T.C.

KALKINMA BAKANLII

KAMU ZEL BRLNE

LKN MEVZUAT

Nisan 2012
YATIRIM PROGRAMLAMA ZLEME VE DEERLENDRME GENEL MDRL
KAMU ZEL BRL DARE BAKANLII

NSZ
lkemizde kamu yatrm ve hizmetlerinin zel sektrle ibirlii erevesinde
gerekletirilmesinde Yap-let-Devret (YD), Yap-let (Y), Yap-Kirala (YK), mtiyaz,
letme Hakk Devri gibi yntemler gnmze kadar uygulanmtr. Kamu ile zel sektrn
ibirliine ynelik uygulamalar Osmanl mparatorluu dnemine kadar uzanmakta olup,
kamu hizmetine ilikin imtiyazlar 10 Haziran 1326 (1910) tarihli Menafii Umumiyeye
Mteallik mtiyazat Hakknda Kanun ile yasal statye kavuturulmutur. 1910 tarihli Kanun
bugn de yrrlktedir ve genel olarak kamu hizmeti imtiyaz ynteminin yasal erevesini
oluturmaktadr. Cumhuriyet dneminde bir ka rnek dnda imtiyaz yntemine
bavurulmamtr. Kamu hizmetleri daha ok devlet eliyle gerekletirilmitir. Ancak zamanla
kamu hizmetlerine duyulan ihtiyala birlikte kamu hizmetlerinin nitelik ve nicelik olarak
gsterdii art, devlet tarafndan yatrmlara ayrlan kaynaklarn yetersiz kalmasna sebep
olmu, bu kaynaklarn etkin bir ekilde kullanlmasnda grlen eksiklikler ve klasik ynetim
anlayyla kamu hizmetlerinin istenen kalite ve dzeyde gerekletirilememesi nedeniyle
alternatif Kamu-zel birlii (K) modellerinin uygulanmas sz konusu olmutur. Bu
erevede 1980li yllardan itibaren eitli yasal dzenlemeler yaplarak kamu hizmetlerinin
zel sektr eliyle ve farkl modellerle gerekletirilmesine allmtr. Bu dorultuda
lkemizde yaplm olan eitli yasal dzenlemeler yle zetlenebilir:
1- 4/12/1984 tarih ve 3096 sayl Trkiye Elektrik Kurumu Dndaki Kurulularn
Elektrik retimi, letimi, Datm ve Ticareti ile Grevlendirilmesi Hakknda Kanunla
enerji sektrnde YD modeli ile letme Hakk Devri Modeline ilikin ilk yasal dzenleme
yaplmtr.
2- 3096 sayl Kanundan sonra, otoyollarn ve zerindeki hizmet tesislerinin yapm,
bakm ve iletilmesi konusunda zel hukuk hkmlerine tabi sermaye irketlerinin YD
modeline gre grevlendirilebilmesini dzenleyen 28/5/1988 tarih ve 3465 sayl Karayollar
Genel Mdrl Dndaki Kurulularn Erime Kontroll Karayolu (Otoyol) yapm,
Bakm ve letilmesi le Grevlendirilmesi Hakknda Kanun 2/6/1988 tarih ve 19830 sayl
Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle girmitir.
3- YD modeline bir hukuki temel kazandrmak amacyla 3996 sayl Baz Yatrm ve
Hizmetlerin Yap-let-Devret Modeli erevesinde Gerekletirilmesi Hakknda Kanun
13/6/1994 tarih ve 21959 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle konmutur.
4- Enerji sektrnde, 8/6/1996 tarih ve 22660 sayl Resmi Gazetede yaymlanan
96/8269 sayl Elektrik Enerjisi retim Tesislerinin Kurulmas Hakknda Bakanlar Kurulu
Karar ile Yap-let (Y) modeli dzenlenmitir. 4283 sayl Yap-let Modeli le Elektrik
Enerjisi retim Tesislerinin Kurulmas ve letilmesi le Enerji Satnn Dzenlenmesi
Hakknda Kanun 19/7/1997 tarih ve 23054 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle
konulmutur. 4283 sayl Kanunla; hidroelektrik, jeotermal, nkleer santraller ve dier
yenilenebilir enerji kaynaklar ile altrlacak santraller kapsam dnda braklarak; yalnzca
termik santraller iin, Yap-let Modeli ile, retim irketlerine, mlkiyetleri kendilerine ait
olmak zere, tesis kurma ve iletme izni verilmesi ile enerji satna dair esas ve usuller
dzenlenmitir.
5- 21/4/2005 tarihli ve 5335 sayl Baz Kanun ve Kanun Hkmnde Kararnamelerde
Deiiklik Yaplmasna Dair Kanunun 33 nc maddesindeki dzenlemeyle Devlet Hava
Meydanlar letmesi Genel Mdrlnn (DHM) iletiminde bulunan hava alanlar ile
Yap-let-Devret modeli erevesinde yaptrm olduu ve iletimini zel sektre verdii
terminalleri ve gerekli dier tesisleri, 4046 sayl zelletirme Uygulamalar Hakknda
Dzenlenmesine Dair Kanunda belirtilen kiralama ve/veya iletme hakknn verilmesi
yntemlerini kullanarak ihale yoluyla zel hukuk tzel kiilerine 49 yl gememek zere
devredebilecei belirtilmektedir. Kamu-zel birliine ilikin olarak yaplan bu
1

dzenlemeyle YD modelinin iletme ksmnn sresi uzatlm, ayrca sz konusu yerlerin

zel hukuk tzel kiilerine kiralanabilecei belirtilerek, zel sektrn iletmecilik
konusundaki deneyimlerinden faydalanmak ve kamu hizmetinin daha etkili ve verimli olarak
grlmesini salamak amalanmtr.
6- 406 sayl Telgraf ve Telefon Kanunu ile 2813 sayl Telsiz Kanunu erevesinde
telekomnikasyon hizmetlerinin yrtlmesi ve/veya altyapsnn iletilmesi iin bakanlk ve
iletmeci arasnda yaplan szleme imtiyaz kabul edilmitir.
7-24/11/1994 tarih ve 4046 Sayl zelletirme Uygulamalar Hakknda Kanunun
zelletirme yntemlerini sralayan 18inci maddesi iletme hakknn verilmesini
dzenlemektedir.
8- Dantaya 1924 (m.51) Anayasas ile imtiyaz artlamalar hakknda dnce
bildirmek, 1961 (m., 140) ve 1982 (m., 155) Anayasalar ile de imtiyaz artlamalarn
incelemek yetkisi verilmitir. 1982 Anayasasnda deiiklik yapan 13/8/1999 tarih ve 4446
sayl Kanunla Anayasann 47 inci maddesine eklenen iki fkra ile bir yandan kamu tzel
kiilerinin mlkiyetinde bulunan iletme ve varlklarn zelletirilmesine ilikin esas ve
usullerin kanunla gsterilmesi, br yandan kamu tzel kiilerince yrtlen yatrm ve
hizmetlerden hangilerinin zel hukuk szlemeleri ile gerek veya tzel kiilere
yaptrlabilecei veya devredilebileceinin kanunla belirlenmesi ngrlmtr. Dier
taraftan, Anayasann 125 inci maddesinin birinci fkrasna eklenen hkmle, kamu hizmeti
imtiyaz artlama ve szlemelerinden doan uyumazlklarn milli ve milletleraras tahkim
yoluyla zlmesinin ngrlebilecei belirlenmitir. Anayasann 155 inci maddesinin ikinci
fkrasnda yaplan deiiklikle de Dantayn imtiyaz artlama ve szlemelerini inceleme
yetkisi dnce bildirmeye dntrlmtr.
9- Anayasaya uyum yasalar erevesinde 21/1/2001 tarih ve 4501 sayl Kamu
Hizmetleri le lgili mtiyaz artlama ve Szlemelerinden Doan Uyumazlklarda Tahkim
Yoluna Bavurulmas Halinde Uyulmas Gereken lkelere Dair Kanun yrrle girmitir.
Dier taraftan, 2575 sayl Dantay Kanunu ve 2577 sayl dari Yarglama Usul Kanununda
kamu hizmeti imtiyazna ilikin gerekli deiiklikler de yaplmtr.
10) 2005 ylnda 3359 sayl Salk Hizmetleri Temel Kanununa eklenen bir madde ile
literatrde ksaca Yap-Kirala olarak adlandrlan yeni bir K modelinin yasal altyaps
oluturulmu daha sonra ise 2006 ylnda Bakanlar Kurulu Kararyla karlan Salk
Tesislerinin, Kiralama Karl Yaptrlmas le Tesislerdeki Tbbi Hizmet Alanlar Dndaki
Hizmet ve Alanlarn letilmesi Karlnda Yenilenmesine Dair Ynetmelikle de ikincil
mevzuatn altyaps tamamlanmtr.
11) 2010 ylnda 351 sayl Yksek renim Kredi Ve Yurtlar Kurumu Kanunu ve
2011ylnda 652 sayl Mill Eitim Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun
Hkmnde Kararname ye eklenen maddeler ile salk alanndaki uygulamaya benzer ekilde
eitim ve renci yurdu alannda da ksaca Yap-Kirala olarak adlandrlabilecek modelin
yasal dzenlemesi gerekletirilmi, ynetmelikleri ise henz yaymlanmamtr.
Yukarda zetlenen Kamu-zel birliine ynelik yasal dzenlemelerin dankl
ile sayca okluu ve belli bir sistematik erevede bulunmay Knin mevzuat altyapsnn
anlalp benimsenmesine ve uygulayclar tarafndan istenildiinde kolaylkla ulalmasna
engel tekil etmektedir. Bata Knin yasal altyapsna ilikin Anayasadaki maddelerin yer
ald, K modellerine ilikin mevzuatn model baznda ve sistematik bir ekilde
dzenlendii, K ile ilgili olan ve modellere ilikin ibarelerin yer ald dier mevzuat
hkmlerinin ise sadece ilgili maddelerinin yer ald bu almann, bata uygulayclar
olmak zere K ile ilgilenenler iin faydal olaca dnlmektedir.
Planlama Uzman Caner SARCAN-Kamu zel birlii Daire Bakanl
2

indekiler
I-

T.C. Anayasasnn lgili Hkmleri

.............................................................. 5

II-

Yap-let-Devret Modeline likin Mevzuat .................................... ..6-55

1-Baz Yatrm ve Hizmetlerin Yap-let-Devret Modeli erevesinde Yaptrlmas Hakknda Kanun 6-11
2- 3996 Sayl Baz Yatrm ve Hizmetlerin Yap-let-Devret Modeli erevesinde Yaptrlmas Hakknda
Kanunun Uygulama Usul ve Esaslarna likin Karar12-26
3- Trkiye Elektrik Kurumu Dndaki Kurulularn Elektrik retimi, letimi, Datm ve Ticareti ile
Grevlendirilmesi Hakknda Kanun..27-30
4- Karayollar Genel Mdrl Dndaki Kurulularn Erime Kontroll Karayolu (Otoyol) Yapm,
Bakm ve letilmesi ile Grevlendirilmesi Hakknda Kanun....31-33
5- Karayollar Genel Mdrl Dndaki Kurulularn Erime Kontroll Karayolu (Otoyol) Yapm,
Bakm ve letilmesi ile Grevlendirilmesi Hakknda Kanunun Uygulama Ynetmelii34-55

III-

Yap-Kirala Modeline likin Mevzuat...56-80

1- Salk Hizmetleri Temel Kanunu Ek Madde 7.... 56-57

2- Salk Tesislerinin, Kiralama Karl Yaptrlmas ile Tesislerdeki Tbbi Hizmet Alanlar Dndaki
Hizmet ve Alanlarn letilmesi Karlnda Yenilenmesine Dair Ynetmelik.58-78
3- Mill Eitim Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun Hkmnde Kararname...79
4- Yksek renim Kredi ve Yurtlar Kurumu Kanunu..80

IV-

Yap-let Modeline likin Mevzuat ...................................................... 81-96

1-Yap-let Modeli ile Elektrik Enerjisi retim Tesislerinin Kurulmas ve letilmesi ile Enerji Satnn
Dzenlenmesi Hakknda Kanun.81-84
2- Yap-let Modeli ile Elektrik Enerjisi retim Tesislerinin Kurulmasi ve letilmesi ile Enerji Satnn
Dzenlenmesi Hakkinda Ynetmelik.85-96

V-

letme Hakk Devri ve zelletirmeye likin Mevzuat ....................... 97-125

1-Baz Kanun ve Kanun Hkmnde Kararnamelerde Deiiklik Yaplmasna Dair Kanun..97-98

2- zelletirme Uygulamalar Hakknda Kanun99-125

VI-

mtiyaz Modeline likin Mevzuat

..................................................... 126-144

1- Menafii Umumiyeye Mteallik mtiyazat Hakknda Kanun...126-127

2- Menafii Umumiyeye Mteallik mtiyazat Hakkndaki 10 Haziran 1326 Tarihli Kanuna Baz
Maddeler Tezyiline ve Bu Kanunun Baz Maddelerinin lgasina Dair Kanun128

3- zmir Tramvay ve Elektrik Trk Anonim irketi mtiyaziyle Tesisatnn Satn Alnmasna Dair
Mukavelenin Tasdiki ve Bu Messesenin letilmesi Hakknda Kanun129-130
4- Kamu Hizmetleri ile lgili mtiyaz artlama ve Szlemelerinden Doan Uyumazlklarda Tahkim
Yoluna Bavurulmasi Halinde Uyulmas Gereken lkelere Dair Kanun...131-132
5- Telgraf ve Telefon Kanunu.....133-144

VII-

Restore Et-let-Devret Modeline likin Mevzuat... ................ 145-151

1- Yalova Termal Kaplcalarnn daresi ve letilmesi Hakknda Kanun.145-148

2- Yalova Termal Kaplcalarnn Gerek Kiilere veya zel Hukuk Tzel Kiilerine Kiralanmak veya
Restore-Et-let-Devret Usul ile Devredilmek Suretiyle letilmesine Dair Ynetmelik149-151

VIII- Kamu-zel birliine likin Dier Mevzuat ........152-181

I-TRKYE CUMHURYET ANAYASASININ LGL HKMLER

1) Devletletirme ve zelletirme
Madde 47 Kamu hizmeti nitelii tayan zel teebbsler, kamu yararnn zorunlu kld
hallerde devletletirilebilir.
Devletletirme gerek karl zerinden yaplr. Gerek karln hesaplanma tarz ve
usulleri kanunla dzenlenir.
(Ek:13/8/1999-4446/1 md.) Devletin, kamu iktisadi teebbslerinin ve dier kamu
tzelkiilerinin mlkiyetinde bulunan iletme ve varlklarn zelletirilmesine ilikin esas ve
usuller kanunla gsterilir.
(Ek:13/8/1999-4446/1 md.) Devlet, kamu iktisadi teebbsleri ve dier kamu tzelkiileri
tarafndan yrtlen yatrm ve hizmetlerden hangilerinin zel hukuk szlemeleri ile
gerek veya tzelkiilere yaptrabilecei veya devredebilecei kanunla belirlenir.
2) B. Yarg yolu
Madde 125 darenin her trl eylem ve ilemlerine kar yarg yolu aktr.(Ek hkm:
13/8/1999-4446/2 md.) Kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz artlama ve szlemelerinde
bunlardan doan uyumazlklarn milli veya milletleraras tahkim yoluyla zlmesi
ngrlebilir. Milletleraras tahkime ancak yabanclk unsuru tayan uyumazlklar
iin gidilebilir.
3) C. Dantay
Madde 155 (Deiik ikinci fkra: 13/8/1999 - 4446/3 md.) Dantay, davalar grmek,
Babakan ve Bakanlar Kurulunca gnderilen kanun tasarlar, kamu hizmetleri ile ilgili
imtiyaz artlama ve szlemeleri hakknda iki ay iinde dncesini bildirmek, tzk
tasarlarn incelemek, idari uyumazlklar zmek ve kanunla gsterilen dier ileri
yapmakla grevlidir.

II-YAP-LET-DEVRET MODELNE LKN MEVZUAT

BAZI YATIRIM VE HZMETLERN YAP-LET-DEVRET

MODEL EREVESNDE YAPTIRILMASI
HAKKINDA KANUN
Kanun Numaras : 3996
Kabul Tarihi : 8/6/1994
Yaymland R.Gazete : Tarih : 13/6/1994 Say: 21959
Ama
Madde 1 Bu Kanunun amac kamu kurum ve kurulularnca (kamu iktisadi teebbsleri
dahil) ifa edilen, ileri teknoloji veya yksek maddi kaynak gerektiren baz yatrm ve
hizmetlerin,yap-ilet-devret modeli erevesinde yaptrlmasn salamaktr.
Kapsam
Madde 2 (Deiik birinci fkra: 24/11/1994 - 4047/1 md.) Bu Kanun, kpr, tnel, baraj,
sulama, ime ve kullanma suyu, artma tesisi, kanalizasyon, haberleme, (Ek ibare:
20/12/1999 - 4493/1 md.) elektrik retim, iletim, datm ve ticareti maden ve iletmeleri,
fabrika ve benzeri tesisler, evre kirliliini nleyici yatrmlar, otoyol, trafii youn karayolu,
demiryolu, gar kompleksi, lojistik merkezi, yeralt ve yerst otopark ve sivil kullanma
ynelik deniz ve hava alanlar ve limanlar, yk ve/veya yolcu ve yat limanlar ile
kompleksleri, snr kaplar, milli park (zel kanunu olan hari), tabiat park, tabiat koruma
alan ve yaban hayat koruma ve gelitirme sahalarnda planlarda ngrlen yap ve tesisleri,
toptanc halleri ve benzeri yatrm ve hizmetlerin yaptrlmas, iletilmesi ve devredilmesi
konularnda, yap-ilet-devret modeli erevesinde sermaye irketlerinin veya yabanc
irketlerin grevlendirilmesine ilikin usul ve esaslar kapsar.
Birinci fkrada ngrlen yatrm ve hizmetlerin bu Kanuna gre sermeye irketleri veya
yabanc irketler eli ile gerekletirilmesi bu yatrm ve hizmetlerin, ilgili kamu ve kurulular
(kamu iktisadi teebbsleri dahil) tarafndan grlmesine ilikin kanunlarn istisnasn tekil
eder.
Tanmlar
Madde 3 Bu Kanunda geen;
a) Yap-ilet-Devret Modeli: leri teknoloji veya yksek maddi kaynak ihtiyac duyulan
projelerin gerekletirilmesinde kullanlmak zere gelitirilen zel bir finansman modeli olup,
yatrm bedelinin (elde edilecek kar dahil) sermaye irketine veya yabanc irkete, irketin
iletme sresi ierisinde rettii mal veya hizmetin idare veya hizmetten yararlananlarca satn
alnmas suretiyle denmesini,
6

b) Sermaye irketi: Trkiye Cumhuriyeti Kanunlarna gre kurulmu veya kurulacak

olan ve gerektiinde kamu kurum ve kurulularnn da (kamu iktisadi teebbsleri dahil) ortak
olduu ve bu Kanunun 4 nc maddesinde belirtilen Bakanlar Kurulu kararnda ngrlen
artlar tayan anonim irketi,
c) Yabanc irket: 6224 sayl Yabanc Sermayeyi Tevik Kanunu hkmleri uyarnca
Trkiye'de faaliyette bulunmasna izin verilen kuruluu,
d) dare: Yksek Planlama Kurulunca bu Kanunda ngrlen yatrm ve hizmetleri yapilet-devret modeli erevesinde yaptrmak zere sermaye irketi veya yabanc irket ile
szleme yapmaya yetkili klnan ve hizmetin asli sahibi olan kurum ve kurulularn (kamu
iktisadi teebbsleri ve fonlar dahil),
e) (Ek: 9/5/2008-5762/3 md.) Katk Pay: Grevli irketin rettii mal veya hizmetin
bedeli, mal veya hizmetten yararlananlar tarafndan tamamen veya ksmen denmesi mmkn
olmayan yatrmlarla ilgili yaplacak grevlendirmelerde, mal veya hizmetten yararlananlarn
tketim veya kullanm miktarlar da dikkate alnarak belirlenen ve idare tarafndan grevli
irkete tamamen veya ksmen yaplan demeyi,
ifade eder.
Yetki
Madde 4 Bu Kanunun 2 nci maddesinde ngrlen yatrm ve hizmetlerin yap-ilet-devret
modeli erevesinde sermaye irketleri veya yabanc irketler eli ile gerekletirilmesindeki
usul ve esaslar; bu irketlerde aranlacak zellikler, szlemelerin kapsam, yatrm sonucu
oluacak mal ve hizmetlerin cretinin belirlenmesine uygulanacak kriterler ve konuya ilikin
dier ilkelere yer verilmek suretiyle Maliye, Bayndrlk ve skan, Ulatrma, Enerji ve Tabii
Kaynaklar bakanlklar, Devlet Planlama Tekilat mstearl, Hazine mstearl ve D
Ticaret mstearlnca mtereken hazrlanarak Bakanlar Kurulu karar ile yrrle
konulur.
(Mlga ikinci fkra: 13/2/2011-6111/131 md.)
(Ek fkra: 13/2/2011-6111/131 md.) Bu Kanunda ngrlen yatrm ve hizmetleri yap-iletdevret modeline gre yaptrmak isteyen idare, projeye ilikin n yaplabilirlik etdyle
Yksek Planlama Kuruluna mracaat eder ve Yksek Planlama Kurulu tarafndan sz konusu
yatrm ve hizmetleri gerekletirmek iin yetkilendirilebilir.
(Ek fkra: 13/2/2011-6111/131 md.) Bu Kanun kapsamnda yap-ilet-devret modeli
erevesinde gerekletirilecek yatrm ve hizmetlere ilikin uygulama szlemeleri; yetkili
idarelerin bal, ilgili veya ilikili olduu Bakann onay alnarak sermaye irketi veya yabanc
irket ile imzalanr.

Szleme
Madde 5 (Deiik: 20/12/1999 - 4493/2 md.) Yksek Planlama Kurulunca belirlenen idare
ile sermaye irketi veya yabanc irket arasnda yaplacak szleme, zel hukuk hkmlerine
tabidir.
Sorumluluk ve Tazminat
Madde 6 Yatrm ve/veya hizmetin belirlenen sre ierisinde projelendirilmesi, finansman,
kurulmas ve iletilmesinden sermaye irketi veya yabanc irket sorumludur. Bu irketlerin
szlemede ngrlen ykmllklerini yerine getirmemesi halinde idarenin urayaca
zararn tazminine ilikin hkmler szlemede yer alr.
(Ek fkra: 9/5/2008-5762/5 md.) Szlemelerde, idare tarafndan yaplacak demelerin
gecikmesi halinde, uygulanacak gecikme faizine ilikin hkmlere de yer verilebilir.
Sre
Madde 7 Yaplacak szlemelerde sermaye irketinin veya yabanc irketin yapm ve
iletmesini stlenecei yatrm ve hizmetin sresinin belirlenmesinde yatrm bedelinin (elde
edilecek kar dahil) ve yatrm iin salanan kredilerin geri deme sresi ile projenin mahiyeti,
sermayenin miktar ve iletme esaslar dikkate alnr. Szlemelerin sresi 49 yldan fazla
olamaz.
cret
Madde 8 Bu Kanuna gre yap-ilet-devret modeli ile gerekletirilecek yatrm sonucu
retilecek mal ve/veya hizmetlerin karl olarak denecek cretler veya katk paylar, 4
nc maddeye gre Bakanlar Kurulu kararyla yrrle konulacak usul ve esaslar uyarnca
gerekli grlen hallerde idarenin bal veya ilgili bulunduu bakan tarafndan belirlenir.
(Ek fkra: 9/5/2008-5762/6 md.) Merkezi ynetim btesi kapsamndaki kamu idareleri
tarafndan szlemeye balanan katk paylarnn karl, ilgili idarelerin yl btelerine
denek olarak konulur. Bu fkra kapsamnda bir ylda szlemeye balanacak katk pay
demeli yatrmlarn toplam, ilgili yl merkezi ynetim btesinin sermaye giderleri
toplamnn yzde ellisini geemez. lgili yl btelerinden denecek katk paylarnn toplam
ise yl merkezi ynetim btesinin sermaye giderleri toplamnn yzde yirmisini geemez.
Bakanlar Kurulu sz konusu oranlar iki katna kadar artrmaya veya sfra kadar indirmeye
yetkilidir. (Deiik cmle: 13/2/2011-6111/132 md.) Bu fkrann uygulanmasna ilikin usul
ve esaslar Bakanlar Kurulu karar ile belirlenir.
(Ek fkra: 13/2/2011-6111/132 md.) Grevli irkete retilen mal ve hizmetler iin idare
tarafndan talep garantisi verilebilir. Ancak, talep garantisi verilmesi ngrlen
szlemelerde, garanti edilen mal ve hizmet dzeyinin zerinde talep gereklemesi
durumunda haslat paylamnn ne ekilde yaplaca hususu dzenlenir.
(Ek fkra: 9/5/2008-5762/6 md.) Yatrm bedelinin idare veya hizmetten yararlananlarca
denmesinin mmkn olduu Yap-let-Devret projelerinde, szleme taraf merkezi

ynetim kapsamndaki kamu idarelerinin1 iletme sresi iinde taahht ettikleri garanti
kapsamnda doabilecek deme ykmllkleri bu maddenin ikinci fkrasnda belirtilen
snrlamalara tabi olmadan idare btelerinden denir.
(Ek fkra: 9/5/2008-5762/6 md.) cretle ilgili dzenlemeler katk pay hakknda da
uygulanr. Mal veya hizmet trleri veya bunlarn tketim veya kullanm miktarlar ya da
kalite, gvenlik ve dier deerlendirme kriterleri itibaryla farkl cretler uygulanabilir.
cretler, tketim veya kullanm miktarlarnn alt ve st snrlarna gre aralklar itibaryla
topluca belirlenebilir.
Devir
Madde 9 Bu Kanuna gre sermaye irketi veya yabanc irket tarafndan yaplan yatrm ve
hizmetler, szlemenin sona ermesi ile birlikte her trl bor ve taahhtlerden ari, bakml,
alr ve kullanlabilir durumda bedelsiz olarak kendiliinden idareye geer.
Kamulatrma
Madde 10 Bu Kanunda ngrlen yatrm ve hizmetler iin gerekli kamulatrma ilemleri
idare tarafndan 2942 sayl Kamulatrma Kanunu hkmlerine gre yaplr. Kamulatrlan
tanmazn mlkiyeti idareye aittir. Kamulatrma bedelinin tamamen veya ksmen sermaye
irketi veya yabanc irkete denmesi hususu idare ile bu irketler arasnda yaplacak
szlemelerde hkme balanabilir.
Garantiler
Madde 11 (Deiik: 30/08/1996 - 4180/1 md.)
(...) yap-ilet-devret modeli erevesindeki yatrm projeleri iin idare adna sermaye
irketleri ya da yabanc irketlere, kamu kurum ve kurulular ile bal ortaklklarnn ve
mahalli idarelerin satn alacaklar mal ve hizmet bedelleri ile kamu kurulularnca, bu
irketlere taahht edilmi retim girdilerinin temin edilememesi halinde ilgili szleme
erevesinde ortaya kabilecek deme ykmllkleri iin garanti vermeye, szleme
hkmleri gerei mal ykmllk altna giren kamu kurum ve kurulular ile fonlar lehine
garanti vermeye, gerektiinde, proje ile ilgili anlamalardaki koullar erevesinde kpr
krediler salanmasna veya salanacak bu krediler iin geri deme garantisi vermeye ve yapilet-devret modeline dayanan tesisin ve/veya irket hisselerinin sz konusu projelere ilikin
anlamalardaki koullara uygun olarak satn alnmas halinde de d kredi borlarn
yklenecek kamu kurum ve kurulular ile bal ortaklklarnn ve mahalli idarelerin lehine,
finansr kurululara garanti vermeye ve garanti koullarn belirlemeye Hazine
Mstearlnn gr ve bal olduu Bakann teklifi zerine Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Kredi stlenimi
MADDE 11/A Grevli irket ile yaplacak szlemede, szlemenin feshedilerek yatrm ve
hizmetin sresinden nce ilgili idare tarafndan devralnmas halinde, grevli irket tarafndan
temin edilen d finansmann, gerekletirilmi yatrm ve hizmetlere ilikin ksmnn idare
1

31/03/2012 tarihli ve 6288 sayl Kanunla 8 inci maddenin drdnc fkrasnda yer alan genel bteli
idarelerin ibaresi merkezi ynetim kapsamndaki kamu idarelerinin eklinde deitirilmitir

tarafndan stlenilmesine, gerekletirilmemi yatrm ve hizmetlere ilikin ksmnn ise

idarenin talebine bal olarak kullanlabileceine ilikin hkmlere yer verilebilir.
Genel bte dndaki kamu kurum ve kurulular ile bal ortaklklar ve mahalli idareler
tarafndan gerekletirilen yatrm ve hizmetlere ynelik szlemelerin feshedilerek yatrm ve
hizmetin sresinden nce ilgili idareler tarafndan devralnmas halinde, yatrm ve
hizmetlerin finansman amacyla temin edilen d finansman stlenmeye sz konusu idare
yetkilidir. Bu idarenin, zel bte kapsamnda olmas halinde, sz konusu d finansmann,
ilgili idarenin bal olduu Bakanln teklifi zerine ilgili idare tarafndan ya da ilgili
idarenin bal olduu Bakann talebi Hazine Mstearlnn bal olduu Bakann teklifi
zerine Hazine Mstearl tarafndan stlenilmesine karar vermeye Bakanlar Kurulu
yetkilidir.2
Muafiyetler
Madde 12 2 nci maddede belirtilen konularda ve yap-ilet-devret modeli erevesinde idare
ile sermaye irketi veya yabanc irketin yapaca btn i ve ilemler 1.7.1964 tarihli ve 488
sayl Kanuna gre alnan damga vergisi ile 2.7.1964 tarihli ve 492 sayl Kanun uyarnca
alnan harlardan muaftr.
(Ek fkra: 13/2/2011-6111/133 md.) Yap-ilet-devret modeli ile yaplacak projelerde ilgili
idaresince 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayl Kamu hale Kanununa tabi olunmadan yapm ve
iletme srelerinde mavirlik hizmet alm yaplabilir. Sz konusu hizmet almna ilikin esas
ve usuller ilgili bakanlklar tarafndan belirlenir.
Sakl Tutulan Kanun Hkmleri
Madde 13 4.12.1984 tarihli ve 3096 sayl, 28.5.1988 tarihli ve 3465 sayl Kanunlarn
hkmleri sakldr.
(Ek: 24/11/1994 - 4047/2 md.) Ancak, ilgili idarenin istei halinde 3096 ve 3465 sayl
Kanunlara tabi iler de 5, 11, 12 ve 14 nc madde hkmlerinden yararlanr.
Uygulanmayacak Kanun Hkmleri
Madde 14 4 nc maddede belirtilen Bakanlar Kurulu Kararna gre gerekletirilecek
yatrmlar 8.9.1983 tarihli ve 2886 sayl Devlet hale Kanununa tabi deildir. (kinci cmle
iptal: Ana.Mah.'nin 28/6/1995 tarih ve E.1994/71 ve K.1995/23 sayl kararyla.)
Ek Madde 1-(Ek : 13/2/2011-6111/134 md.)
Bu Kanun kapsamnda gerekletirilecek yatrm ve hizmetlerle ilgili olmak zere grevli
irketin kullanmna braklacak olan mlkiyeti kamu kurum veya kurulularna (kamu iktisadi
teebbsleri dhil) ve Hazineye ait tanmazlar ile bedeli idare tarafndan denmek suretiyle
kamulatrlarak tapuda idare veya Hazine adna tescil ya da tapudan terkin edilen tanmazlar
ve Devletin hkm ve tasarrufu altnda bulunan dier yerler iin kullanm bedeli ve haslat
pay alnmaz.
2

31/03/2012 tarihli ve 6288 sayl Kanunla 3996 sayl Kanuna 11 inci maddesinden sonra gelmek zere 11/A
maddesi eklenmitir.

10

Geici Madde 1 (Deiik: 24/11/1994 - 4047/3 md.)

Bu Kanun yrrle girmesinden nce yap-ilet-devret modeline gre balatlm projeler ve
iler, tabi olduklar usul ve esaslara gre sonulandrlr.
(Deiik: 21/1/2000 - 4501/7 md.) Ancak, birinci fkrada belirtilen proje ve iler ile
4.12.1984 tarihli ve 3096 sayl Trkiye Elektrik Kurumu Dndaki Kurulularn Elektrik
retimi, letimi, Datm ve Ticareti ile Grevlendirilmesi Hakknda Kanun ve 28.5.1988
tarihli ve 3465 sayl Karayollar Genel Mdrl Dndaki Kurulularn Erime Kontroll
Karayolu (Otoyol) Yapm, Bakm ve letilmesi ile Grevlendirilmesi Hakknda Kanuna tabi
proje ve ilere de bu Kanunun 5 inci madde hkmnn uygulanmasna, grevli veya sermaye
irketinin, Kanunun yaym tarihinden itibaren bir ay iinde bavurusu ve ilgili idarenin
mracaat zerine Bakanlar Kurulunca karar verilebilir. Bu durumda idare ile grevli veya
sermaye irketi arasnda yaplm olan szleme, uluslararas finansman temini kriterleri ve
idarenin yrrlkteki benzer uygulama szlemeleri de dikkate alnarak, zel hukuk
hkmlerine gre, Bakanlar Kurulu kararnn yaymndan itibaren ay iinde yeniden
dzenlenir. Bu sre, taraflarn mutabakat ile en ok ay daha uzatlabilir.
Geici Madde 2-(Ek : 13/2/2011-6111/135 md.)
8 inci maddenin ikinci fkrasnda belirtilen esas ve usuller, Devlet Planlama Tekilat
Mstearl tarafndan hazrlanarak bu maddenin yrrle girdii tarihten itibaren bir ay
iinde Bakanlar Kuruluna sunulur.
Geici Madde 3- (Ek:31/03/2012-6288/4. md.) Bu Kanunun 11/A maddesi hkmleri,
uygulama szlemesi imzalanm ancak finansman almalar henz sonulandrlmam
yap-ilet-devret modeli projeleri iin de uygulanr.
Yrrlk
Madde 15 Bu Kanun yaym tarihinde yrrle girer.
Yrtme
Madde 16 Bu Kanun hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr.

11

3996 SAYILI BAZI YATIRIM VE HZMETLERN YAP-LET-DEVRET

MODEL EREVESNDE YAPTIRILMASI HAKKINDA KANUNUN UYGULAMA
USUL VE ESASLARINA LKN KARAR

Bakanlar Kurulu Kararnn Tarihi :26/4/2011, No: 2011/1807

Dayand Kanunun Tarihi :8/6/1994, No: 3996
Yaymland R.Gazetenin Tarihi :11/6/2011, No: 27961 (Mkerrer)
BRNC BLM
Ama, Kapsam, Dayanak ve Tanmlar
Ama
MADDE 1- (1) Bu Kararn amac, 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayl Baz Yatrm ve
Hizmetlerin Yap-let-Devret Modeli erevesinde Yaptrlmas Hakknda Kanunun
uygulama usul ve esaslarn dzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Karar; kpr, tnel, baraj, sulama, ime ve kullanma suyu, artma
tesisi, kanalizasyon, haberleme, elektrik retimi, iletimi, datm ve ticareti, maden ve
iletmeleri, fabrika ve benzeri tesisler, evre kirliliini nleyici yatrmlar ile bu kapsamda
atk toplama-ayrma, geri kazanm, geri dnm, yakma ve bertaraf tesisleri, otoyol, trafii
youn karayolu, demiryolu, gar kompleksi, lojistik merkezi, yeralt ve yerst otopark ve
sivil kullanma ynelik deniz ve hava alanlar ve limanlar ile bu kapsamda havalimanlar ve
havaalanlar bnyesindeki yolcu ve yk tamaya ynelik terminaller ve mtemmimleri, yk
ve/veya yolcu ve yat limanlar ile kompleksleri, snr kaplar, zel kanunu olanlar hari milli
park, tabiat park, tabiat koruma alan ve yaban hayat koruma ve gelitirme sahalarnda
planlarda ngrlen yap ve tesisleri, toptanc halleri ve benzeri yatrm ve hizmetlerin
yaptrlmas, iletilmesi ve devredilmesi konularnda yap-ilet-devret modeli erevesinde
sermaye irketlerinin grevlendirilmesine ilikin usul ve esaslar ile bu irketlerde aranlacak
zellikler, szlemelerin kapsam, szlemenin sresi, yatrm sonucu oluacak mal ve
hizmetlerin cretinin belirlenmesinde uygulanacak kriterler ve konuya ilikin dier ilkeleri
kapsar.
(2) Birinci fkrada ngrlen yatrm ve hizmetlerin bu Karara gre sermaye irketleri
eli ile gerekletirilmesi, bu yatrm ve hizmetlerin ilgili kamu kurulular tarafndan
grlmesinin istisnasn tekil eder.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Karar, 3996 sayl Baz Yatrm ve Hizmetlerin Yap-let-Devret
Modeli erevesinde Yaptrlmas Hakknda Kanunun 4 nc maddesi ile 8 inci maddesinin
ikinci fkrasna dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
MADDE 4- (1) Bu Kararda geen;

12

a) Ana kredi: Kanunda ngrlen ve mnhasran yatrm ve hizmetlerin finansman

amacyla, grevli irkete finansman kurulularndan salanan ve Hazine yatrm garantisini
haiz olmayan krediyi,
b) Bakan: darelerin bal, ilgili veya ilikili olduu bakan,
c) Dier szlemeler: Uygulama szlemesine bal olarak imzalanan ve uygulama
szlemesi hkmlerine aykr hkmler ihtiva etmeyen szlemeleri,
) DPT: Devlet Planlama Tekilatn,
d) Grevlendirme: Bu Kararda yazl usul ve esaslar dhilinde, istekliler arasndan
birisine iin verildiini gsteren ve yetkili mercilerin onay ile tamamlanan ilemleri,
e) Grevli irket: Bu Karar kapsamnda kendisine grev verilen isteklinin katlm ile
Trkiye Cumhuriyeti Kanunlarna gre kurulan ve kamu iktisadi teebbsleri dhil kamu
kurum ve kurulularnn da ortak olabildii, bu Kararn ngrd artlar tayan anonim
irketi,
f) Hazine yatrm garantisi: 3996 sayl Kanunun 11 inci maddesinde saylan garantileri,
g) dare: Yksek Planlama Kurulunca Kanunda ngrlen yatrm ve hizmetleri YD
modeli erevesinde yaptrmak zere grevli irket ile szleme yapmaya yetkili klnan ve
hizmetin asli sahibi olan Bakanlk veya kamu iktisadi teebbsleri ve fonlar dhil olmak zere
kamu kurum ve kurulularn,
) stekli: Bu Karar kapsamnda greve talip olan sermaye irketleri veya aralarnda
oluturduklar ortak giriimleri,
h) Kanun: 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayl Baz Yatrm ve Hizmetlerin Yap-let-Devret
Modeli erevesinde Yaptrlmas Hakknda Kanunu,
) Katk pay: Grevli irketin rettii mal veya hizmetin bedelinin, mal veya hizmetten
yararlananlar tarafndan tamamen veya ksmen denmesi mmkn olmayan yatrmlarla ilgili
yaplacak grevlendirmelerde, mal veya hizmetten yararlananlarn tketim veya kullanm
miktarlar da dikkate alnarak belirlenen ve idare tarafndan grevli irkete tamamen veya
ksmen yaplan demeyi,
i) Kpr kredi: Uygulama szlemesi erevesinde belirlenen koullarda ve grevli
irket hatas dndaki durumlarda, gerektiinde projenin beklenmeyen finansman ihtiyalarn
karlamak amacyla herhangi bir d finansman kaynandan temin edilen krediyi,
j) n yaplabilirlik etd: YD modeli ile gerekletirilmesi dnlen projenin teknik,
finansal, ekonomik, evresel, sosyal ve hukuki alardan yaplabilirliklerini analiz eden,
ngrlen katk pay ve garantiler de dhil olmak zere risk analizlerini ve paylamn ieren
ve yatrmn geleneksel tedarik yntemleri yerine YD modeli ile hayata geirilmesinin
gerekesini karlatrmal ekonomik ve finansal analizlerle ortaya koyan raporu,
k) Sermaye irketi: Trkiye Cumhuriyeti Kanunlarna gre kurulmu veya kurulacak
olan ve kamu iktisadi teebbsleri dhil kamu kurum ve kurulularnn da ortak olabildii, bu
Kararn ngrd dier artlar tayan anonim irketi veya 5/6/2003 tarihli ve 4875 sayl
Dorudan Yabanc Yatrmlar Kanunu hkmlerine gre Trkiye'de faaliyette bulunan
kuruluu,
l) artname: Grevle ilgili genel, zel, teknik ve idari usul ve esaslar gsteren belge
veya belgeleri,
m) Talep garantisi: Grevli irkete retilen mal ve hizmetler iin idare tarafndan
verilen garantiyi,
n) Uygulama szlemesi: Yatrm ve hizmetlerin gerekletirilmesiyle ilgili olarak, idare
ile grevli irket veya sermaye irketi arasnda zel hukuk hkmlerine gre akdedilen
szlemeyi,
o) cret: YD modeliyle gerekletirilecek yatrm sonucu retilecek mal veya
hizmetlerin karl olarak denecek fiyat veya bedeli,

13

) st ynetici: Bu Kararn uygulanmasnda bakanlklarda mstear, belediyelerde

belediye bakann, il zel idarelerinde valiyi, kamu iktisadi teebbslerinde genel mdr,
dier kamu idarelerinde en st yneticiyi,
p) Yap-let-Devret (YD) modeli: leri teknoloji veya yksek maddi kaynak ihtiyac
duyulan projelerin gerekletirilmesinde kullanlmak zere gelitirilen zel bir finansman
modeli olup, elde edilecek kr dhil yatrm bedelinin irkete, irketin iletme sresi ierisinde
rettii mal veya hizmetin idare veya hizmetten yararlananlarca satn alnmas suretiyle
denmesini,
r) YPK: Yksek Planlama Kurulunu,
ifade eder.
KNC BLM
Yetki ve Grevlendirme
Yetki
MADDE 5- (1) Bu Kararda ngrlen yatrm ve hizmetleri YD modeli ile yaptrmak
isteyen idare, projeye ilikin n yaplabilirlik etdyle birlikte taleplerini Bakan imzal olarak
YPKya iletir. Mahalli idareler, ileri Bakanl; yksekretim kurumlar ise Milli Eitim
Bakanl kanalyla YPKya bavuruda bulunur.
(2) YPK, bavuru sonunda yetkili idareyi, yaplacak olan yatrm ve hizmetleri, risk
paylam ilke ve esaslarn, katk pay ve talep garantisi verilip verilemeyeceini, verilecekse
gerektiinde bunlara ilikin st snrlar belirleyebilir ve bu dorultuda idareyi
yetkilendirebilir. YPK tarafndan yetkilendirme karar verilmeden nce gerekli durumlarda
Maliye Bakanl, DPT Mstearl ve Hazine Mstearl ile dier ilgili kurulularn
gr alnr. Bu kurulular grlerini en ge otuz gn iinde YPKya iletir. YPK karar
ncesi ilemler altm gn iinde tekemml ettirilir. n yaplabilirlik etdnde ve ilgili dier
bilgi ve belgelerde eksiklik olmas durumunda, eksiklikler giderilinceye kadar bu sre
ilemez.
(3) Bu Karar kapsamnda YD modeli ile gerekletirilecek yatrm ve hizmetlere ilikin
uygulama szlemeleri Bakann onay alnarak grevli irket veya sermaye irketi ile
imzalanr. Mahalli idarelerde ve yksekretim kurumlarnda ise uygulama szlemeleri
yetkili idarenin st yneticisinin onay alnarak grevli irket veya sermaye irketi ile
imzalanr.
lan
MADDE 6- (1) YD modeli ile yaptrlmak istenen yatrm ve hizmetler, Resmi
Gazetede ve Trkiye apnda yaymlanan yksek tirajl iki gazetede n yeterlik veya teklif
verme iin belirlenen son mracaat tarihinden en az otuz gn nce olmak zere ve en az birer
defa ilan edilerek duyurulur. in zelliinin gerektirdii durumlarda ilan yurt dnda son
mracaat tarihinden en az krkbe gn nce yaplr.
steklilerde aranacak zellikler
MADDE 7- (1) Bu Karar kapsamnda isteklinin veya istekli bir ortak giriim ise bu
giriim iinde yer alan irketlerin her birinin salam bir mali yapya sahip olduklarn
bamsz denetim firmalarnca tasdiklenmi bilnolar ile kantlamalar ve isteklinin veya
istekli ortak giriim ise bu giriim iinde yer alan irketlerden en az birinin talip olunan
yatrm veya iletme ile ilgili faaliyetlerde bulunmu olmas zorunludur.
artnameler

14

MADDE 8- (1) dare tarafndan, grev konusu yatrm veya hizmetlerin zelliklerini
belirtecek ekilde artname hazrlanr veya hazrlattrlr.
(2) artnamelerde grevin mahiyetine gre konulacak zel ve teknik artlarn dnda,
genel olarak aadaki hususlarn yer almas zorunludur:
a) Grevin nitelii, nevi ve kapsam.
b) Geici ve kesin teminatn oranlar ve artlar.
c) Grev yeri, teslim etme ve teslim alma ekil ve artlar.
) Grev konusu ilere balama ve i bitirme tarihleri, gecikme halinde uygulanacak
meyyideler.
d) irketlerde aranan artlar ve istenen belgeler.
e) Deerlendirme yapmak zere irketlerden istenecek grev konusu ile ilgili fizibilite
raporu, i program, nakit akm tablosu ve benzeri belgeler.
f) Grevlendirmeyi yapp yapmamakta ve uygun teklifi tespit etmekte idarenin serbest
olduu.
g) Tekliflerin hazrlanmas, verilmesi, deerlendirilmesi ve grevlendirme usul ve
esaslar.
) Tekliflerin geersiz saylaca haller.
h) Grevlendirme kararnn alnd tarihten itibaren hangi sre ierisinde onaylanaca
veya iptal edilecei.
) Her trl giderin kim tarafndan karlanaca.
i) Sre uzatm verilebilecek haller ve artlar.
j) cret belirleme yntemleri.
k) Kamulatrma bedeline grevli irketin itirak edip etmeyecei, edecekse itirak
edilecek tutar, ayrca arazi toplulatrmas yaplp yaplmayaca ve bedelin hangi tarafa
karlanaca.
l) Mevzuat gerei alnmas gereken zorunlu izinler ile bu izinlerin kim tarafndan
alnaca.
m) htilaflarn zm ekli.
n) Katk pay denip denmeyecei ve katk pay belirleme yntemleri.
o) Talep garantisi verilip verilmeyecei, verilecekse miktar ve sresi.
) Hazine yatrm garantisi ngrlp ngrlmedii.
artnamelerin verilmesi
MADDE 9- (1) Greve ait artnameler ve ekleri bedelsiz olarak idarede grlebilir.
artnameler ve ekleri idarece takdir edilecek bir bedel karlnda isteklilere verilir.
n yeterlik
MADDE 10- (1) dare, n yeterlik deerlendirmesi yapp yapmamakta serbesttir.
darece belli istekliler arasnda kapal teklif usulnn uygulanmasna ve n yeterlik
deerlendirmesine karar verildii takdirde, bir n yeterlik komisyonu kurulur. Komisyonun
kurulu ve alma usulleri ile isteklilerde iin gerei aranacak zellikler idarece belirlenir.
Grevlendirme komisyonu
MADDE 11- (1) Grevlendirmeyi yapacak idarenin st yneticisinin onayyla
grevlendirme komisyonu tekil edilir. Komisyona yardmc olmak zere, grevlendirme
kararlarna katlmamak art ile gerei kadar idari ve teknik eleman grevlendirilebilir.
(2) Komisyonun kurulu ve alma usulleri idarece dzenlenir.
Grevlendirme usulleri
MADDE 12 (1) Bu Karar kapsamndaki grevlerin verilmesinde;
15

a) Tm istekliler arasnda kapal teklif usul,

b) Belli istekliler arasnda kapal teklif usul,
c) Pazarlk usul,
uygulanabilir.
(2) Grevin gereine gre bu usullerden hangisinin uygulanaca idarece tespit edilir.
Gerektiinde YPK, yatrm ve hizmetlerin zelliine gre grevlendirme usulne karar
verebilir.
Tm istekliler arasnda kapal teklif usul
MADDE 13- (1) Tm istekliler arasnda kapal teklif usul, btn isteklilerin teklif
verebildii usuldr. dare tekliflerin hazrlanmas, verilmesi, zarflarn almas, tekliflerin
deerlendirilmesi ve grevlendirmenin sonuca balanmasna dair usul ve esaslar tespit eder.
Bu usul ve esaslar artnamede belirtilir.
Belli istekliler arasnda kapal teklif usul
MADDE 14- (1) dare, bu Karar kapsamnda gerekletirecei yatrm ve hizmetleri,
dier grevlendirme usulleri yerine, teknik yeterlilikleri ve mali gleri idarece kabul edilmi
en az istekli arasnda kapal teklif usul ile yaptrabilir.
(2) Bu usul tercih eden idarenin zorunlu nedenlerle istekliyi bulamamas ya da
teklif veren istekli saysnn ten az olmas halinde, Bakan onayyla, teklif almann ayn
usulle ikinci kez tekrarnda istekli art aranmaz.
(3) Snr gvenlii, gmrk hizmetlerinin nitelii veya zorunlu haller gznne
alnarak ten az istekliden teklif almak gerektii takdirde, Bakandan izin alnmas arttr.
(4) Bu madde hkmlerine gre yaplacak grevlendirmelerde, grevlendirmeye
katlacak isteklilerin isimleri belirtilmek suretiyle Bakann onaynn alnmas zorunludur.
(5) Bu grevlendirmelerde ilan yaplmas zorunlu deildir. Gerekli grlen hallerde
grevlendirmeye davet edilecek isteklilerin seimi iin ilan yaplabilir.
Pazarlk usul
MADDE 15- (1) Tm istekliler arasnda kapal teklif usul veya belli istekliler arasnda
kapal teklif usul ile grevlendirme yaplamamas durumunda pazarlk usul ile
grevlendirme yaplabilir.
(2) Pazarlk usul ile yaplacak grevlendirmelerde, tekliflerin yazl olarak alnmas
zorunludur. Teklifler, idarece tekil olunan komisyon tarafndan, iin nitelik ve gereine gre,
artnamede belirtilen yatrm ve hizmetlerin cretlerinin belirlenmesi esasna uygun olmak
zere deerlendirilir. Bu deerlendirmede ayrca artnamede yer alan dier hususlar da
dikkate alnr. Grevlendirme pazarlk ile neticelendirilir. Bu usule gre yaplan
grevlendirmelerde ilan yaplmas zorunlu deildir.
(3) Pazarln ne suretle yapld, ne gibi tekliflerde bulunulduu ve grevlendirilen
irketin neden dolay tercih edildii grevlendirme kararnda gsterilir.
Grevlendirmede uyulacak ortak esaslar
MADDE 16- (1) Bu Karar kapsamnda yaplacak olan grevlendirmelerde tm istekliler
arasnda kapal teklif usulnn uygulanmas esastr. darece belli istekliler arasnda kapal
teklif usul veya pazarlk usulnn uygulanmasna karar verilmesi halinde, bu kararn
gerekesi grevlendirme ilan veya artnamesinde belirtilir.
(2) ki veya daha fazla istekli tarafndan yaplan tekliflerin ayn olmas ve bunlarn da
uygun teklif olduunun anlalmas halinde, ilgili idareyi ve/veya Hazineyi en az mali
ykmllk altna sokacak olan teklif sahibine grevlendirme yaplr.

16

(3) Grevlendirme komisyonu tarafndan alnan grevlendirme karar Bakan, mahalli

idarelerde ve yksekretim kurumlarnda ise st ynetici tarafndan onaylanr veya iptal
edilir.
(4) stekli kmad veya tekliflerin uygun grlmedii hallerde, idare ayn yatrm ve
hizmetler iin bu Kararda ngrlen usullerden herhangi birine yeniden bavurmakta
serbesttir.
Grevli irkete ilikin hususlar
MADDE 17- (1) Grevlendirme karar verilen isteklinin grevlendirilmesini mteakip,
her YD projesi iin ayr bir irket kurulur. Bu irketin ana szlemesinde YD projesi,
faaliyet konusu olarak belirtilir. irketin bu Karar kapsamnda gerekletirecei yatrm ve
hizmetler iin getirecei z kaynak oran, nerilen toplam sabit yatrm tutarnn yzde
yirmisinden az olamaz.
(2) Kurulacak irket ortaklarndan en az birinin kamu kurumu niteliinde meslek
kuruluu veya st kuruluu olmas ve irket sermayesine en az yzde ellibir orannda itirak
etmesi, projelerin ayn faaliyet konusunda olmas kaydyla iin zelliine gre idarenin de
uygun grmesi halinde ayr bir irket kurulmas art aranmaz.
(3) Bakann veya mahalli idareler ile yksekretim kurumlarnda st yneticinin izni
alnmadan, yatrm veya iletme ile ilgili faaliyetlerde bulunmu ve teknik yeterlilie sahip
olan ortan, irketin kurulu sermayesindeki payn yatrm dneminde deitirmesi halinde
idare uygulama szlemesini feshedebilir. YPK onay ile szlemesi imzalanm olan
projelerde YPK izni alnmadan, yatrm veya iletme ile ilgili faaliyetlerde bulunmu ve
teknik yeterlilie sahip olan ortan, irketin kurulu sermayesindeki payn yatrm
dneminde deitirmesi halinde de idare uygulama szlemesini feshedebilir.
NC BLM
Uygulama Szlemesinin Kapsam ve Kapsama likin Esaslar
Szlemede yer alacak hususlar
MADDE 18- (1) Uygulama szlemesi, bu Karar ve YPKnn yetkilendirme karar ile
artnamelere uygun olarak hazrlanr.
(2) Uygulama szlemesinde aadaki hususlar yer alr:
a)
Taraflar.
b)
Szlemenin konusu.
c)
Sre.
) Yatrm ve hizmetlerin genel esaslar.
d)
Mal ve hizmetin standart ve kalitesi.
e)
Grevlendirmelerde performans kriterleri ile yatrm ve hizmetleri emre
amade tutma koullar.
f)
Finansman.
g)
cret ve varsa katk paynn belirlenmesi.
) Hazine yatrm garantisi ve/veya talep garantisi verilip verilmeyecei, varsa miktar
ve sresi.
h)
Yatrm sresi, kabul ve iletmeye alma tarihi.
) Yatrm dneminde iin tamamlanmasndaki gecikme ve maliyet deiiklikleri.
i)
Kamulatrma ve/veya arazi toplulatrmas.
j)
Mevzuat gerei alnmas gereken izinler.
k)
Teminat.
l)
Aylk ve yllk faaliyet raporlar.
17

m)
Denetim.
n)
Gvenlik, emniyet ve evre nlemleri.
o)
Mcbir sebepler.
) Sigorta.
p) Bakm ve onarm.
r) Grevin devri.
s) Fesih.
) Sre sonunda tesisin devri.
t) Srenin sona ermesinden nceki devir.
u) Krediler.
) Sorumluluk ve tazminat.
v) Gecikme faizi uygulanp uygulanmayaca.
y) Eitim.
z) Uygulanabilir hukuk ve ihtilaflarn halli.
aa) Szleme masraflarnn kimin tarafndan denecei.
bb) Tebligat.
cc) Szleme dili.
) Szlemedeki deiiklikler.
dd) Dier szlemeler.
ee) Szlemenin yrrlk tarihi.
ff) Sair hususlar.
Taraflar
MADDE 19- (1) Szlemede taraflar, uygulama szlemesini imzalayan idare ile
sermaye irketi veya grevli irkettir.
Sre
MADDE 20- (1) Uygulama szlemesinde belirtilen yrrlk tarihinden balamak
zere, yatrm sresi ve iletme sresinden oluan toplam sre szleme sresidir. Bu sre
mcbir sebepler ve idarenin sebep olduu haller dhil hibir ekilde toplam krkdokuz yl
geemez.
(2) Yaplacak szlemelerde sermaye irketinin yapm ve iletmesini stlenecei yatrm
ve hizmetin sresinin belirlenmesinde, elde edilecek kr dhil yatrm bedelinin ve yatrm
iin salanan kredilerin geri deme sresi ile projenin mahiyeti, sermayenin miktar ve
iletme esaslar dikkate alnr.
Finansman
MADDE 21- (1) Szlemede, grevli irketin finansmannn tamamn salamakla
ykml olduu toplam yatrm tutar ve varsa uygulanacak eskalasyonlar ile bunlara
uygulanacak formller, kpr kredi kullanlacaksa bunun kullanlaca durumlar, ek
maliyetler ve bunlarn nasl karlanaca ile kullanlacak her tr krediye ilikin hususlar yer
alr.
cret ve katk paynn belirlenmesi
MADDE 22- (1) Kanuna gre YD modeliyle gerekletirilecek yatrm sonucu
retilecek mal veya hizmetlerin karl olarak denecek cretin tespitine ilikin usul ve
esaslara uygulama szlemesinde yer verilir.
(2) Mal veya hizmet trleri veya bunlarn tketim veya kullanm miktarlar ya da kalite,
gvenlik ve dier deerlendirme kriterleri itibaryla farkl cretler uygulanabilir. cretler,
tketim veya kullanm miktarlarnn alt ve st snrlarna gre aralklar itibaryla topluca
18

belirlenebilir. Bunlara ilikin kriterlere artnamelerde ve uygulama szlemelerinde yer

verilir.
(3) cretle ilgili dzenlemeler katk pay iin de uygulanr.
Yatrm dneminde iin tamamlanmasndaki gecikme ve maliyet deiiklikleri
MADDE 23- (1) Yatrm dneminde iin tamamlanmasndaki gecikme ve maliyet
deiiklikleri ile bunlarn sonularna ilikin hkmler uygulama szlemesinde yer alr.
Teminat
MADDE 24- (1) dare tarafndan, teklifle birlikte projelerin yatrm tutarna gre
idarece takdir edilecek tutarda geici teminat, szlemenin imzalanmas ile birlikte yatrm
tutarnn yzde biri orannda kesin teminat alnr. Teminatlar teminat mektubu olarak verildii
takdirde, geici teminat sresiz, kesin teminat szleme sresince geerli olmak zere teklif
edilen para cinsinden dzenlenir.
(2) Teminat olarak kabul edilecek deerler unlardr:
a) Tedavldeki Trk Paras.
b) Bankalar tarafndan verilen teminat mektuplar.
c) Hazine Mstearlnca ihra edilen devlet i borlanma senetleri ve bu senetler
yerine dzenlenen belgeler.
Denetim
MADDE 25- (1) dare, grevli irketin szleme kapsamna giren tm faaliyetlerini,
belge ve kaytlarn btn aamalarda denetler veya denetlettirebilir.
(2) Denetim giderlerinin hangi tarafa ve ne ekilde karlanaca uygulama
szlemesinde belirtilir.
Mcbir sebepler
MADDE 26- (1) Mcbir sebep halleri ve bu hallerde uygulanacak hkmler uygulama
szlemesinde aka belirtilir.
Grevin devri
MADDE 27- (1) Grevli irket, yatrm ve iletme dnemlerinde uygulama
szlemesinden doan tm hak ve vecibelerini, ayn artlarla ve bu Kararda belirtilen usul ve
esaslara uygun bir baka irkete, idarenin uygun gr ve Bakan onay ile devredebilir.
(2) Uygulama szlemesinin onay YPK tarafndan yaplan grevlendirmelerde grevin
devri, idarenin uygun gr ve YPK karar ile mmkndr.
(3) Grevin bu ekilde devri halinde dier szlemeler de devredilmi saylr.
Fesih
MADDE 28- (1) Uygulama szlemesi, grevli irketin ykmllklerini yerine
getirememesi veya uygulama szlemesi artlarn ihlal etmesi, iflas, konkordato ilan etmesi,
deme glne dmesi hallerinde, idare tarafndan sresinden nce feshedilebilir. Feshe
ilikin hkmler, feshin sonular ve dier szlemelerin akbetine ilikin hususlar uygulama
szlemesinde dzenlenir.
Sre sonunda tesisin devri
MADDE 29- (1) Uygulama szlemesi sonunda yatrm ve hizmetler her trl bor ve
taahhtlerden ari, bakml, alr ve kullanlabilir durumda bedelsiz olarak kendiliinden
idareye geer. Yatrm ve hizmetlerin devir aamasnda bu artlar ve uygulama
szlemesinde yer alan dier hususlar haiz olup olmad oluturulacak bir devir-teslim
19

komisyonunca tespit edilir. Bu komisyonun oluturulmas, alma usul ve esaslar,

komisyonca tespit edilen eksiklik ve hatalarn giderilmesi ve onarmlarn yaplmas ile ilgili
hkmler uygulama szlemesinde yer alr.
Srenin sona ermesinden nceki devir
MADDE 30- (1) Uygulama szlemesinde belirtilen sreden nce, mcbir sebep veya
idarenin szlemeyi tek tarafl feshetmesi sebebiyle tesisin veya grevli irket hisselerinin
devir alnmasna ilikin hususlara sz konusu szlemede yer verilir.
Sorumluluk ve tazminat
MADDE 31- (1) Grevli irket yatrm ve hizmeti belirlenen sre ierisinde
projelendirmek, finansmann salamak, tesisi yapmak ve iletmek, bakm ve onarmn
salamak, sre sonunda tesisi her trl bor ve taahhtlerden ari, bakml, alr ve
kullanlabilir durumda idareye devretmekle ykmldr. Grevli irket yatrm ve iletme
dneminde nc kiilere verecei her trl zarardan kusurlu olsun ya da olmasn
sorumludur.
(2) dare ve grevli irketin ykmllne, sorumluluuna ve zararlarn tazminine
ilikin hkmler uygulama szlemesinde yer alr.
(3) Szlemelerde, idare tarafndan yaplacak demelerin gecikmesi halinde,
uygulanacak gecikme faizine ilikin hkmlere de yer verilebilir.
htilaflarn halli
MADDE 32- (1) Uygulama szlemesi ve grevli irketin kamu kurum ve
kurulularyla yapt dier szlemelerin uygulanmas srasnda doabilecek hukuki ihtilaflar
Trkiye Cumhuriyeti mevzuatna tabi olup, ihtilaflarn zmnde Trkiye Cumhuriyeti
Mahkemeleri grevli ve yetkilidir.
(2) Ancak, taraflar uygulama szlemesinde ihtilaflarn tahkim yolu ile
zmlenebileceini kararlatrabilirler. Bu durumda ihtilafn esasna Trk maddi hukuk
kurallar uygulanr.
Szleme dili
MADDE 33- (1) Uygulama szlemesi ve grevli irketin kamu kurum ve
kurulularyla yapt dier szlemeler Trke olarak; grevli irketin veya ortann yabanc
olmas halinde ise Trke ve ngilizce olarak iki dilde hazrlanr. Herhangi bir ihtilaf olmas
halinde Trke metin geerlidir.
Dier szlemeler
MADDE 34- (1) Kanunda belirtilen yatrm ve hizmetlerin niteliine gre akdedilmesi
gereken dier szlemeler uygulama szlemesinde belirtilir.
Szlemenin yrrle girmesi
MADDE 35- (1) Uygulama szlemesinin yrrle girmesi, szlemede belirtilen
dier szlemelerin imzalanmas ile mmkndr.
(2) Hazine yatrm garantisi verilmesi uygun grlen grevlendirmelerde, uygulama
szlemesinin yrrlk tarihi garanti mektubunun imzalanmasndan nceki bir tarih olarak
belirlenemez.

20

DRDNC BLM
Teklif Deerlendirmesinin cret Belirleme Esasna Dayanmas Halinde
Uygulanacak Usul ve Esaslar
cret belirleme yntemleri
MADDE 36- (1) YD modeli erevesinde idare tarafndan yaplacak grevlendirmenin
teklif deerlendirmesinin cret ve/veya katk pay belirleme esasna dayanmas halinde
aadaki yntemler uygulanr:
a) Uluslararas sektrel i krllk oranlar gznnde bulundurularak, maliyet art kr
yntemi.
b) Tavan cret yntemi.
(2) YPK gerektiinde, iin nitelii ile yatrm ve hizmetin zelliine gre yukarda
belirtilen cret yntemlerinden birinin veya her ikisinin birlikte uygulanmasna karar
verebilir.
(3) YPK tarafndan ikinci fkra uyarnca bir karar verilmedii hallerde, idare, yatrm ve
hizmetin niteliine gre artnamede birinci fkrada belirtilen cret belirleme yntemlerinden
birini veya ikisini birlikte tercih edebilir. Bu durumda istekliler idarece belirlenen yntem
veya yntemlere gre tekliflerini verirler. dare tekliflerin deerlendirilmesinde yntemlerden
herhangi birini semekte serbesttir.
(4) YD modeli erevesinde yatrm ve hizmetlerin nitelii dikkate alnarak, YPK
tarafndan bu maddede belirtilen yntemlerin uygun olmadnn kararlatrld hallerde,
idarece belirlenen yatrm ve hizmet karlklar, bu Kararda belirtilen grevlendirme usulleri
uygulanarak kesinletirilir.
Maliyet art kr ynteminde dikkate alnacak esaslar
MADDE 37- (1) Maliyet art kr ynteminde maliyet tespitinin Muhasebe Sistemi
Uygulama Genel Tebliinde yer alan standart ve ilkelere gre yaplmas, bu ilkelerin yetersiz
kald durumlarda uluslararas muhasebe standartlarndan yararlanlmas ve yaplacak
szlemelerde faaliyet konular itibaryla ayn olan iletmelerde ayn kriterlerin
uygulanmasna ynelik ilkelerin benimsenmesi esastr.
(2) Trk Liras zerinden creti oluturan maliyet kalemlerinin (kredi anapara, faiz,
vergiler ve z sermaye geri demeleri hari) iletme dnemi ierisinde hangi oranlardan
eskale edilebileceine dair esaslara uygulama szlemesinde yer verilir.
(3) cret tekliflerinin dviz cinsinden alnd hallerde, iletme dneminde deiebilir
maliyet kalemleri dnda, girdi fiyatlarndaki deimeler crete yanstlmaz. Deiebilir
maliyet kalemlerine uygulama szlemesinde yer verilir.
Tavan cret ynteminde dikkate alnacak esaslar
MADDE 38- (1) Tavan cret ynteminde, piyasada olumu cret dzeyinden en
yksek indirimi salayan ve iletme dnemi sresince bunu srdreceini taahht edenin
teklifi tercih edilir.
(2) Piyasada oluan cretin gerek maliyetleri yanstmad veya edeer bir cretin
henz olumad durumlarda en dk creti iletme dnemi sresince srdreceini taahht
edenin teklifi tercih edilebilir.
(3) Grevli irket, uygulayaca creti balang cretini esas almak kaydyla Tketici
Fiyatlar Endeksi (TFE) eksi bir katsay (X) ile bulaca bir oranla (TFE - X) artrabilir.
Yatrm ve hizmetin niteliine gre Tketici Fiyatlar Endeksi ile retilen mal ve hizmetin
21

temel girdisi olan bir maliyet kalemindeki fiyat artnn (M) arlkl ortalamasndan
bulunacak endeks eksi X katsays kullanlabilir. Burada [(a. TFE + (1 - a). M) - X] forml
kullanlr. Bu formlde (a) katsays sektrn zellii ve yatrm ile hizmetin niteliine gre,
irket tarafndan belirlenen, sfr ile bir arasnda bir deerdir.
(4) X katsays irket tarafndan mal ve hizmet retiminde ngrlen verimlilik art ve
piyasann bymesiyle oluacak maliyet d dikkate alnarak teklif edilir. Bir dnem
nceki cret, bir sonraki dnemin balang creti olarak kabul edilir. Bu eskalasyon
ynteminde idareye bavurmak zorunlu deildir. Belirlenen yeni cret idareye dnemler
itibaryla yazl olarak bildirilir.
(5) Sektrn zellii ve iletme sresi dikkate alnarak, en az yl olmak zere
uygulama szlemesinde belirtilen aralklarla, cret gzden geirilebilir.
(6) Tavan cret, birden fazla mal veya hizmetin retilmesi durumunda bu mal ve
hizmetlerin nemli kalemlerine ait cretlerin arlkl ortalamas olarak da belirlenebilir.
letme dneminde tavan cret ierisinde kalnmak kaydyla, grevli irket, mal ve hizmetler
veya bunlarn alt kalemleri itibaryla cretlerinde deiiklik yapabilir.
(7) Grevli irket talep koullarn dikkate alarak, her dnem hesaplanan tavan cretten
daha dk bir cretle mal ve/veya hizmet satabilir veya maliyetleri dikkate alarak fiyat
farkllatrmas uygulayabilir. irket bu uygulamann gerekeleri hakknda idareyi yazl
olarak bilgilendirir.
BENC BLM
Kamulatrma ve Tanmazlarn Kullanlmas
Kamulatrma
MADDE 39- (1) Kanunda ngrlen yatrm ve hizmetler iin gerekli kamulatrma
ilemleri idare tarafndan 4/11/1983 tarihli ve 2942 sayl Kamulatrma Kanunu hkmlerine
gre yaplr. Kamulatrlan tanmazn mlkiyeti idareye aittir. Kamulatrma bedelinin
tamamen veya ksmen grevli irkete denmesi hususu idare ile grevli irket arasnda
yaplacak uygulama szlemesinde hkme balanabilir.
Tanmazlarn kullanlmas
MADDE 40- (1) Kanunda ngrlen yatrm ve hizmetler iin; mlkiyeti kamu kurum
ve kurulularna (kamu iktisadi teebbsleri dhil) ait tanmazlar, Hazineye ait tanmazlar ve
Devletin hkm ve tasarrufu altnda bulunan yerler ile bedeli idare veya grevli irket
tarafndan denmek suretiyle kamulatrlarak tapuda idare veya Hazine adna tescil ya da
tapudan terkin edilen tanmazlar grevli irketin kullanmna braklr ve bunlar iin irtifak
hakk ve kullanma izni bedelleri dhil kullanm bedeli ve haslat pay alnmaz.
(2) Uygulama szlemesinde yer almas kaydyla grevli irketin lehine; irketin
kullanmna braklacak mlkiyeti Hazineye ait tanmazlar zerinde Maliye Bakanlnca,
kamu kurum ve kurulularna (kamu iktisadi teebbsleri dhil) ait tanmazlar zerinde ise
maliki idarece, szleme sresince bedelsiz olarak bamsz ve srekli nitelikte st hakk tesis
edilebilir. Bedeli idare veya grevli irket tarafndan denmek suretiyle kamulatrlarak
tapudan terkin edilen yerler iin Maliye Bakanlnn gr alnarak idarece; Devletin
hkm ve tasarrufu altnda bulunan dier yerler iin ise Maliye Bakanlnca grevli irkete
szleme sresince bedelsiz olarak kullanma izni verilebilir.
(3) Uygulama szlemesinde, kamu kaynaklarndan kpr kredi salanaca hkmnn
yer almas halinde; bu maddede belirtilen tanmazlar zerinde grevli irket lehine tesis
edilecek st haklar zerinde kurulacak ipotekler iin birinci derece birinci sra bo braklr.

