Professional Documents
Culture Documents
Ýìãýã æàì:
Àíãèëàë:
Шинжилгээ
-Демодекс шинжлэх
-Хеликобактер шинжлэх
-Цусны ерөнхий шинжилгээ
-Áиохимийн шинжилгээ (билирубин, триглицерид, АЛТ, АСТ,
холестерин, шүлтлэг фосфотаза, креатинин, глюкоза)
-Даéврын статусыг нь тодорхойлох. Жишээ нь эмэгтэйд бол эмнэл
зүйгээр гиперандрогений шинж тэмдэг байгаа эсэх
-Àнтибиотик мэдрэг чанар үзэх
-Гэдэсний флор шинжлэх
-ÊÑÐ
-Бага аарцагны эрхтэнг ÝÕÎ-р харах
-Эндокринолог (дотоод шүүрлийн булчирхайн эмчид үзүүлэх)
-Эмэгтэйчүүдийн эмчид үзүүлэх
-Ходоод гэдэсний эмчээс зөвлөгөө авах
Ялгах оношлогоо
Сексуальный • Сарын тэмдэг ирэх үеэр тууралт ихэсдэг.
батга (Acne
sexualis)
Нэвчдэст идээт • Голомтын тоо цөөн байна. Мөөг илэрнэ.
трихофития
• Үсний фолликулд тосны хуримтлал бий болж,
цагаан өнгөтэй зангилаа үүснэ. Энэ нь зовхины
Цагаан батга эргэн тойрон байрлах нь илүү тохиолдоно.
Эмчилгээ
Зарчим Эмчилгээ
Õºíãºí Ðåòèíîë 100-150 ìÿíãà ÌÅ õîíîãò 1 óäàà, 2-4 ñàð.
õýëáýðèéí ¿åä
Åðºíõèé Нîéð, õºäºë㺺í, õîîë, àõóéí äýãëýì
áèåèéí áàéäëûã
ñàéæðóóëàõ
ýì÷èëãýý
ªнгºц Г¿н
•Түүхий •Эктима
Үзүүлэлт Тайлбар
Стрепто-коккийн Фолликулын бус идээт цэврүүнцэр (фликтен), гадагшаа тэлэх
гаралтай идээт хандлагатай, улбагар, амархан нугалаас болж баригддаг.
цэврүүн-црийн Эмзэглэлгүй, серозлог-шаргал шингэнтэй.
тодор-хойлолт Цаашид шалбархай, улаан өнгөтэй нөсөө үүснэ.
Хир гүн хамарсан
байдлаар нь Өнгөц Гүн
Түүхий (хэлбэрүүд): Эктима
Эмнэл зүйн Тильбери-Фоксын түүхий, цагираган, цэврүүт, хумсны
хэлбэрүүд ойролцоох, зураасан, нугалаасны, уруулын ба салст
бүрхүүлийн
Түүхийн эмнэл Тильбери-Фоксын Завьжны гэм
зүйн үндсэн түүхий (Заеда) Өнгөц
хэлбэрүүд гөгий
Байрлах дуртай Нүүр Амны булан Хумсны
газар ойролцоо
Фликтен Фликтен Фликтен Фликтен
Эмнэл зүйн шинж Тав Шалбархай Шалбархай Шарх
Тав
Цууралт
Зовиур Бага зэрэг Бага зэрэг өвдөлт Бага зэрэг Өвдөлт
загатнаа өвдөлт
Арьсны Мөөгөнцрийн Хумсны Тэмбүү-
мөөгөнцөрт гаралтай завьжны мөөгөнцөр. гийн гарал-тай
Ялгах оношлогоо өвчин. гэм. Мөөгөнцөр Мөөгөнцөр эктим. Эмзэглэл-
гүй, серологийн
Шинжилгээнд илэрнэ. илэрнэ.
шинжилгээ
мөөг илэрнэ эерэг.
Түүхий:
• Анилины будгийн 1-2% спиртэн уусмал,
Кастелланы будаг голомтонд цэгчилж түрхэх, өдөрт 2 удаа
• Антибиотиктой тосон түрхлэг: 2-5%
эритромицины, неомицины, линкомицины тосон түрхлэг
Эктим: Антибиотик мэдрэг чанар үзэж антибиотик
Эмчилгээ эмчилгээнд оруулах
• Антибиотик эмчилгээ: эритромицин – 1-3 настай
хүүхдэд 400 мг/хоногт, 3-6 нас – 500-750 мг/хоногт, 6-8
нас – 750 мг/хоногт, 8-12 нас – 1000 мг/хоногт хүртэл. 4-
6 цагийн зайтай хоол идэхээс 1.5 цагийн өмнө уух, 7-10
хоног;
• Дархлал засал эмчилгээ: гамма-глобулин, цус
солих эмчилгээ, иммуномодуляторууд
• Гэдэсний бичил орчин сайжруулах эмчилгээ
(гэдэсний үйл ажиллагаа хямарсан үед): бифидобактери
бифидум, лактобактери – 2.5-5 тунг өдөрт 2-3 удаа хоол
идэхийн өмнө уух, курс 3-4 долоо хоног.
• Гадуур эмчилгээ: Анилины будгийн 1-2%
спиртэн уусмал, Кастеллани будаг голомтонд цэгчилж
түрхэх, өдөрт 2 удаа
• Антибиотиктой тосон түрхлэг: 2-5%
эритромицины, неомицины, линкомицины тосон түрхлэг
гэх мэт.
СТАФИЛОДЕРМИ
ªнгºц Г¿н
• Остиофолликулит • Хатиг
• Фолликулит • Хатигшил
• Сикоз • Мунадас
• Гидраденит
Үзүүлэлт Тайлбар
Стафилок- Фолликулын гаралтай идээт цэврүүнцэр, эмзэглэлтэй, гүн тархана,
оккийн чинэрэлттэй цэврүүнцэр.
гаралтай идээт Ногоон-шаргал шингэнтэй.
цэврүүнцрийн
Цаашид шалбархай, нөсөө (өнгөц хэлбэрийн үед), шарх, сорâè (гүн
тодорхойлолт
хэлбэрийн үед) үүснэ.
Хир гүн Өнгөц
хамарсан Гүн
байдлаар нь
Өнгөц стафилодерми
Эмнэл зүйн Остио- Фолли-кулит íÿðàéí Сикоз
хэлбэр фолли- òàðõìàë
кулит öýâð¿¿òýõ
ºâ÷èí
Байрлах Нүүр, Нүүр, Нүүр (сахал
дуртай газар толгойн толгойн Их бие орчим)
үстэй үстэй хэсэг
хэсэг
Үсний
Хоорондоо
Үсний хүүдийн Тунгалаг нийлсэн үсний
хүүдийн амсар ба агуулагдах- хүүдийн үрэвсэл
Эмнэл зүйн амсарт түүний уунтай (фолликулит)
шинж идээт орчмын цэврүүнцэр,
цэврүү зөөлөн эдийн дараа
хурц идээт шингэн нь
үрэвсэл булингартана
Ерөнхий Байхгүй Халуурна Хааяа халуурна
шинж
Зовиур Эмзэглэлтэй Эмзэглэлтэй Бага зэрэг
эмзэглэлтэй
Явц Хурц Хурц Архаг
Фолликулит Сикоз
Паразитын
Стрептококкийн Тэмбүүгийн гаралтай сикоз:
гаралтай ба энгийн гаралтай мөөгөнцрийн
түүхий: зөв биш цэврүүтэлт: шинжилгээнд
Ялгах хэлбэртэй фликтен, тав, хөлийн ул, мөөг илэрнэ, хурц
явцтай.
оношлогоо тархах хандлагатай, бага гарын алганд
зэрэг загатнаа байна улайсан Намарс
хүрээ, цайвар
Энгийн батга трепонем
илэрнэ.
Серологийн
шинжилгээ (+)
Олон тооны гүн фолликулитын үед àíòèáèòèê ìýäðýã
÷анар үзэж антибиотик эмчилгээ хийнэ.
