Momen ng lng - inh lut bo ton momen ng lng - ng nng c...

YeuVatLy.Com

Momen ng lng - inh lut bo ton momen ng lng - ng nng ca vt rn

1. Mmen ng lng L i lng ng hc c trng cho chuyn ng quay ca vt rn quanh mt trc, k hiu l L v c cho bi cng thc tnh: L = I n v tnh :(kg.m /s) Ch : vi cht im th mmen ng lng L = mr = mvr (r l khong cch t quay) 2. Dng khc ca phng trnh ng lc hc ca vt rn quay quanh mt trc c nh:
2 2

n trc

3. nh lut bo ton mmen ng lng Trng hp M = 0 th dL = 0 L = const Nu tng ca momen lc tc dng ln mt vt rn (hay h vt rn) bng khng th tng ca momen ng lng ca vt rn (hay h vt rn) c bo ton. Nu I = const => = 0 vt rn khng quay hoc quay u quanh trc. Nu I thay i th I11 = I22 4. ng nng ca vt rn quay quanh mt trc c nh ng nng ca vt rn bng tng ng nng ca cc phn t ca n:

TH vt rn chuyn ng tnh tin: Khi vt rn chuyn ng tnh tin th mi im trn vt rn c cng gia tc v vn tc, khi ng nng ca vt rn: Trong : + m: Khi lng vt rn + vC: l vn tc khi tm. TH vt rn chuyn quay quanh mt trc: W = trc quay ang xt. TH vt rn chuyn va quay va tnh tin: W = Ch : Trong chng trnh hc bc THPT ta ch xt chuyn ng song phng ca vt rn (chuyn ng m cc im trn vt rn lun lun nm trong cc mt phng song song nhau). Trong chuyn ng ny th ta lun phn tch ra lm hai chuyn ng thnh phn: + Chuyn ng tnh tin ca khi tm xem chuyn ng ca mt cht im mang khi lng ca ton b vt rn v chu tc dng ca mt lc c gi tr bng tng hnh hc cc vc t ngoi lc: + Chuyn ng quay ca vt rn xung quanh trc i qua khi tm v vung gc vi mt phng qu o khi tm di tc dng ca tng cc mmen lc t ln vt rn i vi trc quay ny. Kho st ring bit cc chuyn ng thnh phn ny sau phi hp li c li gii cho chuyn ng thc. nh l ng nng: Bin thin ng nng ca vt hay h vt bng tng i s cc cng ca cc lc thc hin ln vt hay h vt. Biu thc ca nh l : W2 W1 = 5. S tng t gia cc i lng gc v i lng di trong chuyn ng quay v chuyn ng thng: ; Trong I l mmen qun tnh i vi

1 trong 4

6/21/2011 1:35 AM

Momen ng lng - inh lut bo ton momen ng lng - ng nng c...

6. V d in hnh: V d 1: Mt vt c momen qun tnh 0,72kg.m2 quay u 10 vng trong 1,8s. Momen ng lng ca vt c ln bng bao nhiu? Hng dn gii: Vt quay u 10 vng trong 1,8s nn ta tnh c tc gc ca vt l:

Khi momen ng lng ca vt c tnh theo cng thc L = I = 0,72.34,9 = 25,13(kg.m2/s) V d 2: Sn quay l mt hnh tr c, ng cht c khi lng 25kg vo c bn knh 2m. Mt ngi c khi lng 50kg ng ti mp sn. Sn v ngi quay vi tc gc 0,2 vng/s. Khi ngi n im cch trc quay 1m th tc gc ca ngi v sn l bao nhiu? Hng dn gii: Nhn xt : Do momen lc tc dng ln trc quay bng 0 nn ng lng ca h c bo ton. Quan st cc d kin ca bi chng ta nhn thy y l bi ton hn hp vi vt rn (sn) v cht im (ngi). Khi ta c mt h vt rn sn + ngi. p dng nh lut bo ton ng lng hai v tr ca ngi, kt hp vi nh l Sten tnh momen qun tnh ti hai v tr ta tm c kt qu ca bi ton. Momen qun tnh ca h khi ngi mp sn : (vi m l khi lng ca

sn v m l khi lng ca ngi; R = 2m; R = 1m) Khi ngi n im cch trc quay 1m th momen qun tnh ca h l:

2 trong 4

6/21/2011 1:35 AM

Momen ng lng - inh lut bo ton momen ng lng - ng nng c...

