HELS VE KONK DL AMA

HELS DL AMA
Helisel Oluklar ve Kullanm Yerleri Silindirik kesit zerine alm, belli bir adma sahip oluklara helisel oluk ad verilir. Helisel oluklar, bata vidalar olmak zere; matkap ular, helisel freze aklar, helisel rayba ve klavuzlar, ya kanallar ve helis dililerde bulunur.

Kk Adml Helisel Kanallar

Helis: Helisin birden fazla tanm vardr. Bu tanmlar aada verilmitir. .Bir dik genin hipotensnn, bir silindir zerine sarmyla oluan eriye helis denir. .Dnerek ilerleyen bir silindirin zerindeki noktann meydana getirdii yay izine helis denir. .Dzgn ilerleyerek dnen bir noktann silindir evresinde oluturduu eriye helis denir.Kk adml helise en iyi rnek vidalardr.

Kk adml helisel oluk almas

Kk adml helisel kanallar genellikle, niversal, freze tezghnda dik balk kullanlarak alabildii gibi, torna tezghnda da alabilmektedir. Kk adml helis dilileri makinecilikte, elektrikli el takmlarnda, motor mili ucunda, (el breyiz, el planyas, el dekopaj makinesi, kk masa matkaplarnn anzmanlarnda v.b. Sistemlerde kullanlmaktadr. Bu dili arklar torna tezghnda, mil zerine modl adml helisler olarak zel kalem bileyerek almaktadr (sonsuz vidalalar). Byle alan helisel vidalarn karsnda ayn helis asna uygun helis dili kullanlmaktadr.Genellikle eksenleri paralel alan dili sistemlerinde tercih edilmektedir. Sonsuz vida karlk dilisi grevi yapacak olan helis dilileri, freze tezghlarnda helis admna gre tezgh ayarlandktan sonra dik balk kullanarak ve modl aklarnn profiline uygun parmak freze aks kullanlarak alr. Parmak freze aklarn niversal dik bala balamak suretiyle kare ve trapez profilli tek veya ok azl vidalar da freze tezghlarnda kk adml helisleri frezeleme yntemi ile amamz mmkndr. Normal modl aklar ile de kk adml helis dili profilini elde edebiliriz. Bunun iin niversal baln kullanlmas gereklidir.

Byk Adml Helisel Oluklar

120 mm ve daha uzun adml helisleri ifade etmektedir. Bu helis dilileri daha ok mekanik g, hareket ve iletim sistemlerinde tercih edilmektedir. Ya kanallar, kam ve helis dililer byk adml helislere rnek olarak verilebilir. Byk adml helis dili arklarn alma eksen pozisyonlar eit olarak karmza kmaktadr. . Eksenleri paralel millerde, .Eksenleri 90 kesien millerde, .Eksenleri herhangi bir ada kesien (aykr) millerde olmak zere gruplandrlr. 3.gruba giren helis dililerin mil kesime as 'nn dili ayar asndan byk veya kk olmas helis ynlerinin tayin edilmesinde nemlidir.

Byk adml helisel oluk almas

HELSEL OLUK ELEMANLARININ HESAPLANMASI Yukardaki ekil, helisin tanmlarndan 1.'si olan dik genin hipotensnn silindir zerine sarlmas ile oluan helis erisini ifade etmektedir. Silindirin evresi = Dt * Dt = Dist ap, Mn = Modl T=Dili adm = Mn * 1-Helis adm = H = Dt * * Tang Helisin i paras etrafnda bir tur yaptnda dorusal olarak kat ettii uzunluk lsdr.

Helis admnn gsterilmesi

2-Tg =Helis as = Helis adm/evre = H/ (Dt * ) = Tg = Kar dik kenarn /Komu dik kenara oranna eit olacandan bu dik kenarlar oluturan deerleri yerlerine koyar ve gerekli sadeletirmeleri yaparsak helis ykselme sarm asnn deerini hesaplama yntemi ile buluruz. Tg = Helis ykselim as =Helis as.

