You are on page 1of 61

POMPALARDA HIZ KONTROL CHAZI UYGULAMALARI

erik

Pompa Uygulamalar Pompa Uygulama Tipleri Pompalarda LCC (Life Cycle Cost) Pompalarda VSD Uygulamann Faydalar Uygulama rnekleri ABB zmleri

erik

Pompa Uygulamalar Pompa Uygulama Tipleri Pompalarda LCC (Life Cycle Cost) Pompalarda VSD Uygulamann Faydalar Uygulama rnekleri ABB zmleri

Pompa Uygulamalar

Enerji, Petrokimya ve Rafineri Tesislerinde Svlarn Tanmas Endstriyel Tesislerde Soutma Suyu ve Svlarn Tanmas Doalgaz Basn stasyonlar Otel, Merkezleri,Site,Tatil Kyleri v.b. Gda ve Ambalaj Tesisleri Hava Alanlar Spor Kompleksleri Jeotermal Pompa stasyonlar ehir me Suyu sale Hatt Pompa stasyonlar Atk Su & Artma Tesisleri

erik

Pompa Uygulamalar Pompa Uygulama Tipleri Pompalarda LCC (Life Cycle Cost) Pompalarda VSD Uygulamann Faydalar Uygulama rnekleri ABB zmleri

Pompa Uygulama Tipleri

Hidrofor Setleri

Sirklasyon Pompa Gruplar

Kaskad Yatay ( Split) Pompa Gruplar

Kaskad Dalg Pompa Gruplar

erik

Pompa Uygulamalar Pompa Uygulama Tipleri Pompalarda LCC (Life Cycle Cost) Pompalarda VSD Uygulamann Faydalar Uygulama rnekleri ABB zmleri

Pompalarda Life Cycle Cost

LCC = Cic + Cin + Ce + Co + Cm + Cs + Cenv + Cd


LCC = mr Boyu Maliyet Cic = lk Yatrm Maliyeti Cin = Kurulum ve Devreye Alma Maliyeti Ce = Enerji Maliyeti Co = letme Maliyeti Cm = Bakm Onarm Maliyeti Cs = Arza ve retim Kayb Maliyeti Cenv = evresel Maliyet Cd = Kapatma ve Elden karma Maliyeti

Pompalarda LCC Dalm Grafii

Dier 5% Bakm Onarm 10% lk Yatrm 10% Enerji 75% Enerji lk Yatrm Bakm Onarm Dier

erik

Pompa Uygulamalar Pompa Uygulama Tipleri Pompalarda LCC (Life Cycle Cost) Pompalarda VSD Uygulamann Faydalar Uygulama rnekleri ABB zmleri

Pompalarda VSD Uygulamalann Faydalar

Pompa Kontrol Yntemleri Enerji Tasarrufu Mekanik faydalar Elektriksel faydalar Redundancy Esnek Haberleme seenekleri Proses sonularna faydalar LCC Bileenlerinde yilemeler

Pompalarda VSD Uygulamalann Faydalar

Pompa Kontrol Yntemleri Enerji Tasarrufu Mekanik faydalar Elektriksel faydalar Redundancy Esnek Haberleme seenekleri Proses sonularna faydalar LCC Bileenlerinde yilemeler

Basit Pompa Kontrol Yntemleri


VSD Uygulamann Faydalar/Pompa Kontrol Yntemleri

Kalkta hasar riski Optimum kapasiteyi yakalama zorluu Kapasiteyi arttrmak iin sistemi yeniden yaplandrma gereklilii Yksek iletme maliyeti

Hz Kontrol le Pompa Kontrol


VSD Uygulamann Faydalar/Pompa Kontrol Yntemleri

Enerji Tketimleri Karlatrmas


VSD Uygulamann Faydalar/Pompa Kontrol Yntemleri

Pompalarda VSD Uygulamalann Faydalar

Pompa Kontrol Yntemleri Enerji Tasarrufu Mekanik faydalar Elektriksel faydalar Redundancy Esnek Haberleme seenekleri Proses sonularna faydalar LCC Bileenlerinde yilemeler

Enerji Tasarrufu
VSD Uygulamann Faydalar

Genellikle pompa sistemlerinin parametrelerini net olarak belirlemek g olduundan maksimum ihtiyacn zerinde bir pay braklarak boyutlandrlrlar. Sistemin fazla boyutlandrlmasndan kaynaklanan gereksiz enerji tketimi baz basit kontrol yntemlerinde sabit motor devrinde debi ile oynayarak giderilmeye allr. Dier kontrol yntemleri sistem erisi zerinden kontrol salarken, VSD uygulamalarnda pompa erisi deitirilerek enerji tasarrufu salandndan daha verimli sonular elde edilir.