22

Uygulama szlemesi koullar erevesinde kpr kredi kullanlmas halinde Hazine lehine
birinci derece birinci sradan ipotek tesis edilir.
(4) Uygulama szlemesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, st haklar ve
kullanma izinleri de kendiliinden sona erer. Bu durumda, grevli irketin kullanmna
braklan tanmazlarn zerindeki tm yap ve tesisler her trl bor ve taahhtlerden ari,
bakml, alr ve kullanlabilir durumda, herhangi bir tazminat veya bedel denmeksizin
idareye intikal eder. Bundan dolay grevli irket tarafndan veya nc kiilerce herhangi
bir hak iddia edilemez ve talepte bulunulamaz.
ALTINCI BLM
Garantilere, Kredilere ve Katk Payna likin Esaslar
Hazine yatrm garantisi
MADDE 41- (1) Yatrm ve hizmetin zelliklerine gre, idare adna irketlere, kamu
kurum ve kurulular ile bal ortaklklarnn ve mahalli idarelerin satn alacaklar mal ve
hizmet bedelleri ile kamu kurulularnca bu irketlere taahht edilmi retim girdilerinin
temin edilememesi halinde ilgili szleme erevesinde ortaya kabilecek deme
ykmllkleri iin garanti vermeye, szleme hkmleri gerei mal ykmllk altna giren
kamu kurum ve kurulular ile fonlar lehine garanti vermeye, gerektiinde, proje ile ilgili
anlamalardaki koullar erevesinde kpr krediler salanmasna veya salanacak bu
krediler iin geri deme garantisi vermeye ve YD modeline dayanan tesisin ve/veya irket
hisselerinin sz konusu projelere ilikin anlamalardaki koullara uygun olarak satn alnmas
halinde de d kredi borlarn yklenecek kamu kurum ve kurulular ile bal ortaklklarnn
ve mahalli idarelerin lehine finansr kurululara, 4749 sayl Kamu Finansman ve Bor
Ynetiminin Dzenlenmesi Hakknda Kanun ve ilgili mevzuat erevesinde Hazine yatrm
garantisi vermeye ve verilen garantilerin artlarnda deiiklik yapmaya Hazine
Mstearlnn gr ve bal olduu Bakann teklifi zerine Bakanlar Kurulu yetkilidir.
(2) Hazine yatrm garantisi ieren artnameler, ilan edilmeden ve uygulama
szlemeleri imzalanmadan nce uygun gr alnmak zere Hazine Mstearlna iletilir.
(3) Uygulama szlemesi ve dier szlemelerde Hazine yatrm garantilerini
ilgilendiren hususlarda bir deiiklik yaplmas halinde, verilmi olan Hazine yatrm
garantileri yeniden deerlendirilir ve deerlendirme sonular Bakanlar Kurulunun onayna
sunulur.
Talep garantisi ve hslat paylam
MADDE 42- (1) Grevli irkete retilen mal ve hizmetler iin idare tarafndan talep
garantisi verilebilir. Talep garantisi verilmesi ngrlen szlemelerde, garanti edilen mal ve
hizmet dzeyinin zerinde talep gereklemesi durumunda hslat paylamnn ne ekilde
yaplaca hususu dzenlenir.
(2) Yatrm bedelinin idare veya hizmetten yararlananlarca denmesinin mmkn
olduu YD projelerinde, szleme taraf genel bteli idarelerin iletme sresi iinde taahht
ettikleri garanti kapsamnda doabilecek deme ykmllkleri, bu Kararn 45 inci
maddesinde belirtilen snrlamalara tabi olmadan idare btelerinden karlanr.
Kpr krediler
MADDE 43- (1) Proje kapsamnda; ilgili idareden kaynaklanan her trl kayp ve
zararlarn finansman, mcbir sebepler nedeniyle ortaya kan zararlarn finansman ve
uygulama szlemesinde her iki tarafn mutabakat ile yaplacak deiikliklerin finansman
iin kpr kredi kullanlabilir.

23

(2) Birinci fkra kapsamnda elde edilecek sigorta tazminat kpr kredinin geri
denmesinde kullanlr.
(3) Kpr kredi, idare ya da grevli irket tarafndan temin edilebilir. Kpr kredilerin
kim tarafndan temin edilecei, hangi alanlarda kullanlaca ve geri deme ekli uygulama
szlemesinde belirtilir.
(4) lgili proje kapsamnda kullanlacak kpr kredinin tutar, grevli irketin z
kaynaklar ile snrldr. Kpr kredi limitini, z kaynak snr zerinde belirlemeye Bakanlar
Kurulu yetkilidir. Uygulama szlemesi erevesinde her iki tarafn mutabakat ile yaplacak
deiiklikler hari, kpr kredi limitleri dolan grevli irkete ilave kpr kredi salanmaz.
(5) Grevli irket hatasndan kaynaklanan zararlar ile vergi ve stopajlar hi bir ekilde
kpr kredi ile finanse edilemez.
(6) Genel ve zel bteli kamu idareleri tarafndan gerekletirilen yatrm ve
hizmetlere ilikin projeler kapsamnda grevli irkete salanacak kpr kredinin mali artlar
Hazine Mstearlnca mzakere edilir.
Kredilerin stlenimi
MADDE 44- (1) Genel bte kapsamndaki kamu idareleri tarafndan gerekletirilen
yatrm ve hizmetlere ilikin uygulama szlemelerinde tesisin ve/veya grevli irket
hisselerinin sresinden nce idarece devralnmasnn ngrlmesi kouluyla; sz konusu
yatrm ve hizmetlerin finansman amacyla salanan ana kredileri stlenecek kurulu ve
temel stlenim prensipleri uygulama szlemesinin imzalanmasn mteakip, ana kredilerin
kullanlmam bakiyelerine ilikin stlenim koullar ise szlemelerin feshini mteakip,
Hazine Mstearlnn gr ve bal olduu Bakann teklifi zerine Bakanlar Kurulu
tarafndan belirlenir.
(2) zel bte kapsamndaki kamu idareleri tarafndan gerekletirilen yatrm ve
hizmetlere ilikin uygulama szlemelerinde tesisin ve/veya grevli irket hisselerinin
sresinden nce idarece devralnmasnn ngrlmesi kouluyla; uygulama szlemelerinin
feshini mteakip, sz konusu yatrm ve hizmetlerin finansman amacyla salanan ana
kredilerin kullanlmam bakiyelerine ilikin koullar Hazine Mstearlnca mzakere edilir.
(3) Bu madde kapsamnda d finansmann stlenilmesi durumunda; kredilerin
stlenildii tarih itibaryla vadesi gemi kredi anapara ve temerrt faizi dhil tm finansman
maliyetlerinden, mcbir sebep ya da idare kusurundan kaynaklanan haller hari olmak
kaydyla, grevli irket sorumludur.
Katk paylar
MADDE 45- (1) YD modeli projelerinde istisnai olarak katk pay deme usul
uygulanabilir. Katk pay ile yaplacak projelerde, yllk katk pay ve proje mr boyunca
denecek toplam katk pay miktar ve buna ilikin analizler YPKya yaplan mracaat
aamasndaki n yaplabilirlik etdnde yer alr. n yaplabilirlik etdnde katk pay
ngrlmeyen projelerin uygulama szlemesinde katk pay denmesine ilikin dzenleme
yaplamaz.
(2) Bir ylda szlemeye balanacak katk pay demeli yatrmlarn toplam, ilgili yl
merkezi ynetim btesinin sermaye giderleri toplamnn yzde ellisini geemez. lgili yl
btelerinden denecek katk paylarnn toplam ise yl merkezi ynetim btesinin sermaye
giderleri toplamnn yzde yirmisini geemez.
(3) dareler ve Maliye Bakanl, gelecek yllara sri katk pay demelerinde, bte
dengelerini ve bte byklklerini gzetir.
(4) Katk payl YD projeleri iin YPK tarafndan yetkilendirme karar verilmeden nce
Maliye Bakanlnn gr alnr.

24

(5) Merkezi ynetim btesi kapsamndaki kamu idareleri tarafndan szlemeye

balanan katk paylarnn karl, ilgili idarelerin yl btelerine denek olarak konulur.
(6) Yl iinde projeler baznda bir nceki ylda denen katk paylar tutar Maliye
Bakanlnca Ocak ay sonuna kadar DPT Mstearlna bildirilir.
YEDNC BLM
eitli ve Son Hkmler
zleme, deerlendirme ve koordinasyon
MADDE 46- (1) Bu Kararn uygulanmasnda, ilgili mevzuatlar erevesindeki grev
ve yetkileri sakl kalmak zere;
a) DPT Mstearl; YD proje stokunun kalknma planlar, programlar, sektrel
stratejiler ile uyumluluunu salayacak tedbirleri almak, YD projelerini izlemek,
deerlendirmek ve taraflar arasndaki koordinasyonu salamakla ilgili faaliyetlerde bulunur.
b) Hazine Mstearl; idareler tarafndan grevli irketlere verilen taahhtlerin
kamuya muhtemel mali ykn hesaplayarak riskleri ve paylamn deerlendirmekle ilgili i
ve ilemleri yerine getirir.
c) Maliye Bakanl; YD projeleri kapsamnda katk pay da dhil olmak zere,
Merkezi Ynetim Btesi kapsamndaki kamu idareleri tarafndan taahht edilen mali
ykmllkleri izleyip deerlendirerek kamunun mali ykmllklerinin merkezi ynetim
btesiyle uyumlu olmasn salayacak tedbirleri alr.
(2) dareler, gerekletirdikleri YD projelerini izler, deerlendirir ve Maliye Bakanl,
DPT Mstearl ve Hazine Mstearl tarafndan projeleri izlemek ve deerlendirmek
amacyla talep edilen bilgi ve belgeleri salar.
Muafiyetler
MADDE 47- (1) Kanuna gre YD modeli erevesinde gerekletirilen yatrmlarla
ilgili olarak, idare ile sermaye irketi veya grevli irket tarafndan yaplan btn i ve
ilemler, 1/7/1964 tarihli ve 488 sayl Damga Vergisi Kanununa gre alnan damga vergisi
ile 2/7/1964 tarihli ve 492 sayl Harlar Kanunu uyarnca alnan harlardan muaftr.
(2) Birinci fkrada belirtilen i ve ilemler kapsamnda;
a) steklilerin idareye verecekleri geici teminat mektuplarndan sadece grevlendirilen
irketin verdii geici teminat mektubu, kesin teminat mektubu ve bunlarla ilgili dier teminat
ve garantilerle grevlendirme kararlar,
b) Grevli irket ile idare arasnda dzenlenen uygulama szlemesi ile bu szleme
hkmlerine dayanlarak kamu kurum ve kurulular ile yaplan dier szlemeler,
c) dare tarafndan yatrmla ilgili gerekletirilecek kamulatrmalar ile kamulatrlan
tanmazlarn tapu siciline, grevli irket lehine konulan tescil ve erhler,
) Yatrm dneminde kullanlmak zere grevli irket tarafndan yatrm kredisi temini
ile mal ve hizmet almlar,
d) Yatrmn tamamlanmasn takiben idare ile grevli irket arasndaki iletme ve bu
dnem sonundaki devir uygulamas,
ile ilgili ilemler ve bu ilemler nedeniyle dzenlenen katlar damga vergisi ve hartan
istisnadr.
(3) YD modeli ile yaplacak projelerde ilgili idaresince 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayl
Kamu hale Kanununa tabi olunmadan yapm ve iletme srelerinde mavirlik hizmet alm
yaplabilir. Sz konusu hizmet almna ilikin usul ve esaslar ilgili bakanlklar tarafndan
belirlenir.

25

Yrrlkten kaldrlan hkmler ve devam eden iler

MADDE 48- (1) 6/8/1994 tarihli ve 94/5907 sayl Bakanlar Kurulu Karar ile
yrrle konulan Baz Yatrm ve Hizmetlerin Yap-let-Devret Modeli erevesinde
Yaptrlmas Hakknda 3996 Sayl Kanunun Uygulama Usul ve Esaslarna likin Karar
yrrlkten kaldrlmtr.
(2) Birinci fkra uyarnca yrrlkten kaldrlan Karara dayanlarak akdedilmi
szlemeler erevesinde taraflarn stlendikleri ykmllkler ve kazandklar haklar
sakldr.
Yrrlk
MADDE 49- (1) Bu Karar yaym tarihinde yrrle girer.
Yrtme
MADDE 50- (1) Bu Karar hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr.

26

TRKYE ELEKTRK KURUMU DIINDAK

KURULULARIN ELEKTRK RETM, LETM,
DAITIMI VE TCARET LE GREVLENDRLMES
HAKKINDA KANUN
Kanun Numaras : 3096
Kabul Tarihi : 4/12/1984
Yaymland R. Gazete : Tarih : 19/12/1984 Say : 18610
Ama:
Madde 1 Bu Kanunun amac, Trkiye Elektrik Kurumu dndaki zel hukuk hkmlerine
tabi sermaye irketleri statsne sahip yerli ve yabanc irketlerin elektrik retimi, iletimi,
datm ve ticareti ile grevlendirilmesini dzenlemektir.
Kapsam:
Madde 2 Bu Kanun, Trkiye Elektrik Kurumu dnda elektrik retimi, iletimi, datm ve
ticareti grevinin verilmesi ile szleme, sre, tarife ve grevin sona ermesi ekil ve esaslarn
kapsar.
Grevin verilmesi:
Madde 3 Elektrikle ilgili hizmet vermek zere kurulmu olan sermaye irketlerine; Devlet
Planlama Tekilatnn grn havi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlnn teklifi zerine,
Bakanlar Kurulu, nceden ynetmelikle belli edilmi grev blgelerinde, elektrik retim,
iletim ve datm tesisleri kurulmas ve iletilmesi ile ticaretinin, yaptrlmasna karar
verebilir.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl, Bakanlar Kurulu Karar ile belirlenen ereve ierisinde
ilgili grevli irketle szleme akdeder.
Elektrik retimi msaadesi verilmesi:
Madde 4 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl, Devlet Planlama Tekilatnn, olumlu
grn almak suretiyle sadece elektrik retmek amac ile kurulacak sermaye irketlerine,
elektrik retimi yapacak tesisi kurma ve tesisi iletme msaadesi verebilir.
Bu tesiste retilecek elektrik enerjisi, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlnca tespit olunacak
tarifeye gre blgelerinde Trkiye Elektrik Kurumuna veya o blgede faaliyet gsteren
grevli irkete satlr.

27

letme hakknn devri:

Madde 5 Grev blgelerinde kamu kurum ve kurulularnca (Kamu iktisadi teebbsleri
dahil) yaplm veya yaplacak retim, iletim ve datm tesislerinin iletme haklarnn grevli
irketlere verilmesine Bakanlar Kurulu tarafndan karar verilebilir.
(Deiik ikinci fkra : 26/4/1987 - KHK - 284/1 md.; Deitirilerek kabul : 7/3/19903613/1 md.) Bu maddenin uygulanmas ile ilgili hususlar Bakanlar Kurulunca karlacak
Ynetmelik erevesinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlnca yrtlr.
Enerji alverii:
Madde 6 Grevli irketlerce, grev blgelerindeki mevcut elektrik enerjisi potansiyelinin
kullanlabilir hale getirilmesi ve blge elektrik ihtiyacnn blge iinden karlanmas esastr.
Ancak blge ierisindeki enerji retimi yetersiz kald hallerde veya enerji ekonomisi temin
etmek maksad ile Trkiye Elektrik Kurumu ile grevli irketler veya birden ok grevli irket
arasnda enerji alverii yaplabilir.
Grevlendirme sresi:
Madde 7 Madde 3 ve 4'e uygun olarak akdedilecek szlemeler 99 yla kadar sreli olarak
dzenlenebilir.
Szlemelerde en az grevlendirme sresi, mevcut ve yeniden kurulacak retim, iletim ve
datm tesislerinin amortisman sreleri dikkate alnarak tespit edilir. Bu szlemelerle
gerektiinde teknik amortismandan ayr olarak, tesislerin tm bedeli zerinden sermaye
amortisman ayrlmas esasnn getirilmesi de mmkndr.
Grevin sona ermesi:
Madde 8 Belli bir sreyi kapsayan szlemeler, sre uzatm talep edilmedii takdirde,
srenin bitimi ile son bulur. Bu takdirde tm tesisler ile tm tanr ve tanmaz mallar her
trl bor ve taahhtlerden ari olarak Devlete bedelsiz olarak geer.
Szlemeler grevli irketin acze dmesi veya szleme artlarn ihlal etmesi halinde
sresinden nce feshedilebilir.
Szlemelerin sona ermesine ilikin hkmler ile sona ermesinin sonular, szlemede
dzenlenir.
Enerji sat artlar ve tarife esaslar:
Madde 9 Enerji tarifeleri, grevli irketin teklifi ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlnn
onay ile yrrle girer.
(Deiik : 7/3/1990 - 3613/2 md.) Tarifelerin tespitinde, yllk iletme, bakm ve onarm
giderleri, faiz ve kur fark garantisi verilmemi ise kur farklar, teknik ve sermaye
28

amortismanlar, (...) dier masraf ve harcamalar ile ortaklara datlacak makul bir temett
iin gerekli gelirin salanmas esas alnr.
Grevli irketler ile retilen elektriin satlaca kurum ve irketler arasnda bu satlarn
miktar ve artlarn tanzim eden ve bir yldan fazla sreli olabilen szlemeler yaplmas ve bu
szlemelere tarifeler ile ilgili zel hkmler konulmas; Bakanlar Kurulu Karar ile
mmkndr.
Ynetmelik:
Madde 10 3 nc maddede ad geen ynetmelikle bu Kanunun uygulanmas ile ilgili
hususlar dzenleyen ynetmelik Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlnca hazrlanr ve
Bakanlar Kurulu Karar ile yrrle konulur.
Kamulatrma:
Madde 11 (Deiik: 10/5/2005-5346/13 md.)
Grevli irketlerin yapaca retim, iletim ve datm tesislerinin onaylanm tatbikat
projelerine gre, kamulatrma ihtiyac ortaya ktnda; rezervuarl tesisler hari
kamulatrma bedeli grevli irket tarafndan denmek kaydyla Enerji ve Tabi Kaynaklar
Bakanlnca 4650 sayl Kanun hkmlerine gre yaplr. Rezervuarl tesislerin kamulatrma
bedelleri ilgili Bakanln btesine konulacak denek marifetiyle Hazine tarafndan denir.
Elektrik Enerjisi Fonu
Ek Madde 1 (Ek: 7/3/1990 - 3613/3 md.; Mlga : 20/6/2001 - 4684/8 md.)
Fonun Ynetimi
Ek Madde 2 (Ek : 7/3/1990 - 3613/3 md.; Mlga : 20/6/2001 - 4684/8 md.)
Uygulanmayacak Kanunlar
Ek Madde 3 (Ek : 7/3/1990 - 3613/3 md.; Mlga : 20/6/2001 - 4684/8 md.)
Fonun Denetimi
Ek Madde 4 (Ek : 7/3/1990 - 3613/3 md.; Mlga : 20/6/2001 - 4684/8 md.)
Haciz Edilememesi
Ek Madde 5 (Ek : 7/3/1990 - 3613/3 md.; Mlga : 20/6/2001 - 4684/8 md.)
Ynetmelik
Ek Madde 6 (Ek : 7/3/1990 - 3613/3 md.; Mlga : 20/6/2001 - 4684/8 md.)

29

Geici Madde 1 Bu Kanunun yaym tarihinde mevcut elektrik retim, iletim ve datm ve
ticareti imtiyazna sahip irketlerin, kurmu ve iletmekte olduklar ve fakat imtiyaz
kapsamna alnmam retim, iletim ve datm tesisleri ile bu tesislerin bulunduu iller
imtiyaz szlemesi kapsamna alnmtr.
Bu Kanun hkmnn gerektirdii szleme deiiklii Kanunun yaymn takip eden 3 ay
iinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan ile irket yetkililerince imzalanr.
Bu Kanunun 6 nc maddesindeki hkmler, imtiyazl irketler iin de uygulanr.
Geici Madde 2 Bu Kanunun yaym tarihinde mevcut elektrik retim, iletim, datm ve
ticaret imtiyazna sahip irketler; diledikleri takdirde, bu Kanunun yaym tarihinden itibaren
bir yl ierisinde, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlna mracaat etmek suretiyle, 3 nc
maddede anlan grev irketine dnmelerini istediklerinde Bakanlar Kurulu Kararyla
kendilerine bu Kanun esaslar ierisinde 99 yla kadar sreli bir grevlendirme hakk
verilebilir.
Bu madde hkmnn gerekli kld szleme deiiklii Bakanlar Kurulu Kararndan
itibaren 3 ay ierisinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl ile irket yetkilileri arasnda
imzalanr.
Geici Madde 3 1312 sayl Kanunun yrrle girdii tarihte elektrik retim, iletim,
datm ve ticareti faaliyeti devam eden ve fakat bu Kanunun yrrle girdii tarihte
imtiyaz sona ermi olan irketlere de bu Kanuna gre yeniden grev vermeye Bakanlar
Kurulu yetkilidir.
Geici Madde 4 (Ek : 20/6/2001 - 4684/8 md.)
31/12/2001 tarihine kadar yrrle girecek olan Elektrik Enerjisi Fonu Anlamalar uyarnca
taahht edilen ykmllkleri karlamak zere;
a) 28/5/1986 tarihli ve 3291 sayl Kanunun ek 2 nci maddesi gereince tahsil olunan katk
pay tutarlar,
b) Tabii kaynaklarn ve tesislerin zelletirilmesi veya iletme haklarnn devrinden elde
edilen gelirlerden Bakanlar Kurulu karar ile belirlenecek miktarda ayrlacak paylar,
c) rat kaydedilen teminatlar ile irketlere salanan hizmetler karl elde edilen tahsilat,
d) Elektrik Enerjisi Fonundan kullandrlan kredilerin geri dnleri ile bu Fonun
ykmllklerinden dolay verilecek kredilerin geri dnleri,
e) Dier gelirler,
(Deiik son paragraf: 14/7/2004-5217/11 md.) Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanl Merkez
Saymanl hesabna yatrlr ve bteye gelir kaydedilir.
Bu maddede belirtilen gelirlerin takibi ile ykmllklerin yerine getirilmesine ilikin her
trl i ve ilemler Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl nezdinde yrtlr.

30

Madde 12 Bu Kanun yaym tarihinde yrrle girer.

Madde 13 Bu Kanun hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr.

KARAYOLLARI GENEL MDRL DIINDAK KURULULARIN

ERME KONTROLL KARAYOLU (OTOYOL) YAPIMI,
BAKIMI VE LETLMES LE GREVLENDRLMES
HAKKINDA KANUN
Kanun Numaras : 3465
Kabul Tarihi : 28/5/1988
Yaymland R. Gazete : Tarih : 2/6/1988, Say : 19830
Ama
Madde 1 Bu Kanunun amac, zel hukuk hkmlerine tabi ve sermaye irketi statsne
sahip sermaye irketlerinin; otoyollarnn ve zerindeki btn tesislerin yapm, bakm,
iletilmesi ile grevlendirilmesine ve sresi sonunda yol ve tesislerin Karayollar Genel
Mdrlne devrine ait esaslar dzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 Bu Kanun, 1 inci maddede belirtilen irketlere, btn tesisleri ile otoyolun veya
dier otoyollardaki hizmet tesislerinin yapm, bakm ve iletilmesi grevinin verilmesi;
szleme, sre, gei creti tarifesi ve grevin sona ermesi ile ilgili usul ve esaslar kapsar.
Tanmlar
Madde 3 Bu Kanunda geen deyimlerden;
a) Bakan; Ulatrma Bakann,
b) Bakanlk; Ulatrma Bakanln,
c) Genel Mdrlk; Karayollar Genel Mdrln,
d) Otoyol; zerinde erime kontrolnn uyguland karayolunu,
e) Bakm letme Tesisi; bakm ve iletme gibi yolla ilgili yap ve tesisleri,
f) (Deiik: 25/6/2010-6001/41 md.) Hizmet tesisleri; otel, motel, lokanta, akaryakt
istasyonu ve dier tesisleri,

31

g) Grev yeri; tespit edilen belirli gzergahtaki, btn tesisleriyle birlikte otoyolun bulunduu
yeri,
h) Grevli irket; bu Kanun hkmleri uyarnca grev verilen Trkiye'de kurulmu sermaye
irketlerini,
ifade eder.
Grevin Verilmesi
Madde 4 a) Erime kontroll karayollarnn (otoyollarn) yapm, bakm ve iletilmesi ile
() hizmet tesislerinin yapm, bakm ve iletilmesinde sermaye irketleri grevlendirilebilir.
b) Genel Mdrlke yaplm ve yaplmakta olan otoyollar zerindeki () hizmet
tesislerinin yapm ve iletilmesi irketlere yaptrlabilir.
(a) ve (b) bentlerinde belirtilen grevlendirme ve yaptrma ile ilgili usul ve esaslar
ynetmelikle tespit edilir.
Madde 5 (Deiik birinci fkra: 25/6/2010-6001/41 md.) Bu Kanunun 4 nc maddesinin
(a) ve (b) bentlerine gre verilecek grev, tespit edilen grev yerinde btn tesisleri ile
birlikte otoyolun veya hizmet tesislerinin projelendirilerek veya projesine gre yapm, bakm
ve iletilmesini kapsayabilecei gibi 4046 sayl Kanun kapsamna alnanlar hari otoyollarn,
iletme ve bakm tesislerinin veya hizmet tesislerinin bakm, iyiletirilmesi, geniletilmesi
veya iletme haklarnn devri eklinde de olabilir.
Szlemeler 49 yla kadar sreli olarak dzenlenir. Bu sre, btn tesislerin yapm, bakm ve
iletilmesini de kapsar.
Grevli irket, grevlendirildii ileri, Genel Mdrln uygun grecei ahs veya
kurulular eliyle de yaptrabilir. Bu halde dahi grevli irketin Genel Mdrle kar
ykmllkleri devam eder.
Grevin Sona Ermesi
Madde 6 Otoyol ile btn tesisleri ve mtemilat; szlemenin sona ermesi ile birlikte, her
trl bor ve taahhtlerden ari ve kullanlabilir durumda Genel Mdrle bedelsiz olarak ve
kendiliinden geer.
Szlemeler, grevli irketin acze dmesi veya szleme artlarn ihlal etmesi halinde,
Genel Mdrlke sresinden nce de feshedilebilir.
Szlemenin sona ermesine ilikin hkmler ile sona ermenin sonular szlemede
dzenlenir.
Tarife Belirleme Esaslar
Madde 7 Otoyol gei cretleri tarifesi, grevli irketin talebi, Karayollar Genel
Mdrnn teklifi zerine Bakan onay ile tespit edilir.

32

Tarifenin tespitinde, otoyol gelirini makul seviyede tutacak trafik dengesi, maliyeti oluturan
eitli harcamalar, mahalli artlar, bu yola iletme devresinde yaplan yatrmlar ile bu kabil
yollardan ite ve dta alnan cret seviyeleri dikkate alnarak bu tr yatrmlar mmkn klc
ve tevik edici bir gelir seviyesinin salanmas esas alnr.

Kamulatrma
Madde 8 Otoyol ve tesislerin gerekli kamulatrma ilemleri Genel Mdrlke ve Genel
Mdrlk adna yaplr. Grev szlemelerinde, kamulatrma bedelinin tamamen veya
ksmen, irkete Genel Mdrle denmesi hususu hkme balanabilir.
Mlkiyet
Madde 9 Kamulatrlm arsa veya arazi ile zerinde yaplacak tesislerin mlkiyeti Genel
Mdrle aittir ve Devlet mal hkmndedir.
Ancak, otoyol ve tesislerin yapm srasnda ve iletme sresinde her trl hukuki, cezai ve
mali sorumluluk, grevli irkete aittir.
Grevin Devri
Madde 10 Grevin ksmen veya tamamen devri konusunda, grevin verilmesine ilikin usul
ve esaslar uygulanr.
Ynetmelik
Madde 11 Bu Kanunun uygulanmas ile ilgili hususlar, Bakanlka hazrlanp Bakanlar
Kurulu karar ile yrrle konulacak ynetmelikte dzenlenir.
Yrrlk
Madde 12 Bu Kanun yaym tarihinde yrrle girer.
Yrtme
Madde 13 Bu Kanun hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr.

33

KARAYOLLARI GENEL MDRL DIINDAK

KURULULARIN ERME KONTROLLU KARAYOLU
(OTOYOL) YAPIMI, BAKIMI VE LETLMES LE
GREVLENDRLMES HAKKINDA KANUNUN
UYGULAMA YNETMEL
Bakanlar Kurulu Kararnn Tarihi : 1/3/1993, No : 93/4186
Dayand Kanunun Tarihi : 28/5/1988, No : 3465
Yaymland R.Gazetenin Tarihi : 14/4/1993, No : 21552
BRNC KISIM
Genel Esaslar
Ama
Madde 1 Bu Ynetmeliin amac, 3465 sayl Karayollar Genel Mdrl Dndaki
Kurulularn Erime Kontrollu Karayolu (Otoyol) Yapm, Bakm ve iletilmesi ile
Grevlendirilmesi Hakknda Kanun'un uygulanmasna ilikin usul ve esaslar dzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 (Deiik: 31/5/2006 2006/10560 K.)
Bu Ynetmelik, tm tesisleri ile birlikte erime kontroll karayollarnn (otoyollarn) veya
Genel Mdrlke yaplm veya yaplacak otoyollar zerindeki yolculukla ilgili hizmet
tesislerinin yapm, bakm ve iletilmesi ile sermaye irketlerinin grevlendirilmesi, mevcut
otoyollarn iletme haklarnn devri, szleme yaplmas, grevlerin yrtlmesi,
denetlenmesi, sona ermesi ve tarifelerin belirlenmesine ilikin usul ve esaslar kapsar.
Hukuki Dayanak
Madde 3 Bu Ynetmelik, 3465 sayl Karayollar Genel Mdrl Dndaki Kurulularn
Erime Kontrollu Karayolu (Otoyol) Yapm, Bakm ve letilmesi ile Grevlendirilmesi
Hakknda Kanunun 11 inci maddesine gre hazrlanmtr.
Tanmlar

34

Madde 4 Bu Ynetmelikte geen;

a) Kanun: 3465 sayl Karayollar Genel Mdrl Dndaki Kurulularn Erime Kontrollu
Karayolu (Otoyol) Yapm, Bakm ve letilmesi ile Grevlendirilmesi Hakknda Kanunu,
b) Bakan: Bayndrlk ve skan Bakann,
c) Bakanlk: Bayndrlk ve skan Bakanln,
d) Genel Mdr : Karayollar Genel Mdrn,
e) Genel Mdrlk: Karayollar Genel Mdrln,
f) Otoyol: zerinde erime kontrolnn uyguland karayolunu,
g) Bakm-letme Tesisi : Yolun bakm ve iletme gibi hizmetleri ile ilgili tm yap ve
tesisleri,
h) Yolculukla lgili Hizmet Tesisleri : Otel, motel, lokanta, akaryakt istasyonu, tamirhane
gibi yolculukla ilgili tesisleri,
) (Deiik: 31/5/2006 2006/10560 K.) Grev yeri: Tespit edilen belirli gzergahtaki tm
tesisleri ile birlikte yaplm veya yaplacak otoyolun bulunduu yeri veya yaplm veya
yaplacak otoyollar zerinde tespit edilen yolculukla ilgili hizmet tesislerinin bulunduu yeri,
j) Grevli irket : Tm tesisleriyle otoyollarn veya yaplm veya yaplacak otoyollar
zerindeki yolculukla ilgili hizmet tesislerinin yapm, bakm ve iletilmesi ile
grevlendirilen Trkiye'de kurulmu sermaye irketini,
k) Szleme : Verilen grevin yerine getirilmesi artlarn belirtmek zere Genel Mdrlk ile
grevli irket arasnda aktedilen szlemeyi,
l) (Deiik: 31/5/2006 2006/10560 K.) stekli: Greve talip olan, zel hukuk hkmlerine
gre Trkiyede kurulmu sermaye irketini veya kurulmas taahht edilen anonim irketi,
m) Belli stekli : nseim Komisyonunca yeterli grlen istekli,
n) artname : Grevle ilgili genel, zel, teknik ve idari esas ve usulleri gsteren belge veya
belgeleri,
o) Grevlendirme : Bu Ynetmelikte yazl usl ve artlarla, nseimle yeterlilikleri
belirlenmi, istekliler arasndan seilecek birinin grevlendirildiini gsteren ve yetkili
mercilerin onay ile tamamlanan szlemeden nceki ilemleri,
ifade eder.
Grev Yerinin Tespiti
Madde 5 Grev yeri, Genel Mdrlke belirlenen otoyol a zerinde Genel Mdrn
teklifi ve Bakan onay ile tespit edilir.
35

Grev Kapsam
Madde 6 (Deiik: 31/5/2006 2006/10560 K.)
Verilecek grev; btn tesisleri ile birlikte otoyolun veya yolculukla ilgili hizmet tesislerinin,
Genel Mdrlke yaplm veya yaptrlm projesine, szlemeye ve szleme eki
artnamelere, standartlara gre yapm, bakm ve iletilmesini veya proje yapm da dhil
yapm, bakm ve iletilmesini kapsayabilecei gibi mevcut otoyollarn, iletme ve bakm
tesislerinin veya yolculukla ilgili hizmet tesislerinin bakm, iyiletirilmesi, geniletilmesi
veya iletme haklarnn devri eklinde de olabilir.
Finansman
Madde 7 Grev kapsamndaki ilerin gerekletirilmesi iin gerekli btn finansman
grevli irkete salanr ve her trl harcama grevli irkete yaplr.
(Deiik ikinci fkra: 31/5/2006 2006/10560 K.) Bu Ynetmelie gre yaplacak
grevlendirmeler, 3996 sayl Baz Yatrm ve Hizmetlerin Yap-let-Devret Modeli
erevesinde Yaptrlmas Hakknda Kanunun 13 nc maddesinin ikinci fkras hkm
erevesinde ad geen Kanunun 5 inci, 11 inci, 12 nci ve 14 nc maddeleri hkmlerinden
yararlandrlabilir. Bu husus 14 nc maddeye gre hazrlanacak onay belgesinde belirtilir.
Mali kaynak salanmas konusunda Genel Mdrlk herhangi bir ykmlle giremez.
steklilerde Aranacak n Seime Katlabilme artlar
Madde 8 - Bu Ynetmelie gre yaplacak ilere katlabilmek iin;
a) (Deiik: 31/5/2006 2006/10560 K.) zel hukuk hkmlerine gre Trkiyede kurulmu
sermaye irketi veya kurulmas taahht edilen anonim irket olmak,
b) Trkiye'de tebligat iin adres gstermek,
c) Kanuni ikametgahn bildirmek,
d) Gerekli nitelik ve yeterlii haiz bulunmak,
e) stenilen teminat ve belgeleri vermek,
arttr.
n Seim ve Grevlendirmeye Katlamayacak Olanlar
Madde 9 Aada yazl olanlar nseime veya grevlendirmeye katlamazlar:
a) (Deiik: 31/5/2006 2006/10560 K.) Grevlendirme konusu ile ilgili ilemleri
hazrlamak, yrtmek, sonulandrmak, onaylamak veya denetlemekle grevli olanlar ile
belirtilen ahslarn eleri ve nc derece dhil olmak zere nc dereceye kadar kan ve
ikinci derece dhil olmak zere ikinci dereceye kadar kayn hsmlarnn, ynetim

36

kurullarnda grevli olmadklar veya sermayesinin %10undan fazlasna sahip olmadklar

anonim ortaklklar hari, ortak olduklar sermaye irketleri,
b) (Deiik: 31/5/2006 2006/10560 K.) 4734 sayl Kamu hale Kanunu ve dier
kanunlardaki hkmler ile bu Ynetmelik hkmlerine gre geici veya srekli olarak kamu
ihalelerine veya grevlendirmelere katlmaktan yasakl olanlar ile 3713 sayl Terrle
Mcadele Kanunu kapsamna giren sulardan ve organize sulardan dolay hkml
bulunanlar,
c) Belgelerin kesin kabulnn yapld tarihten itibaren 3 yl gemedike grevlendirme
belgelerinin hazrlanmas ile ilgili mavirlik hizmetlerini yklenmi olanlar,
Yukardaki bentlerde belirtilen gerek veya tzel kiiler ile (a) bendinde belirtilen kiiler,
vekil veya temsilci sfatlar ile de olsa dolayl olarak grevlendirmeye katlamazlar. Bu
yasaklara ramen katlanlarn teminat Genel Mdrlk btesine gelir kaydedilir, zerine
grevlendirme veya szleme yaplmsa iptal edilir.
d) (Ek: 31/5/2006 2006/10560 K.) lgili mercilerce hileli iflas ettiine karar verilenler,
artnameler
Madde 10 Genel Mdrlke hazrlanan veya hazrlattrlan grev konusu ilerin her trl
zelliini belirten artname, varsa ekleri ve n seim dokmanlar Bakan onay ile kesinleir.
(Deiik ikinci fkra: 31/5/2006 2006/10560 K.) Ancak 7 nci maddenin ikinci fkras
erevesinde 3996 sayl Kanunun 11 inci maddesinden yararlanmas istenilen
grevlendirmelerde, 14 nc madde gereince Bakan onay alnmadan nce Hazine
Mstearlnn bal bulunduu Bakann n oluru alnr.
artnamelerde grevin mahiyetine gre konulacak zel ve teknik artlardan baka genel
olarak aadaki hususlarn da gsterilmesi zorunludur:
a) Grevin nitelii, nevi ve kapsam,
b) Geici ve kesin teminatn oranlar ve artlar,
c) Grev yeri, teslim etme ve teslim alma ekil ve artlar,
d) Grev konusu ilere balama ve bitirme tarihleri, gecikme halinde alnacak cezalar,
e) Sermaye irketlerinde aranlan artlar ve belgeler,
f) Grevlendirmeyi yapp yapmamakta ve uygun teklifi tespitte Genel Mdrln serbest
olduu,
g) Grevlendirme kararnn alnd tarihten itibaren en ge 30 gn iinde Bakan tarafndan
onaylanaca veya iptal edilebilecei,
h) Vergi, resim ve harlarla szleme giderlerinin kimin tarafndan denecei,

37

i) Sre uzatm verilebilecek haller ve artlar,

j) htilaflarn zm ekli.

Dzeltme, Deiiklik ve Aklama

Madde 11 Genel Mdrlk, teklif verme tarihi ile teklif vermeye dayanak tekil eden
belgelerde her trl dzeltme, deiiklik veya aklamay yazl olarak yapmaya yetkilidir. Bu
belgelerdeki dzeltme, deiiklik veya aklamalar ile teklif verme yeri, gn ve saatindeki
deiiklikler teklif verme tarihine 15 (onbe) gn kalncaya kadar yaplabilir ve isteklilere
tebli edilir.
Birinci fkraya gre yaplan dzeltme, deiiklik veya aklamalar teklif vermeye davet edilen
irketlere Genel Mdrlk tarafndan gnderilir. irketler tekliflerini, bu ekleri de gz nne
alarak hazrlamak ve bu ekleri teklif dosyas iinde bulundurmak zorundadrlar.
Birinci fkra hkm dnda Genel Mdrlk mensubu hi bir kimsenin teklif belgelerinin hi
bir yerinde dzeltme, deiiklik veya aklama yapmaya veya Genel Mdrl balayc
davranlarda bulunmaya yetkisi yoktur.
Projeler
Madde 12 Projeler, nceden Genel Mdrlke hazrlanm veya hazrlattrlm
olabilecei gibi, grevli irkete de grev kapsam iinde, nitelikleri, standartlar, teknik
artlar ve dier hususlar Genel Mdrlke tespit edilen esaslara gre hazrlatlabilir.
Bu projeler Genel Mdrlke onaylandktan sonra uygulamaya konulur.
Nitelikler, standartlar, teknik artlar ve dier hususlar ile projelerde gerekli grlen
deiiklikler Genel Mdrlk onay ile yaplabilir.
Gzergahn kesinlemesi srasnda 1593 sayl Erime Kontrollu Karayollar Kanunu ve dier
mevzuatla ilgili olarak kamu kurulularndan alnacak izin ve benzeri ilemlerde Genel
Mdrlk kendi grevleri erevesinde arac ve yardmc olur.
KNC KISIM
Ortak Hkmler
BRNC BLM
Grevin Verilmesiyle lgili Hazrlklar
Bedel Tahmini
Madde 13 Grevin nitelii gerei, bedel tahmini yaplmas zorunlu deildir.
Onay Belgesi
38

Madde 14 Grevlendirilmesi yaplacak her grev iin Bakan onayna sunulmak zere bir
onay belgesi hazrlanr. Onay belgesinde grevlendirme konusu olan grevin nevi, nitelii,
kapsam, varsa proje numaras, grevin verilmesinde uygulanacak usul, geici teminat, yapm
kesin teminat ve iletme teminat oranlar belirtilir.
Onay belgesinde ayrca artname ve eklerinin bir bedel karl verilip verilmeyecei, bedel
karlnda verilecekse bedelin ne olaca gsterilir.
artnamelerin Verilmesi
Madde 15 Grevlendirmesi yaplacak greve ait artnameler ve eklerinin tasdikli rnekleri
onay belgesindeki esaslara gre isteyenlere verilir.
artname ve ekleri Genel Mdrlk'te bedelsiz grlebilir.
nseim ve Grevlendirme Komisyonlar
Madde 16 Genel Mdr;
a) stekli irketlerin mracaatlarn deerlendirmek zere i alannda uzman memurlardan en
az be asil ve be yedek yeden oluan bir nseim komisyonunu,
b) Grevlendirme ilerini dzenlemek ve yrtmek zere grev konusu i alannda uzman en
az be asil ve be yedek yeden oluan bir grevlendirme komisyonunu,
c) Komisyonlara yardmc olmak zere, grevlendirme kararlarna katlmamak artyla gerei
kadar memur ve uzman,
grevlendirir.
Yukardaki komisyonlarn bakanlar yeler arasndan Genel Mdr tarafndan belirlenir.
Komisyonlarn almas
Madde 17 nseim ve grevlendirme komisyonlar eksiksiz olarak toplanr. Komisyon
kararlar ounlukla alnr. Oylarn eit olmas halinde bakann bulunduu taraf ounlukta
kabul edilir. Kararlarda ekimser kalnamaz. Muhalif kalan ye kar oy gerekesini kararn
altna yazarak imzalamak zorundadr. Komisyon bakan ve yeleri, oy ve kararlarndan
sorumludurlar.
Grevlendirme lem Dosyasnn Dzenlenmesi
Madde 18 Grevlendirme suretiyle yaplacak iler iin bir ilem dosyas dzenlenir. Bu
dosyada onay belgesi, varsa tahmin edilen bedele ilikin hesap tutana, artname ve ekleri,
gerekli projeler, duyuruya ilikin belge ve gazete nshalar, szleme tasars ile
saklanmasnda yarar grlen dier belgeler bulunur.
steklilerde Aranacak Nitelikler ve stenecek Belgeler

39

Madde 19 Grevlendirmenin en elverili koullarla sonulanmasn salamak amacyla,

isteklilerde mali ve teknik yeterlilik ve nitelikler aranr. Bu amala puanlama esaslarna gre
nseim yaplr.
nseime mracaat eden irketlerin yeterliliklerini tespit etmek iin grevin zelliine bal
olarak istenecek bilgi ve belgelerin neler olduunu, bu bilgi ve belgelerin hangi esaslara gre
deerlendirileceini belirten n seim dokmanlar Genel Mdrlke hazrlanr. nseim
dokmanlarndaki formlara uygun olarak istekliler tarafndan hazrlanan bilgi ve belgelere
verilebilecek maksimum puanlar gsterir bir puanlama cetveli de nseim dokmanlar
arasnda yer alr.
(Deiik nc fkra: 31/5/2006 2006/10560 K.) nseim dokmanlarnda;
a) Sermaye irketinin ana szlemesine ve sermaye yapsna,
b) Kurulmas taahht edilen anonim irket ile ilgili olarak ortaklk kurulacak firmalarn
taahhtnameleri ve sermaye yaplarna,
c) Sermaye irketince veya kurulmas taahht edilen anonim irkete ngrlen finansman
modeline,
) Grevin nasl bir organizasyonla gerekletirileceine,
d) Sermaye irketinin veya kurulmas taahht edilen anonim irketi oluturacak ortaklarn
grev kapsam ilerdeki deneyimine,
e) Genel Mdrlke gerekli grlecek dier hususlara,
ait bilgi ve belgeleri isteyen formlar bulunur.
steklilerin nseim dokmanlarnda belirtilen bilgi ve belgeleri eksiksiz vermeleri ve
Trkiye'de tebligat iin adres gstermeleri zorunludur.
Grevlendirme in nseim lan
Madde 20 (Deiik: 31/5/2006 2006/10560 K.)
Grev konusu iler, isteklilere Resm Gazetede ve yurt iinde datm yaplan yksek tirajl iki
gazetede nseim iin belirlenen son mracaat tarihinden en az onbe gn nce olmak
zere ve birer defa ilan yaplarak duyurulur.
nseim lannda Bulunmas Zorunlu Hususlar
Madde 21 lanlarda aadaki hususlarn belirtilmesi zorunludur.
a) (Deiik: 31/5/2006 2006/10560 K.) steklilerin Trkiyede kurulu sermaye irketi veya
kurulmas taahht edilen anonim irket olaca,
b) Grevin nitelii, yeri ve kapsam,

40

c) nseim belgelerinin nereden ve hangi artlarla alnaca,

d) nseim iin istenen belgelerin nereye ve hangi tarih ve saate kadar teslim edilecei.

Teklif Vermeye Davet

Madde 22 (Deiik: 31/5/2006 2006/10560 K.)
nseim komisyonunca yeterli grlen isteklilere belirtilen gn ve saatte tekliflerini
vermeleri iin yapm ii ihtiva eden grevlendirmelerde en az krkbe gn, yapm ii ihtiva
etmeyen grevlendirmelerde en az otuz gn nce iadeli taahhtl bir davet mektubu
gnderilir veya imza karl teslim edilir.
nseim ve Grevlendirme in Son Bavuru Tarihlerinin Tatil Gnne Rastlamas
Madde 23 nseim ve grevlendirme iin son bavuru tarihleri tatil gnne rastlamsa,
nseim bavurusu ve grevlendirme tekrar ilana gerek kalmakszn tatili takip eden ilk
ignnde ayn yer ve saatte yaplr. landan sonra alma saati deise de ilan edilen saat
deimez.
Tekliflerin Alma Zaman
Madde 24 Tekliflerin alma zaman, idarelerin alma saati iinde olmak zere tespit
edilir. Alma zaman iin, PTT veya TRT idarelerinin saat ayar esas alnr. Teklifler
almaya balandktan sonra, alma saatine bal kalmakszn ileme devam olunur.
Tekliflerle lgili Masraflar
Madde 25 Kabul edilsin veya edilmesin teklif veren sermaye irketlerinin teklifleri ile ilgili
her trl masraf kendilerine aittir.
Geici Teminat
Madde 26 (Deiik birinci fkra: 31/5/2006 2006/10560 K.) Teklif verenlerden teklif
mektubu ile beraber finansman analiz raporunda gsterilen, proje dhil, yapm maliyeti veya
iletme hakk devir bedeli zerinden en az % 1 en ok % 3 orannda geici teminat alnr.
Grevlendirilmesine karar verilen irketin szleme yapmaktan kanmas veya kesin teminat
vermemesi durumunda, protesto ekmeye ve hkm almaya gerek kalmakszn,
grevlendirme karar kaldrlr ve geici teminat Genel Mdrlke gelir kaydedilir.
Teminat Olarak Kabul Edilecek Deerler
Madde 27 (Deiik: 31/5/2006 2006/10560 K.)
Geici teminat, yapm kesin teminat veya iletme teminat olarak kabul edilecek deerler
unlardr:

41

a) Tedavldeki Trk paras veya artnamede cinsi belirtilen dviz.

b) Bankalar ve katlm bankalar tarafndan verilen teminat mektuplar.
c) Hazine Mstearlnca ihra edilen devlet i borlanma senetleri ve bu senetler yerine
dzenlenen belgeler.
lgili mevzuatna gre Trkiyede faaliyette bulunmasna izin verilen yabanc bankalarn
dzenleyecekleri teminat mektuplar ile Trkiye dnda faaliyette bulunan banka veya
benzeri kredi kurulularnn kontrgarantisi zerine Trkiyede faaliyette bulunan bankalarn
veya katlm bankalarnn dzenleyecekleri teminat mektuplar da teminat olarak kabul edilir.
Birinci fkrann (c) bendinde belirtilenlerden nominal deere faiz dhil edilerek ihra
edilenler, anaparaya tekabl eden sat deeri zerinden teminat olarak kabul edilir.
Teminat mektuplar dndaki teminatlar grevlendirme komisyonlarnca teslim alnamaz.
Bunlarn saymanla yatrlmas zorunludur.
Grevlendirilmesine karar verilen istekli ile ekonomik adan en avantajl ikinci teklif sahibi
istekliye ait teminat mektuplar, grevlendirmeden sonra saymanla teslim edilir; dier
isteklilere ait teminatlar hemen iade edilir. Grevlendirilmesine karar verilen istekli ile
szleme imzalanmas hlinde, ekonomik adan en avantajl ikinci teklif sahibine ait teminat,
szleme imzalandktan sonra iade edilir.
Teminatlar, teminat olarak kabul edilen dier deerlerle deitirilebilir.
Her ne suretle olursa olsun, idarece alnan teminatlar nc kiilerce haczedilemez ve
zerine ihtiyat tedbir konulamaz.
Teminat Mektuplar
Madde 28 (Deiik: 31/5/2006 2006/10560 K.)
3465 sayl Kanun kapsamnda verilecek teminat mektuplarnn kapsam ve eklini ve varsa
geerlik sresini tespite Kamu hale Kurumu yetkilidir.
KNC BLM
Tekliflerin Deerlendirilmesi ve Grevlendirme Kararlar
nseimin Uygulanmamas
Madde 29 zellik arz eden ve zerinde yapm ileri teknoloji gerektiren kpr ve tnel
ihtiva eden otoyollarn yapm, bakm ve iletilmesi ile ilgili grevlendirmelerde nseim
ilan ve nseim ileminin uygulanmamasna, Genel Mdrln nerisi, Bakanln teklifi
zerine Bakanlar Kurulunca karar verilebilir.
Uygun Teklifin Tespiti

42

Madde 30 Belgeleri uygun bulunan ve ayn zamanda Genel Mdrle salayaca toplam
geliri en yksek olan teklif uygun teklif olarak kabul edilir.
Toplam gelir, tesisin ekonomik mrnn iletmeye alma tarihinden itibaren 50 (elli) yl
olduu kabul edilerek, sermaye irketi tarafndan iletildii sre iinde yllk gayri safi
hasladan verilmesi taahht edilen paylar ile tesisin Genel Mdrle tesliminden sonraki
dnemde Genel Mdrln elde edecei tahmini gelirin toplamdr.
Toplam gelirin hesaplanmas ile ilgili esaslar ayrntl olarak artnamede belirtilir.
(Ek fkra: 31/5/2006 2006/10560 K.) letme hakk devrine ilikin grevlendirmelerde
tekliflerin deerlendirilmesi iin toplam iletme sresi iin denecek devir bedeli, deme
koullar ve artnamede yer alan dier hususlar dikkate alnarak yaplacak deerlendirmede
ekonomik adan en avantajl teklif uygun teklif olarak kabul edilir.
Komisyonlarn Grevlendirmeyi Yapp Yapmamakta Serbest Olmas
Madde 31 Komisyonlar gerekesini belirtmek suretiyle grevlendirmeyi yapp yapmamakta
serbesttir. Komisyonlarn grevlendirmeyi yapmama karar kesindir.
Kararlarda Belirtilmesi Gereken Hususlar
Madde 32 Grevlendirme komisyonlarnca alnan kararlar, komisyon bakan ve yelerinin
adlar ve esas grevleri belirtilerek imzalanr.
Kararlarda isteklilerin adlar, adresleri, teklif ettikleri grev sreleri ve pay yzdeleri,
grevlendirmenin hangi tarihte ve hangi istekli zerine hangi gerekelerle yapld,
grevlendirme yaplmam ise nedenleri belirtilir.
Grevlendirme Kararlarnn Onay veya ptal Edilmesi
Madde 33 Grevlendirme komisyonlar tarafndan alnan grevlendirme kararlar, Genel
Mdrn uygun gr ile Bakan onayna sunulur. Bakan tarafndan karar 30 gn iinde
onaylanmaz veya iptal edilirse grevlendirme hkmsz saylr.
Grevlendirme Kararlarnn Bildirilmesi
Madde 34 Bakan tarafndan onaylanan grevin verilmesine ilikin grevlendirme
komisyonu karar onayland gnden itibaren en ge 5 ign iinde, grev verilmesine karar
verilen irketin yetkilisine imzas alnmak suretiyle bildirilir veya iadeli taahhtl mektupla
tebligat adresine postalanr.
Grevlendirme kararnn Bakan tarafndan iptal edilmesi halinde de, durum istekliye ayn
ekilde bildirilir.
NC BLM
Grevlendirme Usulleri
Grevlendirme Usullerinin Neler Olduu
43

Madde 35 Bu Ynetmelik kapsamndaki grevlerin verilmesinde sermaye irketleri

arasnda kapal teklif usul veya pazarlk usul uygulanr.
Grevin gereine gre bu usullerden hangisinin uygulanaca, 14 nc madde gereince
alnacak onay belgesinde belirtilir.

Belli stekliler Arasnda Yaplacak Grevlendirmeler

Madde 36 Belli istekliler arasnda kapal teklif usulnn uygulanmas halinde mali ve
teknik yeterlilikleri ve gleri, bu Ynetmelikte belirtilen usullerle (n seim) tespit edilmi
olan isteklilerden kapal teklif alnr.
(Deiik ikinci fkra: 31/5/2006 2006/10560 K.) Zorunlu nedenlerle ten az istekliden
teklif almak gerektii takdirde Bakanln teklifi zerine Bakanlar Kurulundan bu hususta
ayrca karar alnmas arttr.
Tekliflerin Hazrlanmas
Madde 37 Bu usulle yaplan grevlendirmeler iin teklifler yazl olarak yaplr. Teklif
mektubu bir zarfa konulup kapatldktan sonra zarfn zerine isteklinin ad ve tebligata esas
olarak gsterecei ak adresi yazlr. Zarfn yaptrlan yeri isteklinin yetkili temsilcisi
tarafndan imzalanr veya mhrlenir. Bu zarf, geici teminata ait alnd veya banka teminat
mektubu ve istenilen dier belgelerle birlikte ikinci bir zarfa konularak kapatlr. D zarfn
zerine isteklinin ad ile ak adresi ve teklifin hangi ie ait olduu yazlr.
(Deiik ikinci fkra: 31/5/2006 2006/10560 K.) Teklif mektuplarnn isteklinin yetkilisi
tarafndan imzalanmas ve bu mektuplarda artname ve eklerinin tamamen okunup kabul
edildiinin belirtilmesi, teklif edilen sre ve Genel Mdrle denecek pay yzdelerinin ya
da iletme hakk devri sresi iin teklif edilen devir bedelinin rakam ve yaz ile ak olarak
yazlmas zorunludur. Bunlardan herhangi birine uygun olmayan veya zerinde kaznt, silinti
veya dzeltme bulunan teklifler reddedilerek hi yaplmam saylr. Yaz ve rakamla
belirtilen deerler arasnda farkllk olmas halinde yaz ile belirtilenler geerli saylr.
Tekliflerin Verilmesi
Madde 38 Teklifler davet mektubunda belirtilen saate kadar, sra numaral alndlar
karlnda komisyon bakanlna verilir. Alnd numaras zarfn zerine yazlr. Teklifler
iadeli taahhtl olarak da gnderilebilir. Bu takdirde d zarfn zerine komisyon
bakanlnn adresi ile hangi ie ait olduu, isteklinin ad ile ak adresi yazlr. Posta ile
gnderilecek tekliflerin davet mektubunda belirtilen saate kadar komisyon bakanlna
ulamas arttr. Postadaki gecikme nedeniyle ileme konulmayacak olan tekliflerin aln
zaman bir tutanakla tespit edilir.
Teklifte Deiiklik Yaplamayaca
Madde 39 Teklifler komisyon bakanlna verildikten sonra teklif verenlerce deiiklik
yaplamaz ve teklifler herhangi bir sebeple geri alnamaz.

44

D Zarflarn Almas
Madde 40 (Deiik birinci fkra: 31/5/2006 2006/10560 K.) Tekliflerin alma saati
gelince, ka teklif verilmi olduu bir tutanakla belirtildikten sonra d zarflar hazr bulunan
isteklilerin yetkili temsilcileri nnde aln srasna gre alarak, istenilen belgelerin ve
geici teminatn artnamede belirtilen forma uygun olarak verilmi olup olmad belirlenir.
D zarfn zerindeki alnd sra numaras i zarfn zerine de yazlr.
Belgeleri ile teminat usulne uygun veya tam olmayan isteklilerin teklif mektubunu tayan
i zarflar almaz ve baka bir ilem yaplmadan dier belgelerle birlikte yetkili temsilcilere
iade edilir. Bunlar grevlendirmeye katlamazlar.
Zarflarn Almas
Madde 41 Teklif mektuplarn tayan i zarflar almadan nce, grevlendirmeye
katlacaklarn dndakiler komisyon toplant odasndan karlr. Daha sonra zarflar numara
srasyla alarak, teklifler komisyon bakan tarafndan okunur veya okutulur ve bir listesi
yaplr. Bu liste, komisyon bakan ve yeleri tarafndan imzalanr.
artnameye uymayan veya baka artlar tayan veya 37 nci maddenin son fkras hkmne
uygun olmayan teklif mektuplar kabul edilmez. Kabul edilmeyen tekliflerin kabul edilmeme
sebepleri komisyon kararnda aka belirtilir.
Komisyon, incelemesi srasnda gerekli grrse teklif verenden teklifi hakknda aklayc
bilgi isteyebilir.
Grevlendirme Sonucunun Karara Balanmas
Madde 42 41 inci madde gereince kabul edilen teklifler incelenerek;
a) Grevlendirmenin yapld, ancak Bakan onayna bal kald,
b) Tekliflerin daha ayrntl bir ekilde incelenmesi iin sreye ihtiya duyulduu ve
artnamelerde daha uzun bir sre ngrlmemi ise grevlendirmenin 30 gn gememek
zere baka bir gne brakld,
c) Grevlendirmenin yaplmad,
hususlarndan birine karar verilir ve bu husus gerekeli bir karar veya karar zeti halinde
yazlarak, komisyon bakan ve yeleri tarafndan imzalanr ve durum hazr bulunanlara
bildirilir.
Tekliflerin Ayn Olmas
Madde 43 Birka istekli tarafndan verilen tekliflerin uygun teklif olduu anlald
takdirde, bu isteklilerden ikinci bir yazl teklif alnr ve bunlardan en uygun teklifi verene
grev verilir. kinci tekliflerin de ayn sonucu vermesi halinde, 19 uncu maddede belirtilen
nseim deerlendirmesinde yksek puan alan tercih edilir.
Teklif Zarflarnn Almas Srasnda Hazr Bulunmayan stekliler
45

Madde 44 Teklif zarflarnn almas srasnda yetkili temsilci veya noterden tasdikli
vekaletnameyi haiz bir vekil bulundurmayan istekliler grevlendirmenin yapl tarzna ve
sonucuna itiraz edemezler.

Kapal Teklif Usulyle Grevlendirmenin Yaplamamas

Madde 45 Belli sermaye irketleri arasnda istekli kmad veya teklifin komisyonca
uygun grlmedii durumlarda yeniden ayn usulle grevlendirme cihetine gidilir veya kamu
yarar grld takdirde, i pazarlkla yaptrlr. in pazarla braklmas halinde
artnamede belirtilen nitelik ve artlarn aynen muhafazas ve teklif veren tm isteklilerin
pazarla davet edilmesi zorunludur.
Pazarlk Usulyle Grevlendirme
Madde 46 Pazarlk usulnn uygulanmasnda yarar grlen grevlendirmelerde ve 45 inci
maddede belirtilen durumlarda pazarlk usul ile grevlendirme yaplr.
Pazarlk usul ile yaplan grevlendirmelerde teklif alnmas belli bir ekle bal deildir.
Grevlendirme, mali ve teknik yeterlilikleri ve gleri bu Ynetmelikte belirtilen nseim
yoluyla tespit edilmi olan isteklilerden yazl veya szl teklif almak suretiyle yaplr.
Pazarln ne suretle yapld, ne gibi tekliflerde bulunulduu ve grev verilenlerin tercih
sebepleri komisyon kararnda gsterilir.
DRDNC BLM
Szleme
Grevlendirmenin Szlemeye Balanmas
Madde 47 Btn grevlendirmeler bir szlemeye balanr. Szleme Genel Mdrlk
adna Genel Mdr veya yetkili temsilcisi tarafndan imzalanr.
Kesin Teminat
Madde 48 Taahhdn, szleme ve artname hkmlerine
getirilmesini salamak amacyla grevlendirme karar kendisine
irketten, szleme yaplmasndan nce, szlemeye esas proje
zerinden hesaplanmak suretiyle en az % 3 (yzde ) ve en ok %
yapm kesin teminat alnr.

uygun olarak yerine

tebli edilen grevli
dahil, yapm maliyeti
6 (yzde alt) orannda

(Ek fkra: 31/5/2006 2006/10560 K.) letme hakk devirlerinde, grevlendirme karar
kendisine tebli edilen grevli irketten, szleme imzalanmadan nce, devir bedelinin
tmyle denmesine kadar geecek olan sre iin szlemeye esas iletme hakk devir
bedelinin en az yzde ve en ok yzde alts orannda devir kesin teminat alnr. Bu

46

fkraya gre iletme hakk devirlerinde alnan devir kesin teminat, devir bedelinin tmyle
denmesi hlinde iade edilir.
Grevli irketin bu zorunlulua uymamas halinde, protesto ekmeye ve hkm almaya gerek
kalmakszn grevlendirme bozulur ve geici teminat gelir kaydedilir.
Verilen kesin teminat, teminat olarak kabul edilen dier deerlerle deitirilebilir.
Szlemenin yaplmasndan sonra geici teminat iade edilir.
letme Teminat
Madde 49 letme srasnda tesislerde meydana gelebilecek zarar, ziyan, hasar, kaybolma,
arza, bakm noksanlklar ve benzeri hallere kar iletme sresince her yl iin aada
belirtilen oranlarda iletme teminat alnr.
a) letmenin birinci yl iin iletme teminat fiili yatrm tutarnn en az % 1 (yzde bir)' i en
ok % 2 (yzde iki)'si
b) Birinci yldan sonraki yllar iin iletme teminat bir nceki yln gayri safi haslatnn en az
% 3 (yzde )' ve en ok % 9 (yzde dokuz)'u,
c) Grevin sona erme ylna ait iletme teminat bir nceki yln gayri safi haslatnn en az %
6 (yzde alt)'s en ok % 15 (yzde onbe)'i
oranndadr.
(Ek fkra: 31/5/2006 2006/10560 K.) letme hakk devirlerinde, iletme teminat birinci
fkrann (b) ve (c) bentlerine gre hesaplanacak tutarda alnr.
Her yla ait iletme teminatnn verilmesi zerine bir nceki yla ait olan iletme teminat iade
edilir.
(Deiik son fkra: 31/5/2006 2006/10560 K.) Grevli irketin iletme teminatn
zamannda vermemesi hlinde, protesto ekmeye ve hkm almaya gerek kalmakszn,
grevli irket vecibelerini yerine getirmemi saylr ve szleme feshedilerek, Genel
Mdrlkteki mevcut iletme teminat Genel Mdrlk btesine gelir kaydedilir.
Kesin teminat ve iletme teminatnn geri verilmesi
Madde 50 Yapm kesin teminat, yapm ilerinin szleme ve artname hkmlerine uygun
biimde yerine getirildii usulne gre anlaldktan ve kabul yaplp iletme teminat
alndktan sonra, Sosyal Gvenlik Kurumundan yapm ileri iin iliiksiz belgesinin
getirilmesi hlinde grevli irkete geri verilir. Grevli irketin bu i nedeniyle Sosyal
Gvenlik Kurumuna olan borlar ile cret ve cret saylan demelerden yaplan kanun vergi
kesintilerinin, yapm iinin tamamnn kabul tarihine kadar denmemesi hlinde, yapm kesin
teminat paraya evrilerek, borlarna karlk mahsup edilir, varsa kalan grevli irkete geri
verilir.

47

Grev sresi sonunda, grevin szleme ve artname hkmlerine uygun biimde yerine
getirildii, bor ve taahhtlerden ar olarak tesislerin Genel Mdrle devredildii usulne
gre anlaldktan ve iletilmekte olan btn tesisleriyle otoyolun ve yolculukla ilgili hizmet
tesislerinin eksiksiz, bakml ve onarm gerektirmeden kullanlabilir durumda olduunun
Genel Mdrlke kurulan bir devir-teslim komisyonunca tespitinden, devir teslim
tutanann onaylanmasndan ve grevlendirme konusu iten dolay idareye herhangi bir
borcunun bulunmad tespit edildikten sonra, alnm olan iletme teminat, Sosyal Gvenlik
Kurumundan iletme ileri iin iliiksiz belgesinin getirilmesi hlinde grevli irkete geri
verilir. Grevli irketin bu i nedeniyle Sosyal Gvenlik Kurumuna olan borlar ile cret ve
cret saylan demelerden yaplan kanun vergi kesintilerinin grev sresi sonuna kadar
denmemesi hlinde, iletme teminat paraya evrilerek, borlarna karlk mahsup edilir,
varsa kalan grevli irkete geri verilir.
Szlemeye Davet
Madde 51 (Deiik birinci fkra: 31/5/2006 2006/10560 K.) Grevin verilmesine ilikin
grevlendirme komisyonu kararnn kesinlemesinden sonra, uygun grlen sermaye irketine
Genel Mdrlke karar sonucu yazl olarak bildirilir ve irket, tebli tarihinden itibaren
onbe gn iinde yapm kesin teminat ya da devir kesin teminat vermeye ve szleme
yapmaya davet edilir.
Szleme, Genel Mdr veya yetkili kld temsilcisi ile sermaye irketinin yetkili temsilcisi
veya temsilcileri arasnda imzalanr.
Szleme Yaplmasnda steklinin Grev ve Sorumluluu
Madde 52 Grevlendirme karar kendisine tebli edilen istekli;
a) (Deiik: 31/5/2006 2006/10560 K.) Szleme yaplmasndan nce, artnamede
belirlenen oran ve artlarda yapm kesin teminatn ya da devir kesin teminatn,
b) (Deiik: 31/5/2006 2006/10560 K.) Szlemede belirtilen oran ve artlarda iletme
teminatn,
vermek zorundadr.
Teminatlarn alnmas, kullanlmas ve iadesi veya gelir kayd ile ilgili usul ve esaslar
szlemede dzenlenir.
Szlemenin Yaplmas
Madde 53 (Deiik birinci fkra: 31/5/2006 2006/10560 K.) Grevlendirilmesine karar
verilen sermaye irketi, 51 inci maddede ngrlen sre ierisinde yapm kesin teminatn ya
da devir kesin teminatn yatrarak szlemeyi imzalamak zorundadr.
Grevin verilmesine ait kararn kesinlemesi, szlemenin yaplmas ve tescili ile ilgili vergi,
resim, har ve her trl giderler grevlendirilen sermaye irketine aittir.

48

Grevlendirilmesine karar verilen sermaye irketi bu zorunluluklara uymad takdirde,

protesto ekmeye ve hkm almaya gerek kalmakszn grev verilmesinden vazgeilir ve
geici teminat Genel Mdrlk btesine gelir kaydedilir.
Genel Mdrln Grev ve Sorumluluu
Madde 54 Genel Mdrlk 51 inci maddede yazl sre iinde szleme yaplmas
hususunda kendisine den grevleri yapmakla ykmldr. Bu ykmlln yerine
getirilmemesi halinde istekli, srenin bitmesinden itibaren en ok 15 gn iinde, 10 gn
mddetli bir noter ihbarnamesiyle bildirmek artyla taahhdnden vazgeebilir. Bu takdirde
teminat geri verilir. stekli grevlendirmeye girmek ve teminat vermek iin yapt masraflar
istemeye hak kazanr.
34 nc maddedeki srede tebligatn yaplmamasndan dolay Genel Mdrln zararna
sebep olanlar hakknda kanuni ilem yaplr.
Grevli irketin Szlemenin Bozulmasna Neden Olmas
Madde 55 (Deiik birinci fkra: 31/5/2006 2006/10560 K.) Szleme yapldktan sonra,
grevli irketin taahhdnden vazgemesi veya taahhdn artname ve szleme
hkmlerine uygun olarak yerine getirmemesi zerine, Genel Mdrln en az otuz gn
sreli ve nedenleri aka belirtilen ihtarna ramen ayn durumun devam etmesi halinde
szleme, sresinden nce feshedilebilir. Bu durumda ayrca protesto ekmeye ve hkm
almaya gerek kalmakszn yapm kesin teminat veya devir kesin teminat ile iletme teminat
Genel Mdrlk btesine gelir kaydedilir ve hesab szlemede belirtilen esaslara gre
tasfiye edilir.
Gelir kaydedilen teminat grevli irketin borcuna mahsup edilemez.
Yatrm Miktarndaki Deiiklik
Madde 56 Szlemenin imzalanmasndan sonra grevli irket tarafndan szleme konusu
yapm ilerinin azaltlmas ynnde bir teklif yaplamaz. Genel Mdrlk, yatrm bedelinin
%5 ini gememek kaydyla ilave iler isteyebilir.
Bu durumdan dolay grev sresi uzatlamaz. Bakm-iletme sresi iinde tesislerde yaplacak
tevsi ileri iin Genel Mdrlkten onay alnmas zorunludur. Tevsi ileri iin grev sresi
uzatlamaz.
Grev Sresi
Madde 57 Grev sresi szleme ile belirlenir ve en ok 49 yl olabilir. Bu sre, grev
kapsamndaki btn tesisleri ile otoyolun veya yolculukla ilgili hizmet tesislerinin,
szlemede belirtilmi ise proje yapm da dahil, yapm, bakm ve iletme srelerini kapsar.
Grev, szlemenin imzaland tarihte balar ve bitim tarihi yl, ay, gn ve saat olarak
szlemede belirtilir.
Sre Uzatm

49

Madde 58 (Deiik: 31/5/2006 2006/10560 K.)

Yapm safhasnda, grevli irketin kusuru veya ihmali dnda meydana gelen, iin yapmn ve
yrtlmesini engelleyen, grevli irket tarafndan sresinde bildirilen ve Genel Mdrlke
uygun grlen mcbir sebeplerden dolay sre uzatm verilebilir.
letme dneminde, grevli irketin kusuru veya ihmali dnda meydana gelen ve grev
konusu tesislerin szlemedeki koullara uygun olarak iletilmesini engelleyen mcbir sebebe
neden olan olaylar nedeniyle, mcbir sebebin devam ettii sre kadar iletme sresi
uzatlabilir. Genel Mdrln ve grevli irketin mcbir sebebe neden olan olaylara ilikin
hak ve ykmllkleri ile bu sre iinde alnacak tedbirler szlemede belirtilir. Grevli
irket, sre uzatm dnda herhangi bir tazminat talebinde bulunamaz.
Birinci ve ikinci fkralar uyarnca verilen sre uzatm grev sresinin sonuna eklenir.
Mcbir sebeplerle sre uzatm verilse dahi grev sresi hibir ekilde 49 yl geemez.
Grevin Devri
Madde 59 Grevli irket, grevi ksmen veya tamamen Genel Mdrln uygun grmesi
ve Bakan onay ile bir baka sermaye irketine, greve ilikin ayn szleme artlar ile
devredebilir. Ancak, devralacak sermaye irketlerinde ilk grevlendirmedeki artlar aranr.
Bu takdirde grevi devralan irket, Genel Mdrlk ile grevli irket arasnda mevcut
szleme hkmlerini ve szlemeden doan hak ve ykmllkleri aynen kabul etmi saylr
ve Genel Mdrlk, grevli irket ve grevi devralan irket arasnda bir devir szlemesi
yaplr.
zinsiz devir yaplmas halinde, szleme bozulur ve grevli irket hakknda 55 inci madde
hkmleri uygulanr.
Grevli irketin Acze Dmesi veya nfisah
Madde 60 (Deiik: 31/5/2006 2006/10560 K.)
Grevli irketin acze dmesi veya infisah hlinde ve szlemeye gre bu durumda alnacak
ek tedbirlerin uygulanmamas hlinde szleme, sresinden nce Genel Mdrlke
feshedilebilir. Bu durumda, teminatlar Genel Mdrlk btesine gelir kaydedilir.
Feshin Sonular
Madde 61 Szlemenin, 55 veya 60 nc maddelere gre sresinden nce feshedilmesi
halinde szlemenin sona ermesine ilikin hkmler ile sona ermenin sonular szlemede
dzenlenir. Bu gibi hallerde Genel Mdrlk yeniden grevlendirme yapabilir.
Grev Kapsamndaki lerin nc ahslara Yaptrlmas
Madde 62 Grevli irket, grevlendirildii ileri, Genel Mdrln uygun grecei ahs
veya kurulular eliyle de yaptrabilir. Bu halde dahi grevli irketin Genel Mdrle kar
btn ykmllkleri aynen devam eder.
50

NC KISIM
Grevlendirme lerinde Yasaklar ve Sorumluluklar
Yasak Fiil ve Davranlar
Madde 63 (Deiik: 31/5/2006 2006/10560 K.)
Grevlendirme ilemlerinin hazrlanmas, yrtlmesi ve sonulandrlmas srasnda;
a) Hile, vaat, tehdit, nfuz kullanma, kar salama, anlama, irtikp, rvet suretiyle veya
baka yollarla grevlendirmeye ilikin ilemlere fesat kartrmak veya buna teebbs etmek,
b) steklileri tereddde drmek, katlm engellemek, isteklilere anlama teklifinde
bulunmak veya tevik etmek, rekabeti veya grevlendirme kararn etkileyecek davranlarda
bulunmak,
c) Sahte belge veya sahte teminat dzenlemek, kullanmak veya bunlara teebbs etmek,
taahhdn kt niyetle yerine getirmemek, taahhdn yerine getirirken grevlendirmeye
zarar verecek iler yapmak veya iin yaplmas veya teslimi srasnda hileli malzeme, ara
veya usuller kullanmak,
) Alternatif teklif verebilme hlleri dnda, grevlendirmelerde bir istekli tarafndan kendisi
veya bakalar adna dorudan veya dolayl olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif
vermek,
d) 9 uncu maddeye gre grevlendirmeye katlamayaca belirtildii hlde ihaleye katlmak,
yasaktr.
Kamu Kurum ve Kurulularnca Grevlendirme ve halelere Katlmaktan Geici
Yasaklama
Madde 64 63 nc maddede belirtilen fiil veya davranlarda bulunduklar anlalanlar, bu
fiil ve davranlar grevlendirme srasnda vaki olmusa Genel Mdrlke o greve itirak
ettirilmeyecekleri gibi fiil veya davranlarnn zelliine gre Bakanlk tarafndan, haklarnda
bir yla kadar btn grevlendirme ve ihalelere katlmaktan yasaklama karar verilir. Genel
Mdrlk bu karar, Resmi Gazete'de ilan eder. Bu kararlar, sermaye irketinin siciline de
ilenir. Yasaklanan sermaye irketleri, yasakl olduklar sre iinde dier idarelerce yaplacak
grevlendirmelere ve ihalelere katlamazlar.
Haklarnda bu yolda ilem yaplan sermaye irketlerinin dier ortak irketlerine de ayn
meyyide uygulanr.
Grev verildii halde usulne gre szleme yapmayan veya szleme yapldktan sonra
taahhdnden vazgeen ve mcbir sebepler dnda taahhdn szleme ve artname
hkmlerine uygun olarak yerine getirmeyen sermaye irketleri hakknda da, Bakanlk
tarafndan, bir yla kadar grevlendirilmekten ve ihalelere katlmaktan yasaklama karar
verilir ve bu kararlar Resmi Gazete'de ilan edildii gibi ilgililerin sicillerine de ilenir.

