Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

06_optalmology last.indd 271 5/25/2005 4:00:23 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

Óäèðäàìæ áîëîâñðóóëñàí àæëûí õýñãèéí ãèø¿¿ä ;

Æ. Áààñàíõ¿¿ ÝÌß í¿äíèé åðºíõèé ìýðãýæèëòýí ÝÌØÓÈÑ-

èéí í¿äíèé òýíõèìèéí ýðõëýã÷, Õ¿íèé ãàâúÿàò
ýì÷ , Êëèíèêèéí ïðîôåñññîð , Àíàãààõ óõààíû
äîêòîð
Ò.Áóëãàí ÝÌØÓÈÑ-èéí Í¿äíèé òýíõìèéí àõëàõ áàãø,
Àíàãààõ óõààíû äîêòîð
Ì.Àëòàíõ¿¿ ÝÍÝØÒ í¿äíèé òàñãèéí ýðõëýã÷ Àíàãààõ
óõààíû äîêòîð
À.Äàðèéìàà ”Áîëîð ìýëìèé” ýìíýëãèéí ýì÷, Àíàãààõ óõààíû
ìàãèñòðàíò

272 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

06_optalmology last.indd 272 5/25/2005 4:00:23 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

1. Í¯Ä ÓËÀÉÕ ÕÀÌ ØÈÍÆ

Òîäîðõîéëîëò Í¿äíèé àëèìíû ñàëñò áîëîí óóðàãëàã á¿ðõýâ÷èéí

ñóäàñ òýëæ óëàéõûã í¿ä óëàéõ õàì øèíæ ãýíý.

Øàëòãààí
• Õààëòòàé ºíöºãò ãëàóêîìûí õóðö äàâøèëò
• Èðèò, èðèäîöèêëèò
• Êåðàòèò
• Êîíúþíêòèâèò
• Ýïèñêëåðèò
• Ñêëåðèò
• Çîâõè áîëîí íóëèìñíû ýðõòíèé çàðèì ºâ÷èí
(ºâäºã, áëåôàðèò, äàêðèîöèñòèò)
• Áóñàä ºâ÷èí: ñàëñòàí äîîðõè öóñ õàðâàëò,
ïòåðèãèóì, “õóóðàé í¿ä”, ýâýðëýã á¿ðõýâ÷èéí
øàðõëàà, ýâýðëýãò ãàäíû áèåò îðîõ, çîâõè ýðãýõ,
óðâàõ çýðýã

Àíãèëàë
• ºíãºö áóþó ñàëñòûí óëàéëò
• ã¿í áóþó ýâýðëýã òîéðñîí óëàéëò( óóðàãëàã
á¿ðõýâ÷èéí ñóäàñíû óëàéëò)
• õîëèìîã( àëü àëü íü èëýðíý)

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 273

06_optalmology last.indd 273 5/25/2005 4:00:24 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

Îáüåêòèâ øèíæ òýìäãýýð ÿëãàí îíîøëîõ

Íÿíãèéí ãàðàëòàé

êîíúþíêòèâèò

êîíúþíêòèâèò
ժà äàâøèëò

Èðèäîöèêëèò

êîíúíêòèâèò

Õàðøëûí
Îáúåêòèâ

Êåðàòèò

Âèðóñò
øèíæ
òýìäýã

ã¿í óëàéëò 1 2 3 0 0 0
ºíãºö 2 2 2 3 2 1
óëàéëò

ýâýðëýãèéí 3 0 1-3 0 0-1 0

á¿äýãøèëò
ýâýðëýãèéí 0 0 1-3 0 0-1 0
ºíãºö
øàðõëàà

õ¿¿õýí ºðãºññºí, íàðèéí, õýâèéí

õàðààíû óðâàë óðâàë ýñâýë õýâèéí õýâèéí õýâèéí
áàéäàë ¿ã¿é ¿ã¿é íàðèéí
áàéæ
áîëíî

ºìíºä
õîðãûí ã¿í ã¿åõýí õýâèéí õýâèéí õýâèéí õýâèéí õýâèéí

í¿äíèé ãîëäóó
äîòîîä èõýññýí áàãàññàí õýâèéí õýâèéí õýâèéí õýâèéí
äàðàëò

íóóõ 0 0 çàðèì 2-3 2 1

òîõèîëäîëä

÷èõíèé
ºìíºõ 0 0 0 0 1 0
áóë÷èðõàé

274 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

06_optalmology last.indd 274 5/25/2005 4:00:24 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

Îáúåêòèâ øèíæ òýìäãýýð ÿëãàí îíîøëîõ

êîíúþíêòèâèò

êîíúþíêòèâèò

êîíúþíêòèâèò
ժà äàâøèëò

Èðèäîöèêëèò
Ñóáúåêòèâ

Õàðøëûí
ãàðàëòàé
Íÿíãèéí
Êåðàòèò

Âèðóñò
øèíæ
òýìäýã

õàðàà 3 1-2 3 0 0 0
á¿ðýëçýõ
ºâäºëò 2-3 2 2 0 0 0
ºãºõ
ãýðýëä 1 3 3 0 0 0
ãÿëáàõ
ãýðýë 2 0 0 0 0 0
ñîëîíãîðîõ
íóóõ 0 0 0-3 èäýýðõýã ñàëñàðõàã öàãààí
çàãàòíàõ 0 0 0 0 0 2

Íÿíãèéí ãàðàëòàé êîíúþíêòèâèòûã äîòîð íü ÿëãàí îíîøëîõûí òóëä

íóóõíààñ àð÷äàñ àâàí ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýýíä ºãíº.

Êîíúþíêòèâèòûí ýì÷èëãýýã ÝÌÒ-èéí I øàòëàëä õèéæ, õ¿íäýðñýí

íºõöºëä äàðààãèéí øàòëàëä øèëæ¿¿ëíý.

Êîíúþíêòèâèòûí ýì÷èëãýýíèé çàð÷èì

Íÿíãèéí ãàðàëòàé êîíúþíêòèâèòûã:
• Í¿äèéã áóöàëñàí õ¿éòýí óñààð ýñâýë àíòèñåïòèê óóñìàëààð ºäºðò 6-10
óäàà óãààíà.
• Òîõèðîõ àíòèáèîòèêèéã 1-2 öàã òóòàìä í¿äýíä äóñààíà, óíòàõ ¿åä
àíòèáèîòèêèéí òîñ õàâ÷óóëíà. (ýì÷èëãýýã õàð)
• N.gonorrhoeae ãàðàëòàé êîíúþíêòèâèòûã öåôòðàêñîí 50ìã/êã (äýýä
õýìæýý 125ìã ) ýñâýë êàíàìèöèí áîëîí ñïåêòèíîìèöèí 25ìã/êã (äýýä
õýìæýý 75 ìã) áóë÷èíä 1 óäàà òàðüæ, í¿äýíä ýðèòðîìèöèíû òîñ ºäºðò
6 óäàà õàâ÷óóëæ, õàãàñ öàã òóòàìä í¿äèéã ôèçèîëîãèéí óóñìàëààð
óãààæ ýì÷èëíý.
• Clamidia trachomatis ãàðàëòàé êîíúþíêòèâèòûã ýðèòðîìèöèí 50ìã/êã
òóíãèéã ºäºðò äºðºâ õóâààæ 14 õîíîã óóíà. Í¿äýíä ýðèòðîìèöèí áîëîí
àëüáóöèä õýðýãëýíý.

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 275

06_optalmology last.indd 275 5/25/2005 4:00:24 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

Íÿðàéí êîíúþíêòèâèò òºðºõ çàìààð õàëäâàðëàäàã áà óðüä÷èëàí

ñýðãèéëýõ çîðèëãîîð òºðñºí õ¿¿õýä á¿ðèéí í¿äýíä òåòðàöèêëèí1%
õàâ÷óóëíà.

Âèðóñò êîíúþíêòèâèòûí ýì÷èëãýý:

• Âèðóñò êîíúþíêòèâèòûí ¿åä õ¿éòýí æèí òàâèõ, ñóäàñ àãøààõ ýì

äóñààõ, áóñäàä õàëäâàð òàðààõààñ áîëãîîìæëîõ.
Àíòèáèîòèê áîëîí êîðòèêîñòåðîèä ýìèéã õýðýãëýõýýñ çàéëñõèéõ.
Âèðóñûí áýëäìýëèéí ýìí¿¿äýýñ í¿äýíä õýðýãëýæ áîëîõ áîëîâ÷ èõýíõè
òîõèîëäîëä ººðºº ýì÷ëýãäýõ áîëîìæòîé.
Õàðøëûí ãàðàëòàé êîíúþíêòèâèòûí ýì÷èëãýý:
• Õàðøëûí êîíúþíêòèâèòûí ¿åä õ¿éòýí æèí òàâèõ, ñóäàñ àãøààõ,
õàðøëûí ýñðýã ýì äóñààíà. (ýì÷èëãýýã õàð)
Ñàëñòûí ã¿í áîëîí õîëèìîã óëàéëòòàé ºâ÷òíèéã ÝÌÒ-èéí II,III øàòëàëûí
îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíä øèëæ¿¿ëíý.

À. Êåðàòèò
Òîäîðõîéëîëò Ýâýðëýã á¿ðõýâ÷èéí ¿ðýâñëèéã êåðàòèò ãýíý.
Àíãèëàë Øàëòãààíààð íü:
• Ãàäíû øàëòãààíòàé êåðàòèò
1.Ýâýðëýãèéí øàëáàðõàé
2.Ãýìòëèéí øàëòãààíò êåðàòèò (õèìè, ôèçèê,
ìåõàíèêèéí ãàðàëòàé)
3.Íÿíãèéí ãàðàëòàé õàëäâàðò êåðàòèò
4.Çîâõè, ñàëñò, ìåéáîìèéí áóë÷èðõàéí ¿ðýâñëýýñ
øàëòãààëñàí êåðàòèò
5.̺ºãºíöºðò êåðàòèò áóþó êåðàòîìèêîç
• Äîòîîä øàëòãààíòàé êåðàòèò
1.Õàëäâàðò êåðàòèò (ñ¿ðüåýãèéí, òýìá¿¿ãèéí,
áðóöåëë¸çûí, ëåïðà, õåðïåñûí ãàðàëòàé)
2.Ìýäðýë ñààæèëòûí êåðàòèò
3. Àìèíäýìèéí äóòàãäëààñ ¿¿ññýí êåðàòèò
• Øàëòãààí òîäîðõîéã¿é êåðàòèò
Êåðàòèò íü ýìíýë ç¿éä “ýâýðëýãèéí õàì øèíæ”-ýýð èëýðíý: ãýðýëä
ãÿëáàõ, íóëèìñ ãîîæèõ, çîâõè àíèëäàõ, õàòãàæ ºâäºõ, ã¿í áîëîí õîëèìîã
óëàéëò ¿¿ñýõ, ýâýðëýãò íýâ÷äýñ ¿¿ñýõ, øèíýýð ñóäàñ óðãàõ.
Êåðàòèòûí ÿëãàí îíîøëîãîîã ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýýíä ¿íäýñëýí õèéíý
(ñàëñòûí õóñìàãò öèòîëîãèéí øèíæèëãýý õèéõ, ñåðîëîãèéí øèíæèëãýý,
òóáåðêóëèíû ñîðèë, áðóöåëëèíû ñîðèë, óóøèã ãýðýëä õàðàõ).

276 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

06_optalmology last.indd 276 5/25/2005 4:00:24 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

Íåéðîïàðàëèòèê áîëîí õåðïåñò êåðàòèòûí ¿åä ýâýðëýãèéí ìýäðýìòãèé

÷àíàð ýðñ áóóðàõ áóþó àëäàãäàíà.

