You are on page 1of 51

Thuviendientu.

org 201 2

Li M u
Vit Nam xut pht t mt nc nng nghip lc hu, trnh pht trin, KTXH mc thp hn rt nhiu so vi nc khc. Vi tc pht trin nhanh chng ca cc nc pht trin, th khong cch kinh t ngy cng dn ra.V vy nhim v pht trin kinh t ca nc ta trong nhng nm ti l vt qua tnh trng ca mt nc ngho, nng cao mc sng ca nhn dn v tng bc hi nhp vo qu o kinh t Th Gii. Tnh tt yu ca XKTB vi hnh thc cao ca n l hnh thc u t trc tip nc ngoi l xu th pht trin ca thi i. Vit Nam cng khng nm ngoi trong lut nhng vn t ra l thu ht FDI nh th no. Vi mc tiu xy dng nc ta thnh mt nc cng nghip v tin hnh cng nghip ho v hin i ho vi mc tiu lu di l ci bin nc ta thnh mt nc cng nghip c c s vt cht k thut hin i, c cu kinh t ph hp cng vi thc hin mc tiu n nh v pht trin kinh t trong c vic nng cao GDP bnh qun u ngi ln hai ln nh i hi VII ca ng nu ra. Mun thc hin tt iu cn phi c mt lng vn ln. Mun c lng vn ln cn phi tng cng sn xut v thc hnh tit kim. Nhng vi tnh hnh ca nc ta th thu ht vn u t nc ngoi cng cng l mt cch tch lu vn nhanh c th lm c. u t nc ngoi ni chung v u t trc tip ni ring l mt hot ng kinh t i ngoi c v tr vai tr ngy cng quan trng, tr thnh xu th ca thi i. l knh chuyn giao cng ngh, thc y qu trnh chuyn dch c cu kinh t, to thm vic lm v thu nhp, nng cao tay ngh cho ngi lao ng, nng lc qun l, to ngun thu cho ngn sch Trn c s thc trng ca u t nc ngoi ti Vit Nam, ta cng cn phi ch ti vn tnh tiu cc ca u t TTNN. Cng khng phi l mt

Thuviendientu.org 201 2
nc th ng mt dn v th m xem vn TNN l quan trng nhng vn trong nc trong tng lai phi l ch yu. Nhn thc ng v tr vai tr ca u t nc ngoi l ht sc cn thit. Chnh ph cng ban hnh chnh sch u t nc ngoi vo Vit Nam. ng thi to mi iu kin thun li cho cc nh u t nc ngoi. Chng ta bng nhng bin php mnh v ci thin mi trng u t, kinh doanh thu ht u t nc ngoi. Vi phng chm ca chng ta l a thc hin a dng ho, a phng ho hp tc u t nc ngoi trn c s hai bn cng c li v tn trng ln nhau. Bng nhng bin php c th huy ng v s dng c hiu qu vn TTTNN trong tng th chin lc pht trin v tng trng kinh t l mt thnh cng m ta mong i.

Thuviendientu.org 201 2
Chng mt Mt s vn l lun v u t trc tip nc ngoi
I. Xut khu t bn:

1. Khi nim xut khu t bn: Trong th k XIX din ra qu trnh tch t v tp trung T Bn mnh m. Cc nc cng nghip pht trin tch lu c nhng khon TB khng l l tin cho xut khu T Bn v n giai on ch ngha c quyn, xut khu T Bn l mt c im ni bt c tm quan trng c bit, v tr thnh s cn thit ca ch ngha T Bn. l v T Bn ti chnh trong qu trnh pht trin xut hin ci gi l "T Bn tha". Tha so vi t sut, li nhun s cao hn. Trong lc nhiu nc kinh t lc hu cn T Bn m mang kinh t v i mi k thut, nhng cha tch lu T Bn kp thi. Vy thc cht xut khu T Bn l em T Bn ra nc ngoi, nhm chim c gi tr thng d v cc ngun li khc c to ra cc ngun li khc c to ra cc nc nhp khu T Bn. Ta thy rng vic xut khu T Bn l "T Bn tha" xut hin trong cc nc tin tin. Nhng thc cht vn l mang tnh tt yu khch quan ca mt hin tng kinh t khi m qu trnh tch lu v tp trung t n mt nht nh s xut hin nhu cu ra nc ngoi. y cng l qu trnh pht trin sc sn xut ca x hi vn ra Th Gii, thot khi khun kh cht hp ca quc gia, hnh thnh quy m sn xut trn phm vi quc t. Theo L Nin "Cc nc xut khu T Bn hu nh bao gi cng c kh nng thu c mt s "li" no " [29,90]. Chnh c im ny l nhn t kch thch cc nh T Bn c tim lc hn trong vic thc hin u t ra nc ngoi. Bi v khi m nn cng nghip pht trin, u t trong nc khng cn c li nhun cao na. Mt khc cc nc lc hu hn c li th v t ai, nguyn liu, ti nguyn nhn

Thuviendientu.org 201 2
cng li a li cho nh u t li nhun cao, n nh, tin cy v gi v tr c quyn Theo L Nin " Xut khu t bn" l mt trong nm c im kinh t ca ch ngha quc, thng qua xut khu t bn, cc nc t bn pht trin thc hin vic bc lt i vi cc nc lc hu v thng l thuc a ca n: Nhng ng khng ph nhn vai tr ca n. Trong thi k u ca chnh quyn X Vit, L Nin ch trng s dng u t trc tip nc ngoi v khi a ra "Chnh sch kinh t mi" ni rng nhng ngi cng sn phi bit li dng nhng thnh tu kinh t v khoa hc k thut ca ch ngha T Bn thng qua hnh thc kinh t v khoa hc k thut ca ch ngha T Bn thng qua hnh thc " Ch ngha T Bn nh nc" ni rng nhng ngi cng sn phi bit li dng nhng thnh tu kinh t v khoa hc k thut ca ch ngha t bn thng qua hnh thc "ch ngha t bn nh nc". Theo quan im ny nhiu nc "chp nhn phn no s bc lt ca ch nghi t bn pht trin kinh t, nh th c th cn nhanh hn l s vn ng t thn ca mi nc. Tuy nhin vic "xut khu t bn" phi tun theo php lut ca cc nc quc v h c sc mnh kinh t, cn ngy nay th tun theo php lut, s iu hnh ca mi quc gia nhn u t. 2. Cc hnh thc xut khu t bn. Gm c hai hnh thc chnh: Xut khu t bn cho vay: l hnh thc cho chnh ph hoc do t nhn vay nhm thu c t sut cao. Xut khu t bn hot ng: l em t bn ra nc ngoi, m mang x nghip tin hnh sn xut ra gi tr hng ho, trong c gi tr thng d ti nc nhp khu. u t hot ng gm c u t trc tip v u t gin tip. u t trc tip: l u t ch yu m ch u t nc ngai u t ton b hay phn ln vn u t ca cc d n nhm dnh quyn i hnh hc

Thuviendientu.org 201 2
tham gia iu hnh cc doanh nghip sn xut hoc kinh doanh dch v, thng mi. u t gin tip l hnh thc u t quan trng, trong ch u t nc ngoi u t bng hnh thc mua c phn ca cc Cng ty s ti ( mc khng ch nht nh) thu li nhun m khng tham gia iu hnh trc tip i tng m h b vn u t. Vn ny c tr bng tin gc ln li tc di hnh thc tin t hay di hnh thc hng ho. Cn i vi hnh thc xut khu cho vay th c xut khu t bn cho vay di hn v xut khu t bn cho vay ngn hn. Gm c. Th nht: Xut khu my mc, thit b cng ngh t cc nc pht trin sang cc nc nhn u t. Th hai: Xut khu trc tip, gi l u t trc tip nc ngoi c 3 dng. + Nc cng nghip pht trin u t vo cc nc cng nghip tp + Nowcs cng nghip pht trin u t vo nc cng nghip km pht trin + u t gia cc nc km pht trin
II. Khi nim vn u t trc tip nc ngoi.

1. Khi nim vn u t. Hot ng u t l qu trnh huy ng v s dng mi ngun vn phc v sn xut, kinh doanh nhm sn xut sn phm hay cung cp dch v p ng nhu cu tiu dng c nhn v x hi. Ngun vn u t c th l nhng ti sn hng ho nh tin vn, t ai, nh ca, my mc, thit b, hng ho hoc ti sn v hnh nh bng sng ch, pht minh, nhn hiu hng ho, b quyt k thut, uy tn kinh doanh, b quyt thng mi Cc doanh nghip c th u t bng c phn, tri phiu, cc quyn s hu khc nh quyn th chp, cm c hoc cc quyn c gi tr v mt kinh t nh cc quyn thm d, khai thc, s dng ngun thin nhin.

Thuviendientu.org 201 2
Thi k u th k XX, theo quan im ca LNin th loi s dng vn mt cch p t di dng u t trc tip nc ngoi v thc cht l khon chi ph m cc nc t bn b ra cng c a v trong chin hu thuc a v cui cng l nhm t c li nhn cao hn. Theo phn tch nh gi ca LNin th s pht trin ca u t trc tip nc ngoi lun gn vi lch s pht trin ca ch ngha t banr. Xut pht t iu kin chnh tr, kinh t, x hi ca th gii lc by gi m Lnin cho rng loi vn c s dng di sng u t trc tip nc ngoi l cng c bc lt, l hnh thc chim ot ca ch ngha t bn. V theo quan nim caR.Nurkse quan nim, d "u t trc tip nc ngoi trc ht phc v cho li ch ca cc nc cng nghip xut vn ch cha phi nc nhn vn"{32, 26} tuy nhin l nhn t quan trng, l gii php tch cc cho nn kinh t chm pht trin c th "vn ti th trng mi". Mc d, u t trc tip nc ngoi l ngun cung cp mt lng vn ng k cho cng nghip ho, cho tng nng sut lao ng, tng thu nhp. lm ph v s khp kn ca vng lun qun, nhng n khng phi l tt c m n ch pht huy tc dng khi kh nng tch lu vn bng con ng tit kim ni b ca mt nc t ti mc nht nh. Cng nh R.Nurkes, quan im ca A. Samuelson coi vn l yu t quyt nh m bo cho hot ng c nng sut cao, hay ni cch khc, vn l yu t c sc mnh nht c th lm cho "vng lun qun" d b ph v. Theo quan im ca hai ng nhn mnh, a s cc nc ang pht trin u thiu vn, mc thu nhp thp, ch sng mc ti thiu, do kh nng tch lu hn ch v "tch lu vn cn phi hy sinh tiu dng trong nhiu thp k". V vy A.Samuelson t vn : i vi nc ngho, nu c nhiu tr ngi nh vy nh vy i vi vic cm thnh t bn do ngun ti chnh trong nc, ti sao khng da nhiu hn vo nhng ngun vn nc ngoi? 2. Khi nim v u t trc tip nc ngoi (FDI) a. Khi nim

Thuviendientu.org 201 2
V mt kinh t: FDI l mt hnh thc u t quc t c trng bi qu trnh di chuyn t bn t nc ny qua nc khc. FDI c hiu l hot ng kinh doanh, mt dng kinh doanh quan h kinh t c quan h quc t. V u t quc t l nhng phng thc u t vn, t sn nc ngoi tin hnh sn xut kinh doanh dch v vi mc ch tm kim li nhun v nhng mc tiu kinh t, x hi nht nh. V mt nhn thc: Nhn t nc ngoi y khng ch th hin s khc bit s khc bit quc tch hoc v lnh th c tr thng xuyn ca cc bn tham gia u t trc tip nc ngoi m cn th hin s di chuyn t bn bt buc phi vt qua tm kim sot quc gia. V vy, FDI l hot ng kinh doanh quc t da trn c s qu trnh di chuyn t bn gia cc quc gia ch yu l do cc php nhn v th nhn thc hin theo nhng hnh thc nht nh trong ch u t tham gia trc tip vo qu trnh u t. Mt s nh l lun khc li cho rng u t trc tip nc ngoi v thc cht l hnh thc ko di "chu k tui th sn xut", "chu k tui th k thut" v "ni b ho di chuyn k thut". Bn cht k thut ca u t trc tip nc ngoi l mt trong nhng vn thu ht s ch ca nhiu nh l lun. Tuy cn c s khc nhau v c s nghin cu, v phng php phn tch v i tng xem xt Nhng quan im ca cc nh l lun gp nhau ch: trong nn kinh t hin i c mt s yu t lin quan n k thut sn xut kinh doanh buc nhiu nh sn xut phi la chn phng thc u t trc tip ra nc ngoi nh l iu kin tn ti v pht trin ca mnh. b) c im ca u t trc tip nc ngoi Trong nhng thp k gn y, hot ng u t trc tip nc ngoi tng ln mnh m v c nhng c im sau y:

Thuviendientu.org 201 2
* C cu u t thay i theo hng tp trung vo lnh vc cng nghip ch bin v dch v. S pht trin kinh t lun lun t ra vn l phi dch chuyn c cu kinh t theo hng hin i ho v ph hp vi xu th hi nhp vi nn kinh t. Di tc ng ca khoa hc cng ngh, ngy cng c nhiu ngnh kinh t ra i v pht trin nhanh chng, nhiu lnh vc sn xut kinh doanh mi ra i thay th cho lnh vc sn xut kinh doanh trc y. Hin nay mt c cu c coi l hin i l c cu kinh t trong cc ngnh cng nghip ch bin v dch v chim mt t l ln. Ti sao trong c cu u t vn la chn ti u vo hai ngnh ny m khng phi l ngnh cng nghip nng, Bi v c nhng nguyn nhn sau. Th nht, cng vi s pht trin mnh m ca lc lng sn xut, i sng vt cht ngy mt nng cao, v vy m nhu cu v cc loi dch v phc v i sng v sn xut kinh doanh tng ln mnh m, nht l dch v k thut, ti chnh, du lch, i hi ngnh dch v phi c pht trin tng ng. Th hai, ngnh cng nghip ch bin l ngnh c nhiu phn ngnh, m nhng phn ngnh thuc cc lnh vc mi nhn ca cuc cch mng khoa hc - cng ngh, nh in t, thng tin lin lc, vt liu mi Th ba, do c tnh k thut ca hai ngnh ny l d dng thc hin s hp tc. V d nh ngnh cng nghip ch to c nhng quy trnh cng ngh c th phn chia ra nhiu cng on v tu theo th mnh ca mi nc c th phn chia ra nhiu cng on v tu theo th mnh ca mi nc c th thc hin mt trong nhng khu m hai ngnh ny cho php nh u t thu c li nhun cao, gp ri ro hn v nhanh chng thu hi vn u t. V vy m hu ht cc nc u tp trung mi c gng iu kin thun li thu ht u t trc tip nc ngoi vo hai ngnh ny. Xut pht t yu cu pht trin mt c cu kinh t hin i theo hng CNH m chnh ph ca nhiu nc ang pht trin dnh nhiu u i

Thuviendientu.org 201 2
cho nhng nc ngoi u t vo hai ngnh ny, iu to ra sc hp dn mnh m u t trc tip nc ngoi. * Hin tng hai chiu trong u t trc tip nc ngoi T nhng nm 70 v u nhng nm 80 tr li y, xut hin hin tng hai chiu, tc l hin tng mt nc va tip nhn u t va u t ra nc ngoi. in hnh nh M, cc nc thuc nhm G7, cc nc cng nghip mi (NICs) nhn vn u t nhiu v trc tip u t ln. cc nc NICs l nhng nc tip nhn u t trc tip nhiu nht t M v Nht Bn. i Loan v Hng Kng l hai trong s 10 nc u.

Thuviendientu.org 201 2
3. Mc tiu v cc yu t m bo cho CNH, HH ca Vit Nam Vit Nam khi tin hnh CNH v thc cht l thc hin s chuyn bin t mt nn kinh t nng nghip lc hu sang nn kinh t cng nghip pht trin. Vit Nam tin hnh CNH t nhng nm 60 theo phng thc "u tin pht trin cng nghip nng ng thi pht trin nng nghip v cng nghip nh". V mt thi gian sau (1976) l "u tin pht trin cng nghip nng mt cch hp l trn c s pht trin nng nghip v cng nghip nh. M hnh CNH c in - m hnh xy dng mt h thng cng nghip hon chnh, khp kn, lm c s cho mt nn kinh t c lp, t ch. Trong iu kin ca nn kinh t km pht trin, lc hu th kh nng tch lu khng c v phi da vo s vin tr ca Lin X v cc nc XHCN. vi s vin tr( hn 1 t USD/ nm) phi chia cho nhiu nhu cu khc nhau nn hiu u t thp v c cu kinh t Vit Nam mt cn i dn n khng hong nghim trng. n i hi ln th VI (1986) ch trng thc hin cng cuc i mi ton din trong c vic xy dng mt s tin cn thit cho y mnh cng nghip ho trong iu kin mi. n i hi ln VII xa ng cng sn Vit Nam th vn cng nghip ho theo hng hin i "Pht trn lc lng sn xut, cng nghip ho theo hng hin i gn vi pht trin mt nn nng nghip ton din l nhim v trng tm". Hi ngh ln th 7 ca ban chp hnh Trung ng ng cng sn Vit Nam kho VII bin tho k v vn tin hnh cng nghip ho vi c trng l: Cng nghip ho trong iu kin nn kinh t th trng, vi xu hng phn cng lao ng quc t, khu vc ho, ton cu ho, cc hot ng kinh t ang tr thnh ph bin v din ra vi tc cao, cng nghip ho pha i i vi hin i ho. a) Bi cnh kinh t quc t. Vit Nam khi tin hnh cng nghip ho, hin i ho trong iu kin khu vc ho, ton cu ho cc hot ng kinh t tr thnh xu th ph bin v din ra mt cch mnh m v thi gian ny nhiu nc tin hnh cng nghip ho thnh cng, v y l c s nc ta tham kho, la chn nhng m hnh kinh

Thuviendientu.org 201 2
nghim v cch thc ph hp vn dng vo cng nghip ho, hin i ho. Mt khc, th gii ngy nay ang chng kin s pht trin cha tng c trong lch s v khoa hc k thut cng ngh. Vit Nam cng nh cc nc ang pht trin khc c th tip cn c nhng k thut tin tin m thng tn thi gian, chi ph tm ti, nghin cu, th nghim. V Vit Nam la chn sao cho ph hp vi yu cu ca cng nghip ho ca nc mnh v tnh kinh t tc l nhanh chng ng dng c vo sn xut v a li hiu qu kinh t cao. Qu trnh ton cu ho gip Vit Nam tng thu ht u t nc ngoi, vin tr pht trin chnh thc v gii quyt c vn n quc t. iu ny gp phn n nh cn cn thu chi ngn sch tp trung ngun lc cho trng trnh pht trin kinh t x hi trong nc. Tham gia hi nhp kinh t cng gp phn cho ta tip thu khoa hc cng ngh tin tin, o to cn b qun l, v cn b kinh t. iu ny gp phn lm chuyn dch c cu kinh t theo hng ph hp vi cng nghip ho, hin i ho t nc. Nu xt phm vi hp hn, Vit Nam nm trong vng Chu - Thi Bnh Dng hin ang l khu vc kinh t nng ng, c tc tng trng tng i cao, c nhiu nc thc hin cng nghip ho thnh cng, to ra mt s chuyn dch c cu kinh t v phn cng lao ng quc t theo hng tch cc. Chu Thi Bnh Dng hin ang l khu vc c s hnh thnh mt t chc hp tc kinh t c hiu qu nh AITA, APEC. Cc t chc ny l iu kin quan trng ph b nhng hn ch, cn tr, khng nhng trong lnh vc mu dch, m n cn l c s m ng cho s dch chuyn vn, cng ngh v cc yu t sn xut quan trng gia cc nc trong khu vc. V th, Vit Nam thc hin cng nghip ho, hin i ho im xut pht thp so vi cc nc i trc tuy cn mc thp hn nhiu v thc lc kinh t ni sinh nhng c bi cnh kinh t quc t c nhiu thun li. b) Mc tiu v cc yu t m bo cho s thnh cng trong cng cuc cng nghip ho, hin i ho Vit Nam.

Thuviendientu.org 201 2
i vi Vit nam thc cht "Cng nghip ho, hin i ho l qu trnh chuyn i cn bn, ton din cc hot ng sn xut kinh doanh dch v v qun l kinh t, x hi v s dng lao ng th cng l chnh, xong s dng mt cch ph bin mc lao ng cng vi cng ngh, phng tn v phng php tin tin hin i, da trn s pht trin ca cng ngh v tin b khoa hc cng ngh, to ra nng sut lao ng cao. Mc tiu lu di ca cng nghip ho, hin i ho l ci bin nc ta thnh mt nc cng nghip c c s vt cht k thut hin i, c c cu kinh t ph hp, quan h sn xut tin b ph hp vi trnh pht trin ca sc sn xut, mc sng vt cht v tinh thn cao, quc phng an ninh vng chc, dn giu nc mnh, x hi cng bng vn minh" [62.7]. Mc tiu trung hn l ra sc phn u a nc ta n nm 2020 c bn tr thnh mt nc cng nghip. Tc l mt nc c nn kinh t trong lao ng cng nghip tr thnh ph bin. CNH, HH l mt qu trnh bin i t x hi nng nghip thnh x hi cng nghip. y l s bin i ton din trn mi lnh vc ca i sng x hi, v qu trnh bin i ny ch c th thnh cong khi n c cc yu t (cc iu kin) c bn sau: Th nht: huy ng v tp trung c mt s lng vn ln v t chc s dng chng mt cch c hiu qu ng theo yu cu pht trin ca nn kinh t CNH, HH. Vn ny c th c huy ng t cc ngun trong v ngoi nc, trong ngun vn trong nc l quyt nh v ngun vn t nc ngoi c v tr rt quan trng. Trong iu kin tit kim v tch lu trong nc cn thp, vic huy ng vn cn kh khn th vic tn dng mi kh nng thu ht ngun vn t bn ngoi c t ra cp bch nh iu kin tin quyt cho thi k u tin hnh CNH, HH. Th hai, c ngun nhn lc kh nng p ng cc yu cu ca mt nn sn xut hin i. Vn d xut t mt nn kinh t km pht trin, k thut sn

Thuviendientu.org 201 2
xut lc hu, lao ng th cng l ch yu, ngun nhn lc ca ta t ngi lao ng gin n n nhiu cn b qun l, cn b k thut, nh doanh nghip u rt kh khn, b ng khi ng trc i hi v trnh v nng lc ca mt lao ng trong nn sn xut hin i. Do , p ng yu cu ca cng cuc CNH, HH th vic u t cho gio dc, o to c t ra nh mt quc sch hng u. Thc hin c hiu qu vic o to v o to li, a dng ho cc loi hnh v hnh thc o to l mt trong nhng cch thc chng ta c th to ra c mt c cu nhn lc thch hp, quyt nh s thnh cng ca cng cuc CNH, HH t nc. Th ba, c c mt h thng th ch kinh t - x hi ng b, ng hng, ph hp vi c im v trnh ca lc lng sn xut nhm lm cho chnh bn thn yu cu ca cc hot ng sn xut kinh doanh quyt nh s chuyn bin v c cu theo hng c cu ca mt nn kinh t CNH, HH. V, s chuyn bin ny cng l iu kin c c nhng tim lc khoa hc k thut v cng ngh thch ng vi i hi ca nn kinh t CNH, HH. Th t, c quan h kinh t i ngoi rng ri v hiu qu. y l lung quan trng nhm thu ht tt ngun vn, k thut, cng ngh hin i, tri thc qun l tin tin v kh nng ho nhp vi nn kinh t th gii gim bt nhng bc tm ti, th nghim, tip cn nhanh nhng tri thc, thanh tu tin tin ca th gii, rt ngn nhng bc i ca cng cuc CNH, HH. Th nm, c mt th trng y , rng khp (k c th trng trong v ngoi nc) v hon chnh nh l iu kin thc hin cc yu cu CNH, HH. Th trng l iu kin thc hin cc yu cu CNH, HH. Th trng l iu kin v ch c thng qua n th mi yu t u vo, u ra mi c th c p ng v phn ln cc quan h sn xut - kinh doanh mi c gii quyt. Th trng vn, th trng t liu sn xut, th trng k thut - cng ngh, th trng lao ng i vo hot ng cng hon chnh th tc dng thc y sn xut pht trin cng nh tin trnh hon thnh CNH, HH cng cao.

