Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

02_pulmonolgy last.indd 67 5/25/2005 3:47:20 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Óäèðäàìæ áîëîâñðóóëñàí àæëûí õýñãèéí ãèø¿¿ä ;

Á. Áàòñýðýýäýíý Ùàñòèíû Êëèíèêèéí Òºâ Ýìíýëãèéí äàðãà,

Àíàãààõ óõààíû äîêòîð, Ïðîôåññîð
Ö. Íàéäàíñ¿ðýí ÝÌØÓÈÑ-í Óóøãèíû ýìãýã ñóäëàëûí
òýíõèìèéí áàãø, Àíàãààõ óõààíû ìàãèñòð
À. Îþóíáèëýã Óëñûí êëèíèêèéí òºâ ýìíýëãèéí óóøãèíû
ýìãýãèéí òàñãèéí ýðõëýã÷, Àíàãààõ óõààíû
ìàãèñòð, Òýðã¿¿ëýõ çýðãèéí ýì÷
Ö. Öýðýíõàíä Ùàñòèíû Êëèíèêèéí Òºâ Ýìíýëãèéí Óóøãèíû
ýìãýã ñóäëàëûí òàñãèéí ýì÷, Òýðã¿¿ëýõ çýðãèéí
ýì÷

68 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

02_pulmonolgy last.indd 68 5/25/2005 3:47:20 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

1. ÓÓØÈÃÍÛ ÖÎ×ÌÎà ¯ÐÝÂÑÝË

Òîäîðõîéëîëò Èõýâ÷ëýí íÿíãèéí øàëòãààíààð öóëöàíãèéí äîòîð

¿ðýâñëèéí øèíãýí, ¿ðýâñëèéí ýñ¿¿äèéí íýâ÷äýñ
¿¿ñ÷, óóøèãíû ýäèéí àìüñãàëä îðîëöäîã õýñã¿¿ä
ãýìòýí, õèéí ñîëèëöîî õèéõ áîëîìæã¿é áîëäîã
öî÷ìîã õàëäâàðò ºâ÷íèéã óóøèãíû öî÷ìîã ¿ðýâñýë
ãýíý.
ͺ뺺ëºõ õ¿÷èí Óóøèãíû öî÷ìîã ¿ðýâñýë íü ãîë òºëºâ íÿíãèéí
ç¿éëñ õàëäâàðààð ¿¿ñäýã. Óóøèãíû öî÷ìîã ¿ðýâñëèéí
çîíõèëîõ øàëòãààíä ñòðåïòîêîêê, ìèêîïëàçì,
Haemophilus influenzae, èíôëóýíç âèðóñ, õëàìèäè,
ëåãèîíåëë, àëòëàã ñòàôèëîêîêê, ïíåâìîêîêê
ãîëëîõ áàéðûã ýçýëæ áàéíà. Íèéòëýã áóñ óóøèãíû
öî÷ìîã ¿ðýâñýë ìèêîïëàçì, õëàìèäè, ëåãèîíåëë,
õàíòàâèðóñ, ìîðàêñåëë, âèðóñýýð, õàðèí äàðõëàë
äóòàãäëûí ñóóðèí äýýð ìåãàëîâèðóñ, 캺ãºíöºð,
ïíåâìîöèñò çýðýã ¿¿ñãýã÷ýýð ¿¿ñãýãäýíý.
Àíãèëàë 1. Áàéðëàë õýìæýýãýýð íü: íýã òàëûí, õî¸ð òàëûí
(õýìæýýã çààíà);
2. ªâ÷íèé õ¿íä õºíãºíèé çýðãýýð: õºíãºí, õ¿íäýâòýð,
õ¿íä, ìàø õ¿íä;
3. ªâ÷íèé ÿâöààð íü: öî÷ìîã ÿâöòàé, ñóíæðóó ÿâö
4. Õ¿íäðýë: óóøèãíû, óóøèãíû áóñ

Ýìíýë ç¿é

Çîâèóð:
• õàëóóðíà,
• ñàëñàðõàã, çýâ øèã ºíãºòýé, öóñíû ñóäàëòàé öýðòýé õàíèàíà,
• àìüñãààäíà,
• öýýæýýð ºâäºíº.
• åðºíõèé õîðäëîãûí øèíæ èëýðíý.

Áîäèò ¿çëýã
• Áèåèéí åðºíõèé áàéäàë õ¿íäýâòýð, õ¿íä, ìàø õ¿íä.
• ªíäºð õàëóóíòàé ¿åä çàðèìäàà äýìèéðýõ øèíæ èëýðíý.
• ªâ÷òºí ýìãýãòýé òàëààð õýâòýõ, õàãàñ ñóóãàà áàéäàëòàé áàéíà.
• Ýìãýãòýé òàëûí õàöàð óëàéõ, çàõûí áîëîí òºâèéí õºõðºëò,
õîðäëîãûí øèíæ òîä èëýðíý.
• Àìüñãààäàëò åðäèéí à÷ààëëûí ¿åä, òàéâàí ¿åä, ¿ãýý òàñàëæ ÿðèõ
áàéäëààð èëýð÷ áîëíî.

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 69

02_pulmonolgy last.indd 69 5/25/2005 3:47:21 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

• Öýýæèéã õàðàõàä ýìãýãòýé òàë àìüñãàëä õîöîð÷ îðîëöîíî,

• Òýìòðýõýä ýìãýãòýé òàëä äóóíû äîðãèîí ñóëàðñàí,
• Òîãøèõîä ºâ÷íèé ýõýí ¿å, èä ¿åä òîãøèëòûí àâèà ä¿ëèéâòýð,
ä¿ëèé áîëíî.
• Äýëáýíãèéí öî÷ìîã ¿ðýâñëèéí ýõýí áà ýäãýðëèéí ¿åä óóøèã
÷àãíàõàä öóëöàíãèéí àìüñãàë ñóëàðñàí, îëîí òîîíû øàðæèãíóóð
ñîíñîãäîíî. ªâ÷íèé èä ¿åä óóøèã ÷àãíàõàä ýìãýã ãóóðñàí õîîëîéí
àìüñãàë ñîíñîãäîíî. Óóøèãíû ãîëîìòîò ¿ðýâñëèéí ¿åä æèæèã
íîéòîí õýðæèãí¿¿ð ñîíñîãäîíî.
• Àìüñãàë ºíãºö, àìüñãàëûí òîî îëøèðíî.

Óóøèãíû öî÷ìîã ¿ðýâñëèéí ýìíýë ç¿éí ÿëãàà

Øèíæ Íÿíãèéí, Íÿíãèéí Âèðóñèéí, Ìèêîïëàçìûí

òýìäýã (äýëáýíãèéí) (ãîëîìòîò) (òîìóóãèéí) (íèéòëýã áóñ)
Çîâèóð ÷è÷ð¿¿äýñòýé õàëóóðàõ, òîëãîé ºâäºõ, áèå ñóëðàõ,
õàëóóðàëò, öýýæýýð í¿äíèé õóóðàé
öýýæýýð ºâäºõ, ºâäºõ, àëèì ºâäºõ, õàíèàõ,
íîãîîí, àäèíàìè,
çýâ øèã ºíãºòýé àðòðàëãè,
èäýýðõýã “áàãòðàà” òºñò
öýðòýé õàíèàõ, õàíèàõ, öóñòàé
ìèàëãè
àìüñãààäàõ öýðòýé
õàíèàõ, õàíèàõ
àìüñãààäàõ
ªâ÷íèé Öî÷ìîã, Ààæèì, Òîìóóãèéí Ààæèì, èõ
ýõëýë õàíèàäíû äàðàà õàíèàäíû äýãäýëòèéí äààðñàíû
äàðàà 2-3 õîíîãò äàðàà
Óóøèã Òîãøèëòûí äóó Èõýâ÷ëýí Èõýâ÷ëýí Èõýâ÷ëýí
òîãøèõîä áîãèíîñîõ óóøèãíû òîä óóøèãíû òîä óóøèãíû òîä
÷èìýý ÷èìýý ÷èìýý
Óóøèã Öóëöàíãèéí Øèð¿¿í Øèð¿¿í Øèð¿¿í
÷àãíàõàä àìüñãàë ñóëðàõ, àìüñãàë, àìüñãàë, àìüñãàë,
ãóóðñàí õîîëîéí äóóòàé äàëíû õóóðàé
àìüñãàë, íîéòîí õîîðîíä õýðæèãí¿¿ð,
øàðæèãíóóð æèæèã äóóòàé çàðèìäàà
öýâð¿¿ò íîéòîí íîéòîí
õýðæèãí¿¿ð õýðæèãí¿¿ð õýðæèãí¿¿ð
Áóñàä Áèåèéí åðºíõèé Áàãà çýðýã Í¿äíèé áîëîí Áèåèéí
øèíæ áàéäàë õ¿íä, àìüñãààäíà, àìüñãàëûí åðºíõèé
òàõèêàðäè, òàõèêàðäè äýýä çàìûí áàéäàë õ¿íä,
ñàëñò á¿ðõýâ÷
ãèïîòîíè òàõèêàðäè,
óëàéõ, öèàíîç,
àìüñãààäàõ,
àìüñãààäàëò
òàõèêàðäè
Ëåéêîöèò Íåéòðîôèëèéí Áàãà çýðãèéí Ëåéêîïåíè Èõýâ÷ëýí
ëåéêîöèòîç òîä íåéòðî ôèëåç áàéæ áîëíî, õýâèéí
èëýðíý ç¿¿íèé ¿ç¿¿ëýëò
õàçàéëò

70 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

02_pulmonolgy last.indd 70 5/25/2005 3:47:21 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Óëààí Ò¿ðãýñíý Ò¿ðãýñíý Ò¿ðãýñíý Õýâèéí

ýñèéí
òóíàõ õóðä

Öýýæíèé Óóøèãíû Ãîëîìòîò Çàâñðûí Çàâñðûí ýäèéí

ðåíòãåíä äýëáýíã íýâ÷äýñò ýäèéí ¿ðýâñëèéí
(ñåãìåíòèéã) ººð÷ëºëò ¿ðýâñëèéí ººð÷ëºëò:
ººð÷ëºëò: óóøèãíû
õàìàðñàí
óóøèãíû óã ºðãºñºõ,
íýâ÷äýñò ñ¿¿äýð óã ºðãºñºõ, óóøèãíû
óóøèãíû çóðàãëàë
çóðàãëàë òîäðîõ
òîäðîõ
Áóñàä Èõýâ÷ëýí öýðýíä Öýðýíä M. pneumonia
ëàáîðà ïíåâìîêîêê, ñòðåïòîêîêê ãèéí ýñðýã
òîðèéí õîâðîîð èëýðíý Àíòèòåëà
¿ç¿¿ëýëò ñòðåïòîêîêê
ýåðýã

Îíîøëîãîî:
ÝÌÒ-í 2-ð øàòëàë
ÝÌÒ-í 1-ð øàòëàë
Àñóóìæ áîäèò Õ¿íä, ìàø õ¿íä õýëáýðèéí óóøèãíû
¿çëýãèéã ¿íäýñëýí ¿ðýâñëèéã öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý,
óóøèãíû öî÷ìîã ðåíòãåí øèíæèëãýý, öýðíèé åðºíõèé,
¿ðýâñýë îíîøèéã áàêòåðèîëîãèéí øèíæèëãýý õèéæ îíîøèéã
òàâüæ, òîõèðñîí áàòëàõ, ñ¿ðüåýãèéí ñîðèëûí øèíæèëãýý,
ýì÷èëãýýã ýõýëíý ç¿ðõíèé áè÷ëýã, õýâëèéí õýò àâèàí
øèíæèëãýý õèéæ ñ¿ðüåý, ¿æèë, íÿíãèéí
ýíäîêàðäèò îíîøèéã ¿ã¿éñãýõ áîëîìæòîé.

Ýì÷èëãýý
Õºíãºí õýëáýðèéí óóøèãíû öî÷ìîã ¿ðýâñëèéã àìáóëàòîðèéí íºõöºëä
ýì÷ëýõ áîëîìæòîé. Õ¿íä õýëáýðèéí óóøèãíû öî÷ìîã ¿ðýâñýëòýé
ºâ÷òºíèéã ýìíýëýãò õýâò¿¿ëæ ýì÷èëíý.

Õàëäâàðûí Õºíãºí õýëáýðèéí óóøãèíû öî÷ìîã ¿ðýâñýë: àìïèöèëëèí

ýñðýã (àìîêñàöèëëèí) 0.5ã 6 öàãààð, ýñâýë ýðèòðîìèöèí 0.5ã 6
ýì÷èëãýý: öàãààð óóõààð; õ¿íäýâòýð, õ¿íä óóøèãíû öî÷ìîã ¿ðýâñýë;
áåíçèëïåíèöèëëèí 1 ñàÿ ÅÄ 4-6 öàãààð, àìïèöèëëèí
(àìîêñàöèëëèí) 1ã 6 öàãààð ìºí öåôàçîëèí (êëàôîðàí) 1ã 8 –
12 öàãààð, ãåíòàìèöèí 80 ìã 8-12 öàãààð áóë÷èíä òàðüæ õàâñàð÷
õýðýãëýíý.
Ñòàôèëàêîêêèéí ãàðàëòàé óóøèãíû öî÷ìîã ¿ðýâñýë ñýæèãëýõ
¿åä ñòàôèëîêîêêèéí ýñðýã ïëàçì, ãàììàãëîáóëèíûã õýðýãëýíý.
Áàðóóí óóøèãíû äýýä äýëáýíãèéí óóøèãíû öî÷ìîã ¿ðýâñëèéí
¿åä ãåíòàìèöèí, öåôàëîñïîðèíû á¿ëãèéí ýì¿¿äèéã äàíãààð
áîëîí õ¿íäýðñýí ¿åä õàâñàð÷ õýðýãëýíý.

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 71

02_pulmonolgy last.indd 71 5/25/2005 3:47:21 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Ýìãýã ¯ðýâñëèéí ýñðýã çîðèëãîîð àñïèðèí õîíîãò 4-6ã òóíãààð 6

æàìûí öàãèéí çàéòàé, íàòðèéí ñàëèöèëàò 10%-10ìë ñóäñàíä òàðèõ.
ýì÷èëãýý: ÓÕ¯ ñóíæðóó ÿâöòàé áîë ïðåäíèçîëîí áàãà òóíãààð (15-20ìã)
áîãèíî õóãàöààãààð (7-10 õîíîã) õýðýãëýýä øóóä õàñíà.
Õýò ìýäðýãøëèéã áóóðóóëàõ çîðèëãîîð õëîðôåíàìèí 0.04ã 6
öàãèéí çàéòàé, ýñâýë êåòîòèôåí 1ìã õîíîãò 2 óäàà óóõààð
Õîðäëîãî òàéëàõ çîðèëãîîð 0.9% íàòðè õëîðèä, 5%
ãëþêîçûí óóñìàë, ãåìîäåç, Ðèíãåðèéí óóñìàë, ïîëèãëþêèí,
ðåîïîëèãëþêèí, ïëàçì ñóäñàíä äóñëààð õîíîãò 800 – 1200 ìë
õ¿ðòýë òàðüæ õýðýãëýíý.
Ãóóðñàí õîîëîéí äðåíàæèéí ¿éë àæèëëàãààã ñàéæðóóëàõ
çîðèëãîîð öýð øèíãýëýõ, õîâõëîõ ýì (áðîìãåêñèí 8 ìã õîíîãò
3 óäàà, ÷èòàìîí õîîëíû õàëáàãààð ºäºðò 3 óäàà, ýñâýë ÀÖÖ
200ìã õîíîãò 4 óäàà)-èéã õýðýãëýíý.
Ãóóðñàí õîîëîé, óóøèãíû õýñýã ãàçðûí õàìãààëàõ òîãòîëöîîã
ñàéæðóóëàõ çîðèëãîîð Â á¿ëãèéí âèòàìèí óóõ, ýñâýë òàðèàãààð,
âèòàìèí À-Å 1 ¿ðëýýð õîíîãò 3 óäàà, ýñâýë ýññåíöèàëü 1õ3 óäàà,
àñêîðáèíû õ¿÷èë 2 ã õîíîãò óóõààð, ðóòèí 2 ã óóõààð)
Øèíæ Õóóðàé øàíàëãààòàé õàíèàõ ¿åä õàíèàëãà äàðàõ íàðêîòèê
òýìäãèéí áóñ ýì ëèáåêñèí 1 òàá õîíîãò 3 óäàà ýñâýë áðîíõîöèí õîîëíû
ýì÷èëãýý: õàëáàãààð 3 óäàà óóëãààä, ¿ð ä¿íã¿é áîë íàðêîòèê ¿éë÷èëãýýòýé
(äèîíèí, êîäåéí) ýì áîãèíî õóãàöààíä õýðýãëýíý.
Ãóóðñàí õîîëîé áºãëºðºõ - àñòìà òºñò øèíæ èëðýõ ¿åä ãóóðñàí
õîîëîéã òýëýõ ýìèéí á¿ëãýýñ ñàëüáóòàìîëûã íýã óäààä 2-4
òóíãààð (0.04ìã) 6 öàãèéí çàéòàé öàöëàãààð, ýñâýë ýóôèëëèí
0.15 ºäºðò 3 óäàà óóõ, õ¿íä õýëáýðèéí ¿åä 2.4% ýóôèëëèíûã
5-10.0 ìë ñóäñààð òàðüæ õýðýãëýíý.
Öýýæýýð ºâäºõ ¿åä àíàëüãèí 50%-2.0 ìë áóë÷èíä òàðèõ, ýñâýë
íîâîêàéíòàé ýëåêòðîôîðåç õèéíý.
Ãÿëòàíãèéí õºíäèéä øèíãýí õóðèìòëàãäâàë ãÿëòàíãèéí õàòãàëò
õèéæ øèíãýíèéã ãàäàãøëóóëíà.
Ç¿ðõ ñóäàñíû äóòàãäëûí øèíæ èëýðâýë êîðäèàìèí 1-2 ìë
àðüñàí äîð òàðèõ, ýñâýë 0.025 % äèãîêñèí 0.5-1ìë ñóäñààð;
Íîéðã¿éäýë èëýðâýë íàòðè áðîìèäèéí 3% óóñìàë àìíû
õàëáàãààð õîíîãò 3 óäàà, ýñâýë ñåäóêñèí 0.05ã óíòàõûí ºìíº;
Ôèçèê Áàíê, ãîð÷è÷íèê, äîðãèîíò èëëýã, çºâ õàíèàëãàõ, öýð ãàäàãøëàõ
ýì÷èëãýý äðåíàæ áàéðëàëä îðóóëàõ.
Áèåèéí õàëóóí áóóæ, õîðäëîãî òàéëàãäñàí ¿åä óòëàãà,
ýëåêòðîôîðåç, äèàòåðìè, ÓÂ× øàðëàãà, ç¿¿ òººí¿¿ð ýì÷èëãýý
õèéíý.
ͺõºí Ýì÷èëãýýíèé áèå ÷èéðýãæ¿¿ëýõ äàñãàë, àìüñãàëûí äàñãàë, íàð,
ñýðãýýõ óñ, àãààðààð ÷èéðýãæ¿¿ëýõ, àéðàã ýì÷èëãýý, àìðàëò ñóâèëàë
ýì÷èëãýý ýì÷èëãýý õèéíý.

