İ ST A N B U L T İ C A R E T O D A SI

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

AZ E RB AYCAN
ÜLKE RAPORU

Güncelleme Tarihi: 9 HAZİRAN 2005

Ülke No: 78- MD
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

I- GENEL BİLGİLER
Resmi Adı : Azerbaycan Cumhuriyeti
Yönetim Şekli : Cumhuriyet
Coğrafi Konumu : Azerbaycan Cumhuriyeti Kafkaslarda, Büyük
Kafkaslarla Küçük Kafkaslar arasında yer
almaktadır. Kuzeyinde Gürcistan ve Rusya
Federasyonu’na bağlı Dağıstan Özerk Cumhuriyeti,
güneyinde İran İslam Cumhuriyeti, batısında
Ermenistan ve Türkiye Cumhuriyeti (Nahçıvan
Özerk Cumhuriyeti ile 11 km uzunluğunda ortak
sınırı bulunmaktadır.), doğusunda ise Hazar Denizi
yer almaktadır.
Yüzölçümü : 86.600 km2
Nüfusu : 8.3 milyon kişi (2004)
Nüfus Yoğunluğu : 96 kişi / km2 (2004)
Başkent : Bakü
Önemli Şehirleri : Gence, Sumgait, Lenkaron
Zaman Ayarı Türkiye’den 2 saat ileridir.
İklimi : Doğu ve orta kesimlerinde kışları uzun ve ılıman,
yazları ise çok sıcaktır. Nemli bir iklimin hüküm
sürdüğü güneydoğu bölgesi ülkenin en çok yağış
alan kısmıdır.
Resmi Dil : Azeri Türkçesi
Din : İslam

2
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

II- EKONOMİK GÖSTERGELER

YILLAR 2000 2001 2002 2003 2004

GSYİH (Milyon ABD Doları) 5.273 5.708 6.090 7.138 8.240

(Gayri Safi Yurtiçi Hasıla)
Kişi Başı GSYİH ($) 651 688 743 860 993

Reel GSYİH Büyüme Hızı (%) 11.1 9.9 10.6 11.2 10.0

Enflasyon (tüketici fiyatlarıyla, 1.8 1.6 2.8 2.1 5.3

ort %)
Nüfus (milyon kişi) 8.1 8.1 8.2 8.3 8.3

Para Birimi : Manat 1 ABD $= 4824 Manat (22.4.2005)

Kaynak: The Economist Intelligence Unit; Country by Country 2005

III- GENEL OLARAK DIŞ TİCARETİ

AZERBAYCAN’IN DIŞ TİCARETİ

(Milyon ABD Doları)
Yıllar İhracatı İthalatı Ticaret Hacmi Ticaret
Dengesi
2000 1.858 1.539 3.397 319
2001 2.079 1.465 3.544 614
2002 2.305 1.823 4.128 482
2003 2.625 2.723 5.348 -98
2004 3.414 3.458 6.872 -44

