Лидершипийн 12 алтан дүрэм

1225 хоногийн өмнө - 432 удаа уншигдсан

Box Office тэргүүлэгчид цувралаас

Бүрэн эхээр үзэх

Лидершипийн 12 алтан дүрэм 

Бид бүгдээрээ лидер болох тухай ярьдаг ч, хүрдэг нь цөөхөн. Сүүлийн жилүүдэд, ялангуяа сонгууль
дөхөөд ирэхээр би дарга, би лидер гэж хаа сайгүй ярьж байгаа нь хүн болгон лидер байдаг юм уу?
эсвэл нийгмийг элитийн онолын дагуу шалгарсан цөөнхи нь манлайлдаг уу? хэмээх асуудал онолын
хариултыг шаардаж байна. Лидер хүн гэж хэн вэ? Тэд ямар шинжтэй вэ? Монголын манлайлагчид
хаана байна вэ? гэх зэрэг асуудалд судлаачдаас хариулт авахаар ирэх 5-р сард манай төвөөс
“Лидершипийн Vндсэний Анхдугаар Форумыг” зохион байгуулах гэж байгаатай холбогдуулан лидер
хүний мөн чанартай холбоотой танин мэдэхүйн зөвлөгөөг цувралаар явуулж байна. Лидершипийн
12 алтан дүрэм Амжилттай яваа удирдагчдад анализ хийхэд бүлгийн сэтгэл зүй гэж юу болох
бүлгийн гишүүд хэрхэн нөлөөлдөг талаар ойлголттой байх хэрэгтэй. Лидершип нь бүлгийн санаа
бодлыг өөрчилдөггүй боловч бүлгийн гишүүдэд урам зориг өгдөг, орчинд эерэг уур амьсгал
авчирдаг байна. Хувь хүн бүр өөрийн гэсэн үзэл бодолтой байх бөгөөд тухайн орчныг хүлээн авах,
үзүүлэх хариу үйлдэл нь өөр байдаг. Бусдыг удирдан, манлайлахын тулд бусад бүх хүмүүст ямар
нэгэн байдлаараа хэрэгтэй мэдлэг боловсролтой, хүлээн зөвшөөрөгдсөн байх хэрэгтэй. 

Лидерүүд амжилтанд хүрэхийн тулд хүмүүс яагаад А нөхцөл байдалд тааламжтай хариу үзүүлж,
харин В нөхцөл байдалд бухимдаж, дургүйцдэгийг мэддэг байх нь чухал. Лидер өөрийн үйлдлээ
зөвөөр өөрчилж чадвал тухайн үйл хөдлөл нь бүлгийн сэтгэл хөдлөл, хүлээн авах байдалд
нөлөөлдөг. Мөн бүлгийн үйл хөдлөлд “стандарт” хариу үйлдэл үзүүлэхдээ хяналт тавьж чадвал
бүлгийн сэтгэл зүй болон байгууллагын соёлыг эерэгээр өөрчилж чадна. Ингээд та бүхэнд
лидерийн ажилтнуудтайгаа харьцахдаа баримталвал зохих дүрмийг танилцуулья. 

1. Сайн үлгэр жишээ болох. Таны хамтран ажиллагсад тань танаас үлгэр жишээ авна. Хэрэв таны
ажлын дадал зуршил чинь сайн бол, тэднийх ч мөн адил сайн байх болно. 
2. Өөрийн хүмүүст нөхцөл байдал болон удирдлагын санаа бодлын талаар мэдээлэл өгч бай. Цөөн
тооны хүмүүс л өдрөөс өдөрт ямар ч зорилго чиглэлгүйгээр ажиллах дуртай байдаг. Ажилчид хийж
байгаа зүйлийнхээ талаар мэдэхийг хүсдэг.
3. Ажиллагсаддаа компанийн хөгжил дэвшил болон түүнд тэдний үзүүлсэн нөлөөг мэдэгдэж байх.
Тэдэнд хаана зогсож буйгаа, цаашид хэрхэн нөлөөлж болох талаар аль болох эрт хэлэх хэрэгтэй.
Гэхдээ тэдний санааг зовоох зүйлийн талаар мэдэгдэх хэрэггүй. 
4. Хүмүүсээс зөвлөгөө авч байх. Таны гаргасан шийдвэрийн талаар ямар бодолтой байгааг хэлүүлж
байх. Тэдэнд тулгардаг асуудал ч мөн адил удирдлагуудад байдаг гэдгийг мэдрүүлэх хэрэгтэй. Хувь
хүн бүрийн бодол санааг дэмжиж байх. 5. Ажиллагсадаа байнга дэмждэг гэдгээ тэдэнд ойлгуулах.
Энэ бол ажиллагсдынхаа хүсэл зорилгыг ойлгодоггүй даргаас илүүтэйгээр талархлыг хүртэнэ. 
6. Тушаал өгөх хэрэггүй. Зөвлө, чиглүүл, хүс. 
7. Дүрэм журмыг бус ур чадварыг анхаарч үзэх. Шүүж дүгнэх нь үр дүн болохоос арга биш. Хүнд
тухайн ажлыг хийх боломж олго. Ажилчид өөрийн ажлаа хэрхэн хийх аргыг хөгжүүлж нэмэгдүүлдэг. 
8. Зохих ёсоор үнэлж, хүндэтгэ. Ажлаа сайн хийсний талархлыг ихэнхдээ “цалингаас гадуур
нэмэгдэл” хэлбэрээр илэрхийлэх нь зүйтэй. 
9. Олны дунд магтах. Хамгийн чухал газар нь хүнийг магтвал маш үр дүнтэй. 
10. Шүүмжлэхдээ ганцааранг нь байхад хэл. 
11. Бүтээлчээр шүүмжлэх. Буруутгаж биш, засаж залруулахад анхаарлаа төвлөрүүл. Хүний нас
намба, цол хэргэмд халдах хэрэггүй. Алдаагаа дахин давтахаас сэргийлэх алхмуудыг зааж зөвлөх.
Хүрэхийг хүсэж буй үр дүнгээ сануулж, зоригжуулах хэрэгтэй. 
12. Бусдын шинэ санаа, санаачлагын талаар харилцан ярилцаж, дэмжиж байх. Энэ төрлийн
зөвлөгөө зөвлөмжүүд нэлээдгүй байдаг бөгөөд бид цуврал байдлаар хүргэхээр бэлдээд байна. Мөн
5 сарын 10 нд болох Лидершипийн Vндэсний Анхдугаар Форум дээр хүрэлцэн ирж өөрийн мэдлэг
мэдээллээ солилцохыг урьж байна. Монголын Лектор төвийн сэтгэл зүйч Б. Сарнай

Бусадтай харилцах алтан дүрэм

2010-06-11 12:07:50
Гадна төрх байдлаараа соёлтой хүн бүр өндер ёс суртахуунтай байдаггүй. Ёс суртахуунтай
хүн ямагт эелдэг байж, хүмүүс хоорондын харилцааг ямагт зөөлрүүлж, тэдэнд харилцааны сайхныг
биечлэн үзүүлж, орчин тойрны хүмүүстээ аз жаргал, баяр хөөр бэлэглэж, тэдний талархал
хүндэтгэлийг нь хүлээж байдаг. Тиймээс ч  бусадтай харилцахдаа доорх зүйлсийг мэдэж байхад
илүүдэхгүй бизээ. Õàðèëöàã÷àà õ¿íäýòãýæ áàéãààãàà èëýðõèéëýõ 10 àðãà:
1. Анхааралтай сонс. Хэн нэгэн биднийг сонсоход бидэнд тааламжтай байдаг. Түүнтэй адил та ч
түүнийг сонирхож чагнавал түүнд тааламжтай байх болно.
2. Сэтгэл хөдлөлд нь анхаарлаа хандуул. Та харилцагчаа сонссоны дараа өөрийнхөө зүгээс
хариу урвал үзүүлэх ёстой. Хэрэв та түүний ярьж байх үеийн дууны өнгө, дîхио зангааг ажигласан
бол үүнийгээ харилцагчаа ойлгох түлхүүр болгон ашиглаж болно.
3. Үгээ цэнэ. Хэн нэгэнд амлалт өгөхгүй байснаар та өөрийгөө үнэлэх үнэлэмжийг нэмэгдүүлээд
зогсохгүй харилцагчаа хүндэтгэж байгаагаа ойлгуулж чадна.
4. Бүү хоцор. Харилцагчаа хүндэтгэж байгааг илэрхийлэх бас нэг арга болж яг цагтаа ирэх явдал
юм.
5. Хэм хэмжээг сахь. Энэ нь тийм ч хүнд бус. Ярьж байгаа хүнийхээ үгийг бүү тасал. Мөн хүнтэй
эелдэг харьцаж, “Баярлалаа”, “Зүгээр ээ” хэмээх үгийг байнга хэлж занш.
6. Магт. Зарим үед бид хэн нэгний тэнэг санааг сонсоод нөгөө хүнийхээ толгойд орж ирсэн бүх итгэл
найдварыг үгүй хийж, түүнийг шүүмжлэхийг хүсдэг. Гэхдээ та хүмүүсийн ямар ч санаа бодлыг
сайшааж чадвал тэр танд илт сайнаар хандах болно.
7. Шударга бай. Түүнд худал ярьж, хов зөөхөөс зайлсхий.
8. Замаасаа бага зэрэг гажихыг зөвшөөр. Эсэргүүцэл, бартаа багатай зам хайх гэж үргэлж
тэмүүлэх хэрэггүй. Хэрвээ та хэн нэгэнд өөрийнхөө сайн талыг харуулахыг хүсч байвал түүнийг
үнэлж, түүнд тусал. Гэхдээ түүнээс хариу нэхэж болохгүй.
9. Харилцагчаа чухал хүн гэдгийг мэдрүүл. Хэн нэгэнтэй хэл амаа ололцож чадахгүй үедээ
түүнтэй маш эелдэг, боловсон харьцахыг хичээгээрэй. Энэ нь түүнд өөрийнхөө давуу талыг
мэдрэхэд тус болно. Чимээгүй хүнгүй газар очиж, харилцаанд үүссэн зөрчлийг хамтдаа
шийдвэрлээрэй.
10. Хүмүүсийг бүү ялгаварлан хуваа. Хүнийг арьсны өнгө, эд баялаг, хүйсээр нь ангилж болохгүй.
Тэдэнтэй ямар ч хамаагүй яриа өрнүүлж, санал бодлоо солилцож болно. Ингэснээр та тэднийг яг л
өөр шигээ хүн болохыг мэдэрнэ.
Бусдад ялагддаг шалтгаан
2010-06-21 11:44:59
Азгvй хvмvvс азтай хvмvvсээс хавьгvй олон байдаг. Äàðààõ тоогvй явдал юмуу, хvмvvс
ялагддаг  vндсэн шалтгаан байдаг. Та энэ шалтгааныг зvйл зvйлээр нь анхааралтай уншвал,
амжилт та хоёрын хооронд чухам юу байгааг єєртєє ойлгож авч болох юм.

1.         Муу удам угсаа. Хэрэв эзэн єєрєє хичээвээс энэ нь сvйд болохоор дутагдал биш. Бvх тоогvй
явдлын дотроос энэ íü хамгийн арилж болох зvйл гэдэгийг анхаарч бай.

2.         Амьдралдаа тодорхой зорилгогvй байх. Амьдралдаа тодорхой зорилгогvй, дор хаяж ямар
нэгэн юм руу эрмэлзэн тэмvvлдэггvй хvн амжилт олох ямар ч найдваргvй байдаг. Хvмvvс юу ч
хvсэхгvй байгаа бол хэзээ ч юуг ч олж авч чадахгvй.
3.       Нэр тєрєє эрхэмлэдэггvй, дунд зэргээс дээш гарах хvсэлгvй байх. Бид аж амьдралаа улам сайн
сайхан болгох гэсэн хvсэлгvй болтлоо хувь заяандаа хувь заяандаа хайхрамжгvй ханддаг, мєн
шан єгєхєд vл тоомсорлодог хvмvvст онцгой найдвар тавьдаггvй.

4.         Боловсрол дахь ялалтууд. Áусдад хvч хэрэглэхгvйгээр, бусадтай тэгш эрхтэй байж, олж
авахыг хvссэн зvйлээ олж авдаг хvнийг боловсролтойд тооцож болно. Боловсрол бол мэдлэг
байхаасаа илvv тvvнийг ямар нэгэн юманд хэрэглэх чадвар þм. Мэдлэг аяндаа vнэлэгддэггvй,
харин хэрхэн хэрэглэж болохоороо vнэлэгддэг.

5.         Зориггvй байх. Биеийн сахилга єєрийн хяналтаар дамжин хэрэгждэг. Энэ бол хvн єєрийн
бvхий л єєдгvй чанарыг хянах ёстой гэсэн vг. Нєхцєл байдлыг хянаж сурахаасаа ємнє єєрийгєє
хянаж сур. Єєрийгєє хvмvvжvvлнэ гэдэг хамгийн хvнд ажлуудын нэг þм. Єєрийгєє ялж дийлэхгvй
бол єєрєє єєртєє ялагдлаа гэсэн vг. 

6.         Євчин эмгэгт баригдах. Бие муу бол гарамгvй амжилт гаргана гэж горьдолтгvй. Євчин vvсгэдэг
олон шалтгааныг хянаж болох ба хянах ч хэрэгтэй. Yндсэндээ энэ бол: а) муу хооллох, 
б) ухамсараа жолоодож чадахгvй байх, байнга муу юмны тухай бодох, єєтгvй сэтгэл хєдлєлд
автах, 
в) сексийг хэт шохоорхох юмуу, эсвэл сексийн зугаа цэнгэл дутагдах,  г) хєдєлгєєн дутагдах,
бие бялдараа чийрэгжvvлэхгvй байх, д) эрvvл агаар дутагдан амьсгалахад хэцvv байх зэрэг
болой.

7.         Орчны ялангуяа хvvхэд ахуй насанд тvvний нєлєє. Гэмт хэрэг vйлдэх хандлагатай хvмvvсийн
олонхи нь хvvхэд ахуй цагаас vvнд сурсан байдаг. Муу хvнтэй голдуу хvvхэд ахуй цагтаа
нєхєрлєдєг.

8.         "Маргааш, маргааш" гэж ажлыг хойш тавих. Энэ бол амжилт олдоггvйн хамгийн дэлгэрсэн нэг
шалтгаан мєн. Хvн бvрт дуусашгvй "маргааш" байдаг бєгєєд, энэ нь зєвхєн хvнийг дээрэмдэх,
амьд явах сvvлчийн боломжийг тvvнээс булга татан авах тохиолдлыг отож байдаг.  Хэзээ ч бvv
хvлээ, аятайхан цаг олдохгvй. Нэн даруй ажилдаа ор, гарын доор байгаа бvх хэрэгслээ
ашиглаарай. Гагцхvv та дєнгєж амжилт олж эхэлмэгц сайн арга хэрэгсэл, боломж нээгднэ.

9.         Тавьсан зорилгодоо хvрэх уйгагvй чанар дутагдах. Та бидний дотроос олон хvн сайн эхэлдэг
мєртлєє санасандаа хvрэлгvй дутуу орхидог. Тvvнээс гадна хvмvvс бутэлгvй явдлын эхний
шинж тэмдэг мэдрэгдмэгц тvvнийг нэг их сvр зар болгох дуртай. Уйгагvй чанарыг юугаар ч
орлуулшгvй юм. Уйгагvй чанарыг ч, ухааныг ч хар зах дээрээс худалдан авах аргагvй.

10.     Зан араншингийн сєрєг чанарууд. Ой гутам юмыг єєртєє ятгаж, муу зан байдлаараа хvмvvсийг
єєрєєсєє тvлхдэг хvнд амжилт олох ямар ч найдвар байдаггvй. Хvн гагцхvv бусадтай хамтран
ажиллаж чаддаг хvмvvст ханддаг. Базаахгvй хvнтэй хэн хамтран ажиллах вэ?

11.     Сексийн зугааг хяналтгvй тавих. Сексийн эрчим хvч бол хvний нэгэн хєдєлгєгч хvч мєн. Энэ нь
сэтгэлийн хєдєлгєєнийг юу юунаас илvv захирч байдаг тvvнийг хатуу хянаж, оюуны ба
сэтгэлийн эрч хvч болгон тvvнийг хал балгvй єнгєрєєх боломжит сувагийг нээх хэрэгтэй.
12.     Юманд хэт хорхойтон шунах. Аз турших, балмад юм vйлдэх гэсэн эрмэлзэлээс болж олон сая
хvн сvйрч байсан тvvх бий. Yvний жишээг Уолл Стрит 29-єєс олж мэдэж болно. Энд олон хvн
акцтай аз туршсан ажилбар явуулж мєнгє олохоор оролдсон боловч олонхи нь бvрэн
дампуурах цагаа л хvлээж байдаг.

13.     Шийдвэр гаргахдаа итгэлгvй байх. Шууд зєв шийдвэр гаргадаг боловч тvvнээсээ тvргэн няцдаг
хvн бол сул дорой хvн. Харин ямар ч шийдвэр гаргаж чаддаггvй хvн бол тvvнээс долоон дор
дорой хvн мєн. Тийм хvн шийдвэрээ байсхийгээд л єєрчилдєг.

14.     Айхын зургаан шинжийн дотроос нэг нь буюу хэд хэд нь байх. (айхын зургаан шинж гэж энэ юуг
хэлээд байна?) Энэ зургаан шинжийг бvрмєсєн бєгєєд vг дуугvй гэтлэн давж чадаагvй цагт
сонгосон чиглэлээрээ vнэхээр vр дvнтэй ажиллаж чадахгvй.

15.     Бvтэлгvй гэрлэх. Энэ нь амжилт олдоггvйн нэлээд дэлгэрсэн шалтгаан мєн. Гэрлэлтийн
харьцаа бол амьдралын хамгийн нандин талыг хамарсан хамгийн дотно, хvмvvсийн хоорондын
хамгийн нягт харилцаа мєн учраас зохицонгуй байх учиртай. Тиймгvй бол бvтэлгvй явдал
хvссэн хvсээгvй таарна. Тvvгээр vл барам эхнэрээ (нєхєрєє) сонгон авах нь зєвхєн ядуурал,
золгvй явдал уддаг, нэр тєрєє эрхэмлэхийн сvvлчийн мєрийг устгадаг амжилтгvй явдлын
хэлбэр байж болдог.

16.     Хэт хаширлах. Боломжоо ашигладаггvй хvмvvс дараа нь хааны ширээнээс хоол зооглосондоо
хангалуун явдаг. Хэт болгоомжлох нь салан задгайтай яг адилхан хэмжээгээр муу юм. Хоёр
хэтрvvлгээс зайлсхийвэл зохино. Голдуу амьдрал єєрєє боломж олгодог юм даа.

17.     Бизнесийн тvншээ бvтэлгvй сонгох. Энэ нь амжилт олдоггvйн хамгийн их дэлгэрсэн

шалтгаануудын нэг мєн. Хэрэв та хувийн vйлчилгээгээ худалдаж байгаа бол, ирээдvйн ажил
олгогчоо нvд аниад сонгож болохгvй. Тэр хvн чинь нэгд, ухаалаг байх, хоёрт, амжилт олдог
байх ёстой. Тэр цагт тvvний vлгэр жишээ таньд онгод оруулах болно. Бид нийтлэг ажил
хэргээрээ бусдаас илvv нягт холбоотой хvмvvсийг дуурайхыг хичээдэг. Ямар ч эргэлзээгvйгээр
ингэж чадах хvмvvсийг ажилд хєлсєлж аваарай.

18.     Атгаг, сэжигч санааг баримтлах. Aтгаг санаа нь амжилт олдоггvйн хэлбэрvvдийн нэг мєн. Ийм
vзэл санаатай хvнд мунхагийн шинж хэзээд байдаг. Амжилт олж буй хvний бодол санаа
чєлєєтэй бєгєєд, юунаас ч айдаггvй.

19.     Мэргэжлээ бvтэлгvй сонгох. Ямар нэг байдлаар таашаал эдлvvлдэггvй ажил дээр та амжилт
олох боломжгvй. Òа толгойгоо гашилган бусад бvхнийг умартан бодлогоширч, хvчээ шавхан
ажиллах тийм хамаг анхаарал сонирхол юугий чинь булаасан ажлыг сонгон авбал зохино.

20.     Хvчээ тєвлєрvvлэхдээ учир дутагдалтай байх. Нэг амиар хаа дуртай газраа амжилm олîõгvй.
Yндсэн бєгєєд нарийвчилан тогтоосон зорилгоо биелvvлэхийн тулд хvчээ тєвлєрvvлж бай.

21.     Мєнгєº дэмий vрэх. Yрлэг нь  хэзээ ч хэнийг ч амжилтанд хvргэж байсан удаагvй. Єєрийгєє
арвич хямгач болгон сурга, орлогынхоо нэг хэсэгийг цааш нь хий. Банкинд хадгалуусан мєнгє
 бол єєртєє бат итгэлтэй байх vндэс мєн. Мєнгєгvй хvн хvний юу хэлсэнийг зєвшєєрєх, талархан
дэмжихээс єєр аргагvй байдаг.

22.     Урам зориггvй байх. Та урам зориггvйгээр ямар нэг юм хийх гээд vз, бид хєндлєнгєєс чинь
харж байя! Тvvнээс гадна, нєлєєтэй юмгvй, урам зоригтой хvн янз бvрийн бvлэг хvмvvс, хамт
олонд нэвтэрдэг давуу талтай.

23.     Хvлээцгvй байх. Ямар нэгэн юманд халгаатай хvн дээшээ дэвших нь нэн ховор гэлцдэг.
Хvлээцгvй гэдэг бол зєвхєн хvн шинэ мэдлэг эзэмшихээ больсныг харуулдаг юм. Хvлээцгvйн
хамгийн сvйтгэгч тєрлvvд нь улс тєр, арьсны болон шашны итгэл vнэмшилтэй холбоотой
байдаг.

24.     Хамтран ажиллах чадваргvй байх. Олон хvн зєвхєн бусадтай ажиллаж чаддаггvй улмаас
ажлын байр суурь, албан тушаалаа алддаг. Энэ шалтгаан бусад алдаатай хослох нь олон
тохиолддог. Сайн мэдээлэлтэй эзэн, удирдагч захирагдагсдынхаа ийм дутагдлыг гадагш
гаргадаггvй.

25.     Та єєрийн биеэр олоогvй хєрєнгийг эзэмших (энэ нь баян єв залгамжлагчидад онцгой
тохиолдно) Баялагийг ёс бусаар эзэмших нь алхам алхамаар хувь тавилангийн шинжтэй болж
ирдэг - амжилт гарч байсанvй, цаашид ч гарахгvй. Гэнэт баяжих гэмтэй, гэдрэг унах євчтэй
гэлцдэг.

26.     Зориуд хvний мєсгvй зан гаргах. Нэр тєрєє алдах амархан. Ìэдсээр байж ийм замд орсон хvн
юунд ч найдах юм билээ. Нууц юм эрт орой алин боловч ил болдог, эрх чєлєєгєє алдах тухай
ярихаа байя гэхэд насан туршаа л нэр тєрєє алддаг.

27.     Биеэ тоох ба нэрэлхэх. Эдгээр чанар нь энэ хvнээс дєлж явагтун! гэж бусад хvнд
анхааруулсан дохионы гэрэл мэт алсаас ив илхэн байдаг. Тийм хvн амжилт олж боох боловч
баярлах тавилан байдаггvй.

28.     Баримтуудыг эргvvлж тойруулж бодохын оронд тааварлах. Олонхи хvмvvс дvгнэж эгнэж,
эргэцvvлэн бодууштай баримтуудад дэндvv хайхрамжгvй ханддаг, залхуу, дэндvv энгийн єнгєц
бодомжийг vндэс болгосон хэн нэгний "санал"-ыг илvv чухалчилдаг.

29.     Мєнгєгvйдэх. Энэ нь ар тал, дэмжлэггvйгээр ажлаа эхэлдэг, алдаа гарсан тохиолдолд том
хэмжээний эвгvй явдлаас аврагдаж чадахгvй хvмvvсийн дунд ихэд дэлгэрсэн байдаг. Та
алдаагаа засах, бизнесийн ертєнцєд овоо нэр хvнд олохын тулд боломжтой бол бусдын
дэмжлэгийг эхлээд ав, эсвэл мєнгє хуримтлуул.

Нийтэлсэн: Zolzaya_b, Нээгдсэн: 19, Сэтгэгдэл: 1, Жоорло

Хор шартай хүн амжилтанд хүрдэг
2010-06-18 10:42:25
Аль нэг нь үйл ажиллагааны зөв тактик менежмент хýðýãëýâýë эсрэг òàë энэ байдлаас
хөдөлгөөнд орж үйл ажиллагааныхаа доголдолтой талыг засахаар хичээж эхэлдэг.  Өөрөºр хэлбэл
өрсөлдөгчèéí  амжилт тэднийг хурцалж, ирлэж, өрсөлдаөнд бэлдэж өгч байна. Үүнтэй нэгэн адилаар
амжилтанд хүрэхийг хүссэн хувь хүн бүхэн амжилт гаргаж буй танилынхаа тэр нууцын үндсийг
судалж, би ч бас ийм амжилт гаргаж чадна хэмээн өөрийгөө ирлэн, тэр чинээгээрээ хичээх хэрэгтэй.
Хамгийм гол нь цагаан хор шар хүнд их бага ямар нэг хэмжээгээр заавал байх ёстой. Тэгж байж л
хүн өөрийгөө харьцуулдаг, амжилтанд хүрэх хүсэл эрмэлзэлтэй явдаг юм.
                Харьцуулсан дүгнэлт өгөх чадвар нь сэтгэлгээг хөгжүүлдэг. Хүний амьтнаас ялгагдах гол
онцлог нь аливаа зүйлд харьцуулсан дүгнэлт өгөх чадвар юм. Аливаа зүйлийг харьцуулан дүгнэдэг
учраас хүн амьтнаас ухаантай байдаг. Сэтгэлгээ сайтай ухаан нь задарсан хүмүүс хор шартай
байдаг. Тэд үргэлж харьцуулсан дүгнэлт хийж явдаг. Харьцуулсан дүгнэлт хийгээд аливаа юмны
сайн, муу, муухай, сайхныг ялгаад ирэхээр хүний сэтгэлгээ хөгждөг. Өрөөл бусдыг өөртэйгөө
харьцуулж үзээд өөрийгөө санасан хэмжээндээ хүртэл байж чадахгүй байгаагаа мэдээд түүнд
хүрэхийн тулд өөрийгөө албадан дайчлахыг энэ бүх үйлдэлд дайчлах тэр сэтгэлийн хүслийг хор
шар хөдлөх гэдэг. Хүнд хор шар заавал байх ёстой. Энэ сэтгэлийн хөдлөлөөр энөргиэр хүн ихийг
бүтээдэг. Өөрөөр хэлбэл хор шартай хүн амжилтанд заавал хүрдэг. Гагцхүү амжилтанд хүргэх арга
замаа зөв олж тогтоосон байх ёстой юм.
                   Хор шар нь тусгай энерги ялгаруулдаг. Өрсөлдөгчийнхөө амжилтыг сонсоод хор шар
хөдөлж, зарим үед шөнө ч тайван унтаж чадахгүй болох үе тохиолддог. Энэ нь таны тархи тусгай
бодис ялгаруулан цусанд тань нийлүүлж байна гэсэн үг. Уг бодис, уг сэтгэгдэл нь таныг ажиллах
эрчимтэй болгоно. Энэ нь энергийн их ундарга юм. Догдолж, цочирдсон үед тархи үүнийг бий
болгож өгдөг. Ийнхүү хор шар нь хүнийг асар их энерги эрчим хүчтэй болгодог. Үүнийг хүн зөв залж
зөв удирдах юм бол асар их бүтээмж гаргаж болдог. Сумогийн их аварга Асашёорюү Дагвадоржийг
нэг унасан бөхдөө ахиж унадаггүй гэж яридаг. Энэ нь түүний асар их хор шар, тэмцэх чадвар асар их
энерги эрч хүчийг нь бодитоор харуулж өгч буй юм.
                   Хор шартай хүн өөрийгөө байнга хөгжүүлдэг. Хор шартай хүн мэдээллийг түрүүлж олж
авахыг байнга эрмэлздэг. Ялангуяа өөрийн ажиллаж буй салбарын мэдээллийг байнга судалж,
мэдэж байдаг. Мөн тэр хэмжээгээрээ өөрсдийгөө боловсруулна. Тэд цаг үеэсээ хоцрохоос айж,
үргэлж хөгжил дэвшилтэй зэрэгцэн алхахыг чухалчилдаг. Мэдээж хувь хүн хөгжинө гэдэг маань
тухайн өрх гэр нь ч хөгжинө гэсэн үг. Бүр цаашлаад энэ нь улс орон хөгжихийн ч үндэс болж өгдөг.
Хор шартай хүмүүсийн давуу талууд гэвэл тэд тэмцэгчид байдаг. Хэзээ ч сул дорой байдаггүй. Сул
дорой байлаа гэхэд энийгээ дор нь мэдэрч хөгжүүлж засаж чаддаг. Мөн мэдээллийн түрүүлж олж
авхаар ажигч гярхай хүмүүс юм. Тэдний тэмцэгч чанар нь бусдад таалагддаг учраас танил тал ихтэй
байх нь элбэг. Мөн тэдний байнгын уйгагүй эрэл хайгуул хийх чанарынхаа үр дүнд амьдрах ухаан,
чадвараа олсон байдаг. Харин хор шартай хүмүүсийн дутагдалтай тал нь тэд бусдын тусламжийг
авахгүйгээр ганцаараа зүтгэх гээд байдаг. Өөртөө хэт итгэлтэй тул хүний үг авахгүй зөрүүдлэх
хандлага гаргадаг.

Амжилт хэнд ирдэг вэ?

2010-06-11 16:26:03
Амжилттай яваа хүмүүс өөрийгөө маш сайн мэддэг. Тэд өөрийнхөө юунд дуртай, юуг хийвэл
амжилт олох, юуг хамгийн сайн хийж чаддаг, ямар авьяастай, түүнийгээ хэрхэн бусдад амжилттай
санал болгохоо мэддэг. Тийм ч учраас тэдний хийсэн зүйлүүд үнэхээр чанартай болдог. Тухайлбал
аав нь морь маллаж, малын хашаанд амьдарч, морины өвсөн дээр унтдаг байсан нэгэн хүү одоо
америкийн хамгийн баян, нэр нөлөөтэй хүний нэг болжээ.  Тэр морь маш сайн сургаж чаддагийнхаа
ачаар морь сонирхдог, нэр нөлөөтэй, баячуудын дотны анд нь болжээ. Мөнгөтэй хүмүүс түүгээр
морио сургуулахын тулд сарын өмнөөс захиалга өгдөг, морь худалдаж авахдаа хамт яваач гэж
гуйдаг, манай эдлэн газарт амьдарч морийг минь арчлаад өгөөч гэж хүсэлт тавьдаг. Нэг ёсондоо тэр
морь сургах ажлаа үнэхээр сайн хийдэг, өөрийнхөө үнэ цэнийг мэддэг, өөртөө итгэдэг, авьяас
чадвараа бусадтай хуваалцдагийнхаа ачаар морины хашаанаас орд харшид амьдардаг болж
чаджээ.

Амжилттай яваа хүмүүс өөртөө болон бусдад шаардлага тавьж чаддаг. Танил маань саяхан
нэгэн компанийн борлуулалтын менежертэй гэрээ хийхдээ “Би энэ гэрээн дээр чинь гарын үсгээ
зурж чадахгүй юм байна. Маш их алдаатай, бас гэрээний стандартаар бичээгүй байна. Дахин
янзалж ир” гэж хэлэхийг би сонссон юм. Түүнд уг нь гэрээний үг үсгийн алдаа зэрэг нь нэг их
хамаагүй л дээ. Тэр тогтмол хугацаанд чанартай бараа авч л байвал болно. Гэтэл тэр тэгж
хандсангүй. Амжилттай яваа хүмүүс өөртөө ч, бусдад ч шаардлага тавьж чаддаг, байх ёстой хэм
хэмжээг мөрдөж, бусдаар ч мөрдүүлж чаддагийнхаа ачаар амжилтад хүрдэг.
Амжилттай яваа хүмүүс бусдад туслахдаа үргэлж дуртай байдаг. Хөгшин настай болсон нэгэн
эмээгийн бие нь эрс муудаж, аажмаар үхэж эхлэжээ. Тэр маш олон жилийн турш чадлынхаа хэрээр
ядуучуудад тусалдаг байсан юм. Түүнээс бурхан “Чи үхэхээс айж байна уу” гэж асуув. Эмэгтэй “Үгүй
ээ. Би айхгүй байна. Гэхдээ надад одоо үхэхэд ичгэвтэр байна. Би бусдын төлөө хангалттай их сайн
зүйл хийж чадсангүй шүү дээ” гэж хариулжээ. Бурхан түүнд “Тэгвэл чи хэзээ ичгэвтэр бус боллоо
гэж санагдана, тэр үедээ ирээрэй. Би чамд туслана” гэж хэлээд буцаав. Амжилттай явахыг хүсдэг
хүн бүр энэ домгийг үргэлж санаж байхтун. Бусдад туслахдаа хэзээд дуртай байгаарай. Таныг
цаанаас чинь аз ивээх болно.

Амжилттай áàéãàà хүмүүс өчүүхэн зүйлийг ч мартдаггүй. Тэд өөррүү нь залгасан хүмүүсрүү

эргээд залгадаг. Тэд мэндчилгээ аваад баярлалаа гэж хэлэхээ мартдаггүй. Тэд өөрийнх нь
амжилттай яваад тусладаг үйлчлэгч, манаач, түнш, найзууддаа баяраар талархлын мэндчилгээ
бичихдээ дуртай байдаг. Тэд амжилт гэдэг бол өөрийг нь сайхан амьдрахад тусладаг өчүүхэн
зүйлсээс бүрддэг гэдгийг мэддэг.