= Dt x T = Mn x H = Dt x x tg Tg =H/Dt x = evre T = Dili adm Dt = Di st ap Mn = Normal modl H= Adm = Helis as

Helisin zellikleri

Helis Asnn Deerini Bulma Yntemleri Analitik hesaplama yntemi ile helis asn bulmak. Helis asnn a olarak deerini Trigonometrik cetvelden seeriz. Bilinen elemanlar, formlde yerine koyarak analitik ilemde aranan deeri hesaplayarak buluruz. Tg = Helis ykselim as = Helis as. Tang = H/Dt * Helis sarm asnn elde edilmesinde kullanlan bir dier metot ise, niversal a gnyesi ile helis dilinin dilerinin asal ykselme deerlerinin llmesidir. Tam sonu elde edilmese de yaklak a deerlerini elde etmek mmkndr.

Aler zerinde parann konumu ve ann deerinin tespiti

Helis asnn bulunmas ile ilgili pratik bir metot ise yledir. Dili arkn dilerine makine ya veya renkli madde srlr. Dili dzgn bir cetvelin kenarna teet olarak temiz bir kt veya sath zerinde yuvarlatlarak zerindeki maddenin sath stne iz brakmas salanr. Cetvelin diliye teet olan kenar kalemle izilir, dilerin meydana getirdii izlerin asyla teet izgi arasndaki a deeri ok yakn olarak helis a deeri olarak kabul edilir. Bu ilem birka defa tekrarlanarak bulunan deer dorulanabilir

Helis dili arkn helis asn bulmak

3- =Ayar as=90- 20 ye kadar olan ayar alar tablaya a vererek helis diliyi amamz salayan a deeridir. Daha byk deer tayan ayar alarnda niversal balktan a verilir. Aksi takdirde di profilleri, ak kendi geniliinden daha geni kanal at iin, hatal frezeleme sonucu bozuk olur. 4-Helis uzunluu=Helis boyu=Hs silindir etrafna sarlm olan helis, bir dik genin hipotens kadar olacandan bunun deerini pisagor teoremi ile veya analitik olarak hesaplayarak buluruz.

5-Br ap =Dt=Dilinin alan ap lsdr. Blm dairesi ap= Dt=Ms*Z Dili br ap=Aln modl * Dilinin di says. veya Dt=Da-(2*Mn) veya dz kanallarda Dt=Da-h (di derinlii) forml ile hesaplanarak bulunur. Byk adml helislerin helis alar 20'den daha byk deerler tar 20'ye kadar olan ayar alar freze tezghnn tablasna a verilerek alr. Bu deerden daha byk alarda dilinin di profilinin modl freze aks ile almas halinde dilinin di yay profil biimleri bozulur. Bundan dolay niversal balk kullanarak ayar as kadar niversal freze balna a verilerek dililer alr dilerin profillerinin tam ve dzgn olumas salanr.

Tg=H/( * Dt) Bu forml ile tm helislerin, helis asnn trigonometrik deerini salarz. zel dili ama tezghlarnda ise tezgh kesicisine, balama balklarna veya tablaya bu deerler verilerek ayarlanr. Helis dililerin almasnda seri retim metotlar kullanlarak ayn anda ok sayda dilinin almas gerekletirilir. Bu hesaplama yntemi ile en doru deeri elde ederiz.

Helisel Oluklarn Almas

Kk ve byk adml helisel oluklar genellikle freze tezghlarnda aarz. Tezghn helisel oluk ve kanal amas iin gerekli donanmlarnn olmas lazmdr. Bunlar dili arklar, paraol, malafalar, divizrler, punta ve dier avadanlklardr.