Kaynak : The Economist Intelligence Unit; Country by Country 2005

3
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

Başlıca İhracat : İtalya (%51.9), İsrail (%5.3), Gürcistan (%4.3),

Yaptığı Ülkeler Rusya (%5.7), Fransa (%8.1)
Başlıca İthalat : Rusya (%14.6), İngiltere (%10.9), Türkiye (%7.4),
Yaptığı Ülkeler Türkmenistan (%7.2), Almanya (%6.5)
Başlıca İhraç Ürünleri : Ham Petrol ve Petrol Ürünleri (%85.4), Polimer
Maddeler, Plastik Maddeler, Kauçuk, Reçine ve
Bunlardan Hazırlanan Ürünler (% 1.3), Gıda
Ürünleri (% 4.9), Metaller (%2.1), Makine ve
Aksamları (% 1.3), Dokuma Maddeleri ve
Mamulleri (% 1.6)
Başlıca İthal Ürünleri : Makine& Aksamları (%26.1), Gıda ve Gıda
Ürünleri (%11.8), Metaller (% 19.0), Petrol
Ürünleri (%15.1), Kimyasallar (% 4.8) , Mineral
Mahsuller (%13.6), Kara, Hava ve Deniz Nakliye
Araçları (% 12.7), Kimyasal Ürünler (% 4.2),
Plastik Kütle, Kauçuk, Rezin ve Bunlardan
Hazırlanmış Mamuller (% 2.8), Tıbbi ve Diğer
Muhtelif Cihazlar (% 2.0) .
IV- TÜRKİYE İLE TİCARİ İLİŞKİLERİ :
TÜRKİYE - AZERBAYCAN TİCARİ İLİŞKİLERİ
(Milyon ABD Doları)
Türkiye’nin Türkiye’nin Ticaret Ticaret
Yıllar İhracatı İthalatı Hacmi Dengesi
1994 132.1 8.8 140.9 123.3
1995 161.3 21.7 183.0 149.4
1996 239.9 39.1 278.0 200.8
1997 319.7 58.2 377.9 261.5
1998 327.1 50.3 377.4 276.8
1999 248.0 44.0 292.0 204.0
2000 230.3 95.6 325.9 134.7
2001 225.2 78.0 303.2 147.2
2002 226.8 63.3 290.1 163.5
2003 314.7 122.5 437.2 192.2
2004 403.8 135.5 539.3 268.3
2004 (4 aylık) 112.3 29.1 141.4 83.2
2005 (4 aylık) 157.2 45.3 202.5 111.9
Ticaret dengesi Türkiye açısından değerlendirilmektedir.
Kaynak:Devlet İstatistik Enstitüsü.

4
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

TÜRKİYE- AZERBAYCAN
DIŞ TİCARETİNİN SEYRİ
450,0 (Milyon ABD Doları)

400,0
403,8

350,0
319,7 327,1
314,7

300,0

250,0 230,3
239,9 248 222,7

225,2
200,0

135,5
150,0 161,3
132,1 122,5

100,0 95,6

58,2 60,9
50,3 78
44
50,0

39,1
21,7
8,8
0,0
1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
İhracat İthalat

5
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

TÜRKİYE’NİN BAŞLICA FASILLAR İTİBARİYLE

AZERBAYCAN’A İHRACATI (ABD DOLAR)
Fasıl No Açıklaması 2004
84 Kazan, Makine ve Cihazlar, Alet ve Parçaları 44.181.798
85 Elektrikli Makine ve Cihazlar, Aksam ve Parçaları 38.673.035
39 Plastik ve Plastikten Mamul Eşya 37.937.496
73 Demir veya Çelikten Eşya 21.416.576
87 Motorlu Kara Taşıtları, Bunların Aksam ve Parçaları 19.583.164
Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar ve Müstahsalları,
27 16.788.756
Mumlar
Kağıt ve Karton; Kağıt Hamurundan, Kağıt ve
48 16.504.184
Kartondan Mamul Eşya
Mobilyalar; Aydınlatma, Reklam Lambaları,
94 13.240.717
Prefabrik Yapılar
17 Şeker ve Şeker Mamulleri 12.790.119
Debagat ve Boyacılıkta Kullanılan Hülasa, Boya,
32 12.170.042
Macun, Sakızlar
Kaynak: Devlet İstatistik Enstitüsü

TÜRKİYE’NİN BAŞLICA FASILLAR İTİBARİYLE

AZERBAYCAN’A İHRACATI (ABD DOLAR)
Fasıl No Açıklaması 2003
84 Kazan, makine ve cihazlar, alet ve parçaları 34.511.177
85 Elektrikli makine ve cihazlar, aksam ve parçaları 33.424.321
39 Plastik ve plastikten mamul eşya 23.403.474
73 Demir veya çelikten eşya 18.804.373
Mobilyalar; aydınlatma, reklam lambaları, prefabrik
94 16.139.540
yapılar
Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahsalları,
27 15.925.346
mumlar
Kağıt ve karton; kağıt hamurundan, kağıt ve
48 14.313.181
kartondan mamul eşya
17 Şeker ve şeker mamulleri 12.841.820
Debagat ve boyacılıkta kullanılan hülasa, boya,
32 10.460.363
macun, sakızlar
69 Seramik mamulleri 8.975.216
Kaynak: Devlet İstatistik Enstitüsü