Ýì÷èëãýýíèé çàð÷èì.
• Õóðö ÿâöòàé õàëäâàðò êåðàòèòûã ýìíýëãèéí íºõöºëä ýì÷èëíý.
• Íÿíãèéí ãàðàëòàé êåðàòèòûã òîõèðñîí àíòèáèîòèêèéí äàí áîëîí õîëèìîã
äóñààëãà, òîñûã ºâ÷íèé ÿâöààñ øàëòãààëàí öàã òóòàì ýñâýë àðàé öººí
õýðýãëýõ, ìºí ñàëñòàí äîð àíòèáèîòèê 0.5 ìë òàðüæ ýì÷èëíý.

Á. Èðèäîöèêëèò

Òîäîðõîéëîëò Ñîëîíãîí á¿ðõýâ÷ áîëîí ñîðìîñãîí áèåèéí

¿ðýâñëèéã èðèäîöèêëèò ãýíý.
Àíãèëàë • Õàëäâàð áîëîí õàëäâàð-õàðøëûí ãàðàëòàé
• Õàëäâàðò áóñ õàðøëûí ãàðàëòàé
• Ñèñòåìûí ºâ÷íèé ãàðàëòàé
•Áèåìàõáîäèéí ýìãýã áîëîí áîäèñèéí
ñîëèëöîîíû ººð÷ëºëòèéí ãàðàëòàé
• Ãýìòëèéí äàðààõ

• Íÿíãèéí ãàðàëòàé êåðàòèòûí ¿åä êîðòèêîñòåðîèä áîëîí

àíòèáèîòèê+ñòåðîèäûí õîëèìîã ýìèéã òóí àíõààðàëòàé õýðýãëýíý. P.
aeruginoza ¿¿ñãýã÷ýýð ¿¿ññýí òîõèîëäîëä õýðýãëýõèéã õîðèãëîõ áºãººä
ºäºðò 4-ººñ èë¿¿ã¿é äóñààíà.
• Ýâýðëýãèéí íºõºí òºëæèëòèéã õóðäàñãàõ çîðèëãîîð 1% õèíèí-
ãèäðîõëîðèä, äîòóóð Â á¿ëãèéí àìèí äýì, Ñ, ÐÐ óóëãàõ, ñóäñààð
40% ãëþêîçûí óóñìàë 10 óäàà, 4% òàóôîí, 20% ñîëêîñåðèë,
0.01% öèòðàëü, 0.02% ðèáîôëàâèí äóñààíà.
• Àðõàã ÿâöòàé êåðàòèòûí ¿åä àíòèîêñèäàíòóóäûã õýðýãëýíý, áèåèéí
åðºíõèé äàðõëàà ñàéæðóóëàõ ýì¿¿äèéã õýðýãëýíý.
Ñàíàìæ. Ýâýðëýãèéí ýïèòåëèéí á¿ðýí á¿òýí áàéäàë àëäàãäñàí ¿åä
êîðòèêîñòåðîèä áýëäìýë õýðýãëýõèéã õîðèãëîíî.

• Ñ¿ðüåýãèéí øàëòãààíò êåðàòèòûí ¿åä ýì÷èëãýýã ìýðãýæëèéí ýì÷òýé

õàìòðàí õèéíý.Í¿äýíä õýðýãëýõ ñ¿ðüåýãèéí ýñðýã áýëäìýë íü 5-
10% - í íàòðèéí ïàðà-àìèíîñàëèöèëàò, 3% òóáàçèä, 5% ñàëþçèä,
2% àìèäîïèðèí, 5-10% ÏÀÑÊ.
• Òýìá¿¿ãèéí ãàðàëòàé êåðàòèòûã ìýðãýæëèéí ýì÷òýé õàìòðàí ¿å
øàòûã íü òîäðóóëæ ýì÷èëíý.
• Ýâýðëýãèéí èäýýò øàðõíû ¿åä ¿¿ññýí ãèïîïèîíûã ïàðàöåíòåçèéí

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 277

06_optalmology last.indd 277 5/25/2005 4:00:25 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

àðãààð ýì÷èëíý.
• Ýâýðëýã öîîðîõ ìàãàäëàëòàé ¿åä ñàëñòààð õó÷èõ ìýñ àæèëáàð õèéíý
(¿éëäëèéã õàð)
• Èðèäîöèêëèò õàâñàð÷ ÿâàãäàõ ¿åä 1% àòðîïèéí ñóëüôàò, 0.25%
ñêîïîëàìèí, 1% ãîìàòðîïèí õýðýãëýíý.
• Í¿äíèé äàðàëò èõýññýí òîõèîëäîëä òèìîëîë, áåòîïòèê, òðóñîïò
äóñààíà.
• Ýâýðëýãèéí ¿ðýâñëèéí òºãñãºëä õàðààã áóóðóóëñàí öàãààä ýâýðëýã
íºõºí ñóóëãàõ ìýñ çàñàë õèéíý.

Èðèäîöèêëèòûí ¿íäñýí øèíæ òýìäã¿¿ä:”ýâýðëýãèéí õàì øèíæ”, ã¿í áîëîí

õîëèìîã óëàéëò, ïðåöèïèòàò, ñîëîíãîí á¿ðõýâ÷èéí ºí㺠áà çóðàãëàë
ººð÷ëºãäºõ, õ¿¿õýí õàðàà íàðèéñàõ, àðûí íààëäàö ¿¿ñýõ, øèëýíöýðò
á¿äýãøèë ¿¿ñýõ, ÍÄÄ ººð÷ëºãäºõ, õàðàà ìóóäàõ çýðýã áîëíî.

Èðèäîöèêëèò ãîëäóó äîòîîä øàëòãààíòàé áàéõ òóë øàëòãààíûã

èëð¿¿ëýõ åðºíõèé áîëîí íàðèéí øèíæèëãýýí¿¿äèéã õèéõ, áóñàä íàðèéí
ìýðãýæëèéí ýì÷ íàðò ¿ç¿¿ëýí îíîøèéã òîäðóóëàõ øààðäëàãàòàé.

Èðèäîöèêëèòûí ýì÷èëãýýíèé çàð÷èì

• Õ¿¿õýí õàðàà ºðãºñãºõ ¿éë÷èëãýýòýé ýì äóñààíà.
• ¯ðýâñëèéí ýñðýã àíòèáèîòèê, ñòåðîèä áîëîí ñòåðîèä áóñ ýìèéã í¿äýíä
äóñààõ áîëîí òàðèõ çàìààð ýð÷èìòýé ýì÷èëãýý õèéíý.
• Ýì÷èëãýý øàëòãààíû ýñðýã ÷èãëýñýí áàéõ áºãººä ìýðãýæëèéí
ýì÷ íàðòàé õàìòðàí ýì÷èëíý (ñ¿ðüåýãèéí ýñðýã, òýìá¿¿ãèéí ýñðýã,
áðóöåëë¸çûí ýñðýã, ðåâìàòèçìûí ýñðýã, òîêñîïëàçìîç, ñàðêàèäîçûí
ýñðýã).
• Õàëäâàð áîëîí õàëäâàð õàðøëûí ãàðàëòàé èðèäîöèêëèòèéí ¿åä
àíòèáèîòèêèéã áóë÷èíä òîãòîîãäñîí çàð÷ìààð òàðèíà.
• Õ¿íä õýëáýðèéí õàëäâàð-õàðøëèéí, àóòîèììóí, ñèñòåìèéí ºâ÷íèé
ãàðàëòàé èðèäîöèêëèòûí ¿åä êîðòèêîñòåðîèäûã äîòóóð óóëãàíà.
• Äîòóóð àöèòèëñàëèöèëèéí õ¿÷èë õîíîãò 3-4 ã, èíäîìåòàöèí 75-150ìã,
ðåîïèðèí 75-100ìã, áóòàäèîí 0.45-0.6 ã çýðýã ýìí¿¿äèéã óóëãàíà.
• Õàðøëûí ýñðýã ýì÷èëãýýã õàâñðóóëæ õèéíý: êàëüöèéí áýëäìýë,
ñóïðàñòèí, çåðòåê, êëîðåòèí.
• ¯ðýâñýë íàìæèõ ¿åä íààëäàö áîëîí øèëýíöðèéí á¿äýãøëèéã
àðèëãàõ çîðèëãîîð ôåðìåíòýí ýì÷èëãýýã õèéíý. ¯¿íä òðèïñèí,
ëèäàç çýðãèéã í¿äýíä òàðèõ, ìºí ýëåêòðîôîðåçèéí àðãààð õýðýãëýíý.

278 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

06_optalmology last.indd 278 5/25/2005 4:00:25 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

2.ÕÀÐÀÀ ÁÎÃÈÍÎ ÕÓÃÀÖÀÀÍÄ ÀËÄÀÃÄÀÕ ÕÀÌ ØÈÍÆ

Òîäîðõîéëîëò
ªâ÷òºíä ìýäýãäýõ¿éöýýð òºâèéí õàðàà íü ìàø áîãèíî
õóãàöààíä àëäàãäàíà.

Øàëòãààí
• Í¿äíèé òóíãàëàã îð÷íû á¿äýãøèë. ¯¿íä: ýâýðëýãèéí
õàâàí (ãëàóêîìûí õóðö äàâøèëò), ºìíºä õîðãîä öóñ
òóíàõ, áîëîð öàéõ, øèëýíöýð á¿äýãøèõ
• Òîðëîãèéí ºâ÷èí. ¯¿íä: òîðëîã õîâõðîõ, øàð òîëáîíû
ýìãýã, òîðëîãèéí ñóäàñíû áºãëºðºëò
• Õàðààíû ìýäðýëèéí ºâ÷èí. ¯¿íä: õàðààíû ìýäðýëèéí
¿ðýâñýë, õàðààíû ìýäðýëèéí õàâàãíàøèë, õàðààíû
ìýäðýëèéí õóðö èøåìè
• Õàðààíû ìýäðýëèéí ãýìòýë
• Õàðààíû çàì äàõü ººð÷ëºëò
• Ààæèì àëäàãäñàí õàðàà ãýíýò èëðýõ

Îíîøëîãîî

ªâ÷òºíººñ àñóóõ àñóóìæ:

• Õàðààíû áóóðàëò, àëäàëò íü ò¿ð çóóð óó ýñâýë áàéíãûíõ ýñýõ
• Íýã í¿äýíä ýñâýë õî¸óëàíä ýñýõ
• Õàðàà àëäàãäàõ íü õýð õóãàöààíä ÿâàãäñàí ýñýõ
• ªâ÷òºíèé íàñ áà áèåèéí áóñàä åðºíõèé ºâ÷èí
• Óðüä ºìíº õàðààãàà øàëãóóëæ, òýìäýãë¿¿ëæ áàéñàí ýñýõ
• Í¿äýíä ãýìòýë ó÷èð÷ áàéñàí ýñýõ

Õèéãäýõ øèíæèëãýý:
• Òºâèéí áîëîí çàõûí õàðààã øàëãàõ
• Õ¿¿õýí õàðààíû óðâàëûã ãýðëýýð øàëãàõ
• Í¿äíèé óãèéã äóðàíäàõ
• Áèîìèêðîñêîïèéí øèíæèëãýý
• Í¿äíèé äîòîîä äàðàëòûã õýìæèõ

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 279

06_optalmology last.indd 279 5/25/2005 4:00:25 PM

 Õàðàà

280

06_optalmology last.indd 280

Í¿äíèé ¿çëýã øèíæèëãýýãýýð Áóñàä øèíæ òýìäýã àëäàëòûí
áàéäàë
Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

