Azrbaycan Respublikasnn Mdniyyt Konsepsiyasnn tsdiq edilmsi

haqqnda
AZRBAYCAN RESPUBLKASI PREZDENTNN SRNCAMI
Azrbaycan mdniyytinin inkiafn, daxili v xarici thdidlrdn qorunmasn,
dnya mdniyytin uurlu inteqrasiyasn, mdniyyt sahsind insan v vtnda
hquq v azadlqlarn tmin etmk mqsdi il, Azrbaycan Respublikas
Konstitusiyasnn 109-cu maddsinin 32-ci bndini rhbr tutaraq qrara alram:
1. Azrbaycan Respublikasnn Mdniyyt Konsepsiyas tsdiq edilsin (lav
olunur).
2. Azrbaycan Respublikasnn Nazirlr Kabineti:
2.1. bu Srncamn 1-ci hisssi il tsdiq ediln Konsepsiyann hyata
keirilmsi zr dvlt proqramlarnn layihlrini alt ay mddtind hazrlayb
Azrbaycan Respublikasnn Prezidentin tqdim etsin;
2.2. bu Srncamn 1-ci hisssi il tsdiq ediln Konsepsiyann icrasnn gedii
bard hr il zr hesabat nvbti ilin 1 mart tarixindk Azrbaycan
Respublikasnn Prezidentin tqdim etsin;
2.3. bu Srncamdan irli gln digr msllri hll etsin.
lham LYEV,
Azrbaycan Respublikasnn Prezidenti
Bak hri, 14 fevral 2014-c il
273

Azrbaycan Respublikas Prezidentinin

2014-c il 14 fevral tarixli 273 nmrli
Srncam il tsdiq edilmidir
Azrbaycan Respublikasnn Mdniyyt Konsepsiyas
1. Mzmun
Azrbaycan Respublikasnn mdniyyt sahsind dvlt siyasti mumi dvlt
siyastinin trkib hisssidir. Dvlt quruculuu, iqtisadiyyat v sosial sahlrd
hyata keiriln kkl islahatlar mdni proseslrin mzmununa v dinamikasna da
bilavasit tsir gstrmidir. Mstqilliyini brpa etdikdn sonra Azrbaycan oxsayl
daxili v xarici problemlrl zlmi, razisinin 20 faizi Ermnistan trfindn ial
olunmudur. Mhz bel raitd xalqn tlbi il hakimiyyt qaydan Azrbaycan
xalqnn mummilli lideri Heydr liyevin rhbrliyi il lkd daxili siyasi sabitlik
brpa edilmi, lknin glck inkiafnn strategiyas v sas istiqamtlri
myynldirilmidir. Hmin vaxtdan etibarn btn faliyyt sahlrind, o
cmldn mdniyyt sahsind kkl islahatlar aparlm v yksk nailiyytlr ld
edilmidir.
Azrbaycann sosial v iqtisadi sahlrd uurlar, beynlxalq almd daim artan
nfuzu lk vtndalarnn Azrbaycan Respublikasnn Konstitusiyasnda tsbit
olunmu mdni hquqlarnn hyata keirilmsi n lverili imkanlar yaratmdr.
Azrbaycan Respublikasnda hr ksin mdniyyt sahsind hquq v azadlqlar,
beynlxalq hququn prinsip v normalar rhbr tutulmaqla tmin edilir.
Azrbaycan Respublikasnn mdniyyt sahsind dvlt siyasti mdni irsin
qorunmas v tblii, mdni srvtlrin yaradlmas v inkiaf istiqamtind
dvltin rhbr tutduu prinsiplrl sciyylnir.
Mdniyyt haqqnda Azrbaycan Respublikasnn 2012-ci il 21 dekabr tarixli
506-IVQ nmrli Qanununa gr mdniyyt sahsind dvlt siyasti:
brabrlik - hr ksin z mdniyyt v yaradclq hquqlarnn v imkanlarnn
brabr rtlr sasnda hyata keirilmsinin tmin olunmas;
demokratiklik - halinin azad dnc ruhunda trbiylndirilmsi, mdniyyt
sahsinin dvlt-ictimai saslarla tkilind v idar edilmsind hquq v
azadlqlarn genilndirilmsi, estetik dnc azadlnn tmin edilmsi, yeni
mdniyyt tkilatlarnn yaradlmasnn stimulladrlmas;
humanistlik - dnyvi dyrlrin, xsiyytin azad inkiafnn, insan hquqlar v
azadlqlarnn, salamln v thlksizliyin, traf mhit v insanlara qay v
hrmtin prioritet kimi qbul olunmas;
inteqrasiya - dnya mdniyytindn tcrid olunmamaqla, dnya mdniyytinin
universal dyrlrini qbul edrk, milli mdniyytin dnyada tandlmas,
znginldirilmsi v inkiafnn tmin edilmsi;

