Βοηθητικό υλικό για την

Bιολογία Α’ Γυμνασίου
Χρύσα
Χατζηϊωάννου
2009

Πρώτο κεφάλαιο
Χαρακτηριστικά της ζωντανής ύλης
«Εμβια ύλη»
• Τροφή
• Αναπνοή
• Απέκκριση
• Αναπαραγωγή
• Ανάπτυξη
• Αντίδραση-ερεθιστικότητα
 Βασική (δομική και λειτουργική) μονάδα ζωής=

1. Πόσο μεγάλα είναι τα

2. Από πόσα αποτελείται ένας
οργανισμός (1, 102, 103 , 106 , 109)

3. Πως μπορούμε να δούμε τα

4. Εχουν χρώμα τα

5. Εχουμε διαφορετικούς τύπους κυττάρων;

   
  
   Υπάρχουν οργανισμοί που αποτελούνται από ένα κύτταρο:

C
l
  
Μονοκύτταροι
o
c
k
w
βακτήρια κυανοβακτήρια μύκητες
i
s
e

f
r
o
m

t
o
p

l
e
f
t
:

A
m αμοιβάδα Ευγλήνα-euglena acetabularia
a
n
C i
tl
o
a
c
m
k
w
u
si
cs
e
a
r
fi
ar
o,
m
a
t
o
b
p
a
Υπάρχουν οργανισμοί που αποτελούνται από πολλά κύτταρα:

Πολυκύτταροι οργανισμοί
• Φυτικοί οργανισμοί

• Ζωϊκοί οργανισμοί
 Πόσο μεγάλα είναι τα κύτταρα
Οι γαμέτες – ωάριο(35μm) και σπερματοζωάριο (3μm)
αναφέρονται σαν το μεγαλύτερο και το μικρότερο
κύτταρο αντίστοιχα στο ανθρώπινο σώμα.

Ολα τα υπόλοιπα κύτταρά μας έχουν

ενδιάμεσα μεγέθη σ΄αυτά τα όρια.

Υπολογίζεται ωστόσο ότι στο σώμα μας

βρίσκεται δεκαπλάσιος αριθμός βακτηρίων
από τον αριθμό των κυττάρων μας.

Χρειάζομαι ένα μικροσκόπιο για να τα δώ!

Πόσο μεγάλα είναι τα κύτταρα ;
Σχετικά μεγέθη κυτταρικών τύπων και
των συστατικών τους
 Πόσοι τύποι κυττάρων υπάρχουν;
Υπάρχουν πολλοί τύποι κυττάρων με αρκετές
διαφορές αλλά και πολλές ομοιότητες!
Κυτταρα
• ΠΡΟΚΑΡΥΩΤΙΚΑ • ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΑ
3,5 δισ.εκατομμύρια χρόνια 2,1 δισ.εκατομμύρια χρόνια

Βακτήρια Μύκητες
Κυανοβακτήρια Πρωτόζωα
Φυτά
Ζώα

Βασικές ομοιότητες: πλασματική μεμβράνη-κυτταρόπλασμα-DNA-ριβοσώματα

 ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΑ
κύτταρα
ευκαρυωτικοί μονοκύτταροι ευκαρυωτικοί πολυκύτταροι
οργανισμοί οργανισμοί

• Μύκητες • Φυτικοί οργανισμοί

• Πρωτόζωα • Ζωϊκοί οργανισμοί
 Πυρήνας – μιτοχόνδρια- Golgi σωμάτια-ενδοπλαματικό δίκτυο
(rER, sER)-ριβοσώματα – λυσοσώματα- υπεροξειδιοσώματα
-Κυτταρικό τοίχωμα-- χυμοτόπια-
-πλαστίδια (αμυλοπλάστες, χλωροπλάστες, χρωμοπλάστες)-

Φυτικό κύτταρο Ζωικό κύτταρο

 Η οργάνωση κάνει θαύματα!

Κύτταρα
Ομάδες κυττάρων μοιάζουν στην μορφή και
λειτουργία τους , συνεργάζονται,
ογανώνονται σε τύπους ιστών
Ιστός
Διάφορετικοί ιστοί συνεργάζονται και
σχηματίζουν όργανα

Επιθηλιακός Συνδετικός Μυϊκός Νευρικός

Οργανα
Διαφορετικά όργανα
συνεργάζονται και
Συστήματα οργάνων δημιουργούν συστήματα
οργάνων

Οργανισμός

Το θαύμα έγινε ...

Δουλεύει !
Αφού μάθαμε την δομή των κυττάρων και
την οργάνωσή τους σε οργανισμούς μήπως
Κάρολος
πρέπει να δούμε πως θα βάλουμε μια Λινναίος-
τάξη και στους οργανισμούς; Carolus Linnaeus 1707-1778

Συνολικός αριθμός
σύγχρονων καταγραμμένων
φυτικών ειδών 350,000.