51

Genel Mdrlk grevlendirme iin mracaat eden sermaye irketinin yasaklamay gerektirir
bir durumunu tespit ettii takdirde, bu hususu Bakanla bildirmekle ykmldr.
Ceza Sorumluluu ve Sonular
Madde 65 63 nc maddenin (c) bendinde yazl fiil ve davranlar, grev tamamlandktan
ve kabul ilemi yapldktan sonra anlalm olsa dahi grevli irketin yetkili temsilcileri
hakknda genel hkmlere gre ilem yaplr.
Genel Mdrlk Grevlilerinin Sorumluluu
Madde 66 n seim, grevlendirme, muayene, kabul, devir - teslim komisyon veya
heyetlerinin bakan ve yeleri ile dier ilgililer, grevlerini kanuni gereklere gre tarafszlkla
yapmadklar ve taraflardan birinin zararna yol aacak ihmal ve kusurlu hareketlerde
bulunduklarnn tespiti halinde haklarnda disiplin ve ceza kovuturmas genel hkmlere
gre yaplr.
Hileli naat ve Onarm
Madde 67 Tm tesisleri ile birlikte otoyol veya yolculukla ilgili hizmet tesislerinin yapm
ve onarmlarnda iletmeye alma tarihinden itibaren grev sresi iinde malzemenin hileli
olmasndan veya yapm ve onarmn teknik icaplara uygun olarak yaplmamasndan ortaya
kan hasarlarn giderilmesinden grevli irket sorumludur. Bu nedenle grev sresi
uzatlmaz.
Bu sorumluluunu yerine getirmeyen grevli irket hakknda 55 inci madde hkmleri
uygulanr.
DRDNC KISIM
eitli Hkmler
letme Sresince Gayri Safi Hasladan Pay Alnmas
Madde 68 Genel Mdrlk iletme sresince gayri safi hasladan pay alabilir. Bununla
ilgili esaslar szlemesinde belirlenir.
Kamulatrma
Madde 69 Otoyol, bakm, iletme ve yolculukla ilgili hizmet tesisleri iin gerekli
kamulatrma ilemleri Genel Mdrlke ve Genel Mdrlk adna yaplr.
(Deiik ikinci fkra: 31/5/2006 2006/10560 K.) Otoyol yapm iin gerekli antiye yeri ve
malzeme ocaklar grevli irket tarafndan temin edilir, ancak, artnamesinde belirtilmek
kaydyla bu yerler Genel Mdrlke de mevzuat hkmleri uyarnca temin edilebilir.
Grev szlemelerinde, kamulatrma bedelinin tamamen veya ksmen, grevli irkete Genel
Mdrle denmesi hususu hkme balanabilir.
Mlkiyet
52

Madde 70 Kamulatrlm arsa veya arazi ile zerine yaplacak otoyol ve tesislerin
mlkiyeti Genel Mdrle aittir ve Devlet mal hkmndedir.
Bakm
Madde 71 Grevli irket, iletme sresi iinde, grev kapsamndaki otoyolun ve bakm
iletme tesislerinin veya yolculukla ilgili hizmet tesislerinin bakmn, szleme ve
artnamede ngrlen ekilde yapmakla ve iletmenin devamlln salayacak ekilde
bunlar bakml tutmakla ykmldr.

Trafik Gvenlii
Madde 72 Grevli irket, grev yerinde, mevzuat; szleme ve artnamede belirlenmi
trafik gvenlii ile ilgili nlemleri almak ve bu konuda grevlilere gereken kolayl
gstermek ve yardmc olmakla ykmldr.
Grev Yeri inde Kalan Tesislerin Yerinin Deitirilmesi
Madde 73 Grev yeri iinde kalan gerek veya tzel kiilere veya kamu kurum ve
kurulularna ait her trl yeralt veya yerst tesislerinin yerinin deitirilmesi veya yeniden
yaplmasna ilikin protokollar grevli irket veya duruma gre Genel Mdrlke dzenlenir.
Ancak tesislerin yerinin deitirilmesi veya yeniden yaplmasna ilikin olarak gerek grevli
irket ve gerek Genel Mdrlke dzenlenecek protokollarda ngrlen mali klfet grevli
irket tarafndan karlanr.
in Kontrol
Madde 74 Grev kapsam iindeki ilerin projelerine, teknik artnamelere, standartlara,
szleme ve eklerine uygun olarak yaplp yaplmad Genel Mdrlke kontrol edilir veya
ettirilir.
Bu kontrol, grevli irketin sorumluluklarnn paylalmas anlamna gelmez.
Grevli irket grev kapsam iindeki ilerin projelerine, teknik artnamelere, standartlara,
szleme ve eklerine uygun olarak yaplp yaplmadn yetkili bir mavir mhendislik
firmas eliyle ve masraflar kendisine ait olmak zere etkin bir ekilde kontrol ettirir.
Kontrollukla ilgili masraflar finans analizinde gsterilir.
(Deiik drdnc fkra: 31/5/2006 2006/10560 K.) Kontrollk ilerini yapacak mavir
mhendislik firmas grevli irketin nerisi ve Genel Mdrln onay ile seilir. Grevli
irketin ie balama tarihinden itibaren ay ierisinde idarenin onaylayaca bir mavir
mhendislik firmasn grevlendirmemesi hlinde szleme feshedilir.
Mavir mhendislik firmas kontrolluk iini yrtrken iin ilerlemesi ve szleme ve
eklerine uygunluu ile ilgili periyodik raporlar dzenler. Bu raporlar proje ve yapm
safhasnda aylk, bakm-iletme safhasnda 3 aylk aralarla olur. Grevli irket bu raporlar
dzenli bir ekilde Genel Mdrle gnderir.
53

Kontrolluk ileriyle ilgili dier hkmler szlemede dzenlenir.

Yapm inin Kabul ve iletme zninin Verilmesi
Madde 75 Grevli irketin, grev kapsamndaki ilerin tamamlandn ve tesisleri ile
birlikte tm otoyolun veya yolculukla ilgili hizmet tesislerinin iletmeye hazr olduunu yazl
olarak Genel Mdrle bildirdii tarihten itibaren 20 gn iinde Genel Mdrlke bir
yapm ileri kabul komisyonu tekil edilir. Bu komisyon tarafndan;
a) Tamamland belirtilen tesislerin projelerine, szlemesine ve szleme eki artnamelere
ve standartlara uygun yaplp yaplmad kontrol edilir ve artlara uygunluu tespit edilenler
iin kabul tutana dzenlenir. Kabul yaplan otoyol ve tesislere iletme izni verilir. Genel
Mdrlke uygun grlmesi halinde grev kapsamndaki otoyol ve tesislerin ksmi kabul
yaplabilir ve bunlara ksmi iletme izni verilebilir.
b) Bu tesislerde hatal ve noksan iler tespit edildiinde; bunlar iletmeye engel tekil
etmeyecek nitelikte ise tamamlanmas iin bir sre verilerek bu otoyol ve tesislere de iletme
izni verilebilir. Hatal ve noksan iler, verilen srede tamamlanmaz ise bunlar Genel
Mdrlke yaplr veya yaptrlr; grevli irket bu iler iin yaplan harcamalar bir kat
fazlas ile demekle ykmldr. Hatal ve noksan ilerin tamamlanmas iin verilen sre
hibir ekilde grev sresini uzatmaz.
(a) ve (b) bentleri ile ilgili hkmler ve meyyideler szlemede dzenlenir.
Tarife Belirleme Esaslar
Madde 76 Otoyol gei cretleri tarifesi, grevli irketin talebi, Genel Mdrn teklifi
zerine Bakan onay ile tespit edilir.
Tarifenin tespitinde otoyol gelirini makul seviyede tutacak trafik dengesi, maliyeti oluturan
eitli harcamalar, mahalli artlar, bu yolda iletme sresinde yaplan yatrmlar ile bu kabil
yollardan ite ve dta alnan cret seviyeleri dikkate alnarak bu tr yatrmlar mmkn klc
ve tevik edici bir gelir seviyesinin salanmas esas alnr.
Yolculuk ile ilgili hizmet tesislerinde uygulanacak cretler gnn koul lar, ekonomik artlar
ve genel hkmlere gre grevli irket tarafndan Genel Mdrln onay alnarak tespit
edilir. Ancak, bu tesislerde cret alnmadan yerine getirilecek hizmet trleri szlemede
belirlenir.
Tarifenin belirlenmesine ilikin hkmler szlemede dzenlenir.
letmeye ama
Madde 77 Genel Mdrlke iletme izni verilmeden otoyol veya yolculukla ilgili hizmet
tesisleri iletmeye alamaz.
1593 sayl Erime Kontrollu Karayollar Kanununun 11 inci maddesinde ngrlen duyuru
Genel Mdrlke yaplr.
letme ile ilgili hususlar szleme ve eklerinde dzenlenir.
54

Grevin Sona Ermesi

Madde 78 Grev kapsam iindeki bakm-iletme ve yolculukla ilgili btn tesisleriyle
birlikte otoyol veya yolculukla ilgili hizmet tesisleri ve mtemilat, ayrlmaz paralar
(mtemmim czleri) ile birlikte, grev sresi sonunda her trl bor ve taahhtlerden ari,
eksiksiz, bakml ve onarm gerektirmeden kullanlabilir durumda bedelsiz olarak
kendiliinden Genel Mdrle geer.
Grevli irket tarafndan iletilmekte olan btn tesisleriyle otoyolun veya yolculukla ilgili
hizmet tesislerinin eksiksiz, bakml ve onarm gerektirmeden kullanlabilir durumda
olduunun tespiti iin yolculukla ilgili hizmet tesislerinde ay nce Genel Mdrln
onay ile bir devir-teslim komisyonu kurulur. Bu komisyonun almas ile ilgili hususlar
szlemede belirlenir.
Btn tesisleriyle otoyolda veya yolculukla ilgili hizmet tesislerinde proje ve szleme
hkmlerine gre komisyonca tespit edilen her trl eksikliklerin, bakm ve onarm gerektiren
durumlarn grev sresi iinde belirtilecek tarihe kadar yaplmas ve tamamlanmas grevli
irketten istenir. Yaplmas ve tamamlanmas istenen eksikliklerin ve onarmlarn yerine
getirilmemesi halinde bunlar, bedeli bir kat fazlas ile iletme teminatndan karlanmak zere
Genel Mdrlke yaplr veya yaptrlr. letme teminatnn yetersiz kalmas halinde aradaki
fark grevli irket, Genel Mdrle demekle ykmldr.
Grevli irketin Sorumluluu
Madde 79 Tm tesisleriyle birlikte otoyolun veya yolculukla ilgili hizmet tesislerinin
yapm, bakm ve iletilmesi srasnda, grevin balamasndan bitimine kadar geen sre
iinde, mevzuatta ngrlen her trl hukuki, mali ve cezai sorumluluk grevli irkete aittir.
Srelerin Hesab
Madde 80 Bu Ynetmelikte yazl srelerin hesaplanmasnda hkm bulunmayan hallerde
Borlar Kanunu hkmleri uygulanr.
Tebligat
Madde 81 Bu Ynetmelik ile artname ve szlemelerde hkm bulunmayan hallerde
yaplacak tebligat hakknda 7201 sayl Tebligat Kanunu hkmleri uygulanr.
Yrrlk
Madde 82 Saytay'n gr alnarak hazrlanan bu Ynetmelik yaym tarihinde yrrle
girer.
Yrtme
Madde 83 Bu Ynetmelik hkmlerini Bayndrlk ve skan Bakan yrtr

55

III-YAP-KRALA MODELNE LKN MEVZUAT

SALIK HZMETLER TEMEL KANUNU EK MADDE 7

(EK: 3/7/2005-5396/1 Md.)
Kanun Numaras : 3359
Kabul Tarihi : 7/5/1987
Yaymland R.Gazete : Tarih : 15/5/1987 Say : 19461

Yaplmasnn gerekli olduuna Yksek Planlama Kurulu tarafndan karar verilen

salk tesisleri, Salk Bakanlnca verilecek n proje ve belirlenecek temel standartlar
erevesinde, kendisine veya Hazineye ait tanmazlar zerinde ihale ile belirlenecek gerek
veya zel hukuk tzel kiilerine krkdokuz yl gememek artyla belirli sre ve bedel
zerinden kiralama karl yaptrlabilir. (Ek cmle: 11/10/2011-KHK-663/58 md.) Deeri
yirmi milyon Trk Lirasna kadar olan tesislerin bu madde kapsamnda yaptrlmasna Salk
Bakannca karar verilebilir.
Bu amala Maliye Bakanlnca, gerek veya zel hukuk tzel kiilerine Hazineye ait
tanmazlar bedelsiz devredilebilir. Bu tanmazlarn szleme sresince amac dnda
kullanlamayacana,
Maliye
ve
Salk
bakanlklarndan
izin
alnmakszn
devredilemeyeceine dair tapu ktne erh konulur.
Kira bedeli ve kiralama sresinin tespitinde; tanmazn gerek veya zel hukuk tzel
kiilerine ait olup olmad, bedelsiz Hazine tanmaz devredilip devredilmedii, yatrmn
maliyeti, tbb donanmn bu kiiler tarafndan salanp salanmayaca, kiralama konusu
tanmaz ve zerindeki salk tesislerinde tbb hizmetler dndaki hizmetlerin ve alanlarn
iletilmesinin kiralayana verilip verilmeyecei hususlar dikkate alnr.
Bu ekilde yaplacak kiralama ilemlerine ait kira bedelleri Salk Bakanlna bal
Dner Sermaye letmelerince denir.
Salk Bakanlnn kullanmnda bulunan salk tesislerinin, ngrlecek proje ve
belirlenecek esaslar dorultusunda yenilenmesi; tesislerdeki tbb hizmet alanlar dndaki
hizmet ve alanlarn iletilmesi karlnda, szlemeyle gerek veya zel hukuk tzel
kiilerine yaptrlabilir.
Bu madde kapsamnda yaplacak yatrmlarla ilgili olarak, otuzalt aylk sreyi
gememek ve szlemede belirlenecek inaat yapm sresi ile snrl olmak kaydyla, Salk
Bakanl ile gerek veya zel hukuk tzel kiileri arasnda yaplacak her trl i ve ilemler
56

ile dzenlenecek katlar, 1.7.1964 tarihli ve 488 sayl Damga Vergisi Kanununa gre alnan
damga vergisi ile 2.7.1964 tarihli ve 492 sayl Harlar Kanunu uyarnca alnan harlardan
mstesnadr.
Bu maddeye gre yaplacak i ve ilemler, 8.9.1983 tarihli ve 2886 sayl Devlet hale
Kanunu ile 4.1.2002 tarihli ve 4734 sayl Kamu hale Kanununa tbi deildir.
Bu maddenin uygulanmasna ilikin esas ve usller ile ihale yntemi; gerek veya
zel hukuk tzel kiilerinde aranlacak nitelikler, szlemelerin kapsam ve konuya ilikin
dier hususlar Maliye Bakanl, Salk Bakanl, Devlet Planlama Tekilat ve Hazine
mstearlklarnca mtereken hazrlanarak Bakanlar Kurulu karar ile yrrle konulur.

57

SALIK TESSLERNN, KRALAMA KARILII YAPTIRILMASI LE

TESSLERDEK TIBB HZMET ALANLARI DIINDAK HZMET VE
ALANLARIN LETLMES KARILIINDA YENLENMESNE DAR
YNETMELK
Bakanlar Kurulu Kararnn Tarihi : 3/7/2006 No : 2006/10655
Dayand Kanunun Tarihi : 7/5/1987 No : 3359
Yaymland R.Gazetenin Tarihi : 22/7/2006 No : 26236
BRNC BLM
Ama, Kapsam, Dayanak ve Tanmlar
Ama
MADDE 1 (Deiik: 30/4/2010-2010/403 K.)
(1) Bu Ynetmeliin amac; 3359 sayl Salk Hizmetleri Temel Kanununun ek 7 nci
maddesi uyarnca; yaplmasnn gerekli olduuna Yksek Planlama Kurulu tarafndan karar
verilen salk tesislerinin, Salk Bakanlnca verilecek n proje ve belirlenecek temel
standartlar erevesinde, kendisine veya Hazineye ait tanmazlar zerinde ihale ile
belirlenecek gerek kiilere veya zel hukuk tzel kiilerine krkdokuz yl gememek artyla
belirli sre ve bedel zerinden kiralama karl yaptrlmasna, bu amala Maliye
Bakanlnca Hazineye ait tanmazlar zerinde gerek kiiler veya zel hukuk tzel kiileri
lehine bedelsiz olarak krkdokuz yla kadar st hakk tesis edilmek suretiyle bu tanmazlarn
devredilmesine; kira bedeli ve kiralama sresinin tespitine, salk tesislerindeki tbb hizmet
alanlar dndaki hizmet ve alanlarn iletilmesi karlnda yenilenmesine, ihale
yntemlerine, isteklilerde aranacak niteliklerin belirlenmesine, szlemelerin kapsamna ve
dier hususlara dair usul ve esaslar belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik; 3359 sayl Kanunun ek 7 nci maddesi erevesinde,
Yksek Planlama Kurulu tarafndan yaplmasnn gerekli olduuna karar verilen salk
tesisleri ile Salk Bakanlnca yenilenmesine karar verilen salk tesislerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik; 3359 sayl Kanunun ek 7 nci maddesine dayanlarak
hazrlanmtr.
Tanmlar
MADDE 4 (1) Bu Ynetmeliin uygulanmasnda;
a) Bakanlk: Salk Bakanln,
b) Dier szlemeler: Szleme ile balantl olarak yklenici ile nc ahslar arasnda
imzalanan ve szleme hkmlerine aykr hkmler ihtiva etmeyen szlemeleri,
c) (Ek: 15/6/2011-2011/2011 K.) Dviz Kuru Sepeti: Trkiye Cumhuriyet Merkez
Bankasnca al kurlar zerinden hesaplanan deeri,
) (Ek: 15/6/2011-2011/2011 K.) Dzeltme katsays: Dviz Kuru Sepetindeki art orannn
58

(FE+TFE)/2 oranndaki artn zerinde olmas halinde, dare tarafndan ek-1'de yer alan
formle gre hesaplanan katsayy,
d) Harcama yetkilisi: 5018 sayl Kamu Mal Ynetimi ve Kontrol Kanunu erevesinde
yetkilendirilen idare yetkilisini,
e) dare: Bakanlk merkez tekilatnn ilgili birimi ile Bakanla bal salk kurum ve
kurulularn,
f) hale dokman: hale konusu salk tesisinin projelendirme, yapm, bakm ve iletilmesi
ilerinde; isteklilere talimatlar da ieren idar artnameler ile yaptrlacak iin n projesini de
kapsayan teknik artnameler, szleme tasars ve gerekli dier belge ve bilgileri,
g) stekli: dare tarafndan alan ihaleye teklif veren gerek kiiler veya zel hukuk tzel
kiilerini,
) letme dnemi ynetim plan: Tbb hizmetler dndaki hizmet ve alanlarn ykleniciye
braklmas durumunda bu alanlarn yklenici tarafndan ne ekilde iletilecei ve bu
hizmetlerin verilmesi esnasnda, idare ile yklenici arasnda kurulacak iletim-ynetim
organizasyon modelini,
h) Kesin proje: Belli bir salk tesisinin Bakanlka temin edilen n projesine gre, ihale
dokman ve temel standartlar dokmanna bal kalnarak, mmkn olan arazi ve zemin
aratrmalar yaplm olan, yap elemanlarnn lmlendirilip boyutlandrld, inaat sistem
ve gereleri ile teknik zelliklerinin belirtildii, ihale zerinde kalan ve szlemenin
imzalanmasn mteakip yklenici tarafndan hazrlanan projeyi,
) Kira bedeli: Ykleniciye szleme erevesinde yapt yapm ileri karl olarak; arsa
veya arazinin Hazineye veya gerek kiiye veya zel hukuk tzel kiilerine ait olup olmad;
yatrmn maliyeti ve kr; tbb hizmet alanlar dndaki hizmet ve alanlarn ykleniciye
braklp braklmamasna bal olarak, tbb hizmetler dndaki alanlardan yklenicinin elde
edecei getiriler ile tbb donanmn yklenici tarafndan salanp salanmayaca gibi
hususlar da dikkate alnarak hesaplanan, szleme sresince ve szlemede ngrlecek
dnemler erevesinde denecek tutar,
i) Ortak giriim: haleye katlmak zere birden fazla gerek kii veya zel hukuk tzel
kiilerinin aralarnda yaptklar anlama ile oluturulan i ortakl veya konsorsiyumlar,
j) n proje: Belli bir salk tesisinin kesin ihtiya programna gre gerekli zemin ve arazi
aratrmalar yaplarak, bilgilerin hlihazr haritalardan alnd, varsa evresel etki
deerlendirme ve fizibilite raporlar dhil elde edilen verilere dayanlarak hazrlanan plan,
kesit, grn ve profillerin belirtildii bir veya birka zm ieren, bir salk tesisinin
konsept ve temel tasarm unsurlarn ve ihtiya listesi ile mahal listesini de ieren projeyi,
k) Salk tesisi: Entegre salk kamps, eitim aratrma hastanesi, devlet hastanesi, zel dal
hastanesi, gn hastanesi, salk oca, klinik otel, rehabilitasyon merkezi, kanser aratrma
merkezi, a eitim merkezi, a retim merkezi, a aratrmagelitirme merkezi, ana ocuk
sal ve aile planlamas merkezi, toplum sal merkezi, organ ve doku bankas, blgesel
kan merkezi, kan rnleri retim tesisi, az ve di sal merkezi, tm kara, hava ve deniz
tehizatlar dhil olmak zere 112 acil servis komuta kontrol merkezi ile destek birimleri dhil
ilgili tesisin her trl blmleri ve bunlarla snrl olmamak kaydyla, Bakanln yapmak ve
yaptrmakla ykml olduu ek binalar dhil salkla ilgili dier tm tesisleri,
l) (Deiik: 30/4/2010-2010/403 K.) Szleme: Yapm ve yenileme ilemleri ile ilgili olarak
idare ile yklenici arasnda zel hukuk hkmlerine gre yaplan, Hazineye ait tanmazlar
zerinde yklenici lehine bedelsiz olarak krkdokuz yla kadar st hakk tesis edilmek
suretiyle bu tanmazlarn devredilmesi halinde, st hakk szlemesine esas tekil eden ve
59

onun ayrlmaz bir paras olan szleme ve eklerini,

m) Temel standartlar: Bakanlka belirlenecek olan, bir salk tesisinin projelendirilmesi,
yapm, bakm ile tesislerdeki tbb alan dndaki ticari alanlar ile hizmet alanlarnn ne
ekilde iletileceine dair standartlar,
n) (Deiik: 13/4/2007- 2007/12022 K.) Tbb hizmetler dndaki alanlar: hale dokmannda
belirtilen artlara uygun olarak, otopark, otel, banka ubesi, restoran, kafeterya, konferans ve
kltr merkezi, internet ve iletiim merkezi, yal bakm evi, kre, personel servisi, taksi
hizmetleri ve benzeri ulatrma hizmetleri, zayflama ve diyet merkezi gibi n proje ile
tanmlanacak olan, salk tesisi konsepti ile uyumlu alanlar,
o) Tbb hizmetler dndaki hizmetler: Szleme hkmlerine gre, yklenici tarafndan
stlenilen tbb destek hizmetleri ile bilgi ilem, hasta danmanl, sterilizasyon,
amarhane, temizlik, gvenlik, yemekhane, arivleme ve benzeri hizmetleri; aydnlatma,
asansr, stma, soutma, havalandrma, tbb gaz, su ve enerji temini, atk ve atk su
uzaklatrma hizmetleri de dhil olmak zere binalarn tamiri, bakm ve iletilmesi, park ve
bahe bakm ve kara, hava, deniz ambulans hizmetleri ile morg ve gasilhane hizmetlerini,
) Toplam sabit yatrm tutar: Yklenici tarafndan szleme hkmlerine gre yaplacak
olan yapm ve yenileme ileri ve varsa arsa/arazi maliyeti ile ilgili olarak szlemede
belirtilen toplam tutar,
p) Uygulama projesi: Belirli bir salk tesisinin Bakanlka onayl kesin projesine gre
yapnn her trl ayrntsnn belirtildii yklenici tarafndan hazrlanan projeyi,
r) (Deiik: 30/4/2010-2010/403 K.) st hakk szlemesi: Salk tesislerinin Hazineye ait
tanmazlar zerinde kiralama karlnda yaptrlmas hlinde, bu tanmazlar zerinde
yklenici lehine bedelsiz olarak krkdokuz yla kadar st hakk tesis edilmek suretiyle bu
tanmazlarn devredilmesine ilikin olan ve (j) bendinde tanmlanan szlemeye dayanan,
szleme ve eklerini,
s) Yenileme veya yapm ileri: Mevcut salk tesislerinin yenilenme zaruretinin ortaya kt
durumlarda Bakanlka ngrlecek proje ve belirlenecek esaslar erevesinde yenilenmesi
veya Yksek Planlama Kurulunca yaplmasna karar verilen salk tesisinin yapm ilerinin
szleme hkmlerine gre yapm ile sz konusu salk tesisinin bnyesinde yer alan
malzeme, tehizat ve varsa ihale dokmannda belirtilen tbb donanm da dhil olmak zere
donanmn yklenici tarafndan temini ilerini,
) Yklenici: hale sonucunda, zerine ihale yaplan ve Bakanlk ile szleme imzalayan
gerek kiiler veya zel hukuk tzel kiilerini,
t) (Ek: 30/4/2010-2010/403 K.) zel amal irket: 3359 sayl Kanun ve bu Ynetmelik
hkmleri uyarnca imzalanacak szlemenin taraf olmak, szleme hkmlerini ifa etmek
zere, faaliyet konusu sadece szleme konusu ile snrl olmak kaydyla, ihale zerine
braklan birden fazla gerek kii, zel hukuk tzel kiisi ve bunlardan mteekkil i ortakl
veya konsorsiyumlarca Trk hukukuna gre kurulan sermaye irketini,
ifade eder.
KNC BLM
Temel lkeler, Yapm ve Yenileme, n Hazrlklar
Temel ilkeler
MADDE 5 (1) Bu Ynetmeliin uygulanmasnda aadaki ilkeler gzetilir:
a) halelerde saydaml, rekabeti, eit muameleyi, gvenilirlii, gizlilii, kamuoyu denetimini
ve kaynaklarn verimli kullanlmasn salamak esastr.
60

b) halelerde; proje baznda ve iin niteliine gre en az maliyetle en yksek fayda salayan
teklif, ekonomik adan en avantajl teklif kabul edilir.
c) haleler, merkeze aktarlan paylar da dhil olmak zere dner sermaye iletmelerinin
gelirleri dikkate alnarak yaplr.
Salk tesislerinin yaptrlmas veya yenilenmesi
MADDE 6 (1) Bakanlk; n proje, fizibilite raporu, temel standartlar dokman ve ihale
dokmanlar erevesinde, Maliye Bakanlnca bedelsiz olarak ykleniciye devredilecek
olan arsa/arazi zerinde veya ahsa ait arsa/arazi zerinde ina ettirmek suretiyle, szlemede
belirlenecek kira bedelleri karlnda salk tesisleri yaptrabilir.
(2) Salk tesislerindeki tbb hizmetler dndaki hizmet ve alanlarn iletilmesi ykleniciye
braklabilir. Bu durumda kira bedelinin hesab ykleniciye braklan tbb hizmetler dndaki
alan ve hizmetler dikkate alnarak yaplr. Kira bedeli hesabnda dikkate alnmak kaydyla,
yaptrlacak salk tesislerindeki tm tbb ekipmanlar ile mefruatn yklenici tarafndan
salanmas ihale dokmanlar ve szleme erevesinde ngrlebilir.
(3) Bakanlk mevcut salk tesislerinin ve eklentilerinin yenilenmesi ilerini, fizibilite raporu,
yenileme projesi, ihale dokmanlar ve szlemede belirlenecek hususlar dorultusunda,
salk tesislerindeki tbb hizmetler dndaki hizmet ve alanlarn ykleniciye braklmas
karlnda yaptrabilir.
(4) Yenileme ilerinde ykleniciye herhangi bir kira bedeli denmez. Yenileme projelerinde
ykleniciye braklan hizmet alanlarnn bedelleri szleme hkmleri dorultusunda hizmet
bedeli olarak ykleniciye denir.
(5) dare, salk tesislerinin yaptrlmas veya yenilenmesi ile ilgili olarak yklenici ile
imzalanacak szleme sresini, hazrlanan fizibilite raporunun sonucuna gre, ihale ncesinde
belirler ve szleme sresini ihale dokmannda isteklilere duyurur. Szleme sresi yapm
veya yenileme sreleri de dhil olmak zere, krkdokuz yl geemez.
(6) Bakanlk gerek grmesi hlinde birden fazla salk tesisi yapm ve yenileme iini tek bir
ihale ile yaptrabilir.
n hazrlklar ve yetkilendirme
MADDE 7 (1) Bakanlk, yaptrlmas planlanan her bir salk tesisi projesini Yksek
Planlama Kuruluna sunmadan nce, projenin "n Fizibilite Raporu"nu hazrlar veya
hazrlatr.
(2) (Deiik: 30/4/2010-2010/403 K.) Bakanlk, n fizibilite raporu hazrlanrken, her bir
proje iin ngrlen uygun nitelikte tanmaz bulunup bulunmad ve bu tanmazlar
zerinde yklenici lehine bedelsiz olarak krkdokuz yla kadar st hakk tesis edilmek
suretiyle bedelsiz devrin mmkn olup olmad konusunda Maliye Bakanlnn uygun
grn alr.
(3) Bu Ynetmelik kapsamnda salk tesisi yaplmasna karar verilen yerde Hazineye ait
uygun artlarda arsa/arazi bulunamamas veya yatrm asndan ahsa ait arsa/arazilerin
maliyet bakmndan daha uygun olmas durumunda, ahsa ait araziler deerlendirilebilir.
(4) Bakanlk, plan, program ve politikalar erevesinde belirledii ve belli kriterlere dayal
olarak seimini yapt projeleri, n fizibilite raporlar ve arsa/arazi teminine ynelik zm
nerileri ile birlikte Yksek Planlama Kuruluna sunar. Yksek Planlama Kurulu, Bakanln
proje nerilerini inceler ve karara balar. Yenileme projeleri Yksek Planlama Kurulunun
onayna sunulmaz.
(5) Bakanlk, Yksek Planlama Kurulunca yaplmas onaylanan her bir proje iin, ihale i ve
61

ilemlerinde kullanmak zere; n proje, fizibilite raporu, temel standartlar dokman ile ihale
dokman hazrlar veya hazrlatr.
(6) n proje, fizibilite raporu, ihale dokman ve temel standartlar raporu hazrlanmas veya
hazrlatlmasnda dner sermaye kaynaklar kullanlr. Bu maddede belirtilen almalarn
yaptrlmasnda dner sermaye iletmelerinin tabi olduu mevzuat hkmleri uygulanr.
(7) Bu Ynetmelik erevesinde hazrlanacak veya hazrlatlacak tm raporlar ve dokmanlar
iin dner sermaye kaynaklarnn kullanmnn yan sra bu Ynetmelikte yer alan ihale
usulleri de uygulanabilir.
(8) Bakanlk baz salk tesisleri iin n proje yaptrmak zere; mimarlk, peyzaj mimarl ve
mhendislik projeleri ile ilgili olarak, belirlenecek usul ve esaslar dhilinde dll proje veya
tasarm yarmas aabilir veya bu Ynetmelikte belirtilen usul ve esaslara gre n proje
ihalesi dzenleyebilir. Yarmay veya ihaleyi kazanan projenin veya tasarmn telif haklar
Bakanla geer. Bu husus n proje temin ve proje yarmalar artnamelerinde belirtilir.
(9) Merkez tekilatnda hangi birimlerin yapm ve yenileme projelerinde yetkilendirilecei ve
tara tekilatna yapm ve yenileme projeleri iin yetki devri yaplp yaplmayaca hususu
Bakanlk tarafndan yaymlanacak bir genelge ile belirlenir.
NC BLM
hale Usul ve Esaslar
hale ilan
MADDE 8 (1) Bu Ynetmelik erevesinde idare tarafndan yaptrlmak istenen yapm
veya yenileme ileri ve n yeterlik ilan, Resm Gazetede, Trkiye apnda yaymlanan
yksek tirajl iki gazetede ve internette, belirlenen ihale tarihinden en az doksan gn nce
olmak zere ve en az birer defa ilan yaplarak duyurulur.
(2) in zelliinin gerektirdii durumlarda, yurtdnda yksek tirajl iki gazetede belirlenen
ihale tarihinden en az doksan gn nce olmak zere ve en az birer defa ilan yaplarak ihale
duyurulur.
(3) n yeterlik deerlendirmesi sonucunda yeterlii belirlenen adaylara ihale gnnden en az
altm gn nce davet mektubu gnderilir.
(4) n yeterlik deerlendirilmesi yaplmayacak ihalelerde bu sreler yarsna kadar
azaltlabilir.
hale ilanlarnda bulunmas zorunlu hususlar
MADDE 9 (1) lanlarda aadaki hususlarn belirtilmesi zorunludur;
a) hale konusu olan iin nitelii ve yeri.
b) artname ve eklerinin nereden ve hangi artlarla temin edilecei.
c) halenin nerede, hangi tarih ve saatte ve hangi usulle yaplaca.
) steklilerde aranacak yeterlik kriterleri ile istenen belgelerin neler olduu.
d) Tekliflerin hangi tarih ve saate kadar, nereye verilecei.
e) Konsorsiyumlarn teklif verip veremeyecei.
steklilerde aranlacak zellikler
MADDE 10 (1) (Deiik: 30/4/2010-2010/403 K.) Bu Ynetmelik kapsamnda yaplacak
ihalelere katlacak isteklilerin veya ortak giriimi oluturan gerek veya tzel kiilerden her
62

birinin salam bir mal yapya sahip olduklarn, bamsz deneti veya yeminli mali
mavirlerce tasdik edilmi mal tablolar ile kantlamalar zorunludur. steklilerin salamas
gereken referanslara, tecrbeye, mal ve teknik yeterlie ilikin hususlar Bakanlka belirlenir
ve ihale ilannda ve ihale dokmannda duyurulur.
(2) haleye katlacak isteklilerden, ekonomik ve mal yeterlik ile meslek ve teknik
yeterliklerinin belirlenmesine ilikin olarak aada belirtilen bilgi ve belgeler istenebilir:
a) Ekonomik ve mal yeterliin belirlenmesi iin;
1) Bankalardan temin edilecek isteklinin mal durumu ile ilgili belgeler,
2) steklinin, ilgili mevzuat uyarnca yaynlanmas zorunlu olan bilanosu veya bilanosunun
gerekli grlen blmleri, yoksa bunlara edeer belgeleri,
3) steklinin i hacmini gsteren toplam cirosu veya ihale konusu i ile ilgili taahhd
altndaki ve bitirdii i miktarn gsteren belgeler.
b) Meslek ve teknik yeterliin belirlenmesi iin;
1) steklinin, mevzuat gerei ilgili odaya kaytl olarak faaliyette bulunduunu ve teklif
vermeye yasal olarak yetkili olduunu kantlayan belgeler,
2) steklinin retim ve/veya imalat kapasitesine, aratrma-gelitirme faaliyetlerine ve kaliteyi
salamasna ynelik belgeler,
3) steklinin organizasyon yapsna ve ihale konusu ii yerine getirmek iin yeterli sayda ve
nitelikte personel altrdna veya altracana ilikin bilgi ve/veya belgeler,
4) hale konusu hizmet veya yapm ilerinde isteklinin ynetici kadrosu ile ii yrtecek
teknik personelinin eitimi ve meslek niteliklerini gsteren belgeler,
5) hale konusu iin yerine getirilebilmesi iin gerekli grlen tesis, makine, tehizat ve dier
ekipmana ilikin belgeler,
6) stekliye dorudan bal olsun veya olmasn, kalite kontrolden sorumlu olan ilgili teknik
personel veya teknik kurululara ilikin belgeler,
7) hale konusu iin ihale dokmannda belirtilen standartlara uygunluunu gsteren, uluslar
aras kurallara uygun ekilde akredite edilmi kalite kontrol kurulular tarafndan verilen
sertifikalar,
8) darenin talebi hlinde doruluu teyit edilmek zere, tedarik edilecek mallarn
numuneleri, kataloglar ve/veya fotoraflar.
(3) hale konusu iin niteliine gre; ikinci fkrada belirtilen bilgi veya belgelerden
hangilerinin yeterlik deerlendirmesinde kullanlaca, ihale dokmannda ve ihale veya n
yeterlie ilikin ilan veya davet belgelerinde belirtilir.
(4) Aada belirtilen durumlardaki istekliler ihale d braklr:
a) flas eden, tasfiye hlinde olan, ileri mahkeme tarafndan yrtlen, konkordato ilan eden,
ilerini askya alan veya kendi lkesindeki mevzuat hkmlerine gre benzer bir durumda
olanlar.
b) flas ilan edilen, hakknda zorunlu tasfiye karar verilen, alacakllara kar borlarndan
dolay mahkeme idaresi altnda bulunan veya kendi lkesindeki mevzuat hkmlerine gre
benzer bir durumda olanlar.
c) Trkiye'nin veya kendi lkesinin mevzuat hkmleri uyarnca kesinlemi sosyal gvenlik
prim borcu bulunanlar.
) Trkiye'nin veya kendi lkesinin mevzuat hkmleri uyarnca kesinlemi vergi borcu
63

bulunanlar.
d) hale tarihinden nceki be yl iinde, meslek faaliyetlerinden dolay yarg kararyla
hkm giyenler.
e) hale tarihinden nceki be yl iinde, ihaleyi yapan idareye yapt iler srasnda i veya
meslek ahlakna aykr faaliyetlerde bulunduu bu idare tarafndan ispat edilenler.
f) hale tarihi itibaryla, mevzuat gerei kaytl olduu oda tarafndan meslek faaliyetten men
edilmi olanlar.
g) Bu maddede belirtilen bilgi ve belgeleri vermeyen veya yanltc bilgi ve/veya sahte belge
verdii tespit edilenler.
) 11 inci maddeye gre ihaleye katlamayaca belirtildii hlde ihaleye katlanlar.
h) 4734 sayl Kamu hale Kanununun 17 nci maddesinde belirtilen yasak fiil veya
davranlarda bulunduklar tespit edilenler.
haleye katlamayacak olanlar
MADDE 11 (1) haleyi yapan idarenin;
a) hale yetkilileri,
b) hale ilemlerini hazrlamak, yrtmek, sonulandrmak ve denetlemekle grevli personeli,
c) (a) ve (b) bentlerinde belirtilen ahslarn eleri ve nc derece dhil olmak zere nc
dereceye kadar kan ve kayn hsmlar,
) (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen ahslarn, ynetim kurullarnda grevli olmadklar
veya sermayesinin yzde onundan fazlasna sahip olmadklar anonim ortaklklar hari
ortaklar,
d) 4734 sayl Kamu hale Kanunu ve dier kanunlardaki hkmler gereince geici veya
srekli olarak kamu ihalelerine katlmaktan yasaklanm olanlar,
dorudan veya dolayl olarak veya alt yklenici olarak ihalelere katlamazlar.
Ortak giriim ve zel amal irket
MADDE 12 (Deiik: 30/4/2010-2010/403 K.)
(1) Ortak giriim, birden fazla gerek veya tzel kii tarafndan i ortakl veya konsorsiyum
olarak oluturulabilir. ortakl yeleri, hak ve sorumluluklaryla iin tmn birlikte
yapmak zere, konsorsiyum yeleri ise hak ve sorumluluklarn ayrarak iin kendi uzmanlk
alanlaryla ilgili ksmlarn yapmak zere ortaklk yapar.
(2) zel amal irket kurmak zere bir araya gelen birden fazla gerek veya tzel kiilerde
hak ve sorumluluklar, zel amal irket kurulana kadar mnferiden her bir gerek veya tzel
kiiye, zel amal irket kurulduktan sonra irkete aittir.
(3) ortakl her trl ihaleye teklif verebilir. dare, konsorsiyumlarn veya zel amal
irket kurmak zere bir araya gelen birden fazla gerek veya tzel kiinin ihaleye katlp
katlamayacan ihale dokmannda belirtir. hale aamasnda ortak giriimlerden
ortaklklarna dair anlama veya taahhtname istenir. ortakl anlamalarnda pilot ortak,
konsorsiyum anlamalarnda koordinatr ortak belirtilir.
(4) halenin i ortakl veya konsorsiyum zerinde kalmas hlinde, szleme imzalanmadan
nce noter tasdikli i ortakl veya konsorsiyum szlemesinin verilmesi gerekir. ortakl
anlama ve szlemesinde, i ortakln oluturan gerek veya tzel kiilerin taahhdn
yerine getirilmesinde mtereken ve mteselsilen sorumlu olduklar; konsorsiyum anlama ve
szlemesinde, konsorsiyumu oluturan gerek veya tzel kiilerin, iin hangi ksmn taahht
64

ettikleri ve taahhdn yerine getirilmesinde koordinatr ortak araclyla aralarndaki

koordinasyonu salayacaklar belirtilir.
(5) halenin ortak giriim veya zel amal irket kurmak zere bir araya gelen birden fazla
gerek veya tzel kii zerinde kalmas halinde szleme imzalanmadan nce zel amal
irketin ticaret sicil gazetesinde yaymlanan irket kuruluuna ilikin ticari sicil kaydnn
verilmesi gerekir.
(6) Bu Ynetmelik kapsamndaki her bir kiralama karl szleme iin ayr ve yeni bir zel
amal irket kurulmas gerekir. Bu irketin ana szlemesinde, gerekletirecei salk tesisi
projesi faaliyet konusu olarak belirtilir.
Alt ykleniciler
MADDE 13 (1) hale konusu iin zellii nedeniyle ihtiya grlmesi hlinde, ihale
aamasnda isteklilerden alt yklenicilere yaptrmay dndkleri ileri belirtmeleri,
szleme imzalamadan nce de alt yklenicilerin listesini idarenin onayna sunmalar
istenebilir. Ancak bu durumda, alt yklenicilerin yaptklar ilerle ilgili sorumluluu
yklenicinin sorumluluunu ortadan kaldrmaz.
hale ilem dosyas
MADDE 14 (1) hale suretiyle yaplacak iler iin bir ilem dosyas dzenlenir. Bu dosyada
onay belgesi, tahmin edilen yatrm ve denecek tahmini kira bedeli, bedele ilikin hesap
tutana, ihale dokman ve ekleri, ilana ilikin belge ve gazete nshalar ile ihale srecine
ilikin dier belgeler bulunur.
(2) artnamelerde teknie uygun olmayan veya gereklemesi mmkn bulunmayan kayt ve
artlarn bulunduunun anlalmas hlinde, komisyonlar ilgili idareye artnameleri
dzelttirmek zere ihaleyi erteler. Bu durumda ihale, yeniden dzenlenecek artnameye ve
yaplacak ilana gre yrtlr.
hale dokmanlar
MADDE 15 (1) haleye klmadan nce, yapm veya yenileme ilerinin zelliklerini ve
kapsamn belirleyen ihale dokmanlar, isteklilere talimatlar, artnameler ve szleme tasars
Bakanlk tarafndan hazrlanr veya hazrlatlr. Projeye bal olarak; Bakanlka hazrlanan
veya hazrlatlan n proje, fizibilite raporu, temel standartlar dokman ile yenileme projeleri
ihale dokmanlar eki olarak isteklilere verilir.
(2) hale dokmanlarnda salk tesisinin mahiyetine gre konulacak zel ve teknik artlarn
yannda, genel olarak aadaki hususlarnda yer almas zorunludur:
a) Yaplacak veya yenilenecek salk tesisinin ad, nevi, nitelii, kapsam ile ykleniciye
braklacak olan tbb hizmetler dndaki hizmet ve alanlarn kapsam.
b) hale usul, ihale tarih ve saati ile tekliflerin nereye verilecei.
c) steklilere talimatlar.
) steklilerde aranlan artlar, belgeler ve yeterlik kriterleri.
d) hale dokmannda aklama isteme ve yaplma yntemleri.
e) Tekliflerin geerlilik sresi.
f) haleye ortak giriimlerin teklif verip veremeyecei, ihale konusu iin tamamna veya bir
ksmna teklif verilmesinin mmkn olup olmad.
g) Tekliflerin alnmas, almas ve deerlendirilmesinde uygulanmas gereken bu
Ynetmelikte belirtilen usul ve esaslar.
65

) hale kararnn alnmasndan szlemenin imzalanmasna kadar uygulanmas gereken ve bu

Ynetmelikte belirtilen usul ve esaslar.
h) halenin sadece yerli isteklilere ak olup olmad.
) Geici ve kesin teminat oranlar ile teminatlara ait artlar.
i) hale saatinden nce ihalenin iptal edilmesinde idarenin serbest olduu.
j) Btn tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesinde idarenin serbest olduu.
k) hale konusu yapm ve yenileme ilerinin balama ve bitirme tarihi, teslim artlar ve
gecikme hlinde verilecek cezalar.
l) Kira bedellerini belirleme yntemleri, deme dnemleri ve artlar.
m) Vergi, resim ve harlar ile szleme ile ilgili dier giderlerin kim tarafndan denecei.
n) Yapm ilerinde i ve iyerinin sigortalanmas ile yap denetimi ve sorumluluuna ilikin
artlar.
o) Denetim, muayene ve kabul ilemlerine ilikin artlar.
) Anlamazlklarn zm.
p) Deerlendirme yapmak zere isteklilerden istenecek, ihale konusu salk tesisi ile ilgili
istekli tarafndan hazrlanan fizibilite raporu, yenileme veya yapm dnemi i program,
yenileme/yapm ve iletme dnemlerine ait finansman ve nakit akm tablolar, iletme dnemi
ynetim plan ve benzeri belgeler.
r) Salk tesisinin zerinde ina edilecei arsa veya araziye ilikin teslim etme ve teslim alma
ekil ve artlar.
s) Projeye bal olarak; n proje, temel standartlar dokman, fizibilite raporu, yenileme
projesi.
) Yenileme projelerinde yenileme ii karlnda ykleniciye braklacak olan tbb hizmetler
dndaki hizmet ve alanlarn neler olaca, iletmeye braklma sreleri ile denecek hizmet
bedeli hesaplama yntemleri ve dier hususlar.
t) Tekliflerin deerlendirilmesi sonrasnda, niha pazarlk grmeleri yapmak zere, istekliler
arasnda kira bedeli ve sair kriterlere gre bir sralama yaplp yaplmayaca, yaplacak ise bu
sralamadan ka isteklinin niha pazarlk grmelerine arlaca.
u) Tbb donanm dhil projelerde donanmn zellikleri, temini, yenilenmesi, bakm ve
uygun grlen donanmn iletilmesine dair hususlar.
) Kesin ve uygulama projelerinin hazrlanma ve onay usul ve esaslar.
hale dokmanlarnn verilmesi
MADDE 16 (1) hale dokmanlarna ait artnameler ve ekleri bedelsiz olarak Bakanlkta ve
idarelerde grlebilecei gibi, Bakanlk ve idare tarafndan bunlarn maliyeti ile orantl
olarak belirlenecek bir bedel karlnda isteklilere verilir.
n yeterlik
MADDE 17 (1) Bu Ynetmelik kapsamnda gerekletirilecek salk tesisi yapm ve
yenileme ihaleleri iin istekliler arasnda n yeterlik deerlendirmesi yaplmas esastr.
(2) Bakanlka, her ihale iin bir "n yeterlik komisyonu" kurulur. Komisyonun kurulu ve
alma usulleri ile isteklilerde iin gerei aranacak yeterlik kriterleri, iin niteliine gre ve
rekabeti engellemeyecek ekilde, Bakanlka belirlenir. n yeterlik dokmannda
66

belirtilmeyen hususlara ilnlarda yer verilmez.

(3) n yeterlik ilnlarnda asgar olarak aadaki hususlar belirtilir:
a) halenin ad, nitelii, tr.
b) Salk tesisinin yaplaca veya yenilenecei yer.
c) n yeterlik deerlendirmesi artlar ve istenilen belgelerin neler olduu.
) n yeterlik deerlendirmesinde uygulanacak kriterler.
d) n yeterlik dokmannn nerede grlebilecei ve hangi bedelle alnaca.
e) n yeterlik deerlendirmesi bavurusunun sunulaca yer ile son bavuru tarihi ve saati.
hale komisyonu
MADDE 18 (1) Harcama yetkilisi, biri bakan olmak zere, ikisinin ihale konusu iin
uzman olmas artyla, idare personelinden en az drt kii ile muhasebe veya mal ilerden
sorumlu bir personelin katlmyla kurulacak en az be ve tek sayda kiiden oluan ihale
komisyonunu, yedek yeler de dhil olmak zere grevlendirir. Komisyona yardmc olmak
zere, hale komisyonu kararlarna katlmamak art ile gerei kadar idar ve teknik eleman
grevlendirilebilir.
(2) Gerekli incelemeyi yapmalarn salamak amacyla ihale ilem dosyasnn birer rnei,
ilan veya daveti izleyen gn iinde ihale komisyonu yelerine verilir.
(3) hale komisyonu tm yelerinin katlmyla toplanr; asl yelerden katlamayanlarn
yerine yedek yelerin katlm salanr. Komisyon kararlar ounlukla alnr. Kararlarda
ekimser kalnamaz. Komisyon bakan ve yeleri oy ve kararlarndan sorumludur. Kar oy
kullanan komisyon yeleri, gerekesini komisyon kararna yazmak ve imzalamak zorundadr.
(4) hale komisyonunca alnan kararlar ve dzenlenen tutanaklar, komisyon bakan ve
yelerinin adlar, soyadlar ve grev unvanlar belirtilerek imzalanr.
hale usulleri
MADDE 19 (1) Bu Ynetmelik kapsamndaki salk tesislerinin yenileme veya yapm
ilerinde aadaki usullerden biri uygulanr:
a) Ak ihale usul.
b) Belli istekliler arasnda ihale usul.
c) Pazarlk usul.
(2) Birinci fkrada belirtilen usullerden hangisinin uygulanaca bu Ynetmelik erevesinde,
proje baznda Bakanlka belirlenir.
Ak ihale usul
MADDE 20 (1) Ak ihale usul btn isteklilerin teklif verebildii usuldr. Ak ihale
usulnde, isteklilerin, ihale konusu ii yapabilme kapasitesini belirleyen ve bu Ynetmelikte
belirtilen usul ve esaslara uygun olarak tespit edilen yeterlik kriterleri ile ihale dokmannda
belirtilen artlara uygun olup olmad incelenerek, uygun olmad belirlenen isteklilerin
teklifleri deerlendirme d braklr.
Belli istekliler arasnda ihale usul
MADDE 21 (1) Belli istekliler arasnda ihale usul, yaplacak n yeterlik deerlendirmesi
sonucunda Bakanlk tarafndan seilerek davet edilen isteklilerin teklif verebildii ihale
usuldr.
67

(2) in niteliine gre ve rekabeti engellemeyecek ekilde, Bakanlk tarafndan belirlenmi

olan ve n yeterlik dokman ile n yeterlik ilnnda belirtilen deerlendirme kriterlerine gre
adaylarn n yeterlik deerlendirmesi yaplr. Belirtilen asgar n yeterlik artlarn
salayamayanlar yeterli kabul edilmez. Bu madde hkmlerine gre yaplacak ihalelerde,
ihaleye davet edilecek isteklilerin isimleri belirtilmek suretiyle nceden, yapm ilerinde
Bakann, yenileme ilerinde ise harcama yetkilisinin onaynn alnmas zorunludur. Zorunlu
nedenlerle ten az istekliden teklif alnmas hlinde veya ihaleye veya daha fazla istekli
davet edilmesine ramen ten az teklif sunulmas durumunda ihalenin sonulandrlabilmesi
iin bu konuda Yksek Planlama Kurulunun onay aranr.
(3) Bakanln uygun grd ihalelerde, artlar ihale ilannda ve ihale dokmannda
duyurulmak kaydyla, tekliflerin deerlendirilmesinden sonra istekliler arasnda kira bedeli ya
da baka bir kritere gre bir sralama yaplarak bu sralamadan belli sayda istekli niha
pazarlk grmelerine arlabilir.
Pazarlk usul
MADDE 22 (1) Ak ihale veya belli istekliler arasnda ihale usul ile yaplan ihale
sonucunda teklif kmamas veya aadaki hllerde, Bakanlk pazarlk usul ile ihale
yapabilir:
a) Doal afetler, salgn hastalklar, can veya mal kayb tehlikesi gibi an ve beklenmeyen
olaylarn ortaya kmas zerine ihalenin ivedi olarak yaplmasnn zorunlu olmas.
b) hale konusu salk tesisinin zgn nitelikte ve karmak olmas nedeniyle teknik ve mal
zelliklerinin gerekli olan netlikte belirlenememesi.
c) ngrlen maliyeti be milyon YTLnin altnda kalan yenileme veya onarm ilerinin
gerekletirilmesi.
(2) Birinci fkrann (a) bendine gre yaplacak ihalelerde ilan yaplmas zorunlu deildir.
Ancak bu bende gre yaplacak ihalelere en az isteklinin davet edilmesi arttr. Birinci
fkrann (c) bendinde belirtilen limit her yl Bakanlka 1 ubat tarihinden geerli olmak zere
Trkiye statistik Kurumu tarafndan aklanan yllk FE endeksine gre gncellenir.
(3) Pazarlk usul ile yaplacak ihalelerde tekliflerin yazl olarak alnmas zorunludur.
Teklifler, ihale dokmannda belirtilen; kira bedeli ve/veya salk tesislerindeki ykleniciye
braklacak, tbb hizmetler dndaki alan ve hizmetlerin bedelleri ve iletime braklma
srelerinin belirlenmesi esasna uygun olmak zere deerlendirilir. Bu deerlendirmede
ayrca artnamede yer alan dier hususlar da dikkate alnr.
(4) hale pazarlk ile neticelendirilir. Pazarln ne suretle yapld, ne gibi tekliflerde
bulunulduu ve ihalenin verildii yklenicinin hangi nedenlerden dolay tercih edildii ihale
kararnda gsterilir.
Tekliflerin hazrlanmas ve sunulmas
MADDE 23 (1) Teklif mektubu da dhil olmak zere ihaleye katlabilme art olarak
istenilen btn belgeler bir zarfa konulur. Zarfn zerine isteklinin ad, soyad veya ticaret
unvan, tebligata esas ak adresi, teklifin hangi ie ait olduu ve ihaleyi yapan idarenin ak
adresi yazlr. Zarfn yaptrlan yeri istekli tarafndan imzalanr ve mhrlenir.
(2) Teklif mektuplar yazl ve imzal olarak sunulur. Teklif mektubunda ihale dokmannn
tamamen okunup kabul edildiinin belirtilmesi; teklif edilen bedelin rakam ve yaz ile
birbirine uygun olarak aka yazlmas; zerinde kaznt, silinti, dzeltme bulunmamas ve
teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvan yazlmak suretiyle yetkili kiilerce
imzalanm olmas zorunludur.
(3) Teklifler ihale dokmannda belirtilen ihale saatine kadar sra numaral alndlar
68

karlnda idareye verilir. Bu saatten sonra verilen teklifler kabul edilmez ve almakszn
iade edilir. Teklifler iadeli taahhtl olarak da gnderilebilir. Posta ile gnderilecek tekliflerin
ihale dokmannda belirtilen ihale saatine kadar idareye ulamas arttr. Postadaki gecikme
nedeniyle ileme konulmayacak olan tekliflerin aln zaman bir tutanakla tespit edilir.
(4) Verilen teklifler, zeyilname dzenlenmesi hli hari, herhangi bir sebeple geri alnamaz ve
deitirilemez.
Tekliflerin alnmas ve almas
MADDE 24 (1) Teklifler ihale dokmannda belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir.
hale komisyonunca ihale dokmannda belirtilen saatte ka teklif verilmi olduu bir
tutanakla tespit edilerek, hazr bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye balanr. Zarflar
isteklilerle birlikte hazr bulunanlar nnde aln srasna gre alr.
(2) steklilerin belgelerinin eksik olup olmad ve teklif mektubunun usulne uygun olup
olmad kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu usulne uygun olmayan istekliler
tutanakla tespit edilir. stekliler ile teklif fiyatlar aklanr. Bu ilemlere ilikin hazrlanan
tutanak ihale komisyonunca imzalanr. Bu aamada; hibir teklifin reddine veya kabulne
karar verilmez, teklifi oluturan belgeler dzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale
komisyonunca hemen deerlendirilmek zere oturum kapatlr.
Tekliflerin deerlendirilmesi
MADDE 25 (1) hale komisyonunun talebi zerine idare, tekliflerin incelenmesi,
karlatrlmas ve deerlendirilmesinde yararlanmak zere net olmayan hususlarla ilgili
isteklilerden yazl olarak tekliflerini aklamalarn isteyebilir. Ancak bu aklama, hibir
ekilde teklif fiyatnda deiiklik yaplmas veya ihale dokmannda yer alan artlara uygun
olmayan tekliflerin uygun hle getirilmesi amacyla istenilmez ve yaplmaz.
(2) Tekliflerin deerlendirilmesinde, ncelikle belgeleri eksik olduu veya teklif mektubunun
usulne uygun olmad ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin deerlendirme d
braklmas hususu grlr.
(3) Belgelerin eksik olmas veya belgelerde nemsiz bilgi eksiklii bulunmas hlinde, idarece
belirlenen srede isteklilerden bu eksik belge veya bilgilerin tamamlanmas yazl olarak
istenir. Belirlenen srede eksik belge veya bilgileri tamamlamayan istekliler deerlendirme
d braklr.
(4) lk deerlendirme ve ilemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu usulne
uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrntl deerlendirilmesine geilir. Bu aamada,
isteklilerin ihale konusu ii yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve
tekliflerin ihale dokmannda belirtilen artlara uygun olup olmad incelenir. Uygun
olmad belirlenen isteklilerin teklifleri deerlendirme d braklr.
Btn tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali
MADDE 26 (1) hale komisyonu karar zerine idare, verilmi olan btn teklifleri
reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. halenin iptal edilmesi hlinde bu durum btn
isteklilere derhal bildirilir. dare btn tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir
ykmllk altna girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunmas hlinde, ihalenin iptal
edilme gerekelerini talep eden isteklilere bildirir.
halenin karara balanmas ve onaylanmas
MADDE 27 (1) hale komisyonu 25 inci maddeye gre teklifleri deerlendirdikten sonra 5
inci maddenin birinci fkrasnn (b) bendi erevesinde gerekeli kararn belirler ve harcama
yetkilisinin onayna sunar. Kararlarda isteklilerin adlar veya ticaret unvanlar, teklif edilen
kira bedeli veya iletme sresi, ihalenin tarihi ve hangi istekli zerine hangi gerekelerle
69

yapld, ihale yaplmam ise nedenleri belirtilir.

(2) Harcama yetkilisi, karar tarihini izleyen en ge be i gn iinde ihale kararn onaylar
veya gerekesini aka belirtmek suretiyle iptal eder.
(3) hale; kararn onaylanmas hlinde geerli, iptal edilmesi hlinde ise hkmsz saylr.
(4) hale kararlar harcama yetkilisince onaylanmadan nce idareler, ihale zerinde kalan
isteklinin kamu ihalelerine girmekten yasakl olup olmadn teyit ettirerek buna ilikin
belgeyi ihale kararna eklemek zorundadr.
Kesinleen ihale kararlarnn bildirilmesi
MADDE 28 (1) Harcama yetkilisince onaylanan ihale kararlar, onayland gnden
itibaren en ge be ign iinde, zerine ihale yaplana veya vekiline, imzas alnmak
suretiyle bildirilir veya iadeli taahhtl mektupla tebligat adresine postalanr. Mektubun
postaya verilmesini takip eden yedinci gn, kararn istekliye tebli tarihi saylr.
(2) hale kararlarnn harcama yetkilisince iptal edilmesi hlinde de, durum istekliye ayn
ekilde bildirilir.
DRDNC BLM
Szlemelerin Dzenlenmesi ve Szlemelerde Yer alacak Hususlar
Szlemenin imzalanmas
MADDE 29 (1) Btn ihaleler bir szlemeye balanr. Szleme, idare adna harcama
yetkilisi tarafndan imzalanr.
(2) Bu kapsamda imzalanacak szlemelerin noterlike onaylanp onaylanmayaca, iin
nem ve zellii dikkate alnarak Bakanlk tarafndan belirlenir ve buna ilikin hususlar ihale
dokmannda belirtilir.
Szlemede yer alacak hususlar
MADDE 30 (1) Szlemede aadaki hususlar yer alr.
a) Taraflar.
b) Szlemenin konusu ve sresi.
c) Kesin projelerin ve uygulama projelerinin hazrlanma ve onay usul ve esaslar.
) Yapm/yenileme ve hizmetlerin standart ve kalitesi.
d) Yapm veya yenileme ileri ile ykleniciye braklacak olan tbb hizmetler dndaki
hizmet ve alanlarn kapsam ve genel esaslar.
e) Yapm ve yenileme ilerine balama ve bitirme sre ve koullar, gecikme hlinde
uygulanacak meyyideler.
f) Salk tesisinin zerinde ina edilecei arsa/araziye ilikin teslim etme ve teslim alma ekil
ve artlar.
g) Kira bedeli demelerine ilikin hususlar; yenileme projelerinde ykleniciye braklan tbb
alan d hizmetlerin hizmet bedellerinin denmesine ilikin hususlar.
) Yklenici tarafndan kullanlacak tbb hizmetler dndaki alanlarn kullanm art ve
esaslar.
h) Yklenici tarafndan yerine getirilecek olan hizmetlerin yerine getirilmesi usul ve esaslar.
) Ykleniciye braklan tbb hizmetler dndaki hizmet ve alanlarn, fiyatlandrma ltleri
70

ile kira bedeli hesabnda dikkate alnma usul ve esaslar.

i) Tbb donanm dhil projelerde donanmn zellikleri, temini, yenilenmesi, bakm ve uygun
grlen donanmn iletilmesine dair hususlar.
j) Salk tesisinin yatrm ve iletme dnemlerinin finansman.
k) Salk tesisini iletmeye alma ve kabul usul ve esaslar.
l) Yatrm dneminde iin tamamlanmasndaki gecikme ve maliyet deiiklikleri.
m) Kesin teminat miktar ile iadesine ait artlar.
n) Aylk ve yllk faaliyet raporlar.
o) Gvenlik, emniyet ve evre nlemleri.
) Yapm ilerinde i ve iyerinin sigortalanmas ile yap denetimi ve sorumluluuna ilikin
artlar.
p) Bakm ve onarm.
r) Szleme sresi sonunda salk tesisinin idareye devrine ilikin usul ve esaslar; szleme
sresinin sona ermesinden nce salk tesisinin devrine ilikin usul ve esaslar.
s) Dier szlemelere ilikin hkmler.
) Krediler.
t) Mcbir sebepler; sorumluluklar ve tazminatlar; denetim; anlamazlklarn zm.
u) Szlemenin devri ve szlemenin feshine ilikin hususlar.
) Vergi, resim ve szleme ile ilgili dier masraflar.
v) Tebligat; szleme dili; szlemedeki deiiklikler; szlemenin yrrle girmesi ile ilgili
hususlar.
y) darece ngrlecek dier hususlar.
Arsa veya arazilerin ykleniciye devri ve yer teslimi
MADDE 31 (1) Bakanln talebi zerine Maliye Bakanlnca,
a) Bakanlka bu Ynetmelik kapsamnda zerinde salk tesisleri yaplmasna karar verilen
Hazinenin zel mlkiyetindeki tanmazlardan,
b) Devletin hkm ve tasarrufu altnda bulunup tescili mmkn olan yerlerden,
(Deiik ibare: 30/4/2010-2010/403 K.) Maliye Bakanlnca da uygun grlenler zerinde,
yklenici lehine bedelsiz olarak krkdokuz yla kadar st hakk tesis edilebilir.
(2) Birinci fkrada belirtilen tanmazlar, tanmazlarn ve zerindeki tesislerin, st hakk
szlemesi sresince amac dnda kullanlamayaca ynndeki art ile st hakkna ilikin
dier artlarn yer ald bir resm senet dzenlenerek ykleniciye devredilir.
(3) (Deiik: 30/4/2010-2010/403 K.) Ykleniciye devredilecek arsa veya arazilere ilikin
mevzuata gre alnmas gereken tm izinler ile hazrlanmas gereken tm raporlarn
sorumluluu Bakanla aittir. Bu ilemler tamamlanarak szlemenin imzalanmasn mteakip
otuz gn iinde bu tanmazlar, zerinde Maliye Bakanlnca yklenici lehine bedelsiz olarak
krkdokuz yla kadar st hakk tesis edilmek suretiyle ykleniciye devredilir. Bu tanmazlarn
szleme sresince amac dnda kullanlamayacana ve yklenici lehine tesis edilen st
hakknn Maliye Bakanl ile Bakanlktan izin alnmakszn devredilemeyeceine dair tapu
ktne erh konulur.
(4) (Deiik: 30/4/2010-2010/403 K.) Salk tesisinin gerek kiilere veya zel hukuk tzel
71

kiilerine ait arsa veya arazi zerinde yaplmas durumunda, ykleniciye sz konusu arsa ve
arazilere ilikin yer tesliminin, szlemenin imzalanmasn izleyen altmnc gnde yapld
kabul edilir. Bu tanmazlarn szleme sresince amac dnda kullanlamayacana ve
yklenici lehine tesis edilen st hakknn Maliye Bakanl ile Bakanlktan izin alnmakszn
devredilemeyeceine dair tapu ktne erh konulur.
Szlemenin sresi
MADDE 32 (1) Szleme sresi, salk tesisinin zelliklerine ve fizibilite raporu
sonularna bal olarak idarece belirlenir ve ihale dokmannda belirtilir.
(2) Szlemede belirtilen yer teslim tarihinden balamak zere, projelendirme ve yapm sresi
dhil yatrm sresi ve iletme sresi, szleme sresidir.
(3) Entegre salk kampsleri dndaki salk tesisleri iin projelendirme ve yapm sresi drt
yl geemez.
Finansman ve garanti
MADDE 33 (1) Yklenici, ihale konusu salk tesisinin yenileme veya yapm ilerine ait
yatrm tutar ile hizmetlerin verilmesi ile ilgili gerekli tm finansman salamakla
ykmldr. Yklenicilerin bu Ynetmelik kapsamnda gerekletirecei yatrmlar iin
getirecei z kaynak oran, szlemede belirtilen toplam sabit yatrm tutarnn yzde
yirmisinden az olamaz.
(2) Bakanlk, dner sermaye ilgili bte kalemlerinde, szleme sresi boyunca ilgili salk
tesisinin periyodik kira bedellerinin denebilmesine ynelik yeterli denein tahsisi
konusunda her trl tedbiri alr. Szlemelerde kira bedellerinin zamannda ve tam olarak
denmesinin Bakanlk garantisi altnda olduu ve demelerdeki gecikmelere uygulanacak
ceza yaptrmlara ilikin hkmlere de yer verilir.
Ykleniciye yaplacak demelerin hesaplanmas ve deme usulleri
MADDE 34 (1) Yapm ileri ile ilgili olarak, ykleniciye denecek kira bedelinin
hesaplanmasna ve denmesine ilikin usul ve esaslara ihale dokmannda ve szlemede yer
verilir. Yapm projelerinde kira bedeli hesaplanmasnda, ykleniciye braklan tbb hizmetler
dndaki hizmet ve alanlarn deerleri de dikkate alnr.
(2) Yenileme projelerinde ykleniciye braklan tbb hizmetler dndaki hizmetlerin bedelleri
ykleniciye hizmet bedeli olarak denir. Yenileme projelerinde ykleniciye braklan tbb
hizmetler dndaki alanlarn deerleri yklenici tarafndan yaplan yenileme yatrmnn
karlnn hesabnda dikkate alnr. Yenileme projelerinde yenileme projesinin bedelinin
hesabnda ykleniciye braklan tbb hizmet alanlar dndaki hizmetler ile tbb hizmetler
dndaki alanlarn ykleniciye braklma sreleri ana kriter olarak dikkate alnr.
(3) Yapm ilerinde, kira bedelinin tespitinde,
a) Arsa veya arazinin Hazineye veya ahsa ait olup olmad,
b) Toplam sabit yatrm tutar,
c) Yklenici tarafndan salanan tbb donanm ve mefruat,
) Szleme sresi,
d) Ykleniciye braklan tbb hizmet alanlar dndaki hizmetler ile tbb hizmetler dndaki
alanlar,
e) Yklenicinin kr,
dikkate alnr.
72

(4) hale dokmannda ve szlemede belirtilmek zere deiik kira dnemleri tespit
edilebilir. Yaplan pein demeler ile ara demeler, toplam kira bedeli hesaplamasnda
dikkate alnr.
(5) (Deiik: 15/6/2011-2011/2011 K.) hale dokmannda ve szlemede kiralama sresi ve
kira art oranlar belirtilir. Kira art oranlarnn tespitinde, Trkiye statistik Kurumu
tarafndan aklanan bir nceki yla ilikin yllk FE ve TFE esas alnarak oluturulan
(FE+TFE)/2 forml kullanlr. Bununla birlikte, kira artnn yaplaca tarihteki Dviz
Kuru Sepetindeki artn (FE+TFE)/2 oranndaki arttan yksek olmas halinde, Dviz
Kuru Sepetindeki art dare tarafndan hesaplanan dzeltme katsays marifetiyle yllk kira
art oranna arpan olarak eklenir.
(6) Szlemede tespit edilen kira dnemleri ierisinde ykleniciye kira demeleri, salk
tesisinin teslim alnmasndan sonra, tesisin bnyesinde dner sermaye iletmesi kurulmas
durumunda bu iletme btesinden, iletme kurulmamas veya kurulmu olmakla birlikte mal
durumunun uygun olmamas hlinde Bakanlk Dner Sermaye Merkez Saymanl hesabna
aktarlan paydan denir.
(7) Yklenici tarafndan verilen hizmetlerin karl olarak ykleniciye kira bedeli iinde
denecek bedellerin hesaplanmasna ve denmesine ilikin usul ve esaslara ihale
dokmannda ve szlemede yer verilir.
(8) Bakanlk, yklenici tarafndan iletilecek olan tbb hizmet alanlar dndaki hizmetler ile
tbb hizmetler dndaki alanlarn deer tespitleriyle kamu maliyet analizi almalarn dner
sermaye btesinden karlanmak zere bu konularda uzmanlam kurum ve kurululara
yaptrabilir. Bu maddede geen almalarn yaptrlmasnda dner sermaye iletmelerinin tabi
olduu mevzuat hkmleri uygulanr.
in tamamlanmasndaki gecikme ve maliyet deiiklikleri, cezalar
MADDE 35 (1) Yapm veya yenileme ilerinin tamamlanmasnda gecikme meydana
gelmesi durumunda uygulanacak meyyideler ile maliyet deiiklikleriyle ilgili hkmler
ihale dokmanlar ve szlemede yer alr.
(2) (Deiik: 30/4/2010-2010/403 K.) Bakanlk, salk tesisinin yapm aamasnda veya
iletilmesi srasnda ykleniciden kaynaklanan nedenlerle meydana gelebilecek hata ve
olumsuzluklara istinaden ceza meyyideler koyma hakkn haizdir. Bu ceza meyyidelerin
hangi durumlarda ve ne ekilde uygulanaca szlemede belirtilir. Szlemenin, yklenicinin
herhangi bir kusuru olmakszn Bakanlk tarafndan feshedilmesi veya Bakanln kusurundan
kaynaklanan nedenlerle szlemenin yklenici tarafndan feshi durumunda, yklenici
zararnn tazmininde Bakanlk, dner sermaye ilgili bte kalemlerinde yeterli denein
tahsisi konusunda her trl tedbiri alr. Sz konusu zararn ne ekilde ve ne lde telafi
edilecei szleme ile dzenlenir.
Teminat
MADDE 36 (1) steklilerden teklif veya toplam sabit yatrm tutarnn yzde tutarnda
geici teminat alnr.
(2) (Deiik: 30/4/2010-2010/403 K.) Szlemenin imzalanmasndan nce ykleniciden
toplam sabit yatrm tutarnn yzde tutarnda kesin teminat alnr ve bu hususa ilikin
olarak ihale dokmannda gerekli aklamalara yer verilir.
Teminat olarak kabul edilecek deerler
MADDE 37 (1) Teminat olarak kabul edilecek deerler unlardr:
73

a) Tedavldeki Trk paras.

b) Bankalar ve katlm bankalar tarafndan verilen teminat mektuplar.
c) Hazine Mstearlnca ihra edilen devlet i borlanma senetleri ve bu senetler yerine
dzenlenen belgeler.
(2) lgili mevzuatna gre Trkiyede faaliyette bulunmasna izin verilen yabanc bankalarn
dzenleyecekleri teminat mektuplar ile Trkiye dnda faaliyette bulunan banka veya
benzeri kredi kurulularnn kontrgarantisi zerine Trkiye'de faaliyette bulunan bankalarn
veya katlm bankalarnn dzenleyecekleri teminat mektuplar da teminat olarak kabul edilir.
(3) Birinci fkrann (c) bendinde belirtilen senetler ve bu senetler yerine dzenlenen
belgelerden nominal deere faiz dhil edilerek ihra edilenler, anaparaya tekabl eden sat
deeri zerinden teminat olarak kabul edilir.
(4) Teminatlar, teminat olarak kabul edilen dier deerlerle deitirilebilir.
(5) Her ne suretle olursa olsun, idarece alnan teminatlar haczedilemez ve zerine ihtiyat
tedbir konulamaz.
(6) lgili mevzuatna aykr olarak dzenlenmi teminat mektuplar kabul edilmez.
Denetim
MADDE 38 (1) Bakanlk, yklenicinin Szleme kapsamna giren faaliyetlerini btn
aamalarda denetler veya denetletir. Bakanlk performans denetimi ve ynetimine ilikin
olarak denetim ve ynetim mekanizmas kurabilir. Bu hususta ihtiya duymas hlinde
dzenleme yapabilir.
Mcbir sebep hlleri
MADDE 39 (1) Mcbir sebep olarak kabul edilebilecek hller unlardr:
a) Doal afetler.
b) Kanun grev.
c) Genel salgn hastalk.
) Ksm veya genel seferberlik ilan.
(2) Sre uzatm verilmesi, szlemenin feshi gibi durumlar da dhil olmak zere, idare
tarafndan yukarda belirtilen hllerin mcbir sebep olarak kabul edilebilmesi iin;
ykleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemi olmas; taahhdn yerine getirilmesine
engel nitelikte olmas; yklenicinin bu engeli ortadan kaldrmaya gcnn yetmemi
bulunmas; mcbir sebebin meydana geldii tarihi izleyen yirmi gn iinde yklenicinin
idareye yazl olarak bildirimde bulunmas ve yetkili merciler tarafndan belgelendirilmesi
zorunludur.

