BETON*

Beton
Beton, imento, su, agrega ve kimyasal veya mineral katk maddelerinin homojen olarak kartrlmasndan
oluan, balangta plastik kvamda olup, ekil verilebilen, zamanla katlap sertleerek mukavemet kazanan
bir yap malzemesidir.
Kvam Snflar
Beton kvam, aada verilen kme snflarna gre snflandrlr. Verilen kvam snflar arasnda dorudan
iliki kurulamaz. zel durumlarda kvam, hedef deerlerle de tanmlanabilir. Nemli toprak kvamndaki,
zel yntemle sktrlmak zere tasarlanm ok dk su ieriine sahip olan benzeri betonlar iin kvam
snflandrlmaz.
kme (Slump ) deneyi yaplrken;
kme hunisi dz bir zemine konur.
Standart kme hunisi eit kademede doldurulup, her kademede standart ileme ubuuyla ilenir.
Huni tamamen dolunca st yzeyi mala ile dzlenir.
Huni yavaa yukar doru kaldrlr; bu srada taze beton kendi arlyla ker.
ileme ubuu huninin zerine konur ve ken betonun st seviyesinden ubuun altna kadar olan
mesafe llr.
Bu uzunluk, taze betonun kme deeri olarak adIandrlr.
Sktrlabilme Snflar

kme Snflar
Snf

Sktrlabilme Derecesi

Snf

kme, mm

C0

1,46

S1

10 - 40

C1

1,45 - 1,26

S2

50 - 90

C2

1,25 - 1,11

S3

100 - 150

C3

1,10 - 1,04

S4

160 - 210

S5

220

Yaylma Snf

Vebe Snflar

Snf

Yaylma ap, mm

Snf

Vebe Sresi, Saniye

F1

340

V0

31

F2

350 - 410

V1

30 - 21

F3

420 - 480

V2

20 - 11

F4

490 - 550

V3

10 - 6

F5

560 - 620

V4

5-3

F6

630

Agrega En Byk Tane Byklne Gre Betonun Snflandrlmas

Betonun agrega en byk tane byklne gre snflandrlmasnda, betonda kullanlan en byk agrega
tane snfnn st anma bykl (Den ok) esas alnr.
Den ok, EN 12620: 2000e gre, agrega byklne bal olarak tanmlanan en byk elek gz akldr.

Sertlemi Beton
Basn Dayanm Snflar
Betonun, basn dayanmna gre snflandrlmasnda, normal beton ve ar beton ve hafif beton iin
aada snflandrlmtr. Snflandrmada, ap 150 mm ve ykseklii 300 mm olan silindir ekilli numunenin
28 gnlk karakteristik basn dayanm (fck sil) veya kenar uzunluu 150 mm olan kp ekilli numunenin 28
gnlk karakteristik basn dayanm (fck kp) kullanlabilir.
zel durumlarda, ilgili tasarm standardnn izin vermesi koulu ile dayanm seviyelerinin ara deerleri de
kullanlabilir.
Normal ve Ar Beton in Basn Dayanm Snflar
En Dk Karakteristik Silindir Dayanm
Fck, Sil N/mm2

En Dk Karakteristik Kp Dayanm
Fck,Kp N/mm2

C 8/10

10

C 12/15

12

15

C 16/20

16

20

C 20/25

20

25

C 25/30

25

30

C 30/37

30

37

C 35/45

35

45

C 40/50

40

50

C 45/55

45

55

C 50/60

50

60

C 55/67

55

67

C 60/75

60

75

C 70/85

70

85

C 80/95

80

95

C 90/105

90

105

C100/115

100

115

En Dk Karakteristik Silindir Dayanm

Fck, Sil N/mm2

En Dk Karakteristik Kp Dayanm Fck,

Kp N/mm2

Basn Dayanm Snf

Hafif Betonun Basn Dayanm Snflar

Basn Dayanm Snf
LC 8/9

LC 12/13

12

13

LC 16/18

16

18

LC 20/22

20

22

LC 25/28

25

28

LC 30/33

30

33

LC 35/38

35

38

LC 40/44

40

44

LC 45/50

45

50

LC 50/55

50

55

LC 55/60

55

60

LC 60/66

60

66

LC 70/77

70

77

LC 80/88

80

88

a) Kp ve silindir numune basn dayanmlar arasnda yeterli kesinlie sahip iliki kurulmas ve bu ilikinin belgelendirilmesi
artyla, verilen bu dayanmlardan baka deerler de kullanlabilir.

Hafif betonun younlua gre snflandrlmasnda, aada verilen snflar uygulanr.

