การโต้วาที

อ.วิไลลักษณ์ บุญ
เคลือบ
 ความหมายของการ
โต้วาที
- เป็ นการอภิปรายแบบหนึ่ ง
- มีการโต้แย้งกันระหว่างบุคคลสองฝ่ ายใน
หัวข้อใดหัวข้อหนึ่ ง
- เสนอแนวคิดหรือหลักการในฝ่ ายตน
- หักล้างแนวคิดหรือหลักการของฝ่ ายตรง
ข้าม
- ใช้เหตุผล ข้อเท็จจริง ความร้้ ไหวพริบ
วาทศิลป์ โวหาร
คารม โน้มน้าวใจให้คล้อยตาม
 ลักษณะของการโต้วาที

มี 2 ลักษณะคือ
1.โต้วาทีโดยทั่วไปในชีวิต
ประจำาวัน

2.โต้วาทีโดยมีร้ปแบบ
 จุดประสงค์ของการ
โต้วาที
- เปิดโอกาสให้บุคคลทีม่ ีทัศนะขัด
แย้งกันได้ช้ีแจงเหตุผล
ให้ผ้อ่ ืนทราบ
- ฝึกฝนทักษะการพ้ด ใช้เหตุผล
ปฏิภาณ ไหวพริบ วาทศิลป์
ประสบการณ์ ความรอบร้้ การ
แสดงออกทีเ่ หมาะสม
- ฝึกการคิดอย่างมีเหตุผล ร้้จก
ั
แสวงหาข้อม้ล ข้อเท็จจริงมาสนับสนุน
 องค์ประกอบของการ
โต้วาที
1. ญัตติ
2. บุคคลที่เกี่ยวกับการโต้วาที
- ประธานในการโต้วาที
- ผ้้โต้วาที
- กรรมการตัดสิน
- ผ้้จับเวลา
- ผ้้ฟัง
 ญัตติ

หมายถึง หัวข้อเรื่อง ปั ญหา

หรือข้อเสนอแนะให้มีการ
ชี้ขาด
 ลักษณะของญัตติท่ีดี

ใช้ถ้อยคำาสุภาพ เข้าใจง่าย
ชัดเจน กะทัดรัด และง่ายต่อ
การจดจำา

พระเดชดีกว่า
พระคุณ
ประสบการณ์
 ญัตติในการโต้วาที
การพ้ดยากกว่าการเขียน
สตรีมีความอดทนกว่าบุรุษ
ชีวิตในชนบทสบายกว่าชีวิตในเมืองหลวง
มีชวี ิตอย่้ในกรุงกับมลพิษดีกว่าชีวิต
เงียบเหงาในชนบท
เกิดเป็ นชายสบายกว่าหญิง
ฟั งดนตรีไทยสบายใจกว่าดนตรีสากล
ติดบุหรี่อันตรายกว่าติดเหล้า
 ญัตติในการโต้วาที
โรคเอดส์อันตรายกว่ามะเร็ง
อย่เ้ ป็ นโสดดีกว่าแต่งงาน
ของเทียมดีแน่ แต่ของแท้ดีกว่า
เป็ นคร้น้ันแสนลำาบากเป็ นนักเรียนเหนื่ อย
ยากกว่าหลายเท่า
ชายปฏิบัติธรรมได้ดีกว่าหญิง
อ่านหนังสือพิมพ์ดก ี ว่าด้โทรทัศน์
เดินทางโดยรถไฟ ปลอดภัยกว่ารถยนต์
 ลักษณะของญัตติท่ีดี

