ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

6.8. ÁÈÅÒ ÁÓÑ ÕªÐªÍÃÈÉÍ Á¯ÐÒÃÝËÈÉÍ ÁÎÄËÎÃÎ, ÃÎÐÈÌ

Õîëáîãäîõ ñòàíäàðò: ÍÁÁÎÓÑ 1: Ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàí

ÍÁÁÎÓÑ 38: Áèåò áóñ õºðºíãº
ÍÁÁÎÓÑ: Бóñàä

Íýã. Á¯ÐÒÃÝËÈÉÍ ÁÎÄËÎÃÎ

“Òºâèéí á¿ñèéí öàõèëãààí äàìæóóëàõ ñ¿ëæýý” ÒªÕÊ íü áèåò øèíæ ÷àíàðã¿é,
õàðüöàíãóé óðò õóãàöààíä àøèãëàãääàã, êîìïàíèä ýðõ, äàâóó áîëîí îíöãîé ýðõ,
ºðñºë人íèé äàâóó òàëûã îëãîñîí õºðºíãèéã áèåò áóñ õºðºí㺺ð òóñãàíà. Áèåò áóñ
õºðºíãèéã äàðààõь áàéäëààð àíãèëíà:

Äàíñíû äóãààð Áàëàíñûí

¹ Äàíñäûí íýð ìºðèéí
äóãààð
Áèåò áóñ õºðºíãº
1 Ïàòåíò 21200-101-X0000 1.2.7

2 Çîõèîã÷èéí ýðõ, áàðààíû òýìäýã 21300-101-X0000 1.2.7

3 Ëèöåíç 21400-101-X0000 1.2.7

4 Ïðîãðàìì õàíãàìæ 21500-101-X0000 1.2.7

Àëüôà òîîëóóðûí ïðîãðàìì 21500-101-X0100 1.2.7

Ñàíõ¿¿ãèéí ïðîãðàìì 21500-101-X0200 1.2.7

Õ¿íèé íººöèéí ïðîãðàìì 21500-101-X0300 1.2.7

Âýá ñàéòын программ 21500-101-X0400 1.2.7

5 Хойшлогдсон дебит ба бóñàä áèåò áóñ õºðºí㺠21600-101-X0000 1.2.7

Áèåò áóñ õºðºíãèéí õóðèìòëàãäñàí ýëýãäýë

1 Ïàòåíò- õóðèìòëàãäñàí ýëýãäýë 21200-101-X0000 1.2.8

2 Çîõèîã÷èéí ýðõ, áàðààíû òýìäýã 21300-101-X0000 1.2.8

-õóðèìòëàãäñàí ýëýãäýë
3 Ëèöåíç-õóðèìòëàãëñàí ýëýãäýë 21400-101-X0000 1.2.8

4 Ïðîãðàìì õàíãàìæ -õóðèìòëàãäñàí ýëýãäýë 21500-101-X0000 1.2.8

Àëüôà òîîëóóðûí ïðîãðàìì 21500-101-X0100 1.2.8

-õóðèìòëàãäñàí ýëýãäýë
Ñàíõ¿¿ãèéí ïðîãðàìì -õóðèìòëàãäñàí 21500-101-X0200 1.2.8
ýëýãäýë
Õ¿íèé íººöèéí ïðîãðàìì 21500-101-X0300 1.2.8
-õóðèìòëàãäñàí ýëýãäýë
Âýá ñàéòын программ- хóðèìòëàãäñàí ýëýãäýë 21500-101-X0400 1.2.8

5 Хойшлогдсон дебит ба бóñàä áèåò áóñ õºðºíãº- 21600-101-X0000 1.2.8

хуримтлагдсан элэгдэл

107
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

Ïàòåíò: Òîäîðõîé íýðèéí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã ïàòåíòûí õóóëèéí äàãóó

áàòàëãààæóóëæ ºãñºí îíöãîé ýðõèéã õýëíý.
Çîõèîã÷èéí ýðõ: Òîäîðõîé õóãàöààíä õóóëèéí äàãóó çîõèîã÷èä îëãîñîí
ýðõèéã õýëíý. Çîõèîã÷èéí ýðõèéã çîõèîã÷èéí çºâøººð뺺ð ò¿¿íèéã àøèãëàõ ýðõ
áîëîí ò¿¿íèé á¿òýýëèéã õóäàëäàí àâàõàä òºëñºí ¿íýýð á¿ðòãýëä òóñãàíà.
Áàðààíû òýìäýãò: Áàðàà á¿òýýãäýõ¿¿íèé íýð, òýìäýã áîëîí áóñàä îíöãîéëîí
àäèëòãàõ ç¿éëèéã õýëíý.
Ëèöåíç: Õóóëèéí äàãóó áàòàëãààæóóëæ ºãñºí òîäîðõîé ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõ
ýðõèéã õýëíý.
Ïðîãðàìì õàíãàìæ: êîìïàíè, ò¿¿íèé ñàëáà𠺺ðèéí õýðýãöýýíä çîõèîí
á¿òýýñýí áóþó õóäàëäàí àâñàí êîìïüþòåðèéí ïðîãðàìì, õàíãàìæóóäûã õýëíý.
Хойшлогдсон дебит ба бóñàä áèåò áóñ õºðºíãº: äýýðõ àíãèëàëä õàìààðàõã¿é
áèåò áóñ õºðºíãº.

Áèåò áóñ õºðºíãèéí ºðòãèéã õóäàëäàí àâñàí ºðò㺺ð íü ¿íýëíý. Õàðèí êîìïàíè
ººðèéí ñàíàà÷ëàãà, çàõèàëãà, çàðäëààð õèéëãýñýí áîë óã áèåò áóñ õºðºí㺠ýçýìøèã÷,
ºì÷ëºã÷ íü êîìïàíè áàéõ áà áàëàíñàä äàðààõь çàðäëûí ä¿íã õóðèìòëóóëàí òîîöíî:
• Áîëîâñðóóëàëòûí ¿éë àæèëëàãààíä îðîëöñîí áîëîâñîí õ¿÷èíòýé
õîëáîîòîé öàëèí õºëñ, цалинтай адилтгах áóñàä çàðäëóóä,
• Áèåò áóñ õºðºíãèéã áèé áîëãîõîä àøèãëàãäñàí ìàòåðèàë áà
¿éë÷èëãýýíèé õºëñ,
• Áèåò áóñ õºðºíãèéã áèé áîëîõîä íºëººëñºí áóñàä á¿õ çàðäëóóä.
Биет áóñ õºðºíãèéã àøèãëàõààð òîõèðñîí õóãàöààíä àíõíû ºðò㺺ñ íü øóëóóí
øóãàìûí àðãààð элэгдлийг òîîöîæ хуримтлагдсан элэгдэл, элэгдлийн çàðäëûí
äàíñàíä á¿ðòãýíý.
Áèåò áóñ õºðºíãèéí àøèãëàëòûí ÿâöàä ãàðñàí çàðäàë íü òóõàéí áèåò áóñ
õºðºíãèéí èðýýä¿éí ýäèéí çàñãèéí ¿ð ºãººæèéã íýìýãä¿¿ëæ áàéâàë çàðäëûã
õºðºíãèéí ºðòºãò êàïèòàëæóóëíà. Ýíý íºõöөëèéã õàíãààã¿é òîõèîëäîëä тухайн
хугацааны холбогдох çàðäëààð õ¿ëýýí çºâøººð÷ á¿ðòãýíý.

Õî¸ð. Á¯ÐÒÃÝËÈÉÍ ÃÎÐÈÌ

Áèåò áóñ õºðºíãèéã ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíãèéí Ýðãýëòèéí áóñ õºðºíãèéí á¿ëãèéí

2 äàõü ç¿éëä àíõíû ºðòөг, хуримтлагдсан ýëýãäëèéн ä¿íãýýð òàéëàãíàíà.
• Áèåò áóñ õºðºíãèéã õóäàëäàí àâñàí áîë:
Äò: Áèåò áóñ õºðºíãº
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº
/Êò: Êàññ äàõü áýëýí ìºíãº/

• Äîòîîääîî áèé áîëãîñîí òîõèîëäîëä:

Äò:Áèåò áóñ õºðºíãº
Êò:Õºðºíãº, ºãëºãèéí äàíñ
Кт: Холбогдох зардлын дансд

108
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

• Òºâ êîìïàíèàñ ñàëáàðò áèåò áóñ õºðºí㺠øèëæ¿¿ëñýí òîõèîëäîëä:

Ñàëáàðûí õóâüä:
Äò:Áèåò áóñ õºðºíãº
Êò:Áàéãóóëëàãûí äîòîîä ºãëºг
Кт:Биет бус хөрөнгийн Хуримтлагдсан элэгдэл
Òºâ êîìïàíèéí õóâüä:
Äò:Áàéãóóëëàãûí äîòîîä àâëàãà
Дт:Биет бус хөрөнгийн Хуримтлагдсан элэгдэл
Êò: Áèåò áóñ õºðºíãº

• Áèåò áóñ õºðºíãèéí ýëýãäëийг бүртгэх:

Äò: Áèåò áóñ õºðºíãèéí ýëýãäëèéí çàðäàë /ªðòãèéí òºâººð/
Êò: Биет бус хөрөнгийн Õóðèìòëàãäñàí ýëýãäýë

• Биет бус хөрөнгийг данснаас хасах тохиолдолд:

Дт: Биет бус хөрөнгийн хуримтлагдсан элэгдэл
/Дт: Үндсэн бус үйл ажиллагааны зардал-Биет бус хөрөнгө борлуулсны
алдагдал/
Кт: Биет бус хөрөнгө
• Ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíãààð èëýðõèéëýãäñýí òàòâàð òºëºõèéí ºìíºõ àøãààñ
àæ àõóéí íýãæèéí îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí õóóëèàð òîîöñîí òàòâàð
íîãäóóëàõ îðëîãî èë¿¿ áàéãàà íºõöºëä ò¿ð çºð¿¿ãèéí íºëººëëèéí
õýìæýýíä íîãäîõ îðëîãûí àëáàí òàòâàðûã õîéøëóóëñàí òàòâàðûí
õºðºí㺺ð á¿ðòãýíý.
Äò: Îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí çàðäàë
Äò: Õîéøëîãäñîí òàòâàðûí õºðºíãº
Êò: Îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí ºãëºã

• Äàðààãèéí òàéëàíò õóãàöààíä õîéøëóóëñàí òàòâàðûí õºðºí㺺ñ

òàéëàíò õóãàöààíû òàòâàðûí çàðäàëä õ¿ëýýí çºâøººðºãäñºí ¿åä:
Äò: Îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí çàðäàë
Êò: Õîéøëîãäñîí òàòâàðûí õºðºíãº

109
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

6.9. ÁÎÃÈÍÎ ÕÓÃÀÖÀÀÒ ªÐ ÒªËÁªÐÈÉÍ Á¯ÐÒÃÝËÈÉÍ

ÁÎÄËÎÃÎ, ÃÎÐÈÌ

Õîëáîãäîõ ñòàíäàðò: ÍÁÁÎÓÑ 1: Ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàí

ÍÁÁÎÓÑ 21: Ãàäààä âàëþòûí õàíøíû ººð÷ëºëòèéí ¿ð íºëºº
НББОУС 37: Нөөц, болзошгүй өр төлбөр, болзошгүй хөрөнгө
ÍÁÁÎÓÑ: Бóñàä

Íýã. ÁÎÃÈÍÎ ÕÓÃÀÖÀÀÒ ªÐ ÒªËÁªÐÈÉÍ Á¯ÐÒÃÝËÈÉÍ ÁÎÄËÎÃÎ

“Òºâèéí á¿ñèéí öàõèëãààí äàìæóóëàõ ñ¿ëæýý” ÒªÕÊ íü ºíãºðñºí ¿éë

àæèëëàãààíû òóðøèä ¿¿ññýí боловч èðýýä¿éä áóñäàä õºðºí㺠øèëæ¿¿ëýõ ýñâýë
¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõ õàðèóöëàãûã ºð òºëáºðò õàìààðóóëæ á¿ðòãýíý.
ªð òºëáºð íü òºëºãäºõ õ¿ðòëýý êîìïàíè, ñàëáàðûí õºðºíãèéí ýõ ¿¿ñâýð áîëæ
àøèãëàãäàíà.
Èðýýä¿éä ýäèéí çàñãèéí íººöèéã áóóðóóëæ, ãàäàãøëàõ ìàãàäëàëòàé, ¿ð ä¿íã íü
õýìæèõ áîëîëöîîòîé íºõöºëä ºð òºëáºðèéã õ¿ëýýí çºâøººðíº.
ªð òºëáºðèéã òºëºõ ¸ñòîé ä¿íãýýð íü ¿íýëíý. Õîëáîãäîõ õºðºíãº, çàðäàë áóþó
àëäàãäëûã õ¿ëýýí çºâøººðñºí ¿åä ºð òºëáºðèéã á¿ðòãýíý.
Ãàäààä âàëþòààð ¿¿ññýí ºð òºëáºðèéí àæèë ã¿éëãýýã ã¿éëãýý ãàðñàí ºäðèéí
Ìîíãîëáàíêíààñ òîãòîîñîí àëáàí õàíøèéã ¿íäýñëýí á¿ðòãýíý. Òºëáºð áàðàãäóóëàõ
ºäðèéí ãàäààä âàëþòûí àëáàí õàíø, ã¿éëãýý ãàðñàí ºäðèéí àëáàí õàíøíààñ
õýëáýëçñýí õýìæýýãýýð âàëþòûí õàíøèéí çºð¿¿ ¿¿ñíý.
ªð òºëáºð íü êîìïàíèéí ¿éë àæèëëàãààíä øààðäëàãàòàé ýðãýëòèéí áà
ýðãýëòèéí áóñ õºðºíãèéã äàðàà òºëºõººð îëæ áýëòãýõ ¿åä ¿¿ñíý.
Áîãèíî õóãàöààò өр төлбөр гэж нýã æèëèéí äîòîð, ýñâýë ¿éë àæèëëàãààíû
õýâèéí öèêëèéí àëü óðòàä îäîî áàéãàà ýðãýëòèéí õºðºí㺺ð ýñâýë áîãèíî õóãàöààò
ººð ºð òºëáºð ¿¿ñãýõ çàìààð áàðàãäàõ ¿¿ðýã õàðèóöëàãûã õýëíý.
Áîãèíî õóãàöààò ºð òºëáºðèéã òîäîðõîé, òîîöîîëñîí, áîëçîøã¿é ºð òºëáºð ãýæ
àíãèëíà.
Òîäîðõîé ºð òºëáºð: Òºëºãäºõ ä¿í íü íýãýíò òîäîðõîé áîëñîí ºð òºëáºðèéã
õýëíý. /Äàíñíû ºãëºã, òàòâàðûí ºãëºã ...гэх мэт/
Òîîöîîëñîí ºð òºëáºð: Áîäèòîîð ãàðàõ áîëîâ÷ òºëºõ õýìæýý íü òîäîðõîé áóñ
áàéгааãààñ óðüä÷èëàí òîîöñîí ºð òºëáºðèéã õýëíý. /Õ¿¿ãèéí ºãëºã, öàëèíãèéí ºãëºã,
ò¿ðýýñèéí ºãëºã, àøèãëàëòûí òºëáºð ...гэх мэт/
Áîëçîøã¿é ºð òºëáºð: Îäîî ºð òºëáºð áîëîîã¿é áîëîâ÷ èðýýä¿éä ºð òºëáºð
áîëîõ, ýñâýë áîëîõã¿é ÷ áàéæ áîëîõ ºðèéã õýëíý. Èéì ºð òºëáºðèéã ñàíõ¿¿ãèéí
òàéëàíãèéí òîäðóóëãàä òàéëáàðëàí áè÷íý.

