ZTBZMHDurem

Çóðàã òºñºë áîëîâñðóóëàõ, çºâøººðºëöºõ, ìàãàäëàë õèéõ ä¿ðýì /Òºñºë/
ÇÓÐÀÃ ÒªÑªË ÇÎÕÈÎÕ, ÇªÂØªªÐªËÖªÕ,

ÕßÍÀÍ ÌÀÃÀÄËÀÕ Ä¯ÐÝÌ
ÍÝÃ. ÍÈÉÒËÝÃ ¯ÍÄÝÑËÝË
1.1. Ìîíãîë óëñûí íóòàã äýâñãýðò áàðèõ õîò ñóóðèí, áàðèëãà áàéãóóëàìæ (øèíýýð áàðèõ áîëîí
çàñâàð, ºðãºòãºë, øèíý÷ëýë õèéõ èíæåíåðèéí õèéöòýé á¿õ òºðëèéí áàðèëãà áàéãóóëàìæ), á¿õ
òºðëèéí äýä á¿òöèéí çàì, øóãàì ñ¿ëæýýíèé çóðàã òºñºë çîõèîõ, çºâøººðºëöºõ, õÿíàí ìàãàäëàõàä
ýíýõ¿¿ ä¿ðìèéã ìºðäëºã áîëãîíî.
1.2. Ä¿ðìèéí õàìðàõ õ¿ðýý:
 Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñºë;

 Õîò ñóóðèí ãàçðûí áàðèëãàæèëòûí åðºíõèé òºëºâëºãºº;
 Áàðèëãûí òóõàé õóóëèíä çààñàí äàðààõ çóðàã òºñºë: áàðèëãûí íîðì, ä¿ðìèéí äàãóó
áîëîâñðóóëæ ìàãàäëàë õèéãäñýí çóðàã òºñëººð áîëîâñðóóëæ òóñãàé çºâøººðºë á¿õèé
õóóëèéí ýòãýýäèéí áàðüñàí îðîí ñóóö, îëîí íèéò, èðãýí áîëîí ¿éëäâýðèéí áàðèëãà, ýð÷èì õ¿÷,
õîëáîî, àâòî áà òºìºð çàìûí çàì ã¿¿ð, óñ ñóâàã, äàëàí õààëò çýðýã áàéãóóëàìæ, èíæåíåðèéí
øóãàì ñ¿ëæýýíèé çóðàã òºñºë. ¯¿íä:
- Èðãýíèé áàðèëãà (îðîí ñóóö, îëîí íèéòèéí áàðèëãà);

- ¯éëäâýð, óóë óóðõàéí áàðèëãà;
- Äýä á¿òýö, çàì øóãàì ñ¿ëæýý, èíæåíåðèéí áàéãóóëàìæ;
- Ãàçàð äîîãóóðõ áàéãóóëàìæ, àâòî áà òºìºð çàìûí òóííåëü;
- Òóñãàé çîðèóëàëòûí çýðýã áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñºë (öààøèä çóðàã
òºñºë ãýíý) çîõèîõ, çºâøººðºëöºõ, õÿíàí ìàãàäëàõ àæëûã ýíýõ¿¿ ä¿ðìýýð çîõèöóóëíà.
ÕÎ¨Ð. ÍÝÐ ÒÎÌÜ¨ÎÍÛ ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ
2.1. “Òåõíèêèéí òîäîðõîéëîëò” – Òóõàéí áàðèëãà áàéãóóëàìæèéã áàðüæ áàéãóóëàõàä îðîõ

ìàòåðèàë, õèéö ýäëýë, òîíîã òºõººðºìæèéí ãàðàë ¿¿ñýë, òèï ìàðê, øèíæ ÷àíàð, òýäãýýðèéã óãñðàõ
ñóóðèëóóëàõòàé õîëáîãäñîí íîðì, ä¿ðìèéí õàðãàëçàõ çààëòóóä, àæèë ã¿éöýòãýõ àðãà÷ëàëûã
áàòàëñàí äýëãýðýíã¿é áàðèìò áè÷èã.
2.2. “Òåõíèêèéí çóðàã” – ÒÝÇ¯-ä òóëãóóðëàæ ãàðãàñàí, áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí

òåõíèêèéí ¿íäñýí øèéäëèéã òóñãàñàí çóðàã.
2.3. “Íýã ¿å øàòòàé àæëûí çóðàã” – Ýñêèç, çóðãèéí äààëãàâðûã ¿íäýñëýí, òóõàéí áàðèëãà
áàéãóóëàìæèéã áàðüæ áàéãóóëàõàä çîðèóëæ ã¿éöýòãýñýí íàðèéâ÷èëñàí çóðàã.
2.4. “Õî¸ð ¿å øàòòàé àæëûí çóðàã” – Òåõíèêèéí çóðàãò ¿íäýñëýí, òóõàéí áàðèëãà
áàéãóóëàìæèéã áàðüæ áàéãóóëàõàä çîðèóëæ ã¿éöýòãýñýí íàðèéâ÷èëñàí çóðàã.
2.5. “Çóðàã òºñºë” /”Áàðèëãûí òóõàé” õóóëüä òîäîðõîéëñíîîð/ - Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéã

áàðèõ, çàñâàð, ºðãºòãºë, øèíý÷ëýë õèéõýä øààðäàãäàõ òåõíèê, ýäèéí çàñãèéí ¿íäýñëýë, òåõíèêèéí
áîëîí àæëûí çóðàã, èíæåíåð-ãåîëîãèéí ñóäàëãààíû ä¿ãíýëò, çóðàãëàë, áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí
ºðòãèéí íýãäñýí òºñºâ.
2.6. “Áàðèëãà áàéãóóëàìæ” /”Áàðèëãûí òóõàé” õóóëüä òîäîðõîéëñíîîð/ - Áàðèëãûí íîðì,

ä¿ðìèéí äàãóó áîëîâñðóóëæ ìàãàäëàë õèéãäñýí çóðàã òºñëººð òóñãàé çºâøººðºë á¿õèé õóóëèéí
Áàðèëãûí Çóðàã Òºñºë Çîõèîã÷äûí Õîëáîî 1

ýòãýýäèéí áàðüñàí îðîí ñóóö, îëîí íèéò, èðãýí áîëîí ¿éëäâýðèéí áàðèëãà, ýð÷èì õ¿÷, õîëáîî, àâòî áà
òºìºð çàìûí çàì ã¿¿ð, óñ ñóâàã, äàëàí õààëò çýðýã áàéãóóëàìæ, èíæåíåðèéí øóãàì ñ¿ëæýý.
2.7. “Áàðèëãûí íîðì, íîðìàòèâûí áàðèìò áè÷èã” /”Áàðèëãûí òóõàé” õóóëüä òîäîðõîéëñíîîð/ -
Áàðèëãà áàéãóóëàìæèä ìºðäºõ íèéòëýã øààðäëàãà çàð÷ìûã àãóóëñàí áàðèëãûí íîðì, ä¿ðýì,
ñòàíäàðò, öîìîã, çààâàð, æóðàì.
2.8. "Áàðèëãûí òåõíèêèéí íºõöºë" /”Áàðèëãûí òóõàé” õóóëüä òîäîðõîéëñíîîð/ - Áàðèëãà

áàéãóóëàìæèéã äóëààí, óóð, öýâýð, áîõèð óñ, öàõèëãààí, õîëáîîæóóëàëò, ðàäèî, äîõèîëëûí ýõ
¿¿ñâýðò õîëáîõ òóõàé ýðõ á¿õèé õóóëèéí ýòãýýäýýñ ãàðãàõ øèéäâýð.
2.9. "Áàðèëãûí çóðàã òºñëèéí ìàãàäëàë" /”Áàðèëãûí òóõàé” õóóëüä òîäîðõîéëñíîîð/ -

Áàðèëãûí çóðàã òºñëèéí òåõíèê, ýäèéí çàñãèéí ¿íäýñëýë, àðõèòåêòóð, õîò òºëºâëºëò, ¿íäñýí
á¿òýýöèéí áàò áýõ, èíæåíåðèéí õàíãàìæèéí òåõíèêèéí øèéäýë, ýð¿¿ë àõóé, ãàëûí àþóëã¿é áàéäàë,
õ¿ðýýëýí áàéãàà îð÷èí, áàéãàëèéí áàÿëãèéã çîõèñòîé àøèãëàõ, ¿éëäâýðëýëèéí òåõíîëîãèéí ñîíãîëò
íü áàðèëãûí íîðì, ä¿ðýì, ñòàíäàðòûí øààðäëàãûã õýðõýí õàíãàñíûã òîãòîîæ, ìýðãýæëèéí ä¿ãíýëò
ãàðãàõ àæèëëàãàà.
2.10. “Áàðèëãûí çàõèàëàã÷” /”Áàðèëãûí òóõàé” õóóëüä òîäîðõîéëñíîîð/ - Õºðºíãº

îðóóëàã÷èéã èòãýìæëýëýýð òºëººëæ çóðàã òºñºë áîëîâñðóóëàõ, ìàòåðèàë áýëòãýí íèéë¿¿ëýõ,
áàðèëãûí àæëûí ¿å øàò, ã¿éöýòãýëä õÿíàëò òàâèõ, òóõàéí áàðèëãûã õ¿ëýýí àâàõ àæëûã çîõèîí
áàéãóóëàõ ¿¿ðýã õ¿ëýýñýí ìýðãýæëèéí õ¿í, õóóëèéí ýòãýýä.
2.11. “Áàðèëãûí õºðºíãº îðóóëàã÷“ /”Áàðèëãûí òóõàé” õóóëüä òîäîðõîéëñíîîð/ - Áàðèëãà

áàéãóóëàìæèéã áàðèõàä øààðäàãäàõ õºðºíãèéã ñàíõ¿¿æ¿¿ëñýí èðãýí, õóóëèéí ýòãýýä.
2.12. “Øèíæýý÷” – “Áàðèëãûí òóõàé” õóóëüä çààñíû äàãóó ºðñºëäººíèé æóðìààð ñîíãîãäîæ,
çóðàã òºñºëä ìàãàäëàë õèéõ ýðõ àâñàí ìýðãýæèëòýí.
ÃÓÐÀÂ. ÇÓÐÀÃ ÒªÑªË ÇÎÕÈÎÕ ¯Å ØÀÒ
3.1. Çóðàã òºñºë çîõèîõ, çºâøººðºëöºõ, õÿíàí ìàãàäëàõ ¿éë àæèëëàãàà íü äàðààõ ¿å øàòíû
àæëóóäààñ á¿ðäýíý. ¯¿íä:
 Çóðàã òºñëèéí áýëòãýë àæèë;

 Çóðàã òºñºë çîõèîõ;
 Çóðàã òºñºë çºâøººðºëöºõ;
 Õÿíàí ìàãàäëàõ;
 Áàòëàõ
Òóõàéí ¿å øàò òóñ á¿ðä õèéõ àæèë, îðîëöîã÷ òàëóóäûí ¿¿ðýã õàðèóöëàãûã òîäîðõîé
õóâààðèëñàí áàéíà.
ÄªÐªÂ. Á¯Ñ ÍÓÒÃÈÉÍ ÕªÃÆËÈÉÍ ÒªÑªË
4.1. Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéí àíãèëàë
Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéã äàðààõ õýñã¿¿äýä àíãèëíà. ¯¿íä:
1/ Ìîíãîë óëñûí õ¿í àìûí íóòàãøèëò, ñóóðüøëûí õºãæëèéí åðºíõèé òºñºë

2/ ×ºëººò á¿ñèéí õºãæèë

3/ Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñºë
4/ Àÿëàë æóóë÷ëàë, äýä á¿òöèéí õºãæëèéí òºñºë
5/ Àéìãèéí íóòàã äýâñãýðèéí õºãæëèéí òºñºë.
4.2. Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéí çàõèàëàã÷
Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéí çàõèàëàã÷ íü Õîò áàéãóóëàëòûí áà òóõàéí àñóóäàë ýðõýëñýí
òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà áàéíà. Õàðèí àéìãèéí íóòàã äýâñãýðèéí õºãæëèéí òºñëèéí
çàõèàëàã÷ íü òóõàéí àéìãèéí Çàñàã äàðãà áàéíà.
4.3. Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéí ã¿éöýòãýã÷
Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéí ã¿éöýòãýã÷ íü õîò áàéãóóëàëòûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí
çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ òóñãàé çºâøººðºë àâñàí ìýðãýæëèéí áàéãóóëëàãà, àæ àõóéí íýãæ
áàéíà.
4.4. Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéí áýëòãýë àæèë
Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñºë çîõèîõ áýëòãýë àæèëä ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãûí øèéäâýð, òºñºë
çîõèîõ äààëãàâàð áàãòàíà.
Òºñºë çîõèîõ äààëãàâðûã 1-ð õàâñðàëòûí 2-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàðûí äàãóó áýëòãýíý.
Òºñëèéí äààëãàâðûã çîõèîõ, áàòëàõ áàéãóóëëàãóóäûã äàðààõ õ¿ñíýãòýä ¿ç¿¿ëýâ.
Òºñëèéí àíãèëàë Òºñëèéí äààëãàâàð çîõèîõ Òºñëèéí äààëãàâàð áàòëàõ

Ä/ä áàéãóóëëàãà áàéãóóëëàãà
1. Ìîíãîë óëñûí õ¿í àìûí Õîò áàéãóóëàëòûí àñóóäàë Õîò áàéãóóëàëòûí àñóóäàë
íóòàãøèëò, ñóóðüøëûí ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû
õºãæëèéí åðºíõèé òºñºë òºâ áàéãóóëëàãà òºâ áàéãóóëëàãà
2. ×ºëººò á¿ñèéí õºãæëèéí ¯éëäâýð, õóäàëäààíû Õîò áàéãóóëàëòûí àñóóäàë
òºñºë àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû
çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà òºâ áàéãóóëëàãà
3. Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí Òóõàéí á¿ñèéí çºâëºëèéí Õîò áàéãóóëàëòûí àñóóäàë
òºñºë òýðã¿¿ëýã÷èä ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû
òºâ áàéãóóëëàãà
4. Àÿëàë æóóë÷ëàë, äýä Àÿëàë æóóë÷ëàë, äýä Õîò áàéãóóëàëòûí àñóóäàë
á¿òöèéí õºãæëèéí òºñºë á¿òöèéí àñóóäàë ýðõýëñýí ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû
òºðèéí çàõèðãààíû òºâ òºâ áàéãóóëëàãà
áàéãóóëëàãà
5. Àéìãèéí íóòàã Àéìãèéí Çàñàã äàðãûí òàìãûí Àéìãèéí Èðãýäèéí
äýâñãýðèéí õºãæëèéí ãàçàð òºëººëºã÷äèéí õóðàë
òºñºë
4.5. Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñºë çîõèîõ
Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéã çîõèîõäîî Ìîíãîë óëñûí ¿íäýñíèé àþóëã¿é áàéäëûí ¿çýë
áàðèìòëàë, Õîò áàéãóóëàëòûí òóõàé õóóëü, Áàðèëãûí òóõàé õóóëü, õîò áàéãóóëàëòûí íîðì, ä¿ðýì,
çààâàð, æóðìûã áàðèìòàëíà.
Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñºë íü äàðààõ ¿íäñýí õýñã¿¿äýýñ á¿ðäýíý. ¯¿íä:

à/ Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí ¿çýë áàðèìòëàë, ñòðàòåãè.
á/ Çóðàãëàëûí áàðèìò áè÷èã.
Çóðàãëàëûí áàðèìò áè÷èã íü íóòàã äýâñãýðèéí îäîîãèéí áàéäàë, èæ á¿ðýí ¿íýëãýý, õºãæëèéí
õýòèéí òºëºâ ãýñýí ¿íäñýí çóðãóóäòàé áàéíà.
Ñóäàëãàà, èæ á¿ðýí ¿íýëãýýíèé àæëûí øàòàíä çàñàã çàõèðãàà, íóòàã äýâñãýðèéí çîõèîí
áàéãóóëàëò, ãàçðûí õàðèëöàà, áàéãàëü, öàã óóðûí íºõöºë, õîò ñóóðèíû áàéðøèë, òýäãýýðèéí
¿¿ðãèéí ÿëãàà, õîò áàéãóóëàëòûí ¿íýëãýý (áàðèëãûí óóð àìüñãàëûí ìóæëàë, ãàçàð õºäëºëò, ìºíõ
öýâäýã, óñàí õàíãàìæ, äýä á¿òöèéí ñ¿ëæýý, ýðäýñ, ò¿¿õèé ýäèéí íººö), õ¿í àìûí íóòàãøèëò,
ñóóðüøëûí òîãòîëöîî, ò¿¿í÷ëýí òóõàéí òºñëººð øèéäâýðëýõ àñóóäëûí õ¿ðýý, øààðäëàãûã õàðãàëçàí
¿íýëãýý, ä¿ãíýëò ºãºõ, õàðüöóóëàëò õèéõ, õýòèéí õºãæëèéí òºëºâèéã òîäîðõîéëîõ ¿íäýñëýëèéã
òîäðóóëàõ çîðèëãîîð àìðàëò ñóâèëàë, àÿëàë æóóë÷ëàë, áàéãàëü îð÷íû õàìãààëàë, ò¿¿õ ñî¸ëûí
äóðñãàë çýðýã òîäîòãîë çóðãóóäûã ã¿éöýòãýíý.
Çóðàãëàëûí áàðèìò áè÷ãèéí îëîí õóâèëáàð çîõèîæ áîëíî. Çóðàãëàëûí áàðèìò áè÷èã íü 2-ð
õàâñðàëòûí 23-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàðò çààñàí á¿ðäýë, ìàñøòàáòàé áàéíà.
â/ Áè÷èãëýëèéí áàðèìò áè÷èã.
Áè÷èãëýëèéí áàðèìò áè÷èã íü äàðààõ õýñã¿¿äýýñ á¿ðäýíý. ¯¿íä:
- Ñóóðü ñóäàëãàà
- Îäîîãèéí áàéäàëä ºãñºí ¿íýëãýý, ä¿ãíýëò
- Õàðüöóóëñàí òîîöîî
- ¯íäñýí øèéäëèéí òàéëáàð áè÷èã
- Òîâ÷ òàéëáàð áè÷èã
¯íäñýí øèéäëèéí òàéëáàð áè÷èãò òºñºë çîõèîõ ¿íäýñëýë, çóðãèéí äààëãàâàð, çîõèîã÷äûí
á¿ðýëäýõ¿¿í, òºñºëä îðîëöñîí ýðäýì øèíæèëãýý, çóðàã òºñëèéí áîëîí õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãà, àæ
àõóéí íýãæèéí æàãñààëò, ø¿¿ìæ, ä¿ãíýëò, ñàíàë, áóþó áàòàëãààæóóëñàí áàðèìò áè÷ãèéã
õàâñàðãàíà.
Òîâ÷ òàéëáàð áè÷ãèéã òºñºë õýëýëöýõ, áàòëàõ øàòàíä ñàíàë àâàõ, ø¿¿ìæ, ä¿ãíýëò
ãàðãóóëàõ çîðèëãîîð ã¿éöýòãýíý.
ã/ Òåõíèê ýäèéí çàñãèéí ¿íäñýí ¿ç¿¿ëýëò. Òåõíèê - ýäèéí çàñãèéí ¿íäñýí ¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéã
1-ð õàâñðàëòûí 3-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàðûí äàãóó ãàðãàíà.
4.6. Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéã çºâøººðºëöºõ
Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéã àíãèëëààñ íü õàìààðóóëàí òóõàéí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí
çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãóóäòàé çºâøººðºëöºíº.
4.7. Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéã õÿíàí ìàãàäëàõ
Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñºëèéã õÿíàí ìàãàäëàõ àæëûã õîò áàéãóóëàëòûí àñóóäàë ýðõýëñýí
òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà çîõèîí áàéãóóëíà.
Õÿíàí ìàãàäëàõ øèíæýý÷ íü çóðàã òºñºë, õàéãóóë ñóäàëãààíû àæèëä õºíäëºíãèéí ìàãàäëàë
õèéõ ¿íäñýí øààðäëàãûã áàðèìòëàí àæèëëàíà.

4.8. Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéã áàòëàõ
Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéã áàòëàõ áàéãóóëëàãóóäûã äàðààõ õ¿ñíýãòýä íýãòãýí

¿ç¿¿ëýâ.
Ä/ä Òºñëèéí àíãèëàë Òºñëèéã áàòëàõ áàéãóóëëàãà

1. Ìîíãîë óëñûí õ¿í àìûí íóòàãøèëò, ñóóðüøëûí Ìîíãîë Óëñûí Èõ Õóðàë
õºãæëèéí åðºíõèé òºñºë
2. ×ºëººò á¿ñèéí õºãæëèéí òºñºë Ìîíãîë Óëñûí Èõ Õóðàë
3. Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñºë Ìîíãîë Óëñûí Çàñãèéí ãàçàð
4. Àÿëàë æóóë÷ëàë, äýä á¿òöèéí õºãæëèéí Ìîíãîë Óëñûí Çàñãèéí ãàçàð
òºñºë
5. Àéìãèéí íóòàã äýâñãýðèéí õºãæëèéí òºñºë Õîò áàéãóóëàëòûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí
çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà
ÒÀÂ. ÕÎÒ ÑÓÓÐÈÍ ÃÀÇÐÛÍ ÅÐªÍÕÈÉ ÒªËªÂËªÃªª
5.1. Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé àíãèëàë
Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººã äàðààõ áàéäëààð àíãèëíà. ¯¿íä:
1/ Íèéñëýë õîòûí õºãæëèéí åðºíõèé òºëºâëºãºº;

2/ Á¿ñèéí òóëãóóð òºâ õîò, òîìîîõîí óóë óóðõàéí îðä ãàçàð, ¿éëäâýðèéã äàãàí áèé áîëñîí õîòûí
õºãæëèéí åðºíõèé òºëºâëºãºº;
3/ Îíöãîé çîðèóëàëòòàé áàéãóóëàìæèéí åðºíõèé òºëºâëºãºº;
4/ Îðîí íóòãèéí çýðýãëýëòýé õîò, òîñãîí, ñóìûí òºâèéí õºãæëèéí åðºíõèé òºëºâëºãºº.
5/ Õîòûí ä¿¿ðýã, õîðîîëëûí õýñýã÷èëñýí åðºíõèé òºëºâëºãºº
5.2. Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé òºñëèéí çàõèàëàã÷
Õîò ñóóðèí ãàçðûí àíãèëëààñ õàìààðóóëàí ò¿¿íèé åðºíõèé òºëºâëºãººíèé òºñëèéí çàõèàëàã÷
áàéãóóëëàãûã äàðààõ õ¿ñíýãòýä íýãòãýí ¿ç¿¿ëýâ.
Ä/ä Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé
àíãèëàë çàõèàëàã÷
1. Íèéñëýë õîòûí õºãæëèéí åðºíõèé Íèéñëýëèéí Çàñàã äàðãà
òºëºâëºãºº
2. Á¿ñèéí òóëãóóð òºâ õîò, òîìîîõîí óóë
óóðõàéí îðä ãàçàð, ¿éëäâýð, íèñýõ îíãîöíû Õîò áàéãóóëàëòûí àñóóäàë ýðõýëñýí
áóóäëûã äàãàí áèé áîëñîí õîòûí õºãæëèéí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà
åðºíõèé òºëºâëºãºº
3. Îíöãîé çîðèóëàëòòàé áàéãóóëàìæèéí Òóõàéí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí
åðºíõèé òºëºâëºãºº çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà
4. Îðîí íóòãèéí çýðýãëýëòýé õîò, òîñãîí, ñóìûí Òóõàéí àéìãèéí Çàñàã äàðãà
õºãæëèéí åðºíõèé òºëºâëºãºº
5.3. Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé òºñëèéí ã¿éöýòãýã÷

Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé òºñëèéã Õîò áàéãóóëàëòûí àñóóäàë ýðõýëñýí
òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãààñ òóñãàé çºâøººðºë àâñàí ìýðãýæëèéí áàéãóóëëàãà, àæ àõóéí
íýãæ ã¿éöýòãýíý.
5.4. Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé òºñºë çîõèîõ áýëòãýë àæèë
Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé òºñºë çîõèîõ áýëòãýë àæèëä ýðõ á¿õèé
áàéãóóëëàãûí øèéäâýð, åðºíõèé òºëºâëºãºº çîõèîõ äààëãàâàð, õîò òîñãîíû áàéðøèë ñîíãîõ àæëóóä
áàãòàíà.
Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãºº çîõèîõ äààëãàâðûã 1-ð õàâñðàëòûí 4-ð ¿ëãýð÷èëñýí
çàãâàðûí äàãóó áýëòãýíý.
Äààëãàâðûã áýëòãýõ, áàòëàõ áàéãóóëëàãóóäûã åðºíõèé òºëºâëºãººíèé àíãèëëààñ íü

õàìààðóóëàí äàðààõ õ¿ñíýãòýíä íýãòãýí ¿ç¿¿ëýâ.
Ä/ä Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé
àíãèëàë äààëãàâàð áýëòãýõ áàéãóóëëàãà
1. Íèéñëýë õîòûí õºãæëèéí åðºíõèé Íèéñëýëèéí Çàñàã äàðãûí òàìãûí ãàçàð
óóðõàéí îðä ãàçàð, ¿éëäâýð, íèñýõ îíãîöíû Õîò áàéãóóëàëòûí àñóóäàë ýðõýëñýí
áóóäëûã äàãàí áèé áîëñîí õîòûí õºãæëèéí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà
òºâèéí õºãæëèéí åðºíõèé òºëºâëºãºº
5.5. Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãºº çîõèîõ
Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººã çîõèîõäîî õîò áàéãóóëàëòûí òàëààð áàðèìòàëæ
áàéãàà òºðèéí áîäëîãî, Õîò áàéãóóëàëòûí òóõàé õóóëü áîëîí õîëáîãäîõ áóñàä õóóëüä íèéö¿¿ëýí, õîò
áàéãóóëàëòûí íîðì, ä¿ðýì, æóðàì, çààâðûã áàðèìòàëíà.
5.6. Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé òºñëèéí ¿å øàò
5.6.1. Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãºº íü õ¿í àìûí òîî, íóòàã äýâñãýðèéí õýìæýý, óëñûí
áîëîí á¿ñ íóòãèéí õýìæýýíä ã¿éöýòãýõ ¿¿ðãýýñ íü õàìààðóóëàí ò¿¿íèé çóðàã òºñºë äàðààõ ¿å
øàòòàé áàéíà. ¯¿íä:
- Åðºíõèé òºëºâëºãºº;
- Õýñýã÷èëñýí åðºíõèé òºëºâëºãºº;
- Òåõíèêèéí òºñºë;
-
Åðºíõèé òºëºâëºãººã ÿìàð ¿å øàòààð ã¿éöýòãýõèéã åðºíõèé òºëºâëºãºº çîõèîõ äààëãàâàðò
òóñãàíà.
5.6.2. Íèéñëýë Óëààíáààòàð õîò, á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òóëãóóð òºâ¿¿ä, ¿éëäâýðèéí òîìîîõîí
õîòóóäûí õºãæëèéí òºëºâëºãººã åðºíõèé òºëºâëºãººíèé ¿å øàòààð çîõèîíî.

5.6.3. Îðîí íóòãèéí çýðýãëýëòýé õîò, òîñãîí, ñóìûí õºãæëèéí åðºíõèé òºëºâëºãººã õýñýã÷èëñýí
åðºíõèé òºëºâëºãººíèé ¿å øàòààð çîõèîíî.
5.6.4. Òåõíèêèéí òºñëèéã áàòëàãäñàí åðºíõèé òºëºâëºãºº áà õýñýã÷èëñýí åðºíõèé òºëºâëºãººã

¿íäýñëýí òîäîðõîé ÷èãëýë, çîðèóëàëòààð çàõèàëàã÷èéí õ¿ñýëòèéí äàãóó ã¿éöýòãýíý.
5.6.5. Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé á¿õ ¿å øàòíû çóðàã òºñºë íü òåõíèê, ýäèéí
çàñãèéí ¿íäýñëýë, çóðàãëàë, òàéëáàð áè÷èã ãýñýí á¿ðäýëòýé áàéíà.
5.6.6. Õîò òîñãîíû õºãæëèéí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé òåõíèêèéí ýäèéí çàñãèéí ¿íäýñëýëä 1-ð
õàâñðàëòûí 3-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàðò çààñàí ¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéã òóñãàñàí áàéíà.
5.6.7. Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé çóðàãëàëûí õýñýã íü 2-ð õàâñðàëò 24-ð
¿ëãýð÷èëñýí çàãâàðò çààñàí èæ á¿ðäýëòýé áàéíà.
5.6.8. Òàéëáàð áè÷èã äàðààõ àãóóëãàòàé áàéíà. ¯¿íä:
- Åðºíõèé òºëºâëºãºº çîõèîõ ¿íäýñëýë, àðãà÷ëàë;

- Òóõàéí õîòûí îäîîãèéí áàéäëûí ñóäàëãàà, ä¿ãíýëò (ýêîëîãè, õîò áàéãóóëàëòûí ¿íýëãýý,
ñóë áà äàâóó òàëóóäûí õàðüöóóëàëò, õºãæèëä íºëººëºõ õ¿÷èí ç¿éë¿¿äèéí òîäîðõîéëîëò);
- Òºëºâëºëòèéí ¿íäñýí øèéäýë;
- Õýðýãæ¿¿ëýõ àðãà õýìæýý, äàðààëàë, øààðäàãäàõ õºðºíãº îðóóëàëòûí òîéì.
Ñàíàë àâàõ, ø¿¿ìæ, ¿íýëãýý õèéëãýõ, õýëýëöýõ, áàòëàõ øàòàíä õîëáîãäîõ

áàéãóóëëàãóóäàä òàíèëöóóëàõ çîðèëãîîð ìºí òîâ÷ òàéëáàð áè÷èã õèéæ áîëíî.
5.7. Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé òºñëèéã çºâøººðºëöºõ
Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººã àíãèëëààñ íü õàìààðóóëàí çºâøººðºëöºõ

áàéãóóëëàãóóäûã äàðààõ õ¿ñíýãòýíä ¿ç¿¿ëýâ.
Ä/ä Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé Çºâøººðºëöºõ áàéãóóëëàãà

àíãèëàë
1. Íèéñëýë õîòûí õºãæëèéí åðºíõèé Õîò áàéãóóëàëòûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí
òºëºâëºãºº çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà
óóðõàéí îðä ãàçàð, ¿éëäâýð, íèñýõ Õîëáîãäîõ ÿàì áà Àéìãèéí Çàñàã äàðãà
îíãîöíû áóóäëûã äàãàí áèé áîëñîí õîòûí
Ìºí á¿õ øàòíû åðºíõèé òºëºâëºãººíèé çóðãèéã ãàë, àðèóí öýâðèéí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí
çàõèðãààíû áàéãóóëëàãóóä, òóõàéí èíæåíåðèéí õàíãàìæ õàðèóöñàí áàéãóóëëàãóóäòàé
çºâøººðºëöºíº.
5.8. Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé òºñëèéã õÿíàí ìàãàäëàõ

Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé òºñëèéã õÿíàí ìàãàäëàõ àæëûã õîò áàéãóóëàëòûí
àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãààñ çîõèîí áàéãóóëíà.
Õÿíàí ìàãàäëàõ øèíæýý÷ íü çóðàã, õàéãóóë, ñóäàëãààíû àæèëä õºíäëºíãèéí ìàãàäëàë õèéõýä
òàâèõ øààðäëàãóóäûã áàðèìòëàí àæèëëàíà.
5.9. Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé òºñëèéã áàòëàõ
Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººã áàòëàõ áàéãóóëëàãóóäûã äàðààõ õ¿ñíýãòýä

¿ç¿¿ëýâ.
Ä/ä Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººã
àíãèëàë áàòëàõ áàéãóóëëàãà
1. Íèéñëýë õîòûí õºãæëèéí åðºíõèé Ìîíãîë Óëñûí Èõ Õóðàë
óóðõàéí îðä ãàçàð, ¿éëäâýð, íèñýõ îíãîöíû Ìîíãîë Óëñûí Çàñãèéí ãàçàð
áóóäëûã äàãàí áèé áîëñîí õîòûí õºãæëèéí
3. Îíöãîé çîðèóëàëòòàé áàéãóóëàìæèéí Ìîíãîë Óëñûí Çàñãèéí ãàçàð
4. Îðîí íóòãèéí çýðýãëýëòýé õîò, òîñãîí, ñóìûí Àéìãèéí Èðãýäèéí òºëººëºã÷äèéí õóðàë
ÇÓÐÃÀÀ. ÁÀÐÈËÃÀ ÁÀÉÃÓÓËÀÌÆÈÉÍ ÇÓÐÀÃ ÒªÑªË
6.1. ÇÓÐÀÃ ÒªÑËÈÉÍ ÁÝËÒÃÝË ÀÆÈË
Çóðàã òºñëèéí áýëòãýë àæëûã äîîðõ äàðààëëààð ã¿éöýòãýíý:
6.1.1. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí áàéðøëûã ñîíãîõ
Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí áàéðøëûã îðîí íóòãèéí çàõèðãààíû áîëîí òóõàéí õîò, òîñãîíû õîò
òºëºâëºëòèéí àëáà, õîëáîãäîõ ìýðãýæëèéí áàéãóóëëàãàòàé çºâøººðºëöºí ñîíãîæ, ãàçàð îëãîõ òóõàé
øèéäâýð ãàðãóóëàõ àæëûã çàõèàëàã÷ õàðèóöíà.
Õóó÷èí áàðèëãà áàéãóóëàìæ, øóãàì ñ¿ëæýýã áóóëãàõ, çººõ øààðäëàãà ãàðâàë ýíý òóõàé
ýçýìøèã÷, àøèãëàã÷, ºì÷ëºã÷èéí àëáàí ¸ñíû çºâøººðºë ãàðãóóëñàí áàéíà.
Áàéðøèë ñîíãîõîä Ìîíãîë óëñûí “Õîò áàéãóóëàëòûí òóõàé”, “Áàðèëãûí òóõàé”, “Óñíû òóõàé”,
“Õîò ñóóðèíû óñàí õàíãàìæ, àðèóòãàõ òàòóóðãûí àøèãëàëòûí òóõàé”, “Ãàëûí àþóëã¿é áàéäëûí
òóõàé”, “Òóñãàé õàìãààëàëòòàé ãàçàð íóòãèéí òóõàé”, “Àðèóí öýâðèéí òóõàé”, “Áàéãàëü îð÷íûã
õàìãààëàõ òóõàé” õóóëèóä, áóñàä õóóëü, òîãòîîìæóóä áîëîí äîð äóðäñàí íºõöºë, øààðäëàãûã õàíãàñàí
áàéâàë çîõèíî. ¯¿íä:
- Áàðèõ áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çîðèóëàëò íü õîò òîñãîíû áàòëàãäñàí åðºíõèé

òºëºâëºãººíä òóñãàñàí á¿ñ÷ëýëä íèéöýæ áàéãàà ýñýõ;
- Çàì øóãàì ñ¿ëæýýíèé äýä á¿òöèéí òåõíèêèéí íºõöºë áîëîìæèéã õàðãàëçàí ¿çýõ;
- Áàéãàëü îð÷èí, ò¿¿õ àðõèòåêòóðûí äóðñãàëûã õàìãààëàõ;
- ýð¿¿ë àõóé, ãàëûí àþóëã¿éí òºëºâëºëòèéí íîðì áà ä¿ðìèéã áàðèìòëàõ;

- Îðøèí ñóóã÷äûí àìüäðàõ îð÷íû íºõöëèéã ìóóòãàõã¿é áàéõ (õ¿¿õäèéí òîãëîîìûí òàëáàéä áîëîí
öîíõîîð òóñàõ íàðûã ñ¿¿äýðëýõ, çàìûí îðö ãàðöûã õààõ, íîãîîí áàéãóóëàìæèéã ñ¿éòãýõ), õ¿ðýýëýí
áàéãàà îð÷èíä õîðòîé (äóó ÷èìýý, àãààðûí áîõèðäîë, òýñðýõ äýëáýðýõ àþóë, õèìèéí õîðò áîäèñ
õýðýãëýõ ãýõ ìýò) íºëºº ¿ç¿¿ëýõýýðã¿é áàéõ.
6.1.2. Ãàçàð îëãîëòûí áàéðøëûí ñõåì
Áàðèëãà áàéãóóëàìæ áàðèõ ãàçàð îëãîëòûí áàéðøëûí ñõåìèéã 7-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàðûí
äàãóó ãàðãàæ òóõàéí õîò, àéìàã, ñóìûí ãàçàð îëãîëòûí ìýðãýæëèéí êîìèññûí ãèø¿¿ä, êîìèññûí äàðãà
áóþó àéìàã, õîòûí åðºíõèé àðõèòåêòîð ãàðûí ¿ñýã çóðæ, òàìãà äàðæ áàòàëãààæóóëñàí áàéíà.
6.1.3. Õîò áàéãóóëàëòûí äààëãàâàð
Øèíýýð áàðèõ áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñºë çîõèîõîä òóõàéí õîò ñóóðèíû åðºíõèé
òºëºâëºãººã õýðýãæ¿¿ëýõ ¿¿ðýã á¿õèé àéìàã, õîòûí åðºíõèé àðõèòåêòîðûí áàòàëñàí õîò
áàéãóóëàëòûí äààëãàâðûã áàðèìòàëíà. Àéìàã õîòûí åðºíõèé àðõèòåêòîð íü îðîí íóòãèéí Èðãýäèéí
õóðëààð áàòàëñàí õýñýã÷èëñýí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé äàãóó õîò áàéãóóëàëòûí äààëãàâðûã
ãàðãàíà.
Õîò áàéãóóëàëòûí äààëãàâàðò îëãîñîí ãàçàð äýýð áàðèõ áàðèëãûí çîðèóëàëòûã òóõàéí
åðºíõèé òºëºâëºãººíèé á¿ñ÷ëýëòýé óÿëäóóëàí çààæ ºãºõ áà ýäýëáýð ãàçàð äýýð áàðèëãàæèõ
òàëáàéí ýçëýõ õóâü, òàëáàé, íîãîîí áàéãóóëàìæ òóñ á¿ðèéí ýçëýõ õóâü, èíæåíåðèéí øóãàì
ñ¿ëæýýíä õîëáîãäîõ áàéäàë, õîòûí åðºíõèé òºëºâëºãººãººð òàâèãäàõ õîò áàéãóóëàëòûí
øààðäëàãóóäûã çààñàí áàéíà. Ò¿¿í÷ëýí øèíýýð áàðèõ áàðèëãûí äàâõðûí òîî áóþó ºíäðèéí äýýä áà
äîîä õÿçãààðûã çààíà.
6.1.4. Áàéãàëü îð÷íû óðüä÷èëñàí ¿íýëãýý ãàðãóóëàõ øààðäëàãà
Äàðààõ íºõöºëä áàéãàëü îð÷íû ¿íýëãýýã çààâàë ãàðãóóëñàí áàéíà. ¯¿íä:
à/ Õ¿í àì ñóóðüøààã¿é óíàãàí áàéãàëüòàé ãàçàðò õîò ñóóðèí áàéãóóëàõ, øèíýýð áàðèëãà
áàéãóóëàìæ áàðèõ;
á/ ¯éëäâýð, àæ àõóéí ãàçàð, óóë óóðõàé, äýä á¿òýö øèíýýð áàéãóóëàõ, ºðãºòãºë õèéõ;
â/ Àÿëàë æóóë÷ëàëûí öîãöîëáîð áàéãóóëàõ, ºðãºòãºõºä;
ã/ Äàðõàí öààçàò áà áàéãàëèéí öîãöîëáîðò ãàçàð, õîòûí íîãîîí á¿ñ, îéí áîëîí óñíû ñàí, ò¿¿íèé
ýõ ¿¿ñâýð, ðàøààí áóëãèéí õàìãààëàëòûí áîëîí õÿçãààðëàëòûí á¿ñýä áàðèëãà áàéãóóëàìæ áàðèõ.
6.1.5. Òåõíèê – ýäèéí çàñãèéí ¿íäýñëýëèéí á¿ðýëäýõ¿¿í
Òåõíèê-ýäèéí çàñãèéí ¿íäýñëýëèéã äàðààõ á¿ðýëäýõ¿¿íòýé áîëîâñðóóëíà. ¯¿íä:
- òºëºâëºëò-òåõíèê, òåõíîëîãèéí ñîíãîëòûí õàðüöóóëñàí òîîöîî;