Thuviendientu.org 201 2
c) Mt s yu cu v nhng vn t ra ca tin trnh CNH, HH Vit Nam i vi u t trc tip nc ngoi. - Thu ht vn nc ngoi, mt mt gp phn gii quyt mt trong nhng tin c bn, mang tnh cht quyt nh s khi ng cho s nghip CNH, HH. Mt khc, lm iu kin kt hp cc yu t ni lc khai thc tt cc tim nng trong nc nhm thc y tng trng v chuyn bin nn kinh t theo c cu ca mt nn kinh t cng nghip. - Gp phn i mi cng ngh, trang b k thut hin i cho nn kinh t quc dn, nng cao nng lc cho ngi lao ng v tip thu kinh nghim qun l tin tin. - To thm nhiu vic lm cho ngi lao ng. - Hnh thnh mt th trng ng b, m rng v gp phn lm tng kh nng thanh ton ca th trng tiu th hng ho, dch v M rng giao lu quc t, thc y hp tc v hi nhp quc t, tng xut khu. - Gp phn ci thin cn cn thanh ton quc t, to ngun thu cho ngn sch. Nhng vn t ra: Th nht: Mi quan h v li ch gia cc nh u t vi nc ch nh. Mt d n u t trc tip nc ngoi ch c th thnh kh thi khi li ch c phn phi hp l. Th hai: Quan h gia qun l v lao ng - c th l quan h gia ch s hu vi lao ng lm thu. Th ba: Mi quan h gia tip thu, ng dng cng ngh tin tin, thc hin chin lc "i tt, n u" nhm y nhanh CNH, HH vi vn to vic lm cho ngi lao ng. Th t: Mi quan h gia cc doanh nghip c vn u t nc ngoi vi cc doanh nghip trong nc.
III. Vai tr u t trc tip vo Vit Nam

Thuviendientu.org 201 2
1. Ngun vn h tr cho pht trin kinh t T l tch lu vn nc ta cn mc thp, l mt tr ngi ln cho pht trin nn kinh t x hi. Vi mc tiu "xy dng nn kinh t c lp t ch, a nc ta tr thnh mt nc cng nghip, u tin pht trin lc lng sn xut, ng thi xy dng quan h sn xut ph hp vi nh hng XHCN. Vi lng tch lu vn ny Vit Nam s gp rt nhiu kh khn tr ngi. Thu ht FDI l mt hnh thc huy ng vn h tr cho nhu cu u t ca nn kinh t. Hn th na FDI cn c nhiu u th hn so vi hnh thc huy ng khc, v d vic vay vn nc ngoi lun i cng vi mt mc li sut nht nh v i khi tr thnh gnh nng cho nn kinh t, hoc l cc khon vin tr thng i km vi iu kin v chnh tr. Trong khi lin doanh vi nc ngoi, vic b vn u t ca cc doanh nghip trong nc c th gim c ri ro v ti chnh. Bi v: Th nht l, h c nhiu kinh nghim nn hn ch v ngn nga c ri ro. Hai l, trong tnh hung x nghip lin doanh gia h vi chng ta, c nguy c ri ro th cc cng ty m s c cc bin php h tr sn xut, tiu th sn phm, tr gip ti chnh. Trong tnh hung xu nht th h cng s l ngi cng chia s ri ro vi cc cng ty ca cc nc s ti. FDI vo Vit Nam s to ra cc tc ng tch cc i vi vic huy ng cc ngun vn khc nh ODA, NGO. N to ra mt hnh nh p ng tin cy v Vit Nam trong cc t chc v c nhn nc ngoi. Mt khc, ngay trong quan h i ni, FDI cn c tc dng kch thch i vi vic thu ht vn u t trong nc. Tch lu vn ban u cho cng nghip ho bng cch khai thc ti a ngun vn trong nc v tranh th ngun vn t bn ngoi l ph hp vi thi i hin nay, thi i ca s hp tc v lin kt quc t. 2. Chuyn giao cng ngh mi

Thuviendientu.org 201 2
Vi chin lc xy dng Vit Nam thnh nc cng nghip, theo ui con ng CNH, HH t nc theo nh hng XHCN, tuy nhin khong cch v pht trin khoa hc cng ngh gia cc nc pht trin, nht l Vit Nam, vi cc nc cng nghip pht trin. V th mt tr ngi mt tr ngi rt ln trn con ng pht trin kinh t l trnh k thut - cng ngh lc hu. Tu vo hon cnh ca mi nc m c cch i ring gii quyt vn ny. Vic m cc nc ang pht trin t nghin cu pht trin khoa hc k thut cho kp vi trnh ca cc nc pht trin l vic kh khn v tn km. Con ng nhanh nht pht trin k thut - cng ngh v trnh sn xut ca cc nc ang pht trin trong iu kin hin nay l phi bit tn dng c nhng thnh tu k thut - cng ngh hin i trn th gii, tuy nhin mc hin i n u cn tu thuc vo nhiu yu t. Trong iu kin hin nay, trn th gii c nhiu cng ty ca nhiu quc gia khc nhau c nhu cu u t ra nc ngoi v thc hin chuyn giao cng ngh cho nc no tip nhn u t. Th y l c hi cho cc nc ang pht trin trong c Vit Nam c th tip thu c k thut - cng ngh thun li nht. Nhng khng phi cc nc ang pht trin c "i xe min ph" m h cng phi tr mt khong "hc ph" khng nh cho vic tip nhn chuyn giao cng ngh ny. Chuyn giao cng ngh cng l yu cu tt yu ca s pht trin khoa hc k thut. Bt k mt t chc no mun thay th k thut - cng ngh mi th cng phi tm c "ni thi" nhng k thut - cng ngh c. Vic "thi" nhng cng ngh c ny d dng c nhiu ni chp nhn. Tuy nhin cc nc pht trin xem cc nc ang pht trin nh "bi rc", l ni thi cc my mc lc hu v vy vic tip nhn cng ngh thng qua knh FDI cn c vi vn cn gii quyt. Th nht, khi tip nhn my mc thit b vo lp t, xy dng, Vit Nam c bin php kim tra cht ch nn cho nc ngoi a vo nhiu thit b c v lc hu. Th hai, rt t khi c s "khuych tn" cng ngh t nhng ngnh tip nhn cng ngh sang cc ngnh khc ca nn kinh t. Th ba, nng lc tip nhn ca chng ta cn

Thuviendientu.org 201 2
yu, vic la chn k thut cn nhiu lng tng, cha c k hoch, quy hoch tng th, i khi cn tu tin hoc thiu hiu bit. FDI mang li cho nc tip nhn u t, nhng k thut cng ngh tin tin, yu t quan trng pht trin lc lng sn xut. 3. Thc y qu trnh dch chuyn c cu kinh t hi nhp vo nn kinh t th gii v tham gia tch cc vo qu trnh lin kt kinh t gia cc nc trn th gii, i hi tng quc gia phi thay i c cu kinh t trong nc cho ph hp vi s phn cng lao ng quc t. Bi l, u t trc tip nc ngoi gp phn thc y nhanh chng qu trnh chuyn dch c cu kinh t. Bi v: 1) Thng qua u t trc tip nc ngoi lm xut hin nhiu lnh vc v ngnh kinh t mi nc nhn u t. 2) Gip vo s pht trin nhanh chng trnh k thut cng ngh nhiu ngnh kinh t, gp phn thc y tng nng sut lao ng cc ngnh ny v lm tng t trng ca n trong nn kinh t. 3) Mt s ngnh c kch thch pht trin bi u t trc tip nc ngoi, nhng cng s c nhiu ngnh b mai mt i ri i n ch b xo b. V c cu ngnh kinh t ( Vit Nam) c th hin t trng ca cc ngnh trong GDP. T trng ca Vit Nam trong thi gian t 1990 n nay c s thay i ng k. Cc ngnh kinh t c s chuyn bin tch cc, tt c cc nhm trong ngnh u tng. Do c s tng cng u t nhiu hn, nht l trang b my mc thit b, cng ngh, nn sn xut cng nghip trong thi gian qua t tc nhanh v chim t trng ngy cng tng trong GDP. Trong 9 thng u nm 1996, gi tr sn lng trong khu vc c vn FDI chim 21,7% tng sn lng cng nghip. Hin nay khu vc ny chim 100% v khai thc du th, 44% v sn lng thp, hu ht lnh vc lp rp t, xe my, v sn xut bng hnh l do cc c s ny nm gi. Qua y thy vai tr FDI trong sn xut cng nghip ca Vit Nam hin nay.

Thuviendientu.org 201 2
FDI thc s c vai tr to ln vi s dch chuyn c cu kinh t thng qua vic u t nhiu hn vo ngnh cng nghip. V ngnh cng nghip c nng sut lao ng cao nht v t trng ln trong nn kinh t, nn FDI gp phn to ln vo tng nhanh tc pht trin kinh t quc dn. tr thnh mt quc gia cng nghip ho vo nm 2020 v nn kinh t Vit Nam c th hi nhp vi khu vc v th gii, mt i hi bc xc l phi y nhanh hn na qu trnh dch chuyn c cu kinh t. Thc y qu trnh m ca v hi nhp ca nn kinh t Vit Nam vi th gii. Hot ng ca u t gip Vit Nam m rng hn th phn nc ngoi. Gp phn lm chuyn bin nn kinh t Vit Nam theo hng ca mt nn kinh t hng ho. i vi Vit Nam, vn FDI ng vai tr nh lc khi ng, nh mt trong nhng iu kin m bo cho s pht trin ca cng nghip ho hin i ho. Mt s d n FDI gp phn lm vc dy mt s doanh nghip Vit Nam ang trong iu kin kh khn, sn xut nh n nguy c ph sn.

Thuviendientu.org 201 2
Chng hai Vn thu ht u t trc tip nc ngoi (FDI) Vit Nam
I. Thc trng ca u t nc ngoi Vit Nam

1. Trc khi m ca Ch sau hai nm sau ngy thng nht t nc. Ngy 18-7-1977 chnh ph nc cng ho x hi ch ngha Vit Nam ban hnh iu l v u t ca nc ngoi CHXHCN Vit Nam trong : "Chnh ph nc CHXHCN Vit Nam hoan nghnh vic u t ca nc ngoi trn nguyn tc tn trng c lp, ch quyn ca Vit Nam v hai bn cng c li". khuyn khch u t ca nc ngoi vo Vit Nam, bn iu l cng a ra nhiu hnh thc u i i vi u t ca nc ngoi Vit Nam v y nh l mt tn hiu tch cuc rt ng quan tm. Tuy nhin sau khi bn iu l ra i th khng c i tc no b tin vo ni ang nm trong tnh trng chin tranh, tnh hnh an ninh khng n nh. Hn na tnh hnh kinh t Vit Nam lc rt nhiu kh khn, sn xut lc hu, c s h tng yu km, cc dch v khng pht trin, h thng php lut va thiu va khng ph hp v cc thng l quc t, va quan im khng r rng v ng li tng th pht trin kinh t. 2. Sau khi m ca Sau khi ban hnh lut u t nc ngoi ti Vit Nam 12/1987, nm u tin thc hin (1988) c 37 d n u t trc tip nc ngoi vo Vit Nam vi tng s vn u t l 366 triu USD. Lut u t nc ngoi ti Vit Nam ra i ph hp vi xu hng ca s hp tc nhiu mt, nhiu chiu, tu thuc ln nhau gia cc quc gia, trn c s bnh ng v cng c li. Tuy nhin sau hai nm thc hin u t nc ngoi cng bc l mt s quan im cha ph hp vi iu kin thc t v thng l quc t. V vy chng ta thc hin hai ln sa i. Lut b sung th nht c quc hi nc cng ho x hi ch

Thuviendientu.org 201 2
ngha Vit Nam thng qua ngy 30-6-1990 v lut sa i th hai l vo 23-121992. Trn c s nhn thc ngy cng ng n v hot ng u t nc ngoi, chng ta c quan im r rng v thu ht v s dng ngun lc bn ngoi phc v cho s nghip cng nghip ho v hin i ho nn kinh t. Chng ta coi trng ngun lc trong nc l quyt nh, ngun lc bn ngoi l quan trng i vi s pht trin lu di ca nn kinh t. a) Tnh hnh u t trc tip nc ngoi thi gian qua Giai on trc 1996: FDI lin tc gia tng c v s d n v vn u t, t mc k lc l 8,6 t USD v tng s vn ng k vo nm 1996. Trong giai on ny tc tng trng bnh qun hng nm vn u t trc tip nc ngoi t khong 50% mt nm. u t trc tip nc ngoi tng ng k t mc 37 d n vi tng s vn u t ng k 342 triu USD nm 1988 ln 326 d n vi tng s vn u t ng k 8640 triu USD nm 1996. Giai on sau 1996: FDI vo Vit Nam lin tc gim. Trong giai on 1997-2000 vn u t trc tip nc ngoi gim trung bnh khong 24% mt nm. u t trc tip nc ngoi gim ng k t mc vn u t ng k khong 8,6 t USD nm 1996 xung cn 1,9 t USD nm 2000. Ngoi ra, trong giai on ny, cn c mt xu hng khc rt ng lo ngi v vn u t gii th tng cao hn nhiu so vi giai on trc. Tng s vn u t gii th giai on 1997-2000 khong 2,56% t USD so vi 2,69 t USD ca nm trc cng li. Tnh n cui nm 2002 c hn 4500 d n u t trc tip nc ngoi (TTTNN) c cp giy php u t vi tng vn ng k v tng vn t trn 80 t USD. Tr cc d n gii th trc thi hn hoc ht hn hot ng, hin c trn 3670 d n ang c hiu lc, vi tng vn ng k t trn 39 t USD. Trong c gn 2000 d n ang trin khai hot ng kinh doanh. 980 d n ang trong thi k xy dng c bn v lm cc th tc hnh chnh, gn 700 d n cha trin khai do nhiu nguyn nhn. Tng s vn u t thc hin ca

