлөх ёстой байдаг. Дээрх
байдлаар гэрээт ажилтануудын цалингийн суутгалыг буруу суутгасанаас болж НДХ-ийн шалгалтаар 2 давхар акт
тогтоолгодог.
Үүнд:
1.1 Хувь хүний цалингаас 10 хувь, Байгууллагаас 19 хувь, нийт 29 хувийн татварыг нөхөн төлүүлэх акт. Хэрэв 2
жилд нэг удаа шалгалт ордог гэвэл гэрээт ажилтан бүрийн тооцоолсон цалингийн нийлбэрийг 24 сараар
үржүүлдэг. Гарсан дүнг 29-өөр үржүүлэхэд хэдийгээр цөөхөн ажилтантай ч гэсэн маш хэмжээний акт
тогтоолгодог. Жишээ нь: Танай байгууллага сарын 100,000 төгрөгний цалинтай 5-н гэрээт ажилтантай сар бүр
ХАОАТ 10 хувиар суутган татварт төлдөг байсан гэвэл: 100,000*5=500,000 төгрөгний сарын цалинг 24 сард
үржүүлбэл 2 жилийн цалин 500,000*24=12,000,000 төгрөг болно. Үүнийг 29 хувьд үржүүлбэл
12,000,000*29%=3480,000 төгрөгийг нөхөн төлнө.
1.2 Хугацаандаа татвараа төлөөгүйн акт. НДШ-ийн хуулиар сар бүрийн 5-н гэхэд өмнөх сарын НДШ-ийн татварыг
төлж тайлангаа өгсөн байх ёстой ба төлөөгүй хоног тутамд 0,3 хувийн алданги ногдуулдаг. Гэхдээ ямар ч
татварын хуулинд хугацаандаа татвараа төлөөгүй алданги нь зөрчил гаргасан дүнгийн 50 хувиас хэтэрч
болохгүй гэсэн заалттай байдаг. Дээрх жишээгээр хугацаандаа татвараа төлөөгүйн алданг нь 2740,500 төгрөг
буюу нийт зөрчлийн 50 хувиас хэтэрч байгаа тул 3480,000*50%=1740.000 төгрөгний акт тогтоолгох болно. Нийт
төлөх татварын алданг нь 3480,000+1740,000=5220.000 төгрөгний алданги төлнө.
Дээрх жишээнээс харахад хэдийгээр зөрчил бага байсан ч гэсэн татварын алданги маш өндөр тавигддаг нь харагдаж байна.
Анхаар:
− Байгууллагын буруугаас болж алданги тавигдсан учир дээрх 1740,000 төгрөг нь татвар ногдох орлогоос хасагдахгүй
зардал болно. Санхүүгийн тайланд тусгахдаа үйл ажиллагааны бус зардал хэсгийн татварын алданги, торгууль гэсэн
дансанд бүртгэнэ. Өөрөөр хэлбэл алданги нь зардал биш учраас танай орлогын татварын зардлыг бууруулахгүй.
− Байгууллагаас төлж байгаа ажилчдын унаа, хоолны мөнгө, урамшуулалт цалингаас НДШ, ХАОАТ суутгахгүй тайлан
гаргадаг. Гэтэл татварын хуулиар эдгээрээс НДШ, ХАОАТ-ыг суутгадаг. Жишээ нь тухайн байгууллага өдөр бүр
ажилтандаа хоол унааны мөнгө 1000 төгрөг өгдөг. Ажилтан сард 21 хоног ажилдаг гэвэл 1000*21=21,000 төгрөгнөөс 29
хувийн НДШ болох 6090 төгрөгийг татварт төлөх ёстой. Эдгээрийг төлөөгүйгээс болж нөхөн төлөхөөс гадна
хугацаандаа төлөөгүйн алданги давхар тооцуулдаг.
− Харин ажилтнууддаа нэг удаа бэлэг өгөх, өөр байгууллага, хувь хүнээр 1 удаа ажил хийлгэж ажлын хөлсийг өгөх бол
мөнгөний нийт дүнгээс ХАОАТ 10 хувийг суутгаж татварт тушаах ёстой. Жишээ нь:
Хүүхдийн баяраар ажилтнуудынхаа хүүхдүүдэд 100,000 төгрөгний бэлэг өгнө гэвэл дансны бичилт нь:
Данс
Огноо Гүйлгээний утга Дүн
Дт Кт
Хүүхдийн баяраар ажилчдийн хүүхдүүдэд бэлэг Урамшуулал ХАОАТ өр 10,000
өгсөн. Урамшуулал Мөнгө 90,000
ХАОАТ-ыг тушаасан ХАОАТ өр Мөнгө 10,000
Б. Орлогын татварын тайлан гаргахад анхаарах зүйлс:
1. Хүүгийн зардал.
Çýýëиéí õºðºíãººð áàðиëãà áàéãóóëàìæ áàðиõ, òîíîã òºõººðºìæ óãñðàõ, ñóóðиëóóëàõ õóãàöààíä óã çýýëиéí õ¿¿ä òºëñºí
òºëáºðиéã òóõàéí õºðºíãиéí ºðòãиéí õýñýãò îðóóëæ òîîöîõ áºãººä ò¿¿íиéã àøиãëàëòàä îðóóëñàí ¿åýñ çýýëиéí õ¿¿ä òºëñºí
òºëáºðиéã àëáàí òàòâàð íîãäîõ îðëîãîîñ õàñ÷ òîîöíî.
Харин эргэлтийн хөрөнгө санхүүжүүлэхэд авсан зээлийг зээлийн хүүгийн зардалд тусгаж татвар ногдох орлогоос хасч
тооцно.
Жишээ нь: Бат ХХК 2007 оны 7 сарын 1-нд банкнаас 2 хувийн хүүтэй 50 сая төгрөг зээлж үүний 40 сая төгрөгийг барилга
барихад, 10 сая төгрөгийг эргэлтийн хөрөнгө санхүүжүүлэхэд зарцуулсан гэвэл сарын хүү болох 1 сая төгрөг нь:
40,000,000*2%= 800,000 төгрөг нь барилгын өртөгт шингэж балансад тусгагдана.
10,000,000*2%=200,000 төгрөг нь хүүгийн зардал болж орлогын тайланд тусгагдана.
Дансны бичилт нь:
Данс
Дт Кт
Барилга Касс 800,000
2007.7.1 1 сая төгрөгний хүү төлсөн.
Хүүгийн зардал Касс 200,000
2. Урсгал засварын зардал.

Урсгал засварын çàðäàë íü òóõàéí ¿ë õºäëºõ ýä õºðºíãиéí õóâüä ¿ëäýãäýë ºðòãиéí 2 õóâü, áóñàä õºðºíãиéí õóâüä ¿ëäýãäýë
ºðòãиéí 5 õóâиàñ õýòðýõýýðã¿é áàéõ áºãººä ¿¿íýýñ õýòýðñýí óðñãàë çàñâàðûí çàðäëûã иõ çàñâàðûí çàðäàëä òîîöíî.
42
Жишээ нь: Бат ХХК нь 48,000,000 төгрөгний үл хөдлөх хөрөнгөтэй ба 2007 оны 9 сарын 1 нд 2,000,000 төгрөгний урсгал
засвар хийсэн бол:
48,000,000*2%=960,000 төгрөг нь урсгал засварын зардал болж орлогын тайланд,
2,000,000-960,000=1.040.000 төгрөг нь их засварын зардал болж барилгын өртөгийг нэмэгдүүлнэ.
Данс
Дт Кт
Барилга Касс 1040,000
2007.9.1 Барилгад 2 сая төгрөгний урсгал засвар хийсэн Урсгал засварын
Касс 960,000
зардал
3. Элэгдлийн зардал
Хэдийгээр үндсэн хөрөнгөд элэгдэл тооцох олон арга байдаг ч гэсэн татварын хуулиар бүх үндсэн хөрөнгөд шулуун
шугамын аргыг хэрэглэнэ гэсэн заалт байдаг.
¯íäñýí õºðºíãиéã äîð äóðäñàí õóãàöààãààð àøиãëàõààð òîîöîæ, ò¿¿íиé ýëýãäýë, õîðîãäëûí øиìòãýëиéã øóëóóí øóãàìûí
àðãààð äàðààõü áàéäëààð áàéãóóëíà:
Àøиãëàõ õóãàöàà
¯íäñýí õºðºíãиéí á¿ëýã
/æиëýýð/
1 Áàðиëãà, áàéãóóëàìæ 40
2 Ìàøиí, ìåõàíиçì, òåõíиê, òîíîã òºõººðºìæ 10
3 Êîìïüþòåð, ò¿¿íиé ýä àíãи, ïðîãðàìì õàíãàìæ 3
4 Àøиãëàõ õóãàöàà íü òîäîðõîéã¿é áиåò áóñ õºðºíãº 10
5 Àøиãëàõ õóãàöàà íü òîäîðõîé áиåò áóñ õºðºíãº /¯¿íä àøиãò ìàëòìàëûí õàéãóóëûí áîëîí Õ¿÷иí òºãºëäºð áàéõ
àøиãëàëòûí òóñãàé çºâøººðºë õàìààðíà/ Õóãàöààíä
6 Áóñàä ¿íäñýí õºðºíãº 10
Àëáàí òàòâàð òºëºã÷иéí 1 æиëýýñ äýýøõи õóãàöààíä àøиãëàõ õºðºíãºä ýëýãäýë, õîðîãäëûí øиìòãýë òîîöох бөгөөд 1
жилээс бага хугацаанд ашиглагдах хөрөнгийг хангамжын материал гэж үзэн акталсан үед зардалд шингээдэг.
Жишээ нь: Бат ХХК 2007 оны 9 сарын 1-нд 1,000,000 төгрөгний Хангамжын зүйлс худалдан авсан ба 9 сарын 31 нд тоолоход
850,000 төгрөгний Хангамжын зүйлс үлдсэн байсан гэж үзвэл тооллого хийсэний дараах дансны бичилт нь:
Данс
Дт Кт
Хангамжын
Хангамжын материалд тооллого хийсэний дараах Хангамжын
2007,9,1 материалын 150,000
дансны бичилт материал
зардал
4. Томилолтын зардал
Томилолтын çàðäëûã ã¿éöýòãýëýýð òîîöîõ áºãººä õýìæýý íü òºðиéí àëáàí õààã÷äûí àëáàí òîìиëîëòûí çàðäëûã 2 äàõиí
íýìýãä¿¿ëñíýýñ õýòðýõýýðã¿é áàéíà.
5. Даатгалын зардал
Сàéí äóðûí äààòãàëûí õóðààìæиéí íиéëáýð ä¿í íü òóõàéí àæ àõóéí íýãæиéí àëáàí òàòâàð íîãäóóëàõ îðëîãûí /Татвар
төлөхийн өмнөх ашиг/ 15 õóâиàñ õýòðýõýýðã¿é áàéíà. Жишээ нь: Бат ХХК-ний ТТӨА-10,000,000, Даатгалын зардал 2000,000
төгрөг гэвэл дансны бичилт нь:
Данс
Дт Кт
Даатгалын зардал Касс 1500,000
Даатгалын зардалд 2 сая төгрөг зарцуулсан
ҮА бус зардал Касс 500,000
6. Бусад анхаарвал зохих зүйлс.