Helis ynnn tespiti

Kk Adml Helisel Oluklarn Almas

Freze tezghlarnda 120 mm'ye kadar olan helisel oluklar kapsamaktadr. Freze tezghlarnda genellikle dik balkla veya niversal balk kullanarak alr. Bylece helisel kanal profilini de dzgn elde ederiz. Modl profilli parmak freze aklar dili arklar iin tercih edilir. Dier kanal ve helisler iin kanaln zelliine ve biimine uygun freze aklar seilir. Kesici aletler pens tertibat ile balanarak kullanlrsa, daha dzgn bir frezeleme ve profil elde edilir. Dili arklarn ve dier helisel oluklarn almas iin, tabla milinden dili arklar vastasyla ilerleme ve dnme hareketi alnarak divizrlerin kuyruk malafasndan i parasna dnme (helisel) hareketi verilir. Tabla mili ile D K M (divizr kuyruk malafas) arasndaki oran salayabilmek iin aadaki forml kullanlarak bulunan dililer kullanlr.

rnek: Tabla mili adm 6 mm olan freze tezghnda, 50 mm apndaki i paras zerine adm 8 mm, ykseklii 4 mm olan helisel kanal alacaktr. Kullanlacak dili arklar, ikili ve drtl dili ark sistemine gre hesaplaynz.

Freze tezghnda ksa adml helislerin almasnda az says ayn zamanda di saysn ifade eder. Divizr ile blme ilemiyle elde edilir. niversal balk kullanlarak kk adml helislerin almas salanr.

Byk Adml Helisel Oluklarn Almas

Kk adml helisel kanallar aarken tabla hareketini i parasna (Div.Kuy.Mal.) aktarmtk. Byk adml helislerde ise admn byk olmas nedeni ile tabladan gelen dnme hareketi, yksek oranda azaltlarak i parasna iletilmektedir. Dn saysn azaltmak iin divizrn sonsuz vida ve karlk dililerinden yararlanlr. Sonsuz vida ve karlk dilisi kavratlr. evirme kolu delikli aynaya taklr. Tabla milinden gelen hareket D K M'ye deil, delikli ayna kuyruk malafasna verilir. Delikli ayna dnerken evirme kolu da dner. Sonu olarak tabla milinden gelen dnme hareketi karlk dilisinin di sayna bal olarak ( 1 / 40 ) orannda azaltlr ve i parasna iletilir.

rnek: 30 mm apndaki i parasna, adm 280 mm olan helisel kanal alacaktr. Karlk dilisinin di says 40 tabla, milin adm 6 mm olduuna gre kullanlacak dili arklar hesaplaynz? Taklacak dili ark donanm emas

Helisel Oluklarn Almasnda Dikkat Edilecek Kurallar Helisel oluklarn almasnda aadaki kurallara dikkat edilir. . Alacak helisin adm ve tabla miline gre gereken hesaplamalar yaplr. . Hesaplama sonucu bulunan dili arklar, tabladan gelen hareket divizrn aynasnn kuyruk malafasna iletilecek ekilde taklr. . parasnn dn yn kontrol edilir ve helis ynne uygun olup olmadna baklr. 1 ve 2 vasat dili kullanlarak dn yn ayarlanr. .Delikli ayna serbest dnecek ekilde skma vidas ayarlanr.

Skma vidasnn gsterilmesi

evirme kolunun pimi hesaplamada bulunan delikli ayna delik saysnn herhangi bir deliine taklr ve delikli ayna dndke evirme kolunun dndrlmesi salanr.
.Tablaya helis ayar as verilir. Helis ayar as fazla ise yars balktan yars da tabladan verilebilir. . Freze aks, punta ucu ve i eksenine gre ayarlanr. . ak i parasna dedirilir ve tambur sfrlanr. . Tala azar azar kontroll bir ekilde verilmelidir. Parann Dnme Yn Helisel oluun helis yn, alma esnasnda nem tayan zelliktedir. Helisel kanal alrken helis ynne dikkat edilmelidir. Tezgh ayarlar yaplrken helis yn kontrol edilmelidir. Freze tezghnn tablas bizden uzaklarken i paras saat ibresi ynnde dnyor ise sa helis, saat ibresinin tersine dnyor ise sol helis alacaktr. parasnn helis ynne gre uygun olarak dn vasat dililer ile salanr.