Thuviendientu.org 201 2
cc d n cp giy php khong 24 t USD, trong vn thc hin ca cc d n cn hiu lc l trn 21 t USD. u t nc ngoi ch yu da vo lnh vc cng nghip v xy dng vi 66% s d n v 64,5% vn thc hin. Lnh vc ny cng thu ht ti trn 70% s lao ng v to ra trn 90% gi tr xut khu ca khu vc u t nc ngoi. Lnh vc dch v chim 21% s d n v 22,5% vn thc hin, lnh vc nng - lm - ng nghip chim 13% s d n v 6% vn thc hin. V a bn u t th u t trc tip nc ngoi tp trung ch yu vo vng kinh t trng im pha Bc v vng kinh t trng iem pha Nam. Trong s cc a phng thu ht mnh m u t nc ngoi, thnh ph H Ch Minh gi v tr hng u vi 1224 d n v 10394 triu USD vn ng k cn hiu lc, tip theo l H Ni, ng Nai v Bnh Dng. Khu vc pha Bc thu ht c t hn, trong ng k l H Ni, Hi Phng, Hi Dng, Qung Ninh vi tng s 634 d n, 9.625 triu USD vn ng k cn hiu lc. b) Nhng hnh thc u t trc tip nc ngoi ti Vit Nam. Lut u t nc ngoi ti Vit Nam quy nh c ba hnh thc ch yu l: X nghip lin doanh , x nghip 100% vn nc ngoi, hp tc kinh doanh trn c s hp ng v hnh thc k hp ng xy dng- kinh doanh- chuyn giao(BOT). Vi cc c quan nh nc c thm quyn Vit Nam. + Hnh thc x nghip lin doanh. y l hnh thc u t c cc nh u t nc ngoi s dng nhiu nht trong thi gian qua, bi v: Mt l, h tranh th c s h tr v nhng kinh nghim ca cc i tc Vit Nam trn th trng m h cha quen bit. Hai l, cc nh u t nc ngoi mun san s ri ro vi cc i tc Vit Nam do mi trng u t Vit Nam cn nhiu bt trc.

Thuviendientu.org 201 2
Ba l, hnh thc ny c kh nng thun li hn cc nh u t nc ngoi m rng phm vi v lnh th hot ng kinh doanh so vi hnh thc 100% vn u t nc ngoi. Mt khc, nh nc cng to iu kin v gip cc doanh nghip trong nc lin doanh vi nc ngoi nhm s dng c hiu qu mt bng v nh xng, my mc thit b hin c. Hin nay, hnh thc ny chim 66,4% trong tng s 815 x nghip lin doanh c cp giy php, 51% s vn ng k v 30% s d n. + X nghip 100% vn u t nc ngoi. Hnh thc ny ngy cng pht trin trong nhng nm gn y, t 5% nm 1989 n 27% nm 1995 trong tng s cc d n c cp giy php. Hnh thc 100% vn nc ngoi c cc nh u t trc tip nc ngoi la chn ngy cng nhiu v n c phn d thc hin v thun li hn cho h. nhng bng hnh thc u t ny, v pha nc nhn u t thng ch nhn c cc li ch trc mt, v lu di, hnh thc u t ny khng ha hn nhng li ch tt p, m thm ch nc nhn u t cn phi gnh chu nhiu hu qu kh lng. Khu ch xut, khu cng nghip tp trung, c khu kinh t, hoc p dng cc hot ng xy dng- vn hnh- chuyn giao(BOT) hay xy dng chuyn giao vn hnh (BTO) Hin nay hnh thc ny chim 36% vn ng k v 66% s d n + Hnh thc hp ng hp tc kinh doanh. L hnh thc m theo bn nc ngoi v bn Vit Nam cng nhau thc hin mt hp ng c k gia hai bn, quy nh r trch nhim, quyn li v ngha v ca mi bn trong sn xut kinh doanh m khng thnh lp mt php nhn mi.

Thuviendientu.org 201 2
Hnh thc ny xut hin sm Vit Nam nhng ng tic cho n nay vn cha hon thin c cc qui nh php l cho n. iu gy khng t kh khn cho vic gii thch hng dn v vn dng vo thc t. Li dng s h ny, mt s nh u t nc ngoi trn trnh s qun l ca nh nc, u t chui vo Vit Nam. Hoc khi thc hin cc d n ln, cc bn hp doanh thng gp kh khn trong vic iu hnh d n. Hp ng hp tc kinh doanh l hnh thc d thc hin v c u th ln trong vic phi hp sn xut cc sn phm k thut cao i hi c s kt hp th mnh ca nhiu cng ty nhiu quc gia. y cng s l xu hng hp tc sn xut kinh doanh trong mt tng lai gn, xu hng ca s phn cng lao ng chuyn mn ha sn xut trn phm vi quc t. V hnh thc ny chim 13% vn ng k v 4% s d n. c) Cc i tc u t i tc Vit Nam Theo qui nh ca Lut u t nc ngoi (LTNN) sa i b sung 12/1992 th mi t chc kinh t Vit Nam, k c doanh nghip nh nc (DNNN) v doanh nghip t nhn (DNTN) c hp tc trc tip vi nc ngoi. Nhng thc t thi gian qua, hu nh ch c cc DNNN tham gia hp tc kinh doanh vi nc ngoi (chim 96% s d n v 99% tng s vn u t). Tnh hnh ny phn nh tnh trng thc t ca cc doanh nghip ngoi quc doanh cn nh b, trnh sn xut v nng lc qun l cn yu km. V vy, vn t ra l cn phi c chnh sch thch hp khuyn khch pht trin DNTN v i hi phi c s h tr ca Nh nc i vi cc DNTN. i tc nc ngoi: Thi k u mi thc hin lut u t nc ngoi ch yu l cc cng ty nh, thm ch c cng mi gii u t vo nc ta. phn ln l cng ty thuc khu vc ng -TBD v Ty- Bc u.

Thuviendientu.org 201 2
V khu vc cc nc u t vo Vit Nam th khu vc ng Bc (gm Nht Bn, Hn Quc, Hng Kng) chim 55,4% s d n v 40,8 vn ng k ca tt c d n ang cn hiu lc. u t cc nc ASEAN vo Vit Nam t nm 1997 tr li y c chiu hng suy gim do tc ng ca cuc khng hong ti chnh- tin t khu vc v nhng hn ch v kh nng phc hi kinh t (Singapore, vn gi v tr hng u vi 236 d n v 7,2 t USD vn ng k). u t cc nc Chu u nh Php, H Lan vn nm trong s 10 nc u t ln nht vo Vit nam, Hoa K ng v tr 13 vi hn 1,1 t USD vn ng k trong nm 2002. d) Thc trng u t ca m vo Vit Nam. Tnh n ngy 31-8-2001, M c d n cn hiu lc vi tng s vn u t ng k l 1058 triu USD v vn u t thc hin t 489,4 triu USD, M c 82 d n u t vo ngnh cng nghip chim 58,6% tng s vn u t l 306,2 triu USD, tip n l ngnh du kh, cng nghip nh, xy dng v thc phm. Nng, lm nghip c 16 d n chim 13,5% tng vn u t. Theo hnh thc u t, M c 83 d n 100% vn nc ngoi (chim 64,3% tng s d n), vi tng s vn u t l 554,3 triu USD (chim 52,4% tng vn u t); Tip theo l hnh thc lin doanh c 33 d n (25,6%) vi vn u t l 369,8 triuUSD (34,9%) v hp ng hp tc lin doanh c 11 d n (10,1%) vi tng vn u t l 134,1 triu USD (12,7%). Cc d n u t ca M u t ti 26 tnh thnh ph nhng tp trung ch yu ti thnh ph HCM vi 37 d n, vi vn u t l 187,5 triu USD; H Ni: 22 d n vi 158,1 triu USD v ng Nai vi 14 d n, vi vn u t l 181,4 triu USD; 3 a phng ny chim 56% tng s d n v 50% tng vn u t ca M ti Vit Nam. y l nhng a bn c c s h tng v iu kin sn xut kinh doanh tt hn so vi cc tnh thnh trong c nc. Tc ng ca hip nh thng mi Vit - M n trin vng thu ht u t trc tip ca M vo Vit Nam.

Thuviendientu.org 201 2
C hi u t trc tip ca M vo Vit Nam th hin nhng im chnh sau: Th nht, vi mc thu sut ca nhiu mt hng gim t 40-60% xung cn 3%, xut khu Vit Nam sang M s tng. Ngn hng Th gii d bo xut khu Vit Nam sang M s tng t 368 triu USD (mc nm ngoi) ln 1 t USD/nm trong vng 4 nm ti. iu ny s khuyn khch cc doanh nghip M u t vo Vit Nam, c bit c li cho ngnh sn xut qun o, giy dp v cc doanh nghip M mun tn dng li th nhn cng r Vit Nam "Vit Nam thc s l ni l tng cho sn xut, v iu ny s cn tr nn tt hn trong thi gian ti". l li pht biu ca ng Lalit Monteiro. (Tng gim c hng Nike ti Vit Nam) Th hai, Hip nh thng mi Vit - M s lm cho v th ca Vit Nam c nng trn trng quc t do s c mt s nh u t nc ngoi n y xy dng nh my sn xut hng ho xut khu i M v nhng nh u t nc ngoi khc ang u t ti Vit Nam s c k hoch sn xut. Th ba, bng nhng cam kt thc hin dn vic minh bch ho, gim thu xut, b hng ro phi thu quan, ci m hn na cho u t nc ngoi, bo v quyn s hu tr tu Mi trng kinh doanh ca Vit Nam chc chn s ngy cng tt hn v mi bn u c li. iu ng ngha vi u t trc tip ca M vo Vit Nam s tng.
II. Thc trng thu ht vn u t trc tip nc ngoi Vit Nam

1. Quy m nhp thu ht vn u t trc tip nc ngoi tng mnh T khi lut u t nc ngoi ti Vit Nam c hiu lc cho n ht ngy 12 nm 2001 th nhp thu ht u t trc tip nc ngoi tng nhanh t 1988 n 1995 c v s lng d n cng nh vn ng k.