− Тухайн компаний ашиг олохтой холбогдож гараагүй зардлууд, Жишээ нь: Захиралын хувийн хэрэглээний зардал,
хандив тусламжын зардал, алданги зэрэг зардлууд нь татвар ногдох орлогоос хасагдахгүй зардал болдог. Эдгээр
зардлуудыг үйл ажиллагааны зардалд оруулан бүртгэсэнээс болж татварын акт тавиулах тохиолдол цөөнгүй байдаг.
− Зах, лангуунаас бараа цуглуулахах үед ихэвчлэн падаан байдаггүй, эсвэл хуурамч падаан дээр зарлагын падаан
бичиж өгөх тохиолдол их байдаг. Энэ тохиолдолд анхаарах хэд хэдэн зүйл байдаг.
o Татварын албанаас хуурамч тамга тэмдэгтэй падааны жагсаалт гаргаж эдгээр падаануудыг баримтандаа
бүрдүүлэхгүй байхыг анхааруулсан байдаг.
o Лангуу түрээсэлж ажиллуулж байгаа хувь хүмүүс сар бүр татвар төлж явдаг. Тиймээс та эдгээр хүмүүсээс
байнга бараа авдаг бол татвар төлсөн баримтыг канондуулж авах хэрэгтэй.
o Мөн орлого олж байгаа хувь хүн бүр иргэний орлогын албан татварын дэвтэртэй байдаг. Энэ дэвтрийн
дугаарыг нь канондаж авах хэрэгтэй. Тиймээс эдгээр баримтыг канондаж өгөхөөс татгалзсан, хүчингүй
падаан хэрэглэж байгаа хүмүүсээс бараа авахыг аль болох татгалзаж хүчин төгөлдөг падаан бүрдүүлэх нь
танай байгууллагыг татварын эрсдэлээс хамгаалах болно.
В. НӨТ-ийн тайлан гаргах, татвар төлөхөд анхаарах зүйл:
НӨТ бол борлуулалтаас 10 хувь төлдөг татвар юм. Тийм ч учраас байгууллагад хамгийн их санхүүгийн дарамт учруулдаг
татвар бол НӨТ-ийн татвар байдаг. Тиймээс НӨТ-ийн татварыг зөв тооцож, бүртгэлд тусгаж явахгүй бол буруу тооцсоноос
болж НӨТ-ийг өндөр төлөх, татварын шалгалтаар НӨТ-ийн алданги өндөр тооцуулах тохиолдол их байдаг.
1. Хугацаандаа НӨТ төлөгч болсоны давуу тал:
Татварын хуулиар жилийн борлуулалт нь 10 сая төгрөгнөөс давсан бол тухайн байгууллага НӨТ төлөгч болох ёстой байдаг.
Харин байгууллагууд борлуулалт нь 10 саяаас хэтэрчихээд байхад НӨТ төлөгч болохгүй явж байгаад дараа нь татварын
шалгалтаар нөхөн төлүүлэх, мөн давхар алданги тооцуулах тохиолдол их байдаг.
2. НӨТ-ийг бага төлөхийн тулд:
43
Хэрэв танай байгууллага НӨТ төлөгч байгууллага бол өөр бусад байгууллагаас худалдан авалт хийхдээ НӨТ-ийн падааны
маш сайн цуглуулах хэрэгтэй. НӨТ-ийн падаан сайн цуглуулсанаар танай төлөх НӨТ буурдаг. Жишээ нь 1 сая төгрөгний
шатахууны зардал дээрээ Петровисоос НӨТ-ийн падаан авсан бол танай төлөх НӨТ 90900 төгрөгөөр буурна гэсэн үг юм.
Хэрэв НӨТ-ийн падаан авч чадаагүй бол 90900 төгрөгний илүү татвар төлнө. Энэ тохиолдолд дансны бичилт нь:
Данс
Дт Кт
Шатахууны зардал Касс 909,090
НӨТ-тэй Шатахууны зардал
НӨТ Касс 90,900
Дансны бичилтээс харахад шатахууны зардалд хэдийгээр 1 сая төгрөг гарсан боловч НӨТ-тэй худалдан авалт учир 909090
төгрөг болж бүртгэгддэг байна. НӨТ-тэй худалдан авалтын үед НӨТ-ийн авлага үүсдэг.
2. НӨТ-ийн тооцоололыг зөв хийх.

Зарим нягтлангууд НӨТ тооцохдоо борлуулалтаасаа шууд 10 хувь бодоод гаргачихдаг. Гэтэл энэ нь буруу тооцоолол юм.
Борлуулалтыг 110 хувь гэж үзэх ёстой. Жишээ нь:
Танай сарын борлуулалт 10 сая төгрөг, НӨТ-тэй худалдан авалт 3 сая төгрөг байсан бол төлөх НӨТ нь:
10,000,000*10%=1000,000 төгрөг биш 10,000,000*10/110=909090 ₮.
Одоо хасагдах НӨТ өө тооцоолбол 3,000,000*10/110=272727 төгрөг болно.
Ингээд төлөх НӨТ нь 636,362 төгрөг болно.
Сар бүрийн 10 ний дотор өмнөх сарынхаа НӨТ-ийн тайланг гаргах ёстой бөгөөд НӨТ төлөх хугацаа нь НӨТ-ийн тайлан
гаргах хугацаатай адилхан байдаг.

Борлуулалт хийсэн үед:
Данс
Дт Кт
Мөнгө НӨТ 909,090
10 сая төгрөгний борлуулалт хийсэн.
Мөнгө Борлуулалт 9,090,910
НӨТ- төлөгч байгууллага борлуулалт хийсэн үед НӨТ-ийн өр үүсдэг.
НӨТ-тэй худалдан авалт хийсэн үед:

Данс
Дт Кт
Зардал Касс 2,727,273
3 сая төгрөгний НӨТ-тэй худалдан авалт хийсэн
НӨТ Касс 272,727
Төлөх НӨТ 909.090-272.727=636.362
6.2 Жишээ бодлого 6. Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí ãàðãàõ /татварын хуультай холбоотой/
Magic choice компаний 2007оны 3-р улирлын санхүүгийн тайлан гаргах.
Бодлогын бодолтыг Magic3.xls файлаас харна уу.
Хийх зүйл:
1. Magic choice компаний 2-р улирлын тайланг хувилж архивлана уу. Хувилсан Файлын нэрийг Magic3.xls болгоно.
/copy paste хийнэ/.
2. Magic3 файл руу орно уу.
3. Togtmol medeelel шийтэнд орж NEW MONTH товчлуурыг дарна уу.
4. Доорх өгөгдлийн дагуу Ерөнхий журнал хөтөлнө үү. ?-ийг бөглөнө үү. Хүснэгт-8
5. Орлогын татварын тайлан руу орж татвар ногдох орлогоос хасагдахгүй зардлууд яаж гарсаныг тайлбарлана уу.
44
MAGIC CHOICE LLC-НИЙ 2007 ОНЫ 3-Р УЛИРЛЫН ЕРӨНХИЙ ЖУРНАЛ

Îí ñàð ¹ Ã¿éëãýýíèé óòãà ÍªÒ Äàíñ Ä¯Í
ДТ КТ
Голомт банкнаас 20 сая төгрөг сарын 2
07.07.01 1 хувийн хүүтэй зээлсэн 20 000 000
07.08.01 2 Барилга барихад зарцуулсан мөнгө 15 000 000
07.08.01 3 Хангамжын материал авахад 4 000 000
07.08.01 4 Батаас хүүгүй мөнгө зээлэв 3 000 000
Даатгалд хөрөнгөө 6 сараар урьдчилж
07.08.01 5 даатгуулсан. НӨТ-тэй 3 000 000
07.08.01 4 Голомт банкинд 1 сарын хүү төлсөн ?
07.08.01 5 Голомт банкинд 1 сарын хүү төлсөн ?
Жуулчин компанид 5 сая төгрөгний
07.08.01 6 борлуулалт хийж 2 сая нь бэлнээр 2 000 000
07.08.01 3 сая нь дараа тооцоогоор хийгдсэн. 3 000 000
Барилгад 2 сая төгрөгний урсгал засвар
07.09.01 7 хийсэн ?
?
Менежер хөдөө томилолтоор 2 өдөр явж
07.09.01 8 зарцуулсан. 200 000
07.09.01 9 Жуулчин компаниас авлагаа цуглуулав 3 000 000
2007.9.31 Хамт олноороо цэнгэн хөгжилдөв. 1 500 000
Барилгынхаа даатгалд төлсөн мөнгөний
2007.9.31 10 тохиргоо бичилт хий ?
2007.9.31 10 Барилгад 2 сарын элэгдэл тооцсон ?
Машин тоног төхөөрөмжид жилийн элэгдэл
2007.9.31 тооцов ?
Хүснэгт-8
6.3 Нягтлан бодогч ãýæ ямар хүн байх ёстой вэ
Òà 7-14 õîíîãèéí ñóðãàëòûí õóãàöààíä þó þó ñóðñàí áý.