Амжилттай яваа хүмүүс өөрөө өөрийгөө зоригжуулж чаддаг.  Миний нэг зохиолч найз байдаг юм.
Тэр миний л мэдэхийн бараг 20 жилийн турш элдэв өгүүлэл, нийтлэл, ном бичиж сонин, сэтгүүл,
хэвлэлийн компаниуд руу илгээсэн. Харамсалтай нь тэдгээрийг нь огт нийтлэдэггүй байв. Тэр энэ 20
жилийн хугацаанд сэтгэлээр унаж архинд орж үзсэн, эхнэртээ хаягдсан, дахиж хэзээ ч бичихгүй гэж
шийдэж байсан. Гэхдээ тэр 20 жилийн дараа “Би заавал амжилт олно, энэ хэцүү давааг харин ч нэг
даваад гарна шүү” гэж өөрөө өөрийгөө зоригжуулж чадсан юм. Хэдийгээр тэр маш орой ухаарсан ч
өөрөө өөрийгөө зоригжуулж, итгүүлж чадсан нь хамгийн чухал. Өнөөдөр тэр манай хотын хамгийн
шилдэг нийтлэлчдийн нэг. Харин та заавал миний найз шиг 20 жил азгүйтэх шаардлагагүй шүү дээ.

Амжилттай яваа хүмүүс өөртөө хайртай байдаг. Оскар Уайлд “Өөрөө өөрийгөө хайрлах нь урт
хугацааны жаргалтай амьдралын эхлэл болдог” гэж хэлж байжээ. Бусдаар өөрийгөө хайрлуулах нь
эхлээд өөрөө өөрийгөө хайрлахаас эхэлнэ, өөрөө өөрийнхөө үнэ цэнийг дээшлүүлэхээс эхэлнэ.

Амжилттай яваа хүмүүс амжилтанд хамаг чадлаараа тэмүүлдэг. Тэд хэзээд хамгийн том
амжилтын төлөө л тэмүүлдэг. Найзуудтайгаа мөрийтэй тоглохдоо ч, хөл бөмбөгийн тэмцээнд
оролцохдоо ч, сүлжээгээр контрстрайк тоглохдоо ч, бас компанийн дэд захирлын албан тушаалд
өрсөлдөхдөө ч ялагч нь байхыг тэмүүлдэг. Тэд бүхий л зүйлд ялагч болохын төлөө тэмүүлдэгийнхээ
ачаар талд нь ч болов амжилт олдог.

Амжилттай яваа хүмүүсийн мөрөөдөл нь том байдаг. Хүн бүр мөрөөдөж чаддаг. Гэхдээ маш
цөөхөн нь мөрөөдлөө биелүүлдэг. Учир нь тэд маш их хөдөлмөрлөдөг. Майкл Делл “Амжилтанд
хүрэхийн тулд лифтэнд суух хэрэгтэй. Хэрэв лифт эвдэрсэн байвал шатаар ч болов өгс. Ямар ч л
байсан түүнд хүрэх хэрэгтэй” гэж хэлжээ. Үнэхээр ямар нэгэн өндөрлөгт хүрэхийн тулд та мөрөөдөх
хэрэгтэй. Гэхдээ нэлээд том мөрөөдөх ёстой. Үүндээ хүрэхийн тулд өдөр бүр бага багаар урагшил.
Нэг ч өдрийг байгаа байдалдаа өнгөрөөж болохгүй. Тэгээд ч амжилт гэдэг үгийн
өмнө ажиллах гэдэг үг байдаг шүү дээ.

Амжилттай яваа хүмүүс амьдралын философитой байдаг. Элвис Преслигээс амьдралын

философийнх нь тухай асуухад “Миний амьдралын философи маш энгийн. Хэн нэгнийг хайрлах
хэрэгтэй. Ямар нэг зүйлийг хүлээх хэрэгтэй. Түүнийхээ төлөө ямар нэг зүйл хийх хэрэгтэй” гэж
хариулжээ. Амжилттай яваа хүмүүс өөрийнхөө болон бусдын өмнө хариуцлага хүлээх ёстой гэдгээ
мэддэг. Тэд амьдралын философитой байж, бусдад үлгэр дууриал болохуйцаар амьдардаг.

Амжилттай яваа хүмүүс өөрийн гэсэн шүтээнтэй байдаг. Энд “шүтээн” гэдгийг ямар нэг бурхныг
тахиж, шүтэх гэдгээр бүү ойлгоорой. Харин ямар нэгэн ухаантай, амжилттай хүнийг өөрийн үлгэр
дууриаллаа болгож, түүн шиг болохыг тэмүүлж амьдрах хэрэгтэй гэдгээр ойлгоорой. Миний нэг багш
өөрийнхөө шүтээний тухай ярьсныг санаж байна. Түүний анхны шүтээн нь долоо хоногт тавхан
долларын төлөө үүр цайхаас эхлүүлэн үдэш болтол ажилладаг зарц ээж нь байж. Харин нөгөө
шүтээн нь дөрөвдүгээр ангийн боловсролтой ч, том гэр бүлээ тэжээхийн тулд гараа цэврүүттэл мод
харуулддаг байсан мужаан аав нь. Энэ хүмүүс оройн хоолны ширээний ард хэзээ ч Аристотель,
Сократын тухай ярьж байсангүй. Гэхдээ тэд, ажил хийж, цалин авч байгаа хүн үнэнч шударга
ажиллах ёстой, хариуцсан ажлаа маш сайн хийх хэрэгтэй, түүнийхээ төлөө хариуцлага хүлээх
ёстой, хамт ажилладаг хүмүүсээ хүндлэх хэрэгтэй гэдэг энгийн ёс зүйг хүүхдүүддээ сургачихсан
байсан юм. Тийм ч учраас өнөөдөр хүүхдүүдийнх нь нэг нь Харвардын их сургуулийн хүндэт доктор
болчихсон, миний өмнө хичээл зааж байна.

Бэрхшээлийг давж чаддаг. Амжилттай хүмүүс амьдралын бэрхшээлүүдийг сөрөн зогсож, даван

туулахад байнгын хөдөлмөр нь тусалдаг гэж ярих дуртай. Тэд өмнөө зорилго тавиад, түүнийхээ
биелэлтийг байнга хянадаг. Тэд хүрсэндээ сэтгэл ханаад зогсчихдоггүй. Тэд илүү өндөрт хүрэхийн
тулд зогсолтгүй, улам эрч хүчтэй, хурдтай амжилладаг. Тэд унасан ч төд удалгүй хөл дээрээ босоод,
шороогоо нэг гөвчихөөд дахиад л зүтгэж, мацаж эхэлдэг. Нэгэнт л зорьсон бол тэднийг юу ч
зогсоодоггүй. Шавар шалбааг, бартаа саадын дундаас ч тэд гараад л ирдэг.

Нэг. Би чадна. Ýíý íü ñýтгэл зүйн зөв амжилтын барьцаа болдог гэх. Толгойноосоо дийлдэх,
ялагдах гэсэн бодол санааг авч хаях хэрэгтэй. Үүний тулд ямар нэг шинэ ажил эхэл. Тэгээд бүгдэд
дуулдахаар “Би үүнийг хийж чадна” хэмээн хэл. Ямар ч “оролдоод үзэх”, “хичээх” гэсэн ойлголт
байхгүй. Амжилт таны сэтгэл санааны өчүүхэн хэлбэлзлээс шууд хамаарна. Үүнийг биеийнхээ бүх л
эд эс бүрээрээ мэдрэх хэрэгтэй.Өнөөдрийн саятнууд ийм сэтгэлгээтэйгээр өөрийн карьераа эхэлж
байсан юм. Бэрхшээлтэй асуудлыг хялбархан зохицуулах авьяастай хэмээн өөрийгөө төсөөлөөрэй.
Хоёр. Төлөвлө.Төлөвлөгөө ямар ч зорилгыг хэрэгжихэд тусалдаг. Сэтгэл зүйчид ялалтад
хүрэх хамгийн чухал алхамыг төлөвлөлт хэмээн нэг дуугаар баталж байна. Тиймд хуудас цаас
аваад өөрийн зорилгоо бич. Дараа нь түүнд хүрэх арга замаа тодорхойлоод хэд хэдэн үе шат
болгон хуваах хэрэгтэй. Одоо та эрдэнэсийн санд хүрэх газрын зурагтай боллоо. Өдөр бүр
түүнийгээ харж хянаж, нэмж сайжруулж байх хэрэгтэй.
Гурав. Буцах гүүрээ “шатаа”. Магадгүй та хэт өндөр зорилго тавиад түүнд хүрэхдээ
бүрэн итгэлгүй байж болно. Хэрвээ та байнга л эргэлзээд байвал одоо байгаа газраасаа нэг ч алхам
урагшилж чадахгүй. Зарцуулсан бүх хүч, цаг хугацаа үргүй дэмий өнгөрнө. Тиймд шийдсэн л бол
бусад бүх гүүрийг “шатаа”. Таны урд зорилгодоо хүрэх ганц л шулуун дардан зам байна. Хоосон
эргэлзээнээс болж, өөр зорилгын хойноос үргүй гүйхээ болих хэрэгтэй.
Дөрөв. Шийдвэртэй байдлаа хадгал. Таны оюун ухаан тодорхой, товч тушаалыг хүлээж
байгаа. Зорилгодоо хүрэхдээ шийдэмгий байх хэрэгтэй. Энэ юу гэсэн үг вэ? Амжилтад хүрэх
хүсэлтэй хэний боловч хамгийн чухал зан чанар нь шийдмэг байх явдал. Алдартай зкохиолч Брайан
Трейсигийн зөвлөснөөр, “ Би өөртөө таалагддаг”, “ Би үүнийг хийж чадна” эсвэл “Би жилд …
хэмжээний мөнгө олно” зэргээр өөрийн дотоод ухамсараа байнга цэнэглэж байх хэрэгтэй аж. Иймд
шийдэмгий байж чадвал бүх хаалга таны өмнө нээгдэх болно.
Тав. Шинэ зам хай. Шинийг эрэлхийлэгч л жинхэнэ амжилтад хүрч чадна. Амжилтанд
хүрэгч нь шинийг эрэлхийлдэг бол дархан хүн нэг зүйлийг дахин давтан хийдэг. Амжилтад хүрэгч нь
зорьсон газартаа хүрээд зогсдоггүй бол дархан хүн юу чаддагаа л давтан хийсээр байдаг. Асуудлыг
шийдэх шинэ замыг эрэлхийл. Тухайлбал: Та ямар нэг төсөл бэлэн болгох хэрэгтэй байг. Хамт
ажилладаг хүнийхээ яаруу сандруу хийснээр нь бус өөрийнхөө санаа оноогоор хий. Гэхдээ мэдээж
хэрэг нэг биш бүр хэд хэдэн санаа гарга. Асуудлыг шийдэх тав эсвэл арван хувилбарыг гаргах
хэрэгтэй. Хамгийн эхний хувилбарыг та бараг хэзээ ч ашиглахгүй байх шүү. Шинэ санаа олох
эхэндээ хэцүү байдаг, гэхдээ хэн ч ийм авьяастай төрдөггүй, энэ нь зөвхөн туршлаган дээр
тулгуурлаж л бий болдог юм.
Зургаа. Just do it! Одоо хийж болох зүйлийг маргааш гэж хэзээ ч битгий хойшлуул.
Хийгээгүйн нэг эсвэл зуун шалтгааныг хайж олох хэрэггүй. Ямар нэг шилдэг санаа төрмөгц түүнийг
дэр дор нь хэрэгжүүлж эхэл. Тэгвэл тэр мөчөөс л төсөөлөх аргагүй сайхан мэдрэмж, их эрч хүч, баяр
баясгаланг мэдрэх болно.
Ийм боломжийг алдаж болохгүй. Бүр шөнө дунд ч сонирхолтой санаа төрлөө гэхэд залхуурч
хэрэггүй, ядаж бичээд төлөвлөөд авчих. Минутын дотор янзалчих зүйлсийг “Кофе уусны дараа”
хэмээн хойшлуулах нь утгагүй хэрэг.
                Долоо. Зорилгоо харах. Ой ухаандаа зорилгоо байнга сануулж байх хэрэгтэй. Нэг ийм
адилтгал байдаг. “Та огт танихгүй хотод очиод хаанаас нь ч харагдах өндөр байшинд очих хэрэгтэй
болж” Тэгвэл очих байшин чинь нэгэнт харагдаж байхад аль ч замыг сонгож болно биз дээ. Үүнтэй
нэг адил зорилгоо өөрийн боломжийн хүрээнд харах хэрэгтэй. Бодит амьдрал дээр маш олон саад
бэрхшээл тулгардаг. Тиймд хөл дээрээ бат зогссон үедээ урагш алхахдаа зорилгоо харагдах
хүрээнд барьж байх хэрэгтэй. Тэгвэл зам аяндаа олдоно.
 Найм. Эерэгээр сэтгэ. Зорилгодоо хүрэх нь нэн таатай хэрэг ч амаргүй даваа. Энэ
хугацаанд юу ч тохиолдож болно. Гол нь түр зуурын саад бэрхшээлийг сүйрэл мэт хүлээн авахын
хэрэггүй. Зорилгод хүрэх замд хөөрөлт, ялагдал аль нь ч байхгүй зөвхөн дээш өгсөх шат л байна.
Дүлий хана ч бас шат. Хэсэг зуур ч гэсэн бие сэтгэлээ тайвшруулж сур. Тулгарсан асуудалд
хошигнон, егөөтөй ханд. Амжилтанд хүрнэ гэдэгтээ итгэлтэй байх хэрэгтэй. Эерэг бодол санаа нь
хамгийн зөв зуршил. Танд хүнд өдрүүд тохиож байсан уу? Тэгвэл сэтгэлээр унахын оронд хамгийн
сайхан хувцаслаж, хамгийн үнэтэй кофе уу. Толинд өөрийгөө хараад инээмсэглэж, ялагчийн
дүртэйгээр гэрээсээ гар. Энэ өдөр таны өдөр байх болно. Яагаад гэвэл та шийдвэрээ гаргасан.
Ес. Энергийн эх үүсвэрийг хай. Амжилтанд хүрэхэд илүү их энерги шаардагдана. Баян,
алдартай, амжилтанд хүрсэн хүмүүс их энерги цацруулж байдаг. Тийм дээ ч амралтын өдөр ч
амралгүй, хэд хэдэн ажлыг нэг зэрэг хийж, нэг жил хийдэг ажлыг долоо хоногт л амжуулдаг юм.
Өөртөө энергийн эх үүсвэрийг эрж ол. Èíãýõäýý муу зуршлаасаа сал,  хоолныхоо цэсэндээ
анхаар÷ аминдэм хэрэглэ, йог, цигунээр хичээллэж бясалгалд суралцах íü òàíüä òóñòàé.
 жаргалтай байх хоёр алтан дүрэм

http://www.mglradio.com/forum/?document_srl=149834
2010.04.15 17:35:08 (*.254.53.234)
306
1
 
         
Юу чамайг аз жаргалтай болгодгийг чи анзаарсан уу?
Аз жаргалтай байх эсэхийг чинь хэн нэгэн өмнөөс чинь шийдээд байна уу? Аз
жаргалтай байх нь чиний хяналтаас гарсан уу? 
Аз жаргалтай байх нь өнөөдөр их том бизнес болжээ гэхэд хилсдэхгүй. Учир нь хар
тамхи, архи, тамхи, мөрийтэй тоглоом, их идэх болон бусад муу зуршлууд бүгд л
бидний аз жаргалтай байх гэсэн хэрэгцээнээс үүдэн бий болсон. Харамсалтай нь
эдгээр “шийдэл”-үүд асуудлыг улам дэвэргэж, биднийг улам л аз жаргалгүй
болгодог.
Олон хүмүүс тэд өөрөө өөрсдөө аз жаргалтай байж болно гэдэгтэй санал
нийлдэггүй, буугаад өгчихсөн байдаг. Тэд “Өөрсдийгөө аз жаргалтай гэж хэлж
байгаа тэр хүмүүс худлаа ярьж байна аа” гэж боддог. “Би _____ (найз залуу, ажил,
мөнгө, гоё бие, байр, ээж аав)тай байсан бол илүү аз жаргалтай байх байсан”,
“Амьдрал шударга бус байна.” гэцгээдэг.
Харин та үүнийг уншиж байгаа бол аз жаргалтай байхын тулд өөрийгөө аз
жаргалтай болгох хүч чадалтай гэсэн үг юм.
Та амьдралдаа байх баяр хөөрийг удирдаж чадна. Харин доорхи хоёр дүрмийг хэр
мөрдсөнөөр та энэхүү баяр хөөрийг удирдаж чадна.
"Нэг: Ямар ч зүйлээс туршлага олох чадвартай бай
"Хоёр: Бусад хүмүүс амархан туршлагажих боломжтой шалтгааныг бий
болго" -- L. Ron Hubbard 

НЭГДҮГЭЭР АЛТАН ДҮРЭМ

Энэ дүрмийг мөрдсөнөөр ямар ч зүйл танд тохиолдоход та бэлэн болно. Учир нь та
үүнтэй нүүр тулж, түүнээс суралцаж туршлагажина.
Жишээ нь хэн нэгэн тан руу орилж байх үед ямар байх вэ? Мэдээж хүмүүс тан руу
орилоод байхыг та хүсэхгүй. Гэхдээ хэн нэгэн тан руу орилоход та айхгүй байж
чадсанаар үүнийг даван дийлж чадна.
Хэн нэгэн тан руу орилоход нэгэнт та туршлагажсан тул хэзээд ч аз жаргалтай байж
чадна.
Хэдэн жилийн өмнө Калифорнид галын дохиолол зардаг байсан залуугийн гэр нь
шатсан байна. Уг нь тэрээр гэртээ гал гарахад дохио өгөх хамгийн сүүлийн үеийн
дохиолол тавьсан байжээ. Тэр долоон настай хүүдээ галаас болгоомжлох,
галын тухай их ярьдаг байсан тул хүү нь шүдэнз, галтай холбоотой бүхнийг их
сонирхдог болсон байна.
Тэгээд нэг удаа хүү нь гэртээ шүдэнзээр оролдож байгаад санаандгүй гал тавьсан
байна. Гэвч дохиолол ажиллаагүй тул байшин шатжээ. Азаар хэн ч түлэгдэж, галт
өртсөнгүй.
Энэ бүхэн дууссаны дараа галын дохиолол зардаг залуу гэнэт инээж эхлэв. “Би
галаас сэргийлэх бүх зүйлсийг хийсэн ч айдсаас минь болж гэр минь шатжээ.
Нэгэнт гал гарсан ч бид нар бүгдээрээ амьд байна” гэжээ.
Түүнээс хойш байшин нь галт өртчих вий гэсэн бодол түүнийг аз жаргалгүй
болгохоо больсон гэнэ. Учир нь тэр үүнээс суралцсан.
Нүүр тулж үзээгүй, үзэхээс айсан бүх зүйл хүнийг аз жаргалгүй болгодог. Тиймээс
харин ч эсрэгээр аливаа зүйлтэй нүүрэлдэх нь аз жаргалтай байхын хамгийн эхний
дүрэм юм.

ХОЁРДУГААР АЛТАН ДҮРЭМ

Бусад хүмүүс амархан туршлага олж авах шалтгааныг бий болго гэдэг нь чи бусад
хүмүүст анхаардаг байх гэсэн үг юм. Хүн бүр аливаа зүйлсийг өөр өөрийн арга
замаар сурдаг.
Жишээ нь чиний алиа зан ээжийг чинь уурлуулахад хүргэдэг бол найзыг чинь
инээлгэдэг. Бүх л өдрийг дэлгүүрээр хэсэх нь найз охинд чинь таалагддаг бол найз
залууг чинь залхаана. Улс төрийн талаарх үзэл бодол чинь аавыг чинь уурлуулж,
хөршийг чинь ятгаж дөнгөнө. 

Аз жаргалтай байхын тулд танд ийм хандлага байх ёсгүй “Би хэн нэгэнд юу
хэлэхийг хүснэ түүнийгээ л хэлнэ”, “Хэрэв чамд миний хийж байгаа зүйл
таалагдахгүй бол энэ чиний л хэрэг”, “Миний ямар байх нь чамд сонин биш байна
уу” гэх мэт.
Хэрэв та бусад хүмүүсийн аз жаргалтай байх эсэхэд анхаарахгүй бол тэд ч бас адил
таныг аз жаргалтай байхад анхаарахгүй. Эцэст нь хүн бүр аз жаргалгүй үлдэнэ.
"Хэрэв чи амьдрал руугаа өнгийгөөд үзвэл бусад хүмүүсийн хүлээн авах
боломжгүй зүйлсийг хийсэн үйлдлүүд чинь чамайг залхаадаг болохыг харна"
-- L. Ron Hubbard

Жишээ нь, та найзтайгаа муудалцаад эвлэрэхгүй байсаар байх юм бол та хоёр

хоёулаа аз жаргалгүй л байх болно.
"Бусад хүмүүс хялбархан туршлагажиж чадах нөлөөг та үзүүлж чадсанаар та
амьдралын шинэ эрч хүчийг олж авдаг" -- L. Ron Hubbard

Хэрэв та энэ дүрмийг зөрчвөл таны дайснууд нэмэгдэх болно. Хэрэв энэ дүрмийг
дагавал харилцаа, гэр бүл, найз нөхөрлөл бүх зүйл чинь сайжрах болно.
Жишээ нь та найз залуудаа ажлынхаа тухай гомдоллох нь тэр үүнийг ойлгож
чадахгүй гэсэн үг. Хэрэв гомдлоо зогсоовол найз чинь илүү хөгжилтэй санагдах
болно. Та ч илүү аз жаргалтай болно.

Төсөл бичих аргачлал

2010-06-21 16:02:36

            Тєслийн баримт бичиг доор дурьдсан бvтэцтэй байх бєгєєд хавтаснаас бусдыг  нэг тусдаа
бvлэг болгон дугаарлах нь зvйтэй.
1. Тєслийн баримт бичгийн хавтас. Энэ бол танай байгууллага, таны нэрийн хуудас гэсэн vг юм.
Иймд анхаарал татахаар байвал зохино.
2. Товч танилцуулга. Энэ бvлэгт тєслийн мєн чанар, агуулгыг тодорхой, товч бичих бєгєєд хагас
хуудас, дээд тал нь нэг хуудас байвал зохино. Дараахь асуултад хариу єгєхvйц нэгээс хоёр єгvvлбэр
байхад хангалттай.
Vvнд:
      - Тєслийг хэн хэрэгжvvлэх вэ?
      -Тєсєл хэнд, ямар учраас хэрэгтэй вэ?
      -Тєслєєс ямар vр дvн гарах вэ?
      -Тєслийг хэрхэн яаж хэрэгжvvлэх вэ?
      -Тєсєлд хэдий хэр хєрєнгє шаардлагатай вэ?
3. Оршил буюу танилцуулга. Захиалагч байгууллагын тухай мэдээллийг агуулдаг. Vvнд тєслийг хэн
єгсєн, хэн хэрэгжvvлэх, тєсєлд оролцогчид чухам яагаад мэргэжил, мэргэшил, ур чадвар, туршлага,
итгэл vнэмшил, алдар хvндийн хувьд энэ ажлыг бусдаас илvv гvйцэтгэх чадвартай гэж vзэж байгаа
тухай єгvvлнэ.
4. Хэрэгцээ шаардлага. Энэ бvлэгт тухайн тєслийг ямар шаардлага, хэрэгцээг vндэслэн ямар
бэрхшээл, асуудлыг шийдвэрлэхийг зорьсон, энэ нь захиалагч байгууллагын зорилго, зорилттой
хэрхэн уялдаж буй тухай єгvvлнэ.
5. Зорилго, зорилт. Хандивлагч энэ бvлгээс тєслийн vр дvнгийн тухай тодорхой тєсєєлєлтэй болдог.
Зорилго нь чухам юуны тєлєє энэ тєслийг бичив гэдэгт хариу єгєх ёстой. Зорилт бол тєслийг
хэрэгжvvлэхийн тулд хvрэх тодорхой vр дvн юм. Зорилт, vр дvнг тоон чанараар vнэлдэг.
6. Арга зvй. Энэ бvлэгт тєлєвлєсєн vр дvнд хvрэх, бэрхшээл асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд авч
хэрэгжvvлэх арга хэмжээ, явуулах vйл ажиллагааг заадаг. Тухайн тєслийн зохион байгуулалт,
ажлын тєлєвлєгєєг энд оруулах ёстой. Мєн энэ хэсэгг чухам юу хийх вэ? хэн, хэзээ хэр хугацаанд
энэ ажлыг хэрхэн, ямар дарааллаар гvйцэтгэх вэ, ямар нєєц бололцоог ашиглах вэ гэдгийг
ойлгомжтой, тодорхой бичнэ.
7. Vнэлгээ дvгнэлт, тайлан. Энэ бvлэгт тєслийг тєгсгєлд нь яаж vнэлж, дvгнэх тухай саналаа бичнэ.
Vvнд тухайн тєсєл зорилгодоо хvрсэн эсэх, тєслийн явцад тавих хяналтын аргын тухай єгvvлнэ. Мєн
хийсэн ажил, зарцуулсан хєрєнгийн талаарх тайлангаа гаргах тухай дурьдах ёстой.
8. Тєслийн баталгаат байдал, дараагийн санхvvжилт. Энэ хэсэгт тухайн тєслєєр олсон амжилтаа
бататгах, vйл ажиллагаагаа єргєжvvлэхийн тулд санхvvгийн ямар арга, эх vvсвэр ашиглах тухайгаа
тайлбарлана. Vvндээ тухайн тєсєл дууссаны дараа энэхvv ажил, санаачилгыг дэмжих нєєц
бололцоо бий гэдгийг хандивлагчид нотлох ёстой.
9. Тєсєв. Тухайн тєслийг хэрэгжvvлэхэд шаардлагатай хєрєнгийн тухай бvх мэдээллийг энэ бvлэгт
тусгана. Энд тєслийн хvрээнд хийх ажил, vйл ажиллагааны бvх зардлыг жагсааж, дараахь асуултын
хариултыг бэлтгэсэн байвал зохино.  Vvнд: 
     - Хандивлагчаас хичнээн хэмжээний санхvvжилт хvсэж байгаа
     - Санхvvжилтийн vлдэж буй хэсгийг ямар эх vvсвэрээс олох
     - Хєрєнгє чухам юунд зарцуулагдах
10. Хавсралт. Тєслийн баримт бичигт захиалгын агуулгыг тодотгож, тайлбарласан
нэмэлт мэдээлэл, материалыг хавсаргасан байна.

Нийтэлсэн: Zolzaya_b, Нээгдсэн: 42, Сэтгэгдэл: 6, Жоорло

Бизнес төлөвлөгөө
2010-06-21 15:42:37

     Та бизнес тєлєвлєгєєгєє хийхдээ хамгийн тvрvvнд бизнесийнхээ эдийн засгийн хувьд хэрэгжих
боломжийн бvх талыг vнэлсэн тойм, vvний дотор бизнесийн хэтийн тєлвийн
тодорхойлолт,шинжилгээг бичих хэрэгтэй. Бизнес тєлєвлєгєє нь бизнесийн хэмжээнээс хамаарах
хашир, хэрсvv аж ахуй эрхлэгч болгоны хийдэг алхам юм. Энэ алхмыг алгасах нь маш их байдаг. 
      Бизнес тєлєвлєгєє íü олон янзын хэлбэртэй байдаг. Номын сан, дэлгvvрvvдэд бизнес
тєлєвлєгєєний загварууд бvхий ном байдаг. Бизнес эхэлж буй олон аж ахуй эрхлэгчид бизнес
тєлєвлєгєєгєє бичих дургvй байдгийг мэдэх хэрэгтэй.  Яагаад бизнес тєлєвлєгєє хийдэг вэ? "Таны
бизнес амжилттай байгаа vед боломжтой бол ємч хєрєнгє худалдан авах талаар бод."
      Таны бизнес тєлєвлєгєє олон талаар ашигтай байäàã. Çàðèì шалтгааныг дурдâàë:
• Юуны ємнє энэ нь холбогдох мэдээлэл, шинжилгээг ашиглан таны зорилгыг тодорхойлж,
тодруулна.
• Та зээлдvvлэгч, хєрєнгє оруулагч, банк зэрэг чухал хувь хvн байгууллагатай харилцахдаа vvнийг
єєрийгєє ойлгуулах хэрэгсэл болгон ашиглаж болно.
• Хvмvvсээс, vvний дотор танд vнэлж баршгvй зєвлєлгєєг vнэгvй єгч чадах, таны эхлэх гэж буй
бизнесийн салбарын хvмvvсээс санал, зєвлєлєгєє хvсэхдээ энэ тєлєвлєгєєг ашиглаж болно. Олон
аж ахуй эрхлэгчид их цаг, ажил хэмнэж єгч чадах мэргэжилтний санал бодлыг авахгvйгээр
єєрийнхєєрєє зvтгэдэг. Энэ нь амьдралд шаардлагагvй бэрхшээлvvдийг vvсгэдэг.
• Таны бизнес тєлєвлєгєє таны тєлєвлєлтийн явц дахь алдаа дутагдлыг илрvvлж чадна.
        Бизнес тєлєвлєгєє хийхлээ юунаас зайлсхийх хэрэгтэй вэ ? Хэтийн, ирээдvйн тєлєвлєлтєд
зарим ухаалаг хязгаарлалт тавь. (Хэтийн гэдэг нь нэг жилээс илvv хугацааг хэлнэ.) Ойрын зорилгоо
баримтлах нь илvv сайн бєгєєд бизнесийн явцад тєлєвлєгєєгєє єєрчил. Хэтийн тєлєвлєлт утгагvй
болох нь олонтаа, учир нь таны бизнесийн мºн чанар анхны ойлголтоосоо єєр болж болдог. Єєдрєг
vзлээс зайлсхий. Vнэн хэрэгтээ єєдрєг vзлийг багасгахын тулд шаардагдах капитал, цаг хугацаа,
борлуулалт, ашгийг урьдчилан тооцохдоо багаар тооц. Цєєхєн бизнес тєлєвлєгєє хэр их мєнгє, цаг
хугацаа шаардагдахыг зєв урьдчилан тооцсон байдаг. Таны бизнест бэрхшээл тохиолдох vед ямар
стратеги баримтлахаа бичих хэрэгтэй. Асуудлыг тайлбарлахдаа энгийн хэллэг хэрэглэ.
        Бизнесийнхээ євєрмєц шинж буюу патентжуулсан нээлтэнд ч бvv найд. Сайн нээлттэй бизнес
эхэлсэн хvмvvс дандаа амжилт олдоггvй, харин сайн эдийн засагтай бол амжилт олдог. Та
тєлєвлєгєєндєє засаж оруулж болох зарим сэдвийг энд дурдав:
• Эрхэм зорилгын мэдэгдэл: Энэ нь танай бизнесийн зорилго, зорилтын товч тойм юм.
• Хvмvvс: Таны амжилтын хамгийн чухал бvрэлдэхvvн хэсэг бол та єєрєє юм. Та урьд ємнєх
туршлагаа шинэ бизнестээ хэрхэн хэрэглэх талаар тєвлєрєн бич. Єєрийнхєє болон энэ бизнесийг
эхлэхэд оролцох хvн бvрийн товч намтрыг бэлд. Баримтанд тулгуурла. Хэтрvvлгээс зайлсхий. Таны
бизнес тєлєвлєгєєний энэхvv хэсгийг зээлдvvлэгч, хєрєнгє оруулагч, борлуулагч зэрэг тантай
холбоотой хvмvvс маш анхааралтай унших болно. Товч намтар бэлдэх загвар таны номын сан,
Kinko's, номын дэлгvvр, интернэтэд "товч намтар" гэсэн хэсэгт байна.
       Гэхдээ та єєрєє хийж чадахгvй зvйлээ хийж чадна гэж болохгvй. Хэрэв танд нэг гол vvргээ
гvйцэтгэх чадвар байхгvй бол vvнийг бизнес тєлєвлєгєєндєє оруул. Жишээ нь хэрэв та ажилтнуудаа
сургах чадваргvй бол, энэхvv дутагдлаа яаж нєхєхєє тайлбарла. Та тєлєвлєгєєндєє тvнш нэмж
оруулах буюу танд байхгvй чадварыг хангах гол ажилтнуудыг хєлслєхєєр тєлєвлєж болно.
Оруулахаар тєлєвлєж буй бvх удирдах хvмvvсийн намтрыг оруул.
• Танай бизнесийн танилцуулга: Хийх гэж буй бизнесээ тодорхойл. Мєн vvнийгээ хэрхэн тєлєвлєж
байгаагаа тодорхойл. Та vйлчлэх гэж буй зах зээлдээ тєвлєрєхийг хичээ.
• Эдийн засгийн vнэлгээ: Танай бизнесийн орох гэж байгаа эдийн засгийн орчны бvрэн vнэлгээг
оруул. Бизнес тєлєвлєгєєндєє ашиглах гэж байгаа тохируулагч агентлагууд болон хvн ам зvйн
мэдээ танай бизнестэй ямар холбоотойг тайлбарла. Тохиромжтой бол орон нутгийн тєлєвлєлтийн
хэлтсvvдэд байдаг хvн ам зvйн судалгаа болон хvмvvсийн хєл хєдєлгєєний талаархи мэдээллийг
оруул.
• Мєнгєн гvйлгээний тайлан: Танд шаардагдах капиталыг нэгтгэсэн нэг жилийн мєнгєн гvйлгээг
оруул Ямар бэрхшээл гарах, асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэхээр тєлєвлєж байгаа тухай дvгнэлтээ
оруул.
• Маркетингийн тєлєвлєгєє, єргєжvvлэх телєвлєгєєгєє оруул.
       Сайн бизнес тєлєвлєгєє хийх 5 алхам:
1. Єєрийн бизнесийн vндсэн ойлголтыг тодорхойл.
2. Таны бизнесийн ойлголтын хэрэгжих боломж, онцгой шинжийн талаар олж чадах бvх мэдээллийг
цуглуул.
З. Эмхэтгэн нэгтгэсэн мэдээлэл дээрээ vндэслэн ойлголтоо тодорхойлж тодруул.
4. Бизнесийнхээ онцгой шинжийг тоймло. "Юу, хаана, яагаад, яаж" гэсэн хандлага хэрэглэх нь
ашигтай.
5. Тєлєвлєгєєгєє анхаарал татах хэлбэрт оруулбал танд тєвлєрєх, мєн чанарыг ойлгоход туслах
тєдийгvй, таны хувьд маш чухал бизнесийн харилцаанд ашиглах vнэт хэрэгсэл болно.
       Таны тєлєвлєгєєнд бизнесийг амжилттай болгоход шаардлагатай дараахь хvчин зvйлс орсон
эсэхийг шалга.
• Эрvvл бизнесийн ойлголт. Аж ахуй эрхлэгчдийн хийдэг хамгийн тvгээмэл ганц алдаа бол эхлэхдээ
зєв бизнес сонгодоггvйд оршино. Хэтийн бизнесийнхээ талаар мэдэж авах хамгийн сайн арга бол
єєрийн бизнесээ эхлэхээс ємнє энэ салбартаа єєр компанид ажиллах явдал юм. Сайн бизнесийн
тухай таны ойлголт, бодит байдлын хооронд их зєрєє байж болно.
• Зах зээлээ ойлгох. Ойлголтоо турших нэг сайн арга бол эхлэхээсээ ємнє бvтээгдэхvvн буюу
vйлчилгээгээ борлуулж турших явдал юм.Та єєрийгєє дэлхий даяар цаасан шувуу нисгэгчдийн
тєсєєллийг эзэмдэх гайхамшигт цаасан шувуутай гэж бодож байна уу? Тэгвэл та эхлээд хэдийг
гараараа хийгээд борлуулах гээд vз.
• Эрvvл, єсєж буй тогтвортой салбар. Нисэх онгоц, автомашин зэрэг бvх vеийн агуу их нээлтvvдийн
зарим нь эдгээр агуу дэвшлийг ашиглахыг оролдсон олон хvнд эдийн засгийн vр ашгаа єгєєгvй
гэдгийг сана. Жишээ нь Вилбер Райт анхны онгоцыг нисгэснээс хойших бvх агаарын тээврийн
хуримтлагдсан ашиг тэгээс бага юм. (Агаарын тээврийн алдагдал ашгаасаа их байсаар ирсэн.)
Амжилт олохын тулд хvн тєрєлхтний хувьд агуу их нээлт буюу дэвшлийг авчирсан бизнес олох
шаардлагагvй. Харин агуу их эдийн засагтай бизнесийг олсон хvмvvс л амжилтанд хvрдэг.
• Чадварлаг менежмент. Єєрийндуртай, бахаддаг, ёс зvйн сайн чанартай, таны чадварыг нєхєх,
танаас ухаантай хvмvvсийг хай. Танд байхгvй чадварыг эзэмшсэн хvмvvсийг ажилд авахаар
тєлевлє. Єєрийн євєрмєц чадварыг тодорхойлж, таны сул талыг давуу тал болгох єєр хvмvvсийг
хай.
• Чадварлаг санхvvгийн хяналт. Та нягтлан бодох бvртгэл, компьютерийн программ хангамж, мєнгєн
гvйлгээний менежментээр мэргэжихийн чухлыг сvvлд олж мэдэх болно. Ихэнх аж ахуйн эрхлэгчид
нягтлан бодох бvртгэлийн боловсрол мэргэжилгvй байдаг бєгєєд эдгээр чадварыг сурахын тулд
сургуульд дахин явах ёстой болдог. Та оноо хэрхэн єгдгийг нь мэдэхгvй байж, тоглоомын бооцоонд
хамаг мєнгєє тавих уу? Хvмvvс бизнест vргэлж ийм алдаа хийдэг.