Thuviendientu.org 201 2
9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
371.8 582.5 839 2156 1322.3 1568 2900 2012.4 3765.6 4649.1 3892 2436 6530.8 8492.3

th: Vn u t trc tip nc ngoi ti Vit Nam Nhn vo bng s liu trn ta thy, vn u t trc tip nc ngoi ng gp mt phn khng nh trong tng s vn tin hnh CNH, HH t nc. T khi lut u t ra i nm 1988 c 371,8 triu USD n nay con s tng ln hng nghn (nm 1996 l 8497,3 triu USD). Thi k u tng mnh nht vo nhng nm 1993, 1994, 1995 v sau c xu hng gim xung vo nhng nm 1996, 1997, 1998, 1999 v n nm 2001, 2002, 2003 ang tng ln cho thy tn hiu kh quan hn. S bin ng trn phn no do tc ng ca cuc khng hong ti chnh khu vc i vi u t trc tip nc ngoi vo Vit Nam. Phn ln vn u t nc ngoi (trn 70%) vo Vit Nam l xut pht t cc nh u t chu . Khi cc nc ny lm vo cuc khng hong th cc nh u t y ri vo tnh trng kh khn v ti chnh, kh nng u t gim st. Mt nguyn nhn khc khng km phn quan trng l s gim st v kh nng hp dn do iu kin ni ti ca nn kinh t Vit Nam. Trong c vic do gim bt mt s u i trong lut u t trc tip nc ngoi nm 1996 so vi trc. S lng vn cng c th hin qua cc d n, quy m d n bnh qun ca thi k 1988-2000 l 11,44 triu USD/1 d n theo s lng vn ng k. Tuy nhin quy m d n theo vn ng k bnh qun nm 1999 b nh i mt cch t ngt (5,04 triu USD/1 d n). Quy m d n theo vn ng k bnh

Thuviendientu.org 201 2
qun ca nm 1999 ch bng 40,06% quy m bnh qun thi k 1988-2001 v ch bng 28,5% ca nm cao nht l nm 1995. Quy m vn bnh qun ca cc d n mi c cp php trong nm 2000 tuy tng ln, nhng sang nm 2001 mc d c thm d n vi quy m u t ln (nh my in Ph M III s vn ng k l 412,9 triu USD, mng in thoi di ng s vn ng k 230 triu USD) d n ch bin nng sn phm ti TP HCM c vn ng k 120 triu USD). Nhng quy m vn bnh qun ca cc d n t bng 97,4% mc bnh qun nm 2000. iu chng t nm 2001 c nhiu d n u t trc tip nc ngoi vo Vit Nam vi qui m nh. 2. C cu vn u t a) C cu vn u t FDI ti Vit Nam theo vng lnh th Trong thi k ny th vng ng Nam B chim hn na tng s vn u t 54%. Tip theo l ng bng sng Hng vi 30%. Cn cc vng khc th con s ny l rt thp. Duyn hi Nam Trung B l 8%. ng bng Sng Cu Long l 2%, Bc Trung B (2%) v ng Bc (4%). Cn hai vng Ty Nguyn, Ty Bc con s ny l 0%. Qua y ta thy t l vn u t vo cc vng khng ng u nhau. Tp trung vng c cc tnh thnh ph pht trin. Cn cc vng khc th c cu vn l t, t i. y cng l iu bt cp lm cho t nc pht trin khng u, gy nn khong cch giu ngho. Mt khc tng vng th t l vn cng khc nhau. Nu hai thnh ph ln l H Ni v thnh ph H Ch Minh chim hn na (50,3%) tng s vn u t ca c nc th 10 a phng c iu kin thun li cng chim ti 87,8%. Thnh ph H Ch Minh vi s vn ng k 9991,3 triu USD (chim 28,3% tng vn ng k c nc. S liu tng ng ca cc a phng nh sau: H Ni 7763,5 (22%); ng Nai 34390 (9,7%); B Ra - Vng Tu 2515,9 (7,1%); Bnh Dng v Bnh Phc 1677,9 (4,8%); Hi Phng 1507,7 (4,3%); Qung Ngi 133,0 (3,8%); Qung Nam Nng 1013,7 (2,9%)

Thuviendientu.org 201 2
Vi mong mun thu ht hot ng u t nc ngoi gp phn lm chuyn dch c cu kinh t gia cc vng nn chnh ph ta c chnh sch khuyn khch, u i i vi cc d n u t vo "nhng vng c iu kin kinh t, x hi kh khn, min ni, vng su, vng xa". Tuy vy, vn nc ngoi vn c u t trc tip ch yu vo mt s a bn c iu kin thun li v kt cu h tng v mi trng kinh t. V v th u t nc ngoi theo vng lnh th kt hp hot ng ny vi vic khai thc tim nng trong nc, t kt qu cha cao. y cng l vn cn iu chnh trong thi gian ti trong lnh vc ny. b) TTTNN vo Vit Nam phn theo ngnh kinh t th 2: C cu vn FDI ti Vit Nam theo ngnh kinh t
T/s ; 1% n VH, Y t GD; 1% , GTVT, b n 9% u i ; X d n ; 12% y g CN; 38%

N/L n h p 4% g i ; Dv kh 21% c;

TC, N/h n ; 1% g

KS d l ; 13% , u ch

Nhn vo th tnh c thi k 1988-2001, cc d n u t vo cc ngnh cng nghip chim t trng ln c v s d n ln vn u t (38%), tip l cc lnh vc dch v, khch sn - du lch, xy dng cn cc ngnh ti chnh ngn hng, vn ho, y t, gio dc, GTVT, bu in chim con s nh. Ta nhn thy c cu vn u t trc tip nc ngoi vo Vit Nam c chuyn bin tch cc, ph hp hn vi yu cu chuyn dch c cu kinh t theo hng ph hp vi s nghip CNH- HH. thi k u cc d n tp trung ch yu vo lnh vc khch sn vn phng cho thu t 1995, 1996 n nay cc d n tp trung vo lnh vc sn xut nhiu hn. Theo s liu thng k trn th ta nhn thy rng s ph hp tng i ca cc ch s ny vi yu cu v c cu ca mt nn kinh t hin i, CNH: Cng nghip - dch v - nng nghip. Vit

Thuviendientu.org 201 2
Nam i ln t mt nc nng nghip v nng nghip l mt th mnh ca Vit Nam, tp trung hn 75% s lao ng. V nng nghip ca Vit Nam c rt nhiu tim nng khai thc. S thnh cng ca s nghip CNH, HH l thc hin CNH, HH nng thn, nng nghip, to ra vic lm, thu nhp cho mt s ng lao ng cng nh tc ng lm chuyn bin ng k n sn xut v i sng ca a s dn c Vit Nam. 3. Tnh hnh s dng vn u t trc tip nc ngoi Tin thc hin vn u t ca cc d n.
Nm 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 Tng Vn thc hin So vi vn ng k (triu USD) 478 542 1097 2213 2761 2837 3032 2189 1933 2100 2300 21482 mi trong nm (%) 37,49 26,74 42,37 59,08 41,79 32,84 62,53 56,17 123,36 105,69 94,42 51,72 Vn nc ngoi (triu USD) 432 478 871 1936 2363 2447 2768 2062 1758 1900 2100 19115 Vn trong nc (triu USD) 46 64 226 277 398 390 264 127 175 200 200 2367

Ngun: Thi bo kinh t Vit Nam, Kinh t 2001-2002 Vit Nam v th gii, tr50.

n ht nm 2001 tng s vn thc hin bng 51,72% ca tng s vn ng k. Trong iu kin ca Vit Nam kinh t km pht trin, kt cu h tng lc hu, cc ngun lc cng nh chnh sch i vi u t nc ngoi cn nhiu bin ng, th trng pht trin cha y th t l vn thc hin nh vy l khng thp. c bit vo nhng nm (1999, 2000) s vn thc hin ln hn s vn ng k (123,9%). Vit Nam, s vn thc hin ca tng nm ch yu l cc d n ph duyt t trc v khi ph duyt cc d n cha c iu kin thc hin ngay v th so snh s vn thc hin ca tng nm so vi s vn ng k cn li (tng s vn ng k trc tr i s vn thc hin) th t

Thuviendientu.org 201 2
l vn thc hin din bin theo xu hng thiu n nh. T l ny tng nhanh t u nm 1997 v sau gim dn t 1998 n 1999, nm 200, 2001 c biu hin ca xu hng tng ln. Nu xt trn tng th hot ng u t trc tip nc ngoi trn lnh th Vit Nam th t trng vn nc ngoi ang chim phn ln (9%) trong tng s vn thc hin. V s vn ang c xu hng gim xung k t nm 1996. Khu ch xut v khu cng nghip l loi a bn tng i hp dn nh u t trong nc cng nh ngoi nc. Vn u t xy dng c s h tng l 2037,6 triu USD. u t nc ngoi mt s lnh vc kinh t c la chn: + Lnh vc du kh: thu ht tp on kinh t ln ca th gii tham gia u t. + Lnh vc cng nghip in t: l lnh vc cc nh u t nc ngoi c mt tng i sm, vn thc hin chim t l cao so vi vn ng k. Vn ng k 615 triu USD, vn thc hin l 60%. + Lnh vc cng nghip t v xe my: thu ht c nhiu nh u t ni ting nh Toyota, Honda, Suzuki vi s vn thc hin ca cc d n u t sn xut t l 376 triu USD (bng 43,12% vn ng k). + Lnh vc vin thng: tng s vn ng k l 2 t USD. + Hot ng kinh doanh khch sn du lch c 7585 triu USD vn ng k v c 33,26% (2553 triu USD) vn thc hin. + Lnh vc cng nghip ho cht: tng s vn ng k l trn 2 t USD, vn thc hin t 682 triu USD. + Lnh vc dt may giy dp: vn ng k l 2396 triu USD, vn thc hin l 1079 triu USD. + Lnh vc nng - lm - ng nghip: Vn ng k l 1,86 t USD v vn thc hin l 852 triu USD.

Thuviendientu.org 201 2
4. Tc ng tch cc ca u t nc ngoi i vi cng nghip ho- hin i ho. Th nht: Vn u t trc tip nc ngoi l ngun vn quan trng v l mt trong nhng iu kin kin quyt Vit Nam thc hin v y nhanh s nghip CNH, HH t nc. Thc t cho thy, t khi thc hin chnh sch FDI cho n nay, vn u t nc ngoi thc hin Vit Nam bnh qun 1.111,75 triu USD/nm; vn u t xy dng c bn ca cc d n u t nc ngoi bnh qun 16291 t t ng/nm, thi k 1991 - 1999. i vi mt nn kinh t nh ca nc ta, th y l mt lng vn u t khng nh thc s l ngun vn gp phn to ra s chuyn bin, khng ch v qui m m cn c vai tr nh "cht xc tc - iu kin" vic u t ca ta t c hiu qu nht nh. Nu so vi tng vn u t xy dng c bn x hi thi k 1991 - 1999 th vn u t xy dng c bn ca cc d n FDI chim 26,51% v lng vn u t ny c xu hng tng ln. Vn u t nc ngoi l ngun vn b sung quan trng, gip Vit Nam pht trin mt nn kinh t bn vng theo yu cu ca cng cuc CNH - HH. Hot ng FDI cn l mt trong nhng ngun thu quan trng cho ngn sch nh nc, iu ny c chng minh thng qua s tin thc hin np ngn sch nh nc tng ln qua cc nm ca cc doanh nghip c vn u t nc ngoi. V nh tnh, s hot ng ca ng vn c ngun vn t FDI nh l mt trong nhng ng lc gy phn ng dy chuyn lm thc y s hot ng ca ng vn trong nc. Th hai: Hot ng u t trc tip nc ngoi gp phn to nn nng lc sn xut mi, ngnh ngh mi, cng ngh mi, phng thc sn xut kinh doanh mi, lm cho nn kinh t nc ta tng bc chuyn bin theo hng kinh t th trng hin i.

Thuviendientu.org 201 2
Khu vc kinh t c vn u t nc ngoi lun c ch s pht trin ca cc thnh phn kinh t khc, v cao hn hn ch s pht trin chung ca c nc (ch s pht trin ca khu vc c vn u t nc ngoi nm 1997 l: 120,75% v ch s pht trin chung ca c nc l 108,15%; nm 1998 l: 116, 88% v 105,8%. T trng ca khu vc kinh t c vn u t nc ngoi trong GDP cng c xu hng tng ln (nm 1997 l 9,08%; nm 1998 l 10,12%; 1999 l 13,3%). i vi ngnh cng nghip: Cc doanh nghip c vn u t nc ngoi khng nhng chim t trng cao m cn c xu hng tng ln ng k trong tng gi tr sn xut ca ton ngnh cng nghip. T trng gi tr sn xut ca khu vc ny, t t 28,9% nm 1997 tng ln 31,98% nm 1998 v 34,73% nm 1999. Trong ngnh cng nghip khai thc, cc doanh nghip c vn u t nc ngoi ang c v tr hng u vi t trng 79% gi tr sn xut ca ton ngnh. Trong ngnh cng nghip ch bin, t trng ny chim khong 22% v c xu hng ngy cng tng. i vi ngnh cng nghip: Tnh n nay, c 211 d n FDI ang hot ng trong ngnh vi tng s vn ng k hn 2 t USD. u t nc ngoi gp phn ng k nng cao nng lc sn xut cho ngnh, chuyn giao cho lnh vc nhiu ging cy, ging con to ra nhiu sn phm cht lng cao, gp phn thc y qu trnh a dng ho sn xut nng nghip v kh nng cnh tranh ca nng lm sn hng ho. Vn u t nc ngoi cn gp phn lm chuyn dch c cu kinh t nng lm nghip theo yu cu ca nn kinh t CNH - HH. Nu nh trc y u t nc ngoi ch ch yu tp trung vo ch bin g, lm sn th nhng nm gn y nhiu d n hng vo cc lnh vc sn xut ging, trng trt, sn xut thc n chn nui, ma ng, trng rng Vn nhng cng ngh ang c s dng cc doanh nghip c vn u t nc ngoi hin cn nhng kin nh gi khc nhau. Nhng nu phn tch theo logic, cng vi nh gi thc t ca mt s c quan chuyn mn th