¯çñýí õè÷ýýëèéíõýý àãóóëãà õºòºëáºðèéã ãàðûí àâëàãàíû 1-ð õóóäàñíààñ ýðãýí õàðæ îéëãîîã¿é ¿ëäñýí õè÷ýýëèéã òýìäýãëýæ
øàëãàíà óó. ªìíºõ õè÷ýýë¿¿äèéã õóðààíãóéëæ õýëýõýä, Áèäíèé ¿çñýíýýð ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàí ãàðãàõ 7-í ¿å øàò áàéäàã. ¯¿íèé
2 дахь ¿å øàò буюу ерөнхий журналаа çºâ õºòëººä magic finance ïðîãðàìì ðóóãàà îðóóë÷èõâàë äàðààãèéí 5-í ¿å
øàò íü àâòîìàòààð ãàð÷èõíà. Мөн дээрээс нь санхүүгийн тайлангийн шинжилгээ болон татварын 4- тайлан /НДШ тайлан,
ХАОАТ тайлан, НӨТ тайлан, ОАТ тайлан/ автоматаар гарна. Таны тайлан зөв гарсан эсэхийг та өөрөө шалгаж чадна.
Ингээд л та санхүү, татварын тайлан гаргах чадвартай болчихлоо. Гэхдээ зөвхөн magic finance тусламжтайгаар...
Тиймээс цаашид та эдгээр автоматаар гараад байгаа тайлангуудын логикийг сайн ойлгож авах нь чухал юм шүү.
Та нягтлангийн чиглэлээр ажилд ороход, эсвэл өөрөө компани байгуулаад явахад санхүүгийн гэлтгүй бусад мэргэжлийн
хүмүүс ямар түвшинд ажиллах ёстойг энэхүү хичээлээр үзэх болно.
Ажилтанд 2 төрлийн ур чадвар байх ёстой.

1. Мэргэжлийн ур чадвар
2. Ерөнхий ур чадвар
Тухайн байгууллагын ажилтнууд эдгээр ур чадваруудыг хэрхэн эзэмшсэн бэ гэдгээс их зүйл шалтгаалдаг. Өөрөөр хэлбэл
танай байгууллагын өгсөх, уруудах нь ажилтаны мэргэжлийн болон ерөнхий ур чадвараас шууд хамаардаг.
САНХҮҮГИЙН АЖИЛТАНЫ МЭРГЭЖЛИЙН УР ЧАДВАРЫГ ҮНЭЛЭХ
№ Мэргэжлийн ур чадвар Тайлбар Асуулт

Үндсэн хөрөнгө, Хангамжын материал актлах нь
1 Бүртгэл хөтлөлт Бөабөабөабөабөабөабөаб
санхүүгийн тайланд яаж нөлөөлөх вэ. //
Бүртгэл, санхүүгийн
2 Санхүүгийн тайлан яагаад шинжилгээ хийдэг вэ. //
шинжилгээ
Төсөв төлөвлөгөөтэй ажиллах нь юунд хэрэгтэй вэ.
Юунд хэрэгтэй вэ. //
Санхүүгийн тайланд шинжилгээ хийсэнээр өртөг
3 Төлөвлөгөө, төсөв
зардлыг яаж бууруулж болох вэ. //
Борлуулалт ихэсгэх, зардал хэмнэлт дээр санхүүгийнхэн
яаж оролцох вэ.
45
4 Дотоод хяналт
Та энэ 2 компаны алинд нь ажилд орох вэ? А. Жилд 20
Эдийн засаг, бизнесийн сая рублийн борлуулалт, 2 сая рублийн ашигтай
5
талаарх мэдлэг ажилдаг компани. Б. Жилд 10 сая рублийн борлуулалт
1.5 сая рублийн ашигтай ажилдаг компани.
6 Хуулийн мэдлэг Нягтлан бодогч хүнд хуулийн мэдлэг ямар хэрэгтэй вэ
Та санхүүгийн ажилтан сонгон шалгаруулж ажилд

Сонгон шалгаруулах
7 авахдаа ямар асуулт асуудаг вэ? Ямар хүнийг ажилд
ярилцлага
авах вэ?
Ажилтнуудыг 100 хувь жигд ачаалалтай, сул зогсолтгүй
8 Хүний нөөц
ажиллуулахын тулд юу хийж чадах вэ.
Ажилтнуудын хийсэн ажлын гүйцэтгэлийг үнэлэх,
Сургалт хөгжил,
9 мэргэжлийн түвшинг дээшлүүлэх сургалт хийх нь
Гүйцэтгэлийн үнэлгээ
ямарүр дүнтэй вэ.
Ажлын байрны шинжилгээ,
Санхүүгийн ажилтнуудын бүтэц ЗБ-тын талаар таны
10 тодорхойлолт, Бүтэц
бодол
зохион байгуулалт
ЕРӨНХИЙ УР ЧАДВАРЫГ ҮНЭЛЭХ
Ерөнхий ур чадвар Жишээ

Ажилдаа өөриймсөг сэтгэлгээгээр ханддаг, асуудлыг хамтран
1 Өөриймсөг сэтгэлгээ
шийдвэрлэхийг эрмэлзэж бусдын санаа бодлыг хүндэлдэг,
Аливаа асуудалд өргөн хүрээгээр бүтээлчээр хандаж, оновчтой
2 Øèéäýë ãàðãàõ, îëîõ ÷àäâàð шийдэл олох, илүү сайн үр дүнд хүрэх боломжийг тодорхойлох
чадвартай.
Аливаад бүтээлчээр хандаж ажилладаг. Үр дүнгээ сайжруулахын
Шинэ санаа, санаачлага гаргах
3 тулд шинэ арга аргачлалыг боловсруулдаг. Шинэ санааг дэвшүүлж
чадвар
практик хэрэглээ болтол хөгжүүлдэг.
Эрсдэл тооцоолох, хүлээх Зорилгоо тодорхойлох чадвартай бөгөөд түүндээ хүрэх арга замыг
4
чадвар мэддэг, эрсдэл хүлээх ба түүнийг тооцох чадвартай.
Эхлээд бусдын санаа бодлыг ойлгож дараа нь өөрийн санал
бодлыг ойлгуулахыг хичээдэг. Багийн үйл ажиллагааг үр дүнд
Хамтран ажиллах болон хүргэхийн тулд өндөр шаардлага тавьж ажилладаг, багийн
5
харилцах ур чадвар гишүүдийн чадавхи, зан төлвийн онцлогийг мэдэрч хоорондын
харилцааг дэмжиж, янз бүрийн багийн хүмүүстэй үр дүнтэй
ажиллаж чаддаг.
Өсч хөгжих чадавхитай. Өөрчлөлтийг хурдан хүлээн авч, дасан

6 Чадавхи потенциал зохицох чадвартай, бусдын хөгжилд анхаарал тавьж дэмжиж
ажилладаг. Өөрийгөө хөгжүүлэхэд санаачлага гаргаж ажилладаг.
Хувийн зохион байгуулалт, Хэрэгцээгээ зөв тодорхойлж, урт хугацааны төлөвлөлтийг оновчтой
7
сахилга бат хийдэг. Амлалтаа байнга биелүүдэг.
Бàéãóóëëàãà/áèçíåñ/õóâü õ¿íèé ìýäýýëëèéí íóóöëàëûã ÷àíä
8 Нууцлалыг хадгалах чадвар
õàäãàëàõ ÷àäâàðòàé.
Сургах Зааварлах. Санхүүгийн дүрэм журмыг ажилтнуудад
танилцуулж, хэрхэн мөрдөх талаар үргэлж сургалт хийж байх
Сургах, зааварлах,
9 хэрэгтэй. Танилцуулах. Нягтлангийн ажлын үр дүн сар улирал,
танилцуулах ур чадвар
жилийн дараа гардаг. Тиймээс хийсэн ажлаа цаг хугацаанд нь
танилцуулж байхгүй бол таны юу хийснийг хүн мэдэхгүй.
Бичиг баримт боловсруулах Àëáàí áè÷èã, òóøààë, òîãòîîë áîëîâñðóóëàõ, àðõèâëàõ, ïðîòîêîë
10
чадвар õºòëºõ ÷àäâàðòàé.
Гадаад хэлний мэдлэг /англи
11 Англи хэлний мэдлэгтэй
хэл/
Õэрэглээний программууд Word, Excel, Power Point õýðýãëýýíèé ïðîãðàììóóäûã àøèãëàõ
12
ашиглах ÷àäâàðòàé.
46
MAGIC FINANCE ПРОГРАММ АШИГЛАХ ЯВЦАД ДАНСНЫ КОДНЫ ЗАДАРГАА, ТАЙЛБАР
øèíæ Äàíñíû êîäûí óòãà Êîä øèíæ Äàíñíû êîäûí óòãà Êîä
1. Хөрөнгийн данс: 2.2 Урт хугацаат өр төлбөр

1.1 Эргэлтийн хөрөнгө Passiv Бондын өглөг БОӨ
Aktib Төгрөгийн касс КассТ Passiv Урт хугацаат өглөг УХӨТ
Aktib Долларын касс Касс$ Passiv Банкны өглөг БАӨ
Aktib МШ /Харилцах МШ ₮
Aktib МШ /Харилцах МШ $ 3. Эзэмшигчийн өмчийн данс
Aktib Анод /Харилцах АНОД ₮ Passiv Төрийн өмч ЭӨ1
Кт талд үлдэгдэлтэй
Хөрөнгийн данс нь балансын буюу байнгын данс бөгөөд ДТ талдаа үлдэгдэлтэй байна.
Aktib Анод /Харилцах АНОД $ Passiv Хувийн өмч ЭӨ2