110
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

Áîãèíî õóãàöààò ºð òºëáºðèéã ¿¿ññýí õýëáýðýýñ íü õàìààð÷ äàðààõь áàéäëààð

àíãèëàн бүртгэнэ:
¹ Áàëàíñûí
Äàíñäûí íýð Äàíñíû äóãààð
ìºðèéí äóãààð
1 Áýëòãýí íèéë¿¿ëýã÷äýä ºãºõ ºãëºã 31100-101-X0000 2.1.1.1
2 Õ¿¿ãèéí ºãëºã 31150-105-X0000 2.1.1.10
Àçèéí õºãæëèéí áàíêны зээлийн 31150-105-X0100 2.1.1.10

Ãåðìàíû ÑÁÇÁанкны зээлийн 31150-105-X0200 2.1.1.10

Øâåäèéí ÎÓÕÀ-ийн зээлийн 31150-105-X0300 2.1.1.10

Япîíû ОУХАА-ийн зээлийн 31150-105-X0400 2.1.1.10

3 Öàõèëãààí äóëààí ¿éëäâýðëýõ ÒÇÝ 31200-102-X0000 2.1.1.1

4 Äàìæóóëàõ ÒÇÝ-Íýã õóäàëäàí àâàã÷ 31210-102-X0000 2.1.1.1
5 Ò¿ãýýõ ÒÇÝ 31220-102-X0000 2.1.1.1
6 Äèñïåò÷åðèéí ÒÇÝ 31230-102-10000 2.1.1.1
7 Èìïîðòûí öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷íèé ºãëºã 31290-102-10000 2.1.1.1
8 Àж ахуйн нэгжийн ÎÀÒатварын ºãëºã 31300-104-10000 2.1.1.3
9 Õувь хүний ÎÀÒатварын ºãëºã 31400-104-X0000 2.1.1.4
10 ¯éëäâýð÷íèé ýâëýëèéí òàòâàðûí ºãëºã 31410-104-X0000 2.1.1.10
11 Ãààëèéí òàòâàðûí ºãëºã 31420-104-X0000 2.1.1.6
12 ÍÄØ, ÝÌÄ-ûí ºãëºã 31430-104-X0000 2.1.1.7
13 Áóñàä òàòâàðûí ºãëºã 31440-104-X0000 2.1.1.6
14 Íýìýãäñýí ºðòãèéí албан òàòâàðûí ºãëºã 31490-104-10000 2.1.1.5
15 Íîãäîë àøãèéí ºãëºã 31500-103-10000 2.1.1.8
16 Öàëèíãèéí ºãëºã 31600-103-X0000 2.1.1.2
17 Áîãèíî õóãàöààò çýýëèéí ºãëºã 31700-105-X0000 2.1.1.9
18 Âåêñåëèéí ºãëºã 31710-105-10000 2.1.1.10
19 Óðò õóãàöààò ºðèéí òàéëàíò ¿åèéí ºãëºã 31800-105-X0000 2.1.1.9
Àçèéí õºãæëèéí áàíêны зээл 31800-105-X0100 2.1.1.9

Ãåðìàíû ÑÁÇÁанкны зээл 31800-105-X0200 2.1.1.9

Øâåäèéí ÎÓÕÀ-ийн зээл 31800-105-X0300 2.1.1.9

ßïîíû ОУХАА-ийн зээл 31800-105-X0400 2.1.1.9

20 Áóñàä áîãèíî õóãàöààò ºð òºëáºð 31900-105-X0000 2.1.1.10

Áàéãóóëëàãûí äîòîîä ºãëºã 31900-112-X0000 2.1.1.10
Óðüä÷èëæ îðñîí îðëîãî 31910-106-10000 2.1.1.11

111
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

1. Áýëòãýí íèéë¿¿ëýã÷äýä ºãºõ ºãëºã íü ãýðýýòýé áýëòãýí íèéë¿¿ëýã÷ýýñ үнийг нь

дараа төлөхөөр áàðàà, õàíãàìæèéí ç¿éëñ, ¿éë÷èëãýýã õóäàëäàæ àâñíààñ ¿¿ññýí ºð
òºëáºð þì. Ýíý íü áàðàà, õàíãàìæèéí ç¿éëñ, ¿éë÷èëãýýã õóäàëäàí àâñàí áîëîí
òýäãýýðèéí òºëáºð õèéõ õóãàöààíû õîîðîíä ¿¿ñíý.
2. Õ¿¿ãèéí ºãëºã ãýäýãò áîãèíî áîëîí óðò õóãàöààò òºñëèéí çýýëèéí õ¿¿ã төслийн нэр
бүрээр òîîöîîëæ á¿ðòãýíý.
3. Öàõèëãààí äóëààí ¿éëäâýðëýõ ÒÇÝ ãýäýãò öàõèëãààí äóëààí ¿éëäâýðëýã÷èä ºãºõ
ºãëºãèéã á¿ðòãýíý.
4. Íýã õóäàëäàí àâàã÷ ãýäýãò ýêñïîðòîëñîí öàõèëãààíû ýð÷èì õ¿÷íèé òºëáºðèéã
Íýã õóäàëäàí àâàã÷èéí çàãâàðûí Ò¯ÎÍÄ-ä òºâëºð¿¿ëýõ ä¿íã á¿ðòãýíý.
5. Ò¿ãýýõ ÒÇÝ ãýäýãò ò¿ãýýõ сүлжээ компаниä тºлºõ ºãëºãèéã á¿ðòãýíý.
6. Äèñïåò÷åðèéí ÒÇÝ ãýäýãò Ýð÷èì õ¿÷íèé “Äèñïåò÷åðèéí ¯íäýñíèé Һ┠ÕÕÊ-ä
òºëºõ ºãëºãèéã á¿ðòãýíý.
7. Èìïîðòûí öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷íèé ºãëºã: Èìïîðòîîð àâñàí öàõèëãààí ýð÷èì
õ¿÷íèé ¿íýíä òºëºõ ä¿íã á¿ðòãýíý.
8. ÀÀÍÎÀÒ-ûí ºãëºã ãýäýãò “Àæ àõóéí íýãæèéí îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí õóóëü”-
èéí äàãóó òîîöñîí áà òóõàéí òàéëàíò õóãàöààíû ýöýñò òºñºâò òºëººã¿é áàéãàà
òàòâàðûí ä¿íã òóñãàíà.
Îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí çàðäëûã òîîöîõäîî Àæ àõóéí íýãæèéí îðëîãûí àëáàí
òàòâàðûí òóõàé õóóëèéí 17 äóãààð ç¿éëä çààñíû äàãóó îðëîãûí àëáàí òàòâàð
íîãäóóëàõ îðëîãî òóñ á¿ðò çààñàí õóâü õýìæýýãýýð òàéëàíò æèëèéí îðëîãûí àëáàí
òàòâàðûã íîãäóóëæ, òýäãýýð íîãäóóëñàí òàòâàðóóäûí íèéëáýð ä¿íãýýð òîîöíî.
9. ÕÕÎÀÒ-ûí ºãëºã
Õóâü õ¿íèé îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí òóõàé õóóëèéí 17 äóãààð ç¿éëä çààñíû äàãóó
òàòâàð íîãäóóëàõ îðëîãûã òîäîðõîéëæ 23 äóãààð ç¿éëä çààñàí õóâü õýìæýýãýýð
àëáàí òàòâàð íîãäóóëж тайлант хугацааны эцэст төлөөгүй байгаа татварын дүнг
тусгаíà.
Àëáàí òàòâàðûí õýìæýýã òîîöñîíû äàðàà õóâü õ¿íèé îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí
òóõàé õóóëèéí 24-ð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñíû äàãóó æèëä 84000 òºãðºã, ñàð á¿ð
7000 òºãðºãèéí òàòâàðûã õºíãºëíº.
10. ¯éëäâýð÷íèé ýâëýëèéí òàòâàðûí ºãëºã
Àæèëòàí, àæèëëàãñàä íü “Òºâèéí á¿ñèéí öàõèëãààí äàìæóóëàõ ñ¿ëæýý” ÒªÕÊ-
èéí Çàõèðãàà, ¯éëäâýð÷íèé Ýâëýëèéí õîîðîíä áàéãóóëñàí Õàìòûí ãýðýýíèé
õîëáîãäîõ çààëòóóäûã ýäëýæ, õýðýãæ¿¿ëýõèéí òóëä êîìïàíèéí ¯Ý-ä ýëñäýã.
¯éëäâýð÷íèé ýâëýëèéí ãèø¿¿äèéí òàòâàð îëãîâîë çîõèõ öàëèíãèéí 1 õóâü áàéíà.
Ýíý íü ñàéí äóðûí òàòâàð þì.
11. Ãààëèéí òàòâàðûí ºãëºã
Ãààëèéí òàòâàðûí ºãëºã- Èìïîðòоîр àâñàí öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷íèé Ãààëèéí
áîëîí Íýìýãäñýí ºðòãèéí àëáàí òàòâàðûã á¿ðòãýíý. Ãààëèéí òàòâàð íü òóõàéí
ñàðûí èìïîðòëîí àâñàí öàõèëãààíû õýìæýýã /êâò/ òºãðºãò øèëæ¿¿ëñýí /ãààëèéí
áàéãóóëëàãûí ìºðäºæ áàéãàà òóõàéí ¿åèéí õàíøààð/ ä¿íãýýñ 5 õóâèàð ãààëèéí
òàòâàð íîãäóóëäàã.
Èìïîðòëîí àâñàí öàõèëãààíû ¿íèéí ä¿í äýýð ãààëèéí òàòâàðûã íýìñýí íèéò
ä¿íãýýñ íýìýãäñýí ºðòãèéí àëáàí òàòâàðûã òîîöíî.

112
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

Ãààëèéí áîëîí íýìýãäñýí ºðòãèéí àëáàí òàòâàðûã Ãààëèéí áàéãóóëëàãàä òºëäºã

ó÷èð ãààëèéí òàòâàðûí ºãëºã äàíñàíä õàìòàä íü á¿ðòãýíý.
Êîìïàíè íü ãàäààäûí áàéãóóëëàãààñ áàðàà ìàòåðèàë, ñýëáýã õýðýãñýë, õºðºíãº
õóäàëäàí àâàõ ¿åä ãààëèéí áàéãóóëëàãàä òºëºõ ãààëèéí òàòâàð, ͪÀÒ-ûã ìºí ýíý
õýñýãò á¿ðòãýíý.
12. ÍÄØ, ÝÌÄ-ûí ºãëºã – ажилтнуудын öàëèí õºëñíººñ ñóóòãàñàí áîëîí àæèë
îëãîã÷îîñ òºëºõ íèéãìèéí äààòãàë, ýð¿¿ë ìýíäèéí äààòãàëûí øèìòãýëèéí
ºãëºãèéã á¿ðòãýíý.
Íèéãìèéí áîëîí ýð¿¿ë ìýíäèéí äààòãàëûí ºãëºã íü äàðààõь õóâü
õýìæýýãýýð òîäîðõîéëîãäîíî:

Òºëºõ øèìòãýëèéí õýìæýý /õóâèàð/

Äààòãàëûí òºðºë
Àæèë îëãîã÷ Äààòãóóëàã÷
Ýð¿¿ë ìýíä 3 3
Òýòãýâýð 13,5 5,5
Òýòãýìæ 1,0 1,0
¯ÎÌت 2,0 0,0
Àæèëã¿éäýë 0,5 0,5
Íèéò 20,0 10,0

13. Áóñàä òàòâàðûí ºãëºã ãýäýãò ¿ë õºäëºõ õºðºíãèéí òàòâàð, àâòîòýýâðèéí áîëîí
ººðºº ÿâàã÷ õýðýãñëèéí àëáàí òàòâàð, ãàçðûí òºëáºð, áóóíû òºëáºðèéã á¿ðòãýíý.
¯ë õºäëºõ õºðºíãèéí òàòâàðûí ºãëºã - Êîìïàíè íü ºì÷èëæ áàéãàà ¿ë õºäëºõ
õºðºíãºí人 “¯ë õºäëºõ ýä õºðºíãèéí àëáàí òàòâàðûí òóõàé” õóóëèéí äàãóó òàòâàð
íîãäóóëàõ ¿íýëãýýã òîäîðõîéëæ õóóëèíä çààñàí õóâü õýìæýýãýýð òàòâàð òîîöíî.
Àâòîòýýâðèéí áîëîí ººðºº ÿâàã÷ õýðýãñëèéí àëáàí òàòâàð – Êîìïàíè ººðèéí
ýçýìøèæ áóé àâòîòýýâðèéí áîëîí ººðºº ÿâàã÷ õýðýãñýëä “Àâòîòýýâðèéí áîëîí ººðºº
ÿâàã÷ õýðýãñëèéí àëáàí òàòâàðûí õóóëü”-èéí äàãóó àëáàí òàòâàð íîãäóóëíà.
Ãàçðûí òºëáºð - Êîìïàíè ãàçàð ýçýìø¿¿ëýõ, àøèãëóóëàõ ãýðýýíèé äàãóó
ýçýìøèæ àøèãëàæ áàéãàà, Ãàçðûí òóõàé õóóëèéí 10 äóãààð ç¿éëä çààñàí ãàçðûí
íýãäìýë ñàíãèéí ¿íäñýí àíãèëàëä õàìààðàõ áîëîí òóñãàé õýðýãöýýíèé ãàçàðò òºëáºð
íîãäóóëíà. Ãàçðûí òºëáºðèéã “Ãàçðûí òºëáºðèéí òóõàé” õóóëèéí äàãóó íîãäóóëíà.
Áóóíû òºëáºð – Óëñûí áàòëàí õàìãààëàõ, àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ, öàãäààãèéí
áîëîí ÿë ýäë¿¿ëýõ áàéãóóëëàãûí áèå á¿ðýëäýõ¿¿íèé çýâñýãëýëèéí çîðèóëàëòààð
àøèãëàæ áàéãààãààñ áóñàä á¿õ áóóíä àëáàí òàòâàð íîãäîíî. Êîìïàíè íü õóóëü
òîãòîîìæèéí äàãóó ýçýìøèæ áàéãàà áóóíäàà “Áóóíû àëáàí òàòâàðûí òóõàé” õóóëèéí
äàãóó àëáàí òàòâàð íîãäóóëíà.
14. Íýìýãäñýí ºðòãèéí àëáàí òàòâàðûí ºãëºã -“Íýìýãäñýí ºðòãèéí àëáàí òàòâàðûí
òóõàé” õóóëèéí äàãóó òàòâàð íîãäîõ áàðàà, àæèë, ¿éë÷èëãýýíèé ¿íýëãýýã
òîäîðõîéëæ, õóóëèíä çààñàí õóâü õýìæýýãýýð òàòâàð íîãäóóëàí òºñºâò òºëíº.

113
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

Òºâ компани áîëîí ñàëáàðóóä íü ͪÀÒ-ûí àâëàãà, ͪÀÒ-ûí ºãëºã ãýñýí 2 äàíñ
àøèãëàõ áà òàéëàíò õóãàöààíû ýöýñò õýðýâ ͪÀÒ-ûí àâëàãûí ä¿í ͪÀÒ-ûí
ºãëºãèéí ä¿íãýýñ èõ áàéâàë ͪÀÒ-ûí ºãëºãèéí ä¿íãýýð àâëàãûã õîðîãäóóëàõ áà
ͪÀÒ-ûí ºãëºãèéí ä¿í ͪÀÒ-ûí àâëàãûí ä¿íãýýñ èõ áàéâàë ͪÀÒ-ûí àâëàãûí
ä¿íãýýð ºãëºãèéã õîðîãäóóëàõ áè÷èëò õèéãäýíý.
15. Íîãäîë àøãèéí ºãëºã ãýäýãò Òºðèéí ºì÷èéí õîðîîíû øèéäâýðýýð õóâü
íèéë¿¿ëýã÷äýä òºëºõ íîãäîë àøãèéã á¿ðòãýнэ.
16. Öàëèíãèéí ºãëºã äàíñàíä àæèëòàí àëáàí õààã÷äад олгохоор тооцсон öàëèí
õºëñíèé ºãëºãèéã á¿ðòãýíý.
17. Áîãèíî õóãàöààò çýýëèéí ºãëºã äàíñàíä 1 æèë õ¿ðýõã¿é õóãàöààòàé çýýëèéã
á¿ðòãýíý.
18. Âåêñåëèéí ºãëºã äàíñàíä âåêñåëü áóþó ºðèéí áè÷ãýýðõ òîäîðõîé õýìæýý, õ¿¿,
õóãàöàà á¿õèé ºãëºãèéã á¿ðòãýíý.
19. Óðò õóãàöààò ºðèéí òàéëàíò ¿åèéí ºãëºã äàíñàíä óðò õóãàöààò зээлийн ºðèéí
òàéëàíò æèëä òºëºõ õýñãèéã Зээл нэр тус бүрээр ангилан á¿ðòãýíý.
20. Áóñàä áîãèíî õóãàöààò ºð òºëáºð ãýäýãò äýýðõ àíãèëàëä áàãòààã¿é ºð
òºëáºð¿¿äèéã òàéëàãíàíà.
- Áàéãóóëëàãûí äîòîîä ºãëºã /ñàëáàð õîîðîíäûí/ ãýäýãò òºâ êîìïàíè
áîëîí ñàëáàð õîîðîíäûí ºãëºãèéã èëýðõèéëíý.
- Óðüä÷èëæ îðñîí îðëîãî
Õóäàëäàí àâàã÷äàä áàðàà ìàòåðèàë, õàíãàìæèéí ç¿éëñ, àæèë ¿éë÷èëãýýã
íèéë¿¿ëýõýýñ ºìíº òýäãýýðèéí òºëáºðèéã óðüä÷èëàí àâñàí òîõèîëäîëä õ¿ëýýí
àâñàí òºëáºðèéí õýìæýýã òóñãàíà.
Õýäèéãýýð òºëáºðèéã íü óðüä÷èëàí àâñàí áîëîâ÷ áàðàà ìàòåðèàëàà õ¿ðãýæ
ºãººã¿é, àæèë ¿éë÷èëãýýãýý ¿ç¿¿ëýýã¿é òóë ¿¿íèéã îðëîãî ãýæ õ¿ëýýí
çºâøººðºõã¿é áºãººä ºð òºëáºð ãýæ ¿çýí á¿ðòãýëä òóñãàãäàíà.
Öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷ äàìæóóëàëòûí îðëîãî áîëîí èìïîðòûí öàõèëãààíû
òºëáºðèéã óðüä÷èëàí àâñàí òîõèîëäîëä мөн ýäãýýð äàíñàíä á¿ðòãýíý.

Õî¸ð. ÁÎÃÈÍÎ ÕÓÃÀÖÀÀÒ ªÐ ÒªËÁªÐÈÉÍ Á¯ÐÒÃÝËÈÉÍ ÃÎÐÈÌ

Áîãèíî õóãàöààò ºð òºëáºðèéã ªð òºëáºð áà ýçýìøèã÷èéí ºì÷ ãýñýí á¿ëãèéí

ýõíèé õýñýãò òóñãàíà.