Thuviendientu.org 201 2
thy rng: Cc nh u t nc ngoi bao gi cng t li nhun v thi gian thu hi vn l mc tiu hng u. Tip theo l thit b cng ngh. Mc d cha phi l hin i nht ca th gii nhng phn ln l hin i hn nhng thit b c trc y ca Vit Nam. Mt vn cng rt quan trng l, nu nh trc y, cc doanh nghip Vit Nam ch bit sn xut kinh doanh th ng th s xut hin ca cc doanh nghip c vn u t nc ngoi thc s tr thnh nhn t tc ng mnh lm thay i cn bn phng thc sn xut kinh doanh ca cc doanh nghip Vit Nam theo hng thch cc v ngy cng thch nghi vi nn kinh t th trng. Cc doanh nghip Vit Nam phi ng u vi vn xc nh kh nng tn ti hay ph sn. c th tn ti cc doanh nghip Vit Nam ch cn cch l thay i mt cch can bn t cng ngh cho n phng thc sn xut kinh doanh. Th ba: Hot ng ca cc d n u t trc tip nc ngoi to ra mt s lng ln ch lm vic trc tip v gin tip c thu nhp cao, ng thi gp phn hnh thnh c ch thc y vic nng cao nng lc sn xut cho ngi lao ng. Tnh n ngy 31/12/1999 cc doanh nghip c vn u t nc ngoi to ra 296.000 vic lm trc tip v khong 1 triu lao ng gin tip. Nh vy, s lao ng lm vic trong cc b phn c lin quan n hot ng ca cc d n u t nc ngoi chim khoangr 39% tng s lao ng bnh qun hng nm trong khu vc nh nc. Thu nhp bnh qun ca lng lao ng ny l 70 USD/ thng bng khong 150% mc thu nhp bnh qun ca lao ng trong khu vc Nh nc. y l yu t hp dn i vi lao ng Vit Nam do to ra s cnh tranh nht nh trn th trng lao ng. Tuy nhin, lao ng lm vic trong cc doanh nghip ny i hi cng lao ng cao, k lut nghim khc, trnh cao l

Thuviendientu.org 201 2
yu t to nn ngi Vit Nam c thc tu dng, rn luyn, nng cao trnh tay ngh. V i ng cn b qun l kinh doanh: Trc khi bc vo c ch th trng, chng ta cha c nhiu nh doanh nghip c kh nng t chc c hiu qu trong mi trng cnh tranh, khi cc d n u t nc ngoi bt u hot ng, cc nh u t nc ngoi a vo Vit Nam nhng chuyn gia gii ng thi p dng nhng ch qun l, t chc kinh doanh tin tin. y chnh l iu kin tt cc doanh nghip Vit Nam tip cn, hc tp v nng cao trnh . Mt khc, cc nh u t nc ngoi cng buc phi o to cc b qun l cng nh lao ng Vit Nam n mt trnh no p ng c cc yu cu trong cc d n. Nh vy d mun hay khng th cc nh u t nc ngoi tham gia vo qu trnh o to ngun nhn lc Vit Nam. u t trc tip nc ngoi thc y qu trnh m ca v hi nhp ca nn kinh t Vit Nam vi th gii, n l mt trong nhng phng thc a hng ho ti Vit Nam thm nhp vo th trng nc ngoi mt cch c li nht. Cc nh u t nc ngoi thng qua vic thc hin cc d n tr thnh "cu ni", l iu kin tt Vit Nam nhanh chng tip cn v tin hnh hp tc vi nhiu quc gia, t chc quc t, trung tm kinh t k thut cng ngh cao ca th gii. Mt khc, hot ng ca FDI gip Vit Nam m rng th phn nc ngoi. i vi nhng hng ho xut khu ca cc doanh nghip c vn u t nc ngoi v hnh chung bin cc bn hng truyn thng ca cc nh u t nc ngoi tivn thnh bn hng ca Vit Nam. Nh c nhng li th trong hot ng th trng th gii nn tc tng kim ngch xut khu ca cc doanh nghip ny, cao hn kh nng xut khu ca c nc v hn hn cc doanh nghip trong nc. Tm li, hot ng ca FDI va qua g phn chuyn bin nn kinh t Vit Nam theo hng mt nn kinh t CNH - HH. i vi Vit Nam nh lc

Thuviendientu.org 201 2
khi ng, nh mt trong nhng m bo cho s thnh cng ca cng cuc CNH - HH. Mt s d n FI gp phn xy dng mt s doanh nghip Vit Nam trong iu kin kh khn, sn xut nh n c nguy c ph sn. Khng nhng th. N cn gp phn hnh thnh nhiu ngnh ngh sn xut mi cng nh nhiu sn xut mi. 5. Hn ch ca u t trc tip nc ngoi. a. Khu vc u t nc ngoi gp phn nng cao trnh cng ngh v k thut ca nhiu ngnh sn xut to iu kin nng cao tay ngh, kinh nghim qun l tin tin, gp phn pht trin ngun nhn lc phc v s nghip CNH - HH t nc, ngoi ra khu vc ny thu ht c mt lng lao ng ng k, c trc tip ln gin tip, thu nhp ca ngi lao ng c tng ln, mc sng c ci thin. tuy nhin bn cnh nhng kt qu t c u t trc tip nc ngoi cn c mt s hn ch sau: b. C cu vn u t nhn chung cn bt hp l so vi nh hng pht trin kinh t x hi ca t nc. Thc t hot ng FDI trong nhng nm qua cho thy vn u t vo Vit Nam ch yu tp trung vo nhng ngnh d thu li nhun, thi gian thu hi vn ngn nh; Cc ngnh sn xut cht ty ra, ngnh gia cng may mc, giy dp lp rp t, xe my, in t, dn dng, st thp, xi mng, khch sn, vn phng cho thu Cn cc d n thuc lnh vc nng, lm, ng nghip, thu sn, cng ngghip c kh v dch v c gi tr ln nh giao thng vn ti, bu chnh vin thng, ti chnh, ngn hng lnh vc cng ngh cao chim t l rt thp c v s lng d n v vn u t. - Mt s d n hot ng km hiu qu, thua l ko di dn n tnh trng b ph sn, cng nhana b sa thi. T nm 1998 n nm 2001 c xu hng nhiu lin doanh phi chuyn sang hnh thc Cng ty 100% vn nc ngoi ci thin hot ng sn xut, kinh doanh. Mt s lin doanh do vn u t ca Vit Nam ch chim t trng nh trong tng vn u t (trung bnh khong 30% vn php nh, bng khong 10% tng vn u t, ch yu gp bng gi tr

Thuviendientu.org 201 2
quyn s dng t), cng vi nng yu km v trnh chuyn mn, qun l nn nhiu d n b cc ch u t nc ngoi thao tng, t ng tng gi thit b nguyn liu u vo, thc hin chuyn gi trong ni b Cng ty. Nhiu cng ngh lc hu qu c, gy nhim mi trng. - u t trc tip nc ngoi ch yu l do cc Cng ty xuyn quc gia chi phi, iu ny lm cho nn kinh t nu khng pht trin nhanh, bn vng s dn ph thuc v vn, k thut, th trng v mng li tiu th phn phi ca h. Thng qua s chi phi v kinh t, cc Cng ty xuyn quc gia c kh nng nh hng n tnh hnh kinh t - x hi, tng xu hng phn ho giu ngho trong x hi. V pha ch quan, mc d c nhiu c gng trong vic ci thin mi trng u t, song hin nay s suy gim c dng u t nc ngoi vo Vit Nam c nhng nguyn nhn nh: a. Tuy c nh hng c bn trong vic thu ht u t nc ngoi theo ngnh, lnh vc, i tc, nhng trn thc t cha lm r chin lc thu ht u t nc ngoi mt cch ton din. Cng tc quy hoch cn nhiu bt cp nht l quy hoch ngnh (quy hoch ngnh thp, xi mng, vin thng, cng bin). Trong khi mt s ngnh, lnh vc cha c quy hoch gy kh khn cho vic xc nh ch trng thu ht u t nc ngoi (quy hoch mng li cc trng i hc, dy ngh). b. Lut php lin quan n u t nc ngoi ang trong qu trnh hon thin cn nhiu chng cho mu thun, vic thc hin lut php iu chnh trc tip hot ng u t nc ngoi cn cha c ban hnh (nh lut cnh tranh, chng c quyn, cn cha thng nht gia lut u t trong nc v lut u t nc ngoi) Tnh trng cc vn bn hng dn thi hnh lut cn chm, nhiu vn chng cho, mu thun gia cc vn bn php quy.

Thuviendientu.org 201 2
c. So vi mt s nc trong khu vc, li th cnh tranh ca Vit Nam ang gim dn do cc chi ph u vo cao, th tc hnh chnh cn rm r, chnh sch i vo cuc sng cn chm. - Theo bo co ca t chc xc tin thng mi Nht Bn (JETR), chi ph cc nc trong khu vc, t bit l Trung Quc. Cho n nay, cc ph dch v cng bin v vn ti bin t Vit Nam, cc vin thng quc t, gi in, ph ng kim v chi ph gi phng mt bng ti Vit Nam cao hn trong khu vc, bn cnh u th v ngun lao ng r b mt dn. Trong khi cc ngnh cn nghip ph tr ca Vit Nam km pht trin, in hnh l cc ngnh sn xut, lp rp t, xe my v may mc. Cc doanh nghip phi nhp khu phn ln cc linh kin, ph tng, nguyn liu, v ch thc hin cng on lp rp, gia cng ti Vit Nam, nn gi tr gia tng thc ti Vit Nam thp, ng thi thc t ny lm gi thnh sn phm cao, hn ch sc cnh ca sn phm.

Thuviendientu.org 201 2
chng ba gii php thc y hot ng u t trc tip nc ngoi theo hng phc v tt hn cng cuc CNH, HH ca t nc. Trc nhim v pht trin kinh t ca k hoch 5 nm 2001 - 2005, t nhp tng trng GDP trn 7% nm, Vit Nam ch trng tip tc thu ht nhiu hn, vi cht lng cao hn ngun vn u trc tip nc ngoi y nhanh CNH - HH t nc. Mc tiu trong 5 nm 2001 - 2005 i vi vn u t nc ngoi l thu ht mi c 12 t USD vn ng k v 11 t USD vn thc hin. n nm 2005, TNN s ng gp khong 15% GDP, 25% kim ngch xut khu v trn 10% tng thu ngn sch. y l thch thc ln trong bi cnh sau khng hong ti chnh - tin t nm 1997, dng vn FDI vo Vit Nam c xu hng gim, trong khi nhiu nc trong khu vc, nht l Trung Quc ang tch cc ci thin mi trng u t v tr thnh im ht mnh ngun vn FDI. Thc t ny i hi chng ta phi i mi ng b, khn trng c ch chnh sch, nht l khu iu hnh thc hin thng li mc tiu thu ht nhiu hn v s dng c hiu qu ngun vn FDI theo tinh thn ngh quyt i hi IX ca ng. Theo hng ny cn thng nht v nhn thc, xy dng chnh sch m bo s n nh, minh bch, to iu kin thun li cho cc d n ang hot ng, m rng mc tiu, quy m d n, a dng ho cc hnh thc u t, ph hp vi quy nh ca php lut v cam kt hi nhp kinh t quc t. Ri th cn phi c nhng gii php ng b, hiu qu thc y hot ng u t trc tip nc ngoi theo hng phc v tt hn cng cuc CNH, HH t nc.
I. Cc gii php y mnh thu ht vn u t trc tip nc ngoi.

Thuviendientu.org 201 2
Th nht: Gi vng n nh chnh tr - x hi, b my, nh nc trong sch, vng mnh, nng cao hiu lc qun l nh nc m bo lng tin ca nhn dn i vi s lnh o ca ng, s qun l nh nc bo m trt t an ninh x hi, ngn chn v x l tht nghim khc mi hnh vi gy ri, bo v tt tnh mng v ti sn ca cc thnh vin trong x hi. Th hai: gi vng n nh kinh t v m, duy tr tc tng trng, kim ch lm pht v n nh tin t, gi c. Th ba: Hon thin mi trng php l, m bo hp dn cc nh u t nc ngoi bng cc iu khon c tnh cht u i v mt li ch kinh t ca h v m bo an ton v vn cho h. Xy dng mt h thng php lut y v ng b, m bo thi hnh php lut nghim chnh. Th t: Xy dng chin lc hp tc u t vi nc ngoi trn c s ca chin lc pht trin kinh t quc dn. Khn trng hon htin quy hoch tng th i vi u t trc tip nc ngoi, trong cn c quy hoch c th v c cu kinh t (theo ngnh v lnh th), quy hoch cc khu cng nghip, cc sn phm quan trng Th nm: Pht trin kinh t th trng v thit lp h thng th trng ng b to iu kin cho chnh th trng u t hot ng c hiu qu. Nhanh chng hnh thnh th trng ti chnh ngn hng, p ng nhng i hi bc bch ca hot ng sn xut kinh doanh. Th su: Tch cc ch ng tin hnh xc tin u t, to lp v la chn cc i tc u t nc ngoi, la chn cc hnh thc thu ht FDI ph hp v c hiu qu, a dng v a phng ho trong hp tc u t. Tng cng quan h ngoi giao vi cc nc theo ch trng "Vit Nam mun lm bn vi tt c vi cc nc". Th by: Ch trng o to cn b qun l, nhn vin k thut v tay ngh theo hng trang b kin thc c bn v o to chuyn su.