Theo nh lut bo ton momen ng lng ta c: (vng/s)

V d 3: Mt sn quay c bn knh R = 2m, momen qun tnh i vi trc quay qua tm sn l I = 800kg.m2. Khi sn ang ng yn, mt ngi c khi lng m1 = 50kg ng mp sn v nm vin c khi lng m2 = 500g vi tc v = 25m/s theo phng tip tuyn vi sn. Ngay sau khi nm th ngi s c tc gc l bao nhiu? Hng dn gii: y l dng bi ton hn hp v c th ni l kh hc. y chng ta phi xt h vt gm sn + ngi + vin . Do momen lc tc dng ln trc quay bng 0 nn ng lng ca h c bo ton. - Trc khi nm vin th h ng yn nn L1 = 0 - Sau khi nm vin th ng lng ca h l tng ng lng ca sn, ngi v vin :

p dng nh lut bo ton momen ng lng ta c:

V d 4: Mt bnh c momen qun tnh 10kg.m . Bnh ang ng yn th nhn c gia tc gc l 2rad/s di tc dng ca momen lc tng cng. a. Tnh momen lc tng cng . b. Tnh tc gc v ng nng ca bnh sau 10s. Hng dn gii: y l mt bi ton n gin p dng cng thc tnh ng nng ca vt rn quay. a. Momen lc tc dng M = I. = 100.2 = 200(N.m) b. Tc gc sau 10s: = .t = 2.10 = 20 (rad/s) ng nng ca bnh sau 10s l : V d 5: Tnh t s ca ng nng ca mt vt chuyn ng tnh tin v ng nng ton phn ca mt vt ln khng trt? Hng dn gii: Chng ta p dng cng thc tnh ng nng ca vt trong hai trng hp: - Khi vt chuyn ng tnh tin th ng nng ca vt l: - Khi vt chuyn ng ln khng trt th ng nng ton phn ca vt chnh l tng ca ng nng chuyn ng tnh tin v ng nng quay : . T ta c t s:
2 2

Vy t s ca ng nng chuyn ng tnh tin v ng nng ton phn ca vt rn ln khng trt l 2/3. 7. Bi tp tng t luyn tp Bi 1: Mt rng rc c khi lng m = 100g, xem nh mt da trn,quay quanh trc ca n nm ngang. Mt si dy mnh, khng dn, khi lng khng ng k,vt qua rng rc. Hai u dy c

3 trong 4

6/21/2011 1:35 AM

Momen ng lng - inh lut bo ton momen ng lng - ng nng c...

gn hai vt c khi lng m v 2m (m = 100g) v th t do. Khi vn tc ca vt l 2m/s th ng nng ca h l bao nhiu? Bi 2: Mt bn quay trn nm ngang c khi lng m1 = 4kg v c trc quay c nh thng ng i qua tm bn. Bn ang quay u vi tc gc 20 vng/pht th ngi ta t nh mt vt nh c khi lng m2 = 500g vo mp bn v vt dnh cht vo . B qua ma st trc quay v sc cn ca mi trng. Tc gc ca h (bn v vt) l bao nhiu? Bi 3: Mt rng rc coi nh mt a trn mng bn knh R = 10cm, khi lng 1kg c th quay khng ma st quanh 1 trc nm ngang c nh. Qun vo vnh rng rc mt si dy mnh, nh khng dn v treo vo u dy mt vt nh M c khi lng 1kg. Ban u vt M st rng rc v c th ra khng vn tc ban u, cho g = 9,81m/s . Tc quay ca rng rc khi M i c qung ng 2m l bao nhiu? Bin son Thy ng Vit Hng - BK H Ni
2

4 trong 4

6/21/2011 1:35 AM