Хүүхдийн эмгэг PDF

Õ¿¿õäèéí ýìãýã¿¿ä
09_pediatry last.indd 421 5/25/2005 4:16:10 PM

Õ¿¿õäèéí ºâ÷èí
Óäèðäàìæ áîëîâñðóóëñàí àæëûí õýñãèéí ãèø¿¿ä ;
Ä.Àãâààíäîðæ ÝÌØÓÈÑ-èéí áàãø Ïðîôåññîð

Í.Æàðãàëñàéõàí ÝÌß-íû õ¿¿õäèéí àíàãààõûí ñàëáàð çºâëºëèéí
äàðãà Àíàãààõûí øèíæëýõ óõààíû äîêòîð Äýä
ïðîôåññîð
Ã.×èìãýý Àíàãààõ óõààíû äîêòîð, ÝÍÝØÒ-èéí õ¿¿õäèéí
êëèíèêèéí çàõèðàë
Ã.Ñî¸ëãýðýë ÝÌß-íû õ¿¿õäèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí àñóóäàë
õàðèóöñàí ìýðãýæèëòýí
Ã.Íàðàíãýðýë ÝÌØÓÈÑ-èéí åðºíõèéí ìýðãýæëèéí òýíõìèéí
áàãø
422 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

Õ¿¿õäèéí ºâ÷èíóäèðäàìæ
1. Õ¯¯ÕÄÝÄ ÇÎÍÕÈËÎÍ ÒÎÕÈÎËÄÎÕ ÕÀÌ ØÈÍÆ¯¯Ä
ªÂ×ÒÝÉ Õ¯¯ÕÄÈÉÃ ÀÍÃÈËÀÕ ÍÜ:
Õýðýâ àëü íýã øèíæ íü èëýðâýë: ýì÷èëãýý õèé, òóñëàìæ äóóä,

öóñàíä ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýý ÿàðàëòàé õèé. (ñàõàð, Hb)
1. ¯ÍÝË: • Áºãëºðøëººñ ÕÝÐÝÂ ÃÀÄÍÛ ÁÈÅÒÝÝÐ
Àìüñãà- áîëæ àìüñãàë ÁªÃËªÐÑªÍ ÁÎË
ëûí ñààòàõ áóþó • Ãàäíû áèåòèéã ãàðãàõ
çàì áà • Òºâèéí àíõíû òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ 1.1
àìüñãàëæ ãàðàëòàé ÀËÜ ÍÝÃ õýñãýýñ õàðàõ
áàéãàà õºõðºëò áóþó ØÈÍÆ ÕÝÐÝÂ ÃÀÄÍÛ ÁÈÅÒÝÝÐ
áàéäëûã • Õ¿íä ÈËÝÐÂÝË* ÁªÃËªÐªªÃ¯É ÁÎË
õýëáýðèéí • Àìüñãàëûí çàìûã ÷ºëººë,
àìüñãàëûí àìüñãàëûí äýýä çàìûí
õÿìðàë øóëóóí áàéäëûã õàíãà.
• Õ¿÷èëòºðºã÷ ºã.
• Õ¿¿õäèéã äóëààë.
2. ¯ÍÝË: Ãàð íü õ¿éòýí, • Öóñ àëäàëò áàéâàë çîãñîî.

Öóñíû ìºí • Õ¿÷èëòºðºã÷ ºã.
ýðãýë- • Çàõûí • Õ¿¿õäèéã äóëààí áàéëãà
òèéí ñóäñàíä öóñ ÕÝÐÝÂ Õ¯ÍÄ ÒÓÐÀÀËÃ¯É
áàéäëûã ä¿¿ðýëò 3 ÀËÜ ÍÝÃ ÁÎË:
ñåêóíäýýñ ØÈÍÆ • Øèíãýíèéã õóðààãóóð
óäààí áà ÈËÝÐÂÝË* ñóäñààð ÿàðàëòàé õóðäàí
• Ñóäàñíû Õ¿íä õèéæ ýõýë. (1.6 õýñãýýñ õàðàõ)
öîõèëò ñóë, òóðààëûã ÕÝÐÝÂ Õ¯ÍÄ ÒÓÐÀÀËÒÀÉ
ò¿ðãýí áàéõ øàëãà ÁÎË:
Õýðýâ óíòààðñàí áóþó
óõààíã¿é áîë
• Òóéëøðóóëàõ õîëèìîã
õóðààãóóð ñóäñààð õèé. (1.9
õýñãýýñ õàðàõ)
• Õóðààãóóð ñóäñàíä ãóóðñ
òàâüæ øèíãýí ñýëáýæ áîëíî
(1.7 õýñãýýñ õàðàõ)
ÕÝÐÝÂ ÓÍÒÀÀÐÑÀÍ ÁÀ
ÓÕÀÀÍÃ¯É ÁÀÉÄÀË ¯Ã¯É
ÁÎË
• Ãëþêîçûí óóñìàë, øèíãýíèéã
óóëãàõ áóþó õàìàð õîäîîäíû
õàéìñóóðààð ºã (äóñààõ)
Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 423

ÎÂÐÎÃÎ • Îâðîãî áóþó • Àìüñãàëûí çàìûã ÷ºëººë.

ÒÀÒÀËÒ • ßã îäîî (1.2 , 1.3 , 1.4-ð õýñãýýñ
òàòàëòòàé õàðàõ)
áàéãàà • Õýðýâ òàòàæ áàéâàë
ÕÝÐÝÂ õëîðàëãèäðàò ýñâýë
ÎÂÐÎÃÎ äèàçåïàìûã øóëóóí ãýäñýýð
ÁÓÞÓ õèéíý (1.8 –ð õýñãýýñ õàðàõ)
ÒÀÒÀËÒ* • Óõààíã¿é áàéãàà õ¿¿õäèéã
Ñóóëãàëòààñ òîäîðõîé áàéðëàëä áàéëãàõ
ãàäíà äîîð (Õýðýâ òîëãîé áà õ¿ç¿¿íèé
çààñàí ãýìòýë áàéâàë þóíû ò¿ð¿¿íä
øèíæ¿¿äýýñ õ¿ç¿¿ã òîãòâîðòîé áàéëãàíà)
õî¸ð íü Õóðààãóóð ñóäñààð ãëþêîçûí
áàéâàë: óóñìàë ñýëáýíý
• Óíòààðñàí (1.9 õýñãýýñ õàðàõ)
• Í¿ä õîíõîéõ • Õ¿¿õäèéã äóëààí áàéëãà.
ÑÓÓËÃÀËÒ+ ÕÝÐÝÂ Õ¯ÍÄ ÒÓÐÀÀËÃ¯É
• Àðüñíû
2 ØÈÍÆ ÁÎË
õóíèàñ ìàø
ÈËÝÐÂÝË* • Õ¿ñíýãò 6-ûí äàãóó
óäààí òýíèéõ
Õ¿íä õóðààãóóð ñóäñààð
• Óóæ ÷àäàõã¿é
òóðààëûã øèíãýíèéã ÿàðàëòàé ñýëáýæ
øàëãà ýõýë. Ñóóëãàëòûã ýìíýëýãò
ýì÷ëýõ Â òºëºâëºãººãººð
ýì÷èëæ áîëíî. (Õ¿ñíýãò 11)
ÕÝÐÝÂ Õ¯ÍÄ ÒÓÐÀÀËÒÀÉ
ÁÎË
• Õóðààãóóð ñóäñàíä
ñýëáýõã¿é
• ßàðàëòàé á¿ðýí ¿íýëæ,
ýì÷èëãýýã ýõýë.
ÎÍÖÃÎÉ ÀÍÕÀÀÐÀÕ ØÈÍÆ¯¯Ä Èéì øèíæòýé õ¿¿õä¿¿äèéí ºâ÷íèéã

ÿàðàëòàé ¿íýëæ, ýì÷èëãýý õèé.
• Èëò õ¿íä òóðààë
• Õî¸ð õºë õàâàãíàñàí
• Ãàðûí àëãà õóâõàé öàãààí
• ßìàð íýã ºâ÷òýé 2 ñàð õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õýä
• Óíòààðñàí
• ¯ðãýëæèéí òàéâàí áóñ, öî÷ðîìòãîé
• Èõ õýìæýýíèé ò¿ëýãäýëòòýé
• Àìüñãàëûí çàìûí ÿìàð íýã õÿìðàëòàé
• ªºð ýìíýëãýýñ ÿàðàëòàé õýâò¿¿ëýõ áè÷èãòýé èðñýí

Õ¯¯ÕÄÈÉÃ ªÂ×ÍÈÉÕ ÍÜ ÄÀÃÓÓ Á¯ÐÝÍ ¯ÍÝËÆ, ÄÀÐÀÀÕ

ÀÐÃÀ ÕÝÌÆÝÝÃ ÀÂÍÀ.
1.1 ÀÌÜÑÃÀËÛÍ ÇÀÌÛÃ ×ªËªªËªÕ (Àìüñãàëûí çàìä ãàäíû

áèåò îðñíîîñ àìüñãàëûí õÿìðàë ã¿íçãèéðýõ)
• Íÿðàé õ¿¿õäýä
• Íÿðàéí òîëãîéã òîíãîéëãîí àëãà, ãóÿí äýýðýý äîîø õàðóóëàí áàðèíà.

• Íÿðàéí íóðóóãààð äîðîîñ äýýø ãàðûíõàà àëãàíû äîòîð õýñãýýð 5 óäàà
öîõü. (à)
• Õýðýâ áºãëºðøèë õýâýýð áàéâàë, íÿðàéã ýðã¿¿ëýí ; äýýø õàðóóëæ
öýýæèí äýýð áèåèéí äóíäàæ øóãàìààð õºõíèé íºñººò õýñãýýñ äîîø 1
õóðóó ãàçàðò 2 õóðóóãààð 5 óäàà äàðíà. (á)
à. á.
• Õýðýâ áºãëºðøèë õýâýýð áàéâàë, àìíû õºíäèéã øàëãàæ, ãàäíû áèåò

áàéâàë ãàðãà.
• Õýðýâ øààðäëàãàòàé áîë íóðóóí äýýð öîõèõîîñ ýõëýí äýýðõ
äàðààëëààð äàâòàæ áîëíî.
• Õ¿¿õäýä
• Õ¿¿õäèéã ÿâãàí ñóóëãàæ áîëîí õýâò¿¿ëæ áàéãààä ãàðûíõàà àëãàíû

äîòîð õýñãýýð íóðóóí äýýð íü äîðîîñ äýýø ÷èãëýëòýé 5 óäàà öîõü.
• Õýðýâ áºãëºðøèë õýâýýð áàéâàë õ¿¿õäèéí àðä íü ãàðààä áèåèéã
òýâðýí íýã ãàðàà çàíãèäàí õ¿¿õäèéí ÿã àþóëõàéí äîð áàéðëóóëàí
íºãºº ãàðààðàà àòãàñàí ãàðàà äàâõàð àòãàí äýýø ÷èãëýëòýéãýýð
õýâëèé ð¿¿ íü øàõ. ¯¿íèéã 5 óäàà äàâò.

• Õýðýâ áºãëºðøèë õýâýýð áàéâàë, àìíû õºíäèéã

øàëãàí, ãàäíû áèåò áàéâàë ãàðãà.
• Õýðýâ øààðäëàãàòàé áîë íóðóóí äýýð öîõèõîîñ
ýõëýí äýýðõ äàðààëëààð äàâòàæ áîëíî.
1.2 ÀÌÜÑÃÀËÛÍ ÄÝÝÄ ÇÀÌÛÍ ÖÎ×ÌÎÃ ÁªÃËªÐØÈË

(Ãàäíû áèåòýýð áºãëºðººã¿é ¿åä)
• Õ¿¿õäèéã äóëààí áàéëãà.
• Äààâàð ýì÷èëãýý õèé .
o Äåêñàìåòàçîí (1ìë-ò 4ìã) íýã óäààãèéí òóí 0.6ìã/êã

Æèí Íýã óäààãèéí òóí
3-<6 êã 0.5ìë
6-<10êã 0.9ìë
10-<15êã 1.4ìë
15-<20êã 2ìë
20-29êã 3ìë
o ïðåäíèçîëîí 1ìã/êã ºäºðò 2 óäàà 3 õîíîã
Àäðåíàëèí óòëàãààð õýðýãëý.
Æèí 1:1000 ºòãºð¿¿ëýãòýé óòëàãûí
óóñìàë 2 ìë
3-<6 êã 2 ìë
6-<10êã 2ìë
10-<15êã 2ìë
15-<20êã 2ìë
20-29êã 2ìë
Õýðýâ ¿ð ä¿í ºã÷ áàéâàë õÿíàëòàí äîð 2 öàãààð õýðýãëý.

1.3 ØÓÓÃÈÀÍÒÀÉ ÀÌÜÑÃÀËÒÀÉ Õ¯¯ÕÝÄÒÝÉ ÀÆÈËËÀÕ
Õýðýâ õ¿¿õýä òºâèéí õºõðºëòòýé áîëîí óóæ áóþó õºõºæ ÷àäàõã¿é

áàéâàë:
• Ò¿ðãýí ¿éë÷ëýã÷ ãóóðñ òýëýã÷ õýðýãëý.
o Ñàëáóòàìîëûí öàöëàãà 2.5 ìã/òóí, 4 öàãààð ºã.

Áèåèéí áàéäàë ñàéæèðìàãö 6-8 öàãààð õýðýãëý.
o Àäðåíàëèí (ñàëáóòàìîëûí öàöëàãà áàéõã¿é ¿åä) 0.1%-1 ìë

óóñìàëààñ 0.01ìë/êã-ààð àðüñàí äîð õèé.
Õýðýâ ò¿ðãýí ¿éë÷èëãýýòýé ãóóðñ òýëýã÷ õýðýãëýýä õ¿¿õäèéí

áèåèéí áàéäàë ñàéæèðâàë ýñâýë ò¿ðãýí ¿éë÷èëãýýòýé ãóóðñ òýëýã÷ áàéõã¿é
áîë ñàëáóòàìîë óóõààð ºã.
2-12 ñàðòàé õ¿¿õäýä: 1 ìã-ààð 6-8 öàãààð

1-5 íàñòàé õ¿¿õäýä: 2 ìã-ààð 6-8 öàãààð
5-ààñ äýýø íàñàíä: 4 ìã-ààð 6-8 öàãààð
• Äààâàð ýì÷èëãýý õèé.
Õýðýâ õ¿¿õäèéí àìüñãàë ìàø èõ ñààäòàé áà øóóãèàíòàé àìüñãàë äàõèñàí

áîë ïðåäíèçîëîí 1ìã/êã-ààð ºäºðò 1 óäàà óóõààð ºã.
Õýðýâ øóóãèàíòàé àìüñãàë àíõ óäàà òîõèîëäîæ áàéãàà áîë äààâàð á¿¿
õýðýãëý.
• Àìèíîôèëëèí õýðýãëý.
Õýðýâ ò¿ðãýí ¿éë÷èëãýýòýé ãóóðñ òýëýã÷ 3 óäàà õýðýãëýýä äýýð íü äààâàð
õýðýãëýñýí áîëîâ÷ ¿ð ä¿í ºãºõã¿é áîë àìèíîôèëëèí õýðýãëý.
Ýõíèé óäºà 5-6 ìã/êã-ààð (300 ìã-ààñ èõã¿é) õèéãýýä öààø 5 ìã/êã-ààð 6
öàãèéí çàéòàé ñóäñàíä ààæèì õèé. (20 ìèíóòûí òóðø)
! Àìèíîôèëëèíû òóí õýòðýõ áóþó ñóäñààð õóðäàí õèéâýë àþóëòàé. Õýðýâ

õ¿¿õýä ºíãºðñºí 24 öàãèéí äîòîð àìèíîôèëëèíû ÿìàð íýã õýëáýðèéã
õýðýãëýñýí áîë ýõíèé òóíã á¿¿ õèé.
! Ñóäñàíä õèéæ áàéõ ¿åä áººëæèõ, ñóäàñíû öîõèëò 1 ìèíóòàíä 180-
ààñ îëøðîõ, òîëãîé ºâäºõ, òàòàõ øèíæ èëýðâýë õèéõýý çîãñîî.

1.4. ØÈÍÃÝÍ ÈÕ ÀËÄÀËÒÒÀÉ ¯ÅÄ ØÈÍÃÝÍ ßÀÐÀËÒÀÉ ÑÝËÁÝÕ
Õýðýâ õ¿¿õýä øîêòîé áàéâàë õ¿ñíýãò 7.8-ä áè÷èãäñýí çààâðûã ìºðäëºã áîëãîíî.
Õ¿¿õäèéí ñóäàñíû öîõèëò öººð÷, çàõûí ñóäàñíû ä¿¿ðýëò ñàéí áîëæ èðâýë ýíý
çààâðûã ìºðäºíº.
12 ñàðààñ äîîø íàñíû õ¿¿õäýä 5 öàãèéí òóðø 70ìë/êã-ààð áîäîæ Ðèíãåð ëàêòàòûí
ýñâýë 0.9% NaCl-ûí óóñìàë õèéíý. 12 ñàðààñ 5 íàñàíä ìºí ýíý õýìæýýãýýð 2.5
öàãèéí äîòîð õèéíý.
Ñóäñààð õèéõ íèéò

(1 öàãò õèéõ õýìæýý)
øèíãýí
Æèí Íàñ 12 ñàðààñ 5 íàñ
Íàñ <12 ñàð 5öàãèéí
õ¿ðòýë 2 1/2 öàãò
òóðø õèéíý
õèéíý
< 4 êã 200ìë (40ìë / öàã ) ---
4-< 6 êã 350ìë (70ìë / öàã ) ---
6-<10 êã 550ìë (110ìë / öàã ) 550ìë (220ìë / öàã )
10-<14 êã 850ìë (170ìë/ öàã ) 850ìë (340ìë / öàã )
14-<19 êã 1200ìë (240ìë / öàã ) 1200ìë (480ìë / öàã )
1-2 öàã òóòàìä äàâòàí ¿íýë . Õýðýâ øèíãýí àëäàëòûí áàéäàë ñàéæðàõã¿é áîë
ñóäñààð õèéæ áàéãàà øèíãýíèéã èë¿¿ õóðäàí õèéíý .
Õ¿¿õýä óóæ ÷àääàã áîëìîãö íÿðàé õ¿¿õäýä 3-4 öàãèéí äàðàà, áóñàä íàñíû õ¿¿õäýä
1-2 öàãèéí äàðààãààñ ýõëýí 5ìë/êã/öàã-ààð òîîöîæ øèíãýí ñýëáýõ äàâñíû óóñìàë
ºã÷ áîëíî.
Áèåèéí æèí ØÑÄ óóñìàëûí öàãò óóõ õýìæýý

< 4 êã 15 ìë
4-< 6 êã 25 ìë
6-<10 êã 40 ìë
10-<14 êã 60 ìë
14-<19 êã 80 ìë
Íÿðàé õ¿¿õäèéã 6 öàãèéí äàðàà, ò¿¿íýýñ äýýø íàñíû õ¿¿õäèéã 3 öàãèéí äàðàà
äàâòàí ¿íýë .
Øèíãýí àëäàëòûã àíãèëàí ýì÷èëãýýãýý ¿ðãýæë¿¿ëýõèéí òóëä òîõèðîõ ýì÷èëãýýíèé
òºëºâëãººã (À, Á, Â) ñîíãî.
Õýðýâ áîëîìæòîé áîë 6 öàãèéí äàðàà õ¿¿õäèéã àæèãëà. Ýõ íü óóëãàæ ÷àäàõ áîëòîë
¿ðãýëæë¿¿ëýí àæèãëàõ íü äýýð.