Temel Bantlar (Affinity Laws)


VSD Uygulamann Faydalar/Enerji Tasarrufu

DEB / HIZ LKS

BASIN / HIZ LKS

G / HIZ LKS

Saysal rnek
VSD Uygulamann Faydalar/Enerji Tasarrufu

Fazladan boyutlandrlm bir sistemde hz %20 drlr ise g tketimimiz nasl etkilenir?
P1= 132 KW N1= 1500 rpm P2= ? KW N2= 1200 rpm P2= 132 / (1500/1200)^3

Enerji de %51 d.

P2 = 67,58KW

Pompalarda VSD Uygulamalann Faydalar

Pompa Kontrol Yntemleri Enerji Tasarrufu Mekanik faydalar Elektriksel faydalar Redundancy Esnek Haberleme seenekleri Proses sonularna faydalar LCC Bileenlerinde yilemeler

Mekanik Faydalar
VSD Uygulamann Faydalar

Mekanik Darbeleri azaltr.(Hammering Effect) Debideki ani deiimleri ani basn sramalar takip eder. Bu ani basn sramalar mekanik aksamlarda szntlara sebep olabilecek darbeler yaratr. VSD pompa uygulamalarnda hzdaki ini ve klar iin ayarlanacak gvenli rampa aralklaryla bu darbelerin nne geilebilir. Boluk oluumu riskini azaltlr.(Cavitation) Statik basncn, akkann buharlama basncnn altna dt anlarda akkanda oluan kabarcklar pompann i eperlerine ok gl bir kuvvetle arparlar ve mekanik ypranmalara sebep olurlar. VSD pompa uygulamalarnda pompann nndeki basn bilgisi de okunabilir bylece kavitasyon riski gzlenerek tedbirler alnabilir. Bu zellikler gznne alndnda sistemin mekanik bakm sresi ve maliyetlerini drr .

Pompalarda VSD Uygulamalann Faydalar

Pompa Kontrol Yntemleri Enerji Tasarrufu Mekanik faydalar Elektriksel faydalar Redundancy Esnek Haberleme seenekleri Proses sonularna faydalar LCC Bileenlerinde yilemeler

Elektriksel Faydalar
VSD Uygulamann Faydalar

VSD uygulamalarda motorlar her zaman yumuak kalk ve duru yaptklar iin direkt yolverme, yldz gen veya soft starter uygulamalarndaki gibi alt ekipmanlarn ypratan ani akm sramalar olumaz. Low Harmonics serisi srcler seilerek ebekeye zararl harmonikler azaltlabilir.

Pompalarda VSD Uygulamalann Faydalar

Pompa Kontrol Yntemleri Enerji Tasarrufu Mekanik faydalar Elektriksel faydalar Redundancy Esnek Haberleme seenekleri Proses sonularna faydalar LCC Bileenlerinde yilemeler

Redundancy
VSD Uygulamann Faydalar

Redundancy: Sisteme ait elemanlardan birisi herhangi bir sebeple devred kaldnda sistemin kesintiye uramadan devam edebilme yeteneidir. Pompa sistemleri paralel pompalarla boyutlandrldklarnda VSDleri kendi aralarnda haberletirerek %100 redundant sistemler kurulabilir. Servis ve bakm dnemlerinde sistemi kesintiye uratmadan istenilen pompa sorunsuzca devreden karlp tekrar devreye alnabilir. Baz pompa sistemleri hizmet verilen yerleim birimlerinden uzakta olduklar iin arza durumunda annda mdahale edilemeyebilir. Bu gibi durumlarda arza giderilene kadar sistem snrl kapasiteyle kesintiye uramadan almasn srdrebilir.

