REHBERM

19

BR HKYE

Neslihan Nur TRK

ELMA
Hikyeye balamadan nce, Organlarmz, bizler gibi konusayd ne yapardk? sorusu zerinde konualm. Ayrca bir elmann, bir kaysnn konutuunu ve bizim de o konumalar duyduumuzu varsayarsak ne olurdu?

YARALI

z yere baknca bir ey grd, hemen Ele seslendi:

var; ama kalan yars pek iyi grnyor. Gel onu oradan alalm. Gz, kendini ksarak konutu: Olmaz! ren grnyor, olmaz! Hayatta almam! Dnyada yemem! rm olan ksmndan, dier tarafna da mikrop gemitir imdi. Deli misin nesin sen El, brak da gidelim hadi! El, Gze Az nce onca sz acep ben kime syledim? Hl ayn yerde duruyorsun! dedi ve eilerek elmay yerinden dikkatle ald. Elmaya

efkatle bakarak onunla konumaya balad: Canm, Sen ne kadar da gzelsin! u yaral yznle bile ne kadar da zelsin. Sen; seni yaratann eseri, seni buraya atann vebalisin. Yere dtn diye dnp bakann olmam. Hlbuki sen, nice dmlerin timsalisin. Biliyorum, ilgi ve efkat bekliyorsun gnlerdir. Biliyorum, birileri grse de kurtarsa diye bekliyorsun. Zaten senin o mit ykl bekleyiin dua oldu da, beni sana getirdi. Rahmet, gzyann hasretle akt yere iner, bilir misin? Hadi gel! Ykayalm tozunu.

Bak, yerde rm bir elma var! El cevap verdi: Nasl olur? Ben orada sadece zulme uram bir masum gryorum. Eer onu alan vakitlice yeseydi, kymet verse de buralara brakmasayd, hi byle olur muydu? Hem neden rk deyip de cann yakyorsun? Kusurunu yzne vurup ne diye o elmay incitiyorsun? Bak, nasl da gcendi! Hem bak, yaras

20

REHBERM

Gz, hem akn hem de aalayc bir bakla Eli seyretti. El kendinden emin, kocaman bir huzurla gtrd emenin bana, ykad yaral elmay. Elmann yarasz yz, su dedike parlad. Gnlerdir zntden feri gitmi baklar canland. Zaten tozdan kirden arnnca ortaya kt ki, yaras o kadar da vahim deilmi. Meer kck bir ksm ezilmi, berelenmi. Bak geldi de kesti yarasn. Elmay atan grseydi, tanmazd Elmasn. Biri beni yiyecek diye sevindi Elma. O sevinle, Allahm, kadrimi bilmeyen kulunu affet. Ona, bana muhta olmadan nce akl lutfet diye dua etti. El ertesi gn kendisine oturmaya gelen Gze bir tabak iinde Elmay ikram etti. Gz, o ilk hlinden eser kalmam olan Elmay tanyamad. Bismillah, dedi; ald yedi. Hatta ok beenip tadn da metheyledi. O srada tabakta geriye kalan Elmann paralar dile gelip yle dedi: ze deil, yze baktn; gremedin de aldandn. Sana kalsa imdi hl yerde, pte, orada burada, sefil ve garip bin dert ile yatyor olurdum yine. ok kr ki El, senin gibi kr deildi, grd beni. Eer bir gz, grmek iin bakmyorsa kr saylr. Rahmet nazaryla bakan, aslanla kediyi ayrr. Sana kt, irkin gelen; hem gzeldir

hem has bazen. Ey Gz, sen yle bir bak ki, gzellesin cmle lem! Bugn aznda yediin, zira dn yerdiin. Rahmetle nazar edersen, gzel olur her grdn. Sen yas zannedersin, oysa kimi cenazeler dn. Hadi, bakn dzelt, kalmasn tek bir krdm.