1.5. ØÎÊÒÎÉ (ÖÎÕÈÓËÀËÒ) Õ¯¯ÕÄÝÄ ÕÓÐÀÀÃÓÓÐ ÑÓÄÑÀÀÐ

ØÈÍÃÝÍ ÑÝËÁÝÕ (õ¿¿õýä õ¿íä òóðààëã¿é)
• Õ¿íä òóðààëûã øàëãà

• Õóðààãóóð ñóäñàíä ãóóðñ òàâü (ëàáîðàòîðèéí ÿàðàëòàé
øèíæèëãýýíä öóñ àâ)
• Ðèíãåð ëàêòàò áóþó ôèçèîëîãèéí óóñìàëûã ñýëáý – ñàéí äóñàæ
áàéãàà ýñýõèéã øàëãà
• Øèíãýíèéã 20 ìë/êã-ààð òîîöîæ õóðäàí ÿâóóë.
• Ãèäðîêàðáîíàò íàòðèéí 4% óóñìàëààñ 4ìë/êã-ààð òîîöîí 1/2-èéã
ààæèì øàõàæ, 1/2-èéã ààæèì äóñààíà.
Ðèíãåð ëàêòàò áóþó ôèçèîëîãèéí

Íàñ/æèí
óóñìàëûí õýìæýý (20 ìë/êã)
2 ñàð (< 4 êã) 75 ìë
2-<4 ñàð (4-<6 êã) 100 ìë
4-<12 ñàð (6-<10 êã) 150 ìë
1-<3 íàñ (10-<14 êã) 250 ìë
3-<5 íàñ (14-<19 êã) 350 ìë
Òîäîðõîé õýìæýýíèé øèíãýí ñýëáýñíèé äàðàà õ¿¿õäèéã äàõèí ¿íýë
Àíõíû óäàà øèíãýí ñýëáýñíèé äàðàà ¿íýë Õýðýâ ñàéæðààã¿é áîë 20

ìë/êã- ààð àëü áîëîõ õóðäàí
äàõèí ñýëáý.
2 äàõü óäàà øèíãýí ñýëáýñíèé äàðàà ¿íýë: Õýðýâ ñàéæðààã¿é áîë 20
ìë/êã-ààð àëü áîëîõ õóðäàí
äàõèí ñýëáý.
3äàõü óäàà øèíãýí ñýëáýñíèé äàðàà ¿íýë: Õýðýâ ñàéæðààã¿é áîë 20
ìë/êã-ààð öóñûã 30 ìèíóòàä
ñýëáý.
4 äýõ óäàà øèíãýí ñýëáýñíèé äàðàà ¿íýë: Õýðýâ ñàéæðààã¿é áîë
ýì÷èëãýýíèé
óäèðäàìæèéã õàð.
Õýðýâ õ¿¿õýä õ¿íä òóðààëòàé áîë ñýëáýõ øèíãýíèé õýìæýý, äàâòàìæ

ÿëãààòàé – 1.6 –ð õýñãèéã õàðàõ

1.6 Õ¯ÍÄ ÒÓÐÀÀËÒÀÉ ØÎÊÒÎÉ Õ¯¯ÕÄÝÄ ØÈÍÃÝÍ ÑÝËÁÝÕ
Õ¿¿õäýä øîêèéí øèíæ èëýðñýí, ìºí óíòààðñàí áóþó óõààíã¿é áàéãàà

òîõèîëäîëä ýíý ýì÷èëãýýã õèéíý:
• Õóðààãóóð ñóäñàíä ãóóðñ òàâü (ëàáîðàòîðèéí ÿàðàëòàé øèíæèëãýýíä

öóñ àâ)
• Õ¿¿õäýä ñýëáýõ øèíãýíèé õýìæýýã òîäîðõîéëîõûí òóëä õ¿¿õäèéí
æèíã øàëãà (ýñâýë òîîöîîë).
• Øèíãýíèéã 15 ìë/êã-ààð òîîöîæ 1 öàãò ñýëáý. Äàðààõ øèíãýí¿¿äèéí
àëü íýãèéã ñýëáýíý (ñîíãîõ äàðààëëààð æàãñààñàí áàéãàà):
- Ðèíãåð ëàêòàòûã 5%-èéí ãëþêîçûí óóñìàëòàé (äåêñòðîç); áóþó
- õî¸ð äàõèí ñóëðóóëñàí (0,45%) ôèçèîëîãèéí óóñìàëûã 5%-èéí
ãëþêîçûí óóñìàëòàé (äåêñòðîç); áóþó
- õî¸ð äàõèí ñóëðóóëñàí Äàððîóãèéí óóñìàëûã 5%-èéí ãëþêîçûí
óóñìàëòàé (äåêñòðîç); áóþó õýðýâ äýýðõ øèíãýí¿¿ä áàéõã¿é áîë
- Ðèíãåð ëàêòàò.
Ñýëáýõ øèíãýíèé Ñýëáýõ øèíãýíèé

Æèí Æèí
õýìæýý õýìæýý
1 öàãò ñýëáýíý 1 öàãò ñýëáýíý
(15 ìë/êã) (15 ìë/êã)
4 êã 60 ìë 12 êã 180 ìë
6êã 90 ìë 14 êã 210 ìë
8 êã 120 ìë 16 êã 240 ìë
10 êã 150 ìë 18 êã 270 ìë
• Øèíãýíèéã õèéæ ýõëýõ ¿åä, ìºí 5-10 ìèíóò òóòàìä ñóäàñíû ëóãøèëò,
àìüñãàëûí òîîã òîäîðõîéë.
Õýðýâ ñàéæèðñíû øèíæ èëýðâýë (ñóäàñíû ëóãøèëò, àìüñãàëûí òîî
öººðñºí):
- 15 ìë/êã-ààð 1 öàãèéí äîòîð õóðààãóóð ñóäñààð øèíãýíèéã äàâòàí
ñýëáý; äàðàà íü
- óóëãàõ áóþó õàìàð õîäîîäíû õàéìñóóðààð ØÑÄ-íû óóñìàë 10 ìë/êã/
öàãò õýìæýýãýýð 10 öàãèéí äîòîð ñýëáý;
- õ¿¿õäèéã õîîëëî.
Õýðýâ õ¿¿õýä ýõíèé 15 ìë/êã-ààð øèíãýí ñýëáýñíèé äàðàà ñàéæðàõã¿é

áîë ¿æëèéí øîêòîé ãýæ ¿çíý:
- Öóñ èðýõèéã õ¿ëýýõ çóóð 4 ìë/êã/öàã-ààð øèíãýíèéã ñýëáý;

- Õýðýâ öóñ áàéãàà áîë øèíý öóñ 10 ìë/êã-ààð 3 öàãò óäààíààð ñýëáý
(õýðýâ ç¿ðõíèé äóòàãäàëòàé áîë óëààí ýñèéí áººì õèé); äàðàà íü
- õ¿¿õäèéã õîîëëî.
Õýðýâ ñóäñààð øèíãýí ñýëáýæ áàéõ ¿åä õ¿¿õäèéí áèå ìóóäàæ äîðîéòâîë
(àìüñãàë 1 ìèíóòàä 5-ààð, ç¿ðõíèé öîõèëò 25-ààð íýìýãäâýë) ñýëáýæ áóé
øèíãýíýý çîãñîîíî.
1.7 ÒÀÒÀËÒ ÍÀÌÄÀÀÕ ÇÎÐÈËÃÎÎÐ ÄÈÀÇÅÏÀÌ (ýñâýë

ÕËÎÐÀËÃÈÄÐÀÒ) ØÓËÓÓÍ ÃÝÄÑÝÝÐ ÕÈÉÆ ÝÌ×ËÝÕ ÇÀÀÂÀÐ
Äèàçåïàìûã øóëóóí ãýäñýýð õèéõäýý:

• 1 ìë-èéí òàðèóðò äèàçåïàìûã ñîðóóëæ àâ. Áîëæ ºãâºë õ¿¿õäèéí æèíä
òîõèðñîí òóíã òîäîðõîéë. Äàðàà íü ç¿¿ãýý ñóãàëæ àâ.
• Øóëóóí ãýäñýíä òàðèóðûã 4-5 ñì ã¿í îðóóëæ, äèàçåïàìûã øàõàæ õèé.
• ªãçãèéã õî¸ð òàëààñ íü õýäýí ìèíóò õàâ÷èæ áàðü.
Øóëóóí ãýäñýýð Øóëóóí ãýäñýýð

õèéõ Äèàçåïàì 10 õèéõ Ïàðàëüäåãèä
ìã/2 ìë óóñìàë
Íàñ/æèí Òóí 0.1 ìë/êã Òóí 0.3-0.4 ìë/êã
2 ñàð õ¿ðòýë (< 4 êã)* 0.3 ìë 1.0 ìë
2-<4 ñàð (4-<6 êã) 0.5 ìë 1.6 ìë
4-<12 ñàð (6-<10 êã) 1.0 ìë 2.4 ìë
1-<3 íàñ (10-<14 êã) 1.25 ìë 4.0 ìë
3-<5 íàñ (14-<19 êã) 1.5 ìë 5.0 ìë
Õýðýâ 10 ìèíóòûí äàðàà òàòàëò ¿ðãýëæèëæ áàéâàë äèàçåïàìûí 2
äàõü òóíã øóëóóí ãýäñýýð õèé (ýñâýë ñóäñààð øèíãýí ñýëáýæ áàéãàà
áîë äèàçåïàìûã õàìò ñóäñààð õèé).
Õýðýâ äàõèí 10 ìèíóòûí äàðàà òàòàëò ¿ðãýëæèëæ áàéâàë äèàçåïàìûí

3 äàõü òóíã áóþó õëîðàëãèäðàòûã (3ìë/êã) øóëóóí ãýäñýýð õèé (ýñâýë
ñóäñààð áóþó áóë÷èíä ôåíîáàðáèòàë (5ìã/êã) õèé).
Õýðýâ õàëóóíòàé áîë:

* Ôåíîáàðáèòàë (200 ìã/ìë óóñìàë)-ûã 2 äîëîî õîíîã õ¿ðòýëõ íàñíû òàòàëòòàé õ¿¿õäýä 20
ìã/êã òóíãààð õèéíý:
2 êã æèíòýé áîë ýõíèé òóí: õýðýâ òàòàëò áàéâàë 0.2 ìë, 30 ìèíóòûí äàðàà 0.1 ìë äàâòàí
õèéíý
3 êã æèíòýé áîë ýõíèé òóí: õýðýâ òàòàëò áàéâàë 0.3 ìë, 30 ìèíóòûí äàðàà 0.15 ìë äàâòàí
õèéíý

• Òàñàëãààíû äóëààíòàé óñààð íîðãîñîí àë÷óóðààð õàëóóí áóóðóóëàõ

çîðèëãîîð áèåèéã íü àð÷.
• Òàòàëò çîãñîõ õ¿ðòýë ýì óóëãàæ áîëîõã¿é (àñïèðàö áîëîõ àþóëòàé).
1.8 ÑÓÄÑÀÍÄ ÃËÞÊÎÇÛÍ ÓÓÑÌÀË ýñâýë ÒÓÉËØÐÓÓËÀÕ

ÕÎËÈÌÎÃ ÕÈÉÕ
• Ñóäàñ õàòãàí ëàáîðàòîðèéí ÿàðàëòàé øèíæèëãýýíä öóñ àâ.
• Öóñíû ãëþêîçûã ¿ç. Õýðýâ òóðààëã¿é õ¿¿õäýä öóñàí äàõü ãëþêîç

2.5ììîëü/ë (45ìã/äë)-ýýñ, õ¿íä òóðààëòàé õ¿¿õäýä 3 ììîëü/ë (55 ìã/
äë)-ýýñ áàãà áîë:
• 10% ãëþêîçûí óóñìàëààñ 5ìë/êã-ààð ñóäñàíä õóðäàí õèé.
10% ãëþêîçûí óóñìàëûí

Íàñ/æèí
õýìæýý(5 ìë/êã)
2 ñàð õ¿ðòýë (<4 êã) 15 ìë
2-<4 ñàð (4-<6 êã) 25ì ë
4-<12 ñàð (6-<10 êã) 40 ìë
1-<3 íàñ (10-<14 êã) 60 ìë
3-<5 íàñ (14-<19 êã) 80 ìë
• 30 ìèíóòûí äàðàà öóñíû ãëþêîçûã äàõèí ¿ç. Õýðýâ öóñíû ãëþêîç

áàãà õýâýýð áàéâàë 10% ãëþêîçûí óóñìàëààñ 5ì ë/êã-ààð äàâòàí
ñóäñààð õèé.
• Àëü áîëîõ õ¿¿õäèéã õîîëëî.
Õýðýâ õ¿¿õýä õîîëëîõ áîëîìæã¿é , àìüñãàëûí çàì áºãëºðøèõ àþóëã¿é áîë:

• Õàìàð õîäîîäíû õàéìñóóðààð ñ¿¿ áóþó ÷èõðèéí óóñìàë ºã. /×èõðèéí
óóñìàë áýëäýõèéí òóëä 200 ìë àÿãàòàé öýâýð óñàíä 4 öàéíû õàëáàãà
(20 ãðàìì) ÷èõýð õèéíý. /
• Òóéëøðóóëàõ õîëèìîã (10% ãëþêîç äýýð ñóóðèëñàí)-îîñ 10ìë/êã-

ààð ñóäñàíä õèé.

Òóéëøðóóëàõ õîëèìîãèéí
Íàñ/æèí
õýìæýý(10 ìë/êã)
2 ñàð õ¿ðòýë (<4 êã) 40 ìë
2-<4 ñàð (4-<6 êã) 40-60 ìë
4-<12 ñàð (6-<10 êã) 60-100 ìë
1-<3 íàñ (10-<14 êã) 100-140 ìë
3-<5 íàñ (14-<19 êã) 140-190 ìë
Òóéëøðóóëàõ õîëèìîã:
• Çàéëøã¿é àãóóëàãäàõ á¿ðäýë íü :
- ãëþêîçûí óóñìàë (5,10,20%),
- 7,5%-èéí õëîðò êàëèéí óóñìàë
- èíñóëèí
• 100 ìë ãëþêîçûí óóñìàëä 7,5%èéí õëîðò êàëèéí àãóóëàãäàõ äýýä
õýìæýýã 6.0 ìë áàéëãàõ íü ç¿éòýé.
• Èíñóëèíûã 4-5 ãðàìì ãëþêîçîíä 1 ÎÓÍ áàéõààð òîîöíî.
1.9 Ç¯ÐÕ ÇÎÃÑÑÎÍ ¯ÅÄ ¯Ç¯¯ËÝÕ ÒÓÑËÀÌÆ
• Ç¯ÐÕÝÍÄ ØÓÓÄ ÁÓÑ ÈËËÝÃ ÕÈÉÕ
3.5 êã 5-10 êã 15-20 êã 25-35 êã

2 õóðóóíû èëëýã: 2 õóðóóíû èëëýã: 1 ãàðûí èëëýã: 2 ãàðûí èëëýã:
õºõíèé íºñººò õºõíèé íºñººò à þ ó ë õ à é àþóëõàé
õýñãýýñ 1 õóðóó õýñãýýñ 1 õóðóó ìºãººðñíººñ 1 ìºãººðñíººñ 2
äîð äîð õóðóó äýýð õóðóó äýýð
Ã¿í:1,5-2,5ñì Ã¿í:1,5-2,5ñì Ã¿í:2,5-3,5ñì Ã¿í:3,0-4,5ñì
Õàðüöàà: 3:1 Õàðüöàà: 5:1 Õàðüöàà: 5:1 Õàðüöàà: 5:1
Äàâòàìæ 120 Äàâòàìæ 100 Äàâòàìæ 100 Äàâòàìæ 100
• ÝÌÈÉÍ ÝÌ×ÈËÃÝÝ ÕÈÉ.

Áèêàðáîíàò íàòðè
Æèí Àäðåíàëèí 1:1 000
4.2%(çààëòûã ¿ç)
3.5-5 êã 0.5 ìë 10 ìë
5-7.5 êã 0.75 ìë 15 ìë
10 êã 1.0 ìë 20 ìë
15 êã 1.5 ìë 30 ìë
20 êã 2.0 ìë 40 ìë
25 êã 2.5 ìë 50 ìë
30 êã 30. ìë 60 ìë
35 êã 3.5 ìë 70 ìë
2. ÃÓÓÐÑÀÍ ÕÎÎËÎÉÍ ÁÀÃÒÐÀÀ
Òîäîðõîéëîëò Ãóóðñàí õîîëîéí áàãòðàà (ÃÕÁ) ãýäýã íü îëîí ÿíçûí

ñýäýýã÷ õ¿÷èí ç¿éëýýð ¿¿ñãýãääýã àìüñãàëûí çàìûí
õýò ìýäðýãøëèéí óðâàëààð èëðýõ àðõàã ¿ðýâñýëò ýìãýã
áºãººä àÿíäàà áîëîí ýì÷èëãýýíèé äàðàà õÿëáàðõàí
çàñàð÷ áîëîõ áºãëºðøèë ¿¿ñãýäýã. Àìüñãàëûí äýýä,
äîîä çàì ¿ðýâñýõ áà ãóóðñàí õîîëîé àãøèíà.
Øàëòãààí • ¯¿ñãýäýã øàëòãààí íü òîäîðõîéã¿é. Ãýâ÷ óäàìøëûí
óðüäàë íºõöºë, ãàäààä îð÷íû õ¿÷èí ç¿éë¿¿äèéí
õàâñàðñàí ¿ð íºëººíä ¿¿ñäýã áàéæ áîëçîøã¿é ãýæ
òààìàãëàæ áàéíà.
• Íàñíû õóâüä àëü ÷ íàñàíä òîõèîëäîæ áîëîõ áà
áàãòðààòàé õ¿¿õäèéí 30%-ä ºâ÷íèé øèíæ òýìäýã
àìüäðàëûí ýõíèé 1 æèëä, 80-90%-ä 4-5 íàñíààñ
ºìíº èëýð÷ áàéíà.
• ªäººã÷ õ¿÷èíä ÕÀÐØÈË ÒªÐ¯¯ËÝÃ×ÈÄ ÁÎËÎÕ:
ãýðèéí òîîñíû õà÷èã, ãýðèéí òýæýýâýð àìüòäûí
¿ñ, æîîì, óðãàìàëûí òîîñ, ºâñ, ìººãºíöºð
ÖÎ×ÐÎÎÃ×ÈÄ: òàìõè, õèìèéí óóðøèìòãàé áîäèñ,
õ¿éòýí àãààð, áèåèéí õýò à÷ààëàë.
ÀÌÜÑÃÀËÛÍ ÇÀÌÛÍ ÂÈÐÓÑÛÍ ÕÀËÄÂÀÐ.
• ßëãàí îíîøëîãîî: ãóóðñàíöàðûí ¿ðýâñýë, ãóóðñàí õîîëîé óóøèãíû ãàæ

õºãæèë (áðîíõî-ïóëüìîíàë äèñïëàçè), äàðõëàà äóòìàãøèë, ç¿ðõíèé
äóòàãäàë, õîäîîä óëààí õîîëîéí ñººðãº óðñãàë (ãàñòðîýçîôàãàëü
ðåôëþêñ), àìüñãàëûí çàìûí ãàäíû áèåò

¯íýëýõ
Áàãòðààíû ýìíýë ç¿éí øèíæ òýìäýã íü öî÷ìîã áóþó ààæèì ýõýëäýã.
Õàðøèë òºð¿¿ëýã÷ áîëîí öî÷ðîîã÷äûí øàëòãààíò áàãòðààíààñ àìüñãàëûí
çàìûí âèðóñûí õàëäâàðààð (õàìãèéí ò¿ãýýìýë ºäººã÷ õ¿÷èí) ñýäýýãäýõ
áàãòðàà íü èë¿¿ ààæèì ýõýëäýã.
Äàðààõ øèíæ òýìäã¿¿ä èëýðíý:
• +/- õººñºðõºã öýðòýé õàíèàõ, øºíº õàíèàõ áîëîâ÷ ºäºð õàíèàëãàëò
óëàì èõýñíý
• Àìüñãààäàõ, öýýæ òýëýãäýí àìüñãàë äàâ÷äàõ
• Àìüñãàë ãàðãàõàä èñãýðñýí õóóðàé õýð÷èãí¿¿ð òàðõìàë ñîíñîãäîíî
Áàãà íàñíû õ¿¿õäèéí öî÷ìîã áàãòðààíû õ¿íäðýëèéí çýðãèéã ¿íýëýõ õýä

õýäýí ÷óõàë ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä áàéäàã:
• Õ¿¿õäèéí åðºíõèé áèåèéí áàéäàë/ óõààí ñàíààíû áàéäàë
• Àìüñãàëæ áàéãàà áàéäàë: àìüñãàëä òóñëàõ áóë÷èíãóóä îðîëöîæ
áàéãàà ýñýõ: öýýæ õîíõîëçîõ (õàâèðãà õîîðîíä, ýãýìíèé, ºâ÷¿¿íèé
õîíõîð)
Áóñàä øèíæ¿¿ä:
• Àìüñãààäàõ, ç¿ðõ äýëñýõ, õ¿¿õýä ÿðüæ ÷àäàõã¿é
• ×àãíàëòààð óóøèãò îðîõ àãààð áàãàññàí, õýð÷èãí¿¿ð, +/- øàæèãíóóð,
àìüñãàë ãàðãàëò óäààøèðñàí
• Ñàëñòààð áºãëºðºõ, óóøèã øàë÷èéõ, öýýæ õýò òýëýãäýõ (ìºí ãàäíû
áèåò îðñîí áàéæ áîëíî) çýðãýýñ àìüñãàë õî¸ð òàëä èæèë áèø
ñîíñîãäîíî.
• Õîæóó èëðýõ àìü íàñàíä àþóëòàé øèíæ¿¿ä: ïàðàäîêñàëü ïóëüñ,
õºõðºëò, óõààí àëäàõ, õ¿¿õýä ò¿ãøèõ, ÿäàð÷ ñóëüäàõ, ÇÖ öººðºõ,
óóøãèíä àìüñãàë ñîíñîãäîõã¿é áîëîõ
Øèíæèëãýý
• Õ¿÷èëòºðºã÷èéí õàíàìæèéã ¿çýõ: òàñàëãààíû àãààðò
• Õ¿÷èëñýí àìüñãàë ãàðãàëòûí õóðäûã õýìæèõ: Áàãòðààò áàéäàë ýõýëæ
áàéæ áîëçîøã¿é ãýñýí ñýæèãòýé áîë ºâ÷òºíèé õýâèéí ¿ç¿¿ëýëòèéã
òóõàéí ¿åèéí ¿ç¿¿ëýëòòýé õàðüöóóëæ ¿çýõ íü à÷ õîëáîãäîëòîé.
• Öýýæíèé ãýðýë çóðàã: Õàòãàëãàà áàéæ áîëîõ ñýæèãòýé ¿åä ãýðëèéí
øèíæèëãýý õèéíý.
• Òàðààãóóð ñóäàñíû öóñíû õèéí íàéðëàãà: àìüñãàë ãà÷ààëòàé áàãòðààíû
¿åä ýíý øèíæèëãýýã õèéíý. Èõýíõ òîõèîëäîëä ñýõýýí àìüäðóóëàõ ýð÷èìò
ýì÷èëãýýíèé òàñàãò õèéäýã.
Àíõààð: Àìüñãàëûí çàìûí áºãëºðøëèéí òîäîðõîé øèíæ áàéõã¿é áîëîâ÷
àìüñãàëûí çàì ñàëñòààð áºãëºðºõ, óóøèã øàë÷èéõ çýðýã õ¿÷èí ç¿éëýýñ
öóñíû õ¿÷èëòºðºã÷èéí õàíàìæ áàãà áàéæ áîëíî. Sa O2 íü õ¿÷èëòºðºã÷èéí
õàíàìæûã á¿ðýí õàðóóëäàã òóë àãààðæóóëàëòûí àëäàãäàë áàéãàà ýñýõèéã