Pompalarda VSD Uygulamalann Faydalar

Pompa Kontrol Yntemleri Enerji Tasarrufu Mekanik faydalar Elektriksel faydalar Redundancy Esnek Haberleme seenekleri Proses sonularna faydalar LCC Bileenlerinde yilemeler

Esnek Haberleme Seenekleri


VSD Uygulamann Faydalar

Star veya ring networklerle kendi aralarnda haberletirilerek daha gvenilir ,esnek ve akll uygulamalara izin verirler. Sahadaki fieldbus sistemlerle haberletirilerek mevcut yapya entegre edilebilirler. RF veya internetle uzak sistemlerle haberletirilerek uzaktan gzlemleme ve kontrol seenekleri sunarlar.

Pompalarda VSD Uygulamalann Faydalar

Pompa Kontrol Yntemleri Enerji Tasarrufu Mekanik faydalar Elektriksel faydalar Redundancy Esnek Haberleme seenekleri Proses sonularna faydalar LCC Bileenlerinde yilemeler

Proses Sonularna Faydalar


VSD Uygulamann Faydalar

Basn Kontrol Debi Kontrol Seviye Kontrol


Yukarda belirtilen 3 genel uygulama tipinde de vanalar deadband deerleri yznden VSD lere nazaran ge tepki verirler.

VSDlerle RMIO kartlar zerinde bulunan analog giriler kullanlarak daha stabil ve hzl uygulamalar gerekletirilir.

Basn Kontrol
VSD Uygulamann Faydalar/ Proses Sonularna Faydalar

Akkan belli bir kaynak noktasndan daha yksekteki bir depolama noktasna veya dorudan tketim noktalarna datlmaya allr. Tketim ihtiyacna bal olarak sistemin basn ihtiyacnda anlk deiimler gzlenebilir. Sistemden alnan basn bilgisi deikeni pompa devri deitirilerek kontrol edilir. Kullanm yerleri: Merkezi stma soutma Datm ebekesi Sulama Alanlar

Debi Kontrol
VSD Uygulamann Faydalar/ Proses Sonularna Faydalar

Akkan kaynak noktasndan hedef noktaya istenen debi ile transfer edilmeye allr. Pompann emme artlar veya datm artlarndaki deiimlere gre (tkanklk, filtreleme vs..) debide anlk deiimler gzlenebilir. Sistemden alnan debi bilgisi deikeni pompa devri deitirilerek kontrol edilir. Kullanm yerleri: Ykama Spray Chiller ...

Seviye Kontrol
VSD Uygulamann Faydalar/ Proses Sonularna Faydalar

Akkann depolama tanklarna girik miktar tank tarmadan kontrol edilmeye allr. Proses ihtiyacna gre birim zamanda tanka giren ve tanktan kan akkan miktarndaki deiimlere gre seviyede anlk deiimler gzlenebilir. Sistemden okunan seviye bilgisi deikeni pompa devri deitirilerek kontrol edilir.

Kullanm yerleri: Temiz veya atk su depolama tanklar vs...

Pompalarda VSD Uygulamalann Faydalar

Pompa Kontrol Yntemleri Enerji Tasarrufu Mekanik faydalar Elektriksel faydalar Redundancy Esnek Haberleme seenekleri Proses sonularna faydalar LCC Bileenlerinde yilemeler

LCC Bileenlerinde yilemeler


VSD Uygulamann Faydalar

LCC = Cic + Cin + Ce + Co + Cm + Cs + Cenv + Cd

LCC = mr Boyu Maliyet


Cic Cin = lk Yatrm Maliyeti = Kurulum ve Devreye Alma Maliyeti

Ce Co Cm Cs

= Enerji Maliyeti = letme Maliyeti = Bakm Onarm Maliyeti = Arza ve retim Kayb Maliyeti

Cenv = evresel Maliyet Cd = Kapatma ve Elden karma Maliyeti

erik

Pompa Uygulamalar Pompa Uygulama Tipleri Pompalarda LCC (Life Cycle Cost) Pompalarda VSD Uygulamann Faydalar Uygulama rnekleri ABB zmleri

ABB zmleri
ABB zmleri

Dk Voltaj AC Srcler (0,55kW 2.800 kW)

Komponenet Srcler (ACS150) Genel makine srcleri (ACS350) Standart srcler (ACS550) Endstriyel srcler (ACS800) Yazlm aralar Uygulamaya zel Makrolar Servis Tecrbe Yksek Glerde Stok

ACS 800 Endstriyel Hz Kontrol Cihaz


ABB zmleri

Direct Torque Control DTC


Speed Control Torque Control

~
AC

Motor Momenti ve motorun manyetik aks kontrol edilir. Ak evrimde moment kontrol iin takometre ya da enkoder gibi donanmlara ihtiya duymaz. Standart vektr kontroln 10 kat hzl alma , 8 kat dorusallk salar. Dk devirlerde bile moment kontrol salar.