72 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

02_pulmonolgy last.indd 72 5/25/2005 3:47:22 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

2. ÓÓØÈÃÍÛ ÖÎ×ÌÎà ÕÀËÄÂÀÐÛÍ ÄÅÑÒÐÓÊÖÈ (ÓÖÕÄ)

Òîäîðõîéëîëò ªâºðìºö áóñ õàëäâàðûí øàëòãààíû óëìààñ óóøèãíû ýä

¿õæèõ áà çàäðàõ áàéäëààð èëýðäýã ýìãýã ïðîöåññèéã óóøèãíû
öî÷ìîã õàëäâàðûí äåñòðóêöè ãýíý. Óóøèãíû èäýýëæ, ¿õæèë
áîëñîí ýä íü ýð¿¿ë ýäýýñýý çààãëàãäñàí õºíäèé ¿¿ñãýæ
õýëáýðæèõèéã óóøèãíû áóãëàà ãýäýã. Õàðèí óóøèãíû ýäèéí
¿õæèë, çàäðàë íü èõ õýìæýýíèé òàëáàéã õàìðàí, òîäîðõîé
õèë çààãã¿é áîëîõûã óóøèãíû èëæðýë ãýíý.
ͺ뺺ëºõ Óóøèãíû öî÷ìîã õàëäâàðûí äåñòðóêöèéí øàëòãààí íü
õ¿÷èí ç¿éëñ àýðîáûí íÿí, íºõöºëò àíàýðîáûí ãðàìì ñºðºã íÿí, ñïîð
¿¿ñãýäýãã¿é àíàýðîáûí íÿí (60%) áàêòåðîèä, ôóçîáàêòåð,
àíàýðîáûí êîêê, 캺ãºíöºð, àêòèíîìèöåò, ýãýë áèåòýí
áàéäàã.
Àíãèëàë Ýìíýë ç¿é - á¿òöèéí õýëáýðýýð íü: èäýýò áóãëàà, èëæðýëò
áóãëàà, óóøèãíû èëæðýë ;
Øàëòãààíààð: (¿¿ñãýã÷èéí òºð뺺ñ õàìààðíà.) àýðîá áà
(ýñâýë) íºõöºëò àíàýðîá íÿíãààð ¿¿ñãýãäñýí; çºâõºí àíàýðîá
íÿíãààð ¿¿ñãýãäñýí; aýðîá - àíàýðîá íÿíãààð õàâñàð÷
¿¿ñãýãäñýí; íÿíãèéí áóñ ãàðàëòàé ¿¿ñãýã÷ýýð ¿¿ñãýãäñýí
(캺ãºíöºð, ýãýë áýåòýí ã.ì.)
Ýìãýã æàìààð (õàëäâàðëàñàí ìåõàíèçì) íü: Ãóóðñàí
õîîëîéãîîð, öóñààð õàëäâàð òàðõàõ, ãýìòëèéí óëìààñ, õºðø
çýðãýëäýý ýðõòýí, ýäèéí èäýýò ººð÷ëºëò øóóä íýâòðýõòýé
õîëáîîòîé;
Òàðõàëòààð íü: íýã òàëûí, õî¸ð òàëûí; ãàíö òîîíû, îëîí
òîîíû;
Áàéðëàëààð íü: òºâèéí áàéðëàëòàé, çàõûí áàéðëàëòàé;
Ýìíýë ç¿éí õ¿íä õºíãºíèé èëðýëèéí çýðãýýð íü: õºíãºí,
õ¿íäýâòýð, õ¿íä, ìàø õ¿íä;
ßâöààð: öî÷ìîã, öî÷ìîãäóó, àðõàã;
Õ¿íäðýë: õ¿íäðýëã¿é, õ¿íäðýëòýé;

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 73

02_pulmonolgy last.indd 73 5/25/2005 3:47:22 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Óóøèãíû áóãëàà, óóøèãíû èëæðýëèéí ýìíýë ç¿éí ÿëãàà

Óóøèãíû áóãëàà
Óóøèãíû èëæðýë
Áóãëàà ¿¿ñýõ ¿å Áóãëàà íýýãäýõ ¿å
øàò øàò

Çîâèóð

÷è÷ð¿¿äýñòýé,
ºíäºð ªíäºð õàëóóðíà, ÷è÷ð¿¿äýñ
õàëóóðíà, õ¿ðíý, õàíèàíà, ºìõèé
àì ä¿¿ðýí
èõ õºëºðíº, ¿íýðòýé, èäýýò öýðòýé õàíèàíà.
èäýýòýé, ºìõèé
àìüñãàë àâàõ Àìüñãààäíà. Öýýæýýð ºâäºíº.
¿íýðòýé, èõ
¿åä öýýæýýð Òóðíà, ÿäàðíà, áèå ñóëàðíà,
õýìæýýíèé öýðòýé
ºâäºíº, õóóðàé, õîîëîíä äóðã¿é, ç¿ðõ äýëñýíý,
õàíèàíà (õîíîãò
ýñâýë áàãà òîëãîé ýðãýõ, ÷èõ øóóãèõ,
100- 500 ìë).
õýìæýýíèé äîòîð ìóóõàéðàõ çýðýã èäýýò
öýðòýé õàíèàíà, õîðäëîãûí øèíæ¿¿ä òîä
ÿäàðíà, áèå èëýðíý.
ñóëàðíà.

Áîäèò ¿çëýãò

ªâ÷òºíèé áèåèéí Èäýýò õîðäëîãî, ñóäàñíû

Àðüñ öîíõèéíî. áàéäàë ñàéæèð÷ äóòàãäàë, àìüñãàëûí
Öýýæ òîãøèõîä õàëóóí áóóð÷, äóòàãäëûí øèíæ¿¿äòýé.
ýìãýãòýé òàëä õîðäëîãûí Óóøèã òîãøèõ ¿çëýãýýð
òîãøèëòûí øèíæ¿¿ä áàãàñ÷, ýìãýãòýé õýñýãò òîãøèëòûí
àâèà ä¿ëèé. àðèëíà. Öýýæ àâèà ä¿ëèéâòýð (á¿äýã), Ýìãýã
Óóøèã ÷àãíàõàä òîãøèõîä ýìãýãòýé ººð÷ëºëò ãÿëòàí ðóó íýâ÷ñýí
àìüñãàë ñóë, òàëä òîãøèëòûí ¿åä öýýæ òýìòðýõ ¿åä áîëîí
øèð¿¿ññýí, àâèà ä¿ëèéâòýð, òîãøèõ ¿åä ºâäºëò èëðýõ
çàðèìäàà õýíãýðãýíòýé. Óóøèã ÷àãíàõàä ýìãýãòýé
ýìãýã ãóóðñàí Óóøèã ÷àãíàõàä õýñýãò ºâ÷íèé ýõíèé ºäð¿¿äýä
õîîëîéí ýìãýãòýé õýñýãò ýìãýã ãóóðñàí õîîëîéí àìüñãàë
àìüñãàëòàé. æèæèã, äóíä ñîíñîãäîíî. Õºíäèé ¿¿ñýõ
öýâð¿¿ò íîéòîí ¿åýñ öóëöàíãèéí àìüñãàë ñóë
õýðæèãí¿¿ðòýé. ñîíñîãäîíî.

74 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

02_pulmonolgy last.indd 74 5/25/2005 3:47:22 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Îíîøëîãîî

ÝÌÒ-í 2-ð øàòëàë

ÝÌÒ-í 1-ð øàòëàë
Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý,
ªâ÷òºíèé çîâèóð, àíàìíåç, áîäèò öýðíèé åðºíõèé øèíæèëãýý
¿çëýã, áîëîìæòîé áîë öóñíû (óÿí øèðõýã, õîëèìîã íÿíãóóä),
åðºíõèé øèíæèëãýý (öàãààí öýðíèé áàêòåðèîëîãèéí
ýñèéí òîî õýò èõñýõ, öàãààí øèíæèëãýý, öýýæíèé ðåíòãåí
ýñèéí òîìú¸î ç¿¿í òèéø õýò (çóðàã ýãö, õàæóó) øèíæèëãýýíèé
õàçàéõ, íåéòðîôèëèä õîðäëîãûí òóñëàìæòàé óóøèãíû áóãëààã
ìºõëºã¿¿ä èëðýõ, öóñ áàãàäàëòûí îíîøèëíî. Áèò¿¿ áóãëàà, äðåíàæ
øèíæ¿¿ä ãàð÷ áîëíî.), öýðíèé õàíãàëòòã¿é óóøèãíû áóãëàà,
åðºíõèé øèíæèëãýý (õî¸ð, óóøèãíû èëæðýëèéã öóñ, øýýñýíä
óóøèãíû èëæðýëèéí ¿åä 3 ¿åòýé áàêòåðèîëîãèéí øèíæèëãýý,
öýð, ìèêðîñêîïò óÿí øèðõýã, öóñíû áèîõèìèéí øèíæèëãýýãýýð
õîëèìîã íÿíãóóä), öýðíèé ¿ðýâñëèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä
áàêòåðèîëîãèéí øèíæèëãýý òîäîðõîéëæ, áóñàä ºâ÷íººñ ÿëãàí
(Ãðàìûí áóäàëòòàé áàêòåðèîñêîïò îíîøèëíî. ̺í áóñàä ýðõòýí
àíàýðîá íü ýýð¿¿ë, ñïèðàëü òîãòîëöîîíû ¿éë àæèëëàãààíû áà
õýëáýðòýé íÿíãóóä õàðàãäàíà), á¿òöèéí ººð÷ëºëòèéí øèíæèéã
öýýæíèé ðåíòãåí (çóðàã ýãö, õàæóó õýâëèéí õýò àâèà, ç¿ðõíèé
) øèíæèëãýýíèé òóñëàìæòàé öàõèëãààí áè÷ëýã, áóñàä íýìýëò
óóøèãíû áóãëààã îíîøèëíî. øèíæèëãýýíèé òóñëàìæòàé
îíîøèëíî.

Ýì÷èëãýý

Ýì÷èëãýýíèé åðºíõèé çàð÷èì: Óóøèãíû öî÷ìîã õàëäâàðûí

äåñòðóêöèòýé ºâ÷òºí çààâàë õýâòðèéí äýãëýì ñàõèíà. Ýíý ºâ÷èí ¿¿ñýõ ¿å
øàòàíä õàëäâàðûí ýñðýã ýì÷èëãýý, ýìãýã æàìûí ºâ÷òºíèé äàðõëàà áèåèéí
ýñýðã¿¿öýë ñàéæðóóëàõ, õîðäëîãî òàéëàõ, õ¿íäðýëèéí ýñðýã ýì÷èëãýýã
ãîëëîí õèéíý. Óóøèãíû öî÷ìîã õàëäâàðûí äåñòðóêöè íýýãäýõ ¿å øàòàíä
äýýðõè ýì÷èëãýýíèé ñóóðèí äýýð èäýýò õºíäèéí äðåíàæèéã ñàéæðóóëàõ
(öýð õîâõëîõ, øèíãýëýõ ýì, äîðãèîíò èëëýã, äðåíàæ áàéðëàë), õºíäèéã
óãààõ àðãà õýìæýý àâíà. Ýíý ¿åä ýìèéí ýì÷èëãýý, áàãàæèéí òóñëàìæòàé
ýì÷èëãýý, ìýñ àæèëáàðò ýì÷èëãýýã õîñëóóëàí õèéíý. Óóøèãíû öî÷ìîã
õàëäâàðûí äåñòðóêöèéí õ¿íä õýëáýð, õ¿íä ÿâöòàé, õ¿íäðýë ãàðàõ ¿åä ìýñ
çàñëûí òàñàãò øèëæ¿¿ëýí ýì÷èëíý.

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 75

02_pulmonolgy last.indd 75 5/25/2005 3:47:23 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Õàëäâàðûí Àìïèöèëëèí 1-2 ñàÿ ÅÄ 4-6 öàãààð, ãåíòàìèöèí 80 ìã

ýñðýã 8 öàãààð áóë÷èíä,ýñâýë öåôàçîëèí (êëàôîðàí) 1ã 6-8
ýì÷èëãýý öàãààð ñóäñààð 2-3 ýìèéí õîñëîë áàéäëààð õýðýãëýõ
íü ¿ð ä¿íòýé áàéäàã. Ñïîð ¿¿ñãýäýãã¿é àíàýðîá íÿíãààð
ÓÖÕÄ ¿¿ñãýãäñýí ¿åä íèòðîèìèäàçîëûí ìåòðîíèäàçîë
0.25ã 6 öàãààð óóõààð, ýñâýë ìåòðîãèë 100 ìë ñóäñààð
äóñëààð 6 öàãààð ëåâîìèöåòèíèéã õýðýãëýõýä ¿ð
ä¿íòýé áàéäàã. Àìüñãàëûí çàìûí âèðóñèéí õàëäâàð
ÓÖÕÄ-èéã ¿¿ñãýõýä íºëººëñºí áîë òîìóóãèéí ýñðýã
ãàììàãëîáóëèíûã áóë÷èíä òàðüæ õýðýãëýíý. Êóðñ
ýì÷èëãýý 5-7 õîíîã. Ïàðàãðèïï, àäåíîâèðóñ, ÐÑ
âèðóñèéí õàëäâàðûí ¿åä êîðèéí ýñðýã ãàììàãëîáóëèí
òàðüæ õýðýãëýíý.
Õîðäëîãî Àìèí õ¿÷ëèéí óóñìàë (äîëèàìèí, ïàíàìèí, àìèêîí),
òàéëàõ àëüáóìèí (100ìë 7 õîíîãò 2 óäàà), ãåìîäåç, ïîëèãëþêèí,
ðåîïîëèãëþêèí, äåêñòðàí, 0.9% íàòðè õëîðèä, 5%
ãëþêîçûí óóñìàë, Ðèíãåðèéí óóñìàë, ìºí óóðàã çàäëàã÷
ôåðìåíòèéí èäýâõèæëèéã äàðàõ çîðèëãîîð êîíòðèêàë,
ãîðäîêñ ñóäñàíä äóñëààð òàðüæ õýðýãëýíý.

Äàðõëàà Ñòàôèëîêîêêèéí ¿¿ñãýãäñýí áàéæ áîëçîøã¿é ¿åä

îðëóóëàõ ñòàôèëîêîêêèéí ýñðýã ãàììà ãëîáóëèí áóë÷èíä
ýì÷èëãýý: òàðèõ, ÓÖÕÄ-èéí õ¿íä ÿâöòàé ¿åä ýð¿¿ë õ¿íèé ãàììà
ãëîáóëèí, øèíý öóñ, ïëàçì þ¿ëæ õýðýãëýíý.
Äàðõëàà ÓÖÕÄ ñóíæðóó ÿâöòàé áîëîõ ¿åä òèìàëèí 2.ìë áóë÷èíä
äýìæèõ òàðüæ õýðýãëýíý.
ýì÷èëãýý
Øèíæ Àìüñãàëûí äóòàãäëûí ¿åä õ¿÷èëòºðºã÷ ýì÷èëãýý õèéíý.
òýìäãèéí Ç¿ðõíèé äóòàãäëûí ¿åä ç¿ðõíèé ãëèêîçèä (ñòðîôàíòèí
ýì÷èëãýý 0.05%-1ìë, ýñâýë äèãîêñèí 0.025%-1ìë) õýðýãëýíý.

Ãóóðñàí Ýíý çîðèëãîîð öýð øèíãýëýõ, öýð õîâõëîõ ýìèéã

õîîëîéí (3% êàëè éîäèäûí óóñìàë 15ìë õîíîãò 3 óäàà ýñâýë
äðåíàæèéí áðîìãåêñèí 8ìã õîíîãò 3 óäàà óóõààð õýðýãëýíý.
¿éë ªâ÷òºíã ºäºðò 8 - 10 óäàà äðåíàæ áàéðëàëä îðóóëæ
àæèëëàãààã áàéðëóóëíà. ̺í ãóóðñàí õîîëîéí äóðàíãààð óãààõ
ñàéæðóóëàõ (õàëäâàðûí ýñðýã, àíòèñåïòèê óóñìàë öàöàõ) ýì÷èëãýý
ýì÷èëãýý õèéíý.
Õ¿íäðýëèéí Õàëäâàð-õîðäëîãî, àìüñãàëûí äóòàãäàë, óóøèãíû
ýñðýã õàâàí, ñóäñàí äîòîð öóñ ò¿ãìýë á¿ëýãíýõ õàì øèíæ,
ýì÷èëãýý íàñàíä õ¿ðýã÷äèéí àìüñãàë äóòàãäëûí õàì øèíæ,
óóøèãíû öóñ àëäàëòûí ¿åä õèéãäýõ ýì÷èëãýýã îíîøèéí
äàãóó õèéíý.

76 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

02_pulmonolgy last.indd 76 5/25/2005 3:47:23 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Ìýñ çàñëûí Óóøèãíû ñåãìåíò, äýëáýí òàéðàõ ìýñ àæèëáàðûã

ýì÷èëãýý ºâ÷òºíä áýëòãýë ýì÷èëãýý õèéæ, ìýñ çàñëûí òàñàãò
¿éëäýíý.
Ôèçèê Áóìáà, ãè÷, äîðãèîíò èëëýã, çºâ õàíèàëãàõ, öýð
ýì÷èëãýý ãàäàãøëàõ äðåíàæ áàéðëàëä îðóóëàõ. Áèåèéí õàëóóí
áóóð÷, õîðäëîãî òàéëàãäñàí ¿åä óòëàãà, ýëåêòðîôðåç,
äèàòåðìè, ÓÂ× øàðëàãà, ç¿¿ òººí¿¿ð ýì÷èëãýýíýýñ
ñîíãîæ õèéíý.
ͺõºí Ýì÷èëãýýíèé áèå ÷èéðýãæ¿¿ëýõ äàñãàë, àìüñãàëûí
ñýðãýýõ äàñãàë, íàð, óñ, àãààðààð ÷èéðýãæ¿¿ëýõ, àìðàëò
ýì÷èëãýý ñóâèëàë

3. ÃÓÓÐÑÀÍ ÕÎÎËÎÉÍ ÖÎ×ÌÎà ¯ÐÝÂÑÝË

Òîäîðõîéëîëò Ãóóðñàí õîîëîéí õàíûí ñàëñò á¿ðõ¿¿ëä öî÷ìîã ¿ðýâñëèéí

ººð÷ëºëòººð ÿâàãäàõ áà ýíý íü èõýâ÷ëýí ººðºº íàìæèæ,
á¿ðýí ýäãýðýë, ¿éë àæèëëàãààíû ñýðãýëòýýð òºãñäºã
ºâ÷íèéã ãóóðñàí õîîëîéí öî÷ìîã ¿ðýâñýë ãýíý. Çàðèìäàà
ýíý ºâ÷íèé ¿åä ¿ðýâñýë íü ãóóðñàí õîîëîéí áóñàä
äàâõàðãûã õàìàð÷, óëìààð õàíûã íü á¿õýëä íü ãýìòýýäýã.

ͺ뺺ëºõ Ãóóðñàí õîîëîéí öî÷ìîã ¿ðýâñëèéí çîíõèëîí ¿¿ñãýäýã

õ¿÷èí ç¿éëñ øàëòãààí íü âèðóñèéí õàëäâàð 80-90% íü òîìóóãèéí À,
 âèðóñ, èæ òîìóóãèéí âèðóñ, àäåíîâèðóñ, ðèíîâèðóñ, ÐÑ
âèðóñ áàéäàã. ̺í ñòðåïòîêîêêèéí íÿí, òºäèéã¿é äàðõëàà
ñóëòàé íàñàíä õ¿ðýã÷èä, õ¿¿õä¿¿äýä ìèêîïëàçì, õëàìèäè
íü ãóóðñàí õîîëîéí öî÷ìîã ¿ðýâñëèéã ¿¿ñãýäýã.
Àíãèëàë Øàëòãààíààð íü:
Áèîëîãèéí õ¿÷èí ç¿éëýýð ¿¿ñãýãäñýí (Âèðóñèéí, âèðóñ -
áàêòåðèéí, ìèêîïëàçìûí, ïàðàçèòèéí); Õèìè, ôèçèêèéí
õ¿÷èí ç¿éëýýð ¿¿ñãýãäñýí; Õàëóóí õ¿éòýí óëèðëûí
íºëººãººð ¿¿ñãýãäñýí; Øàëòãààí íü òîäîðõîéã¿é; õàâñàðñàí
øàëòãààíààð ¿¿ñãýãäñýí ãýæ àíãèëíà.
Ýìãýã æàìààð íü: Àíõäàã÷, Õî¸ðäîã÷;
Ãóóðñàí õîîëîéí ãýìòñýí ò¿âøèíãýýð íü:
Öàãààí ìºãººðñºí õîîëîé, ãîë ãóóðñàí õîîëîéã äàâàìãàéëàí
ãýìòýýñýí; äóíä ýðýìáèéí ãóóðñàí õîîëîéã äàâàìãàéëàí
ãýìòýýñýí; æèæèã ýðýìáèéí ãóóðñàí õîîëîéã äàâàìãàéëàí
ãýìòýýñýí;
¯ðýâñëèéí øèíæ ÷àíàðààð íü:
óëàéëòàò ¿ðýâñýë, èäýýò ¿ðýâñýë;
¯éë àæèëëàãààíû îíöëîãîîð: áºãëºðºëòã¿é, áºãëºðºëòòýé
ªâ÷íèé ÿâöààð: öî÷ìîã. ñóíæðóó, äàõèëòàò ÿâöòàé ;

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 77

02_pulmonolgy last.indd 77 5/25/2005 3:47:24 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Ãóóðñàí õîîëîéí öî÷ìîã ¿ðýâñëèéí ýìíýë ç¿éí îíöëîã

Ýìíýë ç¿éí øèíæ¿¿ä

Åðºíõèé õîðäëîãûí Ãóóðñàí õîîëîéí ¿ðýâñëèéí
Õóóðàé ýñâýë ñàëñàðõàã öýðòýé
Òîëãîé ºâäºõ, á¿õ áèå
õàíèàëãàíà. ¯ðýâñýë òºâºíõèéã
øàõèð÷ ºâäºõ, ÿäðàõ, áèå
ãóóðñàí õîîëîéòîé íýãýí çýðýã
ñóëðàõ, óóö íóðóó, ìº÷äèéí
õàìàðâàë õàíèàëãà íü “õóöóóëàõ”
áóë÷èí õºíä¿¿ðëýõ, õºøèõ,
øèíæòýé áîëíî. ̺í íàéòààõ,
õàëóóðàõ, õîîë óíäàíä
õàìðààñ óñ ãàðàõ, õîîëîé ñýðâýãíýæ
äóðã¿é áîëîõ, ñóáôåáðèëü
çàãàòíàõ, ñººõ õàíèàëãàõàä öýýæýýð
õàëóóðàõ, áàêòåðèéí
ºâäºõ çîâèóð õýëíý. Æèæèã ýðýìáèéí
õàëäâàð õàâñðàõ ¿åä, ýñâýë
ãóóðñàí õîîëîéã ¿ðýâñýë õàìàðñàí
óóøèãíû öî÷ìîã ¿ðýâñëýýð
áîë àìüñãàë ãàðãàõàä ñààäòàé
õ¿íäýðñýí ¿åä îëîí õîíîã
àìüñãààäàíà, öººí òîõèîëäîëä
÷è÷ð¿¿äýñòýé ºíäºð (39-40
õºõðºõ, àìüñãàë áà÷óóðàõ çîâèóð
õýì ò¿¿íýýñ äýýø) õàëóóðíà.
ãàðíà.
Áîäèò ¿çëýãò:

Öýýæ õàðàõ, òýìòðýõ ¿çëýãò îíö

ººð÷ëºëòã¿é, äóóíû äîðãèî õýâèéí.