Бизнесийнхээ санхүүг хянах аргууд

2010-06-15 11:40:51
         Бизнесээ ашигтай байлгахын тулд та хамгийн түрүүнд орлого, зарлагаа сайтар хянаж удирдах
ёстой. Та санхүүгийн бичиг баримтуудыг системтэй хөтөлж, байнга хөтөлж байснаараа хэзээ ямар
шийдвэр гаргах вэ гэдгээ мэдэх ба байнга санхүүгээ хяналтандаа байлгаж чадна. Ихэнх жижиг
төрлийн бизнесүүд санхүүгийн хяналтгүй байснаасаа болж дампуурдаг. 
            Бизнесийн санхүүг  хөтлөх нь хэдий танд хэцүү, төвөгтэй байж болох ч энэ нь таны бизнесийн
аюулгүй байдлыг хангадаг гэдгийг бодолцож ,заавал хөтөлж байх ёстой.
Тэгэхээр яг санхүүгийн хяналт гэж юу вэ?
Санхүүгийн хяналтыг данс бүртгэл гэж ойлгож болохгүй. Эдгээр нь өөр зүйлүүд гэдгийг та сайн
ойлгоорой. Данс бүртгэл тоог л бүртгэдэг: орлого, зарлага, авлага, өглөг, хөрөнгө, өр төлбөр гэх
мэт.... 
Тэгвэл санхүүгийн хяналтыг хийхэд дээрхи данс бүртгэл суурь нь болж өгдөг. Өөрөөр хэлбэл таны
санхүүгийн хяналтыг хийхэд ашиглагдах зүйл бол данс бүртгэл юм. Данс бүртгэл нь таны бизнест
учирч болох аюулыг эртнээс танд сануулж өгдөг. Яагаад гэвэл та байнга дансаа хөтөлж байна гэдэг
нь бизнесийхээ явцыг байнга ажиглаж байгаа хэрэг шүү дээ. Гэтэл та тухайн гарч буй зардал, тэр өр
зэргийг дандаа толгойндоо тогтоож бодож явна гэж байхгүй.

Та санхүүдээ сайн хяналт тавьж байхын тулд дараах зүйлсийг хийж дадах ёстой юм. 
1. Бизнестээ тодорхой зорилго тавь. 
Та жил болгон  бизнесийхээ өмнө тодорхой зорилго зорилтыг бий болгох ёстой юм. Тэгээд тухайн
зорилгодоо хүрэх төлөвлөгөөг гаргах хэрэгтэй. Жишээ нь: бүтээгдэхүүний сайжруулалт, бүтцийн 
өөрчлөлт, маркетингийн үр нөлөөг дээшлүүлэх зэрэг байж болно. Ямар ч зорилго, зорилт байсан та
тухайн тавьж буй зорилгоо санхүүгийн тодорхой хугацаанд хийх ёстой юм. Хамгийн гол нь та тухайн
зорилгоо ямар хугацаанд, ямар төсвийн хүрээнд хийхээ бас тодорхойлж гаргах ёстой. 
2. Данс бүртгэлээ нарийн чанд бөгөөд байнга хөтөлж байх ёстой. 
Компьютер таны данс хөтлөлтийг амархан болгож өгдөг. Энэ нь таныг будилхаас хамгаалах ба өдөр
бүр шинэчлэлт хийж байхад тань маш амар байх ба хараад дүгнэлт гаргахад ойлгомжтой байх
болно. 
3. Сар бүр дүгнэлт гаргаж , үр дүнг тооцож бай. 
Сар бүр орлого, шууд зардал, илүү зардал, гэнэтийн зардал зэргийг гаргаж байх хэрэгтэй. Тэгээд
хэрвээ та сар бүрийхээ төсвийг гаргасан байсан бол тухайн төсөвд тань таарсан эсэх ,илүү гарсан
эсэхийг шалгаж үзэх нь зүйтэй. Энэ нь таныг ямар зүйлдээр анхаарал хандуулах ёстой, ямар
зүйлдээр хэт их зардал гарч байгааг хэлж өгөх болно. 
4. Данс бүртгэлийнхээ аль хэсэгт хамгийн их анхаарал хандуулж, аль хэсэгт дүн шинжилгээ
хийх ёстой юм бэ?
·         Харьцуулсан шинжилгээ. Мэдээж та зардалуудаа гаргаж ирсэн байгаа. Тэгвэл ямар зүйлдээр их
зардал гарч байгааг харьцуулан олж болно. Мөн та орлогоо өмнөх сартайгаа харьцуулж ихэссэн,
багассан эсэхийг харьцуулах ёстой. Хэрвээ ихэссэн, эсвэл багассан бол та учир шалтгааныг нь олж
илрүүлэх ёстой юм.

·         Ашиг . Хэрвээ бизнесийн тань ашиг буурсан байх аваас энэ мэдээж сануулга илгээж байгаа хэрэг.
Тэгвэл ашгийн бууралт зардалын өсөлтөөс болсон эсэх, орлогын буралтаас болсон эсэхийг
тодруулах ёстой болно. Ингэж өөрчлөлтийн шалтгааныг олж илрүүлнэ гэдэг танд гарч ирж буй
асуудалд хариу үйлдэл үзүүлэхэд тус болох юм.

5. Бэлэн мөнгө хамгийн чухал. 

Та юуны өмнө сар болгон хэрэглэх мөнгөний хэмжээг гаргаж, тусад нь байлгах хэрэгтэй. Ямар ч
төлөвлөгөөгүйгээр бэлэн мөнгийг оффис, сефиндээ байлгаж болохгүй. Хэтэрхий их мөнгийг бэлэн
байлгах аваас та хэр хэмжээний мөнгө үрж байгаагаа мэдэхгүй, буюу ямар ч баримжаагүй болдог
гэж болно. Тэгэхээр та тодорхой хэмжээний бэлэн мөнгийг төсөвлөөд, тухайн мөнгөө л үрэх
хэрэгтэй. Ингэх аваас та мөнгөө багасаж, ихсэж байгааг мэдэж байх болно. 

Санхүүдээ хяналт тавихдаа дараах зүйлсээс та зайлсхийх ёстой. 

Хэтэрхий олон зорилго,зорилт тавих. 
Хэтэрхий олон зорилго зорилт тавих нь үйл явцын чанарыг буруулах ба үр дүн нь муу гардаг.
Тэгэхээр цөөн хэдэн том зорилго тавьж ажиллах нь илүү сайн үр дүнг үзүүлнэ. 

Данс бүртгэлийг цалгардуулах 

Энэ хамгийн муу зүйл гэдгийг санаж аваарай. 
Данс бүртгэлийг байнга хөтөлж, байнга үнэлэлт өгж байх аваас таны бизнес хэзээ ч хяналтнаас
гарахгүй.

Нийтэлсэн: Zolzaya_b, Нээгдсэн: 3, Сэтгэгдэл: 0, Жоорло

Мөнгө хэрхэн хадгалж сурах вэ?
2010-06-11 16:48:36
        Мөнгөө хадгаламжинд хийж занших нь хувь хvнээс нэг ёсны тэвчээр, сахилга бат шаарддаг,
ярвигтай зvйл билээ. Ихэнх хvмvvс “Надад хадгаламжинд хийх мөнгө гардаггvй. Миний цалин
амьдралд минь арай ядан хvрдэг” гэсэн гол шалтаг тавьж мөнгөө хадгалахаас татгалздаг. Тэр
хvмvvс олсоныхоо хирээр vрж зарцуулах дуртай áàéäàã. Тиймээс “Бусдад төлөхөөсөө өмнө өөртөө
төл” гэдэг алтан дvрмийг баримтлавал vр дvнтэй. Та авсан цалингаасаа байр, хоол, цахилгаан
дулаан, утасны мөнгө гээд л байх ёстой зардлуудаа хасаад vлдсэн мөнгөө хадгаламжиндаа хийнэ
гэж төлөвлөвөл танд хэзээ ч илvv мөнгө гарахгvй. Харин та гарах ёстой зардлуудаасаа өмнө өөрөөр
хэлбэл хэн нэгэнд төлбөр төлөхөөсөө өмнө өөртөө, өөрийнхөө хадгаламжинд мөнгө төл. Ингэснээр
та хадгаламжиндаа ч мөнгө байршуулж, амьдралдаа ч мөнгөө хvргэх боломжтой болно. 
         Сар болгон ººðòºº төлөх ìºí㺺 хэрхэн тогтоох вэ? Юуны тvрvvнд юунд зориулж мөнгө хадгалж
байгаа зорилгоо бодох хэрэгтэй. Байрны ч юм уу, автомашин авах урьдчилгаа төлбөр байж болно,
хvvхдийн сургалтын төлбөр байж болно. Ямар нэгэн зорилго өмнөө тавьснаар мөнгөө хадгалах нь
учир утгатай болж, илvv хариуцлагатай байдаг. Тэгээд хэзээ, хэдэн төгрөг хэрэг болохыг тооцоолж
vзсэний дараа сар болгон хэдэн төгрөг хадгаламжиндаа хийх хэрэгтэй нь хялбархан гарч ирнэ. 
          Òа сард зарцуулж байгаа зардлаа хэмнэхèéí òóëä  дараах зөвлөгөөг даган мөнгөө хэмнэж
vзээрэй. 
* Өдөр бvр ажилдаа таксигаар явдаг уу? Òèéì áîë автобус унаа хэрэглэвэл õэмнэх боломжтой. 
* Өдөр бvр хажуугийн хvнсний дэлгvvр явсанаас долоо хоногтоо нэг удаа супермаркет орсон нь
хамаагvй хямд тусна. 
* Өлсгөлөн байхдаа хэзээ ч битгий хvнсний дэлгvvр лvv явж бай. Өлссөн хvн заавал
төлөвлөснөөсөө ихийг авдаг. 
* Өөрийн vйлдвэрийн хvнсний бvтээгдэхvvнийг худалдаж авахыг хичээ. Энэ нь өрсөлдөгч
бvтээгдэхvvнээс арай хямд, бас илvv чанартай, найдвартай байх болно. 
* Онлайн дэлгvvрээр худалдаа хийх нь таны цаг мөнгийг илvv хэмнэнэ. Ийм vйлчилгээнvvд манай
томоохон супермаркетуудад байгааг судалж vзээрэй. 
* Гэрт хэрэглэж байгаа цахилгаан, усаа аль болох хэмнэж сард зарцуулах зардлаа багасга. 
* Гар утасны урьдчилсан төлбөрт vйлчилгээг сонго. Тэгвэл та ядаж сард хэдэн төгрөг зарцуулахаа
өөрөө хянах боломжтой. 
          Та нэгэнт өөрийн санхvvгийн хэрэгцээнд тохирсон хадгаламжийн дансанд мөнгөө
хуримтлуулснаар мөнгө тань өөрөө хvvгийн хvvгээс орлого олон өсөх болно. 
        
 Хэрэв та мөнгөтэй бөгөөд ямар нэгэн зүйлд хөрөнгө оруулахыг хүсвэл дараах зарчмуудыг хатуу
мөрд 
-Шал дэмий зүйлд мөнгө бүү үр. 
-Бусдад хэзээ ч бүү зээлдүүл. 
-Бусдын шахалтаар ямарваа нэг зүйлд хөрөнгө бүү оруул. 
          Хувийн өмчдөө зоригтой хөрөнгө оруул. Ямар нэг төлөвлөгөө, төслийг санхүүжүүлэх гэж бүү
яар. Энэ тохиолдолд эхнийх нь бодитой оршиж байгаа бөгөөд харин 2 дахь нь шалгуураар
танигдана.
         Ашиг олж болох боломжийг бүү алд. Бизнест хамгийн гол нь үйл явц бус үр дүн байдаг.
Мөнгөтэй болохыг хүсч л байгаа бол цаг бүү алд, түргэн хэрэгжүүл.
         Мөнгөө байнга эргэлтэнд оруул. Ашиг гэдэг өндөр үнээс бус хурдан хугацааны борлуулалтаас
шалтгаалдаг.
         Бардамнах сайрхахын төлөө бус харин хөгжиж дэвжихийн төлөө зээл. Ямар ч үйл ажиллагааг
эхлэхдээ зөвхөн түүндээ л анхаарлаа хандуул, харин дараа нь өөртөө...
Санхvvгийн эрх чөлөөнд хvрэх зам
2010-06-10 10:59:57
Хvн бvрт чинээлэг, жаргалтай, эрх чєлєєтэй амьдрах чин эрмэлзлэлvvд байдаг. Мэдээж энэ
бvхэнд бидний мєнгє санхvv ч бас хамаатай. Мєнгє гэж бидний тvvнд єгч буй vнэлэмжийн
хэмжээгээр vнэ цэнэтэй байх бєгєєд санхvvгийн асуудалд орсон vед дэндvv их утга учиртай болдог.
Гэвч зєвхєн мєнгєний тєлєє дур сонирхолгvй ажлыг хийх нь хэзээ ч санхvvгийн эрх чєлєєнд
хvргэхгvй.  Хэн бvхэл єдєржингєє ажиллана тvvнд мєнгє хийх цаг олдохгvй . Õvн єєртєє бодох цаг
зав гаргах зайлшгvй хэрэгтэй. Та єєрийгєє бvх л амьдралынхаа турш мєнгєний машин болгох уу
эсвэл єєрийн мєнгєний машинтай болох уу гэдгээ шийд. Одоогийн хvрсэн амжилт болон байгаа
байдал тань таны сэтгэн бодох хэв маягийн шууд vр дvн бєгєєд тvvнийгээ єєрчлєхгvй бол одоогийн
байгаа байдлаасаа хэзээ ч салж чадахгvй. Энэ байдлаас гарах арга бол та єєрийн хамгийн дуртай
хоббиг сонгон авч тvvгээрээ мэргэш. Хоббигоороо мєнгє олдог бол!
Та амьдралдаа юу ч хийлээ гэсэн vр дvн нь юун тvрvvнд таны мєрєєдєл, зорилго, vзэл
бодол, стратеги дєрвєєс л хамаарах ба баялаг бvтээх найдвартай, бат бєх суурь болж єгдєг. Энэ
дєрвийн зохицлыг бvрдvvлээгvй байхад ямар ч хатуу зарчмуудыг баримтлаад тус болохгvй. Бидний
vзэл бодол зорилготой тохирохгvй бол бид байрнаасаа ч хєдєлж чадахгvй. Амжилт гаргахад бидний
гаргасан шийдвэр дангаараа хангалтгvй юм.
Байнгын хариуцлагаа ухаараагvй байхад бид хєрєнгєтэй болох боломжгvй юм. Хэнд та
бурууг тохно Тvvнд эрх мэдлээ алдана. Хариуцлагыг бид дараах маягаар тодорхойлж болох юм:
Таньд тохиолдсон vйл явдал бvрт (бусдын буруутай vйлдэл, гэнэтийн явдал мєн хамаарна) та
хариуцлага хvлээх бус зєвхєн тэр тохиолдолыг хэрхэн хvлээн авч тvvнд ямар хариу vйлдэл
хийснийхээ тєлєє л хариуцлага хvлээх учиртай. Єнгєрсєнд гаргасан шийдвэрvvд тань єнєєдрийн
таны байгаа байдлын шалтгаан юм. Таны зєв хариу vйлдэл хийж чадаж байгаа эсэх нь таны
ирээдvйн амжилтыг тодорхойлох учраас бид vvнийг сайн тооцоолох хэрэгтэй. Бид єєрсдийн
хариуцлагыг хvлээн авсан цагт л аливаа сєрєг сэтгэлийн хєдєлгєєн, муу чанарууд маань хvчээ
алддаг. Таны шууд хянаж эсвэл нєлєєлж болох тийм зvйлvvд гэж байдаг. Тэднийг хяналтын хvрээ
гэж нэрлэе. Хариуцлагыг хvлээн авснаар єєрийн амьдралын хяналтын хvрээг тэлж чадна. Бидэнд
хяналтын хvрээгээ тэлэх дєрвєн боломж байдаг.
Бэрхшээл нь бидэнд хяналтын хvрээгээ тэлэх боломж єгч байдаг. Бэрхшээл бол бидний
хувийн ертєнцєд хамаарах асуудал боловч хяналтын хvрээнд ордоггvй. Vvнийг боломж гэж хар,
нєгєєтэйгvvр: “Яагаад ийм бэрхшээлд оров?” гэж асуух бус “Энэ бэрхшээлд ахин орохгvй байхын
тулд би ямар нєхцєлийг бvрдvvлэх ёстой вэ?” гэж єєрєєсєє асууж бай. Бэрхшээлээс айдаг хvн
чинээлэг байдалд хvрч чадахгvй.
                Єєртєє зєв асуулт тавьж сур. Бидний тархи тасралтгvй асуулт тавьж єєрсдєє тvvнд нь
хариулж, vндсэндээ бид дотроо vргэлж єєрсєдтэйгєє харилцан ярилцаж байдаг билээ. Хэрэв бид
єєрєєсєє: “Би vvнийг хийж чадах болов уу?” гэж асуувал шууд л боломжоо хааж єєрєє єєртєє
эргэлзээ бий болгоно. Vvний оронд:”Би vvнийг яаж хийх вэ?” гэж асуугаад vз. Ингэхдээ зєв
шалтгаанаа (зорилгоо) vргэлж нvднийхээ ємнє алдалгvй байлгах хэрэгтэй.  
Ихэнх хvмvvс нэг жилд хийж чадах зvйлээ хэт vнэлдэг мєртлєє арван жилд хийж чадах
зvйлээ дутуу vнэлдэг. Та одооныхоо орлогыг 2 эсвэл 3 дахин єсгєх нь боломжтой гэж бодож байгаа
байх. Харин 6, 7 эсвэл 20 дахин єсгєж чадна гэвэл энэ нь жинхэнэ гайхамшиг мэт сонсогдож
магадгvй. Гэвч та vvнд бэлэн бай. Энэ гайхамшгийг бvтээхийн тулд мєн эрсдэл хvлээхэд бэлэн бай!
Та нэг бол боломжууд дотроос эрсдэлийг олж харж чадна, эсвэл эрсдэл дотроос боломжийг харч
бас чадна. Амьдралдаа аливаа нэг зvйлийг єєрчлєхийг хvсвэл бид єєрсдийгєє єєрчлєх хэрэгтэй
болдог. Vvний тулд бид ямар нэгэн байдлаар дассан орчноосоо салах болдог тул єєрчлєлт бvхэн
эрсдэлийг дагуулна. Аливаа єєрчлєлт явагдах ерєнхий таван тvвшинтэй байдаг.
Та єєрийн байдалдаа сэтгэл дундуур байгаагаа мэдэрч тvvнийгээ єєрчлєхийн тулд ямар
нэгэн зvйл хийж эхэлнэ-vйлдэх. Таны хvссэн vр дvн гарахгvй байна. Энэ vед та дан зvтгэлээр
амжилтанд хvрэхгvй гэдгийг ойлгоно. Vйл ажиллагаагаа vр дvнтэй явуулахыг хvсч “Би vр дvнгээ яаж
сайжруулах вэ? Би єєрийн ажлыг муйхар хvчээр бус харин ухаалгаар яаж зєв удирдан зохион
байгуулах вэ?” гэдгийг бодож олно-арга техник.Арга техникvvд нь таньд бага зэрэг тус болох боловч
та єєрийгєє амжилттай яваа хvмvvстэй харьцуулж, тэд зорилгодоо илvv хялбархан хvрч байгааг
анзаарна. Та ч гэсэн тэдэн шиг нєлєє бvхий найз нартай болж, ямар ч хаалтыг тєвєггvй нээхийг
хvснэ. Ингээд та тэдэн шиг байхаар шийднэ-хувийí зан чанарын хєгжил. Та єєртэйгєє болон
бусадтай ажиллаж байх явцдаа ертєнц болоод амьдралын утга учрын талаар эргэцvvлэх болно. Ер
нь олонх хvний нvдэнд ертєнц нýг нь нєгєєтэй тэмцэлдэж байдаг ширэнгэ ой болж харагдахаас
хэтэрдэггvй юм шvv. Ингэснээр та туйлын бодит байдал гэж байдгvйг мэдэх болно. Гагцхvv танд
харагдаж байгаа бодит байдал гэж бий-ертєнцийг vзэх vзэл.  Хамгийн хvчтэй єєрчлєлт буюу бид
єєрсдийн адилтгалыг олох ёстой юм. Єєрєєсєє нэг гэж асууж хэн болохоо мэд-єєрийн адитгал-
Єєрийгєє ямар тvвшний хvн байлгамаар байна тэр тvвшинд єєрийгєє авч яв.
Энэ єєрчлєлтийг хийхэд бидэнд тусалж байдаг хэд хэдэн хvчин зvйлийн нэг бол ном юм. Хvн
єєрийн уншсан номны хэмжээгээр тодорхойлогддог гэсэн vг байдаг. Номтой харьцуулахад
семинарууд нь зэрэг сонсож, харж, мэдэрч бас туршлагажиж болдог давуу талтай. Бидний ухаан
мэдрэхvйд илvv ихийг хvртээх тусам бид улам сайн сурдаг. Сайн семинарууд vнэтэй байдаг учраас
оролцогчдын тоог хязгаарладаг. Бид єєрсдийн мэдлэг боловсролд тєлж байгаа vнэ нь єєрсдийн
хэнэггvй, хайхрамжгvй байсныхаа тєлдєг vнэтэй харьцуулахад єчvvхэн зvйл юм. 
Мєн бидэнд гайхамшгийг бvтээхийн тулд маш их аз хэрэгтэй. Гэхдээ аз гэж юу юм бэ? Франк
Синатра нэг шєнийн дотор од болсон хvн. Тэрээр нэгэн vдэш телевизåд дуулсныг улс даяар бахдан
хvлээн авсан юм. “Ямар гайхалтай аз тvvнд тохиогоо вэ?” гэсэн хvмvvсийн ярианд хариу болгон
тэрээр “Нэгдvгээрт, би тэр оройг нойрмоглоод єнгєрєєчихєєгvй. Хоёрдугаарт, би тэр орой дуулахын
тулд 10 жил бэлтгэсэн юм” гэжээ. Азыг нарийн авч vзэх юм бол ихэнхдээ олон жил бэлтгэсний vр
дvнгээс єєр юу ч биш байдаг. Бид хир азтай байх нь бидний хариуцлагаас хамаарна. Бас бидний
амьдралдаа хир олон гайхамшгийг бvтээх нь мєн л бидний хариóцлагаас шалтгаалдаг.
 
Орлогоороо биш хэмнэснээрээ баян болно
          Хэмнэх нь зугаатай бөгөөд энгийн. Та хэмнэх талаар өөрийн үзэл бодол, сэтгэлгээг хэзээ ч
өөрчилж болно. Хэмнэх нь таныг саятан болгоно. Та ямар ч төвөггүй 12 хувийн ашиг бүр түүнээс ч
илүүг хүртэж болно. Баян болоход тань инфляци ч таныг дэмжинэ.
           Галууны данс нээ. Мөнгийг хуримтлуулж чадсан үед л баялаг бий болно. Хэрэв та өнөөдөр
мөнгөтэй сайхан харьцаж чадахгүй байгаа бол хожим орлого тань өсөх үед бүр ч чадахгүй. Ийм
хандлага таны орлого нэмэгдэхийн хирээр улам хүчтэй болно. Та өөрийн зайлшгүй зардлыг өөрийн
хүсэлтэй эндүүрч болохгүй. Бидний зайлшгүй гэж нэрлээд байгаа тэр зүйл орлогын хэмжээнд тулж
байж л зогсдог. Шаардлагагүй мөнгө үрэхийг зөвтгөдөг хамгийн тэнэг шалтгаан нь "Надад хэрэгтэй
байгаа учраас би авах ёстой" гэсэн сэтгэлгээ юм.  Үнэн хэрэгтээ бидний хэрэгцээ өчүүхэн бөгөөд,
гагцхүү бид өөрсдийгөө л зөвтгөхийн тулд надад хэрэгтэй гэж баталдаг. 
        Хэрэв та амьдралыг бүрэн амтлахыг хүсч байвал хэмнэх ёстой. Гэхдээ урд нь олон удаа
оролдож бүтэлгүйтэж байсан тэр аргаараа хийж болохгүй. Хамгийн түрүүнд өөртөө төлбөр хий. Сар
бүрийн эхэнд орлогынхоо 10 хувийг тусгай дансанд оруулж бай.
           Ингээд галууны дансаа нээлээ. Галууны дансандаа жирийн данснаас илүү урт хугацаатай
хадгаламжийн гэрээ байгуул, сар бүрийн эхэнд таны цалингаас 10 хувьтай тэнцэх мөнгө галууны
дансанд автоматаар шилждэг болго. Энэ тусгай дансан дахь мөнгөнд хэзээ ч битгий гар дүр.
        Галууны мөнгө өсөхийн хирээр таны санхүүгийн аюулгүй байдал тань нэмэгдэнэ. Галууны данс
нь таны сахилга батыг дээшлүүлэх энгийн ухаалаг арга юм. Та мөнгөнийхөө өнөөдрийн үнэ цэнийг
харвал удахгүй хадгаламжиндаа гар хүрч, улмаар дуусгах болно. Харин 10, 15 эсвэл 20 жилийн
дараа уг мөнгө хэд болохыг хар. Та өнөөдөр цалингийнхаа 90 хувьтай байсан ч 100 хувьтай байсан ч
ялгаагүй хүнд хялбар гэлтгүйгээр амьдралаа болгосоор байх болно. Гэхдээ хэтэрхий их мөнгө
илүүчлэх гэж оролдсон хадгаламжийн төлөвлөгөө удалгүй нурдаг. Хэрэв цалин чинь нэмэгдвэл
цалингийнхаа нэмэгдэл бүрийн 50 хувийг галууны дансандаа шилжүүлж бай. 
         Ингэснээр цалин нэмэгдэх бүрт таны галуу өсөлтийн түлхэц авна. Та тухайн цалингийнхаа
нэмэгдэлд дасаагүй байх учраас эдгээр 50 хувь нь танд ямар ч төвөг болохгүй, Энэ нь хэцүү мэт
санагдаж байсан ч хэмнэ. Хэмнэхгүй байх нь хэмнэхээс илүү зовлонг бий болгоно.
Нийтэлсэн: Zolzaya_b, Нээгдсэн: 2, Сэтгэгдэл: 0, Жоорло
Хувийн санхүүгийн төлөвлөлт гэж юу вэ?
2010-06-10 10:35:17

Бид бүгдээрээ л одоогийнхоосоо илүү орлого олохыг хүсдэг. Гэвч бидний хэд нь өөрийнхөө
энэ хүслийг зөв ухаалаг тооцоогоор биелүүлж чадсан билээ? Бидний хүсэл, мөрөөдөл агаарт
замхраад алга болдоггүй гэж үү?

Өөрийн зорилгоо зөв тодорхойлж хувийн санхүүгийн төлөвлөгөө зохиогоод түүнийгээ

биелүүлэхийн тулд алхам алхмаар ахих хэрэгтэй. Ингэвэл таны зохиосон төлөвлөгөө өөрийн чинь
чухал зорилтуудыг баталгаатай биелүүлж чадах хэрэгсэл болно. Огт мэдэхгүй газар орчин, эргэн
тойронд битүү мод бас үдшийн бүрий болж байдаг. Хаашаа явах вэ? Зураг, зүг заагч байхгүй нарийн
баримжаа авах боломжгүй тул гэрээ олох ч өнгөрлөө гэж бодно. Харин газрын зураг луужинтай
байсан бол өөрийн байршлаа амархан тогтоогоод гэрийн зүг явах нь тодорхой. Тиймээс санхүүгийн
төлөвлөлтгүйгээр ямарч хүн олсон бүхнийгээ л үрж, зарцуулаад дуусна.

           Та олсон 100 төгрөгийнхөө 10 төгрөгийг ирээдүйнхээ төлөө хуримтлуулж яагаад болохгүй гэж.
Ирээдүйн сайхан амьдралын төлөө санхүүгийн зөв төлөвлөлт хийж түүнийгээ биелүүлэхийн төлөө
ажиллахыг л хувийн санхүүгийн төлөвлөлт гэнэ. Хүмүүс ирээдүйн амьдралдаа хамгийн чухал гэж
үзэж байгаа зүйлээ хувийн санхүүгийн төлөвлөгөөний тусламжтайгаар төлөвлөдөг. Жишээ нь:
Танай гэр бүлд хүү чинь өсч 6 жилийн дараа 18 нас хүрнэ. Түүний амьдралын сайн эхлэл нь
боловсрол эзэмших явдал, үүний тулд мөнгө хэрэгтэй. Энэ зорилго нь гэр бүлийн хүрээнд маш
чухал гэдэг нь эргэлзээгүй. Энд хугацаа бас чухал нөлөөтэй. Хүүхдээ боловсролтой болгохын тулд 6
жилийн дотор хуримтлал бий болгох санхүүгийн төлөвлөгөө зохиох хэрэгтэй. Хэрэв гэр бүл ийм
зорилго тавихгүй, түүнийг биелүүлэхийн төлөө тэмцэхгүй бол 6 жилийн дараа хүүхдийнхээ
боловсролд зарцуулах мөнгө олох нь амар зүйл биш. Хүнийг багаас ньухаантай, боловсролтой
болоход нь анхаарал хандуулахаас гадна  амьдрал дээрх“санхүүгийн шалгалтанд” нь
бэлтгэж унахаас сэргийлэх хэрэгтэй. Тэгээгүй улмаас сайн сайхан амьдралыг зөвхөн
мөрөөдөх л болно. Учир нь мөнгөний асуудлаа шийдсэн хүн амьдралынхаа сонголтыг мөнгөнөөс
хамаарах дарамтгүйгээр хийдэг.
 Хуримтлалын гайхамшиг.  …Танил маань долоон настай охиндоо 10 ам.доллар өгөөд
аав нь чамд нэг зүйлийг үзүүлье гээд ядуусын хороололд дагуулан очжээ. Тэр хавиар нэлээд явж,
бүр хоолны газраар нь хүртэл оржээ. Эцэст нь аав нь охиндоо “Эдгээр хүмүүсийг чиний насан дээр
байхад эцэг эх нь мөн л 10 ам.доллар өгсөн. Гэвч тэд тэр дор нь л чихэр жимс аваад идчихсэн. Хүн
мөнх эцэг эхтэйгээ амьдрахгүй. Хэзээ нэгэн цагт бие дааж амьдрах болно. Харин чи сайхан
амьдрахыг хүсч байвал олдсон мөнгөө хадгалж сурах хэрэгтэй” гээд хуримтлалын төлөвлөгөө
гаргаж өгчээ. Охин тэдгээр ядуусын нэг болохыг хүсээгүй тул өөртөө мөнгөн хуримтлал бий болгож,
насанд хүрэхдээ зуун мянга гаруй ам.доллартой болсон байжээ…” Монголд жирийн амьдралтай
нэгэн ажил хийлгүй хэдэн сар хамаатан саднаараа тэжээлэгээд байж болдог. Тэр байтугай гуч
гарсан хэрнээ эцэг эхтэйгээ амьдраад, тэжээлгээд явж л байдаг. Харин зах зээл хөгжсөн орнуудад
эцэг эхчүүд нь хүүхдээ 18 нас хүрмэгц тусад нь гаргадаг.  Энэ нь хэтэрхий харгис мэт боловч
өрсөлдөөнтэй нийгэмдээ дасгаж, амьдрах дадлыг эртнээс сургах гэсэн арга байж болох юм. Бидний
амьдарч байгаа зах зээлийн нийгэм маань өөрөө хатуу хуультай. Тиймээс бид нэн тэргүүн мөнгө
хуримтлуулах аргад сургах нь чухал. Хуримтлалтай байвал та болон таны хүүхэд хэзээд өөрийн
гэсэн хөрөнгөтэй байх, гэнэтийн шаардлага гарсан үед хуримтлалаа ашиглан олон эрсдэлээс
хамгаалагдах, мөнгөө бодлоготой хэрэглэх, мөнгө хадгалах дадалтай болох зэрэг олон давуу
талтай байдаг. Манай монголчууд хүүхдэдээ хадгаламж нээлгээд, тэдэнд огт үзүүлэхгүй байсаар
насанд хүрэх хэрд нь гэнэтийн бэлэг болгон гардуулдаг. Харин гэнэт баяжсан “цээж баян” маань юу
юугүй үрж гарна. Яагаад гэвэл хүүхэд тань мөнгөний үнэ цэнийг, энэ мөнгө хэрхэн хуримтлагдсаныг
мэдэхгүй. Тэгвэл Америк гэр бүлүүд хүүхдүүддээ эртнээс хадгалах дадал суулгах үүднээс банканд
хадгаламжийн данс нээж өгдөг. Энэ нь зүгээр нэг төмөр хайрцганд мөнгөө хадгалахаас илүү үр
дүнтэй байдаг тул хүүхдүүд ч мөнгөн хуримтлалаа өсгөхөд их зүтгэлтэй ханддаг гэнэ. Өөрөөр
хэлбэл, эцэг эхчүүд нь дансан дахь мөнгөнийх нь гүйлгээг хүүхэдтэйгээ хянаж, ихэнхи орлогыг
хүүхэд өөрөө хийдэг байна. Тиймээс хүүхэд дансан дахь мөнгөн хуримтлал нь хэрхэн бий болсныг,
мөнгөний үнэ цэнийг мэддэг, мөнгөтэй зөв харилцаж сурсан үед нь дансыг өөрт нь хүлээлгэж өгдөг
байна.