1. Áýëòãýí íèéë¿¿ëýã÷äýä ºãºõ ºãëºã

À. ªð òºëáºð ¿¿ñýõ ¿åä:
Äàðàà òîîöîîãîîð áàðàà, õàíãàìæèéí ç¿éëñ, ¿éë÷èëãýýã àâàõ ¿åä:
Äò: Áàðàà ìàòåðèàë
/Äò: ¯íäñýí õºðºíãº/
/Äò: Áóñàä õîëáîãäîõ çàðäëûí äàíñä/
Êò: Áýëòãýí íèéë¿¿ëýã÷äýä ºãºõ ºãëºã

114
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

Á. ªð òºëáºðèéã òºëºõ ¿åä:

Áàðàà, õàíãàìæèéí ç¿éëñ, ¿éë÷èëãýýíèé òºëáºðèéã òºëºõ ¿åä:
Äò: Áýëòãýí íèéë¿¿ëýã÷äýä ºãºõ ºãëºã
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº
/Êò: Êàññ äàõü áýëýí ìºíãº/

2. Õ¿¿ãèéí ºãëºã
À. Çýýëèéí õ¿¿ãèéí ºãëºã ¿¿ñýõ ¿åä:
Õ¿¿ òºëºõ òºëºâëºãººòýé óÿëäóóëàí сàðûí ýõýíä òóõàéí ñàðûí õ¿¿ã Ìîíãîë áàíêíû
àëáàí õàíøààð òîîöîí á¿ðòãýíý.
Äò: Çýýëèéí õ¿¿ãèéí çàðäàë
Êò: Çýýëèéí õ¿¿ãèéí ºãëºã

Á. Çýýëèéí õ¿¿ãèéí ºãëºãèéã òºëºõ ¿åä:

Äò: Çýýëèéí õ¿¿ãèéí ºãëºã
/Äò: Үндсэн бус үйл ажиллагааны зардал- Ãàäààä âàëþòûí õàíøíû
ººð÷ëºëòèéí áîäèò àëäàãäàë/
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº
/Êò: Үндсэн бус үйл ажиллагааны орлого-Ãàäààä âàëþòûí õàíøíû
ººð÷ëºëòèéí áîäèò àøèã/

В. Çýýëèéí õ¿¿ã Ñàíãèéí ÿàìíû õоорондын тооцоогоор төлөх ¿åä:

Äò: Çýýëèéí õ¿¿ãèéí ºãëºã
/Äò: Үндсэн бус үйл ажиллагааны зардал- Ãàäààä âàëþòûí õàíøíû
ººð÷ëºëòèéí áîäèò àëäàãäàë/
Êò: Äàìæóóëàõ ÒÇÝ-Äàìæóóëàëòûí àâëàãà
/Êò: Үндсэн бус үйл ажиллагааны -Ãàäààä âàëþòûí õàíøíû
ººð÷ëºëòèéí áîäèò àøèã/

Г. Õóãàöàà õýòýðñýí çýýëèéí õ¿¿ãèéí àëäàíãèéã òóõàéí ñàðûí ¿íäñýí áóñ ¿éë
àæèëëàãààíû çàðäëûí á¿ëýãò òîðãóóëü /àëäàíãè/ ãýæ òóñãàíà.
Äò: Үндсэн бус үйл ажиллагааны зардал- Торгуулийн зардал
/Äò: Үндсэн бус үйл ажиллагааны зардал- Ãàäààä âàëþòûí õàíøíû
ººð÷ëºëòèéí áîäèò àëäàãäàë/
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº
/Êò: Çýýëèéí õ¿¿ãèéí ºãëºã/
/Êò: Үндсэн бус үйл ажиллагааны орлого-Ãàäààä âàëþòûí õàíøíû
ººð÷ëºëòèéí áîäèò àøèã/

115
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

3. Öàõèëãààí äóëààí ¿éëäâýðëýõ ÒÇÝ-ийн өглөг

À. Äóëààíû öàõèëãààí ñòàíöóóäòàé õîîðîíäûí òîîöîî ¿¿ñýõ ¿åä:
Äò: Õîëáîãäîõ õºðºíãèéí äàíñä
Êò: Öàõèëãààí äóëààí ¿éëäâýðëýõ ÒÇÝ-ºãëºã

Á. ªð òºëáºðèéã òºëºõ ¿åä:

Äò: Öàõèëãààí äóëààí ¿éëäâýðëýõ ÒÇÝ-ºãëºã
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº

4. Íýã õóäàëäàí àâàã÷ид төлөх өглөг

Ýêñïîðòîëñîí öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷èéã ãýðýýíä çààñàí ¿íý, òàðèôààð òîîöîí òºãðºãò
øèëæ¿¿ëýí Íэг худалдан авагчийн çàãâàðûí Òэг үлдэгдлтэй орлогын дансанд
òºâëºð¿¿ëýõ ºãëºã ãýæ á¿ðòãýíý.
À. ªð òºëáºð ¿¿ñýõ ¿åä:
Äò: Äàìæóóëàõ ÒÇÝ- Ýêñïîðòûí ÖÝÕ àâëàãà
/Äò: Ãàäààä áàéãóóëëàãûí àâëàãà/
Êò: Äàìæóóëàõ ÒÇÝ-Íýã õóäàëäàí àâàã÷
Á. ªð òºëáºðèéã òºëºõ ¿åä:
Äò: Äàìæóóëàõ ÒÇÝ-Íýã õóäàëäàí àâàã÷
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº

5. Ò¿ãýýõ ÒÇÝ-д төлөх өглөг

À. “Öàõèëãààí ò¿ãýýõ ñ¿ëæýý” ÕÊ-èóäòàé õîîðîíäûí òîîöîî ¿¿ñýõ ¿åä:
Äò: Õîëáîãäîõ õºðºíãèéí äàíñä
Êò: Ò¿ãýýõ ÒÇÝ-ºãëºã
Á. ªð òºëáºðèéã òºëºõ ¿åä:
Êò: Ò¿ãýýõ ÒÇÝ-ºãëºã
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº

6. Äèñïåò÷åðèéí ÒÇÝ-д төлөх өглөг

À. ªð òºëáºð ¿¿ñýõ ¿åä:
Äèñïåò÷åðèéí çîõèöóóëàëòûí õºëñíèé õýìæýýãýýð:
Äò: Äèñïåò÷åðèéí çàðäàë /Àøèãëàëòûí çàðäàë/
Êò: Äèñïåò÷åðèéí ÒÇÝ ºãëºã

“Äèñïåò÷åðèéí ¯íäýñíèé Һ┠ÕÕÊ-èàñ èíòåðíåò õîëáîëòèéí õºëñ, ÿðèàíû

òºëáºðèéã íýõýìæèëñýí õýìæýýãýýð:

116
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

Äò: Õàðèëöàà õîëáîîíû çàðäàë /ªðòãèéí òºâ¿¿äýýð/

Êò: Äèñïåò÷åðèéí ÒÇÝ ºãëºã

Á. ªð òºëáºðèéã òºëºõ ¿åä:

Äò: Äèñïåò÷åðèéí ÒÇÝ ºãëºã
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº

7. Èìïîðòûí öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷íèé ºãëºã

À. ªð òºëáºð ¿¿ñýõ ¿åä:
Èíæåíåðèéí àëáàíààñ ãàðãàñàí öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷íèé ýíåðãè áàëàíñ, àêò
íýõýìæëýëèéã ¿íäýñëýí èìïîðòëîí àâñàí öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷èéã /êâò.öàã/ ãýðýýíèé
äàãóóõ òàðèôààð ¿ðæ¿¿ëñýí àì.äîëëàðààðõ ä¿íã òóõàéí ñàðûí ñ¿¿ë÷èéí ºäðèéí
Ìîíãîë áàíêíû õàíøààð òîîöîí:
Äò: Äàìæóóëàõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷-Èìïîðòûí àâëàãà
Êò: Èìïîðòûí öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷íèé ºãëºã

Á. Èìïîðòûí ÖÝÕ-íèé òºëáºðèéã òºëºõ ¿åä:

Äò: Èìïîðòûí öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷íèé ºãëºã
/Äò: Үндсэн бус үйл ажиллагааны зардал-Ãàäààä âàëþòûí õàíøíû
ººð÷ëºëòèéí áîäèò àëäàãäàë/
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº
/Êò: Үндсэн бус үйл ажиллагааны орлого-Ãàäààä âàëþòûí õàíøíû
ººð÷ëºëòèéí áîäèò àøèã/

8. Àж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын ºãëºã

À. Òºâ êîìïàíèд îðëîãûí àëáàí òàòâàðûã íîãäóóëñàí ¿åä:
Äò: Îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí çàðäàë
Êò: Îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí ºãëºã
¯ë õºäëºõ ¿íäñýí õºðºí㺠áîðëóóëñíû îðëîãûí ä¿íãýýñ “Àæ àõóéí íýãæèéí îðëîãûí
àëáàí òàòâàðûí òóõàé” õóóëèéí äàãóó òàòâàð íîãäîõ îðëîãûã òîäîðõîéëæ õóóëèíä
çààñàí õóâü õýìæýýãýýð /òóñãàéëàí íîãäóóëñàí õóâü õýìæýýãýýð/:
Äò: Îðëîãûí албан òàòâàðаас бусад татварын çàðäàë
Êò: Орлогын албан òàòâàðûí ºãëºã /¯ë õºäëºõ õºðºí㺠áîðëóóëñíû
татвар/

Á. Îðëîãûí àëáàí òàòâàðûã òºëºõ ¿åä:

Äò: Îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí ºãëºã
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº
В. Ñàíãèéí ÿàìíû õоорондын тооцоогоор орлогын албан татварыг òºëºõ ¿åä:

117
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

Äò: Îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí ºãëºã

Êò: Äàìæóóëàõ ÒÇÝ-Äàìæóóëàëòûí àâëàãà

9. Õувь хүний орлогын албан татварыí ºãëºã

Төв компани болон салбарууд “Õóâü õ¿íèé îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí òóõàé” õóóëèéí
26 äóãààð ç¿éëèéí 1-ä¿ãýýð õýñýãò çààñíû äàãóó äàðààõь îðëîãóóäàä àëáàí òàòâàð
íîãäóóëæ, òºñºâò øèëæ¿¿ëíý.
Òàòâàðûí Òàéëàíã
Õóóëèé Õóóëèéí
¹ Àëáàí òàòâàð íîãäóóëàõ îðëîãî õóâü õ¿ðã¿¿ëýõ
í ç¿éë ç¿éë
õýìæýý õóãàöàà
Àæèë îëãîã÷òîé áàéãóóëñàí õºäºëìºðèéí
ãýðýýíä çààñíû äàãóó àâ÷ áàéãàà ¿íäñýí öàëèí,
1 11.1.1 íýìýãäýë õºëñ, íýìýãäýë, øàãíàë, óðàìøóóëàë, 23.1 10
àìðàëòûí îëãîâîð, òýòãýâýð, òýòãýìæ, òýäãýýðòýé
àäèëòãàõ áóñàä îðëîãî
Àæèë îëãîã÷îîñ àæèëòàí, ò¿¿íèé ãýð á¿ëèéí
2 11.1.2 ãèø¿¿íä îëãîñîí òýòãýìæ áîëîí ò¿¿íòýé 23.1 10
àäèëòãàõ îðëîãî
Äàðàà
Àæèë îëãîã÷îîñ àæèëòàí, ò¿¿íèé ãýð á¿ëèéí óëèðëûí
3 11.1.3 23.1 10
ãèø¿¿íä ºãñºí áýëýã ýõíèé ñàðûí
Һ뺺ëºí óäèðäàõ çºâëºë, õÿíàëòûí çºâëºë, 20-íû äîòîð,
îðîí òîîíû áóñ çºâëºë áîëîí áóñàä çºâëºë, æèëèéí
4 11.1.4 õîðîî, àæëûí õýñãèéí ãèø¿¿íèé öàëèí õºëñ, 23.1 10 òàéëàíã äàðàà
øàãíàë, óðàìøóóëàë, òýäãýýðòýé àäèëòãàõ îíû 02 äóãààð
îðëîãî ñàðûí 15-íû
äîòîð
Ãàäààä, äîòîîäûí àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãà,
5 11.1.5 èðãýí áîëîí áóñàä ýòãýýäýä ºãñºí á¿õ òºðëèéí 23.1 10
øàãíàë, óðàìøóóëàë
Үíäñýí àæëûí ãàçðààñ áóñàä õóóëèéí ýòãýýä
áîëîí õóâü õ¿íòýé áàéãóóëñàí ãýðýýíèé ¿íäñýí
6 11.1.6 äýýð àæèë, ¿¿ðýã ã¿éöýòãýæ àâñàí õºäºëìºðèéí 23.1 10
õºëñ, øàãíàë, íýìýãäýë, òýòãýìæ, òýäãýýðòýé
àäèëòãàõ áóñàä îðëîãî
Äàðàà îíû 02
Òîãòìîë áóñ ¿éë àæèëëàãàà ýðõýëæ îëñîí îðëîãî
äóãààð ñàðûí
7 12.2 /гаднын хүмүүс компанид ажил үйлчилгээ 23.1 10
15-íû ºäðèéí
үзүүлж авсан орлого/
äîòîð
8 13.1.2 Ýðõèéí øèìòãýëèéí îðëîãî 23.1 10 Äàðàà
óëèðëûí
Øóóä áóñ îðëîãî ýõíèé ñàðûí
9 15.1 23.1 10 20-íû äîòîð,
æèëèéí
Óðëàãèéí òîãëîëò, ñïîðòûí òýìöýýíèé øàãíàë, òàéëàíã äàðàà
íààäìûí áàé øàãíàë îíû 02 äóãààð
10 8.1.7 23.2.2 5 ñàðûí 15-íû
äîòîð
Øèíæëýõ óõààí, óòãà çîõèîë, óðëàãèéí á¿òýýë
òóóðâèõ, øèíý á¿òýýë, á¿òýýãäýõ¿¿íèé áîëîí Äàðàà îíû 02
àøèãòàé çàãâàð çîõèîí á¿òýýõ, ñïîðòûí òýìöýýí, äóãààð ñàðûí
11 8.1.6 23.2.2 5
óðëàãèéí òîãëîëò çîõèîí áàéãóóëàõ, òýäãýýðò 15-íû ºäðèéí
îðîëöîõ çàìààð îëñîí îðëîãî, òýäãýýðòýé äîòîð
àäèëòãàõ áóñàä îðëîãî

118
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

À. Õ¿í àìûí îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí ºãëºã ¿¿ñýõ ¿åä:

1) Õºäºëìºðèéí ãýðýýíä çààñíû äàãóó àâ÷ áàéãàà ¿íäñýí öàëèí, íýìýãäýë õºëñ,
íýìýãäýë, øàãíàë, óðàìøóóëàë, àìðàëòûí îëãîâîð, òýòãýâýð, òýòãýìæ, òýäãýýðòýé
àäèëòãàõ áóñàä îðëîãîîñ ñóóòãàí òîîöîîëîõ ¿åä:
Äò: Öàëèíãèéí ºãëºã
Êò: Õóâü õ¿íèé îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí ºãëºã

2) Àæèëòàí, ò¿¿íèé ãýð á¿ëèéí ãèø¿¿íä îëãîñîí òýòãýìæ áîëîí ò¿¿íòýé àäèëòãàõ
îðëîãî áîëîí áýëýãíýýñ ñóóòãàí òîîöîîëîõ ¿åä:
Äò: ÀÀÕ-ûí áóñàä íèéãìèéí çàðäàë-Òýòãýìæ /çàðäëûí àíãèëëààð/
Êò: Õóâü õ¿íèé îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí ºãëºã
Êò: Êàññ äàõü áýëýí ìºí㺠-татварыг хасч гарт олгох дүнгээр

3) Һ뺺ëºí óäèðäàõ çºâëºë, õÿíàëòûí çºâëºë, îðîí òîîíû áóñ çºâëºë áîëîí áóñàä
çºâëºë, õîðîî, àæëûí õýñãèéí ãèø¿¿íèé öàëèí õºëñ, øàãíàë, óðàìøóóëàë, òýäãýýðòýé
àäèëòãàõ îðëîãîîñ ñóóòãàí òîîöîîëîõ ¿åä:
Äò: ÒÓÇ-èéí çàðäàë
Äò: Õÿíàëòûí çºâëºëèéí çàðäàë
Êò: Õóâü õ¿íèé îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí ºãëºã
Êò: Êàññ äàõü áýëýí ìºíãº
/Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº/

4) Ãàäààä, äîòîîäûí àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãà, èðãýí áîëîí áóñàä ýòãýýäýд ºãñºí
á¿õ òºðëèéí øàãíàë, óðàìøóóëëààñ ñóóòãàí òîîöîîëîõ ¿åä:
Äò: ¯éë àæèëëàãààíû áóñ áóñàä çàðäàë
Êò: Õóâü õ¿íèé îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí ºãëºã
Êò: Êàññ äàõü áýëýí ìºí㺠-татварыг хасч гарт олгох дүнгээр
/Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº-татварыг хасч гарт олгох дүнгээр/

5) Гаднын àæèë÷äààð ãýðýýãýýð àæèë, ¿¿ðýã ã¿éöýòã¿¿ëæ îëãîñîí õºäºëìºðèéí õºëñ,

øàãíàë, íýìýãäýë, òýäãýýðòýé àäèëòãàõ áóñàä îðëîãîîñ ñóóòãàí òîîöîîëîõ ¿åä:
Äò: Áóñàä áîãèíî õóãàöààò ºð òºëáºð
Êò: Õóâü õ¿íèé îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí ºãëºã
Êò: Êàññ äàõü áýëýí ìºíãº-татварыг хасч гарт олгох дүнгээр
/Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº-татварыг хасч гарт олгох дүнгээр /

6) Ýðõèéí øèìòãýëèéí îðëîãîîñ ñóóòãàí òîîöîîëîõ ¿åä:

Ýðõèéí øèìòãýëèéí îðëîãîä äàðààõü òºëáºð õàìààðíà:
- çîõèîã÷èéí ýðõ áîëîí ò¿¿íä õàìààðàõ ýðõèéí òóõàé õóóëüä çààñàí çîõèîã÷èéí ýðõýä
õàìààðàõ á¿òýýëèéã àøèãëàñíû òºëáºð;
- ïàòåíòûí òóõàé õóóëüä çààñàí øèíý á¿òýýë, á¿òýýãäýõ¿¿íèé áîëîí àøèãòàé çàãâàð
àøèãëàñíû òºëáºð;
- áàðààíû òýìäýã, ãàçàð ç¿éí çààëòûí òóõàé õóóëèéí äàãóó áàðààíû òýìäýã
àøèãëàñíû òºëáºð;

119
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

- Òåõíîëîãè äàìæóóëàõ òóõàé õóóëüä çààñíû äàãóó òåõíîëîãè äàìæóóëñíû òºëáºð;

- ¿éëäâýðëýë, õóäàëäààíû òàëààðõè áîëîí øèíæëýõ óõààíû òóðøèëòòàé õîëáîãäñîí
ìýäýýëëèéã àøèãëàñíû òºëáºð;
- àäèëòãàõ áóñàä ýðõ àøèãëàñíû òºëáºð
Äò: Áóñàä áîãèíî õóãàöààò ºð òºëáºð
Êò: Õóâü õ¿íèé îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí ºãëºã
Êò: Êàññ äàõü áýëýí ìºíãº-татварыг хасч гарт олгох дүнгээр
/Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº-татварыг хасч гарт олгох дүнгээр /

7) Øóóä áóñ îðëîãîîñ ñóóòãàí òîîöîîëîõ ¿åä:

/Øóóä áóñ îðëîãî ãýäýãò öàëèí, õºäºëìºðèéí õºëñ, øàãíàë, óðàìøóóëàë äýýð
àæèë îëãîã÷îîñ íýìæ îëãîæ áàéãàà òóõàéí àæèëòíààñ àëáàí ¿¿ðãýý ã¿éöýòãýõýä
øóóä õîëáîãäîëã¿é äàðààõü áàðàà, ¿éë÷èëãýýíèé îðëîãûã õàìààðóóëíà:
- ¿íý òºëáºðã¿é, ýñõ¿ë õºíãºëºëòòýé ¿íýýð òýýâðèéí õýðýãñëýýð ¿éë÷èëñýí, ò¿¿í÷ëýí
áýëíýýð îëãîñîí óíààíû ìºíãº;
- îðîí ñóóöíû àøèãëàëòûí çàðäëûí òºëáºð, áýëíýýð îëãîñîí áàéðíû õºëñ, ò¿ëøíèé
çàðäàë;
- áýëíýýð îëãîñîí õîîëíû ìºíãº, ò¿¿í÷ëýí ¿çâýð ¿éë÷èëãýýíèé îëãîâîð;
- àõóéí ¿éë÷ëýã÷, æîëîî÷, öýöýðëýã÷èéí áîëîí áóñàä ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëñíèé çàðäàë;
- àæèë îëãîã÷, ýñõ¿ë áóñàä ýòãýýäýä òºëºõ ºð áàðàãäóóëñíû òºëáºð;
- àðèëæààíû çýýëèéí õ¿¿ãýýñ äîîãóóð õ¿¿òýé îëãîñîí çýýëèéí õ¿¿ãèéí çºð¿¿./
/Õàðèí àæèë ¿¿ðãýý áèåë¿¿ëýõ íºõöөëèéã íü ñàéæðóóëàõ çîðèëãîîð àæèë
îëãîã÷îîñ àæèëòàíä îëãîæ áàéãàà äàðààõü øóóä áóñ îðëîãûã àëáàí òàòâàð íîãäîõ
îðëîãîä õàìààðóóëàõã¿é:
- òóõàéí àæëûí áàéðàíä àæëûí öàãààð àæèëëóóëäàã öàéíû ãàçàð, êàôå, àìðàëòûí
ºðººíä á¿õ àæèëòíûã àäèë íºõö뺺ð õîîëîîð õàíãàñàí;
- Ñóóðèí ãàçðààñ àëñëàãäñàí àæëûí áàéðàíä àæèëëàäàã àæèëëàãñäûã àìðàõ áàéð,
áóñàä ¿éë÷èëãýýãýýð õàíãàõ, òóõàéí àæëûí áàéðàíä èðýõ, áóöàõàä íýãäñýí æóðìààð
óíààãààð ¿éë÷èëñýí;
- Îðîí ñóóö õóäàëäàí àâàõ, áàðèõàä çîðèóëæ àæèëòàíä àðèëæààíû çýýëèéí õ¿¿ãýýñ
äîîãóóð õ¿¿òýé îëãîñîí çýýëèéí õ¿¿ãèéí çºð¿¿;
- Ýì÷èëãýýíèé çàðäàë./
Äò: ÀÀÕ-ûí áóñàä íèéãìèéí çàðäàë - Ò¿ëøíèé õºíãºëºëò
Äò: ÀÀÕ-ûí áóñàä íèéãìèéí çàðäàë - Ñóâèëëûí õºíãºëºëò
ДТ: ААХын бусад нийгмийн зардал-Бэлнээр олгосон хоолны үнийн хөнгөлөлт
ДТ: ААХын бусад нийгмийн зардал-Унааны хөнгөлөлт, үнэ төлбөргүй буюу
хөнгөлөлттэй үнээр тээврээр үйлчилсэн
Äò: Áàÿð ¸ñëîë, ¿çâýðèéí çàðäàë
/Äò: Үндсэн бус үéë àæèëëàãààíû áóñàä çàðäàë/
Êò: Õóâü õ¿íèé îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí ºãëºã
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº-татварыг хасч гарт олгох дүнгээр
/Êò: Êàññ äàõü áýëýí ìºíãº-татварыг хасч гарт олгох дүнгээр/

120
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

8) Óðëàãèéí òîãëîëò, ñïîðòûí òýìöýýíèé øàãíàë, íààäìûí áàé øàãíàëûí îðëîãîîñ

ñóóòãàí òîîöîîëîõ ¿åä:
Äò: Áèåèéí òàìèð, ñïîðòûí àðãà õýìæýýíèé çàðäàë
Êò: Õóâü õ¿íèé îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí ºãëºã
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº-татварыг хасч гарт олгох дүнгээр
/Êò: Êàññ äàõü áýëýí ìºí㺠-татварыг хасч гарт олгох дүнгээр/

9) Øèíæëýõ óõààí, óòãà çîõèîë, óðëàãèéí á¿òýýë òóóðâèõ, øèíý á¿òýýë,

á¿òýýãäýõ¿¿íèé áîëîí àøèãòàé çàãâàð çîõèîí á¿òýýõ, ñïîðòûí òýìöýýí, óðëàãèéí
òîãëîëò çîõèîí áàéãóóëàõ, òýäãýýðò îðîëöîõ çàìààð îëñîí îðëîãî, òýäãýýðòýé
àäèëòãàõ áóñàä îðëîãîîñ ñóóòãàí òîîöîîëîõ ¿åä:
Äò: Áóñàä áîãèíî õóãàöààò ºð òºëáºð
Êò: Õóâü õ¿íèé îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí ºãëºã
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº-татварыг хасч гарт олгох дүнгээр
/Êò: Êàññ äàõü áýëýí ìºí㺠-татварыг хасч гарт олгох дүнгээр/

Á. Õóâü õ¿íèé îðëîãûí àëáàí òàòâàð òºëñºí ¿åä:

Äò: Õóâü õ¿íèé îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí ºãëºã
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº

Өìíºõ òàéëàíò îíû ÕÕÎÀÒ-ûí íîãäóóëàëò, òºëºëòèéí òàéëàíã äàðàà îíû 2 äóãààð
ñàðûí 15-íû äîòîð õàðüÿàëàãäàõ òàòâàðûí àëáàíä õ¿ðã¿¿ëýí, ÕÕÎÀÒ-ûí èë¿¿ áîëîí
äóòóó òºëºëòèéн òîîöîî íèéëæ áàòàëãààæóóëíà.
ÕÕÎÀÒ-ûí òóõàé õóóëèéí 26 äóãààð ç¿éëèéí 1-èéí 5-ä “Àæ àõóéí íýãæ,
áàéãóóëëàãàä õºäºëìºðèéí ãýðýýãýýð àæèëëàäàã àëáàí òàòâàð òºëºã÷ íü ýíý õóóëèéí
16.1.12, 24.6, 24.7-ä çààñàí õºíãºëºëò ýäëýõ áîë òàòâàðûí àëáà àæèë îëãîã÷òîé àëáàí
òàòâàðûí æèëèéí ýöñèéí òîîöîî õèéõäýý óã õºíãºëºëòèéã àëáàí òàòâàð òºëºã÷èéí
àëáàí òàòâàð íîãäîõ îðëîãîîñ õàñ÷ òîîöîõ” ãýæ çààñíû äàãóó àæèëòíû õºíãºëºëòèéã
òîîöîæ îëãîíî.
“ÕÕÎÀÒ-ûí òóõàé õóóëèéí заалтаас:
16 äóãààð ç¿éëèéí 1-èéí 12/ Õóâü õ¿í ººðèéí îðëîãî áîëîí áàíê, ñàíõ¿¿ãèéí
áàéãóóëëàãààñ àâñàí çýýëèéí õºðºí㺺ð àìüäðàí ñóóõ çîðèóëàëòààð àíõ óäàà õóâüäàà
îðîí ñóóöíû áàðèëãà áàðèõ, ýñõ¿ë õóäàëäàí àâàõàä çàðöóóëñàí 30,0 ñàÿ òºãðºãººñ
äýýøã¿é õýìæýýíèé õºðºíãºòýé òýíöýõ îðëîãûã àëáàí òàòâàðààñ ÷ºëººëíº;
24 äóãààð ç¿éëèéí 6/ Àëáàí òàòâàð òºëºã÷èéí òºðñºí áóþó ¿ð÷èëñýí õ¿¿õýä
ãàäààä, äîòîîäûí èõ, äýýä áîëîí ìýðãýæëèéí áîëîâñðîëûí ñóðãóóëü, êîëëåæèä ýëñýí
ñóðàëöàæ áàéãàà áîë ò¿¿íèé ñóðãàëòàä òºëñºí, áàðèìòààð íîòëîãäîæ áàéãàà
òºëáºðèéí õýìæýýãýýð àëáàí òàòâàðûí õºíãºëºëò ¿ç¿¿ëíý;
24 äóãààð ç¿éëèéí 7/ Ñóðàëöàæ áàéõ õóãàöààíäàà õºäºëìºð ýðõëýëòèéí
îðëîãîîñîî àëáàí òàòâàð òºëæ, óëìààð ñóðãàëòûí òºëáºð òºëñºí èõ, äýýä áîëîí
ìýðãýæëèéí áîëîâñðîëûí ñóðãóóëü, êîëëåæèä ñóðàëöàã÷èéã ýíý õóóëèéí 24.6-ä çààñàí
õºíãºëºëòºä õàìààðóóëíà”
Èë¿¿ òºëºëòèéã ÀÀÕ-äàä буцаан îëãîõ ¿åä:
Äò: Õóâü õ¿íèé îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí ºãëºã
Êò: Êàññ äàõü áýëýí ìºíãº
/Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº/

121
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

Äóòóó òºëºëòèéã ÀÀÕ-äààñ ñóóòãàõ ¿åä:

Äò: Êàññ äàõü áýëýí ìºíãº
/Äò: ÀÀÕ öàëèíãààñ áóñàä óðüä÷èëãàà/
Êò: Õóâü õ¿íèé îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí ºãëºã

10. ¯éëäâýð÷íèé ýâëýëèéí òàòâàðûí ºãëºã

À. ¯éëäâýð÷íèé ýâëýëèéí òàòâàðûã öàëèíãààñ ñóóòãàí òîîöîîëîõ ¿åä:
Äò: Öàëèíãèéí ºãëºã
Êò: ¯éëäâýð÷íèé ýâëýëèéí òàòâàðûí ºãëºã

Жилийн ажлын үр дүнгийн шагналаас Үйлдвэрчний эвлэлийн гишүүний татвар

авахгүй!!!

Á. ¯éëäâýð÷íèé ýâëýëä ñóóòãàñàí òàòâàðûí ìºíãèéã òºëºõ ¿åä:

Äò: ¯éëäâýð÷íèé ýâëýëèéí òàòâàðûí ºãëºã
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº
/Êò: Êàññ äàõü áýëýí ìºíãº/

11. Ãààëèéí òàòâàðûí ºãëºã

À. Èìïîðòëîí àâñàí öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷èéã /êâò.öàã/ óã òàëòàé òîõèðîëöñîí
ãýðýýíèé äàãóóõ òàðèôààð ¿ðæ¿¿ëñýí àì.äîëëàðààðõ ä¿íã òóõàéí ñàðûí ñ¿¿ë÷èéí
ºäðèéí Ìîíãîë áàíêíû õàíøààð òºãðºãò øèëæ¿¿ëñýí ä¿íãýýñ ãààëü, ͪÀÒ-ûã
òîîöîæ:
Äò: Äàìæóóëàõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷-Èìïîðòûí àâëàãà
Êò: Ãààëèéí òàòâàðûí ºãëºã /Ãààëèéí òàòâàð/
Êò: Ãààëèéí òàòâàðûí ºãëºã /ͪÀÒ/

Êîìïàíè íü ãàäààäûí áàéãóóëëàãààñ áàðàà ìàòåðèàë, ñýëáýã õýðýãñýë, õºðºíãº

õóäàëäàí àâàõ ¿åä:
Äò: Áàðàà ìàòåðèàë
/Äò: ¯íäñýí õºðºíãº/
Êò: Ãààëèéí òàòâàðûí ºãëºã /Ãààëèéí òàòâàð/
Êò: Ãààëèéí òàòâàðûí ºãëºã /ͪÀÒ/

Á. Ãààëèéí áàéãóóëëàãàä èìïîðòûí öàõèëãààíû ãààëèéí òàòâàð áîëîí íýìýãäñýí

ºðòãèéí àëáàí òàòâàðûã òºëºõ ¿åä:
Äò: Ãààëèéí áàéãóóëëàãàä ºãºõ ºãëºã
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº

12. ÍÄØ, ÝÌÄ-ûí ºãëºã

À. ÍÄØ, ÝÌÄ-ûí ºãëºã ¿¿ñýõ ¿åä:
Äààòãóóëàã÷èéí òºëáºë çîõèõ øèìòãýëèéã öàëèí õºëñíººñ òîîöîõ ¿åä:
Äò: Öàëèíãèéí ºãëºã
Êò: ÍÄØ, ÝÌÄ-èéí ºãëºã

122
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

Àæèë îëãîã÷îîñ òºëºõ çàðäëыг өртгийн төв, дэд төвүүдээр òîîöîõ ¿åä:
Äò: Áàéãóóëëàãààñ òºëºõ ÍÄØ, ÝÌÄ-Àøèãëàëòûí çàðäàë
Äò: Áàéãóóëëàãààñ òºëºõ ÍÄØ, ÝÌÄ-Çàñâàð ¿éë÷èëãýýíèé çàðäàë
Äò: Áàéãóóëëàãààñ òºëºõ ÍÄØ, ÝÌÄ-Çàõèðãààíû çàðäàë
Äò: Áàéãóóëëàãààñ òºëºõ ÍÄØ, ÝÌÄ-Áîðëóóëàëòûí çàðäàë
Äò: Áàéãóóëëàãààñ òºëºõ ÍÄØ, ÝÌÄ-¯éë àæèëëàãààíû áóñ çàðäàë
Êò: ÍÄØ, ÝÌÄ-èéí ºãëºã

Á. ÍÄØ, ÝÌÄ-ûí ºãëºãèéã òºëñºí ¿åä:

Äò: ÍÄØ, ÝÌÄ-èéí ºãëºã
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº

13. Áóñàä òàòâàðûí ºãëºã

À. ¯ë õºäëºõ õºðºíãèéí àëáàí òàòâàð, ãàçðûí òºëáºð, áóóíû òàòâàð ãýõ ìýò òàòâàð,
òºëáºð, õóðààìæèéã òîîöîîëæ á¿ðòãýëä òóñãàõ ¿åä:
Äò: Îðëîãûí àëáàí òàòâàðààñ áóñàä òàòâàðûí çàðäàë /Òàòâàð á¿ðýýð/
Êò: Áóñàä òàòâàðûí ºãëºã

Á. Òîîöñîí òàòâàðûí ºãëºãийг òºëºõ ¿åä:

Äò: Áóñàä òàòâàðûí ºãëºã
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº

14. Íýìýãäñýí ºðòãèéí албан òàòâàðûí ºãëºã

À. Íýìýãäñýí ºðòãèéí àëáàí òàòâàðûí òîîöîî ¿¿ñýõ ¿åä:
1. Äàìæóóëñàí öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷íèé áîðëóóëàëòàä íîãäîõ Íýìýãäñýí ºðòãèéí
àëáàí òàòâàðûã íèéò ä¿íãýýð íü тооцож Òºâ компанийн бүртгэлд òóñãàíà.

Äò: Äàìæóóëàõ òóñãàé çºâøººðºë ýçýìøèã÷-Äàìæóóëàëòûí àâëàãà

Êò: ͪÀÒ-ûí ºãëºã

Ýêñïîðòîîð äàìæóóëñàí öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷íèé ¿íýíä Íýìýãäñýí ºðòãèéí

àëáàí òàòâàðûí òóõàé õóóëèéí äàãóó 0 õóâèàð ͪÀÒ íîãäóóëàõ áà ͪÀÒ-ûí òîîöîî
¿¿ñãýõã¿é.

2. Áàðàà ìàòåðèàë õóäàëäñàí òîõèîëäîëä:

Äò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº
/Дт: Бусад авлага/
Êò: Áàðàà ìàòåðèàë
Êò: ͪÀÒ-ûí ºãëºã
/Кт:Бараа материал борлуулсны орлого/

3. ¯íäñýí áóñ ¿éë àæèëëàãààíû îðëîãîä ͪÀÒ òîîöîõ ¿åä:

Äò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº

123
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

/Äò: Êàññ äàõü áýëýí ìºíãº/

/Äò: Áóñàä àâëàãà/
Êò: ¯íäñýí áóñ ¿éë àæèëëàãààíû îðëîãî
/Êò: Áîëîð àìðàëòûí îðëîãî/
/Êò: Ò¿ðýýñèéí îðëîãî/
/Êò: Òºëáºðò àæèëëàãààíû îðëîãî/
/Кт:Цайны газрын орлого/
Êò: ͪÀÒ -ûí ºãëºã

Á. ͪÀÒ-ûí ºãëºãèéã òºëºõ ¿åä:

Õàðèëöàõààñ øèëæ¿¿ëýõ ¿åä:
Äò: ͪÀÒ-ûí ºãëºã
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº

Ñàíãèéí ÿàìíû õоорондын тооцоогоор òºëºõ ¿åä:

Äò: ͪÀÒ-ûí ºãëºã
Êò: Äàìæóóëàõ ÒÇÝ-Äàìæóóëàëòûí àâëàãà

В. Òóõàéí ñàðä õóäàëäàí àâñàí áàðàà, àæèë ¿éë÷èëãýýíèé ͪÀÒ-ûí íèéò ä¿íã
òóõàéí ñàðä íîãäóóëñàí ͪÀÒ-ààñ õàñàãäàõ áè÷èëò õèéõýä:

Äò: ͪÀÒ-èéí ºãëºã

Êò: ͪÀÒ-ûí àâëàãà

15. Íîãäîë àøãèéí ºãëºã

À. Íîãäîë àøèã ¿¿ñýõ ¿åä:
Òºðèéí ªì÷èéí Õîðîî, Õóâü íèéë¿¿ëýã÷äèéí õóðëààñ íîãäîë àøèã õóâààðèëñàí
òîõèîëäîëä:
Äò: Õóðèìòëàãäñàí àøèã
Êò: Íîãäîë àøãèéí ºãëºã

Á. Íîãäîë àøèã òºëºõ ¿åä:

Äò: Íîãäîë àøãèéí ºãëºã
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº

16. Öàëèíãèéí ºãëºã-èéã Öàëèí õºëñíèé á¿ðòãýëèéí áîäëîãî, ãîðèìèéã ¿ç.