Szlemenin devri
MADDE 40 (1) Yklenici, yatrm ve iletme dnemlerinde szlemeden doan tm hak ve
vecibelerini, ayn artlarla ve bu Ynetmelikte belirtilen artlar haiz baka bir gerek kiiye
veya zel hukuk tzel kiilerine, Bakanln uygun gr ile devredebilir. Bu hlde st hakk
szlemesi de devralan gerek veya zel hukuk tzel kiisi adna ayrca devredilir.
Szlemenin bu ekilde devri hlinde dier szlemeler de devralan gerek kiiye veya zel
hukuk tzel kiilerine devredilmi saylr.
(2) Bakanlk da mevzuatta aka ngrlmesi hlinde koullar da belirtilmek suretiyle
74

szlemeleri devredebilir. Bakanln, szlemeyi devretmesi hlinde, szlemede yer alan

sre, kira bedeli, yklenici tarafndan stlenilen hizmetlerin kapsam ve benzeri hkmler,
szlemenin dier taraf olan yklenicinin rzas olmadan deitirilemez.
BENC BLM
Szlemenin Sona Ermesi
Szlemenin feshi
MADDE 41 (1) (Deiik: 30/4/2010-2010/403 K.) Szleme yapldktan sonra
yklenicinin taahhdnden vazgemesi veya taahhdn, ihale dokmanlar ve szleme
hkmlerine uygun olarak yerine getirmemesi hlinde, szlemede ngrlen ve szlemenin
derhal fesih hallerini belirleyen haller hari olmak zere, idarenin noter aracl ile yapaca
yazl ihtarla nedenleri aka belirtilerek gereinin yaplmas iin ykleniciye belirli bir sre
verilir. Bu sre, ivedi durumlar dnda, yazl ihtarn ykleniciye teblii tarihinden balamak
zere on gnden aa olamaz. Verilen bu sre, szleme sresini etkilemeyecei gibi
gecikmeden kaynaklanan ceza artn uygulanmasn da engellemez.
(2) dare tarafndan verilen sre iinde yklenicinin, yazl ihtardaki talimata uymamas
hlinde, ayrca protesto ekmeye ve hkm almaya gerek kalmakszn idare, szlemeyi
feshetme hak ve yetkisine sahiptir.
(3) Szlemenin feshi hlinde yklenicinin kesin teminat Hazineye gelir kaydedilir. Gelir
kaydedilen kesin teminat yklenicinin borcuna mahsup edilmez; ykleniciler kesin teminat
iin herhangi bir hak, bedel veya tazminat talebinde bulunamaz.
(4) Hazinece yklenici lehine st hakk tesis edilmek suretiyle tanmaz devredilmi ise, st
hakk kaldrlp, tapudan terkin edilerek, bu tanmaz ile zerinde bulunan yap ve tesisler
mtemilat ile birlikte bedelsiz olarak Hazineye intikal eder. Ykleniciler tarafndan,
tanmaza veya zerinde bulunan yap, tesis ve mtemilata zarar verilmesi hlinde, zarar
bedeli de ayrca alnr.
(5) Feshedilen szleme konusu ilerin hesab genel hkmlere gre yaplr ve yklenicinin
idare ile ilikisi kesilir. Szlemenin feshine ait onay tarihinde ilerin mevcut durumu, idarece
grevlendirilecek bir heyet tarafndan yklenici veya vekili ile birlikte tespit edilerek bir
durum tespit tutana dzenlenir. Yklenici veya vekili hazr bulunmad takdirde bu husus
tutanakta belirtilir.
(6) Salk tesisinin yapld tanmazn ykleniciye ait olduu hllerde szlemenin feshi
durumunda Bakanlk; bu tanmaz ve zerindeki tesisleri, tesisat, ykleniciye ait olan
ihzarat, dier malzemeyi, makine, ara ve yedek paralar, yklenicinin raz olmas hlinde
satn alabilir. Shh tesisat, elektrik tesisat, stma, soutma ve havalandrma sistemleri,
amar ykama ve yemek piirme tesisat, hastane tesisat ve benzeri tesisata ait ihzarat,
yaplabilmesi mmkn olan her trl inceleme ve denemesi yapldktan sonra montajl ve her
trl yardmc paralar dhil birim fiyatndan, montaj bedeli karlp kalan montajsz
fiyattan yklenici kr ve genel giderler dldkten sonra bulunan bedel zerinden alnr.
Ayr bir birim fiyat bulunmayan her trl montaj malzemesi de piyasa rayileri dikkate
alnarak yklenici ile anlamaya varlacak fiyatlara gre deerlendirilip satn alnabilir. Bina,
baraka antiye ve benzeri tesisler, szlemenin feshedildii ylda geerli birim fiyat ve
rayiler ile deerlendirilerek bulunan bedel zerinden; makine, ara ve yedek paralar ise
benzer piyasa deerleri dikkate alnarak tespit edilecek deer zerinden; ypranma,
amortisman, iilik ve malzeme nitelik farklar da dikkate alnarak devralnr.

75

Szlemenin tasfiyesi
MADDE 42 (1) Mcbir sebep hllerinin ortaya kmas veya yklenici ile idarenin 818
sayl Borlar Kanunu hkmleri erevesinde karlkl anlamas hlinde szleme tasfiye
edilebilir.
(2) Tasfiye hlinde, Hazinece yklenici lehine st hakk tesis edilmek suretiyle tanmaz
devredilmi ise, bu tanmazn zerinde bulunan yap, tesis ve mtemilatn Hazineye gemesi
gereken ksmlar hakknda yklenici herhangi bir hak ve tazminat talebinde bulunamaz ve
bunlar iin ykleniciye herhangi bir bedel denmez.
(3) Salk tesisinin yapld tanmazn ykleniciye ait olduu szlemenin tasfiyesi hlinde
Bakanlk; bu tanmaz ve zerindeki tesisleri, tesisat, ykleniciye ait olan ihzarat, dier
malzemeyi, makine, ara ve yedek paralar, yklenicinin raz olmas hlinde satn alabilir.
Shh tesisat, elektrik tesisat, stma, soutma ve havalandrma sistemleri, amar ykama ve
yemek piirme tesisat, hastane tesisat ve benzeri tesisata ait ihzarat, yaplabilmesi mmkn
olan her trl inceleme ve denemesi yapldktan sonra montajl ve her trl yardmc paralar
dhil birim fiyatndan, montaj bedeli karlp kalan montajsz fiyattan yklenici kr ve genel
giderler dldkten sonra bulunan bedel zerinden alnr. Ayr bir birim fiyat bulunmayan
her trl montaj malzemesi de piyasa rayileri dikkate alnarak yklenici ile anlamaya
varlacak fiyatlara gre deerlendirilip satn alnabilir. Bina, baraka antiye ve benzeri tesisler,
szlemenin tasfiye edildii ylda geerli birim fiyat ve rayiler ile deerlendirilerek bulunan
bedel zerinden; makine, ara ve yedek paralar ise benzer piyasa deerleri dikkate alnarak
tespit edilecek deer zerinden; ypranma, amortisman, iilik ve malzeme nitelik farklar da
dikkate alnarak devralnr.
(4) Szlemenin tasfiyesi hlinde evvelce alnm bulunan kesin teminat mektubu iade edilir
ve szleme konusu ilerin hesab genel hkmlere gre yaplr.
Fesih ve tasfiye sonras ilemler
MADDE 43 (1) Szlemenin feshi veya tasfiyesi hlinde yklenici, idarenin iznini
almakszn salk tesislerindeki tesisatn hibirini bozup yerinden kaldramaz; salk
tesislerinde bulunan ihzarat ve dier malzeme, ara ve makinelerinden herhangi birini baka
bir yere gtremez, herhangi bir ekilde bakasna devredemez veya salk tesisinde
deiiklik yapamaz. Yklenicinin bu hususlardaki eylemlerini nlemek iin idare, gerekli
grd takdirde salk tesisine el koyarak ykleniciyi salk tesisinden uzaklatrabilir.
Szleme sresi sonunda salk tesisinin Bakanla devri
MADDE 44 (1) Hazinece yklenici lehine st hakk tesis edilmek suretiyle devredilen
tanmazlar ile zerine ina edilen salk tesisleri, st hakk szlemesi sresi sonunda her
trl takyidat, ykmllk, erh, bor, taahhtlerden ari olarak, normal anma ve ypranma
hari olmak zere, bakml, alr ve kullanlabilir durumda bedelsiz olarak Hazineye intikal
eder. Salk tesisinin devir aamasnda szlemede yer alan artlar haiz olup olmad
oluturulacak bir devir-teslim komisyonunca tespit edilir. Bu komisyonun oluturulmas,
alma usul ve esaslar, komisyonca tespit edilen eksiklik ve hatalarn giderilmesi ve
onarmlarn yaplmas ile ilgili hkmler szlemede yer alr.
(2) Hazinece yklenici lehine st hakk tesis edilmek suretiyle devredilen tanmazlar ile ilgili
st hakk szlemesinin sona ermesi hlinde, Maliye Bakanlnca yklenici lehine tesis
edilen st hakk tapudan terkin ettirilerek tapu ktndeki erh, takyidat ve beyanlar
kaldrlr.
(3) Gerek kiilere veya zel hukuk tzel kiilerine ait arsa veya arazilerin kullanlmas
durumunda projenin zelliine gre arsa/arazi ile zerindeki tm tanmazlarn devir artlar
szlemede ngrlr.
76

(4) Salk tesislerinin her trl devrinde, tbb hizmetler dndaki hizmet ve alanlarn
ykleniciye brakld durumlarda devir tarihinde bu alanlarn da szlemeleri sona ermi
saylr ve Bakanlk hkm ve tasarrufu altna girer.
Szleme sresinin sona ermesinden nceki devir
MADDE 45 (1) Szleme sresinden nce, mcbir sebep veya Bakanln szlemeyi tek
tarafl feshetmesi sebebiyle salk tesisinin ve dier szlemelerin devir alnmasna ilikin
hususlara szlemede yer verilir.
ALTINCI BLM
eitli ve Son Hkmler
Sorumluluk ve tazminat
MADDE 46 (1) Yklenici,
a) Salk tesisinin yenileme veya yapm ileri yatrmn szleme hkmlerine gre ve
belirlenen sre ierisinde projelendirmek, finansmann salamak,
b) Salk tesisini tamamlamak,
c) Tbb hizmetler dndaki hizmetleri yerine getirmek, tbb hizmetler dndaki alanlar
iletmek,
) Tm salk tesisinin szleme hkmleri dorultusunda ve szlemede ngrlen sre
kadar bakm ve onarmn yapmak,
d) Hazinece yklenici lehine st hakk tesis edilmek suretiyle tanmaz devredilmesi hlinde,
nc kiiler tarafndan bu tanmazda hak iddia edilmesi durumunda, durumu derhal
Bakanla bildirmek,
e) Szleme sresi sonunda salk tesisini her trl bor ve taahhtlerden ari, bakml, alr
ve kullanlabilir durumda Bakanla devretmek,
ile ykmldr.
(2) Yklenici yatrm ve iletme dneminde nc kiilere verecei her trl zarardan
sorumludur.
(3) Yklenicinin ykmll, sorumluluu ve zararlarn tazminine ilikin hkmler ile
uygulanacak ceza meyyideler szlemede yer alr.
Anlamazlklarn zm
MADDE 47 (1) Szlemenin uygulanmas srasnda taraflar arasnda doabilecek hukuk
ihtilaflar Trkiye Cumhuriyeti mevzuatna tabi olup, ihtilaflarn zmnde Trkiye
Cumhuriyeti mahkemeleri grevli ve yetkilidir. Ancak, taraflar szlemede ihtilaflarn Trk
hukukuna gre ve Trkiyede, tahkim yolu ile zmlenebileceini kararlatrabilirler.
Szleme dili
MADDE 48 (1) Bakanlk ile yklenici arasnda imzalanacak szleme Trke olarak
hazrlanr.
(2) (Deiik: 30/4/2010-2010/403 K.) Yklenicinin talebi ve idarenin uygun grmesi halinde
szleme, Trke ve ngilizce olarak iki dilde hazrlanabilir. Ancak, metinler arasnda
herhangi bir eliki veya tutarszlk olmas halinde Trke metin esas alnr.

77

Dier szlemeler
MADDE 49 (1) Bu Ynetmelik kapsamndaki yatrm ve hizmetlerin niteliine gre
yklenici ile nc ahslar arasnda akdedilmesi gereken dier szlemeler szlemede
belirtilir.
Szlemenin yrrle girme koullar
MADDE 50 (1) Szlemenin yrrle girme artlar szlemede belirtilir.
stisnalar
MADDE 51 (1) Bu Ynetmelik kapsamnda yaplacak yatrmlarla ilgili olarak, otuz alt
aylk sreyi gememek ve szlemede belirlenecek inaat yapm ve yenileme sresi ile snrl
olmak kaydyla, Bakanlk ile gerek kiiler veya zel hukuk tzel kiileri arasnda yaplacak
her trl i ve ilemler ile dzenlenecek katlar, 488 sayl Damga Vergisi Kanununa gre
alnan damga vergisi ile 492 sayl Harlar Kanunu uyarnca alnan harlardan mstesnadr.
Hkm bulunmayan hller
MADDE 52 (1) Bu Ynetmelikte hkm bulunmayan durumlarda ilgisine gre 2886 sayl
Devlet hale Kanunu ve 4734 sayl Kamu hale Kanunu ile 4735 sayl Kamu hale
Szlemeleri Kanununun ilgili hkmleri kyasen uygulanr.
Devam eden iler
GEC MADDE 1- (Ek: 30/4/2010-2010/403 K.)
(1) Bu Ynetmelikle deitirilen hkmler, bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihten nce
balanm ve halen devam eden ihale ve projeler hakknda da uygulanr.
Yrrlk
MADDE 53 (1) Saytayn gr alnarak hazrlanan bu Ynetmelik yaym tarihinde
yrrle girer.
Yrtme
MADDE 54 (1) Bu Ynetmelik hkmlerini Salk Bakan yrtr.

78

MLL ETM BAKANLIININ

TEKLAT VE GREVLER HAKKINDA
KANUN HKMNDE KARARNAME
Bakanlar Kurulu Karar : 25/8/2011-2011/652
Resm Gazete
: 14.09.2011/28054

naat ve Emlak Grup Bakanl

MADDE 23 .....
(3) a) Yaplmasnn gerekli olduuna Bakanlk tarafndan karar verilen eitim retim
tesisleri, Bakanlk tarafndan verilecek n proje ve belirlenecek temel standartlar
erevesinde, kendisine veya Hazineye ait tanmazlar zerinde ihale ile belirlenecek gerek
veya zel hukuk tzel kiilerine krkdokuz yl gememek artyla belirli sre ve bedel
zerinden kiralama karl yaptrlabilir.
b) Bu amala Maliye Bakanlnca, gerek veya zel hukuk tzel kiilerine Hazineye ait
tanmazlar bedelsiz devredilebilir. Bu tanmazlarn szleme sresince amac dnda
kullanlamayacana, Maliye ve Mill Eitim Bakanlklarndan izin alnmakszn
devredilemeyeceine dair tapu ktne erh konulur.
c) Kira bedeli ve kiralama sresinin tespitinde; tanmazn gerek veya zel hukuk tzel
kiilerine ait olup olmad, bedelsiz Hazine tanmaz devredilip devredilmedii, yatrmn
maliyeti, eitim retim donanmnn bu kiiler tarafndan salanp salanmayaca, kiralama
konusu tanmaz ve zerindeki eitim retim tesislerinde eitim retim hizmetleri dndaki
hizmetlerin ve alanlarn iletilmesinin kiralayana verilip verilmeyecei hususlar dikkate
alnr.
(4) Bakanln kullanmnda bulunan eitim retim tesislerinin, ngrlecek proje ve
belirlenecek esaslar dorultusunda yenilenmesi; tesislerdeki eitim retim hizmet alanlar
dndaki hizmet ve alanlarn iletilmesi karlnda, szlemeyle gerek veya zel hukuk
tzel kiilerine yaptrlabilir.
(5) Birinci fkra hari bu maddeye gre yaplacak i ve ilemler, 8/9/1983 tarihli ve 2886
sayl Devlet hale Kanunu ile 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayl Kamu hale Kanununa tbi
deildir.
(6) Birinci fkra hari bu maddenin uygulanmasna ilikin usl ve esaslar ile ihale yntemi;
gerek veya zel hukuk tzel kiilerinde aranlacak nitelikler, szlemelerin kapsam ve
konuya ilikin dier hususlar, Bakanlk, Kalknma Bakanl, Maliye Bakanl ve Hazine
Mstearlnca mtereken hazrlanarak Bakanlar Kurulu karar ile yrrle konulan
ynetmelikle dzenlenir.

79

YKSEK RENM KRED VE YURTLAR KURUMU KANUNU

Kanun Numaras : 351
Kabul Tarihi : 16/8/1961
Yaymland R. Gazete : Tarih : 22/8/1961 Say : 10887
Yurtlarn yapm ve onarm
Madde 20
(Ek fkra: 25/11/2010-6082/9 md.) Yaplmasnn gerekli olduuna Yksek Planlama Kurulu
tarafndan karar verilen yurt binas ve tesisleri; Kurumca belirlenecek proje ve temel
standartlar erevesinde, mlkiyeti kendisine, Kuruma ya da Hazineye ait olup Kuruma tahsis
edilen tanmazlarn zerinde ihale ile belirlenecek gerek veya zel hukuk tzel kiilerine
krkdokuz yl gememek artyla belirli sre ve bedel zerinden kiralama karl
yaptrlabilir.
(Ek fkra: 25/11/2010-6082/9 md.) Bu amala, zerinde bina ve tesis yaplacak Hazineye ait
tanmazlarn zerinde Kurumun talebi zerine Maliye Bakanlnca, Kuruma ait
tanmazlarn zerinde ise Kurumca gerek veya zel hukuk tzel kiileri lehine krkdokuz
yl gememek artyla kira sresi kadar bedelsiz olarak bamsz ve srekli nitelikli st hakk
tesis edilebilir. Bu tanmazlarn tapu ktne; st hakkna konu tanmazlarn st hakk
sresince amac dnda kullanlamayacana, Maliye Bakanl ve Babakanlk veya
Kurumun bal olduu Bakanlktan izin alnmakszn devredilemeyeceine dair erh konulur.
(Ek fkra: 25/11/2010-6082/9 md.) Kira bedeli ve kiralama sresinin tespitinde; tanmazn
gerek veya zel hukuk tzel kiilerine ait olup olmad, Kuruma veya Hazineye ait
tanmazlar zerinde bedelsiz olarak st hakk tesis edilip edilmedii, yatrmn maliyeti,
kiralama konusu tanmazn ve zerindeki tesislerin bir ksmnn veya tamamnn
iletilmesinin kiralayana verilip verilmeyecei hususlar dikkate alnr.
(Ek fkra: 25/11/2010-6082/9 md.) Bu ekilde yaplacak kiralama ilemlerine ait kira
bedelleri Kurumun btesinden denir.
(Ek fkra: 25/11/2010-6082/9 md.) Bu maddenin yedinci fkras kapsamnda yaplacak
yatrmlarla ilgili olarak otuzalt aylk sreyi gememek ve szlemede belirlenecek inaat
yapm sresi ile snrl olmak kaydyla, Kurum ile gerek veya zel hukuk tzel kiileri
arasnda yaplacak her trl i ve ilemler ile dzenlenecek katlar, 1/7/1964 tarihli ve 488
sayl Damga Vergisi Kanununa gre alnan damga vergisi ile 2/7/1964 tarihli ve 492 sayl
Harlar Kanunu uyarnca alnan harlardan mstesnadr.
(Ek fkra: 25/11/2010-6082/9 md.) Bu maddenin yedinci fkras kapsamnda yaplacak
ihalelerde 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayl Kamu hale Kanununda belirtilen ihale usullerinden
biri uygulanr.
(Ek fkra: 25/11/2010-6082/9 md.) Bu maddenin yedinci fkras kapsamnda yaplacak
ihalelere ilikin esas ve usuller; gerek veya zel hukuk tzel kiilerinde aranlacak nitelikler,
szlemelerin kapsam ve dier hususlar Babakanlk veya Kurumun bal olduu Bakanlk,
Maliye Bakanl ile Devlet Planlama Tekilat ve Hazine Mstearlklar tarafndan
mtereken hazrlanarak Bakanlar Kurulu karar ile yrrle konulur.

80

IV- YAP-LET MODELNE LKN MEVZUAT

YAP-LET MODEL LE ELEKTRK ENERJS RETM

TESSLERNN KURULMASI VE LETLMES LE
ENERJ SATIININ DZENLENMES
HAKKINDA KANUN
Kanun Numaras : 4283
Kabul Tarihi : 16/7/1997
Yaymland R.Gazete : Tarih : 19/7/1997 Say : 23054
Ama ve kapsam
Madde 1 Bu Kanunun amac; "Yap-let Modeli" ile retim irketlerine lke enerji plan ve
politikalarna uygun biimde elektrik enerjisi retmek iin mlkiyetleri kendilerine ait olmak
zere termik santral kurma ve iletme izni verilmesi ile enerji satna dair esas ve usulleri
belirlemektir. Hidroelektrik, jeotermal, nkleer santrallar ve dier yenilenebilir enerji
kaynaklar ile altrlacak santrallar bu Kanunun kapsam dndadr.
Tanmlar
Madde 2 Bu Kanunda geen;
Yap-let Modeli: Elektrik enerjisi santrallarnn retim irketleri mlkiyetlerinde
kurulmalarn, iletilmelerini, retilen elektrik enerjisinin belirlenecek esas ve usuller
erevesinde satn ieren modeli,
retim irketi: Mlkiyeti kendisine ait olmak zere sadece elektrik enerjisi retim tesisi
kurmak ve iletmek iin kurulmu veya kurulacak yerli ve/veya yabanc sermaye irketini,
Bakanlk: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanln,
TEA: Trkiye Elektrik retim letim Anonim irketini,
fade eder.
retim tesisi kurma ve iletme izni verilmesi ile enerji sat esaslar
Madde 3 Bu Kanuna gre optimal elektrik retim sistemi geliim planlar erevesinde
yapm ngrlen retim tesisleri iin teklif almak zere TEA tarafndan Resmi Gazetede
81

ilan edilir. TEA, retim irketini seme hususunda iin zelliini belirten artname
hazrlayarak kapal teklif veya belli istekliler arasnda kapal teklif veya pazarlk usullerinden
iin gereine uygun olann uygular.
Ayrca retim tesisi kurmak ve iletmek zere retim irketleri de TEA'a bavurabilirler. Bu
durumda nerilen projelerin, TEA tarafndan optimal sistem geliim planlar erevesinde
deerlendirilerek uygun grlmesi halinde, yapm ngrlen retim tesisi iin teklif almak
zere, rekabet ortamnn salanmas amacyla iin gereine uygun ihale yntemleri de
belirlenerek Resmi Gazetede ilan edilir.
TEA tarafndan bu modelle yaplmas ngrlen projelerle ilgili olarak, yaplacak ilandan
nce, kalknma planlar, enerji plan ve politikalarna uygunluk asndan Devlet Planlama
Tekilatnn gr alnr.
Alnan teklifler TEA tarafndan bu Kanun ve karlacak ynetmelik hkmleri erevesinde
deerlendirildikten sonra, uygun teklif belirlenerek, ilgili retim irketine tesis kurma ve
iletme izni verilmek zere Bakanla gnderilir. Bakanlk, TEA tarafndan kendisine
gnderilen teklifi uygun grd takdirde tesis kurma ve iletme izni verir.
Bu iznin verildiinin TEA'a bildirilmesinden sonra, TEA ile retim irketi arasnda retim
tesisi kurma, iletme ve enerji satn dzenleyen szleme imzalanr. Bakanlk ve TEA
deerlendirmelerinde kalknma planlar, lke enerji plan ve politikalar dorultusunda elektrik
enerjisinin tketiciye en ucuz ve gvenilir ekilde sunulmasn ve arz-talep dengelerini
dikkate alr.
(Ek fkra: 1/7/2006-5539/1 md.) Bu szlemeler zel hukuk hkmlerine tbidir.
Bu Kanuna gre yaplacak retim tesisleri iin, ihaleye katlanlarda aranlacak artlar,retim
irketinin sermayesi, irket ve/veya ortaklarnn deneyimi, irketin seimi, proje ve fizibilite
esaslar, yakt temini, retim kapasitesi, alnacak enerjinin miktar, sresi, enerji birim fiyat
oluturma esas ve usulleri ve tesis kurma ve iletme izni esas ve usulleri ile dier hususlar
Bakanlka hazrlanarak Bakanlar Kurulunca karlacak ynetmelikte gsterilir.
Garanti
Madde 4 TEA'n szlemenin enerji satna ilikin hkmlerinden kaynaklanan deme
ykmllkleri iin, Hazine Mstearlnn bal olduu Devlet Bakanlnca retim
irketine Hazine garantisi verilebilir.
Geici Madde 1 Enerji retim tesisi kurmak iin 9.5.1996 tarihli ve 96/8269 sayl
Kararname hkmlerine gre alnm tekliflerle ilgili ilemlere, kaldklar yerden bu Kanun
hkmlerine gre devam edilir.
Geici Madde 2 (Ek: 1/7/2006-5539/1 md.)
Bu maddenin yrrlk tarihini takip eden aylk sre ierisinde daha nce bu Kanun
hkmlerine gre retim tesisi kurma ve iletme izni alm retim irketlerinin Trkiye
Elektrik Ticaret ve Taahht A..'ye bavurmas zerine, Trkiye Elektrik Ticaret ve Taahht
A.. ile retim irketi arasnda, nceden imzalanm szlemenin yerine gemek zere ayn
hkm ve artlar ihtiva eden zel hukuk hkmlerine tbi szleme imzalanr. Bu durumda
82

bu Kanun hkmlerine gre daha nce imzalanm szlemeler ile ilgili olarak; verilmi olan
hazine garantileri, mtalaa, protokol, aklama tutana, bildiri, muvafakat, taahhtnameler ve
Boru Hatlar ile Petrol Tama A.. ile ilgili retim irketleri arasnda imzalanan doal gaz
sat szlemeleri herhangi bir ileme gerek kalmakszn ierdii hkm ve artlarla
yenilenmi saylr.
Bu madde uyarnca imzalanan szlemeler iin 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayl Elektrik Piyasas
Kanununun 2 nci maddesinde yer alan onay ve sreye ilikin hkmler uygulanmaz.
Geici Madde 3 (Ek: 1/7/2006-5539/1 md.)
A) Devlet Su leri Genel Mdrl 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayl Elektrik Piyasas
Kanununa ve bu Kanuna istinaden karlm olan Elektrik Piyasas Lisans Ynetmeliine
gre hidrolik kaynaklar iin retim lisans almak maksad ile su kullanm hakk anlamas
imzalamak zere ayn kaynak iin Genel Mdrle birden fazla bavuru yaplm olmas
halinde, fizibilitesi kabul edilebilir bulunanlar arasndan birim elektrik bana en yksek
oranda hidroelektrik kaynak katk pay vermeye teklif edeni belirlemeye ve Enerji Piyasas
Dzenleme Kurumuna bildirmeye yedi yl sreyle yetkilidir.
Bu bedel zerinden her yl retilen elektrik enerjisi miktarna kar gelen tutar, takip eden
yln Ocak ay sonuna kadar Devlet Su leri Genel Mdrl btesine gelir kaydedilmek
zere denir.
Tzel kiinin belirlenmesine ilikin ilemlere dair usl, Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakanlnca karlan Elektrik Piyasasnda retim Faaliyetinde Bulunmak zere Su
Kullanm Hakk Anlamas mzalanmasna likin Usl ve Esaslar Hakknda Ynetmelikte
belirlenir.
B) Bu Kanunun yaym tarihinden nce, Umum Mdrlk tarafndan Enerji Piyasas
Dzenleme Kurumuna su kullanm hakk anlamas yapmaya hak kazand bildirilen ayn
kaynak iin yaplm oklu bavurulardan, Enerji Piyasas Dzenleme Kurulu tarafndan teklif
verme toplants dzenlenmemi olanlar, Umum Mdrle iade edilir.
Teklif verme toplants gerekletirilmi olan ayn kaynak iin yaplm oklu bavurulardan
bu Kanunun yaym tarihi itibaryla lisans almam olanlar, kaldklar aama itibaryla
belirlenmi olan koullarda Enerji Piyasas Dzenleme Kurulu tarafndan Elektrik Piyasas
Lisans Ynetmelii erevesinde deerlendirilmek suretiyle sonulandrlr.
(Ek bent: 18/4/2007-5625/1 md.) Elektrik piyasas mevzuat erevesinde, ayn kaynak iin
yaplm oklu bavurulardan Enerji Piyasas Dzenleme Kurumu tarafndan teklif verme
toplants gerekletirilmi ve lisans alm olanlarn, bu maddenin yrrlk tarihini takip eden
ay iinde bavurmalar halinde eskinin yerine kaim olmak zere lisanslar yenilenir. Bu
durumda daha nce verilmi lisans ile balantl olarak yaplm tm i ve ilemler herhangi
bir ileme gerek kalmakszn ierdii hkm ve artlarla yenilenmi ve geerli saylr.
Geici Madde 4 (Ek: 1/7/2006-5539/1 md.)
ok maksatl projeler ile bu Kanunun yrrle girmesinden nce kili birlii Anlamalar
kapsamnda yer alan projeler ve nceki yllar yatrm programlarnda yer alan projeler, lisans
alnmasna gerek olmakszn, Devlet Su leri Genel Mdrl tarafndan yedi yl iinde
83

yaplabilir veya yaptrlabilir. Bu projelerin hidroelektrik retim tesislerinin yapm

aamasnda, elektrik retim tesisleri, 4628 sayl Elektrik Piyasas Kanunu kapsamnda
faaliyet gstermek zere zel sektr bavurularna alr. Drt ay ierisinde bavuru olmamas
halinde, Devlet Su leri Genel Mdrl tarafndan gerekletirilebilir.
(Ek fkra: 18/4/2007-5625/2 md.) Bu fkrann yaym tarihinde, halen Hkmetleraras kili
birlii kapsamnda yer alan projelere, Hkmetleraras kili birlii Anlamasnda veya bu
anlamaya istinaden istihsal edilen Bakanlar Kurulu Kararnda ya da Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanl oluruyla belirlenen tzel kiinin ya da kiilerin, 6762 sayl Trk Ticaret
Kanunu hkmlerine uygun olarak kuracaklar veya mevcutlara ek yeni ortaklarla kuracaklar
irketlerin, daha nce belirlenmi ilgili projelerine su kullanm hakk iin bavurmalar
halinde su kullanm hakk ve elektrik retim lisans verilir. Bu fkrada belirtilen tzel kiilerin
yapaca hidroelektrik retim tesisleri, kanal/nehir tipi veya rezervuar alan onbe
kilometrekarenin altnda olmas art aranmakszn 5346 sayl Yenilenebilir Enerji
Kaynaklarnn Elektrik Enerjisi retimi Amal Kullanmna likin Kanun hkmlerinden
yararlanrlar.
Yrrlk
Madde 5 Bu Kanun yaym tarihinde yrrle girer.
Yrtme
Madde 6 Bu Kanun hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr.

84

YAP-LET MODEL LE ELEKTRK ENERJS RETM TESSLERNN

KURULMASI VE
LETLMES LE ENERJ SATIININ DZENLENMES HAKKINDA
YNETMELK
Bakanlar Kurulu Karar Numaras ve Tarihi: 97/9853 - 1.8.1997
Dayand Kanun Numaras ve Tarihi: 4283 - 16.7.1997
Resmi Gazete ile Neir ve ln: 29 Austos 1997 - Say: 23095
BRNC BLM
GENEL HKMLER
Ama ve kapsam
Madde 1- Bu Ynetmeliin amac; Yap-let modeli ile retim irketlerine lke enerji plan
ve politikalarna uygun biimde elektrik enerjisi retmek iin mlkiyetleri kendilerine ait
olmak zere termik santral kurma ve iletme izni verilme izni verilmesi ile enerji satna dair
esas ve usulleri belirlemektir. Hidroelektrik, jeotermal, nkleer santrallar ve dier yenilebilir
enerji kaynaklar ile altrlacak santrallar bu Ynetmelik kapsam dndadr.
4283 sayl Kanuna gre TEAa belirlenecek kurulma ve iletilme kurallar erevesinde,
elektrik enerjisi retmek amacyla mlkiyetleri kendilerine ait olmak zere retim
irketlerince termik santrallarn kurulmas, bu santrallarda retilen elektrik enerjisinin sat
ile Bakanlka retim tesisi kurma ve iletme izni verilmesi konularnda bu Ynetmelik
hkmleri uygulanr.
Hukuki dayanak
Madde 2- Bu Ynetmelik, 4283 sayl Yap-let Modeli ile Elektrik Enerjisi retim
Tesislerinin
Kurulmas ve iletilmesi ile Enerji Satnn Dzenlenmesi Hakknda Kanunun 3 nc
maddesine gre hazrlanmtr.
Tanmlar
Madde 3- Bu Ynetmelikte geen;
Yap-let modeli: Elektrik enerjisi santrallarnn retim irketleri mlkiyetlerinde
kurulmalarn, iletilmelerini, retilen elektrik enerjisinin belirlenen esas ve usuller
erevesinde TEAa satn ieren modeli,
retim irketi: Mlkiyeti kendisine ait olmak zere sadece elektrik enerjisi retim tesisi
kurmak ve iletme iin kurulmu veya kurulacak yerli ve/veya yabanc sermaye irketini,
retim tesisi: Kurulacak termik santral ile balantl olarak alan tehizat ve makina
gruplar ile menkul ve gayrimenkul ana ve yardmc bina ve aralarn tmn,
Bakanlk: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanln,
letme ruhsat: retim tesisinin geici kabulnden sonra Bakanlka retim irketine
verilecek resmi izin ve belgeyi,
TEA: Trkiye Elektrik retim-letim Anonim irketi Genel Mdrln,
Ynetim kurulu: Trkiye Elektrik retim-letim Anonim irketi ynetim kurulunu,
Teklif tarihi: Teklifin verilecei son gn ve saati,
Enerji, elektrik enerjisi: Aktif elektrik enerjisini,
Enerji birim fiyat (szleme fiyat, teklif fiyat) retim irketinin, TEA tarafndan
belirlenen
artlarla rettii ve teslim ettii her kilowatt-saat karl olarak tesbit edilen fiyat,
hale: Bu Ynetmelikte yazl usul ve artlarla, iin, istekliler arasndan seilecek birisi
85

zerine brakld gsteren ve yetkili mercilerin onay ile tamamlanan szlemeden nceki
ilemleri,
artname: Yaplacak iin genel, zel, teknik ve idari esas ve usullerini gsteren ve ynetim
kurulunca onaylanm belgeleri,
Uygun teklif: Bedel, nitelik ve dier artlar ynnden deerlendirilerek tercih edilen teklif,
Szleme: artname eki olarak verilen, koullar ihaleye klmak zere ynetim kurulunca
onaylanm, TEA ile retim irketi arasnda imzalanacak yazl anlamay,
Proje: Yap-let modeli ile gerekletirilecek elektrik enerjisi retim tesisini,
Teklif: Yap-let modeli gerekletirilecek retim tesisi iin artnameye gre istekli irketler
tarafndan hazrlanan ve teklifi oluturan tm dkmanlar,
Yakt: Yap-let modeli ile gerekletirilmesi ngrlen santralda enerji retimi iin
kullanlacak ana, yardmc ve ana yaktn olmamas durumunda kullanlmak zere belirlenen
yaktlar,
Nominal retim kapasitesi: Kurulacak santraln zelliklerine gre artname ve szlemede
retim tesisi iin tanmlanan net retim kapasitesini (megawatta olarak),
nite gc: Kurulacak retim tesisinin zelliklerine gre artname ve szlemede santraln
her bir nitesi iin tanmlanan k gcn (megawatt olarak),
Yllk miktar: Kurulacak retim tesisinin yerine ve zelliklerine gre, artnameye uygun
olarak irket tarafndan teklifinde kilowatt-saat olarak verilen ve retim irketi tarafndan
garanti edilen yllk net retim miktarn,
Alm garantisi: Kurulacak retim tesisinin zelliklerine ve yerine gre; ulusal elektrik
sisteminin artlarnda arz-talep dengesi gzetilerek szkonusu retim tesisinde retilecek
enerjinin (retim miktar) TEAa satn alma garantisi verilecek yzde olarak miktarn,
Ulusal yk datm merkezi: Enerji retim ve iletiminin talebe uygun olarak ynetimin
teminen ulusal enterkonnekte elektrik ebekesinin retim, iletim ve tketim ynnden
iletilmesini devaml izleyen, denetleyen ve iletme manevralarnn koordinasyon ve
kumandasn yapan blgesel yk datm niteleri arasndaki koordinasyonu salayan
iletme merkezini,
ifade eder.
lkeler
Madde 4- Bu Ynetmeliin uygulanmasnda;
a. retim tesisinin kurulmas ve kurulan retim tesisinden Ynetmelikte yazl usuller
dahilinde, ulusal sistem asndan en iyi ekilde, uygun arlarla, zamannda, ucuz olarak
elektrik enerjisi temin edilmesi ve ihalede aklk ve rekabetin salanmas esastr.
b. Uzun Dnem retim Sistemi Geliim Plannda yer alan santrallardan hangisinin Yaplet
modeli ile gerekletirilecei Bakanlk tarafndan, enerji alm garantisi miktar ise TEA
tarafndan belirlenir. haleye klmadan nce; kalknma planlar ile enerji plan ve
politikalarna uygunluk asndan Devlet Planlama Tekilatnn, TEA demelerine verilecek
olan Hazine garantileri asndan ise Hazine Mstearlnn gr alnr.
c. TEA, Devlet hale Kanunu hkmlerine tabi olmayp ihaleyi yapp yapmamakta,
ksmen veya dilediinle yapmakla serbesttir.
d. halede iin icaplarna gre elektrik enerjisinin, ilgili mevzuata ve ticari teamle uygun
bir tarzda ve bu Ynetmelikle yazl usuller erevesinde, kalite, yksek verimlilik ve standart
bata olmak zere en uygun fiyat ve artlarla temin edilmesi ve szkonusu retim tesisinin
zamannda gerekletirilmesi amatr.
e. retim irketlerince projenin zel anlamalarla yurt dndan ve/vaya yurt iinden
salanan kredilerden yararlanlarak gerekletirilmesi durumunda; kredi anlamalarnn taraf
retim irketi olup; sadece devir, temlik ve fesih ile ilgili szleme hkmlerinin uygulanma
aamasna gelindiinde gerek grlrse kredi temin edilen kurululara bu hususta bir
86

bildirimde bulunabilir. Bu bildirimin ekli szleme ve artnamede belirlenir.

f. retim irketi, TEAn nceden yazl onayn almadka, iin bir blmn ya da
tamamn, nc kiilere devredemez.
retim irketinin; TEAdan szleme hkmleri gereince herhangi bir talebini veya
alacan nc ahslara devri ve/veya temlik etmesi TEAn yazl onayna tabidir.
Szlemelerde devir ve/veya temlik ilemi nedeniyle deiiklik yaplamaz.
g. Yap-let modeli ile gerekletirilmesi ngrlen retim tesisi iin szleme sresi;
szlemenin yrrle girmesi tarihinde itibaren retim tesisi iin alnacak tm izinler iin
gerekli sre ile tesis sresi de dahil olmak zere en fazla yirmi yldr. Szlemenin sresi lke
makro politikalar ve arz-talep dengeleri gz nnde bulundurularak bu sreyi amamak
kaydyla her proje iin ayr ayr belirlenir. Ancak lke makro politikalar ve arz-talep
dengeleri gz nnde bulundurularak retim irketi ile TEAn karlkl anlamalar halinde,
szlemenin sresinin bitiminden bir yl nce belirlenecek ve mutabk kalnacak yeni artlar
erevesinde bu sre uzatlabilir. Bu durumda Hazine Mstearlnn gr alnr.
h. artname ve szleme; sistem artlar, enerjinin kalitesi ve srekliliini salayacak
hkmler ngrlerek oluturulur.
. Detaylar artname ve szlemede yer alacak kurallara gre retim irketince
gerekletirilecek olan retim tesisinin test almas, deneme iletmesini sonunda kabul
ilemleri ve ticari iletmeye gei ile ilgili ilemler, bu Ynetmelik ve szleme hkmlerine
gre yaplr.
i. retim irketi, TEA tarafndan hazrlanan enterkonnekte sisteme bal olarak alacak
retim tesislerinin uymalar gereken kriterlere uymak zorundadr.
j. retim tesisinde retilen enerjinin ulusal elektrik ebekesine gvenli iletimi iin TEA
tarafndan belirlenen enterkonnekte sisteme balant noktasna kadar olan hat, szlemede yer
alan hkmler erevesinde retim irketince gerekletirilir ve bu konu ile ilgili mevzuat
dorultusunda TEAa devredilir. Bununla ilgili olarak; kamu yarar karar TEA tarafndan
alnr. Bu ilemle birlikte retim irketi tarafndan gerekletirilecek hizmetler sonucu 2942
sayl Kamulatrma Kanununa gre oluturulan Kymet Takdir Komisyonunca nakil hatt
gzergah altnda kalan tanmazlar iin takdir edilen kamulatrma bedelleri ile bu tanmazla
iin alan bedel artrm davalar sonucu mahkemece takdir edilen bedeller tm ferileri ile
birlikte TEA tarafndan karlanr.
Sz konusu hattn tesisi ile ilgili olarak TEAa ait olaca belirtilenlerin dndaki tm
hizmet, masraf ve giderler ile bu kapsamda ilgili mevzuata uygun olarak kamulatrma
planlarnn hazrlanmas, mlkiyetin belgelendirilmesi ve kamulatrmaya esas adres tesbitleri
retim irketi tarafndan yaplr. Bu masraflar ve giderler szleme fiyatna dahildir. Hattn
enerjilenmesinden nce TEA prensiplerine gre gerekli ilemler yaplr.
k. retim tesisinde retilecek elektrik enerjisinin retimi ve TEAa satyla ilgili esaslar ve
kurallar szlemede belirlenir.
l. Szlemenin imzalanmas ve onaylanmasndan doacak btn vergi, cret, resim, har ve
dier giderler retim irketi tarafndan denir ve szleme fiyatna dahildir.
m. artname ve szleme TEA tarafndan hazrlanr.
Sorumluluklar
Madde 5 - a) Yap-let modeli ile gerekletirilecek retim tesisi iin retim irketi, TEA
tarafndan ngrld ekilde gerekletirmek zere teklif ettii artlar ve yllk performans
deerlerini salar. TEA da retim tesisinde retilecek enerjiyi szlemede ngrlen
artlarda satn alr. Taraflar, szlemede ngrlen ekil ve artlarla demeleri gerekletirir.
retim tesisi iin gerekli malzeme ve ekipman temini ile her trl proje, inaat, imalat, montaj
ileri, iletmeye alma almalar, her trl tamir, bakm, nakliye, sigorta, gmrkleme ve

87

bunlarla ilgili hizmetler ve masraflar retim irketinin sorumluluundadr ve szleme

fiyatna dahildir.
evresel Etki Deerlendirmesi (ED) olumlu belgesi de dahil olmak zere tesisin
kurulmasna ilikin her trl iznin alnmas ve ilemlerin yaplmas ile terim tesisinin
mevzuat hkmlerine uygun olarak iletilmesi retim irketinin sorumluluunda olup, bundan
doan retim kayplar ve maliyet artlar retim irketi tarafndan karlanr.
evre ile ilgili mevzuat uyarnca retim tesisi iin alnm izinlere konu olan tm deerler
kabul testleri srasnda llr. Trk evre mevzuatnn deimesi durumunda, yeni snr
deerler ile testler srasnda llen deerler arasnda, tasarm artlarnda ngrlen
toleranslarn tesinde bir deiiklik olumas, ayrca teklif verme tarihinden ticari iletmeye
gei tarihine kadar geen sre ierisinde evre mevzuatnda, tesisi ilgilendiren snr deerlere
ilikin olarak teklife esas tasarm artlarnda deiiklik yaplmasnn zorunlu olmas
durumlarnda bunun enerji birim fiyatna etkisi gz nne alnr. Snr deerlere ilikin olarak,
teklife ve ED Raporuna esas alnan tasarm artlarnda deiiklik yaplmasnn zorunlu
olmas durumunun belgelenme koullar, enerji birim fiyatna ne ekilde yanstlaca ve bu
konudaki dier hususlar artname ve szlemede dzenlenir.
Trk vergi mevzuatnn deimesi halinde retim tesisi yapm ve iletmesi ile ilgili ortaya
kabilecek maliyet deiikliklerinin enerji birim fiyatna etkisi, artname ve szlemede
ngrlecek hkmlere uygun olarak dikkate alnr.
b) Yap-let modeli ile gerekletirilmesi ngrlen retim tesisi iin yakt ve dier
girdilerin temini ve teminin sreklilii konusunda her trl sorumluluk retim irketine aittir.
Yaktn Trkiyede tekel nitelii tayan bir kurulutan temin edilmesinin zorunlu olduu
durumlarda tekel niteliindeki kurulu tarafndan hazrlanan yakt temin szlemesi de
artname ve ilgili evrakla birlikte isteklilere verilir.
c) retim irketi, vergilendirmeye ilikin Trk vergi mevzuatna uymakla ykml olup,
kendi vergi ykmllklerine ilikin gelir ve kurumlar vergileri de dahil olmak zere her trl
vergi ile bunlarn ge denmesinden veya denmemesinden doan tazminat, ceza ve
faizlerden sorumludur.
d) retim tesisinin mevzuata gre kurulmas ve altrlmas retim irketinin
sorumluluundadr. retim irketi, retim tesisini Trk evre mevzuat hkmlerinin gerekli
kld evre kirlilii kontrol standartlarna gre iletir. Mevzuat hkmlerine aykrlktan
doacak tm sorumluluklar retim irketine aittir.
e) retim tesisinin iletilmesine ve iletme koullarna ynelik hkmler artname ve
szlemede belirlenir. retim irketi, ulusal yk datm merkezi tarafndan enterkonnekte
elektrik ebekesinin izlenmesi ve kontrol ile enerji retim ve iletiminin talebe uygun olarak
ynetimi iin kendisine verilen talimatlara szlemede yer alan kurallar erevesinde uymak
zorundadr.
f) TEA tarafndan belirtilen yrede retim tesisinin kurulaca yerin seimi, arazinin
temini ve ilgili tm dier ilemler retim irketinin sorumluluundadr.
g) Szleme konusu i iin gerekli finansmann temini ve finansman temini ile ilgili her trl
ilem ve masraflar tamamen retim irketinin sorumluluundadr ve szleme fiyatna
dahildir.
h) Szleme konusu i ile ilgili olarak, kendi personeline ve nc ahslara verilecek
zararlardan dolay tm sorumluluk retim irketine aittir.
) Teklife esas para biriminin dntrlebilir (konvertibl) olmas arttr. artnamede teklife
esas para biriminin tespitinin dntrlebilir olmas kouluyla isteklilerin seimine
brakld durumlarda, tekliflerin deerlendirilmesi iin teklif verme gnndeki T.C. Merkez
Bankas tarafndan belirlenen apraz kur deerleri alnarak teklif fiyatlar ABD Dolarna
evrilir ve karlatrma ABD Dolar baznda yaplr. Deerlendirme ile ilgili detaylar
artnamede dzenlenir.
88

Bu durumda szleme; teklifin verildii para cinsinden batlanr ve TEA demeleri,

deme gnndeki T.C. Merkez Bankasnn geerli dviz sat kuru zerinden hesaplanacak
Trk Liras karl olarak yaplr.
a. Eskalasyon; retim irketinin giderlerinde olabilecek fiyat deiikliklerinin szleme
fiyatna yanstlmasn amalayan bir uygulama olup, bu uygulamada kullanlacak formln
oluturulmasnda ve eskasyon endekslerinin seiminde gerek fiyat deiikliklerinin
yanstlmasna azami zen gsterilir. Enerji birim fiyatnn yatrmdan yansyan ksmna
eskalasyon uygulanmaz. Szleme ve artnamede belirlenerek enerji birim fiyatnn sabit
giderler ksmnn yatrmdan gelen blm karldktan sonra kalan sabit iletme giderleri
ksm ile deiken iletme giderleri ksmna eskalasyon uygulanabilir. Eskalasyon
uygulamasnn ngrlmesi halinde ayrntlar artname ve szlemede belirtilir.
b. Faturalarn dzenlenmesi ile ilgili kurallar szlemede belirtilir. TEA demelerinin
gecikmesi durumunda yaplacak uygulama ve TEA demeler iin Hazine Mstearlnca
Hazine garantisi verilmesinin sz konusu olmas durumunda bu garanti ile ilgili
mekazinzam ve hangi artlarda ileyecei szlemede belirtilir. Bu hususta Hazine
Mstearlnn prensipleri esas alnr.
KNC BLM
HALE LEMLER, TEKLF ALMA LER
lan
Madde 6 - 4283 sayl Kanun ve bu Ynetmelik hkmlerine gre, optimal elektrik retim
sistemi geliim planlar erevesinde yapm ngrlen retim tesisleri iin teklif almak zere
TEA tarafndan Resmi Gazetede ilan yaplr. TEA, retim irketini seme hususunda iin
zelliini belirten artname ve szlemeyi hazrlayarak bu Ynetmelikte belirlenen ihale
usullerinden iin gereine uygun olann uygular.
Ayrca retim tesisi kurmak ve iletme zere retim irketleri de TEAa bavurabilirler.
Bu durumda nerilen projelerin, optimal sistem geliim planlar erevesinde
deerlendirilerek uygun grlmesi halinde, TEAa retim irketini seme hususunda iin
zelliini belirten artname hazrlanarak yapm ngrlen retim tesisi iin teklif almak
zere, rekabet ortamnn salanmas amacyla iin gereine uygun ihale yntemleri de
belirlenerek Resmi Gazetede ilan edilir.
lan sresi
Madde 7 - lan; szleme ve artnamelerin isteklilere verilmeye balanmas tarihinden en az
onbe gn nce yaymlanr.
landa yer alacak hususlar
Madde 8- ilanlar en az aadaki hususlar belirtilir.
a. Santraln kurulmas ngrlen yre, santraln genel zellikleri, kapasitesi, kabul
edilebilir en dk nite gc ve en yksek santral gc,
b. ihalenin hangi usulle yaplaca, n yeterlilik uygulanp uygulanmayaca,
c. halenin uluslararas olup olmad,
d. artname ve dier evrakn bedelli veya bedelsiz olarak nerelerden salanabilecei,
e. Tekliflerin hangi gn ve saate kadar, nereye verilecei,
f. TEAn, 2886 sayl Devlet hale Kanununa tabi olmad, ihaleyi yapp yapmamakta
ve dilediine vermekte serbest olduu,
g. Geici teminat miktar,
h. in zelliine gre dier hususlar.

89

NC BLM
ARTNAME VE SZLEMEDE YER ALMASI GEREKEN HUSUSLAR
artnamede yer almas gereken hususlar
Madde 9 - Yap-let modeli ile yaplan ihalelerdeki artnamelerde iin zelliine gre, zel
ve teknik artlardan baka aadaki hususlar da belirtilir.
a. steklilerde aranacak zellikler,
b. Santraln yeri (yre olarak), yakt tipi, nite ve toplam santral gc,
c. Minimum ve maksimum nite gc, maksimum santral kapasitesi,
d. hale ve teklif verme ekli, mddeti ve yeri, ihaleden vazgeme,
e. n yeterlilik ve yeterlilikle ilgili artlar,
f. Fiyat ve teklifin geerlilik sresi,
g. Szleme fiyatlarna eskalasyon uygulanp uygulanmayaca,
h. steklilerin ykmllkleri,
. retim irketinin oluturulmas ekli,
i. Szlemenin imzalanmas ile ilgili n koullar,
j. Hazine garantisi verilip verilmeyecei,
k. Geici teminat mektubunun hazrlanmas ile ilgili kurallar ve artlar, geici teminat miktar
ve teminat olarak nelerin kabul edilebilecei, istenebilecek dier belgeler, geici teminatn
iade artlar,
l. Her trl vergi, resim, har, pay, fon ve ihale masraflar, teminat masraflar ve dier kanuni
ykmllkler ile szleme sresi boyunca gerekli her trl sigortann retim irketinin
sorumluluunda olaca,
m. stenen garantiler ile bu garantilerin artlar,
n. Katma Deer Vergisinin teklif fiyatna dahil olup olmad,
o.retim tesisinin iletmeye alnmas ile ilgili olarak zamanlamada bir snrlama olup
olmad,
. haleye katlacaklarda aranlan mali ve teknik yeterlilik artlar ve nitelikler,
p. Projenin finansman ile ilgili olarak talep edilen bilgi ve belgeler,
r. TEAn 2886 sayl Devlet hale Kanununa tabi olmad,
s. Kanuni ikametgah ve tabligat adresleri, yetki belgeleri,
t. Yazmalarda kullanlacak dilin Trke olaca, Trke ve yabanc dilde hazrlanan
artnamenin yorumlanmasnda anlamazlk veya eliki olduu takdirde Trke metnin esas
alnaca,
u. Referans listeleri,
. Geici grlecek dier hususlar.
Szlemede yer almas gereken hususlar
Madde 10 - Yap-let modeli ile yaplan ihalelerdeki szlemede iin zelliine gre, zel ve
teknik artlardan baka aadaki hususlar da belirtilir.
a. Taraflar,
b. Santraln yeri (yre olarak), yakt tipi, nite ve toplam santral gc,
c. Szleme sresi, szleme sresinin uzatlma ve/veya szlemenin yenilenmesi
artlar,
d. retim tesisinin gerekletirilmesi ile ilgili amalarn (inaat balama tarihi, erken
retim, ticari iletmeye gei) olumas ile ilgili koullar,
e. Szleme fiyatlarna eskalasyon uygulanp uygulanmayaca, uygulanacaksa
eskalasyon forml,
f. Taraflarn ykmllkleri,
g. deme artlar, demelerin gecikmesi durumunda yaplacak uygulama, Hazine
90

garantisinin ileyi mekanizmas,

h. Kesin teminat mektubunun hazrlanmas ile ilgili kurallar ve artlar, kesin teminat miktar
ve teminat olarak nelerin kabul edilebilecei, istenebilecei, istenebilecek dier belgeler,
kesin teminatn iade artlar,
. Her trl vergi, resim, har, pay, fon, teminat masraflar, dier kanuni ykmllkler ve
szleme sresi boyunca gerekli her tr sigorta ile dier masraflarn retim irketinin
sorumluluunda olaca,
i. Ceza artlar,
j. Szlemenin feshi koullar,
k. stenen garantiler ile bu garantilerin artlar,
l. Enerji birim fiyatnda hangi artlarda ve hangi yntemle deiiklik ngrlebilecei ve
bu deiikliin ne ekilde uygulanaca,
m. Sre uzatm verilebilecek haller ve artlar,
n. retim tesisinin iletmeye alnmas ile ilgili olarak zamanlamada bir snrlama olup
olmad,
o. Kabul ilemleri, performans testleri, ticari iletmeye gei artlar,
. Devir ve temlik,
p. Anlamazlklarn zm mercii ve uygulanacak hukuk,
r. Kanuni ikametgah ve tebligat adresleri,
s. Elektrik enerjisini teslim etme, teslim alma artlar ve llmesi,
t. Yaplacak szlemenin; gerekli onaylardan ve kesin teminat mektubunun verilmesinde
sonra yrrle girecei,
u. Yazmalarda kullanlacak ilin Trke olaca, Trke ve yabanc dilde hazrlanan
szleme ve eklerin yorumlanmasnda anlamazlk veya eliki olduu takdirde Trke
metnin esas alnaca,
. Geici ve kesin teminatlarn paraya evrilme ve TEA adna gelir kaydedilme koullar
v. Gerekli grlecek dier hususlar.
DRDNC BLM
NYETERLLK BELGES VERLMES VE TEMNAT ALINMASI
nyeterlilik belgesi
Madde 11 - Gerekli grld takdirde istekliler, belirli mali ve teknik yeterlilik ve nitelikler
asndan n yeterlilik deerlendirmesine tabi tutulur. n yeterlilik ngrlmeyen ihaleler iin
gerekli yeterlilik deerlendirmesi, tekliflerin deerlendirilmesi ilemi srasnda artnamede
belirtilen hkmler dorultusunda gerekletirilir.
artnamede n yeterlilik belgesi verilme usul ve artlar ile yeterlilik iin aranan artlar
aka belirtilir.
Yeterlilik belgesine esas tekil etmek zere;
a. Standarlara uygunluk ve/veya kalite belgesi,
b. Referanslar,
c. Bamsz deneti raporlar, bilano, kar-zarar akm tablolar ve dier tamamlayc mali
bilgiler.
d. Teknik kapasite ve donanm,
e. Teklif anndaki taahht durumu,
f. hale konusu retim tesisinin zelliklerine gre tesbit olunacak dier bilgiler, istenir.
n yeterlilik belgesi; konu ile ilgili kurulacak n yeterlilik deerlendirme komisyonunun
mukayeseli ve gerekeli deerlendirmesini mteakip, komisyonun teklifi ve TEA Genel
Mdrnn onay ile verilir.

91

Teminat alnmas
Madde 12- Geici ve kesin teminatlarn miktar, retim tesisinin tipine ve kapasitesine gre
TEA tarafndan belirlenerek artname ve szlemede belirtilir.
Geici teminat
Madde 13- Geici teminat iermeyen teklifler almaz ve deerlendirmeye alnmaz.
Geici Teminat;
a. Herhangi bir teklif sahibinin, tekliflerin almasndan sonra teklifini geri almas,
b. Baarl bulunan teklif sahibinin, szlemede gsterilen re iinde ve tarif edilen formdaki
kesin teminat mektubunu vermemesi,
c. artname ve szlemede yer alacak dier durumlarn olumas, hallerinde TEA adna
paraya evrilerek gelir olarak kaydedilir.
Teminat olarak kabul edilecek deerler
Madde 14- Geici ve kesin teminat, ABD Dolar cinsinden belirtilir ve aadaki biimlerden
birinde olur:
a. Teminat olarak istenen miktarn TEA tarafndan belirtilen banka ubesi ve hesaba
yatrld belgeleyen makbuz,
b. TEA tarafndan belirlenen ekil ve artlara uygun olarak bir Trk bankas tarafndan
dzenlenen teminat mektubu. Teminat mektubu, tm ilgili ortaklarn adna hazrlanr.
Kesin teminat mektubu sresiz ve koulsuz olmak zorundadr.
Geici ve kesin teminatn iadesi
Madde 15- Geici teminat, szlemenin imzalanmasndan ve kesin teminatn alnmasndan
sonra retim irketine iade edilir.
halede baarl olan takip eden ilk iki teklif sahibinin geici teminatlar ihalenin
kesinlemesine veya geerlilik srelerinin sonuna kadar tutulur. Dier teklif sahiplerinin
geici teminatlar iade edilir.
Kesin teminat, retim tesisi ticari iletmeye getikten sonra szlemede belirtilen esaslara
gre iade olunur.
BENC BLM
HALE USULLER VE TEKLFLERN DEERLENDRLMES
hale usulleri
Madde 16- ihale, rekabet ortamnn salanabilmesi art dikkate alnarak aadaki usullerden
birisi ile gerekletirilir:
a. Kapal teklif usul,
b. Belli istekliler arasnda kapal teklif usul,
c. Pazarlk usul,
Sz konusu, ihalelerde gerekli rekabetin salanmas asndan kapal teklif usul tercih
edilmekte olup, tekliflerin gizli olarak verilmesini salayan kapal teklif usul ile belli
istekliler arasnda kapal teklif usul esastr.
TEA herhangi bir sebep gstermeksizin veya herhangi bir kayt ve formaliteye bal
kalmakszn tekliflerin tmn veya bir ksmn reddetme hakkna sahiptir.
Tekliflerin kabul edilmemesi halinde teklif sahipleri hibir hak talep edemez.
Kapal teklif usul
Madde 17- Kapal teklif usulnde; isteklilere duyuru, Resmi Gazeteden ilan yoluyla yaplr.
Bu usulde teklifler kapal zarfla ve yazl olarak verilir, istekliler artnamede belirtilen
esaslara uygun olarak tekliflerini hazrlayp zarfladktan sonra, teklif verme son gn ve saatine
92

kadar belirtilen adreste elden teslim ederler. Son teklif verme gn ve saatinden sonra gelen
teklifler kabul edilmez ve almaz. Teklif alma gnnden ve saatinden sonra yaplacak
teklifler, teklif deiiklikleri ve teklif iptalleri dikkate alnmaz.
Teklifler, artnamede belirtilen ekilde teklif verme tarihinin son gn teklif sahiplerinin veya
birer temsilcilerinin huzurunda teklif ama komisyonunca alenen alr ve kapal zarf ile gelen
tekliflerin artnamede olmas istenilen belgelerinden noksanlk olup olmad tesbit edilir.
Tekliflerin almasn takiben ka teklif verilmi olduu bir tutanakla tespit edilir. Belgeleri
tamam olan teklif sahiplerine ait teklif fiyatlarnn bulunduu zarflar alarak ayn gn
okunmasndan sonra teklif fiyatlarnn bulunduu zarf komisyon yelerince paraflanarak bu
husus zapta geilir ve zabt yelerce imzalanr.
hale evraknda pay, imza sirkleri, adres, Ticaret Odas belgesi gibi esas etkilemeyen, ekle
ait noksanlk bulunan teklifler, teklif ama komisyonunca ihaleye katlanlarn huzurunda
ilgisine tamamlattrlr, bu mmkn olmad takdirde teklifi reddedilir. Eksikliklerin ekilsel
olup olmad konusunda takdir komisyona aittir.
Teklif ama ileminden sonra teklif dokmanlar, deerlendirmeye alnmak zere
deerlendirme komisyonuna teslim edilir.
Tekliflerle verilmi olan geici teminat mektuplarnn ilgili bankalar nezdinde teyit
ettirilmesi deerlendirme komisyonu tarafndan yaptrlr.
hale srasnda yetkili temsilcisini hazr bulundurmayan teklif sahipleri ihalenin yapl
tarzna ve teklif ama komisyonunu yapt ilemlere itiraz edemez.
Belli istekliler arasnda kapal teklif usul
Madde 18- Belli istekliler arasnda kapal teklif usul, bu Ynetmeliin 11 inci maddesinde
belirtildii ekilde nyeterlilik alm olan istekliler arasnda kapal teklif usul ile yaplr.
nyeterlilik verilerek belli istekliler arasnda kapal usul ile yaplmas uygun grlen
ihalelerde, nyeterlilik artlar belirlenerek, mali yeterlilik, i durumu ile artnamelerin
ngrd dier zellikler de gznnde tutularak teklif istenecek olan istekliler belirlenir.
Belli istekliler arasnda kapal teklif usul ile yaplan ihalelerde, kapal teklif usulnde
belirtilen ynteme gre ilem yaplr.
Pazarlk usul
Madde 19- ihalede pazarlk usulnn uygulanmas konusunda TEAn prensipleri uygulanr.
Tekliflerin deerlendirilmesi
Madde 20- artnamede yer alacak uygunluk ve yeterlilik artlarn karlayamayan tekliflerin
en ucuz olmas, tekliflerin deerlendirilmesinde bu teklifin sahibine baarl saylmas
konusunda bir hak kazandrmaz.
Teklif ama komisyonunu kabul ettii tekliflerin deerlendirilmesi ve karlatrlmas iin
genel olarak aadaki hususlar dikkate alnr:
a. artname ve szleme dkmanlarna uygunluk,
b. Mhendislik ve tasarmn yeterlilii,
c. Tesisin gvenilirlii, teklifte ngrlen artlar yerine getirmeye yetenei, ekipmanlarn
kalitesi,
d. Tesisin emre amadelii,
e. Finansman temini,
f. retim giderleri,
g. program,
h. Garanti edilen performans deerleri,
. Teklif fiyat,
artname ve szlemeye uygun olarak hazrlanmam olan teklifler deerlendirmeye
93

alnmaz. Deerlendirme komisyonu teklifleri karlatrmal olarak inceleyerek grn

tekliflerin geerlilik sresini de dikkate alarak ynetim kuruluna bildirir. Tekliflerini
incelenmesi srasnda, mukayeseli incelemeyi yanstan bir cetvel hazrlanr ve bu cetvel
dosyasnda muhafaza edilir.
Sre uzatm
Madde 21- Deerlendirme ilemleri ngrlen sre ierisinde sonulandrlmazsa, teklif
verenlerden fiyatlar da dahil tekliflerin hibir ekilde deitirilmemesi kaydyla uygun bir
sre
daha istenir.
artname ve eklerinde veya teklif verenlerin teklif artlar ve teklif fiyatlarnda, aklamay
gerektiren bir durum grld taktirde, teklif verenlerden gerekli aklamalar deerlendirme
komisyonu tarafndan TEA ilgili birimi aracl ile istenir. Ancak; bu tr aklamay
gerektiren hususlar hibir ekilde teklifin niteliini ve fiyatlarn deitiremez.
Deerlendirme, deerlendirme protokol
Madde 22- Deerlendirme komisyonu aada yazl bilgileri kapsayan bir protokol hazrlar:
a. Protokoln tarihi, numaras,
b. retim tesisinin yeri ve kapasitesi,
c. Teklif veren firmalarn adlar ve verdikleri fiyatlar (fiyatlar ABD Dolar cinsiden ifade
edilmelidir),
d. Teklif edilen tesisin zellikleri ve artnamelere uygunluk dereceleri,
e. Enerji birim fiyatnn yllara dalm, demelere esas alnmak zere teklifin verildii para
birimi,
f. Seilen teklif sahibinin ad ve dierlerine gre tercih sebepleri,
g. irketlerin mali durumu, kredi ve finansman temini ile ilgili teyit ve taahht mektuplarna
ilikin bilgiler,
h. Varsa dier aklama ve dnceler.
Birden fazla istekli tarafndan ayn fiyatn teklif edilmesi ve bu tekliflerin eit derecede uygun
grlmesi halinde; teknik artlar, fiyatlarn dalm ve kalite dikkate alnarak karar verilir. Bu
konuda tereddt olumas halinde sz konusu teklif sahiplerinden ikinci bir kapal teklif
istenir ya da bu teklif sahipleri komisyonca kararlatrlacak belli bir gn ve saatte pazarla
arlabilir. in pazarla braklmas halinde artname ve szlemede belirtilen artlarn
aynen muhafazas zorunludur.
ALTINCI BLM
TEKLF AMA, NYETERLLK VE TEKLF DEERLENDRME
KOMSYONLARININ
OLUTURULMASI
Komisyonlarn oluumu ve yetkilendirme
Madde 23- Teklif ama, n yeterlilik ve deerlendirme komisyonlar TEAn ihtisas
birimlerinde alan, konusunda uzman elemanlardan TEA Genel Mdrnn onayyla
oluturularak yetkilendirilir. Komisyonun onay srasnda komisyon bakan olarak
grevlendirilecek TEA Genel Mdr Yardmcs da TEA Genel Mdrnce belirlenir.
n yeterlilik ve deerlendirme komisyonlar; hukuk mavirlii ile mali iler ve finans
ynetimi, ticaret, planlama, termik santrallarn ihalesi ve tesisi, termik santrallarn iletmesi,
iletim ebekelerinin tesisi ve ihalesi, iletim ebekeleri iletme, iletiim, kontrol ve otomasyon,
yk datm, zelletirme ve evre ile ilgili birimlerden en az birer elemann katlmyla
oluturulur.

