k Veysel atrolu

"Ben giderim adm kalr

Dostlar beni hatrlasn
Dn olur bayram gelir
Dostlar beni hatrlasn
Can bedenden ayrlacak
Ttmez baca, yanmaz ocak
Selam olsun kucak kucak
Dostlar beni hatrlasn..."
Ak Veysel, hayatini anlatt bir iirinde "cyz-onda gelmi idim cihana" diyor. Yl 1894 oluyor hesapa. Sivas'a bal
arkla ilesinin Sivrialan Kynde dnyaya gelmi. Anasi Gulizar, bir yaz gn koy dolaylarndaki Aypnar merasna
koyun samaya gittiinde; orackta bir yol stnde dourmu Veysel'i. Gbeini de kendi eliyle kesmi. Yaman kadnm
Glizar ana. Bebesini bir aputa sarp yrye yrye kye dnm. Babas Ahmet; bebenin adini Veysel koymu. Yllar
gemi aradan bym, konumu, yrm Veysel ocuk. Bylece yedi yana varm. O yl bir iek hastal salgn
olmu Sivas'ta. Kk Veysel de yakalanm. Sol gznde, cicegin beyi km kendi deyimiyle... Gz akp gitmi. Sa
gzne de perde inmi, nceleri. Yalnz seebiliyormu, bu gzyle. Babasna "ocuu Akdamadeni'ne gtr, orada bu
gzn aacak bir doktor var." demiler. Sevinmi Ahmet emmi. Gel gr ki talihsizlik yine yakasn brakmam Veysel'in.
Bir gn inek saarken babas yanna gelmi. Veysel anszn donuverince; yaknda bulunan bir denein ucu teki gzne
girivermi. O gz de akp gitmi bylece. Veysel'in Ali adnda bir aabeysi ve Elif adnda bir kz kardei varm. Hepsi ok
zlmler Veysel'in kotu kaderine.
Babas merakl adamm. Halk ozanlarndan iirler okuyup ezberleterek avutmaya alm olunu. Sivas'n kyleri saz
sairleriyle dolu. Onlar da ara sra gelip Ahmet emminin evine urarlarm. Veysel ilgiyle dinlermi calip sylediklerini.
Babas, olunun ilgisini grnce; bir saz alp vermi ona. lk saz derslerini, babasnn arkada olan amh'l Ali Aa'dan
alm. Ve gitgide, kendini iyice saza vermi Veysel. Unlu Halk ozanlarnn iirlerini alp sylemi bir zaman. Yirmibes
yasndayken (1919) anas, babas Veysel'i Esma adnda bir kzla evermiler ve ksa sure sonra ikisi de gp gitmi bu
dnyadan (1921). Ac stne ac gelmi, ama bitmemi talihin kotu oyunu. kinci ocuu on gnlkken, anasnn memesi
azna tkanarak lm, ardndan da karisi yanamalaryla evden kam. Bu olay ok koymu Veysel'e. Daha dertli olmu ve
iyice iine kapanm. Karisi koyup gittiinde bir kz varm Veysel'in. Daha bir yasini bile bitirmemi. ki yl kucanda
gezdirmi Veysel, ne are o da yaamam. Bu sralar Veysel'i yeniden evermiler. Bu karisi ocuk vermi Aa. Biri olmu,
iki olan, drt kz, alts sa. Onlar da 18 torun vermi Veysel'e.
Ak Veysel, Cumhuriyetin Onuncu yl dnmne rastlayan 1933 ylna kadar, baka ozanlarn iirlerini alp sylemi.
Kendi deyilerini sylemekten utanr, ekinirmi. O yllarda sairlerimizden rahmetli Ahmet Kutsi Tecer tanm Veysel'i.
Onun k tutuculuuyla Veysel'in iirleri aydnla kavumu. Veysel; airliinin gelimesinde Tecer'in byk yardmlarn
grdn sylerdi her zaman. Veysel'in gn na kan ilk iiri Gazi Mustafa Kemal Pasa iin syledii: "Trkiye'nin
ihyas Hazreti Gazi" msrasyla balayan iirdir. Bundan sonra btn yazdklarn calip syler olmutu. 1933 ylna kadar,
kynden dar hemen hemen hi kmad halde; bundan sonra btn yurdu dolam, yurdunun eitli ehirleriyle
kasabalarn, kylerini yakndan tanmtr. Halk ozanlarndan en ok Karacaoglan'i, Yunus'u, Emrah'i, Dertli'yi severdi.
amzn ozanlarndan Ahmet Kutsi Tecer'in ayr bir yeri vard Veysel'de. Onun araclyla Koy Enstitlerinde bir sure saz
retmenlii de yapmt Veysel. Srasyla Arifiye, Hasanolan, Cifteler, Kastamonu, Yildizeli, Akpnar Koy Enstitlerinde
bulunmutu. 1952 ylnda stanbul'da byk bir jbilesi yaplan Ak Veysel'e 1965 ylnda Trkiye Byk Millet Meclisi,
"Anadilimize ve Milli Birliimize yapt hizmetlerden dolay" zel bir kanunla vatani hizmet tertibinden aylk balamt.
Veysel'in bir baka zellii daha vard; kynde ve evresinde ondan nce bir tek meyve aac olmad halde, Sivrialan'da
ilk meyve bahesini o yetitirmiti. Hem yle bir bahe ki, iinde elmadan kaysya, kirazdan cevize kadar trl trl meyve
ve iek vard. Veysel, kardelerinin yardmyla bu baheyi yapmaya balad zaman kylleri "Atalarmz bunca yl byle
bir is yapmamlar, su kor adam onlardan iyi mi bilecek ki byle ise kalkt?" demiler. Birka yl sonra aalar yetimi,
meyve vermi. Kyller nceki dediklerini hatrlayp utanmlar ve bu defa "O kor deilmi, meer kor olan bizmiiz diyerek
Ak Veysel'i kutlamlar. iste bylesine uza gren bir insand o... Yetmi yl karanlk bir dnyada yaad (lm 21 Mart
1973). Fakat karanlk gzlerindeydi yalnz, ii apaydnlkt, iirleri de yle... Halk iirimizin bu gl ozan yarim yzyl
akn bir sure yazdklaryla, calip syledikleriyle evresine klar sat. Sanrm simdi de mezarnda son uykusunu klar
iinde uyuyordur. Yalnz amzda yasayanlar deil, bizden ok sonra yasayacaklar da "Dostlar Beni Hatrlasn" iirini
unutmayacaklar ve her zaman rahmetle anacaklardr.
yazan: mit Yaar Ouzcan