Professional Documents
Culture Documents
volume (mL)
waktu (detik)
Q =
300
Q = 21
= 14,2857 mL/detik
2. Untuk laju alir gas
Contoh perhitungan pada bukaan gas 50o
Diketahui: V1
= 24 L = 24000 cm3
P1
= 1 bar (tekanan kompresor)
P2
= 730 mmHg = 0,9733 bar (lingkungan)
t
= 53 detik
Maka:
(P V ) kompresor
= (P V ) lingkungan
1
Q =
volume (mL)
waktu (detik)
= 465,2524 mL/detik
B. Standarisasi larutan
= (0,9733 bar) V2
V2 = 24658,3787 mL
24658,3787
= 53
N
= BE
V
0,05
W
= 40
1000
100
W = 0,2 gram
Jadi untuk membuat larutan NaOH 0,05 N sebanyak 100 mL dengan cara
menimbang NaOH 0,5 gram kemudian melarutkannya dengan aquadest sampai
volume 100 mL.
b. Membuat H2C2O4.2H2O 0,1 N sebanyak 100 mL
W
1000
N = BE
V
0,05
W
= 63
1000
100
W = 0,63 gram
Jadi untuk membuat larutan H2C2O4.2H2O 0,1 N sebanyak 100 mL dengan cara
menimbang H2C2O4.2H2O 0,63 gram kemudian melarutkannya dengan aquadest
sampai volume 100 mL.
c. Standarisasi NaOH dengan asam oksalat
Diketahui: V H2C2O4.2H2O = 10 mL
N H2C2O4.2H2O = 0,05 N
V titrasi NaOH = 10,3 mL
Maka:
(V N ) asam oksalat
= (V
1
N ) NaOH
2
10 0,05 = 10,3 N2
N2
= 0,0485 N
Maka:
= 11,7518 N
V N
= V2 N2
250 mL 0,05 N = V2 11,7518
1
V2
= 1,0637 mL
Jadi untuk membuat larutan HCl 0,05 N sebanyak 250 mL adalah dengan
memipet larutan HCl sebanyak 1,0637 mL dan mengencerkannya dengan
aquadest sampai volumenya 250 mL.
b. Mencari normalitas HCl
Diketahui: N NaOH standar
= 0,0487 N
V titrasi HCl rata- rata
= 10,3 mL
V NaOH
= 10 mL
Rumus:
(V N ) NaOH = (V N ) HCl
1
10 0,0485
N2
= 10,3 N2
= 0,0471 N
Maka:
= V2 N2
= V 6,5693
2
V2
= 9,1334 mL
Jadi untuk membuat larutan NH4OH 0,03 N sebanyak 2000 mL adalah dengan
memipet larutan HCl sebanyak 9,1334 mL dan mengencerkannya dengan
aquadest sampai volumenya 2000 mL.
b. Menghitung normalitas NH4OH awal untuk laju alir liquida tetap dan gas berubah
dengan variabel bukaan liquida 1 putaran dan bukaan gas 40o
Diketahui: V titrasi HCl
= 6,8 mL
V NaOH
= 10 mL
N HCl
= 0,0471 N
Rumus: : (V1 N1) HCl = (V2 N2) NH4OH
6,8 0,0471
= 10 N
2
N2
= 0,0320 N
c. Menghitung normalitas NH4OH produk untuk laju alir liquida tetap dan gas
berubah dengan variabel bukaan liquida 1 putaran dan bukaan gas 40o
Diketahui: V titrasi HCl
= 4,1 mL
V NaOH
= 10 mL
N HCl
= 0,0471 N
Rumus: : (V N ) HCl = (V N ) NH OH
1
4,1 0,0471
= 10 N2
N2
= 0,0193 N
4. Menentukan berat NH3 dan H2O
a. Menghitung berat NH3 dan H2O sebelum proses
W
1000
N
= BE
V
W
N BE V
= 1000
0,034 17 2000
= 1000
= 1,156 gram
W NH3
= NH3 awal
1,156
= 0,996 1
= 1,16053 mL
air pada t
= 27oC = 0,99652 g/mL
V H2O = V campuran V NH3
= 2000 mL 1,16053 mL
= 1998,83947 mL
= 1,9988 L
W H2O = H2O V H2O
= 0,99652 g/mL 1998,83947 mL
= 1991,8835 gram
N
= BE
V
W
N BE V
= 1000
0,028 17 2000
= 1000
W
= 0,952 gram
NH3 produk
= 1,003 g/mL
W NH3
V NH3 = NH3
0,952
= 1,003
= 0,94915 mL
air pada t = 27oC = 0,99652 g/mL
V H2O = V campuran V NH3
= 2000 mL 0,94915 mL
= 1999,05 mL
WHO=HO VHO
2
(
=
) (
1,1563
)
17
1,1563
1991,8835
+ (
)
17
18
= 0,00061
b. Menghitung fraksi mol pada sampel produk
(
X NH3 =
(
(
W NH 3
BM NH3
W NH 3
W H2 O
+
BM NH3
BM H2 O
) (
0,952
)
17
0,952
1992,05
+(
)
17
18
= 0,00051
6. Menghitung laju mol total pada fase liquida