- ¿éëäâýðëýëèéí õ¿÷èí ÷àäàë, òåõíèê-òåõíîëîãèéí òîäîðõîéëîëò;
- ò¿¿õèé ýäèéí íººö, ¿íäñýí áà äàãàëäàõ á¿òýýãäýõ¿¿í;
- çàõ çýýëèéí ñóäàëãàà;
- àæèëëàõ õ¿÷íèé íººö, òýäãýýðèéã áýëòãýõ, ñóðãàõ àæèë;
- ¿éëäâýðëýëèéí ýäèéí çàñàã, íèéãìèéí ¿ð àøãèéí òîîöîî, ºðãºòãºõ ÷èãëýë, õýñýã÷ëýí

àøèãëàëò îðóóëàõ äýñ äàðààëàë;
- çàì, äýä á¿òöèéí õàíãàìæ, áîëîìæ, îéðûí áîëîí õýòèéí òºëºâ;
- áàéãàëü îð÷èíä íºëººëºõ õîã õàÿãäàë, õîðò áîäèñ, ò¿¿íèéã çàéëóóëàõ óñòãàõ àðãà çàì;
- òåõíîëîãè àæèëëàãàà, àðãà õýìæýýíèé òºñºë;
- õºðºíãº îðóóëàëòûí õýìæýý, íºõºí òºëºãäºõ õóãàöàà, øààðäàãäàõ ñàíõ¿¿æèëò çýðãèéã

òóñãàñàí áàéíà.
6.1.6. Çóðàã òºñºë çîõèîõ ¿å øàò
Óëñûí õýìæýýíèé îíö ÷óõàë îáúåêò, òîìîîõîí õýìæýýíèé ¿éëäâýð, àæ àõóéí ãàçàð, õîðîîëëîîð
áàðèõ îðîí ñóóöíû öîãöîëáîðûí çóðàã òºñëèéã 2 ¿å øàòààð õèéíý. Áóñàä áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí
çóðàã òºñëèéã 1 ¿å øàòààð õèéíý.
Áàðèëãûí çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãà íü çàõèàëàã÷ áàéãóóëëàãàòàé áàéãóóëñàí ãýðýýã

¿íäýñëýí áàðèëãûí çóðàã òºñëèéã íýã áóþó õî¸ð ¿å øàòòàé áîëîâñðóóëíà. Íýã ¿å øàòààð
áîëîâñðóóëàõ çóðãèéã “Àæëûí çóðàã” ãýõ áà õî¸ð ¿å øàòààð áîëîâñðóóëàõ çóðàã òºñëèéã
“Òåõíèêèéí çóðàã”, “Àæëûí çóðàã” ãýæ àíãèëíà.
Íýã áóþó õî¸ð ¿å øàòààð çóðàã òºñºë áîëîâñðóóëæ ýõëýõýýñ ºìíº Õîò áàéãóóëàëòûí
äààëãàâðûí äàãóó áîëîâñðóóëñàí ýñêèçèéã àéìàã, õîòûí åðºíõèé àðõèòåêòîðîîð áàòëóóëñàí áàéíà.
6.1.7. Ýñêèç
Ýñêèçèéã Хот байгуулалтын даалгаврын дагуу 25-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàðò çààñàí

á¿ðýëäýõ¿¿íòýé áîëîâñðóóëíà.
Ýñêèçèéã àéìàã, õîòûí åðºíõèé àðõèòåêòîðоор 2 õóâü áàòëóóëæ, íýã õóâèéã àéìàã, õîòûí
åðºíõèé àðõèòåêòîðò ¿ëäýýíý.
Ýñêèçòýé õàìò ãàçàð îëãîëòûí буюу барилга барих тухай çàõèðàìæ, газар олголтын
байршлын ñõåì, êàäàñòðûí çóðàã, аймаг хотын ерөнхий архитекторын баталсан хот
байгуулалтын даалгавар çýðýã õîëáîãäîõ áè÷èã áàðèìòûí õóóëáàðûã õàâñàðãàíà.
6.2. ÇÓÐÀÃ ÒªÑªË ÇÎÕÈÎÕ
6.2.1. Çóðàã òºñºë çîõèîõ ¿íäýñëýë
Çóðàã òºñëèéí áýëòãýë àæëûí ¿åä ãàðãóóëñàí ãàçàð îëãîëòûí øèéäâýð, á¿ðä¿¿ëñýí áàðèìò
áè÷èã, ñóäàëãààíóóä (ãàçðûí äýâñãýð çóðàã, õºðñíèé ä¿ãíýëò, òåõíèêèéí íºõöë¿¿ä), áàòëàãäñàí
ýñêèç áîëîí çàõèàëàã÷, çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãûí õîîðîíä áàéãóóëñàí àæ àõóéí ãýðýý íü çóðàã
òºñºë çîõèîõ ¿íäýñëýë áîëíî.
6.2.2. Ýðõ ç¿éí ¿íäýñ
Çóðàã òºñºë çîõèîõäîî äàðààõ õóóëü, ýðõ ç¿éí àêòóóäûã ìºðäºíº. ¯¿íä:
- Õîò áàéãóóëàëòûí òóõàé õóóëü, òîãòîîìæ;

- Áàðèëãûí òóõàé õóóëü, òîãòîîìæ áà õîëáîãäîõ áóñàä õóóëü òîãòîîìæ;
- Çóðàã òºñºë çîõèîõ íîðì áà ä¿ðì¿¿ä;

- Çóðàã òºñºë çîõèîõ óëñûí áîëîí îëîí óëñûí ñòàíäàðòóóä.
6.2.3. ¯íäñýí ºãºãäë¿¿ä
Çóðàã òºñºë çîõèîõäîî äàðààõ ºãºãäë¿¿äèéã òóñãàíà. ¯¿íä:

- Áàéãàëü-öàã óóðûí íºõöëèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä;

- Ãàçàð õºäëºëèéí áàëë;
- Áàðèëãûí àíãèëàë;
- Áàðèëãûí ýäýëãýýíèé çýðýã;
- Áàðèëãûí ãàë òýñâýðëýëòèéí çýðýã;
- Èæèëòãýñýí á¿òýýö ýäýëõ¿¿íèé êàòàëîã;
- Òîíîã òºõººðºìæèéí ïàñïîðò, êàòàëîã çýðýã.
6.2.4. Çóðàã òºñëèéí àæëûã ã¿éöýòãýõ
Çóðàã òºñºë, õàéãóóëûí àæëûã ýíý ÷èãëýëýýð àæèë ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë
á¿õèé õóóëèéí ýòãýýä õèéæ ã¿éöýòãýíý.
Çóðàã òºñºë, õàéãóóëûí àæèë ýðõëýõ çºâøººðºë á¿õèé áàéãóóëëàãà, àæ àõóéí íýãæ¿¿ä íü
á¿òýýãäýõ¿¿íèéõýý í¿¿ð õóóäàñ, áóëàíãèéí õ¿ñíýãòýä òóñãàé çºâøººðëèéíõºº äóãààðûã áè÷èõ áà
çºâõºí í¿¿ð õóóäñàíä áàéãóóëëàãûí äàðãà (çàõèðàë) ãàðûí ¿ñýã çóðæ, òàìãà äàðæ
áàòàëãààæóóëíà.
Àæëûí çóðãèéí çàðèì õýñýãò òóõàéí õýñãèéã ã¿éöýòãýõ òóñãàé çºâøººðºë á¿õèé õóóëèéí
ýòãýýä áîëîõ áàéãóóëëàãà, àæ àõóéí íýãæèéã òóñëàí ã¿éöýòãýã÷ýýð àæèëëóóëæ áîëíî.
Òóñëàí ã¿éöýòãýã÷èéí çîõèîõ çóðãèéí òåõíèêèéí øèéäýë, ÷àíàð, çóðàã òºñºë äóóñãàõ
õóãàöààã åðºíõèé ã¿éöýòãýã÷ çàõèàëàã÷èéí ºìíº õàðèóöíà.
Çóðàã òºñëèéí ¿íèéã äîòîîäûí áîëîí îëîí óëñûí ýíý òºðëèéí ¿éë÷èëãýýíèé çàõ çýýëèéí ¿íýíä
íèéö¿¿ëæ, çàõèàëàã÷ áàéãóóëëàãàòàé òîõèðîëöîí òîãòîîíî.
Çóðàã òºñºë çîõèîõ, çºâøººðºëöºõ, õÿíàí ìàãàäëàõ ÿâöàä ãàðñàí ìàðãààíûã ìýðãýæëèéí
îëîí íèéòèéí áàéãóóëëàãóóäûí äýðãýäýõ ìýðãýæëèéí çºâëºëººð õýëýëö¿¿ëæ øèéäâýðëýíý.
Áàðèëãà, õîò áàéãóóëàëò, òºëºâëºëò, ãàçàð îëãîëòûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí (íóòãèéí)
çàõèðãààíû áîëîí õÿíàëòûí áàéãóóëëàãàä àæèëëàäàã ýòãýýäýä áàðèëãûí çóðàã òºñºë çîõèîõ àæèë
ã¿éöýòãýõèéã õîðèãëîíî.
6.2.5. Àæèë ã¿éöýòãýõ äàðààëàë
1 ¿å øàòòàé õèéãäýõ àæëûí çóðãèéг 27-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàðт заасан

бүрдэлтэйгээр áîëîâñðóóëíà. Àæëûí çóðàãò áàòëàãäñàí ýñêèç, çóðãèéí äààëãàâàð çýðýã õîëáîãäîõ
áè÷èã áàðèìòûí õóóëáàðûã õàâñàðãàæ, ãàëûí áîëîí àðèóí öýâðèéí õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãààð
õÿíóóëæ, øààðäëàãàòàé áîë õÿíàí ìàãàäëàë õèéëãýýä 2 õóâü îëøðóóëæ, çàõèàëàã÷èä õ¿ëýýëãýí
ºãíº.
Çóðàã òºñëèéã 2 ¿å øàòòàé ã¿éöýòãýõ ¿åä òåõíèêèéí çóðãèéг 29-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàðт
заасан бүрдэлтэйгээр çîõèîíî. Òåõíèêèéí çóðàãò áàòëàãäñàí ýñêèç, çóðãèéí äààëãàâàð çýðýã
õîëáîãäîõ áè÷èã áàðèìòûí õóóëáàðûã õàâñàðãàæ, ãàëûí áîëîí àðèóí öýâðèéí õîëáîãäîõ
áàéãóóëëàãààð õÿíóóëæ, øààðäëàãàòàé áîë ìàãàäëàë õèéëãýýä 2 õóâü îëøðóóëæ, çàõèàëàã÷èä
õ¿ëýýëãýí ºãíº.
Çóðàã òºñëèéã 2 ¿å øàòòàé ã¿éöýòãýõ ¿åä aæëûí çóðãèéã 30-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàрт
заасан бүрдэлтэйгээр çîõèîíî.

Çóðãèéã 2 ¿å øàòòàé õèéæ áàéãàà òîõèîëäîëä òåõíèêèéí çóðãèéã áóñàä

áàéãóóëëàãóóäòàé çºâøººðºëöºæ, õÿíàí магадлóóëñàí áîë àæëûí çóðãèéã çºâøººðºëöºõ õÿíóóëàõ
øààðäëàãàã¿é.
Àæëûí çóðãèéã áàðèëãà óãñðàëòûí àæèë ýõëýõýýñ ºìíº á¿ðýí äóóññàí áàéâàë çîõèíî. Õàðèí
òîìîîõîí áàðèëãûí àæëûí çóðãèéã áàðèëãà óãñðàëòûí àæèëòàé çýðýãöýí çîõèîæ áîëîõ áà òóõàéí ¿å
øàòíû óãñðàëòûí àæèë ýõëýõýýñ ºìíº çóðàã òºñëèéã õýñýã÷ëýí çîõèîæ, øààðäëàãàòàé áîë
óðüä÷èëàí õÿíóóëààä ºã÷ áîëíî.
6.3. Ã¯ÉÖÝÒÃÝËÈÉÍ ÇÓÐÀÃ
6.3.1. Áàðèëãà óãñðàëòûí àæèë çóðàã òºñëººñ ººð÷ëºãäºõ òîõèîëäîëä çóðàã òºñºë çîõèîã÷îîñ
çààâàë çºâøººðºë àâíà.
6.3.2. Áàðèëãà óãñðàëòûí àæëûã çóðàã òºñëèéí äàãóó ã¿éöýòãýñýí áîë àæëûí çóðàã íü
ã¿éöýòãýëèéí çóðãèéí ¿¿ðãèéã ã¿éöýòãýæ áîëíî.
6.3.3. Çóðàã òºñëººñ ººð÷èëæ áàðüñàí áàðèëãûí ã¿éöýòãýëèéí çóðãèéã áàðèëãà óãñðàëòûí
áàéãóóëëàãà ãàðãàíà.
6.3.4. Áàðèëãà óãñðàëòûí áàéãóóëëàãàä ã¿éöýòãýëèéí çóðàã õèéõ ìýðãýøñýí õ¿í áàéõã¿é
áîë çàõèàëàã÷ íü çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãààð ãýðýýíèé ¿íäñýí äýýð ã¿éöýòã¿¿ëæ áîëíî.
6.4. ÇÎÕÈÎÃ×ÈÉÍ ÝÐÕ
6.4.1. Çàõèàëàã÷, çóðàã òºñëèéí êîìïàíèéí õîîðîíä áàéãóóëàõ ãýðýýíä çîõèîã÷èéí ýðõèéã àëü
òàë íü ýçýìøèõ òóõàé òóñãàíà.
6.4.2. Õýðýâ ãýðýýíä çîõèîã÷èéí ýðõèéí òóõàé çààëò áàéõã¿é áîë çóðàã òºñºë çîõèîã÷ àæ
àõóéí íýãæ çîõèîã÷èéí ýðõèéã ýäýëíý.
6.5. ÇÓÐÀÃ ÒªÑËÈÉÃ ÄÀÂÒÀÍ ÕÝÐÝÃËÝÕ
6.5.1. Óðüä ã¿éöýòãýñýí çóðàã òºñëèéã ººð ãàçàð äàâòàí õýðýãëýæ õîëáîëòûí çóðàã õèéõ
¿åä çîõèîã÷èéí ýðõ á¿õèé ýòãýýäýýñ çààâàë çºâøººðºë àâíà. Õýðýâ çºâøººðºë àâààã¿é áîë óã çóðàã
òºñëèéã õ¿÷èíã¿éä òîîöíî.
6.5.2. Õîëáîëòûí çóðàã ã¿éöýòãýõ çóðãèéí äààëãàâàð, çóðãèéí á¿ðýëäýõ¿¿í íü øèíýýð

ã¿éöýòãýæ áóé çóðàã òºñëèéíõòýé èæèë áàéíà.
6.5.3. Õîëáîëòûí çóðãààð õèéõ çºâøººðëèéã õîò áàéãóóëàëòûí äààëãàâàðò òóñãàíà.
6.6. ÃÀÄÀÀÄÛÍ ÁÀÉÃÓÓËËÀÃÀÀÐ ÇÓÐÀÃ ÒªÑËÈÉÍ ÀÆËÛÃ

Ã¯ÉÖÝÒÃ¯¯ËÝÕ
6.6.1. Ìîíãîë óëñûí íóòàã äýâñãýðò áàðèãäàõ àëèâàà áàðèëãà, áàéãóóëàìæèéí çóðàã
òºñëèéã ãàäààäûí çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãà ã¿éöýòãýâýë ýíý ä¿ðìèéã ìºðäºõ ¿¿ðýãòýé Òýäãýýð
çóðàã òºñºë÷èä íü ººðèéí óëñäàà çóðàã òºñëèéí àæèë ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë á¿õèé äàäëàãà
òóðøëàãàòàé ìýðãýæèëòí¿¿ä áàéâàë çîõèîíî.
6.6.2. Ãàäààäûí çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãà íü òóõàéí áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí

àðõèòåêòóðûí òºëºâëºëò áîëîí á¿òýýöèéí ¿íäñýí øèéäëèéã òîäîðõîéëîõîä Ìîíãîëûí òóñãàé çºâøººðºë

á¿õèé çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãà, àæ àõóéí íýãæ áîëîí äàäëàãà òóðøëàãàòàé çºâëºõ
ìýðãýæèëòí¿¿äèéã çààâàë îðîëöóóëàõ õýðýãòýé.
6.6.3. Èíæåíåðèéí òîîöîîã Ìîíãîë óëñàä õ¿÷èí òºãºëäºð ìºðäºæ áàéãàà áàðèëãûí çóðàã òºñëèéí
òºëºâëºëòèéí ñòàíäàðò, íîðì áà ä¿ðìèéí äàãóó õèéæ ã¿éöýòãýíý.
6.6.4. Ìîíãîë óëñàä ìºðäºæ áàéãàà áàðèëãûí íîðì, ä¿ðýìä òóñãàãäààã¿é òåõíèêèéí øèéäëèéã
õýðýãëýõ áîë áàðèëãûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãààñ çºâøººðºë àâíà.
6.6.5. Çóðàã òºñºë çîõèîñîí áàéãóóëëàãà íü àæëûí çóðãèéíõàà í¿¿ð õóóäàñ, áóëàíãèéí
õ¿ñíýãòýä òóõàéí îðíîîñ îëãîñîí òóñãàé çºâøººðëèéí äóãààðûã áè÷èõ áà í¿¿ð õóóäñàíä
áàéãóóëëàãûí äàðãà (çàõèðàë) ãàðûí ¿ñýã çóðæ áàòàëãààæóóëñàí áàéíà.
6.6.6. Ãàäààäûí áàéãóóëëàãûí ã¿éöýòãýñýí çóðàã òºñëèéí áàðèìò áè÷èã íü àíãëè õýë äýýð
ìîíãîë îð÷óóëãàòàé (õóóäàñ á¿ð äýýð õàìòàòãàí õèéñýí) áàéíà.
6.7. ÍÈÉÒÈÉÍ ÇÎÐÈÓËÀËÒÒÀÉ ÎÐÎÍ ÑÓÓÖÍÛ ÇÎÐÈÓËÀËÒ,

ÒªËªÂËªËÒÈÉÃ ªªÐ×ËªÕ
6.7.1. Íèéòèéí çîðèóëàëòòàé îðîí ñóóöíû òºëºâëºëò áîëîí çîðèóëàëòûã ººð÷ëºõ øààðäëàãà
ãàðâàë çóðàã òºñºë çîõèîã÷îîñ çààâàë çºâøººðºë àâíà.
6.7.2. Çóðàã òºñºë çîõèîã÷ õîëáîãäîõ çóðàã òºñºë, òîîöîîã ¿íäýñëýæ, çºâøººðëèéã áè÷ãýýð
ºãíº.
6.7.3. Õýðýâ çóðàã òºñºë çîõèîã÷ òîäîðõîéã¿é, ýñâýë óã àñóóäëûã øèéäýõ áîëîìæã¿é (íàñ
áàðñàí ã.ì) áîë óã çóðãèéã õÿíàí ìàãàäëàñàí øèíæýý÷ ä¿ãíýëò ãàðãàí çºâøººðºë îëãîíî.
6.7.4. Õýðýâ çóðãèéã õÿíàí ìàãàäëàñàí øèíæýý÷ ä¿ãíýëò ãàðãàõ áîëîìæã¿é áîë áàðèëãûí
àñóóäàë õàðèóöñàí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà øèíæýý÷ òîìèëæ, ä¿ãíýëò ãàðãàíà.
6.7.5. Ýíýõ¿¿ çºâøººðëèéã 3 õóâü ¿éëäýæ çîõèîã÷, àøèãëàã÷, õÿíàëòûí áàéãóóëëàãàä òóñ
òóñ ºã÷, áàðèëãà áàéãóóëàìæèéã àøèãëàëòûí õóãàöààíû òóðø õàäãàëíà.
6.8. ÇÓÐÀÃ ÒªÑªË, ÕÀÉÃÓÓËÛÍ ÀÆÈËÄ ÏÐÎÃÐÀÌÌ ÕÀÍÃÀÌÆÈÉÃ

ÀØÈÃËÀÕ
Ìîíãîë óëñûí íóòàã äýâñãýð äýýð áàðèëãûí çóðàã òºñºëä õýðýãëýõ ¿íäýñíèé áîëîí áóñàä îðíû
áàðèëãûí á¿òýýöèéí òîîöîîíû ïðîãðàììóóäûã (öààøèä ïðîãðàìì ãýõ) àøèãëàõàä ýíýõ¿¿ ä¿ðìèéã ìºðäíº.
Ïðîãðàìì çîõèîã÷, ýçýìøèã÷ òàëóóäûí ýðõ àøãèéã õàìãààëàõ, çóðàã òºñëèéí àæëûí ÷àíàð,
òåõíèêèéí ò¿âøèíã äýýøë¿¿ëýõýä ýíýõ¿¿ æóðìûí çîðèëãî îðøèíî.
Ýíýõ¿¿ æóðàì íü áàðèëãûí áóñàä òîîöîîíû ïðîãðàìì, çóðàãëàë, ãðàôèêèéí

ïðîãðàìì, åðөнхий болон бичиг хэргийн зориулалттай программуудûã àøèãëàõàä хамààрахгүй.
6.8.1. Ïðîãðàììä òàâèõ øààðäëàãà
Áàðèëãûí á¿òýýöèéí òîîöîîíä õýðýãëýõ программ нь дор дурдсан шаардлагуудыг

хангасан байна. Үүнд:
- Программ нь ñàëáàðûí íîðìàòèâ áàðèìò áè÷èãòýé нийцсэн байх бөгөөд өндөр хөгжсөн
орны барилгын зураг төсëèéí ажлын норм, код, стандартын дагуу зохиогдсон бол түүнийã
үндэсний норм, стандартад зохицуулах, эсвэл шууд хэрэглэх аргà÷ëàëûã боловсруулсан байх.
- Ãàäààä óëñûí ïðîãðàìì õàíãàìæ íü òóõàéí îðíûõîî ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãûí çºâøººðºë
(ñåðòèôèêàò)-òýé áàéíà.
- Программд өгөгдөл бэлтгэх, түүнийг ажиллуулах, үр дүнг хýрхэн øàëãàõ заавартай

байх.
6.8.2. Программыг óëñûí á¿ðòãýëä á¿ðòãýæ çºâøººðºë олгох
Ïðîãðàììûã çîõèîã÷ áîëîí ò¿¿íèé àëáàí ¸ñíû ýðõ á¿õèé òºëººëºã÷ ïðîãðàììûã àøèãëàõ
çºâøººðºë õ¿ññýí ºðãºäëèéã Áàðèëãà, õîò áàéãóóëàëòûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí
çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä ãàðãàíà.
Ïðîãðàìì õóäàëäàã÷ ýðõ á¿õèé òºëººëºã÷ íü ïðîãðàìì çîõèîã÷îîñ îëãîñîí òóñãàé çºâøººðºë
(ëèöåíç)-òýé áàéíà.
Барилга, õîò áàéãóóëàëòûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà íü

òºðèéí áóñ ìýðãýæëèéí áàéãóóëëàãààð òóõàéí ïðîãðàììûã õÿíàí ìàãàäëóóëæ, зөвшөөрөл
хүсэгчээс ирүүлсэн материал болон õÿíàí ìàãàäëàñàí дүгнэлтийг áàðèëãûí àñóóäàë ýðõýëñýí
òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãûí øèíæëýõ óõààí, òåõíîëîãèéí çºâëºëä (öààøèä çºâëºë ãýõ)
õ¿ðã¿¿ëíý.
Çºâëºëèéí øèéäâýðèéã ¿íäýñëýí Áàðèëãà, õîò áàéãóóëàëòûí àñóóäàë ýðõýëñýí

òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà òóõàéí ïðîãðàììûã Ìîíãîë óëñûí õýìæýýíä
àøèãëàõ çºâøººðºë îëãîæ óëñûí á¿ðòãýëä á¿ðòãýõ áóþó áàòëàæ ñåðòèôèêàò îëãîíî.
Èéì çºâøººðºëòýé ïðîãðàììûã çîõèîã÷îîñ áóþó ò¿¿íèé èòãýìæëýãäñýí òºëººëºã÷ººñ õóäàëäàí

àâñàí á¿õ áàéãóóëëàãà, õ¿ì¿¿ñ àøèãëàõ ýðõòýé.
6.8.3. Программ хэрэглэх зөвшөөрлиéг хүчингүй болгох, óëñûí á¿ðòãýëýýñ õàñàõ
Зөвшөөрлийг доорхи тохиолдолд õүчингүй болгоæ óëñûí á¿ðòãýëýýñ õàñíà . Үүнд:
- Программд тооцооны үр дүн, хэрэглэх хүрээг өөрчлөх томоохон хэмжээний засвар

өөрчлөлтийг нэмж оруулсан áîë;
- Зөвшөөрлийн гэрчилгээнд бичигдсэн үзүүлэлт, хэрэглэгдэх хүрээ өөрчлөгдөх
шаардлагатай болсон áîë;
- Программыг зохиогч, эзэмшигч нь цаашид хэрэглэхээс татгалзаж, Зөвлөлд албан
ёсоор мэдэгдсэн бол;
- Программд хэрэглэсэн íîðìàòèâ áàðèìò áè÷èãò нэмэлт, өөрчлөлт орñîí, хүчингүй
болсон тохиолдолд уг программûã õýðýãëýõèéã õîðèãëîíî.
6.8.4. Программ эзэмшигч áîëîí àøèãëàã÷ийн үүрэг, хариуцлага
Áàðèëãûí á¿òýýöèéí òîîöîîíä õýðýãëýñýí ïðîãðàììûí ºãºãäºë, ¿ð ä¿íã îí, ñàð, ºäºðòýé íü
õýâëýæ òóõàéí ïðîãðàììûã ýçýìøèã÷ áîëîí àøèãëàã÷ ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãà íü òàìãà äàðæ
áàòàëãààæóóëíà. Ýíýõ¿¿ òîîöîîíû áè÷èã áàðèìò íü çóðãèéí ¿íäñýí á¿ðýëäýõ¿¿íä îðíî.

Ïðîãðàììä õýðýãëýñýí íîðìàòèâ áàðèìò áè÷èã, àðãà ç¿éä ººð÷ëºëò îðñîí áóþó õ¿÷èíã¿é áîëñîí
ºäðººñ ýõëýí ïðîãðàìì ýçýìøèã÷ óã ïðîãðàìì õýðýãëýõèéã çîãñîîíî. Ýíýõ¿¿ íºõöºë áàéäàë ¿¿ññýí
òîõèîëäîëä ïðîãðàììä íýìýëò, ººð÷ëºëò, çàñâàð îðóóëàõ àñóóäëûã çîõèîã÷ áóþó èòãýìæëýãäñýí
òºëººëºã÷èä òàâüæ ýíý òóõàéãàà Áàðèëãà, õîò áàéãóóëàëòûí àñóóäàë ýðõýëñýí
òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãàä çààâàë ìýäýãäýíý.
Ïðîãðàììä íýìýëò, ººð÷ëºëò îðóóëæ õýðýãëýõ áîëñîí òîõèîëäîëä ãýð÷èëãýýíäýý çîõèõ íýìýëò
áè÷ëýã õèéëãýíý.
Ïðîãðàìì ýçýìøèã÷ íü õÿíàí ìàãàäëàæ øàëãàæ çºâøººðºë îëãîõòîé õîëáîãäóóëàí áàðèìò áè÷èã
á¿ðä¿¿ëýõ, áîëîâñðóóëàõ, õýâëýõ, òóðøèõ, õÿíàí ìàãàäëàõ, ãýð÷èëãýý õýâë¿¿ëýõ çîðèëãîîð
Çºâëºëèéí øèéäâýðýýð òîãòîîñîí ¿éë÷èëãýýíèé õºëñèéã òºëíº.
7. ÇÓÐÀÃ ÒªÑªË ÇªÂØªªÐªËÖªÕ
Çîðèëãî
Çóðàã òºñºë çîõèîã÷ áàéãóóëëàãà íü áàðèëãûí àðõèòåêòóð òºëºâëºëò, á¿òýýö, èíæåíåðèéí

õàíãàìæèéí øèéäýë, òðàññ ñîíãîëò áîëîí áóñàä øèéäë¿¿ä íü áàòëàãäñàí åðºíõèé òºëºâëºãºº, õîò
áàéãóóëàëòûí äààëãàâàð, èíæåíåðèéí õàíãàìæèéí òåõíèêèéí íºõöë¿¿ä áîëîí áóñàä òóñãàé
øààðäëàãóóäòàé óÿëäñàí ýñýõèéã äàðààõ áàéãóóëëàãóóäààð õÿíóóëæ çºâøººðºëöºíº. ¯¿íä:
7.1. Àéìàã, õîòûí åðºíõèé àðõèòåêòîð;

7.2. Ãàëûí óëñûí áàéöààã÷;
7.3. Ýð¿¿ë àõóéí óëñûí áàéöààã÷;
7.4. Äóëààí õàíãàìæèéí áàéãóóëëàãà;
7.5. Óñ ñóâãèéí àøèãëàëòûí áàéãóóëëàãà;
7.6. Öàõèëãààí õàíãàìæèéí áàéãóóëëàãà;
7.7. Õîëáîîíû áàéãóóëëàãà;
7.8. Òóñãàé ãàçðóóä. ¯¿íä:
à/ áàéãàëü îð÷íûã õàìãààëàõ áàéãóóëëàãà

á/ àãààðûí íèñýõèéí áàéãóóëëàãà;
â/ òºìºð çàìûí áàéãóóëëàãà;
ã/ òóñãàé õàìãààëàëòàé ãàçðóóä;
ä/ Óñíû õýðýã ýðõëýõ ãàçàð.
7.1. Àéìàã, õîòûí åðºíõèé àðõèòåêòîð
Àéìàã õîòûí åðºíõèé àðõèòåêòîð áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí ýñêèçèéã îëãîñîí ãàçðûí õýìæýý,
çîðèóëàëò, áàòàëñàí õîò áàéãóóëàëòûí äààëãàâàðòàé íèéöýæ áóé áàéäëûã õÿíàæ,
áàòàëíà.
Ýñêèç õÿíóóëæ áàòëóóëàõàä õóðààìæ òºëºõã¿é.
Àéìàã õîòûí åðºíõèé àðõèòåêòîð òåõíèêèéí áà àæëûí çóðàã çºâøººðºëöºõã¿é.
7.2. Ãàëûí óëñûí áàéöààã÷

Ãàëûí óëñûí áàéöààã÷ íü áàðèëãûí çóðàã òºñëèéí ýõ õóâèéã õ¿ëýýí àâààä Õîò
áàéãóóëàëòûí òóõàé õóóëü, Áàðèëãûí òóõàé õóóëü, áàðèëãûí íîðì áà ä¿ðýì, õîëáîãäîõ
ñòàíäàðòóóäàä íèéö¿¿ëýí ãàëûí àþóëã¿éí òºëºâëºëò, ãàë óíòðààõ, óòàà çàéëóóëàõ ñèñòåì, ãàëûí
àâðàõ ãàðö, øàòóóäûã õÿíàæ, çºâøººðñºí òóõàé ãàðûí ¿ñýã çóðæ òýìäýã äàðíà.
Çóðàã òºñëèéã õÿíóóëàõàä õóðààìæ òºëºõã¿é.
7.3. Ýð¿¿ë àõóéí óëñûí áàéöààã÷
Ýð¿¿ë àõóéí óëñûí áàéöààã÷ íü áàðèëãûí çóðàã òºñëèéí ýõ õóâèéã õ¿ëýýí àâààä Õîò
áàéãóóëàëòûí òóõàé õóóëü, Áàðèëãûí òóõàé õóóëü, Àðèóí öýâðèéí òóõàé õóóëü, áàðèëãûí íîðì áà
ä¿ðýì, ýð¿¿ë àõóéí õîëáîãäîõ ñòàíäàðòóóäàä íèéö¿¿ëýí õÿíàæ, çºâøººðñºí òóõàé ãàðûí ¿ñýã çóðæ,
òýìäýã äàðíà.
7.4. Äóëààí õàíãàìæèéí áàéãóóëëàãà
Äóëààí õàíãàìæèéí áàéãóóëëàãà ãàäíà äóëààíû çóðàã òºñëèéí ýõ õóâèéã õ¿ëýýí àâààä
áàòëàãäñàí õîò áàéãóóëàëòûí äààëãàâàð, ýñêèç, îëãîãäñîí òåõíèêèéí íºõöëèéí à÷ààëàë, ñîíãîñîí
òðàññ, õîëáîãäîõ íîðì, ä¿ðýìòýé óÿëäóóëàí õÿíàæ, çºâøººðñºí òóõàé ãàðûí ¿ñýã çóðæ òýìäýã äàðíà.
Äóëààí õàíãàìæèéí áàéãóóëëàãà äîòîð õàëààëò, ñàëõèâ÷èéí çóðàã õÿíàõã¿é áºãººä çºâõºí
çóðàãò òóñãàñàí äóëààíû à÷ààëëûã á¿ðòãýæ àâíà.
7.5. Óñ ñóâãèéí àøèãëàëòûí áàéãóóëëàãà
Óñ ñóâãèéí àøèãëàëòûí áàéãóóëëàãà ãàäíà óñàí õàíãàìæ, àðèóòãàõ òàòóóðãûí çóðàã

òºñëèéí ýõ õóâèéã õ¿ëýýí àâààä áàòëàãäñàí õîò áàéãóóëàëòûí äààëãàâàð, ýñêèç, îëãîãäñîí
òåõíèêèéí íºõöëèéí à÷ààëàë, ñîíãîñîí òðàññ, õîëáîãäîõ íîðì, ä¿ðýìòýé óÿëäóóëàí õÿíàæ, çºâøººðñºí
òóõàé ãàðûí ¿ñýã çóðæ òýìäýã äàðíà.
Óñ ñóâãèéí àøèãëàëòûí áàéãóóëëàãà äîòîð öýâýð áîõèð óñíû çóðàã õÿíàõã¿é áºãººä çºâõºí
çóðàãò òóñãàñàí óñíû çàðäëûã á¿ðòãýæ àâíà.
7.6. Öàõèëãààí õàíãàìæèéí áàéãóóëëàãà
Öàõèëãààí õàíãàìæèéí áàéãóóëëàãà ãàäíà öàõèëãààíû çóðàã òºñëèéí ýõ õóâèéã õ¿ëýýí

àâààä áàòëàãäñàí õîò áàéãóóëàëòûí äààëãàâàð, ýñêèç, îëãîãäñîí òåõíèêèéí íºõöëèéí à÷ààëàë,
ñîíãîñîí òðàññ, õîëáîãäîõ íîðì, ä¿ðýìòýé óÿëäóóëàí õÿíàæ, çºâøººðñºí òóõàé ãàðûí ¿ñýã çóðæ òýìäýã
äàðíà.
Öàõèëãààí õàíãàìæèéí áàéãóóëëàãà äîòîð öàõèëãààíû çóðàã õÿíàõã¿é áºãººä çºâõºí çóðàãò
òóñãàñàí öàõèëãààíû à÷ààëëûã á¿ðòãýæ àâíà.
7.7. Õîëáîîíû áàéãóóëëàãà

Õîëáîîíû áàéãóóëëàãà ãàäíà õîëáîîíû çóðàã òºñëèéí ýõ õóâèéã õ¿ëýýí àâààä áàòëàãäñàí õîò
áàéãóóëàëòûí äààëãàâàð, ýñêèç, îëãîãäñîí òåõíèêèéí íºõöëèéí à÷ààëàë, ñîíãîñîí òðàññ, õîëáîãäîõ
íîðì, ä¿ðýìòýé óÿëäóóëàí õÿíàæ, çºâøººðñºí òóõàé ãàðûí ¿ñýã çóðæ òýìäýã äàðíà.
Õîëáîîíû áàéãóóëëàãà äîòîð õîëáîîíû çóðàã õÿíàõã¿é áºãººä çºâõºí çóðàãò òóñãàñàí
õýðýãëýã÷èéí òîîã á¿ðòãýæ àâíà.
7.8. Òóñãàé ãàçðóóä
Õýðýâ òºëºâëºæ áóé áàðèëãà áàéãóóëàìæóóä äàðààõ áàéãóóëëàãóóäûí õàðüÿàëàëòàé

ãàçàðò áàéãàà, òýäãýýðèéí õýâèéí ¿éë àæèëëàãààòàé óÿëäóóëàõ øààðäëàãàòàé,
òóõàéí
áàéãóóëëàãóóäûí ¿éë àæèëëàãààòàé õîëáîîòîé ýðõ ç¿éí àêòóóäòàé çºð÷èëäºæ áàéâàë çààâàë
çºâøººðºëöºíº. ¯¿íä:
- áàéãàëü îð÷íûã õàìãààëàõ áàéãóóëëàãà

- àãààðûí íèñýõèéí áàéãóóëëàãà;
- òºìºð çàìûí áàéãóóëëàãà;
- òóñãàé õàìãààëàëòòàé ãàçðóóä;
- Óñíû õýðýã ýðõëýõ ãàçàð.
7.9. Ìàðãààí øèéäýõ
Çóðàã òºñºë çîõèîã÷ áà çºâøººðºëöºõ áàéãóóëëàãóóäûí õîîðîíä àëèâàà øèéäëýýð ìàðãààíòàé

àñóóäàë ãàðâàë áàðèëãûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí ìýðãýæëèéí çºâëºëººð
óã àñóóäëûã øèéäâýðë¿¿ëíý.
8. ÕßÍÀÍ ÌÀÃÀÄËÀÕ
Ìîíãîë óëñûí õ¿í àìûí íóòàãøèëò áîëîí á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñë¿¿ä, ýäãýýð òºñëèéí
á¿ðýëäýõ¿¿íä õàìààðàõ õîò áàéãóóëàëòûí òºñºë, õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãºº, òåõíèê
ýäèéí çàñãèéí ¿íäýñëýë, òàéëàí, áàðèëãà, áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñºë, èíæåíåð õàéãóóëûí
ñóäàëãàà, áàðèëãûí íîðì áà ä¿ðýì, ñòàíäàðò, àëüáîì, êàòàëîãè çýðýã òåõíèêèéí áàðèìò áè÷èãò
óëñûí ìàãàäëàë õèéõýä ýíý ä¿ðìèéã ìºðäºíº.
Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñºë íü áàðèëãûí ñàëáàðûí òàëààðõ òºðèéí áîäëîãûí ÷èã
áàðèìòëàë, àðõèòåêòóð, õîò áàéãóóëàëò, øèíæëýõ óõààí òåõíèê, òåõíîëîãèéí äýâøèëòýò îëîëòûã
çóðàã òºñëººð äàìæóóëàí õýðýãæ¿¿ëæ, òåõíèêèéí øèéäýë, ÷àíàðûí ò¿âøèíã äýýøë¿¿ëýõ, áàðèëãà
áàéãóóëàìæèéã àøèãëàã÷èä ñî¸ë èðãýíøëèéí øààðäëàãàä íèéöñýí õàìãèéí îíîâ÷òîé, ¿ð àøèãòàé
¿éë÷èëãýý àâàõ áîëîëöîî íºõöºë áèé áîëãîõ, õîëáîãäîõ íîðì, ä¿ðýì, ñòàíäàðòûí øààðäëàãà õàíãàæ
áàéãàà ýñýõýä çóðàã òºñºë, õàéãóóëûí õÿíàí ìàãàäëàõ àæèë ÷èãëýãäýíý.
8.1. Õÿíàí ìàãàäëàõ áàðèëãóóä
Áàðèëãûí òóõàé õóóëèéí 13.2-ò çààñíû äàãóó äàðààõ áàðèëãóóäàä óëñûí õÿíàí ìàãàäëàë
õèéíý. ¯¿íä:
1. Óëñûí òºñâèéí õºðºíãººð ñàíõ¿¿æèæ áóé áàðèëãà áàéãóóëàìæóóäûí çóðàã òºñºë;

2. Ãàäààäûí çýýë òóñëàìæ áà îëîí óëñûí áàíê ñàíõ¿¿ãèéí áàéãóóëëàãûí ñàíõ¿¿æèëòýýð
áàðüæ áóé áàðèëãà áàéãóóëàìæóóäûí çóðàã òºñºë;
3. 6-ààñ äýýø áàëëûí á¿ñýä áàðèõ 13 äàâõàð õ¿ðòýëõ áàðèëãûí á¿òýýöèéí çóðàã òºñºë;
4. 6-ààñ äýýø áàëëûí á¿ñýä áàðèõ 13 äàâõàð áà ò¿¿íýýñ îëîí äàâõàð áàðèëãûí èæ á¿ðýí
àæëûí çóðàã òºñºëä òóñ òóñ ìàãàäëàë õèéíý.
Äýýð çààñíààñ áóñàä áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñºëä áàðèëãûí çàõèàëàã÷,

ã¿éöýòãýã÷ áîëîí áàðèëãûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí õ¿ñýëòýýð õÿíàí
ìàãàäëàë õèéæ áîëíî.
Çóðàã òºñëèéã 1 ¿å øàòòàé ã¿éöýòãýâýë àæëûí çóðãèéã õÿíàí ìàãàäëàíà.
Çóðàã òºñëèéã 2 ¿å øàòòàé ã¿éöýòãýæ áàéãàà ¿åä òåõíèêèéí çóðãèéã õÿíàí ìàãàäëàõ
áºãººä àæëûí çóðãèéã õÿíàí ìàãàäëàõ øààðäëàãàã¿é.
8.2. Õÿíàí ìàãàäëàëûí àíãèëàë.
Õÿíàí ìàãàäëàëûã äàðààõ àíãèëëààð õèéíý.
Õÿíàí ìàãàäëàëûí àíãèëàë

Ä/ä Áàðèëãà, îáúåêòûí íýð, àíãèëàë Óëñûí Õºíäëºíãèéí Áàéãóóëëàã
ìàãàäëàë õÿíàëò à ººðºº
1 Óëñûí òºñâèéí õºðºíãººð ñàíõ¿¿æèæ áóé +
áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñºë
2 Ãàäààäûí çýýë òóñëàìæ áà îëîí óëñûí áàíê
ñàíõ¿¿ãèéí áàéãóóëëàãûí ñàíõ¿¿æèëòýýð +
áàðüæ áóé áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã
òºñºë
3 Ãàçàð õºäëºëèéí 7 áà ò¿¿íýýñ äýýø áàëëûí
á¿ñýä áàðèõ 13 áà ò¿¿íýýñ îëîí äàâõàð +
áàðèëãûí èæ á¿ðýí çóðàã òºñºë
á¿ñýä áàðèõ 6-13 õ¿ðòýëõ äàâõàð áàðèëãûí +
á¿òýýöèéí çóðàã òºñºë
á¿ñýä áàðèõ 6-13 äàâõàð áàðèëãûí á¿òýýöýýñ +
áóñàä çóðàã òºñºë,
á¿ñýä áàðèõ 6 õ¿ðòýëõ äàâõàð áàðèëãûí èæ +
á¿ðýí çóðàã òºñºë
7 Ãàçàð õºäëºëèéí 6 áà ò¿¿íýýñ äîîø áàëëûí
á¿ñýä áàðèõ á¿õ áàðèëãûí èæ á¿ðýí çóðàã +
òºñºë
8.3. Õÿíàí ìàãàäëàõ àæëûã çîõèîí áàéãóóëàõ
Óëñûí ìàãàäëàëûã Áàðèëãà õîò áàéãóóëàëòûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû

áàéãóóëëàãà çîõèîí áàéãóóëíà.

