You are on page 1of 8

VI.

ULUSAL TESSAT MHENDSL KONGRES VE SERGS _____________________________________ 1 _______

ISITILAN YZME HAVUZLARINDA ISITMA YK HESABI ve ISITICI SEM


Cneyt ZYAMAN

www.vipmuhendislik.com Mhendis ve Mhendis Adaylarnn Sitesi


ZET Bu almada;stlan yzme havuzlarnda,scak su kayna,s deitirgeci ve tesisatlarnn seim ve tasarmda kullanlacak stma yk hesaplar iin gerekli kaynak aratrmas yaplmtr.Hesap sonular havuzun kullanm ve evre artlarna gre byk farkllklar gstermektedir.lk stma iin gerekli s hesab ise ayrca yaplmaktadr.Kullancnn tercih ve istekleri sonular etkilemektedir.almann sonundaki rnek hesap ile farkllklar irdelenecektir.

1. GR Yzme havuzu suyunun stlmas iki amala yaplmaktadr; a. Konfor artlarnn ykseltilmesi b. Havuzun kullanm sresinin uzatlmas Bylece sadece yaz sezonunda kullanlabilen havuzlarn tm yl kullanm salanmakta ve zaten inai yatrm yaplm olan havuzun iletmeye ekonomik getirisi arttrlmaktadr.Ancak havuz suyunun stlmasnn da yatrm ve iletme maliyetleri bulunmaktadr.Bu maliyetlerin en aza indirilebilmesi ancak doru tasarm ile olasdr.

2. ISI KAYBI VE KAZANCI HESAPLARI Aadaki tabloda yzme havuz suyu iin nerilen scaklk deerler verilmitir. Tablo 1:Farkl kullanma amalarna gre nerilen havuz suyu scaklklar [1] HAVUZ TP Halka ak havuzlar Spor havuzlar ocuk havuzlar Terapi havuzlar Masaj havuzlar Souk su(ok)havuzlar SU SICAKLII(C) 26-28 22-24 26-32 35 32-26 15

VI. ULUSAL TESSAT MHENDSL KONGRES VE SERGS _____________________________________ 2 _______

2.1. ISI KAYBI HESAPLARI 2.1.1 SU YZEYNDEN TAINIM LE ISI KAYBI (Qt, kCal/mh) Ak havuzlarda s kayb aadaki forml ile hesaplanr. Qt=t*(th-t) [2] th=Havuz suyu scakl(C) t=evre hava scakl(C) t=Su yzeyi tanm katsays(kCal/mhC). [2] t=1,8*+1,65 v =su yzeyindeki hava hz(m/s) Tablo 2:Ak havuzlar iin su yzeyi hava hzna bal olarak t deerleri Ak havuz korumal 1 3,5 Ak havuz yar korumal 2 6,0 Ak havuz korunmasz 4 11,0 (1)

(2)

Kapal yzme havuzlarnda ise,salon hava scakl genellikle havuz su scaklndan yksek tutulduundan tanm ile s kayb sz konusu deildir.Ancak ortam stlmas yaplmayan kapal havuzlarda Qt=10 kCal/mh alnabilir.[3] 2.1.2 SU YZEYNDEN IINIM LE ISI KAYBI (Q, kCal/mh) Ak havuzlarda s kayb aadaki forml ile hesaplanr. Q=R**(th-t) [3] (3) R=letiim katsays(uygulamada 5 kCal/mhC4) =Scaklk arpan(Uygulamada 1 C) th=Havuz suyu scakl(C) t=evre hava scakl(C) Kapal yzme havuzlarnda ise,nm ile kaybolan s,salon duvar ve atsndan yansyarak tekrar suya dner.Bundan dolay hesaplarda dikkate alnmaz.[3] 2.1.3 SU YZEYNDEN BUHARLAMA LE ISI KAYBI (Qb, kCal/mh) Is kayb aadaki forml ile hesaplanr. (4) Qb=*(mdh-mnh)*hs [4] mdh=Su yzeyindeki doymu havann iinde bulundurduu su miktar(kg/kg kuru hava) mnh=evre scakl ve bal neminde havann iinde bulundurduu su miktar(kg/kg kuru hava) hr=Havuz suyu scaklnda suyun buharlama ss(uygulamada 580 kCal/kg) =Buharlama katsays(Lewis says,kg/ mh) =25+19* [4] (5) Tablo 3:Havuz tipine gre deerleri Kapal havuz 0,6 36 Ak havuz korumal 1 44 Ak havuz yar korumal 2 63 Ak havuz Korunmasz 4 101