í¿äíèé àëèìíû ñóäàñ ºðãºñ÷ óëàéíà, ýâýðëýã í¿ä îð÷ìîîð, òîëãîéí òàë õ¿÷òýé õýäõýí Ãëàóêîìûí
õàâàãíàíà, ºìíºä õîðãûí çàé ã¿åõýí áîëñîí, ºâäºíº, ãýðýëò¿¿ëýã÷ ç¿éëèéã öàãèéí äîòîð õóðö
õ¿¿õýí õàðàà ºðãºññºí, í¿äíèé äîòîîä äàðàëò õàðàõàä ñîëîíãîí õ¿ðýý òàòíà, õàðàà ýðñ äàâøèëò
ºíäºð õýìæýýíä õ¿ðñýí, í¿äíèé óã ìàíàíä îãèæ Ẻëæ¿¿íý. ìóóäíà
õàðàãäàíà.
í¿äíèé óã õîâõîðñîí, òîðëîãèéí õýñýã ñààðàë þìíû ä¿ðñ ìóðèé ñàðèé õºøèã ìýò Òîðëîãèéí
öàéâàð ºíãºòýé, õºâñèéæ õàðàãäàíà, õóóðñàí õàðàãäàíà,í¿äíèé ºìí¿¿ð õàð þì þì õàðààã õîâõðîëò
õÿçãààðààð òîðëîãèéí ñóäàñ ìóøãèðàëäàæ õºâíº, í¿äýíä î÷ ãÿëáàíà. õàëõàëíà,
õàðàãäàíà.
í¿äíèé óãò òîðëîã öàéâàð ºíãºòýé áîëæ, øàð óðüä ºìíº õàðàà õýñýã õóãàöààãààð ãýíýò ýðñ, Òîðëîãèéí
òîëáîíû õîíõîð òîä óëààí ºíãºòýé áîëæ àëäàãäàæ áàéñàí ò¿¿õòýé, ç¿ðõ ýðãýøã¿é àðòåðèéí
õàðàãäàíà, çàõûí àðòåðèéí ñóäñàíä öóñíû ñóäàñíû òàëààñ ººð÷ëºëòòýé. ìóóäíà ñóäàñíû
óðñãàë òàñàëäàí òîðëîãò õàâàí ¿¿ñíý. áºãëºðºëò
í¿äíèé óãò îëîí òîîíû øèã¿¿ áàéðëàëòòàé öóñ óðüä ºìíº õàðàà õýñýã õóãàöààãààð õàðàà ìóóäàõ Òîðëîãèéí
õàðâàëòòàé, âåíèéí ñóäàñ ºðãºñ÷, ìóøãèðàëäñàí, àëäàãäàæ áàéñàí ò¿¿õòýé, ç¿ðõ áîëîâ÷ á¿ðýí âåíèéí
àðòåðè íàðèéññàí, öàéâàð ãîëîìòóóä ¿¿ñíý ñóäàñíû òàëààñ ººð÷ëºëòòýé. àëäàãäàõã¿é áºãëºðºëò
ºâ÷í¿¿äèéã ÿëãàõ îíîøëîãîî

í¿äíèé óãò õàðààíû ìýäðýëèéí õºõëºãíèé ºí㺠óëáàð, õàðààíû òàëáàéä ººð÷ëºëò ¿¿ñíý, áîãèíî Õàðààíû
õèë õÿçãààð á¿äýãøñýí, àðòåðèéí ñóäàñ ºðãºñ÷ , ºí㺠òàíèõ ÷àäâàð àëäàãäàíà. õóãàöààíä ìýäðýëèéí
âåíèéí ñóäàñ ìóøãèðàëäàí õàðàãäàíà, öóñ õàðâàëòûí ýðñ ìóóäíà ¿ðýâñýë
áîëîí ïëàçìîððàãèéí ãîëîìòóóä ¿¿ñíý.
í¿äíèé óãò õàðààíû ìýäðýëèéí õºõëºã õýìæýýãýýð òîëãîé ºâäºõ, õàðàà ìàíàëçàõ õîæóó ¿åä Õàðààíû
òîìîðñîí, óðàãø òºâèéæ, öóëõèéñýí, ºí㺠íü ÿãààí øèíæ èëýðíý, òîëãîé òàðõèíû ìóóäíà ìýäðýëèéí
ñààðàë, õèë õÿçãààð á¿äýã, âåíèéí ñóäàñ ýðñ ºðãºñ÷, áîëîí Ẻð, ç¿ðõ ñóäàñíû ºâ÷òýé õàâàãíàøèë
Õàðàà áîãèíî õóãàöààíä àëäàãäàõ õàì øèíæ ºãäºã çîíõèëîõ

ìóøãèðàëäñàí, öººí òîîíû öóñ õàðâàëòòàé

áàéõ.

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

5/25/2005 4:00:25 PM
 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

Õààëòòàé ºíöºãò ãëàóêîìûí õóðö äàâøëèéí ¿å äýõ ýì÷èëãýý

ÝÌÒ-ûí II-ð øàòëàëä õèéãäýõ

ÝÌÒ-ûí I-ð øàòëàëä õèéãäýõ, ýì÷èëãýý
ýì÷èëãýý
Ýì÷èëãýýã ÿàðàëòàé, öàã àëäàëã¿é ÝÌÒ-èéí II, III øàòëàëûí
ýõëýíý. Àíõíû òóñëàìæèéã îíîø ýìíýëãèéí áàéãóóëëàãàä õèéãäýõ
òîãòîîãäñîí äàðóéä ýõtëíý.¯¿íä: ýì÷èëãýý:
• Ýì÷èëãýýíèé ãîë çîðèëãî íü • Öóñíû äàðàëò ºíäºð áàéõ
í¿äíèé äîòîîä äàðàëòûã áàãàñãàæ, íºõöºëä àìèíîçèí 2.5%
í¿äýí äýõ öóñíû ýðãýëò, õàðààíû 1ìë, 1% äèìåäðîë 2ìë, 2%
ìýäðýë áîëîí ýä ýñýí äýõ áîäèñûí ïðîìåäîë 1ìë-èéã õîëüæ,
ñîëèëöîîã ñýðãýýõ çîðèëãîòîé áóë÷èíä òàðèíà. ¯¿íèé
õèéãäýíý. äàðààãààð 3-4 öàãèéí òóðøèä
• 1% ïèëîêàðïèí-ãèäðîõëîðèäûã õýâòðèéí áàéäàëä áàéëãàõ
ýõíèé íýã öàãèéí òóðøèä 15 õýðýãòýé.
ìèí çàéòàé, äàðààãèéí 2 öàãèéí • Ýìèéí ýì÷èëãýýã 8-10 öàãèéí
òóðøèä 30 ìèí çàéòàé, ò¿¿íýýñ òóðøèä õèéãýýä ¿ð ä¿í ºãºõã¿é
õîéø öàã òóòàìä äóñààíà. áîë ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýý
• Äèàêàðá 0.5 ãðàììààð, ýñâýë õèéíý (¿éëäëèéã õàð).
ãëèöåðîë óóëãàíà.
• ªâ÷òºíèéã ò¿ðãýí òóñëàìæèéí
òýðãýýð, ÿàðàëòàé ÝÌÒ-èéí II,III
øàòëàëûí ýìíýëýãò õ¿ðãýæ ºãíº.

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 281

06_optalmology last.indd 281 5/25/2005 4:00:25 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

3. ÕÀÐÀÀ ÀÀÆÈÌ ÀËÄÀÃÄÀÕ ÕÀÌ ØÈÍÆ

Òîäîðõîéëîëò Õàðààíû áàéäàë óäààí õóãàöààãààð, äàâøèëòòàé

ìóóäàõ
Øàëòãààí • Íýýëòòýé ºíöºãò áóþó àðõàã ãëàóêîì
• Êàòàðàêò
• Øàð òîëáîíû ýìãýã
Àíãèëàë Õýëáýðýýð íü:
• Àíõäàã÷
• Õî¸ðäîã÷
• Òºðºëõèéí
¯å øàòààð íü:
• Ýõíèé øàò - /õàðààíû ìýäðýëä ýìãýã ýêñêàâàö
¿¿ñýýã¿é, õàðààíû òàëáàéä ìýäýãäýõ¿éö
ººð÷ëºëò áàéõã¿é áîëîâ÷ ôèçèîëîãèéí ýêñêàâàö
ºðãºñ÷, õàðààíû òàëáàéí òºâ õýñýãò æèæèã ñêîòîì
¿¿ñ÷, ñîõîð òîëáîíû õýìæýý òîìîðñîí/
• Õºãæñºí øàò- /õàðààíû òàëáàé íàðèéñ÷, ÿëàíãóÿà
õàìàð òàëààñ 5-10-ð íàðèéñ÷, òºâ õàâèéí
ñêîòîìóóä íèéëæ íóì õýëáýðòýé áîëñîí, õàðààíû
ìýäð¿¿ëèéí õºõëºãò ýìãýã ýêñêàâàö ¿¿ññýí/
• Äààìæèðñàí øàò- /õàðààíû òàëáàé ýðãýí òîéðîí
15, ò¿¿íýýñ äîòîãø íàðèéñ÷, õàðàõ ¿éë ç¿é
èõýýõýí ìóóäñàí/
• Ýöñèéí øàò-/ä¿ðñò õàðàà á¿ðìºñºí àëäàãäñàí/
Í¿äíèé äîòîîä äàðàëò:
• Õýâèéí (18-26)
• Áàãà çýðýã íýìýãäñýí (27-32)
• ªíäºð (33<)
Õàðààíû ¿éë:
• Òîãòìîëæñîí - / Õàðààíû òàëáàé, õàðààíû
ìýäðýëèéí õºõëºãò 6 ñàðûí òóðøèä îíöûí
ººð÷ëºëò ¿ë àæèãëàãäàõ /
• Òîãòìîëæîîã¿é - /áîãèíî õóãàöààíä ººð÷ëºëò
èëýðâýë òîãòìîëæîîã¿é ÿâöòàé/

Îíîøëîãîî

• Õàðààíû ìýäðýëèéí áàéäëûã çºâ ¿íýëýõ

• Õàðààíû òàëáàéí ººð÷ëºëòèéã èëð¿¿ëýõ
• Í¿äíèé äîòîîä äàðàëòûã õýìæèõ

282 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

06_optalmology last.indd 282 5/25/2005 4:00:26 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

• Íýâò ãýðýëò¿¿ëýã áîëîí áèîìèêðîñêîïèéí øèíæèëãýý õèéæ áîëîðûí

á¿äýãøëèéí õýëáýð, ¿å øàòûã òîäîðõîéëîõ
• Í¿äíèé óãèéã äóðàíäàí øàð òîëáîíû áàéäëûã ¿íýëýõ

Ãëàóêîì ºâ÷íèé îíîøëîãîî, ýì÷èëãýý

Í¿äíèé äîòîîä äàðàëò õýâèéí õýìæýýíýýñ íýìýãäýæ, õàðààíû ¿éë ìóóäàæ,
í¿äíèé ¸ðîîëä ºâºðìºö ººð÷ëºëò ¿¿ñäýã á¿ëýã ºâ÷èíã ãëàóêîì ãýíý.

Í¿äíèé äîòîîä äàðàëòûí õýâèéí õýìæýý 9-21.5ìì. ì.ó.á. áóþó

Ìàêëàêîâûí òîíîìåòðèéí õýìæèëòýýð 18-26 ìì.ì.ó.á.