Hikyeye burada biraz ara vererek grne gre davranmann insan yanltabilecei zerinde durulmal. Denizde yaayan canllarn en zehirlileri ve en tehlikelileri en can alc ve gzel renge sahip olanlardr. Gz, elmann szleriyle ald da ald. aknlktan aldka ltuf oldu ya sald. Gz, tvbe ettiinde El gelerek Gze teselli verdi. Gz ite ilk defa o anda hayrla balad sze, Krmm ben, krmm; hayrda er grmm. Krmm, hem de pek ok, sende hi irkinlik yok. Affet beni ne olur! Yoksa hlim nicolur? Ben ettim; gel sen etme, knayp sitem etme. Bundan byle sen nimet, ben de sana muhta olan. Sen hakkn helal et ki, affetsin beni Rahman, dedi, mahcubiyet iinde inledike inledi.

Bilir misiniz, kendisine hsn zan edilen kii ne kadar kat kalpli de olsa, zamanla pamuk gibi yumuar. Sevgiyle ve iyi niyetlerle yaklalan kii, zaafl da olsa toparlanr, kendine gelir. Bizim Elmann gnl, zaten pek ince, hani dp, biraz da ezilince temelli tatlanmt. O Gzn aktt yalar da grnce, gnl sanki bir ku oldu, rahmetle kanatland. Dedi: Madem fark ettin kadrimi kymetimi, imdi helaldir sana, ye, ekinme etimi. Sevgiyle yiyen iin lezzetim, ifaym ben! krle anan iin tokluk ve safaym ben. Dikkat edin, civar Elma kaynyor. Bir gren gz, bir tutan el aryor. Madem yle rahmet nazaryla bakmal, mecazdan yol bulup Hakka akmal. Gz dolu, El mutlu, Elma neede, ite byle bitti bu hikye de!

REHBERM

21

FAZLETLER MEDENYETNDEN

dris TOPUOLU

YARATTI DYE

kendisini her eyden ok sevdiimiz Rabbimiz tarafndan gnderilmitir. En Sevdiimiz Varlktan gelen bu gzel ihsanlara kar tavrmz ve muamelemiz de en gzel ekilde olmaldr. Elbette Rabbimiz tarafndan yaratlan ve bizlere ihsan edilen nimetlere bu gzle bakmak kolay elde edilecek bir vasf deildir. Bu vasf elde etmek iin kii, her eyden nce kendisini yaratan Rabbini ok sevmelidir. Peki, Onu gerekten sevebilmek iin ne yapmalyz? Bakmasn ve grmesini bilmeliyiz. Rabbimizin bizler iin yaratt gzelliklere ibretle bakmal ve her bakmzda Onu hatrlamaya (zikre) almalyz. Ardndan Onun yaratt dnyay ve insan incelemeliyiz. Bu inceleme bizi; aklmzn alamayaca srlarla, mucizelerle kar karya brakr ki bunlar karsnda bizler, hayretler ierisinde kalrz. Bu hayretle birlikte Rabbimizin bykln dndke (tefekkr ettike) gnlmzdeki ilah sevgi daha da geliir. Her eyin bizim iin yaratldn ve Yaratcnn bizim btn hl ve harektmzdan haberdar olduunu bilerek yaadmzda bu sevgi zirveye ular. te Allah bu ekilde seven bir kul da Onun yaratt insana, z itibariyle deer verir. nsanlarn kusurlarn, hatalarn ho grr. Gnah ileyenin kendisini; yani ahsn deil, yapt yanl ii ve gnah kt grr. Bu gzel ahlk kazanan kullarda af ve merhamet duygu-

ok kymet verdiimiz birisi bize emanet braksa ya da hediye gnderse, bu bizim iin byk anlam ifade eder, yle deil mi? nk hediyeyi gnderen veya emaneti bize brakan ok sevdiimiz birisidir. Bu yzden o eyay hayatmz boyunca muhafaza ederiz. Zaman zaman ona dokunuruz, onu koklarz ve bunlar yaparken

de huzur buluruz. Peki, hayatta srekli birlikte yaadmz ve her trl imkn paylamak durumunda olduumuz insanlar, Rabbimizden birer emanet deil midir? Hatta yaadmz dnya, hayvanlar, bitkiler, denizler, dalar, teknolojik imknlar vs. deer vermemiz gereken hediye kabilinden ltuflar deil midir? yle ki bu saydklarmz, bize