Ерөнхий Сикозын үед антибиотик, стафилоанатоксин эмчилгээ
эмчилгээ Нярайн цэврүүтэх өвчний үед антибиотик эмчилгээ,
стафилококкèéí эсрэг иммуноглобулин, стафилококкийн
эсрэг плазм
Остиофолликулит, фолликулитын үед:
• Голомтын эргэн тойрны эрүүл арьсыг 1-2%
Хэсэг газрын салицилын спиртýýр арчих
эмчилгээ • Голомтонд анилины будгийн спиртэн уусмал,
антибиотиктой тосон түрхлэг
Сикозын үед:
• Анилины будгийн спиртэн уусмалаар голомтонд
цэгчилж түрхэх
• Антибиотиктой тосон түрхлэг
Гүн стафилодерми
Эмнэл зүйн Хатиг (Фурункул) Хатигшил Жингэрийн хөх
хэлбэр Мундас (Карбункул) (Фурункулез) (Гидраденит)
Хатиг Гидраденит
Нэвчдэст-идээт Хатиг:
трихофити: Хрониосепсис нэвчдэс,
Ялгах мөөгөнц-рийн Хуурамч хатигшил үхжил, шарх,
шинжил-гээгээр сорâè
оношлогоо мөөг илэрнэ. Боом Тэмбүүгийн 3-
Елом Мунадас р үеийн товруу
• Антибиотик • Антибиотик • Антибиотик
эмчилгээ эмчилгээ (тархмал, эмчилгээ
• Шаардлагатай лимфангит, • Дархлаа
Ерөнхий бол мэс заслын лимфаденит, сайжруулах
эмчилгээ халууралт, нүүрээр эмчилгээ:
эмчилгээ
тууралт гарсан үед): цус солих
• Макролидын бүлэг: эмчилгээ
Эритромицин – 1-3
насны хүүхэд – 400 мг/
хон, 3-6 нас – 500-750
мг/хон, 6-8 нас – 750 мг/
хон, 8-12 нас – 1000 мг/
хон õүртэл. 4-6 цагийн
зайтай 7-10 хоног
буюу
Кларитромицин – 15
мг/кг өдөрт 2 удаа, 5-10
хоног
• Витамин эмчилгээ
• Цус солих эмчилгээ,
стафилококкèéí
иммуноглобулин
• Хэт ягаан туяагаар
ерөнхий шарлага
• Сали-цилйн
спирт 2%
• УВЧ • Цэвэр ихтиол • Цэвэр ихтиол
Хэсэг • УФО • Вишневскийн • Зөөлөр-сөн
үед зүслэг
газрын • Цэвэр тос
хийх
эмчилгээ ихтиол • УВЧ, УФО
Шинжилгээнүүд:
Ялгах оношлогоо:
Мөөгөнцрийн өсгөвөр ургалт ба эмнэл зүйн шинж тэмдгээр
Бужуу үлд ялгагдана. Өсгөвөрт M.lаnоsum, M.ferrugineum, M.canis
ургана.
Псориазын “Гурвал шинж тэмдэг” (+), микроскоп болон
Хайрст үлд ургалт шинжилгээнд мөөг илрэхгүй.
“Эх толбо”, “Тамхины цаасны” шинж тэмдэг, “Медал”-ийн
Ягаан үлд шинж зэрэг шинж тэмдгүүд (+)
Микроскоп болон өсгөвөр шинжилгээнд мөөг илрэхгүй.
Витилиго Шинж тэмдэг, лабораторийн шинжилгээнд мөөг илрээгүйгээр
ялгана.
Хажираст Хяргагч үлдэд гарах шинж тэмдгүүд (–), лабораторийн
(себорейн) шинжилгээнд мөөг илрээгүйгээр ялгана.
голомтууд
Үс уналт Хяргагч үлдэд гарах шинж тэмдгүүд (–), лабораторийн
(алопеция) шинжилгээнд мөөг илрээгүйгээр ялгана.
Эмчилгээ
Зарчим Эмчилгээ
–Ãризеофульвин 0,125 мг уулгана. Насанд хүрэгчдэд 50
кг жин хүртэл 5 шахмал уулгана. Цааш 50 кг-аас хэтэрсэн
10 кг тутамд 1 шахмалыг нэмж өгнө. Хоногийн тун нь 8
шахмалаас хэтрэхгүй. Гризеофульвиныг цайны халбага
ургамлын тосоор даруулж ууна. Хүүхдэд 1 кг жинд 16-18 мг-
Шалтгааны аар бодож уулгана. Эмчилгээ эхэлснээс хойш шинжилгээнд
мөөг илрээгүй бол гризеофульвины дээрх тунг өнжөөд 2
эсрэг долоо хоног уулгана. Дараагийн хоёр долоо хоногийн турш,
долоо хоногт 2 удаа уулгана. Ууж байх үед элэгний үйл
ажиллагааг хянана.
-Тербинафин 250 мг-èéã өдөр бүр, 5-6 долоо хоног
уулгана.
Ýìíýëç¿é:
Хумсны
бужуу үлд
Мөөгөнцөрийн
шинжилгээ Микроскоп шинжилгээнд мөөг илэрнэ.
(микроскопийн Өсгөвөр шинжилгээнд M. canis ургана.
болон өсгөврийн)
Люминесцент Вудè лампаар харахад гэрэлд урвал өгч ойж ногоон
лампаар харах өнгөтэй харагдана.
Цусны ерөнхий шинжилгээнд арьсны өнгөц хяргагч үлд,
Цусны ерөнхий толгойн хяргагч үлд, өнгөц хэлбэрийн хяргагч үлдийн
шинжилгээ үед онцын эмгэг өөрчлөлт илрэхгүй.
Нэвчдэст, идээт хэлбэрийн үед лейкоцитоз, ÑÎÝ ↑
Шээсний ерөнхий Шээсний шинжилгээнд нэвчдэст, идээт хэлбэрт шээсэнд
шинжилгээ илрэх эмгэг өөрчлөлтүүд гарч болно.
Биохимийн Мөөгөнцрийн эсрэг антибиотик ууж байгаа үед
шинжилгээ биохимийн шинжилгээг зайлшгүй хийнэ.
Ялгах оношлогоо
Эмчилгээ
Зарчим Эмчилгээ
–Ãризеофульвин 0,125 мг-èéã уулгана. Насанд
хүрэгчдэд 50 кг жин хүртэл 5 шахмал уулгана. 50 кг-аас дээш
æèíãèéí 10 кг тутамд 1 шахмалыг нэмж өгнө. Хоногийн
Шалтгааны тунã 8 шахмалаас хэтрүүлэхгүй. Гризеофульвиныг цайны
эсрэг халбага ургамлын тосоор даруулж ууна. Хүүхдэд 1 кг жинд
16-18 мг-аар бодож уулгана. Эмчилгээ эхэлснээс хойш
шинжилгээнд мөөг илрээгүй бол гризеофульвины дээрх
тунг өнжөөд 2 долоо хоног уулгана. Дараагийн хоёр долоо
хоногийн турш, долоо хоногт 2 удаа уулгана. Ууж байх үед
элэгний үйл ажиллагааг хянана.
-Тербинафин 250 мг-ààð өдөр бүр, 5-6 долоо хоног
уулгана.
20 кг хүртэл æèíòýé õүүхдýä хоногт 62,5 мг,
20-40 кг хүртэл хоногт 125мг,
40 кг жингээс äýýø æèíòýé бол хоногт 250 мг-ийг
óóëãàíà.
Антибиотик Нэвчдэст áîëîí идээт хэлбэрт антибиотик эмчилгээ хийнэ.
эмчилгээ Үүнд: пенициллин, ампициллин, эритромицин, гентàмицин
гэх мэт.
Гистамины Хлорфенамин, кетотифен, лоратадин, супрастин гэх мэт
эсрэг
Кальци глюконат 10%-10.0 мл өдөр бүр, 5-10 удаа судсààð
Эмзэгшил аажим
бууруулах Тиосульфат натри 30%-10.0 мл өдөр бүр 5-10 удаа судсаàð
эмчилгээ аажим
Магни сульфат 25% 5.0 -10.0 мл судсаàð аажим
Хумсны Хумсны руброфити – энэ үед хумс 87% орчим гэмтэнэ. Хумс
руброфити: гэмтэж байгаагаар нь:
а. Нормотрофийн үед зөвхөн хумсны өнгө
өөрчлөгдөнө. Саарал шаравтар – боровтор, ягаан, цагаан
а.Нормотроф толбо үүснэ.
б. Гипертроф хэлбэрийн үед хумс нь зузаарч өнгөө
б.Гипертроф алдан, зэвхий саарал өнгөтэй болж гадаргуó нь барзайна,
заримдаа онихогрифоз (тахиралдаж мурийсан) болно
.
в. Атроф-тип
гэж ялгана
в. Атрофик типийн үед хумс нь нимгэрч хайлсаар бүрмөсөн
уусах ч тохиолдол байдаг. Үүнд захын хэсэг нь үлдэж нимгэн
хэсэг нь уусч алга болно.
Эхлээд тавхай, сарвуу, том нугалаас, өгзөг, үе мөч, хүзүү,
нүүр, биеэ даасан хэлбэрүүд үүсч байгаад цаашид дархлалын
тогтолцооны ажиллагаа хоёрдогчоор дутагдалд орсноос
(хоёрдогч нейро-эндокринопати) үүсдэг байна.
Ялгах оношлогоо
• Эпидермофити
• Өнгөц стрептодерми
• Хавьтлын дерматит
• Кандидоз
• Нуралт
• Хайрст үлд
• Руброфитийн эмнэл зүйн онцлог шинж тэмдгүүд, микроскоп
шинжилгээний ургалтаар ялгана.