Óóøèã òîãøèõîä óóøèãíû òîä

ªâ÷òºíèé áèåèéí åðºíõèé
áàéäàë ºíäºð õàëóóíòàé ¿åä
õ¿íäýâòýð, áóñàä ¿åä ãîëäóó
äóíä çýðýã áàéíà.
õàìàð óëàéñàí,
íóñ ãîîæñîí, àìüñãààäñàí,
õºëñ íü áóðçàéñàí, àðüñ
óëàéñàí ýñâýë öàéâàð
ºíãºòýé çàðèìäàà õºõ
òóÿàòàé ÷èéãëýã áàéíà.
÷èìýýòýé. Óóøèã ÷àãíàõàä öóëöàíãèéí
àìüñãàëòàé, ýñâýë øèð¿¿ññýí àìüñãàë
ñîíñîãäîíî. Çàðèìäàà ãýìòñýí ãóóðñàí
õîîëîéí ò¿âøèí, ø¿¿ðëèéí áàéäëààñ
õàìààð÷ äóíä, òîì öýâð¿¿ò íîéòîí
õýðæèãí¿¿ð, èñãýðñýí ä¿íãýíýñýí
õóóðàé õýðæèãí¿¿ð ñîíñîãäîíî.
Õàðèí òºãñãºëèéí ãóóðñàíöàðóóä
¿ðýâññýí áîë òîãøèõîä õàéðöãàí
÷èìýýòýé, ÷àãíàõàä öóëöàíãèéí
àìüñãàë ñóëàðñàí èñãýðñýí ä¿íãýíýñýí
õóóðàé õýðæèãí¿¿ð ñîíñîãäîíî.

Ãóóðñàí õîîëîéí öî÷ìîã ¿ðýâñëèéí ¿åä

áóñàä ýðõòýíèé òàëààñ ººð÷ëºëò áàðàã
ãàðäàãã¿é.

78 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

02_pulmonolgy last.indd 78 5/25/2005 3:47:24 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Îíîøëîãîî:

ÝÌÒ-í 1-ð øàòëàë ÝÌÒ-í 2-ð øàòëàë

ªâ÷òºíèé çîâèóð, Ñóíæðóó ÿâöòàé, äàõèëòàò ÿâöòàé ãóóðñàí
àíàìíåç, áîäèò õîîëîéí öî÷ìîã ¿ðýâñëèéã öóñíû åðºíõèé
¿çëýãýýð îíîøèëíî. øèíæèëãýý, öýðíèé åðºíõèé øèíæèëãýý, öýðíèé
áàêòåðèîëîãèéí øèíæèëãýý, öýýæíèé ðåíòãåí
(çóðàã ýãö, õàæóó) øèíæèëãýýíèé òóñëàìæòàé
áóñàä ºâ÷íººñ ÿëãàí îíîøèëíî.

Ýì÷èëãýý:
ªâ÷òºíã èõýâ÷ëýí ãýðýýð íü ýì÷èëíý. ªâ÷íèé èä ¿åä õýâòðèéí äýãëýì
áàðèìòàëíà. ªâ÷òºíèé õýâòýæ áóé ºðºº òàñàëãàà äóëààí, ñàðóóëõàí
òîõèëîã, àãààðæèëò ñàéòàé, ÷èéãëýã, øóóãèàíã¿é áàéõ ¸ñòîé. ªâ÷òºíèéã
òàéâàí íîéðñîõ, ñýòãýë ñàíààíû òàéâàí áàéäàëä ýì÷ë¿¿ëýõ íºõöºëèéã
õàíãàñàí áàéõ õýðýãòýé.
Øèíæ Ãóóðñàí õîîëîéí öî÷ìîã ¿ðýâñëèéí ýõíèé ¿åä ãîëäóó øèíæ
òýìäãèéí òýìäãèéí ýì÷èëãýý õèéíý. ¯¿íä: ïàðàöåòàìîë 0.5ã 6 öàãààð,
ýì÷èëãýý õëîðôåíàìèí 0.04ã 6 öàãààð óóõààð, ýñâýë ìèêñàãðèïï 0.5ã 6
öàãààð óóëãàíà. 0.9% íàòðè õëîðèäûí óóñìàë, 2%-èéí ñîäûí
óóñìàëààð óòëàãà õèéõ. Çàðèì òîõèîëäîëä õàíèàëãà äàðàõ,
ãóóðñàí õîîëîé ºðãºñºõ ¿éë÷èëãýýòýé ýì¿¿äèéã õýðýãëýíý.
(Óóøèãíû öî÷ìîã ¿ðýâñëèéí øèíæ òýìäãèéí ýì÷èëãýýã õàð.)
Õàëäâàðûí Òîìóóãèéí âèðóñýýð ¿¿ñãýãäñýí ãóóðñàí õîîëîéí öî÷ìîã
ýñðýã ¿ðýâñëèéí ¿åä âèðóñèéí ýñðýã áýëäìýë ðåìàíòàäèíûã õýðýãëýíý.
ýì÷èëãýý Ìèêîïëàçì, õëàìèäèéí ýñðýã ýðèòðîìèöèí 0.5 6 öàãààð 5-
7 õîíîã óóëãàíà. Áóñàä íÿíãèéí õàëäâàðûí ¿åä ïåíèöèëëèí
(500.000 -1.000.000 íýãæýýð 6 öàãààð 5-7 õîíîã áóë÷èíä òàðèõ),
ýñâýë ñóëüôàíèëàìèäûí á¿ëãèéí (ñóëüôàäèìåòîêñèí, ñî-
òðèìåêñàçîë, ñåïòðèí, áèñåïòîë) ýì¿¿äýýñ õýðýãëýíý.
Âèòàìèí ªâ÷íèé ýõíèé ºäð¿¿äýä âèòàìèí Ñ 5%- óóñìàëûã óóõààð øèíæ
ýì÷èëãýý òýìäãèéí ýì÷èëãýýòýé õàìò õýðýãëýíý. Óëìààð âèòàìèí Â-èéí
á¿ëãèéí êîìïëåêñ, ïîëèâèòàìèí, ìóëüòèâèòàìèí, ðåòèíîë /A
âèòàìèí/, òîêîôåðîë (E) óóõààð ºãíº.
Ôèçèê Ãóóðñàí õîîëîéí öî÷ìîã ¿ðýâñëèéí ¿åä ôèçèê ýì÷èëãýýã ºðãºí
ýì÷èëãýý õýðýãëýíý. ªâ÷íèé ÿâö õºíãºí ¿åä öàãààí ìºãººðñºí õîîëîé
áîëîí ãóóðñàí õîîëîéí ñàëñò á¿ðõ¿¿ëèéí öóñàí õàíãàìæèéã
ñàéæðóóëàõ çîðèëãîîð öýýæèéã õýò ÿãààí òóÿàãààð /ÓÔÎ/ 5 -10
óäàà øàðëàãà õèéæ, ºâ÷íèé ÿâö õ¿íä ¿åä äèàòåðìè ºäºð á¿ð
õèéíý. ̺í ñîëëþêñ 20-30 ìèíóòààð ºäºðò 1-2 óäàà õýðýãëýõ
íü èë¿¿ ¿ð ä¿íòýé áàéíà.

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 79

02_pulmonolgy last.indd 79 5/25/2005 3:47:25 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Öýð õîâõëîõ, øèíãýëýõ ýì

Öýð õîâõëîõ ýì Öýð øèíãýëýõ ýì

Ðåôëåêñèéí Øèìýãä¿¿ëýõ Óóðàã Öèñòåéíû Ìóêîðå Ñàëñò
çàìààð ¿éë÷èëãýýòýé çàäëàã÷ á¿ëýã ãóëÿòîð ø¿¿ðëèéã
¿éë÷ëýõ ôåðìåí øèíãýëýõ ýì
ò¿¿ä
÷èãàòóññèí êàëèéí èîäèä òðèïñèíû àöåòèë Áðîì Ø¿ëòëýã ðàøààí
15 ìë ºäºðò 3% -èéí óóñìàëûã öèñòåéí ãåêñèí 8 (óóõ), íàòðèéí
3 óäàà óóõ, óóñìàë 15 ìë óòëàãààð (ÀÖÖ) 200 ìã ºäºðò ãèäðîêàðáîíàò
0.5% -2.0% -èéí
÷èòàìîí 1 ºäºðò 3 óäàà ìã õîíîãò 4 3 óäàà
óóñìàë (óòëàãà),
òàá ýñâýë óäàà íàòðèéí õëîðèä
15 ìë 2% -èéí óóñìàë
(óòëàãà)

4. ÃÓÓÐÑÀÍ ÕÎÎËÎÉÍ ÁÀÃÒÐÀÀ (ÃÕÁ)

Òîäîðõîéëîëò Ãóóðñàí õîîëîéí ñàëñò á¿ðõýâ÷èä ýîçèíîôèë,

ìàñòîöèò, ëèìôîöèòûí íýâ÷äýñ ¿¿ñãýäýã ¿ðýâñýëò
ºâ÷èí. Ýìíýë ç¿éä áà÷óóðàõ, öýýæ äàâ÷äàõ àìüñãàë
áîîãäîõ çýðýã ãóóðñàí õîîëîé áºãëºðºõ øèíæýýð
èëýðäýã áºãººä ýíý íü àÿíäàà, ýñâýë ýìèéí íºëººãººð
òàâèãääàã ºâ÷íèéã ãóóðñàí õîîëîéí áàãòðàà ãýíý.
ͺ뺺ëºõ Ãóóðñàí õîîëîéí áàãòðààã îëîí øàëòãààí ¿¿ñãýäýã.
õ¿÷èí ç¿éëñ Øàëòãààíûã äîòîð íü ãàäààä áà äîòîîä øàëòãààí ãýæ
åðºíõèéä íü 2 àíãèëíà.
Äîòîîä øàëòãààí: äàðõëàëûí áîëîí äîòîîä
ø¿¿ðëèéí òîãòîëöîî, óðãàë ìýäðýëèéí òîãòîëöîî,
ãóóðñàí õîîëîéí ìýäðýã ÷àíàð, óóøèãíû ñóäàñíû
ýíäîòåëè, ìàñòîöèòûí òîãòîëöîî, àðàõèäîíû
ìåòàáîëèçì, β-àäðåíîðåöåïòîðûí ¿éë àæèëëàãààíû
àëäàãäàë, óäàìøëûí õ¿÷èí ç¿éë áàãòàíà.
Ãàäààä øàëòãààí: óðãàìëûí òîîñîíöîð, øàâüæ,
àõóéí áîëîí ¿éëäâýðèéí òîîñîíöîð, ýïèäåðìèéí
ãàðàëòàé (àìüòíû ¿ñ, àðüñ, õàã, çóíãàã, õºëñ,
øóâóóíû ºä ãýõ ìýò), 캺ãºíöºð, ýìèéí (àíòèáèîòèê,
¿ðýâñëèéí ýñðýã àñïèðèí, ò¿¿íèé òºðëèéí ýì), õîîë
õ¿íñíèé àëëåðãåí ãýõ ìýò îëîí àëëåðãåíû õ¿÷èí
ç¿éë õàìààðíà. Àìüñãàëûí çàìûí õàëäâàð. ¯¿íä:
àìüñãàëûí çàìûí âèðóñèéí õàëäâàð, áàãà íàñàíä
ºâ÷èëñºí æèæèã ýðýìáèéí ãóóðñàí õîîëîéí ¿ðýâñýë,
õºõ¿¿ë õàíèàä ãîë ¿¿ðýã ã¿éöýòãýíý.

80 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

02_pulmonolgy last.indd 80 5/25/2005 3:47:25 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Àíãèëàë ªâ÷íèé ÿâöààð íü: õàðüöàíãóé ýð¿¿ë õ¿ì¿¿ñ,

áàãòðàëûí óðüòàë ¿å, áàãòðàëûí ¿å;
Ýìãýã æàìààð íü: äàðõëàëûí, äàðõëàëûí áóñ
(õàðøëûí, õàëäâàð-õàðøëûí, äààâðûí, ìýäðýë-
ñýòãýöèéí, àóòîèììóííû, àäðåíýðã õýëáýð, õîëèíýðã
õýëáýð, ãóóðñàí õîîëîéí àíõäàã÷ õýò ìýäðýãøèë);
¯å øàòààð íü: ñýäðýëèéí ¿å, á¿ðýí áóñ íàìæèëòûí
¿å, òîãòâîðòîé íàìæèëòûí ¿åä;
Õ¿íäðýë: õºø¿¿í áàãòðàà, óóøèã òýëýãäýõ, óóøèãíû
äóòàãäàë, àòåëåêòàç, ïíåâìîòîðàêñ; Óóøèãíû áóñ:
ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí òýæýýëèéí õÿìðàë, óóøãèí ç¿ðõ,
ç¿ðõíèé äóòàãäàë;

Ãóóðñàí õîîëîéí áàãòðààíû õ¿íä õºíãºíèé çýðýã

غíèéí
¯å øàò Øèíæ òýìäã¿¿ä Ãàäààä àìüñãàëûí ¿éë àæèëëàãàà
áà÷óóðàë
4-ð øàò Øèíæ òýìäýã òîä 1 ñåêóíä äýõ îãöîì ãàðãàëòûí
Áàéíãûí áàéíà. Áèåèéí Áàéíãà. àãààðûí ýçýëõ¿¿í (FEV1), àìüñãàë
õ¿íä à÷ààëàë äààõ ÷àäâàð ãàðãàëòûí õóðäíû ýçýëõ¿¿íèé
Ñýäðýë- áóóðñàí. Áàéíãûí õýìæýý (PEF)60%, PEF õîíîãèéí
òýé ñýäðýë. õýëáýëçýë  30%
3-ð øàò ºäºð á¿ð øèíæ òýìäýã 1 ñåêóíä äýõ îãöîì ãàðãàëòûí
Áàéíãûí ãàðíà. ªäºð á¿ð β2- 7 õîíîãò àãààðûí ýçýëõ¿¿í (FEV1), àìüñãàë
õ¿íäýâòýð àãîíèñò õýðýãëýíý. 1 óäàà ãàðãàëòûí õóðäíû ýçýëõ¿¿íèé
ñýäðýëòýé Áèåèéí à÷ààëàë õýìæýý (PEF)  60%-80%, PEF
äààõ ÷àäâàð áóóðíà. õîíîãèéí õýëáýëçýë  30%
7 õîíîãò 2 óäàà
îëîí ºäðººð ñýäðýë
¿ðãýëæèëíý.
2-ð øàò 7 õîíîãò 2-îîñ äýýø Ñàðä 1 ñåêóíä äýõ îãöîì ãàðãàëòûí
Áàéíãûí óäàà, ºäºð á¿ð áèø. 2-îîñ àãààðûí ýçýëõ¿¿í (FEV1), àìüñãàë
õºíãºí ñýäðýëèéí ¿åä äýýø ãàðãàëòûí õóðäíû ýçýëõ¿¿íèé
ñýäðýë ôèçèêèéí à÷ààëàë óäàà õýìæýý (PEF)80%,
áóóðíà. PEF õîíîãèéí õýëáýëçýë 20-30%
1-ð øàò 7 õîíîãò 1-2 óäàà Ñàðä íýã 1 ñåêóíä äýõ îãöîì ãàðãàëòûí
Çàâñàðëàãà- ñýäðýëèéí õîîðîíä óäàà àãààðûí ýçýëõ¿¿í (FEV1), àìüñãàë
òàé õºíãºí øèíæ òýìäýã ãàðãàëòûí õóðäíû ýçýëõ¿¿íèé
ñýäðàë èëðýýã¿é. Ñýäðýë íü õýìæýý (PEF)80%, PEF õîíîãèéí
áîãèíî. ÃÀ¯À õýâèéí. õýëáýëçýë 20%

Àíõààðàõ ç¿éë: õºíãºí õýëáýðèéí ñýäðýëèéí ¿åä ºâ÷òºíèé àìü íàñàíä

àþóëòàé ñýäðýë ºã÷ áîëäîã.

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 81

02_pulmonolgy last.indd 81 5/25/2005 3:47:26 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä
Ýìíýë ç¿é:
Ãóóðñàí õîîëîéí áàãòðàà ºâ÷èí íü Áàãòðààíû óðüòàë (äîõèî) ¿å, Áàãòðàà
õºäëºëèéí ¿å, Áàãòðàà òàâèãäàõ ¿å ãýñýí 3 ¿å øàòòàé ºðíºíº.
Õàðøëûí áîëîí õàëäâàð-õàðøëûí ÃÕÁ-íû îíîøëîãîîíû øàëãóóð
Õàðøëûí ÃÕÁ
Õàðøëûí áà óäàìøëûí
ºã¿¿ëýìæòýé.
Íàñ õàðüöàíãóé çàëóó
áàéõ (75-80% íü 30 õ¿ðòýë
íàñíûõàí áàéíà)
Öóñ áà öýðýíä ýîçèíîôèë
èõñýõ.
Àðüñíû õàðøëûí ñîðèë
ýåðýã áàéõ
Ñàëüáóòàìîëòîé ñîðèë
õèéõýä (1 ñåêóíä äýõü îãöîì
ãàðãàëòûí àãààðûí ýçýëõ¿¿í
(FEV1 ) 15%-èàð íýìýãäýõ)
ýåðýã áàéõ
Ñýäýýõ ñîðèë ýåðýã áàéõ
(õàìðûí, í¿äíèé ñàëñòûí,
öàöëàãûí àðãààð ýñâýë
ãóóðñàí õîîëîéí õýò
ìýäðýãøëèéã ìåòàõîëèí,
ýñâýë ãèñòàìèíààð ñýäýýõ )
Öóñàíä äàõü ºâºðìºö Ig Å-
èéí àãóóëàìæ íýìýãäýõ
Îíîøëîãîî
ÝÌÒ-í 1-ð øàòëàë
ªâ÷òºíèé çîâèóð, àíàìíåç,
áîäèò ¿çëýã, áîëîìæòîé
áîë öóñíû åðºíõèé
øèíæèëãýý, öýðíèé åðºíõèé
øèíæèëãýýíèé òóñëàìæòàé
îíîøèëíî.
Ýì÷èëãýý
82 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ
02_pulmonolgy last.indd 82
Õàëäâàð-õàðøëûí ÃÕÁ
Ýìíýë ç¿é: çîâèóð, àíàìíåç, áîäèò ¿çëýãèéí
ººð÷ëºëò íü àìüñãàëûí çàìûí öî÷ìîã
õàëäâàð, ãóóðñàí õîîëîéí öî÷ìîã ¿ðýâñýë,
òîìóó, õàòãàà, óóøèãíû àðõàã ¿ðýâñëèéí
ñýäðýëòýé õîëáîîòîé.
Àìüñãàëûí äýýä çàì, õàìàð çàëãèóð, àìíû
õºíäèéä õàëäâàðûí ãîëîìò, õàìðûí óðòàé
áàéõ.
¯ðýâñëèéí ýñðýã ýì (àñïèðèí) -íä õàðøèëòàé
Öóñíû øèíæèëãýýíä ëåéêîöèòèéí òîî èõýñíý,
óëààí ýñèéí òóíàõ óðâàëûí õóðä ò¿ðãýñíý.
Öýðíèé øèíæèëãýýíä ñàëñò-èäýýò öýð áàéíà.
Öýðíèé íààëäöàíä íåéòðîôèëèéí ëåéêîöèò
ãàðíà, ýìãýã òºðºã÷ íÿí òîäîðõîéëîãäîæ áîëíî.
Öýýæíèé ðåíòãåí øèíæèëãýýíä óóøèãíû
¿ðýâñëèéí ¿åä ñ¿¿äýð ãàðàõ, õýñýã ãàçðûí áà
òàðõìàë óóøèã õàòóóðàõ øèíæ, õàìðûí äàéâàð
õºíäèéä ñ¿¿äýð ãàðíà.
Ãóóðñàí õîîëîé äóðàíäàõàä ãóóðñàí õîîëîéí
ñàëñò á¿ðõ¿¿ëèéí ¿ðýâñëèéí øèíæ, ºòãºí
èäýýðõýã ø¿¿ðýëòýé, ãóóðñàí õîîëîéí óãààäàñò
íåéòðîôèëèéí ëåéêîöèò äàâàìãàéëàõ áà ýìãýã
òºðºã÷ íÿí òîäîðõîéëîãäîíî
ÝÌÒ-í 2-ð øàòëàë
Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý,
öýðíèé åðºíõèé øèíæèëãýý,
öýýæíèé ðåíòãåí (çóðàã ýãö, õàæóó)
øèíæèëãýý, õàìðûí äàéâàð
õºíäèéí ðåíòãåí øèíæèëãýý áóñàä
íýìýëò øèíæèëãýýíèé òóñëàìæòàé
îíîøèëíî.
5/25/2005 3:47:26 PM
 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

ÃÕÁ-íû ýì÷èëãýýíèé çàð÷èì: Ñýäðýë (äàõèëò)-èéã öººð¿¿ëýõ, ÿàðàëòàé

òóñëàìæ øààðäàõ áàéäàëä õ¿ðãýõã¿é áàéõ, áèåèéí à÷ààëàë äààõ
÷àäâàðûã áóóðóóëàõã¿é áàéõ, ãàäààä àìüñãàëûí ¿éë àæèëëàãààíû
¿ç¿¿ëýëòèéã õýâèéí õýìæýýíýýñ áóóðóóëàõã¿é áàéõûã ýðìýëçýõ, ýìèéí
ãàæ íºëºº ãàðãàõã¿é áàéõ ¿éë ÿâö þì. Ýì÷èëãýýíèé åðºíõèé çàð÷èì:
ÃÕÁ-íû ýì÷èëãýý íü õ¿í á¿ðò òîõèðñîí, øàëòãààí, ýìãýã æàì, ýìíýë ç¿éí
õýëáýðèéí îíöëîãèéã õàðãàëçñàí áàéâàë çîõèíî.