VI. ULUSAL TESSAT MHENDSL KONGRES VE SERGS _____________________________________ 3 _______

2.1.4 BESLEME SUYU ISI GEREKSNM (Qe, kCal/mh) Buharlama ile havuzdan eksilen suyun tamamlanmas iin eklenen suyun havuz scaklna kadar stlmas gerekir.Bunun iin gerekli s aadaki forml ile hesaplanr. Qe=*(mdh-mnh)*Cp*(th-tb) [4] (6) =Buharlama katsays(Tablo 3den alnabilir) mdh=Su yzeyindeki doymu havann iinde bulundurduu su miktar(kg/kg kuru hava) mnh=evre scakl ve bal neminde havann iinde bulundurduu su miktar(kg/kg kuru hava) Cp=Su zgl ss(Su iin Cp=1 kCal/kgC) th=Havuz suyu scakl(C) tb=Besleme suyu scakl(C) 2.1.5 SIRAMA VE TAZELEME SUYU ISI GEREKSNM (Qs, kCal/mh) Yzme havuzlarnda su buharlamasna ek olarak,su sramas ve filtreleme sistemindeki ykama,vb olaylar ile ek su kayplar oluur. Tecrbelere gre bu ekilde olan su kayb miktar 0,6 kg/mh alnabilir[3].Buna gre s gereksinimi yaklak olarak; Qs=10 kCal/ mh kabul edilebilir.[3] 2.2. ISI KAZANCI HESAPLARI 2.2.1 GNE IINIMI LE ISI KAZANCI (Qg, kCal/mh) Dnya yzeyine gelen gne nm miktar *tesisin bulunduu konuma(enlem derecesi) *tm yl boyunca deien gnlk nm iddetine *gnelenme sresine(gn uzunluu,bulutlanma) gibi deikenlere baldr. Ak yzme havuzlarnda Qg =150 kCal/ mh olarak kullanlabilir.[5] Kapal havuzlarda ise nm kazanc sz konusu deildir. 2.2.2 SU YZEYNDEN TAINIM LE ISI KAZANCI (Qk, kCal/mh) Ak havuzlarda stma gerektii dnemlerde evre scakl havuz su scaklndan dktr.Bundan dolay tanm ile s kazanc olumaz.Bu,ortam stmas yaplmayan kapal yzme havuzlar iin de geerlidir. Ortam stmas yaplan kapal yzme havuzlarnda ise ortam scakl havuz su scaklndan 2-3C daha fazla olmaldr.Buna gre Qk=20 kCal/mh almak yeterlidir.[2]

3. TOPLAM ISI KAZANCI-KAYBI Aada Ege blgesi sahil artlar iin yaplm olan rnek havuz stma gereksinimi hesap sonular verilmitir.Bu deerler sadece bilgi iin olup,projelendirme amac ile kullanlamaz.Hesaplar her havuzun zel evre ve alma artlarna gre yaplarak,projelendirilmelidir.