22

REHBERM

lar geliir. Allahn ahlkyla ahlklanmann bir iareti olan efkat ve merhamet, Peygamber Efendimizin en bata gelen hususiyetlerinden biridir. Onun Bedir Gazvesindeki u tavr, bu ynne gzel bir rnektir: Bedir Gazvesinde ordular kar karya gelmiti. Resulullah Efendimiz (s.a.v.), mriklerle sava yapmadan anlamak iin eliler gnderiyor, son ikazlarn yapyordu. Bu esnada Hakm bin Hizmn da bulunduu bir ksm mrikler, Mslmanlarn havuzundan su imeye geldiler. Mslmanlar onlara mani olmak istedikleri zaman Allah Resul (s.a.v.), Braknz isinler! buyurdu. Gelip itiler. Hakm hari su ienlerin hepsi Bedirde ldrld. Hakm ise sonradan Mslman oldu. Hakm, daha sonra yemin etmesi gerektiinde szn ve kuvvetlendirmek istediinde, - Hayr! Beni Bedirde ldrlmekten kurtararak iman nimetine kavuturan Allaha yemin ederim ki derdi. (bn-i Him, II, 261) Yukarda grld gibi Efendimiz, savaaca dmanna bile su ikram etmek suretiyle bizlere insanlk dersi vermektedir. Yaratandan tr yaratlana efkatin nasl olacan retmektedir. Efendimizin hayatndaki u sahne de Onun, Allahn ahlk ile ahlklanmasna gzel bir misaldir: Yemme blgesinin lideri Smme bin sl, Mslman olunca Mekke mrikleriyle olan ticar ilikilerini kesmiti. Hlbuki Kurey, her tr-

l erzan ve ihtiyacn hep Yemmeden alrlard. Alk ve ktla den Mekkeliler, aknlk iinde Hazreti Peygamber Efendimize mracaat ettiler. Allah Resul (s.a.v.), Smmeye mektup yazarak Mekkelilerle olan ticaretine devam etmesini istedi. (bn-i Esr,
sdl-be, I, 295)

ediyordu. Bir defasnda olu Hammd bir kelm meselesinde mnakaa ederken grd ve onu bundan vazgeirdi. mam- zama, - Seni inanla ilgili bir konuda mnakaa yaparken gryoruz, bizi neden menediyorsun? dediler. O byk imam, Hlkn nazaryla mahlkata bak tarzn gsteren u muhteem cevab verdi: - Biz, mnazara yaparken arkadamz kayp decek, yanlacak diye korkudan bamzda ku varm gibi dikkatli duruyoruz. Siz ise tartyorsunuz ve bunu yaparken de arkadanzn hata yapmasn istiyorsunuz. Arkadann ayan kaydrmak isteyen kii, onun gnahkr ve dalalette olmasn istiyor, kfre itiyor, demektir. Arkadan tekfir etmek isteyen ise, ondan nce kfre der. Bugn insanlarn eitli programlarda birbirlerini alt etmek iin gayret gstermeleri ve bunun toplumda reva grmesi karsnda verilen bu misaller, dinimizin gzelliklerinden ne kadar uzaklatmzn ibretli birer gstergesidir. Peygamber Efendimizin ve Onun gzide ashabnn hayatlarn kendilerine rnek alan ve onlara en gzel ekilde tbi olan ecdadmzn hayatlar da Allahn nazar ile mahlkata muamelenin en gzel rnekleri ile doludur. Bu konuyla ilgili olarak, Osmanlnn son asrnda var olu mcadelesi olan anakkale Savandan bir rnek verebiliriz. anakkale Savanda ok zor artlar altnda vatan savunmas ya-

Hlbuki o mrikler, on sene boyunca Mslmanlara madd ve manev zulmederek her trl ktl yapmlard. Bilhassa yl sren boykot yllarnda Mslmanlar alk iinde kvrandrmlard. Alktan kvranan ocuklarn bartlar dier mahalleler-

den duyuluyordu. Allah Resul (s.a.v.) bunlar bile affetti. nk O, Allahn ahlk ile ahlklanmt. Mahlkata da Onun nazaryla bakyordu. Hanefi mezhebinin imam, ilmi ve ahlkyla asrlara k tutan mam- zam hakknda anlatlan u hadise de bu gzel ahlka dair nemli misallerdendir: mam- zam, kendisi ara sra usul ve akid hakknda mnakaalar yapmakla beraber talebelerini ve yaknlarn bu tr mnakaalardan men