6
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

TÜRKİYE’NİN BAŞLICA FASILLAR İTİBARİYLE

AZERBAYCAN’DAN İTHALATI (ABD DOLAR)
2004
Fasıl No Açıklaması
Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar ve Müstahsalları,
27 73.783.446
Mumlar
39 Plastik ve Plastikten Mamul Eşya 26.522.986
41 Ham Postlar, Deriler (kürkler hariç) ve Köseleler 11.922.008
52 Pamuk 7.651.921
29 Organik Kimyasal Müstahsallar 2.844.696
Yağlı Tohum ve Meyveler, Sanayi Bitkileri, Saman
12 2.650.649
ve Hayvan Yemi
76 Alüminyum ve Alüminyum Eşya 2.024.465
74 Bakır ve Bakırdan Eşya 1.775.624
84 Kazan, Makine ve Cihazlar, Alet ve Parçaları 1.390.349
05 Hayvansal Müstahsallar 860.634
Kaynak: Devlet İstatistik Enstitüsü

TÜRKİYE’NİN BAŞLICA FASILLAR İTİBARİYLE

AZERBAYCAN’DAN İTHALATI (ABD DOLAR)
2003
Fasıl No Açıklaması
Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahsalları,
27 65.171.944
mumlar
76 Alüminyum ve alüminyum eşya 15.379.078
41 Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler 14.329.813
39 Plastik ve plastikten mamul eşya 12.383.076
52 Pamuk 6.891.587
Yağlı tohum ve meyveler, sanayi bitkileri, saman ve
12 2.795.930
hayvan yemi
Mensucattan mamul diğer eşya, kullanılmış eşya,
63 1.033.821
paçavralar
74 Bakır ve bakırdan eşya 922.260
84 Kazan, makine ve cihazlar, alet ve parçaları 825.164
05 Hayvansal müstahsallar 661.632
Kaynak: Devlet İstatistik Enstitüsü

7
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

TÜRKİYE’NİN İLK 10 ÜRÜN İTİBARİYLE

AZERBAYCAN’A İHRACATI (ABD $)
ÜRÜN TANIMI 2004
ELEKTRİK ENERJİSİ 13.255.707
BENZİNLİ YENİ BİNEK OTOMOBİL 8.960.127
EKMEKLİK VE KAPLICA (KIZIL) BUĞDAY UNU 8.244.379
DEMİR VEYA ÇELİKTEN H ŞEKLİNDE PROFİL 6.273.458
YOLCU TAŞIMA UÇAKLARI (AĞIRLIK <15000 KG) 6.200.000
ÖNDEN YÜKLEMELİ TAM OTOMATİK ÇAMAŞIR MAKİNESİ; 5.871.992
KURU ÇAM.KAP<6 KG
HALI, YER KAPLAMASI (POLİPROPİLENDEN, TÜFTELİ) 5.234.415
ÇİKLETLER; DİĞER, SAKKAROZ ORANI <% 60, ŞEKER 4.704.207
KAPLANMIŞ/KAPLANMAMIŞ
PLASTİKTEN PROFİL,ÇUBUK,ENİNE KESİT >1MM OLAN 4.492.735
MONOFİL (POLİVİNİL KLORÜRDEN OLANLAR)
KRİSTAL ŞEKER 4.395.354