(ÑÎ2 –í ÿëãàðàëò) òîäîðõîéëîõîä ÷óõàë.
ßàðàëòàé õèéõ ýì÷èëãýý

Öî÷ìîã áàãòðààíû ýì÷èëãýýíä:
• Ñýäýýã÷ õ¿÷èí ç¿éë¿¿äèéã çàéëóóëàõ
• Áàãòðààò áàéäëààñ ãàðãàõ: b2 àãîíèñò (ñàëüáóòàìîë ìýòèéí),
àíòèõîëèíåðãè ¿éëäýëòýé ýì¿¿äýýð (Ipratropium bromide) ãóóðñàí
õîîëîéã òýëýõ. Ýìèéã ºãºõ õàìãèéí òîõèðîìæòîé àðãà áîë òîäîðõîé
òóíøëààð öàöëàãà õèéõ.
• Äààâðûã (Æ: ïðåäíèçîëîí óóõààð, ãèäðîêîðòèêîí ñóäñààð)
öàöëàãààð áîëîí ñõåìýýð ºãºõ íü ¿ðýâñëèéí îõü áîäèñûí ÿëãàðëûã
áàãàñãàäàã.
• Õ¿÷èëòºðºã÷, øèíãýí íºõºõ ýì÷èëãýý, õýðýâ íÿíãèéí õàëäâàð
áàãòðààã ñýäýýñýí áîë àíòèáèîòèê ýì÷èëãýý
Áàãòðàà õºäëºëèéí ¿åèéí ýì÷èëãýý

Çýðýã Øèíæ òýìäýã Ýì÷èëãýý
• Óõààí ñàðóóë Öàöëàãààð Ñàëáóòàìîë (100 ìêã
• Îð÷èíäîî èäýâõèòýé, / öàöëàãàò) 2-6 óäàà õýðýãëýõ (6
õºõðºëòã¿é íàñ õ¿ðòýë 2 ìã-ààð)
• Ñîíñîãäîõóéö • Öàöëàãààð õýðýãëýõ áîëîìæã¿é
øóóãèàíòàé àìüñãàëòàé áîë Ñàëáóòàìîëûã 2-12 ñàðòàé
Õºíãºí õ¿¿õäýä 1 ìã, 12 ñàðààñ 5
• Àìüñãàëûí òîî õýâèéí
íàñòàé õ¿¿õäýä 2 ìã, 5-ààñ äýýø
• Àìüñãàëä òóñëàõ íàñíû õ¿¿õäýä 4 ìã-ààð óóõààð
áóë÷èí îðîëöîõã¿é / ºãíº.
öýýæ õîíõîëçîõã¿é • ¯éë÷èëæ áàéâàë – Õýðýâ
• Çàõûí öóñàí äàõü øààðäëàãàòàé áîë 4 öàã òóòàìä
Î2 õàíàìæ >95% Ñàëáóòàìîëûã öàöëàãààð áà
òàñàëãààíû àãààðò óóõààð õýðýãëýíý.
• Àñóóëòàíä õàðèóëàõ • ¯éë÷ëýõã¿é áîë – Äóíä
÷àäâàðòàé çýðãèéí áàãòðààã ýì÷ëýõòýé
àäèë.Ïðåäíèçîëîí óóõààð (1
ìã/êã – ààð 1-3 ºäðèéí òóðø)
øèíæ òýìäýã õýäýí õîíîãîîð
¿ðãýëæèëñýí ¿åä

• Óõààí ñàðóóë Çàõûí öóñàí äàõü Î2 õàíàìæ

• Õ¿¿õýä ñóóãàà áàéäàëòàé / <92% áîë Î2 ºãºõ
õýâòýý áàéæ áîëíî • Î2 ºãººä òîãòìîë õÿíàíà.
• Õºõðºëòã¿é Öàöëàãààð Ñàëáóòàìîë (100 ìêã/
• Ñîíñîãäîõóéö øóóãèàíòàé öàöëàãàò) 2-6 óäàà õýðýãëýõ (1-4
àìüñãàëòàé öàã òóòàìä)
• Çàðèì òóñëàõ áóë÷èíãóóä • Öàöëàãààð õýðýãëýõ áîëîìæã¿é
àìüñãàëä îðîëöîíî / öýýæ áîë Ñàëáóòàìîë ûã 2-12 ñàðòàé
õîíõîëçîíî õ¿¿õäýä 1 ìã, 12 ñàðààñ 5 íàñòàé
• Çàõûí öóñàí äàõü õ¿¿õäýä 2 ìã, 5-ààñ äýýø íàñíû
Äóíä
Î2 õàíàìæ 92-95% õ¿¿õäýä 4 ìã-ààð óóõààð ºãíº.
òàñàëãààíû àãààðò • Èõýíõ õ¿¿õä¿¿ä ýìíýëýãò õýâòýõ
• ÇÖ îëøèðñîí øààðäëàãàòàé
• Àñóóëòàíä õàðèóëàõ íü • Ãýðýýð ýì÷ëýãäýõ ãýæ áàéãàà
áàãà çýðýã õÿçãààðëàãäñàí õ¿¿õäèéã Ñàëáóòàìîë ºãñíèé
äàðàà 4 öàã àæèãëààä ÿâóóëíà
Ïðåäíèçîëîí óóõààð (1 ìã/êã – ààð
ºäºðò 3 õîíîã ºãººä õàñ)
• Àëáàäìàë / ò¿ãøñýí Ýìíýëýãò õýâò¿¿ëæ Î2 ºãºõ
áàéäàëòàé Öàöëàãààð Ñàëáóòàìîë (100 ìêã/
• Àìüñãàëä òóñëàõ öàöëàãàò) 2-6 óäàà õýðýãëýõ, 20
áóë÷èíãóóä äóíä ìèíóòàíä 3 òóí õýðýãëýõ áóþó óóð
çýðýã îðîëöîíî / öýýæ ìàíàí ¿¿ñãýã÷ öàõèëãààí àïïàðàòààð
õîíõîëçîíî óòàõ (1-2 öàãò 2.5-5 ìã óóðøóóëàõ)
• Àìüñãàëûí òîî îëøðîíî • Öàöëàãààð õýðýãëýõ áîëîìæã¿é
• Çàõûí öóñàí äàõü áîë Ñàëáóòàìîë ûã 2-12 ñàðòàé
Õ¿íä Î2 õàíàìæ < 92% õ¿¿õäýä 1 ìã, 12 ñàðààñ 5 íàñòàé
òàñàëãààíû àãààðò õ¿¿õäýä 2 ìã, 5-ààñ äýýø íàñíû
• Òàñàëãààíû àãààðò õ¿¿õäýä 4 ìã-ààð óóõààð ºãíº.
õºõðºëòòýé • Áèåèéí áàéäàë íü ñàéæèð÷
• ÇÖ îëøèðñîí áàéâàë äàâòàìæèéã áóóðóóëàõ
• Àñóóëòàíä õàðèóëàõ • Ñàéæðàõã¿é áîë 20 ìèíóò
÷àäâàð èëò àëäàãäñàí ¿ðãýëæë¿¿ëýõ
• Áèåèéí áàéäàë íü ìóóäààä
áàéâàë ìàø õ¿íä ¿åèéí
ýì÷èëãýýã õèéíý
Ipratropium bromide (öàöëàãààð
100 ìêã/ öàöëàãàò, 6 öàãò2-4 óäàà)
Óóðøóóëàëòààð 0.25 áóþó 0.5
ìã/òóíãààð ñàëáóòàìîëòàé õàìò
ýõíèé 1 öàãò 20 ìèíóò òóòàìä 3
òóíãààð)
Ïðåäíèçîëîí óóõààð (1 ìã/êã)
• Áººëæèëòòýé áîë ñóäñààð
ãèäðîêîðòèçîí íàòðè ñóêöèíàò 2-4
ìã/êã/òóíãààð 6 öàã òóòàì

Ìàø • Óõààí àëäñàí Õ¿¿õäèéã ÿàðàëòàé ¿íýë¿¿ëýõýýð

õ¿íä • Àìüñãàëä òóñëàõ ñýõýýíèé ýì÷ äóóäàõ
áóë÷èíãóóä äýýä Õ¿÷èëòºðºã÷
çýðãýýð îðîëöîíî / Ñàëáóòàìîëûã óóðøóóëàëòààð
õ¿÷òýé òàòàãäàíà ºãºõ
• Òóéëäñàí Ipratropium-ã äýýðõè çààâðààð
óóðøóóëàí ºãºõ
• Î2 õàíàìæ < 90%
Äýýðõè çààâðûí äàãóó ñóäñààð
òàñàëãààíû àãààðò ãèäðîêîðòèçîí
• ÇÖ ìàø ò¿ðãýññýí • Äýýðäýõã¿é áîë Àìèíîôèëëèí
• Àñóóëòàíä õàðèóëàõ 10 ìã/êã-ààð (äýýä õýìæýý íü
÷àäâàðã¿é 250 ìã) ñóäñààð 60 ìèíóòàíä.
Õýðýâ óðä íü Òåîôèëëèí óóæ
áàéñàí áîë ÿàðàëòàéãààð
Àìèíîôèëëèí ºã÷ áîëîõã¿é
áîëîâ÷ ñèéâýí äýõ ò¿âøèíã
¿çíý.
• Ñóäñààð ¿ðãýëæë¿¿ëýí öîõèõ
òóíãààð ºãíº (1-9 íàñ: 1.1 ìã/êã/
öàã, 10+ íàñ: 7 ìã/êã/öàã )
Áàãòðàà ºâ÷íèé óäààí õóãàöààíû ýì÷èëãýý
Öî÷ìîã ñýäðýëèéí ¿å áîëãîíä àðõàã øèíæ¿¿äèéã õÿíàõ õýðýãòýé.

Òóñãàé àñóóìæóóäûã äàðààõ áàéäëààð àñóóíà:
• Ýìèéí áýëäìýë¿¿äýý õè÷íýýí óäàà õýðýãëýäýã (íàìæààã÷,óðüä÷èëàí
ñýðãèéëýã÷)
• ªìíºõ öî÷ìîã ñýäðýëèéí áàéäàë (õ¿íä õºíãºí), ýì÷èëãýý
(ýìíýëýã,ýð÷èìò ýì÷èëãýýíèé òàñàãò õýâòñýí ýñýõ)
• Ñýäðýë õîîðîíäûí çàé
• Õàíèàëãàòàé õîëáîîòîé õ¿¿õýä íîéð àëäàõ, >1 øºíº / äîëîî õîíîã
• ¯¿ðýýð øèíæ òýìäýã èëðýõ, äîëîî õîíîãò 1-ýýñ äýýø õîíîã ãóóðñàí
õîîëîé òýëýã÷ ýìèéí áýëäìýë õýðýãëýñýí
• Áèåèéí à÷ààëàëààñ õàìààðàí õàíèàëãàõ áà øóóãèõ, áèåèéí
à÷ààëëûã äààõ ÷àäâàðã¿é áàéõ
• Óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ: Áàãòðààíû õ¿íäðýë ò¿¿íèéã ýì÷ëýí óðüä÷èëàí

ñýðãèéëýõ íü õÿëáàð áèø àñóóäàë þì. Õèéãäñýí ñóäàëãààíààñ ¿çýõýä
50% íü áàãòðààíû ÿìàð íýãýí øèíæ èëðýõã¿éãýýð 10-20 æèëèéí òóðø
ÿâäàã.
Îéð îéðõîí áàãòðàà õºäëºõ áîëîí íàìæëûí ¿åä øèíæ òýìäýã èëðýõýýñ
ñýðãèéëæ õýðýãëýíý.
• Öàöëàãààð äààâðûí áýëäìýë õýðýãëýõ: (Beclomethasone 100-
200ìêã/öàöëàãàò) Äýýä õýìæýý íü ºäºðò 200 ìã-ààð 2 óäàà. Òóñãàé
çîðèóëàëòûí öàöàã÷ààð õýðýãëýõ íü ç¿éòýé áºãººä öàöñàíû äàðàà

õîîëîé, àìàà çàéëíà.

• Äààâðûí áýëäìýë óóõ: Ìàø õ¿íä áàãòðààò áàéäàë áà ýì÷èëãýýíä ¿ð
ä¿í ìóó äàõèëòàò õýëáýðèéí áàãòðààíû ¿åä äààâðûí áýëäìýë óóíà.
Óäààí õýðýãëýâýë õîîëíû äóðøèë õýò íýìýãäýõ, Êóøèíãèéí öàðàé, ºñºëò
áîéæèëò çîãñîõ, ÿñ ñèéðýãæèõ ìýòèéí ãàæ íºëºº ¿ç¿¿ëíý.
Õÿíàëò
• ªâ÷òºí á¿ðò õÿíàëòûí õóóäàñ áàéõ øààðäëàãàòàé

• Ýöýã ýõ÷¿¿äýä ºâ÷íèé òàëààðõ “Áàãòðàà ãýæ ÿìàð ºâ÷èí áý?”
ìýäýýëýë ºãíº
• Õýðýâ ýìèéã öàöëàãààð ºã÷ áàéãàà áîë ýìíýëýãýýñ ãàðàõààñ ºìíº
õýðýãëýæ áóé àðãà áàðèëûã íü õÿíàõ áà áîëîìæòîé áîë çîðèóëàëòûí
öàöàã÷ õýðýãëýõ
• Ýöýã ýõ÷¿¿äýä õ¿¿õäèéí áèåèéí áàéäàë ìóóäàõ øèíæ, ýìíýëýãýýñ
ãàðñàíààñ õîéø 48 öàãèéí õóãàöààíä ñàéæðàõã¿é áîë õýíä õýðõýí
õàíäàõ, õààíà õÿíàëòàíä áàéõ (ºðõèéí ýì÷èéí õÿíàëòàíä áàéõ íü
èë¿¿ õÿëáàð) òàëààð çºâëºõ
• Áàãòðàà ºâ÷òýé õ¿¿õýä á¿ð õ¿¿õäèéí õàðøëûí áîëîí ºðõèéí ýì÷èéí
õÿíàëòàíä áàéõ
3. ÃÓÓÐÑÀÍÖÀÐÛÍ ¯ÐÝÂÑÝË
Òîäîðõîéëîëò Ãóóðñàíöàðûí õóðö ¿ðýâñýë ãýäýã íü õºõ¿¿ë õ¿¿õäýä

ýëáýã òîõèîëäîõ âèðóñýýð ¿¿ñãýãäýõ àìüñãàëûí äîîä
çàìûí àãààð äàìæóóëàõ æèæèã õýñãèéã ¿ðýâñ¿¿ëýõ
áºãëºðøèëò ýìãýã áàéäàë þì.
Øàëòãààí • Øàëòãààí íü âèðóñ: íèéò òîõèîëäëûí 50 îð÷èì
õóâèéã Ðåñïèðàòîðíû Ñèíöèòèàëü âèðóñ ¿ëäñýí
õóâèéã Ïàðàèíôëþýíöà 3 âèðóñ, ìèêîïëàçì,
àäåíîâèðóñ ¿¿ñãýäýã.
• Ãóóðñàí õîîëîé-óóøèãíû ãàæ õºãæèë (áðîíõî-
ïóëìîíàëü äèñïëàçè), ç¿ðõíèé òºðºëõèéí ãàæèãòàé
õ¿¿õä¿¿ä ãóóðñàíöàðûí ¿ðýâñýëä ºðòºìòãèé
áàéäàã.
• Ãóóðñàí õîîëîéí áàãòðàà, óóøèãíû õàòãàëãàà
(íÿíãèéí áà âèðóñûí), àìüñãàëûí çàìä ãàäíû áèåò
îðîõ, õºõ¿¿ë õàíèàä, òºðºëõèéí óóøèã áà ç¿ðõíèé
ýìãýã, õàõàëòààñ (àñïèðàö) ¿¿ñýõ ýìãýã, óóøèãíû
óéëàíõàéò õàòóóðàë (öèñòèê ôèáðîç) çýðãýýñ ÿëãàí
îíîøëîíî.

Ýìíýë ç¿éí øèíæ

Íóóö ¿å 1-2 õîíîã ¿ðãýëæëýõ áà ýíý ¿åä õàëóóðàõ, íóñãàéðàõ, áàãà çýðýã
õàíèàõ, õîîëîíäîî ìóóäàõ øèíæ¿¿ä èëýðíý. Ìºí:
• Õýð÷èãíýñýí õàíèàä +/- ñîíñîãäîõóéö áàéíà
• Àìüñãàëûí òîî îëøèðíî (ÀÒ 60-80 óäàà/ìèí)
• Õàìàð ñàðòàëçàõ, öýýæ õîíõîëçîõ, öýýæ õýò òýëýãäñýí
• ×àãíàõàä òàðõìàë íîéòîí õýð÷èãí¿¿ð áà øàæèãíóóð
• Àìüñãàë ãàðãàëò óäààøèðñàí
• +/-õîîëîíäîî ìóóäñàíààñ õî¸ðäîã÷îîð óñã¿éæëèéí øèíæ ãàðàõ
• 2 õ¿ðòýëõ íàñàíä èõ òîõèîëäîõ áà îðãèë ¿å íü 6 ñàð
• Áàãà ñàðòàé õ¿¿õäýä õ¿íä õýëáýðýýð ÿâàãäàíà
ÀÍÕÀÀÐ:
Õºõðºëò ºâ÷íèé õ¿íäèéí çýðãèéã èëòãýíý
Õ¿¿õýä õºõðºëòã¿é ÷ ãýñýí õ¿÷èëòºðºã÷èéí äóòàãäàëòàé áàéæ áîëíî
Õ¿÷èëòºðºã÷èéí õàíàìæ < 90% áàéâàë Î2 ºãíº.
Õ¿¿õäèéí áèåèéí áàéäàë õ¿íä, óíòàà áàéâàë õ¿÷èëòºðºã÷èéí äóòàãäàëòàé
áºãººä àìüñãàëûí äóòàãäàëä õÿëáàðõàí ºðòºõ áîëîìæòîé.
• Èõýíõäýý ºâ÷íèé 2-3 äàõü ºäðºº õ¿íäýðíý

• Ýðò èëðýõ áàãòðàà ãýæ ñýæèãëýæ áîëíî. Èéìä àðàé îëîí ñàðòàé
õ¿¿õäýä öàöëàãààð ñàëáóòàìîë ºãíº.
Øèíæèëãýý
Öýýæíèé ðåíòãåíä:
• Öýýæ õýò òýëýãäýëèéí øèíæ
• Óóøèãíû óãèéí çóðàãëàë òîäîðñîí
• Ãýðëèéí øèíæèëãýýíä æèæèã ãîëîìòîò ñ¿¿äð¿¿ä òàðõìàë ãàðíà
Ãóóðñàíöàðûí ¿ðýâñëèéí ¿åä öóñíû øèíæèëãýýíèé ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä õýâèéí

áîëîõ áà õýðýâ îíîø òîäîðõîé áèø, õ¿íäýðñýí áîë à÷ õîëáîãäîëòîé.
Ýì÷èëãýý: Õ¿íäðýëèéí çýðãèéã ¿íýë

Õºíãºí • Õ¿¿õýä îð÷èíäîî Ãýðýýð ýì÷èëæ áîëíî.