REHBERM

23

pan atalarmz, bu hlde bile Allahn kullarna efkatle yaklamay ihml etmemilerdir. Yl 1957 anakkale Harbine katlan Josef Miller isimli bir Anzak, yakaland kanser hastal sebebiyle Amerikada bir doktor tarafndan tedavi edilmekteydi. Kendisini tedavi eden doktorun Trk olduunu renen yal Anzak, doktora, - Tarihin cilvesine bakn ki, anakkalede lmek zereyken beni tedavi edenler Trklerdi. imdi de yllar sonra bir Trkn elinde tedavi gryorum. dedi. Dahan sonra kendilerinin kandrlarak nasl anakkale Harbine getirildiklerini anlatt. Sonra gzleri doldu ve hi unutamad bir hadiseyi doktora yle anlatt: - Sahip olduumuz btn teknolojik imknlara ve say stnlne ramen Trklerin cesaretleri ve gayretleri karsnda durmadan geri pskrtlyor, tekrar taarruz ediyorduk. Bu taarruzlardan birinde bamdan yediim iddetli bir dipikle yaralanp baylmm. Kendime geldiimde Trklerin arasnda olduumu anladm. nce ok korktum. nk ngilizler, bize Trkleri ok vahi ve barbar insanlar olarak tantmt. Fakat iyice kendime gelince grdm ki yaralarm sarmlar, beni tedavi etmiler. Hi birinin yznde bana kar fke yoktu. stelik bana antalarndaki yiyeceklerden ikram ettiler. yi biliyordum ki, yiyecekleri yok denecek kadar azd. ok derecesinde bir aknlk yaadm. Burada adeta bir misafir gibiydim.

- Mslman olmak istiyorum! Doktor merin yardmyla kelime-i ahadet getirdi. Ecdadmzn cephede dahi slm en gzel ekilde yaama azmi, Anzakl mer gibi nice insann slm bulmasna vesile olmutur. Yce Rabbimiz bizleri seviyor ve bize eitli ikramlarda bulunuyor. Her trl gnahlarmza ve hatalarmza ramen bizi affediyor ve nimetlerini eksik etmiyor. Hatta ilediimiz trl trl hatalar ve gnahlar gizliyor. Mesela bizim kabahatlerimizi yzmze vurmuyor, aa karmyor. Bir dnsenize, yalan sylediimizde bir saatliine dilimiz tutulsa. Harama baktmzda bir mddet gzlerimiz a kalsa. Bir ktlk dndmzde zihnimizde gerileme olsa Rabbimiz, biz kullarna o kadar deer veriyor ki, itibarmz zedelenmesin diye ilediimiz gnahlar bile gizliyor. Ve bizim de kullarna kar ayn ekilde muamele etmemizi istiyor. Bir kul, Allahn nazaryla yaratlanlara bakabildiinde insanlar affedebilir, onlara elinden geldii kadar ile yardmc olabilir. Kiilerin iledii hatalardan dolay ilgi ve alakasn onlardan esirgemez. Aksine hatas olanlara daha ok yaknlar. Onlarn yanllarndan dnmesini salamaya alr. nk yanllarnn dzelmesine vesile olduu kii, kendisine her eyden stn ve sevgili olan Rabbinin bir emanetidir.

Artk iimden Yazklar olsun bana! Yazklar olsun yalanc ngilizlere! diyordum. Nihayet serbest brakldm ve memleketime dndm. Yal Anzak, alamaya balamt. Doktorun adn sordu. mer cevabn alnca yllardr karar verdii; fakat daha nce kimseye syleyemedii bir niyetini yerine getirmek zere yatandan doruldu. Bir mddet Doktor merin yzne dalgn dalgn bakt. Sonra derin bir nefes alarak o ana kadar tadamad bir haz ve vecd iinde, - Ne gzel bir ismin var! imdiden sonra benim adm da mer olsun, Anzakl mer olsun! dedi. Ardndan, kendisini byk bir aknlk ierisinde dinleyen doktora tekrar seslendi:

24

REHBERM

BR HKYE

Saliha NHAN

ir dkkn sahibi, dkknnn vitrinine zerinde Satlk Kpek Yavrular yazan bir tabela asarken yannda kk bir ocuk belirdi. Kpek yavrularn kaa satyorsunuz amca? diye sordu. Adam ocua, yavrularn en az 50 lira ettiini syledi. ocuk elini cebine att, biraz bozuk para kard, dkkn sahibine bakp ki lira otuzbe kuruum var. Onlara bakabilir miyim? dedi. Dkkn sahibi ocua glmsedi ve bir slk ald. Yumak adl bir kpek dkknn iindeki kulbesinden kp onlara doru komaya balad. Arkasnda be tane kk yn yuma gibi yavrusu vard.

SATILIK KPEK YAVRULARI

Yavrulardan biri, dierlerinin gerisinden topallayarak geliyordu. Bu kk ocuun hemen dikkatini ekti. Amca, bu yavrunun nesi var? Dkkn sahibi, Veterinerin dediine gre kalasnda bir kemik eksikmi. diye cevap verdi. Hep byle topallayacakm. Kk ocuk hemen, Onu almak istiyorum! dedi. Dkkan sahibi, Sahi mi? O yavruyu gerekten istiyorsan sana bedava verebilirim! dedi. ocuk, dkkn sahibine yaklat ve biraz fkeyle Onu bana bedava vermenizi istemiyorum. Bu yavru da dier yavrular kadar deerli. Fiyat neyse size deyeceim. imdi size iki lira otuz be kuru vereceim, kalan paray da ayda elli kuru, elli kuru deyeceim! dedi. Dkkn sahibi, O sakat yavruyu ne yapacaksn? O hibir zaman dier kpekler gibi koup, oynayamayacak! dedi. Kk ocuk, pantolonunun paasn yukar kaldrd ve iki elik bala desteklenmi eri sol bacan gsterdi. Ben de pek koamyorum dedi. Bu yavrunun da kendini anlayacak birine ihtiyac var. Son drt aydr bacana elik ba takan kk ocuk, evinin n kapsndan ieri, kucanda yeni ald kpek

REHBERM

25

umut veriyor ve onun, elinden geldiince hzl komasn salyordu. Annesi onu ve ac eken kpeini hemen hayvan hastanesine gtrd. Anne oul merak iinde kpein ameliyat atlatp atlatmadn renmek iin beklerken ocuk, hem de elik balar gevemiken imdi nasl olup da hzl hzl yryebildiini ve koabildiini sordu. Annesi yle dedi: Sende bir kemik hastal vard. Bu hastalk bacan zayflatt ve seni sakat brakt, bu nedenle de topallyor ve ac ekiyordun. Bacandaki elik ba destek iindi. Eer acya ve saatlerce srecek tedavilere dayanmaya raz olsaydn, bu geecekti. lalara iyi cevap verdin; ama fizik tedaviye her zaman kar koydun. Baban ve ben ,ne yapacamz bilemiyorduk. Doktorlar bize bacan yitirmek zere olduunu sylediler. Sonra eve bu sevimli kpek yavrusunu getirdin. Sanki onun ihtiyalarn anlyor gibiydin. Sen ona yardm ederken aslnda bymek ve glenmek iin kendine yardm ediyordun. Tam bu srada ameliyathanenin kaps ar ar ald. Veteriner, yznde bir glmsemeyle dar kt. Kpeiniz iyileecek! dedi. ocuk, insann, feda ederek bireyler verirken, aslnda bireyler aldn rendi. Vermek almaktan daha kutsald nk.

yavrusuyla girdi. Kpein kalasnda bir kemik eksikti ve yavru yere brakldnda ciddi biimde topallyordu. ocuk kendi durumundan mitsizdi. Ama yannda yeni arkadayla umutlar canlanm ve yepyeni bir cokuyla dolmutu. Ertesi gn ocuk ve annesi kk kpee nasl yardm edebileceklerini renmek iin bir veterinere gittiler. Veteriner ocua, eer her sabah yavru kpein bacana masaj yapar, sonra da onu en az iki kilometre yrtrse, o zaman kalasndaki kaslarn gleneceini, yavrunun artk ac ekmeyeceini ve daha az topallayacan anlatt. Yavru kpein yrrken rahatszln inleyerek ve havlayarak belli etmesine ve ocuun da kendi bacak bandan ac ve zorluk ekme-