Εχουν περιγραφεί περίπου 1,2

εκατομμύρια είδη ζώων και ο
αριθμός των συνολικών ειδών
υπολογίζεται οτι φθάνει τα 10
εκατομμύρια

• Σουηδός βοτανολόγος
Υπάρχει πρόβλημα .... Κάποιος θεμελιωτής του σύγχρονου
πρέπει να ασχοληθεί με την μοντέλου της ταξινομίας των
οργανισμών (διωνυμική
Ταξινόμηση των οργανισμών ! ονοματολογία)
Ας αρχίσουμε από τα βασικά.....

5 βασίλεια !

Φυτά Μύκητες Ζώα

Πρώτιστα

Μονήρη
 Εκατοντάδες χιλιάδες είδη φυτών-ζώων .......
Πρέπει να τα βάλουμε σε τάξη...
να τα ταξινομήσουμε.... Πως;
Πχ. ταξινόμηση είδους : άνθρωπος

• Βασίλειο: Ζωικό (όλα τα ζώα που είναι

ετερότροφα)
• Φύλο: Χορδωτά (όλα τα ζώα με νωτιαία χορδή)
• Υποφύλο: Σπονδυλωτά (όλα τα σπονδυλωτά, i.e.,
με σπονδυλική στήλη)
• Κλάση: Θηλαστικά (όλα τα σπονδυλωτά, τα θηλυκά
των οποίων θηλάζουν τα νεογνά τους)
• Υποκλάση: Θηρία (τα θηλαστικά που τρέφουν τα μικρά
τους δια μέσου του πλακούντα)
• Τάξη: Πρωτεύοντα (θηλαστικά με πέντε δάχτυλα,
τρισδιάστατη όραση, και μεγάλο εγκέφαλο)
• Οικογένεια: Ανθρωποειδή (όλα τα ανθρωποειδή του
παρόντος και του παρελθόντος)
• Γένος: Homo (δίποδα πρωτεύοντα;
'άνθρωπος')
• Είδος: Homo sapiens (ανθρώπινο
γένος; 'άνθρωπος ο σοφός') (H. habilis, H.erectus,
H.sapiens)
• Υποείδος: Homo sapiens neanderthalensis,
Homo sapiens sapiens
 Παραδείγματα κατάταξης οργανισμών
Classification-Taxonomy

Rank Fruit fly Human Pea Fly Agaric E. coli

Domain Eukarya Eukarya Eukarya Eukarya Bacteria
Kingdom Animalia Animalia Plantae Fungi

Phylum or Division Arthropoda Chordata Magnoliophyta Basidiomycota Proteobacteria

Subphylum or Hexapoda Vertebrata Magnoliophytina Hymenomycotina

subdivision
Class Insecta Mammalia Magnoliopsida Homobasidiomyce Gammaproteob
tae acteria
Subclass Pterygota Theria Magnoliidae Hymenomycetes

Order Diptera Primates Fabales Agaricales Enterobacteriale

s

Suborder Brachycera Haplorrhi Fabineae Agaricineae

ni

Family Drosophilida Hominida Fabaceae Amanitaceae Enterobacteriac

e e eae

Subfamily Drosophilina Hominina Faboideae Amanitoideae

e e
Genus Drosophila Homo Pisum Amanita Escherichia
Species D. H. P. sativum A. muscaria E. coli
melanogaster sapiens
Συνολικός αριθμός σύγχρονων καταγραμμένων φυτικών ειδών
350,000.

Μέχρι το 2004 τα 287,655 περίπου είδη είχαν ταυτοποιηθεί. Από αυτά

τα 258,650 είδη ανήκουν στα ανθοφόρα φυτά, 16.000 είδη ανήκουν στα
βρυόφυτα, 11.000 είναι πτέρες και 8.000 ανήκουν στα χλωροφύκη.

Χλωροφύκη Πτεριδόφυτα
(Κρυπτόγαμα)

Κωνοφόρα Ανθοφόρα
(Γυμνόσπερμα) (Αγγειόσπερμα)
Βρυόφυτα
 Τα είδη του ζωικού βασιλείου είναι πάρα πολλά!
• Ασπόνδυλα • Σπονδυλωτά

6.500 recent species

32,500 είδη
15,000 modern species
11,000 species 23 species
300 species

7,900 species

10,000 living species

Θηλαστικά
1,170,000 described species 5,400 species
αρθροποδα
5,400 species
Να κατατάξετε τους παρακάτω οργανισμούς
σε προκαρυωτικούς και ευκαρυωτικούς

βακτήρια

Πολυκύτταρους και μονοκύτταρους

αμοιβάδα

Euglena