èäýâõèòýé, ºðººíèé • ßìàð øèíæ èëýðâýë ÿàðàëòàé
àãààðò àðüñ ÿãààí ýìíýëýãò èðýõèéã ýõýä çºâëºíº •
ºíãºòýé Áàãààð îéð îéðõîí õîîëëîíî
• Óóõäàà ñàéí
• 24 öàãèéí äàðàà ºðõèéí ýì÷äýý
• Î2 õàíàìæ >92%
• Ç¿ðõ ñóäàñ,àìüñãàëûí äàõèí ¿ç¿¿ëýõ
çàìûí ñóóðü ýìãýãã¿é
Äóíä • Óóõäàà ìóóäàõ Ýìíýëýãò õýâò¿¿ëýí òóñãààðëàõ
• Àìüñãàëûí • Õàðüöàíãóé áàãà ýì÷èëãýý õèéíý
äóòàãäàë èëýðñýí • Î2-í õàíàìæèéã òîõèðîìæòîé
• Î2 õàíàìæ <92% áà õýìæýýíä áàðüæ áàéõûí òóëä Î2
õºõðºëòòýé ºãºõ(õàìðûí ãóóðñààð, ìàñê, Î2-í
• Óíòàà õàéðöàã áà ìàëãàéãààð)
• Ç¿ðõ ñóäàñ, • Øèíãýí íºõºõ, õîîëîíä äóðã¿é
àìüñãàëûí çàìûí áîë ñóäñààð íºõºõ, 75%-ã íºõíº
ñóóðü ýìãýãòýé áóþó • Àðüñíû ºíãº, ñóäàñíû
• 6 ñàðààñ äîîø öîõèëò,ÀÒ,Î2-í õàíàìæûã õÿíà
íàñòàé • Áîëîìæòîé áîë öàöëàãààð
ñàëáóòàìîë ºãºõ. Ãýâ÷
ãóóðñàíöàðûí ¿ðýâñýëèéí ¿åä
íºëººëºõã¿é.
Õ¿íä Äýýðõè øèíæ äýýð Ñýõýýí àìüäðóóëàõ ýð÷èìò
íýìýãäýýä: ýì÷èëãýýíèé òàñàãò õýâò¿¿ëýí
• Àìüñãàëûí ãà÷ààë òóñãààðëàõ
òîä èëýðñýí • Õèéõ ýì÷èëãýý öººí
• Òàñàëãààíû àãààðò • Õ¿÷èëòºðºã÷èéí ìàëãàé
õºõðºõ íü Î2 áà õàéðöàãààð Î2 ºã÷
õýðýãöýý èõ áàéãààã õ¿÷èëòºðºã÷èéí õàíàìæûã >95%
èëòãýíý áàéëãàõ
• Øèíãýí óóõã¿é +/- • Øèíãýíèé 75%-ã ñóäñààð íºõºõ
óñã¿éæëèéí øèíæ • àìüñãàëûí ñèñòåìèéã õÿíàõ:
• Õ¿¿õýä ñààòàëä 15 ìèíóò òóòàìä àðüñíû ºíãº,
îðñîí ñóäàñíû öîõèëòûã òîîëîõ
• ÑÎ2-í èë¿¿äýë • Òàðààãóóð ñóäñàí äàõü õèéí
(õºëðºõ, íàéðëàãûã ¿çýõ
öî÷ðîìòãîé áîëîõ, • ÐÅÅÐ çàð÷ìààð àìüñãàë óäèðäàõ
àìüñãàëã¿éäýë) • Õ¿¿õäèéí áèåèéí áàéäàë ìàø
õ¿íä íÿíãèéí õàëäâàðààð
õ¿íäýðñýí áîë Áåíçèëïåíèöèëëèí
áà Ãåíòàìèöèí ñóäñààð õèéõ

ßâö
• Õàíèàëãàëò áà àìüñãàë õÿìðàëûí øèíæ èëýðñýíýýñ õîéø 48-72
öàãèéí äàðàà ºâ÷èí õ¿íäýðäýã
• Î2 àâàõ øààðäëàãàã¿é, àìüñãàëûí ãà÷ààëûí øèíæã¿é, õîîëîíäîî
ñàéí áîë ýìíýëãýýñ ãàðãàíà
• àìüñãàëûí ¿éëèéí õÿìðàë èëýðñýíýýñ 7-10 õîíîãèéí äîòîð íîéòîí
õóóðàé õýð÷èãí¿¿ð ñîíñîãäîíî
• Õàíèàëãàëò õýäýí äîëîî õîíîãîîð ¿ðãýëæèëæ áîëíî
• Àìüäðàëûí ýõíèé 2 æèëä çàðèì õ¿¿õäýä ºâ÷èí äàõèõ áîëîìæòîé
• Óóøãèíä õýð÷èãíýñýí àìüñãàë äàõèí äàâòàãäàí ñîíñîãäîõ íü óóøèãíû
áàãòðàà ºâ÷èíä ºðòºõ õ¿÷èí ç¿éë áîëîõã¿é.
• Õîâîð òîõèîëäîëä àìüñãàëûí ¿éëèéí õÿìðàë óäààí ¿ðãýëæëýí
àìüñãàëûí õ¿÷èëøèëä îðîõ áà õ¿íä õýëáýðèéí óñã¿éæëýýñ ýíäýæ
áîëíî.
Õÿíàëò
• Èõýíõ õ¿¿õýä ýäãýðñýíèé äàðàà çààâàë õ¿¿õäèéí ýì÷èéí õÿíàëòàíä

áàéõ øààðäëàãàã¿é.
• Ñóóðü ýìãýãòýé, ìàø õ¿íä ºâ÷èëñºí, ãýðëèéí øèíæèëãýýíä ººð÷ëºëò
èõòýé áàéñàí õ¿¿õäèéã ºðõèéí áîëîí õ¿¿õäèéí ýì÷ õÿíàíà.
4. ÄÀÐÕËÀËÛÍ ßËÒÑÀÍ ÝÑ ÖªªÐªÕ ÀÍÕÄÀÃ× ÒÓÓÐÀËÒ- ÈÒÏ
Òîäîðõîéëîëò ÈÒÏ íü çºâõºí ÿëòñàí ýñèéí òîî öººðñíèé óëìààñ

ãàðàõ ýìãýã þì. Öóñ á¿ëýãíýëòèéí õ¿÷èí ç¿éë¿¿äýýñ
çºâõºí ÿëòñàí ýñèéí àìüäðàõ õóãàöàà äàðõëàëûí
óëáààòàé áîãèíîññîíîîñ òîî íü öººðäºã òóë öóñ
á¿ëýãíýëò áà ãåìîñòàç ººð÷ëºãäºõã¿é.
Øàëòãààí Âèðóñûí õàëäâàð àâñíààñ 1-4 äîëîî õîíîãèéí äàðàà
çàõûí öóñàí äàõü ÿëòñàí ýñèéí çàäðàëààñ ò¿¿íèé
ãàäàðãóóãèéí ýñðýã ººðººñºº äàðõëààò ýñðýã áèå
¿¿ñäýã. ×óõàì ÿàãààä çàðèì õ¿¿õäèéí áèå ìàõáîäü
âèðóñûí õàëäâàðûí ýñðýã èéì çàìààð õàðèó óðâàë
¿ç¿¿ëäýã íü òîäîðõîéã¿é áàéãàà þì.
• Ýð¿¿ë õ¿¿õäèéí ÿëòñàí ýñèéí õýâèéí õýìæýý
150-400 -109 ë

Àíãèëàë Á¿õ ºâ÷òºí¿¿äèéã 2 ¿íäñýí á¿ëýãò õóâààíà:

Öî÷ìîã (80-90%): 6 ñàðûí õóãàöààíä ººðºº àÿíäàà
ñàéæðàí ÿëòñàí ýñèéí òîî õýâäýý îðäîã (äóíäæààð 2
ñàð). Èõýíõäýý õàâðûí óëèðàëä 2-4 íàñíû õ¿¿õä¿¿ä
ºâ÷ëºõ íü ýëáýã. Õ¿éñíèé õàðüöààíû õóâüä ýðýãòýé
ýìýãòýé èæèë.
Àðõàã (10-20%): 6 ñàðààñ äýýø õóãàöààãààð
¿ðãýëæèëäýã. Àðõàã õýëáýðýýð íàñàíä õ¿ðýã÷èä
ºâ÷ëºìòãèé. Ýìýãòýé: ýðýãòýé õ¿éñíèé õàðüöàà 2.6:1
Ýìíýë ç¿éí øèíæ òýìäýã
• Áèåèéí èõýíõ õýñãèéã õàìàðñàí æèæèã öýãýí òóóðàëòóóä íü

ò¿ãýýìýë èëðýõ øèíæ. Ýöýã ýõ÷¿¿ä õ¿¿õýä ýð¿¿ë, ÿìàð íýãýí çîâèóðã¿é
áàéñíàà ãýíýò òóóðñàí ãýæ ºã¿¿ëäýã.
• Ñàëñòûí öóñ àëäàëò, õàìðààñ öóñ àëäàõ, øóëóóí ãýäýñíèé öóñ
àëäàëò, öóñòàé øýýõ øèíæ èëýð÷ áîëíî. ÈÒÏ íü óäààí ÿâöòàé àðõàã
ºâ÷ëºë ¿¿ñãýõ íü áàãà.
• Òàðõèíä öóñ õàðâàõ íü 0.1 - 0.9% òîõèîëäîíî.
Àíõààð: ÈÒÏ îíîø òàâèõàä ýðãýëçýýã¿é òîõèîëäîëóóä
• ßëòñàí ýñèéí öººðëººñ ººð ýìãýã ººð÷ëºëòã¿é
• Öàðàé öîíõèãîð áèø, òóíãàëàãèéí áóë÷èðõàéí òîìðîë, ýëýã äýë¿¿
òîìîðñîí øèíæã¿é
• ßëòñàí ýñ öººðºõ á¿õ øàëòãààíóóäûã ¿ã¿éñãýñýí áàéõ. Õàìãèéí ãîë
øàëòãààíä öóñíû õîðò õàâäàð, ÿñíû ÷ºìºãíèé òºëæèë àëäàãäàõ
íºõöë¿¿ä, òºëæèëã¿éäëèéí öóñ áàãàäàë ã.ì îðíî.
Øèíæèëãýý
•Öóñíû äýëãýðýíã¿é øèíæèëãýý áà áóñàä òóñëàõ ÷àíàðûí

øèíæèëãýý íü îíîøèéã áàòàëíà. ßëòñàí ýñ õ¿íä õýëáýðèéí áàãàäàë
èëðýõ íü (ÿëòñàí ýñ 20000õ 106) ýëáýã. ßëòñàí ýñèéí õýìæýý õýâèéí
áà òîìîðñîí áàéíà. Öóñ èõ àëäààã¿é ë áîë ãåìîãëîáèí, óëààí ýñèéí
õýìæýý ººð÷ëºãäàõã¿é.
•ßñíû õýìèéí øèíæèëãýý íü õºõðºëò àìàðõàí ¿¿ñäýã õ¿¿õä¿¿äýä
îñîëòîé ¿éëäýë áºãººä îíîø òîäðîîã¿é òîõèîëäîëä ë ¿¿íèéã õèéíý.
Óëààí ýñèéí áà ãðàíóëîöèòèéí ýãíýýíèé ýñ¿¿ä õýâèéí áàéäàã. ßëòñàí
ýñèéí áîëîâñðîëò íýìýãäñýíýýñ õºãæèë ã¿éöýýã¿é ìåãàêàðèîöèòóóä
èëýðíý.

Ýì÷èëãýý: Õ¿íäðýëèéí çýðãèéã ¿íýë

Õºíãºí • Õ¿¿õýä îð÷èíäîî Ãýðýýð ýì÷èëæ áîëíî.
èäýâõèòýé, ºðººíèé • ßìàð øèíæ èëýðâýë ÿàðàëòàé
àãààðò àðüñ ÿãààí ýìíýëýãò èðýõèéã ýõýä çºâëºíº
ºíãºòýé • Áàãààð îéð îéðõîí õîîëëîíî
• 24 öàãèéí äàðàà ºðõèéí ýì÷äýý
• Óóõäàà ñàéí
äàõèí ¿ç¿¿ëýõ
• Î2 õàíàìæ >92%
• Ç¿ðõ ñóäàñ,àìüñãàëûí
çàìûí ñóóðü ýìãýãã¿é
Äóíä • Óóõäàà ìóóäàõ Ýìíýëýãò õýâò¿¿ëýí òóñãààðëàõ
• Àìüñãàëûí äóòàãäàë • Õàðüöàíãóé áàãà ýì÷èëãýý õèéíý
èëýðñýí • Î2-í õàíàìæèéã òîõèðîìæòîé
• Î2 õàíàìæ <92% áà õýìæýýíä áàðüæ áàéõûí òóëä Î2
ºãºõ(õàìðûí ãóóðñààð, ìàñê, Î2-í
õºõðºëòòýé
õàéðöàã áà ìàëãàéãààð)
• Óíòàà • Øèíãýí íºõºõ, õîîëîíä äóðã¿é áîë
• Ç¿ðõ ñóäàñ, ñóäñààð íºõºõ, 75%-ã íºõíº
àìüñãàëûí çàìûí • Àðüñíû ºíãº, ñóäàñíû
ñóóðü ýìãýãòýé áóþó öîõèëò,ÀÒ,Î2-í õàíàìæûã õÿíà
• 6 ñàðààñ äîîø íàñòàé • Áîëîìæòîé áîë öàöëàãààð
ñàëáóòàìîë ºãºõ. Ãýâ÷
ãóóðñàíöàðûí ¿ðýâñýëèéí ¿åä
íºëººëºõã¿é.
Õ¿íä Äýýðõè øèíæ äýýð Ñýõýýí àìüäðóóëàõ ýð÷èìò
íýìýãäýýä: ýì÷èëãýýíèé òàñàãò õýâò¿¿ëýí
• Àìüñãàëûí ãà÷ààë òîä òóñãààðëàõ
èëýðñýí • Õèéõ ýì÷èëãýý öººí
• Õ¿÷èëòºðºã÷èéí ìàëãàé áà
• Òàñàëãààíû àãààðò
õàéðöàãààð Î2 ºã÷ õ¿÷èëòºðºã÷èéí
õºõðºõ íü Î2 õýðýãöýý õàíàìæûã >95% áàéëãàõ
èõ áàéãààã èëòãýíý • Øèíãýíèé 75%-ã ñóäñààð íºõºõ
• Øèíãýí óóõã¿é +/- • ÇÑ,àìüñãàëûí ñèñòåìèéã
óñã¿éæëèéí øèíæ õÿíàõ: 15 ìèíóò òóòàìä àðüñíû
• Õ¿¿õýä ñààòàëä îðñîí ºíãº,ÀÒ,ñóäàñíû öîõèëòûã òîîëîõ
• ÑÎ2-í èë¿¿äýë • Òàðààãóóð ñóäñàí äàõü õèéí
(õºëðºõ, öî÷ðîìòãîé íàéðëàãûã ¿çýõ
áîëîõ, àìüñãàëã¿éäýë) • ÐÅÅÐ çàð÷ìààð àìüñãàë óäèðäàõ
• Õ¿¿õäèéí áèåèéí áàéäàë ìàø õ¿íä
íÿíãèéí õàëäâàðààð õ¿íäýðñýí áîë
Áåíçèëïåíèöèëëèí áà Ãåíòàìèöèí
ñóäñààð õèéõ

ßâö
• Õàíèàëãàëò áà àìüñãàë õÿìðàëûí øèíæ èëýðñýíýýñ õîéø 48-72 öàãèéí

äàðàà ºâ÷èí õ¿íäýðäýã
• Î2 àâàõ øààðäëàãàã¿é, àìüñãàëûí ãà÷ààëûí øèíæã¿é, õîîëîíäîî
ñàéí áîë ýìíýëãýýñ ãàðãàíà
• àìüñãàëûí ¿éëèéí õÿìðàë èëýðñýíýýñ 7-10 õîíîãèéí äîòîð íîéòîí
õóóðàé õýð÷èãí¿¿ð ñîíñîãäîíî
• Õàíèàëãàëò õýäýí äîëîî õîíîãîîð ¿ðãýëæèëæ áîëíî
• Àìüäðàëûí ýõíèé 2 æèëä çàðèì õ¿¿õäýä ºâ÷èí äàõèõ áîëîìæòîé
• Óóøãèíä õýð÷èãíýñýí àìüñãàë äàõèí äàâòàãäàí ñîíñîãäîõ íü óóøèãíû
áàãòðàà ºâ÷èíä ºðòºõ õ¿÷èí ç¿éë áîëîõã¿é.
• Õîâîð òîõèîëäîëä àìüñãàëûí ¿éëèéí õÿìðàë óäààí ¿ðãýëæëýí
àìüñãàëûí õ¿÷èëøèëä îðîõ áà õ¿íä õýëáýðèéí óñã¿éæëýýñ ýíäýæ
áîëíî.
Õÿíàëò
• Èõýíõ õ¿¿õýä ýäãýðñýíèé äàðàà çààâàë õ¿¿õäèéí ýì÷èéí õÿíàëòàíä

áàéõ øààðäëàãàã¿é.
• Ñóóðü ýìãýãòýé, ìàø õ¿íä ºâ÷èëñºí, ãýðëèéí øèíæèëãýýíä ººð÷ëºëò \
èõòýé áàéñàí õ¿¿õäèéã ºðõèéí áîëîí õ¿¿õäèéí ýì÷ õÿíàíà.
Ýì÷èëãýý
Ýìíýëãýýð áà àìáóëàòîðèîð êîíñåðâàòèâ ýì÷èëãýý õèéõ, ýìíýëýãò

èäýâõèòýé ýì÷ëýõ çàð÷ìûã áàðèìòëàíà. Èäýâõèòýé ýì÷èëãýý õèéõã¿éãýýð
èõýíõ ºâ÷òºíèé ÿëòñàí ýñèéí òîî 4-6 äîëîî õîíîãò õýâèéí õýìæýýíäýý
õ¿ðäýã.
1. Àìáóëàòîðèîð õèéãäýõ êîíñåðâàòèâ ýì÷èëãýý

ªâ÷òºíèé öóñàí äàõü ÿëòñàí ýñèéí òîî >20000õ106 áóþó <20000õ106
áàéâàë àìáóëàòîðèîð õÿíàæ áîëíî. Ãýõäýý äàðààõ íºõöë¿¿äèéã õàðãàëçàæ
¿çíý:
•Îíîø òîäîðõîé áîë: Öàðàé öîíõèãîð áóñ, ýëýã äýë¿¿ òîìã¿é, òóíãàëàãèéí
áóë÷èðõàéí òîìðîëã¿é, öóñíû øèíæèëãýýíä öóñ áàãàäàëûí øèíæã¿é,
öàãààí ýñèéí òîî öººðººã¿é àòëàà ÿëòñàí ýñ äàíãààð öººðñºí, ººð
áóñàä ººð÷ëºëòã¿é áàéõ
•Öóñ àëäàëòã¿é áîë: Áèåýð õºõðºëò áîëîí æèæèã öýã÷èëñýí òóóðàëòòàé
áîëîâ÷ ñàëñòûí áîëîí õîîë áîëîâñðóóëàõ çàì, øýýñ ÿëãàðóóëàõ çàìûí
öóñ àëäàëòã¿é áàéõ
•Áóñàä ýðõòýí òîãòîëöîîíû òàëààñ ººð÷ëºëòã¿é áàéõ

•ªñâºð íàñíû õ¿¿õäèéã àìáóëàòîðèîð õÿíàëòàíä áàéõ ÿâöàä ãýð

á¿ëèéíõýí áîëîí àõ ä¿¿ñ íü òóñàëæ äýìæèõ áîëîëöîîòîé ãýð á¿ëèéí
òààëàìæòàé îð÷èíã á¿ðä¿¿ëýõ¿éö áàéõ
•Ýì÷ëýã÷ ýì÷ýýñýý ºâ÷íèé òàëààð àñóóæ òîäðóóëàõ, îéëãîëò îëæ àâàõ
á¿ðýí áîëîìæòîé áàéõ
•Öóñíû ýì÷èéí òºëºâëºãºº ¸ñîîð õ¿¿õäèéã õÿíàõ ÷àäâàðòàé ºðõèéí ýì÷
áàéõ
2. Ýìíýëãýýð õèéõ ýìèéí ýì÷èëãýý: “ Õÿíàëòàí äîð õ¿ëýýõ”

•ÈÒÏ îíîø ýðãýëçýýòýé áóþó (öóñíû øèíæèëãýýíä ¿íäýñëýõ áîëîìæã¿é)
äýýð äóðäñàí íºõöë¿¿äèéí àëü íýã íü ¿ã¿é áîë ýìíýëýãò õýâò¿¿ëýõ
õýðýãòýé.
•ªâ÷òºí öóñàðõàã øèíæã¿é áîëîâ÷ óóõààð ïðåäíèçîëîí ºãºõ
øààðäëàãàòàé ãýæ ¿çâýë çºâëºõ ýì÷ýýñ çºâºëãºº àâíà.
3. Ýìíýëýãò èäýâõèòýé ýì÷ëýõ

•ªâ÷òºíä öóñàðõàã õàìøèíæ (àì, õàìàð, øóëóóí ãýäýñíýýñ) èëýðñýí
áîëîâ÷ öóñ àëäàëò çîãññîí áîë ýìíýëýãò õýâò¿¿ëæ ïðåäíèçîëîí
ýì÷èëãýý õèéíý (2 äîëîî õîíîãèéí òóðø 2-4 ìã/êã/ºäºðò, òóíã ààæèì
áóóðóóëíà).Ñîíãîìîë ýì÷èëãýýíä Àíòè-Ä ýì÷èëãýý, èììóíîãëîáóëèí
ýì÷èëãýý áàãòàíà.
•Ñ¿¿ëèéí ¿åä ýäãýýð ýì÷èëãýý íü óðò áà áîãèíî õóãàöààíû ýìíýë ç¿éí
ñàéæðàëä íºëººëäºã ýñýõèéã áàòàëñàí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä ãàðàõã¿é áàéíà.
Ýäãýýð 3 ýì íü õýäèéãýýð ÿëòñàí ýñèéí òîîã ò¿ðãýí õóãàöààíä ºñãºäºã
÷ òàðõèíû öóñ àëäàëòûí òîõèîëäîëûã áóóðóóëäàã ýñýõèéã áàòëààã¿é
áèëýý. Çààâàë öóñíû íàðèéí ìýðãýæëèéí ýì÷èéí õÿíàëòàíä ýì÷èëíý.
Àíõààð: Àñïèðèí áîëîí ¿ðýâñëèéí ýñðýã äààâðûí áóñ ¿éë÷èëãýýòýé

ýì óóëãàõààñ áîëãîîìæèë.
Öî÷ìîã äàõèëòàò ÈÒÏ

Àíõíû ýäãýðýëýýñ õîéø õýäýí ñàðààñ æèëèéí äàðàà ÿëòñàí ýñ äàõèí
öººðºõ òîõèîëäîë áèé. Ýíý ñýäðýë íü âèðóñûí õàëäâàðààð ºäººãääºã.
ªâ÷íèé ñýäðýë õîîðîíä öóñíû øèíæèëãýýíä ÿëòñàí ýñèéí òîî òîãòìîë
õýâèéí áàéñàí áóþó àíõíû ºâ÷ëºë õ¿íäðýýã¿é àÿíäàà ººðºº ýäãýðñýí
áîë öî÷ìîã ÈÏÒ-èéí àäèë ýì÷èëíý.
Àðõàã ÈÒÏ
ßëòñàí ýñèéí òîî 6 ñàðààñ äýýø õóãàöààíä öººðñºí áîë àðõàã ÈÒÏ ãýíý.
Íÿðàé ¿åýñ áèå äýýð õÿëáàðõàí õºõðºëò ¿¿ñäýã áàéñàí ãýõ ºã¿¿ëýëòýé
áîë ÿëòñàí ýñ öººðëèéí òºðºëõèéí ýìãýã ãýæ ñýæèãëýõ õýðýãòýé.
•Öóñíû øèíæèëãýýãýýð ÿëòñàí ýñèéí òîî, ÷àíàðûí ººð÷ëºëòºä íàðèéí