94

Teklif ama komisyonu ise; hukuk mavirlii, ticaret, termik santrallarn ihalesi ve tesisi,
iletim ebekelerinin tesisi ve ihalesi, zelletirme ile ilgili birimlerden en az birer elemann
katlmyla oluturulur.
Uzman kiilerden gr isteme
Madde 24- Deerlendirme komisyonunca gerekli grld takdirde komisyonun teklifi
TEA Genel Mdrnn onay ile uzman kiilerden gr istenebilir.
Karar yeterlilik says
Madde 25- Tm komisyonlarda kararlar oy okluu ile alnr. Eitlik halinde bakann oyu
ift saylr. Komisyon kararlar gerekeleri belirtilerek yazlr, yeler ekimser oy
kullanamazlar, kar grte olan yeler gerekelerini protokol yazarak imzalarlar.
Komisyon yeleri protokol geen karar, mtalaa ve gerekelerden ahsen sorumludurlar.
YEDNC BLM
RUHSAT VE ZN LEMLER
Prensipler
Madde 26- Alnan teklifler TEA tarafndan deerlendirildikten sonra, uygun teklif
belirlenerek, ilgili retim irketine tesis kurma ve iletme izni verilmek zere Bakanla
gnderilir. Bakanlk, uygun grd takdirde; baarl teklif sahibine tesis kurma ve iletme
izni verilmesi konusundaki kararn TEAa bildirir. Bunun zerine TEAca, baaral teklif
sahibine, belirlenen sre ierisinde retim irketini kurma almalarn tamamlayarak
Bakanlktan tesis kurma ve iletme iznini almas konusunda yazl olarak bilirimde bulunur.
Bakanlka retim irketine verilecek izin ve ruhsatn srelerinin belirlenmesinde szleme
sresi ile retim tesisinin ekonomik mr dikkate alnr.
Sre uzatm
Madde 27- Bu Ynetmeliin 4 nc maddesinin (g) bendinde belirtildii ekilde szleme
sresinin uzatlmas veya szlemenin yenilenmesi durumunda izin ve ruhsat sreleri de sz
konusu sre kadar uzatlr.
Geici ve kesin kabul
Madde 28- Tesisin geici kabul ilemleri Bakanln uygulama esaslar erevesinde
szlemede yer alan hkmlere uygun olarak yaplr. Bu Ynetmelik kapsam ilerde; retim
tesisinin kesin kabul ilemleri, geici kabul srasnda tesbit edilen fakat szlemede ngrlen
hkmler erevesinde geici kabuln yaplmasna engel tekil etmeyen eksik ve kusurlu
ilerin tamamlanmas iin ngrlen sre sonunda yaplr.
Onay
Madde 29- Szlemede ve TEAn enterkonnekte sisteme bal olarak alacak retim
tesislerinin uymalar gereken kriterlerinde belirtilen, retim tesisine ait Bakanln uygulama
esaslar erevesinde proje ve belgeler Bakanlk onayna tabi olup, onayl proje ve belgeler
kabul ilemleri srasnda retim tesisinin ngrld ekilde gerekletirilip
gerekletirilmediinin tesbitinde esas alnr. Sz konusu proje ve belgeler retim irketince
szlemede ngrlen ekil ve artlarda hazrlanarak alt nsha olarak TEAa verilir. TEA
gerekli incelemeleri yaptktan ve gerekiyorsa retim irketince gerekli dzeltmelerin
yaplmasn saladktan sonra bu proje ve belgeler onaylanmak zere Bakanla gnderir.
Bu maddede belirtilen ve Bakanlka onaylanan proje ve bilgilerde olabilecek deiiklikler
de Bakanln onayna tabidir.
95

zin ve Ruhsat
Madde 30- Tesisin baarl geici kabul yapldktan sonra Bakanlk tarafndan irkete
iletme ruhsat verilir.
retim irketinin Bakanlka verilen izin ve ruhsat artlarna uymamas halinde, szlemede
belirtilen usulde Bakanlka ihtar edilir. retim irketinin ihtara konu aykr tutumunun
devam etmesi halinde; tutumunu ve aykrla neden olan durumu dzeltmesi iin retim
irketine bir sre tannr. Tutulacak sre szlemede belirtilir. Bu sre sonunda da retim
irketince gerekli ilemin yaplmamas veya nlemin alnmamas durumunda sz
konusu izin iptal edilir. Bu madde kapsamnda retim irketine yaplan ihtarlar TEAa da
bildirilir. Bu konuda 4 nc maddenin (e) bendi hkm de dikkate alnr.
SEKZNC BLM
ETL HKMLER
Szleme imzalanmas
Madde 31- Tekliflerin deerlendirilmesi yapldktan, Bakanlka tesis kurma ve iletme izni
verilecei TEAa bildirildikten sonra, 26 nc maddede ngrlen koullar erevesinde
baaral tekilf sahibi artname ve szlemede ngrlecei ekilde retim irketini oluturur.
Oluturulan bu retim irketine Bakanlka tesis kurka ve iletme izni verildikten sonra TEA
tarafndan szleme imzalanmak zere davet edilir ve szleme imzalanr.
Seilen ve kendisine bildirim yaplan teklif sahibi szleme imzalamaya mecburdur. Bu
mecburiyete uymad takdirde, baarl teklif sahibinin geici teminat mektubu TEA adna
paraya evrilerek gelir kaydedilir ve deerlendirme ikinci olan teklif sahibi, yukarda
belirtilen ekilde szleme imzalamaya arlr.
TEAn, seilen ve kendisine bildirim yaplan teklif sahibinin szleme imzalama
mecburiyetine uymamas halinde deerlendirmede ikinci olan, deerlendirmede ikinci olan
teklif sahibinin de bu mecburiyete uymamas halinde, deerlendirmede nc olan teklif
sahibi ile szleme imzalama aamasnda teklif esaslar ve artlarnn deimemesi kouluyla
indirim isteme hakk sakldr.
Szleme imzalanmasndan sonra yaplacak ilemler
Madde 32- Szleme yapldktan sonra retim irketinin szleme hkmlerine uymamas
halinde, szlemede belirtilen usulden ihtarda bulunur. irketin szleme hkmlerine aykr
tutumunun devam etmesi halinde ise mevcut szleme feshedilerek kesin teminat gelir
kaydedilir.
Dier ilemler
Madde 33- hale ilemleri, isteklilerden gelecek teklifler ve ekleri ile bunlar zerinde
verilecek karar, emir ve yaplacak yazmalar ve her trl ticari bilgi, evrak ve ilemler
gizlidir. Szleme kurallarna uymayan veya sistem artlarnda veya piyasa fiyat
hareketlerinden kendilerine fayda salamak iin szleme hkmlerini yerine getirmeyen,
ilerine hile ve fesat kartrdklar tesbit edilen istekliler hakknda gerekli yasal ilemler
yaplr.
Yrrlk
Madde 34- Bu Ynetmelik yaym tarihinde yrrle girer.
Yrtme
Madde 35- Bu Ynetmelik hkmlerini Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanl ile Trkiye
Elektrik retim letim Anonim irketi yrtr.
96

V- LETME HAKKI DEVR VE ZELLETRMEYE LKN MEVZUAT

BAZI KANUN VE KANUN HKMNDE KARARNAMELERDE DEKLK

YAPILMASINA DAR KANUN
Kanun Numaras : 5335
Kabul Tarihi : 21/4/2005
Yaymland R.Gazete : Tarih: 27/4/2005 Say : 25798
Madde 33- Devlet Hava Meydanlar letmesi Genel Mdrl (DHM), iletiminde
bulunan hava alanlar ile iletme dnemlerinin sonundan itibaren yap-ilet-devret modeli
erevesinde yaptrarak iletimini zel sektre verdii terminalleri ve/veya hizmetin
btnl ynnden gerek grd dier tesisleri; 4046 sayl zelletirme Uygulamalarnn
Dzenlenmesine ve Baz Kanun ve Kanun Hkmnde Kararnamelerde Deiiklik
Yaplmasna Dair Kanunun 18 inci maddesinin (A) fkrasnn (b) ve (c) bentlerinde belirtilen
kiralama ve/veya iletme hakknn verilmesi yntemlerini kullanarak ihale yoluyla zel hukuk
tzel kiilerine 49 yl gememek zere devredebilir. in zelliine gre belirtilen yntemler
birlikte veya ayr ayr kullanlabilir. Bu konuda karar vermeye DHM Ynetim Kurulu
yetkilidir.
Bu madde kapsamnda yaplacak uygulamalarda; ynetim, sorumluluk ve yetki stlenebilecek
ileticinin ve/veya kullancnn temini, ihale ve devir ilemlerinin aleniyet iinde yrtlmesi,
iletmede sreklilik ile uluslararas norm ve standartlarn salanmas ve iletim ve/veya
kullanm sresi boyunca iletmenin DHM tarafndan denetlenmesi ilkeleri esas alnr.
halelerde deer tespiti ilemleri, DHM bnyesinde Mali ler Daire Bakannn
bakanlnda; Aratrma Planlama ve Koordinasyon Daire Bakan, Haslat Daire Bakan,
naat Daire Bakan ve ilgili liman/meydan mdr olmak zere be kiiden oluan deer
tespit komisyonu tarafndan 4046 sayl Kanunun 18 inci maddesinin (B) fkrasnn (c)
bendinde belirtilen esaslar erevesinde ayn bentte yer alan metotlardan en az birinin
uygulanmas suretiyle yaplr. DHM Ynetim Kurulunca, Deer Tespit Komisyonunda
yukarda ad geen birimlerde grevli olmak kaydyla ayn sayda yedek ye grevlendirilir.
Deer Tespit Komisyonu ayn maddenin (B) fkrasnn (b) bendinde belirtilen usul ve esaslara
gre alr. Deer Tespit Komisyonunun sekretarya hizmetleri Mali ler Daire Bakanlnca
yrtlr.
Kiralama ve/veya iletme hakknn verilmesi ile ilgili ihaleler, DHM bnyesinde Aratrma
Planlama ve Koordinasyon Daire Bakannn bakanlnda; Mali ler Daire Bakan, Haslat
Daire Bakan, letme Daire Bakan, Malzeme Daire Bakan ve Hukuk Maviri olmak
zere alt kiiden oluan ihale komisyonu tarafndan yaplr. DHM Ynetim Kurulunca, hale
Komisyonunda yukarda ad geen birimlerde grevli olmak kaydyla ayn sayda yedek ye
grevlendirilir. hale Komisyonu 4046 sayl Kanunun 18 inci maddesinin (C) fkrasnn (b)
bendinde belirtilen usul ve esaslara gre alr. hale Komisyonunun sekretarya hizmetleri
Aratrma Planlama ve Koordinasyon Daire Bakanlnca yrtlr.
hale usulleri, 4046 sayl Kanunun 18 inci maddesinin (C) fkrasnn (c) bendinde yer alan
esaslar dahilinde pazarlk usul veya ak artrma usuldr. Bu ihale usullerinden hangisinin
97

kullanlacan belirlemeye DHM Ynetim Kurulu yetkilidir. Belirlenen ihale usul, ihale
ilannda belirtilir. hale Komisyonu belirlenen ve ilan edilen ihale usul erevesinde ihaleyi
gerekletirir. hale Komisyonunca alnan ihale karar, DHM Ynetim Kuruluna sunulur ve
Ynetim Kurulunun onay ile kesinlik kazanr. Kesinleen ihale karar kamuoyuna duyurulur.
Bu madde kapsamnda yaplacak kiralama ve/veya iletme hakknn verilmesi yoluyla
gerekletirilecek devir ileminden sonra devredilen birimlerde alan DHM personeli,
kadrolarna veya pozisyonlarna uygun olarak DHM'nin dier birimlerinde grevlendirilirler.

98

ZELLETRME UYGULAMALARI HAKKINDA KANUN

Kanun Numaras : 4046
Kabul Tarihi : 24/11/1994
Yaymland R.Gazete : Tarih : 27/11/1994 Say : 22124
Ama ve Kapsam
Madde 1 Bu Kanunun amac;
A) Bu maddede belirtilen ve Kanunun uygulanmasnda "kurulu" ad ile anlacak olan;
a) ktisadi devlet teekkllerinin, bunlarn messese, bal ortaklk, iletme, iletme birimleri
ile varlklarnn ve itiraklerindeki kamu paylarnn,
b) Kamu iktisadi teebbsleri stats dnda kalmakla beraber sermayesinin tamam veya
yarsndan fazlas devlete ve/veya dier kamu tzelkiilerine ait olan ticari amal
kurululardaki kamu paylar ile bu kurululara ait messese, bal ortaklk, iletme, iletme
birimleri ve varlklarnn, itiraklerindeki kamu paylarnn,
c) Devletin dier itiraklerindeki kamu paylar ile Hazineye ait paylarn,
d) Genel ve katma bteli idareler ile bunlara bal dner sermayeli kurulularn ve kamu
iktisadi teebbslerinden kamu iktisadi kurulularnn grdkleri kamu hizmetleri ile
dorudan doruya ilgili olmayan varlklarnn ve itiraklerindeki paylarnn,
e) Belediye ve il zel idarelerine ait ticari amal kurulular ile pay oranlarna baklmakszn
her trl itiraklerindeki paylarnn,
f) Genel ve katma bteli idarelerle bunlara bal dner sermayeli kurulularn, mal ve hizmet
retim birimleri ve varlklar (baraj, glet, otoyol, yatakl tedavi kurumlar, limanlar ve
benzeri dier mal ve hizmet retim birimleri) ile bu Kanunun 35 inci maddesinin (B)
fkrasnda belirtilen kamu iktisadi kurulularnn temel kurulu amalarna uygun mal ve
hizmet retim birimlerinin iletilmesi haklarnn,
Ekonomide verimlilik art ve kamu giderlerinde azalma salamak iin zelletirilmelerine
ilikin esaslar dzenlemektir.
B) Bu Kanun yukarda belirtilen amaca ynelik olarak;
a) "zelletirme Yksek Kurulu"nun ve "zelletirme daresi Bakanl'nn kurulmasna,
grev ve yetkilerinin belirlenmesine,
b) "zelletirme Fonu"nun ve "Kamu Ortakl Fonu"nun kurulmasna ve bu fonlarn
kaynaklar ile kullanm alanlarnn belirlenmesine,
c) "zelletirme uygulamalar"na,
d) "alanlarn Tasarruflarn Tevik Hesab"nda toplanan paralarn nemalandrlmasna,
e) zelletirme kapsamna alnan kurulularda hizmet akdine dayal olarak alan
personelden zelletirme uygulamalar sonucu isiz kalabilecek olanlara mali ve sosyal haklar
salanmasna,
f) zelletirme kapsamna alnan kurulularda alan kamu personelinin zlk ve sosyal
haklarna,
likin hkmleri kapsar.
Genel ve katma bteli idarelerle bunlara bal dner sermayeli kurulularn mal ve hizmet
retim birimleri ve varlklarnn (baraj, glet, otoyol, yatakl tedavi kurumlar, limanlar ve
benzeri dier mal ve hizmet retim birimleri) iletme haklarnn verilmesi veya kiralanmas
99

ile kamu iktisadi teebbsleri arasnda yer alan ve 233 sayl Kanun Hkmnde Kararnamede
tanmlanm bulunan "kamu iktisadi kurulularnn ve bunlarn messese, bal ortaklk,
iletme, iletme birimleri ve varlklarnn, mlkiyetin devri dnda kalan yntemler ile
zelletirilmesi bu
Kanun hkmlerine tabidir. Ancak, bu kurulularn mlkiyetinin devrine ilikin hususlar,
kurulularn grdkleri kamu hizmetinin esaslarna ve zelliklerine gre ayr kanunlarla
dzenlenir.
lkeler
Madde 2 zelletirme uygulamalarnda;
a) Doabilecek istihdam azalmalar ile ilgili olarak mevcut kanunlarda ve/veya toplu i
szlemelerinde ngrlen tazminatlara ek olarak " Kayb Tazminat"nn verilmesi,
b) Kurulularn zelliklerine ve iinde bulunduklar artlara gre zelletirme yntemlerinin
belirlenmesi,
c) zelletirme uygulamalarndan elde edilecek gelirlerin genel bte harcama ve
yatrmlarnda kullanlmamas,
d) Oluabilecek tekelci bir yapnn olumsuz etkilerinin nlenmesi,
e) Mlkiyetin yaygnlnn yan sra, ynetim sorumluluk ve yetkilerini stlenebilecek ortak
grubunun temini,
f) zelletirme uygulamalar erevesinde kamu bankalarnn da ncelikle zelletirilecek
kurulular arasna alnarak sratle zelletirilmesinin salanmas,
g) Stratejik konularda devletin sahip olaca imtiyazl hisse oluturulmas,
h) Tabii kaynaklarn, belli bir sre iin sadece iletme hakknn verilmesi suretiyle
zelletirilmesi,
) zelletirme ilemlerinin deer saptamas da dahil aleniyet iinde yrtlmesi,
i) zelletirme uygulamalarnda, milli gvenlik ve kamu yararnn gerektirdii durumlar
hari, kamu kurum ve kurulular ile kamu tzel kiiliine sahip eitim kurumlar ve mahalli
idarelere devir yaplmamas,
lkeleri esas alnr.
Yukarda belirtilen ama ve ilkeler dorultusunda alnacak kararlarda ncelikler ile bunlarn
tabi olaca zelletirme uygulamalarna ilikin esas ve usuller kurulularn nitelikleri ve lke
ekonomisinin gerektirdii artlar da dikkate alnarak zelletirme Yksek Kurulunca
belirlenir.
zelletirme Yksek Kurulu ve Grevleri
Madde 3 (Deiik birinci fkra: 1/8/2003-4971/1 md.) Babakann bakanlnda,
Babakann belirleyecei drt bakandan oluan zelletirme Yksek Kurulu (Kurul)
kurulmutur. Kurul, yelerin tamamnn katlm ile toplanr ve kararlar oybirlii ile alr.
Kurulun sekretarya hizmetleri zelletirme daresi Bakanlnca yrtlr.
Kurulun grevleri aada belirtilmitir:
a) Bu Kanunun 1 inci maddesinde saylan kurulularn "zelletirme kapsamna" alnmasna,
zelletirme kapsamna alnanlardan mevcut durumu itibariyla zelletirilebilir nitelikte
olmayanlarn mali ve hukuki adan "zelletirmeye hazrlanmasna", hazrlk ilemleri
tamamlananlarn bu ilemlerin tamamlanmasndan sonra, hazrlk ilemlerine gerek
100

grlmeyenlerin ise dorudan "zelletirme programna" alnmasna karar vermek ve

zelletirme kapsamna alnan kurulularn zelletirme ilemlerinin tamamlanmas iin sre
tespit etmek,
b) zelletirme kapsamna alnm olan kurululardan gerekli grlenlerin zelletirme
kapsamndan karlarak eski statlerine iade edilmesine ve/veya zelletirme programna
alnm kurululardan gerekli grlenlerin zelletirmeye hazrlanmasna karar vermek,
c) Kurulularn; sat, kiralama, iletme hakk devri, mlkiyetin gayri ayni haklarn tesisi ve
iin gereine uygun sair hukuki tasarruflar ile devredilmelerine ilikin zelletirme
yntemlerinden hangisi ile zelletirileceini belirlemek,
d) zelletirme programna alnan kurulularn "sat, kiralama, iletme hakk devri,
mlkiyetin gayri ayni haklarn tesisi ve iin gereine uygun sair hukuki tasarruflarla gerek
ve/veya zel hukuk tzel kiilerine devredilmesi" yntemleriyle yaplan ihaleler sonucunda
ihale komisyonlarnca verilen niha kararlar onaylamak, (1)
e) zelletirme kapsamna alnan kurululardan gerekli grlenlerin kltlmesine,
faaliyetlerinin sreli veya sresiz olarak durdurulmasna, kapatlmasna veya tasfiyesine karar
vermek,
f) Yurt iinden ve/veya yurt dndan zelletirme Fonunun kullanm alanlarnda yararlanmak
zere bor almaya ve bu amala Devlet garantili ve garantisiz i ve d tahviller ile gerekli
grlen hallerde her trl menkul kymet ihrac ve dier kymetli evrakn dzenlenmesine
karar vermek,
g) Gerekli grlen hallerde, zelletirme programndaki kurulularn hisse senetleri ile bu
kurululara ait her trl menkul kymet ve dier kymetli evrakn satn alnmasna ve tekrar
satlmasna karar vermek,
h) zelletirme Fonu ve zelletirme daresinin gelir gider programlarn grerek
onaylamak,
) zelletirme daresinin yl iindeki uygulamalar ile gelecek yl programlarn
deerlendirerek varsa aksaklklar giderecek tedbirleri almak, (Ek ibare: 1/8/2003-4971/1
md.; ptal: Ana.Mah.nin 28/12/2005 tarihli ve E.: 2003/87, K.:2005/110 sayl Karar ile)
i) Kanunlarla ve dier mevzuatla verilen ileri karara balamak.
Kurul, hizmetin ifas iin yarar grd hallerde parasal snrlar ile usul ve esaslarn aka
belirlemek kaydyla bu maddenin (d) ve (g) bentlerinde yazl konularda zelletirme daresi
Bakanlna yetki verebilir.
zelletirme daresi Bakanlnn Kurulu ve Grevleri
Madde 4 Babakana bal kamu tzel kiiliine sahip, zel bteli zelletirme daresi
Bakanl (dare) kurulmutur. (Deiik ikinci cmle: 1/8/2003-4971/2 md.) Babakan bu
Kanunla ilgili yetkilerini grevlendirecei bir bakan vastasyla kullanabilir. dare geici bir
tekilat olup zelletirme sreci sona erdiinde elemanlar ihtisaslarna gre ilgili kurululara
nakledilebilir.
darenin grevleri aada belirtilmitir;
a) Kurul kararlarn uygulamak,
b) Kurul tarafndan verilen grev ve yetkilerle ilgili konularda karar vermek ve gerekli
ilemleri yrtmek,
c) Kurulularn zelletirme kapsamna alnmasna veya zelletirme kapsamna alnm olan
kurularn eski statlerine iade edilmesi veya zelletirme programndaki kurululardan
101

gerekli grlenlerin zelletirmeye hazrlanmasna karar verilmesi konusunda Kurula teklifte

bulunmak,
d) Kurulularn zelletirilmesine ilikin her trl ilemin yerine getirilmesi ile bunlarn
zelletirilmelerine hazrlk amacyla ynlendirilmesini, faaliyetlerinin takip ve
koordinasyonunu yrtmek,
e) zelletirme programna alnan kurululardan anonim irket statsnde olmayanlarn
anonim irket haline dntrlp dntrlmemelerine karar vermek,
f) zelletirme programna alnan kurululardan, anonim irket statsnde olan ve anonim
irket haline dntrlen kurulularn sermayelerindeki kamu pay % 50'nin altna
dnceye, dierlerinde ise zelletirme uygulamalar sonucu devredildikleri tarihe kadar
bunlarn miktarn sermaye miktarn tespit etmek,kurulu,birleme veya blnmelerinde
gerekli dzenlemeleri yapmak, mal varlklar ile hak ve ykmllklerine ilikin esaslar
tespit etmek,hesaplar ve faaliyetleri ile ilgili her trl dzenlemeyi yapmak, bu ilemleri
kolaylatrc tedbirleri almak,
g) zelletirme uygulamalarnn gerektirdii zelletirme ile ilgili her trl ilemi yrtmek,
h) Kanuni snrlamalar sakl kalmak kaydyla, kurulularn mali, idari ve hukuki yaplar ile
ilgili olarak dzenlemeler yapmak,
) zelletirme programndaki kurulularn; kaynak kullanmlarna, tanmaz edinmelerine,
kiralamalarna ve bu tanmazlar zerinde sair akitler yoluyla tasarruf etmelerine, 2942 sayl
Kanunun 30 uncu maddesi uyarnca ilem tesis edebilmelerine, yurt ii ve yurt d
borlanmalarna, verimliliin artrlmas ilkesi gznnde bulundurularak yaplacak personel
alm ve azaltlmasna, alma artlarna, personelin yurt d geici grevlendirilmelerine
ilikin talepler hakknda karar vermek,
i) Kurulularn ynetim kurulu bakanl ve yelikleri ile denetim ve tasfiye kurulu yelikleri
ve genel mdrlkleri ile ait olduklar kurululardan ayr olarak zelletirme programna
alnan ve anonim irkete dntrlmelerine gerek grlmeyen messeselerde, messese
mdrlkleri ve ynetim komitelerine, iletme ve iletme birimlerinde bunlarn
mdrlklerine yaplacak atamalar ve bu grevlerden alnma ilemlerine ilikin olarak
Babakana teklifte bulunmak (bu grevlere atanacaklarda 4 yllk yksekrenim grm
olma art aranr),
j) Kurulca ihracna karar verilen her trl menkul kymet ile dier kymetli evrakn
dzenlenmesine ynelik olarak bunlarn adedi, deeri ve ilgili dier hususlar tespit etmek,
k) Kurulularn sermayelerine ayni sermaye konulmas hallerinde ayni sermayenin
deerlendirilmesini yapmak veya yaptrmak,
l) zelletirme Fonunu idare etmek,
m) Hizmetin gerektirdii her eit aratrma, proje ileri, reklam, tantm, halkla ilikiler
ilemleri ve mali denetim ile hukuki, teknik, idari ve mali deerleme ilemlerini yapmak
ve/veya bu ilerin danman grevlendirilmesi suretiyle yaptrlmasn temin etmek,
n) zelletirme programna alnan kurululara, zelletirme uygulamalarnn gerektirdii
hallerde bor vermek, kamu bankalarnn uygulad en yksek ticari faiz orann amamak
kaydyla zelletirme Fonundan salanacak finansmana uygulanacak faiz oranlarn ve
artlarn belirlemek,
o) Kanunlarla ve dier mevzuatla verilen grevleri yapmak.
dare hizmetin ifas iin yarar grd hallerde usul ve esaslarn akca belirlemek kaydyla
bu maddenin (a), (b), (h), () ve (m) bentlerinde yazl konularda zelletirme programndaki
102

kurululara yetki verebilir.

dare Hizmet Birimleri
Madde 5 a) darenin ana hizmet birimleri; Sermaye Piyasalar Daire Bakanl, Finansman
ve Fon Ynetimi Daire Bakanl, Proje Deerlendirme ve Hazrlk Daire Bakanl,
stihdam ve Sosyal Hizmetler Daire Bakanl, Danmanlk Hizmetleri Daire
Bakanl,hale Hizmetleri Daire Bakanlndan oluur.
b) darenin danma birimleri; Hukuk Mavirlii, Bakanlk Mavirleri, Basn ve Halkla
likiler Daire Bakanlndan oluur.
c) darenin yardmc birimleri; Personel ve Eitim Daire Bakanl, idari ve Mali ler Daire
Bakanl, () ndan oluur.
Bakan ile bu maddenin (b) ve (c) bentlerinde belirtilen birimler 27.9.1984 tarihli ve 3046
sayl Kanunda belirtilen grevleri yrtrler. darenin merkez (...) kadrolar ekli (1) ve (2)
sayl cetvelde gsterilmitir.
Personel Rejimi
Madde 6 dare personeli 657 sayl Devlet Memurlar Kanunu hkmlerine tabidir. Bakan
ve darenin her kadamedeki yneticileri snrlarn akca ve yazl olarak belirlemek artyla,
yetkilerinin bir ksmn astlarna devredebilirler. dare Bakan mterek kararname ile,
Bakan Yardmclar Bakann teklifi ve Babakann onay ile, dier personel ise Bakan
tarafndan atanr. Bakan,Bakan Yardmcs, Bakanlk Maviri, Daire Bakanl ve Proje
Grup Bakanl kadrolarna atanacaklarda,4 yllk yksekrenim grm olmalar yannda
grevlerini yerine getirebilecek bilgi ve tecrbeye sahip bulunmalar art aranr.Bakan ve
Bakan Yardmclar aylk, ek gsterge, zam ve tazminatlar ile statleri bakmndan
Babakanla bal mstearlklarn mstear ve mstear yardmclar hakknda uygulanan
hkmlere tabidirler.
(Mlga ikinci fkra: 11/10/2011- KHK 666/1 md.)
Genel ve katma bteli idarelerde alanlar kurumlarnn muvafakat ile darede szlemeli
olarak istihdam edilebilirler. darenin bu konudaki talepleri, ilgili kurum ve kurulularca
ncelikle sonulandrlr. Bu personel, kurumundan aylksz izinli saylr. zinli olduklar
srece memuriyetleri ile ilgili zlk haklar devam ettii gibi, bu sreler kendi kurumlarnda
alyormu gibi addedilerek, terfi ve emekliliklerinde hesaba katlr ve herhangi bir ileme
gerek kalmakszn sresinde terfileri yaplr. Bu personelin, kurumlarndan aylksz izinli
olarak idarede altklar mddet karl asl bal olduklar kurumlarna kar herhangi bir
mecburi hizmet mkellefiyeti domaz.
Bu madde hkmlerine gre szlemeli olarak altrlacaklarn szleme esas ve usulleri ile
mali haklar Bakanlar Kurulunca tespit edilir.
Kamu ktisadi teebbsleri ve bal ortaklklar ile zelletirme kapsamna alnan kurulularda
alan personelden idarece hizmetine ihtiya duyulanlar, creti ve zlk haklar kendi
kuruluu tarafndan karlanmak kaydyla idarenin re'sen verecei karar ile bu idarede
grevlendirilebilir. Bu personel idarede grevli olduklar sre iinde kendi kurulularnda
cretli izinli saylr.
(Mlga altnc fkra: 11/10/2011-KHK-666/1 md.)
Mahkeme ve icra dairelerince idare lehine hkmedilip kar taraftan tahsil olunan vekalet
cretlerinin datmnda 2.2.1929 tarih ve 1389 sayl Kanun ile 657 Sayl Devlet Memurlar
Kanununun ilgili hkmleri uygulanr.
dareye ait kadrolarn tespit, ihdas, kullanm ve iptali ile kadrolara ilikin dier hususlar 190
103

sayl Genel Kadro ve Usul Hakknda Kanun Hkmnde Kararname hkmlerine gre
dzenlenir.
Yasaklar ve Cezai Hkmler
Madde 7 zelletirme programnda bulunan kurululardan Sermaye Piyasas Kanununun
kapsamna giren ve hisseleri borsada ilem gren kurulularn; ynetim kurulu bakan ve
yeleri, denetileri dier personeli, zelletirme idaresi personeli ile zelletirme Yksek
Kurulu Bakan ve yeleri grevleri dolaysyla bu kurulularn hesap ve ilemleri ile
iletmelerine ilikin rendikleri, henz kamuya aklanmam bilgileri aklayamazlar. Bu
bilgileri kendilerine veya nc kiilere menfaat salamak amacyla kullanarak, sermaye
piyasalarnda ilem yapanlar arasndaki frsat eitliini bozacak ekilde mameleki yarar
salamalarna ynelik olarak borsa iinde ve dnda bu kurulularla ilgili menkul kymet
alm satm yapamazlar. (Deiik nc cmle: 1/8/2003-4971/3 md.) zelletirme
programnda bulunan ve sermayesinin yarsndan fazlas kamuya ait olan kurulularn
ynetim kurulu bakan ve yeleri, denetileri, genel mdrleri, dare personeli ile kurul
bakan ve yeleri, zelletirme programnda bulunan kurulularn hisselerinin veya
varlklarnn sat, kiralama, iletme hakk devri, mlkiyetin gayri ayn hak tesisi, gelir
ortakl modeli ve sair hukuk tasarruflar yntemleriyle yaplacak zelletirme ilemlerine
dolayl ya da dolaysz yararlanan sfatyla taraf olamazlar. Bu yasak, bu maddede belirtilen
kiilerin e ve ocuklarn da kapsar. zelletirme Yksek Kurulu Bakan ve yeleri ile,
zelletirme daresi Bakan, Bakan Yardmclar, Daire Bakanlar, Hukuk Mavirleri ve
Deer Tespit Komisyonu Bakan ve yeleri, zelletirilen kurulularda, zelletirme
tarihinden itibaren, iki yl sreyle grev alamazlar.
(Deiik ikinci fkra: 23/1/2008 5728/471 md.) Bu yasaklara aykr hareket edenler, alt
aydan iki yla kadar hapis ve onbin gne kadar adl para cezas ile cezalandrlr. Ancak,
verilecek adl para cezasnn miktar, edinilen haksz kazancn katndan az olamaz.
(Deiik nc fkra: 23/1/2008 5728/471 md.) zelletirme daresi Bakanl ile
zelletirme programna alnan kurulularda alan personel ve szlemeli olarak altrlan
personel, grevleriyle balantl olarak iledikleri sulardan dolay kamu grevlisi saylrlar ve
bu personelin zelletirilmenin paralarna ve para hkmndeki evrak ve senetlerine ve
mevcutlarna kar iledikleri sular ile bilno, tutanak, rapor ve benzeri her trl belge ve
defterleri zerinde iledikleri sular ile ifa ettikleri grevlerinden doan sulardan dolay
haklarnda Trk Ceza Kanununun kinci Kitap nc Ksm Drdnc Blm ile Drdnc
Ksm Birinci Blm altnda yer alan sulara ilikin hkmler uygulanr.
darenin Btesi
Madde 8 darenin giderleri, zelletirme Fonunun % 5 (yzde be) ini amayacak ekilde
Kurulca belirlenen dare btesinden karlanr. dare btesinin ita amiri Bakandr.
zelletirme Fonu ve Kaynaklar
Madde 9 zelletirme uygulamalar sonucu salanan tm gelirler ile dareye devredilen
kurululardan elde edilen temettler ve zelletirme uygulamalar erevesinde ihra edilecek
her trl menkul kymet ile dier kymetli evrakn satndan salanan gelirler, dareye
devredilen kurululara salanan finansmandan elde edilen gelirler ve dier mevzuat ile tahsis
edilen kaynaklar ve sair gelirler, ilgili kurulularn bteleri dnda T.C. Ziraat Bankasnda
kurulacak zelletirme Fonunda toplanr.
zelletirme Fonunun Kullanm Alanlar
Madde 10 zelletirme Fonu;
a) kayb tazminat denmesi ve i kayb nedeniyle verilecek meslek gelitirme, edindirme
104

ve yetitirme eitimi hizmetlerinin salanmas amacyla alacak hesaba zelletirme

gelirlerinden Kurul tarafndan belirlenecek miktarlarda yaplacak demeler ile gerektiinde bu
hesaba yaplacak aktarmalarda,
b) (Deiik: 3/7/2005 - 5398/4 md.) Bu Kanunun 22 nci maddesi gereince yaplacak
demelerde,
c) Bu Kanunun 24 nc maddesi gereince yaplacak demelerde,
d) zelletirme kapsamndaki kurulularn zelletirilebilir hale getirilmesi amacyla
yaplacak zelletirmeye hazrlk almalarnn gerektirdii harcamalarn karlanmasnda,
e) dareye devredilen kurulularda idari, mali ve hukuki ynden yaplacak dzenlemelerin
gerektirdii giderlerin karlanmasnda,
f) darenin pay sahibi olduu irketlerin sermaye artrmlarna katlnmasnda,
g) Gerektiinde, zelletirme programndaki kurulularn hisse senetleri ile bu kurululara ait
her trl kymetli evrakn satn alnmasnda,
h) zelletirme uygulamalarnn yerine getirilebilmesi iin gereken her trl mal ve hizmet
almnda,
) dareye devredilen kurululara idarece belirlenecek esas ve usuller erevesinde bor olarak
finansman salanmasnda,
i) darenin btesi iin gerekli miktarlarn ayrlmasnda,
j) zelletirilen kurulularn kalan borlarnn tasfiyesinde,
k) (Mlga: 3/7/2005 - 5398/11 md.)
l) (Deiik: 1/8/2003-4971/4 md.) Mevzuatla idareye verilen sair grevlerin yerine
getirilmesinde ve Kurulun zelletirme ile ilgili olarak belirleyecei alanlarda,
Kullanlr.
zelletirme Fonunda toplanan gelirlerin kullanmnda; i kayb tazminat denmesi ve dier
hizmetlerin verilmesine, zelletirme kapsamndaki kurulularn zelletirmeye hazrlanmas
amacyla idari, mali ve hukuki ynden yaplacak dzenlemelerin gerektirdii giderlerin
karlanmasna ncelik verilir.
(Deiik nc fkra: 23/5/2000 - 4568/2 md.) zelletirme Fonunun nakit fazlas,
Hazinenin i ve d bor demelerinde kullanlmak zere Hazine hesaplarna intikal ettirilir.
zelletirme Fonundan dier herhangi bir fona aktarma yaplmaz.
Fonun hesap ve kullanm usul ve esaslar ile fon bakiyelerinin nemalandrlmasna ilikin esas
ve usuller idare tarafndan hazrlanarak Kurulca onaylanacak ynetmelikle belirlenir.
Denetim
Madde 11 dare btesinin dnetimi 21.2.1967 tarih ve 832 sayl Kanun uyarnca Saytay
Bakanlnca yaplar. zelletirme daresi Bakanlnn almalar ve zelletirme
Fonunun kullanm ile zelletirme ilemleri srasndaki her trl hizmet ve uygulamalar,
2.4.1987 tarih ve 3346 sayl Kanun ve Babakanlk Yksek Denetleme Kurulu Hakknda 72
sayl Kanun Hkmnde Kararname esaslarna gre denetlenir.
zelletirme programna alnan kurulular, sermayelerindeki kamu pay % 50'nin altna
dnceye kadar 2.4.1987 tarihli ve 3346 sayl Kanun ile 24.6.1983 tarihli ve 72 sayl
Babakanlk Yksek Denetleme Kurulu Hakknda Kanun Hkmnde Kararname esaslarna
gre denetlenir.

105

Uygulanmayacak Hkmler
Madde 12 Bu Kanunda yaplmas ngrlen ilerde 2886 sayl Devlet hale Kanunu ve
1050 sayl Muhasebe-i Umumiye Kanunu hkmleri ile 832 sayl Saytay Kanununun vize
ve tescile ilikin hkmleri uygulanmaz.
Stratejik Konu ve Kurulular ile mtiyazl Haklarn Belirlenmesi
Madde 13 zelletirme programna alnan kurulularla ilgili olarak;
a) Stratejik saylacak konu ve kurulular tespit etmeye,
b) Tekellemenin nlenmesi de dahil, ekonomi ve gvenlik ile ilgili olarak milli yararn
korunmas amacyla, (a) bendi gereince tespit edilecek stratejik kurululardaki kamu paynn
% 50'nin altna dmesi durumunda bu kurulularn yetkili kurullarnda alnacak kararlarda
sz ve onay hakk verecek imtiyazl hisselerin miktarn ve bu paylara dayanarak Devletin
sahip olaca imtiyazl haklar belirlemeye, imtiyazl hisselerin miktarn ve bunlarla ilgili
imtiyazl haklar deitirmeye, stratejik konu ve kurulu olarak tespit edilenleri bu kapsamdan
karmaya,
Kurul yetkilidir.
u kadar ki, aada belirtilen kurulularn sermayelerinin % 49'undan fazlasnn
zelletirilmesine karar verilmesi halinde bu kurulularda imtiyazl hisseler oluturulmas
zorunludur;
- Trk Hava Yollar A.O.,
- T.C. Ziraat Bankas,
- Trkiye Halk Bankas A..,
- T.M.O. Alkoloid Messesesi,
- Trkiye Petrolleri A.O.
Yabanclara Gayrimenkul Sat
Madde 14 Bu Kanun hkmlerine gre yaplacak zelletirme uygulamalar erevesinde
yabanc uyruklu gerek ve tzelkiilere gayrimenkul sat ve devri mtekabiliyet esaslar gz
nnde tutularak yrrlkteki mevzuat hkmlerine tabidir.
Kamu Hizmetlerinin Grdrlmesinin zelletirilmesi
Madde 15 Kamu hizmeti gren kurulularn mlkiyet devri suretiyle zelletirilmesine
ilikin konularda bu Kanunun 1 inci maddesinde ngrlen ayr kanunlarla dzenleme
yaplmasna ilikin artlar sakl kalmak kaydyla;
a) Genel ve katma bteli idarelerle bunlara bal dner sermayeli kurulularn mal ve hizmet
retim birimleri ve varlklarnn (baraj, glet, otoyol, yatakl tedavi kurumlar, limanlar ve
benzeri dier mal ve hizmet retim birimleri),
b) Bu Kanunun 35 inci maddesinin (B) bendinde belirtilen ve kamu hizmeti gren tekel
niteliindeki mal ve hizmetleri reten kamu iktisadi kurulular ile bunlarn messese, bal
ortaklk, iletme ve iletme birimlerinin,
letme haklarnn verilmesi veya kiralanmas ve mlkiyetin devri dndaki benzeri dier
yntemlerle zelletirilmesi bu Kanun hkmleri erevesinde yaplr.
Genel ve katma bteli idarelerle bunlara bal dner sermayeli kurulularn sadece tekel
niteliindeki mal ve hizmet retim faaliyetleri ile kamu iktisadi kurulularnn temel kurulu
amalarna uygun mal ve hizmet retim faaliyetleri imtiyaz addolunur. Bunlarn dndakiler
imtiyaz saylmaz. Bu madde gereince imtiyaz saylan faaliyetlerle ilgili olarak yaplacak
106

anlama ve szlemeler imtiyaz artlama ve szlemeleri niteliinde olup, dier kanunlarn

bu hususlar dzenleyen zel hkmleri sakldr.
Bu madde gereince iletme hakk verilmesi, kiralama veya benzeri dier yntemlerle
kullanma hakknn devri sresi 49 yl geemez.
zelletirme Uygulamalar Sonucu Rekabetin Korunmas
Madde 16 (Mlga: 3/7/2005 - 5398/11 md.)
zelletirme Uygulamalarna likin Hkmler
Madde 17 Bu Kanuna gre;
A.a) ktisadi devlet teekkllerinin, bunlarn messese, bal ortaklk, iletme, iletme
birimleri ile varlklarnn ve itiraklerindeki kamu paylarnn,
b) Kamu iktisadi teebbsleri stats dnda kalmakla beraber sermayesinin tamam veya
yarsndan fazlas Devlete ve/veya dier kamu tzelkiilerine ait olan ticari amal
kurululardaki kamu paylar ile bunlarn messese, bal ortaklk, iletme, iletme birimleri ve
varlklarnn, itiraklerindeki kamu paylarnn,
c) Devletin dier itiraklerindeki kamu paylarnn ve Hazineye ait paylarn,
d) Genel ve katma bteli idareler ile bunlara bal dner sermayeli kurulularn ve kamu
iktisadi kurulularnn grdkleri kamu hizmeti ile dorudan doruya ilgili olmayan
varlklarnn ve itiraklerindeki paylarnn,
Birlikte ve/veya ayr ayr zelletirme kapsamna alnmasna, darenin teklifi zerine Kurulca
karar verilir. Kurulularn zelletirme kapsamna alnmasna ilikin Kurul kararnda, bu
Kurululardan hangilerinin mali ve hukuki ynden zelletirmeye hazrlk ilemine tabi
tutulaca, hangilerinin zelletirilmek zere dorudan zelletirme programna alnaca ve
zelletirmenin hangi yntemle (...) gerekletirilecei belirtilir.
B. zelletirme kapsamna alnan kurululardan; mali ve hukuki ynden zelletirmeye
hazrlanmalarna karar verilenlerin bu hazrlk ilemleri tamamlanncaya kadar, bunlarn bal
olduklar bakanlk veya kurumlar ile ilgileri ve nceki statleri aynen devam eder. Bunlarla
ilgili mali ve hukuki ynden zelletirmeye hazrlk ilemleri kurulca belirlenecek kurulu
veya kurulular tarafndan yrtlr. zelletirmeye hazrlk ilemleri tamamlananlar
Kurulun verecei yeni bir karar ile zelletirme programna alnr. Bu ekilde hazrlklar
tamamlanarak zelletirme programna alnanlar ile dorudan zelletirme programna
alnanlar (bal ortaklklarn itirak paylar ve varlklar ile bal ortaklk statsnde olmayan,
ancak sermayesinin yarsndan fazlas kamuya ait kurulularn itirak paylar ve varlklar
hari), Kurul kararnn alnd tarihte baka bir ileme gerek olmadan ve bedel alnmakszn
dareye devredilmi saylr. zelletirme programna alnarak dareye devredilen kurulular
buna ilikin Kurul karar tarihinden itibaren bal olduklar bakanlk veya kurumla ilikileri
kesilerek idareye balanm saylr.
C. Genel ve katma bteli idarelerle, bunlara bal dner sermayeli kurulularn 15 inci
maddenin (a) bendinde belirtilen mal ve hizmet retim birimleri ve varlklar ile kamu iktisadi
kurulularnn ve bunlarn messese, bal ortaklk, iletme ve iletme birimleri ile
varlklarnn zelletirme programna alnmalarna Kurulca karar verilir. Bunlarn, mlkiyetin
devri dndaki yntemlerle yaplacak zelletirme ilemleri idare tarafndan yrtlr.
Ancak, bunlarn mlkiyetinin bal bulunduklar kurum ve/veya kurululara aidiyeti ve
statleri aynen devam eder.
D. zelletirme kapsamna alnan kurululardan zaman iinde deien artlar da dikkete
alnarak zelletirme kapsamndan karlmalar gerekli grlenler Kurul karar ile eski
statlerine iade edilir.
107

E. zelletirme programndaki kurululardan, anonim irket statsnde olanlarn rettikleri

ve/veya sattklar mal ve hizmetlerin fiyat ve tarifeleri bu kurulularn ynetim kurullarnca,
dierlerinde ise yetkili organlarnca belirlenir.
F. Kurulularn zelletirme programna alnmalarna ve zelletirme uygulamalar sonucu
nihai devir ilemlerinin onaylanmasna ilikin kararlar Resmi Gazetede yaymlanr.
zelletirme Yntemleri, Deer Tespiti, hale Yntemleri
Madde 18 zelletirme programna alnan kurulularn zelletirilmesine ilikin olarak
zelletirme yntemleri, deer tespiti ve ihale usulleri aada belirtilmitir.
A) zelletirme yntemleri
zelletirme programna alnan kurulular aada belirtilen yntemlerden birinin veya
birkann birlikte uygulanmas suretiyle zelletirilir.
a) Sat; Kurulularn aktiflerindeki mal ve hizmet retim birimleriyle varlklarnn
mlkiyetinin ksmen veya tamamen bedel karl devredilmesi ya da bu kurulularn
hisselerinin tamamnn veya bir ksmnn kurulularn iinde bulunduklar artlar da dikkate
alnarak yurt ii ve yurt dnda, halka arz, gerek ve/veya tzelkiilere blok sat, gecikmeli
halka arz ieren blok sat, alanlara sat, borsada normal ve/veya zel emir ile sat,
menkul kymetler yatrm fonlar ve/veya menkul kymetler yatrm ortaklarna sat veya
bunlarn birlikte uygulanmas yoluyla bedel karl devredilmesidir.
b) Kiralama; kurulularn aktiflerindeki varlklarnn ksmen veya tamamen bedel karlnda
ve belli bir sre ile kullanma hakknn verilmesidir.
c) letme hakknn verilmesi; Kurulularn bir btn olarak veya aktiflerindeki mal ve hizmet
retim birimlerinin - mlkiyet hakk sakl kalmak kaydyla bedel karlnda belli sre ve
artlarla iletilmesi hakknn verilmesidir.
d) Mlkiyetin gayr ayni haklarn tesisi; Kurulularn aktiflerindeki mal ve hizmet retim
birimleri ile varlklarnn, mlkiyeti ilgili kurulua ait olmak kaydyla, Trk Medeni
Kanununda ngrlen ekil ve artlar dahilinde, malike ait kullanma hakkna ilikin baz
tasarruflara rza gsterilmesine veya malikin mlkiyete bal haklarn kullanmasndan
vazgemesi sonucunu dourmasna ilikin haklarn tesisidir.
e) Gelir Ortakl modeli ve iin gereine uygun sair hukuki tasarruflar; Kurulularn
zellikleri ve yaplar da dikkate alnarak yukarda belirtilen zelletirme yntemleri dnda
kalan ve genel hkmler ile zel kanunlarda belirtilen dier yntemlerdir.
in gereine gre yukarda belirtilen
uygulanacana Kurulca karar verilir.

zelletirme

yntemlerinden

hangilerinin

B) (Deiik: 3/4/1997 - 4232/2 md.) Deer tespiti

zelletirme Programna alnan kurulularn deer tespiti almalar bu Kanuna gre idarede
oluturulan deer tespit komisyonlar tarafndan yrtlr.
a) Deer Tespit Komisyonunun Tekili:
zelletirilecek kuruluun zelletirme ilemlerinden sorumlu proje grup bakannn
bakanlnda, zelletirilecek kuruluun ilemlerinden sorumlu proje grup bakanlnda
grevli bir uzman, Proje Deerlendirme ve Hazrlk Daire Bakan veya bu dairede grevli bir
uzman, Sermaye Piyasalar Daire Bakan veya bu dairede grevli bir uzman ile gayrimenkul
ilemlerinden sorumlu Proje Grup Bakan veya bu grup bakanlnda grevli bir uzman
olmak zere be yeden oluur. Komisyon, dare Bakannn teklifi ve Babakan'n onay ile
greve balar. Komisyonda, yukarda ad geen birimlerde grevli olmak kayd ile ayn sayda
ve ayn usulle yedek ye grevlendirilir.
108

b) Komisyonun almas:
Komisyon, ye tamsays ile toplanr ve salt ounlukla karar verir. Kararlarda ekimser
kalnamaz. Komisyonca gerekli grld takdirde, deer tespit almalarna yardmc
olmak zere ve kararlara katlmamak artyla idare tarafndan yeteri kadar yerli ve/veya
yabanc danman grevlendirilebilir.
c) Komisyonun Grevleri:
Komisyon; deer tespit almalarn, zelletirilecek kuruluun nitelii, grd hizmetin
zellii, gelecekteki nakit akm potansiyeli, faaliyette bulunduu sektr ve pazarn
zellikleri, sahip olduu snai, ticari ve sosyal tesisler,makine ara ve
gereler,tehizat,malzeme ve hammadde ile yar mamul ve mamul madde stoklar, her trl
tanr ve tanmaz mallar, vasflar ve hali hazr durumlar, senetli ve senetsiz btn alacak
ve borlar ile bilumum hak ve ykmllkleri ve zelletirilecek kurulua uygulanacak
zelletirme yntemini de dikkate alarak uluslararas kabul grm olan;indirgenmi nakit
akmlar (net bugnk deer), defter deeri, net aktif deeri, amortize edilmi yenileme
deeri, tasfiye deeri, fiyat/kazan oran, piyasa kapitalizasyon deeri, piyasa deeri/defter
deeri, ekspertiz deeri, fiyat/nakit akm oran metotlarndan en az ikisini uygulamak suretiyle
yrtr. Deer tespit sonular, kuruluun zelletirme ilemi tamamlanarak devir
szlemesinde yer alan ykmllklerin yerine getirilmesinden sonra kamuoyuna
duyurulur.zelletirme programndaki kuruluun zelletirme ilemlerini bu Kanunun 4 nc
maddesinin son fkrasna istinaden yrtmesi durumunda; deer tespiti ilemleri, ilgili
kuruluun karar almaya yetkili organlarnn karar ile kurulu ita amirinin bakanlnda
oluturulacak komisyon tarafndan bu bentte belirtilen esaslar erevesinde yaplr.
C) (Deiik: 3/4/1997 - 4232/2 md.) hale Komisyonlarnn Oluumu ile hale Usul ve
lemleri
Bu maddenin (A) bendinde yer alan zelletirme yntemlerinin uygulanmasna ilikin ihale
ilemleri bu Kanuna gre oluturulan ihale komisyonlar tarafndan yrtlr.
a) Komisyonun Tekili:
zelletirilecek kuruluun zelletirme ilemlerinden sorumlu proje grubunun bal
bulunduu bakan yardmcsnn bakanlnda, ilgili proje grup bakan, bu projede grevli
uzman, hale Hizmetleri Daire Bakan veya bu dairede grevli bir uzman ile hukuk
mavirliinde grevli bir hukuk maviri veya avukat olmak zere be yeden oluur ve
idare bakannn teklifi ve Babakann onay ile greve balar. Komisyonda yukarda ad
geen birimlerde grevli olmak kayd ile ayn sayda ve ayn usulle yedek ye grevlendirilir.
b) Komisyonun almas ve Grevleri:
Komisyon, ye tamsays ile toplanr ve salt ounlukla karar verir. Kararda ekimser
kalnamaz. Karara muhalefet eden ye kar oy gerekesini kararn altna yazarak imzalamak
zorundadr. Komisyon toplantlar ve teklif sahipleri ile yaplan her grme komisyon
tarafndan tutanakla tespit edilir. Tutanaklar komisyon yeleri ve/veya hazr bulunan teklif
sahipleri tarafndan imzalanr.
c) hale Usulleri:
haleler, kapal teklif, pazarlk, ak artrma, belli istekliler arasnda kapal teklif usul ile
yaplr.
Kapal teklif usul: Kapal teklif usulnde teklifler yazl olarak alnr. Teklif mektubu, bir
zarfa konulup kapatldktan sonra zarfn zerine isteklinin ad, soyad ve tebligata esas olarak
gsterecei ak adresi yazlr. Zarfn yaptrlan yeri istekli tarafndan imzalanr veya
mhrlenir. Bu zarf geici teminata ait alnd veya banka teminat mektubu ve istenilen dier
109

belgelerle birlikte ikinci bir zarfa konularak kapatlr. D zarfn zerine isteklinin ad ve
soyad ile ak adresi ve teklifin hangi ie ait olduu yazlr. Teklif mektuplarnn istekli
tarafndan imzalanmas ve bu mektuplarda artname ve eklerinin tamamen okunup kabul
edildiinin belirtilmesi, teklif edilen fiyatn rakam ve yaz ile ak olarak yazlmas
zorunludur. Bunlardan herhangi birine uygun olmayan veya zerinde kaznt, silinti veya
dzeltme bulunan teklifler reddolunarak hi yaplmam saylr. Teklifler ilanda belirtilen
tarih ve saate kadar sra numaral alndlar karlnda idareye verilir. Dier hususlar ihale
artnamesinde belirtilir. Verilen teklifler herhangi bir sebeple geri alnamaz. Tekliflerin
belirlenen tarih ve saatte almas sonucu, ka teklif verilmi olduu bir tutanakla
belirtildikten sonra d zarflar hazr bulunan istekliler nnde aln srasna gre alarak,
istenilen belgelerin ve geici teminatn tam olarak verilmi olup olmad aranr. D zarfn
zerindeki alnd sra numaras i zarfn zerine de yazlr. Belgeleri ile teminat usulne
uygun ve tam olmayan isteklilerin teklif mektubunu tayan i zarflar almayarak bakaca
ileme konulmadan, dier belgelerle birlikte kendilerine veya vekillerine iade olunur. Bunlar
ihaleye katlamazlar, Teklif mektuplarn tayan i zarflar almadan nce, ihaleye
katlacaklardan bakas ihale odasndan karlr. Bundan sonra zarflar numara sras ile
alarak, teklifler komisyon bakan tarafndan okunur veya okutulur ve bir listesi yaplr. Bu
liste komisyon bakan ve yeleri tarafndan imzalanr. artnameye uymayan veya baka
artlar tayan teklif mektuplar kabul edilmez. Birka istekli tarafndan ayn fiyat teklif
edildii ve bunlarn da uygun olduu anlald takdirde, bu oturumda ayn teklifte bulunan
isteklilerin hazr olmas halinde, bu isteklilerden ikinci bir yazl teklif alnr ve bu ilem
eitlik bozuluncaya kadar srdrlr. Kapal teklif usul ile yaplan ihalelerde, istekli
kmad veya teklif komisyonca uygun grlmedii takdirde, yeniden ayn usulle ihale alr
veya komisyonca kamu yarar grld takdirde, ihale pazrlk ya da ak artrma usul ile
sonulandrlr.
Pazarlk usul: halelere birden fazla teklif sahibinden kapal zarf ierisinde teklif almak
artyla balanabilir. Sermayesindeki kamu pay yzde onbein altnda olan itirak hisselerinin
zelletirilmesinde birden fazla teklif alnmas art aranmaz.Teklif sahipleri ile birden fazla
pazarlk grmesi yaplabilir. Pazarlk grmeleri teklif sahipleri ile ayr ayr yaplr.
Pazarlk grmelerinin, ihalenin herhangi bir aamasnda pazarlk grmelerine devam
edilen teklif sahipleri ile mtereken yaplmasna komisyonca karar verilebilir. Komisyonca,
pazarlk grmeleri srasnda ortaya kabilecek yeni durumlar karsnda, rekabete engel
tekil etmemek, ihale ilannda ve/veya artnamede yer alan hususlara aykr olmamak ve
pazarlk grmelerine devam edilen teklif sahiplerine eit olarak uygulanmak kayd ile yeni
esaslar belirlenebilir. Komisyonca gerekli grld takdirde ihale, pazarlk grmesine
devam edilen teklif sahiplerinin katlm ile ak artrma suretiyle sonulandrlabilir. Bu
husus ilanda ve/veya artnamede belirtilir. Grmeler komisyon tarafndan bir tutanakla
tespit edilir, tutanak komisyon yeleri ve teklif sahiplerince imzalanr.
Ak Arttrma usul: Ak artrma usul ile yaplan ihalelere, istenilen teminat vermi ve
ihale ilannda, ihaleye katlabilmek iin belirtilen gerekli artlar yerine getirmi olduklar
komisyonca tespit edilen teklif sahipleri katlabilirler. stenilen ilk deer ile ak artrmann
her aamasnda verilecek tekliflerde asgari artrlabilecek miktar komisyonca belirlenir. Ak
artrmann sresi komisyonca belirlenerek ak artrmaya balanlmadan nce hazr bulunan
teklif sahiplerine duyurulur. Komisyonca gerekli grlen hallerde sre bir defaya mahsus
olmak ve en ok nceki srenin yarsn gememek zere artrlabilir. Bu ilemler ve
komisyonca belirlenecek teklif verme sras teklif sahiplerinin huzurunda komisyonca bir
tutanakla tespit edilir. Teklif sahipleri tarafndan, ak artrmaya esas alnacak ilk deer kadar
veya bu deerin zerinde teklif yapld takdirde ak artrmaya devam olunur. Teklif
sahipleri bir nceki teklifi artrmak suretiyle yeni tekliflerde bulunurlar. Bu suretle yaplan
ak artrmada yeni bir teklif gelmezse komisyon bakan son teklif zerinden ihalenin
110

bitirileceini duyurur ve bu duyuru kez yaplr. Buna ramen teklif gelmemesi halinde ak
artrmaya son verilir. Ak artrmaya ilikin ilemler tutanakla tespit edilir. Tutanak komisyon
yeleri ve teklif sahiplerince imzalanr.
(Deiik son paragraf: 3/7/2005 - 5398/5 md.) Belirli istekliler arasnda ihale usl: klan
ihaleden sonu alnamamas halinde, Kurulun onay alnmak kaydyla belirli istekliler
arasnda ihale usl ile ihale yaplabilir. Bu uslle yaplacak ihaleler iin alnacak tekliflerde
teknoloji, yatrm, retim ve istihdam artlarndan hangisinin veya hangilerinin aranaca ve
dier esaslar hazrlanacak ihale artnamesinde belirtilir. Hazrlanacak ihale artnamesi
erevesinde istekli veya isteklilerden proje ve taahhtlerini ieren teklifleri alnr. Tekliflerin
alnmasndan sonra istekli ya da isteklilerle tek tek veya mtereken grme yaplmasna
ihale komisyonunca karar verilir. Yaplacak grmeler sonucunda ihale sonular karara
balanmak zere darece Kurula sunulur.
d) Varlk sat suretiyle yaplacak zelletirme uygulamlarna ilikin ihalelerde, kapal teklif,
pazarlk ve ak artrma usullerinden birisi uygulanr. Hangi usuln uygulanacana varln
nitelii ve deer tespit sonular dikkate alnarak idarece karar verilir. Kapal teklif usul ile
gerekletirilecek ihalelerde, tekliflerin alnmasndan sonra deer tespit sonular ve alnan
teklifler dikkate alnarak pazarlk veya ak artrma usul ile ihaleye devam edilmesine
komisyonca karar verilebilir. Hisselerin blok sat suretiyle yaplacak zelletirme
uygulamalarna ilikin ihalelerde pazarlk usul uygulanr.
e) Sat ynetimi dndaki yntemlerle yaplan zelletirme uygulamalarna ilikin ihalelerde,
zelletirilecek kurulua ait varln nitelii, grd hizmetin zellii, yaps, hukuki durumu
ile deer tespit sonular dikkate alnarak pazarlk veya ak artrma usullerinden idarece
belirlenecek usul uygulanr.
f) Hisselerin yurt ii ve yurt dnda halka arz, borsada sat, menkul kymetler yatrm fonlar
veya menkul kymetler yatrm ortaklklarna sat suretiyle zelletirilmeleri sermeya piyasas
mevzuatna tabidir.
g) Danman seimine ilikin ihalelerde, ihale konusu iin niteliine ve sektrn zelliine
gre idarece yaplan aratrmalar sonucu, deneyim ve nitelikleri de dikkate alnarak, tespit
edilen en az danmandan yazl teklif alnmak suretiyle pazarlk usul uygulanr. hale
idare bakannn onay ile kesinleir. Danman seimine ilikin ihale komisyonu;
Danmanlk Hizmetleri Daire Bakanlnn bal olduu bakan yardmcsnn
bakanlnda, Danmanlk Hizmetleri Daire Bakan, bu dairede grevli bir uzman,
danmanlk hizmetine konu olan projeden sorumlu grup bakan veya daire bakan veya bu
birimlerde grevli bir uzman ve hukuk mavirliinde grevli bir avukat olmak zere be
yeden oluur. Komisyonda ayn sayda ve ayn usulle yedek ye grevlendirilir. Bu
komisyon idare bakannn onay ile greve balar.
hale ilemleri sonucunda ihale komisyonunca verilen kararlar idare tarafndan kurulun
onayna sunulur. (Danman seimine ilikin ihale sonular hari) ve sonular kurulun
onayn mteakip kamuoyuna duyurulur. zelletirme programndaki kuruluun zelletirme
ilemlerini bu Kanunun 4 nc maddesinin son fkrasna istinaden yrtmesi durumunda;
ihale ilemleri, ilgili kuruluun karar almaya yetkili organlarnn karar ile kurulu ita amirinin
bakanlnda oluturulacak komisyon tarafndan yukarda belirtilen esaslar erevesinde
yaplr. hale sonular kurul tarafndan onaylanr.
(Ek fkra: 1/8/2003-4971/5 md.) Kurulu ita amiri, genel mdr veya bu i iin yetkisini
devredecei genel mdr yardmcsdr.
Ayn Sermaye Konulmas ve Hazine Tanmazlarnn Devri
Madde 19 zelletirme programna alnan kurulularn tanmazlar ile ilgili olarak
111

aadaki hkmler uygulanr;

A) Kurulularn anonim irkete dntrlmesi halinde,irket sermayesinin tamam iin irket
tanmazlar ayni sermaye olarak konulabilir.Bu kurulularn kurulu sermayelerinde veya
sermaye artrmlarnda (itirakler hari) konulacak olan ayni sermayenin deer tespiti darece
yaplr. Ayni sermaye karl karlacak hisse senetleri dareye bedelsiz olarak devredilmi
saylr. Bu hususlar hakknda Trk Ticaret Kanununun 285, 299, 392 ve 404 nc maddeleri
ile Vergi Usul Kanununun mkerrer 298 inci maddesinin birinci fkrasndki "hesap dnemi
sonu" ibaresi" ile 5 numaral bendi ve Bankalar Kanunu ile Sermaye Piyasas Kanununun
sermayenin nakden konulmasna ilikin hkmler uygulanmaz.
B) Anayasann 43, 168 ve 169 uncu maddeleri hkmleri sakl kalmak kaydyla; zelletirme
programna alnan ve % 50'den fazla kamu pay bulunan kurulular tarafndan
kullanlan,Hazinenin mlkiyetindeki tanmaz mallar ile zel mevzuat gereince tescili
mmkn olmayanlar hari Devletin hkm ve tasarrufu altndaki tanmaz mallarn bu
kurululara devrine ve/veya bu kurulular lehine mlkiyetin gayri ayni haklarn tesisine ilikin
olarak;
a) Anonim irket statsnde olan ve/veya anonim irket haline dntrlen kurululardan
sermayesinin tamam ve/veya yarsndan fazlas Devlete ait olanlarn kullanmndakilerin
mlkiyeti,bedelleri irketin kuruluunda veya yaplacak sermaye artrmnda ayni sermaye
olarak konulmak zere, deme yaplmakszn ilgili kurulua devredilir. Bu suretle oluan ayni
sermaye karl karlacak hisseler bedel denmeksizin dareye devredilmi saylr.
b) Anonim irkete dntrlmeyen kurulularn kullanmndaki tanmazlarn mlkiyeti,
bedelsiz olarak bu kurululara devredilir. Bu tanmazlar, dare tarafndan kuruluun mal
varlnn deerlendirilmesi srasnda aktif deerler olarak deerlendirilir.
c) (Mlga: 3/7/2005 - 5398/11 md.)
d) Bu maddenin (B) bendinin birinci paragrafnda belirtilen tanmazlar iin; tapuda tescil
tarihine kadar hkmen kesinleenler hari, tahakkuk eden ecrimisil bedelleri talep edilmez,
tahsil edilenler iade edilmez.
e) zelletirme programna alnan ve sermayelerinde % 50'den fazla kamu pay bulunan
kurulular tarafndan kullanlan Hazinenin mlkiyetinde ki tanmaz mallar ile - zel mevzuat
gereince tescili mmkn olmayanlar hari - Devletin hkm ve tasarrufu altndaki tanmaz
mallarn bu kurululara devrine ve/veya bu kurulular lehine,devredilebilir mlkiyetin gayri
ayni haklar da tesis edilebilir.
C) zelletirme programndaki kurulular ile dier kamu kurum ve kurulular arasnda
tanmazlarn devri, ifraz, irtifak, intifa, iletme ve kira haklarnn devri ve tasfiyesi ile
bedelli devri zorunlu olan tanmaz mallarn devrinde ve bu maddenin uygulanmasnda ortaya
kacak sorunlar,darenin gr zerine Maliye Bakanlnca zmlenir. Bu madde
kapsamnda devredilmesi gereken tanmaz mallarn ifraznda 3194 sayl mar Kanunundaki
kstlamalar uygulanmaz.
D) zelletirme programndaki kurululardan anonim irket statsnde olanlarn
sermayelerindeki kamu pay % 50'nin altna dnceye, dierlerinde zelletirme
uygulamalar sonucu devir tarihine kadar bu kurululara ait tanmazlarn ifraz ve tevhidine
ilikin dzenlemeler ve bu dzenlemelerin gerektirdii ilemler darece yaplr. dare
tarafndan, bu bentte belirtilen tanmazlarn ifraz ve tevhidine ilikin ilem sonularnn
bildirimi zerine,bakaca bir ileme gerek olmakszn tescil ve terkin ilemleri ilgili tapu
dairesince yerine getirilir.Tescil ilemlerinin sonular tapu sicil mdrlnce ilgili belediye
ve valilie bildirilir.Bu bent kapsamndaki tanmazlarn ifraz ve tevhidine ilikin ilemlerde
3194 sayl mar Kanununun 15 ve 16 nc maddeleri uygulanmaz.
112

E) (Mlga: 27/4/1995 - 4105/3 md.)