Tabla ve niversal Baln Dndrlmesi niversal freze tezghlarnda 20'ye kadar olan helis ayar alar, tabladan a verilerek dilinin almas halinde normal di profili elde edilir. Tablann bu adan daha byk deerler verilerek dili almas halinde, di profil yan yzeylerinde, n ve arka yzey byklk ynnden ayn zellikte olmaz. Bu nedenle daha byk alarn niversal balk kullanlarak verilmesi, di profillerinin istenilen zellikte almasn salar. niversal bala a verilmeden nce freze aksnn i eksenine gre ayarnn yaplmas gerekir.

Alacak helis ynne gre tablann dndrlmesi

Delikli Ayna Tespit Vidasnn Konumu Helis dili arklarn ve byk adml helisel oluklarn almasnda dili ark donanm kullanmak gerekmektedir. Dili ark donanmnn son hareket iletim ve balant yeri delikli ayna milidir. Mil dnme yaparak hareketi delikli aynaya, buradan da sonsuz vida mili vastasyla sonsuz vida karlk dilisine, oradan i parasna iletilir. Bylece helisel dnme ilerleme salanm olur. Bu ilemin olmasnda delikli aynann dnmesi gerekir. Bunu salamak iin aynay skan tespit vidasnn dnme ve ilerleme annda ak olmas gerekir. Divizrle blme ilemlerinde bu vida sklr, ayna sabitlenir, blme ileminden sonra tekrar alr. Almazsa, ilerleme ve iin dnmesi engellenmi olur. Bu ileme dikkat edilmeli ve her yeni di amada tekrarlanmaldr.

Tespit vidasnn gsterilmesi

 Ekseninin Freze Eksenine Ayar

Freze tezghlarnda eksen ayar ok nem tayan hususlardan biridir. Genellikle simetrik paralarn, dili arklarn, eksenel blme ilemlerinde veya kama kanallarnn almas gibi frezeleme ilemlerinde aknn punta eksenine ayar, tala kaldrmadan nce yaplmaldr. Eksen ayar ak, i paras ve puntann ayn eksende olmas anlamn tar.

ekseninin freze eksenine ayarlanmas

Helis Dili arklarn Kullanma Yerleri

Helisel oluklar ve dili arklar makinecilikte, genellikle hareket ve kuvvet iletimi, yksek hz ve sessiz alma salamak iin redktrlerde, otomobil sanayinde, oto anzmanlarnn hz dililerinde, makine sanayisinde kullanlmaktadr. Helis dililerin di profillerinden ve asal konumlarndan kaynaklanan zellii nedeniyle, ayn anda iki veya di birbirini teet noktalarndan kavrayarak dndrr. Bylece, yzeysel srtnme azalm olduundan sessiz alma salanm olmaktadr.

Helis Dili ark Elemanlarn ve Hesaplanmas

Helis dili elemanlar ve formlleri

rnek: Modl 2,5 mm, helis ayar as 16, di says 32 olan sol helis dili arkn elemanlarn hesaplaynz. Birlikte alt e dilinin di says Z2 = 28 olarak alnacaktr.

Taklacak dili ark donanm emas

Helis Dili arklarda Hareket letim ekilleri

Helis dili arklarn her konumda mil eksenleri birbirine paraleldir. Dorultularnn kesierek a yapmalarndan dolay incelenirken bu zellikleri dikkate alnr. Helis dililerin alma esnasnda millerinin konumlar asal pozisyonda incelenir. . Eksenleri ve dorultular birbirine paralel alan millerde, . Eksenleri birbirine paralel, dorultular dik kesien millerde, . Eksenleri paralel, dorultular herhangi bir a yapan aykr alan millerde,
=Mil eksenleri aras a= =1+2

1-Eksenleri ve dorultular paralel millerde: 1=2 veya 1= 2 helis ynleri birbirine ters olmaldr. Eksenel kuvvetlerin byk olmamas iin helis alar 20'ye kadar yaplr.

Eksenleri ve dorultular paralel helis dililer

2-Eksenleri birbirine paralel, dorultular dik kesien millerde: 1+2=90 veya 1+2=90 helis ynleri ayn olmaldr.