ä¿ãíýëò õèéæ ÿëãàí îíîøëîõ

•Àðõàã ÈÒÏ- ã áàòëàõàä ÿñíû õýìèéí øèíæèëãýý à÷ õîëáîãäîëòîé.
•Ýì÷èëãýýíä ñóäñààð Àíòè-Ä, èììóíîãëîáóëèí, êîðòèêîñòåðîèä
õýðýãëýíý
•Øèíæ òýìäýã 1 æèëýýñ èë¿¿ õóãàöààãààð ¿ðãýëæëýõ íü ìàø õîâîð áîëîâ÷
òîõèîëääîã òóë äýë¿¿ àâàõ çààëòòàé áàéäàã (¿ð ä¿í íü 70-80%).
5. ÄÓÍÄ ×ÈÕÍÈÉ ¯ÐÝÂÑÝË
Òîäîðõîéëîëò Áàãà íàñíû õ¿¿õäýä äóíä ÷èõíèé öî÷ìîã ¿ðýâñýë

íýëýýä ýëáýã òîõèîëäîíî.
• 3 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéí 2/3 ºâäºõ áà ñóðãóóëèéí
ºìíºõ íàñíû õ¿¿õäèéí 90% îð÷èì íü ºâääºã áàéíà.
• ªâ÷ëºë õàìãèéí ºðòºìòãèé íàñ íü 6-18 ñàð.
Øàëòãààí Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae-í
õýâ øèíæèò áóñ õýëáýð, Moraxella catarrhalis, Âèðóñ
×èõíèé ºâäºëòèéã ÿëãàí îíîøëîõ: Ãàäíà ÷èõíèé ¿ðýâñýë, ÷èõíèé ãàäíà

ñóâãèéí ãýìòýë, õîëåñòåàòîìà, ãàäíû áèåò, ã¿éëñýí áóë÷èðõàéí îð÷ìûí
áîëîí ø¿äíèé áóãëàà, õàâäàð, õàìðûí äàéâðûí õºíäèéí ¿ðýâñýë
Ýìíýë ç¿éí øèíæ òýìäýã

Äóíä ÷èõíèé ¿ðýâñýëòýé õ¿¿õýä íÿíãèéí ãàðàëòàé ìýíýí áîëîí ¿æëýýð
õ¿íäýð÷ áîëíî. Õýðýâ îëîí ýðõòýí òîãòîëöîîíû ººð÷ëºëòòýé õ¿¿õäèéí
áèåèéí áàéäàë õ¿íä õàëóóðàëòòàé áàéâàë äàí ãàíö äóíä ÷èõíèé ¿ðýâñýë
ãýñýí îíîø òàâèëã¿é ¿æèë áîëîí áóñàä íîöòîé õ¿íäðýë¿¿ä áàéæ
áîëçîøã¿é ãýæ ñýæèãëýõ õýðýãòýé.
Õàì øèíæ¿¿ä: ×èõýýð ºâäºõ, õàëóóðàõ (30-50%), ñîíñãîë ìóóäàõ, áèåèéí

åðºíõèé áàéäàë ñóëðàõ
•×èõíýýñ èäýý ãîîæèõ, öî÷ðîìòãîé áîëîõ, óíòààðàõ, õîîëîíä äóðã¿éöýõ,
äîòîð ìóóõàéðàõ, áººëæèõ, ñóóëãàõ, òîëãîé ºâäºõ
•Íÿðàé õ¿¿õäýä õýñýã ãàçðûí øèíæ èëðýõ íü õàðüöàíãóé áàãà, õºõ¿¿ë
õ¿¿õäýä õýñãèéí áà åðºíõèé øèíæ èëðýõ íü àäèë
•Àðàé òîì õ¿¿õä¿¿ä ÷èõ øóóãèõ, òîëãîé ýðãýõ, ñîíñãîë ìóóäàõ
Øèíæ¿¿ä: Õýíãýðýãýí õàëüñ óëàéñàí, ãýðëèéí óðâàëã¿é, ÷èíýðñýí

áàéíà
•Äóíä ÷èõíèé øèíæ¿¿ä (äóíä ÷èõíèé àëõíû áàðèóë, äºø, ãýðëèéí
ðåôëåêñ) òîä èëýðíý

•×èõíèé õèéëýã÷ äóðàíãèéí øèíæèëãýýíä õýíãýðýãýí õàëüñíû õºäºëãººí

íü áàãàññàí
•Àìüñãàëûí äýýä çàìûí ¿ðýâñëèéí øèíæ¿¿ä (íóñãàéðàõ, çàëãèóð áîëîí
ã¿éëñýí áóë÷èðõàé óëàéñàí, õàíèàíà) èëðýõ íü âèðóñûí õàëäâàð áàéæ
áîëçîøã¿éã íîòîëíî.
Èõ óéëàãíààä áàéãàà áîëîí õàëóóíòàé õ¿¿õä¿¿äèéí äèéëýíõèéí õýíãýðýãýí

õàëüñ óëàéëòòàé áàéäàã (õàöàð íü óëàéñàí). Çºâõºí õýíãýðýãýí õàëüñ
óëàéñàí áàéõ íü äóíä ÷èõíèé ¿ðýâñýë ãýæ îíîø òàâèõàä ó÷èð äóòàãäàëòàé.
Õàëóóð÷ áàéãàà ÷èõýíä áóé õóëõûã àâààä ººð àðãà õýìæýý àâàõã¿é áàéõ
íü õàíãàëòòàé áóñ ç¿éë þì.
Ýì÷èëãýý
2-îîñ äýýø íàñíû õ¿¿õäýä äóíä ÷èõíèé öî÷ìîã ¿ðýâñýë íü áèåèéí áàéäàë
íü õàðüöàíãóé ñàéí áàéñàí áîë ººðºº àÿíäàà ýäãýðäýã. Èéìä õ¿¿õäèéí
áèåèéí áàéäàë 24-48 öàãèéí äàðàà ñàéæðàõã¿é áîë àíòèáèîòèê ºãºõ íü
ç¿éòýé.
1. Øèíæ òýìäãèéí ýì÷èëãýý:

• ªâäºëò íàìäààõ: Õàìãèéí ãîë øèíæ òýìäýã áîë ºâäºëò áàéäàã òóë
ºâäºëòèéã íàìäààõ íü ÷óõàë.
• Ïàðàöåòàìîë 20-30 ìã/êã-ààð 2-3 òóí/õîíîãò (ºâäºëò òîäîðõîé áîë)
• Õ¿÷òýé öî÷ìîã ºâäºëòèéí ¿åä íýã óäàà õýíãýðýãýí õàëüñ ðóó 1%-í
ëèäîêàéíû óóñìàë äóñààõ íü ¿ð ä¿íòýé áàéäàã.
• Õàìàð áèò¿¿ áîë óóõààð õàìðûí ñàëñòûí õàâàíã áóóðóóëàõ ýì óóõ,
õàðøëûí ãàðàëòàé íóñãàéðàë áîë àíòèãèñòàìèí õýðýãëýíý. Ãýñýí õýäèé
÷ õàìðûí ñàëñòûí õàâàíã áóóðóóëàã÷, àíòèãèñòàìèí, êîðòèêîñòåðîéäóóä
íü äóíä ÷èõíèé öî÷ìîã ¿ðýâñëèéí ãîë ýì÷èëãýý áèø ó÷èð òèéì ÷ èõ à÷
õîëáîãäîëòîé áèø áàéäàã.
• Õýñýã ãàçðûí á¿ëýýí áèãí¿¿ð: Çàðèì õ¿¿õäýä õýðýãëýõýä òóñòàé.
Ýöýã ýõ÷¿¿äýä äàðààõ ç¿éëñèéã çºâëºíº:

• Òàìõè òàòàõûã õîðèãëîíî: äóíä ÷èõíèé ¿ðýâñëèéí ¿åä çàéëøã¿é
òàòãàëçàõ ÷óõàë ç¿éë.
• Õºõºëò àëü áîëîõ õºõ¿¿ëýõã¿é áàéõ: Óäààí õóãàöààíä õºõ¿¿ëºõ íü
äóíä ÷èõíèé ¿ðýâñýë ¿¿ñýõýä íºëººëºõ õ¿÷èí ç¿éë áîëäîã.
2. Àíòèáèîòèê: ªâäºëò íàìäààõ ýì÷èëãýý õèéãýýä 24 öàãèéí äàðàà

íàìäàõã¿é áàéõ íü íèéò òîõèîëäîëûí 5%-ã ýçëýõ áà àíòèáèîòèê ýì÷èëãýý
õèéíý. Îð÷èí ¿åä àíòèáèîòèêèéí õýðýãëýýíèé õóâü õ¿í (ãàæ íºëºº) áà
íèéãýìä (òýñâýðòýé áàéäàë) ó÷ðóóëàõ õîð óðøãèéã èë¿¿ òîîöîæ áàéãàà
òóë àëü áîëîõ õýðýãëýõýýñ çàéëñõèéæ áàéíà. Èéìä ýöýã ýõ÷¿¿äýä äýýðõè

øàëòãààíû òàëààð äýëãýðýíã¿é ñàéí òàéëáàðëàæ ºãñºíººð àíòèáèîòèêèéí

õÿíàëòã¿é õýðýãëýýã áóóðóóëæ ¿¿íýýñ òàòãàëçàæ áîëîõûã õàðóóëæ áàéíà.
Àìîêñàöèëëèí 15 ìã/êã/òóí (äýýä òàë íü 500 ìã) óóõààð, 8 öàãèéí

çàéòàé 5 õîíîãèéí òóðø
ÁÀ
Êîòðèìèêñàçîë (òðèìåòðîïðèì 4 ìã/êã, ñóëüôàìåòàêñàçîë 20 ìã/êã)
òóíãààð 12 öàãèéí çàéòàé 5 õîíîãèéí òóðø
• Õýðýâ òýñâýðòýé S.pneumoniae ãýæ ñýæèãëýâýë: (àíòèáèîòèê õýðýãëýýä

óäààã¿é áàéãàà, 2-îîñ äîîø íàñòàé) ºíäºð òóíãààð àíòèáèîòèê ºãºõ
Àìîêñàöèëëèí 30 ìã/êã/òóí-ààð 8 öàãèéí çàéòàé 5 õîíîã
• Ïåíèöèëëèíä õàðøèëòàé áîë: Ýðèòðîìèöèí 15 ìã/êã (äýýä õýìæýý íü
500 ìã) òóíãààð 8 öàãààð 5 õîíîã óóæ õýðýãëýíý.
3.Òèìïàíîöåíòåç õèéæ äóíä ÷èõíèé õºíäèéí øèíãýíèéã ñîðóóëæ

àâàõ: Õ¿÷òýé ºâäºëòòýé õýíãýðýãýí õàëüñ ÷èíýðýëòòýé, õîðäîãûí
øèíæ òîä, ýìíýë ç¿éí øèíæ òîäîð÷ àíòèáèîòèê ýì÷èëãýý õèéëãýõ
øààðäëàãàòàé áîëñîí òîõèîëäîëäóóäàä ýíý àæèëáàðûã õèéíý. Ýíý
àæèëáàðûã ÷èõ õàìàð õîîëîéí ìýñ çàñëûí ýì÷ õèéõ øààðäëàãàòàé.
Õ¿íäðýë
1.Õýíãýðýãýí õàëüñ öîîðîõ: íîãîîí èäýý ãîîæèæ ºâäºëò íàìäàíà. Ýíý
íü çîãñîõã¿é áîë èäýýíýýñ íààëäàö àâàí íÿí óðãóóëàí àíòèáèîòèêò
ìýäðýã áàéäëûã ¿çýæ òîõèðîõ àíòèáèîòèêèéã óóõààð áà õýñýã ãàçàðò
õýðýãëýíý.
2.Õàëóóð÷ óõààí àëäàõ íü äóíä ÷èõíèé öî÷ìîã ¿ðýâñëèéí ¿åä ýëáýã
òîõèîëäîíî.
3.Ä¿ëèéðýõ: äóíä ÷èõíèé öî÷ìîã áîëîí àðõàã ¿ðýâñëèéí ¿åä õºíäèéä
õóðèìòëàãäñàí øèíãýíèé óëìààñ ñîíñãîë äàìæóóëàõ ¿éë àæèëëàãàà
àëäàãääàã. Øèíãýíèéã ãàäàãøëóóëàõàä óã áàéäàë õýâýíäýý îðíî.
4.Äàâøèíãóé ÿâöòàé äóíä ÷èõíèé èäýýò ¿ðýâñýë: Äóíä ÷èõíèé öî÷ìîã
¿ðýâñëèéí øèíæ èëýðñýíýýñ õîéø õºíäèéä õóðèìòëàãäñàí ýìãýã øèíãýí
õýäýí äîëîî õîíîãîîñ ñàð õ¿ðòýë øèìýãääýãã¿é. Ýíý áàéäàë 2 äîëîî
õîíîã ¿ðãýëæèëñýí áîë äóíä ÷èõíèé äàâøèíãóé ÿâöòàé èäýýò ¿ðýâñýë
¿¿ñýõ áàéäàë 70%, 1 ñàð áîë 40%, 2 ñàð 20%, 3 ñàð 10% áàéíà.
Äóíä ÷èõíèé öî÷ìîã ¿ðýâñëýýð ºâäñºí õ¿¿õýä á¿ð 3 ñàðûí äàðàà ñîíñãîë
øàëãàõ ñîðèë áóþó òèìïàíîìåòðèéí øèíæèëãýý õèéëãýõ ¸ñòîé. Äàâøèíãóé
ÿâöòàé äóíä ÷èõíèé èäýýò ¿ðýâñýëä äàðààõ ýì÷èëãýýã õèéíý.

à) 3 ñàð ¿ðãýëæèëñýí øèíæ òýìäýã áàëàðõàé äóíä ÷èõíèé èäýýò

¿ðýâñëèéí ýì÷èëãýý:
•Ñàðûí äàðàà äàõèí ¿çëýã õèéõ
•Õÿíàëòûí äîð àæèãëàõààñ ººð à÷ õîëáîãäîëòîé ýì÷èëãýý áàéõã¿é
áîëîâ÷ äàðààõ àðãà õýìæýýã àâíà. ¯¿íä: Ýì÷èëãýýíèé ýõíèé ¿åä
õýðýãëýæ áàéñàí àíòèáèîòèêèéã ñîëèõ, åðºíõèé áîëîí õýñýã ãàçðûí
ñàëñòûí õàâàíã õººõ ýì¿¿ä, àíòèãèñòàìèí áà êîðòèêîñòåðîèäûã óóõààð
õýðýãëýõ ã.ì
á) 3 ñàð ¿ðãýëæèëñýí øèíæ òýìäýã á¿õèé(÷èõíèé õºíäèéí äàðàëò

èõñýëòèéí øèíæ¿¿ä, ºâäºëò, õ¿¿õýä èõ öî÷ðîìòãîé áàéõ, ä¿ëèéðýë
çàñðàõã¿é áàéõ) äóíä ÷èõíèé èäýýò ¿ðýâñëèéí ýì÷èëãýý: Ýäãýýð
õ¿¿õä¿¿äýä áàðèìòëàõ ýì÷èëãýýíèé ãîë çàð÷èì íü õýë ÿðèà, îþóí
óõààí, òàíèí ìýäýõ¿éí õºãæëèéí õîöðîãäîëîîñ ñýðãèéëýõ þì.
¯¿íä:
•Àíòèáèîòèê ýì÷èëãýýíèé õóãàöààã óðòàñãàõ: 2-3 äîëîî õîíîã õ¿ðòýë
• Áàéíãûí õÿíàëò: Ä¿ëèéðýëò, àìüñãàëûí çàìûí õàðøëûí ãàðàëòàé
ýìãýã¿¿ä, àäåíîèäûí òîìðîëîîñ õàìàð áèò¿¿ðýõ õàì øèíæ/ õàìàð
çàëãèóð àðõàã õàëäâàðûí ãîëîìò áîëîõ, äàðõëàëûí òîãòîëöîîíû
ººð÷ëºëò, õàìàð çàëãèóðûí õàâäàð, ñàëñòûí äîîðõè äàâõàðãûí öîîðîë
ìýòèéí á¿òöèéí ººð÷ëºëòººñ ñýðãèéëæ õÿíàëòàíä áàéëãàíà.
• Ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýý: Ä¿ëèéðýë áîëîí áóñàä õ¿íäðýë¿¿äýä ýìèéí
ýì÷èëãýý ¿ð ä¿íã¿é áîë àãààð íýâòð¿¿ëýõ öîðãî òàâèõ áîëîí ìèðèíãîòîìè
õèéäýã. ¯ð ä¿í íü ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýýíèé õîð óðøèãààñ (åðºíõèé ìýäýý
àëäóóëàëò, 6-9 ñàð ãóóðñûã áàéëãàõ, ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýýã äàâòàõ íü
25%, ÷èõíýýñ èäýý ãîîæèõ 25% õ¿ðòýë òîõèîëäîíî) äàâóó áàéõààð
òîîöîîëîõ õýðýãòýé.
• Àäåíîèäýêòîìè: Ýíý íü çàðèì äóíä ÷èõíèé àðõàã ¿ðýâñýëòýé õ¿¿õäýä
à÷ õîëáîãäîëòîé áàéäàã.
5. Èäýýò õ¿íäðýë¿¿ä áîëîõ: Õîëåñòåàòîìà, Õºõëºã óðãàöàãûí ¿ðýâñýë,

Èäýýò ëàáèðèíòèò, ãàâëûí õàëäâàðóóä (ìýíýí,õàòóó õàëüñíû ãàäíàõ áà
äîòîð áóãëàà, òàðõèíû áóãëàà) çýðýã íü òîõèîëäîíî. Ýäãýýð õ¿íäðýë¿¿ä
ãàðñàí ºâ÷òºíèéã ßÀÐÀËÒÀÉ ÝÌÍÝËÝÃÒ ÕÝÂÒ¯¯ËÆ ñóäñààð õèéõ
àíòèáèîòèê ýì÷èëãýýã ýõëýýä ÷èõ õàìàð õîîëîéí ýì÷ ð¿¿ èëãýý.
6. Áóñàä õ¿íäðýë¿¿ä: í¿¿ðíèé ìýäðýëèéí ñààæèë, õàæóóãèéí ñèíóñûí

õºíäèéí òðîìáîç

6. ÇÀËÃÈÓÐ, Ã¯ÉËÑÝÍ ÁÓË×ÈÐÕÀÉÍ ¯ÐÝÂÑÝË
À. Ã¿éëñýí áóë÷èðõàéí öî÷ìîã ¿ðýâñýë
Òîäîðõîéëîëò Öî÷ìîã çàëãèóðûí ¿ðýâñëèéí ¿åä çàëãèóð áîëîí

ã¿éëñýí áóë÷èðõàé ¿ðýâñýæ áîëäîã.
• 1 íàñ õ¿ðòýëõ õ¿¿õä¿¿ä ºâëºõ íü õîâîð áàéäàã. 4-
7 íàñàíä èõ ºâ÷èëäºã áà öààøèä íàñàíä õ¿ðñýí
õîéíîî ÷ ºâ÷èëíº.
Øàëòãààí • Ãîë øàëòãààí íü b-öóñ çàäðàëûí ñòðåïòîêîêêîîð
áàéõ íü íýëýýä ò¿ãýýìýë. Ýíý ¿¿ñãýã÷ýýð 4 õ¿ðòýëõ
íàñíû õ¿¿õäèéí õîîëîéí ºâ÷èí ¿¿ñýõ íü õîâîð
áºãººä 4-ººñ äýýø íàñíû õîîëîé ºâäñºí õ¿¿õäèéí
20-30% íü äýýðõ ¿¿ñãýã÷ýýð ¿¿ññýí áàéäàã. Óã íÿí
íü ýð¿¿ë õ¿¿õäèéí çàëãèóðò õàäãàëàãäàæ áàéäàã (5
õ¿¿õäèéí 1-ä)
• Ãîë ¿¿ñãýã÷ Âèðóñóóä íü (àäåíîâèðóñ, ýíòåðîâèðóñ,
èíôëþýíöà, ïàðàèíôëþýíöà, Ýïøòåéí Áàðûí
âèðóñ ã.ì) Ìîíãîëä äàí ãàíö âèðóñýýð ¿¿ññýí
òîõèîëäîë õîâîð áàéäàã.

Âèðóñ áà íÿíãèéí ãàðàëòàé çàëãèóðûí ¿ðýâñëèéí ¿åä èëðýõ øèíæ,
õàì øèíæ¿¿ä:
•Õîîëîé õºíä¿¿ðëýí ø¿ëñ çàëãèõàä áà þì èäýõýä çîâèðóòàé áàéõ
•Áèå ñóëðàõ, õàëóóðàõ, òîëãîé ºâäºõ
•Çàëãèóð áîëîí ã¿éëñýí áóë÷èðõàéí ñàëñò õóóðàéø÷ óëàéñàí ìºí í¿äíèé
ñàëñò õýíãýðýãýí õàëüñ óëàéñàí áàéõ
•Ã¿éëñýí áóë÷èðõàé òîìîðñîí, ø¿¿äýñòýé áàéõ (ýêñóäàò)
•Õ¿ç¿¿íèé òóíãàëàãèéí áóë÷èðõàé òîìîðñîí, ýìçýãëýëòýé áàéæ áîëíî
Âèðóñûí ãàðàëòàé çàëãèóðûí ¿ðýâñýë: õàíèàä øóóõèíààòàé áàéñàí,

øèíæ òýìäýã ààæèì èëýðñýí áàéäàã.
•Ñóðãóóëèéí ºìíºõ íàñíû õ¿¿õä¿¿äýä õàëóóðàõ, íóñãàéðàõ øèíæýýð
ýõýëíý.
•Í¿äíèé ñàëñòûí óëàéëò, õàíèàëãàëò, àìíû ¿ðýâñýë, òàðõìàë øàðõëààò
òóóðàëò àìàíä ãàðñàí, âèðóñûí àðüñíû òóóðàëò, ñóóëãàëò çýðýã èëýðñýí
áîë âèðóñûí ãàðàëòàé áàéõ ìàãàäëàë ºíäºðòýé.
•Øèíæ òýìäã¿¿ä íü ãîëäóó õýäýí öàãààñ 5 õîíîã õ¿ðòýë ¿ðãýëæèëäýã.
•Íÿíãèéí õàëäâàðààð õ¿íäðýõ òàë áèé.

