Sayısal Haberleşme Sistemlerinin Bilgisayar Benzetimi

(Computer Simulation of Digital Communication Systems)

Yrd . Doç Dr. Hakan DOĞAN

Hazırlayan : HILAL TUNA

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
3 Haziran 2009
HAT KODLAMA

Şekil:Hat Kodlama Blok Diyagramı

Hat kodlama iletilecek olan işareti iletim ortamının özelliklerine uygun biçime
getirerek iletişim ortamındaki gürültü,zayıflama ,bozulma ve girişim gibi bozucu etkenlerden
daha az etkilenmesini sağlamak amacıyla uygulanır.Örneğin; örneklenmiş ve nicelenmiş bir
işaret iletim ortamı üzerinden gönderilmek için uygun biçimde değildir.Böyle bir işaretin
nicelenmiş örnekleri kodlanarak işaret iletişim için daha uygun biçime getirilebilir.

Hat kodlama; kullanılacak iletişim kanalının özelliklerine uygun şekilde

yapılmalıdır.Örneğin metal kablolardan oluşan iletişim ortamları alçak frekans geçiren özellik
gösterir.Bu tür ortamlardan yapılan iletişimlerde hat kodlamsı genellikle iletişimden önce
yapılan son işlemdir.Fiber optik yada radyo sistemleri gibi band geçiren kanallar üzerinden
yapılan iletişimlerde hat kodlaması ya iletişimden hemen önce yapılır yada modülasyonla
birlikte yapılır.Hat kodlamasının iletişim sistemlerindeki yukarıdaki şekilde gösterilmiştir.

Vericideki hat kodlayıcı ve alıcıdaki kod çözücü vericinin sembol gönderme hızında
çalışmalıdır.Bu nedenle,kodlayıcı tasarımının oldukça basit olması özellikle yüksek hızlarda
önem kazanır.

Darbe treninin (özel/belirli) spektral karakteristiklere sahip olması için

sayısal temel band sinyaller hat kodlamasını kullanmaktadır. En çok kullanılanlar return-to-
zero (RZ) , non-return-to-zero (NRZ) ve Manchester kodlardır. Bu kodların unipolar (voltaj 0
veya V) olduğu ve bipolar (voltaj –V veya V) olduğu durumlar mevcuttur.

Hat Kodlamasında Göz Önünde bulundurulması Gereken Konular

• Gereksinim Duyulan İletim Bant Genişliği: İletim bant genişliğinin kısıtlayıcı

olduğu durumlarda çok düzeylihat kodları kullanarak iletilecek olan işaretin bant
genişliği azaltılır.Böylece iletilen semboller birden fazla sayıda bilgi biti içerirler.Çok
düzeyli kodlama aynı bit hata oranı için ikili kodlamaya göre daha düşük işaret-
gürültü oranına (SNR) ihtiyaç duyar.

• Alçak Frekanslardaki Spektrum:Kodlamada işaretin doğru akım bileşenin

olabildiğince sıfıra yakın tutulması gerekir.Çünkü iletim ortamında bağlaşım için
kullanılan transformatörle ve kapasitörler işaretin alçak frekans bileşenini zayıflatırlar
ve doğru akım bileşeninin geçmesine izin vermezler.

• Zamanlama İçeriği:Alıcının karar verme devrelerinin zamanlamasının yapılabilmesi

için saat işaretlerini iletilen işaretten güvenilir bir şekilde elde edebilmesi
gerekir.Bunun için hat kodunun iletilen işarette yeteri kadar yoğunlukta ‘’geçiş’’
sağlaması gerekir.Burada ‘’geçiş’’ düzey değişikliği anlamında kullanılmıştır.İkili
işaretteki geçişler 1’den 0’a yada 0’dan 1’e olan düzey değişiklikleridir.
 • Hata Gözleme:Hat kodu; iletilen bilgi dizisine ‘’fazlalık yada artıklık ‘’ ekleyerek
iletim hattındaki hata oranının gözlenmesini sağlayabilir.Örneğin, hat kodlaması bazı
sembol dizilerini oluşturmayacak şekilde yapılır eğer bu geçersiz sembol dizileri
iletim sırasında oluşursa alıcı bunları iletim hataları olarak algılar ve bunların sayısına
bağlı olarak hattın performansını belirler.