VI. ULUSAL TESSAT MHENDSL KONGRES VE SERGS _____________________________________ 4 _______

Tablo 4:Ege sahil blgelerindeki havuzlar iin genel stma gereksinimi tablosu Kapal havuz (stlan) Is kayplar Tanm Inm Buharlama Besleme Srama-tazeleme Is kayplar toplam Is kazanlar Inm Tanm Is kazanlar toplam Toplam s gereksinimi Qt Q Qb Qe Qs 200 7 10 217 20 20 197 Kapal havuz (stlmayan) 10 240 7 10 267 267 Ak havuz (korumal) 63 90 290 10 10 463 150 0 150 313 Ak havuz (yar korumal) 108 90 420 13 10 641 150 0 150 491 Ak havuz (korumasz) 198 90 670 21 10 989 150 0 150 839

Qg Qk

Yukardaki tablonun hazrlanmasnda aadaki varsaymlar kullanlmtr. Havuz suyu scakl 28C Ortam hava artlar 10C-%40 bal nem Su yzeyindeki hava scakl 20C Besleme suyu scakl 10C

4. LK ISITMA ISI GEREKSNM HESABI(Qd, kCal/h) Havuz suyunun ilk stlmas iin gerekli s miktar aadaki forml ile hesaplanr. Qd=A*Qm+1000*V*Cp*(th-tb)/hd (7) A=Havuz yzey alan(m) Qm=Duvar s kayb(20 kCal/ mh alnabilir) [3] V=Havuz suyu hacmi(m) Cp=Su zgl ss(Su iin Cp=1 kCal/kgC) th=Havuz suyu scakl(C) tb=Besleme suyu scakl(10C alnabilir) hd=lk stma sresi(h) lk stma sresi iletme artlarna bal olarak 24-72 saat arasnda alnabilir.Sre ksaldka stma sistemi ve tesisat byyecei gzden kamamaldr.

5. RNEK ISI GEREKSNM HESABI VE ISI DETRGEC SEM Hesaplar aada zellikleri verilen havuz iin yaplacaktr. Havuz tipi Ak-korumasz Havuz yzey alan 200 m Havuz su hacmi 330 m Su scakl 28C Besleme suyu scakl 10C lk stma sresi 48 h Emniyet etkeni %13 Is enerjisi kayna Kalorifer kazan(75/55C)

VI. ULUSAL TESSAT MHENDSL KONGRES VE SERGS _____________________________________ 5 _______

5.1. ISI GEREKSNM a)Normal iletme s gereksinimi(Qn, kCal/h) Q=839 kCal/mh(TABLO 4) Qn=1.13*200 m*839 kCal/mh Qn=189614 kCal/h b)lk stma s gereksinimi(Qd, kCal/h) lk snma hesaplarnda emniyet etkeni kullanlmas gerekmemektedir. Qd=200 m*20 kCal/ mh+1000*330 m*1 kCal/kgC*(28C-10C)/48 Qd=113830 kCal/h Normal iletme sresince oluan s gereksinimi ilk stmadan fazla olduu iin stma sisteminin tasarmnda Q=189614 kCal/h kullanlacaktr. 5.2. ISI DETRGEC SEM Sistemde havuz suyunu stmak iin Plakal Is Deitirgeci kullanlacaktr. Deitirge tipi ve byklnn seilebilmesi iin deitirgecin tesisata balant ekline ve aadaki iletme bilgilerine gerek bulunmaktadr. Sekonder HAVUZ SUYU Kapasite 189614 KCal/h Giri Scakl 75 25 C k scakl 55 50 C Basn dm(*) 2 2 mSS (*)Deitirgete olumasna izin verilen en fazla basn dm her iki taraftaki pompalara gre belirlenecektir. Akkan Bu esaslara gre seilen Plakal Is Deitirgeci teknik bilgileri ve resmi 5.2.1 de verilmitir. 5.2.1 PLAKALI ISI DETRGEC TEKNK BLG FORMU VE LLENDRME RESM [6] DETRGE TP: Isl bilgiler Ortam: Isl kapasite: Ak debisi: Giri scakl: k scaklI: Basn dm Logaritmik scaklk fark: Deitirge bilgileri Toplam s gei alan: Toplam plaka says: Plaka kalnl Yzey fazlalk oran: Plaka malzemesi: Conta malzemesi: Tasarm scakl: XXXXXXXXXX scak taraf souk taraf KAZAN SUYU HAVUZ SUYU 189614 9.6 7.6 75.00 25.00 55.00 50.00 1.32 0.78 27.42 2.30 22 0.00060 7.95 1.4401 NBR 140.00 Primer KAZAN SUYU