tarazllq - mdniyyt snayesi il mdniyyt mhsullarnn v xidmtlrinin

bazarlar arasnda balansn yaradlmas, mdniyyt cmiyytlrinin faliyytinin
inkiafnn tmin edilmsi;
keyfiyytlilik - mdniyyt sahsind mhsullarn v xidmtlrin n qabaqcl
standartlara, normalara, sosial-iqtisadi tlblr, xsiyytin, cmiyytin v dvltin
maraqlarna uyunluunun tmin olunmas;
dnyvilik - dnyvi dyrlrin yaradlmas, qorunmas v inkiafnn tmin
olunmas;
smrlilik - mdniyyt sahsind yaradcln daim inkiaf edn, faydal v
son nticy istiqamtlnn masir metodlarla tkil edilmsi;
varislik - mdni srvtlrin, bu sahd bilik v tcrbnin sonrak nsillr
trlmsi;
istedad amili - fitri istedada malik xslrin yaradclq nailiyytlrinin artmasna
xsusi qaynn gstrilmsi kimi prinsiplr saslanr.
Ermnistann Azrbaycana qar tcavz nticsind bir milyondan artq insan
qaqn v mcburi kkn vziyytin dm, ial edilmi razilrd yerln
yaay evlri, thsil, snaye v knd tsrrfat obyektlri il yana yzlrl
mdniyyt mssissi, o cmldn 927 kitabxana, 808 mdniyyt saray, klub v
mdniyyt evi, 85 musiqi v rssamlq mktbi, 22 muzey v muzey filiallar, 4 rsm
qalereyas, dnya hmiyytli 13, lk hmiyytli 242, yerli hmiyytli 434 tarix v
mdniyyt abidsi, o cmldn Cbrayl rayonunda 11 v 15 arml Xudafrin
krplri (VII-XII srlr), Klbcr rayonunda Gncsar v Xudavnd mbdlri
(XIII sr), Adam rayonunun Xan Trbtli kndind mqbr (XIV sr), Fzuli
rayonu razisind dnyann n qdim sakinlrinin yaay msknlrindn biri - Azx
maaras, mumdnya hmiyytli 6 memarlq v 7 arxeoloji abid, ua Dvlt
Tarix-Memarlq Qoruu ermni vandalizminin qurbanna evrilmidir.
Beynlxalq hquq normalarna, Azrbaycan Respublikasnn da qoulduu
"Silahl mnaqi zaman mdni srvtlrin mhafizsi haqqnda" 1954-c il 14 may
tarixli Konvensiyann mddalarna zidd olaraq hmin abidlrin ksriyyti talan
edilmi, dadlm, yerl yeksan edilmidir. Cavabdehin beynlxalq hquq normalar
rivsind czalandrlmas istiqamtind zruri tdbirlr davam etdirilmlidir.
Azrbaycan Respublikasnn Mdniyyt Konsepsiyas (bundan sonra Konsepsiya) Azrbaycan mdniyytinin inkiafnn, daxili v xarici thdidlrdn
(saxtakarlq, mnimsm, thriflr, tarix v mdniyyt abidlrinin mqsdli kild
mhvi v s.) qorunmasnn v dnya mdniyytin uurlu inteqrasiyasnn sas
istiqamtlrini, mdniyyt hquqlarnn tminat formalarn myyn edir.
Konsepsiya mdni srvtlrin, o cmldn maddi v qeyri-maddi mdni irs
nmunlrinin, Azrbaycann xarici dvltlrd milli mdni irsinin, beynlxalq
hquq normalarna saslanaraq qorunmas, brpas, tblii v tviqi istiqamtind
genimiqyasl tdbirlrin hyata keirilmsini nzrd tutur.
2. Konsepsiyann sas mqsd v vziflri

Konsepsiyann sas mqsdi Azrbaycan xalqnn btvlynn qorunmas rti

il, mdniyyt siyastinin tminat mexanizmlrinin masir dvrn tlblrin
uyunladrlmas, mdni irsin qorunmas, yaradcln dstklnmsi v inkiafnn
tmin olunmasndan ibartdir.
Konsepsiyann sas vziflri mdniyytin btn sahlrinin, o cmldn
mdniyyt siyastinin idaretm, hquqi, maliyy, informasiya, insan resurslar,
maddi-texniki infrastruktur v beynlxalq mkdalq kimi tminat mexanizmlrinin
inkiafn, mdniyyt sahsind gstricilrin yksk sviyyy atdrlmasn v
mdni irsin thlksizliyi n tlb olunan islahatlarn hyata keirilmsini tmin
etmkdir.
2.1. Hquqi tminatn inkiaf etdirilmsi
Demokratik hquqi dvltin qanunun aliliyi, insan v vtnda hquqlar v
azadlqlar kimi fundamental saslarnn tmin olunmas milli maraqlarn hyata
keirilmsin hmiyytli dstkdir. Bu sbbdn mdniyyt siyastinin hyata
keirilmsinin sas vasitlrindn olan mdni hyat v onun hr bir mrhlsinin mdni srvtlrin yaradlmas, qorunmas, tviqi v mnimsnilmsi proseslrinin
hquqi tnzimlnmsi byk hmiyyt ksb edir. Bu istiqamtd aparlan ilrin
davam etdirilmsinin zruriliyi nzr alnaraq, aadak vziflr myyn edilir:
- mdniyyt haqqnda Azrbaycan Respublikas qanunvericiliyinin, o cmldn
mdniyyt sahsind faliyyt istiqamtlri zr mnasibtlri tnzimlyn hquqi
aktlarn tkmilldirilmsi;
- Azrbaycan Respublikasnn trfdar xd beynlxalq mqavillr
rivsind mdniyyt sahsind beynlxalq mkdaln genilndirilmsi;
- qli mlkiyyt mdniyytinin formaladrlmas;
- mdniyyt sahsind pekarlq sviyysinin artrlmas.
2.2. Mdniyytin idar olunmasnda masir sullarn ttbiqi
Mtrqqi beynlxalq tcrby sasn, mdniyytin idar olunmasnda n
mvffqiyytli sullar bu i dvlt orqanlar il yana, qeyri-hkumt
tkilatlarnn v zl sektorun clb olunmas, dvlt orqanlarnn v bldiyylrin
qarlql mkdal, mdniyyt tsisatlarndan smrli istifadnin tkili,
mdniyyt sahsind dvlt siyasti prinsiplrinin rhbr tutulmas, masir innovativ
idarilik metodlarnn ttbiqi v inhisarln qarsnn alnmas yolu il tmin
edilir.
Mdniyytin idar olunmas sahsind aparlacaq islahatlar rivsind
aadak sas vziflr myyn edilir:

- dvlt mdniyyt sisteminin tkmilldirilmsi, mdniyyt, o cmldn

incsnt sahlrinin idar olunmasnda yerli znidaretm orqanlar il
mkdaln inkiaf etdirilmsi;
- mdniyyt, o cmldn incsnt sahlrind art-menecment v prodserlik
sistemlrinin formaladrlmas v masir inzibatln tviqi;
- qeyri-hkumt tkilatlar v zl sektorla mkdaln hyata keirilmsi,
milli mdni znmxsusluun v oxaxliliyin, multikulturalizmin qorunub
saxlanlmas, frdi tbbslrin tviq edilmsi v layihlrin hyata keirilmsi
mqsdi il mdniyyt sahsind davaml liberallamann aparlmas.
2.3. Maliyy mnblrinin diversifikasiyas
Azrbaycan Respublikasnda mdniyyt sahsinin maliyy mnblrinin
diversifikasiyas n aadak sas vziflr myyn edilir:
- dvlt bdcsindn mdniyyt sahsin ayrlan vsaitin inventarladrlmas,
thlili, qiymtlndirilmsi v smrliliyinin artrlmas nticsind optimal
maliyylm hddinin myynldirilmsi, habel xrclrin nvanl istifad
edilmsi mqsdi il dvlt sifarilrinin daha geni ttbiq olunmas v ayrlan dvlt
vsaitlrin nzartin gclndirilmsi;
- mdniyytin maliyy imkanlarnn genilndirilmsi n alternativ maliyy
mnblrinin (bdcdnknar vsaitlr, qrantlar, ianlr v digr qanuni maliyy
mnblri) clb edilmsi;
- menecment v marketinqin inkiaf etdirilmsi vasitsi il mdniyyt
mssislrind gstriln dnili mdniyyt xidmtlrinin tkmilldirilmsi, o
cmldn genilndirilmsi.
2.4. nformasiya tminatnn tkmilldirilmsi
Dvlt quruculuunun digr sahlri kimi Azrbaycan Respublikasnn
mdniyyt sahsind dvlt siyastinin formaladrlmas da hrtrfli mdni-siyasi
tdqiqatlara v laqli innovasiyalara saslanmaldr. Eyni zamanda, tkkl
tapmaqda olan qlobal informasiya cmiyytind elmi saslandrlm informasiyann
rolunun artmas diqqtdn knarda qalmamaldr. Bu mqsdl mdniyyt sahsind
informasiya tminatnn tkmilldirilmsi n aadak sas vziflr myyn
edilir:
- elmi-metodiki tdqiqatlarn aparlmas, statistik mlumatlarn toplanlmas,
ictimai ryin yrnilmsi mqsdi il sosioloji sorularn keirilmsi, masir
sndlmnin ttbiq edilmsi, mlumat bazalarnn yaradlmas, milli v beynlxalq
konfrans, seminar v digr tdbirlrin keirilmsi;
- daxili v xarici mdniyyt siyasti, mdniyytin, o cmldn incsntin
mxtlif sahlri, hminin ayr-ayr regionlar zr proqram layihlrinin ilnilib
hazrlanmas v icrasnn tmin edilmsi;

- informasiya v reklam iinin masirldirilmsi, milli v xarici ktlvi

informasiya vasitlrind v internet bksind Azrbaycan mdniyytinin, o
cmldn incsntinin layiqinc tmsil olunmas;
- mdniyyt, informasiya, reklam v yaym proqramlar vasitsi il mdniyytinformasiya mkannn formaladrlmas;
- zorakla, sosial, irqi, milli v dini ayr-sekiliy arlarn, milli-mnvi
dyrlr zidd davranlarn v faliyytlrin, xlaqszlq, erotika, pornoqrafiya,
narkomaniya v digr neqativ hallarn yaranmasna xidmt edn vasitlrin tbliinin
qarsnn alnmas.
2.5. Thsil v insan resurslarnn inkiaf
Mdniyyt sahsinin davaml inkiafnn tmin olunmasnda bu sahd bilik v
tcrbnin sonrak nsillr trlmsi, oxpillli mdniyyt thsili sistemi v
bksinin masirldirilmsi zruridir. Mdniyyt sahsind thsil v insan
resurslarnn inkiafnn tmin olunmas mqsdi il aadak sas vziflr myyn
edilir:
- Azrbaycan Respublikasnn mdniyyt, o cmldn incsnt xadimlrinin
zruri tlbatlarnn iqtisadi imkanlar daxilind dnilmsi n tdbirlrin grlmsi,
onlarn fal yaradcl mqsdi il raitin yaxladrlmas;
- mdniyyt sahsind thsil, o cmldn lav thsil sisteminin
tkmilldirilmsi, hmin mqsdl xarici lklr tcrb sfrlrinin tkili v
tannm cnbi mtxssislrin Azrbaycan Respublikasna dvt edilmsi;
- msabiq, srgi, festival v digr tdbirlrin tkili yolu il gnc istedadlarn
z xarlmas iinin davam etdirilmsi;
- mdniyytin inkiafnda xidmtlri olan mdniyyt iilrinin, yaradc
xslrin v kollektivlrin bioqrafiyas, pe v yaradclq faliyytlri bard
mlumat bazasnn yaradlmas;
- Azrbaycann xarici lklrd yaayan mdniyyt xadimlri haqqnda
mlumat bazasnn formaladrlmas, hmin xslrin Azrbaycan Respublikasnn
mvafiq dvlt qurumlar v qeyri-hkumt tkilatlar il laqlrinin inkiaf
etdirilmsi, habel srlrinin respublikada v xarici lklrd tblii istiqamtind
mvafiq tdbirlrin hyata keirilmsi.
2.6. nfrastrukturun masirldirilmsi
Mdni srvtlrin yaradlmas, mhafizsi v istifadsi mvcud maddi-texniki
bazann gclndirilmsini v infrastrukturun masirldirilmsini rtlndirir.
Qloballaan dnyada cmiyytin v mdniyytin trqqisi informasiya v
kommunikasiya texnologiyalar olmadan mmkn deyildir. Bu baxmdan mdniyyt
infrastrukturunun masirldirilmsi n aadak sas vziflr myyn edilir:

- mdniyyt mssislri n orijinal layihlr sasnda nmunvi binalarn

tikilmsi;
- tmir ehtiyac olan mdniyyt obyektlrind nvblilik prinsipi zr mvafiq
ilrin grlmsi;
- mdniyyt obyektlrinin masir mhndis qurular v texnoloji sistemlrl
tchizat;
- mdniyyt obyektlrind masir informasiya v kommunikasiya
texnologiyalarnn ttbiqi.
2.7. Beynlxalq mkdalq
Qloballaan dnyada Azrbaycan Respublikasnn inkiafnn mhm
amillrindn biri kimi beynlxalq mkdaln vacibliyini, mdniyytlraras
dialoqun hyata keirilmsind v mdni srvtlrin tbliind turizmin sas
vasitlrdn biri olduunu nzr alaraq, Azrbaycan mdniyytinin xaricd tqdim
v tbli edilmsi, hminin dnya xalqlarna mxsus n parlaq mdniyyt
nmunlrinin Azrbaycanda yaylmasna rait yaradlmas n aadak vziflr
yerin yetirilmlidir:
- Birlmi Milltlr Tkilat, slam Konfrans Tkilat, YUNESKO,
mumdnya qli Mlkiyyt Tkilat, mumdnya Turizm Tkilat, Avropa uras,
Avropa ttifaq, TRKSOY, SESKO, Mstqil Dvltlr Birliyi, GUAM, QDT v
digr beynlxalq tkilatlarla mkdalq vasitsi il milli mdniyytin xarici
lklrd tblii;
- mdniyytlraras dialoqun dstklnmsi;
- Avropa, Asiya, Amerika, Afrika dvltlri, trkdilli v digr lklrin xalqlar
il mdniyyt v turizm sahsind beynlxalq laqlrin mhkmlndirilmsi v
genilndirilmsi;
- Azrbaycan Respublikasnn xarici lklrdki diplomatik nmayndliklrinin
tabeliyind mdniyyt mrkzlrinin tsis olunmas, xarici lklrd faliyyt
gstrn Azrbaycan diaspor tkilatlar trfindn yaradlm mdniyyt
mrkzlrin konsultativ, metodiki, tkilati-texnoloji v digr dstyin gstrilmsi;
- Azrbaycana qar ermni tcavz v ermni terroru, Ermnistan Azrbaycan Dalq Qaraba mnaqisinin tarixi kklri v hazrk vziyyti, siyasihquqi aspektlri, mnaqinin hlli prosesi, Azrbaycann ial edilmi
razilrindki tarix v mdniyyt abidlrinin vziyyti, talan edilmi danan
srvtlri v qli mlkiyytin ermnilr trfindn ourlanmas haqqnda beynlxalq
ictimaiyytin mtmadi olaraq mlumatlandrlmas;
- dnya mdni irs obyektlrinin qorunmas, brpas v inkiafnn
dstklnmsi;
- qabaqcl tcrblrin v yeni texnologiyalarn beynlxalq mbadilsi;
- xarici dvltlrin mdni irslrinin qorunmas, brpas v inkiafnn
dstklnmsi.