Dorudan Tork Kontrol


ABB zmleri

Tork tepki zaman


DTC Flux vektr Ak dng PWM < 5 msec. 10 to 20 msec. > 100 msec.

Her durumda hassas motor kontrol


1,00

Yeni Akm Seviyesi

Akm
0,50

Hassas hz & tork kontrol bir arada Kalkta full tork Gereksiz motor hatalarn engeller Gereksiz anlk durular engeller. Daha hzl kontrol ve motor koruma

0,00

Time DTC Yeni Tork seviyesi

Tork PWM

DTC Kontroln Uygulamadaki Yararlar


ABB zmleri

Hzl Moment Tepkisi: Anlk yklenmeler srasnda oluan moment dlerine hzl tepki vererek dzeltir. DC srclerdeki 10-20 ms, ak evrimli ak vektr kontroll srclerdeki 100mslik tepki sresini 40 Hz altnda bile 1-2 mse drr. Bu sayede hava basncnda dalgalanmay nlenir,daha kaliteli hava basnc salanr. Dk Frekansta Moment Kontrol: Tankta belirli bir basn olutuktan sonra basn kontrol iin zellikle dk devirlerde yeterli momentin verilebilmesi gerekir. DTC kontrol sayesinde her devirde uygun momenti salamak mmkndr. Dinamik hz keskinlii: Anlk yk deiimlerinde oluan hz dlerine hzl tepki vererek stabil alma salar. Dier ak dng kontrollerinde dinamik hz keskinlii % 3 saniye iken DTC ak evrim dinamik hz keskinlii %0.3-0.4 saniye arasndadr. Enkoder kullanlmas halinde tepki hz %0.1 saniyeye ular.

ACS800 Kullanc Arayz


ABB zmleri

Akll panel zellikleri rahat anlalr parametreler Kullanm Kolay 4 Satr Ekran ve Tu Takm 34 Farkl Gerek Deerden Seilen 3 deikeni , kendi gerek biriminde gzlemleme imkan Ekran ile desteklenen zellikler

Devreye Alma Asistan Uyarlanabilir Programlama Hata indikatrleri ve hata bellei Local / Remote kontrol Bir panelle 31 adete kadar merkezi kontrol 12 dil destei Parametre Kopyalama Panoya montaj veya tanabilir kullanm Pompa Basn Set Deerini Ekranda Grebilme

ACS800 Kontrol I/O


ABB zmleri

Standart I/O & opsiyonel I/O


7 dijital input, 13e arttrlabilir 3 rle output, 7ye arttrlabilir 3 analog input, 5e arttrlabilir 2 analog output, 4e arttrlabilir
Dijital input 6 ms Analog input 6 ms 2 slot I/O modl veya fieldbus 1 slot DDCS modl

Gncelleme Hz

Opsiyonel modller

ACS800 Kontrol I/O


ABB zmleri

Dijital I/O ek modl (RDIO)


3 dijital input - 2 grup halinde 2 rle output Input ve modl durumlar iin 4 led 2 izole analog input (12 bit unipolar / 11 bit bipolar) 2 izole analog output (12 bit) Modl durumu iin 1 led
Nxxx I/O klasik adaptr modlleri ile uyumlu

Analog I/O ek modl (RAIO)


DDCS fiber optik adaptr (RDCO)

ACS800 Fieldbus
ABB zmleri

Fieldbus adaptrleri
Tekli slotlar halinde Hata LEDli

Modbus Profibus DP Device-Net ControlNet ModBus/TCP Ethernet/IP Interbus - S Can-Open