• Verimlilik:Hat kodlamasının yukarıda açıklanan özellikleri sağlayabilmesi için

genellikle iletilen bilgi işaretine ek bilgiler ilave edilmesi gerekir.”Fazlalık yada
artıklık” olarak tanımlanan bu ek bilgiler aşağıdaki eşitlikte verilen hat kodunun
verimliliğinin düşmesine sebep olur.

x100
E:Hat kodu verimliliği

H:İletilen sembol başına taşınan ortalama bilgi içeriği

Fazlalık olmaması durumunda olabilecek sembol başına düşen maksimum bilgi

içeriğidir.

HAT KODLARININ SINIFLANDIRILMASI

Hat kodları aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir.

1.Bit Kodları
2.Blok Kodları
-Bit yerleştirme
-Blok yerleştirme
3.İlişkili Kodlama

Bit Kodları

Yaygın olarak kullanılan bazı bit kodları aşağıda tanıtılmıştır.

Tek Kutuplu NRZ Kodu:(Unipolar NRZ Code)

“NRZ(Non Return To Zero Code” ifadesi T saniyelik bit aralığı süresi içinde gerilim
düzeyi sıfıra geri dönmeyen , yani bit aralığında gerilim düzeyi değişmeyen kod anlamına
gelir.Tek kutuplu NRZ kodu ve T saniyelik bit aralığı süresi şekilde gösterilmiştir.Tek
kutuplu NRZ kodunda 0 ve 1 bitleri aşağıdaki gibi kodlanır.Tek bir sinyal seviyesi
bulunmaktadır.Mesafe kısa olduğu için makine içi haberleşmesinde kullanılmaktadır.

0 bit:T saniye süreli 0 gerilim düzeyi ile kodlanır.

1 bit:T saniye süreli + V gerilim düzeyi ile kodlanır.

Dezavantajı:İşaretin spektrumu DC bileşeni içerir.Alıcıya gelen işaretten saat darbelerinin

elde edilmesi olanaksızdır.
Kutupsal(Polar) NRZ Kodu:

Kutupsal NRZ kodunda 0 ve 1 bitler aşağıdaki gibi kodlanır.

0 bit:T saniye süreli - V gerilim düzeyi ile kodlanır.

1 bit:T saniye süreli + V gerilim düzeyi ile kodlanır.

Kutupsal NRZ kodu ve T saniyelik bit aralığı süresi şekilde gösterilmiştir.

Avantajı:İşaretin spektrurumunda DC bileşeni yoktur.

Dezavantajı: Alıcıya gelen işaretten saat darbelerinin elde edilmesi olanaksızdır.

İki Kutuplu(Bipolar) NRZ Kodu:

İki kutuplu NRZ kodu şekilde gösterilmiştir.İki kutuplu NRZ kodunda 0 ve 1 bitler aşağıdaki
gibi kodlanır.Birbiri ardına gelen 0 ve 1 ‘ler probem yaratmaktadır.

0 bit:T saniye süreli 0 gerilim düzeyi ile kodlanır.

1 bit:T/2 saniyeli süreli dönüşümlü olarak +V ve –V gerilim düzeyi ile kodlanır.

Avantajı:İşaretin spektrurumunda DC bileşeni yoktur.

Dezavantajı:Art arda gönderilen 0 bitler alıcıya gelen işaretten saat darbelerinin elde
edilmesinin olanaksız kılar.

¾ NRZ bit periyodu boyunca sıfıra geçiş yapmaz bit periyodu boyunca seviyesinde sabit
kalır bu sebeple izgesel olarak daha avantajlıdır ancak senkronizasyonu daha kötüdür.