3. Mdni irsin qorunmas

Hr bir xalqn mdni irsi znd milli-mnvi dyrlri ks etdirn v onu
dnya miqyasnda tandan vasitdir. Bu sbbdn danmaz tarix v mdniyyt
abidlrinin brpas, qorunmas, tarix v mdniyyt qoruqlarnn faliyytinin
tkmilldirilmsi v masir tlblr uyunladrlmas, muzey bklrinin v
kitabxana-informasiya sistemlrinin masirldirilmsi, elektron kataloq v elektron
kitabxanalarn yaradlmas, qeyri-maddi mdni irsin v xalq yaradclnn
dstklnmsi, yerli mdniyyt mrkzlrinin, mdniyyt hmiyytli parklarn,
etnoparklarn inkiaf etdirilmsi Azrbaycan Respublikasnn mdniyyt sahsind
dvlt siyastinin prioritet istiqamtlrindndir.
Azrbaycan Respublikas mdniyyt sahsind dvlt siyastin v beynlxalq
hdliklrin uyun olaraq, z razisind maddi v qeyri-maddi mdni irsi
qorumaqla yana, milli mdni srvtlrin qanunsuz zgninkildirilmsi, onlara
zrr vurulmas kimi neqativ hallarn, habel Ermnistan trfindn ial olunmu
razilrd qalan maddi mdniyyt nmunlrinin dadlmasnn v onlara mqsdli
kild mdaxillr edilmsinin, hmin razilrin qanunsuz kild turist
marrutlarna salnmasnn qarsnn alnmas istiqamtind faliyyt gstrir.
3.1. Qeyri-maddi mdni irsin qorunmas
Azrbaycan xalqnn srlr boyu yaradlan v tarixn milli mnviyyatn v
mdniyytin inkiaf zyini tkil edn qdim v rngarng qeyri-maddi mdni irsi
hr bir azrbaycanlnn qrur mnbyidir. Azrbaycan xalqna mxsus qeyri-maddi
mdni irs nmunlri - Azrbaycan muam, Azrbaycan aq snti, Novruz
bayram, Azrbaycan xalalq snti, tar sntkarl v ifal YUNESKO-nun
Qeyri-maddi Mdni irs zr Reprezentativ Siyahsna, vkn - Qaraba atst
oyunu YUNESKO-nun Tcili Qorunmaya Ehtiyac Olan Qeyri-maddi Mdni rs
zr Siyahsna daxil edilmidir. Mvcud mdniyyt saraylar, mdniyyt evi, klub
v park bklrinin yenidn qurulmas vasitsi il qeyri-maddi mdni irsin sas
sahlri olan folklor, sntkarlq v diyarnasln dstklnmsi istiqamtind
aadak vziflr myyn edilir:
- Azrbaycan xalqnn tarixi-mdni hyat tcrbsinin v diyarnasln
inkiaf mqsdi il xalq adt v nnlrinin tblii, milli bayram v mrasimlrin
qorunub saxlanlmas, tarixi rmz v nnvi biliklrin rekonstruksiyas;
- milli musiqi v rqslrin tviqi;
- ifahi xalq yaradcl nmunlrinin qorunmas, xalq oyun v tamaalarnn
brpas;
- xalq sntkarlnn dirldilmsi mqsdi il xalq ttbiqi sntinin inkiaf
etdirilmsi, nnvi dekorativ sntin qorunmas, tsviri incsntin canlandrlmas;

- mvcud tat vahidlri dairsind hr (rayon) mdniyyt evlri v klublarnn

sasnda hr (rayon) mdniyyt mrkzlri v onlarn diyarnaslq, folklor v
sntkarlq filiallarnn yaradlmas, hminin mdniyyt hmiyytli parklarn
masir saslarla tkil edilmsi, sntkarlq emalatxanalarnn tkili, onlarn turist
marrutlarna salnmas.
3.2. Danmaz tarix v mdniyyt abidlrinin brpas, qorunmas, tarix v
mdniyyt qoruqlarnn inkiaf
Azrbaycan oxsrlik tarix malik maddi mdniyyt nmunlri il zngin
lkdir.
Dvlt mhafizsin gtrlm danmaz tarix v mdniyyt abidlrinin
hmiyyt drcsin gr 2001-ci ildn aparlan blgsn sasn Azrbaycan
Respublikasnn razisind 6308 abid dvltin mhafizsinddir. Azrbaycan
Respublikas razisind 27 dvlt tarix-mdniyyt, o cmldn memarlq, bdii v
etnoqrafiya qoruu faliyyt gstrir.
2000-ci ild rihr dvlt tarix-memarlq qoruu, o cmldn irvanahlar
saray kompleksi v Qz qalas, 2007-ci ild "Qobustan" dvlt tarixi-bdii qoruu
YUNESKO-nun Dnya Mdni rs Siyahsna daxil edilmidir. rihr dvlt
tarix-memarlq qoruunun v Qobustan milli tarix-bdii qoruunun razisind
yerln abidlrin qorunmas tmin edilmi, razilri abadladrlm v yeni turizm
marrutlar myyn olunmudur. Bu qoruqlar masir tlblr cavab vern turizm
obyektlrin evrilmkddir.
Danmaz tarix v mdniyyt abidlrind brpa-konservasiya ilrinin
aparlmas, sel sularndan mhafiz mqsdli drenaj sistemlrin qurulmas, razinin
iqlandrlmas, informasiya lvhlri v yol nianlarnn quradrlmas, danmaz
tarix v mdniyyt abidlrinin pasportladrlmas v mhafiz zonalarnn
myyn edilmsi istiqamtind ilr davam etdirilir.
Milli mdni irsin qorunmas mqsdi il aparlan islahatlarn davam olaraq,
Azrbaycan Respublikas Prezidentinin 2013-c il 27 dekabr tarixli 195 nmrli
Srncam il danmaz tarix v mdniyyt abidlrinin, qoruqlarnn mhafizsinin
masir sviyyd tkilin, danmaz mdni irsin brpas, yrnilmsi, tblii v
inkiaf zr tdbirlrin hyata keirilmsin ynldilmi Danmaz tarix v
mdniyyt abidlrinin brpas, qorunmas, tarix v mdniyyt qoruqlarnn
faliyytinin tkmilldirilmsi v inkiafna dair 2014-2020-ci illr zr Dvlt
Proqram tsdiq edilmidir.
Qeyd olunanlarla yana, danmaz tarix v mdniyyt abidlrinin brpas,
qorunmas, tarix v mdniyyt qoruqlarnn inkiaf, o cmldn mhafizsinin
masir sviyyd tkili, qdim tarixi v mdni srvtlrin yrnilmsi v tblii il
laqdar aadak sas vziflr myyn edilir:
- danmaz mdni irsin qorunmas iinin tkmilldirilmsi, hmin mqsdl
danmaz mdni irsin, o cmldn arxeoloji abidlrin inventarladrlmas, mhafiz

