Professional Documents
Culture Documents
ΜΑΝΟΛΗ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗ
ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ
Μανόλης Αναγνωστάκης
Το ποίημα ανήκει στη συλλογή Ο Στόχος (1970). Πρωτοδημοσιεύτηκε στα Δεκαοχτώ Κείμενα,
που η έκδοσή τους αποτέλεσε την πρώτη πράξη ομαδικής δημόσιας αντίστασης των
πνευματικών ανθρώπων κατά της δικτατορίας. Είναι ποίημα πολιτικό, όπως εξάλλου και πολλά
άλλα ποιήματα του Αναγνωστάκη, και απηχεί την πολιτική και κοινωνική κατάσταση από τη
μετακατοχική περίοδο και τη στρατιωτική δικτατορία.
Και τα παιδάκια δεν μπορούνε πια να παίξουνε από τα τόσα τροχοφόρα που περνούνε.
(Στο πρώτο επίπεδο νομίζει κανένας πως όλοι πλούτισαν και πραγματοποίησαν το όνειρό
τους να αγοράσουν αυτοκίνητο. Στο δεύτερο όμως επίπεδο τροχοφόρα: στη δικτατορία τα
τανκς).
Αλλωστε τα παιδιά μεγάλωσαν, ο καιρός εκείνος πέρασε που ξέρατε Τώρα πια δε γελούν,
δεν ψιθυρίζουν μυστικά, δεν εμπιστεύονται,
( Αυτοί που ήταν παιδιά τον καιρό της Κατοχής 1940-44, η γενιά του Αναγνωστάκη, τώρα
στη δικτατορία είναι ήδη μεγάλοι. Αν συγκρίνετε τον καιρό της Κατοχής με τον καιρό της
δικτατορίας, η δικτατορία είναι χειρότερη, γιατί τότε μπορούσαν να γελάσουν και είχαν
εμπιστοσύνη ο ένας στον άλλο, έκαμναν μυστικές οργανώσεις, κάτι που τώρα δεν
μπορούν.)
'Οσα επιζήσαν, εννοείται , γιατί ήρθανε βαριές αρρώστιες από τότε Πλημμύρες,
καταποντισμοί, σεισμοί, θωρακισμένοι στρατιώτες,
(Από την Κατοχή, αντίσταση κι ύστερα ακολούθησαν πολλά κακά, κυριολεκτικά
αρρώστιες , μεταφορικά σε δεύτερο επίπεδο ο εμφύλιος (από λιμού, λοιμού, σεισμού,
καταποντισμού, πυρός, μαχαίρας, επιδρομής αλλοφύλων, εμφυλίου πολέμου, λέει ο ιερέας
στην ευχή,) και η χούντα= θωρακισμένοι στρατιώτες.)
θυμούνται τα λόγια του πατέρα: εσύ θα γνωρίσεις καλύτερες μέρες 10. Δεν έχει σημασία
τελικά αν δεν τις γνώρισαν, λένε το μάθημα οι ίδιοι στα παιδιά τους Ελπίζοντας
πάντοτε πως κάποτε θα σταματήσει η αλυσίδα ' Ισως στα παιδιά των παιδιών τους ή
στα παιδιά των παιδιών των παιδιών τους.
Δηλαδή: η κατάσταση στην Ελλάδα από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο (1914-18) και εξής
χειροτερεύει αντί να βελτιώνεται με τα χρόνια.. Μικρασιατική 1922, δικτατορία Μεταξά
1936, Κατοχή 1940-44, εμφύλιος 44-45. Μένει η ελπίδα για το καλύτερο. (Ως εδώ
τελειώνει η παρένθεση με την αναφορά στα παρελθόντα.)
Προς το παρόν, στον παλιό δρόμο που λέγαμε, υψώνεται η Τράπεζα Συναλλαγών -εγώ
συναλλάσσομαι, εσύ συναλλάσσεσαι, αυτός συναλλάσσεται-
'(Ολοι συναλλάσσονται με τη δικτοτορία , ξεπουλιούνται συνειδήσεις , εξαγοράζονται
άνθρωποι.)
Η Ελλάδα με τα ωραία νησιά, τα ωραία γραφεία, τις ωραίες εκκλησιές Η Ελλάς των
Ελλήνων.
Τα νησιά κατάντησαν στρατόπεδα συγκεντρώσεων, τα ανακριτικά γραφεία της ΕΣΑ ήταν
χώροι βασανιστηρίων, γραφεία μπορεί να είναι και τα ταξιδιωτικά, με τη σημασία του
στέλλουν σε εξορία τους δημοκρατικούς πολίτες, oι δικτάτορες εκμεταλλεύονταν το
θρησκευτικό αίσθημα, μαζί τους είχε συνεργαστεί ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος.. Η
Ελλάς των Ελλήνων Χριστιανών, όπως ήταν το έμβλημα της Χούντας, κατάντησε Ελλάδα
των ανθελλήνων δικτατόρων, αφού οι πραγματικοί 'Ελληνες ή φυλακίζονταν ή
μετανάστευαν. Αυτή δεν είναι η Ελλάδα των Ελλήνων, αφού έχει μετατραπεί στο αντίθετό
της.