Hafif Betonun Younlua Gre Snflandrlmas
Younluk Snf

D 1,0

D 1,2

D 1,4

D 1,6

800
> 1000
> 1200
> 1400
Younluk
ve
ve
ve
ve
Aral
1000
1200
1400
1600
Kg/m3
Hafif betonun younluu, ayn zamanda hedef deerle de tanmlanabilir.

D 1,8

D 2,0

> 1600
ve
1800

> 1800
ve
2000

Beton zellikleri ve Dorulama Metotlar

Bileen Malzemeler in Temel zellikler
Genel
Bileen malzemeler, beton dayanklln olumsuz etkileyebilecek veya donat korozyonuna sebep olabilecek
miktarda zararl madde iermemeli ve betonda kullanm amacna uygun olmaldr. Bileen malzemelerin
genelde uygunluunun belirlenmi olmas, bu malzemelerin her durumda ve her beton bileimi iin uygun
olduunu gstermez. Bu standarda uygun betonlarda, sadece ngrlen uygulamalar iin uygunluu
belirlenmi bileen malzemeler kullanlr.
- Bileen malzemenin, zellikle bu standarda uygun betonda kullanmyla ilikili Avrupa Teknik onay.
- Betonun kullanlaca yerde geerli, zellikle bileen malzemenin bu standarda uygun betonda kullanmyla
ilgili ulusal standart veya artname.
imento
Beton retiminde kullanlan imentonun EN 197-1 veya TS 10157 Slfatlara Dayankl imento veya TS 21
Beyaz imentoya genel uygunluu kantlanm olmaldr.
Agregalar
- Normal ve ar agregalarn TS 706 EN 12620:2000,
- Hafif agregalarn pr EN 13055-1:1997, standartlarna uygunluu kantlanmaldr;
Geri kazanlan agregalarla ilgili hkmler henz standartlarda yer almamtr.
Karma Suyu
Karma suyu ve beton retiminden ortaya kan atk sudan tekrar geri kazanlan suyun EN 1008: 1997ye
uygunluu kantlanmaldr.
Kimyasal Katk Maddeleri
Kimyasal katk maddelerinin, EN 934-2ye genel uygunluu kantlanmaldr.
Mineral Katklar (Mineral Dolgular ve Boya Maddeleri Dahil)
Tip I mineral katklarn genel uygunluu, aada verildii gibi kantlanmaldr.
Filler agregalarn, TS EN 12620:2000e uygunluu.
Boya maddelerinin, EN 12878e uygunluu.
Tip II mineral katklarn,
Uucu kln, EN 450ye uygunluu.
Silis dumannn tozu, pr EN 13263: 1998e uygunluu, kantlanmaldr.

Beton Bileimi in Temel zellikler

Genel
Tasarlanm veya tarif edilmi betonun bileim oranlar ve bileen malzemeleri, kvam, younluk, dayanm,
dayankllk, betona gml elik donatnn korozyondan korunmasna ilikin taze ve sertlemi beton iin
belirlenmi zellikleri salamak zere, imalt ilemi ve beton yapnn ngrlen yapm yntemi de dikkate
alnarak seilmelidir.
Beton reticisi, artnamede ayrntl olarak belirtilmemise, bileen malzemelerin tip ve snflarn, belirlenmi
evre iin oluturmu olduu uygunluk kriterlerine gre semelidir.
Beton, aksi belirtilmemise, taze betonun ayrmas ve terlemesi en az olacak ekilde tasarlanmaldr.
Yapda, betonun gerekli zelliklerinin salanmas ancak taze betonun, kullanm yerinde belirli uygulama
kurallarna gre ileme tbi tutulmasyla gerekletirilebilir. Bu nedenle bu standart da verilen artlara ilveten
betonun tanmas, yerletirilmesi, sktrlmas, kr ve daha sonraki ilemler, betonun belirlenmesinde
dikkate alnmaldr (ENV 13670-1 veya ilgili dier standartlar). Bu zelliklerden ou genellikle birbirine
baldr. Bu artlarn hepsinin salanmas durumunda, yapdaki beton ve standart deney numunesi betonu
arasndaki herhangi kalite fark, malzeme iin ksmi gvenlik katsays snrlar ierisinde kalr (ENV 1992-1-1).
Standarda gre tarif edilmi betonun birleimi aada verilenlerle snrlandrlmtr.
- Doal normal agrega,
- imento miktar ve su/imento orannda dikkate alnmamak artyla toz eklinde mineral katk,
- Hava srkleyiciler hari beton iindeki kimyasal katklar,
- Balang deneyleri iin gerekli kriterleri salayacak bileim oranlar.
Betonun kullanlaca yerde geerli artnamelerde, yerel evre artlarna uygun malzemelerinin tip ve snflar
belirlenmi olabilir.
imentonun Seimi
imento, aadaki veriler bakmndan uygunluu belirlenmi olan imentolardan seilmelidir.
- Yapm (inaat) Yntemi,
- Beton yapnn kullanm amac,
- Kr artlar (sl ilem gibi),
- Yap boyutlar (s geliimi),
- Yapnn maruz kalaca evre artlar,
- Bileenlerden kaynaklanan alkaliler ile agrega arasnda etkileme olmas ihtimali.
Agregalarn Kullanm
Genel
Agrega tipi, tane bykl dalm ve yasslk - uzunluk, donma/zlme dayankll, anma dayankll,
incelik gibi agrega zellikleri, aada verilenler dikkate alnarak seilmelidir:
Yapm (inaat) yntemi,
- Betonun yapda kullanm amac,
- Betonun maruz kalaca evre koullar,
- Grnr agrega yzeyi veya yzey bitirme ilemlerinin gerektirdii dier zellikler.
Agrega en byk anma tane bykl (Den ok), donatnn beton rt tabakas (pas pay) ve beton eleman
kesitinin en kk boyutu dikkate alnarak belirlenmelidir.
Tuvenan Agrega
TS EN 12620: 2000e uygun tuvenan agrega, sadece C 12/15 veya daha dk basn dayanm snfndaki
betonlarda kullanlabilir.