Ãóóðñàí Áàãòàðñàí ¿åä õèéõ ýìèéí ýì÷èëãýýíèé ãîë çîðèëãî áîë

õîîëîéí ãóóðñàí õîîëîéí ãºëãºð áóë÷èíãèéí àãøèëòûã òàâèóëæ, ñàëñò
áàãòðàëûí á¿ðõýâ÷èéí ¿ðýâñëèéã äàðæ, àãààð äàìæóóëàõ ¿éë àæèëëàãààã
¿åèéí /áîëîí ñýðãýýõýä ÷èãëýíý. Ýíý çîðèëãîîð ãóóðñàí õîîëîéã ºðãºñãºõ
ñýäðýëèéí ñàëüáóòàìîë öàöëàãààð 2 òóí (0.04 ã) öàöëàãààð 6 öàãèéí
¿åèéí/ çàéòàé, ýñâýë ýóôèëëèí 2.4% 10 ìë ñóäñààð òàðèõ, ¿ðýâñëèéí
ýì÷èëãýý ýñðýã çîðèëãîîð ïðåäíèçîëîí óóõ, ýñâýë òàðèàãààð õýðýãëýäýã.
Àíòèãèñòàìèíû áýëäìýë óóõ, ýñâýë òàðèàãààð (äèìåäðîë 1%-
1 ìë òàðèõ, 0.05ã õîíîãò 6 öàãààð óóõ, ýñâýë õëîðôåíàìèí 0.04
ã 6 öàãààð óóõ)
Ãóóðñàí Àòîïèéí õýëáýðèéí áàãòðààíû íàìæèëòûí ¿åä: 1.Øàëòãààíû
õîîëîéí ýñðýã: ãèïîñåíñèáèëèçàöè ýì÷èëãýý (òîäîðõîéëîãäñîí
áàãòðàëààñ àíòèãåíûã áàãààñ èõ òóíä øèëæ¿¿ëýõ õýðýãëýõ); 2.Ýìãýã
ñýðãèéëýõ æàìûí: ¯ðýâñëèéí ýñðýã áýëäìýë – ïðåäíèçîëîí áàðèõ òóí 10
ýì÷èëãýý ìã óóõààð õýðýãëýõ; Ìàñòîöèòûí ìåìáðàíûã áýõæ¿¿ëýã÷ ýì-
êåòîòèôåí 1 ìã õîíîãò 2 óäàà óóõààð 2-3 ñàð;
Õàëäâàð-õàðøëûí õýëáýðèéí áàãòðààíû íàìæèëòûí ¿åä:
1.Øàëòãààíû ýñðýã: ãèïîñåíñèáèëèçàöè ýì÷èëãýý; Àñïèðèíû
áàãòðààíû ¿åä àñïèðèí 1/20 òóíãààñ ýõëýí õýðýãëýõ; Áèåèéí
à÷ààëëûí áàãòðààòàé áîë à÷ààëàëä áàãà áàãààð äàñãàõ;
Ñýòãýö, ìýäðýëèéí ãàðàëòàé áîë àóòîòðåíèíã êóðñ; Äààâðûí
ÃÕÁ áîë äààâàð íºõºõ (õÿíàëòòàé); Õîëèíåðãèéí áàãòðààòàé
¿åä õîëèíîëèòèê âåëëàäîíûã 1 øàõìàëààð îðîéä óóõààð,
àòðîâåíò öàöëàãààð õýðýãëýõ; 2.Ýìãýã æàìûí: ¯ðýâñëèéí
ýñðýã áýëäìýë – ïðåäíèçîëîí áàðèõ òóí 10 ìã óóõààð õýðýãëýõ;
Ìàñòîöèòûí ìåìáðàíûã áýõæ¿¿ëýã÷ ýì- êåòîòèôåí 1 ìã õîíîãò
2 óäàà óóõààð 2-3 ñàð; Õàëäâàð õàðøëûí ÃÕÁ-íû ¿åä
õàëäâàðûí ýñðýã ýì÷èëãýýíä ãåíòàìèöèí 80 ìã 12 öàãààð
òàðèõ, ýñâýë àìïèöèëëèí óóõààð õýðýãëýíý. Íàìæèëòûí
ýì÷èëãýýã äîîðõè ñõåìèéí äàãóó õèéíý.

Ýìèéí áóñ Ç¿¿ ýì÷èëãýý, öýãýí èëëýã

ýì÷èëãýý Ýñýðã¿¿öýëòýé áà àìüñãàë ò¿ãæñýí àìüñãàëûí äàñãàë
Ýì÷èëãýýíèé õîîë
Ðàøààí ñóâèëàë /Åñò, Øàðãàëæóóò /
Íàð, óñ, àãààðààð ÷èéðýãæ¿¿ëýõ
ªðãºí õýðýãëýãääýã ãóóðñàí õîîëîéã ºðãºñãºõ ýì¿¿ä

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 83

02_pulmonolgy last.indd 83 5/25/2005 3:47:27 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Ýìèéí á¿ëýã Ýìèéí íýð

Ñèìïàòîìèìåòèêèéí Àäðåíàëèí 0.1% -èéí óóñìàë 0.3-0.5ìë àðüñàí äîð,
á¿ëýã: α, β1, β2 ýôåäðèí5% 0.5 ìë àðüñàí äîð òàðèõ, áðîíõîëèòèí 10
àäðåíåðã ðåöåïòîðûã ìë ºäºðò 4 óäàà óóõ;
èäýâõèæ¿¿ëýã÷
Ñèìïàòîìèìåòèêèéí ñàëüáóòàìîë 0.04 ã (2-4òóí) öàöëàãààð, ýñâýë1 òàá
á¿ëýã: ñîíãîìîë β2- óóõààð 6 öàãààð;
àäðåíîìèìåòèê
Õîëèíîëèòèêèéí á¿ëýã àòðîïèí ñóëüôàò 0.1% 0.5ìë àðüñàí äîð òàðèõ,
áåëëàäîíí 1 òàá. ºäºðò 3 óäàà óóõààð
Ìåòèëêñàíòèíû á¿ëýã Ýóôèëëèí 0.15 õîíîãò 3 óäàà óóõààð, 2.4% ýóôèëëèí
(òåîôèëëèí) 10 ìë ñóäñààð òàðüæ,
Ñïàçìîëèòèê íî-øïà 2% 2 ìë áóë÷èíä ýñâýë 0.04 ºäºðò 3 óäàà
óóõààð
α1- àäðåíîáëîêàòîð Äðîïåðèäîë àðòåðèéí äàðàëòûí õÿíàëò äîð 0.25%-
èéí óóñìàëûã 1-3ìë õºø¿¿í áàãòðààíû ¿åä áóë÷èíä
òàðüæ
Ãëþêîêîðòèêîèä Ïðåäíèçîëîí 30-60 ìã ñõåìýýð óóõààð ýñâýë
ñóäñààð, ýñâýë áóë÷èíä òàðèõ, äåêñàìåòàçîí 4-8 ìã
ñóäñààð ýñâýë áóë÷èíä òàðüæ õýðýãëýíý.

5. ÃÓÓÐÑÀÍ ÕÎÎËÎÉ ÒÝËÝÃÄÝÕ ªÂ×ÈÍ (ÃÕÒª)

Òîäîðõîéëîëò Òºðºëõèéí ¿éë àæèëëàãààíû äóòóó õºãæèëòýé ãóóðñàí

õîîëîéä àðõàã èäýýò ¿ðýâñýë áèé áîëñíîîñ ò¿¿íèé
õàíàíä ýðãýøã¿é á¿òöèéí ººð÷ëºëò ¿¿ñ÷ óëìààð
ºðãºñäºã àðõàã ÿâöòàé, õýñýã ãàçðûã õàìàðñàí áèå
äààñàí îëäìîë ºâ÷èí þì.
ͺ뺺ëºõ Ãóóðñàí õîîëîé òýëýãäýõ ºâ÷íèé øàëòãààí íü á¿ðýí
õ¿÷èí ç¿éëñ òºãñ òîãòîîãäîîã¿é áàéíà. Òºðºëõèéí ãàðàëòàé
ãóóðñàí õîîëîéí ìº÷ð¿¿äèéí á¿ðýí òºãñ áàéäëûí
àëäàãäàë (òºðºëõèéí “ãóóðñàí õîîëîéí õàíûí
ñóëðàë”, ãóóðñàí õîîëîéí ãèëãýð áóë÷èíãèéí, óÿí ýä,
ìºãººðñºí äàâõàðãûí äóòóó õºãæèë, ãóóðñàí õîîëîé-
óóøèãíû õýñýã ãàçðûí õàìãààëàõ òîãòîëöîîíû
àëäàãäàë, Êàðòàãåíåð-Çèâåðòèéí õàì øèíæ) íü
õàëäâàðûí àâàõ ¿åä ãóóðñàí õîîëîéí õàíûí ìåõàíèê
øèíæòýé àëäàãäàëä îðóóëäàã. Òºðºëõèéí äàðõëàëûí
äóòàãäàë, öàãààí ìºãººðñºí õîîëîé-ãóóðñàí õîîëîéí
ìº÷ð¿¿äèéí ãàæ õºãæèë (òðàõåîáðîíõîìåãàëè,
öàãààí ìºãººðñºí õîîëîé-óëààí õîîëîéí öîðãî ã.ì.),
ìóêîâèñöèäîç íü ÃÕÒª ¿¿ñýõýä íºëººòýé.

84 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

02_pulmonolgy last.indd 84 5/25/2005 3:47:27 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Àíãèëàë Ýìãýã æàìààð íü: àíõäàã÷, õî¸ðäîã÷;

Ýìíýë ç¿éí ÿâöààð íü: õºíãºí, èëýðõèé, õ¿íä,
õ¿íäýðñýí;
Ãóóðñàí õîîëîéí òýëýãäñýí õýëáýðýýð íü: áîðòîãî
õýëáýðèéí, óóòàíöàð õýëáýðèéí, õîëèìîã ;
Òàðõàëòààð íü: I, II, III çýðýã
ªâ÷íèé ¿å øàòààð íü: íàìæèëòûí ¿å, ñýäðýëèéí
¿å, öººí ñýäðýëòýé, îëîí ñýäðýëòýé, áàéíãûí
ñýäðýëòýé;
Àìüñãàëûí áîëîí ç¿ðõíèé äóòàãäëûí çýðãýýð
íü: àìüñãàëûí áà ç¿ðõíèé äóòàãäàë èëðýýã¿é;
àìüñãàëûí ä¿òàãäàëòàé /1.2.3-ð çýðýã/; óóøèã-ç¿ðõíèé
äóòàãäàëòàé

Ýìíýë ç¿é
Çîâèóð
• Èäýýòýé öýðòýé õàíèàíà (30ìë - 1 ë õ¿ðòýë), öýð ºã뺺㿿ð èõ
ÿëãàðíà. Áîðòîãî õýëáýðèéí ÃÕÒª-èé ¿åä öýðíèé ÿëãàðàëò ñàéí
áàéäàã, õàðèí óóòàíöàð õýëáýðèéí ÃÕÒª-èé ¿åä òºäèéëºí ñàéí
áèø áàéíà. Öýð 2-3 äàâõàð ¿å ¿¿ñãýíý. Öýðã¿é /õóóðàé/ ÃÕÒª ¿åä
¿íäñýí øèíæ íü öóñòàé õàíèàõ çîâèóð áàéäàã.
• Óóøèã-ç¿ðõíèé àðõàã äóòàãäëààð õ¿íäýðñýí ¿åä áóþó ãóóðñàí
õîîëîéí àðõàã áºãëºðºëò ¿ðýâñýëòýé õàâñàðñàí òîõèîëäîëä
àìüñãààäàõ, öýýæýýð ºâäºõ, áà÷óóðàõ
• Åðºíõèé õîðäëîãûí øèíæ

Áîäèò ¿çëýãò
ªâ÷íèé èä ¿åä èäýýò õîðäëîãûí øèíæ, õóìñ òºìáèéæ, “öàãèéí øèë”
áîëñîí, õóðóóíû ¿ç¿¿ð¿¿ä á¿ä¿¿ð÷ “áºìáºðèéí äîõèóð” ìýò áîëîõ øèíæ
ãàðíà. Ýìíýë ç¿éí ãîë øèíæ íü óóøãèéã ÷àãíàõàä ýìãýãòýé õýñýãò òîì,
äóíä öýâð¿¿ò íîéòîí õýðæèãí¿¿ð õàðüöàíãóé òîãòâîðòîé ñîíñîãäîõ áàéäàë
þì.

Øèíæèëãýý
Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýýíä ¿ðýâñëèéí øèíæ, öýðíèé åðºíõèé
øèíæèëãýýíä 3 ¿åòýé öýð, ìèêðîñêîïò ºâºðìºö áóñ ¿ðýâñëèéí øèíæ,
íÿíãóóä; öýýæíèé ðåíòãåí øèíæèëãýýíä: óóøèãíû çóðàãëàëûí ººð÷ëºëò
“çºãèéí ¿¿ð”-íèé øèíæýýð èëðýõ, ýìãýãòýé òàë õýìæýýãýýðýý áàãàñàõ,
ãîëòûí ýðõòýí ýìãýãòýé òàë ðóó òàòàãäàõ; áðîíõîãðàììä: áîðòîãî
(óóòàíöàð, ýýð¿¿ë, õîëèìîã) õýëáýðèéí ãóóðñàí õîîëîéí çóðàãëàë;

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 85

02_pulmonolgy last.indd 85 5/25/2005 3:47:28 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Îíîøëîãîî

ÝÌÒ-í 1-ð øàòëàë ÝÌÒ-í 2-ð øàòëàë

ªâ÷òºíèé çîâèóð, ªâ÷òºíèé çîâèóð, àíàìíåç, áîäèò ¿çëýã,
àíàìíåç, áîäèò öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý, öýðíèé åðºíõèé
¿çëýã, áîëîìæòîé áîë øèíæèëãýý, öýðíèé áàêòåðèîëîãèéí
öóñíû åðºíõèé áîëîí øèíæèëãýý, öýýæíèé ðåíòãåí (çóðàã ýãö,
öýýæíèé ðåíòãåí õàæóó ) áðîíõîãðàôèéí øèíæèëãýý áîëîí
øèíæèëãýýíèé áóñàä (ïèêôëîóìåòðèéí áîëîí ñïèðîìåòðèéí
òóñëàìæòàé øèíæèëãýý, ãóóðñàí õîîëîéí äóðàíãèéí
îíîøèëíî. øèíæèëãýý íýìýëò øèíæèëãýý) òóñëàìæòàé
ÿëãàí îíîøèëíî.

Ýì÷èëãýý:

Ýì÷èëãýýíèé Ãóóðñàí õîîëîé òýëýãäýõ ºâ÷íèé ¿åä õàëäâàðûí ýñðýã,

åðºíõèé çàð÷èì ãóóðñàí õîîëîéí äðåíàæ ñàéæðóóëàõ (ãóóðñàí õîîëîéí
öýâýðëýõ ýì÷èëãýý), õîðäëîãî òàéëàõ, áèåèéí ýñýðã¿¿öýë
ñàéæðóóëàõ, õ¿íäðýëèéí ýñðýã, àìüñãàëûí äýýä çàìûí
àðõàã õàëäâàðûí ãîëîìòûã ýì÷ëýõ, ôèçèê, íºõºí ñýðãýýõ
öîãö ýì÷èëãýý õèéíý. Ãóóðñàí õîîëîé òýëýãäýõ ºâ÷íèé
¿íäñýí ýì÷èëãýý íü ãóóðñàí õîîëîéã öýâýðëýõ ýì÷èëãýýíä
÷èãëýãäýíý. Çàðèì òîõèîëäîëä ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýý
õèéíý.
Õàëäâàðûí Ãóóðñàí õîîëîé òýëýãäýõ ºâ÷íèé ñýäðýëèéí ¿åä ºðãºí
ýñðýã ýì÷èëãýý õ¿ðýýíèé ¿éë÷èëãýýòýé àíòèáèîòèê (ïåíèöèëëèí,
àìïèöèëëèí, îêñàöèëëèí, àìîêñîöèëëèí, öåôàëîñïîðèí,
òåòðàöèêëèíû á¿ëãèéí ýì) õýðýãëýíý.
Ãóóðñàí õîîëîé Èäýâõèòýé áà èäýâõèã¿é àðãààð ãóóðñàí õîîëîéã öýâýðëýõ
öýâýðëýõ áîëîìæòîé. I øàòëàëûí ò¿âøèíä èäýâõèã¿é ñàíàöè
ýì÷èëãýý ýì÷èëãýý:öýð õîâõëîõ, øèíãýëýõ áýëäìýë¿¿ä óóõ, äîðãèîíò
èëëýã, ºâ÷òºíèé öýðèéã ãàäàãøëóóëàõ (äðåíàæ) áàéðëàëä
îðóóëàõ àðãààð õèéíý. II øàòëàëûí ýìíýëãèéí ò¿âøèíä
èäýâõèòýé ñàíàöè ýì÷èëãýý ãóóðñàí õîîëîéí óÿí äóðàíãààð
ðåçèíýí ãóóðñíû òóñëàìæòàé õèéíý.
Õîðäëîãî 0.9%-èéí íàòðè õëîðèäûí óóñìàë, ïîëèãëþêèí,
òàéëàõ ýì÷èëãýý ðåîïîëèãëþêèí, 5%-èéí ãëþêîçûí óóñìàë, 4%-èéí íàòðè
áèêàðáîíàòûí óóñìàë, Ðèíãåðèéí óóñìàë, òðèñîëü,
øààðäëàãàòàé ¿åä ïëàçì çýðãèéã ñóäñààð äóñëààð òàðüæ
õýðýãëýíý.
Áèåèéí Óóðàã, âèòàìèíààð áàÿëàã õîîë ºãíº, øààðäëàãàòàé ¿åä
ýñýðã¿¿öýë àëüáóìèí, öóñíû ñèéâýí çýðãèéã òàðüæ, Ò-àêòèâèí, òèìàëèí,
ñàéæðóóëàõ àíàáîë, íóêëåéíàò íàòðè, ëåâàìèçîë óóõ, òàðèõ õýëáýðýýð
ýì÷èëãýý õýðýãëýíý.

86 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

02_pulmonolgy last.indd 86 5/25/2005 3:47:28 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Õ¿íäðýëèéí Ẻðíèé áîëîí äîòîð ýðõòýíèé àìèëîèäîçûí ¿åä õèéãäýõ

ýñðýã: ýì÷èëãýýã Ẻð ýìãýã ñóäëàëûí õýñãýýñ õàð.
Àìüñãàëûí äýýä ÷èõ õàìàð õîîëîéí ýì÷èéí çºâºë㺺㺺ð òºëºâëºãººò ìýñ
çàìûí àðõàã àæèëáàð õèéëãýõ, õýñýã ãàçðûí ýìèéí ýì÷èëãýý
õàëäâàðûí
ãîëîìòûã
ýì÷ëýõ

Ìýñ çàñëûí Õýñýã ãàçðûã õàìàðñàí õ¿íäðýëã¿é õýëáýðèéí ÃÕÒª-èé ¿åä

ýì÷èëãýý óóøèãíû ñåãìåíò, äýëáýí òàéðàõ ìýñ àæèëáàðûã ºâ÷òºíä
áýëòãýë ýì÷èëãýý õèéæ, ìýñ çàñëûí òàñàãò õèéíý.
ͺõºí ñýðãýýõ Ýì÷èëãýýíèé áèå ÷èéðýãæ¿¿ëýõ äàñãàë, àìüñãàëûí
ýì÷èëãýý äàñãàë, çºâ àìüñãàëàõ, çºâ õàíèàëãàõ, íàð, óñ, àãààðààð
÷èéðýãæ¿¿ëýõ, àìðàëò ñóâèëàë
Ôèçèê ýì÷èëãýý Áàíê, ãîð÷è÷íèê, äîðãèîíò èëëýã, çºâ õàíèàëãàõ, öýð
ãàäàãøëàõ äðåíàæ áàéðëàëä îðóóëàõ. Áèåèéí õàëóóí áóóæ,
õîðäëîãî òàéëàãäñàí ¿åä óòëàãà, ýëåêòðîôîðåç, äèàòåðìè,
ÓÂ× øàðëàãà, ç¿¿ òººí¿¿ð ýì÷èëãýýíýýñ ñîíãîæ õèéíý.