Үргүй зардал.  Удаан уулзаагүй хүүгээ ирэхэд нь зав л гарвал дагуулан дэлгүүрээр хэсч
хүссэн зүйлийг нь авч өгснөөр санасан сэтгэлээ дэвтээдэг байв. Гэтэл үүний дүнд гэрт эвдэрхий
тоглоомын сэг хөглөрч, хүү маань энд тэнд явахдаа нүдэндээ харагдсан бүхнээ авах гэж зүтгэдэг
“дарангуйлагч” болчихсон байв. Хямдхан юм чинь хэмээн 1000, 2000 төгрөгийг тоолгүй барихад л
эвдрэх тоглоом, бохь, чихэр авч өгснөөр би хүүдээ баяр баясгаланг өгч байна хэмээн эндүүрдэг
байжээ.  Энэ мэтээр хүүгээ өөгшүүлсээр байтал нэн тэргүүнээ хонгор үр маань үрэлгэн занд
суралцаж, цоорхой шуудай руу мөнгөө юүлэхэд бэлэн нэгэн болох нь ээ. Энэ бүхнийг анзаарсан
болохоор би хүүгийнхээ өмнөөс худалдаа хийхээ больж, түүнийг мөнгөтэй харилцах аргад сургахын
тулд сар тутам халаасны мөнгө өгч байхаар боллоо. Энэ арга маш богино хугацаанд үр дүнгээ
харуулсан юм.  Эхний удаад хүү мааань мөнгөө тэр дор нь үрж орхилоо. Мэдээж бид тохиролцсон
болохоор хүү маань энэ сар надаас ямар нэгэн зүйл нэхэх эрхгүй. Харин дараагийн удаа юу
худалдаж авахаа төлөвлөдөг болж, дараа сар нь сонирхсон барааныхаа үнийн судалгааг хийж
сэтгүүл эргүүлж байгаа харагдсан юм. Тэгээд таалагдсан зүйлээ авахын тулд хэдэн сарын цалингаа
цуглуулахаа тооцоолж, бэлгэнд авсан мөнгөө хүртэл уйгагүй цуглуулж билээ. Бас хүү маань
өөрийнхөө мөнгөөр худалдаж авсан тоглоомоо ариглан гамнаж, юу юугүй эвдэхээ больсон
билээ.  Ийнхүү дээрх арга хүүд маань хадгалах, сайн сонголт хийх, хүссэн зүйлдээ хүрэх тэвчээр,
худалдаа хийх сайн муу талууд, алив зүйлийн үнэ цэнийг бага ч гэсэн ойлгуулж өгсөнөөрөө сайн
хичээл болсон. Би ч хүүгийнхээ элдэв хүслийг гүйцээх гэж үргүй зардал гаргахаа больсон. Нэмж
хэлэхэд таны мөнгөтэй харилцах байдлаас хүүхэд тань суралцдаг гэдгийг сайтар бодолцон
хүүхдийн шуналыг төрүүлэх, нүдэн дээр нь мөнгөө дэмий зүйлд зарахгүй байхыг хичээгээрэй. Мөн
хүүхдийн мөнгөний хэрэглээнд үеийнхнийх нь дарамт, нөлөө ихээхэн байдаг бөгөөд тэд
материаллаг зүйлсийн хойноос хөөцөлдөж мөнгөө үргүй зарах тохиолдол цөөнгүй. Энэ үед нь
тэднийг загнахын оронд сайн зөвлөж хэлэх, ярилцах, мөн санхүүгийн амжилтад хүрэгсдийн номыг
уншуулбал илүү үр дүнтэй байх болно.

Санхүүгээ бэхжүүлэх аргад сургах нь.  Та хүүхдэдээ хадгаламжийн данс нээж өгөөд,
мөнгөтэй зөв харилцах аргад сургасан бол дахиад нэг зүйлийг заах хэрэгтэй. Хүүхэд тань өгсөн
бэлэн мөнгөөр дансаа цэнэглэхээс гадна мөнгөө зохих хэмжээний эргэлтэд оруулж, өсгөх аргыг
эзэмших хэрэгтэй. Энэ нь санхүүгийн чухал боловсрол гэж мэргэжилтнүүд үздэг. Үнэндээ доор
санал болгох зүйл монголчууд бидний хувьд танил санагдахгүй байх аа. Учир нь бид өөрсдөө үнэт
цаас, хувьцаа, бондын талаар сайн мэдэхгүй шүү дээ. Харин зах зээлийн эдийн засаг өндөр хөгжсөн
орнуудад хувьцаа, үнэт цаас, бонд зэргийг энгийн иргэд нь санхүүгээ өсгөхөд өргөн ашигладаг
байна. Хүүхдэдээ сурч, ажиллахын хажуугаар мөнгө өсгөх дээрх аргыг эзэмшүүлэхийн тулд та
өөрөө эхлээд туршаад үз. Анхны хөрөнгө оруулалтаа хийхээс өмнө та хувьцааны зах зээлийн
талаарх мэдлэгээ дээшлүүлж энэ талаар багагүй судалгаа хийхэд гэмгүй. Хүүхдэд санхүүгийн
боловсрол олгох нэгэн номын зохиогч “…Энгийн ажил эрхэлдэг, жирийн хүмүүс саятан болдог. Тэд
сугалааны хожлоор гэнэт баяждаггүй, харин удаан хугацааны турш бага багаар хуримтлуулсан
мөнгөө зөв хөрөнгө оруулалтаар өсгөхийн ашиг тусыг мэддэг учраас л баялаг цуглуулж чаддаг” гээд
хүүхдэд өгөх санхүүгийн бэлэг дотроос хамгийн үнэтэй нь хувьцаа байх болно хэмээн онцолжээ.
Хувьцааны хөрөнгө оруулалтаар ихээхэн хэмжээний хөрөнгө олж болохыг хэн ч үгүйсгэхгүй ээ.

Юунаас эхлэх вэ? Хүүхдүүд мөнгөний талаарх мэдлэг, боловсролыг найз нөхөд, сургууль

хэвлэл мэдээлэлээс олж авах байх хэмээн найдах хэрэггүй. Эцэг эхчүүд л энэ талын боловсролд нь
анхаарал тавьж, мөнгөө зөв хэрэглэж сурахад нь туслах хэрэгтэй. Бага насны хүүхдэд мөнгөний үнэ
цэнийг ойлгуулахын тулд дэлгүүр лүү дагуулан явж, хямдралын талон ашиглах, хямдрал явагдах
үеэр нь худалдаа хийж, жинхэнэ үнийг худалдан авсан дүнтэй нь харьцуулан хэмнэлтээ хамтдаа
тооцоолох зэргээр үлгэр дууриал үзүүлэх хэрэгтэй.  Мөн гэр бүлийнхээ санхүүгийн төсөв
тооцоондоо хүүхдүүдээ оролцуулах нь тэдэнд цаашдаа өөрсдийн мөнгөний урсгалаа зөв
зохицуулах дадлыг олоход нь туслана. Мөн мөнгийг хөдөлмөрлөж олохын баяр баясгаланг
мэдрүүлж, шийдвэр гаргах чадварыг нь сайжруулахад туслах зорилгоор биед нь тохирсон ажил
хөдөлмөр хийлгэсэн ч болно. Хүүхдүүд хүсвэл өөрсөндөө тохирсон ажлыг олж чаддаг. Гэхдээ энэ
мэтээр мөнгө санхүүгийн асуудалд анхаарлыг нь хандуулах нь шуналтай болго гэсэн үг огтхон ч
биш. Харин ч хэт их шунаглан хорхойсохоос болгоомжлуулах нь эцэг эхийн үүрэг. Дээрх аргуудаас
гадна хүүхдийн санхүүгийн боловсролын янз бүрийн гарын авлага номуудыг өргөнөөр ашиглаж,
хүүхэддээ мэдлэг мэдээллийг олгох нь чухал.

Мөн дээд сургуулиа төгсөөд ажил дээр гараад удаагүй байгаа залуу хүмүүсийн хувьд хувийн
санхүүгийн төлөвлөгөөгөө зохиож, санхүүгийн эрх чөлөөнд хүрнэ гэдэг нилээд урт хугацааны
асуудал. Залуусын хэд нь өөрийн санхүүгийн төлөвлөгөөгөө зохиож, сар бүрийн орлогоос тодорхой
хувийг хадгаламж, хөрөнгө оруулалтанд хийж байгаа  билээ. Хүмүүсийн орлого нь өсөх тусам
зардал нь өсч байдаг. Хүнд ер нь  хэр их мөнгө олдог нь чухал биш, хэдийг нь хадгалж, хэдийг нь
ашигтай зүйлд зарцуулж байна гэдэг нь чухал. Сарынхаа орлогын 10 ба түүнээс дээш хувийг
тогтмол хадгалдаг хүнд санхүүгийн эрх чөлөө ирдэг гэдэг.

Менежер, удирдагч 2 ялгаатай юу?

2010-06-21 15:35:40

         Ямар ч бизнесийн амжилт сайн менежер, удирдагчидаас ихээхэн шалтгаалдаг. Тодрон  гарсан
сайн удирдагч хvмvvс ихэнхдээ сайн менежерийн чадварыг эзэмшсэн байдаг бол харин менежер
болгон сайн удирдагч байж чаддаггvй байна.
         Тэгэхээр vнэхээр сайн удирдагчидыг менежерvvдээс ялгаж чадвал таны бизнес хєгжиж чадна.
Удирдагчид компаны ирээдvйн хєтєч болдог учир сайн удирдагчдыг олж компанидаа ажиллуулах нь
амжилтын vндэс болох юм.
           Тэгвэл та доор бичсэн зvйлээс сайн удирдагч, менежер 2-ын ялгааг харж, мєн сайн удирдагч
хvнд байх ёстой чадваруудыг мэдэж авна.
1. Компаныхаа зорилго зорилтуудыг хэлэлц. Менежерvvд ихэнхдээ єдєр тутмын ажилд тєвлєрч
ажилладаг. Тэгвэл удирдагчид холыг харж ажилладаг. Компаныхаа зорилго зорилтыг мэдэхгvй,
тvvнд холбогдож ажиллаж чадахгvй бол сайн удирдагч байж чадахгvй юм.
2. Багаар ажиллах чадвартай байх ёстой. Доор байгаа хvмvvс болон дээд албан тушаалын хvмvvс
аль алинтай нь хамтран ажиллаж чаддаг байх хэрэгтэй. Энэ бол сайн удирдагч хvний чухал шинж
байдаг. Мєн бусад хvмvvсийн санаа бодлыг хvлээн авч, ажилчидадаа vзэл бодлоо чєлєєтэй
илэрхийлэх боломж орчныг нь бvрдvvлж єгдєг ба vvний дvнд санаанууд дундаас ашигтайг нь
сонгодог.
3. Менежерvvд дор байгаа хvмvvсээ vнэлж урамшуулах шаардлагатай байдаг. Гэвч тєдийлєн ингэж
чаддагvй байна. Гэтэл сайн удирдагчид ажилчидаа урамшуулж, тэднийг хамаг сайнаар нь
ажиллуулж чаддаг. Сайн удирдагчид хvмvvсийг сайн сургаж, хєгжvvлж, идэвхжvvлж чаддаг.
4. Зарим менежерvvд алдаанаасаа суралцах нь бага байдаг. Тиймээс єєрийн хийсэн ажил,
чадвараа дээд албан тушаалтандаа тайлагнаж байх хэрэгтэй. Ингэж байж тухайн менежер
алдаанаасаа суралцаж, мєн єєрийгєє хєгжvvлж байгаа эсэхийг нь мэдэж болдог. Тэгвэл сайн
удирдагчид байнга алдаа, амжилтаасаа суралцаж, юуг дахин хийж болох, юуг дахин хийж
болохгvйгээ мэдэж чаддаг байна.
5. Удирдах чадвараа илvv нэмэгдvvлэхийн тулд ажилчидадаа алдаа гаргахыг нь зєвшєєрч байх
хэрэгтэй. Сайн удирдагчид єєрийн гаргасан шийдвэрийх нь vр дvн ямар байхаас нь vл хамааран
єєрєє хариуцлага хvлээдэг. Бусдыг буруушаадаг хvнд удирдах чадвар байхгvй гэсэн vг юм.
6. Цалингийн асуудлыг сайн шийдвэрлэх. Сайн удирдагч байхын тулд сайн ажилтан, муу
ажилтануудыг ялгаж салгадаг байх ёстой. Хэрвээ менежер муу ажилтанг ажилд авж ,цалин єгж
байвал тэр єєрєє муу менежер гэж ойлгож болно.
         Сайн удирдагчийн чадваргvй гээд менежерээ шууд битгий халаарай. Хийх юмаа сайн
тєлєвлєдєг, итгэлтэй, єдєр тутмын vйл ажиллагаанд хяналт тавьж ажилладаг менежерvvд
компаныхаа зорилго зорилтыг бий болгоход ихээхэн vvрэгтэй. 
          Менежер хvний харилцааны соёл ямар байх ёстой вэ?   Та хэрвээ удирдагч хvн бол
удирдаж буй хvнээ зэмлэх, шvvмжлэх шаардлага нэг бус удаа гардаг биз. Хvнд зэмлэл,
шvvмжлэлийг хэлэх нь тєвєгтэй байдаг. Гэхдээ ямар ч тохиолдолд харилцаагаа эерэг байлгах ёстой
юм. Удирдах ажилтаны хувьд ажилчидаа хvндэтгэдэг гэдгээ ойлгуулж байх шаардлагатай. Ингэх юм
бол ажилчид бvх хvчээрээ сайн ажилладаг. Та єєрийн удирдаж явуулж буй баг, байгууллагадаа хэр
сайн байгууллагын соёлыг бий болгоно, тэр хийрээрээ таны байгуулага, багийн харилцаа сайн
байж,бvтээмж сайн байх болно.
         Тэгвэл яаж эерэг харилцааг бий болгох вэ?  Дараах зєвлєгєєг дагаад vзээрэй. Тэгвэл та
харилцаанд чинь vvсэх хvндрэлтэй байдлуудаас зайлсхийж чадна
1. Та менежер хvний хувьд харилцааны соёлтой байх ёстой. Мєн хvмvvстэй харилцахдаа дуртай,
тааламжтай байх ёстой. Мєн хамгийн гол нь шудрага байж, хvн бvрд ижил тэгш байдлаар хандах
хэрэгтэй. Ингэж байж ажилчид менежер танд итгэх болно. Хvмvvсийг дандаа хvндэтгэж харьц.
Тухайн хvн тань зєв зvйл хийсэн ч , буруу зvйл хийсэн ч та хvндэтгэж харьцах хэрэгтэй. Хvн
болгонтой бvдvvлэг харилцах юм бол та ирээдvйд тухайн хvмvvстэй харилцахдаа хvндрэлтэй байх
болно.
2. Багийхаа гишvvд бvртэй ойр дотно байх хэрэгтэй. Та хичнээн муу зvйл хэлэх гэж байсан ч сайн
харилцаагаа хадгалах хэрэгтэй юм.
3. Та хэрвээ уурлаж байгаа бол яагаад уурлах болсоноо нэг бодоод vз. Яг vнэндээ заримдаа
хvмvvсийн уурлаад байгаа зvйл нь тухайн асуудалтай бараг холбоогvй харин биднээс єєрєєс болсон
байдаг.
4. Та ууралсан vедээ шууд тухайн асуудалтай учраа олох гэж хичээх хэрэггvй. Харин хэсэг
хугацаанд тайвширсаныхаа дараа асуудлыг авч хэлэлцэх хэрэгтэй байдаг.
5. Яг юу хэлэх ба яагаад ингэж хэлэх болсондоо тєлєвлєх хэрэгтэй. Энэ vед та тухайн асуудал
vнэхээр чухал эсэхийг ойлгоно.
6. Зааварчилгаа єгєх гэж буй хvнтэйгээ хаана ярихаа шийдэх хэрэгтэй. Хамт олны дунд шууд
загинах зэмлэх нь буруу юм.
7. Та єєрийхєє ярианыхаа єнгийг хянах хэрэгтэй. Орилох, дарангуйлсан байдал нь сонсож буй
хvндээ хэцvv байдлыг бий болгодог. Буруу,сєрєг дуу хоолой нь ихэнхдээ єнгєрсєн асуудлуудыг
гаргаж ирдэг ба одоогийн асуудлыг хvндрvvлдэг. 
8. Ямар ч тохиолдолд тухайн хvндээ амжилтын vvднээс ярих хэрэгтэй.
9. Зарим тохиолдолд хошин байж чаддаг байх хэрэгтэй. Мєн хэрвээ танд тухайн хvний ямар нэг зvйл
нь таалагдах аваас ичээхгvйгээр хэлж байх хэрэгтэй.

Нийтэлсэн: Zolzaya_b, Нээгдсэн: 2, Сэтгэгдэл: 0, Жоорло

Стратегийн маневрийн тухай
2010-06-21 15:29:17
Өðñºëäºгч байгууллагадаа íýãíèéãýý áàéãààãààð íü õ¿ëýýí çºâøººðºõ, хýðýãæ¿¿ëæ áóé ñòðàòåãè èë¿¿
çàëüæèí, ºðñºëäºã÷ºº õóóðàõ, òººðºãäºëä îðóóëàõ çýðãýýð áàéð ñóóðèà áýõæ¿¿ëýõ зэрэг маневрыг
хэрэглэдэг. Ингэж ухаалаг маневр хийхийн тулд  сèñòåìòýé øèæèëãýý õèéæ, ìýäýýëýë õàíãàëòòàé öóãëóóëàõ
¸ñòîé мөн ººðò òºðñºí ñýòãýãäýë, ìýäðýìæ, õàðèó ¿éëäýë õèéõ õóðä, ºðñºëäºã÷èéí èðýýä¿éä õèéæ áîëçîøã¿éã
àëõìóóäûã ìýäýð÷ áàéõûã ìàíåâðëàõ ¿åä øààðääàã.Өðñºë人íèé óõààëàã ìàíåâð õèéõèéí òóëä äàðààõè àðãóóäûã
õýðýãëýæ áîëíî.

1.       Çàéëøã¿é í¿¿ð òóëàõ ºðñºëäºã÷èéíõºº áîëîìæèéã àëü áîëîõ ñàéí ìýäýõ ¸ñòîé. ßëàíãóÿà òº ººðºº þóã àëäàæ, þóã
îëæ áîëîõ âý ãýäãýýñ èë¿¿òýé ºðñºëäºã÷èéíõºº þó îëæ, þóã àëäàæ áîëîõûã ìýäýæ áàéõ íü íýí ÷óõàë.
Ó÷èð íü ÷óõàì ýíý ë ýñðýã ýòãýýäèéã òàíü çºâøèëöºë ð¿¿ ò¿ëõýõ áîëíî.
2.       Òàíû õèéõ àëõìóóäûí òàëààð õýäèé õýìæýýãýýð ìýäýýëýëã¿é áàéõ òóñàì ºðñºëäºã÷èéí äàâóó òàë òýð õýðýýð
àëäàãäàíà. Ýíý íü òàíûã àæèë õýðãýý ÿàæ õºòëºõèéã õýí ÷ òºñººëºõã¿éä õ¿ðãýíý.
3.       ªрñºëäºã÷òýéãýý ÿðèà õýëöýë õèéõ ¿åä äàâóóòàé áàéõûí òóëä ò¿¿íèé çàí òºëºâ, ¿íýò ç¿éë, ñîíèðõîë, àìüäðàëûí
õýâ ìàÿãèéã óðüä÷èëàí ìýäýõ õýðýãòýé.
4.       Òàíû òàâèõ øààðäëàãà òîõèîëäëûí øèíæòýé áàéõ òóñìàà òàíû áàéð ñóóðü èë¿¿òýé áîëæ èðíý. Õàðèí ýíä
àíõààðàõ ç¿éë áîë ºðñºëäºã÷ ýòãýýäèéí çýâ¿¿öýë, äóðã¿éöëèéã õ¿ðãýõýýðã¿é ãýíýòèéí áîëîâ÷ óõààëàã
øààðäëàãà òàâèõ íü ÷óõàë áàéäàã.
5.       Òàíû ¿éë õºäëºë äóð çîðãûí þì ãýõýýð ñýòãýãäýë òºð¿¿ëýõýýðã¿é ìºðò뺺 äóð çîðãûí áàéâàë èë¿¿ çîõèíî.
 Äàâøèëò áà õàìãààëàëòûã òºëºâëºõºä àíõààðàõ íýã ÷óõàë àñóóäàë áîë ººðèéí õ¿ëýýñýí ¿¿ðãýý íèéòýä èë òîäîîð
çàðëàæ, ººðèéí áîëîìæ, ñ¿ð õ¿÷ýý õàðóóëñíààð òàíûã ººðèéí áàéð ñóóðèíäàà ãóéâàøã¿é õàòóó çîãñîæ áàéãààã
ºðñºëäºã÷èä õ¿ëýýí çàâøººðºõºä õ¿ðãýäýã

Ñòðàòåãèéí ìàíåâðèéí äóðäñàí çàð÷ìóóä íü áèçíåñ äýõ “äàéí” áà “ýíõ”-èéí òýíöâýðèéã õàíãàõ óðëàãèéí ìºí ÷àíàð,
ÿëàëòûí ñòðàòåãò õ¿ðýõ ëóóæиí þì. Ýíýõ¿¿ òýìöëèéí òàëáàðò ÿëæ äèéëñýí òàë íü ñòðàòåãè (ìàíåâð)-ýý áîðëóóëàëòûí
õýìæýý, ºðòºã çàðäàë, îðëîãî àøãèéã êàòåãîðè ðóó õºðâ¿¿ëýí õýðýãæ¿¿ëýõ áîëîìæòîé áîëäîã.
Байгууллага ба удирдлагын харилцан хамаарал
2010-06-21 15:13:01
          Àíõ ¿¿ññýí ¿åýñ ýõëýýä áàéãóóëëàãûí ¿íäñýí á¿òýö áà øèíæ ÷àíàð íýãýíò òºëºâøäºã. Èéìä ñòðàòåãèéí øèíæòýé
ººð÷ëºëò õèéõýä õºø¿¿í õîéðãîîð õ¿ëýýí àâäàã. ¯¿íýýñ ãàäíà ãàäíû øàõàëò äàðàìòûí áàéíãûí íºëºº, ýðõ ç¿éí áîëîí
ñàíõ¿¿ãèéí áýðõøýýë¿¿ä, îíöãîé ìýäýýëýë îëæ àâàõ õÿçãààðëàãäìàë õ¿ðýý çýðýã íü ººð÷ëºëò øèíý÷ëýë õèéõýä ñààä
õîðèã áîëäîã.

        Áàéãóóëëàãûí àìüäðàõ ÷àäâàð ºñ÷ áóóð÷ áàéãààãèéí øàëòãààíûã óäèðäëàãà ñóäëàõäàà ñºðºã òàëóóäûã èë¿¿òýé
àâ÷ ¿çäýã. Òîìîîõîí áàéãóóëëàãà íü õàíãàëòòàé íººöòýé áàéõàä áàãà õýìæýýíèé áàéãóóëëàãàä ýíý íü äóòàãääàã ó÷ðààñ
èë¿¿òýé ÿëàãäàë àìñäàã, òóõàéí ñàëáàðò øèíýýð îðæ èðñýí áàãéóóëëàãóóä õóó÷èí “õàøèð”-óóäààñ èë¿¿òýé çàõ
çýýëýýñ øàõàãääàã, áàéãóóëëàãà òºëºâøèí áàéð ñóóðèà áýõæ¿¿ëñíýýñ ýõëýí çîãñîíãè áàéäàë íýìýãääýã çýðãèéã ýíä
íýðëýæ áîëíî. Øèíýýð ¿¿ññýí áàéãóóëëûí çîðèìîã àëõìóóä, ºâºðìºö øèíý ñàíàà ÷èìæ áàéäàã áîë íàñ òîãòñîí øèíæ íü ýðõ
ìýäýë, õóðèìòëóóëñàí íººöººð òîäîðõîéëîãäîíî. Áàéãóóëëàãà çºâõºí ýõíèéõýý øàòàíä á¿äýð÷ ¿éë àæèëëàãàà íü çîãñîæ
áîëäîãèéã àíõààðàõ íü ç¿éòýé. Áàéãóóëëàãûí õºãæèë íü:

1.       Òºðºõ. Áàéãóóëëûã ¿¿ñãýí ñàíàà÷ëàã÷èä íü õýðýãëýã÷èéí ýðýëò áîëîí íèéãìèéí äóòàãäàæ áàéãàà õýðýãöýýã
îëæ èëð¿¿ëýí ò¿¿íèéã õàíãàõûí òóëä ÷èãëýñýí çîðèëãî, ýð÷ õ¿÷òýé àæèëëàæ ýõýëäýã. Áîãèíî õóãàöààíä èõ àæèë
àìæóóëàõ, íàðèéí íÿãò õàíãàëòòàé áàéõ ¿¿äíýýñ çàõèðãààäàõ õýâ ìàÿãèéí àðãà ñîíãîõ íü îëîíòàà áàéäàã.
2.       Áàãà íàñ. Àíõ ¿¿ñíýýñ õîéøõè õàìãèéí èõ àëäàà, ýíäýãäýë òîõèîëäîõ àþóëòàé ¿å ãýæ íýðëýõ íü áèé.
Òóõàéëáàë æèæèã, äóíä ¿éëäâýð¿¿äèéí õî¸ðíû íýã íü ýõíèé õî¸ð æèëä, ò¿¿íýýñ öààø õóãàöààíä òàâààñ äºðºâ íü
äàìïóóðäàã. Èéìýýñ ýíý ¿å øàòíû øèéäâýðëýõ ãîë çîðèëò íü ºíäºð àøèãòàé áàéõ, ç¿é çîõèñòîé õºãæèõ ÿâäàë þì.
3.       ªñâºð íàñ. Øèëæèëòèéí ýíý ¿åä ºñºëòèéí õóâü æèãä áèø, õ¿÷ òýíõýý ñóóõ õýäèé ÷ óäèðäëàãààñ çîõèöóóëàëò
õèéãääýãã¿é. Òºëºâëºãºº, òºñºâ áîëîâñðóóëàõ, òààìàã äýâø¿¿ëýõ ýäãýýð ìåíåæìåíòèéí ÷èã ¿¿ðã¿¿äèéã
èë¿¿ àøèãëàõ òóë ìýðãýæèëèéí õ¿ì¿¿ñèéã ýëñ¿¿ëæ àæèëëóóëäàã. ¯¿ñãýí áàéãóóëàã÷èä ºäºð òóòìûí àæèë õýðýã
õºòëºõººñ õºíäèéðäºã.
4.       Çàëóó íàñ. Ýíý ¿åèéí ÿëãàãäàõ øèíæ íü öàð õ¿ðýý ãýý òýëýõ, ñàëáàðëàõ, ººð øèíý ÷èãëýëä àæèëëàõ çýðãýýð
èëýðäýã. Áèå äààñàí àøãèéí òºâ¿¿ä ¿¿ñ÷ àæèë ìýðãýæèë, àëáàí òóøààëûí çààâðààð àæèë õýðãýý õºòëºõ, á¿ðýí
ýðõýý øèëæ¿¿ëýõ, á¿òýýìæýýð óäèðäàõ, çºâëºã÷ øèíæýý÷äèéí òóñëàëöàà àâàõ, ñóðãàëò çîõèîí áàéãóóëàõ
çýðãýýð ìýðãýøñýí óäèðäëàãàä øèëæäýã. Ãýâ÷ õ¿íä ñóðòëûí ýëåìåíò áèé áîëîõ, ýðõ ìýäýë áóëààëäàõ, á¿ëãýðõýõ,
àøãèéí òºëºº þó ÷ õèéõýýñ áóöàõã¿é áàéõ ñºðºã ¿çýãäë¿¿ä èëýðäýã.
5.       Õ¿÷ òýíõýý ñóóõ. Õºðºí㺠îðóóëàã÷, õóâü õèéë¿¿ëýã÷äèéí äýìæëýã òóñëàëööàòàéãààð áàéãóóëëàãà
ýð÷èìòýé õºãæäºã. Òºâëºðëèéã ñààðóóëàõ, íýãæ õýñã¿¿äèéí àæëûã ÷àíàðæóóëàõ, òîãòâîðòîé áàéäëàà õàäãàëàõ,
õÿíàëòàà ç¿ãøð¿¿ëýõ çýðýã àðãà õýìæýý àâàãäñíààð óäèðäëàãûí ñèñòåì á¿ðääýã. ªñºëòèéí õóðä íýìýãäýõèéí
õýðýýð çàðèì ¿åä îëîëò àìæèëòàà õýò ¿íýëýõ ÿâäàë ãàðäàã.
6.       Íàñàíä õ¿ðýõ. Íýð õ¿íä, áàéð ñóóðüòàé õýäèé ÷ õàðèóöëàãàà óõàìñàðëàõ íü ñóëàðñàí óäèðäëàãûí ç¿ãýýñ
áàéãóóëëàãàà ººðèéíõ íü çºí㺺ð îðõèæ, á¿õ ç¿éë á¿òýæ áóé ãýñýí àìèðëàíãóé óóð àìüñãàë íî¸ëîõ ÿþäàë áèé.
Õýäèéãýýð îðëîãîòîé àæèëëàæ áàéãàà ÷ ºñºëòèéí õóðä óäààøèðíà. Øèéäâýðëýõ àñóóäëóóä àð àðààñàà óíäàð÷
áàéãàà ÷ óäèðäëàãààñ ¿ã¿éñãýäýã.
7.       ªòëºõ íàñ. Õýðýâ óäèðäëàãà ººð÷ëºí øèíý÷ëýõ øààðäëàãûã ìýäýð÷ õàðèó àðãà õýìæýý àâñàí áîë ýíý ¿å øàòàíä
øèëæèõ íü çàéëøã¿é áèø. Ñòðàòåãèéí ñîíãîëò áóðóó õèéãäýæ, õ¿íä ñóðòàë ãàçàð àâàí, õÿíàëòûí í¿ñýð òîãòîëöîî
áèé áîëîõ ñàíàë ñàíàà÷ëàãûã áîîãäóóëàõ ãýðýã íü “ àðòåðèéí öóñàí õàíãàìæ”-èéã òàñàëäóóëàõàä õ¿ðãýäýã.
Èíãýñíýýð ààæèìäàà òàðæ áóòàðäàã. Õýö¿¿ áàéñàí ÷ øèíý÷ëýëèéí àðãà õýìæýýã òóóøòàé àâàõ, ¿ã¿é áîë áóñäàä
óóñàí íýãäýõ, äàõèòí øèíýýð ¿¿ñýõ îðîëäëîãî õèéõ ë ¿ëääýã.
8.       Øèíý÷ëýõ. ¯íñ íóðìàí äýýðýýñ ÷ áîë ºíäèéí áîñîõ õýðýãòýé áºãººä óäèðäëàãûí ç¿ãýýñ áàéãóóëëàãûí õºãæëèéí
õºòºëáºðèéã áîëîâñðóóëàí õýðýãæ¿¿ëýõ ¸ñòîé.
Нийтэлсэн: Zolzaya_b, Нээгдсэн: 4, Сэтгэгдэл: 0, Жоорло
Бусдыг хэрхэн манлайлах вэ?
2010-06-15 10:59:24
Манлайлагч байхад дотроосоо гэрэлтэх хэрэгтэй. Амжилт нэр алдарруу тэмүүлдэггүй хүн
гэж нэгээхэн ч үгүй. Бид өөрсдийнхөө хийж буй ажлаа уул юм гэж бодвол ямагт оргилд нь бусдаас
түрүүлэн гарч өөрийн эзэнт гүрний далбаагаа мандуулахыг хүсдэг билээ. Бүгдээс түрүүлж гарахын
тулд туйлдаж унатлаа хурдлах хэрэггүй. Дараах зарчмыг баримталснаар та хар хурдаараа гүйж
яваа хүнээс ч өмнө оргилдоо гарч чадна.
Нэг. Хүндэтгэл ямагт сайн сайхан итгэл найдварыг төрүүлж байдаг учир бусдын эрх чөлөөг
хүндлэхийн чинь хирээр хариу хүндэтгэл ирнэ.

Хоёр. Хамтын хүрээлэнд чинь тантай хамтран ажиллахыг хүсдэггүй нэгэн байсан ч эвтэйхэн
харьцаж сураарай. Аливаа шүүмжлэлд зөв оновчтой, цэгцтэй асуултаар хариулж сурах нь чухал.

Гурав. Та хэний ч эрхэнд байхыг хүсэхгүй байгаагийн адил хэн нэгэн ч таны эрхэнд орохыг хүсэхгүй.
Иймээс эхлээд түүний үгийг хүлээцтэй сонсчихоод дараа нь саналаа хэлж бай.

Дөрөв. Аливаа зүйлийг дэс дараатай хийж сур.

Тав. Таныг тэргүүлэгч болоход олонхийн дэмжлэг хамгийн их үүрэгтэй. Тэдний дэмжлэгийг авахын
тулд энгийн элэгсэг харьцахад л хангалттай.

Зургаа. Ямарваа зүйлд ямагт өөрийнхөөрөө байгаарай.

Долоо. Хийсэн үйлдэл бүхэн чинь зөв байх албагүй. Гагцхүү ажлаа шударгаар үнэлэх зоригтой бай.