Tek Kutuplu(Unipolar) RZ Kodu:

“RZ (Return to zero) kodu ifadesi T saniyelik bit aralığı içinde gerilim düzeyi 0 ‘a geri dönen
yani bit aralığının ilk yarısında +V ya da –V olan gerilim düzeyinin bit aralığının ikinci
yarısında sıfır gerilim düzeyine düşmesi anlamına gelir.Tek kutuplu RZ kodunda 0 ve 1 bitler
aşağıdaki gibi kutlanır. Bit aralığı süresi boyunca sembol sıfırdan farklı bir değer alacaksa bu
sürede tekrar sıfıra dönüş yapar.

0 bit:T saniye süreli 0 gerilim düzeyi ile kodlanır.

1 bit:T saniyelik bit aralığının T/2 sn’likbölümünde kodun türüne bağlı olarak –V yada +V
gerilim düzeyi ile ve onu izleyen T/2 saniyelik diğer bölümünde sıfır gerilim düzyiile
kodlanır.

Avantajı:Art arda gönderilen 1 bitler alıcıda saat darbelerinin elde edilmesini sağlar.

Dezavantajı:İşaretin spektrumu DC bileşeni içerir.Art arda gönderilen 0 bitler alıcıda saat

darbelerinin elde edilmesini olanaksız kılar.NRZ’ye kıyasla iletişimde iki kat fazla bant
genişliğine gereksinim duyulur.

Kutupsal(Polar) RZ Kodu
Kutupsal RZ kodunda 0 ve 1 bitler aşağıdaki şekilde kodlanır.

0 bit: T saniyelik bit aralığının T/2 saniyelik bölümnde -V gerilim düzeyi ile ve onu izleyen
T/2 saniyelik diğer bölümünde sıfır gerilim düzeyi ile kodlanır.

1 bit: T saniyelik bit aralığının T/2 saniyelik bölümünde +V gerilim düzeyi ile ve onu izleyen
T/2 saniyelik diğer bölümünde sıfır gerilim düzeyi ile kodlanır.

Avantajı: İşaretin spektrurumunda DC bileşeni yoktur.Alıcıya gelen işaretten saat darbeleri

elde edilebilir.

Dezavantajı:NRZ ‘ye kıyasla iki kat daha fazla bant genişliğine ihtiyaç duyulur.

İki Kutuplu (Bipolar)RZ Kodu(AMI ):

Bu kod genellikle AMI kodu yada “Bipolar AMI code” olarak bilinir.İki kutuplu RZ kodunda
0 ve 1 bitler aşağıdaki şekilde kodlanır.

0 bit:Tsaniye süreli 0 gerilim düzeyi ile kodlanır.

1 bit:T saniyelik bit aralığının T/2 saniyelik bölümündedönüşümlü olarak +V ve –V gerilim

düzeyi ile ve onu izleyen T/2 saniyelik diğer bölümünde sıfır gerilim düzeyi ile kodlanır.

Yani pozitif ve negatif darbeler 1 sembolü için kullanılır. Sıfır için sıfır gönderilir.

Avantajı: İşaretin spektrurumunda DC bileşeni yoktur.

Dezavantajı:Alıcıya gelen işaretten saat darbelerinin elde edilmesi olanaksızdır. NRZ ‘ye
kıyasla iki kat daha fazla bant genişliğine ihtiyaç duyulur.

¾ RZ kodlama her bit periyodunda sıfıra dönmektedir. Bu işlem, spektrumun

genişlemesine sebep olurken , zamanlama senkronizasyonunu düzenler.

Manchester Kodu:

İki kutuplu NRZ türü bir kod olan Manchester kodunun örneği aşağıdaki şekilde
gösterilmiştir. 1 biti ve 0 biti için +5V ve 0V seviyelerini kullanmak çeşitli sorunlara neden
olabilir. Örneğin bir sessizlik periyodundan sonra kanalda 0001000 bitlerinin bu kodlamayla
gönderilmesi durumunda alıcılar baştaki 0’ların paketin bir parçası mı yoksa sessizlik mi
olduğunu bilemezler.