Geri Kazanlm Agrega

Ykama suyundan veya taze betondan geri kazanlarak elde edilen agrega da beton agregas olarak
kullanlabilir.
Tane snflarna ayrlmam haldeki geri kazanlm agrega, toplam agregann %5inden daha fazla miktarda
kullanlmamaldr. Geri kazan ilmi agregann,toplam agregann %5inden daha fazla miktarda kullanlabilmesi
iin, bu agregann asl agrega ile ayn tipte olmas, iri ve ince agrega olmak zere en az iki tane snfna ayrlm
olmas ve TS EN 12620: 2000e uygun olmas gereklidir.
Alkali- Silika Reaksiyonuna Diren
Agregann, alkaliler (imento veya dier kaynaklardan gelen Na2O ve K2O) ile reaksiyona girmesinden phe
duyulan silika trlerini ihtiva etmesi ve betonun rutubetli ortamda bulunmas halinde, zararl alkali- silika
reaksiyonunu nlemek zere uygunluu kantlanm ilemler kullanlarak nlemler alnmaldr
imento ve agregann zel kombinasyonu kullanlarak yaplan uzun sreli deneyim dikkate alnarak
agregann jeolojik kaynana uygun nlemler alnmaldr.
Geri Kazanlm Suyun Kullanm
Beton retiminden kan kullanlm su, TS EN 1008:1997de bu tr suyun kullanmyla ilgili belirlenmi
artlara uygun ekilde kullanlabilir.
Mineral Katklarn Kullanm
Genel
Tip I ve Tip II mineral katklarn betonda kullanm miktar balang deneyleriyle belirlenmelidir. TS EN 206-1
(Ek A).
Fazla miktarda mineral katk kullanmnn, dayanm haricindeki zellikler zerindeki etkisi dikkate alnmaldr.
Tip II mineral katklar, uygunluunun belirlenmesi artyla, imento bileimindeki imento miktarna ve su/
imento oranna ilikin hesaplamalarda dikkate alnabilir.
Uucu kl ve silis duman iin k - deeri kavramnn uygunluu kantlanmaldr. Edeer beton performans
kavram ,modifiye k-deeri kural kavram ve daha yksek k-deeri gibi dier kavramlarn uygunluu, dier
mineral katklar (Tip I dahil) veya mineral katklarn kombinasyonu kullanlmas durumunda belirlenmi
olmaldr.
Not - Uygunluk aada verilenlerden birisine gre belirlenebilir.
Sz konusu mineral katknn EN 206-1e uygun betonda zel kullanm ile ilgili
- Avrupa Teknik Onay.
- zel olarak mineral katknn EN 206-1e uygun betonda kullanmyla ilgili, betonun kullanlaca yerde
mevcut ulusal standart veya artname.
Snflandrma
evre etkileriyle ilgili etki snflar
evreden kaynaklanan etkiler, evre etki izelgesinde verilen etki snflar eklinde tasnif edilebilir. Verilen
rnekler bilgi iindir.
Not - Seilecek etki snf, betonun kullanlaca yerde geerli tedbirlere baldr. Bu etki snflamasna,
betonun kullanlaca yerdeki mevcut zel artlar, paslanmaz elik veya korozyona dayankl dier metal
kullanm veya beton veya donatda koruyucu kaplama kullanm gibi koruyucu nlemler dahil edilmemitir.
Beton, evresel etki izelgesinde tanmlanan etkilerin birden daha fazlasna maruz kalabilir ve bu nedenle
betonun maruz kald evre artlarnn, etki snflarnn birleimi olarak ifade edilmesi gerekli olabilir