Evidens : 1.

Menjelaskan haba sebagai suatu bentuk tenaga dan matahari membebaskan haba serta contoh-contoh pelbagai kegunaan haba. (B4D1E1) 2. Menyatakan maksud suhu. 3. Menyatakan perbezaan antara haba dan suhu (B4D13E2) (B4D13E3)

Aktiviti 1: Haba sebagai satu bentuk tenaga Tujuan Radas Bahan : Untuk menunjukkan Matahari membebaskan tenaga : Kanta pembesar, : Kertas

Langkahlangkah

1. Letakkan sehelai kertas di atas lantai di bawah sinaran matahari pada suatu hari yang panas dan cerah. 2. Pegang kanta pembesar di atas kertas tersebut. Gerakkan kanta ke atas dan ke bawah sehingga sinaran matahari dapat difokuskan menjadi satu titik cerah di atas kertas itu. 3. Kekalkan kedudukan kanta pembesar sementara anda memerhatikan kertas itu. 4. Rekodkan pemerhatian anda. ________________________________________________________ __ ________________________________________________________ __

Pemerhatian

Perbincangan

1. Haba ialah suatu bentuk ____________.

2. Contoh-contoh kegunaan haba ialah: a) _________________________ b) _________________________ c) _________________________

Aktiviti 2: Perbezaan antara haba dan suhu Tujuan Radas Bahan Langkahlangkah : Untuk menyatakan perbezaan antara haba dan suhu : Bikar, tungku kaki tiga, termometer, silinder penyukat, penunu Bunsen dan jam randik : Air :

A. 1. Sediakan radas seperti yang ditunjukkan dalam rajah 2. isi bikar A dengan 100 cm3 air dan bikar B dengan 50 cm3 air. 3. Rekodkan suhu awal air dalam kedua-dua bikar. 4. Panaskan kedua-dua bikar. Selepas 2 minit, baca dan rekodkan suhunya. B. 1. Teruskan pemanasan bikar-bikar A dan B sehingga airnya mendidih. 2. Rekodkan suhu dan masa yang diambil untuk air mendidih. C. 1. Sediakan radas seperti yang ditunjukkan di atas, dengan menggunakan bikar-bikar C dan D untuk menggantikan bikar-bikar A dan B, masing-masing berisi 100 cm3 air. 2. Panaskan bikar C selama 5 minit dan bikar D selama 10 minit. 3. Rekodkan suhu dalam bikar-bikar C dan D.

Pemerhatian: Aktiviti A: Bacaan Isi padu air (cm3) Suhu awal (oC) Suhu Selepas 2 minit (oC) Bikar A 100 Bikar B 50

Aktiviti B: Bacaan Isi padu air (cm3) Suhu didih (oC) Masa diambil untuk air mendidih (min) Aktiviti C: Bacaan Isi padu air (cm3) Suhu awal (oC) Suhu Selepas 5 minit (oC) Suhu selepas 10 minit (oC) Perbincangan: Perbezaan Haba Haba ialah suatu bentuk ______________________________________ Unit SI: Diukur dalam ______________ Boleh diukur dengan menggunakan ___________________ Haba berpindah dari kawasan ___________ ke kawasan ______________. Suhu Suhu ialah darjah ____________________________________ Unit SI: Diukur dalam ______________ Boleh diukur dengan menggunakan ___________________ Suhu sesuatu bahan ______________ apabila haba diserap dan ____________ apabila haba dibebaskan. Bikar A 100 30 Bikar B 50 30 Bikar A 100 Bikar B 50

Evidens : Membuktikan haba boleh menyebabkan pengembangan dan pengecutan dalam pepejal, cecair dan gas melalui aktiviti. (B4D14E1)

(A) PENGEMBANGAN DAN PENGECUTAN DALAM PEPEJAL Tujuan : Mengkaji kesan haba ke atas pepejal

Arahan

1. Masukkan bebola logam ke dalam gelang. 2. Kemudian, panaskan bebola logam dengan nyalaan daripada penunu Bunsen dan sekali lagi cuba keluarkan bebola logam itu melalui gelang. 3. Catat pemerhatian dalam jadual di bawah. 4. Sejukkan bebola logam kepada suhu biilik dan cuba keluarkannya semula melalui gelang. Keadaan bebola logam Sebelum pemanasan Selepas pemanasan Selepas penyejukan Pemerhatian Bebola logam ___________________ melalui gelang. Bebola logam ___________________ melalui gelang. Bebola logam ___________________ melalui gelang.