6. ÃÓÓÐÑÀÍ ÕÎÎËÎÉÍ ÀÐÕÀà ¯ÐÝÂÑÝË (ÃÕÀ¯)

Òîäîðõîéëîëò Àãààð äàìæóóëàõ çàìä ãàäíû ÿíç á¿ðèéí õîðò õ¿÷èí

ç¿éë¿¿ä óäààí õóãàöààãààð ¿éë÷èëñíèé óëìààñ ãóóðñàí
õîîëîéí ñàëñò á¿ðõýâ÷, õàíûí ã¿í äàâõàðãóóäàä
¿ðýâñëèéí ïðîöåññ ÿâàãäàí äààìæèð÷ ãóóðñàí
õîîëîéí õàíàíä ñîðâèæëûí ººð÷ëºëò ¿¿ñýõ, ø¿¿ðýë
ÿëãàðàõ, öýâýðø¿¿ëýõ, õàìãààëàõ ¿éë àæèëëàãàà
íü àëäàãäñàíòàé õîëáîîòîé ýìíýë ç¿éä õàíèàõ, öýð
ãàðàõ, àìüñãààäàõ ãóðâàë øèíæýýð èëýðäýã, ñýäðýë
íàìæèëò ýýëæëýí ÿâàãääàã àðõàã äààìæðàõ ÿâöòàé
ºâ÷íèéã ãóóðñàí õîîëîéí àðõàã ¿ðýâñýë ãýíý.

ͺ뺺ëºõ õ¿÷èí Ãàäààä õ¿÷èí ç¿éë;

ç¿éëñ Òàìõèíû óòàà, àãààðûí áîõèðäîëò, ìýðãýæëèéí õîðò
õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä: îðãàíèê òîîñîíöîð, õîðò õèéí¿¿ä,
õàëäâàð ÃÕÀ¯-èéí ñýäðýõ øàëòãààí áîëäîã.
Äîòîîä õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä:
Ìóêîâèñöèäîç, ÿíç á¿ðèéí øàëòãààíò àíõäàã÷
äàðõëàë õîìñäîë, (ãóóðñàí õîîëîé òýëýãäýõ ºâ÷èí,
óóøèãíû áóãëàà, ñ¿ðüåýãèéí óëìààñ) óóøèãíû çàðèì
ìýñ çàñëûí äàðààõü áàéäàë çýðýã îðíî.

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 87

02_pulmonolgy last.indd 87 5/25/2005 3:47:29 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Àíãèëàë Ãóóðñàí õîîëîéí àðõàã ¿ðýâñëèéí õýëáýð¿¿ä:

ýíãèéí (áºãëºðºëòã¿é), èäýýò (áºãëºðºëòã¿é),
áºãëºðºëò, èäýýò áºãëºðºëò;
Ýìãýã æàìààð íü: àíõäàã÷, õî¸ðäîã÷;
ªâ÷íèé ÿâöààð íü: íóóö, öººí ñýäðýëòýé, îëîí
ñýäðýëòýé, äàõèëòòàé;
ªâ÷íèé ¿å øàòààð íü: ñýäðýëèéí, íàìæèëòûí;
Õ¿íäðýë: Óóøèãíû ýìôèçåì, öóñòàé õàíèàõ,
àìüñãàëûí äóòàãäàë, àðõàã óóøãèí ç¿ðõ;

Ýìíýë ç¿é
Çîâèóð:
• Õàíèàõ, öýð ãàðàõ
• Àìüñãààäàõ
• Ãóóðñàí õîîëîé áºãëºðëèéí õàì øèíæ
• Ãèïåðêàïíèéí õàì øèíæ

Áîäèò ¿çëýãò:
• Ýíãèéí ãóóðñàí õîîëîéí àðõàã ¿ðýâñëèéí ýõýí, èä ¿åä áèåèéí áàéäàë
äóíä. Öýýæ õàðàõ, òýìòðýõ, òîãøèõ ¿çëýãò îíöûí ýìãýã ººð÷ëºëòã¿é.
Óóøèã ÷àãíàõàä àìüñãàë øèð¿¿ññýýí, íîéòîí õýðæèãí¿¿ðòýé.
• Ãóóðñàí õîîëîéí àðõàã èäýýò ¿ðýâñýëòýé áîë õóðóóíû ¿ç¿¿ð á¿ä¿¿ðýõ
“áºìáºðèéí äîõèóð”-ûí øèíæ, õóìñ áºìáèéõ “öàãèéí øèë”-íèé øèíæ
ãàðíà. ªâ÷íèé ÿâö õ¿íä ¿åä õ¿ç¿¿íèé âåí¿¿ä ºðãºñºõ, çàõûí õàâàí
èëðýõ, çàðèìäàà ºâ÷òºí îðòîïíîý áàéðëàëòàé áàéíà. Çàõûí õºõðºëò
(àêðîöèîíîç) íü õ¿éòýíä èë¿¿ àæèãëàãäàíà. Àðüñ, ñàëñò á¿ðõ¿¿ëèéí
òàðõìàë á¿ëýýí õºõðºëò ¿¿ñäýã. Èäýýò õîðäëîãûí øèíæ òîä èëýðíý.
Öýýæ õàðàõ, òýìòðýõ, òîãøèõ ¿çëýãò îíöûí ýìãýã ººð÷ëºëòã¿é. Óóøèã
÷àãíàõàä àìüñãàë øèð¿¿ññýí, íîéòîí õýðæèãí¿¿ðòýé.
• Ãóóðñàí õîîëîéí àðõàã áºãëºðºëò ¿ðýâñýë (ÃÕÀÁº¯) èõýíõäýý
öýýæíèé õýíõýðöýã òîðõ õýëáýðòýé. Öýýæ òýìòðýõýä öýýæíèé óÿí
÷àíàð áóóðñàí, äóóíû äîðãèîí ñóëàðñàí. Óóøèã òîãøèõîä õàéðöãàí
÷èìýýòýé, óóøèãíû çàéì÷èõ õºäºë㺺í áàãàññàí, óóøèãíû äîîä õèë
äîîøèëñîí, ç¿ðõíèé òóéëûí õèë áàãàññàí. Óóøèã ÷àãíàõàä àìüñãàë
ãàðãàëò óðòàññàí, øèð¿¿í àìüñãàëòàé. Óóøèãíû ýìôèçåìèéí óëìààñ
àìüñãàë ñóëàðñàí, èõýâ÷ëýí õóóðàé õýðæèãí¿¿ð ñîíñîãäîíî. Çàðèìäàà
òîãòâîðã¿é íîéòîí õýðæèãí¿¿ð ñîíñîãääîã.
• Ç¿ðõ ñóäàñíû ñèñòåìèéí òàëààñ áîäèò ¿çëýãýýð ñèíóñèéí òàõèêàðäè
öººí òîõèîëäîëä èëýðíý. Àðòåðèéí äàðàëò (ÿëàíãóÿà ñèñòîëûí)
èõýñ÷ áîëíî. Óóøèãíû ýìôèçåì, óóøãèí ç¿ðíèé õàì øèíæèéí óëìààñ
ç¿ðõíèé àâèà á¿äãýðñýí, óóøèãíû àðòåðè äýýð II àâèà ºðãºëòòýé,
ç¿ðõíèé îðîé, àéìõàé ìºãººðñíèé îð÷èì öýã äýýð ãàëîïèéí õýìíýë

88 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

02_pulmonolgy last.indd 88 5/25/2005 3:47:29 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

ñîíñîãääîã.
• Õîîë áîëîâñðóóëàõ ýðõòýí òîãòîëöîî: Óóøèãíû ýìôèçåìýýð õ¿íäðýõ
¿åä ýëýã òîìîð÷ óíæèíà. Ýíý íü çîãñîíãîøëûí óëìààñ òîìîðñîí
ýëýãíýýñ ÿëãààòàé íü øýýñ õººõ ýì õýðýãëýñíèé äàðàà õýìæýý íü
ººð÷ëºãäºõã¿é, òýìòðýõýä ýìçýãëýëã¿é, çàõûí õàâàíã¿é áàéíà.

ÝÌÒ-í 1-ð ÝÌÒ-í 2-ð øàòëàë

øàòëàë
ªâ÷òºíèé Öýýæíèé ðåíòãåí (çóðàã ýãö, õàæóó) øèíæèëãýýíèé
çîâèóð, òóñëàìæòàé ýíãèéí ãóóðñàí õîîëîéí àðõàã ¿ðýâñëèéã
áîäèò ¿çëýã, îíîøèëæ ýì÷èëíý. Èäýýò ãóóðñàí õîîëîéí àðõàã
áîëîìæòîé áîë ¿ðýâñýë, ãóóðñàí õîîëîéí àðõàã áºãëºðºëò ¿ðýâñëèéí
öóñíû åðºíõèé ¿åä öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý, öýðíèé åðºíõèé
øèíæèëãýýíèé øèíæèëãýý, öýðíèé áàêòåðèîëîãèéí øèíæèëãýý,
òóñëàìæòàé ñïèðîìåòðèéí øèíæèëãýý, ïèêôëîóìåòðèéí
îíîøèëíî. øèíæèëãýý, ãóóðñàí õîîëîéí äóðàíãèéí øèíæèëãýý,
áðîíõîãðàôèéí øèíæèëãýý áîëîí áóñàä íýìýëò
øèíæèëãýýíèé òóñëàìæòàé îíîøèëíî.

Ýì÷èëãýý

Õàëäâàðûí Àìïèöèëëèí, àìîêñàöèëëèí (0.5-1ã òóíãààð õîíîãò 4 óäàà);

ýñðýã ýñâýë àìîêñàöèëëèí + êëàâóëàíû õ¿÷èë, àìïèöèëëèí +
ýì÷èëãýý ñóëüáàêòàì (0.5ã 6 öàãààð); öåôàçîëèí( êëàôîðàí 0.5 -1ã
òóíãààð õîíîãò 2-3 óäàà òàðèàãààð), öåôóðîêñèì (öèïðîëåò
0.25ã òóíãààð õîíîãò 2 óäàà); ýðèòðîìèöèí 0.5-1 ã 6 öàãààð
óóõ 7-10 õîíîã; Âàêöèí ýì÷èëãýý: ªâ÷èí áàéíãà ñýäðýõ
õàíäëàãàòàé ºâ÷òºíä æèë á¿ðèéí íàìàð òîìóóãèéí ýñðýã
âàêöèí - âàêñèãðèï 1 òóí 0.5 ìë 1 óäàà àðüñàí äîð, ýñâýë
áóë÷èíä òàðèíà. ÃÕÀÁº¯-èéí äàõèëòòàé ñýäðýë á¿õèé ºâ÷òºíä
áðîíõîâàêñîí, ðèáîìóíèëçýðýã îëîí á¿ðäýëòýé âàêöèíûã
õýðýãëýíý. Âèðóñèéí ýñðýã áýëäìýë àìàíòàäèí / ìèäàíòàí /
âàêöèí õèéëãýýã¿é ºâ÷òºíä òîìóó äýãäýëòèéí ¿åä 0.1 ã òóíãààð
2 óäàà 10-15 õîíîãèéí òóðø óóëãàíà
¯ðýâñëèéí Íàòðè ñàëèöèëàò 10%-èéí óóñìàëûã 10 ìë òóíãààð ñóäñàíä
ýñðýã òàðüæ õýðýãëýíý. Óðãàìëûí ãàðàëòàé /ôèòîíöèä/ ñîíãèíî,
ýì÷èëãýý: ñàðìèñíû ø¿¿ñ, ýâêàëèïòûí õàíä, àíüñíû íàâ÷íû êîíäåíñàò
çýðãèéã àýðîçîëü õýëáýðýýð õýðýãëýõýä ¿ð ä¿í ñàéòàé.

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 89

02_pulmonolgy last.indd 89 5/25/2005 3:47:30 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Ãóóðñàí Ãóóðñàí õîîëîéí äàìæóóëàõ ¿éë àæèëëàãààã ñàéæðóóëàõàä

õîîëîéí öýð õîâõëîõ, øèíãýëýõ ýì ãóóðñàí õîîëîéí öî÷ìîã ¿ðýâñëèéí
äàìæóóëàõ ýì÷èëãýýã õàð. ÃÕÀÁº¯-èéí ñýäðýëèéí ¿åä ãåïàðèí (5000 íæ
¿éë òóíãààð õîíîãò 8-12 öàãààð àðüñàí äîð òàðèõ 3-4 äîëîî õîíîãò
àæèëëàãààã òóíã áóóðóóëæ õýðýãëýõ) õèéõ çààëòòàé. Ãåïàðèí öóñ øèíãýëýõ,
ñàéæðóóëàõ: õàðøëûí ýñðýã ¿éë÷èëãýýíýýñ ãàäíà öýð øèíãýëýõ ¿éë÷èëãýý
¿ç¿¿ëäýã.
Ãóóðñàí ÃÕÀÁº¯-èéí ¿åä ºâ÷íèé ñýäðýë, íàìæèëòûí ¿å øàò, ºâ÷òºíèé
õîîëîé òýëýõ íàñíû áàéäëûã õàðãàëçàí, óóõààð, öàöëàãà õýëáýðýýð,
ýì òàðèàãààð ñîíãîæ õýðýãëýíý. ÃÕÁ-íû ýì÷èëãýý õàð.
Äàðõëàà Ãóóðñàí õîîëîéí èäýýò ¿ðýâñëèéí ¿åä Ò-àêòèâèí 100 ìã
äýìæèõ òóíãààð 3 ºí溺ä 1óäàà, ëåâîìèçîë (äåêàðèñ) 100-150 ìã
áýëäìýë òóíãààð õîîëíû äàðàà õîíîãò 2-3 óäàà 2-3 õîíîã äàðààëàí
õýðýãëýýä, 4-5 õîíîã çàâñàðëàí, 10-12 äîëîî õîíîãèéí òóðø
õýðýãëýíý. Áèîñòèìóëÿòîð ýêñòðàêò àëîý, øèëëýã, ÔèÁÑ, õ¿í
îðõîîäîéí õàíä, ïàíòîêðèíû õàíä /30 äóñëààð õîíîãò 3 óäàà/,
âèòàìèí À- Å õýðýãëýíý.
Õîðäëîãî Ãóóðñàí õîîëîéí èäýýò ¿ðýâñëèéí ¿åä 0.9%-èéí íàòðè
òàéëàõ õëîðèäûí óóñìàë, ïîëèãëþêèí, ðåîïîëèãëþêèí, 5%-èéí
ýì÷èëãýý ãëþêîçûí óóñìàë, øààðäëàãàòàé ¿åä ïëàçì çýðãèéã ñóäñààð
äóñëààð òàðèíà.
Óóøèã Õ¿÷èëòºðºã÷ ýì÷èëãýý, ç¿ðõíèé ¿éë àæèëëàãàà äýìæèõ -
ç¿ðõíèé ç¿ðõíèé ãëèêîçèä, õàâàí õººõ, öóñ øèíãýëýõ, ç¿ðõíèé òýæýýëèéí
äóòàãäëûí ¿éë àæèëëàãààã ñàéæðóóëàõ (ïàíàíãèí, ðèáîêñèí óóõ, òàðèõ
ýì÷èëãýý: õýëáýðýýð, êîêîðáîêñèëàçà)
Óóøèãíû Íèòðàòûí óäààí ¿éë÷èëãýýòýé ýì¿¿ä (íèòðîñîðáèä, èçîäåíèò,
ãèïåðòåíçèéí ñóñòàê, òðèíèòðîíã), êàëüöèéí àíòîãîíèñò (íèôåäèïèí),
ýì÷èëãýý: ýóôèëëèí õýðýãëýíý.
Ç¿ðõíèé Âåðîøïèðîí õîíîãò 150-200 ìã òóíãààð, ç¿ðõíèé ãëèêîçèä,
áàðóóí øýýñ õººõ ýì (ñàëóðåòèê), àíòèêîàãóëÿíò, íèòðàò, êàëüöèéí
õîâäëûí àíòîãîíèñò, ãëþêîêîðòèêîéä, õ¿÷èëòºðºã÷ ýì÷èëãýý õèéíý.
äóòàãäëûí
ýì÷èëãýý

90 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

02_pulmonolgy last.indd 90 5/25/2005 3:47:30 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

7. ÓÓØÈà ÕÈÉÃÝÝÐ ÒÝËÝÃÄÝÕ ªÂ×ÈÍ /ÓÓØÈÃÍÛ ÝÌÔÈÇÅÌ/

Òîäîðõîéëîëò Àìüñãàëûí çàìûí òºãñãºëèéí ãóóðñàíöðóóäààñ öààøõè õýñýã

ºðãºñºæ, õýìæýýãýýðýý òîìðîí òýëýãäýë ¿¿ñýõ áà öóëöàí
õîîðîíäûí òàñëàâ÷ ¿ã¿é áîëñíîîð çýðãýëäýýõ öóëöàíãóóä
õîîðîíäîî íèéëæ, òýëýãäýë ¿¿ñýõ ýìãýã áàéäëûã óóøèã
õèéãýýð òýëýãäýõ ºâ÷èí (ÓÝ) ãýíý.
ͺ뺺ëºõ Äîòîîä øàëòãààí: α1 - àíòèòðèïñèíû òºðºëõèéí äóòàãäàë,
õ¿÷èí ç¿éëñ ýëàñòèíû á¿òöèéí ººð÷ëºëò, ìóêîïîëèñàõàðèäûí
ñîëèëöîîíû àëäàãäàë, àìüñãàëûí ãóóðñàíöðóóä áîëîí
óóøèãíû àðòåðèéí æèæèã ñàëààíóóäûí òºðºëõèéí ñóë
õºãæèë, àãààð äàìæóóëàõ çàìûí ìºãººðñ, áóë÷èíãèéí
äàâõàðãûí äóòóó õºãæèë, ãëèêîïðîòåèäûí äóòàãäàë, áýëãèéí
äààâðûí (àíäðîãåí, ýñòðîãåí) õàðüöàà àëäàãäàõ, õºãøðºëò.
Ãàäààä øàëòãààí: àãààðûí áîõèðäîë, òàìõèíû óòàà, àæèë
ìýðãýæëèéí îíöëîã (¿ëýýâýð õºãæèì÷èí, øèë ¿ëýýã÷), àæèë
ìýðãýæëèéí õîðò õ¿÷èí ç¿éëèéí íºëºº, àìüñãàëûí ýðõòýíèé
àðõàã ¿ðýâñýëò ºâ÷í¿¿äèéí äàõèëòàò ñýäðýë, õàëäâàð çýðýã
áàãòàíà.

Àíãèëàë Ýìãýã æàìààð íü: àíõäàã÷, õî¸ðäîã÷;

Ǻâõºí àãààðæèëò èõýññýí ÓÝ: Õºãøðºëòèéí, äàñàí
çîõèöëûí, óóøèã îãöîì àãààðààð òýëýãäýõ;
Àöèíóñûí á¿òýö àëäàãäñàí ÓÝ-èéí õýëáýð¿¿ä: àíõäàã÷
óóøèãíû ýìôèçåì, õî¸ðäîã÷ òàðõìàë óóøèãíû ýìôèçåì,
õýñýã ãàçðûã õàìàðñàí- ñîðâèæëûí îéðîëöîîõ, õýëòýíöðèéí
çàõàä ¿¿ññýí, öýâð¿¿ò /áóëëåçîí/ îíöëîã õýëáýð- õ¿¿õäèéí
äýëáýíãèéí ýìôèçåì, Ìàêëåîäûí õàì øèíæ;
Áàéðøëààð íü: òàðõìàë, õýñýã ãàçðûí;
Ìîðôîëîãèéí øèíæýýð íü: àöèíóñûã á¿õýëä íü õàìàðñàí
(ïàíàöèíàð), àöèíóñûí òºâä áàéðëàõ (öåíòðèàöèíàð),
àöèíóñûí çàõàä áàéðëàõ (ïåðèàöèíàð), ñîðâèæëûí
îéðîëöîîõ (èððåãóëÿð), öýâð¿¿ò (áóëëåçîí);

Ýìíýë ç¿é
Çîâèóð:
• ªâ÷òºí àìüñãààäíà, àìüñãàë ãàðãàõàä ñààäòàé.
• Õî¸ðäîã÷ ýìôèçåìèéí ¿åä èõýâ÷ëýí õèé áºãø¿¿ëýí õàíèàäàã.
• Öýð õîâõðîõäîî ìóó, áàãà õýìæýýòýé.
• À÷ààëàë äààõ ÷àäâàð ýðñ áóóðíà.
• Òóðàõ, ÿäðàõ, áèå ñóëðàõ øèíæ¿¿ä ºâ÷íèé ñ¿¿ëèéí ¿å øàòàíä
ãàðíà
Áîäèò ¿çëýãò:
ÿíçãèé àìüñãàë àâ÷, àìüñãàëàà ãàðãàõ ¿åäýý õî¸ð õàöðàà òºìáèéëãºæ,
àìàà æèìèéí, óðóóëûí çàâñðààð àìüñãàëàà óðòààð ¿ëýýæ ãàðãàäàã

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 91

02_pulmonolgy last.indd 91 5/25/2005 3:47:31 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

îíöëîãòîé. Ýíý íü óíòàæ áàéõ ¿åä èë¿¿ òîä àæèãëàãääàã. àíõäàã÷

óóøèãíû ýìôèçåìèéí ¿åä çàëóó íàñíû, àñòåíèê ãàëáèðòàé õ¿ì¿¿ñ áàéäàã.
Ýìôèçåìèéí ¿åä öýýæ õàðàõ ¿çëýãýýð òîðõ õýëáýðòýé, òýìòðýõýä äóóíû
äîðãèîí ñóëàðñàí. Óóøèã òîãøèõîä õàéðöãàí ÷èìýýòýé, óóøèãíû çàéì÷èõ
õºäºë㺺í áàãàñíà. Óóøèã ÷àãíàõàä öóëöàíãèéí àìüñãàë ñóëàðñàí.
Õî¸ðäîã÷ ýìôèçåìèéí ¿åä òàðõìàë èñãýðñýí õóóðàé õýðæèãí¿¿ð
ñîíñîãäîíî. Óóøãèí ç¿ðõíèé õàì øèíæ èëýðíý.