Kurulularn Anonim irket Haline Dntrlmesi, Hak ve Ykmllklerinin Devri
Madde 20 zelletirme programna alnan kurulularla ilgili olarak;
A) (Deiik: 3/7/2005 - 5398/6 md.) Mevcut durumlar itibaryla anonim irket statsnde
olan kurulularn ana szlemelerinin bu Kanun hkmlerine uygun hale getirilmelerine,
anonim irket statsnde bulunmayanlardan gerekli grlenlerin ana szlemelerinin
hazrlanarak anonim irkete dntrlmelerine, sermayesinin tamam dareye ait olan
anonim irket statsndeki kurulularn aktiflerinin, anonim irket statsnde olmayan
kurulularn ise varlklarnn tamamnn veya bir ksmnn zelletirme programnda bulunan
ve sermayesinin tamam dareye ait baka bir anonim irkete veya kurulua bedelli veya
bedelsiz olarak devrine, anonim irket statsnde olanlarn aktiflerinin bir ksmnn ayn
sermaye eklinde konularak yeni irket/irketler kurulmas suretiyle blnmelerine veya yeni
bir irket halinde birlemelerine veya tasfiyesiz infisah suretiyle birlemelerine darece karar
verilir ve bunlarn ana szlemeleri dare tarafndan onaylanr. Bu bentte belirtilen ilemler
hakknda Trk Ticaret Kanununun ilgili maddeleri uygulanmaz.
B) Kurulularn zelletirme programna alnmalarndan nce mlkiyetinde ve/veya
tasarrufunda bulunan her trl hak ve mameleki ile borlar,zelletirme programna
alndktan ve zelletirildikten sonra da aynen devam eder. Messese, iletmeve iletme
birimlerinin ayr ayr anonim irkete dntrlmeleri halinde bal olduklar kurulularn hak
ve ykmllklerinden hangilerinin anonim irkete dntren bu kurulua intikal edeceine,
dare tarafndan karar verilir.
C) zelletirme programna alnan kurululardan gerekli grlenlerin anonim irkete
dntrlmelerinde ve anonim irkete dntrlenlerin zelletirme programnda
bulunduklar sre iinde Trk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasas Kanunu ve ilgili dier
kanunlardaki irket kuruluuna ilikin artlar aranmaz. (Ek Cmle:3/1/2002-4733/10 md.)
zelletirme programnda bulunan ve sermayesinin tamam Devlete ait olan anonim irket
statsndeki kurulularda, Trk Ticaret Kanununun genel kurul toplantlarna ilikin
hkmleri uygulanmaz.
D) zelletirilmesine karar verilen kurulularca ihra edilen tahviller ile Devlet kefaletini haiz
i ve d borlar zerindeki Devlet garantisi devam edebilir.Bunun artlar ile dier hususlar
dzenlemeye Kurul yetkilidir. zelletirme kapsamndaki kurulularca mal ve hizmet satn
almak zere yaplacak satn alma szlemelerinde ngrlen satn alma bedellerini garanti
etmeye Hazine ve D Ticaret Mstearlnn bal olduu Bakan yetkilidir.
Gerek ve tzelkiilerin Trk Ticaret Kanunundan doan ortaklk haklar sakldr.
Kayb Tazminat denmesi ve Dier Hizmetlerin Verilmesi
Madde 21 (Deiik birinci fkra: 3/7/2005 - 5398/7 md.) Bu Kanuna gre zelletirme
kapsamna alnan kurulularn (itirakler hari) zelletirmeye hazrlanmas, zelletirilmesi,
kltlmesi veya faaliyetlerinin ksmen ya da tamamen durdurulmas, sreli ya da sresiz
kapatlmas veya tasfiye edilmesi nedeniyle; bu kurulularda i szlemesine dayal olarak
cret karl alanlardan i szlemeleri tbi olduklar i kanunlar ve toplu i szlemeleri
gereince tazminata hak kazanacak ekilde sona ermi olanlara, kanunlardan ve yrrlkteki
toplu i szlemelerinden doan tazminatlar dnda ilave olarak i kayb tazminat denir.
Ayrca bunlarn mesleklerinde gelitirilmesine, bir meslekte yetitirilmesine veya meslek
edindirilmesine ilikin eitim giderleri ile yeni i bulmalarna katk salamak amacyla
yaplacak giderler zelletirme Fonundan karlanr. zrl personele (ilgili kanunlarn
ngrd I, II ve III. derece), bu maddede belirtilen tutarn iki kat olarak i kayb tazminat
denir. kayb tazminat denmesi ve salanabilecek dier hizmetlere ilikin ilemler
113

Trkiye Kurumu Genel Mdrl tarafndan yrtlr.

zelletirme kapsamna alnan kurulularda i kanunlarna tabi olarak alrken; bunlarn
zelletirmeye hazrlanmalar, zelletirilmesi, kltlmesi, faaliyetlerinin durdurulmas,
kapatlmas veya tasfiye edilmesi nedenleriyle, bu kurulularn sermayelerindeki kamu
paynn % 50'nin altna dmesinden, anonim irket haline dntrlmeyenlerin ise Devir teslim tarihinden itibaren bir yl iinde, hizmet akitlerinin hakl neden olmakszn iveren
tarafndan feshedilmesi veya hakl nedenlerle kendileri tarafndan feshedilmesi sonucu isiz
kalanlar bu Kanunda belirtilen tazminat ve dier hizmetlerden yararlanrlar.
(Deiik nc fkra: 3/7/2005 - 5398/7 md.) zelletirme Fonu gelirlerinden, i kayb
tazminat denmesi veya dier hizmetlerden kaynaklanacak giderlerin karlanmas amacyla
ayrlacak tutarlar, ncelikle i kayb tazminat denmesinde kullanlr. kayb tazminatlarnn
denmesi ve dier hizmetlerle ilgili giderlerin karlanmas amacyla yurt iinden ve/veya yurt
dndan salanacak zel tahsisli kaynaklar, Kurul tarafndan belirlenecek sermayesinin
yardan fazlas kamuya ait bir bankada Trkiye Kurumu Genel Mdrl adna alacak
"zelletirmeye Bal Kayb Tazminat ve Dier Hizmetler Hesab"na yatrlr. Trkiye
Kurumu Genel Mdrl bu hesabn kullanlmas ve deerlendirilmesi ile grevli ve
yetkilidir. Nakit durumunun yetersizlii sebebiyle ivedi ve zorunlu harcamalarn
yaplamamas halinde; dare, Trkiye Kurumu Genel Mdrlnn talebi zerine
zelletirme Fonundan yaplacak aktarmalara mahsuben "zelletirmeye Bal Kayb
Tazminat ve Dier Hizmetler Hesab"na aktarma yapmaya yetkilidir.
(Deiik birinci cmle: 3/7/2005 - 5398/7 md.) kayb tazminat, gnlk net asgari cretin
iki katdr.Bu madde kapsamna girenlerden,hizmet akdinin sona erdii tarihte ayn iveren ile
hizmet akdi kesintisiz en az; 550 gnden beri devam edenlere 90 gn, 1100 gnden beri
devam edenlere 120 gn, 1650 gnden beri devam edenlere 180 gn, 2200 gnden beri devam
edenlere 240 gn sre ile i kayb tazminat verilir. Szkonusu tazminat ve dier hizmetlerden
yararlanmaya hak kazananlarn,bu tazminat ve hizmetlerden yararlanabilmeleri iin,hizmet
akitlerinin sona erdii tarihten itibaren 30 gn iinde Trkiye Kurumuna bavurmalar
zorunludur. Trkiye Kurumu hak sahiplerinin bavurularn mteakip,gerekli incelemeyi en
ge 30 gn iinde sonulandrarak i kayb tazminatna hak kazanldn tespit etmesi halinde
hizmet akdinin feshi tarihinden geerli olmak zere,inceleme ve buna ilikin ilemlerin
sonulanmasndan itibaren 10 gn iinde i kayb tazminatn aylk olarak demeye balar.
(Mlga son cmle: 3/7/2005 - 5398/7 md.)
Bu maddede ngrlen ekilde hizmet akitleri sona erenlerden;hizmet akitlerinin sona erme
tarihi itibariyle 506 sayl Sosyal Sigortalar Kanunun hkmleri gereince hizmet ve prim
deme srelerine gre yallk aylna hak kazananlar i kayb tazminat ve dier
hizmetlerden yararlanamazlar. kayb tazminat ve dier hizmetlerden yararlananlarn,ie
yerletirilmeleri veya kendilerinin i bulmalar halinde denmekte olan tazminata ve dier
hizmetlere ilikin haklar sona erer. kayb tazminatnn verilmesi ve dier hizmetlerin
salanmasna ilikin usul ve esaslar; dare ile Trkiye Kurumu Genel Mdrl arasnda
yaplacak protokolle belirlenir.
kayb tazminatnn fiilen dendii srelere ait sosyal gvenlik kurulular kesintileri
Trkiye Kurumu Genel Mdrlnce ayrca hak sahipleri adna bu madde gereinde
alacak hesaptan ilgili kurumlara denir.
Bu Kanunun 26 nc maddesi gereince yaplacak zelletirme uygulamalar sonucu doacak
i kayb nedeni ile tazminata hak kazananlara denmesi gerekecek tazminat tutarlar,bu
maddede ngrlen esas ve usuller erevesinde ilgili belediye veya il zel idaresi tarafndan
hesaplanr.Bu suretle hesaplanan tazminat tutarlar, 26 nc madde gereince zel bir hesapta
toplanan gelirlerden karlanmak zere ilgili belediye veya il zel idaresi tarafndan hak
114

sahiplerine denir.
Kurululardaki Personelin Nakli
Madde 22 (Deiik: 3/7/2005 - 5398/8 md.)
zelletirme programna alnan kurulularda (itirakler hari) ilgili kurulu veya dare
tarafndan istihdam fazlas personel belirlenmesi ya da bu kurulularn ksmen veya tamamen
sat nedeniyle kamu tzel kiiliinin sona ermesi, devredilmesi, kltlmesi, faaliyetlerinin
durdurulmas, kapatlmas, tasfiye edilmesi halinde; bu kurulularda programa alnma tarihi
itibaryla 657 sayl Devlet Memurlar Kanununa tbi olarak veya szlemeli statde
almakta olanlar ile i kanunlarna tbi olarak grev yapmakla birlikte toplu i szlemesi
hkmlerinden yararlanmayan genel mdr, genel mdr yardmcs, tefti kurulu bakan,
kurul bakan, daire bakan, messese, blge, fabrika, iletme ve ube mdr, mfetti ve
mfetti yardmcs, mavir ve bauzman unvanl kadrolara atanmak suretiyle grev yapan
personel, kamu kurum ve kurulularna nakledilmek zere yukarda belirtilen ilemlerin
tamamlanmasndan itibaren onbe gn ierisinde dare tarafndan Devlet Personel
Bakanlna bildirilir. Nakil hakk tannan bir kadro veya pozisyonda grev yapmakta iken
dare tarafndan ihdas edilen ve i kanunlarna tbi olan kadrolara atanmay kabul edenler ile
kurulu zelletirme programna alndktan sonra kurulua naklen veya aktan atananlar bu
madde ile getirilen nakil hakkndan yararlanamaz. dare, zelletirme programndaki
kurulularda nakil hakk kapsamnda yer alan kadro ve pozisyonlardan bo bulunanlar iptal
etmeye, kadro ve pozisyonlarn yerini, ayn kurulu bnyesindeki irketler veya iyerleri
arasnda deitirmeye yetkilidir. zelletirme programndaki herhangi bir kuruluun
personeli, dare tarafndan zelletirilecek kurulularda grevlendirilebilir ve
yetkilendirilebilirler.
Nakle tbi personelin, 657 sayl Devlet Memurlar Kanununa gre kazanlm hak aylk
derecesinden aa olmamak kaydyla, 190 sayl Kanun Hkmnde Kararname kapsamnda
bulunan kamu kurum ve kurulularnn bo kadrolarndan Devlet Personel Bakanlnca
tespit edilen kadroya, anlan Bakanlk tarafndan krkbe gn ierisinde atamas teklif edilir.
190 sayl Kanun Hkmnde Kararname kapsam dndaki kamu kurum ve kurulularnn
(zelletirme kapsamndaki kurulular hari) mevcut bo kadro veya pozisyonlarna da
ihtiyalar dorultusunda atama teklifi yaplabilir. Bu personelden 399 sayl Kanun
Hkmnde Kararnamenin eki (1) sayl cetveldeki kadrolarda istihdam edilmekte olanlar ile
burada saylan unvanlarla alan dier statlerdeki personelin atama teklifleri Aratrmac
unvanl kadrolara yaplr. Ancak (1) sayl cetvelde yer alan, meslee zel yarma snav ile
giren ve belirli sreli meslek ii eitimden sonra zel bir yeterlik snav sonucunda greve
alnanlarn atama teklifleri, sz konusu grev unvanna uygun kadrolara yaplr. Devlet
Personel Bakanl tarafndan gnderilen atama teklif yazsnn atamay yapacak kamu
kurum ve kuruluuna intikalinden itibaren otuz gn ierisinde bu kurum ve kurulu tarafndan
atama ilemlerinin yaplmas zorunludur. Naklen atanan personel hakknda geici 9 uncu
madde hkmleri dikkate alnr.
Kuruluun satlmas veya devredilmesi halinde bu kuruluta alan nakle tbi personelin
atamas yukardaki hkmlere gre yapldktan sonra atama emri, ilgili personele atamay
yapan kurum veya kurulu tarafndan, istihdam fazlas personel iin yaplacak atama emri ise
kuruluu tarafndan 7201 sayl Tebligat Kanunu hkmlerine gre tebli edilir. Personelin ie
balama srelerine ve ie balamama halinde yaplacak ilemlere ilikin olarak 657 sayl
Devlet Memurlar Kanununun 62 ve 63 nc maddeleri hkmlerinin uygulanmasndan
atamay yapan kamu kurum ve kuruluu sorumludur. Kurum ve kurulular atama ve greve
balatma ilemlerinin sonucunu en ge onbe gn ierisinde Devlet Personel Bakanlna
bildirirler. Yeni kurumunda grevine balayan personel istekleri halinde, bo kadro bulunmas
115

ve ilgili mevzuata uygun olmas artyla eski kadro veya pozisyonuna uygun kadrolara
kurumlarnca atanabilirler. Askerlik grevlerini yapmakta olanlar iin yukardaki sreler
terhislerini takip eden aybandan itibaren balar. Bu madde gereince dier kamu kurum ve
kurulularna yaplacak nakil sebebiyle boalan kadro ve pozisyonlar, boaldklar tarihten
itibaren herhangi bir ileme gerek kalmakszn iptal edilmi saylr.
Bu maddenin birinci fkrasna gre dier kamu kurum ve kurulularna nakledilmek zere
Devlet Personel Bakanlna bildirilen personelin, kuruluun kamu tzel kiiliinin sona
erdii tarihten, yeni kurumlarnda greve balayacaklar tarihi takip eden aybana kadar
geecek sreye ilikin olarak eski kadro veya pozisyonlarna ait aylk, cret, varsa ikramiye
ve crete bal dier mal haklar ile yeni kurumlarnda greve balayacaklar tarihe kadar
geecek sredeki sosyal hak ve yardmlar (harcrah, salk giderleri, cenaze giderleri ve lm
yardm) zelletirme Fonundan denir ve bunlardan T.C. Emekli Sandna tbi olanlarn bu
sre iinde Sandkla olan ilgileri devam eder. Eski grev yerinden alnan aylk ve dier mal
haklar iin bor karlmaz ve kurumlar arasnda herhangi bir hesaplama yaplmaz.
Personelin Devlet Personel Bakanlna bildirildikleri tarihten yeni grev yerlerine
balayacaklar tarihe kadar geecek sredeki aylk ve cretlerindeki artlar, beinci ve altnc
fkralarn uygulanmasnda dikkate alnmaz. Bu personelden nakil srecinde emekli olanlara
T.C. Emekli Sandnca denen emekli ikramiyeleri, makam, grev ve temsil tazminatlar ile
lm yardmlar, denmesini takiben iki ay ierisinde faturas karlnda Hazine tarafndan
T.C. Emekli Sandna denir. Nakil hakkna sahip olarak i kanunlarna tbi almakta iken
zelletirme uygulamalar nedeniyle istihdam fazlas personel olarak belirlenenlerden, kararn
kendilerine teblii tarihinden balayarak on gn iinde nakil hakkndan vazgetiini beyan
edenlerin i szlemeleri feshedilmi saylr ve bunlarn ihbar ve kdem tazminatlar
zelletirme Fonundan karlanr. Kuruluun zelletirme uygulamas sonucu nihai devir
ilemlerinin onaylanmasna ilikin kararn Resmi Gazetede yaymndan itibaren on gn iinde
nakil hakkndan vazgetiini alt kurulua yazl olarak bildiren nakil hakkna sahip i
kanunlarna tbi personelin de i szlemeleri feshedilmi saylr ve bunlarn ihbar ve kdem
tazminatlar zelletirme Fonundan karlanr. Dier kamu kurum ve kurulularna
nakledilmek zere isimleri Devlet Personel Bakanlna bildirilenlerden; nakil sreci
ierisinde kdem tazminatna hak kazandracak ekilde i szlemeleri sona erenlerin kdem
tazminatlar da zelletirme Fonundan denir. kanunlarna tbi olarak almakta iken, bu
madde gereince dier kamu kurum ve kurulularna nakledilen personele kdem tazminat
denmez ve bunlarn nceden kdem tazminat denmi sreleri hari, kdem tazminatna esas
hizmet sreleri 5434 sayl Trkiye Cumhuriyeti Emekli Sand Kanunu hkmlerine gre
emekli ikramiyelerinin hesabnda dikkate alnr.
Bu madde hkmlerine gre kamu kurum ve kurulularna nakledilen szlemeli personel ile
i kanunlarna tbi personele, Devlet Personel Bakanlna bildirildikleri tarihteki kadro ve
pozisyonlarna ilikin olarak bildirim tarihi itibaryla almakta olduklar szleme creti, cret
(fazla mesai creti hari), ikramiye, bankaclk tazminat, ek cret, ek deme, tevik demesi
ve benzeri adlarla yaplan demelerin toplam net tutarnn (bu tutar sabit bir deer olarak esas
alnr); nakledildii kurum veya kurulutaki kadro veya pozisyonlara ilikin olarak yaplan
aylk, ek gsterge, ikramiye, her trl zam ve tazminatlar (ek tazminat ve bankaclk
tazminat dhil), makam tazminat, temsil tazminat, grev tazminat, szleme creti, cret,
ek cret, ek deme, tevik demesi, dner sermaye pay ve benzeri adlarla yaplan her trl
demelerin (fazla mesai creti, fiilen yaplan ders karl denen ek ders creti hari) toplam
net tutarndan fazla olmas halinde aradaki fark tutar, herhangi bir vergi ve kesintiye tbi
tutulmakszn fark kapanncaya kadar ayrca tazminat olarak denir. Atandklar kurumdaki
kadro unvan veya pozisyonlarnda istee bal olarak herhangi bir deiiklik olanlarla, baka
kurumlara geenlere fark tazminat denmesine son verilir.
116

399 sayl Kanun Hkmnde Kararnameye ekli (1) sayl cetvelde belirtilen kadrolarda grev
yapmakta iken nakle tbi tutulan personelin (bu Kanuna gre anonim irket halinde
birletirilen kurululardaki personel dhil), Devlet Personel Bakanlna bildirildikleri
tarihteki kadrolarna ilikin olarak bildirim tarihi itibaryla almakta olduklar aylk, ek
gsterge, zam, zel hizmet tazminat, makam tazminat, temsil tazminat, grev tazminat bir
btn olarak, greve baladklar tarihi izleyen aybandan geerli olmak zere yl sre ile
sakl tutulur ve ahsa bal haktan yararlanlan sreler 5434 sayl Kanunun ek 68 inci ve ek
73 nc maddelerinde belirtilen srelerin hesabnda (daha nce nakledilenler dhil) dikkate
alnr. lgililerin yeni kadrolarna atandklar tarihten nce, eski kadrolar iin mevcut olan ve
sakl haklar kapsamnda bulunan gsterge, puan, oran ve katsay artlar ahsa bal haklarda
art saylr. Ancak eski kadro iin bu tarihten sonra ihdas edilmi hibir mal ve sosyal hak ve
yardm ile sair demeler ahsa bal hak kapsamnda deerlendirilmez. Atanlan kadrodaki
derece ykselmeleri veya kademe ilerlemeleri, aylk gsterge ve ek gsterge dndaki
demelerde, ahsa bal olarak sakl tutulan haklarn dendii eski kadronun derecelerinin
ykseltilmesi veya kademelerinin ilerletilmesi sonucunu dourmaz. Bu personelin (bu
Kanuna gre anonim irket halinde birletirilen kurululardaki personel dhil), Devlet
Personel Bakanlna bildirildikleri tarihteki kadrolarna ilikin olarak bildirim tarihi
itibaryla almakta olduklar aylk, ek gsterge, ikramiye, her trl zam ve tazminatlar (ek
tazminat ve bankaclk tazminat dhil), makam tazminat, temsil tazminat, grev tazminat,
cret (fazla mesai creti hari), ek cret, ek deme ve benzeri adlarla yaplan demelerin
toplam net tutarnn (bu tutar sabit bir deer olarak esas alnr); nakledildii kurum ve kurulu
tarafndan ahsa bal hak olarak denen aylk, ek gsterge, zam, zel hizmet tazminat,
makam tazminat, temsil tazminat, grev tazminat demeleri ile ahsa bal hak dnda
yaplan ikramiye, cret, ek cret, ek deme, ek tazminat, tevik demesi, dner sermaye pay
ve benzeri adlarla yaplan her trl demelerin (fazla mesai creti, fiilen yaplan ders karl
denen ek ders creti hari) toplam net tutarndan fazla olmas hlinde aradaki fark tutar,
herhangi bir vergi ve kesintiye tbi tutulmakszn fark kapanncaya kadar ayrca tazminat
olarak denir. Atandklar kurumdaki kadro unvan veya pozisyonlarnda istee bal olarak
herhangi bir deiiklik olanlarla, baka kurumlara geenlere ahsa bal hak uygulamas ile
fark tazminat denmesine son verilir.
Sosyal Yardm Zamm
Madde 23 (Mlga: 1/8/2003-4971/28 md.)
Emeklilik
Madde 24 zelletirme programna alnan kurulularda 5434 sayl T.C. Emekli Sandna
tabi personelden; T.C. Emekli Sand Kanunu hkmlerine gre, hizmet sresi itibariyle
emeklilik hakkn kazananlara bu hakk kazandklar, altklar kuruluun zelletirme
programna alnmasndan nce emeklilik hakkn kazananlara ise bu kuruluun zelletirme
programna alnd tarihten itibaren iki ay iinde emekli olmay istemeleri halinde,emeklilik
ikramiyeleri % 30 (Yzde otuz) fazlasyla denir. Emeklilik ikramiyesine ilave olarak
denecek % 30 (Yzde otuz) tutarndaki miktar,demeyi mteakip T.C.Emekli Sand Genel
Mdrlnn talebi zerine zelletirme Fonundan karlanr.
Kadro hdas
Madde 25 zelletirme kapsamna alnan kurulularda alan personelden bu Kanunun 22
nci maddesine gre dier kamu kurum ve kurulularna atanacaklar iin kullanlmak zere
aadaki kadrolar ihdas edilerek 13.12.1983 tarihli ve 190 sayl Kanun Hkmnde
Kararnameye eklenmitir.
HDAS EDLEN KADROLAR
117

(V) SAYILI CETVEL

Snf Unvan Derecesi Adedi
GH Memur 10 30 000
Bu cetvelde yer alan kadrolar;zelletirme kapsamna alnan kurulularda alan personelin
durumuna uygun kadro bulunmamas halinde Bakanlar Kurulu Karar ile snf,unvan ve
derece deiiklii yaplmak suretiyle 190 sayl Kanun Hkmnde Kararnamenin 2 nci
maddesinde saylan kurumlarn,merkez ve tara tekilatlar ile dner sermaye ve fonlarna
tahsis edilebilir.
Mahalli darelerde zelletirme Uygulamalar
Madde 26 Belediye ve il zel idarelerine ait ticari amal kurulular ile pay oranlarna
baklmakszn her trl itiraklerindeki paylarnn zelletirilmesine ilikin ilemler bu
Kanundaki esaslara gre,yetkili organlarnca belirlenir ve yrtlr.
Bu ekilde salanan gelirler ilgili belediye veya il zel idaresi tarafndan zel bir hesapta
toplanr.Bu zel hesapta toplanan gelirler ilgili belediye veya il zel idaresi tarafndan
ncelikle;zelletirme uygulamalar sonucu doabilecek i kayb nedeniyle yaplacak
tazminat demeleri ve gerektiinde bu madde gereince ilgili belediye veya il zel idaresi
tarafndan zelletirilecek dier kurulularda yaplacak idari,mali ve hukuki dzenlemelerin
gerektirdii harcamalarda kullanlr.Bu madde gereince elde edilecek zelletirme
gelirlerinden yukarda belirtilen ncelikli harcamalar dldkten sonra kalan miktar ilgili
belediye ve il zel idaresi tarafndan btelerine gelir kaydedilir.
Belediye veya il zel idarelerinin yapacaklar zelletirme uygulamalar erevesinde zel
ihtisas gerektiren konulara ilikin mavirlik,aratrma, pazarlama ve teknik hizmetler;ilgili
belediye veya il zel idaresinin talebi zerine idarece salanabilir.
Belediyeler ve dier mahalli idareler ile bunlarn kurduklar birlikler tarafndan ticari amala
faaliyette bulunmak zere ticari kurulular kurulmas, mevcut veya kurulacak irketlere
sermaye katlmnda bulunmas,Bakanlar Kurulu'nun iznine tabidir.
Muafiyet
Madde 27 a) Bu Kanun hkmleri gereince yaplacak zelletirme uygulamalarna ilikin
ilemler (danmanlk hizmet almlar ile nihai devir ilemlerine ilikin szlemeler dhil)
Katma Deer vergisi hari her trl vergi, resim ve hartan muaftr. darenin taraf olduu
dava ve takiplerde, dare her trl hartan muaftr. zelletirme uygulamalarna ilikin idari
davalar, ilk derece mahkemesi olarak Dantayda grlr.
b) (3/6/1949 tarih ve 5422 sayl Kanunun 7 nci maddesine bend eklenmesine dair olup,
yerine ilenmitir.
c) (Ek: 3/1/2002-4733/10 md.; Deiik: 1/8/2003-4971/9 md.) zelletirme programnda
bulunan kurululardaki sermaye artlarnda ticaret siciline tescil ilemleri ve Sermaye
Piyasas Kurulu kayt ilemlerinden vergi, resim, har, katk pay ve benzeri ekilde hibir
cret alnmaz. zelletirme uygulamalarna ilikin olarak Rekabet Kurulunca verilen kararlar
uyarnca, kuruluun devrinden nce veya sonrasna ait blnme ve devir ilemleri her trl
vergi, resim ve hartan muaftr.
Madde 28 - 31 (29/2/1984 tarih ve 2983 sayl Kanunun 4,5,6,15 inci maddelerinin
yeniden dzenlenmesiyle ilgili olup,yerlerine ilenmitir.)
Madde 32 - 33 (9/3/1988 tarih ve 3417 sayl Kanunun 4 nc maddesinin son fkras
ile 5 nci maddesinin yeniden dzenlenmesi ile ilgili olup,yerlerine ilenmitir.)
Madde 34 (8/6/1984 tarih ve 233 sayl KHK'nin 2 nci maddesinin 3 nolu bendinin
118

deitirilmesi ile ilgili olup, yerine ilenmitir.)

Madde 35 (8/6/1984 tarih ve 233 sayl KHK'nin eki cetvellerinin deiiklii ile ilgili
olup,yerine ilenmitir.)
Madde 36 (14/7/1965 tarih ve 657 sayl Kanunun 59 uncu maddesinde ibare
deitirilmesi ile ilgili olup, yerine ilenmitir.)
eitli Hkmler
Madde 37 zelletirme uygulamalar ile ilgili olarak;
a) (Deiik: 27/4/1995 - 4105/2 md.) Bu Kanun hkmleri gereince zelletirme
programna alnan kurulular zel hukuk hkmlerine tabi olup, bunlar hakknda varsa kendi
kurulu kanunlar ile dier kanunlarda yer alan bu Kanuna aykr hkmler ve 233 sayl
Kanun Hkmnde Kararname hkmleri uygulanmaz. Ancak 19.4.1926 tarihli ve 815 sayl
Trkiye Sahillerinde Nakliyat Bahriye (Kabotaj) ve Limanlarla Kara Sular Dahilinde cray
San'at ve Ticaret Hakknda Kanun hkmleri ile 29.6.1956 tarihli ve 6762 sayl Trk Ticaret
Kanununun 823 nc maddesi hkm sakldr.Limanlar hakknda mlkiyetin devri suretiyle
zelletirme yaplamaz ()(Mlga son cmle: 16/6/2004-5189/12 md.)
b)(Deiik birinci cmle: 27/4/2004 5148/1 md.) Bu Kanun hkmleri gereince yaplacak
uygulamalar ile ihale usullerine ilikin esaslar darece karlacak ynetmeliklerle; alnacak
danmanlk hizmetlerine ilikin esas ve usuller ise Kamu hale Kurumunun uygun gr
zerine darece karlacak ynetmelikle belirlenir. Bu ynetmelikler Kurulca onaylanmasn
mtakip Resmi Gazetede yaymland tarihte yrrle girer.
Bu maddenin (a) ve (b) bentlerindeki hkmler sakl kalmak kaydyla bu Kanunda hkm
bulunmayan hallerde genel hkmler uygulanr.
Madde 38 (8/6/1949 tarih ve 5434 Sayl Kanuna ek madde eklenmesiyle ilgili olup
yerine ilenmitir.)
Madde 39 40 (7/3/1954 tarih ve 6326 sayl Kanunun 6 nc maddesinin yeniden
dzenlenmesi ve 116 nc maddesine ek fkra eklenmesi ile ilgili olup, yerlerine
ilenmitir.)
Madde 41 (3/5/1985 tarih ve 3194 sayl Kanunun 9 uncu maddesine bir fkra
eklenmesiyle ilgili olup, yerine ilenmitir.)
Yrrlkten Kaldrlan Hkmler
Madde 42 18.1.1954 tarihli ve 6224 sayl Kanunun 1 inci maddesinin (c) bendi, 28.5.1986
tarihli ve 3291 sayl Kanunun 14 nc maddesinin birinci ve drdnc fkralar ile 17 nci
maddesinin birinci fkras yrrlkten kaldrlmtr.
Ek Madde 1 (Ek: 3/4/1997 - 4232/5 md.)
darede grevli Proje Grup Bakanlar, aylk, ek gsterge, zam ve tazminatlar ile statleri
bakmndan darede grevli Daire Bakanlar hakknda uygulanan hkmlere tabidirler.
Ek Madde 2- (Ek: 1/8/2003-4971/10 md.)
Kamu kurum ve kurulular (zel kanunla kurulmu kamu kurumu, kurul, st kurul ve
kurulular dahil) kendilerine zelletirme ile ilgili intikal eden ilemleri ncelikle ve ivedilikle
inceler, karara balar ve sonulandrrlar.
Ek Madde 3- (Ek: 3/7/2005 - 5398/10 md.;ptal: Anayasa Mahkemesinin 5/1/2006 tarihli
ve E.:2005/98, K.:2006/3 sayl Karar ile.)
Ek Madde 4- (Ek: 3/7/2005 - 5398/10 md.)
119

Ekli (1) sayl listede yer alan kadrolar iptal edilerek, 190 sayl Kanun Hkmnde
Kararnamenin eki cetvelin zelletirme daresi Bakanlna ait blmnden karlm, ekli
(2) sayl listede yer alan kadrolar ihdas edilerek anlan Kanun Hkmnde Kararnamenin eki
cetvelin zelletirme daresi Bakanlna ait blmne eklenmitir.
Geici Madde 1 Ekli (2) sayl listede yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayl Kanun
Hkmnde Kararnameye ekli cetvellere zelletirme daresi Bakanl blm olarak
eklenmitir.
Geici Madde 2 Anayasa Mahkemesince iptal edilen 530 sayl Kanun Hkmnde
Kararname ile Kamu Ortakl daresi Bakanlna ait iken bu derenin zelletirme daresi
Bakanlna dntrlmesi sonucu zelletirme daresi Bakanlna intikal eden btn
personel ile her trl tat, menkul, gayrimenkul, ara, gere, malzeme, deme ve
demirbalar bu Kanunla kurulan zelletirme daresi Bakanlna devredilmitir.
Bu Kanunun yrrle girdii tarihten nce Kamu Ortakl idaresi veya zelletirme daresi
personeli olup, bu maddenin birinci fkras gereince zelletirme daresine devredilmi
saylan personele 530 sayl Kanun Hkmnde Kararname uyarnca denen aylk ek gsterge,
her trl zam ve tazminatlar ile szlemeden doan cret, ikramiye ve 10.10.1984 tarihli ve
3056 sayl Kanunun deiik 31 inci maddesinde yer alan fazla alma creti ile dier zlk
haklar, 530 sayl Kanun Hkmnde Kararnamenin Anayasa Mahkemesince verilen
yrrln durdurulmas Kararnn Resmi Gazetede yaymland tarih ile bu Kanunun
yrrle girdii tarih arasnda geen dnem iin de ayn esas ve usullere gre tahakkuk
ettirilerek denir. Ancak, bahsi geen dnem iin yaplm olan demeler mahsup edilir.
Kadrolar kaldrlanlar yeni bir kadroya atanncaya kadar durumlarna uygun ilerde
grevlendirilirler. Bunlarn eski kadrolarna ait aylk, ek gsterge ve her trl zam ve
tazminatlar, szlemeden doan cret, ikramiye ile dier zlk haklar yeni bir kadroya
atanncaya kadar ahslarna bal olarak sakl tutulur.
Kadrosuz szlemeli personelin szlemelerinden doan haklar aynen devam eder.
Bunlardan memuriyete geirilenlerin renim durumlarna gre ykselebilecekleri tavan
amamak kaydyla 657 sayl Devlet memurlar Kanunun ek Geici 1.2 ve 3 nc maddeleri
ile 458 sayl Kanun Hkmnde Kararname Hkmleri de dikkate alnarak derece ve
kademeleri tespit edilmek suretiyle durumlarna uygun kadrolara atanrlar. Bu personelin
aylk szleme cretlerinin (ikramiyenin bir aya isabet eden miktar dahil, fazla alma creti
hari) net tutar, atand kadronun aylk, ek gsterge, her trl zam ve tazminat haklar ile
fazla alma creti dahil, aylk net tutarnda fazla olmas halinde, aradaki fark kapanncaya
kadar herhangi bir kesintiye tabi tutulmakszn tazminat olarak denir.
Bu Kanun ile yaplan yeni dzenlemelere paralel olarak "zelletirme daresinde
altrlacak Szlemeli Personel Hakknda Hizmet Szlemesi Esaslar" bu Kanunun
yrrle girdii tarihten itibaren Bakanlar Kurulunca iki ay iinde karlr.
Geici Madde 3 Kamu Bankalarnn (T.C.Merkez Bankas, T.C.Ziraat Bankas, T.Halk
Bankas ve Eximbank hari) zelletirmeye hazrlk ilemleri, bu Kanunun yrrle girdii
tarihten itibaren iki yl iinde tamamlanr.
Geici Madde 4 Kurulca aksine karar verilmedike, Yksek Palanlama Kurulu ve Kamu
Ortakl Yksek Kurulu tarafndan daha nce alnm olan kararlardan bu Kanun
hkmlerine aykr olmayanlarn kurul karar olarak uygulanmasna devam olunur.
Kamu ktisadi kurulularndan, temel kurulu amalarna uygun olup, tekel nitelii bu
Kanunun yrrle girdii tarihten nce ilgili kanunlarla ortadan kaldrlm bulunan mal ve
hizmet retim faaliyetleri, bu Kanunun 15 inci maddesinden mstesnadr.
Geici Madde 5 Bu Kanuna gre yeniden dzenleme yaplncaya kadar idarede kurulan
120

birimlere verilen grevlerin, daha nce bu grevleri yapmakta olan birimler tarafndan
yrtlmesine devam edilir.
Geici Madde 6 Kamu Ortakl Fonunun ynetimi ve buna ilikin belge ve kaytlar ile
3417 sayl Kanun gereince oluturulan alanlarn Tasarruflarn Tevik Hesabna ve bu
hesapta toplanan paralarn nemalandrlmasna ilikin belge ve kaytlar. 1.1.1995 tarihi
itibariyle Hazine ve Dticaret Mstearlna devredilmi saylr. Bu devir ile ilgili durum
tespiti protokol idare ile Hazine ve Dticaret Mstearl arasnda imzalanr.
Kamu Ortakl Fonunun ynetimi ile alanlarn Tasarruflarn Tevik Hesabnn
ynetimine, kullanlmasna ve bu hesapta toplanan paralarn nemalandrlmasna ilikin
ilemler, 31.12.1994 tarihine kadar idarece, 1.1.1995 tarihinden itibaren Hazine ve Dticaret
Mstearlnca yrtlr.
1.1.1995 tarihinde;
a) Kamu Ortakl Fonu mevcudunda bulunan zelletirme Gelir Hesab ile temett
hesabndaki tutarlardan Yksek Planlama Kurulu kararlar uyarnca evvelce Kamu Ortakl
idaresinin ynetimindeki Kamu Ortakl Fonuna braklan ksm zelletirme Fonuna,
b) Evvelce Kamu Ortakl daresi adna alm bulunan alanlarn Tasarruflarn Tevik
Hesab mevcudunda bulunan tutarlar, bu Kanun gereince Hazine ve D Ticaret Mstearl
adna alacak olan alanlarn Tasarruflarn Tevik Hesabna,
Aktarlr.
ptal edilen 530 sayl Kanun Hkmnde Kararname gereince alm bulunan zelletirme
Fonuna, anlan Kanun Hkmnde Kararname hkmlerine gre aktarlm olan tutarlar bu
Kanun gereince oluturulan zelletirme Fonuna aktarlr.
(Son fkra Mlga : 23/5/2000 - 4568/5 md.)
Geici Madde 7 Bu Kanunla kurulan idarenin 1994 yl harcamalar, bu Kanundan nceki
mevzuat gerei yetkili makamlarca onaylanm olan Kamu Ortakl daresi Bakanl
btesinden karlanr.
29.2.1984 tarihli ve 2983 sayl Kanun ile dier mevzuat Kamu Ortakl Yksek Kuruluna,
Kamu Ortakl daresi Bakanlna,Kamu Ortakl daresi Bakanna ve Kamu Ortakl
Fonuna yaplm olan atflar,ilgisine ve hizmetin zelliine gre bu Kanunla kurulan
zelletirme Yksek Kuruluna,zelletirme daresine, zelletirme daresi Bakanna,
zelletirme Fonuna, Hazine ve Dticaret Mstearlna, Hazine ve Dticaret Mstearna
ve Yksek Planlama Kuruluna yaplm saylr.
Geici Madde 8 (Mlga : 23/5/2000 - 4568/5 md.)
Geici Madde 9 Kamu ktisadi teebbsleri ve bal ortaklklarda szlemeli statde
almakta iken bu Kanunun 22 nci maddesi uyarnca 657 sayl Devlet Memurlar Kanununa
tabi kurumlara nakledilerek Devlet memuru statsne geirilenlerin szlemeli statde
(kapsam d personel dahil) geen hizmet sreleri; ayn Kanunun ek geici 1, 2 ve 3 nc
maddelerine gre, 458 sayl Kanun Hkmnde Kararname hkmleri de dikkate alnmak
suretiyle, renim durumlarna gre ykselebilecekleri tavan amamak kaydyla kadro art
aranmakszn kazanlm hak aylk, derece ve kademelerinin tespitinde deerlendirilir. Bu
Kanunun yrrle girdii tarihten nce zelletirme kapsamna alnm bulunan
kurululardan kamu kurum ve kurulularna atanm bulunan memur ve szlemeli personel
hakknda da bu madde ile bu Kanunun 22 nci maddesinde fark olarak denmesi ngrlen
tazminata ilikin hkmler uygulanr.
Geici Madde 10 zelletirme Programna alnan Kurulularda bu Kanunun yrrle
girdii tarihte T.C. Emekli Sandna tabi alan personel ile yine T.C. Emekli Sandna tabi
121

alan Szlemeli personelden emeklilik hakkn kazanm olanlar bu Kanunun yrrle

girdii tarihten itibaren iki ay iinde emekli olmay istemeleri halinde 24 nc madde
hkmnden yararlanrlar.
Geici Madde 11 Bu Kanunun yrrle girdii tarihten nce yrrlkte bulunan mevzuat
gereince zelletirilmek zere Kamu Ortakl daresine devredilmi olan kurulular devir
tarihleri itibariyle zelletirme programna alnm saylr. Bu kurulularn zelletirilmelerine
ilikin olarak daha nce Kamu Ortakl daresi ve zelletirme daresince yaplm olan
ilemler geerli olup, zelletirme ilemlerine bundan byle bu Kanun hkmlerine gre
devam olunur. Ancak gerekli grlmesi halinde bu kurululardan hangilerinin zelletirmeye
hazrlk almasna tabi tutulacana, hangilerinin zelletirme kapsamndan karlacana,
bu Kanunun yrrle girdii tarihten itibaren 3 ay iinde idarenin teklifi zerine kurulca
karar verilir.
Geici Madde 12 Bu Kanunun yrrle girdii tarihten nce, Kamu Ortakl daresi
Bakanl veya zelletirme daresi Bakanl olarak evvelce yrrlkte bulunan mevzuat
hkmlerine gre yaplan ilemlerle, iptal edilen 531sayl Kanun Hkmnde Kararnamenin 5
inci maddesi gereince ilgili kurulularca yaplan personel nakil ve atama ilemleri ile 546
sayl Kanun Hkmnde Kararnamenin geici 2 nci maddesi gereince yaplan intibak ve fark
tazminat denmesi ilemleri geerlidir.
Geici Madde 13 Bu Kanunun yrrle girdii tarihten nce zelletirilen kurulularda bu
Kanunun 21 inci maddesinde belirtilen statde alan personelden, anlan maddede belirtilen
nedenlerle i akitleri feshedilmi olanlar da bu Kanunun yrrle girdii tarihten itibaren 30
gn iinde i ve ii Bulma Kurumu Genel Mdrlne bavurmalar halinde 21 inci
maddede belirtilen esas ve usuller erevesinde meslek gelitirme, edindirme ve yetitirme
eitimi hizmetlerinden yararlandrlr.
Geici Madde 14 Hereke Hal ve pekli Dokuma Fabrikas ile Yldz ini ve Porselen
Sanayi letmelerinde halen grev yapan 657 Sayl Devlet Memurlar Kanununa tabi personel
kadrolar ile birlikte; szlemeli veya srekli ii statsnde istihdam edilen personelden bu
Kanunun yrrle girdii tarihten itibaren 30 gn iinde memur statsne gemek iin yazl
olarak bavuruda bulunanlardan T.B.M.M. Bakanlnca uygun grlenler, bu Kanunun 25
inci maddesi ile ihdas edilen ve T.B.M.M. Bakanlna tahsis edilen kadrolara atanrlar.
Bunlar hakknda bu Kanunun 22 nci maddesinin tazminata ilikin hkm ile geici 9 uncu
maddesi hkm uygulanr. Memuriyete gemek iin bavuruda bulunamayanlar ile atamas
yaplmayan personel, pozisyonlar ile birlikte Smer Holding A.. Genel Mdrlnn dier
birimlerinde grevlendirilir.
Geici Madde 15 (ptal: Ana.Mah.'nin 31/1/1997 tarih ve E. 1996/66, K. 1997/7 sayl
Karar ile.)
Geici Madde 16 (Ek: 3/4/1997 - 4232/5 md.)
Bu Kanunun geici 3 nc maddesinde belirtilen kamu bankalarnn zelletirmeye hazrlk
ilemlerine ilikin olarak ngrlen iki yllk sre bitiminden itibaren iki yl uzatlmtr.
Geici Madde 17- (Ek: 1/8/2003-4971/11 md.)
zelletirilen, faaliyeti durdurulan, kltlen, kapatlan veya tasfiye edilen kurum ve
kurululardan emeklilik, malllk ve lm nedeniyle ayrlan ve kendilerine veya dul ve
yetimlerine T.C. Emekli Sandnca aylk balananlara bu Kanunun yrrle girdii tarihten
nce denmi bulunan emeklilik ikramiyesi, makam, temsil ve grev tazminatlar ile lm
yardmlar bu Kanunun yrrle girdii tarihten itibaren iki ay iinde, Hazine tarafndan
faturas karlnda T.C. Emekli Sand Genel Mdrlne denir. Ancak, zelletirilen
veya devrolunan kurulularla ilgili olarak zelletirme daresi Bakanl ile devralan alclar
122

arasnda yaplan szleme hkmleri sakldr.

Geici Madde 18- (Ek: 17/9/2004-5234/14 md.)
zelletirme programndaki kurulularda almakta iken altklar kuruluun 1.1.1992
tarihinden itibaren zelletirilmesi, kapatlmas, tasfiyesi veya dier nedenlerle i akitleri
feshedildii veya zelletirilmi bulunan iletmelerde zelletirme tarihinden itibaren iveren
tarafndan alt ay iinde i akitleri feshedildii iin 2004 ylnda 14.7.1965 tarihli ve 657 sayl
Kanunun 4/C maddesi hkmleri gerei kamu kurum ve kurulularnda geici personel
statsnde istihdam edilecek kiilerin bu kapsamdaki cret ve dier zlk haklar 31.12.2004
tarihine kadar zelletirme Fonunun Kayb Tazminat deneinden ilgili kurululara
aktarlr. Genel ve katma bteli kurulularda istihdam edilenlerin cret ve dier zlk haklar
karl aktarlacak tutarlar, Maliye Bakanl Merkez Saymanlk Mdrl hesabna
yatrlr ve bteye gelir kaydedilir. Yaplacak demeler ise, genel ve katma bteli kurum
btelerinin mevcut ya da yeni alacak tertiplerinden denir. demeye ilikin esas ve usuller
Maliye Bakanl tarafndan belirlenir.
zelletirme uygulamalar erevesinde % 50den fazla kamu pay sat yoluyla
zelletirilmi irketlerden, bu Kanunun yaym tarihinden nce iflas karar alnanlarda
alan, kamuda altklar srelere ilikin tazminatlarn alamayan ve bu konuda domu
alacaklarn iflas masalarna kaydettirmi bulunan iilerden, bu kararn yaym tarihinden
itibaren alt ay iinde gerekli belgelerle birlikte zelletirme daresi Bakanlna bavuruda
bulunanlarn kamuda geen srelere ilikin olarak kuruluun zelletirildii tarihteki creti
zerinden alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl tarafndan tespit edilen kdem tazminat
alacaklar zelletirme Fonundan denir. iler adna iflas masasna alacak kaydedilen
tutarn zelletirme Fonunca yaplan demeye tekabl eden ksm zelletirme daresi
Bakanl tarafndan takip ve tahsil edilir.
Geici Madde 19 - (Ek: 3/7/2005 - 5398/29 md.)
Bu Kanunun 27 nci maddesinde yaplan deiikliin yrrle girdii tarihten nce alan ve
devam eden zelletirme uygulamalarna ilikin davalar grldkleri mahkemelerce
sonulandrlr.
Geici Madde 20 - (Ek: 3/7/2005 - 5398/29 md.)
Bu Kanunun 21 inci maddesinde yaplan deiikliin yrrle girdii tarihte i kayb
tazminat almaya devam edenler hakknda 21 inci maddenin drdnc fkrasnda yaplan
deiiklikler dikkate alnmaz ve bunlar hakknda nceki hkmlerin uygulanmasna devam
olunur.
Geici Madde 21 - (Ek: 3/7/2005 - 5398/29 md.)
Bu Kanunun 22 nci maddesinde yaplan deiikliin yrrle girdii tarihten nce
zelletirme programnda bulunan kurulularda nakil hakk tannm kapsam d kadro ve
pozisyonlarda grev yapan i kanunlarna tbi personelin, ayn kadro veya pozisyonlarda
grev yapmaya devam etmeleri halinde nakil haklar sakldr.
Geici Madde 22 - (Ek: 3/7/2005 - 5398/29 md.)
Bu Kanunun 22 nci maddesinde yaplan deiikliin yrrle girdii tarihten nce dier
kamu kurum ve kurulularna nakledilmek zere Devlet Personel Bakanlna
bildirilenlerden nakil ilemi tamamlanm olan personel hakknda 22 nci maddenin beinci ve
altnc fkralarna gre yaplan fark tazminat ve ahslarna bal olarak sakl tutulan haklarn
denmesinde, ilgililerin eski kurumlar ile iliiklerinin kesildii tarih esas alnr. 1.8.2003
tarihli ve 4971 sayl Kanunun geici 2 nci maddesi uyarnca ahsa bal haklar 15.8.2003
tarihinden itibaren yl sreyle sakl tutulan personelin ahsa bal haklar 14.8.2006
123

tarihinde sona erer. 15.8.2003 tarihinden bu Kanunun 22 nci maddesinde yaplan deiikliin
yrrle girdii tarihler arasnda nakle tbi tutulan ve ahsa bal haktan yararlanan
personelin ahsa bal haklar ise atandklar yeni kurumlarnda greve baladklar tarihi
izleyen aybandan geerli olmak zere yl sreyle sakl tutulur ve bu maddenin yrrle
girdii tarihten nce nakle tbi tutulan personelin ahsa bal haklarnn tespitinde ve fark
tazminatnn denmesinde bu fkra hkmleri hari 22 nci maddenin bu Kanunla deitirilen
hkmleri aynen uygulanr.
Bu maddenin yrrle girdii tarih itibaryla nakil ilemleri tamamlanmam personel
hakknda 22 nci maddenin bu Kanunla deitirilen hkmleri aynen uygulanr.
Geici Madde 23 - (Ek: 15/5/2008-5763/28 md.)
Bu Kanun kapsamnda;
a) zelletirme Fonunun 2008 ylndaki nakit fazlasnn 1.000.000.000 YTL'lik ksm, Fon
tarafndan Hazine demeler Muhasebe Birimi hesaplarna aktarlr ve genel btenin (B)
iaretli cetveline gelir kaydedilir. Kaydedilen bu tutarlar, Yksek Planlama Kurulu kararna
istinaden Gneydou Anadolu Projesi kapsamndaki yatrmlara ncelik vermek kaydyla
mnhasran ekonomik kalknma ve sosyal gelimeye ynelik yatrmlarda kullanlmak zere
ilgili idare btelerine denek kaydetmeye Maliye Bakan yetkilidir. Bu denekler, 2008 yl
yatrm program ile ilikilendirilir.
b) 1/1/2009-31/12/2012 tarihleri arasndaki dnemde oluacak zelletirme Fonunun nakit
fazlasnn; 2009 yl iin 2.500.000.000 YTL'lik ksm, izleyen yllarda ise bir nceki yl genel
btesinde gelir tahmini olarak yer alan tutarn Gayri Safi Yurtii Hasla deflatr orannda
artrlarak bulunacak ksm, ilgili yl genel btelerinin (B) iaretli cetvelinde bte gelir
tahmini olarak yer alr. lgili yl bteleri hazrlanrken Gneydou Anadolu Projesi
kapsamndaki yatrmlara ncelik vermek kaydyla mnhasran blgesel ekonomik kalknma
ve sosyal gelimeye ynelik yatrmlarn finansman iin ilgili idare btelerine bu gelir
tahmini karl kadar denek ngrlr. Yukarda belirlenen tutarlar zelletirme Fonu
tarafndan Hazine demeler Muhasebe Birimi hesaplarna aktarlr ve ilgili yl genel
btesinin (B) iaretli cetveline gelir kaydedilir.
1/1/2008-31/12/2012 tarihleri arasndaki dnemde oluacak zelletirme Fonunun nakit
fazlasnn yukarda belirlenen tutarlar aan ksmndan zelletirme Yksek Kurulu kararna
gre tespit edilecek tutar, Fon tarafndan Hazine demeler Muhasebe Birimi hesaplarna
aktarlr ve ilgili yl genel btesinin (B) iaretli cetveline gelir kaydedilir. Kaydedilen bu
tutarlardan, Yksek Planlama Kurulu karar ile belirlenecek ksm ulatrma ve enerji
yatrmlarnda kullanlmak zere, ilgili idare btelerine denek kaydetmeye Maliye Bakan
yetkilidir. Bu denekler, yl yatrm program ile ilikilendirilir.
Bu maddenin uygulanmasna ilikin usul ve esaslar Maliye Bakanl ile Hazine Mstearl
tarafndan mtereken belirlenir.
Geici Madde 24 - (Ek: 24/7/2008-5793/26 md.)
Bu maddenin yrrle girdii tarihten nce zelletirilen Trkiye Cumhuriyeti Devlet
Demiryollar letmesi Genel Mdrl (TCDD) limanlarndan elde edilen gelirlerden
Hazine demeler Muhasebe Birimi hesaplarnda tutulan tutarlar, bu birim tarafndan genel
btenin (B) iaretli cetveline gelir kaydedilir. Gelir kaydedilen tutarlarn yzde 60n
karayolu yapm ile bu amala yaplacak kamulatrma, karayolu bakm ve onarm amacyla
Karayollar Genel Mdrl btesine, yzde 40n ise demiryolu yapm ile bu amala
yaplacak kamulatrma, demiryolu bakm, onarm ve demiryolu aralarnn alm ve dier
ihtiyalarda kullanmak amacyla TCDDye sermayesini artrmak suretiyle denmek zere
Hazine Mstearl btesine denek kaydetmeye Maliye Bakan yetkilidir.
124

Bu maddenin yrrle girdii tarihten sonra TCDDye ait limanlarn zelletirilmesinden

elde edilecek gelirlerin tamam ise tahsilini izleyen onbe gn iinde zelletirme daresi
Bakanlnca Ulatrma Bakanl merkez demelerini yapan muhasebe birimi hesaplarna
aktarlr. Aktarlan bu tutarlar, ayn birim tarafndan genel btenin (B) iaretli cetveline zel
gelir kaydedilir. Kaydedilen bu tutarlarn yzde 60n karayolu yapm ile bu amala
yaplacak kamulatrma, karayolu bakm ve onarm amacyla Karayollar Genel Mdrl
btesine, yzde 40n ise demiryolu yapm ile bu amala yaplacak kamulatrma,
demiryolu bakm, onarm ve demiryolu aralarnn alm amacyla TCDDye sermayesini
artrmak suretiyle denmek zere Hazine Mstearl btesine zel denek kaydetmeye
Maliye Bakan yetkilidir.
zel gelir ve denek kaydedilen tutarlardan yl ierisinde kullanlamayan ksmlar ertesi yl
btelerine devren gelir ve denek kaydetmeye Maliye Bakan yetkilidir.
Sermaye denekleri yl yatrm program ile ilikilendirilir.
Yrrlk
Madde 43 Bu Kanun yaym tarihinde yrrle girer.
Yrtme
Madde 44 Bu Kanun hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr.

125

III- MTYAZ MODELNE LKN MEVZUAT

MENAF UMUMYEYE MTEALLK MTYAZAT
HAKKINDA KANUN
Kabul Tarihi : 10 Haziran 1326
Yaymland Takvimi Vakayi : Tarih : 24 Haziran 1326 Say: 576
Madde 1 Evvela her ne suretle olursa olsun devlete halen ve atiyen taahhdat maliyeyi
tazammun ve emval ve emlaki umumiyenin sarf ve tahsisini istilzam etmiyen, saniyen
bteye dahil bir hizmeti umumiyeye taalluk eylemiyen, salisen ibu kanunda tasrih olunan
muafiyettan gayri muafiyat muhtevi bulunmayan rabian kavanini mer'iye ahkamnn tadil ve
tayirini mstelzim olmyan hamisen vilayet devairi belediyesinin tekilatna dair vazedilecek
kavanin ile itasi hkmeti mahalliyenin dairei selahiyetlerinde bulunmyacak olan menafii
umumiyeye mteallik imalat imtiyazat dorudan doruya kuvvei icraiye tarafndan
verilecektir.
Madde 2 Bilcmle imtiyazat iin muktazi olup itiras lazmgelen veya sureti muvakkatede
igal ve terki icabeden arazi ve emlak hakknda kavaidi atiye cari olacaktr. mtiyaz ita
olunacak imalat ve mteferriatnn tesisine muktazi olup ashab uhdesinde bulunan emlak ve
arazinin itiras hususunda sahibi imtiyazla ashab beyninde itilaf hasl olamad takdirde
mezkr emlak ve arazi istimlak kanununa tevfikan itira olunacak ve bedeli itirasiyle
masarifi sahibi imtiyaz tarafndan tesviye olunacaktr. mtiyaz mddeti zarfnda sahibi
imtiyazn teklifi ve mercii olan Nezaretin tensibi zerine muvakkaten igali lazmgelen arazi
ve ta ocaklar ve balast mahalleri ashabna stimlak Kanununda tayini kymet iin mevzu
usule tevfikan takdir olunacak tazminat sahibi imtiyaz tarafndan tesviye edildikten sonra
hkmeti mahalliye marifetiyle sahibi imtiyaza teslim edilecektir.
malat ve mteferriatnn tesis ve inasna muktazi olan arazii emriyei haliye hitam mddeti
imtiyaza kadar sahibi imtiyaza meccanen terkolu nabilecei gibi esnay ameliyatta arazii
mezkureden muvakkaten igali icabeden yerlerle derunlarnda bulunan ta ocaklar ve balast
mahalleri de hkmete lzum grld halde ashab imtiyaza meccanen tahsis
edilebilecektir.
Madde 3 (Mlga: 25/6/1932 - 2025)
Madde 4 mtiyaz mddetinin inkzasnda iletme umuruna mahsus olan edevat ile eyay
menkule ve levazmat itira olunabilecei mukavelenamenin hini tanziminde hkmete
lzum grld takdirde tasrih olunabilecektir. mtiyazat mukavelenamelerindeki mddeti
muayene mrurunda hkmetin itirak hakk muhafaza olunacaktr. Edevat ve eya ve
levazmat mezkurenin bedeli itiras ehlihibre marifetiyle ve defatiri hesabiyenin tetkiki ile
veya hkmete tensip olunacak dier bir suretle takdir ve tayin edilecektir.
Madde 5 mtiyaz artnamesinde mevcut olmad halde imtiyazn azami olarak son on be
senesi zarfnda Nezareti aidesinin ruhsatiyle mceddeden ve ilveten vcude getirtilecek ve
mddeti imtiyazn inkzasnda mevcut bulunacak olan imalat iin sahibi imtiyaz tarafndan
ihbar olunup alelusul ispat olunan masrafa muadil bir mebla imalat mezkureden her birinin
ikmalinden itibaren beher sene iin bedelinden 1/15 tenzil edildikten sonra tazminat olarak
taraf hkmetten sahibi imtiyaza tediye olunaca mukavelenamenin hini tanziminde
hkmete lzum grlrse tasrih olunabilecektir.
Madde 6 (Mlga: 25/6/1932 - 2025)
126

Madde 7 mtiyazat mukavele ve artnamelerinde muayyen olan mddetler zarfnda

behemehal kavanin ve nizamat Osmaniyeye tabi Osmanl anonim irketlerine
devrolunacaktr.
Madde 8 mtiyaz ilerinde memurini fenniye ve idariye ile ustalar ve ibalarndan ne
miktarnn ve hangilerinin ecanipten olacaklar tayin ve tahdit edilecektir.
Madde 9 Meclisi meb'usan ve ayana arzolunacak imtiyazat kanunlar merbutlar olan
mukavelat ve evrak mteferria ile bittetkik umumiyeti hakknda verilecek bir karar ile kabul
veya red veya eshab mucibe serdiyle beray tadil iade olunur.
Madde 10 Vilayet ve devairi belediyenin tekilatna dair yaplacak kanunlar ile itas
hkmat mahalliyenin selahiyetleri dairesinde bulunacak olan imtiyazlar hakknda kavanini
mezkurenin nerine kadar hkmeti merkeziyece bersabk ifay muamele edilecektir.
Madde 11 Kuvvei icraiye imtiyazatn itas iin mabihttatbik olacak usul ve muamelat
mtekaddimeyi bir nizam mahsus ile tayine mezundur.
Madde 12 bu kanunun hkm kavanini mahsusaya tabi bulunan maadini asliye ve sathiye
ve ta ocaklar hakknda mer'i ve cari olmyaca gibi umuru ticariye ve ziraiye ve snaiye ve
sarrafiyeye ait imtiyazlara da amil olmyacaktr.
Madde 13 bu kanunun icrasna heyeti vkela memurdur.

127

MENAF UMUMYEYE MTEALLK MTYAZAT HAKKINDAK 10 HAZRAN

1326 TARHL KANUNA BAZI MADDELER TEZYLNE VE BU KANUNUN BAZI
MADDELERNN LGASINA DAR KANUN
Kanun Numaras : 2025
Kabul Tarihi : 25/6/1932
Yaymland R.Gazete : Tarih : 2/7/1932 Say : 2139
Madde 1 Muvazenei Umumiyeye ve mlhak btelere dahil ve mukavelenin akti tarihinde
mevcut veya atiyen ihdas edilecek olan her hangi bir vergi veya resim muafiyetini tazammun
ve atiyen btelerden tediyat istilzam ederek verilmesine Hkmete lzum grlen imtiyaz
mukaveleleri Byk Millet Meclisinin tasdikna arzolunur.
Madde 2 (Deiik:10/6/1933-2288/1 md.)
Birinci maddede zikrolunan imtiyaz mukavelelerinde, umumi muvazene veya mlhak
btelere dahil hi bir vergi ve resim, Devlet daireleri tarafndan deruhde edilmez.
Madde 3 Menafii umumiyeye mtaallik imtiyazat hakkndaki 10 Haziran 1326 tarihli
kanunun 3 nc ve altnc maddeleri mlgadr.
Madde 4 Bu Kanun neri tarihinden muteberdir.
Madde 5 Bu Kanunun hkmlerini icraya cra Vekilleri Heyeti memurdur.

128

ZMR TRAMVAY VE ELEKTRK TRK ANONM RKET

MTYAZYLE TESSATININ SATIN ALINMASINA DAR
MUKAVELENN TASDK VE BU MESSESENN
LETLMES HAKKINDA KANUN
Kanun Numaras : 4483
Kabul Tarihi : 19/7/1943
Yaymland R. Gazete : Tarih : 24/7/1943 Say : 5464
Madde 1 zmir Tramvay ve Elektrik Trk Anonim irketi imtiyaz ve tesisatnn satn
alnmasna dair 24/6/1943 tarihinde Nafa Vekili ile salahiyetli rket murahhas arasnda
imza ve teati edilmi olan bal mukavelename tasdik edilmitir.
Madde 2 Satn alma mukavelenamesi damga resimlerinden muaftr. Bu mukavelenamede
Hkmete ait olduu gsterilen btn vergilerle resim ve harlar ve bu vergilerin munzam
kesirleri mukavelenamenin 14 nc maddesi mucibince tasdiknn tamamlanmas artiyla
aranmaz.
Madde 3 Satn alma mukavelenamesi ve merbutlar mucibince Hkmete irkete
denmesi kabul edilen paralar iletmeyi elinde bulunduran muvakkat idare veya belediyece
vadelerinden 10 gn evvel Maliye Vekaleti namna Merkez Bankasna tediye edilir.
Muvakkat idare veya belediyenin satn alma bedelini demek maksadyle belediyeler
Bankasndan veya dier banka ve messeselerden yapaca istikraza Maliye Vekaleti kefalete
mezundur.
Madde 4 Satn alnan tesisat ve emvalin iletilmesi iin 1944 takvim yl sonuna kadar
faaliyette bulunmak zere hkmi ahsiyeti haiz ve hukuki hkmlerine tabi Nafa Vekilliine
bal muvakkat bir idare kurulmutur.
Muvakkat iletmenin; idaresinde, hesap usullerinde, memur ve mstahdem cretlerinde,
mubayaalarnda ve sair btn muamelelerinde irket zamannda cari usul ve esaslarn
tatbikna devam olunur.
Muvakkat idare; 1944 takvim yl sonuna kadar imtiyaz mukavelenamesindeki haklardan
istifade eder.
Muvakkat idareye ait hesaplar her takvim yl sonunda Divan Muhasebata tatbik edilir.
Bu idarenin mallar Devlet mal hkmndedir. Bunlara kar ika olunacak zararlar iin ceza
tatbikat bakmndan Devlet mallarna kar ilenen sulara ait hkmler tatbik olunur.
Madde 5 Muvakkat idare uhdesinde bulundurduu btn tesisat, emval ve saireyi btn
hak ve vecibeleriyle birlikte 1/1/1945 tarihinde zmir Belediyesine devreder. Ancak Hkmet
lzum grd takdirde devir bu tarihten evvel de yaplabilir.
zmir Belediyesi bu hizmete ait ileri, bu kabil messeseler iin umumi bir iletme kanunu
kncaya kadar mlhak bteli bir messese halinde idare eder. u kadar ki bu messesenin
abonelerle olan mnasebetlerine, hizmetlerin ifasna, tarifelerin tesbitine, tesislerin tevsi ve
tadil ve temdidine ve iletme ile ilgili sair hususlara dair olup irkete tatbik edilmi olan usul
ve esaslar Nafa Vekilliince tadil ve yenilerinin vazna kadar mer'i ve muteberdir.
Geici Madde 1 Bu kanunun neri tarihinde zmir Tramvay ve Elektrik Trk Anonim
irketinde mstahdem olanlardan muvakkat idareye nakledilenlerin 5 inci madde mucibince
kurulacak iletme messesesine tayinlerinde mktesep hak dereceleri 3659 sayl kanunun
129

muvakkat birinci maddesi hkmlerine gre tesbit edilir.

Bu esasa gre dereceleri tesbit edilenlerin almakta olduklar aylklar, girdikleri derece
aylndan fazla ise dier daire ve messeselerde mktesep hak tekil etmemek artiyle ve
terfi suretiyle telafi edilinceye kadar bu fazlaln denmesine devam olunur.
Geici Madde 2 Evvelce irket tarafndan muafen geirilmi olan malzemeden tahsis
edildikleri yerlerden baka yerlerde kullanlm olanlarn dahi gmrk resminden muafl
kabul edilmitir.
Geici Madde 3 irket tarafndan vergi ve resimlerden muaf olarak imdiye kadar hariten
ithal edilmi olan btn mallar iin ithal srasnda alnan vergi ve resimler bu devir
mnasebetiyle aranmaz.
Madde 6 Bu kanun neri tarihinden mer'idir.
Madde 7 Bu kanunun hkmlerini yrtmee, Dahiliye, Maliye, Nafa ve Gmrk ve
nhisarlar vekilleri memurdur.

130

KAMU HZMETLER LE LGL MTYAZ ARTLAMA VE

SZLEMELERNDEN DOAN UYUMAZLIKLARDA TAHKM YOLUNA
BAVURULMASI HALNDE UYULMASI GEREKEN LKELERE DAR KANUN
Kanun Numaras : 4501
Kabul Tarihi : 21/01/2000
Yaymland R.Gazete : Tarih : 22.1.2000 Say: 23941
Ama
Madde 1 Bu Kanunun amac, kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz artlama ve
szlemelerinde bunlardan doan uyumazlklarn tahkim yoluyla zlmesinin ngrlmesi
durumunda taraflarca szleme yaplrken uyulmas gereken ilke ve esaslar belirlemektir.
Tanmlar
Madde 2 Bu Kanunda geen;
a) Tahkim yolu: Taraflarn domu veya doabilecek bir uyumazl aralarndaki anlamaya
gre hakem veya hakem kuruluna gtrdkleri, usul taraflarca belirlenebilecek zel bir
yarglama faaliyetini,
b) Milletleraras tahkim anlamas: Yabanclk unsuru tayan kamu hizmetleri ile ilgili
imtiyaz artlama ve szlemelerinde bunlardan doan uyumazlklarn tamamnn veya bir
ksmnn milletleraras tahkim yoluyla zlmesi iin yaplan anlamay,
c) Yabanclk unsuru:Szlemeye taraf kurulu veya kurulacak irket ortaklarndan en az
birinin yabanc sermayeyi tevik mevzuat hkmlerine gre yabanc meneli olmas veya
szlemenin uygulanabilmesi iin yurt d kaynakl sermaye veya kredi veya teminat
szlemelerinin akdedilmesinin gerekli olmas hallerinden birini,
d) Szleme: Kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz artlama ve szlemelerini,
ifade eder.
Yabanclk unsuru tayan uyumazlklarn milletleraras tahkim yoluyla zm
Madde 3 Yabanclk unsuru tayan szlemelerde bunlardan doan uyumazlklarn;
a) Trkiye'de toplanarak Trk hukukuna ya da yabanc hukuka gre karar verecek hakem
veya hakem kurulunda,
b) Yabanc bir lkede toplanarak Trk hukukuna ya da yabanc hukuka gre karar verecek
hakem ve hakem kurulunda,
c) Kendi tahkim usul bulunan milletleraras tahkim kuruluunda,
zlmesi kabul edilebilir.
Tahkim yoluna ilikin ilkeler
Madde 4 Tahkim yolunun ngrlmesi halinde tahkim anlamas, szlemeye konulan
tahkim art veya ayr bir tahkim szlemesi eklinde yaplabilir. Tahkim szlemesi,
szlemenin yrrle konulmasndaki usul tabi olur.
Tahkim art veya tahkim szlemesinde; tahkim yoluyla zlecek uyumazlklar,
uygulanmas istenilen tahkim kurallar, tahkim yeri, hakem ya da hakem kurulunun seimi ve
says, nitelikleri, hakem kurulunun yetkisi hakem kurulunun yarglama usul, yarglamada
131

kullanlacak dil, ulumazln esasna uygulanacak maddi hukukun seimi, taraflarn delil
ikamesi, bilirkiilerinseimi, uyumazln dier tarafa ne ekilde bildirilecei, bildirim sresi,
tahkim sresi, hakem kurulunun delil toplama yetkisi ve usul, hakem creti, yarglama
giderleri, vekalet creti ve benzeri konular ayrntl biimde dzenlenir.
Hakem kararlarnn tannmas, tenfizi ve temyizi
Madde 5 (Mlga: 21/6/2001-4686/17 md.)
Hkm bulunmayan haller
Madde 6 Bu Kanunda ve usulne gre yrrle konulmu uluslararas anlamalarda
hkm bulunmayan hallerde, 18.6.1927 tarihli ve 1086 sayl Hukuk Usul Muhakemeleri
Kanunu ile 20.5.1982 tarihli ve 2675 sayl Milletleraras zel Hukuk ve Usul Hukuku
Hakknda Kanunun tahkim ile ilgili hkmleri uygulanr.
Madde 7 (8/6/1994 tarih ve 3996 sayl Kanunun Geici 1 inci maddesiyle ilgili
olup,yerine ilenmitir.)
Geici madde 1 Bu Kanunun yrrle girmesinden nce kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz
artlama ve szlemelerine gre balatlm projeler ve iler, tabi olduklar usul ve esaslara
gre sonulandrlr.
Ancak, kesinlemi mahkeme karar ile iptal edilenler hari, birinci fkrada belirtilen proje ve
ilere de bu Kanun hkmlerinin uygulanmasna, grevli irketin bu Kanunun yaym
tarihinden itibaren bir ay iinde bavuru ve ilgili idarenin mracaat zerine Bakanlar
Kurulunca karar verilir.
Yrrlk
Madde 8 Bu Kanun yaym tarihinde yrrle girer.
Yrtme
Madde 9 Bu Kanun hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr.