ACS 800 Uygulamaya zel Makro Seenekleri


ABB zmleri

Santrifj Kontrol Dekanter Kontrol Pompa & Fan Kontrol Spinning Kontrol Traverse Kontrol Extruder Kontrol Vin Kontrol

ACS 800 Uygulamaya zel Makro Seenekleri


ABB zmleri

Santrifj Kontrol Dekanter Kontrol Pompa & Fan Kontrol Spinning Kontrol Traverse Kontrol Extruder Kontrol Vin Kontrol

ACS 800 IPC (Inteligent Pump Control ) Makrosu


ABB zmleri

Enerji verimliliine dnk genel pompa uygulamalarna zel fonksiyonlar. oklu Pompa Kontrol (Multi-Pump Control)
Geleneksel Pompa Kontrol Multi Pump- Auto Algoritmas Multi Pump- Sync Algoritmas Multi Pump-Referans Sync. Algoritmas

Akll Seviye Kontrol (Level Control) Akll Uyku Modu (Sleep Boost) Pompa ncelii (Pump Priority) Prosesteki flowmetre ve kontrolc gibi donanmlarn yerine geen fonksiyonlar. Debi Hesaplama (Flow Calculation) Uyarlanabilir Programlama (Adaptive Programming) Atk Su Tesisleri iin gelitirilen zellikler. Skma nleme (Anti-Jam) Tank eperlerinde tortu oluumunu engelleme (Prevention of Tank Wall Sedimantation) Tank taban ve boru hattndaki tkankllar engelleme (Flush Effect)

oklu Pompa Kontrol


ABB zmleri/IPC Makrosu Frekans

50 40

Artan Debi Talebi

Q(ref)

Ayn pompa istasyonundaki birden fazla pompa kullanlmsa.Bu pompalarn en verimli biimde bir arada almasn dzenler. 4 farkl kontrol algoritmas mmkndr.
Geleneksel Pompa Kontrol Multi Pump Auto Multi Pump Sync Multi Pump Ref Sync

Geleneksel Pompa Kontrol


ABB zmleri/IPC Makrosu

Birden fazla motor iin tek bir src kullanllr Motorlarn biri deiken hzl, kalanlar ise RMIO ve harici kontaktrler ile direk yol verilerek kontrol edilir. (+) Allm kontrol tekniidir. (-) PID kontrol sadece bir motora uygulanabilir. (-) Ani duru ve kalklarda mekanik ve elektriksel ypranmalara sebep olur. (-) Btn pompalar ayn gte olmak zorundadr. (-) Harici anahtarlama elemanlarna ihtiya vardr. (-) Redundant alamaz
PT

P1

M
M M

P2 P3

Multi Pump Auto Algoritmas


ABB zmleri/IPC Makrosu

Her motor iin bir tane VSD kullanlr. Balang olarak pompalardan bir tanesi master olarak seilir ve deiken hzda kontrol edilir. Dier pompalar follower olarak belirlenen sabit bir hzda veya bekleme modundadr. Master src 100% hza geldiinde master srcl sonrakine devredip belirlenen sabit hzla follower olarak almaya devam eder. Enerji tasarruflu, devreye alma ve bakm kolay bir sistemdir.

rpm

PI min freq (par 20.07)

pump pump 1 2

pump 3

Multi Pump Sync Algoritmas


ABB zmleri/IPC Makrosu

Her motor iin bir tane VSD kullanlr. Btn srcler Master srcnn frekansn referans alarak deiken hzla alrlar.

Start/stop ve referans hz kontrol Master src zerinden yaplr.


Kolay uygulanabilir
rpm

Minimum devir gereksinimi doru belirlendiinde verimli bir sistemdir.


pump 1, 2 and 3

Multi Pump Ref Sync Algoritmas


ABB zmleri/IPC Makrosu

Her pompa iin bir tane VSD kullanlr. Bir tanesi Master seilerek deiken hzda kontrol edilir. Dierleri kontrol algoritmasna gre en verimli alma durumuna gre devreye girerek deiken hzda alrlar. En optimal alma iin Pompa ve sistem erilerinin tanmlanmasn gerektirir.

rpm

pump 1

pump 2

pump 3

Akll Seviye Kontrol


ABB zmleri/IPC Makrosu

Seviye kontrol makrosu tank doldurmak veya boaltmak amacyla 1-8 pompal sistemleri destekler. Seviye sensr bilgisi analog input olarak girilir. Her pompa iin ayr ayr devreye girme ve devreden kma seviyeleri ve frekanslar belirlenir. Makro algoritmas pompalarn alma hzlarn en verimli ekilde dzenler.