Õºíäëºíãèéí õÿíàëòûã Áàðèëãà, õîò áàéãóóëàëòûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû

áàéãóóëëàãààñ ìàãàäëàë õèéõ ýðõ àâñàí ìýðãýæëèéí õ¿í, àæ àõóéí íýãæ õèéíý.
Áàéãóóëëàãà ººðºº õÿíàëò õèéõ çóðàã òºñºëä ã¿éöýòãýã÷ áàéãóóëëàãóóä ººðèéí òóñãàé
çºâøººðëèéí õ¿ðýýíä 2-ð èíæåíåðýýð øàëãàëò çààâàë õèéëãýíý. 2-ð èíæåíåð íü òýðã¿¿ëýõ, ýñâýë
çºâëºõ èíæåíåðèéí çýðýãòýé áàéõ áà óã øàëãàëòûã õÿíàí ìàãàäëàñàíä òîîöíî.
Çóðàã òºñºë çîõèîã÷ íü õÿíàí ìàãàäëàõ ýðõ á¿õèé ýòãýýä¿¿äýýñ çîõèõ ìýðãýæëèéí áàãèéã
ñîíãîí, õÿíàí ìàãàäëàë õèéëãýæ áîëíî.
Ñàëáàðûí îíöëîãèéã òóñãàñàí çóðàã òºñºëä ìàãàäëàë õèéõ àæëûã òóõàéí ñàëáàðûã
õàðèóöñàí Òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãûí áàòàëñàí ä¿ðìèéí äàãóó çîõèöóóëíà.
8.4. Õÿíàí ìàãàäëàë õèéõ çàð÷èì
Õÿíàí ìàãàäëàë õèéõ øèíæýý÷ äàðààõ çàð÷ìûã áàðèìòëàíà. ¯¿íä:
- Çóðàã òºñëèéã áàòàëñàí äààëãàâðûí äàãóó çîõèîñîí ýñýõ;

- Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí òîãòâîðòîé áàéäàë, áàò áýõ, ýäýëãýýíèé õóãàöàà íîðì ä¿ðìèéí
øààðäëàãûã õàíãàõ áàéäàë;
- Çóðàã òºñëèéí ¿íäñýí øèéäýë íü õºðºíãº îðóóëàëòûí ¿ð àøèãò õýðõýí íºëººëæ áóéä ä¿ãíýëò
ºãºõ;
- Òåõíèê, òåõíîëîãèéí äýâøëèéã õýðõýí òóñãàñàíä ä¿ãíýëò ºãºõ;
- Óñ, äóëààí, ýð÷èì õ¿÷íèé õàíãàìæèíä õýìíýëòòýé òåõíîëîãè àøèãëàñàí ýñýõ;
- Ãàëûí íîðì, ä¿ðìèéí øààðäëàãà õàíãàãäñàí ýñýõ;
- Õºãæëèéí áýðõøýýëòýé èðãýäèéí øààðäëàãà õàíãàñàí ýñýõ;
- Õ¿ðýýëýí áàéãàà îð÷íû õàìãààëàëò;
-Õ¿í àìûí ýð¿¿ë, àþóëã¿é îð÷èíä àæèëëàæ àìüäðàõ íºõöëèéã õàíãàñàí ýñýõèéã õÿíàæ
ä¿ãíýëò ãàðãàõ ¿¿ðýãòýé.
8.5. Õºíäëºíãèéí øèíæýý÷èéí ýðõ, ¿¿ðýã
8.5.1. Õÿíàí ìàãàäëàõ, çóðàã òºñëèéí ò¿âøèíã ¿íýëýõýä шаардлагатай матåриал, нэмэлт
тооцоо, ¿з¿¿лэлт, архитåктур тºлºвлºлт, тåхнологийн ººð хувилбарыг холбогдох байгууллага,
зохиогчоос гаргуулж авах.
8.5.2. Хот суурин газрын åрºнхий тºлºвлºгºº, барилга байгууламжийн зураг тºсºл, инжåнåр
хайгуул, судалгааны ажëûí талаар яâууëж байгаа тºрийн нэгдсэн бодлого, хууль тогтоомж,
стандарт, норм íорматиâ, тåхникийн бусад баримтад тулгуурлан шинжлэх ухаан тåхник,
тåхнологийн зохих мэдээллийг ашигласны ¿ндсэн дээр архитåктур, хот байгуулалт, барилгын
б¿тээц, инжåнåрийн хангамжийн ¿íäñýí шийдэл болон хайгуул судалгааны баримтûã õÿíàí
ìàãàäëàæ, иж б¿рэн д¿гнэлт гаргах.
8.5.3. Õºíäëºíãèéí øèíæýý÷ нь илэрсэн алдаа зºрчлийг арилгах, çóðàã òºñëèéí òåõíèêèéí
øèéäëèéã ñàéæðóóëàõ санал, д¿гнýлт ãàðãàíà.
8.5.4. Çóðàã òºñºë ñóäàëãààíû àæëûí òåõíèêèéí ¿íäñýí øèéäýëä ä¿ãíýëò ºãíº.
9. ÇÓÐÀÃ ÒªÑªË, ÕÀÉÃÓÓË, ÑÓÄÀËÃÀÀÍÛ ÀÆÈËÄ ÓËÑÛÍ ÌÀÃÀÄËÀË

ÕÈÉÕÝÄ ÒÀÂÈÃÄÀÕ ¯ÍÄÑÝÍ ØÀÀÐÄËÀÃÀ
9.1. Åрºнхий ç¿éë

9.1.1. Óëñûí õÿíàí ìàãàäëàëä èð¿¿ëæ áóé çóðàã òºñºë, õàéãóóë ñóäàëãààíû ìàòåðèàë,
áàðèìò áè÷èã íü Ìîíãîë óëñàä áàðèãäàõ áàðèëãà áàéãóóëàìæèéã òºëºâëºõ íîðì ä¿ðýì, ñòàíäàðò áîëîí
áóñàä õîëáîãäîõ æóðàì, çààâðûí øààðäëàãûã õàíãàñàí áàéõ øààðäëàãàòàé.
9.1.2. Тåхник-эдийн засгийн ¿ндýслэл, зураг тºсºлд øèíýýð áàðèõ áà шинэчлэлт, ººð÷ëºëò,
ºðãºòãºë хийх ¿йлдвэрийн тåхнологийн тоног тºхººрºмжèéí ñîíãîëò, эзэлх¿¿н-тºлºвлºлт, á¿òýýöèéí
шийдэл, удирдлага зохион байгуулаëт, хºдºлмºрийн нºхцºл, õóó÷èí áàðèëãóóä íü òºëºâëºæ áóé
òåõíîëîãèéí øààðäëàãûã õàíãàõ ýñýõèéí òóõàé .
9.1.3. Áарилãын талбай /шугаман байгууламжийн трасс/ сонгосон акт мºн т¿¿нтэй
холбогдон уëсын хяналтын байгууллагуудаас гаргасан шийдвэр.
9.1.4. Тухайн çóðàã òºñºë, áàðèìò áè÷èã íü тåхник-эдийн засгийн ¿ндэслэлээр тогòоогдсон
тåхникийн ¿ндсэн ¿ç¿¿ëýëò, шийдл¿¿дòýé нь тохирч байгаа эсэх.
9.1.5. Х¿рээлэн байгаа орчныг хамгаалахаар тºлºвлºсºн арга хэмжээ хангалттай эсэх.
9.1.6. Тåхник-эдийн засгийн ¿ндэслэл çîõèîõ ÿâöàä ¿йлдвэрлэл, аж ахóéí хоршилт,

т¿¿хий эд болон ажиллах х¿чний хангамж, цахилгаан, т¿лш, усаар хангах, ¿йлдвэрийн
бохирдлыг арилгах арга хэмжээ зэрэг асуудлаар хамтран ажиллаäàã áîëîí õîëáîãäîõ
байгууллагуудтай зºвшººрºлцсºн эсэх.
9.1.7. Øèíý÷ëýõ, ººð÷ëºõ, ºðãºòãºõ áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí õóó÷èí áàðèëãà áà ò¿¿íèé

á¿òýýöèéí òºëºâ áàéäëûí òàëààð òåõíèêèéí ä¿ãíýëò ãàðãóóëæ áàòàëãààæóóëñàí ýñýõ.
9.1.8. Áàðèëãà, áàéãóóëàìæèéí á¿òýýöèéí òîîöîîíä õýðýãëýñýí ïðîãðàìì õàíãàìæ íü ìàãàäëàí

øàëãàãäàæ, á¿ðòãýãäñýí ýñýõ.
9.1.9. Ýрчим х¿ч, инжåнåрийн хангамжийн øóãàì ñ¿ëæýýíèé эх ¿¿свэр íü çîõèõ

áàéãóóëëàãààñ îëãîñîí тåхникийн нºхцлийí øààðäëàãûã õàíãàñàí эсэх.
9.2. ¯éëäâýðëýëèéí òåõíîëîãè
9.2.1. Тåхник-эдийн засгийн ¿ндэслэл áîëîí зураг тºсºлд сонгосон ¿йлдвэрийн ¿íдсэн ба
туслах ¿йлдвэрлэëийн тåхнологи, тоног тºхººрºмж нь ¿íäýñíèé ñòàíäàðòûí øààðäëàãûã õàíãàñàí
байх.
9.2.2. Тåхнологийн процåссын мåханикжуулалт, автоматжуулалтын т¿вшин íü

ìàòåðèàëëàã íººö áàÿëãèéã õýìíýëòòýé àøèãëàõ íºõöëèéã á¿ðä¿¿ëñýí ýñýõ,
9.2.3. Т¿¿хий эдийг иж б¿рэн ашиглах, хаягдлыг дахин боловсруулах эсвэл
хорг¿йæ¿¿ëýí хадгалах зэрэг àðãà õýìæýýã шийдвэрлэсэн áàéäàë.
9.2.4. Т¿¿хий эд болон бэлэн б¿тээгдэх¿¿н, т¿лшний нººцийã õàäãàëàõ багтаамж, ãîëëîõ
болон засварын цåхийн б¿тэц, х¿ч чадàë çýðãèéã сонгосон ¿ндэслэл.
9.2.5. Òºëºâëºæ áàéãàà òºñºë, ¿éëäâýðëýëèéí òåõíîëîãè ¿éë àæèëëàãààíä áàéãàëü îð÷èíä
¿ç¿¿ëýõ íºëººëëèéí ¿íýëãýýã õèéñýí ýñýõ
9.2.6. Ажлын байрíû эр¿¿л ахуйн шаардëàãà, нºхцºл хангагдаж байгаа эсэх.

9.3. Åрºнхий тºлºвлºгºº ба тээвэр
9.3.1. Тухайн барилга байгууламж нь хот суурин газрын åрºнхий тºлºвлºгººтэй уялдсан
эсэх.
9.3.2. ¯йлдвэр /объºкт/-ийг барих газрыг ¿р ашигтай ашиглах ¿ндэслэл.Газар олголтын

бичиг баримт íü б¿рэн áàòàëãààæñàí эсэх, íîãîîí áàéãóóëàìæ òºëºâëºñºí áàéäàë, ãàë óíòðààõ
¿åèéí çàì, ãàðö áîëîí áóñàä øààðäëàãóóäûã õàíãàñàí ýñýõ.
9.3.3. ¯йлдвэрийн гадна болон дотоод тээвýðò дэвшилтýò òåõíèê, îíîâ÷òîé аргуудыг
ашигласан эсэх.
9.3.4. Îрон сууц, иргэний áà ¿éëäâýðèéí барилгажилтын байршлын харилцан уялдаа,

á¿ñ÷ëýë, тэдгээрийн хоорондох õ¿í тээврийн зохимжтой хангалт.
9.4. Архитåктур-барилгын шийдэл.
9.4.1. Барилгын инжåнåр-гåологийн судалгааны матåриал б¿рэн эсэх.
9.4.2. Газар хºдлºлòýé болон инжåнåр гåологийн тºвºгтэй нºхцºлд барих барипга
байгууламжийн бат бэх найдвартай байдлыг хангасан эсэх, мºн áàéãàëü цаг уурын /цас,
салхины ачаалал, х¿йтний тåмпåратур гэх мэт/ íºëººëëèéã тооцсон эсэх.
9.4.3. Áàðилга байгууламжийн эзэлх¿¿н тºлºвлºлт, барилгын хэмжээ т¿¿ний ¿ндэслэл,

òóõàéí áàðèëãûí àðõèòåêòóð, ôàñàä íü îð÷íûõîî áàðèëãûí ÷óóëáàðòàé õýð íèéöýæ áóé ýñýõ,
ò¿¿í÷ëýí áарилгыг блок÷лох шаардлага, ¿ндэслэл, òалбай ба эзэлх¿¿ний ашиглалт çýðýã íü
àðõèòåêòóð òºëºâëºëòèéí äààëãàâàðòàé óÿëäàæ áàéãàà ýñýõ.
9.4.4. Барилгын инжåнåрийн хангамжийн шийдэл, халаалт, агааржуулалт нь хºдºлмºрийн

хэвийн нºхцºл, тåхнологийн шаардлагыг хангах, ýäèéí çàñãèéí õýìíýëòòýé øийдэл болсон эсэх.
¯йлдвэрлэлийн газар доорхи аж ахуй, шугам с¿лжээг тавих, суваг, тоннåлийн эзэлх¿¿ний
¿ндэслэл.
9.4.5. Орчин ¿ºийн дэвшилтэò хийц матåриалыг болон орон íутгийн матåриал ашигласан
байдал.
9.4.6. Барилга байгууламжийг барихад хºдºлмºр зарцуулалтыг болон барих хугацааг

богиносгох, õ¿éòíèé óëèðëûí ýðõøýýëýýñ ãàðãàõ, барилгын ажлын зохион байгуулалтын
дэвшилтэт аргыг хэрэглэсэн эсэх.
9.4.7. Áарилгын ажлын зохион байгуулалт
9.4.8. Барилга байгууламжийн ашиглалтын ¿åийн дулаан, цахилгаан, уур, усны

хэмнэлтийн арга хэмжээг тусгасан байдал.
9.5. Х¿рээлэн байгаа орчíыг хамгаалах
9.5.1. Äîð äóðäñàí òåхникийн шийдэл ба арга хэмжээ хангаëттай эсэх:
• Газар бà байгалийн нººцийг ¿р ашигтай ашигласан;

• Х¿рээлэн байгаа орчны бохирдолтыг арилгах;

• Осол, àþóëààñ урьд÷илан сэргийлэх, х¿рээлэн буй орчинд íºлººлºх сºрºг ¿р

дагавàрыг арилгах, íºõºí ñýðãýýõ;
9.5.2. Ãàð÷ áóé бохирдсон агаар, усны бохирдолт нь норматив шаардлагыг хангасан
байх.
9.5.3. Óñ äàõèí àøèãëàñàí ñèñòåì òºëºâëºñºí ýñýõ (çóðãèéí äààëãàâàðò òóññàí òîõèîëäîëä)
9.5.4. Ариун цэврийн хамгаалалтын б¿сийн хэмжээ нь тогòоосон норматив хэмжээнд
тохирч байгаа эсэх.
9.6. Барилгын ºртºг
9.6.1. Барилга байгууламжийн àæëûí òîî õýìæýý, ¿нэ, ºртгийг зºв тодорхойлсон эсэх.
9.6.2. Тºсвийн баримт бичиг нь санх¿¿жилт, тооцоо хийхэд бэлэн эсэх.
9.7. Тåхник-эдийн засгийн ¿ндэслэл ба зураг тºслийн ¿р д¿н

9.7.1. Çóðàã òºñºë õàéãóóë, ñóäàëãààíû матåриалуудàä эдийн засàг, ¿р ашгийí ¿нэлэлт
ºгч тодорхой саналыг ºгºх.
9.7.2. Тåхник-эдийн засгийн ¿ндэслэë ба зураг тºсëººð òîäîðõîéëñîí ãîë øàëãóóð, барилгà,
байгууламжийн тåхник-эдийн засгийн ¿з¿¿лэлт¿¿д нь орчин ¿åийн шинжлэх ухаан, тåхник,
эдийн заñгийн олоëтûí ò¿âøèíä х¿рсэн ýñýõ, ¿йлдвэрлэл нь ýêологийн аюулг¿й байдал,
байгаль орчин болон х¿ний эр¿¿л мэндэд ¿з¿¿лýõ хор хºнººëг¿й байх.
9.8. Èíæåíåð ãåîëîãèéí àæèë
9.8.1. Èíæåíåð ãåîëîãèéí àæëûí "Òåõíèêèéí äààëãàâàð" áà "Àæëûí õºòºëáºð"-èéí á¿ðäýë, íîðì
ä¿ðìèéí øààðäëàãà õàíãàëò
9.8.2. Òºëºâëºñºí öîîíîã ìàëòàëòûí ã¿í, öîîíîã õîîðîíäûí çàé õýìæýýýíèé ã¿éöýòãýëèéã ãàçàð
äýýð íü áà õýýðèéí ñóäàëãààíû áàðèìòààð øàëãàõ, øààðäëàãàòàé ãýæ ¿çâýë äàâòàí õýìæèí
øàëãàëò õèéõ.
9.8.3. ªðºìäëºã, óóëûí ìàëòàëò, òºðºë á¿ðèéí òóðøèëò, õýìæèëòèéí àæëûí àðãà àðãà÷ëàë,
òåõíèê òåõíîëîãèéí ñòàíäàðòûí áàòàëãààæèëò, íîðì ä¿ðìèéí øààðäëàãûí õýðýãæèëòèéã àæëûí
ÿâöàä øàëãàõ.
9.8.4. Õºðñíèé äýýæëýëòèéí òîî, ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýýíèé ¿ð ä¿íã àíõäàã÷ áîëîí

áîëîâñðóóëàëòûí ìàòåðèàëààð íü øàëãàíà. Øààðäëàãàòàé ãýæ ¿çâýë ëàáîðàòîðèéí àæèë ýõëýõýýñ
ºìíº äýýæèéí òîî õýìæýý áîëîí òóðøèëò øèíæèëãýýíèé õÿíàëòûí äàâòàí øèíæèëãýý õèéñýí áàéäàë.
9.8.5. Áàðèëãûí çóðàã òºñºë áîëîâñðóóëàõ íîðìàòèâ áîëîí òîîöîîíû ¿ç¿¿ëýëòèéã ìºðäºæ
áàéãàà áàðèëãûí íîðì áà ä¿ðìèéí äàãóó òîîöñîí áàéäàë.
9.9. Õºíäëºíãèéí õÿíàí ìàãàäëàëûí ä¿ãíýëò
9.9.1. Õºíäëºíãèéí õÿíàí ìàãàäëàëûí д¿гнэлтэд õîò áàéãóóëàëò, åðºíõèé òºëºâëºãºº,

архитåктур тºлºвлºлт, õèéö б¿тээцèéí øèéäýë, тåхник тåхнологиéí, ýêîëîãè, ¿éëäâýðëýëèéí
àþóëã¿é àæèëëàãàà, èíæåíåð õàéãóóëûí ñóäàëãàà, ãàäààä äîòîîäûí õýðýãæ¿¿ëýõ òºñëèéí áîëîí

íîðì íîðìàòèâûí áàðèìò áè÷èãò ìºðäºæ áóé õóóëü òîãòîîìæ, íîðì, íîðìàòèâ, õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãûí
òóøààë øèéäâýðèéã ¿íäýñëýí òåõíèêèéí ¿íäñýí øèéäýë, ýäèéí çàñãèéí ¿ð àøãààð íü ìýðãýæëèéí
òàëààñ íü ¿íýëýëò ºгч, ÒÝÇ¯ çóðàã òºñºëä нэмж тусгах буюу хасах, ººð÷ëºõ з¿йлийн талаар товч
тодîрхой зааíà.
9.9.2. Õºíäëºíãèéí õÿíàí ìàãàäëàëûí åðºíõèé д¿гнэлт ò¿¿íèé ñàëøã¿é õýñýã áîëîõ
мэргэжлийн чиглэл туñ б¿рèéí ä¿ãíýëò¿¿äèéã õàâñàðãàíà.
9.9.3. Õºíäëºíãèéí ìàãàäëàëûí åðºíõèé д¿гнэлтийг 2 хувь ¿йлдэж, Барилгûí àñóóäàë

õàðèóöñàí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí õÿíàí ìàãàäëàõ асуудал хариуцсан õýëòýñò
á¿ðòã¿¿ëýõ áà õºíäëºíãèéí øèíæýý÷ гарын ¿сгээ зурж баталгаажуулна.
9.9.4. Õºíäëºíãèéí õÿíàí ìàãàäëàëûí д¿гнэлт нь зураг тºсºл, хайгуул, судалгааны ажилд
мэргэжлийн талаас нь ºгºх эцсийн ä¿ãíýëò болно.
9.9.5. Õºíäëºíãèéí ìàãàäëàëààð хянагдсан зураг тºсºл, хайгуул, судалгааны àæëûí áàðèìò
áè÷ãèéí òîäîðõîé õóóäñóóäàä " Õºíäëºíãèéí õÿíàí ìàãàäëàë" гэсэн тэмдэг дарíà.
9.10. Õºíäëºíãèéí ìàãàäëàë õèéõýä èð¿¿ëýõ çóðàã òºñºë, áè÷èã áàðèìòûí á¿ðäýë
9.10.1. Зураг тºсºл боловсруулах ¿ндэслэл. Дýýд байгууллагын тогтоол, шийдвэр;

9.10.2. Батлагдсан зургийн даалгавар;
9.10.3. Õîò áàéãóóëàëòûí äààëãàâàð;
9.10.4. Áàòëàãäñàí ýñêèç;
9.10.5. Тåхник-эдийн засгийн ¿ндэслэл (øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä);
9.10.6. Газар олголтын шийдвэр, схåм, êàäàñòðûí çóðàã, õýñýã÷èëñýí åрºнхий тºлºвлºгºº;
9.10.7. Газрын зураглал /М1:500, М1:1000-2000/;
9.10.8. Инжåнåр-хайгуулын тайлан;
9.10.9. Инжåнåрийн шугам с¿лжээний тåхникийн нºхцл¿¿д (çºâõºí ãàäíà øóãàì ñ¿ëæýýíèé
çóðàãò ìàãàäëàë õèéõ ¿åä);
9.10.10. Åðºíõèé òºëºâëºãºº, ºíäºðæèëò, òîõèæèëòûí çóðàã;
9.10.11. Барилга байгууламжийн хийц, инжåнåрийн шийдлийн иж б¿рэн тооцоонууд
/архитåктур, барилга, цахилгаан, халаалт, салхивч, усан хангамж, ариутгах татуурга гэх мэт/;
9.10.12. Зураг тºсºлд õÿíàí ìàãàäëàë хийлгэхийг х¿ссэн захиалагч байгууллагын х¿сэлт
/албан бичиг/;
9.10.13. Зураг тºсºлд галûí àþóëààñ ñýðãèéëýõ, эр¿¿л ахуй, байгаль орчин, ãàìøãààñ
õàìãààëàõ зэрэг холбогдох байгууллагатай зºвшººрºлцсºн баримт бичг¿¿д, ä¿ãíýëò¿¿ä.
9.11. Õºíäëºíãèéí øèíæýý÷èéí õàðèóöëàãà
1. Õºíäëºíãèéí øèíæýý÷ íü íü õÿíàí ìàãàäëàõ àæëûí ä¿ãíýëòèéíõýý ¿íýí, çºâèéã õàðèóöíà.

Õýðýâ áóðóó áóþó àëäààòàé ä¿ãíýëò ãàðãàñàí áîë õîëáîãäîõ õóóëü, òîãòîîìæèä çààñàí
хариуцлагà õ¿ëýýíý.
10. Áàðèëãûí çóðàã òºñºë áîëîâñðóóëàõ, çºâøººðºëöºõ, áàòëàõ ¿éë àæèëëàãààíû ¿ëãýð÷èëñýí åðºíõèé
ñõåì
Áàðèëãûí çóðàã òºñºë áîëîâñðóóëàõ ¿éë àæèëëàãààíä îðîëöîõ ñóáúåêò¿¿ä, òýäãýýðèéí ã¿éöýòãýõ
¿¿ðãèéí åðºíõèé ¿ëãýð÷èëñýí ñõåì, àæèëáàðûí äàðààëëûã äàðààõ çóðàãò ¿ç¿¿ëýâ.


Ñõåìèéí òàéëáàð
Áàðèëãûí çóðàã òºñºë áîëîâñðóóëàõ, çºâøººðºëöºõ, ìàãàäëàë õèéõýä äàðààõ ¿ëãýð÷èëñýí äàðààëëûã
áàðèìòëàí àæèëëàíà.
1. Áàéðøèë òîãòîîëãîõ õ¿ñýëò – Çàõèàëàã÷ áàðèõ ãýæ áàéãàà áàðèëãûíõàà çîðèóëàëò, õýìæýýã
òîäîðõîéëñîí áàéðøèë òîãòîîëãîõ õ¿ñýëòèéã àéìàã, õîòûí åðºíõèé àðõèòåêòîðò ãàðãàíà (Óëñûí
òºñâèéí õºðºíãº îðóóëàëòààð áóþó ãàäààäûí çýýë, òóñëàìæààð áàðèãäàõ ñóðãóóëü, öýöýðëýã,
ýìíýëýã, ñóâèëàë, ñî¸ë, ñïîðòûí áàðèëãà áàéãóóëàìæ, äýä á¿òöèéí çàì, øóãàì ñ¿ëæýýíèé áàðèëãàä).
2. Áàéðøèë ñîíãîñîí àêò – Àéìàã, õîòûí åðºíõèé àðõèòåêòîð áàéðøèë òîãòîîõ êîìèññûí äàðãààð
àæèëëàõ áºãººä 8-ð¿ëãýð÷èëñýí çàãâàðûí äàãóó áàéðøèë ñîíãîñîí àêò ãàðãàæ çàõèàëàã÷èä ºãíº.
3. Çàõèðàìæ ãàðãóóëàõ õ¿ñýëò – Çàõèàëàã÷ ñîíãîñîí áàéðøèë äýýð ãàçàð îëãîëòûí çàõèðàìæ
ãàðãóóëàõ, õýðýâ ººðèéí ýçýìøèæ, àøèãëàæ, ºì÷èëæ áàéãàà áóþó äóóäëàãà õóäàëäààãààð àâñàí
ãàçàð äýýð áîë áàðèëãà áàðèõ çàõèðàìæ ãàðãóóëàõ õ¿ñýëòýý çàñàã äàðãàä ºãíº.
4. Ãàçàð îëãîëòûí áàéðøëûí ñõåì – Àéìàã, õîòûí åðºíõèé àðõèòåêòîð Èðãýäèéí õóðëààð áàòëàãäñàí
Õýñýã÷èëñýí åðºíõèé òºëºâëºãººã ¿íäýñëýí 7-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàðûí äàãóó áàéðøëûí ñõåì õèéæ,
Õîò áàéãóóëàëò, ãàçàð îëãîëòûí ìýðãýæëèéí êîìèññîîð õýëýëö¿¿ëýí ãàçàð îëãîëòûí (áàðèëãà
áàðèõ) çàõèðàìæèéí òºñºë áýëòãýí Çàñàã äàðãàä õàìòàä íü îðóóëíà. Õîò áàéãóóëàëò, ãàçàð
îëãîëòûí ìýðãýæëèéí êîìèññûã àéìàã õîòûí åðºíõèé àðõèòåêòîð äàðãàëàõ áà êîìèññûí á¿ðýëäýõ¿¿íä
ãàçðûí äààìàë, áàéãàëü îð÷íû áàéöààã÷, øóãàì ñ¿ëæýýíèé áàéãóóëëàãóóäûí åðºíõèé èíæåíåð¿¿ä,
ãàëûí àþóëã¿é áàéäëûí áàéöààã÷, îð÷íû ýð¿¿ë àõóéí áàéöààã÷ îðíî.
5. Ãàçàð îëãîëòûí (áàðèëãà áàðèõ) çàõèðàìæ – Çàñàã äàðãà Çàõèàëàã÷èéí õ¿ñýëòèéã õ¿ëýýí
àâààä Õîò áàéãóóëàëò, ãàçàð îëãîëòûí ìýðãýæëèéí êîìèññûí çºâøººðºë, áàéðøëûí ñõåìèéã ¿íäýñëýí
ãàçàð îëãîëòûí áóþó ýñâýë áàðèëãà áàðèõ çàõèðàìæ ãàðãàíà.
6. Õîò áàéãóóëàëòûí äààëãàâàð – Àéìàã õîòûí åðºíõèé àðõèòåêòîð ãàçàð îëãîëòûí áóþó áàðèëãà
áàðèõ çàõèðàìæ ãàðñàí ãàçàð äýýð áàðèëãà áàðèõàä çîðèóëàí Õîò áàéãóóëàëòûí äààëãàâðûã 6-
ð¿ëãýð÷èëñýí çàãâàðûí äàãóó ãàðãàæ ºãíº. Õîò áàéãóóëàëòûí äààëãàâàðò áàðèëãûí íýð,
çîðèóëàëò, ýäýëáýð ãàçðûí õýìæýý, áàðèëãàæèõ òàëáàéí õýìæýý, àâòîçàì, çîãñîîëûí òàëáàéí
õýìæýý, íîãîîí áàéãóóëàìæ, òîõèæèëòûí òàëáàéí õýìæýý, áàðèëãûí äàâõðûí òîî çýðãèéã çààæ ºãºõ
áà øààðäëàãàòàé áîë õîò áàéãóóëàëòûí áóñàä õÿçãààðëàëò, øààðäëàãûã òóñãàæ áàòàëíà. Õîò
áàéãóóëàëòûí äààëãàâàðò òóñãàñàí øààðäëàãóóäûã Èðãýäèéí õóðëààð áàòëàãäñàí õýñýã÷èëñýí
åðºíõèé òºëºâëºãººã ¿íäýñëýí ãàðãàæ, Çàõèàëàã÷èä ºãíº.
7. Çóðãèéí äààëãàâàð – Çàõèàëàã÷ áàðèãäàõ áàðèëãûí Çóðãèéí äààëãàâðûã 9-ð ¿ëãýð÷èëñýí
çàãâàðûí äàãóó áîëîâñðóóëæ, ñîíãîñîí Çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãàä ºã÷ ãýðýý áàéãóóëíà.
Çóðãèéí äààëãàâàðò áàðèëãûí íýð, çîðèóëàëò, õ¿÷èí ÷àäàë, á¿ðýëäýõ¿¿í, èíæåíåðèéí øóãàì
ñ¿ëæýýíèé ýõ ¿¿ñâýð, ¿íäñýí õèéöèéí ñèñòåì, ìàòåðèàë, îíöãîé íºõöºë çýðãèéã çààæ ºãºõ áà ºðºº
òàñàëãààíû æàãñààëò, òåõíîëîãèéí äààëãàâðûã õàâñàðãàíà. Çóðãèéí äààëãàâðûã çóðàã òºñëèéí
áàéãóóëëàãàòàé õàìòðàí áîëîâñðóóëæ áîëíî.