Keputusan

(B) PENGEMBANGAN DAN PENGECUTAN DALAM CECAIR Tujuan : Mengkaji kesan haba ke atas cecair

Arahan

1. Genggam bebuli termometer dengan tapak tangan seperti pada rajah (a). Catat suhu pada termometer selepas beberapa minit. 2. Masukkan bebuli termometer ke dalam bikar mengandungi ais seperti pada Rajah (b). Catat suhu pada termometer selepas beberapa minit. Aktiviti Bebuli termometer digenggam dengan tapak tangan Bebuli termometer dimasukkan ke dalam bikar yang mengandungi ais Bacaan suhu pada termometer

Keputusan

(C)

PENGEMBANGAN DAN PENGECUTAN DALAM GAS : Mengkaji kesan haba ke atas gas : Titisan cecair berwarna, ketulan ais, air panas : Kelalang dasar bulat, tiub kapilari, penyumbat getah berlubang, besen, kaki retort dan pengapit

Tujuan Bahan: Radas

Langkahlangkah

1. Masukkan kelalang dasar bulat bersama tiub kapilari yang mengandungi titisan cecair berwarna ke dalam ketulan ais seperti pada Rajah (a). Perhatikan kedudukan titisan cecair berwarna. 2. Kemudian, masukkan kelalang dasar bulat itu ke dalam air panas seperti pada Rajah (b). Perhatikan kedudukan titisan cecair berwarna. Kelalang Dalam ais Dalam air panas Arah pergerakan titisan cecair berwarna

Keputusan

Evidens : Menghuraikan tiga cara pengaliran haba melalui aktiviti.

(B4D14E2)

Tujuan Radas Bahan Langkahlangkah

: Untuk menunjukkan bahawa pengaliran haba secara konduksi, perolakan dan sinaran. : Penunu Bunsen, kaki retort dan pengapit, tungku kaki tiga, kepingan asbestos, bikar 500cm3, kasa dawai. : Batang kuprum, paku tekan, lilin, hablur kalium manganat (VII), air, termometer, mentol, penyedut minuman. : 1. Jalankan aktiviti A hingga C 2. Rekod pemerhatian anda dalam ruang yang disediakan. 3. Nyatakan inferens bagi setiap aktiviti.

Keputusan: Aktiviti A. Konduksi Paku tekan ______ jatuh terlebih dahulu diikuti dengan paku tekan _____ dan ______. Haba mengalir dari hujung yang ________________ ke hujung yang _________ rod kuprum tersebut. Pemerhatian Inferens

1. Sediakan susunan radas seperti yang ditunjukkan dalam rajah. 2. Lekatkan tiga paku tekan A, B dan C, pada rod kuprum dengan lilin. 3. Panaskan hujung rod kuprum. 4. Catat pemerhatian tentang urutan kejatuhan paku tekan. B. Perolakan Warna _________kalium manganat (VII) berolak dari bahagian air yang dipanaskan ke bahagian ________ bikar dan kemudian turun semula 1. Sediakan radas seperti yang ditunjukkan dalam rajah. 2. Letakkan satu hablur kecil kalium manganat (VII) di dasar bikar berisi air dengan seperti yang ditunjukkan di bawah. Apabila suatu bahagian bendalir dipanaskan, bendalir itu ___________ dan menjadi _____________. Bendalir yang _______________ ini bergerak ___________ dan bendalir yang ______________ di bahagian atas mengalir

menggunakan penyedut minuman. 3. Panaskan air dalam bikar perlahan-lahan dan lukis pemerhatian anda dalam rajah yang disediakan untuk menunjukkan arus perolakan dalam cecair. C. Tangan berasa 1. Letakkan sekeping kain hitam __________. di bawah mentol lampu meja yang bernyalaseperti ditunjukkan di atas. 2. Letakkan tangan anda di bawah kain hitam itu. 3. Rekodkan bagaimana rasanya.

___________untuk mengabil tempat bendalir panas.

Haba dipindahkan melalui ___________ di antara mentol dengan tangan.