Эмчилгээ
Зарчим Эмчилгээ
Ялгах оношлогоо
2 дугаар үеийн • Серологи шинжилгээ эерэг гарна. Гуужилт үгүй.
тэмбүүгийн толбон Бие биедээ шилжиæ, уусаж томрохгүй.
тууралтууд
Хайрст үлд • Хайрст үлдийн гурвал шинж (+)
• Шинжилгээнд үүсгэгч мөөг илрэхгүй
Эмчилгээ
Зарчим Эмчилгээ
Удаан хугацаагаар үргэлжилсэн тархмал хэлбэрийн үед насанд
хүрэгчдэд низорал 200 мг өдөрт 1 удаа 2-3 долоо хоног уулгана.
Ерөнхий Наснаас нь шалтгаалж тунг тохируулна.
эмчилгээ Кетоконазол 200 мг-аар хоногт бодож 7-14 хоног эсвэл 400 мг-
аар 1 удаа уулгаад 7 хоногийн дараа давтан уулгана.
Гуужуулах эмчилгээ:
5%-10% салицилийн спирт
3-5% резорцины спирт
Хэсэг Паразитын эсрэг эмүүд:
газрын Иод 3-5%, Демъяновичийн аргын эмчилгээг хамууг эмчилдэг
эмчилгээ шиг хэрэглэнэ (2-3 цикл).
Урьдчилан сэргийлэх зорилгоор хэрэглэнэ.
Клотримазолын тос, крем бусад паразитын эсрэг эмүүд (хүхэр,
Вилькинсон гэх мэт)-ийг хэрэглэж болно.
Хэт ягаан туяагаар шарах эмчилгээ.
Шинжилгээнүүд
Мөөгөнцөрийн дурангийн
шинжилгээ Псевдомицел харагдана
Өсгөвөрийн шинжилгээ Өсгөвөрт Candidi albicans ургана
Цусны ерөнхий шинжилгээ Тархмал үед эмгэг өөрчлөлтүүд гарна
Шээсний ерөнхий Шээсэнд сахар, уураг үзэх
шинжилгээ
Сахар үзэх буюу элэгний үйл ажиллагаа,
Биохимийн шинжилгээ дархлалыг үзэх. Дархлааны ñèñòåìèéí
(сахар үзэх) тогтолцоог үзэх (Øèíæèëãýýíä 캺ã
èëðýõã¿é)
Ялгах оношлогоо
• Хурц үрэвсэл явагдаж үсэрхийлэх хандлагатай
Өнгөц идээт ãíîéíè÷îê èäýýò ïóñïóë идээт цэврүүнүүд гарñàí
өвчнүүд шар ногоон бохир таваар хучигдсан. Шинжилгээнд
мөөг илрэхгүй.
• Хурц үрэвсэлтэй.Шинжилгээнд Epidermophyton
Цавины floccosum зах хязгаар нь тод, дугуй хэлбэртэй
толбо гарна. Зах руугаа нягт хавантай юм шиг хүрээ
эпидермофити үүсгэсэн. Тав íü улайлт, хайрстай. Загатнаа ихтэй.
Эмчилгээ
Зарчим Эмчилгээ
Ялгах оношлогоо
Эмчилгээ
Хэсэг газрын эмчилгээ
Ерөнхий эмчилгээ
Анхдагч герпесийн үед:
• Дархлал сэргээх Анхдагч герпесийн үед:
эмчилгээ • Анилины будгууд: Кастеллани будаг, метилен
• Витамин С 0.3 г хөхийн 2% спиртэн уусмал
өдөрт 3 удаа уух, • Вирусын эсрэг үйлчилгээтэй бэлдмэлүүд:
3-5 хоног ацикловир (зовиракс) 5% тосон түрхлэг,
Дахилтат хэлбэрийн
үед: өдөрт 4-6 удаа голомтонд нимгэн түрхэх
• Ацикловир Дахилтат хэлбэрийн үед:
(зовиракс) 200 мг • Ацикловир тосон түрхлэг, өдөрт 4 удаа
өдөрт 5 удаа уух, голомтонд түрхэх буюу оксолин 0.25, 0.5,
5-10 хоног 1, 2 ба 3% тосон түрхлэг, өдөрт 2-3 удаа
• Левамизол 50-
150 мг өдөр бүр 3 голомтонд эдгэртэл нь түрхэх.
хоног уух, 6 долоо
хоногийн турш
Оношлогоо:
1. Асуумж
2. Эмнэл зүйн шинж тэмдэг
3. Цэврүүнцрийн ёроолоос наалдац бэлтгэн цитологийн шинжилгээ
хийх
4. Цусны ерөнхий шинжилгээ
5. Шээсний ерөнхий шинжилгээ
Ялгах оношлогоо:
Эмчилгээ
Эмчилгээ
1. Энгийн үү:
• Түлэх үйлчилгээтэй бэлдмэлүүд – солкодерм, ферезол, ляпис, 50%-ийн 3-
хлорт цууны хүчил, 40%-ийн салицилийн хүчил
• Эс хордуулах үйлчилгээтэй бэлдмэл – подофиллины 25%-ийн уусмал,
кондилин (подофилотоксин)
• Криотерапия шингэн азотоор түлэх эмчилгээ
• 30%-ийн хүчилтөрөгчийн хэт исэл, өдөрт 1-2 удаа арчих, 5-7 хоног
• Цахилгаан хутгаар авах (электрокоагуляци)
• СО2 Лазер эмчилгээ
• Ховс (гипноз) эмчилгээ
2. Хавтгай үү:
• 30% 3-хлорт цууны хүчлээр арчих, долоо хоногт 1 удаа, удаан
хугацаагаар
• Солкодерм, 2-4 удаа, 4-5 хоногийн завсарлагатай
• СО2 лазер эмчилгээ: 1-3 удаа
3. Улны үү:
• Шингэн азотоор түлэх, 1 удаа 20-30 секунд. 2-4 хоногийн дараа давтана.
• Хүйтнээр түлэх эмчилгээ
• Мэс заслын эмчилгээ
4. Шовх үзүүрт ургацаг:
• Бусад бэлгийн замаар дамжих халдваруудыг эмчлэх
• Ферезол, солкодерм, кондиллин
• Подофиллины уусмал 25%
5. ÄÅÐÌÀÒÈÒ
Îíîøëîãîî:
4. Øàëòãààíû
¿éë÷ëýõ çàì Àðüñàíä øóóä íºëººëíº Àðüñàíä øóóä íºëººëíº
5. Øàëòãààíû Õýñýã ãàçàðò öî÷ðîîã÷, Õýñýã ãàçàðò
¿éë÷ëýõ øèíæ ãýìòýýã÷ ¿éë÷ëýë ¿ç¿¿ëíý ìýäðýãø¿¿ëýõ ¿éë÷ëýë
áàéäàë ¿ç¿¿ëíý
6. Íóóö ¿å Áàéõã¿é Áàéíà. Öî÷ðóóë
¿éë÷èëñíèé äàðàà õýäýí
ìèíóò, öàã, ýñâýë õýäýí
ºäðèéí äàðàà ¿ðýâñýë
èëýðíý.
7.¯ðýâñëèéí Öî÷ðóóë ¿éë÷èëñýí òýð Öî÷ðóóë ¿éë÷èëñýí
ïðîöåññûí õýñýãò ¿ðýâñýëòýé áàéíà òýð õýñýãò áîëîí
áàéðëàë ò¿¿íèé ýðãýí òîéðîíä,
ãîëîìòîîñ ººð õýñýãò
2. Ýìíýë ç¿é
À. Çîâèóð ªâäºõ, õàëóó îðãèõ, Çàãàòíàõ, õàëóó îðãèõ,
õîðñîíî õîðñîíî
Á. Øèíæ Õóðö ¿åä: 1. Òóõàéí õýñýã ãàçàðò
òýìäýã 1. Àðüñàí äýýð óëàéëò, îëîí òºðëèéí ÿçãóóð
öýâð¿¿íöýð, öýâð¿¿, ýä¿¿ä (óëàéëò,
áýëöð¿¿, ¿õæèë èëýðíý. ã¿âäð¿¿, öýâð¿¿íöýð,
2. Öî÷ðóóë ¿éë÷èëñýí òýð öýâð¿¿, øàëáàðõàé,
õýñýãò ¿ðýâñýë ÿâàãäàíà. õàéðñ) ãàðíà.
