You are on page 1of 16

OFICIAL ORGAN MENSUAL DEL INT,ERLINGUE.

UNION

Redaction e Administration r INTERLINGUE·INSTITUTE, CHE'SEAUX ./Lausanne, Svil.ia Expedition: INTERLINGUE.SE~VICIE WINTERTHUR, Svil.ia Abonnlment annuat ': I ex. ; IVIIS fr .•. -. 3 ex. : Fr. 14.-. 5 ex. : Fr. 20.- 2Hm annu Octobr •• 958 Nr A. 1$7

LI REDACTION DE COSMOGLOTTA

Pro Ii demission de ar Ric Berger quam redactor ,lie COSKOGLO~TA Ii redaotlon-di- nor ~fic1al organ sa organisat quam aeque I

,r ....... -"'-~, •. " '_ ••

GlUND C01411'1 DE REDACTION (GOR).

1'1 colaboratorea 1118ageat se inv1ar nos regularimen art1Bu.lea por Cosmo&lotta. 111 anc va acceptar t1 art1cLlles 8crlt d.el landal colaboratoree oC8sional por transmisser les 81 Central ~ cie. (Pri 11 regulee concernant 11 redaction de tal articule8, plea v1der CoalIlo&lotta A/l56, pg. 96).

Vi 11 list.: ( •• colBborator88 oaas10nal)

AUSTRIA, W. Blaachke *.

lNGLIA : I. 'edern.

DANIA s H.P. Prodelund.

PB.ABCIA : L.M. de Guesnet, G. Aguire, J. Roux •• GERMANIA 1 K. Feder, Dr C.A. Pfeiffer.

I~ALIA s Dr Pr. J(asce.nzoni.

NEDERLAND: A. Koning, Il. den Outer *.,

SVISSIA I Dr Haas, K. Hamburger, F. Lagnel, A. Matejka, ,Dr Pollog.

TCHECOSLOVACIA I L. Podmele. J. Podobaq.

xOk1f£ DE REDACTION (ORl.

L1 selection del articulee va asser fat de a-res De GUlanet, Hamburger e Lagnel.

L1 reviaion va Bsser executet de B-res Dr Haas, Matejka e Dr PollQ.&.-,~_

ttl '.chef-redactor va Baser electet.

',,' aincerman marBia omn1 ti colaboratores quel88 ha strax reBpolnd.et afab1lJa811 a nor apell. .lol,fle ,dubi ta que Ii ce Laboration de t1 oO'idealiste. va perDi1se.r a nor revUe oantener varie 1Qter •• aant materie.

In tine, n01 merei&' cal1dmen ar Berger qu.el, durant 17 annu.a, chaacun menau ha devoet su forties, tempor e competentie a1 redaction de nor ofloia1 organ. N01 mey eaperar que 11 va po ... r racomenear au colaborat1on in un ne tre lontan future.

CENTD'f""'C'OFICIE : 'red Lagnel

- 97 -

t .. :1 P-I NALI!.S

L1 tese pri 11 neeses! ta ,d,el aboli,tion del finale adjectivio ~1 in favora del general finale eutonic .=! ha 'esset Idefendet til nu ill. coamoglotta con tent ardcze e con tant mult argumentee peremptor,1 que man1 1,8torea forsan Ja ha queat10nat se qualmen ,1 t es pos81b11 que noi ha uast ti maled! t finale durant plu quam, 2'5 annUiS sin rema.rc,a:r que it ee un anac:rcinisme e un ,ofense 81 princip,ie de ll8.turali ta.. Yo va efortiar me e.xami.nar Ln 11 ,sequent lineae qu.elcunes del a,rgumente:a 01 tat in favore d.el gen,eral finale euioni,e -e e provar retablis,ser 11 fortmen lledet reputation del finale -1.

lnte far to, yo va coneacrar quelc parolles al question, dlel eufonie que l , quam on s,ave. es ye 1i origine del t,ot -movement ,de refor.meU•

1) IL ne e8 sat eufo,nl,osipor romanea. _

To es un afirmation Bin pruva ". 1t exis:te linguee romania, quam por ex. poortugal,eei quelea aspects tre IBonolri sur l1 paper, ma qua1s. inprommciatio.n as minu eufoniasi quam lU8S con au DlUl ti ta de com.binationes oonaonantio. !Ita it exista ane lingua,s romani.c queles .mem in lor scri't image monstra un 8stonant simili ta con 11 fonetic qarslotere de IL :

R\.MIlaIl.la.n : Fruct, gust, mult, diamant, crua, fund, disc, export, fabricant, nord, alb, etc.

Catalan. Estat. sQ.uest, ric, amb, part, semblant.·retorll. front, moviment, acord, govern, plebe, etc~

La,r;l1n s. Sort , temp, e;ust,t onod , bB.8s.d.ial ect, infi'ern , pasch , bray. depart, cuolp, Huard, etc.

In rea11ta solmen italian. e hisps.n .monstra un plu grand riohease de final,ea vOlcalic Quam IL, ,ms, per to anccz ne S,B pruvat que .Italian/as e Hispanes es vermen genat per 1i manea de ti richaase in IL .• Adplu ambi 11ngues e.x.celle per un Judicio,si l1istrib'u.tion e reparti. tion del vocal.ea a, e f i, o. De to resul. ta un imp.ression de harmO.n1 e quel not certmen ne va obtener in 1L adjuntente c,ilec.men e Obstina.t.m.en Li sempre sam e unic finale -e, a un quanti te de paro.Lea quelea noi pro quel-, cunc motive considers quam ne Bu.ficentmen "e1!lf'onios.i n.

2 I Li -e es lu n~ra.l uam fin.ale ad :e"__cQ..tiv,ic.

In general 11 adjectives latin in -us -a ha tranaforma,t se in Ii linguas modern in -0 (-a) :t I nuovo, H,. nuevo ; tiain -is, -er" -ix, -ax , -cx he da t 11 finale '-,e : forte ,celebre, felioe, 'Vivace, veloee. Or l.i adjectives in -0 (-.a) es plu freql.lent quam Ii ~ormes :in -e ; ,si dune noi adopte -e quam finale gene.ral per 11 adjective in IL, solmen un 11 t t mino,ri te de paroles va har ,d'even1 t plu ltnatlll.ral". In 11 grand.lllB.jori te del casus (ex. nove .. "fur10s9, mul te, exact.e , oblique, et'c) no I va simplicmen har viceat un finale n Irma t'ural" per un a1 tri finale exactmen sam ,lnnatural .. It veIl es,ser un joca alega:r I furioae quam su'bt~n p'or 1.i finale -e" nam 01 11 -'e liS ;8olmeJl 11 signe por 1i forme femlfJ.in del pku.ra.Le , durant, que Ii forme masoulin have 11 finale

~1.

I~ re~11 ~a it ne e:x.i~te un tip1c finale "natural" por Ii adj ec:ti~ea z:;n l~ Ltngues ro.mw.uc l,~ vocales ~a, -8 I .:! ,e ,=.2, indica 1i sexu e li numere t. Ie ~l~ vale por l~ su.bstantives tam bon quam p~r Ii adj ect.Lve s , OTt ai no1 daal vocale final del adj,aotivlea un valore puzaen euf~nic tit ne es vieihil; Fro quo -e veIl Blsser plu bon quam -1. In. str~ct logios quelcunc voeare vell convener per t:i scope.

On va ob,jecter a to que 91 1 t existe null vocar e osracteristic

- 98 -

.hi por 11 8ubetant1 va n1 pOl' 11 adjeoti ve e 81 an 11 11n~eB .romanic:

vi vent 11 finales [del adj'ectives .sempre es identic CO.1l tie del substantives quelea 111 qual1t.1ca. tande 1 t - es log1c in.tI'oducte.r Ii sam COO.grue.:nt1e &DC in IL, 'U.8ante 11 sam fin.ale e por 11 subs ta.n't 1 VEl) e por 11 ad Jie,cti vea.

L1 ra.8onament sembla. cO'Ilv'iot1 v e 1 t vell 8a:8er acoepta.bil, &1 11 s1tuation in ILvell flsaer 1i sam quam. in Ii li~e'8 v1ven.t,Or, qu.s..m ja d1 t, noi oon.sta.ta in I e H WI plu grand divers! ta de vocalea i' durant qu.eIL ae oaraaterisst pe:r Wl alar p,repond.erantie del vocale f'inal -e. Kers! a1 usa del -1 .f1Dalpor adject,i ves noi euccease evi tar un

tro granddesequ.ilibre in li distribution del finales vocalic .. Si nOi, in contrari, .eJttende, 11 usa del ... ,e final. ancar al adject,ive's" pOBH.Ja bar a entat 11 nUimere de substantives cO.n.-e ell!onic isecun Ii .re ul RB - -0 -1. B 0 no1 &.grave 11 19i tuation e rises producter un ,monotonJ..e ,nBuportabil.