sine karn program iki ay sabrla srdrdler. nc ay, artk her sabah okuldan nce be kilometre yryorlard ve artk ikisi de yrrken ac duymuyordu. Bir cumartesi sabah almadan dnerken allarn arasndan nlerine bir kedi kt ve kpei korkuttu. Tasmasndan kurtulan kpek, aniden caddeye atlad. Hzla gelen bir kamyon, kpee yaklarken ocuk da caddeye frlad, kpeini yakalamak istedi; ama yolun kenarna yuvarland. Ge kalmt. Kamyon kpee arpmt. Kpein azndan kan geliyordu. ocuk kpeine sarlm alarken kendi bacandaki ban km olduunu grd. Kendisi iin zlecek zaman yoktu. Hemen ayaa kalkt, kpeini kucana ald ve eve doru yola koyuldu. Kpek, kk kk havlayarak ocua

26

REHBERM

RNEK HAYATLAR

Sleyman Rgp YAZICILAR

BYEZD- BSTM HAZRETLER

yezid-i Bistm, Allah dostlarndan birisidir. 776 veya 803 tarihinde rann Hazar denizi yaknlarnda yer alan Bistam kasabasnda dodu. Asl ismi Tayfur dur. Byezid-i Bistm Hazretleri, Hazreti Ebubekire ok benzerdi. Allaha oka ibadet eder ve gnahlardan ar derecede saknrd. riflerin Sultan olarak bilinen Byezid-i Bestm , Efendimizin (s.a.v.) snneti seniyyesine ballk hususunda ok hassast. Btn hayatn insanlar irad etmek (iyi ve gzel olanlar retmek) ve halka doru yolu anlatmakla geirdi. Bistamda vefat etti. Kk yatan itibaren eitime balad. Bir gn Kuran- Kerim okumak iin gittii mektepte okuduu bir yetten ok etkilenir: Biz insana, annesine ve babasna (itaat etmesini) tavsiye ettik. Annesi onu zayflk stne zayflkla tad. (Sonra onun) Stten

ayrlmas iki yl iindedir. Bana ve annen ile babana kret diye de (tavsiye ettik). Dn ancak Banadr. (Lokman Suresi, 14. yet) Kk Byezid, bu yetin tesiri ile erkenden eve dner. Annesi merakla, erken dnnn sebebini sorunca u cevab verir: Anneciim, bugn bir yet okudum. Allah o yette kendisine ve sana hizmet ve itaat etmemi emrediyor. Ya benim iin Allah Telya dua et, sana hizmet ve itaat etmem kolay olsun veya beni serbest brak da ben bundan sonra hep Allah Telya ibadet ile megul olaym. Bunun zerine annesi der ki: Seni Allah Telya emanet ettim. Kendini Ona ver. Byezid-i Bistm, bir gn yolda yryordu. Bir gencin kendisini takip ettiini fark etti. Niin beni takip ediyorsun, bir istediin mi var? diye sordu. Gen byk bir hrmet gstererek u cevab verdi:

Efendim sizin gibi olmak, yolunuzda bulunmak istiyorum. Kabul ederseniz sizin talebeniz olmak istiyorum. Byezid-i Bistm gence u cevab verdi: Benim yaptklarm yapmadka, benim derimin iine girsen dahi istifade edemezsin. Bu, Allah Telnn bir ltfudur. Bu Allah dostu bir gn talebelerinden birine u nasihatlerde bulundu: Sana yaadn srece tamamen Allah Telya ynelmeni, yzn hibir vakit Ondan evirmemeni tavsiye ederim. phe yok ki Ona kavuacak ve Onun yce huzurunda duracaksn. Sen, btn ilediklerinden sorumlu tutulacaksn. Sakn gafil olma! Gaflet uykusundan bir an nce kendini kurtar. Hi kimseyi Ona tercih etme. Sana gelen belalara sabret. Allah Telnn hkmne ve kazasna rza gster. Allah Telnn verdiine kanaat et. Byezid-i Bistm bir gn talebeleri ile birlikte gayet dar bir sokaktan geiyordu.