17. Áîãèíî õóãàöààò çýýëèéí ºãëºã

À. Áàíêíû áîãèíî õóãàöààò çýýë àâàõ ¿åä:
Äò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº
Êò: Áîãèíî õóãàöààò çýýëèéí ºãëºã

124
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

Á. Çýýë òºëºõ ¿åä:

Äò: Áîãèíî õóãàöààò çýýëèéí ºãëºã
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº

18. Âåêñåëèéí ºãëºã

À. Âåêñåëü áóþó òîäîðõîé õýìæýý, õ¿¿, õóãàöàà á¿õèé áîãèíî õóãàöààò ºðèéí áè÷èã
ãàðãàí õºðºí㺠áýëäýõ ¿åä:
Äò: Õºðºíãèéí õîëáîãäîõ äàíñä
Êò: Âåêñåëèéí ºãëºã
Á. Òºëºãäñºí ¿åä:
Äò: Âåêñåëèéí ºãëºã
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº
/Êò: Õîëáîãäîõ õºðºíãèéí äàíñä/

19. Óðò õóãàöààò ºðèéí òàéëàíò ¿åèéí ºãëºã

À. ªð òºëáºð ¿¿ñýõ ¿åä:
Ñàðûí ýõýíä ¿íäñýí òºëáºð òºëºõ òºëºâëºãººò õóãàöààòàé óÿëäóóëàí òóõàéí ñàðûí
òºëºëòèéã Ìîíãîë áàíêíû àëáàí õàíøààð òîîöîí óðò õóãàöààò çýýëèéí õýñãèéã
Зээлийн нэр тус бүрээр áîãèíî õóãàöààò ºð òºëáºðò øèëæ¿¿ëíý:
Äò: Óðò õóãàöààò çýýëèéí ºãëºã
Êò: Óðò õóãàöààò ºðèéí òàéëàíò ¿åèéí ºãëºã
Á. ªð òºëáºðèéã òºëºõ ¿åä:
̺í㺺ð òºëºõ ¿åä:
Äò: Óðò õóãàöààò ºðèéí òàéëàíò ¿åèéí ºãëºã
/Äò: Үндсэн бус үйл ажиллагааны зардал -Ãàäààä âàëþòûí õàíøíû
ººð÷ëºëòèéí áîäèò àëäàãäàë/
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº
/Êò: Үндсэн бус үйл ажиллагааны орлого- Ãàäààä âàëþòûí õàíøíû
ººð÷ëºëòèéí áîäèò àøèã/
Ñàíãèéí ÿàìíû хоорондын тооцоогоор òºëºõ ¿åä:
Äò: Óðò õóãàöààò ºðèéí òàéëàíò ¿åèéí ºãëºã
/Äò: Үндсэн бус үйл ажиллагааны зардал- Ãàäààä âàëþòûí õàíøíû
ººð÷ëºëòèéí áîäèò àëäàãäàë/
Êò: Äàìæóóëàõ ÒÇÝ-Äàìæóóëàëòûí àâëàãà
/Êò: Үндсэн бус үйл ажиллагааны орлого- Ãàäààä âàëþòûí õàíøíû
ººð÷ëºëòèéí áîäèò àøèã/

125
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

20. Áóñàä áîãèíî õóãàöààò ºð òºëáºð

Äýýðõè ºãëºã¿¿äèéí àíãèëàëä ¿ë õàìààðàõ ºãëºã ¿¿ññýí òîõèîëäîëä á¿ðòãýíý.

Áàéãóóëëàãûí äîòîîä ºãëºã

Ñàëáàðóóä òºâ êîìïàíèòàé болон бусад салбартай õîëáîãäîí ãàð÷ áàéãàà àæèë
ã¿éëãýýã óã äàíñàíä á¿ðòãýíý.
À. ªð òºëáºð ¿¿ñýõ ¿åä:
Òºâ êîìïàíèàñ авсан ñàíõ¿¿æèëò:
Äò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº
Êò: Áàéãóóëëàãûí äîòîîä ºãëºã

Òºâ êîìïàíèàñ, эсвэл бусад салбараас áàðàà ìàòåðèàë шилжүүлэн авахад:

Äò: Áàðàà ìàòåðèàë
Êò: Áàéãóóëëàãûí äîòîîä ºãëºã

Òºâ êîìïàíèàñ, эсвэл бусад салбараас ¿íäñýí õºðºí㺠øèëæ¿¿ëýн авахад:

Äò: ¯íäñýí õºðºíãº
Êò: Áàéãóóëëàãûí äîòîîä ºãëºã
/Êò: Õóðèìòëàãäñàí ýëýãäýë/

Òºâ êîìïàíè ñàëáàðûí íýðèéí ºìíººñ ãýðýýò õàðèëöàã÷äàä òºëáºð òºëºõ ¿åä:
Ñàëáàðûí õóâüä:
Äò: Áýëòãýí íèéë¿¿ëýã÷èéí ºãëºã
Êò: Áàéãóóëëàãûí äîòîîä ºãëºã

Á. ªð òºëáºð òºëºãäºõ ¿åä:

Èíæåíåðèéí àëáàíààñ ãàðãàñàí öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷íèé ýíåðãè áàëàíñûã ¿íäýñëýí
äàìæóóëñàí öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷èéã /êâò.öàã/ ñàëáàð á¿ðýýð ÝÕÇÃ-ààñ áàòàëñàí
äàìæóóëàëòûí òàðèôààð ¿ðæ¿¿ëýí ñàð á¿ð á¿ðòãýõäýý: /Ñàëáàðûí õóâüä/
Äò: Áàéãóóëëàãûí äîòîîä ºãëºã
Êò: Äàìæóóëàõ ÒÇÝ-èéí áîðëóóëàëò

ªãëºãèéã ñóóòãàí òîîöîîëîëòîîð áàðàãäóóëñàí òîõèîëäîëä (òóõàéëáàë ñàëáàðûí

àâëàãàòàé õàðèëöàã÷èä òºâ êîìïàíè ºãëºãòýé áàéñàí)/ Ñàëáàðûí õóâüä/
Äò: Áàéãóóëëàãûí äîòîîä ºãëºã
Êò: Бусад авлага

126
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

Æèëèéí ýöýñò Òºâ êîìïàíè áà ñàëáàðóóä íü áàéãóóëëàãûí äîòîîä àâëàãà,

áàéãóóëëàãûí äîòîîä ºãëºãèéí äàíñóóäûí ¿ëäýãäëèéã õóðèìòëàãäñàí àøèã äàíñ ðóó
õààíà.
à. Òºâ êîìïàíè íü ñàëáàðààñ àâàõ àâëàãûí ¿ëäýãäëèéí õýìæýýãýýð õóðèìòëàãäñàí
àøãàà áóóðóóëæ, êîìïàíèйн ñàëáàð íü Òºâ êîìïàíèä ºãºõ ºãëºãèéí ¿ëäýãäëèéí
õýìæýýãýýð õóðèìòëàãäñàí àøãàà ºñãºíº.

Òºâ êîìïàíèéí тэглэх áè÷èëò:

Äò: Õóðèìòëàãäñàí àøèã
Êò: Áàéãóóëëàãûí äîòîîä àâëàãà

Ñàëáàðûí тэглэх áè÷èëò:

Äò: Áàéãóóëëàãûí äîòîîä ºãëºã
Êò: Õóðèìòëàãäñàí àøèã

á. Õàðèí Òºâ êîìïàíè íü ñàëáàðò ºãºõ ºãëºãèéí ¿ëäýãäýëòýé áîë òýð õýìæýýãýýð
õóðèìòëàãäñàí àøãàà ºñãºæ, êîìïàíèйн ñàëáàð íü Òºâ êîìïàíèàñ àâàõ àâëàãûí
¿ëäýãäëèéí õýìæýýãýýð õóðèìòëàãäñàí àøãàà áóóðóóëíà.
Òºâ êîìïàíèéí óñòãàõ áè÷èëò:
Äò: Áàéãóóëëàãûí äîòîîä ºãëºã
Êò: Õóðèìòëàãäñàí àøèã

Ñàëáàðûí áè÷èëò:
Äò: Õóðèìòëàãäñàí àøèã
Êò: Áàéãóóëëàãûí äîòîîä àâëàãà

Óðüä÷èëæ îðñîí îðëîãî

À. Àæèë, ¿éë÷èëãýý, дамжуулсан болон, импортлосон цахилгааны òºëáºðèéã
óðüä÷èëàí õ¿ëýýí àâàõ ¿åä:
Äò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº
Êò: Óðüä÷èëæ îðñîí îðëîãî

Á. Урьдчилж орсон орлогын тайлант үед ногдох хэмжээгээр:

Äò: Óðüä÷èëæ îðñîí îðëîãî
Êò: Дамжуулах ТЗЭ Дамжуулалтын/импортын авлага
Êò: ͪÀÒ-ûí ºãëºã

127
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

Àæèë, ¿éë÷èëãýýã ¿ç¿¿ëñýí ¿åä:

Äò: Óðüä÷èëæ îðñîí îðëîãî
Êò: Үндсэн бус үйл ажиллагааны орлого
Êò: ͪÀÒ-ûí ºãëºã

Эрчим хүчний барилга, байгууламж барих тусгай зөвшөөрлийн дагуу ажил

гүйцэтгэсний орлого орж ирэхэд:
Äò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãө
Êò: Урьдчилж орсон орлого
Дээрхи орлогыг гүйцэтгэлийн хувийн жингийн аргаар хүлээн зөвшөөрч бүртгэх үед:
Äò: Урьдчилж орсон орлого
Êò: Эрчим хүчний барилга байгууламж барьсны орлого

Õàíøèéí çºð¿¿ãèéí á¿ðòãýë

Ãàäààä âàëþòààð ¿¿ññýí ºð òºëáºðèéí àæèë ã¿éëãýýã /тухайлбал: зээл,

зээлийн хүү, импортын болон экспортын цахилгааны төлбөр хийх гүйлгээ/ ã¿éëãýý
ãàðñàí ºäºð õ¿ëýýí çºâøººð÷ тухайн өдрийн Монголбанкны албан ханшаар хөрвүүлэн
бүртгэнэ.
Жишээ-1:
/Зээлийн хүүгийн төлбөрт зориулан 6-р сарын 1-ний өдөр Ìîíãîëáàíêíû àëáàí
õàíø õàíø 1 àì äîëëàð= 1165 òºãðºãөөр бодож 30000 ам.долларын хүүг хүлээн
зөвшөөрсөн, төлбөрийг 6-ð ñàðûí 25-íä албан ханш 1 àì äîëëàð=1168 òºãðºãөөр
тооцож төлсөн гэвэл:
6-р сарын 1-нд:
Äò: Үндсэн бус үйл ажиллагааны зардал –зээлийн хүү 30000 õ 1165=34 950 000 төгрөг
Êò: Хүүгийн ºãëºã 34 950 000 төгрөг

Òºëáºð õèéсэн ºäðèéí ã¿éëãýýã á¿ðòãýõäýý:

6-р ñàðын 25-нд
Äò: Хүүгийн өглөг 34 950 000 төгрөг
Äò: Үндсэн бус үйл ажиллагааны зардал- õàíøíû ººð÷ëºëòèéí áîäèò àëäàãäàë
90 000 төгрөг
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºí㺠35 040 000 төгрөг,
Жишээ-2:
Урт хугацаат зээлийн өглөгийн тайланд хугацаанд ногдох төлбөр 40000
ам.долларыг 6-р сарын 1-нд богино хугацаат өглөгт тухайн өдрийн ханш 1165
төгрөгөөр шилжүүлэн бүртгэхэд:

128
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

Дт: Урт хугацаат зээлийн өглөг 40000*1165=46 600 000 төгрөг,

Кт: Урт хугацаат өрийн тайлан үеийн өглөг 46 600 000 төгрөг

6-р сарын 15-нд 35000 ам.долларыг ханш 1166 төгрөгөөр тооцож төлсөн бол:
Дт: Урт хугацаат өрийн тайлан үеийн өглөг 35000*1165=40 775 000 төгрөг,
Дт: Үндсэн бус үйл ажиллагааны зардал- õàíøíû ººð÷ëºëòèéí áîäèò àëäàãäàë
35000*1 төг=35 000 төгрөг,
Кт: Харилцах дахь мөнгө 35 000*1166=40 810 000 төгрөг

6-р сарын 30-нд үлдэх төлбөр буюу 5000 төгрөгийг ханш 1163 төгрөгөөр тооцож
төлсөн бол:
Дт: Урт хугацаат өрийн тайлан үеийн өглөг 5000*1165=5 825 000 төгрөг,
Кт: Үндсэн бус үйл ажиллагааны орлого- õàíøíû ººð÷ëºëòèéí áîäèò ашиг
5000*2 төг=10 000 төгрөг,
Кт: Харилцах дахь мөнгө 5 000*1163=5 815 000 төгрөг.
Жишээ-3:
Импортоор 7 дугаар сард 280000 ам.долларын цахилгаан эрчим хүч худалдаж
авсан /7 дугаар сарын 31-ний өдрийн ам.долларын ханш 1165 төгрөг/, урьдчилгаа
төлбөрт 7 дугаар сарын 20-нд 30 хувийг буюу 84000 ам.доллар төлсөн /тухайн
өдрийн ам.долларын ханш 1170 төгрөг/ бол дараахь бичилт хийнэ:
7 дугаар сарын 20-нд:
Дт: Импортын цахилгаан эрчим хүчний өглөг
84000*1170=98 280 000 төгрөг,
Кт: Харилцах дахь мөнгө- 98 280 000 төгрөг,

7 дугаар сарын 31-нд:

Дт: Дамжуулах ТЗЭ- импортын авлага
280000*1165=326 200 000 төгрөг
Кт: Импортын цахилгаан эрчим хүчний өглөг
280000*1165=326 200 000 төгрөг

7 дугаар сарын 31-нд төлөгдөөгүй үлдэгдлийн дүнгээр ханшийн зөрүүгийн

бичилт хийнэ:
Дт: Үндсэн бус үйл ажиллагааны зардал- õàíøíû ººð÷ëºëòèéí áîäèò бус
алдагдал 84000*1165-1170= 420 000 төгрөг
Кт: Импортын цахилгаан эрчим хүчний өглөг
/280000-84000/*1165-/326 200 000-/84000*1170/= 420 000
төгрөг

129
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

Ãóðàâ. ªР ТӨЛБӨРИЙН Á¯ÐÒÃÝËÈÉÍ ÆÓÐÀÌ

Íýã. Åðºíõèé ç¿éë

1.1. Ìîíãîë Óëñûí òàòâàðûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ, Êîìïàíèéí òóõàé õóóëü,
Íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëèéí òóõàé õóóëü, Òºðèéí áолон îðîí íóòãèéí ºì÷èéí
òóõàé õóóëü, Сангийн яамтай байгуулсан Дамжуулан зээлдүүлэх гэрээнүүд,
áóñàä ýðõèéí àêòóóäàä íèéö¿¿ëýí êîìïàíèéí ¿éë àæèëëàãààã õýâèéí,
òàñðàëòã¿é ÿâóóëàõòàé õîëáîãäîí ãàðñàí ºð òºëáºðèéã äàíñ á¿ðòãýëä òóñãàõ,
òàéëàãíàõ, õÿíàëò òàâèõад ýíý æóðìûã ìºðäºíº.
1.2. Өð òºëáºðèéí ºäºð òóòìûí àíõàí øàòíû áîëîí íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýë
õºòëºëòèéã êîìïàíèéí îðëîã÷ íÿãòëàí áîäîã÷ (ñàëáàðóóäûí õóâüä àõëàõ
íÿãòëàí áîäîã÷) õýðýãæ¿¿ëíý.

Õî¸ð. ªр төлбөрийн äàíñóóä

2.1. ªр төлбөрийн äýëãýðýíã¿é á¿ðòãýëèéã ºãëºãийн ангиллын дагуу өглөг òóñ
á¿ðýýð íýðèéí äàíñ íýýæ õºòºëíº.
2.2. ªãëºãèéí äàíñíû äýëãýðýíã¿é á¿ðòãýëèéí òîëãîé õýñýãò õàðèëöàã÷
áàéãóóëëàãûí îíîîñîí íýð, òàòâàð òºëºã÷èéí äóãààð (ÒÒÄ), õàÿã, äàíñíû
äóãààðûã áè÷íý. Ýíý äýëãýðýíã¿é á¿ðòãýëä òºëáºð õèéñýí ñàð ºäºð, õºòºëñºí
æóðíàëûí òºðºë, àæèë ã¿éëãýýíèé óòãà, íýõýìæëýë ýñâýë çàðëàãûí áàðèìò,
òºëáºðèéí äóãààð, ã¿éëãýýíèé óòãà /õ¿ëýýí àâñàí áàðàà àæèë ¿éë÷èëãýýíèé íýð,
òîî/-ûã õàðóóëíà.
2.3. Өð òºëáºðèéí òîîöîîëîë, áýëòãýí íèéë¿¿ëýã÷, ãýðýý ã¿éöýòãýã÷èä òºëºõ ºð
òºëáºðèéí ä¿í, ò¿¿íèéã áàðàãäóóëàõ õóãàöààã ìýäýýëýõ ¿éë àæèëëàãààíä
õÿíàëò òàâèõ çîðèëãîîð ºãëºãèéí äýëãýðýíã¿é á¿ðòãýëèéí ¿ç¿¿ëýëòèéã íýãòãýæ
ºãëºãèéí íýãòãýë òîâ÷îîã áýëòãýí àøèãëàíà.
2.4. Төв кîìïàíè болон ñàëáàðóóä “Áàéãóóëëàãûí äîòîîä ºãëºã” äàíñ íýýæ
õºòºëíº.
2.5. Òºâ компаниас àâñàí ñàíõ¿¿æèëò, төв компани болон салбар хооронд,
салбарууд хооронд öàã ¿åèéí àæëûí øààðäëàãààð àâñàí çàñâàð ¿éë÷èëãýýíèé
ìàòåðèàë, õàíãàìæèéí ç¿éë, òîíîã òºõººðºìæ, ¿íäñýí õºðºí㺠çýðýã á¿õ
òºðëèéí òºëáºð òîîöîîã “Áàéãóóëëàãûí äîòîîä ºãëºã” äàíñààð õèéíý.