Ñòðåïòîêîêêîîð ¿¿ñãýãäñýí çàëãèóðûí ¿ðýâñýë: òîëãîé ºâäºæ áîëîõ

áóþó õýâëèéãýýð ºâäºõ, çàëãèæ ÷àäàõã¿é áîëîõ áººëæèõ çýðýã øèíæ ãýíýò
èëðýíý:
•Õ¿ç¿¿íèé óðä õýñãèéí òóíãàëãèéí áóë÷èðõàé ìàø èõ ýìçýãëýëòýé
•40° ñ-ààñ äýýø õàëóóðíà
•Øèíæ òýìäã¿¿ä óæèã ÿâöòàé
Ýïøòåéí Áàðûí âèðóñýýð ¿¿ñãýãäñýí çàëãèóðûí ¿ðýâñýë: óäààí

õóãàöààãààð õàëóóðàõ, ïåíèöèëëèíä áèåèéí áàéäàë ñàéæðàõã¿é
(àìïèöèëëèíä òóóðàëò ãàðàõ)
•Òóíãàëàãèéí áóë÷èðõàéíóóä òîìîðñîí, äýë¿¿ òîìðîõ, æèæèã õýìæýýíèé
òîëáîí ãºâäð¿¿ò (ìàêóëîïàïóëÿð) òóóðàëòòàé
Ñàõóó: ìàø õ¿íä ÿâöòàé ã¿éëñýí áóë÷èðõàéä íààëäàìõàé áîõèð ñààðàë

ºíãºð òîãòñîí áàéõ áà õ¿¿õýä õîðäëîãûí øèíæ òîä èëýðíý.
Øèíæèëãýý
•Ã¿éëñýí áóë÷èðõàéíààñ íààëäàö àâàõ øèíæèëãýý: Ýíý àðãààð
ñòðåïòîêîêê áîëîí ñàõóóãèéí õàëäâàðûí àëü íü áîëîõûã òîãòîîíî. Ãýâ÷
ìàíàé îðîíä øèíæèëãýýã õ¿ëýýëã¿é ÿàðàëòàé àíòèáèîòèê ýì÷èëãýýã
ýõýëíý. Çàðèì îðíóóäàä ñòðåïòîêîêêûí ýñðýã áèå òîäîðõîéëîõ ñîðèë
õèéõ áîëîìæòîé áàéäàã.
•Öàãààí ýñèéí òîî: Âèðóñ áîëîí íÿíãààð ¿¿ñãýãäñýíèéã ÿëãàõàä òèéì
÷ èõ à÷ õîëáîãäîëòîé øèíæèëãýý áèø þì. Öóñíû øèíæèëãýýíä õýâ
øèíæèò áóñ ëèìôîöèò èëðýõ íü Ýïøòåéí Áàðûí âèðóñûí ãàðàëòàé
ýìãýã áîëîõûã íîòîëíî.
•Ñåðîëîãèéí øèíæèëãýý: Áîëîìæòîé áîë ìèêîïëàçì áà Ýïøòåéí
Áàðûí âèðóñ èëð¿¿ëýõ øèíæèëãýý õèéíý.

Ýì÷èëãýý
Øèíæ òýìäýãèéí Íÿí âèðóñûí ãàðàëòàé çàëãèóðûí ¿ðýâñýë ãýæ ¿çýæ
ýì÷èëãýý áàéâàë
• Õýâòðèéí äýãëýì: Èõýíõ õ¿¿õä¿¿äýä õýâòðèéí
äýãëýì ñàõèóëæ ñàéí àìðààõûã çºâëºäºã.
• Õîîëîé çàéëóóëàõ: Òîì õ¿¿õä¿¿äýä íÿíãèéí
ýñðýã óóñìàëààð õîîëîé çàëãèóðûã íü
çàéëóóëäàã. Õàëóóí ç¿éëýýñ õ¿éòýí ç¿éë óóëãàõ
íü äýýð áàéäàã. Øèíãýí õàíãàëòòàé óóæ ÷àäàæ
áàéãàà áîë õîîë àëáàäàí èä¿¿äýõèéã õîðèãëîíî.
Õºõ¿¿ë õ¿¿õäýä áîë õºõèéã õàíãàëòòàé ñàéí ºãºõ
õýðýãòýé. Ã¿éëñýí áóë÷èðõàéí ºâ÷íèéã íÿíãèéí
ýñðýã ¿ðýëýýð íàìäààæ áîëíî.
•ªâäºëò íàìäààõ: ªâäºõ çîâèóðûã
ïàðàöåòàìîëîîð áàãàñãàæ áîëíî. Ã¿éëñýí
áóë÷èðõàé õýò èõ õºíä¿¿ð áîë ïàðàöåòàìîë,
èáóïðîôåí ºãºõ õýðýãòýé.
Àíòèáèîòèê Ñòðåïòîêîêêîîð ¿¿ñãýãäñýí çàëãèóð, ã¿éëñýí
ýì÷èëãýý áóë÷èðõàéí ¿ðýâñýë ãýæ ¿çâýë äàðààõ ýì÷èëãýýã
õèéíý:
Phenoxymethylpenicillin (PenicillinV) ìã/êã (äýýä
õýìæýý íü 1 ãð) óóõààð 12 öàãèéí çàéòàé 10 õîíîãèéí
òóðø (10 õîíîãèéí êóðñ ýì÷èëãýý íü õýðëýãýýñ
óðüä÷èëàí ñýðãèéëäýã)Ñîíãîìîë ýì íü: Benzylpeni-
cillin G 50000 íýãæ/êã-ð áóë÷èíä 8 öàãààð òàðèõ
Ïåíèöèëëèíä õàðøèëòàé áîë: Ýðèòðîìèöèí ºã÷
áîëíî
Õýðýâ õ¿¿õýä ñàõóóãèéí õàëäâàðòàé áàéæ
áîëçîøã¿é áîë ÿàðàëòàé òóñãààðëàí õàëäâàðòûí
ýì÷èéí çºâëºãººã àâàõ õýðýãòýé áºãººä ýìíýëýãò
áàéõ õóãàöààíä íü àëü áîëîõ ò¿ðãýí ñàõóóãèéí
ÝÑÐÝÃ ÈÉËÄÝÑ ºãºõ íü ç¿éòýé. Ýðèòðîìèöèí
áîëîí Áåíçèëïåíèöèëëèí G-ã 14 õîíîãèéí òóðø
ºãíº.
Äàðõëààæóóëàëò Òîâëîëûí äàãóó ñàõóóãèéí ýñðýã äàðõëààæóóëàëò
õèéãäñýí ýñýõèéã ìàãàäàë.
Õàëäâàðòàé áàéõ õóãàöàà Ïåíèöèëëèí ýì÷èëãýý ýõýëñíýýñ õîéø õýäýí

öàã áîëîõîä ñòðåïòîêîêêîîð ¿¿ñãýãäñýí ã¿éëñýí áóë÷èðõàéí ¿ðýâñýëòýé
õ¿¿õýä áóñäàä õàëäâàð òàðààäàãã¿é.

Õ¿íäðýë: Íÿíãèéí ãàðàëòàé áàéñàí áîë äàðààõ õ¿íäðýë¿¿ä ¿¿ñíý.
• Äóíä ÷èõíèé ¿ðýâñýë, õàìàð äàéâðûí õºíäèéí ¿ðýâñýë: íýëýýä

ò¿ãýýìýë òîõèîëäîõ õ¿íäðýë.
• Çàëãèóðûí àðûí áà õàæóóãèéí áóãëàà, çàëãèóð îð÷ìûí áóãëàà:
õîâîð áîëîâ÷ òîõèîëäîíî. Ýíý ¿åä ºíäºð õàëóóðàõ, ø¿ä çóóðàõ,
çàëãèóð áîëîí çººëºí òàãíàéí õàíà õàâàãíàñàí áàéíà. ×èõ õàìàð
õîîëîéí ýì÷ýýð áóãëààã íýýëãýæ ãóóðñ òàâèóëàí ñóäñààð àíòèáèîòèê
õèéõ íü ç¿éòýé.
• Óëààí ýñýðãýíý: Ïèðîãåííû ãàäàð õîð ÿëãàðóóëñàíààñ áîëäîã. Óëààí
ºíãèéí àðüñíû òóóðàëò äàðàõàä àðèëàõ áà 24 öàãèéí äîòîð àëãà áîëíî.
Ã¿çýýëçãýíý ìýò óëààí õýë, àì òîéðñîí àðüñíû öàéðàëò íü îíöëîã
øèíæ.
• Õýðëýã áà Ñòðåïòîêîêêûí õàëäâàðûí äàðààõ ãëîìåðóëîíåôðèò:
Ñòðåïòîêîêêûí ãàðàëòàé çàëãèóðûí ¿ðýâñëèéã ýì÷èëñýíýýð ýíý
õ¿íäðýëýýñ ñýðãèéëýõ à÷ õîëáîãäîëòîé. ßàãààä ãýâýë ýäãýýð õ¿íäðýë
õîâîð áîëîâ÷ òîõèîëäîõ òóë.
• Erythema nodosum, Øåíëåéí-Ãåíîõûí ºâ÷èí, ìýíýí: ìàø õîâîð
Òàâèëàí: Ñòðåïòîêîêêûí õàëäâàðûã á¿ðýí ýì÷èëæ ÷àäâàë òàâèëàí ìàø

ñàéí. Èäýýò õ¿íäðýë¿¿äýýñ ýì÷ëýí ñýðãèéëæ áîëíî. Ýõíèé 9 õîíîãèéí
òºãñ ýì÷èëãýý íü óäààí õóãàöààíû äàðàà ãàð÷ áîëîõ õ¿íäðýë õýðëýãýýñ
á¿ðýí ñýðãèéëíý.
Á. Ã¿éëñýí áóë÷èðõàéí àðõàã ¿ðýâñýë
Ã¿éëñýí áóë÷èðõàéí öî÷ìîã ¿ðýâñëýýð õýä õýäýí óäàà ºâäñºí áîë àðõàã
ãýæ ¿çíý. Ãýâ÷ ýíý áàéäàë íü íÿí ã¿éëñýí áóë÷èðõàéí ýäýä õýð ã¿í íýâòðýí
îðæ ãýìòýýñýí ãýäãýýñ õàìààðíà. ªâ÷òºíèé ã¿éëñýí áóë÷èðõàéã õàðàõàä
õýâèéí áóñ, çàëãèõàä ýìçýãëýëòýé, äàõèí äàâòàí ã¿éëñýí áóë÷èðõàéí
¿ðýâñýëýýð ºâäºõ õàíäëàãàòàé áàéäàã. Ìºí õ¿ç¿¿íèé òóíãàëãèéí
áóë÷èðõàéíóóä òîìîðñîí, áèå ñóëàðñàí, õîîëíû äóðøèë ìóóäñàí, æèí
íýìýãäýõã¿é áàéíà ãýñýí çîâèóð õýëíý.
Àíòèáèîòèê: Ïåíèöèëëèíèéã óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ òóíãààð õýðýãëýõ, ººð
àíòèáèîòèêóóäààð êóðñ ýì÷èëãýý äàâòàí õèéõ íü ãîëîìòûã óñòãàõàä à÷
õîëáîãäîëòîé.
Òîíçèëýêòîìè: (Ã¿éëñýí áóë÷èðõàéã ìýñ çàñëûí àðãààð àâàõ) Íýãýíò ìýñ
çàñëûí àæèëáàð òóë öóñ àëäàõ, àìüñãàëûí çàìûí áºãëºðºë ¿¿ñýõ çýðýã
õ¿íäðýë ãàðíà. ×èõ õàìàð õîîëîéí ýì÷ òîäîðõîé çààëò ãàðãàñíû ¿íäñýí
äýýð óã ýì÷èëãýýã õèéíý. Ìàíàé îðîíä óã ìýñ çàñëûã õèéõ çààëò:

• 1 æèëä 7 óäàà õ¿ðòýë äàõèñàí, 2 æèëä 5 óäàà,3 æèëä äàðààëàí 1 óäàà

ºâäñºí, ºâäºõ ¿åäýý 38°ñ ò¿¿íýýñ äýýø õàëóóðàõ, îð÷íû òóíãàëàãèéí
áóë÷èðõàéíóóä áàéíãà òîì áàéõ, ã¿éëñíèé õîíõîðîîñ èäýýðõýã ø¿¿ðäýñ
òîãòìîë ÿëãàðàõ
• Õººìèéí ã¿éëñ îð÷ìûí áóãëààãààð õ¿íäðýõ
• Íÿíãèéí øèíæèëãýýíä öóñ çàäëàã÷ b ñòðåïòîêîêê èëðýõ
• Ã¿éëñíèé òîìðîëîîñ áîëæ õ¿íä õýëáýðèéí áºãëºðºëò ¿¿ñ÷ àìüñãàëàõàä
ñààä áîëîõ
• Ñàõóóãèéí íÿí òýýã÷ áàéõ
Øèíæèëãýý
• Öýýæíèé ãýðëèéí øèíæèëãýý: ç¿ðõ òîìîðñîí, óóøèãíû ñóäàñíóóäàä

çîãñîíãèøëèéí øèíæòýé, ãÿëòàíãèéí õºíäèéä øèíãýí õóðèìòëàãäàõ
• Ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýã (ÇÖÁ): Ç¿ðõíèé äóòàãäëûí ¿åä ºâºðìºö
øèíæ ãàðäàãã¿é. Áàðóóí ç¿¿í òîñãóóð, õî¸ð õîâäëûí òîìðîëûí øèíæ¿¿ä
àæèãëàãäàõ áà çàðèìäàà õýì àëäàãäëûí øèíæ èëýðíý.
• Ç¿ðõíèé õýò àâèàí øèíæèëãýý: Á¿òöèéí ººð÷ëºëò èëýð÷ áîëíî.
Ãýâ÷ ÇÄ-í ¿åä õîâäîë òîñãóóðûí ¿éë àæèëëàãàà õýâèéí àòëàà ç¿¿í
òîñãóóð òîìîð÷ ñóëðàëòûí ýçýëõ¿¿í èõýññýí õîâäëûí àãøèëòûí ¿éë
àæèëëàãààíû ¿ç¿¿ëýëò áóóðñàí áàéõ òàëòàé.
• Öóñíû øèíæèëãýý: ìî÷åâèí, êðåàòèíèí, ýðäñ¿¿ä áîëîõ êàëüöè, ìàãíè,
ìºí ñàõàð
• Øýýñíèé øèíæèëãýý
• Öóñíû õèéí íàéðëàãûí øèíæèëãýý: áîäèñûí ñîëèëöîîíû õ¿÷èëøèë,
õ¿÷èëòºðºã÷èéí äóòàãäàë áàéãàà ýñýõ
Ýì÷èëãýý
Åðºíõèé • Ç¿ðõíèé äóòàãäëûí øàëòãààí áîëæ áàéãàà õ¿÷èí

çàð÷èì ç¿éë¿¿äèéã ýì÷ëýõ õýðýãòýé. Õ¿¿õäèéí àìüäðàëûí
åðäèéí õýâ ìàÿãèéã õàíãàæ áèå ìàõáîäèéí ºñºëò
áîéæèëòûã ñàéæðóóëàõàä ýì÷èëãýýíèé çîðèëãî îðøèíî.
• Ç¿ðõíèé òºðºëõèéí ãàæãèéí òºãñ ýì÷èëãýý íü ìýñ çàñëûí

ýì÷èëãýý áºãººä ºìíº íü ç¿ðõíèé äóòàãäàëä îðñîí áîë
óðüä÷èëààä ýìèéí ýì÷èëãýý õèéíý.

Øèíæ • Áèåèéí õ¿÷íèé à÷ààëëûã áàãàñãàõ, ñàéí àìðàõ, õýâòðèéí

òýìäãèéí äýãëýì ñàõèõ íü ÷óõàë.
ýì÷èëãýý • Ç¿ðõíèé àëü íýã ýìãýã õ¿íä õýëáýðèéí ç¿ðõíèé
äóòàãäëààð õ¿íäýðñýí áîë õýâòðèéí äýãëýì ñàõèõ íü
èë¿¿ à÷ õîëáîãäîëòîé.
• Õàãàñ ñóóãàà áàéðëàëààð öýýæèéã ºíäºðëºí õýâò¿¿ëýõ
íü õàìãèéí òîõèðîìæòîé.
• Áàãà íàñíû õ¿¿õä¿¿äèéã èë¿¿äýë èë÷ëýãòýé íýìýãäýë
õîîëîîð õîîëëîõ õýðýãòýé. Ó÷èð íü áîäèñûí ñîëèëöîîíû
çàðöóóëàëò èõýññýí ¿åä õàíãàëòã¿é õîîëëîñíîîñ èë¿¿ èõ
èë÷ëýã øààðääàã.
• Øºíºäºº õàìðûí ãóóðñààð øààðäëàãàòàé áîë õîîëëîíî.
Ìºí õîäîîä óëààí õîîëîéí ñººðºã óðñãàëûí ýì÷èëãýýãýýã
õèéæ áîëíî.
• Õîîëíû äàâñûã õÿçãààðëàíà.
Ýìèéí (Õ¿¿õäèéí ç¿ðõ ñóäàñíû ýì÷èéí çààâðààð ýìèéí
ýì÷èëãýý ýì÷èëãýýã õèéíý)
• Äèãîêñèí: Ñèìïàòèê ìýäðýëèéí õ¿÷äýëèéã áóóðóóëæ
õ¿¿õäèéí ºñºëòèéã ñàéæðóóëíà.
• Øýýñ õººõ ýìèéí áýëäìýë¿¿ä: Ôóðîñåìèäûã øèíæ
òýìäãèéã áàãàñãàõ çîðèëãîîð õýðýãëýäýã ÷ á¿õ õ¿¿õäýä
õýðýãëýõ øààðäëàãàã¿é.
• ÀÖÅ (àíãèîòåíçèí õóâèðãàã÷ ýñýãèéã ñààòóóëàã÷:
Ç¿ðõíèé äàðààõ à÷ààëëûã áóóðóóëàõàä êàïòîïðèëûã
ºãíº. Óäààí õóãàöààíä ç¿ðõíèé ¿éë àæèëëàãààã äýìæèõ
à÷ õîëáîãäîëòîé.
• Âåðîøèðîí: ÇÒÃ-òàé íàñàíä õ¿ðýã÷äýä õýðýãëýõ íü
ýíäýãäýë áîëîí ºâ÷íèé õ¿íäðýëèéã ýðñ áóóðóóëäàã.
• b õîðèã (áëîêàòîð): òîäîðõîé õÿçãààðòàé õýðýãëýäýã áà
øàëòãààí íü òîäîðõîé áóñ òýëýãäëèéí êàðäèîìèîïàòèéí
¿åä õýðýãëýõýä ¿ð ä¿í íü èë¿¿ ãýæ ¿çäýã.
Òàâèëàí
Ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýýãýýð òºãñ ýäãýðíý.

Ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýý õèéõ áîëîìæã¿é áîë øèíæ òýìäãèéí ýì÷èëãýý
õèéíý.
Õÿíàëò
Õ¿¿õäèéí ç¿ðõ ñóäàñíû ýì÷èéí áàéíãûí õÿíàëòàíä áàéõ øààðäëàãàòàé.

7. ËÀÐÈÍÃÎÒÐÀÕÅÉÁÐÎÍÕÈÒ
Òîäîðõîéëîëò Öî÷ìîã ëàðèíãîòðàõåéáðîíõèò áóþó ñàõóóëàé

ãýäýã íü ýìíýë ç¿éä øóóãèàíòàé àìüñãàë, õóöóóëæ
õàíèàõ, õîîëîé ñººõ, àìüñãàë äóòàãäëûí (Àìüñãàëûí
äóòàãäëûí çýðýã) øèíæ¿¿äýýð èëðýõ õóðö ýìãýã þì.
• Ëàðèíãîòðàõåéáðîíõèòèéí ¿åä àìüñãàëûí äýýä,
äîîä çàì áîëîõ òºâºíõ, öàãààí ìºãººðñºí õîîëîé,
ãóóðñàí õîîëîé ¿ðýâñýíý.
• 6 ñàðààñ 6 íàñ õ¿ðòýëõ ýð¿¿ë õ¿¿õä¿¿ä ãîëäóó
ºâëèéí óëèðàëä ºâäºíº.
Øàëòãààí • Õàìãèéí ãîë ¿¿ñãýã÷ íü Ïàðàèíôëþýíöà áîëîâ÷
Ðåñïèðàòîðíû ñèíöèòèàë âèðóñ (ÐÑÂ), Èíôëþýíöà,
àäåíîâèðóñ çýðýã íü ìºí ¿¿ñãýíý.
ßëãàí îíîøèëãîî:
• Õàëäâàðóóä : Òºâºíõèéí õàëõàâ÷ûí ¿ðýâñýë (Ýïèãëîòèò), Íÿíãèéí
ãàðàëòàé öàãààí ìºãººðñºí õîîëîéí ¿ðýâñýë, Çàëãèóðûí àðûí áóãëàà,
Ñàõóó
• Ãýìòýë : Òºâºíõèéí ãàäíû áèåò
• Äàðõëàëûí ãàðàëòàé ýìãýã: Àã÷èëòàò ñàõóóëàé, õàðøëûí ñóäàñ
ìýäðýëèéí õàâàí (Êâèíêèéí ºâ÷èí)
Ýìíýë ç¿éí øèíæ èëðýõýýñ 1-3 õîíîãèéí ºìíº õ¿¿õäýä õàëóóðàõ,

íóñãàéðàõ øèíæ èëýðíý. Øèíæ òýìäýã ýõýëìýãö øºíºäºº äîðääîã
• Õîîëîé ñººõ + Õóöóóëæ õàíèàíà + Õÿõòíàà àìüñãàë (Ýõëýýä ãàðàõ
øèíæ)
Öàãààí ìºãººðñºí õîîëîé íàðèéñàõ òóòàì áºãëºðºëò, õ¿÷èëòºðºã÷èéí

äóòàãäàëûí øèíæ òîäîðíî.
• Àìüñãàë àâàëò óäààøèð÷ ñààäòàé áîëíî.
• Òàéâàí áàéõàä àìüñãàë àâàõ ¿åä õÿõòíàà àìüñãàë ñîíñäîíî.
• Àìüñãàëûí òîî, ç¿ðõíèé öîõèëòûí òîî îëøðîíî.
• Õàâèðãà çàâñðûí çàé ýãýìíèé äýýä äîîä õîíõîð òàòàëçàíà.
• Õ¿¿õýä òàéâàí áèø öî÷ðîìòãîé áîëíî.
×àãíàõàä óóøãèíä øóóãèàíòàé àìüñãàë áà õ¿íä ¿åä õýð÷èãí¿¿ð áà èñãýðñýí
àìüñãàë ñîíñîãäîíî.

