Thy Minh Sn - TTGS - LTH Tr Tu http://www.yeuvatly.

org
CON LC TRNG PHNG

I. KIN THC C BN
1. S trng phng.
- Xt 2 con lc dao ng trong 2 mt phng song song, con lc 1 c chu k T
1
, con lc hai c
chu k T
2
(T
1
>T
2
). Ti thi gian t = 0 hai con lc c cng 1 trng thi (VD: cng qua VTCB theo
chiu + chng hn), sau thi gian no trng thi ca 2 con lc li ging nh trng thi lc t = 0
(tc li cng qua VTCB theo chiu +) c gi l s trng phng. Thi gian * nh nht k t
khi thi im t = 0 cho ti lc 2 cn lc trng phng ln th nht gi l chu k trng phng.
2. Phng php gii.
2.1. Phng php 1
Gi t l thi gian trng phng ca 2 con lc k t lc t = 0.
- S dao ng m con lc 1 thc hin c l:
1
1
t
N
T
= (1)
- S dao ng m con lc 2 thc hin c l:
2
2
t
N
T
= (2)
(v trng thi c lp li nh ban u nn s dao ng l nguyn tc
1 2
, N N Z e )
T (1) v (2)
1 2
1 1 2 2
2 1
T N
N T N T
T N
= = (3)
S cp s
1 2
( , ) N N tha mn (3) s tng ng vi s dao ng m 2 con lc thc hin c cho ti
khi trng phng. Con lc trng phng ln u tin ng vi cp s
1 2
( , ) N N l nh nht, khi th
1 2
( , ) N N v (1) hoc (2) s tm c thi gian trng phng ln u.
Ch : Thi gian trng phng ln u k t lc t = 0 cng chnh l chu k trng phng A hay
min 1min 1 2min 2
. . t N T N T A = = = .
2.2. Phng php 2
V con lc 2 c chu k nh hn con lc 1 nn sau ln dao ng th nht ca con lc 2 con lc
1 cn 1 thi gian (T
1
-T
2
) tr v v tr xut pht ban u ca n. Ni cch khc l con lc 1 b tr
so vi con lc 2 l (T
1
-T
2
).
Sau n ln dao ng ca con lc 2 khong thi gian tr ny s l
1 2
*( ) n T T . s trng
phng xy ra th khong thi gian tr trn phi ng bng mt chu k T
2
.
Hay:
1 2 2 1 2
*( ) ( 1) n T T T nT n T = = + = A (4) (thi gian trng phng ln th nht).

T trn ta c th tnh c chu k trng phng:
1 2
1 2
. T T
T T
A =

(5)
Ch : Cng thc (5) ch c th p dng khi
2
2 1
T
T T
e

(***) hay ne, Nu tnh ngc (ngh l

cho , T
1
yu cu tnh T
2
chng hn) th sau khi tnh ra p s phi kim tra (***) c tha
mn cha.
II. BI TP
Bi 1: Hai con lc n c chu k T
1
= 1,6s, chu k T
2
= 1,8s dao ng nh trong hai mt phng song
song, hai con lc cng qua v tr cn bng theo cng chiu lc t = 0. Xc nh thi im gn nht m
2 con lc lp li trng thi nh trn.
Gii
Cch 1:
Gi t l thi gian m 2 con lc lp li trng thi ban u. Trong thi gian t s dao ng m 2
con lc thc hin c ln lt l N
1
v N
2
.
Thy Minh Sn - TTGS - LTH Tr Tu http://www.yeuvatly.org
1
1 1
1 2 2
2 2 1 1
2
2
9;18; 27...
1, 6
8;16; 24... 1,8
t
N
T N
T N N
t N T N N
N
T

= =

=

(v N
1
, N
2
nguyn)
Thi im ln u gp nhau ng vi N
1
, N
2
nh nht. Hay N
1
= 9, N
2
= 8.
Vy, thi gian gp nhau ln u:
min 1 1min 2 2min
. . 1, 6.9 14, 4 t T N T N = = = = (s)
Cch 2:
Sau ln dao ng th nht ca con lc 1, con lc 2 cn 1 khong thi gian (T
2
-T
1
) ch v
v tr c ca n. Tc, con lc 2 tr hn vi con lc 1 mt khong thi gian 1,8-1,6 = 0,2 (s).
Sau n dao ng ca con lc 1, khong thi gian tr ca con lc 2 s l: *0, 2 n . trng thi
2 con lc lp li nh ban u hay s trng phng xy ra th thi gian tr ny phi bng ng chu k
T
1
.
Vy:
1
1
1, 6
*0, 2 8
0, 2 0, 2
T
n T n = = = = (dao ng)
Hay thi gian 2 con lc trng phng l:
1
*8 14, 4 T = (s)

Bi 2: Con lc th nht c chu k T
1
= 3s, con lc th 2 c chu k T
2
. Hai con lc trng phng ln
th nht cch nhau 99s. Tnh chu k T
2
.
Gii:
Hai con lc trng phng ln th nht cch nhau 100s tc chu k trng phng l 100s. theo
cng thc (5) ta c:

1
2
1
. 99.3 99
( )
99 3 34
T
T s
T

A
= = =
A + +
(s)
Bi 3: Hai con lc n treo cnh nhau c chu k dao ng nh l T
1
=4s v T
2
=4,8s. Ko 2 con lc
lch mt gc nh nh nhau ri ng thi bung nh. Hi sau thi gian ngn nht bao nhiu th hai
con lc ng thi tr v v tr ny?
A. 8,8s B. 12s C. 6,24s D. 24s
Hng dn: tnh chu k trng phng A p n D.

Bi 4: Tip theo bi ton 3, hi hai con lc trng phng ln th 5 sau bao nhiu pht v 2 con lc
thc hin c bao nhiu dao ng
A. 1 pht, 20 v 22 d A. 1 pht, 25 v 35 d A. 2 pht, 25 v 30 d D. Kt qu khc