ควรอย่้ในร้ปประโยคบอกเล่า

นักเขียนดีกว่า
นักพูด
มีปัญญาดีกว่ามี
ทรัพย์
 ลักษณะของญัตติท่ีดี

ควรมีนัยขัดแย้งให้ผ้โต้วาที
สามารถโต้แย้งกันได้

เที่ยวเมืองไทยดี
กว่าไปต่างแดน
เป็ นพ่อค้าดีกว่า
เป็ นข้าราชการ
 บุคคลที่เกี่ยวข้องในการ
โต้วาที
ประธานในการโต้วาที
มีบทบาทสำาคัญทำาให้การโต้วาที
ดำาเนิ นไปด้วยดี ต้องร้้ข้ันตอนและหลัก
เกณฑ์การโต้วาทีอย่างดี มีความเป็ นกลาง
มีศิลปะการพ้ด
สร้างบรรยากาศที่ดีแก่ผ้ฟัง หน้าที่คือ
แจ้งญัตติ
แนะนำาผ้้โต้,กรรมการตัดสิน
ชี้แจงกติกา เชิญผ้้
 ผ้้โต้วาที

ร้้หลักเกณฑ์การโต้วาทีเป็ น
อย่างดี ใช้เหตุผล
มีไหวพริบ
มีความร้้ในญัตติท่จ
ี ะโต้
มีความสามารถทางภาษา
มีอารมณ์ขัน
 หัวหน้าฝ่ ายเสนอ,ฝ่ าย
ค้าน
- เสนอญัตติ ตีญัตติ และ
ค้านการตีความญัตติ
- อ้างเหตุผลสนับสนุน
แนวคิดฝ่ ายตน
- กล่าวสรุปประเด็นฝ่ ายตน
และหักล้าง
 ผ้้สนับสนุน

- เสนอประเด็นความคิด
สนับสนุนผ้้โต้ฝ่ายตน
โดยลำาดับ
- โต้แย้ง หักล้างผ้้โต้ฝ่าย
ตรงกันข้ามเป็ น
ประเด็น ๆ
 กรรมการผ้้ตัดสิน

- ร้้หลักเกณฑ์การโต้วาที
เป็ นอย่างดี
- มีความร้ใ้ นญัตติท่โี ต้
- ไม่มีอคติ
 ผ้้จบ
ั เวลา

ต้องควบคุมเวลาการโต้วาที
อย่างเคร่งครัด
ขึ้นอย่้กับความสะดวกและ
ความเหมาะสม
- หัวหน้า 5 - 10 นาที
- ผ้ส
้ นับสนุน 3-5 นาที
 ผ้้ฟัง

- ทำาให้บรรยากาศในการ
โต้วาทีมีสีสัน
- มีมารยาทในการฟั ง ปรบมือ
เมื่อตรงประเด็น
ไม่โห่ฮาป่ า ไม่พ้ดหยาบคาย
ใช้วิจารณญาณ
 กลวิธีการโต้วาที
1. การตีญัตติฝ่ายเสนอสามารถนิ ยามคำา
ทุกคำาในญัตติ ฝ่ ายค้าน
สามารถค้านนิ ยามหรือให้นิยามใหม่ได้
2. การเสนอแนวคิดต้องสามารถพิส้จน์
ความจริง โดยยกเหตุผล
หลักฐาน ข้อเท็จจริง มาสนับสนุน
ตลอดจนหาเหตุหรืออุทาหรณ์
ที่ไม่ขด
ั กับญัตติเดิมของตน
3. ต้องมีการยำ้าญัตติอย่เ้ สมอ
เกณฑ์การให้คะแนนการ
โต้วาที
- มารยาท บุคลิก 10
คะแนน
- หลักฐานอ้างอิง 10
คะแนน
- เหตุผลในการหักล้าง 30
คะแนน
- เนื้ อหาสาระ 20
คะแนน
 ข้อควรคำานึ งในการ
โต้วาที
- ต้องรักษาเวลาอย่างเคร่งครัด
- ระวังวาจา ไม่พ้ดหยาบคาย
ล่วงเกิน ก้าวร้าว อนาจาร
ไม่พ้ดเรื่องส่วนตัวของฝ่ายตรง
กันข้าม ไม่ช้ห ี น้า
ไม่เอ่ยนามจริงของฝ่ายตรงข้าม
- ควรเตรียมตัวอย่างดีก่อนขึ้น
โต้ ควบคุมสติอารมณ์ให้ได้