L1 adoption del finale .. e have ancor 1i d.'esavantage 8uplem[ente.ri que noiplu ne pOBse f,ax Ii [dist,int1on inter su.ostantive e adjective in CB[BUS - u tal distint,ionee. 'ea util 0 neeees1. Cf. 1i frances;i (II' li l~ngue ~rance81 ~ e 1~ fran. 3!e,~e ~babi tante' de FranCi. a). It [es un ~trang:1 !ncon8equ.ent~e adJunter 11.. f~na.le -e 8. parolee quam hangar!.;. Jasmine, c.b.agr1n,!. jurllalJ" p1edesltal!. sub 1i pretexte ev1 tar confusiones con verbea e substantives l.nexisten't; e in 1i sam hale. aupresser ti sam poesi bi.li tade distin,tion in casus u 11 poss.fbili ta de confusiones es tra real e aovente genant '.

S1 noi tira li. bilan,oie t noi trove que 1i acope pere6quet, a aaver 1i [obt;ention d·e plu grand natura11ta., as a.t,1nget solmen in part·e ; ill 11 max mult casus li usa d,el -,e final ne adporta p Lu mult avantages qUlam 1i mantention d.lel f1nale -1. Li tiess.vaotagea es : supres·sion del po,asib11i ta ev'i tar conruai.ones inter substanti va e adjective e aCC3ntuation del desequilibre in Ii harmonicsi dist,r1bution de L voc,ale,s final. Un fa.cta anco.r pIll g:rav es que per 11 adept Lon del flnale -e po r adjective,s,omni nor modern grammaticas e lexi.cos va d.even1r o'bsolet in un punctu qu[el tucha. 1.1 atructura fundamental del lingue. Li nov formalS adoptet, va eaaer diferent; de tis queles Ii apz-anao r trova in

au liibres de stuaie e chascun nov comprator de grwnma.ti[cas e lexicoe va dever' esser averti t in antey ]pri 11 punc tue u 11 formes docetplu ne corespoll'de a1 pra.ctic usa d.el 11~ue .• Eaqu:e noi posae reeponsar

tal perturbat,ione,s .pro un ti8Jll ma.gri resul t,ate ? M.i. response es emf,aticmen BO ..

It es forsan perm1ss:et tar remarcar que Ii finale -i ne ea tam innatura.l quam au ad.ve·rsar1os vol.e· :far ereder , Sfn retroea.r a latin u noi vell t rovar eat bon justlfioationes, no! poas e al'e!gar Ii rele.tlv freq.uentle del son-i quam finale adjeotivic in A : UtilYJ bloody" trashy, rusty , puny, heal t,by , witty, etc. etc. Ites anc 11 rS6Ulari rrnai.e ,adjectivic mas'c:ulin. .i.n 11 sliane line;u,es.

Adplu Ii fi.nale -i dev[eni vermen geIl1ant solmen s1 noi exagara su usa. Rlestrictet 8.1 sol casua u it conat i. tue W1 f'cne t Lc neceas.i ta (ma.gr1" .feroci, sagJ, e tc , }, au preee·ntie ea apena senti t o;luaJD 1Ma tuza), e _ it as certmen plu $uportabil q-J.aJn li infrenat multipllcati.o.n del -e final qu.elrisca transformer totalmen 1i Bonal caractere de lnterlinsue e' eertmen ne a su avantage. A. Matejka

.Redao:torea demandat

Chascun lator de COBmoglott;a ve,ll dever esse'r ana au cols.oorator.

Vu cert.men pease inv1ar nos de temp.or a tempor quelc Li.neas , Ne obl.1- vla I' Pramers!.

- 99 -

I'

8,8.a er tat "'_ me .elf 0' 1 t po.d,.lInte'rl1.D&U ... In.t1,tut.,.

J .. ROUX, 1n.truotor" OOULOI

Ll nODI·EVA DEL PROPAQUDA

In Ogta B/104,t POI., ,noi ee .. naa'tun 11,81. d. 1nter ••• a"." a1 pro-

'bl ... d,elpropa,&n4a. ,Al pub,lioatnom1n •• , DO! ,poaa. adjunt.r I 6) Kurt Hamburger, Brau.r.tra ••• '1, ST. G.AIJ". Srt.ai,a., 7)1 J. ROD" COOLD. ( lX-S" ), lranola.

1.1 .'\lI41. pr1 11 •• tod •• d. propacand.a ,lor1t d •• ~. G. AgU1r4 l1a ,o1roula:t inter l1 inter' ••• atll. Sr ..... a.a.aon;1,(Bar1, 1t&11&,) pro,po.l que noi .IY preparer un 11 'It .'Dual. d •• t1rla:t al propa.au.41."t.a. .,01 ha .xa:-lnat t1 propoait1,Oll e .r. G. 1p1r4 ben.volet preparer U proJ.ots. Oon crand a,er.1: 11 va reo1v.r ... e.t1on ••• otena. de Bui- 11e ~ 11 prepara1.1on d. t1 important labor •

• 01 pet1 Omni ,oold,.a11at.. qll,tl •• have up,erientl.. 1.n t1 dollliA1a relater con & S:r,. G. Al\11r4. 22 au. tr4bol •• LlfALLOIS (S.iD.) ,hwloia.

BT.JIi.1l1 ,,,IC IftlU!iQ!f

Pro que it .oe IIIB.,et pO •• 1d~dlt.r un ~ de B.P.I ho-ar.mllt 11

abol'JABJl'l1t payat por 11 a.nnu 19;0 'h •••• r uaa1l p~r 1951. IJ. prox1ll B. P • I (nr6 4) Ta in. t .'r ,a1 tr1 artl,cul.. QOII:tq.r 11 An,t .parole • l1 1Adloat1,oa •• pract10 del D ot I' • Jlao ea, 4,. 1 Ie .ur",

:!A!.'" U>1!'t10Dar10 4.1 ~ad,loa., 4el 1:1Dp'. .uopan,. 1 cl1ot1ourto .cU.t.,", d.l firma ,LAllQUS9 (Parl.) .8 1a:ter •• lMIlt1 •• 1a por o,lIIU. tnt.r- 11np.1.1,.. • fl101o,o.. L1 p\1~11oa'1OA ,.1 t.na ba •••• t _b1l..aen autori.at 4.,1, .d1tor,la .~ del ,Bu1or, .r. (Jrmdaa1p •• d'Bauter'ive.J .B..

- 100 -

ICRONICA

ff!SiL, - In li ~llr6 108 _ 'lDB.,rte-apri1 19~o)1 '.de "Rev18ta TaQ.u.;grafica"

Revue Stenos.raf1c,), IOl",gan 'ot1c1al del IIIOr,gan1zaQio 'l'aqu.1grafica Bra.11e:ira" de Rio de Janeiro, h.a. apari t in Interlingu.e 11 apell de nor cola,Dorator 1 talian Dr F .lIascWlzon1de Bari e.1. at,enografes e d,act11ografes del to't mundle. Dr 1la8c8JlZ,oni" quel es cor'eapoll,dlent por Ita11a del ai tat organ.1eat1.on e revUe, illforma nos q~,e ti apell b8: evooat

mu..lt intere8se par InterliJl6U'e cae Ii atenografee brasi11an. mf.

DAlilA.. - Apar1 t 11 dueaim. numer6 del INTERLIHGUE INFORMATION l)A.NIWUC. Sur 12 pagin •• it pre,senta un tre v,arl.e cont'enete. In prim no! trova un extract. de un e.rt1cul del 8utor Karl HArb~l pr1 1n8truct1,on de linguee in g1mnasi,e'ia I' L1 autor ,p,roposi t 11 aib011 t10n de latin e ill compenaation 11 1Jltr'oduction del docentis de l.nte~l1zl6u'" '1'1 artlcul apari t in du gr'B.Ild, diale.. Pro au illlportan t.1e it ana as prea8!l ta.t in 11." talme.n q:ue 1 t ea 80018881bil a letores extran.

Seque -un !nterviuv cion 11 ohefredactor d'al revUe Eaperantolog10,

Dr sgro. Faul Beer&aard;; T1 in,terviuv apar1 t in "F'red og,Pr1hed". 11 ,or,san del dan aection del In.ternatlona.l Lig,a de 1'4.m.1nas par Pa,cee L1- b.rtaQlU8Jl1 re,apo.nse 8 un articul de un e1mpa.t1aante de 1L • .Malgr~ 11 pl"oV"ocatori queetiones del 1nterv1uvera Dr'. Beeri,a&.rc1 preva COl1eervar Wl oert obJect!vita,qu.o estre admireb!l, 8,1 on looneid.'ra que, 11 dootor .8 tant i.ng&&eat in 11 DlQ,vement eS,per,anti,8t1.C. Vi Wl 11 tt 01 tat. del 1n:terviuv I • P,or 1nt,ernational atandard1.at,ion de terminoB 8cietifie II" probab1lm.en va p~88.r rendir val,oroe·i contr1but1011aa, lIB cenoernmt practlc 'Usa ne mult es obtenet durante 11 2,8 annUB de au ,existent1e. Hay solmen in CopeDhaI plu mul t eap-1at.. Q,aam ba¥ IL-ll:rt'es in 11 tot mulde, benque op D.e pOSB. d1.r qu.e 11 Ccpeuhag espol-mov(tm,ant _. nuaer1om.'n tre fort. Ka IL 88 un contr1bu,t1on a un 8c1ent,1fici debatt. quel 10 trove mer1te.:nt 11 respe:,cte d,el esp-iltes. '"

'1nalmen no! mantions. un tra,dnction in IL de un articul del oelebr1 ned.utor Dr TOrngren qllel present,s un mltita de exemples demonatrant qU'$ 11 adversarios de 1nnovatione8 sovente mo1bi11.a "11 8,an rason .. ' (sen8 OOIllUn) •

•• ra! a un mari toal contrlbu"t1101l de sr Har11d 1i Den Illiterl1n.gu.er.d.rat1,on auooe .... t eci1 tar Ull belll p,011gr,afat pamflet ":ESPERANTO OG li'OLKElORBUJiDiT (Esperanto e L1ga delatiQn •• ). Precie z 0.35 kr.d.