3. Ýðñ çàõ õÿçãààðòàé 2. Ýõíèé ¿åä öî÷ðóóë
áàéíà. ¿éë÷èëñýí òýð
4. Öî÷ðóóëûã àðèëãàñíû õýñýãò ¿ðýâñýë
äàðàà õóðäàí àëãà ÿâàãäàíà. Õàðøèë
áîëíî. òºð¿¿ëýã÷èéí
Àðõàã ¿åä: ¿éë÷ëýë àðèëñàíû
Çîãñîíãè óëààí õºõºâòºð äàðàà àëãà áîëíî.
òóÿàòàé íýâ÷äýñòýé ãîëîìò, 3. Õàðøëûí ñîðèë (+)
àðüñíû çóðàãëàë òîäîðñîí, áàéíà.
çàðèìäàà õàòèíãàðøèë 4. Õàðøèë òºð¿¿ëýã÷
¿¿ñäýã. äàõèí ¿éë÷èëñíèé
äàðàà äàõèëò ºãäºã.
ìàø èõ õàâàãíàíà,
ã¿âäð¿¿, íºñººò òîëáî,
çàõûí òóíãàëãèéí
áóë÷èðõàéíóóä òîìîðíî. øºíº èõ çàãàòíàíà.
Øèíæèëãýýíä: öàãààí ýñ 3. Ìèêèä¿¿ä ~ 캺ãºíöðèéí
îëøèð÷, ýðèòðîöèòûí ãîëîìòóóäòàé, õàðàëäàà
òóíàõ õóðä ºíäºðñºíº, áàéðëàëòàé èäýýò
ýíý íü ÿìàð íýã íàð, öýâð¿¿íöð¿¿ä òóóðíà.
ßëãàí
2.Õýñýã ãàçðûí
ýì÷èëãýý: • Õîðäëîãî òàéëàõ øèíãýí:
Õºíãºí áàãà çýðýã 0.9%-èéí íàòðè õëîðèäèéí
óëàéëòòàé ¿åä: óóñìàë, ðåîïîëèãëþêèí,
- Öàöëàãà, êîðòèêî
ñòåðîèäûí òîñ ò¿ðõýíý. ãåìîäåçèéí àëü íýãèéã
Óëàéëò èõ, õàâàãíàñàí õóðö õ¿¿õäýä 10 ìë/êã æèíä,
¿åä: íàñàíä õ¿ðýã÷äýä 200-400
- Øàâøëàãà, çàéëìàã ìë~èéã õóðààãóóð ñóäñààð
õýðýãëýíý. äóñëààð ºäºðò òàðèõ
Äàðàà íü êîðòèêîñòåðèîä
ûí òîñíóóä ò¿ðõýíý. 2. Õýñýã ãàçðûí ýì÷èëãýý:
Íîéòîí ¿åä: Íîéòîí ¿åä: øàâøëàãàä 1-2%-èéí
- Øàâøëàãàä 1-2%-èéí ðåçîðöèí áà áîðûí õ¿÷èë, 1:1000
ðåçîðöèí áà áîðûí ðèâàíîë, 1-2%-èéí àìèäîïèðèíû
õ¿÷ëèéí, àìèäîïèðèíû óóñìàëóóäûí àëü íýãèéã õýðýãëýíý.
óóñìàë, ðèâàíîë 1:1000
óóñìàëóóäûí àëü Õóðöàâòàð ¿åä öàéðûí èñëèéí 5%-
òîõèðîõûã õýðýãëýíý. èéí çóóðìàã ò¿ðõýíý.
Öýâð¿¿òýé ¿åä: Àíèëèíû áóäàã÷ áîäèñóóä: 2%-
Ãîëîìòûí ýðãýí òîéðíû èéí ìåòèëåí õºõ, Êàñòåëëèíû
àðüñûã 1%-èéí áîðûí øèíãýí, áðèëëèàíò íîãîîíûã ºäºðò
ñïèðòýýð öýâýðëýí,
öýâð¿¿ã õàãàëæ, àíèëèíû 2-3 óäàà ò¿ðõýíý.
1%-èéí óñàí áîëîí ÿâäð¿¿òýé áóþó òàâøñàí ¿åä:
ñïèðòýí óóñìàëóóä ýñâýë êîðòèêîñòåðîèäûí òîñíóóä, êðåì¿¿ä
Êàñòåëëàíû øèíãýí õýðýãëýíý.
ò¿ðõýíý. Õî¸ðäîã÷ èäýýò õàëäâàðûí ¿åä:
ÿâäð¿¿òýé áóþó òàâøñàí
¿åä: êîðòèêîñòåðîèäûí àíòèáèîòèêòîé òîñîí ò¿ðõëýã¿¿ä,
òîñíóóä (ñèíàôëàí 0.025%- õàëäâàðã¿éæ¿¿ëýõ óóñìàëóóä,
èéí, ôëóöèíàð, ëîðèíäåí àíèëèíû áóäàã÷ áîäèñóóä,
Ñ, À ãýõ ìýò)~ûã ºäºðò 2-3 ø¿ðøèã÷¿¿ä çýðãèéí àëü нэгийг
óäàà ò¿ðõýæ õýðýãëýíý. õýðýãëýíý. ¯¿íä: 5-10%-èéí
Õî¸ðäîã÷ èäýýò õàëäâàðûí
¿åä: ñòðåïòîöèäòîé òîñ, ºäºðò 2-
- Àíòèáèîòèêòîé òîñîí 3 óäàà ò¿ðõýõ. Ãåíòàìèöèíû
ò¿ðõëýã¿¿ä áîëîí ýðèòðîìèöèíû 1%-èéí,
- Ñòðåïòîöèäòîé 5-10%-èéí íåîìèöèíòàé òîñ, 0.1%-èéí
òîñ, ãåíòàìèöèíû áîëîí ðèâàíîëòîé òîñ, “Îêñèêîðò”,
ýðèòðîìèöèíû 1%-èéí
òîñíóóäûí àëü íýãèéã “Îëàçîëü” ø¿ðøèã÷ ãýõ ìýò.
- Õàëäâàðã¿éæ¿¿ëýõ Áóñàä ýì÷èëãýýã ºâ÷òºíèé áèåèéí
óóñìàëóóä åðºíõèé áàéäàëòàé íü óÿëäóóëàí
- Àíèëèíû áóäàã÷ áîäèñóóä õèéíý.
- Ø¿ðøèã÷¿¿ä
– “Îêñèêîðò”, “Îëàçîëü”
Îíîøëîãîî
1.Àñóóìæ
• Óäàìä ãýð á¿ëèéí àëü íýã ãèø¿¿í íü õàðøëûí ºâ÷òýé ýñýõ
• Õàðøëûí ºâ÷èíòýé ýñýõ (ãóóðñàí õîîëîéí áàãòðàà, àòîïèéí
äåðìàòèò)
• Õîîë áîëîâñðóóëàõ çàìûí áîëîí áóñàä ýðõòíèé ýìãýãòýé ýñýõ
• Äàðààõü öî÷ðóóëóóäòàé õàðüöàæ, õýðýãëýñýí ýñýõèéã àñóóíà.
¯¿íä:
- Ýìèéí áîäèñ (àíòèáèîòèê, ñóëüôàíèëàìèäûí áýëäìýë¿¿ä,
íîâîêàéí, âèòàìèí Â1, Â6, Â12, ÐÐ, ïèðàçîëîíû á¿ëýã, áðîì, éîä,
áàðáèòóðàò, ºâ÷èí íàìäààõ ëàà, 캺ãºíöðèéí ýñðýã áýëäìýë¿¿ä)
- Õ¿íñíèé á¿òýýãäýõ¿¿í (íèìáýã, æ¿ðæ, óòñàí ìàõ, õèàì, ºíäºã,
ñàìàð, íººøèëæ äàðñàí íîãîî)
- ¯éëäâýðèéí áîäèñ (ìîëèáäåí, õðîì, êîáàëüò, íèêåëü, çýñ, ìºíãº)
- Ãýð àõóéí õèìèéí áîäèñ (óãààëãûí íóíòàã, ñàâàí, òîñ)
•. Áèå ìàõáîäèä ÿìàð çàìààð îðñíûã àñóóíà:
- Àìààð áóþó õîîë áîëîâñðóóëàõ çàìààð
- Àìüñãàëûí çàìààð
- Òàðèàãààð ñóäàñ, áóë÷èí, àðüñàí äîð
- Àðüñààð øóóä
- Ñàëñòààð - ¿òðýý, øóëóóí ãýäýñ
•. Òóõàéí öî÷ðóóëûí ¿éë÷ëýëèéã çîãñîîõîä àðüñíû òóóðàëòóóä
øèìýãäýæ àëãà áîëæ, äàõèí õýðýãëýõýä ñýäðýë ºã÷ áàéãàà ýñýõèéã
àñóóí ëàâëàõ.