Ãëàóêîì ºâ÷íèéã ñýæèãëýõ ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä:

• ÍÄÄ õýâèéí õýìæýýíýýñ èõýññýí
• ÍÄÄ õýâèéí õýìæýýíä áîëîâ÷ õî¸ð í¿äíèé äàðàëòûí çºðºº 5ìì.ì.ó.á
áóþó ò¿¿íýýñ äýýø
• ÕÌÕ ýêñêàâàö 0.6 áóþó ò¿¿íýýñ èë¿¿
• ÕÌÕ ýêñêàâàö õî¸ð í¿äýíä èæèë áóñ
• ªâºð õîðãûí ã¿í ã¿åõýí
• Óäàìä ãëàóêîì ºâ÷òýé õ¿í áàéõ
• Ãëàóêîìûí ºâºðìºö øàíàëãàà

ͪÃ-èéí øèíæ òýìäýã ժÖòàé èæèë òºñòýé áîëîâ÷ ñóë èëýð÷, í¿äíèé
äîòîîä äàðàëò àñàð ºíäºð áàéõã¿é

Àíõäàã÷ ãëàóêîì õî¸ð í¿äýíä ÿâàãäàõ áîëîâ÷ èæèëã¿é áàéäëààð

èëýðíý.

Ýì÷èëãýý
Ãëàóêîì ºâ÷íèé ýì÷èëãýý íü í¿äíèé äàðàëòûã áóóðóóëàõ, í¿äíèé
öóñàí õàíãàìæ, áîäèñûí ñîëèëöîîíû àæèëëàãààã ñàéæðóóëàõ,
ºâ÷òºíèé àõóé àìüäðàë, õºäºëìºðèéí íºõöºë, õîîë óíäûã
çîõèöóóëàõàä ÷èãëýãäñýí áàéíà.

Í¿äíèé äàðàëòûã áóóðóóëàõàä ÷èãëýñýí ýìí¿¿ä:

• Õîëèíìèìåòèê á¿ëãèéí ýìí¿¿ä. ¯¿íä: 1%, 2%, 4% ïèëîêàðïèí

ãèäðîõëîðèä, 0.75%-3% êàðáàõîëèí, 3-5% àöåêëèäèí.
• Õîëèíýñòåðàçûí ýñðýã ¿éë÷èëãýýòýé ýìí¿¿äýýñ 0.02% ôîñôàêîë,
0.005-0.01% àðìèí, 0.01% ôîñàðáèí, 0.025% íèáóôèí, 0.1-1%
òîñìèëåí, 0.06-0.5% ôîñôîëèí-èîäèä çýðãèéã õýðýãëýäýã. Ãýõäýý
ýäãýýð íü ñîðìîñãîí áóë÷èíã àãøààõ, öóñíû ñóäàñ ýðñ òýëäãýýñ

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 283

06_optalmology last.indd 283 5/25/2005 4:00:26 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

¿¿äýí í¿ä óëàéõ, ºâäºõ, çàðèìäàà áîëîð á¿äýãøèõ, õ¿¿õýí õàðàà

õýò àãøèõ çýðýã ¿ð äàãàâàð ¿ç¿¿ëäýã òóë òîõèðîìæòîé áàéäëààð
õîñëóóëàí õýðýãëýíý.
• Ñèìïàòèêîòðîï ýì¿¿ä. ¯¿íä àäðåíàëèí, ôåòàíîë, ýóñïèðàí, 0.1-
0.5% êëîôåëèí , 0.5-1% àïðîêëîíèäèí, 0.2-0.5% áðèìîíèäèíèéã
õýðýãëýíý.
• Ñ¿¿ëèéí ¿åä ºðãºí õýðýãëýõ áîëñîí àäðåíàáëîêàòîð ýì¿¿äýýñ
0.25-0.5% òèìîëîë, 0.5-1% ëåâîáóíàëîë, 0.25-0.5% áåòàêñîëîë
(áåòîïòèê), ïðîêñîäîëîëûã õýðýãëýíý. Ýäãýýð ýì¿¿äèéã àñòìà áîëîí
ç¿ðõ ñóäàñíû ºâ÷òýé õ¿íä õýðýãëýæ áîëîõã¿é.
• Í¿äíèé äîòîîä øèíãýíèé ÿëãàðàëòûã õ¿÷òýé áóóðóóëñíààð äàðàëòûã
óíàãàäàã êàðáîàíãèäðàçûí äàðàíãóéëàõ á¿ëãèéí ýì¿¿ä: äèàêàðá
0.125-0.5 ãðàììààð õîíîãò 1-3 óäàà, ìºí ãèïîòèàçèäûã 25-100ìã
õýìæýýãýýð õîíîãò 1-2 óäàà, 2% òðóñîïòûã äóñààëãààð õýðýãëýíý.
• Ïðîñòîãëàíäèí F 2a á¿ëãèéí ýì¿¿ä: ëàòàíîïðîñò 0.005%, ðåñêóë
0.12% äóñààíà.
• Îñìîñûí äàðàëòàä íºëººëºõ ýì¿¿ä: øýýãèéã ãëàóêîìûí õóðö
äàâøèë áîëîí ìýñ çàñëûí ºìíº õýðýãëýõ áà 30%- èàð áîäîæ,
10% èíòåðâàçûí óóñìàëä íàéðóóëàí ñóäñààð äóñëààð òàðèõ áóþó
áèåèéí æèíãèéí êã òóòàìä 1-1.5ãð õýìæýýãýýð òîîöîîëîí äîòóóð
õýðýãëýíý. Ìàííèòîëûã õóðààãóóðûí ñóäñààð 20%, óóñìàëûã 2-2.5ã/êã
æèíä òîîöîîëîí 10ìë/ìèí õóðäòàé òàðüäàã. Íàòðè àñêîðáàòûã 20%
óóëñìàëààð ñóäñàíä íýã ìèíóòàíä 80 äóñàë, 1ã/êã æèíä òîîöîîëîí
õýðýãëýíý. Àìò îðóóëàõ çîðèëãîîð æèìñíèé ø¿¿ñ, óíäààã íàéðóóëàí,
50% óóñìàëààð äîòóóð õýðýãëýíý.

ªâ÷òºí á¿ðò ººðò òîõèðñîí ýì÷èëãýýã óäààí õóãàöààíû õÿíàëòàí

äîð õèéõ áà ýìèéã õîñëóóëàõ, ººð÷ëºõ, òîõèðñîí òóíã õýðýãëýõ íü
øààðäëàãàòàé.

Ýìèéí ýì÷èëãýýíèé ¿ð ä¿í ìóó òîõèîëäîëä ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýý

õèéíý.¯¿íä:
• Ëàçåð òðàáåêóëîïëàñòè
• Òðàáåêóëåêòîìè
• Öèêëîêðèî ýì÷èëãýý

Ǻâëºãºº
Ãëàóêîìòàé ºâ÷òºíèé áàðèìòëàõ ç¿éëñ:
• Õîðò çóðøëààñ çàéëñõèéõ
• Òîëãîé áºõèéæ àæèëëàõààñ çàéëñõèéõ
• Áèå áàðüñàí õóâöàñ ºìñºõººñ çàéëñõèéõ
• Òîëãîéíîîñ õàëàõ, õºë õºðºõººñ öýýðëýõ

284 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

06_optalmology last.indd 284 5/25/2005 4:00:26 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

• Öýâýð àãààðò ÿâæ áàéõ

• Áè÷ãèéí àæëûã ñàéí ãýðýëò¿¿ëýãò õèéõ
• Çóðàãòûã ãýðýë àñààæ ¿çýæ áàéõ
• Èõ õýìæýýíèé øèíãýí óóõã¿é áàéõ
• Öàãààí èäýý áà íîãîî æèìñýýð ýëáýã, ººõ òîñîîð áàãà õîîë
õýðýãëýõ

Ãëàóêîìòîé ºâ÷òºíèé äèñïàíñåðèéí õÿíàëò:

• Ãëàóêîì îíîøòîé á¿õ ºâ÷òºíèéã äèñïàíñåðèéí õÿíàëòàíä àâíà.
• ªâ÷íèé êàðò íýýæ, í¿¿ðýí äýýð “ãëàóêîì” ãýæ òýìäýãëýíý.
• ªâ÷òºíèé ãàð äýýð îíîø, ýì÷èëãýý, äàðàà ¿ç¿¿ëýõ ºäºð, ñàð òýìäýãëýñýí
õóâèéí êàðò ºãíº.
• Ýì÷èä ¿ç¿¿ëýõ òóòàìä õàðàà, ðåôðàêöè, õàðààíû òàëáàé, í¿äíèé ºìíºä
õýñýã áîëîí ¸ðîîëûí áàéäàë, ÍÄÄ õýìæèí òýìäýãëýíý.
• ÍÄÄ áîëîí õàðààíû òàëáàéí áàéäàë òîãòìîëæñîí òîõèîëäîëä 3-4 ñàðä
íýã óäàà ¿çíý.
• Òîãòìîëæîîã¿é òîõèîëäîëä îéð îéðõîí ¿çýæ ýì÷èëãýýíèé òàêòèêèéã
áîëîâñðóóëíà.

4. ÊÀÒÀÐÀÊÒ

Òîäîðõîéëîëò Áîëîð á¿äýãøèõèéã êàòàðàêò ãýíý.

Àíãèëàë Øàëòãààíààð íü:

1.Îëäìîë
• Õºãøðºëòèéí
• Í¿äíèé ºâ÷íèé õ¿íäðýëèéí êàòàðàêò
(èðèäîöèêëèò, ãëàóêîì, òîðëîãèéí äèñòðîôè,
óâåîïàòè)
• Åðºíõèé ºâ÷íèé ¿å äýõ êàòàðàêò (÷èõðèéí
øèæèí, òåòàíè, ìèîòîíè, ïîéêèëîäåðìè,
ñêëåðîäåðìè, àðüñíû çàðèì ºâ÷èí)
• Õîðäëîãèéí êàòàðàêò (íàôòàëèí, òàëëèé,
òðèíèòðîòîëóîë, äèíèòðîôåíîë, çàðèì
ýìèéí áîäèñ, íèòðî áóäãèéí áîäèñ)
• Öàöðàã òóÿàíû íºëººíººñ ¿¿ññýí êàòàðàêò
2.Òºðºëõèéí
• Óäàìøëûí
• Ýõ äîòîðõè øàëòãààíò

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 285

06_optalmology last.indd 285 5/25/2005 4:00:26 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