8. Ãàçðûí äýâñãýð çóðàã – Çàõèàëàã÷ ãåîäåçèéí áàéãóóëëàãàä õàíäàí áàðèëãà áàðèõ ãàçðûã
õàìààðàõ îð÷íûõ íü õàìò äýâñãýð çóðàã õèéëãýíý. Õàìààðàõ îð÷íû õýìæýý, çóðãèéí ìàñøòàáûã
çóðãèéí áàéãóóëëàãà òîäîðõîéëíî.
9. Ýñêèç – Çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãà Çàõèàëàã÷èéí ºãñºí õîò áàéãóóëàëòûí áàòëàãäñàí
äààëãàâàð, áàòëàãäñàí çóðãèéí äààëãàâðûã ¿íäýñëýí áàðèëãûí ýñêèçèéã 25-ð ¿ëãýð÷èëñýí
çàãâàðò ¿ç¿¿ëñýí á¿ðýëäýõ¿¿íòýé áîëîâñðóóëæ, àéìàã õîòûí åðºíõèé àðõèòåêòîðîîð áàòëóóëíà.
10. Õºðñíèé ä¿ãíýëò – Çàõèàëàã÷ èíæåíåð-ãåîëîãèéí áàéãóóëëàãàä õàíäàí áàðèëãà áàðèõ òàëáàéä
èíæåíåð-ãåîëîãèéí ñóäàëãàà õèéëãýæ, õºðñíèé ä¿ãíýëò ãàðãóóëíà. ªðºìäºõ öîîíîãèéí áàéðøèë, òîî,
ã¿íèéã çóðãèéí áàéãóóëëàãà òîäîðõîéëæ äààëãàâàð ºãíº.
11. Òåõíèêèéí íºõöë¿¿ä – Çàõèàëàã÷ øóãàì ñ¿ëæýýíèé áàéãóóëëàãóóäàä õàíäàí áàðèëãà
áàéãóóëàìæèéã èíæåíåðèéí øóãàì ñ¿ëæýýíä õîëáîõ òåõíèêèéí íºõöë¿¿äèéã àâíà. Òåõíèêèéí íºõöºë
àâàõàä øààðäàãäàõ à÷ààëëûã çóðãèéí áàéãóóëëàãà áàòëàãäñàí ýñêèçèéí äàãóó ãàðãàæ ºãíº.
12. Çóðàã òºñëèéí áýëòãýë àæëûí èæ á¿ðäýë – Çàõèàëàã÷ äýýðõ á¿õ áè÷èã áàðèìòûã á¿ðä¿¿ëæ
çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãàä ºãñíººð çóðàã òºñëèéí áýëòãýë àæèë äóóñãàâàð áîëîõ áà ýäãýýð
áè÷èã áàðèìòûã ¿íäýñëýí çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãà çàõèàëàã÷òàé áàéãóóëñàí ãýðýýíä òîõèðñíû
äàãóó àæëûí áóþó òåõíèêèéí çóðàã áîëîâñðóóëíà.
13. Àæëûí çóðàã – Çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãà çóðàã òºñëèéã 1 ¿å øàòààð áîëîâñðóóëàõ ¿åä àæëûí
çóðãèéã 27-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàðò çààñàí á¿ðäýëòýéãýýð áîëîâñðóóëíà.
14. Òåõíèêèéí çóðàã – Çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãà çóðàã òºñëèéã 2 ¿å øàòòàéãààð áîëîâñðóóëàõ
¿åä òåõíèêèéí çóðãèéã 28-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàðò çààñàí á¿ðäýëòýé áîëîâñðóóëíà.
15. Çºâøººðºëöºõ – 1 ¿å øàòààð áîëîâñðóóëñàí àæëûí çóðàã áîëîí 2 ¿å øàòààð áîëîâñðóóëàõ çóðãèéí
òåõíèêèéí çóðãèéã ýð¿¿ë àõóé, ãàëûí àþóëã¿é áàéäëûí õÿíàëòûí áàéãóóëëàãóóäòàé çààâàë
çºâøººðºëöºíº. Õàðèí áàòëàãäñàí ýñêèçèéí äàãóó áîëîâñðóóëñàí áîë àéìàã, õîòûí åðºíõèé
àðõèòåêòîðòîé çºâøººðºëöºõ øààðäëàãàã¿é. Ìºí îíöãîé çîõèöóóëàëòòàé ãàçàð íóòàãò áàðèëãà
áàðèõ áîë õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãóóäòàé çºâøººðºëöíº. Ãàäíà øóãàì ñ¿ëæýýíèé çóðàã òºñëèéã
òåõíèêèéí íºõöºë îëãîñîí áàéãóóëëàãóóäòàé çºâøººðºëöíº. Çóðàã òºñºë çºâøººðºëöºõ àæèëä òºðèéí
áàéãóóëëàãà õóðààìæ àâàõã¿é.
16. Ìàãàäëàë õèéõ – Ýíýõ¿¿ ä¿ðìèéí 8 äóãààð ç¿éëä çààñàí áàðèëãóóäûí çóðàã òºñºëä çîõèõ àíãèëëûí
õÿíàí ìàãàäëàë õèéëãýíý.
17. Çóðàã òºñºë õ¿ëýýëãýí ºãºõ – Çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãà áîëîâñðóóëæ äóóññàí àæëûí áîëîí
òåõíèêèéí çóðãàà õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãààð çºâøººðºëöºæ, ìàãàäëàë õèéëãýñíèé äàðàà çàõèàëàã÷èä
2 õóâü îëøðóóëæ õ¿ëýýëãýí ºãíº.
18. Áàðèëãà óãñðàëòûí ãýðýý õèéõ – Çàõèàëàã÷ áàéãóóëëàãà çóðàã òºñëºº õ¿ëýýí àâñàíû äàðàà
áàðèëãà óãñðàëòûí áàéãóóëëàãàà ñîíãîæ, ãýðýý õèéõ áà àæëûí áóþó òåõíèêèéí çóðãèéí 1 õóâèéã
õ¿ëýýëãýí ºãíº.
19. Àæëûí çóðàã – Çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãà çóðàã òºñëèéã 2 ¿å øàòààð áîëîâñðóóëàõ ¿åä
òåõíèêèéí çóðãèéí äàãóó àæëûí çóðãèéã 29-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàðò çààñàí á¿ðäýëòýéãýýð
áîëîâñðóóëíà.
20. Çîõèîã÷èéí õÿíàëò - Çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãà çàõèàëàã÷òàé õèéñýí ãýðýýíèé ¿íäñýí äýýð
áàðèëãà óãñðàëòûí àæèëä çîõèîã÷èéí õÿíàëò òàâèíà.
1-Ð ÕÀÂÑÐÀËÒ

Çóðãèéí äààëãàâðûí ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàðóóä
1. 1-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Òåõíèê-ýäèéí çàñãèéí ¿íäýñëýë çîõèîõ äààëãàâàð

2. 2-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñºë çîõèîõ äààëãàâàð
3. 3-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéí òåõíèê- ýäèéí çàñãèéí ¿íäñýí
¿ç¿¿ëýëò¿¿ä
4. 4-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Õîò ñóóðèíû õºãæëèéí åðºíõèé òºëºâëºãºº çîõèîõ äààëãàâàð
5. 5-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Õîò òîñãîíû õºãæëèéí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé òåõíèê-ýäèéí çàñãèéí
¿íäñýí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä
6. 6-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Õîò áàéãóóëàëòûí äààëãàâàð
7. 7-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Газар олголтын байршлын схем
8. 8-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Барилгын талбай, төв шугамын байгууламжийн байршил (трасс)
сонгосон акт
9. 9-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñºë áîëîâñðóóëàõ äààëãàâàð
10. 10-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Äóëààí õàíãàìæèéí çóðãèéí äààëãàâàð
11. 11-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð – Äóëààíû ãàäíà øóãàìûí çóðãèéí äààëãàâàð
12. 12-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Óñ õàíãàìæ, àðèóòãàõ òàòóóðãûí ãàäíà øóãàìûí çóðãèéí äààëãàâàð
13. 13-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð -Öàõèëãààíû ãàäíà øóãàìûí çóðãèéí äààëãàâàð
14. 14-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Õîëáîîíû ãàäíà øóãàìûí çóðãèéí äààëãàâàð
15. 15-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Àâòîìàòèêèéí çóðãèéí äààëãàâàð
16. 16-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Àâòî çàì, ã¿¿ðèéí çóðàã òºñºë çîõèîõ òåõíèêèéí äààëãàâàð
17. 17-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Òýýâðèéí áîëîí ÿâãàí çîð÷èã÷èéí ãàçàð äîîðõ í¿õýí ãàðöíû çóðàã
òºñºë çîõèîõ òåõíèêèéí äààëãàâàð
18. 18-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Óñíû áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñºë çîõèîõ äààëãàâàð
19. 19-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Óóë óóðõàéí áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñºë çîõèîõ
äààëãàâàð
20. 20-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Õºäºëãººíò òåëåôîí õîëáîîíû ñòàíöûí áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí
çóðàã òºñºë çîõèîõ äààëãàâàð
21. 21-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - ªíäºð õóðäíû èíòåðíýò ò¿¿íòýé õîëáîãäîõ áàðèëãà
áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñºë çîõèîõ äààëãàâàð
22. 22-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Õºäºëãººíò òåëåôîí õîëáîî ò¿¿íòýé õîëáîãäîõ áàðèëãà
áàéãóóëàìæèéí çóðãèéí äààëãàâàð
1-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð

Áàòëàâ. Çàõèàëàã÷, àøèãëàã÷ áàéãóóëëàãûí

äàðãà . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Òåõíèê-ýäèéí çàñãèéí ¿íäýñëýë çîõèîõ äààëãàâàð
1. ¯íäýñëýë
2. ¯éëäâýðëýë, àæ àõóéí ¿íäñýí ÷èãëýë
3. Áàéðøèë
4. Õ¿÷èí ÷àäàë
5. ¯éëäâýðëýëèéí ò¿¿õèé ýä, ìàòåðèàëûí
õàíãàìæ, ýõ ¿¿ñâýð
6. Àæèëëàõ õ¿÷íèé òîî, íººö
7. Òåõíîëîãèéí ãîðèìûí ¿íäñýí øààðäëàãà
8. Á¿òýýãäýõ¿¿íèé ñòàíäàðòûí øààðäëàãà
9. Àæèëëàõ ãîðèì
10. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí á¿ðýëäýõ¿¿í
11. Èíæåíåðèéí áàéãóóëàìæ, ò¿¿íèéã õàíãàõ
ýõ ¿¿ñâýð
12. ¯éëäâýðëýë, àæ àõóéí õîðøèëò,
òºðºëæèëò
13. ¯éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýýíèé
çîðèóëàëòòàé çàì òýýâýð
14. ¯éëäâýðèéí õîã õàÿãäàë, çàéëóóëàõ,
àøèãëàõ àðãà çàì
15. ¯éëäâýðèéí õîðò íºëºº, ò¿¿íèéã àðèëãàõ
àðãà çàì
16. Çàõèàëàã÷ áàéãóóëëàãà
17. Çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãà
18. Áàðèëãûí áàéãóóëëàãà
19. Îíöãîé íºõöºë
Áîëîâñðóóëñàí:
Áàòëàâ. . . . . . . . . . Çºâøººðºâ: . . . . . . . . .

Õîò áàéãóóëàëòûí Áàðèëãà, õîò áàéãóóëàëòûí àñóóäàë ýðõýëñýí

àñóóäàë ýðõýëñýí Ñàéä ÿàìíû Òºðèéí íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà
. . . . . . . . . /Îâîã íýð/ . . . . . . . . . . . . . . . . . /Îâîã íýð/
(ãàðûí ¿ñýã) (ãàðûí ¿ñýã)
Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñºë çîõèîõ äààëãàâàð
Îãíîî Äóãààð Óëààíáààòàð õîò
1. Òºñºë çîõèîõ ¿íäýñëýë

2. Çóðàã òºñëèéí ¿å øàò, íýð
3. Áàéðøèë, õàìðàõ õ¿ðýý, ãàçàð íóòãèéí õýìæýý
4. Ñàíõ¿¿æèëòèéí ýõ ¿¿ñâýð, õºðºíãèéí õýìæýý
5. Òºñºë çîõèîõîä çàéëøã¿é óÿëäóóëàõ øààðäëàãàòàé òºðèéí áîäëîãûí, ýðõ ç¿éí, òåõíèêèéí
áàðèìò áè÷ã¿¿ä
6. Òºñëèéí îíöãîé íºõöºë, òóñãàé øààðäëàãà
7. Òºñëèéí ýõíèé ýýëæ, òºëºâëºëòèéí õóãàöàà
9. Òºñºë çîõèîõ áàéãóóëëàãà
Ñîíãîí øàëãàðóóëàëòûí áîëçîë õàíãàñàí øèéäâýð
10. Òºñºë çîõèîõ ¿íäñýí õóãàöàà
À) ¯å øàòíû ¿ð ä¿íãèéí òàéëàí ãàðãàõ õóãàöàà
Á) Ìàãàäëàë õèéëãýõ õóãàöàà
Â) Áàòëóóëàõ áîëîí çàõèàëàã÷èä õ¿ëýýëãýí ºãºõ õóãàöàà
11. Òºñëººð øèéäâýðëýõ àñóóäëóóä
12. Òºñëèéí á¿ðäýë
À) Ãðàôèê çóðàãëàë òóñ á¿ðèéí íýð, ìàñøòàá
Á) Ñóäàëãàà ä¿ãíýëò, áàéãàëü îð÷èí, Ýêîëîãè-õîò áàéãóóëàëòûí ¿íýëãýý, SWOT
øèíæèëãýý,ýäèéí çàñãèéí òîîöîî, á¿ñ÷èëñýí õºãæèë, õîò áàéãóóëàëòûí ¿íäñýí øèéäýë,
òåõíèê ýäèéí çàñãèéí ¿íäñýí ¿ç¿¿ëýëò, õýðýãæ¿¿ëýõ àðãà õýìæýýíèé òàëààðõ çºâëºìæ
á¿õèé 4 õóâü íýãäñýí òàéëáàð áè÷èã, CD-áè÷ëýãèéí õàìò.
Äààëãàâðûã õÿíàñàí
Òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà Àëáàí òóøààë

Îâîã íýð
Ãàðûí ¿ñýã
Çàõèàëàã÷ áàéãóóëëàãà Ã¿éöýòãýã÷ áàéãóóëëàãà:
Ýðõ á¿õèé àëáàí òóøààëòàí Ýðõ á¿õèé àëáàí òóøààëòàí

Îâîã íýð Îâîã íýð
Ãàðûí ¿ñýã Ãàðûí ¿ñýã
3 -ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð
Áàòëàâ.

Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéí

òåõíèê- ýäèéí çàñãèéí ¿íäñýí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä
õóãàöààÒºëºâëºëò èéí
Îäîîãèéí áàéäàë
Õýìæèõ íýãæ
Ýõíèé ýýëæ
ä/ä ¯ç¿¿ëýëò¿¿ä
1 Íóòàã äýâñãýð ìÿí.êì2
a) Õºäºº àæ àõóéí ãàçàð Ãà

¯¿íýýñ:
- Òàðèàëàíãèéí òàëáàé
- Õàäëàí
- Áýë÷ýýð
á)Õîò òîñãîí áóñàä ñóóðèíû ãàçàð Ãà
â) Çàì øóãàì ñ¿ëæýýíèé ãàçàð Ãà
ã) Îéí ñàí á¿õèé ãàçàð Ãà
ä) Óñíû ñàí á¿õèé ãàçàð Ãà
å) Íººö ãàçàð Ãà
2 Õ¿í àì á¿ãä Ìÿí.õ¿í
- Õîòûí õ¿í àì Ìÿí.õ¿í

- Íèéò õ¿í àìä ýçëýõ õóâü %
- Ñóìûí òºâ ñóóðèíãèéí õ¿í àì Ìÿí.õ¿í

- Õºäººãèéí õ¿í àì Ìÿí.õ¿í
3 ªðõèéí òîî á¿ãä Òîî
¯¿íýýñ: õîòîä Òîî

Ñóìûí òºâ, áóñàä ñóóðèíä Òîî
Õºäººä Òîî
4 Õ¿í àìûí íàñíû àíãèëàë
Ñóðãóóëèéí ºìíºõ íàñíû õ¿¿õýä Õ¿í
Ñóðãóóëèéí íàñíû õ¿¿õýä Õ¿í
Õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àì Õ¿í
Òýòãýâðèéí íàñíû õ¿í àì Õ¿í
5 Îðîí ñóóöíû õàíãàìæ
à)Îðîí ñóóö (íèéòèéí ýçýìøëèéí) àéë
- Íèéò òàëáàé Ì2
- Àìüäàð÷ áóé õ¿íèé òîî Õ¿í
- Õ¿í àìä ýçëýõ õóâü %
- Àìüäàð÷ áóé ºðõèéí òîî Òîî
- Íýã îðøèí ñóóã÷èä íîîãäîõ Ì2
òàëáàé

á) Õóâèéí ñóóö Òîî

- Íýã îðøèí ñóóã÷èä íîîãäîõ Ì2
òàëáàé
â)Ãýð
- Ãýðèéí òîî Òîî
- Ãýðò àìüäàð÷ áóé õ¿íèé òîî Õ¿í

- Ãýðò àìüäàð÷ áóé ºðõèéí òîî Òîî
ã) Ãýð îðîí ñóóöã¿é õ¿íèé òîî ºðõ /õ¿í

6 Íèéò òºâ ñóóðèí ãàçðûí òîî
¯¿íýýñ: Òîî
- Õîò
- Õºäººãèéí ñóóðèí Òîî
- Õîò ìàÿãèéí ñóóðèí Òîî
- Øèíýýð ¿¿ñýõ õîò ñóóðèí Òîî
7 Àæ ¿éëäâýðèéí íèéò á¿òýýãäýõ¿¿í Ñàÿ. òºã
8 ÕÀÀ-í íèéò á¿òýýãäýõ¿¿í Ñàÿ.òºã
9 Íèéò ìàëûí òîî Ìÿí.òîë
Íèéò ìàëûí òîîã õîíèí òîëãîéä
10 Ìÿí.òîë
øèëæ¿¿ëñíýýð
Áýë÷ýýðèéí áàãòààìæ (õîíèí òîëãîéä
11 Ãà /ìÿí. òîî
øèëæ¿¿ëñíýýð)
12 Çàì òýýâýð
à) Àâòî çàìûí óðò Êì
¯¿íýýñ:Óëñûí ÷àíàðòàé çàì Êì
Á¿ñèéí ÷àíàðòàé çàì Êì
Õàòóó õó÷èëòòàé çàì Êì
Á)Òºìºð çàìûí óðò Êì
â)Óñàí çàìûí óðò Êì
ã) Ã¿¿ðèéí òîî Òîî
¯¿íýýñ: Òºìºð áåòîí Òîî
Ìîäîí Òîî
13 Öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷íèé õàíãàìæ
Ýð÷èì õ¿÷íèé õýðýãëýý Ìÿí.êâò/ö
Ýð÷èì õ¿÷íèé ýõ ¿¿ñâýð
- ÄÖÑ Ìÿí.êâò/ö
- ÓÖÑ Ìÿí.êâò/ö
- Äèçåëü
Öàõèëãààí äàìæóóëàõ øóãàìûí óðò êì
¯¿íýýñ: 6 êâò êì
35 êâò êì
110 êâò êì
220 êâò êì
14 Óñàí õàíãàìæ
Óñíû õýðýãëýý Ìÿíì3/õîí
Óñíû íººö

¯¿íýýñ: Ãàäàðãóóãûí Ìÿíì3

Ã¿íèé Ìÿíì3
15 Äóëààí õàíãàìæ
Íèéò õýðýãëýý
Äóëààíû ýõ ¿¿ñâýð Ìÿí.Ãêë
16 Õîëáîî
ÀÒÑ-ûí áàãòààìæ
Õºäºëãººíò õîëáîî Òîî
17 Á¿ñ íóòãèéí ÷àíàðòàé Îáúåêòóóä:
à) Øèíæëýõ óõààíû áàéãóóëëàãà Îáúåêò/òîî
Èõ äýýä ñóðãóóëü Òîî/îþó òàí
Êîëëåæ,ÌÑ¯Ò òîî îþóòàí
Ýìíýëýã Òîî/îð
á)Òîìîîõîí óóë óóõàéí ¿éëäâýðèéí
ãàçðóóä
Áàéãàëü îð÷íûã õàìãààëàõ àðãà
18
õýìæýý
À)Òóñãàé õàìãààëàëòòàé íóòàã Òîî/ãà
äýâñãýð
Äàðõàí öààçàò ãàçàð Òîî/ãà
Áàéãàëèéí öîãöîëáîð ãàçàð Òîî/ãà
Áàéãàëèéí äóðñãàëò ãàçàð Òîî/ãà
Á) Õàìãààëàëòàä àâñàí ò¿¿õ
ñî¸ëûí äóðñãàëò ç¿éëñ Òîî
Àìðàëò ñóâèëàëûí ãàçàð, àÿëàë

19
æóóë÷ëàëûí áààç
-Àìðàëòûí ãàçàð Òîî/îð
-Ðàøààí ñóâèëàë Òîî/îð
- Õ¿¿õäèéí ñóâèëàë Òîî/îð
-Æóóë÷äûí áàéð Òîî/îð
Õºðºíãº îðóóëàëò (á¿ñèéí ÷àíäòàé
20 äýä á¿òýö, óóë óóðõàéí Ñàÿ/òºã
¿éëäâýð¿¿ä)

Áàòëàâ. . . . . . . . . . . . . . . . Çºâøººðºâ. . . . . . . . . . . . .
Áàðèëãà, õîò áàéãóóëàëòûí Áàðèëãà, õîò áàéãóóëàëòûí

àñóóäàë ýðõýëñýí Ñàéä àñóóäàë ýðõýëñýí ÿàìíû
ýñâýë Òºðèéí íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà
Àéìàã,Íèéñëýëèéí ÈÒÒÕ-ûí / Îâîã íýð/
äàðãà /Îâîã íýð / Àéìàã, íèéñëýëèéí Çàñàã äàðãà
Îâîã íýð
Îãíîî Äóãààð Óëààíáààòàð õîò
Õîò ñóóðèíû õºãæëèéí åðºíõèé òºëºâëºãºº

çîõèîõ äààëãàâàð
1. Òºñºë çîõèîõ ¿íäýñëýë

2. Çóðàã òºñëèéí ¿å øàò, íýð
3. Áàéðøèë, õàìðàõ õ¿ðýý, ãàçàð íóòãèéí õýìæýý
4. Ñàíõ¿¿æèëòèéí ýõ ¿¿ñâýð, õºðºíãèéí õýìæýý
5. Òºñºë áîëîâñðóóëàõàä çàéëøã¿é óÿëäóóëàõ øààðäëàãàòàé Òºðèéí áîäëîãûí, ýðõ ç¿éí,
òåõíèêèéí áàðèìò áè÷ã¿¿ä
6. Òºñëèéí îíöãîé íºõöºë, òóñãàé øààðäëàãà
7. Òºñëèéí ýõíèé ýýëæ, òºëºâëºëòèéí õóãàöàà
9. Òºñºë çîõèîõ áàéãóóëëàãà
Ñîíãîí øàëãàðóóëàëòûí áîëçîë õàíãàñàí øèéäâýð
10. Òºñºë áîëîâñðóóëàõ ¿íäñýí õóãàöàà
À) ¯å øàòíû ¿ð ä¿íãèéí òàéëàí ãàðãàõ õóãàöàà
Á) Õÿíàí ìàãàäëàõ õóãàöàà
Â) Áàòëóóëàõ áîëîí çàõèàëàã÷èä õ¿ëýýëãýí ºãºõ õóãàöàà
11. Òºñëººð øèéäâýðëýõ àñóóäëóóä
12. Òºñëèéí á¿ðäýë
À) Ãðàôèê çóðàãëàë òóñ á¿ðèéí íýð, ìàñøòàá
Á) Ñóäàëãàà ä¿ãíýëò, áàéãàëü îð÷èí, Ýêîëîãè-õîò áàéãóóëàëòûí ¿íýëãýý, SWOT
øèíæèëãýý,ýäèéí çàñãèéí òîîöîî, á¿ñ÷èëñýí õºãæèë, õîò áàéãóóëàëòûí ¿íäñýí øèéäýë,
òåõíèê ýäèéí çàñãèéí ¿íäñýí ¿ç¿¿ëýëò, õýðýãæ¿¿ëýõ àðãà õýìæýýíèé òàëààðõ çºâëºìæ
á¿õèé 4 õóâü íýãäñýí òàéëáàð áè÷èã, CD-áè÷ëýãèéí õàìò.
Äààëãàâðûã õÿíàñàí
Çàõèàëàã÷ áàéãóóëëàãûí Àëáàí òóøààëòàí

Ýðõ á¿õèé àëáàí òóøààëòàí Îâîã íýð
Ãàðûí ¿ñýã
Íèéñëýë, àéìàã, îðîí íóòàãò Ã¿éöýòãýã÷ áàéãóóëëàãà
åðºíõèé àðõèòåêòîð àëáàí òóøààë
Îâîã íýð, ãàðûí ¿ñýã Îâîã íýð, Ãàðûí ¿ñýã
5 -ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð
Áàòëàâ.

Õîò òîñãîíû õºãæëèéí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé

òåõíèê-ýäèéí çàñãèéí ¿íäñýí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä
õóãàöààÒºëºâëºëò èéí
Îäîîãèéí áàéäàë
Õýìæèõ íýãæ
Ýõíèé ýýëæ
ä/ä ¯ç¿¿ëýëò¿¿ä
1 Ñóìûí íèéò íóòàã äýâñãýð Ìÿí.êì2

Õºäºº àæ àõóéí ãàçàð Ãà
Ýäýëáýð ãàçàð Ãà
¿¿íýýñ: Ãà
Ñóóðüøëûí á¿ñ Ãà
Àÿëàë æóóë÷ëàëûí á¿ñ Ãà
¿éëäâýð àæ àõóé á¿ñ Ãà
Òóñãàé çîðèóëàëòûí á¿ñ Ãà
Äýä á¿òöèéí á¿ñ Ãà
Íîãîîí áàéãóóëàìæ, õàìãààëàëòûí á¿ñ Ãà
Íººö ãàçàð Ãà
2 Õ¿í àì á¿ãä Ìÿí.õ¿í
- Õîòûí õ¿í àì Ìÿí.õ¿í
- Òºâèéí õ¿í àì Ìÿí.õ¿í
-Õºäººãèéí õ¿í àì Ìÿí.õ¿í
3 ªðõèéí òîî á¿ãä Òîî
¯¿íýýñ: Õîòîä Òîî
Ñóìûí òºâä Òîî
Õºäººä Òîî
4 Õ¿í àìûí íàñíû àíãèëàë
Ñóðãóóëèéí ºìíºõ íàñíû õ¿¿õýä Õ¿í
Ñóðãóóëèéí íàñíû õ¿¿õýä Õ¿í
Õºäºëìºðèéí íàñíû õ¿í àì Õ¿í
Òýòãýâðèéí íàñíû õ¿í àì Õ¿í
5 Îðîí ñóóöíû õàíãàìæ
à)Îðîí ñóóö àéë
Íýã îðøèí ñóóã÷èä íîîãäîõ òàëáàé Ì2
á) Õóâèéí ñóóö Òîî
Íèéò òàëáàé Ì2
Àìüäàð÷ áóé õ¿íèé òîî Õ¿í
Íýã îðøèí ñóóã÷èä íîîãäîõ òàëáàé Ì2
â)Ãýð
Ãýðèéí òîî Òîî

- Ãýðò àìüäàð÷ áóé õ¿íèé òîî Õ¿í
- Ãýðò àìüäàð÷ áóé ºðõèéí òîî Òîî
ã) Ãýð îðîí ñóóöã¿é õ¿íèé òîî
ºðõ /õ¿í
6 Àæ ¿éëäâýðèéí íèéò á¿òýýãäýõ¿¿í Ñàÿ. òºã
7 ÕÀÀ-í íèéò á¿òýýãäýõ¿¿í Ñàÿ.òºã
8 Íèéò ìàëûí òîî Ìÿí.òîë
9 Íèéò ìàëûí òîîã õîíèí òîëãîéä
Ìÿí.òîë
øèëæ¿¿ëñíýýð
10 Áýë÷ýýðèéí áàãòààìæ (õîíèí òîëãîéä
Ãà /ìÿí. òîî
øèëæ¿¿ëñíýýð)
11 Çàì òýýâýð
à) Àâòî çàìûí óðò Êì
¯¿íýýñ: Õîòûí ÷àíàðòàé çàì Êì
Òóñëàõ ÷àíàðòàé çàì Êì
Õàòóó õó÷èëòòàé çàì Êì
Á)Òºìºð çàìûí óðò Êì
â) Ã¿¿ðèéí òîî Òîî
¯¿íýýñ: Òºìºð áåòîí Òîî
Ìîäîí Òîî
12 Öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷íèé õàíãàìæ
Ýð÷èì õ¿÷íèé õýðýãëýý Ìÿí.êâò/ö
Äýä ºðòºº Êîìï
10 êÂò Êì
0.4êÂò Êì
Ãàäíà ãýðýëò¿¿ëýã Êì
Öàõèëãààí äàìæóóëàõ øóãàìûí óðò
¿¿íýýñ: 220êâ Êì
110êâ Êì
35êâò Êì
13 Óñàí õàíãàìæ
Öýâýð óñíû íèéò õýðýãëýý Ì3/öàã
Ýõ ¿¿ñâýð/ã¿íèé õóäàã/ Øèðõýã
Íèéò óíäðàãà Ë/ñåê
Óñàí ñàí Ì3
Öýâýð óñíû ãîë øóãàìûí óðò Êì
14 Àðèóòãàõ òàòóóðãà
Ãàð÷ áóé áîõèð óñíû õýìæýý Ì3/öàã
Öýâýðëýõ áàéãóóëàìæ Òºðºë
Àðèóòãàõ òàòóóðãûí ãîë øóãàìûí óðò Êì
15 Äóëààí õàíãàìæ
Íèéò õýðýãëýý Ìÿí.Ãêë
Äóëààíû ýõ ¿¿ñâýðèéí õ¿÷èí ÷àäàë Ãêàë
Äóëààíû ãîë øóãàìûí óðò Êì
16 Õîëáîî
ÀÒÑ-ûí áàãòààìæ Õ¿÷èí ÷àäàë
Õºäºëãººíò õîëáîî Òîî
17 Íèéãìèéí ¿éë÷èëãýý:
à) Øèíæëýõ óõààíû áàéãóóëëàãà Îáúåêò/òîî
Èõ äýýä ñóðãóóëü Òîî/îþóòàí
Öýöýðëýã

Åðºíõèé áîëîâñðîëû ñóðãóóëü òîî/îþóòàí

Ýìíýëýã Òîî/îð
ºðõèéí ýìíýëýã Òîî/îð
á)Òîìîîõîí ¿éëäâýðèéí ãàçðóóäûí õ¿÷èí Ñàÿ /òºã
÷àäàë
- Àæèëëàãñàä Õ¿íèé òîî
Áàòëàâ. Àéìàã, õîòûí Åðºíõèé àðõèòåêòîð . . . . . . . . . . . . . . . . .

Õîò áàéãóóëàëòûí äààëãàâàð
1. Ãàçàð îëãîëòûí áóþó áàðèëãà áàðèõ

çàõèðàìæèéí äóãààð, îëãîãäñîí ãàçðûí
áàéðøèë, õýìæýý
2. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí íýð, çîðèóëàëò,
õ¿÷èí ÷àäàë
3. Áàðèëãûí õýìæýý
4. Áàðèëãûí òºðºë, äàâõðûí òîî
- äýýä õÿçãààð
- äîîä õÿçãààð
5. Äàãàæ ìºðäºõ áàòëàãäñàí åðºíõèé
6. Åðºíõèé òºëºâëºãººíèé á¿ñ÷ëýë
7. Ýäýëáýð ãàçðûí õýìæýý
¯¿íýýñ: - Áàðèëãàæèõ òàëáàé
- Íîãîîí áàéãóóëàìæèéí òàëáàé
- Àâòî çîãñîîë
- Áóñàä
8. Áàðèëãàæèëòûí óëààí øóãàìûí çàé
9. Òàëáàéí òîõèæèëò, åðºíõèé òºëºâëºãººíä
òàâèãäàõ øààðäëàãà
10. Òàëáàéí ºíäºðæèëòºíä òàâèãäàõ
øààðäëàãà
11. Àðõèòåêòóð òºëºâëºëòèéí øààðäëàãà
12. Èíæåíåðèéí øóãàì ñ¿ëæýýíä òàâèãäàõ
øààðäëàãà
13. Õîò áàéãóóëàëòûí îíöãîé íºõöºë
14. Èíæåíåðèéí áýëòãýë àðãà õýìæýý
(¿åðèéí õàìãààëàëò, äàëàí, ñóâàã, øóóäóó,
çàéëóóëàõ øóãàì ñ¿ëæýý)
15. Çàõèàëàã÷èéí íýð, õàÿã, óòàñ
Áîëîâñðóóëñàí: Àéìàã, õîòûí õîò áàéãóóëàëò

õàðèóöñàí ìýðãýæèëòýí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..
Батлав. Аймаг, хотын ерөнхий архитектор
Газар олголтын байршлын схем

Байршлын схем М1:1000

Зүг чигийн тэмдэг
Цэгийн координатууд: Цэгүүдийн хоорондох зай, талбай:

Цэгийн Зай хэмжээ, Нийт талбай,
Х У Цэгүүд
дугаар м м2
1 1-2
2 2-3
3 3-4
4 4-1
гэх мэт гэх мэт
Зөвшөөрсөн: Эрүүл ахуйн улсын байцаагч.....................................................

Галын àþóëààñ ñýðãèéëýõ улсын áàéöààã÷ ............................
Байгаль орчны улсын байцаагч.................................................
Газрын даамал............................................................................
Дулааны шугам сүлжээний байгууллагын ерөнхий
инженер.......................................
Ус сувгийн ашиглалтын байгууллагын ерөнхий
инженер...........................................
Цахилгаан шугам сүлжээний байгууллагын ерөнхий
инженер....................................
Холбооны байгууллагын ерөнхий
инженер...................................................................
Боловсруулсан: Хот байгуулалт хариуцсан мэргэжилтэн.............................
Барилгын талбай, төв шугамын байгууламжийн

байршил (трасс) сонгосон акт

1. Áàðèëãà, áàéãóóëàìæèéí íýð, õ¿÷ ÷àäàë
2. Áàéðøèë
3. Ãàçàð ñîíãîëò
à/ áàéðøèë, õýìæýý õÿçãààð

á/ õàìààðàõ õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä: /áàéãàëü, öàã óóðûí ºãºãäºë, ýð÷èì õ¿÷íèé íººö áîëîí
áóñàä òºðëèéí èíæåíåðèéí õàíãàìæèéí ýõ ¿¿ñâýð, áàéãàëü àøèãò ìàëòìàë, áóñàä òºðëèéí ò¿¿õèé
ýäèéí îðö, íººö, ñî¸ëûí áàðèëãà áàéãóóëàìæ ãýõ ìýò/
4. Ñîíãîæ áàéãàà áàéðøèë, öàã óóðûí ºãºãäºë, ò¿¿íèé îð÷èìä óðüä õèéñýí ñóäàëãàà, ä¿ãíýëò
áàéãàà ýñýõ.
5. Àêòàä çààâàë õàâñàðãàõ áàðèìò áè÷èã (áàéðøëûí ñõåìä äóëààí, öàõèëãààí, óóð, óñààð
õàíãàõ, áîõèð óñ çàéëóóëàõ, õîëáîîæóóëàõ ýõ ¿¿ñâýðèéã òýìäýãëýñýí)
6. Êîìèññûí ä¿ãíýëò.
Àêò òîãòîîñîí:
Êîìèññûí äàðãà . . . . . . . . . . . . . . . .
Ãèø¿¿ä: 1. . . . . . . . . . . . . . . . .
2. . . . . . . . . . . . . . . . .
3. . . . . . . . . . . . . . . . .
Çºâøººðñºí:
1. Ãàë ò¿éìýðòýé òýìöýõ ãàçðûí òºëººëºã÷

..................
2. Ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí àëáàíû òºëººëºã÷
..................
3. Áàéãàëü îð÷íûã õàìãààëàõ áàéãóóëëàãûí òºëººëºã÷
..................

äàðãà . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñºë çîõèîõ

äààëãàâàð
Äóãààð . . . . . . . . . .
1. Çóðàã òºñºë áîëîâñðóóëàõ ¿íäýñëýë
2. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí áàéðøèë
3. Çîðèóëàëò, õ¿÷ ÷àäàë (á¿òýýãäýõ¿¿í,
¿éë÷èëãýýíèé íýð òºðëººð)
4. ¯éëäâýðëýëèéí òåõíîëîãè (¿éëäâýðëýëèéí
áàðèëãàä)
5. Àæèëëàõ ãîðèì (¿éëäâýðëýëèéí áàðèëãàä)
6. ¯éëäâýð àæ àõóéí ãàçàð, áàðèëãà
áàéãóóëàìæèéí á¿òýýãäýõ¿¿í
7. Áàðèëãûí ¿íäñýí á¿òýýö, ìàòåðèàë
8. Èíæåíåðèéí øóãàì ñ¿ëæýý
9. ¯éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýýíèé çîðèóëàëòòàé
çàì, òýýâýð
10. Çóðàã òºñëèéí áàðèìò çîõèîõ ¿å øàò,
õóãàöàà
Áîëîâñðóóëñàí: . . . . . . . . . . . . . .
...........................

äàðãà . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Äóëààí õàíãàìæèéí çóðãèéí äààëãàâàð
1. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí íýð, áàéðëàë
2. Äóëààí õàíãàìæèéí ýõ ¿¿ñâýð, áàéðøèë
4. Äóëààí ìåõàíèê, õàëààëò, ñàëõèâ÷èéí

ñèñòåìèéí ¿íäñýí øèéäýë

äàðãà . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Äóëààíû ãàäíà øóãàìûí çóðãèéí äààëãàâàð

2. Ýõ ¿¿ñâýð, áàéðøèë
3. Äàìæóóëàõ øóãàì (äóëààí, öýâýð óñ),
ìàòåðèàë
4. Îíöãîé íºõöºë (áàðèëãûí ¿éëäâýðëýë, çîõèîí
áàéãóóëàëò, àæèë
ã¿éöýòãýõ àðãà÷ëàë)
5. Òðàññ ñîíãîëò
6. Äýâñãýð çóðàã
7. Ãåîëîãè
8. À÷ààëàë
9. Ãàçàð îëãîëòûí çàõèðàìæ
10. Òåõíèêèéí íºõöºë
11. Çºâøººðºëöºõ áàéãóóëëàãóóä
- çàõèàëàã÷ õàðèóöàõ …
- çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãà õàðèóöàõ …
12. Ãýðýý
13. Áàéãàëü îð÷íû ¿íýëãýý (øààðäëàãàòàé
òîõèîëäîëä)
14. Çóðãèéí ¿å øàò, õóãàöàà

äàðãà . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Óñ õàíãàìæ, àðèóòãàõ òàòóóðãûí

ãàäíà øóãàìûí çóðãèéí äààëãàâàð

3. Äàìæóóëàõ øóãàì (äóëààí, öýâýð, áîõèð
óñ)
áàéãóóëàëò, àæèë ã¿éöýòãýõ àðãà÷ëàë)
7. Ãåîëîãè
8. À÷ààëàë
- çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãà
õàðèóöàõ
12. Ãýðýý

äàðãà . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Öàõèëãààíû ãàäíà øóãàìûí çóðãèéí äààëãàâàð

3. Äàìæóóëàõ øóãàì, ìàòåðèàë
6. Òðàññûí óðò /êì/
8. Ãåîëîãè
9. À÷ààëàë
Òîîöîîíû ÷àäàë Pò
Ñóóðèëàãäñàí ÷àäàë Ðñ
Òîîöîîíû ã¿éäýë I ò
Cos f
õàðèóöàõ
13. Ãýðýý
16. Ãàäíà ãýðýëò¿¿ëãèéí áàéðøèë, òºðºë

äàðãà . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Õîëáîîíû ãàäíà øóãàìûí çóðãèéí äààëãàâàð

3. Äàìæóóëàõ øóãàì, ìàòåðèàë
7. Ãåîëîãè
8. À÷ààëàë
õàðèóöàõ
12. Ãýðýý
14. Çóðãèéí ¿å øàò
:

äàðãà . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Àâòîìàòèêèéí çóðãèéí äààëãàâàð
1. Áàðèëãûí íýð, áàéðøèë

2. Òºðºë çîðèóëàëò, àæèëëàõ ãîðèì
3. Òåõíîëîãèéí äààëãàâàð
4. Öàõèëãààí õàíãàìæèéí ýõ ¿¿ñâýð
5. Òîíîã òºõººðìæèéí ñîíãîëò, ìàòåðèàë,
ôóíêöèîíàëü ñõåì, çàð÷ìûí ñõåì
6. Óäèðäëàãûí òºðºë, áàéðøèë, ñèñòåì
7. ¯éëäâýðëýã÷òýé çºâøººðºëöºõ õýëáýð
Áîëîâñðóóëñàí: . . . . . . . . . . . . .
...........................
Áàòëàâ.
Çàì, òýýâýð, àÿëàë æóóë÷ëàëûí ÿàìíû
òºðèéí íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà
................................................................

Àâòî çàì, ã¿¿ðèéí çóðàã òºñºë áîëîâñðóóëàõ

òåõíèêèéí äààëãàâàð
Äóãààð ...
1. Çóðàã òºñºë çîõèîõ ¿íäýñëýë

2. Áàéðøèë
3. Õàìðàõ õ¿ðýý
4. Õºðºíãº îðóóëàëòûí ýõ ¿¿ñâýð
5. Çàìûí çýðýã, ã¿¿ðèéí îâîð õýìæýý,
õ¿÷èí ÷àäàë
6. Ã¿¿ð áà õîîëîéí á¿òýýö
7. Òºëºâëºëòèéí íîðì
8. Çóðàã òºñºë çîõèîõ ¿å øàò, õóãàöàà
9. Çóðàã òºñëèéí èæ á¿ðäýë  Èíæåíåð-ãåîëîãèéí ñóäàëãààíû àæëûí òàéëàí
 Êàðüåðèéí ñóäàëãàà, ä¿¿ðãýã÷ ìàòåðèàë òóñ
á¿ðýýð
 Èíæåíåð-ãåîäåçèéí àæëûí òàéëàí
 Óñ ç¿éí òîäîðõîéëîëò
 Yåðèéí èõ óñ áîëîí õàëèà òîøèí íýâòð¿¿ëýõ
îâîð õýìæýýíèé òîîöîî
 Òàéëáàð áè÷èã
 Òåõíèêèéí øààðäëàãà
 Àæëûí çóðàã
 Ãàçàð îëãîëòûí çàõèðàìæ áîëîí áóñàä
çºâøººðë¿¿ä
 Áàéãàëü îð÷íû åðºíõèé ¿íýëãýý õèéõýä
çîðèóëñàí òàéëàí
 Àæëûí òîî õýìæýý
 Õÿíàëòûí òºñºâ (Çºâëºõ ¿éë÷èëãýýíèé çàðäëûí
õàìò)
 Àæèë ã¿éöýòãýõ àðãà÷ëàë
10. Çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãà “Òºðèéí áîëîí îðîí íóòãèéí ºì÷èéí õºðºíãººð áàðàà,
àæèë ¿éë÷èëãýý õóäàëäàí àâàõ òóõàé” Ìîíãîë
óëñûí õóóëèéí äàãóó òåíäåðýýð ñîíãîí
øàëãàðóóëíà.
11. Îíöãîé íºõöºë  Çàì áà ã¿¿ðèéí áàéãóóëàìæèéã õàëèà òîøèí,
óðóéãààñ õàìãààëàõ àðãà õýìæýýã òîîöîõ
 Ãàçàð õºäëºëòººñ ¿ç¿¿ëýõ à÷ààëëûã òîîöîõ
 Áàéãàëèéí ¿çýñãýëýíò ãàçàð íóòàã, àÿëàë
æóóë÷ëàëûí á¿ñèéí îíöëîãèéã òóñãàñàí
àðõèòåêòóðûí îíîâ÷òîé øèéäýë ãàðãàõ
 Îð÷èí ¿åèéí äýâøèëòýä àðãà òåõíîëîãèéã
òóñãàõ
 Çàì ã¿¿ðèéí çóðâàñò îðñîí áàðèëãà
áàéãóóëàìæ, õîëáîî, öàõèëãààíû øóãàì
çýðãèéã í¿¿ëãýí øèëæ¿¿ëýõ àðãà õýìæýýã
òóñãàõ
Çºâøººðñºí: ÇÒÀÆß-íû Àâòî çàìûí ãàçðûí äàðãà

Õÿíàñàí: ÇÒÀÆß-íû ìýðãýæèëòýí
Òàíèëöñàí: Àâòî çàìûí õÿíàëò ñóäàëãààíû òºâèéí äàðãà
Çàì ã¿¿ðèéí çóðãèéí äààëãàâàð çîõèîõ àæëûí õýñãèéí àõëàã÷
Çàì ã¿¿ðèéí çóðãèéí äààëãàâàð çîõèîõ àæëûí õýñãèéí ãèø¿¿í
Áàòëàâ: Çºâøººðñºí:
Захиалагч байгууллагын äàðãà Аймаг õîòûí åðºíõèé àðõèòåêòîð
Òýýâðèéí áîëîí ÿâãàí çîð÷èã÷èéí ãàçàð äîîðõ í¿õýí ãàðöíû

çóðàã òºñºë çîõèîõ òåõíèêèéí äààëãàâàð
Äóãààð ...