Adre... de .Dan lnterl1ncu. In.foI'1D8,t1on , Ilunkerinsell 2, ODEBSB.

Frecie , 8v188 ft. '0.75 (4 numer6.,), ahe In'te,rlin&Ue-Inet1 tute, C.HISE1t1%, Sv18s1a. Por :subtener 11 iJlportan:t ,.tortie d • .nor dan. c014.ali.t •• , oan1 .Dor let,or •• d .• v. abonnar lor organ 0:(101a1 ,r

mtcu. - In oca.10Il del Concr'i •• de Esperanto t 200 c.1rcu.lar, ••• , •• et ~ at a1 pres.. po,r' tar cono.e,.r 11 exia,tent1e de llor liJ:lsue. Pluria iJl8ert:et it .:noi recivet mult l.ttrea de, 1nqu •• te.

In Pari .. , in COMn •• d. aU:C'18t ,no1 .s.et vi.itat; de.r 0 .. Irordstram, pr8aidan1idlel av.d Ido 'ederation • ,ara •• r Axel B.ylan4.r d. Stookhola.

lor 0014.&11.t Robelr't llori11 d. Bordeaux fat un viae. a Soandinavia '& v1.1 tat Dr Bengt Sammar 111 Sto,ckhola • ar Poul.o,tJl in, Copen'baa.

Ltl901. 11b'ratrie,i, of101al or,an del Rational 81.nd1oatu del 1n.tructor.. f1.u1 t 11 bo,ioot de nor 1,1Jlgu.. • pu1blioat un. long arti,cull por Int.rl1Jlcu. in au AUlllero 4el 21 •• pt •• bra .. In. o Qll •• qu.en't1. , n01 rec'1v.t mult, d_1804 •• d. 1n.foraat1on ••• pl.,uri 1utruotor'18 •• qll. 11 our. per oore.p0a4ent.1 ••

- .101 -

SrJ. Roux, COULON (Deux S~vre8:)" ,'renoia" ha printat un "GrSJtsaire ,de lnterl1ngue"' in france'si in d'u,pa,gin,ee ~ It ea un exce,llent resumma tre u,til por 11 propaganda.

GERMANI!.. - Sr Dr a,arl A. Pfeiffer (Kl:5nigsteln, Taunu8), organ1as

Ii propaganda eon auxilie dle er Ludwig Weber d'e Bo'chum i. We,st.

IT'ALIA. - In, 11 nrc 7 (jul,! 19'50) del rpvU.e' men,Bual "L,e' I1ngue eetere,'(L1 lin~e8 roren) de Fir,enze ha a,parit un. Ii tt Bllunciep,ri InterliD.~ gue mentionant Ii adreaae d,e nor colabor,ator ,Dr P. Maacanzoni de Bari. Secun cODlWl.ic,ation recivet de Dr Maacanzoni, ti anuncf,e ha 8sset sacoes8081.

In 11 libr'e "Lt a.a1m.a delle lingua," (Li anim del 11,ngus',B - Ed,i toria "La lingue eatere" r Firen.za); de Todd! (pseudo,nim. d,el ibon c:onos;set linguist e oriental1 at P. S. Ri vet,ta) t 11 sutor' coaeacra un tot oap1 tul,

ti tu.lat"l)e Babel al Verd ,stelle'", 8.1 l1n6l18s international aux11iari,. Inter 11 divers 11ngue"a intern.ational til nu ere,at i' pro! ~ Rivette. c1 ta nor Interl1n.gu.e, 11 creation de quel i1 atribue ,erre.torimen a tALl. In 11 s,am eS,pi tuleta repreductet un curttextu in Int,erl1n6u,el • Prof. Ri ... 'letta e8 Wl declarat adverB,ar10 <1el 11nguea auxiliari t nam omni tie-

ct., aacun 11, have null sp{rltu e pro, to' ne posse ex.pr'eeser Q,mni n.uanc18S e 1i ftfeeling" a,am quam 11 idio,tismea queles as l1 caracteriati-

c a, dl e1 lingua s, natural. m.f '.

SVISSIA. - ,Exoursion 8111Ulal del I,NCLUBA (Interl:1ngue-Clu'b Be.sel).

Hlo-arinu 11 a8creta.rio del Interlingue-Club ,de Basel, eon marita e infantes t ,p8.S88t au vacanties in Ii vl11,egiat'llU"8 de Anwil. Li altr1, OlUD,istes, in ta.nt que 111 n.e hat a,galm8,n, d'spartet pro congedie, reaoluet tar un v.i.si te a1 eat1mat fami11,. s,eler.tarial, profi tante Q,dplu, del ocaaionvisl tar W1 paisage poe CO'Jlos,set de nor' bell ,Ju.r,a baseles1, 81 8am t.e,mpor, 11 .m&X 11tt village del earrton de Baa'al-Campania ; in c6teri Anw1.1 have 11 particu.lari ta e'ssar .habi tat, on d1;. por 11 pluparte per deacen.dentes de eia&n08, quo in fac'te apa:r1tre credicil precipue per li. exotic 8epeo:te del yun puellas.

L1 me.mbres ari vat in Allw11 in. 11 t,ard ant;emid!, in just t~mpor aaeor por far un litt prem.eD-ada sur 11 va .• t plato. a1 tuat a Wlaltl tade de prese 100 tn.etreIS,t quel 88 covr1t in parte pe'r rident agree. in parte per yard forest,e's e oferta sple,ndld vistas al c,atenes de montan1,a~ Ti promenacla dat lea un ,apeti te uigni del abund.ant dine quel atendet lea e pos qual on abandonat Be 8l ben-meri tat a1 eats:. Poy 11. m.embres rea.nimat se denov par 11 o'ustomari, .f'otografada .. MB. be.nt08t monstrat se un d.eslfacili't,i sovente inclontrat in tal ocas1on.e,a,benque ne plre'v1de't in ti caau I 11 deeproportion inter Ii formate 8llcrmal del Club (augmentat ,snoar p,er 11 d1n4) e 11 formate tro normal del &paratea. talmen. qu.e ex'trem· caution dleveni t ne08S8ipoI' ,capter 11 Club ain mut11.ationes '.

In, 11 curs del poamid{ 11 Club 1nterprendet, sub Wlo1el de ardent asur , un excurs1o,n de rlgorosi oa.ractere apeleololgio. Nam in 11 region aQwiles1 ex1ate, ~ aten.de.n,te exploratio.n .,cientlc t un c'av'ern~ sat enigmatic, o,cul'tat in 1i rcecut pre'cipi tie de Un "JIUltIt e pro to, desfao11- menaccesBibil - adm1rdm pOX' no.n-troiglo41 tee. Tamen 11 membres del Club, pos un moment de perplex! ta, en.e.rgicmen tutelat per 11 secretario 80tent quam 6U1de I r8801u.tm'en gri.m.pat along 11 abrupt rocca.ge, 11 \mes dem.onstrent per Btran,g1 moves lor apart noti.on.e,a d.8 alp1n.isme, durante que

11 a1 tr'es regretat ,b,ar lassat in hem lo'r equ1p,ame.nt de alt mon.tania - aaqui vell harpoe.aet preBantir qua no,r c:u $so:retario vell ,.eOlucter nOB 8. un excur.ion Ide caraot.retaau in8xpec~.at ? Pinalmen 0=88; po.

'l

- 102 _,

un grim,pads sudorifio J ben'que descendent, s;uperat ne solmen. lor tre haaan oavernofob1e:. ma agalmen 11 apen n.umerB.b11 dangeres guat8.4t del via troe;lQditic. Me 11 spir1 tu, de Interlingue; cOll6rimpant sin gr9J1d entusiasme, fa.t un mal mi me' 11ll,6Uist1c al bon Lud e 8;81eo,l061c t, e. obllv1ante'BU romanic descendent"i,e, crest que Lc malvdi tiones de vermen pr'oblemat1c latini ta, queles .. apeJ1vell Isser a.pt pox' illrichar un nov edition del "Rad1cariumM'. C!eterime.n, 1 t asset co,nstst8,t qu,e 11 eaverne vell posser forAr un exoell811t retu.g1e por 11 adherentes de nor movement in casu de dangere ~ pro qu,s 1 t vel1 ee,eer tre deafacilm'9n trovab11 po r liadversari,08 e, del V1.pWlctU. mili tar1, 8S ,apt por as.e'r ciefendetper un Ii,t,t truppe departlsanes, c'ontrsWl sU,pe:rpot,ent,i,e de agreasores.