zonalarnn myyn edilmsi, pasportladrlmas v masir tlblr cavab vern

mlumat bazasnn yaradlmas;
- danmaz tarix v mdniyyt abidlrinin qorunmas, brpas, istifad v idar
olunmas sahsind beynlxalq tcrbnin yrnilmsi, qabaqcl v mtrqqi
tcrbnin ttbiqi, zrurt yarandqda hmin mqsdlr beynlxalq mtxssislrin
clb olunmas;
- tarix v mdniyyt qoruqlarnn razisind yerln tarix v mdniyyt
abidlrinin qorunmas iinin tkmilldirilmsi, hmin mqsdl tarix v mdniyyt
qoruqlarnn srhdlrinin myyn edilmsi v xritlrinin hazrlanmas, qoruqlarn
razisind yerln tarix v mdniyyt abidlrinin siyahya alnmas,
pasportladrlmas, masir tlblr cavab vern mlumat bazasnn yaradlmas, tarix
v mdniyyt qoruqlarnn maddi-texniki bazasnn inkiaf;
- danmaz tarix v mdniyyt abidlrind brpa v konservasiya ilrinin
aparlmas;
- danmaz mdni irsin qorunmas zr hquqi aktlarn tkmilldirilmsi;
- danmaz tarix v mdniyyt abidlrinin yrnilmsi, o cmldn turizm
mqsdlri il onlardan istifad imkanlarnn aradrlmas;
- turizm mqsdlri il istifad ediln danmaz tarix v mdniyyt abidlrind
v qoruqlarda masir turizm infrastrukturunun yaradlmas;
- danmaz tarix v mdniyyt abidlrinin qsdn mhv edilm v ya
korlanmadan qorunmas;
- Azrbaycann ial olunmu razilrind qalm v digr lklrd Azrbaycan
xalqna aid olan tarix v mdniyyt abidlrinin vziyytin dair mlumatlarn
sistemldirilmsi v mvafiq tdbirlrin grlmsi;
- danmaz tarix v mdniyyt abidlrinin qorunmas v brpas zr
ykskixtisasl pekar kadrlarn hazrlanmas;
- Azrbaycann danmaz mdni irsinin lk daxilind v beynlxalq miqyasda
tblii v tviqi.
3.3. Muzey iinin masirldirilmsi
Azrbaycanda tarix, tarix-diyarnaslq, elm, siyast, incsnt, dbiyyat, hrbivtnprvrlik v dy hrti muzeylrini, hminin tarixi xsiyytlrin ev
muzeylrini znd birldirn geni muzey bksi faliyyt gstrir. Muzey iinin
masirldirilmsi n aadak sas vziflr yerin yetirilmlidir:
- muzey fondlarnn mhafizsi, pasportladrlmas, konservasiyas v brpa
edilmsi, muzey kolleksiyalarnn komplektldirilmsi iinin tkmilldirilmsi,
muzey fondlarna dair mlumatlarn rqmsal dayclara krlmsi v elektron
kataloqladrlma vasitsi il milli muzey-informasiya bazasnn tkil edilmsi;
- muzey ekspozisiyalarnn bdii trtibatnn tkmilldirilmsi, konseptual
ekspozisiyalarn v mxtlif mvzularda srgilrin tkili;

- turizmin inkiaf n muzeylrin turist marrutlarna salnmas, geni tamaa

ktlsi il aparlacaq ilrin tkmilldirilmsi mqsdi il frdi ekskursiyalarn, ailvi
proqramlarn, uaq v gnclr n tdris v interaktiv proqramlarn hazrlanmas;
- muzey marketinqinin inkiaf etdirilmsi, turizm mqsdi il kataloq, tqvim,
bror v suvenirlrin hazrlanmas, tkil ediln srgilr bard soru-mlumat
kitabalarnn mtmadi buraxl.
3.4. Kitabxana-informasiya bksinin masirldirilmsi
Azrbaycan Respublikasnn kitabxana bksind Azrbaycan Milli
Kitabxanas il yana, respublika hmiyytli, habel ktlvi, uaq kitabxanalar,
sahvi v mrkzldirilmi kitabxana sistemlri faliyyt gstrir. Hazrda bu
bky daxil olan kitabxanalarn fondlarnda yz milyonlarla kitab, jurnal, qzet,
not, buklet, masir informasiya dayclar vardr. 8 mrkzldirilmi kitabxana
sistemi v bir ox mstqil kitabxana ial olunmu razilrd qalmdr.
Tarixi-mdni, dbi-bdii v elmi-flsfi irsin toplanb saxlanlmasnda,
trlmsind v cmiyytin intellektual, mnvi potensialnn inkiafnda mhm rol
oynayan kitabxanalarn faliyytinin tkmilldirilmsi bu sahd smrli
islahatlarn aparlmasn, fondlarn masir informasiya dayclar il
znginldirilmsini, dnyann qabaqcl kitabxana-informasiya mssislrinin
tcrbsindn istifad edilmsini v kitabxanalarn maddi-texniki bazasnn
mhkmlndirilmsini zruri edir.
Azrbaycan Respublikasnda kitabxana ii sahsinin masirldirilmsi mqsdi
il aadak sas vziflr myyn edilir:
- Azrbaycan Respublikasnn Dvlt Kitabxana Fondunun qarlql istifadsi v
mbadilsi, kitabxanalarn profilin uyun olaraq, onlarn fondlarnn xarici
dbiyyatla tmin edilmsi n koordinasiya plannn hazrlanmas v
mumrespublika xarici dbiyyat banknn, mqsdli elektron kolleksiyalarn
yaradlmas;
- kitabxana-biblioqrafiya proseslrinin avtomatladrlmas, elektron kataloq v
elektron kitabxanalarn yaradlmas, Azrbaycan Milli Avtomatladrlm
Kataloqladrma Formatnn {AZMARK) hazrlanmas, milli toplu kataloqunun
yaradlmas;
- biblioqrafik-soru materiallarnn, milli ap mhsullar v dbiyyat
salnamlrinin nrlrinin brpas v retrospektiv nr proqramnn hazrlanmas,
kitab abidlrinin mhafizsi, brpas, konservasiyas, rqmsal dayclara
krlmsi, kitabxana kataloqlarnn retrokonversiyas v xidmt sviyysinin
yksldilmsi.
4. Pekar incsntin inkiaf