Bunu çözmek için +5V -5V seviyeleri kullanılabilir ancak alıcı ve gönderici
zamanlayıcıları arasındaki ufak bir fark, bit zamanlamasında kaymaya neden olur. Bu nedenle
her bitte hem yukarıdaki 0-1 ayrımının yapılması hem de zamanlama bilgisinin gönderilmesi
gerekir.

Bu amaçla geliştirilen Manchester ve gürültü bağışıklığı daha yüksek olan ayrımsal

(differential) Manchester kodları aşağıda gösterilmektedir: Manchester kodunda 0 ve 1 bitler
aaşağıdaki şekilde kodlanır.
0 Bit:01 ile kodlanır.Başka bir ifadeyle T saniyelik bit aralığının ilk yarısında –V gerilim
düzeyi ile onu izleyen T/2 saniyelik ikinci yarısında +V gerilim düzeyi ile kodlanır.böylece 0
bitler için bit aralığının orta noktasında daima eksiden artıya geçiş yapılmış olur.

1 Bit:10 ile kodlanır.Başka bir ifadeyle T saniyelik bit aralıının ilk yarısında +V gerilim
düzeyi ile onu izleyen T/2 saniyelik ikinci yarısında –v gerilim düzeyi ile modlanır.Böylece 1
bitler için bit aralığınınnorta noktasında daima artıdan eksiye geçiş yapılmış olur.

Avantajı: İşaretin spektrurumunda DC bileşeni yoktur.

Dezavantajı: NRZ ‘ye kıyasla iki kat daha fazla bant genişliğine ihtiyaç duyulur.
Farksal Manchester Kodu:

İki kutuplu NRZ türü bir kod olan Farksal Manchester kodunun örneği şekilde
gösterilmiştir.Farksal Manchester kodunda 0 ve 1 bitler aaşağıdaki şekilde kodlanır.

0 Bit:Bit aralığının hem başında hem ortasında gerilim düzeyi değişikliği yapılarak kodlanır.

1 bit:Bit aralığı başında gerilim düzeyi değişikliği yapmadan sadece bit aralığı ortasında
gerilim düzeyi yapılarak kodlanır.

Farksal Manchester kodu IEEE 802.5 Token ring türü LAN larda kullanılır.

Avantajı: İşaretin spektrurumunda DC bileşeni yoktur. Alıcıya gelen işaretten saat

darbelerinin elde edilmesi mümkündür.Gürültü bağışıklığı Manchester koduna göre daha
iyidir.

Dezavantajı: NRZ ‘ye kıyasla iki kat daha fazla bant genişliğine ihtiyaç duyulur.

Manchester koduna göre daha karmaşık bir kodlama yöntemidir.

¾ Manchester NRZ ‘nin özel bir formudur.Telefon hattı ve DC bloklayan devrelerden
geçmesi gereken sinyaller için uygundur.DC bileşeni yoktur ve basit senkronizasyon
sağlar.

HAT KODLARININ GÜÇ SPEKTRAL YOĞUNLUĞU

 Sıfırdan farklı güç spektral yoğunluğu olduğu bütün frekans bölgesine sinyalin tam
bandgenişliği (absolute-bandwith) denir.

Dikdörtgen temel band darbelerle ifade edilen sembollerin PSD’si (güç spektral yoğunluğu)

profillere sahip olduğu için tam band genişliği sonsuzdur. Basit ve daha çok kabul gören
band genişliği ölçümü birinci sıfırdan sıfıra geçiş band genişligi (null-to-null bandwith)’dir. Sıfırdan
sıfıra geniş band genişliği ana izgesel(main-spektral-lobe)’un genişliği kadardır.

Diğer bir popüler bandğenişliği ölçümü spektrumun yayılımını ölçen yarım-güç-bandgenişligi

(half-power-bandwith) kavramıdır.PSD’nın yarı güce düştüğü (3dB) frekanslar olarak tanımlanan
yarım-güç- band genişliği 3dB bandgenişliği olarak bilinmektedir.

FFC (Federal-communication Commission) ise band genişliğini sinyalin gücünün %99’nun

toplandığı frekans aralığı olarak tanımlanmıştır.