Akll Uyku Modu (Sleep Boost)


ABB zmleri/IPC Makrosu

Basn veya seviye referans deikeni belirlenen bir seviyeye geldiinde src uyku moduna geer. Sleep boost zellii tekrar devreye girme zamann uzatmak iin uyku moduna gemeden nce pompann devrini ayarlayarak enerji tasarufu salar.

Bu zellik gereksiz duru kalklar nledii iin mekanik ypranmay azaltr.

Pompa ncelii Tanmlama


ABB zmleri/IPC Makrosu

Pump Priority fonksiyonu paralel pompalar nceden tanmlanm profillerde altrmay dzenler. Fazla boyutlandrlm sistemler veya genel alma koullarnda e yalandrma teknii ile pompalarn eit dzeyde almalar salanarak mrleri uzatlr. Farkl ihtiya profillerinde farkl byklkteki pompalarn almas salanarek enerji verimlilii salanr. Mekanik alma srelerini dzenledii iin bakm periyotlarn uzatr.

Debi Hesaplama
ABB zmleri/IPC Makrosu

Debi hesaplama fonksiyonu dozajlama gibi hassas lm gerektirmeyen uygulamalarda ACS800 srcler flowmetre kullanmadan debiyi hesaplayabilir. Debi bilgisi, flowmetre yerine greceli olarak daha ucuz olan iki adet basn transmitterinden alnan giri ve k basnlar, parametre olarak girilen boru aplar ve svnn younluk bilgileri ile AC src iinden hesaplanr.

Uyarlanabilir Programlama
ABB zmleri/IPC Makrosu

Genellikle AC src uygulamalarnda src parametreleri belirlenmi deer aralklarnda set edilerek srcye entegre fonksiyonlar zerinden proses kontrol salanr. Eer entegre parametre ve fonksiyonlar uygulama iin yetersizse, zel hesaplamalar veya kontrol algoritmalar gerektiinde PLC ve mikroilemcili kartlar gibi ek bir kontrolc donanm gereksinimi doar. ACS800e entegre uyarlanabilir programlama zellii normal parametre programlamasnn tesine geerek srcye kk bir PLC zellii kazandrr. Src zerinde standart olarak gelen ve ek modllerle arttrlabilen analog, dijital input outputlarn ek donanm olmadan ilenerek programlanabilmesini salar.

Flush Etkisi
ABB zmleri/IPC Makrosu

Su artma uygulamalarnda suda kat paracklarda bulunduundan bu paracklar zamanla borularda ve pompa iinde birikerek tkanmalara sebep olurlar. Seviye kontrol algoritmasna gre farkl zamanlarda devreye giren pompalarn rampalar mekanik ypranma yaratmayacak ekilde ayarlanarak, debideki ani artlarla tesisattaki tkanklklar giderilir.

Tank eperlerindeki Sedimantasyon


ABB zmleri/IPC Makrosu

Su artma tesislerinde karlalan bir problemde, tank i eperlerine yapan atklarn tank boken kuruyarak eperlerde yaratt deformasyondur. Makro algoritmasnda sv seviyesi rastgele olarak deitirilerek tank eperlerinde daha az atk ve kuruma ile bakm periyotlar uzatlr.

Anti-Jam (Skma nleme)


ABB zmleri/IPC Makrosu

Skma nleme zellii sayesinde src motorda skma olduunu hisseder. Pompann skmaya bal durmasn nlemek iin moturun devrini ve ynn deitirerek skmay gidermeye alr. Anti-jam Motor deikenlerine bal olarak Belirlenmi periyotlarla Darnda verilen sinyallerle tetiklenebilir. Skmaya bal durular sebebiyle oluan bakm periyotlarn uzatarak maliyetleri azaltr.

< anti-jam dngs >

PumpSave Program
ABB zmleri

PumpSave Program Detaylar


ABB zmleri

Drive System data Pump data Ctrl method Motor data

Selection
Energy and CO2 savings

Operating profile

Economic result

Economical values

You might also like