Îíîøëîãîî:

ÝÌÒ-í 2-ð øàòëàë

ÝÌÒ-í 1-ð øàòëàë
ªâ÷òºíèé çîâèóð, àíàìíåç,
áîäèò ¿çëýã, áîëîìæòîé áîë
öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýýíèé
òóñëàìæòàé îíîøèëíî.
Öýýæíèé ðåíòãåí (çóðàã ýãö, õàæóó)
øèíæèëãýý, ç¿ðõíèé öàõèëãààí
áè÷ëýã, ñïèðîìåòðèéí øèíæèëãýý,
áóñàä íýìýëò øèíæèëãýýíèé
òóñëàìæòàé îíîøèëíî.

Àíõäàã÷ áà õî¸ðäîã÷ óóøèãíû ýìôèçåìèéí ÿëãàí îíîøëîãîîã õ¿ñíýãòýíä

õàðóóëëàà.

Àíõäàã÷ áà õî¸ðäîã÷ óóøèãíû ýìôèçåìèéí ÿëãàà

¯ç¿¿ëýëò¿¿ä Àíõäàã÷ ýìôèçåì Õî¸ðäîã÷ ýìôèçåì

Íàñ 30 - 40 íàñ 40-ººñ äýýø íàñ
ªâ÷íèé ýõëýë (¿íäñýí àìüñãààäàõ õàíèàëãàõ
çîâèóð)
Áèåèéí æèí Òóðàíõàé, ýñâýë Õýâèéí ýñâýë òàðãàí
õýâèéí
Ãóóðñàí õîîëîéí ¿ðýâñëèéí Èëðýõã¿é, ýñâýë áàãà Òîä èëýðíý
øèíæ çýðýã èëýðíý
Áèåèéí à÷ààëàë äààõ Ýðñ áóóðñàí ªâ÷íèé ñ¿¿ëèéí ¿å
÷àäâàð øàòàíä áóóðíà
Óóøèãíû ãèïåðòåíçè Èëðýõã¿é, ýñâýë Ýðò ýõýëíý
õîæóó
Ðåíòãåí øèíæèëãýýíä: Èëðýõã¿é Èëýðíý
¿ðýâñëèéí øèíæ èëðýõ
áàéäàë
Ðåíòãåí øèíæèëãýýíä: Èëýðíý Èëðýõã¿é
óóøèãíû òàëáàéí çàõààð
óóøèãíû çóðàãëàë öººðºõ
øèíæ

92 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

02_pulmonolgy last.indd 92 5/25/2005 3:47:31 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

¯éë àæèëëàãààíû ªâ÷èí äàâøèíãóé Èëýðíý

øèíæèëãýýíä ãóóðñàí ÿâàãäàõ ¿åä èëýðíý
õîîëîéí áºãëºðëèéí øèíæ
òîä èëðýõ áàéäàë
Àìüñãàë àâàõ ¿åä Õýâèéí Èõýñíý
ýñýðã¿¿öýë èëðýõ
Óóøèãíû ¿ëäýãäýë àãààðûí Èëýðíý Èëðýõã¿é
áàãòààìæ èõñýõ øèíæ
Óóøèã ñóíàõ (ðàñòÿæèìîñòü) Èõýñíý Áàãàñíà

Óóøèãíû íýâ÷¿¿ëýõ ÷àäâàð Ýðñ áóóðíà Õýâèéí, ýñâýë áàãà

çýðýã áóóðíà
Àðòåðèéí ãèïîêñåìèéí Ǻâõºí áèåèéí Èëýðíý, áèåèéí
èëðýë à÷ààëëûí ¿åä èëýðíý à÷ààëëûí ¿åä óëàì
èõýñíý
Ãèïåðêàïíè Ǻâõºí áèåèéí Èëýðíý, áèåèéí
à÷ààëëûí ¿åä èëýð÷ à÷ààëëûí ¿åä óëàì
áîëîõ þì èõýñíý
Ýìãýã á¿òöèéí ººð÷ëºëò Àöèíóñûã á¿õýëä íü Àöèíóñûí òºâä
õàìàðñàí ýìôèçåì áàéðëàõ ýìôèçåì,
ãóóðñàí õîîëîéí
¿ðýâñëèéí øèíæ òîä
èëýðíý

Ãóóðñàí õîîëîéí àðõàã áºãëºðºëò ¿ðýâñýë, óóøèãíû ýìôèçåì íü

èõýâ÷ëýí íýã íºãººòýéãýý äàãàëäàí õàâñàð÷ ÿâàãääàã. Ýäãýýð ºâ÷í¿¿äèéí
ºðíºë ýð÷òýé ÿâàãäàõ ¿å øàòàíä ÿëãàí îíîøëîõîä áýðõøýýëòýé áàéäàã.
Èéìýýñ ýíý ¿åä óóøèãíû àðõàã áºãëºðºëò ºâ÷èí õýìýýõ á¿ëýãò õàìðóóëàí,
äîòîð íü óóøèãíû ýìôèçåì äàâàìãàéëñàí, ãóóðñàí õîîëîéí àðõàã ¿ðýâñýë
äàâàìãàéëñàí ãýæ õóâààæ àâ÷ ¿çíý. Óóøèãíû àðõàã áºãëºðºëò ºâ÷íèé
óóøèãíû ýìôèçåìèéí õýëáýð (À õýëáýð), ãóóðñàí õîîëîéí ¿ðýâñëèéí
õýëáýð (Â õýëáýð)-èéí îíöëîãèéã çààñàí øèíæ¿¿äèéã äàðààõü õ¿ñíýãòýä
¿ç¿¿ëëýý.

Óóøèãíû àðõàã áºãëºðºëò ºâ÷íèé À áà  õýëáýð¿¿äèéí ÿëãàà

Ãóóðñàí õîîëîéí
Ýìôèçåìèéí õýëáýð
¯ç¿¿ëýëò¿¿ä ¿ðýâñëèéí õýëáýð
(À õýëáýð)
(Â õýëáýð)
ªâ÷íèé ýõëýë 50-70 íàñàíä äàâøèíãóé 40 - 55 íàñíààñ õîéø öýðòýé
(¿íäñýí çîâèóð) íýìýãäýõ àìüñãààäàõ õàíèàëãàõ øèíæýýð èëýðíý
øèíæýýð èëýðíý
Õ¿éñ Ãîëäóó ýðýãòýé÷¿¿ä Ãîëäóó ýðýãòýé÷¿¿ä
Áèåèéí ãàëáèð Àñòåíèê Íîðìîñòåíèê, ýñâýë
ãèïåðñòåíèê

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 93

02_pulmonolgy last.indd 93 5/25/2005 3:47:32 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Áèåèéí æèí áàãàññàí Èõýâ÷ëýí íýìýãäñýí

Àìüñãààäàëò Èë¿¿ òîä, áàéíãûí èëýðíý Õàðüöàíãóé ñóë èëýðíý.
Áèåèéí à÷ààëàë, ãóóðñàí
õîîëîéí ¿ðýâñëèéí
ñýäðýëèéí ¿åä
Õàíèàëãàõ Áàãà çýðýã èëýðíý, Òîä èëýðíý, äàðàà íü
àìüñãààäàõ øèíæèéí àìüñãààäàõ øèíæ èëýðíý.
ýõýëæ ¿¿ññýíèé äàðàà íü
ýíý øèíæ ãàðíà
Öýð Ñàëñàðõàã, áàãà õýìæýýòýé Ãîëäóó ñàëñàðõàã-èäýýò,
ýñâýë èäýýò, èõ õýìæýýòýé
Ãóóðñàí õîîëîéí Õîâîð Áàéíãà
õàëäâàð
Àìüñãàëûí Õàëäâàðûí ¿åä öî÷ìîã Äîëãèîí ìàÿãèéí ÿâöòàé
äóòàãäàë õýëáýðèéí àìüñãàëûí
äóòàãäàë, ìºí ñ¿¿ëèéí çå
øàòàíä
Óóøèãíû Áàãà çýðýã èëýðíý Òîä èëýðíý
ãèïåðòåíçè
Óóøãèí ç¿ðõíèé ªâ÷íèé ñ¿¿ëèéí ¿å øàòàíä Áàéíãà òîä èëýðíý
ýìíýë ç¿éí
øèíæ¿¿ä èëðýõ
áàéäàë
Öýýæíèé ýçýëõ¿¿í Òîä èëýðíý Èëðýõã¿é
èõñýõ ýìíýë ç¿éí
øèíæ
Õàâàí Èëðýõã¿é Èëýðíý
Óóøèã ÷àãíàõ Ñóëàðñàí öóëöàíãèéí Øèð¿¿ññýí öóëöàíãèéí
¿çëýãýýð àìüñãàë ñîíñîãäîíî àìüñãàëûí ñóóðèí äýýð
èñãýðñýí õóóðàé õýðæèãí¿¿ð
ñîíñîãäîíî
Öýýæíèé ðåíòãåí Óóøèãíû çóðàãëàë öººðºõ, Óóøèãíû çóðàãëàë
øèíæèëãýýíä óóøèã õýò àãààðààð îëøèðñîí, õýñýã ãàçðûí
òýëýãäñýí, áóëë ¿¿ññýí ôèáðîç ººð÷ëºëò èëýðíý
øèíæ èëýðíý
Óóøèãíû Ýðñ áóóðíà Õýâèéí, ýñâýë áàãà çýðýã
àìüäðàëûí áóóðíà
áàãòààìæ
Óóøèãíû Õýâèéí, ýñâýë áàãà çýðýã Ýðñ áóóðíà
õ¿÷èëñýí áóóðíà
àìüäðàëûí
áàãòààìæ
Óóøèãíû Èõýñíý Õýâèéí, ýñâýë áàãà çýðýã
¿ëäýãäýë àãààðûí èõýñíý
ýçýëõ¿¿í
Óóøèãíû íèéò Èõýñíý Õýâèéí ýñâýë áàãà çýðýã
áàãòààìæ èõýñíý

94 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

02_pulmonolgy last.indd 94 5/25/2005 3:47:32 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Àðõàã Òàéâàí ¿åä - çºâõºí ºâ÷íèé Æàì ¸ñîîð áàéíãà

ãèïîêñåìèéí ñ¿¿ëèéí ¿å øàòàíä
èëðýë Áèåèéí à÷ààëëûí ¿åä ýðò
ýõýëíý Òîä èëýðíý
Ðà Î2 áóóðàõ
Àðõàã ãèïåðêàïíè ºâ÷íèé ñ¿¿ëèéí ¿å øàòàíä Æàì ¸ñîîð áàéíãà
Ðà ÑÎ2 èõñýõ ºâ÷íèé ñ¿¿ëèéí ¿å øàòàíä
Óóøèãíû Ýðñ áóóðíà Áàãà çýðýã áóóðíà
íýâ÷¿¿ëýõ ÷àäâàð

Ýì÷èëãýý:

Ýì÷èëãýýíèé Îäîîãîîð óóøèãíû ýìôèçåìèéí ýì÷ëýõ ºâºðìºö ýì÷èëãýý

åðºíõèé àëãà áàéíà. 10 ãàðóé æèëèéí ºìíº õ¿íèé α1 àíòèòðèïñèíûã
çàð÷èì îðëóóëàõ ýì÷èëãýý õèéãäýæ ýõýëñýí áîëîâ÷ ýíý íü êëèíèêèéí
ïðàêòèêò ºðãºí õýðýãëýãääýãã¿é. Ýì÷èëãýýíèé ¿íäñýí çàð÷èì
áîë óóøèãíû ýìôèçåìòýé ºâ÷òºíèé àìüäðàëûí ÷àíàðûí
àñóóäëûã äýýøë¿¿ëýõ åðºíõèé àðãà õýìæýý þì. Òàìõè òàòàõûã
çîãñîîõ íü à÷ õîëáîãäîëòîé. ¯íäñýí ºâ÷íèé ýì÷èëãýý íü
óóøèãíû àðõàã áºãëºðºëò ºâ÷íèéã ýì÷ëýõòýé òºñòýé.

Õî¸ðäîã÷ Ãóóðñàí õîîëîéí àðõàã ¿ðýâñëèéã ýðò îíîøèëæ ýì÷ëýõ

òàðõìàë õàëäâàðûí ýñðýã àìïèöèëëèí 0.5ã 6 öàãààð, ¿ðýâñëèéí ýñðýã,
óóøèãíû öýð øèíãýëýõ, õîâõëîõ ýì (ÃÕÕ¯ õàð.), ãóóðñàí õîîëîé òýëýõ ýì
ýìôèçåìèéí (ÃÕÁ-íèé ýì÷èëãýý õàð), óóøèã ç¿ðõíèé õàì øèíæèéí ýì÷èëãýý,
¿åä : õ¿÷èëòºðºã÷ ýì÷èëãýý
Ôèçèê öýýæíèé èëëýã, àìüñãàëûí äàñãàë, çºâ àìüñãàëàõ, õàíèàëãàõ
ýì÷èëãýý àðãûã ºâ÷òºíä ñóðãàõ
Ìýñ çàñëûí Ïíåâìîòîðàêñààð õ¿íäðýõ ¿åä ÿàðàëòàé òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ
ýì÷èëãýý (ãÿëòàíãèéí õºíäèé㺺ñ õèéã ñîðóóëæ àâàõ).
Áóëëåçîí ýìôèçåìèéí ¿åä: òîðàêîñêîïèéí òóñëàìæòàé
áóëëýêòîìè õèéõ ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýý õèéíý.
Óðüä÷èëàí Òàìõè òàòàëòòàé òýìöýõ, ÃÕÀ¯-ýýñ ñýðãèéëýõ, àãààðûí
ñýðãèéëýëò áîõèðäîëûã áàãàñãàõ, ¿éëäâýðèéí àæëûí íºõöºë áàéäëûã
ñàéæðóóëàõ

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 95

02_pulmonolgy last.indd 95 5/25/2005 3:47:33 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

8. ÃßËÒÀÍÃÈÉÍ ¯ÐÝÂÑÝË

Òîäîðõîéëîëò Ãÿëòàíãèéí õàëüñ ¿ðýâññýíýýñ òýäãýýðèéí ãàäàðãóó

äýýð ôèáðèí íýâ÷èí õóðàõ þì óó ýñâýë õºíäèéä íü
¿ðýâñëèéí ø¿¿äýñ øèíãýí õóðèìòëàãäàõûã ãÿëòàíãèéí
¿ðýâñýë ãýíý.
Àíãèëàë Øàëòãààíààð: (Í. Â. Ïóòîâ) ãÿëòàíãèéí õàëäâàðûí
¿ðýâñýë, ãÿëòàíãèéí õàëäâàðûí áóñ ¿ðýâñýë;
Ýìãýã ïðîöåññèéí øèíæ ÷àíàðààð íü: õóóðàé
(ôèáðèíò), ø¿¿äýñò;
Ø¿¿äýñò ãÿëòàíãèéí ¿ðýâñëèéí ø¿¿äñèéí
øèíæ ÷àíàðààð íü: øàð óñàðõàã (èéëäýñò),
óñàðõàã ôèáðèíëýã, èäýýò, èëæèðñýí, öóñàðõàã,
ýîçèíîôèëèéí, õîëåñòåðèíû, õèëåçîí, õàâñàðñàí;
Ãÿëòàíãèéí ø¿¿äñèéí ýìãýã æàìààð íü: ø¿¿äýñ
¿¿ñýõ, ø¿¿äýñ òîãòâîðæèõ, ø¿¿äýñ øèìýãäýõ;
ßâöààð íü: öî÷ìîã, öî÷ìîãàâòàð, àðõàã;
Áàéðøëààð íü: òàðõìàë, õÿçãààðëàãäìàë (Îðîéí,
õàâèðãàíû, ºðöíèé, ãîëòûí îéðîëöîîõ, äýëáýí
õîîðîíäûí);

Øàëòãààí: Ãÿëòàíãèéí ø¿¿äýñò ¿ðýâñëèéí øàëòãààíûã õýä õýäýí äýä

á¿ëýãò àíãèëíà.

Ãÿëòàíãèéí õºíäèéä øèíãýí õóðàõ øàëòãààí

ä/ä Øèíãýíèé òºðºë ¯íäñýí øàëòãààí
1 Òðàíññóäàò Ç¿ðõíèé çîãñîíãîøëûí äóòàãäàë
Óóøèãíû öî÷ìîã ¿ðýâñëèéí ¿åèéí áîëîí
Õàëäâàðûí
2 óóøèãíû öî÷ìîã ¿ðýâñëèéí äàðààõü ãÿëòàíãèéí
øàëòãààíò ýêññóäàò
¿ðýâñýë, ñ¿ðüåý áóñàä íÿíãèéí õàëäâàð
Õàëäâàðûí áóñ
3 Óóøèãíû àðòåðèéí òðîìáîýìáîëè
øàëòãààíò ýêññóäàò
Õàâäðûí øàëòãààíò
4 Õàâäðûí ¿ñýðõèéëýë, ëåéêîç, ìåçîòåëèîìà
ýêññóäàò
Ãÿëòàíãèéí
Ãýìòýë, õàâäðûí ¿ñýðõèéëýë, ãÿëòàíãèéí õîðò
5 õºíäèéä öóñ õóðàõ
õàâäàð
/ãåìîòîðàêñ/
Ëèìôîìà, öýýæíèé áà òóíãàëãèéí ñóäàñíû
6. Õèëîòîðàêñ
ãýìòýë, êàðöèíîìà

96 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

02_pulmonolgy last.indd 96 5/25/2005 3:47:33 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Ãÿëòàíãèéí ø¿¿äýñò ¿ðýâñëèéí ýìíýë ç¿é

Çîâèóð:
• Öýýæíèé ýìãýãòýé òàë õºíä¿¿ðëýõ, ºâ÷íèé ýõýí ¿åä ãÿëòàíãèéí
ºâäºëòòýé, õèé õàíèàíà, öýýæ õ¿íäýð÷ äààãäàõã¿é áîëîõ, øèíãýí
íýìýãäýõèéí õèðýýð àìüñãààäàëò íýìýãäýíý.
• ªâ÷òºí õàëóóð÷, áèå ñóëàðíà, õºëºðíº, õîîëîíä ìóóäíà, äîòîð
ìóóõàéðíà

Áîäèò ¿çëýãò:
Áèåèéí áàéäàë èõýâ÷ëýí õ¿íäýâòýð, õ¿íä áàéíà. Ýìãýãòýé
òàë ðóó õàçàéñàí àëáàäìàë áàéäàëòàé áàéíà. Ãÿëòàíãèéí õºíäèéä èõ
õýìæýýíèé øèíãýí õóðñàí ¿åä õàãàñ ñóóãàà áàéðëàëòàé. Çàõûí áîëîí
òºâèéí õºõðºëòèéí øèíæ èëýðíý. Ø¿¿äýñ èõ õóðñàí ¿åä õ¿ç¿¿íèé âåí
á¿ä¿¿ð÷, ÷èíýðñýí, ëóãøèæ õàðàãäàíà. Öýýæèéã õàðàõàä ýìãýãòýé òàë
àìüñãàëä õîöîð÷ îðîëöîíî. Ýìãýãòýé òàëûí õàâèðãà õîîðîíäûí çàé
ãºëèéñºí, òýð òàëûí öýýæ òîâîéñîí õàðàãääàã. Àìüñãàë ºíãºö, îëøèðñîí.
Öýýæ òýìòðýõýä ýìãýãòýé òàëûí õàâèðãà õîîðîíä õºíä¿¿ð, áóë÷èíãèéí
÷àíãàðàëòàé, äóóíû äîðãèîí ñóëàðñàí, ýñâýë òîäîðõîéëîãäîõã¿é. Óóøèã
òîãøèõîä òîãøèëòûí äóó ä¿ëèé, òóéëûí ä¿ëèé ÷èìýýòýé. Ãÿëòàíãèéí
ø¿¿äýñò ¿ðýâñëèéí ¿åä Ñîêîëîâ-Ýëëèñ-Äàìóàçîãèéí øóãàì, Ãðîêêî-
Ðàóõôóñèéí ãóðâàëæèí, Ãàðëÿíäûí ãóðâàëæèí òîäîðõîéëîãäîíî. Óóøèã
÷àãíàõàä öóëöàíãèéí àìüñãàë ýðñ ñóëàðñàí, ýñâýë ñîíñîãäîõã¿é.