Îíîøëîãîî
Êàòàðàêòûí ¿å øàòóóäàä èëðýõ ñóáúåêòèâ áîëîí îáúåêòèâ
ººð÷ëºëò¿¿ä

¯å øàò Çîâèóð Øèíæèëãýýãýýð ãàðàõ ººð÷ëºëò

Ýõëýõ ¿å Í¿äýí äîòîð óòàñ Õàæóóãèéí ãýðýëò¿¿ëãýýð îíöûí
õÿëãàñ õºâºõ, ººð÷ëºëò àæèãëàãäàõã¿é .
ãýðýëò¿¿ëýã÷ Íýâòýðõèé ãýðýëò¿¿ëãýýð: õ¿¿õýí
ç¿éëèéã õàðàõàä õàðàà äîòîð õýãýã÷èëñýí á¿äýãøèë
öàöàð÷ õàðàãäàõ, õàðàãäàíà.Áèîìèêðîñêîïèä:
õîëûí õàðàà áîëîðûí øèðõýã¿¿ä çàäàð÷, óñàí
ìóóäàõ çàâñàð çàé ¿¿ñíý.
ÿéöýò Òºâèéí õàðàà Õàæóóãèéí ãýðýëò¿¿ëãýýð: áîëîð
áîëîâñðîîã¿é ìýäýãäýõ¿éö ñààðàë ºíãºòýé áîëñîí, ñîëîíãî
ìóóäñàí á¿ðõ¿¿ëèéí ñ¿¿äýð áîëîð äýýð
òóñíà. Íýâòýðõèé ãýðýëò¿¿ëãýýð:
í¿äíèé ¸ðîîëûí ðåôëåêñ
ñóëàðñàí. Áèîìèêðîñêîïèä: óñàí
çàâñàð çàé óëàì èõ áîëñîí,
äåòðèòýýð ä¿¿ðñýí.
Áîëîâñîðñîí Áèåò ä¿ðñ õàðàõ Õàæóóãèéí ãýðýëò¿¿ëãýýð áîëîð
÷àäàëã¿é, ãýðýë æèãä ñààðàë ºíãºòýé áîëñîí,
ìýäýðíý ñîëîíãî á¿ðõ¿¿ëèéí ñ¿¿äýð áîëîð
äýýð òóñàõã¿é. Íýâòýðõèé
ãýðýëò¿¿ëãýý: í¿äíèé ¸ðîîëûí
ðåôëåêñ ¿ã¿é áîëñîí.
Áèîìèêðîñêîïèä: áîëîðûí ç¿ñëýãò
á¿ðýí á¿äýãøèë ¿¿ñíý.
Õýò Õàðàà áàãà çýðýã Õàæóóãèéí ãýðýëò¿¿ëãýýð: ñîëîíãî
áîëîâñîðñîí ñýðãýíý á¿ðõýâ÷ ÷è÷èðõèéëíý. Íýâòýðõèé
ãýðýëò¿¿ëãýýð: í¿äíèé ¸ðîîëûí
ðåôëåêñ ¿¿ñýõèéí çýðýãöýý äîîä
õýñãýýð óóòàíä óíàñàí öºì õàðàëæ
õàðàãäàíà.
Áèîìèêðîñêîïè:áîëîðûí àð,óðûí
óóòíû ç¿ñëýã ë áàéíà.

286 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

06_optalmology last.indd 286 5/25/2005 4:00:27 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

5. ÕÀÐÀÀÍÛ ÝÐÕÒÍÈÉ ÃÝÌÒÝË

Òîäîðõîéëîëò Ãàäààä øàëòãààíû óëìààñ õàðàõ ýðõòýíä á¿òöèéí

áîëîí ¿éë àæèëëàãààíû àëäàãäàë ¿¿ñýõèéã õàðààíû
ýðõòíèé ãýìòýë ãýíý.
Àíãèëàë 1.Ò¿ëýãäýëò
• Õèìèéí
• Õàëóóíû
• Òóÿàíû
2.Áèò¿¿ ãýìòýë
3.Íýâò áóñ ãýìòýë
4.Íýâò ãýìòýë
• Ãàäíû áèåò îðñîí
• Ãàäíû áèåòã¿é

Õàðààíû ýðõòíèé ãýìòëèéí ¿åä ¿¿ñýõ øèíæ òýìäýã

Ãýìòñýí õýñýã Øèíæ òýìäýã

Óõàðõàéí õàíà •Õàðààíû ¿éëä èõýíõ òîõèîëäîëä ººð÷ëºëò
îðîõã¿é
• Óõàðõàéí íèìãýí äîîä õàíà äýýä ýð¿¿íèé õºíäèéä
öºìðºí ÄîØÁ, ÄîÒÁ õàâ÷èãäàí äèïëîïè ¿¿ñýõ
• Äîòîð õàíà áîëîõ ñàìàëäàã ÿñíû ÿëòàñ õóãàðñíààð
çîâõèíû ýìôèçåì ¿¿ñýõ
•Õàðààíû ñóâàã îð÷ìûí ãýìòýë õàðààíû ìýäð¿¿ëèéã
ãýìòýýñíýýð õàðàà àëäàãäàõ
Çîâõè • Ãýìòýë ó÷ðàõ ¿åä çîâõè ðåôëåêñèéí äàãóó àíüäàã
òóë ãýìòýë àâàõ íü èë¿¿òýé
Íóëèìñíû • Ãîë òºëºâ çîâõèíû ãýìòëèéí ¿åä ¿¿ñíý
ýðõòýí • Í¿äíýýñ íóëèìñ ãîîæèõ
Ñàëñò áîëîí •Ýâýðëýãèéí ýïèòåëè äàâõàðãà áîëîí ñàëñòûí
ýâýðëýã æèæèã ãýìòýë ò¿ðãýí ýäãýðäýã òóë àëèìíû íýâò
ãýìòëèéí øèíæ òýìäãèéã á¿ðõýãä¿¿ëýõ
•Ýâýðëýãèéí õàì øèíæ ¿¿ñýõ (õàð)
ªâºð õîðãî •Ãèôåì ¿¿ñýõ íü ãîëäóó àëèìíû íýâò ãýìòëèéí
øèíæ þì
•Ã¿åõýí áîëñîí ýñâýë àëäàãäñàí áàéâàë àëèìíû
íýâò ãýìòëèéí øèíæ þì

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 287

06_optalmology last.indd 287 5/25/2005 4:00:27 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

Ñîëîíãîâ÷ áîëîí • Ýâýðëýãèéí íýâò ãýìòëèéí ¿åä øàðõààð öóõóéõ

ñîðìîñîâ÷ • Àëèìíû áèò¿¿ ãýìòëèéí ¿åä èðèäîöèêëèò ÿâàãäàõ
(õàð), õ¿¿õýí õàðàà óðàãäàõ, ñýòðýõ
• Àëèìíû íýâò ãýìòëèéí ¿åä õ¿¿õýí õàðàà øàðõ
ëóó òàòàãäàí õýëáýð íü ººð÷ëºãäºõ
Áîëîð • Áîëîð èõýíõè òîõèîëäîëä öàéíà
• Áèò¿¿ ãýìòëèéí óëìààñ áîëîð ìóëòàðíà
Øèëýíöýð • Öóñ õàðâàëò áîëîí ¿ðýâñëèéí øàëòãààíààð
òóíãàëàã ÷àíàðàà àëäàõ
Òîðîâ÷ • Òîðîâ÷ õóóðàõ
• Òîðîâ÷èíä öóñ õóðàõ
• Áèò¿¿ ãýìòëèéí óëìààñ òîðîâ÷èéí õàâàãíàøèë
¿¿ñýõ
• Øàð òîëáîíû ººð÷ëºëòèéí ¿åä òºâèéí õàðàà
ìóóäàõ

Àëèìíû íýâò ãýìòëèéí ¿åä ¿¿ñýõ øèíæ òýìäýã

Îíîø Çàéëøã¿é øèíæ Áîëçîøã¿é øèíæ
Í¿äíèé àëèìíû •èë õàðàãäàõ øàðõ •í¿äíèé àëèì 纺ëºí
íýâò ãýìòýë •í¿äíèé øèíãýí ãàäàãø áîëñîí
ãàðñàí •ÍÄÄ áóóðñàí
•øàðõààð ñîëîíãîâ÷, •ºâºð õîðãûí çàé ã¿åõýí
ñóäñàâ÷ öóõóéñàí áîëñîí
•í¿äíèé àëèìàíä •õ¿¿õýí õàðààíû õýëáýð
ãàäíû áèåò îðñîí ººð÷ëºãäºí øàðõíû ç¿ã
ð¿¿ òàòàãäñàí

Ýì÷èëãýý
• Ǻâõºí ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýý
• Áîëîâñîðñîí áîëîí áîëîâñðîîã¿é ¿åä íü áîëîðûã àâ÷ õèéìýë áîëîð
òàâèõ ìýñ çàñàë õèéíý.

Ò¿ëýãäýëò
ßíç á¿ðèéí õèìèéí áîäèñ, ºíäºð õýìòýé õàëóóí ç¿éëñ áîëîí òóÿàíû øóóä
¿éë÷ëýëýýð ¿¿ñíý.

Øèíæ òýìäýã:
• “ýâýðëýãèéí õàì øèíæ” ¿¿ñíý
• õàðàà á¿ðýëçýíý
• ñàëñò áîëîí çîâõè õàâàãíàõ
• ýâýðëýãèéí òóíãàëàã ÷àíàð àëäàãäàõ

288 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

06_optalmology last.indd 288 5/25/2005 4:00:27 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

4 çýðýãò àíãèëíà:
• I çýðãèéí ò¿ëýãäýëòèéí ¿åä ñàëñò óëàéæ, öóñíû ñóäàñ òýëýãäýí, ýâýðëýã
äýýð ºíãºö øàðõëàà, õàâàí ¿¿ñíý
• II çýðãèéí ò¿ëýãäýëòèéí ¿åä ñàëñòíû èøåìè áîëæ ºí㺠íü öàãààí
öàéâàð, ýâýðëýã á¿äýãøèí, ìýäðýã ÷àäâàð àëäàãäñàí
• III çýðãèéí ò¿ëýãäýëòèéí ¿åä ýâýðëýãèéí ã¿í õýñã¿¿ä á¿äýãøèí, ãàäàðãóó
íü á¿äýã öàãààí ºíãºòýé áîëñîí
• IV çýðãèéí ò¿ëýãäýëòèéí ¿åä ýâýðëýã, ñàëñòûí ã¿í ¿õæèëò ¿¿ñíý

Í¿äýíä ò¿ëýãäýëò ó÷èðñàí äàðóéä ÿàðàëòàé àðãà õýìæýýã ìèíóò ÷

àëäàëã¿é àâíà.

ßàðàëòàé àâàõ àðãà õýìæýý:

• Õî¸ð í¿äíèé çîâõèéã íýýæ óñààð 10-15 ìèí òóðøèä óãààíà

• Àíòèáèîòèêèéí òîñ õàâ÷óóëíà
• Í¿äýíä áîîëò òàâüæ áîëîõã¿é
• II,III,IV çýðãèéí ò¿ëýãäýëòèéí ¿åä òàòðàíãèéí ýñðýã èéëäñèéã 1500-
3000ÌÅ òàðèíà
• ÝÌÒ-èéí II,III øàòëàëûí ýìíýëýã ð¿¿ ÿàðàëòàé õ¿ðãýæ ºãíº

Ø¿ëòýýð ¿¿ñãýãäñýí ò¿ëýãäýëò ýä ýñèéí óóðãèéí çàäðàëä õ¿ðãýäýã

ó÷èð ã¿í íýâòýð÷ îðäãîîðîî õºíººë èõòýé

Õàðààíû ýðõòíèé ãýìòëèéí ¿åä çàéëøã¿é õèéãäýõ

àñóóìæ, øèíæèëãýý:

• ßìàð ç¿éëýýð, ÿàæ, õýäèéä ãýìòñýíèéã òîäîðõîé àñóóõ

• Òºâèéí õàðàà õýð çýðýã àëäàãäñàíûã øàëãàõ
• Óõàðõàéí èðìýãèéã òýìòýð÷ õóãàðàë áàéãàà ýñýõèéã øàëãàæ ¿çýõ
• Õàæóóãèéí ãýðýëò¿¿ëãýýð àëèìíû øàðõ áàéãàà ýñýõèéã, ò¿¿ãýýð
ñîëîíãîí á¿ðõýâ÷ öóõóéñàí áîëîõûã, ºìíºä õîðãûí ã¿íèé áàéäàë,
ãèôåìòýé ýñýõèéã, õ¿¿õýí õàðààíû áàéäàë, óðâàëûã øàëãàõ
• Äýýä, äîîä çîâõèéã ýðã¿¿ëæ ãàäíû áèåò áàéãàà ýñýõèéã øàëãàõ (àëèìíû
íýâò ãýìòëèéí ¿åä áîëîõã¿é)
• Ýâýðëýãèéã áóäàæ ýïèòåëèéí á¿ðýí á¿òýí áàéäàë àëäàãäñàí ýñýõèéã
øàëãàõ (“ýâýðëýãèéí õàì øèíæòýé” ºâ÷òºíä)
• Í¿äíèéã ¿íäñýí 6 ÷èãëýëä õºäºëãºí áóë÷èíãóóäûí àæèëëàãààã øàëãàõ
• Íýâòýðõèé ãýðýëò¿¿ëãèéí àðãààð òóíãàëàã îð÷íû áàéäëûã øèíæëýõ
• Í¿äíèé óãèéã äóðàíäàí òîðëîã, õàðààíû ìýäðýëèéí õºõëºãèéí
áàéäàë,öóñ õàðâàëò, ãàäíû áèåò áàéãàà ýñýõèéã øàëãàõ

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 289

06_optalmology last.indd 289 5/25/2005 4:00:27 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

Õàðààíû ýðõòýíä áèò¿¿ áîëîí íýâò ãýìòýë ó÷èðñàí äàðóéä öàã àëäàëã¿é
àíõíû òóñëàìæèéã ¿ç¿¿ëíý.