2. Áàéðøèë
3. Ãàðöíû îâîð õýìæýý, õ¿÷èí ÷àäàë
4. Áàéãóóëàìæèéã äàãàëäàõ 1.Yéë÷èëãýýíèé õýñã¿¿ä áîëîí àøèãëàëòûí
á¿ðýëäýõ¿¿í õýñýã çîðèóëàëò á¿õèé áàéãóóëàìæóóä
5. Çóðàã òºñºë çîõèîõ ¿å øàò, õóãàöàà

6. Çóðàã òºñëèéí èæ á¿ðäýë  Èíæåíåð-ãåîëîãèéí ñóäàëãààíû àæëûí òàéëàí
 Èíæåíåð-ãåîäåçèéí àæëûí òàéëàí
 Àæèë ã¿éöýòãýõ òåõíèêèéí øààðäëàãà
 Àæëûí çóðàã. Y¿íä:
1. Yíäñýí áàéãóóëàìæèéí àæëûí çóðàã
2. Õîëáîî áîëîí ãýðýëò¿¿ëýã, õàëààëò
ñàëõèâ÷ áîëîí öýâýð óñíû õàíãàìæ, áîõèðûí
çàéëóóëàëòûí àæëûí õàâñðàëò çóðãóóä
 Áàéðøèë òîãòîîñîí àêò áîëîí ãàçàð îëãîëòûí
çàõèðàìæ
 Àæëûí òîî õýìæýý
 Õÿíàëòûí òºñºâ (Çºâëºõ ¿éë÷èëãýýíèé çàðäëûí
õàìò)
7. Çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãà “Òºðèéí áîëîí îðîí íóòãèéí ºì÷èéí õºðºíãººð áàðàà,
àæèë ¿éë÷èëãýý õóäàëäàí àâàõ òóõàé” Ìîíãîë
óëñûí õóóëèéí äàãóó òåíäåðýýð ñîíãîí
øàëãàðóóëíà.
8. Îíöãîé íºõöºë  Õºðñíèé óñíààñ õàìãààëàõ àðãà õýìæýý àâñàí
áàéõ
 Ãàäàðãûí óñíààñ õàìãààëàõ àðãà õýìæýý
àâñàí áàéõ
 Ãàçàð õºäëºëòººñ ¿ç¿¿ëýõ à÷ààëëûã òîîöñîí
áàéõ
 Õîòûí îíöëîãèéã òóñãàñàí àðõèòåêòóðûí
îíîâ÷òîé øèéäýë ãàðãàõ
 Îð÷èí ¿åèéí äýâøèëòýä àðãà òåõíîëîãèéã
òóñãàõ
 Ãàðöíû çóðâàñò õàìààðàõ èíæåíåðèéí øóãàì
ñ¿ëæýýã í¿¿ëãýí øèëæ¿¿ëýõ áîëîí øèíý÷ëýõ,
ìºí áàðèëãûí àæëûí ¿åä í¿¿ëãýí
øèëæ¿¿ëýõã¿éãýýð õàìãààëàõ àðãà õýìæýýã
òîîöñîí áàéõ
Õÿíàñàí:
Аймаг, хотын Àâòî çàìûí ãàçðûí äàðãà
Хот байгуулалт õàðèóöñàí мэргэжилтэн

Çàì ã¿¿ðèéí çóðãèéí äààëãàâàð áîëîâñðóóëàõ àæëûí õýñãèéí

àõëàã÷
Çàì ã¿¿ðèéí çóðãèéí äààëãàâàð çîõèîõ àæëûí

õýñãèéí ãèø¿¿í
Áàòëàâ.
Çàõèàëàã÷, ýçýìøèã÷ áàéãóóëëàãûí äàðãà
Óñíû áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñºë çîõèîõ

äààëãàâàð

2. Áàéðøèë
3. Çîðèóëàëò, õ¿÷èí ÷àäàë
4. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí á¿ðýëäýõ¿¿í, ¿íäñýí
á¿òýýö, ìàòåðèàë

5. Ãàçàð îëãîëòûí òîãòîîë, çàõèðàìæ

7. Çóðàã òºñºë, òåíäåðèéí áè÷èã çîõèîõ ¿å øàò,
õóãàöàà
8. Çóðàã òºñëèéí èæ á¿ðäýë  Èíæåíåð-ãåîäåçèéí àæëûí òàéëàí
 Èíæåíåð-ãèäðîòåõíèêèéí ñóäàëãààíû àæëûí òàéëàí
 Èíæåíåð ãèäðîëîãèéí ñóäàëãààíû àæëûí òàéëàí
 Õºðñ-ìåëèîðàöèéí ñóäàëãààíû àæëûí òàéëàí /ÕÀÀ-í
çóðàã/
 Àæèë ã¿éöýòãýõ òåõíèêèéí øààðäëàãà
 ¯íäñýí áàéãóóëàìæèéí àæëûí çóðàã
 Àæëûí òîî, õýìæýý
 Õÿíàëòûí òºñºâ
9. Çóðàã òºñëèéí äààëãàâàð “Òºðèéí áîëîí îðîí íóòãèéí ºì÷èéí õºðºíãººð áàðàà, àæèë,
¿éë÷èëãýý õóäàëäàí àâàõ òóõàé” Ìîíãîë óëñûí õóóëèéí äàãóó
òåíäåðýýð ñîíãîí øàëãàðóóëíà.
11. Îíöãîé íºõöºë  Õºðñíèé óñ, öýâäãýýñ õàìãààëàõ àðãà õýìæýý
 ¯åðèéí óñíààñ õàìãààëàõ àðãà õýìæýý
 Ãàçàð õºäëºëòººñ ¿ç¿¿ëýõ à÷ààëëûã òîîöñîí áàéõ
Õÿíàñàí: ÓÕÝÃ-ûí Óñíû êàäàñòð, èíæåíåðèéí áàðèëãà

áàéãóóëàìæèéí õýñãèéí äàðãà
Óñíû áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðãèéí äààëãàâàð
çîõèîõ àæëûí õýñãèéí àõëàã÷
Óñíû áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðãèéí äààëãàâàð

çîõèîõ àæëûí õýñãèéí ãèø¿¿í
Óóë óóðõàéí áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí

çóðàã òºñºë çîõèîõ äààëãàâàð
1. Îáúåêòèéí íýð
3. Îðä ãàçðûí áàéðøèë, áàðèëãà
áàéãóóëàìæèéí áàéðøèë
4. Áîëîâñðóóëàõ ¿éëäâýðèéí áàéðøèë
5. Çîðèóëàëò, õ¿÷èí, Èë óóðõàé
÷àäàë (á¿òýýãäýõ¿¿í,
Áîëîâñðóóëàõ ¿éëäâýð
íýð òºðëººð)

6. ¯éëäâýðèéí óóðõàéí òºðºë
7. ¯éëäâýðèéí Èë óóðõàéí òåõíîëîãè

òåõíîëîãè
Äàëä óóðõàéí òåõíîëîãè
8. ¯éëäâýðèéí Óóðõàéí
àæèëëàõ ãîðèì Áîëîâñðóóëàõ ¿éëäâýðèéí
9.Óóë óóðõàéí áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí
ýäýëáýð ãàçðûí òºëºâëºëò, òîõèæèëò,
10. Àæèëëàõ ãîðèì (¿éëäâýðëýëèéí áàðèëãàä)
11. ¯éëäâýð àæ àõóéí ãàçàð, áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí
á¿òýýãäýõ¿¿í
12. Áàðèëãûí ¿íäñýí á¿òýýö, õèéö, ìàòåðèàë
13. Èíæåíåðèéí øóãàì ñ¿ëæýý
14. ¯éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýýíèé çîðèóëàëòòàé çàì,
òýýâýð
15. Çóðàã òºñëèéí áàðèìò çîõèîõ ¿å øàò, õóãàöàà
Äóãààð . . . . . . . . . .
..............
Õºäºëãººíò òåëåôîí õîëáîîíû ñòàíöûí áàðèëãà

áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñºë çîõèîõ äààëãàâàð
1 Çóðãèéí íýð
2 Çóðàã òºñºë çîõèîõ ¿íäýñëýë

3 Ñ¿ëæýýíèé õàìðàõ õ¿ðýýíèé òåñòèéí
ä¿ãíýëò
4 Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí áàéðøèë
5 Çîðèóëàëò, õ¿÷èí àíòåíèéí
÷àäàë, ºíäºð òºðëººð Óðò /ì/

6 Ýõ ¿¿ñâýð àíòåí, (øèëýí êàáåëü)

6 Öàõèëãààíû ýõ ¿¿ñâýð
äèçåëüòýé ýñýõ
7 Òîíîã òºõººðºìæèéí àÿíãà õàìãààëàëò,
ãàçàðäóóëãûã òîîöñîí ýñýðã¿¿öýë /îì/
8 Ñòàíöûí õàìðàõ õ¿ðýý, õýðýãëýã÷èéí òîî
/ø/
9 Áàðèëãûí ¿íäñýí á¿òýýö, ìàòåðèàë
10 Èíæåíåðèéí øóãàì ñ¿ëæýý
11 ¯éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýýíèé çîðèóëàëòòàé
çàì, òýýâýð
12 Çóðàã òºñëèéí áàðèìò çîõèîõ ¿å øàò,
õóãàöàà
13 Çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãà
14 Çàõèàëàã÷ áàéãóóëëàãà
15 Îíöãîé íºõöºë
Äóãààð . . . . . . . . . .
..............
ªíäºð õóðäíû èíòåðíýò ò¿¿íòýé õîëáîãäîõ

áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñºë
çîõèîõ äààëãàâàð
1 Îáúåêòèéí íýð
2 Çóðàã òºñºë çîõèîõ ¿íäýñëýë

3 Ñ¿ëæýýíèé õàìðàõ õ¿ðýýíèé òåñòèéí
ä¿ãíýëò
4 Øèëýí êàáåëèàð, (àãààðààð, àíòåíèàð),
4 Ãåîëîãèéí ä¿ãíýëò

5 Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí áàéðøèë

6 Çîðèóëàëò, õ¿÷èí àíòåíèéí
÷àäàë, ºíäºð òºðëººð Óðò /ì/
7 Ýõ ¿¿ñâýð äèçåëüòýé ýñýõ
8 Òîíîã òºõººðºìæèéí àÿíãà õàìãààëàëò,
ãàçàðäóóëãûã òîîöñîí ýñýðã¿¿öýë /îì/
9 Ñòàíöûí õàìðàõ õ¿ðýý, õýðýãëýã÷èéí òîî
/ø/
10 Áàðèëãûí ¿íäñýí á¿òýýö, ìàòåðèàë
11 Èíæåíåðèéí øóãàì ñ¿ëæýý
12 ¯éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýýíèé
çîðèóëàëòòàé çàì, òýýâýð
13 Çóðàã òºñëèéí áàðèìò çîõèîõ ¿å øàò,
õóãàöàà
14 Çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãà
15 Çàõèàëàã÷ áàéãóóëëàãà
16 Îíöãîé íºõöºë
Äóãààð . . . . . . . . . .
..............
Õºäºëãººíò òåëåôîí õîëáîî ò¿¿íòýé õîëáîãäîõ áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí

çóðãèéí äààëãàâàð

(áàðèëãûí ¿éëäâýðëýë, çîõèîí áàéãóóëàëò,
àæèë ã¿éöýòãýõ àðãà÷ëàë)
6. Ãåîëîãè
7. Òåõíèêèéí ºãºãäºë
Õýðýãëýã÷èéí òîî
Ñ¿ëæýýíèé õàìðàõ õ¿ðýýíèé òåñòèéí

ä¿ãíýëò
Äèçåëüòýé ýñýõ
Øèëýí êàáåëüòàé
Àãààðûí ãàðãàëãàòàé
- çóðãèéí áàéãóóëëàãà õàðèóöàõ
11. Ãýðýý
14. Ãàäíà ãýðýëò¿¿ëãèéí áàéðøèë, òºðºë
Äóãààð . . . . . . . . . .
..............
Çóðãèéí á¿ðäëèéí ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàðóóä
1. 23-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéí çóðãèéí á¿ðäýë, ìàñøòàá
2. 24-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Õîò òîñãîíû åðºíõèé òºëºâëºãººíèé çóðàã òºñëèéí á¿ðäýë,
ìàñøòàá
3. 25-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð – Õîò áàéãóóëàëòûí ýñêèçèéí á¿ðäýë
4. 26-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Áàðèëãà, áàéãóóëàìæèéí òåõíèê-ýäèéí çàñãèéí ¿íäýñëýë,
òåõíèêèéí áîëîí àæëûí çóðàãò òóñãàãäàõ òåõíèê-ýäèéí çàñãèéí ¿ç¿¿ëýëò
5. 27-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Òåõíèêèéí òîäîðõîéëîëòûí áàðèìò áè÷ãèéí á¿ðäýë
6. 28-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - 1 ¿å øàòòàé ã¿éöýòãýõ àæëûí çóðãèéí á¿ðäýë
7. 29-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - 2 ¿å øàòòàé õèéãäýõ çóðàã òºñëèéí òåõíèêèéí çóðãèéí á¿ðäýë

8. 30-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - 2 ¿å øàòòàé õèéãäýõ çóðàã òºñëèéí àæëûí çóðãèéí á¿ðäýë
9. 31-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Äóëààí, ìåõàíèêèéí õýñãèéí çóðãèéí á¿ðäýë
10. 32-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Äóëààíû ãàäíà øóãàìûí àæëûí çóðãèéí á¿ðäýë
11. 33-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Öàõèëãààíû ãàäíà øóãàìûí àæëûí çóðãèéí á¿ðäýë
12. 34-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Óñ õàíãàìæ, àðèóòãàõ òàòóóðãûí ãàäíà øóãàìûí àæëûí
çóðãèéí á¿ðäýë
13. 35-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð -Õîëáîîíû ãàäíà øóãàìûí àæëûí çóðãèéí á¿ðäýë
14. 36-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð - Àâòî çàì, ã¿¿ðíèé àæëûí çóðãèéí á¿ðäýë
Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéí çóðãèéí á¿ðäýë, ìàñøòàá
Õºðø çýðãýëäýý Ýðäñèéí ò¿¿õèé

îðíóóäûí äýä á¿òöèéí Õ¿í àìûí ýä, òîìîîõîí îðä
ñ¿ëæýýíä õîëáîãäîõ íóòàãøèëò, ãàçðóóäûí
Ìîíãîë Óëñûí Õ¿í áàéäàë, óëñûí áîëîí ñóóðüøëûí áàéðøèë, áàéãàëü
Õýòèéí õºãæëèéí
àìûí íóòàãøèëò, á¿ñèéí ¿íäñýí òîãòîëöîî, á¿ëýã îð÷íû õàìãààëàë,
òºëºâèéí íýãäñýí
1 ñóóðüøëûí ñ¿ëæýý, õèëèéí ñóóðèíãèéí àìðàëò àÿëàë
çóðàã
õºãæëèéí åðºíõèé ãàðöóóä, çàñàã òîãòîëöîî, õîò æóóë÷ëàë, ò¿¿õ
Ì1:1000000
òºñºë çàõèðãàà íóòàã ñóóðèíû ¿¿ðãèéí ñî¸ëûí äóðñãàë
äýâñãýðèéí á¿òýö, ÿëãàà Ì1:500000
çîõèîí áàéãóóëàëò Ì1:1000000 /÷èãëýë òóñ
Ì1:1000000 á¿ðýýð/
2 ×ºëººò á¿ñèéí ×ºëººò á¿ñèéí Á¿ñ íóòàã, àéìãèéí Íóòàã äýâñãýðèéí Àðõèòåêòóð, îðîí
õºãæëèéí òºñºë áàéðøèë, ò¿¿íèé óëñ, íóòàã äýâñãýð, äýä á¿òöèéí ¿íäñýí çàéí òºëºâëºëò,
á¿ñèéí ÷àíàðòàé äýä çàñàã çàõèðãààíû ñ¿ëæýý, ¿¿ðãèéí áàðèëãàæèëò,

á¿òöýä ýçëýõ
òîõèæèëò,
¿¿ðýã, ÷ºëººò á¿ñ÷ëýë, áàéãàëü
á¿òöèéí ñ¿ëæýýíä èíæåíåðèéí øóãàì
á¿ñèéí ñòàòóñ, õàìãààëàë
õîëáîãäîõ áàéäàë ñ¿ëæýý
íóòàã äýâñãýðèéí Ì1:2000
Ì1:50000 Ì1:2000
õýìæýý Ì1:1000
Ì1:1000
Ì1:50000
Á¿ñ íóòãèéí áàéðøèë, Õ¿í àìûí Ýðäñèéí ò¿¿õèé
õºðø çýðãýëäýý îðíóóä íóòàãøèëò, ýä, òîìîîõîí îðä
áîëîí óëñ, á¿ñ íóòãèéí ñóóðüøëûí ãàçðóóäûí
äýä á¿òöèéí òîãòîëöîî, á¿ëýã áàéðøèë, áàéãàëü
ñ¿ëæýýíä õîëáîãäñîí ñóóðèíãèéí îð÷íû õàìãààëàë,
Á¿ñ íóòãèéí òºëºâèéí íýãäñýí
3 áàéäàë, õèëèéí ãàðö, òîãòîëöîî, õîò àìðàëò àÿëàë
õºãæëèéí òºñºë çóðàã
çàñàã çàõèðãàà íóòàã ñóóðèíû ¿¿ðãèéí æóóë÷ëàë, ò¿¿õ
Ì1:500000
äýâñãýðèéí á¿òýö, ÿëãàà ñî¸ëûí äóðñãàë
çîõèîí áàéãóóëàëò Ì1:500000 Ì1:500000
Ì1:1000000 /÷èãëýë òóñ
Ì1:500000 á¿ðýýð/
Çóðãèéí á¿ðäýë,
Àÿëàë æóóë÷ëàë,
ìàñøòàáûã òºñëèéí
4 äýä á¿òöèéí - - -
äààëãàâàðûí øàòàíä
õºãæëèéí òºñºë
òîäðóóëíà
Àéìãèéí íóòàã Á¿ñ íóòàã, àéìãèéí Ýðäñèéí ò¿¿õèé
äýâñãýðèéí áàéðøèë, íóòàã äýâñãýð, ýä, òîìîîõîí îðä
õºðø çýðãýëäýý îðíóóä çàñàã çàõèðãààíû ãàçðóóäûí
áîëîí óëñ, á¿ñ íóòãèéí á¿òöýä ýçëýõ áàéðøèë, áàéãàëü
Àéìãèéí íóòàã äýä á¿òöèéí ¿¿ðýã, ÷ºëººò îð÷íû õàìãààëàë,
òºëºâèéí íýãäñýí
5 äýâñãýðèéí ñ¿ëæýýíä õîëáîãäñîí á¿ñèéí ñòàòóñ àìðàëò àÿëàë
çóðàã
õºãæëèéí òºñºë áàéäàë, õèëèéí ãàðö, íóòàã äýâñãýðèéí æóóë÷ëàë, ò¿¿õ
Ì1:500000
çàñàã çàõèðãàà íóòàã õýìæýý ñî¸ëûí äóðñãàë
äýâñãýðèéí á¿òýö, Ì1:50000 Ì1:500000
çîõèîí áàéãóóëàëò /÷èãëýë òóñ
Ì1:500000 á¿ðýýð/
Õîò òîñãîíû åðºíõèé òºëºâëºãººíèé

çóðàã òºñëèéí á¿ðäýë, ìàñøòàá
Óëààíáààòàð
Áàéðøèë, óëñ, Åðºíõèé Àðõèòåêòóð,
ìóæèéí çàñàã Íèéñëýë õîòûí
á¿ñèéí òºëºâëºãººíèé îðîí çàéí
çàõèðãàà, îð÷íû òîéì,
Íèéñëýë õîòûí ÷àíàðòàé äýä ¿íäñýí çóðàã, çàì òºëºâëºëò,
íóòàã èíæåíåðèéí
õºãæëèéí á¿òöèéí òýýâðèéí áàðèëãàæèëò,
1 äýâñãýðèéí øóãàì, ñ¿ëæýýíèé
åðºíõèé ñ¿ëæýýíä ñ¿ëæýý, íóòàã èíæåíåðèéí
á¿òýö, õîò, ýõ ¿¿ñâýð, äýä
òºëºâëºãºº õîëáîãäñîí äýâñãýðèéí øóãàì ñ¿ëæýý,
ñóóðèíû á¿òöèéí õàðèëöàí
áàéäàë ¿¿ðãèéí á¿ñ÷ëýë òîõèæèëò
¿¿ðãèéí ÿëãàà óÿëäàà Ì1:25000
Ì1:1000000 Ì1:5000 Ì1:2000
Ì1:500000
Á¿ñèéí Áàéðøèë, óëñ, Ýðäñèéí Õîòûí îð÷íû òîéì, Åðºíõèé Àðõèòåêòóð,

2 òóëãóóð òºâ á¿ñ íóòãèéí äýä ò¿¿õèé ýä, èíæåíåðèéí øóãàì òºëºâëºãººíèé îðîí çàéí
õîò, òîìîîõîí óóë á¿òöèéí òîìîîõîí îðä ñ¿ëæýýíèé ýõ ¿íäñýí çóðàã, çàì òºëºâëºëò,

ñ¿ëæýýíä
óóðõàéí îðä õîëáîãäñîí ãàçðóóäûí
ãàçàð, áàéäàë, çàñàã áàéðøèë, ¿¿ñâýð, äýä
¿éëäâýð, çàõèðãàà, áàéãàëü îð÷íû á¿òöèéí õàðèëöàí
òýýâðèéí áàðèëãàæèëò,
íèñýõ îíãîöíû íóòàã õàìãààëàë, óÿëäàà, íèñýõ
ñ¿ëæýý, íóòàã èíæåíåðèéí
áóóäëûã äàãàí äýâñãýðèéí ò¿¿õ ñî¸ëûí îíãîö, òºìºð çàìûí
äýâñãýðèéí øóãàì ñ¿ëæýý,
áèé áîëñîí á¿òýö, á¿ëýã äóðñãàë, áóóäàë, õîãèéí
¿¿ðãèéí á¿ñ÷ëýë òîõèæèëò
õîòûí ñóóðèíãèéí àìðàëò öýã, îðøóóëãûí
Ì1:5000 Ì1:2000
õºãæëèéí òîãòîëöîî, õîò ñóâèëàë, àÿëàë ãàçàð ãýõ ìýò
åðºíõèé ñóóðèíû æóóë÷ëàë Ì1:25000
òºëºâëºãºº ¿¿ðãèéí ÿëãàà Ì1:50000
Ì1:500000
Åðºíõèé
òºëºâëºãººíèé
Îð÷íû òîéì
Áàéðøèë, óëñ, ¿íäñýí çóðàã, çàì
èíæåíåðèéí
Îðîí íóòãèéí á¿ñ íóòãèéí äýä òýýâðèéí Îðîí íóòãèéí
øóãàì
çýðýãëýëòýé á¿òöèéí ñ¿ëæýý, íóòàã Àðõèòåêòóð, îðîí çýðýãëýëòýé
ñ¿ëæýýíèé ýõ
õîò òîñãîí, ñ¿ëæýýíä äýâñãýðèéí çàéí òºëºâëºëò, õîò, òîñãîí,
¿¿ñâýð, äýä
á¿ëýã ñóóðèíû õîëáîãäñîí ¿¿ðãèéí á¿ñ÷ëýë áàðèëãàæèëò, á¿ëýã
á¿òöèéí
3 òºâ, ñóìûí áàéäàë, á¿ëýã a) Îðîí íóòãèéí èíæåíåðèéí øóãàì ñóóðèíãèéí òºâ,
õàðèëöàí
òºâèéí ñóóðèíãèéí çýðýãëýëòýé ñ¿ëæýý, ñóìûí òºâèéí
óÿëäàà, îíãîöíû
õºãæëèéí òîãòîëöîî, õîò õîò Ì1:2000 òîõèæèëò òºâèéí õýñãèéí
áóóäàë, õîãèéí
åðºíõèé ñóóðèíû Ì1:2000 òîäîòãîë
öýã, îðøóóëãûí b) Òîñãîí, á¿ëýã
òºëºâëºãºº ¿¿ðãèéí ÿëãàà Ì1:500
ãàçàð ãýõ ìýò ñóóðèíãèéí
Ì1:50000
Ì1:5000 òºâ, ñóìûí òºâ
Ì1:1000
Áàéðøèë, Òºëºâëºëòèéí Áàðèëãàæèëò,
Íèéñëýë õîòûí õÿçãààðûí òîõèæèëò,
Çàì òýýâðèéí
Íèéñëýë õîòûí õºãæëèéí ãàäíàõ îð÷íû àðõèòåêòóð îðîí
¿íäñýí ñ¿ëæýý,
õºãæëèéí åðºíõèé áàéäàë, çàì çàéí ¿íäñýí
íóòàã äýâñãýðèéí
åðºíõèé òºëºâëºãººíèé òýýâðèéí øèéäýë
¿¿ðãèéí
òºëºâëºãººíèé óÿëäàà õîëáîî, ñ¿ëæýý, Ì1:1000
á¿ñ÷ëýë,
4 ¿å øàòíû äýä á¿òöèéí áàðèëãàæèëò Ì1:500 /Òºëºâëºëò -
èíæåíåðèéí
òºñºë, ñ¿ëæýý, ýõ òîõèæèëòûí õèéõ íóòàã
áýëòãýë àðãà
õýñýã÷èëñýí ¿¿ñâýð, íóòàã ò¿âøèí, äýâñãýðèéí
õýìæýý, íîãîîí
åðºíõèé äýâñãýðèéí àðõèòåêòóð õýìæýýíýýñ
áàéãóóëàìæ
òºëºâëºãºº á¿òýö, çîõèîí òºëºâëºëòèéí õàìààðíà/
Ì1:1000
áàéãóóëàëò ¿íäñýí øèéäýë
Ì1:5000 Ì1:2000
Òºëºâëºëòèéí Áàðèëãàæèëò,
Áàéðøèë,
õÿçãààðûí òîõèæèëò,
Á¿ñèéí åðºíõèé Çàì òýýâðèéí
ãàäíàõ îð÷íû àðõèòåêòóð îðîí
òóëãóóð òºâ òºëºâëºãººíèé ¿íäñýí ñ¿ëæýý,
áàéäàë, çàì çàéí ¿íäñýí
õîò, îðîí õàðèëöàí íóòàã äýâñãýðèéí
òýýâðèéí øèéäýë
íóòãèéí óÿëäàà, äýä ¿¿ðãèéí
ñ¿ëæýý, Ì1:1000
çýðýãëýëòýé á¿òöèéí á¿ñ÷ëýë,
5 áàðèëãàæèëò Ì1:500 /Òºëºâëºëò -
õîò òîñãîíû ñ¿ëæýý, ýõ èíæåíåðèéí
òîõèæèëòûí õèéõ íóòàã
õºãæëèéí ¿¿ñâýð, íóòàã áýëòãýë àðãà
ò¿âøèí, äýâñãýðèéí
õýñýã÷èëñýí äýâñãýðèéí õýìæýý, íîãîîí
àðõèòåêòóð õýìæýýíýýñ
åðºíõèé á¿òýö çîõèîí áàéãóóëàìæ
òºëºâëºëòèéí õàìààðíà/
òºëºâëºãºº áàéãóóëàëò Ì1:1000
¿íäñýí øèéäýë
Ì:5000
Ì1:2000

Áàðèëãà, áàéãóóëàìæèéí òåõíèê-ýäèéí çàñãèéí

¿íäýñëýë, òåõíèêèéí áîëîí àæëûí çóðàãò òóñãàãäàõ
òåõíèê-ýäèéí çàñãèéí ¿ç¿¿ëýëò
1. Хүч чадал (Жилд үйëдвэрлэх нийт таваарын бүтэýгдэхүүний тоо хэмжээ,

үндсэн нэр төрºл, үйлдвэрлэл, үйлчилгээний биет ба тоон хэмжээ гэх мэт)
2. Нэмэгдэх ажлын байр
3. Нийт ажиллагсдын тоо, үүнээс ажилчид
4. Хөдөлмөрийн бүтээмж
5. Бүрэн ºөрийн өртөг
6. Ашиг, ашигт ажиллагааны түвшин
7. Барилгын төсөвт өртөг, үүнээс барилга угсралтын ажил, òоног төхөөрөмжèéí çàðäàë
8. Зардлаа нөхөõ хугацаа, үүнээс
- Хөрөнгө оруулалтаа нөхөх
- Валютын зардëàà нөхөх
9. Үйлдвэрлэлийн үндсэн фонд (Ажиллаж байгаа үйлдвэрт бол тайлан

тэнцлээс харьцуулсан байх)
10. Барилга барих болон хүч чадал эзэмших хугацаа.

11. Үйлдвэрлэлийн зардал, өртгийн тооцоо, бүтээгдэхүүний үр ашиг, зах зээл

(экспортыг оролцуулах), борлуулах үнэ.
12. ¯éëäâýðëýëèéí õэрэгцээ: түүхий эд, материал, биет хэмжигдэхүүнээр,

цахилгааны суурилагдсан чадал, үүнээс тооцооны хэрэгцээ - кВт, уур - т/цаг, дулаан -
Ккал/цаг, нүүрс-мянган тонн, нефть бүтээгдэхүүн - мянган тонн, цэвэр, бохир усíû çàðäàë-
м3/хоног.
13. Импортоор авах машин, тоног төхºөрөмж, ашиглалтын үеийн сэлбэг

хэрэгсэл, түүхий эдийн хэмжээ, шаардагдах валютын зардал.
14. Барилгын үндсэн материалын хэрэгцээ (Ган, цемент, тоосго болон

модон материал гэх мэт) биет хэмжигдэхүүнээр.
15. Үйлдвэрлэлийн автоматжуулалт, механикжуулалтын түвшин, үндсэн буюу туслах

үйлдвэрлэлд гар хөдөлмөрийн түвшин.
16. Áàðèëãàæèëòûí òàëáàé

17. Àæëûí òàëáàé
18. Àøèãòàé òàëáàé
19. Áàðèëãûí ýçëýõ¿¿í 0.00-ñ äýýø, 0.00-ñ äîîø
20. Ê1
21. Ê2
Æè÷: 16-21 äýõ ¿ç¿¿ëýëòèéã òåõíèêèéí áîëîí àæëûí çóðãèéí òåõíèê-ýäèéí çàñãèéí ¿ç¿¿ëýëòýä
òóñãàíà.
Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí ýñêèçèéí á¿ðäýë
1. Í¿¿ð õóóäàñ – Í¿¿ð õóóäàñíû äýýä òàëä ýñêèçèéã áàòàëñàí àéìàã, õîòûí åðºíõèé
àðõèòåêòîðûí ãàðûí ¿ñýã, òàìãà äàðàãäñàí áàéíà. Í¿¿ð õóóäñàíä áàðèëãûí íýð, áàéðøèë,
ýñêèç çîõèîñîí çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãûí çàõèðàë, çîõèîã÷ àðõèòåêòîðûí íýð, ãàðûí ¿ñýã,
òàìãà, çîõèîñîí ãàçàð, îí áàéíà.
2. Òàéëáàð áè÷èã – òàéëáàð áè÷èãò ýñêèç áîëîâñðóóëàõ ¿íäýñëýë, ýçýëõ¿¿í òºëºâëºëòèéí

øèéäýëä áàðèìòàëñàí õîò òºëºâëºëòèéí çàð÷ìûã áè÷èæ, ñîíãîñîí òåõíîëîãèéí á¿ä¿¿â÷,
àðõèòåêòóð òºëºâëºëòèéí øèéäëèéí òàéëáàð, òóõàéí áàðèëãàä øààðäàãäàõ óóð, óñ,
äóëààí, öàõèëãààí, õîëáîîíû õýðýãöýýã òîîöîæ ãàðãàñàí áàéíà.
3. Åðºíõèé òºëºâëºãºº - óã áàðèëãûí òîõèæèëò, çàì òàëáàé, íîãîîí áàéãóóëàìæèéã òºëºâëºñºí

åðºíõèé òºëºâëºãºº Ì1:1000, îð÷íû òîéì Ì1:5000.
4. Äàâõðóóäûí áàéãóóëàëòóóä (òàâèëãà, òîíîã òºõººðºìæ á¿õèé) Ì1:200
5. Òåõíîëîãèéí á¿ä¿¿â÷ Ì1:200
6. Îãòëîëóóä Ì1:200
7. Í¿¿ð òàëóóä Ì1:200

8. Ç õýìæýýñò çóðàã, ãóäàìæíû äýëãýýñ áóþó õàðàãäàõ áàéäàë çýðãèéã õèéæ, À4 áóþó À3
ôîðìàòààð õýâëýæ àëüáîì áîëãîíî.
Жич: 1. Øààðäëàãàòàé áîë гэрээгээр тохиролцож эскизèéí ¿ç¿¿ëýíãèéí ñàìáàð ,ìàêåò

õèéж болно.
1 ¿å øàòòàé õèéãäýõ çóðàã òºñëèéí

àæëûí çóðãèéí á¿ðäýë áà àãóóëãà
Íýã. Åðºíõèé õýñýã
1. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñëèéã äàðààõ òîõèîëäîëä áîëîâñðóóëíà:
à/ Øèíýýð áàðèõ áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñºë;

á/ ªðãºòãºë, øèíý÷ëýë, èõ çàñâàð õèéãäýõ áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñºë
2. Ýíýõ¿¿ ä¿ðìèéí çîðèëãîä íèéö¿¿ëýí áàðèëãà áàéãóóëàìæèéã çîðèóëàëò áà øèíæ ÷àíàðûí

ÿëãààãààð íü 3 á¿ëýã áîëãîí õóâààíà. ¯¿íä:
à/ Øóãàìàí áàéãóóëàìæààñ áóñàä ¿éëäâýðëýëèéí çîðèóëàëò á¿õèé áàðèëãà

áàéãóóëàìæ (¿¿íä áàòëàí õàìãààëàõ áîëîí àþóëã¿é áàéäëûí áàðèëãà áàéãóóëàìæ
õàìààðíà);
á/ ¯éëäâýðëýëèéí áóñ çîðèóëàëòòàé áàðèëãà áàéãóóëàìæ (îðîí ñóóö, èðãýíèé áîëîí
¿éëäâýðëýëèéí áóñ çîðèóëàëòòàé áóñàä áàðèëãà áàéãóóëàìæóóä);
â/ Øóãàìàí áàéãóóëàìæóóä (øóãàì õîîëîé, àâòîìàøèíû áîëîí òºìºð çàì, öàõèëãààí, õîëáîîíû
äàìæóóëàõ øóãàì ã.ì.)
3. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñºë íü áè÷âýðèéí áà çóðàãëàëûí õýñãýýñ á¿ðäýíý.
à/ Áè÷âýðèéí õýñýãò áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí òàëààðõ á¿õ ìýäýýëëèéã àãóóëàõ áà

òåõíèêèéí áîëîí òºëºâëºëòèéí øèéäëèéí òàéëáàð, òîäðóóëãà, ãàðãàñàí øèéäëèéí òîîöîî
¿íäýñëýëèéã òóñãàæ, çóðàã òºñºë áîëîâñðóóëàõàä àøèãëàñàí áîëîí èø òàòñàí íîðìàòèâ
áàðèìò áè÷ãèéã çààæ ºãñºí áàéíà;

á/ Çóðàãëàëûí õýñýãò òºëºâëºëòèéí áîëîí òåõíèêèéí øèéäëèéã çóðæ ¿ç¿¿ëýõ áà ñõåì,

áàéãóóëàëò, í¿¿ð òàëóóä, îãòëîë, õýñýãëýë, øààðäëàãàòàé áóñàä çóðàãëàë,
ìàòåðèàëûí ò¿¿âýð, òîäîðõîéëîëòîîñ á¿ðäýíý.
4. Õýðýâ àëèâàà òºðëèéí áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñëèéã áîëîâñðóóëàõ àþóëã¿é áîëîí
íàéäâàðòàé áàéäëûí òàëààðõ íîðìàòèâ øààðäëàãà õàíãàëòã¿é áóþó íîðìàòèâ øààðäëàãà
áàéõã¿é áîë òèéì òºðëèéí áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí òàëààð òóñãàé òåõíèêèéí íºõöºë
áîëîâñðóóëñíû äàðàà çóðàã òºñºë áîëîâñðóóëíà. Òóñãàé òåõíèêèéí íºõöëèéã ñàëáàðûí ÿàì
áóþó õàðüÿàëàõ äýýä áàéãóóëëàãààð áàòëóóëíà.
5. Çóðàã òºñëèéí àæëûã áîëîâñðóóëàõäàà óëñûí íóóöûí òóõàé õóóëèéã äàãàæ ìºðäºíº.
6. Çóðàã òºñëèéí áè÷âýðèéí áà çóðàãëàëûí ìàòåðèàëûã õîëáîãäîõ ñòàíäàðòûí äàãóó

ã¿éöýòãýíý.
7. ¯éëäâýðëýëèéí áà ¿éëäâýðëýëèéí áóñ áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñëèéí àæëûí 1-10

äóãààð á¿ëã¿¿äèéã çààâàë õèéõ ¸ñòîé áà 11-ð á¿ëãèéã õèéõ øààðäëàãà, õýìæýýã çóðãèéí
äààëãàâðààð òîäîðõîéëíî.
Õî¸ð. ¯éëäâýðëýëèéí áà ¿éëäâýðëýëèéí áóñ çîðèóëàëòòàé áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí

çóðàã òºñëèéí á¿ðäýë áà àãóóëãà
Í¿¿ð õóóäàñ – Í¿¿ð õóóäàñíû äýýä òàëä çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãûí íýð, òóñãàé
çºâøººðëèéí äóãààð áàéíà. Í¿¿ð õóóäàñíû òºâä áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí íýð, áàéðøèë, çóðãèéí
øèôð, çóðãèéí ¿å øàò, çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãûí çàõèðàë, çóðãèéí åðºíõèé
èíæåíåð(àðõèòåêòîð)-èéí íýð, ãàðûí ¿ñýã, òàìãà áàéíà. Ìºí çºâøººðºëöñºí ãàëûí àþóëã¿é áàéäëûí
õÿíàëòûí áàéöààã÷, ýð¿¿ë àõóéí õÿíàëòûí áàéöààã÷èéí ãàðûí ¿ñýã, òýìäýã áàéõ áà äîîä òàëä íü
çîõèîñîí ãàçàð, îí áàéíà.
1-ð á¿ëýã. Çóðãèéí åðºíõèé èíæåíåð (àðõèòåêòîðûí) òàéëáàð áè÷èã
Áè÷âýðèéí õýñýãò:
1. Çóðàã òºñºë çîõèîõ ¿íäýñëýë, øèéäâýð;