Hant retornat san. ben,que Wl poe fatlgat, a Anw11, 11 club1stes reBoluet laaaar departer 11 u.l tim autob,us, circulant tro to'st J porpo$'Ber partip',rend.er, 1n 11 vesper, a1 ce,lebra.t1on 10Q81. d.el 1-1m a,\l6"'Us1;i , fest-die national de Sviae1a. Dune 111 interpre.ndet, ja in complet obacuri ts, un marcha,cla de pres,c dec! kilometre,s aGel terki.nden • .IQ8.X proxim station de re,lv!a,. poasente ju1r, in: via, Ii fin specta,eul d.el flammes accendet SUI 1i B6mm1tes c1 e orestes tat ,ilumination sneor completa.t per 11 fulmines de que l,c t'oImer .... stormes quelea semblat trovar null surtida ex 1i labirint d.'e montes e valleys. L1 sxcurs:ion .aset un plen eucceae e va restarpor un long t~mpor Ln agreabi,l IlI.'B'mor1e po,r omni part 1 pr'eod en t e s .

- "LIElBp1oytPi (Lausanne) hs publicatun articul pri Interlingue •

.. Wir Juo,gen jj (01 ten). .1.n su llro 6/1950 ,M insert"e t un Ln t e r8 a,Ban t articul ·VolapUk verge,sBen" quel in f'1ne .recomenda Inter11ngue a, qvo 88 aemp.re important, 8ld,junte un textu in Interlingue de 8 lineae con 1:1 e.dresiB'e de Inter11ngue-Servicie Wi.rl-ter'thur.

TCRECOSLQVACI .... - Ta nor movement r,esta vivid. Sem~r8nov ldl§s spruzL& del cap de nor tchec co1deali8tes •. In comensa de septemb:r'8, noi re,c1vet un 1ettre scri t eu.r m.odern lettre-pap'8'r COD. :&1mplllc lUI! bell cap I Blu. insigne in 11 ,medie del par'tEl superior ; sub Ii lnsiill8 Ii parol INTSRL,IN~UE e in 11 sequent linea "Scie'ntific 1ingue international ... fideok§ JazyJe mez1n8rodnl'" I olDll11cos, printat sur alar-yard bande" In. 1i centre ,del pagine spari un emblema del tchac, republica in clar verd.

[Sur Ii c:overte noi vide in 11 levul ,angu.l super1or1 unblu vi.Mette" con blano cadr., sur quel as pr1ntat 1n 'blanc 1.1. parole. NOI PARLA lliTERLINGUE, ornat in levuJ. per 11 ar1ois1 1.ne1.gne. E¥.oelle.a:'t .8cUe8 de pro'paganda ! 'II_

U.,R.B.S. - Jioi r.ecivet Wl lettre 1.nviat 11 1 sept •• br,. d. J.rkhaugl'lak, de nor adharant 'britannic aari.nero B.Bennet d. quel 11 nave oargat 11gne in tiportu. It .s 1.1 prim lettr,. quel noi havet de UfJl~S.SI. dead. pluri annus ante 11 guerra. It arivat in .Paris 1125 .eptembre. Las. nos asper,ar ,que 11 IQomunication •• va .seer po8sibil dano,ve: con Son.e1-

RIJ.Bsla~ - L •. II.. d. G.

RIOJIIOI IIfED.t1"IOJU.L I1iTKBLlliGUlISTIO

Boi Ja b.a reclvet un oart n.lUIlsi. de ie.ponaesl a nor queati,on •• d.l JU'6 B/l06 de COSllOOLOfU. ' .. an, no.1 es cert que ne aaeor o1lllli 1nt.r •• - . sates .b.a scri t noe. Plea ne plu atender, aam .1 a01 vol. organ.1.ar !1m r8Wl.1o.n in 1951, noi dne p.r'.parar 1. t 10118 ante 114ate •• l.et.t.

Plea.crir nos .trax a C.b ••• suz.

]NTe.RLlNGUE e L.I COMe.RCI,AL PIRMAS

No:r art1culette in Coamoglott;a B/I06 avial1at l1 intexe •• , d,e' pluri coldealiatee. Boiancer peti omn1 letor •• qael •• labora in comeralaI firms. Bcrir nos, par aloll&ar 11 list. de firma. que Ie a, d •• ira 'Qore'sponder', reBpond'ent& detalliatmen. pr1 11 seque.n,t punctu., ,

1., N6m.1Jle del firma. 2. Complet adresse con telef'cn. postc.b.ecconto , etc. :5. Genere de comero1e. 4. Eeque 1 t imports ,0 ex.po:rts lIer'-

,c,ea a quel meroes? 5,. Por qual maroEis itea representant. ?

16. Con quel Landes it desirs, never .relationes? 1. 16m1ne del Inter- 11noue-coreapondente in t1 firma.

Noi 1ntente ,Pub11car sive in CQSM03!LOTTA si,va in INFORMA!OR Ull! liste de t1 f1rmas, con 11 neceaai util informationea.

Ad! plu no! pet! noz- coideali.,st,es propage.r cne tal firmae por far progreaser nor lingue in 't:i .circulee.

Un coidea11st sugt?;estet que~ noi may ed1 tar un, manuale comercial., No:i, joya informar ncr letore:s que s,r. It!atejka he preparat. jaante plurl annus , un talmanu.ale. Li maX important problema ea nu pu.blicar 1 t,

For possi b11iaar un tal 'Bid1.t1on I' no I fa 11 sequent propos1 tion :

Chascun 'coidealiBt prOWBs,se payer sv.Fr. 10.- pay,Bbil quande 11 libre

va ess,er adi tet. In compensation, 11 va rec1ver 2 axemplares ,del libre'. Ano licomerc1al .flrmse va easalr !nvi t,B.t subscrir ,8 't1 publication.

Sisuficent coiciealis,tes interesss seS nor interprens,e. noi va ed1- ter un bul,etin. d.e Bubslcrlt:i.on~

Nu ! C,nascun a1 labor t .nam hay ta un iJDens camp a 'explotar por 11 rela11s,at1on det11mpo'rtant progress !

Interlingu.e-Ins'ti tute, CHESEAUX, Sviss1a

C!RU Ck:_P_AR_Ql, de Kurt Feder

: 1. Refu'~ie, 4,. inaul me iterranean, 7. lnga&ear (;imperative), 11. dec egipt1an, chime element (abreviat), 1'.

-+- ........ s,011d pre:cipi tate 8tmoBferi·c,

............ ""'"'fi_.u 14. Ii ttere ,grec. 15. p,a.rticip:1e del pas8ste + sufixe ind.icant abstrBctes, 17. ne to,st, 194 articul indetermlnat, 20. ne ancian, 22. pron6mine p'oseeaeiv, 23,. epcca 25. recevi to.r de un jurna.Le, ,29.. pr1eacr1 tion e'ole8,1al,

............ .....(1 formul de prega, 30. s1gned'e \"io.torie, 3,2'. a.d.v,erbie de lac. "34.

_+---II1atin : e, 35,. pa,pag8ye. 37 .. prepo;s,i t10n , 38. parte de un apec--t--,"- .. 'tac\.U., '9. n6mine de un jurnale 1nterl1n&u1at10 •

....... ---- .. -':=- ..... - ... -- .... Vert1cal t 1. n8 dulc1, acid. 2. chlmlc element (abrev.), 3. norme, regu.l, 4 .. budgete at,ate.l, 5. art1-

cu.! f'em.1n1n. 6. exaiccat, 6. Chimic element (a.brev,.) f 9. retr'ov,en1da, 10. av~e. 12. auf'ixe 1ndi~ant iuatitutio,neS,1 d.ign.1taa, o:elates, 14,. prepOIslt~on, 16,. malad, 16. carisaimo, galanto, 20.cb1mic element Cgas), 2:1. aordeprincipal del eeglage, 24. bue, 26. des-mal, 27. mesura 4e area, 26. re,su.ltate, conaequ.entie,. 29. 1m.it,8rtion de un 80 . .11 an1- .malici" '31. 8ufixe del diminutive. ftua1n1nt 33. parte del to~el. ,,6. oh1aU,o element (abrev.), 31. fluvi. italian, ,ti. 8ufixe .dell part1cipi.e

de:l pa ... te. . -.". ,_ .~ .. __ ~

1,1 parol,8a horizo,ntal 7,19,20,2'5,,37,39 forma un invitation, a n,or

coidaal1Btea. -

- 1.04 -

,..

fabal 48 Carl J.. Pfeiffer (Genuu:a.1a)

L..t V'IVI!.

1m relar,clII~ ,f1D.en in 11 11 b're t 3 a,cet, Bur eu table :, ILa .u olc,ul ne _le.t. L1 atr&Dgi, dispol.1 t,1on mental, quel 1nflu.t d!e extern in au -.wd1e-cb.ubre, ven1ent dlel mild ve,rne-t .. p. del marte-nocte '11111&8,1 plan de presentiment, _bar ••• ,t au pen.Bada e fat vacv .it al 1,ont8D1e - trlst e Ob8Cur,.1Il tal momentas it 88mb,1at le-, !nconse1ent, qua 11 lampe 8xt1ntet. a que un p.8ant te,n.brosita abaeaat 88 aur au animo Fantom.s· e eveni.ente. tr,apa8- eat contu.iDlen au intern cculee, ma 111 e •• at tame.n tre real,

pro que 1ll f,ormat ss' de even1mentes, queleB oiroum4at Ie d.1ar1- men in. 'un maniere tor.me,ntant e plan de Icruel1 tao Esq:&le 11 viva

bay!!, WI a1,&nificatian genera.l? Pro quO' c:i, 11 provat etud1ar?

