AQCHIMANTAWAN PASAMANTA (Willakuy)

Huk punchawsi, mutiawi, paqu chukcha maqta kasqa,chaysi pasata munapayaspan inkitasqa. Aqchis, tutan , ringu,sumir awi,allin maqta kasqa; punchawataq kikin aqchi .Ttutan pasapa wasinta yaykusqa, hinaspa chay rinqu runawan rismasqa. Huk punchawsi surtihanta aparqusqa: uqam tawa yunda chakra wasyqupi llamkasaq nispan. Sipasqa chiqapchu llamkachkan nispas,rin.Chay wayqupiqa qipampi aqchiqa surtihantapas saqsaqyachistin pallachkan.Pasaqa piapiallaas kuchitawan aqchillata wayqupi qawarispa kutirikun.Inti siqaykuyta kutiptin, chay runaqa pasapa wasinpi piapiallaa suyasqa.Manas rimapayanpaschu. Chay ringu runaqa nin: Imanasqa mana qamurqankichu? Chay wayqupitaq llamkarqani. Pasaataq nin: kuchitawan aqchillataq qawarqani ; ringu runaqa nin: uqa qarim riki llamkarga chaypiqa .Pasaqa aqchi inkitasqantas tantiyakurqun . Chaynapis ringu runataqa kaspiwan waqtakuykun puranpas wichirinankama. Chaypis surtihampas wichirrqusqa. Chay pachamantas sipasqa maana qarikunataqa rimayta munaqachu.

ATUQWAN UKUCHA (Willakuy)

Huk punchawsi uchkus pampapi ukuchacha rumi ukuchankunapi mikuyta maskakusqa. Hinaptinsi atuqa rikurquspa: Mikurqusqaykim nispan asuykusqa .Ukuchachaqa aspiytas qallakuykusqa: Nina paras chayamunga ,nispan .Hinaptinsi atuqqa mancharirqusqa, chaymantas atuqqa ukuchata,nisqa: Amahina kaspayki uqataraq aspiraysiway chaysi akuchaqa utqayllaman aspiraysispan atuqtaqa uchkuman yaykurqachin, hinaspansi punkunman kichkakunata, itaakunata churarqusqa, atuqqa unaymanta makinta haywaykuptinsi akachakuchkasqa, chaysi nisqa: Chayqaya nina para chayamuchkan kunanqa ukuchachaqa waunchiki . Ukuchachaataqsi karu kurataa asikustin ripukusqa.

PUKU PUKUMANTA (Willakuy)

Huk punchawsi kimsa runakuna allayman llamakuna qatikusqa risqaku . Tutaykurquspankus chayarqusqaku huk pirqa wasiman .Chay wasipis huk warmi llumpayllataa waqachkasqa: Pillaraq, mayllaraq wawallayta apakun , nispan . chay runakunaqa llakirikuspanku nisqaku : Amaa waqaychu, qunqaypim kutiramunqa. Chaymantas warmiqa upallaykusqa. kay mikuyllata mikuykuychik , nispansi mikuyta qarakun. Chaymantas qatakunatapas aypurkusqa puunaykichikpaq nistin. Chay yapamanta waqallasqa,maanas upallakusqachu. Paqarinnintin achikyarqamuptinsi mana ni pipas kasqachu, manas pirqa wasipas kasqachu, karu, karu rurunpis puku-puku kachkasqa,chay mikuy qarasqankupas kurukunallas kasqa,pirqakunapas manas kasqachu, chaki quchallapis kachkasqaku.Chay purikuqkunaqa mancharikuruspanku utqayllaman sayaripanku pasasqaku lliw llamankunata qatirikuspanku.

DAWIMANTA (Willakuy)
awpa runakunaqa maman llaqtakunaman karuwanqa puriqkuchu, paykunaqa puriqkuchu, paykunaqa puriqku uchkus llaqtamanta chakillawansi wankayumanpas, chaysi rantikunatapas aparqaku qipillawan , mulakunallawan hatun nanninkunata. Chaysi huk punchaw, huk runa uywakuna rantiq lluqsisqa aalin qullqinta mulapi, llasay llasayta aparikuspa. Chaysi huk punchaq huk runa llamkaqninwan lliw qullqinta qichurqachisqa,chay llamkaq runaqa qichurquspansi ancha paqpapa ukunman pakarqusqa, hinaptinsi chay qullqiyuq runaqa misarachisqa chay qichuqninta: Pipas kachun, chayanqam kay misa , nispa.Chaysi chay qichuqqa sapa tuta manchachikuq. Wayqun wayqun , urqun urqun, qasan qasan purispa, qaparkachastin, ninata atustin. Chaysi qayakusqa Dawi qullqinta quykapuy, paqpa ukullampim kachkan! Nispa. akaytam chay manchachikuq chinkarqa, kunan kay kawsay runakunapas uyarisqakuraqsi,chay qaparkachasqanta.