Evidens : Menjelaskan dengan contoh cara pengaliran haba dalam fenomena semulajadi. ( B4D14E3)

Arahan: Nyatakan fenomena alam semulajadi berikut dan jenis pengaliran haba yang terlibat.

Fenomena alam

Jenis pengaliran haba

Evidens: 1. Menyatakan maksud konduktor dan penebat haba (B4D14E5) 2. Menyenaraikan pelbagai kegunaan konduktor dan penebat haba dalam kehidupan harian. (B4D14E5)

Arahan: Isikan tempat kosong dengan jawapan yang betul 1. Bahan yang berlainan memindahkan haba secara konduksi pada kadar yang berbeza. a) Bahan yang boleh mengkonduksikan haba dengan baik dinamakan sebagai ___________. b) Bahan yang kurang cekap mengkonduksikan haba dinamakan sebagai ______________.
2. Berikut merupakan aplikasi kegunaan konduktor haba dan penebat haba dalam

kehidupan seharian. Kelaskan mengikut kumpulan seperti dalam jadual di bawah. Seterika Pemegang kuali pakaian musim sejuk perkakas dapur termometer asbestos selimut merkuri

Konduktor haba

Penebat haba

Evidens : 1. Menjelaskan kesan haba terhadap perubahan keadaan jirim secara fizikal (B4D15E1) 2. Menghuraikan perubahan keadaan jirim yang melibatkan penyerapan dan pembebasan haba melalui aktiviti. (B4D15E2) 3. Memberi contoh-contoh dalam pemerhatian harian yang menunjukkan perubahan keadaan jirim (B4D15E3)

Tujuan : Memerhatikan perubahan keadaan jirim dalam proses fizikal yang melibatkan haba Prosedur : Aktiviti (A) 1. Sediakan radas seperti yang ditunjukkan dalam Rajah (a). 2. Teruskan pemanasan sehingga stim terhasil. 3. Letakkan sekeping jubin putih secara condong di atas bikar seperti Rajah (b). 4. Catat pemerhatian anda. Pemerhatian Ais bertukar menjadi _______________ apabila dipanaskan. Proses perubahan jirim

_________________

Air bertukar menjadi _____________________ apabila pemanasan diteruskan. Stim bertukar menjadi _________________ pada jubin putih.

___________________

___________________

(B) 1. Isikan air sehingga satu per tiga penuh dalam satu piring kaca. 2. Letakkan piring kaca berisi air di bahagian pendingin beku selama satu jam. 3. Catat pemerhatian anda (C)

Air bertukar kepada ___________________

_______________________

1. 2. Lopak air menjadi ______________. ______________________

1. Tuang secawan air di gelanggang badminton/bola keranjang/sepak takraw. 2. Dengan menggunakan kapur, lakarkan bentuk lopak air yang terbentuk. 3. Selepas 10 minit, catat pemerhatian anda. (A)

Pepejal hitam bertukar menjadi ______________

______________________

1. Panaskan tabung didih yang mengandungi sedikit hablur iodin seperti yang ditunjukkan dalam rajah. 2. Catat pemerhatian anda.

_____________________t erbentuk semula pada dinding mulut tabung didih

______________________

Evidens: Mengkaji kegunaan bahan berbeza sebagai konduktor dan penebat haba melalui eksperimen (B5D7E1)

(A) Bahan yang berlainan bertindak sebagai konduktor haba yang berbeza Tujuan Pernyataan masalah Hipotesis Pemboleh ubah Bahan Radas : Menyiasat bahan-bahan yang berlainan bertindak sebagai konduktor haba yang berbeza : Adakah bahan-bahan yang berlainan bertindak sebagai konduktor haba yang berbeza? : _________________________________________________________________ _____________________________________________________________ : (a) Yang dimalarkan : __________________________________ (b) Yang dimanipulasikan: _________________________________ (c) Yang bergerak balas : __________________________________

: Rod kuprum, rod besi, rod aluminium, rod kaca, paku tekan, lilin : Penunu Bunsen, tungku kaku tiga

Prosedur

1. Lekatkan paku tekan pada hujung rod aluminium, kuprum, besi dan kaca dengan menggunakan lilin. 2. Letakkan rod-rod itu di atas tungku kaki tiga. 3. Jarak paku tekan dari sumber haba adalah sama pada setiap rod. 4. Panaskan hujung bebas rod-rod secara serentak.