REHBERM

27

Kardan bir kpein geldiini grd ve geri ekilip kpee yol verdi. Talebelerinden biri Byezid Hazretlerine merakla yle sordu: nsanolu hayvandan daha ereflidir. Hem siz de riflerin sultansnz. Talebeleriniz de ok kymetli insanlardr. Btn bunlara ramen sizin bu kpee yol vermenizin hikmeti acaba nedir? Byezid-i Bistm u cevab verdi: u kpek, hl lisan ile bana dedi ki: Sana riflerin sultan olmak hilatini ve bana da kpeklik postunu giydirdiler. Bunun tersi de olabilirdi Bunun zerine ben de ona yol verdim. Byezid-i anlatr: Bistm unu

di. Ellerime sarld, pt ve benden dua rica etti. Henz sahip olduu makamndan habersizdi. Benden dua istediinde ona, Ben senin ayaklarndan peyim de, sen bana dua et! dedim. Bana, Benim sana dua etmemle iimdeki dert hafiflemez ki? dedi. Bende, Derdin ne, syle de bir are arayalm. dedim. Tekrar bana Acaba kyamet gnnde bunca insann hli nice olur? Bunu dnmekten, buna yanmaktan baka derdim yok! dedi. Bunu syledi ve hngr hngr alamaya balad. Beni de alatt. O vakit iimde bir nida duydum: Bunlar, nefsim nefsim diyerek sadece kendisini dnenlerden deil. Bunlar mmetim mmetim diyenlerdendir. Hemen iimdeki hayret silindi. Kutupluk makamnn bu demirciye neden verildiini anladm. Demirciye, nsanlarn azap ekmesinden sana ne? diye sordum. Bana, Bana m ne? Benim ftratmn mayas, efkat suyuyla yorulmutur. Cehennemin btn azabn bana ykleseler de onlar balasalar ben saadete ererim ve derdimden kurtulurum. dedi. Demircinin dkknnda saatlerce oturdum, sohbet ettik. Ben, evet ben, krk yldr elde edemediim manev derecelere ykseldim. im Allah Telnn feyziyle doldu. O vakit anladm ki; kutupluk srr manayla, faziletle, ilimle elde edilen i deildir. Sadece Allah vergisidir. Vefatndan sonra Byezid-i Bistm Hazretlerini ryada grdler ve Hlin nice

oldu? diye sordular. Byezid-i Bistm: Bana, Ey pir, ne getirdin? diye sordular. Ben de dedim ki: Dilenci, padiahn kapsna gelince, ona ne getirdin demezler. Ne istersin derler? Bunun zerine, Doru sylyor, onu brakn. diye bir hitap geldi ve beni braktlar. diye anlatmtr. Bir mminin gnl ufkunu gsteren u misal ne gzeldir: Byezid-i Bistm Hazretleri, bir yolculukta mola verdii bir aa altnda yemek yemi, sonra yoluna devam etmiti. Epey bir mddet sonra da torbasnn zerinde dolaan bir karnca grd ve zlerek, Bu hayvan vatanndan ayrdm! dedi.

Benim zamanmda binlerce veli vard. Hepsi de ok ibadet eden, keramet sahibi insanlard. Fakat asrn kutupluu, basit ve mm (okuma yazma bilmeyen) bir demircinin zerindeydi. Ben bu ie hayret ettim. Bu demirciyi grmek, onunla tanmak istedim ve bir gn dkknna gittim. Selam verdim. Beni grnce ocuklar gibi sevin-

Derhal yrm olduu onca yoldan geri dnd ve yemek yedii mekna varp o karncay yerine brakt. Zira o, efkat li-halkllh (yaratandan tr yaratlana merhamet) uuruyla bir karncann dahi hakkna riayetin ehemmiyetini idrk hlindeydi.