Àíõààðàõ ç¿éë
• Õîæóó ¿åä õºõðºëò èëýðíý: õ¿¿õäèéí àìüñãàëûã ÿàðàëòàé óäèðäàõã¿é
áîë ýíäýõ àþóëòàé. Èéìä õ¿¿õäèéí ñýõýýí àìüäðóóëàõ òàñàãò õ¿ëýýí
àâ÷ ãóóðñ(èíòóáàö) òàâèíà.
• Òºâºíõèéí õàëõàâ÷èéí ¿ðýâñýë áà íÿíãèéí ãàðàëòàé öàãààí
ìºãººðñºí õîîëîéí ¿ðýâñýë: Ýíý ¿åä õ¿¿õäèéí áèåèéí áàéäàë
ìàø õ¿íä, õîðäëîãûí øèíæ òîä, ãýíýò àìüñãàë øóóãèàíòàé áîëîõ,
38,5°ñ –ààñ äýýø õàëóóðàõ, çàëãèæ ÷àäàõã¿éãýýñ ø¿ëñ èõýýð ãîîæèõ
øèíæ¿¿ä èëýðíý. Èéì øèíæ òýìäýã èëýðñýí ºâ÷òºíã øóóä ñýõýýõ òàñàãò
õýâò¿¿ëíý. 80-90%-ä íü àìüñãàëûí ãóóðñ (èíòóáàö) òàâèõ øààðäëàãà
ãàðäàã.
• Ñàõóó: Ã¿éëñýí áóë÷èðõàé ¿ðýâñýæ ¿ðýâñëèéí øèíãýí õóðèìòëàãäñàí
ñààðàë ºíãèéí ºíãºðººð õó÷èãäñàí áîë ñàõóó ãýæ ñýæèãëýíý. Ýíý
òîõèîëäîëä õ¿¿õäèéã ÿàðàëòàé õàëäâàðòûí ýìíýëýãò õýâò¿¿ëæ
áåíçèëïåíèöèëëèí áà ñàõóóãèéí ýñðýã àíòèòîêñèí õýðýãëýíý.
• Øóóãèàíòàé àìüñãàë òîä ñîíñîãäîõ íü áºãëºðºëòèéí õ¿íä õºíãºíèé
çýðãèéã èëýðõèéëýõã¿é.
• Óðüä íü àìüñãàëûí äýýä çàìûí ýìãýãýýð îéð îéðõîí ºâäºæ áàéñàí,
òºðºëõèéí äóóíû çàâñðûí õóíèàñûí äîðõ (ñóáãëîòèê) íàðèéñàëòàé,
íÿðàé ¿åèéí ýìãýã íü àìüñãàë õýò óäààí óäèðäàõ øàëòãààíòàé áîëñîí
(õî¸ðäîã÷îîð ¿¿ñýõ ýìãýã), Äàóíû õàì øèíæ çýðýãòýé äýýð äóðäñàí
øàëòãààíòàé õ¿¿õä¿¿äýä ñàõóóëàé õ¿íä òóñäàã. Èéìä ýäãýýð õ¿¿õä¿¿ä
óã ºâ÷íººð õºíãºí ºâäñºí ÷ ãýñýí ýìíýëýãò çààâàë õýâò¿¿ëýõ õýðýãòýé.
Øèíæèëãýýí¿¿ä
ªâºðìºö øèíæèëãýý õèéõ îíöûí øààðäëàãàã¿é.
• Õýðýâ õ¿¿õäèéí àìüñãàëûí çàìä ãàäíû áèåò îðñîí ñýæèãòýé áîë
õàæóóãèéí áàéðëàëààð çóðàã àâàõ
• Õàòãàëãààãààð õ¿íäýðñýí áàéæ áîëçîøã¿é áîë öýýæíèé ãýðýë çóðàã
àâíà.
Ýì÷èëãýý
• Õ¿¿õäèéã óöààðëóóëàõ ¿éëäëýýñ àëü áîëîõ çàéëñõèéõ.
• Õ¿¿õäèéã àëü áîëîõ òààòàé áàéðëàëä áàéëãàõ ÿëàíãóÿà ýöýã ýõèéí
ºâºð äýýð ñóóëãàõ
• Öóñíû øèíæèëãýý, õ¿÷èëòºðºã÷èéí õàíàìæûã ¿çýõ, õîâîð òîõèîëäîëä
õ¿÷èëòºðºã÷èéã ìàñêààð ºãºõ çààëòòàé (Õ¿÷èëòºðºã÷èéã óäààí ºãºõ
íü áºãëºðºëò íýìýãäýæ äàëä õ¿÷èëòºðºã÷èéí äóòàãäàëä áàéãààã
èëð¿¿ëýõýä ìóóãààð íºëººëíº).
• Õîîëîé ºâäñºí õ¿¿õäýä ºâ÷èí íàìäààõ, õàëóóí áóóëãàõ çîðèëãîîð
Ïàðàöåòàìîë ºãºõ
• Ñàõóóëàé ãýæ þó áàéäàã âý? ãýñýí ýöýã ýõ÷¿¿äýä çîðèóëñàí ãàðûí
àâëàãà ºãºõ

Øèíæ òýìäã¿¿ä Ýì÷èëãýý

Õ¿íä Ãèïîêñèéí øèíæ òîä Äåêñàìåòàçîí 0,6ìã/êã áóë÷èíä
(Õýò òàéâàí áèø, óíòàà, Î2- ( äýýä õýìæýý íü 12 ìã) áóþó
í õàíàìæ <92%, óõààíã¿é Ïðåäíèçîëîí 1ìã/êã óóõààð
áóþó ÕªÕÐªËÒ)áóþó Øèíæ òýìäýã íýìýãäñýýð áàéâàë
Õ¿íä õýëáýðèéí äàðààãèéí ºäð¿¿äýä äàâòàí õýðýãëýíý
áºãëºðºëòòýé Àäðåíàëèíûã (1:1000) 0.5 ìë/êã/òóí
(õàâèðãà õîîðîíäûí çàé, õýìæýýòýé öàöëàãààð ºã÷ ¿çýæ áîëíî.
ýãýìíèé äýýä äîîä õîíõîð Õýðýâ íºëººëæ áàéâàë ñàéí õÿíàëòûí
òàòàãäàõ, ÇÖÒ îëøðîõ, ÀÒ äîð 2 öàãèéí çàéòàé äàâòàíà.
îëøðîõ) Ýìíýëýãò õýâò¿¿ëýõ, Àìüñãàë óäèðäàõ
õýðýãòýé áîë óäèðäàæ ñàéí õÿíàõ,
øèíãýí íºõºõ
Îð÷èíã ÷èéãø¿¿ëæ äóëààí áàéëãàõ
Íÿíãèéí ãàðàëòàé öàãààí ìºãººðñºí
õîîëîéí ¿ðýâñýë ãýæ îíîøèëñîí áîë
áåíçèëïåíèöèëëèí 50000 ÍÝÃÆ/êã 6
öàãèéí çàéòàé áóë÷èíä òàðèíà.
Äóíä Àìüñãàëä òóñëàõ áóë÷èí Ïðåäíèçîëîí 1 ìã/êã óóõààð
äóíä çýðýã îðîëöîõ Õ¿¿õäèéí áèåèéí áàéäàë ýì÷èëãýý
áà òàéâàí áàéõàä ýõýëñíýýñ õîéø 3 öàãèéí äîòîð
øóóãèàíòàé àìüñãàëíà. ñàéæèðâàë ýìíýëãýýñ ãàðãàíà.
Óóõäàà õàðüöàíãóé ñàéí Õÿíàëòàí äîð øèíãýí íºõíº
Õºíãºí Àìüñãàëä òóñëàõ áóë÷èí Ïðåäíèçîëîí 1ìã/êã óóõààð
áàãà çýðýã îðîëöîõ Øèíæ òýìäýã àðèëñíààñ 1-2 öàãèéí
áóþó òàéâàí áàéõàä äàðàà õ¿¿õäèéã ýìíýëãýýñ ãàðãàíà
áàãà õÿõòíàà àìüñãàëíà Õÿíàëòàí äîð øèíãýí íºõíº
Óóõäàà ìàø ñàéí
Çºâõºí Ýìíýë ç¿éí õóâüä ªâºðìºö ýì÷èëãýý øààðäëàãàã¿é.
õóöóóëæ
õàíèàæ
çºâõºí õóöóóëæ õàíèàíà. Ýìíýëãýýñ ãàðãàíà
áàéâàë Áºãëºðºëòèéí ÿìàð íýã Õÿõòíàà àìüñãàë èëýðâýë ÿàðàëòàé
øèíæã¿é. ýìíýëýãò áóöàæ èð ãýæ ýöýã ýõýä íü
çºâëºíº. Óóð ýì÷èëãýý íü øèíæ
òýìäýãèéí ýì÷èëãýýíèé íýã õýëáýð
Ýäãýýðýýñ ãàäíà çàðèì õ¿¿õä¿¿äýä õýçýý õ¿¿õäèéí çîâèóð èëýð÷ áàéãàà

(ºäºð áîëîí øºíèéí öàãààð), ýöýã ýõèéí õ¿¿õäèéí áèåèéí áàéäàëä ä¿ãíýëò
ºãºõ ÷àäâàð , öàã àëäàëã¿é ýìíýëýãèéí òóñëàìæ àâ÷ ÷àäàõ áàéäàë çýðãýýñ
õàìààðàí ýì÷ õ¿¿õäèéã ýìíýëýãò õýâò¿¿ëýõ áîëîí ãýðýýð ýì÷èëãýý çààæ
ºã÷ ÿâóóëàõ ýñýõýý øèéäíý.
Ýìíýëãýýñ ãàðãàõ
•Õ¿¿õýä ýìíýëýãò èðñýíýýñ õîéø øºíèéí òóðø øèíæ òýìäýã íýìæ
èëðýýã¿é áîë ãàðãàíà

•Èõýíõ õ¿¿õýä äóíäæààð ýìíýëýãò 2 –îîñ äýýøã¿é õîíîã õýâòäýã.
Õÿíàëò
•Ñàõóóëàéãààð ºâäñºí õ¿¿õä¿¿äèéã ýäãýðñíèé äàðàà õÿíàõã¿é.Õàðèí
àìüñãàë óäèðäóóëñàí õ¿¿õýä á¿ð, óäààí õóãàöààíä õÿõòíàà àìüñãàëòàé
áàéñàí (1 äîëîî õîíîãîîñ äýýø), õýä õýäýí øèíæ õàâñàð÷ èëýðñýí (>6),
6 ñàðààñ äîîø íàñòàé õ¿¿õä¿¿äèéã àìáóëàòîðèîð
8. ÌÝÍÝÍ
Òîäîðõîéëîëò Íÿíãèéí ãàðàëòàé ìýíýí ãýäýã íü íÿðàé áîëîí áàãà

íàñíû õ¿¿õäýä õ¿íä õýëáýðýýð òîõèîëääîã òàðõèíû
çººëºí õàëüñíû õàëäâàðò ¿ðýâñýë áºãººä àðõàãøèõ
áîëîí õ¿íäðýõ ºíäºð ýðñäýëòýé ºâ÷èí þì.
Øàëòãààí • Áèå ìàõáîäü äàõü õàëäâàðûí ãîëîìòîîñ ¿¿ñãýã÷
öóñààð äàìæèí òàðõèíû çººëºí á¿ðõ¿¿ëèéã
ãýìòýýñíèé óëìààñ ¿¿ñíý. ªºðººð õýëáýë íÿí
öóñààð ýðãýëäñýíòýé õîëáîîòîéãîîð òàðõèíû
çººëºí á¿ðõ¿¿ë ãýìòýíý. Íÿí òàðõè íóãàñíû
øèíãýíýýð äàìæèí õàæóóãèéí õîâäëûí ñóäàñëàã
ñ¿ëæýýãýýð íýâòýðíý.
• Ìåíèíãîìèåëîöåëü, òàðõèíû íýâòýðñýí ãýìòýë,
í¿äíèé öåëëþëèò, õàìðûí îéðîëöîîõ äàéâðûí
¿ðýâñýë, äóíä ÷èõíèé ¿ðýâñýë çýðýã õàëäâàðûí
ãîëîìòîîñ õî¸ðäîã÷îîð õàëäâàðëàãäàí ¿¿ñýõ íü
õîâîð áîëîâ÷ òîõèîëäîíî.
• Íÿíãèéí ãàðàëòàé ìýíýíãèéí 90 ãàðóé õóâü íü
äàðààõ 5 ¿¿ñãýã÷ýýð ¿¿ñãýãäýíý:> 2 ñàð õ¿ðòýëõ
õ¿¿õäýä: Streptococcus pneumonia, Neisseria men-
ingitidis, Haemophilus influenza Á á¿ëýã,< 2 ñàðààñ
äýýø íàñòàé õ¿¿õäýä:Ñòðåïòîêîêêûí Á á¿ëýã,
E.coli,(Listeria monocytogenes –ð çºâõºí 1-3%)
•ßëãàí îíîøëîãîî: Òàðõèíû áóãëàà, ñ¿ðüåýãèéí áà âèðóñûí ìýíýí,

ýíöåôàëèò
¯íýëýõ
Øàëòãààí íü òîäîðõîé áóñ õàëóóðàëòûã ÿëàíãóÿà ãóðâààñ äîîø ñàðòàé
õ¿¿õäýä õàëóóðàëòààñ ººð îíöãîé øèíæ òýìäýãã¿é òîõèîëäîëä ìýíýí
áàéæ áîëçîøã¿é ãýæ ñýæèãëýíý.

Äàðààõ øèíæ òýìäã¿¿ä èëýðíý:

• Íÿðàé õ¿¿õäýä: õàëóóðàõ, áèå ñóëáàéõ, öî÷ðîìòãîé áîëîõ, áººëæèõ,
õºõºíäºº ìóóäàõ, àðüñ ¿íñýí ñààðàë áîëîõ ýðýýíòýõ
• Áàãà íàñíû õ¿¿õäýä: òîëãîé ºâäºõ, áººëæèõ, óíòààðàõ, í¿äýíä õèé
þì ¿çýãäýõ, õ¿ç¿¿ õºøèõ
• Ìýíýíãèéí øèíæ: õ¿ç¿¿ õºøèíãº, íóðóó óóöààð ºâäºõ, Êåðíèãèéí øèíæ
(õºëèéã ºâäºã ò¿íõíèé ¿åýð íóãàëààä òýíèéëãýõýä òýíèéõã¿é ÷àíãàð÷
ýìçýãëýíý) Áðóäçèíñêèéí øèíæ (ªâ÷òºíèé íýã õºëèéã ºâäºãíèé ¿åýð
òýíèéëãýõýä íºãºº õºë íü ºâäãººðºº íóãàð÷ õýâëèé ð¿¿ òàòàãäàõ)
• Òàðõèíû äîòîîä äàðàëò èõäýëòèéí øèíæ: òîëãîé ºâäºõ, áººëæèõ,
çóëàé îâîéõ, ãàâëûí çààäñóóä ñàëàõ, òàðõèíû ìýäðýëèéã ñààæèë,
òóõàéëáàë ãàâàë òàðõèíû III áà VI ìýäð¿¿ë¿¿äèéí ñààæèë (í¿ä õºäºëãºã÷
áà ñàëãóóð ìýäð¿¿ë), ç¿ðõíèé öîõèëòûí òîî öººðºõ, àìüñãàë òàñàëäàõ,
õýò ñýëãýëöýëèéí øèíæ, äåêîðòèêàöèéí øèíæ, ñòóïîð, öîõèóëàëò,
òàðõè øààíòàãëàãäàõ øèíæ
• Í¿äíèé óãèéíõºõëºã õàâàãíàõ øèíæ: Ýíý øèíæ àðõàã ººð÷ëºëò
îðñîí ¿åä èëðýõ íü èõ : òàðõèíû áóãëàà, ñóáäóðàëü ýìïèåì ã.ì
• Ãîëîìòîò ººð÷ëºëòèéí øèíæ¿¿ä: çàõûí ìýäðýëèéí ¿ðýâñýë, ñóäàñíû
áºãëºðºëèéí óëìààñ èëýð÷ ãàðàõ áà íèéò ºâ÷ëºãñºäèéí 10-20%-ä íü
• Òàòàëò: òàðõèíû ýäèéí èíôàðêò, öåðåáðèò, ýëåêòðîëèò¿¿äèéí
àëäàãäàëààñ 20-30%-ä òàòàëò òîõèîëäîíî.
• Õàëäâàðûí àíõäàã÷ ãîëîìò áàéãàà ýñýõèéã òîãòîîõ (óóøèãíû õàòãàëãàà,
äóíä ÷èõíèé ¿ðýâñýë, ýíäîêàðäèò ã.ì. ìºí äåðìàëü ñèíóñ ìýòèéí íóðóó
íóãàñ áîëîí ãàâàë òàðõèíû ýìãýã¿¿ä áàéãàà ýñýõèéí ¿çëýãýýð íÿãòëàí
òîãòîîõ) Æèæèã öóñàí òóóðàëò àðüñàí äýýã¿¿ð ãàðàõ íü ìåíèíãîêîêêèéí
õàëäâàðò ìýíýíã èëòãýíý.
Øèíæèëãýý
1. Íóãàñíû óñíû øèíæèëãýý: îíîøèéã áàòàòãàõ áà áîëîìæòîé áîë

àíòèáèîòèêèéí ýõíèé òóíã ºãºõººñ ºìíº àâàõ øààðäëàãàòàé. Õýðýâ
ºâ÷òºí óõààíã¿é, çàõûí ìýäðýëèéí ãýìòëèéí øèíæ èëýðñýí, õºõëºã
õàâàãíàñàí, ç¿ðõ ñóäàñíû ¿éë àæèëëàãàà òîãòâîðã¿é áîë íóãàñíû óñ
àâàõ íü ýñðýã çààëòòàé.Õýðýâ ºâ÷òºíä äýýðõè øèíæ¿¿äèéí àëü íýã íü
èëýðñýí áîë àìü íàñàíä íü ìàø àþóëòàé òóë Ýð÷èìò Ýì÷èëãýýíèé òàñàãò
øèëæ¿¿ëýí ýì÷ëýõ ¸ñòîé.Ñýõýýí Àìüäðóóëàõ Ýð÷èìò Ýì÷èëãýýíèé
òàñàãò õ¿ðãýãäýíã¿¿ò öóñíû àðèóí ÷àíàðûã ¿çýæ àíòèáèîòèêò ìýäðýã
áàéäëûã òîäîðõîéëóóëíà.
2. Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý: Äýëãýðýíã¿é øèíæèëãýý áàéõ
øààðäëàãàòàé áºãººä áèîõèìèä ãëþêîç, ìî÷åâèí, ýëåêðîëèò¿¿äèéã
¿çíý.