Aktib Богино хугацаат хөрөнгө оруулалт БХХО Passiv НТК НТК
Aktib Хувь хүнээс авлага ХХА Passiv Халаасны хувьцаа ХАХ
Aktib Байгууллагаас авлага БА Passiv Эздийн өмч бусад ЭӨБ
Aktib Татварын авлага ТАВ Passiv Хуримтлагдсан ашиг ХА
Aktib Найдваргүй авлагын нөөц НАН Passiv Ногдол ашиг НА
Aktib Сүлжээ компаниудын авлага СКА
Aktib Бусад авлага БУА 4. Орлогын данс
Aktib Борлуулалтын авлага БОА Orlogo Борлуулалт Борлуулалт
КТ талд
Aktib Түүхий эд материал ТЭМ Orlogo Бусад борлуулалт БО
Aktib Дуусаагүй үйлдвэрлэл ДҮ Orlogo Хүү, торгуулийн орлого ХТО
Aktib Бэлэн бүтээгдэхүүн ББ Orlogo Үйл ажиллагааны бус орлого ҮАБО
Aktib Хагас боловсруулсан бүтээгдэхүүн ХББ
Aktib Хангамжын материал ХМ 5. Зардлын данс
Aktib Сав баглаа боодол СББ Zardal ББӨ ББӨ
Aktib Сэлбэг хэрэгсэл Сэлбэг Zardal Цалингийн зардал ЦЗ
Зардлын данснууд нь Орлогын тайлангийн буюу түр дансд бөгөөд ДТ талдаа үлдэгдэлтэй
Aktib Урьдчилж төлсөн зардал УТЗ Zardal НДШ зардал НДШЗ
Aktib Урьдчилж төлсөн тооцоо УТТ Zardal Урсгал засварын зардал УЗЗ
Aktib Цалингийн урьдчилгаа ЦУ Zardal Үйлчилгээний зардал ҮЗ
Zardal Түрээсийн зардал ТҮЗ
1.2 Эргэлтийн бус хөрөнгө Zardal Тээврийн зардал ТЭЗ
Aktib Газар Газар Zardal Зар сурталчилгаа ЗС
Aktib Барилга Барилга Zardal Шуудан холбооны зардал Холбоо
Aktib Хуримтлагдсан элэгдэл ХЭ.Барилга Zardal Хүүгийн зардал ХҮЗ
Aktib Машин, тоног төхөөрөмж МТТ Zardal Элэгдлийн зардал ЭЗ
Aktib Хуримтлагдсан элэгдэл ХЭ.МТТ Zardal Ашиглалтын зардал АЗ
Aktib Тавилга эд хогшил ТЭХ Zardal Хандивийн зардал Хандив
Aktib Хуримтлагдсан элэгдэл ХЭ.ТЭХ Zardal Бусад татварын зардал БТЗ
Aktib Бусад үндсэн хөрөнгө БҮХ Zardal Томилолтын зардал ТОЗ
Aktib Хуримтлагдсан элэгдэл ХЭ.БУХ Zardal Түүхий эд материалын зардал ТЭМЗ
Aktib Дуусаагүй барилга ДБ Zardal Шатахууны зардал ШЗ
Aktib Мал амьтан МА Zardal Хангамжын материалын зардал ХМЗ
Aktib Гүдвил Гудвил Zardal Бусад зардал БУЗ
Aktib Патент Патент Zardal Борлуулалтын буцаалт БОБ
Aktib Зохиогчийн эрх ЗЭ Ханшны зөрүү ХЗ
Zardal Хүү, торгуулийн зардал ХТЗ
2. Өр төлбөр Zardal Бичиг хэргийн зардал БХЗ
2.1 Богино хугацаат өр төлбөр Zardal Удирдлагын зардал УДЗ
Өрийн данс нь кт талдаа үлдэгдэлтэй.
Passiv Хувь хүнд өглөг ХХӨ Zardal Бусдаар гүйцэтгүүлсэн ажлын хөлсБГАХ
Passiv НӨТ өглөг НӨТӨ Zardal Сургалтын зардал СЗ
Passiv ОАТ өглөг ОАТӨ Zardal Найдваргүй авлагын зардал НАЗ
Passiv ХАОАТ өглөг ХАОАТӨ Zardal Даатгалын зардал ДЗ
Passiv Бусад татварын өглөг БТӨ Zardal Борлуулалтын хөнгөлөлт БХ
Passiv НДШ өглөг НДШӨ Zardal Үйл ажиллагааны бус зардал ҮАБЗ
Passiv Цалингийн өглөг ЦӨ Zardal Банкны шимтгэлийн зардал Шимтгэл
Passiv Хүүгийн өглөг ХӨ
Passiv Дотоод байгууллагад өглөг ДБӨ
Passiv Сүлжээ компаниудад өглөг СӨ
Passiv Бусад өглөг БӨ
Passiv Урьдчилж орсон орлого УОО
47
ÁÀÒËÀÂ. Ñ.ÌªÍÕÁÀßÐ ………………..…….. “MAGIC CHOICE” ÕÕÊ-ÈÉÍ ÇÀÕÈÐÀË
ÑÓÐÃÀËÒÛÍ ÃÝÐÝÝ
200… îíû … ñàðûí …-íû ºäºð Óëààíáààòàð õîò
ÃÝÐÝÝÍÈÉ ¯ÍÄÑÝÍ ÍªÕÖªË
Ýíýõ¿¿ ñóðãàëòûí ãýðýýã íýã òàëààñ “MAGIC CHOICE” ÕÕÊ-èéí àæèëòàí

…………………. îâîãòîé …………………, íºãºº òàëààñ ……………... îâîãòîé …………………
íàð òóñ ñóðãàëòûí òºâèéí ñóðãàëòàíä 2008 îíû .… ñàðûí …-ààñ 200... îíû …. ñàðûí .…
õ¿ðòýë ñóðàëöàõààð … îíû … ñàðûí ...-íû ºäºð õýëýëöýæ òîõèð÷, ýíýõ¿¿ ãýðýýã äàðààõ
íºõöºëººð áàéãóóëæ áàéíà.Äóãóéëíà óó .
№ Худалдаа үйлчилгээний төрөл Үнэ Тайлбар
ПРОГРАММЫН ХУДАЛДАА:
Magic finance жижиг дунд аж ахуйн Гарын авлага ном дагалдана. Программын танилцуулгыг
1 80 000 үзнэ үү.
нэгжүүдийн санхүү, татварын программ
СУРГАЛТ, ҮЙЛЧИЛГЭЭ:
7 хоногийн сургалт. /Magic finance/ программ Санхүүгийн анхан шатны мэдлэгтэй, тайлан гаргаж
3 үнэгүй дагалдана. 80 000 чаддаггүй хүмүүст зориулагдсан. Гарын авлага ном, CD
үнэгүй
14 хоногийн сургалт. /Magic finance/ программ Санхүүгийн мэдлэггүй хүмүүст зориулагдсан. Гарын авлага
4 100 000
үнэгүй дагалдана. номîîð õàíãàíà..
5 Компьютерийн 7 хоногийн сургалт 25000 Windows XP, Интернэт, Excel программын сургалт
Компьютерийн программ хангамжын засвар Хард форматлах, Windows XP, Office 2003, Үсгийн фонт,
6 5 000-10 000 төгрөг
үйлчилгээ Вирусны программ суулгах
Жижиг дунд аж ахуйн нэгжүүдийн санхүүгийн
7 40000-100000 төгрөг Улирал, жилийн эцсийн тайланг гаргана.
тайланг захиалгаар гаргах
ГАНЦААРЧИЛСАН СУРГАЛТ:
Санхүүгийн ганцаарчилсан 7 хоног 120000 Санхүү, татварын magic finance программ, гарын
8
сургалт 14 хоног 160000 авлагатай хамт өгнө
Компьютерийн ганцаарчилсан 7 хоног 35 000 Windows XP, Интернэт, Excel программын, компьютер
9 сургалт 14 хоног 65000 засварын сургалт
Ýíýõ¿¿ ãýðýý íü òàëóóä õàðèëöàí áàòàëæ, ãàðûí ¿ñýã çóðñàí ºäðººñ ýõëýí õ¿÷èí òºãºëäºð
¿éë÷èëíý.
ÍÝÃ. …………………. ÎÂÎÃÒÎÉ …………………-ÈÉÍ

ÝÐÕ, ¯¯ÐÝÃ
1.1 Ñóðàëöàã÷ íü êîìïàíèéí çàõèðãààíààñ áàòëàí ãàðãàñàí ñóðãàëòûí æóðìûã áàðèìòëàí

ñóðàëöàíà.
1.2 Ñóðàëöàã÷ íü ñóðãàëò ýõëýõ ºäºð ñóðãàëòûí òºëáºðèéí 50%-ààñ äýýø õýñãèéã òºëñºí
áàéõ
1.3 Ñóðãàëò äóóñàõààñ 2 ºäðèéí ºìíº ñóðãàëòûí òºëáºðèéã á¿ðýí òºëñºí áàéõ
1.4 Ñóðãàëòûí ÿâöàä òóñ êîìïàíèéí ýä ç¿éëñýä ãýìòýë, ýâäðýë ó÷ðóóëñàí òîõèîëäîëä
ó÷èðñàí õîõèðëûã á¿ðýí òºëºõ
1.5 Ñóðàëöàã÷ ïðîãðàììûã ñóðãàëò ýõëýõýýñ ºìíº ýñâýë ñóðãàëòûí äóíäóóð àâ÷ áîëîõ
áºãººä ýíý òîõèîëäîëä òºëáºðºº á¿ðýí òºëñºí áàéíà.
48
ÕÎ¨Ð. “MAGIC CHOICE” ÕÕÊ-ÈÉÍ