Ãóðàâ. Өð òºëáºðèéí á¿ðòãýë

3.1 Òóõàéí ñàðä áýëòãýí íèéë¿¿ëýã÷, ãýðýý ã¿éöýòãýã÷ýýñ õóäàëäàí àâñàí áàðàà
ìàòåðèàë, àæèë ¿éë÷èëãýýòýé õîëáîîòîéãîîð áýëòãýí íèéë¿¿ëýã÷ýýñ èð¿¿ëñýí
çàðëàãûí áàðèìò-ÍÕÌàÿãò ÁÌ-3, íýõýìæëýõ-ÍÕÌàÿãò Ò-1, áîëîí ººðñäèéí
õîëáîãäîõ àæèëòíû áè÷ñýí õ¿ëýýí àâàëòûí áîëîí îðëîãûí áàðèìò -ÍÕÌàÿãò
ÁÌ-1,2, áàðàà ìàòåðèàëûí òàéëàí-ÍÕÌàÿãò ÁÌ-9-èéã ¿íäýñëýí ºãëºãèéí
äýëãýðýíã¿é á¿ðòãýëä áè÷èëò õèéíý.
3.2 Àæëûí öàãèéí òîîöîî-ÍÕÌàÿãò ÖÕ-2, öàëèíãèéí òîîöîîíû êàðò-ÍÕÌàÿãò
ÖÕ-4, óðüä÷èëãàà îëãîõ õ¿ñíýãò-ÍÕÌàÿãò ÖÕ-5à, ÍÕìàÿãò ÖÕ-5á/,
àæèëëàã÷äûí öàëèíãèéí òîîöîîíû á¿ðòãýë /ÖÕ-4/ áàðèìòóóäûã øàëãàí ¿çýæ,
öàëèíãèéí ºãëºã, àæèë÷äààñ ñóóòãàí àâñàí íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýë, õ¿í
àìûí îðëîãûí àëáàí òàòâàðûí òîîöîîëëûã òóñ òóñ õèéíý.

130
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

3.3 Õàðèëöàã÷, áýëòãýí íèéë¿¿ëýã÷, àæèëëàãñàäòàé õîëáîîòîé ¿¿ññýí ºãëºãèéí

õóâüä ºãëºãèéí äýëãýðýíã¿é á¿ðòãýë /ªÃ-1/-èéí ìàÿãòûã õºòºëíº. Ýíý
á¿ðòãýëèéí äåáåò áàãàíûí ä¿í ìºíãºíèé çàðëàãûí æóðíàë, êðåäèò áàãàíûí ä¿í
õóäàëäàí àâàëòûí æóðíàëûí çîõèõ ä¿íòýé òîõèðîх ёстой.
3.4 ªãëºãèéí äýëãýðýíã¿é á¿ðòãýë á¿ðèéí ýõíèé áîëîí ýöñèéí êðåäèò ¿ëäýãäëèéí
ä¿í ºãëºãèéí åðºíõèé äàíñíû ýõíèé áîëîí ýöñèéí ¿ëäýãäýëòýé, õàðèí ýõíèé
áîëîí ýöñèéí äåáåò ¿ëäýãäëèéí ä¿í íü åðºíõèé äýâòðèéí áýëòãýí
íèéë¿¿ëýã÷äýä òºëñºí óðüä÷èëãàà äàíñíû ýõíèé áîëîí ýöñèéí ¿ëäýãäýëòýé
òîõèðîх ёстой.

ĺðºâ. Өð òºëáºðèéí áàòàëãààæóóëàëò

4.1. Өð òºëáºðèéí á¿ðòãýë òîîöîîã ñàð, óëèðàë, æèëèéí ýöñèéí áàéäëààð íèéëæ
òîõèðóóëàí, òºëºã人ã¿é ¿ëäýãäëèéí ä¿íãýýð Òîîöîîíû ¿ëäýãäëèéí áàòàëãàà
ÍÕÌàÿãò ÒÌ-3 ìàÿãòààð áàòàëãààæóóëíà. Òàéëàíãèéí õóãàöààíû ýöýñò áàéãàà
òºëºã人ã¿é òàòâàð, øèìòãýëèéí ¿ëäýãäëèéã õàðúÿàлагдах òàòâàð, íèéãìèéí
äààòãàëûí áàéãóóëëàãóóäààð õÿíóóëæ áàòàëãààæóóëíà.
4.2. Óäèðäëàãûã ºð òºëáºðèéí òàëààðõ ìýäýýëëýýð õàíãàõ, ºãëºãèéí á¿ëãèéí
á¿ðòãýëä õÿíàëò òàâèõ çîðèëãîîð ºãëºãèéí äàíñíû äýëãýðýíã¿é æàãñààëò,
ñóäàëãàà ãàðãàíà. Äýëãýðýíã¿é á¿ðòãýëèéí ¿ç¿¿ëýëòèéã íýãòãýæ ºãëºãèéí
òîâ÷îîã áýëòãýíý.
4.3. ªãëºã, ºð òºëáºðèéí ä¿í íü ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíãèéí ä¿íòýé òîõèðîõ áºãººä
õ¿ëýýí çºâøººðºëò, ã¿éëãýý, ýöñèéí ¿ëäýãäýë, áóñàä ìýäýýëë¿¿ä íü ñàíõ¿¿ãèéí
òàéëàíãèéí òîäðóóëãà бэлтгэхэд àøèãëàíà.

Òàâ. Õÿíàëò
5.1. Êîìïàíèéí åðºíõèé íÿãòëàí áîäîã÷ ºð òºëáºðèéí á¿ðòãýëèéí ¿éë àæèëëàãààã
óäèðäëàãààð õàíãàæ, ýðõ ¿¿ðãèéíõýý õ¿ðýýíä õÿíàëò òàâüæ, çààâàð, çºâëºл㺺
ºã÷ àæèëëàíà.

Çóðãàà. Õàðèóöëàãà
5.1. ªãëºãèéí á¿ðòãýëèéí ýíýõ¿¿ æóðìûí ìºðäºëòèéã ¿íýëýí ºãëºã õàðèóöñàí
íÿãòëàí áîäîã÷ áîëîí õîëáîãäîõ àëáàí òóøààëòàíä õºäºëìºðèéí õóóëü
òîãòîîìæ, õºäºëìºðèéí ãýðýýã ¿íäýñëýí ñàõèëãûí øèéòãýë íîãäóóëàõ áóþó ýä
õºðºíãèéí õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýõ àñóóäëûã ã¿éöýòãýõ óäèðäëàãà õóóëü
òîãòîîìæèéí äàãóó øèéäâýðëýíý.
5.2. Õ¿÷èí òºãºëäºð áóñ áàðèìòààð ã¿éëãýý õèéñíýýñ áîëæ ó÷èðñàí õîõèðëûã ºãëºã
õàðèóöñàí íÿãòëàí áîäîã÷ áîëîí ãýì áóðóóòàé ýòãýýäýýð òºë¿¿ëýõýýð
øèéäâýðëýæ áîëíî.

131
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

6.10. ÖÀËÈÍ ÕªËÑÍÈÉ Á¯ÐÒÃÝËÈÉÍ ÁÎÄËÎÃÎ, ÃÎÐÈÌ

Õîëáîãäîõ ñòàíäàðò: ÍÁÁÎÓÑ 19: Àæèëëàã÷äûí òýòãýâýð, òýòãýìæ

ÍÁÁÎÓÑ: Бóñàä

Нýã. ÖÀËÈÍ ÕӨËÑÍÈÉ ÁҮÐÒÃÝËÈÉÍ ÁÎÄËÎÃÎ

“ÒÁÖÄÑ” ÒªÕÊ-èéí õóâüä õºäºëìºðèéí çàðäàë áóþó öàëèí íü үндсэн ¿éë
àæèëëàãààíû çàðäëûí õàìãèéí ÷óõàë á¿ðýëäýõ¿¿í õýñãèéí íýã þì. Ýíý íü òàéëàíò
õóãàöààíä êîìïàíèéí ¿éë àæèëëàãààã õýâèéí ÿâóóëàõòàé õîëáîãäîí ãàðñàí àæèëëàõ
õ¿÷íèé ºðòºã áºãººä ¿íäñýí áîëîí íýìýãäýë öàëèí, øàãíàë, óðàìøóóëàë, áàéð, óíàà,
õîîë, ò¿ëøíèé ¿íèéí õºíãºëºëòººñ á¿ðäýíý.
Öàëèíã òîîöîí îëãîõäîî компани /салбар/ áîëîí àæèë÷äûí õîîðîíä
áàéãóóëñàí õºäºëìºðèéí ãýðýýã ¿íäñýí áàðèìò áè÷èã áîëãîí ìºðäºõèéí çýðýãöýý
Õºäºëìºðèéí òóõàé õóóëü, Õàìòûí ãýðýý, ÿéöýòãýõ çàõèðëûí /салбарт салбарын
даргын/ òóøààë, õîëáîãäîõ áóñàä õóóëü òîãòîîìæóóäûã äàãàí ìºðäºíº.
Öàëèíãèéí á¿ðòãýëèéí ¿éë ÿâö: Öàëèíã òîîöîí îëãîõ íÿãòëàí áîäîõ
á¿ðòãýëèéí àíõàí øàòíû áàðèìò íü àæëûí öàã àøèãëàëòûí á¿ðòãýë áàéíà.
Àæëûí öàã àøèãëàëòûí á¿ðòãýëèéã õºòëºõ人 íèéò àæèëòàí á¿ðèéí õóâüä
íèéò àæèëëàñàí öàã, үүнээс ердийнхөөс èë¿¿ öàã, àìðàëò, áàÿð ¸ñëîëûí ºäºð
àæèëëàñàí, øºíèéí öàãò àæèëëàñàí öàã ãýæ äýëãýðýíã¿é á¿ðòãýíý. Ìºí ¿¿íèé
çýðýãöýý àæèëëààã¿é öàãèéã øàëòãààíààð íü ÿëãàí äýëãýðýíã¿é á¿ðòãýíý.
Öàëèíã àæèëëàñàí öàãò ¿íäýñëýí òîîöîí îëãîõ ¿åä íýã öàãèéí ¿íýëãýý áîëîí
áóñàä íºõöë¿¿äèéí òàëààð óðüä÷èëàí òîõèðîëöîæ õºäºëìºðèéí ãýðýý, ò¿¿íòýé
àäèëòãàõ áàðèìò áè÷èãò òóñãàñàí áàéíà.
Ýýëæèéí àæèë÷äûí àæëûí öàãèéã ìàñòåð, èíæåíåð¿¿ä á¿ðòãýж, ñàðûí ýöýñò
“Àæëûí öàã àøèãëàëòûí á¿ðòãýë”-èéã íýãòãýí “Àæëûí öàãèéí òîîöîî” (ÖÕ-2
ìàÿãòààð)-ã хийж õîëáîãäîõ àëáàí òóøààëòíààð áàòàëãààæóóëàí öàëèí õºëñ õàðèóöñàí
íÿãòëàí áîäîã÷èä ºãíº.
Õàðèí ýýëæèéí áóñ áîëîí êîíòîðûí àæèëòàí, àæèëëàãñäûí öàãèéã öàã
á¿ðòãýëèéí àâòîìàò ìàøèíààð á¿ðòãýæ, Çахиргаа удирдлагын хэлтэс /салбарт
боловсон хүчин, хүний нөөцийн мэргэжилтэн/ õÿíàæ íýãòãýí цалин хөлс хариуцсан
нягтлан бодогчид өгнө. Õèéñíýýð öàëèíã òîîöîí îëãîäîã ¿åä àæèë÷äûí õèéæ
ã¿éöýòãýñýí àæëûã çàñâàðûí àæëûí òàðèô, òºñâèéí ¿íýëãýýãýýð òîîöîæ òóõàéí
àæèëòíû öàëèíã òîîöîîëíî.
Öàëèí õºëñ õàðèóöñàí íÿãòëàí áîäîã÷ “Àæëûí öàãèéí òîîöîî”-íä ¿íäýñëýí
“Öàëèíãèéí òîîöîîíû êàðò” (ÖÕ-4)-ûã áýëòãýíý. Öàëèíãèéí êàðòàíä òóõàéí àæèë÷íû
¿íäñýí öàëèí, öàãèéí áîëîí ºäðèéí òàðèôò öàëèí, òàéëàíò õóãàöààíä àæèëëàñàí íèéò
öàãèéã øºíèéí öàãààð, èë¿¿ öàãààð, áàÿð ¸ñëîëûí ºäºð àæèëëàñàí байдлаар íü
äýëãýðýíã¿é õàðóóëàõààñ ãàäíà õîëáîãäîõ íýìýãäýë, ñóóòãàëóóäûã á¿ðýí òóñãàæ
æèíõýíý ãàðò îëãîõ öàëèíã òîîöîîëíî. Ýíý àæèëëàãààã Íягтлан бодох бүртгэлийн
ïðîãðàììаар ã¿éöýòãýíý.

132
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

“Òºâèéí á¿ñèéí öàõèëãààí äàìæóóëàõ ñ¿ëæýý” ÒªÕÊ íü öàëèíã ñàðä 2 óäàà

òàâüæ îëãîõ áºãººä ñàð á¿ðèéí 10-íû äîòîð óðüä÷èëãàà öàëèíã “Öàëèíãèéí
óðüä÷èëãàà îëãîõ õ¿ñíýãò” (ÖÕ-5à)-ýýð òàâüæ îëãîíî. Õàðèí ñàðûí ýöýñò “Öàëèí
îëãîõ õ¿ñíýãò” (ÖÕ-5á)-ýýð æèíõýíý ãàðò îëãîõ öàëèíãèéí ä¿íãýýð ñàðûí 25-íû äîòîð
öàëèíã òàâüæ îëãîíî.
Òºâèéí Á¿ñèéí Öàõèëãààí Äàìæóóëàõ Ñ¿ëæýý Õóâüöààò êîìïàíèéí
àæèëëàãñàäûí öàëèí õºëñ äàðààõь á¿ðýëäýõ¿¿íòýé áàéíà:
- ¯íäñýí öаëèí íü êîìïàíèéí ÿéöýòãýõ çàõèðàë, ñàëáàðûí äàðãûí òóøààëààð
áàòëàñàí àëáàí òóøààëûí öàëèí áàéíà.
- Çýðãèéí öàëèí íü êîìïàíèéí Гүйцэтгэх çàõèðаë, салбарын даргын òóøààëààð
áàòëàñàí çýðãèéí òàðèôò öàëèí áàéíà. Ìîíò¸ð, ñëåñàðü, çàñâàð÷èí, ìóæààíû öàãèéí
òàðèôò öàëèí áàéíà.
- Íèéòýýð àìðàõ áàÿðûí ºäºð àæèëëàñíû íýìýãäýë õºëñ - Íèéòýýð àìðàõ áàÿðûí
ºäºð àæèëëàñàí àæèëòíûã íºõºí àìðóóëààã¿é áîë òóõàéí ñàðûí íýã öàãò íîãäîõ
äóíäàæ öàëèí õºëñèéã íü 2 äàõèí íýìýãä¿¿ëæ ýäãýýð ºäºðò àæèëëàñаí öàãààð íü
¿ðæ¿¿ëæ тооцно.
- Èë¿¿ öàã àæèëëàñíû íýìýãäýë õºëñ - èë¿¿ öàãààð àæèëëàñàí àæèëòíûã íºõºí
àìðóóëààã¿é áîë õºëñèéã 1.5 äàõèí íýìýãä¿¿ëæ îëãîíî.
- غíèéí öàãààð àæèëëàñíû íýìýãäýë – øºíèéí öàãààð àæèëëàñàí àæèëòíûã íºõºí
àìðóóëààã¿é áîë шөнө ажилласан цагийн õºëñèéã 50 õóâèàð íýìýãä¿¿ëýí îëãîíî.
- Ýýëæèéí àìðàëòûí îëãîâîð – àæèëòàíä ýýëæèéí àìðàëòûí õóãàöààíä ýýëæèéí
àìðàëòûí îëãîâîð îëãîíî.
Ìîíãîë Óëñûí Õºäºëìºðèéí òóõàé õóóëèéí 79-ð ç¿éëä çààñíû äàãóó àæèëтанä
ýýëæèéí àìðàëòûã æèë á¿ð îëãîæ áèåýð ýäë¿¿ëíý. Ýíä çààñíû äàãóó àæèëòàí íü
ýýëæèéí àìðàëòûã òóõàéí æèëäýý áàãòààí õýñýã÷ëýí ýäëýæ áîëíî.
Àæèëòíû ýýëæèéí àìðàëòûí ¿íäñýí õóãàöàà 15 õîíîã áàéõ áºãººä àæèëëàñàí
õóãàöàà, àæëûí íºõöºëèéã õàðãàëçàí äàðààõü íýìýãäýë àìðàëòûã îëãîíî.
Íýìýãäýë àìðàëòûí õîíîãèéã äàðààõь õ¿ñíýãòèéí äàãóó òîîöîí îëãîíî.
Íýìýãäýë àìðàëòûí õîíîã
/àæëûí ºäðººð/
Àæèëëàñàí æèë
Õºäºëìºðèéí Õºäºëìºðèéí
õýâèéí íºõöºë õýâèéí áóñ íºõöºë
6-10 æèë 3 6
11-15 æèë 5 8
16-20 æèë 7 10
21-25 æèë 9 13
26-31 æèë 11 16
32, ò¿¿íýýñ äýýø æèë 14 19

Ýýëæèéí àìðàëòûí îëãîâðûã àæèëòíû òóõàéí àæëûí æèëèéí íýã ºäðèéí

äóíäàæ öàëèíã òîîöîîëîí ò¿¿íèéã ýýëæèéí àìðàëòûí ºäðººð ¿ðæ¿¿ëæ òîîöîîëíî.
Ýíä ñ¿¿ëèéí 12 ñàðûí öàëèíã ñîíãîõîä ºìíºõ æèëèéí ýýëæèéí àìðàëòûí îëãîâîð
òîîöîõîä îðóóëñàí õóãàöààã îðóóëàõã¿é. Ýíý òîõèîëäîëä àìðàëòàà ýäëýæ äóóñàí

133
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

àæèëëàæ ýõýëñíýýñ õîéøõè õóãàöààíû íýã ºäðèéí äóíäàæ öàëèíã òîîöîæ ýýëæèéí
àìðàëòûí îëãîâðûã òîîöíî.
- Ñóë çîãñîëòûí ¿åèéí îëãîâîð – õèéñíýýð öàëèíæäàã àæèëòíû áóðóó áèø
øàëòãààíààð ãàðñàí ñóë çîãñîëòûí õóãàöààíä àæèëòíûã ººð àæèëä øèëæ¿¿ëýõ
áîëîìæã¿é áîë õàìòûí ãýðýýíä çààñàí õýìæýýíèé îëãîâîð îëãîíî. Õàìòûí ãýðýýãýýð
òîäîðõîéëñîí ñóë çîãñîëòûí îëãîâðûí õýìæýý íü óã àæèëòíû ¿íäñýí öàëèíãèéí 60
õóâü áàéõ áà öàëèí õºëñíèé äîîä õýìæýýíýýñ äîîãóóð áàéæ áîëîõã¿é.
Òóõàéí àæèëòíû áóðóóãààñ ñóë çîãññîí áîë ò¿¿íä îëãîâîð îëãîõã¿é.
Ñóë çîãñîëòûí õóãàöààíä ººð àæèë ã¿éöýòãýñýí òîõèîëäîëä óã àæèëä íü
òîõèðóóëàí öàëèí õºëñ îëãîõ áºãººä ýíý íü óðüä àâ÷ áàéñàí äóíäàæ öàëèí õºëñíèé
õýìæýýíýýñ áàãà áàéæ áîëîõã¿é.