Eksenleri ve dorultular dik helis dililer

3-Eksenleri paralel dorultular herhangi bir a yapan aykr alan millerde: a) 1<>2 ise 1+2 = dr ve helisler ayn ynldr. b) <1>2 ise 1-2 = dr ve helisler birbiri ile ters ynldr.

Eksenleri al helis dililer

Helis Dili arklarn Almasnn Aklanmas

Dili yaplacak i paras, dili geniliinde her iki tarafndan tornalanr. . nce punta delii sonra malafa apna uygun bir matkapla i paras delinir.. .Gvenli bir ekilde malafaya alnr. . hesaplamalar sonunda bulunan di st apnda tornalanr ve her iki tarafna da uygun deerde bir pah krlr. .Son kontroller yapldktan sonra freze tezghnda divizr ve punta arasnda balanr. Balama esnasnda malafann byk apl tarafnn divizr tarafnda olmasna dikkat edilmelidir. Ayn zamanda tala verilirken yine byk apa doru olmaldr.

Helis Dili arklarn Almasnda Dikkat Edilecek Kurallar Gerekli eleman hesaplar yaplr ve sonular dorulanr. . paras di st apna gre malafa zerinde tornalanr. . Zi=deal di saysna uygun modl freze aks seilerek tezgh malafasna balanr.

Di saylarna gre modl numaralar

ak punta eksenine eksenlenerek ayarlanr. ak punta eksenine ayarlanmadan tablaya veya niversal bala a verilmez. . paras en uygun balama yntemi seilerek veya ayna punta arasna balanr. .Tabla helis ynne gre ayarlanr ( Sa helis iin sa yumruk). .Di derinlii (h) ayar ykseklik tamburundan sfrlanarak yaplr. . Divizr ile blme hesab (Nk) yaplr. evirme kolu ve makas ayarlanr. .Dili ark donanm yukardaki hesaplamalara ve ark donanm balant ekillerine uyularak balanr. Burada helis ynnn doruluu kontrol edilerek baklr, gerekirse vasat dili ark kullanlr. paras ak zerine giderken divizrn arkasnda durarak iin saat ibresi ynnde dnmesi sa helis ynne ayarlandn ifade eder.

 parasna toz paso tala verilerek dilinin almasnda yaplan ayarlar kontrol edilir. Ayarlar tamamlandktan sonra h=2,166*Mn ls kadar tala derinlii verilir. . Tezghn devir says, kesme hz hesabna gre ak ap esas alnarak hesaplanr ve tezgh en yakn alt devire ayarlanr. . Tala kaldrma esnasnda delikli ayna skma mandal ak olmaldr. . Blme esnasna delikli ayna skma mandal kapatlr ve blme ileminden sonra tekrar alr. . Dili arkn di derinlii bir defada verilemezse iki veya defa derinlik verilerek, blme ilemleri tekrarlanarak diliyi tamamlamak mmkndr.

Yukarda verilen formller ve ilem sras takip edilerek yaplan helisel frezeleme ileminde helis dili arkn yapm gerekletirilmi olur. Aadaki ekil, sistemin ayar ve almasn aklamaktadr.

Divizr, i paras ve aknn durumu

KONK DL AMA
Konik Dili ve Kullanld Yerler Dileri kesik koni eklindeki parann yanal yzeyine alm olan arklara konik dili ark denir.

Genellikle kuvvet ve hz aktarmalarnn, eksenleri kesien miller aracl ile yaplan sistemlerde kullanlr. Olduka byk kuvvetlerin tanmasnda, kuvvet makinelerinin ve tatlarn dili kutularnda ok kullanlr. Yan taraftaki resimde diferansiyel kutularnda kullanlan dz konik ve helisel konik dililer grlmektedir.