ÝÐÕ, ¯¯ÐÝÃ
2.1 Ñóðàëöàã÷èéã ñóðãàëòûí òààòàé îð÷èí, øààðäëàãàòàé òåõíèê òîíîã òºõººðºìæ, ãàðûí
àâëàãà, áóñàä ìàòåðèàëààð õàíãàõ
2.1 Суралцагч сургалтын төлбөрөө төлсөний дараа чөлөөгөөр сургалтанд сууж
чадахгүйд хүрвэл нөхөн суулгаж болох ба төлбөрийг буцаан авах бол бүртгүүлсэн
өдрөөс хүсэлт гаргасан өдөр хүртэл өдрийн 10,000 төгрөгөөр бодож суутгал хийнэ.
2.2 Ñóðàëöàã÷èä çàéëøã¿é øààðäëàãà ãàðñàí òîõèîëäîëä ñóðãàëòûí öàãèéã òîõèðîëöîæ
íºõºæ îëãîõ
2.3 Ñóðàëöàã÷ ñóðãàëòûí òºëáºðºº á¿ðýí òºëñºí ¿åä ïðîãðàììûã ò¿ðãýí øóóðõàé ñóóëãàæ
ºãºõ
2.4 Ïðîãðàììä øèíý÷ëýë õèéãäñýí òîõèîëäîëä òºãñºã÷äөд ïðîãðàììûã ¿íý òºëáºðã¿é
ñóóëãàæ ºãºõ. Øèíý÷ëýëèéã çààâàë èðæ ñóóëãóóëíà.
ÃÓÐÀÂ. ÕªÍÃªËªËÒ
3.1. 2-ñ äýýø õ¿í ñóðãàëòàíä ñóóãààä äóíäàà íýã ïðîãðàìì àâáàë 2 äàõü õ¿í íü 50%
õÿìäàðíà.
3.2. Ïðîãðàìì àâñàí õ¿ì¿¿ñ êîìïüþòåðèéí ñóðãàëòàíä ñóóâàë 20% õÿìäàðíà.
3.3. 1 êîìïàíèéí íýðýýð 2-îîñ äýýø êîìïüþòåðò ñóóëãàõ áîë 2 äàõü íü 50%
õºíãºëºãäºíº.
3.4. Нэг компьютер дээр 2-оос дээш байгууллагын санхүү, татварын тайлан гаргах бол 2
дахь байгууллагаас эхлэн программ суулгах үнэ 40,000 төгрөг байна.
3.5. Ñóðãàëòàíä ñóóæ òºãññºí õ¿í õºíãºëºëò, óðàìøóóëëûí êàðò àâíà.
ÄªÐªÂ. ÁÓÑÀÄ ÍªÕÖªË
4.1 Ñóðàëöàã÷èä àíõààðóóëæ õýëñýí ¿éëäë¿¿ïèéã áóðóó õèéñíèé óëìààñ ïðîãðàììûã

ãýìòýýñýí òîõèîëäîëä ïðîãðàììûí øèíý õóâèëáàðûã ñóóëãàõ ¿éë÷èëãýýíèé õºëñ
5000 /òàâàí ìÿíãàí/ òºãðºã áàéíà.
4.2 Ïðîãðàìì ñóóëãàñàí êîìïüþòåð ýâäýðñýí, ôîðìàòëàñàí òîõèîëäîëä ïðîãðàììûã
äàõèí ñóóëãàõ ¿éë÷èëãýýíèé õºëñ 5000 /òàâàí ìÿíãàí/ òºãðºã áàéíà.
4.3 Ñóðãàëòàíä õàìðàãäàæ áàéãàà èðãýí, õóóëèéí ýòãýýä íü ñóðãàëòûí õóãàöààíä
“MAGIC FINANCE” ïðîãðàììûí äàãóó õè÷ýýëýý ñóäàëæ äóóñãàõ, ÿìàð íýãýí
øàëòãààíààð ñóðãàëò òàñëàõ, õîöðîõ ãýõ ìýò ººðèéí áóðóóòàé ¿éë àæèëëàãààíààñ
áîëæ ó÷èðñàí õîõèðëûã êîìïàíè õàðèóöàõã¿é áîëíî.
4.4 Ñóðàëöàã÷ íü ñóðãàëòàíä ñóóæ ýõýëñýíýýñ õîéø ººðèéí õ¿ñýëòýýð ãýðýýã öóöëàõ
áîëñîí òîõèîëäîëä ñóðãàëòûí òºëáºðèéã ýðã¿¿ëýí îëãîõã¿é áîëíî.
4.5 Ýíýõ¿¿ ãýðýýíä íýìýëò îðóóëàõäàà òàëóóä õàðèëöàí òîõèðîëöñîíû ¿íäñýí äýýð
õàâñðàëò ãýðýýãýýð íýìýëòèéã õèéíý. Õàâñðàëò ãýðýý íü ýíýõ¿¿ ãýðýýíèé ñàëøã¿é
õýñýã ìºí áîëíî.
4.6 Òàëóóä õàðèëöàí çºâøèëöñºíèé ¿íäñýí äýýð ãýðýýã öóöàëæ áîëíî.
4.7 Ýíýõ¿¿ ãýðýýíèé çààëòóóäûí áèåëýëòýýð òàëóóäûí õîîðîíä ìàðãààíòàé àñóóäàë
ãàðâàë õàðèëöàí òîõèðîëöîæ àñóóäëûã øèéäâýðëýõ áà øèéäâýðëýæ ýñ ÷àäâàë
ø¿¿õýýð àñóóäëûã øèéäâýðë¿¿ëíý.
4.8 Ãýðýýã àäèë õ¿÷èíòýé 2 õóâü ¿éëäýæ òàë òóñ á¿ð íýãèéã àâíà.
“MAGIC CHOICE” ÕÕÊ-èéã “MAGIC CHOICE” ñóðãàëòûí

òºëººëæ òºâèéí ñóðàëöàã÷
…………………………… îâîãòîé …………………………… îâîãòîé
………………………. ……………………….
49
Программ дээр ажиллах явцад хэрэглэгчдийн түгээмэл асуудаг

асуултнуудад өгөх хариу.
Та гарын авлаганаас хэрэгтэй мэдээллээ хайхад хэцүү байгаа бол доорх

асуултнуудаас сонгож хариултаа авах боломжтой.
АСУУЛТ-1. Ôàéëûã íýýõýä äîîðõ àëäàà ãàðààä áàéíà. /Çóðàã ¹1/
Çóðàã ¹4
Ýíý òîõиîëäîëä äàðààõ òîõиðãîîã õийõ õýðýãòýé.

1-ðò: /Çóðàã ¹2/ 2-ðò : /Çóðàã ¹3/
TOOLS öýñíий MACRO

êàìîíäûí security äýýð
äàðàõàä Зураг-5 дахь
õàðиëöàõ öîíõ ãàð÷ иðíý.
Security Level õýñãýýñ
Medium ñîíãîëòûã 3
ñîíãîíî.
Trusted Publishers õýñýã

2 äýõ
Trust all installed add-ins
and templates
Ñîíãîëòûã àâàõ áóþó
ñóìûã àðиëãàíà.
ÀÑÓÓËÒ-2. Ïðîãðàììûã ýõë¿¿ëýõ magic êîäûã çºâ îðóóëñàí áîëîâ÷ íýýãäýõã¿é áàéíà.
Äîîðõ àëäààã /Çóðàã ¹7/ çààæ ôàéë íýýãäýõã¿é áîë òà äàðààõ ç¿éëñийã çààâàë øàëãàæ ¿çýýðýé
- Á¿õ òýìäýãòийã òîìîîð áи÷иõ Caps Lock òîâ÷ийã äàðñàí ýñýõийã øàëãàõ áà ò¿¿íийã
äàðààã¿é áàéõ ,
- ¯ñãийí õýë ñîëиõ MONKEY òîâ÷ийã õàðæ çààâàë àíãëи áîëãîõ
- Äýýðõ àëäàà ãàðààã¿é áîë òà Êîäûã áóðóó îðóóëñàí áàéíà.
wÍýâòðýõ êîäûã äàõиí øàëãàæ ¿çýýðýé.
Çóðàã ¹4
4
àéëûã í
ýý
ÀÑÓÓËÒ-3. NEW MONTH òîâ÷ дээр дарж тайлангийн эцсийн үлдэгдлийг эхний үлдэгдэл рүү
хуулахад Зураг 5 дахь бичиг гарч ирээд байна.
Зураг 5 Зураг 6
50
6
5
Òà new month òîâ÷ийã äàðàõààñàà ºìíº jurnal, tootsoo, tootsoonegt, aj_husnegt, OUDT ãýñýí 5
øийòí¿¿äийí Filter-ийã ALL /Çóðàã ¹6/ áîëãîñîí áàéõ øààðëàãàòàé.
ªºðººð õýëáýë á¿õ øийòí¿¿äийí ø¿¿ëò¿¿äийã àâàõ ¸ñòîé.
ÀÑÓÓËÒ 4. Өөр документаас программ руу Copy paste үйлдийг хийж болох уу.
Болно. 2 аргаар хуулж болно. Та 2 дахь аргыг нь хэрэглэх нь илүү хялбар
1. Заавал зааврын дагуу Сopy paste үйлдлийг хийнэ үү. Өөр 7
файлнаас баруун талд байгаа 7-р зурган мэдээллийг программын Jurnal
шийт рүү хуулъя.
4.1 Хуулах мэдээллээ идэвхжүүлж байгаад ctrl+c товчийг дарж copy хийнэ.
4.2 Дараа нь Magic finance программын Jurnal шийтрүү орж хуулахыг хүссэн газраа
маусныхаа баруун товчлуурыг дарахад 8-р зураг гарах ба Paste Special коммандыг сонгоход 9-р
зурган цонх гарна.
4.3 Paste Special 9-р цонхны Values командыг дараад OK дарахад мэдээлэл jurnal Шийтэнд зөв
хуулагдах болно.
2. энэ товчийг дарахад Paste үйлдэл дээрх зааврын дагуу шууд хийгддэг.
ÀÑÓÓËÒ 5.Ïðиíòåðëýõ ãýõýä äîîðõ àëäàà ãàðààä áàéíà.

ëûã
Ýíý íü /Çóðàã ¹10/ ïðиíòåðийíõýý òîõиðãîîã øàëãàõûã àíõààðóóëæ áàéíà. Òийìä òà ººðийí
õýðýãëýäýã ïðиíòåðийí õîëáîëò, òîõиðãîîã øàëãàæ ¿çýýðýé.
10
Çóðàã ¹10
ÀÑÓÓËÒ 6. Ìºð íýìýõ óñòãàõ ãýõэä Зураг5- д заасантай адил àëäàà ãàðààä áàéíà.
Ýíý òîõиîëäîëä зураг 6-д заасны дагуу:
1. Tootsoo, эсвэл NUT_hudab øийòí¿¿äийí ø¿¿ëòийã àâíà. All болгоно.
ÀÑÓÓËÒ 7. Ôàéëä #REF! Ãýñýí àëäàà ãàð÷ áàéíà.