a. Menghitung difusivitas larutan encer (DAB)
DAB
= 1,173.10-6 (.BM)1/2.T/B.VA0,6
Diketahui:
T suhu awal liquida
= 27oC = 300,15 K
(ketetapan parameter)
= 2,6 untuk air
VA NH3= 1N + 3H
= (6,8.10-3) + (3 3,7.10-3)
= 0,0179 m3/kg.mol
B (viskositas air) pada suhu 27oC = 0,85485.10-3 kg/m.s
BM H2O
= 18
Maka:
DAB = 1,173x10-6 (.BM)1/2.T/B.VA0,6
300,15 K
DAB
= 1,173x10-6 (2,6.18)1/2
kg
m3
0,85485. 10
.s 0,0179
.mol
m
kg
-3
)(
= 5,08475 mL/detik
= d2
= (3,14)(15,3)2
= 183,760 cm2
0,6
Q
= A
Maka: L
NH OH
4
5,08475
= 183,760
1,0054
= 0,02756 g/cm2.s
c. Menghitung L (koefisien massa liquida murni)
Rumus: L
= L (1- xNH3)
= 0,02756 (1 - 0,00051)
= 0,02755 g/cm2.s
7. Menghitung luas penampang packing (at)
a. Menghitung diameter ekuivalen dari packing (Dp)
Rumus:
Dp
= (Dc.h + 0,5.Dc2)1/2
Diketahui:
Dc (diameter kolom packing) = 2,6 cm
H (tinggi packing)
= 2,5 cm
Maka:
Dp = (2,6 2,5 + 0,5(2,6)2)1/2
= 3,1432 cm
b. Menghitung luas penampang packing
Diketahui: Tinggi ruang kosong (t)
= 20 cm
Diameter kolom (d)
= 15,3 cm
Diameter ruang kosong bawah (D)
= 15,3 cm
Tinggi kolom (z)
= 120 cm
Dp
= 3,1432 cm
2
Maka:
V kolom = d z
= 3,14 15,32 120
= 22051,28 cm3
Vrk= 2 {(1/4.D)t}
= 2 {3,14(1/4 15,32) 20}
= 7350,426 cm3
Vtot
= Vrk + V kolom
= 7350,426 + 22051,28
= 29401,7 cm3
Vrk
= Vtot
7350,426
= 29401,7
= 0,3
= 0,25
= 0,25
at
6
0,3 3,1432
(1-0,25)
at = 4,772136 cm2
c. Menghitung koefisien perpindahan massa volumetrik menyeluruh untuk liquida
(KL)
Rumus:
KL
= 0,021
L'
at.b
( )
Diketahui: at
B pada suhu 27oC
L
NH4OH
DAB
g
'
KL = 0,021
= 0,021
0,49
( )
L
at.b
0,49
= 4,772136 cm2
= 0,85485.10-3 kg/m.s = 0,85485 g/cm.s
= 0,02755
= 0,9961 g/mL
= 3,1594.10-5 cm2/s
= 980 cm/s2
0,5
0,5
b
-1/3
) (
)
. DAB
.g
-1/3
) (
)
. D AB
.g
0,02755
4,772136.0,85485
0,49
0,5
-1/3
0,85485
0,996 1
)
(
)
-5
0,85485x980
0,996 1 .3,1594x 10
= 2,75965 g/cm3s
8. Menghitung KL (koefisien perpindahan massa liquida)
Rumus: KL
= KL NH OH
4
P1 V 2
T2
P1
V1
T1
T2
P2
= 1 bar
= 1231162 mL
= 27oC =298,15 K
= 27oC =298,15 K
= 730 mmHg = 0,9733 bar
P1 V 1
P1 V 2
Maka : T 1
= T2
V2
= 37522,9 mL
1,1871.10-3 g/cm3
= 0,2424 g/cm2
11. Menghitung DCD (difusitas gas)
Diketahui: BMUdara (MC) = 29
BMNH3 (MD) = 17
Vc
= 20,1
VD
= 14,9
T
= 27oC = 300,15 K
P
= 730 mmHg = 0,9733 bar
1/2
1
1
1.10 -7 T1,75 (
+
)
MC MD
Rumus: DC
=
)
1
1
3
3 2
P [ ( Vc ) + ( VD ) ]
1.10 -7 300,151,75 (
=
1 1 1/2
+ )
29 17
RT
Rumus : KG x at.DCD
=C
-0,7
-0,7
g
g. D
1
3
( ) ( ) (
G
at. g
KG = C
g
.
g. D
1
3
( ) ( ).
G
at. g
.
CD
at. DCD
TR
CD
( a t.Dp)-2
( a t.Dp)-2
Diketahui:
R
= 8,31434.107 g.cm2/s2.g mol.K
Tgas
= 27oC = 300,15 K
C
= 2 kgmol/cm2
DCD
= 2,581.10-1 m2/s
At
= 4,772136
gas
= 1,8955.10-5 kg/m.s = 1,8955.10-3 g/cm.s
g
= 1,1776.10-3 g/cm3
Dp
= 3,1432 cm
G
= 0,2424 g/cm2
Maka:
KG
-0,7
=C
g
.
g. D
1
3
at. D
(
( ) ( ) TR )
G
at. g
CD
( a t.Dp)-2
CD
0,2424 7
4,772136.1,8955x 10 -3
4,772136.2,581x 10 -1
8,31434x 107 .300,15
-0,7
(4,772136 x 3,1432)-2
= 8,0316.10-14 cm-1s-1
13. Menghitung KG (koefisien perpindahan massa gas)
Rumus: KG
= KG P
Dimana:
KG
P
Maka:
KG
= 8,0316.10-14 cm-1s-1
= 1 bar = 0,9733 kg/cm2 = 973,3 g/cm2
= 8,0316.10-14 cm-1s-1 973,3 g/cm2
= 7,8172.10-11 g/cm3s
1,8955x 10-3
1,1776x 10-3 .2,581x 10-1
1
3