2. Ýìíýë ç¿é
Ýìíýë ç¿éí Áýõëýãäñýí Òàðõìàë
õýëáýð¿¿ä (ôèêñèðîâàííûé) (ðàñïðîñòðàí¸ííûé)
Àðüñ àìíû õºíäèéí ñàëñò, Àðüñíû á¿õ ãàäàðãóóãààð
Áàéðëàë áýëýã ýðõòýíä ãîëäóó òàðõìàë, õàðàëäàà áàéðëàëòàé.
áàéðëàíà. Ýíý õýëáýð èõ òîõèîëäîíî.
• Çàãàòíàõ
Çîâèóð • ªâäºíº • ªâäºõ
• Õîðñîíî • Õîðäëîãûí øèíæ
(àì öàíãàõ, õàëóóðàõ,
îãèóëàõ, òîëãîé ºâäºõ,
òîëãîé ýðãýõ, ÷è÷ðýõ,
Ẻëæèõ, áèå ñóëðàõ,
øýýñíèé ãàðö áàãàñàõ)
Ýìíýë ç¿é
Үзүүлэлтүүд Шинж тэмдгүүд
Эмнэл зүйн Òóõàéí ç¿éë ¿éë÷èëñíýýñ õîéø õýäýí öàãààñ ýõëýýä õýä
шинж тэмдэг õîíîãèéí äàðàà øèíæ òýìäýã èëýðíý
илрэх хугацаа
ªâ÷òºí ãýíýò ìàø îãöîì õàëóóðàõ (39-400С) áà ºâ÷òºíèé
Ерөнхий шинж áèåèéí áàéäàë ýðñ ìóóäàæ áèåýð òîëáîò áà öýâð¿¿ò
тэмдэг òóóðàëò ãàðíà
• Òóóðàëò íü õàìàð, àì, í¿ä, áýëýã ýðõòíèé ñàëñò
áîëîí õ¿ç¿¿, öàâü, ñóãàíû íóãàëààñààð ãàð÷ ò¿ðãýí
õóãàöààíä á¿õ áèåèéã õàìàðíà.
• Óëàéëò ¿¿ññýíèé äàðàà óäàëã¿é ýïèäåðìèñ õîâõîð÷
ýõýëíý.
• Àðüñàíä õ¿ðýõýä àðüñ ãóëãàæ ¿ð÷èéæ “Нîéòîí
äààâóóíû øèíæ” èëýðäýã.
• Арьс аìàðõàí òàòàãäàæ, óëìààð òîì õýìæýýãýýð
Арьсанд илрэх õîâõîð÷ òàñàðäàã.
хэсэг газрын • Áèåèéí áóñàä õýñãýýð òîì õýìæýýíèé òàëáàé
õàìàðñàí öýâð¿¿ ¿¿ñч, арьс нилэнх¿йдээ õàëóóí
шинж óñàíä øàëçëàãäñàí ìýò болно. ¯¿íèéã “øàëçëàãäñàí
тэмдэг àðüñ “ -ны шинж тэмдэг ãýíý.
• Àñáî-Õàíçåíû øèíæ илрэнэ: öýâð¿¿íèé ãîëä
äàðàõàä öýâð¿¿ òîìðîõ
• Íèêîëüñêèéí 3 øèíæ илрэнэ:
1. Õàãàðñàí öýâð¿¿íèé õàëüñíààñ õóóëàõàä ýð¿¿ë àðüñ
ðóó õóóðàõ шинж
2. Õî¸ð öýâð¿¿íèé õîîðîíäîõ ýð¿¿ë àðüñûã öî÷ðîîõîä
шинээр öýâð¿¿ ¿¿ñýõ шинж
3. Öýâð¿¿ ãàðààã¿é ýð¿¿ë àðüñûã öî÷ðîîõîä øèíýýð
öýâð¿¿ ¿¿ñэх шинж
Õ¿íä ¿åä öóñ õóðàëò ¿¿ñ÷, öóñàðõàã øèíãýí àãóóëñàí
öýâð¿¿ ãàðíà.
Арьсны
гэмтлийн Àðüñ áàðàã 90% õ¿ðòýë ãýìòýíý
хэмжээ
• Амны хөндийн салст - уðóóë, завьж, хатуу, зөөлөн
Ñàëñò тагнай, залгиур, ìºãººðñ áîëîí ãóóðñàí õîîëîéн
á¿ðõýâ÷ийн үрэвсэл
• Áýëýã ýðõòíèé салстын үрэвсэл
гэмтэл • Í¿äíèé ñàëñòûí ¿ðýâñýë
• Ýëýã, óóøèã, Ẻðíèé äýýä áóë÷èðõàé, íîéð
Дотор эрхтний áóë÷èðõàé, ç¿ðõíèé áóë÷èí, òàðõè íóãàñíû ¿éë
гэмтэл àæèëëàãàà àëäàãäàíà
• Ç¿ðõ ñóäàñíû ¿éë àæèëëàãàà àëäàãäàíà
Øèíæèëãýý
Шинжилгээнүүд Өөрчлөлт
Цус багадах, цусны улаан эсийн тунах хурд өндөрсөх,
Öóñíû åðºíõèé цагаан эсийн тоо олшрох, лимфоцитийн тоо öººðºõ,
øèíæèëãýý цусны урсах хурд удаашрах
Øýýñíèé åðºíõèé Хучуур эдүүд, цагаан цогцос, улаан цогцос шээсэнд
øèíæèëãýý илрэх, уураг гарах, шээсний хэмжээ багасах, хувийн
жин буурах эсвэл нэмэгдэх гэх мэт
Уургуудын бүлгүүдийн харьцаа өөрчлөгдөх
Öóñíû áèîõèìè Бөөрний болон элэгний үйл ажиллагааны хямралын
шинжүүд илрэх
Зүрхний цахилгаан Зүрхний булчингийн үрэвслийн шинж илрэх
бичлэг
Õýò àâèàíû Дотор эрхтний талаас өөрчлөлтийн шинж илрэх
øèíæèëãýý
Êîàãóëîãðàìì Цусны тромбоцитийн тоо ихсэх, багасах, маш хүнд
үед ñóäñàíä öóñ ò¿ãýýìëýýð á¿ëýãíýõ õàì øèíæийн
шинж илэрнэ
Íàðèéí ìýðãýæëèéí ýì÷èéí çºâëºãººíèé äàãóó øèíæèëãýý хийх
шаардлагатай
ßëãàõ îíîøëîãîî
Ýì÷èëãýý
Зарчим Эмчилгээ
1. Åðºíõèé ýì÷èëãýý
Êîðòèêî-
ñòåðîèäûí
áýëäìýë¿¿äèéã • Ïðåäíèçîëîí 60-90-120 ìã-ààð õîíîãò
ºíäºð òóíãààð òàðèõ áà ºâ÷òºíèé áèåèéí áàéäàë, àðüñíû
ºâ÷òºíèé òóóðàëòûí òàðõàëòààñ õàìààð÷ 160-180 ìã
áèåèéí åðºíõèé õ¿ðãýæ áîëíî.