ëûãМаусаар тухайн нүдэнд байгаа мэдээллийг чагтан хэлбэртэй болгож байгаад чирсэнээс болж
энэ мэдээлэл гардаг. Хэрэв энэ алдаа гарсан бол:
51
− Дээрх товчлуурыг дарах. Энэ товчлуур нь Jurnal, aj_husnegt, tootsoonegt, MGT, Balance
шийтнүүдэд байдаг.
− Эсвэл Undo хийж үйлдийг буцаах
АСУУЛТ-8. Өмнөх он, улирлынхаа эхний үлдэгдлийг хаана оруулах вэ.

Aj_husnegt шийтэнд оруулна. Гарын авлаганы 25-р хуудаснаас хар.
АСУУЛТ-9. Эхний үлдэгдлээ Aj_husnegt шийтэнд оруулахад эхлэлтийн баланс тэнцэхгүй

байна.
Өмнөх тайлант хугацааныхаа орлого зарлагын үлдэгдлийг оруулсан уу. Эхний үлдэгдэл
оруулахад Цэвэр ашиг бичигдэхгүй, ОАТ-ын зардлыг бичнэ. Өмнөх тайлант хугацааны
хуримтлагдсан ашгийн үлдэгдэл нь оны эхний үлдэгдлээрээ явдаг тул өөрчлөгдөхгүй. Дахин
харна уу.
АСУУЛТ-10. Дансны кодыг зөв оруулаад байхад буруу орсон гэж гараад байна.
Ctrl товчлуураар солигддог монгол гарын драйвераар бичихэд буруу
гэсэн алдаа гардаг. Иймд winxp-гийн өөрийнх нь ctrl+shift эсвэл
alt+shift драйвераар Монгол англи үсгийн фонд нь солигддог Монгол
үсгийн драйвераар бичнэ үү.
АСУУЛТ-11. Тайлангийн эцсийн үлдэгдлийг эхний үлдэгдэл рүү автоматаар яаж хуулдаг юм
бэ. Анхаарах зүйлсийн талаар тодруулна уу.
Гарын авлагын 21-р хуудаснаас хэрхэн хуулах зааврыг хар. Маш амархан
АСУУЛТ-12. Программ дээр НӨТ-ийн тайланг сар сараар нь яаж гаргаж явах вэ.
Асуулт-11-д бичсэнээр улирлын тайлангийн дансны бичилтээ copy paste хийгээд шинэ файл дээр
НӨТ-ийн тайлангаа гаргаад явж болно. Мөн зөвхөн НӨТ-тэй худалдан авалт болон, НӨТ-тэй
борлуулалтаа л программд оруулахад НӨТ-ийн тайлан гарч болно.
АСУУЛТ-13. Программ дээр тайлангаа зөв, эсвэл буруу гаргасаныг хянах боломжтой юу.
Гарын авлаганы 20-21 р хуудаснаас хар. Программны Main шийтний 54-р мөрөнд хянах хүснэгт
байгаа.
АСУУЛТ-14. Ерөнхий дэвтрээ яаж харах вэ.

Гарын авлаганы 22-р хуудаснаас хар. Junal шийтний C багана бол ерөнхий дэвтрийг шүүж харах
хэсэг. Ерөнхий дэвтэр Jurnal шийтний M-N баганад гарна.
АСУУЛТ-15. А маягт, Б маягт яаж гардаг вэ?

Togtmol medeelel шийтний Он сар өдөр гэсэн хэсэгт 1-9 сар байх үед NUUR шийтэнд Б маягт байх
ба 10-12 сарын үед А маягт байна.
АСУУЛТ-16. Шүүлт буюу filter гэж юу вэ? Шүүлт хийсэн хийгээгүйг яаж мэдэх вэ? Ач
холбогдол.
Шүүлт гэж энэ товчлуур зургийг хэлнэ. Шүүлт хийгээгүй үед энэ товч хар өнгөтэй байх ба
шүүлт хийсэн үед цэнхэр өнгөтэй болдог. Энэ товчлуур дээр дарж та юуг харахыг хүсэж
байна, түүнийгээ сонгож харах боломжтой. Жишээ нь: Та компанийхаа борлуулалтыг шүүж
харахыг хүсвэл Jurnal шийтний K10 нүдний ийг дарж Борлуулалт гэсэн үгийг сонгоход таны
борлуулалтын ерөнхий дэвтэр гарч ирнэ.
АСУУЛТ-17. Миний шийтэн доторх хамаг юм харагдахгүй алга болчихлоо.

Та шийтэндээ шүүлт хийсэн байна. Шүүлт хийсэн үед таны шүүлтний өнгө цэнхэр өнгөтэй
болдог. Тиймээс дээр дараад All сонголтыг хийнэ үү.
АСУУЛТ-18. Файлуудыг компьютер дээр хэрхэн хадгалбал зохижтой вэ.
2007 оны жишээн дээр файлуудыг доорх байдлаар хадгалбал зохижтой.
1. 2007\CT гэсэн фолдер дотор санхүүгийн 4-н улирлын тайлангийн файл байна.
52
2. 2007\NUT гэсэн фолдер дотор НӨТ-ийн тайлангийн сар сараар нь үүсгэсэн12ш файл байна.
3. 2007\tsalin гэсэн фолдер дотор цалингийн сар сараар үүсгэсэн файл 12ш файл байна. НДШ
тайлан сар сараар гарах бөгөөд, 1,4,7,10 саруудын файл дээр ХАОАТ-ын тайлан гарна.
Асуулт-19. Программын инстоллыг флаш, CD, гээр /е-мэйлээр/ авсан юм.

Программаа яаж ажиллуулахаа мэдэхгүй байна.
1. Эхлээд my document дотроо magic гэсэн фолдер үүсгэж байгаад файлнуудаа хуулна.
2. Дараа нь энэ зурган exe файлыг ажиллуулна.
3. Дараа нь excel программаа нээсний дараа Alt товчлуураа

дарж байгаад Т+М+S товчлууруудыг цувруулж дарна. Ингэхэд нэг цонх гарч ирэх ба та
Office 2003 тай бол medium гэдэг дээр, Office2007 дээр ажилладаг бол enable all macros
гэсэн үг бүхий сонголтыг дарна.
4. Дараа нь үндсэн
файлаа аль нэгнийг
нь ажиллуулна. СТ
гэдэг нь санхүүгийн
тайлан гаргах файл. TSALIN гэдэг нь цалингийн тооцооны файл юм.
5. Файлыг ажиллуулахад Office 2003 бол disable macros, enable macros, more info гэсэн
сонголт бүхий цонх гарч ирэх ба enable macros гэсэн дунд талын сонголтыг дарж
ажиллуулна. Office 2007 дээр бол шууд magic гэсэн нууц үгээ хийгээд орно.
53
Асуулт-20 .Файлыг нээхэд доорх цонх гарч ирээд байна. Яах вэ?
Хэрэвээ та программыг ашиглах эрхтэй бол 96660510 утас руу залгаж, эсвэл
magic_finance@yahoo.com гэсэн хаяг руу TANII SERIAL CODE: гэсэн хэсэгт байгаа тоонуудыг
явуулна. /65;52;52;53;69;51;69;/ Энэ код нь компьютер бүр дээр өөр өөр байдаг.
Энэ үед Magic choice сургалтын төвөөс таньд сериал код өгөх ба дээрх цонхны цагаан
хэсэгт copy paste хийж хуулж тавина.
Асуулт-21. Хэвлэх гэсэн чинь тайлан маань А4 цаасан дээрээ багтахгүй байна. Ямар
тохиргоо хийх вэ?
Хэвлэх комманд өгөхөөс өмнө заавал main шийтний Тайлангаа хэвлэхээс өмнөх цаасны
тохиргоо харах хэсгээс хэвлэхийг хүссэн тайлангаа А4 цаасан дээр гүйцэт багтаж байгаа эсэхийг
дарж шалгах хэрэгтэй. Хэрэв багтаагүй бол setup гэсэн товчлуурыг дарахад доорх page setup
гэсэн цонх гарч ирэх ба adjust to гэсэн хэсэгт байгаа хувийг багасгаж өөрчлөх хэрэгтэй. Тэгэхэд
таны тайлан А4 цаасан дээр багтаж гарах болно. Доорх цонхыг мөн file\page setup товчлуурыг
маусаараа дарж гаргаж болно. Доорх жишээнд цаасны хэмжээг 90 хувь болгосон байна.
Асуулт-22. Main шийтний шалгах хэсэг дээр данс улайсан гэж гарч ирээд байна. Аль данс
улайсныг яаж мэдэх вэ.
Данс улайсан гэдэг нь Дт талдаа үлдэгдэлтэй байх ёстой данс Кт талдаа үлдэгдэлтэй гарсан
гэсэн үг. Эсвэл эсрэгээрээ Кт талдаа үлдэгдэлтэй байх ёстой данс Дт талдаа үлдэгдэлтэй гарсан
гэсэн үг юм. Данс улайсан тохиолдолд таны баланс тэнцэхгүй.
Ямар данс улайсныг харахдаа Main шийтний гэсэн дээр дарахад шууд
ажлын хүснэгтийн шийт рүү шилжиж очно. Та W баганаас ямар данс улайсныг харж болно.
54
Асуулт-23. Шийтнүүдэд байгаа товчлууруудын талаар тайлбарлана уу.
№ Шийтний нэрсүүд Товчлуурууд