28

REHBERM

ANLI TARHMZDEN

Harun KIRKIL

HLIKIN NAZARIYLA BAKMAK

E
cdadmz, yksek haysndan ve vakarndan dolay bakalarna ihtiyacn arz edemeyen yal ve kimsesiz hanmlarn onurunu korumak iin de vakflar kurmulardr. Bu ihtiyar hanmlara temizlenmi, ykanm, taranm yn temin eden ecdadmz, onlarn eirip iplik hline getirdikleri bu ynleri, dolgun cretlerle geri alarak bu yal hanmlara ellerinin selerin yannda alan hizmetkrlarn krdklar veya zarar verdikleri eya yznden azarlanp haysiyetlerinin rencide edilmemesi iin onlarn zararn tazmin eden bir vakf kurmutur. Zira Allah Tel, kullarnn hor grlmesine ve nazargh- ilah olan gnllerinin incitilmesine raz gelmez. Bunu ok iyi idrak etmi olan mbarek ecdadmzn, slm ahlkn yaarken sergiledikleri edep, nezaket, zarafet ve hassasiyet, bizler iin mkemmel numunelerdir.

HAYVANLARA EFKAT

stanbul Aksaraydaki Valide Camiini yaptrm olan Pertevniyal Valide Sultan vefat ettiinde, kendisini salih bir kimse rysnda gzel bir makamda grd ve sordu: Yaptrdn mabed dolaysyla m Allah seni bu makama ykseltti? Pertevniyal Valide Sultan, Hayr! dedi. O salih zat ararak,

yavrusunun rpndn grdm. Faytonu durdurdum; yanmdaki bacya, Git, u kedicii al; yoksa zavall boulacak!.. dedim. Bac ise, Aman sultanm! Senin de benim de stmz kirlenir. deyip getirmek istemedi. Ben de onu krmamak iin arabadan kendim inip amurun iine girdim ve o kedi yavrusunu kurtardm. Kedicik titriyordu. Acdm ve onu kucama alp iyice sttm. ok gemeden zavallck canlanverdi. Allah Tel bu yce makam, ite o kediye olan bu kk hizmetimden ve merhametimden dolay bana ihsan eyledi.

emeiyle geinme imkn salayp onlar muhta duruma drmemitir. Sadaka verenle alann birbirine mehul kalmasn temin maksadyla camilerde sadaka talar koymulardr. Bezmilem Valide Sultan, kaba ve grgsz kim-

O hlde hangi amelinle bu mertebeye ulatn? diye sordu. Valide Sultan u ibretli cevab verdi: ok yamurlu bir havayd. Eyb Sultan Camiine ziyarete gidiyorduk. Yol zerindeki su birikintisi iinde clz bir kedi

REHBERM

29

SULTANIN HALKINA NAZARI

B
en ki, stanbul Fatihi abd-i aciz Fatih Sultan Mehmet, bizatihi alun terimle kazanm olduum akelerimle satun aldm stanbulun Talk mevkiinde kin ve mlmul-hudd olan 136 bab dkkanm aadaki artlar muvcehesinde vakf- sahh eylerim. yle ki: Bu gayr-i menkltmdan elde olunacak nemlarla, stanbulun her sokana ikier kii tayin eyledim. Bunlar ki, ellerindeki bir kap ierisinde kire tozu ve kmr kl olduu hlde gnn belirli saatlerinde bu sokaklar gezeler. Bu sokaklara tkrenlerin, tkrkleri zerine bu tozu dkeler ki, yevmiye 20er ake alsunlar. Ayrca 10 cerrah, 10 tabb ve 3 de yara sarc tayin ve nasb eyledim. Bunlar ki, ayn belli gnlerinde stanbula kalar, bil-istisn her kapuyu vuralar ve o evde hasta olup olmadn soralar; var ise ifs ya da mmkn ise ifyb olalar. Deilse, kendilerinden hibir karlk beklemeksizin Darul Acezeye kaldrarak orada salh bulduralar! Mazallah herhangi bir gda maddesi buhrn da vak olabilir. Byle bir hl karsnda brakm oldu-

um 100 silh, ehl-i erbba verile! Bunlar ki hayvant- vahiyyenin yumurta veya yavruda olmad sralarda balkanlara kp avlanalar ki zinhr hastalarmz gdasz brakmayalar. Ayrca klliyemde bin ve in eylediim imrethnede ehd ve hednn

harmleri ve Medne-i stanbul fukars yemek yiyeler! Ancak yemek yemeye veya almaya biztihi kendleri gelmeyp yemekleri gnein lo bir karanlnda ve kimse grmeden kapal kaplar ierisinde evlerine gtrle!

30

REHBERM