Àâàõ àðãà õýìæýý:

• Í¿äýíä ÿìàð íýãýí äóñààëãà, òîñ õýðýãëýæ áîëîõã¿é
• Í¿äýíä äàðàëòã¿é öýâýð áîîëò òàâèíà
• Òàòðàíãèéí ýñðýã èéëäýñ òàðèíà
• Àìîêñèöèëëèí õ¿¿õäýä 50ìã/êã æèíä 3 õóâààæ, íàñàíä õ¿ðýã÷äýä
2 ãð/êã æèíä 3 õóâààæ óóëãàíà
• ÝÌÒ-èéí II,III øàòëàëûí ýìíýëýã ð¿¿ õýâòýý áàéäàëä ÿàðàëòàé õ¿ðãýæ
ºãíº

ÝÌÒ-èéí II,III øàòëàëä õèéãäýõ îíîøëîãîî, ýì÷èëãýý

• Íýâò ãýìòëèéí ¿åä ãàäíû áèåò îðñîí áàéæ áîëçîøã¿é òîõèîëäîëä
Êîìáåðã-Áàëòèíû ïðîòåç ýâýðëýã äýýð áàéðëóóëàí ðåíòãåí çóðãèéã 2
áàéðëàëààð àâàõóóëàõ
• Ðåíòãåí çóðãààð èëðýõã¿é ãàäíû áèåòèéí áàéðëàëûã õýò íàì àâèàíû
òóñëàìæòàéãààð òîãòîîõ
• Õýò íàì àâèàíû òóñëàìæòàéãààð í¿äíèé øèëëýã áèå, òîðëîãèéí
áàéäëûã øèíæëýõ

Ýì÷èëãýýíèé çàð÷èì
Ãèôåì ¿¿ññýí òîõèîëäîëä
• í¿äýíä õàìãààëàõ áîîëò òàâüæ, òîëãîéã áàãà çýðýã ºíäºðëºñºí áàéäàëä
áàéëãàí õýâòðèéí äýãëýìèéã ñàõèóëíà
• àñïèðèí àãóóëààã¿é ºâ÷èí íàìäààõ ýì óóëãàíà
• ¿ðýâñýë áîëîí íààëäöààñ ñýðãèéëýõ çîðèëãîîð àòðîïèí ñóëüôàò 1%
äóñààëãûã õýðýãëýíý
• ñîëîíãîí á¿ðõ¿¿ëèéí ¿ðýâñýë õàâñàð÷ ÿâàãäàæ áàéãàà òîõèîëäîëä
í¿äýíä ñòåðîèä äóñààíà
• ÍÄÄ èõýäñýí áàéâàë àäðåíîáëîêàòîð äóñààõ
• àìèíîêàïðîíû õ¿÷èë 50ìã/êã æèíä ºäºðò 4 öàãèéí çàéòàé 3-5 õîíîã
äîòóóð óóëãàõ
• ÍÄÄ 6 õîíîãèéí òóðøèä 25 ìì.ì.ó.á-ààñ äýýø õýìæýýíä áàéõ áîëîí 5
õîíîãèéí òóðøèä 50 ìì.ì.ó.á-ààñ äýýø áàéãàà òîõèîëäîëä ÿàðàëòàé
ïàðàçåíòåç õèéíý

Ò¿ëýãäýëòèéí ¿åä:
• ¯ðýâñëýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ çîðèëãîîð í¿äýíä 2 öàãèéí çàéòàé
àíòèáèîòèêèéí óóñìàë äóñààõ áà òîñ õàâ÷óóëíà
• Ýâýðëýãèéí õàâàíã áóóëãàõ áîëîí òýæýýëèéã ñàéæðóóëàõ çîðèëãîîð
ºâ÷òºíèé öóñûã ñóäàñíààñ ºäºð á¿ð àâ÷ í¿äýíä äóñààíà

290 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

06_optalmology last.indd 290 5/25/2005 4:00:28 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

• Ýâýðëýãèéí ýäãýðýëòèéã ò¿ðãýñãýõ çîðèëãîîð àíòèîêñèäàíò ýì¿¿äèéã

äóñààíà
• Èðèäîöèêëèòûã ñýðãèéëýõèéí òóëä í¿äýíä êîðòèêîñòåðîèä áîëîí
ìèäðèàòèê ýì 2 äîëîî õîíîãîîñ èë¿¿ã¿é õóãàöààíä äóñààíà
• ÍÄÄ èõäýõ òóõàéä êàðáîàíãèäðàçûí äàðàíãóéëàõ ýìèéã õýðýãëýõ
• Ñàëñòûí èõ õýìæýýíèé õåìîç áîëîí èøåìè ¿¿ññýí òîõèîëäîëä òóõàéí
ãàçðûí ñàëñòûã ç¿ñýí óóðàãëàã á¿ðõ¿¿ëýýñ õóóëæ ñàëãàõ ìýñ àæèëáàð
õèéíý
• III,IV çýðãèéí ò¿ëýãäýëòèéí ¿åä ýì÷èëãýýíèé çîðèëãîîð ¿åëñýí
êåðîòîïëàñòèêèéã ýõíèé õîíîãóóäàä õèéõ çààëòòàé

Íýâò ãýìòëèéí ¿åä

• Øàðõíû àíõíû öýãöëýëòèéã ÿàðàëòàé õèéíý (¿éëäëèéã õàð)
• Õýðýâ í¿ä õàðàà îðîõ íàéäëàãàã¿é áîëîí õàíüñàõ ¿ðýâñýë ÿâàãäàõ
àþóë í¿¿ðëýæ áàéâàë ãýìòñýí í¿äýíä ýíóêëåàöè õèéõ çààëòòàé
• Ãýìòëèéí óëìààñ ó÷èðñàí áóñàä ººð÷ëºëòèéã íºõºí çàñàõ (ãàäíû
áèåòèéã àâàõ, ñîëîíãîí á¿ðõ¿¿ëèéí óðàãäàëòûã î¸õ, áîëðûí ìýñ
çàñàë, âèòðýêòîìè, òîðëîãèéí óðàãäàëò, öîîðîëòûã ýì÷ëýõ)
• Ìýñ çàñëûí äàðààõ ýì÷èëãýý ¿ðýâñëèéí ýñðýã, ºâ÷èí íàìäààõ, ÍÄÄ
õÿíàõ çîðèëãîîð õèéãäýíý
• Àíòèáèîòèêèéã ñóäñààð 3-5 õîíîã, óóõààð 7 õîíîãèéí õóãàöààòàé
õýðýãëýíý
• Ýâýðëýãèéí î¸äëûã 3 ñàðûí äàðààãààð àâ÷ ýõýëíý
• Õàíüñàõ ¿ðýâñýë
• Íýâò ãýìòëèéí äàðààãààð ÿìàð ÷ õóãàöààíä ¿¿ñ÷ áîëîõ ýð¿¿ë í¿äíèé
¿ðýâñýë
• Ø¿¿äýñò èðèäîöèêëèò, ôèáðèí íààëäàöòàé èðèäîöèêëèò,
íåéðîðåòèíèò õýëáýðýýð ÿâàãäàíà
• Ãýìòñýí í¿äèéã ýíóêëåàöè õèéæ àâñíû äàðààãààð ýð÷èìòýé àíòèáèîòèê
áîëîí êîðòèêîñòåðîèä ýì÷èëãýý õèéíý
• Ïðåäíèçîëîí 5 ìã, ýñâýë äåêñàìåòàçîí 0.5 ìã ñõåìýýð äîòóóð óóëãàíà.
Íàñàíä õ¿ðýã÷äýä õîíîãò 5 øàõìàëààð, õ¿¿õäýä 3 øàõìàëààð ýõëýí
5 õîíîã òóòàìä 1/2 øàõìàëààð áàãàñãàí, 70-75 õîíîãèéí òóðøèä
õýðýãëýíý
• Öààøèä í¿äíèé ýì÷èéí õÿíàëòàíä áàéíà

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 291

06_optalmology last.indd 291 5/25/2005 4:00:28 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

6. ÐÅÔÐÀÊÖÈÉÍ ªªÐ×˪ËÒ

Òîäîðõîéëîëò Í¿äíèé òóíãàëàã îð÷íîîð õóãàëàãäàí îðñîí ãýðëèéí

òóÿà òîðëîã äýýð òóñàõûã ðåôðàêöè ãýíý.
Øàëòãààí • Í¿äíèé òóíãàëàã îð÷íû õóãàëàõ õ¿÷ íü äàãóó
òýíõëýãèéí óðòòàé çºâ çîõèöîëäîí ôîêóñ òîðëîã
äýýð òóññàí íºõöºëä ýììåòðîïè ðåôðàêöè ¿¿ñíý.
• Í¿äíèé òóíãàëàã îð÷íû õóãàëàõ õ¿÷ íü äàãóó
òýíõëýãèéí óðòòàé çîõèöîëäîîã¿éãýýñ ôîêóñ
òîðëîãèéí ºìíº òóññàí íºõöºëä ìèîïè ðåôðàêöè
¿¿ñíý.
• Í¿äíèé òóíãàëàã îð÷íû õóãàëàõ õ¿÷ íü äàãóó
òýíõëýãèéí óðòòàé çîõèöîëäîîã¿éãýýñ ôîêóñ
òîðëîãèéí àðä òóññàí íºõöºëä ãèïåðìåòðîïè
ðåôðàêöè ¿¿ñíý.
Àíãèëàë À.Ôèçèêèéí
• Ýâýðëýãèéí õóãàëàõ õ¿÷ 40Ä
• Áîëîðûí õóãàëàõ õ¿÷ 18Ä
Á.Êëèíèêèéí
• Ýììåòðîïè
• Àìåòðîïè: ìèîïè, ãèïåðìåòðîïè

Îíîøëîãîî

Ðåôðàêöèéí õýëáð¿¿äèéí ¿åä ¿¿ñýõ øèíæ òýìäýã

Ðåôðàêöèéí Çîâèóð Òºâèéí Øèëýýð Ïðåñáèîïè

õýëáýð õàðàà çàñàãäàõ

Ýììåòðîïè ¿ã¿é 1.0 áîëîí (-) 0.5-ð 40 íàñíààñ

ò¿¿íýýñ õýâýíäýý, ýõýëíý
èë¿¿ (+)0.5-ð
á¿äãýðíý
Ìèîïè • àëñûí õàðàà 1.0-ñ (-) õîæóó
ìóó áàãà ñàðíèóëàõ ýõýëíý
• í¿äíèé øèëýýð
äîòîð ñàéæèðíà
áóëàíãààð
õºøèæ ºâäºõ

292 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

06_optalmology last.indd 292 5/25/2005 4:00:28 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