TÜRKİYE’NİN İLK 10 ÜRÜN İTİBARİYLE

AZERBAYCAN’A İHRACATI (ABD $)
ÜRÜN TANIMI 2003
ELEKTRİK ENERJİSİ 14.052.718
DEMİR VE ÇELİKTEN PREFABRİK YAPILAR 8.074.255
ÖNDEN YÜKLEMELİ TAM OTOMATİK ÇAMAŞIR MAKİNESİ; 6.481.039
KURU ÇAM.KAP<6 KG
EKMEKLİK VE KAPLICA (KIZIL) BUĞDAY UNU 4.705.247
ÇİKLETLER; DİĞER, SAKKAROZ ORANI <% 60, ŞEKER 4.628.882
KAPLANMIŞ/KAPLANMAMIŞ
KRİSTAL ŞEKER; İLAVE AROMA/RENK VERİCİ MADDELER 4.566.329
İÇERMEYEN
HALI, YER KAPLAMASI (POLİPROPİLENDEN, TÜFTELİ) 3.941.756
PATATES 3.650.311
İLAÇLAR; DİĞER ANTİBİYOTİKLERİ İÇERENLER, 3.085.960
DOZLANDIRILMIŞ
ALÇI;İNŞAAT İŞLERİNDE KULLANILAN 2.990.302

8
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

TÜRKİYE’NİN İLK 10 ÜRÜN İTİBARİYLE

AZERBAYCAN’DAN İTHALATI (ABD $)

ÜRÜN TANIMI 2004

MOTORİN 66.713.040
ALÇAK YOĞUNLUK POLİETİLEN 25.321.549
KARDESİZ, PENYESİZ MENSUCAT 7.637.521
MANDA VE MALAK DERİLERİ (YAŞ AĞIRLIK:16 KG. FAZLA)YAŞ 4.901.380
TUZLANMIŞ VE BÜTÜN
DİĞER YAĞLAMA YAĞLARI 3.831.951
BEYAZ İSPİRTO 3.238.455
KOYUNLARIN YÜNLÜ YAŞ DERİLERİ; HAM 3.025.063
İZOPROPİL ALKOL 2.794.736
ŞEKER PANCARI 2.650.649
ÖKÜZ VE İNEK DERİSİ 2.135.350

TÜRKİYE’NİN İLK 10 ÜRÜN İTİBARİYLE

AZERBAYCAN’DAN İTHALATI (ABD $)

ÜRÜN TANIMI 2003

MOTORİN 63.984.654
ALÇAK YOĞUNLUK POLİETİLEN 12.342.793
KÜLÇE/SIVI HALDE İKİNCİL (SEKONDER) ALÜMİNYUM 8.736.247
ALAŞIMLARI
KARDESİZ, PENYESİZ MENSUCAT 6.891.587
BİRİNCİL ALÜMİNYUM ALAŞIMLARI 6.516.922
ÖKÜZ VE İNEK DERİSİ; (YAŞ AĞIRLIK: 15 KG. AZ) YAŞ 5.366.670
TUZLANMIŞ, BÜTÜN, HAM HALDE
KOYUNLARIN YÜNLÜ YAŞ DERİLERİ; HAM 3.185.844
ÖKÜZ VE İNEK DERİSİ; (YAŞ AĞIRLIK: 15 KG. FAZLA,16 KG. AZ) 3.046.275
YAŞ TUZLANMIŞ,
ŞEKER PANCARI 2.754.390
MANDA VE MALAK DERİLERİ (YAŞ AĞIRLIK:16 KG. 2.151.600
FAZLA)YAŞ TUZLANMIŞ VE BÜTÜN

9
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

TÜRKİYE – AZERBAYCAN ARASINDA YAPILAN BAŞLICA

ANLAŞMALAR
• Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması: 1 Kasım 1992 tarihinde
imzalanmış olup Resmi Gazete Tarihi ve Numarası 23.01.1993/21474 dır.
Yürürlüğe giriş tarihi 23 Ocak 1993’tür.
• Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması: Yatırımların
Karşılıklı Teşviki ve Korunması Hakkında Anlaşma Azerbaycan Cumhuriyeti
Milli Meclisi tarafından 14.06.1994 tarih ve 820 sayılı karar ile, Türkiye
tarafından ise 25.07.1996 tarih ve 4152 sayılı Kanun ile onaylanarak
31.07.1996 tarih ve 22713 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmış ve yürürlüğe
girmiştir.
• Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması: 09.04.1994 tarihinde
imzalanan anlaşma her iki ülkenin parlamentosu tarafından onaylanmış ve
01.01.1998 tarihinden itibaren yürürlüğe konulmuştur.

10
DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

11