Azrbaycan xalqnn incsnt sahsind tarixi nnlri nsillrin bdii

tcrbsin arxalanan, cmiyytin inkiafna tsir edn, xalqn mvcudluunu ifad
edn v milli-mnvi varln tsdiqlyn format kimi qbul edilir. Pekar
incsntin dstklnmsi teatr, musiqi, tsviri v dekorativ-ttbiqi snt sahlrinin
inkiafn nzrd tutur.
4.1. Pekar teatr sntinin inkiaf
Teatr snti sahsind inkiaf tempinin dstklnmsi mqsdi il aadak sas
vziflr myyn edilir:
- teatr sntinin mxtlif janrlar zr yksk bdii dyrli yeni srlrin
yaradlmas v onlarn shn tcssmnn tmin edilmsi n dvlt sifarilrindn
daha geni v smrli istifad edilmsi, bununla bal proqramlarn hyata
keirilmsi;
- Azrbaycan Respublikasnn razisind faliyyt gstrn teatrlarda
tamaalarn hazrlanmasnn stimulladrlmas, lk v beynlxalq sviyyli teatr
festivallarnn, msabiqlrin keirilmsi v bu tdbirlrd teatr kollektivlrinin
itiraknn tmin edilmsi;
- nadir shn ocaqlarnn qorunmas, mcburi kknlk raitind faliyytini
davam etdirn teatrlara mqsdli maddi v yaradclq yardmnn gstrilmsi.
4.2. Pekar musiqi sntinin dstklnmsi
Qdim tarixi nnlr malik Azrbaycan klassik musiqisinin, hminin digr
musiqi janrlarnn inkiaf n Azrbaycan Respublikasnda geni infrastruktur
mvcuddur, oxsayl musiqi thsili ocaqlar v konsert salonlar faliyyt gstrir.
Azrbaycan musiqi sntinin dstklnmsi, yaradclq v ifalq axtarlarnn
mxtlif formalarnn inkiaf v beynlxalq mdni proseslr inteqrasiyas,
oxaxli v rngarng musiqi mhitinin yaradlmas istiqamtlrind aadak
vziflr myyn edilir:
- yksk bdii keyfiyyt malik musiqi srlrinin yaradlmas mqsdi il
bstkarlarn yaradclnn tviqi v tblii il bal kompleks tdbirlrin davaml
olaraq hyata keirilmsi;
- mxtlif musiqi janrlar zr festivallarn, msabiqlrin v konsertlrin tkili,
habel Azrbaycan bdii kollektivlrinin v solistlrin beynlxalq tdbirlrd
itiraknn tmin edilmsi;
- Azrbaycann regionlarn tmsil edn musiqii v ifalarn mvafiq yerli v
beynlxalq layihlrd itirak n rait yaradlmas;
- Azrbaycann klassik musiqi incilrinin rqmsal dayclara krlmsi.
4.3. Pekar tsviri v dekorativ-ttbiqi sntin tviqi

Azrbaycan xalqnn tsviri v dekorativ-ttbiqi snti qdim tarix v kkl

nnlr malikdir. Masir tsviri v dekorativ-ttbiqi sntin inkiaf srbst bdii
yaradclq axtarlarnn dstklnmsi, beynlxalq alm inteqrasiya v milli
mdniyyt nailiyytlrinin tblii il baldr. Bu mqsdl aadak vziflr
myyn edilir:
- Azrbaycann masir tsviri v dekorativ-ttbiqi sntin hsr olunmu kitab,
film, disk, buklet v kataloqlarn buraxlmas, internet shiflrinin yaradlmas;
- tsviri v dekorativ-ttbiqi sntin mxtlif nvlri zr maraq douran
layihlrin dstklnmsi;
- tsviri v dekorativ-ttbiqi snt dair milli v beynlxalq simpoziumlarn,
festivallarn, msabiqlrin keirilmsi, sah zr mtxssislrin v sntilrin
beynlxalq layih v msabiqlrd itiraknn tmin edilmsi;
- istedadl gnclrin yaradclnn dstklnmsi v stimulladrlmas;
- incsnt kolleksiyalarnn formaladrlmas, qalereyalarn srgi v
maariflndirici faliyytin dair proqramlarn hazrlanmas;
- yerli qalereyalarn kolleksiyalarnn masir incsnt srlri il
znginldirilmsi v onlarn faliyytind masir informasiya texnologiyalarnn
ttbiq edilmsi.
5. Mdniyyt snayesinin inkiaf
Mdniyyt mhsullarnn v xidmtlrinin istehsaln v realizsini tmin edn
faliyyt sahsi kimi mdniyyt snayesi mdniyyt sahsind dvltin
vziflrinin hat edildiyi sas sahlrdndir. Mdniyyt haqqnda Azrbaycan
Respublikasnn 2012-ci il 21 dekabr tarixli 506-IVQ nmrli Qanununda mdniyyt
snayesinin inkiaf etdirilmsi dvlt mdniyyt siyastinin sas istiqamtlrindn
biri kimi nzrd tutulmudur. Azrbaycan Respublikasnn mdniyyt sahsind
dvlt siyasti mdniyyt snayesi il mdniyyt mhsullarnn v xidmtlrinin
bazarlar arasnda balansn yaradlmasn ehtiva edn tarazllq prinsipin saslanr.
Qlobal v milli mdni hyatn formalamasnda mhm rol oynam v
dnyann bir sra aparc lklrind ciddi nailiyyt qazanm mdniyyt snayesin
gstriln xsusi diqqt v hmiyytli srmay yatrm iqtisadi v sosial
dividendlr zmin yaradr. Bu sbbdn tarixi nnlri olan v glcy ynldilmi
mdniyyt snayesi sahlrinin, xsusil kinematoqrafiya v nriyyat-poliqrafiya ii
kimi sahlrin inkiaf etdirilmsi dvlt mdniyyt siyastinin perspektivli
istiqamtlrindndir.
5.1. Kinematoqrafiyann inkiaf
Azrbaycann milli kinematoqrafiya tarixi XIX srin sonlarndan balayr. Bu
zngin tarix dnya kinematoqrafiyasnda ba vern proseslrl yana, milli
znmxsusluu il sciyylnir. Hazrda Azrbaycan Respublikasnda kino