Ãèïåðìåòðîïè • àëñûí áîëîí 1.0-ñ (+) ýðò ýõëýíý

îéðûí õàðàà áàãà öóãëóóëàõ
ìóó øèëýýð
• í¿äíèé ñàéæèðíà
óãààð õºøèæ
ºâäºõ
• óíøèõ
¿åä ¿ñýã
áàëàðòàæ
¿çýãäýõ

Ðåôðàêöèéí õýëáýð áîëîí õýìæýýã òîäîðõîéëîõ àðãóóä:

1.Ñóáúåêòèâ àðãà: õàðààã øàëãàí 1.0 áîëòîë íü òîõèðîõ (+) ýñâýë (-)
øèë òààðóóëàõ
2.Îáúåêòèâ àðãà: ñêèàñêîïè, ðåôðàêòîìåòðè

Àìåòðîïèéí õ¿íäðýë:
• Àìáëèîïè áóþó ìîõîñ õàðàà
• Õàì õÿëàð
• Äààìæèðñàí ìèîïè

Àìáëèîïè

Òîäîðõîéëîëò
Øàð òîëáîíû îðãàíèê áóñ ¿éë àæèëëàãààíû àëäàãäàë
Øàëòãààíû àíãèëàë
• Õîñ õàðàà àëäàãäàëòûí
• Õàðàà õààãäñàíû
• Àìåòðîïè áîëîí àíèçîìåòðîïèéí ãàðàëòàé
• Õÿëðûí ãàðàëòàé
Ýìíýë ç¿éä õàðàà ìóó áºãººä øèëýýð çàñðàõã¿é áàéõ

Ýì÷èëãýýíèé çàð÷èì:
• Õÿëðààñ ¿¿ññýí àìáëèîïèéí ¿åä í¿äýíä õààëò áóþó îêêëþçè õèéíý.
ªã뺺1 öàã, óíòàõûí ºìíº 1 öàã ãýõ ìýò ºäºðò 2-4 óäàà ýð¿¿ë
í¿äèéã áîîíî. Íýã õ¿ðòýëõ íàñàíä íýã äîëîî õîíîã , 4 íàñòàé
õ¿¿õäýä 4 äîëîî õîíîã ãýõ ìýò íàñíû òîîãîîð, ñàð á¿ð, æèëèéí òóðøèä
õèéíý. Õýðýâ 3 ñàð õààëò ¿ðãýëæë¿¿ëæ õèéãýýä õàðààíä ººð÷ëºëò
ãàðàõã¿é áîë ¿ð ä¿íã¿é ãýæ ¿çíý. Õààëòûã 9 íàñíààñ õîéø õèéõ
íü ¿ð ä¿íã¿é.
• Ìýñ çàñëûã òºðºëõèéí õÿëàðûí ¿åä 6 ñàðààñ õîéø õîéøëóóëøã¿é
õèéíý.

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 293

06_optalmology last.indd 293 5/25/2005 4:00:28 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

• Àíèçîìåòðîïèéí óëìààñ ¿¿ññýí àìáëèîïèéí ¿åä õî¸ð í¿äíèé çºðºº 3

D-ñ áàãà áàéâàë õàðààã øàëãàæ øèë òààðóóëíà. 6 ñàð øèë ç¿¿ëãýýä
ñàéæðàõã¿é áîë 6 öàã õààëò õèéíý. Õàðàà ÿàæ ñàéæèð÷ áàéãààã
õÿíàíà.
• Ïåíàëèçàöè õèéíý. Àòðîïèí äóñààæ øèëýýð êîððåêö ºãºõ人
àìáëèîïèòýé í¿äýíä á¿òýí êîððåêö, ñàéí í¿äýíä á¿òýí áóñ êîððåêö
ºãíº. Äîëîî õîíîãèéí äàðàà ¿ð ä¿í ºãºõã¿é áîë äîëîî õîíîãò 2
óäàà, 3 öàãààð õààëò õèéíý.
• Àìåòðîïèéí ãàðàëòàé àìáëèîïèéã ýì÷ëýõäýý 5 íàñíààñ ºìíº á¿òýí
êîððåêö ºãíº. ¯¿íýýñ äýýø íàñàíä 1.5 D-îîð õàñ÷ ºãíº.
• Áîëîðûí ìýñ çàñëûí äàðàà íýã öàãààñ á¿òýí ºäºð ýð¿¿ë í¿äèéã
õààíà.
• Øàð òîëáûã ãýðëýýð öî÷ðîîõ äàñãàë ýì÷èëãýýí¿¿äèéã õèéíý.

7. ÕßËÀÐ

Òîäîðõîéëîëò Í¿äíèé õàðààíû òýíõëýã òýãø áóñ áàéäàëä îðîõ

Øàëòãààí Õàì õÿëàð ¿¿ñýõ øàëòãààí:
• Àìåòðîïè
• Òºðºõèéí ãýìòýë
• Òºðñíèé äàðààõ ãýìòýë
Ñàà õÿëàð ¿¿ñýõ øàëòãààí:
• Í¿ä õºäºëãºã÷ áóë÷èíãèéí ñàà, ñààæèëò
Àíãèëàë 1.Õàì õÿëàð
2.Ñàà õÿëàð
3.Ãàæ õÿëàð

Îíîøëîãîî
Õàì õÿëàðûí øèíæ òýìäýã
1. Í¿äíèé õºäºë㺺í á¿õ ÷èãëýëä ÷ºëººòýé
2. Õÿëàðûí àíõäàã÷ ºíöºã íü õî¸ðäîã÷ ºíöºãòýé òýíö¿¿
3. Õîñ õàðàà àëäàãäñàí ó÷èð þì õî¸ðëîæ õàðàãäàõã¿é

Ñàà õÿëàðûí øèíæ òýìäýã

1.Ñààòàé áóë÷èíãèéí ýñðýã ç¿ã òèéø õÿëàð ¿¿ñ÷, í¿äíèé õºäºë㺺í

ñààòñàí áóë÷èíãèéí ç¿ã õÿçãààðëàãäìàë áóþó õºäëºõã¿é
2.Õÿëàðûí àíõäàã÷, õî¸ðäîã÷ ºíöºã òýíö¿¿ áóñ áîëæ õî¸ðäîã÷ íü èë¿¿
èõ áîëíî
3.Õîñ õàðàà àëäàãäààã¿é ó÷ðààñ þì õî¸ðäîæ õàðàãäàíà

294 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

06_optalmology last.indd 294 5/25/2005 4:00:28 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

Õÿëàðûã øèíæëýõ àðãà.

1. Àñóóìæ àâàõ: æèðýìñëýëòèéí ÿâö, òºðºëòèéí ÿâö, òºðñíèé äàðààõ
ºâ÷ëºë
2. Í¿äíèé õºäºë㺺íèéã 8 ÷èãëýëýýð øàëãàõ
3. Õàðàõ ÷àäàë øàëãàõ
4. Ðåôðàêöèéã òîäîðõîéëîõ
5. Õîñ õàðààã øàëãàõ
6. Í¿äíèé îïòèêèéí îð÷èí, í¿äíèé óãèéã øèíæëýõ
7. Ýëåêòðîìèîãðàôèéí øèíæèëãýý
8. Õÿëàðûí ºíöãèéã òîäîðõîéëîõ
9. Òîðëîãèéí êîððåñïîíäåíò òóñãàëûã øàëãàõ

Ýì÷èëãýýíèé çàð÷èì.

Õàì õÿëàðûí ýì÷èëãýý:

1.Ôóíêöèîíàëü áà ìýñ çàñëûí áóñ ýì÷èëãýý
• Îðòîïòèê
• Ïëåîïòèê
2.Ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýý

Ñàà õÿëàðûí ýì÷èëãýý:

1. Ñàà õÿëàðûã ¿¿ñãýæ áàéãàà ºâ÷íèéã ýì÷èëíý.
2. Õºíãºí õýëáýðèéí ¿åä í¿äíèé õºäºë㺺íèéã ñàéæðóóëàõ îðòîïòèê
äàñãàë.
3. Í¿äíèé õî¸ð òàëûã àðèëãàõûí òóëä ïðèçì øèë ç¿¿õ, øóóä áà
øóóä áóñ îêêëþçè õèéíý.
4. Ñàà õÿëàð ¿¿ññýíýýñ õîéø 6-12 ñàðûí äàðàà ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýý
õèéíý.

Äààìæèðñàí ìèîïè
Òîäîðõîéëîëò:Æèë èðýõ òóòàìä ðåôðàêöèéí õýìæýý òîãòâîðæèõã¿é
àõèí, í¿äíèé óãàíä ººð÷ëºëò ºã÷ áóé ìèîïè

Øàëòãààí
• Óäàìøèë
• Õàðààíû ýð¿¿ë àõóéí òîõèðîìæã¿é íºõöºë
• Àêêîìîäàöèéí ñïàçì
• Óóðàãëàã á¿ðõýâ÷èéí òºðºëõèéí ñóë õºãæèë, ñóíàìòãàé áàéäàë

Îíîøëîãîî
• Àíàìíåç: õýçýý, õýäèéä ¿¿ññýí, óäàìøèë áàéãàà ýñýõ, øàëòãààíû
õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä þó áîëîõ (õàðààíû à÷ààëàë, åðºíõèé ºâ÷èí), õýäýí

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 295

06_optalmology last.indd 295 5/25/2005 4:00:29 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

íàñòàéä í¿äíèé ýì÷èä ¿ç¿¿ëñýí, õýäýí D øèë ç¿¿æ ýõýëñýí, îäîî

ç¿¿æ áóé ýñýõ, õýäýí æèë ýì÷èéí õÿíàëòàä áàéãàà
• Òºâ õàðàà áîëîí ðåôðàêöèéã øàëãàíà
• Àêêîìîäàöèéí íººö
• Õîñ õàðààíû áàéäàë
• Í¿äíèé áàéðëàë, õºäºë㺺í, êîíâåðãåíö
• Çàõûí õàðàà
• Áèîìèêðîñêîïè
• Îôòàëüìîìåòðè
• Îôòàëüìîñêîïè
• Îôòàëüìîòîíîìåòðè
• Îôòàëüìîýõîáèîìåòðè
• Áóñàä íàðèéí ìýðãýæëèéí ýì÷ íàðûí çºâëºãºº
Ýìíýë ç¿éä: õàðàà àõèöòàé ìóóäàõ, ç¿¿æ áóé øèë íü òîõèðîõã¿é áîëîõ,
í¿äíèé óãàíä òîðëîãèéí äèñòðîôèéí ººð÷ëºëò ¿¿ñýõ.