Cara kerja

5. Catat pemerhatian bagi urutan kejatuhan paku tekan. 1. _______________________________________________________ _______________________________________________________ 2. _______________________________________________________ _______________________________________________________ 3. _______________________________________________________ _______________________________________________________ 4. _______________________________________________________ _______________________________________________________ 5. _______________________________________________________ _______________________________________________________

Pemerhatian

(jatuh terlebih dahulu)

(jatuh akhir sekali)

Analisis

1. Bagaimanakah haba mengalir melalui rod? Secara ________________ 2. Rod yang manakah merupakan; (a) Konduktor haba yang paling baik? ____________________ (b) Konduktor haba yang paling lemah? __________________ 1. Adakah hipotesis diterima? ________________ 2. Apakah kesimpulan bagi eksperimen ini? _________________________________________________________ _______________________________________________________

Kesimpulan

(A) Bahan yang berlainan mempunyai keupayaan yang berbeza sebagai penebat haba

Tujuan

: Menyiasat bahan-bahan yang berlainan mempunyai keupayaan yang berbeza sebagai penebat haba.

Pernyataan masalah Hipotesis Pemboleh ubah

: Adakah bahan-bahan yang berlainan mempunyai keupayaan yang sama sebagai penebat haba? : _________________________________________________________________ _____________________________________________________________ : (d) Yang dimalarkan : __________________________________ (e) Yang dimanipulasikan: _________________________________ (f) Yang bergerak balas : __________________________________

Bahan Radas

: Kerajang aluminium, kertas, kapas, air panas : Kelalang dasar bulat, penyumbat getah, kaki retort, termometer, jam randik.

Prosedur

1. Sediakan susunan radas seperti yang ditunjukkan dalam rajah. 2. Isikan isi padu air panas yang bersuhu awal sama ke dalam kelalang dasar bulat K, L, M dan N. 3. Catatkan suhu awal air dalam setiap kelalang. 4. Catatkan suhu akhir air dalam setiap kelalang selepas 10 minit. 1. _______________________________________________________ _______________________________________________________ 2. _______________________________________________________ _______________________________________________________ 3. _______________________________________________________ _______________________________________________________ 4. _______________________________________________________ _______________________________________________________ 5. _______________________________________________________ _______________________________________________________ Suhu K Suhu awal (C) Suhu akhir (C) Perubahan suhu (C) Kelalang dasar bulat L M N

Cara kerja

Pemerhatian

Analisis

1. Apakah tujuan kelalang dasar bulat K? _______________________________________________________ 2. Susun bahan-bahan yang digunakan dalam urutan, bermula daripada penebat haba yang paling lemah ke penebat haba yang paling baik.

Kesimpulan

1. Adakah hipotesis diterima? ________________ 3. Apakah kesimpulan bagi eksperimen ini? _________________________________________________________ _______________________________________________________

Evidens: Mengkaji objek yang gelap dan kusam menyerap haba lebih baik daripada objek putih dan berkilat melalui eksperimen. (B5D8E1)

Tujuan Penyataan masalah Hipotesis

: Mengkaji objek yang gelap dan kusam menyerap haba lebbih baik daripada objek putih dan berkilat : Bagaimanakah kecekapan permukaan putih dan berkilat serta gelap dan kusam menyerap haba? : _______________________________________________________________ _______________________________________________________________

Pemboleh ubah

a) yang dimalarkan : ________________________________________ b) yang dimanipulasikan : ____________________________________ c) yang bergerak balas : ______________________________________

Radas

: Dua kelalang kon yang dasarnya dicat dengan cat aluminium dan cat hitam, penyumbat getah, thermometer, kaki retort dan pengapit, penunu Bunsen

Prosedur

1. 2. 3. 4.

Sediakan susunan radas seperti pada rajah di atas Apitkan kelalang kon dengan pengapit dan kaki retort. Catat suhu awal udara. Letakkan penunu Bunsen di tengah dua kelalang kon itu.