áàéäàëä íü
çîõèöóóëæ
õýðýãëýíý
• Ëîðàòàäèí, êåòîòèôåí, ñóïðàñòèí çýðãèéí àëü
Ãèñòàìèíû ýñðýã íýãèéã ñîíãîí õýðýâ ºâ÷òºí óóæ ÷àäàæ áóé áîë
áýëäìýë óóëãàõ ýñâýë õóðààãóóð ñóäàñ, áóë÷èíä òàðüæ
õýðýãëýíý
Ýìçýãøèë • Êàëüöè õëîðèä, êàëüöè ãëþêîíàò 10%-ийн 10.0
áóóðóóëàõ ìë, òèîñóëüôàò íàòðè 25%-ийн 5-10.0 ìë-ûã ñóäñààð
çîðèëãîîð тарих
• Áðîìäèãèäðîõëîðôåíèëáåíçîäèàçåïèí
0.0005 г,
Òàéâøðóóëàõ • Äèàçåïàì 0.005 г, îêñàçåïàì 0.01 г,
áýëäìýë íèòðàçåïàì 0.005 г ýäãýýðèéí àëü íýãèéã ºäºðò 1
óäàà îðîéä óóõ ýñâýë òàðèíà
• Ôåíîáàðáèòàë, âàëåðèàíû õàíä, íàòðè
áðîìèäèéí 2-3%-ийн óóñìàëыг ууж болно
• Áººð, ç¿ðõ, óóøãè çýðýã ýðõòíèé ¿éë àæèëëàãààã
íàðèéí õÿíàí õîíîãò 2 ë õ¿ðòýë øèíãýí судсаар
þ¿ëýõ. Үүнд:
Õîðäëîãî Ãåìîäåç, 0.9%-ийн íàòðè õëîðèäèéí óóñìàë,
òàéëàõ ðåîïîëèãëþêèí зэргийн аль тохирохыг 200-400 мл
çîðèëãîîð дуслаар ñóäñààð тарих
• Ïëàçì 50-100-150 ìë-ýýð õèéõ
• Ãåìîñîðáöè, ïëàçìаôåðåç, ãåìîäèàëиç çýðãèéã
áèåèéí áàéäëààñ õàìààðàí õýðýãëýíý
Àíòèïðîòåî • Кîíòðèêàë, δ аминокапроны хүчил тарих
ëèòèê
Õàâàí õººõ • Лàçèêñ, ôóðîñåìèä - хóðààãóóð ñóäñàíä 0.6 ã–ààñ
õýòð¿¿ëýõã¿éãýýð тарих
Витамин • Âèòàìèí Ñ, Ð áóë÷èíä áîëîí õóðààãóóð ñóäñààð
òàðèõ
Õàâàí õººõ • Ãåïàðèí 100-200 ЕД/êã áîäîæ àðüñàí äîð ºäºð á¿ð
òàðèõ
7. НАМАРС (ÝÊÇÅÌÀ)
Îíîøëîãîî
1. Àñóóìæ
• Óäàìøëûí óðüäàë áàéäàë, ãýð á¿ëèéí àëü íýã ãèø¿¿í
õàðøëûí ÿìàð íýã àñóóìæòàé áàéõ
• Ýõ æèðýìñýí ¿åäýý õîðäëîãîòîé áàéñàí ýñýõ, ºâ÷èëñºí
ºâ÷èí, õýðýãëýæ áàéñàí ýì¿¿ä, õîîëîëò, õóâöàñëàëò
• Íàñ, ãýð îðíû îð÷èí íºõöºë – õóóðàéøèëòàé, òîîñ øîðîî
èõòýé ýñýõ, õàòóó øèð¿¿í äààâóóãààð õèéñýí õóâöàñ, öàãààí
õýðýãëýë, ¿ñëýã, íèéëýã, ºäºí äýðí¿¿äòýé ýñýõ
• Òºâ ìýäðýëèéí ñèñòåìèéí ººð÷ëºëò – íîéð, õýò à÷ààëàëòàé
àæèëëàäàã ýñýõ, àéõ, ò¿ãøèõ, ñýòãýë ñàíààíû òààã¿é áàéäàë
• Äîòîîä ø¿¿ðëèéí áóë÷èðõàéí – áîäèñûí ñîëèëöîîíû
ººð÷ëºëò – õýò òàðãàëàëò
Íàðíû ýêçåì:
Íàðàíä õýò ìýäðýãæñýíòýé õîëáîîòîé ¿¿ñíý. Áèåèéí èë õýñýã ÿëàíãóÿà,
í¿¿ðíèé òîâãîð õýñã¿¿äýýð ãàðíà. Ýêçåìèéí äîëîîí ¿å øàò òîä èëýðíý.
Ñýäðýõ òóñìàà íºñººæèëò íü íýìýãääýã, óëèðëûí øèíæ ÷àíàðòàé (õàâàð,
çóí) ºâ÷èí.
Õ¿¿õäèéí ýêçåì:
Õ¿¿õäèéí òºðºëõèéí äàðõëàëûí óðâàëæ ÷àíàð
ººð÷ëºãäñºíèé óëìààñ ¿¿ñýõ ø¿¿äýñò ýìçýãøëèéí
(ýêññóäàòèâíûé äèàòåç) ñóóðèí äýýð ¿¿ñäýã. Õ¿¿õäýä
èõýâ÷ëýí:
- õàæèðàñò ýêçåì
- æèíõýíý ýêçåì
- мààãóó ìàÿãèéí ýêçåì òîõèîëäîíî.
õºõºí人 äóðã¿é
áîëîõ, ãýäýñ ä¿¿ðýõ, Íîéð ìóó, òàéâàí òàéâàí áóñ
õýâëèéãýýð ºâäºõ, áóñ
ã¿éëãýõ çýðýã
øèíæ¿¿ä èëýðíý
Òýæýýëèéí Биеийн
Áèå ìàõáîäèéí
õ¿¿õä¿¿ä èë¿¿òýé
íü õóóðàéøñàí тэжээлийн
ºðòºìòãèé áàéäàã õ¿¿õä¿¿ä дутагдалтай
ºðòºìòãèé áàéäàã. хүүхдэд элбэг
тохиолдоно
Õºõ¿¿ë áàãà íàñíû Õ¿¿õýä
òîãòîë-öîîíû
Òóóðàëò-ûí
õàöàð, äóõ, øàíàà, õóéõ, äóõ, õàöàð, òàë, õî¸ð ãóÿíû
áàéðëàë
õ¿ç¿¿, ÷èõ, õóéõ ÷èõíèé äýëáýý, õàæóó, àð òàë,
áîëîí ºãçºã, èõ áèå, õ¿ç¿¿ áîëîí èõ áèå, íóðóó, ãýäýñíèé
ìº÷人ð ìº÷人ð õàæóó òàëààð
3. Øèíæèëãýý
Øèíæèëãýýí¿¿ä Øèíæèëãýýíèé ººð÷ëºëò¿¿ä
1. Öóñíû åðºíõèé Ýîçèíîôèëü ýñèéí òîî èõñýõ
øèíæèëãýý
2. Øýýñíèé åðºíõèé Òóõàéí ºâ÷íèé ¿åä èëðýõ øèíæ òýìäãèéí
øèíæèëãýý ººð÷ëºëò¿¿ä
3. Áàêòåðèîëîã Ýìãýã òºð¿¿ëýã÷ êîêê, õºõ èäýýò ñàâõàíöàð
øèíæèëãýý èëðýõ
4. Áèîõèìèéí Öóñàí äàõü áèëèðóáèí, ñàõàð òîäîðõîéëîõ
øèíæèëãýý
5.Øèìýã÷ Øèìýã÷ õîðõîéíóóä èëýð÷ áîëíî.
õîðõîéíóóäûã Èëðýõã¿é áàéæ áîëíî.
èëð¿¿ëýõ øèíæèëãýý
6. Õýò àâèàí Äîòîð ýðõòíèé á¿òöèéí ººð÷ëºëò¿¿ä èëðýõ
øèíæèëãýý
ßëãàõ îíîøëîãîî
Намарсын ßëãàõ
¹ Îíöëîã øèíæ¿¿ä
õýëáýð¿¿ä ºâ÷í¿¿ä
• Õàðøëûí ñóóðèí äýýð ¿¿ñäýã
• Ãîëîìò íü òýëýõ õàíäëàãàòàé
1 Õàâüòàë óäààí ÿâöòàé áàéäàã
Íÿíãèéí õàðøëûí • Òóõàéí õýñýã ãàçàðò îëîí
намарс äåðìàòèò òºðëèéí ÿçãóóð ýä¿¿ä ãàðíà.
Óëàéæ õàâàãíàñàí ñóóðèí äýýð
ã¿âäð¿¿, öýâð¿¿ ãàð÷ ààæèìäàà
õàãàð÷ íîéòîí ¿å ÿâàãäàæ,
íèìãýí òàâààð õó÷èãäàíà.
Ààæèìäàà ãóóæèæ óíàíà.
• Хурц үрэвсэл явагдаж үсэрхийлэх
Ñòðåï хандлагатай идээт цэврүүнүүд
òîäåðìè гарíà
• Øар ногоон бохир таваар
хучигдàíà
• “Эрвээхэйн” шинж
4 Íàðíû Óëààí • Áåíüå-Ìåùåðñêийн шинж
ýêçåì ÷îíîí ÿð • “Өргөсний” шинж
• Õýò íºñººæèëò, ñóäàñ ºðãºñºõ,
íýâ÷äýñ
• “Õà÷àòóðÿíû øèíæ” илэрнэ
Çààâàð
õ¿ðòýë íàñ
Äèìåäðîë 0.005 ã 0.01- 0.002- 0.03-
0.02 0.003 0.05 Õîîëíû
äàðàà
Ñóïðàñòèí 0.015 ã 0.03 0.05 01
Ïèïîëüôåí 0.005 ã 0.03 0.05 0.1-
0.25
ªäºðò 2
Äèàçîëèí 0.015 ã 0.03 0.05 0.05-
óäàà
0.1
Äèïðàçèí 0.005 ã 0.01 0.02 0.025
Òàâåãèë 0.015 ã 0.03 0.05 0.1- 10-14
0.25 õîíîã
8. ÀÒÎÏÈÊ ÄÅÐÌÀÒÈÒ
3. Ôèçèê ýì÷èëãýý:
1. Хэт ягаан туяагаар шарах (ÓÔÎ)
2. Ç¿¿ ýì÷èëãýý
3. ÏÓÂÀ ýì÷èëãýý
4. Ðàøààí, øàâàð, óñàí ýì÷èëãýý
Ǻâëºãºº
Äýãëýì
• Îð÷èí íºõöëèéã çîõèöóóëàõ - аæèë áîëîí ãýðийí íºõöºëä õàðøèë
òºð¿¿ëýã÷ áîäèñóóäûã õýðýãëýõã¿é áàéõ. ªäºð á¿ð ãýð, àëáàí
òàñàëãààíäàà ÷èéãòýé öýâýðëýãýý õèéõ, ãýðèéí òýæýýìýë àìüòäûã
ãýðòýý áàéëãàõã¿é áàéõ.