Diğer bazı metodlar ise PSD’nin 45dB arasında geçiş yaşadığı aralık olarak tanımlanmıştır.
Şekil:Hat kodlarının güç yoğunluk spektrumları
 Darbe Biçimlendirme Teknikleri

Diktörden bir darbe bant sınırlı kanaldan geçirildiği zaman darbeler zamanda yayılır ve
diğer darbenin zaman aralığına geçer ve buda semboller arası girişim(ISI) olarak
adlandırılır.Bu durumda alıcının sembolü çözerken yanlış karar vermesine sebep olupalıcının
hata olasılığının artmasına neden olur.Semboller arası girişimi azaltmanın bir yolu kanal bant
genişliğini artırmaktır ancak kablosuz haberleşmede istenenband genişliğini artırmadan ISI
etkisini azaltmaktır. . Modulasyon band genişliğinin düşük olması ve bandın dışında yayılacak
yayılımın bastırılması istenmektedir. Bitişik kanalda meydana getirilen band dışı yayılımın genelde
band içinde yapılan yayılımda 40-80 dB arasında düşük olması istenir. Sinyali RF frekansında
değiştirmek zor olduğu için sinyalin şeklinin değiştirilme işlemi temel bantta veya IF işleminde
yapılır. ISI etkisini azaltmak ve modüle edilmiş sayısal sinyalin spektrum genişliğini azaltmak için
bazı yöntemler vardır.Bu yöntemler aşağıdaki gibidir.
1.Nyquist Kriteri

2.Raised Cosine Filter

3.Gaussian Darbe Şekillendirme Filtresi

Yukarıdaki tekniklerden bahsetmeden önce ISI’yı ayrıntılı olarak ele alalım.

Inter Symbol Interference (ISI) (Semboller Arası Girişim)

Spektral verimlilik Rs bits / sn

η= =
B Hz
Dikdörtgen darbe şeklinin teorik bant genişliği (B) sonsuzdur. Bu yüzden spektral
verimliliği ´0` dır ve iletim ortamı için uygun değildir.
Genellikle bir NRZ sinyalin (dikdörtgen darbe) bant genişliği, bu darbenin
spektrumunun (Fourier Dönüşümünün) ana lobe’unun ilk ‘0’ olduğu frekans alınır
Kanal çıkışındaki sinyale (yukarıdaki şekil) nTo anlarında örnekleri alınarak 1 veya 0
olup olmadığı karar verilir.
(Not filtre çıkışında semboller bozulmuş ve NTo anlarında birbirlerine girişim yapmaktadır)
 NRZ dikdörtgen darbesi sinyali, bant genişliği To/2 dikdörtgen frekans cevabı olan filtre ile
filtrelendiği zaman, komşu darbelerden etkilenerek bozunuma uğrar.
Çözüm: örnekleme anlarında (NTo) komşu darbelere girişim yapmayarak bir darbe
şekillendirmesi yapmak;

ISI-
free
(ISI’dan arındırılmış) darbe sinyali, sadece bir örnekleme anında sıfır olmayan (t=0) ve diğer
örnekleme anlarında sıfır değeri alan bir sinyal olmalıdır (örnek: yukarıdaki ortadaki şekildeki
Sinc darbesi)

∞
VN (t) X ∑ δ(t − nT ) = V ( 0 )δ(t)
n = −∞
o N

ISI Etkisi Olmayan Darbe şekillendirme

(Pulse Shaping with no ISI))

Sinc darbeleri ISI’dan arındırılmış

sinyal iletimi için Kullanılabilir,
fakat Sinc darbeleri fiziksel olarak
gerçekleştirilemez.Sinc darbelerin
sidelobe’ları büyüktür ve 1/t ile
orantılı olarak azalır.

Pratikteki darbe şekli Sinc darbesine

benzeyen fakat sidelobe’ları Sinc
darbesinden daha hızlı küçülen bir
darbedir.