POr OOD8truct'er 81e un bon f'\.l.tur ? Por pOsser viv.r in alcun. IIU\nierequam ua ncrl ~~~! inte:r mi11iar:d •• , bon 0 mal.porpoeBer manjar 8 trincar - por~8qu6 altr1 ?

Il creldlet dever levar 88 v101e.ntmen, oo,mbatter teroDaurn e frenetic.en c,ontra un eaten, quel tortu.rat le. Eaq\le nequ6 .Beet in 1i munde '. 'quo 11 poe •• t saar ? lequo. quo eisset bell, 0 ,P08'- 8let levar Ie in 11 altare del content~.Dt '?

"QUo tll pen8a?"' terulr~en cbu.chotat 1m voce apu 11,. e tivoce eeset suave st%'8llg1men ele.ant.. Il:'n .. vet - to eSBet ti-ta vooe, qual 11 aempre desirat aud1r, quel ne vell .'saer 11 1'0" .. quel ane De mey .saer !noollo'seet p,Or 11 - ti-ta TO'08. q,u,el deyet eee.r 11gat a &lew]' e,ntl' q,uel 11 poaeet amar ; e 11 8avet" que

t,1 smore pO.r 1 t ne ve,11 easer 11 Batt.f,.ctton de egOistic d •• ire. e instinct •• t ma ,11 Violet 8:II&r ti_ •. ntepor dar a it omi to quo plel1at 1., • &110 &mar ft pOlr reg1ver lu bell,. quel 801 pos.at eleval" 1. al ve:ritab11 vive. por que 11 vell 'trovar 11 signl!lcs''tioD. del viva - ·oh, 81 &olmEtil 11 poaaetpre8eDtlr quo •••• t 11 8,ign1t1ca,tion., Ii valore del viva ?

",Quota penN, Ern ?,n repetit 11 voe.l,tS 11 .,.wsaltat de au meditation ; nam 11 voce. qLlel easet tam. m,ld e .o'nori qU8Jll antey, ne pl,u pOBset eBBer8U propri del1r fluent de au 1nteriolre., 11 r,eaardat detra 88. cle u ven! t 11 baa. voce - apu 1,1 stat un pu.ella, 8: 11 atran,g1luce: quel .embla. c1rcWlldar la,protUb1t 1e par,lar amolver. Irre&ardat t1, teno,mene, q'uelne po ••• t •• eer verltl 1a au Boli tar1 Btudie-chu.... De u ven1 tt1 str&n&1 lucemeat traradiant 11 ob.'cur a.pille. _ c1rewalucmt 1.1 t1gura eon Wl, aape'ct. de pac •• joy'? Quel ente {ncred,lb,1la8np.r.tect stat 01 apu 11 ? Invelopat in un v,eBt1llent quel 11 nequaa.de vldlet ilUltey. 1,0,11 au lUce, q1l1el 11 nepo •• et aclarar •• ', ane t1 ve.t1aent lu.oet, c1rcuadant 11 puBlla quam W'1 vel.

E 4\1 ob.cur ocules regardat 8ubr1d.ent" lnsi8teat.en • protuAd- 14.811, e ti 8li8.bl1 irate. del v1.&ge contraatat muli CO'Din. 11 •• noe1 ta 4el voce. Ana t1 niu! ocule'8 s8J1l~lat 8c:1n't111ar, be,nqu.e 111

apen •• lllet luaentat. ~

. "Qui tu 8. ?", Ern d1 t .pe.n audib11 .... 'ub,1 t •• n 11 4..,.en1 t r anx.1loa1, _ anc un poe d •. spitat. qualmen t1 puella po ••• t 1l1trar ;- .. , , :: chBlllbre tra_ 11 clud~t porta - 18 prol ~uo 11 fat ~. dependent d. . ,~ . tmtolll, quel aolmen ex18t.t in IIU ,imagination ? Ern .~!~~~.. .

- 105 - , .. ~

" ~

#

L1 puella retroce,det un paS8,U, salmen un m1cr1 P'QSSU. quaei por dar 1e spa.cie apu 8U sede. Err. hes,ita.tun I!lo,ment" ma poy 11 ,palpat - e :it ne ·esB'et un 1Jr.a8e, un fantom, q,uel i1 captet !

"Yo ee Indra, infanta del sole! Ern, tu ha vocat me ? lilt 11 bass e eonaat voce del p,uella. ",Ma plea setientar t,e, Ern, tu e,SI aterret e ne' posse oomprender, qualmen yo p08set 1ntrar in tui micr1 chambre ; - forsan tu va com.prender to, quande yo va har foreat. P'les, y,o vole eeoder che t., nam, ••• "

"Ma" yo ne na vocat te t Indr,a ! If

"Ch.ec'UD hom voca me, quel" sercnant joy e un acope , vice to solmen. trQ,va misere e prese mort'e ! II

Ern senti t ,que au interiors devenit pilu calid, malgre 11 etran-

gi,ts del .mo.ment. .

"14a yo ,nequ.,fUlde, B.lldi e , que tu ha ven1 t aun hom, qUlel ne p,oase't tro,yar quo 11 aorchat ! "

"Ern, eeque tu De compre'nd.e me ? L1 unee ne d1 it que yo e!:Bset cne 111., 11 al t,ris ne save 1 t, e 11 maxim mul tea ne sercha me, pro que 111 aezcha :soaen un yacui joy t quel deve setis:fa.r solJnen lor egoistic desires !d

I1'E eag,u,. tu save, que mi serchada es plu al t ? QUe :/'0 ne ana a,spira a1· exteriora evil axper1ent:ie ?"'

"Mi parentes., 11 luee e 11 901e, traregarda omnicoe ; e yo quam lor inf,ante. eternmen prend e parte a. to" quo i 11 vide", repl1cat Indra obscurmen, e ella mettet ell manu aur Ii brass de Ern. Illnvoluntarimen retraet, proque 11 c'redet, que ti manu devet easer frigid tit sin, vi ve. !ta 11 obaeuz e lucent oeulee de Indira profu.nd.lll1&n penetrat Ie, e 11 sentit 11 calid fluente. ven1ent del tendr1 manl,l d .. e Indra ..

"Tu na dev,e dub1 tar pr1 me t Em" continuat ella ser1os:imen e un pee Bup11cant. ItOn dub1 t pr1 mi 801ari ta es tui fine, •• r e s1~iflca tui submersion in 11 max protun.d mis'e,r'e del obllv1a ••• in tui self ! Vide!,. yo vole exiater 1n te, POl' que tu mey pOBseder me eternimen ; ID8: ne dubi ta pr1 me quam 11 veri tab,il ente del univerao!"

"b lndra t tune e8 - tu fte posse esse'r !" chuc.hotat Ern cion pena, Por un m.oment au meditation retroductet 1e ,8 au circum1t~ ; extern Bottlat un friac, pur vent del un8ai.m ',,'erne ct rcua 11 tegment-fenestre de au cllaznbre, e fue.et 11 ul tilt nive del pas88:t biverne. E c1 intern - 01 ardet 1i str'an,gi luce, quel apart t Ie qu.am un ,ent. haV'8,n,t 11 figure. de un bell puella., e parlant ail. L1 evenimen,tea e fantornee reapar1 t., qlleles hatormentat 1e ancor ante qu.elc minu"tea per destructent madi tatione8. Beque anc Inc1ra asset un de ti fantomee ? V1vent eoaen inWl1 be,ll vest1ment' e f'1gu.rs, q,U&m si ella veIl voler seducter Ie I e ];oy totalmen mortar Ie, q:uande 11 mild e cal.m. B,plendore circum ella eBset 8xtintet ?

flA,dvere yo fte 88 in tu1 panea e tui BenB, Ern ; ma yo dev,e e&ser talmen. E pro q:ue yo dev. e.ear e yo v1det, que tu serobat ,me, yo ven1.t if,l te t por que tu mey pose.der me ,-

. "'Yo ne crede al aDlor,e, IndI-a .. Vide" qu,o fat .m.e tam de8esperat

in 11 ul tim aemanes e annus, e quo rapt., me omn1 joy del v1.ve ? ~t esset 11 acono88entle, qu.e l1v1ve ne pos •• poeeederun valore to'tal, pro que neeos ,.xi;ste. quo .8 valoroe:1 po,r e'.Bern vet. Vii.

- 106 -

lie.m.are inter 11 nomea ;vi.de in 11 munde u 1i homes; conoaae solmen 11 1nvidie, 1i odie e 1i per'secut.t cn i in omni 101,c. noi vi de

so lmen jalusie e combatte s1 queLc poe hom.es reuni Be' ; vide." qual.men bon. amici tris rupte se , 8i ne plu 1i securi ta del existentie circumflue les. Q~ua yo deve creder , a quo aspirar, quo esperar ?"'