Diferansiyel kutusu

Konik Dililerin Al Yntemleri Modl aks Kullanmak Suretiyle Konik Dili Ama Gnmzde en ok bu yntemden yararlanlarak konik dili almaktadr. niversal freze tezgh bulunan atlye ve iletmelerde lye uygun modl aks ve yardmc avadanlklar kullanarak konik dili ark yapabilmektedir. Vargel Tezghnda Divizrle Konik Dili Amak Bu metotla yaplacak konik dililer, atlye teknik donanm yeterli olmayan iletmeler iin geerlidir. Matterson aparat (basit divizr) ile konik dili ark alacak i paras vargel tezgh zerine balanr. Ayna ayaklar arasna veya malafa ile aynaya balanan konik dili alacak i parasna frezeleme asnn deeri kadar aparat ile a verilir, bu a vargelleme bitirilene kadar deitirilmez. Vargelle konik dili amak iin, n di profiline ve di profil yaylarna uygun olarak bilenmi trapez vargel kaleminin dili eksenine ayarlanmas gerekir.

H=n di ykseklii= M * 2,166 kadar vargel balndan derinlik verilerek di profili ve derinlikleri tamamlanr. Btn dilerde blme yapldktan sonra di derinlii yeniden sfrlanp balktan verilmelidir. Vargel tezghnn kurs boyu ve devir ayar hassas ayar isteyen ilemdir. Vargelde konik dili amann iki ayr kalemle de yaplmas daha kolay ve verimli bir sonu elde etmemizi salar. Bunun iin nce, b=kalem u genilii= m * / 2=n di adm/2 lsne sahip bir kare ulu kalemle btn dilerin n boaltma ilemi yaplr. Daha sonra normal modl profilli trapez kalemle di yan yzeyleri vargellenerek tamamlanr.

Vargel tezghnda konik dili amak iin kullanlan kalem rnekleri

zel Konik Dili ark Ama Tezghlarnda Konik Dili Ama

lerleyen teknolojik aratrmalar sonucunda, gnmzde kalite stnl, taml ve iin kullanlabilecek zellikleri tamasn salayan almalar sonu vermitir. Bunun sonucunda maag, fellow, azdrma ve CNC tel erozyon tezghlar, zel dili ama tezghlar gnmzde ideal di profili ve dili ark elde etmeyi salamtr. Bu yntemler aada ksaca aklanmtr. 1- Bu metotlarda, kramayer dili biiminde yaplm bir modl aks (maag), vargelleme yntemine benzer bir hareket sistemi ile i paras zerinden tala kaldrr. Tezgh zerinde, di derinlii ve blme ilemleri ile iin kendi ekseni etrafnda dnme (yuvarlanma) ilemi nceden tezgh ayarlanarak otomatik olarak yaplr. 2-Yukardaki metoda benzeyen dier metot ise (fellow) normal dili ark biiminde yaplm bir freze aksnn dilerine, arka yzeyinde boluk as verilerek vargelleme sistemine benzeyen sistemle dili ark frezelenmektedir. Di derinlii, blme ve eksenel dnmeler iin balangcnda ayarlanarak salanmaktadr.

Deiik metotlarla dili ama yntemleri

Helis Konik Dililerin Almas Helisel konik dili ama tezghlar: Gnmzde otomobil ve makine sanayisinin en ok istenen dili arklarndan bir tanesi de helisel konik dili arklardr. Bu dili arklar da yksek hz ve sessiz alma istenen yerlerde tercih edilir. Otomobil diferansiyellerinde ayna dilisi, anzman ve redktrlerde millerin al yn ve g iletimlerinde, freze tezghlarnn niversal ve dik balklarnda kullanlr. Bu dili arklarn frezelenmesi iin dnen bir disk bala balanan modl, ll ve di profil erisi zelliinde profillendirilmi, hassas profilli zel aklar kullanlr. paras frezeleme asna gre tablaya balanr. aklarn bal olduu disk balk, helisel yayn meydana gelecei bir ap ls meydana getirecek ekilde dnerek paradan tala kaldrr. Helisel dili arklarn helis yay ls, baln zerindeki (ak +disk) yarap ls ile ayn lye sahiptir. aknn i zerine doru inme ls, di derinliinin tamamlanmasna kadar otomatik olarak devam eder. Di tamamlannca ak paradan uzaklar. Tezgh yeni di iin otomatik blme ilemi yapar ve disk balktaki takma aklar sras ile ayn di derinliine inerek tm dileri frezeleyerek tamamlar. parasnn baland ve frezeleme asnn verildii bir niversal (hidrolik, pnomatik) balama aparat tezgh zerinde bitirilen i parasnn pratik olarak deitirilmesini salar.