• Íèéëýã, ¿ñëýã íîîñîí ýäëýëèéã àëü áîëîõ õýðýãëýõã¿é áàéõ. Íèéëýã
óãààëãûí íóíòàãóóäûã õýðýãëýõýýñ òàòãàëçàõ.
• Õîîëíû äýãëýì áàðèìòëàõ: õàðøèë áàãàòàé õîîë õýðýãëýíý. Õàëóóí
íîãîî, öèòðóñûí òºðëèéí æèìñ, ñîãòóóðóóëàõ óíäàà, äàâñ, ºíäºã,
õèàì, ñ¿¿, óëààí ëîîëü, øîêîëàä, í¿¿ðñ óñ èõòýé õîîë, öóóíû õ¿÷èë,
ñàìàð, çàãàñ, çàãàñàí á¿òýýãäýõ¿¿í çýðãèéã õîîëîíäîî àëü áîëîõ áàãà
õýðýãëýõ.
Оношлогоо:
1. Асуумж
2. Эмнэл зүйн шинж тэмдэг
3. Эдийн шинжилгээ
Эмчилгээ:
• Хумхайн эсрэг бэлдмэлүүд: äåëàãèë 0,25 ã ºäºðò 2 óäàà
5 õîíîã óóëãàæ, 3 õîíîã çàâñàðëàí äàõèí 5 õîíîã óóëãàõ
çàìààð 3 ìº÷ëºã óóх
• Гистамины эсрэг бэлдмэлүүд: кларитин, кестин, зиртек,
телфаст өдөрт 1 ширхэгийг уух
• Íèêîòèíû õ¿÷èë 0,1 г өдөрт 3 óäàà óóõ эсвэл ксантинол
никотинат эсвэл теоникол 1 г өдөрт 3 удаа уух
• Àëüôà òîêîôåðîë 100 ìã-ààð ºí溺ä, ìåòиîíèí 0,25 г өдөрт
3 удаа, ºí溺ä óóõ
• Нарнаас хамгаалæ том саравчтай малгай ºìñºõ, нарнаас
хамгаалах нүдний шил ç¿¿õ, нарны хаалт õýрэглэх.
Ýìíýë ç¿é
Ãýðëèéí øàëòãààíòàé õóðö ¿ðýâñýë 3 ¿å øàòààð ÿâàãäàíà:
Íýã óäààãèéí ãýðýëä øàðàãäàæ ò¿ëýãäñýíèé
äàðàà àðüñ óëàéæ, õîðñîæ, çàãàòíàíà.
I ¿å áóþó óëàéðàëòûí ¿å
Ýäãýðñíèé äàðàà õ¿ðýí òîëáî ¿ëäýíý. Òîëáî
ààæиì àðèëíà.
Ýìíýë ç¿é
Îíîøëîãîî
1. Àñóóìæ: óëèðëûí ÷àíàð, àðüñíû ãýìòëèéí áàéäàë, ºâ÷èí õóðöäàõ
¿åä øýýñ õàðëàõ
2. Ýìíýëç¿éí øèíæ òýìäýã
3. Øèíæèëãýý:
• Øýýñýíä óðîïîðôèðèí, баасанд áààñàíä êîïðîïîðôèðèí
¿çýõ
• Ýëýãíèé ¿éë àæèëëàãàà ¿çýõ
• Öóñ, øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýý
• Õýò àâèàí øèíæèëãýý
• Âóäûí ëàìïààð îíîøëîõîä ø¿ä óëààí ºíãºòýé ãýðýëòýæ
õàðàãäàõ
Íýìýëò øèíæèëãýý:
1. Ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýã
2. Õîäîîä äóðàíäàõ
3. Í¿äíèé óã äóðàíäàõ
ßëãàõ îíîøëîãîî
Ýì÷èëãýý
• Õîîëíû äýãëýì: Ñîãòóóðóóëàõ óíäààíû ç¿éëèéã á¿ðýí õîðèãëîõ.
Ýñòðîãåí, áàðáèòóðàò, ñóëüôàíèëàìèä, ãðèçåîôóëüâèí çýðýã
ïîðôèðèíûã èõýñãýõ ¿éë÷èëãýýòýé ýìèéí áîäèñ õýðýãëýõèéã
õîðèãëîíî.
• Ýëýãíèé áîëîí õîîë áîëîâñðóóëàõ çàìûí ¿éë àæèëëàãààã
ñàéæðóóëàõ àðãà õýìæýý àâíà. Ñ¿¿í á¿òýýãäýõ¿¿í õýðýãëýíý.
Ерөнхий эмчилгээ:
• Íàðíû òóÿàíààñ õàìãààëàõ.
1. Õèíîëèíû á¿ëãèéí ýì: Èäåëüñîí Ë.È. - íû ñõåì: Äåëàãèë:
а. 0.125 г äîëîî õîíîãò 2 óäàà ºãºõ áà 3-8 ñàð óóõ.
б. 0.125 г äîëîî õîíîãò 2 óäàà óóëãàõ áà 2 äîëîî õîíîã óóõ. ¯ð ä¿í
ñàéí ºâ÷òºíä òîõèðîìæòîé áîë äàðàà íü 0.125 г 3 óäàà 1–2 äîëîî õîíîã.
0.125 г ºäºð á¿ð 1 ñàðûí òóðø óóõ, öààøäàà 0.125 г 2 óäàà, 3-4 ñàð óóõ.
Äåëàãèëûã èíîçèí áóþó ðèáîêñèíòýé õîñëóóëáàë ¿ð ä¿íòýé.
Ðèáîêñèí 0.2 г-ð ºäºðò 3-4 óäàà õîîëíîîñ ºìíº, êóðñ 2-3 ñàð. Äåëàãèë уух
¿åäýý öóñ, øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýý, ýëýãíèé ¿éë àæèëëàãààã õÿíàõ,
í¿äíèé óã äóðàíäàõ øààðäëàãàòàé.
• Ýëýãíèé ¿éë àæèëëàãààã ñàéæðóóëàõ:
Ýññåíöèàëå ôîðòå 2 ñàðààð 3 óäàà óóх эсвэл
Ìåòèîíèí – ºäºðò 1 óäàà 3 øèðõýãýýð óóõ
Âèòàìèí Â12 – 0.01%-ийн 1 ìë ºäºðò 1 óäàà áóë÷èíä ,10-12 ºäºð
òàðèх буюу 0.00005 г óóх.
Âèòàìèí Ñ, íèêîòèíû õ¿÷èë – õºíãºí ¿åä 1-2 øàõìàëààð ºäºðò 3
óäàà õîîëíû äàðàà óóх. Õ¿íä ¿åä 5%-ийн 1 – 2 – 4 ìë ñóäñàíä òàðèх.
Ôîëèéí õ¿÷èë – 0.001 г 1-2 øèðõýãýýð ºäºðò 3 óäàà óóх
Ðèáîôëаâèí – 0.005 г (0.002 г; 0.01 г) – 1 ш ºäºðò 3 óäàà óóõ
Ïèðèäîêñèí – 0.005 г ºäºðò 3 óäàà óóх. Êóðñ 20-30 õîíîã. Тóóðàëò
òàðõìàë, õ¿íä ¿åä 5%-ийн 1 ìë ºäºðò 2 óäàà áóë÷èíä òàðèх.
Ïàíòîòåíàò êàëüöè 0.1 г ºäºðò 3-4 óäàà óóõ
Êàðáîëåí 0.5-1 ã ºäºðò 3-4 óäàà óóõ
• Öóñ àñãàæ õàíàõ ýì÷èëãýý õèéõ:
Оношлогоо
1. Асуумж
2. Эмнэл зүйн шинж тэмдэг
3.Лабораторийн шинжилгээнүүд:
• Цусны ерөнхий шинжилгээ
• Шээсний ерөнхий шинжилгээ
• Биохимийн шинжилгээ: АлАТ, АсАТ, глюкоз, холестерин, триглицерид,
нийт билирубин, креатинин
• Эдийн шинжилгээ: гипер ба паракератоз, агранулез, акантоз,
папилломатоз, нейтрофилын микроабсцесс Мунро, хөхлөг давхаргад
судасны хаван ба өргөсөл.