- Óð ÷àäâàðûí íýìýãäýë - Ýðõýëñýí àæëàà ìýðãýæëèéí ºíäºð ò¿âøèíä ã¿éöýòãýäýã

áóþó áóñäààñ èë¿¿ äýâøèëòýò àðãà áàðèëààð àæèëëàæ ìýðãýæëèéí ºíäºð óð ÷àäâàð
ãàðãàæ áàéãàà àæèëòàíä óð ÷àäâàðûí íýìýãäëèéã àëáàí òóøààëûí áîëîí òàðèôò
öàëèíãèéí 30 õ¿ðòýë õóâèàð Гүйцэтгэх захирлын тушаалаар îëãîíî. Øèíæëýõ óõààíû
äîêòîðûí çýðýãòýé àæèëòàíä àëáàí òóøààëûí ñàðûí öàëèíãèéí 15 õóâèàð, äîêòîðûí
(Ph) çýðýãòýé áîë 15 õóâèàð, ýð÷èì õ¿÷íèé çºâëºõ èíæåíåðò 20 õóâèàð, ìýðãýøñýí
èíæåíåð, òºñºâ÷èíä 10 õóâèàð, ìýðãýøñýí íÿãòëàí áîäîã÷èä 15 õóâèàð òóñ òóñ òîîöîæ
íýìýãäýë îëãîíî.
- Óäààí æèëèéí íýìýãäýë - óäààí æèëèéí íýìýãäëèéã àæèëëàñàí õóãàöààíààñ íü
õàìààðóóëàí àëáàí òóøààëûí áà òàðèôò öàëèíãààñ äîîðõè õóâü õýìæýýãýýð òîîöîæ
îëãîíî.

Íýìýãäýë õóâü
Àæèëëàñàí æèë
Õýâèéí Õýâèéí áóñ
2-4 õ¿ðòýë 10 15
4-7 õ¿ðòýë 20 25
7-10 õ¿ðòýë 25 30
10-15 õ¿ðòýë 30 35
15-ààñ äýýø 35 40

Òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãàä ò¿ëø, ýð÷èì õ¿÷íèé ñàëáàðûí àñóóäàë

õàðèóöàæ áàéñàí áîëîí ñàëáàðûí àëü íýã ¿éëäâýð, êîìïàíèä àæèëëàæ áàéñàí õóãàöààã
àæèëëàñàí жилä òîîöíî. Энэхүү нэмэгдэл нь үíäñýí àæëààñàà ÷ºëººëºãäñºí
¿éëäâýð÷íèé ýâëýëèéí ñîíãóóëüò àæèëòàíä íýã àäèë õàìààðíà.

- Ñàðûí ¿ð ä¿íãèéí øàãíàëò öàëèí -Ñàðûí үйл àæèëëàãààíû ¿ð ä¿íãèéí øàãíàëûã

òóõàéí õàìò îëíû ºìíºõ ñàðûí /àëáà, ñàëáàð, õýëòýñ/ àëáàí òóøààëûí áîëîí òàðèôò
öàëèíãèéí ñàíãèéí 60 õ¿ðòýë õóâèàð áîäîæ îëãîíî. Êîìïàíèéí çºâøººð뺺ð ãýðýýò
àæèë ã¿éöýòãýñýí òîõèîëäîëä àæèëòàíä àëáàí òóøààëûí öàëèí áîëîí ñàðûí ¿ð
ä¿íãèéí øàãíàëûã äàâõàðäóóëàí îëãîõã¿é. Ñàðûí ¿ð ä¿íãèéí øàãíàëûí õýìæýýã
ìºðäºæ áóé øàãíàëûí жуðìèéí äàãóó ÿéöýòãýõ çàõèðàë, ñàëáàðûí äàðãûí
òóøààëààð òîãòîîíî.
- Æèëèéí ажлын ¿ð ä¿íãèéí шагналт цалин -Àæèëòíû æèëèéí ажлын ¿ð ä¿íã
õàðãàëçàí 5 õ¿ðòýëõ ñàðûí àëáàí òóøààëûí áà òàðèôò öàëèíãèéí õýìæýýãýýð

134
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

óðàìøóóëàë îëãîíî. Æèëèéí үйл ажиллагааны ¿ð ä¿íãèéí øàãíàëûí õýìæýýã

компанийн Òөлөөлөн удирдах зөвлөл áàòàëíà. Ýíý õýìæýýíä áàãòààí øàãíàëûí
æóðìûí äàãóó àæèëòàí òóñ á¿ðä îëãîõ øàãíàëûã Гүйцэтгэх захирал, салбарын даргын
тушаалаар òîäîðõîéëíî.
- Ñóðãàëòàíä õàìðàãäàõ õóãàöààíû öàëèí - Áàéãóóëëàãûí øèéäâýðýýð ¿íäñýí
àæëààñàà ÷ºëººëºãäºí ãàäààä, äîòîîäûí ìýðãýæèë äýýøë¿¿ëýõ äàìæààíä ñóðàëöàõ,
òóðøëàãà ñóäëàõ õóãàöààíä íü àëáàí òóøààëûí áà òàðèôò öàëèíã îëãîíî.
- Õàâñðàí àæèëëàñíû íýìýãäýë -Àæèë ìýðãýæèë õîñëîí, îðëîí, õàâñðàí àæèëëàñàí
íýìýãäëèéã õîñëîí àæèëëàñàí àëáàí òóøààëûí ñàðûí öàëèíãèéí 40 õ¿ðòýë õóâèàð
îëãîíî. Õàðèí óäèðäëàãà õÿíàëòàíäàà áàéäàã àæèë, àëáàí òóøààëûã õîñëîí
ã¿éöýòãýõèéã õîðèãëîíî. Ýíýõ¿¿ íýìýãäëèéí õýìæýýã ÿéöýòãýõ çàõèðàë, ñàëáàðûí
äàðãûí òóøààëààð òîãòîîíî.
- Õºäºëìºðèéí ÷àäâàðàà ò¿ð àëäñàíû òýòãýìæ -åðäèéí ºâ÷èí áîëîí àõóéí îñëûí
óëìààñ õºäºëìºðèéí ÷àäâàðàà ò¿ð õóãàöààãààð àëäàõààñ ºìíºõ 3 áóþó ò¿¿íýýñ äýýø
ñàðûí õóãàöààãààð òýòãýìæèéí äààòãàëûí øèìòãýë òºëæ àæèëëàñàí äààòãóóëàã÷
õºäºëìºðèéí ÷àäâàð ò¿ð àëäñàíû òýòãýìæ àâàõ ýðõòýé. Õºäºëìºðèéí ÷àäâàð ò¿ð
õóãàöààãààð àëäñàí àæëûí ýõíèé 5 ºäðèéí õºäºëìºðèéí ÷àäâàð ò¿ð àëäñàíû
òýòãýìæèéã àæèë îëãîã÷îîñ, 6 äàõü ºäðººñ ýõëýí ÷àäâàð íü ñýðãýýãäýõ, ýñõ¿ë òàõèð
äóòóóãèéí òýòãýâýð àâàõ ýðõ ¿¿ñýõ õ¿ðòýë õóãàöààíû òýòãýìæèéã òýòãýìæèéí
äààòãàëûí ñàíãààñ òóñ òóñ îëãîíî.
Õºäºëìºðèéí ÷àäâàð ò¿ð àëäñàíû òýòãýìæ îëãîõ õóãàöààíû íýã óäààãèéí äýýä
õÿçãààð íü õºäºëìºðèéí ÷àäâàð àëäñàí àæëûí ýõíèé 5 ºäðèéã îðîëöóóëàí àæëûí 66
ºäðººñ õýòðýõã¿é áàéíà. Õàðèí õîðò õàâäàð áîëîí ñ¿ðüåýãýýð àíõ ºâ÷ëºõºä àæëûí 132
ºäðèéí õóãàöààíä òýòãýìæ îëãîæ áîëíî.
Äààòãóóëàã÷ õóàíëèéí æèëä óäàà äàðàà ºâ÷èëñºí òîõèîëäîëä õºäºëìºðèéí
÷àäâàð ò¿ð àëäñàíû òýòãýìæèéã íèéòäýý àæëûí 132 ºäðººñ èë¿¿ã¿é õóãàöààíä îëãîíî.
Èíãýõäýý äààòãóóëàã÷ õºäºëìºðèéí ÷àäâàð ò¿ð àëäñàíû òýòãýìæ àâ÷ äóóññàíû
äàðàà òýòãýìæèéí äààòãàëûí ñàíä 3 ñàðààñ äîîøã¿é õóãàöààãààð øèìòãýë òºëñºí
íºõöºëä äàõèí òýòãýìæ àâàõ ýðõ äàõèí ¿¿ñíý.
Õºäºëìºðèéí ÷àäâàð ò¿ð àëäñàí хугацаанû òýòãýìæèéã äààòãóóëàã÷èéí
øèìòãýë òºëæ àæèëëàñàí õóãàöààã õàðãàëçàí ò¿¿íèé ñ¿¿ëèéí á¿òýí àæèëëàñàí 3
ñàðûí õºäºëìºðèéí õºëñíººñ äîð äóðäñàí õýìæýýãýýð áîäîæ îëãîíî.

Øèìòãýë òºëæ àæèëëàñàí Òýòãýìæ áîäîõ õóâü

Ä/ä õóãàöàà /æèëýýð/ õýìæýý /õóâèàð/
5 õ¿ðòýë 45
5-14 55
15 áà ò¿¿íýýñ äýýø 75

- Æèðýìñíèé áîëîí àìàðæñàíû òýòãýìæ - Æèðýìñíèé ÷ºëºº àâàõààñ ºìíºõ 12

ñàðààñ äîîøã¿é õóãàöààíä, ¿¿íýýñ ñ¿¿ëèéí 6 ñàðä òàñðàëòã¿é òýòãýìæèéí äààòãàëûí
øèìòãýë òºëæ àæèëëàñàí äààòãóóëàã÷ æèðýìñíèé áîëîí àìàðæñàíû òýòãýìæ àâàõ
ýðõòýé. Ýíý òîõèîëäîëä ñ¿¿ëèéí 12 ñàðûí õºäºëìºðèéí õºëñíèé äóíäæààñ 70 хувьòàé
òýíöýõ õýìæýýíèé ìºíãèéã 4 ñàðûí òóðøèä íèéãìèéí äààòãàëûí ñàíãààñ îëãîíî.
Áàéãóóëëàãààñ ¿ëäýõ 30 õóâèéã îëãîíî.

135
 ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

Äààòãóóëàã÷èéí õºäºëìºðèéí ÷àäâàðàà ò¿ð àëäñàíû òýòãýìæ, æèðýìñíèé

áîëîí àìàðæñàíû òýòãýìæèéã íèéãìèéí äààòãàëûí áàéãóóëëàãà íü àæèë îëãîã÷îîð
äàìæóóëàí îëãîõ áºãººä òºëáºë çîõèõ øèìòãýëýýñ ñóóòãàí òîîöîõ ба ýñâýë
íýõýìæëýõèéã ¿íäýñëýí øèëæ¿¿ëүүлíý.

- Áóñàä íýìýãäýë – ажилчин албан хаагчдын нийгмийн зардал /хоол, унаа, түлшний
үнийн хөнгөлөлт, тэтгэмж, нэг удаагийн шагнал зэрэг шагнал нэмэгдлүүд/-ыг мөрдөж
буй журмын дагуу тооцож олгоно.

Öàëèíãààñ ñóóòãàõ ñóóòãàëóóä:

Öàëèíãààñ äàðààõü ñóóòãàë õèéíý:

- Íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýë /Íèéãìèéí äààòãàëûí òóõàé õóóëèéí 15 äóãààð
ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñàí õóâü õýìæýýãýýð àæèë÷äûí õºäºëìºðèéí õºëñ, ò¿¿íòýé
àäèëòãàõ îðëîãîîñ õèéõ ñóóòãàë/
- Ýð¿¿ë ìýíäèéí äààòãàë /Èðãýíèé ýð¿¿ë ìýíäèéí äààòãàëûí òóõàé õóóëèéí 8 äóãààð
ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñàí õóâü õýìæýý, æóðìûí äàãóó àæèë÷äûí õºäºëìºðèéí õºëñ,
ò¿¿íòýé àäèëòãàõ îðëîãîîñ õèéõ ñóóòãàë/
- Õувь хүний орлогын албан татвар /Õóóëèéí 23 äóãààð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñàí
õóâü õýìæýýãýýð àæèë÷äûí õºäºëìºðèéí õºëñ, ò¿¿íòýé àäèëòãàõ îðëîãîîñ тооцсон
татварын дүнгээс мөн хуулийн 24 дүгээр зүйлд заасан хөнгөлөлт, чөлөөлөлтийг
хассан хэмжээгээр/
- ¯éëäâýð÷íèé ýâëýëèéí ãèø¿¿íèé õóðààìæ /Õàìòûí ãýðýýíèé äàãóó ¯Ý-èéí
ãèø¿¿äèéí òàòâàðûã öàëèí áà ò¿¿íòýé àäèëòãàõ îðëîãûí íýã õóâèàð áîäîæ ñóóòãàíà.
Жилийн үр дүнгийн шагналаас татвар тооцохгүй.
- Öàëèíãèéí óðüä÷èëãàà /õàìòûí ãýðýýíèé äàãóó àæèëòàíä ñàðä 2 óäàà öàëèíã
îëãîíî ãýñíèé äàãóó òóõàéí ñàðд îëãîñîí öàëèíãèéí óðüä÷èëãàà/
- Ø¿¿õèéí ñóóòãàë /ø¿¿õèéí øèéäâýðèéí äàãóó õèéõ ñóóòãàë/
- Îðîí ñóóö /êîìïàíèéí ýçýìøëèéí îðîí ñóóöàíä àìüäàðäàã àæèë÷èäààñ æóðìûí
äàãóó òºëºõ áàéðíû òºëáºð/
- Öàõèëãààíû òºëáºð /êîìïàíèéí ýçýìøëèéí îðîí ñóóöàíä àìüäàðäàã àæèë÷èäààñ
æóðìûí äàãóó òºëºõ öàõèëãààíû òºëáºð/
- Õîîëíû òàëîí /àæèë÷äûí àâñàí õîîëíû òàëîíû òºëáºð/
- Õºðºíãèéí äóòàãäàë /Ýä õàðèóöàã÷èéí òîîëëîãûí äóòàãäàë, øàòàõóóíû õýòðýëò/
- Áóñàä ñóóòãàë:
ƒ Àæëûí öàãààñ õîöîðñîíû ñóóòãàë
ƒ ßðèàíû çàðäëûí ëèìèò õýòð¿¿ëñýíèé ñóóòãàë

136
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

ƒ Øàòàõóóíû çàðäëûí ëèìèò õýòð¿¿ëñýíèé ñóóòãàë

ƒ ААХ-ын цалингаас бусад урьдчилгаа /дараа тайлангийн
мөнгөний үлдэгдэл, эд хариуцагчийн бараа материалын
тооллогын дутагдал зэрэг/
ƒ Түлшний үнийн хөнгөлөлт, нýã óäààãèéí øàãíàë, тэтгэмжийн
ãàðò îëãîñîí ä¿í

137
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

Хî¸ð. ÖÀËÈÍ ÕӨËÑÍÈÉ ÁҮÐÒÃÝËÈÉÍ ÃÎÐÈÌ

А. Öàëèíãèéí óðüä÷èëãàà îëãîõ ¿åä “îëãîõ õ¿ñíýãò” äýõ ä¿íä ¿íäýñëýí:

Äò: ÀÀÕ öàëèíãèéí óðüä÷èëãàà
Êò: Êàññ äàõü áýëýí ìºíãº
/Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº/

Б. Ñàðûí ýöñèéí òîîöîîëñîí íèéò öàëèí, нийгмийн зардлын ã¿éöýòãýëýýð ãàðñàí ä¿íã
өртгийн төв, дэд òºâ¿¿äýýð õóâààðèëàí á¿ðòãýíý. “Öàëèí хөлсний дэлгэрэнгүй
бүртгэл” ЦХ-1-ийн дагуу тооцсон öàëèí, нийгмийн зардлын ä¿íãýýð:
Äò: ¯íäñýí áà íýìýãäýë öàëèí, óðàìøóóëàë /ºðòãèéí òºâ¿¿äýýð/
Äò: ÍÄØ, ÝÌÄ-ûí óðüä÷èëãàà /өртгийн төвүүдээр/
Дт: ААХ-ын бусад нийгмийн зардал-хоолны үнийн хөнгөлөлт/өртгийн төвүүдээр/
Дт: ААХ-ын бусад нийгмийн зардал-унааны үнийн хөнгөлөлт/өртгийн төвүүдээр/
Дт: ААХ-ын бусад нийгмийн зардал-түлшний үнийн хөнгөлөлт/өртгийн төвүүдээр/
Дт:ААХ-ын бусад нийгмийн зардал-сувиллын үнийн хөнгөлөлт/өртгийн төвүүдээр/
Дт: ААХ-ын бусад нийгмийн зардал-шагнал /өртгийн төвүүдээр/
Дт: ААХ-ын бусад нийгмийн зардал- тэтгэмж /өртгийн төвүүдээр/
ДТ: Сургалтын зардал /өртгийн төвүүдээр/
Êò: Öàëèíãèéí ºãëºã

В.Сарын эцэст тооцоолсон сóóòãàлын дүнг үндэслэн хийх гүйлгээний бичлэг:

Äò: Öàëèíãèéí ºãëºã
Êò: ÍÄØ-èéí ºãëºã
Êò: ÝÌÄ-ûí ºãëºã
Êò: ÕХÎÀÒ-ûí ºãëºã
Êò: ¯éëäâýð÷íèé ýâëýëèéí òàòâàðûí ºãëºã
Êò: ÀÀÕ öàëèíãèéí óðüä÷èëãàà
Êò: Áóñàä áîãèíî õóãàöààò ºð òºëáºð /ø¿¿õèéí ñóóòãàë/
Êò: ¯éë àæèëëàãààíû áóñ áóñàä îðëîãî /Îðîí ñóóö/
Êò. Ò¿ãýýõ ÒÇÝ ºãëºã /öàõèëãààíû òºëáºð/
Êò: ÀÀÕ öàëèíãààñ áóñàä óðüä÷èëãàà /Õîîëíû òàëîí, Àæëûí öàãààñ
õîöîðñîíû ñóóòãàë, ßðèàíû çàðäëûí ëèìèò õýòð¿¿ëñýíèé ñóóòãàë,
Øàòàõóóíû çàðäëûí ëèìèò õýòð¿¿ëñýíèé ñóóòãàë, дараа тайлангийн
мөнгөний үлдэгдэл, хөрөнгийн дутгадал зэрэг áóñàä ñóóòãàë,
öàëèíãèéí ºð/
Кт: Ерөнхий ба захиргааны зардлын клиринг /Түлшний үнийн
хөнгөлөлт, нýã óäààãèéí øàãíàë, тэтгэмжийн ãàðò îëãîñîí ä¿í/

Г. Îëãîõ ¿åä:
Äò: Öàëèíãèéí ºãëºã
Êò: Êàññ äàõü áýëýí ìºíãº
Êò: Õàðèëöàõ äàõü ìºíãº

138
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

ÀÆËÛÍ ÁÀÉÐÍÛ ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ

À. Íèéòëýã ¿íäýñëýë
Áàéãóóëëàãûí íýð Íýãæèéí íýð

ÒÁÖÄÑ Êîìïàíè Ñàíõ¿¿ ýäèéí çàñãèéí àëáà

Àæëûí áàéðíû íýð Àíãèëàë Çýðýãëýë Äóãààð

Öàëèí õºëñíèé íÿ-áî

Øóóä õàðúÿàëàãäàõ àëáàí òóøààëòàí Øóóä õàðúÿàëàõ àæèëòàí

Åðºíõèé íÿ-áî, орлогч, àõëàõ íÿ-áî Êàññ äàõü áýëýí ìºíãºíèé íÿðàâ

Öàëèí õºëñíèé òîîöîîã õîëáîãäîõ õóóëü ýðõèéí àêò, õºäºëìºðèéí äîòîîä

Àæëûí áàéðíû çîðèëãî æóðàì, õºäºëìºðèéí ãýðýý, áàòëàãäñàí îðîí òîî, òºñºâ, òºëºâëºãºº,
êîìïàíèéí çàõèðëûí òóøààë øèéäâýðèéã ìºðäºæ ¿íýí çºâ õèéæ ã¿éöýòãýõ
1. Àæèëëàãñäûí öàëèí õºëñèéã òîîöîîëîõ, îëãîõ

Àæëûí áàéðíû ¿íäñýí 2. Àæèëëàãñäûí öàëèí õºëñòýé õîëáîãäîõ á¿ðòãýë õºòëºõ

çîðèëò 3. ÍÄ, ÝÌÄ-ûí øèìòãýëèéã òîîöîîëîõ, òàéëàãíàõ
4. Õîëáîãäîõ ìýäýý, ìýäýýëýë áýëòãýõ

Á. Àæëûí áàéðíû ãîë ¿éë àæèëëàãàà

Àæëûí áàéðíû 1 ä¿ãýýð çîðèëòûí õ¿ðýýíä
1. Êîìïàíèéí õºäºëìºðèéí äîòîîä æóðàì áîëîí áóñàä æóðàì,
õºäºëìºðèéí ãýðýý, àæëûí öàãèéí á¿ðòãýë, öàëèí, õºäºëìºðèéí Ñàð á¿ð
õºëñíèé æèøèã òàðèô, áóñàä ìýäýýëëèéã àøèãëàí
àæèëòíóóäûí öàëèíã áîäîæ òîîöîîëîõ
2. Àæèëòàí àëáàí õààã÷äûí öàëèíã Ñàíõ¿¿ Ýäèéí Çàñãèéí ñàéäûí
171/11 òîîò òóøààëààð áàòëàãäñàí õºäºëìºð, öàëèí õºëñíèé Ñàðä 2 óäàà
ìàÿãò /ÍÕÌàÿãò ÖÕ 1, 2, 3/ -óóäàä ¿íäýñëýí ñàðä 2 óäàà 10, 25- 10, 25-íû
íû ºäð¿¿äýä òîîöîí îëãîíî. ºäºð

Àæëûí áàéðíû 2 äóãààð çîðèëòûí õ¿ðýýíä

3. Öàëèíãèéí áîëîí íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýë áàéãóóëñàí
òîîöîîã ¿íäýñëýí öàëèí õºëñ, äààòãàëûí çàðäëûã õàðèóöëàãûí
òºâ¿¿ä /àøèãëàëò, çàñâàð, óäèðäëàãà/-ä õóâààðèëàõ Ñàð á¿ð
Ãîë ¿éë 4. Íèéò àæèëëàãñàäòàé õîëáîîòîé ºð àâëàãûã áàðàãäóóëàõ
àæèëëàãàà 5. Öàëèíãèéí æóðíàë, íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýë, õ¿í àìûí Ñàð á¿ð
îðëîãûí àëáàí òàòâàð, ÀÀÕ-òàé õèéõ òîîöîî, äàðàà òàéëàí,
ñóóòãàëòàé õîëáîîòîé òîîöîîã õàðèóöàõ Áàéíãà

Àæëûí áàéðíû 3 äóãààð çîðèëòûí õ¿ðýýíä

6. Àæèëëàãñäûí öàëèíãààñ ñóóòãàõ íèéãìèéí äààòãàëûí
øèìòãýë, õ¿í àìûí îðëîãûí àëáàí òàòâàð, ¿éëäâýð÷íèé
ýâëýëèéí ãèø¿¿äèéí òàòâàð áîëîí áóñàä ñóóòãàëóóäûã õèéõäýý Ñàð á¿ð
õîëáîãäîõ õóóëü ýðõèéí àêò, áóñàä áàðèìòóóäûã ¿íäýñ áîëãîõ

139
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

7. Íèéò àæèëëàãñàäûí öàëèí õºëñíººñ òîîöñîí òàòâàð,

øèìòãýëèéí ä¿íãýýð íèéãìèéí äààòãàëûí áàéãóóëëàãà, Ñàð, óëèðàë
òàòâàðûí àëáàíä òàéëàí ìýäýýã ãàðãàí ºã÷, òºëáºð òîîöîîã á¿ð
öàã òóõàéä íü òºëæ áàðàãäóóëàõ
8. Àæèëëàãñàäûí ÝÌÄ, ÍÄ-ûí äýâòðèéã õàðèóöàõ áà ñàð á¿ð
áºãëºëò õèéí áàéöààã÷ààð áàòàëãààæóóëæ, ÍÄÕýëòýñòýé ñàð á¿ð
òîîöîî íèéëýõ

Àæëûí áàéðíû 4 ä¿ãýýð çîðèëòûí õ¿ðýýíä

9. Öàëèí õºëñòýé õîëáîîòîé øààðäëàãàòàé ìýäýýëëèéã
òîãòîîñîí õóãàöààíä øóóä õàðüÿàëàãäàõ àëáàí òóøààëòàíä Òóõàé á¿ð
Ãîë ¿éë ãàðãàí ºãºõ
àæèëëàãàà 10. Öàëèí õºëñòýé õîëáîîòîé á¿õ áàðèìòóóäûã àðõèâûí òóõàé
õóóëèíä çààñíû äàãóó õàäãàëàëòûí õóãàöàà äààõóéö õýìæýýíä, Ñàð á¿ð
ýìõ öýãöòýé ¿äýæ, äóãààðëàí àðõèâò øèëæ¿¿ëíý.
11. Õºäºëìºð, öàëèí õºëñòýé õîëáîîòîé àíõàí øàòíû á¿ðòãýë
õºòëºëòèéí òàëààð çààâàð çºâëºãºº ºãºõ Òóõàé á¿ð
12. Óäèðäëàãààñ ºãñºí ¿¿ðýã äààëãàâðûã õóãàöààíä íü áèåë¿¿ëýõèéí
çýðýãöýý öàëèí õºëñíèé òàëààð àæèë÷èäûí ñàíàë õ¿ñýëò,
ãîìäëûã õºíãºí øóóðõàé áàðàãäóóëíà. Òóõàé á¿ð

Õàðèëöàõ îáúåêò /õ¿ðýý óÿëäàà õîëáîî/

À/ Áàéãóóëëàãûí äîòîð Á/ Ãàäíà òàëä

Áóñàä àëáà õýëòýñ
Àæëûí ýöñèéí ¿ð ä¿íãèéí òàëààð àæèë
ýðõëýã÷èéí õ¿ëýýõ õàðèóöëàãà
Ãàäíû àæ àõóéí íýãæ áàéãóóëëàãóóä
1. Öàëèí õºëñíèé òîîöîîã áóðóó òàøàà ãàðãàñàí ¿åä
2.Áàéãóóëëàãûí äîòîîä æóðàì áèåë¿¿ëýýã¿é áà
õºäºëìºðèéí ñàõèëãà áàò çºð÷ñºí áîë õóóëü
òîãòîîìæèéí äàãóó õàðèóöëàãà õ¿ëýýíý.

Â. Àæëûí áàéðàíä òàâèãäàõ øààðäëàãà íºõöºë

Áîëîâñðîë Äýýä
Íÿãòëàí áîäîã÷-ýäèéí çàñàã÷èéí áàêàëàâð
Ìýðãýæëèéí áýëòãýë
çýðýãòýé
Åðºíõèé øààðäëàãà Òóðøëàãà Ýäèéí çàñàã÷, íÿãòëàí áîäîã÷îîð 2 áà ò¿¿íýýñ
äýýø æèë àæèëëàñàí áàéõ
Óð ÷àäâàð Ñàíõ¿¿ãèéí áîëîí, õýðýãëýýíèé ïðîãðàìì äýýð
àæèëëàäàã áàéõ
Êîìïüþòåðèéí õýðýãëýýíèé ïðîãðàìì äýýð ñàéí àæèëëàõ, ãàäààä
Òóñãàé øààðäëàãà
õýëíèé çîõèõ ìýäëýãòýé áàéõ
Ñàíõ¿¿ Öàëèí, òîìèëîëòûí çàðäàë, õîîë óíààíû õºíãºëºëò, íýìýãäýë
Àæëûí áàéðíû íººö Ýä õºðºí㺠Àëáàí ºðººíèé òàâèëãà ( ) òºãðºã
õýðýãñýë Õ¿í õ¿÷ -
Áóñàä Êîìïüþòåð, ïðèíòåð, áóñàä òåõíèê õýðýãñýë
Àæëûí áàéðíû íºõöºë Õýâèéí
Àëáàí àæëûí îíöãîé Àæëûí çàéëøã¿é øààðäëàãààð èë¿¿ öàãààð àæèëëàõ, íóóö õàäãàëàõ
íºõöºë

Àæëûí áàéðíû òîäîðõîéëîëò ãàðãàñàí Ǻâøººðñºí

¯íäýñëýë, ìýðãýøëèéí
Îí, ñàð, ºäºð Ýðõ á¿õèé àëáàí òóøààëòàí
áàãèéí á¿ðýëäýõ¿¿í

140
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

ÀÆËÛÍ ÁÀÉÐÍÛ ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ

À. Íèéòëýã ¿íäýñëýë
Áàéãóóëëàãûí íýð Íýãæèéí íýð

“ÒÁÖÄÑ” ÒªÕÊ Ñàíõ¿¿ ýäèéí çàñãèéí õýëòýñ

Àæëûí áàéðíû íýð Àíãèëàë Çýðýãëýë Äóãààð

Öàëèí õºëñíий ýäèéí çàñàã÷

Øóóä õàðúÿàëàãäàõ àæëûí áàéð (àëáàí òóøààë) Øóóä õàðúÿàëàõ àëáàí òóøààë (àæëûí áàéð)

ÑÝÇÕ-èéí äàðãà, Åðºíõèé íÿãòëàí áîäîã÷

Öàëèí õºëñíèé òîîöîî, íîðìûã õîëáîãäîõ õóóëü ýðõèéí àêò, õºäºëìºðèéí
Àæëûí áàéðíû çîðèëãî
äîòîîä æóðàì, õºäºëìºðèéí ãýðýý, áàòëàãäñàí îðîí òîî, òºñºâ, òºëºâëºãºº,
êîìïàíèéí çàõèðëûí òóøààë øèéäâýðèéã ìºðäºæ ¿íýí çºâ õèéæ ã¿éöýòãýõ
Àæëûí áàéðíû ¿íäñýí 1. Àæèëëàõ õ¿÷íèé òºëºâëºãººã áîëîâñðóóëàõ
çîðèëãî 2.Àæèëëàãñàäûí öàëèí õºëñòýé õîëáîãäîõ ñóäàëãàà, øèíæèëãýý õèéõ
3. Áóñàä ìýäýý, ñóäàëãàà áýëòãýæ ãàðãàõ

Á. Àæëûí áàéðíû ãîë ¿éë àæèëëàãàà

Àæëûí áàéðíû 1 ä¿ãýýð çîðèëòûí õ¿ðýýíä:
1. Компани, алба салбар, нэгжїїдийн бїтэц зохион байгуулалтыг
боловсронгуй болгох талаар холбогдох ажилтнуудтай хамтран Òóõàé á¿ð
санал боловсруулан, удирдлагад танилцуулан шийдвэр гаргуулан
ажиллах
2. Батлагдсан бїтцийн дагуу компани, салбар, алба, нэгжїїдийн орон Òóõàé á¿ð
тоо, цалин хєлс, ажиллах хїчний тєлєвлєгєєг боловсруулж
батлуулах

Àæëûí áàéðíû 2 äóãààð çîðèëòûí õ¿ðýýíä:

3. Ажилтнуудын ажлын ачаалалд зураг авалт хийж, ажил їїргийг Òóõàé á¿ð
нягтруулах, цалин хєлсийг гїйцэтгэсэн ажилтай нь холбогдуулан
тогтоох, орон тоог хэмнэх Áàéíãà
4. Хєдєлмєрийн норм нормативыг тогтоох, боловсронгуй болгох,
Ãîë ¿éë мєрдїїлэх ажлыг зохион байгуулах Áàéíãà
àæèëëàãàà 5. Салбаруудын цалин хєлс, урамшуулалд судалгаа хийж, цаашид
боловсронгуй болгох Òóõàé á¿ð
6. Шагналын журам, їзїїлэлтїїдийг оновчтой болгох, їр дїнг
дээшлїїлэхэд чиглїїлэн єєрчлєлт, шинэчлэлтийг цаг тухайд нь Óëèðàë
тусгаж ажиллах á¿ð
7. Компанийí болон алба салбар, нэгжїїдийн цалин хєлсний тайлан,
ажиллагсдын тооны судалгааг гаргаж, балансын нэгтгэлд єгєх
Ñàð á¿ð
Àæëûí áàéðíû 3 äóãààð çîðèëòûí õ¿ðýýíä:
8. Дамжуулалтын борлуулалтын мэдээг хугацаанд нь нэгтгэн гаргаж Óëèðàë
тайлбар бичих, холбогдох албан тушаалтанд танилцуулж, á¿ð
баталгаажуулж, удирдах дээд байгууллагуудад явуулна.
9. Нийгмийн зардлын гїйцэтгэлийг гарган, судалгаа хийж, зарим
шаардлагатай зардалд зохицуулалт хийж шийдвэр гаргуулах

Õàðèëöàõ îáúåêò /õ¿ðýý óÿëäàà õîëáîî

À/ Áàéãóóëëàãûí äîòîð Á/ Ãàäíà òàëä

Êîìïàíèéí àëáà õýëòýñ, ñàëáàðóóä Àæèë òºðëèéí õîëáîîòîé áàéãóóëëàãóóä
Àæëûí ýöñèéí ¿ð ä¿íãèéí òàëààð àæèë 1. Öàëèí õºëñíèé òîîöîîã áóðóó òàøàà ãàðãàñàí ¿åä
ýðõëýã÷èéí õ¿ëýýõ õàðèóöëàãà 2.Áàéãóóëëàãûí äîòîîä æóðàì áèåë¿¿ëýýã¿é áà

141
ТБЦДС ХК Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг

õºäºëìºðèéí ñàõèëãà áàò çºð÷ñºí áîë õóóëü

òîãòîîìæèéí äàãóó õàðèóöëàãà õ¿ëýýíý.

Â. Àæëûí áàéðàíä òàâèãäàõ øààðäëàãà íºõöºë

Áîëîâñðîë Äýýä
Ìýðãýæëèéí áýëòãýë Íÿãòëàí áîäîã÷, ýäèéí çàñàã÷

Òóðøëàãà Íÿ-áî, ýäèéí çàñàã÷ààð 2 áà ò¿¿íýýñ äýýø æèë

Åðºíõèé øààðäëàãà
àæèëëàñàí áàéõ
ÍÁÁ, ÝÇ-èéí òàëààðõè àñóóäëûã øóóðõàé
Óð ÷àäâàð
øèéäâýðëýí õîëáîãäîõ áè÷èã áàðèìòûã
áîëîâñðóóëàõ, õ¿íòýé àæèëëàõ óð ä¿éòýé áàéõ
Õóóëü ç¿éí ìýäëýãòýé, ìýðãýæëèéí ò¿âøèíä ãàäààä õýë ýçýìøñýí,
Òóñãàé øààðäëàãà
êîìïüþòåð, òåõíèê õýðýãñëèéã õýðýãëýæ äàäñàí áàéõ
Ñàíõ¿¿ Öàëèí, òîìèëîëòûí çàðäàë, õîîë óíààíû õºíãºëºëò, íýìýãäýë
Àæëûí áàéðíû íººö Ýä õºðºí㺠Àëáàí ºðººíèé òàâèëãà ( ) òºãðºã
õýðýãñýë Õ¿í õ¿÷ -
Áóñàä Êîìïüþòåð, ïðèíòåð, áóñàä òåõíèê õýðýãñýë
Àæëûí áàéðíû íºõöºë Õýâèéí
Àëáàí àæëûí îíöãîé Àæëûí çàéëøã¿é øààðäëàãààð èë¿¿ öàãààð àæèëëàõ, íóóö õàäãàëàõ
íºõöºë

Àæëûí áàéðíû òîäîðõîéëîëò ãàðãàñàí Ǻâøººðñºí

¯íäýñëýë, ìýðãýøëèéí
Îí, ñàð, ºäºð Ýðõ á¿õèé àëáàí òóøààëòàí
áàãèéí á¿ðýëäýõ¿¿í

142