1 Main
2 Togtmol medeelel
3 Jurnal
4 Tootsoo
5 Tootsoonegt
6 NUT_hudab
7 Aj_husnegt
8 OUDT
9 MGT
10 Shinjilgee
ТОВЧЛУУРЫН ТАЙЛБАРУУД:
-Тухайн шийтний хэсгийг дэлгэрэнгүйгээр харуулах товчлуур юм. Программын Jurnal, Tootsoo,
Tootsoonegt, NUT_hudab, aj_husnegt, shinjilgee, шийтнүүдэд энэ товчлуур байдаг.
-Тухайн шийтний хэсгийг хураангуйлж харах товчлуур юм. Энд дарсанаар бичиглэлгүй хоосон
мөрнүүдийг нуудаг. Хэвлэх команд өгөхөөс өмнө энэ товчлуурыг дарах ёстой. Программын Jurnal, Tootsoonegt, NUT_hudab,
aj_husnegt, shinjilgee, шийтнүүдэд энэ товчлуур байдаг.
-Paste special\values командын үүрэг гүйцэтгэнэ. Энэ товчлуураар өөр документаас программ руу paste
үйлдэл хийхэд ашиглахад тохиромжтой. Программын Jurnal, Tootsoonegt, aj_husnegt, MGT, шийтнүүдэд уг товчлуур бий.
-Сонгосон дансны ерөнхий дэвтэрийг харахын тулд энэ товчлуурыг ашиглана уу. Программын Jurnal,
Tootsoo, шийтнүүдэд уг товчлуур бий.
-Ерөнхий журналд мөр нэмэхийн тулд энэ товчлуурыг дарна. 1005-р мөрөнд 5 мөр автоматаар нэмэгддэг
-Файлд REF болон бусад алдаа гарсан үед энэ товчлуурыг дарна. Программын Jurnal, Aj_husnegt,
Tootsoonegt, MGT шийтнүүдэд уг товчлуур бий.
-Ерөнхий журналд дансны харьцаа хийсний дараа D баганы зарим мөрнүүдэд FALSE гэсэн үг гарч ирдэг.
Энэ нь та авлага өглөгийн тохиргоо бичилтээ хийгээгүй гэсэн үг юм. Энэ товчийг дарсанаар Бүх FALSE гэсэн үгтэй
мөрнүүдийг шүүж харуулна. Тохиргоо бичилтээ хийсний дараа авлага өглөгийн бүртгэл автоматаар гардаг. Программын
Jurnal шийтэнд уг товчлуур бий.
-Энэ товчлуур дээр дарсанаар эхний үлдэгдэл устагддаг. Программын эхний үлдэгдэл оруулдаг
Aj_husnegt, Tootsoonegt, MGT шийтэнд уг товчлуур бий.
-Орлогын тайлангийн OUDT шийтэнд энэ товчлуур бий. Орлогын тайланд оруулсан төсвийн
мэдээллийг устгадаг.
-Энэ товчлуурыг дарж орлогын тайланд төсөв оруулсанаар shinjilgee шийтэнд санхүүгийн
тайлангийн шинжилгээ автоматаар гардаг. -Орлогын тайлангийн OUDT шийтэнд энэ товчлуур бий.
-Энэ товчлуурыг дарсанаар орлогын тайлангийн төсөв оруулах баганыг нууж өгдөг. Хэвлэхээс
өмнө энэ товчийг дарах ёстой. Орлогын тайлангийн OUDT шийтэнд энэ товчлуур бий.
-Энэ товчлуурыг дарсанаар бүх сайн үзүүлэлттэй шинжилгээний үзүүлэлтүүд ялгарч харагдана. Shinjilgee
шийтэнд энэ товчлуур бий
- Энэ товчлуурыг дарсанаар бүх Муу үзүүлэлттэй шинжилгээний үзүүлэлтүүд ялгарч харагдана. Shinjilgee
-Энэ товчийг тайлангаа гаргаж дууссаны дараа дарна. Энд дарсанаар файл 2 хувь болж, нэг хувь
нь хэвээр үлдэх ба нөгөө хувийнх нь тайлангийн эцсийн үлдэглүүд эхний үлдэгдэл болон хуулагдана. Togtmol medeelel
-Энд дарахад шийтнүүдийн томьео хамгаалагдана. Main шийтэнд энэ товчлуур бий.
-Энд дарахад шийтнүүдийн бүх мэдээлэл устагдана. Дарахад анхааруулсан цонх гарч ирнэ. Main
шийтэнд энэ товчлуур бий.
55
1. Манай б¿òýýãäýõ¿¿í ¿éë÷èëãýý

MAGIC CHOICE санхүү бизнесийн сургалтын төв нь доорх бүтээгдэхүүн үйлчилгээг таньд санал болгож байна. Үүнд:
1. Жижиг дунд аж ахуйн нэгж байгууллага /төрийн бус байгууллагуудад/ ашиглахад тохиромжтой санхүү, НӨТ, татварын
тайлан гаргах Magic finance программ. Гар ажиллагааг 80 хувь хөнгөвчилж ихэнх тайлангуудыг автоматаар
гаргана.
2. Санхүүгийн тайлан, татварын тайлан гаргаж сургах сургалт. Сургалтыг Magic finance программ дээр заах
бөгөөд суралтын дараа программ үнэгүй. Сургалтын хугацаанд программыг ашиглан НББОУС болон Монгол улсын
татварын хуулийн дагуу Санхүүгийн тайлан болон НӨТ, ОАТ, ХАОАТ, НДШ тайлангуудыг маш хялбар аргаар гаргаж
мөн цалин бодож, санхүүгийн тайлан дээр шинжилгээ хийж сурна.
3. Захиалгаар жижиг дунд албан газруудын санхүүгийн тайлан гаргаж өгөх.
4. Санхүүгийн болон компьютерийн ганцаарчилсан сургалт
5. Компьютерийн программ хангамжын засвар үйлчилгээ
2. Манай хýðýãëýã÷èä
MAGIC FINANCE программ нь жижиг дунд бүх төрлийн аж ахуйн нэгж байгууллагуудад ашиглахад маш тохиромжтой
бөгөөд анх хийж эхлэхдээ л байгууллагуудын дараах нийтлэг хүсэл сонирхолд нийцүүлэн гаргахыг эрмэлзсэн болно.
Монгол улсад үйл ажиллагаагаа явуулж байгаа компаниудын 90 орчим хувь нь жижиг, дунд гэсэн ангилалд ордог бөгөөд
тэдний гол сонирхол нь санхүү, татварын тайлангаа хялбар, хямд, хурдан шуурхай аргаар гаргахад оршдог. Мөн сүүлийн
үед байгууллагуудын захиралууд заавал нягтлан бодогч авалгүй өөрөө санхүүгийн тайлангаа гаргах сонирхолтой байдаг.
Эдгээр сонирхолд нийцүүлж MS visual basic программчлалын хэлийг бидний сайн мэдэх excel программтай хослуулан
гаргасан бөгөөд энэ нь таны ажлыг автоматжуулах болно.
Нягтлан бодогч нарын өөрсдийн хөтөлдөг excel файлд гардаг нийтлэг алдаануудын талаар:
Байгууллагуудын нягтлан бодогчид ихэвчлэн Excel программ дээр өөрсдөө файл зохиож санхүүгийн тайлан тооцоогоо
хөтөлдөг. Тэд excel программыг ашиглах явцад доорх нийтлэг дутагдлууд гардагаас болж тайлан тооцоо нь шаардлага
хангахуйц сайн гарч чаддаггүй.
1. Томьёог сайн оруулж чадаагүйгээс болж #DIV/0!, #REF! #VALUE! гэх мэт алдаа их гарч энэ нь тайланд сөргөөр
нөлөөлдөг.
2. Томьёог гараар санаатай болон санамсаргүй зөв буруу оруулах тохиолдол байдаг.
3. Оруулсан томьёо нь хамгаалалтгүй байдаг учраас томьёон дээрээ бичиглэл хийснээр тайлан худлаа гардаг.
4. Файл устах, бусдад алдагдах магадлал өндөр байдаг.
5. Тайлан тэнцэхгүй тохиолдолд хүчээр тэнцүүлэх асуудал гаргадаг.
6. Маш олон файл дээр ажиллах шаардлагатай байдаг.
7. Эдгээр файлуудын хоорондын уялдаа холбоо алдагдсан байдаг.
Дээрх нийтлэг дутагдлууд гаргадагаас болж зөв мэдээ тайлангаар удирдлагыг мэдээллээр хангах, татвар, санхүүгийн
тайлангуудыг гаргаж чадаж байгаа эсэхэд заримдаа эргэлзээтэй байдаг. Энэ нь эргээд удирдлагын шийдвэр гаргалт,
татварын шалгалт, санхүүгийн дотоод хяналтанд том эрсдэлийг дагуулж байдаг. Мөн будлиантай тооцооноос
байгууллагын хөрөнгө алдагдах, үрэгдэх тохиолдол их байдаг. Magic finance программ нь дээрх асуудлыг
шийдсэнээс гадна найдвартай ажиллагаатай. Одоогоор 7 хоногт дундажаар 12 гаруй байгууллага, хувь хүн шинээр манай
программыг сонгож байгаа бөгөөд нийт 300 гаруй хэрэглэгчтэй. Үүний 60 гаруй нь төрийн бус байгууллагууд юм.
3. Бусад сургалтын төвүүдээс ялгагдах гол онцлог
Бусад сургалтын төвүүд сургалтын гарын авлага ашиглан 14, 21, 30, 45 хоногуудад сургалт явуулдаг. Зарим компьютертэй
хосолсон сургалтын төвүүд интерактив, макс гэх мэт программуудыг заадаг боловч тус программын үнэ нь зах зээл дээр
400,000-1000,000 төгрөгний үнэтэй байдаг, жижиг байгууллагуудад ашиглахад хэтэрхий нүсэр байдаг. Сургалтын дараа
шууд ажиллахгүй л бол амархан мартдаг.
MAGIC CHOICE сургалтын төвийн эдгээр газруудаас ялгагдах онцлог:
• Сургалтын турш компьютер дээр ажиллана, интернэт үнэгүй.
• Сургалтын дараа санхүүгийн программ, гарын авлагын хамт үнэгүй. Маш хямд. /Хөдөө орон нутагт интернэтээр
суулгаж өгөх боломжтой/
• Таныг богино хугацаанд Санхүү, НӨТ, ОАТ, НДШ, ХАОАТ-ын тайланг гаргаж чаддаг болгоно.
• Оюутнуудад байнгын 10 хувийн хөнгөлөлттэй. Давтан суралцалцагчдад 70 хувийн хямдралтай.
4. Бүтээгдэхүүн үйлчилгээний үнэ
№ Худалдаа үйлчилгээний төрөл ¯ÍÝ Тайлбар
ПРОГРАММЫН ХУДАЛДАА:
Magic finance жижиг дунд аж ахуйн Гарын авлага ном дагалдана. Программын танилцуулгыг
1 80 000 үзнэ үү.
нэгжүүдийн санхүү, татварын программ
СУРГАЛТ, ҮЙЛЧИЛГЭЭ:
7 хоногийн сургалт. /Magic finance/ программ Санхүүгийн анхан шатны мэдлэгтэй, тайлан гаргаж
3 үнэгүй дагалдана. 80 000 чаддаггүй хүмүүст зориулагдсан. Гарын авлага ном, CD
үнэгүй
14 хоногийн сургалт. /Magic finance/ программ Санхүүгийн мэдлэггүй хүмүүст зориулагдсан. Гарын авлага
4 100 000
үнэгүй дагалдана. номîîð õàíãàíà..
5 Компьютерийн 7 хоногийн сургалт 25000 Windows XP, Интернэт, Excel программын сургалт
Компьютерийн программ хангамжын засвар Хард форматлах, Windows XP, Office 2003, Үсгийн фонт,
6 5 000-10 000 төгрөг
үйлчилгээ Вирусны программ суулгах
Жижиг дунд аж ахуйн нэгжүүдийн санхүүгийн
7 40000-100000 төгрөг Улирал, жилийн эцсийн тайланг гаргана.
тайланг захиалгаар гаргах
ГАНЦААРЧИЛСАН СУРГАЛТ:
Санхүүгийн ганцаарчилсан 7 хоног 120000 Санхүү, татварын magic finance программ, гарын
8
сургалт 14 хоног 160000 авлагатай хамт өгнө
Компьютерийн ганцаарчилсан 7 хоног 35 000
Windows XP, Интернэт, Оффисийн программын сургалт
9 сургалт 14 хоног 65000
56
Жич:
Хэрэвээ тà нэг компьютер дээр 2-оос илүү байгууллагуудын санхүү, татварын тайланг гаргадаг бол дараагийн
байгууллагын тайлан гаргах эрхийг 40,000 төгрөгөөр худалдан авч болно. Жишээ нь: Та 3-н байгууллагын тайлан гаргадаг
бол:
1. Эхний байгууллагын программ 80,000 төгрөг
2. 2 дахь байгууллагын нэрээр программ суулгуулахад 40,000 төгрөг
3. 3 дахь байгууллагын нэрээр программ суулгуулахад 40,000 төгрөг
Нийт 160,000 төгрөг болно.
Утас: 96660510, 99667730