Aralarda kullanlan hz kutusu

Konik Dili Elemanlar

Konik dili ve elemanlar

Konik dili ve elemanlarnn sembollerle gsterilmesi

Konik Dililerin alma Pozisyonlar Dik alan konik dili arklar

Eksenleri dik alan konik dili arklar

ten alan konik dili arklar

Eksenleri 90 dereceden byk olan konik dili arklar

Konik dili arklardan biri dzlem dili (aln dili) ise; 2 = 900 ise; = 1 + 900 olur.

Eksenleri 90 dereceden byk konik dili arklar

Dtan alan konik dili arklar

Eksenleri aras a 90 dereceden kk konik dili arklar

Konik Dili Elemanlarnn Hesaplanmas

rnek: Eksenleri aras = 900 olan iki konik dilide arka modl m = 4, z1 = 36 ve z2 = 42 ise, birinci dilinin yapm iin gerekli elemanlarnn hesab:

Konik Dili Ama lem Sras Dz oluklu bir konik diliyi modl freze aks ile niversal freze tezghnda amak iin aadaki ilem sras takip edilir.

Alacak konik dili iin a verilmesi

Konik Diililerin Tashih Yntemleri Alan konik dili arklarn arka di genilikleri ve derinlikleri dier dililerden farkl zellik tar. Di arkalarnda kalnlk ve ykseklik byk llerdedir. Bu durumda kullanlan modl aks, di arkalarnda ve yan yzeyinde artk tala brakr. Dilinin dilerinde bu ekilde kalan artk talalarn, sonradan tashih (dzeltme ve dzenleme,temizleme) yaplarak alnmas gerekir. Bunun iin aadaki metotlarn bir veya birkan dili ark zerinde uygulayarak dileri tamamlar ve kullanlr hale getiririz.

A) DZELTLMEM

B) TEK TARAFI DZELTLM

Di arkasnda kalan tala fazlas grlmektedir

1-Metot Ee ile temizleyerek tala fazlalklarnn el ile alnmas salanr. Bu metot ile dilinin kullanma yerlerinin hassas olmad yerlerde, di aralarna girebilecek bir ince di ee ile di arkalar ve yan yzeylerindeki talalar eeleyerek dzeltebiliriz. 2-Metot Bu metot ile tashih yapmak iin freze tezghnn tablasna hesaplanan dzeltme as kadar saa ve sola a verilerek dilinin yan yzeylerinin ve arkalarnda kalan tala fazlalarn alnmas salanr. Bu metot ile i paras ilk olarak normal frezeleme ilemine tabi tutulur. Sonra tang =a a / 2 * b hesabndan kan saynn tanjant cetvelinden a deerini bularak ay tablaya veririz. Btn dilerin sa ve sol arka yan yzeylerindeki tala fazlalklar, iki defa daha blme ilemleri tekrarlanarak frezelenir ve temizlenir.

Diten fazlaln alnmas

3-Metot Bu metotla yaplm olan konik dilinin di arkalarnda kalan tala fazlalarn almak iin di arka geniliini tam lsnde temizleyecek ekilde bilenmi bir modl profilli ak ile btn dileri bir defa daha tekrar frezeleyerek tamamlarz. Elde bileyerek yaplacak aknn l, profil ve tezgha balants ok hassas bir ekilde hazrlanmaldr. 4-Metot Daha ok hassasiyet isteyen ilerde dili arklarn di arka ve yan yzeyinde kalan tala fazlalklar, dili talama ilemleri sonucunda talanarak temizlenir ve kullanlr duruma getirilir.

Modl kumpas ile di kontrol