Professional Documents
Culture Documents
Asht i njejt si n dur ashtu edhe n mol. I ka dy tinguj kritik : tingullin e ndijshm
dhe septimn. Tingulli i ndijshm gjithmon zgjidhet pr sekond tenalt e septima
pr sekond teposht. Septakordi mund t lajmrohet si i plot dhe si jo i plot.
Kur asht jo i plot, nji tingull i lihet anash e kjo asht kuinta e septakordit
(dyfishohet tingulli baz + terca + septima !)
Lidhjet e septakordit
Septakordi dominant kryesisht lidhet me gradn e par (tonikn), por mund t
lidhet edhe me gradn e gjasht.
Nse bassi e ban kcimin e vogl (kcim kuarte), lienca e tingullit t ndijshm
bahet pr terc teposht, me kusht q ky tingull t jet n njenin prej
zaneve t mbrendshm.
Nse bassi e ban kcimin e madh (kcim kuinte), liencohet septima pr nji
sekund tenalt, me kusht q septima t jet n njenin prej zaneve t
mbrendshm dhe nn tingullin e ndjeshm, n t kundrtn krijohen kuinta
paralele.
KUINTSEKSTAKORDI
Asht rrotullimi i par i septakordit n t cilin tingulli i ndjeshm gjindet n bass. Ai
medoemos duhet t zgjitdhet n kuintakord t toniks ku tingulli i ndjeshm
shkon tenalt e septima teposht dhe tingulli i prbashkt mbahet.
TERCKUARTAKORDI
Asht rrotullimi i dyt i septakordit dhe mund t lidhet me kuintakordin e toniks
dhe sekstakordin e toniks. Nse lidhet me kuintakordin e toniks, ather lidhet
simbass rregulls, e nse lidhet me sekstakordin e toniks e domosdoshme asht
lienca e septims. Ajo mund t shkon pr nji sekund tenalt por nuk asht fort e
plqyeshme, sepse ather n sekstkordin e toniks dyfishohet terca. Zgjidhje
shum ma e mir asht nse liencimi i septims bahet pr kuart teposht, q
edhe asht karakteristike pr kt lidhje e me kt rast n sekstakord t toniks
dyfishohet seksta e sekstakordit.
SEKUNDAKORDI
Asht rrotullimi i tret i septakordit ku septima tash ndodhet n bass, e duhet t
zgjidhet detyrimisht n sekstakord t toniks ! Ktu nuk ka kurfar lience.
N kadenc ma s miri asht q septakordi t jet n formn fillestare, sepse bassi
kcen pr kuint teposht ose kuart tenalt. Eventualisht n kadenc mund t
prdoret edhe kuintsekstakordi (rrotullimi i dyt i septakordit). Treckuartakordi
nuk asht i prshtatshm n kadenc dhe duhet t evitohet prdorimi i tij, ndrsa
sekundakordi nuk prdoret n kadenc, sepse ai gjithmon zgjidhet n sekstakord
t toniks me t cilin akord detyra nuk mund t prfundoj.
SEKSTAKORDET
Nse te kuintakordet tingulli baz dhe ai i bassit jan t njejt, te sekstakordet n
bass ndodhet tingulli i bassit dmth. terca e kuintakordit, e tingulli baz asht n
ndonji za tjetr (seksta e sekstakordit). Sekstakordet i ndajm n sekstakorde t
gradve kryesore dhe n sekstakorde t gradve dytsore. Ktu dyfishohen
tingujt e njejt si te kuintakordet.
Te sekstakordet e gradve kryesore ma s shpeshti dyfishohet seksta e
sekstakordit q asht faktikisht tingulli baz i kuintakordit. Ma rrall dyfishohet
terca e sekstakordit (kuinta e kuintakordit) e shum ma rrall dyfishohet tingulli i
bassit t sekstakordit q faktikisht i bjen t jet terca e kuintakordit.
Te sekstakordet e gradve dytsore ma s shpeshti dyfishohet tingulli i bassit
t sekstakordit (terca e kuintakordit), ma rrall dyfishohet seksta e sekstakordit
(tingulli baz i kuintakordit) e shum ma rrall dyfishohet terca e sekstakordit
(kuinta e kuintakordit).
Sekstakordet, si akorde jan ma pak stabile se kuintakordet. Prdoren q melodia
n bass t jet ma e rrjedhshme dhe ma melodike q do t thot se bassi dhe
KUARTSEKSTAKORDET
Kuartsekstakordet jan akorde t cilt nuk jan t barabart me kuintakordet apo
sekstakordet. Ata lajmrohen jo si akorde t mirfillta, por si pasoj e lvizjes
melodik t zaneve. Melodit, nga njiher zbukurohen me t ashtuquejtunit
tinguj jashtakordik (zbukurues). Kta jan tinguj q nuk i takojn atij akordi gjat