2.

12

• คำำรำชำศัพท์หมวดต่ำงๆ

1. หมวดร่ำงกำย

หน้ำผำก = พระนลำฎ แก้ม = พระปรำง

ตำ = พระเนตร นิว้หัวแม่มือ = พระอังคุฐ
จมูก = พระนำสิก นิว้ชี้ = พระดัชนี
ปำก = พระโอษฐ์ นิว้กลำง = พระมัชฌิมำ
ฟั น = พระทนต์ นิว้นำง = พระอนำมิกำ
เขีย
้ ว = พระทำฐะ นิว้ก้อย = พระกนิษฐำ
ลิน
้ = พระชิวหำ เล็บ = พระนขำ
หู = พระกรรณ รักแร้ = พระกัจฉะ
ไหปลำร้ำ = พระรำกขวัญ ท้อง = พระอุทร
บ่ำ = พระอังสะ สะดือ = พระนำภี
มือ = พระหัตถ์ สีข้ำง = พระปรัศว์
หลัง = พระปฤษฎำงค์ ตะโพก = พระโสณี
ตัก = พระเพลำ เข่ำ = พระชำนุ
เท้ำทัง้คู่ = พระยุคลบำท ไต = พระวักกะ
ตับ = พระยกนะ ปอด = พระปั บผำสะ

2. หมวดเคร่ ืองอุปโภค บริโภค

กระโถนใหญ่ = พระ
ตรำ = พระรำชลัญจกร
สุพรรณรำช
กระโถนเล็ก = พระ
พำนหมำก = พำนพระศรี
สุพรรณศรี
หมวก = พระมำลำ แว่นตำ = ฉลองพระเนตร
ร่ม = พระกลด มีดโกน = พระแสงกรรบิด
ช้อน = ฉลองพระหัตถ์
น้ำำหอม = พระสุคนธ์
ช้อน
ข้ำว = พระกระยำเสวย ยำถ่ำย = พระโอสถประจุ
เหล้ำ = น้ำำจัณฑ์ หม้อน้ำำ = พระเต้ำ
ม่ำน = พระวิสุตร ประตู = พระทวำร
ป่ิน = พระจุฑำมณี ปื น = พระแสงปื น

3. หมวดขัตติยตระกูล

ป่ ู , ตำ = พระอัยกำ ย่ำ ยำย = พระอัยกี

ลุง (พ่ีของพ่อ) = พระ ป้ ำ (พ่ีของพ่อ) = พระ
 ปิ ตุลำ ปิ ตุจฉำ
ลุง (พ่ีของแม่) = พระ ป้ ำ (พ่ีของแม่) = พระ
มำตุลำ มำตุจฉำ
อำชำย = พระปิ ตุลำ อำหญิง = พระปิ ตุจฉำ
พ่อ = พระชนก แม่ = พระชนน
บุตรชำย = พระโอรส บุตรสำว = พระธิดำ
หลำน = พระนัดดำ เหลน = พระนัดดำ
สำมี = พระสวำมี ภรรยำ = พระมเหสี
พ่อตำ = พระสัสสุระ แม่ยำย = พระสัสสุ
ลูกเขย = พระชำมำดำ ลูกสะใภ้ = พระสุณิสำ

4. หมวดกริยำ

ไป = เสด็จ
กิน = เสวย
พระรำชดำำเนิน
นอน = บรรทม สบำย = ทรงพระสำำรำญ
ป่ วย = ทรงพระประชวร ตัดผม = ทรงเคร่ ืองใหญ่
่อ่ำนหนังสือ = ทรงพระ
ดู = ทอดพระเนตร
อักษร
รัก = โปรด หัวเรำะ = ทรงพระสรวล
กัน
้ ร่มให้ = อยู่งำน
ให้ = พระรำชทำน
พระกลด

5. หมวดคำำท่ีใช้กับพระสงฆ์

เชิญ = นิมนต์ ไหว้ = นมัสกำร

กิน = ฉัน นอน = จำำวัด
สวดมนต์ = ทำำวัตร โกนผม = ปลงผม
อำบน้ำำ = สรงน้ำำ ขอโทษ = ขออภัย
บิดำ , มำรดำ = โยม ผู้หญิง = สีมำ
ปวย = อำพำธ ตำย = ถึงแก่มรณภพ
ยำ = โอสถ เรือน , ท่ีพัก = กุ ฎิ
บวช = บรรพชำ นักบวช = บรรพชิต