"Ern, 1i valore del viveexiate ne in to, quo 81 t,res oferta. te, ma in to, quo tu fa de tui vi ve ! Li valore de I vi've dave monta.r

ex tui anim, por que tu eleva tui. anim al luee I per-que tu infortia tui an.1m per to, quo II"Y, fa, quo tu vole e QjUO tu ac te t"

riMa 8i yo ne 8S capabf 1 ferti ef'o r-ti e ? 5i omnicos extern. combatte contra. me e deat ruo te li max: bon intentiones ?' Esque anc pay 1i vo l ent Le a1 bon e a l, joy pcsae anco r viver in me e planar me ?f!I

"Oh t quam. minu.ti'Osimen tu penaa , Ern !For exemj.Le t, eaque Ii amore es 601menun satiaiaetion de tui e50istie de~ires ? 0 esque it significa 1ntrar in Ii ,altrit €I ites Ii feliere significar par Ii al tri to quo on pcrta in se de belesae e bonta ? Gartmen, rarmen tu vide to in Ii munde ;, ma 11. cauae de to eB., que so tmen pee homes :fort,a ti lucein ae , queL ill tem.en beaona , per po'seer ere c·ter 601men lor propriente ; esqu.e tal homes sin lllce posse CODlpleer 1i existentie de un altri con joy, bonta e:recono:ssentle ?'"

"10 ne ccncsae l1amor,e'; Indr'R ! Forsan yo es tro yun 'to

nErn, t u ccnos se sc.Lmen ti amor e , queI .ineb.ri,a Ii horaea ; unquande tu fat co:rlOss,entie con it f ma felicimen to quo til. travivet tande, rup'tet.!I

"De qui t.u save to '?U cenect ent pri su cu Lp , Ern re6:ardat 11 pUlella .. 11 h.,a.t di t Ii :loveri.ta" forsan, pro que ti apari tio.n, ti pllel1a, Indra, a.traet Ie ? 11 pon.derat ti sentiment por Indra con ... tra t;i quel i.l hat conoaae t : ante que Lc annus par un al tri hom. No f it ne as lusam '1" E nu ,as,que Ill. preterit hat es:set More ? Oesque ti .sen.timent per ' lndra saeet 1i vex amore ?

1IEsque yo ama te" Indra ?" 11 questionat bassmen pas WI long teimpor de silentie.

"Tu aol.men poaae e deve aaar , quo ne es, in te', Ern - e yo vole eaaer in t e , yo d.eveesse:r in te, 8i to. vole vi ver d.enove l " Indra levat se , e ta ella stat bell e prase fier .... ma in au expression ne esset akcun fi·erta 0 sU}Jerbie, solmen un 'compatie'ut Luc ezrtf,e circumradiat 1a. e transfigurat au facie. "'Ern, yo solmen. es c1 ahe tu,. proqu.e yo ne poaae penetrar in te con mi ente .. E 91 tu ne vole prender me, Ii sole. quelbe.ntoat va levar se ne pla va Lucer por te', ma. tu va ear tra limWlde sin. viva, sin joy, ai n valentie ! II

Ern. regardat La fixmen e con timore r ma ti.amen .11 senti t , que ti puel1a, tiente potentme~n in.fluentiat 1e o· No, 1 t- ne pO'8set eseer amore J quel ilaent.i t por' Ihdra~ Indza asset tro pur 'por esse.r amat.

"Ms." quo ea smore, Indra ?" 11 questiollat, formant au propri pensse e sen.timcntes :in paroles 0

II ~.uo Ii &more ne ea , yo ha Iii t ~ Quo _ it ea, to tu. solmen posee experir., &1 11 al truistio joy efidelita traflue te I a f'ar un hom felicl eon tlli propri eseentie. Etc tu. va BOllmen po,se,er, ai tu porta ti Luce in te self., ti lu.ce, quel eleva nOB omnia, e 81 t1 altr1, quel tuama, poase redonar te,quo tu de. a 11. Amore nequande 8S IJJl ligament, Ern, quel concatena du hOmes ; it nequ811de

- 10'1-

deve tar Ii. du entes :!nliber e dependent" nam l.n au inte:rior.e it ne conoaae d,eventiee J queles on expect,a, ma. solmen deven.ties, q.uelea on voluntarimen dona ex siesel.f al al tr1. ! ,tt

"'Yo ne comprende to JIndra !"

'·'L1. aaore dave eSBera.mi,ci ta" quel ne dona obligant" ma quel Ilbermen da e prende". L1. tot figur'a de Indra deveni t plu e plu. Lucen.t, e Ern senti t 'WJ. ,strangi cant ada e jubilation, quel montat ex su interiore e tra.f1uet Le ,

liMa. E,rn t it ne ao.Imen es 11 amor e "; continua·t 1i puella." Ane in te self, in 11 solitariti in quel tu vive, tu dave conosser e por t a.r ti essentia, que), traluce te, quel de::;tructe chaecnn chagrin d.el vive., 'omni, malicies del altri. homes, oem! odi,e e da acoz-d.i.e e omni desfac:i.li taB del t.§mpores" talmen que ti males del v1- ve apar-I inimportant par te, proque semp.:re tu posse cposd r a il1 ti tui luce interior1, ti tui joy del vi ve t queles tu va conoeae r , Ern,. regarda. ad ex.ter, Ii oiel deveni rubi in 1i oat I' victorioaimen 1i sole, mi. etern matre, va levar se ; ella va raftar te con

se , pr oque yo va penetr.ar in t:e e erecter te ! I.; •

t'Qualmen. yo posse fa.r it? n chuchotat Ern, ma 1i cant ada e 1ucantie :1n 11 self deveni t aempr e piu potent ; 11 ca.ptet li lDanu

die Indra, regardat in 1i ardent ocul es de ella., poy i1 tornat se al lucentie levant se t a super Ii forest - e victoriosimen v'en;it 1i sole super Ii borizont - un long t~m,for 11 tame'n ,stat, rega:rd.a.nt in t1 luce e escutant Ii voces del joy in 11 natu.ra, 11 Jl)urmu.ra del vent e Ii chiripada del avt ea - e ta.nde t il regardat Ind.ra - ma ella hat deaapar i, t. 'Taman, ella ne hat abandonat Ie ; i1 sentlt. Q!ue E'lla vivet in au int:eriore'. Con un hum,ore liber e .limpid 11 deacendet Ii scalieree eat a.d exter l.n li frisc e nov munde ; lentmen 11 traeat Ii for,es·tea e prates, vident 11 luee circum se e in se, e 11 1br11lia super 11 montes e arbores. Li homes ne veIl eieser al, trimen. quam 11 videt lesantey ;forsaIl nu i.1 veIl vid .. er lor desbelli t,e; ancor plu clarmen, proque1,1 port,at 11 iuc. in ae, quel dat Ie joy por vi ver; proque i1 senti t que 1i viva porta.t un valore in 11 self e forS,Bfl anc .in un al tr1 ente a quel i1 volet don,al' ,ocni ti joy e banta "que'l i1 senti t in Be.E: 11 1n-· contra.t 11 bome.s ; e i1 vldet, 'Que iIi ne esset tal qu.al 11 S8m ... pre hat opinet ~ enc ti noaes portat .joy i.n. aa e lor facies lucet e iIi aalutat 1e calidlnen e oordialmen ; ane inter iIi devet as-

ser alcunee qu.elea eaaetfidel e bon. (26.1.1949)

L1 PRIM SrDBOCINEIIA

Recentme'n in Moscva ha esset presEintat3 at,ereoplastic f.ilm.'. colorat ; un curt film pr1 11 Moscov.1c Z.Oo :Bub Ii t1 tul ·Inter animal,s$,", un 81 tri pri 11 etat,al 1.nstl.tute de circo-arti.at1ca . intitulat "Sub Ii olu oapol" e un ulteriori pri "Un die con !nob11- V.18bil 1m.pres$loue."demonatrant 11 vi v,e del yun p1oneroa (orpn1sation infant1.n) ill. lor camp Artek in 11 Krim.,

_ In BU 3-annual existentie ·ti '·atereocinema" 8S 11 prim e ,Bingol atereopla,at1c cinema in 11 munde •. Per un modern Boren de' proj,eotlon cons1,ste.nt 8X mill'me,. de ~or1 lineae vi tri.n 1 t po.sib1- 11.8aal Bp,ectator'ea 1i trid.imensional regardation sin alquel optio .media. '",.R .. Raedle.r

- 108 -

11 jurnal LE MONDE, Paris, pu'b11cat in sunumer6 del 13.6,.50 1 i ia,equent nova:

Un polislott extraord1na,ri

Sr. Nills Magnus Holmer, profess,'or in 11 Universi't4 Bved

d,e I,und, , es un del max .a;rand lingllistee d'el :mu.nde. II have (ruarant1-si:x annue de et,!!. 11 seri e parla 2'00 t!o,ren lin .... guee. Su teee de doctoratu concernet 11 asnscr1.t. Secun 11 "Basler Na,chrichten'i; Ii I1ngtles lndoeuropan. have null secretes por le .. II he. stud1at ane Ii dtalectes del Indianes d.,el occidental' hemletere e Ii, ld10mae 'parla,t de divers tr1'bes negri e del T,siga:n,os.