3. Öóñíû àðèóí ÷àíàð: Á¿õ ºâ÷òºíä ¿çýõ õýðýãòýé. Ìýíýíãýýð ºâäñºí

ºâ÷òºí¿¿äèéí 80-90%-ä íü íÿí èëýðäýã.
2 ñàðààñ äýýø íàñòàé õ¿¿õäèéí òàðõè íóãàñíû øèíãýíèé

õýâèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä
Öàãààí ýñ/ ìì 3 Óóðàã ã/ë Ñàõàð ììîëü/ë

Õýâèéí (>3 <5 < 0.4 > 2.5 áà öóñàí
ñàð) äàõü ñàõàðûí
50%
Äóòóó 1-10000 äèéëýíõ íü > 0.4 < 2.5
ýì÷ëýãäñýí íåéòðîôèëü
ìýíýí
Áàêòåðèéí 100-10000 äèéëýíõ Ãîëäóó > 1.0 < 2.5
ìýíýí íü íåéòðîôèëü
Âèðóñûí Èõýâ÷ëýí < > 0.4 Õýâèéí áóþó <
ìýíýí 1000 ýõýíäýý 2.5
íåéòðîôèëü, äàðàà
íü ëèìôîöèò
Ñ¿ðüåýãèéí 10-500 ýõýíäýý > 1.0 áóþó ìàø < 2.5
ìýíýí íåéòðîôèëü, äàðàà ºíäºð áàéæ
íü ëèìôîöèò áîëíî.
• Íóãàñíû óñ àâàõ ÿâöàä çàìûí öóñ îðñîí áîë: 500 óëààí ýñ òóòàìä
1 öàãààí ýñ, 1000 óëààí ýñ òóòàìä 0.01 ã/ë óóðàã áàéæ áîëíî. ªñãºâºð
øààðäëàãàòàé.
• Íÿíãèéí ãàðàëòàé ìýíýíãèéí ýðò ¿åä: Òàðõè íóãàñíû øèíãýí õýâèéí
áóþó âèðóñûí ãàðàëòàé ìýíýíãèéí øèíæòýé áàéæ áîëíî.
Ýì÷èëãýý
1. Àíòèáèîòèê: Õýðýâ ìýíýíãèéí êëèíèê øèíæ òýìäýã íü òîä èëýðñýí áîë
øèíæèëãýýíèé õàðèóã õ¿ëýýëã¿é àíòèáèîòèêèéí ýõíèé òóíã àâíà. Õ¿¿õýä 2
ñàðààñ äýýø íàñòàé áîë ºíäºð òóíãààð àíòèáèîòèê ýì÷èëãýý õèéíý.
Íàñ > 2 ñàðààñ äýýø áîë:

Áåíçèëïåíèöèëëèí 60 ìã/êã/òóí (äýýä òàë íü 3 ãð)-ð 6 öàã òóòàìä ñóäñààð
(100 000 ÅÄ/êã/ºäºð 6 öàãààð, 1 ìã =1667 íýãæ) áóþó
Öåôîòàêñèì 50 ìã/êã/òóí (äýýä òóí 2 ãð)6 öàã òóòàìä ñóäñààð áà
Öåôòðàêñèì 50 ìã/êã/òóí (äýýä òóí 2ãð)12 öàã òóòàìä ñóäñààð (Ëåâîìèöèòèí
ñóêöèíàòûã öåôàëîñïîðèíû á¿ëãèéí ýìýíä õàðøèëòàé õ¿¿õä¿¿äýä 25 ìã/
êã áóë÷èí áîëîí ñóäñààð òàðüæ õýðýãëýíý)

Äýýðõè ýì÷èëãýýã ¿¿ñãýã÷ òîäîðõîéëæ àíòèáèîòèêò ìýäðýã

÷àíàðûã ¿çýõ øèíæèëãýýíèé õàðèó ãàðòàë ¿ðãýëæë¿¿ëýí õèéíý. ¯¿ñãýã÷
òîäîðõîéëñîíû äàðàà íü:
•N.meningitidis: Áåíçèëïåíèöèëëèí 50 ìã/êã/òóí (äýýä òóí 3 ãð õ¿ðòýë)-
ð 4 öàã òóòàìä 7 õîíîãèéí òóðø Ïåíèöèëëèíä ìýäðýã
•S.pneumonia: Áåíçèëïåíèöèëëèí 50 ìã/êã/òóí (äýýä òóí 3 ãð õ¿ðòýë)-ð
4 öàã òóòàìä äîð õàÿæ 10 õîíîã
•H.influenza: Öåôîòàêñèì 50 ìã/êã/òóí (äýýä òóí 2 ãð)6 öàã òóòàìä 7-10
õîíîã ýñâýë Àìîêñàöèëëèí 50 ìã/êã/òóíãààð 4 öàã òóòàìä 7-10 õîíîã
(ìýäðýã ÷àíàðààñ õàìààðíà)
Áóñàä: Õýðýâ ¿¿ñãýã÷ òîäîðõîéëîãäîîã¿é áîëîâ÷ íóãàñíû óñàíä èëò
ïëåîöèòîç áàéâàë äîîä òàë íü 7 õîíîã öåôîòàêñèì ñóäñààð õýðýãëýõèéã
çºâëºäºã.
Íàñ < 2 ñàðààñ äîîø áîë:

Áåíçèëïåíèöèëëèí 60 ìã/êã/òóí (äýýä òàë íü 3 ãð)-ð 6 öàã òóòàìä ñóäñààð
áóþó
Öåôîòàêñèì 50 ìã/êã/òóí (äýýä òóí 2 ãð)6 öàã òóòàìä ñóäñààð áóþó
Ãåíòàìèöèí 7.5 ìã/êã (äýýä òóí íü 80 ìã) 8 öàãààð ñóäñààð 2-3 äîëîî
õîíîãèéí òóðø õèéíý.
2. Øèíãýí ñýëáýëò: Îëîíõè õ¿¿õä¿¿äýä ÀÄÃ-û ÿëãàðàëò èõýñäýã òóë

øèíãýí íºõºõäºº ìàø áîëãîîìæòîé áàéõ õýðýãòýé
• Ãèïîâîëåìèä îðñîí îâðîãèéí áàéäàëòàé õ¿¿õäýä 0.9% NaCl 10ìë/êã
æèíä òîîöîí ñýëáýíý.
• Ñèéâýíãèéí Na –í õýìæýý õýâèéí øîêèéí áóñ áàéäàëòàé õ¿¿õäýä
õîíîãèéí õýðýãöýýò øèíãýíèé 50%-ã íºõíº.
• Ñèéâýíãèéí Na < 135 ììîëü/ë: õýðýãöýýò øèíãýíèé 25-50%-ã íºõíº ìºí
óóõ øèíãýíèé õÿçãààðëàíà
• Áîëîìæòîé áîë ýõíèé 48 öàãò 6-12 öàã òóòàìä ñèéâýíãèéí Na-ã äàâòàæ
¿çýõ áà ¿¿íä çîõèöóóëàí øèíãýíèéã àìààð íºõºõ
3. Äààâðûí áýëäìýë¿¿ä: Äåêñàìåòàçîí 0.6 ìã/êã/ºäºðò. Õîíîãèéí

òóíã 2 õóâààæ 2 õîíîãèéí òóðø. Óã ýìèéí áýëäìýëèéã àíòèáèîòèê
ºãºõººñ ºìíº õýðýãëýâýë çîõèìæòîé áà 6 äîëîî õîíîãîîñ äîîø íàñòàé
H.influenza-í Á á¿ëãýýð ¿¿ñãýãäñýí ìýíýí ºâ÷òýé õ¿¿õäýä äåêñàìåòàçîíûã
õýðýãëýñýíýýð ñîíñãîëûí ìýäðýëèéí ãýìòýëèéã áóóðóóëäàã ãýæ ¿çýæ
áàéíà. Äåêñàìåòàçîíûã 2 õîíîãîîñ äýýø õóãàöààãààð õýðýãëýõýä à÷
õîëáîãäîëòîé ýñýõèéã òîãòîîñîí áàòàëãàà îäîîãîîð áàéõã¿é áºãººä õàðèí
õîîë áîëîâñðóóëàõ çàìààñ öóñ àëäàõ õ¿íäðýëèéí äàâòàìæèéã èõýñãýäýã
áàéíà.

4. Áóñàä
• Ñýõýýí àìüäðóóëàõ ýð÷èìò ýì÷èëãýýíèé òàñàãò øèëæ¿¿ëýõ: ªâ÷òºí

2-îîñ äîîø íàñòàé, óõààí ñàðóóë áóñ, ç¿ðõ ñóäàñíû ¿éë àæèëëàãàà
òîãòâîðã¿é, õ¿íä òàòàëòòàé áóþó ãèïîíàòðèìèéí øèíæ èëýðñýí áîë
Ñýõýýí Àìüäðóóëàõ Ýð÷èìò ýì÷èëãýýíèé ýì÷èéí çºâëºãººã àëü áîëîõ
ýðò àâ÷ àñóóäëûã øèéäýõ õýðýãòýé.
• Ìýäðýëèéí òàëààñ õÿíàõ: Ýõíèé 2 öàãèéí äîòîð 15 ìèíóò òóòàìä
öóñíû äàðàëòûã õýìæèæ äàðàà íü õ¿¿õäèéí óõààí ñàíààíû áàéäàëä
öàã òóõàé á¿ð ¿íýëýëò ºãíº.
• Áèåèéí æèí áà òîëãîéí òîéðîã: ªäºð á¿ð ¿çýæ õÿíàõ
• Ýëåêòðîëèò¿¿ä: Áîëîìæòîé áîë ñèéâýíãèéí íàòðèéí õýìæýýã õýâèéí
áîëòîë íü 6-12 öàã òóòàìä ¿çýõ
• ªâäºëò íàìäààõ: (ïàðàöåòàìîë) Ýäãýðýëòèéí øàòàíäàà õ¿¿õä¿¿ä
òîëãîé ºâäºæ áàéíà ãýæ èõ çîâèóðëàäàã.
• Òóñãààðëàëò: Ìåíèíãîêîêêèéí ìýíýíòýé õ¿¿õäèéã 24 öàã ýì÷ëýãäòýë
òóñãààðëàäàã. Áóñàä õýëáýðèéí ìýíýíòýé ºâ÷òºí¿¿äèéã òóñãààðëàõ
øààðäëàãàã¿é.
• Õàëóóðàëò 7 õîíîãîîñ äýýø ¿ðãýëæèëáýë: Ýìíýëãèéí äîòîîä
õàëäâàð, õàòóó õàëüñíû äîîðõ áóãëàà, áóñàä ýðõòýíèé áóãëàà çýðýã áàéõ
ìàãàäëàëòàé. Ìºí õîâîð òîõèîëäîëä ýìèéí ñîíãîëò òîõèðîîã¿éãýýñ
áîëíî.
• Âèðóñûí ìýíýí: Õýðýâ óã îíîø ýðãýëçýýòýé áîë ýìíýëýãò õýâò¿¿ëæ
øààðäëàãàòàé àíòèáèîòèê áà øèíãýí ñýëáýõ ýì÷èëãýý õèéíý. Á¿ðýí
ºâäºëò íàìäààæ áàéãàà ýñýõýý çààâàë íÿãòàë.
• Ñ¿ðüåýãèéí ìýíýí: Ñýæèãòýé áîë ñ¿ðüåýãèéí ýì÷ýýñ çºâëºãºº àâ÷
ñ¿ðüåýãèéí ýñðýã èæ á¿ðäýë ýì÷èëãýý äààâðûí ýì÷èëãýý õèéëãýõ.
5. Ýìèéí óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëò
Øóóä áà øóóä áóñ õàâüòàëòàé õ¿ì¿¿ñò ýðò óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëòèéã õèéõ

íü ÷óõàë.

Øààðäëàãàòàé óðüä÷èëàí
Àíòèáèîòèê
ñýðãèéëýëò
Í.inf – Á Ðèôàìïèöèí 20 Øóóä õàâüòàëòòàé ãýð
ìã/êã/ºäºð Ýíý òóíãààð á¿ëèéí õ¿ì¿¿ñ/ºðººíä
ºäºðò 1 óäàà (600 ìã) õàâüòàë àâñàí
íèéò 4 ºäºð • Õýðýâ ãýð á¿ëä íü îãò
1 ñàðààñ äîîø äàðõëàà õèéëãýýã¿é
íÿðàéäÐèôàìïèöèí 4-ººñ äîîø íàñòàé,
10 ìã/êã/ºäºð Ýíý äàðõëààæóóëàãäàõ íàñ íü
òóíãààð ºäºðò 1 óäàà áîëîîã¿é áóþó 12 ñàðààñ
íèéò 4 ºäºð äîîø íàñòàé, õàíãàëòòàé
äàðõëààæèëò àâààã¿é 1-5
Æèðýìñýí/
íàñíû õ¿¿õä¿¿ä áàéâàë
Ðèôàìïèöèí ýñðýã
• Øóóä õàâüòàëòàé
çààëòòàé áîë
õ¿¿õä¿¿äýä 18 öàãààñ
Öåôòðàêñîí 125 ìã (<
äýýø áóþó 1 äîëîî
12 íàñ), 250 ìã (> 12
õîíîãîîñ äýýø õóãàöààíä
íàñ) áóë÷èíä íýã óäàà
öóã áàéñàí õàíãàëòòàé
äàðõëàà àâààã¿é 2-îîñ
äîîø íàñòàé á¿õ õ¿¿õäèéã
áàãòààíà
N.meningitidis Ðèôàìïèöèí 10 ìã/êã • Øóóä õàâüòàëä øèíæ
12 öàãèéí çàéòàé (600 òýìäýã ýõëýýä 10 õîíîã
ìã)2 õîíîã óóõ õ¿ðòýëõ õóãàöààíä
1 ñàðààñ äîîø õàìò áàéñàí (çºâõºí
íÿðàéäÐèôàìïèöèí 5 ïåíèöèëëèíýýð ýì÷ëýãäýæ
ìã/êã 12 öàãèéí çàéòàé áàéñàí áîë)á¿õ îéð
2 õîíîã óóõààð äîòíû,ãýð á¿ëèéí,
àñðàìæèëæ áàéñàí õ¿ì¿¿ñ
Æèðýìñýí/
îðíî
Ðèôàìïèöèí ýñðýã
• Àì-àìààð ñýõýýí
çààëòòàé áîë
àìüäðóóëàëò õèéñýí ÿìàð
äýýðõèéí àäèë
÷ õ¿í øóóä õàâüòàëòàé
S.pneu - • Õàâüòàëûí ýðñäýëã¿é
Ðèôàìïèöèíû ãàæ íºëºº íü øýýñ áà íóëèìñíû ºíãº ººð÷ëºãäºõ, òóóðàëò

ãàðàõ, àðüñààð çàãàòíàõ, õîîë áîëîâñðóóëàõ çàìûí ººð÷ëºëòºíä îðóóëàõ
çýðýã áàéæ áîëíî. Ýíý ýì íü æèðýìñýíýýñ õàìãààëàõ ýìèéí áýëäìýëèéí
¿éë÷ëýëèéã çîãñîîõ áà æèðýìñýí áà ýëýãíèé ýìãýãòýé õ¿íä ºãºõèéã
õîðèãëîíî.

Õÿíàëò
• Õàìãèéí ò¿ãýýìýë ¿ð äàãàâàðóóä íü ñîíñãîëûí ¿éë àæèëëàãàà ìóóäàõ,
îþóíû õîìñäîë, òàòàëò, õýë ÿðèàíû õºãæèë õîöðîõ, õàðààíû ¿éë
õÿìðàõ áîëîí ñýòãýõ¿éí ººðë÷ëºëò áàéäàã. Íèéò ºâ÷ëºãñºäèéí 10-
20 %-ä ìàø õ¿íä ¿ëäýö ¿ëääýã áà 50% íü ìýäðýë ñýòãýõ¿éí ºâ÷ëºëä
ºðòäºã. Õ¿¿õýä 6 ñàðààñ äîîø íàñòàé áîë òàâèëàí ìóó.
• Á¿õ õ¿¿õýä ýìíýëãýýñ ãàðñàíààñ 6-8 äîëîî õîíîãèéí äàðàà ñîíñãîë
ñóäëàëûí øèíæèëãýýã õèéëãýõ ¸ñòîé. Õýðýâ íîöòîé ººð÷ëºëòòýé
ñàíàãäâàë ¿¿íýýñ áîãèíî õóãàöààíä øàëãóóëíà.
• Á¿õ õ¿¿õäèéã íàñàíä õ¿ðòýë íü íàðèéí ìýðãýæëèéí ýì÷èéí õÿíàëòàíä
áàéëãàæ ìýäðýë ñýòãýõ¿éí ¿éë àæèëëàãààíû õºãæëèéã òîãòìîë
øàëãóóëíà.

Хүүхдийн эмгэг PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Хүүхдийн эмгэг PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Õ¿¿õäèéí ýìãýã¿¿ä

09_pediatry last.indd 421 5/25/2005 4:16:10 PM

Óäèðäàìæ áîëîâñðóóëñàí àæëûí õýñãèéí ãèø¿¿ä ;

Ä.Àãâààíäîðæ ÝÌØÓÈÑ-èéí áàãø Ïðîôåññîð

422 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

09_pediatry last.indd 422 5/25/2005 4:16:10 PM

1. Õ¯¯ÕÄÝÄ ÇÎÍÕÈËÎÍ ÒÎÕÈÎËÄÎÕ ÕÀÌ ØÈÍÆ¯¯Ä

ªÂ×ÒÝÉ Õ¯¯ÕÄÈÉÃ ÀÍÃÈËÀÕ ÍÜ:

Õýðýâ àëü íýã øèíæ íü èëýðâýë: ýì÷èëãýý õèé, òóñëàìæ äóóä,

2. ¯ÍÝË: Ãàð íü õ¿éòýí, • Öóñ àëäàëò áàéâàë çîãñîî.

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 423

09_pediatry last.indd 423 5/25/2005 4:16:10 PM

ÎÂÐÎÃÎ • Îâðîãî áóþó • Àìüñãàëûí çàìûã ÷ºëººë.

ÎÍÖÃÎÉ ÀÍÕÀÀÐÀÕ ØÈÍÆ¯¯Ä Èéì øèíæòýé õ¿¿õä¿¿äèéí ºâ÷íèéã

424 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

09_pediatry last.indd 424 5/25/2005 4:16:10 PM

Õ¯¯ÕÄÈÉÃ ªÂ×ÍÈÉÕ ÍÜ ÄÀÃÓÓ Á¯ÐÝÍ ¯ÍÝËÆ, ÄÀÐÀÀÕ

1.1 ÀÌÜÑÃÀËÛÍ ÇÀÌÛÃ ×ªËªªËªÕ (Àìüñãàëûí çàìä ãàäíû

• Íÿðàéí òîëãîéã òîíãîéëãîí àëãà, ãóÿí äýýðýý äîîø õàðóóëàí áàðèíà.

• Õýðýâ áºãëºðøèë õýâýýð áàéâàë, àìíû õºíäèéã øàëãàæ, ãàäíû áèåò

• Õ¿¿õäèéã ÿâãàí ñóóëãàæ áîëîí õýâò¿¿ëæ áàéãààä ãàðûíõàà àëãàíû

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 425

09_pediatry last.indd 425 5/25/2005 4:16:10 PM

• Õýðýâ áºãëºðøèë õýâýýð áàéâàë, àìíû õºíäèéã

1.2 ÀÌÜÑÃÀËÛÍ ÄÝÝÄ ÇÀÌÛÍ ÖÎ×ÌÎÃ ÁªÃËªÐØÈË

o Äåêñàìåòàçîí (1ìë-ò 4ìã) íýã óäààãèéí òóí 0.6ìã/êã

426 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

09_pediatry last.indd 426 5/25/2005 4:16:11 PM

1.3 ØÓÓÃÈÀÍÒÀÉ ÀÌÜÑÃÀËÒÀÉ Õ¯¯ÕÝÄÒÝÉ ÀÆÈËËÀÕ

Õýðýâ õ¿¿õýä òºâèéí õºõðºëòòýé áîëîí óóæ áóþó õºõºæ ÷àäàõã¿é

o Ñàëáóòàìîëûí öàöëàãà 2.5 ìã/òóí, 4 öàãààð ºã.

o Àäðåíàëèí (ñàëáóòàìîëûí öàöëàãà áàéõã¿é ¿åä) 0.1%-1 ìë

Õýðýâ ò¿ðãýí ¿éë÷èëãýýòýé ãóóðñ òýëýã÷ õýðýãëýýä õ¿¿õäèéí

2-12 ñàðòàé õ¿¿õäýä: 1 ìã-ààð 6-8 öàãààð

• Äààâàð ýì÷èëãýý õèé.

Õýðýâ õ¿¿õäèéí àìüñãàë ìàø èõ ñààäòàé áà øóóãèàíòàé àìüñãàë äàõèñàí

! Àìèíîôèëëèíû òóí õýòðýõ áóþó ñóäñààð õóðäàí õèéâýë àþóëòàé. Õýðýâ

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 427

09_pediatry last.indd 427 5/25/2005 4:16:11 PM

1.4. ØÈÍÃÝÍ ÈÕ ÀËÄÀËÒÒÀÉ ¯ÅÄ ØÈÍÃÝÍ ßÀÐÀËÒÀÉ ÑÝËÁÝÕ

Ñóäñààð õèéõ íèéò

Áèåèéí æèí ØÑÄ óóñìàëûí öàãò óóõ õýìæýý

428 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

09_pediatry last.indd 428 5/25/2005 4:16:11 PM

1.5. ØÎÊÒÎÉ (ÖÎÕÈÓËÀËÒ) Õ¯¯ÕÄÝÄ ÕÓÐÀÀÃÓÓÐ ÑÓÄÑÀÀÐ

• Õ¿íä òóðààëûã øàëãà

Ðèíãåð ëàêòàò áóþó ôèçèîëîãèéí

Òîäîðõîé õýìæýýíèé øèíãýí ñýëáýñíèé äàðàà õ¿¿õäèéã äàõèí ¿íýë

Àíõíû óäàà øèíãýí ñýëáýñíèé äàðàà ¿íýë Õýðýâ ñàéæðààã¿é áîë 20

Õýðýâ õ¿¿õýä õ¿íä òóðààëòàé áîë ñýëáýõ øèíãýíèé õýìæýý, äàâòàìæ

Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ 429

09_pediatry last.indd 429 5/25/2005 4:16:11 PM

1.6 Õ¯ÍÄ ÒÓÐÀÀËÒÀÉ ØÎÊÒÎÉ Õ¯¯ÕÄÝÄ ØÈÍÃÝÍ ÑÝËÁÝÕ

Õ¿¿õäýä øîêèéí øèíæ èëýðñýí, ìºí óíòààðñàí áóþó óõààíã¿é áàéãàà

• Õóðààãóóð ñóäñàíä ãóóðñ òàâü (ëàáîðàòîðèéí ÿàðàëòàé øèíæèëãýýíä

Ñýëáýõ øèíãýíèé Ñýëáýõ øèíãýíèé

Õýðýâ õ¿¿õýä ýõíèé 15 ìë/êã-ààð øèíãýí ñýëáýñíèé äàðàà ñàéæðàõã¿é

430 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

09_pediatry last.indd 430 5/25/2005 4:16:12 PM

1.7 ÒÀÒÀËÒ ÍÀÌÄÀÀÕ ÇÎÐÈËÃÎÎÐ ÄÈÀÇÅÏÀÌ (ýñâýë

Äèàçåïàìûã øóëóóí ãýäñýýð õèéõäýý:

Øóëóóí ãýäñýýð Øóëóóí ãýäñýýð

Õýðýâ äàõèí 10 ìèíóòûí äàðàà òàòàëò ¿ðãýëæèëæ áàéâàë äèàçåïàìûí