Âşıq Penah
(Şamhor, 1876-1921)
1876'da Şamhor bölgesinin Say-Sulu köyünde
doğmuş; 1921'de vefat etmiştir. Küçük yaşlarında
âşıklık sanatına ilgi duymaya başlayan Penah,
daha sonra Şemkirli Âşık Hüseyin'in oğlu Çoban'a
çırak olmuştur.
Halk şiirinin koşma, gerayh ve tecnis gibi şe-
killerinin yanında klasik şekilde yazmış olduğu
muhammeslerinde de başarılı olmuştur. Penah, ta-
a) Goşmalar
TEKLİK
Bu dünyada cehennemden beterdi1,
Bir yoxsulluq, bir sonsuzluq, bir teklik.
Eridir insanı, cavan2 qocaldir,
Bir yoxsulluq, bir sonsuzîuq, bir teklik.
Gönlüm ister xalis dostumu görüm.
Arayım, axtarım, derdini bilim,
Olmayaydı bir ayrıhq, bir ölüm,
Bir yoxsulluq, bir sonsuzluq, bir teklik.
Mö'mün3 kimseneîer sebir eyleyer,
insana sitemi kafir eyîeyer,
Rüstemi Zal olsan fağır eyleyer,
Bir yoxsulluq, bir sonsuzluq, bir teklik.
Penah nadanlar4 nesiyet olmasın,
Beşüur5 var ise vesyet6 olmasın!
Ey Xüda, heçkese7 qismet olmasın,
Bir yoxsuiluq, bir sonsuzluq, bir teklik.
l.daha kötüdür 2. genç, delikanlı 3. inananlar
4. cahiller 5. şuursuz 6. vasiyet 7. hiç kimseye
biat ve sevgili gibi değişmez konular yanında
sosyal konularda da söylemiş olmasıyla ta-
nınmaktadır. Anadolu sahasında daha değişik
olarak söylenen "Teklik" redifli koşması, onun
Anadolu Türk şiirini bildiğini göstermesi ba-
kımından da önemlidir.
Kaynak: Telli Saz Ustadtm, Bakı 1964,103-106.
EYLER
Namerd dostdan kes aranı, kenar ol,
Salamat başını, melamet eyler,
Merd adama ilticahq eylesen,
Bağışlar taqsırın1 eyanet eyler.
Ustadların nesyetinden2 qaçmaym,
Namerd ile şirin şerbet içmeyin,
Müxennetde nan3, sırfa4 açmayın,
Durmaz ilqarmda5 xeyanetö eyler
Dolandım dünyanı söznen besinen,
Saznan söhbetinen, eşq hevesinen,
Bi qeyret qohumnan7, binamus dostnan,
Penah aşna9 olmaz, edave10 eyler.
1. günahım 2. nasihatinden 3. ekmek 4. sofra
5. verilmiş söz; ansızın hücum 6. ihanet 7. hısım,
akraba ile 8. namussuz 9. aşına, bildik, tanıdık
10. düşmanlık