'ri information amemora nos un enunc LatLon del gra.nd filo,log e linguist Hugo Schu:chardt: IIDe temp~r a t~mpor on pea i. me It 't"luest,i on ~o.;. rouant lingues conosee vu? eo yo ne p eeca pr1 mo,dest1e exagel''9.t rBB,PoIl1fente: 'IApen m1 proprie".

ES(lue per hasarda Sr. Magn.us Holmer vell esser m1n,u modes,t Quam ~~ 11ustri prRcessor? y~ ne penea it. II ha simplicmen deven1t 11 victim del mod ern jurnalist tea o us 1 es avid [~~ri sens,at1onea. It Ei'iB COnORQp.t (me Ii novas max abraeadabrant es prec1smen tis ouelee Po:S J1;lott1 t mu facilmen de un oublica ai,n d iscernement. r;u<::I.nt mul t

ne raones es ea pabf I re:f'lecter o ne por a9xender 200 lingu,es in 30 nnnus on poase dedlcar al studie de chaacun de fli admaxim 2 men8US mem con:sacra.nt,e su tot tempolr a t1 tache. B n_uant pe raone a es coneciosiDri 11 facte que ~r'et'e'nder- saver Bcrir e pe.,rlar un lingue, a1 in su tot v1ve on ne p08set, dedicar a 1 t p l.u QURm. ? menaua t es un

rUr lnsanitf? .

It es astonant que 1i sam hom,e,s ouelee., s Ln r,e!l ecter, ,ru)voea 1i USA. de un lingue vi vent (prec1pu.e anglee1) quam lingue' international, plu ne sembla memorar 'Qlue il1 self besonat un minimum de 10 annua de s'tud!1e pOT mas'tris,ar Lor propria I1ngue 'm.at.r1n. :In 11MBX'mult casus mem to ne sufice e yo es 1nclinat afirma.r Que

1 i Drooo,;rt1on del persones 1ncapabil expresser aecorectmen in lor 11nguematr1n"varia secun 11 pa1eee inter40o~ e 8O"'t.. 'Li constFlt=3.t'iones queles yo posset far prito in ro1 propri profession P.S t),lu f'!_uam eloquent.

1,1 cause d.e ti denlorabil mancas es: extrem.ID'en aimplie. 1,,1 corect, ma,strisQ't1o:n de un lingue preauposi un sumaa ,de studies ot1eles 11 programmas del scoles elementar1 es inc:apab11 furnir'. N'aturalmen on pOBRe perfin1r au co.nos;sent1ese arivar e. un gradu d.e perfection t.re Buf1cent in Ii usa de su ling-ue m tr1n mere:! a un a,asidu1 efortie con,saorat al letura de modelll~ iautore:s e de bon ~ ti11 stes. M:8:- solmen un l'i t t minor! tl! de pe r s ones han t fin1 t lor studies scolari ee pret far ti efort1e. Lor instruc:tion lingusl va dune neoee sime'n mane r' de1'icient. For tis qui. vole aprend e'r un '1 inn:ue foren. 11 la.bor afurni.r as: ancor plu grand. ~~em POB ba'r !?quisi tat un bon con.ossentie fundamental del lingue, il.1 beaona 8ncor m:ul t annus ,de practica, e' de atent1v letllr!1 por venn:en penetrar 11 sp,{rltu del lingua- e mastrisar au innumerab11 subtil1- t.1s. !~el'!,!l1 posse pretender spamiar se ti efort1e e ari var ne r un via nlu. curt al sam resul tate. Asserter Lu contrari e pret'811der

a prender un gue in quelc mensus 0 m'em Quelc annua es pur 1'an-

f'arOnA.da.

A.M.

- 109 -

L.I LE.,Gri! DEL "e.RIl!

Reoent,men, in, un 801 e sam die a"ecid[et 11 aer-,e,ata,stro,fes max grav desde' 11 coeeasa del [aviation. Qu.1n machines fraoa.s,sst 8e intra 24 ncres, fant pIll quam 150 victimes, 1ncludet 50 mortes: d.e un sol machine. On .ne SUCC8BSa.t til nu elu.cidar 1i causes de' ti quin accLdentes.

It vel 1 advere Bsser s1mplic Q,xplicar to pe,r 11 ,sovente alegat "leg,a del aerielt r ,ms Belf iii on 1',ellprovar juetificf1r ti leBe, on v[ell esae,r exactmen taw perpl[ex [qu.am antey. 'Ys Ii normal leg[(: d.el pro ... 'ba0111 ta. aS8[erte Ii direct oontrari[B : a1 a.ccide WI, cart evenim'ent un poe ext,raordina:ri; on poe,s. admisser con un tre grand pro'oab1li ta. que 1 t ne va SSBer ,a.Qluet de un Bail a simil eveniment ciurant un CB,rt auzada de tempor. ' 81 on t1ra 11 une in 11 loto, circa 9'9 Borteadas va easier neceaai ante que 1 t 8urt! denov ex 11' urne •. MEl 1i lege del serie a.seerlte' 11 S.XB.ot contrarte I 81 alquo e::r:traordinari acoide, lex.late' un tre grand probaib111 t,a por que in max curt t'mpor lu sam 0 alquo simil va evenlr.

Amb.1 leges manifestase chaacun die in 11 eiectes e n.01 po aae anc retro,sequ.er -lea in 11 histor1e. !du.l t important inventlonea decovri tiones es f'at prese: in sam temp~r I eta! de d.:iferent homes e i.n ·dife-

rent 10c08. E Me sovante temaa 11tt,erari ea tractat dediferent autores in sam tempo,r.,

Pri to yo po,ase citar un propr1 experientie tre interes&ant : In 11 annu l'923 apa.ri t m1 ro,man "Rapanui"" un raconta q\lel have quam tea ... tre 1i In[sul de Pas,c& in 11 O[cea.n Pecific~ L1 n1om1ne illd1&,en die t1 in. ... Bul €IS "Rapanui "e per mi roman ~8dminlm yo opin,et,. tal.) it 1ntrat por 11 uneeilt vez in 11- 11 tteratura 1nt,er:natiollal. Or, ill 11 .am tA,mpor e memlr., 11 sam mensu, apar.1 t aac in Paris un T'oman con 11 sam ti tul Q.uel adv'e're esset WI modern raconta de piTa,ta's e de quel 11 action esset - in un maniere sat inhab1l - loc,alisat sur li sam inaul solitsl"i. On passe au 8upoElir con un p[robab111 ta quel conf,ine al certi ta que ti n.6- mine plu ne va reapar1r un so 1 vez Ui 1.1 11 t t,era tura. To[ va forsan dar nas un bon base por aclarar un poe 11. du leges, mention.at.

Pro quo. man! levenimentes ,acumu.la se in 11 Bam tempor ?

Yo opine que noi concepte, 1.1 notion ·viva-specie·in un tr'e atrett lIlan1ere. Nor vi ve-spacie .is; plu grand quam 11 mtmde :!nmed1at qu[elciroumda nos. Noi lila t.ro modest quande no! declare r'es.Bort;issar a un miorOCOSJ:llo. In veri ta. noi apa.rtelle a. un mEi'crOCO,BmO de prese infini t ex· t,enaion Ln quel manifesta ae 1nfluentlea le,x d1l1ta..ntiea pr1 queles on 8,emblantmen ne poss,e' far 88 un 1d~. Qu.elcunc .mey ssBer nor op.inion pri aatrologie ,it 88 !nnegab:i.l ,que un gran,a parte· 4.e1 homani te o;re[de' in it l1'esde 6 t 000 aanue e forsan al tr1 6 '000 annU8 va a..veX' pa.ee.r ante que, 11 pretend.t Q real. efecte., del Batres SU%' 11 c:reaturas e eV'&n1- ment~s de nor' te.rra va har .Beer a.rang,eat in un .1,tema. Bur 11 fun-

dv del factes emp1.rlc. In 11 .fere mental-paie8.1 11 distant!.. as cer'tmen solmen r.la.tiv. 1I11110o.8s de k11omet,rs8 p08aes1gn1f1car !.n.med1a,t proximi ta.. No.i posse penaar pr,8c in 88m tempor a un del

max lontan 8[telles de Xlo'r hemis,fere e a \Ul [al tr:i .telle egal.Jnen, Lontan quel es vie,1b1l solmen del hem.fare auatral • Ncr conc8,pt1onea 8cient1a.l .s conditionat per 11 potentla del modern telescopes (circa. 250 mil110nea luce-annus) '. :nu l1[ebuloaes quelee [diets a1r[ea 500 mil110nes de luce-annus 1i un del ai'tri, atin8. in nor inte,li,gent ISpl.:rl tUt in sam tempor" WI 8tranai ex18tent~a ; 11i i.no'ontra unal-

tru in nor cerebra ; 111 expert 1.1 ex1stenti. de unal tru.,

- 110 ...