5. Nyalakan penunu Bunsen dan biarkan selama lima minit. 6. Catat bacaan pada thermometer A dan B pada akhir eksperimen. Cara kerja : 1. __________________________________________________________ 2. __________________________________________________________ 3. __________________________________________________________ 4. __________________________________________________________ 5. __________________________________________________________ 6. __________________________________________________________ Keputusan : Jenis permukaan Gelap dan kusam Putih dan berkilat Suhu awal / oC Suhu akhir / oC

1. Permukaan yang manakah menyerap haba dengan lebih baik? Permukaan _____________________________________________________ Analisis : 2. Bagaimanakah haba daripada nyalaan penunu Bunsen sampai ke termometer? _______________________________________________________________ 3. Mengapakah kebanyakan bangunan di kawasan tropika dicat dengan cat berwarna putih atau cerah? Permukaan putih atau cerah adalah penyerap haba yang _________________ ____________________________________________________________ Kesimpulan : ____________________________________________________________

Evidens : Mengkaji objek yang gelap dan kusam membebaskan haba lebih baik daripada objek putih dan berkilat melalui eksperimen. (B5D8E2)

Tujuan Pernyataan masalah Hipotesis

: Menunjukkan permukaan gelap dan kusam memancarkan (membebaskan) haba lebih baik daripada permukaan putih dan berkilat. : Bagaimanakah keadaan permukaan mempengaruhi kebolehan memancar haba? : ________________________________________________________________ ______________________________________________________________ : (a) Yang dimalarkan : _____________________________________ (b) Yang dimanipulasikan : _____________________________________ (c) Yang bergerak balas : _____________________________________ : Air : Kelalang kon yang dicat hitam, kelalang kon yang dicat dengan aluminium, bikar, termometer, penyumbat getah, jam randik, kepingan asbestos.

Pemboleh ubah

Bahan Radas

Prosedur

1. Didihkan air dalam bikar. 2. Letakkan kelalang kon yang bercat hitam dan aluminium masing-masing di atas kepingan asbestos. 3. Tuangkan isipadu air panas yang sama ke dalam kedua-dua kelalang kon itu. 4. Catat suhu awal air dalam setiap kelalang. 5. Catat isi padu akhir air dalam setiap kelalang selepas 15 minit. 1. _____________________________________________________________

Cara kerja

2. 3. 4. 5.

_________________________________________________________ _____________________________________________________________ _________________________________________________________ _____________________________________________________________ _________________________________________________________ _____________________________________________________________ _________________________________________________________ _____________________________________________________________ _________________________________________________________

Keputusan

Jenis Permukaan Gelap dan kusam Putih dan berkilat

Suhu Awal / C

Suhu akhir / C

Analisis

: 1.

2. Kesimpulan :

Hitungkan perubahan suhu air bagi: (a)Permukaan gelap dan kusam = ________________________________ (b)Permukaan putih dan berkilat = _______________________________ Kelalang kon yang bercat _______________________kehilangan haba dengan lebih cepat. 1. Adakah hipotesis diterima? ____________________________ 2. Permukaan _________________________ merupakan pemancar haba yang lebih baik daripada permukaan ___________________________.

Evidens : Menghuraikan dalam pelbagai bentuk persembahan bagi beberapa penyelesaian masalah mengenai prinsip pengembangan dan pengecutan jirim dalam kehidupan harian. (B6D7E1)

Soalan: Ahmad seorang pelajar yang aktif. Setiap petang dia akan bermain ping pong bersama kawannya. Satu hari, Ahmad mendapati salah satu daripada bola ping pongnya telah kemek. Ahmad ingin mengembalikan bola ping pongnya ke bentuk asal. i. Apakah kaedah yang boleh dilakukan oleh Ahmad untuk mengembalikan bola ping pongnya ke bentuk asal? ii. Huraikan prinsip yang terlibat dalam kaedah yang dilakukan oleh Ahmad itu. iii. Nyatakan satu aplikasi lain dalam kehidupan seharian yang menggunakan prinsip yang sama.

Format tugasan: 1. Anda perlu melakukan demonstrasi untuk membuktikan bahawa bola ping pong yang telah kemek boleh dikembalikan ke bentuk asal. 2. Jelaskan prinsip sains yang terlibat dan satu aplikasi lain di hadapan rakan-rakan dan guru anda. Anda boleh menggunakan kertas mahjong, Power Point Slide Show, atau apa-apa sahaja bahan yang sesuai. 3. Persembahan anda haruslah tidak kurang daripada 3 minit.