Найм. Өөрийнхөө юуг хамгийн сайн чадахыг олж мэдээд түүнийгээ сайн боловсруул. Бусдад
сайрхан тараах хэрэггүй.

Ес. Хэрвээ та амьдралаас үнэт зүйлийг эрэлхийлж байгаа бол орчин тойрноо ч мөн үнэлж сурах нь
чухал.

Арав. Эцэст нь хэлэхэд та бүгдийг чаддаг байх албагүй. Гагцхүү “Хүн бүр хийж байгаа зүйлдээ агуу
байх ёстой” гэдэг үгийг санаж яваарай. Тэгсэн цагт бүх юм таны гарт байна гэсэн үг.

 
 Хувь хvний эрсдлийн удирдлага:  Хvн болгон өөрийн ажил, хувийн амьдралдаа
тохиолдсон эрсдлээ удирдахдаа хамгийн тvрvvнд єєрийн оюуны чадамжаа ашигладаг байна.  Олон
улсад хэрэглэгддэг дараах 7 янзын оюуны чадамж байдаг байна. Vvнд:

Хувийн эсрдлээ удирдахад єєрийн оюуны чадамжаа ашиглах нь:

- Хэл ярианы чадамж
- Логик математикийн чадамж
- Орон зайн чадамж
- Бие бялдрын чадамж 
- Хvмvvс хоорондын харилцааны чадамж 
- Хvний дотоод соёл єєрийгєє удирдах чадамж

Аливаа хvн болгонд бусад хvнд байдаггvй тийм чадамж байдаг. Тvvнийгээ сайтар хайх хэрэгтэй.

Манлайлал
2010-06-10 14:10:59
Бусдад нєлєєлєхийн тулд манлайлагч ямагт vнэнч шударга байх ёстой. Бусдад урам зориг
єгєхийн тулд єєрийн биåэр тэрхvv сэтгэл хедлєлийг туулах хэрэгтэй. Єрєºл бусдыг цурхируулан
уйлуулахын тулд єєрєє ч уйлж чаддаг байх, бусдыг ятган vнэмшvvлэх гэвэýс єєрєº уг эvйлдээ итгэх
нь зайлшгvй чухал билээ. 
             Хэрвээ та байгууллагын албан тушаалын шатлалын хамгийн оргилд гарсан бол таны ажëын
арга хэëбэрээс байгууллагын єнгє тєрх бvхэлдээ шалтгаалах болно. Vvнийг удирдагчийн ¿р нєлєє
гэнэ. Биднийг хvññэн хусээг¿й дээд шатанд баримталж буй арга маяг нь байгууллагын бvхий ë
тvвшин дэх ажилчдын биеэ авч явах байдалд нєлєєлдєг. Удирдах ур чадвар тань ¿р нєëººтэй байх
аваас ýнэ нь хучирхэг компанийг бий болгох нэн чухал хvчин зvйл болох юм. Хэрвээ удирдлагын хэв
маяг ¿р нºëєєгvй, сєрєг байâàë энэ нь компанийнхаа хvзv¿нд нь зvvсэн бул чулуу мэт байж, байнга
доош нь татах бîëно.
               Бvх удирдагч нар нэг л хэв маягыг баримтлах ёстой гэж ¿¿? Мэдээж хэрэг vгvй. Удирдах арга
барил таны хувь хvний онцлогоос ихээхэн шалтгаална. ¯р ашигтай удирдлагын vй олон хэв маяг
байдаг Зарим манлайлагч нар чимээгvй, даруухан, дуугvй байснаараа маш vр дvнтэй байдаг бол
зарим нь тун ч нийтэч, омголон байдаг. Зарим сайн дарга нар сэтгэлийн хєдлєл єндєртэй, маш их
идэвхтэй, гялалзуур байдаг бол бусад нь тун ч нямбай, хатуу эрэмбэ дарааллыг баримтлапч байдаг.
Амжилтанд хvрсэн шилдэг менежерvvдийн дунд ахимаг насны, ухаалаг, туршлагатай хvмvvс бий
бол бас залуухан, ажил хэрэгч, зоримог байх нь ч тааралдана. Нэг хэсэг нь нийтийн ємнє vг хэлэх
дуртай байдаг бол мєгєє нэг нь олны ємнє гарахдаа сандарч тэвддэг.
Дэлхийд нэртэй зарим нэг манлайлагчдыг санаж тэдний биеэ авч явах арга барил ямар их
ялгаатай болохыг анхаарна уу: Тухайлбал Махатма Ганди /нам дуутай тайван хvн/, Авраам
Линкольн /мелэнхолик маягийн, бодлогошронгуй/, Уинстон Черчилль /хатуу, номхотгошгvй догшин,
бульдог нохой л гэсэн vг/, Маргарет Тэтчер /зєрvvд бас мятрашгvй, "тємєр хатагтай" гэлццэг/,
Мартин Лютер Кинг /уран цэцэн vгтэй, илтгэх чадвартай, бас оргилуун сэтгэлтэй/.
                Хэдийгээр тэдний арга барилууд бvгд єєр єєр байсан ч тэд vр нєлєєтэй, чадварлаг
удирдагч байж чадñан билээ.
                Та єєрийн гэсэн арга маягыг бий болго. Єєр хэн нэгэн болох гэж, бас бусдыí хэв маягыг
дуурайх гэж бvv оролд.
                Удирдлагын vр ашигтай хэв маяг нь таны дотоод хандлагатай зохицон бий болдог. Энэ нь
зєвхєн цорын ганц таных бєгєєд хэн нэг єєр удирдаãчийн арга маягаас огт єєр байх ёстой.
               Хамт олныг vр ашигтай удирдах нь удирдлагын vvрэг болон удирдах арга маяг гэсэн хоёр
хэсгээс бvрднэ. Манлайлагч хvний нэн тvрvvний vvрэг болсон удирдахуйн vvрэг нь компанийн
хєгжлийн талаарх хэтийн тєлєвийг хамт олондоо ойлгомжтой таниулах, энэхvv ирээдvйн тєлºвийг
компани vнэнчээр баримтлан тvvнийг баримжаалан урагшилж эрч хvчтэйгээр биелvvлэх явдал
билээ. Энэ нь удирдахуйн ухааны хамгийн дээд зэргийн шаардлага бºгººд таны удирдах арга
маягаас vл шалтгаалан та vvнийг зайлшгvй биелvvлэх ёстой. Vvргээс ялгаатай нь удирдагч хvн
бvрийн арга хэлбэр давтагдашгvй бєгєєд хосгvй байдаг.  Хэдийгээр удирдагч х¿н болгонд єєрийн
гэсэн цорын ганц хосгvй арга барил байдаг боловч нийтлэг ерєнхий шинж бvхий л vр ашигтай
удирдлагын хэв маягт агуулагдаж байдаг ажээ.
 

Харилцаа: Бидний амьдрал бvхэлдээ харилцаан дээр тогтдог. Õарилцааг бид гэр бvлийн
орчиноосоо олж авсан хvмvvжлээс гадна, сургууль, боловсролын байгууллага, хэвлэл мэдээллийн
хэрэгсэл гэх мэт зvйлсийн нєлєєгєєр олж авсан мэдлэг, мэдрэмжээрээ бий болгон бэхжvvлж,
шаардлагатай бол таслан зогсоож, шинэ харилцааг эхэлж байх хэрэгтэй. Харилцаагаа зєв
жолоодох, хvссэнээрээ байлгахын тулд энэ талаар зохистой мэдлэг чадвартай, єєрєєр хэлвэл
харилцааны эв дvйтэй байх хэрэгтэй.  Харилцааны эрvvл уур амьсгал бий болгох:

Эхний алхам- Илэн далангvй болох Сайн харилцааны тvлхvvр нь хайртай хvнтэйгээ
аминчхан, дотно харилцаа vvсгэх явдал юм. Энэ нь бусдад яриагvй зvйлсээ хуваалцдаг байна гэсэн
vг.

Хоёр дахь алхам -єєрийгєє зєв илэрхийлэх Хэрвээ харилцаа чинь сайн сайхан байгаасай
гэж хvсвэл чи єєрєє сайн харилцагч байх хэрэгтэй. Энэ нь єєрийгєє зєв, тодорхой илэрхийлж чаддаг
байна гэсэн vг. Тухайн vvссэн нєхцєл байдалд тохирсон оновчтой vг хэллэг хэрэглэн санаагаа зєв
ойлгуулах чадварыг харилцааны эв дvй гэдэг. Зєв харилцахад цагийг нь олох гэдэг бас чухал
байдаг. Харилцаж байгаа хvн чинь єєр зvйлд сатаараагvй, анхаарлаа єєрт чинь хандуулсан байх нь
чухал. Тvvнчлэн чи уурлаж vзэн ядах зэргээр сєрєг сэтгэл хєдлєлд автаагvй байх нь чухал
шvv. Бусдын санаа бодлыг урьдчилан таах нь эвгvй байдалд хvргэж болдог. "Чиний тэгэж бодож
байгааг би мэдэж байна, гэхдээ харамсалтай нь би....."гэх мэтээр vргэлжлvvлэх нь хэдийгээр тухайн
хvнийг сайн ойлгодог байсан ч эвгvй байдалд оруулах магадлал ихтэй байдаг. Иймд би гэдэг байр
сууринаас ярин зєвхєн єєрт ямар санагдаж байгаагаа хэлэх нь vр дvнд хvрдэг. Єєрийгєє
илэрхийлэхдээ бодит байдал дээр тулгуурлах нь бас чухал. Энэ нь vvсээд байгаа асуудлыг
eрєнхийлєн ярихын оронд бодит жишээ гарган ярина гэсэн vг.

              Гурав дахь алхам -Сонсож чаддаг байх Харилцаа гэдэг бол хоёр урсгалтай зам л гэсэн vг.
Тэгэхлээр нэг нь санаагаа илэрхийлж байхад нєгєє нь уг санааг хvлээн авч чаддаг байх нь чухал.
Сайн харилцагч байхын тулд сайн сонсогч байх хэрэгтэй. Ярилцаж байгаа хvнээ жинхэнэсээ
сонсоно гэдэг, нєгєє хvнийхээ ярьж байгаа зvйлсийг vнэн сэтгэлээсээ сонирхон, бvрэн дvvрэн
ойлгохыг хичээнэ гэсэн vг. Заримдаа хvмvvс нєгєє хvний хэлж буй зvйлийг гvйцэд сонсохоосоо ємнє
юу хэлэхээ бэлтгэж байдаг тул сайн сонсож чаддаггvй. Энэ нь зєв харилцаа огт биш бєгєєд сайтар
ойлголгvйгээр єгсєн хариулт оносон байх нь ховор. Хvн санаагаа vг яриагаар илэрхийлэхээс гадна
vйл хєдлєл, нvдний харц, дохио зангаа гээд бусад байдлаар ч давхар илэрхийлж байдаг. Тиймээс
ярьж байгаа хvний нvд рvv харж, eр нь анхаарлаа бvрэн хандуулах нь сонсох, ойлгох эв дvйн нэг
чухал хэсэг болно. Хєндлєн жишvv харж суух нь ойлгомжгvй байдлыг vvсгэдэг.

             Дєрєв дэхь алхам -Бодлоготой хариулт єгєх Харилцаж буй хvнээ сайн сонсож, харж улмаар
ойлгосныхоо дараа хvмvvс хариултаа єгдєг. Гэвч хариулт єгєхдєє бодох зvйл их бий. Тухайн хvний
илэрхийлсэн санааг зєв ойлгосон эсэхээ лавлах нь чухал. Ингэхдээ тухайн хvний хэлсэн vгийг
єєрийн ойлгосон байдлаар давтан зєв эсэхийг лавлаж болно. Ингэж лавлах нь яриаг буруу
ойлгосоноо засах боломж олгодог. Харилцааны хамгийн бvдvvлэг алдаа нь тухайн хvний хэлж буй
бодол санааг бvрэн ойлголгvй, уурлаж уцаарлах явдал юм. Зєв харилцааны бас нэг арга нь ярьж
буй хvнийхээ санааг сайшаах явдал юм. 

Нийтэлсэн: Zolzaya_b, Нээгдсэн: 3, Сэтгэгдэл: 0, Жоорло

Хэрхэн сайн удирдагч байж, хүмүүсийг уриалан дуудах вэ?
2010-06-10 11:22:55
Удирдагч гэдэг хэн бүхний хийдэг ажил биш. Удирдагч хүн маш их хариуцлагатай байж, олон
хүмүүст үлгэр дууриал болж байх ёстой байдаг. Тэгвэл хэрхэн сайн удирдагч болох вэ?
1.       Ажилчидадаа хэзээ ч битгий амар бай. Ажилчид тань таныг асуудалд хэрхэн хандах, хэзээ
ажилд ирэх, хэзээ явах зэргийг тань мэдэж байх аваас тэдэнд та нэг их хэцүү хүн биш мэт
сэтгэгдэл төрүүлдэг. Тиймээс аль болох ажилдаа нэг ижил цагт ирэхээ болих хэрэгтэй. Мөн нэг
ижил цагт цайндаа гарах, асуудлыг нэг арга барилаар шийдэх, нэг ижил байдлаар
борлуулалтаа явуулах зэргээс татгалзаж, аль болох ажилчидадаа юу бодох болон юу хийхээ
бүү мэдэгдэж бай.
2.       Хүнийг сайн сонсдог байх ба хүнтэй зөв харилцдаг байх. Та хэн нэгэнд хүсэлт гаргахад за гэж
хэлчихээд түүнийгээ биелүүлэхгүй бол та яах вэ? Та ийм зүйлтэй нэг бус удаа учирч байсан
байх. Энэ нь тухайн хүний итгэлийг алдаад зогсохгүй идэвхгүй болгодог байна. Тиймээс хүнд
хийж чадна гэсэн зүйлээ л хэлж байх хэрэгтэй ба хүний хүсэлтийг ойлгож, тусалж байх нь сайн
удирдагч хүний шинж болж байдаг. Хэрвээ ажилчид тань тандээр тохиолдоод буй асуудлаа
шийдүүлэхээр ирэхээ  больсон бол та удирдагч байхаа больсон гэсэн үг.
3.       Эрч хүчтэй байх. Алтны дэргэдэх гууль шарлана гэж үг байдаг. Үүнтэй адил хүмүүс хүртэл эрч
хүчтэй хүний хажууд байхаараа адилхан эрч хүчтэй болж хувирдаг байна. Мөн удирдагчид
зарим үед ажилчидаа хэцүү даалгавар, ажилдээр ажиллаж байх үед нь урам зориг өгж байх
хэрэгтэй байдаг.
Ямар ч тохиолдолд том жижиг  асуудал гарч ирсэн үед удирдагч хүн тайван байх хэрэгтэй
байдаг. Яагаад гэвэл ажилчид асуудал гарч ирсэн үед бүгд л удирдагчаа харж юу хийхийг нь
хүлээж суудаг. Тэр үед удирдагч хүн өөрөө  яахаа мэдэхгүй болох аваас хэн шийдвэр гаргах
юм бэ? Энэ үед та асуудлыг тайвнаар хүлээн авж, гарцыг хайх хэрэгтэй. Харин үүний оронд “
бүх юм баларлаа” гэж орилж буй удирдагчийн доор байгаа хүмүүс байдлыг хэрхэн хүлээн авах
нь тодорхой юм.
4.       Ажилчидыхаа ажлыг сайн мэдэж байх ёстой. Байгууллага дотор тань байгаа ажилчидын хийж
буй ажлын мөн чанар болон хийгдэх ажлын нь талаар мэдэж байх ёстой. Ингэж байж та
ажилчидадаа ямар шалгуур тавих ёстой, ба тэдэнд гарч буй асуудлуудыг ойлгоход маш амар
байх болно. Мөн хэн нэгэн ажлаасаа гарах эсвэл өвчтэй үед нь та орлон ажиллагч авчрах
боллоо гэхэд  тухайн хүний ажлыг сайн мэдэхгүй бол хэрхэн тухайн хүнийг сонгож орлуулах
юм бэ?
 5.       Та өөртөө өдөр бүр дараах үгнүүдийг хэлж байх ёстой. Энэ бол БИ БҮГДИЙГ ХИЙЖ ЧАДНА
гэсэн 4 үг юм. Удирдагч хүн үргэлж шинэ санаа, шинэ нөхцөл байдал, шинэ боломжуудыг маш
хурдан хүлээн авж, түүнд зохицож чаддаг байх хэрэгтэй.
6.       Хийсэн болон хийж буй үйлдэлдээ хариуцлага хүлээх ёстой ба тийм чадвартай байх ёстой.
7.       Бусдын гаргасан амжилтыг хүлээн зөвшөөрч, тэмдэглэдэг байх.
8.       Эрсдэл гаргаж чаддаг байх. Удирдагч хүн одоогийн зах зээлийн нийгэмд эрсдэл гаргаж
чаддаг байх ёстой юм.
9.       Бусдыг итгэж үнэмшүүлж чаддаг байх ёстой. Бусдад өөрсдийх нь чадварыг нь итгэж
үнэмшүүлэх.
10.    Сайн удирдагчид өөр өөр хүмүүсийг нэг арга барилаар удирдана гэж бараг байдаггүй. Тэд өөр
өөр хүмүүсийг сайнаар хүлээн авж, хүн бүрд таарсан арга барилаар таарах ажлыг нь сайн
хийлгүүлж чаддаг.
11.     Хүмүүс хүнээр хүндэтгүүлэхийг маш их хүсэж байдаг. Тэгвэл удирдагч хүмүүс  ажилчид болон
хүмүүсийг маш их хүндэтгэж харьцдаг. Энэ нь хүмүүсийг дагуулах нэг шинж чанар нь байдаг.
12.    Сайн удирдагчид хүнд мэдлэгээ дамжуулж, хүмүүст сайн багш болж чаддаг. Мөн удирдагч хүн
хүнд итгэж чаддаг байх ёстой.
13.    Сайн удирдагч байх гол зүйл бол та өөрийн гэсэн чанга зарчимтай байх ёстой. Зарчимгүй хүн
хэзээ ч удирдагч болохгүй гэсэн үг байдаг.
14.    Удирдагч хүн шудрага байх ёстой.
15.    Удирдагч хүн ажлаа сайн мэдэж, байгууллагыхаа зорилгыг зөв тодорхойлж, түүнийхээ төлөө
бүх хүчээ зориулах ёстой.Удирдагч хүнд хамгийн гол зүйл нь хүмүүс. Хүмүүсийг хэрхэн
удирдаж, хэрхэн ажлыг нь сайн хийлгүүлэх вэ гэдэг удирдагч хүний гол асуудал болдог.

Лидер гэж хэн бэ?

2010-06-10 10:47:29
       Лидер хvн гэж хэн бэ? Тэд ямар шинжтэй вэ? Амжилттай яваа удирдагчдад анализ хийхэд
бvлгийн сэтгэлзvй гэж юу болох бvлгийн гишvvд хэрхэн нелеелдег талаар ойлголттой байх хэрэгтэй.
      Бусдыг удирдан, манлайлахын тулд бусад хvмvvст ямар нэгэн байдлаараа хэрэгтэй, мэдлэг
боловсролтой, хvлээн зевшеерегдсен байх хэрэгтэй. Лидер еерийн vйлдлээ зевеер еерчилж чадвал
тухайн vйл хедлел нь бvлгийн сэтгэл хедлел, хvлээн авах байдалд нелеелдег байна.
       Лидер хvн ямар дvрэм баримтëàõ âý? ãýõýýð: 
1. Сайн vлгэр жишээ бол. Хэрэв таны ажлын дадал зуршил сайн бол, тэднийх ч мен адил сайн байх
болно.
2. ªºрийн хvмvvст нºхцºл байдал болон удирдлагын санаа бодлын талаар мэдээлэл ºгч бай. Ажилчид
хийж байгаа зvйлийнхээ талаар мэдэхийг хvсдэг.
3. Ажиллагсаддаа компанийн хºгжил дэвшил болон тvvнд тэдний vзvvлсэн нºлººг мэдэгдэж бай.
Гэхдээ тэдний санааг зовоох зvйлийн талаар мэдэгдэх хэрэггvй.
4. Хvмvvсээс зºвлºгºº ав. Таны гаргасан шийдвэрийн талаар ямар бодолтой байгааг хэлvvлж бай.
 
Хvн бvрийн бодол санааг дэмж.
5. Ажиллагсдаа байнга дэмждэг гэдгээ тэдэнд ойлгуул.
6. Тушаал ºгºх хэрэггvй. Зºвлº, чиглvvл, хvс.
7. Дvрэм журмыг бус ур чадварыг анхаар. Хvнд тухайн ажлыг хийх боломж олго.
8. Зохих ёсоор vнэлж, хvндэтгэ.
9. Олны дунд магт.
10. Шvvмжлэхдээ ганцааранг нь байхад хэл.
11. Бvтээлчээр шvvмжлэ. Алдаагаа дахин давтахаас сэргийлэх алхмуудыг зааж зºвлº.
12. Бусдын шинэ санаа, санаачилгын талаар харилцан ярилцаж, дэмжиж бай.

       Лидер хүн ямар байх ёстой бэ? Хүмүүс таны шинж чанарыг үнэлэхээс илүүтэй таны хэн бэ
гэдгийг юу хийж байгаагаар чинь үнэлэнэ. Үүгээр тэд таныг хүндэтгэж болох, итгэж болох хүн үү үгүй
юу гэдгийг аль эсвэл эрх мэдэл албан тушаалаа өөрийнхөө төлөө ашиглан өөрөө сайхан
харагдахыг хичээгч хүн байна уу гэдгийг ялгана.
       Сайн лидер бол төрдөггүй бий болдог. Хэрвээ таньд хүсэл зориг, тэвчээр хатуужил, нөр их
хөдөлмөр байвал та ч гэсэн сайн лидер болж чадна. Энэ бол хэзээ ч дуусашгүй процесс юм. Тухайн
хүнээс өөрөө өөрийгөө боловсруулах туршлага, сургалт шаардсан процесс юм.
1.   Чадвар: Удирдагч хүний хувьд та ажлаа маш сайн мэддэг байх хэрэгтэй. Хүмүүс тань юугаа яаж
хийх ёстойг та маш сайн мэддэг байх.

2.   Хариуцлагыг бий болгох болон хариуцлагыг үүрэх: Удирдаж буй байгууллага болон бүлгээ шинэ
өндөрлөгт хүргэх арга замыг байнга хайдаг. Эрт орой хэзээ нэгэн цагт буруу зүйл хийвэл бусдыг
буруутгах хэрэггүй. Нөхцөл байдалд дүгнэлт хийх. Зөв арга хэмжээ авч дараагийн тулгамдаж буй
асуудалруу орох хэрэгтэй.

3.   Цагаа олсон шийдвэрийг зоригтойгоор гаргах: Асуудлыг шийдвэрлэх шийдвэр гаргах,
төлөвлөгөө боловсруулах, зөв механизмыг бий болгох хэрэгтэй.

4.   Үлгэр жишээ: Бусдад даган дуурайх үлгэр жишээ, манлайлагч байх. Таныг дагалдагч болон
ажилчид чинь зөвхөн өөрөөс чинь юу хийх ёстойг сонсохоор зогсохгүй таныг хардаг. “Өөрчлөхийг
хүсч байгаа өөрчлөлт нь бид өөрсдөө болох ёстой” “We must become the change we want to see” 
Махатма Ганди

5.   Хүмүүсээ сайн таньж мэдэх: Тэдний сайн сайхны төлөө үйлчил.

6.   Хүмүүсээ мэдээллээр хангах: Хүмүүсийнхээ хариуцлагатай байдлыг хөгжүүлэх. Хүмүүст

ноогдуулж буй үүрэг хариуцлагыг сайн ойлгуулах, хянан шалгах, үүрэг хариуцлага нь ойлгомжтой
байх ба хянан шалгагдахаар, мөн биелэгдэхээр байх ёстой. Сайн харилцаа бол энэ хариуцлагын
гол түлхүүр юм.

7.   Хүмүүсээ баг болгон сургах: Хэдийгээр удирдагч хэмээн нэрлэгддэг хүмүүс тухайн байгууллага,
групп хэсгээ баг гэж хэлэх дуртай ч тэр нь жинхэнээсээ баг байдаггүй. Харин нэгэн зүйлийг хийж буй
хэсэг бүлэг хүмүүс байдаг. Харин байгууллагынхаа бүрэн дүүрэн чадварыг ашиглах, багаар
ажиллах соёл, энергийг бий болгож байж гэмээнэ байгууллагынхаа хүчин чадлыг, хүмүүсийн хувь
хүний болоод багийн гишүүнийх нь хувьд  бүхий л потенциалыг нь бүрэн дүүрэн ашиглаж чадна.
Нийтэлсэн: Zolzaya_b, Нээгдсэн: 0, Сэтгэгдэл: 0, Жоорло
Удирдагч хvны 11 нууц
2010-06-10 10:44:20
1. Зоримог бєгєєд шийдэмгий зан нь єєрєє єєрийгєє ба амьдралаа зориулсан ажил хэргээ
мэдсэн мэдлэгт тулгуурладаг. Хулчгар, итгэдэггvй удирдагчийн удирдлагад ажиллах нэг ч гvйцэтгэгч
хvнийг олохгvй байх . Ухаалаг гvйцэтгэгч хvн тийм удирдагчийг удаан тэсвэрлэхгvй. 
2. Єєрийгєє хянах. Єєрийгєє хянадаггvй хvн бусдыг ч хянаж чадахгvй. Єєрийгєє хянах нь ухааныхаа
хэрээр удирдагчийг дууриахыг эрмэлздэг гvйцэтгэгчдийн хувьд сайхан жишээ болдог.
3. Шударга ёсыг соргог мэдрэх. Удирдагч хvн ийм мэдрэмж муутай бол захирагдагсдын хvндэтгэл
хvлээхгvй бєгєєд захирах ёс суртахууны эрхээ алддаг. 
4. Шийдвэр нарийн тодорхой байх. Шийдвэр гарахдаа гуйвж дайвдаг хvн єєртєє итгэдэггvйг
харуулдаг, улмаар амжилттай удирдаж чаддаггvй.
5. Тєлєвлєгєє тодорхой байх. Амжилттай ажиллаж буй удирдагч ажлаа тєлєвлєж,  
тєлєвлєгєєнийхєє дагуу ажилладаг. Тодорхой бєгєєд практик дээр биелэх тєлєвлєгєєгvй ажилладаг
удирдагч дарвуул, жолоогvй далбаат онгоц шиг урсгал даган хєвдєг. Эрт орой алин боловч нэгэн
цагт хад мєргєдєг. 
6. "Илvv цаг" ажиллаж дадах. Удирдагч єєртєє сайн дураараа оногдуулсан vvрэг бол
захирагдагсдаасаа шаарддагаас илvv их ажиллахад бэлэн байх явдал мєн.
7. Бие хvний нvдэнд дулаахан харагдах байдал. Хааш яаш, салан задгай байвал та хэзээ ч
амжилтад хvрэхгvй. Удирдагч байх нь єєрийгєє хvндэтгэхийг шаарддаг. Єєрийгєє болон нэр тєрєє
боддоггvй удирдагчийг гvйцэтгэх ажилтнууд хvндэтгэхээ больдог. 
8. Єрєвдєх ба ойлгох. Сайн удирдагч захирагдагсдын тєлєє сэтгэл зовж, тэдэнтэй хэзээ ямагт
зєвшилд хvрч чаддаг, тvvнээс гадна тэдэнд тулгарсан асуудлыг ойлгодог байх ёстой. 
9. Ажил тєрлєє ба нєхцєл байдлыг сайтар мэдэх. Удирдагч хvн ажил хэргээ таван хуруу шигээ мэдэж
байдаг. 
10. Бvх хариуцлагыг єєртєє авахад бэлэн байх. Амжилттай ажиллаж буй удирдагч хvн
захирагдагсдынхаа гаргасан алдаа, эндлийн хариуцлагыг єєртєє хvлээхэд бэлэн байх ёстой.
Хариуцлагыг бусдад тохох, булзахыг оролдогч хvн гол тєлєв єндєр албан тушаалд удаан тогтож
чаддаггvй. Захирагдагсдынх нь дотроос хэн нэг нь алдаа гаргаж мэдлэггvйгээ харуулбал удирдагч
хvн энэ бол тvvний алдаа, тvvний хувийн мэдлэггvй байдал мєн гэж vзэх ёстой. 
11. Хамтран ажиллах. Удирдагч хvн хамтын чармайлтын зарчмыг ойлгож хэрэглэх, захирагдагсдад
хамтран ажиллах чадвартай болгон хvмvvжvvлэх ёстой. Удирдан жолоодохын тул эрч хvч хэрэгтэй,
тvvнийг хамтын ажиллагаа єгдєг.

Хvн удирдахын тулд та ямар байх ёстой вэ?

2010-06-10 10:37:35

         Манайхан дарга болох дуртай ч дарга хvн ямар байх ёстойг сайн мэддэггvйгээс алддаг гэдэг.
Тиймээс удирдах ажил хийж буй хvмvvст байвал зохих шинжvvдийг танд зориулъя.

-Харилцааны соёл эзэмшсэн байх.

Ямар ч албан тушаалын хvнтэй эелдэгээр ярилцаж, ижил тvвшинд харьцах. Энэ нь таны хэр
боловсролтой, хvнийг хэрхэн хvндэлж чаддагаа харуулах боломж бєгєєд амжилтын нэг vндэс юм.

-Хамт олноо удирдан зохион байгуулж, тэднийг ойлгож, сонсдог байх.

Хамтран ажиллаж байгаа хvмvvсийнхээ хэнтэй юуны тухай, ямар сэдвээр ярихаа мэддэг байх нь
тухайн хvнийг єєртєє татаж ажил хэргээ явуулахад дєхємтэй. Ярьж байгаа хvнийхээ vнэ хvндтэйг
ухамсарлан хvндэлж буйгаа цаг ямагт итгvvлж, тvvнд чин сэтгэлээсээ хандан, vгийг нь сонсож,
бусдын санаа бодол хvсэл эрмэлзлийг ойлгож ханд.

-Бусдад vлгэр, дууриал vзvvлж чаддаг байх.

Та бусдын нvдэнд vргэлж ил байдгаа санагтун. Таны биеэ авч явж байгаа байдал, хувцаслалт,
хvнтэй харьцаж байгаа байдал, зарчимч эсэх, ажилдаа хэр нягт нямбай хандаж байгаа, цаг
баримталдаг эсэхийг тань хамт ажил эрхэлдэг хvмvvсээс тань гадна хєндлєнгийн хvмvvс ч гэсэн
ажиглан харж байдгийг мэдэхэд илvvдэхгvй.

-Єєрийн бурууг шударгаар хvлээн зєвшєєрч, залруулж чаддаг байх.

Хэрэв таны буруу бол тэр дор нь алдаагаа хvлээх хэрэгтэй. Энэ арга нь vр дvнтэй бєгєєд зарим
тохиолдолд буруутайгаа хvлээн зєвшєєрєх нь єєрийгєє хамгаалахаасаа хамаагvй илvv тааламжтай
байдаг. Та алдаагаа ухамсарлан, тvvнийгээ засаж чадсанаар бусад хvмvvс vнэлэх болно.

-Эрхэлж байгаа ажилтайгаа холбогдох шаардлагатай зvйлvvдийг мэддэг байх.

Шинэ мэдээ мэдээллийг тогтмол авч, мэдээллээс хоцрохгvй байх, єєрийн хийж байгаа ажиллаж
байгаа салбартаа хуулийн онолын болон практик мэдлэгтэй байх.
 -Гадаад хэлний мэдлэгтэй байх.
Та гадаадын зочин тєлєєлєгчидтэй харилцахдаа орчуулагч ажиллуулж болох боловч, энэ нь таны
мєнгийг vрсэн хэрэг болно. Иймээс гадаад хэлний мэдлэгтэй байснаар мєнгєє хэмнээд зогсохгvй
ажил хэрэг хамтран явуулж байгаа ажил хэргийн тvншдээ ч vнэлэгдэх болно. Танд байгаа мэдлэгийг
хэн ч, хэзээ ч vл авч чадна.

-Инээмсэглэж бай.
Хуурамч инээмсэглэлд хэн ч хууртахгvй. Албадсан инээмсэглэл зєвхєн гомдол тєрvvлнэ. Жинхэнэ
инээмсэглэл таны сэтгэлд гэгээ татуулах болно. Хэрэв хvмvvс тантай уулзахдаа сэтгэл ханамжтай
байгаасай гэж хvсвэл та тэдэнтэй уулзахдаа баяр хєєрєє илэрхийлж байх ёстой. Инээмсэглэл нь vнэ
тєлбєргvй атлаа ихийг бvтээдэг. Инээмсэглэл нь авч байгаа хvнийг баяжуулдаг атлаа єгч байгааг нь
vгvйрvvлдэггvй. Тэрээр хоромхон зуур болж єнгєрєх боловч, заримдаа насан туршид мартагддаггvй.

-Задлан шинжилж, дvгнэлт хийх чадвартай байх.

Аливаа мэдээлэлд бодитой, vнэн зєв vнэлэлт єгч чаддаг байх нь удирдагч хvний нэг гол шинж юм.

-Зохион байгуулалт, vvрэг хуваарилалтыг чадварлаг гvйцэтгэдэг байх.

Та єєрийн захиргаанд байгаа албан тушаалтнуудад ажил vvргийн хуваарилалтыг хэрхэн
хуваарилна, тэр чинээгээр таны ажил урагштай байдаг. "Ухаангvй ноёнд урагшгvй албат" гэгчээр
байх нь таны ажлын амжилтад сєргєєр нєлєєлнє.

-Гvйцэтгэлийг хянан шалгаж чаддаг байх.

Хэн юу хийснээр хєдєлмєрийг vнэлдэг єнєє vед хvний хєдєлмєрийг сайтар vнэлж, урамшуулж
чаддаг байх нь зайлшгvй чухал.