Ялгах оношлогоо
Өвчний нэр Ялгах шинжүүд
Хавтгай улаан үлд Олон хэлбэрт гялалзсан гүвдрүүт тууралт, голдоо хүйс
маягийн хонхорхойтой, хөхөлбөр өнгөтэй, Ауспитцийн
гурвал шинж тэмдэг (-), гүвдрүүний гадаргууд торлог
зураастай
Эмчилгээ
Õýëáýð, ¿å øàò, áèåèéí åðºíõèé áàéäàë, øàëòãààí, óëèðëûí
áàéäàë, ñóóðü áóþó õàâñàðñàí ºâ÷íººñ õàìààðààä ýì÷èëãýýíèé ñîíãîëò ÿíç
á¿ð áîëîâ÷ ãîë íü ÿâö ¿å øàòûã íü õàðãàëçàí ýì÷èëãýýã òîõèðóóëæ õèéíý.
Øàëòãààíûã òîãòîîí ýì÷èëáýë ýì÷èëãýý ¿ð ä¿íòýé.
• Õîîëíû äýãëýì áàðèõ, ñýòãýë ç¿éí õóâüä õýò à÷ààëàëä ºðòºõã¿é
áàéõ.
• Õàéðñò ¿ëäèéí óëàéðëûí ¿åä ýðõòýí, òîãòîëöîîíû ººð÷ëºëò¿¿äèéã
àðèëãàõàä ÷èãëýñýí, øèíæ òýìäãèéí ýì÷èëãýý õèéíý. Ñýòãýë çàñàë
ýì÷èëãýý ÷óõàë.
Тархмал хэлбэр, улайрал хэлбэр, идээт (пустулезный псориаз Цумбуша),
шүүдэст хэлбэр (экссудативная), дàâøèõ ¿åд эмчилгээг дараах зарчмаар
хийнэ:
удаа үзнэ.
10.Нөхөн сэргээх эмчилгээ (физик эмчилгээ)
• Фотохими эмчилгээ (ПУВА-эмчилгээ), курс íü 20-25 удаа.
• ПУВА-эмчилгээ хийх боломжгүй үед УФО хийнэ, 15-20 удаа.
Хэсэг газрын эмчилгээ:
• 1-2%-ийн салицилийн хүчлийн тосон түрхлэг өдөрт 2 удаа түрхэх
• Êðåì Уííà, áîðûí õ¿÷ëèéí 1%-èéí òîñ, èõ ¿ðýâñýëòýé áàéãàà
áîë êîðòèêîñòåðîиäûí ñóë áà äóíä çýðãèéí ¿éë÷èëãýýòýé òîñîí
ò¿ðõëýã¿¿äèéã ºäºðò 1-2 óäàà ò¿ðõýæ õýðýãëýíý. Эмчлүүлэгчийн
ãýìòñýí àðüñíû ãîëîìòûí õýìæýýíýýñ õàìààð÷ òîñíû òóí
õýìæýýã òîõèðóóëàí õýðýãëýíý. Äààâðûí òîñîí áýëäìýëèéã
“Õóðóóíû ¿ç¿¿ðèéí òóí”-ãèéí àðãààð ò¿ðõýíý.
• Толгойн үстэй хэсэг гэмтсэн үед кортикостероид тосон түрхлэг:
Бетаметазон + салицилийн хүчил буюу мометазон лосьон буюу
крем хэлбэрээр.
• Толгойг угаахдаа эмчилгээний зориулалттай Т-gel, Фридерм
давирхай зэрэг шампунаàð долоо хоногт 2 удаа угаана.
эсвэл нэг өдөр өнжөөд булчинд тарих буюу тиамин бромид 6%-ийн 2 мл
буюу цианокобаламин 500 мкг булчинд тарих, нийт 15 удаа.
4. Çàõûí öóñíû ýðãýëòèéã ñàéæðóóëàõûí òóëä:
• Êñàíòèíîë íèêîòèíàò 0.15 г өдөрт 3 удаа хоолны дараа уух, 4-6 долоо
хоногийн турш, буюу
5. Ýëýãíèé ¿éë àæèëëàãàà, ººõ òîñíû ñîëèëöîî ººð÷ëºëòòýé ¿åä:
• Ýññåíöèàëûí ôîñôîëèïèä¿¿ä 5-10 ìë ººðèéí öóñòàé (1:1) ñóäñàíä
ºí溺ä 1-15 удаа òàðèõ áóþó 2 øèðõýãýýð ºäºðò 3 óäàà 1 сарын турш
óóх.
Õýñýã ãàçðûí ýì÷èëãýý:
• Кîðòèêîñòåðîиäûí òîñîí ò¿ðõлýг¿¿ä ¿ð ä¿íòýé áàéíà. ¯¿íä
äàâèðõàé, ñàëèöèëûí õ¿÷èë àãóóëñàí ò¿ðõëýã¿¿ä (Äèïðîñàëèê,
Áåëîñàëèê, Âèïñàãîë, ëîðиíäåí À, ëîðиíäåí Ò, Àôëîäåðì зэрэг)
ºäºðò 1-2 óäàà ò¿ðõýíý. Áîîëòûã 8-12-24 öàãèéí õóãàöààòàé
õèéæ áîëíî. ̺í ñèíàôëàí 0.025%, ôëóоöèíîëон àöåòонид,
êîìáèäåðì çýðýã òîñíóóäûã (õóðóóíû ¿ç¿¿ðèéí òóíãèéí àðãààð)
àðüñíû ãýìòñýí òàëáàéí õýìæýýíýýñ õàìààð÷ òóíã òîõèðóóëàí
ºäºðò 1-3 óäàà ò¿ðõýæ õýðýãëýíý.
• Бетаметазон + салицилийн хүчил тосон түрхлэг, өдөрт 2 удаа
тууралтанд түрхэх.
• Кальципотриол (витамин D-ийн нийллэг төст бодис) – голомтонд
түрхэнэ
• Êàñòåëëаíи øèíãýí, ìàðãàíöèéí 3-5%-èéí óóñìàëûã ¿ðýâñýëòýé
ãàçàðò ºäºðò 1-2 óäàà ò¿ðõýæ õýðýãëýíý.
• Õºðçºíò, çóçààí õàéðñòàé ãîëîìòîíä áèò¿¿ áîîëòóóä (îêêëþçèâ)
õèéæ áîëíî. Ñêèí-êàï àýðîçîëü õýëáýðýýð òîëãîéí õóéõíû
õýëáýðèéí õàéðñò ¿ëäèéí ¿åä íàñàíä õ¿ðýã÷èä áà 3-ààñ äýýø
íàñíû õ¿¿õäýä ºäºðò íýã óäàà ø¿ðøèæ õýðýãëýíý.
• Толгойг угаахдаа эмчилгээний зориулалттай Т-gel, Фридерм
давирхай зэрэг шампунийг долоо хоногт 2-3 удаа угаана.
• Ïåðìàíãàíàò êàëèéí øèíãýð¿¿ëñýí 1:1000 óóñìàë, ñîäòîé,
ìàðãàíöòàé âàííàä îðóóëàõ, 7 õîíîãò 1 - 2 óäàà.
Голомт их бие, толгой хуйх, хөхний нугалаас, суга, цавь, амны хөндий,
уруул, нүд, бэлэг эрхтний салстаар гарна
Оношлогоо:
1. Асуумж
2. Эмнэл зүйн шинж тэмдэг
3. Цэврүүний ёроолоос наалдац бэлтгэн цитологийн шинжилгээ
хийх: Тцанкийн (акантолизисын) эс илрүүлэх
4. Эдийн шинжилгээ: эпидермисийн дунд цэврүү байх
5. Биохимийн шинжилгээ
6. Иммунологийн шинжилгээ
7. Цусны ерөнхий шинжилгээ
8. Шээсний ерөнхий шинжилгээ
Ялгах оношлогоо:
Ердийн цэврүүтэх өвчин, Дюрингийн герпес хэлбэрийн дерматит
ба цэврүүт пемфигоидын ялгах оношлогоо
Эмчилгээ:
Ерөнхий эмчилгээ:
• Давс, нүүрс ус, ус хязгаарлах
• Кортикостероид: преднизолон 60-90-120 мг хоногт : 12 шахмал
(60 мг хоногт) ба 60 мг преднизолон (2 ампул тариагаар).
Эмчилгээний үр дүн гартал өндөр тунгаар эмчилгээг үргэлжлүүлж
байгаад тунг аажим буулгана. Удаан хугацаагаар эмчилгээг барих
тунгаар үргэлжлүүлнэ. Дексаметазон 20 мг/хоногт хүртэл хэрэглэж
болно.
• Иммунодепрессант: метотрексат, азатиопирин, циклоспорин.
Эдгээр эмийн аль нэгийг преднизолонтой хавсарч хэрэглэвэл үр
дүн сайтай: преднизолон 30-60 мг/хоногт, метотрексат 20-50 мг