kCal/h m/h C C mSS K m m %

VI. ULUSAL TESSAT MHENDSL KONGRES VE SERGS _____________________________________ 6 _______


L 480 290 118 25 a 25

1L

2L m m

2F

1F

920

4L

3L 17

M24

47

3F

4F

31

40

50 440 30

110

5.2.2 RNEK HESAP N HAVUZ SUYU ISITMA TESSATI SSTEM EMASI [7]

TESSAT BORU APLARI;

d5=2.....d6=2.....d7=2

140

17

690.5

VI. ULUSAL TESSAT MHENDSL KONGRES VE SERGS _____________________________________ 7 _______

MALZEME LSTES; NO 7 8 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 SM Manometre Kresel vana Kresel vana Pislik tutucu Redksiyon Sirklasyon pompas Termometre Kresel vana Ak anahtar(flow switch) Scaklk hissedicisi Plakal eanjr Redksiyon Redksiyon Termometre Kresel vana Pislik tutucu Redksiyon Sirklasyon pompas Pompa kontrol panosu L 100 2 2 2>1 100 VT10/22 pl 2 >2 2 2 2 >2 11 m/h;6 mSS 19T veya 18 27 dur 5 Bar AIKLAMA

8,8 m/h;6 mSS 0-120 C

188830 KCal/h 0-120 C

SONU Havuz tipine ve tasarm artlarna bal olarak s kayplar drt katna yakn farkllk gsterebilmektedir.Bunun sonucu olarak da gerek stma tesisat yatrm gerekse stma iletme giderleri deimektedir. Havuz tesisat tasarm yaplmadan nce iletmecinin bu konuda bilgilendirilmesi ve alnacak nlemler ile yatrmn daha ekonomik hale getirilmesi mmkn olacaktr.Bu amala; 1) lk stma sresi gereki olarak belirlenmeli ve koullar izin verdii kadar uzun tutulmaldr. 2) Ak havuzlarda havuz yzeyindeki hava hzn en aza indirebilmek iin evrede rzgar krc uygulamas yaplmaldr. 3) Ak havuzlarda ilk stma ve havuzun kullanlmad srelerde,zellikle geceleri,su yzeyi plastik rt ile kaplanmaldr. 4) Tm stma tesisatnda s yaltm yaplmaldr.

KAYNAKLAR [1] TSE 11899,madde7,izelge10 [2] KAKA,S.,rneklerle Is Transferi,Orta Dou Teknik niversitesi,1980 [3] TMMOB,Shhi Tesisat Proje Hazrlama Teknik Esaslar-Yayn No:122 [4] HOLMAN,J.P.,Heat Transfer,Mc Graw-Hill,1976 [5] NSAL,M.,Solar Tables, Orta Dou Teknik niversitesi-Gaziantep Kampusu,1980 [6] GEA ECOFLEX Plate Heat Exchangers,Thermal Technology Division [7{ DOPA Ltd.ti.,Tesisat teknik bilgi arivi

VI. ULUSAL TESSAT MHENDSL KONGRES VE SERGS _____________________________________ 8 _______

ZGEM Cneyt ZYAMAN 1954 zmir doumludur.1980 ylnda Orta Dou Teknik niversitesi Mhendislik Fakltesi Makine Blmn bitirmitir.1980-1991 yllar arasnda Desa A..nin mhendislik ve ynetim kadrolarnda grev yapmtr.1991-2001 yllar arasnda kurucularndan olduu Doal Is Ltd.ti.nde irket mdr olarak teknik sat konularnda almalarn srdrmtr.2001 ylndan beri,sahibi bulunduu DOPA Ltd. ti.nde teknik malzeme temsilcilik ve sat ile birlikte s konularnda mhendislik hizmeti vermektedir.

You might also like