60-30-10 гэсэн харьцааг удирдлага болго

Пү, 10/22/2009 - 19:37-нд admin хадгалсан.
Tags:

 Small and Medium Entreprise

 Монгол

Жижиг бизнес эрхлэгч нь өөрийнхөө ажлын цагийг 30 болгоод 60-д 10-ыг харьцуулсан маягаар
зохион байгуулах хэрэгтэй. Үүнд, доорхи маягаар хуваарилбал зүгээр болов уу гэж бодож байна.
1.     Бизнесийн удирдлага – Худалдаа болоод маркетингд ажлын цагийнхаа 60 хувийг зориул.
Харин 30 хувийг нь бүтээгдэхүүнээ үйлдвэрлэх болон үйлчилгээ үзүүлэхэд зарцуулах
хэрэгтэй. Тэгвэл удирдлага болон захиргаа аж ахуйн ажилд үндсэн 10 хувийг зарцуулж
таарна шүү дээ. Тиймээс ажлынхаа дарааллыг худалдах, үйлдвэрлэх, удирдах гэсэн
маягаар зохион байгуул.
2.     Худалдаа – Худалдаа арилжаанд зориулж байгаа ажлын цагийнхаа 60 хувийг та хуучин
хэрэглэгчдээ тогтоон барихад зориулаарай. Харин 30 хувийг ойрын үед татах санаатай
байгаа хэрэглэгчиддээ зарцуул. 10 хувийг алс ирээдүйд үйлчилгээндээ хамруулахаар
төлөвлөж буй хүмүүстээ зориулахаар төлөвлөх хэрэгтэй.
Ингэхэд та ажлынхаа 60 хувийг маркетинг ба худалдаа арилжаа, мөн үүнд зориулж гаргах цагийнхаа
60 хувийг хэрэглэгчиддээ зориулах юм бол нийт 36 хувийг (60%-ийг х 60% нь) хэрэглэгчидтэйгээ хийх
ярилцлага, уулзалт, захидал харилцаа зэрэгт зарцуул. Ингэснээр таны мөнгөний авдар үргэлж
зоосоор жингэнэж байх болно. Яагаад гэхээр жижиг бизнес эрхлэгчийн ажлын долоо хоног
ойролцоогоор 60 цаг байдаг. Тийм болохоор хэрэглэгч үйлчлүүлэгчидтэйгээ долоо хоногт 22 цаг
ажиллана гэсэн үг.
3.     Сургалт – Ажлын цагийнхаа 60 хувийг сургалтанд зориул. Тэгэхдээ өөрийнхөө болоод
компанийхаа давуутай талыг улам хөгжүүлэхэд энэ цагийг зарцуулах хэрэгтэй. Харин 30
хувийг шинэ санаа, оноо өгөхөд зарцуул. Үлдсэн 10 хувийг өөрсдийнхөө дутагдал
доголдолд зориулаарай.
Хэрвээ та ажлынхаа зарим өдрийг өөрийнхөө ажилтнуудад зориулдаг бол түүнээсээ ядахдаа л 15
минутыг өдөр бүр тэдний сургалтанд зарцуулж байгаарай. Ман та ганц гишүүнтэй компанийн цорын
ганц гишүүн бол 15 минутыг заавал өөрийгөө хөгжүүлэхэд зарцуул.
Ер нь өдөрт 15 минут гэдэг чинь жилд 400 цаг гэсэн үг. Энэ 400 цагийн 60 хувьд буюу 240 цагийг яг
өөрөө өөрийнхөө авъяас мэдлэгт зориулж байна гэдэг чинь зах зээл дээр өөрийнхөө өрсөлдөх
чадварыг нэмэгдүүлж байна гэсэн үг. Ингэснээр таны өөртөө оруулсан энэхүү өвөрмөц хөрөнгө
оруулалт тун удахгүй өртгөө нөхнө гэдэгт бүү эргэлзээрэй.
4.     Хүмүүжил – Хүмүүстэйгээ ажил дээр хамт өнгөрөөж байгаа нийт хугацааныхаа 60 хувийг
хамгийн том гэж үзэж буй “одууд”-даа зориул. 30 хувийг оюун ухаан, сэтгэх чадвар өндөр
ажилчиддаа зарцуулж үлдсэн 10 хувийг жаахан хайнгадуухан ажилладаг хүмүүстээ
зарцуулаарай. Түүнээс биш нэг их ардчилагч болох гээд бүх цагаа бүгдэд нь адилхан
хуваарилчихаж болохгүй. Хамгийн эхний ээлжинд тэрхүү байнга манлайлж явдаг
хүмүүстэйгээ ажиллах хэрэгтэй гэдгийг бүү март.
Та бүхэн мөнгө хадгалдаг шигээ, мөнгийг хэмнэдэг шигээ цаг хугацааг бас хадгалж, хэмнэ.
Хөрөнгө оруулалтын ганц алтан дүрэм нь юуг ч хаяж гээхгүй байх явдал. Өөрөөр хэлбэл,
хэрэглэгчээ алдахгүйн тулд цаг хугацааны хөрөнгө оруулалт хийж байна гэсэн үг.
            Хэрвээ танд сонголт байгаа бол ашигтай ажиллаж буй компанид мөнгөө байршуул.
Харин дөнгөж өдөр, шөнөө аргацааж буй компанид тэгж азаа үзэх хэрэггүй байх. Ер нь юу
юунаас илүү хамгийн чадварлаг ажилчин, бас ирээдүйтэй гэсэн хүмүүстээ цаг гаргаж
зарцуул. Тэднийхээ хамгийн хүчтэй талын сайн хөгжүүл. Аль болохоор улам мэргэшүүлэхийг
чармай.
60-30-10 хэмээх алтан дүрэм нь эцсийн эцэст янз бүрийн активуудыг хооронд нь хуваах
хамгийн үр дүнтэй системийн нэг билээ. Тийм болохоор үүнийг өөрийнхөө ажил төрөлд
заавал авч хэрэгжүүлээрэй.
Эх сурвалж: Жеффри Ж.Фокс “Жижиг бизнесээр баяжих ухаан” номноос
11 төрлийн дарга. Тэдэнтэй хэрхэн харилцах вэ?
2010-06-11 15:11:28
Ажлын байран дээр даргын хандлага танд маш чухал. Тэдний үг хэл, хачин зан авир нь çàðèì
òîõèîëäîëä таныг төөрөгдөлд оруулдаг. Тèéìýýñ доорхи зүйлсийг уншсанаар тэдэнтэй хэрхэн харилцах
мэдэх болно.
1. Робот:
Шинж тэмдэг: Хоосон ширээ, гэр бүлийн зураг байхгүй.
Тэдний үйлдэл: Мөнхийн бизнес. Энэ бол робот. Түүнийг хүн биш гэж байгаа юм биш л дээ. Гэхдээ
тэр хошин зан, сэтгэл хөдлөлд дургүй. Тэр таныг зүгээр ажлаа хийхийг тань л хүснэ.
Хэрхэн түүнòýé õàðèëöàõ вэ: Хэцүү санагдаж болох ч та өөрийн сэтгэл хөдлөлөө хаяж, даргынхаа
цагийн хуваарийг ягштал дагах хэрэгтэй. Сайн талыг нь дурдвал тэр танд зарчимч, үр бүтээлтэй
байхыг зааж өгнө.
2. Зөөлөн дарга
Шинж тэмдэг: 2дох боломж
Тэдний үйлдэл: Тэд ажилчидадаа ажиллах орчиныг нь бүрдүүлэхийг хүсдэг ба эцэст нь ажилчидын
хувьд өсөж дэвжихэд хүнд болж, хий зугаалагсад хожидог. Заримдаа дарга нарт хатуу шийдвэр
гаргах шаардлага тулгардаг. Гэтэл тэд ийм зүйлийг бараг мэддэггүй.
Хэрхэн түүнòýé õàðèëöàõ вэ: Итгэлийг нь алдахгүй байх. Заримдаа тэдний өмнөөс ажилчидаа
удирдаж, шийтгэлийг нь оноож бай.
3. Зальтай
Шинж тэмдэг: Худал амлалтууд
Тэдний үйлдэл: Тэд танд нэг зүйл амлаад, оронд нь өөр зүйлийг өгөх болно. Тэд танд ч юу ч хэлж
болно. Цалингын нэмэгдэл? Идэвхжүүлэх ажиллагаа? Чөлөө? Мэдээж танд хүссэнийг тань өгнө.
Гэхдээ та нэмэлт ажил авах ёстой.
Хэрхэн түүнòýé õàðèëöàõ вэ: Түүний өгсөн хүнд, ярвигтай ажлуудыг нь хий. Энэ нь таныг хол
аваачиж чадна. Гэхдээ хэзээ ч түүний хэлж буй зүйлд бүү итгэ. Хэрвээ тэр ямар нэг зүйл танд
амлавал түүнийг нь цаасандээр буулгуулж ав. Тэгсэн цагт та хэлсэн зүйлийг нь өөрт нь хэлж болох
юм.
4. Нууцлагдмал
Шинж тэмдэг: Хаалттай хаалга, “Оффисдоо байхгүй “гэсэн бичиг
Тэдний үйлдэл: Хэн мэдэх вэ? Тэр бизнес уулзалт, хаалттай уулзалт .... ер нь юу ч хийж болно. Юу ч
болсон бай, та өөрийн ширээний ард суугаад асуудлуудыг өөрөө шийдвэрлэх болно. Танд тэр ямар
нэг тусламж, заавар өгөхгүй. Харасалтай нь байдал буруу тийш эргэвэл та хэргийн эзэн болно. 
Хэрхэн түүнòýé õàðèëöàõ вэ: Түүнийг хүлээгээд түүнд цаг зав олго. Та маш тэвчээртэй зан гаргах нь
чухал. Эцэст нь та түүний зан чанарыг олж харна.
5. Хорт могой
Шинж тэмдэг: Хоёрдмол утгатай магтаалын үгс, хуурамч инээмсэглэл
Тэдний үйлдэл: Тэр маш хорон үгтэй. Тэр танаас “ Чи жирэмсэн юм уу? Өө, үгүй юм байна. Чи зүгээр
таргалчихсан юм уу даа? “ , “ Аан, чи Excel сурж байгаамаа даа? “ гэх мэт маш хорон үг хэрэглэх
зэргээр таны өөрт итгэх итгэлийг унтраадаг. Та ямар ч өөгүй байсан ч тэр танаас төвөггүйхэн өө олж
харна. 
Хэрхэн түүнòýé õàðèëöàõ  вэ: Хорт могойнуудыг ажилчидаа хайрладаг гэж бараг сонсоогүй учир та
зүгээр л зайгаа бариад байж байсан нь дээр. Өөрийн мэдрэмжээ өөртөө хадгалаад, өөрийнхөө
тухай мэдээллийг түүнд их өгөөд хэрэггүй. Учир нь тэр таны эмзэг сэдвийг мэдэхгүй бол таныг
хэрхэн гомдоохоо мэдэхгүй шүү дээ.
6. Найз
Шинж тэмдэг: Бэйсболын малгай
Тэдний үйлдэл: Тэр таны дарга бус, найз тань байхыг хүснэ. Таны хувьд шийтгэл гэвэл түүний
утгагүй онигоонд инээх.
Хэрхэн түүнòýé õàðèëöàõ вэ: Мэдээж түүний онигоонуудад нь инээх хэрэгтэй. Гэхдээ түүний тавьсан
урилга болгоныг нь хүлээж аваад байлгүй заримдаа ч гэсэн үгүй гэж хэлэх хэрэгтэй. Энэ нь түүнийг
танд дургүй болгохгүй юм. Харин таны даргатайгаа харьцах урт хугацааны явцад тус болно.
7. Гайхамшиг
Шинж тэмдэг: Ажлын байр тань таных юм шиг санагдаж, танд гайхалтай мэйлүүд ирдэг. 
Тэдний үйлдэл: Тэд бол жинхэнэ мөрөөдлийн дарга. Хөгжилтэй, ажилчидадаа дэмжлэг үзүүлж,
гайхалтай уур амьсгалыг бүрдүүлдэг. Тэр хэлсэнээ хийж, харин танд өгж буй хүндхэн ажлуудыг танд
тоглоом мэт ойлгуулж чаддаг. Та ажлын өдрийн дараа байнга сэтгэл хангалуун байдаг. Гэхдээ биеэ
тоож болохгүй шүү.
Õýðõýí түүнòýé õàðèëöàõ вэ: Хийх ёстой ажлаа сайн хий. Тэр таны ажилд байнга оролцоод байхгүй
тул та өөрийгөө хэр зэрэг ажиллаж чадахаа харах боломжтой юм.
8. Мангас
Шинж тэмдэг: Кофены аяга шидэх, муухай аашлах
Тэдний үйлдэл : Тэр таны амьдралыг там болгоно. Тэр үүндээ гарамгай нэгэн. Хамт ажиллагсадын
чинь хажууд танруу орилж хашгирч, зандран загинана.
Õýðõýí түүнòýé õàðèëöàõ вэ: Харамсалтай нь түүнд таалагдана гэдэг бараг боломжгүй. Тэрнээс та
ажлаасаа гарах эсвэл зүгээр л нөхцөл байдалд дасах хэрэгтэй.
9. Тооны мэргэжилтэн
Шинж тэмдэг: Excel дээр чадварлаг ажиллаж, тооны машиныг байнга хэрэглэдэг
Тэдний үйлдэл : Түүний статистик тоо мэдээ гаргах чадвар үнэхээр сайн. Тэр ажилчидынхаа бүтээлч
байдлыг байнга хянадаг ба таны бүтээмж бага зэрэг буурахад л тэр танд лекц уншиж эхэлнэ. 
Õэрхэн түүнòýé õàðèëöàõ вэ: Түүнд ойлгомжтой мэдээлэл өг. Өөрөөр хэлбэл энэ нь тоо хэмжээ. Та
өөрийн ур чадвараа санхүүгийн тайлангаараа л харуулах болно.
10. Шинийг санаачлагч
Шинж тэмдэг: Шинийг санаачлагч, бизнесийн сэтгүүлүүдийг алгасахгүй уншдаг
Тэдний үйлдэл: Шинийг санаачлагч байнга шинэ санаануудыг гаргаж, түүнийгээ биелүүлэх гэж
үхтэлээ ажиллана. Хамгийн гол нь та тэр санааг нь хэрэгжүүлэгч нэгэн тул танд ажлаас өөр
амьдрал байдаг гэдгийг тэр тоохгүй. Таныг ажлаар дарна.
Õýðõýí түүнòýé õàðèëöàõ  вэ: Сайн ажилла. Гэхдээ даргадаа танд өөр бас амьдрал байдаг гэдгээ
тайлбарлаж ойлгуул. Түүнээс гэр бүлийнх нь талаар болоод, амралтын өдрүүдээ хэрхэн өнгөрөөсөн
болохыг нь асуу. Тэгээд танд бас амралт чөлөөт цагаар хийх зүйлс байдаг гэдгээ хэл.
11. Олон зантан
Шинж тэмдэг: Нарийн зүйлсэд анхаарал их хандуулдаг, шүүмж их хэлдэг, цаг зав ихтэй 
Тэдний үйлдэл : Тэд таны ажлыг цаг минут тутамд хянахыг хүснэ. Таны хийсэн бүхэн түүний сэтгэлд
хүрэхгүй. Та шинийг санаачлахаасаа илүүтэйгээр ихэнх хугацаанд өөртөө эргэлзсээр цагийг
өнгөрөөнө.
Õýðõýí түүнòýé õàðèëöàõ  вэ: Даргынхаа хэлсэн болгоныг биелүүлэхийн оронд өөрөө өөртөө
стандартыг тогтоо. Өөрийн хийсэн ажил нэг бүрээ сайн мэдэж, өөрийгөө хамгаалах зүйлсийг ямагт
бодсон байх шаардлагатай. Тэр цагт та түүний ярвигтай асуултуудад барьц алдахгүй.
Харилцаанд нөлөөлдөг хүчин зүйлс
2010-06-11 15:03:45
ªнөөгийн хүмүүст эрч хүч, урам зориг хайрласан үгс èõýýð хэрэгтэй байдаг. Хóâü õүнийг,
багийг илүү их дэмжсэн, ажиллах хүчийг нь нэмсэн, хөгжүүлсэн үгс… Хүний дотоод ертөнцийг
хүчлэн сэтгэлийн тэмүүллийг нь гаргаж өгсөн үгс… “Үүнийг хэн хийх вэ?” гэхэд “Би хийе” гэдэг хүн
бий болгодог үгс… үе болгон нь хүнийг нь уриалан дуудсан тийм үгс л хүнд эрч хүч, урам зориг
хайрлана. Эдгээр үгсийг уг нь бид бүгд л сайн мэддэг, сонсдог боловч ихэнхдээ хэрэглэдэггүй. Ийм
сайхан үгсийг хэрэв та ханиасаа, даргаасаа, найзаасаа хамт олноосоо сонсвол танд мэдээж урам
зориг, эрч хүч орно биз дээ. Гэтэл бид яагаад ийм сайхан үгсийг хүмүүст зориулж хэлдэггүй билээ?
Та энэ бүхнийг хэлэхэд ярьж байгаа хүнд тань маш их эрч хүч энерги бий болох бөгөөд ингэснээс та
ч тэр хүн ч эх орон тань ч хөгжинө. Тиймээс та доорх үгсийг харамгүй хэлэх хэрэгтэй. Ингэж хэлсний
ашиг тусыг нь тоочоод баршгүй. Хэн нэгэн таныг заагаад “Энэ хүн надад эрч хүч, урам зориг
хайрладаг” гэж хэлж байвал тэр байдал нь танд ч эрч хүч хайрлах юм биш үү? За ингээд үүнээс
хойш та хүнд урам зориг хайрлагч байгаарай. Урам зориг, эрч хүчээс үр өгөөж төрдөг гэдгийг бүү
мартаарай. Бурмаар тэжээхээр, урмаар тэжээ гэдэг шүү дээ.
Аз жаргалыг бялхуулагч үгс (эхнэр нөхөр хоорондоо) 
* Чамдаа хайртай шүү!
* Хоол ямар амттай байнаа! 
* Би чамтай гэрлэсэн нь үнэхээр их азтай шүү!
* Чамд энэ хувцас маш сайхан зохисон байна! 
* Чинийхээ ачийг яаж хариулъя даа! 
* Ямарч зовлон тохиолдсон чамтайгаа л хамт туулна! 
* Чиний энэ зан чинь надад их таалагддаг!
* Чи минь л сэтгэлээр бүү уна, бусад нь надад огт хамаагүй! 
* Хүний хань халамжтай байх чинь ямар сайхан юм бэ, намайг ойлгодогт чинь би үнэхээр их
баярладаг шүү (Өвчтэй хүнийг чи сайн байна, сайн байна гээд байвал сайжирдаг шиг таны хань
чинь таныг сайн ойлгодоггүй байсан ч хэлэх хэрэгтэй.)! 
* Чамаас өөр хэн ч , юу ч миний тархи толгойг ингэтэл нь мансууруулж, хамаг эд эсийг минь
доргитол нөлөөлж байсангүй. Чамтайгаа амьдралынхаа турш байна! 
* Чи минь манай гэр бүлийн ноён нуруу мөн. Чи минь байгаагүй бол манай гэр юу болох байсан
болоо!
* Над шиг олон сул талтай, муухай ааштай хүнийг тэвчин үргэлж алдааг минь хэлж үглэдэггүй
чамдаа би хичнээн их баярлаад ч багадана!
* Нөхөр нь эхнэртээ: “Гэртээ чи минь хэчнээн их ажиллаж ядардгийг би мэдэж ойлгож байна. Хэрвээ
чиний ганц өдөр гэрт хийдэг ажлыг чинь би хийе гэвэл бараг нэг сар болох биз. Тиймээс чинийхээ
ачийг хариулах юмсан!”
* Эхнэр нь нөхөртөө “Ийм хэцүү болсон цаг үед биднийгээ тэжээх гэж ингэж их хүч хөдөлмөр цаг
хугацаагаа зарж ажиллаж байгаагийн чинь ачийг хариулах юмсан. Чамдаа баярладаг шүү!”
Хүүхдэд урам зориг хайрласан үгс 
* Ийм хүүхэдтэй байдаг би, их азтай ээж (аав) шүү! 
* Танай багштай би уулзсан. Чамайг цаашдаа хичээлээ хийгээд байвал нилээн ирээдүйтэй хүүхэд
гэж байсан. Миний хүү (охин) жаахан хичээчих. Тэгвэл ч хүссэн амжилтандаа хүрнэ! 
* Хүү минь улирал болгон онц гараарай! 
* Ээждээ тусалдаг сайн хүү шүү! 
* Миний хүүгийн бичгийн хэлбэр өдөр өнгөрөх тусам улам сайжирч байна. Өдөр бүр шалгая. Хэр
зэрэг сайжирч байгааг нь өдөр бүр хэлье!
* Би ч азтай хүн юмаа. Бурханаас надад ийм сайн хүү заяасанд ээж нь (аав нь) их баярладаг шүү. За
бүгдээрээ чимээгээ аядаарай. Одоо миний хүү (охин) хамгийн сүүлд уншсан номынхоо тухай ярих
гэж байна! 
* Миний хүү (охин) хамгийн сүүлд цээжилсэн шүлгээ аавдаа уншаад өгдөө! 
* Миний хүү ороо ямар гоё хурааж, өрөөгөө яасан сайхан цэвэрлээ вэ? Би хүртэл бага байхдаа ийм
байгаагүй. Сайн байна. Миний охин (хүү) маш их ухаантай! 
* Иймэрхүү асуудлыг ч хэр баргийн хүн шийдэж чадахгүй шүү!
* Миний хүү ажлаас айдаггүй, ажил хүүгээс минь айдаг! 
* Миний охины хийлцсэн хоол ч үргэлж амттай болдог шүү! 
* Миний охин чинь их хөөрхөн төрсөн шүү. Ааш зан нь царай шигээ сайхан болно доо!

Ажилчиддаа урам хайрласан үгс

* За үүнийг хийх чамаас өөр найдвартай хүн байхгүй шүү! 
* Эдүгээг хүртэл хэн ч энэ ажлыг чам шиг хийгээгүй шүү. Баяр хүргэе!
* Дарга нь даамалдаа, хэлтсийн даргадаа, туслагчдаа: “Байгууллагаа чамд даатгаад Марс хүрсэн ч
ардаа санаа зоволтгүй!”
* Чам шиг хоёр найдвартай хүнтэй байхад дахиад нэг шинэ тив нээж ч чадна шүү!
* Хэрвээ би өөрийн холдингтай байсан бол ерөнхий захирлаар нь чамайг тавих байсан! 
* Чи манайд эртхэн орсон бол бүх юм арай эртнээс дээрдэж эхлэхгүй юу! 
* Чи манай албан газрыг сайн төлөөлдөг шүү! 
* Зохицдог биш зохицуулдаг байдлаараа чи бусдаас ялгардаг! 
* Ийм насны хүнд баймааргүй туршлагатай хүн шүү чи! 
* Чамайг хөгжүүлж илүү сайн бэлтгэхийн тулд байгууллагаас юу ч хийж болно!
* Асуудлыг шийдэхдээ нухацтай хандаж, үргэлж зөв шийдвэр үр дүнд хүрдэг чинь чиний бусдаас
ялгарах онцлог чинь юм!
* Чам шиг ажлаа мэддэг хүнтэй ажиллах ч арай өөр шүү! 
* Чи ч бурханаас заяасан авьяастай хүн юмаа! Танай гэрийнхэн чинь чам шиг хүмүүс байдаг байх
даа! 
* Чам шиг бага ярьж их хийдэг, ажлын үр дүнд хурдан хүрдэг хүн манайд байхад манай байгууллага
ч алзахгүй ээ! 
* Ажилдаа ингэж өөриймсгөөр ханддаг чинь надад их таалагддаг! 
* Таны гаргасан олон олон шинэ санал манай байгууллагад үр дүнгээ өгсөн шүү! 
* Ажлаа халуун дулаан уур амьсгалаар хийдэгт би та бүхэнд ихээхэн талархаж явдаг шүү! 
* Хүмүүс манай байгууллагатай хамтарч ажиллахыг зорьдог болсон нь шууд та бүхний ажлын үр
дүн юм!

Ярилцагчиддаа нөлөөлөх байдал

* Тэр хүнийхээ мөрөн дээр нь гараа тавиад юмуу, тохойнд нь хүрээд баяр хүргэх. 
* Биеийн хэл нь хүний харилцаанд 55 хувь нөлөөлдөг учир үүнийг сайн судалж үүнийг ашиглан
дэргэдэх хүндээ нөлөөлөхийг хичээгээрэй! 
* Дууныхаа өнгийг засаж харилцаанд нөлөөлдөг 38% ийг ч гэсэн эзэмших хэрэгтэй. Үргэлж
инээмсэглэх нь танд ямар их боломжийг авчрахыг мартаж болохгүй. Инээмсэглэх нь таны
амжилтын 50%-г авчирна! 
* Ямар ч үед ухаалаг, боловсон, соёлтой байгаарай!
* Амжилт гаргасан нэгнийг тохиромжтой үед нь магтах! 
* Тэвчээр зоригтой байж чаддагаа харуулаÿ! 
* Уураа барьж чаддаг байх! 
* Хэл яриандаа хэрэглэж байгаа үгээ сайн сонгож хэрэглээрэй! 
* Олон зан гаргаж болохгүй. Өөрөөсөө огт өөр хүн мэтээр харж болохгүй!
* Бэлэг солилцдог байх!
* Хүнтэй дотносож түүний танд дэлгэсэн асуудлыг нь шийдэхэд нь туслах! 
* Нийгмийн идэвхитэй амьдралд хамрагдах! 
* Шинийг санаачилсан, гэнэтийн амжилт гаргасан хүмүүсийг шагнаж урамшуулах! 
* Хүний эрүүл мэнд, аж амьдралыг нь ганцаарчлан асуух! 
* Тусч байх! 
* Жижиг асуудлыг дэвэргэж томруулах хэрэггүй! 
* Уучлалт гуйж чаддаг байх!

Нийтэлсэн: Zolzaya_b, Нээгдсэн: 2, Сэтгэгдэл: 0, Жоорло

Бусадтай харилцах алтан дүрэм
2010-06-11 12:07:50
Гадна төрх байдлаараа соёлтой хүн бүр өндер ёс суртахуунтай байдаггүй. Ёс суртахуунтай
хүн ямагт эелдэг байж, хүмүүс хоорондын харилцааг ямагт зөөлрүүлж, тэдэнд харилцааны сайхныг
биечлэн үзүүлж, орчин тойрны хүмүүстээ аз жаргал, баяр хөөр бэлэглэж, тэдний талархал
хүндэтгэлийг нь хүлээж байдаг. Тиймээс ч  бусадтай харилцахдаа доорх зүйлсийг мэдэж байхад
илүүдэхгүй бизээ. Õàðèëöàã÷àà õ¿íäýòãýæ áàéãààãàà èëýðõèéëýõ 10 àðãà:
1. Анхааралтай сонс. Хэн нэгэн биднийг сонсоход бидэнд тааламжтай байдаг. Түүнтэй адил та ч
түүнийг сонирхож чагнавал түүнд тааламжтай байх болно.
2. Сэтгэл хөдлөлд нь анхаарлаа хандуул. Та харилцагчаа сонссоны дараа өөрийнхөө зүгээс
хариу урвал үзүүлэх ёстой. Хэрэв та түүний ярьж байх үеийн дууны өнгө, дîхио зангааг ажигласан
бол үүнийгээ харилцагчаа ойлгох түлхүүр болгон ашиглаж болно.
3. Үгээ цэнэ. Хэн нэгэнд амлалт өгөхгүй байснаар та өөрийгөө үнэлэх үнэлэмжийг нэмэгдүүлээд
зогсохгүй харилцагчаа хүндэтгэж байгаагаа ойлгуулж чадна.
4. Бүү хоцор. Харилцагчаа хүндэтгэж байгааг илэрхийлэх бас нэг арга болж яг цагтаа ирэх явдал
юм.
5. Хэм хэмжээг сахь. Энэ нь тийм ч хүнд бус. Ярьж байгаа хүнийхээ үгийг бүү тасал. Мөн хүнтэй
эелдэг харьцаж, “Баярлалаа”, “Зүгээр ээ” хэмээх үгийг байнга хэлж занш.
6. Магт. Зарим үед бид хэн нэгний тэнэг санааг сонсоод нөгөө хүнийхээ толгойд орж ирсэн бүх итгэл
найдварыг үгүй хийж, түүнийг шүүмжлэхийг хүсдэг. Гэхдээ та хүмүүсийн ямар ч санаа бодлыг
сайшааж чадвал тэр танд илт сайнаар хандах болно.
7. Шударга бай. Түүнд худал ярьж, хов зөөхөөс зайлсхий.
8. Замаасаа бага зэрэг гажихыг зөвшөөр. Эсэргүүцэл, бартаа багатай зам хайх гэж үргэлж
тэмүүлэх хэрэггүй. Хэрвээ та хэн нэгэнд өөрийнхөө сайн талыг харуулахыг хүсч байвал түүнийг
үнэлж, түүнд тусал. Гэхдээ түүнээс хариу нэхэж болохгүй.
9. Харилцагчаа чухал хүн гэдгийг мэдрүүл. Хэн нэгэнтэй хэл амаа ололцож чадахгүй үедээ
түүнтэй маш эелдэг, боловсон харьцахыг хичээгээрэй. Энэ нь түүнд өөрийнхөө давуу талыг
мэдрэхэд тус болно. Чимээгүй хүнгүй газар очиж, харилцаанд үүссэн зөрчлийг хамтдаа
шийдвэрлээрэй.
10. Хүмүүсийг бүү ялгаварлан хуваа. Хүнийг арьсны өнгө, эд баялаг, хүйсээр нь ангилж болохгүй.
Тэдэнтэй ямар ч хамаагүй яриа өрнүүлж, санал бодлоо солилцож болно. Ингэснээр та тэднийг яг л
өөр шигээ хүн болохыг мэдэрнэ.
Өөрийгөө хөгжүүлэх нь...
2010-06-14 16:57:49

1. Алдаагаа даван туулж сур. Цаг хугацаа буцаж ирэхã¿é òóë дэмий бүү өнгөрөө. Хийснээ сайтар
хянаæ àлдаан дээрээ бус, дахин давдахгүй байхад анхаар.

2. Бүгд муу байвал сайны тухай л бод. Эргэн тойронд дайсагнал байгаа боловч тэр бүхнээс эерэг
талыг олж болно. Хүлээцтэй хандвал та хэзээд ялагч байх болно.
3. Данс хөтөлж бай.  Зүгээр ч нэг данс биш, маргааш, ирэх долоо хоногт, дараагийн сард юу хийхээ
цэсэнд бичээд гүйцэтгэх хэмжээгээр нь хураангуйлж бай. Тиймээс нүдэнд байнга харагдахаар
газруудад төлөвлөсөн зүйлүүдээ жижиг хуудаснуудад бичээд наах нь тун ашигтай.

4. Юун дээр òà цаг  алддагаа шинж. Цагийг алдах ёсгүй. Жишээлэхэд ажлын цагаар найзтайгаа
утсаар бүү ÿðü, харин дасгалын заал юмуу бассейнд түүнийгээ аваачвал эрүүл мэндэд ч хэрэгтэй.

5. Шийдсэнээ хэрэгжүүл.  Òà àмтлаг зүйл идэхгүй байхаар шийдсэн бол идэхгүй л байх
хэрэгтэй.  Èíãýñíýýð  та өөрөөрөө бахархаж, хэлснээ хийдэг ховорхон хүмүүсийн нэг болж чадна.
Хамгийн гол нь òà шийдсэнээ л хийх ёстой.

6. Өнөөдөр хийж болох зүйлийг маргааш гэж бүү хуримтлуул. Амьдрал эгэл хэсгээс бүрддэг. Òаíд
уйтгартай мэт санагдах хийгдээгүй бяцхан зүйлсийг хуримтлуулахгүй байхыг хичээ.

7. Ирээдүйнхээ тухай төсөөлөлтэй бай.  Зорилго нарийн байх тусмàà ñàéí. Хүн нэгэнт төлөвлөсөн
зүйлээ хийх магадлал өндөр байдаг.

8. Өөртөө хувийн өндөр түвшин тогтоо. Өөрөө өөрийгөө хамгаалж, хүссэнээ хийж

сур.       Æинхэнэ амжилт нь өндөр зэрэглэлийн хүнд л олдоно гэдгийг сана.

9. Ажил үйлсээ эргэцүүлэн тунгаа.  Долоо хэмжиж, нэг огтол гэсэн ардын цэцэн үг бий. Иймээс
ямар нэг зүйлийг хийхдээ урьдаар хэдэн асуулт өөртөө тавь.

- Хэрэв би үүнийг ганц өдөр ялгаад тавьчихвал маргааш ялгах хүсэл дахин төрөх үү? 
- Үүнийг би хийсэн нөхцөлд дор хаяад юу авах вэ? Сайндаа юу авах вэ? 
- Юу ч хийхгүй бол яах бол? 
- ×ухам эцэстээ би юутай болох вэ? Тэр ч байтугай юу алдах бол гэх мэтчилэн байнга дүгнэлт хийж
бай.

10. Сайхан амьдрахыг хүсвэл хөдөлгөөнтэй байж сур. Ажил òàíь бүтэхгүй байвал өөр ажил ол.
Òàíûã өөр хаа нэгэн газар маш том амжилт хүлээж ë áàéãàà.

11. Эрхэмлэх цагаа өдөр бүр онцгойлон зааглаж бай. Үүний тулд ойрын үеийн төлөвлөгөөгөө
сайтар бод. Шинэ бүртгэл гаргаж, хийсэн зүйлээ тунгаан, хуучин заримыгаа дар, бүхнийг шүүн
тунгаа.

Нийтэлсэн: Zolzaya_b, Нээгдсэн: 11, Сэтгэгдэл: 0, Жоорло

Өөртэйгөө ажиллах нь...
2010-06-14 14:29:32

Хүний хүсэлд орон зайн хязгаар ãýæ áàéäàãгүй. Гэвч хүн болгон хүссэн санасандаа хүрч
чадахгүй áàéõ íü түгээмэл. Энэ нь төрсөн өдрийн төөрөг гэхээсээ илүү өөрөөс нь шалтгаалсан
байдаг. Өөртэйгөө ажиллах арга барил эзэмшээгүйгээс зорьсондоо хүрэхгүй замын хàгаст эцэж
цуцаж зогсох болдог. “Бусдын өмнө ичихгүйгээр амьдарна гэдэг юу юунаас чухал юм” гэсэн.
Хүндлэл хүлээсэн сайн хүн байхын тулд, амьдрахын тулд өөртэйгөө ажиллах дадлага эзэмших
зайлшгүй хэрэгтэй. Өөртэйгөө ажиллаж сурахын тулд дор хаяж дараах таван зүйлийг хийж
хэрэгжүүлж хэвших шаардлагатай.