Õ¿íäðýë:
• øèëýíöýðèéí á¿äýãøèëò, õîâõðîëò
• òîðëîãò öóñ õàðâàõ, õîâõðîõ
• õ¿íäðýëèéí êàòàðàêò
• õîðèîðåòèíèòûí ãîëîìòóóä ¿¿ñýõ

Ýì÷èëãýý:
1.Ýìèéí ýì÷èëãýý
• Àêêîìîäàöèä íºëººëºõ ýìèéí áýëäìýë: àòðîïèí, ãîìàòðîïèí,
ñêîïîëàìèí äóñààõ
• Óóðàãëàã á¿ðõ¿¿ëèéã áýõæ¿¿ëýõ ýì: êàëüöèéí ãëþêîíàò 7-9 íàñàíä 1.5-
2 ãð, 10-14 íàñàíä 2-3 ãð, íàñàíä õ¿ðýã÷äýä 3 ãð , íèéò 10 õîíîã óóëãàõ
• Í¿äíèé öóñàí õàíãàìæèéã ñàéæðóóëàõ ýì: íèêîòèíû õ¿÷èë, òðåíòàë,
ãàëèäîð, íèãåêñèí çýðýã ýìí¿¿äèéã óóëãàõ
• Í¿äíèé ñóäàñëàã áîëîí òîðëîã á¿ðõ¿¿ëèéí áîäèñèéí ñîëèëöîîã
ñàéæðóóëàõ ýì: ÀÒÔ 0.2% óóñìàëûã ñàëñòàí äîð 10-12 õîíîã òàðèõ,
ðèáîôëàâèí óóëãàõ áîëîí òàðèõ
2.Ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýý: ñêëåðîïëàñòèê

296 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

06_optalmology last.indd 296 5/25/2005 4:00:29 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

8. ÍÅÉÐÎÎÔÒÀËÜÌÎËÎÃÈÉÍ ÕÀÌ ØÈÍÆ

Ìýäðýëèéí òîãòîëöîîíû ýìãýãèéí óëìààñ õàðàõ ýðõòýíä ãàðàõ

¿éë àæèëëàãààíû áîëîí á¿òöèéí ººð÷ëºëò¿¿äèéã íåéðîîôòàëüìîëîãèéí
õàì øèíæ ãýíý.

Õ¿¿õýí õàðààíû õýâèéí áîëîí ýìãýã áàéäàë,

ýìãýãò õ¿ðãýæ áîëîõ øàëòãààí

Õ ¿ ¿ õ ý í Õýâèéí Ýìãýã Ýìãýãò õ¿ðãýõ çàðèì øàëòãààí

õàðààíû
áàéäàë
ªí㺠Õàð Ñààðàë Áîëðûí öàéëò
Øàðãàë Èðèäîöèêëèò
Óëààâòàð Í¿äýí äîòîð öóñ õàðâàõ
Ǻâ äóãóé Õýëáýð • Òºðºëõèéí êîëîáîì, àíèðèäè
àëäàãäñàí • Èðèäîöèêëèò
• Çàðèì áèå ìàõáîäèéí åðºíõèé
ºâ÷èí (àòåðîñêëåðîçãèïåðòîíè
Õýëáýð

ºâ÷èí, ýïèëåïñè, ìåíèíãèò,

àðõíîèäèò, òàðõèíû õàâäàð,
âèðóñò ýíöåôàëèò, òàðõìàë
ñêëåðîç, ñèðèíãîìèåëè,
ñóõîòêà) ñï.ìîçãà, òàáåñ
Àëü íýã òèéø • Òºðºëõèéí ãàæèã
òàòàãäñàí • Í¿äíèé íýâò ãýìòýë
*Íÿðàéä 2-3 ìì Ìèîç • Òàðõè íóãàñíû ºâ÷èí
*Íàñàíä • Õîðäëîãî
õ¿ðýãñäýä 4-5ìì • Òàðõè, íóãàñíû ºâ÷èí
60>íàñàíä1-2 (Ìåíèíãèò, òàáåñ, ýïèëåïñèéí
ìì óíàëòûí ¿åä, òºðºëõèéí
Õýìæýý

(*äóíäàæ ãèäðîöåôàëè
òîîíóóä ) • Äîòîîä áîëîí ãàäíû
øàëòãààíò õîðäëîãî
• Äåïðåññè, øèçîôðåíè,
îëèãîôðåíè
• Ãîðíåðèéí õàì øèíæ ( íýã
òàëûí ìèîç )
Íýã òàëûí • Ãëàóêîì
ìèäðèàç • Í¿äíèé àëèìíû áèò¿¿ ãýìòýë
• Õ¿¿õýí õàðàà ºðãºñãºõ ýì
í¿äýíä äóñààñàí

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 297

06_optalmology last.indd 297 5/25/2005 4:00:29 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

Õî¸ð òàëûí • Áåëëàäîíû òºðëèéí ýìèéã

ìèäðèàç äîòóóð õýðýãëýñýí
Òîëãîé òàðõèíû ãýìòëèéí ¿åä
(n.oculomotorius äàðàãäñàí)
• Ýð¿¿ë õ¿íä
Ãýðýëä Øóóä áîëîí • Óðâàëã¿é í¿äíèé òîðëîã
íàðèéñíà õàíüñàõ óðâàë áîëîí õàðààíû ìýäðýëèéí
(øóóä áîëîí ¿ã¿é áîëîõ ýìãýã(ñîõîð í¿ä)
Õ¿¿õýí õàðààíû óðâàë

õàíüñàõ óðâàë) • Òýð í¿äíèé õàðààíû

Ãýðýë òóñãàñàí ìýäðýëèéí ýìãýã
*“Ä¿¿æèí í¿äíèé õ¿¿õýí
ãýðýëò¿¿ëýã”ýýð õàðàà ýõýëæ
øèíæëýõýä íàðèéñàë-
ãýðýë òóñãàñàí ã¿éãýýð ààæèì
í¿äýíä ýõëýýä ºðãºñíº
õ¿¿õýí õàðàà
íàðèéñ÷,
äàðààãààð íü
ààæèì ºðãºñíº

Çàéëøã¿é õèéãäýõ øèíæèëãýý:

1.Òºâèéí õàðààã øàëãàõ

2.Õ¿¿õýí õàðààã øèíæëýõ
3.Í¿äíèé õºäºë㺺íèéã øàëãàõ
4.Õàðààíû òàëáàéã øèíæëýõ

*”Ä¿¿æèí ãýðýëò¿¿ëãèéí” øèíæèëãýýã õàðàíõóé ºðººíä ñàéí

ãýðýëò¿¿ëýã÷ýýð ( ãàð ÷èéäýí) õèéíý. Øèíæë¿¿ëýã÷èéã õîë õàðóóëæ ýõëýýä
íýã í¿äíèé õ¿¿õýí õàðàà ðóó 3-5` òóðøèä ãýðëèéã òóñãàñíû äàðààãààð
íºãºº í¿ä ð¿¿ ìàø õóðäàí øèëæ¿¿ëýí, ìºí õóãàöààíä òóñãàí ýðãýýä
íºãºº í¿ä ð¿¿ øèëæ¿¿ëíý. Óã ¿éëäëèéã õýä äàõèí äàâòàíà.

Õàðààíû òàëáàéí ººð÷ëºëò¿¿ä, øàëòãààí

Õýëáýð Øàëòãààí
Õàðààíû òàëáàéí • Õàðààíû ìýäð¿¿ëèéí íåâðèò
æèãä íàðèéñàëò • Õàðààíû ìýäð¿¿ëèéí õàòèíãàðøèë
• Òîðëîãèéí íºñººò äèñòðîôè
• Õîðèîðåòèíèò
• Ãëàóêîì

298 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

06_optalmology last.indd 298 5/25/2005 4:00:29 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

Òàëáàé äîòîð ñîõîð • Òîðëîã äàõü ãîëîìòîò ººð÷ëºëò¿¿ä

ãîëîìò áóþó ñêîòîì
¿¿ñýõ
Ãåìèàíîïñè • Õàðààíû ìýäð¿¿ëèéí çºðëºã áà ò¿¿íýýñ äýýø
ãàçàð ãýìòýõ

ÕÀÂÑÐÀËÒ. Í¿äíèé ýìãýãèéí ¿åä õýðýãëýõ ýì¿¿ä

Ýìèéí Äóñààëãà Ñóñïåíçè Òîñ

¿éë÷èëãýý
Ñóäàñ àãøààõ Íàôàçîëèí
¿éë÷èëãýýòýé 0.1%,0.03%,0.02%
Îêñèìåòàçîëèí0.025%
Ôåíèëýôðèí 0.12%
Àäðåíàëèí ãèäðîõëîðèä
0.1%(íàéðóóëæ)
Ñóäàñ àãøààõ + Íàôàçîëèí 0.05%-
àíòèãèñòàìèí àíòàçîëèí 0.5%
Àíòèãèñòàìèí Ýìåäàñòèí0.05%
Ëåâîêàáàñòèí0.05%
Äèìåäðîë 0.5%
Õðîìîëèí 4%
Îëîïàòàäèí 0.1%
Ñòåðîèä áóñ Äèêëîôåíàê0.1%
Ôëóðáèïðîôåí0.03%
Êåòîðîëàê 0.5%
Íàêëîô 0.1%
Êîðòèêîñòåðîèä Äåêñàìåòàçîíôîñôàò0.1% Äåêñàìåòàçîí0.1% Äåêñàìåòàçîíôîñôàò
Ïðåäíèçîëîíôîñôàò 1% Ïðåäíèçîëîí 0.05% Ôëóîðîìåòîëîí
Ìàêñèäåêñ 0.1% àöåòàò 0.12% 0.1%
Ôëóîðîìåòîëîí
àöåòàò 0.1%
Íÿíãèéí ýñðýã Àëüáóöèä 10-30% Àëüáóöèä 10%
Öèíêñóëüôàò 0.25% Õëîðàìôåíèêîë 1%
Õëîðãåêñèäèí 0.02% Ãåíòàìèöèí 0.5%
Õëîðàìôåíèêîë 0.5% Òîáðàìèöèí 0.3%
Ãåíòàìèöèí 0.3% Öèïðîôëîêñàöèí 0.3%
Òîáðàìèöèí 0.3% Òåòðàöèêëèí 1%
Öèïðîôëîêñàöèí 0.3% Åðèòðîìèöèí 0.5%
Íîðôëîêñàöèí 0.3%
Îôëîêñàöèí 0.3%
Òåòðàöèêëèí 1%
Ìàêñèòðîë
Àíòèáèîòèêèéí Íåîìèöèí /Ïîëèìèêñèí Íåîìèöèí / Ïîëèìèêñèí Â
õîëèìîã Íåîìèöèí /Ïîëèìèêñèí Íåîìèöèí / Ïîëèìèêñèí Â
 / Ãðàìèöèäèí /Áàöèòðàöèí

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 299

06_optalmology last.indd 299 5/25/2005 4:00:30 PM

 Í¿äíèé ýìãýã¿¿ä

Êîðòèêîñòåðîèä Äåêñàìåòàçîí/Íåîìèöèí Äåêñàìåòàçîí /

àíòèáèîòèêèéí Äåêñàìåòàçîí/Íåîìèöèí Íåîìèöèí
õîëèìîã /Ïîëèìèêñèí Äåêñàìåòàçîí /
Äåêñàìåòàçîí/
Òîáðàìèöèí
ÒîáðàìèöèíÒîáðàäåêñ
Ìàêñèäðåêñ

̺ºãºíöðèéí Íèñòàòèí 1% Íàòàìèöèí 5%

ýñðýã Ëåâîðèí 1-2.5%
Àìôîòåðèöèí Â 0.25-
0.5%
Âèðóñûí ýñðýã Òðèôëóðèäèí 1% Âèäàðàáèí 3%
Àöèêëîâèð 3%
Òåáðîôåí 0.25-0.5%
Áàíàôòîí 0.05%
Ôëîðåíàë 0.25-0.5%
Îêñîëèí 0.25%
Õ¿¿õýí õàðàà Àòðîïèí ñóëüôàò 1% Àòðîïèí ñóëüôàò 1%
ºðãºñãºõ Ãîìàòðîïèí 1%
Ñêîïîëàìèí 0.25%
Ìèäðàöèë
Ìåçàòîí 1%
Àíòèîêñèäàíò Ýìîêñèïèí 1% Ýìîêñèïèí 1%
Òàóôîí 4% Ñîëêîñåðèë 20%
Âèòàéóäðîë
Ðèáîôëàâèí 0.2%
Öèòðàëü 0.01%
Êàòàëèí

300 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

06_optalmology last.indd 300 5/25/2005 4:00:30 PM