132

TELGRAF VE TELEFON KANUNU

Kanun Numaras : 406
Kabul Tarihi : 4/2/1924
Yaymland R. Gazete : Tarih : 21/2/1924 Say : 59
Yaymland Dstur : Tertip : 3 Cilt : 5 Sayfa : 273
FASIL : 1
Temel lkeler, Esaslar ve Tanmlar
Madde 1 (Deiik:10/6/1994-4000/1 md.)
(Deiik birinci fkra: 5/11/2008-5809/67 md.) Posta ve telgraf tesis ve iletilmesine ilikin
hizmetler T.C. Posta ve Telgraf Tekilat Genel Mdrlnce (PTT), telekomnikasyon
hizmetleri ise yetkilendirilen iletmeciler tarafndan yrtlr. Posta ve telgraf hizmetlerinin
yrtlmesine ilikin usul ve esaslar PTT Ynetim Kurulunca belirlenir.
(Mlga ikinci fkra: 5/11/2008-5809/66 md.)
(Mlga nc fkra: 27/1/2000-4502/1 md.)
(Mlga drdnc fkra: 27/1/2000-4502/1 md.)
(Mlga beinci fkra: 5/11/2008-5809/66 md.)
(Ek fkra: 27/1/2000-4502/1 md. ; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
(Ek fkra: 27/1/2000-4502/1 md.)Trk Telekom, bu Kanun erevesinde her trl
telekomnikasyon hizmetlerini yrtmeye ve telekomnikasyon altyaps iletmeye yetkilidir.
(Ek fkra: 27/1/2000-4502/1 md. ; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
(Ek fkra: 27/1/2000-4502/1 md.; Deiik : 12/5/2001 - 4673/1 md.) Trk Telekom, bu
Kanun ve zel hukuk hkmlerine tabi bir anonim irkettir. (Mlga cmleler: 5/11/20085809/66 md.)
(Ek fkra: 27/1/2000-4502/1 md. ; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
(Ek fkra: 27/1/2000-4502/1 md. ; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Madde 2 il 4 (Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
FASIL : 2
Salhiyet
Madde 5 il 16 (Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
FASIL : 3
Ahkm cezaiye
Madde 17 il 28 (Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
FASIL : 4
Telekomnikasyon Hizmetlerinin cret Esaslar
Madde 29 il 32 (Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Madde 33 (Mlga: 18/5/1935-2722/8 md.)
Ek Madde 1 (21/12/1931-1900 sayl ek Kanunun 1 inci maddesi hkm olup, ek
madde haline getirilmitir.)
Ek Madde 2 (21/12/1931-1900 sayl ek Kanunun 2 nci maddesi hkm olup, ek madde
133

haline getirilmitir.)
Ek Madde 3 (21/12/1931 - 1900 sayl ek Kanunun 3 nc maddesi hkm olup, ek
madde haline getirilmitir.)
Ek Madde 4 (21/12/1931-1900 sayl ek Kanunun 4 nc maddesi hkm olup, ek
madde haline getirilmitir.)
Ek Madde 5 (21/12/1931 - 1900 sayl ek Kanunun 5 inci maddesi hkm olup, ek
madde haline getirilmitir.)
Ek Madde 6 (21/12/1931 - 1900 sayl ek Kanunun 6 nc maddesi hkm olup, ek
madde haline getirilmitir.)
Ek Madde 7 (21/12/1931 - 1900 sayl ek Kanunun 7 nci maddesi hkm olup, ek
madde haline getirilmitir.)
Ek Madde 8 (21/12/1931 - 1900 sayl ek Kanunun 8 inci maddesi hkm olup ek
madde haline getirilmitir.)
Ek Madde 9 (21/12/1931 - 1900 sayl ek Kanunun 9 uncu maddesi hkm olup, ek
madde haline getirilmitir.)
Ek Madde 10 (21/12/1931 - 1900 sayl ek Kanunun 10 uncu maddesi hkm olup, ek
madde haline getirilmitir.)
Ek Madde 11 (21/12/1931 - 1900 sayl ek Kanunun 11 inci maddesi hkm olup, ek
madde haline getirilmitir.)
Ek Madde 12 (21/12/1931 - 1900 sayl ek Kanunun 12 nci maddesi hkm olup, ek
madde haline getirilmitir.)
Ek Madde 13 (21/12/1931 - 1900 sayl ek Kanunun 13 nc maddesi hkm olup, ek
madde haline getirilmitir.)
Ek Madde 14 (18/5/1935 - 2722 sayl ek kanunun 1 inci maddesi hkm olup, ek
madde olarak numaras teselsl ettirilmitir.)
Ek Madde 15 (18/5/1935 - 2722 Sayl ek Kanunun 2 nci maddesi hkm olup, ek
madde olarak numaras teselsl ettirilmitir. Deiik: 17/2/1947 - 5009/1 md .)
Ek Madde 16 (18/5/1935 - 2722 sayl ek Kanunun 6 nc maddesi hkm olup, ek
madde olarak numaras teselsl ettirilmitir.)
Ek Madde 17 (Ek: 10/6/1994 - 4000/2 md.; ptal: Ana Mah.'nin 22/12/1994 tarih ve
E.1994/70, K.1994/65-2 sayl Karar ile; Yeniden dzenleme: 3/5/1995 - 4107/1
md.;Deiik birinci fkra : 12/5/2001 - 4673/3 md.)
Trk Telekomun, yetkili kurullarnda alnacak kararlarda, (...) , ekonomi ve gvenlik ile ilgili
olarak milli yararlarn korunmas amacyla Devlete sz ve onay hakk verecek bir adet
imtiyazl hisse dndaki tm hisseleri satlabilir. mtiyazl hisse, milli yararlarn korunmas
amacyla ana szleme deiiklikleri, (...) ,(1) ynetim kontroln etkileyecek oranlardaki
nama yazl hisselerin devri ve nama yazl hisselerin devrinin pay defterine ilenmesi
konularndaki sz ve onay yetkisine sahiptir.
(Deiik ikinci fkra : 21/1/2004 - 5071/1 md.) Trk Telekom ynetim kurulunda imtiyazl
hisseyi temsilen bir ye bulundurulur. Bu ye Ulatrma Bakanlnca atanr. mtiyazl hisse
sahibinin Genel Kurula katlma ve konuma hakk vardr. mtiyazl hisse sahibi, sermaye
artrmlarna katlmaz ve krdan pay almaz.
(Mlga nc fkra: 16/6/2004-5189/2 md.)
134

(Drdnc ve beinci fkralar iptal: Ana.Mah'nin 28/2/1996 tarih ve E.1995/38, K.1996/7

sayl Karar ile).
(Ek: 1/8/1996 4161/1 md.) Hisselerin satna ilikin usuli ilemler 24.11.1994 tarih ve
4046 sayl Kanun hkmlerine gre zelletirme daresi Bakanlnca yrtlr. Hisselerin
deeri gnn ekonomik koullar gznnde bulundurularak uluslararas finans ve sermaye
piyasalarnda kabul grm deerlendirme yntemleri kullanlmak suretiyle deer tespit
komisyonlarnca tespit edilir. Hisse sat; halka arz, blok sat, yurt ii ve/veya yurt d
sermaye piyasalarnda sat, borsada borsa usul ve esaslar erevesinde sat, menkul
kymetler yatrm fonlar ve/veya menkul kuymetler yatrm ortaklklarna sat suretiyle
yaplr.
(Deiik : 12/5/2001 - 4673/3 md.) Trk Telekom hisselerinin satnda Trk Telekom ile
T.C. Posta ve Telgraf Tekilat Genel Mdrl alanlar ve kk tasarruf sahiplerine %5
pay ayrlr. Bu payn sat halka arz yntemiyle ve sermaye piyasas mevzuatna uygun
olarak gerekletirilir. Deer tespiti sonular ile sata sunulacak hisselerin ne kadarnn ve
hangi sat yntemiyle satlacana, alanlar ve kk tasarruf sahiplerine ayrlan % 5lik
payn ne oranda satlacana, zelletirme daresi Bakanlnn gr ve Ulatrma
Bakanlnn teklifi zerine Bakanlar Kurulunca karar verilir. (Ek cmle: 1/8/2003-49/14
md.) Usul ve esaslar Bakanlar Kurulunca belirlenmek zere hisse senedi ile deitirilebilir
veya hisse senedine evrilebilir menkul kymetler kartlabilir veya Trk Telekom tarafndan
bor veya kredi alnabilir. Blok satta ihale artlar ihale tarihinden en az krkbe gn nce,
kesinlemi ihale sonular onbe gn iinde Resmi Gazetede ve Trkiye apnda yaymlanan
yksek tirajl iki gazete, yurt dnda ise uygun grlecek basn veya yayn organyla en az bir
defa yaymlanr. Hisselerin blok satnda 4046 sayl Kanunda yer alan kapal teklif usul
uygulanr. Sata ilikin nihai devir ilemleri Bakanlar Kurulunca onaylanr.
(Ek: 27/1/2000 4502/11 md.) Yukarda anlan Bakanlar Kurulu kararlarnda belirtilen
esaslar erevesinde her trl sat ilemlerinde, satlacak hisselerin mlkiyetinin devrine
ilikin szlemeleri ve dier anlamalar ve gereken belgeleri imzalamaya, zelletirme
daresi Bakanlnn bal olduu Bakan veya yetki verdii temsilci yetkilidir.
Ek Madde 18 - (Ek: 10/6/1994 - 4000/2 md.; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Ek Madde 19 (Ek:3/5/1995 - 4107/3 md.; Deiik : 12/5/2001 - 4673/4 md.)
Trk Telekomdaki kamu hisselerinin ve hisse senedi ile deitirilebilir veya hisse senedine
evrilebilir menkul kymetlerin sat ile telekomnikasyon hizmetlerine ilikin GSM grev
ve imtiyaz szlemeleri ile telekomnikasyon ruhsat ve genel izinlerden elde edilecek
gelirlerin tamam Hazineye devredilir.
Ek Madde 20 (Ek: 3/5/1995 - 4107/3 md.; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md
Ek Madde 21 (Ek: 1/8/1996 - 4161/3 md.; Deiik : 12/5/2001 - 4673/5 md.)
Bu Kanun gereince hisse deerini tespit etmek zere deerlendirme komisyonu, tespit edilen
ve Bakanlar Kurulunca onaylanan hisse deeri zerinden sat ve ihale ilemlerini yrtmek
zere de ihale komisyonu kurulur. Komisyonlar, ikisi zelletirme daresi Bakanl, ikisi
Ulatrma Bakanl ve biri Hazine Mstearl temsilcilerinden olmak zere be yeden
oluturulur. Her ye iin ayn kurumdan olmak zere bir yedek ye de seilir. Komisyonlara
zelletirme daresi Bakanl temsilcilerinden birisi bakanlk yapar. Komisyonlara
zelletirme daresi Bakanl temsilcilerinden birisi bakanlk yapar. Komisyon yelerinde
iletme, ekonomi, kamu ynetimi, uluslararas ilikiler, hukuk, istatistik, mhendislik
dallarnda lisans dzeyinde yksek renim grm olma art aranr. Ancak lisans dzeyinde
bir renimden sonra saylan dallarda lisansst retim yapanlar da komisyonlara ye
olabilirler.
135

Komisyon yelerinin hizmet sresi bir yldr. Sresi biten ye yeniden grevlendirilebilir.
Hukuki veya fiili nedenlerle komisyona katlamayan asl yenin yerine yedei arlr.
Komisyonlar yelerinin tamamnn katlm ile toplanr. Komisyonlar kararlarn en az
yenin mutabakat ile alr. Deerlendirme ve ihale komisyonlarna yardmc olmak zere,
komisyon kararlarna katlmamak artyla yerli ve yabanc danmanlar grevlendirilebilir.
Danman seimi komisyonlarn nerisi zerine zelletirme daresi Bakanlnca yaplr.
Komisyonlarn sekreterya hizmetleri zelletirme daresi Bakanlnca yerine getirilir.
Komisyon yeleri aylk denek, her trl zam ve tazminatlar ile dier mali sosyal hak ve
yardmlar kurumlarnca denmek kaydyla komisyonda grev yaptklar zaman dilimlerinde
asli grevlerinden izinli saylrlar.
Deerlendirme ve ihale komisyonlarnn almalarna ilikin tm giderler zelletirme
daresi Bakanlndaki zelletirme Fonundan karlanr. (Ek cmle: 1/8/2003-49/16 md.)
Hisse satna ilikin olarak zelletirme Fonundan karlanan tm giderler sat sonras elde
edilecek gelirlerden mahsup edilerek Hazine tarafndan zelletirme Fonuna denir.
Danmanlar ile danmanlk hizmet szlemesini ve halka arz aamasnda gerekli araclk
yklenim szlemesini imzalamaya ihale komisyonunun nerisi zerine zelletirme daresi
Bakanl yetkilidir.
Ek Madde 22 (Ek: 27/1/2000 - 4502/13 md.)
Trk Telekom alanlarnn stats, cret rejimi ve emeklilii aada gsterilmitir:
a) Personelin stats: (Ek ibare: 12/5/2001 - 4673/6 md.) Trk Telekomdaki kamu pay
%50nin altna dnceye kadar, Trk Telekom Ynetim Kurulu yeliklerine atanacaklarda
Devlet memurluuna atanabilme genel artlarna sahip olma ve en az drt yllk yksek
renim grme artlar aranr. (Mlga ikinci ve nc cmle: 16/6/2004-5189/12 md.)
Bunlarn dnda kalan personel i mevzuat uyarnca istihdam edilir. mevzuatna gre
istihdam edilenlere ilikin kayt ve artlar Ynetim Kurulu tarafndan tayin olunur.
Trk Telekom alanlarnn istihdamnda mevcut mevzuat hkmlerine gre gvenlik
soruturmas yaptrlr.
Trk Telekom, Ynetim Kurulu kararyla szlemeli olarak yerli ve yabanc ynetici ve
uzman altrabilir.
b) (Mlga birinci paragraf: 16/6/2004-5189/12 md.)
(...) i mevzuatna tabi olan dier Trk Telekom alanlarnn aylk cretleri kendilerini
atamaya yetkili olan Ynetim Kurulu tarafndan tespit olunur.
Trk Telekom alanlarnn harcrah miktarlar ile harcrah denmesine ilikin usul ve esaslar
Trk Telekom Ynetim Kurulunca belirlenir.
c) Personelin emeklilii: Bu Kanunun yrrle girdii tarihte T.C. Emekli Sandna tabi
olarak almakta olan personelin Kanununa gre istihdam edilmeyi tercih etmeleri halinde
isteyenlerin T.C.Emekli Sand ile irtibatlar devam eder. Bu durumda ilgililerin hizmet
srelerinin deerlendirilmesi, 657 sayl Devlet Memurlar Kanunu ile 5434 sayl Trkiye
Cumhuriyeti Emekli Sand Kanunu hkmlerine gre yaplr. Bu personelin emeklilik
ilemlerinde, Genel dare Hizmetleri snfnda grev yapan genel mdrler iin belirlenen ek
gsterge rakamn gememek zere, ifa ettikleri grevler itibariyle, 657 sayl Devlet
Memurlar Kanununa gre girebilecekleri snflardaki benzeri grevlerin ayn kadro, unvan ve
dereceler iin belirlenmi ek gstergeler ve makam tazminatlar uygulanr.
Ek Madde 23 (Ek: 27/1/2000-4502/13 Md.)
Trk Telekom'un ynetim kurulunca tayin edilecek artlar erevesinde Trk Telekom
136

alanlar ve bunlarn ailelerinin tedavileri ile uramak zere mevcut Salk Yardm
Sandnn devam niteliinde bir "Trk Telekom Salk Yardm Sand" kurulur. Bu
Sandn kaynaklar:
a) Trk Telekom'un her yl btesine personel aylklar karl olarak denecek olan denek
tutarnn %o 1'ine kadar verilecek paralardan,
b) Personelin aylklarnn % 1 orannda fazla olmayacak ekilde yaplacak kesintilerden,
c) Sandk sermayesinin iletilmesinden ve faaliyetlerinden doacak faiz ve sair gelirlerden,
d) Balardan,
e) Dier gelirlerden,
Oluur.
Sandn tekilat, grev, yetki ve ykmllkleri ile uygulamaya ilikin usul ve esaslar,
Sandn tasfiye edilmesi, zel salk sigortas sistemine dntrlmesi veya gerekli
grlecek dier dzenlemelerin yaplmas hususlar 31.12.2003 tarihine kadar Trk Telekom
Ynetim Kurulu tarafndan dzenlenir.
Ek Madde 24 (Ek: 27/1/2000-4502/13 Md.)
13.7.1953 tarihli ve 6145 sayl Kanunun 17 nci maddesi uyarnca kurulmu olan ve yeni bir
dzenlemeye kadar geerliliini korumas ngrlen PTT Mensuplar Mteselsil Kefalet
Sand bu Kanun ile infisah etmitir. PTT Memurlar Mteselsil Kefalet Sandnn her trl
mevcudu, varl, bor ve ykmllkleri, T.C.Posta ve Telgraf Tekilat Genel Mdrl
ile Trk Telekom arasnda yaplacak bir protokolle bltrlerek tasfiye edilir. Anlan
protokol, bu Kanunun yrrle girmesinden itibaren en ge ay iinde imzalanr.
T.C.Posta ve Telgraf Tekilat Genel Mdrl ile Trk Telekom arasnda tasfiye edilerek
paylatrlacak olan PTT Mensuplar Mteselsil Kefalet Sandnn hak ve ykmllklerinin
devamn salamak zere, "PTT Personeli Mteselsil Kefalet Sand" ve "Trk Telekom
Personeli Mteselsil Kefalet Sand" ad ile iki mstakil sandk kurulur. PTT Personeli
Mteselsil Kefalet Sand 2.6.1934 tarihli ve 2489 sayl Kefalet Kanununda belirtilen
hkmlere tbi deildir. Trk Telekom Personeli Mteselsil Kefalet Sand ise, Trk
Telekom Ynetim Kurulunun belirleyecei esaslar erevesinde iletilir, dzenlenir ve bu
Sanda tabi olacak personel Trk Telekom Ynetim Kurulunun saptayaca esaslar
erevesinde belirlenir.
Sandn tasfiyesine ve gerekli grd dzenlemeleri yapmaya Trk Telekom Kurulu
yetkilidir.
PTT Memurlar Mteselsil Kefalet Sandnda halen almakta olan personel; Sandk
malvarlnn bltrlmesindeki orana gre ve ilgili protokolde mutabakata varld
ekilde, mevcut statleri ve zlk haklaryla T.C.Posta ve Telgraf Tekilat Genel Mdrl
ve Trk Telekom'a intikal ettirilir.
Trk Telekom'a intikal eden personel hakknda da Geici 4 nc madde hkmleri uygulanr.
Tasfiye ve personelin intikali ilemleri, ilgili protokoln imzalanmasndan itibaren bir ay
iinde sonulardrlr.
Ek Madde 25 (Ek:27/1/2000-4502/13 md.; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Ek Madde 26 (Ek:27/1/2000-4502/13 md.; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Ek Madde 27 (Ek : 12/5/2001 - 4673/7 md.; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Ek Madde 28 (Ek : 12/5/2001 - 4673/7 md.)
137

Trk Telekom ile Trk Silahl Kuvvetleri, Milli Savunma Bakanl ve lke gvenlii,
emniyet ve asayi ile ilgili dier kamu kurum ve kurulular arasnda telekomnikasyon
hizmetlerinin yrtlmesine ilikin olarak imzalanan ve imzalanacak tm szleme ve
protokollerin geerlilii devam eder.
Ek Madde 29 (Ek : 12/5/2001 - 4673/7 md.; Deiik: 16/6/2004-5189/4 md.)
(Deiik birinci fkra: 3/7/2005 - 5398/14 md.)Trk Telekom hisselerinin devri sonucu
kamu paynn yzde ellinin altna dmesi durumunda; Trk Telekomda ek 22 nci maddenin
(a) bendinin bu Kanunla yrrlkten kaldrlan hkmleri uyarnca belirlenen asl ve srekli
grevlerde almakta olanlar ile 22.1.1990 tarihli ve 399 sayl Kanun Hkmnde
Kararnameye tbi olarak kadrolu veya szlemeli personel statsnde alanlar ve kapsam
d personel, kamu grevlerinden yzseksen gn aylksz izinli saylr. Bu personel belirtilen
sre iinde Trk Telekomda almaya devam eder ve hisse devir tarihinden nakil iin Devlet
Personel Bakanlna bildirildikleri tarihe kadarki aylk cret, harcrah, salk giderleri,
cenaze giderleri ve lm yardm ile dier mal ve zlk haklar Trk Telekom tarafndan
karlanr. Bu fkrada belirtilen sre iinde nakle tbi personelden Trk Telekom tarafndan
hizmetine ihtiya duyulmayanlar tespit edildikleri tarihten, kendi istei ile nakil talep edenler
ise talep tarihinden itibaren en ge doksan (yzseksen gnlk aylksz izin sresi almamak
kaydyla ve 15 Ocak 2006 tarihindeki nc fkraya gre hesaplanan cretleriyle) gn iinde
Trk Telekom tarafndan Devlet Personel Bakanlna bildirilir ve bunlarn aylksz izinleri
bu tarih itibaryla sona erer. Hizmetine ihtiya duyulmayan personelin tespiti ve kendi istei
ile nakil talebinde bulunma sresi, hisse devir tarihinden itibaren yzelli gn
aamaz.(Deiik son cmle: 9/2/2006 - 5457/1 md.) Bu fkrann birinci cmlesinde
saylanlardan aylksz iznin bitiminden sonra Trk Telekomun tbi bulunduu mevzuata ve bu
fkraya istinaden akdedilen szlemeye gre almaya devam edenlerden hisse devir
tarihinden itibaren en ge be yl iinde i szlemesi herhangi bir nedenle sona erenler, bu
madde hkmlerine gre ilem yaplmak zere i szlemesinin sona erdii tarihten itibaren
otuz gn iinde szlemenin sona erdii yln 15 Ocak tarihindeki nc fkraya gre
hesaplanan cretleriyle Devlet Personel Bakanlna bildirilir ve bunlarn bildirim tarihine
kadar geen sre iindeki aylk cret, harcrah, salk giderleri, cenaze giderleri ve lm
yardm ile dier mal ve zlk haklar Trk Telekom tarafndan karlanr.(Ek cmleler:
9/2/2006 - 5457/1 md.) Sz konusu personel hakknda nc fkra hkmlerinin
uygulanmasnda hisse devir tarihindeki kadro ve pozisyon unvanlar esas alnr. Bu fkra
hkmleri gereince azami olarak yzseksen gn sreyle kamu grevlerinden aylksz izinli
saylarak Trk Telekomda altrlmaya devam olunanlar ile dier kamu kurum ve
kurulularna naklen gei hakkn kullanmayarak Kanunu hkmlerine tbi olarak yeni bir
szleme yapmak suretiyle Trk Telekomda almaya devam edenlerin aksine bir talepte
bulunmamalar halinde kesenekleri kendileri, kurum karlklar ise Trk Telekom tarafndan
karlanmak suretiyle bal bulunduklar sosyal gvenlik kurumlar ile ilgileri devam ettirilir
ve kamu kurum ve kurulularna nakil hakkndan vazgemi olan personele ilikin karlkllk
esasna dayal bir mterek bildirim Devlet Personel Bakanlna sunulur.nceden bal
bulunduklar sosyal gvenlik kurumu ile ilgileri devam ettirileceklerin emeklilik hak ve
ykmllklerinin tespitinde, devir tarihi itibariyle emeklilik hak ve ykmllklerine esas
alnmakta olan kadro, grev veya pozisyonlarnn dikkate alnmasna devam olunur.nceden
bal bulunduklar sosyal gvenlik kurumu ile ilgileri yukarda belirtilen artlar dahilinde
devam ettirileceklerin nakil talebinde bulunabilecekleri veya nakil ilemlerinin devam ettii
dnem ierisinde geecek hizmet sreleri; hisse devir tarihindeki statlerinde gemi
saylarak bu sreleri kdem aylklarnn hesabnda dikkate alnr ve bunlarn kazanlm hak
aylk derece ve kademeleri genel hkmler erevesinde ykseltilmeye devam olunur.
Bunlardan bu fkrada belirtilen be yllk sre ierisinde i szlemesi fesholunanlarn kdem
138

tazminatlar bu Kanunun ek 32 nci maddesinin drdnc fkras dikkate alnarak denir. Bu

fkra gereince bal bulunduklar sosyal gvenlik kurumlar ile ilgilerinin devam ettirilmesi
talebinde bulunanlarn be yllk srenin bitiminden sonra da Trk Telekomda almaya
devam etmeleri durumunda, be yllk srenin bitiminden sonraki emeklilik hak ve
ykmllkleri hakknda yukarda belirtilen usl ve esaslara gre ilem yaplmaya devam
olunur.
Liste halinde bildirilen personel, 24.11.1994 tarihli ve 4046 sayl Kanunun 22 nci
maddesinde belirtilen esas ve usuller erevesinde Devlet Personel Bakanl tarafndan
baka kamu kurum ve kurulularna nakledilir ve sz konusu personel hakknda anlan madde
hkmleri uygulanr. Ancak, 4046 sayl Kanunun 22 nci maddesi uyarnca zelletirme
Fonundan karlanmas ngrlen demeler Hazine tarafndan karlanr ve kapsam d
personelden nakil hakkndan vazgeenler hakknda 4046 sayl Kanunun 22 nci maddesinin
drdnc fkrasnn uygulanmasndaki sreler yazl olarak beyanda bulunanlar iin beyan
tarihinden, hizmetine ihtiya bulunmayanlar iin ise kararn kendilerine tebli tarihinden
balayarak on gn olarak esas alnr.
Birinci fkra kapsamna giren personelden, szlemeli personel statsnde alanlar ve
kapsam d personel statsnde alanlar hakknda, 4046 sayl Kanunun 22 nci maddesinin
drdnc ve beinci fkras hkmlerinin uygulanmasnda, Devlet Personel Bakanlna
bildirildikleri tarihteki unvanlar esas alnarak Ynetim Kurulunca 15.4.2004 tarihi itibaryla
bu unvana gre belirlenmi olan cret ve dier mal haklarna bu tarihten Devlet Personel
Bakanlna bildirildikleri tarihteki kadro ve pozisyonlarna ilikin olarak bildirim tarihine
kadar geen sre iinde kamu grevlilerine yaplacak art oran ve/veya miktarlar
uygulanmak suretiyle bulunacak tutar dikkate alnr. Kapsam d personelden Devlet Personel
Bakanlna bildirilenlerin 15.4.2004 tarihi itibaryla unvanlarna gre cretinin
belirlenmemi olmas durumunda, benzer grevlerde bulunanlar dikkate alnarak bu tarih iin
cret ve dier mal haklar tespit etmeye Ynetim Kurulu yetkilidir. Ek 22 nci maddenin (a)
bendinin bu Kanunla yrrlkten kaldrlan hkmleri uyarnca belirlenen asl ve srekli
grevlerde alan personel hakknda, 4046 sayl Kanunun 22 nci maddesinin drdnc ve
beinci fkras hkmlerinin uygulanmasnda Ynetim Kurulunca 15.4.2004 tarihi itibaryla
unvanlar iin belirlenmi olan cret ve dier mal haklarna bu tarihten Devlet Personel
Bakanlna bildirildikleri tarihteki kadro ve pozisyonlarna ilikin olarak bildirim tarihine
kadar geen sre iinde kamu grevlilerine yaplacak art oran ve/veya miktarlar
uygulanmak suretiyle bulunacak tutar, anlan maddenin altnc fkras hkmlerinin
uygulanmasnda ise 399 sayl Kanun Hkmnde Kararname eki (I) sayl cetvele tbi emsali
personel iin belirlenmi olan aylk ve dier mal haklar esas alnr.
Baka kamu kurum ve kurulularna nakledilen 4857 sayl Kanununa tbi kapsam d
personele ve hisse devir tarihinden itibaren en ge be yl ierisinde i szlemesi sona eren ve
Devlet Personel Bakanlna bildirimi yaplan personele, i mevzuatna gre herhangi bir
tazminat denmez. Nakledilen personelin nceden kdem tazminat denmi sreleri hari
kdem tazminatna esas olan gemi hizmet sreleri 5434 sayl Trkiye Cumhuriyeti Emekli
Sand Kanunu hkmlerine gre emekli ikramiyelerinin hesabnda dikkate alnr.
Trk Telekom hisselerinin devri sonucu kamu paynn % 50'nin altna dmesinden itibaren
bir yl iinde, 4857 sayl Kanununa gre alanlarn i szlemelerinin hakl neden
olmakszn iveren tarafndan feshedilmesi veya 4857 sayl Kanununa gre, emeklilik
dnda hakl nedenlerle kendileri tarafndan feshedilmesi sonucunda isiz kalanlar, 4046
sayl Kanunun 21 inci maddesinde belirtilen i kayb tazminat ve dier hizmetlerden
yararlanrlar. Bu husustaki ilemlerin yrtlmesinden Trkiye Kurumu grevli, yetkili ve
sorumludur. Ancak, 4046 sayl Kanunun 21 inci maddesi uyarnca zelletirme daresi
Bakanl tarafndan yaplmas gereken demeler Hazine tarafndan yaplr.
139

Ek Madde 30 (Ek:21/1/2004 5071/2 md.)

zelletirme bedeli Hazine Mstearlna aktarlmak ve Hazine Mstearlnn mlkiyet
hakk ile kr pay hakkna halel gelmemek ve Kamunun pay sahipliinden kaynaklanan btn
mal haklar Hazine Mstearlnda kalmak kaydyla, Hazine Mstearlnn Trk
Telekomdaki pay sahipliine dayanan oy, ynetim, temsil, denetim gibi hak ve yetkileri
Ulatrma Bakanl tarafndan kullanlr.
Ek Madde 31- (Ek:16/6/2004-5189/5 md.; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Ek Madde 32- (Ek:16/6/2004-5189/5 md.)
(Mlga bir il nc fkralar: 5/11/2008-5809/66 md.)
mevzuatna tbi personele, kadrolu ve szlemeli statde iken 5434 sayl Kanuna tbi
olarak geen hizmet sreleri iin denecek kdem tazminatnn tutar Trk Telekomdaki kamu
pay % 50nin altna dtkten sonra bu hizmetleri iilikte gemi gibi kabul edilerek i
mevzuatna gre hesaplanr.
(Mlga beinci fkra: 5/11/2008-5809/66 md.)
Trk Telekom ile itiraklerinde alan ve yardm sandklarna ye bulunan personelin, Trk
Telekom ve itiraklerinden ayrlmalar halinde de aralksz sreklilii bulunmak kaydyla
yelii devam eder.
Ek Madde 33- (Ek:16/6/2004-5189/5 md.)
Ulusal egemenlik kapsamndaki uydu yrnge pozisyonlarnn haklar, ynetimi ve iletme
yetkisine sahip olmak ve bununla ilgili ykmllkleri yerine getirmek, adna kaytl ve dier
operatrlere ait uydular iletmeye vermek ya da verilmesini salamak, bu uydular iletmek,
ulusal ve yabanc operatrlere ait uydular zerinden haberleme ve iletim alt yapsn kurmak,
kablo tv altyaps zerinden teknik olarak verilebilecek her trl hizmeti sunmak, televizyon
yayncl ve uydu platform iletmeciliini yrtmek, kamu hizmetlerinin elektronik ortamda
verilebilmesini salayan e-devlet kaps hizmetleri ile bilgi ve iletiim teknolojileri alannda
her trl faaliyette bulunmak iletmek ve ticar faaliyette bulunmak zere, bu Kanun ile
kurulu ve tescile ilikin hkmleri hari olmak zere 6762 sayl Trk Ticaret Kanunu ve
zel hukuk hkmlerine tbi, Trksat Uydu Haberleme Kablo TV ve letme Anonim irketi
(Trksat A..) unvan altnda bir anonim irket kurulmutur.
Trksat A.., bu Kanun ve Trk Ticaret Kanununun bu Kanuna aykr olmayan hkmlerine
gre hazrlanacak ana szlemesinin imzalanmasn mteakip yaplacak tescil ve iln ile
faaliyete geer. Trk Ticaret Kanununun ani ve tedrici kurulua, ayn ve nakd sermayesinin
vazna mteallik hkmleri ile 277, 329, 368 ve 422 nci madde hkmleri Trksat A..
hakknda uygulanmaz.
Trksat A..nin hisselerinin tamam Hazine Mstearlna aittir. Ancak, Hazine
Mstearlnn mlkiyet hakk ile kr pay hakkna halel gelmemek ve kamunun pay
sahipliinden kaynaklanan btn mal haklar Hazine Mstearlnda kalmak kaydyla,
Hazine Mstearlnn Trksat A..deki pay sahipliine dayanan oy, ynetim, temsil,
denetim gibi hak ve yetkileri Ulatrma Bakanl tarafndan kullanlr.
Trk Telekomun, uydu haberlemesiyle ilgili tm uydular, uydu yer kontrol istasyonlar,
uydu haberleme ve iletiim yer istasyonlar, uydu yrnge pozisyonlar, uydu
haberlemesinde kullanlan tanr ve tanmazlar, her trl tehizat, ara, gere, malzeme,
yazlm ve donanmlar, her trl fikr ve sna haklar ile sair hak ve alacaklar, merkezi
Monacoda bulunan Eurasiasat SAM irketindeki tm hisseleri, uydu hizmetlerine ve yrnge
pozisyonlarna ilikin frekans tahsis, koordinasyon ve tescilleri, uydu hizmetlerine ilikin her
trl szlemeleri ve kredi anlamalar ile hak, alacak ve borlar, leh ve aleyhe alm ve
140

alacak olan davalar ve icra takipleri, Intelsat, Eutelsat, ICO ve Inmarsat irketlerindeki tm
hisseleri btn hak, bor, alacak ve yetkileri ile birlikte faaliyete gemesini mteakip iki ay
ierisinde Trksat A..ye yaplacak protokoller ile devredilir. Bu devirlere ilikin btn
devir, temlik ve intikal ilemleri ve bu ilemlerle ilgili olarak dzenlenecek her trl
szleme, protokol ve ktlar katma deer vergisi ve damga vergisi dahil her trl vergi,
resim, har ve benzeri mal ykmllklerden istisnadr.
Trksat A..de i mevzuatna tbi personel istihdam edilir. Trksat A..nin faaliyete getii
tarihten itibaren ay ierisinde Trk Telekomun i mevzuatna tbi bulunan personeli,
istekleri ve Trksat A.. Ynetim Kurulunun uygun grmesi halinde Trksat A..ye
devredilir. Bu ekilde devredilen personelin says ikiyzelli kiiyi geemez. Bu personelin
tbi olduu sosyal gvenlik kuruluu ile ilikisi ve kdem tazminat uygulamas ayn usul ve
esaslar dahilinde Trksat A..de devam eder.
Trksat A.. ile Kurum arasnda, bu maddede belirtilen hizmetlerin yrtlmesi ve alt
yapsnn iletilmesi ile ilgili hak, yetki ve ykmllkleri dzenlemek zere bir grev
szlemesi imzalanr. Bu maddenin yrrle girdii tarihten itibaren en ge iki ay iinde
grev szlemesi, gr alnmak zere Dantaya gnderilir ve Dantayn iki ay ierisinde
grn vermesini mteakip, Trksat A.. ile Kurum arasnda imzalanan szleme yrrle
girer.
Trksat A.., sermayesinde kamu pay ne oranda olursa olsun 4734 sayl Kamu hale
Kanunu, 4735 sayl Kamu hale Szlemeleri Kanunu, 6245 sayl Harcrah Kanunu ve 832
sayl Saytay Kanunu hkmlerine tbi deildir. Ancak, Trkiye Byk Millet Meclisi
denetimine ilikin 2.4.1987 tarihli ve 3346 sayl Kanunun 9 uncu maddesi hkmleri
uygulanr.
Uydu haberleme ve kablo tv hizmetleriyle ilgili olarak dier kanunlarda Trk Telekoma
yaplan atflar Trksat A..'ye yaplm saylr. Bu maddeye gre gereken dzenlemeler
yaplp yrrle konuluncaya kadar dier mevzuatn bu Kanuna aykr olmayan
hkmlerinin uygulanmasna devam olunur. (1)
Kurumun grev ve yetkileri sakl kalmak kaydyla, uydular zerinden haberleme, uydudan
iletim, uydu iletme, yrnge ve uydu ynetimi, yeni uydularn plnlanmas ve
projelendirilmesi, bunlarla ilgili dier ynetsel ve ticar hizmetlerin Trksat A.. tarafndan
yrtlmesine ilikin usul ve esaslar, yeni irket kurma veya kurulu bulunan irketlere ortak
olma hususlar ile ilgili dzenlemeleri yapmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Trksat A..'nin balang sermayesi yzyirmibetrilyon Trk Liras olup, bu tutar Trk
Telekom tarafndan karlanacaktr. Trk Telekom tarafndan Trksat A..'ye devredilecek
gelir, gider, bor, alacak ve benzeri aktif ve pasif arasndaki fark, Trk Telekom tarafndan
Hazine Mstearl adna bor olarak kaytlanr. Bu tutar, Trk Telekomun 2003 yl
gelirlerinden 2004 ylnda Hazineye aktarlmas iin belirlenen temett tutarna halel
gelmeksizin datlacak ilk temett alacana mahsup edilmek suretiyle tasfiye edilir. Trksat
A.. tarafndan devralnan aktif ve pasif arasndaki mspet fark Hazine Mstearlnn pay
olarak Trksat A.. sermayesine eklenir.
(Ek onbirinci fkra: 21/4/2005 5335/1 md.) Trksat A..nin, uydu haberleme ve kablo tv
altyaps zerinde sahip olduu mlkiyet hakk, grev szlemesi sresinin bitiminden sonra
da devam eder.(Deiik cmle: 5/11/2008-5809/67 md.) Kamu kurum ve kurulular ile
Kzlay uydu zerinden ihtiya duyduklar hizmetleri Trksat Uydu Haberleme Kablo TV ve
letme Anonim irketi tarafndan ynetilen uydulardan salamak kaydyla, her kurum ve
kurulutan alabilir. Kamu kurum ve kurulular, 5369 sayl Kanun kapsamnda Trksat Uydu
Haberleme Kablo TV ve letme Anonim irketinden dorudan alacaklar hizmetler
ynnden 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayl Kamu hale Kanunu hkmlerine tabi deildir.(Ek
141

cmle: 5/11/2008-5809/67 md.) 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayl Kamu hale Kanunu
kapsamndaki idareler, e-devlet ile ilgili bilgi ve iletiim teknolojileri hizmetleri kapsamnda,
Trksat A..den dorudan yapacaklar hizmet almlar ynnden, 4734 sayl Kamu hale
Kanununa tabi deildir.
Ek Madde 34- (Ek:16/6/2004-5189/5 md.; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Ek Madde 35- (Ek:16/6/2004-5189/5 md.; ptal: Anayasa Mahkemesinin 1/10/2009
tarihli ve E.: 2006/129, K.: 2009/121 sayl Karar ile. )
Ek Madde 36 - (Ek: 3/7/2005 - 5398/15 md.)
Kurum ile GSM iletmecileri arasnda imzalanan imtiyaz szlemelerine istinaden Hazine
pay ve Kurum masraflarna katk pay olarak yaplacak demelerde aadaki hususlar esas
alnr.
letmeciler; sresinde denmeyen bedeller iin abonelerine tahakkuk ettirdikleri gecikme
faizi ile vastal vergiler, har ve resim gibi mal ykmllkler ve raporlama amacyla
muhasebeletirdikleri tahakkuk tutarlar hari olmak zere, aylk brt satlarnn % 15 ini
ilgili olduu ay izleyen ayn yirminci gn akamna kadar Hazine pay olarak derler.
Brt satlardan maksat, iletmecinin faaliyetleri erevesinde satlan mal ya da hizmetler
karlnda alnan veya tahakkuk ettirilen toplam deerleri kapsayan ve gelir tablosu
hesaplarndan "60. Brt Satlar" hesabna kaydedilen tutarlardr.
Ek Madde 37 - (Ek: 24/7/2008-5793/1 md.)
(Deiik birinci fkra: 23/7/2010-6009/51 md.) Kurum tarafndan says snrlandrlarak,
ulusal apta, kamuya ak mobil elektronik haberleme hizmeti sunmak zere;
a) Yetkilendirilen iletmeciler aylk brt satlarnn yzde 15'ini,
b) (Deiik: 13/2/2011-6111/192 md.) Yetkilendirilen iletmecilerin ebekeleri zerinden
elektronik haberleme hizmeti sunmak zere yetkilendirilen dier iletmeciler, bu
yetkilendirme kapsamnda doan aylk brt satlarnn yzde 15ini,
Hazine pay olarak derler.
(Ek fkra: 23/7/2010-6009/51 md.) Hazine paynn hesabnda sresinde denmeyen bedeller
iin abonelerine tahakkuk ettirilen gecikme faizi ile vastal vergiler, har ve resim gibi mal
ykmllkler ile raporlama amacyla muhasebeletirilen tahakkuk tutarlar dikkate alnmaz.
Aylk dnemler itibaryla hesaplanan paylar, ilgili olduu ay izleyen ayn yirminci gn
akamna kadar Hazine Mstearlnn ilgili hesabna denir. Bu sre iinde denmeyen
Hazine paylar, 6183 sayl Amme Alacaklarnn Tahsil Usul Hakknda Kanun hkmlerine
gre takip ve tahsil edilir. Sresinde denmeyen paylara, vade tarihinden dendii tarihe
kadar geen sre iin 6183 sayl Kanunun 51 inci maddesine gre gecikme zamm uygulanr.
Brt satlardan maksat, iletmecinin faaliyetleri erevesinde satlan mal ya da hizmetler
karlnda alnan veya tahakkuk ettirilen toplam deerleri kapsayan ve gelir tablosu
hesaplarndan "60. Brt Satlar" hesabna kaydedilen tutarlardr.
Hazine Mstearl; Hazine pay demekle ykml iletmecilerden aklama isteme ve her
trl bilgi ve belgeyi talep etme hakkna sahip olduu gibi, lisans ve kanundan doan
ykmllklerin yerine getirilmesi konularnda istemde bulunabilir. Hazine Mstearl, sz
konusu iletmeciler ile bunlarn distribtrleri ve bayileri nezdinde bilgi sistemleri dahil her
trl inceleme ve denetim yapmaya yetkilidir.
Kurum tarafndan says snrlandrlarak, ulusal apta, kamuya ak mobil elektronik
haberleme hizmeti sunmak zere yetkilendirilen iletmecilerin ebekeleri zerinden
142

elektronik haberleme hizmeti sunan dier iletmecilerin; Hazine payn, yetkilendirme

tarihinden itibaren her bir yllk sre iinde defa sresinde dememesi halinde, yaplmayan
nc demenin vadesinin bitimini mteakip Hazine Mstearlnn bildirimi zerine,
yetkilendirmesi bir ay iinde iptal edilir.
Geici Madde 1 (Ek: 10/6/1994 - 4000/3 md.; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Geici Madde 2 (Ek:10/6/1994-4000/3 md.; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Geici Madde 3 - (Ek:10/6/1994-4000/3 md.)
406 sayl Kanun ile dier kanunlarda Trkiye Cumhuriyeti Posta, Telgraf ve Telefon
letmesi Genel Mdrlne yaplan atflar, hizmet alanlar itibariyle Trk Telekomnikasyon Anonim irketi veya Trkiye Cuhuriyeti Posta letmesi Genel Mdrlne (P..)
yaplm saylr.
Geici Madde 4 (Ek:10/6/1994 - 4000/3 md.; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Geici Madde 5 (Ek:3/5/1995 - 4107/4 md.; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Geici Madde 6 (Ek: 1/8/1996 - 4161/4 md.; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Geici Madde 7- (Ek: 1/8/2003-4971/17 md.; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Geici Madde 8- (Ek: 16/6/2004-5189/6 md.; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Geici Madde 9- (Ek: 17/9/2004-5234/18 md.; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Geici Madde 10- (Ek: 21/4/2005 - 5335/1 md.; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Geici Madde 11- (Ek: 16/6/2005-5369/11 md.; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Geici Madde 12 - (Ek: 3/7/2005 - 5398/16 md.; Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Madde 34 (Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Madde 35 bu Kanun tarihi nerinden itibaren meriylicradr.
Madde 36 bu Kanunun icrasna Dahiliye ve Adliye Vekilleri memurdur.
4/2/1924 TARHL VE 406 SAYILI ANA KANUNA LENEMEYEN HKMLER
1) 12/5/2001 tarihli ve 4673 sayl Kanunun Geici Maddeleri :
Geici Madde 1 (Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Geici Madde 2 (Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
Geici Madde 3 Trk Telekomda 1475 sayl Kanununa tabi olarak alanlar ile 399
sayl Kanun Hkmnde Kararnaneye tabi olarak kadrolu veya szlemeli personel statsnde
almakta olanlardan istekleri zerine i mevzuatna tabi statye gemi ve geecek olanlarn
1475 sayl Kanununun 14 nc maddesindeki nedenler ve esaslar dikkate alnmak zere
hizmet akitlerinin kdem tazminat denmesini gerektirecek ekilde sona ermesi halinde, Trk
Telekomda geen hizmetleri dahil, daha nceden kamu kurum ve kurulularnda geen hizmet
sreleri kdem tazminatnn hesabnda dikkate alnr.
Trk Telekomun kurduu, kuraca ve itirak edecei irketlere, Trk Telekomdan geen ve
i mevzuatna tabi olup T.C. Emekli Sand ile irtibatlar devam eden personelden,
isteyenlerin T.C. Emekli Sand ile irtibatlar devam eden personelden, isteyenlerin T.C.
Emekli Sand ile irtibatlar devam eder ve haklarnda 406 sayl Kanunun ek 22 nci
maddesinin (c) bendi hkmleri uygulanr. Sz konusu irketlere geen Kanununa tabi
personelin, kdem tazminatlarnn hesabnda birinci fkrada belirtilen esaslar geerlidir.
Geici Madde 4 (Mlga: 5/11/2008-5809/66 md.)
143

Geici Madde 5 Trk Telekom hisselerinin sat sonucu kamu paynn % 50nin altna
dmesidurumunda 4/2/1924 tarihli ve 406 sayl Kanunun ek 29 uncu maddesinde belirtilen
personelin nakli yapldnda, anlan Kanunun ek 22 nci maddesi ve 4502 sayl Kanunun
geici 4 nc maddesi yrrlkten kalkar. Ancak, sz konusu Kanunun ek 22 nci maddesinin
(c) bendi uyarnca T.C. Emekli Sand ile irtibatlar devam eden personelin herhangi bir
ileme gerek kalmakszn T.C. Emekli Sand ile ilgisi ayn esaslar dahilinde kesenekler
ilgililerden, karlklar ise Trk Telekom tarafndan denmek suretiyle devam ettirilir.
Geici Madde 6 (Mlga: 16/6/2004-5189/12 md.)
2) 16/6/2004 tarihli ve 5189 sayl Kanunun Geici Maddesi :
Geici Madde 1- GSM Pan Avrupa Mobil Telefon Sisteminin kurulmas ve iletilmesi ile
ilgili lisans verilmesine ilikin imtiyaz szlemelerine istinaden iletmeciler tarafndan
Hazineye denmesi gereken paylardan bu maddenin yrrle girdii tarihten nce
denmeyen ksmn, ihtilafl olanlar dahil, fer'ileriyle birlikte sulhen tahsili hususunda GSM
iletmecileriyle gerektiinde uzlamaya Hazine Mstearlnn bal olduu Bakan ile
Maliye Bakan mtereken yetkilidir. Uzlama konusundaki bu anlamalar Bakanlar Kurulu
karar ile yrrle girer.

144

VII-RESTORE ET-LET-DEVRET MODELNE LKN MEVZUAT

YALOVA TERMAL KAPLICALARININ DARES VE LETLMES HAKKINDA
KANUN
Kanun Numaras : 3653
Kabul Tarihi : 26/6/1939
Yaymland R. Gazete : Tarih : 4/7/1939 Say : 4249
Madde 1 (Deiik birinci fkra: 3/6/2004-5185/2 md.) Yalova li dahilinde olup Bakanlar
Kurulunca onaylanm haritasnda gsterilen snr iindeki Devlete ait scak ve souk su
kaynaklar ile kaplcalarn ve bunlara ait binalarn, kaplcalar tesisatnn ve arazinin
deerlendirilmesi, intifa ve idaresi Salk Bakanlna devredilmitir. Yalova Termal
kaplcalar, Bakanlka teekkl ettirilecek letme daresi marifetiyle veya usul ve esaslar
Maliye ve Salk bakanlklarnca mtereken karlacak olan ynetmelikle belirlenmek
kaydyla gerek kiilere veya zel hukuk tzel kiilerine kiralanmak ya da restore et-iletdevret usul ile devredilmek suretiyle iletilebilir.
(Ek fkra: 3/6/2004-5185/2 md.) letme daresinin alma usul ve esaslar ile iletmeye dair
her trl mali ve idari muamelelerin yrtlme ekline ve muhasebe usullerine ait esaslar
Maliye Bakanlnn uygun gr zerine Salk Bakanlnca ay iinde karlacak bir
ynetmelik ile tespit olunur.
(Ek fkra: 3/6/2004-5185/2 md.) Yalova Termal kaplcalarnn kira veya iletme gelirleri,
Salk Bakanl Merkez Saymanlk Mdrlnn hesabna aktarlr. Oranlar iletme
idaresince belirlenen miktarda Termal Belediyesi ve Yalova l zel daresine pay aktarlr ve
geri kalan bteye gelir kaydedilir.
(Ek fkra: 3/6/2004-5185/2 md.) Yalova Termal kaplcalarnn kiraya verilmesi durumunda
Kanunun 8, 9, 10, 11 ve 12 nci maddeleri uygulanmaz.
cabnda harita haricinde kalan ve Devlete ait bulunan araziden lzum grlecek ksmlar dahi
cra Vekilleri Heyeti kararile buna ilave edilebilir.
Madde 2 Snrlar birinci madde ile tesbit olunan sahann Salk Bakanlnca tayin
edilecek mntakalarnda hususi mesken, otel, pansiyon, kapal elence yerleri, gazino, lokanta
ve dkkan ina ve tesis etmek isteyenlere parasz olarak Hazineye ait araziden aadaki kayt
ve artlara gre lzumu kadar arsa fera ve temlik edilebilir. Temlik edilen bu yerler zerinde
Yalova Kaplcalar letme daresinin intifa hakk sakt olur. Kaplcalar blgesinin umumi
plan ile bu blgede yaplacak binalarn mevkii ve ina ekilleri ve ayrlacak arsalarn
mevkilerile miktarlar ve krokileri Salk Bakanlnaca tesbit edilerek ilan olunur.
bu kanunun nerinden sonra yaplacak binalarn tam kargir veya beton olmas arttr.
Bu hkmlere uygun olmayarak yaptrlacak olan binalar 10/6/1933 tarih ve 2290 sayl
Belediye Yap ve Yollar kanununun 13 nc maddesindeki hkmler dairesinde yktrlr.
Mezkr maddenin belediye encmenlerine verdii vazifeyi, Yalova Kaplcalar letme
daresinin uzuvlar ve idare heyetine verdii vazifeyi de stanbul Vilayetinin idare heyeti
grr.

145

Madde 3 Her bina iin parasz verilecek arsa miktar (2000) metre murabban geemez.
Yaplacak binann ekil ve istimal tarz bu miktardan fazla arsaya ihtiya gsterdii taktirde
bu gibi arsalarla yabanclara verilecek arsalarn teffizleri cra Vekilleri Heyeti kararile yaplr.
Madde 4 Kaplca blgesine bitiik arazide ve snrdan be yz metre mesafede ve
Yalova skelesinden Kaplcaya giden ana yol kenarlarnda yaplacak bina ve dkkanlar
stanbul Vilayetince nceden tesbit veya alakallar tarafndan yaptrlp yine stanbul
Vilayetince tasdik edilecek planlara gre yaplr. Bu planlarn tesbit ve tasdiknda blgenin
ahengine ve sahiplerinin mali kudretlerine uygun olmalar gz nnde bulundurulur.
Madde 5 kinci ve nc maddelerde yazl muameleler bitirildikten sonra Yalova
Kaplcalar letme daresi Salk Bakanlndan alaca emir zerine mracaat sras
gzetilmek suretiyle kime ne miktar arazi teffiz edileceini krokisile birlikte Yalova
Valiliine bildirir. Mracaatlarn yaz ile yaplmas lazmdr. Valilike bu krokiler esas
tutularak gsterilen arsalarn istekliler adna ibu kanunda yazl artlar dairesinde tapuda
tescil muamelesi hemen yaptrlr.
Bu kanun hkmlerine gre zerlerinde inaat yaplmadan bu arsalar satlamaz ve bakasna
devrolunamaz.
Madde 6 Tapuya tescil tarihinden iki yl sonuna kadar ikinci madde hkmne gre inaat
yapmam olanlarn namlarna tescil edilmi olan arsalarn kaytlar, hi bir muameleye hacet
kalmakszn, Yalova Valiliince Hazine namna deitirilir. Bu muamele har ve resme tabi
deildir.
Ancak bu mddet iinde en az binann keif bedelinin drtte biri miktarnda inaat yapm
olanlara arsa ve inaat bakasna devretmek veya inaat bizzat bitirmek msaadesi verilir. Bu
suretle devir alan veya inaat bitirmek msaadesini alan kimse evvelki iki senelik mddetin
bittii tarihten itibaren bir yl iinde inaat bitirmee borludur.
naat baladktan sonra vefat edenlerin varislerine intikal eden yukardaki iki yllk mhlet
drt seneye ve inaat ikmal iin bir senelik msaade alanlarla devralanlardan vefat edenlerin
varislerine intikal eden mhlet de seneye karlr.
Gerek sahip ve gerek varislerine verilen bu mhletler zarfnda ikmal edilmeyen inaat ve
bunlarn arsalar hakknda birinci fkra hkm tatbik olunur.
Madde 7 (Mlga: 29/7/1970 - 1319/41 md.)
Madde 8 Kaplcalarn inkiaf ve kendi geliri ile karlayamyaca iletme masraflar iin
muktazi tahsisat Salk Bakanl btesinde alacak hususi bir fasla yardm olarak konulur.
Madde 9 Kaplcalar iletmesi ticari usullere gre idare olunur ve bunlarn sarfiyat
Muhasebei Umumiye, arttrma, eksiltme ve ihale kanunlar hkmlerinden ve Divan
Muhasebat vizesinden mstesnadr.
Madde 10 letme idaresinin her mali yla ait bilano ve kar ve zarar hesaplar her mali yln
hitamndan itibaren drt ay iinde tanzim ve kaytlara ve evrak msbitelere mutabakat tetkik
edilmek zere Divan Muhasebata tevdi olunur. Divan Muhasebatn bu husustaki raporu,

146

bilano ve kar ve zarar hesaplar ile birlikte mali yln hitamndan itibaren 9 ay iinde Byk
Millet Meclisine arzolunur.
Madde 11 letme idaresinin idare btesi ile daimi ve muvakkat kadrolar Salk
Bakanlnca tasdik ve memurlarn tayini mezkr vekalet tarafndan icra olunur.
Madde 12 Kaplcalarn inkiafna ait her trl tedbirleri almaa ve yeni inaat ve tesisat
iin Salk Bakanlnn her sene btesine konulacak (200 000) liralk tahsisat ve
iletmenin senelik muhammen gelirini tecavz etmemek ve heyeti umumiyesi (2 000 000)
liray gememek art ile gelecek senelere sari taahhtlere girimee Salk Bakan
salahiyetlidir.
Madde 13 Yalova Kaplcalar letme daresine ait mallar Devlet maldr. Bunlar alanlar,
ihtilas edenler, zimmetlerine geirenler veya her ne suretle olursa olsun suiistimal edenler
Devlet mallar hakknda ika olunan bu gibi sulara mrettep cezalara tabidir.
Madde 14 letme memurlar (3633) sayl kanunla tekil edilen Devlet Denizyollar ve
Limanlar letme Umum Mdrlkleri Tekat Sandna mmasil Devlet Denizyollar ve
Limanlar Umum Mdrlkleri memurlarnn hukuk ve vecaibi ile mezkr kanunun 17 nci
maddesi hkmleri dairesinde itirak ettirilir ve bunlarn % 5 aidat ile Yalova Kaplcalar
letme daresi btesinden tediye edilecek muadilleri hakknda ayn hkmler tatbik olunur.
Denizbank memurlarndan bu hizmetlerinde mstahdem iken yeni tekilat kadrolarnda vazife
almyarak akta kalacaklar hakknda mezkur (3633) sayl kanunun beinci muvakkat
maddesi dairesinde muamele yaplr.
Madde 15 Yalova Kaplcalar letme daresinin hesap usulleri ve alm, satm muameleleri
Maliye ve Salk bakanlarnca tesbit ve cra Vekilleri Heyetince tasvip olunacak esaslar
dairesinde yaplr.
Madde 16 Kaplcalar tarifesi, letme Mdrnn itirakile Salk Bakanl tarafndan
tekil edilecek bir heyet marifetile tesbit ve ad geen vekalete tasdikten sonra tatbik olunur.
(Ek fkra: 3/6/2004-5185/3 md.) letmenin kiralanmas veya restore et-ilet-devret usul ile
devredilmesi halinde ise, kaplcalar tarifesi, kiracnn veya devralann teklifi zerine Salk
Bakanlnca aynen veya deitirilerek onaylanmak suretiyle belirlenir.
(Ek fkra: 3/6/2004-5185/3 md.) Kaplcalar tarifesi; iletmenin alt yapsnn yenilenmesi,
Yalova Termal kaplcalar ile bunlara ait bina, mtemilat ve dier tesisatn restore edilmesi
ve gelitirilmesi iin harcamada bulunulmasna imkn verecek ekilde, maliyet ve iletmecilik
esaslarna gre belirlenir.
Madde 17 Yalova, Denizyollar idaresinin sefer ve tarifeleri bakmndan (Mtecavir
sahiller) meyanndadr.
Madde 18 3287 numaral kanun mlgadr.
Geici Madde 1 (3653 sayl Kanunun kendi numarasz Muvakkat maddesi olup
teselsl iin numaralandrlmtr.)

147

Yalova Kaplcalar ve mtemilatnn yeni idareye devri (3633) sayl kanunun 16 nc

maddesinde tespit edilen esaslar dairesinde icra ve kymet takdirini mucip ahvalin Salk
Bakanlnca intihap olunacak bir memurun da iltihakile mezkr madde ile tayin edilen
komisyon tarafndan takdir edilir.
Devir muameleleri yine mezkr kanunun muvakkat ikinci maddesi ahkamna gre yaplr.
Madde 19 Bu kanun 1 Temmuz 1939 tarihinden muteberdir.
Madde 20 Bu kanunun hkmlerini icraya Maliye, Salk ve Mnakalat Vekilleri
memurdur.

148

YALOVA TERMAL KAPLICALARININ GEREK KLERE VEYA ZEL

HUKUK TZEL KLERNE KRALANMAK VEYA RESTORE
ET-LET-DEVRET USUL LE DEVREDLMEK SURETYLE
LETLMESNE DAR YNETMELK
BRNC BLM
Ama, Kapsam, Dayanak ve Tanmlar
Ama ve kapsam
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, Yalova li dahilinde olup Bakanlar
Kurulunca onaylanm haritasnda gsterilen snr iinde yer alan ve deerlendirilmek zere
intifa ve idaresi Salk Bakanlna devredilmi bulunulan Devlete ait scak ve souk su
kaynaklar ile kaplcalarn ve bunlara ait binalarn, kaplcalar tesisatn ve arazinin, gerek
kiilere veya zel hukuk tzel kiilerine kiralanmak ya da restore et-ilet-devret usul ile
devredilmek suretiyle iletilmesine dair usul ve esaslarn belirlenmesidir.
(2) Bu Ynetmelik, Yalova li dahilinde olup Bakanlar Kurulunca onaylanm
haritasnda gsterilen snr iinde yer alan ve deerlendirilmek zere intifa ve idaresi
Salk Bakanlna devredilmi bulunulan Devlete ait scak ve souk su kaynaklar ile
kaplcalar ve bunlara ait binalar, kaplcalar tesisatn ve araziyi kapsar.
Dayanak
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 26/6/1939 tarihli ve 3653 sayl Yalova Termal
Kaplcalarnn daresi ve letilmesi Hakknda Kanunun 1 inci maddesine dayanlarak
hazrlanmtr.
Tanmlar
MADDE 3 (1) Bu Ynetmeliin uygulanmasnda;
a) Bakanlk: Salk Bakanln,
b) Bakm: Tanmazn korunmasna ve kullanlr halde bulundurulmasna ynelik
olarak alnacak tedbirleri,
c) Dier niteler: Tanmazn iletme btnl ile dorudan irtibat bulunmayan
bfe, kantin, ay oca, ay bahesi, lokanta, kafeterya, dkkan gibi niteleri,
) Hizmet nitesi: Tanmazn iletme btnl ile dorudan irtibat bulunan otel,
kaplca, havuz, restoran gibi bal bana bir blm tekil eden niteleri,
d) letme daresi: Yalova Termal Kaplcalar letme daresini,
e) Kiralama: Tanmazn tamamnn veya belirli bir ksmnn mevcut durumu ile
kullanlmak suretiyle kiralanmasn,
f) Onarm: Tanmazn bozulmu ve eskimi yerlerinin yeniden yaplmasn,
g) Restorasyon: Tanmazn yklm, ypranm veya bozulmu olan blmlerinin
aslna uygun olarak onarlmasn,
) Restore et-ilet-devret yntemi: Yaplacak restorasyon karlnda tanmazn
tamamnn veya belirli bir ksmnn iletme hakknn, ihale ile belirlenen srece ykleniciye
devrini ve belirlenen srenin bitiminde yklenici tarafndan iletme hakknn Bakanla
iadesini,
h) Tanmaz: Yalova li dahilinde olup Bakanlar Kurulunca onaylanm haritasnda
gsterilen snr iindeki Devlete ait scak ve souk su kaynaklar ile kaplcalar ve bunlara
ait binalar, kaplcalar tesisatn ve araziyi,
ifade eder.
KNC BLM
Yetki, Bedel Tespiti, hale ve Kiralamaya likin Usul ve Esaslar
Yetki
MADDE 4 (1) Tanmaz tamamen kiraya verilebilecei gibi, hizmet veya dier
niteler itibaryla da kiraya verilebilir.
149

(2) Tanmazn tamamen kiraya verilmesine Bakanlka, hizmet niteleri itibaryla

kiraya verilmesine ise letme daresinin teklifi zerine Bakanlka karar verilir. Dier
niteler letme daresince kiraya verilir.
Bedel tespiti
MADDE 5 (1) Tanmazn tamamen veya hizmet niteleri itibaryla kiraya
verilmesinden nce, kiralamaya konu yerlerin tahmini kira bedeli tespit edilir.
(2) Tahmini kira bedeli, Bakanlka grevlendirecek biri bakan, ikisi konunun
uzman olmak zere kii ile Maliye Bakanl ve Kltr ve Turizm Bakanlklarnca
grevlendirilecek birer temsilciden oluan be kiilik komisyon tarafndan 8/9/1983 tarihli
ve 2886 sayl Devlet hale Kanununun 9 uncu maddesi hkmne gre takdir edilir.
Komisyon gereken durumlarda uzman kurululardan personel ve teknik yardm alabilir.
(3) Dier nitelerin tahmini kira bedeli ise, 2886 sayl Devlet hale Kanunun 9 uncu
maddesi hkmne gre letme daresince takdir edilir.
hale komisyonu
MADDE 6 (1) Tanmazn tamamen veya hizmet niteleri itibaryla kiraya
verilmesi halinde ihale komisyonu, Bakanlka grevlendirilecek biri bakan olmak zere
drt kii, Maliye Bakanlnca grevlendirilecek bir temsilci ile Bakanlka gerekli
grlmesi halinde 4734 sayl Kamu hale Kanunu kapsamndaki idarelerden alnacak
temsilcilerin katlm ile en az be ve tek sayda kiiden oluur. hale komisyonlarna
ilgili idarelerce ayn sayda yedek ye grevlendirilir.
(2) Dier nitelerin kiraya verilmesinde ise ihale komisyonu, letme daresi Mdr
Yardmcs bakanlnda bu dareden bir ye ile mahalli Maliye tekilat temsilcisinden
oluur. hale komisyonlarna, ihale kararlarna katlmamak art ile ilgili idarelerden yeteri
kadar memur ve uzman grevlendirilebilir.
(3) hale komisyonu eksiksiz olarak toplanr. Komisyon kararlarn ounlukla alr.
Kararlarda ekimser kalnamaz. Komisyon bakan ve yeleri oy ve komisyon kararlarndan
sorumludur. Kar oy kullanan komisyon yeleri, gerekesini komisyon kararna yazmak ve
imzalamak zorundadr.
(4) hale komisyonunca alnan kararlar ve dzenlenen tutanaklar, komisyon bakan ve
yelerinin adlar, soyadlar ve grev unvanlar belirtilerek imzalanr.

hale usul
MADDE 7 (1) Bu Ynetmelik hkmlerine gre yaplacak ihale ilemleri, 2886
sayl Devlet hale Kanununun 35 inci maddesinin (a), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen
usullerden uygun olan tatbik edilmek suretiyle yaplr.
Kiralama yntemi
MADDE 8 (1) Restore et-ilet-devret yntemi dnda tanmazn mevcut durumu
ile kullanlmak zere kiralanmasna karar verilmesi halinde, yaplacak ihalede en yksek
bedeli teklif edene kiraya verilir. Mteakip yllar kira bedelleri her yl Trkiye statistik
Kurumu tarafndan aklanan retici fiyatlar endeksindeki meydana gelen art oran kadar
artrlr. Bu fkra uyarnca yaplacak kiralama ilemlerinde szleme sresi on yl geemez.
(2) Bakanlk tarafndan tanmazn restore et-ilet-devret yntemi ile iletme hakknn
devredilmesine karar verilmesi halinde; Bakanlka hazrlanacak veya letme daresinin
btesinden karlanmak zere Bakanlk tarafndan 18/6/2005 tarihli ve 25849 sayl
Resm Gazetede yaymlanarak yrrle giren Kltr ve Tabiat Varlklarn Koruma
Kanunu Kapsamndaki Kltr Varlklarnn Rlve, Restorasyon, Restitsyon Projeleri,
Sokak Salklatrma, evre Dzenleme Projeleri ve Bunlarn Uygulamalar ile
Deerlendirme, Muhafaza, Nakil ileri ve Kaz almalarna likin Mal ve Hizmet
150

Almlarna Dair Ynetmelik hkmleri erevesinde hizmet satn alnmas suretiyle

hazrlattrlacak ve Kltr ve Turizm Bakanlnca uygun grlecek teknik artname ve
projeye gre yaplmas gereken yatrm karlnda ihaleye karlr.
(3) Restore et-ilet-devret yntemi ile iletme hakk devredilmek zere ihaleye
karlacak tanmaz iin, Bakanlk tarafndan hazrlanacak idari artname ve bu maddenin
ikinci fkras uyarnca hazrlanacak teknik artname ve proje esaslarna gre belirlenecek
sreden en ok sre indirimi yapmay teklif eden istekliye, artnamesinde ayrca kira bedeli
alnmas ngrlm ise bu bedel de alnmak suretiyle iletme hakk verilir.
(4) Restore et-ilet-devret yntemi ile yaplacak iletme hakk devri ilemlerinde
szleme sresi, bu maddenin ikinci fkrasnda belirtilen teknik artname ve projeye gre
yaplmas gereken yatrmn maliyeti ve ayrca bir iletme bedeli alnmas ngrlm ise
bu bedel de dikkate alnarak Bakanlka belirlenir.
(5) Restore et-ilet-devret yntemi ile iletme hakk devredilen tanmazn
restorasyonu ile ilgili teknik hizmetler Bakanlk ile Kltr ve Turizm Bakanl tarafndan
mtereken yrtlr.
hale kararnn onaylanmas veya iptal edilmesi
MADDE 9 (1) Tanmazn tamamen veya hizmet niteleri itibaryla kiraya
verilmesine ynelik ihale komisyonu kararlar ile restore et-ilet-devret yntemi ile iletme
hakknn devredilmesine ynelik ihale komisyonu kararlar Bakanlka, dier ihale
komisyonu kararlar ise letme daresi Mdrnce onaylanr veya iptal edilir.
Grev ve sorumluluklar
MADDE 10 (1) Kiraclar, tanmaz zerinde yapacaklar her trl ilem ve
uygulamalarda, 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayl Kltr ve Tabiat Varlklarn Koruma
Kanunu ve ilgili mevzuat ile artname ve szleme hkmlerine uymak zorundadrlar. Bu
zorunluluklara uyulmad takdirde 2886 sayl Devlet hale Kanununun 62 nci maddesine
gre ilem yaplr.
NC BLM
eitli ve Son Hkmler
Tarifeler
MADDE 11 (1) letmenin mevcut durumu ile kullanlmak zere kiralanmas veya
restore et-ilet-devret usul ile iletme hakknn devredilmesi halinde, kaplcalar
tarifesi, kiracnn veya iletme hakkn devralann teklifi zerine Bakanlka aynen veya
deitirilerek onaylanmak suretiyle belirlenir.
Hkm bulunmayan haller
MADDE 12 (1) Bu Ynetmelikte ngrlen ihale ilemleri ile ilgili hkm
bulunmayan hallerde, 2886 sayl Devlet hale Kanunu hkmleri uygulanr.
Yrrlk
MADDE 13 (1) Bu Ynetmelik yaym tarihinde yrrle girer.
Yrtme
MADDE 14 (1) Bu Ynetmelik hkmlerini Maliye ve Salk Bakanlar birlikte
yrtr.

151

VIII- KAMU-ZEL BRLYLE LGL DER MEVZUAT

KALKINMA BAKANLIININ TEKLAT VE GREVLER

HAKKINDA KANUN HKMNDE KARARNAME

Kanun Hk. Kar. nin Tarihi : 3/6/2011, No : 641

Yetki Kanununun Tarihi : 6/4/2011, No : 6223
Yaymland R.G. Tarihi : 8/6/2011, No : 27958 Mk.

Grevler
MADDE 2- (1) Kalknma Bakanlnn grevleri unlardr:
a) lkenin doal, beeri ve iktisadi her trl kaynak ve imknlarn tespit ederek
takip edilecek iktisadi, sosyal ve kltrel politika ve hedeflerin belirlenmesinde
Hkmete mavirlik yapmak.
b) Hkmete belirlenen amalar dorultusunda makro ekonomik, sektrel
(sosyal ve iktisadi) ve blgesel gelime alanlarnda, ulusal ve yerel dzeyde analiz ve
almalar yaparak kalknma plan, orta vadeli program, yllk programlar, stratejiler
ve eylem planlar hazrlamak.
c) Bakanlklarn ve kamu kurum ve kurulularnn iktisadi, sosyal ve kltrel
politikay ilgilendiren faaliyetlerinde koordinasyonu salamak, uygulamay etkin bir
biimde ynlendirmek ve bu konularda Hkmete mavirlik yapmak.
) Uluslararas kurulularla iletiim ierisinde alarak ileriye dnk stratejiler
gelitirmek ve topluma perspektif salayan politika nerilerini katlmc bir yaklamla
belirleyerek zel kesim iin orta ve uzun dnemde belirsizlikleri giderici genel bir
ynlendirme grevini yerine getirmek.
d) Kalknma planlarnn ve yllk programlarn baar ile uygulanabilmesi iin ilgili
kurum ve kurulularn ve mahalli idarelerin kurulu ve ileyilerinin iyiletirilmesi konusunda
gr ve tekliflerde bulunmak; kurumsal kapasiteyi her ynyle gelitirme amacyla gerekli
her trl tedbiri almak; kurumsal stratejik ynetim ve planlama konularnda merkezi
uyumlatrma ve ynlendirme fonksiyonunu yerine getirmek.
e) Kalknma planlarnn ve yllk programlarn uygulanmasn izlemek ve koordine
etmek, deerlendirmek ve gerektiinde kalknma planlarnda ve yllk programlarda usulne
uygun deiiklikler yapmak.

152

f) Maliye, para, d ticaret ve kambiyo politikalarnn kalknma plan ve yllk

programlarn hedefleriyle uyum iinde uygulanmas konusunda Hkmete mavirlik
yapmak.
g) zel sektr ve yabanc sermaye faaliyetlerinin plan hedef ve amalarna uygun
bir ekilde yrtlmesini dzenleyecek tevik ve ynlendirme politikalarn genel
erevesini hazrlamak ve Hkmete teklif etmek.
) Kalknmada ncelikli yrelerin daha hzl bir ekilde gelimesini salayacak
tedbirleri tespit ve teklif etmek, uygulamay izlemek ve koordine etmek.
h) Kalknma plan ve yllk programlardaki ilke ve hedeflere uygun olarak, uluslararas
ekonomik kurulularla ilikilerin gelitirilmesinde, temas ve mzakerelerin yrtlmesinde
gerekli gr ve tekliflerde bulunmak.
) Blgesel veya sektrel bazda gelime programlar hazrlamak.
i) Kalknma ajanslarnn koordinasyonunu salamak ve bunlarla ilgili i ve ilemleri
yrtmek.
j) Bilgi toplumuna ilikin politika, hedef ve stratejileri hazrlamak, bu alanda kamu
kurum ve kurulular, sivil toplum rgtleri ve zel sektr arasndaki koordinasyonu salamak
ve uygulamay etkin bir biimde ynlendirmek.
k) Mevzuatla Bakanla verilen dier grev ve hizmetleri yapmak.

Yatrm Programlama, zleme ve Deerlendirme Genel Mdrl

MADDE 13- (1) Yatrm Programlama, zleme ve Deerlendirme Genel Mdrlnn
grevleri unlardr:
a)

Kalknma plan ve programlar kapsamnda belirlenen ncelikler erevesinde kamu yatrm

politikalarn oluturmak, yatrmlara ilikin analiz ve aratrmalar yapmak, kamu
kurulularnn yrtecei proje fikirlerinin gelitirilmesine destek vermek, projeleri analiz
etmek ve kamu yatrm programn hazrlamak, izlemek ve deerlendirmek,
b) Kamu yatrmlarnn gerekletirilmesinde uygun finansman modelleri gelitirmek,
kamu-zel ibirlii projelerini analiz etmek, kamu kurum ve kurulularnn proje
planlama ve izleme-deerlendirme faaliyetlerine ilikin esas ve usulleri belirlemek ve bu
konularda kapasite gelitirmelerine destek olmak.

153

KATMA DEER VERGS KANUNU LE BAZI YATIRIM VE HZMETLERN

YAP-LET-DEVRET MODEL EREVESNDE YAPTIRILMASI
HAKKINDA KANUNDA VE KAMU HALE KANUNUNDA
DEKLK YAPILMASINA DAR KANUN

Kanun No: 6288

Kabul Tarihi: 31/3/2012

MADDE 1 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayl Katma Deer Vergisi Kanununa

aadaki geici madde eklenmitir.
GEC MADDE 29 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayl Baz Yatrm ve Hizmetlerin
Yap-let-Devret Modeli erevesinde Yaptrlmas Hakknda Kanuna gre yap-ilet-devret
modeli erevesinde gerekletirilecek projeler ve 7/5/1987 tarihli ve 3359 sayl Salk
Hizmetleri Temel Kanununun ek 7 nci maddesine gre Yksek Planlama Kurulu tarafndan
kiralama karl yaptrlmasna karar verilen salk tesislerine ilikin projelerden bu
maddenin yrrle girdii tarihten nce ihale veya grevlendirme ilan yaymlanm ancak
teklif alnmam olanlar ile 31/12/2023 tarihine kadar ihale veya grevlendirme ilan
yaymlanacak olanlarn; ihale edilmesi ile grevlendirilen veya projeyi stlenenlere yatrm
dneminde proje kapsamnda yaplan mal teslimleri ve hizmet ifalar katma deer vergisinden
mstesnadr.
Bu maddenin yrrle girdii tarihten nce teklifleri alnm ya da ihalesi veya
grevlendirmesi yaplm ilerde; grevli irketin veya yklenicinin bu maddenin yrrle
girdii tarihten itibaren ay iinde talepte bulunmas halinde bu maddenin yrrlk
tarihinden sonra birinci fkra kapsamndaki mal teslimleri ve hizmet ifalar da katma deer
vergisinden mstesna tutulur. u kadar ki, bu istisnann uygulanabilmesi iin grevli irketin
veya yklenicinin proje nedeniyle yatrm dneminde yklenecei katma deer vergisi
tutarnn, indirim yoluyla telafi edilebilecei tarihe kadar, projenin ana kredi finansman
koullarna gre oluacak finansman maliyeti tutar veya buna isabet eden srenin, ilgisine
gre; iletme sresi ngrlen projelerde iletme sresinden, kira ngrlen projelerde kira
tutarndan veya kira sresinden indirilecei hususunun bu irketler tarafndan, ierii idarece
belirlenecek taahhtname ile taahht edilmesi ve bu taahhdn idarece kabul edilmesi gerekir.
ndirimler, ilgili projelere ait szlemelerde ngrlen esaslar dikkate alnarak yaplr.

154

Bu kapsamda yaplan mal teslimleri ve hizmet ifalar nedeniyle yklenilen vergiler,

vergiye tabi ilemler zerinden hesaplanan vergiden indirilir. ndirim yoluyla telafi
edilemeyen vergiler bu Kanunun 32 nci maddesi hkm uyarnca istisna kapsamnda ilem
yapan mkellefin talebi zerine iade edilir.
Maliye Bakanl, istisna kapsamna girecek teslim ve hizmetleri tanmlamaya, istisna
ve iadeye ilikin usul ve esaslar belirlemeye yetkilidir.

MADDE 2 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayl Baz Yatrm ve Hizmetlerin Yap-letDevret Modeli erevesinde Yaptrlmas Hakknda Kanunun 8 inci maddesinin drdnc
fkrasnda yer alan genel bteli idarelerin ibaresi merkezi ynetim kapsamndaki kamu
idarelerinin eklinde deitirilmitir.
MADDE 3 3996 sayl Kanuna 11 inci maddesinden sonra gelmek zere aadaki
1l/A maddesi eklenmitir.
Kredi stlenimi
MADDE 11/A Grevli irket ile yaplacak szlemede, szlemenin feshedilerek
yatrm ve hizmetin sresinden nce ilgili idare tarafndan devralnmas halinde, grevli irket
tarafndan temin edilen d finansmann, gerekletirilmi yatrm ve hizmetlere ilikin
ksmnn idare tarafndan stlenilmesine, gerekletirilmemi yatrm ve hizmetlere ilikin
ksmnn ise idarenin talebine bal olarak kullanlabileceine ilikin hkmlere yer
verilebilir.
Genel bte dndaki kamu kurum ve kurulular ile bal ortaklklar ve mahalli
idareler tarafndan gerekletirilen yatrm ve hizmetlere ynelik szlemelerin feshedilerek
yatrm ve hizmetin sresinden nce ilgili idareler tarafndan devralnmas halinde, yatrm ve
hizmetlerin finansman amacyla temin edilen d finansman stlenmeye sz konusu idare
yetkilidir. Bu idarenin, zel bte kapsamnda olmas halinde, sz konusu d finansmann,
ilgili idarenin bal olduu Bakanln teklifi zerine ilgili idare tarafndan ya da ilgili
idarenin bal olduu Bakann talebi Hazine Mstearlnn bal olduu Bakann teklifi
zerine Hazine Mstearl tarafndan stlenilmesine karar vermeye Bakanlar Kurulu
yetkilidir.
MADDE 4 3996 sayl Kanuna aadaki geici madde eklenmitir.
GEC MADDE 3 Bu Kanunun 11/A maddesi hkmleri, uygulama szlemesi
imzalanm ancak finansman almalar henz sonulandrlmam yap-ilet-devret modeli
projeleri iin de uygulanr.
MADDE 5 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayl Kamu hale Kanununun 3 nc maddesine
(r) bendinden sonra gelmek zere aadaki bent eklenmitir.

s) Trkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryollar letmesi Genel Mdrlnn bal

ortaklklarndan yapaca mal veya hizmet almlar,
155

MADDE 6 4734 sayl Kanunun 48 inci maddesinin ikinci fkrasnn son cmlesi
aadaki ekilde deitirilmitir.
Ancak yaklak maliyeti 13 nc maddenin (b) bendinin (2) numaral alt bendinde
hizmet almlar iin ngrlen st limit tutarnn drt katnn altnda kalan danmanlk
hizmetleri, hizmet alm ihalesiyle gerekletirilebilir.
MADDE 7 Bu Kanun yaym tarihinde yrrle girer.
MADDE 8 Bu Kanun hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr.