1. Хаана ч сурч, ажиллаж байсан ялгаагүй тийм ийм юм хий гэж хэн нэгэн хэлж үүрэгдэхийг хэзээ ч
бүү хүлээ. Бусдын дохиогоор биш өөрийн санаачлагаар ажиллаж сур. Санаачлагатай, бие дааж үйл
ажлаа хийдэг хүний бүтээл хэзээд өндөр байна. Санаачлагагүй хүнээс санаанд хүрэх сайн үйлийг
хүлээгээд нэмэргүй. “Алдар гавьяанд хүрэх чиг зорилго адил боловч хүрэх зам нь ялгаатай
байдаг. Маргааш ялахын тулд өнөөдөр улам сайн, улам ихийг санаачлан хийх хэрэгтэй.

2. Өөрийгөө ялна гэдэг бүхнийг ялахын үндсэн нөхцөл гэдгийг санаж явàõ õýðýãòýé. Зөрүүд зангаа
хязгаарлаж, õүслээ дарàí урам зоригоо зөв чиглүүлж чадвал их амжилтанд хүрч чадна.
“Миний олимпийн ялалт бол өөрийгөө ямагт ялсных” гэж олимпийн нэгэн аваргын хэлсэн үг áàéäàã.
¯йл ажиллагаа зан үйлээ оюун санаа, бие бялдар, эр зоригийн хувьд нэгтгэн удирдаж байж
өөрийгөө  äасгалжуулах арга барил тогтдог байна.

3. Өөрөө шийдвэр гаргаж, түүнийгээ өөрөө биелүүлж бай. Шийдвэр гаргахдаа эхлээд сайтар бод,
эргэж буцахгүйгээр шийд. Бие даасан байдал, хөдөлмөрч чанар, идэвхи зүтгэл, хариуцлагатай байх
энэ бүхэн хүний эрхэм шинж төлөвийн үндэс íü áîëäîã. Хүн эрдэм чадлаа насан туршид сэлбэж сэтгэж
байх учиртай. Тэр нь тухайн хүний зориг хүч, хүсэл эрмэлзэл, бодол ухаанаас шууд шалтгаалах
боловч байнга суралцаж байх шийдвэрийг нэг удаа гаргаж, амьдралын турш биелүүлэх ёстой. Хүн
хэдэн жил суралцсанаараа юм уу, уншсан номынхоо тоогоор цэцэн болдоггүй. Суралцах арга
өөрийн чинь мөрдөх зорилгод тохирч байна уу үгүй юу, хичээл зүтгэл òàíü хэвшил болж байна уу
гэдэг л гол асуудал юм.

4. Зовох зүдрэх цагт үлбэгэр бус омог бардам хатуу байж, зовсны эцэст жаргана гэж өөрийгөө
зоригжуулан хатууж. Ялагдал, амжилтгүй, азгүй тохиолдолд сүлд хийморио битгий буулга. Унжуу
дорой байдал сэхэх өөдлөхөд садаа болно. Зовж үзээгүй хүн жаргахыг мэдэрдэггүй гэдэг. Бас
зовсны эцэст ялж дийлж олсон зүйл л жинхэнэ үнэт эрдэнэ байдаг гэсэн үг бий. Бие амар, тансаг
амьдрал зовлон бэрхшээлийг даван туулах хүчийг өгдөггүй юм. Харин зовлон бэрхшээл хүнийг өөд
нь босгож нийгэмтэй тулалдах зориг хүчийг өгдөг. Болж бүтээгүй ажлаа арав дахин хийхээр
өөрийгөө албадаж сур, тэгээд сэтгэлээсээ чанартай хийх хэрэгтэй. Дарга нь цэрэгтээ тушаал өгч
байгаагийн адилаар хүн өөртөө тушаал өгч чаддаг байх хэрэгтэй. Ялангуяа ядрал, залхуу, сул
дорой, аймхай хулчгар байдал, тэнэг бодол, буруу зуршлаа давж гарахын тулд өөртөө тушаал өгч
сурвал тун сайн. Даргын тушаал заавал биелүүлэх шийдвэр байдаг шиг өөртөө өгсөн тушаал
зайлшгүй хэрэгждэг байх учиртай.

5. ßìàð ÷ үед хувийн сахилгатай бàé. Сахилгагүй хүнä цаг барих сахилга төрөлхөөс заяагаагүй юм
шиг, цагийн үнэлэмжийн талаар төсөөлөлгүй мэт áàéäàã. Хэлсэн үгэндээ эзэн болохгүй байх нь
сахилга батгүй хүний үндсэн шинж. Цагийн юмыг цагт нь хийхгүй хойш тавин залхуурах нь сахилга
хариуцлагагүй болохын анхны алхам. Сахилга султай хүнд ажлын төлөвлөлт, дэс дараа, хийх арга,
хүрэх үр дүнгийн тооцоо төсөөлөл аль аль нь бэлэн бус байдаг. Сахилга дэггүй газрын бүх юм нь
эмх замбараагүй, ундуй сундуй, амьсгаа давчдам бөглүү харанхуй. Äэгтэй газарт бүх юм жин тан,
эмх цэгцтэй, сэтгэлд дотно, гэрэл гэгээтэй... Амьдралдаа дэглэм журам тогтоож түүнийгээ
хэлбэрэлтгүй мөрддөг болох нь хувийн сахилгатай байхын үндсэн нөхцөл юм. Аливаа хүн хувийн
сахилгатай байж л амжилтанд хүрдэг нь маргашгүй үнэн билээ.  

Өөрийгөө ялж, биеэ дайчлах нь

2010-06-11 10:21:52

Амжилтанд хүрч чадсан хүний нийтлэг шинж. Тэдíèé gаш араншин, гарал үүсэл, гаднах
төрх нь гээд á¿ãä ººð áàéäàã. Харин тэдний дунд цор ганц нийтлэг чанар ажиглагддаг. Тэр бол гагцхүү
өөрийгөө ялах чадвар билээ.  Авъяас 1 хувь, хөдөлмөр 99 хувь ч гэж ярьдаг. Хүн шиг амьдарч,
хүссэнээ бүтээж чадах нь өөрийгөө хэдий чинээ ялахтай холбоотой. Өөрийгөө бүрэн ялна гэж
байхгүй, харин ялахын төлөөх тэмцэл өөрөө утга учиртай амьдралыг авчирдаг байна. Английн
найрагч Теннисон: “Өөрийгөө хүндэлж, өөрийгөө мэдэж, өөрийгөө захирахуй нь  өндөр их суудал
өөд залж өгөгч гагцхүү энэ гурав билээ.”  (Self - reverence, self - knowledge, self-control, - These three alone
lead life to sovereign power.) гэж шүлэглэсэн байдаг. Бүх хүн суу алдартан болох албагүй, бас
боломжгүй. Гэвч бүх хүнд сайн сайхныг хүсэх хүсэл нуугдан байдаг учраас өөрт нь энэ сэдэв
хамаагүй гэх хүн үгүй.

“Уруу татах хүч”.Английн нэгэн эрдэмтэн “Ихэнх хүний залуугийн мөрөөдөл талаар болдог
нь тэд уруу татах хүчинд ялагдсанаас болдог” гэж хэлээд “зугаа цэнгэл, биеийн амрыг харах
сонирхол гэх мэтийн уруу татах хүчийг ялж чадсан үед хүн амжилтанд хүрч чадна” гэж хэлж
байжээ. “эрч хүч” гэдэг юм сэлбэж байхгүй л бол амархан унтарчихдаг богинохон амьтай áàéäàã.
Гэтэл “уруу татах хүч” бол үргэлж хүчтэй, хаа ч явсан сүүдэр мэт дагана. Иймд бид “эрч хүчийг”
үргэлж ñýëáýæ  байхын тулд янз бүрээр оролдож үзэх хэрэгтэй болно. Жишээ нь, ухаалаг сайхан
хүнтэй ярихад хүн маш их цэнэг, эрч хүч авдаг. Гэтэл тийм завшаан тэр бүр тохиогоод байхгүй.
Харин маш үр дүнтэй нэг арга бол сэтгэл сэргээж, хийж бүтээх хүсэл төрүүлэх ном унших арга юм.
Номыг мэдээж хүн бичнэ, иймд ном унших нь бичсэн тэр агуу хүний яриаг сонсч, хүч энергийг нь
хүртэн авахтай адил хэрэг болно.

Цаг мөч бүрийг мэдрэх. Цэнэг авсан үедээ бид жишээ нь “өнөөдрөөс эхлээд өдөрт 2 цаг
англи хэл үзнэ” гэх ч юмуу өөртөө амладаг. Гурав хоног, за сайндаа долоо хоног үргэлжилнэ. Яг
тэгж байтал ар гэрийн ч юмуу, яаралтай чухал нэг ажил гарах ба нөгөө хуваарь маань саатахаас өөр
аргагүйд хүрдэг. Хүний амьдралд юу ч тохиолдож болох учир иймэрхүү саатал гарцаагүй гарна,
харин түүний дараа шууд горимондоо буцан орж үргэлжлүүлэх нь чухал. Гэтэл бид тэгдэггүй ба
хоног өдрүүд  урсан одож нэг л мэдэхэд èõ öàã õóãàöàà өнгөрчихсөн байдаг.  Ихэнх хүн дахиад залуу
болох юмсан гэдэг. Энэ бүхэн юуг хэлээд байна аа?  гэхээр  өөртөө зорилго тавьсан, хийх
ажил нь тодорхой болсон бол өөрийгөө өдөр бүр, цаг нэг бүрийг мэдэрч, хянаж, тольдож байх
шаардлагатайг хэлээд байгаа юм. Өөрийгөө ялах тэмцэл өөрийгөө хянаж, мэдрэхээс эхэлнэ.

Хянах хүснэгт. Өдөр бүрээ хянахын тулд тэмдэглэл хөтөлж эхлэх хэрэгтэй. Уг тэмдэглэлд
зөвхөн тэр өдөр олигтой юм хийгээгүй байлаа ч гэсэн түүнийгээ бич. Энэ арга барил өөрт чинь үр
дүнтэй санагдвал илүү боловсронгуй болгож долоо хоногт хэдэн цагюу хийснээ нарийвчлан
гаргадаг хүснэгт байгуул. Ингэж өдөр бүрээ “мэдрэх” болсноор өдөр бүрийн хийх ёстой ажлууд
маань илүү бодитой харагдах болно.  Нэг өдөрт заавал гүйцэтгэх ажлуудыг дугаарлаж, өдөр бүрийн
биелэлтийг тэмдэглэ. Ингэж мөрдөж хийхэд эхний хэд хоног гайгүй хийсэнч үүнийг бүтэн сар
үргэлжлүүлээд ирэхэд залхаж, яршигтай санагдаад ирвэл дахиад жаахан тэс тэгвэл яваандаа нэг их
төвөгтэй зүйл биш болж, ердийн нэг зуршил болж ирнэ.

Тэвчээр. Өөрийгөө ялахад хамгийн чухал нь тэвчээр болж таарч байгаа юм.Тэвчсэний эцэст
хүний бие шинэ дадалд дасдаг. Түүнээс гадна ямарваа нэг ажил үйлийг эхлүүлээд явж байхад
заавал тохиолддог саад бол сэтгэл санааны хэлбэлзэл юм. Áусдад атаархаад, “үзүүлээд өгье” гэж
бодож эхэлсэн эрч хүч, сэтгэл тайтгарч, гуниг үргэсэн үед хамтдаа үгүй болох нь бий. Харин тэсвэр
тэвчээрээр энэ сэтгэлийн хэлбэлзэлд автахгүй байж болно. Çохиолч Самьюэл Жонсон: “Агуу
үйлсүүд нь хүч чадлаар бус, цөхрөлтгүй оролдлогоор биелэлээ олдог” (Great works are performed, not
by strength, but perseүerence) гэж хэлжээ.

Мөрөөдөл. Ямар ч хүнд үед тэвчээр болж, ямар ч боломжгүй үед хүч чадлыг дууддаг зүйл
бол “мөрөөдөл” билээ.  Õàðèí äýýð äóðüäñàí÷ëàí èхэнх хүн өөрийгөө ялж чаддаггүй учраас л хоосон
мөрөөдөлтэй хоцордог. Уруу татах хүчинд дийлдчихээд эцэст нь бүх бурууг хувь заяанд тохдог
байна.  Õ¿í ºргөн хүрээгээр сэтгэж, мөрөөдөх хэрэгтэй, харин урдаа байгаа жижиг зүйлээс хийж
эхлэх шаардлагатай.  Зорьсон үйлийнхээ төлөө элсний ширхэг зөөх мэт уйгагүй хөдөлмөрлөн, цаг
мөч бүрд бүх боломжийг хайсан хүн заавал ид шидтэй учирна гэдэгт би итгэдэг. Наполеон
Бонапартын “Боломжгүй гэдэг үг зөвхөн тэнэгүүдийн үгийн санд байдаг” (Impossibility: a word only to
be found in the dictionary of fools) гэсэн алдартай үгийг ºìíº сонсч байсан байх. Агаарт хөвөх мэт биднийг
тойрон байгаа мянга мянган боломжуудаас гагцхүү чихээ байнга сортойлгож, нүдээ байнга
бүлтийлгэн өөрийгөө дайчилсан хүн л олж шүүрч чадна.

Хүсэл эрмэлзэл ба дур хүсэл. “Хүчтэй эрмэлзэл байсан цагт, хүрэх зам аяндаа тодорно”
гэдэг үг бий. Хүсэл эрмэлзэл бол хийж бүтээх, сайн сайхныг цогцлон байгуулах чин эрмэлзэл þм.
Жинхэнэ хүч чадал гэдэг бол тэвчээр юм. Жинхэнэ зориг гэдэг бол зөв үйлийг хийх явдал юм. 

Санаа зүгшил. Өөрийнхөө хүсэл мөрөөдөл ба яг ойрын зорилт, хийх ёстой ажлуудыг өглөө
бүр өөртөө сануулж бай. Жишээ нь Өглөө бүр өөртөө сануулдаг хамгийн эхний  үг “Өөртөө хатуу
бай” гэдгээр эхэлж болох юм. Өөртөө хатуу байна гэдэг хэлэхэд амар боловч, хэрэгжүүлэхэд
туйлын хэцүү даалгавар. Гэхдээ өглөө бүр бодоод байхад аяндаа өөрийн мэдэлгүй хөтлөгдөж ирэх
болов уу… Харин үүнийг өглөө бүр хийж байтал сүүлдээ улиг болоод, санаа зүгшил маань хэлбэр
төдий болж болох юм. Ингэж хэлбэр төдий болгохгүй байхын тулд түүнийг шинэ шинэ агуулгаар
баяжуулан, үр дүнтэй байлгахын тулд үргэлж эрэл хайгуул хийх хэрэгтэй.   Хүсэл мөрөөдлөө нүдэнд
харагдтал бодох хэрэгтэй. Гэхдээ хэтрүүлэлгүй, тогтсон богинохон хугацаанд.

Дайснаа нөхөр болгох нь. Уруу татах хүчтэй тэмцэх явцад хүн маш их ядардаг ба хэрэв
зогсолтгүй ингээд явбал нэг өдөр л ядаргаанд орж, юу ч хийх чадваргүй болно. Уруу татах хүчийг
өөрийнхөө нөхөр болгон ашиглах боломж бас байäàã. Өдөрт тодорхой цагөөрийгөө
боловсруулж  байж дараа өдөр нь өөрийнхөө дур сонирхолтой ажлыг хийх дүрэм тогтоож уруу татах
хүчийг “шагнал” болгож болох талтай. Ингэвэл уруу татах хүчийг харин ч өөрийн талын хүч болгон
ашиглах боломжтой болж байгаа юм.  Ер нь ямар ч сонирхолгүй, чадалгүй болж ядарсан үедээ бол
урд байгаа ажлаа хэсэг хаяж, өөрийгөө амраасан нь дээр. Хүн төгс байх албагүй ба гол нь төгс
байхын төлөө тэмүүлж байвал болох нь тэр.
 Өөртөө хатуу, өрөөлд эелдэг. Зарим хүн маш хатуу, зарчимч байх ба бусад хүн түүнээс
дөлнө. Зарим хүн зөөлөн зантай ба уужуу сэтгэлээр амьдарна. Гэтэл энэ нь өөртөө ч уужуу загнаж,
өөрийгөө өөгшүүлэхэд хүргэх нь бий. Харин маш цөөхөн хүн өөртөө ган мэт хатуу, бусдад зөөлөн
байдаг байна. Энэ бол гайхамшигтай чанар бөгөөд амьдрал дээр хэрэгжихэд хамгийн хүнд нь юм.
Эцсийн нэг хувилбар бол бусдад ширүүн дориун хирнээ өөртөө зөөлөн, өөрийгөө бөөцийлдөг хүн
байх бөгөөд ийм хүн бол адгийн ìóó гэсэн үг.  Өөрийнхөө муу явааг өөрөөсөө биш, бусдаас хайдаг,
гадаад орчинтой холбодог хүн бидний дунд их байдаг. Áид өөрсдөө соёлжиж, өөрсдөө биеэ дааж
чадахгүй бол хүссэн хүсээгүй даяарчлагдаж байгаа ертөнцийн төвөргөөнд няц даруулах
болно. Хувь хүний амьдрал ч бай, улс орны хувь заяа ч бай, гагцхүү өөрөө өөрийгөө ялж, өөрөө
өөрөөсөө бүтэхээс хамаарна. Жинхэнэ амжилт бусдыг ялснаар биш, гагцхүү өөрийгөө ялснаар
ирдэг.

Өөрийнхөө хүчээр өөрийгөө авра. Хvн бvрийн оюун ухаанä урагш ахиж, дэвжих нєєц хvч
хангалттай бий. Урагш ахихын эрч хvч нь санаачлага юм. Хvн бvхэн байнгын ажил хэрэгч
санаачлагатай байхыг хичээ. Санах сэдэх дадалтай, санаачлах хèéõ ухаантай хvн бусдын дор орж,
ард vлдэнэ гэж vгvй. Санаачлагагvй хvн амжилтаас vргэлж хоцорч, ахиж дэвжихгvй орхигддог юм.
Vр ашигтай санаа сэдлийн vнэ ханш хаана ч, хэзээ ч vргэлж єндєр байна. Санаачилна гэдэг бол
бодно гэсэн vг. Оюун ухаандаа олон хувилбаруудыг òóíãààí áîäîæ байж аль хэрэгтэйг нь сонгох
сонголтоос vр ашигтай санаачлага тєрнє. Юу ярих, яаж хийхээ эхлээд сайтар эрэгцvvлэн боддог
болохыг хичээ. Сайтар тунгаан бодсон яриа, vйлдэл урагш ахих замыг òàнь тvнэр харанхуйд ч гэрэл
гэгээ гарган зааж хєтєлнє. Õèéõ ãýæ òºëºâëºñºí ажлаа урьдаас эрэгцvvлэн бодохын хамт єнгєрсєн
явдлаа сайн муу талаас нь сайтар эргэн бод. Бодох тусам òàíû ухаан улам хурцлаãäàíà. Хурц ухаан л
шинийг сэдэх, зохион бvтээх шидтэн бàéäàã. Бага боддог хvн их алддаг. Ноцтой бус алдаа гаргадаг,
тvvнийгээ тэр дор нь хялбархан засч чаддаг хvн ë ухаантай байдаг.  Алдаагаа хvлээн зєвшєєрч байж
л тvvнийгээ засна. Алдахаас айдаг хvн урагш ахихгvй, эргэлзэж тээнэгэлзсээр олохоосоо èë¿¿ àëäàõ
áîëíî. 
 Аливаа зvйлийг аль болох гэрэл гэгээтэй талаас нь бодож, гэрэл гэгээтэй талыг нь эрж хайж
бай. Гэхдээ гэрэл гэгээг сvvдэр ямагт дагадгийг мартаж болохгvй. Магтаал, шvvмжлэл хоёрыг эн
тэнцvvхэн хvлээж авч сур. Цагийг нь олж хэлсэн урмын үг цєєн боловч vг урагш ахихад урам зориг
хайрлана. Ажил хэрэгч шvvмжлэлээс ажил амьдралаа урагшлуулах зоримог алхам, золбоо
хийморийн эрч хvчийг олж ав÷ áàé. Хvн хор, шартай байна гэдэг муу юм биш. Òàíûã урагш хєтлєх бас
нэг нєєц хvч бол òàíû ухаан бодлын мухарт нууцхан хадгалагдаж байгаа хор шар. Бусад хvний
хийсэн бvтээсэн, сайн сайхан бvхэнд хордож шардан єєрийгєє битvvхэн зовоож, байж суух газраа
олж ядан хавчигнах биш, єєрийн хор шараа би тvvний эн зэрэгт хvрэх ёстой, хvрээд зогсохгvй, илvv
гарна гэх эрч хvч, эрмэлзэл тэмvvллийн хvчит зай цэнэг болгон ашигла.  Ухааныг буруу зvгт залбал
буруу vйлдэлд хєтєлнє. Бусдын хvндлэлийг зvй ёсоор хvлээнэ гэдэг сайхан vйлс, нэр тєрийн хэрэг.
Зохих ёсоор аваагvй хvндэтгэлээс тvvнгvй байх нь хавьгvй дээр. Õvн бvр холыг зорьж, томд
тэмvvлэн, ихийг бvтээх хvсэл мєрєєдлийн ноён оргил єєд ширтэн харж, улам улмаар урагшлан ахиж
амьдрах ёстой.

Хүн бүрийн оюун ухаанäàà áàéãàà хүслийг хангагч чандмань эрдэнýýñ итгэлтэйãýýð хэрэгтэй
зүйлээ хайж, олж илрүүлэн, оновчтой ашиглах л хэрэгтэй. Мөрөөдөл тэмүүлэл, өөдрөг сэтгэл,
хичээл зүтгэл, тэсвэр тэвчээр, цөхрөлтгүй оролдлого, ажилсаг бүтээлч чадвар энэ бүгд бүтээлч хүнд
зайлшгүй байх шилдэг чанарууд. Тэдэнгүйгээр амжилтын оргилд өөрийгөө хөтөлнө гэж бодож
санахын ч хэрэггүй. Á¿òýýë÷ ñýòãýëãýýã õүн бүхэн өөрийнхөө хүчээр, өөртөө цогцлоохыг мэрийн
хичээх ёстой. Тэгж байж л хүсэл мөрөөдөлдөө хүрэх замаа өөрийн гараар итгэл дүүрэн дархлах
боломж алхам алхмаар ойртоно.
             Гар хумилгүй ажиллахгүйгээр амжилтанд хүрч чадахгүй. “Ажил л миний хэмжээлшгүй баяр
баясгалан байдаг” гэх үгийг суут Моцарт хэлэх дуртай байж. Ажил хөдөлмөр òàíû хэмжээлшгүй баяр
баясгалан байж, ажил хөдөлмөрийг амьдралдаа тохиох цорын ганц таатай зүйл болгож чадвал
амжилтанд хүрýõ шидэт түлхүүрээ бат атган зогсож байна гэж бардам бодож болох нь ээ. 
             Хүмүүс ажил хөдөлмөрийг янз янзаар л хийдэг. Ажилд тааруу, муухан хийдэг,залхуу нэгэн
байхад ажлаа тааруу, муу хийж чаддаггүй, муу хийнэ гэдгийг мэддэггүй, бахархам бүтээлч
чадвартай нөгөө нь байна. Ажил бүтээлээ муу хийж чаддаггүй, дутуу дулимаг орхиж сураагүй тэр
хүмүүс алдар хүндийн барианд хэзээд ойрхон байна.Хариуцсан ажилдаа зүрх сэтгэлээ өгч махран
зүтгэн, хайр татам хүмүүс олны хүндлэлийг хүлээж, бахархан дурсагдана.
               Туйлийн ядуу тавилангаас үл шалтгаалж, өөрийгөө шавдуулан, хүрч болох хамгийн дээд
өндөрлөгт өөрийнхөө хүчээр гарч чадсан жишээ зөндөөн бий. Харин ч олонхи тохиолдолд иймэрхүү
бэрхшээл хүмүүст сэтгэл, итгэлийн хат суулган, хашир таниулж өөд нь татдаг байна.  Бие амар,
тансаг амьдрал зовлон бэрхшээлийг даван туулах зориг хүчийг өгдөггүй. Өнөөгийн ядуу зүдүү
амьдрал үүрдийн золгүй байдал, зовлон гуниг гэсэн үг хараахан биш. Өөрийнхөө хүчээр өөрийгөө
аврах гүн итгэл өвөрлөн хичээн зүтгэвэë ядуу байдлыг хишиг буян болгон хувиргаж төвөггүй чадна.
Зовлон бэрхшээл өөдлөн дэвжихийн төлөөх тулаанд зориг хүчийг өгч туйлдаж сөхөрсөн хүнийг хөл
дээр нь баттай босгодог юм. Ийм зориг хүчтэй, хөл дээрээ баттай боссон хүн ялж дийлэн, цаана нь
гарч, зорилгоо биелүүлэх нь эргэлзээгүй тодорхой.
                Өөрийнхөө хүч чадал, бололцоо нөөцөнд бүхнээс илүү итгэн найд. Өөрийн чинь өмнөөс
суралцан, òàíû оронд хөдөлмөрлөж, òàíû нэрээр бүтээн туурвиж өгөх хүн хорвоод үгүй. Тиймээс
өөртөө эргэлзэж тээнэгэлзэлгүй найдан, өөрийнхөө хүчээр өөрийгөө аврах нь хүн бүрт оногдсон
заяа тавилан. Ãýõäýý õэн ч хөндлөнгийн тус дэмгүйгээр амьдарч чадахгүй нь ойлгомжтой. Бусдын
тусламж, өөрийн бүхий л чадлаар сэтгэл шуудран зүтгэх хоёрын аль алийг нь дутааж
болохгүй. Амьдралаа үнэ цэнэтэй, утга төгөлдөр, ухаантай зөв авч явахыг залуу хүн бүр хичээх
хэрэгтэй. Ухаангүй, ёс суртахуунгүй, цэнгэлд автсан хүмүүсийн амьдрал ямар ч үнэ цэнэгүй байдаг.
Зуурдын жаргалд хөтлөгдөн, зугаа цэнгэлд ташуурч, түмэнд нүүрээ барах ичгэвтэр бүхнээс
татгалз.  
                ªөрөө өөртөө туслагч байх нь бүхнээс илүү чухал. Өөртөө туслах оюун ухаан бол хүний
өсөж дэвжих өөдлөн хөгжихийн тулгын чулуу юм. Өөрөө өөртөө тусалж, өөрийгөө аваръя хэмээх
оюун санаа, гэгээн ухаан л хүмүүсийг алхам тутам зоригжуулж, алс ирээдүйгээ өөдрөгөөр харах
хүсэл тэмүүллийг цогцлоож байдаг. Өөрийнхөө хүчээр өөрийгөө авра.
 
Залхуугаа давах алтан дүрэм: Хүмүүс ямарваа нэг зүйл хийх ёстой ч түүнийгээ хийхээс нэг
л зайлсхийгээд залхуу хүрэх тохиолдол байдаг. Тэгвэл энэ байдлаас яаж гарах вэ?  Энэ бол зөвхөн
òàíèàñ л шалтгаалах асуудал... Ýíãèéí áîëîâ÷ àìüäðàëä ìàø òîì íºëºº ¿ç¿¿ëýõ 4 çàð÷èì áîë:
1. Íягт нямбай байх 
2. Öэвэрлэж цэмцийлгэх 
3. Çохион байгуулалттай байх 
4. Ñахилга баттай байх ÿâäàë þì.
Нийтэлсэн: Zolzaya_b, Нээгдсэн: 13, Сэтгэгдэл: 0, Жоорло
Зорилго
2010-06-11 10:14:21
Зорилгоо зөв тодорхойл. Хэрэв зорилгогүй бол авьяас билэг талаар өнгөр÷ хоосон яриаíààñ
хэтрэхгүй. Хэтийн зорилго  ÿìàð ÷ ¿åä урагшлахыг шаардäàã. Өөрийнõººхүсэл, сонирхолдоо нийцүүлэн
хèéæ чадах зорилго тавь. Хүрсэн түвшингээсээ алхам алхмаар ахиж урагшлах боломж ямагт
нээлттэй байгаа. Зорилго тавьсан бол заавал хүрэхээр õè÷ýý! Өөрийн бүх мэдлэг, ур ухаан, авьяас
чадварыг өмнөө тавьсан зорилгынхоо зүгт төвлөрүүл. Өөрийн ухаанаар өөрийн амьдралыг
жолоодож өөрийнхөө мэргэн ухаанд итгэ. Нэгэнт хэрэгтэй, шаардлагатай гэж үзсэн бол эргэж
буцалгүй шийдвэрээ гаргаж бай. Гаргасан шийдвэр дээрээ бат зогсон хамгаалæ øийдвэрийнхээ
хэрэгжилтийг өөрөө хариуцàæ биечлэн хяналт тавь. Шийдвэр гаргахдаа алдсан бол алдаагаа хүлээн
зөвшөөрч алдаанаасаа суралц. Нэг бүдэрсэн ãàçðàà дахин бүдрэхгүй байх нь ухаалаг хүний
шинж.  Хүн бүхэн л өөрийн гэсэн хүсэл мөрөөдөлтэй байдаг гэхдээ энэ хүсэл мөрөөдөл, зорилго
тань эцсийн дүндээ яг таны хүсч байсан зүйл мөн үү гэдгийг ñàéí áîäîæ заавал олж мэдэх
хэрэгтэй.  Зорилгоо тодорхойлох нь доорх 3-н зүйлийг агуулж байх хэрэгтэй:

1.       Зорилго. (Òà юуг хүсч байна вэ?) Эхлээд өөрийн зорилгуудаа цувруулан бич. Ирэх хагас
жил, нэг жил, 5 жилд, 10 жилд чи юу юуг хийж бүтээсэн баймаар байна? Өөрийнхөө, гэр бүл,
гэрлэлт, бизнес, ажил, санхүүгийн тал дээрх зорилгууд чинь юу вэ?
2.       Итгэл. (Тавьсан зорилгодоо хүрнэ гэдэгтээ итгэл төгс байна уу?)  Хамгийн эхний тавьсан
зорилгоо хар. Чи энэ зорилгодоо хүрч ¿р дүнгий нь үзíý  гэсэн итгэл байна уу, энэ зорилго
 чинь болж бүтэхээр бодит уу? Энэ зорилгыг биелүүлж чадна гэдэг итгэл чамд бий юу? Хэрэв
жаахан итгэлтэй, эсвэл бүр итгэлгүй байгаа бол чи тавьсан зорилгодоо итгэлтэй байж болох
өөр зорилго тавибал ямар вэ?
3.       Аз жаргал. (Тавьсан зорилго òàíû òàíûã аз жаргалтай байлгаж чадах уу?) Тэр зорилго
чамайг жаргалтай болгож чадах уу? Энэ зорилгод хүрснээр ямар ямар эерэг үр дүн болон аз
жаргалыг  хүртэх вэ? Хэрэв энэ зорилгодоо хүрсэн гэж үзвэл, òà жаргалтай байна уу?
Таны өөртөө тавьсан зорилгуудад жишээ нь: Хувийн болон гэр бүлдээ тавих
зорилгууд: Уурлахаа багасгах, илүү өөртөө итгэлтэй болох, илүү жаргалтай баяр баясгалантай
болох. Айдсаа багасгаæ байхгүй болгох. Бусад хүмүүсээр удирдуулахаа зогсоох. Муу зуршлаа
болих,  Эрүүл мэндийн зорилгууд:  Хоолны дэглэм, жин, архи, тамхи. Дор хаяж ... жил
амьдрах.  Хувийн ур чадвараа дээшлүүлэх, алиа хошин болох, илүү зоригтой, тэвчээртэй болох гэх
мэт. Хайрламаар, жаргалтай гэрлэлтийг бий болгох. Гэр бүлийнхээ гишүүдтэй харилцах
харилцаагаа сайжруулах. Гэр бүлтэйгээ илүү их цагийг өнгөрөөх. Хүүхдүүдээ бүтээлч, аз жаргалтай
өсгөх. Хүүхдүүддээ хэрхэн амжилтанд хүрэхэд нь тусалж заах.  Ажил, сурлагадаа тавих
зорилго: Хувийн бүтээмжээ дээшлүүлэх, шинэ зүйл сурах. Дэвших. Илүү сайхан мэргэжилтэй болох,
бизнесээ эхлүүлэх Санхүүгийн зорилго: Орлогоо _____-өөр нэмэгдүүлэх. _____ төгрөг хадгалах.
Хүүхдүүдийнхээ боловсролд төлөх. Том сайхан байшин худалдаж авах. Зуны байшинтай болох,
завь, онгоц, шинэ машин, морь худалдаж авах, усан сантай болох гэх мэт. Мөн аяллын
зорилгууд.Нийгмийн зорилго: Хүмүүст туслах. Ямар нэг гайхалтай зүйл сэдэж олох илрүүлэх.
Хүмүүсийн бодож байгаа буруу итгэл үнэмшлийг өөрчлөх. Боловсролын салбарт хийх зорилго. гэх
мэт олон төрөл байж болно.
Өөрөө өөртөө итгэ
2010-06-11 10:02:31

Өөртөө үргэлж итгэлтэй байж сур. Итгэл бол асар их хүч.  Хэрвээ та ялалтыг хүсдэг ч чадахгүй
гэж бодож байвал ялагдаж л таарна, Та өөрийгөө ялагдана хэмээн бодож байвал аль хэдийн
ялагдсанд тооц. Учир нь амжилт, ялалт хүний эр зоригоос эхэлдýã. Амжилт гаргаж чадахын тулд
өөртөө итгэлтэй байх хэрэгтэй. Өөртөө итгэлгүй хүн биеэ үргэлж голж чамлан, чадахгүй мэдэхгүй гэх
зохиомол хүлээсээр өөрийгөө õ¿ëñýí байдаг.  Тийм хүний зориг нь мохож, ýрүүл саруул ухаан
санааны орон зайг нь өөрийгөө дорд үзэх бохир үзэл шахан түрж эзэлсэн байäàã. Тийм хүмүүсийн
хөшүүн болхи ухаанд ирээдүйн гэрэл гэгээг харах нь байтугай өнөөдрийг харах хараа нь ч алга
болж зоримог бус, эрсдэл хийх чадваргүй болдог. Шийдвэр гаргахдаа удаан. Эргэлзэж байж сая нэг
юм шийдäýã. Èíãýñíýýð цаг èõ алддаг. Алдсан цагийн хором бүрээр шийдвэрийн үр дүн
хорогдоно.Тэгвэл ийм хөөрхийлөлтэй байдалд хүрчилгүй зогсох боломж бололцоо бидэнд бий юу?
Хэн бүхэнд гар дор нь байгаа. Өөрийнхөө хүчинд итгэ. Өөртөө итгэдэггүй хүн өөрийгөө ч хайрлаж
мэддэггүй. Ийм байдлаасаа болоод хүн итгэл хөсөрдсөн, хайр дутсан орон зай руу аажим аажмаар
гулсан ордог. Тийм орчинд амьдарч байгаа хүнээс аз жаргал íü óëàì á¿ð хөндийрнө. Гутранги үзэлтэн
амьдралын гэрэл сүүдэртэй аль ч асуудлыг болохгүй бүтэхгүй талаас нь эхэлж хардаг зуршилтай
болчихдог.                  