Мэйл хаяг: magic_finance@yahoo.com
57
Хэрвээ:
1. Та санхүүгийн чиглэлээр сурах сонирхолтой байгаа бол: 7-14 хоногийн:
2. Танай байгууллагад санхүүгийн программ хэрэгтэй байгаа бол:

6 сарын дотор УБ хот болон хөдөө орон нутгуудад нийт 250 орчим аж ахуйн нэгж,
төрийн бус байгууллагуудад борлуулагдсан НББ-ийн олон улсын стандарт,
Монгол улсын татварын шинэ хуулийн дагуу боловсруулагдсан, хэрэглэхэд маш
хялбар magic finance санхүү татварын программыг маш хямд үнээр
борлуулж байна.
Найдвартай, Баталгаа өгнө. Шинэчилсэн тохиолдолд үнэгүй суулгаж өгнө.
Хаяг: Худалдаа Үйлдвэрлэлийн дээд сургуулийн 1-р байр 317 тоот
Утас: 96660510, 99667730
58

НББ Санхүүгийн бүртгэл

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

НББ Санхүүгийн бүртгэл

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Сургалтын гарын авлага Magic choice LLC

Тус байгууллага нь жижиг, дунд байгууллагуудад ашиглахад тохиромжтой MAGIC

Magic finance программ нь гар ажиллагааг 80 орчим хувь хөнгөвчилж ихэнх

Мөн тус төв нь компьютерийн сургалт явуулж байгаагаас гадна байгууллагуудын

Сургалтын төв болон программын талаарх дэлгэрэнгүй мэдээлэлийг www.magicfinance.mn

ÝÕÍИЙ 7 ÕÎÍÎÃИЙÍ ÑÓÐÃÀËÒÛÍ ÕӨÒӨËÁӨÐ

ХИЧЭЭЛ №6 ……………………………… ………..………………………………………………….……………………………….. 18

ХИЧЭЭЛ №12 … … … … ……… … … …… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ….... …… …… 42

MAGIC FINANCE ПРОГРАММ АШИГЛАХ ЯВЦАД ДАНСНЫ КОДНЫ ЗАДАРГАА……………………………………47

Çàðиì íýð òîìú¸îíû òàéëáàð

Óðò õóãàöààò ºð òºëáºð – ýðãýí òºëºëºãäºõ õóãàöàà íü 1æиëýýñ äýýø

Äàíñíû êîä - Äàíñíû íýðийã òîâ÷иëñîí õýëáýð

Àæиë ã¿éëãýý – Ñàíõ¿¿òýé õîëáîãäîí ãàðñàí ¿éë ÿâö

Ä¿í – àæиë ã¿éëãýýã õýìæиõ íýãæ / ºðòãººð /

Äò – äåáåò /àêòиâ äàíñ ºñäºã, ïàññиâ äàíñ áóóðäàã /

Êò- êðåäиò / àêòиâ äàíñ áóóðäàã, ïàññиâ äàíñ ºñäºã /

1.2 Íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëийí çàð÷иì

1.3 Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí

ÎÐËÎÃÛÍ ÒÀÉËÀÍ Сангийн сайдын 2006 оны 68

§2. Ñýäýâ: Àæиë ã¿éëãýýã á¿ðòãýëä òóñãàõ íü

2.3 Áàëàíñ, ò¿¿íий õýëáýð, îíöëîã

2.1 Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàí ãàðãàõ ¿å øàò

2.2 ÍÁÁ-í äàâõàð áи÷иëò

2.3 Áàëàíñ, ò¿¿íий õýëáýð, îíöëîã

Áàëàíñ íü ººðòºº íиëýýä îíöëîã ç¿éëийã àãóóëäàã áàéíà. ¯¿íийã òîäðóóëáàë:

Үйлчилгээний байгууллагын Худалдаа үйлдвэрлэлийн

ÍÝÌÝËÒ: Çààâàë ìýäýõ ç¿éëñ

1.1 Àæиë ã¿éëãýýíий àíõàí øàòíû áàðиìòàä øиíæиëãýý õийõ

1.2 Àæиë ã¿éëãýýã åðºíõий æóðíàëä á¿ðòãýõ

1.3 Àæиë ã¿éëãýýã åðºíõий äýâòýðò òóñãàõ

Áîðëóóëàëòûí àâëàãà äàíñíû åðºíõий áи÷иëò:

Óðüä÷иëæ òºëñºí òîîöîî /ÓÒÒ/ äàíñíû åðºíõий áи÷иëò:

Òîíîã òºõººðºìæ /ÌÒÒ/ äàíñíû åðºíõий áи÷иëò:

Äàíñíû ºãëºã äàíñíû åðºíõий áи÷иëò:

Øàòàõóóíû çàðäàë äàíñíû åðºíõий áи÷иëò:

Ýçíий ºì÷ äàíñíû åðºíõий áи÷иëò:

¯éë÷иëãýýíий îðëîãî äàíñíû åðºíõий áи÷иëò:

¯éë àæиëëàãààíû çàðäàë äàíñíû åðºíõий áи÷иëò:

Õàíãàìæийí çàðäàë äàíñíû åðºíõий áи÷иëò:

Íýìýëò: Çààâàë ìýäýõ ç¿éëñ

1.4 Ã¿éëãýý áàëàíñ ãàðãàõ

1.5 Àæëûí õ¿ñíýãò áýëòãýõ

¯éë àæиëëàãààíû çàðäàë 38.700

• Óðüä÷иëæ орсон орлого

¯éë àæиëëàãààíû çàðäàë 38.700 38.700

2007 ÎÍÛ 3 ÑÀÐÛÍ 31

1 20.. Îíû 12 ñàðûí 31 ¿ëä

МӨНГӨН ГҮЙЛГЭЭНИЙ ТАЙЛАН

БАТ ХХК 2007 ÎÍÛ 3 ÑÀÐÛÍ 31

Ñàíõ¿¿ãийí òàéëàíãийí òîäðóóëãà õийõ

1.1 Áàðàà ìàòåðиàë , ò¿¿íий àíиëàë

¯éëäâýðëýëийí áàéãóóëëàãàä áàðàà ìàòåðиàë ãýäýãò äàðààõ îéëãîëòóóä áàãòàíà. ¯¿íä:

Õóäàëäààíû áàéãóóëàãàä áàðàà ìàòåðиàë õýñýãò äàðààõ ç¿éëñ áàãòàíà . ¯¿íä:

Äóóñààã¿é ¿éëäâýðëýë Áýëýí á¿òýýãäýõ¿¿í ÁÁª

ÁÁª= ÁÁ.Ñ1 + Ä¯ -ÁÁ.Ñ2 /x=ÁÁª/ Ä¯.d=Ä¯.Ñ1+a+b+c-Ä¯.Ñ2

Дээрх чагтан дансанд тусгасан данснуудыг ерөнхий журналд хөрвүүлж бичвэл:

Үйлдвэрлэлийн байгууллагад Дуусаагүй үйлдвэрлэл дансыг ашиглаж

§2. Ñýäýâ: Öàëиíãийí òîîöîîëîë

2.1 Öàëиí, ò¿¿íий õýëáýð

Àæèëòíóóäàä öàëèíã äîîðõ 3-í òºðëººð áîääîã.

Áàéãóóëëàãûí àæиë÷äûã öàëиíæóóëàõ öàëиíãийí äàðààõ õýëáýð¿¿ä áàéíà. ¯¿íä:

2.2 Öàëиíãийí ñóóòãàëóóä

Сүүл цалингийн тооцоолол, дансны бичилт:

Байгууллагаас төлөх НДШ-ийн 11 хувь

Харилцагчдийн нэрсийг D баганад

Ýíý øийòýíä àæиë÷äûí