Bu da Sinc foksiyonunu hızlı bir

şekilde monoton olarak azalan bir
fonksiyonla çarpmaktır.
 1
w=
2T 0
sembol
R s
sn ISI olmadan elde edebilmek için teorik minimum bant genişliği
1 Rs = 1
Rs Rs =
2 Hz olmalı T 0 W= 2 2T 0 Hz

Sinc darbesinin sidelobe bastırılması ve darbe spektrumu üzerine etkisi

ISI’dan arındırılmış sinyallerin bant geçiren genlik spektrumu

ISI’dan arındırılmış sinyalin spektrumu fc ve fc±1/To frekansları arasında tek (odd)

simetriklik gösterir.
Teorem:
∞
n 1
∑V N
(f − ) =T 0 |f| ≤
2T 0
ise
n = −∞ T 0

⎧1...........................n = 0 ⎫
V ( n.T ) = ⎨ ⎬
⎩0...........................n ≠ 0⎭
N 0

1.Nyquist Kriteri: ISI etkisi alıcıda tamamen yok edilebileceğini Nyquist düşük band
genişliği için çözdü.ISI etkisi haberleşme kanalının genel cevabının gelen sembol haricinde
sıfır olacak şekilde dizayn edilmesi gerekmektedir.Nyquist kriteri iletim bant genişliğini
düşük tutarak ISI’yı önlemenin birinci yoludur.Matematiksel gösterimi şu şekildedir.

K: 0 olmayan sürekli değer

N=Tam sayı değeri

Sistemin transfer fonksiyonu;

şeklindedir.

P(t):sembol darbe şekli

2.Raised Cosine (Yükseltilmiş Cosinus) Darbe Şekillendirme Filtreleri

Tabanlı kosinüs süzgeci, sembol girişimini / karışımını en aza indirgeme özelliği sebebiyle
sayısal modülasyonda darbe şekillendirmek için sıklıkla kullanılan elektronik bir süzgeçtir.
İsmi, β=1 en basit durumunda frekans izgesinin sıfır olmayan bölümünün f(frekans) yatay
ekseni üzerinde yükselebilen bir kosinüs fonksiyonu olmasından ileri gelmektedir.
Tabanlı kosinüs süzgeci, simetri özelliğine sahip olma gibi yönleriyle alçak geçiren
Nyquist süzgecinin bir uygulamasıdır. Bu, onun frekans izgesinin 1/2T civarında tek simetrik
olduğunu gösterir ki buarada T, iletişim sisteminin sembol periyodudur. Frekans bölgesi
tanımı parçalı fonksiyonla şu şekilde verilir:

⎧ 1−α ⎫
⎪1..................................................0 ≤ f ≤ 2
⎪ T 0 ⎪⎪
⎪ ⎧ ⎡π T 0 ⎛ ⎞⎤ ⎫⎪ 1 − α ⎪
⎪1 ⎪ 1 − α 1 − α ⎪
H RC ( f ) = ⎨ 2 ⎨⎪1 + cos⎢⎢ α ⎜⎜ f − 2 ⎟⎟⎥⎥ ⎬⎪.. 2 ≤ f ≤ 2 ⎬
⎪ ⎩ ⎣ ⎝ T 0 ⎠⎦ ⎭ T 0 T0⎪
⎪ ⎪
⎪0................................................. f > 1 − α ⎪
⎪⎩ 2T 0 ⎪⎭
←
⎯⎯F

⎯⎯
⎯ −1 →
f
⎛ ⎞ cos(απt / )
1 ⎜ t ⎟ T0
hRC (t ) = sin c⎜⎜ ⎟⎟ x
T 0 ⎝ t 0 ⎠ 1 − 2αt /T 0 ( )2
RC filtresi için bant genişliği= minimum nyquist bant genişliği=
1 1
W= (1 + α ) R s = (1 + α ) f
2 W 0 = 2 = f x = R2 s
x
T0
W −W 0 W − f
Bant geçiren sinyal için= roll-off faktörü= α = = x

