Hamza Humo

Grozdanin kikot

O piscu
Hamza Humo je roen 30. decembra 1895. godine u Mostaru. Potjee iz ugledne porodice
kao i alhamijado pisac Omer ef. Humo. U Mostaru je pohaao mekteb, osnovnu kolu i
gimnaziju. Nakon sarajevskog atentata (1914.), koji ga zatie kao aka mostarske
gimnazije, uhapen je, a zatim interniran u Maarsku (Komarovo), a 1915. je mobiliziran u
austrijsku vojsku. Do kraja rata je sluio kao tuma i pisar u bolnici u Beu. Nakon rata
vraa se u Mostar i maturira, a potom odlazi na studije historije umjetnosti u Zagreb, potom
Be i Beograd.
U vremenu izmeu dva rata, kada najplodnije i najintezivnije stvara, objavio je vie
pjesnikih knjiga i svoje najuvenije i najznaajnije djelo, lirski roman "Grozdanin kikot"
(1927.) koji e doivjeti vie izdanja i biti preveden na mnoge jezike.
Od 1923. godine ureuje list Zabavnik, a od 1923. do 1931. urednik je asopisa Gajret, a
potom sve do rata novinar je Politike. Drugi svjetski rat provodi u Cimu kod Mostara. Od
1945. godine ureuje bonjaki list Novo doba, potom je urednik Radio Sarajeva i direktor
Umjetnike galerije. Po motivima romana Adem abri snimljena je televizijska serija pod
nazivom Koe.
Umro je u Sarajevu 19. januara 1970. godine.

Grozdanin kikot
Grozdanin kikot je roman (pjesma, poema, skaska) ili ak zapis o starosjedilakom idealu
prolosti u kome je Humo pokuao da spoji i same idejni fantazmagorini impuls nastalim
na impresivnoj unutarnjoj osnovi sa materijalistikim, tjelesnim porivom i doivljajem
jasnog dodira ivota i prirode. Svakog proljea i ljeta raa se strast i ljubav, jesen je gasi i
potapa u nitavilo praznine i upljih dana i dugih noi bez slasti. Pisac je, ini se, u jednom
dahu izlio sve svoje duboke misli, bolnost jednog nedoivljenog ivota, njegovu potencijalnu
jainu i istrajnost, ali i muku neminovnosti, prizvuk pada i konanog sunovrata. Humo je,
naravno, primao i prihvatao uticaje i sugestije svog vremena, pokuavajui se uklopiti u
trenutnu literarnu masu koja je u to trusno doba nadilazila iz vie pravaca razbijajui stare i
forsirajui avangardne knjievne novotarije. No, unato tome, on se kao literat i umjetnik
profilirao sopstvenim eksperimentisanjem s namjerom da zasebno i beskompromisno
predoi svoju intimnu viziju ivota i umjetnosti. Tako je u njegovom djelu, uglavnom,
nadvladana neposredna rezonanca nametanja sa strane silinom svoje originalnosti i linog
ispovijednog individualizma koji je za rezultat imao stvaranje osobne poetike prepoznatljive
po obliku i ideji koja nije doputala parafrazu, ostavljajui ga usamljenog na zvjezdanom
nebu knjievnosti.