SEBZE VE MEYVELER LE YETERL ARZ VE TALEP DERNL BULUNAN

DER MALLARIN TCARETNN DZENLENMES HAKKINDA KANUN

Kanun Numaras : 5957

Kabul Tarihi : 11/3/2010
Yaymland R.Gazete : Tarih: 26/3/2010 Say : 27533
Ama ve kapsam
MADDE 1 (1) Bu Kanunun amac, sebze ve meyveler ile arz ve talep derinliine gre
belirlenecek dier mallarn ticaretinin kaliteli, standartlara ve gda gvenilirliine uygun
olarak serbest rekabet artlar iinde yaplmasn, mallarn etkin ekilde tedarikini, datmn
ve satn, retici ve tketicilerin hak ve menfaatlerinin korunmasn, meslek mensuplarnn
faaliyetlerinin dzenlenmesini, toptanc halleri ile pazar yerlerinin ada bir sisteme
kavuturulmasn ve iletilmesini salamaktr.
(2) Bu Kanun, sebze ve meyveler ile arz ve talep derinliine gre belirlenecek dier
mallarn her ne ekilde olursa olsun alm, satm ve devri ile toptanc halleri ve pazar
yerlerinin kurulu, ileyi, ynetim ve denetimine ilikin usul ve esaslar, uygulanacak
yaptrmlar ve bakanlklar, belediyeler ile dier idarelerin grev, yetki ve sorumluluklarn
kapsar.
.
.
.
Toptanc hallerinin kurulmas ve kapatlmas
156

MADDE 3 (1) Toptanc halleri; imar planlarnda belirlenmi alanlarda, halin snfna,
byklne ve ilem hacmine gre ynetmelikle belirlenen mzayede, depolama, tasnifleme
ve ambalajlama tesisleri ile laboratuvar ve souk hava deposu gibi dier asgar koullar
tayan projeler erevesinde gerek veya tzel kiiler ile belediye snrlar iinde belediyeler,
bykehir belediye snrlar iinde bykehir belediyeleri tarafndan kurulur. Gerek veya
tzel kiiler tarafndan toptanc hali kurulmas ilgili belediyenin iznine tabidir.
(2) Halin kuruluu, en ge bir ay iinde ilgili belediye tarafndan Bakanla bildirilir.
(3) Toptanc hallerinin kuruluunda ve baka bir alana tanmasnda; mallarn arz ve
talep derinliinin bulunmas, retici ve tketicinin korunmas, toptanc hali says ve bunlarn
birbirlerine yaknl, retici younluu ve tketici piyasasnn bykl, toptanc hali
kurulacak yerin corafi konumu, mesken ve iyerlerine, gda gvenilirlii bakmndan risk
oluturan tesis ve benzeri yerlere uzakl ve ulam imknlar ile toptanc halinin evreye,
altyapya ve trafie getirecei ykler dikkate alnr.
(4) ehir iinde kalan, evreye, altyapya ve trafie yk getiren, ulam imknlar ve
alan bykl yetersiz olan ve uygun alma ortam bulunmayan toptanc halleri baka bir
alana tanabilir.
(5) mar planlarnda toptanc hal yeri olarak belirlenmi alanlar baka bir amala
kullanlamaz ve bu alanlarn evresi toptanc halinin faaliyetini engelleyecek veya insan
salna zarar verecek ekilde iskna alamaz.
(6) mar plannda toptanc hal yeri olarak belirlenmi alanlarda bulunan mlkiyeti
Hazineye ait tanmazlar toptanc hali kurulmak zere; belediyelere bedelsiz olarak, retici
rgtlerine 2/7/1964 tarihli ve 492 sayl Harlar Kanununun 63 nc maddesinde yer alan
harca esas deeri, dier gerek veya tzel kiilere ise rayi bedeli zerinden dorudan sat
yoluyla devredilir. Bu ekilde devredilen yerlerin, amac dnda kullanlmas, hukuken
geerli bir mazeret olmakszn belirlenen srede tesisin inaatna balanlmam olmas,
inaat tamamlanmam olmas veya inaat tamamlanmasna ramen faaliyete gememi
olmas hllerinde geri alnacana ynelik olarak tapu ktne erh konulur ve bu artlarn
gereklemesi durumunda tanmazlar geri alnr.
(7) mar plannda toptanc hal yeri olarak belirlenmi alanlarda zel mlkiyete ait
arazilerin bulunmas halinde, bu araziler rzaen satn alma veya kamulatrma yolu ile iktisap
edilir. Bu yerler iin kamu yarar karar ilgili belediye tarafndan verilir. Kamulatrma
ilemleri, belediyeler tarafndan yrtlr. zel toptanc halleri iin yaplan kamulatrma
ilemlerinde kamulatrma bedeli iletmeci tarafndan belediyeye denir.
(8) mar planlarnda ayrlm hal yerleri toptanc hali kurulmak zere belediyeler
tarafndan yap-ilet, yap-ilet-devret ve st hakk tesisi modelleri ile gerek veya tzel
kiilere devredilebilir.
(9) Bu maddede ngrlen artlar tamad Bakanlk veya belediyece tespit edilen
toptanc halleri belediyece kapatlr. Halin kapatl, en ge bir ay iinde ilgili belediye
tarafndan Bakanla bildirilir.

157

(10) Toptanc hallerinin kurulmasna ve kapatlmasna ilikin usul ve esaslar, ilgili

bakanlklarn uygun grleri ve meslek kurulularnn grleri alnarak Bakanlka
karlacak ynetmelikle dzenlenir.

YENLENEBLR ENERJ KAYNAKLARININ ELEKTRK ENERJS RETM

AMALI KULLANIMINA LKN KANUN
Kanun Numaras : 5346
Kabul Tarihi : 10/5/2005
Yaymland R.Gazete : Tarih: 18/5/2005 Say : 25819
BRNC BLM
Ama, Kapsam, Tanmlar ve Ksaltmalar
Ama
Madde 1- Bu Kanunun amac; yenilenebilir enerji kaynaklarnn elektrik enerjisi retimi
amal kullanmnn yaygnlatrlmas, bu kaynaklarn gvenilir, ekonomik ve kaliteli
biimde ekonomiye kazandrlmas, kaynak eitliliinin artrlmas, sera gaz emisyonlarnn
azaltlmas, atklarn deerlendirilmesi, evrenin korunmas ve bu amalarn
gerekletirilmesinde ihtiya duyulan imalat sektrnn gelitirilmesidir.
Kapsam
Madde 2- Bu Kanun; yenilenebilir enerji kaynak alanlarnn korunmas, bu kaynaklardan elde
edilen elektrik enerjisinin belgelendirilmesi ve bu kaynaklarn kullanmna ilikin usul ve
esaslar kapsar.
.
.
.
158

Geici Madde Madde 1- 4628 sayl Elektrik Piyasas Kanunu kapsamnda tanmlanan
mevcut szlemeler arasnda yer alan ve bu Kanun kapsamndaki yenilenebilir enerji
kaynaklarndan retim yapacak olan iletmeye girmemi yap-ilet-devret modeli
kapsamndaki tzel kiiler, mevcut szlemelerinden doan haklarndan feragat etmek
artyla, bu Kanun kapsamndaki uygulamalardan yararlanrlar. EPDK tarafndan bu projelere
retim lisans verilir.
.
Geici Madde 4- Mevcut szlemeleri erevesinde faaliyet gsteren ve DS katlm paylar
tarife yoluyla TETA tarafndan denen iletmedeki yap-ilet-devret modeli hidroelektrik
santrallerin szlemelerinde ABD Dolar cinsinden yer alan DS enerji katlm paylar,
szlemede yer ald miktarda deme tarihindeki Merkez Bankas dviz kuru zerinden her
iletme ylnn sonunda DS'ye denir.
(Deiik birinci cmle: 13/2/2011-6111/128 md.) 4628 sayl Kanun kapsamnda kurulmu
ve kurulacak olan hidroelektrik santrallar iin imzalanan su kullanm hakk anlamas
hkmleri erevesinde DSye denecek olan enerji hissesi katlm paynn hesabnda esas
alnacak tesis bedeli, tek veya ok maksatl tesislerde tesisin ihaleye esas ilk kefi;
a) Enerji tesisini ihtiva ediyorsa, tesisin DS tarafndan yaplan ksmn ilk keif bedeli,
b) Enerji tesisini ihtiva etmiyorsa, ortak tesise ait ilk keif bedeli,
TEFE/FE ile su kullanm anlamasnn yapld tarihe getirilmi olan bedelin %
30undan fazlasn geemez ve (b) bendi kapsamna giren tesislerde, DS tarafndan enerji
tesisine harcanan miktar var ise TEFE/FE ile hesaplanarak ayrca enerji hissesi katlm
payna ilave edilir. Proje ile ilgili kamulatrmalar iin yaplm ve yaplacak olan demelerin
TEFE ile su kullanm anlamas tarihine getirilmi bedelinin enerji hissesine den miktarnn
tamam irket tarafndan denir.

159

ORMAN KANUNU
Kanun Numaras : 6831
Kabul Tarihi : 31/8/1956
Yaymland R.Gazete : Tarih : 8/9/1956 Say : 9402
.
.
.
Madde 17 Devlet ormanlar iinde bu ormanlarn korunmas, istihsal ve imar ile alakal
olarak yaplacak her nevi bina ve tesisler mstesna olmak zere; her eit bina ve al inas
ve hayvanlarn barnmasna mahsus yerler yaplmas ve tarla almas, ilenmesi, ekilmesi ve
orman iinde yerleilmesi yasaktr.
Devlet ormanlarnn herhangi bir suretle yanmasndan veya aklklarndan faydalanlarak
igal, ama veya herhangi ekilde olursa olsun kesme, skme, budama veya boma yollariyle
elde edilecek yerlerle buralarda yaplacak her trl yap ve tesisler, ahslar adna tapuya
tescil olunamaz. Buralara dorudan doruya orman idaresince el konulur. (Mlga son iki
cmle: 17/6/2004-5192/1 md.) (Ek cmle: 17/6/2004-5192/1 md.) Yanan orman
alanlarndaki her trl emval Orman Genel Mdrlnce deerlendirilir.
(Deiik fkra: 22/5/1987 - 3373/7 md.; ptal: Ana. Mah.nin 17/12/2002 tarihli ve
E.:2000/75, K.:2002/200 sayl Karar ile; Yeniden dzenleme: 17/6/2004-5192/1 md.)
(Deiik birinci cmle: 25/6/2010-6001/33 md.) Savunma, ulam, enerji, haberleme, su,
atk su, petrol, doalgaz, altyap, kat atk bertaraf ve dzenli depolama tesislerinin; baraj,
glet, sokak hayvanlar bakmevi ve mezarlklarn; Devlete ait salk, eitim ve spor
tesislerinin ve bunlarla ilgili her trl yer ve binann Devlet ormanlar zerinde bulunmas
veya yaplmasnda kamu yarar ve zaruret olmas halinde, gerek ve tzel kiilere bedeli
mukabilinde evre ve Orman Bakanlnca izin verilebilir. Devlete yaplan ve/veya
160

iletilenlerden bedel alnmaz. Bu izin sresi krkdokuz yl geemez. Bu alanlarda Devlete

yaplanlarn dndaki her trl bina ve tesisler iznin sona ermesi halinde eksiksiz ve bedelsiz
olarak Orman Genel Mdrlnn tasarrufuna geer. Sz konusu tesisler Orman Genel
Mdrl veya evre ve Orman Bakanl ihtiyacnda kullanlabilir veya kiraya verilmek
suretiyle deerlendirilebilir. zin ama ve artlarna uygun olarak faaliyet gsteren hak
sahiplerinin izin sreleri; yer, bina ve tesislerin rayi deeri zerinden belirlenecek yllk
bedelle doksandokuz yla kadar uzatlabilir. Bu durumda devir ilemleri uzatma sresi
sonunda yaplr. Verilen izinler ama dnda kullanlamaz.
(Ek fkra: 23/9/1983 - 2896/10 md.; ptal: Ana. Mah.nin 17/12/2002 tarihli ve
E.:2000/75, K.:2002/200 sayl Karar ile; Yeniden dzenleme: 17/6/2004-5192/1 md.)
Yukardaki fkrada belirtilen bina ve tesislerin hkmi ahsiyeti haiz amme messeselerine ait
ormanlarda veya hususi ormanlarda yaplmak istenmesi halinde de evre ve Orman
Bakanlnca izin verilebilir. Bu takdirde kullanm bedeli, sresi, yaplan bina ve tesislerin
devri gibi hususlar genel hkmlere uygun olarak taraflarca tespit edilir.

Ek Madde 11 (Ek : 25/6/2010-6001/33 md.)

Bu Kanunun 17 nci maddesinin nc fkrasna gre;
a) Salk, eitim ve spor tesisi yapm maksadyla verilen izinlere konu asli tesislerin
dndaki kafeterya, kantin, otopark gibi yan nitelerin kiralanmasnn, ayn fkra kapsamnda
dier izinlere konu tesislerin tamamnn veya bir blmnn kiralanmasnn veya zelletirme
uygulamalar kapsamnda iletme hakknn devredilmesinin, yap-ilet-devret modeli ile
yaptrlmasnn izin sahibi tarafndan talep edilmesi halinde izin verilebilir.
b) Turizm izinleri dndaki izinlere konu tesislerin izin sahibince nc kiilere
kiralanmas halinde; orman saylan alana isabet eden kira bedelinin yzde ellisi her yl Orman
Genel Mdrl zel bte hesabna izin sahibi tarafndan yatrlr.
c) Genel bte kapsamndaki kamu idareleri ile dier kamu kurum ve kurulularna
verilen bedelsiz izinlerin zelletirme uygulamalar kapsamnda iletme hakknn devri
hlinde, mevcut izinlerin izin bedeli karl olarak iletme hakk devir bedeli zerinden,
ormanlk alanlarn devredilen toplam kullanm alanlar iindeki yzde oran dikkate alnarak
hesaplanacak tutarn binde bei bir defaya mahsus olmak zere iletici tarafndan devir alma
tarihinden itibaren ay iinde defaten Orman Genel Mdrl zel bte hesabna yatrlr.
Bu izinlerden ayrca bir bedel alnmaz. Kamu kurum ve kurulularna verilen bedelli izinlerin
zelletirme uygulamalar kapsamnda iletme hakknn devri halinde taahht senedinde yer
alan bedeller dnda iletme hakk bedeli zerinden herhangi bir bedel alnmaz. zinler, ilgili
kamu idareleri veya kamu kurum ve kurulular adna devam eder. Ancak taahht senetlerinde
yer alan haklar iletme sresi iinde ayn ekilde ileticiler tarafndan kullanlr ve
ykmllkler yine iletme sresi iinde ileticiler tarafndan yerine getirilir.
) Genel bte kapsamndaki kamu idareleri ile dier kamu kurum ve kurulularna
verilen bedelsiz izinlere konu tesislerin yap-ilet-devret modeli esas alnarak yaptrlmas ve
ilettirilmesi halinde iletme sresi iinde herhangi bir bedel alnmaz. Kamu kurum ve
kurulularna verilen bedelli izinlerde ise taahht senedinde yer alan bedeller dnda herhangi
bir bedel alnmaz. zinler, ilgili kamu idareleri veya kamu kurum ve kurulular adna devam
161

eder. Ancak taahht senetlerinde yer alan haklar iletme sresi iinde ayn ekilde ileticiler
tarafndan kullanlr ve ykmllkler yine iletme sresi iinde ileticiler tarafndan yerine
getirilir.
d) Bu maddenin yrrle girmesinden nce genel bte kapsamndaki kamu idareleri
ile dier kamu kurum ve kurulularna verilen bedelsiz izinlerin iletme hakknn devredilmi
veya izinlere konu tesislerin yap-ilet-devret modeli ile yaptrlm olmas hlinde herhangi
bir bedel alnmaz. Kamu kurum ve kurulularna verilen bedelli izinlerde ise taahht
senedinde yer alan bedeller dnda herhangi bir bedel alnmaz. zinler, ilgili kamu idareleri
veya kamu kurum ve kurulular adna devam eder. Ancak taahht senetlerinde yer alan
haklar iletme sresi iinde ayn ekilde ileticiler tarafndan kullanlr ve ykmllkler yine
iletme sresi iinde ileticiler tarafndan yerine getirilir.

DEVLET DESTEKLERNN ZLENMES VE DENETLENMES

HAKKINDA KANUN
Kanun Numaras : 6015
Kabul Tarihi : 13/10/2010
Yaymland R.Gazete : Tarih: 23/10/2010 Say : 27738
Ama ve kapsam
MADDE 1 (1) Bu Kanunun amac, devlet desteklerinin Trkiye ile Avrupa Birlii
arasndaki anlamalara uygun olarak dzenlenmesini ve ilgili mercilere bildirimini salamak
zere ilke ve esaslarn belirlenerek desteklerin izlenmesi ve denetlenmesine ilikin usul ve
esaslar tespit etmektir.
(2) Bu Kanun hkmleri tarm, balklk ve hizmet sektrlerindeki devlet desteklerini
kapsamaz.
.
.
.
Baz yatrmlarn tamamlanm saylmas
GEC MADDE 5 (1) 31/12/2001 tarihinden nce dzenlenmi ve yatrm sresi bitmi
yatrm tevik belgelerinden; bu Kanunun yrrle girdii tarihten nce iptal edilenler, yapilet-devret modeli kapsamnda gerekletirilen yatrmlar iin dzenlenenler ve Kaynak
162

Kullanm Destekleme Primi ihtiva edenler hari, dierleri herhangi bir ilem yaplmakszn
gereklemi haliyle tamamlanm saylr. Bu belgelerde, ihracat taahhd aranmaz. Daha
sonra tevik belgesinin ksmen veya tamamen iptalini gerektirecek bir durumun ortaya
kmas veya tespiti halinde, Hazine Mstearl ilgili mevzuat erevesinde gerekli ilemleri
yapar.

KAMU FNANSMANI VE BOR YNETMNN

DZENLENMES HAKKINDA KANUN
(Kamu Finansman ve Bor Ynetiminin Dzenlenmesi Hakknda Kanun ile
Hazine Mstearl ile D Ticaret Mstearl Tekilt ve Grevleri Hakknda
Kanunda ve Belediyelere ve l zel darelerine Genel Bte Vergi Gelirlerinden
Pay Verilmesi Hakknda Kanunda Deiiklik Yaplmasna Dair Kanun)
Kanun Numaras : 4749
Kabul Tarihi : 28/3/2002
Yaymland R. Gazete : Tarih : 9/4/2002 Say : 24721
BRNC BLM
Ama, Kapsam ve Tanmlar
Ama
Madde 1 - Bu Kanunun amac; lkenin kalknma hedeflerini dikkate alarak,
piyasalarda gven ve istikrar koruyarak ve makro ekonomik dengeleri gzeterek, Devletin i
ve d borlanmasna, hibe almasna, bor ve hibe vermesine, nakit ynetiminin maliye ve
para politikalar ile koordineli bir ekilde yrtlmesine, verilecek garantilerin, bu borlanma
ve garantilerden doan finansal alacaklar ile Devlet i ve Devlet d borcunun etkin bir
ekilde ynetimine ve izlenmesine, Hazine Mstearl ile 2 nci Maddede yer alan kurulular
arasndaki mal ilikilerin dzenlenmesine ve bu hususlar dahil olmak zere Mstearlk
tarafndan stlenilen her trl mal ykmlln geri denmesi, ilgili bte hesaplarna
kaydedilmesi ve raporlanmasna ilikin usul ve esaslar dzenlemektir.
Kapsam
163

Madde 2 - Bu Kanun; merkezi ynetim kapsamndaki kamu idareleri, sosyal gvenlik

kurumlar, kamu iktisadi teebbslerini, zel hukuk hkmlerine tbi olmakla beraber
sermayesinin yzde ellisinden fazlas kamuya ait olan kurulular, fonlar, kamu bankalarn,
yatrm ve kalknma bankalarn, bykehir belediyelerini, belediyeleri ve bunlara bal
kurulular ile sair yerel ynetim kurulularn, yap-ilet-devret, yap-ilet ve iletme hakk
devri ve benzeri finansman modelleri erevesinde gerekletirilmesi ngrlen projeler
kapsamnda deme ykmllkleri Hazine Mstearlnca garanti edilen kurulular ve
hibelerle snrl olmak kaydyla sivil toplum rgtlerini kapsar.
Tanmlar
Madde 3 - Bu Kanunda yer alan;
Bakan: Hazine Mstearlnn bal bulunduu Bakan,
Mstearlk: Hazine Mstearln,
Mstear: Hazine Mstearn,
Bor servisi: Devlet i borcu ve Devlet d borcundan doan anapara ve faiz demeleri
ile bu borlara ilikin iskonto giderleri ile cret ve dier demeleri,
Devlet borcu: Trkiye Cumhuriyeti adna Mstearln borlu sfat ile taraf olduu ya
da stlendii her trl mal ykmllkleri,
Devlet d borcu: Mstearlk tarafndan herhangi bir d finansman kaynandan belirli
bir itfa plnna gre geri denmek zere salanan finansman imknlar ile Hazine garantileri
kapsamnda Mstearlk tarafndan stlenilen her trl mal ykmllkleri,
Devlet i borcu: Mstearlk tarafndan yurt iinde ihra olunan Devlet i borlanma
senetleri, Hazinenin geici nakit ihtiyacn karlamak iin yurt ii piyasalardan yapt
borlanmalar ve senede bal olup olmadna baklmakszn Mstearlk tarafndan stlenilen
her trl mal ykmllkleri,
Devlet i borlanma senetleri: Mstearlk tarafndan yurt iinde ihra edilen borlanma
senetlerini,
Devlet tahvili: hra edildikleri tarih itibaryla bir yl (364 gn) ve daha uzun vadeli
Devlet i borlanma senetlerini,
D borcun devri: Mstearlk tarafndan herhangi bir d finansman kaynandan
salanan d finansman imknlarnn ekonominin eitli sektrlerinde gelimeyi salamak
ve/veya finansman ihtiyacn karlamak zere genel bte kapsamndaki kamu idareleri ile
Yksekretim Kurulu, niversiteler ve yksek teknoloji enstitleri dndaki kamu kurum ve
kurulular ile bankalara, anlamann mal artlar ile birlikte, asl borlusu bu kurulular
olmak kaydyla aktarlmasn,
D borcun ikraz: Mstearlk tarafndan herhangi bir d finansman kaynandan
salanan d finansman imknlarnn ekonominin eitli sektrlerinde gelimeyi salamak
ve/veya finansman ihtiyacn karlamak zere genel bte kapsamndaki kamu idareleri ile
164

Yksekretim Kurulu, niversiteler ve yksek teknoloji enstitleri dndaki kamu kurum ve

kurulular ile yatrm ve kalknma bankalarna gerektiinde anlamann mal artlarna bal
kalmakszn aktarlmasn,
D borcun tahsisi: (Deiik: 16/7/2008-5787/1 md.) Mstearlk tarafndan herhangi
bir d finansman kaynandan salanan d finansman imknlarnn ekonominin eitli
sektrlerinde gelimeyi salamak ve/veya finansman ihtiyacn karlamak zere, genel bte
kapsamndaki kamu idarelerine, Yksekretim Kuruluna, niversitelere, Karayollar Genel
Mdrlne, Devlet Su leri Genel Mdrlne ve yksek teknoloji enstitlerine;
savunma ve gvenlik hizmetleri sektrleri ile snrl olmak zere nihai kullancsnn genel
bte kapsamndaki kamu idarelerinden olmas durumunda projeyi yrten zel bte
kapsamndaki kurululara anlamadaki amaca sadk kalnarak kullandrlmasn,
D finansman: Herhangi bir d finansman kaynandan salanan Devlet d borcu,
garantili imkn ve hibe veya mnferiden bunlarn her birini,
D finansman kayna: D finansman salayan yabanc lkeler, lkelerce oluturulan
birlikler, resm finansman fonlar, uluslararas ve blgesel kurulular ile uluslararas sermaye
ve finansman piyasalarnda faaliyet gsteren yatrm bankalar da dahil olmak zere bankalar,
satc veya alc kredisi salayan kurulular ile firmalar veya mnferiden bunlarn her birini,
D imkn: Bu Kanun kapsamnda yer alan kurulularn kendi adna herhangi bir d
finansman kaynandan Hazine garantileri olmakszn saladklar finansman imkn ve
hibeyi,
Dier Hazine alaca: (Ek: 16/7/2008-5787/1 md.) Hazine alaca dnda kalan ve
Mstearln Devlet tzel kiiliini temsilen taraf olduu ilemlerden kaynaklanan alacaklar,
Garanti creti: Hazine garantileri nedeniyle lehine garanti verilen taraftan verilecek her
garanti iin bir defaya mahsus olmak kaydyla alnan creti,
Garantili imkn: Bu Kanun kapsamnda yer alan kurululara salanan Hazine geri
deme garantisi, Hazine yatrm garantisi ve Hazine lke garantisini,
Genel giderler: (Deiik: 16/7/2008-5787/1 md.) Devlet borcunun yrtlmesi ve
ynetilmesi iin yaplan kayt ve tescil giderleri, kredi derecelendirme kurulularna denen
cretler, avukatlk creti, mavirlik creti, kur farklar, komisyon demeleri, gecikme faiz ve
cezalar, Devlet i borlanma senetleri basm ve ilan giderleri ve benzeri tm masraf ve
giderleri ile nakit aklarnn ve banka hesaplarnn ynetilmesi kapsamnda doan komisyon
giderlerini,
Hazine alaca: Herhangi bir d finansman kaynandan temin edilen finansman
imknlar iin verilen Hazine garantileri veya bu imknlarn ikraz suretiyle kullandrlmas ya
da bunlar dnda olmakla birlikte ilgili mevzuattan kaynaklanan ilemler nedeniyle doan ve
Hazine tarafndan stlenilen her trl demeye ve/veya Hazine tarafndan ikrazen ihra edilen
Devlet i borlanma senetlerine ilikin olarak ortaya kan alaca,
Hazine bonosu: hra edildikleri tarih itibaryla vadeleri bir yldan ksa olan (364 gne
kadar) Devlet i borlanma senetlerini,

165

Hazine garantileri: Hazine geri deme garantisi, Hazine yatrm garantisi, Hazine kar
garantisi ve Hazine lke garantisi veya mnferiden her birini,
Hazine geri deme garantisi: Kamu iktisadi teebbsleri, zel hukuk hkmlerine tbi
olmakla beraber sermayelerinin yzde ellisinden fazlas kamuya ait olan kurulular, fonlar,
kamu bankalar, yatrm ve kalknma bankalar, bykehir belediyeleri, belediyeler ve
bunlara bal kurulular ile sair yerel ynetim kurulular ve 5018 sayl Kanunun II/B sayl
cetvelinde yer alan idareler lehine bu kurulularn d finansman kaynandan saladklar d
borlarnn geri denmesi hususunda verilen garantileri,
Hazine yatrm garantisi: (Deiik: 16/7/2008-5787/1 md.) yap-ilet-devret, yap-ilet
ve iletme hakk devri ve benzeri finansman modelleri kapsamnda ilgili kanun
hkmlerine dayanan ve bunlarla snrl olmak zere verilen garantileri,
Hazine kar garantisi: Herhangi bir d finansman kaynann ihdas ettii garanti
programlar erevesinde kamu iktisadi teebbsleri, zel hukuk hkmlerine tbi olmakla
beraber sermayelerinin yzde ellisinden fazlas kamuya ait olan kurulular, fonlar, kamu
bankalar, yatrm ve kalknma bankalar, bykehir belediyeleri, belediyeler ve bunlara bal
kurulular ile sair yerel ynetim kurulularnn borlu sfatyla uluslararas piyasalardan temin
edecekleri finansman imknlar iin bir d finansman kayna tarafndan verilen garantiye
kar verilen garantiler ile herhangi bir d finansman kaynann ihdas ettii garanti
programlar erevesinde yap-ilet-devret, yap-ilet ve iletme hakk devri ile benzeri
finansman modelleri kapsamnda gerekletirilecek projelerle ilgili olarak, mevzuatta
ngrlen Hazine garantileri ile snrl olmak ve artlar Mstearlk tarafndan mzakere
edilmek zere, bir d finansman kayna tarafndan verilen garantiye kar verilen garantileri,
Hazine lke garantisi: Yabanc lkelerin herhangi bir d finansman kaynandan
salayacaklar finansmann geri denmesi hususunda verilen garantileri,
Hazine saymanl: Mstearlk Devlet Borlar, demeler ve D demeler
Saymanlklarnn her birini,
Hibe: (Deiik: 16/7/2008-5787/1 md.) Herhangi bir d finansman kaynandan geri
deme ykmll olmakszn Trkiye Cumhuriyetinin ald ayni ve/veya nakdi yardm ile
Trkiye Cumhuriyetinin yabanc lkeler, yabanc lkelerin kurulular, uluslararas kurulular
ve oluturulacak uluslararas yardm konsorsiyumlarna verdii ayni ve/veya nakdi yardm,
hra tutar: Her bir menkul kymetin sat fiyat ile nominal tutarnn arplmas
suretiyle hesaplanan deeri,
kraz creti: D borcun ikraz nedeniyle ikraz edilen taraftan ikraz edilen tutar
zerinden bir defaya mahsus olmak kaydyla alnan creti,
Nakit Devlet i borlanma senetleri: Karlnda Hazineye nakit imkn salayan
Devlet i borlanma senetlerini,
Net bor kullanm: Yl iinde yaplan i ve d borlanmalardan yl iinde vadesi
gelen anapara demelerinin dlmesi ile elde edilen tutar,

166

zel tertip Devlet i borlanma senetleri: lgili yl bte kanunu ve ilgili mevzuat
erevesinde ihra edilmi olan ve karlnda herhangi bir nakit girii salanmayan Devlet i
borlanma senetlerini,
Para piyasas nakit ilemleri: (Deiik: 16/7/2008-5787/1 md.) Hazinenin ksa vadeli
nakit ihtiyacn karlamak zere fiziken basl olmayan Devlet i borlanma senedi karmak
veya para piyasas aralarn kullanmak suretiyle yaplan azami otuz gn vadeli
borlanmalar,
Piyasa yapcl: Devlet i borlanma senetleri ihalelerinde ve sz konusu senetlerin
ikincil piyasa ilemlerinde etkinliin artrlmas amacyla nceden belirlenen kriterlere gre
seilmi bankalara Mstearlk tarafndan baz hak ve grevler verilmesini ieren sistemi,
Piyasa yapcs: Devlet i borlanma senetleri ihalelerinde ve sz konusu senetlerin
ikincil piyasa ilemlerinde etkinliin artrlmas amacyla nceden belirlenen kriterlere gre
seilmi bankay,
Program kredisi: Mstearlk tarafndan lkenin makro ekonomik programlar
erevesinde, dorudan veya Hazine garantisi altnda, kamunun finansman ihtiyacnn
karlanmas amacyla herhangi bir d finansman kaynandan salanan finansman imknn,
Proje: (Deiik: 16/7/2008-5787/1 md.) Yllk yatrm programlarnda yer alan
projeleri, milli savunma projelerini, nitelii itibaryla yllk yatrm programna tabi olmayan
projeler ile yap-ilet-devret, yap-ilet, iletme hakk devri ve benzeri finansman modelleri
erevesinde gerekletirilen projeleri veya mnferiden bunlardan her birini,
Proje kredisi: Projelerin gereklemesi iin herhangi bir d finansman kaynandan
salanan finansman imknn,
Risk hesab: Bu Kanunun ilgili hkmleri erevesinde Trkiye Cumhuriyet Merkez
Bankas nezdinde oluturulan hesab,
Sivil toplum rgt: Devlet tekilat iinde yer almayan, kendi idari ve mal bamszl olan,
kamu yararna hizmet verdii Bakanlar Kurulu karar ile tespit edilen ve kr amac gtmeyen
hkmi ahsiyeti haiz kurulular,
(Ek: 16/7/2008-5787/1 md.) Stratejik lt: Borlanma ve risk ynetiminde esas alnacak
olan ve bor ynetiminin genel risk/maliyet hedeflerini ifade eden gsterge ve kriterleri,
Takas: Devlet borcuna ilikin nakit aklarnn, taraflardan birisi Mstearlk olmak kaydyla,
iki taraf arasnda dorudan veya dolayl olarak deiimine imkn tanyan finansal arac,
Trev rn: Devlet borcunun etkin bir ekilde idare edilebilmesi ve risk ynetimi amacyla
yurt ii veya uluslararas sermaye piyasalarnda kullanlan her trl finansal arac,
fade eder.
KNC BLM
Yetki
167

Yetki
Madde 4 - Trkiye Cumhuriyeti adna Devlet i borcu ve Devlet d borcu almaya, Hazine
geri deme garantisi, Hazine kar garantisi vermeye ve verilen garantilerin artlarnda
deiiklik yapmaya, d finansman temini izni vermeye hibe almaya, d finansman
imknlarn d borcun devri, anlamann mali artlarna bal kalarak d borcun ikraz, d
borcun tahsisi yoluyla kullandrmaya ve yeni mal ykmllk yaratmaya, bu bor ve
ykmllkler ile bunlardan kaynaklanan Hazine alacaklarn ynetmeye Bakan yetkilidir.
Bakan bu yetkisini ve bu Kanun ile kendisine verilen grevlerin yerine getirilmesine ilikin
yetkilerinden uygun grdklerini ilgili bte ylnda geerli olmak zere Mstearla
devredebilir. Yetki devri, Bakann sorumluluunu ortadan kaldrmaz.
lkelerce oluturulan birlikler, uluslararas ve blgesel kurulular ile akdedilen ekonomik ve
mal anlamalar kapsamnda doan ekonomik ve mal nitelikteki hak ve yetkileri kullanmaya
Bakan yetkilidir.
(Deiik drdnc fkra: 16/7/2008-5787/2 md.) Hazine yatrm garantisi ve Hazine lke
garantisi vermeye, verilen garantilerin artlarnda deiiklik yapmaya; bor ve hibe vermeye;
Devlet Planlama Tekilat Mstearlnn uygun gr ile gerekletirilmesi ivedi ve zaruri
olan projeleri tespit etmeye ve gerektiinde tespit edilen bu projelere Trkiye Cumhuriyeti
adna salanan d finansmann anlamalardaki koullarna bal kalmakszn d borcun
ikraz suretiyle kullandrlmasna karar vermeye; 3996 sayl Kanun hkmlerine gre yapilet-devret modeli ile genel bte kapsamndaki kamu idareleri tarafndan gerekletirilen
yatrm ve hizmetlere ilikin szlemelerin sresinden nce feshedilerek tesisin ilgili idareler
tarafndan devralnmas halinde szlemelerinde ngrlm olmas kaydyla sz konusu
yatrm ve hizmetler iin salanan d finansman stlenecek kuruluu ve stlenim koullarn
belirlemeye; Mstearln gr ve Bakann teklifi zerine Bakanlar Kurulu yetkilidir.
(Ek fkra: 16/7/2008-5787/2 md.) Genel ynetim kapsamndaki mahalli idareler ile bal
kurulular ve iktisadi teebbslerinin yurtii piyasalarda yapacaklar tahvil ihralar
Mstearln iznine tabidir. Bu iznin verilmesi Hazine garantisi saland anlamna gelmez.
Sz konusu izin srecine ilikin usul ve esaslar Mstearlk tarafndan hazrlanacak bir
ynetmelikle belirlenir. Sermaye piyasas mevzuat hkmleri sakldr.
Mstearlk, 2 nci Maddede yer alan kurulularn Hazinenin herhangi bir suretle ilgili
anlamalara taraf olmakszn yapt borlanmalarndan hi bir ekilde sorumlu tutulamaz.
(Ek fkra: 26/12/2006-5568/1 md.) Yllk yatrm programnda yer alan projelere d
finansman temini izni verilmesi iin Devlet Planlama Tekilat Mstearlnn uygun gr
aranr. Kurulu, ihale mevzuat dahil olmak zere projelerle ilgili olarak tbi olduu mevzuata
uymakla ykml olup, d finansman temini izni verilmi olmas kuruluun bu husustaki
sorumluluunu ortadan kaldrmaz. Teknik ve ekonomik adan yaplabilirlii de dahil olmak
zere proje ile ilgili her trl sorumluluk tamamen ilgili kurulua aittir. Mstearln yetki ve
sorumluluu, talep edilen d finansmann salanmas ve sonulandrlmas ile snrldr. (Ek
cmle: 16/7/2008-5787/2 md.) Bu projelere d finansman temini aamasnda da projelerin
yllk yatrm programndaki yeri, tutar ve denei konusunda Devlet Planlama Tekilat
Mstearlnn uygun gr alnr.

168

HAZNEYE AT TAINMAZ MALLARIN

DEERLENDRLMES VE KATMA DEER VERGS
KANUNUNDA DEKLK YAPILMASI
HAKKINDA KANUN
Kanun Numaras : 4706
Kabul Tarihi : 29/6/2001
Yaymland R. Gazete : Tarih : 18/7/2001 Say : 24466
Ama
Madde 1- (Deiik: 3/7/2003-4916/1 md.)
Bu Kanunun amac; Hazineye ait tanmazlarn daha ksa srede ekonomiye
kazandrlmasdr. Bu Kanunda geen Bakanlk deyimi Maliye Bakanln ifade eder.
.
.
.
Ek Madde 2 (Ek: 24/7/2008-5793/28 md.)
Hazinenin zel mlkiyetinde bulunan tanmazlar zerinde tesis edilecek irtifak haklar ile
Devletin hkm ve tasarrufu altnda bulunan yerler zerinde verilecek kullanma izinlerinde,
irtifak hakk veya kullanma izni bedellerine ilave olarak, bu alanlarda yrtlen faaliyetlerden
elde edilecek tm hslatn yzde 1i orannda Hazinece pay alnr.
Tarm ve hayvanclk ile sanayi ve tersane yatrm yaplmak amacyla tesis edilen irtifak
haklar ve verilen kullanma izinlerinde bu oran binde bir olarak uygulanr. Kamu yararna
alan dernekler ve vergi muafiyeti tannan vakflarca salk, eitim ve spor tesisleri
yaplmas amacyla tesis edilen irtifak haklar ve verilen kullanma izinleri ile vakflarca
kurulan yksekretim kurumlar ve 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayl zelletirme
Uygulamalar Hakknda Kanun hkmlerine gre gerek ve tzel kiiler lehine tesis edilen
irtifak haklar ve verilen kullanma izinlerinde hslat pay alnmaz.
(Ek fkra: 25/6/2010-6001/45 md.) Karayollar Genel Mdrl tarafndan 8/6/1994 tarihli
ve 3996 sayl Baz Yatrm ve Hizmetlerin yap-ilet-devret Modeli erevesinde
Yaptrlmas Hakknda Kanun ile 28/5/1988 tarihli ve 3465 sayl Karayollar Genel
Mdrl Dndaki Kurulularn Erime Kontroll Karayolu (Otoyol) Yapm,
Bakm ve letilmesi ile Grevlendirilmesi Hakknda Kanun kapsamnda gerekletirilen
veya gerekletirilecek karayollar yatrmlar iin Hazinenin zel mlkiyetinde bulunan
169

tanmazlarn zerinde tesis edilen irtifak haklar ile Devletin hkm ve tasarrufu altnda
bulunan yerler zerinde verilen kullanma izinlerinde, irtifak hakk veya kullanma izni
bedelleri ile haslat pay alnmaz.
(Ek fkra: 23/7/2010-6009/34 md.) Gmrk Mstearl tarafndan 8/6/1994 tarihli ve
3996 sayl Baz Yatrm ve Hizmetlerin Yap-let-Devret Modeli erevesinde
Yaptrlmas Hakknda Kanun kapsamnda gerekletirilen veya geekletirilecek olan
gmrk kaplarnn modernizasyonu ile gmrk idarelerine ait bina ve alt yap tesislerine
ilikin yatrmlar iin Hazinenin zel mlkiyetinde bulunan tanmazlarn zerinde tesis edilen
irtifak haklar ile Devletin hkm ve tasarrufu altnda bulunan yerler zerinde verilen
kullanma izinlerinde irtifak hakk veya kullanma izni bedelleri ile haslat pay; zel kanunlar
uyarnca ilgilileri tarafndan bedeli denmek suretiyle kamulatrlarak Hazine adna tescil
edilen veya tapudan terkin edilen tanmazlar zerinde ilgilileri lehine tesis edilecek irtifak
haklar veya verilecek kullanma izinlerinde haslat pay alnmaz.

170

ELEKTRK PYASASI KANUNU

Kanun Numaras : 4628
Kabul Tarihi : 20/2/2001
Yaymland R. Gazete : Tarih : 3/3/2001 Say : 24335 Mk.
Ama, kapsam ve tanmlar
Madde 1 Bu Kanunun amac; elektriin yeterli, kaliteli, srekli, dk maliyetli ve evreyle
uyumlu bir ekilde tketicilerin kullanmna sunulmas iin, rekabet ortamnda zel hukuk
hkmlerine gre faaliyet gsterebilecek, mali adan gl, istikrarl ve effaf bir elektrik
enerjisi piyasasnn oluturulmas ve bu piyasada bamsz bir dzenleme ve denetimin
salanmasdr.
Bu Kanun; elektrik retimi, iletimi, datm, toptan sat, perakende sat, perakende sat
hizmeti, ithalat ve ihracat ile bu faaliyetlerle ilikili tm gerek ve tzel kiilerin hak ve
ykmllklerini, Elektrik Piyasas Dzenleme Kurumunun kurulmas ile alma usul ve
esaslarn ve elektrik retim ve datm varlklarnn zelletirilmesinde izlenecek usul
kapsar.
Bu Kanunun uygulanmasnda;
1. Bakanlk: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanln,
2. Bakan: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakann,
3. TEA: Trkiye Elektrik retim letim Anonim irketini,
4. TEDA: Trkiye Elektrik Datm Anonim irketini,
5. DS: Devlet Su leri Genel Mdrln,
6. Kurum: (Deiik ibare: 18/4/2001 - 4646/14 md.) Enerji Piyasas Dzenleme Kurumunu,
7. Kurul: (Deiik ibare: 18/4/2001 - 4646/14 md.) Enerji Piyasas Dzenleme Kurulunu,
8. Mevcut szlemeler: Bu Kanunun yrrle girdii tarihten nce, 4/12/1984 tarihli ve
3096 sayl Kanun, 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayl Kanun, 16/7/1997 tarihli ve 4283 sayl
Kanun, 21/1/2000 tarihli ve 4501 sayl Kanun hkmleri ve ilgili ynetmeliklere gre
imzalanan szlemeleri, imtiyaz szlemelerini ve uygulama szlemelerini, ifade eder.
Elektrik piyasas faaliyetleri
Madde 2 Elektrik piyasas faaliyetleri bu Kanun hkmlerine gre piyasada faaliyet
gsterecek tzel kiilerin retim, iletim, datm, toptan sat, perakende sat, perakende sat
hizmeti, ticaret, ithalat ve ihracat faaliyetleridir.

171

Piyasada faaliyet gsterecek tzel kiilerin faaliyetlerinde uymalar gereken usul ve esaslar bu
Kanun ve ilgili ynetmeliklerle dzenlenir.
(Deiik nc fkra: 10/5/2006-5496/2 md.) Piyasada faaliyet gsterebilecek zel hukuk
hkmlerine tbi tzel kiilerin, 6762 sayl Trk Ticaret Kanunu hkmlerine gre anonim
irket veya limited irket olarak kurulmas ve anonim irketlerin sermaye piyasas mevzuatna
gre borsada ilem grenler dndaki hisselerinin nama yazl olmas arttr. Bu irketlerin
ana szlemelerinde bulunmas gereken hususlar ynetmelikle dzenlenir.
Piyasada, bu Kanun hkmleri uyarnca lisans almak kouluyla yerine getirilebilecek
faaliyetler ve faaliyet gsterebilecek tzel kiiler unlardr:
a) (Deiik: 9/7/2008-5784/2 md.) retim faaliyeti gsterebilecek tzel kiiler: zel
sektr retim irketleri, Elektrik retim Anonim irketi ve bal ortaklklar, Elektrik retim
Anonim irketinin yeniden yaplandrlmasyla oluan dier kamu retim irketleri ile
otoprodktr ve otoprodktr gruplardr. zel sektr ve kamu retim irketleri, lisanslar
uyarnca gerek ve tzel kiilere elektrik enerjisi ve/veya kapasite sat yapar.
1. Elektrik retim Anonim irketi; DS bnyesindeki retim tesislerini bu Kanun
hkmlerine gre devralr, TEA' dan devralnan ve zel hukuk hkmlerine tabi tzel
kiilere devri yaplmam retim tesislerini kendisi ve/veya bal ortaklklar ile Elektrik
retim Anonim irketinin yeniden yaplandrlmasyla oluan dier kamu retim irketleri
vastasyla iletir ya da gerektiinde sistemden karr.
Elektrik retim Anonim irketi, mevcut szlemeler kapsamnda iletme hakk devri
yoluyla zel hukuk hkmlerine tabi tzel kiilere devri yaplm veya yaplacak tesis ve
iletmelerin ve bunlara yaplacak ilave ve idame yatrmlarnn mlkiyetini muhafaza eder.
Elektrik retim Anonim irketi Ek Madde 3 kapsamnda verilen grevleri yerine getirir.
d) Toptan sat faaliyeti gsterebilecek tzel kiiler: Toptan sat faaliyetleri, Trkiye
Elektrik Ticaret ve Taahht Anonim irketi ve zel sektr toptan sat irketleri tarafndan, bu
Kanun, ilgili ynetmelikler, lisanslar, ebeke ynetmelii, dengeleme ve uzlatrma
ynetmelii ve ikili anlamalar uyarnca yrtlr.
1. Trkiye Elektrik Ticaret ve Taahht Anonim irketi, mevcut szlemeler kapsamnda
imzalanm olan enerji al ve sat anlamalarn TEAdan ve TEDAdan devralr.(Deiik
ikinci ve nc cmle: 9/7/2008-5784/2 md.) Mevcut imtiyaz ve uygulama szlemeleri
kapsamnda enerji alm ve sat anlamalar imzalayabilir, datm irketlerine kar stlendii
enerji alm ve satm taahhtleri ile snrl kalmak zere, bir yl amamak ve Kurul tarafndan
onaylanmak kaydyla enerji alm anlamalar ve Hkmetler aras anlamalar kapsamnda
elektrik enerjisi ithalat ve/veya ihracat anlamalar imzalayabilir.
Lisans genel esaslar ve lisans trleri
Madde 3
.
.

172

.
3. Datm lisans:
Belirli bir blgede datm faaliyetinde bulunulabilmek iin tzel kiilerin Kurumdan almak
zorunda olduklar lisans ifade eder.
(Deiik ikinci ve nc paragraf: 3/7/2005 5398/22 md.) zel sektr datm irketleri,
datm veya perakende sat faaliyeti dnda, retim lisans almak ve hesaplar ayr tutulmak
kaydyla retim tesisi kurabilir ve sahibi olduu veya itirak ilikisinde bulunduu retim
irketi veya irketlerinden lke ortalama elektrik toptan sat fiyatn gemeyecek fiyattan
elektrik enerjisi satn alabilir.
Blgelerinde, mevcut szlemeleri kapsamnda iletme hakk devri yoluyla datm hizmeti
yapma hakk elde etmi zel sektr datm irketleri bu Kanunda belirlenmi ve datm
irketlerinin tabi olduu serbest rekabet koullarn salayacak ekilde szlemelerini tadil
edip, yeni dzenlemelere gemedikleri srece, retim lisans alarak retim tesisi kurma
hakkndan yararlanamaz ve retim faaliyetiyle itigal eden tzel kiilerle kontrol oluturup
oluturmadna baklmakszn itirak ilikisine giremez.
Dier taraftan, mevcut szlemeleri kapsamnda blgelerinde datm hizmeti yapma hakk
elde etmi zel sektr datm irketleri, mevcut szlemelerini Kurulca belirlenecek bir sre
dahilinde serbest rekabet koullarn salayacak ekilde tadil etmekle ykmldrler.
Szlemelerin nitelii bu hkmlerin uygulanmasna engel tekil etmez.
Datm irketleri, tanmlanan bu faaliyetler dnda piyasada baka bir faaliyette bulunamaz.
(Ek cmle : 9/7/2008-5784/3 md.) Datm irketleri, retim ve perakende sat faaliyetlerini,
1/1/2013 tarihinden itibaren ancak ayr tzel kiilikler altnda yrtrler.
Enerji Piyasas Dzenleme Kurumu
Madde 4 Kamu tzel kiiliini haiz, idari ve mali zerklie sahip ve bu Kanun ile kendisine
verilen grevleri yerine getirmek zere Enerji Piyasas Dzenleme Kurumu kurulmutur.
Kurum, tzel kiilerin yetkili olduklar faaliyetleri ve bu faaliyetlerden kaynaklanan hak ve
ykmllklerini tanmlayan Kurul onayl lisanslarn verilmesinden, iletme hakk devri
kapsamndaki mevcut szlemelerin bu Kanun hkmlerine gre dzenlenmesinden, piyasa
performansnn izlenmesinden, performans standartlarnn ve datm ve mteri hizmetleri
ynetmeliklerinin oluturulmasndan, tadilinden ve uygulattrlmasndan, denetlenmesinden,
bu Kanunda yer alan fiyatlandrma esaslarn tespit etmekten, piyasa ihtiyalarn dikkate
alarak serbest olmayan tketicilere yaplan elektrik satnda uygulanacak fiyatlandrma
esaslarn tespit etmekten ve bu fiyatlarda enflasyon nedeniyle ihtiya duyulacak ayarlamalara
ilikin formlleri uygulamaktan ve bunlarn denetlenmesinden ve piyasada bu Kanuna uygun
ekilde davranlmasn salamaktan sorumludur.
Kurum, Kurul kararyla bu Kanun hkmleri uyarnca karaca ynetmelikleri, piyasada
faaliyet gsteren tzel kiilerin ve ilgili kurum ve kurulularn grlerini alarak hazrlar.

173

Kurumun merkezi Ankara'dadr. Kurumun ilikili olduu Bakanlk, Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakanldr. Kurum, datm blgelerinde mteri ilikilerini salamak zere irtibat brolar
kurabilir.
Kurumun tekilat; Enerji Piyasas Dzenleme Kurulu, bakanlk ve hizmet birimlerinden
oluur.
Kurum, bu Kanundan kaynaklanan grevlerini yerine getirirken yetkilerini Enerji Piyasas
Dzenleme Kurulu vastasyla kullanr. Kurumun temsil ve karar organ Kuruldur.
Enerji Piyasas Dzenleme Kurulu ve Kurul Bakanl
Madde 5 .
.
.
Bu Kanunun dier maddeleri ile belirlenen yetkilerinin yan sra, Kurul aadaki yetkilere de
sahiptir:
r) Mevcut szlemelerle ilgili olarak; bu szlemelerin taraflar arasnda yaplacak ve be i
gn ncesinden tarih ve saati Kurula bildirilecek toplantlara, gerek grdnde katlmak.
s) Mevcut szlemelere ilikin olarak, bu Kanun hkmleri uyarnca rekabeti piyasaya geii
kolaylatracak hususlarda, taraflarca deerlendirilmek zere deiiklik nerilerinde
bulunmak ve mevcut szlemelerin ihtilaflarn halline ilikin hkmlerini ihlal etmemek
kaydyla, bu szlemelere ilikin herhangi bir resmi ihtilaf halli srecinin balatlmasndan
nce, ihtilaflarn halli iin arabuluculuk yapmak.
Geici Madde 7 Bu Kanunun yrrle girmesinden sonra dorudan iletim sistemine bal
olan tketiciler ile Kanunun yrrle girmesinden itibaren yirmi drt ay sonra geerli olmak
zere, bir nceki yla ait toplam elektrik enerjisi tketimleri dokuz milyon kilovatsaatten fazla
olan tketiciler serbest tketici olarak kabul edilir.
Bu Kanunun yrrle girmesinden nce iletim sistemine dorudan bal olan tketicilerle
yaplan ve Trkiye Elektrik Ticaret ve Taahht Anonim irketi tarafndan devralnan
szlemeler, bu tketiciler tedarikilerini seene kadar yrrlkte kalr.
Geici Madde 8 (Birinci fkra iptal: Ana.Mahk.nin 13/12/2002 tarih ve E.:2001/293,
2002/28 sayl Karar ile.)
Bu projeler haricinde 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayl Kanun ile 16/7/1997 tarihli ve 4283
sayl Kanun hkmleri erevesinde Hazine garantisi verilemez.
Geici Madde 11 (Ek: 10/5/2006-5496/6 md.)
3096 sayl Trkiye Elektrik Kurumu Dndaki Kurulularn Elektrik retimi, letimi,
Datm ve Ticareti ile Grevlendirilmesi Hakknda Kanun hkmlerine gre Bakanlk ile
yap-ilet-devret szlemesi yapm olan fakat iletmeye girmeden szlemelerini
174

sonlandrm veya sonlandracak irketlerin, 4628 sayl Elektrik Piyasas Kanunu kapsamnda
lisans alarak faaliyetlerini srdrmelerini teminen szleme kapsamnda yap-ilet-devret
tesislerinin kurulmas iin lehlerine irtifak hakk tesis edilmi Hazine arazileri, zerindeki
muhdesatlarn deeri dikkate alnmakszn rayi bedeli zerinden Maliye Bakanlnca irkete
dorudan satlr.
Geici Madde 14 (Ek: 9/7/2008-5784/9 md.)
Ksa dnemde gerekli arz kapasitesinin yeterli bir yedekle oluturulmas amacyla
aadaki tedbirler uygulanr:
a) Trkiye Elektrik Ticaret ve Taahht Anonim irketi, Kanunun 2 nci maddesinin
drdnc fkrasnn (d) bendinde belirtilen koullara bal olmadan ihale yapmak suretiyle,
lisans sahibi tzel kiilere ait mevcut veya iletmeye girecek retim tesislerinin retimlerinin
satn alnmas iin enerji alm szlemeleri yapar. Szlemelerin sresi 31/12/2012 tarihini
geemez. Trkiye Elektrik Ticaret ve Taahht Anonim irketi tarafndan satn alnacak olan
enerji, gei dnemi szlemeleri kapsamnda, tketimleri orannda perakende sat lisans
sahibi datm irketlerine satlr.
b) Herhangi bir datm merkezine balanmadan dorudan iletim tesisi alt sahalarnn
datm gerilimi seviyesindeki fiderlerine dorudan balanmas Kurul tarafndan uygun
grlen ve sadece ilgili retim tesisinin ebekeye balanmas amacyla tesis edilecek olan
balant hatlar, retim faaliyeti gsteren ilgili tzel kiiler tarafndan tesis edilir ve bu tesisler
mnhasran sz konusu retim tesisinin retiminin nakli iin kullanld srece bu tzel
kiiler tarafndan iletilir. Bu konuya ilikin balant ve sistem kullanm anlamalar Trkiye
Elektrik letim Anonim irketi ile yaplr. Bu tesisler iin kamulatrlan tanmazlar Hazine
adna tescil edilir. Bu balant hatlarnn retim faaliyeti gsteren baka bir tzel kii
tarafndan da kullanlmas veya datm sistemi ile irtibatlanmas halinde hatlar, Maliye
Bakanlnn gr alnmak kaydyla ilgili datm irketine devredilir. Bu tesislerin devrine
ilikin usul ve esaslar Kurum tarafndan yaymlanacak bir tebli ile dzenlenir.
31/12/2015 tarihine kadar, retim tesislerinin sisteme balants iin yeni iletim tesisi ve
bu tesisin sisteme balanabilmesi iin yeni iletim hatlarnn yaplmasnn gerekli olduu
hallerde; bu tesislerin yapm iin Trkiye Elektrik letim Anonim irketinin yeterli
finansmannn mevcut olmamas durumunda, sz konusu yatrmlar, bu tesise balant
talebinde bulunan tzel kii veya kiilerce mtereken yaplabilir veya finanse edilebilir.
Yaplan yatrmn tutar ilgili tzel kii veya kiiler ile Trkiye Elektrik letim Anonim irketi
arasnda yaplacak tesis szlemesi ile balant ve sistem kullanm anlamalar erevesinde
geri denir. Geri deme sresi en fazla on yldr. Bu konuya ilikin usul ve esaslar Kurum
tarafndan karlacak tebli ile dzenlenir.
c) 31/12/2012 tarihine kadar iletmeye girecek retim ve otoprodktr lisans sahibi
tzel kiilere aadaki tevikler salanr:
1) retim tesislerinin, iletmeye giri tarihlerinden itibaren be yl sreyle iletim sistemi
sistem kullanm bedellerinden yzde elli indirim yaplr.
2) retim tesislerinin yatrm dneminde, retim tesisleriyle ilgili yaplan ilemler ve
dzenlenen ktlar damga vergisi ve hartan mstesnadr.

175

d) (Deiik: 13/2/2011-6111/204 md.) 4628 sayl Elektrik Piyasas Kanunu ve 5346

sayl Yenilenebilir Enerji Kaynaklarnn Elektrik Enerjisi retimi Amal Kullanmna likin
Kanun kapsamnda gerekletirilecek hidroelektrik santral projeleri ile 4283 sayl Yap-let
Modeli ile Elektrik Enerjisi retim Tesislerinin Kurulmas ve letilmesi ile Enerji Satnn
Dzenlenmesi Hakknda Kanunun geici 4 nc maddesinin ikinci fkras kapsamnda yerli
kaynaklara dayal elektrik retimi amacyla yaplacak yatrmlarda, bu bendin yrrle
girdii tarihten nce yaplan ancak yapm henz tamamlanmam su kullanm anlamalarnn
ilikin olduu projeler de dhil olmak zere, demiryolu ulam gzergahnn deitirilmesinin
zorunlu olduu hallerde, rlekasyon ii su altnda kalacak mevcut demiryolunun kamulatrma
bedeli alnarak demiryolunun bal olduu idare tarafndan yaplr.
e) Devlet Su leri Genel Mdrl tarafndan 26/6/2003 tarihinden itibaren yaplm
olan ve ortak tesis yatrm bedeli geri demesi ihtiva etmeyen Su Kullanm Hakk ve letme
Esaslarna likin Anlamalar ile ilgili olarak dzenlenen ktlar damga vergisinden ve
yaplan ilemler hartan mstesnadr.
f) (Ek: 13/2/2011-6111/204 md.) 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayl Elektrik Piyasas
Kanunu ve Su Kullanm Hakk Anlamas erevesinde elektrik enerjisi retmek maksadyla
yaplacak olan retim tesislerinin su yapsyla ilgili ksmlar ile gerek ve tzel kiiler
tarafndan ina edilecek suyla ilgili yaplarn inasnn inceleme ve denetimi, masraflar
ilgililerine ait olmak zere DS tarafndan yaplr veya gerektiinde yetkilendirilecek denetim
irketlerine yaptrlmas salanr. Denetim irketleri ile ilgili uygulamaya ilikin usul ve
esaslar, ilgili bakanlklarn gr alnmak kaydyla DS tarafndan karlacak ynetmelikle
dzenlenir.
Geici Madde 15 (Ek: 9/7/2008-5784/9 md.)
3096 sayl Kanun erevesinde gerekletirilmi olan projeler kapsamnda ilgili
irketlerle mlga Elektrik Enerjisi Fonu arasnda imzalanan Fon Anlamalar gereince, Fon
tarafndan salanan ve salanacak olan ve irketlerin sat tarifelerine yanstlmak suretiyle,
irketlere ilave kaynak salanarak Fona geri denmesi ngrlen kredilerin geri denmesinde
faiz uygulanmaz.
Geici Madde 2 (Deiik birinci fkra: 16/6/2005 5367/2 md.) (Deiik birinci cmle:
9/7/2008-5784/20 md.) BOTA, bu Kanunun yaymland tarihten sonra ithalat ulusal
tketimin yzde yirmisi oranna dnceye kadar, svlatrlm doal gaz (LNG) ithalat
haricinde yeni doal gaz alm szlemesi yapamaz. 2009 ylna kadar toplam yllk ithalat
miktarn yllk ulusal tketimin yzde yirmisine drnceye kadar, mevcut doal gaz alm
veya satm szlemelerinin ksmi veya btn olarak tm hak ve ykmllkleri ile
devredilmesi iin istekli olan dier ithalat lisans yeterlilik sahibi ve satc irketten szleme
devri hususunda n onay alan irketlerin katlaca devir iin BOTA tarafndan ihale yaplr.
halede birinci olan irketten balamak zere satc tarafla grmek ve yeni szlemeyi
imzalamaya ynelik satc onayn temin etmek zere BOTA tarafndan tzel kiilere srayla
muvafakat verilir. lgili tzel kii szlemenin satc taraf ile devredilecek miktar iin, yeni
szleme yapmasndan sonra devir yrrle girer. Ancak ilgili ihalede tzel kiilerin satc
tarafla szleme yapamamas halinde, ithalat lisans yeterlilik sahibi irketlerin katlaca ve
kazanan ithalat irketin BOTAn, tm yurt d mkellefiyetlerini yerine getirmeyi kabul
etmesi ve ikili anlamalarla belirlenen doal gaz alm fiyatnn altnda olmamas artyla
miktar devrine imkan tanyan ayr ihale yaplr. Hazine garantili szlemesi bulunan Yaplet ve Yap-let-Devret Santralleri, Hazine Mstearlna bavurarak ilgili Hazine
176

garantilerinden feragat etmek kouluyla, doal gaz almlarn piyasa koullar iinde basiretli
bir iletmeci gibi davranarak en ekonomik kaynaktan yaptklarn Kurula ispat etmek ve doal
gaz satn alma maliyetindeki d elektriin sat fiyatnda bir azalma salayacak ekilde
yanstmak zorundadr.
BOTA tarafndan her takvim ylnda devredilen miktarlar, Kanunun yrrle girdii tarihte
alm taahhdnde bulunulan toplam doal gaz miktarnn yzde onundan daha az olamaz.
Ayrca, BOTA'n mevcut szlemelerinin var olduu lkeler dndaki lkelerden yaplacak
ithalat iin yaplacak mracaatlarda Kurul, piyasada rekabet ortamnn oluturulmas, mevcut
szlemelerden doan ykmllkleri ve ihracat balantlarn dikkate alarak belirleyecei
usul ve esaslar dahilinde mracaatlar deerlendirerek ithalata msaade edebilir. Ancak,
BOTA'n mevcut szlemelerinin var olduu lkeler ile bu szleme sreleri sona erinceye
kadar bu lkeler ile hi bir ithalat irket tarafndan yeni gaz alm szlemeleri yaplamaz.
Sz konusu mevcut szlemelerin sona erdii tarihten itibaren ayn miktarlar iin yeni ithalat
szlemeleri yaplabilir. Ancak, ihra amal veya Kurumca tespit edilecek yurt ii doal gaz
arz ann olmas durumunda sz konusu lkelerle yeni gaz alm balantlar yaplabilir.
(Ek fkra: 9/7/2008-5784/20 md.) Ancak bu hkmler, svlatrlm doal gaz (LNG)
ithalat iin uygulanmaz. Ayrca, yaplacak spot svlatrlm doal gaz (LNG) ithalatnda bu
Kanunun 4 nc maddesinin drdnc fkrasnn (a) bendinin (2), (3) ve (4) numaral alt
bentleri ve (4) numaral alt bendini takip eden birinci paragrafta belirtilen artlar aranmaz.
(Ek fkra: 9/7/2008-5784/20 md.) Svlatrlm doal gaz (LNG) ithalat lisanslar iin bu
Kanunun 4 nc maddesinin ikinci fkrasnda yer alan altm gnlk sre otuz gn olarak
uygulanr.
Bu Kanun hkmlerine gre, datm faaliyeti hari, BOTA'n dikey btnlemi tzel
kiilii 2009 ylna kadar devam eder. Bu tarihten sonra BOTA yatay btnlemi tzel
kiilie uygun olarak yeniden yaplandrlr. Yeniden yaplandrlma sonucu meydana gelecek
yeni tzel kiilerden, sadece gaz alm ve satm szlemelerine sahip olan ve ithalat faaliyeti
yapacak olan irket, BOTA' temsil eder ve BOTA ad ile anlr. Yeniden yaplandrlma
sonucu ortaya kan bu irketlerden iletim faaliyeti yapan irket hari, dierleri iki yl iinde
zelletirilir.
BOTA'n iletim, depolama, sat, ithalat faaliyetlerine ilikin muhasebe ayrm, hazrlk
dnemi sonundan itibaren on iki ay ierisinde gerekletirilir.
BOTA'n Hazine garantili ykmllkleri sakldr.

177

DEVLET SU LER GENEL MDRLNN TEKLAT VE GREVLER

HAKKINDA KANUN
Kanun Numaras : 6200
Kabul Tarihi : 18/12/1953
Yaymland R.Gazete : Tarih : 25/12/1953 Say : 8592
.
.
Madde 24 - Tesislerin meydana getirilmesi iin ihtiyar olunacak bilcmle masraflar 25 inci
maddede yazl esaslar dairesinde bu tesislerden istifade edebilecekler tarafndan denir.(Ek
cmleler:21/05/2008-26882 S.R.G. Yn/md.7) 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayl Kanun
hkmlerine gre meydana getirilen tesislerden katk pay demesi yaplm olanlarn; katk
pay ve ortak tesis yatrm harcamalarna tekabl eden ksm grevli irketin iletme sresi
sona erdikten sonra bu maddede yazl esaslar dhilinde tesislerden istifade edebilecekler
tarafndan denir. 3996 sayl Kanun hkmlerine gre meydana getirilen tesislerden istifade
edebilecekler tarafndan denecek yatrm harcamalarnn tespitinde, idarece yaplan
kamulatrma, arazi toplulatrmas ve tarla ii gelitirme hizmet giderleri dikkate alnmaz.
Sulamadan faydalanacaklarn arazi toplulatrma bedelini demeyi kabul etmeleri halinde
grevli irketin yapaca toplulatrma bedeli, yatrm harcamalarnn tespitinde dikkate alnr.
3996 sayl Kanun hkmlerine gre meydana getirilen tesislerde grevli irket ile sulamadan
istifade edenler arasnda szleme imzalanmamas halinde; idare ile grevli irket arasnda
belirlenen ve sulamadan istifade edenler tarafndan denecek cretin miktar ve deme
zaman sulama birliinin bulunmad yerlerde muhtarlklarda ilan edilir. lan edilen cretin
denmemesi halinde baka bir ihtara lzum olmakszn grevli irket tarafndan sulamadan
istifade edenlerden genel hkmlere gre tahsil edilir. 3996 sayl Kanun hkmlerine gre
gerekletirilecek sulama projelerinde grevli irket tarafndan ina edilecek sulama
kanallarnn geecei alanlara isabet eden Hazinenin zel mlkiyetinde veya Devletin hkm
ve tasarrufu altnda olup, Genel Mdrle tahsisli veya bu amala tahsis edilecek
tanmazlar, kullanm esaslar szlemede belirtilmek suretiyle, szleme sresi boyunca
bedelsiz olarak grevli irketin kullanmna braklr.
a) (Deiik bent: 04/07/1988 - KHK - 336/1 md.; Aynen Kabul: 07/02/1990-3612/31 md.)
deme mddeti ve demenin balang tarihi bu tesislerin hususiyetlerine, mahalli artlara
gre Genel Mdrlke tespit ve Bayndrlk ve skan Bakanlnn teklifi zerine Babakann
onay ile karara balanr.
Fevkalade hallerin tahaddsnde deme mddeti, ayn yollardan gidilmek suretiyle
uzatlabilir.
b) Tesislerdeki demeler faize tabidir. Ancak temin ettikleri istifade faize mtehammil
olmyan tesislerdeki demeler faize tabi tutulmaz. Faiz nispetleri Umum Mdrlke tesbit
olunup Bayndrlk Vekaletinin teklifi zerine cra, Vekilleri Heyetince karara balanr.
c) (Deiik bent: 04/07/1988 - KHK - 336/1 md.; Aynen Kabul: 07/02/1990 - 3612/31 md.)
Sulanan ve kurutulan arazi sahalaryla sulama ve kurutmadan istifade edebilecek ve
edemeyecek arazi hudutlar Genel Mdrlke tespit ve Bayndrlk ve skan Bakanlnn
teklifi zerine Babakanlka tasdik edilir ve Genel Mdrlke usul dairesinde mahallinde
ilan olunur.

178

KARAYOLLARI GENEL MDRLNN TEKLAT VE GREVLER

HAKKINDA KANUN
Kanun Numaras : 6001
Kabul Tarihi : 25/6/2010
Yaymland R.Gazete : Tarih: 13/7/2010 Say : 27640
KNC BLM
Kurulu, Grev ve Yetkiler ile Tekilat Yaps
Grev ve yetkiler
MADDE 4- (1) Genel Mdrln grev ve yetkileri unlardr:
a) Otoyol, Devlet ve il yollar ana giren karayollar gzerghlar ile bunlarn
deiikliklerine ilikin planlar hazrlamak veya hazrlatmak.
b) Hazrlayaca programlar uyarnca karayollarn yapmak, yaptrmak, emniyetle
kullanlmalarn salayacak ekilde srekli bakm altnda bulundurmak, bakmn yaptrmak,
onarmak, onarmn yaptrtmak, iletmek, ilettirmek.
c) Grev alanna giren karayolu alarnn yapm, bakm, onarm ve dier hususlar
hakknda teknik nitelik ve artlar tespit etmek veya ettirmek ve gerekli artnameleri
hazrlamak.
) Otoyollar ve bunlarn zerinde bulunan bakm ve iletme tesisleri ile hizmet
tesislerinin, dier mal ve hizmet retim birimleri ile varlklarnn yapmn ve/veya bakm ve
onarmn ve/veya iletmesini yapmak veya yaptrmak ve denetlemek.
d) Karayollarnn kullanlmasna, teknik emniyet ve korunmasna ynelik kurallar ile
tm karayollarndaki iaretleme standartlarn uluslararas uygulamalar da dikkate alarak
tespit etmek, yaymlamak ve kontrol etmek.
e) Grev alanna giren karayollarnda, uygun grecei yol iaretlerini belirlemek, uygun
yerlere koymak ve bu kapsama giren ileri yapmak veya yaptrmak.
f) Grev alanna giren iler iin gerekli plan, harita, ett ve proje ileri ile aratrmagelitirme almalar yapmak veya yaptrmak.
g) Karayollarnn yapm, bakm ve onarm ile emniyetle ilemesi iin gerekli olan garaj
ve atlyeleri, makine ve malzeme ambarlar ile depolarn, servis ve akaryakt tesislerini,
laboratuvarlarn, deneme istasyonlarn, dinlenme yerlerini, bakm ve trafik emniyetini
salamaya ynelik bina ve lojmanlar, alc-verici telsiz istasyonlar ile gerekli haberleme
ebekelerini, Genel Mdrln grevlerini daha verimli ekilde yerine getirmesine ynelik
eitim tesisleri ile sosyal tesisleri ve dier btn yan tesisleri hazrlayaca ve hazrlataca
plan ve projelere gre yapmak, yaptrmak, donatmak, iletmek veya ilettirmek, bakm ve
onarmn yapmak veya yaptrmak, kiralamak.
179

) Karayollarnn temizlii, gereken blmlerinde evre dzenlemesi ve yol boyu

aalandrlmas ile peyzaj hizmetlerini yapmak veya yaptrmak.
h) Tarihi kprlerin bakm ve onarmn yapmak veya yaptrmak.
) Bu Kanunla verilen grevlerin yaplabilmesi iin lzumlu her trl ara-gere, tat ve
makineler ile donatmlarn, bunlarn iletilmesi ve onarlmas iin gerekli olan uygun
malzemeyi semek, temin etmek, gerektiinde imal etmek veya ettirmek, depolamak,
onarmak, gerekli ambar, atlye ve tesisleri donatmak, iletmek veya ilettirmek.
i) Grev alan iinde bulunan ilerin yaplmas, trafik aknn emniyetle ve kolaylkla
salanmas iin gerekli her trl araziyi, binal ve binasz tanmazlar, ilgili mevzuat
hkmleri erevesinde kamulatrmak, satn almak, trampa yapmak, kiralamak ve gerekli
hllerde geici olarak igal etmek.
j) Otoyol, Devlet ve il yollarnda karayolu snr izgisi iinde kalan uygun alanlar ile
karayolu snr izgisi dnda Genel Mdrle devir ve temlik edilmi veya Genel
Mdrln mlkiyetinde olan dier alanlardaki tanmazlarn ve tesislerin kiraya verilmesi,
bunlar zerinde irtifak hakk, kullanma izni veya n izin verilmesi gibi ilemleri yapmak,
yaptrmak, yaplan bu ilemlerle ilgili gerekli hllerde Maliye Bakanlna bilgi vermek.
k) Grev alanndaki karayollar gzerghlarndaki tanmazlarla ilgili olarak tahsis,
devir, kamulatrma veya ilgili dier hukuki srelerin tamamlanmasn mteakip ilgili
tanmazlarn tapu sicillerinde terkin ve dier ilemlerini yapmak veya yaptrmak.
l) Talep halinde ve cret karlnda kamu kurum ve kurulular ile yerli ve yabanc
zel sektrden ilgililere faaliyet konular ile ilgili eitim hizmeti vermek.
m) ve faaliyetlerine ilikin veri ve bilgileri derlemek, basmak, yaymlamak veya
yaymlatmak.
n) 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayl Baz Yatrm ve Hizmetlerin Yap-let-Devret Modeli
erevesinde Yaptrlmas Hakknda Kanun ve 28/5/1988 tarihli ve 3465 sayl Karayollar
Genel Mdrl Dndaki Kurulularn Erime Kontroll Karayolu (Otoyol) Yapm,
Bakm ve letilmesi ile Grevlendirilmesi Hakknda Kanun kapsamnda
gerekletirilecek yatrm ve hizmetlerle ilgili grevlendirilen irketlere, ihale aamasnda ilan
edilmek kaydyla, gerektiinde ortak olmak ve bununla ilgili ilemleri yapmak.
o) Grev alanna giren konularda kanunlarla verilen dier ileri yapmak veya yaptrmak.
Gei cretlerinin belirlenmesi
MADDE 14 - (1) Otoyollar ile erime kontrolnn uyguland karayollarnn geii
cretli olacak kesimleri Genel Mdrn teklifi zerine Bakan tarafndan belirlenir. Bu
karayollarnn gei cretleri ile bu cretlerin yeniden belirlenmesi; cretlendirilen
karayolunun mesafesi, trafik younluu, aracn cinsi, sosyal ve ekonomik faktrler dikkate
alnarak karlacak ynetmelikte belirtilen esas ve usullere gre Genel Mdrn teklifi
zerine Bakan onay ile yrrle girer.

180

(2) Geii cretli olan otoyollar ile erime kontrolnn uyguland karayollarndan,
iletme hakk verilen veya devredilenler hari, cretsiz olmas uygun grlen kesimleri ile
cretsiz gei yapmasna izin verilecekler genel hkmlere gre belirlenir.
(3) 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayl zelletirme Uygulamalar Hakknda Kanun,
3465 sayl Kanun ve 3996 sayl Kanun hkmlerine gre iletme hakk verilen veya
devredilen karayollarnda gei cretinin belirlenmesine ilikin esas ve usuller ile cretsiz
gei yapmasna izin verilecek olanlar szlemelerde dzenlenir.

181