Âşıq Qoca

(Yukarı Bozalganlı, 1900-1942)

1900 yılında Tovuz bölgesinin Yukarı Bo-
zalganlı köyünde doğmuştur. Aşıklık sanatına
küçük yaşlarında başlamıştır. Uzun süre Aşık Hü-
seyin Bozalganli'nin yanında çırak olarak kalmıştır.
Âşıklık sanatındaki ustalığını büyük Ölçüde ona
borçludur. Saz ve söz meclislerinde ustaca çalıp ça-
ğırmasıyla ünlü birisidir. Şiirlerinden çok az bir
kısmı günümüze kadar gelebilen Koca 1942 yılında
cephede ölmüştür.
Kaynak:
Azerbaycan Aşıqlan ve El Şairleri II, Bakı 1984, 314-320.
Himmet Elizade, Azerbaycan Aşıqlan II, Bakı 1930,149.

BALLI QURBAN MEN OLUM

Tovuz kimi sığallanıb1, Yazda bağında açılan,

Xına2 yaxıb tele Ballı. Gülüne qurban men olum.
Zer3 etekli gümüş kemer, Qonçe üzen*, nergiz deren,
Qurşayıbdır bele, Ballı. Eline qurban men olum.

Açılıbdır ay qabağın4, Menem başı eşqe dolan,

Şekerden şirin dodağm, Heyva tek2 saralıb solan,
Benzeyir lale yanağın, Ağ üzünde çin çin3 olan,
Bağçalarda güle, Ballı. Teline qurban men olum.

Kim sevmez bu yaşılbaşı5, Qoca'dır qaynayıb daşan,

Onbeşe yetişib yaşı, Sevdası serinden4 aşan,
Sallanıb Qoca'ya qarşı, Menimle şirin danışan,
Gelir güle güle, Ballı. Diline qurban men olum.

1. okşanıp 2. kına 3. altın 4.yüzün 1. koparan, kesen 2. gibi 3. kıvrım kıvrım büklüm
5. yeşil baş ördeğe benzeyen güzeli büklüm 4. başından
OLUBDUR NEYE LAZIM

Heves ile girsen dostun bağma,

Qızlar gelir deste deste1, Almaşız, heyvasız bağ neye lazım?
Qeddi2 mina3, boyu beste4. Bülbül ceh ceh vurar1, bağı dolanar,
Bülbül ötür qonçe üste, Zövqüsüz, sefasız, çağ neye lazım?
Bağlar teze gül olubdur.
Yaxşı dost, dostunu günde görmese,
Seyraqıb5, gözüne miller, El uzadıb qonçe gülün dermese,
Seher seher esir yeller, Cavan cananına könül vermese,
Ağ üze tökülüb teller, Qiybet, min yalan söz, lağ2 neye lazım?
Sonam yeri gol olubdur.
Qoca,'nm münasib varı olmasa,
Açılıb Qoca'nm baxtı, Yaxşı3 hemdem, vefadan olmasa,
Düşmenin çevrilib taxh, Bir iyidin4 gözel yarı olmasa,
Bu sinemin çoşğun vaxtı, Dünyada qalmaği sağ neye lazım?
Toylub, şanlı el olubdur.
1. cik cik öter 2. Alay, istihza, hiciv
3. iyi, güzel, hoş 4. yiğidin
1. bölük bölük, grup grup 2. boyu, poşu
3. sürahi 4. kısa, bağlı 5. köpek rakib
6. düğünlü
SEFASI ÇOXDU

Dağlar dameninde1 açılıb güller,

Bu ilki2 yaylağın3 sefası çoxdu.
Gözeller destesi çrarlar geşte4,
Qızlarm aşığa cefası çoxdu.

Açılıb dumandan dağların başı,

Kesilib qovğası, cengi savaşı,
Göllerde çalxamr xub5 yaşılbaşı6,
GEREK Üstünde seyreden sonası çoxdu.

Merdler meydanında doteleb gezen, Başgözeldere'nin solmayıb gülü,

Ceylana çranağa semender1 gerek, Gül üstünde ceh ceh vurur bülbülü,
Kamil ovçu atar oxunu gözler, Açılıb lalesi, süsen, sünbülü,
Arif mizanında2 qelender gerek. O gözel kehliyin sedası çoxdu.

Çoxdandır mayılam3 o qelem qaşa, Yığılır qız, gelin ter7 bulax8 üste,
Sevgi sevgisinden el çekmez haşa, Sallanıb gezirler, boyları beste9,
İki qoç gelende qafil baş başa, Onları görenler düşürler xeste,
Kelle davasına çox lenger4 gerek. Gelende könlüme qadası çoxdu.

Aşıq olub püxte5 deyen adına, Aşiqin me'şuqa ola ilqan10,

Dayanar mı, ateşine, oduna6, Cana can bilerem düşse güzarı11,
Qoca ders alıbdır, bax üstadına, Qoca'nm cananı gele üzbarı12,
Ustaddan ders alan bir perger7 gerek. Başımda xublarm13 sevdası çoxdu.

1. eteğinde 2. yılki 3. yaylanın 4. gezmeye,

1. ateşîe yaşayan efsanevi bir kuş 2. ölçüsünde seyretmeye, dolaşmaya 5. güzel 6. ördeği 7. taze,
3. tutkunum, âşşığım 4. ağırlık, yük; sırık yeni, genç 8. pınar, kaynak, göze 9. kısa, bağlı
5. kaynatılmış, suda pişirilmiş; tecrübeli, güngörmüş 10. verilmiş sözü 11. geçmişi, yolu geçişi 12. yüz yüze
6. ateşine 7. düzen, intizam 13. güzellerin