2. Çóðãèéí äààëãàâàð, ãàçàð îëãîëòûí áóþó áàðèëãà áàðèõ çàõèðàìæ (øèíýýð áàðèëãà
áàðèõ òîõèîëäîëä), ¿ë õºäëºõ õºðºíãèéí ãýð÷èëãýý (çàñâàð, ºðãºòãºë õèéõ òîõèîëäîëä), áóóëãàõ
áàðèëãûí àêò (áàðèëãà áóóëãàõ òîõèîëäîëä), õîò áàéãóóëàëòûí äààëãàâàð, èíæåíåð-ãåîëîãèéí
ñóäàëãààíû ä¿ãíýëò, çàì øóãàì ñ¿ëæýýíèé òåõíèêèéí íºõöë¿¿ä, õîò áàéãóóëàëòûí êàäàñòðûí
áîëîí õîëáîãäîõ áóñàä ýðõ ç¿éí àêò çýðýã çóðàã òºñºë áîëîâñðóóëàõàä ¿íäýñëýñýí áè÷èã
áàðèìòûí îãíîî, äóãààð;
3. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çîðèóëàëò, òºñëèéí õ¿÷èí ÷àäàë, á¿ðýëäýõ¿¿í, ¿éëäâýðëýõ
á¿òýýãäýõ¿¿íèé õýìæýý, òîäîðõîéëîëò, íýìýãäýõ àæëûí áàéð, ìýðãýæëèéí ÷èãëýë;
4. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèä øààðäàãäàõ óóð, óñ, äóëààí, öàõèëãààíû õýðýãöýý;
5. ¯éëäâýðëýëèéí ò¿¿õèé ýäèéí íººö, õî¸ðäîã÷ ò¿¿õèé ýäèéã àøèãëàõ áàéäàë,
¿éëäâýðëýëèéí õàÿãäàë, ò¿¿íèéã çàéëóóëàõ òåõíîëîãè (¿éëäâýðëýëèéí áàðèëãàä);
6.Áàðèëãà áàéãóóëàìæ áàéðøèõ ãàçðûí àíãèëàë, àøèãëàëòûí õÿçãààðëàëò;
7. Òºñºëä àøèãëàñàí øèíý á¿òýýë, íýýëòèéí ïàòåíòèéí òóõàé ìýäýýëýë;
8. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí òåõíèê-ýäèéí çàñãèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä;
9. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí èíæåíåðèéí òîîöîîíä õýðýãëýñýí êîìïüþòåðèéí ïðîãðàììóóä;
10. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéã áàðèõ ýýëæ äàðààëàë;
11. Áàðèëãà áóóëãàõ, õ¿ì¿¿ñèéã í¿¿ëãýí øèëæ¿¿ëýõ, øóãàì ñ¿ëæýý çººõºä ãàðàõ çàðäëûí
óðüä÷èëñàí òîîöîî;
12. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñëèéã îëãîãäñîí ãàçàð, òåõíèêèéí íºõöºë, áàòëàãäñàí
åðºíõèé òºëºâëºãºº, õîò áàéãóóëàëòûí äààëãàâàð, çóðãèéí äààëãàâàð, íîðìàòèâ òåõíèêèéí áè÷èã
áàðèìòûí äàãóó áîëîâñðóóëñàí òóõàé çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãûí áàòëàìæ;
13. Áàòëàãäñàí ýñêèç áà îëãîãäñîí òåõíèêèéí íºõöëººñ ººð÷ëºãäñºí øèéäë¿¿ä, ò¿¿íèé
¿íäýñëýë, òàéëáàð;
14. Åðºíõèé òºëºâëºãºº, ºíäºðæèëò, òåõíîëîãè, àðõèòåêòóð òºëºâëºëò, á¿òýýö, õàëààëò
ñàëõèâ÷, öýâýð áîõèð óñ, öàõèëãààí, õîëáîî äîõèîëëûí åðºíõèé øèéäë¿¿äèéí òóõàé òîâ÷õîí áè÷íý;
15. Ýíý ç¿éëèéí á.-ä çààñàí áè÷èã áàðèìòûí õóóëáàðûã õàâñàðãàíà.
2-ð á¿ëýã. Ýäýëáýð ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãºº
1. Áàðèëãà áàéãóóëàìæ áàðèõààð îëãîãäñîí ãàçðûí áàéðøèë, õýìæýý;

2. Àðèóí öýâýð õàìãààëàëòûí á¿ñèéí õèë õÿçãààðûã òîãòîîñîí ¿íäýñëýë;
3. Õîò áàéãóóëàëòûí áîëîí òåõíèêèéí øààðäëàãàòàé óÿëäóóëàí ýäýëáýð ãàçðûí òºëºâëºëò,
çîõèîí áàéãóóëàëòûí ñõåìèéí òàéëáàð;
4. Ýäýëáýð ãàçðûí òåõíèê-ýäèéí çàñãèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä;
5. Íóòàã äýâñãýðèéí èíæåíåðèéí áýëòãýë àðãà õýìæýýíèé øèéäëèéí ¿íäýñëýë, ò¿¿íèé äîòîð
áàðèëãà áàéãóóëàìæèéã ãåîëîãèéí àþóëò ïðîöåññ, ¿åðèéí, ãàäàðãóóãèéí áîëîí õºðñíèé óñíààñ
õàìãààëàõ èíæåíåðèéí àðãà õýìæýýíèé øèéäýë;
6. ªíäºðæèëòèéí òºëºâëºëòèéí òàéëáàð;
7. Òîõèæèëòûí òàéëáàð;
8. Ýäýëáýð ãàçðûí á¿ñ÷ëýë, á¿ñ¿¿äèéí ¿¿ðýã çîðèóëàëò, áàéðøëûí ñõåìèéí ¿íäýñëýë,
¿íäñýí áà òóñëàõ, àãóóëàõûí áà ¿éë÷èëãýýíèé áàðèëãóóäûí áàéðøëûí ¿íäýñëýë, òàéëáàð
(¿éëäâýðëýëèéí áàðèëãàä);
9. Ãàäààä áà äîòîîä çàì òýýâðèéí ñõåì, ò¿¿íèé äîòîð öåõ õîîðîíäûí à÷àà òýýâðèéí çîõèîí
áàéãóóëàëòûí ¿íäýñëýë (¿éëäâýðëýëèéí áàðèëãàä);
10. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèä ¿éë÷ëýõ ãàäààä áà äîòîîä çàì òýýâðèéí ñõåìèéí òàéëáàð
(¿éëäâýðëýëèéí áóñ áàðèëãàä)
Çóðàãëàëûí õýñýãò:
1. Ýäýëáýð ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíä äàðààõ ç¿éëèéã òóñãàíà. ¯¿íä: Îäîî áàéãàà áîëîí
òºëºâëºæ áóé áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí áàéðøèë, òýäãýýðèéí îðö, ãàðö, çàé õýìæýý;
Íèéòèéí ýçýìøëèéí ãàçðûí õèë õÿçãààð;
Áóóëãàõ áàðèëãà áàéãóóëàìæ;
Òºëºâëºëòèéí áîëîí òîõèæèëò, öýöýðëýãæ¿¿ëýëò, ãýðýëò¿¿ëãèéí øèéäýë
Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéã áàðèõ ýýëæ äàðààëàë
Áàðèëãûí òàëáàé äýýð àæèëëàõ àâòîìàøèí ìåõàíèçìûí õºäºëãººíèé ñõåì
2. Ãàçðûí ìàññûí áàéðøèë øèëæèëòèéí áàéãóóëàëò (êàðòîãðàìì);
3. Ýõ ¿¿ñâýðò õîëáîãäîõ öýã á¿õèé øóãàì ñ¿ëæýýíèé íýãäñýí çóðàã;
4. Ýäýëáýð ãàçðûí îð÷íû òîéì (¿¿íä Ìîíãîë óëñûí õóóëèàð òîãòîîãäñîí îíöãîé çîõèöóóëàëòòàé
(òóñãàé õàìãààëàëòòàé) á¿ñèéí õèë, áàéãàëèéí áîëîí òåõíîãåí ÷àíàðûí àþóëò íºõöºë ¿¿ñ÷ áîëçîøã¿é
íóòàã äýâñãýðèéí õèë õÿçãààð, îäîî áàéãàà áîëîí òºëºâëºæ áóé çàì, øóãàì ñ¿ëæýýã òýäãýýðèéã
õîëáîõ öýãèéí õàìò ¿ç¿¿ëñýí áàéíà);
5. Çóðàãëàëûã ã¿éöýòãýõ ìàñøòàá:
- Åðºíõèé òºëºâëºãºº Ì1:500, îð÷íû òîéì Ì1:2000, 1:5000, 1:10000
- Çàé õýìæýý, ºíäºðæèëò Ì1:500
- Çàìûí õó÷èëò, êàðòîãðàìì Ì1:500
- Òîõèæèëò, öýöýðëýãæèëò Ì1:500

3-ð á¿ëýã. Àðõèòåêòóð òºëºâëºëòèéí øèéäýë
1. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí äîòîîä ãàäààä áàéäàë, ò¿¿íèé îðîí çàéí, òºëºâëºëòèéí, ¿¿ðýã
çîðèóëàëòûí çîõèîí áàéãóóëàëòûí òóõàé òàéëáàð ¿íäýñëýë;
2. Ýçýëõ¿¿í-îðîí çàéí áîëîí àðõèòåêòóð-óðàí ñàéõíû øèéäëèéí ¿íäýñëýë (ò¿¿íèé äîòîð õîò
áàéãóóëàëòûí äààëãàâàðò çºâøººðºãäñºí õýìæýýã áàðèìòàëñàí òóõàé òàéëáàð);
3. ¯éëäâýðëýëèéí ¿íäñýí áîëîí òóñëàõ öåõ, ëàáîðàòîðè, àãóóëàõ, çàõèðãàà, àæ àõóéí ºðºº
òàñàëãààíû á¿ðäýë, ¿¿ðýã çîðèóëàëòûí õàðèëöàí óÿëäààòàé òºëºâëºëòèéí òàéëáàð, ¿íäýñëýë
4. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí ¿íäñýí áà òóñëàõ ºðºº òàñàëãàà, ¿éë÷èëãýýíèé áîëîí òåõíèêèéí
ºðºº òàñàëãààíû á¿ðäýë, áàéðëàë, ¿¿ðýã çîðèóëàëòûí õàðèëöàí óÿëäààòàé òºëºâëºëòèéí òàéëáàð,
¿íäýñëýë (¿éëäâýðëýëèéí áóñ áàðèëãàä);
5. Òºñëèéí ¿íäñýí øèéäëèéí òàéëáàð, ¿íäýñëýë. ¯¿íä:
- õàøèõ õèéöèéí äóëààí òóñãààðëàëò;
- äóó ÷èìýý, ÷è÷èðãýýã áàãàñãàõ àðãà õýìæýý;

- óñ, óóðûí õàìãààëàëò;
- èë¿¿äýë äóëààíûã çàéëóóëàõ àðãà õýìæýý;
- öàõèëãààí ñîðîíçîí áîëîí öàöðàãèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ àðãà õýìæýý;
- ýð¿¿ë àõóéí íîðìûí øààðäëàãàä íèéöñýí áàéäàë;
- ãàëûí àþóëã¿éí àðãà õýìæýý;
6. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí ôàñàä áà èíòåðüåðò õýðýãëýñýí çîõèîìæèéí ¿íäýñëýë òàéëáàð;
7. Øàë, äýýâýð, ä¿¿æèí òààç, õàìàð õàíà, äîòîð çàñëàëûí øèéäýë;
8. Õ¿í áàéíãà áàéäàã ºðºº òàñàëãààíû áàéãàëèéí ãýðýëò¿¿ëãèéí õàíãàìæèéí òóõàé
òàéëáàð;
9. Àãààðûí õºëãèéí àþóëã¿é íèñëýãèéã õàíãóóëàõ ãýðëèéí õàìãààëàëòûí òóõàé òàéëáàð
(øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä).
1. Äàâõðóóäûí áàéãóóëàëòóóä Ì1:100, õýìæýý, ºðºº òàñàëãààíû òîäîðõîéëîëò;

2. Ò¿âøèí á¿õèé îãòëîëóóä Ì1:100, õàíûí õýñýãëýë¿¿ä Ì1:20;
3. Ãàäíà çàñëàëûí øèéäýë á¿õèé í¿¿ð, õàæóó òàëóóä Ì1:100;
4. Äýýâðèéí áàéãóóëàëò Ì1:200, õýñýãëýë¿¿ä Ì1:20;
5. Öîíõ, õààëãà, ä¿¿æèí òààç, øàëíû õýñýãëýë¿¿ä, õàíûí äîòîð ºíãºëãºº, çàñëàë, ò¿¿âýð,
òîäîðõîéëîëòóóä;
6. Òàâèëãà, òºõººðºìæèéí áàéãóóëàëò, ò¿¿âýð
4-ð á¿ëýã. Áàðèëãà á¿òýýöèéí øèéäýë
1. Ýäýëáýð ãàçðûí áàéð ç¿éí, èíæåíåð-ãåîëîãèéí, ãèäðîãåîëîãèéí, áàéãàëü öàã óóðûí òóõàé
ºãºãäºë;
2. Ãàçàð õºäëºëèéí áàëë;
3. Áàðèëãûí áóóðü õºðñíèé äààöûí òóõàé ìýäýýëýë;
4. Õºðñíèé óñíû ò¿âøèí, ò¿¿íèé õèìèéí íàéðëàãà, õºðñíèé áà õºðñíèé óñíû èäýìõèé ÷àíàðûí
òóõàé ìýäýýëýë;
5. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí õèéöèéí øèéäëèéí òàéëáàð ¿íäýñëýë, òîîöîîíû ñõåì;
6. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí áàò áºõ áàéäàë, òîãòâîðøèëò, îðîí çàéí õºø¿¿í ÷àíàðûã õàíãàõ
òåõíèêèéí øèéäëèéí ¿íäýñëýë, òàéëáàð;
7. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí ãàçàð äîîðõ õýñãèéí õèéöèéí òåõíèêèéí øèéäëèéí ¿íäýñëýë,
òàéëáàð;
8. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí ñóóðü, õèéö, ýäëýëèéã ýâäðýë, ãýìòýë, ¿æèë, çýâðýëòýýñ
õàìãààëàõ àðãà õýìæýý;
1. Áàðèëãûí áîëîí òîíîã òºõººðºìæèéí ñóóðèéí áàéãóóëàëò, îãòëîë, ìàòåðèàëûí ò¿¿âýð;

2. Áàðèëãûí õèéöèéí êàðêàñ áà çàíãèëààíû ñõåì;
3. Óãñðàëòûí ñõåì¿¿ä (ðàì, õó÷èëò, ÿëóó, õàíûí àðìàòóð÷ëàë, áýõýëãýýíèé ñõåì,
áàéãóóëàëò, õýñýãëýë, îãòëîë, ò¿¿âýð);
4. Òóõàéëñàí á¿òýýö¿¿äèéí àæëûí çóðàã, ìàòåðèàëûí ò¿¿âýð (Öóòãàìàë õó÷èëò, òºìºð
áåòîí êàðêàñ, òºðºë á¿ðèéí òàòàíãà, òàâöàí, øàò, ëèôò ãýõ ìýò);
5. Èíæåíåðèéí òîîöîî.
5-ð á¿ëýã. Òåõíîëîãèéí øèéäýë
1. ¯éëäâýðëýëèéí ÷èãëýë, á¿òýýãäýõ¿¿íèé íýð òºðºë, ñîíãîñîí òåõíîëîãèéí ñõåìèéí ¿íäýñëýë,

õàðüöóóëàëò, òàéëáàð, ò¿¿íèé õýñã¿¿äèéí òîäîðõîéëîëò, ¿éëäâýðëýëèéí çîõèîí áàéãóóëàëòàíä
òàâèãäàõ øààðäëàãóóä, á¿òýýãäýõ¿¿íèé õºäºëìºð çàðöóóëàëòûí òóõàé òàéëáàð
2. Òåõíîëîãèéí ¿íäñýí ò¿¿õèé ýäèéí õýðýãöýýíèé ¿íäýñëýë (¿éëäâýðëýëèéí áàðèëãàä);
3. Ò¿¿õèé ýä ìàòåðèàëûí ýõ ¿¿ñâýðèéí òàéëáàð (¿éëäâýðëýëèéí áàðèëãàä);
4. Á¿òýýãäýõ¿¿íèé õýìæýýñ, ÷àíàðûí øààðäëàãà (¿éëäâýðëýëèéí áàðèëãàä);
5. Òóñëàõ òîíîã òºõººðºìæ, à÷èõ áóóëãàõ, òýýâýðëýõ ìàøèí ìåõàíèçìûí õýðýãöýý, òîîöîî,
¿íäýñëýë;
6. Àþóëòàé ¿éëäâýðëýë äýýð õýðýãëýãäýõ òåõíèê, òîíîã òºõººðºìæ, áàðèëãà áàéãóóëàìæèä
òàâèãäàõ øààðäëàãà (¿éëäâýðëýëèéí áàðèëãàä);
7. Ãàçàð äîîðõ óóë óóðõàéí àæèëä õýðýãëýõ òåõíîëîãèéí òîíîã òºõººðºìæ, òåõíèê õýðýãñëèéã
àøèãëàõ çºâøººðºë, ñåðòèôèêàòûí òóõàé ìýäýýëýë (¿éëäâýðëýëèéí áàðèëãàä);
8. Àæèëëàõ õ¿÷íèé òîîöîî, ìýðãýæëèéí á¿ðýëäýõ¿¿í, ¿éëäâýðëýëèéí íýãæýýð
9. ¯éëäâýðèéí áà ¿éëäâýðèéí áóñ áàðèëãûí àøèãëàëòûí ¿åèéí õºäºëìºð àþóëã¿éí
àæèëëàãààíû øààðäëàãûã õàíãóóëàõ àðãà õýìæýýíèé æàãñààëò;
10. ¯éëäâýðèéí áàðèëãûí àâòîìàòæóóëñàí ñèñòåìèéí òîäîðõîéëîëò;
11. Àãààð, óñ, õºðñºíä çàéëóóëàõ ¿éëäâýðëýëèéí õîðò õàÿãäëûí àãóóëãà, òîî õýìæýý
12. Õ¿ðýýëýí áóé îð÷èíä çàéëóóëàõ ¿éëäâýðëýëèéí õîðò õàÿãäëûã áàãàñãàõ,
ñààðìàãæóóëàõ àðãà õýìæýýíèé æàãñààëò (¿éëäâýðëýëèéí áàðèëãàä);
13. Äàõèí àøèãëàõ áóþó áóëøëàõ ¿éëäâýðëýëèéí õàÿãäëûí òºðºë, õýìæýý, àãóóëàìæ, ò¿¿íèé
àþóëûí çýðýãëýëèéí òóõàé ìýäýýëýë (¿éëäâýðëýëèéí áàðèëãàä);
14. Òåõíîëîãèéí øààðäëàãûã õàíãóóëàõàä ÷èãëýãäñýí òºñëèéí øèéäëèéí ¿íäýñëýë, òàéëáàð.
1. Çóðãèéí æàãñààëò;
2. Ò¿¿õèé ýä ìàòåðèàë îðæ èðýõýýñ áýëýí á¿òýýãäýõ¿¿í ãàðàõ õ¿ðòýëõ òåõíîëîãèéí ñõåì;
3. Òîíîã òºõººðºìæèéí áàéãóóëàëòóóä, çººâºð òýýâðèéí ñõåì, ÷àíàðûí øàëãàëò, àãóóëàõ,
ñàâëàõ, áîîõ, à÷èõ áóóëãàõ òàëáàéí òåõíîëîãèéí óðñãàëûí ñõåì ;

4. Òîíîã òºõººðºìæèéí óãñðàëòûí ñõåì;
5. Ñòàíäàðòûí áóñ òîíîã òºõººðºìæ, ýäëýõ¿¿í;
6. Îãòëîë (òîíîã òºõººðºìæèéã ãîë÷ëîí õàðóóëàõ);
7. Òåõíîëîãèéí òîîöîî.
6-ð á¿ëýã. Õàëààëò ñàëõèâ÷, àãààðæóóëàëò, äóëààíû øóãàì ñ¿ëæýýíèé øèéäýë
1. Áàðèëãà áàðèõ íóòàã äýâñãýðèéí áàéãàëü öàã óóðûí íºõöºë, ãàäíà àãààðûí òîîöîîíû
ºãºãäë¿¿ä;
2. Äóëààíû ýõ ¿¿ñâýð, õàëààëò ñàëõèâ÷èéí ñèñòåìèéí äóëààí çººã÷èéí õýìæýýñ¿¿ä;
3. Íèéòèéí õýðýãöýýíèé øóãàìààñ õîëáîëò õèéõ öýãýýñ òàòàõ øóãàì õîîëîéí äèàìåòð,
øóãàì õîîëîé òàòàõ áîëîí äóëààëàõ àðãà õèéöëýë, ò¿¿íèé ¿íäýñëýë, òàéëáàð;
4. Õºðñ áà õºðñíèé óñíû àþóëòàé íºëººëëººñ õàìãààëàõ àðãà õýìæýý;
5. ªðºº òàñàëãààíû õàëààëò, ñàëõèâ÷, àãààðæóóëàëòûí ñîíãîñîí ñèñòåì, àæèëëàõ çàð÷ìûí
ñõåìèéí òàéëáàð ¿íäýñëýë;
6. Õàëààëò ñàëõèâ÷, õàëóóí óñíû õýðýãöýýíèé äóëààíû à÷ààëàë, óóðûí õýðýãöýý;
7. Õàëààõ õýðýãñëèéí áàéðøèë, àãààð äàìæóóëàõ õîîëîéí òðàññ ñîíãîëòûí ¿íäýñëýë,
ìàòåðèàëûí òîäîðõîéëîëò;
8. Îíöãîé íºõöºëä ñèñòåìèéí íàéäâàðòàé àæèëëàãààã õàíãóóëàõ òåõíèêèéí øèéäýë;
9. Õàëààëò, ñàëõèâ÷, àãààðæóóëàëòûí ñèñòåìèéí òîõèðóóëãûí àâòîìàòæóóëàëò,
äèñïåò÷åðèéí óäèðäëàãûí òàéëáàð;
10. Òåõíîëîãèéí òîíîã òºõººðºìæººñ ÿëãàðàõ õîðò áîäèñ áîëîí òîîñæèëò, õèéí áîõèðäëûã
öýâýðëýõ ñèñòåìèéí ñîíãîëòûí ¿íäýñëýë, òàéëáàð (¿éëäâýðëýëèéí áàðèëãàä);
À. Çóðàã
1. Зургийн жагсаалт, òаних тэмдэг.

2. Материал, тоног төхөөрөмжийн түүвэр.
3. Халаалтын системийн байгуулалт.
4. Салхивчийн системийн байгуулалт.
5. Галын óòàà ñîðîõ салхивчийн системийн байгуулалт, огтлол.
6. Салхивчийн системийн дулаан хангамжийн байгуулалт.
7. Хөргөлтийн системийн байгуулалт.
8. Халаалтын системийн тойм.
9. Салхивчийн системийн тойм.
10. Салхивчийн дулаан хангамжийн системийн тойм.
11. Хөргөлтийн системийн тойм.
12. Инженерийн тооцоо.
Б. Хавсаргасан ба ишëýë àâñàí баримт бичгийн жагсаалт
1. Стандартын бус õèéö ýäëýë, òîíîã òºõººðºìæèéí зураг.

2. Тоног төхөөрөмжийн паспорт, ашиглалтын зааварчилгаа г.м.
3. Ишëýë àâñàí норм ба дүрэм

7-ð á¿ëýã. Óñ õàíãàìæ, àðèóòãàõ òàòóóðãûí øèéäýë
1. Îäîî áàéãàà áîëîí òºëºâëºæ áóé óñàí õàíãàìæèéí ýõ ¿¿ñâýðèéí òóõàé ìýäýýëýë;
2. Óíäíû óñíû îäîî áàéãàà áîëîí òºëºâëºæ áóé ýõ ¿¿ñâýðèéí õàìãààëàëòûí á¿ñèéí òóõàé
ìýäýýëýë;
3. Óñàí õàíãàìæèéí ñèñòåìèéí õýìæýýñ¿¿ä, ò¿¿íèé òîäîðõîéëîëò, òàéëáàð;
4. Óíä àõóéí õýðýãöýýíèé áîëîí àâòîìàò ãàë óíòðààõ ñèñòåì, òåõíèêèéí áîëîí ýðãýëòèéí óñàí
õàíãàìæèíä õýðýãëýõ óñíû òîîöîîò çàðäàë;
5. ¯éëäâýðëýëèéí õýðýãöýýíèé óñíû çàðäëûí õýìæýý (¿éëäâýðëýëèéí áàðèëãàä);
6. Óñàí õàíãàìæèéí ñèñòåìä îäîî áàéãàà áîëîí øààðäàãäàõ äàðàëòûí õýìæýý, ò¿¿íèéã
õàíãóóëàõ òºñëèéí øèéäýë áîëîí ñîíãîñîí òîíîã òºõººðºìæ;
7. Óñàí õàíãàìæèéí ñèñòåìèéí øóãàì õîîëîéí ìàòåðèàëûí ñîíãîëò, òýäãýýðèéã õºðñíèé
áîëîí õºðñíèé óñíû àþóëò íºëººëëººñ õàìãààëàõ àðãà õýìæýý;
8. Óñíû ÷àíàðûí òóõàé ìýäýýëýë, õýðýãëýã÷äèéí õýðýãöýýíä òîõèðóóëàí óñíû ÷àíàðûã
õàíãóóëàõ àðãà õýìæýý;
9. Óñ íººöëºõ àðãà õýìæýý;
10. Óñíû õýðýãëýýã òîîëîõ, ¿ð àøèãã¿é çàðäëûã áàãàñãàõ, óñ õýìíýëòèéí àðãà õýìæýý;
11. Óñàí õàíãàìæèéí àâòîìàòæóóëñàí ñèñòåìèéí òàéëáàð;
12. Õàëóóí óñàí õàíãàìæèéí ñèñòåìèéí òàéëáàð, õàëóóí óñíû òîîöîîò õýðýãöýý, ýðãýëòèéí
ñèñòåì;
13. Õýðýãëýõ áà çàéëóóëàõ óñíû áàëàíñ;
14. Îäîî áàéãàà áîëîí òºëºâëºæ áóé àðèóòãàõ òàòóóðãûí ñèñòåì, öýâýðëýõ áàéãóóëàìæèéí
òóõàé ìýäýýëýë;
15. Òºëºâëºæ áóé àðèóòãàõ òàòóóðãûí ñèñòåìèéí òàéëáàð, çàéëóóëàõ óñíû õýìæýý,
áîõèðäëûí õýìæýý, óðüä÷èëàí öýâýðëýõ àðãà, õýðýãëýæ áóé óðâàëæ áîäèñ, òîíîã òºõººðºìæ,
àïïàðàòíû òîäîðõîéëîëò;
16. Àðèóòãàõ òàòóóðãûí øóãàì õîîëîéã òàòàõ òðàññûí ñîíãîëò, ¿íäýñëýë òîîöîî, äàðàëòàò
õîîëîéã òàòàõ õýñýã, øóãàì õîîëîéí áîëîí õóäãèéí ìàòåðèàë, õºðñíèé áîëîí õºðñíèé óñíû àþóëò
íºëººëëººñ õàìãààëàõ àðãà õýìæýý;
17. Áîðîîíû óñ çàéëóóëàõ øóãàìûí øèéäýë, òîîöîî;
18. Õºðñíèé óñ çàéëóóëàõ äðåíàæèéí àðãà õýìæýý.
А. ÓÕÀÒ õýñãèéí ажлын зургийн үндсэн иж бүрдэл
1. Зургийн жагсаалт, òаних тэмдэг.

3. Халуун, хүйтэн усны шугамын байгуулалт.
4. Галын усны шугамын байгуулалт.
5. Бохир усны шугамын байгуулалт.
6. Халуун хүйтэн усны шугамын тойм.
7. Галын усны шугамын тойм.
8. Бохир усны шугамын тойм.
9. Дээврийн хурын ус зайлуулах шугамын тойм, байгуулалт.
10. Цэвэр усны даралтат болон нөөцлөх сав, насос, узелийн тойм.
11. Öýâýðëýõ áàéãóóëàìæèéí àæëûí çóðàã
Б. Хавсаргасан ба ишëýë àâñàí баримт бичгийн жагсаалò

1. Стандартын бус õèéö ýäëýëèéí зураг.

3. Ишëýë àâñàí норм ба дүрэм.
8-ð á¿ëýã. Àâòîìàòæóóëàëòûí øèéäýë
А. Аâòîìàòæóóëàëòûí ажлын зургийн үндсэн иж бүрдэл
1. Зургийн жагсаалт. Хуудасны марк. Тайлбар бичиг. Үндсэн үзүүлэлт.

2. Таних тэмдэг.
4. Автоматикийн үүргийн бүдүүвч. Технологийн системийн бүдүүвч.
5. Удирдлага, хяналтын зарчмын бүдүүвч.
6. Гадна холболтын бүдүүвч.
1. Стандартын бус òºõººðºìæèéí зураг. Үйлдвэрт өгөх захиалгын зураг.

9-ð á¿ëýã. Цахилгаан хангамжèéí õýñýã
1. Îëãîãäñîí òåõíèêèéí íºõöëèéí äàãóó õîëáîãäîõ öàõèëãààí õàíãàìæèéí ýõ ¿¿ñâýðèéí òóõàé

ìýäýýëýë;
2. Öàõèëãààí õàíãàìæèéí ñîíãîñîí ñèñòåìèéí ¿íäýñëýë, òàéëáàð;
3. Öàõèëãààí õýðýãëýã÷äèéí òîî, òýäãýýðèéí òîîöîîíû áîëîí ñóóðèëàãäñàí ÷àäàë;
4. Öàõèëãààí õàíãàìæèéí íàéäâàðòàé àæèëëàãàà, öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷íèé ÷àíàðò òàâèãäàõ
øààðäëàãà;
5. Àæëûí áîëîí àâààðûí ãîðèìä õýðýãëýã÷äèéí àíãèëëààñ õàìààðóóëàí öàõèëãààíààð
íàéäâàðòàé õàíãàõ øèéäëèéí òàéëáàð;
6. Õóóðìàã ÷àäëûã òýãøèòãýõ, ðåëåíèé õàìãààëàëò, öàõèëãààí õàíãàìæèéí ñèñòåìèéí
óäèðäëàãà, àâòîìàòæóóëàëò, äèñïåò÷åðèéí õÿíàëòûí òºñëèéí øèéäëèéí òàéëáàð;
7. Öàõèëãààíû ýð÷èì õ¿÷èéã õýìíýõ àðãà õýìæýý;
8. Ñ¿ëæýýíèé áîëîí òðàíñôîðìàòîðûí õ¿÷èí ÷àäëûí òóõàé ìýäýýëýë;
9. Òîñíû áà çàñâàðûí àæ àõóéã çîõèîí áàéãóóëàõ òóõàé øèéäýë (¿éëäâýðëýëèéí áàðèëãàä);
10. Ãàçàðäóóëãà áà àÿíãà õàìãààëàõ (òýãëýõ) àðãà õýìæýý;
11. Öàõèëãààíû óòàñ, ãýðýëò¿¿ëãèéí àðìàòóðûí ìàÿã, àíãè;
12. Àæëûí áîëîí àâààðûí ãýðýëò¿¿ëãèéí ñèñòåìèéí òàéëáàð;
13. Öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷íèé íýìýëò áîëîí áýëòãýë ýõ ¿¿ñâýðèéí òóõàé ìýäýýëýë;
14. Öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷èéã íººöëºõ àðãà õýìæýý.
А. ДГ, ХТ õýñãèéí ажлын зургийн үндсэн иж бүрдэл
1. Зургийн жагсаалт, òаних тэмдэг;

2. Материал, тоног төхөөрөмжийн түүвэр;
3. Оролтын ерөнхий самбарын тооцооны бүдүүвч;

4. Тоног төхөөрөмжийн удирдлагын бүдүүвч;
5. Гадна холболтын бүдүүвч;
6. Хуваарилах самбар, гэрэлтүүлгийн самбарын тооцооны бүдүүвч;
7. Кабелийн хүснэгт;
8. Хүчит төхөөрөмжийн байгуулалт;
9. Дотор гэрэлтүүлгийн байгуулалт;
10. Угсралтын зангилаа, деталиуд;
11. Газардуулга ба аянга хамгаалалт;
1. Стандартын бус самбар, шитний үйлдвэрт өгөх захиалгын зура;

2. Тоног төхөөрөмжийн паспорт, ашиглалтын зааварчилгаа г.м. ;
10-ð á¿ëýã. Õîëáîî, äîõèîëëûí øèéäýë
1. Õîëáîõ øóãàìûí áàãòààìæèéí òóõàé ìýäýýëýë;

2. Òºëºâëºæ áóé õîëáîîíû øóãàì, áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí òîäîðõîéëîëò;
3. Õîëáîîíû øóãàì, áàéãóóëàìæèéí àãóóëãà, á¿òöèéí òîäîðõîéëîëò;
4. Íèéòèéí õýðýãöýýíèé øóãàìä õîëáîãäîõ òåõíèêèéí, ýäèéí çàñãèéí áîëîí ìýäýýëëèéí íºõöë¿¿ä;
5. Õîëáîîíû øóãàìä õîëáîëò õèéõ àðãà÷ëàëûí ¿íäýñëýë (äîòîîä õîëáîî, õîò äîòîð, õîò õîîðîíä, óëñ
õîîðîíäûí ò¿âøèíä), õîëáîõ öýãèéí áàéðëàë, õýìæýýñ¿¿ä;
6. Õýò à÷ààëëûí ¿åèéã òîîöîîëîõ àðãà÷ëàëûí ¿íäýñëýë;
7. Óäèðäëàãûí ñèñòåì áà òåõíèêèéí àøèãëàëòûí õîîðîíäûí óÿëäàà õîëáîîíû õàíãàëò, ò¿¿íèé
äîòîð òºëºâëºæ áóé õîëáîîíû ñ¿ëæýýíèé óäèðäëàãûí òºâ áà íèéòèéí õýðýãöýýíèé õîëáîîíû ñ¿ëæýýíèé
õàðèëöàí ¿éë÷ëýëèéã õýðõýí çîõèîí áàéãóóëàõ òóõàé áîëîí ñèñòåìèéí ñèíõðîí àæèëëàãààíû
õàðèëöàí ¿éë÷ëýëèéã õýðõýí çîõèîí áàéãóóëàõ òóõàé òàéëáàð;
8. Õîëáîîíû ñ¿ëæýýíèé òîãòâîðòîé ¿éë àæèëëàãààã õàíãóóëàõ, ò¿¿íèé äîòîð îíöãîé íºõöºë
áàéäëûí ¿åä òîãòâîðòîé àæèëëóóëàõ àðãà õýìæýý;
9. Ìýäýýëëèéí õàìãààëàëòûí òåõíèêèéí øèéäýë;
10. ¯éëäâýð àæ àõóéí ãàçðóóäàä òºëºâëºæ áóé òåõíîëîãèéí õîëáîîíû ñèñòåì (äîòîîä õîëáîî,
öàã, ðàäèî, òåõíîëîãèéí ¿éë àæèëëàãààíû òåëåìîíèòîðèíã, õàìãààëàëòûí òåëåìîíèòîðèíã, êîìïüþòåðèéí
ñ¿ëæýý, àþóëòàé îáúåêòóóäàä øóóðõàé äîòîîä ìýäýýëëèéí ñèñòåì)-èéí òàéëáàð;
11. ¯éëäâýðèéí áóñ áàðèëãàä äîòîîä õîëáîîíû ñèñòåì, öàã, ðàäèî, êàáåëèéí òåëåâèç,
èíòåðíåòèéí ñ¿ëæýýíèé òàéëáàð;
12. Äîòîîä õîëáîîíû êîììóòàòîðûí òîíîã òºõººðºìæèéí òîäîðõîéëîëò;
13. Õîëáîëòûí öýãýýñ òàòàõ õîëáîîíû øóãàìûí òðàññûí ñîíãîëòûí òàéëáàð, àãààðààð áóþó
êàáåëèàð òàòàõ ¿íäýñëýë, àøèãëàëòûí îíöëîãîîñ õàìààðàí õîëáîîíû øóãàìûí õàìãààëàëòûí á¿ñèéí
òàéëáàð.
А. ХД õýñãèéí ажлын зургийн үндсэн иж бүрдэл
1. Зургийн жагсаалт, õуудасны марк, òаних тэмдэг;

3. Холбоо дохиоллын нэгдсэн угсралтын бүдүүвч;

4.Холбоо дохиоллын нэгдсэн иж бүрдэл, технологи, тоног төхөөрөмжийн áàéãóóëàëò;
1. Стандартын бус зураг;

2. Тоног төхөөрөмжийн паспорт, ашиглалтын зааварчилгаа г.м.;
11-ð á¿ëýã. Ýäèéí çàñãèéí õýñýã
1. Ýäèéí çàñãèéí õýñýã, òåõíèê-ýäèéí çàñãèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä (¿ëãýð÷èëñýí 25-ð çàãâàðûí

16- 21 äýõ ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä)
2. Íýãäñýí òºñºâ
3. Ãàäààä òîíîã òºõººðºìæèéí ò¿¿âýð
4. Äîòîîäûí ìàòåðèàë
Ãóðàâ. Øóãàìàí áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñëèéí á¿ðäýë áà àãóóëãà
1-ð á¿ëýã. Òàéëáàð áè÷èã
1. Çóðàã òºñºë áîëîâñðóóëàõ ¿íäýñëýë
2. Çóðãèéí äààëãàâàð, ãàçàð îëãîëòûí çàõèðàìæ (øèíýýð øóãàìàí áàéãóóëàìæ áàðèõ

òîõèîëäîëä), áóóëãàõ áàðèëãûí àêò (áàðèëãà áóóëãàõ òîõèîëäîëä), õîò áàéãóóëàëòûí äààëãàâàð,
èíæåíåð-ãåîëîãèéí ñóäàëãààíû ä¿ãíýëò, çàì øóãàì ñ¿ëæýýíèé òåõíèêèéí íºõöë¿¿ä, õîò
áàéãóóëàëòûí êàäàñòðûí áîëîí õîëáîãäîõ áóñàä ýðõ ç¿éí àêò çýðýã çóðàã òºñºë áîëîâñðóóëàõàä
¿íäýñëýñýí áè÷èã áàðèìòûí îãíîî, äóãààð;
3. Øóãàìàí áàéãóóëàìæ áàðèõ íóòàã äýâñãýðèéí áàéãàëü öàã óóð, ãàçàð ç¿é, èíæåíåð-
ãåîëîãèéí íºõöë¿¿ä;
4. Øóãàìàí áàéãóóëàìæ áàðèõ íóòàã äýâñãýðýýð øóãàìàí áàéãóóëàìæ äàéð÷ ºíãºðºõ
õóâèëáàðóóä, ñîíãîñîí òðàññûí ¿íäýñëýë;
5. Øóãàìàí áàéãóóëàìæèéí íýð, òºðºë, çîðèóëàëò, ýõëýõ áà òºãñºõ öýãèéí áàéðëàë;
6. Òºëºâëºæ áóé øóãàìàí áàéãóóëàìæèéí òåõíèê-ýäèéí çàñãèéí òîäîðõîéëîëò (¿¿íä: àíãèëàë,
óðò, òºñëèéí õ¿÷èí ÷àäàë, íýâòð¿¿ëýõ ÷àäâàð, à÷àà òýýâðèéí äààö, õºäºëãººíèé ýð÷èì, õºíäëºí
îãòëîëûí áîëîí çóðâàñûí ¿íäñýí õýìæýýñ¿¿ä);
7. Øóãàìàí áàéãóóëàìæ áàéðøèõ ãàçðûí àíãèëàë, àøèãëàëòûí õÿçãààðëàëò;
8. Òºñºëä àøèãëàñàí øèíý á¿òýýë, íýýëòèéí ïàòåíòèéí òóõàé ìýäýýëýë;
9. Øóãàìàí áàéãóóëàìæèéí òåõíèê-ýäèéí çàñãèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä;
10. Øóãàìàí áàéãóóëàìæèéí èíæåíåðèéí òîîöîîíä õýðýãëýñýí êîìïüþòåðèéí ïðîãðàììóóä;
11. Øóãàìàí áàéãóóëàìæèéã áàðèõ ýýëæ äàðààëàë;
12. Áàðèëãà áóóëãàõ, õ¿ì¿¿ñèéã í¿¿ëãýí øèëæ¿¿ëýõ, øóãàì ñ¿ëæýý çººõºä ãàðàõ çàðäëûí
óðüä÷èëñàí òîîöîî;
13. Òºñëèéí çàð÷ìûí øèéäëèéí òàéëáàð, áàðèõ ýýëæ äàðààëàë, ýõíèé ýýëæèíä áàðèãäàõ
õýñýã, àøèãëàëòàíä îðóóëàõ õóãàöàà.