istehsalnn sas maliyy mnbyi dvlt bdcsidir. Maliyy dstyi mxtlif

studiyalara v mstqil prodser mrkzlrin sifari verilmkl hyata keirilir.
Milli kinematoqrafiyann dirldilmsi sahsind aadak vziflr myyn
edilir:
- milli kino istehsal snayesinin dirldilmsi mqsdi il masir istehsalat
bazasnn yaradlmas;
- yaradclq v kinematoqrafiya mqsdlri baxmndan mtrqqi
kinolayihlrin dstklnmsi;
- xarici distribter irktlri il laqlrin, o cmldn kinofilmlrin Azrbaycan
dilin dublyaj iinin genilndirilmsi, audiovizual srlrdn qanuni istifadnin
tnzimlnmsi, piratla qar mbarizd aidiyyti dvlt orqanlarnn faliyytinin
gclndirilmsi;
- Dvlt Film Fondunda mhafiz olunan milli filmlrin v onlarn ilkin
materiallarnn brpas, konservasiyas v rqmsal dayclara krlmsi;
- lkd nsxsi olmayan milli filmlrin v digr kinomateriallarn axtarlb
akar olunmas v surtlrinin Dvlt Film Fonduna tqdim edilmsi;
- kino irsinin yrnilmsi v tblii.
5.2. Nriyyat-poliqrafiya iinin inkiaf etdirilmsi
Azrbaycan Respublikasnda nriyyat-poliqrafiya ii dvlt nriyyat v
poliqrafiya mssislri v eyni tyinatl zl mssislr trfindn hyata keirilir.
lkd dvlt nriyyat v yzdn artq zl nriyyat v poliqrafiya mssissi
mvcuddur. Sah zr faliyytin tkmilldirilmsi n aadak vziflr
myyn edilir:
- Azrbaycan Respublikasnn razisind faliyyt gstrn nriyyat v
poliqrafiya mssislrinin maddi-texniki bazasnn masir avadanlqlar hesabna
mhkmlndirilmsi iinin dstklnmsi;
- elmi, ictimai-siyasi, bdii, publisistik kitablarn (ensiklopediya, lt, oxcildli,
toplu, almanax, notlu nrlr v s.) v digr ap mhsullarnn yksk poliqrafik
sviyyd buraxlmasnn tmin edilmsi;
- Azrbaycan dbiyyat nmunlrinin xarici dillr v dnya dbiyyat
nmunlrinin Azrbaycan dilin trcmsinin v yeni srlrin yaradlmasnn tviq
edilmsi;
- Azrbaycan Respublikas Kitabxana Kollektoru sistemi vasitsi il kitabxana
fondlarnn znginldirilmsi iinin tkmilldirilmsi;
- Azrbaycan Respublikasnda nr ediln ap mhsullarnn beynlxalq alm
xnn, beynlxalq kitab srgi-yarmarkalarnda itirakn, lkd beynlxalq kitab
srgilrinin keirilmsinin tmin edilmsi v oxucu mdniyytinin inkiaf etdirilmsi
n mvafiq tdbirlrin hyata keirilmsi;
- gzdn lillr v salamlq imkanlar mhdud 18 yanadk xslr n dbibdii, elmi v tdris kitablarnn nrinin dstklnmsi.

6. Konsepsiyann hyata keirilmsi

Konsepsiyann smrli hyata keirilmsinin sas rti onun reallamasn
tmin edn effektiv icra mexanizminin formaladrlmasdr.
Konsepsiya mdniyyt sahsind faliyyt istiqamtlri zr dvlt proqramlar
vasitsi il hyata keirilir.
Konsepsiyann hyata keirilmsi zr dvlt proqramlar Azrbaycan
Respublikasnn Prezidenti trfindn tsdiq olunur.
Konsepsiyann hyata keirilmsi dvlt orqanlarnn bu istiqamtd faliyyti
il yana, yerli znidaretm orqanlarnn, mdniyyt mssislrinin v
mdniyyt sahsind qeyri-hkumt tkilatlarnn bu proses clb olunmasn
rtlndirir, dvlt bdcsinin tminat il yana, xarici v yerli investorlarn clbini,
alternativ maliyyldirm mexanizmlrinin ttbiqini nzrd tutur.
Konsepsiyann icrasn Azrbaycan Respublikasnn Mdniyyt v Turizm
Nazirliyi laqlndirir.
Azrbaycan Respublikasnn Nazirlr Kabineti Azrbaycan Respublikasnn
Prezidentin Konsepsiyann icrasnn gedii bard hr il zr hesabat tqdim edir.
Konsepsiyann mqsdi ktlvi informasiya vasitlri v digr sullarla
ictimaiyyt atdrlr.