Thuviendientu.org 201 2
Th tm: Cng c qun l nh nc i vi hot ng FDI, nng cao nng lc qun l ca cc cp, cc ngnh, cc a phng v n v hp tc u t vi nc ngoi. Phn cp qun l cht ch, ng b, m bo s tp trung thng nht, khc phc hin tng chia ct phn tn. Ci cc th tc hnh chnh theo hng nhanh gn, hiu qu, n gin ho cc th tc tip nhn FDI. Th chn: Ci to, nng cp v xy dng mi kt cu h tng. y khng phi l mt cng vic d dng trong iu kin tim lc kinh t ca Vit Nam cn nh b, nht l ngun vn ngn sch nh nc cn hn ch. V vy, mt mt chng ta phi huy ng ti a kh nng ca mnh, cn tranh th s ng h ca cc t chc v chnh ph cc nc. Khi cha c iu kin pht trin ng b h thng c s h tng ca nn kinh t th nn tp trung xy dng dt im nhng cng trnh then cht ca nn kinh t. Th mi: Pht trin mnh nn kinh t th trng c s qun l ca Nh nc v s tham gia ca cc thnh phn kinh t, trong mt mt phi cng c kinh t quc doanh theo hng hiu qu, ng thi phi pht trin mnh kinh t t nhn di nhiu hnh thc. Mi mt: Dch chuyn c cu kinh t theo hng ph hp vi phn cng lao ng quc t. Mt c cu kinh t mi ch nn t trung pht trin mnh nhng ngnh v lnh vc m Vit Nam c li th so snh. Mi hai: M ca v thng tin trong v ngoi nc, nht l thng tin kinh t, th trng, vn ho, x hi, khoa hc cng ngh di mi hnh thc. Thit lp mt th trng thng tin cng bng i vi mi thnh vin trong x hi, m bo quyn c thng tin ca mi ngi dn v cc doanh nghip trong nn kinh t. Nh vy: Nhng yu t trn y c nh hng quan trng n kt qu thu ht vn FDI. Nhng nu ch c cc iu kin vt cht ca nn kinh t th cha . im quan trng l phi dung ho li ch ca c hai bn. V nhng mc ch lu di ca t nc, trong mt s trng hp chng ta cng nh phi nhng b v chp nhn hy sinh li ch trc mt. Chng ta s thnh cng trong hp tc

Thuviendientu.org 201 2
nc ngoi nu chng ta bit x l vn mt cch khn khe v khng mc nhng sai lm c tnh nguyn tc. 1. Xy dng nh hng chin lc v quy hoch tng th v thu ht u t trc tip nc ngoi. Chin lc thu ht FDI c xem l mt hnh thc biu hin c th ca chin lc pht trin kinh t x hi ca t nc, phn nh s kt hp hi ho ca vic pht huy ni lc vi pht huy ngun lc bn ngoi y nhanh qu trnh cng nghip ho - hin i ho nn kinh t quc dn, l c s xy dng cc quy hoch v k hoch thu ht FDI theo ngnh, lnh vc kinh t v vng lnh th. Tuy nhin, n nay chng ta cha xc nh chnh thc quy hoch pht trin i vi mt s ngnh ch cht, trong khi mt s ngnh t ra c sc hp dn i vi nhiu nh u t th gn nh bo ho v nhu cu u t. y l mt trong nhng l do tnh trng chng li v gim st ca u t TTNN vo Vit Nam. ci thin tnh hnh ny, mt mt chng ta phi ci thin v tng tnh hp dn ca cc vn bn php quy th vic nng cao cht lng quy hoch thu ht FDI cng tr nn cn thit th nn phi ch trng cng tc d bo, cp nht thng tin th trng trong nc, quc t, m bo s thng nht gia quy hoch v k hoch m bo s thng nht gia quy hoch cc b, ngnh v a phng trong vic thu ht FDI. Cn xy dng danh mc ku gi d n u t trc tip nc ngoi trong 5 nm ti. iu ny mt mt to iu kin thun li cho cc nh u t nc ngai trong vic la chn dan u t. Mt khc cng khai lm cn c cho cc ngnh, a phng tnh ton ch ng trong ku gi vn u t mt cch hp l, c hiu qu, gii to c nhng bt hp l trong c cu u t nc ngoi theo kinh t, k thut, v vng lnh th va qua. xy dng chin lc tt phi da trn c s xc nh mt cch khoa hc cc yu t cn thit c mt c cu kinh t CNH, HH thch hp vi yu cu pht trin ca t nc trong tng lai. n lc chng ta phi xem xt k lng hn trong vic ph duyt cc d n u t. i vi vn ny mt mt

Thuviendientu.org 201 2
chng ta c nhng chnh sch u i tng xng hn vi mc chnh lch v cc iu kin kinh t - x hi, c s h tng Gii php b sung nhm khc phc tnh trng ny l mt mt nh nc ta tm cch huy ng cc ngun ODA, cng vi vn ngn sch nhm ch ng u t vo nhng vng, nhng ngnh kinh t, c s h tng Mt khc tip tc nghin cu b sung cc chnh sch u i tho ng i vi cc d n u t vo lnh vc cng ngh cao, lnh vc cng nghip ch bin (trong ch hn cho cng nghip ch bin nng, lm, thu sn) u t vo cc vng c c s h tng cha pht trin iu kin kinh t x hi cn kh khn, vng xu, vng xa. 2. Ci thin mi trng u t. Ci thin mi trng u t c thc hin trong c 5 nm (lut php, c s h tng, th tc hnh chnh, mi trng kinh doanh, h thng trng ti v to n). a. v vn th tc hnh chnh v pht trin c s h tng. Gii quyt v th tc hnh chnh: nhng tr ngi v th tc hnh chnh ang l mt nhn t cn tr qu trnh thu ht FDI. Mi trng u t c c ci thin hay khng, theo kin ca i b phn cc nh u t nc ngoi v doanh nghip trong nc, chnh l c ci cch c b my nh nc, gim thiu c th tc hnh chnh khng cn thit gim thiu chi ph, tit kim thi gian hnh thnh v trin khai d n u t Do vy chnh ph cn dnh nhiu thi gian ch o c hiu lc hn cng vic ci cch hnh chnh, cn c cc hnh thc khen thng v k lut nghim minh i vi nhng c nhn v t chc trong viec thc hin ch trng quan trng v c ngha thi s trng i ny. C s h tng yu km. Nhng bt cp ca yu t qun l cn sm c khc phc. C s h tng Vit Nam nh ng s, cu, bn cng, sn bay, in nc, thng tin lin lc c u tin u t v c nhiu thay i su sc, gp phn quan trng vo vic pht trin Vit Nam trong thi gian qua. Tuy

Thuviendientu.org 201 2
nhin so vi cc nc trong khu vc cc nc cng nghip pht trin th c s h tng Vit Nam cn rt lc hu. Trong nhng nm ti cng nh lu di, u t vo c s h tng vn c nh nc khuyn khch u t nhiu ngun vn t ngn sch nh nc, ngun vn ODA, ngun vn t c t cc doanh nghip nhng cng cn nghin cu thu ht ngun vn t nhn trong nc gp phn xy dng c s h tng ngy cng hin i, thc y nn kinh t pht trin. Theo "phn tch thng mi v u t Vit Nam" ca u ban Chu u nhng vic m Vit Nam lm ci thin mi trng u t l "ci cch hnh chnh v th ch cn thit hot ng cho cc Cng ty u t nc ngoi l nhng vn quan trng hn rt nhiu so vi cc khuyn khch ti chnh m chnh ph a ra, gim ti a bnh quan bn v s p dng cc quy nh mt cch tu tin s thay i cc nguyn tc ra quyt nh trong hi ng qun tr i vi cc lin doanh, xo b s phn bit i x vi cc Cng ty u t nc ngoi v gi dch v c s h tng v cc dch v khc". b. Hon thin h thng lut lin quan n hot ng u t nc ngoi v cc chnh sch c lin quan. Xy dng h thng php lut hp dn thng thong, r rng, n nh v mang tnh cnh tranh cao so vi cc nc trong khu vc. Trin khai vic nghin cu d tin ti xy dng mt b lut u t chung cho c u t trong nc v TNN. Hon chnh h thng php l chung v kinh t to lp mi trng kinh t n nh, bnh ng, sm ban hnh lut v kinh doanh bt ng sn, lut cnh tranh v chng c quyn Lut u t doanh nghip Hin nay chng ta c lut "lut u t nc ngoi" lut khuyn khch u t trong nc nhng chng ta cha c lut cnh tranh, lut chng ph gi nn mc iu chnh php lut cn c s khc bit gia cc loi hnh doanh nghip nhiu khi cn c s phn bit v thiu nht qut trong cc quy nh v quyn li v ngha v gia cc doanh nghip trong nc vi cc doanh nghip

Thuviendientu.org 201 2
trong nc vi cc doanh nghip c vn u t nc ngoi. c bit quan trng l s cha hon thin ca hnh lang php l, s "vng bng" ca mt h thng vn bn hon chnh qun l cc doanh nghip lin doanh nghip ni ring v cc doanh nghip c vn u t Vit Nam ni chung. Cn nhn mnh s qun l doanh nghip c vn u t nc ngoi hin nay cha cht ch. Chng ta cha c nhng quy nh c th cng nh t chc hon chnh v qun l doanh nghip FDI sau khi cp giy php. khc phc tnh trng trn hayni cch khc l xo i nhng khong ti trong bc tranh ton cnh u t nc ngoi ti Vit Nam cn phi kt hp rt nhiu gii php: Th nht, cn tng cng vic qun l, gim st cc hot ng ca cc doanh nghip FDI. Th hai, cn tng cng cng tc kim nh v nng cao vai tr gim nh ca t chc gim nh ti Vit Nam. Th ba, cn sm khc phc tnh trng chng cho, thng nht gia cc vn bn php lut lin quan n hot ng ca cc doanh nghip FDI. Th t, cn m rng hn na cc loi hnh doanh nghip c vn u t nc ngoi. Th nm l cn nghin cu v cn nhc k lng hng chn cn b lnh o cho nh nc Vit Nam trong cc doanh nghip FDI. Ngoi tt c cc phng php ni trn, trong trng hp cc doanh nghip lm vo tnh trng thua l ko di th nh nc c gng duy tr hot ng ca cc doanh nghip ny bng cc chnh sch h tr, to iu kin tho g kh khn, cng cc doanh nghip tho lun v khc phc. i mi hon thin cc chnh sch Tip tc nghin cu v sm cho sa i mt s chnh sch nhm to thm iu kin thun li cho hot ng ca cc doanh nghip c vn u t nc ngoi. Chng hn sa i b sung mt s chnh. - Tip tc thc hin l trnh gim chi ph u t. iu chnh gi ph cc loi hng ho, dch v sau mt thi gian v c bn p dng mt mt bng gi cho cc doanh nghip trong nc v doanh nghip u t nc ngoi. trc mt thc hin gim gi cc vin thng, vn ti hng khng, gim gi thu t