Òàíû орон зайг хэн ч нөхөж чадахгүй гэдгийг эхлээд ой ухаандаа шингэтэл ойлгоæ мэдэр. Тэгээд
өөртөө итгэх итгэлээ алхам алхмаар сэргээ. Өөрийн итгэлийг сэргээж чадсан хүн бусдад ч итгэж
эхэлнэ. Бусдын итгэлийг хүлээх нь хэн бүхэнд жаргал болдог. Олны дундаас чамд итгэлээ шүү дээ.
Энэ итгэл таньд баяр баясал, хариуцлагыг хамт авч ирнэ. Итгэл бол асар их хүч
гэдгийг та тохиолдлын энэ жижиг үйлээс төвөггүй ойлгоно. Хэн нэгэнд үнэн голоос итгэх аваас
тэр таныг хуурч чадахгүй. Насан туршдаа итгэлийг чинь найдвартай, нандигнан хадгалагч, итгэлт
хүн тань байсаар байна. Үнэн голоосоо итгэсэн гэдгийг мэдэрсэн зүрх хуурах алхамд хэзээ ч
жолоодохгүй. Аман дээрээ нэгийг яриад нөгөөг хийдэг хүн олны итгэлийг хүлээдэггүй. Îëíû итгэлийг
дааж явья гэвэл ам, ажил хоёр адил ижил байх ¸ñòîé. Өөрөөр хэлбэл ãàäíàà инээñýí, дотроо хорсол
тээсэн хүн бусдын итгэлийг удаан хүлээдэггүй.  Ìºí èл магтаж, далд муулдаг авиртай хүн бусдын
итгэл хүлээдэггүй. Õатуу ширүүн шүүмжилж байгаа хүнтэй дотнос. Алдаанаас ангид хүн энэорчлонд
үгүй. Гагцхүү нэг алдаагаа давтаж болохгүй. Тэгж чадвал чи жинхэнэ утгаар өсч хөгжинө. Алдаан
дээрээс оноог ухаарна. Буруу гэдгийг ойлгож  байж зөвийг танина. Алдаа дутагдлаа ухаарч ахин
давтахгүй байгаа хүнд итгэж болно.

Итгэлийг даана гэдэг хүний шилдэг чанаруудын нэг яах аргагүй мөн. Өөртөө итгэлтэй хүн л
бусдын итгэлийг дааж чадна. Өөртөө итгэлгүй хүн бусдын амыг харж, дохио заавараар хөдөлж,
нүдтэй мөртлөө сохор, чихтэй мөртлөө дүлий амьдарч байгаа хүнээс ялгаагүй.

Өөртөө итгэлтэй хүнийг хэн ч цагдаж чадахгүй.  Èíãýñíýýð òà бусдыг аялдан дагалдахгүй,

өөрөө өөртөө зам нээж, итгэл төгс алхана. Ийн алхаж байхдаа жинхэнэ эрх чөлөөг сэтгэл тэнүүн
мэдэрнэ. Өөртөө итгэлтэй áàéõûí òóëä:

ü  Бүх буруу юманд өөрийгөө зэмлэхээ боль. Ямар юманд өөрийгөө буруутгаж байгаагаа олж
тогтоо. Бодитой дүгнэ. Хойшид ийм зан байдлаас зайлсхий.

ü  Бие галбиртаа санаа бүү зов. Жин нэмэгдсэн гэдгээр сэтгэлээр унаж, өөрийгөө голох хэрэггүй.
Харин хоолны дэглэмдээ анхаарч, дасгал хөдөлгөөн хийснээр асуудлыг бүрэн шийдвэрлэх
боломжтой.

ü  Таагүй байдлаас хол хөндий байж хэл ам, хов живэнд орохгүй байхыг хичээ.Тааламжгүй байж
болох үйл явцыг урьдчилан мэдэж сур.

ü   Хэн нэгэнд удаан хугацаагаар гомдож явах хэрэггүй. Ингэх нь юуны өмнө таны гоосайхан, сэтгэл
санаа, эрүүл мэндэд чинь сөргөөр нөлөөлнө. Гомдсоноо мартаж чаддаг хүн жинхэнэ эрх
чөлөөтэй байдаг. Дандаа бусдыг муугаар боддог бол өөрийнхөө тухай сайн бодолтой байж
чадахгүй.

ü  Хохирогч байхаа боль. Үргэлж хэрхэн шаналсан, зовсон, хохирсон, хууртагдсан тухай яриагаар
бусдыг бүү залхаа. Үүний оронд өөртөө шүүмжлэлтэй хандаж, яагаад ийм байдалд хүрэх
болсондоо дүгнэлт хий. Алдаагаа засахад хичээл дүгнэлт хэрэгтэйг сана.

ü  “Үгүй” гэж хэлж сур. Олон хүн ялангуяа найзууддаа татгалзсан хариу өгч чаддаггүй. Ингэснээр
өөрсдийн цаг зав, мөнгө санхүүгээр хохирч, ямар ч дур сонирхолгүй, заримдаа бүр боломжгүй
зүйлийг хийхийг байнга зөвшөөрдөг.

Нийтэлсэн: Zolzaya_b, Нээгдсэн: 8, Сэтгэгдэл: 0, Жоорло

Хувь хүний төлөвшил
2010-06-10 14:28:52
Хvний хvмvvжил, зан суртахууны төлөвшил тvvний тєрсєн цагаас эхэлдэг. Õүний суурь
хүмүүжлээс ºөртөө итгэх итгэл нь их шалтгаалдаг. Хvн шиг хvн байхад боловсрол, хvмvvжил
хоёрыг єєрийнхєє хvчээр дайчилж, хичээн зvтгэж байж олж авах хэрэгтэй.  Эцэг эхчvvд vр хvvхдээ
хvмvvжvvлэхдээ айлгах, дураар нь тавих хоёр туйлыг сонгож ашиглах нь элбэг. Хvvхдийг айлгаж
хvмvvжvvлнэ гэдэг нь сайн арга биш.    Хvvхдvvдийг айлгах замаар тэдэнд зєвхєн жигшvvрт муу
чанар, өөртөө итгэлгүй хулчгар шинж, эрх тушаал хєєцєлдємтгий байдлыг тєлєвшvvлнэ. Хvvхдийг
хэт их эрхлvvлж, эрх дураар нь байлгаад байвал сайн хvн болчих юм шиг тєєрєгдєл зарим эцэг, эхэд
бàéäàã. Энэ бас зєв арга биш. Хэрэв хvvхдvvдэд юу хvссэнээ хийхийг, дээр нь ямар нэг гайхамшгийг
мєрєєдєн ìóó зvйл vйлдэх бололцоо олгох юм бол бид хvмvvжлийн хамгийн муу аргыг хэрэглэж
байгаа хэрэг бєгєєд èíãýñíýýð тэдэнд àëèâàà муу бvхний эх сурвалж болох тэвчээргvй, биеэ тоосон,
цор цор хийх муухай зуршлыг бèй болгодог.

Эцэг, эхчvvд єєрсдийн амьдралын туршлага, vг хэл, vйл хєдлєлєєрєє vр хvvхэддээ хvмvvжлийн
ãîë тулгыã áèé áîëãîæ єгäºã. Хамгийн чухал хvмvvжлийг хvн єєрєє олж авна. Хvмvvжлийн эд эсийг
бvрдvvлэгч нь багш сурган хvмvvжvvлэгчид, vерхдэг найз нєхєд, амьдардаг орчин, тоглодог тоглоом,
vздэг кино, уншдаг ном. Ажил хєдєлмєрийн амтыг мэдэрч байж ажилсаг, хєдєлмєрч зан чанар
тєлєвшинє. Сайн хvмvvжилтэй болох нь сайн боловсролтой болохын адил хvvхэд залуусын эрхэм
äýýä эрмэлзэл, хvсэл мєрєєдєл нь байх учиртай. Сайн хvмvvжилтэй байж л сайн сайхан амьдралыг
цогцлооно. Хvмvvжлийн доголдолтой хvний амьдрал нь ч доголдолтой, ажил vйлс нь ч доголдолтой.
Хvмvvжил хvнийг єєрийг нь бvтээдэг юм. Сайн хvмvvжилтэй хvн мэдээж сайн хvн. Сайн хvмvvжил
хvнийг хальтрахад нь тулж єєд нь татна. Тvvгээр зогсохгvй “сайн хvмvvжил нь хvнийг муу
хvмvvжилтэй хvмvvсээс маш найдвартай хамгаална”.  Vг яриа бол хvмvvжлийн асар хvчтэй зэвсэг
þì. Гэхдээ сайн зvйлèéã vгээр хєтлсºíººñ vлгэрлэí дагуулах нь илvv vр дvнтэй. Хvн  ñàéí  хvмvvжихийн
чухал vндэс нь тvvний зан авирын тєлєвшилт. Хvvхэд аливаа юмыг сайн талаас нь хардаг, ямагт
гэрэл гэгээтэй талыг нь эрж хайдаг сайхныг мэдрэх мэдрэмжтэй, сайн сайхан руу тэмvvлэх
тэмvvлэлтэй болгон хvмvvжvvлэхэд онцгой анхаарàõ õýðýãòýé.

Õ¿íèéã зєвхєн муу занд сургахгvй байхад хvмvvжил хэрэгтэй тєдийгvй тэднийг сайн талаар
єєрчлєхєд хvмvvжил зайлшгvй шаардлагатай.  Хvмvvсийг єєрчлєхийн тулд тэднийг хайрлах
хэрэгтэй. Тvvнд vзvvлэх нєлєє нь тэдэнд зориулсан хайр халамжаас шууд хамааралтай байдаг.
Тэгээд ч хvмvvжлийн гол vvрэг нь хvнийг ямар ч нєхцєлд хvн байхаар бэлтгэх явдал юм. Хичнээн
хvнд сорилт шалгалт, бэрхшээл хvндрэл учирлаа ч гэсэн хvнээрээ vлдэж чадах хvн байх нь
амьдралдаа мєрдєх зарчим болох ёстой.

                “Хvмvvс бол сайн арчилж тордохгvй бол олигтой ургадаггvй ургамал юм” гэж
хэлсэн нэгэн ухаантны зvйрлэл бий. Ер нь муу хvмvvжилтэй хvнийг дахин хvмvvжvvлэхээс хэцvv
зvйл гэж vгvй. Гэхдээ буруу єсгєсєн, муу хvмvvжилтэй хvн бvрийг  зєнд нь хаяж болохгvй. Тэдэнд хvн
ёсоор хандаж, тусалж дэмжих хэрэгтэй. Хvн єєрєє хичээж, єєрийгєє ялан дийлэх сэтгэлийн
тэнхээгээ хураан хуримтлуулж чадах юм бол ямар ч муу зан авир, муу хvмvvжлийг засч залруулж
болно. Мэдээж хэрэг тодорхой цаг хугацаа шаардагдана. Хvн буруу дадлаас салж, зєв дадалтай
болсноор єєртөө итгэх итгэлийг олж өөрийгєє болон бусдыг зовоохоо болино. Хvvхэд бvрт єєрийн
гэсэн харах, бодох, мэдрэх чадвар бий. Тvvнийг нь томчуул єєрсдийнхєє чадвараар солих гэж
оролдох шиг мулгуу явдал байхгvй гэдэг. “Бvх бvтээлээс хамгийн гайхамшигтай сайхан нь сайхан
хvмvvжил олсон хvн байдаг”.

Õ¿¿õýä áàéõäàà çºâ òºëºâøèæ ÷àäààã¿é áîë ººðò îëäñîí àìüäðàëàà өөрийн ухаанаар залж жолоодож
чадахгүй, салан задгай явàõã¿é áàéõàä сэрэмжлэх хэрэгтэй. ªíººãèéí àìüäðàëä çàðèì õ¿ì¿¿ñ àмьдралынх нь
гал дөл нь бөхчихсөн, газар шагайж, санаа алдсан хүмүүс хаа сайгүй сүлжилдэн хөлхөлдөнө. Тэд
өдөр хоногийг àðàé л гэж нэг өнгөрөөнө. Амьдралынх нь сүр сүлд нь ч доройтîж  аливаа юманд
баярлана гэж байхгүй. ªºäðºã сэтгэл нь гутранги үзэлд баригдан хүлэгдэнэ. Хүн ийм байж хэрхэвч
болохгүй. Хэрэв энэ байдлаараа яваад байвал хамхуулын хувь заяанаас юуны ÿëãàà байх билээ?
Хамхуул хувь заяагаа салхинд даатгадагийн адилаар энэ яваа насаа  зүг чиггүй хийсч, завхарсан
амьдрал дунд өөрийгөө үрэн таран хийвэл хожмын өдөр харамсаад ч барахгүй гуниг зовлонтой л
үлдэнэ.   

Хүн залуу  насандаа юуны өмнө гутранги үзлээс салж, өөдрөг үзлийг тархи толгойдоо бат
шингээх хэрэгтэй. “Жинхэнэ өөдрөг үзэл нь бүх зүйл сайн болно гэсэн итгэл үнэмшил дээр бус, бүх
зүйл муу болохгүй гэсэн итгэл үнэмшил дээр л суурилдаг”-ийг мэдэж ав. Амжилтанд хүрсэн бүх
хүмүүс өөдрөг үзэлтэн байäàã. Тэд өөдрөг үзýлã¿é áîëхувь заяа тань  уруудан доройтно. Өөдрөг
үзэлтэн бол хэзээ ч зовлон үзэж байгаагүй хүн бус харин цөхрөлийг туулж, түүнийг ялсан тэр хүн
байдаг. Өөрийн амьдралын замыг өөрөө бүтээ. Энэ хорвоод харагдаж байгаа замаас харагдахгүй
байгаа зам нь олон байна. Харагдахгүй байгаа тэр замыг хайж ол. Харагдахгүй байгаа замаар явж,
зорьсон зорилгодоо хүрч, хүсэл мөрөөдлөө биелүүлж чадна гэдэгт бат итгэлтэй бàé. Ингэж байж
өөрийн гэсэн замыг өөрөө бүтээх сэтгэлийн тэнхээ, итгэлийн хат суун хуримтлагдана. Тэгээд
“зорьсон замаараа л яв, хүн юу гэж л хэлбэл хэлэг!”. Ямар ч ажил асуудлыг болох, бүтэх талаас нь
олж харж сур. Тэр ч болохгүй, энэ ч бүтэхгүй гээд бодчих юм бол болж бүтэх юм ганц ч тохиохгүй.
Хүн бүхэнд оногдсон ажил гэж бий. Ажил хэрэг бүхэнд хийх цаг гэж бий. Цагийн юмыг цагт нь
амжуул. Хүнд учирч болох хамгийн том гай бол цагийн гарз. Хий дэмий сууж хайран цагийг бүү үр.
Хэрэггүй зүйлээр оролдож өөрийн биеэ бүү зовоо. Ажил үйл хийхийн өмнө бүгдийг ул суурьтай
бодож төлөвлөөд хийхдээ ч нягт нямбай хийж бай.

Сул талаа бусдад дэлгээд байх шаардлагагүй. Гэхдээ түүнийгээ өөрөө мэддэг байх хэрэгтэй.
“Сул талаа мэдэж байх юм бол тэр бидэнд гай тарьдаггүй”. Жинхэнэ хүчтэй хүн өөрийн сул талыг
ухаарч, түүнийгээ нөхөж чаддаг.

Хольж идэж болдоггvй хvнсний бvтээгдэхvvн

2010-06-11 17:19:39
1.     Шарсан vхрийн мах болон тємсийг хольж идэхгvй байх: Шарсан vхрийн мах болон тємсийг холж
идвэл ходоод гэдэсний vйл ажиллагаанд муугаар нєлєєлдєг.
2.     Сонгиныг дvфvтэй хольж идэхгvй байх: Дvфvнд хадгалагдаж байгаа кальц болон сонгинын
доторх євсний хvчил нийлээд євсний хvчлийн кальц болж ходоодны шингээлтийн vйл
ажиллагаанд харшилдаг.
3.     Буурцгийн ээдмийг єндєгтэй хольж идэхгvй байх: Єндєгний уураг болон буурцгийн ээдэм дэх
инсулин нийлбэл энэ хоёр эдийн шим тэжээл алдагддаг
4.       Єндгийг цайнд чанахгvй байх: Цайнд амьд бодисын шvлт байхаас гадна бас хvчлийн эд
агуулагдаж байгаа тул эдгээр нийлмэл эд нь єндєгний тємрийн элементтэй нийлбэл хоол
шингээлтэд муу
5.     Шарсан єндгєнд амтны охь vйхгvй байх: Тахианы шарсан єндгєнд амтны охь vйвэл тахианы
єндєгний жинхэнэ vнэр амт нь єєрчлєгдєх буюу дарагддаг юм.
6.     Улаан лууван болон цагаан лууванг хольж идэхгvй байх: Цагаан лууванд маш их амин дэм С
витамин агуулагдаж байдаг, гэвч улаан лууванд агуулагдаж байгаа чийг бамыг эсэргvvцэх
хvчлийн эд нь амин дэм С-д харш нєлєє vзvvлдэг байна.
7.     Лууван болон жимсийг хольж идэхгvй байх: Лууван зэрэг хvнсний ногоо нь ходоодонд янз
бvрийн хvчил бий болгодог. Энэ vед жимс идэх юм бол жимсэнд агуулагдаж байдаг гуулийн
тєрлийн эд нь гэдэс ходоодны бактерт задарч хvний бие цогцыг таргалуулах юм уу бамбай
булчирхайг том болгодог байна.
8.     Далайн гаралтай хvнсний зvйлийг жимстэй хольж идэхгvй байх: Далайн гаралтай хvнсний зvйлд
уураг болон кальц зэрэг шим тэжээлтэй зvйл элбэг байдаг, хэрэв хvчиллэг зvйл их агуулагдсан
жимстэй хольж идвэл гэдэс євдєх, бєєлжих, дур гутах зэрэг илрэл гардаг юм.
9.     Vнээний сvvг жvржтэй хольж идэхгvй байх: Сvvний уураг нь жvржинд агуулагдаж байгаа
жимсний хvчил болон амин дэм С-тэй нийлбэл агшин хатуурч ходоод гэдэсний шингээлтэнд
нєлєєлдєг.
10.   Шар лууванг архитай холихгvй байх: Шар луувангийн В эд нь спирттэй холилдвол хэн хvнийг
элэгний євчинд нэрвэгдvvлэх аюултай.
11.   Цагаан архийг хийжvvлсэн ундаатай хольж уухгvй байх: Энэ хоёр хатуу зєєлєн ундааг холивол,
нvvрсхvчлийн хий бий болж, ходоод, элэг, бєєр зэрэгт хvнд ноцтой нєлєєлж, зvрх тархины
судасыг гэмтээдэг байна.
12.   Мах идсэний дараа цай уухгvй байх: Мах болон далайн гаралтай хvнсний зvйл зэрэг уураг ихтэй
идээ будааг идсэний дараа цай уухгvй бол биед ашигтай, цайнд агуулагдаж байдаг vлэмж
хэмжээний даннийн хvчил нь уурагтай нийлээд даннийн хvчлийн уураг бvрдvvлж, гэдэсний
ажиллагааг удаашруулдаг байна.
13.   Òахианы өндөг загасны махтай үл зохино
14.   Ìаханд цагаан идээний үнэр шингэвэл идэж болохгүй
15.   Âандуй, мөөг, загасны махыг хольж иддэггүй
16.   Ãүүний сүүг загасны махтай идвэл бэтэгширнэ  
Нийтэлсэн: Zolzaya_b, Нээгдсэн: 29, Сэтгэгдэл: 0, Жоорло
Таны биед эрдэс дутагдаж байгаа бол...
2010-06-11 11:11:53
КАЛЬЦИ. Ясаар хийсэн хvнсний бэлдмэл, гурил, ногоон навчит хvнсний ногоонууд, амьтны
элэг, сvv, сvvн бvтээгдэхvvн, бурам, самар, загасны мах, сардин загас, далайн ногоо, дали,
наранцэцгийн vр, шар буурцаг зэрэгт агуулагддаг. Хэрвээ кальци дутагдвал гар, хєл бадайрч, хумс
хугарамтгай болох, яс сийрэгжих, толгой євдєх, зvрх дэлсэх, даралт ихдэх, нойргvйдэх, цочимтгой
болох, булчин шєрмєс татах, сандрах, гэнэт тvгших, шvд хэврэгших, хугарах зэрэг шинж тэмдэг
илэрнэ.

ХРОМ. Алим, шар айргийн хєрєнгє, хар перец, элэг, тахианы мах, сvv сvvн бvтээгдэхvvн,
жимс, усан vзэм, ногоон навчит хvнсний ногоо, зєгийн бал, мах, мєєг, самар, хавчны мах, тємс,
хатаасан vзэм, цагаан гаа, хєрсєн дор ургадаг хvнсний ногоонууд, далайн гаралтай хvнс, эрдэнэ
шиш, хєх тарианы гурил зэрэгт илvv байдаг. Хром дутагдвал дархлалын системийн vйл ажиллагаа
суларна. Амархан ядарч, аминхvчлийн зохицуулга алдагдах, халдварт євчинд єртємтгий болох,
цусан дахь холестрин, сахарын хэмжээ багасах, сэтгэцийн эмгэг илрэх зэрэг шинж тэмдэг
мэдрэгдэнэ.

ЗЭС. Алмонд самар, авокадо, бразил самраас их хэмжээгээр авч болно. Энэ тєрлийн эрдэс
хvний биед дутагдвал цус багадах, vе мєчєєр євдєх, судас хатуурах, vс халцрах, бамбай булчирхайн
vйл ажиллагаа алдагдах, яс сийрэгжих, ядрамтгай болж, булчин євдєх зэрэг шинж тэмдэг илэрдэг.

ТЄМЄР. Алмонд самар, далайн ургамлаар хийсэн цай, хавчны мах, шош, хар ногоон навчит
хvнсний ногоо, хатсан чавга, єндєг, загас, далайн байцаа, булчингийн мах, наймаалж, тахианы мах,
vзэм, гуаны vр, наранцэцгийн самар, улаан буудайн vр, эрдэнэ шиш зэрэгт тємєр агуулагдана.
Тємєр дутагдвал хумс хугарах, тємєр дутагдлын цус багадалт vvсэх, амьсгалахад хvндрэлтэй болох,
арьс цайх, єтгєн хатах, хэл хорсох, сарын тэмдэг алдагдах зэрэг шинж илэрнэ.

МАГНИ. Алмонд /чавганы доторх чємєгтэй тєстэй/ самар, авокадо, мах, хэвэг, бразил самар,
бор будаа, сагаг, эрдэнэ шиш, хатаасан чангаанз, хvнсний ногоо, зєгийн бал, далайн байцаа,
загасны мах, шар буурцаг, бууцайн ногоон навч, шошны нахиа зэрэгт агуулагддаг. Магни дутагдвал
булчин євдєх, татах, сэтгэл тvгших, мартамхай болох, цусны даралт багасах, биеийн дулаан буурах,
амархан уцаарлах, vс унах, нойр муудах, булчин татвалзах, шуугианд хэт мэдрэмтгий болох,
судасны цохилт тvргэсэх зэрэг шинж илэрдэг.

МАРГАНЦ. Алмонд самар, гадил, буурцаг, нэрс, цэцэгт ногоон байцаа, гурвалжин бор будаа,
лууван, єндєгний шар, ногоон навчит бvх тєрлийн хvнсний ногоо, элэг, самар, хатаасан vзэм, бvх
тєрлийн vр, талхны хєрєнгє, тариа зэрэгт агуулагддаг. Марганц дутагдвал булчин сулрах, толгой
эргэх, чих шуугих, цусан дахь холестрин, саахар ихсэх, таргалах, сонсгол муудах зэрэг шинж тэмдэг
илэрдэг.

ФОСФОР. Шар айрагны хєрєнгє, сvvн бvтээгдэхvvн, єндєг, загас, тариа, элэг, сvv, самар,
далайн ногоо, дvvпvv, эрдэнэ шиш, хэвэг зэрэгт ихээр агуулагдана. Хэрэв фосфор дутагдвал
хоолонд дургvй болох, яс євдєх, янгинах, ядрамтгай болох, амьсгалын хэм алдагдах, мэдрэлийн
євчний шинж тэмдэг илрэх, жин хасагдах боломжтой.

КАЛИЙ. Чангаанз, авокадо, гадил цэцэгт ногоон байцаа, гуа-жимс, нанжин чавга, хатаасан
жимс, загасны мах, яншуй, бєєрєнхий шош, тоор, тємс, vхэр, хонины мах, далайн ногоо, шар
буурцаг, бууцай, улаан лоолийн жvvс, талхны хєрєнгє, шар єнгєт хvнсний ногоо, луувангийн шvvс,
дvvпvv зэрэгт бий. Калий хомсодсон тохиолдолд батга гарах, єтгєн хатах, ам цангах, цусны даралт
багасах, арьс хуурайших, хавагнах, холестрин ихсэх, нойргvйдэх, булчин сулрах, сандрамтгай болж
амьсгалын хэм алдагдах, арьсанд янз бvрийн жижиг ургацаг, нєсєє vvсэх, зvрхний цохилт удаашрах,
рефлекс сулрах зэрэг шинж тэмдэг илэрдэг.
 СЕЛЕН. Бразил самар, шар айрагны хєрєнгє, байцаа, єндєг, загас, сармис, хавчны мах,
дунгийн мах, далайн ногоо, улаан лооль, талхны хєрєнгє, тариа зэрэгт байдаг. Хэрэв цус багадах,
тамирдах, ядрах, нойр булчирхайн vйл ажиллагаа алдагдах, vс унах, арьсны суурь єнгє єєрчлєгдєх,
наснаас эрт єтлєх, халдварт єртємтгий болох зэрэг шинж илэрвэл селен дутагдсаных юм.

СОДИУМ. Хvнсний соод нь бяслаг, єндєг, мах, сvv, боловсруулж нєєшилсєн бvтээгдэхvvн,

кола, пепси зэрэг ундаа, давсалсан загас, хvнсний соод орсон нарийн боов, далайгаас авч
ашигладаг хvнсний ногоонд агуулагддаг. Содиум дутагдвал хоолны дуршил муудах, шєрмєс татах,
халдварт єртємтгий болох, нvдний хараа муудах, амархан ядрах, гэдэс дvvрэн бєєлжим цутгах,
хєдєлгєєний хvч буурах булчин жижгэрч хатингарших зэрэг шинж илэрдэг.

ЗИНК. Хавчны мах, vхрийн элэг, шар айрагны хєрєнгє, єндєгний шар, мєєг, бvх тєрлийн
самар, сонгино, вандуй, далайн ногоо, жимс, жимсгэний vр, тахианы мах, шар буурцаг,
наранцэцгийн vр, талхны хєрєнгє, тарианы гурилд зинк их хэмжээгээр агуулагдана. Харин дутагдсан
vед батга гарах, хумс хугарах, мартамтгай болох, бэлгийн сулрал илрэх, арьсанд экзем гарч vнэрлэх
амтлах чадвар суларна. Хоолонд дургvй болж, цусны эргэлт, ой ухаан муудах, ил vvссэн шарх удаан
эдгэх, арьсны дээгvvр жижиг ургацаг гарах, vсний vзvvр салаалах, хумсанд цагаан толбо vvсэх шинж
тэмдэг илэрдэг.

Дархлаагаа яаж сайжруулах вэ?

2010-06-11 11:08:04
 Хүний дархлааны систем доройтох нь маш аюултай. Ингэж доройтсоноос болж хүний бие
организм элдэв өвчин эмгэгт өртөх нь ихэсдэг. Төрөлхийн эрүүл чийрэг, дархлаа сайтай хүн ч
амьдралын буруу хэв маяг, буруу хооллолт, хортой зуршил зэргээс үүдэн өрөвдөмтгий болох нь
бий.

Нэг. Дасгал хөдөлгөөн тогтмол хий. Өдөр бүр хөнгөн төрлийн дасгал хийх, явган явах,
хөдөлгөөнтэй амьдралын хэв маягийг сонговол хүний дархлааны систем сайжирдаг.

Хоёр. Цадтал бүү ид. Тархинаас "цадсан" гэх дохио өгч байхад хоол нэмж идэх шаардлагагүй.
Хооллохдоо ч өөрийгөө захирч сурах нь дархлааг сайжруулахад нэн тустай.

Гурав. Тамхи бүү тат. Тамхи татахаа бүрмөсөн хая. Эс чадвал мэдэгдэхүйц хэмжээгээр багасга.

Дөрөв. Хүнсэндээ жимс ногоо түлхүү хэрэглэ. Нимбэг, киви зэрэгжимснүүд нь дархлааны

системийг сэргээдэг. Иймд өдөрт заавал жимс идэх хэрэгтэй. Жимсэнд өвчин эсэргүүцэгч С, Е
аминдэм - каротин агуулагддаг.

Тав. Стрессээ удаан хадгалах хэрэггүй. Стресст орсон үед энэ талаарх сэтгэгдлээ цаасан дээр
буулган бичиж байвал дархлааны системийн хамгийн чухал "Т" эсийг сайжруулдаг болохыг
эрдэмтэд тогтоожээ.

Зургаа. Сармис хэрэглэж занш. Хүний биеийн дархлааг сайжруулах талаар сармисыг гүйцэх өөр
ямар ч бүтээгдэхүүнийг хүн төрөлхтөн гарган авч чадаагүй байна. Сармис бол хүний эрүүл мэндэд
зориулан байгалиас бүтээсэн ер бусын гайхамшигт шидтэн юм. Сармис нь хамгийн олон төрлийн
бактер устгадаг болохыг эрдэмтэд судлан тогтоосон байдаг.

Нийтэлсэн: Zolzaya_b, Нээгдсэн: 20, Сэтгэгдэл: 0, Жоорло

Эрүүл амьдрах энгийн арга
2010-06-11 11:03:19
1.       Óóðëàæ óöààðëàõã¿é áàéõ. Òýâäýæ áóõèìäàëã¿é òàéâàí æèãä àìüñãàëàõ. Ñòðåññ íü õ¿íèé àìüñãàëàëòûã
ò¿ãæèæ, ýñâýë îãöîì øèð¿¿í àìüñãàëàõ áàéäàëä îðóóëäàã.
2.       ¯å ¿å íóðóóãàà òýíèéëãýæ /àðàãø íü íóãàëæ ñóíèàæ áàéõ/ áàé! Ñòðåññ íü õ¿íèé íóðóó  òóðóóíû õýëáýð
ãàëáèðûã àëäàãäóóëæ õºø¿¿í áîëîí õºäºë㺺í õîðüæ ñàíàà áîäëûã õóðöäìàë áîëãîäîã. Ñýòãýë ñàíààíû äàðàìò
¿¿ñãýíý.
3.       Àëü áîëîõ îëîí õàðèëöàí ÿðèëöàæ, íèéòý÷ áàé / ÿðèà õººðºº èõòýé áàé/ ÿðèàñàã õ¿ì¿¿ñ ä¿íñãýð äóóí¿é
íºõ人ñ 2 äàõèí öººí ºâ÷èëäºã áèëýý.
4.       Øàðòàòëàà àðõè á¿¿ óó. Õàòóó àðõè, äàðñûã óñààð äàðóóëæ óóõ õýðýãòýé. Áè÷èãäýýã¿é áóþó õàðààõàí
áàòëàãäààã¿é íýãýí õóóëü áèé. Ñîãòóóðóóëàõ óíäàà õýäèé ÷èíýý õ¿ðýí õàð áàéõ òóñàì øàðòàõ íü òºäèé
÷èíýý ã¿í.
5.       Ãàðàà áàéíãà óãààæ áàéõ. Áèä áàéíãà ë ºâ÷èí ýìãýãòýé õ¿ì¿¿ñ, ºâ÷íèé íÿíãèéí õ¿ðýýëýëä îðøèæ áàéäàã.
ºäºð á¿ð ë ýëäýâ íÿíòàé õààëãàíû áàðèóë, óòàñíû õàðèëöóóð ãýõ ìýòòýé õàðòëöàæ áàéäàã áèëýý.
6.       Ãàëûí ºðººãºº áàéíãà öýâýðëýæ áàé. Õîîë óíäíûõàà äàðàà øóóä óíòàõ õýâòýõ , ñóóãààä áàéõ íü çîõèìæã¿é.
¿¿íèé îðîíä 15 ìèí ãàëûí ºðººãºº öýâýðëýâýë òàíû õîîë øèíãýæ, èë¿¿äýë 40 êàëîðè ãàäàãøèëäàã.
7.       Àðàãø óõàð÷ àëõàæ áàé. Õîîë óíäíû äàðàà áàãà ÷ àòóãàé ñàëõèíä ãàð÷ áàé. Öýöýðëýãò îðîîä óõàð÷, óðàãø
àëõààðàé. Èíãýâýë òàíû áèåä áóé èë÷ëýã 2 äàõèí çàäàð÷ áèåä ñàéí íºëºº ¿ç¿¿ëäýã. ¿¿íèé ä¿íä öóñíû ñóäàñíû
õàíàíä õîëåñòåðèí õóðèìòëàãäàõ íü áàãàñíà.
8.       Өã뺺 îðíîîñîî á¿¿ ¿ñðýí áîñîæ áàéãààðàé. Îãëè õàðàéí áîñîõ íü íóðóó íóãàñàíä ìóó íºëººòýé. غíºäºº òàíû
íóðóó íóãàñíû íóãàëàìóóäûí õîîðîíä á¿ðýëäýí áèé áîëñîí øèíãýíèéã ýõëýýä ñóíèàõ ìàÿãààð òàðààõ ¸ñòîé.
Èíãýâýë íóðóó íóãàñ ººðºº ààæèì ñýðíý.
9.       Çóðàãò øèðòýí õýäýí öàãààð á¿¿ ñóó. Çóðàãò ¿çýæ áàéõäàà ÷ ÿìàð íýãýí õºäºë㺺í õийæ áàé
10.    Өäºð á¿ð ñàðìèñ õýðýãëýæ áàé. Өäðèéí õýðýãöýý 1-2 õóìñ ñàðìèñ áîë з¿ðõ ñóäàñíû ºâ÷í¿¿äèéã 18%-
ð áàãàñãàäàã