It eEl dune 81 t,men vera1m~1 que t ra 11 macrocosmo paeaa 09ci11atlonea par queLea ex.iste in 11 cerebra del t,errs., in lih.om, un

specie de receptolor. Pro 11 enorm distantiea qu.,ele:s 01 ea a considerar , 'on posse ccncept er ham e terra q:uam unite (ubi es infini,tmen mieri, e, mat,ematicmen, egal al altri) epro to, ti sen.sibilita posse exi,ster ancor por evenlmentea. It es pensatd.I que in cart locos e in oert t,empo,xee ti oscillationea cruces una 1 tru, que 111 forma W1S,orte de nodes con lext,rem,m,en augmentat efica.cita. S1 to, eveni i.n Ii ce rebr e de selectet noaea , plure's de 111 va trove.r i.n sam tempo,r 11 sam soien.tific 0 al tri fecund resul tate:,s. E ai 11 node afecte evenim,entes, tande tis-,ei acumula Be in un - cosmicmen con~idere.t - tent ,mioriss.im spacie de tem,por, que onpo,sse concepter lea quam absolutmen 8.imultBIl .•

In ti conexaon it es pa.asabilmen indiferent in que L m.a.nier,e 11 accidents,s ee iniciat. In 11 IC,HSU del 5 grand. accadentee av Lat t c ,proba,bilm.en 11 max div,era causes cooperat : exp.l ce i.on d.el reservuoree, rupt1on. d'e un ale, co l i.ai.on con un monte, etc. It es ,si6nif1cati v e pr eac mister10si per quel diferent modes Ii cosmicmen ccnd.it t onat resultate! fi.nal posse essex causat.L.i. mecanisme per qual li serie fWlctiona BS certmen tam. varie que BU important,ie as min.or. L1 strang! "via JllB.j,or" quel iradia del node del oscillation, stings su scope per omnl medies" quelea in timoment ea ye d.isposi.tion. Homes e cOijleses !r:..rangeat per fortie in un evenida superior.

It semble que in, au 1.mportant1e l1, lege' del aerie as ancor aupe ra t del leges de p,robabili ta. To ven1 forsan de que ili ea matematicmen f1- xa,bil e que 1i matematic,a, es WlO forsan mem 1i le,ge fWldamental d.el cosmo. On pcese prese easer cert que durant un Bet lone;tempor noi plu ne beaona timer grand catsstrofes de avi.8,ti.on. e que un acuaukat i.on de tales, quam 1i recentme.n even1 t, ne va r,epresentar ae ant.e pluri annus , y,o es presQ inc11nat Q. d1r que 11 leges d.el prol"babi11 ta, transposi t in nor notione:e hoaan , represen.ts un spec1 e de lesislat1 ve, durant, que 11 leg's' del ser1.e es 11 executa ve. Li leBe ldel pro'bab111 ta fi:l.8 11 tempor die cert evenimentee e lor aoumulatio.n, e 1i lege del Berie execute les ~

fheodor Heinrich Meyer "(Traduction ex. "D1e PrlsBe" ,'lien, ,d,e E. Moess)

,QUO ES UN "SCOOTER· '1·

Secun "L"Offic.iel du Cycle- (Pa.r1S), 1i 'scooter es ua motor,01·o1e de v,ar,iabl1 ci1indrade:; con du micri rotes e un ccntanut plan.ciere inter 11 8van-parte e 11 detra-parte. Sur 1 t 1.1 motorciclia,t sede Iquam in un fotel.

In facte t 11 "Elcoote:rlt se un motorcicle oarro8sat, tot nov, 'fac11- men demontibil, tre comfortos1 e' con eeductell,t 8spect;e. Malire au present precie tre al't, ti vehi,Qul octene un 1.ai.ena 8UQC'eS,S, e on posse dir que it as "rey'l in Italia. L1 COlnstruct.ores francesl COmen8B. interessa.r ee tre mul t pri 1 t. E 1 t es ,aalUBant conet,atar que 11\1 on sercha Wl n6- m1.rle a1 tl"i quam "scooter" quel, on d1, ae es popular1 e quel, adplu, es ja us at p~r denolllillar ti 11 tt tamponant Qu:tomob11es ,qllele~ on v1d.e in feriee e parcoe de e;musam.entee,. On ha propoait quam nov nomine : "ldotofauteu11" t "B1-car-, "cyclscsrlll, ma procii ver,. motives null ex ti n6 .... , mines cenvene, Por ex., ·cyclecar" designs 38 un motor ... cazre con tr1 0 quae rote's sin diferentiale.

Va Interlingue adopter s1mp11cmen -ecoolter'" ? Un response de: nor' Academe veIl 8BBer benveni t I adrmi nim de •••

- III -

]'NT!.RLINGUE DI,1. W!LT.sPRACH~

In fine I! noi ba r'ecivet exemlllares de1crand 1.n,troductori 11bre ed,i te't 1.n 1932 per I. Pi gel in Fra.nckh.' ache Verlag t no! he. nomin,at "Dcc,i,dental die 'IIel tepra,che", nu equipat de un crem oovr,iment in for't pape'r e 1nr1ohat de quelc pag1n.s qu.a.m, ,antepB.l'ole \. por clar1fiosr 11 actual a1 tu,ation linguist:10 de In.terliAau. ~ 1'1 e~:.m)a:ar.s h8 esset sslv8,t ex, li ru.inais d,. Wien.Bor german:-:parl,ante,B va'" "ess~r felici jpos,aer compre.r tl valoro&~ eYre de 256pag1n.es por 11' precie de fr. 5.-S:V1t18 af rancat., ens Inter11ngue-Inat1tut,., CBESElUJ 8/~u8apn,e, Sv1ssia. Pch. SVi,BIsia z 11.1969 , StoCkhO~ 176546 I fopenha_~~6?7~,., "

DIE EURQ,PIISCHE SPiAOHE EHTSTEKT

Brochu,ra de 32' p4g1nes, bro'chat ,oo'n 6' 11ustrationee ,. sc.r1.tJ de w. Blaschke, IV. fr. 1 .• 210 ,a.francat ene Interl1.ngue-Inst1 tute GRe,cen-

sien in 1i prox1m numer6). \._,

Hoi memora 11 aequ.ent, publi,cat1onea , . ,

UNE LANGUE AUXIL,IAlRE -= Lt INTERLINGUE, fr. O. 30~~~._, _ _.J·" ALMAliAC IN TERNA'T IONAL : Fr. 1.10.

Ufl'NOV ABelN ATE?

Re:crutar un nov abcnnat.e 8, COSKOGLOTTA e,s 11 max. bon a.u.xilie que,l vu posse dar a nor movement! Pier vor persc,na.l actio,n, per d1&cuaed cn con vor conc'$se:tes vu posse Iganiar un I..tor d,e nor revUe •. Plee Idamandar de nOB numeroe apec1menic con 11 carte 4,e aibonnament •. Li nov ebonnates va reciv,er' , anct.an numer6,8 de nor revUe. Administr,ation

Precie del abonnament a COSMO.QLOTITA :

Sv1ss It. 6.- • 13 a. 4 d •• Pr. 640 fr' •• : ned.f. 7.- • 2 dollars, :& III! 8. - • Lit. 11150".... & fr. 70. - belg • a:ved XI". 9.60 • dan Kr. 13.20 -norv. Kr. 13.20 •. Kcs 910.- .. pol.zloty 7001,- .. Soviet rubles 8.-.

DiTiRL'INGTJE-LITTiRATURA

E.aqu.e vu ja poas8,cle 11 brcchurae e manuales pri. Int'erlint.-ue queles existe in vor I1ngue matr1n '? Eaqu,e vu ja comprat 11 Interlinglle Ii ttera tura quel .& anunoiat in n.Q,r catalog '? Var come.noe va esser 11v8rat del INT:EH.LINGOE-INSTITUTE in Ch,eseau.x a!Laus,8o__ne, Svissia.

QUANT A.NNU-COLECTIONES DE: "COSMOGLO'rTA" vu roS,SEDE ?

Un cert mimer,e de annu-colectiones d.e nor Q,fic1.al rerie es quasi !ntrovBb11. L1 posa8ssores diel compl,st colection es - rari8sim. Tamen vu paesa aneez- nu complatar prese omni series de COSJ40GLO~T:A e quelc aer1e8de KOSMOGLOTT. Ples con.,Bultar 11 prec1es del colectiones in 11 pa,g1ne 18 del nrc 136/A. Li admini.strat1on va info,rmar vos pri 11 ancor liverabil oadern8S.

CONTENETE : Li redaotion d,. Co8trlog,lotta. - A,. Mateljka, : L1 f1nale8.J"_ ROUIZ In.queste pr1 1i m.etoda •• -JlLed1es del ,espe'rantistie propS&ande..- 11 problema del propa,ganda. - Bulet1n p,edagogic international. - Cronies.. - R,eu.nion int,erl1.ngu.istic international - Interllngue e 11 comer'cial fir_s.-Dr Pfeiffe'r , Li vive .. - A.Matejka : Iln po11g1ott extr,Qlordinari. - 'T,.H. lIeyer I Li lege del aerie. - Gil Agu1r~~: ~uo es un .. scooter- ? - Dii verses.

Red. e Adin~ 1 IN''XE.RLINGUE-INSTlTUTE. CHESEAUX a/Lausanne, Sviasia •

... 112' -

You might also like