Thuviendientu.org 201 2
To iu kin gip doanh nghip gim cih ph u vo tng sc cnh tranh, t hp dn cc d n u t mi. - i vi tin thu t c th min gim tin thu t trong mt so nm to thun li cho cc doanh nghip, gii quyt dt im tnh trng gii phng mt bng n b ang b ch tc cho vic trin khai d n. Tip tc ban hnh vn bn hng dn v iu kin, th tc th chp quyn s dng t. - Ci tin cng c thu sa i thu thu nhp c nhn i vi ngi lao ng Vit Nam lm vic trong cc doanh nghip u t nc ngoi, xy dng chnh sch thu khuyn khch sn xut ph tng linh kin, nng cao t l ni a ho. Hon chnh h thng thu xut khu, thu VAT, thu tiu th c bit, hon thin cc quy nh v hp ng kinh t, s hu tr tu, ci tin h thng tn dng, bo hnh u t, ph sn i vi cc doanh nghip TNN. - Cho php cc doanh nghip tham gia trc tip thu lao ng sn xut, gim dn tnh trng cc doanh nghip FDI phi s dng lao ng qua cc t chc cung ng ca Vit Nam hin nay. lm c vn ny cn xem xt sa i li quy nh ti b lut lao ng theo hng cho php cc doanh nghip u t nc ngoi c trc tip thu lao ng, ng thi cn kt hp vi cc gii php khc m bo trt t an ninh x hi. 3. i vi vic la chn cc i tc nc ngoi Cn xc nh chin lc lu di l dnh s u tin hn cho vic thu ht cc nh u t thuc cc Cng ty xuyn quc gia ln, thc th, tin ti xo b tnh trng thu ht cc nh u t thiu nng lc hoc lm trung gian mi gii t. Thu ht c cc nh u t thuc cc Cng ty xuyn quc gia, cc tp on kinh t ln ng ngha vi vic bt tay lm n hp tc c vi nhng ch s hu mnh, c nng lc ngn nga, chng , iu chnh, khc phc hiu qu ca nhng bin ng ln c th xy ra. Mt trong nhng iu kin c tnh cht quyt nh kh nng thu ht cc Cng ty xuyn quc gia ln n u t l phi

Thuviendientu.org 201 2
c cc doanh nghip i tc trong nc mnh v nhiu mt. V c c cc doanh nghip loi ny, Nh nc ta cn c s la chn, h tr, u t xy dng to cho nhng iu kin, c hi th thch v pht trin. Chng ta cn c s u t thch ng sm hnh thnh c cc tp on kinh t hng mnh lm tr ct cho s pht trin kinh t nc nh, va sc vn ra hot ng c hiu qu trn th trng quc t. 4. y mnh xc tin u t. i vi th trng u t, cn c s nghin cu phn tch mt cch nghim tc cc i tc u t ln nht th gii nh M, Nht Bn, EU. tuy nhin cc nc ny u t vo ASEAN v Vit Nam rt d dt. Hip nh thng mi c hiu lc nu cng tc xc tin u t c y mnh M, Nht, Chu u, Vit Nam s thu ht sc mnh ca cc Cng ty xuyn quc gia ca cc trung tm kinh t ln ny. Do lm c iu ny cn phi c s quan tm phi hp ca tt c cc c quan nh nc, ng thi phi c trin khai ng b vi s phi hp cht ch ca cc b, ngnh, a phng. Thnh lp b phn xc tin u t ti cc b, ngnh, tng Cng ty ln, ti mt s c quan i din mt s a bn trng im nc ngoi.. ch ng vn ng i vi tng d n, u t c tim nng. Vit Nam tng cng thu ht v nng cao hiu qu hot ng FDI cn c s phi hp cht ch v thng nht gia cc b ngnh: B ngoi giao, b k hoch v u t, cc b ngnh kinh t v cc b khc, c bit l b k hoch v u t, b thng mi.
II. Bin php nng cao hiu lc hiu qu s dng FDI

1. To iu kin thc hin cc d n. Tc thc hin d n u t l mt yu t quan trng quyt nh n hiu qu u t, qu trnh thc hin cng nhanh th d n cng i vo sn xut em li hiu qu. Trn thc t trong nhng nm va qua, tin thc hin cc d n u t trc tip nc ngoi cha c nhanh chng. Trong qu trnh trin khai thc hin d n, cc nh u t cn gp mt s tr ngi nh: th tc hnh

Thuviendientu.org 201 2
chnh rm r cho cc d n u t trc tip nc ngoi trin khai thc hin nhanh chng, sm pht huy hiu qu, chng ta cn thit phi tho g nhng tr ngi trn y, chm rt tnh trng dy da ko di trong vic gii quyt cc vn c lin quan n u t trc tip nc ngoi. Cng vi vic ci tin cc th tc hnh chnh, hon thin cc vn bn php quy v hng dn thi hnh i vi hot ng u t trc tip nc ngoi. Chng ta cn thit phi ci to v xy dng mi c s h tng, p ng nhu cu pht trin kinh t ni chung v u t trc tip nc ngoi ni ring. C hai yu t ca mi trng u t ni trn c nh hng quyt nh n hiu qu u t trc tiep nc ngoi, i vi cc nh u t nc ngoi cng nh i vi c chng ta. Cn tho g nhng tr ngi, chm dt nhng tnh trng dy da ko di trong vic gii quyt vn FDI. 2. Qun l Nh nc. Mt cng c quan trng nht nh nc thc hin vai tr kinh t l vic xy dng chin lc pht trin kinh t, ban hnh chnh sch v lut php. qun l tt hot ng u t trc tip nc ngoi, tng bc a vo quy hoch thng nht, thi gian qua c quan qun l nh nc v hp tc u t phc tho chin lc hp tc u t nc ngoi l ht sc quan trng, vch ra phng hng, mc tiu v cc bin php ch yu cho hot ng u t trc tip nc ngoi vo Vit Nam. Thm nh d n u t l khu u tin xc nh hiu qu ca mt d n u t trc tip nc ngoi. Cng vic ny i hi phi c tin hnh nhanh chng v chun xc, mun c kt qu tt yu cu phi c y thng tin cn thitd, nhng kin thc khoa hc v kinh t k thut. Qun l d n giy php u t l cng on kh khn nht, chim thi gian v cng sut nht trong ton b quy trnh qun l nh nc, n quyt nh thnh cng v hiu qu ca hot ng d n u t. Vic bung lng qun l d

Thuviendientu.org 201 2
n sau giy php u t gy ra nhiu kh khn tr ngi cho vic trin khai thc hin d n mt cch c hiu qu, y cng l nguyn nhn b ca mt s d n u t v mt s cc vi phm ng tic ca nhiu x nghip c vn u t nc ngoi, nh vi phm ch tuyn dng lao ng, tin lng cho cn b v cng nhn Cng tc t chc cn b l mt yu t quyt nh nht trong cng tc qun l nh nc. Hin nay c khong 5000 cn b hot ng trc tip trong lnh vc hp tc u t. Hu ht s cn b nycha c kin thc v kinh nghim u t nc ngoi, t hiu bit k thut ngoi ng km. Nhng h li c nhn mt cng vic kh khn, mi m vt qu sc ca h nh c c vo hi ng qun tr, lm gim c hoc ph gim c x nghip lin doanh. H khng hiu r chc trch, nhim v, quyn hn v nghip v chuyn mn li phi i mt vi cc nh kinh doanh sng s li i nn khng trch khi b thua thit. Hn na, nhiu cn b ca ta trong lin doanh ch lo toan cho ng lng v li ch ca ring mnh, thiu quan tm n li ch ca nh nc, ca ngi lao ng v khng t cc b ca ta b mua chuc, mc bnh tham nhng. Tnh trng trn y l nguyn nhn chnh gy thit thi ln cho chng ta trong qu trnh hp tc u t vi nc ngoi. p ng yu cu trc mt cng nh lu di, chng ta cn c bit ch trng n cng tc bi dng v o to cn b. 3. Tng kh nng tip nhn u t. Kh nng tip nhn nc ngoi ca nn kinh t ni chung v ca tng doanh nghip l mt nhn t quyt nh hiu qu u t FDI s ch pht huy hiu qu khi chng ta c kh nng tip nhn tt v ngc li, chng ta c th b "bi thc" hoc ph thuc vo bn ngoi nu nh chng ta c t kh nng tip nhn FDI. tip nhn mt cch c hiu qu FDI, i hi phi c mt t l k thut m vn nc ngoi rt vo v trong tng giai on c th nhng vn l lm th no huy ng vn trong nc p ng nhu cu u t mt cch ch ng. iu ph thuc trc ht vo tc tng trng kinh t sau l

Thuviendientu.org 201 2
cc bin php chnh huy ng vn tch lu trong ni b nn kinh t. Theo kin ca nhiu chuyn gia kinh t th mi tng quan gia vn u t trong nc v vn u t nc ngoi khng ch nh hng n hiu qu s dng vn u t nc ngoi m n cn nh hng n s pht trin lu di ca nn kinh t. Theo chng ti th nhn t quyt nh n s pht trin lu di v n nh nn kinh t phi l u t trong nc, cn u t nc ngoi cng lun l nhn t quan trng. V nng lc tip nhn u t nc ngoi ca cc doanh nghip Vit Nam trong thi gian qua cn nhiu hn ch, s yu km v mi mt ca bn i tc Vit Nam trc cc i tc u t nc ngoi hng mnh l mt bts li ln ca chng ta. Nhng khon mt mt, thua thit khng th coi l hc ph c na m nso l nhng ci gi phi tr cho s non yu ca chng ta. Trong cc doanh nghip lin doanh, phn gp ca bn Vit Nam cn thp, trung bnh ch khong 25%. Phn gp vn t khng ch c ngha l phn li nhun c chia thp, m quan trng hn v lu di l quyn chi phi hot ng kinh t ca c s kinh doanh thuc v cc ch u t trc tip nc ngoi. hn ch s chi phi ca cc bn i tc Vit Nam cn tng t l gp vn trong cc liene doanh vi nc ngoi, v lu di c th mau li c phn ca bn nc ngoi. tng cng tim lc kinh t ca cc doanh nghip Vit Nam hin ti cng nh trong tng lai, ngoi s l lc ca bn thn cc doanh nghip, n cn thit phi gip ca nh nc. Bng cc chnh sch kinh t v m, nh nc cn to iu kin v khuyn khch cc doanh nghip m rng sn xut kinh doanh, tng sc mnh kinh t. y l cng vic mang tnh chin lc, n phc v cho li ch lu di ca chng ta trong hp tc u t vi nc ngoi, cng nh trong qu trnh pht trin kinh t. Mi doanh nghip l mt t bo kinh t, t bo y c kho th c t h kinh t mi khe mnh c.

Thuviendientu.org 201 2

kt lun
Trn c s s pht trin mnh m ca lc lng sn xut s thay th nhau ca cc phng thc sn xut x hi, quc t ho i sng kinh t l mt xu hng khch quan l s pht trin tt yu ca nn sn xut x hi. Trong qu trnh quc t ho i sng kinh t, hot ng u t nc ngoi c v tr v vai tr ngy cng quan trng, v ang l nhn t c bn cu thnh v quy nh xu hng pht trin cc quan h kinh t quc t, mt khc n l nhn t thc y nhanh qu trnh hi nhp vo nn kinh t th gii ca cc nc ang pht trin. V trn c s , u t nc ngoi cng sj chuyn bin thay i v phng thc quy m, cng nh xu hng vn ng. Xu hng ny l khch quan tuy nhin nhng din bin c th li chu s chi phi trc tip ca rt nhiu nhn t chnh tr - x hi khc na. Hot ng u t trc tip nc ngoi gp phn quan trng vo s tng trng ca Vit Nam, vo qu trnh CNH - HH t nc, TNN thc y tc tng trng kinh t ca nc ta trnh tnh trng tt hu so vi cc nc khc. V thc s a li nhng iu kin c bn nh ngun vn, k thut, qun l y nhanh s nghip CNH - HH, a ra thnh mt nc cng nghip. C hi thu h u t trc tip nc ngoi ca Vit Nam trong nhng nm ti v rt thun li. Chng ta cn phi bit pht huy nhng li th ca mnh ba n lc, khai thc v s dng hiu qu ngun lc bn ngoi, trong c TNN. Bn cnh cn phi khc phc nhng tiu cc ca TNN v TNN phi thc s c tc dng gp phn vo qu trnh CNH - HH theo hng tin b, theo nh hng x hi ch ngha.

Thuviendientu.org 201 2

ti liu tham kho


Sch: 1. gio trnh kinh t chnh tr Mc - Lnin - NXB - GD 2. Gio trnh u t 3. Kinh t hc ca P.A Samuellson (2 tp) 4. Lnin ton tp tp 27 5. u t trc tip nc ngoi vi tng trng kinh t - V Xun Tng 6. u t trc tip nc ngoi vi cng cuc CNH - HH Vit Nam Tp ch: 1. kinh t chu - Thi Bnh Dng s 1 ( 30) thng 2 -2001 2. Pht trin kinh t s 128, thng 6 - 2001 3. Nhng vn kinh t th gii s 6 (86) 2003

You might also like