Ãÿëòàíãèéí õóóðàé ¿ðýâñëèéí ýìíýë ç¿é

Çîâèóð:
• Öýýæýýð õàòãàñàí “ãÿëòàíãèéí” ºâäºëòòýé. ªâäºëòèéí áàéðëàë
íü ¿ðýâñëèéí òàðõàëòààñ õàìààðíà. Èõýâ÷ëýí äàëíû äîîä õýñýã,
ñóãàí äîîãóóð ºâäºíº.
• Õàëóóðàõ, áèå ñóëðàõ, ÿäðàõ, òîëãîé ºâäºõ, á¿õ áèåèéí áóë÷èíãààð
õ¿÷òýé áèø ºâäºõ, õºëðºõ, õîîëîíä äóðã¿é áîëíî.

Áîäèò ¿çëýã:
Ýìãýãòýé òàëààð õàæóóëäàæ õýâòñýí, áîñîîä ÿâàõ ¿åäýý ýìãýãòýé òàë
ðóóãàà õàçàéñàí (ìýõèéñýí) àëáàäìàë áàéðëàëòàé áàéíà. Èõ õýìæýýíèé
íààëäàö ¿¿ññýí ¿åä àìüñãàëûí äóòàãäàë, óóøãèí ç¿ðõíèé õàì øèíæ
èëýð÷ áîëíî. Öýýæ õàðàõ ¿çëýãýýð öýýæíèé ýìãýãòýé òàë àìüñãàëä õîöîð÷
îðîëöîíî. ªíãºö àìüñãàëíà. Öýýæ òýìòðýõ ¿çëýãýýð ýìãýãòýé õýñýãò
ãÿëòàíãèéí ø¿ðãýëò òîäîðõîéëîãäîíî. Óóøèã òîãøèõ ¿çëýãýýð óóøèãíû
òîä ÷èìýýòýé. Õýðýâ óóøèãíû ïàðåíõèìòýé õàìò ãýìòñýí áîë òîãøèëòûí
àâèà ä¿ëèéâòýð. Óóøèã ÷àãíàõàä ãÿëòàíãèéí ø¿ðãýëöýõ ÷èìýý ¿ðýâñëèéí
ïðîöåññ ÿâàãäàæ áàéãàà õýñýãò ñîíñîãäîíî.

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 97

02_pulmonolgy last.indd 97 5/25/2005 3:47:34 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Îíîøëîãîî

ÝÌÒ-í 2-ð øàòëàë

ÝÌÒ-í 1-ð øàòëàë
ªâ÷òºíèé çîâèóð, Öýýæíèé ðåíòãåí (çóðàã ýãö, õàæóó) øèíæèëãýý,
àíàìíåç, áîäèò ¿çëýãò ãÿëòàíãèéí øèíãýíèé øèíæèëãýýãýýð ñ¿ðüåýãèéí
òóëãóóðëàí îíîøèëíî. ñîðèë, ãóóðñàí õîîëîéí äóðàíãèéí øèíæèëãýý
áîëîí áóñàä íýìýëò øèíæèëãýýíèé òóñëàìæòàé
îíîøèëíî.

Ýì÷èëãýý
Ýì÷èëãýýíèé Ø¿¿äýñò ¿ðýâñëèéí ¿åä ãÿëòàíãèéí õàòãàëò õèéõ, ¿íäñýí ºâ÷íèé
åðºíõèé ýì÷èëãýý, ¿ðýâñëèéí ýñðýã ºâ÷èí íàìäààõ, õýò ìýäðýãøèë
çàð÷èì áóóðóóëàõ ìºí øèíæ òýìäãèéí ýì÷èëãýý õèéíý.
Ýìèéí Ãÿëòàíãèéí ø¿¿äýñò ¿ðýâñëèéí ¿íäñýí (øàëòãààíû) ºâ÷íèé
ýì÷èëãýý: ýì÷èëãýýã õèéíý. Óóøèãíû öî÷ìîã ¿ðýâñýë áîë ºâºðìºö
¯íäñýí áóñ õàëäâàðûí ýñðýã àíòèáèîòèê ýì÷èëãýý ãîëëîí õèéíý.
ºâ÷íèé Ñ¿ðüåýãèéí ¿åä ñ¿ðüåýãèéí ýñðýã ºâºðìºö ýì÷èëãýý, õîëáîã÷
ýì÷èëãýý: ýäèéí ñèñòåìèéí ºâ÷èí îíîøëîãäñîí ¿åä ãëþêîêîðòèêîèä,
öèòîñòàòèê ýì÷èëãýý. Õàâäðûí ¿åä öèòîñòàòèê, õèìè ýì÷èëãýý,
òóÿà, ìýñ çàñëûí áîëîí øèíæ òýìäãèéí ýì÷èëãýýã çààëòààð
õèéíý.
¯ðýâñëèéí Ýíý çîðèëãîîð èíäîìåòàöèí (ºäºðò 3 óäàà), àñïèðèí (õîíîãèéí
ýñðýã, ºâ÷èí òóí 4-6ã), íàòðè ñàëèöèëàò, ìåòèíäîë; 10% õëîðò êàëüöèéí
íàìäààõ, õýò óóñìàë; äèìåäðîë, õëîðôåíàìèí, êëàðàòèí, êåòîòèôåí çýðýã
ìýäðýãøèë ýìèéí áýëäìýëèéã õýðýãëýíý.
áóóðóóëàõ
ýì÷èëãýý
Øèíæ Á¿õ ãÿëòàíãèéí ¿ðýâñýëòýé õîëáîîòîé õàíèàëãà, õ¿÷òýé
òýìäãèéí ºâäºëò, ç¿ðõ ñóäàñíû äóòàãäëûí øèíæ èëýðâýë øèíæ òýìäãèéí
ýì÷èëãýý ýì÷èëãýý õèéíý.
Ôèçèê ªâäºëòèéí ¿åä íîâîêàéíòàé ýëåêòðîôîðåç. ¯ðýâñëèéí
ýì÷èëãýý øèìýãä¿¿ëýõ çîðèëãîîð êàëüöè õëîðèä (ëèäàçà, ãåïàðèí)-òàé
ýëåêòðîôîðåç, ÓÂ×

98 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

02_pulmonolgy last.indd 98 5/25/2005 3:47:34 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

9. ÓÓØÃÈÍ Ç¯ÐÕ

Òîäîðõîéëîëò Óóøèã, ãóóðñàí õîîëîé, óóøèãíû ñóäàñ, ºðö, öýýæíèé

õýíõýðöãèéí ýìãýã ººð÷ëºëòèéí óëìààñ öóñíû áàãà
ýðãýëòèéí äàðàëò èõýñ÷, ç¿ðõíèé áàðóóí õîâäîë òîìðîõ,
(ýñâýë) òýëýõ õàì øèíæèéã óóøãèí ç¿ðõ ãýíý.
ͺ뺺ëºõ Óóøãèí ç¿ðõíèé ÿâöààñ õàìààðàí øàëòãààí íü ÿíç á¿ð
õ¿÷èí ç¿éëñ áàéäàã. Öî÷ìîã óóøèãíû ç¿ðõíèé øàëòãààí: óóøèãíû
àðòåðèéí ãîë ñóäàñ, ò¿¿íèé òîì ñàëààíû òðîìáîýìáîëè,
öýýæíèé õºíäèéí äàðàëò ãýíýò èõñýõ, àÿíäàà ãÿëòàíãèéí
õºíäèéä õàâõëàãààò õèé õóðàõ, õºøèí㺠áàãòðààíû II-
III çýðýã, ò¿ãýýìýë òàðõñàí óóøèãíû öî÷ìîã ¿ðýâñýë,
ãÿëòàíãèéí õºíäèéä èõ õýìæýýíèé øèíãýí õóðñàí ø¿¿äýñò
¿ðýâñýë;
Öî÷ìîãäóó óóøèãíû ç¿ðõíèé øàëòãààí: óóøèãíû àðòåðèéí
äàõèëòòàé õýëáýðèéí æèæèã òðîìáîýìáîëè, ãóóðñàí õîîëîéí
áàãòðààíû óæèã äàõèëò, óóøèãíû õîðò õàâäðûí ãàðàëòàé
ëèìôèéí ñóäàñíû ¿ðýâñýë, õàâõëàãò ïíåâìîòîðàêñ,
òºâèéí áîëîí çàõûí ãàðàëòàé àðõàã àãààðæèëò áàãàäàëò
(áîòóëèçì, ñàà (ïîëèîìèåëèò), ìèàñòåíè;
Àðõàã óóøèãíû ç¿ðõíèé øàëòãààí:
• ãóóðñàí õîîëîé óóøèãíû;
• ºðö, öýýæíèé õýíõýðöãèéí;
• ñóäàñíû ãýñýí 3 á¿ëýãò àíãèëäàã.
Ãóóðñàí õîîëîé, óóøèãíû øàëòãààí: Ãóóðñàí õîîëîéí
àðõàã ¿ðýâñýë, ãóóðñàí õîîëîéí áàãòðàà, ãóóðñàí õîîëîéí
òýëýãäýõ ºâ÷èí, óóøèãíû ïîëèêèñòîç, óóøèãíû òýëýãäýë,
óóøèãíû òàðõìàë õàòóóðàë, óóøèãíû ôèáðîç, ãðàíóëîìàòîç
(ñàðêîèäîç), óóøèã òîîñæèõ ºâ÷èí.
ªðö, öýýæíèé õýíõýðöãèéí øàëòãààí: áîòóëèçì,
ïîëèîìèåëèò, ìèàñòåíè çýðýã ºâ÷íèé óëìààñ òºâèéí áîëîí
çàõûí ãàðàëòàé àãààðæèëò áàãàäàëò (ãèïîâåíòèëÿöè)
¿¿ñýõ, öýýæíèé õýíõýðöýã, íóðóóíû ãýìòýëòýé õîëáîîòîé
ýìãýã ººð÷ëºëò (êèôîç, êèôîñêîëèîç), ãÿëòàíãèéí
íààëäàö, òàðãàëàëòààñ áîëñîí Ïèêâèêèéí õàì øèíæ.
Ñóäàñíû øàëòãààí: Óóøèãíû àíõäàã÷
ãèïåðòåíç, óóøèãíû àðòåðèéí ñóäàñíû ¿ðýâñýë,
óóøèãíû àðòåðèéí æèæèã ñàëààíû äàõèëòàò
òðîìáîýìáîëè, óóøèã òàéðñàíààñ óóøèãíû ñóäàñíû

Àíãèëàë ßâöààð íü: öî÷ìîã (öî÷ìîã), öî÷ìîãàâòàð, àðõàã;

Äàñàí çîõèöîõ ýýíýãøëèéí áàéäëààð íü: ýýíýãøèëòýé,
ýýíýãøèëã¿é;
Äàâàìãàéëñàí øàëòãààí, ýìãýã æàìààð íü: ñóäàñíû,
ãóóðñàí õîîëîé-óóøèãíû, ºðö-öýýæíèé õýíõýðöãèéí;

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 99

02_pulmonolgy last.indd 99 5/25/2005 3:47:34 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Ýìíýë ç¿é

Óóøèãíû àðòåðèéí äýëáýíãèéí áîëîí ñåãìåíòèéí ñàëààíóóä

áºãëºðºõ ¿åä öî÷ìîã, öî÷ìîãäóó óóøãèí ç¿ðõ ¿¿ñíý. Øèíæ òýìäã¿¿ä íü
õóðäàí õóãàöààíä äààìæðàõ áºãººä ýìíýë ç¿éä ¿íäñýí 4 õàì øèíæýýð
èëýðíý.

• Óóøèãíû ãÿëòàíãèéí òàëààñ ãàðàõ õàì øèíæ: Óóøèãíû àðòåðèä öóñíû

óðñãàë ñààòàæ, àãààðæóóëàëò ïåðôóçèéí õàðüöàà ýðñ àëäàãäñàíòàé
õîëáîîòîé õàì øèíæ ãàðíà. ªâ÷òºí èõ àìüñãààäíà, àãààðæóóëàëò
äýýä çýðãýýð íýìýãäýõ áîëîâ÷ õ¿÷èë òºðºã÷èéí äóòàãäàë, àìüñãààäàëò
àðèëàõã¿é. Êîëëàïñ áîëíî. Õ¿÷èëòºðºã÷èéí äóòàãäàë, ç¿ðõíèé àãøèõ
÷àäâàð áóóðàõ, à÷ààëàë èõñýõ çýðýã øàëòãààíû óëìààñ ç¿¿í õîâäëûí
äóòàãäàë, öààøèëáàë óóøèãíû õàâàí ¿¿ñ÷ áîëíî. Ýíý òîõèîëäîëä
ºâ÷òºí õàíèàëãàõ, öóñòàé öýð ãàðàõ øèíæ¿¿ä èëýðäýã.
• Ç¿ðõíèé òàëààñ ãàðàõ õàì øèíæ: Ýíý íü áàðóóí õîâäëûí öî÷ìîã
äóòàãäàë, ç¿ðõíèé òèòýì ñóäàñíû äóòàãäàë ãýñýí õî¸ð õýëáýðýýð
èëýðíý. Áàðóóí õîâäëûí öî÷ìîã äóòàãäëààð èëðýõ ¿åä ã¿ðýýíèé
âåí¿¿ä ºðãºññºí, í¿¿ð õàâàãíàíà, õºõºðíº, ýëýã òîìîðíî. N.vagus-
ûí ¿éë àæèëëàãàà èäýâõèæèí ç¿ðõíèé õîðèã ¿¿ñ÷ áîëíî. Ç¿ðõíèé
à÷ààëàë íýìýãäñíýýð óóøèãíû àðòåðèéí õàâõëàãûí äóòàãäàë ¿¿ñ÷,
óóøèãíû àðòåð äýýð àãøèëòûí øóóãèàí, II àâèà ºðãºëòòýé ñîíñîãäîíî.
Àðòåðèéí äàðàëò áóóðíà. Ç¿ðõíèé òèòýì ñóäàñíû äóòàãäëààð èëðýõ ¿åä
ãèïîñåìè, ç¿ðõíèé à÷ààëàë èõñýõ, ç¿ðõíèé òèòýì ñóäàñ ðåôëåêñèéí
çàìààð íàðèéñàõ, àðòåðèéí äàðàëò áóóðàõ çýðýã øàëòãààíû óëìààñ
òèòýì ñóäàñíû äóòàãäàë ¿¿ñ÷, ºâ÷¿¿íèé àðààð õ¿÷òýé ºâäºíº. Ç¿ðõíèé
øèãäýýñ áîëîõ àþóëòàé. Ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýã äýýð ç¿ðõíèé
áóë÷èíãèéí èøåìè, øèãäýýñèéí øèíæ¿¿ä ãàðíà.
• Òàðõèíû òàëààñ ãàðàõ õàì øèíæ: Òàðõèíû ñóäàñíû õàòóóðàëòàé
ºâ÷òºíä îëîíòàà òîõèîëäîíî. Óóøèãíû àðòåðèéí ýìáîëèéí ¿åä
òàðõèíû ãèïîêñè íýìýãäýæ, óõààí àëäàõ, òàòàõ, äîðîî áèå çàñàõ, õýñýã
ãàçðûí öóñàí õàíãàìæ àëäàãäñàí øèíæ ãàðíà. Ýíý òîõèîëäîëä òàðõèíû
ñóäàñíû ýìáîëè, öóñ õàðâàõ çýðýã îíîø àíäóóðàí òàâèãäàõ íü öººíã¿é
áàéäàã.
• Õýâëèéí òàëààñ ãàðàõ øèíæ.: Ýíý ¿åä ãýäñýýð õ¿÷òýé ºâäºõ, õýâëèéí
áóë÷èí ÷àíãàðàõ, äîòîð ìóóõàéðàõ, Ẻëæèõ øèíæ¿¿ä èëýð÷ áîëíî.
Óóøèãíû äîîä äýëáýíãèéí àðòåðè ãýìòýæ, äîîä äýëáýíä øèãäýýñ ¿¿ñ÷,
ºðöíèé ìýäðýë öî÷ðîí, ºâäºëò íü õýâëèéí óðä õàíà ðóó äàìæäàãòàé
õîëáîîòîé. Öî÷ìîãäóó óóøãèí ç¿ðõíèé õàì øèíæ óóøèãíû àðòåðèéí
òðîìáîýìáîëè äàõèëòàò õýëáýðýýð ÿâàãäàõ, õºø¿¿í áàãòðàà, õàâõëàãàò
ïíåâìîòîðàêñ, êàðöèíîìàòîçûí ¿åä ãàðíà.

100 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

02_pulmonolgy last.indd 100 5/25/2005 3:47:35 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Àðõàã óóøãèí ç¿ðõíèé ýìíýë ç¿é:

Àðõàã óóøãèí ç¿ðõíèé õàì øèíæ íü ¿íäñýí ºâ÷íèé ýìíýë ç¿é, àìüñãàëûí
äóòàãäàë, öóñíû áàãà ýðãýëòèéí ãèïåðòåíçèéí, áàðóóí õîâäëûí òîìðîëûí
øèíæ, áàðóóí õîâäëûí äóòàãäëûí ýìíýë ç¿éí øèíæýýð èëýðäýã. Àðõàã
óóøãèí ç¿ðõíèé õàì øèíæèéí ¿åä àìüñãààäàõ, ç¿ðõ äýëñýõ, õàíèàëãàõ,
ç¿ðõ îð÷ìîîð ºâäºõ, õàâàãíàõ, áàðóóí õàâèðãàíû íóìàí äîð ºâäºõ çîâèóð
õýëíý.
Áîäèò ¿çëýãò: Àìüñãàëûí ýðõòýí òîãòîëöîîíû òàëààñ ¿íäñýí ºâ÷íèé
øèíæ äàâàìãàéëíà. Çàõûí õàâàíòàé, ã¿ðýýíèé âåíû ÷èíýðýëò, ºðãºñºëò,
ëóãøèëò òîäîðõîéëîãäîíî. Ç¿ðõíèé ñóäàñíû áàãöûí ºðãºí èõýññýí. Ç¿ðõ
÷àãíàõàä óóøèãíû àðòåðè äýýð II àâèà òîäðîõ, óóøèãíû àðòåðè äýýð III öýãò
àãøèëòûí øóóãèàíòàé áàéíà. Áàðóóí õîâäëûí òîìðîëûí ¿åä àþóëõàéä
ç¿ðõíèé ò¿ëõýëò èëðýõ, ç¿ðõíèé õèë õÿçãààð áàðóóí òèéø òîìðîõ, Ãðåõåì-
Ñòèëëèéí àãøèëòûí øóóãèàí èëðýõ, IY öýãò I àâèà òîäðîõ øèíæ èëýðíý.
Ïëåøèéí øèíæ ãàðàõ áà ýëýã òîìîðñîí

Îíîøëîãîî
ÝÌÒ-í 1-ð øàòëàë ÝÌÒ-í 2-ð øàòëàë
ªâ÷òºíèé çîâèóð, Öýýæíèé ðåíòãåí (çóðàã ýãö, õàæóó)
àíàìíåç, áîäèò ¿çëýãò øèíæèëãýý, ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýãèéí
òóëãóóðëàí îíîøèëíî. òóñëàìæòàé áóñàä íýìýëò øèíæèëãýýíèé
òóñëàìæòàé îíîøèëíî.

Ýì÷èëãýý
Óóøãèí ç¿ðõíèé ýì÷èëãýý íü ¿íäñýí ºâ÷íèé ýì÷èëãýý, óóøãèí
ç¿ðõíèé ýìãýã æàìûí ýì÷èëãýýíèé öîãö áàéäàã.
Óóøèãíû Çàõûí ñóäàñ òýëýõ ýì êàëüöèéí àíòîãîíèñòûí á¿ëãèéí ýì:
àðòåðèéí íèôåäèïèí 10 ìã ºäºðò 3 óäàà, êîðèíôàð;
äàðàëòûã Íèòðàòûí á¿ëãèéí ýì: íèòðîñîðáèä, èçîäåíèò, òðèíèòðîíã
áóóðóóëàõ: Ìåòèëêñàíòèíû á¿ëýã: 2.4%-èéí ýóôèëëèí 10 ìë ñóäñààð,
Õàâàí õººõ: âåðîøïèðîí 0.25ã 1-2 òàá õîíîãò 3 óäàà óóõ, ýñâýë
ãèïîòèàçèä 0.25 ºã뺺ä 2 òàá óóõ, äèàêàðá 0.25 ºã뺺ä 2 òàá óóõ,
ôóðîñåìèä, ëàçåêñ óóõ ýñâýë òàðèõ;
Öóñ Ãåïàðèí, òðåíòàë, êóðàíòèë, àñïèðèí áàãà òóíãààð õýðýãëýíý.
øèíãýëýõ
Ç¿ðõíèé Áàðóóí õîâäëûí äóòàãäàë òîä èëýðñýí ¿åä ç¿ðõíèé ãëèêîçèäûã
ãëèêîçèä: (äèãîêñèí, ñòðîôàíòèí) òàðèõ, óóõ õýëáýðýýð õàâàí õººõ, çàõûí
Ç¿ðõíèé ñóäàñ òýëýõ ýìòýé õàâñðàí õýðýãëýíý.
áîäèñûí
Êàëè îðîòàò 1 òàá ºäºðò 3 óäàà óóõ, ïàíàíãèí, ðèáîêñèíûã óóõ,
ñîëèëöîîã
ñàéæðóóëàõ
ýñâýë òàðèíà.