W 0 f x

(ASK,PSK gibi) 0≤ α ≤1
W DSB = 2(1 + α ) f x

Raised cosine filtresi (fχ=Rs/2) genlik spektrumu

Raised Cosine filtresi kullanarak ISI’dan arındırılmış sinyalin güç spektral yoğunluğu

Azalma Faktörü(Roll – off Factor):

azalma faktörü, filtrenin aşırı bant genişliğinin bir ölçüsüdür. Aşırı bant genişliği
Nyquist bant genişliği 1/2T’nin ötesinde meydana gelir. Aşırı bant genişliğini ile
simgeleyerek;
yazabiliriz ki burada =1/T sembol oranını göstermektedir.
Şekillerden anlaşılacağı gibi azalma faktörü β azaldıkça zaman bölgesinde sinyalin
dalgalanması artmaktadır.
=0 olduğu durumda:
sıfıra yaklaştıkça azalma bölgesi son derece küçük bir şekilde daralır bu yüzden
dikdörtgen haline gelerek ideal filtre(veya Brick-Wall) olur.

=1 olduğu durumda:
Spektrumdaki sıfır olmayan bölge yükselen kosinüs olur. Denklem basitleştirilebilir:

Bant Genişliği:
Tabanlı kosinüs filtresinin bant genişliği genelde spektrumda sıfır olmayan bölümün
genişliği olarak tanımlanır.

Şekil: Sıfır Girişim Özelliği Gösteren Sıralı Yükseltilmiş Kosinüs Birim Dürtüleri
Bir sembol akışında süzgecin kullanıldığı durumda Nyquist süzgeci semboller arası
girişimi yok etme özelliğine sahiptir. Çünkü n=0 koşulu haricindeki tüm nT zamanlarında
birim dürtü cevabı sıfırdır(n tamsayı olmak üzere). Bu yüzden iletilen dalga şekli alıcıda
düzgün şekilde örneklendiğinde orijinal sembol değerleri tamamen geri kazanılır. Ayrıca
birçok gerçeklenebilen iletişim sistemlerinde alıcıda beyaz gürültünün etkileri dolayısıyla
uyumlu süzgeç(matched filter) kullanılır. Sıfır semboller arası girişimi elde edebilmek için
alınan ve iletilen filtre cevapları birbirine eşit olmalıdır. Böyle süzgeçlere de kök tabanlı
kosinüs süzgeci(root raised cosine filter) adı verilir.

3.Gaussian Darbe Şekillendirici:Darbe şekillendirmede Nyquist olmayan darbe

şekillendirme teknikleri kullanmakta mümkündür.Bu yöntem MSK (Minimum shift Keying)
ve güç etkili non-lineer yükselteçlerle uyumlu modülasyon türleri için oldukça etkilidir. Bu
darbe şekillendirme Yükseltilmiş Kosinüste olduğu gibi sembollerin bir diğer sembollerle
girişmemesinden ve karedalgaya göre daha etkin bir spektral etkinliğe sahip olmasından
dolayı tercih edilmektedir . GMSK’da Gauss darbe şekillendirmesi kullanılmaktadır

Gauss filtresi Nyquist ile kıyaslandığında; düz bir transfer fonksiyona sahip olup sıfır geçiş
noktaları yoktur.Gauss alçak geçiren filtrenin transfer fonksiyonu;

Burada; a bant genişliği B ile ilişkili olup;

Gauss filtresinin impuls cevabı ise;

şeklindedir.Gauss filtresi (Raised Cosine filtre kadar dar olmayan ) dar bir bant genişliğine
sahip olup , keskin bir kesim frekansı, düşük aşma özelliklerine sahip olup lineer olmayan RF
yükselteçleri için kullanıma uygundur ancak ISI’yı artırmaktadır.
Şekil:Gauss-Darbe Şekillendirici Filtre
Şekil:a)unipolar NRZ güç yoğunluk spektrumu b)bipolar RZ güç yoğunluk spektrumu
c)Manchester NRZ güç yoğunluk spektrumu

Şekil:İkili hat kodlarının zamanda gösterimia)Unipolar NRZ b)bipolar RZ

c)Manchester NRZ