2-ð á¿ëýã. Çóðâàñûí òºñºë
1. Øóãàìàí áàéãóóëàìæèéí òðàññûí òîäîðõîéëîëò (ãàçðûí õýâãèé íàëóó, áàéãàëü öàã óóðûí
áîëîí èíæåíåð-ãåîëîãèéí íºõöºë, áàéãàëèéí àþóëò ¿çýãäýë, óðãàìëûí á¿ðõýâ÷, áàéãàëèéí áîëîí õ¿íèé
ãàðààð á¿òñýí ñààä, îäîî áàéãàà, òºëºâëºæ áàéãàà áóþó áóóëãàõ áàðèëãà áàéãóóëàìæ, àâòîçàìûí
õóâüä òýýâðèéí èë¿¿äýë áîõèðäëûí á¿ñèéí òîäîðõîéëîëò);
2. Øóãàìàí áàéãóóëàìæ áàðèõàä çîðèóëàí îëãîñîí ýäýëáýð ãàçðûí (öààøèä çóðâàñ ãýõ)
õýìæýý;
3. Õèéìýë áàéãóóëàìæ, îãòëîë, óóëçâàðûí òîäîðõîéëîëò, øèíý÷ëýí ººð÷ëºõ èíæåíåðèéí øóãàì
ñ¿ëæýýíèé òîäîðõîéëîëò;
4. Òðàññûí õýâãèéí øèéäëèéí òàéëáàð, èíæåíåðèéí áýëòãýë àðãà õýìæýýíèé òîäîðõîéëîëò;
5. Ýðãýëòèéí ðàäèóñ, ºíöºã, øóëóóí áà ìóðóé õýñã¿¿äèéí óðò, õºíäëºí áà äàãóó õýâãèé,
äàâààíû ºíäºð;
6. Îáúåêò áîëîí ò¿¿íèé äýä á¿òöèéã õºäºº àæ àõóéí ýäýëáýð ãàçàð, îéí áà óñàí ñàí, òóñãàé
õàìãààëàëòòàé íóòàã äýâñãýð äýýã¿¿ð çàéëøã¿é äàéðóóëàí ºíãºð¿¿ëýõ áóþó áàðüæ áàéãóóëàõ
¿íäýñëýë, òàéëáàð;
7. Øóãàì äàìæóóëàõ áàéãóóëàìæ, ýñòàêàä, ÿâãàí õ¿íèé ãàðö, àâòîçàì áà òºìºð çàìûí
îãòëîëöëûí òóõàé ìýäýýëýë;
8. Çàìûí õÿíàëòûí òîâ÷îî, æèíãèéí õÿíàëòûí öýã, õºäºëãººíèé á¿ðòãýëèéí öýã, öàã àãààðûí
àæèãëàëòûí öýã, íèéòèéí òýýâðèéí çîãñîîë, çàìûí ¿éë÷èëãýýíèé öýã áàéãóóëàõ øààðäëàãûí òóõàé
ìýäýýëýë (àâòîçàìûí çóðàã òºñºëä).
1. Øóãàìàí áàéãóóëàìæ ÿâàõ íóòàã äýâñãýðèéí òîïîçóðàã (çàñàã çàõèðãàà íóòàã äýâñãýðèéí
íýãæèéí íýð, õèëèéã ¿ç¿¿ëñýí áàéíà);
2. Îäîî áàéãàà, áóóëãàõ áîëîí òºëºâëºæ áóé áàðèëãà áàéãóóëàìæ, çàéëóóëàõ øóãàì,
¿éë÷èëãýýíèé áóñàä áàðèëãà áàéãóóëàìæèéã ¿ç¿¿ëñýí òðàññûí áàéãóóëàëò, èíæåíåð-ãåîëîãèéí
ç¿ñýëò á¿õèé õºíäëºí áîëîí äàãóó îãòëîë, ìàòåðèàëûí ò¿¿âýð
3-ð á¿ëýã. Øóãàìàí áàéãóóëàìæèéí òåõíîëîãèéí áà õèéöèéí øèéäýë. Õèéìýë áàéãóóëàìæ
1. Øóãàìàí áàéãóóëàìæ ÿâàõ íóòàã äýâñãýðèéí ãàçàð ç¿éí, èíæåíåð-ãåîëîãè, áàéãàëü öàã
óóðûí íºõöºë;
2. Øóãàìàí áàéãóóëàìæèéí àíãèëàë, çýðýãëýë, íýâòð¿¿ëýõ õ¿÷èí ÷àäàë, õýìæýý;
3. Øóãàìàí áàéãóóëàìæèéí òåõíîëîãèéí áîëîí áóñàä òîíîã òºõººðºìæèéí òîäîðõîéëîëò,
íàéäâàðòàé áîëîí òîãòâîðòîé àæèëëàãàà, ýäèéí çàñãèéí ¿ð àøèã, àâòîìàò òîõèðóóëãà õèéõ áîëîìæ;
4. Øóãàìàí áàéãóóëàìæèéí õ¿ðýýëýí áóé îð÷èíä íºëººëºõ áîõèðäîëûã áàãàñãàõ, õàìãààëàõ
àðãà õýìæýý, ýð÷èì õ¿÷ õýìíýõ àðãà õýìæýý;
5. Øóãàìàí áàéãóóëàìæèéã áàðèõ ÿâöàä õýðýãëýõ ìàøèí ìåõàíèçì;
6. Øóãàìàí áàéãóóëàìæèéã àøèãëàõ ¿åä áàðèìòëàõ õºäºëìºð õàìãààëàë, òåõíèê àþóëã¿éí
àæèëëàãàà;
7. Øóãàìàí áàéãóóëàìæèéã áàéãàëèéí àþóëò ¿çýãäëýýñ õàìãààëàõ àðãà õýìæýý;
8. Øóãàìàí áàéãóóëàìæèéã ìàëààñ õàìãààëàõ àðãà õýìæýý;
9. Øóãàìàí áàéãóóëàìæèéí õèéöëýëèéí øèéäëèéí ¿íäýñëýë òàéëáàð (ã¿¿ð, õîîëîé,
äàìæóóëàõ áàéãóóëàìæ, ýñòàêàä, çºðëºã, óóëçâàð, ÿâãàí õ¿íèé ã¿¿ð, ãàçàð äîîãóóðõ ãàðö, ìàë
òóóõ ãàðàì, ò¿øèö õàíà ã.ì.);

10. Õèéìýë áàéãóóëàìæèéí õýìæýý, õèéöèéí øèéäýë áà ñõåì, ìàòåðèàë áà ýäýëõ¿¿íèé

òîäîðõîéëîëò;
11. Õîëáîîíû øóãàìûí ìºñòºëò ¿¿ñýõ íºõöºë, ò¿¿íýýñ õàìãààëàõ àðãà õýìæýý;
12. 15 ãðàäóñààñ èë¿¿ íàëóó ãàçàðò õèéõ ñóóðèéí áýõýëãýý, õ¿÷èòãýë;
13. Íàìàã, ãîë, õºðñíèé ãóëñàëò, ýâäýðñýí ãàçàð, ýãö ýðýã, óãààãäñàí ãàçàðò ÿâàõ òðàññûí
øèéäýë;
14. Áàéãàëü îð÷íûã õàìãààëàõ òàëààð òóñãàñàí àðãà õýìæýý;
15. Ãàëûí àþóëààñ õàìãààëàõ òàëààð òºëºâëºñºí àðãà õýìæýý.
1. Òåõíîëîãèéí áîëîí áóñàä òîíîã òºõººðºìæèéí áàéðøèë á¿õèé øóãàìàí áàéãóóëàìæèéí ñõåì;
2. Òóëààñ, òàòóóðãà, äàëàí çýðýã äààöûí á¿òýýö, õèéìýë áàéãóóëàìæèéí çóðàãëàë;
3. Äàãàëäàõ áàðèëãà áàéãóóëàìæ, ã¿¿ð, ãàðö, õóäàã, áóñàä øóãàìàí áàéãóóëàìæòàé
îãòëîëöîõ óóëçâàðóóäûí çóðàãëàë, ìàòåðèàëûí ò¿¿âýð.
4-ð á¿ëýã. Øóãàìàí áàéãóóëàìæèéí äýä á¿òöýä áàãòàõ áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí øèéäýë
1. Øóãàìàí áàéãóóëàìæèéí ¿éë àæèëëàãààã õàíãóóëàõ çîðèóëàëò á¿õèé ¿éëäâýðëýëèéí áà

¿éëäâýðëýëèéí áóñ áàðèëãà áàéãóóëàìæèéã øèíýýð áàðüæ áàéãóóëàõ, çàñâàðëàõ òóõàé
ìýäýýëýë;
2. Øóãàìàí áàéãóóëàìæèéí á¿ðýëäýõ¿¿íä áàãòàõ áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí æàãñààëò,
òîäîðõîéëîëò;
3. Øóãàìàí áàéãóóëàìæèéí äýä á¿òöýä áàãòàõ áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñëèéí
òàëààðõ ìýäýýëýë, ¿¿íèé äîòîð äàâòàí õýðýãëýõ çóðãèéí òóõàé ìýäýýëýë.
1. Äýä á¿òöýä íü áàãòàõ áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí áàéðøëûã ¿ç¿¿ëñýí øóãàìàí

áàéãóóëàìæèéí ñõåì.


òåõíèêèéí çóðãèéí á¿ðäýë
Íýã. Åðºíõèé õýñýã
Í¿¿ð õóóäàñ – Í¿¿ð õóóäàñíû äýýä òàëä çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãûí íýð, òóñãàé
çºâøººðëèéí äóãààð áàéíà. Í¿¿ð õóóäñàíä áàðèëãûí íýð, áàéðøèë, øèôð, çóðãèéí ¿å øàò, çóðàã
òºñëèéí áàéãóóëëàãûí çàõèðàë, çóðãèéí åðºíõèé èíæåíåð, àðõèòåêòîðûí íýð, ãàðûí ¿ñýã, òàìãà áàéíà.
Ìºí çºâøººðºëöñºí ãàëûí àþóëã¿é áàéäëûí õÿíàëòûí áàéöààã÷, ýð¿¿ë àõóéí õÿíàëòûí áàéöààã÷èéí ãàðûí
¿ñýã, òýìäýã, äîîä òàëä íü çîõèîñîí ãàçàð, îí áàéíà.
1. Çóðãèéí åðºíõèé èíæåíåð, (зургийн ерөнхий àðõèòåêòîðûí) òàéëáàð áè÷èã – òàéëáàð

áè÷èãò óðüä÷èëñàí çóðàã çîõèîõ ¿íäýñëýë, áàòëàãäñàí ýñêèçýýñ ººð÷ëºãäñºí øèéäë¿¿ä,
ò¿¿íèé ¿íäýñëýë, òàéëáàð, åðºíõèé òºëºâëºãºº, ºíäºðæèëò, òåõíîëîãè, àðõèòåêòóð òºëºâëºëò,
á¿òýýö, õàëààëò ñàëõèâ÷, öýâýð áîõèð óñ, öàõèëãààí, õîëáîî äîõèîëëûí òºëºâëºëòèéí áîëîí
òîîöîîíû ¿íäñýí çàð÷ìóóä, ãàäíà õîëáîëòóóäûí òåõíèêèéí íºõöë¿¿ä, òºëºâëºñºí åðºíõèé
øèéäë¿¿äèéí òóõàé òîâ÷õîí áè÷íý.
2. Òåõíèêèéí òîäîðõîéëîëòûí áàðèìò áè÷ã¿¿ä (¿ëãýð÷èëñýí 29-ð çàãâàðûí äàãóó)
Õî¸ð. Åðºíõèé òºëºâëºãººíèé õýñýã
1. Åðºíõèé òºëºâëºãºº Ì1:500, îð÷íû òîéì Ì1:2000.
Ãóðàâ. Àðõèòåêòóðûí õýñýã
1. Äàâõðóóäûí áàéãóóëàëòóóä;
2. Îãòëîëóóä;
3. Í¿¿ð, õàæóó òàëóóä;
4. Äýýâðèéí áàéãóóëàëò (îíöëîã øèéäýëòýé ¿åä õýñýãëýë õèéíý);
5. Öîíõ, õààëãàíû ñõåì, ä¿¿æèí òààç, øàëíû òîäîðõîéëîëòóóä;
6. Õàíûí ãàäíà, äîòîð ºíãºëãºº, çàñëàëûí òîäîðõîéëîëòóóä;
7. Òàâèëãà, òºõººðºìæèéí áàéãóóëàëò;
8. Øààðäëàãàòàé õýñýã÷èëñýí áàéãóóëàëò, çàðèì õýñýãëýë¿¿ä.
Äºðºâ. Áàðèëãà á¿òýýöèéí õýñýã
1 Áàðèëãûí áîëîí òîíîã òºõººðºìæèéí ñóóðèéí áàéãóóëàëò, îãòëîëóóä, ìàòåðèàëûí òîäîðõîéëîëò;

2. Õó÷èëòûí áàéãóóëàëò, îãòëîë, ìàòåðèàëûí òîäîðõîéëîëò;
3. Óãñðàëòûí ñõåì¿¿ä (ðàì, ÿëóó, õàíûí àðìàòóð÷ëàë, áýõýëãýýíèé ñõåì, áàéãóóëàëò, îãòëîë;
4. Òóõàéëñàí á¿òýýö¿¿äèéí óãñðàëòûí çóðàã (Öóòãàìàë õó÷èëò, òºìºð áåòîí êàðêàñ, òºðºë
á¿ðèéí òàòàíãà, òàâöàí, øàò, ëèôò ãýõ ìýò) ìàòåðèàëûí òîäîðõîéëîëò;
Òàâ. Òåõíîëîãèéí õýñýã
1. Çóðãèéí æàãñààëò, òàéëáàð áè÷èã;
2. Òîíîã òºõººðºìæèéí áàéãóóëàëòóóä, òîäîðõîéëîëò;

3. Òîíîã òºõººðºìæèéí óãñðàëòûí ñõåì;
4. Îãòëîë (òîíîã òºõººðºìæèéã ãîë÷ëîí õàðóóëàõ);
Çóðãàà. Õàëààëò ñàëõèâ÷, àãààðæóóëàëòûí õýñýã
А. ХС õýñãèéí òåõíèêèéн зургийн үндсэн иж бүрдэл
1. Зургийн жагсаалт. Тайлбар бичиг. Үндсэн үзүүлэлт;

2. Таних тэмдэг;
3. Материал, тоног төхөөрөмжийн òîäîðõîéëîëò;
4. Халаалтын системийн байгуулалт, çàð÷ìûí ñõåì;
5. Салхивчийн системийн байгуулалт, çàð÷ìûí ñõåì;
6. Галын салхивчийн системийн байгуулалт, огтлол;
7. Салхивчийн системийн дулаан хангамжийн байгуулалт;
8. Хөргөлтийн системийн байгуулалт;
1. Стандартын бус õèéö, ýäëýë, òîíîã òºõººðºìæèéí зураг;

Äîëîî. Óñ õàíãàìæ, àðèóòãàõ òàòóóðãûí õýñýã

4. Халуун, хүйтэн усны шугамын байгуулалт;
5. Галын усны шугамын байгуулалт;
6. Бохир усны шугамын байгуулалт;
10. Дээврийн хурын ус зайлуулах шугамын тойм байгуулалт;
11. Цэвэр усны даралтат болон нөөцлөх сав, насос узелийн тойм;

Íàéì. Àâòîìàòæóóëàëòûí õýñýã

А. А õýñãèéí ажлын зургийн үндсэн иж бүрдэл
1. Зургийн жагсаалт. Хуудасны марк. Тайлбар бичиг. Үндсэн үзүүлэлт;


4. Автоматикийн үүргийн бүдүүвч. Технологийн системийн бүдүүвч;
5. Удирдлага, хяналтын зарчмын бүдүүвч;

Åñ. Цахилгаан хангамжèéí õýñýã

2. Òаних тэмдэг;
11.Угсралтын зангилаа, деталиуд;
13.Инженерийн тооцоо.
1. Стандартын бус самбар;

Àðàâ. Õîëáîî, äîõèîëëûí õýñýã

5. Холбоо дохиоллын нэгдсэн иж бүрдэл, технологи, тоног төхөөрөмжийн
áайгуулалт;
1 .Стандартын бус зураг;

Àðâàí íýã. Èíæåíåðèéí ãàäíà øóãàì ñ¿ëæýý
1. Äóëààí, öàõèëãààí, öýâýð, áîõèð óñ, ñóë òîãèéí ãàäíà õîëáîëòûí áàéãóóëàëò, ìàòåðèàëûí
òîäîðõîéëîëò, õýñýãëýë, õºíäëºí, äàãóó ç¿ñýëò;
2. Èíæåíåðèéí òîîöîî
Àðâàí õî¸ð. Ýäèéí çàñãèéí õýñýã
1. Ýäèéí çàñãèéí õýñýã, ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä (27-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàð)

2. Ãàäààä òîíîã òºõººðºìæèéí òîäîðõîéëîëò;
3. Òºñºâ ñàíõ¿¿ãèéí òîîöîî.
Àðâàí ãóðàâ. Òåõíèêèéí òîäîðõîéëîëò (29-ð ¿ëãýð÷èëñýí çàãâàðûí äàãóó)
Àðâàí äºðºâ. Èíæåíåð-ãåîëîãèéí ñóäàëãààíû òàéëàí
Òåõíèêèéí òîäîðõîéëîëòûí áàðèìò áè÷ãèéí

á¿ðäýë
Äàðààõ áàðèìò áè÷ã¿¿ä îðíî. ¯¿íä:
1. Åðºíõèé øààðäëàãà
2. Ãàäíà çàì òàëáàé, øóãàì ñ¿ëæýý
3. Áåòîíû àæèë
4. ªðãèéí àæèë
5. Ìåòàëë õèéö
6. Ìîä áà õóâàíöàð ìàòåðèàë
7. Äóëààëãà áà óñ, óóð, ÷èéãíèé õàìãààëàëò
8. Öîíõ, õààëãà
9. Çàñëàëûí àæèë
10. Òóñãàé ýäëýë¿¿ä
11. Òîíîã òºõººðºìæ
12. Õàëààëò, ñàëõèâ÷èéí àæèë
13. Öýâýð áîõèð óñíû àæèë
14. Öàõèëãààíû àæèë
15. Õîëáîî äîõèîëëûí àæèë

àæëûí çóðãèéí á¿ðäýë
Íýã. Àðõèòåêòóðûí õýñýã
1. Áàéãóóëàëò, îãòëîë, í¿¿ð òàëóóä, õýñýãëýë¿¿ä, äýýâýð, øàë, ä¿¿æèí òààçíû áàéãóóëàëò;
2. Õàíûí õýñýãëýë¿¿ä;
3. Öîíõ, õààëãàíû ñõåì¿¿ä, øàëíû õýñýãëýë óóëçâàðóóä;
4. Äýýâðèéí á¿òýö, óóëçâàðóóä;
5. Ä¿¿æèí òààçíû õýñýãëýë¿¿ä;
6. Øàòíû õàéñ, òàãò, äýýâðèéí õàøëàãûí õèéöëýë¿¿ä;
7. Õàíûí ãàäíà, äîòîð ºíãºëãººíèé øèéäë¿¿ä;
8. Øààðäëàãàòàé áóñàä õýñýãëýë¿¿ä;
9. Ìàòåðèàëûí ò¿¿âýð.
Äºðºâ. Õèéöèéí õýñýã
1. Áàðèëãûí áîëîí òîíîã òºõººðºìæèéí ñóóðèéí áàéãóóëàëò, îãòëîë, õýñýãëýë¿¿ä;

2. Õó÷èëò, áàãàíà, äàì íóðóó, ÿëóó, õàíûí áýõýëãýýíèé áàéãóóëàëòóóä;
3. Õàíà, ðàì, äàì íóðóóíû õýñýãëýë¿¿ä;
4. Øàò, ëèôò, äîâæîîíû áàéãóóëàëò, õýñýãëýë¿¿ä, á¿õ òºðëèéí áýõýëãýýí¿¿ä;
Òàâ. Õàëààëò ñàëõèâ÷, àãààðæóóëàëòûí õýñýã
А. ХС õýñãèéí ажлын зургийн үндсэн иж бүрдэл

4. Халаалтын системийн байгуулалт;
5. Салхивчийн системийн байгуулалт;
6. Галын салхивчийн системийн байгуулалт, огтлол;
7. Салхивчийн системийн дулаан хангамжийн байгуулалт;
8. Хөргөлтийн системийн байгуулалт;
9. Халаалтын системийн тойм;
10. Салхивчийн системийн тойм;
11. Салхивчийн дулаан хангамжийн системийн тойм;
12. Хөргөлтийн системийн тойм;
1. Стандартын бус õèéö, ýäëýë, òîíîã òºõººðºìæèéí зураг;

Çóðãàà. Óñ õàíãàìæ, àðèóòãàõ òàòóóðãûí õýñýã

5. Галын усны шугамын байгуулалт;

7. Халуун хүйтэн усны шугамын тойм;
8. Галын усны шугамын тойм;
9. Бохир усны шугамын тойм;
10. Дээврийн хурын ус зайлуулах шугамын тойм байгуулалт;
11. Цэвэр усны даралтат болон нөөцлөх сав, насос узелийн тойм;

Äîëîî. Àâòîìàòæóóëàëòûí õýñýã
А. А õýñãèéí ажлын зургийн үндсэн иж бүрдэл

4. Автоматикийн үүргийн бүдүүвч. Технологийн системийн бүдүүвч;
5. Удирдлага, хяналтын зарчмын бүдүүвч;
1. Стандартын бус òºõººðºìæèéí зураг. Үйлдвэрт өгөх захиалгын зураг;

Íàéì. Цахилгаан хангамжèéí õýñýã

2. Òаних тэмдэг;

11.Угсралтын зангилаа, деталиуд;
13.Инженерийн тооцоо.

1.Стандартын бус самбар, шитний үйлдвэрт өгөх захиалгын зураг;.

2.Тоног төхөөрөмжийн паспорт, ашиглалтын зааварчилгаа г.м. ;
3.Ишëýë àâñàí норм ба дүрэм.
Åñ. Õîëáîî, äîõèîëëûí õýñýã

5. Холбоо дохиоллын нэгдсэн иж бүрдэл, технологи, тоног төхөөрөмжийн
байгуулалт;

Àðàâ. Èíæåíåðèéí ãàäíà øóãàì ñ¿ëæýý
1. Äóëààí, öàõèëãààí, öýâýð, áîõèð óñ, ñóë òîãèéí ãàäíà õîëáîëòûí ñîíãîñîí ñõåì;
Àðâàí íýã. Ýäèéí çàñãèéí õýñýã
1. Íýãäñýí òºñºâ áîäîõ.
Äóëààí, ìåõàíèêèéí õýñãèéí çóðãèéí á¿ðäýë
1. Çóðãèéí æàãñààëò, ¿íäñýí ¿ç¿¿ëýëò, òàéëáàð;
2. Òîíîã òºõººðºìæ, ÿíäàí õîîëîéí áàéãóóëàëò, îãòëîë, òîíîã òºõººðºìæèéí òîäîðõîéëîëò;

3. ßíäàí õîîëîéí óãñðàëòûí òîéì;
4. Ìàòåðèàëûí ò¿¿âýð;
Äулаанû ãàäíà øóãàìûí çóðãèéí á¿ðäýë
1. Зургийн жагсаалт, òайлбар бичиг, ¿ндсэн үзүүлэлт;

4. Гадна дулааны байгуулалт;
5. Яндангийн угсралтын тойм;
6. Огтлоë;
7. Дагуугийн зүсэлт;
8. Худгуудын байгуулалт, огтлол;
9. Зөөлөвчийн байгуулалт;
1. Óñ õàíãàìæ, àðèóòãàõ òàòóóðãûí ãàäíà øóãàìûí àæëûí çóðãèéí á¿ðäýë
1. Зургийн жагсаалт, òайлбар бичиг, ¿ндсэн үзүүлэлт;

6. Дагуугийн зүсэлт;
7. Яндангийн угсралтын тойм;
8. Худгуудын байгуулалт, огтлол;
Öахилгаанû ãàäíà øóãàìûí çóðãèéí á¿ðäýë
Кабель шугамтай үед

4. Кабелийн хүснэгт. Инженерийн шугам сүлжээтэй кабель шугам огтлолцсон
хүснэгт;
5. Кабель шугамын байгуулалт;
6. Угсралтын зангилаа, äåòàë;
Агаарын шугамтай үед

4. ЦДАШ-ын байгуулалт;
5. Угсралтын зангилаа, деталиуд; /øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä/.
Дэд өртөө. Цахилгааны хэсэг

4. Өндөр, нам хүчдлийн нэг шугамын бүдүүвч;
5. Өндөр хүчдлийн оруулга, шугам, хүчдлийн трансформатор, секц
холбогчийн удирдлага, хамгаалалт, автоматик, хоригийн бүдүүвч;
6. Өндөр хүчдлийн оруулга, шугам, хүчдлийн трансформатор, секц
холбогчийн удирдлага, хамгаалалт, автоматик, хоригийн бүдүүвч;
7. Хавчааруудын эгнээ;
8. Байгуулалт ба огтлолууд;
Õолбооíû ãàäíà øóãàìûí çóðãèéí á¿ðäýë
А-1 кабель шугамтай үед
1. Зургийн жагсаалт, õуудасны марк, òайлбар бичиг, ¿ндсэн үзүүлэлт;
4. Кабель шугамын байгуулалт. Кабелийн хүснэгт;

Агаарын шугамтай үед
1. Зургийн жагсаалт, õуудасны марк, òайлбар бичиг, ¿ндсэн үзүүлэлт;
4. Шугамын байгуулалт;
Àâòî çàì, ã¿¿ðíèé àæëûí çóðãèéí á¿ðäýë
1. Òàéëáàð áè÷èã, òàéëàíãóóä
1.1. Òàéëáàð áè÷èã;

1.2. Àæëûí òîî õýìæýý;
1.3. Èíæåíåð-ãåîëîãèéí àæëûí ñóäàëãàà ä¿ãíýëò;
1.4. Èíæåíåð-ãåîäåçèéí çóðàãëàë, ä¿ãíýëò¿¿ä;
1.5. Èíæåíåð ãèäðîëîãèéí ñóäàëãàà, ä¿ãíýëò¿¿ä;
1.6. Îáúåêòûí æèøèã òºñºâ (Òàéëáàð áè÷èã áîëîí òàéëàíä õàìòäàà õàâñðàãäàõã¿é).
2. Àæèë ã¿éöýòãýõ òåõíèêèéí øààðäëàãà

Áýëòãýë àæèë;
Äàëàíãèéí àæèë;
Ñóóðèéí àæèë;
Õó÷èëòûí àæèë;
Õºâººíèé àæèë;
Óõìàëûí àæèë;
Õàæóó íàëóóãèéí áîëîí øóóäóóíû áýõýëãýýíèé àæèë.
3. Àæëûí çóðàã
3.1. Àâòî çàì
3.1.1. Çóðãèéí åðºíõèé òàéëáàð;

3.1.2. Çóðãèéí æàãñààëò;
3.1.3. Òðàññûí áàéãóóëàëò;
3.1.4. Äàãóó (îãòëîë) òºëºâëºëò;
3.1.5. Õºíäëºí (îãòëîë) òºëºâëºëò;
3.1.6. Ýðãýö;
3.1.7. Äàëàíãèéí íàëóó áîëîí øóóäóóíû áýõýëãýý;
3.1.8. Ñóóðü, õó÷èëòûí á¿òýýö;
3.1.9. Ãàçàð øîðîîíû àæëûí õóâààðèëàëòûí ãðàôèê.
3.2. Õîîëîé
3.2.1. Õîîëîéí áàéðøèë;

3.2.2. Õîîëîéí äàãóó îãòëîë;
3.2.3. Õîîëîéí õýñýãëýë, òîëãîé áîëîí äàëàâ÷, ñóóðèéí õýñãèéí õýëáýðèéí çóðàã;
3.2.3. Õîîëîéí õýñýãëýë, òîëãîé áîëîí äàëàâ÷, ñóóðèéí õýñãèéí àðìàòóðëàëòûí çóðàã;
3.2.4. Õîîëîéí õýñýãëýë, òîëãîé áîëîí äàëàâ÷, ñóóðèéí õýñãèéí àðìàòóðûí ò¿¿âýð;
3.2.5. Õîîëîéí àæëûí òîî õýìæýý.
3.3. Ã¿¿ð áà ã¿¿ðýí ãàðàì

3.3.3. Äýâñãýð çóðàã;
3.3.4. Ãàðàìûí (äàãóó îãòëîë) äàãóó òºëºâëºëò;
3.3.5. Ã¿¿ðèéí åðºíõèé áàéäàë;
3.3.6. Çàõûí òóëãóóðûí åðºíõèé áàéäàë;
3.3.7. Çàõûí òóëãóóðûí á¿òýýö¿¿äèéí õýëáýð, àðìàòóðëàëò;
3.3.8. Äàì íóðóóíû õýëáýð;
3.3.9. Äàì íóðóóíû àðìàòóðëàëò;
3.3.10. Çàâñàðûí òóëãóóðûí åðºíõèé áàéäàë;
3.3.11. Çàâñàðûí òóëãóóðûí á¿òýýö¿¿äèéí õýëáýð, àðìàòóðëàëò;
3.3.12. Äàì íóðóó õîîðîíäûí çàëãààñíû õýëáýð, àðìàòóðëàëò;
3.3.13. Òóëàõ õýñýã;
3.3.14. Õýâ ãàæèëòûí çààäàñ;
3.3.15. Óñ çàéëóóëàõ òºõººðºìæ, ò¿¿íèé áàéðëàë;
3.3.16. Óñ òóñãààðëàëò, õàìãààëàëòûí ¿å áîëîí õó÷èëòûí á¿òýýö¿¿ä;

3.3.17. Õàéñ, àþóëã¿éí õàøëàãà, ïàðàïåòíû õýëáýð áîëîí àðìàòóðëàëò.
3.4. Òýýâðèéí áîëîí ÿâãàí çîð÷èã÷èéí í¿õýí ãàðö
3.4.1. Õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãóóäòàé çºâøèëöºæ áàòàëãààæóóëñàí í¿¿ð õóóäàñ;

3.4.4. Äýâñãýð çóðàã;
3.4.5. Ãàðöíû äîòîîä òºëºâëºëò;
3.4.6. Ãàðöíû äàãóó îãòëîëóóä;
3.4.7. Ãàðöíû óãñàðìàë áîëîí öóòãàìàë á¿òýýö¿¿äèéí õýëáýð, àðìàòóðëàëò;
3.4.8. Ãàðöíû õºíäëºí îãòëîë õýëáýð;
3.4.9. Õýâ ãàæèëòûí çààäàñ áîëîí óñ òóñãààðëàëò;
3.4.10. Óñ çàéëóóëàõ òºõººðºìæ, ò¿¿íèé áàéðëàë;
3.4.11. Èíæåíåðèéí øóãàì ñ¿ëæýýíèé õàâñðàëò çóðãóóä. Y¿íä:
 Ãàäíà áîëîí äîòîðõ öàõèëãààí õàíãàìæ, ãýðýëò¿¿ëýãèéí çóðàã;

 Õàëààëò áîëîí ñàëõèâ÷, àãààðæóóëàëòûí çóðàã;
 Óñàí õàíãàìæ áîëîí áîõèð óñ çàéëóóëàëòûí çóðàã;
 Õîëáîî áîëîí äîõèîëëûí çóðàã;
 Àøèãëàãäàæ áàéãàà øóãàì ñ¿ëæýýã øèíý÷ëýõ, øèëæ¿¿ëýõ áîëîí áàðèëãûí
àæëûí ¿åä õàìãààëàõ àðãà õýìæýýíèé çóðàã òºñºë ãýõ ìýò.
3.4.12. Ãàðöíû àìñðûí ãàäíà çàì òàëáàéí òîõèæèëò.
“Çóðàã òºñºë çîõèîõ, çºâøººðºëöºõ, õÿíàí ìàãàäëàõ ä¿ðýì”-èéí

¿å øàòóóäàä ìºðäºõ õóóëèóä
1. Áýëòãýë ¿åä
- Õîò áàéãóóëàëòûí òóõàé õóóëü;

- Áàðèëãûí òóõàé õóóëü;
- Óñíû òóõàé;
- Ãàëûí àþóëã¿é áàéäëûí òóõàé;
- Òóñãàé õàìãààëàëòòàé ãàçàð íóòãèéí òóõàé;
- Àðèóí öýâðèéí òóõàé;
- Áàéãàëü îð÷íûã õàìãààëàõ òóõàé;
- Áàéãàëü îð÷èíä íºëººëºõ áàéäëûí ¿íýëãýýíèé òóõàé;
- Îðîí ñóóöíû òóõàé;
- Ãàçðûí òóõàé.

2. Çîõèîõ ¿åä

- Àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààíû òóñãàé çºâøººðëèéí òóõàé õóóëü;
- Çîõèîã÷èéí ýðõ áîëîí ò¿¿íä õàìààðàõ ýðõèéí òóõàé.
3. Çºâøººðºëöºõ ¿åä

- Òóñãàé õàìãààëàëòòàé ãàçàð íóòãèéí îð÷íû á¿ñèéí òóõàé.
4. Õÿíàí ìàãàäàëàõ ¿åä

- Ãàëûí àþóëã¿é áàéäëûí òóõàé;
- Àðèóí öýâðèéí òóõàé;
- Áàéãàëü îð÷íûã õàìãààëàõ òóõàé;
- Òóñãàé õàìãààëàëòòàé ãàçàð íóòãèéí òóõàé;
- Àðõèâûí òóõàé.
2008 îíû 02 ñàðûí 05 ºäºð

Óëààíáààòàð õîò
БАРИЛГЫН ТУХАЙ
/шинэчилсэн найруулга/
3 дугаар зїйл. Хуулийн нэр томъёо
3.1.1.”зураг тєсєл” гэж барилга байгууламжийг барих, засвар, єргєтгєл,

шинэ÷ëэл хийхэд шаардагдах техник, эдийн засгийн їндэслэл, техникийн болон ажлын зураг,
инженер-геологийн ñóäàëãààíû дїгнэлт, геодезийн зураглал, барилга байгууламжийн єртгийн
нэгдсэн òºñâèéã;
3.1.4."барилга байгууламж" гэж барилгын норм, дүрмийн дагуу боловсруулж

магадлал хийгдсэн зураг төслөөр òóñãàé çºâøººðºë á¿õèé хуулийн этгээдийн барьсан орон сууц,
олон нийт, иргэн бîëîí үйлдвэрèéí áàðèëãà, эрчим хүч, холбоо, зам гүүр, óñ ñóâàã, далан хаалт
çýðýã áàéãóóëàìæ, инженерийн шугам сүлжээг;

3.1.7."барилгын техникийн нөхцөл" гэж барилга байгууламжийã дулаан, уур,

цэвэр, бохир ус, цахилгаан, холбооæóóëàëò, ðàäèî, дохиоллын ýõ ¿¿ñâýðò õîëáîõ òóõàé эрх
бүхий хуулийн этгээдээс ãàðãàõ øèéäâýðèéã;
3.1.8."барилгын зураг төслийн магадлал" /öààøèä “ìàãàäëàë” ãýõ/ гэж барилгын

зураг төслèéí техник эдийн засгийн үндэслэл, архитектур, хот төлөвлөлт, үндсэн бүтээцийн бат
бэх, инженерийн хангамжийн техникийн шийдэл, эрүүл ахуй, галын аюулгүй байдал, хүрээлэн
байгаа орчин, байгалийн баялгийг çîõèñòîé ашиглах, үйлдвэрлэлийн технологийн сонголт нь
барилгын норм, дүрэм, стандартын шаардлагыã õýðõýí õàíãàñíûã тогтооæ, мэргэжлийн дүгнэлт
гаргах ажиллагааг;
5 дугаар зїйл. Засгийн газрын бїрэн эрх
5.1.6.барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, зөвшөөрөлцөх, магадлал

хийх дүрэм батлах;
6 дугаар зїйл. Барилгын асуудал эрхэлсэн тєрийн захиргааны байгууллагын бїрэн

эрх
6.1.6.барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, барилгын ажил гүйцэтгэх,

материалын үйлдвэрлэл, өргөх байгууламж, түүíий эд ангийн үйлдвэрлэл, угсралт, засвар
үйлчилгээ эрхлэх хуулийн этгээдэд тусгай зөвшөөрөл олгох, түүнд хяналт тавих, үйлчилгээний
хөлсийг тогòоох;
6.1.8.улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар баригдах барилга, байгууламжийн

зураг төсөл боловсруулах, барилгын ажлûí ã¿éöýòãýã÷èéã сонгон шалгаруулах үйл
ажиллагааг мэргэжлийн удирдëàãààð хангах;
6.2.8.áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñºëä ìàãàäëàл хийх èðãýí, õóóëèéí

ýòãýýäèéã ºðñºëäººíèé æóðìààð ñîíãîõ,
10 дóãààр зїйл. Барилгын зураг тєсєлд тавих шаардлага
10.1. Барилгын зураг тєсєл дараахь шаардлагûã хангасан байна:
10.1.1. зургийн даалгавар, зураг тєсєл зохиох норм, дїрэм, òåõíîëîãèéí äààëãàâàð,
тоног тєхєєрємжийн паспорт, газрын зєвшєєрєл, инженер-геологийн судалгааíû ä¿ãíýëò,
техникийн нєхцºлийн дагуу зохиогдсон;
10.1.2.ìатериал, тїлш, эрчим хїч, усны нєєцийг хэмнэлттэй ашиглах нєхцєлийг

бїрдїїлсэн;
10.1.3.õºãжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн хэрэгцээг хангах арга хэмжээг тусгасан;
10.1.4.ãудамж, талбай, амралт, зугаалга, биеийн тамирын зориулалттай газар,

цэцэрлэг зэрэг нийтийн эçýìøлийн газрыг чєлєєтэй ашиглах нєхцєлийг хангасан;
10.1.5.óсан хангамж, ариутгах татуурга, цахилгаан, дулаан, холбооны хэрэгсэл,

байгалèéн гэрэл ашиглах боломжèéã хязгаарлаàгїй;

10.1.6.äуу чимээ, доргио, утаа, хорт хий, ºíäºð ¿åëçëýë, хог хаягдал, цацраг идэвхт
бодис, хєрсний бохирдлоос хїрээлэн байгаа орчныг хамгаалñàí;
10.1.7.øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä èðãýíèé õàìãààëàëòûí àðãà õýìæýýã òóñãàñàí.
12 дугаар зїйл. Барилгын гэрээнд тавих шаардлага
12.1. Барилга байгууламжийн зураг тєсєл боловсруулах, барилгын ажил гїйцэтгэх,

áарилгын материал їйлдвэрлэх, çóðàã òºñºë çîõèîã÷, õºðºíãº îðóóëàã÷ààñ ÷àíàðûí хяналт тавиõ,
худалдан борлуулахтай холбогдсон ажиллагааг гэрээгїйгээр гїйцэтгэхийг хориглоно.
13 дóãààр зїйл. Барилгын зураг тєсєлд магадлал хийх
13.1.Áàрилгын зураг төсөлд õèéõ магадлалûã áàðèëãûí àñóóäàë ýðõýëñýí òөрийн

çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà ýíý õóóëèéí 6.2.8-ä çààñíû äàãóó ñîíãîñîí èðãýí, õóóëèéí ýòãýýä áîëîí
зөвлөх үйлчилгээ эрхëýõ хуулийн этгээдýýð ãýðýýíèé ¿íäñýí äýýð гүйцэтг¿¿ëíý.
13.2. Ãадаадûí зээл, тусламж óлсын төсвийн хөрөнгөөр санхүүж¿¿ëýõ, эсхүл газар
хөдлөлтийн 6-ãаас дээш баллын бүсэд баригдах, барилга байгууламжийн зураг төсөл, инженер-
геологийн төвөгшилтэй нөхцөлийн судалгааíû ä¿ãíýëò, техник эдийн засгийн үндэслэлд
магадлал заавал хийëãýнэ.
13.3.Энэ хуулийн 13.2 äàõü õýñýã гадаадûí çîõèîã÷èéí çóðàã òºñºë болон гадаадын
байгууллагатай хамтран боловсруулсан зураг тєсєл, хот байгуулалтын баримт бичигт нэгэн
адил хамаарна.
13.4.Çóðàã òºñºë çîõèîã÷èéí ãàðãàñàí àëäààã çóðàã òºñëèéí áàéãóóëëàãà, çîõèîã÷

õàðèóöàõ áºãººä ìàãàäëàë õèéñýí ýòãýýä íü çóðàã òºñëèéí òåõíèêèéí øèéäëèéí òàëààð ãàðãàñàí
ä¿ãíýëòèéíõýý òºëºº õàðèóöëàãà õ¿ëýýíý.
13.5.Энэ хуулийн 13.2, 13.3-ò заасан зураг тєсєлä магадлаë õèéëãýýã¿é тохиолдолд
барилгын ажил эхлэхийг хориглоно.
14 дїгээр зїйл. Барилгын ажил, їйлчилгээ эрхлэх тусгай

зєвшєєрєл, тїїний ангилал
14.1.Барилга байгууламжийн зураг төсөл, барилгын ажил, материал үйлдвэрлэл, өргөх

байгууламж, түүний эд ангийн үйлдвэрлэл, угсралт, засвар үйлчилгээг тусгай зөвшөөрлèéí
¿íäñýí äýýð ýðõýëíý.
14.2.Ãадаадын хөрөнгө оруулалттай аж ахуйн нэгж ýíý õóóëèéí 14.1-ä çààñàí òóñãàé
çºâøººðºë àâàõ ºðãºäºëä тухайн орны ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãààñ олгосон тусгай зөвшөөðлèéã
õàâñàðãàíà.
14.9.Öàìõàã, òóëãóóð, ò¿øèö õàíà çýðýã 30 ìåòðýýñ äýýø ºíäºð, 60 ìåòðýýñ äýýø
àëãàñàëòàé áàéãóóëàìæ, 16-ãààñ äýýø äàâõàð áàðèëãûí çóðàã òºñºë áîëîâñðóóëàõ, áàðèëãà
óãñðàëòûí àæèë ã¿éöýòãýõ òóñãàé çºâøººðëèéã çºâõºí òóõàéí áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí õóâüä
îëãîíî.