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 101

02_pulmonolgy last.indd 101 5/25/2005 3:47:35 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Ãëþêîêîð Àðõàã óóøãèí ç¿ðõíèé ¿åä õ¿÷èëòºðºã÷èéí äóòàãäàë, ãèïåðêàïíè

òèêîèä ýì ¿¿ñýõ, õ¿÷èë ø¿ëòèéí òýíöâýðò áàéäàë àëäàãäàí, àëüäîñòåðîí
õýðýãëýõ: èõýýð ¿¿ñ÷, ãëþêîêîðòèêîèäûí ÿëãàðàë áàãàñäàã òóë
ïðåäíèçîëîíûã áàãà òóíãààð (5-10 ìã) õýðýãëýíý.
Ýðèòðî Ãåìàòîêðèò 65% áàéõ ¿åä 250 - 400 ìë öóñûã ñóäàñíààñ àâàõ,
öèòîçûã õàíàõ àðãûã õýðýãëýýä, ãåïàðèíòàé (òðåíòàë) ðåîïîëèãëþêèí
ýì÷ëýõ: ñóäñàíä äóñëààð õèéíý.
Õ¿÷èë Ïàðåíõèìèéí àìüñãàëûí äóòàãäëûí ¿åä ãèïåðêàïíè èëðýýã¿é,
òºðºã÷ ãèïîêñåìèòýé ¿åä 40-60%-èéí õ¿÷èëòºðºã÷èéí õîëèìîãèéã 6-9
ýì÷èëãýý: ë/ìèí õóðäòàéãààð õàìðûí ãóóðñààð ºãíº.
Õàâñàðñàí õýëáýðèéí àìüñãàë äóòàãäëûí ¿åä 30%-èéí
õ¿÷èëòºðºã÷èéã 1-2 ë /ìèí õóðäòàé ãóóðñààð àìüñãàëóóëíà./
Àðõàã àìüñãàëûí äóòàãäëûí ¿åä 30% õ¿ðòýë õ¿÷èëòºðºã÷
àìüñãàëóóëíà.

10. ժد¯Í ÁÀÃÒÐÀÀ

Òîäîðõîéëîëò Ìóêîáðîíõîñòàçûí óëìààñ ýìíýë ç¿éä ãóóðñàí õîîëîé

áºãëºðºõ, àìüñãàëûí, öóñíû ýðãýëòèéí, ãèïîêñèéí
ýíöåôàëîïàòèéí õàì øèíæýýð èëýðäýã ãóóðñàí õîîëîéí
áàãòðààíû ñóíæðóó ÿâöûã õºø¿¿í áàãòðàà ãýíý.
ͺ뺺ëºõ ÃÕÁ ºâ÷íèé õàðøëûí õýëáýðèéí ¿åä àëëåðãåíû õ¿÷èí
õ¿÷èí ç¿éëñ ç¿éë¿¿ä, õàðèí õàëäâàð-õàðøëûí ÃÕÁ-íû ¿åä õàëäâàðûí
õ¿÷èí ç¿éë íü õºø¿¿í áàãòðààã ¿¿ñãýõ øàëòãààí áîëíî.
Õºø¿¿í áàãòðààã ¿¿ñãýõ õî¸ðäîã÷ øèíæ ÷àíàðòàé øàëòãààí
íü àìüñãàëûí çàìûí âèðóñèéí õàëäâàð, ìýäðýë-ñýòãýöèéí
áóõèìäàëä ºðòºõ, àäðåíîìèìåòèê (ÿëàíãóÿà ñàëüáóòàìîë),
ãëþêîêîðòèêîèä, òàéâøðóóëàõ ýì, õîëèíîìèìåòèê, ãèñòàìèíû
ýñðýã ýì áýëäìýëèéã çàìáàðààã¿é õýðýãëýõ áàéäàë çýðýã
áîëíî.
Àíãèëàë Ýìãýã æàìààð íü: áîäèñûí ñîëèëöîîíû õýëáýð,
àíàôèëàêñèéí õýëáýð, àíàôèëàêñè òºñò õýëáýð;
¯å øàòààð íü: (áîäèñûí ñîëèëöîîíû õýëáýð): ýýíýãøëèéí,
á¿ðýí áóñ ýýíýãøëèéí, ýýíýãøèëã¿é;

Ýìíýë ç¿é: Áîäèñûí ñîëèëöîîíû õýëáýðèéí õºø¿¿í áàãòðàà íü 3 ¿å

øàòààð ÿâàãäàíà.
I ¿å øàòàíä
Ãóóðñàí õîîëîé áºãëºðºõ, àìüñãàëûí õàì øèíæ èëýðíý.
• Ãóóðñàí õîîëîé áºãëºðºõ õàì øèíæ: Áàãòðàà õºäëºë õîíîãò 2-îîñ èë¿¿
óäàà, ºã뺺ä áàãòàð÷ íîéðíîîñ ñýðíý. ªòãºí öýðòýé õàíèàõ, áàãòðàà
õºäëºëèéí õîîðîíä óóøãèíä ä¿íãýíýñýí õóóðàé õýðæèãí¿¿ð ñîíñîãäîíî
• Àìüñãàëûí õàì øèíæ: ãèïåðâåíòèëÿöè, àìüñãàëûí òîî 1 ìèíóòàíä 18
óäàà àðòåðèéí öóñàíä ãèïîêàïíè èëýðíý.

102 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

02_pulmonolgy last.indd 102 5/25/2005 3:47:36 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

II ¿å øàòàíä:
• Ãóóðñàí õîîëîé áºãëºðºõ, ñóáàòåëåêòàçèéí õàì øèíæ: Áàãòðàà õºäëºë
òîä (õîíîãò 5 - 6 õ¿ðòýë), óóøèãíû äîîä õýñãýýð ñóáàòåëåêòàçèéí
øèíæ¿¿ä òîãøèëòîîð ä¿ëèéâòýð, õàéðöãàí öîîæèëæ òîäîðõîéëîãäîíî,
Óóøèã ÷àãíàõàä óóøãèíä ä¿íãýíýñýí õóóðàé õýðæèãí¿¿ð òàðõìàëààð
ñîíñîãäîíî.
• Àìüñãàëûí õàì øèíæ: àìüñãàëûí äóòàãäàë ã¿íçãèéð÷, ãèïåðâåíòèëÿöè,
àìüñãàëûí òîî 1 ìèíóòàíä 24 õ¿ðòýë, àðòåðèéí ãèïîêñåìè, áîäèñûí
ñîëèëöîîíû àöèäîç áàãà çýðýã èëýðíý.
• Ãåìîäèíàìèêèéí õàì øèíæ: òàõèêàðäè (ñóäàñíû ëóãøèëòûí òîî 90- 119
õ¿ðòýë), àðòåðèéí äàðàëò èõñýõ 160/100 ìì ì.ó.á., ãèïîâîëåìèéí øèíæ
ãàðíà.
III ¿å øàòàíä:
Ãóóðñàí õîîëîé òàðõìàë áàéäëààð öýðýýð áºãëºðºõ íü óóøèãíû äîîä õýñãýýð
àòåëåêòàçèéí áîëîí àñôèêñèéí øèíæýýð èëýðíý.
• Ãóóðñàí õîîëîé áºãëºðºõ, ñóáàòåëåêòàçèéí õàì øèíæ: Áàãòðàà õºäëºëèéí
øèíæ íü õàíèàõ øèíæ äàðàãäàõ, öýð ãàðàõàà áîëèõ, óóøèãíû òîãøèëòûí
àâèà óóøèãíû äîîä õýñãýýð ä¿ëèé áîëîõ, õàéðöãàí ÷èìýý àðèëíà, àìüñãàë
ñóëàðíà. Óóøèã ÷àãíàõàä ä¿íãýíýñýí ñóë õóóðàé õýðæèãí¿¿ðèéí òîî
öººðíº. Õýðæèãí¿¿ð íü àìüñãàë ãàðãàëò äýýð èë¿¿ ñîíñîãäîíî. Õ¿÷èëñýí
àìüñãàë ãàðãàëòûí ¿åä ä¿íãýíýñýí õóóðàé õýðæèãí¿¿ðèéí òîî, äóó íü
òîäîðíî, àìüñãàë àâàëò, ãàðãàëò äýýð õî¸óëàíä íü ñîíñîãäîíî. “×èìýýã¿é
óóøèã”-íû õàì øèíæ íèéò ºâ÷òºíèé 1/3 -ä òîõèîëääîã.
• Àìüñãàëûí õàì øèíæ: àìüñãàëûí äóòàãäàë óëàì ã¿íçãèéð÷, àìüñãàëûí
òîî 1 ìèíóòàíä 40 õ¿ðòýë, àðüñ øîðîîí ñààðàë ºíãºòýé áîëîõ, àðòåðèéí
ãèïîêñåìè, ýäèéí, öóñíû ýðãýëòèéí ãèïåðêàïíè, àìüñãàëûí àöèäîç òîä
èëýðíý.
• Ãåìîäèíàìèêèéí õàì øèíæ: òàõèêàðäè (ñóäàñíû ëóãøèëòûí òîî 120-130
õ¿ðòýë), óóøèãíû ãàðàëòàé àðòåðèéí äàðàëò èõñýõ 220/120 ìì ì.ó.á.èëýð÷
áîëíî. Á¿õ ºâ÷òºíä öî÷ìîã óóøãèí ç¿ðõíèé øèíæ, öóñíû ýðãýëòèéí
äóòàãäàë IIÀ - IIÁ (çîãñîíãèøëûí ãåïàòîìåãàëè, äîîä ìº÷äèéí õàâàí)
èëýðíý.
• “Ãèïîêñèéí ýíöåôàëîïàòè”-èéí õàì øèíæ: óõààí ñàíàà á¿äãýðýõ,
Êåðíèãèéí øèíæ (äàãçíû áóë÷èíãèéí ÷àíãàðàë) ýåðýã, Áàáèíñêèéí øèíæ
ãàðàõ
Îíîøëîãîî:

ÝÌÒ-í 2-ð øàòëàë

ÝÌÒ-í 1-ð øàòëàë

ªâ÷òºíèé çîâèóð, àíàìíåç, Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý, êîàãóëîãðàìì,

áîäèò ¿çëýãýýð îíîøèëæ ðåíòãåí øèíæèëãýý, ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýã,
ÿàðàëòàé àðãà õýìæýý àâíà. ç¿ðõíèé ýõî áîëîí áóñàä íýìýëò øèíæèëãýýíèé
òóñëàìæòàé îíîøèëíî.

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 103

02_pulmonolgy last.indd 103 5/25/2005 3:47:36 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Ýì÷èëãýý

Õºø¿¿í Ñèìïàòîìèìåòèê ýìèéí òóíã õýòð¿¿ëýí õýðýãëýñýí, ãàæ íºëºº

áàãòðààíû èëýðñýí ¿åä, β2-àãîíèñò õýðýãëýõýä ¿ð ä¿íã¿é áàéãàà ¿åä
ýì÷èëãýýíèé òýäãýýðèéã ýì÷èëãýýíýýñ õàñàõ; ãëþêîêîðòèêîéä õýðýãëýõ,
åðºíõèé öóñ õàíàõ, õ¿÷èë ø¿ëòèéí òýíöâýð çîõèöóóëàõ, ïëàçìîôåðåç
çàð÷èì õèéõ; ãóóðñàí õîîëîéí áºãëºðëèéã àðèëãàõ, ãåìîñîðáöè,
àìüñãàëûí àïïàðàòàíä îðóóëàõ, àöèäîçûí ýñðýã ýì÷èëãýý,
áàðóóí õîâäëûí öî÷ìîã äóòàãäëûã àðèëãàõ (õàâàí õººõ, öóñ
øèíãýëýõ, ç¿ðõ äýìæèõ), öóñíû á¿ëýíò áºãëºð뺺ñ óðüä÷èëàí
ñýðãèéëýõ, õàëäâàðûí ãîëîìòûã ýì÷ëýõ;

Áîäèñûí Õºø¿¿í áàãòðààíû I ¿å øàòíû ýì÷èëãýý:

ñîëèëöîîíû Ãëþêîêîðòèêîéä ýì÷èëãýý
õýëáýðèéí 1. Ïðåäíèçîëîíûã 60 ìã 4 öàãèéí çàéòàé õºøèíãº
õºø¿¿í áàãòðààíààñ ãàðòàë íü õèéõ
áàãòðààíû I 2. Ïðåäíèçîëîíûã 60 ìã ñóäñààð õèéõ 2-3 öàãèéí òóðøèä ¿ð
¿å øàòíû ä¿í ºãºõã¿é áîë 90 ìã áîëãîíî. Öààøèä õîîðîíäîõü çàéã
ýì÷èëãýý óðòàñãàæ áîëíî. Õºøèí㺠áàãòðààíààñ ãàðñàíû äàðàà
òóíã 20- 30 ìã áîëãîíî.
3. Ïðåäíèçîëîíûã 250 ìã øóóä ýñâýë 2 öàãèéí òóðøèä
äóñëààð 250 ìã àâàõààð õèéõ ñòàòóñààñ ãàðòàë õèéõ.
Äàðàà íü òóíã 25-- 50% õ¿ðòýë áóóðóóëíà.
Ýóôèëëèí 2,4 % - 5 ìë ñóäñààð õèéõ /ÀÄ õÿíàëò äîð/
Øèíãýí þ¿ëýõ: Ãèïîâîëåìèéí øèíæ èëýðâýë ðåîïîëèãëþêèí,
çàõûí öóñíû ýðãýëòèéã ñàéæðóóëàõ çîðèëãîîð 5 %-èéí ãëþêîç,
0.9%-èéí íàòðè õëîðèäûí óóñìàë ãýõ ìýò. 2.5- 3.5 ë øèíãýí
þ¿ëýõ. Øèíãýíèéã ãåïàðèíæóóëñàí áàéäëààð õýðýãëýíý. Ýíý
¿åä øýýñíèé ãàðö 1 öàãò 80 ìë-ýýñ áàãàã¿é áàéõ ¸ñòîé.
Õ¿÷èëòºðºã÷ ýì÷èëãýý: 30-45%-èéí õ¿÷èëòºðºã÷ õýðýãëýíý.
Õýðýâ àìüñãàëûí àðõàã äóòàãäëûí ñóóðèí äýýð ¿¿ññýí áîë
27- 28 %-èéí õ¿÷èëòºðºã÷ õýðýãëýíý.
Öýð ãàðàëòûã ñàéæðóóëàõ ýì÷èëãýý: Íàòðè éîäèäûí 10%-èéí
óóñìàëûã õîíîãò 10- 30 ìë (60 ìë õ¿ðòýë ), 3 %èéí óóñìàëûã
õîîëíû õàëáàãààð 2 öàã òóòàì óóõ, öýýæèíä äîðãèîíò ìàññàæ
õèéõ
Àöèäîçûí ýñðýã: 4%-èéí ñîäûí óóñìàë 150- 200 ìë ñóäñààð
õèéíý.
Ìåäèàòîð áîäèñûí ÿëãàðàëòûã áóóðóóëàõ çîðèëãîîð
êîíòðèêàë, ãîðäîêñ 10 000 íæ 0,9 %èéí íàòðè õëîðèäûí
óóñìàëòàé ñóäñààð õèéõ
Ãåïàðèí ýì÷èëãýý: Á¿ëýí ¿¿ñýõýýñ ñýðãèéëýõ, öóñíû
áàãà ýðãýëòèéã ñàéæðóóëàõ çîðèëãîîð õèéíý. Ãåïàðèí õîíîãò
20 000 íæ 6 öàãèéí çàéòàé õèéíý.

104 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

02_pulmonolgy last.indd 104 5/25/2005 3:47:37 PM

 Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä

Áîäèñûí Ïðåäíèçîëîíû òóíã 1.5- 3 äàõèí èõýñãýæ ñóäñààð õèéõ 2

ñîëèëöîîíû öàãèéí äîòîð ¿ð ä¿í ºãºõã¿é áîë 30 ìã òóíãààð íýìýõ ¯ð
õýëáýðèéí ä¿íòýé áîë 30 bu òóíãààð 1.5- 3 öàãèéí òóðø õèéõ. Ýóôèëëèí,
õºø¿¿í ãåïàðèí, øèíãýí, ñîäûí óóñìàëûã õýðýãëýíý. ¯ð ä¿í ºãºõã¿é
áàãòðààíû áîë ãóóðñàí õîîëîéã óãààõ, àïïàðàòûí àìüñãàëä îðóóëàõ àðãà
II ¿å øàòíû õýìæýý àâíà. ̺í øèíæ òýìäýã, ýìãýã æàìûí ýñðýã ýì÷èëãýý
ýì÷èëãýý õèéíý.
Àïïàðàòûí àìüñãàëä çàéëøã¿é îðóóëàõ çààëò: Óõààí ñàíàà
õÿìðàõ, ç¿ðõ çîãñîõ, àðèòìèéí õ¿íä õýëáýð;
Àïïàðàòûí àìüñãàëä îðóóëæ áîëîõ çààëò: äàâøèíãóé àöèäîç
(pH 7,2 áàãà), Pa O2 äàâøèíãóé áóóðàõ, Pa CO2 äàâøèíãóé
èõñýõ, àìüñãàë äàðàíãóéëàãäàõ, õººðëèéí áàéäàëä îðîõ,
àìüñãàëûí áóë÷èíãóóä öóöàõ;

Áîäèñûí ßàðàëòàé àïïàðàòûí àìüñãàëä îðóóëíà. Äóðàíãèéí

ñîëèëöîîíû òóñëàìæòàé ãóóðñàí õîîëîéã óãààíà. Ïðåäíèçîëîíû òóíã
õýëáýðèéí öàãò 120 ìã òóí õ¿ðòýë èõýñãýíý. I, II ¿åèéí ýì÷èëãýýã õèéíý.
õºø¿¿í Àöèäîçûí ýñðýã ýì÷èëãýý õèéíý. 2%, 4%èéí ñîäûí óóñìàë
áàãòðààíû ñóäñààð õèéíý. 4 öàã òóòàìä PaO2, PaCO2, pH õýìæèõ öóñíû
III ¿å øàòíû õèéí øèíæèëãýýã õèéíý.
ýì÷èëãýý:

Àíàôèëàêñèéí 0.2- 0.3 ìë àäðåíàëèíû óóñìàëûã 10- 20 ìë íàòðè õëîðèäûí

õýëáýðèéí óóñìàëä øèíãýëæ ñóäñààð õèéíý. 15 ìèíóòûí äàðàà ¿ð
õºø¿¿í
ä¿í ºãºõã¿é áîë 0.1% - 0.5 ìë àäðåíàëèíûã ñóäñààð õèéíý.
áàãòðààíû
ýì÷èëãýý
Èçàäðèí 0.1- 0.5 ìêã/êã òóíã ñóäñààð õèéõ
Ïðåäíèçîëîí 120 ìã ñóäñààð, ¿ðãýëæë¿¿ëýýä 250 ìë
ãëþêîçòîé õàìò 1 ìèíóòàíä 40 äóñàë áàéõààð õèéíý. ¯ð
ä¿í ºãºõã¿é áîë 90- 120 ìã òóíã äàõèí ñóäñààð õèéíý.
Àòðîïèí ñóëüôàò (0.5ìë), 2.4% ýóôèëëèí 10ìë ñóäñààð
õèéíý.
Àöèäîçûí ýñðýã ýì÷èëãýý: Òàðõèíä õàâàí ¿¿ñýõýýñ óðüä÷èëàí
ñýðãèéëæ ôóðîñåìèä 80 - 120 ìã ûã 40 % 20 -- 40 ìë
ãëþêîçòîé õàìò α- àäðåíîáëîêàòîð: äðîïåðèäîë 1- 2 ìë
íàòðè õëîðèäèéí óóñìàëòàé ñóäñààð õèéíý.

Àíàôèëàêñè Àíàôèëàêñèéí õýëáýðèéí ýì÷èëãýýòýé àäèë. Ýìãýã æàìûí

òºñò õºø¿¿í ¿¿äíýýñ Ì õîëèíîëèòèê ò¿ëõ¿¿ õýðýãëýõ. /àòðîïèí ñóëüôàò
áàãòðààíû òàðèàãààð, àòðîâåíò, áåðîäóàë öàöëàãààð/
ýì÷èëãýý

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 105

02_pulmonolgy last.indd 105 5/25/2005 3:47:37 PM

02_pulmonolgy last.indd 106 5/25/2005 3:47:37 PM