14.10. Ýíý õóóëüä çààñíààð çºâøººðºë àâñàí çóðàã òºñëèéã äàâòàí õýðýãëýõýä 14.9 äýõ
õýñýã õàìààðàõã¿é.
15 дóãààр зїйл. Барилгын õºðºíãº îðóóëàã÷, захиалагчийн эрх, їїрэг
15.1.6. áарилгын зураг тєсєл, барилгын ажилд хєндлєнгийн хяналт хийлгэõ;
15.2.Çураг тєсєëгїй барилга байгууламжийг улсын тєсвийн хєрєнгє оруулалтын
тєлєвлєгєєнд тусгахûã õîðèãëîíî.
16 дугаар зїйл. Барилгын гїйцэтгэгчийн эрх, їїрэг
16.2. Барилгын ажлыг зураг төсөлгүйгээр гүйцэтгэхийг хориглоно.
16.7.Áàðèëãûí àæëûí ÿâöàä àíõíû çóðàã òºñëººñ ººð÷ëºãäºæ ã¿éöýòãýñýí ¿å øàòíû àæèë
á¿ðò ã¿éöýòãýëèéí çóðàã áîëîâñðóóëæ áàòàëãààæóóëíà.
17 дугаар зїйл. Зураг тєсєл зохиогчийн эрх, їїрэг
17.1.Зураг тєсєл зохиогч нь Иргэний хууль, Зохиогчийн эрх áîëîí ò¿¿íä õàìààðàõ ýðõèéí
òóõàé хуульд заасíààñ гадна дараахь эрх, їїрэгтэй:
17.1.1.òóñãàé зєвшєєрлийн їндсэн дээр зураг тєсєл боловсруулах ажил, їйлчилгээ

эрхлэх;
17.1.2.энэ хуулийн 9 дїгээр зїйлд заасан шаардлагын дагуу зураг тєсєл áоловсруулж,
баталгаажуулах;
17.1.3.энэ хуулийн 15.1.2-ò заасны дагуу барилгын ажлын явцад зохиогчийн хяналт
тавих;
17.1.4. áàðèëãûí хөрөнгө оруулагч, захиалагч, ã¿éöýòãýã÷èéí хүñэлтээр норм,

дүрмийн шаардлагын хүрээнд зураг төсөлд өөрчлөлт оруулах;
17.1.5. зураг тєслийг зєрчсєн тохиолдолд тїїнийг залруулахыг шаардах буюу ажлыг
бїрэн зогсоох, ýñõ¿ë чанаргїй баригдсан хэсгийг буулгах талаар барилгын мэргэжлийн хяналтын
байгууллагад мэдэгдэх;
17.1.6. энэ хуулийн 13.2, 13.3–т заасан зураг тєсєлд магадлаë хийлгэх;
17.1.7.барилга байгууламжийн гадна тал, орчны тохижилт, архитектур төлөвлөлтийн

иж бүрэн шийдлийг гаргаж зохицуулах, хяналт тавих.
26 дóãààр зїйл. Áàðèëãûí òóõàé õууль тогтоомж зєрчигчид

хїлээлгэх хариуцлага
26.1.1.òóñãàé çºâøººðºëã¿éãýýð барилга байгууламжийн зураг тєсєл

боловсруулах, барилга угсралтын ажил, материал үйлдвэрлэл, өргөх байгууламж, түүний эд
ангийн үйлдвэрлэл, угсралт, засвар, їйлчилгээ эрхэлсэн иргэнийг 500000-1000000 хїртэл,

õóóëèéí ýòãýýäèéã 2000000-4000000 хїртэл тєгрєгєєр торгож, зєвшєєрєлгїйгээр барьсан

барилгыг буулгах, газрыг нєхєн сэргээхэд гарах зардлыг буруутай этгээдээр тєлїїлэх;
1999 îíû 04 ä¿ãýýð ñàðûí 22-íû ºäºð

ÎÐÎÍ ÑÓÓÖÍÛ ÒÓÕÀÉ
9 ä¿ãýýð ç¿éë. Îðîí ñóóöíû õîðîîëëûí õýñýã÷èëñýí òºëºâëºãºº
9.2. Îðîí ñóóöíû õîðîîëëûí õýñýã÷èëñýí òºëºâëºãººíä òºâ, ñóóðèí ãàçðûí ãýð õîðîîëîë,
áàðèëãàæñàí õýñýã äýõ îðîí ñóóöíû õîðîîëëóóäûã õàìðóóëíà.
9.3. Îðîí ñóóöíû õîðîîëëûí õýñýã÷èëñýí òºëºâëºãººíä îðîí ñóóö, ò¿¿íèé äýä á¿òýö, çàì òàëáàé,
ñóðãàëò õ¿ì¿¿æëèéí áîëîí ¿éë÷èëãýýíèé áàéãóóëëàãóóäûí áàéðøëûã èæ á¿ðíýýð òóñãàíà.
9.4. Îðîí ñóóöíû õîðîîëëûí õýñýã÷èëñýí òºëºâëºãºº áîëîâñðóóëàõàä äàðààõü øààðäëàãûã

áèåë¿¿ëíý:
9.4.1. òóõàéí íóòàã äýâñãýðò îðîí ñóóöûã äýä á¿òýöòýé íü õàìò òºëºâëºæ õºãæ¿¿ëýõ,
îðîí ñóóö íýìæ áàðèõàä ò¿¿íèéã äýä á¿òöèéí ñ¿ëæýýíä ¿ð àøèãòàéãààð õîëáîõ;
9.4.2. îðøèí ñóóã÷äûí ýð¿¿ë àõóé, àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ;
9.4.3. õ¿ðýýëýí áóé îð÷èíä ñºðºã íºëºº, ¿ð äàãàâàð ãàðãóóëàõã¿é áàéõ.
9.6. Èðãýäýä îðîí ñóóöíû çîðèóëàëòààð ãàçàð îëãîõîä îðîí ñóóöíû õîðîîëëûí õýñýã÷èëñýí
òºëºâëºãººã ¿íäýñ áîëãîíî.
9.7. Òóõàéí òºâ, ñóóðèí ãàçàðò îðîí ñóóöíû õîðîîëëûí õýñýã÷èëñýí òºëºâëºãººã¿é áîë îðîí
ñóóöíû çîðèóëàëòààð ãàçàð îëãîõîä ýíý õóóëèéí 9.4-ò çààñàí øààðäëàãûã áèåë¿¿ëíý.
15 äóãààð ç¿éë. Íèéòèéí çîðèóëàëòòàé îðîí ñóóöíû

áàéøèíãèéí çîðèóëàëò, òºëºâëºëòèéã ººð÷ëºõ
15.1. Ñóóö ºì÷ëºã÷ íü ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãààñ çîõèõ çºâøººðºë îëãîñíîîñ áóñàä òîõèîëäîëä
îðîí ñóóöíû çîðèóëàëò, òºëºâëºëò, áàðèëãûí ¿íäñýí á¿òýýö, õèéö áîëîí èíæåíåðèéí øóãàì ñ¿ëæýýã îðîí
ñóóöíû áàðèëãûí àíõíû çóðàã òºñëººñ ººð÷ëºõèéã õîðèãëîíî.
15.2. Íèéòèéí çîðèóëàëòòàé îðîí ñóóöíû áàéøèí äàõü ñóóöíû çîðèóëàëòûã ººð÷ëºõ, óã ñóóöûã
îðîí ñóóöíû ñàíãààñ õàñàõ, ò¿¿í÷ëýí ñóóöíû òºëºâëºëò, ¿íäñýí á¿òýýö, õèéö, èíæåíåðèéí øóãàì
ñ¿ëæýýã ººð÷ëºõºä òàâèõ øààðäëàãà, çºâøººðºë îëãîõ, õÿíàëò òàâèõ æóðìûã îðîí ñóóöíû àñóóäàë
õàðèóöñàí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà òîãòîîíî.
17 äóãààð ç¿éë. Íèéòèéí çîðèóëàëòòàé îðîí ñóóöíû áàéøèíä

¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýý ýðõëýõèéã õîðèãëîõ
17.1. Íèéòèéí çîðèóëàëòòàé îðîí ñóóöíû áàéøèíä áàðèëãûí òºëºâëºëò, ýð¿¿ë àõóé, àþóëã¿é
áàéäëûí íîðì çºð÷ñºí, ìºí äîð äóðäñàí ¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýý ýðõëýõèéã õîðèãëîíî:

17.1.1. õèìèéí õîðò áîäèñòîé õàðüöàõ;
17.1.2. àõóéí õýðýãëýýíä øààðäàãäàõààñ áóñàä òýñýð÷ äýëáýðýõ, ãàëä àìàðõàí

øàòäàã ìàòåðèàë õàäãàëàõ, õóäàëäàõ;
17.1.3. õóðö ¿íýðòýé ìàòåðèàë, áîäèñ õàäãàëàõ, õóäàëäàõ;
17.1.4. öàöðàã èäýâõò áîäèñ, öàõèëãààí ñîðîíçîí îðîí ¿¿ñã¿¿ð, íÿíãèéí àìüä ºñãºâºð,
ïåñòèöèä àøèãëàõ;
17.1.5. äàðàëòàò ñàâ, óóðûí òîíîã òºõººðºìæ àøèãëàõ;
17.1.6. àðüñ øèð, ò¿¿õèé ýä õ¿ëýýí àâàõ, õóäàëäàõ;
17.1.7. ñàóí áîëîí óãààëãûí ãàçàð àæèëëóóëàõ;
17.1.8. ñîãòóóðóóëàõ óíäàà ¿éëäâýðëýõ;
17.1.9. õóóëü òîãòîîìæîîð õîðèãëîñîí áóñàä ¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýý.
2002 îíû 06 äóãààð ñàðûí 13-íû ºäºð

ÕÎÒ, ÑÓÓÐÈÍÛ ÓÑ ÕÀÍÃÀÌÆ, ÀÐÈÓÒÃÀÕ

ÒÀÒÓÓÐÃÛÍ ÀØÈÃËÀËÒÛÍ ÒÓÕÀÉ
12 äóãààð ç¿éë. Óñ õàíãàìæ
12.1.Îíö ÷óõàë îáüåêò áîëîõ óëñûí çýðýãëýëòýé õîòûí óñ õàíãàìæèéí ýõ ¿¿ñâýðèéí

õàìãààëàëòûã Äîòîîäûí öýðãèéí òóõàé6 õóóëèéí 9 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 2 äàõü õýñãèéí 1 äýõ çààëòûí
äàãóó õýðýãæ¿¿ëíý. Àéìãèéí çýðýãëýëòýé õîòûí óñ õàíãàìæèéí ýõ ¿¿ñâýð íü ýíãèéí õàðóóë
õàìãààëàëòòàé áàéíà.
12.4.Óñ õàíãàìæèéí ýõ ¿¿ñâýðèéí õàìãààëàëòûí áîëîí ýð¿¿ë àõóéí á¿ñèéã àéìàã, íèéñëýë,
ñóìûí Çàñàã äàðãà äàðààõü áàéäëààð òîãòîîíî:
6
Äîòîîäûí öýðãèéí òóõàé õóóëü “Òºðèéí ìýäýýëýë” ýìõòãýëèéí 1995 îíû 12 äóãààðò íèéòëýãäñýí
12.4.1.õîò, ñóóðèíû òºâëºðñºí áóñ óñ õàíãàìæèéí ýõ ¿¿ñâýðèéí /õóäàã/ ýð¿¿ë àõóéí

á¿ñèéã 50 ìåòð, õàìãààëàëòûí á¿ñèéã 200 ìåòðýýñ áàãàã¿é çàéä;
12.4.2.òºâëºðñºí óñ õàíãàìæèéí ýõ ¿¿ñâýðò ýð¿¿ë àõóéí á¿ñèéã Óñíû òóõàé õóóëèéí

31.3-ò çààñíû äàãóó; õàìãààëàëòûí á¿ñèéã ãàçðûí ãàäàðãàä îéð áàéðëàëòàé áóþó õºðñíèé óñ
õÿëáàð íýâòðýõ óñò ¿åýñ óñ àâ÷ àøèãëàâàë 500 ìåòðýýñ áàãàã¿é, õºðñíèé óñíààñ õàìãààëàãäñàí
óñò ¿åýñ óñ àâ÷ àøèãëàâàë 100-200 ìåòðýýñ áàãàã¿é çàéä;
/Ýíý çààëòàä 2004 îíû 4 ä¿ãýýð ñàðûí 22-íû ºäðèéí õóóëèàð ººð÷ëºëò îðñîí/
12.4.3.òºâëºðñºí óñ õàíãàìæèéí ýõ ¿¿ñâýðò óðñãàë óñíààñ øóóä òýæýýãäýõ õóäãèéí

óñûã àøèãëàõäàà õàìãààëàëòûí á¿ñèéã ìýðãýæëèéí áàéãóóëëàãûí ä¿ãíýëòèéã ¿íäýñëýí 500
ìåòðýýñ áàãàã¿é çàéä;
12.4.4.óðñãàë óñûã òºâëºðñºí óñ õàíãàìæèéí ýõ ¿¿ñâýðò àøèãëàæ áàéãàà

òîõèîëäîëä òóõàéí ãàçðûí õºðñ, ÷óëóóëãèéí òîãòîëöîî, ãîëûí óðñàöûã õàðãàëçàí ìýðãýæëèéí
áàéãóóëëàãûí ä¿ãíýëòèéã ¿íäýñëýí Óñíû òóõàé õóóëèéí 31.4-ä çààñàí õàìãààëàëòûí áîëîí ýð¿¿ë
àõóéí á¿ñèéí äýãëýìèéí äàãóó.
12.8.Óñ õàíãàìæèéí ýõ ¿¿ñâýðèéí õàìãààëàëòûí áîëîí ýð¿¿ë àõóéí á¿ñýä Óñíû òóõàé
õóóëèéí 34.1-ä çààñíààñ ãàäíà äàðààõü ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõûã õîðèãëîíî:
12.8.1.ãàçðûí òîñíû á¿òýýãäýõ¿¿í, õèìèéí áîäèñ áîëîí öàöðàã èäýâõò áîäèñ

õàäãàëàõ;
12.8.2.îðîí ñóóö, ¿éëäâýð, ¿éë÷èëãýýíèé çîðèóëàëòòàé áàðèëãà áàéãóóëàìæ áàðèõ;
12.8.3.áàéãàëü îð÷èí, ýð¿¿ë ìýíäèéí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ

áàéãóóëëàãààñ çºâøººðººã¿é áîðäîî àøèãëàí òàðèìàë óðãàìàë òàðèõ, áîäèñ, àðãà òåõíîëîãè
õýðýãëýí õºíººëò øàâüæ, ìýðýã÷èéã óñòãàõ.

ÃÀËÛÍ ÀÞÓËÃ¯É ÁÀÉÄËÛÍ ÒÓÕÀÉ
5 äóãààð ç¿éë. Ãàë ò¿éìðèéí óëñûí õÿíàëò
5.3. Ãàë ò¿éìðèéí óëñûí õÿíàëòûí ýðõ á¿õèé àëáà õààã÷èéí õóóëü ¸ñíû øààðäëàãûã àæ
àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãûí óäèðäëàãà, àëáàí òóøààëòàí, èðãýä áèåë¿¿ëýõ ¿¿ðýãòýé.
6 äóãààð ç¿éë. Ãàë ò¿éìðèéí óëñûí õÿíàëòûã õýðýãæ¿¿ëýõ

òàëààðõè ãàë ò¿éìýðòýé òýìöýõ àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí
çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí á¿ðýí ýðõ
/Ýíý ç¿éëèéí ãàð÷èãò 2003 îíû 6 äóãààð ñàðûí 20-íèé ºäðèéí õóóëèàð ººð÷ëºëò îðñîí/
6.1.3. áàðèëãà, îáúåêòûã àøèãëàëòàä àâàõ çºâëºë, êîìèññûí á¿ðýëäýõ¿¿íä îðîëöîõ,

á¿ðýí ýðõèéíõýý àñóóäëààð ñàíàë ä¿ãíýëò ãàðãàõ;

16 äóãààð ç¿éë. Ãàëûí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ òàëààð àæ àõóéí

íýãæ, áàéãóóëëàãûí ýðõ, ¿¿ðýã
16.1.4. áàðèëãà áàéãóóëàìæèéã øèíýýð áàðèõ, ºðãºòãºõ áîëîí õèéö, á¿òýýö,
öàõèëãààíû ýõ ¿¿ñâýðèéí øóãàì ñ¿ëæýýã ººð÷ëºõ, çàñâàðëàõäàà ãàë ò¿éìýðòýé òýìöýõ àñóóäàë
ýðõýëñýí áàéãóóëëàãàä ìýäýãäýæ çºâøººðºë àâàõ;
/Ýíý çààëòàä 2003 îíû 6 äóãààð ñàðûí 20-íèé ºäðèéí õóóëèàð ººð÷ëºëò îðñîí/
18 äóãààð ç¿éë. Ãàëûí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ òàëààð òàâèõ

íèéòëýã øààðäëàãà
18.1. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí õèéö, á¿òýýöèéí øèéäýë íü ãàë ò¿éìýð ãàðñàí òîõèîëäîëä õ¿í
àìûí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõóéö, ãàë ò¿éìðèéã áàãà õîõèðîëòîéãîîð óíòðààõ áîëîëöîîã õàíãàñàí
áàéíà.
20 äóãààð ç¿éë. Áàðèëãà áàéãóóëàìæ, îáúåêòûí çóðàã òºñºë çîõèîõ,

õÿíàõàä ãàëûí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ
20.1. Áàðèëãà áàéãóóëàìæ, îáúåêòûí çóðàã òºñºë çîõèîõ, áàðèëãà áàðèõ, çàñâàðëàõ, õèéö
á¿òýýöèéã ººð÷ëºõ, òåõíèê òîíîãëîëûã øèíý÷ëýõýä ãàëûí àþóëã¿é áàéäëûí øààðäëàãà /ñòàíäàðò,
òåõíèêèéí íîðìàòèâ/-ûã äàãàæ ìºðäºíº.

ÁÀÉÃÀËÜ ÎÐ×ÍÛÃ ÕÀÌÃÀÀËÀÕ ÒÓÕÀÉ
15 äóãààð ç¿éë. Òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãûí

á¿ðýí ýðõ
5/ áàéãàëü îð÷íûã õàìãààëàõ òàëààð óëñûí çàõèàëãà ºã÷ ñóäàëãàà, øèíæèëãýý,
çóðàã òºñëèéí àæèë ã¿éöýòã¿¿ëýõ, ººðèéí õàðüÿà ñóäàëãàà, øèíæèëãýý, çóðàã òºñëèéí áîëîí
ìýðãýæëèéí áàéãóóëëàãûí ¿éë àæèëëàãààã óäèðäàõ;
16 äóãààð ç¿éë. Àéìàã, íèéñëýëèéí èðãýäèéí Òºëººëºã÷äèéí

Õóðëûí áîëîí Çàñàã äàðãûí á¿ðýí ýðõ
4/ õîò, òîñãîí, áóñàä ñóóðèí áîëîí àìðàëò, ñóâèëëûí ãàçàð, ãîë, ìºðíèé ýõ, íóóð, ðàøààí,
áóëàã, øàíä, óñò öýãèéí îð÷èíã õàìãààëàõ, ýð¿¿ë àõóéí øààðäëàãûã õàíãàõ òóñãàé á¿ñèéí
çààãèéã òîãòîîõ;


ÒÓÑÃÀÉ ÕÀÌÃÀÀËÀËÒÒÀÉ ÃÀÇÀÐ

ÍÓÒÃÈÉÍ ÒÓÕÀÉ
17 äóãààð ç¿éë. Õÿçãààðëàëòûí á¿ñèéí äýãëýì
4/ áàòëàãäñàí çóðàã òºñºë, çîõèõ æóðìûí äàãóó çàì òàâèõ, òýýâðèéí õýðýãñëèéí çîãñîîë
ãàðãàõ;
24 ä¿ãýýð ç¿éë. Äóðñãàëò ãàçðûí äýãëýì
2. Äóðñãàëò ãàçàð äàõü áàéãàëèéí áîëîí ò¿¿õ, ñî¸ëûí äóðñãàëò ç¿éëýýñ Î,1-Ç,Î êì-èéí îð÷èìä
ñ¿ð áàðàà, ¿çýìæèéã íü äàðàõ áàðèëãà áàéãóóëàìæ áàðèõ, ãàçàð õàãàëàõ, óõàõ, òýñýëãýý õèéõ,
àøèãò ìàëòìàë õàéõ, îëáîðëîõ, áàéãàëèéí áîëîí ò¿¿õ, ñî¸ëûí äóðñãàëò ç¿éëèéã õºíäºõ, ýâäýõ,
áóóëãàõ, òýäãýýðò õîõèðîë ó÷ðóóëàõóéö áóñàä ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõûã õîðèãëîíî.
27 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé õàìãààëàëòòàé ãàçàð íóòãèéí

àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû
òºâ áàéãóóëëàãûí á¿ðýí ýðõ
8/ òóñãàé õàìãààëàëòòàé ãàçàð íóòãèéí çºâøººðºãäñºí á¿ñ äýõ ñóóðèí ãàçðûí

åðºíõèé òºëºâëºãºº, øèíýýð áàéãóóëàõ àÿëàë, æóóë÷ëàëûí áààç, àìðàëò, ñóâèëëûí áàéðøèë,
òºñëèéã õîëáîãäîõ òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãóóäòàé õàìòðàí õÿíàí áàòëàõ;

ÀÐÈÓÍ ÖÝÂÐÈÉÍ ÒÓÕÀÉ
4 ä¿ãýýð ç¿éë. Õîò, ñóóðèí, áàðèëãà áàéãóóëàìæ áàéãóóëàõàä òàâèõ øààðäëàãà

Õîò ñóóðèí, áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí ãàçðûã ñîíãîõ, çóðàã òºñºë çîõèîõ, ò¿¿íèéã
àøèãëàëòàä îðóóëàõàä ýð¿¿ë àõóéí õýì õýìæýý, ñòàíäàðò, ä¿ðìèéã áàðèìòàëæ, àðèóí öýâðèéí áîëîí
ìýðãýæëèéí áóñàä õÿíàëòûí áàéãóóëëàãûí ä¿ãíýëò ãàðãóóëíà.
2001 îíû 02 äóãààð ñàðûí 01-íèé ºäºð

ÀÆ ÀÕÓÉÍ ¯ÉË ÀÆÈËËÀÃÀÀÍÛ

ÒÓÑÃÀÉ ÇªÂØªªÐËÈÉÍ ÒÓÕÀÉ

15 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºëòýéãýýð ýðõëýõ
àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààíû òºðºë
15.14. Áàðèëãà, õîò áàéãóóëàëòûí ÷èãëýëýýð:
15.14.1. íóóöûí çýðýãëýëòýé áàéð ç¿éí çóðàã, òîîí ìýäýýëëèéã õýâëýõ;

15.14.2. êàäàñòðûí çóðàãëàë õèéõ;
15.14.3. öàõèëãààí øàò, ºðãºõ êðàíû óãñðàëò, çàñâàð ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ;
15.14.4. çóóõ, äàðàëòàò ñàâ, øóãàì õîîëîéí óãñðàëò çàñâàð, ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ;
/Ýíý çààëòûã 2005 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 17-íû ºäðèéí õóóëèàð õ¿÷èíã¿é áîëñîíä òîîöñîí/
15.14.5. íèéòèéí àæ àõóéí ¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ;

15.14.6. áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí çóðàã òºñºë áîëîâñðóóëàõ, áàðèëãà óãñðàëòûí
àæèë ýðõëýõ;
15.14.7. ãåîäåçè, çóðàã ç¿éí ¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ;

15.14.8. ãàçðûí êàäàñòðûí ñóäàëãàà õèéõ.
/Äýýðõ 15.14 äýõ õýñãèéã 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìñýí/

ÁÀÉÃÀËÜ ÎÐ×ÈÍÄ ÍªËªªËªÕ ÁÀÉÄËÛÍ

¯ÍÝËÃÝÝÍÈÉ ÒÓÕÀÉ
4 ä¿ãýýð ç¿éë. Áàéãàëü îð÷èíä íºëººëºõ áàéäëûí

åðºíõèé ¿íýëãýý
4.1. Øèíýýð áàéãóóëàõ áîëîí îäîî àæèëëàæ áóé ¿éëäâýð, ¿éë÷èëãýý, áàðèëãà áàéãóóëàìæ,
òýäãýýðèéã øèíý÷ëýõ, ºðãºòãºõ áîëîí áóñàä õýëáýðýýð áàéãàëèéí íººö áàÿëàã àøèãëàõ òºñºëä
áàéãàëü îð÷èíä íºëººëºõ áàéäëûí åðºíõèé ¿íýëãýý õèéëãýõ áºãººä ýíýõ¿¿
¿íýëãýýíèé õ¿ðýýíä òºñëèéí áàéãàëü îð÷èíä ¿ç¿¿ëýõ íºëººëëèéã óðüä÷èëàí òîãòîîæ ä¿ãíýëò
ãàðãàíà.
/Ýíý õýñýãò 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 22-íû ºäðèéí õóóëèàð ººð÷ëºëò îðñîí/


ÃÀÇÐÛÍ ÒÓÕÀÉ
19 ä¿ãýýð ç¿éë. Òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãûí á¿ðýí ýðõ
19.1. Ãàçðûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà äàðààõü á¿ðýí ýðõèéã
õýðýãæ¿¿ëíý:
19.1.3.ãàçàð çîõèîí áàéãóóëàëò, ãàçðûí êàäàñòðûí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ àæ àõóéí

íýãæ, áàéãóóëëàãàä ìýðãýæëèéí áàéãóóëëàãûí ýðõ îëãîõ, öóöëàõ, òýäãýýðèéí àæèëëàõ æóðàì,
çààâðûã áàòëàí ìºðä¿¿ëýõ;
21 ä¿ãýýð ç¿éë. Íèéñëýëèéí èðãýäèéí Òºëººëºã÷äèéí Õóðàë,

àéìàã, íèéñëýë, ñóì, ä¿¿ðãèéí Çàñàã äàðãûí
á¿ðýí ýðõ
21.1. Íèéñëýëèéí èðãýäèéí Òºëººëºã÷äèéí Õóðàë ãàçðûí õàðèëöààíû òàëààð äàðààõü á¿ðýí
ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý:
21.1.1. Çàñàã äàðãûí ºðãºí ìýä¿¿ëñýí õîòûí õºãæëèéí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé ¿å øàòíû
òºñºë áîëîí íèéñëýëèéí òóõàéí æèëèéí ãàçàð çîõèîí áàéãóóëàëòûí òºëºâëºãººã ä¿¿ðýã á¿ðèéí
õóâààðüòàéãààð õýëýëöýí áàòëàõ.

ÀÐÕÈÂÛÍ ÒÓÕÀÉ
7 äóãààð ç¿éë. Àðõèâûí áàðèìòûã ºì÷ëºõ ýðõ
7.4.Òºðèéí áóñ àpõèâûí ñàí õºìpºã íü ºì÷ëºã÷ áàéãóóëëàãûí ¿éë àæèëëàãàà äóóñãàâàp
áîëñîí áóþó èpãýí íàñ áàpñàí òîõèîëäîëä õóóëü ¸ñíû áîëîí ãýðýýñëýëýýð ºâ çàëãàìæëàã÷ áàéõã¿é áîë
òýäãýýðèéí àðõèâûí áàðèìòûã òºðèéí ºì÷èä õàìààðóóëæ, õîëáîãäîõ òºðèéí àðõèâò øèëæ¿¿ëýí
õàäãàëóóëíà.
23 äóãààð ç¿éë. Òºðèéí àðõèâûí ñàí õºìðºãèéí áàðèìòûã

áàéãóóëëàãûí àðõèâò õàäãàëàõ õóãàöàà

23.1. Àðõèâûí áàðèìòûã áàéãóóëëàãûí àðõèâò òýäãýýðèéã çîõèîí á¿ðä¿¿ëñýí îíû äàðàà
æèëèéí 1 ä¿ãýýð ñàðûí 1-íýýñ ýõëýí òîîöîæ äîð äóðäñàí õóãàöààãààð õàäãàëàí óã õóãàöàà
äóóññàíû äàðàà ò¿¿õ, ýðäýì øèíæèëãýýíèé à÷ õîëáîãäîëòîé õýñãèéã íü òºðèéí àðõèâò øèëæ¿¿ëíý:
/Ýíý õýñãèéã 2003 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 13-íû ºäðèéí õóóëèàð ººð÷ëºí íàéðóóëñàí áà 2004 îíû 06
äóãààð ñàðûí 01-íèé ºäðººñ ýõëýí äàãàæ ìºðäºíº/
23.1.10. çóðàã òºñëèéí áàðèìòûã ¿íäñýí áàéãóóëëàãàä-20 æèë;

ZTBZMHDurem

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ZTBZMHDurem

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Çóðàã òºñºë áîëîâñðóóëàõ, çºâøººðºëöºõ, ìàãàäëàë õèéõ ä¿ðýì /Òºñºë/

ÇÓÐÀÃ ÒªÑªË ÇÎÕÈÎÕ, ÇªÂØªªÐªËÖªÕ,

ÍÝÃ. ÍÈÉÒËÝÃ ¯ÍÄÝÑËÝË

1.2. Ä¿ðìèéí õàìðàõ õ¿ðýý:

 Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñºë;

- Èðãýíèé áàðèëãà (îðîí ñóóö, îëîí íèéòèéí áàðèëãà);

ÕÎ¨Ð. ÍÝÐ ÒÎÌÜ¨ÎÍÛ ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ

2.1. “Òåõíèêèéí òîäîðõîéëîëò” – Òóõàéí áàðèëãà áàéãóóëàìæèéã áàðüæ áàéãóóëàõàä îðîõ

2.2. “Òåõíèêèéí çóðàã” – ÒÝÇ¯-ä òóëãóóðëàæ ãàðãàñàí, áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí

2.5. “Çóðàã òºñºë” /”Áàðèëãûí òóõàé” õóóëüä òîäîðõîéëñíîîð/ - Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéã

2.6. “Áàðèëãà áàéãóóëàìæ” /”Áàðèëãûí òóõàé” õóóëüä òîäîðõîéëñíîîð/ - Áàðèëãûí íîðì,

Áàðèëãûí Çóðàã Òºñºë Çîõèîã÷äûí Õîëáîî 1

2.8. "Áàðèëãûí òåõíèêèéí íºõöºë" /”Áàðèëãûí òóõàé” õóóëüä òîäîðõîéëñíîîð/ - Áàðèëãà

2.9. "Áàðèëãûí çóðàã òºñëèéí ìàãàäëàë" /”Áàðèëãûí òóõàé” õóóëüä òîäîðõîéëñíîîð/ -

2.10. “Áàðèëãûí çàõèàëàã÷” /”Áàðèëãûí òóõàé” õóóëüä òîäîðõîéëñíîîð/ - Õºðºíãº

2.11. “Áàðèëãûí õºðºíãº îðóóëàã÷“ /”Áàðèëãûí òóõàé” õóóëüä òîäîðõîéëñíîîð/ - Áàðèëãà

ÃÓÐÀÂ. ÇÓÐÀÃ ÒªÑªË ÇÎÕÈÎÕ ¯Å ØÀÒ

 Çóðàã òºñëèéí áýëòãýë àæèë;

ÄªÐªÂ. Á¯Ñ ÍÓÒÃÈÉÍ ÕªÃÆËÈÉÍ ÒªÑªË

4.1. Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéí àíãèëàë

Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéã äàðààõ õýñã¿¿äýä àíãèëíà. ¯¿íä:

1/ Ìîíãîë óëñûí õ¿í àìûí íóòàãøèëò, ñóóðüøëûí õºãæëèéí åðºíõèé òºñºë

Áàðèëãûí Çóðàã Òºñºë Çîõèîã÷äûí Õîëáîî 2

2/ ×ºëººò á¿ñèéí õºãæèë

4.2. Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéí çàõèàëàã÷

4.3. Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéí ã¿éöýòãýã÷

4.4. Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéí áýëòãýë àæèë

Òºñëèéí àíãèëàë Òºñëèéí äààëãàâàð çîõèîõ Òºñëèéí äààëãàâàð áàòëàõ

4.5. Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñºë çîõèîõ

Áàðèëãûí Çóðàã Òºñºë Çîõèîã÷äûí Õîëáîî 3

à/ Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí ¿çýë áàðèìòëàë, ñòðàòåãè.

á/ Çóðàãëàëûí áàðèìò áè÷èã.

â/ Áè÷èãëýëèéí áàðèìò áè÷èã.

Áè÷èãëýëèéí áàðèìò áè÷èã íü äàðààõ õýñã¿¿äýýñ á¿ðäýíý. ¯¿íä:

4.6. Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéã çºâøººðºëöºõ

4.7. Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéã õÿíàí ìàãàäëàõ

Áàðèëãûí Çóðàã Òºñºë Çîõèîã÷äûí Õîëáîî 4

4.8. Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéã áàòëàõ

Á¿ñ íóòãèéí õºãæëèéí òºñëèéã áàòëàõ áàéãóóëëàãóóäûã äàðààõ õ¿ñíýãòýä íýãòãýí

Ä/ä Òºñëèéí àíãèëàë Òºñëèéã áàòëàõ áàéãóóëëàãà

ÒÀÂ. ÕÎÒ ÑÓÓÐÈÍ ÃÀÇÐÛÍ ÅÐªÍÕÈÉ ÒªËªÂËªÃªª

5.1. Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé àíãèëàë

Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººã äàðààõ áàéäëààð àíãèëíà. ¯¿íä:

1/ Íèéñëýë õîòûí õºãæëèéí åðºíõèé òºëºâëºãºº;

5.2. Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé òºñëèéí çàõèàëàã÷

5.3. Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé òºñëèéí ã¿éöýòãýã÷

Áàðèëãûí Çóðàã Òºñºë Çîõèîã÷äûí Õîëáîî 5

Äààëãàâðûã áýëòãýõ, áàòëàõ áàéãóóëëàãóóäûã åðºíõèé òºëºâëºãººíèé àíãèëëààñ íü

5.5. Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãºº çîõèîõ

5.6. Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé òºñëèéí ¿å øàò

Áàðèëãûí Çóðàã Òºñºë Çîõèîã÷äûí Õîëáîî 6

5.6.4. Òåõíèêèéí òºñëèéã áàòëàãäñàí åðºíõèé òºëºâëºãºº áà õýñýã÷èëñýí åðºíõèé òºëºâëºãººã

5.6.8. Òàéëáàð áè÷èã äàðààõ àãóóëãàòàé áàéíà. ¯¿íä:

- Åðºíõèé òºëºâëºãºº çîõèîõ ¿íäýñëýë, àðãà÷ëàë;

Ñàíàë àâàõ, ø¿¿ìæ, ¿íýëãýý õèéëãýõ, õýëýëöýõ, áàòëàõ øàòàíä õîëáîãäîõ

5.7. Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé òºñëèéã çºâøººðºëöºõ

Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººã àíãèëëààñ íü õàìààðóóëàí çºâøººðºëöºõ

Ä/ä Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé Çºâøººðºëöºõ áàéãóóëëàãà

5.8. Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé òºñëèéã õÿíàí ìàãàäëàõ

Áàðèëãûí Çóðàã Òºñºë Çîõèîã÷äûí Õîëáîî 7

5.9. Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººíèé òºñëèéã áàòëàõ

Õîò ñóóðèí ãàçðûí åðºíõèé òºëºâëºãººã áàòëàõ áàéãóóëëàãóóäûã äàðààõ õ¿ñíýãòýä

ÇÓÐÃÀÀ. ÁÀÐÈËÃÀ ÁÀÉÃÓÓËÀÌÆÈÉÍ ÇÓÐÀÃ ÒªÑªË

6.1. ÇÓÐÀÃ ÒªÑËÈÉÍ ÁÝËÒÃÝË ÀÆÈË